Wikisource
http://te.wikisource.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80
MediaWiki 1.9alpha
first-letter
మీడియా
ప్రత్యేక
చర్చ
సభ్యుడు
సభ్యులపై చర్చ
Wikisource
Wikisource చర్చ
బొమ్మ
బొమ్మపై చర్చ
మీడియావికీ
మీడియావికీ చర్చ
మూస
మూస చర్చ
సహాయము
సహాయము చర్చ
వర్గం
వర్గం చర్చ
పేజీ
పేజీ చర్చ
మొదటి పేజీ
1
1418
2006-07-08T18:17:05Z
వైఙాసత్య
5
<!-- titlebox -->
{|style="width:100%; margin:0px; border-spacing:0; border: 1px solid #bfbfbf;" cellspacing='0'
|-style="background-color:#fafafa;"
|style="width:60%; text-align:center; padding-right:5em;"|
<h1 style="font-size: 180%; border: none; margin: 0;">'''వికిమూలము'''లకు స్వాగతము</h1> <div style='padding:0.5em 0 0.75em 0;'>ఎవరైనా దిద్దగల స్వేఛ్ఛాయుత గ్రంధాలయము </div>
<!-- portals -->
|style="width:17%;font-size:100% "|
* [[Wikisource:కాల్పనిక సాహిత్యము|కాల్పనిక సాహిత్యము]]
* [[Wikisource:యదార్ధ సాహిత్యము|యదార్ధ సాహిత్యము]]
* [[Wikisource:జీవితచరిత్రలు|జీవితచరిత్రలు]]
|style="width:12%;font-size:100% "|
* [[Wikisource:కవిత్వము|కవిత్వము]]
* [[Wikisource:ఉపన్యాసములు|ఉపన్యాసములు]]
* [[Wikisource:సేకరణలు|సేకరణలు]]
|style="width:12%;font-size:100% "|
* [[Wikisource:పురాతన రచనలు|పురాతన]]
* [[Wikisource:మధ్యయుగ రచనలు|మధ్యయుగ]]
* [[Wikisource:ఆధునిక రచనలు|ఆధునిక]]
|}
{|style="width:100%; margin:0px; border-spacing:0;" cellspacing='0'
|-
<!-- subheader -->
|style="font-size:95%; text-align:left; white-space: nowrap;"|[[:Category:వర్గములు|వర్గములు]] '''·''' [[Help:Contents|సహాయము]] '''·''' [[Wikisource:సూచిక|సూచిక]]
|style="font-size:95%;text-align:right; white-space: nowrap" colspan='3'| [[Wikisource:రచ్చబండ|సముదాయ చర్చలు]] '''·''' [[wikimedia:Fundraising#Donation methods|విరాళములు]] '''·''' [[Wikisource:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]]
|}
<!-- Main content -->
{| style="margin:0;width:100%;" cellspacing="0"
<!-- LEFT COLUMN -->
|class="MainPageBG" style="padding-right:8px;width: 65%; vertical-align:top;"|
<div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #9f9f9f; background:#f2e6ae;'>
<div style='padding-left:0.5em;'>
<!-- Blurb -->
[[Image:Carl Spitzweg 021.jpg|left|50px]] '''[[Wikisource:గురించి|వికీసోర్స్]]''' [[Wikisource:Copyright policy|ఉచిత రచనలను]] ప్రచురించుటకు ([[WS:WWI|ఏమేమి చేర్చవచ్చో]] చూడండి) సముదాయసభ్యులు సేకరించి నిర్వహించుచున్న ఒక స్వేఛ్ఛాయుత గ్రంధాలయము. మీరు ఇందులో ఎలా పాల్గొనగలరో తెలుసుకోవడానికి [[Help:Contents|సహాయ పేజీలు]] మరియు [[Wikisource:సముదాయ పందిరి|సముదాయ పందిరి]] చూడండి. మీకేదైనా సందేహము ఉంటే తప్పకుండా [[WS:S|రచ్చబండ]] లో అడంగండి లేదా [[Wikisource:Sandbox|ప్రయోగశాల]] లో ప్రయోగము చెయ్యండి.
</div></div>
{|
|-
<div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #9f9f9f; background:#fafafa;'>
<!-- BOX HEAD -->
<div style="background-color:#f2e6ce; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em; border: 1px solid #bfbfbf;">విశేష గ్రంధము</div>
<!-- BOX CONTENT -->
<div style='padding-left:0.5em;'>
{{విశేష గ్రంధము}}
|}
<!-- Sidebox -->
|rowspan="2" class="mpsidebox" valign="top" class="MainPageBG" style="width: 35%; vertical-align:top;"|
<!-- BOX -->
<div style='padding:0.5em; margin-bottom:0.8em; border:1px solid #9f9f9f; background:#fafafa;'>
<!-- BOX HEAD -->
<div style="background-color:#f2e6ce; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em; border: 1px solid #bfbfbf;">ప్రధాన వర్గములు</div>
<!-- BOX CONTENT -->
<div style='padding-left:0.5em;'>
{{ప్రధాన వర్గములు}}
</div>
<!-- BOX HEAD -->
<div style="background-color:#f2e6ce; font-weight:bold; font-size:140%; text-align:left; padding:0.3em;margin-bottom:0.2em; border: 1px solid #bfbfbf;">కొత్త గ్రంధాలు</div>
<!-- BOX CONTENT -->
<div style='padding-left:0.5em;'>
{{కొత్త గ్రంధాలు}}
</div></div> <!-- END of BOX -->
|}
{{మొదటి పేజీ పాదము}}
__NOTOC__
__NOEDITSECTION__
[[aa:]]
[[af:]]
[[als:]]
[[ar:]]
[[de:]]
[[en:]]
[[as:]]
[[ast:]]
[[ay:]]
[[az:]]
[[be:]]
[[bg:]]
[[bn:]]
[[bo:]]
[[bs:]]
[[cs:]]
[[co:]]
[[cs:]]
[[cy:]]
[[da:]]
[[el:]]
[[eo:]]
[[es:]]
[[et:]]
[[eu:]]
[[fa:]]
[[fi:]]
[[fr:]]
[[fy:]]
[[ga:]]
[[gl:]]
[[gn:]]
[[gu:]]
[[he:]]
[[hi:]]
[[hr:]]
[[hy:]]
[[ia:]]
[[id:]]
[[is:]]
[[it:]]
[[ja:]]
[[ka:]]
[[kk:]]
[[km:]]
[[kn:]]
[[ko:]]
[[ks:]]
[[ku:]]
[[ky:]]
[[la:]]
[[ln:]]
[[lo:]]
[[lt:]]
[[lv:]]
[[hu:]]
[[mi:]]
[[mk:]]
[[ml:]]
[[mn:]]
[[mr:]]
[[ms:]]
[[mt:]]
[[my:]]
[[na:]]
[[nah:]]
[[nds:]]
[[ne:]]
[[nl:]]
[[no:]]
[[oc:]]
[[om:]]
[[pa:]]
[[pl:]]
[[ps:]]
[[pt:]]
[[qu:]]
[[ro:]]
[[ru:]]
[[sa:]]
[[si:]]
[[sk:]]
[[sl:]]
[[sq:]]
[[sr:]]
[[sv:]]
[[sw:]]
[[ta:]]
[[tg:]]
[[th:]]
[[tk:]]
[[tl:]]
[[tr:]]
[[tt:]]
[[ug:]]
[[uk:]]
[[ur:]]
[[uz:]]
[[vi:]]
[[vo:]]
[[xh:]]
[[yo:]]
[[za:]]
[[zh:]]
[[zu:]]
మీడియావికీ:1movedto2
2
1553
2006-08-31T19:27:32Z
MediaWiki default
$1, $2కు తరలించబడింది
మీడియావికీ:1movedto2 redir
3
3
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
[[$1]] moved to [[$2]] over redirect
మీడియావికీ:Common.css
4
3227
2006-10-11T12:59:07Z
వైఙాసత్య
5
/** CSS placed here will be applied to all skins */
/* <pre> This stylesheet affects all skins */
/* Hide automatic crumb navigation in main namespace (Scriptorium, "Relative links") */
.ns-0 .subpages {
display:none;
}
/* Main page styles */
.main_page {
position:static;
}
.main_page h1 {
margin:0 !important;
padding:0;
border:0;
font-size:1.75em;
}
.main_page .titlebox {
width:100%;
padding-left:2em;
background:#FCFCFC;
border:1px solid #CCC;
}
.main_page .titlebox div {
margin-left:2em;
font-size:0.95em;
}
.main_page .portals {
width:11%;
font-size:.95em;
}
.main_page .subheader {
width:100%;
background:none;
margin:-.8em 0 -.7em 0;
font-size:0.95em;
}
.main_page .subheader td {
padding:10px 0;
}
.main_page th {
padding-left: 0.4em;
border:1px solid #A3B0BF;
background:#ECDCC8;
text-align:left;
font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;
font-size:1.2em;
}
.main_page .blurb {
width:60%;
border:1px solid #68A;
background:#FFE4C4;
padding:1em;
}
.main_page .blurb img {
float:left;
margin:0 .7em 0 .3em;
}
.main_page .mpsidebox {
width:30%;
border:1px solid #68A !important;
}
.main_page .featuredtext {
border:1px solid #68A;
}
.main_page .mpsidebox table,
.main_page .featured_text table {
width:100%;
vertical-align:top;
}
.main_page .sisterprojects {
border-spacing:8px;
margin:-0px -8px
}
.main_page .sisterprojects .sptd {
padding:10px;
border:1px solid #BBB;
vertical-align:top;
}
/* Standard box formatting */
/* General */
.messagebox {
border: 1px solid #AAA;
background-color: #f9f9f9;
width: 80%;
margin: 0 auto 1em auto;
padding: .2em;
text-align: justify;
}
.textinfo {
margin:1px;
padding:1px;
border:1px solid #0E8605;
background:#B0E0A0;
text-align:left;
}
.textinfo th {
background:#0E8605;
text-align:center;
font-weight:normal;
color:#FFF;
}
.textinfo td {
background:#C6FFC6;
}
/* Talk pages */
.messagebox.standard-talk {
border: 1px solid #c0c090;
background-color: #f8eaba;
}
/* Link box in the top-right corner */
#cornerbox {
position:absolute;
top:0.3em;
right:0.2em;
border:1px solid #BBB;
font-size:0.8em;
}
/* Standard table formatting (Scriptorium, "Prettytable classes") */
table.prettytable {
margin: 1em 1em 1em 0;
background: #f9f9f9;
border: 1px #AAA solid;
border-collapse: collapse;
}
table.prettytable th, table.prettytable td {
border: 1px #AAA solid;
padding: 0.2em;
}
table.prettytable th {
background: #f2f2f2;
text-align: center;
}
table.prettytable caption {
margin-left: inherit;
margin-right: inherit;
}
/* #### Experimental {{header}} classes */
table.headertemplate {
width:100%;
margin-bottom:5px;
border:1px solid #ADA;
background:#E4F2E4;
text-align:center;
font-size:0.9em;
}
.headertemplate .header_backlink, .headertemplate .header_forelink {
width:20%; font-size:0.9em;
}
.header_notes {
width:100%;
border-bottom:1px solid #A88;
background:#FAFAFF;
font-size:0.9em;
}
.headertemplate .header_title { width: 60%; }
.headertemplate .header_backlink { text-align:left; }
.headertemplate .header_forelink { text-align:right; }
/* Correct copy&paste formatting */
.verse pre {
background-color: #ffffff;
font-family:sans-serif;
line-height: 150%;
border: 0px;
padding-left: 2em;
margin: 0;
white-space: pre;
}
.verse p {
white-space: pre;
}
/* For texts in verse, see http://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=1842 */
/* Special formatting for long texts preferred by some editors */
.prose p {}
.prose {
width: 35em;
text-align:justify;
margin:0px auto;
}
/*classe lefttext : class to use with transcluded pages*/
.lefttext p { text-indent: 2em
}
.lefttext {
width: 33em;
text-align:justify;
margin:5em;
}
/************************/
/* CommonsTicker styles */
/************************/
/* links */
.tickerDiffLink { } /* diff links in ticker */
.tickerMiscLink { } /* misc links in ticker */
/* remove list bullets */
.tickerList ul, .tickerList ul li { list-style: none; text-indent:-2em; margin-left:2em; text-align:left; }
.tickerList ul ul, .tickerList ul ul li { list-style: none; text-indent:0; margin-left:1.5em; text-align:left; }
/* per-type styles */
.tickerEntry_deleted { } /* entry for image deletion */
.tickerEntry_restored { } /* entry for restored image */
.tickerEntry_replaced { } /* entry for image replacement */
.tickerEntry_tagged { } /* entry for adding/removing problem tags */
.tickerEntry_redir { } /* entry for critical redirection (fot tag redirects) */
.tickerEntry_recat { } /* entry for critical re-categorization (for tag categories) */
.tickerEntry_notify { } /* entry for global notifications */
.tickerEntry_changed { } /* entry for generic change */
/* per-status styles */
.tickerStatus_done { text-decoration:line-through; } /* strike through when entry has been handeled */
/* per-action styles */
.tickerAction_deleted:before { content:" GONE "; color: #FF0000; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_restored:before { content:" BACK "; color: #00BB00; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_deletedRev:before { content:" -OLD "; color: #DDAAAA; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_replaced:before { content:" REPL "; color: #CC88FF; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_replacedOwn:before { content:" UPDT "; color: #EEAAFF; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_addedBad:before { content:" +VfD "; color: #FF8800; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_removedBad:before { content:" -VfD "; color: #00BB00; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_addedGood:before { content:" +OK "; color: #00BB00; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
.tickerAction_removedGood:before { content:" -OK "; color: #FF8800; font-family:monospace; font-weight:bold; font-size:100%; }
/* ticker usage list */
.tickerUsage { font-size:80%; }
/* entry applies to a template used by multiple images */
.tickerTemplateEntry { font-weight: bold; }
/* entry applies to sub-entries, i.e. images that use a specific template */
.tickerSubEntry { }
/* minor entry styles */
.tickerMinorEntry { color:#666; } /* minor entry */
.tickerMinorEntry a,
.tickerMinorEntry a:link,
.tickerMinorEntry a:visited { color:#669; }
#bodyContent .tickerMinorEntry a.extiw,
#bodyContent .tickerMinorEntry a.extiw:link,
#bodyContent .tickerMinorEntry a.extiw:visited { color:#669; }
/* </pre> */
మీడియావికీ:Monobook.css
5
5
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
/* CSS placed here will affect users of the Monobook skin */
మీడియావికీ:Monobook.js
6
3226
2006-10-11T12:56:24Z
వైఙాసత్య
5
/* Side by side display of text and scanned image */
/* <pre> */
/* tooltips and access keys */
ta = new Object();
ta['pt-userpage'] = new Array('.','My user page');
ta['pt-anonuserpage'] = new Array('.','The user page for the ip you\'re editing as');
ta['pt-mytalk'] = new Array('n','My talk page');
ta['pt-anontalk'] = new Array('n','Discussion about edits from this ip address');
ta['pt-preferences'] = new Array('','My preferences');
ta['pt-watchlist'] = new Array('l','The list of pages you\'re monitoring for changes.');
ta['pt-mycontris'] = new Array('y','List of my contributions');
ta['pt-login'] = new Array('o','You are encouraged to log in, it is not mandatory however.');
ta['pt-anonlogin'] = new Array('o','You are encouraged to log in, it is not mandatory however.');
ta['pt-logout'] = new Array('o','Log out');
ta['ca-talk'] = new Array('t','Discussion about the content page');
ta['ca-edit'] = new Array('e','You can edit this page. Please use the preview button before saving.');
ta['ca-addsection'] = new Array('+','Add a comment to this discussion.');
ta['ca-viewsource'] = new Array('e','This page is protected. You can view its source.');
ta['ca-history'] = new Array('h','Past versions of this page.');
ta['ca-protect'] = new Array('=','Protect this page');
ta['ca-delete'] = new Array('d','Delete this page');
ta['ca-undelete'] = new Array('d','Restore the edits done to this page before it was deleted');
ta['ca-move'] = new Array('m','Move this page');
ta['ca-watch'] = new Array('w','Add this page to your watchlist');
ta['ca-unwatch'] = new Array('w','Remove this page from your watchlist');
ta['search'] = new Array('f','Search this wiki');
ta['p-logo'] = new Array('','Main Page');
ta['n-mainpage'] = new Array('z','Visit the Main Page');
ta['n-portal'] = new Array('','About the project, what you can do, where to find things');
ta['n-currentevents'] = new Array('','Find background information on current events');
ta['n-recentchanges'] = new Array('r','The list of recent changes in the wiki.');
ta['n-randompage'] = new Array('x','Load a random page');
ta['n-help'] = new Array('','The place to find out.');
ta['n-sitesupport'] = new Array('','Support us');
ta['t-whatlinkshere'] = new Array('j','List of all wiki pages that link here');
ta['t-recentchangeslinked'] = new Array('k','Recent changes in pages linked from this page');
ta['feed-rss'] = new Array('','RSS feed for this page');
ta['feed-atom'] = new Array('','Atom feed for this page');
ta['t-contributions'] = new Array('','View the list of contributions of this user');
ta['t-emailuser'] = new Array('','Send a mail to this user');
ta['t-upload'] = new Array('u','Upload images or media files');
ta['t-specialpages'] = new Array('q','List of all special pages');
ta['ca-nstab-main'] = new Array('c','View the content page');
ta['ca-nstab-user'] = new Array('c','View the user page');
ta['ca-nstab-media'] = new Array('c','View the media page');
ta['ca-nstab-special'] = new Array('','This is a special page, you can\'t edit the page itself.');
ta['ca-nstab-wp'] = new Array('a','View the project page');
ta['ca-nstab-image'] = new Array('c','View the image page');
ta['ca-nstab-mediawiki'] = new Array('c','View the system message');
ta['ca-nstab-template'] = new Array('c','View the template');
ta['ca-nstab-help'] = new Array('c','View the help page');
ta['ca-nstab-category'] = new Array('c','View the category page');
// ============================================================
// BEGIN Enable multiple onload functions
// setup onload functions this way:
// aOnloadFunctions[aOnloadFunctions.length] = function_name; // without brackets!
if (!window.aOnloadFunctions) {
var aOnloadFunctions = new Array();
}
window.onload = function() {
if (window.aOnloadFunctions) {
for (var _i=0; _i<aOnloadFunctions.length; _i++) {
aOnloadFunctions[_i]();
}
}
}
// END Enable multiple onload functions
// ============================================================
function addLoadEvent(func)
{
if (window.addEventListener)
window.addEventListener("load", func, false);
else if (window.attachEvent)
window.attachEvent("onload", func);
}
function interwikiExtra()
{
// iterate over all <span>-elements
for(var i=0; a = document.getElementsByTagName("span")[i]; i++) {
// if found a linkInfo span
if(a.className == "interwiki-info") {
// iterate over all <li>-elements
var count=0;
for(var j=0; b = document.getElementsByTagName("li")[j]; j++) {
if(b.className == "interwiki-" + a.id) {
b.innerHTML = b.innerHTML + " "+a.title;
if(a.title == "(vo)") { b.title = "Texte original"; }
}
else if(b.className == "interwiki-" + a.id.substr(0,a.id.length-1)) {
count = count+1;
if(a.id.charAt(a.id.length-1) == count) {
b.innerHTML = b.innerHTML + " "+a.title;
}
}
}
}
}
}
addLoadEvent(interwikiExtra);
function dotabs()
{
//first tab
var a = document.getElementById("ca-nstab-main");
if(a){
var s = a.innerHTML;
var i = s.indexOf('Article');
if( document.getElementById("Author") )
{
a.innerHTML = s.substring(0,i)+"Author"+s.substring(i+7,s.length-1);
}
q = document.getElementById("textquality")
if( q ) {
var image = "";
if( q.className == "0%") {
image = " <img src='http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/00%25.png' alt='' width='9' height='9' longdesc='' />"; }
if( q.className == "25%") {
image = " <img src='http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/25%25.png' alt='' width='9' height='9' longdesc='' />"; }
if( q.className == "50%") {
image = " <img src='http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3a/50%25.png' alt='' width='9' height='9' longdesc='' />"; }
if( q.className == "75%") {
image = " <img src='http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/75%25.png' alt='' width='9' height='9' longdesc='' />"; }
if( q.className == "100%") {
image = " <img src='http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/100%25.png' alt='' width='9' height='9' longdesc='' />"; }
a.innerHTML = s.substring(0,i+7)+image+s.substring(i+7,s.length-1);
}
}
//2nd tab
if( document.getElementById("infoedit") )
{
var b = document.getElementById("ca-talk");
if(b){
var s = b.innerHTML;
var i = s.indexOf('Discussion');
b.innerHTML = s.substring(0,i)+"Source"+s.substring(i+10,s.length-1);
}
}
}
addLoadEvent(dotabs);
function BilingualLink()
{
if( document.body.className.indexOf("ns-0") < 0) return;
var doc_url = document.URL;
var url = '';
// iterate over all <li>-elements
for(var j=0; b = document.getElementsByTagName("li")[j]; j++) {
if(b.className.substring(0,10) == "interwiki-" ) {
var lang = b.className.substring(10,b.className.length);
if( doc_url.indexOf('?title=') != -1 ) {
var qm = doc_url.indexOf('&match=');
if( qm != -1 ) url = doc_url.substring(0,qm)+"&match="+lang;
else url = doc_url+"&match="+lang;
} else {
var qm = doc_url.indexOf('?');
if( qm != -1 ) url = doc_url.substring(0,qm)+"?match="+lang;
else url = doc_url+"?match="+lang;
}
b.innerHTML = b.innerHTML+
"<a href='"+url+"'> ⇔</a>";
}
}
}
addLoadEvent(BilingualLink);
/* add menu for selecting subsets of secial characters */
/* must match MediaWiki:Edittools */
function addCharSubsetMenu() {
var specialchars = document.getElementById('specialchars');
if (specialchars) {
var menu = "<select style=\"display:inline\" onChange=\"chooseCharSubset(selectedIndex)\">";
menu += "<option>Select</option>";
menu += "<option>Ligatures and symbols</option>";
menu += "<option>Accents</option>";
menu += "<option>Tildes</option>";
menu += "<option>Cedillas</option>";
menu += "<option>Diareses</option>";
menu += "<option>Circumflexes</option>";
menu += "<option>Macrons</option>";
menu += "<option>Other diacritics</option>";
menu += "<option>Greek</option>";
menu += "<option>Hebrew</option>";
menu += "<option>Cyrillic</option>";
/* This choice is experimental
menu += "<option>Templates</option>"; */
menu += "</select>";
specialchars.innerHTML = menu + specialchars.innerHTML.replace(/_newline_/gm, "\n");
/* default subset - try to use a cookie some day */
chooseCharSubset(0);
}
}
/* select subsection of special characters */
function chooseCharSubset(s) {
var l = document.getElementById('specialchars').getElementsByTagName('p');
for (var i = 0; i < l.length ; i++) {
l[i].style.display = i == s ? 'inline' : 'none';
l[i].style.visibility = i == s ? 'visible' : 'hidden';
}
}
addLoadEvent(addCharSubsetMenu);
/* hide heading on [[main_page]] */
var mpTitle = "Main Page";
var isMainPage = (document.title.substr(0, document.title.lastIndexOf(" - ")) == mpTitle);
var isDiff = (document.location.search && (document.location.search.indexOf("diff=") != -1 || document.location.search.indexOf("oldid=") != -1));
if (isMainPage && !isDiff) {
document.write('<style type="text/css">/*<![CDATA[*/ #lastmod, #siteSub, #contentSub, h1.firstHeading { display: none !important; } /*]]>*/</style>');
}
/*</pre>
===Display options ===
Voir [[:Template:Option]]. Author:ThomasV
<pre>*/
//Cookies
function SetCookie(name,value) {
document.cookie = name + "=" + escape(value);
}
function GetCookie(name) {
var i =0;
while (i < document.cookie.length) {
if (document.cookie.substr(i,name.length) == name) {
var valend = document.cookie.indexOf(";",i+name.length+1);
if (valend == -1) {
valend = document.cookie.length;
}
return unescape(document.cookie.substring(i+name.length+1,valend));
}
i = document.cookie.indexOf(" ", i) + 1;
if (i == 0) break;
}
}
function OptionText() {
var indexNavigationBar = 0;
// iterate over all < span >-elements until class "OptionText" is found
for(
var i=0;
SpanElem = document.getElementsByTagName("span")[i];
i++
) {
// if found an option span
if (SpanElem.className == "OptionText") {
//SpanElem.style.display = 'none';
OptionTitle = SpanElem.title;
OptionStyle = SpanElem.firstChild.getAttribute('style');
//check if option was already encountered...
if(!document.getElementById(OptionTitle)){
//read cookie
var DisplayOptionDefault = true;
CookieDisplayOption = GetCookie ("Display"+OptionTitle)
if (CookieDisplayOption ) {
if (CookieDisplayOption == "false") DisplayOptionDefault = false; }
var PageDisplay = document.createElement("li");
PageDisplay.setAttribute('id', OptionTitle);
var PageDisplayLink = document.createElement("a");
OptionText = document.createTextNode("Désactiver "+OptionTitle);
PageDisplayLink.appendChild(OptionText);
PageDisplayLink.setAttribute('href','javascript:displayOptionText("'+OptionTitle+'","' + OptionStyle +'", '+DisplayOptionDefault+');');
PageDisplay.appendChild(PageDisplayLink);
var optlist = document.getElementById("optlist");
if(!optlist) {
var displayOptions = document.createElement("div");
displayOptions.style.marginTop = "0.7em";
displayOptions.innerHTML = '<h5>display options<\/h5><div class="pBody"><ul id="optlist"></ul><\/div>';
document.getElementById("p-tb").appendChild(displayOptions);
optlist = document.getElementById("optlist");
}
optlist.appendChild(PageDisplay);
displayOptionText(OptionTitle,OptionStyle,DisplayOptionDefault);
}
}
}
}
function displayOptionText(optiontitle, optionstyle, bool) {
SetCookie ("Display"+optiontitle,bool);
var PageDisplayLink = document.getElementById(optiontitle).firstChild;;
// iterate over all < span >-elements
for(
var i=0;
SpanElem = document.getElementsByTagName("span")[i];
i++
) {
// if found an option text
if ((SpanElem.className == "OptionText") && (SpanElem.title == optiontitle)) {
if(bool==true ) {
SpanElem.setAttribute('style',optionstyle);
PageDisplayLink.firstChild.data = (optiontitle);
PageDisplayLink.setAttribute('href', 'javascript:displayOptionText("'+optiontitle+'","'+optionstyle+'", false);');
}
if(bool==false) {
SpanElem.setAttribute('style','null');
PageDisplayLink.firstChild.data = (optiontitle);
PageDisplayLink.setAttribute('href', 'javascript:displayOptionText("'+optiontitle+'","'+optionstyle+'", true);');
}
}
}
}
addOnloadHook(OptionText);
/*
</pre>
===Side by side display of text and scanned image ===
Author: ThomasV
/*</pre>
==Page.js==
This file is used by several wikisource subdomains (fr, en).
===Zoom===
Author: ThomasV. credits: http://valid.tjp.hu/zoom/
<pre>*/
//size of the zoom window
var zoomw=160;
var zoomh=120;
var zp_pic;
var zp_clip;
var zp_container;
var zoomamount=2;
//size of the lowresself.pr image
var objw;
var objh;
var zoom_status='';
var zoomratio=zoomw/zoomh;
var ieox=0; var ieoy=0;
var ffox=0; var ffoy=0;
function zoom_move(evt) {
if(zoom_status == 0) { return false;}
if(typeof(evt) == 'object') {
var evt = evt?evt:window.event?window.event:null; if(!evt){ return;}
if(evt.pageX) {
xx=evt.pageX - ffox;
yy=evt.pageY - ffoy;
} else {
if(typeof(document.getElementById("zp")+1) == 'number') {return true;}
xx=evt.clientX - ieox;
yy=evt.clientY - ieoy;
}
} else { xx=lastxx; yy=lastyy; }
lastxx=xx; lastyy=yy;
zp_clip.style.margin=((yy-zoomh/2 > 0)?(zoomh/2-yy*zoomamount):(yy*(1-zoomamount)))+'px 0px 0px '+((xx-zoomw/2 > 0)?(zoomw/2-xx*zoomamount):(xx*(1-zoomamount)))+'px';
zp_container.style.margin=((yy-zoomh/2 > 0)?(yy-zoomh/2):(0))+'px 0px 0px '+((xx-zoomw/2 > 0)?(xx-zoomw/2):(0))+'px';
//largeur de la fenetre zoom
w2=((xx+zoomw/2<objw)?((zoomw/2<xx)?(zoomw):(zoomw/2+xx)):(zoomw/2+objw-xx)); if(w2<0) {w2=0;}
h2=((yy+zoomh/2<objh)?((zoomh/2<yy)?(zoomh):(zoomh/2+yy)):(zoomh/2+objh-yy)); if(h2<0) {h2=0;}
zp_container.style.width=w2+'px';
zp_container.style.height=h2+'px';
return false;
}
function zoom_off() {
if(zoom_status == 1) {
zp_container.style.width='0px';
zp_container.style.height='0px';
}
zoom_status=0;
}
function countoffset() {
zme=document.getElementById("zp");
ieox=0;ieoy=0;
for(zmi=0;zmi<50;zmi++) {
if(zme+1 == 1) { break;} else {ieox+=zme.offsetLeft; ieoy+=zme.offsetTop;}
zme=zme.offsetParent;
}
ffox=ieox;
ffoy=ieoy;
ieox-=document.body.scrollLeft;
ieoy-=document.body.scrollTop;
}
function zoom_on(evt) {
if(zoom_status==1) {zoom_off(); return false;}
var evt = evt?evt:window.event?window.event:null; if(!evt){ return;}
zoom_status=1;
if(evt.pageX) {
countoffset();
lastxx=evt.pageX - ffox;
lastyy=evt.pageY - ffoy;
} else {
countoffset();
lastxx=evt.clientX - ieox;
lastyy=evt.clientY - ieoy;
}
objw=zp_pic.width;
objh=zp_pic.height;
zoomamount = zp_clip.height/objh;
if(zoomw>objw) {zoomw=objw; zoomh=objw/zoomratio;}
else if(zoomh>objh) {zoomh=objh; zoomw=objh*zoomratio}
zoom_move('');
return false;
}
function Loupe(){
if(self.proofreadPageViewURL) {
a = document.getElementById("pageURL");
if (a) {return}
zp = document.getElementById("proofreadImage");
if(zp){
if(proofreadPageWidth>800) {
hires_url = proofreadPageThumbURL.replace('##WIDTH##',""+800);
}
else {
hires_url = proofreadPageViewURL;
}
zp.setAttribute("onmouseup","zoom_on(event);" );
zp.setAttribute("onmousemove","zoom_move(event);" );
zp.setAttribute("id","zp" );
zp_pic=zp.firstChild;
zp_container = document.createElement("div");
zp_container.setAttribute("style","position:absolute; width:0; height:0; overflow:hidden;");
zp_clip = document.createElement("img");
zp_clip.setAttribute("src", hires_url);
zp_clip.setAttribute("style", "padding:0;margin:0;border:0;");
zp_container.appendChild(zp_clip);
zp.insertBefore(zp_container,zp_pic);
//var ref = document.createElement("a");
//ref.setAttribute("href", "/wiki/Image:"+wgPageName.substring(5));
//ref.setAttribute("class", "image");
//ref.appendChild(image);
}
}
}
/*</pre>
===link to image ===
<pre>*/
function imageTab(){
if(self.proofreadPageViewURL) {
a = document.getElementById("p-cactions");
if (a) {
b = a.getElementsByTagName("ul");
if(b.length > 0) {
b[0].innerHTML = b[0].innerHTML
+ '<li id="ca-nstab-user">'
+ '<a href='+proofreadPageViewURL+'>'
+ 'Image</a></li>';
}
}
}
}
/*</pre>
===page with external url ===
eg. Google Books.
this code should be merged with the extension
<pre>*/
function pageURL(){
if(self.proofreadPageViewURL) {return;}
text = document.getElementById("wpTextbox1");
if (text) {
text.setAttribute("style", "width:100%; height:100%;");
re = /<span class="hiddenStructure" id="pageURL">\[http:\/\/(.*?)\]<\/span>/;
m = re.exec(text.value);
if( m ) {
self.proofreadPageViewURL = "http://"+m[1];
image_url = self.proofreadPageViewURL;
}
}
else {
text = document.getElementById("bodyContent");
a = document.getElementById("pageURL");
if (a) {
b = a.firstChild;
self.proofreadPageViewURL = b.getAttribute("href");
image_url = self.proofreadPageViewURL;
}
}
if(!text) return;
if(!self.proofreadPageViewURL) {return;}
// this was copy-pasted from svn :
//image
image = document.createElement("img");
image.setAttribute("src", image_url);
image.setAttribute("style","padding:0;margin:0;border:0;");
//image.setAttribute("width",displayWidth);
//container
//useful for hooking elements to the image, eg href or zoom.
container = document.createElement("div");
container.setAttribute("id", "proofreadImage");
container.appendChild(image);
table = document.createElement("table");
table.setAttribute("id", "textBoxTable");
t_body = document.createElement("tbody");
t_row = document.createElement("tr");
t_row.setAttribute("valign","top");
cell0 = document.createElement("td");
cell0.setAttribute("width", "50%");
cell0.setAttribute("style", "padding-right: 0.5em");
cell1 = document.createElement("td");
cell1.appendChild(container);
cell1.setAttribute("valign","top");
t_row.appendChild(cell0);
t_row.appendChild(cell1);
t_body.appendChild(t_row);
table.appendChild(t_body);
f = text.parentNode;
new_text = f.removeChild(text);
cell0.appendChild(new_text);
copywarn = document.getElementById("editpage-copywarn");
if(copywarn){
f.insertBefore(table,copywarn);
} else {
f.appendChild(table);
}
}
addOnloadHook(pageURL);
addOnloadHook(imageTab);
hookEvent("load", Loupe);
/*</pre>
*/
===link to image ===
<pre>*/
function imageTab(){
if(self.proofreadPageViewURL) {
a = document.getElementById("p-cactions");
if (a) {
b = a.getElementsByTagName("ul");
if(b.length > 0) {
b[0].innerHTML = b[0].innerHTML
+ '<li id="ca-nstab-user">'
+ '<a href='+proofreadPageViewURL+'>'
+ 'Image</a></li>';
}
}
}
}
/*</pre>
===page with external url ===
eg. Google Books.
this code should be merged with the extension
<pre>*/
function pageURL(){
if(self.proofreadPageViewURL) {return;}
text = document.getElementById("wpTextbox1");
if (text) {
text.setAttribute("style", "width:100%; height:100%;");
re = /<span class="hiddenStructure" id="pageURL">\[http:\/\/(.*?)\]<\/span>/;
m = re.exec(text.value);
if( m ) {
self.proofreadPageViewURL = "http://"+m[1];
image_url = self.proofreadPageViewURL;
}
}
else {
text = document.getElementById("bodyContent");
a = document.getElementById("pageURL");
if (a) {
b = a.firstChild;
self.proofreadPageViewURL = b.getAttribute("href");
image_url = self.proofreadPageViewURL;
}
}
if(!text) return;
if(!self.proofreadPageViewURL) {return;}
// this was copy-pasted from svn :
//image
image = document.createElement("img");
image.setAttribute("src", image_url);
image.setAttribute("style","padding:0;margin:0;border:0;");
//image.setAttribute("width",displayWidth);
//container
//useful for hooking elements to the image, eg href or zoom.
container = document.createElement("div");
container.setAttribute("id", "proofreadImage");
container.appendChild(image);
table = document.createElement("table");
table.setAttribute("id", "textBoxTable");
t_body = document.createElement("tbody");
t_row = document.createElement("tr");
t_row.setAttribute("valign","top");
cell0 = document.createElement("td");
cell0.setAttribute("width", "50%");
cell0.setAttribute("style", "padding-right: 0.5em");
cell1 = document.createElement("td");
cell1.appendChild(container);
cell1.setAttribute("valign","top");
t_row.appendChild(cell0);
t_row.appendChild(cell1);
t_body.appendChild(t_row);
table.appendChild(t_body);
f = text.parentNode;
new_text = f.removeChild(text);
cell0.appendChild(new_text);
copywarn = document.getElementById("editpage-copywarn");
if(copywarn){
f.insertBefore(table,copywarn);
} else {
f.appendChild(table);
}
}
addOnloadHook(pageURL);
addOnloadHook(imageTab);
hookEvent("load", Loupe);
===Quality buttons===
Author: ThomasV
<pre>*/
function pageQuality() {
for(
var i=0;
spanElem = document.getElementsByTagName("span")[i];
i++
) {
if (spanElem.className == "pagequality") {
t = spanElem.title;
var new_img = document.createElement("img");
new_img.setAttribute("src", "/wiki/Special:Filepath/"+t.substring(0,t.length-1)+'%25.png');
new_img.setAttribute("title", "/wiki/Special:Filepath/"+t.substring(0,t.length-1)+'%25.png');
if(wgPageName.substring(0,5) == "Page:") {
a = document.getElementById("ca-nstab-page");
if(a) a.firstChild.appendChild(new_img);
}
else {
s1 = spanElem.parentNode.previousSibling;
opttext = s1.firstChild.firstChild;
img = opttext.firstChild.nextSibling.nextSibling.nextSibling;
next = img.nextSibling;
opttext.removeChild(img);
opttext.insertBefore(new_img,next);
}
}
}
}
addOnloadHook(pageQuality);
function addQuality(form,value){
var text="";
switch(value){
case "0%": text = "In project"; break;
case "25%": text = "Incomplete"; break;
case "50%": text = "Not formatted"; break;
case "75%": text = "Complete and formatted"; break;
case "100%": text = "Proofread"; break;
}
form.elements["wpSummary"].value="/* "+text+" */";
s = form.elements["wpTextbox1"].value;
if(wgPageName.substring(0,5) == "Page:") {
prefix="Page";
s = s.replace(/\{\{PageQuality\|(.*?)\}\}/gi,"")
}
else {
prefix="Text";
s = s.replace(/\{\{TextQuality\|(.*?)\}\}/gi,"")
}
form.elements["wpTextbox1"].value="{"+"{"+prefix+"Quality|"+value+"}"+"}"+s;
}
function addQualityButtons(){
if( wgNamespaceNumber != 104 ) return;
var ig = document.getElementById("wpWatchthis");
if(ig) {
var f = document.createElement("span");
f.innerHTML = ' <input type="radio" name="quality" value="25%" onclick="addQuality(this.form,this.value)"><img src = "/wiki/Special:Filepath/25%25.png">'+'<input type="radio" name="quality" value="50%" onclick="addQuality(this.form,this.value)"><img src = "/wiki/Special:Filepath/50%25.png">'+'<input type="radio" name="quality" value="75%" onclick="addQuality(this.form,this.value)"><img src = "/wiki/Special:Filepath/75%25.png">'+'<input type="radio" name="quality" value="100%" onclick="addQuality(this.form,this.value)"><img src = "/wiki/Special:Filepath/100%25.png"> Text advancement';
ig.parentNode.insertBefore(f,ig.nextSibling.nextSibling.nextSibling)
}
}
addOnloadHook(addQualityButtons);
/* </pre> */
మీడియావికీ:About
7
1555
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
గురించి
మీడియావికీ:Aboutpage
8
1556
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
Project:గురించి
మీడియావికీ:Aboutsite
9
1557
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} గురించి
మీడియావికీ:Accesskey-compareselectedversions
10
10
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
v
మీడియావికీ:Accesskey-diff
11
11
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
v
మీడియావికీ:Accesskey-minoredit
12
12
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
i
మీడియావికీ:Accesskey-preview
13
13
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
p
మీడియావికీ:Accesskey-save
14
14
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
s
మీడియావికీ:Accesskey-search
15
15
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
f
మీడియావికీ:Accesskey-watch
16
16
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
w
మీడియావికీ:Accmailtext
17
1558
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
"$1" యొక్క సంకేతపదం $2కు పంపించబడింది.
మీడియావికీ:Accmailtitle
18
1559
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
సంకేతపదం పంపించబడింది.
మీడియావికీ:Accountcreated
19
19
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Account created
మీడియావికీ:Accountcreatedtext
20
20
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
The user account for $1 has been created.
మీడియావికీ:Acct creation throttle hit
21
1560
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
క్షమించండి, మీరిప్పటికే $1 అకౌంట్లు సృష్టించారు. ఇహ కుదరదు.
మీడియావికీ:Actioncomplete
22
1561
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
పని పూర్తయింది
మీడియావికీ:Addedwatch
23
1562
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
వీక్షణ జాబితాలో చేరింది
మీడియావికీ:Addedwatchtext
24
1563
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
"$1" పేజీ మీ [[Special:వీక్షణ జాబితా|వీక్షణ జాబితా]]కు చేరింది. ఇకముందు ఈ పేజీలోను, దీని చర్చా పేజీలోను జరిగే మార్పుచేర్పులన్నీ అక్కడ చేరతాయి. సులభంగా గుర్తించడానికై [[Special:Recentchanges|ఇటీవలి మార్పుల జాబితా]]లో ఈ పేజీ పేరు '''బొద్దుగా''' కనపడుతుంది.
వీక్షణ జాబితా నుండి ఈ పేజీ తొలగించాలంటే, "Unwatch"ను నొక్కండి.
మీడియావికీ:Addsection
25
25
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
+
మీడియావికీ:Administrators
26
26
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
{{ns:project}}:Administrators
మీడియావికీ:Allarticles
27
1564
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్ని వ్యాసములు
మీడియావికీ:Allinnamespace
28
1565
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్ని పేజీలు ($1 namespace)
మీడియావికీ:Alllogstext
29
1566
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అప్లోడు, తొలగింపు, సంరక్షణ, నిరోధం, నిర్వహణల లాగ్ ఇది. ప్రత్యేకించి ఒక లాగ్ రకాన్ని గానీ, ఓ సభ్యుని పేరు గానీ, ఓ పేజీని గాని ఎంచుకుని సంబంధిత లాగ్ను మాత్రమే చూడవచ్చు కూడా.
మీడియావికీ:Allmessages
30
1567
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్ని సిస్టం సందేశాలు
మీడియావికీ:Allmessagescurrent
31
31
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Current text
మీడియావికీ:Allmessagesdefault
32
32
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Default text
మీడియావికీ:Allmessagesfilter
33
33
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Message name filter:
మీడియావికీ:Allmessagesmodified
34
34
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Show only modified
మీడియావికీ:Allmessagesname
35
1568
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
పేరు
మీడియావికీ:AllmessagesnotsupportedDB
36
36
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
'''Special:Allmessages''' cannot be used because '''$wgUseDatabaseMessages''' is switched off.
మీడియావికీ:AllmessagesnotsupportedUI
37
37
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Your current interface language <b>$1</b> is not supported by Special:Allmessages at this site.
మీడియావికీ:Allmessagestext
38
1569
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
మీడియావికీ నేంస్పేసులో ఉన్న అన్ని సిస్టం సందేశాల జాబితా ఇది.
మీడియావికీ:Allnonarticles
39
39
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
All non-articles
మీడియావికీ:Allnotinnamespace
40
1570
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్ని పేజీలు ($1 నేంస్పేస్ లేనివి)
మీడియావికీ:Allowemail
41
1571
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఇతర సభ్యుల నుండి ఈ-మెయిల్ రానివ్వు
మీడియావికీ:Allpages
42
1572
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్ని పేజీలు
మీడియావికీ:Allpagesfrom
43
1574
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఇక్కడ మొదలు పెట్టి పేజీలు చూపించు:
మీడియావికీ:Allpagesnext
44
1575
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
తర్వాతి
మీడియావికీ:Allpagesprefix
45
45
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Display pages with prefix:
మీడియావికీ:Allpagesprev
46
1576
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
పూర్వపు
మీడియావికీ:Allpagessubmit
47
1577
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
వెళ్లు
మీడియావికీ:Alphaindexline
48
1578
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
$1 నుండి $2
మీడియావికీ:Already bureaucrat
49
1579
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యుడు ఇప్పటికే అధికారి
మీడియావికీ:Already steward
50
50
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
This user is already a steward
మీడియావికీ:Already sysop
51
1580
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యుడు ఇప్పటికే నిర్వాహకుడు
మీడియావికీ:Alreadyloggedin
52
1581
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
<strong>$1 గారు, మీరిప్పటికే లాగిన్ అయి ఉన్నారు!</strong><br />
మీడియావికీ:Alreadyrolled
53
1582
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
[[$1]]లో [[User:$2|$2]] ([[User talk:$2|చర్చ]]) చేసిన చివరి మార్పును రోల్బాక్ చెయ్యలేము; మరెవరో ఆ పేజీని రోల్బాక్ చేసారు, లేదా మార్చారు.
చివరి మార్పులు చేసినవారు: [[User:$3|$3]] ([[User talk:$3|చర్చ]]).
మీడియావికీ:Ancientpages
54
1583
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
పాత పేజీలు
మీడియావికీ:And
55
1584
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
మరియు
మీడియావికీ:Anoneditwarning
56
1585
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
మీరు లాగిన్ అయిలేరు. ఈ పేజీ చరిత్రలో మీ ఐ.పి.అడ్రసు నమొదు అవుతుంది.
మీడియావికీ:Anonnotice
57
57
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
-
మీడియావికీ:Anontalk
58
1587
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఈ ఐ.పి.కి సంబంధించిన చర్చ
మీడియావికీ:Anontalkpagetext
59
1588
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
----''ఇది ఒక అజ్ఞాత సభ్యుని చర్చా పేజీ. ఆ సభ్యుడు ఇంకా అకౌంటు సృష్టించ లేదు, లేదా దానిని ఉపయోగించడం లేదు. కాబట్టి వారి ఐ.పీ. అడ్రసే ఆ సభ్యుని గుర్తింపు. ఆ ఐ.పి. అడ్రసు చాలా మంది సభ్యులు వాడే అవకాశం ఉంది. మీరూ ఓ అజ్ఞాత సభ్యులైతే, ఒకే ఐ.పీ. అడ్రసు కారణంగా వేరే సభ్యులకు ఉద్దేశించిన వ్యాఖ్యానాలు మీకూ వర్తించే అవకాశం ఉంది. ఇకనుండి ఈ అయోమయం లేకుండా ఉండాలంటే, [[Special:Userlogin|అకౌంటు సృష్టించండి లేదా లాగిన్ అవండి]].''
మీడియావికీ:Anonymous
60
1589
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} యొక్క అజ్ఞాత సభ్యులు
మీడియావికీ:Apr
61
1590
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఏప్రిల్
మీడియావికీ:April
62
1591
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఏప్రిల్
మీడియావికీ:Article
63
1593
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
వ్యాసము
మీడియావికీ:Articleexists
64
1594
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఆ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక పేజీ ఉంది, లేదా మీరు ఎంచుకున్న పేరు సరైనది కాదు. వేరే పేరు ఎంచుకోండి.
మీడియావికీ:Articlepage
65
1595
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
వ్యాసము చూడండి
మీడియావికీ:Articletitles
66
1596
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
''$1''తొ మొదలయ్యే వ్యాసాలు
మీడియావికీ:Aug
67
1598
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఆగష్టు
మీడియావికీ:August
68
1599
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఆగష్టు
మీడియావికీ:Autoblocker
69
1601
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
మీ ఐ.పీ. అడ్రసును "[[User:$1|$1]]" ఇటీవల వాడుట చేత, అది ఆటోమాటిక్గా నిరోధించబడినది. $1ను నిరోధించడానికి కారణం: "'''$2'''"
మీడియావికీ:Autoredircomment
70
70
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Redirecting to [[$1]]
మీడియావికీ:Badaccess
71
1602
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అనుమతి లోపం
మీడియావికీ:Badaccesstext
72
72
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
The action you have requested is limited
to users with the "$2" permission assigned.
See $1.
మీడియావికీ:Badarticleerror
73
1607
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఈ పేజీపై ఈ పని చేయడం కుదరదు.
మీడియావికీ:Badfilename
74
1608
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
ఫైలు పేరు "$1"కి మార్చబడినది.
మీడియావికీ:Badfiletype
75
1609
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
".$1" అనేది బొమ్మ ఫైలుకి శిఫార్సు చేసిన ఆకృతి కాదు.
మీడియావికీ:Badipaddress
76
1610
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
సరైన ఐ.పి. అడ్రసు కాదు
మీడియావికీ:Badquery
77
1611
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్వేషణ ప్రశ్న యొక్క రూపం సరిగా లేదు
మీడియావికీ:Badquerytext
78
1612
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
అన్వేషణ చెయ్యలేక పోయాం.
దీనికి కారణం మీరిచ్చిన ప్రశ్న మూడక్షరాల కంటే చిన్నది అయి ఉండవచ్చు. లేదా మీరు రాయడమే తప్పుగా రాసి ఉండవచ్చు, ఉదాహరణకు "ఇడ్లీ మరియు మరియు దోస". సరిచూసి మళ్ళీ ప్రయత్నించండి.
మీడియావికీ:Badretype
79
1613
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
మీరు ఇచ్చిన రెండు సంకేతపదాలు ఒకదానితో మరొకటి సరిపోలడం లేదు.
మీడియావికీ:Badsig
80
80
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Invalid raw signature; check HTML tags.
మీడియావికీ:Badtitle
81
81
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Bad title
మీడియావికీ:Badtitletext
82
82
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
The requested page title was invalid, empty, or an incorrectly linked inter-language or inter-wiki title. It may contain one more characters which cannot be used in titles.
మీడియావికీ:Blanknamespace
83
1614
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
(మొదటి)
మీడియావికీ:Blockededitsource
84
84
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
The text of '''your edits''' to '''$1''' is shown below:
మీడియావికీ:Blockedoriginalsource
85
85
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
The source of '''$1''' is shown below:
మీడియావికీ:Blockedtext
86
1615
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
మీ సభ్యనామం లేదా ఐ.పి.అడ్రసును $1 నిరోధించారు.
వారు ఇచ్చిన కారణం:<br />''$2''<br />ఈ నిరోధంపై చర్చించేందుకు $1ను గాని, మరెవరైనా [[Project:నిర్వాహకులు|నిర్వాహకులను]] గాని సంప్రదించండి.
[[Special:Preferences|మీ అభిరుచులలో]] మీ ఈ-మెయిల్ అడ్రసు ఇచ్చిఉంటే తప్ప, "ఈ సభ్యునికి ఈ-మెయిల్ పంపు" అనే అంశాన్ని వాడుకోలేరని గమనించండి.
మీ ఐ.పి.అడ్రసు $3. మీరు రాయబోయే ప్రతి జాబులోను ఈ అడ్రసును కూడా రాయండి.
మీడియావికీ:Blockedtitle
87
1616
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
సభ్యునిపై నిరోధం అమలయింది
మీడియావికీ:Blockip
88
1617
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
సభ్యుని నిరోధించు
మీడియావికీ:Blockipsuccesssub
89
1618
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
నిరోధం విజయవంతం అయింది
మీడియావికీ:Blockipsuccesstext
90
1619
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
[[Special:Contributions/$1|$1]] నిరోధించబడింది.
<br />నిరోధాల సమీక్ష కొరకు [[Special:Ipblocklist|ఐ.పి. నిరొధాల జాబితా]] చూడండి.
మీడియావికీ:Blockiptext
91
91
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Use the form below to block write access
from a specific IP address or username.
This should be done only only to prevent vandalism, and in
accordance with [[{{ns:project}}:Policy|policy]].
Fill in a specific reason below (for example, citing particular
pages that were vandalized).
మీడియావికీ:Blocklink
92
1620
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
నిరోధించు
మీడియావికీ:Blocklistline
93
1621
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
$1, $2లు $3 ($4)ను నిరోధించారు.
మీడియావికీ:Blocklogentry
94
1622
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
"[[$1]]" పై నిరోధం అమలయింది. నిరోధ కాలం $2
మీడియావికీ:Blocklogpage
95
1623
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
నిరోద దినచర్య పేజి
మీడియావికీ:Blocklogtext
96
1624
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
సభ్యుల నిరోధాలు, పునస్థాపనల దినచర్య పేజీ ఇది. ఆటోమాటిక్గా నిరోధానికి గురైన ఐ.పి. అడ్రసులు ఈ జాబితాలో ఉండవు. ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న నిరోధాలు, నిషేధాల కొరకు [[Special:Ipblocklist|ఐ.పి. నిరోధాల జాబితా]]ను చూడండి.
మీడియావికీ:Bold sample
97
97
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Bold text
మీడియావికీ:Bold tip
98
98
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Bold text
మీడియావికీ:Booksources
99
1625
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
పుస్తక మూలాలు
మీడియావికీ:Booksourcetext
100
1626
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
కొత్త, పాత పుస్తకాలమ్మే సైట్ల జాబితా ఇది. మీకవసరమైన పుస్తకాల గురించి మరింత సమాచారం కూడా అక్కడ దొరకొచ్చు.
మీడియావికీ:Boteditletter
101
101
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
b
మీడియావికీ:Brokenredirects
102
1627
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
తెగిపోయిన దారిమార్పులు
మీడియావికీ:Brokenredirectstext
103
1628
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
కింది దారిమార్పులు లేని పేజీలకు మాళ్ళించుతున్నాయి.
మీడియావికీ:Bugreports
104
104
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Bug reports
మీడియావికీ:Bugreportspage
105
1629
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
Project:Bug reports
మీడియావికీ:Bydate
106
1630
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
తేదీ వారీగ
మీడియావికీ:Byname
107
1631
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
పేర్ల వారీగ
మీడియావికీ:Bysize
108
1632
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
సైజు వారీగ
మీడియావికీ:Cachederror
109
1633
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
కింది పీజీ ముందే సేకరించి పెట్టుకున్నది, కాబట్టి తాజా మార్పులు దీనిలో లేకపోవచ్చు.
మీడియావికీ:Cancel
110
1634
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
రద్దు
మీడియావికీ:Cannotdelete
111
1635
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
అడిగిన పేజీ లేదా ఫైలును తీసివేయటం కుదరలేదు. (ఇప్పటికే ఎవరైనా తీసివేసి ఉండవచ్చు)
మీడియావికీ:Cannotundelete
112
112
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Undelete failed; someone else may have undeleted the page first.
మీడియావికీ:Cantrollback
113
1638
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
రచనను వెనక్కి తీసుకువెళ్ళలేము; ఈ పేజీకి ఇదొక్కటే రచన.
మీడియావికీ:Categories
114
3274
2006-10-25T20:33:41Z
MediaWiki default
15
వర్గాలు
మీడియావికీ:Categoriespagetext
115
1640
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
వికీలో ఈ కింది వర్గాలు ఉన్నాయి.
మీడియావికీ:Category
116
116
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
category
మీడియావికీ:Category header
117
1641
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
"$1" వర్గంలో వ్యాసాలు
మీడియావికీ:Categoryarticlecount
118
1642
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఈ వర్గంలో {{PLURAL:$1|ఒక వ్యాసం ఉంది|$1 వ్యాసాలున్నాయి}}.
మీడియావికీ:Catseparator
119
119
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
|
మీడియావికీ:Changed
120
1644
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మార్చబడింది
మీడియావికీ:Changepassword
121
1645
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
సంకేతపదం మార్చండి
మీడియావికీ:Changes
122
1646
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మార్పులు, చేర్పులు
మీడియావికీ:Clearwatchlist
123
123
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Clear watchlist
మీడియావికీ:Clearyourcache
124
1647
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
'''గమనిక:''' భద్రపరచిన తరువాత, మార్పులను చూడాలంటే మీ బ్రౌజరులొ దాచబడిన పాత కాపీని తీసివేయాల్సిరావచ్చు. '''మొజిల్లా/ ఫైర్ఫాక్స్/ సఫారి:''' ''shift'' కీని నొక్కి పెట్టి ''Reload'' నొక్కండి, లేదా ''Ctrl-shift-R'' నొక్కండి (యాపుల్ మాక్లో ''Cmd-shift-R''); '''IE:''' ''Ctrl'' నొక్కి పెట్టి, ''Refresh'' నొక్కండి, లేదా ''Ctrl-F5'' నొక్కండి; '''కాంకరర్:''': ''Reload'' మీట నొక్కండి, లేదా ''F5'' నొక్కండి; '''ఒపేరా'''ను వాడే వారు ''Tools→Preferences''కు వెళ్ళి పాత పేజీల కాపీలనన్నిటిని పూర్తిగా తీసివేయ వలసిన అవసరం రావచ్చు.
మీడియావికీ:Columns
125
1648
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
వరుసలు:
మీడియావికీ:Compareselectedversions
126
1649
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఎంచుకున్న సంచికలను పోల్చిచూడు
మీడియావికీ:Confirm
127
1650
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ధృవీకరించు
మీడియావికీ:Confirm purge
128
1651
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఈ పేజీ యొక్క పాత కాపీని తొలగించమంటారా?
$1
మీడియావికీ:Confirm purge button
129
1652
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
సరే
మీడియావికీ:Confirmdelete
130
1653
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
తొలగింపును ధృవీకరించండి
మీడియావికీ:Confirmdeletetext
131
1654
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మీరో పేజీనో, బొమ్మనో శాశ్వతంగా డేటాబేసు నుండి తీసెయ్యబోతున్నారు. మీరు చెయ్యదలచింది ఇదేననీ, దీని పర్యవసానాలు మీకు తెలుసనీ, దీన్ని [[Project::Policy|నిభందనల]] ప్రకారమే చేస్తున్నారనీ నిర్ధారించుకోండి.
మీడియావికీ:Confirmedittext
132
1655
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
పేజీల్లో మార్పులు చేసేముందు మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా ధృవీకరించాలి. [[Special:Preferences|మీ అభిరుచుల]]లో మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా రాసి, ధృవీకరించండి.
మీడియావికీ:Confirmedittitle
133
1656
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మార్పులు చేసేముందు ఈ-మెయిల్ చిరునామా ధృవీకరణ తప్పనిసరి
మీడియావికీ:Confirmemail
134
1657
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఈ-మెయిల్ చిరునామా ధృవీకరించండి
మీడియావికీ:Confirmemail body
135
1658
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఈ ఈ-మెయిల్ చిరునామాతో $1 ఐ.పి. అడ్రసు నుండి ఎవరో, బహుశా మీరే, {{SITENAME}}లో "$2" అనే ఎకౌంటును సృష్టించారు.
ఈ ఎకౌంటు నిజంగా మీదేనని ధృవీకరించేందుకు, అలాగే {{SITENAME}}లో
ఈ-మెయిల్ను వాడటం మొదలుపెట్టేందుకు కింది లింకును మీ బ్రౌజరులో తెరవండి:
$3
ఒకవేళ అది మీరు *కాకపోతే* ఏమీ చెయ్యకండి. నిర్ధారణ కొరకు మేము పంపిన ఈ సంకేతం
$4తో కాలం చెల్లుతుంది.
మీడియావికీ:Confirmemail error
136
1659
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మీ ధృవీకరణను భద్రపరచడంలో ఏదో లోపం జరిగింది.
మీడియావికీ:Confirmemail invalid
137
1660
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ధృవీకరణ సంకేతం సరైనది కాదు. దానికి కాలం చెల్లి ఉండవచ్చు.
మీడియావికీ:Confirmemail loggedin
138
1661
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా ఇప్పుడు రూఢి అయింది.
మీడియావికీ:Confirmemail needlogin
139
139
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
You need to $1 to confirm your email address.
మీడియావికీ:Confirmemail send
140
1663
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఒక ధృవీకరణ సంకేతాన్ని పంపించు
మీడియావికీ:Confirmemail sendfailed
141
1664
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ధృవీకరణ మెయిలును పంపలేకపోయాము. చిరునామాలో తప్పులున్నాయేమో చూసుకోండి.
మీడియావికీ:Confirmemail sent
142
1665
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ధృవీకరణ ఈ-మెయిలును పంపబడినది
మీడియావికీ:Confirmemail subject
143
1666
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} ఈ-మెయిల్ చిరునామా ధృవీకరణ
మీడియావికీ:Confirmemail success
144
1667
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా ధృవీకరణ అయింది. ఇక లాగిన్ అయి, వికీని అస్వాదించండి.
మీడియావికీ:Confirmemail text
145
1668
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
ఈ వికీలో ఈ-మెయిల్ అంశాల్ని వాడుకునే ముందు మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామాను నిర్ధారించవలసిన అవసరం ఉంది.
కింది మీటను నొక్కగానే మీరిచ్చిన చిరునామాకు ధృవీకరణ మెయిలు వెళ్తుంది. ఆ మెయిల్లో ఒక సంకేతం కలిగిన ఒక లింకు ఉంటుంది; ఆ లింకును మీ బ్రౌజరులో తెరవండి. ఈ-మెయిల్ చిరునామా ధృవీకరణ అయిపోతుంది.
మీడియావికీ:Confirmprotect
146
146
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Confirm protection
మీడియావికీ:Confirmprotecttext
147
147
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Do you really want to protect this page?
మీడియావికీ:Confirmrecreate
148
1669
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
మీరు పేజీ రాయటం మొదలుపెట్టిన తరువాత [[User:$1|$1]] ([[User talk:$1|చర్చ]]) దానిని తీసివేసారు. దానికి ఈ కారణం ఇచ్చారు: ''$2''
మీరు ఈ పేజీని మళ్ళీ తయారు చేయాలనుకుంటున్నారని ధృవీకరించండి.
మీడియావికీ:Confirmunprotect
149
149
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Confirm unprotection
మీడియావికీ:Confirmunprotecttext
150
150
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Do you really want to unprotect this page?
మీడియావికీ:Contextchars
151
1670
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
లైనుకు సందర్భాలు:
మీడియావికీ:Contextlines
152
1671
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
హిట్టుకు లైన్లు:
మీడియావికీ:Contribslink
153
1672
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
రచనలు
మీడియావికీ:Contribsub
154
1673
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
$1 కొరకు
మీడియావికీ:Contributions
155
1674
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
సభ్యుని రచనలు
మీడియావికీ:Copyright
156
1675
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
విషయ సంగ్రహం $1 కి లోబడి లభ్యం.
మీడియావికీ:Copyrightpage
157
1676
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
Project:ప్రచురణ హక్కులు
మీడియావికీ:Copyrightpagename
158
1677
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} ప్రచురణ హక్కు
మీడియావికీ:Copyrightwarning
159
1678
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
{{SITENAME}}కు సమర్పించే అన్ని రచనలూ $2కు లోబడి ప్రచురింపబడినట్లుగా భావించబడతాయి (వివరాలకు $1 చూడండి). మీ రచనలను ఎవ్వరూ మార్చ రాదనీ లెదా వేరే ఎవ్వరూ వాడుకో రాదని మీరు భావిస్తే, ఇక్కడ ప్రచురించకండి.<br /> మీ స్వీయ రచనను గాని, సార్వజనీనమైన రచననుగాని, ఇతర ఉచిత వనరుల నుండి సేకరించిన రచననుగాని మాత్రమే ప్రచురిస్తున్నానని కూడా మీరు ప్రమాణం చేస్తున్నారు. <strong>కాపీహక్కులుగల రచనను తగిన అనుమతి లేకుండా సమర్పించకండి!</strong>
మీడియావికీ:Copyrightwarning2
160
160
2006-07-01T19:12:28Z
MediaWiki default
Please note that all contributions to {{SITENAME}} may be edited, altered, or removed by other contributors. If you don't want your writing to be edited mercilessly, then don't submit it here.<br />
You are also promising us that you wrote this yourself, or copied it from a
public domain or similar free resource (see $1 for details).
<strong>DO NOT SUBMIT COPYRIGHTED WORK WITHOUT PERMISSION!</strong>
మీడియావికీ:Couldntremove
161
1679
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
'$1'ను తొలగించటం కుదరలేదు...
మీడియావికీ:Createaccount
162
1680
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
అకౌంటు సృష్టించు
మీడియావికీ:Createaccountmail
163
1682
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ-మెయిల్ ద్వారా
మీడియావికీ:Createarticle
164
1683
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
వ్యాసాన్ని సృష్టించు
మీడియావికీ:Created
165
1684
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
సృష్టించబడింది
మీడియావికీ:Creditspage
166
166
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Page credits
మీడియావికీ:Cur
167
1685
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ప్రస్తుత
మీడియావికీ:Currentevents
168
1686
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ప్రస్తుత ఘటనలు
మీడియావికీ:Currentevents-url
169
169
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Current events
మీడియావికీ:Currentrev
170
1687
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ప్రస్తుతపు సంచిక
మీడియావికీ:Currentrevisionlink
171
1688
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ప్రస్తుతపు సంచిక
మీడియావికీ:Data
172
1689
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
డాటా
మీడియావికీ:Databaseerror
173
173
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Database error
మీడియావికీ:Datedefault
174
1691
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఏదైనా పరవాలేదు
మీడియావికీ:Dateformat
175
1692
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తేదీ ఆకృతి
మీడియావికీ:Datetime
176
1693
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తేదీ, సమయం
మీడియావికీ:Dberrortext
177
177
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
A database query syntax error has occurred.
This may indicate a bug in the software.
The last attempted database query was:
<blockquote><tt>$1</tt></blockquote>
from within function "<tt>$2</tt>".
MySQL returned error "<tt>$3: $4</tt>".
మీడియావికీ:Dberrortextcl
178
178
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
A database query syntax error has occurred.
The last attempted database query was:
"$1"
from within function "$2".
MySQL returned error "$3: $4"
మీడియావికీ:Deadendpages
179
1694
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
అగాధ (డెడ్ఎండ్) పేజీలు
మీడియావికీ:Dec
180
1695
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
డిసెంబర్
మీడియావికీ:December
181
1696
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
డిసెంబర్
మీడియావికీ:Default
182
1698
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
డిఫాల్టు
మీడియావికీ:Defaultns
183
1699
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
డిఫాల్టుగా ఈ నేంస్పేసులలో అన్వేషించు:
మీడియావికీ:Defemailsubject
184
1700
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} ఇ-మెయిల్
మీడియావికీ:Delete
185
1701
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తుడిచివేయి
మీడియావికీ:Delete and move
186
1702
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తొలగించి, తరలించు
మీడియావికీ:Delete and move confirm
187
1703
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
అవును, పేజీని తొలగించు
మీడియావికీ:Delete and move reason
188
1704
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తరలింపుకు వీలుగా తొలగించబడింది
మీడియావికీ:Delete and move text
189
1705
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
==తొలగింపు అవసరం==
ఉద్దేశించిన వ్యాసం "[[$1]]" ఇప్పటికే ఉనికిలో ఉంది. ప్రస్తుత తరలింపుకు వీలుగా దాన్ని తొలగించేయమంటారా?
మీడియావికీ:Deletecomment
190
1706
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తుడిచివేతకు కారణము
మీడియావికీ:Deletedarticle
191
1707
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
"$1" తుడిచివేయబడినది
మీడియావికీ:Deletedrev
192
1708
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
[తొలగించబడినది]
మీడియావికీ:Deletedrevision
193
1709
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
పాత సంచిక $1 తొలగించబడినది.
మీడియావికీ:Deletedtext
194
1710
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
"$1" తుడిచివేయబడింది. ఇటీవలి తుడిచివేతలకు సంబంధించిన నివేదిక కొరకు $2 చూడండి.
మీడియావికీ:Deletedwhileediting
195
1711
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
హెచ్చరిక: మీరు మార్పులు చేయటం మొదలుపెట్టాక, ఈ పేజీ తొలగించబడింది.
మీడియావికీ:Deleteimg
196
196
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
del
మీడియావికీ:Deleteimgcompletely
197
1712
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ ఫైలు యొక్క అన్ని సంచికలను తీసివేయి
మీడియావికీ:Deletepage
198
1713
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
పేజీని తుడిచివేయి
మీడియావికీ:Deletesub
199
1714
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
("$1" తొలగింపబడుతుంది)
మీడియావికీ:Deletethispage
200
1715
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ పేజీని తుడిచివేయి
మీడియావికీ:Deletionlog
201
1716
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తొలగింపు దినచర్య పేజి
మీడియావికీ:Dellogpage
202
1717
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తొలగింపు దినచర్య పేజి
మీడియావికీ:Dellogpagetext
203
1718
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఇది ఇటీవలి తుడిచివేతల జాబితా.
మీడియావికీ:Destfilename
204
1720
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఉద్దేశించిన ఫైలు పేరు
మీడియావికీ:Developertext
205
205
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
The action you have requested can only be
performed by users with "developer" capability.
See $1.
మీడియావికీ:Developertitle
206
206
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Developer access required
మీడియావికీ:Diff
207
1721
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
తేడాలు
మీడియావికీ:Difference
208
1722
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
(సంచికల మధ్య తేడా)
మీడియావికీ:Disambiguations
209
1723
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
అయోమయ నివృత్తి పేజీలు
మీడియావికీ:Disambiguationspage
210
1724
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
Template:అయోమయ నివృత్తి
మీడియావికీ:Disambiguationstext
211
1725
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
కింది పేజీలకు ఏదో ఒక <i>అయోమయ నివృత్తి పేజీ</i>కి చూపుతున్నాయి. అలాకాక వాటికి సంబంధిత విష్యానికి చూపుతుండాాలి. <br />ఏదైనా పేజీకి $1 నుండి లింకు ఉన్నట్లయితే ఆ పేజీ అయోమయ నివృత్తి పేజీగా భావింపబడుతుంది. <br />ఇతర నేంస్పేసుల నుండి ఉండే లింకుల గురించి ఇక్కడ ప్రస్తావన<i>లేదు</i>.
మీడియావికీ:Disclaimerpage
212
1726
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
Project:సాధారణ అస్వీకారము
మీడియావికీ:Disclaimers
213
1727
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
అస్వీకారములు
మీడియావికీ:Displaytitle
214
214
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
(Link to this page as [[$1]])
మీడియావికీ:Doubleredirects
215
1728
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
జంట దారిమార్పులు
మీడియావికీ:Doubleredirectstext
216
1729
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ప్రతీ వరుసలోను మొదటి, రెండవ దారిమార్పు లింకులు, రెండో దారిమార్పు పేజీలోని వ్యాసపు మొదటి లైను ఉన్నాయి. మొదటి దారిమార్పు యొక్క అసలైన లక్ష్యం ఈ రెండో దారిమార్పు పేజీయే!
మీడియావికీ:Download
217
217
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
download
మీడియావికీ:Eauthentsent
218
1730
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఇచ్చిన ఈ-మెయిల్ అడ్రసుకు ధృవీకరణ మెయిల్ వెళ్ళింది.
మరిన్ని మెయిళ్ళు పంపే ముందు, మీరు ఆ మెయిల్లో సూచించినట్లుగా ఈ చిరునామా మీదేననిి ధృవీకరించండి.
మీడియావికీ:Edit
219
1731
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
మార్చు
మీడియావికీ:Edit-externally
220
1732
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
బయటి అప్లికేషను వాడి ఈ ఫైలును మార్చు
మీడియావికీ:Edit-externally-help
221
1733
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
మరింత సమాచారం కొరకు [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:External_editors సెటప్ సూచనలు] చూడండి.
మీడియావికీ:Editcomment
222
222
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
The edit comment was: "<i>$1</i>".
మీడియావికీ:Editconflict
223
1734
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
మార్పులలో ఘర్షణ: $1
మీడియావికీ:Editcurrent
224
1735
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ పేజీ యొక్క ప్రస్తుతపు సంచికను సరిదిద్దండి
మీడియావికీ:Edithelp
225
225
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Editing help
మీడియావికీ:Edithelppage
226
226
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Help:Editing
మీడియావికీ:Editing
227
1736
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
$1కి మార్పులు
మీడియావికీ:Editingcomment
228
228
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Editing $1 (comment)
మీడియావికీ:Editinginterface
229
229
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
'''Warning:''' You are editing a page which is used to provide interface text for the software. Changes to this page will affect the appearance of the user interface for other users.
మీడియావికీ:Editingold
230
1737
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
<strong>హెచ్చ రిక: ఈ పేజీ యొక్క కాలం చెల్లిన సంచికను మీరు మరుస్తున్నారు. దీనిని భద్రపరిస్తే, ఆ సంచిక తరువాత ఈ పేజీలో జరిగిన మార్పులన్నీ పోతాయి.</strong>
మీడియావికీ:Editingsection
231
1738
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
$1కు మార్పులు (విభాగం)
మీడియావికీ:Editold
232
232
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
edit
మీడియావికీ:Editsection
233
1739
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
<small>మార్చు</small>
మీడియావికీ:Editsectionhint
234
234
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Edit section: $1
మీడియావికీ:Editthispage
235
1740
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ పేజీని మార్చు
మీడియావికీ:Edittools
236
236
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
<!-- Text here will be shown below edit and upload forms. -->
మీడియావికీ:Editusergroup
237
237
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Edit User Groups
మీడియావికీ:Email
238
1741
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ-మెయిల్
మీడియావికీ:Emailauthenticated
239
1742
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా $1న ధృవీకరింపబడింది.
మీడియావికీ:Emailconfirmlink
240
1743
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామాను ధృవీకరించండి
మీడియావికీ:Emailfrom
241
1744
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
నుండి
మీడియావికీ:Emailmessage
242
1745
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
సందేశం
మీడియావికీ:Emailnotauthenticated
243
3280
2006-10-25T20:33:43Z
MediaWiki default
15
మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా <ధృవీకరణ ఇంకా కాలేదు</s. కింద ఇచ్చిన వాటికి సంబంధించి ఈ-మెయిల్ పంపబడదు.
మీడియావికీ:Emailpage
244
1747
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
సభ్యునికి ఈ-మెయిల్ పంపు
మీడియావికీ:Emailpagetext
245
1748
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యుడు తన అభిరుచులలో సరైన ఈ-మెయిల్ చిరునామా ఇచ్చి ఉంటే, కింది ఫారం మీ సందేశాన్ని పంపిస్తుంది. మీ అభిరుచులలో మీరిచ్చిన ఈ-మెయిల్ చిరునామా "నుండి" ఆ సందేశంలో వచ్చినట్లుగా ఉంటుంది. ఆ సభ్యుడు ఈ చిరునామాకు జవాబు పంపుగలరు.
మీడియావికీ:Emailsend
246
1749
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
పంపించు
మీడియావికీ:Emailsent
247
1750
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
ఈ-మెయిల్ వెళ్ళింది
మీడియావికీ:Emailsenttext
248
1751
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
మీ ఈ-మెయిల్ సందేశం పంపబడింది.
మీడియావికీ:Emailsubject
249
1752
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
విషయం
మీడియావికీ:Emailto
250
1753
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
కు
మీడియావికీ:Emailuser
251
1754
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యునికి ఈ-మెయిల్ పంపు
మీడియావికీ:Emptyfile
252
252
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
The file you uploaded seems to be empty. This might be due to a typo in the file name. Please check whether you really want to upload this file.
మీడియావికీ:Enotif body
253
253
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Dear $WATCHINGUSERNAME,
the {{SITENAME}} page $PAGETITLE has been $CHANGEDORCREATED on $PAGEEDITDATE by $PAGEEDITOR, see $PAGETITLE_URL for the current version.
$NEWPAGE
Editor's summary: $PAGESUMMARY $PAGEMINOREDIT
Contact the editor:
mail: $PAGEEDITOR_EMAIL
wiki: $PAGEEDITOR_WIKI
There will be no other notifications in case of further changes unless you visit this page. You could also reset the notification flags for all your watched pages on your watchlist.
Your friendly {{SITENAME}} notification system
--
To change your watchlist settings, visit
{{fullurl:{{ns:special}}:Watchlist/edit}}
Feedback and further assistance:
{{fullurl:{{ns:help}}:Contents}}
మీడియావికీ:Enotif lastvisited
254
1755
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
మీ గత సందర్శన తరువాత జరిగిన మార్పుల కొరకు $1 చూడండి.
మీడియావికీ:Enotif mailer
255
1756
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} ప్రకటన మెయిల్ పంపునది
మీడియావికీ:Enotif newpagetext
256
1757
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
ఇది ఒక కొత్త పేజీ.
మీడియావికీ:Enotif reset
257
1758
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
అన్ని పేజీలను చూసినట్లుగా గుర్తించు
మీడియావికీ:Enotif subject
258
258
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} page $PAGETITLE has been $CHANGEDORCREATED by $PAGEEDITOR
మీడియావికీ:Enterlockreason
259
259
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Enter a reason for the lock, including an estimate
of when the lock will be released
మీడియావికీ:Error
260
1759
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
లోపం
మీడియావికీ:Errorpagetitle
261
1760
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
లోపం
మీడియావికీ:Exbeforeblank
262
1761
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
ఖాళీ చెయ్యకముందు పేజీలో ఉన్న విషయ సంగ్రహం: '$1'
మీడియావికీ:Exblank
263
1762
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
పేజీ ఖాళీగా ఉంది
మీడియావికీ:Excontent
264
1763
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
ఇదివరకు విషయ సంగ్రహం: '$1'
మీడియావికీ:Excontentauthor
265
1764
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
ఇదివరకు విషయ సంగ్రహం: '$1' (మరియు దీని ఒకేఒక్క రచయిత '$2')
మీడియావికీ:Exif-aperturevalue
266
266
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Aperture
మీడియావికీ:Exif-artist
267
267
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Author
మీడియావికీ:Exif-bitspersample
268
268
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bits per component
మీడియావికీ:Exif-brightnessvalue
269
269
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Brightness
మీడియావికీ:Exif-cfapattern
270
270
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
CFA pattern
మీడియావికీ:Exif-colorspace
271
271
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Color space
మీడియావికీ:Exif-colorspace-1
272
272
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
sRGB
మీడియావికీ:Exif-colorspace-ffff.h
273
273
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
FFFF.H
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration
274
274
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Meaning of each component
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-0
275
275
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
does not exist
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-1
276
276
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Y
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-2
277
277
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Cb
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-3
278
278
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Cr
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-4
279
279
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
R
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-5
280
280
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
G
మీడియావికీ:Exif-componentsconfiguration-6
281
281
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
B
మీడియావికీ:Exif-compressedbitsperpixel
282
282
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Image compression mode
మీడియావికీ:Exif-compression
283
283
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Compression scheme
మీడియావికీ:Exif-compression-1
284
284
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Uncompressed
మీడియావికీ:Exif-compression-6
285
285
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
JPEG
మీడియావికీ:Exif-contrast
286
286
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Contrast
మీడియావికీ:Exif-contrast-0
287
287
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Normal
మీడియావికీ:Exif-contrast-1
288
288
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Soft
మీడియావికీ:Exif-contrast-2
289
289
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Hard
మీడియావికీ:Exif-copyright
290
290
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Copyright holder
మీడియావికీ:Exif-customrendered
291
291
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Custom image processing
మీడియావికీ:Exif-customrendered-0
292
292
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Normal process
మీడియావికీ:Exif-customrendered-1
293
293
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Custom process
మీడియావికీ:Exif-datetime
294
294
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
File change date and time
మీడియావికీ:Exif-datetimedigitized
295
295
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Date and time of digitizing
మీడియావికీ:Exif-datetimeoriginal
296
296
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Date and time of data generation
మీడియావికీ:Exif-devicesettingdescription
297
297
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Device settings description
మీడియావికీ:Exif-digitalzoomratio
298
298
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Digital zoom ratio
మీడియావికీ:Exif-exifversion
299
299
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Exif version
మీడియావికీ:Exif-exposurebiasvalue
300
300
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Exposure bias
మీడియావికీ:Exif-exposureindex
301
301
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Exposure index
మీడియావికీ:Exif-exposuremode
302
302
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Exposure mode
మీడియావికీ:Exif-exposuremode-0
303
303
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Auto exposure
మీడియావికీ:Exif-exposuremode-1
304
304
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Manual exposure
మీడియావికీ:Exif-exposuremode-2
305
305
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Auto bracket
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram
306
306
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Exposure Program
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-0
307
307
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Not defined
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-1
308
308
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Manual
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-2
309
309
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Normal program
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-3
310
310
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Aperture priority
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-4
311
311
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Shutter priority
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-5
312
312
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Creative program (biased toward depth of field)
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-6
313
313
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Action program (biased toward fast shutter speed)
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-7
314
314
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Portrait mode (for closeup photos with the background out of focus)
మీడియావికీ:Exif-exposureprogram-8
315
315
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Landscape mode (for landscape photos with the background in focus)
మీడియావికీ:Exif-exposuretime
316
316
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Exposure time
మీడియావికీ:Exif-exposuretime-format
317
317
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 sec ($2)
మీడియావికీ:Exif-filesource
318
318
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
File source
మీడియావికీ:Exif-filesource-3
319
319
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
DSC
మీడియావికీ:Exif-flash
320
320
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Flash
మీడియావికీ:Exif-flashenergy
321
321
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Flash energy
మీడియావికీ:Exif-flashpixversion
322
322
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Supported Flashpix version
మీడియావికీ:Exif-fnumber
323
323
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
F Number
మీడియావికీ:Exif-fnumber-format
324
324
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
f/$1
మీడియావికీ:Exif-focallength
325
325
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Lens focal length
మీడియావికీ:Exif-focallength-format
326
326
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 mm
మీడియావికీ:Exif-focallengthin35mmfilm
327
327
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Focal length in 35 mm film
మీడియావికీ:Exif-focalplaneresolutionunit
328
328
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Focal plane resolution unit
మీడియావికీ:Exif-focalplaneresolutionunit-2
329
329
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
inches
మీడియావికీ:Exif-focalplanexresolution
330
330
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Focal plane X resolution
మీడియావికీ:Exif-focalplaneyresolution
331
331
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Focal plane Y resolution
మీడియావికీ:Exif-gaincontrol
332
332
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Scene control
మీడియావికీ:Exif-gaincontrol-0
333
333
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
None
మీడియావికీ:Exif-gaincontrol-1
334
334
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Low gain up
మీడియావికీ:Exif-gaincontrol-2
335
335
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
High gain up
మీడియావికీ:Exif-gaincontrol-3
336
336
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Low gain down
మీడియావికీ:Exif-gaincontrol-4
337
337
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
High gain down
మీడియావికీ:Exif-gpsaltitude
338
338
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Altitude
మీడియావికీ:Exif-gpsaltituderef
339
339
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Altitude reference
మీడియావికీ:Exif-gpsareainformation
340
340
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Name of GPS area
మీడియావికీ:Exif-gpsdatestamp
341
341
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
GPS date
మీడియావికీ:Exif-gpsdestbearing
342
342
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bearing of destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestbearingref
343
343
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Reference for bearing of destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestdistance
344
344
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Distance to destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestdistanceref
345
345
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Reference for distance to destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestlatitude
346
346
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Latitude destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestlatituderef
347
347
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Reference for latitude of destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestlongitude
348
348
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Longitude of destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdestlongituderef
349
349
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Reference for longitude of destination
మీడియావికీ:Exif-gpsdifferential
350
350
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
GPS differential correction
మీడియావికీ:Exif-gpsdirection-m
351
351
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Magnetic direction
మీడియావికీ:Exif-gpsdirection-t
352
352
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
True direction
మీడియావికీ:Exif-gpsdop
353
353
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Measurement precision
మీడియావికీ:Exif-gpsimgdirection
354
354
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Direction of image
మీడియావికీ:Exif-gpsimgdirectionref
355
355
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Reference for direction of image
మీడియావికీ:Exif-gpslatitude
356
356
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Latitude
మీడియావికీ:Exif-gpslatitude-n
357
357
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
North latitude
మీడియావికీ:Exif-gpslatitude-s
358
358
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
South latitude
మీడియావికీ:Exif-gpslatituderef
359
359
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
North or South Latitude
మీడియావికీ:Exif-gpslongitude
360
360
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Longitude
మీడియావికీ:Exif-gpslongitude-e
361
361
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
East longitude
మీడియావికీ:Exif-gpslongitude-w
362
362
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
West longitude
మీడియావికీ:Exif-gpslongituderef
363
363
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
East or West Longitude
మీడియావికీ:Exif-gpsmapdatum
364
364
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Geodetic survey data used
మీడియావికీ:Exif-gpsmeasuremode
365
365
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Measurement mode
మీడియావికీ:Exif-gpsmeasuremode-2
366
366
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
2-dimensional measurement
మీడియావికీ:Exif-gpsmeasuremode-3
367
367
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
3-dimensional measurement
మీడియావికీ:Exif-gpsprocessingmethod
368
368
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Name of GPS processing method
మీడియావికీ:Exif-gpssatellites
369
369
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Satellites used for measurement
మీడియావికీ:Exif-gpsspeed
370
370
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Speed of GPS receiver
మీడియావికీ:Exif-gpsspeed-k
371
371
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Kilometres per hour
మీడియావికీ:Exif-gpsspeed-m
372
372
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Miles per hour
మీడియావికీ:Exif-gpsspeed-n
373
373
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Knots
మీడియావికీ:Exif-gpsspeedref
374
374
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Speed unit
మీడియావికీ:Exif-gpsstatus
375
375
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Receiver status
మీడియావికీ:Exif-gpsstatus-a
376
376
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Measurement in progress
మీడియావికీ:Exif-gpsstatus-v
377
377
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Measurement interoperability
మీడియావికీ:Exif-gpstimestamp
378
378
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
GPS time (atomic clock)
మీడియావికీ:Exif-gpstrack
379
379
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Direction of movement
మీడియావికీ:Exif-gpstrackref
380
380
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Reference for direction of movement
మీడియావికీ:Exif-gpsversionid
381
381
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
GPS tag version
మీడియావికీ:Exif-imagedescription
382
382
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Image title
మీడియావికీ:Exif-imagelength
383
383
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Height
మీడియావికీ:Exif-imageuniqueid
384
384
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Unique image ID
మీడియావికీ:Exif-imagewidth
385
385
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Width
మీడియావికీ:Exif-isospeedratings
386
386
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
ISO speed rating
మీడియావికీ:Exif-jpeginterchangeformat
387
387
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Offset to JPEG SOI
మీడియావికీ:Exif-jpeginterchangeformatlength
388
388
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bytes of JPEG data
మీడియావికీ:Exif-lightsource
389
389
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Light source
మీడియావికీ:Exif-lightsource-0
390
390
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Unknown
మీడియావికీ:Exif-lightsource-1
391
391
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Daylight
మీడియావికీ:Exif-lightsource-10
392
392
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Cloudy weather
మీడియావికీ:Exif-lightsource-11
393
393
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Shade
మీడియావికీ:Exif-lightsource-12
394
394
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Daylight fluorescent (D 5700 – 7100K)
మీడియావికీ:Exif-lightsource-13
395
395
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Day white fluorescent (N 4600 – 5400K)
మీడియావికీ:Exif-lightsource-14
396
396
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Cool white fluorescent (W 3900 – 4500K)
మీడియావికీ:Exif-lightsource-15
397
397
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
White fluorescent (WW 3200 – 3700K)
మీడియావికీ:Exif-lightsource-17
398
398
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Standard light A
మీడియావికీ:Exif-lightsource-18
399
399
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Standard light B
మీడియావికీ:Exif-lightsource-19
400
400
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Standard light C
మీడియావికీ:Exif-lightsource-2
401
401
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Fluorescent
మీడియావికీ:Exif-lightsource-20
402
402
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
D55
మీడియావికీ:Exif-lightsource-21
403
403
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
D65
మీడియావికీ:Exif-lightsource-22
404
404
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
D75
మీడియావికీ:Exif-lightsource-23
405
405
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
D50
మీడియావికీ:Exif-lightsource-24
406
406
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
ISO studio tungsten
మీడియావికీ:Exif-lightsource-255
407
407
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Other light source
మీడియావికీ:Exif-lightsource-3
408
408
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Tungsten (incandescent light)
మీడియావికీ:Exif-lightsource-4
409
409
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Flash
మీడియావికీ:Exif-lightsource-9
410
410
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Fine weather
మీడియావికీ:Exif-make
411
411
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Camera manufacturer
మీడియావికీ:Exif-make-value
412
412
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1
మీడియావికీ:Exif-makernote
413
413
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Manufacturer notes
మీడియావికీ:Exif-maxaperturevalue
414
414
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Maximum land aperture
మీడియావికీ:Exif-meteringmode
415
415
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Metering mode
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-0
416
416
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Unknown
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-1
417
417
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Average
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-2
418
418
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
CenterWeightedAverage
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-255
419
419
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Other
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-3
420
420
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Spot
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-4
421
421
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
MultiSpot
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-5
422
422
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Pattern
మీడియావికీ:Exif-meteringmode-6
423
423
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Partial
మీడియావికీ:Exif-model
424
424
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Camera model
మీడియావికీ:Exif-model-value
425
425
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1
మీడియావికీ:Exif-oecf
426
426
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Optoelectronic conversion factor
మీడియావికీ:Exif-orientation
427
427
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Orientation
మీడియావికీ:Exif-orientation-1
428
428
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Normal
మీడియావికీ:Exif-orientation-2
429
429
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Flipped horizontally
మీడియావికీ:Exif-orientation-3
430
430
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Rotated 180°
మీడియావికీ:Exif-orientation-4
431
431
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Flipped vertically
మీడియావికీ:Exif-orientation-5
432
432
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Rotated 90° CCW and flipped vertically
మీడియావికీ:Exif-orientation-6
433
433
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Rotated 90° CW
మీడియావికీ:Exif-orientation-7
434
434
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Rotated 90° CW and flipped vertically
మీడియావికీ:Exif-orientation-8
435
435
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Rotated 90° CCW
మీడియావికీ:Exif-photometricinterpretation
436
436
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Pixel composition
మీడియావికీ:Exif-photometricinterpretation-2
437
437
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
RGB
మీడియావికీ:Exif-photometricinterpretation-6
438
438
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
YCbCr
మీడియావికీ:Exif-pixelxdimension
439
1765
2006-08-31T19:27:36Z
MediaWiki default
బొమ్మ సరైన ఎత్తు
మీడియావికీ:Exif-pixelydimension
440
440
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Valid image width
మీడియావికీ:Exif-planarconfiguration
441
441
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Data arrangement
మీడియావికీ:Exif-planarconfiguration-1
442
442
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
chunky format
మీడియావికీ:Exif-planarconfiguration-2
443
443
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
planar format
మీడియావికీ:Exif-primarychromaticities
444
444
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Chromaticities of primarities
మీడియావికీ:Exif-referenceblackwhite
445
445
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Pair of black and white reference values
మీడియావికీ:Exif-relatedsoundfile
446
446
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Related audio file
మీడియావికీ:Exif-resolutionunit
447
447
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Unit of X and Y resolution
మీడియావికీ:Exif-rowsperstrip
448
448
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Number of rows per strip
మీడియావికీ:Exif-samplesperpixel
449
449
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Number of components
మీడియావికీ:Exif-saturation
450
450
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Saturation
మీడియావికీ:Exif-saturation-0
451
451
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Normal
మీడియావికీ:Exif-saturation-1
452
452
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Low saturation
మీడియావికీ:Exif-saturation-2
453
453
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
High saturation
మీడియావికీ:Exif-scenecapturetype
454
454
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Scene capture type
మీడియావికీ:Exif-scenecapturetype-0
455
455
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Standard
మీడియావికీ:Exif-scenecapturetype-1
456
456
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Landscape
మీడియావికీ:Exif-scenecapturetype-2
457
457
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Portrait
మీడియావికీ:Exif-scenecapturetype-3
458
458
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Night scene
మీడియావికీ:Exif-scenetype
459
459
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Scene type
మీడియావికీ:Exif-scenetype-1
460
460
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
A directly photographed image
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod
461
461
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Sensing method
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-1
462
462
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Undefined
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-2
463
463
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
One-chip color area sensor
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-3
464
464
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Two-chip color area sensor
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-4
465
465
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Three-chip color area sensor
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-5
466
466
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Color sequential area sensor
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-7
467
467
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Trilinear sensor
మీడియావికీ:Exif-sensingmethod-8
468
468
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Color sequential linear sensor
మీడియావికీ:Exif-sharpness
469
469
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Sharpness
మీడియావికీ:Exif-sharpness-0
470
470
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Normal
మీడియావికీ:Exif-sharpness-1
471
471
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Soft
మీడియావికీ:Exif-sharpness-2
472
472
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Hard
మీడియావికీ:Exif-shutterspeedvalue
473
473
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Shutter speed
మీడియావికీ:Exif-software
474
474
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Software used
మీడియావికీ:Exif-software-value
475
475
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1
మీడియావికీ:Exif-spatialfrequencyresponse
476
476
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Spatial frequency response
మీడియావికీ:Exif-spectralsensitivity
477
477
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Spectral sensitivity
మీడియావికీ:Exif-stripbytecounts
478
478
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bytes per compressed strip
మీడియావికీ:Exif-stripoffsets
479
479
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Image data location
మీడియావికీ:Exif-subjectarea
480
480
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Subject area
మీడియావికీ:Exif-subjectdistance
481
481
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Subject distance
మీడియావికీ:Exif-subjectdistance-value
482
482
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 metres
మీడియావికీ:Exif-subjectdistancerange
483
483
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Subject distance range
మీడియావికీ:Exif-subjectdistancerange-0
484
484
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Unknown
మీడియావికీ:Exif-subjectdistancerange-1
485
485
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Macro
మీడియావికీ:Exif-subjectdistancerange-2
486
486
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Close view
మీడియావికీ:Exif-subjectdistancerange-3
487
487
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Distant view
మీడియావికీ:Exif-subjectlocation
488
488
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Subject location
మీడియావికీ:Exif-subsectime
489
489
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
DateTime subseconds
మీడియావికీ:Exif-subsectimedigitized
490
490
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
DateTimeDigitized subseconds
మీడియావికీ:Exif-subsectimeoriginal
491
491
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
DateTimeOriginal subseconds
మీడియావికీ:Exif-transferfunction
492
492
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Transfer function
మీడియావికీ:Exif-usercomment
493
493
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
User comments
మీడియావికీ:Exif-whitebalance
494
494
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
White Balance
మీడియావికీ:Exif-whitebalance-0
495
495
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Auto white balance
మీడియావికీ:Exif-whitebalance-1
496
496
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Manual white balance
మీడియావికీ:Exif-whitepoint
497
497
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
White point chromaticity
మీడియావికీ:Exif-xresolution
498
498
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Horizontal resolution
మీడియావికీ:Exif-xyresolution-c
499
499
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 dpc
మీడియావికీ:Exif-xyresolution-i
500
500
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 dpi
మీడియావికీ:Exif-ycbcrcoefficients
501
501
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Color space transformation matrix coefficients
మీడియావికీ:Exif-ycbcrpositioning
502
502
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Y and C positioning
మీడియావికీ:Exif-ycbcrsubsampling
503
503
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Subsampling ratio of Y to C
మీడియావికీ:Exif-yresolution
504
504
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Vertical resolution
మీడియావికీ:Expiringblock
505
505
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
expires $1
మీడియావికీ:Explainconflict
506
1766
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
మీరు మార్పులు చెయ్యడం మొదలుపెట్టిన తరువాత, ఇతర సభ్యులు ఈ పేజీలో మార్పులు చేసారు. పైన ఉన్న టెక్స్ట్ ఏరియాలో ప్రస్తుతపు సంచిక ఉన్నది. మీరు చేసిన మార్పులు కింద ఉన్న టెక్స్ట్ ఏరియాలో చూపించబడ్డాయి. మీరు మీ మార్పులను ప్రస్తుతపు సంచికతో విలీనం చెయ్యవలసి ఉంటుంది. మీరు "పేజీని భద్రపరుచు"ను నొక్కినపుడు, పైన ఉన్న సంచిక <b>మాత్రమే</b> భద్రపరచబడుతుంది.<br />
మీడియావికీ:Export
507
1767
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఎగుమతి పేజీలు
మీడియావికీ:Export-submit
508
508
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Export
మీడియావికీ:Exportcuronly
509
509
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Include only the current revision, not the full history
మీడియావికీ:Exportnohistory
510
510
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
----
'''Note:''' Exporting the full history of pages through this form has been disabled due to performance reasons.
మీడియావికీ:Exporttext
511
511
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
You can export the text and editing history of a particular page or
set of pages wrapped in some XML. This can be imported into another wiki using MediaWiki
via the Special:Import page.
To export pages, enter the titles in the text box below, one title per line, and
select whether you want the current version as well as all old versions, with the page
history lines, or just the current version with the info about the last edit.
In the latter case you can also use a link, e.g. [[{{ns:Special}}:Export/{{int:mainpage}}]] for the page {{int:mainpage}}.
మీడియావికీ:Externaldberror
512
512
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
There was either an external authentication database error or you are not allowed to update your external account.
మీడియావికీ:Extlink sample
513
513
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
http://www.example.com link title
మీడియావికీ:Extlink tip
514
1768
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
బయటి లింకు (దాని ముందు http:// ఇవ్వటం మరువకండి)
మీడియావికీ:Faq
515
1769
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు
మీడియావికీ:Faqpage
516
1770
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
Project:తరచూ అడిగే ప్రశ్నలు
మీడియావికీ:Feb
517
1771
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫిబ్రవరి
మీడియావికీ:February
518
1772
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫిబ్రవరి
మీడియావికీ:Feed-invalid
519
519
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Invalid subscription feed type.
మీడియావికీ:Feedlinks
520
520
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Feed:
మీడియావికీ:Filecopyerror
521
1774
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు "$1"ని "$2"కు కాపీ చెయ్యటం కుదరలేదు.
మీడియావికీ:Filedeleteerror
522
1775
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు "$1"ని తీసివేయటం కుదరలేదు.
మీడియావికీ:Filedesc
523
1776
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
సారాంశం
మీడియావికీ:Fileexists
524
1777
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఈ పేరుతో ఒక ఫైలు ఇప్పటికే ఉంది. దీనిని మీరు మార్చాలో లేదో తెలియకపోతె ఫైలు $1ని చూడండి.
మీడియావికీ:Fileexists-forbidden
525
1778
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఈ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక ఫైలు ఉంది; దీన్ని మరో పేరుతో అప్లోడు చెయ్యండి.
[[Image:$1|thumb|center|$1]]
మీడియావికీ:Fileexists-shared-forbidden
526
1779
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఈ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక ఫైలు అందరి ఫైళ్ళ ఖజానాలో ఉంది; దీన్ని మరో పేరుతో అప్లోడు చెయ్యండి.
[[Image:$1|thumb|center|$1]]
మీడియావికీ:Fileinfo
527
527
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1KB, MIME type: <code>$2</code>
మీడియావికీ:Filemissing
528
1780
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు కనపడుటలేదు
మీడియావికీ:Filename
529
1781
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు పేరు
మీడియావికీ:Filenotfound
530
1782
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు "$1" కనబడలేదు.
మీడియావికీ:Filerenameerror
531
1783
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు "$1" పేరును "$2"గా మార్చటం కుదరలేదు.
మీడియావికీ:Files
532
1784
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైళ్ళు
మీడియావికీ:Filesource
533
1785
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
మూలం
మీడియావికీ:Filestatus
534
1786
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
కాపీహక్కు స్థితి
మీడియావికీ:Fileuploaded
535
1787
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఫైలు $1 అప్లోడు అయింది.
ఈ లింకు: $2 ను అనుసరించి వివరణ పేజీకి వెళ్ళి, ఫైలుకు
సంబంధించిన వివరాలను - ఎక్కడినుండి వచ్చింది, ఎవరు ఎప్పుడు తయారుచేసారు,
ఇంకా మీకు దీని గురించి తెలిసిన విషయాలు - అక్కడ రాయండి. ఇది ఒక బొమ్మ అయితే, దాన్ని పేజీలలో ఇలా
వాడవచ్చు: <tt><nowiki>[[{{ns:Image}}:$1|thumb|వివరణ]]</nowiki></tt>
మీడియావికీ:Fileuploadsummary
536
1788
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
సారాంశం:
మీడియావికీ:Filewasdeleted
537
537
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
A file of this name has been previously uploaded and subsequently deleted. You should check the $1 before proceeding to upload it again.
మీడియావికీ:Formerror
538
538
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Error: could not submit form
మీడియావికీ:Friday
539
1790
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
శుక్రవారము
మీడియావికీ:Getimagelist
540
540
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
fetching file list
మీడియావికీ:Go
541
1791
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
వెళ్లు
మీడియావికీ:Googlesearch
542
542
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
<form method="get" action="http://www.google.com/search" id="googlesearch">
<input type="hidden" name="domains" value="{{SERVER}}" />
<input type="hidden" name="num" value="50" />
<input type="hidden" name="ie" value="$2" />
<input type="hidden" name="oe" value="$2" />
<input type="text" name="q" size="31" maxlength="255" value="$1" />
<input type="submit" name="btnG" value="$3" />
<div>
<input type="radio" name="sitesearch" id="gwiki" value="{{SERVER}}" checked="checked" /><label for="gwiki">{{SITENAME}}</label>
<input type="radio" name="sitesearch" id="gWWW" value="" /><label for="gWWW">WWW</label>
</div>
</form>
మీడియావికీ:Gotaccount
543
1792
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
ఇప్పటికే ఎకౌంటు ఉందా? $1.
మీడియావికీ:Gotaccountlink
544
1793
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
లాగిన్ అవండి
మీడియావికీ:Group
545
545
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Group:
మీడియావికీ:Group-all
546
546
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
(all)
మీడియావికీ:Group-bot
547
547
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bots
మీడియావికీ:Group-bot-member
548
548
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bot
మీడియావికీ:Group-bureaucrat
549
549
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bureaucrats
మీడియావికీ:Group-bureaucrat-member
550
550
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bureaucrat
మీడియావికీ:Group-steward
551
551
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Stewards
మీడియావికీ:Group-steward-member
552
552
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Steward
మీడియావికీ:Group-sysop
553
553
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Sysops
మీడియావికీ:Group-sysop-member
554
554
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Sysop
మీడియావికీ:Grouppage-bot
555
555
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
{{ns:project}}:Bots
మీడియావికీ:Grouppage-bureaucrat
556
556
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
{{ns:project}}:Bureaucrats
మీడియావికీ:Grouppage-sysop
557
557
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
{{ns:project}}:Administrators
మీడియావికీ:Groups
558
558
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
User groups
మీడియావికీ:Guesstimezone
559
1794
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
తేడాను బ్రౌజరు నుండి తీసుకో
మీడియావికీ:Headline sample
560
560
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Headline text
మీడియావికీ:Headline tip
561
561
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Level 2 headline
మీడియావికీ:Help
562
1795
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
సహాయము
మీడియావికీ:Helppage
563
563
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Help:Contents
మీడియావికీ:Hide
564
1796
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
దాచు
మీడియావికీ:Hideresults
565
565
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Hide results
మీడియావికీ:Hidetoc
566
566
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
hide
మీడియావికీ:Hist
567
1797
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
చరిత్ర
మీడియావికీ:Histfirst
568
1798
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
తొట్టతొలి
మీడియావికీ:Histlast
569
1799
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
చిట్టచివరి
మీడియావికీ:Histlegend
570
1800
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
తేడా ఎంపిక: సంచికల యొక్క రేడియో బాక్సులను ఎంచుకొని ఎంటర్ నొక్కండి, లేదా పైన/ కింద ఉన్న మీటను నొక్కండి.<br />
సూచిక: (ప్రస్తుత) = ప్రస్తుత సంచికతో కల తేడాలు, (గత) = ఇంతకు ముందరి సంచికతో గల తేడాలు, చి = చిన్న మార్పు
మీడియావికీ:History
571
1801
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
పేజీ చరిత్ర
మీడియావికీ:History-feed-description
572
572
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Revision history for this page on the wiki
మీడియావికీ:History-feed-empty
573
573
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
The requested page doesn't exist.
It may have been deleted from the wiki, or renamed.
Try [[Special:Search|searching on the wiki]] for relevant new pages.
మీడియావికీ:History-feed-item-nocomment
574
574
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 at $2
మీడియావికీ:History-feed-title
575
575
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Revision history
మీడియావికీ:History copyright
576
576
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
-
మీడియావికీ:History short
577
1802
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
చరిత్ర
మీడియావికీ:Historywarning
578
1803
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
హెచ్చరిక: మీరు తొలగించబోయే పేజీకి చరిత్ర ఉంది:
మీడియావికీ:Hr tip
579
1804
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
అడ్డం లైను (అరుదుగా వాడండి)
మీడియావికీ:Ignorewarning
580
1805
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
హెచ్చరికను పట్టించుకోకుండా ఫైలును భద్రపరచు.
మీడియావికీ:Ignorewarnings
581
1806
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
హెచ్చరికలను పట్టించుకోవద్దు
మీడియావికీ:Illegalfilename
582
1807
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
ఫైలు పేరు "$1"లోని కొన్ని అక్షరాలు, పేజీ శీర్షికలలో వాడకూడనివి ఉన్నాయి. ఫైలు పేరు మార్చి, మళ్ళీ అప్లోడు చెయ్యడానికి ప్రయత్నించండి.
మీడియావికీ:Ilsubmit
583
583
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Search
మీడియావికీ:Image sample
584
584
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Example.jpg
మీడియావికీ:Image tip
585
585
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Embedded image
మీడియావికీ:Imagelinks
586
1808
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
లింకులు
మీడియావికీ:Imagelist
587
1809
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
ఫైళ్ళ జాబితా
మీడియావికీ:Imagelistall
588
588
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
all
మీడియావికీ:Imagelistforuser
589
1816
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
$1 అప్లోడు చేసిన బొమ్మలను మాత్రమే ఇది చూపిస్తుంది.
మీడియావికీ:Imagelisttext
590
1817
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
$2 పేర్చిన $1 ఫైళ్ళ జాబితా ఇది.
మీడియావికీ:Imagemaxsize
591
1818
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
బొమ్మ వివరణ పేజీలో బొమ్మ ఉండవలసిన సైజు:
మీడియావికీ:Imagepage
592
1819
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
బొమ్మ పేజీని చూపించు
మీడియావికీ:Imagereverted
593
1820
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
విజయవంతంగా పాత సంచికకు వెళ్ళింది.
మీడియావికీ:Imgdelete
594
594
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
del
మీడియావికీ:Imgdesc
595
1821
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
వివరణ
మీడియావికీ:Imghistlegend
596
1823
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
సూచిక: (ప్రస్తుతం) = ఇది ప్రస్తుతం ఉన్న ఫైలు, (తీసివేయి) = ఈ పాత సంచికను తీసివేయి, (తిప్పు) = ఈ పాత సంచికకు తిప్పు. <br /><i>తేదీని నొక్కి, ఆ తేదీన అప్లోడు చేసిన ఫైలును చూడండి</i>.
మీడియావికీ:Imghistory
597
1824
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
ఫైలు చరిత్ర
మీడియావికీ:Imglegend
598
1825
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
సూచిక: (వివరణ) = ఫైలు వివరణను చూపు/మార్చు.
మీడియావికీ:Immobile namespace
599
3284
2006-10-25T20:33:49Z
MediaWiki default
15
Source or destination title is of a special type; cannot move pages from and into that namespace.
మీడియావికీ:Import
600
600
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Import pages
మీడియావికీ:Import-interwiki-history
601
601
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Copy all history versions for this page
మీడియావికీ:Import-interwiki-submit
602
602
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Import
మీడియావికీ:Import-interwiki-text
603
603
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Select a wiki and page title to import.
Revision dates and editors' names will be preserved.
All transwiki import actions are logged at the [[Special:Log/import|import log]].
మీడియావికీ:Import-logentry-interwiki
604
604
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
transwikied $1
మీడియావికీ:Import-logentry-interwiki-detail
605
605
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 revision(s) from $2
మీడియావికీ:Import-logentry-upload
606
3285
2006-10-25T20:33:49Z
MediaWiki default
15
imported [[$1]] by file upload
మీడియావికీ:Import-logentry-upload-detail
607
607
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
$1 revision(s)
మీడియావికీ:Import-revision-count
608
1832
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
$1 {{PLURAL:$1|revision|revisions}}
మీడియావికీ:Importbadinterwiki
609
609
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Bad interwiki link
మీడియావికీ:Importcantopen
610
610
2006-07-01T19:12:29Z
MediaWiki default
Couldn't open import file
మీడియావికీ:Importfailed
611
1833
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
దిగుమతి కాలేదు: $1
మీడియావికీ:Importhistoryconflict
612
612
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Conflicting history revision exists (may have imported this page before)
మీడియావికీ:Importing
613
1834
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
$1 దిగుమతి అవుతూంది
మీడియావికీ:Importinterwiki
614
614
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Transwiki import
మీడియావికీ:Importlogpage
615
615
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Import log
మీడియావికీ:Importlogpagetext
616
616
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Administrative imports of pages with edit history from other wikis.
మీడియావికీ:Importnofile
617
617
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No import file was uploaded.
మీడియావికీ:Importnopages
618
618
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No pages to import.
మీడియావికీ:Importnosources
619
619
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No transwiki import sources have been defined and direct history uploads are disabled.
మీడియావికీ:Importnotext
620
620
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Empty or no text
మీడియావికీ:Importstart
621
621
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Importing pages...
మీడియావికీ:Importsuccess
622
622
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Import succeeded!
మీడియావికీ:Importtext
623
623
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Please export the file from the source wiki using the Special:Export utility, save it to your disk and upload it here.
మీడియావికీ:Importunknownsource
624
624
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Unknown import source type
మీడియావికీ:Importuploaderror
625
625
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Upload of import file failed; perhaps the file is bigger than the allowed upload size.
మీడియావికీ:Infiniteblock
626
626
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
infinite
మీడియావికీ:Info short
627
627
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Information
మీడియావికీ:Infosubtitle
628
628
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Information for page
మీడియావికీ:Internalerror
629
629
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Internal error
మీడియావికీ:Intl
630
630
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Interlanguage links
మీడియావికీ:Invalidemailaddress
631
631
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The e-mail address cannot be accepted as it appears to have an invalid
format. Please enter a well-formatted address or empty that field.
మీడియావికీ:Invert
632
1835
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
ఎంపికను తిరగవెయ్యి
మీడియావికీ:Ip range invalid
633
633
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Invalid IP range.
మీడియావికీ:Ipaddress
634
634
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
IP Address
మీడియావికీ:Ipadressorusername
635
1836
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
ఐ.పి. చిరునామా లేదా సభ్యనామం
మీడియావికీ:Ipb expiry invalid
636
1839
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
అంతమయ్యే గడువు సరైనది కాదు.
మీడియావికీ:Ipbexpiry
637
1842
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
అంతమయ్యే గడువు
మీడియావికీ:Ipblocklist
638
1843
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
నిరోధించబడిన ఐ.పీ చిరునామాలు మరియు సభ్యులు
మీడియావికీ:Ipblocklistempty
639
639
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The blocklist is empty.
మీడియావికీ:Ipboptions
640
1844
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
2 గంటలు:2 గంటలు,1 రోజు:1 రోజు,3 రోజులు:3 రోజులు,1 వారం:1 వారం,2 వారాలు:2 వారాలు,1 నెల:1 నెల,3 నెలలు:3 నెలలు,6 నెలలు:6 నెలలు,1 సంవత్సరం:1 సంవత్సరం,ఎప్పటికీ:ఎప్పటికీ
మీడియావికీ:Ipbother
641
1845
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
వేరే గడువు
మీడియావికీ:Ipbotheroption
642
1846
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
వేరే
మీడియావికీ:Ipbreason
643
1847
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
కారణం
మీడియావికీ:Ipbsubmit
644
1848
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యుని నిరోధించు
మీడియావికీ:Ipusubmit
645
1849
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
ఈ చిరునామాపై నిరోధం తొలగించు
మీడియావికీ:Isbn
646
646
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
ISBN
మీడియావికీ:Isredirect
647
1850
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
దారిమార్పు పేజీ
మీడియావికీ:Istemplate
648
648
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
inclusion
మీడియావికీ:Italic sample
649
649
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Italic text
మీడియావికీ:Italic tip
650
650
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Italic text
మీడియావికీ:Iteminvalidname
651
651
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Problem with item '$1', invalid name...
మీడియావికీ:Jan
652
1851
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
జనవరి
మీడియావికీ:January
653
1852
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
జనవరి
మీడియావికీ:Jul
654
1854
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
జూలై
మీడియావికీ:July
655
1855
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
జూలై
మీడియావికీ:Jumpto
656
656
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Jump to:
మీడియావికీ:Jumptonavigation
657
657
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
navigation
మీడియావికీ:Jumptosearch
658
658
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
search
మీడియావికీ:Jun
659
1857
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
జూన్
మీడియావికీ:June
660
1858
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
జూన్
మీడియావికీ:Laggedslavemode
661
1860
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
హెచ్చరిక: పేజీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పులు ఉండకపోవచ్చు.
మీడియావికీ:Largefile
662
1861
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
ఫైలుయొక్క పరిమాణం $1 బైట్లకంటె ఎక్కువ వుండకూడదని శిఫార్సు చేయటమైనది, ఈ ఫైలు $2 బైట్లు
మీడియావికీ:Largefileserver
663
663
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
This file is bigger than the server is configured to allow.
మీడియావికీ:Last
664
1862
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
గత
మీడియావికీ:Lastmodified
665
1863
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
ఈ పేజీకి $1న చివరి మార్పు జరిగినది.
మీడియావికీ:Lastmodifiedby
666
1864
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
ఈ పేజీకి $2 $1న చివరి మార్పు చేసారు.
మీడియావికీ:License
667
667
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Licensing
మీడియావికీ:Licenses
668
668
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
-
మీడియావికీ:Lineno
669
669
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Line $1:
మీడియావికీ:Link sample
670
670
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Link title
మీడియావికీ:Link tip
671
671
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Internal link
మీడియావికీ:Linklistsub
672
672
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
(List of links)
మీడియావికీ:Linkprefix
673
673
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
/^(.*?)([a-zA-Z\x80-\xff]+)$/sD
మీడియావికీ:Linkshere
674
1865
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
కింది పేజీలలో ఇక్కడికి లింకులు ఉన్నాయి:
మీడియావికీ:Linkstoimage
675
1866
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
కింది పేజీలలో ఈ ఫైలుకు లింకులు ఉన్నాయి:
మీడియావికీ:Linktrail
676
676
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
/^([a-z]+)(.*)$/sD
మీడియావికీ:Listingcontinuesabbrev
677
677
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
cont.
మీడియావికీ:Listredirects
678
1867
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
దారిమార్పుల జాబితా
మీడియావికీ:Listusers
679
1868
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
సభ్యుల జాబితా
మీడియావికీ:Loadhist
680
680
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Loading page history
మీడియావికీ:Loadingrev
681
681
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
loading revision for diff
మీడియావికీ:Localtime
682
1870
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
స్థానిక సమయం
మీడియావికీ:Lockbtn
683
1871
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
డాటాబేసును లాక్ చెయ్యి
మీడియావికీ:Lockconfirm
684
1872
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
అవును, డేటాబేసును లాకు చెయ్యాలని నిజంగానే అనుకుంటున్నాను.
మీడియావికీ:Lockdb
685
1873
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
డాటాబేసును లాక్ చెయ్యి
మీడియావికీ:Lockdbsuccesssub
686
1874
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
డాటాబేసు లాకు విజయవంతం అయ్యింది.
మీడియావికీ:Lockdbsuccesstext
687
1875
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
డాటాబేసు లాకయింది.<br />పని పూర్తి కాగానే లాకు తియ్యడం మర్చిపోకండి.
మీడియావికీ:Lockdbtext
688
1876
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
డాటాబేసును లాక్ చెయ్యడం వలన సభ్యులు పేజీలు మార్చడం, అభిరుచులు మార్చడం, వీక్షణ జాబితాను మార్చడం వంటి డాటాబేసు ఆధారిత పనులు చెయ్యలేరు. మీరు చెయ్యదలచినది ఇదేనని, మీ పని కాగానే తిరిగి డాటాబేసును ప్రారంభిస్తాననీ ధృవీకరించండి.
మీడియావికీ:Locknoconfirm
689
1878
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
మీరు ధృవీకరణ పెట్టెలో టిక్కు పెట్టలేదు.
మీడియావికీ:Log
690
1879
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
దినచర్య పేజీలు
మీడియావికీ:Logempty
691
691
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No matching items in log.
మీడియావికీ:Login
692
1880
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
లాగిన్
మీడియావికీ:Loginend
693
693
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Loginerror
694
1881
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
లాగిన్ దోషము
మీడియావికీ:Loginlanguagelabel
695
695
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Language: $1
మీడియావికీ:Loginlanguagelinks
696
696
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
* Deutsch|de
* English|en
* Esperanto|eo
* Français|fr
* Español|es
* Italiano|it
* Nederlands|nl
మీడియావికీ:Loginpagetitle
697
1882
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
సభ్యుని లాగిన్
మీడియావికీ:Loginproblem
698
1883
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
<b>మీ లాగిన్తో ఏదో ఇబ్బంది ఉంది.</b><br />మళ్ళీ ప్రయత్నించండి!
మీడియావికీ:Loginprompt
699
1884
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
{{SITENAME}}లోకి లాగిన్ అవ్వాలంటే, మీ బ్రౌజరు కూకీలను దాచగలిగి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Loginreqlink
700
1885
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
లాగిన్
మీడియావికీ:Loginreqpagetext
701
1886
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
ఇతర పేజీలు చూడడానికి మీరు $1 అయి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Loginreqtitle
702
1887
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
లాగిన్ ఆవసరము
మీడియావికీ:Loginsuccess
703
1888
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
సుస్వాగతము "$1" గారు, మీరు ఇప్పుడు {{SITENAME}}లో ప్రవేశించారు.
మీడియావికీ:Loginsuccesstitle
704
1889
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
లాగిన్ విజయవంతమైనది
మీడియావికీ:Logout
705
1890
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
నిష్క్రమించు
మీడియావికీ:Logouttext
706
1891
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
<strong>మీరు వికీపీడియా నుండి నిష్క్రమించారు.</strong><br />
{{SITENAME}}ను అజ్ఞాతంగా వడుతుండొచ్చు లేదా వేరే సభ్యనామంతో గాని ఇదే సభ్యనామంతో గాని మళ్ళీ లాగిన్ కావచ్చు. ఒక గమనిక: బ్రౌజరులోని పాత పేజి కాపీలను తీసివేసే వరకు కొన్ని పేజీలు మీరింకా లాగిన్ అయి ఉన్నట్లు గానే చూపించవచ్చు.
మీడియావికీ:Logouttitle
707
1892
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
సభ్యుని నిష్క్రమణ
మీడియావికీ:Lonelypages
708
1893
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
అనాధ పేజీలు
మీడియావికీ:Longpageerror
709
709
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
<strong>ERROR: The text you have submitted is $1 kilobytes
long, which is longer than the maximum of $2 kilobytes. It cannot be saved.</strong>
మీడియావికీ:Longpages
710
1894
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
పొడవు పేజీలు
మీడియావికీ:Longpagewarning
711
1895
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
<strong>హెచ్చరిక: ఈ పేజీ సైజు $1 కిలోబైట్లు ఉంది; 32kb కంటే పెద్ద పేజీల తోటి కొన్ని బ్రౌజర్లు ఇబ్బంది పడతాయి. పేజీని చిన్న పేజీలుగా విడగొట్టడానికి అవకాశం ఉందేమో చూడండి. </strong>
మీడియావికీ:Mailerror
712
712
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Error sending mail: $1
మీడియావికీ:Mailmypassword
713
1896
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
నా సంకేతపదం మర్చిపోయాను, కొత్తది ఈ-మెయిల్లొ పంపించు
మీడియావికీ:Mailnologin
714
714
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No send address
మీడియావికీ:Mailnologintext
715
1897
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
ఇతరులకు ఈ-మెయిల్ పంపించాలంటే, మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్]] అయి ఉండాలి, మరియు మీ [[Special:Preferences|అభిరుచుల]]లో సరైన ఈ-మెయిల్ చిరునామా ఇచ్చి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Mainpage
716
1898
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
మొదటి పేజీ
మీడియావికీ:Mainpagedocfooter
717
717
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Consult the [http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Contents User's Guide] for information on using the wiki software.
== Getting started ==
* [http://www.mediawiki.org/wiki/Help:Configuration_settings Configuration settings list]
* [http://www.mediawiki.org/wiki/Help:FAQ MediaWiki FAQ]
* [http://mail.wikimedia.org/mailman/listinfo/mediawiki-announce MediaWiki release mailing list]
మీడియావికీ:Mainpagetext
718
718
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
<big>'''MediaWiki has been successfully installed.'''</big>
మీడియావికీ:Makesysop
719
1899
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
సభ్యుడిని నిర్వాహకుడిగా మార్చు
మీడియావికీ:Makesysopfail
720
1900
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
<b>సభ్యుడు "$1"ని నిర్వాహకుడిగా మార్చలేక పోయాం. (పేరు సరిగానే రాసారా?)</b>
మీడియావికీ:Makesysopname
721
1901
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
సభ్యుని పేరు:
మీడియావికీ:Makesysopok
722
1902
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
<b>సభ్యుడు "$1" ఇప్పుడు నిర్వాహకుడు</b>
మీడియావికీ:Makesysopsubmit
723
1903
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యుని నిర్వాహకుడిని చెయ్యి
మీడియావికీ:Makesysoptext
724
1904
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మామూలు సభ్యులను నిర్వాహకులు చెయ్యడానికి అధికారులు ఈ ఫారంను వాడతారు. దీని కొరకు సభ్యుని పేరు పెట్టెలో టైపు చేసి, మీట నొక్కండి.
మీడియావికీ:Makesysoptitle
725
725
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Make a user into a sysop
మీడియావికీ:Mar
726
1905
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మార్చి
మీడియావికీ:March
727
1906
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మార్చి
మీడియావికీ:Markaspatrolleddiff
728
1908
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
పరీక్షించినట్లుగా గుర్తు పెట్టు
మీడియావికీ:Markaspatrolledlink
729
729
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
[$1]
మీడియావికీ:Markaspatrolledtext
730
1909
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ వ్యాసాన్ని పరీక్షించినట్లుగా గుర్తు పెట్టు
మీడియావికీ:Markedaspatrolled
731
1910
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
పరీక్షింపబడినట్లు గుర్తింపబడింది
మీడియావికీ:Markedaspatrollederror
732
732
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Cannot mark as patrolled
మీడియావికీ:Markedaspatrollederrortext
733
733
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
You need to specify a revision to mark as patrolled.
మీడియావికీ:Markedaspatrolledtext
734
1911
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఎంచుకున్న సంచిక పరీక్షించబడినట్లుగా గుర్తింపబడింది.
మీడియావికీ:Matchtotals
735
1912
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
"$1" కొరకు అన్వేషించగా $2 పేజీ పేర్లు, $3 పేజీలలోని పాఠం సరిపోలాయి
మీడియావికీ:Math
736
736
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Math
మీడియావికీ:Math bad output
737
737
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Can't write to or create math output directory
మీడియావికీ:Math bad tmpdir
738
738
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Can't write to or create math temp directory
మీడియావికీ:Math failure
739
739
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Failed to parse
మీడియావికీ:Math image error
740
740
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
PNG conversion failed; check for correct installation of latex, dvips, gs, and convert
మీడియావికీ:Math lexing error
741
741
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
lexing error
మీడియావికీ:Math notexvc
742
742
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Missing texvc executable; please see math/README to configure.
మీడియావికీ:Math sample
743
743
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Insert formula here
మీడియావికీ:Math syntax error
744
744
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
syntax error
మీడియావికీ:Math tip
745
745
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Mathematical formula (LaTeX)
మీడియావికీ:Math unknown error
746
746
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
unknown error
మీడియావికీ:Math unknown function
747
747
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
unknown function
మీడియావికీ:May
748
1913
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మే
మీడియావికీ:May long
749
1915
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మే
మీడియావికీ:Media sample
750
750
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Example.ogg
మీడియావికీ:Media tip
751
751
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Media file link
మీడియావికీ:Mediawarning
752
1916
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
'''హెచ్చరిక''': ఈ ఫైలులో హానికరమైన కోడ్ ఉండవచ్చు, దానిని పనిచేయిస్తే మీ సిస్టము దెబ్బతినవచ్చు.<hr />
మీడియావికీ:Metadata
753
1918
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మెటాడేటా
మీడియావికీ:Metadata-collapse
754
754
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Hide extended details
మీడియావికీ:Metadata-expand
755
755
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Show extended details
మీడియావికీ:Metadata-fields
756
756
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
EXIF metadata fields listed in this message will
be included on image page display when the metadata table
is collapsed. Others will be hidden by default.
* make
* model
* datetimeoriginal
* exposuretime
* fnumber
* focallength
మీడియావికీ:Metadata-help
757
757
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
This file contains additional information, probably added from the digital camera or scanner used to create or digitize it. If the file has been modified from its original state, some details may not fully reflect the modified image.
మీడియావికీ:Metadata help
758
758
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Metadata (see [[{{ns:project}}:Metadata]] for an explanation):
మీడియావికీ:Mimesearch
759
759
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
MIME search
మీడియావికీ:Mimetype
760
760
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
MIME type:
మీడియావికీ:Minlength
761
1919
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఫైలు పేరులో కనీసం మూడు అక్షరాలు ఉండాలి.
మీడియావికీ:Minoredit
762
1920
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఇది ఒక చిన్న మార్పు
మీడియావికీ:Minoreditletter
763
1921
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
చి
మీడియావికీ:Missingarticle
764
764
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The database did not find the text of a page that it should have found, named "$1".
This is usually caused by following an outdated diff or history link to a
page that has been deleted.
If this is not the case, you may have found a bug in the software.
Please report this to an administrator, making note of the URL.
మీడియావికీ:Missingcommenttext
765
765
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Please enter a comment below.
మీడియావికీ:Missingimage
766
1922
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
<b>తప్పిపోయిన బొమ్మ</b><br /><i>$1</i>
మీడియావికీ:Missingsummary
767
767
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
'''Reminder:''' You have not provided an edit summary. If you click Save again, your edit will be saved without one.
మీడియావికీ:Monday
768
1924
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
సోమవారము
మీడియావికీ:Moredotdotdot
769
1925
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఇంకా...
మీడియావికీ:Mostcategories
770
1926
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
అధిక వర్గాలలో చేరిన వ్యాసాలు
మీడియావికీ:Mostimages
771
1927
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
అధిక లింకులు గల బొమ్మలు
మీడియావికీ:Mostlinked
772
1928
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
అధిక లింకులు చూపే పేజీలు
మీడియావికీ:Mostlinkedcategories
773
1929
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
అధిక లింకులు చూపే వర్గాలు
మీడియావికీ:Mostrevisions
774
1930
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
అధిక సంచికలు గల వ్యాసాలు
మీడియావికీ:Move
775
1931
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరలించు
మీడియావికీ:Movearticle
776
1932
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
పేజీని తరలించు
మీడియావికీ:Movedto
777
1933
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరలింపు
మీడియావికీ:Movelogpage
778
1934
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరలింపు దినచర్య
మీడియావికీ:Movelogpagetext
779
1935
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కింద తరలించిన పేజీల జాబితా ఉన్నది.
మీడియావికీ:Movenologin
780
1936
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
లాగిన్ అయిలేరు
మీడియావికీ:Movenologintext
781
1937
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
పేజీని తరలించడానికి మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్]] అయిఉండాలి.
మీడియావికీ:Movepage
782
1938
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
పేజీని తరలించు
మీడియావికీ:Movepagebtn
783
1939
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
పేజీని తరలించు
మీడియావికీ:Movepagetalktext
784
1940
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
దానితో పాటు సంబంధిత చర్చా పేజీ కూడా ఆటోమాటిక్గా తరలించబడుతుంది, '''కింది సందర్భాలలో తప్ప:'''
*ఒక నేంస్పేసు నుండి ఇంకోదానికి తరలించేటపుడు,
*కొత్త పేరుతో ఇప్పటికే ఒక చర్చా పేజీ ఉంటే,
*కింది చెక్బాక్సులో టిక్కు పెట్టకపోతే.
ఆ సందర్భాలలో, మీరు చర్చా పేజీని కూడా పనిగట్టుకుని తరలించవలసి ఉంటుంది, లేదా ఏకీకృత పరచవలసి ఉంటుంది.
మీడియావికీ:Movepagetext
785
1941
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కీంది ఫారం ఉపయోగించి, పేజీ పేరు మార్చవచ్చు. దాంతో పాటు దాని చరిత్ర అంతా కొత్త పేజీ చరిత్రగా మారుతుంది. పాత పేజీ కొత్త దానికి దారిమార్పు పేజీ అవుతుంది. పాత పేజీని చేరుకునే లింకులు అలాగే ఉంటాయి; తెగిపోయిన దారిమార్పులు, జంట దారిమార్పులు లేవని నిర్ధారించుకోండి. లింకులన్నీ అనుకున్నట్లుగా, చేరవలసిన చోటికే చేరుతున్నాయని నిర్ధారించుకోవలసిన బాధ్యత మీదే.
ఒకవేళ కొత్త పేజీ పేరుతో ఇప్పటికే ఒక పేజీ ఉండి - అది ఖాళీగా లేకున్నా / చరితం ఉన్నా- పేజీ తరలింపు '''జరగదు'''. అంటే కొత్తపేరును మార్చి తిరిగి పాతపేరుకు తీసుకురాగలరు మరియు ఇప్పటికే వున్న పేజీని తుడిచివేయలేరు.
<b>హెచ్చరిక!</b>
బాగా జనరంజకమైన అయిన పేజీని మారుస్తున్నారేమో చూడండి; దాని పరిణామాలను అర్ధం చేసుకుని ముందుకుసాగండి.
మీడియావికీ:Movereason
786
1942
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కారణము
మీడియావికీ:Movetalk
787
1943
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కూడా వున్న చర్చ పేజీని తరలించు
మీడియావికీ:Movethispage
788
1944
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ పేజీని తరలించు
మీడియావికీ:Mw math html
789
1945
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
వీలైతే ఎచ్టీఎంఎల్ లేకపోతే పింగ్
మీడియావికీ:Mw math mathml
790
790
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
MathML if possible (experimental)
మీడియావికీ:Mw math modern
791
791
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Recommended for modern browsers
మీడియావికీ:Mw math png
792
792
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Always render PNG
మీడియావికీ:Mw math simple
793
793
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
HTML if very simple or else PNG
మీడియావికీ:Mw math source
794
1946
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
టెక్ గానే ఉండనివ్వు (టెక్స్ట్ బ్రౌజర్ల కొరకు)
మీడియావికీ:Mycontris
795
1947
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
నా మార్పులు-చేర్పులు
మీడియావికీ:Mypage
796
1948
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
నా పేజీ
మీడియావికీ:Mytalk
797
1949
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
నా గురించి చర్చ
మీడియావికీ:Namespace
798
1950
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
నేంస్పేసు:
మీడియావికీ:Namespacesall
799
1951
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
అన్నీ
మీడియావికీ:Navigation
800
1952
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మార్గదర్శకము
మీడియావికీ:Nbytes
801
1953
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
$1 {{PLURAL:$1|బైటు|బైట్లు}}
మీడియావికీ:Ncategories
802
1954
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
$1 {{PLURAL:$1|వర్గం|వర్గాలు}}
మీడియావికీ:Newarticle
803
1955
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
(కొత్తది)
మీడియావికీ:Newarticletext
804
1956
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ లింకుకు సంబంధించిన పేజీ ఉనికిలొ లేదు. కింది పెట్టెలో మీ రచనను టైపు చేసి ఆ పేజీని సృష్టించండి (దీనిపై సమాచారం కొరకు [[Help:Contents|సహాయం]] పేజీ చూడండి). మీరిక్కడికి పొరపాటున వచ్చి ఉంటే, మీ బ్రౌజరు '''back''' మీట నొక్కండి.
మీడియావికీ:Newarticletextanon
805
805
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
{{int:newarticletext}}
మీడియావికీ:Newbies
806
806
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
newbies
మీడియావికీ:Newimages
807
1957
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొత్త ఫైళ్ళ కొలువు
మీడియావికీ:Newmessagesdifflink
808
1958
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
క్రితం సంచికతో గల తేడాలు
మీడియావికీ:Newmessageslink
809
1959
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొత్త సందేశాలు
మీడియావికీ:Newpage
810
1960
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొత్త పేజీ
మీడియావికీ:Newpageletter
811
1961
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొ
మీడియావికీ:Newpages
812
1962
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొత్త పేజీలు
మీడియావికీ:Newpassword
813
1964
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొత్త సంకేతపదము
మీడియావికీ:Newtalkseperator
814
814
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
,_
మీడియావికీ:Newtitle
815
1965
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కొత్త పేరుకి
మీడియావికీ:Newwindow
816
1966
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
(కొత్త విండోలో వస్తుంది)
మీడియావికీ:Next
817
1967
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరువాయి
మీడియావికీ:Nextdiff
818
1968
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరువాతి తేడా →
మీడియావికీ:Nextn
819
1969
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరువాతి $1
మీడియావికీ:Nextpage
820
1970
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
తరువాతి పేజీ ($1)
మీడియావికీ:Nextrevision
821
1971
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
దీని తరువాతి సంచిక→
మీడియావికీ:Nlinks
822
1972
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
{{FORMATNUM|$1}} {{PLURAL:$1|లింకు|లింకులు}}
మీడియావికీ:Nmembers
823
823
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
$1 {{PLURAL:$1|member|members}}
మీడియావికీ:Noarticletext
824
1973
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ప్రస్తుతం ఈ పేజీ ఖాళీగా ఉంది, మీరు ఈ పేజీ శీర్షిక కొసం వెరె పెజీలు [[Special:Search/{{PAGENAME}}|వెతకవచ్చు]] లేదా [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=edit}} ఈ పెజీని మార్చ] వచ్చు.
మీడియావికీ:Noarticletextanon
825
825
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
{{int:noarticletext}}
మీడియావికీ:Noconnect
826
1974
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
సారీ! సాంకేతిక ఇబ్బందుల వలన డాటాబేసు సర్వరును సంప్రదించలేక పోతున్నాం.<br />
$1
మీడియావికీ:Nocontribs
827
1975
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ విధమైన మార్పులేమీ దొరకలేదు.
మీడియావికీ:Nocookieslogin
828
1976
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
సభ్యుల లాగిన్ కొరకు {{SITENAME}} కూకీలను వాడుతుంది. మీ కంప్యూటర్ కూకీలు దాచుకోటానికి సిద్ధంగా లేదు. దానిని సిద్ధంచేసి మళ్ళీ ప్రయత్నించండి.
మీడియావికీ:Nocookiesnew
829
829
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The user account was created, but you are not logged in. {{SITENAME}} uses cookies to log in users. You have cookies disabled. Please enable them, then log in with your new username and password.
మీడియావికీ:Nocreatetext
830
830
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
This site has restricted the ability to create new pages.
You can go back and edit an existing page, or [[Special:Userlogin|log in or create an account]].
మీడియావికీ:Nocreatetitle
831
831
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Page creation limited
మీడియావికీ:Nocreativecommons
832
832
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Creative Commons RDF metadata disabled for this server.
మీడియావికీ:Nocredits
833
833
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
There is no credits info available for this page.
మీడియావికీ:Nodb
834
834
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Could not select database $1
మీడియావికీ:Nodublincore
835
835
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Dublin Core RDF metadata disabled for this server.
మీడియావికీ:Noemail
836
1977
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
సభ్యుడు "$1"కి ఈ-మెయిల్ చిరునామా నమోదయి లేదు.
మీడియావికీ:Noemailprefs
837
1978
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
కింది అంశాలు పని చెయ్యటానికి ఈ-మెయిల్ చిరునామాను నమొదుచయ్యండి.
మీడియావికీ:Noemailtext
838
1979
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యుడు సరైన ఈ-మెయిల్ చిరునామా ఇవ్వలేదు, లేదా ఇతరుల నుండి ఈ-మెయిల్లను అందుకోవడానికి సుముఖంగా లేరు.
మీడియావికీ:Noemailtitle
839
1980
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ-మెయిల్ చిరునామా లేదు
మీడియావికీ:Noexactmatch
840
840
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
'''There is no page titled "$1".''' You can [[:$1|create this page]].
మీడియావికీ:Nohistory
841
1981
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ పేజీకి మార్పుల చరిత్ర లేదు.
మీడియావికీ:Noimage
842
1982
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఆ పేరుతో ఫైలేమీ లేదు, మీరు $1
మీడియావికీ:Noimage-linktext
843
1983
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
దాన్ని అప్లోడు చెయ్యవచ్చు
మీడియావికీ:Noimages
844
1984
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
చూసేందుకు ఏమీ లేదు.
మీడియావికీ:Nolicense
845
845
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
None selected
మీడియావికీ:Nolinkshere
846
1985
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఇక్కడికి ఏ పేజీ నుండీ లింకు లేదు.
మీడియావికీ:Nolinkstoimage
847
1986
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఈ ఫైలుకు లింకున్న పేజీలు లేవు.
మీడియావికీ:Nologin
848
1987
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
సభ్యత్వం లేదా? $1.
మీడియావికీ:Nologinlink
849
1988
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
ఎకౌంటు సృష్టించుకోండి
మీడియావికీ:Noname
850
1989
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మీరు సరైన సభ్యనామం ఇవ్వలేదు.
మీడియావికీ:Nonefound
851
1990
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
'''Note''': Unsuccessful searches are
often caused by searching for common words like "have" and "from",
which are not indexed, or by specifying more than one search term (only pages
containing all of the search terms will appear in the result).
మీడియావికీ:Nonunicodebrowser
852
852
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
<strong>WARNING: Your browser is not unicode compliant. A workaround is in place to allow you to safely edit articles: non-ASCII characters will appear in the edit box as hexadecimal codes.</strong>
మీడియావికీ:Nospecialpagetext
853
1991
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
మీరు అడిగిన ప్రత్యేకపేజీ సరైనది కాదు. సరైన ప్రత్యేకపేజీల జాబితా [[Special:Specialpages]] వద్ద ఉంది.
మీడియావికీ:Nosuchaction
854
854
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No such action
మీడియావికీ:Nosuchactiontext
855
855
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The action specified by the URL is not
recognized by the wiki
మీడియావికీ:Nosuchspecialpage
856
1992
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
అటువంటి ప్రత్యేక పేజీ లేదు
మీడియావికీ:Nosuchuser
857
1993
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
"$1" అనే పేరుతో సభ్యులు లేరు. పేరు సరి చూసుకోండి, లేదా కింది ఫారం ఉపయోగించి, కొత్త అకౌంటు సృష్టించండి.
మీడియావికీ:Nosuchusershort
858
1994
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
"$1" అనే పేరుతో సభ్యులు లేరు. పేరు సరి చూసుకోండి.
మీడియావికీ:Notacceptable
859
859
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The wiki server can't provide data in a format your client can read.
మీడియావికీ:Notanarticle
860
1995
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
వ్యాసం పేజీ కాదు
మీడియావికీ:Notargettext
861
1996
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఈ పని ఏ పేజీ లేదా సభ్యునిపై జరగాలనే గమ్యాన్ని మీరు సూచించలేదు.
మీడియావికీ:Notargettitle
862
1997
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
గమ్యం లేదు
మీడియావికీ:Note
863
1998
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
<strong>గమనిక:</strong>
మీడియావికీ:Notextmatches
864
864
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No page text matches
మీడియావికీ:Notitlematches
865
865
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
No page title matches
మీడియావికీ:Notloggedin
866
1999
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
లాగిన్ అయిలేరు
మీడియావికీ:Nouserspecified
867
867
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
You have to specify a username.
మీడియావికీ:Nov
868
2000
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
నవంబర్
మీడియావికీ:November
869
2001
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
నవంబర్
మీడియావికీ:Nowatchlist
870
2003
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మీ వీక్షణ జాబితా ఖాళీగా ఉంది.
మీడియావికీ:Nowiki sample
871
871
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Insert non-formatted text here
మీడియావికీ:Nowiki tip
872
872
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Ignore wiki formatting
మీడియావికీ:Nrevisions
873
2004
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
{{PLURAL:$1|ఒక సంచిక|$1 సంచికలు}}
మీడియావికీ:Nstab-category
874
2005
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
వర్గము
మీడియావికీ:Nstab-help
875
2006
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సహాయము
మీడియావికీ:Nstab-image
876
2007
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఫైలు
మీడియావికీ:Nstab-main
877
2008
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
వ్యాసము
మీడియావికీ:Nstab-media
878
2009
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మాధ్యమం
మీడియావికీ:Nstab-mediawiki
879
2010
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సందేశము
మీడియావికీ:Nstab-project
880
880
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Project page
మీడియావికీ:Nstab-special
881
2011
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ప్రత్యేక
మీడియావికీ:Nstab-template
882
2012
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మూస
మీడియావికీ:Nstab-user
883
2013
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సభ్యుని పేజీ
మీడియావికీ:Numauthors
884
2014
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
భిన్నమైన రచయితల సంఖ్య (వ్యాసం): $1
మీడియావికీ:Number of watching users RCview
885
885
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
[$1]
మీడియావికీ:Number of watching users pageview
886
2015
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
[$1 వీక్షిస్తున్న సభ్యులు]
మీడియావికీ:Numedits
887
2016
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మార్పుల సంఖ్య (వ్యాసం): $1
మీడియావికీ:Numtalkauthors
888
2017
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
భిన్నమైన రచయితల సంఖ్య (చర్చా పేజీ): $1
మీడియావికీ:Numtalkedits
889
2018
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మార్పుల సంఖ్య (చర్చా పేజీ): $1
మీడియావికీ:Numwatchers
890
2019
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
వీక్షకుల సంఖ్య: $1
మీడియావికీ:Nviews
891
2020
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
$1 {{PLURAL:$1|దర్శనము|దర్శనలు}}
మీడియావికీ:Oct
892
2021
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
అక్టోబర్
మీడియావికీ:October
893
2022
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
అక్టోబర్
మీడియావికీ:Ok
894
2024
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సరే
మీడియావికీ:Oldpassword
895
2026
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
పాత సంకేతపదము
మీడియావికీ:Oldrevisionnavigation
896
896
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Revision as of $1; $5<br />$3 | $2 | $4
మీడియావికీ:Orig
897
897
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
orig
మీడియావికీ:Othercontribs
898
898
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Based on work by $1.
మీడియావికీ:Otherlanguages
899
2027
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఇతర భాషలలొ
మీడియావికీ:Others
900
900
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
others
మీడియావికీ:Pagemovedsub
901
2028
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
తరలింపు విజయవంతమైనది
మీడియావికీ:Pagemovedtext
902
2029
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
"[[$1]]" పేజీ "[[$2]]"కు తరలించబడింది.
మీడియావికీ:Pagetitle
903
903
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
$1 - {{SITENAME}}
మీడియావికీ:Passwordremindertext
904
2030
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
కొత్త {{SITENAME}} ($4) సంకేతపదం పంపించమని ఎవరో (బహుశ మీరే, ఐ.పీ. చిరునామా $1 నుండి) అడిగారు. సభ్యుడు "$2" యొక్క కొత్త సంకేతపదం "$3". మీరు లాగిన్ అయి, సంకేత పదం మార్చుకోవాలి.
మరెవరో ఈ మనవి చేసినా లేదా మీకు మీ పాత సంకేతపదం గుర్తుకు వచ్చి దానిని మార్చకుడదని అనుకున్నా, మీరు ఈ సందేశాన్ని మరచి మీ పాత సంకేతపదాన్ని వాడటం కొనసాగించవచ్చు.
మీడియావికీ:Passwordremindertitle
905
2031
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} నుండి సంకేతపదము యొక్క జ్ఞాపక సూచకం
మీడియావికీ:Passwordsent
906
2032
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
"$1" గారు! మీరు నమోదు చేసుకున్న ఈ-మెయిల్ చిరునామాకు ఒక కొత్త సంకేతపదము పంపబడినది.
అది అందిన తర్వాత దయచేసి మరలా లాగిన్ అవ్వండి.
మీడియావికీ:Passwordtooshort
907
2033
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మీ సంకేతపదము మరీ చిన్నదయినది. అది కనీసం $1 అక్షరాల పొడవు ఉండాలి.
మీడియావికీ:Perfcached
908
2034
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
కింది డేటా ముందే సేకరించి పెట్టుకున్నది. కాబట్టి తాజా డేటాతో పోలిస్తే తేడాలుండవచ్చు.
మీడియావికీ:Perfcachedts
909
909
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The following data is cached, and was last updated $1.
మీడియావికీ:Perfdisabled
910
2035
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
క్షమించండి! ఈ అంశంవలన డేటాబేసు బాగా స్లో అయిపోయి, ఎవరూ వికీని వాడుకోలేరు. కాబట్టి, ప్రస్తుతానికి ఈ అంశాన్ని అందుబాటులో లేకుండా చేస్తున్నాం.
మీడియావికీ:Perfdisabledsub
911
911
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Here is a saved copy from $1:
మీడియావికీ:Permalink
912
2036
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
శాశ్వత లింకు
మీడియావికీ:Personaltools
913
2037
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
స్వకీయమైన పరికరాలు
మీడియావికీ:Popularpages
914
914
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Popular pages
మీడియావికీ:Portal
915
2038
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సముదాయ పందిరి
మీడియావికీ:Portal-url
916
916
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Project:Community Portal
మీడియావికీ:Postcomment
917
2039
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
వ్యాఖ్యానము చేయండి
మీడియావికీ:Powersearch
918
2040
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
అన్వేషణ
మీడియావికీ:Powersearchtext
919
919
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Search in namespaces:<br />$1<br />$2 List redirects<br />Search for $3 $9
మీడియావికీ:Preferences
920
2041
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
నా అభిరుచులు
మీడియావికీ:Prefixindex
921
921
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Prefix index
మీడియావికీ:Prefs-help-email
922
2042
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
* ఈ-మెయిల్ (తప్పనిసరి కాదు): మీ ఈ-మెయిల్ చిరునామా బయట పెట్టకుండానే, ఇతరులు మిమ్మల్ని సంప్రదించడానికి వీలు కలగ చేస్తుంది.
మీడియావికీ:Prefs-help-email-enotif
923
2043
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
మీరు ఈ-మెయిల్ ప్రకటనలు కావాలని ఎంచుకుంటే, అవి ఈ చిరునామాకే వస్తాయి.
మీడియావికీ:Prefs-help-realname
924
2044
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
* అసలు పేరు (తప్పనిసరి కాదు): మీ అసలు పేరు ఇవాలని ఎంచికుంటే, మీ రచనలపై మీ పేరు దరకాస్తు అవుతుంది.
మీడియావికీ:Prefs-misc
925
2045
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఇతరాలు
మీడియావికీ:Prefs-personal
926
2046
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సభ్యుని వివరాలు
మీడియావికీ:Prefs-rc
927
2047
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఇటీవలి మార్పులు, మొలకలు
మీడియావికీ:Prefs-watchlist
928
928
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Watchlist
మీడియావికీ:Prefs-watchlist-days
929
929
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Number of days to show in watchlist:
మీడియావికీ:Prefs-watchlist-edits
930
930
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Number of edits to show in expanded watchlist:
మీడియావికీ:Prefsnologin
931
2048
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
లాగిన్ అయిలేరు
మీడియావికీ:Prefsnologintext
932
2049
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
అభిరుచులను నిశ్చయించుకోడానికి, మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్]] అయి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Prefsreset
933
2050
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఇదివరకటి అభిరుచులు పునరుధ్ధరించబడ్డాయి.
మీడియావికీ:Preview
934
2051
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
సరిచూడు
మీడియావికీ:Previewconflict
935
2052
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
భద్రపరచిన తరువాత పై టెక్స్ట్ ఏరియాలోని టెక్స్టు ఇలాగ కనిపిస్తుంది.
మీడియావికీ:Previewnote
936
2053
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
<strong>మీరు సరిచూసుకుంటున్నారు అంతే, ఇంకా భద్రపరచలేదని గుర్తుంచుకోండి!</strong>
మీడియావికీ:Previousdiff
937
2054
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
← మునుపటి తేడా
మీడియావికీ:Previousrevision
938
2055
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
←పాత సంచిక
మీడియావికీ:Prevn
939
2056
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
క్రితం $1
మీడియావికీ:Print
940
2057
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ముద్రించు
మీడియావికీ:Printableversion
941
2058
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ముద్రణా సంచిక
మీడియావికీ:Privacy
942
942
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Privacy policy
మీడియావికీ:Privacypage
943
943
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Project:Privacy_policy
మీడియావికీ:Projectpage
944
944
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
View project page
మీడియావికీ:Protect
945
2059
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
కాపాడు
మీడియావికీ:Protect-default
946
946
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
(default)
మీడియావికీ:Protect-level-autoconfirmed
947
947
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Block unregistered users
మీడియావికీ:Protect-level-sysop
948
948
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Sysops only
మీడియావికీ:Protect-text
949
2060
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
ఈ పెజీ <strong>$1></strong> ఎంత సంరక్షణలొ వుందో మీరు ఇక్కడ చూడవచ్చు, మార్చవచ్చు.
మీడియావికీ:Protect-unchain
950
950
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Unlock move permissions
మీడియావికీ:Protect-viewtext
951
951
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Your account does not have permission to change
page protection levels. Here are the current settings for the page <strong>$1</strong>:
మీడియావికీ:Protectcomment
952
2061
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంరక్షించడానికి కారణం
మీడియావికీ:Protectedarticle
953
2062
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
"[[$1]]" సంరక్షించబడింది.
మీడియావికీ:Protectedinterface
954
954
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
This page provides interface text for the software, and is locked to prevent abuse.
మీడియావికీ:Protectedpage
955
2063
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంరక్షణలోని పేజీ
మీడియావికీ:Protectedpagewarning
956
2064
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
<strong>హెచ్చరిక: ఈ పేజీ సంరక్షించబడినది, నిర్వాహకులు మాత్రమే మార్చగలరు. మీరు [[Project:Protected page guidelines|రక్షిత పేజీ మార్గదర్శకాలను]] పాటిస్తున్నారని నిర్ధారించుకోండి.</strong>
మీడియావికీ:Protectedtext
957
2065
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ఈ పేజీకి మార్పులు జరగకుండా సంరక్షించబడినది.
ఈ పేజీ మూలాన్ని మీరు వీక్షించవచ్చు లేదా కాపీ తీయవచ్చు:
మీడియావికీ:Protectlogpage
958
2066
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంరక్షణ దినచర్య
మీడియావికీ:Protectlogtext
959
2067
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
పేజీ సంరక్షణ గురించిన వివరాల జాబితా క్రింద వున్నది.
మీడియావికీ:Protectmoveonly
960
2068
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
తరలింపుల నుండి మాత్రమే సంరక్షించు
మీడియావికీ:Protectsub
961
961
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
(Protecting "$1")
మీడియావికీ:Protectthispage
962
2069
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ఈ పేజీని సంరక్షించు
మీడియావికీ:Proxyblocker
963
963
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Proxy blocker
మీడియావికీ:Proxyblockreason
964
964
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Your IP address has been blocked because it is an open proxy. Please contact your Internet service provider or tech support and inform them of this serious security problem.
మీడియావికీ:Proxyblocksuccess
965
965
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Done.
మీడియావికీ:Pubmedurl
966
966
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Abstract&list_uids=$1
మీడియావికీ:Qbbrowse
967
967
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Browse
మీడియావికీ:Qbedit
968
968
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Edit
మీడియావికీ:Qbfind
969
969
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Find
మీడియావికీ:Qbmyoptions
970
970
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
My pages
మీడియావికీ:Qbpageinfo
971
971
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Context
మీడియావికీ:Qbpageoptions
972
2070
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ఈ పేజీ
మీడియావికీ:Qbsettings
973
973
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Quickbar
మీడియావికీ:Qbspecialpages
974
2071
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ప్రత్యేక పేజీలు
మీడియావికీ:Randompage
975
2072
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
యాధృచ్ఛిక పేజీ
మీడియావికీ:Randompage-url
976
976
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Special:Random
మీడియావికీ:Randomredirect
977
977
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Random redirect
మీడియావికీ:Range block disabled
978
978
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The sysop ability to create range blocks is disabled.
మీడియావికీ:Rc categories
979
979
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Limit to categories (separate with "|")
మీడియావికీ:Rc categories any
980
980
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Any
మీడియావికీ:Rclinks
981
2073
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
గత $2 రోజుల లోని చివరి $1 మార్పులను చూపించు <br />$3
మీడియావికీ:Rclistfrom
982
2074
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
$1 వద్ద మొదలు పెట్టి కొత్త మార్పులు చూపించు
మీడియావికీ:Rclsub
983
2075
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
("$1" నుండి లింకున్న పేజీలకు)
మీడియావికీ:Rcnote
984
2076
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
$3 నాటికి, గత <strong>$2</strong> రోజులలో చేసిన చివరి <strong>$1</strong> మార్పులు కింద ఉన్నాయి
మీడియావికీ:Rcnotefrom
985
2077
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
<b>$2</b> నుండి జరిగిన మార్పులు (<b>$1</b> వరకు చూపబడ్డాయి).
మీడియావికీ:Rcpatroldisabled
986
986
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Recent Changes Patrol disabled
మీడియావికీ:Rcpatroldisabledtext
987
987
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
The Recent Changes Patrol feature is currently disabled.
మీడియావికీ:Rcshowhideanons
988
2078
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అజ్ఞాత సభ్యులను $1
మీడియావికీ:Rcshowhidebots
989
2079
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
బాట్లను $1
మీడియావికీ:Rcshowhideliu
990
2080
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
లాగిన్ అయ్యున్న సభ్యులను $1
మీడియావికీ:Rcshowhidemine
991
2081
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
నా మార్పులను $1
మీడియావికీ:Rcshowhideminor
992
2082
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
చిన్న మార్పులను $1
మీడియావికీ:Rcshowhidepatr
993
993
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
$1 patrolled edits
మీడియావికీ:Readonly
994
2083
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
డేటాబేసు లాక్చెయ్యబడింది
మీడియావికీ:Readonly lag
995
2084
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అనుచర (స్లేవ్) డేటాబేసు సర్వర్లు, ప్రధాన (మాస్టరు) సర్వరును అందుకునేందుకుగాను, డేటాబేసు ఆటోమాటిక్గా లాకు అయింది.
మీడియావికీ:Readonlytext
996
2085
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
డేటాబేసు ప్రస్తుతం లాకు చేయబడింది. మార్పులు, చేర్పులు ప్రస్తుతం చెయ్యలేరు. మామూలుగా జరిగే నిర్వహణ కొరకు ఇది జరిగి ఉండవచ్చు; అది పూర్తి కాగానే తిరిగి మామూలుగా పనిచేస్తుంది.
దీనిని లాకు చేసిన నిర్వాహకుడు ఇలా తెలియజేస్తున్నాడు: $1
మీడియావికీ:Readonlywarning
997
2086
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
<strong>హెచ్చరిక: నిర్వహణ కొరకు డేటాబేసు లాకు చెయ్యబడింది కాబట్టి, మీ మార్పులు, చేర్పులను ఇప్పుడు భద్రపరచలేరు. మీ మార్పులను ఒక టెక్స్టు ఫైలులోకి కాపీ చేసి, భద్రపరచుకొని, తరువాత సమర్పించండి.</strong>
మీడియావికీ:Recentchanges
998
2087
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ఇటీవలి మార్పులు
మీడియావికీ:Recentchanges-url
999
999
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Special:Recentchanges
మీడియావికీ:Recentchangesall
1000
2088
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అన్నీ
మీడియావికీ:Recentchangescount
1001
2089
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
"ఇటీవలి మార్పులు"లో ఉండే శీర్షికలు
మీడియావికీ:Recentchangeslinked
1002
2090
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంబంధిత మార్పులు
మీడియావికీ:Recentchangestext
1003
2091
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
వికీలో ఇటీవలి కాలంలో జరిగిన మార్పులను ఈ పేజీలో చూడండి.
మీడియావికీ:Recreate
1004
1004
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Recreate
మీడియావికీ:Redirectedfrom
1005
2092
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
($1 నుండి మళ్ళించబడింది)
మీడియావికీ:Redirectingto
1006
2093
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
[[$1]]కు మళ్ళించబడుతుంది...
మీడియావికీ:Redirectpagesub
1007
2094
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
దారిమార్పు పేజీ
మీడియావికీ:Remembermypassword
1008
2095
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
నన్ను గుర్తుపెట్టుకో
మీడియావికీ:Removechecked
1009
2096
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
టిక్కు పెట్టిన వాటిని వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించు
మీడియావికీ:Removedwatch
1010
2097
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించబడినది
మీడియావికీ:Removedwatchtext
1011
2098
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
"[[:$1]]" పేజీ మీ వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించబడినది.
మీడియావికీ:Removingchecked
1012
1012
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Removing requested items from watchlist...
మీడియావికీ:Resetprefs
1013
2099
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మునుపటి వలె
మీడియావికీ:Restorelink
1014
2100
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
{{PLURAL:$1|ఒక్క తొలగించబడిన మార్పు|$1 తొలగించబడిన మార్పులు}}
మీడియావికీ:Restrictedpheading
1015
2101
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
నియంత్రిత ప్రత్యేక పేజీలు
మీడియావికీ:Restriction-edit
1016
1016
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Edit
మీడియావికీ:Restriction-move
1017
1017
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Move
మీడియావికీ:Resultsperpage
1018
2102
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
పేజీకి ఫలితాలు:
మీడియావికీ:Retrievedfrom
1019
1019
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Retrieved from "$1"
మీడియావికీ:Returnto
1020
2103
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
తిరిగి $1 పేజీకి వెళ్లు.
మీడియావికీ:Retypenew
1021
2104
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంకేతపదం, మళ్ళీ
మీడియావికీ:Reupload
1022
2105
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మళ్ళీ అప్లోడు చెయ్యి
మీడియావికీ:Reuploaddesc
1023
2106
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మళ్ళీ అప్లోడు ఫారంకు వెళ్ళు.
మీడియావికీ:Rev-deleted-comment
1024
1024
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
(comment removed)
మీడియావికీ:Rev-deleted-text-permission
1025
1025
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
<div class="mw-warning plainlinks">
This page revision has been removed from the public archives.
There may be details in the [{{fullurl:Special:Log/delete|page={{PAGENAMEE}}}} deletion log].
</div>
మీడియావికీ:Rev-deleted-text-view
1026
1026
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
<div class="mw-warning plainlinks">
This page revision has been removed from the public archives.
As an administrator on this site you can view it;
there may be details in the [{{fullurl:Special:Log/delete|page={{PAGENAMEE}}}} deletion log].
</div>
మీడియావికీ:Rev-deleted-user
1027
1027
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
(username removed)
మీడియావికీ:Rev-delundel
1028
1028
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
show/hide
మీడియావికీ:Revdelete-hide-comment
1029
1029
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Hide edit comment
మీడియావికీ:Revdelete-hide-restricted
1030
1030
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Apply these restrictions to sysops as well as others
మీడియావికీ:Revdelete-hide-text
1031
1031
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Hide revision text
మీడియావికీ:Revdelete-hide-user
1032
1032
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Hide editor's username/IP
మీడియావికీ:Revdelete-legend
1033
1033
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Set revision restrictions:
మీడియావికీ:Revdelete-log
1034
1034
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Log comment:
మీడియావికీ:Revdelete-logentry
1035
1035
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
changed revision visibility for [[$1]]
మీడియావికీ:Revdelete-selected
1036
1036
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Selected revision of [[:$1]]:
మీడియావికీ:Revdelete-submit
1037
1037
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Apply to selected revision
మీడియావికీ:Revdelete-text
1038
1038
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Deleted revisions will still appear in the page history,
but their text contents will be inaccessible to the public.
Other admins on this wiki will still be able to access the hidden content and can
undelete it again through this same interface, unless an additional restriction
is placed by the site operators.
మీడియావికీ:Reverted
1039
1039
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
Reverted to earlier revision
మీడియావికీ:Revertimg
1040
1040
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
rev
మీడియావికీ:Revertmove
1041
1041
2006-07-01T19:12:30Z
MediaWiki default
revert
మీడియావికీ:Revertpage
1042
2107
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
[[Special:Contributions/$2|$2]] ([[User_talk:$2|చర్చ]]) చేసిన మార్పులను [[User:$1|$1]] వైనక్కు తేసుకువెళ్ళారు
మీడియావికీ:Revhistory
1043
2108
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంచికల చరిత్ర
మీడియావికీ:Revisionasof
1044
2109
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
$1 నాటి సంచిక
మీడియావికీ:Revisiondelete
1045
1045
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Delete/undelete revisions
మీడియావికీ:Revnotfound
1046
2110
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సంచిక కనబడలేదు
మీడియావికీ:Revnotfoundtext
1047
1047
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
The old revision of the page you asked for could not be found.
Please check the URL you used to access this page.
మీడియావికీ:Rfcurl
1048
1048
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
http://www.ietf.org/rfc/rfc$1.txt
మీడియావికీ:Rights
1049
2111
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
హక్కులు:
మీడియావికీ:Rightslog
1050
1050
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
User rights log
మీడియావికీ:Rightslogentry
1051
1051
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
changed group membership for $1 from $2 to $3
మీడియావికీ:Rightslogtext
1052
1052
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
This is a log of changes to user rights.
మీడియావికీ:Rightsnone
1053
1053
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(none)
మీడియావికీ:Rollback
1054
1054
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Roll back edits
మీడియావికీ:Rollback short
1055
1055
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Rollback
మీడియావికీ:Rollbackfailed
1056
1056
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Rollback failed
మీడియావికీ:Rollbacklink
1057
1057
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
rollback
మీడియావికీ:Rows
1058
2112
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
వరుసలు
మీడియావికీ:Saturday
1059
2114
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
శనివారము
మీడియావికీ:Savearticle
1060
2115
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
పేజీ భధ్రపరచు
మీడియావికీ:Savedprefs
1061
2116
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మీ అభిరుచులు భద్రపరచబడ్డయి.
మీడియావికీ:Savefile
1062
2117
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ఫైలు భధ్రపరచు
మీడియావికీ:Saveprefs
1063
2118
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
భధ్రపరచు
మీడియావికీ:Saveusergroups
1064
1064
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Save User Groups
మీడియావికీ:Scarytranscludedisabled
1065
1065
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
[Interwiki transcluding is disabled]
మీడియావికీ:Scarytranscludefailed
1066
1066
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
[Template fetch failed for $1; sorry]
మీడియావికీ:Scarytranscludetoolong
1067
2119
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
[యుఆర్ఎల్ మరీ పొడుగ్గా ఉంది; క్షమించండి]
మీడియావికీ:Search
1068
2120
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అన్వేషణ
మీడియావికీ:Searchcontaining
1069
1069
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Search for articles containing ''$1''.
మీడియావికీ:Searchdisabled
1070
2122
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} అన్వేషణ తాత్కాలికంగా పని చెయ్యడం లేదు. ఈలోగా మీరు గూగుల్ ఉపయోగించి అన్వేషించవచ్చు. ఒక గమనిక: గూగుల్ ద్వారా కాలదోషం పట్టిన ఫలితాలు రావడానికి అవకాశం ఉంది.
మీడియావికీ:Searchfulltext
1071
1071
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Search full text
మీడియావికీ:Searchnamed
1072
1072
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Search for articles named ''$1''.
మీడియావికీ:Searchquery
1073
1073
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
For query "$1"
మీడియావికీ:Searchresults
1074
2123
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అన్వేషణ ఫలితాలు
మీడియావికీ:Searchresultshead
1075
2124
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అన్వేషణ
మీడియావికీ:Searchresulttext
1076
2125
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
{{SITENAME}}లో అన్వేషించే విషయమై మరింత సమాచారం కొరకు [[Project:Searching|{{SITENAME}}లో అన్వేషణ]] చూడండి.
మీడియావికీ:Sectionlink
1077
1077
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
→
మీడియావికీ:Selectnewerversionfordiff
1078
2128
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
పోల్చేందుకు ఒక కొత్త సంచికను ఎంచుకోండి
మీడియావికీ:Selectolderversionfordiff
1079
2129
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
పోల్చేందుకు ఒక పాత సంచికను ఎంచుకోండి
మీడియావికీ:Selfmove
1080
2130
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మూలం, గమ్యం పేర్లు ఒకటే; పేజీని దాని పైకే తరలించడం కుదరదు.
మీడియావికీ:Semiprotectedpagewarning
1081
2131
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
'''గమనిక:''' నమోదయిన సభ్యులు మాత్రమే మార్పులు చెయ్యగలిగేలా ఈ పేజీ లాకు చెయ్యబడింది.
మీడియావికీ:Sep
1082
2132
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సెప్టెంబర్
మీడియావికీ:September
1083
2133
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సెప్టెంబర్
మీడియావికీ:Servertime
1084
2135
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
సర్వరు సమయం
మీడియావికీ:Session fail preview
1085
2136
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
<strong>క్షమించండి! సెషను డేటా పోవడం వలన మీ మార్పులను స్వీకరించలేకపోతున్నాం.
మళ్ళీ ప్రయత్నించండి. అయినా పని జరక్కపోతే, ఓ సారి లాగౌట్ అయి, మళ్ళీ లాగిన్ అయి ప్రయత్నించండి.</strong>
మీడియావికీ:Session fail preview html
1086
1086
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<strong>Sorry! We could not process your edit due to a loss of session data.</strong>
''Because this wiki has raw HTML enabled, the preview is hidden as a precaution against JavaScript attacks.''
<strong>If this is a legitimate edit attempt, please try again. If it still doesn't work, try logging out and logging back in.</strong>
మీడియావికీ:Sessionfailure
1087
1087
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
There seems to be a problem with your login session;
this action has been canceled as a precaution against session hijacking.
Please hit "back" and reload the page you came from, then try again.
మీడియావికీ:Set rights fail
1088
1088
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<b>User rights for "$1" could not be set. (Did you enter the name correctly?)</b>
మీడియావికీ:Set user rights
1089
1089
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Set user rights
మీడియావికీ:Setbureaucratflag
1090
1090
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Set bureaucrat flag
మీడియావికీ:Setstewardflag
1091
1091
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Set steward flag
మీడియావికీ:Shareddescriptionfollows
1092
1092
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
-
మీడియావికీ:Sharedupload
1093
1093
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
This file is a shared upload and may be used by other projects.
మీడియావికీ:Shareduploadwiki
1094
2137
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మరింత సమాచారం కొరకు [$1 ఫైలు వివరణ పేజీ] చూడండి.
మీడియావికీ:Shareduploadwiki-linktext
1095
2138
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
ఫైలు వివరణ పేజీ
మీడియావికీ:Shortpages
1096
2139
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
చిన్న పేజీలు
మీడియావికీ:Show
1097
2140
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
చూపించు
మీడియావికీ:Showbigimage
1098
2141
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
మరింత స్పష్టమైన సంచికను డౌనులోడు చేసుకోండి ($1x$2, $3 KB)
మీడియావికీ:Showdiff
1099
2142
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
తేడాలు చూపించు
మీడియావికీ:Showhidebots
1100
1100
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
($1 bots)
మీడియావికీ:Showingresults
1101
2143
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
#<b>$2</b> తో మొదలుకొని, <b>$1</b> వరకు ఫలితాలు కింద ఉన్నాయి.
మీడియావికీ:Showingresultsnum
1102
2144
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
#<b>$2</b> తో మొదలుకొని, <b>$3</b> ఫలితాలు కింద ఉన్నాయి.
మీడియావికీ:Showlast
1103
2145
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
$2 పేర్చిన గత $1 ఫైళ్ళను చూపించు
మీడియావికీ:Showlivepreview
1104
1104
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Live preview
మీడియావికీ:Showpreview
1105
2146
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సరిచూడు
మీడియావికీ:Showtoc
1106
2147
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
చూపించు
మీడియావికీ:Sidebar
1107
1107
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
* navigation
** mainpage|mainpage
** portal-url|portal
** currentevents-url|currentevents
** recentchanges-url|recentchanges
** randompage-url|randompage
** helppage|help
** sitesupport-url|sitesupport
మీడియావికీ:Sig tip
1108
2148
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
టైంస్టాంపుతో సహా మీ సంతకం
మీడియావికీ:Signupend
1109
1109
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
{{int:loginend}}
మీడియావికీ:Sitenotice
1110
1110
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
-
మీడియావికీ:Sitestats
1111
2149
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} గణాంకాలు
మీడియావికీ:Sitestatstext
1112
2150
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ప్రస్తుతము తెలుగు వికిపీడియాలో '''$2''' వ్యాసాలున్నాయి.
{{SITENAME}}కు సంబంధించిన పేజీలు, "చర్చ" పేజీలు, "మొలక" పేజీలు, "దారిమార్పు" పేజీలు, మరియు {{SITENAME}}కు వ్యాసాలుగా భావించడానికి వీలుకాని ఇతర పేజీలు కలుపుకొని డేటాబేసులో మొత్తము '''$1''' సక్రమమైన పేజీలు వున్నాయి.
'''$8''' ఫైళ్ళు అప్లోడ్ చేయబడ్డాయి.
తెలుగు {{SITENAME}} ప్రారంభమైనప్పటినుండి మొత్తము '''$3''' పేజీ దర్శనలు, '''$4''' పేజీ మార్పులు జరిగాయి.
అంటే, సగటున ప్రతీ పేజీకి '''$5''' మార్పులు మరియు ప్రతీ మార్పుకి '''$6''' దర్శనలు.
[http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Job_queue చేయవలసిన పనుల జాబితా] పొడవు '''$7'''.
మీడియావికీ:Sitesubtitle
1113
1113
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Sitesupport
1114
2151
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
విరాళములు
మీడియావికీ:Sitesupport-url
1115
1115
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Project:Site support
మీడియావికీ:Sitetitle
1116
1116
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
{{SITENAME}}
మీడియావికీ:Siteuser
1117
2152
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} సభ్యుడు $1
మీడియావికీ:Siteusers
1118
2153
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} సభ్యులు $1
మీడియావికీ:Skin
1119
2154
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
తొడుగు
మీడియావికీ:Skinpreview
1120
1120
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(Preview)
మీడియావికీ:Sorbs
1121
1121
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
SORBS DNSBL
మీడియావికీ:Sorbs create account reason
1122
1122
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Your IP address is listed as an open proxy in the [http://www.sorbs.net SORBS] DNSBL. You cannot create an account
మీడియావికీ:Sorbsreason
1123
1123
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Your IP address is listed as an open proxy in the [http://www.sorbs.net SORBS] DNSBL.
మీడియావికీ:Sourcefilename
1124
2155
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మూలం ఫైలు పేరు
మీడియావికీ:Sp-contributions-newbies-sub
1125
1125
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
For newbies
మీడియావికీ:Sp-contributions-newer
1126
2156
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
కొత్త $1
మీడియావికీ:Sp-contributions-newest
1127
2157
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
అన్నిటికంటే కొత్తవి
మీడియావికీ:Sp-contributions-older
1128
2158
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పాత $1
మీడియావికీ:Sp-contributions-oldest
1129
2159
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
అన్నిటికంటే పాతవి
మీడియావికీ:Sp-newimages-showfrom
1130
1130
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Show new images starting from $1
మీడియావికీ:Spam blanking
1131
1131
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
All revisions contained links to $1, blanking
మీడియావికీ:Spam reverting
1132
1132
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Reverting to last version not containing links to $1
మీడియావికీ:Spambot username
1133
1133
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
MediaWiki spam cleanup
మీడియావికీ:Spamprotectionmatch
1134
2160
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మా స్పాం ఫిల్టరును ప్రేరేపించిన రచన భాగం ఇది: $1
మీడియావికీ:Spamprotectiontext
1135
2161
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మీరు భద్రపరచదలచిన పేజీని మా స్పాం ఫిల్టరు నిరోధించింది. బహుశా ఇది ఏదైనా బయటి సైటుకు ఇచ్చిన లింకు కారణంగా జరిగి ఉండవచ్చు.
మీడియావికీ:Spamprotectiontitle
1136
2162
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
స్పాం సంరక్షణ ఫిల్టరు
మీడియావికీ:Speciallogtitlelabel
1137
1137
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Title:
మీడియావికీ:Specialloguserlabel
1138
1138
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
User:
మీడియావికీ:Specialpage
1139
2163
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ప్రత్యేక పేజీ
మీడియావికీ:Specialpages
1140
2164
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ప్రత్యేక పేజీలు
మీడియావికీ:Spheading
1141
2165
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సభ్యులందరి ప్రత్యేక పేజీలు
మీడియావికీ:Sqlhidden
1142
1142
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(SQL query hidden)
మీడియావికీ:Statistics
1143
2166
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
గణాంకాలు
మీడియావికీ:Storedversion
1144
1144
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Stored version
మీడియావికీ:Stubthreshold
1145
2168
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మొలకలు చూపేందుకు, కనీస బైట్లు
మీడియావికీ:Subcategories
1146
2169
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఉపవర్గములు
మీడియావికీ:Subcategorycount
1147
2170
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఈ వర్గములో {{PLURAL:$1|ఒక ఉపవర్గము ఉంది|$1 ఉపవర్గములు ఉన్నాయి}}.
మీడియావికీ:Subject
1148
2171
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
విషయం/శీర్షిక
మీడియావికీ:Subjectpage
1149
1149
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
View subject
మీడియావికీ:Successfulupload
1150
1150
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Successful upload
మీడియావికీ:Summary
1151
2172
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సారాంశము
మీడియావికీ:Sunday
1152
2174
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఆదివారము
మీడియావికీ:Sysoptext
1153
1153
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
The action you have requested can only be
performed by users with "sysop" capability.
See $1.
మీడియావికీ:Sysoptitle
1154
1154
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Sysop access required
మీడియావికీ:Tagline
1155
2182
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
{{SITENAME}} నుండి
మీడియావికీ:Talk
1156
2183
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
చర్చ
మీడియావికీ:Talkexists
1157
2184
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
'''పేజీని జయప్రదంగా తరలించాము, కానీ చర్చా పేజీని తరలించలేక పోయాము. కొత్త పేరుతో చర్చ పేజీ ఇప్పటికే ఉంది, ఆ రెంటినీ మీరే ఏకీకృతం చెయ్యండి.'''
మీడియావికీ:Talkpage
1158
2185
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఈ పేజీని చర్చించు
మీడియావికీ:Talkpagemoved
1159
2186
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సంబంధిత చర్చా పేజీ కూడా తరలించబడింది.
మీడియావికీ:Talkpagenotmoved
1160
2187
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సంబంధిత చర్చా పేజీని తరలించబడ<strong>లేదు</strong>.
మీడియావికీ:Talkpagetext
1161
1161
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<!-- MediaWiki:talkpagetext -->
మీడియావికీ:Templatesused
1162
2189
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఈ పేజీలో వాడిన మూసలు:
మీడియావికీ:Textboxsize
1163
2190
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మార్పులు
మీడియావికీ:Textmatches
1164
1164
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Page text matches
మీడియావికీ:Thisisdeleted
1165
2191
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
$1ను చూస్తారా, పునస్స్థాపిస్తారా?
మీడియావికీ:Thumbnail-more
1166
2193
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పెద్దది చెయ్యి
మీడియావికీ:Thumbnail error
1167
2194
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
$1: నఖచిత్రం తయారుచెయ్యడంలో లోపం జరిగింది
మీడియావికీ:Thumbsize
1168
2195
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
నఖచిత్రం వైశాల్యం:
మీడియావికీ:Thursday
1169
2196
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
గురువారము
మీడియావికీ:Timezonelegend
1170
2197
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
టైం జోను
మీడియావికీ:Timezoneoffset
1171
2198
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
తేడా¹
మీడియావికీ:Timezonetext
1172
2199
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సర్వరు సమయానికి (యు.టీ.సీ.), మీ స్థానిక సమయానికి మధ్య గల తేడా, గంటల్లో.
మీడియావికీ:Titlematches
1173
2200
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
వ్యాస శీర్షిక సరిపోయింది
మీడియావికీ:Toc
1174
2201
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
విషయ సూచిక
మీడియావికీ:Tog-autopatrol
1175
1175
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Mark edits I make as patrolled
మీడియావికీ:Tog-editondblclick
1176
2202
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
డబుల్ క్లిక్కు జరిగినప్పుడు పేజీలని మార్చు (జావాస్క్రిప్టు)
మీడియావికీ:Tog-editsection
1177
2203
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
[మార్చు] లింకు ద్వారా విభాగం మార్పు కావాలి
మీడియావికీ:Tog-editsectiononrightclick
1178
2204
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
విభాగం పేరు మీద కుడి క్లిక్కుతో విభాగం<br /> మార్పు కావాలి (జావాస్క్రిప్టు)
మీడియావికీ:Tog-editwidth
1179
2205
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మార్పుల బాక్సు పూర్తి వెడల్పు ఉంటుంది
మీడియావికీ:Tog-enotifminoredits
1180
2206
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
చిన్న మార్పుల గురించి కూడా నాకు ఈ-మెయిల్ పంపించు
మీడియావికీ:Tog-enotifrevealaddr
1181
2207
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ప్రకటన మెయిల్లలో నా ఈ-మెయిల్ చిరునామా చూపించు
మీడియావికీ:Tog-enotifusertalkpages
1182
2208
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
నా గురించి చర్చ పేజీలో మార్పు జరిగినపుడు నాకు ఈ-మెయిల్ పంపించు
మీడియావికీ:Tog-enotifwatchlistpages
1183
2209
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
నేను వీక్షించే పేజీల మార్పులు జరిగినప్పుడు నాకు ఈ-మెయిల్ పంపించు
మీడియావికీ:Tog-extendwatchlist
1184
1184
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Expand watchlist to show all applicable changes
మీడియావికీ:Tog-externaldiff
1185
1185
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Use external diff by default
మీడియావికీ:Tog-externaleditor
1186
2210
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఏమీ చేయనప్పుడు ముందుగా బయటి ఎడిటరును వాడు
మీడియావికీ:Tog-fancysig
1187
2211
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సంతకం మాత్రమే (ఆటోమెటిక్ లింకు లేకుండా)
మీడియావికీ:Tog-forceeditsummary
1188
1188
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Prompt me when entering a blank edit summary
మీడియావికీ:Tog-hideminor
1189
2212
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఇటీవలి మార్పులలో చిన్న మార్పులను దాచిపెట్టు
మీడియావికీ:Tog-highlightbroken
1190
2213
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
తెగిపోయిన లింకులను <a href="" class="new">ఇలా చూపించు</a> (ఇంకో పధ్ధతి: <a href="" class="internal">?</a>).
మీడియావికీ:Tog-justify
1191
2214
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పేరాలను ఇరు పక్కలా సమానంగా సర్దు
మీడియావికీ:Tog-minordefault
1192
2215
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ప్రత్యేకంగా ఏమీ చెయ్యకపొతే అన్ని మార్పులను చిన్న మార్పులుగా గుర్తించు
మీడియావికీ:Tog-nocache
1193
2216
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పాత పేజీలను దాచి వాటిని తరువాత చూపవద్దు
మీడియావికీ:Tog-numberheadings
1194
2217
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
శీర్షికలకు ఆటోమాటిక్గా వరుస సంఖ్యలు పెట్టు
మీడియావికీ:Tog-previewonfirst
1195
2218
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మొదటి మార్పు చెసినప్పుడు వ్యాసం ఎలావుంటుందో ముందుగా చూపించు
మీడియావికీ:Tog-previewontop
1196
2219
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
వ్యాసం మార్పుల తరువాత ఎలావుంటుందో మార్పుల బాక్సుకు పైన చూపు
మీడియావికీ:Tog-rememberpassword
1197
2220
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
అన్ని సెషన్లలోనూ గుర్తుపెట్టుకో
మీడియావికీ:Tog-showjumplinks
1198
1198
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Enable "jump to" accessibility links
మీడియావికీ:Tog-shownumberswatching
1199
2221
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
వీకషకుల సంఖ్యను చూపించు
మీడియావికీ:Tog-showtoc
1200
2222
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
విషయసూచిక చూపించు (3 కంటే ఎక్కువ శీర్షికలున్న పేజీలకు)
మీడియావికీ:Tog-showtoolbar
1201
2223
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మార్పు పరికరాలపెట్టె చూపించు (జావాస్క్రిప్టు)
మీడియావికీ:Tog-underline
1202
2224
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
లింకుల కింద గీతగీయి:
మీడియావికీ:Tog-uselivepreview
1203
1203
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Use live preview (JavaScript) (Experimental)
మీడియావికీ:Tog-usenewrc
1204
2225
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మెరుగైన ఇటీవలి మార్పులు (జావాస్క్రిప్టు)
మీడియావికీ:Tog-watchcreations
1205
1205
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Add pages I create to my watchlist
మీడియావికీ:Tog-watchdefault
1206
2226
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
నేను మార్చె అన్ని పేజీలను నా వీక్షణ జాబితాకు చేర్చు
మీడియావికీ:Tog-watchlisthidebots
1207
1207
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Hide bot edits from the watchlist
మీడియావికీ:Tog-watchlisthideown
1208
1208
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Hide my edits from the watchlist
మీడియావికీ:Toolbox
1209
2227
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పరికరాలపెట్టె
మీడియావికీ:Tooltip-compareselectedversions
1210
1210
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
See the differences between the two selected versions of this page. [alt-v]
మీడియావికీ:Tooltip-diff
1211
2228
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పాఠానికి మీరు చేసిన మార్పులను చూపుంచు. [alt-v]
మీడియావికీ:Tooltip-minoredit
1212
1212
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Mark this as a minor edit [alt-i]
మీడియావికీ:Tooltip-preview
1213
1213
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Preview your changes, please use this before saving! [alt-p]
మీడియావికీ:Tooltip-recreate
1214
2229
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
పేజీ తుడిచివేయబడ్డాకానీ మళ్ళీ సృష్టించు
మీడియావికీ:Tooltip-save
1215
1215
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Save your changes [alt-s]
మీడియావికీ:Tooltip-search
1216
1216
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Search {{SITENAME}} [alt-f]
మీడియావికీ:Tooltip-watch
1217
1217
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Add this page to your watchlist [alt-w]
మీడియావికీ:Trackback
1218
1218
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
; $4$5 : [$2 $1]
మీడియావికీ:Trackbackbox
1219
1219
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<div id="mw_trackbacks">
Trackbacks for this article:<br />
$1
</div>
మీడియావికీ:Trackbackdeleteok
1220
1220
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
The trackback was successfully deleted.
మీడియావికీ:Trackbackexcerpt
1221
1221
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
; $4$5 : [$2 $1]: <nowiki>$3</nowiki>
మీడియావికీ:Trackbacklink
1222
1222
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Trackback
మీడియావికీ:Trackbackremove
1223
1223
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
([$1 Delete])
మీడియావికీ:Tryexact
1224
2230
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
ఖచ్చితమైన పోలిక కొరకు ప్రయత్నించు
మీడియావికీ:Tuesday
1225
2232
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
మంగళవారము
మీడియావికీ:Uclinks
1226
2233
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
చివరి $1 మార్పులు చూపించు; గత $2 రోజుల మార్పులు చూపించు.
మీడియావికీ:Ucnote
1227
2234
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
గత <b>$2</b> రోజులలో సభ్యుడు చేసిన చివరి <b>$1</b> మార్పులు కింద ఉన్నాయి.
మీడియావికీ:Uctop
1228
1228
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(top)
మీడియావికీ:Uid
1229
1229
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
User ID:
మీడియావికీ:Unblocked
1230
2235
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
[[User:$1|$1]]పై నిరోధం తొలగించబడింది
మీడియావికీ:Unblockip
1231
2236
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
సభ్యునిపై నిరోధాన్ని తొలగించు
మీడియావికీ:Unblockiptext
1232
2237
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
కింది ఫారం ఉపయోగించి, నిరోధించబడిన ఐ.పీ. చిరునామా లేదా సభ్యునికి తిరిగి రచనలు చేసే అధికారం ఇవ్వవచ్చు.
మీడియావికీ:Unblocklink
1233
2238
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
నిరోధం తొలగించు
మీడియావికీ:Unblocklogentry
1234
2239
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
$1పై నిరోధం తొలగించబడింది
మీడియావికీ:Uncategorizedcategories
1235
2240
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వర్గీకరించని వర్గములు
మీడియావికీ:Uncategorizedimages
1236
1236
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Uncategorized images
మీడియావికీ:Uncategorizedpages
1237
2241
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వర్గీకరించని పేజీలు
మీడియావికీ:Undelete
1238
2242
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
తుడిచివేయబడ్డ పేజీలను చూపించు
మీడియావికీ:Undelete short
1239
2243
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
{{PLURAL:$1|ఒక్క రచనను|$1 రచనలను}} పునఃస్థాపించు
మీడియావికీ:Undeletearticle
1240
2244
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
తుడిచివేసిన పేజీని పునఃస్థాపించు
మీడియావికీ:Undeletebtn
1241
2245
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
పునఃస్థాపించు
మీడియావికీ:Undeletecomment
1242
1242
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Comment:
మీడియావికీ:Undeletedarticle
1243
2246
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
"[[$1]]" పునఃస్థాపన జరిగింది
మీడియావికీ:Undeletedfiles
1244
1244
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
$1 file(s) restored
మీడియావికీ:Undeletedpage
1245
1245
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<big>'''$1 has been restored'''</big>
Consult the [[Special:Log/delete|deletion log]] for a record of recent deletions and restorations.
మీడియావికీ:Undeletedrevisions
1246
2247
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
$1 సంచికల పునఃస్థాపన జరిగింది
మీడియావికీ:Undeletedrevisions-files
1247
1247
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
$1 revisions and $2 file(s) restored
మీడియావికీ:Undeleteextrahelp
1248
1248
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
To restore the entire page, leave all checkboxes deselected and
click '''''Restore'''''. To perform a selective restoration, check the boxes corresponding to the
revisions to be restored, and click '''''Restore'''''. Clicking '''''Reset''''' will clear the
comment field and all checkboxes.
మీడియావికీ:Undeletehistory
1249
2248
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
పేజీని పునఃస్థాపిస్తే, అన్ని సంచికలూ చరిత్రలోకి పునఃస్థాపించబడతాయి.
తుడిచివేయబడిన తరువాత, అదే పేరుతో వేరే పేజీ సృష్టించబడి ఉంటే, పునఃస్థాపించిన సంచికలు ముందరి చరిత్రలోకి వెళ్తాయి. పేజీ ప్రస్తుతపు సంచిక మాత్రం ఆటోమాటిక్గా తీసివేయబడదు.
మీడియావికీ:Undeletehistorynoadmin
1250
2249
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ వ్యాసం తుడిచివేయబడినది. తుడిచివేయడానికి కారణము, పేజీలో మార్పులు చేసిన సభ్యులతో సహా కింద సారాంశంలో చూపబడింది. తుడిచివేయబడిన సంచికలలోని విషయ సంగ్రహం నిర్వాహకులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉంది.
మీడియావికీ:Undeletepage
1251
2250
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
తుడిచివేయబడిన పేజీలను చూపించు, పునఃస్థాపించు
మీడియావికీ:Undeletepagetext
1252
2251
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
కీంది పేజీలు తుడిచివేయబడినవి, కానీ పునఃస్థాపనకు వీలుగా సంగ్రహంలో ఉన్నాయి. సంగ్రహం నిర్ణీత వ్యవధులలో పూర్తిగా ఖాళీ చేయబడుతుంటుంది.
మీడియావికీ:Undeletereset
1253
1253
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Reset
మీడియావికీ:Undeleterevision
1254
1254
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Deleted revision as of $1
మీడియావికీ:Undeleterevisions
1255
1255
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
$1 revisions archived
మీడియావికీ:Underline-always
1256
2252
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఎల్లప్పుడూ
మీడియావికీ:Underline-default
1257
1257
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Browser default
మీడియావికీ:Underline-never
1258
2253
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఎప్పటికీ వద్దు
మీడియావికీ:Unexpected
1259
2254
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అనుకోని విలువ: "$1"="$2".
మీడియావికీ:Unit-pixel
1260
1260
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
px
మీడియావికీ:Unlockbtn
1261
1261
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Unlock database
మీడియావికీ:Unlockconfirm
1262
1262
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Yes, I really want to unlock the database.
మీడియావికీ:Unlockdb
1263
1263
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Unlock database
మీడియావికీ:Unlockdbsuccesssub
1264
1264
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Database lock removed
మీడియావికీ:Unlockdbsuccesstext
1265
1265
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
The database has been unlocked.
మీడియావికీ:Unlockdbtext
1266
1266
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Unlocking the database will restore the ability of all
users to edit pages, change their preferences, edit their watchlists, and
other things requiring changes in the database.
Please confirm that this is what you intend to do.
మీడియావికీ:Unprotect
1267
1267
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
unprotect
మీడియావికీ:Unprotectcomment
1268
1268
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Reason for unprotecting
మీడియావికీ:Unprotectedarticle
1269
1269
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
unprotected "[[$1]]"
మీడియావికీ:Unprotectsub
1270
1270
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(Unprotecting "$1")
మీడియావికీ:Unprotectthispage
1271
1271
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Unprotect this page
మీడియావికీ:Unusedcategories
1272
2255
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఉపయోగించని వర్గాలు
మీడియావికీ:Unusedcategoriestext
1273
2256
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
కింది వర్గాలకు పేజీలైతే ఉన్నాయి గానీ, వీటిని వ్యాసాలు గానీ, ఇతర వర్గాలు గానీ ఉపయోగించడం లేదు.
మీడియావికీ:Unusedimages
1274
2257
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఉపయోగించబడని ఫైళ్ళు
మీడియావికీ:Unusedimagestext
1275
2258
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
<p>ఇతర వెబ్ సైట్లు సూటి యు.ఆర్.ఎల్ ద్వారా ఇక్కడి బొమ్మలకు లింకు ఇవ్వవచ్చు. అటువంటి లింకులున్న బొమ్మలు కూడా ఇక్కడ చేరి ఉండవచ్చునని గమనించండి.</p>
మీడియావికీ:Unusedtemplates
1276
2259
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వాడని మూసలు
మీడియావికీ:Unusedtemplatestext
1277
1277
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
This page lists all pages in the template namespace which are not included in another page. Remember to check for other links to the templates before deleting them.
మీడియావికీ:Unusedtemplateswlh
1278
1278
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
other links
మీడియావికీ:Unwatch
1279
2260
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వీక్షించ వద్దు
మీడియావికీ:Unwatchedpages
1280
1280
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Unwatched pages
మీడియావికీ:Unwatchthispage
1281
2261
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వీక్షణను ఆపు
మీడియావికీ:Updated
1282
1282
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(Updated)
మీడియావికీ:Updatedmarker
1283
2262
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
నేను కిందటిసారి వచ్చిన తరువాత జరిగిన మార్పులు
మీడియావికీ:Upload
1284
2263
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఫైలు అప్లోడ్
మీడియావికీ:Upload directory read only
1285
1285
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
The upload directory ($1) is not writable by the webserver.
మీడియావికీ:Uploadbtn
1286
2266
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఫైలు అప్లోడు చెయ్యి
మీడియావికీ:Uploadcorrupt
1287
2267
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఫైలు చెడిపోయింది లేదా దాని పేరులోని పొడగింపు తప్పు. ఒకసారి సరిచూసి మళ్ళీ ప్రయత్నించండి.
మీడియావికీ:Uploaddisabled
1288
2268
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
క్షమించండి, అప్లోడు చెయ్యడం ప్రస్తుతానికి ఆపబడింది
మీడియావికీ:Uploaddisabledtext
1289
1289
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
File uploads are disabled on this wiki.
మీడియావికీ:Uploadedfiles
1290
1290
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Uploaded files
మీడియావికీ:Uploadedimage
1291
2269
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
"[[$1]]" అప్లోడు అయింది
మీడియావికీ:Uploaderror
1292
2270
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అప్లోడు లోపం
మీడియావికీ:Uploadlog
1293
1293
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
upload log
మీడియావికీ:Uploadlogpage
1294
2271
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అప్లోడ్ దినచర్య
మీడియావికీ:Uploadlogpagetext
1295
2272
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఇటీవల జరిగిన ఫైలు అప్లోడుల జాబితా ఇది.
మీడియావికీ:Uploadnewversion-linktext
1296
1296
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Upload a new version of this file
మీడియావికీ:Uploadnologin
1297
2273
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
లాగిన్ అయిలేరు
మీడియావికీ:Uploadnologintext
1298
2274
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఫైలు అప్లోడు చెయ్యాలంటే, మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్]] కావాలి
మీడియావికీ:Uploadscripted
1299
1299
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
This file contains HTML or script code that may be erroneously be interpreted by a web browser.
మీడియావికీ:Uploadtext
1300
2275
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
కింది ఫారంను ఉపయోగించి ఫైళ్ళు అప్లోడు చెయ్యండి,
ఇదివరలో అప్లోడు చేసిన బొమ్మలను చూడడానికి లేదా వెతకడానికి [[Special:Imagelist|అప్లోడు అయిన ఫైళ్ళ జాబితా]]కు వెళ్ళండి,
అప్లోడులు, తొలగింపులు [[Special:Log/upload|అప్లోడు దినచర్య]]లొ నమోదవుతాయి.
బొమ్మను ఏదైనా పేజీలో చేర్చడానికి,
* '''<nowiki>[[</nowiki>{{ns:Image}}<nowiki>:File.jpg]]</nowiki>'''
* '''<nowiki>[[</nowiki>{{ns:Image}}<nowiki>:File.png|ప్రత్యామ్న్యయ పాఠ్యం]]</nowiki>'''
అని లింకు చెయ్యవచ్చు. లేదా
* '''<nowiki>[[</nowiki>{{ns:Media}}<nowiki>:File.ogg]]</nowiki>'''
అని రాసి సరాసరి బొమ్మ ఫైలుకే లింకు ఇవ్వవచ్చు.
మీడియావికీ:Uploadvirus
1301
2276
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ ఫైలులో వైరస్ ఉంది! వివరాలు: $1
మీడియావికీ:Uploadwarning
1302
2277
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అప్లోడు హెచ్చరిక
మీడియావికీ:User rights set
1303
1303
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<b>User rights for "$1" updated</b>
మీడియావికీ:Usercssjsyoucanpreview
1304
1304
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
<strong>Tip:</strong> Use the 'Show preview' button to test your new CSS/JS before saving.
మీడియావికీ:Usercsspreview
1305
1305
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
'''Remember that you are only previewing your user CSS, it has not yet been saved!'''
మీడియావికీ:Userexists
1306
2278
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ సభ్యనామం ఇప్పటికే వాడుక లో ఉంది. వేరే పేరు ఎంచుకోండి.
మీడియావికీ:Userinvalidcssjstitle
1307
1307
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
'''Warning:''' There is no skin "$1". Remember that custom .css and .js pages use a lowercase title, e.g. User:Foo/monobook.css as opposed to User:Foo/Monobook.css.
మీడియావికీ:Userjspreview
1308
1308
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
'''Remember that you are only testing/previewing your user JavaScript, it has not yet been saved!'''
మీడియావికీ:Userlogin
1309
2279
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అకౌంటు సృష్టించు లేదా లాగిన్ అవ్వు
మీడియావికీ:Userlogout
1310
2280
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
నిష్క్రమించు
మీడియావికీ:Usermailererror
1311
1311
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Mail object returned error:
మీడియావికీ:Username
1312
1312
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Username:
మీడియావికీ:Userpage
1313
1313
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
View user page
మీడియావికీ:Userrights
1314
1314
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
User rights management
మీడియావికీ:Userrights-editusergroup
1315
1315
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Edit user groups
మీడియావికీ:Userrights-groupsavailable
1316
1316
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Available groups:
మీడియావికీ:Userrights-groupshelp
1317
1317
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Select groups you want the user to be removed from or added to.
Unselected groups will not be changed. You can deselect a group with CTRL + Left Click
మీడియావికీ:Userrights-groupsmember
1318
1318
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Member of:
మీడియావికీ:Userrights-logcomment
1319
1319
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Changed group membership from $1 to $2
మీడియావికీ:Userrights-lookup-user
1320
1320
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Manage user groups
మీడియావికీ:Userrights-user-editname
1321
1321
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Enter a username:
మీడియావికీ:Userstats
1322
2281
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
సభ్యుల గణాంకాలు
మీడియావికీ:Userstatstext
1323
2282
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ప్రస్తుతము '''$1''' మంది నమోదు చేసుకున్న సభ్యులు ఉన్నారు. అందులో '''$2''' (లేదా '''$4%''') మంది నిర్వాహకులు ($3 చూడండి).
మీడియావికీ:Variantname-sr
1324
1324
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
sr
మీడియావికీ:Variantname-sr-ec
1325
1325
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
sr-ec
మీడియావికీ:Variantname-sr-el
1326
1326
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
sr-el
మీడియావికీ:Variantname-sr-jc
1327
1327
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
sr-jc
మీడియావికీ:Variantname-sr-jl
1328
1328
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
sr-jl
మీడియావికీ:Variantname-zh
1329
1329
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
zh
మీడియావికీ:Variantname-zh-cn
1330
1330
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
cn
మీడియావికీ:Variantname-zh-hk
1331
1331
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
hk
మీడియావికీ:Variantname-zh-sg
1332
1332
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
sg
మీడియావికీ:Variantname-zh-tw
1333
1333
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
tw
మీడియావికీ:Version
1334
2283
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
సంచిక
మీడియావికీ:Versionrequired
1335
1335
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Version $1 of MediaWiki required
మీడియావికీ:Versionrequiredtext
1336
1336
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Version $1 of MediaWiki is required to use this page. See [[Special:Version]]
మీడియావికీ:Viewcount
1337
2284
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ పేజీ {{PLURAL:$1|ఒక్క సారి|$1 సార్లు}} దర్శించబడింది.
మీడియావికీ:Viewdeleted
1338
1338
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
View $1?
మీడియావికీ:Viewdeletedpage
1339
1339
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
View deleted pages
మీడియావికీ:Viewprevnext
1340
1340
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
View ($1) ($2) ($3).
మీడియావికీ:Views
1341
1341
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Views
మీడియావికీ:Viewsource
1342
2287
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
మూలాన్ని చూపించు
మీడియావికీ:Viewsourcefor
1343
1343
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
for $1
మీడియావికీ:Viewtalkpage
1344
2288
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
చర్చ చూపించు
మీడియావికీ:Wantedcategories
1345
2289
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
కోరిన వర్గాలు
మీడియావికీ:Wantedpages
1346
2290
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
కోరిన పేజీలు
మీడియావికీ:Watch
1347
2291
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వీక్షించు
మీడియావికీ:Watchdetails
1348
2292
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
* చర్చా పేజీలు కాకుండా $1 పేజీలు వీక్షణ జాబితాలో ఉన్నాయి
* [[Special:Watchlist/edit|పూర్తి వీక్షణ జాబితాను చూపించు, మార్చు]]
* [[Special:Watchlist/clear|అన్ని పేజీలను తీసివేయి]]
మీడియావికీ:Watcheditlist
1349
2293
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఇది అక్షర క్రమంలో మీ వీక్షణ జాబితాలోని వ్యాసాల పేజీల పట్టిక. మీరు తీసివేయదలచుకున్న పేజీలకు ఎదురుగానున్న చెక్బాక్స్లో టిక్కు పెట్టి కిందనున్న 'టిక్కు పెట్టిన వాటిని వీక్షణ జాబితా నుండి తొలగించు' అనే మీటను నొక్కండి (వ్యాసం పేజీని తొలగించినపుడు సంబంధిత చర్చా పేజీ కూడా పోతుంది. అలాగే చర్చా పేజీని తొలగించినపుడు సంబంధిత వ్యాసం పేజీ కూడా పోతుంది).
మీడియావికీ:Watchlist
1350
2294
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
నా వీక్షణ జాబితా
మీడియావికీ:Watchlistall1
1351
2295
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అన్నీ
మీడియావికీ:Watchlistall2
1352
2296
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
అన్నీ
మీడియావికీ:Watchlistanontext
1353
1353
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Please $1 to view or edit items on your watchlist.
మీడియావికీ:Watchlistclearbutton
1354
1354
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Clear watchlist
మీడియావికీ:Watchlistcleardone
1355
3327
2006-10-25T20:34:03Z
MediaWiki default
15
Your watchlist has been cleared. {{PLURAL:$1|$1 item was|$1 items were}} removed.
మీడియావికీ:Watchlistcleartext
1356
1356
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Are you sure you wish to remove them?
మీడియావికీ:Watchlistcontains
1357
2297
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
మీ వీక్షణ జాబితాలో $1 పేజీలు ఉన్నాయి.
మీడియావికీ:Watchlistcount
1358
3328
2006-10-25T20:34:03Z
MediaWiki default
15
'''You have {{PLURAL:$1|$1 item|$1 items}} on your watchlist, including talk pages.'''
మీడియావికీ:Watchlistfor
1359
1359
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
(for '''$1''')
మీడియావికీ:Watchmethod-list
1360
2298
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఇటీవలి మార్పుల కొరకు వీక్షణ జాబితాలోని పేజీలు పరిశీలించబడుతున్నాయి
మీడియావికీ:Watchmethod-recent
1361
2299
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
వీక్షణ జాబితాలోని పేజీల కొరకు ఇటీవలి మార్పులు పరిశీలించబడుతున్నాయి
మీడియావికీ:Watchnochange
1362
2300
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
మీ వీక్షణ జాబితాలోని ఏ పేజీలోనూ ఈ కాల అవధిలో మార్పులు జరగలేదు.
మీడియావికీ:Watchnologin
1363
2301
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
లాగిన్ అయిలేరు
మీడియావికీ:Watchnologintext
1364
2302
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
మీ వీక్షణ జాబితాను మార్చడానికి మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్]] అయి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Watchthis
1365
2303
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ పేజీ మీద కన్నేసి ఉంచు
మీడియావికీ:Watchthispage
1366
2304
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ పేజీ మీద కన్నేసి ఉంచు
మీడియావికీ:Wednesday
1367
2306
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
బుధవారము
మీడియావికీ:Welcomecreation
1368
2307
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
== స్వాగతం, $1! ==
మీ అకౌంటు సృష్టించబడింది. మీ {{SITENAME}} అభిరుచులను మార్చుకోవడం మరువకండి.
మీడియావికీ:Whatlinkshere
1369
2308
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఇక్కడికి లింకు చేస్తున్న పేజీలు
మీడియావికీ:Whitelistacctext
1370
2309
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
ఈ వికీలో అకౌంట్లను సృష్టించడానికి మీరు [[Special:Userlogin|లాగిన్]] అయి ఉండాలి, మరియు తగువిధమైన అనుమతులు ఉండాలి.
మీడియావికీ:Whitelistacctitle
1371
2310
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మీకు అకౌంటు సృష్టించే అనుమతి లేదు
మీడియావికీ:Whitelistedittext
1372
2311
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
పేజీలకి మార్పులు చెయ్యడానికి మీరు $1 అయి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Whitelistedittitle
1373
2312
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మార్పులు చెయ్యడానికి లాగిన్ అయి ఉండాలి
మీడియావికీ:Whitelistreadtext
1374
2313
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
పేజీలు చదవడానికి [[Special:Userlogin|లాగిన్]] అయి ఉండాలి.
మీడియావికీ:Whitelistreadtitle
1375
2314
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
చదవడానికి లాగిన్ అయి వుండాలి
మీడియావికీ:Widthheight
1376
1376
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
$1×$2
మీడియావికీ:Wldone
1377
1377
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Done.
మీడియావికీ:Wlheader-enotif
1378
2315
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
* ఈ-మెయిల్ ప్రకటనలు పంపబడతాయి.
మీడియావికీ:Wlheader-showupdated
1379
2316
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
* మీ గత సందర్శన తరువాత మారిన పేజీలు '''బొద్దు'''గా చూపించబడ్డాయి.
మీడియావికీ:Wlhideshowbots
1380
2317
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
బాట్ల మార్పులను $1
మీడియావికీ:Wlhideshowown
1381
2318
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
నా మార్పులను $1
మీడియావికీ:Wlnote
1382
2319
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
గత <b>$2</b> గంటలలోని చివరి $1 మార్పులు కింద ఉన్నాయి.
మీడియావికీ:Wlsaved
1383
2320
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
ఇది భద్రపరచబడిన మీ వీక్షణ జాబితా.
మీడియావికీ:Wlshowlast
1384
2321
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
గత $1 గంటలు $2 రోజులు $3 చూపించు
మీడియావికీ:Wrong wfQuery params
1385
1385
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Incorrect parameters to wfQuery()<br />
Function: $1<br />
Query: $2
మీడియావికీ:Wrongpassword
1386
2322
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
ఈ సంకేతపదం సరైనది కాదు. దయచేసి మళ్లీ ప్రయత్నించండి.
మీడియావికీ:Wrongpasswordempty
1387
2323
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
ఖాళీ సంకేతపదం ఇచ్చారు. మళ్ళీ ప్రయత్నించండి.
మీడియావికీ:Youhavenewmessages
1388
2324
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మీకు $1 ఉన్నాయి ($2).
మీడియావికీ:Youhavenewmessagesmulti
1389
1389
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
You have new messages on $1
మీడియావికీ:Yourdiff
1390
2325
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
తేడాలు
మీడియావికీ:Yourdomainname
1391
2326
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మీ డోమైను
మీడియావికీ:Youremail
1392
2327
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మీ ఈ-మెయిల్*
మీడియావికీ:Yourlanguage
1393
2328
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
భాష:
మీడియావికీ:Yourname
1394
2329
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
సభ్యనామము
మీడియావికీ:Yournick
1395
2330
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
ముద్దు పేరు
మీడియావికీ:Yourpassword
1396
2331
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మీ సంకేతపదం
మీడియావికీ:Yourpasswordagain
1397
2332
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
మళ్లీ సంకేతపదం ఇవ్వండి
మీడియావికీ:Yourrealname
1398
2333
2006-08-31T19:27:45Z
MediaWiki default
అసలు పేరు*
మీడియావికీ:Yourtext
1399
1399
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Your text
మీడియావికీ:Yourvariant
1400
1400
2006-07-01T19:12:31Z
MediaWiki default
Variant
Main Page
1402
1403
2006-07-07T20:00:49Z
వైఙాసత్య
5
[[Main Page]] moved to [[మొదటి పేజీ]]: తెలుగు పేరు
#REDIRECT [[మొదటి పేజీ]]
మూస:మొదటి పేజీ పాదము
1403
1406
2006-07-07T20:06:41Z
వైఙాసత్య
5
{| cellspacing="3"
|-
|colspan="2" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #bfbfbf; padding: .5em 1em 0; font-size: 100%; color: #000; background-color: #fff"|
<h3 id="lang">ఇతర భాషలలో వికిసోర్స్</h3>
{{ఇతర భాషలలో వికిసోర్స్}}
|-
|colspan="2" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #bfbfbf; padding: .5em 1em 0; font-size: 100%; color: #000; background-color: #fff"|
{{ఇతర ప్రాజెక్టులు}}
|-
|colspan="2" class="MainPageBG" style="border: 1px solid #9f8f9f; padding: .5em 1em 0; font-size: 100%; color: #000; background-color: #fff6ff"|
{{విరాళము}}
|}
మూస:విరాళము
1404
1407
2006-07-07T20:07:30Z
వైఙాసత్య
5
ఈ ప్రాజెక్టు కానీ దీని సోదర ప్రాజెక్టులు కానీ మీకు ఉపయోగకరమనిపించినట్లయితే, దయచేసి [[wikimedia:Fundraising|సహాయము చేయుటకు]] ప్రయత్నించండి. మీ విరాళములు ప్రాధమికంగా [[m:Wikimedia servers|సర్వర్ సామగ్రి]] కొనుగోలు చేయుటకు ఉపయోగించెదరు.
మూస:ఇతర ప్రాజెక్టులు
1405
1447
2006-07-09T18:33:06Z
Srinivasa
6
changed logo of wiktionary
{| align="center" cellpadding="2" width="95%"
|- valign="top"
| colspan="3" | '''వికిమీడియా ఇతర ప్రాజెక్టులు:'''
|-
| [[Image:Wikimedia-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [[m:Telugu|'''మెటా-వికి''']] <br />''ప్రాజెక్టుల సమన్వయము''
| [[Image:Commons-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [[commons:Telugu|'''వికిమీడియా కామన్స్''']] <br />''ఉమ్మడి వనరులు''
| [[Image:Wikipedia-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [[w:|'''వికిపీడియా''']] <br />''విజ్ఞాన సర్వస్వము''
| [[Image:Wikibooks-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [[b:|'''వికిబుక్స్''']] <br />''పాఠ్యపుస్తకములు''
|-
| [[Image:Wiktionary-logo-en.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [[wikt:|'''విక్షనరీ''']] <br />''శబ్దకోశము''
| [[Image:Wikiquote-logo.svg|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [[q:|'''వికిఖోట్''']] <br />''వ్యాఖ్యలు''
| [[Image:Wikinews-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [http://wikinews.org/ '''వికిన్యూస్''']<br />''వార్తలు''
| [[Image:Wikispecies-logo.png|center|35px|<nowiki></nowiki>]]
| [http://species.wikipedia.org '''వికిస్పీసిస్''']<br />''జీవులు''
|}
మూస:ఇతర భాషలలో వికిసోర్స్
1406
2662
2006-09-10T17:48:34Z
వైఙాసత్య
5
<div class="plainlinks">
<span lang="ar">[http://ar.wikisource.org العربية]</span> |
<span lang="de">[http://de.wikisource.org Deutsch]</span> |
<span lang="en">[http://en.wikisource.org English]</span> |
<span lang="es">[http://es.wikisource.org Español]</span> |
<span lang="fa">[http://fa.wikisource.org فارسی]</span> |
<span lang="fr">[http://fr.wikisource.org Français]</span> |
<!--<span lang="gu">[[મુખપૃષ્ઠ:ગુજરાતી|ગુજરાતી]]</span> |-->
<!--<span lang="hi">[[मुख्य पृष्ठ:हिन्दी|हिन्दी]]</span> |-->
<span lang="it">[http://it.wikisource.org Italiano]</span> |
<span lang="he">[http://he.wikisource.org עברית]</span> |
<span lang="kn">[http://kn.wikisource.org ಕನ್ನಡ]</span> |
<span lang="ml">[http://ml.wikisource.org മലയാളം]</span> |
<span lang="ja">[http://ja.wikisource.org 日本語]</span> |
<span lang="pt">[http://pt.wikisource.org Português]</span> |
<span lang="ru">[http://ru.wikisource.org Русский]</span> |
<!--<span lang="sa">[[मुखपृष्ठं:संस्कृत|संस्कृत]]</span> |-->
<!--<span lang="ta">[[முதற் பக்கம்:தமிழ்|தமிழ்]]</span> |-->
<span lang="te">[http://te.wikisource.org తెలుగు ]</span> |
<span lang="th">[http://th.wikisource.org ภาษาไทย]</span> |
<span lang="vi">[http://vi.wikisource.org Tiếng Việt]</span> |
<span lang="zh">[http://zh.wikisource.org 中文]</span> |
</div>
ఆంధ్ర మాత
1410
1422
2006-07-08T19:49:43Z
వైఙాసత్య
5
+శీర్షిక
{{శీర్షిక
| previous=
| next=
| title=ఆంధ్ర మాత
| section=
| author=గుఱ్ఱం జాషువా
| notes=
}}
<pre>
||ఆంధ్రాలి మోదంబు నాశించి పోయినా
తిక్కనాకర్యుని వాణి త్రుప్తినంద
గజ్జెలందెల కాలు గడలించి మన్న బొ
బ్బిలి కోట దొలికోడి పలికి కులుక
నాడువీధులందు రత్నము లమ్ముకొన్నట్టి
తెలుగుల సంపత్తి తలపుకెక్క
ఖండాంతరముల బంగారు పూజలు గొన్న
కలికి పోగరమేను పులకరింప||
మూడు కొండల శివలింగములు రహింప
నాలశింపక రాష్ట్ర సింహాసనమున
నాధివశింపుము జయము నీయందు కలదు
దివ్యదాసయ సుమవల్లి తెలుగు తల్లి
గణ గాంధేయ శక ప్రకాశలాన మింకన్ శోక కాత్యంత ప్రా
క్తనపుంజీకటి చిందులాడెడు విముగ్ధ ప్రాంతముల్ నిద్ర మే
ల్కొన శంఖారవ మాచరింపు మిక నుగ్గుంబాలలో గాంతమం
దిన విధ్వాంశులగన్న వీర జనయిత్రీ ఆంధ్రరత్నాక్షితీ
కులముల్ గొమ్ములాటొడ గుమ్ముకొని చిక్కుల్ పెక్కు శృష్టించు పె
ద్దల కాలాలు గతించి పోయినవి స్వాతంత్య్రంబు సిధ్ధించె రా
జుల సింహాసన మెక్కినారు ప్రజ లెచ్చుందగ్గులం బాపూజీ
హలిక శ్రేష్టుడు దున్నినా డిపుడు లేవంతస్థు లాంధ్రాక్షితి
పెను స్వార్ధంబు మహా పిశాచమువలెన్ బీడింప దేశంబు చి
క్కిన శల్యంబయి తూలిపోయినది ఈ కీడుం దొలగించు చ
క్కని మార్గం బుపదే శమిచ్చుకొని ముక్తాస్వఛ్ఛభావంబు నీ
యనుగుం బిడ్డలలో సృజింపుము త్రిలింగాద్రిక్షమాభూషణీ
ఆలాపించిన సత్కవీశ్వరుల దివ్యాశీర్వచశ్శక్తిచే
నాలాభించిరి భారతీయులు స్వరాజ్య స్వర్ణ దండంబులే
డాలాలంబు కవి ప్రపంచమున కమ్మా వాజ్ఞ్మయోద్యానమున్
బాలింపగల దాతలం గని రసజ్ఞత్వంబు చాటింపుమీ
కృతులందుటకు పల్లకీ మోయ దొర కొన్న
కృష్ణరాయడు రాజ్యమేలినాడు
మనుమసిధ్ధియును దిక్కన గన్న కావ్యంబు
కొరచూపులు జూచుకొన్ననాడు
తెలుగురాయని యోప్పులొలుకు గుప్పిటిలోన
లేత కస్తూరి గుబాలించునాడు
ముత్యాల మందిరంబుల సత్కవులమీద
బంగార మేరులై పారునాడు
కవుల పల్కులు వేదవాక్యంబులగుచు
క్షితితలంచును గంపింప జేయునాడు
గారావంబుననన్నేల గాంచవైతి
తెలుపగదవమ్మ నన్నుగన్న తెలుగు తల్లి
అలసానికులజు డూయలమంచములనుండి
పసిడి లేఖను బూని వ్రాయునాడు
పోతనార్యుని గేహమున భారతీదేవి
చిగురుజేతుల వంట జేయునాడు
భువన భీకరుడు వేములవాడ భీమన్న
గంగ్రాజునకు జోలె గట్టునాడు
శ్రీనాధకవి పాండితీ వైభవము మీఱ
డిండిమభట్టు నొండించునాడు
కనుల జూచెడు భాగ్యంబు గలిగి యున్న
నేడు నా కవిత్వంబు రాణించియుండు
గారావంబుననన్నేల గాంచవైతి
తెలుపగదవమ్మ నన్నుగన్న తెలుగు తల్లి
జననం బందే నపూర్వవైఖరులతో, సంగీత సాహిత్య మం
డన నీ తెల్గుమిఠారి చెన్నపురి వీటన్ గజ్జెమ్రోయించుచున్
డనువుప్పొంగ బురాట నాంధ్ర విబవోద్యానంబురేకెత్త, మో
హన గానంబుల నాలాపింపగదవయ్యా ఆంధ్ర యోధాగ్రణీ
ఒకనాడాంధ్రుని కట్టి శాత్రవ బలవ్యూహాలపై రక్తనా
టకమున్ సల్పుట విశ్మరింపకుము, గాఢంబైన పాశ్చాత్య శో
భకు నీ విప్పుడు లోభివైతివి, ప్రదీప్తంబైన నీ ప్రజ్ఞ మా
రక పోనీక సముధ్ధరింపు కొను మాంధ్రా వీర యోధాగ్రణీ
బోనావాడవుగాన నీదు విభవంబున్ సత్కలా మర్మముల్
జాలా భాగము కొల్ల బెట్టితివి నీ శాస్త్ర ప్రపంచంబులో
మేలెల్లన్ గబలించినారు పరభూమీశాగ్రణుల్, నేటికిన్
బోలేదేమియు దిద్దుకొమ్ము బలగంబున్ స్వీయ విజ్ఞానమున్
తలికోట యుధ్ధాన నళియ రాముని వల్ల
ప్రిదిలిపోయినది నీ వీరదట్టి
మాయనాయకురాలి మారాముడుల చేత
సమియించె నీ బాలచంద్రరేఖ
బుధ్ధిమాలిన చిన్ని పొరపాటుకతనమున
విటమయ్యె నీ కొండవీటి పఠిమ
ఉత్సాహయుతమైన యుడుకునెత్తురు లేక
ప్రాప్తింపలేదు రాష్ట్ర ధ్వజంబు
పరువు దూలిన నీ యనాదరణ కతన
మేఠి నీ భాష పొలిమేర దాటలేదు
పరుల విజ్ఞానమునకు సంబరము పడక
కడగి యోత్తుము నీ వీర కాహలంబు
చీనా పెగోడాల సిగమీది పుష్పమై
పొడమె నీ రాతి చెక్కడపు చెణుకు
అరవ పాఠకుల తంబురకు ప్రాణమువోసి
కులికె నీ చిన్నారి తెలుగుబాణి
హిమవదిరులదాక జృంభించి పగవాని
తరిమి వెన్నాడె నీ కరకుఠాలుగు
మొగలు రాజుల సభా భూములనూరేగె
నీ జగన్నాధ పండితుని పలుకు
యెందు జూచిన నీ యశస్వందనములు
నడచిపోయిన జాడ లప్పుడును గలవు
దిక్తఠంబుల యలర నెట్టింపవోయి
తెలుగు మన్నీల పశువు నిగ్గుల పతాక
తెలుగుం గేసరులున్ మహర్షులును గాంధీ శాంతి సేనాపతుల్
గలరాంధ్రప్రముఖుల్ త్వదీయులు భుజస్కంధంబు నండింత్రు నీ
అలఘ శ్రేయములీనమోచినవి రాష్ఠ్రార్ధంబు యట్నించి నీ
బలముంగొంచియ మాకలించుకొనరా ప్రఖ్యాత వీరాంధ్రుడా
</pre>
[[Category:జాషువా కవితలు]]
మూస:శీర్షిక
1411
1421
2006-07-08T19:46:54Z
వైఙాసత్య
5
{| style="width:100%; margin-bottom:5px; border: 1px solid #ADA; background-color: #E4F2E4; text-align:center; font-size:0.9em;"
|-
| style="width:20%; text-align:left; font-size:0.9em;" | {{{previous|}}}
| style="width:60%;" | '''{{{title|రచన}}}''' {{{section|}}}{{{noauthor|<br />'' {{{override_author|[[Author:{{{author|}}}|{{{author|అనామిక}}}]]}}}''}}}
| style="width:20%; text-align:right;font-size:0.9em;" | {{{next|}}}
|}
{| style="width:100%; border-bottom:1px solid #A88; background:#fAfAff; font-size:0.9em;"
|-
| {{{notes|}}}
|} <noinclude>[[Category:వ్యాస మూసలు|{{PAGENAME}}]]
[[da:Skabelon:Header]]
[[en:Template:Header]]
[[fr:Modèle:Titre]]
[[zh:Template:Header]]</noinclude>
<br clear=all />
వర్గం:జాషువా కవితలు
1412
1423
2006-07-08T19:51:12Z
వైఙాసత్య
5
[[Category:కవిత్వము]]
మూస:కొత్త గ్రంధాలు
1413
3410
2006-12-07T05:00:44Z
వైఙాసత్య
5
<!-- Please keep the number of texts the same, so that it fits nicely on the page. Insert a new text on the top, and pop an old one off the bottom. Thanks. -->
{| style="width:100%; background:none;" cellspacing="0" cellpadding="5"
|
*[[Wikisource:ఆంధ్ర మహా భారతం ప్రాజెక్టు|ఆంధ్ర మహా భారతం ప్రాజెక్టు]]
*[[శతకములు]]
*[[:వర్గం:అన్నమయ్య పాటలు|అన్నమయ్య పాటలు]]
*[[ఆంధ్ర మాత]]
*[[భగవద్గీత సంస్కృతము|భగవద్గీత]]
*[[పంచరత్న కృతులు|త్యాగరాజు గారి పంచరత్న కృతులు]]
*[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
|} <noinclude>
[[Category:జాబితా మూసలు|{{PAGENAME}}]]
[[en:Template:New texts]]
[[vi:Tiêu bản:Văn kiện mới]]
</noinclude>
మూస:భగవద్గీత పూర్తి పాఠము
1414
1425
2006-07-09T00:03:28Z
వైఙాసత్య
5
<br clear="all">
<center>
{| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;"
! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[ భగవద్గీత పూర్తి పాఠము ]]''' || [[Image:Gitopadesham.jpg|30px|భగవద్గీత ]]
|-
| align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[అధ్యాయం ౧: అర్జునవిషాదయోగ | అర్జునవిషాదయోగ]] | [[అధ్యాయం ౨: సాంఖ్యయోగం | సాంఖ్యయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౩: కర్మయోగం | కర్మయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౪: జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం | జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౫: కర్మసంన్యాసయోగం | కర్మసంన్యాసయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౬: ఆత్మసంయమయోగం |ఆత్మసంయమయోగం ]] | [[అధ్యాయం ౭: జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం | జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం]] | [[ అధ్యాయం ౮: అక్షరబ్రహ్మయోగం | అక్షరబ్రహ్మయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౯: రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం | రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౦: విభూతియోగం | విభూతియోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౧: విశ్వరూపదర్శనయోగం | విశ్వరూపదర్శనయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౨: భక్తియోగం | భక్తియోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౩: క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం |క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౪: గుణత్రయవిభాగయోగం | గుణత్రయవిభాగయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౫: పురుషోత్తమయోగం | పురుషోత్తమయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౬: దైవాసురసంపద్విభాగయోగం | దైవాసురసంపద్విభాగయోగం ]] | [[ అధ్యాయం ౧౭: శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం| శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం ]] | [[అధ్యాయం ౧౮: మోక్షసంన్యాసయోగం | మోక్షసంన్యాసయోగం]] | [[ భగవద్గీత సంస్కృతము | భగవద్గీత ]]
|-
|}
</center>
[[Category:భగవద్గీత ]]
అధ్యాయం ౧: అర్జునవిషాదయోగ
1415
1426
2006-07-09T00:04:40Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
అథ శ్రీమద్భగవద్గీతా<br><br>
'''ప్రథమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ</p>
ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః <br>
మామకాః పాణ్డవాశ్చైవ కిమకుర్వత సంజయ ౧-౧<br><br>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
దృష్ట్వా తు పాణ్డవానీకం వ్యూఢం దుర్యోధనస్తదా <br>
ఆచార్యముపసంగమ్య రాజా వచనమబ్రవీత్ ౧-౨<br><br>
పశ్యైతాం పాణ్డుపుత్రాణామాచార్య మహతీం చమూమ్ <br>
వ్యూఢాం ద్రుపదపుత్రేణ తవ శిష్యేణ ధీమతా ౧-౩<br><br>
అత్ర శూరా మహేష్వాసా భీమార్జునసమా యుధి <br>
యుయుధానో విరాటశ్చ ద్రుపదశ్చ మహారథః ౧-౪<br><br>
ధృష్టకేతుశ్చేకితానః కాశిరాజశ్చ వీర్యవాన్ <br>
పురుజిత్కున్తిభోజశ్చ శైబ్యశ్చ నరపుఙ్గవః ౧-౫<br><br>
యుధామన్యుశ్చ విక్రాన్త ఉత్తమౌజాశ్చ వీర్యవాన్ <br>
సౌభద్రో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వ ఏవ మహారథాః ౧-౬<br><br>
అస్మాకం తు విశిష్టా యే తాన్నిబోధ ద్విజోత్తమ <br>
నాయకా మమ సైన్యస్య సంజ్ఞార్థం తాన్బ్రవీమి తే ౧-౭<br><br>
భవాన్భీష్మశ్చ కర్ణశ్చ కృపశ్చ సమితింజయః <br>
అశ్వత్థామా వికర్ణశ్చ సౌమదత్తిస్తథైవ చ ౧-౮<br><br>
అన్యే చ బహవః శూరా మదర్థే త్యక్తజీవితాః <br>
నానాశస్త్రప్రహరణాః సర్వే యుద్ధవిశారదాః ౧-౯<br><br>
అపర్యాప్తం తదస్మాకం బలం భీష్మాభిరక్షితమ్ <br>
పర్యాప్తం త్విదమేతేషాం బలం భీమాభిరక్షితమ్ ౧-౧౦<br><br>
అయనేషు చ సర్వేషు యథాభాగమవస్థితాః <br>
భీష్మమేవాభిరక్షన్తు భవన్తః సర్వ ఏవ హి ౧-౧౧<br><br>
తస్య సంజనయన్హర్షం కురువృద్ధః పితామహః <br>
సింహనాదం వినద్యోచ్చైః శఙ్ఖం దధ్మౌ ప్రతాపవాన్ ౧-౧౨<br><br>
తతః శఙ్ఖాశ్చ భేర్యశ్చ పణవానకగోముఖాః <br>
సహసైవాభ్యహన్యన్త స శబ్దస్తుములోఽభవత్ ౧-౧౩<br><br>
తతః శ్వేతైర్హయైర్యుక్తే మహతి స్యన్దనే స్థితౌ <br>
మాధవః పాణ్డవశ్చైవ దివ్యౌ శఙ్ఖౌ ప్రదధ్మతుః ౧-౧౪<br><br>
పాఞ్చజన్యం హృషీకేశో దేవదత్తం ధనఞ్జయః <br>
పౌణ్డ్రం దధ్మౌ మహాశఙ్ఖం భీమకర్మా వృకోదరః ౧-౧౫<br><br>
అనన్తవిజయం రాజా కున్తీపుత్రో యుధిష్ఠిరః <br>
నకులః సహదేవశ్చ సుఘోషమణిపుష్పకౌ ౧-౧౬<br><br>
కాశ్యశ్చ పరమేష్వాసః శిఖణ్డీ చ మహారథః <br>
ధృష్టద్యుమ్నో విరాటశ్చ సాత్యకిశ్చాపరాజితః ౧-౧౭<br><br>
ద్రుపదో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వశః పృథివీపతే <br>
సౌభద్రశ్చ మహాబాహుః శఙ్ఖాన్దధ్ముః పృథక్పృథక్ ౧-౧౮<br><br>
స ఘోషో ధార్తరాష్ట్రాణాం హృదయాని వ్యదారయత్ <br>
నభశ్చ పృథివీం చైవ తుములో వ్యనునాదయన్ ౧-౧౯<br><br>
అథ వ్యవస్థితాన్దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన్కపిధ్వజః <br>
ప్రవృత్తే శస్త్రసంపాతే ధనురుద్యమ్య పాణ్డవః ౧-౨౦<br><br>
హృషీకేశం తదా వాక్యమిదమాహ మహీపతే <br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
సేనయోరుభయోర్మధ్యే రథం స్థాపయ మేఽచ్యుత ౧-౨౧<br><br>
యావదేతాన్నిరిక్షేఽహం యోద్ధుకామానవస్థితాన్ <br>
కైర్మయా సహ యోద్ధవ్యమస్మిన్ రణసముద్యమే ౧-౨౨<br><br>
యోత్స్యమానానవేక్షేఽహం య ఏతేఽత్ర సమాగతాః <br>
ధార్తరాష్ట్రస్య దుర్బుద్ధేర్యుద్ధే ప్రియచికీర్షవః ౧-౨౩<br><br>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్తో హృషీకేశో గుడాకేశేన భారత <br>
సేనయోరుభయోర్మధ్యే స్థాపయిత్వా రథోత్తమమ్ ౧-౨౪<br><br>
భీష్మద్రోణప్రముఖతః సర్వేషాం చ మహీక్షితామ్ <br>
ఉవాచ పార్థ పశ్యైతాన్సమవేతాన్కురూనితి ౧-౨౫<br><br>
తత్రాపశ్యత్స్థితాన్పార్థః పితౄనథ పితామహాన్ <br>
ఆచార్యాన్మాతులాన్భ్రాతౄన్పుత్రాన్పౌత్రాన్సఖీంస్తథా ౧-౨౬<br><br>
శ్వశురాన్సుహృదశ్చైవ సేనయోరుభయోరపి <br>
తాన్సమీక్ష్య స కౌన్తేయః సర్వాన్బన్ధూనవస్థితాన్ ౧-౨౭<br><br>
కృపయా పరయావిష్టో విషీదన్నిదమబ్రవీత్ <br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
దృష్ట్వేమం స్వజనం కృష్ణ యుయుత్సుం సముపస్థితమ్ ౧-౨౮<br><br>
సీదన్తి మమ గాత్రాణి ముఖం చ పరిశుష్యతి <br>
వేపథుశ్చ శరీరే మే రోమహర్షశ్చ జాయతే ౧-౨౯<br><br>
గాణ్డీవం స్రంసతే హస్తాత్త్వక్చైవ పరిదహ్యతే <br>
న చ శక్నోమ్యవస్థాతుం భ్రమతీవ చ మే మనః ౧-౩౦<br><br>
నిమిత్తాని చ పశ్యామి విపరీతాని కేశవ <br>
న చ శ్రేయోఽనుపశ్యామి హత్వా స్వజనమాహవే ౧-౩౧<br><br>
న కాఙ్క్షే విజయం కృష్ణ న చ రాజ్యం సుఖాని చ <br>
కిం నో రాజ్యేన గోవిన్ద కిం భోగైర్జీవితేన వా ౧-౩౨<br><br>
యేషామర్థే కాఙ్క్షితం నో రాజ్యం భోగాః సుఖాని చ <br>
త ఇమేఽవస్థితా యుద్ధే ప్రాణాంస్త్యక్త్వా ధనాని చ ౧-౩౩<br><br>
ఆచార్యాః పితరః పుత్రాస్తథైవ చ పితామహాః <br>
మాతులాః శ్వశురాః పౌత్రాః శ్యాలాః సంబన్ధినస్తథా ౧-౩౪<br><br>
ఏతాన్న హన్తుమిచ్ఛామి ఘ్నతోఽపి మధుసూదన <br>
అపి త్రైలోక్యరాజ్యస్య హేతోః కిం ను మహీకృతే ౧-౩౫<br><br>
నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన్నః కా ప్రీతిః స్యాజ్జనార్దన <br>
పాపమేవాశ్రయేదస్మాన్హత్వైతానాతతాయినః ౧-౩౬<br><br>
తస్మాన్నార్హా వయం హన్తుం ధార్తరాష్ట్రాన్స్వబాన్ధవాన్ <br>
స్వజనం హి కథం హత్వా సుఖినః స్యామ మాధవ ౧-౩౭<br><br>
యద్యప్యేతే న పశ్యన్తి లోభోపహతచేతసః <br>
కులక్షయకృతం దోషం మిత్రద్రోహే చ పాతకమ్ ౧-౩౮<br><br>
కథం న జ్ఞేయమస్మాభిః పాపాదస్మాన్నివర్తితుమ్ <br>
కులక్షయకృతం దోషం ప్రపశ్యద్భిర్జనార్దన ౧-౩౯<br><br>
కులక్షయే ప్రణశ్యన్తి కులధర్మాః సనాతనాః <br>
ధర్మే నష్టే కులం కృత్స్నమధర్మోఽభిభవత్యుత ౧-౪౦<br><br>
అధర్మాభిభవాత్కృష్ణ ప్రదుష్యన్తి కులస్త్రియః <br>
స్త్రీషు దుష్టాసు వార్ష్ణేయ జాయతే వర్ణసంకరః ౧-౪౧<br><br>
సంకరో నరకాయైవ కులఘ్నానాం కులస్య చ <br>
పతన్తి పితరో హ్యేషాం లుప్తపిణ్డోదకక్రియాః ౧-౪౨<br><br>
దోషైరేతైః కులఘ్నానాం వర్ణసంకరకారకైః <br>
ఉత్సాద్యన్తే జాతిధర్మాః కులధర్మాశ్చ శాశ్వతాః ౧-౪౩<br><br>
ఉత్సన్నకులధర్మాణాం మనుష్యాణాం జనార్దన <br>
నరకేఽనియతం వాసో భవతీత్యనుశుశ్రుమ ౧-౪౪<br><br>
అహో బత మహత్పాపం కర్తుం వ్యవసితా వయమ్ <br>
యద్రాజ్యసుఖలోభేన హన్తుం స్వజనముద్యతాః ౧-౪౫<br><br>
యది మామప్రతీకారమశస్త్రం శస్త్రపాణయః <br>
ధార్తరాష్ట్రా రణే హన్యుస్తన్మే క్షేమతరం భవేత్ ౧-౪౬<br><br>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్త్వార్జునః సంఖ్యే రథోపస్థ ఉపావిశత్ <br>
విసృజ్య సశరం చాపం శోకసంవిగ్నమానసః ౧-౪౭<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదేఽర్జునవిషాదయోగో నామ ప్రథమోఽధ్యాయః ౧ <br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౨: సాంఖ్యయోగం
1416
1427
2006-07-09T00:06:19Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br/>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
తం తథా కృపయావిష్టమశ్రుపూర్ణాకులేక్షణమ్ <br/>
విషీదన్తమిదం వాక్యమువాచ మధుసూదనః ౨- ౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p>
కుతస్త్వా కశ్మలమిదం విషమే సముపస్థితమ్ <br/>
అనార్యజుష్టమస్వర్గ్యమకీర్తికరమర్జున ౨- ౨<br/><br/>
క్లైబ్యం మా స్మ గమః పార్థ నైతత్త్వయ్యుపపద్యతే <br/>
క్షుద్రం హృదయదౌర్బల్యం త్యక్త్వోత్తిష్ఠ పరన్తప ౨- ౩<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
కథం భీష్మమహం సంఖ్యే ద్రోణం చ మధుసూదన <br/>
ఇషుభిః ప్రతి యోత్స్యామి పూజార్హావరిసూదన ౨- ౪<br/><br/>
గురూనహత్వా హి మహానుభావాన్<br/>
శ్రేయో భోక్తుం భైక్ష్యమపీహ లోకే <br/>
హత్వార్థకామాంస్తు గురూనిహైవ<br/>
భుఞ్జీయ భోగాన్ రుధిరప్రదిగ్ధాన్ ౨- ౫<br/><br/>
న చైతద్విద్మః కతరన్నో గరీయో<br/>
యద్వా జయేమ యది వా నో జయేయుః <br/>
యానేవ హత్వా న జిజీవిషామ-<br/>
స్తేఽవస్థితాః ప్రముఖే ధార్తరాష్ట్రాః ౨- ౬<br/><br/>
కార్పణ్యదోషోపహతస్వభావః<br/>
పృచ్ఛామి త్వాం ధర్మసమ్మూఢచేతాః <br/>
యచ్ఛ్రేయః స్యాన్నిశ్చితం బ్రూహి తన్మే<br/>
శిష్యస్తేఽహం శాధి మాం త్వాం ప్రపన్నమ్ ౨- ౭<br/><br/>
న హి ప్రపశ్యామి మమాపనుద్యాద్<br/>
యచ్ఛోకముచ్ఛోషణమిన్ద్రియాణామ్ <br/>
అవాప్య భూమావసపత్నమృద్ధం<br/>
రాజ్యం సురాణామపి చాధిపత్యమ్ ౨- ౮<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్త్వా హృషీకేశం గుడాకేశః పరన్తప <br/>
న యోత్స్య ఇతి గోవిన్దముక్త్వా తూష్ణీం బభూవ హ ౨- ౯<br/><br/>
తమువాచ హృషీకేశః ప్రహసన్నివ భారత <br/>
సేనయోరుభయోర్మధ్యే విషీదన్తమిదం వచః ౨- ౧౦<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అశోచ్యానన్వశోచస్త్వం ప్రజ్ఞావాదాంశ్చ భాషసే <br/>
గతాసూనగతాసూంశ్చ నానుశోచన్తి పణ్డితాః ౨- ౧౧<br/><br/>
న త్వేవాహం జాతు నాసం న త్వం నేమే జనాధిపాః <br/>
న చైవ న భవిష్యామః సర్వే వయమతః పరమ్ ౨- ౧౨<br/><br/>
దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే కౌమారం యౌవనం జరా <br/>
తథా దేహాన్తరప్రాప్తిర్ధీరస్తత్ర న ముహ్యతి ౨- ౧౩<br/><br/>
మాత్రాస్పర్శాస్తు కౌన్తేయ శీతోష్ణసుఖదుఃఖదాః <br/>
ఆగమాపాయినోఽనిత్యాస్తాంస్తితిక్షస్వ భారత ౨- ౧౪<br/><br/>
యం హి న వ్యథయన్త్యేతే పురుషం పురుషర్షభ <br/>
సమదుఃఖసుఖం ధీరం సోఽమృతత్వాయ కల్పతే ౨- ౧౫<br/><br/>
నాసతో విద్యతే భావో నాభావో విద్యతే సతః <br/>
ఉభయోరపి దృష్టోఽన్తస్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః ౨- ౧౬<br/><br/>
అవినాశి తు తద్విద్ధి యేన సర్వమిదం తతమ్ <br/>
వినాశమవ్యయస్యాస్య న కశ్చిత్కర్తుమర్హతి ౨- ౧౭<br/><br/>
అన్తవన్త ఇమే దేహా నిత్యస్యోక్తాః శరీరిణః <br/>
అనాశినోఽప్రమేయస్య తస్మాద్యుధ్యస్వ భారత ౨- ౧౮<br/><br/>
య ఏనం వేత్తి హన్తారం యశ్చైనం మన్యతే హతమ్ <br/>
ఉభౌ తౌ న విజానీతో నాయం హన్తి న హన్యతే ౨- ౧౯<br/><br/>
న జాయతే మ్రియతే వా కదాచి-<br/>
న్నాయం భూత్వా భవితా వా న భూయః <br/>
అజో నిత్యః శాశ్వతోఽయం పురాణో<br/>
న హన్యతే హన్యమానే శరీరే ౨- ౨౦<br/><br/>
వేదావినాశినం నిత్యం య ఏనమజమవ్యయమ్ <br/>
కథం స పురుషః పార్థ కం ఘాతయతి హన్తి కమ్ ౨- ౨౧<br/><br/>
వాసాంసి జీర్ణాని యథా విహాయ<br/>
నవాని గృహ్ణాతి నరోఽపరాణి <br/>
తథా శరీరాణి విహాయ జీర్ణా<br/>
న్యన్యాని సంయాతి నవాని దేహీ ౨- ౨౨<br/><br/>
నైనం ఛిన్దన్తి శస్త్రాణి నైనం దహతి పావకః <br/>
న చైనం క్లేదయన్త్యాపో న శోషయతి మారుతః ౨- ౨౩<br/><br/>
అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽయమక్లేద్యోఽశోష్య ఏవ చ <br/>
నిత్యః సర్వగతః స్థాణురచలోఽయం సనాతనః ౨- ౨౪<br/><br/>
అవ్యక్తోఽయమచిన్త్యోఽయమవికార్యోఽయముచ్యతే <br/>
తస్మాదేవం విదిత్వైనం నానుశోచితుమర్హసి ౨- ౨౫<br/><br/>
అథ చైనం నిత్యజాతం నిత్యం వా మన్యసే మృతమ్ <br/>
తథాపి త్వం మహాబాహో నైవం శోచితుమర్హసి ౨- ౨౬<br/><br/>
జాతస్య హి ధ్రువో మృత్యుర్ధ్రువం జన్మ మృతస్య చ <br/>
తస్మాదపరిహార్యేఽర్థే న త్వం శోచితుమర్హసి ౨- ౨౭<br/><br/>
అవ్యక్తాదీని భూతాని వ్యక్తమధ్యాని భారత <br/>
అవ్యక్తనిధనాన్యేవ తత్ర కా పరిదేవనా ౨- ౨౮<br/><br/>
ఆశ్చర్యవత్పశ్యతి కశ్చిదేన-<br/>
మాశ్చర్యవద్వదతి తథైవ చాన్యః <br/>
ఆశ్చర్యవచ్చైనమన్యః శృణోతి<br/>
శ్రుత్వాప్యేనం వేద న చైవ కశ్చిత్ ౨- ౨౯<br/><br/>
దేహీ నిత్యమవధ్యోఽయం దేహే సర్వస్య భారత <br/>
తస్మాత్సర్వాణి భూతాని న త్వం శోచితుమర్హసి ౨- ౩౦<br/><br/>
స్వధర్మమపి చావేక్ష్య న వికమ్పితుమర్హసి <br/>
ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్యత్క్షత్రియస్య న విద్యతే ౨- ౩౧<br/><br/>
యదృచ్ఛయా చోపపన్నం స్వర్గద్వారమపావృతమ్ <br/>
సుఖినః క్షత్రియాః పార్థ లభన్తే యుద్ధమీదృశమ్ ౨- ౩౨<br/><br/>
అథ చేత్త్వమిమం ధర్మ్యం సంగ్రామం న కరిష్యసి <br/>
తతః స్వధర్మం కీర్తిం చ హిత్వా పాపమవాప్స్యసి ౨- ౩౩<br/><br/>
అకీర్తిం చాపి భూతాని కథయిష్యన్తి తేఽవ్యయామ్ <br/>
సమ్భావితస్య చాకీర్తిర్మరణాదతిరిచ్యతే ౨- ౩౪<br/><br/>
భయాద్రణాదుపరతం మంస్యన్తే త్వాం మహారథాః <br/>
యేషాం చ త్వం బహుమతో భూత్వా యాస్యసి లాఘవమ్ ౨- ౩౫<br/><br/>
అవాచ్యవాదాంశ్చ బహూన్వదిష్యన్తి తవాహితాః <br/>
నిన్దన్తస్తవ సామర్థ్యం తతో దుఃఖతరం ను కిమ్ ౨- ౩౬<br/><br/>
హతో వా ప్రాప్స్యసి స్వర్గం జిత్వా వా భోక్ష్యసే మహీమ్ <br/>
తస్మాదుత్తిష్ఠ కౌన్తేయ యుద్ధాయ కృతనిశ్చయః ౨- ౩౭<br/><br/>
సుఖదుఃఖే సమే కృత్వా లాభాలాభౌ జయాజయౌ <br/>
తతో యుద్ధాయ యుజ్యస్వ నైవం పాపమవాప్స్యసి ౨- ౩౮<br/><br/>
ఏషా తేఽభిహితా సాంఖ్యే బుద్ధిర్యోగే త్విమాం శృణు <br/>
బుద్ధ్యా యుక్తో యయా పార్థ కర్మబన్ధం ప్రహాస్యసి ౨- ౩౯<br/><br/>
నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి ప్రత్యవాయో న విద్యతే <br/>
స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య త్రాయతే మహతో భయాత్ ౨- ౪౦<br/><br/>
వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిరేకేహ కురునన్దన <br/>
బహుశాఖా హ్యనన్తాశ్చ బుద్ధయోఽవ్యవసాయినామ్ ౨- ౪౧<br/><br/>
యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః <br/>
వేదవాదరతాః పార్థ నాన్యదస్తీతి వాదినః ౨- ౪౨<br/><br/>
కామాత్మానః స్వర్గపరా జన్మకర్మఫలప్రదామ్ <br/>
క్రియావిశేషబహులాం భోగైశ్వర్యగతిం ప్రతి ౨- ౪౩<br/><br/>
భోగైశ్వర్యప్రసక్తానాం తయాపహృతచేతసామ్ <br/>
వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిః సమాధౌ న విధీయతే ౨- ౪౪<br/><br/>
త్రైగుణ్యవిషయా వేదా నిస్త్రైగుణ్యో భవార్జున <br/>
నిర్ద్వన్ద్వో నిత్యసత్త్వస్థో నిర్యోగక్షేమ ఆత్మవాన్ ౨- ౪౫<br/><br/>
యావానర్థ ఉదపానే సర్వతః సంప్లుతోదకే <br/>
తావాన్సర్వేషు వేదేషు బ్రాహ్మణస్య విజానతః ౨- ౪౬<br/><br/>
కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచన <br/>
మా కర్మఫలహేతుర్భూర్మా తే సఙ్గోఽస్త్వకర్మణి ౨- ౪౭<br/><br/>
యోగస్థః కురు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ధనంజయ <br/>
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః సమో భూత్వా సమత్వం యోగ ఉచ్యతే ౨- ౪౮<br/><br/>
దూరేణ హ్యవరం కర్మ బుద్ధియోగాద్ధనంజయ <br/>
బుద్ధౌ శరణమన్విచ్ఛ కృపణాః ఫలహేతవః ౨- ౪౯<br/><br/>
బుద్ధియుక్తో జహాతీహ ఉభే సుకృతదుష్కృతే <br/>
తస్మాద్యోగాయ యుజ్యస్వ యోగః కర్మసు కౌశలమ్ ౨- ౫౦<br/><br/>
కర్మజం బుద్ధియుక్తా హి ఫలం త్యక్త్వా మనీషిణః <br/>
జన్మబన్ధవినిర్ముక్తాః పదం గచ్ఛన్త్యనామయమ్ ౨- ౫౧<br/><br/>
యదా తే మోహకలిలం బుద్ధిర్వ్యతితరిష్యతి <br/>
తదా గన్తాసి నిర్వేదం శ్రోతవ్యస్య శ్రుతస్య చ ౨- ౫౨<br/><br/>
శ్రుతివిప్రతిపన్నా తే యదా స్థాస్యతి నిశ్చలా <br/>
సమాధావచలా బుద్ధిస్తదా యోగమవాప్స్యసి ౨- ౫౩<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
స్థితప్రజ్ఞస్య కా భాషా సమాధిస్థస్య కేశవ <br/>
స్థితధీః కిం ప్రభాషేత కిమాసీత వ్రజేత కిమ్ ౨- ౫౪<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ప్రజహాతి యదా కామాన్సర్వాన్పార్థ మనోగతాన్ <br/>
ఆత్మన్యేవాత్మనా తుష్టః స్థితప్రజ్ఞస్తదోచ్యతే ౨- ౫౫<br/><br/>
దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః సుఖేషు విగతస్పృహః <br/>
వీతరాగభయక్రోధః స్థితధీర్మునిరుచ్యతే ౨- ౫౬<br/><br/>
యః సర్వత్రానభిస్నేహస్తత్తత్ప్రాప్య శుభాశుభమ్ <br/>
నాభినన్దతి న ద్వేష్టి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౫౭<br/><br/>
యదా సంహరతే చాయం కూర్మోఽఙ్గానీవ సర్వశః <br/>
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౫౮<br/><br/>
విషయా వినివర్తన్తే నిరాహారస్య దేహినః <br/>
రసవర్జం రసోఽప్యస్య పరం దృష్ట్వా నివర్తతే ౨- ౫౯<br/><br/>
యతతో హ్యపి కౌన్తేయ పురుషస్య విపశ్చితః <br/>
ఇన్ద్రియాణి ప్రమాథీని హరన్తి ప్రసభం మనః ౨- ౬౦<br/><br/>
తాని సర్వాణి సంయమ్య యుక్త ఆసీత మత్పరః <br/>
వశే హి యస్యేన్ద్రియాణి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౬౧<br/><br/>
ధ్యాయతో విషయాన్పుంసః సఙ్గస్తేషూపజాయతే <br/>
సఙ్గాత్సంజాయతే కామః కామాత్క్రోధోఽభిజాయతే ౨- ౬౨<br/><br/>
క్రోధాద్భవతి సంమోహః సంమోహాత్స్మృతివిభ్రమః <br/>
స్మృతిభ్రంశాద్బుద్ధినాశో బుద్ధినాశాత్ప్రణశ్యతి ౨- ౬౩<br/><br/>
రాగద్వేషవియుక్తైస్తు విషయానిన్ద్రియైశ్చరన్ <br/>
ఆత్మవశ్యైర్విధేయాత్మా ప్రసాదమధిగచ్ఛతి ౨- ౬౪<br/><br/>
ప్రసాదే సర్వదుఃఖానాం హానిరస్యోపజాయతే <br/>
ప్రసన్నచేతసో హ్యాశు బుద్ధిః పర్యవతిష్ఠతే ౨- ౬౫<br/><br/>
నాస్తి బుద్ధిరయుక్తస్య న చాయుక్తస్య భావనా <br/>
న చాభావయతః శాన్తిరశాన్తస్య కుతః సుఖమ్ ౨- ౬౬<br/><br/>
ఇన్ద్రియాణాం హి చరతాం యన్మనోఽను విధీయతే <br/>
తదస్య హరతి ప్రజ్ఞాం వాయుర్నావమివామ్భసి ౨- ౬౭<br/><br/>
తస్మాద్యస్య మహాబాహో నిగృహీతాని సర్వశః <br/>
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౬౮<br/><br/>
యా నిశా సర్వభూతానాం తస్యాం జాగర్తి సంయమీ <br/>
యస్యాం జాగ్రతి భూతాని సా నిశా పశ్యతో మునేః ౨- ౬౯<br/><br/>
ఆపూర్యమాణమచలప్రతిష్ఠం<br/>
సముద్రమాపః ప్రవిశన్తి యద్వత్ <br/>
తద్వత్కామా యం ప్రవిశన్తి సర్వే<br/>
స శాన్తిమాప్నోతి న కామకామీ ౨- ౭౦<br/><br/>
విహాయ కామాన్యః సర్వాన్ పుమాంశ్చరతి నిఃస్పృహః <br/>
నిర్మమో నిరహంకారః స శాన్తిమధిగచ్ఛతి ౨- ౭౧<br/><br/>
ఏషా బ్రాహ్మీ స్థితిః పార్థ నైనాం ప్రాప్య విముహ్యతి <br/>
స్థిత్వాస్యామన్తకాలేఽపి బ్రహ్మనిర్వాణమృచ్ఛతి ౨- ౭౨<br/><br/>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే సాంఖ్యయోగో నామ ద్వితీయోఽధ్యాయః ౨ <br/><br/>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౩: కర్మయోగం
1417
1428
2006-07-09T00:07:42Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ తృతీయోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
జ్యాయసీ చేత్కర్మణస్తే మతా బుద్ధిర్జనార్దన <br>
తత్కిం కర్మణి ఘోరే మాం నియోజయసి కేశవ ౩- ౧<br><br>
వ్యామిశ్రేణేవ వాక్యేన బుద్ధిం మోహయసీవ మే <br>
తదేకం వద నిశ్చిత్య యేన శ్రేయోఽహమాప్నుయామ్ ౩- ౨<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
లోకేఽస్మిన్ద్వివిధా నిష్ఠా పురా ప్రోక్తా మయానఘ <br>
జ్ఞానయోగేన సాంఖ్యానాం కర్మయోగేన యోగినామ్ ౩- ౩<br><br>
న కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం పురుషోఽశ్నుతే <br>
న చ సంన్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ౩- ౪<br><br>
న హి కశ్చిత్క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ <br>
కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః ౩- ౫<br><br>
కర్మేన్ద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ <br>
ఇన్ద్రియార్థాన్విమూఢాత్మా మిథ్యాచారః స ఉచ్యతే ౩- ౬<br><br>
యస్త్విన్ద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేఽర్జున <br>
కర్మేన్ద్రియైః కర్మయోగమసక్తః స విశిష్యతే ౩- ౭<br><br>
నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః <br>
శరీరయాత్రాపి చ తే న ప్రసిద్ధ్యేదకర్మణః ౩- ౮<br><br>
యజ్ఞార్థాత్కర్మణోఽన్యత్ర లోకోఽయం కర్మబన్ధనః <br>
తదర్థం కర్మ కౌన్తేయ ముక్తసఙ్గః సమాచర ౩- ౯<br><br>
సహయజ్ఞాః ప్రజాః సృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః <br>
అనేన ప్రసవిష్యధ్వమేష వోఽస్త్విష్టకామధుక్ ౩- ౧౦<br><br>
దేవాన్భావయతానేన తే దేవా భావయన్తు వః <br>
పరస్పరం భావయన్తః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ ౩- ౧౧<br><br>
ఇష్టాన్భోగాన్హి వో దేవా దాస్యన్తే యజ్ఞభావితాః <br>
తైర్దత్తానప్రదాయైభ్యో యో భుఙ్క్తే స్తేన ఏవ సః ౩- ౧౨<br><br>
యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తో ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః <br>
భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచన్త్యాత్మకారణాత్ ౩- ౧౩<br><br>
అన్నాద్భవన్తి భూతాని పర్జన్యాదన్నసమ్భవః <br>
యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ౩- ౧౪<br><br>
కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి బ్రహ్మాక్షరసముద్భవమ్ <br>
తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ౩- ౧౫<br><br>
ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః <br>
అఘాయురిన్ద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ౩- ౧౬<br><br>
యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్తశ్చ మానవః <br>
ఆత్మన్యేవ చ సన్తుష్టస్తస్య కార్యం న విద్యతే ౩- ౧౭<br><br>
నైవ తస్య కృతేనార్థో నాకృతేనేహ కశ్చన <br>
న చాస్య సర్వభూతేషు కశ్చిదర్థవ్యపాశ్రయః ౩- ౧౮<br><br>
తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర <br>
అసక్తో హ్యాచరన్కర్మ పరమాప్నోతి పూరుషః ౩- ౧౯<br><br>
కర్మణైవ హి సంసిద్ధిమాస్థితా జనకాదయః <br>
లోకసంగ్రహమేవాపి సంపశ్యన్కర్తుమర్హసి ౩- ౨౦<br><br>
యద్యదాచరతి శ్రేష్ఠస్తత్తదేవేతరో జనః <br>
స యత్ప్రమాణం కురుతే లోకస్తదనువర్తతే ౩- ౨౧<br><br>
న మే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన <br>
నానవాప్తమవాప్తవ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి ౩- ౨౨<br><br>
యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతన్ద్రితః <br>
మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౩- ౨౩<br><br>
ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్ <br>
సంకరస్య చ కర్తా స్యాముపహన్యామిమాః ప్రజాః ౩- ౨౪<br><br>
సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వన్తి భారత <br>
కుర్యాద్విద్వాంస్తథాసక్తశ్చికీర్షుర్లోకసంగ్రహమ్ ౩- ౨౫<br><br>
న బుద్ధిభేదం జనయేదజ్ఞానాం కర్మసఙ్గినామ్ <br>
జోషయేత్సర్వకర్మాణి విద్వాన్యుక్తః సమాచరన్ ౩- ౨౬<br><br>
ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః <br>
అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాహమితి మన్యతే ౩- ౨౭<br><br>
తత్త్వవిత్తు మహాబాహో గుణకర్మవిభాగయోః <br>
గుణా గుణేషు వర్తన్త ఇతి మత్వా న సజ్జతే ౩- ౨౮<br><br>
ప్రకృతేర్గుణసంమూఢాః సజ్జన్తే గుణకర్మసు <br>
తానకృత్స్నవిదో మన్దాన్కృత్స్నవిన్న విచాలయేత్ ౩- ౨౯<br><br>
మయి సర్వాణి కర్మాణి సంన్యస్యాధ్యాత్మచేతసా <br>
నిరాశీర్నిర్మమో భూత్వా యుధ్యస్వ విగతజ్వరః ౩- ౩౦<br><br>
యే మే మతమిదం నిత్యమనుతిష్ఠన్తి మానవాః <br>
శ్రద్ధావన్తోఽనసూయన్తో ముచ్యన్తే తేఽపి కర్మభిః ౩- ౩౧<br><br>
యే త్వేతదభ్యసూయన్తో నానుతిష్ఠన్తి మే మతమ్ <br>
సర్వజ్ఞానవిమూఢాంస్తాన్విద్ధి నష్టానచేతసః ౩- ౩౨<br><br>
సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః ప్రకృతేర్జ్ఞానవానపి <br>
ప్రకృతిం యాన్తి భూతాని నిగ్రహః కిం కరిష్యతి ౩- ౩౩<br><br>
ఇన్ద్రియస్యేన్ద్రియస్యార్థే రాగద్వేషౌ వ్యవస్థితౌ <br>
తయోర్న వశమాగచ్ఛేత్తౌ హ్యస్య పరిపన్థినౌ ౩- ౩౪<br><br>
శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ <br>
స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః ౩- ౩౫<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
అథ కేన ప్రయుక్తోఽయం పాపం చరతి పూరుషః <br>
అనిచ్ఛన్నపి వార్ష్ణేయ బలాదివ నియోజితః ౩- ౩౬<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భవః <br>
మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్ ౩- ౩౭<br><br>
ధూమేనావ్రియతే వహ్నిర్యథాదర్శో మలేన చ <br>
యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృతమ్ ౩- ౩౮<br><br>
ఆవృతం జ్ఞానమేతేన జ్ఞానినో నిత్యవైరిణా <br>
కామరూపేణ కౌన్తేయ దుష్పూరేణానలేన చ ౩- ౩౯<br><br>
ఇన్ద్రియాణి మనో బుద్ధిరస్యాధిష్ఠానముచ్యతే <br>
ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞానమావృత్య దేహినమ్ ౩- ౪౦<br><br>
తస్మాత్త్వమిన్ద్రియాణ్యాదౌ నియమ్య భరతర్షభ <br>
పాప్మానం ప్రజహి హ్యేనం జ్ఞానవిజ్ఞాననాశనమ్ ౩- ౪౧<br><br>
ఇన్ద్రియాణి పరాణ్యాహురిన్ద్రియేభ్యః పరం మనః <br>
మనసస్తు పరా బుద్ధిర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః ౩- ౪౨<br><br>
ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా <br>
జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ ౩- ౪౩<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మయోగో నామ తృతీయోఽధ్యాయః ౩ <br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౪: జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగం
1418
1429
2006-07-09T00:08:58Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ చతుర్థోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఇమం వివస్వతే యోగం ప్రోక్తవానహమవ్యయమ్ <br>
వివస్వాన్మనవే ప్రాహ మనురిక్ష్వాకవేఽబ్రవీత్ ౪-౧<br><br>
ఏవం పరమ్పరాప్రాప్తమిమం రాజర్షయో విదుః <br>
స కాలేనేహ మహతా యోగో నష్టః పరన్తప ౪-౨<br><br>
స ఏవాయం మయా తేఽద్య యోగః ప్రోక్తః పురాతనః <br>
భక్తోఽసి మే సఖా చేతి రహస్యం హ్యేతదుత్తమమ్ ౪-౩<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
అపరం భవతో జన్మ పరం జన్మ వివస్వతః <br>
కథమేతద్విజానీయాం త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి ౪-౪<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
బహూని మే వ్యతీతాని జన్మాని తవ చార్జున <br>
తాన్యహం వేద సర్వాణి న త్వం వేత్థ పరన్తప ౪-౫<br><br>
అజోఽపి సన్నవ్యయాత్మా భూతానామీశ్వరోఽపి సన్ <br>
ప్రకృతిం స్వామధిష్ఠాయ సంభవామ్యాత్మమాయయా ౪-౬<br><br>
యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత <br>
అభ్యుత్థానమధర్మస్య తదాత్మానం సృజామ్యహమ్ ౪-౭<br><br>
పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ <br>
ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సమ్భవామి యుగే యుగే ౪-౮<br><br>
జన్మ కర్మ చ మే దివ్యమేవం యో వేత్తి తత్త్వతః <br>
త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ నైతి మామేతి సోఽర్జున ౪-౯<br><br>
వీతరాగభయక్రోధా మన్మయా మాముపాశ్రితాః <br>
బహవో జ్ఞానతపసా పూతా మద్భావమాగతాః ౪-౧౦<br><br>
యే యథా మాం ప్రపద్యన్తే తాంస్తథైవ భజామ్యహమ్ <br>
మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౪-౧౧<br><br>
కాఙ్క్షన్తః కర్మణాం సిద్ధిం యజన్త ఇహ దేవతాః <br>
క్షిప్రం హి మానుషే లోకే సిద్ధిర్భవతి కర్మజా ౪-౧౨<br><br>
చాతుర్వర్ణ్యం మయా సృష్టం గుణకర్మవిభాగశః <br>
తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తారమవ్యయమ్ ౪-౧౩<br><br>
న మాం కర్మాణి లిమ్పన్తి న మే కర్మఫలే స్పృహా <br>
ఇతి మాం యోఽభిజానాతి కర్మభిర్న స బధ్యతే ౪-౧౪<br><br>
ఏవం జ్ఞాత్వా కృతం కర్మ పూర్వైరపి ముముక్షుభిః <br>
కురు కర్మైవ తస్మాత్త్వం పూర్వైః పూర్వతరం కృతమ్ ౪-౧౫<br><br>
కిం కర్మ కిమకర్మేతి కవయోఽప్యత్ర మోహితాః <br>
తత్తే కర్మ ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౪-౧౬<br><br>
కర్మణో హ్యపి బోద్ధవ్యం బోద్ధవ్యం చ వికర్మణః <br>
అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం గహనా కర్మణో గతిః ౪-౧౭<br><br>
కర్మణ్యకర్మ యః పశ్యేదకర్మణి చ కర్మ యః <br>
స బుద్ధిమాన్మనుష్యేషు స యుక్తః కృత్స్నకర్మకృత్ ౪-౧౮<br><br>
యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామసంకల్పవర్జితాః <br>
జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పణ్డితం బుధాః ౪-౧౯<br><br>
త్యక్త్వా కర్మఫలాసఙ్గం నిత్యతృప్తో నిరాశ్రయః <br>
కర్మణ్యభిప్రవృత్తోఽపి నైవ కించిత్కరోతి సః ౪-౨౦<br><br>
నిరాశీర్యతచిత్తాత్మా త్యక్తసర్వపరిగ్రహః <br>
శారీరం కేవలం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౪-౨౧<br><br>
యదృచ్ఛాలాభసంతుష్టో ద్వన్ద్వాతీతో విమత్సరః <br>
సమః సిద్ధావసిద్ధౌ చ కృత్వాపి న నిబధ్యతే ౪-౨౨<br><br>
గతసఙ్గస్య ముక్తస్య జ్ఞానావస్థితచేతసః <br>
యజ్ఞాయాచరతః కర్మ సమగ్రం ప్రవిలీయతే ౪-౨౩<br><br>
బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్ <br>
బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా ౪-౨౪<br><br>
దైవమేవాపరే యజ్ఞం యోగినః పర్యుపాసతే <br>
బ్రహ్మాగ్నావపరే యజ్ఞం యజ్ఞేనైవోపజుహ్వతి ౪-౨౫<br><br>
శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి <br>
శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి ౪-౨౬<br><br>
సర్వాణీన్ద్రియకర్మాణి ప్రాణకర్మాణి చాపరే <br>
ఆత్మసంయమయోగాగ్నౌ జుహ్వతి జ్ఞానదీపితే ౪-౨౭<br><br>
ద్రవ్యయజ్ఞాస్తపోయజ్ఞా యోగయజ్ఞాస్తథాపరే <br>
స్వాధ్యాయజ్ఞానయజ్ఞాశ్చ యతయః సంశితవ్రతాః ౪-౨౮<br><br>
అపానే జుహ్వతి ప్రాణం ప్రాణేఽపానం తథాపరే <br>
ప్రాణాపానగతీ రుద్ధ్వా ప్రాణాయామపరాయణాః ౪-౨౯<br><br>
అపరే నియతాహారాః ప్రాణాన్ప్రాణేషు జుహ్వతి <br>
సర్వేఽప్యేతే యజ్ఞవిదో యజ్ఞక్షపితకల్మషాః ౪-౩౦<br><br>
యజ్ఞశిష్టామృతభుజో యాన్తి బ్రహ్మ సనాతనమ్ <br>
నాయం లోకోఽస్త్యయజ్ఞస్య కుతోఽన్యః కురుసత్తమ ౪-౩౧<br><br>
ఏవం బహువిధా యజ్ఞా వితతా బ్రహ్మణో ముఖే <br>
కర్మజాన్విద్ధి తాన్సర్వానేవం జ్ఞాత్వా విమోక్ష్యసే ౪-౩౨<br><br>
శ్రేయాన్ద్రవ్యమయాద్యజ్ఞాజ్జ్ఞానయజ్ఞః పరన్తప <br>
సర్వం కర్మాఖిలం పార్థ జ్ఞానే పరిసమాప్యతే ౪-౩౩<br><br>
తద్విద్ధి ప్రణిపాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా <br>
ఉపదేక్ష్యన్తి తే జ్ఞానం జ్ఞానినస్తత్త్వదర్శినః ౪-౩౪<br><br>
యజ్జ్ఞాత్వా న పునర్మోహమేవం యాస్యసి పాణ్డవ <br>
యేన భూతాన్యశేషేణ ద్రక్ష్యస్యాత్మన్యథో మయి ౪-౩౫<br><br>
అపి చేదసి పాపేభ్యః సర్వేభ్యః పాపకృత్తమః <br>
సర్వం జ్ఞానప్లవేనైవ వృజినం సన్తరిష్యసి ౪-౩౬<br><br>
యథైధాంసి సమిద్ధోఽగ్నిర్భస్మసాత్కురుతేఽర్జున <br>
జ్ఞానాగ్నిః సర్వకర్మాణి భస్మసాత్కురుతే తథా ౪-౩౭<br><br>
న హి జ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే <br>
తత్స్వయం యోగసంసిద్ధః కాలేనాత్మని విన్దతి ౪-౩౮<br><br>
శ్రద్ధావాఁల్లభతే జ్ఞానం తత్పరః సంయతేన్ద్రియః <br>
జ్ఞానం లబ్ధ్వా పరాం శాన్తిమచిరేణాధిగచ్ఛతి ౪-౩౯<br><br>
అజ్ఞశ్చాశ్రద్దధానశ్చ సంశయాత్మా వినశ్యతి <br>
నాయం లోకోఽస్తి న పరో న సుఖం సంశయాత్మనః ౪-౪౦<br><br>
యోగసంన్యస్తకర్మాణం జ్ఞానసంఛిన్నసంశయమ్ <br>
ఆత్మవన్తం న కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ ౪-౪౧<br><br>
తస్మాదజ్ఞానసమ్భూతం హృత్స్థం జ్ఞానాసినాత్మనః <br>
ఛిత్త్వైనం సంశయం యోగమాతిష్ఠోత్తిష్ఠ భారత ౪-౪౨<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగో నామ చతుర్థోఽధ్యాయః ౪ <br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౫: కర్మసంన్యాసయోగం
1419
1430
2006-07-09T00:10:16Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ పఞ్చమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి <br>
యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్ ౫- ౧<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ <br>
తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్కర్మయోగో విశిష్యతే ౫- ౨<br><br>
జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాఙ్క్షతి <br>
నిర్ద్వన్ద్వో హి మహాబాహో సుఖం బన్ధాత్ప్రముచ్యతే ౫- ౩<br><br>
సాంఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదన్తి న పణ్డితాః <br>
ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విన్దతే ఫలమ్ ౫- ౪<br><br>
యత్సాంఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే <br>
ఏకం సాంఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి ౫- ౫<br><br>
సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః <br>
యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ నచిరేణాధిగచ్ఛతి ౫- ౬<br><br>
యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేన్ద్రియః <br>
సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే ౫- ౭<br><br>
నైవ కించిత్కరోమీతి యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్ <br>
పశ్యఞ్శ్రృణ్వన్స్పృశఞ్జిఘ్రన్నశ్నన్గచ్ఛన్స్వపఞ్శ్వసన్ ౫- ౮<br><br>
ప్రలపన్విసృజన్గృహ్ణన్నున్మిషన్నిమిషన్నపి <br>
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేషు వర్తన్త ఇతి ధారయన్ ౫- ౯<br><br>
బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా కరోతి యః <br>
లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివామ్భసా ౫- ౧౦<br><br>
కాయేన మనసా బుద్ధ్యా కేవలైరిన్ద్రియైరపి <br>
యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే ౫- ౧౧<br><br>
యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా శాన్తిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్ <br>
అయుక్తః కామకారేణ ఫలే సక్తో నిబధ్యతే ౫- ౧౨<br><br>
సర్వకర్మాణి మనసా సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ <br>
నవద్వారే పురే దేహీ నైవ కుర్వన్న కారయన్ ౫- ౧౩<br><br>
న కర్తృత్వం న కర్మాణి లోకస్య సృజతి ప్రభుః <br>
న కర్మఫలసంయోగం స్వభావస్తు ప్రవర్తతే ౫- ౧౪<br><br>
నాదత్తే కస్యచిత్పాపం న చైవ సుకృతం విభుః <br>
అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యన్తి జన్తవః ౫- ౧౫<br><br>
జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం యేషాం నాశితమాత్మనః <br>
తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం ప్రకాశయతి తత్పరమ్ ౫- ౧౬<br><br>
తద్బుద్ధయస్తదాత్మానస్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః <br>
గచ్ఛన్త్యపునరావృత్తిం జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః ౫- ౧౭<br><br>
విద్యావినయసంపన్నే బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని <br>
శుని చైవ శ్వపాకే చ పణ్డితాః సమదర్శినః ౫- ౧౮<br><br>
ఇహైవ తైర్జితః సర్గో యేషాం సామ్యే స్థితం మనః <br>
నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ తస్మాద్బ్రహ్మణి తే స్థితాః ౫- ౧౯<br><br>
న ప్రహృష్యేత్ప్రియం ప్రాప్య నోద్విజేత్ప్రాప్య చాప్రియమ్ <br>
స్థిరబుద్ధిరసంమూఢో బ్రహ్మవిద్బ్రహ్మణి స్థితః ౫- ౨౦<br><br>
బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా విన్దత్యాత్మని యత్ సుఖమ్ <br>
స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా సుఖమక్షయమశ్నుతే ౫- ౨౧<br><br>
యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖయోనయ ఏవ తే <br>
ఆద్యన్తవన్తః కౌన్తేయ న తేషు రమతే బుధః ౫- ౨౨<br><br>
శక్నోతీహైవ యః సోఢుం ప్రాక్శరీరవిమోక్షణాత్ <br>
కామక్రోధోద్భవం వేగం స యుక్తః స సుఖీ నరః ౫- ౨౩<br><br>
యోఽన్తఃసుఖోఽన్తరారామస్తథాన్తర్జ్యోతిరేవ యః <br>
స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం బ్రహ్మభూతోఽధిగచ్ఛతి ౫- ౨౪<br><br>
లభన్తే బ్రహ్మనిర్వాణమృషయః క్షీణకల్మషాః <br>
ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః సర్వభూతహితే రతాః ౫- ౨౫<br><br>
కామక్రోధవియుక్తానాం యతీనాం యతచేతసామ్ <br>
అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం వర్తతే విదితాత్మనామ్ ౫- ౨౬<br><br>
స్పర్శాన్కృత్వా బహిర్బాహ్యాంశ్చక్షుశ్చైవాన్తరే భ్రువోః <br>
ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్యన్తరచారిణౌ ౫- ౨౭<br><br>
యతేన్ద్రియమనోబుద్ధిర్మునిర్మోక్షపరాయణః <br>
విగతేచ్ఛాభయక్రోధో యః సదా ముక్త ఏవ సః ౫- ౨౮<br><br>
భోక్తారం యజ్ఞతపసాం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ <br>
సుహృదం సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వా మాం శాన్తిమృచ్ఛతి ౫- ౨౯<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మసంన్యాసయోగో నామ పఞ్చమోఽధ్యాయః ౫ <br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౬: ఆత్మసంయమయోగం
1420
1431
2006-07-09T00:11:29Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ షష్ఠోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అనాశ్రితః కర్మఫలం కార్యం కర్మ కరోతి యః <br>
స సంన్యాసీ చ యోగీ చ న నిరగ్నిర్న చాక్రియః ౬- ౧<br><br>
యం సంన్యాసమితి ప్రాహుర్యోగం తం విద్ధి పాణ్డవ <br>
న హ్యసంన్యస్తసంకల్పో యోగీ భవతి కశ్చన ౬- ౨<br><br>
ఆరురుక్షోర్మునేర్యోగం కర్మ కారణముచ్యతే <br>
యోగారూఢస్య తస్యైవ శమః కారణముచ్యతే ౬- ౩<br><br>
యదా హి నేన్ద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుషజ్జతే <br>
సర్వసంకల్పసంన్యాసీ యోగారూఢస్తదోచ్యతే ౬- ౪<br><br>
ఉద్ధరేదాత్మనాత్మానం నాత్మానమవసాదయేత్ <br>
ఆత్మైవ హ్యాత్మనో బన్ధురాత్మైవ రిపురాత్మనః ౬- ౫<br><br>
బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః <br>
అనాత్మనస్తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ౬- ౬<br><br>
జితాత్మనః ప్రశాన్తస్య పరమాత్మా సమాహితః <br>
శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు తథా మానాపమానయోః ౬- ౭<br><br>
జ్ఞానవిజ్ఞానతృప్తాత్మా కూటస్థో విజితేన్ద్రియః <br>
యుక్త ఇత్యుచ్యతే యోగీ సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః ౬- ౮<br><br>
సుహృన్మిత్రార్యుదాసీనమధ్యస్థద్వేష్యబన్ధుషు <br>
సాధుష్వపి చ పాపేషు సమబుద్ధిర్విశిష్యతే ౬- ౯<br><br>
యోగీ యుఞ్జీత సతతమాత్మానం రహసి స్థితః <br>
ఏకాకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశీరపరిగ్రహః ౬- ౧౦<br><br>
శుచౌ దేశే ప్రతిష్ఠాప్య స్థిరమాసనమాత్మనః <br>
నాత్యుచ్ఛ్రితం నాతినీచం చైలాజినకుశోత్తరమ్ ౬- ౧౧<br><br>
తత్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యతచిత్తేన్ద్రియక్రియః <br>
ఉపవిశ్యాసనే యుఞ్జ్యాద్యోగమాత్మవిశుద్ధయే ౬- ౧౨<br><br>
సమం కాయశిరోగ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః <br>
సమ్ప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్ ౬- ౧౩<br><br>
ప్రశాన్తాత్మా విగతభీర్బ్రహ్మచారివ్రతే స్థితః <br>
మనః సంయమ్య మచ్చిత్తో యుక్త ఆసీత మత్పరః ౬- ౧౪<br><br>
యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ నియతమానసః <br>
శాన్తిం నిర్వాణపరమాం మత్సంస్థామధిగచ్ఛతి ౬- ౧౫<br><br>
నాత్యశ్నతస్తు యోగోఽస్తి న చైకాన్తమనశ్నతః <br>
న చాతి స్వప్నశీలస్య జాగ్రతో నైవ చార్జున ౬- ౧౬<br><br>
యుక్తాహారవిహారస్య యుక్తచేష్టస్య కర్మసు <br>
యుక్తస్వప్నావబోధస్య యోగో భవతి దుఃఖహా ౬- ౧౭<br><br>
యదా వినియతం చిత్తమాత్మన్యేవావతిష్ఠతే <br>
నిఃస్పృహః సర్వకామేభ్యో యుక్త ఇత్యుచ్యతే తదా ౬- ౧౮<br><br>
యథా దీపో నివాతస్థో నేఙ్గతే సోపమా స్మృతా <br>
యోగినో యతచిత్తస్య యుఞ్జతో యోగమాత్మనః ౬- ౧౯<br><br>
యత్రోపరమతే చిత్తం నిరుద్ధం యోగసేవయా <br>
యత్ర చైవాత్మనాత్మానం పశ్యన్నాత్మని తుష్యతి ౬- ౨౦<br><br>
సుఖమాత్యన్తికం యత్తద్ బుద్ధిగ్రాహ్యమతీన్ద్రియమ్ <br>
వేత్తి యత్ర న చైవాయం స్థితశ్చలతి తత్త్వతః ౬- ౨౧<br><br>
యం లబ్ధ్వా చాపరం లాభం మన్యతే నాధికం తతః <br>
యస్మిన్స్థితో న దుఃఖేన గురుణాపి విచాల్యతే ౬- ౨౨<br><br>
తం విద్యాద్దుఃఖసంయోగవియోగం యోగసంజ్ఞితమ్ <br>
స నిశ్చయేన యోక్తవ్యో యోగోఽనిర్విణ్ణచేతసా ౬- ౨౩<br><br>
సంకల్పప్రభవాన్కామాంస్త్యక్త్వా సర్వానశేషతః <br>
మనసైవేన్ద్రియగ్రామం వినియమ్య సమన్తతః ౬- ౨౪<br><br>
శనైః శనైరుపరమేద్బుద్ధ్యా ధృతిగృహీతయా <br>
ఆత్మసంస్థం మనః కృత్వా న కించిదపి చిన్తయేత్ ౬- ౨౫<br><br>
యతో యతో నిశ్చరతి మనశ్చఞ్చలమస్థిరమ్ <br>
తతస్తతో నియమ్యైతదాత్మన్యేవ వశం నయేత్ ౬- ౨౬<br><br>
ప్రశాన్తమనసం హ్యేనం యోగినం సుఖముత్తమమ్ <br>
ఉపైతి శాన్తరజసం బ్రహ్మభూతమకల్మషమ్ ౬- ౨౭<br><br>
యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ విగతకల్మషః <br>
సుఖేన బ్రహ్మసంస్పర్శమత్యన్తం సుఖమశ్నుతే ౬- ౨౮<br><br>
సర్వభూతస్థమాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని <br>
ఈక్షతే యోగయుక్తాత్మా సర్వత్ర సమదర్శనః ౬- ౨౯<br><br>
యో మాం పశ్యతి సర్వత్ర సర్వం చ మయి పశ్యతి <br>
తస్యాహం న ప్రణశ్యామి స చ మే న ప్రణశ్యతి ౬- ౩౦<br><br>
సర్వభూతస్థితం యో మాం భజత్యేకత్వమాస్థితః <br>
సర్వథా వర్తమానోఽపి స యోగీ మయి వర్తతే ౬- ౩౧<br><br>
ఆత్మౌపమ్యేన సర్వత్ర సమం పశ్యతి యోఽర్జున <br>
సుఖం వా యది వా దుఃఖం స యోగీ పరమో మతః ౬- ౩౨<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
యోఽయం యోగస్త్వయా ప్రోక్తః సామ్యేన మధుసూదన <br>
ఏతస్యాహం న పశ్యామి చఞ్చలత్వాత్స్థితిం స్థిరామ్ ౬- ౩౩<br><br>
చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ ప్రమాథి బలవద్దృఢమ్ <br>
తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే వాయోరివ సుదుష్కరమ్ ౬- ౩౪<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అసంశయం మహాబాహో మనో దుర్నిగ్రహం చలమ్ <br>
అభ్యాసేన తు కౌన్తేయ వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే ౬- ౩౫<br><br>
అసంయతాత్మనా యోగో దుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః <br>
వశ్యాత్మనా తు యతతా శక్యోఽవాప్తుముపాయతః ౬- ౩౬<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
అయతిః శ్రద్ధయోపేతో యోగాచ్చలితమానసః <br>
అప్రాప్య యోగసంసిద్ధిం కాం గతిం కృష్ణ గచ్ఛతి ౬- ౩౭<br><br>
కచ్చిన్నోభయవిభ్రష్టశ్ఛిన్నాభ్రమివ నశ్యతి <br>
అప్రతిష్ఠో మహాబాహో విమూఢో బ్రహ్మణః పథి ౬- ౩౮<br><br>
ఏతన్మే సంశయం కృష్ణ ఛేత్తుమర్హస్యశేషతః <br>
త్వదన్యః సంశయస్యాస్య ఛేత్తా న హ్యుపపద్యతే ౬- ౩౯<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
పార్థ నైవేహ నాముత్ర వినాశస్తస్య విద్యతే <br>
న హి కల్యాణకృత్కశ్చిద్దుర్గతిం తాత గచ్ఛతి ౬- ౪౦<br><br>
ప్రాప్య పుణ్యకృతాం లోకానుషిత్వా శాశ్వతీః సమాః <br>
శుచీనాం శ్రీమతాం గేహే యోగభ్రష్టోఽభిజాయతే ౬- ౪౧<br><br>
అథవా యోగినామేవ కులే భవతి ధీమతామ్ <br>
ఏతద్ధి దుర్లభతరం లోకే జన్మ యదీదృశమ్ ౬- ౪౨<br><br>
తత్ర తం బుద్ధిసంయోగం లభతే పౌర్వదేహికమ్ <br>
యతతే చ తతో భూయః సంసిద్ధౌ కురునన్దన ౬- ౪౩<br><br>
పూర్వాభ్యాసేన తేనైవ హ్రియతే హ్యవశోఽపి సః <br>
జిజ్ఞాసురపి యోగస్య శబ్దబ్రహ్మాతివర్తతే ౬- ౪౪<br><br>
ప్రయత్నాద్యతమానస్తు యోగీ సంశుద్ధకిల్బిషః <br>
అనేకజన్మసంసిద్ధస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౬- ౪౫<br><br>
తపస్విభ్యోఽధికో యోగీ జ్ఞానిభ్యోఽపి మతోఽధికః <br>
కర్మిభ్యశ్చాధికో యోగీ తస్మాద్యోగీ భవార్జున ౬- ౪౬<br><br>
యోగినామపి సర్వేషాం మద్గతేనాన్తరాత్మనా <br>
శ్రద్ధావాన్ భజతే యో మాం స మే యుక్తతమో మతః ౬- ౪౭<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే ఆత్మసంయమయోగో నామ షష్ఠోఽధ్యాయః ౬ <br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౭: జ్ఞానవిజ్ఞానయోగం
1421
1432
2006-07-09T00:12:39Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ సప్తమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
మయ్యాసక్తమనాః పార్థ యోగం యుఞ్జన్మదాశ్రయః <br>
అసంశయం సమగ్రం మాం యథా జ్ఞాస్యసి తచ్ఛృణు ౭- ౧<br><br>
జ్ఞానం తేఽహం సవిజ్ఞానమిదం వక్ష్యామ్యశేషతః <br>
యజ్జ్ఞాత్వా నేహ భూయోఽన్యజ్జ్ఞాతవ్యమవశిష్యతే ౭- ౨<br><br>
మనుష్యాణాం సహస్రేషు కశ్చిద్యతతి సిద్ధయే <br>
యతతామపి సిద్ధానాం కశ్చిన్మాం వేత్తి తత్త్వతః ౭- ౩<br><br>
భూమిరాపోఽనలో వాయుః ఖం మనో బుద్ధిరేవ చ <br>
అహంకార ఇతీయం మే భిన్నా ప్రకృతిరష్టధా ౭- ౪<br><br>
అపరేయమితస్త్వన్యాం ప్రకృతిం విద్ధి మే పరామ్ <br>
జీవభూతాం మహాబాహో యయేదం ధార్యతే జగత్ ౭- ౫<br><br>
ఏతద్యోనీని భూతాని సర్వాణీత్యుపధారయ <br>
అహం కృత్స్నస్య జగతః ప్రభవః ప్రలయస్తథా ౭- ౬<br><br>
మత్తః పరతరం నాన్యత్కించిదస్తి ధనంజయ <br>
మయి సర్వమిదం ప్రోతం సూత్రే మణిగణా ఇవ ౭- ౭<br><br>
రసోఽహమప్సు కౌన్తేయ ప్రభాస్మి శశిసూర్యయోః <br>
ప్రణవః సర్వవేదేషు శబ్దః ఖే పౌరుషం నృషు ౭- ౮<br><br>
పుణ్యో గన్ధః పృథివ్యాం చ తేజశ్చాస్మి విభావసౌ <br>
జీవనం సర్వభూతేషు తపశ్చాస్మి తపస్విషు ౭- ౯<br><br>
బీజం మాం సర్వభూతానాం విద్ధి పార్థ సనాతనమ్ <br>
బుద్ధిర్బుద్ధిమతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ ౭- ౧౦<br><br>
బలం బలవతాం చాహం కామరాగవివర్జితమ్ <br>
ధర్మావిరుద్ధో భూతేషు కామోఽస్మి భరతర్షభ ౭- ౧౧<br><br>
యే చైవ సాత్త్వికా భావా రాజసాస్తామసాశ్చ యే <br>
మత్త ఏవేతి తాన్విద్ధి న త్వహం తేషు తే మయి ౭- ౧౨<br><br>
త్రిభిర్గుణమయైర్భావైరేభిః సర్వమిదం జగత్ <br>
మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పరమవ్యయమ్ ౭- ౧౩<br><br>
దైవీ హ్యేషా గుణమయీ మమ మాయా దురత్యయా <br>
మామేవ యే ప్రపద్యన్తే మాయామేతాం తరన్తి తే ౭- ౧౪<br><br>
న మాం దుష్కృతినో మూఢాః ప్రపద్యన్తే నరాధమాః <br>
మాయయాపహృతజ్ఞానా ఆసురం భావమాశ్రితాః ౭- ౧౫<br><br>
చతుర్విధా భజన్తే మాం జనాః సుకృతినోఽర్జున <br>
ఆర్తో జిజ్ఞాసురర్థార్థీ జ్ఞానీ చ భరతర్షభ ౭- ౧౬<br><br>
తేషాం జ్ఞానీ నిత్యయుక్త ఏకభక్తిర్విశిష్యతే <br>
ప్రియో హి జ్ఞానినోఽత్యర్థమహం స చ మమ ప్రియః ౭- ౧౭<br><br>
ఉదారాః సర్వ ఏవైతే జ్ఞానీ త్వాత్మైవ మే మతమ్ <br>
ఆస్థితః స హి యుక్తాత్మా మామేవానుత్తమాం గతిమ్ ౭- ౧౮<br><br>
బహూనాం జన్మనామన్తే జ్ఞానవాన్మాం ప్రపద్యతే <br>
వాసుదేవః సర్వమితి స మహాత్మా సుదుర్లభః ౭- ౧౯<br><br>
కామైస్తైస్తైర్హృతజ్ఞానాః ప్రపద్యన్తేఽన్యదేవతాః <br>
తం తం నియమమాస్థాయ ప్రకృత్యా నియతాః స్వయా ౭- ౨౦<br><br>
యో యో యాం యాం తనుం భక్తః శ్రద్ధయార్చితుమిచ్ఛతి <br>
తస్య తస్యాచలాం శ్రద్ధాం తామేవ విదధామ్యహమ్ ౭- ౨౧<br><br>
స తయా శ్రద్ధయా యుక్తస్తస్యారాధనమీహతే <br>
లభతే చ తతః కామాన్మయైవ విహితాన్హి తాన్ ౭- ౨౨<br><br>
అన్తవత్తు ఫలం తేషాం తద్భవత్యల్పమేధసామ్ <br>
దేవాన్దేవయజో యాన్తి మద్భక్తా యాన్తి మామపి ౭- ౨౩<br><br>
అవ్యక్తం వ్యక్తిమాపన్నం మన్యన్తే మామబుద్ధయః <br>
పరం భావమజానన్తో మమావ్యయమనుత్తమమ్ ౭- ౨౪<br><br>
నాహం ప్రకాశః సర్వస్య యోగమాయాసమావృతః <br>
మూఢోఽయం నాభిజానాతి లోకో మామజమవ్యయమ్ ౭- ౨౫<br><br>
వేదాహం సమతీతాని వర్తమానాని చార్జున <br>
భవిష్యాణి చ భూతాని మాం తు వేద న కశ్చన ౭- ౨౬<br><br>
ఇచ్ఛాద్వేషసముత్థేన ద్వన్ద్వమోహేన భారత <br>
సర్వభూతాని సంమోహం సర్గే యాన్తి పరన్తప ౭- ౨౭<br><br>
యేషాం త్వన్తగతం పాపం జనానాం పుణ్యకర్మణామ్ <br>
తే ద్వన్ద్వమోహనిర్ముక్తా భజన్తే మాం దృఢవ్రతాః ౭- ౨౮<br><br>
జరామరణమోక్షాయ మామాశ్రిత్య యతన్తి యే <br>
తే బ్రహ్మ తద్విదుః కృత్స్నమధ్యాత్మం కర్మ చాఖిలమ్ ౭- ౨౯<br><br>
సాధిభూతాధిదైవం మాం సాధియజ్ఞం చ యే విదుః <br>
ప్రయాణకాలేఽపి చ మాం తే విదుర్యుక్తచేతసః ౭- ౩౦<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానవిజ్ఞానయోగో నామ సప్తమోఽధ్యాయః ౭ <br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
అధ్యాయం ౮: అక్షరబ్రహ్మయోగం
1422
1433
2006-07-09T00:13:50Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br/>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథాష్టమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
కిం తద్బ్రహ్మ కిమధ్యాత్మం కిం కర్మ పురుషోత్తమ <br/>
అధిభూతం చ కిం ప్రోక్తమధిదైవం కిముచ్యతే ౮- ౧<br/><br/>
అధియజ్ఞః కథం కోఽత్ర దేహేఽస్మిన్మధుసూదన <br/>
ప్రయాణకాలే చ కథం జ్ఞేయోఽసి నియతాత్మభిః ౮- ౨<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అక్షరం బ్రహ్మ పరమం స్వభావోఽధ్యాత్మముచ్యతే <br/>
భూతభావోద్భవకరో విసర్గః కర్మసంజ్ఞితః ౮- ౩<br/><br/>
అధిభూతం క్షరో భావః పురుషశ్చాధిదైవతమ్ <br/>
అధియజ్ఞోఽహమేవాత్ర దేహే దేహభృతాం వర ౮- ౪<br/><br/>
అన్తకాలే చ మామేవ స్మరన్ముక్త్వా కలేవరమ్ <br/>
యః ప్రయాతి స మద్భావం యాతి నాస్త్యత్ర సంశయః ౮- ౫<br/><br/>
యం యం వాపి స్మరన్భావం త్యజత్యన్తే కలేవరమ్ <br/>
తం తమేవైతి కౌన్తేయ సదా తద్భావభావితః ౮- ౬<br/><br/>
తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు మామనుస్మర యుధ్య చ <br/>
మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్మామేవైష్యస్యసంశయమ్ ౮- ౭<br/><br/>
అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా <br/>
పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ౮- ౮<br/><br/>
కవిం పురాణమనుశాసితార-<br/>
మణోరణీయాంసమనుస్మరేద్యః <br/>
సర్వస్య ధాతారమచిన్త్యరూప<br/>
మాదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ ౮- ౯<br/><br/>
ప్రయాణకాలే మనసాచలేన<br/>
భక్త్యా యుక్తో యోగబలేన చైవ <br/>
భ్రువోర్మధ్యే ప్రాణమావేశ్య సమ్యక్<br/>
స తం పరం పురుషముపైతి దివ్యమ్ ౮- ౧౦<br/><br/>
యదక్షరం వేదవిదో వదన్తి<br/>
విశన్తి యద్యతయో వీతరాగాః <br/>
యదిచ్ఛన్తో బ్రహ్మచర్యం చరన్తి<br/>
తత్తే పదం సంగ్రహేణ ప్రవక్ష్యే ౮- ౧౧<br/><br/>
సర్వద్వారాణి సంయమ్య మనో హృది నిరుధ్య చ <br/>
మూర్ధ్న్యాధాయాత్మనః ప్రాణమాస్థితో యోగధారణామ్ ౮- ౧౨<br/><br/>
ఓమిత్యేకాక్షరం బ్రహ్మ వ్యాహరన్మామనుస్మరన్ <br/>
యః ప్రయాతి త్యజన్దేహం స యాతి పరమాం గతిమ్ ౮- ౧౩<br/><br/>
అనన్యచేతాః సతతం యో మాం స్మరతి నిత్యశః <br/>
తస్యాహం సులభః పార్థ నిత్యయుక్తస్య యోగినః ౮- ౧౪<br/><br/>
మాముపేత్య పునర్జన్మ దుఃఖాలయమశాశ్వతమ్ <br/>
నాప్నువన్తి మహాత్మానః సంసిద్ధిం పరమాం గతాః ౮- ౧౫<br/><br/>
ఆబ్రహ్మభువనాల్లోకాః పునరావర్తినోఽర్జున <br/>
మాముపేత్య తు కౌన్తేయ పునర్జన్మ న విద్యతే ౮- ౧౬<br/><br/>
సహస్రయుగపర్యన్తమహర్యద్బ్రహ్మణో విదుః <br/>
రాత్రిం యుగసహస్రాన్తాం తేఽహోరాత్రవిదో జనాః ౮- ౧౭<br/><br/>
అవ్యక్తాద్వ్యక్తయః సర్వాః ప్రభవన్త్యహరాగమే <br/>
రాత్ర్యాగమే ప్రలీయన్తే తత్రైవావ్యక్తసంజ్ఞకే ౮- ౧౮<br/><br/>
భూతగ్రామః స ఏవాయం భూత్వా భూత్వా ప్రలీయతే <br/>
రాత్ర్యాగమేఽవశః పార్థ ప్రభవత్యహరాగమే ౮- ౧౯<br/><br/>
పరస్తస్మాత్తు భావోఽన్యోఽవ్యక్తోఽవ్యక్తాత్సనాతనః <br/>
యః స సర్వేషు భూతేషు నశ్యత్సు న వినశ్యతి ౮- ౨౦<br/><br/>
అవ్యక్తోఽక్షర ఇత్యుక్తస్తమాహుః పరమాం గతిమ్ <br/>
యం ప్రాప్య న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౮- ౨౧<br/><br/>
పురుషః స పరః పార్థ భక్త్యా లభ్యస్త్వనన్యయా <br/>
యస్యాన్తఃస్థాని భూతాని యేన సర్వమిదం తతమ్ ౮- ౨౨<br/><br/>
యత్ర కాలే త్వనావృత్తిమావృత్తిం చైవ యోగినః <br/>
ప్రయాతా యాన్తి తం కాలం వక్ష్యామి భరతర్షభ ౮- ౨౩<br/><br/>
అగ్నిర్జ్యోతిరహః శుక్లః షణ్మాసా ఉత్తరాయణమ్ <br/>
తత్ర ప్రయాతా గచ్ఛన్తి బ్రహ్మ బ్రహ్మవిదో జనాః ౮- ౨౪<br/><br/>
ధూమో రాత్రిస్తథా కృష్ణః షణ్మాసా దక్షిణాయనమ్ <br/>
తత్ర చాన్ద్రమసం జ్యోతిర్యోగీ ప్రాప్య నివర్తతే ౮- ౨౫<br/><br/>
శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే <br/>
ఏకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ౮- ౨౬<br/><br/>
నైతే సృతీ పార్థ జానన్యోగీ ముహ్యతి కశ్చన <br/>
తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు యోగయుక్తో భవార్జున ౮- ౨౭<br/><br/>
వేదేషు యజ్ఞేషు తపఃసు చైవ<br/>
దానేషు యత్ పుణ్యఫలం ప్రదిష్టమ్ <br/>
అత్యేతి తత్సర్వమిదం విదిత్వా<br/>
యోగీ పరం స్థానముపైతి చాద్యమ్ ౮- ౨౮<br/><br/>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే అక్షరబ్రహ్మయోగో నామాష్టమోఽధ్యాయః ౮<br/>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౯: రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగం
1423
1434
2006-07-09T00:15:12Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br/>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ నవమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఇదం తు తే గుహ్యతమం ప్రవక్ష్యామ్యనసూయవే <br/>
జ్ఞానం విజ్ఞానసహితం యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౯- ౧<br/><br/>
రాజవిద్యా రాజగుహ్యం పవిత్రమిదముత్తమమ్ <br/>
ప్రత్యక్షావగమం ధర్మ్యం సుసుఖం కర్తుమవ్యయమ్ ౯- ౨<br/><br/>
అశ్రద్దధానాః పురుషా ధర్మస్యాస్య పరన్తప <br/>
అప్రాప్య మాం నివర్తన్తే మృత్యుసంసారవర్త్మని ౯- ౩<br/><br/>
మయా తతమిదం సర్వం జగదవ్యక్తమూర్తినా <br/>
మత్స్థాని సర్వభూతాని న చాహం తేష్వవస్థితః ౯- ౪<br/><br/>
న చ మత్స్థాని భూతాని పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ <br/>
భూతభృన్న చ భూతస్థో మమాత్మా భూతభావనః ౯- ౫<br/><br/>
యథాకాశస్థితో నిత్యం వాయుః సర్వత్రగో మహాన్ <br/>
తథా సర్వాణి భూతాని మత్స్థానీత్యుపధారయ ౯- ౬<br/><br/>
సర్వభూతాని కౌన్తేయ ప్రకృతిం యాన్తి మామికామ్ <br/>
కల్పక్షయే పునస్తాని కల్పాదౌ విసృజామ్యహమ్ ౯- ౭<br/><br/>
ప్రకృతిం స్వామవష్టభ్య విసృజామి పునః పునః <br/>
భూతగ్రామమిమం కృత్స్నమవశం ప్రకృతేర్వశాత్ ౯- ౮<br/><br/>
న చ మాం తాని కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ <br/>
ఉదాసీనవదాసీనమసక్తం తేషు కర్మసు ౯- ౯<br/><br/>
మయాధ్యక్షేణ ప్రకృతిః సూయతే సచరాచరమ్ <br/>
హేతునానేన కౌన్తేయ జగద్విపరివర్తతే ౯- ౧౦<br/><br/>
అవజానన్తి మాం మూఢా మానుషీం తనుమాశ్రితమ్ <br/>
పరం భావమజానన్తో మమ భూతమహేశ్వరమ్ ౯- ౧౧<br/><br/>
మోఘాశా మోఘకర్మాణో మోఘజ్ఞానా విచేతసః <br/>
రాక్షసీమాసురీం చైవ ప్రకృతిం మోహినీం శ్రితాః ౯- ౧౨<br/><br/>
మహాత్మానస్తు మాం పార్థ దైవీం ప్రకృతిమాశ్రితాః <br/>
భజన్త్యనన్యమనసో జ్ఞాత్వా భూతాదిమవ్యయమ్ ౯- ౧౩<br/><br/>
సతతం కీర్తయన్తో మాం యతన్తశ్చ దృఢవ్రతాః <br/>
నమస్యన్తశ్చ మాం భక్త్యా నిత్యయుక్తా ఉపాసతే ౯- ౧౪<br/><br/>
జ్ఞానయజ్ఞేన చాప్యన్యే యజన్తో మాముపాసతే <br/>
ఏకత్వేన పృథక్త్వేన బహుధా విశ్వతోముఖమ్ ౯- ౧౫<br/><br/>
అహం క్రతురహం యజ్ఞః స్వధాహమహమౌషధమ్ <br/>
మన్త్రోఽహమహమేవాజ్యమహమగ్నిరహం హుతమ్ ౯- ౧౬<br/><br/>
పితాహమస్య జగతో మాతా ధాతా పితామహః <br/>
వేద్యం పవిత్రమోంకార ఋక్సామ యజురేవ చ ౯- ౧౭<br/><br/>
గతిర్భర్తా ప్రభుః సాక్షీ నివాసః శరణం సుహృత్ <br/>
ప్రభవః ప్రలయః స్థానం నిధానం బీజమవ్యయమ్ ౯- ౧౮<br/><br/>
తపామ్యహమహం వర్షం నిగృహ్ణామ్యుత్సృజామి చ <br/>
అమృతం చైవ మృత్యుశ్చ సదసచ్చాహమర్జున ౯- ౧౯<br/><br/>
త్రైవిద్యా మాం సోమపాః పూతపాపా<br/>
యజ్ఞైరిష్ట్వా స్వర్గతిం ప్రార్థయన్తే <br/>
తే పుణ్యమాసాద్య సురేన్ద్రలోక-<br/>
మశ్నన్తి దివ్యాన్దివి దేవభోగాన్ ౯- ౨౦<br/><br/>
తే తం భుక్త్వా స్వర్గలోకం విశాలం<br/>
క్షీణే పుణ్యే మర్త్యలోకం విశన్తి <br/>
ఏవం త్రయీధర్మమనుప్రపన్నా<br/>
గతాగతం కామకామా లభన్తే ౯- ౨౧<br/><br/>
అనన్యాశ్చిన్తయన్తో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే <br/>
తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగక్షేమం వహామ్యహమ్ ౯- ౨౨<br/><br/>
యేఽప్యన్యదేవతాభక్తా యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః <br/>
తేఽపి మామేవ కౌన్తేయ యజన్త్యవిధిపూర్వకమ్ ౯- ౨౩<br/><br/>
అహం హి సర్వయజ్ఞానాం భోక్తా చ ప్రభురేవ చ <br/>
న తు మామభిజానన్తి తత్త్వేనాతశ్చ్యవన్తి తే ౯- ౨౪<br/><br/>
యాన్తి దేవవ్రతా దేవాన్పితౄన్యాన్తి పితృవ్రతాః <br/>
భూతాని యాన్తి భూతేజ్యా యాన్తి మద్యాజినోఽపి మామ్ ౯- ౨౫<br/><br/>
పత్రం పుష్పం ఫలం తోయం యో మే భక్త్యా ప్రయచ్ఛతి <br/>
తదహం భక్త్యుపహృతమశ్నామి ప్రయతాత్మనః ౯- ౨౬<br/><br/>
యత్కరోషి యదశ్నాసి యజ్జుహోషి దదాసి యత్ <br/>
యత్తపస్యసి కౌన్తేయ తత్కురుష్వ మదర్పణమ్ ౯- ౨౭<br/><br/>
శుభాశుభఫలైరేవం మోక్ష్యసే కర్మబన్ధనైః <br/>
సంన్యాసయోగయుక్తాత్మా విముక్తో మాముపైష్యసి ౯- ౨౮<br/><br/>
సమోఽహం సర్వభూతేషు న మే ద్వేష్యోఽస్తి న ప్రియః <br/>
యే భజన్తి తు మాం భక్త్యా మయి తే తేషు చాప్యహమ్ ౯- ౨౯<br/><br/>
అపి చేత్సుదురాచారో భజతే మామనన్యభాక్ <br/>
సాధురేవ స మన్తవ్యః సమ్యగ్వ్యవసితో హి సః ౯- ౩౦<br/><br/>
క్షిప్రం భవతి ధర్మాత్మా శశ్వచ్ఛాన్తిం నిగచ్ఛతి <br/>
కౌన్తేయ ప్రతి జానీహి న మే భక్తః ప్రణశ్యతి ౯- ౩౧<br/><br/>
మాం హి పార్థ వ్యపాశ్రిత్య యేఽపి స్యుః పాపయోనయః <br/>
స్త్రియో వైశ్యాస్తథా శూద్రాస్తేఽపి యాన్తి పరాం గతిమ్ ౯- ౩౨<br/><br/>
కిం పునర్బ్రాహ్మణాః పుణ్యా భక్తా రాజర్షయస్తథా <br/>
అనిత్యమసుఖం లోకమిమం ప్రాప్య భజస్వ మామ్ ౯- ౩౩<br/><br/>
మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు <br/>
మామేవైష్యసి యుక్త్వైవమాత్మానం మత్పరాయణః ౯- ౩౪<br/><br/>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగో నామ నవమోఽధ్యాయః ౯<br/>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౦: విభూతియోగం
1424
1435
2006-07-09T00:17:38Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ దశమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
భూయ ఏవ మహాబాహో శృణు మే పరమం వచః <br>
యత్తేఽహం ప్రీయమాణాయ వక్ష్యామి హితకామ్యయా ౧౦- ౧<br><br>
న మే విదుః సురగణాః ప్రభవం న మహర్షయః <br>
అహమాదిర్హి దేవానాం మహర్షీణాం చ సర్వశః ౧౦- ౨<br><br>
యో మామజమనాదిం చ వేత్తి లోకమహేశ్వరమ్ <br>
అసంమూఢః స మర్త్యేషు సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే ౧౦- ౩<br><br>
బుద్ధిర్జ్ఞానమసంమోహః క్షమా సత్యం దమః శమః <br>
సుఖం దుఃఖం భవోఽభావో భయం చాభయమేవ చ ౧౦- ౪<br><br>
అహింసా సమతా తుష్టిస్తపో దానం యశోఽయశః <br>
భవన్తి భావా భూతానాం మత్త ఏవ పృథగ్విధాః ౧౦- ౫<br><br>
మహర్షయః సప్త పూర్వే చత్వారో మనవస్తథా <br>
మద్భావా మానసా జాతా యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః ౧౦- ౬<br><br>
ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః <br>
సోఽవికమ్పేన యోగేన యుజ్యతే నాత్ర సంశయః ౧౦- ౭<br><br>
అహం సర్వస్య ప్రభవో మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే <br>
ఇతి మత్వా భజన్తే మాం బుధా భావసమన్వితాః ౧౦- ౮<br><br>
మచ్చిత్తా మద్గతప్రాణా బోధయన్తః పరస్పరమ్ <br>
కథయన్తశ్చ మాం నిత్యం తుష్యన్తి చ రమన్తి చ ౧౦- ౯<br><br>
తేషాం సతతయుక్తానాం భజతాం ప్రీతిపూర్వకమ్ <br>
దదామి బుద్ధియోగం తం యేన మాముపయాన్తి తే ౧౦- ౧౦<br><br>
తేషామేవానుకమ్పార్థమహమజ్ఞానజం తమః <br>
నాశయామ్యాత్మభావస్థో జ్ఞానదీపేన భాస్వతా ౧౦- ౧౧<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
పరం బ్రహ్మ పరం ధామ పవిత్రం పరమం భవాన్ <br>
పురుషం శాశ్వతం దివ్యమాదిదేవమజం విభుమ్ ౧౦- ౧౨<br><br>
ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే దేవర్షిర్నారదస్తథా <br>
అసితో దేవలో వ్యాసః స్వయం చైవ బ్రవీషి మే ౧౦- ౧౩<br><br>
సర్వమేతదృతం మన్యే యన్మాం వదసి కేశవ <br>
న హి తే భగవన్వ్యక్తిం విదుర్దేవా న దానవాః ౧౦- ౧౪<br><br>
స్వయమేవాత్మనాత్మానం వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ <br>
భూతభావన భూతేశ దేవదేవ జగత్పతే ౧౦- ౧౫<br><br>
వక్తుమర్హస్యశేషేణ దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః <br>
యాభిర్విభూతిభిర్లోకానిమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి ౧౦- ౧౬<br><br>
కథం విద్యామహం యోగింస్త్వాం సదా పరిచిన్తయన్ <br>
కేషు కేషు చ భావేషు చిన్త్యోఽసి భగవన్మయా ౧౦- ౧౭<br><br>
విస్తరేణాత్మనో యోగం విభూతిం చ జనార్దన <br>
భూయః కథయ తృప్తిర్హి శృణ్వతో నాస్తి మేఽమృతమ్ ౧౦- ౧౮<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
హన్త తే కథయిష్యామి దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః <br>
ప్రాధాన్యతః కురుశ్రేష్ఠ నాస్త్యన్తో విస్తరస్య మే ౧౦- ౧౯<br><br>
అహమాత్మా గుడాకేశ సర్వభూతాశయస్థితః <br>
అహమాదిశ్చ మధ్యం చ భూతానామన్త ఏవ చ ౧౦- ౨౦<br><br>
ఆదిత్యానామహం విష్ణుర్జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్ <br>
మరీచిర్మరుతామస్మి నక్షత్రాణామహం శశీ ౧౦- ౨౧<br><br>
వేదానాం సామవేదోఽస్మి దేవానామస్మి వాసవః <br>
ఇన్ద్రియాణాం మనశ్చాస్మి భూతానామస్మి చేతనా ౧౦- ౨౨<br><br>
రుద్రాణాం శంకరశ్చాస్మి విత్తేశో యక్షరక్షసామ్ <br>
వసూనాం పావకశ్చాస్మి మేరుః శిఖరిణామహమ్ ౧౦- ౨౩<br><br>
పురోధసాం చ ముఖ్యం మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిమ్ <br>
సేనానీనామహం స్కన్దః సరసామస్మి సాగరః ౧౦- ౨౪<br><br>
మహర్షీణాం భృగురహం గిరామస్మ్యేకమక్షరమ్ <br>
యజ్ఞానాం జపయజ్ఞోఽస్మి స్థావరాణాం హిమాలయః ౧౦- ౨౫<br><br>
అశ్వత్థః సర్వవృక్షాణాం దేవర్షీణాం చ నారదః <br>
గన్ధర్వాణాం చిత్రరథః సిద్ధానాం కపిలో మునిః ౧౦- ౨౬<br><br>
ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం విద్ధి మామమృతోద్భవమ్ <br>
ఐరావతం గజేన్ద్రాణాం నరాణాం చ నరాధిపమ్ ౧౦- ౨౭<br><br>
ఆయుధానామహం వజ్రం ధేనూనామస్మి కామధుక్ <br>
ప్రజనశ్చాస్మి కన్దర్పః సర్పాణామస్మి వాసుకిః ౧౦- ౨౮<br><br>
అనన్తశ్చాస్మి నాగానాం వరుణో యాదసామహమ్ <br>
పితౄణామర్యమా చాస్మి యమః సంయమతామహమ్ ౧౦- ౨౯<br><br>
ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహమ్ <br>
మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోఽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్ ౧౦- ౩౦<br><br>
పవనః పవతామస్మి రామః శస్త్రభృతామహమ్ <br>
ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ ౧౦- ౩౧<br><br>
సర్గాణామాదిరన్తశ్చ మధ్యం చైవాహమర్జున <br>
అధ్యాత్మవిద్యా విద్యానాం వాదః ప్రవదతామహమ్ ౧౦- ౩౨<br><br>
అక్షరాణామకారోఽస్మి ద్వన్ద్వః సామాసికస్య చ <br>
అహమేవాక్షయః కాలో ధాతాహం విశ్వతోముఖః ౧౦- ౩౩<br><br>
మృత్యుః సర్వహరశ్చాహముద్భవశ్చ భవిష్యతామ్ <br>
కీర్తిః శ్రీర్వాక్చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా ౧౦- ౩౪<br><br>
బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్రీ ఛన్దసామహమ్ <br>
మాసానాం మార్గశీర్షోఽహమృతూనాం కుసుమాకరః ౧౦- ౩౫<br><br>
ద్యూతం ఛలయతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ <br>
జయోఽస్మి వ్యవసాయోఽస్మి సత్త్వం సత్త్వవతామహమ్ ౧౦- ౩౬<br><br>
వృష్ణీనాం వాసుదేవోఽస్మి పాణ్డవానాం ధనంజయః <br>
మునీనామప్యహం వ్యాసః కవీనాముశనా కవిః ౧౦- ౩౭<br><br>
దణ్డో దమయతామస్మి నీతిరస్మి జిగీషతామ్ <br>
మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం జ్ఞానం జ్ఞానవతామహమ్ ౧౦- ౩౮<br><br>
యచ్చాపి సర్వభూతానాం బీజం తదహమర్జున <br>
న తదస్తి వినా యత్స్యాన్మయా భూతం చరాచరమ్ ౧౦- ౩౯<br><br>
నాన్తోఽస్తి మమ దివ్యానాం విభూతీనాం పరన్తప <br>
ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో విభూతేర్విస్తరో మయా ౧౦- ౪౦<br><br>
యద్యద్విభూతిమత్సత్త్వం శ్రీమదూర్జితమేవ వా <br>
తత్తదేవావగచ్ఛ త్వం మమ తేజోంఽశసంభవమ్ ౧౦- ౪౧<br><br>
అథవా బహునైతేన కిం జ్ఞాతేన తవార్జున <br>
విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్నమేకాంశేన స్థితో జగత్ ౧౦- ౪౨<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విభూతియోగో నామ దశమోఽధ్యాయః ౧౦ <br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౧: విశ్వరూపదర్శనయోగం
1425
1436
2006-07-09T00:18:44Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br/>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథైకాదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితమ్ <br/>
యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ ౧౧- ౧<br/><br/>
భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా <br/>
త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయమ్ ౧౧- ౨<br/><br/>
ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర <br/>
ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ ౧౧- ౩<br/><br/>
మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో <br/>
యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయమ్ ౧౧- ౪<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః <br/>
నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ ౧౧- ౫<br/><br/>
పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా <br/>
బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత ౧౧- ౬<br/><br/>
ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరమ్ <br/>
మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ ద్రష్టుమిచ్ఛసి ౧౧- ౭<br/><br/>
న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా <br/>
దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ౧౧- ౮<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః <br/>
దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరమ్ ౧౧- ౯<br/><br/>
అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనమ్ <br/>
అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధమ్ ౧౧- ౧౦<br/><br/>
దివ్యమాల్యామ్బరధరం దివ్యగన్ధానులేపనమ్ <br/>
సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనన్తం విశ్వతోముఖమ్ ౧౧- ౧౧<br/><br/>
దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా <br/>
యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః ౧౧- ౧౨<br/><br/>
తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా <br/>
అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాణ్డవస్తదా ౧౧- ౧౩<br/><br/>
తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనంజయః <br/>
ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాఞ్జలిరభాషత ౧౧- ౧౪<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే<br/>
సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసంఘాన్ <br/>
బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థ-<br/>
మృషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్ ౧౧- ౧౫<br/><br/>
అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం<br/>
పశ్యామి త్వాం సర్వతోఽనన్తరూపమ్ <br/>
నాన్తం న మధ్యం న పునస్తవాదిం<br/>
పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప ౧౧- ౧౬<br/><br/>
కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ<br/>
తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమన్తమ్ <br/>
పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమన్తా-<br/>
ద్దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయమ్ ౧౧- ౧౭<br/><br/>
త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం<br/>
త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ <br/>
త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా<br/>
సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే ౧౧- ౧౮<br/><br/>
అనాదిమధ్యాన్తమనన్తవీర్య-<br/>
మనన్తబాహుం శశిసూర్యనేత్రమ్ <br/>
పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం<br/>
స్వతేజసా విశ్వమిదం తపన్తమ్ ౧౧- ౧౯<br/><br/>
ద్యావాపృథివ్యోరిదమన్తరం హి<br/>
వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః <br/>
దృష్ట్వాద్భుతం రూపముగ్రం తవేదం<br/>
లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్ ౧౧- ౨౦<br/><br/>
అమీ హి త్వాం సురసంఘా విశన్తి<br/>
కేచిద్భీతాః ప్రాఞ్జలయో గృణన్తి <br/>
స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసంఘాః<br/>
స్తువన్తి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః ౧౧- ౨౧<br/><br/>
రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా<br/>
విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ <br/>
గన్ధర్వయక్షాసురసిద్ధసంఘా<br/>
వీక్షన్తే త్వాం విస్మితాశ్చైవ సర్వే ౧౧- ౨౨<br/><br/>
రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం<br/>
మహాబాహో బహుబాహూరుపాదమ్ <br/>
బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం<br/>
దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహమ్ ౧౧- ౨౩<br/><br/>
నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం<br/>
వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రమ్ <br/>
దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాన్తరాత్మా<br/>
ధృతిం న విన్దామి శమం చ విష్ణో ౧౧- ౨౪<br/><br/>
దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని<br/>
దృష్ట్వైవ కాలానలసన్నిభాని <br/>
దిశో న జానే న లభే చ శర్మ<br/>
ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౧౧- ౨౫<br/><br/>
అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః<br/>
సర్వే సహైవావనిపాలసంఘైః <br/>
భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ<br/>
సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః ౧౧- ౨౬<br/><br/>
వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశన్తి<br/>
దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని <br/>
కేచిద్విలగ్నా దశనాన్తరేషు<br/>
సందృశ్యన్తే చూర్ణితైరుత్తమాఙ్గైః ౧౧- ౨౭<br/><br/>
యథా నదీనాం బహవోఽమ్బువేగాః<br/>
సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవన్తి <br/>
తథా తవామీ నరలోకవీరా<br/>
విశన్తి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలన్తి ౧౧- ౨౮<br/><br/>
యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతఙ్గా<br/>
విశన్తి నాశాయ సమృద్ధవేగాః <br/>
తథైవ నాశాయ విశన్తి లోకా-<br/>
స్తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః ౧౧- ౨౯<br/><br/>
లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమన్తా-<br/>
ల్లోకాన్సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః <br/>
తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం<br/>
భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపన్తి విష్ణో ౧౧- ౩౦<br/><br/>
ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో<br/>
నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద <br/>
విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవన్తమాద్యం<br/>
న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిమ్ ౧౧- ౩౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో<br/>
లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః <br/>
ఋతేఽపి త్వాం న భవిష్యన్తి సర్వే<br/>
యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః ౧౧- ౩౨<br/><br/>
తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ<br/>
జిత్వా శత్రూన్ భుఙ్క్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధమ్ <br/>
మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ<br/>
నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్ ౧౧- ౩౩<br/><br/>
ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ<br/>
కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్ <br/>
మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా<br/>
యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్ ౧౧- ౩౪<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచనం కేశవస్య<br/>
కృతాఞ్జలిర్వేపమానః కిరీటీ <br/>
నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం<br/>
సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య ౧౧- ౩౫<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా<br/>
జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ <br/>
రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవన్తి<br/>
సర్వే నమస్యన్తి చ సిద్ధసంఘాః ౧౧- ౩౬<br/><br/>
కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్<br/>
గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే <br/>
అనన్త దేవేశ జగన్నివాస<br/>
త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్ ౧౧- ౩౭<br/><br/>
త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణ-<br/>
స్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ <br/>
వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ<br/>
త్వయా తతం విశ్వమనన్తరూప ౧౧- ౩౮<br/><br/>
వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాఙ్కః<br/>
ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ <br/>
నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః<br/>
పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే ౧౧- ౩౯<br/><br/>
నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే<br/>
నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ <br/>
అనన్తవీర్యామితవిక్రమస్త్వం<br/>
సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ౧౧- ౪౦<br/><br/>
సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం<br/>
హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి <br/>
అజానతా మహిమానం తవేదం<br/>
మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి ౧౧- ౪౧<br/><br/>
యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి<br/>
విహారశయ్యాసనభోజనేషు <br/>
ఏకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం<br/>
తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ౧౧- ౪౨<br/><br/>
పితాసి లోకస్య చరాచరస్య<br/>
త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్ <br/>
న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో<br/>
లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ ౧౧- ౪౩<br/><br/>
తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం<br/>
ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యమ్ <br/>
పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః<br/>
ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుమ్ ౧౧- ౪౪<br/><br/>
అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా<br/>
భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే <br/>
తదేవ మే దర్శయ దేవ రూపం<br/>
ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౧౧- ౪౫<br/><br/>
కిరీటినం గదినం చక్రహస్త-<br/>
మిచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ <br/>
తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన<br/>
సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే ౧౧- ౪౬<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం<br/>
రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్ <br/>
తేజోమయం విశ్వమనన్తమాద్యం<br/>
యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వమ్ ౧౧- ౪౭<br/><br/>
న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానై-<br/>
ర్న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః <br/>
ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే<br/>
ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర ౧౧- ౪౮<br/><br/>
మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో<br/>
దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదమ్ <br/>
వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం<br/>
తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య ౧౧- ౪౯<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా<br/>
స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః <br/>
ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం<br/>
భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా ౧౧- ౫౦<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన <br/>
ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః ౧౧- ౫౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ <br/>
దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకాఙ్క్షిణః ౧౧- ౫౨<br/><br/>
నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా <br/>
శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా ౧౧- ౫౩<br/><br/>
భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున <br/>
జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరంతప ౧౧- ౫౪<br/><br/>
మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సఙ్గవర్జితః <br/>
నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాణ్డవ ౧౧- ౫౫<br/><br/>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విశ్వరూపదర్శనయోగో నామైకాదశోఽధ్యాయః ౧౧ <br/>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౨: భక్తియోగం
1426
1437
2006-07-09T00:19:56Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ ద్వాదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
ఏవం సతతయుక్తా యే భక్తాస్త్వాం పర్యుపాసతే <br>
యే చాప్యక్షరమవ్యక్తం తేషాం కే యోగవిత్తమాః ౧౨- ౧<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
మయ్యావేశ్య మనో యే మాం నిత్యయుక్తా ఉపాసతే <br>
శ్రద్ధయా పరయోపేతాస్తే మే యుక్తతమా మతాః ౧౨- ౨<br><br>
యే త్వక్షరమనిర్దేశ్యమవ్యక్తం పర్యుపాసతే <br>
సర్వత్రగమచిన్త్యం చ కూటస్థమచలం ధ్రువమ్ ౧౨- ౩<br><br>
సంనియమ్యేన్ద్రియగ్రామం సర్వత్ర సమబుద్ధయః <br>
తే ప్రాప్నువన్తి మామేవ సర్వభూతహితే రతాః ౧౨- ౪<br><br>
క్లేశోఽధికతరస్తేషామవ్యక్తాసక్తచేతసామ్ <br>
అవ్యక్తా హి గతిర్దుఃఖం దేహవద్భిరవాప్యతే ౧౨- ౫<br><br>
యే తు సర్వాణి కర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరాః <br>
అనన్యేనైవ యోగేన మాం ధ్యాయన్త ఉపాసతే ౧౨- ౬<br><br>
తేషామహం సముద్ధర్తా మృత్యుసంసారసాగరాత్ <br>
భవామి నచిరాత్పార్థ మయ్యావేశితచేతసామ్ ౧౨- ౭<br><br>
మయ్యేవ మన ఆధత్స్వ మయి బుద్ధిం నివేశయ <br>
నివసిష్యసి మయ్యేవ అత ఊర్ధ్వం న సంశయః ౧౨- ౮<br><br>
అథ చిత్తం సమాధాతుం న శక్నోషి మయి స్థిరమ్ <br>
అభ్యాసయోగేన తతో మామిచ్ఛాప్తుం ధనంజయ ౧౨- ౯<br><br>
అభ్యాసేఽప్యసమర్థోఽసి మత్కర్మపరమో భవ <br>
మదర్థమపి కర్మాణి కుర్వన్సిద్ధిమవాప్స్యసి ౧౨- ౧౦<br><br>
అథైతదప్యశక్తోఽసి కర్తుం మద్యోగమాశ్రితః <br>
సర్వకర్మఫలత్యాగం తతః కురు యతాత్మవాన్ ౧౨- ౧౧<br><br>
శ్రేయో హి జ్ఞానమభ్యాసాజ్జ్ఞానాద్ధ్యానం విశిష్యతే <br>
ధ్యానాత్కర్మఫలత్యాగస్త్యాగాచ్ఛాన్తిరనన్తరమ్ ౧౨- ౧౨<br><br>
అద్వేష్టా సర్వభూతానాం మైత్రః కరుణ ఏవ చ <br>
నిర్మమో నిరహంకారః సమదుఃఖసుఖః క్షమీ ౧౨- ౧౩<br><br>
సంతుష్టః సతతం యోగీ యతాత్మా దృఢనిశ్చయః <br>
మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౧౨- ౧౪<br><br>
యస్మాన్నోద్విజతే లోకో లోకాన్నోద్విజతే చ యః <br>
హర్షామర్షభయోద్వేగైర్ముక్తో యః స చ మే ప్రియః ౧౨- ౧౫<br><br>
అనపేక్షః శుచిర్దక్ష ఉదాసీనో గతవ్యథః <br>
సర్వారమ్భపరిత్యాగీ యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౧౨- ౧౬<br><br>
యో న హృష్యతి న ద్వేష్టి న శోచతి న కాఙ్క్షతి <br>
శుభాశుభపరిత్యాగీ భక్తిమాన్యః స మే ప్రియః ౧౨- ౧౭<br><br>
సమః శత్రౌ చ మిత్రే చ తథా మానాపమానయోః <br>
శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు సమః సఙ్గవివర్జితః ౧౨- ౧౮<br><br>
తుల్యనిన్దాస్తుతిర్మౌనీ సన్తుష్టో యేన కేనచిత్ <br>
అనికేతః స్థిరమతిర్భక్తిమాన్మే ప్రియో నరః ౧౨- ౧౯<br><br>
యే తు ధర్మ్యామృతమిదం యథోక్తం పర్యుపాసతే <br>
శ్రద్దధానా మత్పరమా భక్తాస్తేఽతీవ మే ప్రియాః ౧౨- ౨౦<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే భక్తియోగో నామ ద్వాదశోఽధ్యాయః ౧౨ <br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౩: క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగం
1427
1438
2006-07-09T00:21:19Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ త్రయోదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఇదం శరీరం కౌన్తేయ క్షేత్రమిత్యభిధీయతే <br>
ఏతద్యో వేత్తి తం ప్రాహుః క్షేత్రజ్ఞ ఇతి తద్విదః ౧౩- ౧<br><br>
క్షేత్రజ్ఞం చాపి మాం విద్ధి సర్వక్షేత్రేషు భారత <br>
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం యత్తజ్జ్ఞానం మతం మమ ౧౩- ౨<br><br>
తత్క్షేత్రం యచ్చ యాదృక్చ యద్వికారి యతశ్చ యత్ <br>
స చ యో యత్ప్రభావశ్చ తత్సమాసేన మే శృణు ౧౩- ౩<br><br>
ఋషిభిర్బహుధా గీతం ఛన్దోభిర్వివిధైః పృథక్ <br>
బ్రహ్మసూత్రపదైశ్చైవ హేతుమద్భిర్వినిశ్చితైః ౧౩- ౪<br><br>
మహాభూతాన్యహంకారో బుద్ధిరవ్యక్తమేవ చ <br>
ఇన్ద్రియాణి దశైకం చ పఞ్చ చేన్ద్రియగోచరాః ౧౩- ౫<br><br>
ఇచ్ఛా ద్వేషః సుఖం దుఃఖం సంఘాతశ్చేతనా ధృతిః <br>
ఏతత్క్షేత్రం సమాసేన సవికారముదాహృతమ్ ౧౩- ౬<br><br>
అమానిత్వమదమ్భిత్వమహింసా క్షాన్తిరార్జవమ్ <br>
ఆచార్యోపాసనం శౌచం స్థైర్యమాత్మవినిగ్రహః ౧౩- ౭<br><br>
ఇన్ద్రియార్థేషు వైరాగ్యమనహంకార ఏవ చ <br>
జన్మమృత్యుజరావ్యాధిదుఃఖదోషానుదర్శనమ్ ౧౩- ౮<br><br>
అసక్తిరనభిష్వఙ్గః పుత్రదారగృహాదిషు <br>
నిత్యం చ సమచిత్తత్వమిష్టానిష్టోపపత్తిషు ౧౩- ౯<br><br>
మయి చానన్యయోగేన భక్తిరవ్యభిచారిణీ <br>
వివిక్తదేశసేవిత్వమరతిర్జనసంసది ౧౩- ౧౦<br><br>
అధ్యాత్మజ్ఞాననిత్యత్వం తత్త్వజ్ఞానార్థదర్శనమ్ <br>
ఏతజ్జ్ఞానమితి ప్రోక్తమజ్ఞానం యదతోఽన్యథా ౧౩- ౧౧<br><br>
జ్ఞేయం యత్తత్ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వామృతమశ్నుతే <br>
అనాది మత్పరం బ్రహ్మ న సత్తన్నాసదుచ్యతే ౧౩- ౧౨<br><br>
సర్వతః పాణిపాదం తత్సర్వతోఽక్షిశిరోముఖమ్ <br>
సర్వతః శ్రుతిమల్లోకే సర్వమావృత్య తిష్ఠతి ౧౩- ౧౩<br><br>
సర్వేన్ద్రియగుణాభాసం సర్వేన్ద్రియవివర్జితమ్ <br>
అసక్తం సర్వభృచ్చైవ నిర్గుణం గుణభోక్తృ చ ౧౩- ౧౪<br><br>
బహిరన్తశ్చ భూతానామచరం చరమేవ చ <br>
సూక్ష్మత్వాత్తదవిజ్ఞేయం దూరస్థం చాన్తికే చ తత్ ౧౩- ౧౫<br><br>
అవిభక్తం చ భూతేషు విభక్తమివ చ స్థితమ్ <br>
భూతభర్తృ చ తజ్జ్ఞేయం గ్రసిష్ణు ప్రభవిష్ణు చ ౧౩- ౧౬<br><br>
జ్యోతిషామపి తజ్జ్యోతిస్తమసః పరముచ్యతే <br>
జ్ఞానం జ్ఞేయం జ్ఞానగమ్యం హృది సర్వస్య విష్ఠితమ్ ౧౩- ౧౭<br><br>
ఇతి క్షేత్రం తథా జ్ఞానం జ్ఞేయం చోక్తం సమాసతః <br>
మద్భక్త ఏతద్విజ్ఞాయ మద్భావాయోపపద్యతే ౧౩- ౧౮<br><br>
ప్రకృతిం పురుషం చైవ విద్ధ్యనాదీ ఉభావపి <br>
వికారాంశ్చ గుణాంశ్చైవ విద్ధి ప్రకృతిసంభవాన్ ౧౩- ౧౯<br><br>
కార్యకరణకర్తృత్వే హేతుః ప్రకృతిరుచ్యతే <br>
పురుషః సుఖదుఃఖానాం భోక్తృత్వే హేతురుచ్యతే ౧౩- ౨౦<br><br>
పురుషః ప్రకృతిస్థో హి భుఙ్క్తే ప్రకృతిజాన్గుణాన్ <br>
కారణం గుణసఙ్గోఽస్య సదసద్యోనిజన్మసు ౧౩- ౨౧<br><br>
ఉపద్రష్టానుమన్తా చ భర్తా భోక్తా మహేశ్వరః <br>
పరమాత్మేతి చాప్యుక్తో దేహేఽస్మిన్పురుషః పరః ౧౩- ౨౨<br><br>
య ఏవం వేత్తి పురుషం ప్రకృతిం చ గుణైః సహ <br>
సర్వథా వర్తమానోఽపి న స భూయోఽభిజాయతే ౧౩- ౨౩<br><br>
ధ్యానేనాత్మని పశ్యన్తి కేచిదాత్మానమాత్మనా <br>
అన్యే సాంఖ్యేన యోగేన కర్మయోగేన చాపరే ౧౩- ౨౪<br><br>
అన్యే త్వేవమజానన్తః శ్రుత్వాన్యేభ్య ఉపాసతే <br>
తేఽపి చాతితరన్త్యేవ మృత్యుం శ్రుతిపరాయణాః ౧౩- ౨౫<br><br>
యావత్సంజాయతే కించిత్సత్త్వం స్థావరజఙ్గమమ్ <br>
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞసంయోగాత్తద్విద్ధి భరతర్షభ ౧౩- ౨౬<br><br>
సమం సర్వేషు భూతేషు తిష్ఠన్తం పరమేశ్వరమ్ <br>
వినశ్యత్స్వవినశ్యన్తం యః పశ్యతి స పశ్యతి ౧౩- ౨౭<br><br>
సమం పశ్యన్హి సర్వత్ర సమవస్థితమీశ్వరమ్ <br>
న హినస్త్యాత్మనాత్మానం తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౧౩- ౨౮<br><br>
ప్రకృత్యైవ చ కర్మాణి క్రియమాణాని సర్వశః <br>
యః పశ్యతి తథాత్మానమకర్తారం స పశ్యతి ౧౩- ౨౯<br><br>
యదా భూతపృథగ్భావమేకస్థమనుపశ్యతి <br>
తత ఏవ చ విస్తారం బ్రహ్మ సంపద్యతే తదా ౧౩- ౩౦<br><br>
అనాదిత్వాన్నిర్గుణత్వాత్పరమాత్మాయమవ్యయః <br>
శరీరస్థోఽపి కౌన్తేయ న కరోతి న లిప్యతే ౧౩- ౩౧<br><br>
యథా సర్వగతం సౌక్ష్మ్యాదాకాశం నోపలిప్యతే <br>
సర్వత్రావస్థితో దేహే తథాత్మా నోపలిప్యతే ౧౩- ౩౨<br><br>
యథా ప్రకాశయత్యేకః కృత్స్నం లోకమిమం రవిః <br>
క్షేత్రం క్షేత్రీ తథా కృత్స్నం ప్రకాశయతి భారత ౧౩- ౩౩<br><br>
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోరేవమన్తరం జ్ఞానచక్షుషా <br>
భూతప్రకృతిమోక్షం చ యే విదుర్యాన్తి తే పరమ్ ౧౩- ౩౪<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగో నామ త్రయోదశోఽధ్యాయః ౧౩ <br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౪: గుణత్రయవిభాగయోగం
1428
1439
2006-07-09T00:22:24Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ చతుర్దశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
పరం భూయః ప్రవక్ష్యామి జ్ఞానానాం జ్ఞానముత్తమమ్ <br>
యజ్జ్ఞాత్వా మునయః సర్వే పరాం సిద్ధిమితో గతాః ౧౪- ౧<br><br>
ఇదం జ్ఞానముపాశ్రిత్య మమ సాధర్మ్యమాగతాః <br>
సర్గేఽపి నోపజాయన్తే ప్రలయే న వ్యథన్తి చ ౧౪- ౨<br><br>
మమ యోనిర్మహద్బ్రహ్మ తస్మిన్గర్భం దధామ్యహమ్ <br>
సంభవః సర్వభూతానాం తతో భవతి భారత ౧౪- ౩<br><br>
సర్వయోనిషు కౌన్తేయ మూర్తయః సంభవన్తి యాః <br>
తాసాం బ్రహ్మ మహద్యోనిరహం బీజప్రదః పితా ౧౪- ౪<br><br>
సత్త్వం రజస్తమ ఇతి గుణాః ప్రకృతిసంభవాః <br>
నిబధ్నన్తి మహాబాహో దేహే దేహినమవ్యయమ్ ౧౪- ౫<br><br>
తత్ర సత్త్వం నిర్మలత్వాత్ప్రకాశకమనామయమ్ <br>
సుఖసఙ్గేన బధ్నాతి జ్ఞానసఙ్గేన చానఘ ౧౪- ౬<br><br>
రజో రాగాత్మకం విద్ధి తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్ <br>
తన్నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన దేహినమ్ ౧౪- ౭<br><br>
తమస్త్వజ్ఞానజం విద్ధి మోహనం సర్వదేహినామ్ <br>
ప్రమాదాలస్యనిద్రాభిస్తన్నిబధ్నాతి భారత ౧౪- ౮<br><br>
సత్త్వం సుఖే సంజయతి రజః కర్మణి భారత <br>
జ్ఞానమావృత్య తు తమః ప్రమాదే సంజయత్యుత ౧౪- ౯<br><br>
రజస్తమశ్చాభిభూయ సత్త్వం భవతి భారత <br>
రజః సత్త్వం తమశ్చైవ తమః సత్త్వం రజస్తథా ౧౪- ౧౦<br><br>
సర్వద్వారేషు దేహేఽస్మిన్ప్రకాశ ఉపజాయతే <br>
జ్ఞానం యదా తదా విద్యాద్వివృద్ధం సత్త్వమిత్యుత ౧౪- ౧౧<br><br>
లోభః ప్రవృత్తిరారమ్భః కర్మణామశమః స్పృహా <br>
రజస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే భరతర్షభ ౧౪- ౧౨<br><br>
అప్రకాశోఽప్రవృత్తిశ్చ ప్రమాదో మోహ ఏవ చ <br>
తమస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే కురునన్దన ౧౪- ౧౩<br><br>
యదా సత్త్వే ప్రవృద్ధే తు ప్రలయం యాతి దేహభృత్ <br>
తదోత్తమవిదాం లోకానమలాన్ప్రతిపద్యతే ౧౪- ౧౪<br><br>
రజసి ప్రలయం గత్వా కర్మసఙ్గిషు జాయతే <br>
తథా ప్రలీనస్తమసి మూఢయోనిషు జాయతే ౧౪- ౧౫<br><br>
కర్మణః సుకృతస్యాహుః సాత్త్వికం నిర్మలం ఫలమ్ <br>
రజసస్తు ఫలం దుఃఖమజ్ఞానం తమసః ఫలమ్ ౧౪- ౧౬<br><br>
సత్త్వాత్సంజాయతే జ్ఞానం రజసో లోభ ఏవ చ <br>
ప్రమాదమోహౌ తమసో భవతోఽజ్ఞానమేవ చ ౧౪- ౧౭<br><br>
ఊర్ధ్వం గచ్ఛన్తి సత్త్వస్థా మధ్యే తిష్ఠన్తి రాజసాః <br>
జఘన్యగుణవృత్తిస్థా అధో గచ్ఛన్తి తామసాః ౧౪- ౧౮<br><br>
నాన్యం గుణేభ్యః కర్తారం యదా ద్రష్టానుపశ్యతి <br>
గుణేభ్యశ్చ పరం వేత్తి మద్భావం సోఽధిగచ్ఛతి ౧౪- ౧౯<br><br>
గుణానేతానతీత్య త్రీన్దేహీ దేహసముద్భవాన్ <br>
జన్మమృత్యుజరాదుఃఖైర్విముక్తోఽమృతమశ్నుతే ౧౪- ౨౦<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
కైర్లిఙ్గైస్త్రీన్గుణానేతానతీతో భవతి ప్రభో <br>
కిమాచారః కథం చైతాంస్త్రీన్గుణానతివర్తతే ౧౪- ౨౧<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ప్రకాశం చ ప్రవృత్తిం చ మోహమేవ చ పాణ్డవ <br>
న ద్వేష్టి సంప్రవృత్తాని న నివృత్తాని కాఙ్క్షతి ౧౪- ౨౨<br><br>
ఉదాసీనవదాసీనో గుణైర్యో న విచాల్యతే <br>
గుణా వర్తన్త ఇత్యేవ యోఽవతిష్ఠతి నేఙ్గతే ౧౪- ౨౩<br><br>
సమదుఃఖసుఖః స్వస్థః సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః <br>
తుల్యప్రియాప్రియో ధీరస్తుల్యనిన్దాత్మసంస్తుతిః ౧౪- ౨౪<br><br>
మానాపమానయోస్తుల్యస్తుల్యో మిత్రారిపక్షయోః <br>
సర్వారమ్భపరిత్యాగీ గుణాతీతః స ఉచ్యతే ౧౪- ౨౫<br><br>
మాం చ యోఽవ్యభిచారేణ భక్తియోగేన సేవతే <br>
స గుణాన్సమతీత్యైతాన్బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౧౪- ౨౬<br><br>
బ్రహ్మణో హి ప్రతిష్ఠాహమమృతస్యావ్యయస్య చ <br>
శాశ్వతస్య చ ధర్మస్య సుఖస్యైకాన్తికస్య చ ౧౪- ౨౭<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే గుణత్రయవిభాగయోగో నామ చతుర్దశోఽధ్యాయః ౧౪<br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౫: పురుషోత్తమయోగం
1429
1440
2006-07-09T00:23:57Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br/>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ పఞ్చదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఊర్ధ్వమూలమధఃశాఖమశ్వత్థం ప్రాహురవ్యయమ్ <br/>
ఛన్దాంసి యస్య పర్ణాని యస్తం వేద స వేదవిత్ ౧౫- ౧<br/><br/>
అధశ్చోర్ధ్వం ప్రసృతాస్తస్య శాఖా<br/>
గుణప్రవృద్ధా విషయప్రవాలాః <br/>
అధశ్చ మూలాన్యనుసంతతాని<br/>
కర్మానుబన్ధీని మనుష్యలోకే ౧౫- ౨<br/><br/>
న రూపమస్యేహ తథోపలభ్యతే<br/>
నాన్తో న చాదిర్న చ సంప్రతిష్ఠా <br/>
అశ్వత్థమేనం సువిరూఢమూల-<br/>
మసఙ్గశస్త్రేణ దృఢేన ఛిత్త్వా ౧౫- ౩<br/><br/>
తతః పదం తత్పరిమార్గితవ్యం<br/>
యస్మిన్గతా న నివర్తన్తి భూయః <br/>
తమేవ చాద్యం పురుషం ప్రపద్యే<br/>
యతః ప్రవృత్తిః ప్రసృతా పురాణీ ౧౫- ౪<br/><br/>
నిర్మానమోహా జితసఙ్గదోషా<br/>
అధ్యాత్మనిత్యా వినివృత్తకామాః <br/>
ద్వన్ద్వైర్విముక్తాః సుఖదుఃఖసంజ్ఞై- <br/>
ర్గచ్ఛన్త్యమూఢాః పదమవ్యయం తత్ ౧౫- ౫<br/><br/>
న తద్భాసయతే సూర్యో న శశాఙ్కో న పావకః <br/>
యద్గత్వా న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౧౫- ౬<br/><br/>
మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః <br/>
మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి ౧౫- ౭<br/><br/>
శరీరం యదవాప్నోతి యచ్చాప్యుత్క్రామతీశ్వరః <br/>
గృహిత్వైతాని సంయాతి వాయుర్గన్ధానివాశయాత్ ౧౫- ౮<br/><br/>
శ్రోత్రం చక్షుః స్పర్శనం చ రసనం ఘ్రాణమేవ చ <br/>
అధిష్ఠాయ మనశ్చాయం విషయానుపసేవతే ౧౫- ౯<br/><br/>
ఉత్క్రామన్తం స్థితం వాపి భుఞ్జానం వా గుణాన్వితమ్ <br/>
విమూఢా నానుపశ్యన్తి పశ్యన్తి జ్ఞానచక్షుషః ౧౫- ౧౦<br/><br/>
యతన్తో యోగినశ్చైనం పశ్యన్త్యాత్మన్యవస్థితమ్ <br/>
యతన్తోఽప్యకృతాత్మానో నైనం పశ్యన్త్యచేతసః ౧౫- ౧౧<br/><br/>
యదాదిత్యగతం తేజో జగద్భాసయతేఽఖిలమ్ <br/>
యచ్చన్ద్రమసి యచ్చాగ్నౌ తత్తేజో విద్ధి మామకమ్ ౧౫- ౧౨<br/><br/>
గామావిశ్య చ భూతాని ధారయామ్యహమోజసా <br/>
పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః సోమో భూత్వా రసాత్మకః ౧౫- ౧౩<br/><br/>
అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః <br/>
ప్రాణాపానసమాయుక్తః పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్ ౧౫- ౧౪<br/><br/>
సర్వస్య చాహం హృది సంనివిష్టో<br/>
మత్తః స్మృతిర్జ్ఞానమపోహనం చ <br/>
వేదైశ్చ సర్వైరహమేవ వేద్యో<br/>
వేదాన్తకృద్వేదవిదేవ చాహమ్ ౧౫- ౧౫<br/><br/>
ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే క్షరశ్చాక్షర ఏవ చ <br/>
క్షరః సర్వాణి భూతాని కూటస్థోఽక్షర ఉచ్యతే ౧౫- ౧౬<br/><br/>
ఉత్తమః పురుషస్త్వన్యః పరమాత్మేత్యుదాహృతః <br/>
యో లోకత్రయమావిశ్య బిభర్త్యవ్యయ ఈశ్వరః ౧౫- ౧౭<br/><br/>
యస్మాత్క్షరమతీతోఽహమక్షరాదపి చోత్తమః <br/>
అతోఽస్మి లోకే వేదే చ ప్రథితః పురుషోత్తమః ౧౫- ౧౮<br/><br/>
యో మామేవమసంమూఢో జానాతి పురుషోత్తమమ్ <br/>
స సర్వవిద్భజతి మాం సర్వభావేన భారత ౧౫- ౧౯<br/><br/>
ఇతి గుహ్యతమం శాస్త్రమిదముక్తం మయానఘ <br/>
ఏతద్బుద్ధ్వా బుద్ధిమాన్స్యాత్కృతకృత్యశ్చ భారత ౧౫- ౨౦<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే పురుషోత్తమయోగో నామ పఞ్చదశోఽధ్యాయః ౧౫ ఓం<br/><br/>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౬: దైవాసురసంపద్విభాగయోగం
1430
1441
2006-07-09T00:25:23Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ షోడశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p>
అభయం సత్త్వసంశుద్ధిర్జ్ఞానయోగవ్యవస్థితిః <br>
దానం దమశ్చ యజ్ఞశ్చ స్వాధ్యాయస్తప ఆర్జవమ్ ౧౬- ౧<br><br>
అహింసా సత్యమక్రోధస్త్యాగః శాన్తిరపైశునమ్ <br>
దయా భూతేష్వలోలుప్త్వం మార్దవం హ్రీరచాపలమ్ ౧౬- ౨<br><br>
తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా <br>
భవన్తి సంపదం దైవీమభిజాతస్య భారత ౧౬- ౩<br><br>
దమ్భో దర్పోఽభిమానశ్చ క్రోధః పారుష్యమేవ చ <br>
అజ్ఞానం చాభిజాతస్య పార్థ సంపదమాసురీమ్ ౧౬- ౪<br><br>
దైవీ సంపద్విమోక్షాయ నిబన్ధాయాసురీ మతా <br>
మా శుచః సంపదం దైవీమభిజాతోఽసి పాణ్డవ ౧౬- ౫<br><br>
ద్వౌ భూతసర్గౌ లోకేఽస్మిన్దైవ ఆసుర ఏవ చ <br>
దైవో విస్తరశః ప్రోక్త ఆసురం పార్థ మే శృణు ౧౬- ౬<br><br>
ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ జనా న విదురాసురాః <br>
న శౌచం నాపి చాచారో న సత్యం తేషు విద్యతే ౧౬- ౭<br><br>
అసత్యమప్రతిష్ఠం తే జగదాహురనీశ్వరమ్ <br>
అపరస్పరసంభూతం కిమన్యత్కామహైతుకమ్ ౧౬- ౮<br><br>
ఏతాం దృష్టిమవష్టభ్య నష్టాత్మానోఽల్పబుద్ధయః <br>
ప్రభవన్త్యుగ్రకర్మాణః క్షయాయ జగతోఽహితాః ౧౬- ౯<br><br>
కామమాశ్రిత్య దుష్పూరం దమ్భమానమదాన్వితాః <br>
మోహాద్గృహీత్వాసద్గ్రాహాన్ప్రవర్తన్తేఽశుచివ్రతాః ౧౬- ౧౦<br><br>
చిన్తామపరిమేయాం చ ప్రలయాన్తాముపాశ్రితాః <br>
కామోపభోగపరమా ఏతావదితి నిశ్చితాః ౧౬- ౧౧<br><br>
ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామక్రోధపరాయణాః <br>
ఈహన్తే కామభోగార్థమన్యాయేనార్థసఞ్చయాన్ ౧౬- ౧౨<br><br>
ఇదమద్య మయా లబ్ధమిమం ప్రాప్స్యే మనోరథమ్ <br>
ఇదమస్తీదమపి మే భవిష్యతి పునర్ధనమ్ ౧౬- ౧౩<br><br>
అసౌ మయా హతః శత్రుర్హనిష్యే చాపరానపి <br>
ఈశ్వరోఽహమహం భోగీ సిద్ధోఽహం బలవాన్సుఖీ ౧౬- ౧౪<br><br>
ఆఢ్యోఽభిజనవానస్మి కోఽన్యోఽస్తి సదృశో మయా <br>
యక్ష్యే దాస్యామి మోదిష్య ఇత్యజ్ఞానవిమోహితాః ౧౬- ౧౫<br><br>
అనేకచిత్తవిభ్రాన్తా మోహజాలసమావృతాః <br>
ప్రసక్తాః కామభోగేషు పతన్తి నరకేఽశుచౌ ౧౬- ౧౬<br><br>
ఆత్మసంభావితాః స్తబ్ధా ధనమానమదాన్వితాః <br>
యజన్తే నామయజ్ఞైస్తే దమ్భేనావిధిపూర్వకమ్ ౧౬- ౧౭<br><br>
అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం చ సంశ్రితాః <br>
మామాత్మపరదేహేషు ప్రద్విషన్తోఽభ్యసూయకాః ౧౬- ౧౮<br><br>
తానహం ద్విషతః క్రురాన్సంసారేషు నరాధమాన్ <br>
క్షిపామ్యజస్రమశుభానాసురీష్వేవ యోనిషు ౧౬- ౧౯<br><br>
ఆసురీం యోనిమాపన్నా మూఢా జన్మని జన్మని <br>
మామప్రాప్యైవ కౌన్తేయ తతో యాన్త్యధమాం గతిమ్ ౧౬- ౨౦<br><br>
త్రివిధం నరకస్యేదం ద్వారం నాశనమాత్మనః <br>
కామః క్రోధస్తథా లోభస్తస్మాదేతత్త్రయం త్యజేత్ ౧౬- ౨౧<br><br>
ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారైస్త్రిభిర్నరః <br>
ఆచరత్యాత్మనః శ్రేయస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౧౬- ౨౨<br><br>
యః శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య వర్తతే కామకారతః <br>
న స సిద్ధిమవాప్నోతి న సుఖం న పరాం గతిమ్ ౧౬- ౨౩<br><br>
తస్మాచ్ఛాస్త్రం ప్రమాణం తే కార్యాకార్యవ్యవస్థితౌ <br>
జ్ఞాత్వా శాస్త్రవిధానోక్తం కర్మ కర్తుమిహార్హసి ౧౬- ౨౪<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే దైవాసురసంపద్విభాగయోగో నామ షోడశోఽధ్యాయః ౧౬<br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౭: శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగం
1431
1442
2006-07-09T00:26:40Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథ సప్తదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
యే శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః <br>
తేషాం నిష్ఠా తు కా కృష్ణ సత్త్వమాహో రజస్తమః ౧౭- ౧<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
త్రివిధా భవతి శ్రద్ధా దేహినాం సా స్వభావజా <br>
సాత్త్వికీ రాజసీ చైవ తామసీ చేతి తాం శృణు ౧౭- ౨<br><br>
సత్త్వానురూపా సర్వస్య శ్రద్ధా భవతి భారత <br>
శ్రద్ధామయోఽయం పురుషో యో యచ్ఛ్రద్ధః స ఏవ సః ౧౭- ౩<br><br>
యజన్తే సాత్త్వికా దేవాన్యక్షరక్షాంసి రాజసాః <br>
ప్రేతాన్భూతగణాంశ్చాన్యే యజన్తే తామసా జనాః ౧౭- ౪<br><br>
అశాస్త్రవిహితం ఘోరం తప్యన్తే యే తపో జనాః <br>
దమ్భాహంకారసంయుక్తాః కామరాగబలాన్వితాః ౧౭- ౫<br><br>
కర్షయన్తః శరీరస్థం భూతగ్రామమచేతసః <br>
మాం చైవాన్తఃశరీరస్థం తాన్విద్ధ్యాసురనిశ్చయాన్ ౧౭- ౬<br><br>
ఆహారస్త్వపి సర్వస్య త్రివిధో భవతి ప్రియః <br>
యజ్ఞస్తపస్తథా దానం తేషాం భేదమిమం శృణు ౧౭- ౭<br><br>
ఆయుఃసత్త్వబలారోగ్యసుఖప్రీతివివర్ధనాః <br>
రస్యాః స్నిగ్ధాః స్థిరా హృద్యా ఆహారాః సాత్త్వికప్రియాః ౧౭- ౮<br><br>
కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః <br>
ఆహారా రాజసస్యేష్టా దుఃఖశోకామయప్రదాః ౧౭- ౯<br><br>
యాతయామం గతరసం పూతి పర్యుషితం చ యత్ <br>
ఉచ్ఛిష్టమపి చామేధ్యం భోజనం తామసప్రియమ్ ౧౭- ౧౦<br><br>
అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యజ్ఞో విధిదృష్టో య ఇజ్యతే <br>
యష్టవ్యమేవేతి మనః సమాధాయ స సాత్త్వికః ౧౭- ౧౧<br><br>
అభిసంధాయ తు ఫలం దమ్భార్థమపి చైవ యత్ <br>
ఇజ్యతే భరతశ్రేష్ఠ తం యజ్ఞం విద్ధి రాజసమ్ ౧౭- ౧౨<br><br>
విధిహీనమసృష్టాన్నం మన్త్రహీనమదక్షిణమ్ <br>
శ్రద్ధావిరహితం యజ్ఞం తామసం పరిచక్షతే ౧౭- ౧౩<br><br>
దేవద్విజగురుప్రాజ్ఞపూజనం శౌచమార్జవమ్ <br>
బ్రహ్మచర్యమహింసా చ శారీరం తప ఉచ్యతే ౧౭- ౧౪<br><br>
అనుద్వేగకరం వాక్యం సత్యం ప్రియహితం చ యత్ <br>
స్వాధ్యాయాభ్యసనం చైవ వాఙ్మయం తప ఉచ్యతే ౧౭- ౧౫<br><br>
మనః ప్రసాదః సౌమ్యత్వం మౌనమాత్మవినిగ్రహః <br>
భావసంశుద్ధిరిత్యేతత్తపో మానసముచ్యతే ౧౭- ౧౬<br><br>
శ్రద్ధయా పరయా తప్తం తపస్తత్త్రివిధం నరైః <br>
అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యుక్తైః సాత్త్వికం పరిచక్షతే ౧౭- ౧౭<br><br>
సత్కారమానపూజార్థం తపో దమ్భేన చైవ యత్ <br>
క్రియతే తదిహ ప్రోక్తం రాజసం చలమధ్రువమ్ ౧౭- ౧౮<br><br>
మూఢగ్రాహేణాత్మనో యత్పీడయా క్రియతే తపః <br>
పరస్యోత్సాదనార్థం వా తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౭- ౧౯<br><br>
దాతవ్యమితి యద్దానం దీయతేఽనుపకారిణే <br>
దేశే కాలే చ పాత్రే చ తద్దానం సాత్త్వికం స్మృతమ్ ౧౭- ౨౦<br><br>
యత్తు ప్రత్యుపకారార్థం ఫలముద్దిశ్య వా పునః <br>
దీయతే చ పరిక్లిష్టం తద్దానం రాజసం స్మృతమ్ ౧౭- ౨౧<br><br>
అదేశకాలే యద్దానమపాత్రేభ్యశ్చ దీయతే <br>
అసత్కృతమవజ్ఞాతం తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౭- ౨౨<br><br>
తత్సదితి నిర్దేశో బ్రహ్మణస్త్రివిధః స్మృతః <br>
బ్రాహ్మణాస్తేన వేదాశ్చ యజ్ఞాశ్చ విహితాః పురా ౧౭- ౨౩<br><br>
తస్మాదోమిత్యుదాహృత్య యజ్ఞదానతపఃక్రియాః <br>
ప్రవర్తన్తే విధానోక్తాః సతతం బ్రహ్మవాదినామ్ ౧౭- ౨౪<br><br>
తదిత్యనభిసన్ధాయ ఫలం యజ్ఞతపఃక్రియాః <br>
దానక్రియాశ్చ వివిధాః క్రియన్తే మోక్షకాఙ్క్షిభిః ౧౭- ౨౫<br><br>
సద్భావే సాధుభావే చ సదిత్యేతత్ప్రయుజ్యతే <br>
ప్రశస్తే కర్మణి తథా సచ్ఛబ్దః పార్థ యుజ్యతే ౧౭- ౨౬<br><br>
యజ్ఞే తపసి దానే చ స్థితిః సదితి చోచ్యతే <br>
కర్మ చైవ తదర్థీయం సదిత్యేవాభిధీయతే ౧౭- ౨౭<br><br>
అశ్రద్ధయా హుతం దత్తం తపస్తప్తం కృతం చ యత్ <br>
అసదిత్యుచ్యతే పార్థ న చ తత్ప్రేత్య నో ఇహ ౧౭- ౨౮<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగో నామ సప్తదశోఽధ్యాయః ౧౭<br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
అధ్యాయం ౧౮: మోక్షసంన్యాసయోగం
1432
1443
2006-07-09T00:27:45Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
ఓం<br>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br>
'''అథాష్టాదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
సంన్యాసస్య మహాబాహో తత్త్వమిచ్ఛామి వేదితుమ్ <br>
త్యాగస్య చ హృషీకేశ పృథక్కేశినిషూదన ౧౮- ౧<br><br>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
కామ్యానాం కర్మణాం న్యాసం సంన్యాసం కవయో విదుః <br>
సర్వకర్మఫలత్యాగం ప్రాహుస్త్యాగం విచక్షణాః ౧౮- ౨<br><br>
త్యాజ్యం దోషవదిత్యేకే కర్మ ప్రాహుర్మనీషిణః <br>
యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యమితి చాపరే ౧౮- ౩<br><br>
నిశ్చయం శృణు మే తత్ర త్యాగే భరతసత్తమ <br>
త్యాగో హి పురుషవ్యాఘ్ర త్రివిధః సంప్రకీర్తితః ౧౮- ౪<br><br>
యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యం కార్యమేవ తత్ <br>
యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్ ౧౮- ౫<br><br>
ఏతాన్యపి తు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలాని చ <br>
కర్తవ్యానీతి మే పార్థ నిశ్చితం మతముత్తమమ్ ౧౮- ౬<br><br>
నియతస్య తు సంన్యాసః కర్మణో నోపపద్యతే <br>
మోహాత్తస్య పరిత్యాగస్తామసః పరికీర్తితః ౧౮- ౭<br><br>
దుఃఖమిత్యేవ యత్కర్మ కాయక్లేశభయాత్త్యజేత్ <br>
స కృత్వా రాజసం త్యాగం నైవ త్యాగఫలం లభేత్ ౧౮- ౮<br><br>
కార్యమిత్యేవ యత్కర్మ నియతం క్రియతేఽర్జున <br>
సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలం చైవ స త్యాగః సాత్త్వికో మతః ౧౮- ౯<br><br>
న ద్వేష్ట్యకుశలం కర్మ కుశలే నానుషజ్జతే <br>
త్యాగీ సత్త్వసమావిష్టో మేధావీ ఛిన్నసంశయః ౧౮- ౧౦<br><br>
న హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః <br>
యస్తు కర్మఫలత్యాగీ స త్యాగీత్యభిధీయతే ౧౮- ౧౧<br><br>
అనిష్టమిష్టం మిశ్రం చ త్రివిధం కర్మణః ఫలమ్ <br>
భవత్యత్యాగినాం ప్రేత్య న తు సంన్యాసినాం క్వచిత్ ౧౮- ౧౨<br><br>
పఞ్చైతాని మహాబాహో కారణాని నిబోధ మే <br>
సాంఖ్యే కృతాన్తే ప్రోక్తాని సిద్ధయే సర్వకర్మణామ్ ౧౮- ౧౩<br><br>
అధిష్ఠానం తథా కర్తా కరణం చ పృథగ్విధమ్ <br>
వివిధాశ్చ పృథక్చేష్టా దైవం చైవాత్ర పఞ్చమమ్ ౧౮- ౧౪<br><br>
శరీరవాఙ్మనోభిర్యత్కర్మ ప్రారభతే నరః <br>
న్యాయ్యం వా విపరీతం వా పఞ్చైతే తస్య హేతవః ౧౮- ౧౫<br><br>
తత్రైవం సతి కర్తారమాత్మానం కేవలం తు యః <br>
పశ్యత్యకృతబుద్ధిత్వాన్న స పశ్యతి దుర్మతిః ౧౮- ౧౬<br><br>
యస్య నాహంకృతో భావో బుద్ధిర్యస్య న లిప్యతే <br>
హత్వాపి స ఇమాఁల్లోకాన్న హన్తి న నిబధ్యతే ౧౮- ౧౭<br><br>
జ్ఞానం జ్ఞేయం పరిజ్ఞాతా త్రివిధా కర్మచోదనా <br>
కరణం కర్మ కర్తేతి త్రివిధః కర్మసంగ్రహః ౧౮- ౧౮<br><br>
జ్ఞానం కర్మ చ కర్తా చ త్రిధైవ గుణభేదతః <br>
ప్రోచ్యతే గుణసంఖ్యానే యథావచ్ఛృణు తాన్యపి ౧౮- ౧౯<br><br>
సర్వభూతేషు యేనైకం భావమవ్యయమీక్షతే <br>
అవిభక్తం విభక్తేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి సాత్త్వికమ్ ౧౮- ౨౦<br><br>
పృథక్త్వేన తు యజ్జ్ఞానం నానాభావాన్పృథగ్విధాన్ <br>
వేత్తి సర్వేషు భూతేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి రాజసమ్ ౧౮- ౨౧<br><br>
యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్ <br>
అతత్త్వార్థవదల్పం చ తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౮- ౨౨<br><br>
నియతం సఙ్గరహితమరాగద్వేషతః కృతమ్ <br>
అఫలప్రేప్సునా కర్మ యత్తత్సాత్త్వికముచ్యతే ౧౮- ౨౩<br><br>
యత్తు కామేప్సునా కర్మ సాహంకారేణ వా పునః <br>
క్రియతే బహులాయాసం తద్రాజసముదాహృతమ్ ౧౮- ౨౪<br><br>
అనుబన్ధం క్షయం హింసామనవేక్ష్య చ పౌరుషమ్ <br>
మోహాదారభ్యతే కర్మ యత్తత్తామసముచ్యతే ౧౮- ౨౫<br><br>
ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ ధృత్యుత్సాహసమన్వితః <br>
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ౧౮- ౨౬<br><br>
రాగీ కర్మఫలప్రేప్సుర్లుబ్ధో హింసాత్మకోఽశుచిః <br>
హర్షశోకాన్వితః కర్తా రాజసః పరికీర్తితః ౧౮- ౨౭<br><br>
అయుక్తః ప్రాకృతః స్తబ్ధః శఠో నైష్కృతికోఽలసః <br>
విషాదీ దీర్ఘసూత్రీ చ కర్తా తామస ఉచ్యతే ౧౮- ౨౮<br><br>
బుద్ధేర్భేదం ధృతేశ్చైవ గుణతస్త్రివిధం శృణు <br>
ప్రోచ్యమానమశేషేణ పృథక్త్వేన ధనంజయ ౧౮- ౨౯<br><br>
ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ కార్యాకార్యే భయాభయే <br>
బన్ధం మోక్షం చ యా వేత్తి బుద్ధిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౧౮- ౩౦<br><br>
యయా ధర్మమధర్మం చ కార్యం చాకార్యమేవ చ <br>
అయథావత్ప్రజానాతి బుద్ధిః సా పార్థ రాజసీ ౧౮- ౩౧<br><br>
అధర్మం ధర్మమితి యా మన్యతే తమసావృతా <br>
సర్వార్థాన్విపరీతాంశ్చ బుద్ధిః సా పార్థ తామసీ ౧౮- ౩౨<br><br>
ధృత్యా యయా ధారయతే మనఃప్రాణేన్ద్రియక్రియాః <br>
యోగేనావ్యభిచారిణ్యా ధృతిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౧౮- ౩౩<br><br>
యయా తు ధర్మకామార్థాన్ధృత్యా ధారయతేఽర్జున <br>
ప్రసఙ్గేన ఫలాకాఙ్క్షీ ధృతిః సా పార్థ రాజసీ ౧౮- ౩౪<br><br>
యయా స్వప్నం భయం శోకం విషాదం మదమేవ చ <br>
న విముఞ్చతి దుర్మేధా ధృతిః సా పార్థ తామసీ ౧౮- ౩౫<br><br>
సుఖం త్విదానీం త్రివిధం శృణు మే భరతర్షభ <br>
అభ్యాసాద్రమతే యత్ర దుఃఖాన్తం చ నిగచ్ఛతి ౧౮- ౩౬<br><br>
యత్తదగ్రే విషమివ పరిణామేఽమృతోపమమ్ <br>
తత్సుఖం సాత్త్వికం ప్రోక్తమాత్మబుద్ధిప్రసాదజమ్ ౧౮- ౩౭<br><br>
విషయేన్ద్రియసంయోగాద్యత్తదగ్రేఽమృతోపమమ్ <br>
పరిణామే విషమివ తత్సుఖం రాజసం స్మృతమ్ ౧౮- ౩౮<br><br>
యదగ్రే చానుబన్ధే చ సుఖం మోహనమాత్మనః <br>
నిద్రాలస్యప్రమాదోత్థం తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౮- ౩౯<br><br>
న తదస్తి పృథివ్యాం వా దివి దేవేషు వా పునః <br>
సత్త్వం ప్రకృతిజైర్ముక్తం యదేభిః స్యాత్త్రిభిర్గుణైః ౧౮- ౪౦<br><br>
బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం చ పరన్తప <br>
కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ౧౮- ౪౧<br><br>
శమో దమస్తపః శౌచం క్షాన్తిరార్జవమేవ చ <br>
జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ౧౮- ౪౨<br><br>
శౌర్యం తేజో ధృతిర్దాక్ష్యం యుద్ధే చాప్యపలాయనమ్ <br>
దానమీశ్వరభావశ్చ క్షాత్రం కర్మ స్వభావజమ్ ౧౮- ౪౩<br><br>
కృషిగౌరక్ష్యవాణిజ్యం వైశ్యకర్మ స్వభావజమ్ <br>
పరిచర్యాత్మకం కర్మ శూద్రస్యాపి స్వభావజమ్ ౧౮- ౪౪<br><br>
స్వే స్వే కర్మణ్యభిరతః సంసిద్ధిం లభతే నరః <br>
స్వకర్మనిరతః సిద్ధిం యథా విన్దతి తచ్ఛృణు ౧౮- ౪౫<br><br>
యతః ప్రవృత్తిర్భూతానాం యేన సర్వమిదం తతమ్ <br>
స్వకర్మణా తమభ్యర్చ్య సిద్ధిం విన్దతి మానవః ౧౮- ౪౬<br><br>
శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ <br>
స్వభావనియతం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౧౮- ౪౭<br><br>
సహజం కర్మ కౌన్తేయ సదోషమపి న త్యజేత్ <br>
సర్వారమ్భా హి దోషేణ ధూమేనాగ్నిరివావృతాః ౧౮- ౪౮<br><br>
అసక్తబుద్ధిః సర్వత్ర జితాత్మా విగతస్పృహః <br>
నైష్కర్మ్యసిద్ధిం పరమాం సంన్యాసేనాధిగచ్ఛతి ౧౮- ౪౯<br><br>
సిద్ధిం ప్రాప్తో యథా బ్రహ్మ తథాప్నోతి నిబోధ మే <br>
సమాసేనైవ కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా ౧౮- ౫౦<br><br>
బుద్ధ్యా విశుద్ధ్యా యుక్తో ధృత్యాత్మానం నియమ్య చ <br>
శబ్దాదీన్విషయాంస్త్యక్త్వా రాగద్వేషౌ వ్యుదస్య చ ౧౮- ౫౧<br><br>
వివిక్తసేవీ లఘ్వాశీ యతవాక్కాయమానసః <br>
ధ్యానయోగపరో నిత్యం వైరాగ్యం సముపాశ్రితః ౧౮- ౫౨<br><br>
అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం పరిగ్రహమ్ <br>
విముచ్య నిర్మమః శాన్తో బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౧౮- ౫౩<br><br>
బ్రహ్మభూతః ప్రసన్నాత్మా న శోచతి న కాఙ్క్షతి <br>
సమః సర్వేషు భూతేషు మద్భక్తిం లభతే పరామ్ ౧౮- ౫౪<br><br>
భక్త్యా మామభిజానాతి యావాన్యశ్చాస్మి తత్త్వతః <br>
తతో మాం తత్త్వతో జ్ఞాత్వా విశతే తదనన్తరమ్ ౧౮- ౫౫<br><br>
సర్వకర్మాణ్యపి సదా కుర్వాణో మద్వ్యపాశ్రయః <br>
మత్ప్రసాదాదవాప్నోతి శాశ్వతం పదమవ్యయమ్ ౧౮- ౫౬<br><br>
చేతసా సర్వకర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరః <br>
బుద్ధియోగముపాశ్రిత్య మచ్చిత్తః సతతం భవ ౧౮- ౫౭<br><br>
మచ్చిత్తః సర్వదుర్గాణి మత్ప్రసాదాత్తరిష్యసి <br>
అథ చేత్త్వమహంకారాన్న శ్రోష్యసి వినఙ్క్ష్యసి ౧౮- ౫౮<br><br>
యదహంకారమాశ్రిత్య న యోత్స్య ఇతి మన్యసే <br>
మిథ్యైష వ్యవసాయస్తే ప్రకృతిస్త్వాం నియోక్ష్యతి ౧౮- ౫౯<br><br>
స్వభావజేన కౌన్తేయ నిబద్ధః స్వేన కర్మణా <br>
కర్తుం నేచ్ఛసి యన్మోహాత్కరిష్యస్యవశోఽపి తత్ ౧౮- ౬౦<br><br>
ఈశ్వరః సర్వభూతానాం హృద్దేశేఽర్జున తిష్ఠతి <br>
భ్రామయన్సర్వభూతాని యన్త్రారూఢాని మాయయా ౧౮- ౬౧<br><br>
తమేవ శరణం గచ్ఛ సర్వభావేన భారత <br>
తత్ప్రసాదాత్పరాం శాన్తిం స్థానం ప్రాప్స్యసి శాశ్వతమ్ ౧౮- ౬౨<br><br>
ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం గుహ్యాద్గుహ్యతరం మయా <br>
విమృశ్యైతదశేషేణ యథేచ్ఛసి తథా కురు ౧౮- ౬౩<br><br>
సర్వగుహ్యతమం భూయః శృణు మే పరమం వచః <br>
ఇష్టోఽసి మే దృఢమితి తతో వక్ష్యామి తే హితమ్ ౧౮- ౬౪<br><br>
మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు <br>
మామేవైష్యసి సత్యం తే ప్రతిజానే ప్రియోఽసి మే ౧౮- ౬౫<br><br>
సర్వధర్మాన్పరిత్యజ్య మామేకం శరణం వ్రజ <br>
అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యామి మా శుచః ౧౮- ౬౬<br><br>
ఇదం తే నాతపస్కాయ నాభక్తాయ కదాచన <br>
న చాశుశ్రూషవే వాచ్యం న చ మాం యోఽభ్యసూయతి ౧౮- ౬౭<br><br>
య ఇమం పరమం గుహ్యం మద్భక్తేష్వభిధాస్యతి <br>
భక్తిం మయి పరాం కృత్వా మామేవైష్యత్యసంశయః ౧౮- ౬౮<br><br>
న చ తస్మాన్మనుష్యేషు కశ్చిన్మే ప్రియకృత్తమః <br>
భవితా న చ మే తస్మాదన్యః ప్రియతరో భువి ౧౮- ౬౯<br><br>
అధ్యేష్యతే చ య ఇమం ధర్మ్యం సంవాదమావయోః <br>
జ్ఞానయజ్ఞేన తేనాహమిష్టః స్యామితి మే మతిః ౧౮- ౭౦<br><br>
శ్రద్ధావాననసూయశ్చ శృణుయాదపి యో నరః <br>
సోఽపి ముక్తః శుభాఁల్లోకాన్ప్రాప్నుయాత్పుణ్యకర్మణామ్ ౧౮- ౭౧<br><br>
కచ్చిదేతచ్ఛ్రుతం పార్థ త్వయైకాగ్రేణ చేతసా <br>
కచ్చిదజ్ఞానసంమోహః ప్రనష్టస్తే ధనంజయ ౧౮- ౭౨<br><br>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
నష్టో మోహః స్మృతిర్లబ్ధా త్వత్ప్రసాదాన్మయాచ్యుత <br>
స్థితోఽస్మి గతసన్దేహః కరిష్యే వచనం తవ ౧౮- ౭౩<br><br>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఇత్యహం వాసుదేవస్య పార్థస్య చ మహాత్మనః <br>
సంవాదమిమమశ్రౌషమద్భుతం రోమహర్షణమ్ ౧౮- ౭౪<br><br>
వ్యాసప్రసాదాచ్ఛ్రుతవానేతద్గుహ్యమహం పరమ్ <br>
యోగం యోగేశ్వరాత్కృష్ణాత్సాక్షాత్కథయతః స్వయమ్ ౧౮- ౭౫<br><br>
రాజన్సంస్మృత్య సంస్మృత్య సంవాదమిమమద్భుతమ్ <br>
కేశవార్జునయోః పుణ్యం హృష్యామి చ ముహుర్ముహుః ౧౮- ౭౬<br><br>
తచ్చ సంస్మృత్య సంస్మృత్య రూపమత్యద్భుతం హరేః <br>
విస్మయో మే మహాన్ రాజన్హృష్యామి చ పునః పునః ౧౮- ౭౭<br><br>
యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః <br>
తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ ౧౮- ౭౮<br><br>
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే మోక్షసంన్యాసయోగో నామాష్టాదశోఽధ్యాయః ౧౮<br><br>
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
భగవద్గీత సంస్కృతము
1433
1444
2006-07-09T00:30:50Z
వైఙాసత్య
5
<p class=ctr>
<br/>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
అథ శ్రీమద్భగవద్గీతా<br/><br/>
'''ప్రథమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ</p>
ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః <br/>
మామకాః పాణ్డవాశ్చైవ కిమకుర్వత సంజయ ౧-౧<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
దృష్ట్వా తు పాణ్డవానీకం వ్యూఢం దుర్యోధనస్తదా <br/>
ఆచార్యముపసంగమ్య రాజా వచనమబ్రవీత్ ౧-౨<br/><br/>
పశ్యైతాం పాణ్డుపుత్రాణామాచార్య మహతీం చమూమ్ <br/>
వ్యూఢాం ద్రుపదపుత్రేణ తవ శిష్యేణ ధీమతా ౧-౩<br/><br/>
అత్ర శూరా మహేష్వాసా భీమార్జునసమా యుధి <br/>
యుయుధానో విరాటశ్చ ద్రుపదశ్చ మహారథః ౧-౪<br/><br/>
ధృష్టకేతుశ్చేకితానః కాశిరాజశ్చ వీర్యవాన్ <br/>
పురుజిత్కున్తిభోజశ్చ శైబ్యశ్చ నరపుఙ్గవః ౧-౫<br/><br/>
యుధామన్యుశ్చ విక్రాన్త ఉత్తమౌజాశ్చ వీర్యవాన్ <br/>
సౌభద్రో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వ ఏవ మహారథాః ౧-౬<br/><br/>
అస్మాకం తు విశిష్టా యే తాన్నిబోధ ద్విజోత్తమ <br/>
నాయకా మమ సైన్యస్య సంజ్ఞార్థం తాన్బ్రవీమి తే ౧-౭<br/><br/>
భవాన్భీష్మశ్చ కర్ణశ్చ కృపశ్చ సమితింజయః <br/>
అశ్వత్థామా వికర్ణశ్చ సౌమదత్తిస్తథైవ చ ౧-౮<br/><br/>
అన్యే చ బహవః శూరా మదర్థే త్యక్తజీవితాః <br/>
నానాశస్త్రప్రహరణాః సర్వే యుద్ధవిశారదాః ౧-౯<br/><br/>
అపర్యాప్తం తదస్మాకం బలం భీష్మాభిరక్షితమ్ <br/>
పర్యాప్తం త్విదమేతేషాం బలం భీమాభిరక్షితమ్ ౧-౧౦<br/><br/>
అయనేషు చ సర్వేషు యథాభాగమవస్థితాః <br/>
భీష్మమేవాభిరక్షన్తు భవన్తః సర్వ ఏవ హి ౧-౧౧<br/><br/>
తస్య సంజనయన్హర్షం కురువృద్ధః పితామహః <br/>
సింహనాదం వినద్యోచ్చైః శఙ్ఖం దధ్మౌ ప్రతాపవాన్ ౧-౧౨<br/><br/>
తతః శఙ్ఖాశ్చ భేర్యశ్చ పణవానకగోముఖాః <br/>
సహసైవాభ్యహన్యన్త స శబ్దస్తుములోఽభవత్ ౧-౧౩<br/><br/>
తతః శ్వేతైర్హయైర్యుక్తే మహతి స్యన్దనే స్థితౌ <br/>
మాధవః పాణ్డవశ్చైవ దివ్యౌ శఙ్ఖౌ ప్రదధ్మతుః ౧-౧౪<br/><br/>
పాఞ్చజన్యం హృషీకేశో దేవదత్తం ధనఞ్జయః <br/>
పౌణ్డ్రం దధ్మౌ మహాశఙ్ఖం భీమకర్మా వృకోదరః ౧-౧౫<br/><br/>
అనన్తవిజయం రాజా కున్తీపుత్రో యుధిష్ఠిరః <br/>
నకులః సహదేవశ్చ సుఘోషమణిపుష్పకౌ ౧-౧౬<br/><br/>
కాశ్యశ్చ పరమేష్వాసః శిఖణ్డీ చ మహారథః <br/>
ధృష్టద్యుమ్నో విరాటశ్చ సాత్యకిశ్చాపరాజితః ౧-౧౭<br/><br/>
ద్రుపదో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వశః పృథివీపతే <br/>
సౌభద్రశ్చ మహాబాహుః శఙ్ఖాన్దధ్ముః పృథక్పృథక్ ౧-౧౮<br/><br/>
స ఘోషో ధార్తరాష్ట్రాణాం హృదయాని వ్యదారయత్ <br/>
నభశ్చ పృథివీం చైవ తుములో వ్యనునాదయన్ ౧-౧౯<br/><br/>
అథ వ్యవస్థితాన్దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన్కపిధ్వజః <br/>
ప్రవృత్తే శస్త్రసంపాతే ధనురుద్యమ్య పాణ్డవః ౧-౨౦<br/><br/>
హృషీకేశం తదా వాక్యమిదమాహ మహీపతే <br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
సేనయోరుభయోర్మధ్యే రథం స్థాపయ మేఽచ్యుత ౧-౨౧<br/><br/>
యావదేతాన్నిరిక్షేఽహం యోద్ధుకామానవస్థితాన్ <br/>
కైర్మయా సహ యోద్ధవ్యమస్మిన్ రణసముద్యమే ౧-౨౨<br/><br/>
యోత్స్యమానానవేక్షేఽహం య ఏతేఽత్ర సమాగతాః <br/>
ధార్తరాష్ట్రస్య దుర్బుద్ధేర్యుద్ధే ప్రియచికీర్షవః ౧-౨౩<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్తో హృషీకేశో గుడాకేశేన భారత <br/>
సేనయోరుభయోర్మధ్యే స్థాపయిత్వా రథోత్తమమ్ ౧-౨౪<br/><br/>
భీష్మద్రోణప్రముఖతః సర్వేషాం చ మహీక్షితామ్ <br/>
ఉవాచ పార్థ పశ్యైతాన్సమవేతాన్కురూనితి ౧-౨౫<br/><br/>
తత్రాపశ్యత్స్థితాన్పార్థః పితౄనథ పితామహాన్ <br/>
ఆచార్యాన్మాతులాన్భ్రాతౄన్పుత్రాన్పౌత్రాన్సఖీంస్తథా ౧-౨౬<br/><br/>
శ్వశురాన్సుహృదశ్చైవ సేనయోరుభయోరపి <br/>
తాన్సమీక్ష్య స కౌన్తేయః సర్వాన్బన్ధూనవస్థితాన్ ౧-౨౭<br/><br/>
కృపయా పరయావిష్టో విషీదన్నిదమబ్రవీత్ <br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
దృష్ట్వేమం స్వజనం కృష్ణ యుయుత్సుం సముపస్థితమ్ ౧-౨౮<br/><br/>
సీదన్తి మమ గాత్రాణి ముఖం చ పరిశుష్యతి <br/>
వేపథుశ్చ శరీరే మే రోమహర్షశ్చ జాయతే ౧-౨౯<br/><br/>
గాణ్డీవం స్రంసతే హస్తాత్త్వక్చైవ పరిదహ్యతే <br/>
న చ శక్నోమ్యవస్థాతుం భ్రమతీవ చ మే మనః ౧-౩౦<br/><br/>
నిమిత్తాని చ పశ్యామి విపరీతాని కేశవ <br/>
న చ శ్రేయోఽనుపశ్యామి హత్వా స్వజనమాహవే ౧-౩౧<br/><br/>
న కాఙ్క్షే విజయం కృష్ణ న చ రాజ్యం సుఖాని చ <br/>
కిం నో రాజ్యేన గోవిన్ద కిం భోగైర్జీవితేన వా ౧-౩౨<br/><br/>
యేషామర్థే కాఙ్క్షితం నో రాజ్యం భోగాః సుఖాని చ <br/>
త ఇమేఽవస్థితా యుద్ధే ప్రాణాంస్త్యక్త్వా ధనాని చ ౧-౩౩<br/><br/>
ఆచార్యాః పితరః పుత్రాస్తథైవ చ పితామహాః <br/>
మాతులాః శ్వశురాః పౌత్రాః శ్యాలాః సంబన్ధినస్తథా ౧-౩౪<br/><br/>
ఏతాన్న హన్తుమిచ్ఛామి ఘ్నతోఽపి మధుసూదన <br/>
అపి త్రైలోక్యరాజ్యస్య హేతోః కిం ను మహీకృతే ౧-౩౫<br/><br/>
నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన్నః కా ప్రీతిః స్యాజ్జనార్దన <br/>
పాపమేవాశ్రయేదస్మాన్హత్వైతానాతతాయినః ౧-౩౬<br/><br/>
తస్మాన్నార్హా వయం హన్తుం ధార్తరాష్ట్రాన్స్వబాన్ధవాన్ <br/>
స్వజనం హి కథం హత్వా సుఖినః స్యామ మాధవ ౧-౩౭<br/><br/>
యద్యప్యేతే న పశ్యన్తి లోభోపహతచేతసః <br/>
కులక్షయకృతం దోషం మిత్రద్రోహే చ పాతకమ్ ౧-౩౮<br/><br/>
కథం న జ్ఞేయమస్మాభిః పాపాదస్మాన్నివర్తితుమ్ <br/>
కులక్షయకృతం దోషం ప్రపశ్యద్భిర్జనార్దన ౧-౩౯<br/><br/>
కులక్షయే ప్రణశ్యన్తి కులధర్మాః సనాతనాః <br/>
ధర్మే నష్టే కులం కృత్స్నమధర్మోఽభిభవత్యుత ౧-౪౦<br/><br/>
అధర్మాభిభవాత్కృష్ణ ప్రదుష్యన్తి కులస్త్రియః <br/>
స్త్రీషు దుష్టాసు వార్ష్ణేయ జాయతే వర్ణసంకరః ౧-౪౧<br/><br/>
సంకరో నరకాయైవ కులఘ్నానాం కులస్య చ <br/>
పతన్తి పితరో హ్యేషాం లుప్తపిణ్డోదకక్రియాః ౧-౪౨<br/><br/>
దోషైరేతైః కులఘ్నానాం వర్ణసంకరకారకైః <br/>
ఉత్సాద్యన్తే జాతిధర్మాః కులధర్మాశ్చ శాశ్వతాః ౧-౪౩<br/><br/>
ఉత్సన్నకులధర్మాణాం మనుష్యాణాం జనార్దన <br/>
నరకేఽనియతం వాసో భవతీత్యనుశుశ్రుమ ౧-౪౪<br/><br/>
అహో బత మహత్పాపం కర్తుం వ్యవసితా వయమ్ <br/>
యద్రాజ్యసుఖలోభేన హన్తుం స్వజనముద్యతాః ౧-౪౫<br/><br/>
యది మామప్రతీకారమశస్త్రం శస్త్రపాణయః <br/>
ధార్తరాష్ట్రా రణే హన్యుస్తన్మే క్షేమతరం భవేత్ ౧-౪౬<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్త్వార్జునః సంఖ్యే రథోపస్థ ఉపావిశత్ <br/>
విసృజ్య సశరం చాపం శోకసంవిగ్నమానసః ౧-౪౭<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదేఽర్జునవిషాదయోగో నామ ప్రథమోఽధ్యాయః ౧ <br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
తం తథా కృపయావిష్టమశ్రుపూర్ణాకులేక్షణమ్ <br/>
విషీదన్తమిదం వాక్యమువాచ మధుసూదనః ౨- ౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p>
కుతస్త్వా కశ్మలమిదం విషమే సముపస్థితమ్ <br/>
అనార్యజుష్టమస్వర్గ్యమకీర్తికరమర్జున ౨- ౨<br/><br/>
క్లైబ్యం మా స్మ గమః పార్థ నైతత్త్వయ్యుపపద్యతే <br/>
క్షుద్రం హృదయదౌర్బల్యం త్యక్త్వోత్తిష్ఠ పరన్తప ౨- ౩<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
కథం భీష్మమహం సంఖ్యే ద్రోణం చ మధుసూదన <br/>
ఇషుభిః ప్రతి యోత్స్యామి పూజార్హావరిసూదన ౨- ౪<br/><br/>
గురూనహత్వా హి మహానుభావాన్<br/>
శ్రేయో భోక్తుం భైక్ష్యమపీహ లోకే <br/>
హత్వార్థకామాంస్తు గురూనిహైవ<br/>
భుఞ్జీయ భోగాన్ రుధిరప్రదిగ్ధాన్ ౨- ౫<br/><br/>
న చైతద్విద్మః కతరన్నో గరీయో<br/>
యద్వా జయేమ యది వా నో జయేయుః <br/>
యానేవ హత్వా న జిజీవిషామ-<br/>
స్తేఽవస్థితాః ప్రముఖే ధార్తరాష్ట్రాః ౨- ౬<br/><br/>
కార్పణ్యదోషోపహతస్వభావః<br/>
పృచ్ఛామి త్వాం ధర్మసమ్మూఢచేతాః <br/>
యచ్ఛ్రేయః స్యాన్నిశ్చితం బ్రూహి తన్మే<br/>
శిష్యస్తేఽహం శాధి మాం త్వాం ప్రపన్నమ్ ౨- ౭<br/><br/>
న హి ప్రపశ్యామి మమాపనుద్యాద్<br/>
యచ్ఛోకముచ్ఛోషణమిన్ద్రియాణామ్ <br/>
అవాప్య భూమావసపత్నమృద్ధం<br/>
రాజ్యం సురాణామపి చాధిపత్యమ్ ౨- ౮<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్త్వా హృషీకేశం గుడాకేశః పరన్తప <br/>
న యోత్స్య ఇతి గోవిన్దముక్త్వా తూష్ణీం బభూవ హ ౨- ౯<br/><br/>
తమువాచ హృషీకేశః ప్రహసన్నివ భారత <br/>
సేనయోరుభయోర్మధ్యే విషీదన్తమిదం వచః ౨- ౧౦<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అశోచ్యానన్వశోచస్త్వం ప్రజ్ఞావాదాంశ్చ భాషసే <br/>
గతాసూనగతాసూంశ్చ నానుశోచన్తి పణ్డితాః ౨- ౧౧<br/><br/>
న త్వేవాహం జాతు నాసం న త్వం నేమే జనాధిపాః <br/>
న చైవ న భవిష్యామః సర్వే వయమతః పరమ్ ౨- ౧౨<br/><br/>
దేహినోఽస్మిన్యథా దేహే కౌమారం యౌవనం జరా <br/>
తథా దేహాన్తరప్రాప్తిర్ధీరస్తత్ర న ముహ్యతి ౨- ౧౩<br/><br/>
మాత్రాస్పర్శాస్తు కౌన్తేయ శీతోష్ణసుఖదుఃఖదాః <br/>
ఆగమాపాయినోఽనిత్యాస్తాంస్తితిక్షస్వ భారత ౨- ౧౪<br/><br/>
యం హి న వ్యథయన్త్యేతే పురుషం పురుషర్షభ <br/>
సమదుఃఖసుఖం ధీరం సోఽమృతత్వాయ కల్పతే ౨- ౧౫<br/><br/>
నాసతో విద్యతే భావో నాభావో విద్యతే సతః <br/>
ఉభయోరపి దృష్టోఽన్తస్త్వనయోస్తత్త్వదర్శిభిః ౨- ౧౬<br/><br/>
అవినాశి తు తద్విద్ధి యేన సర్వమిదం తతమ్ <br/>
వినాశమవ్యయస్యాస్య న కశ్చిత్కర్తుమర్హతి ౨- ౧౭<br/><br/>
అన్తవన్త ఇమే దేహా నిత్యస్యోక్తాః శరీరిణః <br/>
అనాశినోఽప్రమేయస్య తస్మాద్యుధ్యస్వ భారత ౨- ౧౮<br/><br/>
య ఏనం వేత్తి హన్తారం యశ్చైనం మన్యతే హతమ్ <br/>
ఉభౌ తౌ న విజానీతో నాయం హన్తి న హన్యతే ౨- ౧౯<br/><br/>
న జాయతే మ్రియతే వా కదాచి-<br/>
న్నాయం భూత్వా భవితా వా న భూయః <br/>
అజో నిత్యః శాశ్వతోఽయం పురాణో<br/>
న హన్యతే హన్యమానే శరీరే ౨- ౨౦<br/><br/>
వేదావినాశినం నిత్యం య ఏనమజమవ్యయమ్ <br/>
కథం స పురుషః పార్థ కం ఘాతయతి హన్తి కమ్ ౨- ౨౧<br/><br/>
వాసాంసి జీర్ణాని యథా విహాయ<br/>
నవాని గృహ్ణాతి నరోఽపరాణి <br/>
తథా శరీరాణి విహాయ జీర్ణా<br/>
న్యన్యాని సంయాతి నవాని దేహీ ౨- ౨౨<br/><br/>
నైనం ఛిన్దన్తి శస్త్రాణి నైనం దహతి పావకః <br/>
న చైనం క్లేదయన్త్యాపో న శోషయతి మారుతః ౨- ౨౩<br/><br/>
అచ్ఛేద్యోఽయమదాహ్యోఽయమక్లేద్యోఽశోష్య ఏవ చ <br/>
నిత్యః సర్వగతః స్థాణురచలోఽయం సనాతనః ౨- ౨౪<br/><br/>
అవ్యక్తోఽయమచిన్త్యోఽయమవికార్యోఽయముచ్యతే <br/>
తస్మాదేవం విదిత్వైనం నానుశోచితుమర్హసి ౨- ౨౫<br/><br/>
అథ చైనం నిత్యజాతం నిత్యం వా మన్యసే మృతమ్ <br/>
తథాపి త్వం మహాబాహో నైవం శోచితుమర్హసి ౨- ౨౬<br/><br/>
జాతస్య హి ధ్రువో మృత్యుర్ధ్రువం జన్మ మృతస్య చ <br/>
తస్మాదపరిహార్యేఽర్థే న త్వం శోచితుమర్హసి ౨- ౨౭<br/><br/>
అవ్యక్తాదీని భూతాని వ్యక్తమధ్యాని భారత <br/>
అవ్యక్తనిధనాన్యేవ తత్ర కా పరిదేవనా ౨- ౨౮<br/><br/>
ఆశ్చర్యవత్పశ్యతి కశ్చిదేన-<br/>
మాశ్చర్యవద్వదతి తథైవ చాన్యః <br/>
ఆశ్చర్యవచ్చైనమన్యః శృణోతి<br/>
శ్రుత్వాప్యేనం వేద న చైవ కశ్చిత్ ౨- ౨౯<br/><br/>
దేహీ నిత్యమవధ్యోఽయం దేహే సర్వస్య భారత <br/>
తస్మాత్సర్వాణి భూతాని న త్వం శోచితుమర్హసి ౨- ౩౦<br/><br/>
స్వధర్మమపి చావేక్ష్య న వికమ్పితుమర్హసి <br/>
ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్యత్క్షత్రియస్య న విద్యతే ౨- ౩౧<br/><br/>
యదృచ్ఛయా చోపపన్నం స్వర్గద్వారమపావృతమ్ <br/>
సుఖినః క్షత్రియాః పార్థ లభన్తే యుద్ధమీదృశమ్ ౨- ౩౨<br/><br/>
అథ చేత్త్వమిమం ధర్మ్యం సంగ్రామం న కరిష్యసి <br/>
తతః స్వధర్మం కీర్తిం చ హిత్వా పాపమవాప్స్యసి ౨- ౩౩<br/><br/>
అకీర్తిం చాపి భూతాని కథయిష్యన్తి తేఽవ్యయామ్ <br/>
సమ్భావితస్య చాకీర్తిర్మరణాదతిరిచ్యతే ౨- ౩౪<br/><br/>
భయాద్రణాదుపరతం మంస్యన్తే త్వాం మహారథాః <br/>
యేషాం చ త్వం బహుమతో భూత్వా యాస్యసి లాఘవమ్ ౨- ౩౫<br/><br/>
అవాచ్యవాదాంశ్చ బహూన్వదిష్యన్తి తవాహితాః <br/>
నిన్దన్తస్తవ సామర్థ్యం తతో దుఃఖతరం ను కిమ్ ౨- ౩౬<br/><br/>
హతో వా ప్రాప్స్యసి స్వర్గం జిత్వా వా భోక్ష్యసే మహీమ్ <br/>
తస్మాదుత్తిష్ఠ కౌన్తేయ యుద్ధాయ కృతనిశ్చయః ౨- ౩౭<br/><br/>
సుఖదుఃఖే సమే కృత్వా లాభాలాభౌ జయాజయౌ <br/>
తతో యుద్ధాయ యుజ్యస్వ నైవం పాపమవాప్స్యసి ౨- ౩౮<br/><br/>
ఏషా తేఽభిహితా సాంఖ్యే బుద్ధిర్యోగే త్విమాం శృణు <br/>
బుద్ధ్యా యుక్తో యయా పార్థ కర్మబన్ధం ప్రహాస్యసి ౨- ౩౯<br/><br/>
నేహాభిక్రమనాశోఽస్తి ప్రత్యవాయో న విద్యతే <br/>
స్వల్పమప్యస్య ధర్మస్య త్రాయతే మహతో భయాత్ ౨- ౪౦<br/><br/>
వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిరేకేహ కురునన్దన <br/>
బహుశాఖా హ్యనన్తాశ్చ బుద్ధయోఽవ్యవసాయినామ్ ౨- ౪౧<br/><br/>
యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః <br/>
వేదవాదరతాః పార్థ నాన్యదస్తీతి వాదినః ౨- ౪౨<br/><br/>
కామాత్మానః స్వర్గపరా జన్మకర్మఫలప్రదామ్ <br/>
క్రియావిశేషబహులాం భోగైశ్వర్యగతిం ప్రతి ౨- ౪౩<br/><br/>
భోగైశ్వర్యప్రసక్తానాం తయాపహృతచేతసామ్ <br/>
వ్యవసాయాత్మికా బుద్ధిః సమాధౌ న విధీయతే ౨- ౪౪<br/><br/>
త్రైగుణ్యవిషయా వేదా నిస్త్రైగుణ్యో భవార్జున <br/>
నిర్ద్వన్ద్వో నిత్యసత్త్వస్థో నిర్యోగక్షేమ ఆత్మవాన్ ౨- ౪౫<br/><br/>
యావానర్థ ఉదపానే సర్వతః సంప్లుతోదకే <br/>
తావాన్సర్వేషు వేదేషు బ్రాహ్మణస్య విజానతః ౨- ౪౬<br/><br/>
కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచన <br/>
మా కర్మఫలహేతుర్భూర్మా తే సఙ్గోఽస్త్వకర్మణి ౨- ౪౭<br/><br/>
యోగస్థః కురు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ధనంజయ <br/>
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోః సమో భూత్వా సమత్వం యోగ ఉచ్యతే ౨- ౪౮<br/><br/>
దూరేణ హ్యవరం కర్మ బుద్ధియోగాద్ధనంజయ <br/>
బుద్ధౌ శరణమన్విచ్ఛ కృపణాః ఫలహేతవః ౨- ౪౯<br/><br/>
బుద్ధియుక్తో జహాతీహ ఉభే సుకృతదుష్కృతే <br/>
తస్మాద్యోగాయ యుజ్యస్వ యోగః కర్మసు కౌశలమ్ ౨- ౫౦<br/><br/>
కర్మజం బుద్ధియుక్తా హి ఫలం త్యక్త్వా మనీషిణః <br/>
జన్మబన్ధవినిర్ముక్తాః పదం గచ్ఛన్త్యనామయమ్ ౨- ౫౧<br/><br/>
యదా తే మోహకలిలం బుద్ధిర్వ్యతితరిష్యతి <br/>
తదా గన్తాసి నిర్వేదం శ్రోతవ్యస్య శ్రుతస్య చ ౨- ౫౨<br/><br/>
శ్రుతివిప్రతిపన్నా తే యదా స్థాస్యతి నిశ్చలా <br/>
సమాధావచలా బుద్ధిస్తదా యోగమవాప్స్యసి ౨- ౫౩<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
స్థితప్రజ్ఞస్య కా భాషా సమాధిస్థస్య కేశవ <br/>
స్థితధీః కిం ప్రభాషేత కిమాసీత వ్రజేత కిమ్ ౨- ౫౪<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ప్రజహాతి యదా కామాన్సర్వాన్పార్థ మనోగతాన్ <br/>
ఆత్మన్యేవాత్మనా తుష్టః స్థితప్రజ్ఞస్తదోచ్యతే ౨- ౫౫<br/><br/>
దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః సుఖేషు విగతస్పృహః <br/>
వీతరాగభయక్రోధః స్థితధీర్మునిరుచ్యతే ౨- ౫౬<br/><br/>
యః సర్వత్రానభిస్నేహస్తత్తత్ప్రాప్య శుభాశుభమ్ <br/>
నాభినన్దతి న ద్వేష్టి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౫౭<br/><br/>
యదా సంహరతే చాయం కూర్మోఽఙ్గానీవ సర్వశః <br/>
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౫౮<br/><br/>
విషయా వినివర్తన్తే నిరాహారస్య దేహినః <br/>
రసవర్జం రసోఽప్యస్య పరం దృష్ట్వా నివర్తతే ౨- ౫౯<br/><br/>
యతతో హ్యపి కౌన్తేయ పురుషస్య విపశ్చితః <br/>
ఇన్ద్రియాణి ప్రమాథీని హరన్తి ప్రసభం మనః ౨- ౬౦<br/><br/>
తాని సర్వాణి సంయమ్య యుక్త ఆసీత మత్పరః <br/>
వశే హి యస్యేన్ద్రియాణి తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౬౧<br/><br/>
ధ్యాయతో విషయాన్పుంసః సఙ్గస్తేషూపజాయతే <br/>
సఙ్గాత్సంజాయతే కామః కామాత్క్రోధోఽభిజాయతే ౨- ౬౨<br/><br/>
క్రోధాద్భవతి సంమోహః సంమోహాత్స్మృతివిభ్రమః <br/>
స్మృతిభ్రంశాద్బుద్ధినాశో బుద్ధినాశాత్ప్రణశ్యతి ౨- ౬౩<br/><br/>
రాగద్వేషవియుక్తైస్తు విషయానిన్ద్రియైశ్చరన్ <br/>
ఆత్మవశ్యైర్విధేయాత్మా ప్రసాదమధిగచ్ఛతి ౨- ౬౪<br/><br/>
ప్రసాదే సర్వదుఃఖానాం హానిరస్యోపజాయతే <br/>
ప్రసన్నచేతసో హ్యాశు బుద్ధిః పర్యవతిష్ఠతే ౨- ౬౫<br/><br/>
నాస్తి బుద్ధిరయుక్తస్య న చాయుక్తస్య భావనా <br/>
న చాభావయతః శాన్తిరశాన్తస్య కుతః సుఖమ్ ౨- ౬౬<br/><br/>
ఇన్ద్రియాణాం హి చరతాం యన్మనోఽను విధీయతే <br/>
తదస్య హరతి ప్రజ్ఞాం వాయుర్నావమివామ్భసి ౨- ౬౭<br/><br/>
తస్మాద్యస్య మహాబాహో నిగృహీతాని సర్వశః <br/>
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేభ్యస్తస్య ప్రజ్ఞా ప్రతిష్ఠితా ౨- ౬౮<br/><br/>
యా నిశా సర్వభూతానాం తస్యాం జాగర్తి సంయమీ <br/>
యస్యాం జాగ్రతి భూతాని సా నిశా పశ్యతో మునేః ౨- ౬౯<br/><br/>
ఆపూర్యమాణమచలప్రతిష్ఠం<br/>
సముద్రమాపః ప్రవిశన్తి యద్వత్ <br/>
తద్వత్కామా యం ప్రవిశన్తి సర్వే<br/>
స శాన్తిమాప్నోతి న కామకామీ ౨- ౭౦<br/><br/>
విహాయ కామాన్యః సర్వాన్ పుమాంశ్చరతి నిఃస్పృహః <br/>
నిర్మమో నిరహంకారః స శాన్తిమధిగచ్ఛతి ౨- ౭౧<br/><br/>
ఏషా బ్రాహ్మీ స్థితిః పార్థ నైనాం ప్రాప్య విముహ్యతి <br/>
స్థిత్వాస్యామన్తకాలేఽపి బ్రహ్మనిర్వాణమృచ్ఛతి ౨- ౭౨<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే సాంఖ్యయోగో నామ ద్వితీయోఽధ్యాయః ౨<br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ తృతీయోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
జ్యాయసీ చేత్కర్మణస్తే మతా బుద్ధిర్జనార్దన <br/>
తత్కిం కర్మణి ఘోరే మాం నియోజయసి కేశవ ౩- ౧<br/><br/>
వ్యామిశ్రేణేవ వాక్యేన బుద్ధిం మోహయసీవ మే <br/>
తదేకం వద నిశ్చిత్య యేన శ్రేయోఽహమాప్నుయామ్ ౩- ౨<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
లోకేఽస్మిన్ద్వివిధా నిష్ఠా పురా ప్రోక్తా మయానఘ <br/>
జ్ఞానయోగేన సాంఖ్యానాం కర్మయోగేన యోగినామ్ ౩- ౩<br/><br/>
న కర్మణామనారమ్భాన్నైష్కర్మ్యం పురుషోఽశ్నుతే <br/>
న చ సంన్యసనాదేవ సిద్ధిం సమధిగచ్ఛతి ౩- ౪<br/><br/>
న హి కశ్చిత్క్షణమపి జాతు తిష్ఠత్యకర్మకృత్ <br/>
కార్యతే హ్యవశః కర్మ సర్వః ప్రకృతిజైర్గుణైః ౩- ౫<br/><br/>
కర్మేన్ద్రియాణి సంయమ్య య ఆస్తే మనసా స్మరన్ <br/>
ఇన్ద్రియార్థాన్విమూఢాత్మా మిథ్యాచారః స ఉచ్యతే ౩- ౬<br/><br/>
యస్త్విన్ద్రియాణి మనసా నియమ్యారభతేఽర్జున <br/>
కర్మేన్ద్రియైః కర్మయోగమసక్తః స విశిష్యతే ౩- ౭<br/><br/>
నియతం కురు కర్మ త్వం కర్మ జ్యాయో హ్యకర్మణః <br/>
శరీరయాత్రాపి చ తే న ప్రసిద్ధ్యేదకర్మణః ౩- ౮<br/><br/>
యజ్ఞార్థాత్కర్మణోఽన్యత్ర లోకోఽయం కర్మబన్ధనః <br/>
తదర్థం కర్మ కౌన్తేయ ముక్తసఙ్గః సమాచర ౩- ౯<br/><br/>
సహయజ్ఞాః ప్రజాః సృష్ట్వా పురోవాచ ప్రజాపతిః <br/>
అనేన ప్రసవిష్యధ్వమేష వోఽస్త్విష్టకామధుక్ ౩- ౧౦<br/><br/>
దేవాన్భావయతానేన తే దేవా భావయన్తు వః <br/>
పరస్పరం భావయన్తః శ్రేయః పరమవాప్స్యథ ౩- ౧౧<br/><br/>
ఇష్టాన్భోగాన్హి వో దేవా దాస్యన్తే యజ్ఞభావితాః <br/>
తైర్దత్తానప్రదాయైభ్యో యో భుఙ్క్తే స్తేన ఏవ సః ౩- ౧౨<br/><br/>
యజ్ఞశిష్టాశినః సన్తో ముచ్యన్తే సర్వకిల్బిషైః <br/>
భుఞ్జతే తే త్వఘం పాపా యే పచన్త్యాత్మకారణాత్ ౩- ౧౩<br/><br/>
అన్నాద్భవన్తి భూతాని పర్జన్యాదన్నసమ్భవః <br/>
యజ్ఞాద్భవతి పర్జన్యో యజ్ఞః కర్మసముద్భవః ౩- ౧౪<br/><br/>
కర్మ బ్రహ్మోద్భవం విద్ధి బ్రహ్మాక్షరసముద్భవమ్ <br/>
తస్మాత్సర్వగతం బ్రహ్మ నిత్యం యజ్ఞే ప్రతిష్ఠితమ్ ౩- ౧౫<br/><br/>
ఏవం ప్రవర్తితం చక్రం నానువర్తయతీహ యః <br/>
అఘాయురిన్ద్రియారామో మోఘం పార్థ స జీవతి ౩- ౧౬<br/><br/>
యస్త్వాత్మరతిరేవ స్యాదాత్మతృప్తశ్చ మానవః <br/>
ఆత్మన్యేవ చ సన్తుష్టస్తస్య కార్యం న విద్యతే ౩- ౧౭<br/><br/>
నైవ తస్య కృతేనార్థో నాకృతేనేహ కశ్చన <br/>
న చాస్య సర్వభూతేషు కశ్చిదర్థవ్యపాశ్రయః ౩- ౧౮<br/><br/>
తస్మాదసక్తః సతతం కార్యం కర్మ సమాచర <br/>
అసక్తో హ్యాచరన్కర్మ పరమాప్నోతి పూరుషః ౩- ౧౯<br/><br/>
కర్మణైవ హి సంసిద్ధిమాస్థితా జనకాదయః <br/>
లోకసంగ్రహమేవాపి సంపశ్యన్కర్తుమర్హసి ౩- ౨౦<br/><br/>
యద్యదాచరతి శ్రేష్ఠస్తత్తదేవేతరో జనః <br/>
స యత్ప్రమాణం కురుతే లోకస్తదనువర్తతే ౩- ౨౧<br/><br/>
న మే పార్థాస్తి కర్తవ్యం త్రిషు లోకేషు కించన <br/>
నానవాప్తమవాప్తవ్యం వర్త ఏవ చ కర్మణి ౩- ౨౨<br/><br/>
యది హ్యహం న వర్తేయం జాతు కర్మణ్యతన్ద్రితః <br/>
మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౩- ౨౩<br/><br/>
ఉత్సీదేయురిమే లోకా న కుర్యాం కర్మ చేదహమ్ <br/>
సంకరస్య చ కర్తా స్యాముపహన్యామిమాః ప్రజాః ౩- ౨౪<br/><br/>
సక్తాః కర్మణ్యవిద్వాంసో యథా కుర్వన్తి భారత <br/>
కుర్యాద్విద్వాంస్తథాసక్తశ్చికీర్షుర్లోకసంగ్రహమ్ ౩- ౨౫<br/><br/>
న బుద్ధిభేదం జనయేదజ్ఞానాం కర్మసఙ్గినామ్ <br/>
జోషయేత్సర్వకర్మాణి విద్వాన్యుక్తః సమాచరన్ ౩- ౨౬<br/><br/>
ప్రకృతేః క్రియమాణాని గుణైః కర్మాణి సర్వశః <br/>
అహంకారవిమూఢాత్మా కర్తాహమితి మన్యతే ౩- ౨౭<br/><br/>
తత్త్వవిత్తు మహాబాహో గుణకర్మవిభాగయోః <br/>
గుణా గుణేషు వర్తన్త ఇతి మత్వా న సజ్జతే ౩- ౨౮<br/><br/>
ప్రకృతేర్గుణసంమూఢాః సజ్జన్తే గుణకర్మసు <br/>
తానకృత్స్నవిదో మన్దాన్కృత్స్నవిన్న విచాలయేత్ ౩- ౨౯<br/><br/>
మయి సర్వాణి కర్మాణి సంన్యస్యాధ్యాత్మచేతసా <br/>
నిరాశీర్నిర్మమో భూత్వా యుధ్యస్వ విగతజ్వరః ౩- ౩౦<br/><br/>
యే మే మతమిదం నిత్యమనుతిష్ఠన్తి మానవాః <br/>
శ్రద్ధావన్తోఽనసూయన్తో ముచ్యన్తే తేఽపి కర్మభిః ౩- ౩౧<br/><br/>
యే త్వేతదభ్యసూయన్తో నానుతిష్ఠన్తి మే మతమ్ <br/>
సర్వజ్ఞానవిమూఢాంస్తాన్విద్ధి నష్టానచేతసః ౩- ౩౨<br/><br/>
సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః ప్రకృతేర్జ్ఞానవానపి <br/>
ప్రకృతిం యాన్తి భూతాని నిగ్రహః కిం కరిష్యతి ౩- ౩౩<br/><br/>
ఇన్ద్రియస్యేన్ద్రియస్యార్థే రాగద్వేషౌ వ్యవస్థితౌ <br/>
తయోర్న వశమాగచ్ఛేత్తౌ హ్యస్య పరిపన్థినౌ ౩- ౩౪<br/><br/>
శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ <br/>
స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః ౩- ౩౫<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
అథ కేన ప్రయుక్తోఽయం పాపం చరతి పూరుషః <br/>
అనిచ్ఛన్నపి వార్ష్ణేయ బలాదివ నియోజితః ౩- ౩౬<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణసముద్భవః <br/>
మహాశనో మహాపాప్మా విద్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్ ౩- ౩౭<br/><br/>
ధూమేనావ్రియతే వహ్నిర్యథాదర్శో మలేన చ <br/>
యథోల్బేనావృతో గర్భస్తథా తేనేదమావృతమ్ ౩- ౩౮<br/><br/>
ఆవృతం జ్ఞానమేతేన జ్ఞానినో నిత్యవైరిణా <br/>
కామరూపేణ కౌన్తేయ దుష్పూరేణానలేన చ ౩- ౩౯<br/><br/>
ఇన్ద్రియాణి మనో బుద్ధిరస్యాధిష్ఠానముచ్యతే <br/>
ఏతైర్విమోహయత్యేష జ్ఞానమావృత్య దేహినమ్ ౩- ౪౦<br/><br/>
తస్మాత్త్వమిన్ద్రియాణ్యాదౌ నియమ్య భరతర్షభ <br/>
పాప్మానం ప్రజహి హ్యేనం జ్ఞానవిజ్ఞాననాశనమ్ ౩- ౪౧<br/><br/>
ఇన్ద్రియాణి పరాణ్యాహురిన్ద్రియేభ్యః పరం మనః <br/>
మనసస్తు పరా బుద్ధిర్యో బుద్ధేః పరతస్తు సః ౩- ౪౨<br/><br/>
ఏవం బుద్ధేః పరం బుద్ధ్వా సంస్తభ్యాత్మానమాత్మనా <br/>
జహి శత్రుం మహాబాహో కామరూపం దురాసదమ్ ౩- ౪౩<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మయోగో నామ తృతీయోఽధ్యాయః ౩ <br/>
----
<p class=ctr>
'''అథ చతుర్థోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఇమం వివస్వతే యోగం ప్రోక్తవానహమవ్యయమ్ <br/>
వివస్వాన్మనవే ప్రాహ మనురిక్ష్వాకవేఽబ్రవీత్ ౪-౧<br/><br/>
ఏవం పరమ్పరాప్రాప్తమిమం రాజర్షయో విదుః <br/>
స కాలేనేహ మహతా యోగో నష్టః పరన్తప ౪-౨<br/><br/>
స ఏవాయం మయా తేఽద్య యోగః ప్రోక్తః పురాతనః <br/>
భక్తోఽసి మే సఖా చేతి రహస్యం హ్యేతదుత్తమమ్ ౪-౩<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
అపరం భవతో జన్మ పరం జన్మ వివస్వతః <br/>
కథమేతద్విజానీయాం త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి ౪-౪<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
బహూని మే వ్యతీతాని జన్మాని తవ చార్జున <br/>
తాన్యహం వేద సర్వాణి న త్వం వేత్థ పరన్తప ౪-౫<br/><br/>
అజోఽపి సన్నవ్యయాత్మా భూతానామీశ్వరోఽపి సన్ <br/>
ప్రకృతిం స్వామధిష్ఠాయ సంభవామ్యాత్మమాయయా ౪-౬<br/><br/>
యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత <br/>
అభ్యుత్థానమధర్మస్య తదాత్మానం సృజామ్యహమ్ ౪-౭<br/><br/>
పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ <br/>
ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సమ్భవామి యుగే యుగే ౪-౮<br/><br/>
జన్మ కర్మ చ మే దివ్యమేవం యో వేత్తి తత్త్వతః <br/>
త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ నైతి మామేతి సోఽర్జున ౪-౯<br/><br/>
వీతరాగభయక్రోధా మన్మయా మాముపాశ్రితాః <br/>
బహవో జ్ఞానతపసా పూతా మద్భావమాగతాః ౪-౧౦<br/><br/>
యే యథా మాం ప్రపద్యన్తే తాంస్తథైవ భజామ్యహమ్ <br/>
మమ వర్త్మానువర్తన్తే మనుష్యాః పార్థ సర్వశః ౪-౧౧<br/><br/>
కాఙ్క్షన్తః కర్మణాం సిద్ధిం యజన్త ఇహ దేవతాః <br/>
క్షిప్రం హి మానుషే లోకే సిద్ధిర్భవతి కర్మజా ౪-౧౨<br/><br/>
చాతుర్వర్ణ్యం మయా సృష్టం గుణకర్మవిభాగశః <br/>
తస్య కర్తారమపి మాం విద్ధ్యకర్తారమవ్యయమ్ ౪-౧౩<br/><br/>
న మాం కర్మాణి లిమ్పన్తి న మే కర్మఫలే స్పృహా <br/>
ఇతి మాం యోఽభిజానాతి కర్మభిర్న స బధ్యతే ౪-౧౪<br/><br/>
ఏవం జ్ఞాత్వా కృతం కర్మ పూర్వైరపి ముముక్షుభిః <br/>
కురు కర్మైవ తస్మాత్త్వం పూర్వైః పూర్వతరం కృతమ్ ౪-౧౫<br/><br/>
కిం కర్మ కిమకర్మేతి కవయోఽప్యత్ర మోహితాః <br/>
తత్తే కర్మ ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౪-౧౬<br/><br/>
కర్మణో హ్యపి బోద్ధవ్యం బోద్ధవ్యం చ వికర్మణః <br/>
అకర్మణశ్చ బోద్ధవ్యం గహనా కర్మణో గతిః ౪-౧౭<br/><br/>
కర్మణ్యకర్మ యః పశ్యేదకర్మణి చ కర్మ యః <br/>
స బుద్ధిమాన్మనుష్యేషు స యుక్తః కృత్స్నకర్మకృత్ ౪-౧౮<br/><br/>
యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామసంకల్పవర్జితాః <br/>
జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పణ్డితం బుధాః ౪-౧౯<br/><br/>
త్యక్త్వా కర్మఫలాసఙ్గం నిత్యతృప్తో నిరాశ్రయః <br/>
కర్మణ్యభిప్రవృత్తోఽపి నైవ కించిత్కరోతి సః ౪-౨౦<br/><br/>
నిరాశీర్యతచిత్తాత్మా త్యక్తసర్వపరిగ్రహః <br/>
శారీరం కేవలం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౪-౨౧<br/><br/>
యదృచ్ఛాలాభసంతుష్టో ద్వన్ద్వాతీతో విమత్సరః <br/>
సమః సిద్ధావసిద్ధౌ చ కృత్వాపి న నిబధ్యతే ౪-౨౨<br/><br/>
గతసఙ్గస్య ముక్తస్య జ్ఞానావస్థితచేతసః <br/>
యజ్ఞాయాచరతః కర్మ సమగ్రం ప్రవిలీయతే ౪-౨౩<br/><br/>
బ్రహ్మార్పణం బ్రహ్మ హవిర్బ్రహ్మాగ్నౌ బ్రహ్మణా హుతమ్ <br/>
బ్రహ్మైవ తేన గన్తవ్యం బ్రహ్మకర్మసమాధినా ౪-౨౪<br/><br/>
దైవమేవాపరే యజ్ఞం యోగినః పర్యుపాసతే <br/>
బ్రహ్మాగ్నావపరే యజ్ఞం యజ్ఞేనైవోపజుహ్వతి ౪-౨౫<br/><br/>
శ్రోత్రాదీనీన్ద్రియాణ్యన్యే సంయమాగ్నిషు జుహ్వతి <br/>
శబ్దాదీన్విషయానన్య ఇన్ద్రియాగ్నిషు జుహ్వతి ౪-౨౬<br/><br/>
సర్వాణీన్ద్రియకర్మాణి ప్రాణకర్మాణి చాపరే <br/>
ఆత్మసంయమయోగాగ్నౌ జుహ్వతి జ్ఞానదీపితే ౪-౨౭<br/><br/>
ద్రవ్యయజ్ఞాస్తపోయజ్ఞా యోగయజ్ఞాస్తథాపరే <br/>
స్వాధ్యాయజ్ఞానయజ్ఞాశ్చ యతయః సంశితవ్రతాః ౪-౨౮<br/><br/>
అపానే జుహ్వతి ప్రాణం ప్రాణేఽపానం తథాపరే <br/>
ప్రాణాపానగతీ రుద్ధ్వా ప్రాణాయామపరాయణాః ౪-౨౯<br/><br/>
అపరే నియతాహారాః ప్రాణాన్ప్రాణేషు జుహ్వతి <br/>
సర్వేఽప్యేతే యజ్ఞవిదో యజ్ఞక్షపితకల్మషాః ౪-౩౦<br/><br/>
యజ్ఞశిష్టామృతభుజో యాన్తి బ్రహ్మ సనాతనమ్ <br/>
నాయం లోకోఽస్త్యయజ్ఞస్య కుతోఽన్యః కురుసత్తమ ౪-౩౧<br/><br/>
ఏవం బహువిధా యజ్ఞా వితతా బ్రహ్మణో ముఖే <br/>
కర్మజాన్విద్ధి తాన్సర్వానేవం జ్ఞాత్వా విమోక్ష్యసే ౪-౩౨<br/><br/>
శ్రేయాన్ద్రవ్యమయాద్యజ్ఞాజ్జ్ఞానయజ్ఞః పరన్తప <br/>
సర్వం కర్మాఖిలం పార్థ జ్ఞానే పరిసమాప్యతే ౪-౩౩<br/><br/>
తద్విద్ధి ప్రణిపాతేన పరిప్రశ్నేన సేవయా <br/>
ఉపదేక్ష్యన్తి తే జ్ఞానం జ్ఞానినస్తత్త్వదర్శినః ౪-౩౪<br/><br/>
యజ్జ్ఞాత్వా న పునర్మోహమేవం యాస్యసి పాణ్డవ <br/>
యేన భూతాన్యశేషేణ ద్రక్ష్యస్యాత్మన్యథో మయి ౪-౩౫<br/><br/>
అపి చేదసి పాపేభ్యః సర్వేభ్యః పాపకృత్తమః <br/>
సర్వం జ్ఞానప్లవేనైవ వృజినం సన్తరిష్యసి ౪-౩౬<br/><br/>
యథైధాంసి సమిద్ధోఽగ్నిర్భస్మసాత్కురుతేఽర్జున <br/>
జ్ఞానాగ్నిః సర్వకర్మాణి భస్మసాత్కురుతే తథా ౪-౩౭<br/><br/>
న హి జ్ఞానేన సదృశం పవిత్రమిహ విద్యతే <br/>
తత్స్వయం యోగసంసిద్ధః కాలేనాత్మని విన్దతి ౪-౩౮<br/><br/>
శ్రద్ధావాఁల్లభతే జ్ఞానం తత్పరః సంయతేన్ద్రియః <br/>
జ్ఞానం లబ్ధ్వా పరాం శాన్తిమచిరేణాధిగచ్ఛతి ౪-౩౯<br/><br/>
అజ్ఞశ్చాశ్రద్దధానశ్చ సంశయాత్మా వినశ్యతి <br/>
నాయం లోకోఽస్తి న పరో న సుఖం సంశయాత్మనః ౪-౪౦<br/><br/>
యోగసంన్యస్తకర్మాణం జ్ఞానసంఛిన్నసంశయమ్ <br/>
ఆత్మవన్తం న కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ ౪-౪౧<br/><br/>
తస్మాదజ్ఞానసమ్భూతం హృత్స్థం జ్ఞానాసినాత్మనః <br/>
ఛిత్త్వైనం సంశయం యోగమాతిష్ఠోత్తిష్ఠ భారత ౪-౪౨<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానకర్మసంన్యాసయోగో నామ చతుర్థోఽధ్యాయః ౪ <br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథ పఞ్చమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి <br/>
యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్ ౫- ౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ <br/>
తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్కర్మయోగో విశిష్యతే ౫- ౨<br/><br/>
జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాఙ్క్షతి <br/>
నిర్ద్వన్ద్వో హి మహాబాహో సుఖం బన్ధాత్ప్రముచ్యతే ౫- ౩<br/><br/>
సాంఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదన్తి న పణ్డితాః <br/>
ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విన్దతే ఫలమ్ ౫- ౪<br/><br/>
యత్సాంఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే <br/>
ఏకం సాంఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి ౫- ౫<br/><br/>
సంన్యాసస్తు మహాబాహో దుఃఖమాప్తుమయోగతః <br/>
యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ నచిరేణాధిగచ్ఛతి ౫- ౬<br/><br/>
యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా విజితాత్మా జితేన్ద్రియః <br/>
సర్వభూతాత్మభూతాత్మా కుర్వన్నపి న లిప్యతే ౫- ౭<br/><br/>
నైవ కించిత్కరోమీతి యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్ <br/>
పశ్యఞ్శ్రృణ్వన్స్పృశఞ్జిఘ్రన్నశ్నన్గచ్ఛన్స్వపఞ్శ్వసన్ ౫- ౮<br/><br/>
ప్రలపన్విసృజన్గృహ్ణన్నున్మిషన్నిమిషన్నపి <br/>
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేషు వర్తన్త ఇతి ధారయన్ ౫- ౯<br/><br/>
బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా కరోతి యః <br/>
లిప్యతే న స పాపేన పద్మపత్రమివామ్భసా ౫- ౧౦<br/><br/>
కాయేన మనసా బుద్ధ్యా కేవలైరిన్ద్రియైరపి <br/>
యోగినః కర్మ కుర్వన్తి సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే ౫- ౧౧<br/><br/>
యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా శాన్తిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్ <br/>
అయుక్తః కామకారేణ ఫలే సక్తో నిబధ్యతే ౫- ౧౨<br/><br/>
సర్వకర్మాణి మనసా సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ <br/>
నవద్వారే పురే దేహీ నైవ కుర్వన్న కారయన్ ౫- ౧౩<br/><br/>
న కర్తృత్వం న కర్మాణి లోకస్య సృజతి ప్రభుః <br/>
న కర్మఫలసంయోగం స్వభావస్తు ప్రవర్తతే ౫- ౧౪<br/><br/>
నాదత్తే కస్యచిత్పాపం న చైవ సుకృతం విభుః <br/>
అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం తేన ముహ్యన్తి జన్తవః ౫- ౧౫<br/><br/>
జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం యేషాం నాశితమాత్మనః <br/>
తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం ప్రకాశయతి తత్పరమ్ ౫- ౧౬<br/><br/>
తద్బుద్ధయస్తదాత్మానస్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః <br/>
గచ్ఛన్త్యపునరావృత్తిం జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః ౫- ౧౭<br/><br/>
విద్యావినయసంపన్నే బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని <br/>
శుని చైవ శ్వపాకే చ పణ్డితాః సమదర్శినః ౫- ౧౮<br/><br/>
ఇహైవ తైర్జితః సర్గో యేషాం సామ్యే స్థితం మనః <br/>
నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ తస్మాద్బ్రహ్మణి తే స్థితాః ౫- ౧౯<br/><br/>
న ప్రహృష్యేత్ప్రియం ప్రాప్య నోద్విజేత్ప్రాప్య చాప్రియమ్ <br/>
స్థిరబుద్ధిరసంమూఢో బ్రహ్మవిద్బ్రహ్మణి స్థితః ౫- ౨౦<br/><br/>
బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా విన్దత్యాత్మని యత్ సుఖమ్ <br/>
స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా సుఖమక్షయమశ్నుతే ౫- ౨౧<br/><br/>
యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖయోనయ ఏవ తే <br/>
ఆద్యన్తవన్తః కౌన్తేయ న తేషు రమతే బుధః ౫- ౨౨<br/><br/>
శక్నోతీహైవ యః సోఢుం ప్రాక్శరీరవిమోక్షణాత్ <br/>
కామక్రోధోద్భవం వేగం స యుక్తః స సుఖీ నరః ౫- ౨౩<br/><br/>
యోఽన్తఃసుఖోఽన్తరారామస్తథాన్తర్జ్యోతిరేవ యః <br/>
స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం బ్రహ్మభూతోఽధిగచ్ఛతి ౫- ౨౪<br/><br/>
లభన్తే బ్రహ్మనిర్వాణమృషయః క్షీణకల్మషాః <br/>
ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః సర్వభూతహితే రతాః ౫- ౨౫<br/><br/>
కామక్రోధవియుక్తానాం యతీనాం యతచేతసామ్ <br/>
అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం వర్తతే విదితాత్మనామ్ ౫- ౨౬<br/><br/>
స్పర్శాన్కృత్వా బహిర్బాహ్యాంశ్చక్షుశ్చైవాన్తరే భ్రువోః <br/>
ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్యన్తరచారిణౌ ౫- ౨౭<br/><br/>
యతేన్ద్రియమనోబుద్ధిర్మునిర్మోక్షపరాయణః <br/>
విగతేచ్ఛాభయక్రోధో యః సదా ముక్త ఏవ సః ౫- ౨౮<br/><br/>
భోక్తారం యజ్ఞతపసాం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ <br/>
సుహృదం సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వా మాం శాన్తిమృచ్ఛతి ౫- ౨౯<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే కర్మసంన్యాసయోగో నామ పఞ్చమోఽధ్యాయః ౫ <br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథ షష్ఠోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అనాశ్రితః కర్మఫలం కార్యం కర్మ కరోతి యః <br/>
స సంన్యాసీ చ యోగీ చ న నిరగ్నిర్న చాక్రియః ౬- ౧<br/><br/>
యం సంన్యాసమితి ప్రాహుర్యోగం తం విద్ధి పాణ్డవ <br/>
న హ్యసంన్యస్తసంకల్పో యోగీ భవతి కశ్చన ౬- ౨<br/><br/>
ఆరురుక్షోర్మునేర్యోగం కర్మ కారణముచ్యతే <br/>
యోగారూఢస్య తస్యైవ శమః కారణముచ్యతే ౬- ౩<br/><br/>
యదా హి నేన్ద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుషజ్జతే <br/>
సర్వసంకల్పసంన్యాసీ యోగారూఢస్తదోచ్యతే ౬- ౪<br/><br/>
ఉద్ధరేదాత్మనాత్మానం నాత్మానమవసాదయేత్ <br/>
ఆత్మైవ హ్యాత్మనో బన్ధురాత్మైవ రిపురాత్మనః ౬- ౫<br/><br/>
బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః <br/>
అనాత్మనస్తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ౬- ౬<br/><br/>
జితాత్మనః ప్రశాన్తస్య పరమాత్మా సమాహితః <br/>
శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు తథా మానాపమానయోః ౬- ౭<br/><br/>
జ్ఞానవిజ్ఞానతృప్తాత్మా కూటస్థో విజితేన్ద్రియః <br/>
యుక్త ఇత్యుచ్యతే యోగీ సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః ౬- ౮<br/><br/>
సుహృన్మిత్రార్యుదాసీనమధ్యస్థద్వేష్యబన్ధుషు <br/>
సాధుష్వపి చ పాపేషు సమబుద్ధిర్విశిష్యతే ౬- ౯<br/><br/>
యోగీ యుఞ్జీత సతతమాత్మానం రహసి స్థితః <br/>
ఏకాకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశీరపరిగ్రహః ౬- ౧౦<br/><br/>
శుచౌ దేశే ప్రతిష్ఠాప్య స్థిరమాసనమాత్మనః <br/>
నాత్యుచ్ఛ్రితం నాతినీచం చైలాజినకుశోత్తరమ్ ౬- ౧౧<br/><br/>
తత్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యతచిత్తేన్ద్రియక్రియః <br/>
ఉపవిశ్యాసనే యుఞ్జ్యాద్యోగమాత్మవిశుద్ధయే ౬- ౧౨<br/><br/>
సమం కాయశిరోగ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః <br/>
సమ్ప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్ ౬- ౧౩<br/><br/>
ప్రశాన్తాత్మా విగతభీర్బ్రహ్మచారివ్రతే స్థితః <br/>
మనః సంయమ్య మచ్చిత్తో యుక్త ఆసీత మత్పరః ౬- ౧౪<br/><br/>
యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ నియతమానసః <br/>
శాన్తిం నిర్వాణపరమాం మత్సంస్థామధిగచ్ఛతి ౬- ౧౫<br/><br/>
నాత్యశ్నతస్తు యోగోఽస్తి న చైకాన్తమనశ్నతః <br/>
న చాతి స్వప్నశీలస్య జాగ్రతో నైవ చార్జున ౬- ౧౬<br/><br/>
యుక్తాహారవిహారస్య యుక్తచేష్టస్య కర్మసు <br/>
యుక్తస్వప్నావబోధస్య యోగో భవతి దుఃఖహా ౬- ౧౭<br/><br/>
యదా వినియతం చిత్తమాత్మన్యేవావతిష్ఠతే <br/>
నిఃస్పృహః సర్వకామేభ్యో యుక్త ఇత్యుచ్యతే తదా ౬- ౧౮<br/><br/>
యథా దీపో నివాతస్థో నేఙ్గతే సోపమా స్మృతా <br/>
యోగినో యతచిత్తస్య యుఞ్జతో యోగమాత్మనః ౬- ౧౯<br/><br/>
యత్రోపరమతే చిత్తం నిరుద్ధం యోగసేవయా <br/>
యత్ర చైవాత్మనాత్మానం పశ్యన్నాత్మని తుష్యతి ౬- ౨౦<br/><br/>
సుఖమాత్యన్తికం యత్తద్ బుద్ధిగ్రాహ్యమతీన్ద్రియమ్ <br/>
వేత్తి యత్ర న చైవాయం స్థితశ్చలతి తత్త్వతః ౬- ౨౧<br/><br/>
యం లబ్ధ్వా చాపరం లాభం మన్యతే నాధికం తతః <br/>
యస్మిన్స్థితో న దుఃఖేన గురుణాపి విచాల్యతే ౬- ౨౨<br/><br/>
తం విద్యాద్దుఃఖసంయోగవియోగం యోగసంజ్ఞితమ్ <br/>
స నిశ్చయేన యోక్తవ్యో యోగోఽనిర్విణ్ణచేతసా ౬- ౨౩<br/><br/>
సంకల్పప్రభవాన్కామాంస్త్యక్త్వా సర్వానశేషతః <br/>
మనసైవేన్ద్రియగ్రామం వినియమ్య సమన్తతః ౬- ౨౪<br/><br/>
శనైః శనైరుపరమేద్బుద్ధ్యా ధృతిగృహీతయా <br/>
ఆత్మసంస్థం మనః కృత్వా న కించిదపి చిన్తయేత్ ౬- ౨౫<br/><br/>
యతో యతో నిశ్చరతి మనశ్చఞ్చలమస్థిరమ్ <br/>
తతస్తతో నియమ్యైతదాత్మన్యేవ వశం నయేత్ ౬- ౨౬<br/><br/>
ప్రశాన్తమనసం హ్యేనం యోగినం సుఖముత్తమమ్ <br/>
ఉపైతి శాన్తరజసం బ్రహ్మభూతమకల్మషమ్ ౬- ౨౭<br/><br/>
యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం యోగీ విగతకల్మషః <br/>
సుఖేన బ్రహ్మసంస్పర్శమత్యన్తం సుఖమశ్నుతే ౬- ౨౮<br/><br/>
సర్వభూతస్థమాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని <br/>
ఈక్షతే యోగయుక్తాత్మా సర్వత్ర సమదర్శనః ౬- ౨౯<br/><br/>
యో మాం పశ్యతి సర్వత్ర సర్వం చ మయి పశ్యతి <br/>
తస్యాహం న ప్రణశ్యామి స చ మే న ప్రణశ్యతి ౬- ౩౦<br/><br/>
సర్వభూతస్థితం యో మాం భజత్యేకత్వమాస్థితః <br/>
సర్వథా వర్తమానోఽపి స యోగీ మయి వర్తతే ౬- ౩౧<br/><br/>
ఆత్మౌపమ్యేన సర్వత్ర సమం పశ్యతి యోఽర్జున <br/>
సుఖం వా యది వా దుఃఖం స యోగీ పరమో మతః ౬- ౩౨<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
యోఽయం యోగస్త్వయా ప్రోక్తః సామ్యేన మధుసూదన <br/>
ఏతస్యాహం న పశ్యామి చఞ్చలత్వాత్స్థితిం స్థిరామ్ ౬- ౩౩<br/><br/>
చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ ప్రమాథి బలవద్దృఢమ్ <br/>
తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే వాయోరివ సుదుష్కరమ్ ౬- ౩౪<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అసంశయం మహాబాహో మనో దుర్నిగ్రహం చలమ్ <br/>
అభ్యాసేన తు కౌన్తేయ వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే ౬- ౩౫<br/><br/>
అసంయతాత్మనా యోగో దుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః <br/>
వశ్యాత్మనా తు యతతా శక్యోఽవాప్తుముపాయతః ౬- ౩౬<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
అయతిః శ్రద్ధయోపేతో యోగాచ్చలితమానసః <br/>
అప్రాప్య యోగసంసిద్ధిం కాం గతిం కృష్ణ గచ్ఛతి ౬- ౩౭<br/><br/>
కచ్చిన్నోభయవిభ్రష్టశ్ఛిన్నాభ్రమివ నశ్యతి <br/>
అప్రతిష్ఠో మహాబాహో విమూఢో బ్రహ్మణః పథి ౬- ౩౮<br/><br/>
ఏతన్మే సంశయం కృష్ణ ఛేత్తుమర్హస్యశేషతః <br/>
త్వదన్యః సంశయస్యాస్య ఛేత్తా న హ్యుపపద్యతే ౬- ౩౯<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
పార్థ నైవేహ నాముత్ర వినాశస్తస్య విద్యతే <br/>
న హి కల్యాణకృత్కశ్చిద్దుర్గతిం తాత గచ్ఛతి ౬- ౪౦<br/><br/>
ప్రాప్య పుణ్యకృతాం లోకానుషిత్వా శాశ్వతీః సమాః <br/>
శుచీనాం శ్రీమతాం గేహే యోగభ్రష్టోఽభిజాయతే ౬- ౪౧<br/><br/>
అథవా యోగినామేవ కులే భవతి ధీమతామ్ <br/>
ఏతద్ధి దుర్లభతరం లోకే జన్మ యదీదృశమ్ ౬- ౪౨<br/><br/>
తత్ర తం బుద్ధిసంయోగం లభతే పౌర్వదేహికమ్ <br/>
యతతే చ తతో భూయః సంసిద్ధౌ కురునన్దన ౬- ౪౩<br/><br/>
పూర్వాభ్యాసేన తేనైవ హ్రియతే హ్యవశోఽపి సః <br/>
జిజ్ఞాసురపి యోగస్య శబ్దబ్రహ్మాతివర్తతే ౬- ౪౪<br/><br/>
ప్రయత్నాద్యతమానస్తు యోగీ సంశుద్ధకిల్బిషః <br/>
అనేకజన్మసంసిద్ధస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౬- ౪౫<br/><br/>
తపస్విభ్యోఽధికో యోగీ జ్ఞానిభ్యోఽపి మతోఽధికః <br/>
కర్మిభ్యశ్చాధికో యోగీ తస్మాద్యోగీ భవార్జున ౬- ౪౬<br/><br/>
యోగినామపి సర్వేషాం మద్గతేనాన్తరాత్మనా <br/>
శ్రద్ధావాన్ భజతే యో మాం స మే యుక్తతమో మతః ౬- ౪౭<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే ఆత్మసంయమయోగో నామ షష్ఠోఽధ్యాయః ౬ <br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథ సప్తమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
మయ్యాసక్తమనాః పార్థ యోగం యుఞ్జన్మదాశ్రయః <br/>
అసంశయం సమగ్రం మాం యథా జ్ఞాస్యసి తచ్ఛృణు ౭- ౧<br/><br/>
జ్ఞానం తేఽహం సవిజ్ఞానమిదం వక్ష్యామ్యశేషతః <br/>
యజ్జ్ఞాత్వా నేహ భూయోఽన్యజ్జ్ఞాతవ్యమవశిష్యతే ౭- ౨<br/><br/>
మనుష్యాణాం సహస్రేషు కశ్చిద్యతతి సిద్ధయే <br/>
యతతామపి సిద్ధానాం కశ్చిన్మాం వేత్తి తత్త్వతః ౭- ౩<br/><br/>
భూమిరాపోఽనలో వాయుః ఖం మనో బుద్ధిరేవ చ <br/>
అహంకార ఇతీయం మే భిన్నా ప్రకృతిరష్టధా ౭- ౪<br/><br/>
అపరేయమితస్త్వన్యాం ప్రకృతిం విద్ధి మే పరామ్ <br/>
జీవభూతాం మహాబాహో యయేదం ధార్యతే జగత్ ౭- ౫<br/><br/>
ఏతద్యోనీని భూతాని సర్వాణీత్యుపధారయ <br/>
అహం కృత్స్నస్య జగతః ప్రభవః ప్రలయస్తథా ౭- ౬<br/><br/>
మత్తః పరతరం నాన్యత్కించిదస్తి ధనంజయ <br/>
మయి సర్వమిదం ప్రోతం సూత్రే మణిగణా ఇవ ౭- ౭<br/><br/>
రసోఽహమప్సు కౌన్తేయ ప్రభాస్మి శశిసూర్యయోః <br/>
ప్రణవః సర్వవేదేషు శబ్దః ఖే పౌరుషం నృషు ౭- ౮<br/><br/>
పుణ్యో గన్ధః పృథివ్యాం చ తేజశ్చాస్మి విభావసౌ <br/>
జీవనం సర్వభూతేషు తపశ్చాస్మి తపస్విషు ౭- ౯<br/><br/>
బీజం మాం సర్వభూతానాం విద్ధి పార్థ సనాతనమ్ <br/>
బుద్ధిర్బుద్ధిమతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ ౭- ౧౦<br/><br/>
బలం బలవతాం చాహం కామరాగవివర్జితమ్ <br/>
ధర్మావిరుద్ధో భూతేషు కామోఽస్మి భరతర్షభ ౭- ౧౧<br/><br/>
యే చైవ సాత్త్వికా భావా రాజసాస్తామసాశ్చ యే <br/>
మత్త ఏవేతి తాన్విద్ధి న త్వహం తేషు తే మయి ౭- ౧౨<br/><br/>
త్రిభిర్గుణమయైర్భావైరేభిః సర్వమిదం జగత్ <br/>
మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పరమవ్యయమ్ ౭- ౧౩<br/><br/>
దైవీ హ్యేషా గుణమయీ మమ మాయా దురత్యయా <br/>
మామేవ యే ప్రపద్యన్తే మాయామేతాం తరన్తి తే ౭- ౧౪<br/><br/>
న మాం దుష్కృతినో మూఢాః ప్రపద్యన్తే నరాధమాః <br/>
మాయయాపహృతజ్ఞానా ఆసురం భావమాశ్రితాః ౭- ౧౫<br/><br/>
చతుర్విధా భజన్తే మాం జనాః సుకృతినోఽర్జున <br/>
ఆర్తో జిజ్ఞాసురర్థార్థీ జ్ఞానీ చ భరతర్షభ ౭- ౧౬<br/><br/>
తేషాం జ్ఞానీ నిత్యయుక్త ఏకభక్తిర్విశిష్యతే <br/>
ప్రియో హి జ్ఞానినోఽత్యర్థమహం స చ మమ ప్రియః ౭- ౧౭<br/><br/>
ఉదారాః సర్వ ఏవైతే జ్ఞానీ త్వాత్మైవ మే మతమ్ <br/>
ఆస్థితః స హి యుక్తాత్మా మామేవానుత్తమాం గతిమ్ ౭- ౧౮<br/><br/>
బహూనాం జన్మనామన్తే జ్ఞానవాన్మాం ప్రపద్యతే <br/>
వాసుదేవః సర్వమితి స మహాత్మా సుదుర్లభః ౭- ౧౯<br/><br/>
కామైస్తైస్తైర్హృతజ్ఞానాః ప్రపద్యన్తేఽన్యదేవతాః <br/>
తం తం నియమమాస్థాయ ప్రకృత్యా నియతాః స్వయా ౭- ౨౦<br/><br/>
యో యో యాం యాం తనుం భక్తః శ్రద్ధయార్చితుమిచ్ఛతి <br/>
తస్య తస్యాచలాం శ్రద్ధాం తామేవ విదధామ్యహమ్ ౭- ౨౧<br/><br/>
స తయా శ్రద్ధయా యుక్తస్తస్యారాధనమీహతే <br/>
లభతే చ తతః కామాన్మయైవ విహితాన్హి తాన్ ౭- ౨౨<br/><br/>
అన్తవత్తు ఫలం తేషాం తద్భవత్యల్పమేధసామ్ <br/>
దేవాన్దేవయజో యాన్తి మద్భక్తా యాన్తి మామపి ౭- ౨౩<br/><br/>
అవ్యక్తం వ్యక్తిమాపన్నం మన్యన్తే మామబుద్ధయః <br/>
పరం భావమజానన్తో మమావ్యయమనుత్తమమ్ ౭- ౨౪<br/><br/>
నాహం ప్రకాశః సర్వస్య యోగమాయాసమావృతః <br/>
మూఢోఽయం నాభిజానాతి లోకో మామజమవ్యయమ్ ౭- ౨౫<br/><br/>
వేదాహం సమతీతాని వర్తమానాని చార్జున <br/>
భవిష్యాణి చ భూతాని మాం తు వేద న కశ్చన ౭- ౨౬<br/><br/>
ఇచ్ఛాద్వేషసముత్థేన ద్వన్ద్వమోహేన భారత <br/>
సర్వభూతాని సంమోహం సర్గే యాన్తి పరన్తప ౭- ౨౭<br/><br/>
యేషాం త్వన్తగతం పాపం జనానాం పుణ్యకర్మణామ్ <br/>
తే ద్వన్ద్వమోహనిర్ముక్తా భజన్తే మాం దృఢవ్రతాః ౭- ౨౮<br/><br/>
జరామరణమోక్షాయ మామాశ్రిత్య యతన్తి యే <br/>
తే బ్రహ్మ తద్విదుః కృత్స్నమధ్యాత్మం కర్మ చాఖిలమ్ ౭- ౨౯<br/><br/>
సాధిభూతాధిదైవం మాం సాధియజ్ఞం చ యే విదుః <br/>
ప్రయాణకాలేఽపి చ మాం తే విదుర్యుక్తచేతసః ౭- ౩౦<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానవిజ్ఞానయోగో నామ సప్తమోఽధ్యాయః ౭ <br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథాష్టమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
కిం తద్బ్రహ్మ కిమధ్యాత్మం కిం కర్మ పురుషోత్తమ <br/>
అధిభూతం చ కిం ప్రోక్తమధిదైవం కిముచ్యతే ౮- ౧<br/><br/>
అధియజ్ఞః కథం కోఽత్ర దేహేఽస్మిన్మధుసూదన <br/>
ప్రయాణకాలే చ కథం జ్ఞేయోఽసి నియతాత్మభిః ౮- ౨<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
అక్షరం బ్రహ్మ పరమం స్వభావోఽధ్యాత్మముచ్యతే <br/>
భూతభావోద్భవకరో విసర్గః కర్మసంజ్ఞితః ౮- ౩<br/><br/>
అధిభూతం క్షరో భావః పురుషశ్చాధిదైవతమ్ <br/>
అధియజ్ఞోఽహమేవాత్ర దేహే దేహభృతాం వర ౮- ౪<br/><br/>
అన్తకాలే చ మామేవ స్మరన్ముక్త్వా కలేవరమ్ <br/>
యః ప్రయాతి స మద్భావం యాతి నాస్త్యత్ర సంశయః ౮- ౫<br/><br/>
యం యం వాపి స్మరన్భావం త్యజత్యన్తే కలేవరమ్ <br/>
తం తమేవైతి కౌన్తేయ సదా తద్భావభావితః ౮- ౬<br/><br/>
తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు మామనుస్మర యుధ్య చ <br/>
మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్మామేవైష్యస్యసంశయమ్ ౮- ౭<br/><br/>
అభ్యాసయోగయుక్తేన చేతసా నాన్యగామినా <br/>
పరమం పురుషం దివ్యం యాతి పార్థానుచిన్తయన్ ౮- ౮<br/><br/>
కవిం పురాణమనుశాసితార-<br/>
మణోరణీయాంసమనుస్మరేద్యః <br/>
సర్వస్య ధాతారమచిన్త్యరూప<br/>
మాదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ ౮- ౯<br/><br/>
ప్రయాణకాలే మనసాచలేన<br/>
భక్త్యా యుక్తో యోగబలేన చైవ <br/>
భ్రువోర్మధ్యే ప్రాణమావేశ్య సమ్యక్<br/>
స తం పరం పురుషముపైతి దివ్యమ్ ౮- ౧౦<br/><br/>
యదక్షరం వేదవిదో వదన్తి<br/>
విశన్తి యద్యతయో వీతరాగాః <br/>
యదిచ్ఛన్తో బ్రహ్మచర్యం చరన్తి<br/>
తత్తే పదం సంగ్రహేణ ప్రవక్ష్యే ౮- ౧౧<br/><br/>
సర్వద్వారాణి సంయమ్య మనో హృది నిరుధ్య చ <br/>
మూర్ధ్న్యాధాయాత్మనః ప్రాణమాస్థితో యోగధారణామ్ ౮- ౧౨<br/><br/>
ఓమిత్యేకాక్షరం బ్రహ్మ వ్యాహరన్మామనుస్మరన్ <br/>
యః ప్రయాతి త్యజన్దేహం స యాతి పరమాం గతిమ్ ౮- ౧౩<br/><br/>
అనన్యచేతాః సతతం యో మాం స్మరతి నిత్యశః <br/>
తస్యాహం సులభః పార్థ నిత్యయుక్తస్య యోగినః ౮- ౧౪<br/><br/>
మాముపేత్య పునర్జన్మ దుఃఖాలయమశాశ్వతమ్ <br/>
నాప్నువన్తి మహాత్మానః సంసిద్ధిం పరమాం గతాః ౮- ౧౫<br/><br/>
ఆబ్రహ్మభువనాల్లోకాః పునరావర్తినోఽర్జున <br/>
మాముపేత్య తు కౌన్తేయ పునర్జన్మ న విద్యతే ౮- ౧౬<br/><br/>
సహస్రయుగపర్యన్తమహర్యద్బ్రహ్మణో విదుః <br/>
రాత్రిం యుగసహస్రాన్తాం తేఽహోరాత్రవిదో జనాః ౮- ౧౭<br/><br/>
అవ్యక్తాద్వ్యక్తయః సర్వాః ప్రభవన్త్యహరాగమే <br/>
రాత్ర్యాగమే ప్రలీయన్తే తత్రైవావ్యక్తసంజ్ఞకే ౮- ౧౮<br/><br/>
భూతగ్రామః స ఏవాయం భూత్వా భూత్వా ప్రలీయతే <br/>
రాత్ర్యాగమేఽవశః పార్థ ప్రభవత్యహరాగమే ౮- ౧౯<br/><br/>
పరస్తస్మాత్తు భావోఽన్యోఽవ్యక్తోఽవ్యక్తాత్సనాతనః <br/>
యః స సర్వేషు భూతేషు నశ్యత్సు న వినశ్యతి ౮- ౨౦<br/><br/>
అవ్యక్తోఽక్షర ఇత్యుక్తస్తమాహుః పరమాం గతిమ్ <br/>
యం ప్రాప్య న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౮- ౨౧<br/><br/>
పురుషః స పరః పార్థ భక్త్యా లభ్యస్త్వనన్యయా <br/>
యస్యాన్తఃస్థాని భూతాని యేన సర్వమిదం తతమ్ ౮- ౨౨<br/><br/>
యత్ర కాలే త్వనావృత్తిమావృత్తిం చైవ యోగినః <br/>
ప్రయాతా యాన్తి తం కాలం వక్ష్యామి భరతర్షభ ౮- ౨౩<br/><br/>
అగ్నిర్జ్యోతిరహః శుక్లః షణ్మాసా ఉత్తరాయణమ్ <br/>
తత్ర ప్రయాతా గచ్ఛన్తి బ్రహ్మ బ్రహ్మవిదో జనాః ౮- ౨౪<br/><br/>
ధూమో రాత్రిస్తథా కృష్ణః షణ్మాసా దక్షిణాయనమ్ <br/>
తత్ర చాన్ద్రమసం జ్యోతిర్యోగీ ప్రాప్య నివర్తతే ౮- ౨౫<br/><br/>
శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే <br/>
ఏకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ౮- ౨౬<br/><br/>
నైతే సృతీ పార్థ జానన్యోగీ ముహ్యతి కశ్చన <br/>
తస్మాత్సర్వేషు కాలేషు యోగయుక్తో భవార్జున ౮- ౨౭<br/><br/>
వేదేషు యజ్ఞేషు తపఃసు చైవ<br/>
దానేషు యత్ పుణ్యఫలం ప్రదిష్టమ్ <br/>
అత్యేతి తత్సర్వమిదం విదిత్వా<br/>
యోగీ పరం స్థానముపైతి చాద్యమ్ ౮- ౨౮<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే అక్షరబ్రహ్మయోగో నామాష్టమోఽధ్యాయః ౮<br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథ నవమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఇదం తు తే గుహ్యతమం ప్రవక్ష్యామ్యనసూయవే <br/>
జ్ఞానం విజ్ఞానసహితం యజ్జ్ఞాత్వా మోక్ష్యసేఽశుభాత్ ౯- ౧<br/><br/>
రాజవిద్యా రాజగుహ్యం పవిత్రమిదముత్తమమ్ <br/>
ప్రత్యక్షావగమం ధర్మ్యం సుసుఖం కర్తుమవ్యయమ్ ౯- ౨<br/><br/>
అశ్రద్దధానాః పురుషా ధర్మస్యాస్య పరన్తప <br/>
అప్రాప్య మాం నివర్తన్తే మృత్యుసంసారవర్త్మని ౯- ౩<br/><br/>
మయా తతమిదం సర్వం జగదవ్యక్తమూర్తినా <br/>
మత్స్థాని సర్వభూతాని న చాహం తేష్వవస్థితః ౯- ౪<br/><br/>
న చ మత్స్థాని భూతాని పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ <br/>
భూతభృన్న చ భూతస్థో మమాత్మా భూతభావనః ౯- ౫<br/><br/>
యథాకాశస్థితో నిత్యం వాయుః సర్వత్రగో మహాన్ <br/>
తథా సర్వాణి భూతాని మత్స్థానీత్యుపధారయ ౯- ౬<br/><br/>
సర్వభూతాని కౌన్తేయ ప్రకృతిం యాన్తి మామికామ్ <br/>
కల్పక్షయే పునస్తాని కల్పాదౌ విసృజామ్యహమ్ ౯- ౭<br/><br/>
ప్రకృతిం స్వామవష్టభ్య విసృజామి పునః పునః <br/>
భూతగ్రామమిమం కృత్స్నమవశం ప్రకృతేర్వశాత్ ౯- ౮<br/><br/>
న చ మాం తాని కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనంజయ <br/>
ఉదాసీనవదాసీనమసక్తం తేషు కర్మసు ౯- ౯<br/><br/>
మయాధ్యక్షేణ ప్రకృతిః సూయతే సచరాచరమ్ <br/>
హేతునానేన కౌన్తేయ జగద్విపరివర్తతే ౯- ౧౦<br/><br/>
అవజానన్తి మాం మూఢా మానుషీం తనుమాశ్రితమ్ <br/>
పరం భావమజానన్తో మమ భూతమహేశ్వరమ్ ౯- ౧౧<br/><br/>
మోఘాశా మోఘకర్మాణో మోఘజ్ఞానా విచేతసః <br/>
రాక్షసీమాసురీం చైవ ప్రకృతిం మోహినీం శ్రితాః ౯- ౧౨<br/><br/>
మహాత్మానస్తు మాం పార్థ దైవీం ప్రకృతిమాశ్రితాః <br/>
భజన్త్యనన్యమనసో జ్ఞాత్వా భూతాదిమవ్యయమ్ ౯- ౧౩<br/><br/>
సతతం కీర్తయన్తో మాం యతన్తశ్చ దృఢవ్రతాః <br/>
నమస్యన్తశ్చ మాం భక్త్యా నిత్యయుక్తా ఉపాసతే ౯- ౧౪<br/><br/>
జ్ఞానయజ్ఞేన చాప్యన్యే యజన్తో మాముపాసతే <br/>
ఏకత్వేన పృథక్త్వేన బహుధా విశ్వతోముఖమ్ ౯- ౧౫<br/><br/>
అహం క్రతురహం యజ్ఞః స్వధాహమహమౌషధమ్ <br/>
మన్త్రోఽహమహమేవాజ్యమహమగ్నిరహం హుతమ్ ౯- ౧౬<br/><br/>
పితాహమస్య జగతో మాతా ధాతా పితామహః <br/>
వేద్యం పవిత్రమోంకార ఋక్సామ యజురేవ చ ౯- ౧౭<br/><br/>
గతిర్భర్తా ప్రభుః సాక్షీ నివాసః శరణం సుహృత్ <br/>
ప్రభవః ప్రలయః స్థానం నిధానం బీజమవ్యయమ్ ౯- ౧౮<br/><br/>
తపామ్యహమహం వర్షం నిగృహ్ణామ్యుత్సృజామి చ <br/>
అమృతం చైవ మృత్యుశ్చ సదసచ్చాహమర్జున ౯- ౧౯<br/><br/>
త్రైవిద్యా మాం సోమపాః పూతపాపా<br/>
యజ్ఞైరిష్ట్వా స్వర్గతిం ప్రార్థయన్తే <br/>
తే పుణ్యమాసాద్య సురేన్ద్రలోక-<br/>
మశ్నన్తి దివ్యాన్దివి దేవభోగాన్ ౯- ౨౦<br/><br/>
తే తం భుక్త్వా స్వర్గలోకం విశాలం<br/>
క్షీణే పుణ్యే మర్త్యలోకం విశన్తి <br/>
ఏవం త్రయీధర్మమనుప్రపన్నా<br/>
గతాగతం కామకామా లభన్తే ౯- ౨౧<br/><br/>
అనన్యాశ్చిన్తయన్తో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే <br/>
తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగక్షేమం వహామ్యహమ్ ౯- ౨౨<br/><br/>
యేఽప్యన్యదేవతాభక్తా యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః <br/>
తేఽపి మామేవ కౌన్తేయ యజన్త్యవిధిపూర్వకమ్ ౯- ౨౩<br/><br/>
అహం హి సర్వయజ్ఞానాం భోక్తా చ ప్రభురేవ చ <br/>
న తు మామభిజానన్తి తత్త్వేనాతశ్చ్యవన్తి తే ౯- ౨౪<br/><br/>
యాన్తి దేవవ్రతా దేవాన్పితౄన్యాన్తి పితృవ్రతాః <br/>
భూతాని యాన్తి భూతేజ్యా యాన్తి మద్యాజినోఽపి మామ్ ౯- ౨౫<br/><br/>
పత్రం పుష్పం ఫలం తోయం యో మే భక్త్యా ప్రయచ్ఛతి <br/>
తదహం భక్త్యుపహృతమశ్నామి ప్రయతాత్మనః ౯- ౨౬<br/><br/>
యత్కరోషి యదశ్నాసి యజ్జుహోషి దదాసి యత్ <br/>
యత్తపస్యసి కౌన్తేయ తత్కురుష్వ మదర్పణమ్ ౯- ౨౭<br/><br/>
శుభాశుభఫలైరేవం మోక్ష్యసే కర్మబన్ధనైః <br/>
సంన్యాసయోగయుక్తాత్మా విముక్తో మాముపైష్యసి ౯- ౨౮<br/><br/>
సమోఽహం సర్వభూతేషు న మే ద్వేష్యోఽస్తి న ప్రియః <br/>
యే భజన్తి తు మాం భక్త్యా మయి తే తేషు చాప్యహమ్ ౯- ౨౯<br/><br/>
అపి చేత్సుదురాచారో భజతే మామనన్యభాక్ <br/>
సాధురేవ స మన్తవ్యః సమ్యగ్వ్యవసితో హి సః ౯- ౩౦<br/><br/>
క్షిప్రం భవతి ధర్మాత్మా శశ్వచ్ఛాన్తిం నిగచ్ఛతి <br/>
కౌన్తేయ ప్రతి జానీహి న మే భక్తః ప్రణశ్యతి ౯- ౩౧<br/><br/>
మాం హి పార్థ వ్యపాశ్రిత్య యేఽపి స్యుః పాపయోనయః <br/>
స్త్రియో వైశ్యాస్తథా శూద్రాస్తేఽపి యాన్తి పరాం గతిమ్ ౯- ౩౨<br/><br/>
కిం పునర్బ్రాహ్మణాః పుణ్యా భక్తా రాజర్షయస్తథా <br/>
అనిత్యమసుఖం లోకమిమం ప్రాప్య భజస్వ మామ్ ౯- ౩౩<br/><br/>
మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు <br/>
మామేవైష్యసి యుక్త్వైవమాత్మానం మత్పరాయణః ౯- ౩౪<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే రాజవిద్యారాజగుహ్యయోగో నామ నవమోఽధ్యాయః ౯<br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథ దశమోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
భూయ ఏవ మహాబాహో శృణు మే పరమం వచః <br/>
యత్తేఽహం ప్రీయమాణాయ వక్ష్యామి హితకామ్యయా ౧౦- ౧<br/><br/>
న మే విదుః సురగణాః ప్రభవం న మహర్షయః <br/>
అహమాదిర్హి దేవానాం మహర్షీణాం చ సర్వశః ౧౦- ౨<br/><br/>
యో మామజమనాదిం చ వేత్తి లోకమహేశ్వరమ్ <br/>
అసంమూఢః స మర్త్యేషు సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే ౧౦- ౩<br/><br/>
బుద్ధిర్జ్ఞానమసంమోహః క్షమా సత్యం దమః శమః <br/>
సుఖం దుఃఖం భవోఽభావో భయం చాభయమేవ చ ౧౦- ౪<br/><br/>
అహింసా సమతా తుష్టిస్తపో దానం యశోఽయశః <br/>
భవన్తి భావా భూతానాం మత్త ఏవ పృథగ్విధాః ౧౦- ౫<br/><br/>
మహర్షయః సప్త పూర్వే చత్వారో మనవస్తథా <br/>
మద్భావా మానసా జాతా యేషాం లోక ఇమాః ప్రజాః ౧౦- ౬<br/><br/>
ఏతాం విభూతిం యోగం చ మమ యో వేత్తి తత్త్వతః <br/>
సోఽవికమ్పేన యోగేన యుజ్యతే నాత్ర సంశయః ౧౦- ౭<br/><br/>
అహం సర్వస్య ప్రభవో మత్తః సర్వం ప్రవర్తతే <br/>
ఇతి మత్వా భజన్తే మాం బుధా భావసమన్వితాః ౧౦- ౮<br/><br/>
మచ్చిత్తా మద్గతప్రాణా బోధయన్తః పరస్పరమ్ <br/>
కథయన్తశ్చ మాం నిత్యం తుష్యన్తి చ రమన్తి చ ౧౦- ౯<br/><br/>
తేషాం సతతయుక్తానాం భజతాం ప్రీతిపూర్వకమ్ <br/>
దదామి బుద్ధియోగం తం యేన మాముపయాన్తి తే ౧౦- ౧౦<br/><br/>
తేషామేవానుకమ్పార్థమహమజ్ఞానజం తమః <br/>
నాశయామ్యాత్మభావస్థో జ్ఞానదీపేన భాస్వతా ౧౦- ౧౧<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
పరం బ్రహ్మ పరం ధామ పవిత్రం పరమం భవాన్ <br/>
పురుషం శాశ్వతం దివ్యమాదిదేవమజం విభుమ్ ౧౦- ౧౨<br/><br/>
ఆహుస్త్వామృషయః సర్వే దేవర్షిర్నారదస్తథా <br/>
అసితో దేవలో వ్యాసః స్వయం చైవ బ్రవీషి మే ౧౦- ౧౩<br/><br/>
సర్వమేతదృతం మన్యే యన్మాం వదసి కేశవ <br/>
న హి తే భగవన్వ్యక్తిం విదుర్దేవా న దానవాః ౧౦- ౧౪<br/><br/>
స్వయమేవాత్మనాత్మానం వేత్థ త్వం పురుషోత్తమ <br/>
భూతభావన భూతేశ దేవదేవ జగత్పతే ౧౦- ౧౫<br/><br/>
వక్తుమర్హస్యశేషేణ దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః <br/>
యాభిర్విభూతిభిర్లోకానిమాంస్త్వం వ్యాప్య తిష్ఠసి ౧౦- ౧౬<br/><br/>
కథం విద్యామహం యోగింస్త్వాం సదా పరిచిన్తయన్ <br/>
కేషు కేషు చ భావేషు చిన్త్యోఽసి భగవన్మయా ౧౦- ౧౭<br/><br/>
విస్తరేణాత్మనో యోగం విభూతిం చ జనార్దన <br/>
భూయః కథయ తృప్తిర్హి శృణ్వతో నాస్తి మేఽమృతమ్ ౧౦- ౧౮<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
హన్త తే కథయిష్యామి దివ్యా హ్యాత్మవిభూతయః <br/>
ప్రాధాన్యతః కురుశ్రేష్ఠ నాస్త్యన్తో విస్తరస్య మే ౧౦- ౧౯<br/><br/>
అహమాత్మా గుడాకేశ సర్వభూతాశయస్థితః <br/>
అహమాదిశ్చ మధ్యం చ భూతానామన్త ఏవ చ ౧౦- ౨౦<br/><br/>
ఆదిత్యానామహం విష్ణుర్జ్యోతిషాం రవిరంశుమాన్ <br/>
మరీచిర్మరుతామస్మి నక్షత్రాణామహం శశీ ౧౦- ౨౧<br/><br/>
వేదానాం సామవేదోఽస్మి దేవానామస్మి వాసవః <br/>
ఇన్ద్రియాణాం మనశ్చాస్మి భూతానామస్మి చేతనా ౧౦- ౨౨<br/><br/>
రుద్రాణాం శంకరశ్చాస్మి విత్తేశో యక్షరక్షసామ్ <br/>
వసూనాం పావకశ్చాస్మి మేరుః శిఖరిణామహమ్ ౧౦- ౨౩<br/><br/>
పురోధసాం చ ముఖ్యం మాం విద్ధి పార్థ బృహస్పతిమ్ <br/>
సేనానీనామహం స్కన్దః సరసామస్మి సాగరః ౧౦- ౨౪<br/><br/>
మహర్షీణాం భృగురహం గిరామస్మ్యేకమక్షరమ్ <br/>
యజ్ఞానాం జపయజ్ఞోఽస్మి స్థావరాణాం హిమాలయః ౧౦- ౨౫<br/><br/>
అశ్వత్థః సర్వవృక్షాణాం దేవర్షీణాం చ నారదః <br/>
గన్ధర్వాణాం చిత్రరథః సిద్ధానాం కపిలో మునిః ౧౦- ౨౬<br/><br/>
ఉచ్చైఃశ్రవసమశ్వానాం విద్ధి మామమృతోద్భవమ్ <br/>
ఐరావతం గజేన్ద్రాణాం నరాణాం చ నరాధిపమ్ ౧౦- ౨౭<br/><br/>
ఆయుధానామహం వజ్రం ధేనూనామస్మి కామధుక్ <br/>
ప్రజనశ్చాస్మి కన్దర్పః సర్పాణామస్మి వాసుకిః ౧౦- ౨౮<br/><br/>
అనన్తశ్చాస్మి నాగానాం వరుణో యాదసామహమ్ <br/>
పితౄణామర్యమా చాస్మి యమః సంయమతామహమ్ ౧౦- ౨౯<br/><br/>
ప్రహ్లాదశ్చాస్మి దైత్యానాం కాలః కలయతామహమ్ <br/>
మృగాణాం చ మృగేన్ద్రోఽహం వైనతేయశ్చ పక్షిణామ్ ౧౦- ౩౦<br/><br/>
పవనః పవతామస్మి రామః శస్త్రభృతామహమ్ <br/>
ఝషాణాం మకరశ్చాస్మి స్రోతసామస్మి జాహ్నవీ ౧౦- ౩౧<br/><br/>
సర్గాణామాదిరన్తశ్చ మధ్యం చైవాహమర్జున <br/>
అధ్యాత్మవిద్యా విద్యానాం వాదః ప్రవదతామహమ్ ౧౦- ౩౨<br/><br/>
అక్షరాణామకారోఽస్మి ద్వన్ద్వః సామాసికస్య చ <br/>
అహమేవాక్షయః కాలో ధాతాహం విశ్వతోముఖః ౧౦- ౩౩<br/><br/>
మృత్యుః సర్వహరశ్చాహముద్భవశ్చ భవిష్యతామ్ <br/>
కీర్తిః శ్రీర్వాక్చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా ౧౦- ౩౪<br/><br/>
బృహత్సామ తథా సామ్నాం గాయత్రీ ఛన్దసామహమ్ <br/>
మాసానాం మార్గశీర్షోఽహమృతూనాం కుసుమాకరః ౧౦- ౩౫<br/><br/>
ద్యూతం ఛలయతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ <br/>
జయోఽస్మి వ్యవసాయోఽస్మి సత్త్వం సత్త్వవతామహమ్ ౧౦- ౩౬<br/><br/>
వృష్ణీనాం వాసుదేవోఽస్మి పాణ్డవానాం ధనంజయః <br/>
మునీనామప్యహం వ్యాసః కవీనాముశనా కవిః ౧౦- ౩౭<br/><br/>
దణ్డో దమయతామస్మి నీతిరస్మి జిగీషతామ్ <br/>
మౌనం చైవాస్మి గుహ్యానాం జ్ఞానం జ్ఞానవతామహమ్ ౧౦- ౩౮<br/><br/>
యచ్చాపి సర్వభూతానాం బీజం తదహమర్జున <br/>
న తదస్తి వినా యత్స్యాన్మయా భూతం చరాచరమ్ ౧౦- ౩౯<br/><br/>
నాన్తోఽస్తి మమ దివ్యానాం విభూతీనాం పరన్తప <br/>
ఏష తూద్దేశతః ప్రోక్తో విభూతేర్విస్తరో మయా ౧౦- ౪౦<br/><br/>
యద్యద్విభూతిమత్సత్త్వం శ్రీమదూర్జితమేవ వా <br/>
తత్తదేవావగచ్ఛ త్వం మమ తేజోంఽశసంభవమ్ ౧౦- ౪౧<br/><br/>
అథవా బహునైతేన కిం జ్ఞాతేన తవార్జున <br/>
విష్టభ్యాహమిదం కృత్స్నమేకాంశేన స్థితో జగత్ ౧౦- ౪౨<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విభూతియోగో నామ దశమోఽధ్యాయః ౧౦ <br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథైకాదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితమ్ <br/>
యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ ౧౧- ౧<br/><br/>
భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా <br/>
త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయమ్ ౧౧- ౨<br/><br/>
ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర <br/>
ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ ౧౧- ౩<br/><br/>
మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో <br/>
యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయమ్ ౧౧- ౪<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః <br/>
నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ ౧౧- ౫<br/><br/>
పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా <br/>
బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత ౧౧- ౬<br/><br/>
ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరమ్ <br/>
మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ ద్రష్టుమిచ్ఛసి ౧౧- ౭<br/><br/>
న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా <br/>
దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ౧౧- ౮<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః <br/>
దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరమ్ ౧౧- ౯<br/><br/>
అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనమ్ <br/>
అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధమ్ ౧౧- ౧౦<br/><br/>
దివ్యమాల్యామ్బరధరం దివ్యగన్ధానులేపనమ్ <br/>
సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనన్తం విశ్వతోముఖమ్ ౧౧- ౧౧<br/><br/>
దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా <br/>
యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః ౧౧- ౧౨<br/><br/>
తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా <br/>
అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాణ్డవస్తదా ౧౧- ౧౩<br/><br/>
తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనంజయః <br/>
ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాఞ్జలిరభాషత ౧౧- ౧౪<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే<br/>
సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసంఘాన్ <br/>
బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థ-<br/>
మృషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్ ౧౧- ౧౫<br/><br/>
అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం<br/>
పశ్యామి త్వాం సర్వతోఽనన్తరూపమ్ <br/>
నాన్తం న మధ్యం న పునస్తవాదిం<br/>
పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప ౧౧- ౧౬<br/><br/>
కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ<br/>
తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమన్తమ్ <br/>
పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమన్తా-<br/>
ద్దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయమ్ ౧౧- ౧౭<br/><br/>
త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం<br/>
త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ <br/>
త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా<br/>
సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే ౧౧- ౧౮<br/><br/>
అనాదిమధ్యాన్తమనన్తవీర్య-<br/>
మనన్తబాహుం శశిసూర్యనేత్రమ్ <br/>
పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం<br/>
స్వతేజసా విశ్వమిదం తపన్తమ్ ౧౧- ౧౯<br/><br/>
ద్యావాపృథివ్యోరిదమన్తరం హి<br/>
వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః <br/>
దృష్ట్వాద్భుతం రూపముగ్రం తవేదం<br/>
లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్ ౧౧- ౨౦<br/><br/>
అమీ హి త్వాం సురసంఘా విశన్తి<br/>
కేచిద్భీతాః ప్రాఞ్జలయో గృణన్తి <br/>
స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసంఘాః<br/>
స్తువన్తి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః ౧౧- ౨౧<br/><br/>
రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా<br/>
విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ <br/>
గన్ధర్వయక్షాసురసిద్ధసంఘా<br/>
వీక్షన్తే త్వాం విస్మితాశ్చైవ సర్వే ౧౧- ౨౨<br/><br/>
రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం<br/>
మహాబాహో బహుబాహూరుపాదమ్ <br/>
బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం<br/>
దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహమ్ ౧౧- ౨౩<br/><br/>
నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం<br/>
వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రమ్ <br/>
దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాన్తరాత్మా<br/>
ధృతిం న విన్దామి శమం చ విష్ణో ౧౧- ౨౪<br/><br/>
దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని<br/>
దృష్ట్వైవ కాలానలసన్నిభాని <br/>
దిశో న జానే న లభే చ శర్మ<br/>
ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౧౧- ౨౫<br/><br/>
అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః<br/>
సర్వే సహైవావనిపాలసంఘైః <br/>
భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ<br/>
సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః ౧౧- ౨౬<br/><br/>
వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశన్తి<br/>
దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని <br/>
కేచిద్విలగ్నా దశనాన్తరేషు<br/>
సందృశ్యన్తే చూర్ణితైరుత్తమాఙ్గైః ౧౧- ౨౭<br/><br/>
యథా నదీనాం బహవోఽమ్బువేగాః<br/>
సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవన్తి <br/>
తథా తవామీ నరలోకవీరా<br/>
విశన్తి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలన్తి ౧౧- ౨౮<br/><br/>
యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతఙ్గా<br/>
విశన్తి నాశాయ సమృద్ధవేగాః <br/>
తథైవ నాశాయ విశన్తి లోకా-<br/>
స్తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః ౧౧- ౨౯<br/><br/>
లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమన్తా-<br/>
ల్లోకాన్సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః <br/>
తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం<br/>
భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపన్తి విష్ణో ౧౧- ౩౦<br/><br/>
ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో<br/>
నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద <br/>
విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవన్తమాద్యం<br/>
న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిమ్ ౧౧- ౩౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో<br/>
లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః <br/>
ఋతేఽపి త్వాం న భవిష్యన్తి సర్వే<br/>
యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః ౧౧- ౩౨<br/><br/>
తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ<br/>
జిత్వా శత్రూన్ భుఙ్క్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధమ్ <br/>
మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ<br/>
నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్ ౧౧- ౩౩<br/><br/>
ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ<br/>
కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్ <br/>
మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా<br/>
యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్ ౧౧- ౩౪<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచనం కేశవస్య<br/>
కృతాఞ్జలిర్వేపమానః కిరీటీ <br/>
నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం<br/>
సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య ౧౧- ౩౫<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా<br/>
జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ <br/>
రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవన్తి<br/>
సర్వే నమస్యన్తి చ సిద్ధసంఘాః ౧౧- ౩౬<br/><br/>
కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్<br/>
గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే <br/>
అనన్త దేవేశ జగన్నివాస<br/>
త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్ ౧౧- ౩౭<br/><br/>
త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణ-<br/>
స్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్ <br/>
వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ<br/>
త్వయా తతం విశ్వమనన్తరూప ౧౧- ౩౮<br/><br/>
వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాఙ్కః<br/>
ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ <br/>
నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః<br/>
పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే ౧౧- ౩౯<br/><br/>
నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే<br/>
నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ <br/>
అనన్తవీర్యామితవిక్రమస్త్వం<br/>
సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ౧౧- ౪౦<br/><br/>
సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం<br/>
హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి <br/>
అజానతా మహిమానం తవేదం<br/>
మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి ౧౧- ౪౧<br/><br/>
యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి<br/>
విహారశయ్యాసనభోజనేషు <br/>
ఏకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం<br/>
తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ౧౧- ౪౨<br/><br/>
పితాసి లోకస్య చరాచరస్య<br/>
త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్ <br/>
న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో<br/>
లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ ౧౧- ౪౩<br/><br/>
తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం<br/>
ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యమ్ <br/>
పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః<br/>
ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుమ్ ౧౧- ౪౪<br/><br/>
అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా<br/>
భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే <br/>
తదేవ మే దర్శయ దేవ రూపం<br/>
ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ౧౧- ౪౫<br/><br/>
కిరీటినం గదినం చక్రహస్త-<br/>
మిచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ <br/>
తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన<br/>
సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే ౧౧- ౪౬<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం<br/>
రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్ <br/>
తేజోమయం విశ్వమనన్తమాద్యం<br/>
యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వమ్ ౧౧- ౪౭<br/><br/>
న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానై-<br/>
ర్న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః <br/>
ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే<br/>
ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర ౧౧- ౪౮<br/><br/>
మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో<br/>
దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదమ్ <br/>
వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం<br/>
తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య ౧౧- ౪౯<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా<br/>
స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః <br/>
ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం<br/>
భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా ౧౧- ౫౦<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన <br/>
ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః ౧౧- ౫౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ <br/>
దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకాఙ్క్షిణః ౧౧- ౫౨<br/><br/>
నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా <br/>
శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా ౧౧- ౫౩<br/><br/>
భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున <br/>
జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరంతప ౧౧- ౫౪<br/><br/>
మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సఙ్గవర్జితః <br/>
నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాణ్డవ ౧౧- ౫౫<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే విశ్వరూపదర్శనయోగో నామైకాదశోఽధ్యాయః ౧౧ <br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ ద్వాదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
ఏవం సతతయుక్తా యే భక్తాస్త్వాం పర్యుపాసతే <br/>
యే చాప్యక్షరమవ్యక్తం తేషాం కే యోగవిత్తమాః ౧౨- ౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
మయ్యావేశ్య మనో యే మాం నిత్యయుక్తా ఉపాసతే <br/>
శ్రద్ధయా పరయోపేతాస్తే మే యుక్తతమా మతాః ౧౨- ౨<br/><br/>
యే త్వక్షరమనిర్దేశ్యమవ్యక్తం పర్యుపాసతే <br/>
సర్వత్రగమచిన్త్యం చ కూటస్థమచలం ధ్రువమ్ ౧౨- ౩<br/><br/>
సంనియమ్యేన్ద్రియగ్రామం సర్వత్ర సమబుద్ధయః <br/>
తే ప్రాప్నువన్తి మామేవ సర్వభూతహితే రతాః ౧౨- ౪<br/><br/>
క్లేశోఽధికతరస్తేషామవ్యక్తాసక్తచేతసామ్ <br/>
అవ్యక్తా హి గతిర్దుఃఖం దేహవద్భిరవాప్యతే ౧౨- ౫<br/><br/>
యే తు సర్వాణి కర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరాః <br/>
అనన్యేనైవ యోగేన మాం ధ్యాయన్త ఉపాసతే ౧౨- ౬<br/><br/>
తేషామహం సముద్ధర్తా మృత్యుసంసారసాగరాత్ <br/>
భవామి నచిరాత్పార్థ మయ్యావేశితచేతసామ్ ౧౨- ౭<br/><br/>
మయ్యేవ మన ఆధత్స్వ మయి బుద్ధిం నివేశయ <br/>
నివసిష్యసి మయ్యేవ అత ఊర్ధ్వం న సంశయః ౧౨- ౮<br/><br/>
అథ చిత్తం సమాధాతుం న శక్నోషి మయి స్థిరమ్ <br/>
అభ్యాసయోగేన తతో మామిచ్ఛాప్తుం ధనంజయ ౧౨- ౯<br/><br/>
అభ్యాసేఽప్యసమర్థోఽసి మత్కర్మపరమో భవ <br/>
మదర్థమపి కర్మాణి కుర్వన్సిద్ధిమవాప్స్యసి ౧౨- ౧౦<br/><br/>
అథైతదప్యశక్తోఽసి కర్తుం మద్యోగమాశ్రితః <br/>
సర్వకర్మఫలత్యాగం తతః కురు యతాత్మవాన్ ౧౨- ౧౧<br/><br/>
శ్రేయో హి జ్ఞానమభ్యాసాజ్జ్ఞానాద్ధ్యానం విశిష్యతే <br/>
ధ్యానాత్కర్మఫలత్యాగస్త్యాగాచ్ఛాన్తిరనన్తరమ్ ౧౨- ౧౨<br/><br/>
అద్వేష్టా సర్వభూతానాం మైత్రః కరుణ ఏవ చ <br/>
నిర్మమో నిరహంకారః సమదుఃఖసుఖః క్షమీ ౧౨- ౧౩<br/><br/>
సంతుష్టః సతతం యోగీ యతాత్మా దృఢనిశ్చయః <br/>
మయ్యర్పితమనోబుద్ధిర్యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౧౨- ౧౪<br/><br/>
యస్మాన్నోద్విజతే లోకో లోకాన్నోద్విజతే చ యః <br/>
హర్షామర్షభయోద్వేగైర్ముక్తో యః స చ మే ప్రియః ౧౨- ౧౫<br/><br/>
అనపేక్షః శుచిర్దక్ష ఉదాసీనో గతవ్యథః <br/>
సర్వారమ్భపరిత్యాగీ యో మద్భక్తః స మే ప్రియః ౧౨- ౧౬<br/><br/>
యో న హృష్యతి న ద్వేష్టి న శోచతి న కాఙ్క్షతి <br/>
శుభాశుభపరిత్యాగీ భక్తిమాన్యః స మే ప్రియః ౧౨- ౧౭<br/><br/>
సమః శత్రౌ చ మిత్రే చ తథా మానాపమానయోః <br/>
శీతోష్ణసుఖదుఃఖేషు సమః సఙ్గవివర్జితః ౧౨- ౧౮<br/><br/>
తుల్యనిన్దాస్తుతిర్మౌనీ సన్తుష్టో యేన కేనచిత్ <br/>
అనికేతః స్థిరమతిర్భక్తిమాన్మే ప్రియో నరః ౧౨- ౧౯<br/><br/>
యే తు ధర్మ్యామృతమిదం యథోక్తం పర్యుపాసతే <br/>
శ్రద్దధానా మత్పరమా భక్తాస్తేఽతీవ మే ప్రియాః ౧౨- ౨౦<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే భక్తియోగో నామ ద్వాదశోఽధ్యాయః ౧౨ <br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ త్రయోదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఇదం శరీరం కౌన్తేయ క్షేత్రమిత్యభిధీయతే <br/>
ఏతద్యో వేత్తి తం ప్రాహుః క్షేత్రజ్ఞ ఇతి తద్విదః ౧౩- ౧<br/><br/>
క్షేత్రజ్ఞం చాపి మాం విద్ధి సర్వక్షేత్రేషు భారత <br/>
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం యత్తజ్జ్ఞానం మతం మమ ౧౩- ౨<br/><br/>
తత్క్షేత్రం యచ్చ యాదృక్చ యద్వికారి యతశ్చ యత్ <br/>
స చ యో యత్ప్రభావశ్చ తత్సమాసేన మే శృణు ౧౩- ౩<br/><br/>
ఋషిభిర్బహుధా గీతం ఛన్దోభిర్వివిధైః పృథక్ <br/>
బ్రహ్మసూత్రపదైశ్చైవ హేతుమద్భిర్వినిశ్చితైః ౧౩- ౪<br/><br/>
మహాభూతాన్యహంకారో బుద్ధిరవ్యక్తమేవ చ <br/>
ఇన్ద్రియాణి దశైకం చ పఞ్చ చేన్ద్రియగోచరాః ౧౩- ౫<br/><br/>
ఇచ్ఛా ద్వేషః సుఖం దుఃఖం సంఘాతశ్చేతనా ధృతిః <br/>
ఏతత్క్షేత్రం సమాసేన సవికారముదాహృతమ్ ౧౩- ౬<br/><br/>
అమానిత్వమదమ్భిత్వమహింసా క్షాన్తిరార్జవమ్ <br/>
ఆచార్యోపాసనం శౌచం స్థైర్యమాత్మవినిగ్రహః ౧౩- ౭<br/><br/>
ఇన్ద్రియార్థేషు వైరాగ్యమనహంకార ఏవ చ <br/>
జన్మమృత్యుజరావ్యాధిదుఃఖదోషానుదర్శనమ్ ౧౩- ౮<br/><br/>
అసక్తిరనభిష్వఙ్గః పుత్రదారగృహాదిషు <br/>
నిత్యం చ సమచిత్తత్వమిష్టానిష్టోపపత్తిషు ౧౩- ౯<br/><br/>
మయి చానన్యయోగేన భక్తిరవ్యభిచారిణీ <br/>
వివిక్తదేశసేవిత్వమరతిర్జనసంసది ౧౩- ౧౦<br/><br/>
అధ్యాత్మజ్ఞాననిత్యత్వం తత్త్వజ్ఞానార్థదర్శనమ్ <br/>
ఏతజ్జ్ఞానమితి ప్రోక్తమజ్ఞానం యదతోఽన్యథా ౧౩- ౧౧<br/><br/>
జ్ఞేయం యత్తత్ప్రవక్ష్యామి యజ్జ్ఞాత్వామృతమశ్నుతే <br/>
అనాది మత్పరం బ్రహ్మ న సత్తన్నాసదుచ్యతే ౧౩- ౧౨<br/><br/>
సర్వతః పాణిపాదం తత్సర్వతోఽక్షిశిరోముఖమ్ <br/>
సర్వతః శ్రుతిమల్లోకే సర్వమావృత్య తిష్ఠతి ౧౩- ౧౩<br/><br/>
సర్వేన్ద్రియగుణాభాసం సర్వేన్ద్రియవివర్జితమ్ <br/>
అసక్తం సర్వభృచ్చైవ నిర్గుణం గుణభోక్తృ చ ౧౩- ౧౪<br/><br/>
బహిరన్తశ్చ భూతానామచరం చరమేవ చ <br/>
సూక్ష్మత్వాత్తదవిజ్ఞేయం దూరస్థం చాన్తికే చ తత్ ౧౩- ౧౫<br/><br/>
అవిభక్తం చ భూతేషు విభక్తమివ చ స్థితమ్ <br/>
భూతభర్తృ చ తజ్జ్ఞేయం గ్రసిష్ణు ప్రభవిష్ణు చ ౧౩- ౧౬<br/><br/>
జ్యోతిషామపి తజ్జ్యోతిస్తమసః పరముచ్యతే <br/>
జ్ఞానం జ్ఞేయం జ్ఞానగమ్యం హృది సర్వస్య విష్ఠితమ్ ౧౩- ౧౭<br/><br/>
ఇతి క్షేత్రం తథా జ్ఞానం జ్ఞేయం చోక్తం సమాసతః <br/>
మద్భక్త ఏతద్విజ్ఞాయ మద్భావాయోపపద్యతే ౧౩- ౧౮<br/><br/>
ప్రకృతిం పురుషం చైవ విద్ధ్యనాదీ ఉభావపి <br/>
వికారాంశ్చ గుణాంశ్చైవ విద్ధి ప్రకృతిసంభవాన్ ౧౩- ౧౯<br/><br/>
కార్యకరణకర్తృత్వే హేతుః ప్రకృతిరుచ్యతే <br/>
పురుషః సుఖదుఃఖానాం భోక్తృత్వే హేతురుచ్యతే ౧౩- ౨౦<br/><br/>
పురుషః ప్రకృతిస్థో హి భుఙ్క్తే ప్రకృతిజాన్గుణాన్ <br/>
కారణం గుణసఙ్గోఽస్య సదసద్యోనిజన్మసు ౧౩- ౨౧<br/><br/>
ఉపద్రష్టానుమన్తా చ భర్తా భోక్తా మహేశ్వరః <br/>
పరమాత్మేతి చాప్యుక్తో దేహేఽస్మిన్పురుషః పరః ౧౩- ౨౨<br/><br/>
య ఏవం వేత్తి పురుషం ప్రకృతిం చ గుణైః సహ <br/>
సర్వథా వర్తమానోఽపి న స భూయోఽభిజాయతే ౧౩- ౨౩<br/><br/>
ధ్యానేనాత్మని పశ్యన్తి కేచిదాత్మానమాత్మనా <br/>
అన్యే సాంఖ్యేన యోగేన కర్మయోగేన చాపరే ౧౩- ౨౪<br/><br/>
అన్యే త్వేవమజానన్తః శ్రుత్వాన్యేభ్య ఉపాసతే <br/>
తేఽపి చాతితరన్త్యేవ మృత్యుం శ్రుతిపరాయణాః ౧౩- ౨౫<br/><br/>
యావత్సంజాయతే కించిత్సత్త్వం స్థావరజఙ్గమమ్ <br/>
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞసంయోగాత్తద్విద్ధి భరతర్షభ ౧౩- ౨౬<br/><br/>
సమం సర్వేషు భూతేషు తిష్ఠన్తం పరమేశ్వరమ్ <br/>
వినశ్యత్స్వవినశ్యన్తం యః పశ్యతి స పశ్యతి ౧౩- ౨౭<br/><br/>
సమం పశ్యన్హి సర్వత్ర సమవస్థితమీశ్వరమ్ <br/>
న హినస్త్యాత్మనాత్మానం తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౧౩- ౨౮<br/><br/>
ప్రకృత్యైవ చ కర్మాణి క్రియమాణాని సర్వశః <br/>
యః పశ్యతి తథాత్మానమకర్తారం స పశ్యతి ౧౩- ౨౯<br/><br/>
యదా భూతపృథగ్భావమేకస్థమనుపశ్యతి <br/>
తత ఏవ చ విస్తారం బ్రహ్మ సంపద్యతే తదా ౧౩- ౩౦<br/><br/>
అనాదిత్వాన్నిర్గుణత్వాత్పరమాత్మాయమవ్యయః <br/>
శరీరస్థోఽపి కౌన్తేయ న కరోతి న లిప్యతే ౧౩- ౩౧<br/><br/>
యథా సర్వగతం సౌక్ష్మ్యాదాకాశం నోపలిప్యతే <br/>
సర్వత్రావస్థితో దేహే తథాత్మా నోపలిప్యతే ౧౩- ౩౨<br/><br/>
యథా ప్రకాశయత్యేకః కృత్స్నం లోకమిమం రవిః <br/>
క్షేత్రం క్షేత్రీ తథా కృత్స్నం ప్రకాశయతి భారత ౧౩- ౩౩<br/><br/>
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోరేవమన్తరం జ్ఞానచక్షుషా <br/>
భూతప్రకృతిమోక్షం చ యే విదుర్యాన్తి తే పరమ్ ౧౩- ౩౪<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞవిభాగయోగో నామ త్రయోదశోఽధ్యాయః ౧౩ <br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ చతుర్దశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
పరం భూయః ప్రవక్ష్యామి జ్ఞానానాం జ్ఞానముత్తమమ్ <br/>
యజ్జ్ఞాత్వా మునయః సర్వే పరాం సిద్ధిమితో గతాః ౧౪- ౧<br/><br/>
ఇదం జ్ఞానముపాశ్రిత్య మమ సాధర్మ్యమాగతాః <br/>
సర్గేఽపి నోపజాయన్తే ప్రలయే న వ్యథన్తి చ ౧౪- ౨<br/><br/>
మమ యోనిర్మహద్బ్రహ్మ తస్మిన్గర్భం దధామ్యహమ్ <br/>
సంభవః సర్వభూతానాం తతో భవతి భారత ౧౪- ౩<br/><br/>
సర్వయోనిషు కౌన్తేయ మూర్తయః సంభవన్తి యాః <br/>
తాసాం బ్రహ్మ మహద్యోనిరహం బీజప్రదః పితా ౧౪- ౪<br/><br/>
సత్త్వం రజస్తమ ఇతి గుణాః ప్రకృతిసంభవాః <br/>
నిబధ్నన్తి మహాబాహో దేహే దేహినమవ్యయమ్ ౧౪- ౫<br/><br/>
తత్ర సత్త్వం నిర్మలత్వాత్ప్రకాశకమనామయమ్ <br/>
సుఖసఙ్గేన బధ్నాతి జ్ఞానసఙ్గేన చానఘ ౧౪- ౬<br/><br/>
రజో రాగాత్మకం విద్ధి తృష్ణాసఙ్గసముద్భవమ్ <br/>
తన్నిబధ్నాతి కౌన్తేయ కర్మసఙ్గేన దేహినమ్ ౧౪- ౭<br/><br/>
తమస్త్వజ్ఞానజం విద్ధి మోహనం సర్వదేహినామ్ <br/>
ప్రమాదాలస్యనిద్రాభిస్తన్నిబధ్నాతి భారత ౧౪- ౮<br/><br/>
సత్త్వం సుఖే సంజయతి రజః కర్మణి భారత <br/>
జ్ఞానమావృత్య తు తమః ప్రమాదే సంజయత్యుత ౧౪- ౯<br/><br/>
రజస్తమశ్చాభిభూయ సత్త్వం భవతి భారత <br/>
రజః సత్త్వం తమశ్చైవ తమః సత్త్వం రజస్తథా ౧౪- ౧౦<br/><br/>
సర్వద్వారేషు దేహేఽస్మిన్ప్రకాశ ఉపజాయతే <br/>
జ్ఞానం యదా తదా విద్యాద్వివృద్ధం సత్త్వమిత్యుత ౧౪- ౧౧<br/><br/>
లోభః ప్రవృత్తిరారమ్భః కర్మణామశమః స్పృహా <br/>
రజస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే భరతర్షభ ౧౪- ౧౨<br/><br/>
అప్రకాశోఽప్రవృత్తిశ్చ ప్రమాదో మోహ ఏవ చ <br/>
తమస్యేతాని జాయన్తే వివృద్ధే కురునన్దన ౧౪- ౧౩<br/><br/>
యదా సత్త్వే ప్రవృద్ధే తు ప్రలయం యాతి దేహభృత్ <br/>
తదోత్తమవిదాం లోకానమలాన్ప్రతిపద్యతే ౧౪- ౧౪<br/><br/>
రజసి ప్రలయం గత్వా కర్మసఙ్గిషు జాయతే <br/>
తథా ప్రలీనస్తమసి మూఢయోనిషు జాయతే ౧౪- ౧౫<br/><br/>
కర్మణః సుకృతస్యాహుః సాత్త్వికం నిర్మలం ఫలమ్ <br/>
రజసస్తు ఫలం దుఃఖమజ్ఞానం తమసః ఫలమ్ ౧౪- ౧౬<br/><br/>
సత్త్వాత్సంజాయతే జ్ఞానం రజసో లోభ ఏవ చ <br/>
ప్రమాదమోహౌ తమసో భవతోఽజ్ఞానమేవ చ ౧౪- ౧౭<br/><br/>
ఊర్ధ్వం గచ్ఛన్తి సత్త్వస్థా మధ్యే తిష్ఠన్తి రాజసాః <br/>
జఘన్యగుణవృత్తిస్థా అధో గచ్ఛన్తి తామసాః ౧౪- ౧౮<br/><br/>
నాన్యం గుణేభ్యః కర్తారం యదా ద్రష్టానుపశ్యతి <br/>
గుణేభ్యశ్చ పరం వేత్తి మద్భావం సోఽధిగచ్ఛతి ౧౪- ౧౯<br/><br/>
గుణానేతానతీత్య త్రీన్దేహీ దేహసముద్భవాన్ <br/>
జన్మమృత్యుజరాదుఃఖైర్విముక్తోఽమృతమశ్నుతే ౧౪- ౨౦<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
కైర్లిఙ్గైస్త్రీన్గుణానేతానతీతో భవతి ప్రభో <br/>
కిమాచారః కథం చైతాంస్త్రీన్గుణానతివర్తతే ౧౪- ౨౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ప్రకాశం చ ప్రవృత్తిం చ మోహమేవ చ పాణ్డవ <br/>
న ద్వేష్టి సంప్రవృత్తాని న నివృత్తాని కాఙ్క్షతి ౧౪- ౨౨<br/><br/>
ఉదాసీనవదాసీనో గుణైర్యో న విచాల్యతే <br/>
గుణా వర్తన్త ఇత్యేవ యోఽవతిష్ఠతి నేఙ్గతే ౧౪- ౨౩<br/><br/>
సమదుఃఖసుఖః స్వస్థః సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః <br/>
తుల్యప్రియాప్రియో ధీరస్తుల్యనిన్దాత్మసంస్తుతిః ౧౪- ౨౪<br/><br/>
మానాపమానయోస్తుల్యస్తుల్యో మిత్రారిపక్షయోః <br/>
సర్వారమ్భపరిత్యాగీ గుణాతీతః స ఉచ్యతే ౧౪- ౨౫<br/><br/>
మాం చ యోఽవ్యభిచారేణ భక్తియోగేన సేవతే <br/>
స గుణాన్సమతీత్యైతాన్బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౧౪- ౨౬<br/><br/>
బ్రహ్మణో హి ప్రతిష్ఠాహమమృతస్యావ్యయస్య చ <br/>
శాశ్వతస్య చ ధర్మస్య సుఖస్యైకాన్తికస్య చ ౧౪- ౨౭<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే గుణత్రయవిభాగయోగో నామ చతుర్దశోఽధ్యాయః ౧౪<br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః
</p>
<p class=ctr>
'''అథ పఞ్చదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
ఊర్ధ్వమూలమధఃశాఖమశ్వత్థం ప్రాహురవ్యయమ్ <br/>
ఛన్దాంసి యస్య పర్ణాని యస్తం వేద స వేదవిత్ ౧౫- ౧<br/><br/>
అధశ్చోర్ధ్వం ప్రసృతాస్తస్య శాఖా<br/>
గుణప్రవృద్ధా విషయప్రవాలాః <br/>
అధశ్చ మూలాన్యనుసంతతాని<br/>
కర్మానుబన్ధీని మనుష్యలోకే ౧౫- ౨<br/><br/>
న రూపమస్యేహ తథోపలభ్యతే<br/>
నాన్తో న చాదిర్న చ సంప్రతిష్ఠా <br/>
అశ్వత్థమేనం సువిరూఢమూల-<br/>
మసఙ్గశస్త్రేణ దృఢేన ఛిత్త్వా ౧౫- ౩<br/><br/>
తతః పదం తత్పరిమార్గితవ్యం<br/>
యస్మిన్గతా న నివర్తన్తి భూయః <br/>
తమేవ చాద్యం పురుషం ప్రపద్యే<br/>
యతః ప్రవృత్తిః ప్రసృతా పురాణీ ౧౫- ౪<br/><br/>
నిర్మానమోహా జితసఙ్గదోషా<br/>
అధ్యాత్మనిత్యా వినివృత్తకామాః <br/>
ద్వన్ద్వైర్విముక్తాః సుఖదుఃఖసంజ్ఞై- <br/>
ర్గచ్ఛన్త్యమూఢాః పదమవ్యయం తత్ ౧౫- ౫<br/><br/>
న తద్భాసయతే సూర్యో న శశాఙ్కో న పావకః <br/>
యద్గత్వా న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ ౧౫- ౬<br/><br/>
మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః <br/>
మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి ౧౫- ౭<br/><br/>
శరీరం యదవాప్నోతి యచ్చాప్యుత్క్రామతీశ్వరః <br/>
గృహిత్వైతాని సంయాతి వాయుర్గన్ధానివాశయాత్ ౧౫- ౮<br/><br/>
శ్రోత్రం చక్షుః స్పర్శనం చ రసనం ఘ్రాణమేవ చ <br/>
అధిష్ఠాయ మనశ్చాయం విషయానుపసేవతే ౧౫- ౯<br/><br/>
ఉత్క్రామన్తం స్థితం వాపి భుఞ్జానం వా గుణాన్వితమ్ <br/>
విమూఢా నానుపశ్యన్తి పశ్యన్తి జ్ఞానచక్షుషః ౧౫- ౧౦<br/><br/>
యతన్తో యోగినశ్చైనం పశ్యన్త్యాత్మన్యవస్థితమ్ <br/>
యతన్తోఽప్యకృతాత్మానో నైనం పశ్యన్త్యచేతసః ౧౫- ౧౧<br/><br/>
యదాదిత్యగతం తేజో జగద్భాసయతేఽఖిలమ్ <br/>
యచ్చన్ద్రమసి యచ్చాగ్నౌ తత్తేజో విద్ధి మామకమ్ ౧౫- ౧౨<br/><br/>
గామావిశ్య చ భూతాని ధారయామ్యహమోజసా <br/>
పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః సోమో భూత్వా రసాత్మకః ౧౫- ౧౩<br/><br/>
అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః <br/>
ప్రాణాపానసమాయుక్తః పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్ ౧౫- ౧౪<br/><br/>
సర్వస్య చాహం హృది సంనివిష్టో<br/>
మత్తః స్మృతిర్జ్ఞానమపోహనం చ <br/>
వేదైశ్చ సర్వైరహమేవ వేద్యో<br/>
వేదాన్తకృద్వేదవిదేవ చాహమ్ ౧౫- ౧౫<br/><br/>
ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే క్షరశ్చాక్షర ఏవ చ <br/>
క్షరః సర్వాణి భూతాని కూటస్థోఽక్షర ఉచ్యతే ౧౫- ౧౬<br/><br/>
ఉత్తమః పురుషస్త్వన్యః పరమాత్మేత్యుదాహృతః <br/>
యో లోకత్రయమావిశ్య బిభర్త్యవ్యయ ఈశ్వరః ౧౫- ౧౭<br/><br/>
యస్మాత్క్షరమతీతోఽహమక్షరాదపి చోత్తమః <br/>
అతోఽస్మి లోకే వేదే చ ప్రథితః పురుషోత్తమః ౧౫- ౧౮<br/><br/>
యో మామేవమసంమూఢో జానాతి పురుషోత్తమమ్ <br/>
స సర్వవిద్భజతి మాం సర్వభావేన భారత ౧౫- ౧౯<br/><br/>
ఇతి గుహ్యతమం శాస్త్రమిదముక్తం మయానఘ <br/>
ఏతద్బుద్ధ్వా బుద్ధిమాన్స్యాత్కృతకృత్యశ్చ భారత ౧౫- ౨౦<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే పురుషోత్తమయోగో నామ పఞ్చదశోఽధ్యాయః ౧౫ <br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ షోడశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ </p>
అభయం సత్త్వసంశుద్ధిర్జ్ఞానయోగవ్యవస్థితిః <br/>
దానం దమశ్చ యజ్ఞశ్చ స్వాధ్యాయస్తప ఆర్జవమ్ ౧౬- ౧<br/><br/>
అహింసా సత్యమక్రోధస్త్యాగః శాన్తిరపైశునమ్ <br/>
దయా భూతేష్వలోలుప్త్వం మార్దవం హ్రీరచాపలమ్ ౧౬- ౨<br/><br/>
తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా <br/>
భవన్తి సంపదం దైవీమభిజాతస్య భారత ౧౬- ౩<br/><br/>
దమ్భో దర్పోఽభిమానశ్చ క్రోధః పారుష్యమేవ చ <br/>
అజ్ఞానం చాభిజాతస్య పార్థ సంపదమాసురీమ్ ౧౬- ౪<br/><br/>
దైవీ సంపద్విమోక్షాయ నిబన్ధాయాసురీ మతా <br/>
మా శుచః సంపదం దైవీమభిజాతోఽసి పాణ్డవ ౧౬- ౫<br/><br/>
ద్వౌ భూతసర్గౌ లోకేఽస్మిన్దైవ ఆసుర ఏవ చ <br/>
దైవో విస్తరశః ప్రోక్త ఆసురం పార్థ మే శృణు ౧౬- ౬<br/><br/>
ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ జనా న విదురాసురాః <br/>
న శౌచం నాపి చాచారో న సత్యం తేషు విద్యతే ౧౬- ౭<br/><br/>
అసత్యమప్రతిష్ఠం తే జగదాహురనీశ్వరమ్ <br/>
అపరస్పరసంభూతం కిమన్యత్కామహైతుకమ్ ౧౬- ౮<br/><br/>
ఏతాం దృష్టిమవష్టభ్య నష్టాత్మానోఽల్పబుద్ధయః <br/>
ప్రభవన్త్యుగ్రకర్మాణః క్షయాయ జగతోఽహితాః ౧౬- ౯<br/><br/>
కామమాశ్రిత్య దుష్పూరం దమ్భమానమదాన్వితాః <br/>
మోహాద్గృహీత్వాసద్గ్రాహాన్ప్రవర్తన్తేఽశుచివ్రతాః ౧౬- ౧౦<br/><br/>
చిన్తామపరిమేయాం చ ప్రలయాన్తాముపాశ్రితాః <br/>
కామోపభోగపరమా ఏతావదితి నిశ్చితాః ౧౬- ౧౧<br/><br/>
ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామక్రోధపరాయణాః <br/>
ఈహన్తే కామభోగార్థమన్యాయేనార్థసఞ్చయాన్ ౧౬- ౧౨<br/><br/>
ఇదమద్య మయా లబ్ధమిమం ప్రాప్స్యే మనోరథమ్ <br/>
ఇదమస్తీదమపి మే భవిష్యతి పునర్ధనమ్ ౧౬- ౧౩<br/><br/>
అసౌ మయా హతః శత్రుర్హనిష్యే చాపరానపి <br/>
ఈశ్వరోఽహమహం భోగీ సిద్ధోఽహం బలవాన్సుఖీ ౧౬- ౧౪<br/><br/>
ఆఢ్యోఽభిజనవానస్మి కోఽన్యోఽస్తి సదృశో మయా <br/>
యక్ష్యే దాస్యామి మోదిష్య ఇత్యజ్ఞానవిమోహితాః ౧౬- ౧౫<br/><br/>
అనేకచిత్తవిభ్రాన్తా మోహజాలసమావృతాః <br/>
ప్రసక్తాః కామభోగేషు పతన్తి నరకేఽశుచౌ ౧౬- ౧౬<br/><br/>
ఆత్మసంభావితాః స్తబ్ధా ధనమానమదాన్వితాః <br/>
యజన్తే నామయజ్ఞైస్తే దమ్భేనావిధిపూర్వకమ్ ౧౬- ౧౭<br/><br/>
అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం చ సంశ్రితాః <br/>
మామాత్మపరదేహేషు ప్రద్విషన్తోఽభ్యసూయకాః ౧౬- ౧౮<br/><br/>
తానహం ద్విషతః క్రురాన్సంసారేషు నరాధమాన్ <br/>
క్షిపామ్యజస్రమశుభానాసురీష్వేవ యోనిషు ౧౬- ౧౯<br/><br/>
ఆసురీం యోనిమాపన్నా మూఢా జన్మని జన్మని <br/>
మామప్రాప్యైవ కౌన్తేయ తతో యాన్త్యధమాం గతిమ్ ౧౬- ౨౦<br/><br/>
త్రివిధం నరకస్యేదం ద్వారం నాశనమాత్మనః <br/>
కామః క్రోధస్తథా లోభస్తస్మాదేతత్త్రయం త్యజేత్ ౧౬- ౨౧<br/><br/>
ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారైస్త్రిభిర్నరః <br/>
ఆచరత్యాత్మనః శ్రేయస్తతో యాతి పరాం గతిమ్ ౧౬- ౨౨<br/><br/>
యః శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య వర్తతే కామకారతః <br/>
న స సిద్ధిమవాప్నోతి న సుఖం న పరాం గతిమ్ ౧౬- ౨౩<br/><br/>
తస్మాచ్ఛాస్త్రం ప్రమాణం తే కార్యాకార్యవ్యవస్థితౌ <br/>
జ్ఞాత్వా శాస్త్రవిధానోక్తం కర్మ కర్తుమిహార్హసి ౧౬- ౨౪<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే దైవాసురసంపద్విభాగయోగో నామ షోడశోఽధ్యాయః ౧౬<br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథ సప్తదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
యే శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య యజన్తే శ్రద్ధయాన్వితాః <br/>
తేషాం నిష్ఠా తు కా కృష్ణ సత్త్వమాహో రజస్తమః ౧౭- ౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
త్రివిధా భవతి శ్రద్ధా దేహినాం సా స్వభావజా <br/>
సాత్త్వికీ రాజసీ చైవ తామసీ చేతి తాం శృణు ౧౭- ౨<br/><br/>
సత్త్వానురూపా సర్వస్య శ్రద్ధా భవతి భారత <br/>
శ్రద్ధామయోఽయం పురుషో యో యచ్ఛ్రద్ధః స ఏవ సః ౧౭- ౩<br/><br/>
యజన్తే సాత్త్వికా దేవాన్యక్షరక్షాంసి రాజసాః <br/>
ప్రేతాన్భూతగణాంశ్చాన్యే యజన్తే తామసా జనాః ౧౭- ౪<br/><br/>
అశాస్త్రవిహితం ఘోరం తప్యన్తే యే తపో జనాః <br/>
దమ్భాహంకారసంయుక్తాః కామరాగబలాన్వితాః ౧౭- ౫<br/><br/>
కర్షయన్తః శరీరస్థం భూతగ్రామమచేతసః <br/>
మాం చైవాన్తఃశరీరస్థం తాన్విద్ధ్యాసురనిశ్చయాన్ ౧౭- ౬<br/><br/>
ఆహారస్త్వపి సర్వస్య త్రివిధో భవతి ప్రియః <br/>
యజ్ఞస్తపస్తథా దానం తేషాం భేదమిమం శృణు ౧౭- ౭<br/><br/>
ఆయుఃసత్త్వబలారోగ్యసుఖప్రీతివివర్ధనాః <br/>
రస్యాః స్నిగ్ధాః స్థిరా హృద్యా ఆహారాః సాత్త్వికప్రియాః ౧౭- ౮<br/><br/>
కట్వమ్లలవణాత్యుష్ణతీక్ష్ణరూక్షవిదాహినః <br/>
ఆహారా రాజసస్యేష్టా దుఃఖశోకామయప్రదాః ౧౭- ౯<br/><br/>
యాతయామం గతరసం పూతి పర్యుషితం చ యత్ <br/>
ఉచ్ఛిష్టమపి చామేధ్యం భోజనం తామసప్రియమ్ ౧౭- ౧౦<br/><br/>
అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యజ్ఞో విధిదృష్టో య ఇజ్యతే <br/>
యష్టవ్యమేవేతి మనః సమాధాయ స సాత్త్వికః ౧౭- ౧౧<br/><br/>
అభిసంధాయ తు ఫలం దమ్భార్థమపి చైవ యత్ <br/>
ఇజ్యతే భరతశ్రేష్ఠ తం యజ్ఞం విద్ధి రాజసమ్ ౧౭- ౧౨<br/><br/>
విధిహీనమసృష్టాన్నం మన్త్రహీనమదక్షిణమ్ <br/>
శ్రద్ధావిరహితం యజ్ఞం తామసం పరిచక్షతే ౧౭- ౧౩<br/><br/>
దేవద్విజగురుప్రాజ్ఞపూజనం శౌచమార్జవమ్ <br/>
బ్రహ్మచర్యమహింసా చ శారీరం తప ఉచ్యతే ౧౭- ౧౪<br/><br/>
అనుద్వేగకరం వాక్యం సత్యం ప్రియహితం చ యత్ <br/>
స్వాధ్యాయాభ్యసనం చైవ వాఙ్మయం తప ఉచ్యతే ౧౭- ౧౫<br/><br/>
మనః ప్రసాదః సౌమ్యత్వం మౌనమాత్మవినిగ్రహః <br/>
భావసంశుద్ధిరిత్యేతత్తపో మానసముచ్యతే ౧౭- ౧౬<br/><br/>
శ్రద్ధయా పరయా తప్తం తపస్తత్త్రివిధం నరైః <br/>
అఫలాకాఙ్క్షిభిర్యుక్తైః సాత్త్వికం పరిచక్షతే ౧౭- ౧౭<br/><br/>
సత్కారమానపూజార్థం తపో దమ్భేన చైవ యత్ <br/>
క్రియతే తదిహ ప్రోక్తం రాజసం చలమధ్రువమ్ ౧౭- ౧౮<br/><br/>
మూఢగ్రాహేణాత్మనో యత్పీడయా క్రియతే తపః <br/>
పరస్యోత్సాదనార్థం వా తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౭- ౧౯<br/><br/>
దాతవ్యమితి యద్దానం దీయతేఽనుపకారిణే <br/>
దేశే కాలే చ పాత్రే చ తద్దానం సాత్త్వికం స్మృతమ్ ౧౭- ౨౦<br/><br/>
యత్తు ప్రత్యుపకారార్థం ఫలముద్దిశ్య వా పునః <br/>
దీయతే చ పరిక్లిష్టం తద్దానం రాజసం స్మృతమ్ ౧౭- ౨౧<br/><br/>
అదేశకాలే యద్దానమపాత్రేభ్యశ్చ దీయతే <br/>
అసత్కృతమవజ్ఞాతం తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౭- ౨౨<br/><br/>
తత్సదితి నిర్దేశో బ్రహ్మణస్త్రివిధః స్మృతః <br/>
బ్రాహ్మణాస్తేన వేదాశ్చ యజ్ఞాశ్చ విహితాః పురా ౧౭- ౨౩<br/><br/>
తస్మాదోమిత్యుదాహృత్య యజ్ఞదానతపఃక్రియాః <br/>
ప్రవర్తన్తే విధానోక్తాః సతతం బ్రహ్మవాదినామ్ ౧౭- ౨౪<br/><br/>
తదిత్యనభిసన్ధాయ ఫలం యజ్ఞతపఃక్రియాః <br/>
దానక్రియాశ్చ వివిధాః క్రియన్తే మోక్షకాఙ్క్షిభిః ౧౭- ౨౫<br/><br/>
సద్భావే సాధుభావే చ సదిత్యేతత్ప్రయుజ్యతే <br/>
ప్రశస్తే కర్మణి తథా సచ్ఛబ్దః పార్థ యుజ్యతే ౧౭- ౨౬<br/><br/>
యజ్ఞే తపసి దానే చ స్థితిః సదితి చోచ్యతే <br/>
కర్మ చైవ తదర్థీయం సదిత్యేవాభిధీయతే ౧౭- ౨౭<br/><br/>
అశ్రద్ధయా హుతం దత్తం తపస్తప్తం కృతం చ యత్ <br/>
అసదిత్యుచ్యతే పార్థ న చ తత్ప్రేత్య నో ఇహ ౧౭- ౨౮<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే <br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే శ్రద్ధాత్రయవిభాగయోగో నామ సప్తదశోఽధ్యాయః ౧౭<br/><br/>
----
<p class=ctr>
శ్రీపరమాత్మనే నమః<br/>
'''అథాష్టాదశోఽధ్యాయః'''
</p>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
సంన్యాసస్య మహాబాహో తత్త్వమిచ్ఛామి వేదితుమ్ <br/>
త్యాగస్య చ హృషీకేశ పృథక్కేశినిషూదన ౧౮- ౧<br/><br/>
<p class=ctr>శ్రీభగవానువాచ</p>
కామ్యానాం కర్మణాం న్యాసం సంన్యాసం కవయో విదుః <br/>
సర్వకర్మఫలత్యాగం ప్రాహుస్త్యాగం విచక్షణాః ౧౮- ౨<br/><br/>
త్యాజ్యం దోషవదిత్యేకే కర్మ ప్రాహుర్మనీషిణః <br/>
యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యమితి చాపరే ౧౮- ౩<br/><br/>
నిశ్చయం శృణు మే తత్ర త్యాగే భరతసత్తమ <br/>
త్యాగో హి పురుషవ్యాఘ్ర త్రివిధః సంప్రకీర్తితః ౧౮- ౪<br/><br/>
యజ్ఞదానతపఃకర్మ న త్యాజ్యం కార్యమేవ తత్ <br/>
యజ్ఞో దానం తపశ్చైవ పావనాని మనీషిణామ్ ౧౮- ౫<br/><br/>
ఏతాన్యపి తు కర్మాణి సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలాని చ <br/>
కర్తవ్యానీతి మే పార్థ నిశ్చితం మతముత్తమమ్ ౧౮- ౬<br/><br/>
నియతస్య తు సంన్యాసః కర్మణో నోపపద్యతే <br/>
మోహాత్తస్య పరిత్యాగస్తామసః పరికీర్తితః ౧౮- ౭<br/><br/>
దుఃఖమిత్యేవ యత్కర్మ కాయక్లేశభయాత్త్యజేత్ <br/>
స కృత్వా రాజసం త్యాగం నైవ త్యాగఫలం లభేత్ ౧౮- ౮<br/><br/>
కార్యమిత్యేవ యత్కర్మ నియతం క్రియతేఽర్జున <br/>
సఙ్గం త్యక్త్వా ఫలం చైవ స త్యాగః సాత్త్వికో మతః ౧౮- ౯<br/><br/>
న ద్వేష్ట్యకుశలం కర్మ కుశలే నానుషజ్జతే <br/>
త్యాగీ సత్త్వసమావిష్టో మేధావీ ఛిన్నసంశయః ౧౮- ౧౦<br/><br/>
న హి దేహభృతా శక్యం త్యక్తుం కర్మాణ్యశేషతః <br/>
యస్తు కర్మఫలత్యాగీ స త్యాగీత్యభిధీయతే ౧౮- ౧౧<br/><br/>
అనిష్టమిష్టం మిశ్రం చ త్రివిధం కర్మణః ఫలమ్ <br/>
భవత్యత్యాగినాం ప్రేత్య న తు సంన్యాసినాం క్వచిత్ ౧౮- ౧౨<br/><br/>
పఞ్చైతాని మహాబాహో కారణాని నిబోధ మే <br/>
సాంఖ్యే కృతాన్తే ప్రోక్తాని సిద్ధయే సర్వకర్మణామ్ ౧౮- ౧౩<br/><br/>
అధిష్ఠానం తథా కర్తా కరణం చ పృథగ్విధమ్ <br/>
వివిధాశ్చ పృథక్చేష్టా దైవం చైవాత్ర పఞ్చమమ్ ౧౮- ౧౪<br/><br/>
శరీరవాఙ్మనోభిర్యత్కర్మ ప్రారభతే నరః <br/>
న్యాయ్యం వా విపరీతం వా పఞ్చైతే తస్య హేతవః ౧౮- ౧౫<br/><br/>
తత్రైవం సతి కర్తారమాత్మానం కేవలం తు యః <br/>
పశ్యత్యకృతబుద్ధిత్వాన్న స పశ్యతి దుర్మతిః ౧౮- ౧౬<br/><br/>
యస్య నాహంకృతో భావో బుద్ధిర్యస్య న లిప్యతే <br/>
హత్వాపి స ఇమాఁల్లోకాన్న హన్తి న నిబధ్యతే ౧౮- ౧౭<br/><br/>
జ్ఞానం జ్ఞేయం పరిజ్ఞాతా త్రివిధా కర్మచోదనా <br/>
కరణం కర్మ కర్తేతి త్రివిధః కర్మసంగ్రహః ౧౮- ౧౮<br/><br/>
జ్ఞానం కర్మ చ కర్తా చ త్రిధైవ గుణభేదతః <br/>
ప్రోచ్యతే గుణసంఖ్యానే యథావచ్ఛృణు తాన్యపి ౧౮- ౧౯<br/><br/>
సర్వభూతేషు యేనైకం భావమవ్యయమీక్షతే <br/>
అవిభక్తం విభక్తేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి సాత్త్వికమ్ ౧౮- ౨౦<br/><br/>
పృథక్త్వేన తు యజ్జ్ఞానం నానాభావాన్పృథగ్విధాన్ <br/>
వేత్తి సర్వేషు భూతేషు తజ్జ్ఞానం విద్ధి రాజసమ్ ౧౮- ౨౧<br/><br/>
యత్తు కృత్స్నవదేకస్మిన్కార్యే సక్తమహైతుకమ్ <br/>
అతత్త్వార్థవదల్పం చ తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౮- ౨౨<br/><br/>
నియతం సఙ్గరహితమరాగద్వేషతః కృతమ్ <br/>
అఫలప్రేప్సునా కర్మ యత్తత్సాత్త్వికముచ్యతే ౧౮- ౨౩<br/><br/>
యత్తు కామేప్సునా కర్మ సాహంకారేణ వా పునః <br/>
క్రియతే బహులాయాసం తద్రాజసముదాహృతమ్ ౧౮- ౨౪<br/><br/>
అనుబన్ధం క్షయం హింసామనవేక్ష్య చ పౌరుషమ్ <br/>
మోహాదారభ్యతే కర్మ యత్తత్తామసముచ్యతే ౧౮- ౨౫<br/><br/>
ముక్తసఙ్గోఽనహంవాదీ ధృత్యుత్సాహసమన్వితః <br/>
సిద్ధ్యసిద్ధ్యోర్నిర్వికారః కర్తా సాత్త్విక ఉచ్యతే ౧౮- ౨౬<br/><br/>
రాగీ కర్మఫలప్రేప్సుర్లుబ్ధో హింసాత్మకోఽశుచిః <br/>
హర్షశోకాన్వితః కర్తా రాజసః పరికీర్తితః ౧౮- ౨౭<br/><br/>
అయుక్తః ప్రాకృతః స్తబ్ధః శఠో నైష్కృతికోఽలసః <br/>
విషాదీ దీర్ఘసూత్రీ చ కర్తా తామస ఉచ్యతే ౧౮- ౨౮<br/><br/>
బుద్ధేర్భేదం ధృతేశ్చైవ గుణతస్త్రివిధం శృణు <br/>
ప్రోచ్యమానమశేషేణ పృథక్త్వేన ధనంజయ ౧౮- ౨౯<br/><br/>
ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ కార్యాకార్యే భయాభయే <br/>
బన్ధం మోక్షం చ యా వేత్తి బుద్ధిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౧౮- ౩౦<br/><br/>
యయా ధర్మమధర్మం చ కార్యం చాకార్యమేవ చ <br/>
అయథావత్ప్రజానాతి బుద్ధిః సా పార్థ రాజసీ ౧౮- ౩౧<br/><br/>
అధర్మం ధర్మమితి యా మన్యతే తమసావృతా <br/>
సర్వార్థాన్విపరీతాంశ్చ బుద్ధిః సా పార్థ తామసీ ౧౮- ౩౨<br/><br/>
ధృత్యా యయా ధారయతే మనఃప్రాణేన్ద్రియక్రియాః <br/>
యోగేనావ్యభిచారిణ్యా ధృతిః సా పార్థ సాత్త్వికీ ౧౮- ౩౩<br/><br/>
యయా తు ధర్మకామార్థాన్ధృత్యా ధారయతేఽర్జున <br/>
ప్రసఙ్గేన ఫలాకాఙ్క్షీ ధృతిః సా పార్థ రాజసీ ౧౮- ౩౪<br/><br/>
యయా స్వప్నం భయం శోకం విషాదం మదమేవ చ <br/>
న విముఞ్చతి దుర్మేధా ధృతిః సా పార్థ తామసీ ౧౮- ౩౫<br/><br/>
సుఖం త్విదానీం త్రివిధం శృణు మే భరతర్షభ <br/>
అభ్యాసాద్రమతే యత్ర దుఃఖాన్తం చ నిగచ్ఛతి ౧౮- ౩౬<br/><br/>
యత్తదగ్రే విషమివ పరిణామేఽమృతోపమమ్ <br/>
తత్సుఖం సాత్త్వికం ప్రోక్తమాత్మబుద్ధిప్రసాదజమ్ ౧౮- ౩౭<br/><br/>
విషయేన్ద్రియసంయోగాద్యత్తదగ్రేఽమృతోపమమ్ <br/>
పరిణామే విషమివ తత్సుఖం రాజసం స్మృతమ్ ౧౮- ౩౮<br/><br/>
యదగ్రే చానుబన్ధే చ సుఖం మోహనమాత్మనః <br/>
నిద్రాలస్యప్రమాదోత్థం తత్తామసముదాహృతమ్ ౧౮- ౩౯<br/><br/>
న తదస్తి పృథివ్యాం వా దివి దేవేషు వా పునః <br/>
సత్త్వం ప్రకృతిజైర్ముక్తం యదేభిః స్యాత్త్రిభిర్గుణైః ౧౮- ౪౦<br/><br/>
బ్రాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూద్రాణాం చ పరన్తప <br/>
కర్మాణి ప్రవిభక్తాని స్వభావప్రభవైర్గుణైః ౧౮- ౪౧<br/><br/>
శమో దమస్తపః శౌచం క్షాన్తిరార్జవమేవ చ <br/>
జ్ఞానం విజ్ఞానమాస్తిక్యం బ్రహ్మకర్మ స్వభావజమ్ ౧౮- ౪౨<br/><br/>
శౌర్యం తేజో ధృతిర్దాక్ష్యం యుద్ధే చాప్యపలాయనమ్ <br/>
దానమీశ్వరభావశ్చ క్షాత్రం కర్మ స్వభావజమ్ ౧౮- ౪౩<br/><br/>
కృషిగౌరక్ష్యవాణిజ్యం వైశ్యకర్మ స్వభావజమ్ <br/>
పరిచర్యాత్మకం కర్మ శూద్రస్యాపి స్వభావజమ్ ౧౮- ౪౪<br/><br/>
స్వే స్వే కర్మణ్యభిరతః సంసిద్ధిం లభతే నరః <br/>
స్వకర్మనిరతః సిద్ధిం యథా విన్దతి తచ్ఛృణు ౧౮- ౪౫<br/><br/>
యతః ప్రవృత్తిర్భూతానాం యేన సర్వమిదం తతమ్ <br/>
స్వకర్మణా తమభ్యర్చ్య సిద్ధిం విన్దతి మానవః ౧౮- ౪౬<br/><br/>
శ్రేయాన్స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్స్వనుష్ఠితాత్ <br/>
స్వభావనియతం కర్మ కుర్వన్నాప్నోతి కిల్బిషమ్ ౧౮- ౪౭<br/><br/>
సహజం కర్మ కౌన్తేయ సదోషమపి న త్యజేత్ <br/>
సర్వారమ్భా హి దోషేణ ధూమేనాగ్నిరివావృతాః ౧౮- ౪౮<br/><br/>
అసక్తబుద్ధిః సర్వత్ర జితాత్మా విగతస్పృహః <br/>
నైష్కర్మ్యసిద్ధిం పరమాం సంన్యాసేనాధిగచ్ఛతి ౧౮- ౪౯<br/><br/>
సిద్ధిం ప్రాప్తో యథా బ్రహ్మ తథాప్నోతి నిబోధ మే <br/>
సమాసేనైవ కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా ౧౮- ౫౦<br/><br/>
బుద్ధ్యా విశుద్ధ్యా యుక్తో ధృత్యాత్మానం నియమ్య చ <br/>
శబ్దాదీన్విషయాంస్త్యక్త్వా రాగద్వేషౌ వ్యుదస్య చ ౧౮- ౫౧<br/><br/>
వివిక్తసేవీ లఘ్వాశీ యతవాక్కాయమానసః <br/>
ధ్యానయోగపరో నిత్యం వైరాగ్యం సముపాశ్రితః ౧౮- ౫౨<br/><br/>
అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం పరిగ్రహమ్ <br/>
విముచ్య నిర్మమః శాన్తో బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే ౧౮- ౫౩<br/><br/>
బ్రహ్మభూతః ప్రసన్నాత్మా న శోచతి న కాఙ్క్షతి <br/>
సమః సర్వేషు భూతేషు మద్భక్తిం లభతే పరామ్ ౧౮- ౫౪<br/><br/>
భక్త్యా మామభిజానాతి యావాన్యశ్చాస్మి తత్త్వతః <br/>
తతో మాం తత్త్వతో జ్ఞాత్వా విశతే తదనన్తరమ్ ౧౮- ౫౫<br/><br/>
సర్వకర్మాణ్యపి సదా కుర్వాణో మద్వ్యపాశ్రయః <br/>
మత్ప్రసాదాదవాప్నోతి శాశ్వతం పదమవ్యయమ్ ౧౮- ౫౬<br/><br/>
చేతసా సర్వకర్మాణి మయి సంన్యస్య మత్పరః <br/>
బుద్ధియోగముపాశ్రిత్య మచ్చిత్తః సతతం భవ ౧౮- ౫౭<br/><br/>
మచ్చిత్తః సర్వదుర్గాణి మత్ప్రసాదాత్తరిష్యసి <br/>
అథ చేత్త్వమహంకారాన్న శ్రోష్యసి వినఙ్క్ష్యసి ౧౮- ౫౮<br/><br/>
యదహంకారమాశ్రిత్య న యోత్స్య ఇతి మన్యసే <br/>
మిథ్యైష వ్యవసాయస్తే ప్రకృతిస్త్వాం నియోక్ష్యతి ౧౮- ౫౯<br/><br/>
స్వభావజేన కౌన్తేయ నిబద్ధః స్వేన కర్మణా <br/>
కర్తుం నేచ్ఛసి యన్మోహాత్కరిష్యస్యవశోఽపి తత్ ౧౮- ౬౦<br/><br/>
ఈశ్వరః సర్వభూతానాం హృద్దేశేఽర్జున తిష్ఠతి <br/>
భ్రామయన్సర్వభూతాని యన్త్రారూఢాని మాయయా ౧౮- ౬౧<br/><br/>
తమేవ శరణం గచ్ఛ సర్వభావేన భారత <br/>
తత్ప్రసాదాత్పరాం శాన్తిం స్థానం ప్రాప్స్యసి శాశ్వతమ్ ౧౮- ౬౨<br/><br/>
ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం గుహ్యాద్గుహ్యతరం మయా <br/>
విమృశ్యైతదశేషేణ యథేచ్ఛసి తథా కురు ౧౮- ౬౩<br/><br/>
సర్వగుహ్యతమం భూయః శృణు మే పరమం వచః <br/>
ఇష్టోఽసి మే దృఢమితి తతో వక్ష్యామి తే హితమ్ ౧౮- ౬౪<br/><br/>
మన్మనా భవ మద్భక్తో మద్యాజీ మాం నమస్కురు <br/>
మామేవైష్యసి సత్యం తే ప్రతిజానే ప్రియోఽసి మే ౧౮- ౬౫<br/><br/>
సర్వధర్మాన్పరిత్యజ్య మామేకం శరణం వ్రజ <br/>
అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యామి మా శుచః ౧౮- ౬౬<br/><br/>
ఇదం తే నాతపస్కాయ నాభక్తాయ కదాచన <br/>
న చాశుశ్రూషవే వాచ్యం న చ మాం యోఽభ్యసూయతి ౧౮- ౬౭<br/><br/>
య ఇమం పరమం గుహ్యం మద్భక్తేష్వభిధాస్యతి <br/>
భక్తిం మయి పరాం కృత్వా మామేవైష్యత్యసంశయః ౧౮- ౬౮<br/><br/>
న చ తస్మాన్మనుష్యేషు కశ్చిన్మే ప్రియకృత్తమః <br/>
భవితా న చ మే తస్మాదన్యః ప్రియతరో భువి ౧౮- ౬౯<br/><br/>
అధ్యేష్యతే చ య ఇమం ధర్మ్యం సంవాదమావయోః <br/>
జ్ఞానయజ్ఞేన తేనాహమిష్టః స్యామితి మే మతిః ౧౮- ౭౦<br/><br/>
శ్రద్ధావాననసూయశ్చ శృణుయాదపి యో నరః <br/>
సోఽపి ముక్తః శుభాఁల్లోకాన్ప్రాప్నుయాత్పుణ్యకర్మణామ్ ౧౮- ౭౧<br/><br/>
కచ్చిదేతచ్ఛ్రుతం పార్థ త్వయైకాగ్రేణ చేతసా <br/>
కచ్చిదజ్ఞానసంమోహః ప్రనష్టస్తే ధనంజయ ౧౮- ౭౨<br/><br/>
<p class=ctr>అర్జున ఉవాచ</p>
నష్టో మోహః స్మృతిర్లబ్ధా త్వత్ప్రసాదాన్మయాచ్యుత <br/>
స్థితోఽస్మి గతసన్దేహః కరిష్యే వచనం తవ ౧౮- ౭౩<br/><br/>
<p class=ctr>సంజయ ఉవాచ</p>
ఇత్యహం వాసుదేవస్య పార్థస్య చ మహాత్మనః <br/>
సంవాదమిమమశ్రౌషమద్భుతం రోమహర్షణమ్ ౧౮- ౭౪<br/><br/>
వ్యాసప్రసాదాచ్ఛ్రుతవానేతద్గుహ్యమహం పరమ్ <br/>
యోగం యోగేశ్వరాత్కృష్ణాత్సాక్షాత్కథయతః స్వయమ్ ౧౮- ౭౫<br/><br/>
రాజన్సంస్మృత్య సంస్మృత్య సంవాదమిమమద్భుతమ్ <br/>
కేశవార్జునయోః పుణ్యం హృష్యామి చ ముహుర్ముహుః ౧౮- ౭౬<br/><br/>
తచ్చ సంస్మృత్య సంస్మృత్య రూపమత్యద్భుతం హరేః <br/>
విస్మయో మే మహాన్ రాజన్హృష్యామి చ పునః పునః ౧౮- ౭౭<br/><br/>
యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః <br/>
తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ ౧౮- ౭౮<br/><br/>
తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే<br/>
శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే మోక్షసంన్యాసయోగో నామాష్టాదశోఽధ్యాయః ౧౮<br/><br/>
----
{{భగవద్గీత పూర్తి పాఠము}}
[[Category: భగవద్గీత]]
మూస:భాగవతము స్కందములు
1434
1448
2006-07-11T18:39:41Z
వైఙాసత్య
5
<br clear="all">
<center>
{| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;"
! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | భాగవతము స్కందములు''' || [[Image:bhagavataM_cover.jpg|25px|భాగవతము స్కందములు]]
|-
| align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[భాగవతము - ప్రధమ స్కంధము]] | [[భాగవతము - ద్వితీయ స్కంధము]] | [[భాగవతము - తృతీయ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - చతుర్ధ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - పంచమ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - షష్ఠ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - సప్తమ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - అష్టమ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - నవమ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - దశమ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - ఏకాదశ స్కంధము ]] | [[భాగవతము - ద్వాదశ స్కంధము ]]
|-
|}
</center>
[[Category:భాగవతము]]
మూస:త్యాగరాజు కృతులు
1435
1449
2006-07-12T18:23:45Z
వైఙాసత్య
5
{| style="float: right; border: 1px solid orange; background: #FFFFFF; padding: 1px; font-size: 90%; margin: 0 15px 0 15px;"
| style="background: orange; text-align: center;" | '''త్యాగరాజు కృతులు'''
|-
|
*[[త్యాగరాజు కృతులు_అ|అ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఆ|ఆ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఇ|ఇ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఈ|ఈ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఉ|ఉ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఊ |ఊ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఋ|ఋ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఎ|ఎ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఏ|ఏ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఐ|ఐ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఒ|ఒ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఓ|ఓ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఔ|ఔ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_అం|అం ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_అః|అః ]]
త్యాగరాజు కృతులు
*[[త్యాగరాజు కృతులు_క|క ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఖ|ఖ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_గ|గ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఘ|ఘ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఞ|ఞ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_చ |చ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఛ |ఛ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_జ |జ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఝ |ఝ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_?? |??]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ట|ట ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఠ|ఠ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_డ|డ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఢ|ఢ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ణ|ణ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_త|త ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_థ|థ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ద|ద ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ధ|ధ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_న|న ]]
త్యాగరాజు కృతులు
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ప|ప ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఫ|ఫ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_బ|బ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_భ |భ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_మ|మ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_య|య ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ర|ర ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ల |ల ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_వ |వ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_శ |శ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ష |ష ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_స |స ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_హ |హ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ళ |ళ ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_క్ష |క్ష ]]
*[[త్యాగరాజు కృతులు_ఱ|ఱ]]
|-
|}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
త్యాగరాజు కృతులు అ
1436
1450
2006-07-12T18:24:08Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా]]
#[[అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ ]]
#[[అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా ]]
#[[అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను ]]
#[[అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు ]]
#[[అన్యాయము సేయకురా రామ]]
#[[అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా]]
#[[అపరాధముల నోర్వ సమయము ]]
#[[అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ ]]
#[[అది కాదు భజన మనసా]]
#[[అనాథుఁడనుగాను రామ నే]]
#[[అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింపవమ్మ ]]
#[[అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో ]]
అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా
1437
1451
2006-07-12T18:24:27Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా అ...
రాగం: మనోరంజని
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అటుకారాదని బల్క నభిమానము లేకపోయెనా అ...
అనుపల్లవి:
ఎటులోర్తును ఓ దయఁజూడవయ్య
ఏ వేల్పు సేయు చలమో దెలిసి అ...
చరణము(లు)
వేదశాస్త్రోపనిషద్విదుఁడైన
నిజదారినిబట్టి దాసుఁడైన
నాదుపై నెపమెంచితే త్యాగరాజనుత అ...
</pre>
అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ
1438
1452
2006-07-12T18:25:07Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు వందుకేమి సేతు రామ
రాగం: అఠాణ
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అట్ట బలుకుదు విట్ట బలుకుదు
వందుకేమి సేతు రామ? నీ ॥వాట్ట॥
అను పల్లవి:
తొట్లనర్భకుల సూతువు; మఱి మఱి
తోచినట్టు గిల్లుదువు; శ్రీరామ! నీ ॥వాట్ట॥
చరణము(లు)
జీవుల శిక్షించగ నేర్తువు; చిరం
జీవులుగాఁ జేయ నేర్తువురా
భావ మెఱిఁగి బ్రోతువు; సద్భక్త-
భాగధేయ! శ్రీత్యాగరాజ వినుత! ॥అట్ట॥
</pre>
అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా
1439
1453
2006-07-12T18:25:40Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా
రాగం: మధ్యమావతి
తాళం: రూపకం
పల్లవి:
అడిగి సుఖము లెవ్వ రనుభవించిరిరా?
ఆదిమూలమా! రామ! ॥అడిగి॥
అనుపల్లవి:
సడలని పాప తిమిరకోటి సూర్య!
సార్వభౌమ! సారసాక్ష! సద్గుణ! ని ॥న్నడిగి॥
చరణము(లు)
అశ్రయించి వరమడిగిన సీత
యడవికిఁ బోనాయె;
ఆశరహరణ! రక్కసి ఇష్టమడగ
నపుడె ముక్కువోయె; ఓ రామ! ని ॥న్నడిగి॥
వాసిగ నారదమౌని వరమడుగ
వనిత రూపుఁడాయె,
ఆశించి దూర్వాసులు అన్నమడుగ
అపుడె మందమాయె; ఓరామ! ని ॥న్నడిగి॥
సుతుని వేడుక జూడ దేవకి యడుగ య
శోద జూడ నాయె;
సతులెల్ల రతి భిక్షమడుగ వారివారి
పతుల వీడనాయె; ఓరామ! ని ॥న్నడిగి॥
నీకేఁ దయబుట్టి బ్రోతువో! బ్రోవవో!
నీ గుట్టు బయలాయె;
సాకేతధామ! శ్రీత్యాగరాజనుత!
స్వామి! యేటి మాయ? ఓరామ! ని ॥న్నడిగి॥
</pre>
అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను
1440
1454
2006-07-12T18:26:04Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను నెరనమ్మి యనుసరించినవాడనైతి
రాగం: అఠాణ
తాళం: జంప
పల్లవి:
అనుపమగుణాంబుధీ యని నిన్ను
నెరనమ్మి యనుసరించినవాడనైతి ॥అ॥
చరణము(లు)
మనుపకయె యున్నావు మనుపతీ వ్రాసి మేననుప
మాకెవరు వినుమా దయరాని ॥అ॥
జనకజామాతవై జనకాజామాతవై
జనక జాలము చాలు చాలును హరీ ॥అ॥
కనక పటధర నన్ను కన కపటమేల తను
కనకపఠనము సేతుగాని బూని ॥అ॥
కలలోన నీవే సకలలోకనాథా కో
కల లోకువగనిచ్చి గాచినది విని ॥అ॥
రాజకుల కలశాబ్ధరాజ సురపాల గజ
రాజ రక్షక త్యాగరాజ వినుత ॥అ॥
</pre>
అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు
1441
1455
2006-07-12T18:26:26Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు
రాగం: సరస్వతి
తాళం: రూపకం
పల్లవి:
అనురాగము లేని మనసున సుజ్ఞానము రాదు ॥అ॥
అనుపల్లవి:
ఘనులైన యంతర్జ్ఞానుల కెఱుకేగాని ॥అ॥
చరణము(లు)
వగవగగా భుజియించువారికి తృప్తియౌరీతి
సగుణధ్యానముపైని సౌఖ్యము త్యాగరాజనుత ॥అ॥
</pre>
అన్యాయము సేయకురా రామ
1442
1456
2006-07-12T18:26:45Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అన్యాయము సేయకురా రామ!
రాగం: కాపి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అన్యాయము సేయకురా రామ! న
న్నన్యునిగ జూడకురా; నాయెడ, రామ! ॥అన్యాయము॥
అనుపల్లవి:
ఎన్నో తప్పులు గలవారిని, రా
జన్య! నీవు బ్రోచినావు గనుకను ॥అన్యాయము॥
చరణము(లు)
జడభరతుఁడు జింక శిశువునెత్తి బడలిక దీర్చగ లేదా?
కడలిని మునిగిన గిరి కూర్మము గాపాడ లేదా?
పుడమిని పాండవ ద్రోహిని ధర్మ పుత్రుఁడు బ్రోవగ లేదా?
నడమి ప్రాయమున త్యాగరాజనుత!
నా పూర్వజు బాధ దీర్ప లేదా? ॥అన్యాయము॥
</pre>
అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా
1443
1457
2006-07-12T18:27:05Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా!
రాగం: కాపి
తాళం: చాపు
పల్లవి:
అతడే ధన్యుడురా; ఓమనసా! ॥అతడే॥
అనుపల్లవి:
సతతయాన సుత ధృతమైన సీతా
పతి పాదయుగమును సతతము స్మరియించు ॥నతడే॥
చరణము(లు)
వెనుకఁదీక తనమనసు రంజిల్లగ
ఘనమైన నామకీర్తన పరుఁడైనట్టీ ॥యతడే॥
తుంబురువలె తన తంబూరబట్టి ద
యాంబుధి సన్నిధానంబున నటియించు ॥నతడే॥
సాయకు సుజనుల బాయక తాను ను
పాయమునను ప్రొద్దు హాయిగ గడపు ॥నతడే॥
ఉల్లపు తాపము చల్లజేసి యన్ని
కల్లలను యెంచి సలాపమున నుండు ॥నతడే॥
కరివరదుని తత్వ మెఱుఁగను మఱి గించి
అరిషడ్వర్గములందు బరవలేకఁ దిరుగు ॥నతడే॥
ఆర్తిని మఱియు బ్రవర్తినిఁ దొలగించి
కీర్తిగల్గిన రామమూర్తిని నెరనమ్ము ॥నతడే॥
కలగని నిజ విప్రకులమున జన్మించి
నిలువరమగు ముక్తి ఫలమును జేకొన్న ॥యతడే॥
కర్మ నిష్టుఁడైన ధర్మశీలుఁడైన
శర్మ రామనామ మర్మము దెలిసిన ॥యతడే॥
కాసు వీసములకోసము ఆసతో
వేసము ధరియించి మోసము జెందని ॥యతడే॥
అందముగా నామ మందరు జేసిన
సుందర రామునియందు లక్ష్యము బెట్టు ॥అతడే॥
అన్ని పాటుకు సర్వోన్నత సుఖ
మున్న యనుభవించుకొన్న వాఁడెవఁడో ॥అతడే॥
రాజస జనులతోఁ దా జతగూడక
రాజిల్లు శ్రీత్యాగరాజనుతుని నమ్ము ॥అతడే॥
</pre>
అపరాధముల నోర్వ సమయము
1444
1458
2006-07-12T18:27:30Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అపరాధముల నోర్వ సమయము
రాగం: వనాళి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అపరాధముల నోర్వ సమయము
కృప జూడు ఘనమైన నా ॥అ॥
అనుపల్లవి:
చపలచిత్తుఁడై మనసెఱుఁగకనే
జాలికలుగజేసుకొని మొరలనిడే ॥అ॥
చరణము(లు)
సకలలోకుల ఫలాఫలము లెఱిఁగి
సంరక్షించుచునుండఁగ న
న్నొకని బ్రోవ తెలియును కీర్తన సుశతక
మొనర్చుకొన్న త్యాగరాజుని ॥అ॥
</pre>
అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ
1445
1459
2006-07-12T18:27:51Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ
రాగం: అఠాణ
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అమ్మ ధర్మసంవర్ధని, యాదుకోవమ్మ మా ॥యమ్మ॥
అను పల్లవి:
ఇమ్మహి నీ సరి యెవరమ్మ శివుని కొమ్మ మా ॥యమ్మ॥
చరణము(లు)
ధాత్రి ధరనాయక ప్రియ
పుత్రి మదనకోటి మంజుల
గాత్రి అరుణ నీరజదళ
నేత్రి నిరుపమ శుభ
గాత్రి పీఠనిలయె వర హ
స్తధృత వలయె పరమ ప
విత్రి భక్త పాలన ధురంధరి
వీరశక్తి నే నమ్మినా ॥నమ్మ॥
అంబ కంబుకంఠి చారుక
దంబ గహన సంచారిణి
బింబాధర తటిత్కోటి
నిభాభరి దయావారినిధే
శంబరారి వైరి హృచ్చంకరి
కౌమారి స్వరజిత
తుంబురు నారద సంగీత మాధుర్యె
దురితహారిణి మా ॥యమ్మ॥
ధన్యే త్ర్యంబకే మూర్థన్యే
పరమయోగి హృదయ
మాన్యె త్యాగరజకుల శ
రణ్యె పతితపావని కా
రుణ్యసాగరి సదా అపరోక్షము
గారాదా సహ్య
కన్యా తీరవాసిని పరాత్పరి
కాత్యాయని రామసోదరి మా ॥యమ్మ॥
</pre>
అది కాదు భజన మనసా
1446
1460
2006-07-12T18:28:16Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అది కాదు భజన మనసా!
రాగం: యదుకుల కాంభోజి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అది కాదు భజన మనసా! ॥అది॥
అనుపల్లవి:
యదలో నెంచు టొకటి ప-య్యెద గల్గినచో నొకటి ॥అది॥
చరణము(లు)
గొప్ప తనముకై యాస
కుచ్చిత విషయ పిపాస
మెప్పులకై బహు వేస మిడి
ఉప్పతిల్లెదరు; త్యాగరాజ వినుత! ॥అది॥
</pre>
అనాథుఁడనుగాను రామ నే
1447
1461
2006-07-12T18:28:35Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అనాథుఁడనుగాను రామ నే
రాగం: జంగలా
తాళం: ఆది
పల్లవి:
అనాథుఁడనుగాను రామ నే ॥న॥
అను పల్లవి:
అనాథుఁడవు నీ వని నిగమజ్ఞుల
సనాతనులమాట విన్నాను నే ॥న॥
చరణము(లు)
నిరాదరపుఁజూచి ఈ కలి
నరాధములనేరు
పురాణపురుష పురరిపునుత నా
గరాట్ఛయన త్యాగరాజనుత నే ॥న॥
</pre>
అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింపవమ్మ
1448
1462
2006-07-12T18:28:56Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింపవమ్మ
రాగం: కల్యాణి
తాళం: ఝంప
పల్లవి:
అమ్మ! రావమ్మ తులసమ్మ నను పాలింప
వమ్మ! సతతము పదములే నమ్మి నానమ్మ ॥అమ్మ॥
అను పల్లవి:
నెమ్మదిని నీ విహ పరమ్ము లొసగుదు వనుచు
కమ్మవెల్తుని తండ్రి గలనైన బాయడట ॥అమ్మ॥
చరణము(లు)
నీ మృదు తనువును గని - నీ పరిమళమును గని
నీ మహత్వమును గని - నీరజాక్షి
తామరస దళనేత్రు - త్యాగరాజునిమిత్రు
ప్రేమతో శిరమునను - బెట్టుకొన్నాడట ॥అమ్మ॥
</pre>
అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో
1449
1463
2006-07-12T18:29:16Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో
రాగం: మధ్యమావతి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
అలక లల్లలాడఁగ గని ఆ రాణ్ముని ఎటు పొంగెనో ॥అ॥
అను పల్లవి:
చెలువు మీఱఁగను మారీచుని మదమణఁచే వేళ ॥అ॥
చరణము(లు)
ముని కనుసైగఁ దెలిసి శివ - ధనువును విఱిచే సమయ
మున త్యాగరాజు విను - తుని మోమున రంజిల్లు ॥అ॥
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు ఆ
1450
1464
2006-07-12T18:33:02Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట ]]
#[[ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ ]]
#[[ఆనంద సాగరమీదని దేహము భూమి భారము; రామ]]
#[[ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే ]]
ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట
1451
1465
2006-07-12T18:33:20Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట
రాగం: చారుకేశి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఆడమోడి గలదే రామయ్యమాట ॥లా॥
అను పల్లవి:
తోడునీడ నీవె యనుచు భక్తితోఁ
గూడి పాదములఁ బట్టినమాట ॥లా॥
చరణము(లు)
చదువులన్ని దెలిసి శంకరాంశుఁడై
సదయుఁడాశుగ సంభవుండు మ్రొక్క
గదలు తమ్ముని బల్కఁ జేసితివి
గాకను త్యాగరాజే పాటి మాట ॥లా॥
</pre>
ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ
1452
1466
2006-07-12T18:33:42Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ
రాగం: ఆహిరి
తళం: ఆది
పల్లవి:
ఆదయ శ్రీరఘువర! నేడేల - రాదయ? ఓ దయాంబుధి! నీ ॥కా॥
అనుపల్లవి:
మోదముతో సద్భక్తి మర్మమును - బోధన జేసి సదా బ్రోచిన నీ ॥కా॥
చరణము(లు)
నిన్ను తిట్టితొట్టి హింసబెట్టిన దన్నియు నన్నన లేదా?
ఎన్నరాని నిందలఁ దాళుమని మన్నించగ లేదా?
అన్నముఁ దాంబూల మొసగి దేహము మిన్నఁ జేయ లేదా?
కన తల్లి దండ్రి మేమనుచు త్యాగరాజునికిఁ బరవసమీ లేదా? నీ ॥కా॥
</pre>
ఆనంద సాగరమీదని దేహము భూమి భారము; రామ
1453
1467
2006-07-12T18:34:03Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఆనంద సాగరమీదని దేహము భూమి భారము; రామ!
రాగం: గరుడ ధ్వని
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
అనంద సాగరమీదని దే
హము భూమి భారము; రామ! బ్ర ॥హ్మానంద॥
అను పల్లవి:
శ్రీనాయకాఖిల నైగమా
శ్రిత సంగీత జ్ఞానమను బ్ర ॥హ్మానంద॥
చరణము(లు)
శ్రీ విశ్వనాథాది శ్రీకాంత విధులు
పావన మూర్తులుపాసింప లేదా?
భావించి రాగ లయాదులఁ
భజియించు శ్రీత్యాగరాజనుత ॥ఆనంద॥
</pre>
ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే
1454
1468
2006-07-12T18:34:27Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే
రాగం: తోడి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
ఆరగింపవే, పా - లారగింపవే ॥ఆరగింపవే॥
అను పల్లవి:
రఘు వీర జనకజా కర పవిత్రితమౌ వెన్న పా ।।లారగింపవే॥
చరణము(లు)
సారమైన దివ్యాన్నము - షడ్రసయుత భక్షణములు
దార సోదరాదులతో, త్యాగరాజు వినుత! పా ॥లారగింపవే॥
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు ఇ
1455
1469
2006-07-12T18:36:38Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ ]]
#[[ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా? ]]
#[[ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల ]]
#[[ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి? ]]
#[[ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ ]]
#[[ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా ]]
#[[ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య]]
ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ
1456
1470
2006-07-12T18:37:02Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ
రాగం: బిలహరి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
ఇంతకన్నానందమేమొ ఓరామ రామ ॥ఇం॥
అను పల్లవి:
సంతజనులకొల్ల సమ్మతియుంటే కాని ॥ఇం॥
చరణము(లు)
ఆడుచు నాదమునఁ బాడుచు ఎదుటరా
వేడుచు మనసునఁగూడి యుండేది చాలు ॥ఇం॥
శ్రీహరికీర్తనచే దేహాదియింద్రియ స
మూహముల మఱచి సోహమైనదె చాలు ॥ఇం॥
నీజపములవేళ నీజగములు నీపై
రాజిల్లు నయ త్యాగరాజనుత చరిత్ర ॥ఇం॥
</pre>
ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా?
1457
1471
2006-07-12T18:37:24Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా?
రాగం: పున్నాగవరాళి
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఇంత భాగ్యమని నిర్ణయింప బ్రహ్మేంద్రాదుల తరమా? ॥ఇంత॥
అను పల్లవి:
చింతనీయ! శ్రీరాఘవ! నిను మదిఁ
జింతించు సుజనుల పూజించినవారి ॥కింత॥
చరణము(లు)
మతిహీనులైన, నెమ్మతిలేనివారైన
నతి పాపకృతులైన, నెన్నటికి స
ద్గతిరానివారైన, శ్రీరామ! శ్రుతి పురాణ నుత!
ప్రతిలేని నిన్ను సన్నుతి సేయు భక్తుల జతఁగూడిన వారి ॥కింత॥
సారెకు మాయ సంసారమందు చాల
దూరినవారై నఁ, గామాదులు
పూరిత మతులా న, సకల వేదసార! నిన్ను మన
సార నమ్మిన సుధాపూర చిత్తుల సేవఁ గోరినవారి ॥కింత॥
భర్మ చేల! నీదు మర్మముఁ దెలియని
కర్మమార్గులై న, త్యాగరాజు నుత!
ధర్మరహితులై న, లోకములు నిర్మించిన నీదు
శర్మము స్మరియించు నిర్మల మతుల శర్మమొంచినవారి ॥కింత॥
</pre>
ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల
1458
1472
2006-07-12T18:37:43Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల
రాగం: కాపి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఇంత సౌఖ్యమని నేఁ జెప్పజాల
ఎంతో యేమో యెవరికిఁ దెలుసునో? ॥ఇంత॥
అను పల్లవి:
దాంత! సీతాకాంత! కరుణా
స్వాంత! ప్రేమాదులకే దెలుసునుగాని ॥ఇంత॥
చరణము(లు)
స్వరరాగలయ సుధారసమందు
వర రామనామమనే కండ చ
క్కెర మిశ్రముఁజేసి భుజించే శం
కరునికి దెలుసును త్యాగరాజువినుత ॥ఇంత॥
</pre>
ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి?
1459
1473
2006-07-12T18:38:09Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి?
రాగం: బలహంస
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఇక గావలసిన దేమి మనసా? సుఖమున నుండవదేమి? ॥ఇక॥
అను పల్లవి:
అఖిలాండ కోటి బ్రహ్మాండనాథుఁ
డంతరంగమున నెలకొని యుండగ ॥నిక॥
చరణము(లు)
ముందటి జన్మములను జేసిన యఘ
బృంద విపినముల కా
నంద కందుఁడైన సీతాపతి
నందకాయుధుడై యుండగ ॥నిక॥
కామాది లోభ మోహ మద
స్తోమ తమమ్ములకును
సోమ సూర్య నేత్రుడైన శ్రీ
రామచంద్రుఁడే నీ యందుండగ ॥నిక॥
క్షేమాది శుభములను త్యాగరాజ
కామితార్థములను
నీమమున నిచ్చే దయానిధి
రామభద్రుఁడే నీయం దుండగ ॥నిక॥
</pre>
ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ
1460
1474
2006-07-12T18:38:32Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ
రాగం: ఛాయాతరంగిణి
తాళాం: రూపకము
పల్లవి:
ఇతరదైవములవల్ల ఇలను సౌఖ్యమా రామ ॥ఇ॥
చరణము(లు)
మతభేదములేక సదా మదిని మరులుకొన్న తన
మనసుదెలిసి ప్రోచినను మరచినాను నీవె
తనవాడన తరుణమిది త్యాగరాజ సన్నుత ॥ఇ॥
</pre>
ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా
1461
1475
2006-07-12T18:38:55Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా
రాగం: పున్నాగవరాళి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఇది నీకు మేరగాదుర శ్రీరామ! నా - మది తల్లడిల్లెనురా ॥ఇది॥
అను పల్లవి:
పదిలముగఁ గొల్చిన - భావము వేరై యున్నది ॥ఇది॥
చరణము(లు)
గతి లేనివారినిఁ గడతేర్చు దైవమని
పతితపావన! నమ్మితి; శ్రీరామ!
న్నతి వేగమున వేడితి; సంతతము స
మ్మతిని నిన్నే కోరితి; శ్రీరామ! ॥ఇది॥
పరమ దయాళువని, పాలన సేతువని
సరగున, దేవరాయ! గొల్చిన నాపైఁ
గరుణ లేదని కన్నీరాయె, జూచి నీ మనసు
గరఁగ దెందుకురా? ఓ శ్రీరామ! ॥ఇది॥
అన్నిట నిండవే, అద్భుతానందఘన!
మన్నన సేయ రాదా? శ్రీరామ! నీ
కెన్నరాని పుణ్యము రాదా? శ్రీత్యాగరాజ
సన్నుత! నీ వాఁడను గాదా, శ్రీరామ! సీతారామ ॥ఇది॥
</pre>
ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య
1462
1476
2006-07-12T18:39:20Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి? ఇపుడైన దెలుపవయ్య!
రాగం: నారాయణ గౌళ
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఇన్నాళ్ళు దయరాకున్న వైనమేమి?
ఇపుడైన దెలుపవయ్య! ॥ఇన్నాళ్ళు॥
అను పల్లవి:
చిన్న నాట నుండి నిన్నేగాని నే
నన్యుల నమ్మితినా? ఓ రామ! ॥ఇన్నాళ్ళు॥
చరణము(లు)
అలనాడు తరణి సుతార్తినిఁ దీర్పను
వలసి నిల్వగ లేదా? అదియుగాక
బలము జూపలేదా? వాని నేర
ములఁ దాళుకొని చెలిమిఁజేసి పద
ముల భక్తి నియ్యగ లేదా? నాయందు నీ ॥కిన్నాళ్ళు॥
ధన గజాశ్వములు దనకుఁ గలుగఁ జేయు
మని నే నిన్నడిగితినా? ఇఁక నే
కనక మిమ్మనినానా? శ్రీరామ నా
మనమున నిను కులధముగ సం
రక్షణముఁ జేసితిగాని మరచితినా? ॥ఇన్నాళ్ళు॥
తల్లి తండ్రి యన్నదమ్ములు నీవని
యుల్లము రంజిల్లఁ బెద్దలతోను
కల్లలాడక మొల్ల సుమముల నీ
చల్లని పదములఁ గొల్లలాడుచు వెద
జల్లితిగాని త్యాగరాజునిపై నీ ॥కిన్నాళ్లు॥
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు ఈ
1463
1477
2006-07-12T18:41:32Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను ]]
#[[ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా?]]
#[[ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా ]]
ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను
1464
1478
2006-07-12T18:41:50Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ నామమే బల్కవలెను
రాగం: వరాళి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఈ మేను గలిగినందుకు సీతారామ
నామమే బల్కవలెను ॥ఈమేను॥
అను పల్లవి:
కామాది దుర్గుణ స్తోమ పూరితమైన
పామరత్వమేగాని నేమము లేనట్టి ॥ఈమేను॥
చరణము(లు)
సంసారమున బ్రోవ దారిని పర
హింసజెందు కిరాతుఁడు
హంసరూపుల గతినడుగ రామనామ ప్ర
శంసజేసి యుపదేశించ ధన్యుఁడు గాలేదా? ॥ఈమేను॥
తాపసి శాపమిడగా జలోరగ
రూపముగొని యుండగా
తాపము సైరించక తల్లడిల్లగ శర
చాపధరుని నామ శ్రవణము బ్రోవలేదా? ॥ఈమేను॥
కరిరాజు తెలియలేక బలుఁడైన మ
కరిచేత గాసి జెందగా
అరలేక నిజమున నాదిమూలమనగ
వరదుఁడు వేగమే వచ్చి బ్రోవగలేదా ॥ఈమేను॥
ఆగమ వేదములను దానవుఁడు గొంపో
వగా చతురాననుఁడు
త్యాగరాజనుత తారక నామ యని
బాగున నుతింప భయము దీర్పగ లేదా? ॥ఈమేను॥
</pre>
ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా?
1465
1479
2006-07-12T18:42:12Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా?
రాగం: శంకరాభరణం
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఈ వరకు జూచినది చాలదా? ఇంక నా రీతియా? ॥ఈవరకు॥
అను పల్లవి:
పావనము సేయు శక్తి కణగని
పాపము గలదా కరివదన న ॥నీవరకు॥
చరణము(లు)
శ్రీశరణా శుగాశన శయన ప
రేశ నీ పద సుశేశ యార్చనము
నేసేయక దురాశ చే భవపాశ
బద్ధుఁడై గాసి తాళని న ॥న్నీవరకు॥
పరలోక భయ విరహితులై న
నరులు నాదుపై మఱి యసూయల
బఱచిన బాధలు తరముగాక నీ
చరణ యుగములను శరణొందిన న ॥న్నీవరకు॥
నాగాశన సదాగమన ఘృణా
సాగర నిన్ను వినా యెవరు నీ
వే గతియని వేవేగ మొఱలనిడు
త్యాగరాజుని రాగరహిత నీ ॥నీవరకు॥
</pre>
ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా
1466
1480
2006-07-12T18:42:34Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా
రాగం: శహాన
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఈ వసుధ నీవంటి దైవము నెందు గానరా ॥ఈ॥
అను పల్లవి:
భావుకము గల్గి వర్ధిల్లు కోవూరి సుందరేశ గిరీశ ॥ఈ॥
చరణము(లు)
ఆసచే యనిమిషము నీ పుర వాసమొనరఁ జేయువారి మది
వేసటలెల్లను దొలగించి ధన రాసుల నాయువును
భూసురభక్తియు తేజము నొసఁగి భువనమందుఁగీర్తి గల్గఁజేసి
దాసవరద త్యాగరాజ హృదయ నివాస చిద్విలాస సుందరేశ ॥ఈ॥
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు ఉ
1467
1481
2006-07-12T18:44:15Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా ]]
#[[ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా ]]
#[[ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన!]]
ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా
1468
1482
2006-07-12T18:44:37Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా
రాగం: హరికాంభోజి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
ఉండేది రాముఁడొకడు ఊరక చెడిపోకు మనసా ॥ఉం॥
అను పల్లవి:
చండమార్తాండ మధ్యమండలమునను చెలంగుచు ॥ఉం॥
చరణము(లు)
తామసాది గుణరహితుఁడు ధర్మాత్ముఁడు సర్వసముడు
క్షేమకరుఁడు త్యాగరాజచిత్తహితుఁడు జగమునిండి ॥ఉం॥
</pre>
ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా
1469
1483
2006-07-12T18:45:00Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా
రాగం: భైరవి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
ఉపచారము జేసేవారున్నారని మరవకురా ॥ఉప॥
అను పల్లవి:
కృప కావలెనని నే నీ కీర్తిని పల్కుచు నుండఁగ ॥ఉప॥
చరణము(లు)
వాకిటనే పదిలముగా వాతాత్మజుఁడున్నాడని
శ్రీకరులగు నీ తమ్ములు చేరియున్నారని
ఏకాంతమునను జానకి ఏర్పడి యున్నదని
శ్రీకాంత పరులేలని శ్రీ త్యాగరాజ వినుత ॥ఉప॥
</pre>
ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన!
1470
1484
2006-07-12T18:45:20Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన!
రాగం: భైరవి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఉపచారములను చేకొనవయ్య ఉరగరాజ శయన! ॥ఉప॥
అను పల్లవి:
చపల కోటి నిభాంబరధర!
శ్రీ జానకీపతి! దయజేసి నా ॥దుప॥
చరణము(లు)
కపట నాటక సూత్ర ధారివై
కామిత ఫలము లొసఁగెడు రామ
అపరిమిత నవరత్నము ల్బొదిగిన
యపరంజి గొడుగు నీకే తగునయ్య ॥ఉప॥
మెరుగు తీగలరీతిని మెరసెడు
తఱకు బంగారు కాఁడ లమరిన
శరదిందు ద్యుతి సమానమౌ చా
మర యుగములు నీకే తగునయ్య ॥ఉప॥
జాజులు సంపంగులు మరువపు విర
జాజులు కురువేరు వాసనలను వి
రాజ మానమగు వ్యజనము త్యాగ
రాజ వినుత! నీకే తగునయ్య ॥ఉప॥
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు ఊ
1471
1485
2006-07-12T18:46:22Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి ]]
ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి
1472
1486
2006-07-12T18:46:37Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి
రాగం: శహాన
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఊరకయే కల్గునా రాముని భక్తి ॥ఊరక॥
అను పల్లవి:
సారెకును సంసారమున జొచ్చి
సారమని యెంచు వారి మనసున ॥నూరక॥
చరణము(లు)
ఆలు సుతులు జుట్టాలు వరసద
నాలు గాయ ఫలాలు కనక ధ
నాలు గల విభవాలఁగని యస్థి
రాలను భాగ్య శాలులకుఁ గాక ॥యూరక॥
మంచి వారిని బొడగాంచి సంతతము సే
వించి మనవి నాలకించి యాదరి సా
ధించి సర్వము హరియంచుఁ దెలిసి భా
వించి మదిని పూజించు వారికి గాక ॥యూరక॥
రాజసగుణ యుక్త పూజల నొనరించ
గజ సన్నుత! త్యాగరాజుని జిహ్వపై
రాజిల్లు వర మంత్ర రాజమును స
దా జపించు మహారాజులకు గాక! ॥యూరక॥
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు క
1473
3398
2006-12-01T16:53:03Z
59.144.76.120
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం]]
#[[కదలే వాఁడుగాడే రాముడు ]]
#[[కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు]]
#[[కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు ]]
#[[కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా ]]
#[[కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ ]]
#[[కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే ]]
#[[కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ]]
#[[కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర]]
#[[కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ క]]
#[[కరుణాజలధే, దాశరధే, కమనీయ సుగుణ నిధే]]
#[[కరుణాసముద్ర, నను కావవే, శ్రీరామభద్ర]]
#[[కలి నరులకు మహిమలు దెలిపేమి ఫలమనలేదా]]
#[[కలిగియుంటే గదా కల్గును కామితఫలదాయక]]
#[[కలుగునా పదనీరజ సేవ? గంధవాహ తనయ]]
#[[కళల నేర్చిన మును జేసినది]]
#[[కారుబారు సేయువారు గలరే]]
త్యాగరాజు కృతులు ఓ
1474
1488
2006-07-12T18:47:57Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా]]
#[[ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెద]]
#[[ఓ రంగశాయీ బిలిచితే]]
త్యాగరాజు కృతులు ఒ
1475
1489
2006-07-12T18:48:18Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి]]
#[[ఒకసారి జూడగ రాదా]]
#[[ఒకమాట ఒకబాణము]]
త్యాగరాజు కృతులు ఏ
1476
1490
2006-07-12T18:48:38Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
#[[ ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు]]
#[[ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి ]]
#[[ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా ]]
#[[ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే ]]
#[[ ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా]]
#[[ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ ]]
#[[ ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో]]
#[[ ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని]]
#[[ ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి]]
#[[ ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో]]
#[[ ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున]]
#[[ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో ]]
#[[ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు ]]
#[[ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం]]
#[[ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై ]]
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు ]]
త్యాగరాజు కృతులు ఎ
1477
1491
2006-07-12T18:48:55Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన ]]
#[[ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య ]]
#[[ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే ]]
#[[ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే ]]
#[[ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ ]]
#[[ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ ]]
#[[ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము ]]
#[[ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని]]
#[[ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట ]]
#[[ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య ]]
#[[ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ]]
#[[ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా ]]
#[[ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య ]]
#[[ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే ]]
#[[ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన ]]
#[[ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు ]]
#[[ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని ]]
#[[ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు? ]]
#[[ఎవరని నిర్ణయించిరిరా నిన్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు ]]
#[[ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి ]]
#[[ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య ]]
#[[ఎవరురా నినువినా గతిమాకు ]]
#[[ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను ]]
#[[ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి ]]
వర్గం:త్యాగరాజు కృతులు
1478
1492
2006-07-12T18:50:29Z
వైఙాసత్య
5
[[Category:కృతులు]]
భజగోవిందం
1479
1493
2006-07-14T20:11:13Z
వైఙాసత్య
5
'''భజ గోవిన్దం'''
భజగోవిన్దం భజగోవిన్దం
గోవిన్దం భజమూఢమతే .
సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాలే
నహి నహి రక్షతి డుకృఞ్కరణే .. ౧..
Worship Govinda, worship Govinda, worship Govinda, Oh fool !
Rules of grammar will not save you at the time of your death.
గోవిందుని భజించు, గోవిందుని భజించు, గోవిందుని భజించు.
ఓ మూర్ఖా! మరణమాసన్నమైనప్పుడు నిను ఏ డుకృణ్ వ్యాకరణమూ రక్షించదు।
మూఢ జహీహి ధనాగమతృష్ణాం
కురు సద్బుద్ధిం మనసి వితృష్ణామ్ .
యల్లభసే నిజకర్మోపాత్తం
విత్తం తేన వినోదయ చిత్తమ్ .. ౨..
Oh fool ! Give up your thrist to amass wealth, devote your
mind to thoughts to the Real . Be content with what comes
through actions already performed in the past.
నారీస్తనభర నాభీదేశం
దృష్ట్వా మాగామోహావేశమ్ .
ఏతన్మాంసావసాది వికారం
మనసి విచిన్తయ వారం వారమ్ .. ౩..
Do not get drowned in delusion by going wild with passions and
lust by seeing a woman's navel and chest . These are nothing but
a modification of flesh . Fail not to remember this again and
again in your mind.
నలినీదలగత జలమతితరలం
తద్వజ్జీవితమతిశయచపలమ్ .
విద్ధి వ్యాధ్యభిమానగ్రస్తం
లోకం శోకహతం చ సమస్తమ్ .. ౪..
The life of a person is as uncertain as rain drops trembling on a
lotus leaf . Know that the whole world remains a prey to
disease, ego and grief.
యావద్విత్తోపార్జన సక్తః
స్తావన్నిజ పరివారో రక్తః .
పశ్చాజ్జీవతి జర్జర దేహే
వార్తాం కోఽపి న పృచ్ఛతి గేహే .. ౫..
So long as a man is fit and able to support his family, see
what affection all those around him show . But no one at home
cares to even have a word with him when his body totters due to
old age.
యావత్పవనో నివసతి దేహే
తావత్పృచ్ఛతి కుశలం గేహే .
గతవతి వాయౌ దేహాపాయే
భార్యా బిభ్యతి తస్మిన్కాయే .. ౬..
When one is alive, his family members enquire kindly about his
welfare . But when the soul departs from the body, even his wife
runs away in fear of the corpse.
బాలస్తావత్క్రీడాసక్తః
తరుణస్తావత్తరుణీసక్తః .
వృద్ధస్తావచ్చిన్తాసక్తః
పరే బ్రహ్మణి కోఽపి న సక్తః .. ౭..
The childhood is lost by attachment to playfulness . Youth is lost by
attachment to woman . Old age passes away by thinking over many
things . But there is hardly anyone who wants to be lost in
parabrahman.
కాతే కాన్తా కస్తే పుత్రః
సంసారోఽయమతీవ విచిత్రః .
కస్య త్వం కః కుత ఆయాతః
తత్త్వం చిన్తయ తదిహ భ్రాతః .. ౮..
Who is your wife ? Who is your son ? Strange is this samsaara, the world. Of whom are you ? From where have you come ? Brother, ponder
over these truths.
సత్సఙ్గత్వే నిస్స్ఙ్గత్వం
నిస్సఙ్గత్వే నిర్మోహత్వమ్ .
నిర్మోహత్వే నిశ్చలతత్త్వం
నిశ్చలతత్త్వే జీవన్ముక్తిః .. ౯..
From satsanga, company of good people, comes non-attachment,
from non-attachment comes freedom from delusion, which leads to self-settledness . From self-settledness comes Jiivan muktii.
వయసిగతే కః కామవికారః
శుష్కే నీరే కః కాసారః .
క్షీణేవిత్తే కః పరివారః
జ్ఞాతే తత్త్వే కః సంసారః .. ౧౦..
What good is lust when youth has fled ? What use is a lake
which has no water ? Where are the relatives when wealth is
gone ? Where is samsaara, the world, when the Truth is known ?
మా కురు ధన జన యౌవన గర్వం
హరతి నిమేషాత్కాలః సర్వమ్ .
మాయామయమిదమఖిలం హిత్వా
బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా .. ౧౧..
Do not boast of wealth, friends, and youth . Each one of these
are destroyed within a minute by time . Free yourself from the
illusion of the world of Maya and attain the timeless Truth.
దినయామిన్యౌ సాయం ప్రాతః
శిశిరవసన్తౌ పునరాయాతః .
కాలః క్రీడతి గచ్ఛత్యాయుః
తదపి న ముఞ్చత్యాశావాయుః .. ౧౨..
Daylight and darkness, dusk and dawn, winter and springtime
come and go . Time plays and life ebbs away . But the storm of
desire never leaves.
ద్వాదశమఞ్జరికాభిరశేషః
కథితో వైయాకరణస్యైషః .
ఉపదేశో భూద్విద్యానిపుణైః
శ్రీమచ్ఛన్కరభగవచ్ఛరణైః .. ౧౨అ ..
This bouquet of twelve verses was imparted to a grammarian
by the all-knowing Shankara, adored as the bhagavadpada.
కాతే కాన్తా ధన గతచిన్తా
వాతుల కిం తవ నాస్తి నియన్తా .
త్రిజగతి సజ్జనసం గతిరైకా
భవతి భవార్ణవతరణే నౌకా .. ౧౩..
Oh mad man ! Why this engrossment in thoughts of wealth ? Is
there no one to guide you ? There is only one thing in three
worlds that can save you from the ocean of samsaara, get into
the boat of satsanga, company of good people, quickly.
జటిలో ముణ్డీ లుఞ్ఛితకేశః
కాషాయామ్బరబహుకృతవేషః .
పశ్యన్నపి చన పశ్యతి మూఢః
ఉదరనిమిత్తం బహుకృతవేషః .. ౧౪..
There are many who go with matted locks, many who have clean
shaven heads, many whose hairs have been plucked out; some are
clothed in orange, yet others in various colors --- all just for
a livelihood . Seeing truth revealed before them, still the
foolish ones see it not.
అఙ్గం గలితం పలితం ముణ్డం
దశనవిహీనం జతం తుణ్డమ్ .
వృద్ధో యాతి గృహీత్వా దణ్డం
తదపి న ముఞ్చత్యాశాపిణ్డమ్ .. ౧౫..
Strength has left the old man's body; his head has become bald,
his gums toothless and leaning on crutches . Even then the
attachment is strong and he clings firmly to fruitless desires.
అగ్రే వహ్నిః పృష్ఠేభానుః
రాత్రౌ చుబుకసమర్పితజానుః .
కరతలభిక్షస్తరుతలవాసః
తదపి న ముఞ్చత్యాశాపాశః .. ౧౬..
Behold there lies the man who sits warming up his body with the
fire in front and the sun at the back; at night he curls up the
body to keep out of the cold; he eats his beggar's food from
the bowl of his hand and sleeps beneath the tree . Still in his
heart, he is a wretched puppet at the hands of passions.
కురుతే గఙ్గాసాగరగమనం
వ్రతపరిపాలనమథవా దానమ్ .
జ్ఞానవిహినః సర్వమతేన
ముక్తిం న భజతి జన్మశతేన .. ౧౭..
One may go to Gangasagar, observe fasts, and give away riches
in charity ! Yet, devoid of jnana, nothing can give mukthi even
at the end of a hundred births.
సుర మందిర తరు మూల నివాసః
శయ్యా భూతల మజినం వాసః .
సర్వ పరిగ్రహ భోగ త్యాగః
కస్య సుఖం న కరోతి విరాగః .. ౧౮..
Take your residence in a temple or below a tree, wear the
deerskin for the dress, and sleep with mother earth as your
bed . Give up all attachments and renounce all comforts . Blessed
with such vairgya, could any fail to be content ?
యోగరతో వాభోగరతోవా
సఙ్గరతో వా సఙ్గవీహినః .
యస్య బ్రహ్మణి రమతే చిత్తం
నన్దతి నన్దతి నన్దత్యేవ .. ౧౯..
One may take delight in yoga or bhoga, may have attachment or
detachment . But only he whose mind steadily delights in Brahman
enjoys bliss, no one else .
భగవద్ గీతా కిఞ్చిదధీతా
గఙ్గా జలలవ కణికాపీతా .
సకృదపి యేన మురారి సమర్చా
క్రియతే తస్య యమేన న చర్చా .. ౨౦..
Let a man read but a little from giitaa, drink just a drop of
water from the ganges, worship but once muraari . He then will
have no altercation with Yama .
పునరపి జననం పునరపి మరణం
పునరపి జననీ జఠరే శయనమ్ .
ఇహ సంసారే బహుదుస్తారే
కృపయాఽపారే పాహి మురారే .. ౨౧..
Born again, death again, again to stay in the mother's womb !
It is indeed hard to cross this boundless ocean of samsaara . Oh
Murari ! Redeem me through Thy mercy.
రథ్యా చర్పట విరచిత కన్థః
పుణ్యాపుణ్య వివర్జిత పన్థః .
యోగీ యోగనియోజిత చిత్తో
రమతే బాలోన్మత్తవదేవ .. ౨౨..
There is no shortage of clothing for a monk so long as there
are rags cast off the road . Freed from vices and virtues, onward
he wanders . One who lives in communion with god enjoys bliss,
pure and uncontaminated, like a child and as an intoxicated.
కస్త్వం కోఽహం కుత ఆయాతః
కా మే జననీ కో మే తాతః .
ఇతి పరిభావయ సర్వమసారమ్
విశ్వం త్యక్త్వా స్వప్న విచారమ్ .. ౨౩..
Who are you ? Who am I ? From where do I come ? Who is my
mother, who is my father ? Ponder thus, look at everything as
essenceless and give up the world as an idle dream.
త్వయి మయి చాన్యత్రైకో విష్ణుః
వ్యర్థం కుప్యసి మయ్యసహిష్ణుః .
భవ సమచిత్తః సర్వత్ర త్వం
వాఞ్ఛస్యచిరాద్యది విష్ణుత్వమ్ .. ౨౪..
In me, in you and in everything, none but the same Vishnu
dwells . Your anger and impatience is meaningless . If you wish
to attain the status of Vishnu, have samabhaava, equanimity, always.
శత్రౌ మిత్రే పుత్రే బన్ధౌ
మా కురు యత్నం విగ్రహసన్ధౌ .
సర్వస్మిన్నపి పశ్యాత్మానం
సర్వత్రోత్సృజ భేదాజ్ఞానమ్ .. ౨౫..
Waste not your efforts to win the love of or to fight against
friend and foe, children and relatives . See yourself in
everyone and give up all feelings of duality completely.
కామం క్రోధం లోభం మోహం
త్యక్త్వాఽత్మానం భావయ కోఽహమ్ .
ఆత్మజ్ఞాన విహీనా మూఢాః
తే పచ్యన్తే నరకనిగూఢాః .. ౨౬..
Give up lust, anger, infatuation, and greed . Ponder over your
real nature . Fools are they who are blind to the Self . Cast
into hell, they suffer there endlessly.
గేయం గీతా నామ సహస్రం
ధ్యేయం శ్రీపతి రూపమజస్రమ్ .
నేయం సజ్జన సఙ్గే చిత్తం
దేయం దీనజనాయ చ విత్తమ్ .. ౨౭..
Regularly recite from the Gita, meditate on Vishnu in your
heart, and chant His thousand glories . Take delight to be with
the noble and the holy . Distribute your wealth in charity to
the poor and the needy.
సుఖతః క్రియతే రామాభోగః
పశ్చాద్ధన్త శరీరే రోగః .
యద్యపి లోకే మరణం శరణం
తదపి న ముఞ్చతి పాపాచరణమ్ .. ౨౮..
He who yields to lust for pleasure leaves his body a prey to
disease . Though death brings an end to everything, man does not
give-up the sinful path.
అర్థమనర్థం భావయ నిత్యం
నాస్తితతః సుఖలేశః సత్యమ్ .
పుత్రాదపి ధన భాజాం భీతిః
సర్వత్రైషా విహిఆ రీతిః .. ౨౯..
Wealth is not welfare, truly there is no joy in it . Reflect
thus at all times . A rich man fears even his own son . This is
the way of wealth everywhere.
ప్రాణాయామం ప్రత్యాహారం
నిత్యానిత్య వివేకవిచారమ్ .
జాప్యసమేత సమాధివిధానం
కుర్వవధానం మహదవధానమ్ .. ౩౦..
Regulate the praaNa-s, life forces, remain unaffected by external influences and discriminate between the real and the fleeting . Chant the holy name of God and silence the turbulent mind . Perform these
with care, with extreme care.
గురుచరణామ్బుజ నిర్భర భకతః
సంసారాదచిరాద్భవ ముక్తః .
సేన్ద్రియమానస నియమాదేవం
ద్రక్ష్యసి నిజ హృదయస్థం దేవమ్ .. ౩౧..
Oh devotee of the lotus feet of the Guru ! May thou be soon
free from Samsara . Through disciplined senses and controlled
mind, thou shalt come to experience the indwelling Lord of your
heart !
మూఢః కశ్చన వైయాకరణో
డుకృఞ్కరణాధ్యయన ధురిణః .
శ్రీమచ్ఛమ్కర భగవచ్ఛిష్యై
బోధిత ఆసిచ్ఛోధితకరణః .. ౩౨..
Thus a silly grammarian lost in rules cleansed of his narrow
vision and shown the Light by Shankara's apostles.
భజగోవిన్దం భజగోవిన్దం
గోవిన్దం భజమూఢమతే .
నామస్మరణాదన్యముపాయం
నహి పశ్యామో భవతరణే .. ౩౩..
Worship Govinda, worship Govinda, worship Govinda, Oh fool !
Other than chanting the Lord's names, there is no other way
to cross the life's ocean.
ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా
1480
1494
2006-07-14T20:15:55Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా ఓ రఘూత్తమా నీవంటి వానికి
రాగం: కన్నడగౌళ
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఓరచూపు జూచేది న్యాయమా
ఓ రఘూత్తమా నీవంటి వానికి ॥ఓ॥
అను పల్లవి:
నీరజాక్ష మును నీదాసులకు
నీకేటి వాపులు దెల్పవె ॥ఓ॥
చరణము(లు)
మానమించుకైన నీకుఁ దోచలే కపో
యిన వైనమేమి పుణ్యరూపమా
దీనరక్షక! శ్రిత మానవ సం
తాన! గానలోల! త్యాగరాజనుత ॥ఓ॥
</pre>
ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెద
1481
1495
2006-07-14T20:16:24Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెదవేరా? నే నీకు వేరా?
రాగం: ఆరభి
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఓ రాజీవాక్ష ఓరజూపుల జూచెద
వేరా? నే నీకు వేరా? ॥ఓ రాజీవాక్ష॥
అను పల్లవి:
నేరని నాపై నేరము లెంచినఁ
గారాదని పల్కెడు వారు లేని నన్ను ॥ఓ రాజీవాక్ష॥
చరణము(లు)
మక్కువతో నిను మ్రొక్కిన జనులకు
దిక్కు నీవని యతి గ్రక్కున బ్రోతువని
యెక్కువ సుజనుల యొక్క మాటలు విని
చక్కని శ్రీరామ దక్కితి గదరా ॥ఓ రాజీవాక్ష॥
మితి మేరలేని ప్రకృతిలోన దగిలి నే
మతిహీనుఁడై సన్నుతి సేయనేరక
బతిమాలి నీవే గతియని నెర న
మ్మితిగాని నిను మరచితినా సంతతము ॥ఓ రాజీవాక్ష॥
మావర సుగుణ ఉమావర సన్నుత
దేవర దయజేసి బ్రోవగ రాదా
పావన భక్తజనావన మహాను
భావ త్యాగరాజ భావిత ఇంక నన్ను ॥ఓ రాజీవాక్ష॥
</pre>
ఓ రంగశాయీ బిలిచితే
1482
1496
2006-07-14T20:16:50Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఓ రంగశాయీ బిలిచితే ఓ యనుచు రారాదా
రాగం: కాంభోజి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఓ రంగశాయీ బిలిచితే
ఓ యనుచు రారాదా ॥ఓ॥
అను పల్లవి:
సారంగవరుఁడు జూచి కైలా
సాధిపుఁడు గాలేదా ॥ఓ॥
చరణము(లు)
భూలోక వైకుంఠమిది యని
నీలోన నీవే యుప్పొంగి
శ్రీలోలుఁడై యుంటే మా
చింత దీరే దెన్నడో ॥ఓ॥
మేలోర్వలేని జనులలోనే
మిరుల నొగిలి దివ్యరూపమును ము
త్యాల సరుల యురమును గనవచ్చితి
త్యాగరాజ హృద్భూషణ ॥ఓ॥
</pre>
ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి
1483
1497
2006-07-14T20:18:24Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి? పరమ పావన శ్రీరామ
రాగం: శుద్ధ సావేరి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఒరుల నాదుకోవలసినదేమి?
పరమ పావన శ్రీరామ ॥ఒరుల॥
అను పల్లవి:
పరితాపము తాళక మొఱలిడగా
కరుణ లేక నీవే నను జూడగ ॥ఒరుల॥
చరణము(లు)
మంచివారి సహవాసము బాసి
కొంచెపు నరుల కొఱకు నుతి జేసి
యెంచిన కార్యము గూడని గాసి స
హించ కుండెడిది నా పేరు వాసి ॥ఒరుల॥
రాశియనుచు నరులను చేబూని
వాసి యుండెడిది భవాని
ఆశప్రియ! నే ముందురాని
జేసిన కర్మ ననుకోవలె గాని ॥ఒరుల॥
దేవ త్యాగరాజ వినుత! సనక
భావనీయ! రఘుకుల తిలక!
ఈ వరకును నాదు తను వలయక
నీవే తెలుసుకోవలె గాక ॥ఒరుల॥
</pre>
ఒకసారి జూడగ రాదా
1484
1498
2006-07-14T20:18:52Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఒకసారి జూడగ రాదా!
పల్లవి:
ఒకసారి జూడగ రాదా! ॥ఒక॥
అను పల్లవి:
సుకవి మానసార్చిత పాద! సదా
శుద్ధాంతరంగ! ముదంబుతో ॥నొక॥
చరణము(లు)
వరులైన దిగీశులు చంద్ర విభా
కర మౌనివరులు, శ్రీరామ! నీ
కరుణా కటాక్షము చేత వెలసిరి
గాన నన్ను త్యాగరాజ వినుత ॥ఒక॥
</pre>
ఒకమాట ఒకబాణము
1485
1499
2006-07-14T20:19:15Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఒకమాట ఒకబాణము
రాగం: హరికాంభోజి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
ఒకమాట ఒకబాణము
ఒక పత్నీవ్రతుఁడే మనసా ॥ఒ॥
అను పల్లవి:
ఒకచిత్తము గలవాఁడే
ఒక నాఁడును మఱవకవే ॥ఒ॥
చరణము(లు)
చిర జీవత్వము నిర్జర
వర సొఖ్య మొసంగునె
ధరఁ బరగే దేవుఁడే
త్యాగరాజ నుతుఁడే ॥ఒ॥
</pre>
మూస:అన్నమయ్య పాటలు
1486
1500
2006-07-14T20:24:03Z
వైఙాసత్య
5
<br clear="all">
<center>
{| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;"
! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[అన్నమయ్య పాటలు ]]''' || [[Image:Annamacharya.jpg|25px|అన్నమయ్య]]
|-
| align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[అన్నమయ్య_పాటలు_అ | అ]] | [[అన్నమయ్య_పాటలు_ఆ | ఆ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఇ | ఇ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఈ | ఈ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఉ | ఉ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఊ |ఊ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఋ | ఋ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ౠ | ౠ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఎ | ఎ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఏ | ఏ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఐ | ఐ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఒ | ఒ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఓ | ఓ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఔ | ఔ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_అం | అం ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_అః | అః ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_క | క ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఖ | ఖ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_గ | గ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఘ | ఘ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఙ | ఙ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_చ | చ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఛ | ఛ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_జ | జ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఝ | ఝ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఞ | ఞ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ట | ట ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఠ | ఠ ]] |[[ అన్నమయ్య_పాటలు_డ | డ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఢ | ఢ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ణ | ణ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_త | త ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_థ | థ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ద | ద ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ధ | ధ ]] | [[అన్నమయ్య_పాటలు_న | న ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ప | ప ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఫ | ఫ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_బ | బ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_భ | భ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_మ | మ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_య | య ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ర | ర ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ల | ల ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_వ | వ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_శ | శ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ ష| ష ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_స | స ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_హ | హ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ళ | ళ ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_క్ష | క్ష ]] | [[ అన్నమయ్య_పాటలు_ఱ | ఱ ]]
|-
|}
</center>
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు అ
1487
1501
2006-07-14T20:24:32Z
వైఙాసత్య
5
==అన్నమయ్య పాటలు, "అ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ అంగన లీరె యారతులు]]
#[[అచ్చుత మిమ్ముదలచేయంతపని వలెనా]]
#[[అందరు మాలినయట్టిఆధమూలాల]]
#[[అందాకా నమ్మలేక అనుమానపడు దేహి]]
#[[అతడు భక్తసులభు డచ్యుతుడు ]]
#[[అతడే సకలము అని భావింపుచు ]]
#[[అతిసులభం బిది యందరిపాలికి]]
#[[అతి సులభం బిదె శ్రీపతి శరణము అందుకు నారదాదులు సాక్షి]]
#[[నంతలే చొచ్చితిగాని సరకు గాననైతి]]
#[[అంతరంగమెల్ల శ్రీహరికి ఒప్పించకుంటె]]
#[[ అదివో అల్లదివో ]]
#[[ అదివో నిత్యసూరులు అచ్యుత నీదాసులు]]
#[[ అదె చూడరే మోహన రూపం]]
#[[అద్దిగా వోయయ్య నే నంతవాడనా! వొక_]]
#[[అందరివలెనే వున్నా డాతడా వీడు]]
#[[అటుగన రోయగ దగవా]]
#[[అనంతమహిముడవు అనంతశక్తివి నీవు ]]
#[[అని రావణుతల లట్టలు బొందించి]]
#[[అన్నిటా నాపాలిటికి హరి యాతడే కలడు ]]
#[[అన్నిటా శ్రీహరిదాసుడగువానికి ]]
#[[అన్నిటి కెక్కుడుయీవి హరియిచ్చేది]]
#[[అన్నిటికి నొడయుడవైనశ్రీపతివి నీవు]]
#[[అన్నియు నీతనిమూల మాతడే మాపలజిక్కె]]
#[[అనుచు నిద్దరునాడే రమడవలెనే]]
#[[ అపరాధిని నేనైనాను ]]
#[[అప్పడు దైవాలరాయ డాదిమూలమీతడు]]
#[[అప్ప డుండే కొండలోన ఇప్పపూల ఏరబోతే]]
#[[అమరాంగనలదె ఆడేరు]]
#[[అమీదినిజసుఖ మరయలేము]]
#[[అయ్యో నానేరమికే అట్టే యేమని వగతు]]
#[[అయ్యో మాయల బొంది అందు నిండు నున్నవారు]]
#[[అయ్యో వారిభాగ్య మంతేకాక]]
#[[అయ్యో వికల్పవాదులంతటా సిగ్గువడరు]]
#[[అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము]]
#[[అలరులు గురియగ నాడెనదే]]
#[[అవధారు రఘుపతి అందరిని చిత్తగించు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పంచరత్న కృతులు
1488
3397
2006-12-01T16:51:31Z
59.144.76.120
పంచరత్న కృతులు: కర్నాట సంగీతంలోని ఐదు కృతుల సమూహాన్ని పంచరత్న కృతులు అంటారు. చాలామంది వాగ్గేయకారులు ఈ పంచరత్న కృతులను రచించినారు. వాటిలో [[త్యాగరాజు]] గారు తెలుగులో రచించినవి చాలా ప్రాముఖ్యం పొందినాయి.
==త్యాగరాజు గారి పంచరత్న కృతులు==
# [[జగదానంద కారకా]]
# [[దుడుకు గల]]
# [[సాధించెనే]]
# [[కన కన రుచిర ]]
# [[ఎందరో మహానుభావులు]]
{{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}}
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
మూస:త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు
1489
1503
2006-07-16T01:45:28Z
వైఙాసత్య
5
<br clear="all">
<center>
{| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;"
! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | త్యాగరాజు గారి [[పంచరత్న కృతులు ]]''' || [[Image:tyagaraja.jpg|25px|త్యాగరాజు]]
|-
| align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[జగదానంద కారకా]] | [[దుడుకు గల]] | [[సాధించెనే]] | [[కనక రుచిర ]] | [[ఎందరో మహానుభావులు]]
|-
|}
</center>
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
జగదానంద కారకా
1490
1504
2006-07-16T01:45:54Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}}
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
నాట - ఆది
జగదానందకారక జయ జానకీ ప్రాణనాయక
గగనాధిప సత్కులజ రాజరాజేశ్వర
సుగుణాకర సురసేవ్య భవ్యదాయక సదా సకల
॥జగ॥
అమర తారక నిచయ కుముదహిత పరిపూర్ణానఘ
ధరసురభూజ దధిపయోధి వాసహరణ
సుందరతరవదన సుధామయ వచోబృంద గోవింద
సానంద మావరాజరాప్త శుభకరానేక
॥జగ॥
నిగమ నిరజామృతజ పోషకానిమషవైరి
వారిది సమీరణ ఖగతురంగ సత్కవి హృదాలయ
అగణిత వానరాధిప నతాంఘ్రియుగ
॥జగ॥
ఇంద్రనీలమణి సన్ని భావ ఘన
చంద్ర సూర్యనయనా ప్రమేయ వా-
గీంద్ర జనక సకలేశ శుభ్ర నా-
గేంద్ర శయన శమనవైరి సన్నుత
॥జగ॥
పాద విజిత మౌనిశాప సవ పరి-
పాల వరమంత్రగ్రహణలోల
పరమశాంతచిత్త జనకజాధిప
సరోజభవ వరదాఖిల
॥జగ॥
సృష్టిస్థిత్యంతకారక అమిత-
కామితఫలద అసమానగాత్ర
శచీపతి నుతాబ్ధిమదహర
అనురాగ రాగరాజిత కథాసారహిత
॥జగ॥
సజ్జనమానసాబ్ధి సుధాకర
కుసుమ విమాన సురసారిపుకరాబ్జ
లాలిత చరణ అవగుణాసుర-
గణమదహరణ సనాతనాజ నుత
॥జగ।।
ఓంకార పంజరకీర పురహర
సరోజ భవ కేశవవాది రూప
వాసవ రిపు జనకాంతక కలాధర
కకాధరాప్త ఘృణాకర
శరణాగత జనపాలన సుమనోరమణ
నిర్వికార నిగమ సారతర
॥జగ॥
కరదృత శరజాలాసుర మదాపహరణావనీసుర సురావన
కనీస బిలజ మౌనికృత చరిత్ర సన్నుత శ్రీ త్యాగరాజ సన్నుత
॥జగ॥
పురాణపురుష నృవరాత్నజాశ్రిత-
పరాధీన ఖరవిరాధరావణ
విరావణ అనఘ పరాశర మనో-
హరావికృత త్యాగరాజసన్నుత
॥జగ॥
అగణితగుణ కనకచేల సారవిదళన
అరుణాభ సమాచరణ
అపారమహిమాద్భుత సుకవిజన-
హృత్సదన సురమునిగణిత విహిత
కలశనీరనిధిజారమణ పాపగజనృసింహ
వర త్యాగరాజాదినుత
॥జగ॥
(ఇంగ్లీషు లిపి నుండి వ్రాయబడినది, కనుక తప్పులు ఉన్నచో క్షమించి సరిదిద్దగలరు )
చూడండి:
#[[త్యాగరాజు]]
#[[పంచరత్న కృతులు]]
#[[తెలుగు]]
#[[తెలుగు సాహిత్యము]]
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
దుడుకు గల
1491
1505
2006-07-16T01:46:35Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}}
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
గౌళ - ఆది
దుడుకుగల నన్నే దొరకొడుకు బ్రోచురా ఎంతో
॥దుడుకు॥
కడు దుర్విషయాకృష్టుడై గడియ గడియకు నిండారు
॥దుడుకు॥
శ్రీవనితా హృత్కుముదాబ్జ, అవాజ్మానసగోచర
సకల భూతములయందు నీవై యుండగా మదిలేక బోయిన
॥దు॥
చిఱుతప్రాయములనాడే, భజనామృత రసవిహీన కుతర్కుడైన
॥దు॥
పరధనముల కొఱకు నొరుల మది
కరగబలికి కడుపునింప తిరిగినట్టి
॥దు॥
తన మదిని భువిని సౌఖ్యపు జీ-
వనమె యనుచు సదా దినములు గడిపే
॥దు॥
తెలియని నటవిట క్షుద్రులు వనితలు
స్వవశమవుట కువదిశించి,
సంతసిల్లి స్వరలయంబు లెఱుంగకను
శిలాత్ములై సుభక్తులకు సమానమను
॥దు॥
దృష్టికి సారంబగు లలనా సదనార్భక
సేవామిత ధనాదులను,
దేవాదిదేవ నెర నమ్మితి గాకను
నీ పదాబ్జ భజనంబు మఱచిన
॥దు॥
చక్కని ముఖకమలంబును సదా
నా మదిలో స్మరణ లేకనే
దుర్మదాంధ జనులకోరి పరి-
తాపములచేదగిలి నొగిలి
దుర్విషయ దురాసలను రోయలేక
సతత మపరాధినయి, చపలచిత్తుడనైన
॥దు॥
మానవతను దుర్లభమనుచు నెంచి
పరమానంద మొందలేక,
మదమత్సర కామలోభమోహాలకు
దాసుడయి మోసబోతిగాక,
మొదటి కులజుడగుచు భువివి
శూద్రుల పనులు సల్పుచునుంటినిగాక,
నరాధములును రోయ రసవిహీన-
మయినను సాధింప తారుమారు
సతులకు కొన్నాళ్ళస్తికై సుతులకి కొన్నాళ్ళు
ధనపతులకై తిరిగితినయ్య
త్యాగరాజాప్త ఇటువంటి
॥దు॥
చుడండి:
#[[త్యాగరాజు]]
#[[తెలుగు సాహిత్యము]]
#[[తెలుగు]]
#[[పంచరత్న కృతులు]]
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
సాధించెనే
1492
1506
2006-07-16T01:46:59Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}}
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
సాధించెనే అనునది [[త్యాగరాజు]] గారి [[పంచరత్న కృతులు]] మూడవది. దీనిని [[దేవముని]] [[నారదుడు|నారదుల]]వారు [[త్యాగరాజు]]గారికి సంగీత రహస్యాలను బోధించి, ఓ అద్భుత పుస్తకాన్ని ఇచ్చిన సంధర్భములో చెప్పారని ప్రసిద్ధి.
ఆరభి - ఆది
సాధించెనే ఓ మనసా ॥ సాధించెనే॥
బోధించిన సన్మార్గ వచనముల
బొంకుజేసి తాబట్టిన పట్టు ॥సాధించెనే॥
సమయానికి తగు మాటలాడెనే ॥ సాధించెనే॥
దేవకీ వసుదేవుల నేగించినటు ॥సాధించెనే॥
రంగేశుడు సద్గంగా జనకుడు,
సంగీత సంప్రదాయకుడు, ॥సాధించెనే॥
గోపీజన మనోరథ మొసంగలేకనే
గేలియు జేసేవాడు ॥సాధించెనే॥
వనితల సదా సొక్కజేయుచును
మ్రొక్క జేసే పరమాత్ము డదియుగాక,
యశోదతనయుడంచు ముదంబునను
ముద్దుబెట్ట నవ్వుచుండు హరి ॥సాధించెనే॥
పరమ భక్తవత్సలుడు
సగుణపారావారుండా జన్మ మ
నఘ డీ కలిబాధల దీర్చువా డనుచు
నే హృదంబుజమున జూచుచుండగ ॥సాధించెనే॥
హరే! రామచంద్ర రఘుకులేశ మృదుసుభాష
శేషశయన పరనారీ సోదరాజ విరాజ తురగ రాజ
రాజనుత నిరామయాప ఘన సరసీరుహదళాక్ష
యనుచు వేడుకొన్నను తా బ్రోవకను ॥సాధించెనే॥
శ్రీ వేంకటేశ సుప్రకాశ సర్వోన్నత సజ్జసమానస
నికేతన కనకాంబరధర లసన్మకుట కుందల విరాజిత
హరేయనుచు నే పొగడగా త్యాగరాజగేయుడు
మానవేంద్రుడయిన రామచంద్రుడు ॥హరే॥
సమయానికి తగుమాటలాడెనె సద్భక్తులనడతలిట్లనెనే
అమరికగా నా పూజ కొనెనే అలుగవద్దనెనే
విముఖులతో జేరబోకుమనెనే, వెతగల్గిన తాళుకొమ్మనెనే
దమశమాది సుఖదాయకుడగు
శ్రీ త్యాగరాజ సుతుడు చెంతరాకనే ॥సాధించెనే॥
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
కనక రుచిర
1493
1507
2006-07-16T01:47:29Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}}
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
వరాళి - ఆది
కనకన రుచిరా కనకవసన నిన్ను
॥కనకన॥
దినదినమును మనసున చదువున నిన్ను
॥కనకన॥
పాలుగారు మోమున శ్రీ య-
పార మహిమ దనరు నిన్ను
॥కనకన॥
కలకలమను ముఖకళగలిగిన సీత
కులుకుచు నోరకన్నులను జూచె నిన్ను
॥కనకన॥
బాలార్కాభసులచే మణిమయ
మాలాలంకృత కంధర సరసిజాక్ష వర క
పోల సురచిర కిరీతధర సతతంబు మనసారగ
॥కనకన॥
సాపత్నీ మాతయౌ సురుచివే
కర్ణశూల మైనమాట వీనుల
చురుక్కునతాళక శ్రీహరిని
ద్యానించి సుఖింపగలేదా యటు
॥కనకన॥
మృగమదలామ శుభనిటల
వరబటాయు మోక్షఫలద
పవమానసుతుడు నీదు మహిమదెల్ప సీత
తెలిసి వలచి సొక్క లేదారీతి నిన్ను
॥కనకన॥
సుఖాస్పధ విముఖాంబుధర పవన విదేహమానస
విహారాప్త సురభూజ మానితగుణాంక చిదానంద
ఖగతురంగ ధృతరథాంగ పరమదయాకర
కరుణారస వరుణాలయ భయాపహరా శ్రీరఘుపతే
॥కనకన॥
ప్రేమమీఱు జరముల నీదుపాదకమలము
బట్టుకొనువాడు సాక్షి రామనామ రసికుడు కైలాస
సదనుడు సాక్షి మఱియు నారద పరాశర శుకశౌనక
పురందర నగజాధరజ ముఖ్యులు సాక్షి గాద
సుందరేశ సుఖకలశాంబుధి వాసాశ్రితులకే
॥కనకన॥
సతతము ప్రేమ పూరితుడగు త్యాగరాజ
నుత ముఖజిత కుదముహిత వరద నిన్ను
॥కనకన॥
==చుడండి==
#[[త్యాగరాజు]]
#[[తెలుగు సాహిత్యము]]
#[[తెలుగు]]
#[[పంచరత్న కృతులు]]
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
ఎందరో మహానుభావులు
1494
1508
2006-07-16T01:47:57Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు పంచరత్న కృతులు}}
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
శ్రీరాగము - ఆది
ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము
॥ఎందరో॥
చందురు వర్ణుని యందచందమును హృదయార
విందమున జూచి బ్రహ్మానంద మనుభవించువా
॥రెందరో॥
సామగానలోల మనసిజ లావణ్య ధన్యమూర్దన్యు
మానసవనచర వరసంచారము నిలిపి మూర్తి బాగుగా పొగడనేవా
॥రెందరో॥
సరగుస బాదములకు స్వాంతమను
సరోజమును సమర్పణము సేయువా
॥రెందరో॥
పతితపావనుడనే పరాత్పరుని గురించి
బరమార్థమగు నిజమార్గముతోను బాడుచును,
సల్లాపముతో స్వరలయాది రాగముల తెలియువా
॥రెందరో॥
హరి గుణమణులగు సరములు గళమున
శోభిల్లు భక్తకోటు లిలలో తెలివితో చెలిమితో
గరుణగల్గి జగమెల్లను సుధాదృష్టిచే బ్రోచువా
॥రెందరో॥
హోయలుమీఱ నడులుగల్గు సరసుని సదా
గనుల జూచుచును, పులకశరీరులయి ముదంబునను యశముగలవా
॥రెందరో॥
పయోధి నిమగ్నులయి ముదంబునను యశముగలవా
॥రెందరో॥
పరమభాగవత మౌనివరశశివిభాకర సనకనందన దిగీస
సురకింపురుష కనక కశిపుసుత నారద తుంబురు పవనసూను
బాలచంద్రధర శుకసరోజభవ భూసురవరులు పరమపావనులు
ఘనులు శాశ్వతులు కమలభవసుఖము సదాసుభవులుగాక
॥రెందరో॥
నీ మేను నామ వైభవమ్ములను నీ పరాక్రమ ధైర్యముల శాంత మా
నసము నీవులను వచన సత్యమును రఘువర నీయెడ సద్భక్తియు
జనించకను దుర్మతములను కల్ల జేసినట్టి నీమది
నెఱింగి సతతంబునను గుణభవనానంద కీర్తనము జేయువా
॥రెందరో॥
భాగవత రామాయణ గీతాది శ్రుతిశాస్త్ర పురాణపు మర్మములన్
శివాది షణ్మతముల గూడముల ముప్పదిముక్కోటి సురాంత
రంగముల భావముల నెఱిగి భావరాగ లయాది సౌఖ్యముచే
జిరాయువుల్ గలిగి నిరవధి సుఖాత్ములై త్యాగరాజాప్తులైనవా
॥రెందరో॥
ప్రేమ ముప్పిరిగొను వేళ నామమును దలచేవారు
రామభక్తుడైన త్యాగరాజ సుతునికి నిజరామ
॥రెందరో॥
చూడండి
#[[త్యాగరాజు]]
#[[తెలుగు సాహిత్యము]]
#[[తెలుగు]]
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
త్యాగరాజు కృతులు న
1495
1510
2006-07-19T01:25:32Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[నిధి చాల సుఖమా]]
నిధి చాల సుఖమా
1496
1512
2006-07-19T01:26:53Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
కళ్యాణి - త్రిపుట
నిధి చాల సుఖమో రాముని స
న్నిధి సేవ సుఖమో నిజముగ బల్కు మనసా
॥నిధి॥
దధి నవనీత క్షీరములు రుచో
దాశరథీ ద్యానభజన సుధారసము రుచో
॥నిధి॥
శమ దమ మను గంగాస్నానము సుఖమో క
ర్దమ దుర్విషయ కూపస్నానము సుఖమో
మమత బంధనయుత నరస్తుతి సుఖమా
సుమతి త్యాగరాజ నుతుని కీర్తన సుఖమో
॥నిధి॥
నాలుగు మాటలలో ఎంత గొప్ప భావం చెప్పినారు.
దీనిని [[తంగావూరు]] రాజుగారు త్యాగరాజునకు ధన, కనక, వస్తు, వాహనాది సంపదలు పంపించి రాజసభలకు ఆహ్వానించినప్పుడు [[త్యాగరాజు]]గారు ఆలపించిన కీర్తన.
**************************
Wikisource:ఉపన్యాసములు
1497
1513
2006-07-21T23:16:36Z
200.142.202.140
281867666203274267770
విష్ణు సహస్ర నామ స్తోత్రము
1498
1514
2006-07-22T14:20:37Z
వైఙాసత్య
5
<pre>
సకల సౌభాగ్యదాయక
.. శ్రీవిష్ణుసహస్రనామస్తోత్రమ్ ..
శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజమ్ .
ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత సర్వవిఘ్నోపశాన్తయే .. ౧..
యస్య ద్విరదవక్త్రాద్యాః పారిషద్యాః పరః శతమ్ .
విఘ్నం నిఘ్నన్తి సతతం విష్వకసేనం తమాశ్రయే .. ౨..
వ్యాసం వసిష్ఠనప్తారం శక్తేః పౌత్రమకల్మషమ్ .
పరాశరాత్మజం వన్దే శుకతాతం తపోనిధిమ .. ౩..
వ్యాసాయ విష్ణురూపాయ వ్యాసరూపాయ విష్ణవే .
నమో వై బ్రహ్మనిధయే వాసిష్ఠాయ నమో నమః .. ౪..
అవికారాయ శుద్ధాయ నిత్యాయ పరమాత్మనే .
సదైకరూపరూపాయ విష్ణవే సర్వజిష్ణవే .. ౫..
యస్య స్మరణమాత్రేణ జన్మసంసారబన్ధనాత్ .
విముచ్యతే నమస్తస్మై విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే .. ౬..
ఓం నమో విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే .
శ్రీవైశమ్పాయన ఉవాచ ---
శ్రుత్వా ధర్మానశేషేణ పావనాని చ సర్వశః .
యుధిష్ఠిరః శాన్తనవం పునరేవాభ్యభాషత .. ౭..
యుధిష్ఠిర ఉవాచ ---
కిమేకం దైవతం లోకే కిం వాప్యేకం పరాయణమ్ .
స్తువన్తః కం కమర్చన్తః ప్రాప్నుయుర్మానవాః శుభమ్ .. ౮..
కో ధర్మః సర్వధర్మాణాం భవతః పరమో మతః .
కిం జపన్ముచ్యతే జన్తుర్జన్మసంసారబన్ధనాత్ .. ౯..
భీష్మ ఉవాచ ---
జగత్ప్రభుం దేవదేవమనన్తం పురుషోత్తమమ్ .
స్తువన నామసహస్రేణ పురుషః సతతోత్థితః .. ౧౦..
తమేవ చార్చయన్నిత్యం భక్త్యా పురుషమవ్యయమ్ .
ధ్యాయన స్తువన నమస్యంశ్చ యజమానస్తమేవ చ .. ౧౧..
అనాదినిధనం విష్ణుం సర్వలోకమహేశ్వరమ్ .
లోకాధ్యక్షం స్తువన్నిత్యం సర్వదుఃఖాతిగో భవేత్ .. ౧౨..
బ్రహ్మణ్యం సర్వధర్మజ్ఞం లోకానాం కీర్తివర్ధనమ్ .
లోకనాథం మహద్భూతం సర్వభూతభవోద్భవమ్ .. ౧౩..
ఏష మే సర్వధర్మాణాం ధర్మోఽధికతమో మతః .
యద్భక్త్యా పుణ్డరీకాక్షం స్తవైరర్చేన్నరః సదా .. ౧౪..
పరమం యో మహత్తేజః పరమం యో మహత్తపః .
పరమం యో మహద్బ్రహ్మ పరమం యః పరాయణమ్ .. ౧౫..
పవిత్రాణాం పవిత్రం యో మఙ్గలానాం చ మఙ్గలమ్ .
దైవతం దైవతానాం చ భూతానాం యోఽవ్యయః పితా .. ౧౬..
యతః సర్వాణి భూతాని భవన్త్యాదియుగాగమే .
యస్మింశ్చ ప్రలయం యాన్తి పునరేవ యుగక్షయే .. ౧౭..
తస్య లోకప్రధానస్య జగన్నాథస్య భూపతే .
విష్ణోర్నామసహస్రం మే శృణు పాపభయాపహమ్ .. ౧౮..
యాని నామాని గౌణాని విఖ్యాతాని మహాత్మనః .
ఋషిభిః పరిగీతాని తాని వక్ష్యామి భూతయే .. ౧౯..
ఋషిర్నామ్నాం సహస్రస్య వేదవ్యాసో మహామునిః ..
ఛన్దోఽనుష్టుప్ తథా దేవో భగవాన్ దేవకీసుతః .. ౨౦..
అమృతాంశూద్భవో బీజం శక్తిర్దేవకినన్దనః .
త్రిసామా హృదయం తస్య శాన్త్యర్థే వినియోజ్యతే .. ౨౧..
విష్ణుం జిష్ణుం మహావిష్ణుం ప్రభవిష్ణుం మహేశ్వరమ్ ..
అనేకరూప దైత్యాన్తం నమామి పురుషోత్తమం .. ౨౨ ..
.. పూర్వన్యాసః ..
శ్రీవేదవ్యాస ఉవాచ ---
అస్య శ్రీవిష్ణోర్దివ్యసహస్రనామస్తోత్రమహామన్త్రస్య ..
శ్రీ వేదవ్యాసో భగవాన ఋషిః .
అనుష్టుప్ ఛన్దః .
శ్రీమహావిష్ణుః పరమాత్మా శ్రీమన్నారాయణో దేవతా .
అమృతాంశూద్భవో భానురితి బీజమ్ .
దేవకీనన్దనః స్రష్టేతి శక్తిః .
ఉద్భవః క్షోభణో దేవ ఇతి పరమో మన్త్రః .
శఙ్ఖభృన్నన్దకీ చక్రీతి కీలకమ్ .
శార్ఙ్గధన్వా గదాధర ఇత్యస్త్రమ్ .
రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్య ఇతి నేత్రమ్ .
త్రిసామా సామగః సామేతి కవచమ్ .
ఆనన్దం పరబ్రహ్మేతి యోనిః .
ఋతుః సుదర్శనః కాల ఇతి దిగ్బన్ధః ..
శ్రీవిశ్వరూప ఇతి ధ్యానమ్ .
శ్రీమహావిష్ణుప్రీత్యర్థం సహస్రనామజపే వినియోగః ..
.. అథ న్యాసః..
శిరసి వేదవ్యాసఋషయే నమః .
ముఖే అనుష్టుప్ఛన్దసే నమః .
హృది శ్రీకృష్ణపరమాత్మదేవతాయై నమః .
గుహ్యే అమృతాంశూద్భవో భానురితి బీజాయ నమః .
పాదయోర్దేవకీనన్దనః స్రష్టేతి శక్తయే నమః .
సర్వాఙ్గే శఙ్ఖభృన్నన్దకీ చక్రీతి కీలకాయ నమః .
కరసంపూటే మమ శ్రీకృష్ణప్రీత్యర్థే జపే వినియోగాయ నమః ..
ఇతి ఋషయాదిన్యాసః ..
.. అథ కరన్యాసః ..
విశ్వం విష్ణుర్వషట్కార ఇత్యఙ్గుష్ఠాభ్యాం నమః .
అమృతాంశూద్భవో భానురితి తర్జనీభ్యాం నమః .
బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్బ్రహ్మేతి మధ్యమాభ్యాం నమః .
సువర్ణబిన్దురక్షోభ్య ఇత్యనామికాభ్యాం నమః .
నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీతి కనిష్ఠికాభ్యాం నమః .
రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్య ఇతి కరతలకరపృష్ఠాభ్యాం నమః .
ఇతి కరన్యాసః ..
.. అథ షడఙ్గన్యాసః ..
విశ్వం విష్ణుర్వషట్కార ఇతి హృదయాయ నమః .
అమృతాంశూద్భవో భానురితి శిరసే స్వాహా .
బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్బ్రహ్మేతి శిఖాయై వషట్ .
సువర్ణబిన్దురక్షోభ్య ఇతి కవచాయ హుమ్ .
నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీతి నేత్రత్రయాయ వౌషట్ .
రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్య ఇత్యస్త్రాయ ఫట్ .
ఇతి షడఙ్గన్యాసః ..
శ్రీకృష్ణప్రీత్యర్థే విష్ణోర్దివ్యసహస్రనామజపమహం కరిష్యే ఇతి సఙ్కల్పః .
.. అథ ధ్యానమ్ .
క్షీరోదన్వత్ప్రదేశే శుచిమణివిలసత్సైకతేర్మౌక్తికానాం
మాలాకౢప్తాసనస్థః స్ఫటికమణినిభైర్మౌక్తికైర్మణ్డితాఙ్గః .
శుభ్రైరభ్రైరదభ్రైరుపరివిరచితైర్ముక్తపీయూష వర్షైః
ఆనన్దీ నః పునీయాదరినలినగదా శఙ్ఖపాణిర్ముకున్దః .. ౧..
భూః పాదౌ యస్య నాభిర్వియదసురనిలశ్చన్ద్ర సూర్యౌ చ నేత్రే
కర్ణావాశాః శిరో ద్యౌర్ముఖమపి దహనో యస్య వాస్తేయమబ్ధిః .
అన్తఃస్థం యస్య విశ్వం సురనరఖగగోభోగిగన్ధర్వదైత్యైః
చిత్రం రంరమ్యతే తం త్రిభువన వపుషం విష్ణుమీశం నమామి .. ౨..
శాన్తాకారం భుజగశయనం పద్మనాభం సురేశం
విశ్వాధారం గగనసదృశం మేఘవర్ణం శుభాఙ్గమ్ .
లక్ష్మీకాన్తం కమలనయనం యోగిభిర్ధ్యానగమ్యం
వన్దే విష్ణుం భవభయహరం సర్వలోకైకనాథమ్ .. ౩..
మేఘశ్యామం పీతకౌశేయవాసం
శ్రీవత్సాఙ్కం కౌస్తుభోద్భాసితాఙ్గమ్ .
పుణ్యోపేతం పుణ్డరీకాయతాక్షం
విష్ణుం వన్దే సర్వలోకైకనాథమ్ .. ౪..
నమః సమస్తభూతానామాదిభూతాయ భూభృతే .
అనేకరూపరూపాయ విష్ణవే ప్రభవిష్ణవే .. ౫..
సశఙ్ఖచక్రం సకిరీటకుణ్డలం
సపీతవస్త్రం సరసీరుహేక్షణమ్ |
సహారవక్షఃస్థలకౌస్తుభశ్రియం
నమామి విష్ణుం శిరసా చతుర్భుజమ్ .. ౬..
ఛాయాయాం పారిజాతస్య హేమసింహాసనోపరి
ఆసీనమమ్బుదశ్యామమాయతాక్షమలంకృతమ్ |
చన్ద్రాననం చతుర్బాహుం శ్రీవత్సాఙ్కిత వక్షసం
రుక్మిణీ సత్యభామాభ్యాం సహితం కృష్ణమాశ్రయే .. ౭..
.. స్తోత్రమ్ ..
.. హరిః ..
విశ్వం విష్ణుర్వషట్కారో భూతభవ్యభవత్ప్రభుః .
భూతకృద్భూతభృద్భావో భూతాత్మా భూతభావనః .. ౧..
పూతాత్మా పరమాత్మా చ ముక్తానాం పరమా గతిః .
అవ్యయః పురుషః సాక్షీ క్షేత్రజ్ఞోఽక్షర ఏవ చ .. ౨..
యోగో యోగవిదాం నేతా ప్రధానపురుషేశ్వరః .
నారసింహవపుః శ్రీమాన్ కేశవః పురుషోత్తమః .. ౩..
సర్వః శర్వః శివః స్థాణుర్భూతాదిర్నిధిరవ్యయః .
సంభవో భావనో భర్తా ప్రభవః ప్రభురీశ్వరః .. ౪..
స్వయంభూః శమ్భురాదిత్యః పుష్కరాక్షో మహాస్వనః .
అనాదినిధనో ధాతా విధాతా ధాతురుత్తమః .. ౫..
అప్రమేయో హృషీకేశః పద్మనాభోఽమరప్రభుః .
విశ్వకర్మా మనుస్త్వష్టా స్థవిష్ఠః స్థవిరో ధ్రువః .. ౬..
అగ్రాహ్యః శాశ్వతః కృష్ణో లోహితాక్షః ప్రతర్దనః .
ప్రభూతస్త్రికకుబ్ధామ పవిత్రం మఙ్గలం పరమ్ .. ౭..
ఈశానః ప్రాణదః ప్రాణో జ్యేష్ఠః శ్రేష్ఠః ప్రజాపతిః .
హిరణ్యగర్భో భూగర్భో మాధవో మధుసూదనః .. ౮..
ఈశ్వరో విక్రమీ ధన్వీ మేధావీ విక్రమః క్రమః .
అనుత్తమో దురాధర్షః కృతజ్ఞః కృతిరాత్మవాన్ .. ౯..
సురేశః శరణం శర్మ విశ్వరేతాః ప్రజాభవః .
అహః సంవత్సరో వ్యాలః ప్రత్యయః సర్వదర్శనః .. ౧౦..
అజః సర్వేశ్వరః సిద్ధః సిద్ధిః సర్వాదిరచ్యుతః .
వృషాకపిరమేయాత్మా సర్వయోగవినిఃసృతః .. ౧౧..
వసుర్వసుమనాః సత్యః సమాత్మాఽసమ్మితః సమః .
అమోఘః పుణ్డరీకాక్షో వృషకర్మా వృషాకృతిః .. ౧౨..
రుద్రో బహుశిరా బభ్రుర్విశ్వయోనిః శుచిశ్రవాః .
అమృతః శాశ్వత స్థాణుర్వరారోహో మహాతపాః .. ౧౩..
సర్వగః సర్వవిద్భానుర్విష్వక్సేనో జనార్దనః .
వేదో వేదవిదవ్యఙ్గో వేదాఙ్గో వేదవిత్ కవిః .. ౧౪..
లోకాధ్యక్షః సురాధ్యక్షో ధర్మాధ్యక్షః కృతాకృతః .
చతురాత్మా చతుర్వ్యూహశ్చతుర్దంష్ట్రశ్చతుర్భుజః .. ౧౫..
భ్రాజిష్ణుర్భోజనం భోక్తా సహిష్ణుర్జగదాదిజః .
అనఘో విజయో జేతా విశ్వయోనిః పునర్వసుః .. ౧౬..
ఉపేన్ద్రో వామనః ప్రాంశురమోఘః శుచిరూర్జితః .
అతీన్ద్రః సంగ్రహః సర్గో ధృతాత్మా నియమో యమః .. ౧౭..
వేద్యో వైద్యః సదాయోగీ వీరహా మాధవో మధుః .
అతీన్ద్రియో మహామాయో మహోత్సాహో మహాబలః .. ౧౮..
మహాబుద్ధిర్మహావీర్యో మహాశక్తిర్మహాద్యుతిః .
అనిర్దేశ్యవపుః శ్రీమానమేయాత్మా మహాద్రిధృక్ .. ౧౯..
మహేష్వాసో మహీభర్తా శ్రీనివాసః సతాం గతిః .
అనిరుద్ధః సురానన్దో గోవిన్దో గోవిదాం పతిః .. ౨౦..
మరీచిర్దమనో హంసః సుపర్ణో భుజగోత్తమః .
హిరణ్యనాభః సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః .. ౨౧..
అమృత్యుః సర్వదృక్ సింహః సన్ధాతా సన్ధిమాన్ స్థిరః .
అజో దుర్మర్షణః శాస్తా విశ్రుతాత్మా సురారిహా .. ౨౨..
గురుర్గురుతమో ధామ సత్యః సత్యపరాక్రమః .
నిమిషోఽనిమిషః స్రగ్వీ వాచస్పతిరుదారధీః .. ౨౩..
అగ్రణీర్గ్రామణీః శ్రీమాన్ న్యాయో నేతా సమీరణః .
సహస్రమూర్ధా విశ్వాత్మా సహస్రాక్షః సహస్రపాత్ .. ౨౪..
ఆవర్తనో నివృత్తాత్మా సంవృతః సంప్రమర్దనః .
అహః సంవర్తకో వహ్నిరనిలో ధరణీధరః .. ౨౫..
సుప్రసాదః ప్రసన్నాత్మా విశ్వధృగ్విశ్వభుగ్విభుః .
సత్కర్తా సత్కృతః సాధుర్జహ్నుర్నారాయణో నరః .. ౨౬..
అసంఖ్యేయోఽప్రమేయాత్మా విశిష్టః శిష్టకృచ్ఛుచిః .
సిద్ధార్థః సిద్ధసంకల్పః సిద్ధిదః సిద్ధిసాధనః .. ౨౭..
వృషాహీ వృషభో విష్ణుర్వృషపర్వా వృషోదరః .
వర్ధనో వర్ధమానశ్చ వివిక్తః శ్రుతిసాగరః .. ౨౮..
సుభుజో దుర్ధరో వాగ్మీ మహేన్ద్రో వసుదో వసుః .
నైకరూపో బృహద్రూపః శిపివిష్టః ప్రకాశనః .. ౨౯..
ఓజస్తేజోద్యుతిధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః .
ఋద్ధః స్పష్టాక్షరో మన్త్రశ్చన్ద్రాంశుర్భాస్కరద్యుతిః .. ౩౦..
అమృతాంశూద్భవో భానుః శశబిన్దుః సురేశ్వరః .
ఔషధం జగతః సేతుః సత్యధర్మపరాక్రమః .. ౩౧..
భూతభవ్యభవన్నాథః పవనః పావనోఽనలః .
కామహా కామకృత్కాన్తః కామః కామప్రదః ప్రభుః .. ౩౨..
యుగాదికృద్యుగావర్తో నైకమాయో మహాశనః .
అదృశ్యో వ్యక్తరూపశ్చ సహస్రజిదనన్తజిత్ .. ౩౩..
ఇష్టోఽవిశిష్టః శిష్టేష్టః శిఖణ్డీ నహుషో వృషః .
క్రోధహా క్రోధకృత్కర్తా విశ్వబాహుర్మహీధరః .. ౩౪..
అచ్యుతః ప్రథితః ప్రాణః ప్రాణదో వాసవానుజః .
అపాంనిధిరధిష్ఠానమప్రమత్తః ప్రతిష్ఠితః .. ౩౫..
స్కన్దః స్కన్దధరో ధుర్యో వరదో వాయువాహనః .
వాసుదేవో బృహద్భానురాదిదేవః పురన్దరః .. ౩౬..
అశోకస్తారణస్తారః శూరః శౌరిర్జనేశ్వరః .
అనుకూలః శతావర్తః పద్మీ పద్మనిభేక్షణః .. ౩౭..
పద్మనాభోఽరవిన్దాక్షః పద్మగర్భః శరీరభృత్ .
మహర్ద్ధిరృద్ధో వృద్ధాత్మా మహాక్షో గరుడధ్వజః .. ౩౮..
అతులః శరభో భీమః సమయజ్ఞో హవిర్హరిః .
సర్వలక్షణలక్షణ్యో లక్ష్మీవాన్ సమితిఞ్జయః .. ౩౯..
విక్షరో రోహితో మార్గో హేతుర్దామోదరః సహః .
మహీధరో మహాభాగో వేగవానమితాశనః .. ౪౦..
ఉద్భవః క్షోభణో దేవః శ్రీగర్భః పరమేశ్వరః .
కరణం కారణం కర్తా వికర్తా గహనో గుహః .. ౪౧..
వ్యవసాయో వ్యవస్థానః సంస్థానః స్థానదో ధ్రువః .
పరర్ద్ధిః పరమస్పష్టస్తుష్టః పుష్టః శుభేక్షణః .. ౪౨..
రామో విరామో విరజో మార్గో నేయో నయోఽనయః . or విరామో విరతో
వీరః శక్తిమతాం శ్రేష్ఠో ధర్మో ధర్మవిదుత్తమః .. ౪౩..
వైకుణ్ఠః పురుషః ప్రాణః ప్రాణదః ప్రణవః పృథుః .
హిరణ్యగర్భః శత్రుఘ్నో వ్యాప్తో వాయురధోక్షజః .. ౪౪..
ఋతుః సుదర్శనః కాలః పరమేష్ఠీ పరిగ్రహః .
ఉగ్రః సంవత్సరో దక్షో విశ్రామో విశ్వదక్షిణః .. ౪౫..
విస్తారః స్థావరస్థాణుః ప్రమాణం బీజమవ్యయమ్ .
అర్థోఽనర్థో మహాకోశో మహాభోగో మహాధనః .. ౪౬..
అనిర్విణ్ణః స్థవిష్ఠోఽభూర్ధర్మయూపో మహామఖః .
నక్షత్రనేమిర్నక్షత్రీ క్షమః క్షామః సమీహనః .. ౪౭..
యజ్ఞ ఇజ్యో మహేజ్యశ్చ క్రతుః సత్రం సతాం గతిః .
సర్వదర్శీ విముక్తాత్మా సర్వజ్ఞో జ్ఞానముత్తమమ్ .. ౪౮..
సువ్రతః సుముఖః సూక్ష్మః సుఘోషః సుఖదః సుహృత్ .
మనోహరో జితక్రోధో వీరబాహుర్విదారణః .. ౪౯..
స్వాపనః స్వవశో వ్యాపీ నైకాత్మా నైకకర్మకృత్ .
వత్సరో వత్సలో వత్సీ రత్నగర్భో ధనేశ్వరః .. ౫౦..
ధర్మగుబ్ధర్మకృద్ధర్మీ సదసత్క్షరమక్షరమ్ .
అవిజ్ఞాతా సహస్రాంశుర్విధాతా కృతలక్షణః .. ౫౧..
గభస్తినేమిః సత్త్వస్థః సింహో భూతమహేశ్వరః .
ఆదిదేవో మహాదేవో దేవేశో దేవభృద్గురుః .. ౫౨..
ఉత్తరో గోపతిర్గోప్తా జ్ఞానగమ్యః పురాతనః .
శరీరభూతభృద్భోక్తా కపీన్ద్రో భూరిదక్షిణః .. ౫౩..
సోమపోఽమృతపః సోమః పురుజిత్పురుసత్తమః .
వినయో జయః సత్యసంధో దాశార్హః సాత్త్వతాంపతిః .. ౫౪..
జీవో వినయితా సాక్షీ ముకున్దోఽమితవిక్రమః .
అమ్భోనిధిరనన్తాత్మా మహోదధిశయోఽన్తకః .. ౫౫..
అజో మహార్హః స్వాభావ్యో జితామిత్రః ప్రమోదనః .
ఆనన్దో నన్దనో నన్దః సత్యధర్మా త్రివిక్రమః .. ౫౬..
మహర్షిః కపిలాచార్యః కృతజ్ఞో మేదినీపతిః .
త్రిపదస్త్రిదశాధ్యక్షో మహాశృఙ్గః కృతాన్తకృత్ .. ౫౭..
మహావరాహో గోవిన్దః సుషేణః కనకాఙ్గదీ .
గుహ్యో గభీరో గహనో గుప్తశ్చక్రగదాధరః .. ౫౮..
వేధాః స్వాఙ్గోఽజితః కృష్ణో దృఢః సంకర్షణోఽచ్యుతః .
వరుణో వారుణో వృక్షః పుష్కరాక్షో మహామనాః .. ౫౯..
భగవాన్ భగహాఽఽనన్దీ వనమాలీ హలాయుధః .
ఆదిత్యో జ్యోతిరాదిత్యః సహిష్ణుర్గతిసత్తమః .. ౬౦..
సుధన్వా ఖణ్డపరశుర్దారుణో ద్రవిణప్రదః .
దివఃస్పృక్ సర్వదృగ్వ్యాసో వాచస్పతిరయోనిజః .. ౬౧..
త్రిసామా సామగః సామ నిర్వాణం భేషజం భిషక్ .
సంన్యాసకృచ్ఛమః శాన్తో నిష్ఠా శాన్తిః పరాయణమ్ .. ౬౨..
శుభాఙ్గః శాన్తిదః స్రష్టా కుముదః కువలేశయః .
గోహితో గోపతిర్గోప్తా వృషభాక్షో వృషప్రియః .. ౬౩..
అనివర్తీ నివృత్తాత్మా సంక్షేప్తా క్షేమకృచ్ఛివః .
శ్రీవత్సవక్షాః శ్రీవాసః శ్రీపతిః శ్రీమతాంవరః .. ౬౪..
శ్రీదః శ్రీశః శ్రీనివాసః శ్రీనిధిః శ్రీవిభావనః .
శ్రీధరః శ్రీకరః శ్రేయః శ్రీమాఁల్లోకత్రయాశ్రయః .. ౬౫..
స్వక్షః స్వఙ్గః శతానన్దో నన్దిర్జ్యోతిర్గణేశ్వరః .
విజితాత్మాఽవిధేయాత్మా సత్కీర్తిశ్ఛిన్నసంశయః .. ౬౬..
ఉదీర్ణః సర్వతశ్చక్షురనీశః శాశ్వతస్థిరః .
భూశయో భూషణో భూతిర్విశోకః శోకనాశనః .. ౬౭..
అర్చిష్మానర్చితః కుమ్భో విశుద్ధాత్మా విశోధనః .
అనిరుద్ధోఽప్రతిరథః ప్రద్యుమ్నోఽమితవిక్రమః .. ౬౮..
కాలనేమినిహా వీరః శౌరిః శూరజనేశ్వరః .
త్రిలోకాత్మా త్రిలోకేశః కేశవః కేశిహా హరిః .. ౬౯..
కామదేవః కామపాలః కామీ కాన్తః కృతాగమః .
అనిర్దేశ్యవపుర్విష్ణుర్వీరోఽనన్తో ధనంజయః .. ౭౦..
బ్రహ్మణ్యో బ్రహ్మకృద్ బ్రహ్మా బ్రహ్మ బ్రహ్మవివర్ధనః .
బ్రహ్మవిద్ బ్రాహ్మణో బ్రహ్మీ బ్రహ్మజ్ఞో బ్రాహ్మణప్రియః .. ౭౧..
మహాక్రమో మహాకర్మా మహాతేజా మహోరగః .
మహాక్రతుర్మహాయజ్వా మహాయజ్ఞో మహాహవిః .. ౭౨..
స్తవ్యః స్తవప్రియః స్తోత్రం స్తుతిః స్తోతా రణప్రియః .
పూర్ణః పూరయితా పుణ్యః పుణ్యకీర్తిరనామయః .. ౭౩..
మనోజవస్తీర్థకరో వసురేతా వసుప్రదః .
వసుప్రదో వాసుదేవో వసుర్వసుమనా హవిః .. ౭౪..
సద్గతిః సత్కృతిః సత్తా సద్భూతిః సత్పరాయణః .
శూరసేనో యదుశ్రేష్ఠః సన్నివాసః సుయామునః .. ౭౫..
భూతావాసో వాసుదేవః సర్వాసునిలయోఽనలః .
దర్పహా దర్పదో దృప్తో దుర్ధరోఽథాపరాజితః .. ౭౬..
విశ్వమూర్తిర్మహామూర్తిర్దీప్తమూర్తిరమూర్తిమాన్ .
అనేకమూర్తిరవ్యక్తః శతమూర్తిః శతాననః .. ౭౭..
ఏకో నైకః సవః కః కిం యత్ తత్పదమనుత్తమమ్ .
లోకబన్ధుర్లోకనాథో మాధవో భక్తవత్సలః .. ౭౮..
సువర్ణవర్ణో హేమాఙ్గో వరాఙ్గశ్చన్దనాఙ్గదీ .
వీరహా విషమః శూన్యో ఘృతాశీరచలశ్చలః .. ౭౯..
అమానీ మానదో మాన్యో లోకస్వామీ త్రిలోకధృక్ .
సుమేధా మేధజో ధన్యః సత్యమేధా ధరాధరః .. ౮౦..
తేజోవృషో ద్యుతిధరః సర్వశస్త్రభృతాం వరః .
ప్రగ్రహో నిగ్రహో వ్యగ్రో నైకశృఙ్గో గదాగ్రజః .. ౮౧..
చతుర్మూర్తిశ్చతుర్బాహుశ్చతుర్వ్యూహశ్చతుర్గతిః .
చతురాత్మా చతుర్భావశ్చతుర్వేదవిదేకపాత్ .. ౮౨..
సమావర్తోఽనివృత్తాత్మా దుర్జయో దురతిక్రమః .
దుర్లభో దుర్గమో దుర్గో దురావాసో దురారిహా .. ౮౩..
శుభాఙ్గో లోకసారఙ్గః సుతన్తుస్తన్తువర్ధనః .
ఇన్ద్రకర్మా మహాకర్మా కృతకర్మా కృతాగమః .. ౮౪..
ఉద్భవః సున్దరః సున్దో రత్ననాభః సులోచనః .
అర్కో వాజసనః శృఙ్గీ జయన్తః సర్వవిజ్జయీ .. ౮౫..
సువర్ణబిన్దురక్షోభ్యః సర్వవాగీశ్వరేశ్వరః .
మహాహ్రదో మహాగర్తో మహాభూతో మహానిధిః .. ౮౬..
కుముదః కున్దరః కున్దః పర్జన్యః పావనోఽనిలః .
అమృతాంశోఽమృతవపుః సర్వజ్ఞః సర్వతోముఖః .. ౮౭..
సులభః సువ్రతః సిద్ధః శత్రుజిచ్ఛత్రుతాపనః .
న్యగ్రోధోఽదుమ్బరోఽశ్వత్థశ్చాణూరాన్ధ్రనిషూదనః .. ౮౮..
సహస్రార్చిః సప్తజిహ్వః సప్తైధాః సప్తవాహనః .
అమూర్తిరనఘోఽచిన్త్యో భయకృద్భయనాశనః .. ౮౯..
అణుర్బృహత్కృశః స్థూలో గుణభృన్నిర్గుణో మహాన్ .
అధృతః స్వధృతః స్వాస్యః ప్రాగ్వంశో వంశవర్ధనః .. ౯౦..
భారభృత్ కథితో యోగీ యోగీశః సర్వకామదః .
ఆశ్రమః శ్రమణః క్షామః సుపర్ణో వాయువాహనః .. ౯౧..
ధనుర్ధరో ధనుర్వేదో దణ్డో దమయితా దమః .
అపరాజితః సర్వసహో నియన్తాఽనియమోఽయమః .. ౯౨..
సత్త్వవాన్ సాత్త్వికః సత్యః సత్యధర్మపరాయణః .
అభిప్రాయః ప్రియార్హోఽర్హః ప్రియకృత్ ప్రీతివర్ధనః .. ౯౩..
విహాయసగతిర్జ్యోతిః సురుచిర్హుతభుగ్విభుః .
రవిర్విరోచనః సూర్యః సవితా రవిలోచనః .. ౯౪..
అనన్తో హుతభుగ్భోక్తా సుఖదో నైకజోఽగ్రజః .
అనిర్విణ్ణః సదామర్షీ లోకాధిష్ఠానమద్భుతః .. ౯౫..
సనాత్సనాతనతమః కపిలః కపిరవ్యయః .
స్వస్తిదః స్వస్తికృత్స్వస్తి స్వస్తిభుక్స్వస్తిదక్షిణః .. ౯౬..
అరౌద్రః కుణ్డలీ చక్రీ విక్రమ్యూర్జితశాసనః .
శబ్దాతిగః శబ్దసహః శిశిరః శర్వరీకరః .. ౯౭..
అక్రూరః పేశలో దక్షో దక్షిణః క్షమిణాంవరః .
విద్వత్తమో వీతభయః పుణ్యశ్రవణకీర్తనః .. ౯౮..
ఉత్తారణో దుష్కృతిహా పుణ్యో దుఃస్వప్ననాశనః .
వీరహా రక్షణః సన్తో జీవనః పర్యవస్థితః .. ౯౯..
అనన్తరూపోఽనన్తశ్రీర్జితమన్యుర్భయాపహః .
చతురశ్రో గభీరాత్మా విదిశో వ్యాదిశో దిశః .. ౧౦౦..
అనాదిర్భూర్భువో లక్ష్మీః సువీరో రుచిరాఙ్గదః .
జననో జనజన్మాదిర్భీమో భీమపరాక్రమః .. ౧౦౧..
ఆధారనిలయోఽధాతా పుష్పహాసః ప్రజాగరః .
ఊర్ధ్వగః సత్పథాచారః ప్రాణదః ప్రణవః పణః .. ౧౦౨..
ప్రమాణం ప్రాణనిలయః ప్రాణభృత్ప్రాణజీవనః .
తత్త్వం తత్త్వవిదేకాత్మా జన్మమృత్యుజరాతిగః .. ౧౦౩..
భూర్భువఃస్వస్తరుస్తారః సవితా ప్రపితామహః .
యజ్ఞో యజ్ఞపతిర్యజ్వా యజ్ఞాఙ్గో యజ్ఞవాహనః .. ౧౦౪..
యజ్ఞభృద్ యజ్ఞకృద్ యజ్ఞీ యజ్ఞభుగ్ యజ్ఞసాధనః .
యజ్ఞాన్తకృద్ యజ్ఞగుహ్యమన్నమన్నాద ఏవ చ .. ౧౦౫..
ఆత్మయోనిః స్వయంజాతో వైఖానః సామగాయనః .
దేవకీనన్దనః స్రష్టా క్షితీశః పాపనాశనః .. ౧౦౬..
శఙ్ఖభృన్నన్దకీ చక్రీ శార్ఙ్గధన్వా గదాధరః .
రథాఙ్గపాణిరక్షోభ్యః సర్వప్రహరణాయుధః .. ౧౦౭..
సర్వప్రహరణాయుధ నమ ఇతి .
వనమాలీ గదీ శార్ఙ్గీ శఙ్ఖీ చక్రీ చ నన్దకీ .
శ్రీమాన్ నారాయణో విష్ణుర్వాసుదేవోఽభిరక్షతు .. ౧౦౮..
శ్రీ వాసుదేవోఽభిరక్షతు నమ ఇతి .
.. ఉత్తరన్యాసః..
భీష్మ ఉవాచ ---
ఇతీదం కీర్తనీయస్య కేశవస్య మహాత్మనః .
నామ్నాం సహస్రం దివ్యానామశేషేణ ప్రకీర్తితమ్ .. ౧..
య ఇదం శృణుయాన్నిత్యం యశ్చాపి పరికీర్తయేత్ .
నాశుభం ప్రాప్నుయాత్కించిత్సోఽముత్రేహ చ మానవః .. ౨..
వేదాన్తగో బ్రాహ్మణః స్యాత్క్షత్రియో విజయీ భవేత్ .
వైశ్యో ధనసమృద్ధః స్యాచ్ఛూద్రః సుఖమవాప్నుయాత్ .. ౩..
ధర్మార్థీ ప్రాప్నుయాద్ధర్మమర్థార్థీ చార్థమాప్నుయాత్ .
కామానవాప్నుయాత్కామీ ప్రజార్థీ ప్రాప్నుయాత్ప్రజామ్ .. ౪..
భక్తిమాన్ యః సదోత్థాయ శుచిస్తద్గతమానసః .
సహస్రం వాసుదేవస్య నామ్నామేతత్ప్రకీర్తయేత్ .. ౫..
యశః ప్రాప్నోతి విపులం జ్ఞాతిప్రాధాన్యమేవ చ .
అచలాం శ్రియమాప్నోతి శ్రేయః ప్రాప్నోత్యనుత్తమమ్ .. ౬..
న భయం క్వచిదాప్నోతి వీర్యం తేజశ్చ విన్దతి .
భవత్యరోగో ద్యుతిమాన్బలరూపగుణాన్వితః .. ౭..
రోగార్తో ముచ్యతే రోగాద్బద్ధో ముచ్యేత బన్ధనాత్ .
భయాన్ముచ్యేత భీతస్తు ముచ్యేతాపన్న ఆపదః .. ౮..
దుర్గాణ్యతితరత్యాశు పురుషః పురుషోత్తమమ్ .
స్తువన్నామసహస్రేణ నిత్యం భక్తిసమన్వితః .. ౯..
వాసుదేవాశ్రయో మర్త్యో వాసుదేవపరాయణః .
సర్వపాపవిశుద్ధాత్మా యాతి బ్రహ్మ సనాతనమ్ .. ౧౦..
న వాసుదేవభక్తానామశుభం విద్యతే క్వచిత్ .
జన్మమృత్యుజరావ్యాధిభయం నైవోపజాయతే .. ౧౧..
ఇమం స్తవమధీయానః శ్రద్ధాభక్తిసమన్వితః .
యుజ్యేతాత్మసుఖక్షాన్తిశ్రీధృతిస్మృతికీర్తిభిః .. ౧౨..
న క్రోధో న చ మాత్సర్యం న లోభో నాశుభా మతిః .
భవన్తి కృత పుణ్యానాం భక్తానాం పురుషోత్తమే .. ౧౩..
ద్యౌః సచన్ద్రార్కనక్షత్రా ఖం దిశో భూర్మహోదధిః .
వాసుదేవస్య వీర్యేణ విధృతాని మహాత్మనః .. ౧౪..
ససురాసురగన్ధర్వం సయక్షోరగరాక్షసమ్ .
జగద్వశే వర్తతేదం కృష్ణస్య సచరాచరమ్ .. ౧౫..
ఇన్ద్రియాణి మనో బుద్ధిః సత్త్వం తేజో బలం ధృతిః .
వాసుదేవాత్మకాన్యాహుః క్షేత్రం క్షేత్రజ్ఞ ఏవ చ .. ౧౬..
సర్వాగమానామాచారః ప్రథమం పరికల్పతే .
ఆచారప్రభవో ధర్మో ధర్మస్య ప్రభురచ్యుతః .. ౧౭..
ఋషయః పితరో దేవా మహాభూతాని ధాతవః .
జఙ్గమాజఙ్గమం చేదం జగన్నారాయణోద్భవమ్ .. ౧౮..
యోగో జ్ఞానం తథా సాంఖ్యం విద్యాః శిల్పాది కర్మ చ .
వేదాః శాస్త్రాణి విజ్ఞానమేతత్సర్వం జనార్దనాత్ .. ౧౯..
ఏకో విష్ణుర్మహద్భూతం పృథగ్భూతాన్యనేకశః .
త్రీంల్లోకాన్వ్యాప్య భూతాత్మా భుఙ్క్తే విశ్వభుగవ్యయః .. ౨౦..
ఇమం స్తవం భగవతో విష్ణోర్వ్యాసేన కీర్తితమ్ .
పఠేద్య ఇచ్ఛేత్పురుషః శ్రేయః ప్రాప్తుం సుఖాని చ .. ౨౧..
విశ్వేశ్వరమజం దేవం జగతః ప్రభుమవ్యయమ్ .
భజన్తి యే పుష్కరాక్షం న తే యాన్తి పరాభవమ్ .. ౨౨..
న తే యాన్తి పరాభవమ నమ ఇతి .
అర్జున ఉవాచ ---
పద్మపత్రవిశాలాక్ష పద్మనాభ సురోత్తమ .
భక్తానామనురక్తానాం త్రాతా భవ జనార్దన .. ౨౩..
శ్రీభగవానువాచ ---
యో మాం నామసహస్రేణ స్తోతుమిచ్ఛతి పాణ్డవ .
సోహఽమేకేన శ్లోకేన స్తుత ఏవ న సంశయః .. ౨౪..
స్తుత ఏవ న సంశయ నమ ఇతి .
వ్యాస ఉవాచ ---
వాసనాద్వాసుదేవస్య వాసితం భువనత్రయమ్ .
సర్వభూతనివాసోఽసి వాసుదేవ నమోఽస్తు తే .. ౨౫..
శ్రీ వాసుదేవ నమోఽస్తుత నమ ఇతి .
పార్వత్యువాచ ---
కేనోపాయేన లఘునా విష్ణోర్నామసహస్రకమ .
పఠ్యతే పణ్డితైర్నిత్యం శ్రోతుమిచ్ఛామ్యహం ప్రభో .. ౨౬..
ఈశ్వర ఉవాచ ---
శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే .
సహస్రనామ తత్తుల్యం రామ నామ వరాననే .. ౨౭..
శ్రీరామనామ వరానన నమ ఇతి .
బ్రహ్మోవాచ ---
నమోఽస్త్వనన్తాయ సహస్రమూర్తయే
సహస్రపాదాక్షిశిరోరుబాహవే .
సహస్రనామ్నే పురుషాయ శాశ్వతే
సహస్రకోటి యుగధారిణే నమః .. ౨౮..
సహస్రకోటి యుగధారిణే నమ ఇతి .
సఞ్జయ ఉవాచ ---
యత్ర యోగేశ్వరః కృష్ణో యత్ర పార్థో ధనుర్ధరః .
తత్ర శ్రీర్విజయో భూతిర్ధ్రువా నీతిర్మతిర్మమ .. ౨౯..
శ్రీభగవానువాచ ---
అనన్యాశ్చిన్తయన్తో మాం యే జనాః పర్యుపాసతే .
తేషాం నిత్యాభియుక్తానాం యోగక్షేమం వహామ్యహమ్ .. ౩౦..
పరిత్రాణాయ సాధూనాం వినాశాయ చ దుష్కృతామ్ .
ధర్మసంస్థాపనార్థాయ సంభవామి యుగే యుగే .. ౩౧..
ఆర్తాః విషణ్ణాః శిథిలాశ్చ భీతాః ఘోరేషు చ వ్యాధిషు వర్తమానాః .
సంకీర్త్య నారాయణశబ్దమాత్రం విముక్తదుఃఖాః సుఖినో భవన్తు .. ౩౨..
కాయేన వాచా మనసేంద్రియైర్వా బుద్ధ్యాత్మనా వా ప్రకృతిస్వభావాత్ .
కరోమి యద్యత్ సకలం పరస్మై నారాయణాయేతి సమర్పయామి .. ౩౩..
.. ఇతి శ్రీవిష్ణోర్దివ్యసహస్రనామస్తోత్రం సంపూర్ణమ్ ..
.. తత సత..
----
ఆపదామపహర్తారం దాతారం సర్వసంపదామ్ .
లోకాభిరామం శ్రీరామం భూయో భూయో నమామ్యహమ్ ..
ఆర్తానామార్తిహన్తారం భీతానాం భీతినాశనమ్ .
ద్విషతాం కాలదణ్డం తం రామచన్ద్రం నమామ్యహమ్ ..
నమః కోదణ్డహస్తాయ సన్ధీకృతశరాయ చ .
ఖణ్డితాఖిలదైత్యాయ రామాయఽఽపన్నివారిణే ..
రామాయ రామభద్రాయ రామచంద్రాయ వేధసే .
రఘునాథాయ నాథాయ సీతాయాః పతయే నమః ..
అగ్రతః పృష్ఠతశ్చైవ పార్శ్వతశ్చ మహాబలౌ .
ఆకర్ణపూర్ణధన్వానౌ రక్షేతాం రామలక్ష్మణౌ ..
సన్నద్ధః కవచీ ఖడ్గీ చాపబాణధరో యువా .
గచ్ఛన మమాగ్రతో నిత్యం రామః పాతు సలక్ష్మణః ..
అచ్యుతానన్తగోవిన్ద నామోచ్చారణభేషజాత .
నశ్యన్తి సకలా రోగాస్సత్యం సత్యం వదామ్యహమ్ ..
సత్యం సత్యం పునస్సత్యముద్ధృత్య భుజముచ్యతే .
వేదాచ్ఛాస్త్రం పరం నాస్తి న దేవం కేశవాత్పరమ్ ..
శరీరే జర్ఝరీభూతే వ్యాధిగ్రస్తే కళేవరే .
ఔషధం జాహ్నవీతోయం వైద్యో నారాయణో హరిః ..
ఆలోడ్య సర్వశాస్త్రాణి విచార్య చ పునః పునః .
ఇదమేకం సునిష్పన్నం ధ్యేయో నారాయణో హరిః ..
యదక్షరపదభ్రష్టం మాత్రాహీనం తు యద్భవేత .
తత్సర్వ క్షమ్యతాం దేవ నారాయణ నమోఽస్తు తే ..
విసర్గబిన్దుమాత్రాణి పదపాదాక్షరాణి చ .
న్యూనాని చాతిరిక్తాని క్షమస్వ పురుషోత్తమ్ ..
----
Alternate Concluding Shlokas
నమః కమలనాభాయ నమస్తే జలశాయినే .
నమస్తే కేశవానన్త వాసుదేవ నమోఽస్తుతే ..
నమో బ్రహ్మణ్యదేవాయ గోబ్రాహ్మణహితాయ చ .
జగద్ధితాయ కృష్ణాయ గోవిందాయ నమో నమః ..
ఆకాశాత్పతితం తోయం యథా గచ్ఛతి సాగరమ్ .
సర్వదేవనమస్కారః కేశవం ప్రతి గచ్ఛతి ..
ఏష నిష్కంటకః పన్థా యత్ర సంపూజ్యతే హరిః .
కుపథం తం విజానీయాద్ గోవిన్దరహితాగమమ్ ..
సర్వవేదేషు యత్పుణ్యం సర్వతీర్థేషు యత్ఫలమ్ .
తత్ఫలం సమవాప్నోతి స్తుత్వా దేవం జనార్దనమ్ ..
యో నరః పఠతే నిత్యం త్రికాలం కేశవాలయే .
ద్వికాలమేకకాలం వా క్రూరం సర్వం వ్యపోహతి ..
దహ్యన్తే రిపవస్తస్య సౌమ్యాః సర్వే సదా గ్రహాః .
విలీయన్తే చ పాపాని స్తవే హ్యస్మిన్ ప్రకీర్తితే ..
యేనే ధ్యాతః శ్రుతో యేన యేనాయం పఠ్యతే స్తవః .
దత్తాని సర్వదానాని సురాః సర్వే సమర్చితాః ..
ఇహ లోకే పరే వాపి న భయం విద్యతే క్వచిత్ .
నామ్నాం సహస్రం యోఽధీతే ద్వాదశ్యాం మమ సన్నిధౌ ..
శనైర్దహన్తి పాపాని కల్పకోటిశతాని చ .
అశ్వత్థసన్నిధౌ పార్థ ధ్యాత్వా మనసి కేశవమ్ ..
పఠేన్నామసహస్రం తు గవాం కోటిఫలం లభేత్ .
శివాలయే పఠేనిత్యం తులసీవనసంస్థితః ..
నరో ముక్తిమవాప్నోతి చక్రపాణేర్వచో యథా .
బ్రహ్మహత్యాదికం ఘోరం సర్వపాపం వినశ్యతి ..
విలయం యాన్తి పాపాని చాన్యపాపస్య కా కథా .
సర్వపాపవినిర్ముక్తో విష్ణులోకం స గచ్ఛతి ..
.. హరిః తత్సత్ ..
</pre>
మధురాష్టకం
1499
1515
2006-07-22T14:21:59Z
వైఙాసత్య
5
.. మధురాష్టక్ ..
అధరం మధురం వదనం మధురం నయనం మధురం హసితం మధురమ్ .
హృదయం మధురం గమనం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౧..
వచనం మధురం చరితం మధురం వసనం మధురం వలితం మధురమ్ .
చలితం మధురం భ్రమితం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౨..
వేణుర్మధురో రేణుర్మధురః పాణిర్మధురః పాదౌ మధురౌ .
నృత్యం మధురం సఖ్యం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౩..
గీతం మధురం పీతం మధురం భుక్తం మధురం సుప్తం మధురమ్ .
రూపం మధురం తిలకం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౪..
కరణం మధురం తరణం మధురం హరణం మధురం రమణం మధురమ్ .
వమితం మధురం శమితం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౫..
గుఞ్జా మధురా బాలా మధురా యమునా మధురా వీచీ మధురా .
సలిలం మధురం కమలం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౬..
గోపీ మధురా లీలా మధురా యుక్తం మధురం ముక్తం మధురమ్ .
దృష్టం మధురం శిష్టం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౭..
గోపా మధురా గావో మధురా యష్టిర్మధురా సృష్టిర్మధురా .
దలితం మధురం ఫలితం మధురం మధురాధిపతేరఖిలం మధురమ్ .. ౮..
.. ఇతి శ్రీమద్వల్లభాచార్యవిరచితం మధురాష్టకం సమ్పూర్ణం ..
ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు
1500
1516
2006-07-22T14:27:09Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు
రాగం: కల్యాణి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఏతావునరా నిలుకడనీకు - ఎంచిచూడ నగపడవు ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
సీతా గౌరీ వాగీశ్వరి యను
స్త్రీ రూపములందా గోవిందా ॥ఏ॥
చరణము(లు)
భూకమలార్కానిల నభమందా
లోకకోటు లందా
శ్రీకరుఁడగు త్యాగరాజ కరార్చిత
</pre>
ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి
1501
1517
2006-07-22T14:27:41Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి
రాగం: యదుకులకాంభోజి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఏ తావున నేర్చితివో రామ; ఎందుకింత గాసి ॥ఎ॥
అను పల్లవి:
సీతా లక్ష్మణ భరత రిపుఘ్న
వాతాత్మజులతో నాడు నాటక ॥మే॥
చరణము(లు)
ఆలు వజ్రాలు సొమ్ము లడిగిరో
అనుజులు తల్లి దండ్రు లన్న మడిగిరో?
శీలులైన వరభక్తులు బిలచిరో?
చిరకాలము త్యాగరానుత ॥ఏ॥
</pre>
ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా
1502
1518
2006-07-22T14:28:19Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా
రాగం: శృతిరంజని
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఏ దారి సంచరింతురా ఇఁకఁ బల్కురా ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
శ్రీ దాది మధ్యాంత రహిత
సీతాసమేతగుణాకర నే ॥నే॥
చరణము(లు)
అన్ని తానను మార్గమునకు జనితే
నన్ను వీడను భారమని యనేవు
నన్నుఁ బ్రోవరా సదా యంటే
ద్వైతుఁడనేవు త్యాగరాజనుత ॥ఏ॥
</pre>
ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే
1503
1519
2006-07-22T14:28:48Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే
రాగం: అసావేరి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఏ పనికో జన్మించితినని నన్నెంచవలదు, శ్రీరామ! నే ॥నే॥
అను పల్లవి:
శ్రీపతి! శ్రీరామచంద్ర! నీ చిత్తమునకు తెలియదా? ॥ఏ॥
చరణము(లు)
వాల్మీకాది మునులు, నరులు నిన్ను
వర్ణించిరి నయాశ దీరునా!
మేల్మియౌ యుండును, సద్భక్తులు
మెచ్చుదురే? త్యాగరాజనుత! ॥ఏ॥
</pre>
ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా
1504
1520
2006-07-22T14:29:17Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏటి యోచనలు చేసేవురా ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా
రాగం: కిరణావళి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఏటి యోచనలు చేసేవురా
ఎదురుబల్కు వారెవరు లేరురా ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
నోటి మాట జార్చఁగ రాదురా
కోటి వేల్పులలో మేటియైన నీ ॥వే॥
చరణము(లు)
మెండుశూరులతో వెనుక తీయవని
రెండుమాటలాడేవాఁడు గాదని
అండకోట్లఁ బాలించేవాఁడని
చండమౌనులాడ త్యాగరాజనుత ॥ఏ॥
</pre>
ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ
1505
1521
2006-07-22T14:29:46Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
<pre>
ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ
రాగం: వరాళి
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఏటీ జన్మమిది హా ఓ రామ ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
ఏటి జన్మమిది ఎందుకుఁ గలిగెనో
ఎంతని సైరింతు హా ఓ రామ ॥ఏ॥
చరణము(లు)
సాటిలేని మారకోటి లావణ్యుని
మాటి మాటికిఁ జూచి మాటలాడని తన ॥కే॥
సారెకు ముత్యాల హార మురము పాలు
గారు మోమును గన్నులారఁ జూడని తన ॥కే॥
ఇంగితమెరిగిన సంగీతలోలుని
పొంగుచుఁ దనివార గౌగిలించని తన ॥కే॥
సాగరశయనుని త్యాగరాజనుతుని
వేగమె కూడక వేగేని హృదయము ॥ఏ॥
</pre>
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో
1506
1522
2006-07-22T14:30:16Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో
రాగం: భైరవి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఏనాటి నోము ఫలమో ఏ దాన బలమో ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
శ్రీనాథ బ్రహ్మకైన నీదు సేవ దొరకునా తనకు గలిగెను ॥
ఏ॥చరణము(లు)
నేను గోరిన కోర్కులెల్లను నేఁడు తనకు నెరవేరెను
భానువంశతిలక నా పాలి భాగ్యమా సజ్జన యోగ్యమా ॥ఏ॥
నీదు దాపు నీదు ప్రాపు దొరికెను నిజముగా నే నీసొమ్మైతిని
ఆది దేవ ప్రాణనాథ నా దంకమున పూజింప తన ॥కే॥
సుందరేశ సుగుణబృంద దశరథనంద నారవిందనయన పావన
అందగాఁడ త్యాగరాజనుత సుఖమనుభవింప దొరకెరా భళీ తన ॥కే॥
</pre>
ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని
1507
1523
2006-07-22T14:30:47Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని
రాగం: వీరవసంత
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఏమని పొగడుదురా శ్రీరామ ని ॥న్నే॥
అను పల్లవి:
శ్రీమన్నభోమణి వంశల
లామ భువనవాసీ మారామ ని ॥న్నే॥
చరనము(లు)
శివునికిఁ దామసగుణమిచ్చి కమల
భవునికి రాజసగుణమొసఁగి శచీ
ధవుని గర్వహృదయునిగాఁ జేసిన
దాశరథీ త్యాగరాజ వినుత ని ॥న్నే॥
</pre>
ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి
1508
1524
2006-07-22T14:31:16Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏమని మాట్లాడితివో రామ ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి
రాగం: తోడి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఏమని మాట్లాడితివో రామ
ఎవరి మనసుకే విధమో దెలిసి ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
మామ మరుదులనుజులు తల్లిదండ్రులు
భామలు పరిజనులు స్వవశమౌట కే...
చరణము(లు)
రాజులు మునులు సురారులు వర ది
గ్రాజులు మరి శూరులు శశధరదిన
రాజులు లోబడి నడువను త్యాగ
రాజవినుత నయభయముగ ముద్దుగ ॥ఏ॥
</pre>
ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో
1509
1525
2006-07-22T14:31:44Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ స్వామి కరుణ లేని వారిలలో
రాగం: తోడి
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఏమి జేసిన నేమి? శ్రీరామ
స్వామి కరుణ లేని వారిలలో ॥నేమి॥
అను పల్లవి:
కామమోహ దాసులై శ్రీరాముని
కట్టు తెలియని వారిలలో ॥నేమి॥
చరణము(లు)
ఇమ్ము కలిగితే నేమి ఇల్లాలికి
సొమ్ము బెట్టితే యేమి
కమ్మవిల్తు కేళిని దెలిసియేమి
తమ్మికంటి వాని కరుణలేనివా రిలలో ॥నేమి॥
సవము జేసితే నేమి కలిమికి పుత్రో
త్సవము గలిగితే నేమి
భువిలో నన్యబీజ జనితునిఁ గొనియేమి
శివకర శ్రీరాముని దయలేని వారిలలో ॥నేమి॥
మేడఁగట్టితే నేమి అందున లందరు
జోడు గట్టితే నేమి
చేడి యలను మెప్పించఁ గెలిసెతే నేమి
ఈడులేని రాముని దయ లేనివా రిలలో ॥నేమి॥
రాజ్యమేలితే నేమి బహుజనులలో
పూజ్యులైతే నేమి
ఆజ్య ప్రవాజముతో నన్న మిడితే నేమి
పూజ్యుఁడైన రాముని దయ లేని వారిలలో ॥నేమి॥
గురువు తానైతేనేమి కంటికి మేను
గురువై తోచితే నేమి
పరమంత్రమన్యుల కుపదేశించితే నేమి
వర త్యాగరాజనుతుని దయ లేని వారిలలో ॥నేమి॥
</pre>
ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున
1510
1526
2006-07-22T14:32:19Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున
రాగం: శ్రీమణి
తాళం: దేవాది
పల్లవి:
ఏమందునే విచిత్రమును? ఇలలోన మనుజులాడున ॥దేమందునే॥
అను పల్లవి:
నీ మంత్ర మహిమ నెఱుగలేక
సామాన్యులై పల్కెదరు నీతో ॥నేమందునే॥
చరణము(లు)
తామసంబుచేత తత్త్వముఁబల్కుచు
కామదాసులై కరుణమాలి మదిని
భూమిసంచరించి పొట్టనింపుచును
తామే పెద్దలట; త్యాగరాజనుత! ॥ఏమందునే॥
</pre>
ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో
1511
1527
2006-07-22T14:32:56Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో
రాగం: వకుళాభరణం
తాళం: త్రిపుట
పల్లవి:
ఏ రాముని నమ్మితినో నేనే పూలఁబూజ జేసితినో ॥ఏ॥
అను పల్లవి:
వారము నిజదాసవరులకు రిపులైన
వారి మదమణచే శ్రీరాముడుగాదో ॥ఏ॥
చరణము(లు)
ఏకాంతమున సీత సోకార్చిఁ జోగొట్ట
కాకాసుతుఁడు చేయు చీకాకు సైరించు
కోక మదిని దయలేక బాణమునేసి
ఏకాక్షునిఁ జేసిన సాకేతపతి గాదో ॥ఏ॥
దారపుత్రులవద్ద చేరనీక రవికు
మారుని వెలవట బారదోలి గిరిఁ
జేరఁ జేసినట్టి తారానాయకుని సం
హారము జేసిన శ్రీరాముడు గాదో ॥ఏ॥
రోషము నాడు దుర్భాషలను విని వి
భీషణుఁడావేళ ఘోషించి శరణన
దోషరావణు మదశోషకుఁడైన ని
ర్దోష త్యాగరాజ పోషకుఁడు గాదో ॥ఏ॥
</pre>
ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు
1512
1528
2006-07-22T14:33:30Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు
రాగం: అఠాణ
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఏల నీ దయరాదు పరాకు జేసే వేల సమయముగాదు ॥ఏ॥
అనుపల్లవి:
బాల! కనకమయచేల! సుజనపరి
పాల! శ్రీరమాలోల! విధృతశర
జాల! శుభద! కరుణాలవాల! ఘన
నీల! నవ్య వనమాలికాభరణ! ॥ఏ॥
చరణము(లు)
రారా దేవాదిదేవ! రారా మహానుభావ!
రారా రాజీవనేత్రా! రఘువరపుత్రా!
సారతర సుధాపూర హృదయ పరి
వార జలధిగంభీర దనుజ సం
హార దశరథ కుమార బుధజన వి
హార సకలశృతిసార నాదుపై ॥ఏ॥
రాజాధిరాజ! మునిపూజితపాద! రవి
రాజలోచన! శరణ్య అతిలావణ్య!
రాజధరనుత! విరాజ తురగ! సుర
రాజవందిత పదాజ! జనక! దిన
రాజకోటి సమతేజ! దనుజగజ
రాజ నిచయ మృగరాజ! జలజముఖ! ॥ఏ॥
యాగరక్షణ! పరమ భాగవతార్చిత!
యోగీంద్ర సుహృద్భావిత! ఆద్యంతరహిత!
నాగశయన! వరనాగ వరద! పు
న్నాగ సుమధుర! సదాఘమోచన! స
దాగతిజ ధృతపదా! గమాంతరచర!
రాగ రహిత! శ్రీత్యాగరాజ సుత ॥ఏ॥
</pre>
ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం
1513
1529
2006-07-22T14:34:11Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం
రాగం: సారంగ
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఏహి త్రిజగదీశ! శంభో! మాం
పాహి పంచనదీశ ॥ఏహి॥
అను పల్లవి:
వాహినీశ రిపునుత శివ సాంబ
దేహి త్వదీయ కరాబ్జావలంబం ॥ఏహి॥
చరణము(లు)
గంగాధర ధీర నిర్జర రిపు - పుంగవ సంహార
మంగళకరపురభంగ విధృత సుకు
రం గాప్త హృదయాబ్జభృంగ శుభాంగ ॥ఏహి॥
వారనాజినచేల భవనీరధి తరణ సురపాల
క్రూర లోకభ్రసమీరణ శుభ్రశ
రీర మామకాఘహార పరాత్పర ॥ఏహి॥
రాజశేఖర కరుణాసాగర నగ రాజాత్మజా రమణ
రాజరాజ పరిపూజిత పద త్యాగ
రాజరాజ వృషరాజాధిరాజ ॥ఏహి॥
</pre>
ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై
1514
1530
2006-07-22T14:34:46Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై
రాగం: ముఖారి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఏలావరార మెత్తుకొంటివి ఏమికారణము రాముఁడై ఏ...
అనుపల్లవి:
ఆలము సేయుటకా అయోధ్య
పాలనఁ జేయుటకా ఓ రాఘవ ఏ...
చరణములు:
యోగులను జూచుటకా భవ
రోగులను బ్రోచుటకా శత
రాగరత్నమాలికలు రచించిన
త్యాగరాజునకు వర మొసంగుటకా ఏ...
</pre>
త్యాగరాజు కృతులు త
1515
1531
2006-07-23T11:46:02Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[తెరతీయగరాదా]]
తెరతీయగరాదా
1516
1533
2006-07-23T11:47:36Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
తెరతీయగరాదా లోని-
॥తెర॥
తిరుపతి వేంకటరమణ మచ్చరమను
॥తెర॥
పరమపురుష ధర్మాదిమోక్షముల
పారదోలుచున్నది నాలోని
॥తెర॥
ఇరవొందగ భుజియించు సమయమున
ఈగ తగులురీతి యున్నది
హరిద్యానము సేయువేళ చిత్తము
అంత్యజువాడకు బోయినట్లున్నది
।।తెర॥
మత్స్యము ఆకలిగొని గాలముచే
మగ్నమైన రీతి యున్నది
అచ్చమైన దీపసన్నిధిని మరు
గిడబడి చెఱచినట్లున్నది
॥తెర॥
వాగురయని తెలియక మృగ గణములు
వచ్చి తగులురీతి యున్నది
వేగమే నీ మతము ననుసరించిన
త్యాగరాజనుత మదమత్సరమను
॥తెర॥
చూడండి
#[[త్యాగరాజు]]
#[[పంచరత్న కృతులు]]
త్యాగరాజు కృతులు స
1517
1534
2006-07-23T11:49:42Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[సాధించెనా]]
సాధించెనా
1518
1535
2006-07-23T11:50:28Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
సాధించెనే అనునది [[త్యాగరాజు]] గారి [[పంచరత్న కృతు]]లలో మూడవది. దీనిని [[దేవముని]] [[నారదుల]]వారు [[త్యాగరాజు]]గారికి సంగిత రహశ్యాలను భోధించి, ఓ అద్భుత పుస్తకాన్ని ఇచ్చిన సంధర్బములో చెప్పినారు అని చెపుతారు.
ఆరభి - ఆది
సాధించెనే ఓ మనసా ॥ సాధించెనే॥
బోధించిన సన్మార్గ వచనముల
బొంకుజేసి తాబట్టిన పట్టు ॥సాధించెనే॥
సమయానికి తగు మాటలాడెనే ॥ సాధించెనే॥
దేవకీ వసుదేవుల నేగించినటు ॥సాధించెనే॥
రంగేశుడు సద్గంగా జనకుడు,
సంగీత సంప్రదాయకుడు, ॥సాధించెనే॥
గోపీజన మనోరథ మొసంగలేకనే
గేలియు జేసేవాడు ॥సాధించెనే॥
వనితల సదా సొక్కజేయుచును
మ్రొక్క జేసే పరమాత్ము డదియుగాక,
యశోదతనయుడంచు ముదంబునను
ముద్దుబెట్ట నవ్వుచుండు హరి ॥సాధించెనే॥
పరమ భక్తవత్సలుడు
సగుణపారావారుండా జన్మ మ
నఘ డీ కలిబాధల దీర్చువా డనుచు
నే హృదంబుజమున జూచుచుండగ ॥సాధించెనే॥
హరే! రామచంద్ర రఘుకులేశ మృదుసుభాష
శేషశయన పరనారీ సోదరాజ విరాజ తురగ రాజ
రాజనుత నిరామయాప ఘన సరసీరుహదశాక్ష
యనుచు వేడుకొన్నను తా బ్రోవకను ॥సాధించెనే॥
శ్రీ వేంకటేశ సుప్రకాశ సర్వోన్నత సజ్జసమానస
నికేతన కనకాంబరధర లసన్మకుట కుందల విరాజిత
హరేయనుచు నే పొగడగా త్యాగరాజగేయుడు
మానవేంద్రుడయిన రామచంద్రుడు ॥హరే॥
సమయానికి తగుమాటలాడెనె సద్భక్తులనడతలిట్లనెనే
ఆ మరికగా నా పూజ కొనెనే అలుగవద్దనెనే
విముఖులతో జేరబోకుమనెనే, వెతగల్గిన తాళుకొమ్మనెనే
దమశమాది సుఖదాయకుడగు
శ్రీ త్యాగరాజ సుతుడు చెంతరాకనే ॥సాధించెనే॥
గబ్బిలం వ్యాఖ్యానం - కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
1519
1536
2006-07-23T21:41:52Z
వైఙాసత్య
5
== జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (ఒకటి)==
- డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
"తనకీ, ప్రపంచానికీ, సామరస్యం కుదిరిందాకా కవి చేసే అంతర్, బహిర్ యుద్ధారావమే కవిత్వం"
- [[చలం]] ([[శ్రీశ్రీ]] - [[మహాప్రస్థానం]] - ''యోగ్యతా పత్రం'' లో)
[[వినుకొండ]] పొలిమేరలను దాటి, వినువీధి అంచులను తాకటానికి ఉద్యమించిన విశ్వనరుడుగా, వీను మిగిలిన కవివరుడుగా తెలుగు సాహితీ ప్రపంచంలో పేరు ప్రతిష్టలను పొందిన కవి [[గుర్రం జాషువా]] ([[1895]]-[[1971]]) సామాజిక చైతన్యంతో విశ్వజనీనతను జోడించి, కారుణ్యం, మానవీయ విలువలను ఆవేదనను ఆవిష్కరించిన జాషువా పద్యకృతి 'గబ్బిలం''
జీవిత కృతి - 'గబ్బిలం'
కవి శక్రేశుడు గండపెండెరములన్ గాంగేయ తీర్థంబులన్
వివిధోపాయన సత్కృతుల్ గొనిన గాంధీ శాంతి సిద్ధాంత మా
ర్థవ మార్గటుడు గబ్బిలంబులకు దౌత్యంబుల్ ప్రబోధించు మా
నవతా స్రష్టన్ నవ్యభావ చతురుండన్ జాషువాభిఖ్యుడన్
జాషువా తన గురించి చెప్పుకున్న పద్యమిది. కవులు, రచయితలు తాము ఎన్ని రచనలు చేసినా, వాటిలో తమకు నచ్చిందీ, ప్రజలు మెచ్చిందీ, ఆ కవికి లేక రచయితకు కీర్తి ప్రతిష్టలు గడించి పెట్టిందీ అయిన రచన సాధారణంగా ఒకటో, రెండో ఉంటాయి. అలాంటి రచనల్నే 'జీవితం కృతులు' (Life Works) అని అంటాం. ఆ కవి భావనా సర్వస్వం, కవితా శిల్ప సౌందర్యం సమస్తం, గుత్తుకు కొన్న కావ్యం అదే అయి వుంటుంది. జాషువా ఇంచుమించు ముప్ఫై పై చిలుకు గ్రంథాలు రచించాడు. ''సర్వ పండితామోదముగా రచియించితిని (వి) ముప్పది కావ్యములు'' (నా కథ-158). అయినా ఆయన ఆమరణాంతం చెప్పుకున్న కావ్యం "గబ్బిలమే". ప్రజలు మెచ్చి ప్రశంసించిందీ "గబ్బిలాన్నే". అందువల్లే, 'గబ్బిలం' జాషువ జీవిత కృతి. అంతేకాదు, ఆయన రచనలల్లోనే అది 'శిరశ్శేఖర కృతి' (Monumental work) కూడా! జాషువా మిగిలన రచనలన్నీ ఒక ఎత్తు 'గబ్బిలం' ఒక్కటీ ఒక ఎత్తు. జాషువా జీవత ప్రస్థానానికీ, సామాజిక దర్శనానికీ నిదర్శనంగా నిలిచేది ఈ 'గబ్బిలం' కావ్యం.
గబ్బిలం: ఖండకావ్యం
గురజాడ తో 'కావ్య ఖండిక' ల రచన ([[1910]]) ఆరంభమైనా, ఖండకావ్య ప్రక్రియ మాత్రం రాయప్రోలు సుబ్బారావుగారి చేతిలోనే మొలకెత్తింది. అది జాషువా చేతిలో పుష్పించి ఫలించింది. ఖండకావ్య రచనలో అఖండ ప్రతిభా సంపన్నుడు జాషువా। ఆయన ఖండకావ్యాలు అటు రాశిలోను, ఇటు వాసిలోను మిన్న అయినవే. [[ఫిరదౌసి]], [[గబ్బిలం]], [[కాందిశీకుడు]], [[ముంతాజమహలు]], [[నేతాజీ]], [[ముసాఫరులు]] మొదలైన ఖండకావ్య రచనలతో పాఠకలోక ప్రాచుర్యాన్ని చూరగొన్న కవి జాషువా. వీటిల్లో "గబ్బిలం" రెండు భాగాలున్న ఖండకావ్యం. మొదటి భాగంలో సుమారు 117 పద్యాలు, రెండవ భాగంలో 142 - మొత్తం 259 పద్యాలున్న గబ్బిలాన్ని లఘుప్రబంధం అనవచ్చు. మొదటి భాగం [[1941]] లోను, రెండవ భాగం [[1946]] లోను రచించబడ్డాయి.
"గబ్బిలం"- స్వీయచరిత్ర నివేదనాత్మకం
"Best poetry is always autobiographical"(ఉత్తమ కవిత ఎప్పుడూ స్వీయ చరిత్ర నివేదనాత్మకమే) అని అంటాడొక అంగ్ల విమర్శకుడు. దానికి అక్షర సాక్ష్యం గబ్బిలం.
కుల మత విద్వేషంబుల్
తలసూపని తావులే కళారాజ్యంబుల్
కళ లాయుష్మంతములై
యలరారెడు నెలవు స్వర్గమగు చెలికాడా!
నా కథ 1-127)
కళాకారులందరిదీ ఒకే జాతి, ఒకే మతం, ఒకే కులం. ఆ విశాల దృక్పథం లోపిస్తే కళలు బతకవు. ఒక వేళ బతికినా బట్టకట్టవు। జాషువా చిన్నతనం నుంచి అటు వ్యక్తిగా, ఇటు కళావేత్తగా కుల వివక్షతకు నలిగిపోయాడు. 'నా కథ'లోన 'వ్యధా ఘట్టములు' ఆ గుండెకోతకు, ఆ ఆవేదనకు అక్షర రూపాలు. "లోకం నా వంక కోరగా, వారగా చూచింది, అనాదరించింది, అసత్కరించింది, సత్కరించింది, దూరపర్చించి, చేరదీసింది." (నా కథ - ఒక మాట). జాషువా జీవిత ప్రస్థానాన్ని ఈ మాటలు తెలియచేస్తాయి. అయన కవితా సృష్టికి ఇదే ప్రత్యక్ష్య నేపథ్యం.
ఒక రోజు బాల జాషువా వినుకొండ వీధిలో వెళుతుండగా అగ్రవర్ణానికి చెందిన మరో బాలుడూ ఆ వీధినే పోతూ "నాను తాకకు, దూరంగా పో!" అని ఈసడించుకున్నాడట. ఆ అవమానాన్ని భరించలేక తన ఆవేదనను తల్లిముందు తోడుకున్నాడు. తల్లి బాలుని కన్నీరు తుడిచింది. తన కళ్ళలో నీళ్ళుబుకుతున్నా తమాయించుకుంది. ఆ పిల్లవాడే మరికించెం ఎదిగి కవిత లల్లటం మొదలు పెట్టాడు. బాలకవిగా తాను 'వ్రాసిన వ్రాతలు గని సెహబాసను వాడొకడు లేక వ్యధ'కు గురి కావలసి వచ్చింది. దానికి తోడు, 'వాదన చేసి కాదనెడి పాటి సమర్థత' లేని చిన్ననాడు తన ఊళ్ళోని వైష్ణవ పూజారి 'ఇతర జాతులు కైతలల్ల రాద'ని 'పురాణ యుగధర్మ సూత్రాల'ను వల్లించి, జాషువా లేత మనసును గాయపరిచాడు. దీనిని మించి జాషువా హృదాయాన్ని కలచివేసిన సంఘటన మరొకటి ఆయన కవితా వ్యాసంగ ప్రారంభదినాలలోనే జరిగింది. తన ఆశుకవితా నైపుణ్యంతో ''కొప్పరపు సుబ్బారావు'' గారు వినుకొండలో జరిగిన ఒక సభలో ప్రజలను ఉర్రూత లూగించారు. జాషువా ఆయన్ని అభినందిస్తూ పద్యాలు అప్పటికప్పుడు ఏవో గిలికాడు. వాటిని ఆయనకు అందజేయటానికి భపడుతూ, స్భాస్థలి దగ్గర తారట్లాడే జాషువాని ఆయన భ్రాహ్మణమిత్రుడొకడు వేదిక దగ్గరకు తీసుకువెళ్ళాడు. సుబ్బారావుగారు పద్యాలు తేసుకొని చదివి, సహృదయంతో బాలకవిని అభినందించారు. సభలో 'గుభగుభలు' బయలుదేరాయి. 'అభాగ్యుడీ నిమ్నజుడు సభలోని కెట్టు జొరబడెన'ని పదిమందీ ఉద్దతులై లేచిపోయారు.
అలనాడు భారత కాలంలో అస్త్రవిద్యా ప్రదర్శ్నలో కర్ణుడికి జరిగిన అవమానమే తిరిగి ఆనా జాషువాకి జరిగింది. ఆ రోజంత ఇక ఇల్లుదాటి బైటికి రాకుండా, భోజనం చేయకుండా, తనలో తానే ఏద్చుకుంటూ దుఃఖంలో తలమున్కలై పొద్దుపుచ్చాడట. ఇలాంటి సన్నివేశాలా నెన్నింటినో ఆయన కవిగా నిలదొక్కుకునే రోజులలో ఎదుర్కొన్నాడు. "కుల భేదశానికి నువ్ మెదలెడు దేశమిద్ది నిను మిచ్చదు, మెచ్చిన మెచ్చకున్న శారద నిను మెచ్చె మానకుము ప్రాప్త కవిత్వ పరిశ్రమంబులున్" (నా కథ)- అని జాషువా భుజం తట్టి కందుకూరి వీరేశలింగంగారు అన్న మాటలు జాషువాకు అదర్శాలయ్యాయి.
చక్కని కవితకు కులమే
యెక్కువ తక్కువలు నిర్ణయించినచో నిం
కెక్కడి ధర్మము తల్లీ?
దిక్కుం జరవేదికా ప్రతిష్టిత గాత్రీ
(ఖం.కా.భాగం-2, సందే)
అలాగే [[1933]]-[[1934|34]] సం ల ప్రాంతంలో ఒకనాడు జాషువా [[వెంకటగిరి]] రాజైన యాచేంద్రభూపతిని సందర్శించటానికి రైల్లో వెళ్తున్నాడు. రైల్లో పరిచయమైన వ్యక్తి జాషువా కవి అని తెలుసుకొని అయన కవితలు విని ఎంతో సంతోషించాడు, జాషువాను ఎంతగానో అభినందించాడు. ఇంతలో ప్రసంగం కులంమీదకు మళ్లింది. జాషువాని ఆయన 'మీదే కుల'మని ప్రశ్నించాడు. జాషువా చెప్పాడు, అంతే అప్పటి వరకు జాషువాని పొడిగిన వ్యక్తే చివాలున లేచి వెళ్లిపోయాడు. గుండెను పిండే ఈ సంఘతననే జాషువా రాజుగారికి ఇలా చెప్పుకొని వాపోయాడు.
నా కవితావధూటి వదనంబు నెగాదిగ జూచి రూప రే
ఖా కమనీయ వైఖరులు గాంచి 'భళిభళి'! యన్నవాడె మీ
దే కులమన్న ప్రశ్న వెలయించి చివాలున లేచిపోవుచో
బాకున గ్రుమ్మినట్లగును పార్థివచంద్ర! వచింప సిగ్గగున్
(ఖం.కా.భాగం-2)
ఇలాంటి సన్నివేశాలకు జాషువా జీవితంలో కొదవలేదు. అంతేకాదు, అన్నింటి కంటే విచిత్రమైంది - అటు క్రస్తవ సోదరులచేత విలివేయబడ్డడు. ఇటూ సవర్ణ హిందువుల చేత ఈసడింపబడ్డాడు. ఇంటి నుండి తరిమివేయబడ్డాడు. ఇదంతా కేవలం 'కులం కుట్రే'! కవిగా ఆయన లబ్దప్రతిష్టుడైన తర్వాత కూడా సభల్లో, సన్మానాల్లో ఈయన గురించి ప్రసంగించే వక్తలు 'పంచమ జాతిలో పుట్టి ఇంత గొప్పకవిగా రాణించినవాడు' అని అంటుంటే జాషువా గుండెలు అవిసిపోయేవి. 'నన్ను జాషువాగా ఇందుకు గుర్తించరు?' అని ఆయన అంటుండేవారట. ఇలా ఆయన జీవితంలో కుల ప్రాతిపదిక మీద ఎన్ని దూషణాల్ని, తిరస్కారాల్ని ఎదుర్కొన్నా, వాటిని లెక్కచేయలేదు। ఆత్మవిశ్వాసంతో ఎదుర్కొన్నాడు.
గవ్వకు సాటిరాని పలుగాకుల మూక లసూయ చేత న
న్నెవ్వెధి దూఱినన్ ననువరించిన శారద లేచిపోవునే
యవ్వసుధా స్థలిం బొడమరే రసలుబ్ధులు ఘంట మూనెదన్
రవ్వలు రాల్చెదన్ గరగరల్ సవరించెద నాంధ్ర వాణికిన్
(నా కథ)
ఇలాంటి విశ్వాసంతో, మొక్కవోని ధైర్యంతో జాషువా తనను ఈసడించిన సమాజానికి ఎదురొడ్డి కవితలు రచించాడు. "విశ్వమానవ సౌభాతృత్వం, నిర్మత, నిర్జాతి సంఘం నా ఆదర్శం. ఒక జాతికి మతానికి చిందిన కవిత్వాలు మంచివి కావు. అవి కవిత్వాలు కావు, అలాటివి వీలునామా కవిత్వాలంటాను. నా భావం సామాన్యులకు అందివ్వడానికి ప్రయత్నించాను. గహన సంచారంలేని కవిత్వం నా లక్ష్యం" అది జాషువా వెల్లడించాదు. ఈ ఆదర్శంతోనే ఆయన తన కావ్యాలన్నీ రాశాడు. ముఖ్యంగా 'గబ్బిలం' కావ్యం. అవి ఆయన నిరాశ్రయుడిగా గుంటూరులో కాలం గడుపుతున్న రోజులు. ఒక పాడుబడిన ఇల్లు దొరికింది, అదీ స్మశానానికి పక్కనే. గబ్బిలాలకు ఆటపట్టయింది ఆ ఇల్లు. రాత్రిళ్ళు చిన్న ఆముదపు దీపం. ఆ అంధకారంలో ఆయనకి గబ్బిలాలే నేస్తాలు.
ముక్కు మొగమున్న చీకటి ముద్దవోలె
విహరణము సేయసాగె గబ్బిలమొకండు
దాని పక్షాని లంబున వాని చిన్ని
యాముదపు దేపమల్లన నారిపోయె
ఓ వైపు ఆత్మవ్యధ, మరోవైపు కటిక చీకటి. ఇంకో ప్రక్క గబ్బిలాల సంచారం. ఆ విపత్కర పరిస్థితిలో, ఆ ఆవేదనలో రూపుదిద్దుకొన్న ఆలోచనాధార ఫలితమే 'గబ్బిలం' కావ్యం. జాషువా జీవితానుభవ దృశ్యాలే 'గబ్బిలం' రచనకు ప్రత్యక్ష హేతువులు. అందువల్లే 'గబ్బిలం' లోని ప్రతి పద్యంలోనూ ఆత్మీయతా స్పర్శ తొణికిసలాడుతుంటుంది. జాషువా తన వైయక్తిక బాధని, తన జాతి జనుల సమిష్టి బాధని ప్రత్యేకించి పలికినా, అది సాధారణీకరణాన్ని పొందింది. సర్వపాథక సమాదరణాన్ని ప్రోది చేసుకుంది. తనకీ సమాజానికీ సామరస్యం కుదరలేదు. అంతర్భాహ్య సంఘర్షణల నుంచి కావ్యం ఆవిర్భవించింది. 'కవిత్వానికి బధ పర్యాయ పద'మంటారు. ఆ బాధ నుంచి విముక్తి చెందటానికే జాషువా గబ్బిలాన్ని కూర్చాడు.
'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు
== జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (రెండు)==
- డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
కాలం కంటే రెండడుగులు ముందే!
ఆంధ్ర సాహిత్య వికాసాన్ని ఒకసారి పునఃపరిశీలిస్తే - ఆడది లేకపోతే కృతికి అందం లేదనే భావంతో ధనతృష్ణ వెంటాడగా బృహన్నల వర్గం సంతోషం కోసం ప్రబంధ కవులు అనుత్తమ ప్రణయబంధుర కావ్యాలు రచించటం కన్పిస్తుంది. కవిత చచ్చుదైనా కథ ప్రసిద్ధమైనదైతే కవికి కొంతకీర్తి గలుగవచ్చు. అలాంటి కవిత్వం నెలలు తక్కువైనా బలమైన తిండితో బ్రతికే పాపలాంటిది. "ప్రభువుల పెండ్లి పేరంటాలకు కొంతకాలం ఖర్చయింది. ఆ తరువాత రాణివాసాల్లోని విరహ వేదనల్ని రచ్చకీడ్చింది. అనంతరం అంగాంగ వర్ణనలతో యువతకు ఉచ్చులు వేసింది. 'పాడిన రామకథే మరలపాడి' ఆర్తులను అనాదరిస్తూ-భువన హితాన్ని కోరవలసిన కళాశక్తి స్వార్థ జడదిన ఊరవేయబడింది' అంటాడు జాషువా. ఇదీ మన సంచిత ధన సంపద. ఇక ఆధునిక యుగం.
[[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] భావకవితా యుగంలో కలం బట్టిన కవ. "దిగిరాను దిగిరాను భువినుండి దివికి" "నా ఇచ్ఛయేగాక నాకేటి విరవు" అని కంత నగరాల (ivory towers) ల్లో విహరిస్తూ ఊహాప్రేయసి మీద గేయాలల్లూతూ, ఆ విరహంలో తలమున్కలై "మనసారగా ఏడ్వనీరు నన్ను" అంటూ భావుకవులంతా ఎవరికి వారు యధాశక్తి రోదిస్తున్న కాలమది. అయితే జాషువా భువిని వీడలేదు, దివిలో కాపురం పెట్టనూ లేదు.
పూదోటల మద భంభర
నాదముల విలాసవతుల నడబెడగుల నా
హ్లాదించు కవులకీ నిరు
పేదల ఆక్రందనములు వీనుల బడునా!
(ముసాఫరులు)
అని సమకాలీన భావ కవులను నిరసించాడు. అందుకే భావ కవుల కంటే అభ్యుదయ కవులే ఈయనకు ప్రీతి పాత్రులయ్యారు. వర్గ సంఘర్షణ, ఆర్థిక వ్యత్యాసాల నిర్మూలనం, దోపిడీ వర్గాలపై తిరుగుబాటు, సమ సమాజ నిర్మాణ, సమర విముఖత, శాంతిప్రియత వంటి అభ్యుదయ కవితా లక్షణాలు జాషువా కవితల్లో చోటుచేసుకున్నాయి.
మా కవు లాలపింతురు సమంచిత నవ్యయుగో చితంబులై
యాకటి చిచ్చు లార్చు హృదయ ప్రీతి దారి దయాకధాంశముల్
(కాందిశీకుడు)
ఈ అభ్యుదయ దృక్పథమే జాశువాచేత "గబ్బిలం" రాయించింది. దళిత వేదనకు అక్షరాకృతి నిప్పించించి। అసలు "గబ్బిలం" ఇతివృత్తమే అభ్యుదయాంశతో ముడిపడినటువంటిది. భరతమాతకు కడగొట్టు బిడ్డడైన ఒక అరుంధతీ సుతుడు-సమాజంలో పాతుకుపోయిన అంటరాని తనాన్ని, వర్ణ వ్యవస్థలోని క్రూరత్వాన్ని-తన సందేశంగా శివునికి గబ్బిలం ద్వారా విన్నవించుకోవటం ఈ కావ్యేతివృత్తం. రెండు భాగాలుగా సాగిన ఈ కావ్యం తొలి భాగంలో అరుంధతీ సుతుడు తన దైన్యాన్ని విన్నవించుకుంటాడు. సామాజికంగా అనుభవిస్తున్న నిరసనను వ్యక్తం చేస్తాడు. ఆపై గబ్బిలానికి మార్గనిర్దేషం చేస్తాడు. గబ్బిలం విశ్వానాధుని దగ్గరకు పయనమై వెళుతుంది. ఇది ప్రథమ భాగం.
తర్వాత కొన్నాళ్ళకు గబ్బిలం మరలా కనిపిస్తుంది. వెళ్లిన పని "పండే"నని చెప్తుంది. మరలా పంచముడు తన గోడు వినిపించుకొంటాడు. భారత జాతి అనైక్యత, కుల, మతభేదాలు, స్వీయకులంలోని వైరుధ్యాలు, మూఢాచారాలు, దేశాభిమానం రెండవ భాగంలోని అంశాలు. వస్తుభావాల విషయంలో సమకాలీన కవుల కంటే ఒకడుగు ముందుకువేసి, దళీత కవిత్వానికి తెలుగులో బీజం వేశాడు. ఈనాటీ 'దళిత కవితావాదకవు'లనీకులు కంటే జాషువా నిర్భయంగా, బలంగా, సూటిగా కవితను చెప్పాడు. కాబట్టే తెలుగు దళిత కవిత్వానికి "ఆది కవి" జాషువా. ఆయన "గబ్బిలం" కళిత కవితా మేనిఫెస్టో.
'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు
== జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (మూడు)==
- డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
గబ్బిలం - ప్రతీక కావ్యం
'గబ్బిలం ' ప్రతీక కావ్యం (Symbolic poem). "కాళిదాసుని మేఘసందేశము మనస్సులో నుంచుకొని నేనీ కావ్యమును రచించితిని. గ్రంథ నామము గబ్బిలము. శ్రోతలకిది కటువుగా దోపవచ్చును. కాని యందలి కథా నాయకుడు ప్రణయ సందేశము నంపును. ఇత డంపునది తుక తుక నుడుకు నశ్రు సందేశము. అతని శిక్షా కాలపరిమితి యొక సంవత్సరము. ఇతని శిక్ష ఆజన్మాంతము, తర తరములు. దీని కవధి లేదు. అతడు మన్మధాగ్ని తప్తుడు, ఇతడు క్షుధాగ్ని పీడితుడు. ఇరువురిలో నితడు దయనీయుడు".
"గబ్బిలం" పీఠిక(విజ్ఞప్తి) లో [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] రాసిన మాటలివి. కవ మాటల్ని బట్టి, ఇతివృత్త నిర్వహణాన్ని బట్టి ఇది కాళిదాసు మేఘసందేశానికి అనుసరణ కావ్యమని స్పష్టమవుతుంది. అంటే సందేశ కావ్యం అన్నమాట. అక్కడ మేఘడు సందేశహరుడు. ఇక్కడ గబ్బిలం సందేశ హరిణి. ఇది సందేశ కావ్యమే అయినా, దీనిలో ప్రతీకవాద కవితా తత్త్వచ్చాయలు పుష్కలంగా వున్నాయి. 'గబ్బిలం' అరుంధతీ సుతునికి ప్రతీక. "పామునకు పాలు, చీమకు పంచదార" పోసి పోషించే హైందవ సమాజంలో గబ్బిలం మాత్రం ఒక "అపశకున పక్షి"గా పరిగణింపబడుతోంది. "మృగ పక్షిత్వ విచిత్ర ధర్మముక మూర్తిన్ని దాల్చియున్నట్టి నీ మోముంజూడదు లోకము" అని జాషువానే "ప్రాత పట్టింపు"లను ప్రస్తావించాడు. గబ్బిలాన్ని "వెలివేయబడిన" ప్రాణిగ ఇతర జాతులు కూడా గుర్తిస్తున్నాయి.ఈ లోక రీతిని పాటించే గబ్బిలాన్ని అరుంధతీ సుతుడికి ప్రతీకగా గ్రహించాడు జాషువా. అది విలుగు చూడాలేదు, పంచముల జీవితాల్లో వెలుగు లేదు. వారి చీకటి బతుకుల కది ఒక సంకేతం. వారి దైన్యానికీ, దయనీయతకీ గబ్బిలం తిరుగులేని ప్రతీక. సామాజిక దురన్యాయానికి బలై, సవర్ణ హిందువుల చేత వెలివేయబడిన పంచముని ఆక్రందన గబ్బిలం కావ్యానికి ఆయువు పట్టు.
తిరిపపు దమ్మిడీ తనివి దీపముగా వెలిగించి, దీపమే
యెరుగని నా కుటీరమున నృత్యమొనర్చు మహాపిశాచి, చిం
పిరితల చిక్కులమ్మ, తరి బీయతు జేసెడి నన్ను, భూమికిన్
బరువుగ గబ్బిలాయిగ! తృణంబుగ! జుల్కనగ! హుళక్కిగా
సమకాలీన సామాజిక దర్పణం
ఒక కవి కవితాస్థాయిని చైతన్యాన్ని అతడు ఎంచుకొన్న వస్తువు, భావజాలం, అభివ్యక్తి నిర్దేశిస్తాయి। ఒక బలమైన సామాజిక భూమిక లేకపోతే, ఎంత గొప్ప కవిత్వం రాసినా అది నేల విడిచిన సామే అవుతుంది.
రచయిత మౌలికంగా సంఘజీవి. కాబట్టి అతని ఆలోచన ఎంత స్వతంత్రించినా, అది సంఘికమైనదే అవుతుంది. సమాజంలోని ఏ చలనానికైనా అప్రమత్తుడైన ఏ రచయిత (conscious writer) అయినా స్పందిస్తాడని చెప్పడం పరిపాటి. అలా నూటికి నూరుపాళ్ళు స్పందించి, కవిత లల్లినవాడు జాషువా। ఆయన గబ్బిలం సమాజంలో పుట్టింది। సమాజాన్ని ఎత్తి చూపింది. సామాజిక అసమానతలని చీల్చి చెండాడింది. మానవతకు అర్థం చాటి చెప్పింది.
జాషువా పుట్టే నాటికి([[1895]]) భారతదేశం బానిసత్వంలో మగ్గుతోంది. బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదం బలం పుంజుకొంటోంది. ఆనాడు దేశం పరాయి పరిపాలనలో మగ్గడం అలా ఉండగా, సమాజం భయంకరమైన రుగ్మతులతో లుక లుక లాడిపోతూ వుంది.
స్వపరిపాల మన్న శబ్దంబు దేశంబు
వీనుల విందుగా వినకముందు
ఘన దురాచార సాగర మగ్నమై ప్రజా
బాహుళ్య మొడ్డున పడకముందు
కొలత గింజల శాసనంబులకు విరచి
కొట్లలో పంట తలదాచుకొనకముందు
ప్రభవ మందితి
అని జాషువా స్వీయచరత్ర "నా కథ"లో చెప్పుకున్నాడు. బాల్యం నుంచే బ్రిటిశ్ పెత్తందారి తనాన్ని నిరసించాడు.
సహింపదయ్యె శైశవమందె నా చిన్ని
చిత్తంబు తెలవారి పెత్తనంబు
అన్నాడు. తండ్రి "బాప్టిజాన్ని" (Baptism) పొంది తెల్లవారి దగ్గర పనిచేయటాన్ని జీర్ణించుకోలేకపోయాడు.
తానము నంది క్రైస్తవ మతంబున జేరి కులంబు గోత్రమున్
మానిన వెర్రిగొల్లడ వమాయక మూత్రివి॥॥।
జాషువాలోని ఈ దేశాభిమానం "గబ్బిలం" ద్వితీయ భాగంలో ప్రస్ఫుటమౌతుంది. ఈ భాగ రచనాకాలం నాటికి - "గాంధీ ఉద్యమం చేత సీమగడ్డకు కన్నులు చెమ్మగిల్లాయి, ముతక వస్త్రానికి మర్యాద పొటమరించింది. వడకు నూలు పగ్గాలు పేనించి వేటగాడు ఉచ్చులె వేశాడు. స్వరాజ్యమనే సింహరాజు అందులో చిక్కుకుంటాడే లేక తప్పించుకుంటాడో" అని సాలోచనగా అంటాడు. దీన్లో కూడా తన వ్యధని పలుకుతాడు.
జాతీయోద్యమ యుద్ధరంగ మహితోత్సాహ ప్రతిద్వానముల్
కూలీల్ బెట్టుచు నాల్గు జాతులకు గగ్గుర్పాటు గల్పించెడిన్
స్వాతంత్ర్యంబను స్వర్గసౌఖ్యమున మా భాగంబు మాకిత్తురో
ఖాతాలేదని త్రోసిపుచ్చెదరో! వక్కాణింపవే చెల్లెలా!
మెత్తని అధిక్షేపంతో హృదయానికి హత్తుకొనేటాట్లు చెప్పటం జాషువా కలం సొత్తూ. ఆయన అచ్చమైన గాంధేయవాది. కాబట్టే -
నిమ్నజాతుల కన్నీటి నీరదములు
పిడుగులై దేశమును కాల్చివేయు ననుచు
రాట్నమును దుడ్డుకర్ర కరానబూని
దెసల దోచె గుజరాతు ముసలి సెట్టి
అంటాడు. ఇలా దేశస్థితిని తెలియజేస్తూనే ప్రసక్తానుప్రసక్తంగా సామాజిక పరిస్థితిని వివరించాడు.
ఇక "గబ్బిలం" కావ్యానికి ప్రాణవాయువు సమకాలీన సంఘిక దుస్థితి. అనాది కాలం నుంచి మనిషికీ మనిషికీ మధ్య అడ్డుగోడలు పెట్టి, మానవతను మటుమాయం చేసిన వర్ణవ్యవస్థ "వేయి పడగ"లై విజృంభిస్తున్న కాలం అది. కులం, సంపద- వ్యక్తి సాంఘిక ప్రతిపత్తికి కొలబద్దలై మన్నుతున్న రోజులవి. "భారత వీరుడు" ఆ రెంటిని హరించి పంచముని పిప్పిచేస్తున్న దుర్భరస్థితి అది. ఎవరైతే తనను నిరాదరణకు గురిచేస్తున్నారో వారి "పాదము కందకుండ" చెప్పులు కుట్టి జీవనము సాగిస్తున్నాడు అరుంధతీ సుతుడు. అటువంటి వాని సేవకు భారతావని 'అప్పు పడ్డది'
వాడు చెమటోడ్చి ప్రపంచమునకు
భోజనము పెట్టు, వానికి భుక్తిలేదు
ఇదీ వాని స్థితి. అస్పృశ్యులు పండించే ధాన్యాన్ని ఆలయాలలో దేవునికి నైవేద్యంగా సమర్పిస్తున్నారు. కానీ ఆ ధాన్యం పండించే వారికి మాత్రం ఆలయ ప్రవేశం లేదు. వ్యక్తి స్వేచ్చనూ, మానవతా విలువల్ని నాశనం చేస్తున్న మనిషికీ మనిషికీ అగాధాన్ని సృష్టిస్తున్న వర్ణవ్యవస్థ మీద ధ్వజమెత్తి సమతా సిద్ధాంతాన్ని ప్రబోధించాడు జాషువా.
'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు
-
==జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (నాలుగు)==
- డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
ముసలివాడైన బ్రహ్మకు పుట్టినారు
నలువురు కుమారులనుట విన్నాముగాని
పసరము కన్న హీను డభాగ్యుడైన
యైదవ కులస్థు డెవరమ్మా! సవిత్రి
అసలే చాతుర్వర్ణ వ్యవస్థ. అందులో మరలా అయిదవ కులమని ఇంకో కుల మేమిటి? దీన్ని ఎవరు సృష్టించారు. సమాధానం లేనివి కావు ఈ ప్రశ్నలు. మన దేశంలోనే కాదు. ఇతర దేశాల్లో కూడా వర్ణ వైషమ్యాలు లేకపోలేదు. అయితే హైందవ సమాజంలో ఈ కులాల వ్యవస్థ "నిచ్చెన మెట్లు పద్ధతి" (Graded System)లో ఉండి - ఒక కులం అగ్రవర్ణం, మరో వర్ణం అథమ వర్ణం అని వరుసగా నిర్ణయించి ఆ చట్రంలో తరతరాలుగా మార్మికంగా, విరాటంకంగా దోపిడీ సాగిస్తున్న వాళ్ళని నిలదీస్తాడు [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]].
ఆ అభాగ్యుని రక్తంబు నాహరించి
యినుపగజ్జెల తల్లి జీవనము సేయు!
గసరి బుసకొట్టు నాతని గాలిసోక
నాల్గు పడగల హైందవ నాగరాజు
పాములకు గాలి ఆహారం అనేది జశ్రుతి. బ్రాహ్మణ, క్షత్రియ, వైశ్య, శూద్ర వర్ణములనే నాలుగు వర్ణాలను పడగలుగా కల్గిన హైందవ నాగరాజు, తాను వాయుభక్షకుడే అయినా - పంచముని గాలి సోకితే చాలట! కసరి బుసకొడతాడట. రేయింబవళ్ళు రెక్కలు ముక్కలు చేసికొని, తమ అభ్యున్నతికి ఈ పంచముడైతే శ్రమిస్తున్నాడో, అతన్ని దరిచేరనీయకపోవటం, అస్పృస్యత సాకుతో దూరం చేయటం జాషువా హృదయాన్ని కలచివేశాయి. గుండె కుతకుతలాడింది. ఆ అగ్నిపర్వతం నుంచి వెలువడిన లావానే 'గబ్బిలం' కావ్యం.
కర్మ సిద్ధాంతమున నోరు కట్టివేసి
స్వార్థలోలురు నా భుక్తిననుభవింత్రు
కర్మమన నేమొ, దానికీ కక్షయేమొ
ఈశ్వరుని చేత ఋజువు చేయింపవమ్మ!
అని గబ్బిలాన్ని కోరుతాడు। హేతువాది, వాస్తవికతావాది అయిన జాషువా ప్రశ్న ఇది. ఔషధంలేని అస్పృశ్యతా జాడ్యానికి వ్యతిరేకంగా జాషువా సంధించి విడిచిన నిశిత బాణం ఇది. ఆయన ఆర్థిక చైతన్యానికీ, తాత్త్విక చైతన్యానికీ నిదర్శనాలు ఈ పంక్తులు. "సహజమైన ప్రకృతి సౌఖ్యంబు నొక వ్యక్తి దొంగిలించి మనుట దొసగు నాకు" అని దోపిడీ తత్వాన్ని సమాజిక అక్రమంగా గుర్తించిన జాషువా పతితులు, భ్రష్టులు, బాధాసర్ప దష్టులు అయిన పీడిత పంచమ జాతి పక్షపాతి.
ప్రతిమల పెండ్లి సేయుటకు వందలు వేలు వ్యయించుగాని దుః
ఖితమతులైన పేదల పకీరుల శూన్యములైన పాత్రలన్
మెదుకు విదల్పదీ భరత మేదిని ముప్పది మూడుకోట్లదే
వత లెగబడ్డ దేశమున భాగ్యవిహీతుల క్షుత్తులారునే
"వాని నిద్ధరించి భగవంతుడే లేడు మనుజుడెట్లు గనికరించు" అన్న అభిప్రాయాన్ని వ్యాఖ్యానిస్తున్నాయి పై పంక్తులు. గబ్బిలానికి మార్గనిర్దేశం చేసేటప్పుడు కూడా నీ ప్రయాణంలో సుడిగాడ్పులిదురైతే "నిలువవచ్చుం ధర్మసత్రాలలో పిడుగులు వడ్డ" అని చెబుతూ. ఎలాంటి ప్రాణాపాయ సమయంలోనైనా "ప్రవేశ యోగ్యతలు పాపిన్నాకు లేవచ్చటన్" అని "పులుగుంబుట్ర"కంటే హీనమైన పంచముని దుస్థితిని వ్యక్తీకరిస్తాడు. ఈ దేశంలో పషుపక్షాదులకున్న గౌరమన్నా పంచములకు లేదనటం జగమెరిగిన సత్యం.
వాని తలమీద బులిమిన పంకిలమును
గడిగి కరుణింప లేదయ్యె గగనగంగ
గంగ కల్మషహారిణి అంటారు. అ విషయంలో ఇక ఆకాశగంగ విషయం చెప్పనక్కరలేదు. మరి అలాంటి ఆకాశగంగ కూడా ఆ పంచముడి నెత్తిమీద హైందవ సమాజం పులిమిన బురదను కడిగి దయచూపలేదట. ఎంత అమానుషం! ఎంత క్రూరం!
ఈ వర్ణ వ్యవస్థలోని అక్రమాన్ని మరింత వ్యంగ్యంగా గబ్బిలంతో చెప్పే మాటల్లో చెబుతాడు.
ఆలయంబున నీవు వ్రేలాడు వేళ
శివుని చెవి నీకు గొంతచేరువుగ నుండు
మౌని ఖగరాజ్ఞి! పూజారిలేని వేళ
విన్నవింపుము నాదు జీవిత చరిత్ర!
దేవుడు కురుణించినా "పూజారి" వరమియ్యడనేది పాత బడ్ద సామెత. "అమ్మా! గబ్బిలమా? శివిడికి పంచముల ఆక్రందనలు విన్నవించే సమయంలో పూజారి గనక విన్నాడంటే నీకు "ప్రాయశ్చిత్తం" తప్పదు. అంతెందుకు, పూజారికి ఆ పరమ్ శివుడు కూడా భయపడతాడు. నీవు విన్నవించే విషయం పూజారికి తెలిసిందని ఆ దేవదేవుడికి తెలిస్తే 'అతడు కూడా' నీమీద కోపగిస్తాడమ్మా! కాబట్టి పూజారి విషయం జాగ్రత్తగా చూసుకో" అని హెచ్చరిస్తాడు. ఇలా ప్రతి పద్యంలో జాషువా పాఠకుల కళ్ళముందు ప్రత్యక్షమవుతాడు. సామాజిక రంగంలోనే కాదు కాళారంగంలో కూడా "పుట్టరాని చోట పుట్టిన" కారణంగా తరతరాలుగా జరుగుతున్న అన్యాయాన్ని ఎత్తిచూపుతాడు జాషువా.
ఎంత కోయిల పాట వ్యధ యయ్యెనో కదా!
చిక్కు చీకటి వనసీమలందు,
ఎన్ని విన్నెలవాగు లింకి పోయెనో కదా!
కటిక కొండల మీద మిటకరించి,
ఎన్ని కస్తూరి జింక లీడేరెనో కదా!
మురికి తిన్నెల మీద పరిమళించి,
ఎన్ని ముత్తెపురాలు భిన్నమయ్యెనో కదా!
పండిన వెదురు జొంపములలోన,
ఎంత గంధవహన మెంత తంగెటి జున్ను
ఎంత రత్నకాంతి ఎంత శాంతి
ప్రకృతి గర్భమందు! భగ్నమైపోయెనో
పుట్టరాని చోట పుట్టుకతన
'''కవికోకిల''' బిరుదాంకుతుడు జాషువా. ఆయన కవితా మాధుర్యాన్ని ఆస్వాదించిన వారే కోకిల 'పంచమ స్వరం'లో కూస్తుందని శ్లేషల్ని ఆశ్లేషించి, భాషా ప్రౌఢిమ ప్రదర్శించి, తమ అక్కసు చాటుకోలేదా? అయినా సాహితీ ప్రియుల హృదయ ఫలకల మీద తన ముద్రను భద్రపరుచుకొన్నాడనేది ఎవరూ కాదనలేని వాస్తవం. అయినా సృజనాత్మకత (creativity)కి కూడా కులమతాల మలాములంటించిన 'భారతీయత'కు మంగళహారతులు పట్టవలసిందే మరి!
'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు
==జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (ఐదు)==
- డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
అయితే ఇక్కడ చెప్పుకోవలసిన మరో విశేష లక్షణం జాషువాలో ఉంది. హైందవ సమాజంలోని దారుణమైన అస్పృశ్యతా సమస్యను చిత్రించిన [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] కవే పంచముల్లోని అంతర్భేదాల్ని ఎండాగడతాడు.
కలదమ్మా వ్రణమంటరానితన మాకర్ణింపు మీ ఇండియా
పొలమందుంగల మాలమాదిగలకున్ భూతేశుడే కాదు కృ
ష్ణులు, కృష్ణున్ని రసించు దైవములు క్రీస్తుల్, మస్తుగా బుట్టినన్
కలుపన్నేరరు రెండు జాతులను వక్కాణింప సిగ్గయ్యెడిన్
అని వ్యధ చెందుతాడు. అగ్ర వర్ణాల దౌష్ట్యాన్ని ఎంత నిర్భయంగా ఖండించాడో, అంతిమ వర్ణాల అజ్ఞానాన్ని అంత నిష్పాక్షికంగా నిరసించాడు జాషువా. ఒకవైపు స్వర్ణ హిందువుల దౌష్ట్యం పాము పడగలై బుసలు కొడుతుంటే, మాలలమనీ, మాదిగలమనీ 'ఐకమత్యాన్ని' మరచి కుమ్ములాటలో మునిగితేలే వారిని కలపటం ఎవరికీ సాధ్యం కాదని హెచ్చరిస్తాడు. అది నిజమే! కవి రాసిన అర్థశతాబ్దం తర్వాత కూడా ఆ స్థితిలో అడుగు ముందుకు వేయలేకపోవటానికి ఆత్మ విమర్శనం అవసరం కదా? కవ 'క్రాంరిదర్శి' అనటానికి వేరే నిదర్శనం కావాలా?
మత వైషమ్య నిరసనం, అస్పృశ్యతా నిరసనం, అంధ విశ్వాస నిరసనం, దారిద్ర నిరసనం అనే నాలుగు స్తంభాలపన జాషువా కవితా సౌధం నిలబడింది। ఆంతర్యాన్ని పరిశీలించటం, అసమానతను ప్రశ్నించడం, అన్యాయాన్ని ప్రతిఘటించడం - అయన కవిత్వానికి ఆయువు పట్టులు.
ముసుగులో గుద్దులాటలు పొసగవింక
హక్కు కలదయ్య ప్రశ్న సేయంగ నిన్ను!
అని సూటిగా భగవంతుణ్ణైనా ప్రశ్నిస్తాడు. ఈ చైతన్యంతో జాతి, మత, కుల శృంఖలాల్ని చేదించుకున్న జాషువా తాను "విశ్వనరుణ్ణి" అని ఉద్ఘాటిస్తాడు.
కులమతాలు గీచుకొన్న గీతల జొచ్చి
పంజరాన గట్టువడను నేను
నిఖిలలోకమెట్లు నిర్ణయించిన
నాకు తరుగులేదు విశ్వనరుడనేను
(ఖం.కా.భాగ।5.నేను)
కరుణ వీరరస కావ్యం:
అభ్యదయ కవిత్వంలో కరుణ వీరరసాలు సమ్యక్సమ్మేళనం చెంది కన్పిస్తాయి. భూత, వర్తమాన కాలాల్లోని సామాజిక అసమానతల్ని, దోపిడీని గుర్తించి, నిరూపించి, ఇప్పుడైనా వాస్తవాన్ని గ్రహించి, భవిష్యత్తులో ప్రగతి పథం వైపు - ఉన్న స్థితి నుండి ఉన్నత స్థితికి సాగిపొమ్మని చెబుతుంది, అభ్యదయ కవిత. స్థితి నిరూపణలో కరుణం, మార్గనిర్దేశంలో వీరం - ఈ రకం కవితల్లో ధ్వనిస్తాయి. జాషువా తన కవితల్లో కరుణ రసం లోంచి వీరరసాన్ని పొంగించాడు.
కరుణరస మొండె కఠిన రాక్షసముల్
హృదయములను గలచి ముదము గూర్చు
వేడి కంటె నీటి విలువ సహజమైన
చలువ లీను అశ్రువులకు లేదు
(ముసాఫర్లు)
జాషువా అక్షరాల్లో చిందే కన్నీళ్ళు అగ్నికణాలు. నిమ్నజాతుల కన్నీటి నీరదాలు పిడిగులై దేశాన్ని కాల్చివేస్తాయని నొక్కి వక్కాణించే విస్ఫులింగాలు. "తల వాక్రుచ్చగరాని నెత్తుటి సిరా"తో రాసిన గబ్బిలం 'ఇద్ద కరుణా పరిణద్దరస ప్రబంఢము"గా 'భాష్ఫ కణాభిరామము' గా రూపెత్తింది.
జనులం చీలిచి పిప్పిజేసెడు దురాచారంబులన్ గాల మ
ట్టని విద్యాబలమేల? విద్యయన మౌఢ్యవ్యాఘ్రి కింపైనచో
జనమా? మోసపు వ్రాతకోతలకు రక్షాబంధమా? ఎందుకీ
మనుజత్వంబు నొసంగలేని చదువుల్ మైరేయపుం మైకముల్
ఈ విధమైన భావచాలనం జాషువా కవిలోని ప్రతిఘటనాత్మక వైఖరిని పట్టి ఇవ్వటం లేదూ? 'ఉరము నిక్క గల్కి యుద్రేకమొదవించు నవ్యకవి'లాగా జాషువా విప్లవాన్ని ప్రకటించలేదు. సంయమనాన్ని ప్రకటించాడు.
ధర్మ సంస్థాపనార్థంబు ధరణిమీద
నవత రించెదననె నభవుని తండ్రి
మునువు జన్మించి నెత్తికెత్తినది లేదు
నేడు జన్మింపకున్న మునిగినది లేదు
అని ఖరాఖండిగ చెబుతాడు. శిష్ట రక్షణకు, దుష్ట శిక్షణకు యుగ యుగంలోనూ సంభవిస్తానన్న ఆ శ్రీమహావిష్ణువు తొమ్మిది అవతారాల్లో ఎంతమంది రాక్షసుల్ని సంహరించాడో కానీ, ఆ రాక్షసుల్ని మించిన అభినవ రాక్షసులు కులమతాలనే ఆయుధాలతో జనుల్ని పీల్చి పిప్పి చేస్తున్నారు. మరి వాళ్లని అంతం చేయటానికి ఆ శ్రీమహావిష్ణువు ఎప్పుడు పుడతాడో? అసలు పుడతాడా? పుట్టి ఒరగబెట్టింది ఇంతకు ముందులేదు. ఇక మీదట ఒరుగుతుందన్న నమ్మకం లేదు. అవకాశవాదులు తమ స్వార్థం కోసం కల్పించుకొన్నవే ఈ పురాణాలు, ఈ కథలు అని జాషువా తీర్పు.
'గబ్బిలం' కావ్యం పై రేడియో ప్రసంగం ఇక్కడ వినవచ్చు
==జాషువా ఆత్మకథాత్మక కావ్యం: ''గబ్బిలం'' (ఆరు)==
- డా, కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య
వైరుధ్యంలో వైశిష్ట్యం:
అభ్యుదయ కవితా తత్వాన్ని జీర్ణించుకొన్న [[గుర్రం జాషువా|జాషువా]] సమకాలీన అభ్యుదయ కవుల్లా గేయ చందస్సునూ, వచన కవితా రీతినీ చేపట్టలేదు. శిష్ట వ్యవహారికాన్ని స్వీకరించనూ లేదు. సరళ గ్రాంధికాన్ని, ప్రాచీన పద్య చందస్సునూ సమాశ్రయించాడు. అయినా కండగల పద్యరచన జాషువాది. సమకాలీన పద్యకవుల్లో జాషువు పద్యం పొందినంత నిస్తుల ప్రచారం మరేకవి పద్యం పొందలేదనటం అతిశయోక్తి కాదు! సహజోక్తే! పద్య శిల్పం జాషువాదే. అభ్యుదయ కవుల్లో [[శ్రీశ్రీ]] గేయానికి ఎంత ప్రచారం, ప్రాశస్త్యం తెచ్చాడో, జాషువా పద్యానికి అంతటి జవజీవాల్ని తెచ్చిపెట్టాడు.
కవిత్వానికి రూపం(form) కంటే వస్తువే ముఖ్యమని నిరూపించిన కవి జాషువా. వస్తువు(content) మారినపుడు రూపం కూడా మారటం సర్వసాధారణమైన సాహిత్య సూత్రం. అయిన ఆ సార్వత్రిక సూత్రాన్ని అధిగమించి కాలం పరీక్షల్లో నిలిచి గెలుపొందింది జాషువా పద్యం. పద్యం తెలుగువాడి సొంత సొత్తు. దాన్ని పసిగట్టి ప్రజల గుండెల్ని దోచుకున్నాడు. కాలానికి ఎదురొడ్డి నిలిచాడు. తన కవితను బ్రతికించుకున్నాడు. ఆయన పద్యంలోనే వ్రాశాడనీ, గ్రాంధిక భాష వాడాడనీ ఈ సహృదయ పాఠకుడు ఆయనకు దూరం కాలేదనటం వాస్తవం. చెప్పే విషయం చేవగలదై, చెప్పే విధానం జీవద్వంతమైతే పాఠకుడు ఎందుకు ఆదరించుడు? అవి రెండూ చేతగాని కవుల కావ్యాలు పేజీల లెక్కన కాదు. కేజీల లెక్కన మిగులుతాయి.
జాషువా - భవిష్యత్సమాజ దర్శనం:
"జీవితం నాకు ఎన్నో పాఠాలను నేర్పింది. నా గురువులు ఇద్దరు - పేదరికం, కులమత భేదం. ఒకటి నాకు సహనాన్ని నేర్పితే, రెండవది నాలో ఎదిరించే శక్తిని పెంచిందే గాని బానిసగా మాత్రం మార్చలేదు. దారిద్ర్యాన్ని, కులభేదాన్ని కుడా చీల్చి నేను మనిషిగా నిరూపించుకోదలిచాను. వాటిపై కత్తి కట్టాను. అయితే కత్తి నా కవిత. నా కవితకు సంఘంపై ద్వేషం లేదు. దాని విధానంపైనే నా ద్వేషం" (మా నాన్న।పు।10) - అన్నాడు జాషువా. అంటారానితనంలోని అవమానాన్ని, దారిద్ర్యంలోని బాధను తాను స్వయంగా అనుభవించాడు. తన తోటి సోదరులు, బంధువులు జీర్ణ కుటీరాలలో వుంటూ రోజుకూలిపై అర్థాకలితో మాడుతూ బ్రతక లేక బ్రతికే వారి బాధలను, జీవిత గాధలను ప్రత్యక్షంగా చూశాడు. దానికి రూపకల్పనే 'గబ్బిలం'.
తెలివికి కలిమిలేములతో నిమిత్తం లేదనీ, ప్రతిభను కులమతాల తక్కెడలో తూచరాదనీ విశ్వసించి, కులమతాల కతీతమైన మానవతా తొణికిసలాడే మరో ప్రపంచం కోసం అర్రులు చాచిన జాషువా, 'గబ్బిలం' కావ్యంలో తాను ఎలాంటి సమాజాన్ని కోరుకుంటున్నాడో సూచించాడు. ప్రజలను బాధపెట్టే బహుదేవతలు లేని చోటు, నవనీత సమానమైన కవుల కమ్మని వాక్కు భయము లేకుండా వెల్లివిరిసే నేల ప్రభుత్వ పరంగా - పాలకవర్గాలు - సృజనాత్మక రచనల మీద 'ఆంక్షలు-నిషేధాలు' విధించని చోటు - ఎంతముందు చూపు జాషువాది? సంతానానికి భేదభావాలు నేర్పని తల్లిదండ్రులున్న స్థలం, తోడునీడలేని దుర్బలుల కాచే ప్రదేశం - ఇలాంటి దేశాన్ని, సమాజాన్ని కోరుకున్నాడు జాషువా.
భోగులాహరించు భుక్తి కన్నుల జూచి
పరమ పేదలు దుఃఖపడనిచోటు,
సాంఘికాచార పంచాస్య గర్జనమున
బెదరక జ్ఞానంబు పెరుగుచోటు,
జాతి వైషమ్య రాక్షస పదాహతి చేసి
కందక కళలు పెంపొందుచోటు,
పరిపాలక క్రూరతర కరాసికి లొంగి
పోక స్వేచ్ఛాలక్ష్మి పొదలు చోటు,
అనద బిడ్డలు జూడ నెయ్యింపు సుతుల
ముద్దులాడని గుణనిధుల్ బుట్టుచోటు
చెప్పగదమ్మ చూచివచ్చితివె నీవు
నిశ్చయింబుగ వాసముండెదను నేను
జాషువా ఆశించిన 'కొత్తలోక'మిది. ఇటువంటి భావాలతో 'గబ్బిలం' నిజమైన సామాజిక వాస్తవికతావాద (social realistic) కావ్యం. కర్మ సిద్ధాంతం నుంచి కవిత్వం దాకా, వినుకొండ నుంచి వెండికొండ దాకా, నన్నయ నుండి వేమన దాకా ఇలా ఆయన హృదయాన్ని స్పృశించి, స్పందింపజేసిన ప్రతి అంశాన్ని రసవత్తరంగా మలచిన సామాజిక సందేశాన్ని అందించిన కవి జాషువా. సమాజ సముద్ర మధనం చేసి జాషువా సాధించిన అమృత కలశం 'గబ్బిలం'. దళిత వేదనకు అక్షర రూపం 'గబ్బిలం'.
కోటానుకోట్ల నరులొక
మేటి జగన్మాతృసుతులు మిత్రులని మదిం
చాటింపు మీ సువార్తన్
జాటింపుము జీవితంబు సార్థక్యమగున్
(ముసాఫరులు)
------------------------------------------------------- సమాప్తం
త్యాగరాజు కృతులు గ
1520
1537
2006-07-23T21:54:20Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
#[[గిరిపై]]
గిరిపై
1521
1538
2006-07-23T21:55:02Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
శహస రాగము - ఆది తాళము
గిరిపై నెలకొన్న రాముని
గురి తప్పక గంటి భద్ర
॥గిరి॥
పరివారులు విరి సురటులచే నిల-
బడి విసరుచు కొసరుచు సేవింపగ
॥గిరి॥
పులకితుడై యానందాశ్రు-
వుల నింపుచు మాటలాగవలెనని
కలువరించగ గని పదిపూట లాపై
గాచెద నను త్యాగరాజ వినుతుని
॥గిరి॥
చూడాండి:
#[[త్యాగరాజు]]
#[[పంచరత్న కృతులు]]
#[[తెలుగు]]
#[[తెలుగు సాహిత్యము]]
కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం
1522
1539
2006-07-26T14:10:03Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం...
రాగం: లతాంగి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కంటఁజూడుమీ ఒకపరి క్రీ గం...
అను పల్లవి:
బంటుఁడై వెలయు బాగుగాని తప్పు
తంటలెల్ల మానుకొన్న నన్నుఁ గ్రీ గం...
చరణము(లు)
అలనాఁడు సౌమిత్రి పాదసేవ
చెలరేగి సేయువేళ సీతతోఁ
బలికిఁ జూచినంత పులకాంకితుఁడై
బరగిన యటు త్యాగరాజుని క్రీ గం...
</pre>
కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు
1523
1540
2006-07-26T14:10:33Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు
రాగం: తోడి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కద్దనువారికి కద్దు కద్దని మొఱల నిడు
పెద్దల మాటాలు నే డబద్ధ మౌనో ॥క॥
అను పల్లవి:
అద్దంపుఁ జెక్కిళ్లచే
ముద్దుగారు మోముఁ జూడ
బుద్ధి గలిగినట్టి
మానద్ద రావదేమిరా ॥క॥
చరణము(లు)
నిద్దుర నిరాకరించి ముద్దుగాఁ దంబురఁబట్టి
శుద్ధమైన మనసుచే సుస్వరముతోఁ
బద్దు తప్పక భజియించే భక్తపాలనముసేయు
తద్దయశాలివి నీవే త్యాగరాజ సన్నుత ॥క॥
</pre>
కదలే వాఁడుగాడే రాముడు
1524
1541
2006-07-26T14:10:55Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కదలే వాఁడుగాడే రాముడు - కథలెన్నోగలవాఁడె
రాగం: నారాయణగౌళ
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కదలే వాఁడుగాడే రాముడు - కథలెన్నోగలవాఁడె ॥క॥
అను పల్లవి:
మొదలే తానైనాఁడే - తుదిమొదలే లేనివాఁడైనాడే ॥క॥
చరణము(లు)
కల్పన లెన్నడులేఁడు సం - కల్పములే గలవాఁడు శేష
తల్పశయనుఁడే వాఁడు శ్రీ - త్యాగరాజనుతుఁడై నాఁడే ॥క॥
</pre>
కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ క
1525
1542
2006-07-26T14:11:18Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ
రాగం: వరాళి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కరుణ ఏలాగంటే నీ విధమే కల్యాణసుందర రామ క...
అను పల్లవి:
పరమాత్ముఁడు జీవాత్ముఁడు యొకఁడై
బరగుచుండు భక్తపరాధీనుని క...
చరణము(లు)
అనృతంబాడఁడు అల్పుల వేడఁడు
సునృపుల గొలువఁడు సూర్యుని మఱవఁడు క...
మాంసము ముట్టఁడు మధువును త్రాగఁడు
పరహింసల సేయఁడు యెఱుకను మఱవఁడు క...
మూడీషణముల వాడఁడు జీవ
న్ముక్తుఁడై తిరుగు మదమును జూపఁడు క...
వంచన సేయఁడు పరులతో బోంకఁడు
చంచలచిత్తుఁడై సౌఖ్యము విడవఁడు క...
సాక్షి యని దెలిసి యందు లక్ష్యము విడువఁడు కం
జాక్షుని త్యాగరాజ రక్షఁకుడైనవాని క...
</pre>
కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర
1526
1543
2006-07-26T14:11:40Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర
రాగం: బృందావన సారంగ
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కమలాప్తకుల కలశాబ్ధిచంద్ర
కావవయ్య నను, కరుణా సముద్ర! ॥కమలా॥
అను పల్లవి:
కమలా కళత్ర! కౌసల్యా సుపుత్ర!
కమనీయ గాత్ర! కామారి మిత్ర! ॥కమలా॥
చరణము(లు)
మును దాసుల బ్రోచినదెల్ల చాల
విని నీ చరణాశ్రితుఁడైతినయ్య
కనికరంబున నాకభయ మియ్యవయ్య
వనజ లోచన! శ్రీ త్యాగరాజ వినుత ॥కమలా॥
</pre>
కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ
1527
1544
2006-07-26T14:12:21Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ
రాగం: సావేరి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కన్నతల్లి నీవు నా పాలఁగలుగ
గాసి చెంద నేలనమ్మ ॥క॥
అను పల్లవి:
వెన్నయుండ నేతి కెవరైన
వెసనబడుదురా త్రిపురసుందరి ॥క॥
చరణము(లు)
ఎల్లవారి ధనములశ్వరములు మఱి
ఎక్కువైన గట్టి మిద్దెలన్నియు
కల్లగాని కన్నవారలు
గాంచు సుఖము సున్న యనుచును
ఉల్లసమునను బాగ తెలిసికొంటిని
ఊరకే ధనికల సంభాషణము నే
నొల్ల మాయని దెలిసి రజ్జుపై
యురగబుద్ధి చెందనేల నమ్మానను ॥క॥
పలుకు మంచిగాని భాంధవులు మఱి
బావమరదులక్కలన్నదమ్ములు
కలిమిఁజూచువారు లేమిని
గనులఁగానరారు అనుచును
దలఁచుకొన్నవెనుక వారి మాయల
తగులఁజాలనమ్మా మరుమరీచి
కలను జూచి నీరని భ్రమసి
కందురా ఆదిపురవిహారిణీ నను ॥క॥
కనక భాషణములఁ బెట్టి మఱియు
సొగసుఁజేసి పాలుబోసి పెంచిన
తనువు సతము గాదు నిర్మల
తన మించుకలేదు అనుచును
అనుదిన మొనరించు సత్క్రియల నీ
కని పల్కిన త్యాగరాజరక్షకి
విను మన్నిట నీవనెఱిఁగి వేల్పుల
వేఱని యెంచుదురా త్రిపురసుందరి నను ॥క॥
</pre>
కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే
1528
1545
2006-07-26T14:12:44Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే
రాగం: దేవమనోహరి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కన్నతండ్రి నాపై కరుణమానకే గాసితాళనే ॥క॥
అను పల్లవి:
నిన్నసేయుపనులు నేఁడుగాక వే
రెన్నలే దనుచు వేమాఱులకు ॥క॥
చరణము(లు)
ఎదురు తాననే ఇంగితం వెఱిఁగి
చెదరనీక పంచేంద్రియ మణంచి నిన్
వదలలేని ధైర్యశాలి గాదని
మదనకోటి రూప త్యాగరాజ నుత ॥క॥
</pre>
కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ
1529
1546
2006-07-26T14:13:09Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ
రాగం: కల్యాణ వసంత
తాళం: రూపక
పల్లవి:
కనులు తాకని పరకాంతల మనసెటులో రామ ॥క॥
అను పల్లవి:
ననబోణులపై నేరమన నోరేమి రామ ॥క॥
చరణము(లు)
ఘోరభూతపతినిజూచి దారుకారణ్యసతులు
మేరమీఱి భువిని యపదూరు గల్గజేసిరే ॥క॥
మన మోహనానంద మదచకోరనయన కుందర
దన చంద్రవదన సుందరాంగ త్యాగరాజ వినుత ॥క॥
</pre>
కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా
1530
1547
2006-07-26T14:13:38Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా
రాగం: నాయకి
తాళం: రూపకం
పల్లవి:
కనుగొను సౌఖ్యము, కమలుజుకైనఁ గల్గునా ॥కనుగొను॥
అను పల్లవి:
దనుజు వైరియగు రాముని దయ గల్గిన నతని వినా ॥కనుగొను॥
చరణము(లు)
తనువొకచో మనసొకచో దగిన వేషమొకచో నిడి
జనుల నేచువారికి జయమౌనే త్యాగరాజు ॥కనుగొను॥
</pre>
కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు
1531
1548
2006-07-26T14:14:25Z
వైఙాసత్య
5
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు
రాగం: బిలహరి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కనుగొంటిని శ్రీరాముని నేఁడు ॥క॥
అను పల్లవి:
ఇనకులమందు ఇంపుగాను బుట్టిన
ఇలలోన సీతానాయకుని నేఁడు ॥క॥
చరణము(లు)
భరత లక్ష్మణ శత్రుఘ్నులు కొలువఁ
బవమానసుతుఁడు పాదములఁ బట్ట
ధీరులైన సుగ్రీవప్రముఖులు
వినుతిసేయ త్యాగరాజనుతుని నేఁడు ॥క॥
</pre>
గీతాగోవిందం
1532
1549
2006-07-31T04:03:59Z
వైఙాసత్య
5
{{Template:హిందూ మత పవిత్ర గ్రంథములు }}
.. జయదేవకృత గీతగోవిన్దం ( అష్టపదీ) ..
.. శ్రీ గోపాలక ధ్యానమ్ ..
యద్గోపీవదనేన్దుమణ్డనమభూత్కస్తూరికాపత్రకం
యల్లక్ష్మీకుచశాతకుంభ కలశే వ్యాగోచమిన్దీవరమ్ .
యన్నిర్వాణవిధానసాధనవిధౌ సిద్ధాఞ్జనం యోగినాం
తన్నశ్యామళమావిరస్తు హృదయే Aమహః .. ౧..
.. శ్రీ జయదేవ ధ్యానమ్ ..
రాధామనోరమరమావరరాసలీల-
గానామృతైకభణితం కవిరాజరాజమ్ .
శ్రీమాధవార్చ్చనవిధవనురాగసద్మ-
పద్మావతీప్రియతమం ప్రణతోస్మి నిత్యమ్ .. ౨..
శ్రీగోపలవిలాసినీ వలయసద్రత్నాదిముగ్ధాకృతి
శ్రీరాధాపతిపాదపద్మభజనానన్దాబ్ధిమగ్నోఽనిశమ్ ..
లోకే సత్కవిరాజరాజ ఇతి యః ఖ్యాతో దయామ్భోనిధిః
తం వన్దే జయదేవసద్గురుమహం పద్మావతీవల్లభమ్ .. ౩..
.. ప్రథమః సర్గః ..
.. సామోదదామోదరః ..
మేఘైర్మేదురమమ్బరం వనభువః శ్యామాస్తమాలద్రుమై-
ర్నక్తం భీరురయం త్వమేవ తదిమం రాధే గృహం ప్రాపయ .
ఇత్థం నన్దనిదేశితశ్చలితయోః ప్రత్యధ్వకుఞ్జద్రుమం
రాధామాధవయోర్జయన్తి యమునాకూలే రహఃకేలయః .. ౧..
వాగ్దేవతాచరితచిత్రితచిత్తసద్మా
పద్మావతీచరణచారణచక్రవర్తీ .
శ్రీవాసుదేవరతికేలికథాసమేతం
ఏతం కరోతి జయదేవకవిః ప్రబన్ధమ్ .. ౨..
వాచః పల్లవయత్యుమాపతిధరః సన్దర్భశుద్ధిం గిరాం
జానీతే జయదేవ ఏవ శరణః శ్లాఘ్యో దురూహద్రుతే .
శృఙ్గారోత్తరసత్ప్రమేయరచనైరాచార్యగోవర్ధన-
స్పర్ధీ కోఽపి న విశ్రుతః శ్రుతిధరో ధోయీ కవిక్ష్మాపతిః
.. ౩..
యది హరిస్మరణే సరసం మనో
యది విలాసకలాసు కుతూహలమ్ .
మధురకోమలకాన్తపదావలీం
శృణు తదా జయదేవసరస్వతీమ్ .. ౪..
.. గీతమ్ ౧ ..
ప్రలయపయోధిజలే ధృతవానసి వేదమ్ .
విహితవహిత్రచరిత్రమఖేదమ్ ..
కేశవ ధృతమీనశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౧..
క్షితిరతివిపులతరే తవ తిష్ఠతి పృష్ఠే .
ధరణిధరణకిణచక్రగరిష్ఠే ..
కేశవ ధృతకచ్ఛపరూప జయ జగదీశ హరే .. ౨..
వసతి దశనశిఖరే ధరణీ తవ లగ్నా .
శశిని కలఙ్కకలేవ నిమగ్నా ..
కేశవ ధృతసూకరరూప జయ జగదీశ హరే .. ౩..
తవ కరకమలవరే నఖమద్భుతశృఙ్గమ్ .
దలితహిరణ్యకశిపుతనుభృఙ్గమ్ ..
కేశవ ధృతనరహరిరూప జయ జగదీశ హరే .. ౪..
ఛలయసి విక్రమణే బలిమద్భుతవామన .
పదనఖనీరజనితజనపావన ..
కేశవ ధృతవామనరూప జయ జగదీశ హరే .. ౫..
క్షత్రియరుధిరమయే జగదపగతపాపమ్ .
స్నపయసి పయసి శమితభవతాపమ్ ..
కేశవ ధృతభృఘుపతిరూప జయ జగదీశ హరే .. ౬..
వితరసి దిక్షు రణే దిక్పతికమనీయమ్ .
దశముఖమౌలిబలిం రమణీయం ..
కేశవ ధృతరామశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౭..
వహసి వపుషి విశదే వసనం జలదాభమ్ .
హలహతిభీతిమిలితయమునాభమ్ ..
కేశవ ధృతహలధరరూప జయ జగదీశ హరే .. ౮..
నిన్దతి యజ్ఞవిధేరహహ శ్రుతిజాతమ్ .
సదయహృదయదర్శితపశుఘాతమ్ ..
కేశవ ధృతబుద్ధశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౯..
మ్లేచ్ఛనివహనిధనే కలయసి కరవాలమ్ .
ధూమకేతుమివ కిమపి కరాలమ్ ..
కేశవ ధృతకల్కిశరీర జయ జగదీశ హరే .. ౧౦..
శ్రీజయదేవకవేరిదముదితముదారమ్ .
శృణు సుఖదం శుభదం భవసారమ్ ..
కేశవ ధృతదశవిధరూప జయ జగదీశ హరే .. ౧౧..
వేదానుద్ధరతే జగన్నివహతే భూగోలముద్బిభ్రతే
దైత్యం దారయతే బలిం ఛలయతే క్షత్రక్షయం కుర్వతే .
పౌలస్త్యం జయతే హలం కలయతే కారుణ్యమాతన్వతే
మ్లేచ్ఛాన్మూర్చ్ఛయతే దశాకృతికృతే కృష్ణాయ తుభ్యం నమః .. ౫..
.. గీతమ్ ౨ ..
శ్రితకమలాకుచమణ్డల ధృతకుణ్డల ఏ .
కలితలలితవనమాల జయ జయదేవ హరే .. ౧..
దినమణీమణ్దలమణ్డన భవఖణ్డన ఏ .
మునిజనమానసహంస జయ జయదేవ హరే .. ౨..
కాలియవిషధరగఞ్జన జనరఞ్జన ఏ .
యదుకులనలినదినేశ జయ జయదేవ హరే .. ౩..
మధుమురనరకవినాశన గరుడాసన ఏ .
సురకులకేలినిదాన జయ జయదేవ హరే .. ౪..
అమలకమలదలలోచన భవమోచన్ ఏ .
త్రిభువనభవననిధాన జయ జయదేవ హరే .. ౫..
జనకసుతాకృతభూషణ జితదూషణ ఏ .
సమరశమితదశఖణ్ఠ జయ జయదేవ హరే .. ౬..
అభినవజలధరసున్దర ధృతమన్దర ఏ .
శ్రీముఖచన్ద్రచకోర జయ జయదేవ హరే .. ౭..
శ్రీజయదేవకవేరిదం కురుతే ముదమ్ ఏ .
మఙ్గలముజ్జ్వలగీతం జయ జయదేవ హరే .. ౮..
పద్మాపయోధరతటీపరిరమ్భలగ్న-
కాశ్మీరముద్రితమురో మధుసూదనస్య .
వ్యక్తానురాగమివ ఖేలదనఙ్గఖేద-
స్వేదామ్బుపూరమనుపూరయతు ప్రియం వః .. ౬..
వసన్తే వాసన్తీకుసుమసుకుమారైరవయవై-
ర్భ్రమన్తీం కాన్తారే బహువిహితకృష్ణానుసరణామ్ .
అమన్దం కన్దర్పజ్వరజనితచిన్తాకులతయా
వలద్బాధాం రాధాం సరసమిదముచే సహచరీ .. ౭..
.. గీతమ్ ౩..
లలితలవఙ్గలతాపరిశీలనకోమలమలయసమీరే .
మధుకరనికరకరమ్బితకోకిలకూజితకుఞ్జకుటీరే ..
విహరతి హరిరిహ సరసవసన్తే
నృత్యతి యువతిజనేన సమం సఖి విరహిజనస్య దురన్తే .. ౧..
ఉన్మదమదనమనోరథపథికవధూజనజనితవిలాపే .
అలికులసంకులకుసుమసమూహనిరాకులబకులకలాపే .. ౨..
మృగమదసౌరభరభసవశంవదనవదలమాలతమాలే .
యువజనహృదయవిదారణమనసిజనఖరుచికింశుకజాలే .. ౩..
మదనమహీపతికనకదణ్డరుచికేశరకుసుమవికాసే .
మిలితశిలీముఖపాటలిపటలకృతస్మరతూణవిలాసే .. ౪..
విగలితలజ్జితజగదవలోకనతరుణకరుణకృతహాసే .
విరహినికృన్తనకున్తముఖాకృతికేతకదన్తురితాశే .. ౫..
మాధవికాపరిమలలలితే నవమాలికజాతిసుగన్ధౌ .
మునిమనసామపి మోహనకారిణి తరుణాకారణబన్ధౌ .. ౬..
స్ఫురదతిముక్తలతాపరిరమ్భణముకులితపులకితచూతే .
బృన్దావనవిపినే పరిసరపరిగతయమునాజలపూతే .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమిదముదయతి హరిచరణస్మృతిసారమ్ .
సరసవసన్తసమయవనవర్ణనమనుగతమదనవికారమ్ .. ౮..
దరవిదలితమల్లీవల్లిచఞ్చత్పరాగ-
ప్రకటితపటవాసైర్వాసయన్ కాననాని .
ఇహ హి దహతి చేతః కేతకీగన్ధబన్ధుః
ప్రసరదసమబాణప్రాణవద్గన్ధవాహః .. ౮..
ఉన్మీలన్మధుగన్ధలుబ్ధమధుపవ్యాధూతచూతాఙ్కుర-
క్రీడత్కోకిలకాకలీకలకలైరుద్గీర్ణకర్ణజ్వరాః .
నీయన్తే పథికైః కథంకథమపి ధ్యానావధానక్షణ-
ప్రాప్తప్రాణసమాసమాగమరసోల్లాసైరమీ వాసరాః .. ౯..
అనేకనారీపరిరమ్భసమ్భ్రమ-
స్ఫురన్మనోహారివిలాసలాలసమ్ .
మురారిమారాదుపదర్శయన్త్యసౌ
సఖీ సమక్షం పునరాహ రాధికామ్ .. ౧౦..
.. గీతమ్ ౪..
చన్దనచర్చితనీలకలేవరపీతవసనవనమాలీ .
కేలిచలన్మణికుణ్డలమణ్డితగణ్డయుగస్మితశాలీ ..
హరిరిహముగ్ధవధూనికరే
విలాసిని విలసతి కేలిపరే .. ౧..
పీనపయోధరభారభరేణ హరిం పరిరమ్య సరాగమ్ .
గోపవధూరనుగాయతి కాచిదుదఞ్చితపఞ్చమరాగమ్ .. ౨..
కాపి విలాసవిలోలవిలోచనఖేలనజనితమనోజమ్ .
ధ్యాయతి ముగ్ధవధూరధికం మధుసూదనవదనసరోజమ్ .. ౩..
కాపి కపోలతలే మిలితా లపితుం కిమపి శ్రుతిమూలే .
చారు చుచుమ్బ నితమ్బవతీ దయితం పులకైరనుకూలే .. ౪..
కేలికలాకుతుకేన చ కాచిదముం యమునాజలకూలే .
మఞ్జులవఞ్జులకుఞ్జగతం విచకర్ష కరేణ ద్కూలే .. ౫..
కరతలతాలతరలవలయావలికలితకలస్వనవంశే .
రాసరసే సహనృత్యపరా హరిణా యువతిః ప్రశశంసే .. ౬..
శ్లిష్యతి కామపి చుమ్బతి కామపి కామపి రమయతి
రామామ్ .
పశ్యతి సస్మితచారుపరామపరామనుగచ్ఛతి వామామ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవకవేరిదమద్భుతకేశవకేలిరహస్యమ్ .
వృన్దావనవిపినే లలితం వితనోతు శుభాని యశస్యమ్ .. ౮..
విశ్వేషామనురఞ్జనే జనయన్నానన్దమిన్దీవర-
శ్రేణీశ్యామలకోమలైరుపనయన్నఙ్గైరనఙ్గోత్సవమ్ .
స్వచ్ఛన్దం వ్రజసున్దరీభిరభితః ప్రత్యఙ్గమాలిఙ్కితః
శృఙ్గారః సఖి మూర్తిమానివ మదహు ముగ్ధో హరిః క్రీడతి .. ౧౧..
అద్యోత్సఙ్గవసద్భుజఙ్గకవలక్కేశాదివేశాచలం
ప్రాలేయప్లవనేచ్ఛయానుసరతి శ్రీఖణ్డశైలానిలః .
కిం చ స్నిగ్ధరసాలమౌలిముకులాన్యాలోక్య హర్షోదయా-
దున్మీలన్తి కుహూః కుహూరితి కలోత్తలాః పికానాం గిరః .. ౧౨..
రాసోల్లాసభరేణవిభ్రమభృతామాభీరవామభ్రువా-
మభ్యర్ణం పరిరమ్యనిర్భరమురః ప్రేమాన్ధయా రాధయా .
సాధు త్వద్వదనం సుధామయమితి వ్యాహృత్య గీతస్తుత్-
వ్యాజాదుద్భటచుమ్బితస్మితమనోహరీ హరిః పాతు వః .. ౧౩..
.. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దే సామోదదామోదరో నామ ప్రథమః సర్గః ..
.. ద్వితీయః సర్గః ..
.. అక్లేశకేశవః ..
విహరతి వనే రాధా సాధారణప్రణయే హరౌ
విగలితనిజోత్కర్షాదీర్ష్యావశేన గతాన్యతః .
క్వచిదపి లతాకుఞ్జే గుఞ్జన్మధువ్రతమణ్డలీ-
ముఖరశిఖరే లీనా దీనాప్యువాచ రహః సఖీమ్ .. ౧౪..
.. గీతమ్ ౫..
సంచరదధరసుధామధురధ్వనిముఖరితమోహనవంశమ్ .
చలితదృగఞ్చలచఞ్చలమౌలికపోలవిలోలవతంసమ్ ..
రాసే హరిమిహ విహితవిలాసం
స్మరతి మనో మమ కృతపరిహాసమ్ .. ౧..
చన్ద్రకచారుమయూరశిఖణ్డకమణ్డలవలయితకేశమ్ .
ప్రచురపురన్దరధనురనురఞ్జితమేదురముదిరసువేశమ్ .. ౨..
గోపకదమ్బనితమ్బవతీముఖచుమ్బనలమ్భితలోభమ్ .
బన్ధుజీవమధురాధరపల్లవముల్లసితస్మితశోభమ్ .. ౩..
విపులపులకభుజపల్లవవలయితవల్లవయువతిసహస్రమ్ .
కరచరణోరసి మణిగణభూషణకిరణవిభిన్నతమిస్రమ్ .. ౪..
జలదపటలవలదిన్దువినన్దకచన్దనతిలకలలాటమ్ .
పీనఘనస్త్తనమణ్డలమర్దననిర్దయహృదయకపాటమ్ .. ౫..
మణిమయమకరమనోహరకుణ్డలమణ్డితగణ్డముదారమ్ .
పీతవసనమనుగతమునిమనుజసురాసురవరపరివారమ్ .. ౬..
విశదకదమ్బతలే మిలితం కలికలుషభయం శమయన్తమ్ .
మామపి కిమపి తరఙ్గదనఙ్గదృశా మనసా రమయన్తమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమతిసున్దరమోహనమధురిపురూపమ్ .
హరిచరణస్మరణం ప్రతి సంప్రతి పుణ్యవతామనురూపమ్ .. ౮..
గణయతి గుణగ్రామం భామం భ్రమాదపి నేహతే
వహతి చ పరితోషం దోషం విముఞ్చతి దూరతః .
యువతిషు వలస్తృష్ణే కృష్ణే విహారిణీ మాం వినా
పునరపి మనో వామం కామం కరోతి కరోమి కిమ్ .. ౧౫..
.. గీతమ్ ౬..
నిభృతనికుఞ్జగృహం గతయా నిశి రహసి నిలీయ వసన్తమ్ .
చకితవిలోకితసకలదిశా రతిరభసరసేన హసన్తమ్ ..
సఖి హే కేశిమథనముదారమ్
రమయ మయా సహ మదనమనోరథభావితయా సవికారమ్ .. ౧..
ప్రథమసమాగమలజ్జితయా పటుచాటుశతైరనుకూలమ్ .
మృదుమధురస్మితభాషితయా శిథిలీకృతజధనదుకూలమ్ .. ౨.
కిసలయశయననివేశితయా చిరమురసి మమైవ శయానమ్ .
కృతపరిరమ్భణచుమ్బనయా పరిరభ్య కృతాధరపానమ్ .. ౩..
అలసనిమీలితలోచనయా పులకావలిలలితకపోలమ్ .
శ్రమజలసకలకలేవరయా వరమదనమదాదతిలోలమ్ .. ౪..
కోకిలకలరవకూజితయా జితమనసిజతన్త్రవిచారమ్ .
శ్లథకుసుమాకులకున్తలయా నఖలిఖితఘనస్తనభారమ్ .. ౫..
చరణరణితమనినూపురయా పరిపూరితసురతవితానమ్ .
ముఖరవిశృఙ్ఖలమేఖలయా సకచగ్రహచుమ్బనదానమ్ .. ౬..
రతిసుఖసమయరసాలసయా దరముకులితనయనసరోజమ్ .
నిఃసహనిపతితతనులతయా మధుసూదనముదితమనోజమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమిదమతిశయమధురిపునిధువనశీలమ్ .
సుఖముత్కణ్ఠితగోపవధూకథితం వితనోతు సలీలమ్ .. ౮..
హస్తస్రస్తవిలాసవంశమనృజుభ్రూవల్లీమద్బల్లవీ-
వృన్దోత్సారిదృగన్తవీక్షితమతిస్వేదార్ద్రగణ్దస్థలమ్ .
మాముద్వీక్ష్య విలక్షితం స్మితసుధాముగ్ధాననం కాననే
గోవిన్దం వ్రజసున్దరీగణవృతం పశ్యామి హృష్యామి చ .. ౧౬..
దురాలోకస్తోకస్తబకనవకాశోకలతికా-
వికాసః కాసారోపవనపవనోఽపి వ్యథయతి .
అపి భ్రామ్యద్భృఙ్గీరణితరమణీయా న ముకుల-
ప్రసూతిశ్చూతానాం సఖి శిఖరిణీయం సుఖయతి .. ౧౭..
.. ఇతి గీతగోవిన్దే అక్లేశకేశవో నామ ద్వితీయః సర్గః
..
.. తృతీయః సర్గః ..
.. ముగ్ధమధుసూదనః ..
కంసారిరపి సంసారవాసనాబన్ధశృఙ్ఖలామ్ .
రాధామాధాయ హృదయే తత్యాజ వ్రజసున్దరీః .. ౧౮..
ఇతస్తతస్తామనుసృత్య రాధికా-
మనఙ్గబాణవ్రణఖిన్నమానసః .
కృతానుతాపః స్ కలిన్దనన్దినీ-
తటాన్తకుఞ్జే విషసాద మాధవః .. ౧౯..
.. గీతమ్ ౭..
మామియం చలితా విలోక్య వృతం వధూనిచయేన .
సాపరాధతయా మయాపి వారితాతిభయేన ..
హరిహరి హతాదరతయా గతా సా కుపితేవ .. ౧..
కిం కరిష్యతి కిం వదిష్యతి సా చిరం విరహేణ .
కిం ధనేన జనేన కిం మమ జీవనేన గృహేణ .. ౨..
చిన్తయామి తదాననం కుటిలభ్రు కోపభరేణ .
శోణపద్మమివోపరి భ్రమతాకులం భ్రమరేణ .. ౩..
తామహం హృది సంగతామనిశం భృశం రమయామి .
కిం వనేఽనుసరామి తామిహ కిం వృథా విలపామి .. ౪..
తన్వి ఖిన్నమసూయయా హృదయం తవాకలయామి .
తన్న వేద్మి కుతో గతాసి న తేన తేఽనునయామి .. ౫..
దృశ్యతే పురతో గతాగతమేవ మే విదధాసి .
కిం పురేవ సమంభ్రమం పరిరమ్భణం న దదాసి .. ౬..
క్షమ్యతామపరం కదాపి తవేదృశం న కరోమి .
దేహి సున్దరి దర్శనం మమ మన్మథేన దునోమి .. ౭..
వర్ణితం జయదేవకేన హరేరిదం ప్రవణేన .
కిన్దుబిల్వసముద్రసమ్భవరోహిణీరమణేన .. ౮..
హృది బిసలతాహారో నాయం భుజఙ్గమనాయకః
కువలయదలశ్రేణీ కణ్ఠే న సా గరలద్యుతిః .
మలయజరజో నేదం భస్మ ప్రియారహితే మయి
ప్రహర న హరభ్రాన్త్యానఙ్గ క్రుధా కిము ధావసి .. ౨౦..
పాణౌ మా కురు చూతసాయకమముం మా చాపమారోపయ
క్రీడానిర్జితవిశ్వ మూర్ఛితజనాఘాతేన కిం పౌరుషమ్ .
తస్యా ఏవ మృగీదృశో మనసిజప్రేఙ్ఖత్కటాక్షాశుగ-
శ్రేణీజర్జరితం మనాగపి మనో నాద్యాపి సంధుక్షతే .. ౨౧..
భ్రూచాపే నిహితః కటాక్షవిశిఖో నిర్మాతు మర్మవ్యథాం
శ్యామాత్మా కుటిలః కరోతు కబరీభారోఽపి మారోద్యమమ్ .
మోహం తావదయం చ తన్వి తనుతాం బిమ్బాదరో రాగవన్
సద్వృత్తస్తనమణ్దలస్తవ కథం ప్రాణైర్మమ క్రీడతి .. ౨౨..
తాని స్పర్శసుఖాని తే చ తరలాః స్నిగ్ధ దృశోర్విభ్రమ-
స్తద్వక్త్రామ్బుజసౌరభం స చ సుధాస్యన్తీ గిరాం వక్రిమా .
సా బిమ్బాధరమాధురీతి విషయాసఙ్గేఽపి చేన్మానసం
తస్యా లగ్నసమాధి హన్త విరహవ్యాధిః కథం వర్ధతే .. ౨౩..
భ్రూపల్లవం ధనురపాఙ్గతరఙ్గితని
బాణాః గుణః శ్రవణపాలిరితి స్మరేణ .
తస్యామనఙ్గజయజఙ్గమదేవతాయామ్
అస్త్రాణి నిర్జితజగన్తి కిమర్పితాని .. ౨౪..
.. ఇతి శ్రీగితగోవిన్దే ముగ్ధమధుసూదనో నామ తృతీయః
సర్గః ..
. . చతుర్థః సర్గః ..
.. స్నిగ్ధమధుసూదనః ..
యమునాతీరవానీరనికుఞ్జే మన్దమాస్థితమ్ .
ప్రాహ ప్రేమభరోద్భ్రాన్తం మాధవం రాధికాసఖీ .. ౨౫..
.. గీతమ్ ౮..
నిన్దతి చన్దనమిన్దుకిరణమను విన్దతి ఖేదమధీరమ్ .
వ్యాలనిలయమిలనేన గరలమివ కలయతి మలయసమీరమ్ ..
సా విరహే తవ దీనా
మాధవ మనసిజవిశిఖభయాదివ భావనయా త్వయి లీనా .. ౧..
అవిరలనిపతితమదనశరాదివ భవదవనాయ విశాలమ్ .
స్వహృదయర్మణీ వర్మ కరోతి సజలనలినీదలజాలమ్ .. ౨..
కుసుమవిశిఖశరతల్పమనల్పవిలాసకలాకమనీయమ్ .
వ్రతమివ తవ పరిరమ్భసుఖాయ కరోతి కుసుమశయనీయమ్ .. ౩..
వహతి చ గలితవిలోచనజలభరమాననకమలముదారమ్ .
విధుమివ వికటవిధున్తుదదన్తదలనగలితామృతధారమ్ .. ౪..
విలిఖతి రహసి కురఙ్గమదేన భవన్తమసమశరభూతమ్ .
ప్రణమతి మకరమధో వినిధాయ కరే చ శరం నవచూతమ్ .. ౫..
ప్రతిపదమిదమపి నిగతతి మాధవ తవ చరణే పతితాహమ్ .
త్వయి విముఖే మయి సపది సుధానిధిరపి తనుతే తనుదాహమ్
.. ౬..
ధ్యానలయేన పురః పరికల్ప్య భవన్తమతీవ దురాపమ్ .
విలపతి హసతి విషీదతి రోదితి చఞ్చతి ముఞ్చతి తాపమ్
.. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమిదమధికం యది మనసా నటనీయమ్ .
హరివిరహాకులబల్లవయువతిసఖీవచనం పఠనీయమ్ .. ౮..
ఆవాసో విపినాయతే ప్రియసఖీమాలాపి జాలాయతే
తాపోఽపి శ్వసితేన దావదహనజ్వాలాకలాపాయతే .
సాపి త్వద్విరహేణ హన్త హరిణీరూపాయతే హా కథం
కన్దర్పోఽపి యమాయతే విరచయఞ్శార్దూలవిక్రీడితమ్ .. ౨౬..
.. గీతమ్ ౯..
స్తనవినిహితమపి హారముదారమ్ .
సా మనుతే కృశతనురతిభారమ్ ..
రాధికా విరహే తవ కేశవ .. ౧..
సరసమసృణమపి మలయజపఙ్కమ్ .
పశ్యతి విషమివ వపుషి సశఙ్కమ్ .. ౨..
శ్వసితపవనమనుపమపరిణాహమ్ .
మదనదహనమివ వహతి సదాహమ్ .. ౩..
దిశి దిశి కిరతి సజలకణజాలమ్ .
నయననలినమివ విగలితనాలమ్ .. ౪..
నయనవిషయమపి కిసలయతల్పమ్ .
కలయతి విహితహుతాశవికల్పమ్ .. ౫..
త్యజతి న పాణితలేన కపోలమ్ .
బాలశశినమివ సాయమలోలమ్ .. ౬..
హరిరితి హరిరితి జపతి సకామమ్ .
విరహవిహితమరణేన నికామమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమితి గీతమ్ .
సుఖయతు కేశవపదముపునీతమ్ .. ౮..
సా రోమాఞ్చతి సీత్కరోతి విలపత్యుత్క్మ్పతే తామ్యతి
ధ్యాయత్యుద్భ్రమతి ప్రమీలతి పతత్యుద్యాతి మూర్చ్ఛత్యపి .
ఏతావత్యతనుజ్వరే వరతనుర్జీవేన్న కిం తే రసాత్
స్వర్వైద్యప్రతిమ ప్రసీదసి యది త్యక్తోఽన్యథా నాన్తకః .. ౨౭..
స్మరాతురాం దైవతవైద్యహృద్య
త్వదఙ్గసఙ్గామృతమాత్రసాధ్యామ్ .
విముక్తబాధాం కురుషే న రాధా-
ముపేన్ద్ర వజ్రాదపి దారుణోఽసి .. ౨౮..
కన్దర్పజ్వరసంజ్వరస్తురతనోరాశ్చర్యమస్యాశ్చిరం
చేతశ్చన్దనచన్ద్రమఃకమలినీచిన్తాసు సంతామ్యతి .
కింతు క్లాన్తివశేన శీతలతనుం త్వామేకమేవ ప్రియం
ధ్యాయన్తీ రహసి స్థితా కథమపి క్షీణా క్షణం ప్రాణితి
.. ౨౯..
క్షణమపి విరహః పురా న సేహే
నయననిమీలనఖిన్నయా యయా తే .
శ్వసితి కథమసౌ రసాలశాఖాం
చిరవిరహేణ విలోక్య పుష్పితాగ్రామ్ .. ౩౦..
.. ఇతి గీతగోవిన్దే స్నిగ్ధమాధవో నామ
చతుర్థః సర్గః ..
.. పఞ్చమః సర్గః ..
.. సాకాంక్షపుణ్డరీకాక్షః ..
అహమిహ నివసామి యాహి రాధాం
అనునయ మద్వచనేన చానయేథాః .
ఇతి మధురిపుణా సఖీ నియుక్తా
స్వయమిదమేత్య పునర్జగాద రాధామ్ .. ౩౧..
.. గీతమ్ ౧౦..
వహతి మలయసమీరే మదనముపనిధాయ .
స్ఫుటతి కుసుమనికరే విరహిహృదయదలనాయ ..
తవ విరహే వనమాలీ సఖి సీదతి .. ౧..
దహతో శిశిరమయూఖే మరణమనుకరోతి .
పతతి మదనవిశిఖే విలపతి వికలతరోఽతి .. ౨..
ధ్వనతి మధుపసమూహే శ్రవణమపిదదాతి .
మనసి వలితవిరహే నిశి నిశి రుజముపయతి .. ౩..
వసతి విపినవితానే త్యజతి లలితధామ .
లుఠతి ధరణిశయనే బహు విలపతి తవ నామ .. ౪..
భణతి కవిజయదేవే విరహివిలసితేన .
మనసి రభసవిభవే హరిరుదయతు సుకృతేన .. ౫..
పూర్వం యత్ర సమం త్వయా రతిపతేరాసాదితః సిద్ధయ-
స్తస్మిన్నేవ నికుఞ్జమన్మథమహాతీర్థే పునర్మాధవః .
ధ్యాయంస్త్వామనిశం జపన్నపి తవైవాలాపమాత్రావలీం
భూయస్త్వత్కుచకుమ్భనిర్భరపరీరమ్భామృతం వాఞ్ఛతి .. ౩౨..
.. గీతమ్ ౧౧ ..
రతిసుఖసారే గతమభిసారే మదనమనోహరవేశమ్ .
న కురు నితమ్బిని గమనవిలమ్బనమనుసర తం హృదయేశమ్ ..
ధీరసమీరే యమునాతీరే వసతి వనే వనమాలీ .. ౧..
నామ సమేతం కృతసంకేతం వాదయతే మృదువేణుమ్ .
బహు మనుతే నను తే తనుసంగతపవనచలితమపి రేణుమ్ .. ౨..
పతతి పతత్రే విచలతి పత్రే శఙ్కితభవదుపయానమ్ .
రచయతి శయనం సచకితనయనం పశ్యతి తవ పన్థానమ్ .. ౩..
ముఖరమధీరం త్యజ మఞ్జీరం రిపుమివ కేలిసులోలమ్ .
చల సఖి కుఞ్జం సతిమిరపుఞ్జం శీలయ నీలనిచోలమ్ .. ౪..
ఉరసి మురారేరుపహితహారే ఘన ఇవ తరలబలాకే .
తడిదివ పీతే రతివిపరీతే రాజసి సుకృతవిపాకే .. ౫..
విగలితవసనం పరిహృతరసనం ఘటయ జఘనమపిధానమ్ .
కిసలయశయనే పఙ్కజనయనే నిధిమివ హర్షనిదానమ్ .. ౬..
హరిరభిమానీ రజనిరిదానీమియమపి యాతి విరామమ్ .
కురు మమ వచనం సత్వరరచనం పూరయ మధురిపుకామమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవే కృతహరిసేవే భణతి పరమరమణీయమ్ .
ప్రముదితహృదయం హరిమతిసదయం నమత సుకృతకమనీయమ్ .. ౮..
వికిరతి ముహుః శ్వాసానాశాః పురో ముహురీక్షతే
ప్రవిశతి ముహుః కుఞ్జం గుఞ్జన్ముహుర్బహు తామ్యతి .
రచయతి ముహుః శయ్యాం పర్యాకులం ముహురీక్షతే
మదనకదనక్లాన్తః కాన్తే ప్రియస్తవ వర్తతే .. ౩౩..
త్వద్వామ్యేన సమం సమగ్రమధునా తిగ్మాంశురస్తం గతో
గోవిన్దస్య మనోరథేన చ సమం ప్రాప్తం తమః సాన్ద్రతామ్ .
కోకానాం కరుణస్వనేన సదృశీ దీర్ఘా మదభ్యర్థనా
తన్ముగ్ధే విఫలం విలమ్బనమసౌ రమ్యోఽభిసారక్షణః .. ౩౪..
ఆశ్లేషాదను చుమ్బనాదను నఖోల్లేఖాదను స్వాన్తజ-
ప్రోద్బోధాదను సంభ్రమాదను రతారమ్భాదను ప్రీతయోః .
అన్యార్థం గతయోర్భ్రమాన్మిలితయోః సమ్భాషణైర్జానతో-
ర్దమ్పత్యోరిహ కో న కో న తమసి వ్రీడావిమిశ్రో రసః .. ౩౫..
సభయచకితం విన్యస్యన్తీం దృశం తిమిరే పథి
ప్రతితరు ముహుః స్థిత్వా మన్దం పదాని వితన్వతీమ్ .
కథమపి రహః ప్రాప్తామఙ్గైరనఙ్గతరఙ్గిభిః
సుముఖి సుభగః పశ్యన్స త్వాముపైతు ఋతార్థతామ్ .. ౩౬..
.. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దేఽభిసారికవర్ణనే
సాకాఙ్క్షపుణ్డరీకాక్షో నామ
పఞ్చమః సర్గః ..
.. షష్ఠః సర్గః ..
.. కుణ్ఠవైకుణ్ఠః ..
అథ తాం గన్తుమశక్తాం చిరమనురక్తాం లతాగృహే దృష్ట్వా .
తచ్చరితం గోవిన్దే మనసిజమన్దే సఖీ ప్రాహ .. ౩౭..
పశ్యతి దిశి దిశి రహసి భవన్తమ్ .
తదధరమధురమధూని పిబన్తమ్ ..
నాథ హరే సీదతి రాధా వాసగృహే .. ౧..
త్వదభిసరణరభసేన వలన్తీ .
పతతి పదాని కియన్తి చలన్తీ .. ౨..
విహితవిశదబిసకిసలయవలయా .
జీవతి పరమిహ తవ రతికలయా .. ౩..
ముహురవలోకితమణ్డనలీలా .
మధురిపురహమితి భావనశీలా .. ౪..
త్వరితముపైతి న కథమభిసారమ్ .
హరిరితి వదతి సఖీమనువారమ్ .. ౫..
శ్లిష్యతి చుమ్బతి జలధరకల్పమ్ .
హరిరుపగత ఇతి తిమిరమనల్పమ్ .. ౬..
భవతి విలమ్బిని విగలితలజ్జా .
విలపతి రోదితి వాసకసజ్జా .. ౭..
శ్రీజయదేవకవేరిదముదితమ్ .
రసికజనం తనుతామతిముదితమ్ .. ౮..
విపులపులకపాలిః స్ఫీతసీత్కారమన్త-
ర్జనితజడిమకాకువ్యాకులం వ్యాహరన్తీ .
తవ కితవ విధాయామన్దకన్దర్పచిన్తాం
రసజలధినిమగ్నా ధ్యానలగ్నా మృగాక్షీ .. ౩౮..
అఙ్గేష్వాభరణం కరోతి బహుశః పతేఽపి సంచారిణి
ప్రాప్తం త్వాం పరిశఙ్కతే వితనుతే శయ్యాం చిరం ధ్యాయతి .
ఇత్యాకల్పవికల్పతల్పరచనాసంకల్పలీలాశత-
వ్యాసక్తాపి వినా త్వయా వరతనుర్నైషా నిశాం నేష్యతి .. ౩౯..
.. ఇతి గీతగోవిన్దే వాసకసజ్జావర్ణనే
కుణ్ఠవైకుణ్ఠో నామ
షష్టః సర్గః ..
.. సప్తమః సర్గః ..
.. నాగరనారాయణః ..
అత్రాన్తరే చ కులటాకులవర్త్మపాత-
సంజాతపాతక ఇవ స్ఫుటలాఞ్ఛనశ్రీః .
వృన్దావనాన్తరమదీపయదంశుజాలై-
ర్దిక్సున్దరీవదనచన్దనబిన్దురిన్దుః .. ౪౦..
ప్రసరతి శశధరబిమ్బే విహితవిలమ్బే చ మాధవే విధురా .
విరచితవివిధవిలాపం సా పరితాపం చకారోచ్చైః .. ౪౧..
.. గీతం ౧౩..
కథితసమయేఽపి హరిరహహ న యయౌ వనమ్ .
మమ విఫలమిదమమలరూపమపి యౌవనమ్ ..
యామి హే కమిహ శరణం సఖీజనవచనవఞ్చితా .. ౧..
యదనుగమనాయ నిశి గహనమపి శీలితమ్ .
తేన మమ హృదయమిదమసమశరకీలితమ్ .. ౨..
మమ మరణమేవ వరమతివితథకేతనా .
కిమిహ విషహామి విరహానలచేతనా .. ౩..
మామహహ విధురయతి మధురమధుయామినీ .
కాపి హరిమనుభవతి కృతసుకృతకామినీ .. ౪..
అహహ కలయామి వలయాదిమణీభూషణమ్ .
హరివిరహదహనవహనేన బహుదూషణమ్ .. ౫..
కుసుమసుకుమారతనుమతనుశరలీలయా .
స్రగపి హృది హన్తి మామతివిషమశీలయా .. ౬..
అహమిహ నివసామి నగణితవనవేతసా .
స్మరతి మధుసూదనో మామపి న చేతసా .. ౭..
హరిచరణశరణజయదేవకవిభారతీ .
వసతు హృది యువతిరివ కోమలకలావతీ .. ౮..
తత్కిం కామపి కామినీమభిసృతః కిం వా కలాకేలిభి-
ర్బద్ధో బన్ధుభిరన్ధకారిణి వనోపాన్తే కిము భ్రామ్యతి .
కాన్తః క్లాన్తమనా మనాగపి పథి ప్రస్థాతుమేవాక్షమః
సంకేతీకృతమఞ్జువఞ్జులలతాకుఞ్జేఽపి యన్నాగతః .. ౪౨..
అథాగతం మాధవమన్తరేణ
సఖీమియం వీక్ష్య విషాదమూకామ్ .
విశఙ్క్మానా రమితం కయాపి
జనార్దనం దృష్టవదేతదాహ .. ౪౩..
.. గీతమ్ ౧౪..
స్మరసమరోచితవిరచితవేశా .
గలితకుసుమదరవిలులితకేశా ..
కాపి మధురిపుణా విలసతి యువతిరధికగుణా .. ౧..
హరిపరిరమ్భణవలితవికారా .
కుచకలశోపరి తరలితహారా .. ౨..
విచలదలకలలితాననచన్ద్రా .
తదధరపానరభసకృతతన్త్రా .. ౩..
చఞ్చలకుణ్డలదలితకపోలా .
ముఖరితరసనజఘనగలితలోలా .. ౪..
దయితవిలోకితలజ్జితహసితా .
బహువిధకూజితరతిరసరసితా .. ౫..
విపులపులకపృథువేపథుభఙ్గా .
శ్వసితనిమీలితవికసదనఙ్గా .. ౬..
శ్రమజలకణభరసుభగశరీరా .
పరిపతితోరసి రతిరణధీరా .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితహరిరమితమ్ .
కలికలుషం జనయతు పరిశమితమ్ .. ౮..
విరహపాణ్డుమురారిముఖామ్బుజ-
ద్యుతిరియం తిరయన్నపి చేతనామ్ .
విధురతీవ తనోతి మనోభువః
సహృదయే హృదయే మదనవ్యథామ్ .. ౪౪..
.. గీతమ్ ౧౫..
సముదితమదనే రమణీవదనే చుమ్బనవలితాధరే .
మృగమదతిలకం లిఖతి సపులకం మృగమివ రజనీకరే ..
రమతే యమునాపులినవనే విజయీ మురారిరధునా .. ౧..
ఘనచయరుచిరే రచయతి చికురే తరలితతరుణాననే .
కురబకకుసుమం చపలాసుషమం రతిపతిమృగకాననే .. ౨..
ఘటయతి సుఘనే కుచయుగగగనే మృగమదరుచిరూషితే .
మణిసరమమలం తారకపటలం నఖపదశశిభూషితే .. ౩..
జితబిసశకలే మృదుభుజయుగలే కరతలనలినీదలే .
మరకతవలయం మధుకరనిచయం వితరతి హిమశీతలే .. ౪..
రతిగృహజఘనే విపులాపఘనే మనసిజకనకాసనే .
మణిమయరసనం తోరణహసనం వికరతి కృతవాసనే .. ౫..
చరణకిసలయే కమలనిలయే నఖమణిగణపూజితే .
బహిరపవరణం యావకభరణం జనయతి హృది యోజితే .. ౬..
రమయతి సదృశం కామపి సుభృశం ఖలహలధరసోదరే .
కిమఫలమవసం చిరమిహ విరసం వద సఖి విటపోదరే .. ౭..
ఇహ రసభణనే కృతహరిగుణనే మధురిపుపదసేవకే .
కలియుగచరితం న వసతు దురితం కవినృపజయదేవకే .. ౮..
నాయాతః సఖి నిర్దయో యది శఠస్త్వం దూతి కిం దూయసే
స్వచ్ఛన్దం బహువల్లభః స రమతే కిం తత్ర తే దూషణమ్ .
పశ్యాద్య ప్రియసమ్గమాయ దయితస్యాకృష్యమాణం గణై-
రుత్కణ్ఠార్తిభరాదివ స్ఫుటదిదం చేతః స్వయం యాస్యతి .. ౪౫..
.. గీతమ్ ౧౬..
అనిలతరలకువలయనయనేన .
తపతి న సా కిసలయశయనేన ..
సఖి యా రమితా వనమాలినా .. ౧..
వికసితసరసిజలలితముఖేన .
స్ఫుటతి న సా మనసిజవిశిఖేన .. ౨..
అమృతమధురమృదుతరవచనేన .
జ్వలతి న సా మలయజపవనేన .. ౩..
స్థలజలరుహరుచికరచరణేన .
లుఠతి న సా హిమకరకిరణేన .. ౪..
సజలజలదసముదయరుచిరేణ .
దలతి న సా హృది చిరవిరహేణ .. ౫..
కనకనికషరుచిశుచివసనేన .
శ్వసతి న సా పరిజనహసనేన .. ౬..
సకలభువనజనవరతరుణేన .
వహతి న సా రుజమతికరుణేన .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితవచనేన .
ప్రవిశతు హరిరపి హృదయమనేన .. ౮..
మనోభవానన్దన చన్దనానిల
ప్రసీద రే దక్షిణ ముఞ్చ వామతామ్ .
క్షణం జగత్ప్రాణ విధాయ మాధవం
పురో మమ ప్రాణహరో భవిష్యసి .. ౪౬..
రిపురివ సఖీసంవాసోఽయం శిఖీవ హిమానిలో
విషమివ సుధారశ్మిర్యస్మిన్దునోతి మనోగతే .
హృదయమదయే తస్మిన్నేవం పునర్వలతే బలాత్
కువలయదృశాం వామః కామో నికామనిరఙ్కుశః .. ౪౭..
బాధాం విధేహి మలయానిల పఞ్చబాణ
ప్రాణాన్గృహాణ న గృహం పునరాశ్రయిష్యే .
కిం తే కృతాన్తభగిని క్షమయా తరఙ్గై-
రఙ్గాని సిఞ్చ మమ శామ్యతు దేహదాహః .. ౪౮..
.. ఇతి గీతగోవిన్దే విప్రలబ్ధావర్ణనే
నాగనారాయణో నామ
సప్తమః సర్గః ..
.. అష్టమః సర్గః ..
.. విలక్ష్యలక్ష్మీపతిః ..
అథ కథమపి యామినీం వినీయ
స్మరశరజర్జరితాపి సా ప్రభాతే .
అనునయవచనం వదన్తమగ్రే
ప్రణతమపి ప్రియమాహ సాభ్యసూయమ్ .. ౪౯..
.. గీతమ్ ౧౭..
రజనిజనితగురుజాగరరాగకషాయితమలసనివేశమ్ .
వహతి నయనమనురాగమివ స్ఫుటముదితరసాభినివేశమ్ ..
హరిహరి యాహి మాధవ యాహి కేశవ మా వద కైతవవాదం
తామనుసర సరసీరుహలోచన యా తవ హరతి విషాదమ్ .. ౫౦..
కజ్జలమలినవిలోచనచుమ్బనవిరచితనీలిమరూపమ్ .
దశనవసనమరుణం తవ కృష్ణ తనోతి తనోరనురూపమ్ .. ౨..
వపురనుహరతి తవ స్మరసఙ్గరఖరనఖరక్షతరేఖమ్ .
మరకతశకలకలితకలధౌతలిపిరేవ రతిజయలేఖమ్ .. ౩..
చరణకమలగలదలక్తకసిక్తమిదం తవ హృదయముదారమ్ .
దర్శయతీవ బహిర్మదనద్రుమనవకిసలయపరివారమ్ .. ౪..
దశనపదం భవదధరగతం మమ జనయతి చేతసి ఖేదమ్ .
కథయతి కథమధునాపి మయా సహ తవ వపురేతదభేదమ్ .. ౫..
బహిరివ మలినతరం తవ కృష్ణ మనోఽపి భవిష్యతి నూనమ్ .
కథమథ వఞ్చయసే జనమనుగతమసమశరజ్వరదూనమ్ .. ౬..
భ్రమతి భవానబలాకవలాయ వనేషు కిమత్ర విచిత్రమ్ .
ప్రథయతి పూతనికైవ వధూవధనిర్దయబాలచరిత్రమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితరతివఞ్చితఖణ్డితయువతివిలాపమ్ .
శృణుత సుధామధురం విబుధా విబుధాలయతోఽపి దురాపమ్ .. ౮..
తదేవం పశ్యన్త్యాః ప్రసరదనురాగం బహిరివ
ప్రియాపాదాలక్తచ్ఛురితమరుణచ్ఛాయహృదయమ్ .
మమాద్య ప్రఖ్యాతప్రణయభరభఙ్గేన కితవ
త్వదాలోకః శోకాదపి కిమపి లజ్జాం జనయతి .. ౫౦..
ఇతి గీతగోవిన్దే ఖణ్డితావర్ణనే
విలక్ష్యలక్ష్మీపతిర్నామ
అష్ఠమః సర్గః ..
.. నవమః సర్గః ..
.. మన్దముకున్దః ..
తామథ మన్మథఖిన్నాం
రతిరసభిన్నాం విషాదసమ్పన్నామ్ .
అనుచిన్తితహరిచరితాం
కలహాన్తరితమువాచ సఖీ .. ౫౧..
.. గీతమ్ ౧౮..
హరిరభిసరతి వహతి మధుపవనే .
కిమపరమధికసుఖం సఖి భువనే ..
మాధవే మా కురు మానిని మానమయే .. ౧..
తాలఫలాదపి గురుమతిసరసమ్ .
కిం విఫలీకురుషే కుచకలశమ్ .. ౨..
కతి న కథితమిదమనుపదమచిరమ్ .
మా పరిహర హరిమతిశయరుచిరమ్ .. ౩..
కిమితి విషీదసి రోదిషి వికలా .
విహసతి యువతిసభా తవ సకలా .. ౪..
సజలనలినీదలశీతలశయనే .
హరిమవలోక్య సఫలయ్ నయనే .. ౫..
జనయసి మనసి కిమితి గురుఖేదమ్ .
శృణు మమ వచనమనీహితభేదమ్ .. ౬..
హరిరుపయాతు వదతు బహుమధురమ్ .
కిమితి కరోషి హృదయమతివిధురమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమతిలలితమ్ .
సుఖయతు రసికజనం హరిచరితమ్ .. ౮..
స్నిగ్ధే యత్పరుషాసి యత్ప్రణమతి స్తబ్ధాసి యద్రాగిణి
ద్వేషస్థాసి యదున్ముఖే విముఖతాం యాతాసి తస్మిన్ప్రియే .
యుక్తం తద్విపరీతకారిణి తవ శ్రీఖణ్డచర్చా విషం
శీతాంశుస్తపనో హిమం హుతవహః క్రీడాముదో యాతనాః .. ౫౨..
.. ఇతి గీతగోవిన్దే కలహాన్తరితావర్ణనే
మన్దముకున్దో నామ
నవమః సర్గః ..
.. దశమః సర్గః ..
.. చతురచతుర్భుజః ..
అత్రాన్తరే మసృణరోషవశామసీమ్-
నిఃశ్వాసనిఃసహముఖీం సుముఖీముపేత్య .
సవ్రీడమీక్షితసఖీవదనాం దినాన్తే
సానన్దగద్గదపదం హరిరిత్యువాచ .. ౫౩..
.. గీతమ్ ౧౯..
వదసి యది కించిదపి దన్తరుచికౌముదీ
హరతి దరతిమిరమతిఘోరమ్ .
స్ఫురదధరసీధవే తవ వదనచన్ద్రమా
రోచయతు లోచనచకోరమ్ ..
ప్రియే చారుశీలే ముఞ్చ మయి మానమనిదానం
సపది మదనానలో దహతి మమ మానసం
దేహి ముఖకమలమధుపానమ్ .. ౧..
సత్యమేవాసి యది సుదతి మయి కోపినీ
దేహి ఖరనఖశరఘాతమ్ .
ఘటయ భుజబన్ధనం జనయ రదఖణ్డనం
యేన వా భవతి సుఖజాతమ్ .. ౨..
త్వమసి మమ భూషణం త్వమసి మమ జీవనం
త్వమసి భవజలధిరత్నమ్ .
భవతు భవతీహ మయి సతతమనోరోధిని
తత్ర మమ హృదయమతిరత్నమ్ .. ౩..
నీలనలినాభమపి తన్వి తవ లోచనం
ధారయతి కోకనదరూపమ్ .
కుసుమశరబాణభావేన యది రఞ్జయసి
కృష్ణమిదమేతదనురూపమ్ .. ౪..
స్ఫురతు కుచకుమ్భయోరుపరి మణిమఞ్జరీ
రఞ్జయతు తవ హృదయదేశమ్ .
రసతు రశనాపి తవ ఘనజఘనమణ్డలే
ఘోషయతు మన్మథనిదేశమ్ .. ౫..
స్థలకమలగఞ్జనం మమ హృదయరఞ్జనం
జనితరతిరఙ్గపరభాగమ్ .
భణ మసృణవాణి కరవాణి పదపఙ్కజం
సరసలసదలక్తకరాగమ్ .. ౬..
స్మరగరలఖణ్డనం మమ శిరసి మణ్డనం
దేహి పదపల్లవముదారమ్ .
జ్వలతి మయి దారుణో మదనకదనారుణో
హరతు తదుపాహితవికారమ్ .. ౭..
ఇతి చటులచాటుపటుచారు మురవైరిణో
రాధికామధి వచనజాతమ్ .
జయతి పద్మావతీరమణజయదేవకవి-
భారతీభణితమతిశాతమ్ .. ౮..
పరిహర కృతాతఙ్కే శఙ్కాం త్వయా సతతం ఘన-
స్తనజఘనయాక్రాన్తే స్వాన్తే పరానవకాశిని .
విశతి వితనోరన్యో ధన్యో న కోఽపి మమాన్తరం
స్తనభరపరీరమ్భారమ్భే విధేహి విధేయతామ్ .. ౫౪..
ముగ్ధే విధేహి మయి నిర్దయదన్తదంశ-
దోర్వల్లిబన్ధనిబిడస్తనపీడనాని .
చణ్డి త్వమేవ ముదమఞ్చ న పఞ్చబాణ-
చణ్డాలకాణ్డదలనాదసవః ప్రయాన్తు .. ౫౫..
వ్యథయతి వృథా మౌనం తన్వి ప్రపఞ్చయ పఞ్చమం
తరుణీ మధురాలాపైస్తాపం వినోదయ దృష్టిభిః .
సుముఖి విముఖీభావం తావద్విముఞ్చ న ముఞ్చ మాం
స్వయమతిశయస్నిగ్ధో ముగ్ధే ప్రియిఽహముపస్థితః .. ౫౬..
బన్ధూకద్యుతిబాన్ధవోఽయమధరః స్నిగ్ధో మధూకచ్చవి-
ర్గణ్డశ్చణ్డి చకాస్తి నీలనలినశ్రీమోచనం లోచనమ్ .
నాసాభ్యేతి తిలప్రసూనపదవీం కున్దాభదాన్తి ప్రియే
ప్రాయస్త్వన్ముఖసేవయా విజయతే విశ్వం స పుష్పాయుధః .. ౫౭..
దృశౌ తవ మదాలసే వదనమిన్దుసందీపకం
గతిర్జనమనోరమా విధుతరమ్భమూరుద్వయమ్ .
రతిస్తవ కలావతీ రుచిరచిత్రలేఖే భ్రువా-
వహో విబుధయౌవనం వహసి తన్వీ పృథ్వీగతా .. ౫౮..
.. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దే మానినీవర్ణనే
చతురచతుర్భుజో నామ
దశమః సర్గః ..
.. ఏకాదశః సర్గః ..
.. సానన్దదామోదరః ..
సుచిరమనునయనే ప్రీణయిత్వా మృగాక్షీం
గతవతి కృతవేశే కేశవే కుఞ్జశయ్యామ్ .
రచితరుచిరభూషాం దృష్టిమోషే ప్రదోషే
స్ఫురతి నిరవసాదాం కాపి రాధాం జగాద .. ౫౯..
.. గీతమ్ ౨౦..
విరచితచాటువచనరచనం చరణే రచితప్రణిపాతమ్ .
సంప్రతి మఞ్జులవఞ్జులసీమని కేలిశయనమనుయాతమ్ ..
ముగ్ధే మధుమథనమనుగతమనుసర రాధికే .. ౧..
ఘనజఘనస్తనభారభరే దరమన్థరచరణవిహారమ్ .
ముఖరితమణీమఞ్జీరముపైహి విధేహి మరాలవికారమ్ .. ౨..
శృణు రమణీయతరం తరుణీజనమోహనమధుపవిరావమ్ .
కుసుమశరాసనశాసనబన్దిని పికనికరే భజ భావమ్ .. ౩..
అనిలతరలకిసలయనికరేణ కరేణ లతానికురమ్బమ్ .
ప్రేరణమివ కరభోరు కరోతి గతిం ప్రతిముఞ్చ విలమ్బమ్ .. ౪..
స్ఫురితమనఙ్గతరఙ్గవశాదివ సూచితహరిపరిరమ్భమ్ .
పృచ్ఛ మనోహరహారవిమలజలధారమముం కుచకుమ్భమ్ .. ౫..
అధిగతమఖిలసఖీభిరిదం తవ వపురపి రతిరణసజ్జమ్ .
చణ్డి రసితరశనారవడిణ్డిమమభిసర సరసమలజ్జమ్ .. ౬..
స్మరశరసుభగనఖేన కరేణ సఖీమవలమ్బ్య సలీలమ్ .
చల వలయక్వణీతైరవబోధయ హరమపి నిజగతిశీలమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమధరీకృతహారముదాసితవామమ్ .
హరివినిహితమనసామధితిష్ఠతు కణ్ఠతటీమవిరామమ్ .. ౮..
సా మాం ద్రక్ష్యతి వక్ష్యతి స్మరకథాం ప్రత్యఙ్గమాలిఙ్గనైః
ప్రీతిం యాస్యతి రమ్యతే సఖి సమాగత్యేతి చిన్తాకులః .
స త్వాం పశ్యతి వేపతే పులకయత్యానన్దతి స్విద్యతి
ప్రత్యుద్గచ్ఛతి మూర్చ్ఛతి స్థిరతమఃపుఞ్జే నికుఞ్జే ప్రియః .. ౬౦..
అక్ష్ణోర్నిక్షిపదఞ్జనం శ్రవణయోస్తాపిచ్ఛగుచ్ఛావలీం
మూర్ధ్ని శ్యామసరోజదామ కుచయోః కస్తూరికాపాత్రకమ్ .
ధూర్తానామభిసారసత్వరహృదాం విష్వఙ్నికుఞ్జే సఖి
ధ్వాన్తం నీలనిచోలచారు సదృశాం ప్రత్యఙ్గమాలిఙ్గతి .. ౬౧..
కాశ్మీరగౌరవపుషామభిసారికాణామ్
ఆబద్ధరేఖమభితో రుచిమఞ్జరీభిః .
ఏతత్తమాలదలనీలతమం తమిశ్రం
తత్ప్రేమహేమనికషోపలతాం తనోతి .. ౬౨..
హారావలీతరలకాఞ్చనకాఞ్చిదామ-
కేయూరకఙ్కణమణిద్యుతిదీపితస్య .
ద్వారే నికుఞ్జనిలయస్యహరిం నిరీక్ష్య
వ్రీడావతీమథ సఖీ నిజగాహ రాధామ్ .. ౬౩..
.. గీతమ్ ౨౧..
మఞ్జుతరకుఞ్జతలకేలిసదనే .
విలస రతిరభసహసితవదనే ..
ప్రవిశ రాధే మాధవసమీపమిహ .. ౧..
నవభవదశోకదలశయనసారే .
విలస కుచకలశతరలహారే .. ౨..
కుసుమచయరచితశుచివాసగేహే .
విలస కుసుమసుకుమారదేహే .. ౩..
చలమలయవనపవనసురభిశీతే .
విలస రసవలితలలితగీతే .. ౪..
మధుముదితమధుపకులకలితరావే .
విలస మదనరససరసభావే .. ౫..
మధుతరలపికనికరనినదముఖరే .
విలస దశనరుచిరుచిరశిఖరే .. ౬..
వితత బహువల్లినవపల్లవఘనే .
విలస చిరమలసపీనజఘనే .. ౭..
విహితపద్మావతీసుఖసమాజే .
భణతి జయదేవకవిరాజే .. ౮..
త్వాం చిత్తేన చిరం వహన్నయమతిశ్రాన్తో భృశం తాపితః
కన్దర్పేణ తు పాతుమిచ్ఛతి సుధాసంబాధబిమ్బాధరమ్ .
అస్యాఙ్గం తదలంకురు క్షణమిహ భ్రూక్షేపలక్ష్మీలవ-
క్రీతే దాస ఇవోపసేవితపదామ్భోజే కుతః సమ్భ్రమః .. ౬౪..
సా ససాధ్వససానన్దం గోవిన్దే లోలలోచనా .
సిఞ్జానమఞ్జుమఞ్జీరం ప్రవివేశ నివేశనమ్ .. ౬౫..
.. గీతమ్ ౨౨..
రాధావదనవిలోకనవికసితవివిధవికారవిభఙ్గమ్ .
జలనిధిమివ విధుమణ్డలదర్శనతరలితతుఙ్గతరఙ్గమ్ ..
హరిమేకరసం చిరమభిలషితవిలాసం
సా దదార్శ గురుహర్షవశంవదవదనమనఙ్గనివాసమ్ .. ౧..
హారమమలతరతారమురసి దధతం పరిరభ్య విదూరమ్ .
స్ఫుటతరఫేనకదమ్బకరమ్బితమివ యమునాజలపూరమ్ .. ౨..
శ్యామలమృదులకలేవరమణ్డలమధిగతగౌరదుకూలమ్ .
నీలనలినమివ పీతపరాగపతలభరవలయితమూలమ్ .. ౩..
తరలదృగఞ్చలచలనమనోహరవదనజనితరతిరాగమ్ .
స్ఫుటకమలోదరఖేలితఖఞ్జనయుగమివ శరది తడాగమ్ .. ౪..
వదనకమలపరిశీలనమిలితమిహిరసమకుణ్డలశోభమ్ .
స్మితరుచిరుచిరసముల్లసితాధరపల్లవకృతరతిలోభమ్ .. ౫..
శశికిరణచ్ఛురితోదరజలధరసున్దరసకుసుమకేశమ్ .
తిమిరోదితవిధుమణ్దలనిర్మలమలయజతిలకనివేశమ్ .. ౬..
విపులపులకభరదన్తురితం రతికేలికలాభిరధీరమ్ .
మణిగణకిరణసమూహసముజ్జ్వలభూషణసుభగశరీరమ్ .. ౭..
శ్రీజయదేవభణితవిభవద్విగుణీకృతభూషణభారమ్ .
ప్రణమత హృది సుచిరం వినిధాయ హరిం సుకృతోదయసారమ్ .. ౮..
అతిక్రమ్యాపాఙ్గం శ్రవణపథపర్యన్తగమన-
ప్రయాసేనేవాక్ష్ణోస్తరలతరతారం పతితయోః .
ఇదానీం రాధాయాః ప్రియతమసమాలోకసమయే
పపాత స్వేదామ్బుప్రసర ఇవ హర్షాశ్రునికరః .. ౬౬..
భవన్త్యాస్తల్పాన్తం కృతకపటకణ్డూతిపిహిత-
స్మితం యాతే గేహాద్బహిరవహితాలీపరిజనే .
ప్రియాస్యం పశ్యన్త్యాః స్మరశరసమాకూలసుభగం
సలజ్జా లజ్జాపి వ్యగమదివ దూరం మృగదృశః .. ౬౭..
.. ఇతి శ్రీగీతగోవిన్దే రాధికామిలనే
సానన్దదామోదరో నామైకాదశః సర్గః ..
.. ద్వాదశః సర్గః ..
.. సుప్రీతపీతామ్బరః ..
గతవతి సఖీవృన్దేఽమన్దత్రపాభరనిర్భర-
స్మరపరవశాకూతస్ఫీతస్మితస్నపితాధరమ్ .
సరసమనసం దృష్ట్వా రాధాం ముహుర్నవపల్లవ-
ప్రసవశయనే నిక్షిప్తాక్షీమువాచ హరః .. ౬౮..
.. గీతమ్ ౨౩..
కిసలయశయనతలే కురు కామిని చరణనలినవినివేశమ్ .
తవ పదపల్లవవైరిపరాభవమిదమనుభవతు సువేశమ్ ..
క్షణమధునా నారాయణమనుగతమనుసర రాధికే .. ౧..
కరకమలేన కరోమి చరణమహమాగమితాసి విదూరమ్ .
క్షణముపకురు శయనోపరి మామివ నూపురమనుగతిశూరమ్ .. ౨..
వదనసుధానిధిగలితమమృతమివ రచయ వచనమనుకూలమ్ .
విరహమివాపనయామి పయోధరరోధకమురసి దుకూలమ్ .. ౩..
ప్రియపరిరమ్భణరభసవలితమివ పులకితమతిదురవాపమ్ .
మదురసి కుచకలశం వినివేశయ శోషయ మనసిజతాపమ్ .. ౪..
అధరసుధారసముపనయ భావిని జీవయ మృతమివ దాసమ్ .
త్వయి వినిహితమనసం విరహానలదగ్ధవపుషమవిలాసమ్ .. ౫..
శశిముఖి ముఖరయ మణిరశనాగుణమనుగుణకణ్ఠనిదానమ్ .
శ్రుతియుగలే పికరుతవికలే మమ శమయ చిరాదవసాదమ్ .. ౬..
మామతివిఫలరుషా వికలీకృతమవలోకితమధునేదమ్ .
మీలితలజ్జితమివ నయనం తవ విరమ విసృజ రతిఖేదమ్
.. ౭..
శ్రీజయదేవభణితమిదమనుపదనిగదితమధురిపుమోదమ్ .
జనయతు రసికజనేషు మనోరమతిరసభావవినోదమ్ .. ౮..
మారఙ్కే రతికేలిసంకులరణారమ్భే తయా సాహస-
ప్రాయం కాన్తజయాయ కిఞ్చిదుపరి ప్రారమ్భి యత్సమ్భ్రమాత్ .
నిష్పన్దా జఘనస్థలీ శిథిలతా దోర్వల్లిరుత్కమ్పితం
వక్షో మీలితమక్షి పౌరుషరసః స్త్రీణాం కుతః సిధ్యతి .. ౬౯..
అథ కాన్తం రతిక్లాన్తమపి మణ్డనవాఞ్ఛయా .
నిజగాద నిరాబాధా రాధా స్వాధీనభర్తృకా .. ౭౦..
.. గీతమ్ ౨౪..
కురు యదునన్దన చన్దనశిశిరతరేణ కరేణ పయోధరే .
మృగమదపత్రకమత్ర మనోభవమఙ్గలకలశసహోదరే .
నిజగాద సా యదునన్దనే క్రీడతి హృదయానన్దనే .. ౧..
అలికులగఞ్జనమఞ్జనకం రతినాయకసాయకమోచనే .
త్వదధరచుమ్బనలమ్బితకజ్జలముజ్జ్వలయ ప్రియ లోచనే .. ౨..
నయనకురఙ్గతరఙ్గవికాసనిరాసకరే శ్రుతిమణ్డలే .
మనసిజపాశవిలాసధరే శుభవేశ నివేశయ కుణ్డలే .. ౩..
భ్రమరచయం రచహయన్తముపరి రుచిరం సుచిరం మమ సంముఖే .
జితకమలే విమలే పరికర్మయ నర్మజనకమలకం ముఖే .. ౪..
మృగమదరసవలితం లలితం కురు తిలకమలికరజనీకరే .
విహితకలఙ్కకలం కమలానన విశ్రమితశ్రమశీకరే .. ౫..
మమ రుచిరే చికురే కురు మానద మానసజధ్వజచామరే .
రతిగలితే లలితే కుసుమాని శిఖణ్డిశిఖణ్డకడామరే .. ౬..
సరసఘనే జఘనే మమ శమ్బరదారణవారణకన్దరే .
మణిరశనావసనాభరణాని శుభాశయ వాసయ సున్దరే .. ౭..
శ్రీజయదేవవచసి రుచిరే హృదయం సదయం కురు మణ్డనే .
హరిచరణస్మరణామృతకృతకలికలుషభవజ్వరఖణ్డనే .. ౮..
రచయ కుచయోః పత్రం చిత్రం కురుష్వ కపోలయో-
ర్ఘటయ జఘనే కాఞ్చీమఞ్చ స్రజా కబరీభరమ్ .
కలయ వలయశ్రేణీం పాణౌ పదే కురు నూపురా-
వితి నిగతితః ప్రీతః పీతామ్బరోఽపి తథాకరోత్ .. ౭౧..
యద్గాన్ధ్గర్వకలాసు కౌశలమనుధ్యానం చ యద్వైష్ణవం
యచ్ఛృఙ్గారవివేకతత్వమపి యత్కావ్యేషు లీలాయితమ్ .
తత్సర్వం జయదేవపణ్డితకవేః కృష్ణైకతానాత్మనః
సానన్దాః పరిశోధయన్తు సుధియః శ్రీగీతగోవిన్దతః .. ౭౨..
శ్రీభోజదేవప్రభవస్య రామాదేవీసుతశ్రీజయదేవకస్య .
పరాశరాదిప్రియవర్గకణ్ఠే శ్రీగీతగోవిన్దకవిత్వమస్తు .. ౭౩..
.. ఇతి శ్రీజయదేవకృతౌ గీతగోవిన్దే
సుప్రీతపీతామ్బరో నామ
ద్వాదశః సర్గః ..
.. ఇతి గీతగోవిన్దం సమాప్తమ్ ..
Wikisource:Requests for adminship
1533
1550
2006-08-19T17:58:10Z
వైఙాసత్య
5
==వైఙాసత్య==
Hi everyone, I am requesting adminship for Wikisource so that we can start translating the interface and get Wikisource going in telugu. There are lot of article in Telugu wikipedia which need to be moved to wikisource and doing it manually is a laborious task. Hence I request sysop access.
--[[సభ్యుడు:వైఙాసత్య|వైఙాసత్య]] 17:58, 19 August 2006 (UTC)
అంగన లీరె యారతులు
1534
1551
2006-08-20T20:30:52Z
Vyzbot
9
Copied from Wikipedia
<pre>
అంగన లీరె యారతులు
అంగజ గురునకు నారతులూ
శ్రీదేవి తోడుత చెలగుచు నవ్వే
ఆదిమ పురుషుని కారతులు
మేదినీ రమణి మేలము లాడేటి
ఆదిత్య తేజున కారతులు
సురలకు నమృతము సొరిది నొసంగిన
హరికిదివో పసిడారతులు
తరమిది దుష్టుల దనుజుల నడచిన
అరి భయంకరున కారతులూ
నిచ్చలు కల్యాణ నిధియై యేగేటి
అచ్చుతునకు నివె యారతులు
చొచ్చి శ్రీవేంకటేశుడు నలమేల్మంగ
యచ్చుగ నిలిచిరి యారతులూ॥
</pre>
అంగన లీరె = అంగనలు + ఈరే
:అంగనలు = స్త్రీలు
:ఈరే = ఇవ్వరే (ఇవ్వండి)
<br>యారతులు = హారతులు
అంగజ = అంగజుడు = మన్మథుడు
<br> గురునకు = గురువునకు
<br>నారతులూ = హారతులు
<br>శ్రీదేవి = లక్ష్మీ దేవి
<br>తోడుత = తోడుతో
<br>చెలగుచు = ప్రకాశిస్తూ
<br>నవ్వే = నవ్వేటి
<br>ఆదిమ = మొదటి
<br>పురుషుని కారతులు = పురుషునికి + ఆరతులు
:పురుషునికి = పురుషునికి
:ఆరతులు = హారతులు
<br>మేదినీ = వసుధ (పద్మావతి)
<br>రమణి = స్త్రీ
<br>మేలము లాడేటి = మేలములు + ఆడేటి
:మేలములు = పరిహాసములు
:ఆడేటి = చేసేటి
<br>ఆదిత్య తేజున కారతులు = సూర్య తేజునకు హారతులు
<br>సురలకు = దేవతలకు
<br>నమృతము = అమృతము (nector)
<br>సొరిది = క్రమముగా
<br>నొసంగిన = ఇచ్చిన
<br>హరికిదివో = హరికి + ఇదివో
:హరికి = హరికి (మోహినీ రూపునికి)
:ఇదివో = ఇదిగో (ఇవే)
<br>పసిడారతులు = బంగారపు హారతులు
<br>తరమిది = ?
<br>దుష్టుల = చెడ్డవారి
<br>దనుజుల = రాక్షసుల
<br>నడచిన = అణచిన
<br>అరి = అతి
<br>భయంకరున = భయంకరునకు
<br>కారతులూ = హారతులు
<br>నిచ్చలు = నిత్యము
<br>కల్యాణ నిధియై యేగేటి = కల్యాణం చేసుకొని ఊరేగేటి ?
<br>అచ్చుతునకు = అత్యుతునకు (హరికి)
<br>నివె = ఇవే
<br>యారతులు = హారతులు
<br>చొచ్చి = వచ్చి
<br>శ్రీవేంకటేశుడు నలమేల్మంగ = శ్రీవేంకటేశుడూ, అలమేల్మంగా ఇద్దరూ
<br>యచ్చుగ = ?
<br>నిలిచిరి యారతులూ = నిలిచిన అటువంటి వారికి హారతులు
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా
1535
1552
2006-08-20T21:07:34Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా
నవ్వుచు దేవకి నందను గనియె॥
శశి వొడచె అలసంబులు గదచె
దిశ దేవతల దిగుళ్ళు విడచె॥
కావిరి విరసె కంసుడు గినిసె
వావిరి పువ్వుల వానలు గురిసె॥
గతి సేసె అటు గాడిద గూసె
కుతిలకుడిచి జనకుడు నోరు మూసె॥
గగురు పొడిచె లోకము విధి విడిచె
మొగులు గురియగ యమునపై నదచె॥
కలిజారె వేంకటపతి మీరె
అలమేల్మంగ నాంచారమ్మకలుకలు తీరె॥
అన్నమయ్య పాట
౫-౩౬౧</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
మీడియావికీ:Allpagesbadtitle
1536
1573
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
The given page title was invalid or had an inter-language or inter-wiki prefix. It may contain one more characters which cannot be used in titles.
మీడియావికీ:Anononlyblock
1537
1586
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
anon. only
మీడియావికీ:April-gen
1538
1592
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
April
మీడియావికీ:Ascending abbrev
1539
1597
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
asc
మీడియావికీ:August-gen
1540
1600
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
August
మీడియావికీ:Badaccess-group0
1541
1603
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
You are not allowed to execute the action you have requested.
మీడియావికీ:Badaccess-group1
1542
1604
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
The action you have requested is limited to users in the group $1.
మీడియావికీ:Badaccess-group2
1543
1605
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
The action you have requested is limited to users in one of the groups $1.
మీడియావికీ:Badaccess-groups
1544
1606
2006-08-31T19:27:33Z
MediaWiki default
The action you have requested is limited to users in one of the groups $1.
మీడియావికీ:Cantcreateaccounttext
1545
1636
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
Account creation from this IP address (<b>$1</b>) has been blocked.
This is probably due to persistent vandalism from your school or Internet service
provider.
మీడియావికీ:Cantcreateaccounttitle
1546
1637
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
Can't create account
మీడియావికీ:Categorypage
1547
1643
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
View category page
మీడియావికీ:Confirmemail noemail
1548
1662
2006-08-31T19:27:34Z
MediaWiki default
You do not have a valid email address set in your [[Special:Preferences|user preferences]].
మీడియావికీ:Createaccountblock
1549
1681
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
account creation blocked
మీడియావికీ:Databasenotlocked
1550
1690
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
The database is not locked.
మీడియావికీ:December-gen
1551
1697
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
December
మీడియావికీ:Descending abbrev
1552
1719
2006-08-31T19:27:35Z
MediaWiki default
desc
మీడియావికీ:February-gen
1553
1773
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
February
మీడియావికీ:Fri
1554
1789
2006-08-31T19:27:37Z
MediaWiki default
Fri
మీడియావికీ:Imagelist date
1555
1810
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Date
మీడియావికీ:Imagelist description
1556
1811
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Description
మీడియావికీ:Imagelist name
1557
1812
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Name
మీడియావికీ:Imagelist search for
1558
1813
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Search for image name:
మీడియావికీ:Imagelist size
1559
1814
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Size (bytes)
మీడియావికీ:Imagelist user
1560
1815
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
User
మీడియావికీ:Imgfile
1561
1822
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
file
మీడియావికీ:Imgmultigo
1562
1826
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Go!
మీడియావికీ:Imgmultigotopost
1563
1827
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Imgmultigotopre
1564
1828
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Go to page
మీడియావికీ:Imgmultipagenext
1565
1829
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
next page →
మీడియావికీ:Imgmultipageprev
1566
1830
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
← previous page
మీడియావికీ:Import-interwiki-namespace
1567
1831
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Transfer pages into namespace:
మీడియావికీ:Ipb already blocked
1568
1837
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
"$1" is already blocked
మీడియావికీ:Ipb cant unblock
1569
1838
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Error: Block ID $1 not found. It may have been unblocked already.
మీడియావికీ:Ipbanononly
1570
1840
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Block anonymous users only
మీడియావికీ:Ipbcreateaccount
1571
1841
2006-08-31T19:27:38Z
MediaWiki default
Prevent account creation
మీడియావికీ:January-gen
1572
1853
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
January
మీడియావికీ:July-gen
1573
1856
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
July
మీడియావికీ:June-gen
1574
1859
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
June
మీడియావికీ:Listusersfrom
1575
1869
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
Display users starting at:
మీడియావికీ:Lockfilenotwritable
1576
1877
2006-08-31T19:27:39Z
MediaWiki default
The database lock file is not writable. To lock or unlock the database, this needs to be writable by the web server.
మీడియావికీ:March-gen
1577
1907
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
March
మీడియావికీ:May-gen
1578
1914
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
May
మీడియావికీ:Mediawikipage
1579
1917
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
View message page
మీడియావికీ:Mon
1580
1923
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
Mon
మీడియావికీ:Newpages-username
1581
1963
2006-08-31T19:27:40Z
MediaWiki default
Username:
మీడియావికీ:November-gen
1582
2002
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
November
మీడియావికీ:October-gen
1583
2023
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
October
మీడియావికీ:Old-revision-navigation
1584
2025
2006-08-31T19:27:41Z
MediaWiki default
Revision as of $1; $5<br />($6) $3 | $2 | $4 ($7)
మీడియావికీ:Sat
1585
2113
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
Sat
మీడియావికీ:Searchbutton
1586
2121
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
అన్వేషణ
మీడియావికీ:Searchsubtitle
1587
2126
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
You searched for '''[[:$1]]'''
మీడియావికీ:Searchsubtitleinvalid
1588
2127
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
You searched for '''$1'''
మీడియావికీ:September-gen
1589
2134
2006-08-31T19:27:42Z
MediaWiki default
September
మీడియావికీ:Statistics-mostpopular
1590
2167
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Most viewed pages
మీడియావికీ:Sun
1591
2173
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Sun
మీడియావికీ:Table pager empty
1592
2175
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
No results
మీడియావికీ:Table pager first
1593
2176
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
First page
మీడియావికీ:Table pager last
1594
2177
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Last page
మీడియావికీ:Table pager limit
1595
2178
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Show $1 items per page
మీడియావికీ:Table pager limit submit
1596
2179
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Go
మీడియావికీ:Table pager next
1597
2180
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Next page
మీడియావికీ:Table pager prev
1598
2181
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Previous page
మీడియావికీ:Templatepage
1599
2188
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
View template page
మీడియావికీ:Thu
1600
2192
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Thu
మీడియావికీ:Tue
1601
2231
2006-08-31T19:27:43Z
MediaWiki default
Tue
మీడియావికీ:Upload source file
1602
2264
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
(a file on your computer)
మీడియావికీ:Upload source url
1603
3319
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
15
(a valid, publicly accessible URL)
మీడియావికీ:Viewhelppage
1604
2285
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
View help page
మీడియావికీ:Viewpagelogs
1605
2286
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
View logs for this page
మీడియావికీ:Wed
1606
2305
2006-08-31T19:27:44Z
MediaWiki default
Wed
అంతరంగమెల్ల శ్రీహరికి ఒప్పించకుంటె
1607
2334
2006-09-01T03:21:11Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అంతరంగమెల్ల (వాల్యూం 1-437)
అంతరంగమెల్ల శ్రీహరికి ఒప్పించకుంటె
వింతవింత విధముల వీడునా బంధములు
మనుజుడై ఫలమేది మరిజ్ఞాని యౌదాకా
తనువెత్తి ఫలమేది దయగలుగుదాకా
ధనికుడై ఫలమేది ధర్మము సేయుదాకా
పనిమాలి ముదిసితే పాసెనా భవము
చదివియు ఫలమేది శాంతము కలుగుదాకా
పెదవెత్తి ఫలమేది ప్రియమాడు దాకా
మదిగల్గి ఫలమేది మాధవుదలచు దాకా
యెదుట తాను రాజైతే ఏలేనాపరము
పావనుడై ఫలమేది భక్తి కలిగిన దాకా
జీవించి ఫలమేది చింత దీరుదాకా
వేవేల ఫలమేది వేంకటేశుగన్నదాక
భావించితా దేవుడైతే ప్రత్యక్షమౌనా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అందరివలెనే వున్నా డాతడా వీడు
1608
2335
2006-09-01T03:22:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సామంతం
అందరివలెనే వున్నా డాతడా వీడు
యిందుముఖల గూడినా డీత డానాడు
యిందరూ నేటేట జేసేయింద్రయాగపుముద్దలు
అందుకొని యారగించినాతడా వీడు
చెంది మునులసతులసత దెప్పించుక మంచి
విందులారగించినాడు వీ డానాడు
తొలుత బ్రహ్రదాచినదూడలకు బాలులకు
అలరి మారుగడించినాతడా వీడు
నిలుచుండేడుదినాలు నెమ్మది వేల గొండెత్తి
యిల నావుల గాచినా డీతడానాడు
బాలుడై పూతనాదుల బలురక్కసుల జంపి
అలరియాటలాడినయాతడా వీడు
యీలీల శ్రీవేంకటాద్రి యెక్కినాడు తొలుతే
యేలెను బ్రహ్మాదుల నీత డానాడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అందరు మాలినయట్టిఆధమూలాల
1609
2336
2006-09-01T03:22:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అందరు మాలినయట్టిఆధమూలాల
పొంత సంతకూటమి పొరిచూపు గాదా
కనక మిత్తడితోడ కలయ సరిదూచితే
అనువనువునా అది దోషమవుగాక
ఘనుడైనహరితో గడుహీనదేవతల
నవిచి సరివెట్టితే నయ మవునా భువిని
పట్టభద్రుడు గూర్చుండేబలుసింహాసనముపై
వెట్టింబంటు బెట్టేవారు వెఱ్రులేకారా
గట్టిగా శ్రీహరితోడ కలగంపదేవతల
బెట్టి కొలుచుట విందువెట్టి పగగాదా
కొంచక సింహముండేటిగుహ నుండవచ్చునా
పొంచి నక్కలకెల్ల బొక్కలేకాక
అంచెల శ్రీవేంకటేశుడాత్మలోనే వుండగాను
కొంచపుదైవాల పలువంచలనేకాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అందాకా నమ్మలేక అనుమానపడు దేహి
1610
2337
2006-09-01T03:22:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
అందాకా నమ్మలేక అనుమానపడు దేహి
అంది నీసొమ్ముగనక అదియు దీరుతువు
నీదాసుడననేటినిజబుద్ది గలిగితే
అదెస నప్పుడే పుణ్యుడాయ నతడు
వేదతొ వొక్కొక్క వేళ వెలుతులు గలిగితే
నిదయవెట్టి వెనక నీవే తీరుతువు
తొలుత నీశరణము దొరకుటొకటేకాని
చెలగి యాజీవునికి జేటు లేదు
కలగి నడుమంత్రాన గతిదప్పనడచిన
నెలకొని వంకలొత్తనీవే నేరుతువు
నీ వల్ల గొరత లేదు నీపేరు నొడిగితే
శ్రీవేంకటేశ యిట్టె చేరి కాతువు
భావించలేకుండగాను భారము నీదంటే జాలు
నీవారి రక్షించ నీవె దిక్కౌదువు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అచ్చుత మిమ్ముదలచేయంతపని వలెనా
1611
2338
2006-09-01T03:22:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శంకరాభరణం
అచ్చుత మిమ్ముదలచేయంతపని వలెనా
యిచ్చల మీవారే మాకు నిహపరా లియ్యగా
మిమ్ము నెఱిగినయట్టిమీదాసుల నెఱిగే_
సమ్మవిజ్ఞానమే చాలదా నాకు
వుమ్మడి మీసేవ సేసుకుండేటివైష్ణవుల_
సమ్ముఖాన సేవించుటే చాలదా నాకు।
నిరతి నీకు మొక్కేనీడింగరీలకు
సరవితో మొక్కుటే చాలదా నాకు
పరగ నిన్ను బూజించే ప్రసన్నుల బూజించే_
సరిలేనిభాగ్యము చాలదా నాకు।
అంది నీకు భక్తులై నయలమహానుభావుల_
చందపువారిపై భక్తి చాలదా నాకు
కందువ శ్రీ వేంకటేశ కడు నీబంటుబంటుకు
సందడిబంటనవుటే చాలదా నాకు ।
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అటుగన రోయగ దగవా
1612
2339
2006-09-01T03:22:43Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుండక్రియ
అటుగన రోయగ దగవా
నటనల శ్రీహరి నటమింతే
చిడుముడి మూగినజీవులలోపల
కడగి నే నొక్కడ నింతే
నిడువక పక్షులు వృక్షము లిలపై
వెడగుభోగముల వెదకీనా
తనువులు మోచినతగుప్రాణులలో
గనుగొని నొకమశకమ నింతే
మునుకొని కీటకములు జీమలు నిల
చెనకి దొరతనము సేసీనా
శ్రీవేంకటపతిసేవవారిలో
సోవల నొకదాసుడ నేను
భావించి సురలు బ్రహ్మాదు లతని
దైవపుమాయలు దాటేరా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అతడు భక్తసులభు డచ్యుతుడు
1613
2340
2006-09-01T03:22:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భైరవి
అతడు భక్తసులభు డచ్యుతుడు
రాతిగుండెవాడు గాడు రంతు మాను డికను
జీవుడా వేసరకు చిత్తమా జడియకు
దైవము గరుణించ దడవుగాదు
తోవచూపె మనకుతొల్లే ఆచార్యుడు
కావలసినట్లయ్యీ గలగకు డికను
కాలమా వేగిరించకు కర్మమా నన్ను మీరకు
పాలించ దైవానకు నే భార మికను
ఆలించి తిరుమంత్రమే ఆతని నన్ను గూరిచె
వేలగానిఅందాకా వేసరకు డికను
వెరవకు దేహమా వేసరకు ధ్యానమా
యెరిగి శ్రీవేంకటేశు డెడసిపోడు
తరి నిహపరము లితనిదాసు లిచ్చిరి
గురియైతి నిన్నిటికి గొంకకుడీ ఇకను
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అతడే సకలము అని భావింపుచు
1614
2341
2006-09-01T03:22:52Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అతడే సకలము అని భావింపుచు
నీతితో నడవక నిలుకడ యేది.
యెందును జూచిన యీశ్వరుడుండగ
విందుల మనసుకు వెలితేది
సందడించేహరిచైతన్య మిదివో
కందువలిక వెదకగ నేది.
అంతరాత్ముడై హరి పొడచూపగ
పంతపుకర్శపుభయ మేది
సంతత మాతడే స్వతంత్రుడిదివో
కొంత గొంత మరి కోరేది లేదు,
శ్రీ వేంకటపతి జీవుని నేలగ
యీవల సందేహ మిక నేది
భావం బీతడు ప్రపంచ మీతడు
వేవేలుగ మరి వెదకెడిదేది.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అతి సులభం బిదె శ్రీపతి శరణము అందుకు నారదాదులు సాక్షి
1615
2342
2006-09-01T03:22:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అతి సులభం బిదె శ్రీపతి శరణము అందుకు నారదాదులు సాక్షి
ప్రతిలే దిదియే నిత్యానందము బహువేదంబులె యివే సాక్షి
వేసరకుమీ జీవుడా వెదకివెదకి దైవమును
ఆసపాటుగా హరి యున్నా డిదె అందుకు ప్రహ్లాదుడు సాక్షి
మోసపోకుమీ జన్మమా ముమ్చినయనుమానములను
సేసినభక్తికి జేటు లేదు యీనేత కెల్ల ధ్రువుడే సాక్షి
తమకించకుమీ దేహమా తగుసుఖదు:ఖంబుల నలసి
అమితము నరహరికరుణ నమ్మితే నందుకు నర్జునుడే సాక్షి
భ్రమయకుమీ వివేకమా బహుకాలంబులు యీదీది
తమితో దాస్యము తను రక్షించును దానికి బలీంద్రుడే సాక్షి
మరిగివుండుమీ వోజిహ్వా మరి శ్రీవేంకటపతిసుతులు
అరయగ నిదియే యీడేరించును అందుకు వ్యాసాదులె సాక్షి
తిరుగకుమీ విజ్ఞానమా ద్రిష్టపుమాయలకును లోగి
సరిలే దితనిపాదసేవకును సనకాదులబ్రదుకే సాక్షి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అతిసులభం బిది యందరిపాలికి
1616
2343
2006-09-01T03:23:01Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అతిసులభం బిది యందరిపాలికి
గతియిది శ్రీపతికైంకర్యంబు
పాలసముద్రము బలిమి దచ్చికొని-
రాలరిదేవత లమృతమును
నాలుక నిదె హరినామపుటమృతము
యేల కానరో యిహపరము
అతి||
అడరి బాతిపడి యవని దేవతలు
బడివాయరు యఙ్న భాగాలకు
విడువక చేతిలో విష్ణుప్రసాదము
కడిగడియైనది కానరుగాని
అని||
యెక్కుదురు దిగుదు రేడులోకములు
పక్కన దపముల బడలుచును
చిక్కినాడు మతి శ్రీవేంకటేశ్వరు
డిక్కడితుదిపద మెఱగరుగాని
అతి||
</pre>
ఆహా ఎంత చక్కని పాట
ఎంత చక్కని ఫిలాసఫీ
అతి సులభం బిది యందరిపాలికి =
అతి = చాలా , very
సులభం = తేలిక , easy
బిది = ఇది, this
యందరిపాలికి = అందరి పాలిటి , for everybody
గతియిది శ్రీపతికైంకర్యంబు =
గతి = మార్గము, way (or path)
ఇది = ఇది , this
శ్రీపతి = శ్రీ అనగా లక్ష్మీ దేవి, పతి అనగా భర్త అనగా లక్ష్మీ దేవి భర్త అయిన వేంకటేశ్వరుడు.
husband of Godess laxmi, that is Lord SrI veMkaTESvara
కైంకర్యంబు = పూజ, pUja, worship
(మోక్షానికి ) మార్గమైన, లక్ష్మీ పతి శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పూజ అందరికీ, అతిసులభమైనది.
worship of Lord VenkaTeswara is forverybody and very easy. It is the way to moxa.
పాలసముద్రము బలిమి దచ్చికొనిరి అలరి దేవతలు అమృతము =
పాలసముద్రము = పాలసముద్రము , milky ocean
బలిమి = ??? బలముతో, with great effort
దచ్చికొనిరి = ???
అలరి = /???
దేవతలు = దేవతలు , demigods
అమృతము = అమృతము, nector
పాలసముద్రము నుండి దేవతలు అతి ప్రయాసతో అమృతమును సంపాదించుకున్నారు.
Demigods got nector from milky ocean with great ocean.
నాలుక నిదె హరినామపుటమృతము యేల కానరో యిహపరసుఖము =
నాలుక = నాలుక , tounge
ఇదె = ఇదియే, this one only
హరినామపు అమృతము = హరి పేరు లోని అమృతము, nector of hari nama (nector of Lord hari's name)
యేల = ఏ విధముగా, how
కానరో = చూడరో, గమనించరో miss to see
ఇహ = ఈ లోకమున, అనగా భూ లోకమున , in this world of earth
పర = పర లోకమున, అనగా వైకుంఠమున , in the other world of viakuMTa
సుఖము = సుఖము, ఆనందము, happyness
(అంత కష్టపడి అమృతము సంపాదిమ్చిన దేవతలు) నాలుక పై ఉన్న హరి నామ అమృతము ను ఎలా చూడరో? ఏమిటో? ఈ హరి నామామృతము భూ లోకములోనూ, వైకుంఠ లోకములోనూ సుఖము ఇవ్వగలదు.
(but those demigods) forgot to see the nector of hari nama on the tounge, which gives happy ness in this earthly planets and in vaikunTa planets.
అడరి బాతిపడి యవని దేవతలు బడివాయరు (బడివాయురు?) యఙ్న భాగాలకు, విడువక చేతిలో విష్ణుప్రసాదము కడిగడియైనది కానరుగాని =
అడరి = ????
బాతిపడి = బ్రాంతి పడి, with illusion
యవని = భూమి
దేవతలు = దేవతలు, demigods
బడివాయురు = ఆశపడతారు
యఙ్న భాగాలకు = యఙ్నం లోని భాగాలకు
విడువక చేతిలో = విడువక చేతిలోని, un attached from hand
విష్ణుప్రసాదము = విష్ణు దేవుని ప్రసాదము, Lord vishnu's prasada
కడిగడియనది = ???
కానరు గాని = చూడరు గానీ,
భూమి కి చెందిన దేవతలు భ్రాంతి తో యఙ్న భాగాలకు ఆశ పడతారు కాని, చేతి లో విడువక వుండే విష్ణు ప్రసాదముని చూడరు.
యెక్కుదురు దిగుదు రేడులోకములు పక్కన తపముల బడలుచును =
ఎక్కుదురు = పైకి వెళ్తారు , will go up
దిగుదురు = కిందకి వెళ్తారు, will go down
ఏడు లోకములు = ఏడు లోకములు , seven lOkaas
పక్కన = పక్కన ?? , side
తపముల = తపస్సులతో, with austirities
బడలుచును = చేయుచూ, doing
తపస్సులు చేస్తూ ఏడు లోకములలో పైకీ, క్రిందకీ తిరుగుతూ ఉంటారు
ding severe austirities will go up and down of seven lokas.
[ ఈ రెండు లైనులు చాలా అర్ధవంత మైనవి, ఇవి తపస్సులు చేసి భూమి, స్వర్గ ములు మారే వారి గురించి, పాపాలు చేసి పాతాల లోకాలు పొయ్యె వారి గురించి చెప్పుతున్నాయి]
చిక్కినాడు మతి శ్రీవేంకటేశ్వరుడిక్కడితుదిపద మెఱగరు గాని
చిక్కినాడు = దొరికినాడు, caught
మతి = మనసున , in mind
శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు = శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు, Lord Venkatesvara
ఇక్కడి = ఇక్కడ వున్నటువంటి, here
తుది పదము = చిట్ట చివరి గమ్యము, the final goal
ఎఱుగరు గాని = తెలుసు కొనరు కానీ, won't know
మనసున శ్రీ వేంకటేశ్వరుని ఉంచుకొనడము అనే చిట్ట చివరి గమ్యము ని తెలుసుకొనరు గానీ,
(these people who with severe austirities wonder between seven lokas won't recognize the final goal of keeping Lord VeMkaTEsvara in the mind. )
నాకు ఉన్న కొద్ది జ్ఞానముతో రాసినాను, తప్పులు ఉంటే క్షమించగలరు
{{అన్నమయ్య పాటలు }}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అదివో అల్లదివో
1617
2344
2006-09-01T03:23:07Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అదివో అల్లదివో
అదివో అల్లదివో శ్రీహరివాసము
పదివేల శేషుల పడగలమయము॥
అదె వేంకటాచల మఖిలోన్నతము
అదివో బ్రహ్మాదుల కపురూపము
అదివో నిత్యనివాస మఖిలమునులకు
అదె చూడుడదె మ్రొక్కుడానందమయము॥
చెంగట నల్లదివో శేషాచలము
నింగి నున్నదేవతల నిజవాసము
ముంగిట నల్లదివో మూలనున్నధనము
బంగారు శిఖరాల బహు బ్రహ్మమయము॥
కైవల్యపదము వేంకటనగమదివో
శ్రీ వేంకటపతికి సిరులైనవి
భావింప సకలసంపదరూపమదివో
పావనములకెల్ల పావనమయము॥
అన్నమయ్య పాట
వాల్యూము ౧-౨౩
రాగము మధ్యమావత
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అదివో నిత్యసూరులు అచ్యుత నీదాసులు
1618
2345
2006-09-01T03:23:10Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అదివో నిత్యసూరులు అచ్యుత నీదాసులు
యెదురులేనివారు యేకాంగవీరులు ॥పల్లవి॥
రచ్చల సంసారమనేరణరంగములోన
తచ్చి కామక్రోధాలతలలు గొట్టి
అచ్చపుతిరుమంత్రపుటారువుబొబ్బలతోడ
యిచ్చలనే తిరిగేరు యేకాంగ వీరులు ॥అది॥
మొరసి పుట్టుగులనేముచ్చు బౌజుల కురికి
తెరలి నడుములకు దెగవేసి
పొరి గర్మము బొడిచి పోటుగంటుల దూరి
యెరగొని తిరిగేరు యేకాంగవీరులు ॥అది॥
వొడ్డినదేహములనేవూళ్ళలోపల చొచ్చి
చెడ్డయహంకారమును చెఱలు పట్టి
అడ్డమై శ్రీవేంకటేశు నుండనుండి లోకులనే
యెడ్డల జూచి నవ్వేరు యేకాంగవీరులు ॥అది॥
రాగము : వరాళి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అదె చూడరే మోహన రూపం
1619
2346
2006-09-01T03:23:16Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అదె చూడరే మోహన రూపం
పది కోట్లు గల భావజరూపం
వెలయగ పదారువేల మగువలను
అలమిన ఘన మోహనరూపం
వలచిన నందవ్రజము గొల్లెతల
కులుకు చూపులకు గురియగురూపం
ఇందిరా వనితనెప్పుడు తనవుర
మందు నిలిపిన మోహనరూపం
కందువ భూపతి కౌగిట సొంపుల
విందులు మరిగిన వేడుకరూపం
త్రిపుర సతుల భోధించి రమించిన
అపురూపపు మోహనరూపం
కవురుల శ్రీ వేంకటపతియై ఇల
ఉపమించగ రాని వున్నతరూపం
తిరుమల గిరులపై వెలసిన శ్రీ వేంకటపతి రూపం అత్యంత మనోహరమైనది॥ సమస్త విశ్వాన్ని మోహింపచేయునటువంటిది॥ ఆ రూపాన్ని చూస్తేనే ఆనందం కలుగుతుంది॥ ౧౬ వేలమంది మగువలు, నంద వ్రజములోని గొల్లెతలు కొలిచి ఆనందించింది ఈ రూపాన్నే॥ వక్ష్H స్థలంలో లక్ష్మిని నింపుకున్న మోహనరూపుడు శ్రీ వేంకటేశుడు॥ ఆయనతో సరిపోల్చు ఉపమానం ఈ విశ్వంలోనే లేదు॥
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అద్దిగా వోయయ్య నే నంతవాడనా! వొక
1620
2347
2006-09-01T03:23:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
అద్దిగా వోయయ్య నే నంతవాడనా! వొక_
కొద్ది నీదాసులసేవ కోరగలగాక
హరి నీమాయలకు నే నడ్డము చెప్పేవాడనా
అరిదైన దదియు రాచాజ్ఞ గనక
పరమ పదాన కానపడుటయు ద్రోహము
సొరిది నీభండారము సొమ్ముగనక
పంచేద్రియముల నే బారదోలేవాడనా
ముంచి నీవు వెట్టినట్టి ముద్ర కర్తలు
అంచల నావిజ్ఞాన మది దహించవచ్చునా
నించి నీవు పాతినట్టినిధాన మది
వొట్టి సంసారపు మోపు నోపననేవాడనా
వెట్టి మమ్ము జేయించేటివేడుక నీది
గట్టిగా శృఈవేంకటేశ కదిసి నీశరణంటి
ఱట్టుగ నే జెప్పేనా మీఱగ నీరహస్యము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అనంతమహిముడవు అనంతశక్తివి నీవు
1621
2348
2006-09-01T03:23:25Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాళం
అనంతమహిముడవు అనంతశక్తివి నీవు
యెనలేనిదైవమా నిన్నేమని నుతింతును.
అన్నిలోకములు నీయందు నున్న వందురు నీ_
వున్న లోక మిట్టిదని వూహించరాదు
యెన్న నీవు రxఅకుడ విందరిపాలిటికి
నిన్ను రxఇంచేటివారి నేనెవ్వరి నందును.
తల్లివి దండ్రివి నీవు తగుబ్రహ్మాదులకు
యెల్లగా నీతల్లిదండ్రులెవ్వరందును
యిల్లిదె వరములు నీ విత్తువిందరికిని
చెల్లబో నీకొకదాత చెప్పగ జోటేది.
జూవుల కేలికవు శ్రీవేంకటేశుడవు నీ_
వేవల జూచిన నీ కేయేలికే లేడు
వేవేలు మునులును వెదకేరు నిన్నును
నీ వెవ్వరి వెదకేవు నిర్మలమూరితివి.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అని రావణుతల లట్టలు బొందించి
1622
2349
2006-09-01T03:23:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
అని రావణుతల లట్టలు బొందించి
చెనకి భూతములు చెప్పె బుద్ది
కట్టిరి జలనిధి కపిసేన లవిగో
చుట్టు లంక కంచుల విడిసె
కొట్టిరి దానవకోట్లతల లదే
కట్టిడిరావణ గతియో నీకు
యెక్కిరి కోటలు యిందరు నొకపరి
చిక్కిరి కలిగినచెరయెల్ల
పక్కన సీతకు బరిణామమాయ
నిక్కము రావణ నీకో బ్రదుకు
పరగ విభీషణు బట్టము గట్టెను
తొరలి లంకకును తొలుదొలుతే
గరిమెల శ్రీవేంకటగిరి రాముడు
మెరసెను రావణ మేలాయ బనులు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అనుచు నిద్దరునాడే రమడవలెనే
1623
2350
2006-09-01T03:23:34Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామక్రియ
అనుచు నిద్దరునాడే రమడవలెనే
మొనసి యివెల్లా జూచి మ్రొక్కిరి బ్రహ్మాదులు
రాముడ పండ్లు నాకు రండు వెట్టరా
యేమిరా యిట్లానె నాకు యిత్తువా నీవు
ప్రేమపుతమ్ముడగాన పిన్ననే నీకు
యీమాట మఱవకు యిందరా కృష్ణుడా
యెక్కిన పుట్టిపై నన్ను నెక్కించరా వోరి
వుక్కున బడేవు రాకు వద్దురా నీవు
పక్కున మొక్కేరా నీపయిడికాళ్ళకు వోరి
అక్కతో జెప్పేగాని అందుకొనే రారా
యెవ్వరు వొడవో సరి నిటు నిలుతమురా వోరి
నివ్వటిల్ల నీ వింత నిక్కవొద్దురా
రవ్వల శ్రీవేంకటాద్రిరాయడనేరా, అయితే
యివ్వల నీకంటే బెద్ద యిది నీ వెఱగవా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు
1624
2351
2006-09-01T03:23:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[అతిసులభం బిది యందరిపాలికి]]
#[[ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక]]
#[[నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా]]
#[[ హరి గోవిందా హరి గోవిందా]]
#[[ దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి]]
#[[ చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవ]]
#[[ చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత]]
#[[ చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యమ]]
#[[ చాటెద నిదియే సత్యము సుండ]]
#[[ చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు]]
#[[లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు]]
#[[ సందెకాడ బుట్టినట్టి]]
#[[ సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా]]
#[[ రామ రామ రామకృష్ణ]]
#[[ ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు]]
#[[ ఒకపరికొకపరి]]
#[[ ఈ పాదమే కదా]]
#[[ అదివో అల్లదివో ]]
#[[ అదె చూడరే మోహన రూపం]]
#[[ అంగన లీరె యారతులు]]
#[[ చందమామ రావో]]
#[[ చిన్ని శిశువు]]
#[[ నారాయణతే]]
#[[ కొమ్మలాలా]]
#[[ చాలు చాలు నీ జాజర]]
#[[ కంటిమి నేడిదె గరుడాచలపతి]]
#[[ ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు]]
#[[ అపరాధిని నేనైనాను ]]
#[[ హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ]]
#[[ నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో]]
#[[ మాధవా కేశవా మధుసూధనా ]]
#[[ ఇందరికి నభయంబులిచ్చు]]
#[[ ఇతరులకు నిను నెరగతరమా]]
#[[ ఆదిదేవ పరమాత్మా ]]
#[[ ఆలించు పాలించు]]
#[[ ఆరగించి కూచున్నాడు ]]
#[[ కంటి శుక్రవారము]]
#[[ జయజయ నృసింహ సర్వేశ]]
#[[ చేరి యశోదకు శిశు వితడు]]
#[[హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఆ
1625
2352
2006-09-01T03:23:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ఆ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ఆకటి వేళల అలపైన వేళల]]
#[[ ఆదిదేవ పరమాత్మా ]]
#[[ఆముస్వతంత్రులు గారు 'దాసోహము' నన లేరు]]
#[[ఆలాగు పొందులును అటువంటి కూటములు]]
#[[ ఆలించు పాలించు]]
#[[ ఆరగించి కూచున్నాడు ]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఇ
1626
2353
2006-09-01T03:23:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ఇ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ఇచ్చలో గోరేవల్లా ఇచ్చేధనము ]]
#[[ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి]]
#[[ ఇందరికి న భయంబులిచ్చ]]
#[[ఇందుకంటే మరి యికలేదు హితోపదేశము వోమనసా]]
#[[ఇందుకేపో వెరగయ్యీ నేమందును]]
#[[ఇందులో మొదలికర్త యెవ్వడు లేడుగాబొలు]]
#[[ ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు]]
#[[ఇతనికంటే నుపాయ మిక లేదు]]
#[[ ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు]]
#[[ఇతర చింత లిక నేమిటికి]]
#[[ఇతరదేవతల కిది గలదా]]
#[[ఇతరములిన్నియు నేమిటికి]]
#[[ ఇతరులకు నిను నెరగతరమా]]
#[[ఇంతేపో వారివారిహీనాధికములెల్ల]]
#[[ఇన్ని దేహముల బుట్టి యేమిగంటిమి ]]
#[[ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు]]
#[[ఇట్టి ప్రతాపముగల యీతని దాసులనెల్ల]]
#[[ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని]]
#[[ఇట్టి నాస్తికులమాట యేమని సమ్మెడి దిక]]
#[[ఇహము బరము జిక్కె నీతనివంక]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఈ
1627
2354
2006-09-01T03:23:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ఈ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ఈతగవే నాకు నీకు నెంచి చూచితే ]]
#[[ఈతని గొలిచితేనే యిన్ని గొలలును దీరు]]
#[[ఈడ నుండె నిందాకా నింటిముంగిట]]
#[[ ఈ పాదమే కదా]]
#[[ఈ మాట విని నిన్ను నిందుకే నవ్వితి నేను]]
#[[ఈహీ శ్రీహరిగంటే యింత లేదుగా వట్టి]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఉ
1628
2355
2006-09-01T03:23:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె]]
#[[ఉన్నచోనే మూడు లోకాలూహించి చూచితే నీవే]]
#[[ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఊ
1629
2356
2006-09-01T03:24:00Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[ఊరకే నీశరణని వుండుటే నాపనిగాక]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఎ
1630
2357
2006-09-01T03:24:04Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ఎ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ఎక్కడ చూచిన వీరే యింటింటిముంగిటను ]]
#[[ఎక్కడ నున్నారో సురలెవ్వరు భూమికి దిక్కో]]
#[[ఎక్కడిమతము లింక నేమి సోదించేము నేము]]
#[[ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక]]
#[[ఎంత బాపనా సోద మింత గలదా]]
#[[ఎందరైన గలరు నీ కింద్రచంద్రాదిసురలు]]
#[[ఎందరితో బెనగేను యెక్కడని పొరలేను]]
#[[ఎదురేది యెంచిచూడ నితని ప్రతాపానకు]]
#[[ఎట్టయినా జేసుకో ఇక నీ చిత్తము నన్ను]]
#[[ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే]]
#[[ఎట్టు మోసపోతి నేను యివియెల్ల నిజమని]]
#[[ఎట్టు వలసినా జేయు మేటి విన్నపము లిక]]
#[[ఎన్నడు దీరీ నీతెందేపలు]]
#[[ఎన్నడు మంచివాడ నయ్యేను నేను ]]
#[[ఎన్నడొకో నే దెలిసి యెక్కుడయి బ్రదికేది]]
#[[ఎవ్వరు దిక్కింక నాకు నేది బుద్ది]]
#[[ఎవ్వరిభాగ్యం బెట్టున్నదో]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఏ
1631
2358
2006-09-01T03:24:08Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[ఏగతి నుద్దరించేవో యింతటిమీదట మమ్ము ]]
#[[ఏటినేను యేటిబుద్ది యెక్కడిమాయ ]]
#[[ఏటిమాట లివి విన నింపయ్యనా మది]]
#[[ఏటి సుఖము మరి ఏటి సుఖము]]
#[[ఏది నిజంబని యెటువలె నమ్ముదు]]
#[[ఏదెస మోxఅము లేదు యెవ్వరికి ననేరు మీ_]]
#[[ఏనోరువెట్టుక నిన్ను నేమని కావుమందును ]]
#[[ఏమందురు యీమాటకు నిందరూ నిన్ను]]
#[[ఏమి చేచే మిక నేము యెంతని దాచుకొందుము]]
#[[ఏమి చేయుదు నింక నిందిరాధీశ్వరుడా]]
#[[ఏమొకో చిగురుటధరమున ఎడనెడకస్తూరి నిండెను]]
#[[ఏలోకమున లేడు యింతటిదైవము మరి]]
#[[ఏవి నుపాయాలుగావు యెక్కువ భక్తేకాని]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఐ
1632
2359
2006-09-01T03:24:13Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[ఐనదయ్యీ గానిదెల్లా నటు గాకుండితే మానీ]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఒ
1633
2360
2006-09-01T03:24:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ఒ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ ఒకపరికొకపరి]]
#[[ఒల్లడుగాక దేహి వుద్యోగించడుగాక ]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు క
1634
2361
2006-09-01T03:24:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[కన్నులపండుగలాయ గడపరాయనితేరు]]
#[[కలకాలమిట్లాయ గాపురమెల్లా]]
#[[కంచూగాదు పెంచూగాదు కడుబెలుచు మనసు]]
#[[కడునజ్ఞానపుకరపుకాల మిదె]]
#[[కటకటా యేమిటాను కడవర గానడిదే]]
#[[కరుణించు మికనైన కాపురమా]]
#[[కలదిదివో సుఖము గలిగినను గర్బము నిలువక మానునా]]
#[[కల్లమాడ దొడ్డముద్ర కటకటా]]
#[[కాకుంటే యీశూన్యవాదకంఠినచిత్తులచేత]]
#[[కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా]]
#[[కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు]]
#[[కొలనిలోనమునుగోపికలు]]
#[[కొలిచిన వారల కొంగుపైడితడు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు క్ష
1635
2362
2006-09-01T03:24:26Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు గ
1636
2363
2006-09-01T03:24:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[గరుడధ్వజం బెక్కె కమలాక్షు పెండ్లికి]]
#[[గెలిచితి భవములు గెలిచితి లోకము]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఘ
1637
2364
2006-09-01T03:24:34Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ఙ
1638
2365
2006-09-01T03:24:38Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[జ్ఞానులాల యోగులాల సకలవిరక్తులాల]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు చ
1639
2366
2006-09-01T03:24:43Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "చ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన]]
#[[ చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు]]
#[[ చందమామ రావో]]
#[[ చాలు చాలు నీ జాజర]]
#[[చాలుచాలును భోగసమయమున మైమఱపు]]
#[[ చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యమ]]
#[[ చాటెద నిదియే సత్యము సుండ]]
#[[చూడ వేడుకలు సొరిది నీమాయలు ]]
#[[చూపజెప్పగలభక్తసుజనుడవు మాకు]]
#[[చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత]]
#[[ చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవ]]
#[[ చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత]]
#[[ చిన్ని శిశువు]]
#[[చింతలు రేచకు మమ్ము చిత్తమా నీవు ]]
#[[చీ చీ వివేకమా చిత్తపువికారమా]]
#[[చెలగి నా కిందుకే చింతయ్యీని ]]
#[[చెల్లబో తియ్యనినోర జే దేటికి యి]]
#[[చెల్లబో యీజీవు లిల జేసినపాప మెంతో]]
#[[చేకొనువారికి చేరువిదే పైకొనిజీవులభాగ్యమిదే ]]
#[[చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు]]
#[[ చేరి యశోదకు శిశు వితడు]]
#[[చేసినట్టే సేసుగాక చింత మాకేలా]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు జ
1640
2367
2006-09-01T03:24:49Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "జ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ జయజయ నృసింహ సర్వేశ]]
#[[జయ జయ రామా సమరవిజయ రామా ]]
#[[జయలక్ష్మి వరలక్ష్మి సంగ్రామ వీరలక్ష్మి]]
#[[జవ్వాది మెత్తినది అది తన]]
#[[జోవచ్యుతానంద జోజో ముకుంద ]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు డ
1641
2368
2006-09-01T03:24:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[డోలాయాం చల డోలాయాం]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు త
1642
2369
2006-09-01T03:24:59Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[తనసొమ్మీడేరించక తా మానీనా]]
#[[తరుణినీయలుకకెంతటిది ఇంతినీ వేళ]]
#[[తాము స్వతంత్రులు గారు తమయంతను ]]
#[[తుద సమస్తమును దుర్లభమే]]
#[[తెలిసితేమోక్షము తెలియకున్న బంధము]]
#[[తెలిసినవాడా గాను తెలియనివాడా గాను]]
#[[తెలిసిన వారికి దేవుండితడే]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ద
1643
2370
2006-09-01T03:25:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ద" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి]]
#[[దాసోహ మనుబుద్ది దలచరు దానవులు]]
#[[ద్రువవరదా సంస్తుతవరదా]]
#[[దీనుడనేను దేవుడవు నీవు]]
#[[దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం]]
#[[దేవ నమో దేవా]]
#[[దేవ నీదయ యెంతునో దివ్యసులభ మెంతునో]]
#[[దొరకె మాపాలికి గందువయర్థము]]
#[[దైవమా నీమాయ తామొలెఱగనీదు]]
#[[దైవము నీవే యిక దరి చేరుతువుగాక]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు న
1644
2371
2006-09-01T03:25:07Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "న" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[ నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో]]
#[[నీమహి మది యెంత నీవు చేసేచేత లెంత]]
#[[నన్ను నింతగా గడించి నాయమా దిగవిడువ]]
#[[నన్ను నెవ్వరు గాచేరు నాటిపగెంతురుగాక]]
#[[నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా]]
#[[నమ్మిన దొకటే నాకు నీశరణము]]
#[[నవనీతచోర నమో నమో]]
#[[నాకు నందు కేమివోదు నన్ను నీ వేమి చూచేవు]]
#[[నానాటి బదుకు నాటకము]]
#[[ నారాయణతే]]
#[[నారాయణాచ్యుతానంత గోవింద హరి]]
#[[నారాయ ణాచ్యుతానంత గోవిందా]]
#[[నీదాస్యమొక్కటే నిలిచి నమ్మగలది]]
#[[నీయంతటివా రెవ్వరు నీకు నెదురేది యెందు ]]
#[[నీయంతవారు గారు నిండుసామర్థ్యము లేదు ]]
#[[నీయాధీనము లింతే నిఖిలప్రపంచమును]]
#[[నీవెంత నేనెంత నీకు నాకు నెంతదవ్వు]]
#[[నీవే నేరవుగాని నిన్ను బండించేము నేము]]
#[[నేడు దప్పించుకొంటేను నేరుపున్నదా]]
#[[నే ననగా నెంతవాడ నెయ్యపుజీవులలోన]]
#[[నేనే బ్రహ్మము కోనేరము॥ నేము]]
#[[నే నొక్కడ లేకుండితే నీకృపకు బాత్ర మేది]]
#[[నూతులు దవ్వగబోతే బేతాళములు పుట్టె]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ప
1645
2372
2006-09-01T03:25:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[పట్టరో వీదుల బరువులు వెట్టి]]
#[[పరుసము సోకక పసిడౌనా]]
#[[పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను]]
#[[పలుమరు వుట్ల పండుగను]]
#[[పలువిచారములేల పరమాత్మనీవు నాకు]]
#[[పసిడియక్షంతలివె పట్టరో వేగమె రారో]]
#[[ప్రతిలేని పూజదల పంగకోటి మణుగులై]]
#[[పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా ]]
#[[పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను]]
#[[పాటించి నమ్మిన వారి భాగ్యముగాదా ]]
#[[పాపపుణ్యముల రూపము దేహమిది దీని]]
#[[పాప మెఱగను పుణ్యఫల మెఱగను]]
#[[పుట్టినట్టె వున్న వాడ పోలేదు రాలేదు]]
#[[పురుషోత్తముడ నీవు పురుషాధముడ నేను]]
#[[పురుషోత్తముడ నీవే పుణ్యము గట్టుక నన్ను]]
#[[పులుగు చెప్పెడి నదె పొంచి మాగురుడు నీకు]]
#[[పూచిన యీదేహము పువ్వుగాని పిందెగాని ]]
#[[పెట్టిననీ వెఱుగుదు పెనుదిక్కు]]
#[[పెంచి తమపెట్టుజెట్టు పెరికివేయ రెవ్వరు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు బ
1646
2373
2006-09-01T03:25:16Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[బోధింపరే యెరిగినబుధులాల పెద్దలాల ]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు భ
1647
2374
2006-09-01T03:25:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[భక్త సులభుడును పరతంత్రుడు హరి]]
#[[భక్తికొలది వాడే పరమాత్ముడు]]
#[[భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము]]
#[[భావములోనా బాహ్యమునందును]]
#[[భావించి నేరనైతి పశుబుద్ది నైతిని]]
#[[భూమిలోన గొత్తలాయ బుత్రోత్సవ మిదివో]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు మ
1648
2375
2006-09-01T03:25:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "మ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[మరలి మరలి జయమంగళము]]
#[[మఱి యేపురుషార్థము మావంకలేదు మీకు ]]
#[[మఱి హరిదాసుడై మాయల జిక్కువడితే]]
#[[ మాధవా కేశవా మధుసూధనా ]]
#[[ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు]]
#[[మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ర
1649
2376
2006-09-01T03:25:30Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ర" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[రామచంద్రుడితడు రఘువీరుడు]]
#[[ రామ రామ రామకృష్ణ]]
#[[రామా దయాపరసీమా అయోధ్యపుర]]
#[[రాముడు లోకాభిరాముడు త్రైలోక్య]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు ల
1650
2377
2006-09-01T03:25:34Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "ల" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు]]
#[[లేదు భయము మఱి కాదు భవము]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు వ
1651
2378
2006-09-01T03:25:38Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "వ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[వలదన నొరులకు వసమటవే]]
#[[వట్టిమోపు మోయనేల వడి ములుగగనేల ]]
#[[వాడివో వీడివో హరి వలసిన వారికెల్లా]]
#[[విచారించు హరి నావిన్నప మవధరించు]]
#[[విడువరా దెంతైనా వెఱ్రివాడైన నీకు]]
#[[వినరో భాగ్యము విష్ణుకథ]]
#[[విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు]]
#[[విభుడ వింతటికి వెరపుతో ననుగావు]]
#[[విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా]]
#[[వివరముమాలినట్టివెర్రిదేహి తొల్లి ]]
#[[విశ్వరూపమిదివో విష్ణురూపమిదివో]]
#[[వెనకేదో ముందరేదో వెఱ్రి నేను నా]]
#[[వెన్నలుదొంగిలునాటివెఱ్రివా నీవు]]
#[[వెర్రివాడ వెర్రివాడ వినియు గనియు మర]]
#[[వెఱ్రి మానుప రెవ్వరు వేదురు నాయంత విడువదు]]
#[[వెఱ్రివారి దెలుపుటవేవేలు సుకృతము]]
#[[వలదననొరులకు వశమటవే]]
#[[వివేకించ వేళ లేదు విజ్ఞానమార్గమందు ]]
#[[వేసరకు వీ డేల యనకుము విడువ నిన్నిక శరణు చొచ్చితి]]
#[[వెఱ్రిదెలిసి రోకలి వెస జుట్టుకొన్నట్టు]]
#[[వేవేలు బంధములు విడువ ముడువబట్టె]]
#[[వేఱొకచోట లేడు వీడివో హరి]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు శ
1652
2379
2006-09-01T03:25:42Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
#[[శరణంటి మాతనిసమ్మంధమున]]
#[[శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా]]
#[[శ్రీ వేంకటేశ రాజీవాక్ష మేలుకొనవే]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు స
1653
2380
2006-09-01T03:25:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "స" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[సకలశాంతికరము సర్వేశ నీపై భక్తి సర్వేశ]]
#[[ సందెకాడ బుట్టినట్టి]]
#[[ సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా]]
#[[సేయనివా డెవ్వడు చిల్లరదోషాలు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నమయ్య పాటలు హ
1654
2381
2006-09-01T03:25:51Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
== అన్నమయ్య పాటలు, "హ" అక్షరంతో మొదలవునవి ==
మిగిలిన పాటల కోసం ఈ పేజి చివర ఉన్న లింకులు చూడండి
#[[హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా]]
#[[ హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ]]
#[[హరిభక్తివోడ యెక్కినట్టివారలే కాని]]
#[[ హరి గోవిందా హరి గోవిందా]]
#[[హరిదాసులతోడ నల్పులు సరెననరాదు]]
#[[హరివారమైతిమి మ మ్మవుగాదనగరాదు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నిటా నాపాలిటికి హరి యాతడే కలడు
1655
2382
2006-09-01T03:25:55Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
అన్నిటా నాపాలిటికి హరి యాతడే కలడు
యెన్నికగా దుధిపద మెక్కితిమి మేలు
కొందరు జీవులు నన్ను గోపగించినా మేలు
చెంది కొందరట్టె సంతసించినా మేలు
నిందించి కొందరు నన్ను నేడే రోసినా మేలు
పొందుగ కొందరు నన్ను బొగడినా మేలు
కోరి నన్ను బెద్దసేసి కొందరు మొక్కినా మేలు
వేరే హీనుడని భావించినా మేలు
కూరిమి గోదరు నన్ను గూడుకుండినా మేలు
మేరతో విడిచి నన్ను మెచ్చకున్నా మేలు
యిప్పటికిగలపాటి యెంతపేదయినా మేలు
వుప్పతిల్లుసంపద నాకుండినా మేలు
యెప్పుడు శ్రీవేంకటేశు కేనిచ్చినజన్మ మిది
తప్పు లే దాతనితోడితగులమే మేలు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నిటా శ్రీహరిదాసుడగువానికి
1656
2383
2006-09-01T03:25:59Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామక్రియ
అన్నిటా శ్రీహరిదాసుడగువానికి
కొన్నిదైవముల గొలువగ దగునా
విహితకర్మముసేసి వెదకేటిహరి నిట్టె
సహజమై కొలచేతిసరసునికి
గహనపుగర్మాలు కడమలైన నేమి
మహి గనకాద్రికి మరి పైడి వలెనా
పలుదానములకెల్ల బలమైనహరి నిట్టె
బలువుగ జేకొన్న భక్తునికిని
నెలకొని యాత డన్నియును జేసినవాడె
తెలిసి సూర్యుని జూడ దీపాలు వలెనా
వేదవేద్యుడు శ్రీవేంకటపతి రామ
మాదిగా బఠియించే యధికునికి
ఆదైవచదువులు అఱచేతి వతనికి
మేదిని దిరుగాడ మెట్లు వలెనా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నిటి కెక్కుడుయీవి హరియిచ్చేది
1657
2384
2006-09-01T03:26:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అన్నిటి కెక్కుడుయీవి హరియిచ్చేది
మన్నించునాతనికంటే మఱి లేరు దొరలు
తగుబ్రహ్మలోకముదాకా నెక్కిచూచిన
మగుడ బుట్టేలోకాలే మనుజులకు
తెగియిచ్చే యింద్రాదిదేవతలవరములు
యెగుఅదిగువలను యీసందివే
మాయలోన బుట్టేది మాయలోన బెరిగేది
కాయదారులుకు నెల్లా గలిగినదే
నేయరానిపుణ్యమెల్లా జేసి గండించుకొనేది
చాయల బహురూప సంసారమే
చెడనివై కుంఠ మిచ్చు జేటులేనిపరమిచ్చు
వెడమాయ బెడబాపు విష్ణు డీతడే
యెడయక శ్రీ వేంకటేశుడై వున్నాడు వీడె
జడియ కితడే కాచు శరణంటే జాలును
saaLaMganaaTa
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నిటికి నొడయుడవైనశ్రీపతివి నీవు
1658
2385
2006-09-01T03:26:08Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శ్రీరాగం
అన్నిటికి నొడయుడవైనశ్రీపతివి నీవు
యెన్నరాదు మాబలగ మెంఉకో మాపౌజు
జ్ఞానేంద్రియము లైదు శరీరిలొపల
ఆనక కర్మేంద్రియము లైదు
తానకపుకామక్రోధాలవర్గములారు
యీనెలవు పంచభూతా లెంచు మాపౌజు
తప్పని గుణాలు మూడు తనువికారములారు
అప్పటి మనోబుద్ద్యహంకారాలు
వుప్పతిల్లువిషయము లుడివోని వొకాయిదు
యిప్పటి మించేకోపము యెంచుకో మాపౌజు
ఆకలి దప్పియును మానావమానములును
సోకినశీతోష్ణాలు సుఖదు:ఖాలు
మూకగమికాడ నేను మొక్కెద శ్రీవేంకటేశ
యేకటారగడసేవా నెంచుకో మాపౌజు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అన్నియు నీతనిమూల మాతడే మాపలజిక్కె
1659
2386
2006-09-01T03:26:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మాళవిగౌళ
అన్నియు నీతనిమూల మాతడే మాపలజిక్కె
కన్నుల మావేడుకకు కడయేది యికను
కామధేనువు గలిగితే గర్వించు నొక్కరుడు
భూమి యేలితే నొకడు పొదలుచుండు
కామించి నిధి గంటె కళలమించు నొకడు
శ్రీమంతుడగుహరి చిక్కె మాకు నిదివో
పరుసవేదిగలిగితే పంతములాడు నొకడు
ధర జింతామణబ్బితే దాటు నొకడు
సురలోక మబ్బితేను చొక్కుచునుండు నొకడు
పరమాత్ముడే మాపాలజిక్కెనిదివో
అమృతపానముసేసి యానందించు నొకడు
భ్రమసు దేహసిద్ది బరగొకడు
తమి శ్రీవేంకటేశుడే దాచినధనమై మాకు
అమరి నామతి జిక్కె నడ్డాములే దిదివో
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అపరాధిని నేనైనాను
1660
2387
2006-09-01T03:26:22Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అపరాధిని నేనైనాను ౩ కృపగల వారికి కపటము లేదు ౨ (౨)
సనాతనా అచ్యుత సర్వేశ్వరా అనాది కారణ అనంతా ౨
జనార్ధనా అచల సకల లోకేశ్వరా ౨ నిను మరచియున్నాడ నను తెలుపవయా ౨
పల్లవి ౨
పురాణ పురుష పురుషోత్తమ చరాచరాత్మక జగదీశా ౨
పరాత్పరా హరి బ్రహ్మండనాయకా ౨
ఇరగ నీవే అట ఎరిగించగదే ౨
పల్లవి ౨
దేవోత్తమా శశి దినకర నయనా పావన చరితా పరమాత్మా
శ్రీ వెంకటేశా ౨ జీవాంతరంగా (౨)
సేవకుడను బుద్దిచెప్పతగవలయు ౨
పల్లవి ౨
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అప్ప డుండే కొండలోన ఇప్పపూల ఏరబోతే
1661
2388
2006-09-01T03:26:27Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
I heard some controvery about the following song is actually annamayya song or not.
need to verify with sources,
<pre>
రాగం: యదుకులకాంబోది
తాళం : చాపు
౧। అప్ప డుండే కొండలోన ఇప్పపూల ఏరబోతే
ఇప్పపూలు కప్పలాయెరా ఓ వేంకటేశ
అప్పలుగల వాని వలనే ఓ వేంకటేశ।
౨। ఆకాశాన పొయ్యేకాకి మూకజూచి కేకవేశే
మూక మూడు విధము లాయరా - ఓ వేంకటేశ
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశ।
౩। అహోబిలయ్య గుంటలోన వొల్వలు ఉదుక పోతే
వొల్వలెల్ల మల్ల్యెలాయే - ఓ వేంకటేశా
దీనిభావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా।
౪। అహోబిలాన చెట్టు బుట్టే భూమి యెల్ల తీగపారే
కంచిలోన కాయ కాచేరా ఓ వేంకటేశా
శ్రీరంగాన పండు పండేరా ఓ వేంకటేశా।
౫। పుట్టామీద చెట్టు బుట్టే భూమియెల్ల తీగపారే
పర్వతాన పండు పండేరా ఓ వేంకటేశా
అందవచ్చు కోయరాదురా - ఓ వేంకటేశా।
౬। చేయిలేనివాడుకోశే నెత్తిలేని వాడుమేశే
కాళ్ళులేని వాడు నడచే ఓ వేంకటేశా
పెదవిలేనివాడు చిలుక తినేరా ఓ వేంకటేశా।
౭। గుంట యెండి పండు పండే - పండుకోశి కుప్పవేశే
కుప్పకాలి యప్పు తీరేరా - ఓ వేంకటేశా
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా।
౮। సందెకాడ తలవ్రాలు సంధిదీరి వేంకటరాయా!
తెల్లవారనాయనీడరా ఓ వేంకటేశ!
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశ!
౯। ముత్యాల పందిటిలోన ముగ్గురు వేంచేసి రాగ
ముక్కంటి దేవుని జూచేరు ఓ వేంకటేశా!
దీని భావము నీకే తెలుసురా! ఓ వేంకటేశా!
౧౦। ఏటిలోన వలవేశే తాటిమాను నీడలాయె
దూరపోతే చోటులేదురా ఓ వేంకటేశా
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా।
౧౧। ముందు కూతు రాలు ఆమె ముందు ఆలు కూతురాయె
పొందుగా పెండ్లాము తానాయె ఓ వేంకటేశ
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా।
౧౨। ఆకులేని అడవిలోన మూడుతోకల పెద్దపులిని
మేక యొకటి యెత్తి మింగేరా ఓ వేంకటేశా
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఒ వేంకటేశా।
౧౩। పున్నమ వెన్నెలలోన వన్న్యలాడితోను గూడి
కిన్నెర మీటుచు పొయ్యేవు ఓ వేంకటేశా
దీని భావము నీకే తెలుసురా ఓ వేంకటేశా।
౧౪। అర్థరాత్రివేళలోని రుద్రవీణ నెత్తుకొని
నిద్రించిన నిన్ను పాడగ - ఓ వేంకటేశా
దీని భావము నీకే తెలుసురా - ఓ వేంకటేశా।
తాళ్ళపాక పదసాహిత్యము సంపుటము ౨౭
శృంగార సంకీర్తనలు నుండి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అప్పడు దైవాలరాయ డాదిమూలమీతడు
1662
2389
2006-09-01T03:26:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శంకరాభరణం
అప్పడు దైవాలరాయ డాదిమూలమీతడు
యిప్పు డిట్టిమహినుల నెక్కుడాయ నీతడు
చేకొని తొలికొలితే చేసినపన్నీరు కాపు
జోక గాలువలై సొరిది జార
సైకపునీలాద్రినుండి జలజలబారేటి
కేకలసెలయేరులరీతి నున్న దిదివో
తెప్పలుగా గుప్పినట్టితెల్లనికప్పురకాపు
చిప్పిలుచు వెన్నెలలై చిందగాను
పుప్పొడిదోగినకల్ప భూజము నిలుచున్న
చొప్పున నున్నాడిదివో సొంపులు మీరుచును
పొందుగ నంతటిమీద జూసినపునుగుకాపు
కందువ మాణిక్యముల గనియైనట్టు
అంది శ్రీవేంకటేశ్వరు కదె యలమేలుమంగ
చెంది యరత గట్టగా శ్రీవిభుడై నిలిచె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అమరాంగనలదె ఆడేరు
1663
2390
2006-09-01T03:26:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అమరాంగనలదె (వాల్యూం 10-26)
అమరాంగనలదె ఆడేరు
ప్రమదంబుననదె పాడేరు
గరుడవాహనుడు కనక రథముపై
ఇరవుగ వీధుల నేగేని
సురలును మునులును సొంపుగ మోకులు
తెరలిచి తెరలిచి తీసేరు
ఇలధరుడదివో ఇంధ్రరథముపై
కెలయుచు దిక్కులు గెలిచీని
బలు శేషాదులు బ్రహ్మశివాదులు
చెలగి సేవలటు సేసేరు
అలమేల్మంగతో నటు శ్రీవేంకట
నిలయుడరదమున నెగడేని
నలుగడ ముక్తులు నారదాదులును
పొలుపు మీరకడు పొగడేరు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అమీదినిజసుఖ మరయలేము
1664
2391
2006-09-01T03:26:43Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[సాళంగనాట]]
<pre>
అమీదినిజసుఖ మరయలేము
పామరపుచాయలకే భ్రమసితిమయ్యా
మనసున బాలు దాగి మదియించివున్నట్టు
ననిచి గిలిగింతకు నవ్వినయట్టు
ననిచి గిలిగింతకు నవ్వినయట్టు
యెనసి సంసారసుఖ మిది నిజము సేసుక
తనివోది యిందులోనే తడబడేమయ్యా
బొమ్మలాట నిజమటా బూచి చూచి మెచ్చినట్టు
తెమ్మగా శివమాడి తా దేఅరైనట్టు
కిమ్ముల యీజన్మదు కిందుమీదు నేఱక
పమ్మి భోగములనేతెప్పల దేలేమయ్యా
బాలులు యిసుకగుళ్ళు పస గట్టు కాడినట్టు
వీలి వెఱ్రివాడు గంతువేసినయట్టు
మేలిమి శ్రీవేంకటేశ మిమ్ము గొలువక నేము
కాల మూరకే యిన్నాళ్ళు గడపితిమయ్యా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు సాళంగనాట ]]
అయ్యో నానేరమికే అట్టే యేమని వగతు
1665
2392
2006-09-01T03:26:49Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
అయ్యో నానేరమికే అట్టే యేమని వగతు
ముయ్యంచుచంచలాన మోసపోతిగాక
కాననా నావంటివారే కారా యీజంతువులు
నానా యోనుల బుట్టి నడచేవారు
మానక నాగర్వమున మదాంధమున ముందు
గానక భయపడినకర్మి నింతేకాక
చదువనా నేదొల్లి జన్మజన్మాంతరముల
ఇది పుణ్య మిది పాప మింతంతని
వదలక నాభోగవాంఛలే పెంచి పెంచి
తుదకెక్క వెదకనిదుషుడనేను
వినవా నే బురాణాల వెనకటివారినెల్ల
మనెడిభాగవతులమహిమలెల్లా
యెనయుచు శ్రీవేంకటేశుకృపచేత నేడు
ఘనుడ నయితిగాక కష్టుడగానా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అయ్యో మాయల బొంది అందు నిండు నున్నవారు
1666
2393
2006-09-01T03:26:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భైరవి
అయ్యో మాయల బొంది అందు నిండు నున్నవారు
యియ్యగొన గర్తలుగా రెఱగరు జడులు
చుక్కలై యుండినవారు సురలై యుండినవారు
యిక్కడనుండిపోయినయీజీవులే
దిక్కుల వారి నిందరు దేవతలంటా మొక్కేరు
యెక్కుడైనహరి నాత్మ నెఱగరు జడులు
పాతాళవాసులును పలులోకవాసులును
యీతరవాతనుండినయీజీవులే
కాతరాన వారిపుణ్యకతలె వినేరుగాని
యీతల శ్రీహరికత లెఱగరు జడులు
యిరవెఱిగినముక్తులెఱగని బద్దులు
యిరవై మనలోనున్న యీజీవులే
సిరుల మించినవాడు శ్రీవేంకటేశ్వరుడే
శరణాగతులు దక్క చక్కగారు జడులు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అయ్యో వారిభాగ్య మంతేకాక
1667
2394
2006-09-01T03:26:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[రామక్రియ]]
<pre>
అయ్యో వారిభాగ్య మంతేకాక
నెయ్యపువెన్న వట్టుక నెయ్యి వెదకేరు
దేవుడు వెల్లవిరై దిక్కులెల్లా నిండుండగా
సోవల నాస్తికునకు శూన్యమై తోచు
యీవల వాన గురిసి యేరెంతబంటి వారినా
కావరపుజీవునకు గతుగతుకే
హరి శరణంటే గాచేఅట్టియుపాయమే వుండగ
విరసానకు గర్మమే వెగాళమాయ
పరగ నరులకెల్లా బట్టపగలై యుండగా
అరయ గొన్నిజంతుల కంధకారమాయను
యిక్కడ శ్రీవేంకటేశు డెదుటనే వుండగాను
అక్కటా మూడున కెందు ననుమానమే
మక్కువ నింతా నమృతమయమైన గోడికి
తెక్కుల దవ్వ బోయ్యేది తిప్పపెంటలే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category: అన్నమయ్య పాటలు రామక్రియ]]
అయ్యో వికల్పవాదులంతటా సిగ్గువడరు
1668
2395
2006-09-01T03:27:01Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ళలిత
అయ్యో వికల్పవాదులంతటా సిగ్గువడరు
యియ్యెడ నెట్టుగలిగె నీయసురమతము.
నీముద్రలూ నొల్లరు నీదాసోహము నొల్లరు
కామించి నీమీదిభక్తి కడు నొల్లరు
నామమంత్రము నొల్లరనామయుండ వనెందురు
తాము వైష్ణవుల మంటా దర్కింతురు.
పైకృతవేళ నీప్రసాదమూ నొల్లరు
ఘాతలనూర్ధ్వపుండ్రము గాదందురు
ఝాతరదైవాల నిన్ను సరిగా బూజింతురు
ఆఅతల వైష్ణవులు దామనుకొందురు..
శ్రీవైష్ణవుల గంటే జేతులెత్తి మొక్కరు
భావింతురు పగ వారిబలె గన్నట్టు
ఆఅవల వైకుంఠమూ ననిత్యమందురు
కావించి వైష్ణవులము కామా నే మందురు.
వరుస రావణాదులవలె నెజ్ఞాలు సేతురు
శరుస నట్టే వేదమూ జదువుదురు
ణిరతి శ్రీవేంకటేశ నీమహిమ లెరగక
ఆరిది వైష్ణవులమే యని యాడుకొందురు.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము
1669
2396
2006-09-01T03:27:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
. అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము (వాల్యూం 12-159)
అలమేలుమంగనీ వభినవరూపము
జలజాక్షు కన్నులకు చవులిచ్చేవమ్మ
గరుడాచలాధీశు ఘనవక్షముననుండి
పరమానంద సంభిరతవై
నెరతనములు జూపి నిరంతరమునాథుని
హరుషింపగ జేసి తిగదమ్మ
శశికిరణములకు చలువలచూపులు
విశదముగా మీద వెదజల్లుచు
రసికత పెంపున కరగించి ఎప్పుడు నీ
వశముజేసుకొంటి వల్లభునోయమ్మ
రట్టడి శ్రీవేంకటరాయనికి నీవు
పట్టపురాణివై పరగుచు
వట్టిమాకులిగిరించు వలపుమాటలవిభు
జట్టిగొని వురమునసతమైతివమ్మ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అలరులు గురియగ నాడెనదే
1670
2397
2006-09-01T03:27:11Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అలరులు గురియగ నాడెనదే (రాగం - శంకరాభరణం)
అలరులు గురియగ నాడెనదే
అలకల గులుకుల నలమేలుమంగ
అరవిరి సొబగుల నతివలు మెచ్చగ
అర తెర మరుగున నాడె నదే
వరుసగ పూర్వదు వాళపు తిరుపుల
హరి గరగింపుచు నలమేలుమంగ
మట్టపు మలపుల మట్టెలకెలపుల
తట్టెడి నడపుల దాటెనదే
పెట్టిన వజ్రపు పెండెపు దళుకులు
అట్టిట్టు చిమ్ముచు నలమేలుమంగ
చిందుల పాటల శిరిపొలయాటల
అందెల మ్రోతల నాడె నదే
కందువ తిరువెంకటపతి మెచ్చగ
అందపు తిరుపుల నలమేలుమంగ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
అవధారు రఘుపతి అందరిని చిత్తగించు
1671
2398
2006-09-01T03:27:18Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అవధారు రఘుపతి (వాల్యూం 3-492)
అవధారు రఘుపతి అందరిని చిత్తగించు
యివలనిండే కొలువిదెనదె సముఖాన
రామరాఘవరామ రామచంద్రప్రభో
శ్రీమదయోధ్యాధిపతి సీతాపతి
ప్రేమనారదుడు పాడిపెక్కురంభాదులాడేరు
మోమెత్తి కపులెల్ల మ్రొక్కేరదివో
యినవంశకుల జాత ఇక్ష్వాకుకులతిలక
ఘనదశరథసుత కౌశికప్రియ
మునులు దీవించేరు ముందట భరతుడదె
వెనక లక్ష్మణుడు సేవించీ వింజామర
కందువకౌసల్యాగర్భ రత్నాకర
చెందిన శ్రీవేంకటాద్రి శ్రీనివాస
సందడి కుశలవులు చదివేరు వొకవంక
చెంది నీరాజసము చెప్పరాదు రామ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఆకటి వేళల అలపైన వేళల
1672
2399
2006-09-01T03:27:23Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆకటి వేళల అలపైన వేళల
తేకువ హరినామమే దిక్కు మరి లేదు
కొఱమారియున్న వేళ కులము చెడిన వేళ
చెఱవడి వొరుల చేజిక్కినవేళ
వొఱపైన హరినామమొక్కటే గతి గాక
మఱచి తప్పిననైన మఱి లేదు తెరగు
ఆపద వచ్చిన వేళ ఆరడి బడిన వేళ
పాపపు వేళల భయపడిన వేళ
వోపినంత హరినామ మొక్కటే గతి గాక
మాపు దాకా పొరలిన మరిలేదు తెరగు
సంకెల బెట్టిన వేళ చంప బిలిచిన వేళ
అంకిలిగా నప్పుల వారాగిన వేళ
వేంకటేశు నామమే విడిపించ గతినాక
మంకు బుద్ది పొరలిన మరిలేదు తెరగు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఆదిదేవ పరమాత్మా
1673
2400
2006-09-01T03:27:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆదిదేవ పరమాత్మా
ఆదిదేవ పరమాత్మా
వేద వేదాంత వేద్య నమో నమో॥
పరాత్పరా భక్త భవభంజన చరా
చరలోకజనక నమో నమో॥
గదాధరా శ్రీ వేంకటగిరి నిలయ
సదానంద ప్రసన్న నమో నమో॥
అన్నమయ్య పాట
వాల్యూము ౧-౨౮౯
రాగము సింధు భైరవి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఆముస్వతంత్రులు గారు 'దాసోహము' నన లేరు
1674
2401
2006-09-01T03:27:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
ఆముస్వతంత్రులు గారు 'దాసోహము' నన లేరు
పామరపుదేహులకు పట్టరాదు గర్వము
పరగుబ్రహ్మాదులు బ్రహ్మమే తా మనలేరు
హరికే మొరవెట్టేరు ఆపదైతేను
ధరలో మనుజులింతే తామే దయివమనేరు
పొరి దాము చచ్చిపుట్టే పొద్దెరగరు
పండినవ్యాసాదులు ప్రపంచము కల్లనరు
కొండలుగా బురాణాల గొనియాడేరు
అండనే తిరిపెములై అందరినడిగి తా_
ముందుండి లేదనుకొనే రొప్పదన్నా మానరు
సనకాదియోగులు శౌరిభక్తి సేసేరు దు_
ర్జనులు భక్తి వొల్లరు జ్ఞానులమంటా
నినుపయి శ్రీవేంకటేశ నిను జేరి మొక్కుతానె
అనిశము నిరాకారమనేరు యీద్రోహులు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఆరగించి కూచున్నాడు
1675
2402
2006-09-01T03:27:38Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆరగించి కూచున్నాడు
ఆరగించి కూచున్నా డల్లవాడె
చేరువనే చూడరె లక్ష్మీనారసింహుడు॥
ఇందిరను తొడమీద నిడుకొని కొలువిచ్చీ
అందపు నవ్వులు చల్లీ నల్లవాడె
చెందిన మాణికముల శేషుని పడగమీద
చెంది వరాలిచ్చీ లక్ష్మీనారసింహుడు॥
బంగారు మేడలోన పచ్చల గద్దియల మీద
అంగనల ఆట చూచీ నల్లవాడె
రంగగు సొమ్ముల తోడ రాజసపు విభవాల
చెంగట నున్నాడు లక్ష్మీనారసింగుడు॥
పెండెపు పాదము చాచిపెనచి ఒక పాదము
అండనే పూజలుగొనీ నల్లవాడె
కొండల శ్రీ వేంకటాద్రి కోరి అహోబలమున
మెండుగాను మెరసీ లక్ష్మీ నారసింగుడు॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
----
----
ఆరగించి = భోజనం చేసి
<br>కూచున్నా డల్లవాడె = కూచున్నాడు + అల్లవాడె
:కూచున్నాడు = కూర్చున్నాడు, ఆసీనుడైనాడు
:అల్లవాడె = అదిగో వాడె
<br>చేరువనే = దగ్గరలోనే, ప్రక్కనే
<br>చూడరె = చూడండి
<br>లక్ష్మీనారసింహుడు = లక్ష్మీ నరసింహుడు
----
<br>ఇందిరను = లక్ష్మీ దేవిని
<br>తొడమీద = తొడమీద
<br>నిడుకొని = ఉంచుకొని
<br>కొలువిచ్చీ = దర్శనమిచ్చీ,
<br>అందపు = అందమైన
<br>నవ్వులు = నవ్వులు
<br>చల్లీ నల్లవాడె = చల్లిన + అల్లవాడె
:చల్లిన = చల్లిన
:అల్లవాడె = అదిగో వాడె
<The meaning of the following two lines is not clear to me >
<br>చెందిన మాణికముల శేషుని పడగమీద
<br>చెంది వరాలిచ్చీ లక్ష్మీనారసింహుడు॥
<br>బంగారు మేడలోన = బంగారపు మేడలో
<br>పచ్చల గద్దియల మీద = పచ్చల పతకాలు పొదిగిన సింహాసనాలపై
<br>అంగనల ఆట = స్త్రీల ఆటలు (నాట్యంలు)
<br>చూచీ నల్లవాడె = చూచిన + అల్లవాడె
:చూచినాడు అదిగో వాడె
<br>రంగగు సొమ్ముల తోడ = చక్కని సంపదలతో ?
<br>రాజసపు విభవాల = రాజ వైభవాలతో
<br>చెంగట ?
<br>నున్నాడు లక్ష్మీనారసింగుడు = లక్ష్మీ నరసింగుడు ఉన్నాడు
----
<br>పెండెపు = గండపెండారము తొడిగిన
<br>పాదము = పాదము (foot)
<br>చాచిపెనచి = ?
<br>ఒక పాదము = ఒక పాదము
<br>అండనే పూజలుగొనీ నల్లవాడె
<br>కొండల శ్రీ వేంకటాద్రి కోరి అహోబలమున
<br>మెండుగాను మెరసీ లక్ష్మీ నారసింగుడు॥
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఆలాగు పొందులును అటువంటి కూటములు
1676
2403
2006-09-01T03:27:43Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆలాగు పొందులును (వాల్యూం 1-30)
ఆలాగు పొందులును అటువంటి కూటములు
యీలాగు లౌటనేడిదె చూడనైతి
అడియాస చూపులకు నాసగించితిగాని
వెడమాయలనిలోను వెదకలేనైతి
కడువేడుకల దగిలి గాసిబొందితిగాని
యెడలేని పరితాప మెఱగలేనైతి
చిరునగవుమాటలకు చిత్తగించితిగాని
తరితీపులని లోను తలుపలేనైతి
వరుసమోహపు బసలవలల చిక్కితిగాని
గరువంపు పొలయలుక గానలేనైతి
శ్రీ వేంకటేశ్వరుని చింతజేసితిగాని
దేవోత్తమునిలాగు తెలియలేనైతి
యీ వైభవముపై నిచ్చగించితి గాని
యీ వైభవానంద మిది పొందనైతి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఆలించు పాలించు
1677
2404
2006-09-01T03:27:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆలించు పాలించు
ఆలించు పాలించు ఆదిమ పురుషా
జాలిదీర నీకే శరణుజొచ్చితిమి ॥
గతినీవె మతినీవె కర్తవుభర్తవు నీవె
పతివినీవె ఏ పట్టున మాకు
ఇతరము లెవ్వరున్నారెంచిచూడ నినుబోల
చతురుడా నిన్నునే శరణు జొచ్చితిమి॥
జననీ జనకులు శరణము నీవె
వునికి మనికి నీవె వుపమ నీవె
మనిసిచ్చె నీవె నన్ను మన్నించుకోటేనె
చనవి మనవి శరణుజొచ్చితిమి॥
లోక సాక్షివి నీవె లోకబంధుడు నీవె
ఈకడ శ్రీవేంకటేశ యిదివో నీవె
నీ కంటె మరిలేరు నిఖిలమంతయు గావ
సాకారరూప నీకె శరణు జొచ్చితిమి॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇంతేపో వారివారిహీనాధికములెల్ల
1678
2405
2006-09-01T03:27:51Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుజ్జర
ఇంతేపో వారివారిహీనాధికములెల్ల
పంతాన తా మేపాతిభాగ్యము నాపాటే।
అందరిలో దేవుడుండు అందధికులు గొందరు
కొందరు హీనులై కుందుదు రింతే
చెంది వీచేగాలొకటే చేనిపంటా నొకటే
పొంది గట్టికొలుచుండి పొల్లు కడబడును।
పుట్టుగందరి కొకటే భూమిలో యేలికలును
వెట్టిబంట్లు గొందరై వీగుదు రింతే
చుట్టి వరి గురుమతో జొన్న గింజ సరిదూగు
తెట్టెలై మేలొకటికి తీలొకటికాయ
కోరి శ్రీవేంకటపతికుక్షిలోనే లోకములు
ఆరయ గిందెడు మీదెడై వున్నవింతే
యీరీతి నితనిదాసు లెక్కిరి పొడవులకు
తారి కిందికి దిగిరి దానవులై కొందరు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇందరికి నభయంబులిచ్చు
1679
2406
2006-09-01T03:27:55Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇందరికి న భయంబులిచ్చు
ఇందరికి న భయంబులిచ్చు చేయి
కందువగు మంచి బంగారు చేయి॥
౨
వెలలేని వేదములు వెదకి తెచ్చినచేయి
చిలుకు గుబ్బలి కింద చేర్చు చేయి
కలికి యగు భూకాంత కౌగిలించినచేయి
వలనైన కొనగోళ్ళ వాది చేయి
ఇందరికి ౨
తనివోక బలిచేత దానమడిగిన చేయి
ఒనరంగ భూదాన మొసగు చేయి
మొనసి జలనిధి యమ్ముమొనకు దెచ్చిన చేయి
ఎనయ నాగేలు ధరియించు చేయి
ఇందరికి ౨॥
పురసతుల మానములు పొల్లసేసినచేయి
తురగంబు బరపెడి దొడ్డచేయి
తిరువేంకటాచలాదీశుడై మోక్షంబు -
తెరువు ప్రాణుల కెల్ల తెలిపెడి చేయి॥
ఇందరికి ౨॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇందుకంటే మరి యికలేదు హితోపదేశము వోమనసా
1680
2407
2006-09-01T03:27:59Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
ఇందుకంటే మరి యికలేదు హితోపదేశము వోమనసా
అంది సర్వసంపన్నుడు దేవుడు అతనికంటే నేరుతుమా
కల దొకటే ధర్మము కల్పాంతమునకు నిలిచినది
తలకక మీశరణుచొచ్చి మీదాసుడ ననెడి దొకమాట
వలవనిజోలే యింతాను వడి నిదిగాక యేమిసేసినను
సులభ మిందునే తొల్లిటివారలు చూరలు గొని రదేమోక్షంబు
మొదలొకటే యిన్నిటికి ముందర వెనకా వచ్చేది
వొదుగుచు గోవిందునిదాసులకు నొక్కమాటే మొక్కినజాలు
తుదకెక్కనివే యితరములు దొరకొని మరేమిసేసినను
బదికి లిరిందునే పరమవైష్ణవులు పలుచదువులలో వినరాదా
తగులొకటే విడువరానిది తతి నెన్నటికిని జెడనిది
వొగి శ్రీవేంకటపతినామజపము వొకమాటే అబ్బిన జాలు
నగుబాటే యింతాను నానాటి కేమేమిసేసినను
తగునీబుద్దుల నడచిరి మున్నిటిదైవజ్ఞులు పూర్వాచార్యులును
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇందుకేపో వెరగయ్యీ నేమందును
1681
2408
2006-09-01T03:28:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శంకరాభరణం]]
<pre>
ఇందుకేపో వెరగయ్యీ నేమందును
కందులేనినీమహిమ కొనియాడగలనా
అటు దేవతలకెల్ల నమృతమిచ్చిననీవు
యిటు వెన్న దొంగిలుట కేమందును
పటుగతి బలీంద్రుని బంధించినట్టినీవు
నట రోలగట్టువడ్డచందాన కేమందును
కలిగి యాకరిరాజు గరుణ గాచిననీవు
యిల నావుల గాచుట కేమందును
తలవ బ్రహ్మాదిదేవతలకు జిక్కనినీవు
చెలులకాగిళ్ళకు జిక్కితి వేమందును
భావించ నన్నిటికంటే బరమమూర్తివి నీవు
యీవల బాలుడవైతి వేమందును
కావించి బ్రహ్మాండాలు కడుపున నిడుకొని
శ్రీవేంకటాద్రి నిలిచితి వేమందును
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు శంకరాభరణం ]]
ఇందులో మొదలికర్త యెవ్వడు లేడుగాబొలు
1682
2409
2006-09-01T03:28:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇందులో మొదలికర్త యెవ్వడు లేడుగాబొలు
ముందు కరివరదుడే ముఖ్యుడుగాబోలు
ఆడితిబో బహురూపా లన్ని యోనుల బుట్టి
తోడనె బ్రహ్మాదులనేదొరలెదుటా
జాడలు మెచ్చాలేరు చాలునన్న వారు లేరు
వేడుక నడవిగానేవెన్నెలాయ బ్రదుకు
అన్ని కర్మములు జేసి ఆటలో బ్రాహ్మణుడనైతి
నన్ని వేదములనేటియంగడివీధి
నన్ను జూచేవారు లేరు నవ్వేటివారు లేరు
వన్నెలసముద్రములో వానలాయ బ్రదుకు
సంసారపు నాటకసాలలో ప్రతిమనైతి
కంసారి శ్రీవేంకటపతిమాయలోన
యింసలెన్నియు దేరె నిందరు జుట్టములైరి
హంసచేతిపాలునీరునట్లాయ బ్రదుకు
రాగం ఆహిరి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇచ్చలో గోరేవల్లా ఇచ్చేధనము
1683
2410
2006-09-01T03:28:16Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామక్రియ
ఇచ్చలో గోరేవల్లా ఇచ్చేధనము
అచ్చుతనామమెపో అధికపుధనము
నారదాదులువొగడేనాలుకపయిధనము
సారపువేదములలో చాటేధనము
కూరిమిమునులు దాచుకొన్నట్టిధనము
నారాయణనామ మిదే నమ్మినట్టిధనము
పరమపదవికి సంబళమైనధనము
యిరవై భక్తులకెల్లా నింటిధనము
పరగ నంతరంగాన పాతినట్టిధనము
హరినామ మిదియపో అరచేతిధనము
పొంచి శివుడు కాశిలో బోధించేధనము
ముంచినాఅచార్యుల మూలధనము
పంచి శ్రీ వేంకటపతి పాలించేధనము
నించి విష్ణునామ మదే నిత్యమైనధనము।
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇట్టి నాస్తికులమాట యేమని సమ్మెడి దిక
1684
2411
2006-09-01T03:28:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుండక్రియ
ఇట్టి నాస్తికులమాట యేమని సమ్మెడి దిక
పట్టి సములమంటానే భక్తుల దూషింతురు
వేదములు చదువుతా విశ్వమెలా గల్లనేరు
ఆదెస తాము పుట్టుండి అదియును మాయనేరు
పాదగువిష్ణుడుండగ బయలు తత్వమనేరు
లేదు జీవతత్వమంటా లేమల బొందుదురు
తిరమై తమ ఇండ్ల దేవపూజలు సేసేరు
ధరలోన తముదామే దైవమనేరు
ఆరయగర్మమె బ్రహ్మమని యాచరించేరు
సరి నదే కాదని సన్యసించేరు
అందుక పురుషసూక్తమర్థము జెప్పుదురు
కందువ నప్పటి నిరాకారమందురు
యిందులో శ్రీవేంకటేశ యిటె నీ దాసులుగాక
మందపురాక్షసులాడేమతము నడతురు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇట్టి ప్రతాపముగల యీతని దాసులనెల్ల
1685
2412
2006-09-01T03:28:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
అన్నమయ్య పాటలు
రేకు ౨౧౦ మాళవి
ఇట్టి ప్రతాపముగల యీతని దాసులనెల్ల
కట్టునా కర్మములెల్ల గాలి బోబుగాక
యెలమి జక్రాయుధున కెదురా దానవులు
తొలగ కెందుచొచ్చిన దుండించుగాక
ఇల గరుడధ్వజుపై నెక్కునా విషములు
కలగి నీరై పారి గాలిబోబుగాక
గోవర్దనధరునిపై కొలువునా మాయలు
వేవేలుదునుకలై విరుగుగాక
కేవలుడచ్యుతునొద్ద గీడు చూపగలవా
కావరమై తా దానె గాలి బోవుగాక
ఇట్టి
వీరనారసింహునకు వెరపులు గలవా
దూరాన గగ్గులకాడై తొలగుగాక
కోరి యీ శ్రీవేంకటేశు గొలిచితి మిదివో
కారుకొన్నపగలెల్ల గాలి బోవుగాక
ఇట్టి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని
1686
2413
2006-09-01T03:28:27Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని (రాగం - దేవగాంధారి)
ఇట్టి ముద్దులాడి బాలు డేడవాడు వాని
బట్టి తెచ్చి పొట్టనిండ బాలు వోయరే
గామిడై పారితెంచి కాగెడి వెన్నెలలోన
చేమ పూవు కడియాల చేయి పెట్టి
చీమ గుట్టెనని తన చెక్కిట గన్నీరు జార
వేమరు వాపోయే వాని వెడ్డు వెట్టరే
ముచ్చువలె వచ్చి తన ముంగ మురువుల చేయి
తచ్చెడి పెరుగులోన దగబెట్టి
నొచ్చెనని చేయిదీసి నోర నెల్ల జొల్లుగార
వొచ్చెలి వాపోవువాని నూరడించరే
ఎప్పుడు వచ్చెనో మా యిల్లు చొచ్చి పెట్టెలోని
చెప్పరాని వుంగరాల చేయి పెట్టి
అప్పడైన వేంకటాద్రి అసవాలకుడు గాన
తప్పకుండ బెట్టె (బట్టి) వాని తలకెత్తరే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు
1687
2414
2006-09-01T03:28:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇతనికంటె ఘనులిక లేరు
యిరర దేవతల యిందరిలోన॥
భూపతి ఈతడె పొదిగి కొలువరో
శ్రీపతి ఈతడే చేకొనరో
యేపున బలువుడు నీతడే చేరరో
పైపై వేంకటపతి యైనాడు॥
మరుగురుడితడే మతి నమ్మగదరో
పరమాత్ముడితడే భావించరో
కరివరదుడితడే గతియని తలచరో
పరగ శ్రీ వేంకటపతియైనాడు॥
తల్లియు నితడే తండ్రియు నితడే
వెల్లవిరై యిక విడువకురో
చల్లగా నితని శరణని బ్రతుకరో
అల్ల శ్రీ వేంకటహరి అయినాడు॥
అన్నమయ్య పాట
వాల్యూము ౩-౨౮
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇతనికంటే నుపాయ మిక లేదు
1688
2415
2006-09-01T03:28:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాxఇ
ఇతనికంటే నుపాయ మిక లేదు
మతిలోననున్న వాడు మర్మ మిదే సుండీ.
ఇన్నిలోకసుఖములు ఇంద్రియప్రీతులే
తన్ను గనినతల్లిదండ్రి తనుపోషకులే
కన్ను లెదిటిధనాలు కారణార్థములే
వున్నతి నిష్టార్థసిద్ది కొక్కడే దేవుడు.
కలదేవత లిందరు కర్మఫలదాతలే
లలి విద్యలెల్ల ఖ్యాతిలాభపూజలకొరకే
పలుమంత్రములెల్లను బ్రహ్మలోక మీసందివె
వొలిసి ఇష్టార్థసిద్ది కొక్కడే దేవుడు.
అనుదినరాజసేవ లల్ప్రార్థహేతులే
కొనగల్పవృxఅమైన గోరినవిచ్చేటిదే
ఘన శ్రీవేంకటేశుడు కల్పించె జీవుని గావ_
వొనర నిష్టార్థసిద్ది కొక్కడే దేవుడు.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇతర చింత లిక నేమిటికి
1689
2416
2006-09-01T03:28:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుండక్రియ
ఇతర చింత లిక నేమిటికి
అతడే గతియై అరసేటివాడు
కర్మమూలమే కాయము నిజ
ధర్మమూలమే తనయాత్మ
అర్మిలి రెంటికి హరియొకడే
మర్మ మీతడే మనిపేటివాడు
బహుభోగమయము ప్రపంచము
నిహితజ్ఞానము నిజముక్తి
ఇహపరములకును యీశ్వరుడే
సహజపుకర్తై జరపేటివాడు
అతిదుఃఖకరము లానలు
సతతసుఖకరము సమవిరతి
గతి యలమేల్మంగతో శ్రీవేంకట
పతి యొకడిన్నిట బాలించువాడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇతరదేవతల కిది గలదా
1690
2417
2006-09-01T03:28:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేవగాంధారి
ఇతరదేవతల కిది గలదా
ప్రతి వేరీ నీప్రభావమునకు
రతిరాజజనక రవిచంద్రనయన
అతిశయశ్రీవత్సాంకుడవు
పతగేంద్రగమన పద్మాసతీపతి
మతి నిను దలచిన మనోహరము
ఘనకిరీటధర కనకాంబర పా__
వన క్షీరాంబుధివాసుడవు
వనజచక్రధర వసుధావల్లభ
నిను బేరుకొనిన నిర్మలము
దేవపితామహ త్రివిక్రమ హరి
జీవాంతరాత్మక చిన్మయుడా
శ్రీవేంకటేశ్వర శ్రీకర గుణనిధి
నీవా మనుటే నిజసుఖము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇతరములిన్నియు నేమిటికి
1691
2418
2006-09-01T03:28:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇతరములిన్నియు (వాల్యూం 1-86)
ఇతరములిన్నియు నేమిటికి
మతిచంచలమే మానుటపరము
ఎక్కడి సురపుర మెక్కడి వైభవ
మెక్కడి విన్నియునేమిటికి
యిక్కడనే పరహితమును పుణ్యము
గక్కున జేయగ గలదిహ పరము
యెవ్వరు చుట్టములెవ్వరు బంధువు
లెవ్వరిందరును నేమిటికి
రవ్వగు లక్ష్మీరమణుని దలపుచు
యివ్వలదా సుఖియించుట పరము
యెందరు దైవము లెందరు వేల్పులు
యెందరిందరును నేమిటికి
కందువెఱిగి వేంకటగిరి రమణుని
చిందులేక కొలిచినదిహ పరము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇతరులకు నిను నెరగతరమా
1692
2419
2006-09-01T03:28:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇతరులకు నిను నెరగతరమా
ఇతరులకు నిను నెఱగతరమా
సతత సత్యవ్రతులు సంపూర్ణమోహవిర-
హితలెఱుగుదురు నిను నిందిరారమణా॥
నారీకటాక్షపటునారాచభయరహిత-
శూరులెఱుగుదురు నిను చూచేటిచూపు
ఘోరసంసార సంకులపరిచ్చేదులగు-
ధీరులెఱుగుదురు నీదివ్యవిగ్రహము॥
రాగభోగవిదూరరంజితాత్ములు మహా-
భాగులెరుగుదురు నిను ప్రణుతించువిధము
ఆగమోక్తప్రకారాభిగమ్యులు మహా-
యోగులెఱగుదురు నీవుండేటివునికి॥
పరమభాగవత పదపద్మసేవానిజా-
భరణులెఱుగుదురు నీ పలికేటిపలుకు
పరగునిత్యానందపరిపూర్ణ మానస-
స్థిరులెఱుగుదురు నిను తిరువేంకటేశ॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి
1693
2420
2006-09-01T03:28:59Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి (రాగం - ముఖారి)
ఇదిగాక సౌభాగ్య మిదిగాక తపము మఱి
యిదిగాక వైభవం బిక నొకటి కలదా
అతివ జన్మము సఫలమై పరమయోగివలె
నితర మోహాపేక్ష లిన్నియును విడిచె
సతి కోరికలు మహాశాంతమై యిదె చూడ
సతత విజ్ఞాన వాసన వోలె నుండె
తరుణి హృదయము కృతార్థత బొంది విభుమీది
పరవశానంద సంపదకు నిరవాయ
సరసిజానన మనో జయ మంది యింతలో
సరిలేక మనసు నిశ్చలభావమాయ
శ్రీ వేంకటేశ్వరుని జింతించి పరతత్త్వ
భావంబు నిజముగా బట్టె జెలియాత్మ
దేవోత్తముని కృపాధీనురాలై యిపుడు
లావణ్యవతికి నుల్లంబు దిరమాయ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు
1694
2421
2006-09-01T03:29:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇదే శిరసు మాణిక్యమిచ్చి పంపె నీకు
నాకె అదనెరిగి తెచ్చితిని అవతరించవయ్యా,
౨
రామా నిను బాసి నీ రామా నే చూడగ ఆరామమున నిను పాడెను రామ రామ యనుచు
ఆ మెళుత సీతయని అపుడు నే తెలిసి నీ ముద్ర ఉంగరము నేనిచ్చితిని
౨
కమలాప్తకులుడా నీ కమలాక్షి నీ పాద కమలములు తలపోసి కమలారిదూరె
నెమకి ఆలేమను నీ దేవియని తెలిసి అమరంగ నీ సేమమటు విన్నవించితిని
౨
దశరధాత్మజా నీవు దశ శిరుని చంపి ఆ దశనున్న చెలిగావొ దశ దిశలు పొగడ
రసికుడ శ్రీ వెంకట రఘువీరుడా నీవు శశిముకి చేకుంటి చక్కనాయ పనులు
౨
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇన్ని దేహముల బుట్టి యేమిగంటిమి
1695
2422
2006-09-01T03:29:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేపాళం
ఇన్ని దేహముల బుట్టి యేమిగంటిమి
పున్నతపుహరిదాస్యమొక్కటేకాక
హీనజంతువైననాడు యేనుగై పుట్టిననాడు
ఆనంద మొక్కటే అంగాలే వేరు
యీనేటియజ్ఞానము యీజీవుల కొక్కలాగే
జ్ఞానమే యెక్కుడుగాక సరిలేని దొకటే
నరలోక భోగానకు నరకానుభవానకు
సరేగాని ముగులదు చనెదొల్లె
గరిమ నేర్పడ నందు ఘనమేమి కొంచెమేమి
హరిదాసుడై బ్రదుకుటదియే లాభము
బాలుడైనయప్పుడూను పండి ముదిసినప్పుడు
కాలమొక్కటే బుద్ది కడు లేదు
ఆలకించి శ్రీవేంకటాధిపతి సేవించి
యేలికంటా మొక్కుచుండే దిదియే భాగ్యము.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు
1696
2423
2006-09-01T03:29:10Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు (రాగం - భూపాళం)
ఇప్పుడిటు కలగంటి నెల్లలోకములకు
అప్పడగు తిరువేంకటాద్రీశు గంటి
అతిశయంబైన శేషాద్రిశిఖరము గంటి
ప్రతిలేని గోపుర ప్రభలు గంటి
శతకోటి సూర్య తేజములు వెలుగగ గంటి
చతురాస్యు బొడగంటి చయ్యన మేల్కొంటి
కనకరత్న కవాట కాంతు లిరుగడగంటి
ఘనమైన దీపసంఘములు గంటి
అనుపమ మణీమయమ్మగు కిరీటము గంటి
కనకాంబరము గంటి గ్రక్కన మేల్కొంటి
అరుదైన శంఖ చక్రాదు లిరుగడ గంటి
సరిలేని యభయ హస్తము గంటి
తిరువేంకటాచలాధిపుని జూడగ గంటి
హరి గంటి గురు గంటి నంతట మేల్కంటి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఇహము బరము జిక్కె నీతనివంక
1697
2424
2006-09-01T03:29:14Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వసంతవరాళి
ఇహము బరము జిక్కె నీతనివంక
అహిశయనునిదాసులంతవారు వేరీ
సిరికలిగినవారు చింతలిన్నిటను బాసి
నిరతపువర్గముతో నిక్కేరటా
సిరికి మగడయిన శ్రీపతి యేలి మ__
మ్మరయుచునున్నాడు మాయంతవారు వెరి
బలవంతుడైనవాడు భయములిన్నిట బాసి
గెలిచి పేరువాడుచు గెరిలీనటా
బలదేవుడైన శ్రీపతి మా యింటిలోన
అలరివున్నాడు మాయంతవారు వేరి
భూములేలేటివాడు భోగములతో దనిసి
కామించి యానందమున గరగీనటా
సేమముతో భూపతైన శ్రీవేంకటేశుడు మాకు
ఆముకొనివుండగా మాయంతవారు వేరీ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఈ పాదమే కదా
1698
2425
2006-09-01T03:29:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఈ పాదమే కదా
వొల్యూము ౧-౬౬
ఈ పాదమే కదా ఇలయెల్ల గొలిచినది
ఈ పాదమే కదా ఇందిరా హస్తముల సితవైనది॥
ఈ పాదమే కదా ఇందరును మ్రొక్కెడిది
ఈ పాదమే కదా ఈ గగనగంగ పుట్టినది
ఈ పదమే కదా యెలమి పెంపొందినది
ఈ పాదమే కదా ఇన్నిటికిని యెక్కుడైనది॥
ఈ పాదమే కదా యిభరాజు దలచినది
ఈ పాదమే కదా యింద్రాదులెల్ల వెదకినది
ఈ పాదమే కదా యీబ్రహ్మ కడిగినది
ఈ పాదమే కదా యెగసి బ్రహ్మాండమంటినది॥
ఈ పాదమే కదా ఇహపరము లొసగెడిది
ఈ పాదమే కదా ఇల నహల్యకు కోరికైనది
ఈ పాదమే కదా యీక్షింప దుర్లభము
ఈ పాదమే కదా ఈ వేంకటాద్రిపై నిరవైనది॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఈ మాట విని నిన్ను నిందుకే నవ్వితి నేను
1699
2426
2006-09-01T03:29:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
ఈ మాట విని నిన్ను నిందుకే నవ్వితి నేను
నేమమెంత నేమెంత నీకరుణ యెంత.
సకలకర్మముచేత సాధ్యముగానినీవు
వొకైంచుకంతభక్తి కొగిలోనైతి
ప్రకటించి బహువేదపఠన జిక్కనినీవు
మొకరివై తిరుమంత్రమునకు జిక్కితివి.
కోటిదానములచేత కోరి లోనుగాని నీవు
పాటించి శరణంటేనే పట్టి లోనైతి
మేటి వుగ్రతపముల మెచ్చి కైకొననినీవు
గాటపుదాసు లైతేనే కైకొని మన్నించితి.
పెక్కు తీర్థములాడిన భేదించరానినీవు
చొక్కి నీముద్రవారికి సులభుడవు
గక్కన దేవతలకు గానరానినీవు మాకు
నిక్కడ శ్రీవేంకటాద్రి నిరవైతివి.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఈడ నుండె నిందాకా నింటిముంగిట
1700
2427
2006-09-01T03:29:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
ఈడ నుండె నిందాకా నింటిముంగిట
ఆడ నెందు బోడుగద అప్పుడే యీకృష్ణుడు
యేడ పూతకి జంపె నింతపిన్నవాడంటా
ఆడుకొనే రదే వీధి నందరు గూడి
వేడుకతో మనగోవిందుడు గాడుగదా
చూడరమ్మ వీడు గడుచుల్లరీడు పాపడు
మరలి యపటివాడె మద్దులు విఱిచెనంటా
పరువులు పెట్టేరు పడతులెల్లా
కరికరించగ రోల గట్టితే నప్పుడు మా
హరి గాడుగదా ఆడనున్న బిడ్డడు
వింతగాక నొకబండి విఱిచె నప్పటినంటా
రంతు సేసే రదివో రచ్చలు నిండి
అంత యీశ్రీవేంకటేశు డైనమనకృష్ణుడంట
యింతేకాక యెవ్వరున్నా రిటువంటిపాపడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఈతగవే నాకు నీకు నెంచి చూచితే
1701
2428
2006-09-01T03:29:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సామంతం
ఈతగవే నాకు నీకు నెంచి చూచితే
కాతరపుజీవులకు గలదా వివేకము
భారము నీదిగనక పలుమారు బాపములే
చేరి మొక్కలాన నే జేసితిని
పేరడి దల్లిదండ్రులు బిడ్డ లేమిసేసినాను
వోరుచుక ముద్దుసేసుకుందురు లోకమున
కాన నీవుగలవని కడదాకా నేరములే
వేవేలు సేసితిని వెఱవక
భావించుక యింటిదొర పసురము దెంచుకొని
యేవిధి బైరుమేసినా నెగ్గుసేయ డతడు
పుట్టించేవాడవు నీవు పొదలేవారము నేము
యెట్టుండినా నీకు బోదు యెన్నటికిని
వొట్టుక శ్రీవేంకటేశ వోడగట్టినదూలము
అటునిట్టు బొరలినా నండవాయ దెపుడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఈతని గొలిచితేనే యిన్ని గొలలును దీరు
1702
2429
2006-09-01T03:29:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గౌళ
ఈతని గొలిచితేనే యిన్ని గొలలును దీరు
చేతనబెట్టుపుణ్యాలు చేరువనే కలుగు
పట్టి కాళింగుని దోలి పాముకొల దీర్చినాడు
బట్టబాయిటనే రేపల్లెవారికి
అట్టె పూతన జంపి ఆడుగొల దీర్చినాడు
గట్టిగా గృష్ణుడు లోకమువారికెల్లను
బలురావణు జంపి బాపనకొల దీర్చినాడు
యిలమీద గలిగినఋషులకెల్లా
కొలదిమీరినయట్టికోతికొల దీర్చినాడు
సొలసి రాఘవుడదె సుగ్రీవునికిని
వొలిసి పురాలు చొచ్చి పూర గొల దీర్చినాడు
అల తనదాసులైన అమరులకు
సిలుగుగొలలు దీర్చి సేన వరా లిచ్చినాడు
చెలగి పరుషలకు శ్రీవేంకటేశుడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఈహీ శ్రీహరిగంటే యింత లేదుగా వట్టి
1703
2430
2006-09-01T03:29:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఈహీ శ్రీహరిగంటే యింత లేదుగా వట్టి
దాహపుటాసల వెఱ్రి దవ్వు టింతేకాకా
పలుమారు నిందరిని భంగపడి వేడేది
యిలపై దేహమువెంచేయిందు కింతేకా
కలికికాంతలచూపుఘాతలకు భ్రమనేది
చెలగి మైమఱచేటిచేత కింతేకా
పక్కన జన్మాలనెల్లా బాటువడేదెల్లాను
యెక్కడో సంసారాన కిందు కింతేకా
వొక్కరి గొలిచి తిట్టు కొడిగట్టే దెల్లాను
చక్కుముక్కునాలికెపైచవి కింతేకా
గారవాన ధనములు గడియించేదెల్లాను
ఆరయ నాదని వీగేయందు కింతేకా
చేరి శ్రీవేంకటపతి సేవకు జొరనిదెల్లా
భారపుగర్మపుభాద బట్టువడికా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె
1704
2431
2006-09-01T03:29:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె (రాగం - భైరవి)
ఉగ్గు వెట్టరే వోయమ్మా చె
య్యొగ్గీనిదె శిశు వోయమ్మా
కడుపులోని లోకమ్ములు గదలీ
నొడలూచకురే వోయమ్మా
తొడికెడి సరుగున దొలగ దీయరే
వుడికెడి పాలివి వోయమ్మా
చప్పలు వట్టుక సన్నపు బాలుని
నుప్పర మెత్తకు రోయమ్మా
అప్పుడె సకలము నదిమీనోరనె
వొప్పదు తియ్యరె వోయమ్మా
తొయ్యలు లిటు చేతుల నలగించక
వుయ్యల నిడరే వోయమ్మా
కొయ్య మాటలను కొండల తిమ్మని
నొయ్యన తిట్టకు రోరమ్మా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఉన్నచోనే మూడు లోకాలూహించి చూచితే నీవే
1705
2432
2006-09-01T03:29:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శంకరాభరణం
ఉన్నచోనే మూడు లోకాలూహించి చూచితే నీవే
కన్నచోటనే వెదకి కానడింతే కాక.
యెక్కడ వొయ్యెడి జీవుడేది వైకుంఠము
యిక్కడ హరి యున్నాడు హృదయమందె
ముక్కున నూరుపు మోచి ముంచి పుణ్యపాపాల_
కక్కసాన జిక్కి తమ్ము గాన డింతే కాక.
యేమి విచారించీ దేహి యెందు దేవుని వెదకీ
కామించి యాత డిన్నిటా గలిగుండగా
దోమటి సంసారపుదొంతికర్మముల జిక్కి
కాముకుడై కిందుమీదు గాన డింతే కాక.
యేవిధులు తా జేసీ యెవ్వరి నాడగబోయీ
శ్రీవేంకటేశ్వరుసేవ చేతనుడగా
భావ మాతడుగాను బ్రతికె నిదవో నేడు
కావరాన నిన్నాళ్ళు కాన డింతే కాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు
1706
2433
2006-09-01T03:29:49Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు (రాగం - శంకరాభరణం)
ఉయ్యాలా బాలునూచెదరు కడు
నొయ్య నొయ్య నొయ్యనుచు
బాలయవ్వనలు పసిడివుయ్యాల
బాలుని వద్ద పాడేరు
లాలి లాలి లాలి లాలెమ్మ
లాలి లాలి లాలి లాలనుచు
తమ్మిరేకు గనుదమ్ముల నవ్వుల
పమ్ము జూపుల బాడేరు
కొమ్మలు మట్టెల గునుకుల నడపుల
ధిమ్మి ధిమ్మి ధిమ్మి ధిమ్మనుచు
చల్లు జూపుల జవరాండ్లురే
పల్లె బాలుని బాడేరు
బల్లిదు వేంకటపతి జేరి యందెలు
ఘల్లు ఘల్లు ఘల్లు ఘల్లనుచు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఊరకే నీశరణని వుండుటే నాపనిగాక
1707
2434
2006-09-01T03:29:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రాగం: ధన్యాసి
ఊరకే నీశరణని వుండుటే నాపనిగాక
యీరీతి నావుపాయము లేడ కెక్కీనయ్యా
ముందే అంతర్యామివై మొగి నాలో నుండగాను
చెంది నిన్ను లేనివానిజేసుక నామనసులో
గొంది నీయాకారముగా కొంత నే భావించుకొంటా
ఇందు గల్పిత ధ్యానము లెట్టు చేసేనయ్యా
కన్నులు జూచినందెల్ల కమ్మి నీవై యుందగాను
అన్నిటా బ్రత్యక్షమందు అభావన చేసుకొని
విన్ననై తెలియలేక వేరే యెందొ వెదకుచు
పన్నినప్రయాసాల బడనేటికయ్యా
శ్రీ వేంకటాద్రిమీద శ్రీపతివై కొలువుండి
ఆవటించి తలపులో నచ్చొత్తి నట్టుండగాను
దేవు డెట్టివాడంటా తెగనిచదువులందు
సోవలుగా నింకనేమి సోదించేనయ్యా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక
1708
2435
2006-09-01T03:29:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఎంత చదివి చూచిన నీతడే ఘనముగాక
యింతయు నేలేటిదైవ మిక వేరే కలరా
మొదల జగములకు మూలమైనవాడు
తుద ప్రళయమునాడు తోచేవాడు
కదిసి నడుమ నిండి కలిగివుండెడివాడు
మదనగురుడేకాక మఱి వేరే కలరా
పరమాణువైనవాడు బ్రహ్మాండమైనవాడు
సురలకు నరులకు జోటయినవాడు
పరమైనవాడు ప్రపంచమైనవాడు
హరి యొక్కడేకాక అవ్వలను గలరా
పుట్టుగులయినవాడు భోగమోక్షాలైనవాడు
యెట్టనెదుర లోనను యిన్నిటివాడు
గట్టిగా శ్రీ వేంకటాద్రి కమలాదేవితోడి
పట్టపుదేవుడేకాక పరులిక గలరా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎంత బాపనా సోద మింత గలదా
1709
2436
2006-09-01T03:30:04Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
ఎంత బాపనా సోద మింత గలదా
అంతయు నీమహిమే హరిభట్లూ
సూరిభ ట్లొకవంక చొరనిచోట్లు చొచ్చి
వారబియ్య మెత్తి యెత్తి వడదాకి
నీరువట్టుగొని భూమి నీళ్లెల్లా వారాట్టీ
కేరికేరి నగాయ్యా క్రిష్ణభట్లూ
దేవరొజ్ఝ లొకవంక దిక్కులలో బొలగూడు
దీవెనతో నారగించి తీవుమరిగి
యీవల బెట్టినవారి కేమైనా నొసగీని
వేవేలమాయలవిష్ణుభట్లూ
సోమయాదు లొకవంక సొరిది సురలకెల్లా-
నామనితో విందువెట్టీ ననుదినము
హోమపువిప్రులసొమ్ము లొడిసి తా బుచ్చుకొనీ
వేమరు శ్రీవేంకటాద్రివెన్నుభట్లూ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎందరితో బెనగేను యెక్కడని పొరలేను
1710
2437
2006-09-01T03:30:07Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఎందరితో బెనగేను యెక్కడని పొరలేను
కందర్ప జనక నీవే గతిగాక మాకు
నిక్కి నాబలవంతాన నేనే గెలిచేనంటే__
నొక్కపంచేంద్రియముల కోపగలనా
తక్కినసంసారవార్ది దాటగలనో మరి
దిక్కుల కర్మబంధము తెంచివేయగలనో
పన్నుకొన్నపాయమున పరము సాధించేనంటే
యెన్న నీమాయ కుత్తర మియ్యగలనా
వన్నెలనామనసే పంచుకోగలనో మరి
కన్నట్టి యీప్రపంచమే కడవగగలనో
వుల్లములో నిన్ను ధ్యాన మొగి నేజేసేనంటే
తొల్లిటియజ్ఞానము తోయగలనా
ఇల్లిదే శ్రీవేంకటేశ యెదుటనే నీకు మొక్కి
బల్లిదుడ నౌదుగాక పంద నే గాగలనా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎందరైన గలరు నీ కింద్రచంద్రాదిసురలు
1711
2438
2006-09-01T03:30:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ముఖారి
పుట్టించేవాడవు నీవే పోరులు వెట్టేవు నీవే
యెట్టు నేరుచుకొంటి విది నీవినోదమా
కొందరు దేవతలును కొందరు రాక్షసులును
ఇందరి కంతర్యామి వెప్పుడు నీవు
అంది కోప మొకరిపై అట్టె ప్రసాద మొకరి __
కిందులోనే పక్షపాత మిది నీకే తగును
నరకమనుచు గొంత నగి స్వర్గమని కొంత
నిరతి గురిసేసేవు నీకుక్షిలోనే
ధర జీక టొకవంక తగ వెన్నె లొకవంక
నెరపేవు నీమాయ నీకే తెలుసును
దానిపరిపాలనము తగు దుష్టశిక్షణము
వాసిగైకొంటివి నీకు వశమై రెండు
దోసము నీవల్ల లేదు తొలుతే శ్రీవేంకటేశ
సేసినవారిపుణ్యమే చిత్తాన బెట్టితివి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎక్కడ చూచిన వీరే యింటింటిముంగిటను
1712
2439
2006-09-01T03:30:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేపాళం
ఎక్కడ చూచిన వీరే యింటింటిముంగిటను
పెక్కుచేతలు సేసేరు పిలువరే బాలుల
పిన్నవాడు కృష్ణుడు పెద్దవాడు రాముడు
వన్నె నిద్ద రమడలవలె నున్నారు
వెన్నలు దొంగిలుదురు వీడు వాడు నొక్కటే
పన్నుగడై వచ్చినారు పట్టరే యీబాలుల
ఎక్క
నల్లనివాడు కృష్ణుడు తెల్లనివాడు రాముడు
అల్లదివో జోడుకోడెలై వున్నారు
వెల్లవిరై (?) తిరిగేరు వేరు లేదిద్దరికిని
పెల్లుగ యశోదవద్ద బెట్టరె యీబాలుల
రోల జిక్కె నొకడు రోకలి పట్టె నొకడు
పోలిక సరిబేనికి బొంచి వున్నారు
మేలిమి శ్రీవేంకటాద్రి మించిరి తానే తానై
ఆలించి నెవ్వరి నేమి ననకురే బాలుల
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎక్కడ నున్నారో సురలెవ్వరు భూమికి దిక్కో
1713
2440
2006-09-01T03:30:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
ఎక్కడ నున్నారో సురలెవ్వరు భూమికి దిక్కో
తొక్కులవడె జీవుడు దుండగీలచేతను.
ఆసలనియెడివెర్రి యంగడివెంటా దిప్పె
దోసిలొగ్గించె దైన్యము దొరలెదుట
యీసుల నాకటి వెఇషమేమైనా దినిపించె
గాసిబడె జీవుడిదె కన్న వారిచేతను.
కడు గోపపు భూతము కాయమెల్లా మఱపించె
వడి నజ్ఞానపుటేరు వరతగొట్టె
నడుమ బాపపుచొక్కు నరకపుగుంటదోసె
గడుసాయ జీవుడిదె కన్న వారిచేతను.
భవము సంసారపుబందెలదొడ్డి బెట్టించె
తగిలింద్రియపుతాళ్ళు దామెన గట్టె
యివల శ్రీ వేంకటేశు డింతలో దిక్కయి కాచె
కవడువాసె జీవుడు కన్న వారిచేతను.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎక్కడిమతము లింక నేమి సోదించేము నేము
1714
2441
2006-09-01T03:30:25Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఎక్కడిమతము లింక నేమి సోదించేము నేము
తక్కక శ్రీపతి నీవే దయజూతుగాక
కాదనగ నెట్టువచ్చు కన్నులెదుటిలోకము
లేదనగ నెట్టువచ్చు లీలకర్మము
నీదాసుడ ననుచు నీమరగు చొచ్చుకొంటే
యేదెసనైనా బెట్టి యీడేరింతుగాక
తోయ నెట్టువచ్చు మించి తొలకేటినీమాయ
పాయ నెట్టువచ్చు యీభవబంధాలు
చేయార నిన్ను బూజించి చేరి నీముద్రలు మోచి
యీయెడ నుండగా నీవే యీడేరింతుగాక
తెలియగ నెట్టువచ్చు ద్రిష్టమైననిమహిమ
తలచగ నెట్టువచ్చు తగునీరూపు
నెలవై శ్రీవేంకటేశ నీవు గలవనుండగా
యిలమీద మమ్ము నీవే యీడేరింతు గాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎట్టయినా జేసుకో ఇక నీ చిత్తము నన్ను
1715
2442
2006-09-01T03:30:30Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
ఎట్టయినా జేసుకో ఇక నీ చిత్తము నన్ను
పట్టిచ్చె మాగురుడు నీపాదాలు విడువను
పోడిమి నా నామములు పొద్దువొద్దు నుడిగీని
వీడేమడుగునోయని వెఱవకుమీ
నాడే నాయాచార్యుడు నాకు నన్నీ యిచ్చినాడు
నే డి దేలంటే నతని నేమము నే మానను
ప్రేమతో వీడు నన్నింట బెట్టుక పూజించీని
యేమిగారణమోయని యెంచుకోకుమీ
కామించి యాచార్యుడే కారణము నీకు నాకు
యీ మరులేలంటే నాతడిచ్చిన సొమ్మే నేను
పలుమారు వీడు నాపై వత్తిచేసీ నేటికని
వెలయ శ్రీవేంకటేశ వేసరతుమీ
యెలమి నాచార్యు డిదేపని చేసినాడు
నిలిచె గలకాలము నీకు నాకు బోదు </pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే
1716
2443
2006-09-01T03:30:35Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కన్నడగౌళ
ఎట్టు గెలుతు బంచేంద్రియముల నే
బట్టరానిఘనబలవంతములు
కడునిసుమంతలు కన్నులచూపులు
ముడుగక మిన్నులు ముట్టెడిని
విడువక సూక్ష్మపువీనులు యివిగో
బడిబడి నాదబ్రహ్మము మోచె
అదె తిలపుష్పంబంతనాసికము
కదిసి గాలి ముడెగట్టెడని
పొదిగి నల్లెడే పొంచుక నాలికె
మొదలుచు సర్వము మింగెడిని
బచ్చెనదేహపుపైపొర సుఖమే
యిచ్చ బ్రపంచం బీనెడిని
చెచ్చెర మనసిది శ్రీవేంకటేశ్వరు
దచ్చి తలచగా దరిచెరెడిని
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎట్టు మోసపోతి నేను యివియెల్ల నిజమని
1717
2444
2006-09-01T03:30:42Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శంకరాభరణం
ఎట్టు మోసపోతి నేను యివియెల్ల నిజమని
నెట్టాన హరినే నమ్మనేర నయితిగా
దేహమిది నాదని తెలిసి నమ్మివుండితే
ఆహా నే నొల్లనన్నా నటే ముదిసె
వూహల నాభోగమెల్లా వొళ్ళబట్టెనంటా నుంటే
దాహముతోడ నినుముదాగిననీరాయగా
మనసు నాదని నమ్మి మది మది నే పెంచితి__
ననుగుబంచేంద్రియములందు గూడెను
యెనసి ప్రాణవాయువు లివి సొమ్మని నమ్మితి
మెనసి లోను వెలినై ముక్కు వాత నున్నవి
ఇందుకొరకె నేను ఇన్నాళ్ళు పాటువడితి
ముందు వెనకెంచక నే మూఢుడ నైతి
అంది శ్రీవేంకటేశ్వరు డంతటా నుండి నా_
చందము చూచి కావగ జన్మమే యీడేరె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎట్టు వలసినా జేయు మేటి విన్నపము లిక
1718
2445
2006-09-01T03:30:45Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మాళవిగౌళ
ఎట్టు వలసినా జేయు మేటి విన్నపము లిక
కట్టుకో పుణ్యమైనాగాక మరేమైనాను
నన్ను నెంచి కాచెనంటేనా యవగుణి నేను
నిన్ను నెంచి కాచేనంటే నీవు లక్ష్మీపతివి
యిన్నిటా నాకంటే హీనుడిక మరెవ్వడూ లేడు
వున్నతి నీకంటే ఘను లొకరూ లేరు
నిలువెల్లా నెంచుకొంటే నివ్వరిముల్లంత లేను
బలువుడ నీవైతే బ్రహ్మాండము
యెలమి నే నుపకార మెవ్వరికి జేయలేను
మెలగి నీవే తృణము మేరువు సేయుదువు
భావించ నీ వేలికవు బంటుమాత్రమింతే నేను
నీవు సర్వాంతరాత్మవు నే నొకడను
సావధానమున నేను సర్వభక్షకుండ నింతే
శ్రీవేంకటేశ నీవు జీవరక్షకుడవు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎదురేది యెంచిచూడ నితని ప్రతాపానకు
1719
2446
2006-09-01T03:30:49Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పాడి
ఎదురేది యెంచిచూడ నితని ప్రతాపానకు
పదిదిక్కులను భంగపడిరి దానవులు
యెక్కువగా వినోదాన కితడు తేరెక్కితేను
యెక్కిరిదైత్యులు కొర్రు లిందరు గూడి
చక్కగా నితడు చేత చక్రమెత్తినమాత్రాన
దిక్కుల బరువెత్తిరి దిమ్మరిఅసురలు
దట్టమై యీతనిభేరి దగ నాదుపుట్టితేను
పుట్టె నుత్పాతాలు వైరిపురములందు
అట్టె గరుడధ్వజ మటు మిన్నుముట్టితేను
కిట్టిదనుజుల కపకీర్తి తుదముట్టెను
అలిమేలుమంగవిభు డటు వీధు లేగితేమ
ఖలు లేగిర యమునికట్టెదిరికి
యెలమి శ్రీ వేంకటేశు డేపుమీర జొచ్చితేను
ములిగి దైత్యసతులు మూలమూల చొచ్చిరి</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎన్నడు దీరీ నీతెందేపలు
1720
2447
2006-09-01T03:30:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేపాళం
ఎన్నడు దీరీ నీతెందేపలు (?)
పన్నిన జీవులబంధములు.
భారపుజిత్తము ప్రవాహరూపము
వూరెటిమదములు వీటెత్తె
తీర వింద్రయపుదేహభ్రాంతులు
కోరేటికోర్కుల గొండలు వెరిగె
ఉడికేటిపాపము లుగ్రనరకములు
తొడికేటికర్మము తోడంటు
విడువవు భవములు వెంటవెంటనే
చిడుముడి జిత్తము చీకటి వడెను.
రపణపుభవములు రాట్నపుగుండ్రలు
చపలపుబుద్దులు జలనిధులు
ఇపుడిదె శ్రీవేంకటేశుడ నీవే
కపటమువాయగ గరుణించితివి.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎన్నడు మంచివాడ నయ్యేను నేను
1721
2448
2006-09-01T03:30:58Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సామంతం.
ఎన్నడు మంచివాడ నయ్యేను నేను
నన్ను నీవే మన్నించి నడుపవే దయివమా
వేపమానికిని చేదు విడువక వుండేది
యేపొద్దు సహజమే యెంతైనాను
పాపపుణ్యలంపటాన బరగింవుండేటినేను
చాపలదుర్గుణినౌట సహజమే
పాముకు విష మెప్పుడు పండ్ల బెట్టుకుండేది
భూమిలో సహజమే పొరి నెంతైనా
కామక్రోధుడ నాకు గరుణ యించుక లేక
సామజపుదుర్మదము సహజమే,
అటుగాన శృఈవేంకటాధిప నాకిక వేరే
తటుకన నేడు శాంతము వచ్చీనా
ఘటన నీకృపయందుగలిగిన మేలు నాపై
తటుకన ముంచి నన్ను దరిచేర్పవే.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎన్నడొకో నే దెలిసి యెక్కుడయి బ్రదికేది
1722
2449
2006-09-01T03:31:02Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేవగాంధారి
ఎన్నడొకో నే దెలిసి యెక్కుడయి బ్రదికేది
పన్నిననాగుణమెల్లా భ్రమత పాలాయ।
ధనమద మిదె నన్ను దైవము నెఱ గనీదు
తనుమద మెంతయిన తపము జేయనీదు
ఘన సంసారమదము కలుషము బాయనీదు
మవెడినామనువెల్ల మదముపాలాయ।
పొంచి కామాంధకారము పుణ్యము గానగనీదు
కంచపుజన్మపుచిక్కు గతి చూపదు
పెంచి యజ్ఞానతనము పెద్దల నెరగనీదు
చించరానినాబుద్ది చీకటిపాలాయ।
శ్రీ వేంకటేశ్వరమాయ చిత్తము దేరనీదు
యేవంకా నీతడే గతి యిన్నిటా మాకు
యేవుపాయమును లేక యీతని మఱగు చొచ్చి
దేవుడంతర్యామి యని తేజము బొందితిమి।
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎవ్వరిభాగ్యం బెట్టున్నదో
1723
2450
2006-09-01T03:31:08Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[లలిత]]
<pre>
ఎవ్వరిభాగ్యం బెట్టున్నదో
దవ్వు చేరువకు తానె గురుతు
పరమమంగళము భగవన్నామము
సురలకు నరులకు శుభకరము
యిరవుగ నెఱిగిన యెదుటనె వున్నది
వరుసల మఱచినవారికి మాయ
వేదాంతసారము విష్ణుభక్తి యిది
అదిమునులమత మయినది
సాదించువారికి సర్వసాధనము
కాదని తొలగిన గడుశూన్యంబు
చేతినిదానము శ్రీవేంకటపతి
యేతల జూచిన నిందరికి
నీతియు నిదియే నిజఏవకులకు
పాఠకులకు నది భవసాగరము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఎవ్వరు దిక్కింక నాకు నేది బుద్ది
1724
2451
2006-09-01T03:31:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కాంబోది
ఎవ్వరు దిక్కింక నాకు నేది బుద్ది
యివ్వల విచారించవే ఇందిరారమణా.
వెంటబెట్టి కామక్రోధవితతులు చుట్టి నన్ను
తొంటి మీసేవకు నన్ను దూరము సేసె
కంటకపుటింద్రియాలు కడుహితశత్రులై
అంటిన మోxఅముత్రోవ నంటకుండా జేసెను.
తిప్పి తిప్పి నాయాసలు తెగీ వైష్ణవధర్మాన
దెప్పల దేలకుండాను తీదీపు సేసె
వొప్పగుంసంసార మిది వున్నతి నాచార్యసేవ
చొపు మాపి పుణ్వాసకు జొరకుండాజేసెను.
మచ్చరపు దేహ మిది మనసిట్టె పండనిక
తచ్చి యజ్ఞానమునకు దావుసేసె
ఇచ్చల శృఈవేంకటేశ ఇంతలో నన్ను నేలగ
నిచ్చలు నీకృపే నన్ను నిర్మలము సేసెను.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏగతి నుద్దరించేవో యింతటిమీదట మమ్ము
1725
2452
2006-09-01T03:31:16Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
ఏగతి నుద్దరించేవో యింతటిమీదట మమ్ము
భోగపుగొరింకలచే బొలిసెబో పనులు
పరగి నాలుకసొమ్పు వరసిపొయ
పరులనే నుతియించి పలుమారును
విరసపు బాపములవినికిచే వీనులెల్లా
గొరమాలె మాకు నేటికులాచారములు
మొక్కలాన బంధనమునకు జాచి చాచి
యెక్కువ జేతులమహి మెందో పొయ
తక్కక పరస్త్రీల దలచి మనసు బుద్ది
ముక్కపొయ మాకు నేటిముందరిపుణ్యములు
యెప్పుడు నీచుల ఇండ్ల కెడ తాకి పాదములు
తప్పనితపములెల్లా దలగిపోయ
యిప్పుడే శ్రీవేంకటేశ యిటు నిన్ను గొలువగా
నెప్పున నే జేసినట్టి నేరమెల్లా నడగె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏటి సుఖము మరి ఏటి సుఖము
1726
2453
2006-09-01T03:31:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఏటి సుఖము (వాల్యూం 1-135)
ఏటి సుఖము మరి ఏటి సుఖము
ఒకమాట మాత్రము నటమటమైన సుఖము
కొనసాగు దురితములె కూడైన సుఖము
తను విచారములలో దాకొన్న సుఖము
పనిలేని యాసలకు బట్టయిన సుఖము
వెనక ముందర జూడ వెరగైన సుఖము
నిందలకులోనైన నీరసపు సుఖము
బొందికిని లంచంబు పుణికేటి సుఖము
కిందుపడి పరులముంగిలి గాచు సుఖము
పందివలె తనుదానె బ్రతికేటి సుఖము
ధృతిమాలి యిందరికి దీనుడగు సుఖము
మతిమాలి భంగములు మరపించు సుఖము
పతి వేంకటేశు కృప పడసినది సుఖము
యితరంబులన్నియును నీ పాటి సుఖము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏటినేను యేటిబుద్ది యెక్కడిమాయ
1727
2454
2006-09-01T03:31:26Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
ఏటినేను యేటిబుద్ది యెక్కడిమాయ
వీటిబొయ్యే వెర్రి గాను వివేకి గాను
ఆరసి కర్మము సేసి అవినన్ను బొదిగితే
దూరుదు గర్మము గొంది దూరుచు నేను
నేరక లంపటములు నేనే కొన్ని గట్టుకొని
పేరడి బరుల నందు బెట్టరంటాను
యెక్కుడు నాదోషములు యెన్నైనా వుండగాను
వొక్కరిపాపము లెంతు వూరకే నేను
తిక్కవట్టి నాకునాకే దేవతల కెల్లా మొక్కి
వొక్కరివాడ గాకుందు వుస్సురనుకొంటాను
విరతి బొందుదు గొంత వేరే సంసారము జేతు
యెరవుల దాడనే యెప్పుడు నేను
అరిది శ్రీవేంకటేశు డంతలో నన్ను నేలగా
దొరనైతి నధముడ దొల్లే నేను
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏటిమాట లివి విన నింపయ్యనా మది
1728
2455
2006-09-01T03:31:30Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శ్రీరాగం
ఏటిమాట లివి విన నింపయ్యనా మది
నేటవెట్టి దాసుడౌ టిదిసరియా
జీవుడే దేవుడని చెప్పుదురు గొందరు
దైవముచేతలెల్లా దమ కున్నవా
ఆవల గొందరు కర్మ మది బ్రహ్మ మందురు
రావణాదు లవి సేసి రతికెక్కిరా।
మిగుల గొందరు దైవమే లేదనెందురు
తగ నీప్రపంచమెల్లా దనచేతలా
గగన మతడు నిరాకార మందురు గొంద
రెగువ బురుషసూక్త మెఱగరా తాము
యెనిమిదిగుణములే యితని వందురు గొంద-
రనయము మిగిలిన వవి దమనా
యెనయగ శ్రీవేంకటేశ్వరుదాసులై
మనుట నిత్యముగాక మరి యేమినేలా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏది నిజంబని యెటువలె నమ్ముదు
1729
2456
2006-09-01T03:31:34Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
ఏది నిజంబని యెటువలె నమ్ముదు
పోది తోడ నను బోధింపవే
సత్తు నసత్తని సర్వము నీవని
చిత్తగించి శ్రుతి చెప్పెడిని
వుత్తమమధ్యమ మొగి గలదని మరి
యిత్తల శాస్త్రము లేర్పరచీని
ఏది
నానారూపులు నరహరి నీపని
పూనినవిధు లిటు పొగడెడిని
మానక హేయము మరి వుపాధేయము
కానవచ్చి యిల గలిగియున్నవి
ఏది
భావాభావము పరమము నీవని
దైవజ్ఞులు నిను దలచెదరు
శ్రీవేంకటగిరి జెలగిననీవే
తావుగ మదిలో దగిలితివి
ఏది
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏదెస మోxఅము లేదు యెవ్వరికి ననేరు మీ
1730
2457
2006-09-01T03:31:40Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
ఏదెస మోxఅము లేదు యెవ్వరికి ననేరు మీ_
వేదాంతశ్రవణము వెట్టికి జేసేరా.
అంతా బ్రహ్మమైతేనాతుమా వొక్కటియైతే
చింతింప గురుడు లేడు శిష్యుడూ లేడు
బంతినే ముక్తుడూ లేడు బద్ధుడూ లేడిట్లయితే
వంతుల సత్కర్మమెల్ల వఱతపాలాయంబో
యిహమెల్లా గల్ల నేరు యేటికి బుట్టినవారు
సహజమే యిదనేరు చావనేటికి
మహి మీకు బోధించిన మహాత్ము శంకరాచార్యు
డహరహ మేమైయున్నా నాతనికేది గతి?
కొందరికి సుఖమిది కొందరికి దుఃఖమది
యిందు జిక్కి బ్రహ్మమున కీఘోరమేలా
అందిన శ్రీవేంకటేశు డంతరాత్ముడొక్కదింతే
మందలించికొలువరు మంటికా మీజ్ఞానము.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏనోరువెట్టుక నిన్ను నేమని కావుమందును
1731
2458
2006-09-01T03:31:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
ఏనోరువెట్టుక నిన్ను నేమని కావుమందును
నే నిన్ను దలచినది నిమిషమూ లేదు
పాయమెల్ల సంసారముపాలే పడితిగాని
చేయార నీసేవ నే జేసుట లేదు
కాయమెల్ల కాంతలకే కడుశేషమాయగాని
నీయవసరములందు నేనొదుగలేదు.
చిత్తము ఆసలపాలే సేసి బదికితి గాని
హత్తి నిన్ను ధ్యానము సేయగలేదు
సత్తెపునానాలుకెల్ల చవుల కమ్మితిగాని
మత్తిలి నీర్తనము మరపుటా లేదు.
పుట్టుగెల్లా నజ్ఞానముపొంతనే వుంటిగాని
వొట్టి నీవిజ్ఞానము నొల్లనైతిని
యెట్టు నన్ను మన్నించితి విందుకే పో వెరగయ్యీ
నెట్టన శ్రీవేంకటేశ నిన్నడుగా లేదు.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏమందురు యీమాటకు నిందరూ నిన్ను
1732
2459
2006-09-01T03:31:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[వరాళి]]
<pre>
ఏమందురు యీమాటకు నిందరూ నిన్ను
నీమాయ యెంతైనా నిన్ను మించవచ్చునా
నేను నిన్ను గొలిచితి నీవు నన్ను నేలితివి
పాని పంచేంద్రియాలేల పనిగొనీవి
కానిలేనిబంట్ల దేరకాండ్లు వెట్టిగొనగ
దానికి నీ కూరకుండ ధర్మమా సర్వేశ్వరా
పుట్టించినాడవు నీవు పుట్టినవాడను నేను
వట్టి కర్మమేల నన్ను బాధపెట్టీని
వొట్టినసొమ్ముకు వేరొకరు చేయిచాచితే
తట్టి నీవు వహించుకోదగదా సర్వేశ్వరా
యెదుట నీవు గలవు యిహములో నే గలను
చెదరినచిత్తమేల చిమ్మిరేచీని
అదన శ్రీవేంకటేశ ఆరితేరినట్టినన్ను
వదలక రక్షించుకో వన్నెగా సర్వేశ్వరా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category: అన్నమయ్య పాటలు వరాళి ]]
ఏమి చేచే మిక నేము యెంతని దాచుకొందుము
1733
2460
2006-09-01T03:31:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఏమి చేచే మిక నేము యెంతని దాచుకొందుము
నీమహిమ యింతంతననేరము నేమయ్యా
అంది నిన్ను నొకమాటు హరి యని నుడిగితే
పొందినపాతకమెల్లా బొలిసిపోయ
మందలించి మఱి యొక మాటు నుడిగినఫల
మందె నీ కప్పగించితి మదిగోవయ్యా
యిట్టె మీకు రెండుచేతులెత్తొకమాటు మొక్కితే
గట్టిగా నిహపరాలు గలిగె మాకు
దట్టముగ సాష్టాంగదండౌ వెట్టినఫల
మట్టె నీమీద నున్నది అదిగోవయ్యా
సరుగ నీకొక మాటు శరణన్న మాత్రమున
సిరుల బుణ్యుడ నైతి శ్రీవేంకటేశ
ధరలోన నే నీకు దాసుడనైనఫల
మరయ నీమీద నున్న దదిగోవయ్యా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏమి చేయుదు నింక నిందిరాధీశ్వరుడా
1734
2461
2006-09-01T03:31:58Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఏమి చేయుదు నింక నిందిరాధీశ్వరుడా
నీమఱగు చొచ్చితిని నెరవేర్తుగాక
కడి వోనిజవ్వనము కలిమిలేమెఱుగునా
బడినుండి మిగుల రుణపరచుగాక
అడియాసలెల్లా ఋణ్యముబాప మెఱుగునా
వెడగుదనలో దయ విడిపించుగాక
వలపువెఱ పెఱుగునా వాడిమొనలకు నైన
బలిమి దూరించ జలపట్టుగాక
చలనమందినమనసు జాతి నీ తెఱుగునా
కలిసి హేయమున కొడిగట్టించుగాక
యెలమి రతిపరవశము యెగ్గుసిగ్గెఱుగునా
బలిమి దిట్లకు నొడబఱచుగాక
యిలలోన శ్రీవేంకటేశ నీమాయ లివి
తలగించి యేలితివి దయసేతుగాక
saamaMtaM
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు సామంతం]]
ఏమొకో చిగురుటధరమున ఎడనెడకస్తూరి నిండెను
1735
2462
2006-09-01T03:32:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఏమొకో చిగురుటధరమున (వాల్యూం 12-82)
ఏమొకో చిగురుటధరమున ఎడనెడకస్తూరి నిండెను
భామిని విభునకు వ్రాసిన పత్రిక కాదు కదా
కలికి చకోరాక్షికి కడకన్నులు కెంపైతోచిన
చెలువంబిప్పుడిదేమో చింతింపరేచెలులు
నలువున ప్రాణేశ్వరునిపై నాటినయాకొనచూపులు
నిలువునపెరుకగనంటిన నెత్తురుకాదుకదా
పడతికి చనుగవమెరుగులు పైపై పయ్యెద వెలుపల
కడుమించిన విధమేమో కనుగొనరే చెలులు
వుడుగని వేడుకతో ప్రియుడొత్తిన నఖశశిరేఖలు
వెడలగవేసవికాలపు వెన్నెలకాదుకదా
ముద్దియ చెక్కుల కెలకుల ముత్యపు జల్లుల చేర్పుల
వొద్దికలాగులివేమో ఊహింపరే చెలులు
గద్దరి తిరువేంకటపతి కొగిటియధరామృతముల
అద్దిన సురతపు చెమటల అందము కాదు కదా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏలోకమున లేడు యింతటిదైవము మరి
1736
2463
2006-09-01T03:32:09Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాక్షి
ఏలోకమున లేడు యింతటిదైవము మరి
జోలి దవ్వి తవ్వి యెంత సోదించినాను
మంచిరూపున నెంచితే మరునిగన్నతండ్రి
ఇంచుకంత సరిలేదు ఇతనికిని
మించుసంపదల నైతే మేటిలక్ష్మీకాంతుడు
పొంది యీతనికి నీడు పురుడించగలరా
తగ బ్రతాపమునను దానవాంతకు డితడు
తగుల నీతనిమారుదైవాలు లేరు
పొగరుమగతనాన బురుషోత్తము డితడు
వెగటై యీతనిపాటి వెదకిన లేరు
పట్టి మొదలెంచితేను బ్రహ్మగన్నతండ్రితడు
ఘట్టున నింతటివారు మరి వేరి
ఇట్టె శ్రీవేంకటేశుడీగికి వరదుడు
కొట్టగొన నితరుల గురిసేయగలరా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఏవి నుపాయాలుగావు యెక్కువ భక్తేకాని
1737
2464
2006-09-01T03:32:13Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాక్షి
ఏవి నుపాయాలుగావు యెక్కువ భక్తేకాని
దావతి బడక యిది దక్కితే సులభము
ముంటిపై సుఖమందుట ముక్కున నూరుపునట్టి
దండవాయువు గెలువదలచేదెల్లా
చెంటికవట్టుక పోయి చెస గొండ వాకుట
వెంట గర్మ మార్గమున విష్ణుని సాధించుట
యేనుగుతో బెనగుట యిల నిరాహారియై
కాననిపంచేంద్రియాల గట్టబోవుట
నానిం చినుపగుగిళ్ళు నమలుట బలిమిని
ధ్యానించి మనసుబట్టి దైవము సాధించుట
దప్పికి నెండమావులు దాగ దగ్గరబోవుట
తప్పుజదువులలో దత్త్వము నెంచుట
పిప్పిచవి యడుగుట పెక్కుదైవాల గొలిచి
కప్పిన శ్రీవేంకటేశుకరుణ సాధించుట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఐనదయ్యీ గానిదెల్లా నటు గాకుండితే మానీ
1738
2465
2006-09-01T03:32:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వరాళి
ఐనదయ్యీ గానిదెల్లా నటు గాకుండితే మానీ
మానుపరా దివి హరిమాయా మహిమలు
పుట్టేటి వెన్ని లేవు పోయేటి వెన్ని లేవు
వెట్టి దేహాలు మోచినవెడజీవులు
గట్టిగా దెలుసుకొంటే కలలోనివంటి దింతే
పట్టి ఇందుకుగా నేల బడలేమో నేము
కడచిన వెన్ని లేవు కాచుకున్న వెన్ని లేవు
సుడిగొన్న తనలోని సుఖదుఃఖాలు
యెడపుల నివి రెండు యెండనీడవంటి వింతే
కడనుండి నే మేలకరగేమో నేము
కోరినవి యెన్ని లేవు కోరగల వెన్ని లేవు
తీరనైసంపదలతో తెందేపలు
ధారుణి శృఈవేంకటేశుదాసులమై యిన్నియును
చేరి కైకొంటిమి యేమి సేసేమో నేము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఒకపరికొకపరి
1739
2466
2006-09-01T03:32:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఒకపరికొకపరి
ఒకపరి కొకపరి కొయ్యారమై
మొకమున కళలెల్ల మొలచినట్లుండె॥
జగదేకపతిమేన చల్లిన కర్పూరధూళి
జిగికొని నలువంక చిందగాను
మొగి చంద్రముఖి నురమున నిలిపెగాన
పొగరు వెన్నెల దిగబోసి నట్లుండె॥
పొరిమెరుగు చెక్కుల పూసిన తట్టుపునుగు
కరగి ఇరుదెసల కారగాను
కరిగమన విభుడు గనుక మోహమదము
తొరిగి సామజసిరి తొలికినట్లుండె॥
మెరయ శ్రీవేంకటేశుమేన సింగారముగాను
తరచైన సొమ్ములు ధరియించగా
మెరుగు బోడి అలమేలు మంగయు తాను
మెరుపు మేఘము గూడి మెరసినట్లుండె॥
పెద తిరుమలాచర్యుల రచన
వాల్యూము ౧౭-౪౮౫
ఖరహరప్రియ : రాగము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఒల్లడుగాక దేహి వుద్యోగించడుగాక
1740
2467
2006-09-01T03:32:25Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
ఒల్లడుగాక దేహి వుద్యోగించడుగాక
కొల్లలైనమేలు తనగుణములో నున్నది
తలచుకొంటేజాలు దైవమేమి దవ్వా
నిలుచుక తనలోనే నిండుకున్నాడు
చలపట్టితేజాలు సర్గ మేమి బాతా
చలివేడినాలికపై సత్యములో నున్నాడు
ఆయమెఱిగితే జాలు నాయుష్యము గరవా
కాయపుటూపిరిలోనే గని వున్నది
చేయబోతే పుణ్యుడుగా జీవునికి దడవా
చేయుర గర్మము తనచేతిలోనే వున్నది
మొక్క నేరిచితే జాలు మోక్షమేమి లేదో
యెక్కువశ్రీవేంకటేశుడిదె వున్నాడు
దక్కగొంటేజాలు పెద్దతనమేమి యరుదా
తక్కక శాంతముతోడిదయ లోన నున్నది
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కంచూగాదు పెంచూగాదు కడుబెలుచు మనసు
1741
2468
2006-09-01T03:32:30Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కంచూగాదు పెంచూగాదు కడుబెలుచు మనసు
యెంచరాదు పంచరాదు యెట్టిదో యీమనసు
పట్ట బసలేదు చూడ బయలుగా దీమనసు
నెట్టన బారుచునుండు నీరూగా డీమనసు
చుట్టి చుట్టి పాయకుండు జుట్టమూగా దీమనసు
యెట్టనెదుటనే వుండు నేటిదో యీమనసు
రుచు లెల్లా గానుపించు రూపు లేదు మనసు
పచరించు నాసలెల్లా బసిడిగా దీమనసు
యెచటా గరగదు రాయీగాదు మనసు
యిచటా నచటా దానే యేటిదో యీమనసు
తప్పక నాలో నుండు దైవము గాదు మనసు
కప్పి మూటగరాట్టదు గాలీ గాదు మనసు
చెప్పరానిమహిమల శ్రీవేంకటేశు దలచి
యిప్పు డిన్నిటా గెలిచె నేటిదో యీమనసు
మలహరి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కంటి శుక్రవారము
1742
2469
2006-09-01T03:32:35Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కంటి శుక్రవారము
కంటి శుక్రవారము గడియ లేడింట
అంటి అలమేల్మంగ అండ నుండే స్వామిని॥
సొమ్ములన్నీ కడబెట్టి సొంపుతో గోణముగట్టి
కమ్మని కదంబము కప్పు పన్నీరు
చెమ్మతోన వేష్టువలు రొమ్ముతల మొలచుట్టి
తుమ్మెద యైచాయతోన నెమ్మది నుండే స్వామిని॥
పచ్చకప్పురమె నూఱి పసిడి గిన్నెల నించి
తెచ్చి శిరసాదిగ దిగనలది
అచ్చెరపడి చూడ అందరి కన్నులకింపై
నిచ్చెమల్లెపూవు నలె నిటుతానుండే స్వామిని॥
కంటి ౨॥
తట్టు పునుగే కూరిచి చట్టలు చేరిచినిప్పు
పట్టి కరగించి వెండి పళ్యాల నించి
దట్టముగ మేనునిండ పట్టించి దిద్ది
బిట్టు వేడుక మురియు చుండే బిత్తరి స్వామిని॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కంటిమి నేడిదె గరుడాచలపతి
1743
2470
2006-09-01T03:32:39Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కంటిమి నేడిదె గరుడాచలపతి, ఇంటి వేలుపగు ఈశ్వరుడితడు
౨
శ్రి నరసింహుడు చిన్మయ కంతుదు దానవాంతకుడు దయానిధి
నానా మహిమల నమ్మిన వారిని పూనిక కాచే పోషకుడితడు
౨
దేవాదిదేవుడు దినకర తేజుడు జీవాంతరంగుడు శ్రీ విభుడు
దైవశిఖామని తలచిన వారిని సేవలు గొని కాచే విభుడితదు
౨
పరమ మూర్తి హరి ప్రహ్లాద వరదుడు కరుణానిధి బుధ కల్పము,
పరగు శ్రీ వెంకటపతి తన దాసుల అరుదుగ కాచే అనంతుడితడు.
౨
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కటకటా యేమిటాను కడవర గానడిదే
1744
2471
2006-09-01T03:32:42Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ధన్నాసి
కటకటా యేమిటాను కడవర గానడిదే
నిటలపువ్రాత యెట్టో నిజము దెలియదు.
బాదలసంసారము పరవంజుకొని తొల్లి
యేది నమ్మి పాటువడె నీజివుడు
గాదెలకొలుచుగాగ గట్టుకొని కర్మములు
యేదెస చొచ్చీనోకాని యీప్రాణి.
కాపురమై తమతల్లికడుపున వచ్చి పుట్టె
యేపని గలిగెనో యీదేహి
కాపాడి నిxఏపాలు కడునాసతో బాతి
యేపదవి దా నుండునో యీజంతువు.
దవ్వుల యమబాదలు దలచి వెరవడిదె
యెవ్వరి నలిగెనమ్మో యీజీవి
రవ్వగా శ్రీవేంకటాద్రిరాయడు మన్నించగాను
యివ్వల బతికెగాక యెవ్వడోయి తాను.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కడునజ్ఞానపుకరపుకాల మిదె
1745
2472
2006-09-01T03:32:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
కడునజ్ఞానపుకరపుకాల మిదె
వెడలదొబ్బి మావెరపు దీర్చవె
పాపపుపొఅసురము బందెలు మేయగ
పోపులపుణ్యము పొలివోయ
శ్రీపతి నీకే చేయి చాచెదము
యేపున మమ్మిక నీడేర్చవె
యిల గలియగమనుయెండలు గాయగ
చెలగి ధర్మమనుచెరు వింకె
పొలసి మీకృపాంబుధి చేరితి మిదె
తెలిసి నాదాహము తీర్చవె
వడిగొని మనసిజవాయువు విసరగ
పొడవగు నెఱకలు పుటమొగసె
బడి శ్రీవేంకటపతి నీశరణము
విడువక చొచ్చితి వెసగావగదే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కన్నులపండుగలాయ గడపరాయనితేరు
1746
2473
2006-09-01T03:32:51Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
కన్నులపండుగలాయ గడపరాయనితేరు
మిన్ను నేల శృంగారము మితిమీరినట్లు
కదలె గదలె నదె గరుడధ్వజునితేరు
పొదిగి దేవదుందుభులు మ్రోయగా
పదివేలు సూర్యబింబము లుదయించినట్లు
పొదలి మెరువు వచ్చి పొడచూపినట్లు
వచ్చె వచ్చె నంతనింత వాసుదేవునితేరు
అచ్చుగ దేవకామిను లాడిపాడగా
ముచ్చటతో గరుడడు ముందట నిలిచినట్టు
మెచ్చుల మెరుగులతో మేఘము వాలినట్టు
తిరిగె దిరిగె నదె దేవదేవోత్తముతేరు
సరుస దేవతలెల్ల జయవెట్టగా
విరివి గడపలో శ్రీ వేంకటేశుడు తేరుపై
నిరవాయ సింహాసన మిదేయన్నట్లు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కరుణించు మికనైన కాపురమా
1747
2474
2006-09-01T03:32:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[లలిత]]
<pre>
కరుణించు మికనైన కాపురమా
కరికరి బెట్టకుమీ కాపురమా
కలలోనిసుఖమైన కాపురమా
కలుషమేచవియైనకాపురమా
కలను బేహారపుకాపురమా
కలడు మా కిదే హరి కాపురమా
గంటవేటలో తగులుకాపురమా
కంటవత్తివెట్టికాచేకాపురమా
గంటుగిందుగా బొరబేకాపురమా
కంటిమి శ్రీపతికృప కాపురమా
కావిరి వెఱ్రిచేరాయి కాపురమా
కావలసినట్లయ్యేకాపురమా
శ్రీవేంకటేశ్వరుడు చేరి నిన్ను నన్ను నొక్క
కైవశము నేనెగదోకాపురమా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు లలిత ]]
కలకాలమిట్లాయ గాపురమెల్లా
1748
2475
2006-09-01T03:32:58Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
కలకాలమిట్లాయ గాపురమెల్లా
అలదైవమెందున్నాడో ఆలకించడుగా.
తనకే సంతసమైతే తన భాగ్యము వొగడు
తనకు జింతవుట్టితే దైవము దూరు
మనుజునిగుణమెల్లా మాపుదాకా నిట్లానె
ఘనదైవ మెందున్నాడో కరుణ జూడడుగా.
విరివి బాపాలు సేసేవేళ నాదాయము లెంచు
నరకమంది పుణ్యము నాడు వెదకు
తిరమైనజీవునితెలివెలా నీలాగె
ధర దైవ మెందున్నాడో దయ జూడడుగా.
వేళతో నిద్దిరింపుచు విరక్తునివలె నుండు
మేలుకొన్నవేళ నన్ని మెడ బూనును
యీలీల దేహిగుణము యెంచి శ్రీవేంకటేశుడు
యేలి దైవ మెందున్నాడో యిట్టే మన్నించడుగా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కలదిదివో సుఖము గలిగినను గర్బము నిలువక మానునా
1749
2476
2006-09-01T03:33:02Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుజ్జరి
కలదిదివో సుఖము గలిగినను గర్బము నిలువక మానునా
మలసి కామ్యకర్మములకుజొచ్చినమగుడ బుట్టువులు మానునా
పరగ నింద్రజిత్తుడు హనుమంతుని బ్రహ్మాస్త్రంబున గట్టి
అరయ సందుపై మోకులు గట్టిన నలబ్రహ్మాస్త్రము వదలె
పరిపరివిధముల నిటువలెనే హరి బ్రపత్తి నమ్మిననరుడు
తిరుగ గర్మమార్గమునకు జొచ్చిన దేవుడు దనవాత్సల్యము
అలరిన సంసారభ్రమ విడిచి యడవిలోన జడభరతుడు
తలపుచు నొకయిఱ్రి బెంచినంతనే తనకును నారూపు దగిలె
ములుగుచు లంపటములు దెగ విడిచి మోక్షము వెదకెడినరుడు
వలపనిదుస్సంగతులు పెంచినను వాసన లంటక మానునా
అటుగన తా బట్టిసవ్రత ముండగ సవ్యమతము చేపట్టినను
నటనల నెందున బొందక జీవుడు నడుమనె మోరుడైనట్లు
తటుకన శ్రీవేంకటపతి నొక్కని దాస్యము భజియించిననరుడు
ఘటనల నాతనికైంకర్యములకు కడుబాత్రుడుగాక మానునా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కల్లమాడ దొడ్డముద్ర కటకటా
1750
2477
2006-09-01T03:33:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కల్లమాడ దొడ్డముద్ర కటకటా
చెల్లుబడికల్లలు చెప్పేరు లోకులు
యిప్పుడేలేబ్రహ్మదేవుడిట్టే వుండగ మీదటి
వొప్పగుబ్రహ్మపట్టము వొకరికి వెచ్చపెట్టి
అప్పటి మూడుమూర్తులయందులో నీతని సరి
చెప్పబొయ్యె రీమాట చెల్లునా లోకులకు
కైలాసము రుద్రుడుగల బ్రహ్మాండకోట్లు
పోలించి చిష్ణుడు కడుపున నించుకుండగాను
చాలి మూడుమూర్తులలో సరి యీతడంటాను
కూళలై యాడేరుగాక కూడునా లోకులకు
ఘనుడీతనిపాదము గడిగె బ్రహ్మదేవుడు
మునుముట్టి శిరసున మోచె శివుడు
వొనర మూడుమూర్తులం దొకడు శ్రీవేంకటేశు
డనుమాట యిది తగవవునా లోకులకు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కాకుంటే యీశూన్యవాదకంఠినచిత్తులచేత
1751
2478
2006-09-01T03:33:10Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పాడి
కాకుంటే యీశూన్యవాదకంఠినచిత్తులచేత
పైకొని వివేకులకు బ్రదుకగవచ్చునా.
అల్లనాడు నిరాకారమనెడిమాటలచేత
వెల్లిబోయ లోకములో విజ్ఞానమెల్లా
కల్లని మీత్రివిక్రమాకారము చూపి మీరు
చెల్లబెట్టితిరి వేదశిఖలందు మరియు.
ఆలకించి యహంబ్రహ్మనెడిబుద్దులచేత
గాలిబోయ భక్తి యల్లా కాలమందే
యేలి ప్రహ్లాదునికిగా హిరణ్యకశిపునొద్ద
యేలికబంటువరుస లిందె చూపితిరి
అంతా నొక్కటియనే అధర్మవిధులచేత
గుంతబడె బుణ్యమెల్లా గొల్లబోయి
ఇంతట శ్రీ వేంకటేశ యెక్కుడు నేనని కొండ
వింతగాగ లొడవెక్కి విఱ్రవీగితివి.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా
1752
2479
2006-09-01T03:33:14Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా (రాగం - దేసాళం)
కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా
జలజల రాలీని జాజులు మాయమ్మకు
ఒయ్యనే మేను గదలీ నొప్పుగా నడవరో
గయ్యాళి శ్రీపాదతాకు కాంతులాలా
పయ్యెద చెఱగు జారీ భారపు గుబ్బల మిద
అయ్యో చెమరించె మా యమ్మకు నెన్నుదురు
చల్లెడి గందవొడియై జారీ నిలువరో
పల్లకి వట్టిన ముద్దు బణతులాల
మొల్లమైన కుందనపు ముత్యాల కుచ్చులదర
గల్లనుచు గంకణాలు గదలీమాయమ్మకు
జమళి ముత్యాల తోడి చమ్మాళిగ లిడరో
రమణికి మణుల నారతు లెత్తరో
అమరించి కౌగిట నలమేలు మంగనిదె
సమకూడె వేంకటేశ్వరుడు మా యమ్మకు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు
1753
2480
2006-09-01T03:33:18Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు (రాగం - ఆహిరి)
కొమ్మ తన ముత్యాల కొంగు జారగ బగటు
కుమ్మరింపుచు దెచ్చు కొన్నదీ వలపు
ఒయ్యారమున విభుని వొరపు గనుగొని రెప్ప
మయ్యు నేరక మహా మురిపెమునను
కయ్యంపు గూటమికి గాలు దువ్వుచు నెంతె
కొయ్యతనమున దెచ్చు కొన్నదీ వలపు
పైపైనె ఆరగింపకుము పన్నీరు గడు
తాపమవునని చెలులు దలకగానే
తోపు సేయుచు గెంపు దొలకు గన్నుల కొనల
కోపగింపుచు దెచ్చు కొన్న దీవలపు
ఎప్పుడును బతితోడ నింతేసి మేలములు
ఒప్పదని చెలిగోర నొత్తగానే
యెప్పుడో తిరువేంకటేశు కౌగిట గూడి
కొప్పుగులుకుచు దెచ్చు కొన్నదీవలపు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కొమ్మలాలా
1754
2481
2006-09-01T03:33:22Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కొమ్మలాలా ఎంతవాడె గొవింద రాజు
గుమ్మరించి రాజసమే గోవింద రాజు,
||౨||
॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥
జలజాక్షులిద్దరును సరి పాదాలొత్తగాను
కొలది మీది మెచ్చే నీ గొవింద రాజు
||౨ ||
అదే నాభి కమలమున అజుని పుట్టించి
తాను పొదలేక వున్న వాడు గొవింద రాజూ
చెదరక తన వద్ద సేవ చేసే సతులకు గుది గుచ్చి వలపులు గొవింద రాజు
|| 2||
ఒప్పుగా వామ కరము ఒగి చాచి కొప్పుగడనెత్తినాడు గొవిందరాజు
ఇప్పుడు శ్రీవెంకటాద్రి నిరవై శంఖు చక్రాలు ॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥।
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కొలనిలోనమునుగోపికలు
1755
2482
2006-09-01T03:33:27Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కొలనిలోన (వాల్యూం 2-214)
కొలనిలోనమునుగోపికలు
మొలకనవ్వులతో మ్రొక్కిరి నీకు
పిరుదులు దాటిన పింఛపు టలకల
తురుములు వీడగ తొయ్యెలులు
అరిది నితంబులందునెదాచుక
మురిపెపు కరముల మ్రొక్కిరినీకు
నిద్దపు మానము నెలతలు లోగుచు
గద్దరి తొడలనె గట్టుచును
ముద్దుటుంగరంబుల కరములతో
ముద్దులు గునియుచు మ్రొక్కిరి నీకు
పాలిండ్ల పెనుభారంబుల
మూలపు మెరుగులు ముంచగను
వేలపు ప్రియముల వేంకటేశనిను
మూలకుపిలుచుచు మ్రొక్కిరి నీకు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కొలిచిన వారల కొంగుపైడితడు
1756
2483
2006-09-01T03:33:31Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కొలిచిన వారల (వాల్యూం 3-419)
కొలిచిన వారల కొంగుపైడితడు
బలిమి తారక బ్రహ్మమీతడు
యినవంశాంబుధి నెగసిన తేజము
ఘన యజ్ఞంబుల గల ఫలము
మనుజరూపమున మనియెడి బ్రహ్మము
నినుపుల రఘుకుల నిథానమితడు
పరమాన్నములోపలి సారపుజవి
పరగినదివిజుల భయహరము
మరిగినసీతా మంగళ సూత్రము
ధరలో రామావతారంబితడు
చకితదానవుల సంహారచక్రము
సకలవన చరుల జయకరము
వికసితమగు శ్రీవేంకట నిలయము
ప్రకటిత దశరథ భాగ్యంబితడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని
1757
2484
2006-09-01T03:33:35Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని
నీరజాలయమునకు నీరాజనం
జలజాక్షి మోమునకు జక్కవ కుచంబులకు
నెలకొన్న కప్పురపు నీరాజనం
అలివేణి తురుమునకు హస్తకమలంబులకు
నిలువుమాణిక్యముల నీరాజనం
చరణ కిసలయములకు సకియరంభోరులకు
నిరతమగు ముత్తేల నీరాజనం
అరిది జఘనంబునకు అతివనిజనాభికిని
నిరతి నానావర్ణ నీరాజనం
పగటు శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై
నెగడు సతికళలకును నీరాజనం
జగతి నలమేల్మంగ చక్కదనములకెల్ల
నిగుడు నిజ శోభనపు నీరాజనం
</pre>
క్షీరాబ్ధి = పాలసముద్రము
<br>కన్యకకు = కన్యకకు (పాలసముద్రము నందు జన్మించిన కన్యకకు )
<br>శ్రీ మహాలక్ష్మికిని = శ్రీ మహాలక్ష్మీదేవికి
<br>నీరజాలయమునకు = ?
:నీరజము = తామర, ముత్యము, చెంగల్వ కోష్టు
<br>నీరాజనం = హారతి
<br>జలజాక్షి = జలజము + అక్షి
:జలజము = తామర
:అక్షి = కన్నులు
<br>మోమునకు = మొఖమునకు (తామర కన్నులు కల మొఖమునకు)
<br>జక్కవ = చక్రవాక పక్షి ?
<br>కుచంబులకు = స్తనములకు , పయోధరములకు
<br>నెలకొన్న =
<br>కప్పురపు = కర్పూరపు
<br>నీరాజనం = హారతి
<br>అలివేణి = తుమ్మెద వంటి వెంట్రుకలు కల ఇంతి (స్తీ, పడతి)
<br>తురుమునకు = కొప్పునకు (జడ కొప్పునకు)
<br>హస్తకమలంబులకు = చేతులకు ?
<br>నిలువుమాణిక్యముల = ?
<br>నీరాజనం = హారతి
<br>చరణ = పాద
<br>కిసలయములకు = చిగురులకు, పల్లవములకు
<br>సకియరంభోరులకు = ?
<br>నిరతమగు = నిరంతరమగు
<br>ముత్తేల = ముత్యాల
<br>నీరాజనం = హారతి
<br>అరిది = దుర్లభము, అశక్యము
<br>జఘనంబునకు = నడుము, మొల, మడికట్టు నకు
<br>అతివనిజనాభికిని = స్త్రీ నిజ బొడ్డునకిని
<br>నిరతి = నిరంతరము
<br>నానావర్ణ = రకరకాల రంగుల
<br>నీరాజనం = హారతులు
<br>పగటు = ప్రకాశించు
<br>శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై = శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి పట్టపు రాణి అయి
<br>నెగడు = మెరిసిపోవు, ప్రకాశించు
<br>సతికళలకును = ?
<br>నీరాజనం = హారతులు
<br>జగతి నలమేల్మంగ చక్కదనములకెల్ల = జగత్తులో అలిమేల్మంగ చక్కదములకెల్లా
<br>నిగుడు = వ్యాపించు
<br>నిజ శోభనపు నీరాజనం = నిజ మంగళపు నీరాజనము
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
గరుడధ్వజం బెక్కె కమలాక్షు పెండ్లికి
1758
2485
2006-09-01T03:33:39Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామక్రియ
గరుడధ్వజం బెక్కె కమలాక్షు పెండ్లికి
పరుష లదివో వచ్చె బైపై సేవించను
పాడిరి సోబాన నదే భారతియు గిరిజయు
ఆడిరి రంబాదులైనఅచ్చరలెల్ల
కూడిరి దేవతలెల్ల గుంపులై శ్రీవేంకటాద్రి
వేడుకలు మీరగ శ్రీవిభునిపెండ్లికిని
కురిసె బువ్వులవాన కుప్పలై యెందు చూచిన
మొరసె దేవదుందుభిమోతలెల్లను
బెరసె సంపదలెల్ల పెంటలై శ్రీవేంకటాద్రి
తిరమైమించిన దేవదేవుని పెండ్లికిని
వేసిరి కానుకలెల్ల వేవేలు కొప్పెరలు
పోసి రదే తలబాలు పుణ్యసతులు
ఆసల శ్రీవేంకటేశుడలమేలుమంగదాను
సేసలు వెట్టినయట్టిసింగారపు పెండ్లికి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
గెలిచితి భవములు గెలిచితి లోకము
1759
2486
2006-09-01T03:33:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
గెలిచితి భవములు గెలిచితి లోకము
యెలమి నీదాసుల కెదురింక నేది
జయ జయ నరసింహా జయ పుండరీకాక్ష
జయ జయ మురహర జయ ముకుంద
భయహరణము మాకు పాపనాశనము
క్రియతోడి నీ సంకీర్తన గలిగె
నమో నమో దేవ నమో నాగపర్యంక
నమో వేదమూర్తి నారాయణా
తిమిరి మమ్ము గావగ దిక్కయి మాకు నిలువ జమళీభుజముల శంకుజక్రములు గలిగె
రక్ష రక్ష పరమాత్మ రక్ష శ్రీవేంకటపతి
రక్ష రక్ష కమలారమణ పతి
అక్షయసుఖ మియ్యగల వటు దాపుదండగా
పక్షి వాహనుడ నీ భక్తి మాకు గలిగె
గెలి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను
1760
2487
2006-09-01T03:33:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను (రాగం - పాడి)
ఘమ్మని యెడి శృతి గూడగను
కమ్మని నేతులు కాగగ జెలగె
నీలవర్ణుడని నీరజాక్షుడని
బాలుని నతివలు పాడేరో
పాలు పిదుకుచును బానల కాగుల
సోలిపెరుగు త్రచ్చుచు జెలరేగి
మందరధరుడని మాధవుడని గో
విందుని బాడేరు వెలదులిదే
నందవ్రజమున నలుగడనావుల
మందల బేయల మంచిరవముల
వెంకటపతియని వేదనిలయుడని
పంకజనాభుని బాడేరు
అంకుల చేతను నలరు రవంబుల
బింకపు మాటల బృందావనమున
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు
1761
2488
2006-09-01T03:33:51Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre> చంచలపడగ వద్దు సారె సారె గోరవద్దు
పొంచుకున్న దైవమే బుద్దులు నేర్పీని
లోకరక్షకుడు నాలోననే వున్నాడిదే
నాకు నభయములిచ్చి నన్ను గాచుమ
శ్రీకాంతు డీతడే నాచిత్తములొ మలసీని
దాకొని శుభములెల్లా దానే వొసగును
చంచ
పరపురుషుడు నాప్రాణనాథుడైనాడు
పరగ నాపాలివాడై బ్రదికించును
ధరణీశు డీతడే నాదాపుదండైల్ కడగీని
నిరతి నేపొద్దును మన్నించును మమ్మెపుడు
చంచ
శ్రీ వేంకటేశుడు నా జిహ్వ దగిలి వున్నాడు
పావనుని జేసి నాకు ఫల మిచ్చును
గోవిందు డీస్వామి నన్ను గొలిపించుకొన్నవాడు
యీవలనావల నాకు నిహపరా లిచ్చును
చంచ ||</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చందమామ రావో
1762
2489
2006-09-01T03:33:55Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చందమామ రావో (చక్ర వాకం)
చందమామ రావో జాబిల్లి రావో
కుందనపు పైడికోర వెన్నపాలు తేవో॥
నగుమోము చక్కనయ్యకు నలువపుట్టించిన తండ్రికి
నిగమములందుండే అప్పకు మా నీలవర్ణునికి
జగమెల్ల ఏలిన స్వామికి చక్కని ఇందిర మగనికి
ముగురికి మొదలైన ఘనునికి మాముద్దుల మురారి బాలునికి॥
తెలిదమ్మి కన్నులమేటికి మంచి తియ్యని మాటల గుమ్మకు
కలికిచేతల కోడెకు మా కతలకారి ఈబిడ్డకు
కులముద్దరించిన పట్టెకు మంచి గుణములు కలిగిన కోడెకు
నిలువెల్ల నిండబొయ్యారికి నవనిధుల చూపుల చూచేసుగుణునకు॥
సురలగాచిన దేవరకు చుంచు గరుడునెక్కిన గబ్బికి
నెరవాది బుద్దుల పెద్దకు మా నీటు చేతల పట్టికి
విరుల వింటివాని అయ్యకు వేవేలురూపుల స్వామికి
సిరిమించునెరవాది జాణకు మా శ్రీ వేంకటనాధునికి॥
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన
1763
2490
2006-09-01T03:34:01Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన (రాగం - పాడి)
చక్కని తల్లికి చాంగుభళా తన
చక్కెర మోవికి చాంగుభళా
కులికెడి మురిపెపు కుమ్మరింపు తన
సళుపు జూపులకు చాంగుభళా
పలుకుల సొంపుల బతితో గసరెడి
చలముల యలుకకు చాంగుభళా
కిన్నెరతో పతి కెలన నిలుచు తన
చన్ను మెఱుగులకు చాంగుభళా
ఉన్నతి బతిపై నొరగి నిలుచు తన
సన్నపు నడిమికి చాంగుభళా
జందెపు ముత్యపు సరులహారముల
చందన గంధికి చాంగుభళా
విందయి వెంకట విభుబెన చినతన
సంది దండలకు చాంగుభళా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చాటెద నిదియే సత్యము సుండ
1764
2491
2006-09-01T03:34:07Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చాటెద నిదియే సత్యము సుండో
చేటు లేదీతని సేవించినను
హరినొల్లనివారసురలు సుండో
సుర లీతనిదాసులు సుండో
పరమాత్ముడితడె ప్రాణము సుండో
మరుగక మఱచిన మఱి లేదికను
చాటె
వేదరక్షుకుడు విష్ణుడు సుండో
సోదించె శుకు డచ్చుగ సుండో
ఆదిబ్రహ్మగన్నాతడు సుండో
యేదెస వెదకిన నితడే ఘనుడు
చాటె
యిహపర మొసగను యీతడె సుండో
వహి నుతించె బార్వతి సుండో
రహస్య మిదివో రహి శ్రీవేంకట
మహిధరంబున మునికై నిలిచె
చాటె ||</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చాలు చాలు నీ జాజర
1765
2492
2006-09-01T03:34:10Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చాలు చాలు నీ జాజర నను జాలి పరచె నీ జాజర
వలపు వేదనల వాడేను ఈ తలనొప్పులే దలచేను
పులకల మేనితో గొరలేను కడు జలికొని చల్లక జాతర
చాలు చాలు
చాలు చాలు
ఒళ్ళని నిను గని ఉడికేను, నీ చిల్లర చేతల తల జిమిడేను
కల్ల గంధ ఒడి జమికేను పై చల్లకు చల్లకు జాజర
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చాలుచాలును భోగసమయమున మైమఱపు
1766
2493
2006-09-01T03:34:15Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చాలుచాలును (వాల్యూం 12-45)
చాలుచాలును భోగసమయమున మైమఱపు
పాలుపడునట యేటి బ్రతుకురా ఓరీ
ఇందుముఖినిను కౌగిలించి లోపలి జగము
కందునని నీ బిగువు కౌగిలే వదలె
పొందైన వారితో పొసగ కౌగిట జేర్ప
పొందుగాదట యేటి పొందురా ఓరీ
నెలత నీ వాలు కన్నులు మూసి జగమెల్ల
కలయ చీకట్లైన గక్కనను వదలె
వలచిన అంగనలు తమ వలసిన విలాసముల
వలను నెఱపనిదేటి వలపురా ఓరీ
కొమ్మ నీ ఉరముపై గోరు దివియుచునాత్మ
నిమ్మైన ననుతాక నిద్దరిని తాకె
దిమ్మరివి కోనేటి తిమ్మ నీపై ప్రియము
కుమ్మరించని దేటి కోర్కిరా ఓరీ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యమ
1767
2494
2006-09-01T03:34:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చాలునిదే నావిరతి సకసామ్రాజ్యము
నాలోనిపని యెంతైనా నాకు గలదు
వడబడి పరులిండ్లవాకిలిగాచే నేను
వడి నాలో హరియున్న వాకిలి గాచేను
బడి నొకరి గొలిచి బహురాజ్యమేలేనేను
యెడ నామనోరాజ్యమింతా నేలేను
చాలు
చేరి యొరులకు బనిసేసి యలసేనేను
సారె నాయోగాభ్యాసాన నలసేను
అరిసి నే నడుగగ నన్యులిచ్చేయీవులు
తారి పూర్వకర్మాదిదైవమే యిచ్చీని
చాలు
అందు సంతోషమే ఫల మిందు సంతోషమే ఫల
మందును మాయాకల్పిత మిందును మాయే
అందు నిందు శ్రీవేంకటాధీశుడే కర్త
అందైతే బరతంత్రు డిందు నే స్వతంత్రుడ
చాలు ||</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చింతలు రేచకు మమ్ము చిత్తమా నీవు
1768
2495
2006-09-01T03:34:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గౌళ
చింతలు రేచకు మమ్ము చిత్తమా నీవు
పంతముతో మముగూడి బతుకుమీ నీవు.
తల్లి శృఈ మహాలక్ష్మి తండ్రి వాసుదేవుడు
ఇల్లు మాకు బ్రహ్మాండమింతా నిదె
జల్లిదపుహరిభక్తి పాడీ బంటా నాకు
వొల్లము కర్మఫలము లొకటి నేము.
జ్ఞానమే మాకు ధనము సర్వవేదములు సొమ్ము
పూనినవైరాగ్యమే వుంబళి మాకు
ఆనినగురుసేవలు ఆడుబిడ్డలు నాకు
మేనితోనే తగులాయ మేలు మాకు జేరెను.
యేలికె శ్రీ వేంకటేశు డింటిదేవపూజ మాకు
పాలుగలబంధువులు ప్రపన్నులు
కీలు మాకు నీతని సంకీర్తన మోక్షమునకు
యేల ఇంకా మాకు నేమిటితో గొడవ.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత
1769
2496
2006-09-01T03:34:28Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చిక్కువడ్డపనికి జేసినదే చేత
లెక్కలేనియప్పునకు లేమే కలిమి
తగవులేమి కెదిరిధనమే తనసొమ్ము
జగడగానికి విరసమే కూడు
తెగుదెంపులేమికి దీనగతే దిక్కు
బిగువుగూటికి వట్టిబీరమే తగవు
చిక్కు
పతిలేనిభూమికి బలవంతుడే రాజు
గతిలేనికూటికి గన్నదే కూడు
సతిలేనివానికి జరగినదే యాలు
కుతదీరుటకు రచ్చకొట్టమే యిల్లు
చిక్కు
యెదురులేమికి దమకేదైనదలపిది
మదమత్తునకు దనమఱపే మాట
తుదిపదమునకు జేదొడై నవిభవము
పదిలపుశ్రీవేంకటపతియే యెఱుక
చిక్కు </pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవ
1770
2497
2006-09-01T03:34:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చిత్తగించి రక్షించు శ్రీహరి నీవు
యిత్తల మానేరములు యెన్ని లేవయ్యా
అంగము యేడు జానలు ఆన కొండలపొడవు
యెంగిలిమేను ఆచార మెంతైనా గద్దు
జంగిలింతే సంసారము సాధించేది లోకమెల్లా
అంగడిబడి జీవుని కలపు లేదయ్యా
మఱి నల్లెడునాలికె మాటలు గంపెడేసి
యెఱుక గొంచె మఙ్నాన మెంచగరాదు
గుఱిలేనిది బరుకు కొలది లేదు భోగము
నెఱవనిజీవునిక వేసట లేదయ్యా
పట్టరానిది మనసు బయలువందిలి చేత
చుట్టుకొన్నది కర్మము వట్టిది గుట్టు
యిట్టె యలమేలమంగ నేలె శ్రీవేంకటేశుడు
నెట్టన నీబంటుజీవునకి మితిలేదయ్యా
చిత్త </pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చిన్ని శిశువు
1771
2498
2006-09-01T03:34:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చిన్ని శిశువు
చిన్ని శిశువు చిన్ని శిశువు
ఎన్నడు చూడమమ్మ ఇటువంటి శిశువు॥
తోయంపు కురులతోడ తూగేటిశిరసు, చింత
కాయలవంటి జడలా గములతోడ
మ్రోయుచున్న కనకపు మువ్వల పాదాలతోడ
పయక యశోద వెంట పారాడు శిశువు॥
ముద్దుల వ్రేళ్ళతోడ మొరవంక యుంగగాల
నిద్దపు చేతుల పైడి బొద్దుల తోడ
అద్దపు చెక్కులతోడ అప్పలప్పలనినంత
గద్దించి యశోదమేను కౌగిలించు శిశువు॥
బలుపైన పొట్ట మీది పాల చారలతోడ
నులివేడి వెన్నతిన్న నోరితోడ
చ్లగి నేడిదే వచ్చి శ్రీ వేంకటాద్రిపై
నిలిచి లోకములెల్ల నిలిపిన శిశువు॥
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చీ చీ వివేకమా చిత్తపువికారమా
1772
2499
2006-09-01T03:34:39Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శుద్దవసంతం
చీ చీ వివేకమా చిత్తపువికారమా
యేచి హరి గొలువక హీనుడాయ జీవుడు
బతికేనంటా బోయి పయిడి పుచ్చుక తన
పతియవసరముల బ్రాణమిచ్చీని
బతు కందులోన నేది పసిడి యెక్కడ నుండు
గతిహరి గొలువక కట్టువడె జీవుడు
దొడ్డవాడనయ్యేనని దొరల గొలిచి వారి
కడ్డము నిడుపు మొక్కు నతిదీనుడై
దొడ్డతన మేది యందు దొర యాడనున్న వాడు
వొడ్డి హరి గొలువక వోడుపడె జీవుడు
చావనేల నోవనేల సారె గిందుపడనేల
యీవల శ్రీవేంకటేశుడింట నున్నాడు
దేవుడాతడే నేడు తెలిసి కొలిచేగాని
భావించ కిన్నాళ్ళదాకా భ్రమ బడె జీవుడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చూడ వేడుకలు సొరిది నీమాయలు
1773
2500
2006-09-01T03:34:43Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
చూడ వేడుకలు సొరిది నీమాయలు
తోడనే హరి హరి దొరసీ నిదివో
పుట్టేటిజీవులు పొదలేటిజీవులు
జట్టిగొని రిదియే జగమెల్లా
కట్టిడికర్మము కాయజుమర్మము
నెట్టుకొన్న దిదెనిఖిలంబెల్లా
ములిగేటిదనములు మోచేటిధనములు
కలిమి మెరసె లోకంబెల్లా
పొససి వేగుటలు పొద్దు గుంకుటలు
కలిగిన విదివో కాలంబెల్లా
లేటిపురుషులు తమకపు కాంతలు
బగివాయని దీబదుకెల్లా
అగపడి శ్రీవేంకటాధిప నీకృప
దెగనీజివనము దినదినమెల్లా।
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చూపజెప్పగలభక్తసుజనుడవు మాకు
1774
2501
2006-09-01T03:34:48Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భూపాళం
చూపజెప్పగలభక్తసుజనుడవు మాకు
దాపైనహరి యిట్టె తప్పె దారెననక
కోరి పాండవులయింట గూర లారగించినట్టు
సారపుశబరివిందు చవిగొన్నట్టు
వూరకే మా యింట నీవు వొదవినపాటి నీ
వారగించవయ్య చవు లౌగాములెంచక
తొల్లియు రేపల్లె గొల్లదోమటి దొడికినట్టు
తల్లి అనసూయపాల దనిసినట్టు
చిల్లరైనమాయింట జేసినపా టారగించు
చల్లతోడిబొనమైన చాలు జాలదనక
అంకెల శ్రీవేంకటాద్రి నారగించినయట్టు
కొంకులేక సిరితోడ గోనేటిరాయ
లెంకనయిననాయింటిలేశమైన నారగించు
అంకిమ్చి నీనాలోనిఅంతరము లెంచకా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చెలగి నా కిందుకే చింతయ్యీని
1775
2502
2006-09-01T03:34:51Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
చెలగి నా కిందుకే చింతయ్యీని
తెలిసినదాకా నిది ద్రిష్టమయ్యీనా.
హరి పుట్టించినదేహి హరినే కొలువక
నరుల గొలుచుట అన్యాయమయ్యా
గరిమ నేరు గుడిచి కాలువ బొగడబోతే
యెరవెరవేకాక యితవయ్యీనా.
దేవుడిచ్చినట్టిబుద్ది దేవునిపయి బెట్టక
భావ మింద్రియాలకియ్య బాపమయ్యా
జీవిత మొకరిసొమ్ము జీవించి యొకరివెంట
ఆఅవల బరువులిడు టందమయ్యీనా.
అరిది శ్రీవేంకటేశు డంతరాత్మయి వుండగాను
శరణనకుండుటనాచారమయ్యా
ధర దనయింట గోటిధన మట్టేవుండగాను
మరలి తిరియబోతే మట్టుపడీనా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చెల్లబో తియ్యనినోర జే దేటికి యి
1776
2503
2006-09-01T03:34:56Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సామంతం
చెల్లబో తియ్యనినోర జే దేటికి యి
పల్లదపుగొరికలపాలు సేయవలెనా
అసలకు నాదేహ మమ్ముకొంటి వింటింట
దాసునిగా నాపాలిదైవమా నీవు
పోసరించి భూమిలోన బుట్టించి రక్షించి
యీసులేక భంగపెట్టు టిది గొంత వలెనా
పామరపుటింద్రియాలబారి దోసితివి నన్ను
దామెనకట్టుగా గట్టి తత్వమా నివు
దోమటి నామతిలోన దొడునీడవై యుండి
పామేటిసుఖములనే భ్రమయించాలెనా
గక్కన నింతట నన్ను గరుణించితివి నేడు
మొక్కితి శ్రీవేంకటాద్రిమూలమా నీకు
దిక్కు దెసవై నాకు దేవుడవై యేలికవు
చొక్కి నామన సింత సోదించవలెనా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చెల్లబో యీజీవు లిల జేసినపాప మెంతో
1777
2504
2006-09-01T03:35:01Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శ్రీ రాగం
చెల్లబో యీజీవు లిల జేసినపాప మెంతో
వుల్లమున నున్నహరి వూరకే దవ్వాయ
కన్నచోటనే హరి కలడన్నవారికి
విన్నచోటనే విష్ణుడు వివేకులకు
వున్నతి గొలువలేక వొద్దనుండగా గొందరు
మిన్ను మీద వెదకేరు మితిమీఱ జదివి
పట్టినదే బ్రహ్మము పరమార్థవేత్తలకు
తిట్టులోనా దైవము దివ్యులకును
ముట్టి చేత మొక్క లేరు ముందటనే వుండగాను
బట్టబయలు పాకేరు బహుకర్మవిదుల
ఊపిరిలో దేవుడున్నాడు యోగీంద్రులకు
దాపున నున్నాడు హరిదాసులకును
యేపున శ్రీవేంకటేశు నేచి శరణనలేక
చాపలాన చెదకేరు సకలదేవతల
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చేకొనువారికి చేరువిదే పైకొనిజీవులభాగ్యమిదే
1778
2505
2006-09-01T03:35:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శుద్దవసంతం
చేకొనువారికి చేరువిదే పైకొనిజీవులభాగ్యమిదే
యేకడ జూచిన యితరము లేదు.
తలపులోన నంతర్యామిదివో
తెలిసిచూచితే ద్రిష్టంబు
చలమున దనమతి సందేహించిన కలగి మూడులోకంబుల లేడు
వెస గనుదెఱచిన విశ్వాత్మకు డిదె
దెపల నింతటా ద్రిష్టంబు
పసిగొని తను బాపములు భ్రమించిన
కసరి సృష్టి చీకటివడు నపుడే.
చేరి కొలిచితే శృఈవేంకటపతి
సారె బ్రతుకునకు శాసనము
పైరగుతనలో భక్తి వదలితే
కూరిమి తెరమఱగునకును మఱగు.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు
1779
2506
2006-09-01T03:35:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు (రాగం - శ్రీరాగం)
చేరి కొల్వరో యీతడు శ్రీదేవుడు
యీ రీతి శ్రీ వెంకటాద్రి నిరవైన దేవుడు
అలమేలుమంగ నురమందిడుకొన్న దేవుడు
చెలగి శంఖ చక్రాల చేతి దేవుడు
కల వరద హస్తము గటి హస్తపు దేవుడు
మలసీ శ్రీ వత్స వనమాలికల దేవుడు
ఘన మకర కుండల కర్ణముల దేవుడు
కనక పీతాంబర శృంగార దేవుడు
ననిచి బ్రహ్మాదుల నాభి గన్న దేవుడు
జనించె బాదాల గంగ సంగతైన దేవుడు
కోటి మన్మథాకార సంకులమైన దేవుడు
జూటపు గిరీటపు మించుల దేవుడు
వాటపు సొమ్ముల తోడి వసుధాపతి దేవుడు
యీటులేని శ్రీవేంకటేశుడైన దేవుడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చేరి యశోదకు శిశు వితడు
1780
2507
2006-09-01T03:35:19Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
చేరి యశోదకు శిశు వితడు
ధారుణి బ్రహ్మకు తండ్రియు నితడు
సొలసి చూచినను సూర్యచంద్రులను
లలి వెదచల్లెడులక్షణుడు
నిలిచిననిలువున నిఖిలదేవతల
కలిగించు సురలగనివో యితడు
చేరి యశోదకు
మాటలాడినను మరియజాండములు
కోటులు వోడమేటిగుణరాశి
నీటగునూర్పుల నిఖిలవేదములు
చాటువనూ రేటిసముద్ర మితడు
చేరి యశోదకు
ముంగిట జొలసిన మోహన మాత్మల
బొంగించేఘనపురుషుడు
సంగతి మావంటిశరణాగతులకు
నంగము శ్రీవేంకటాధిపు డితడు
చేరి యశోదకు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
చేసినట్టే సేసుగాక చింత మాకేలా
1781
2508
2006-09-01T03:35:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వరాళి
చేసినట్టే సేసుగాక చింత మాకేలా
వాసీ వంతూ నతనిదే వట్టిజాలియేలా
కర్మమూలమైనవి యీకాయపువ ర్తనలెల్లా
ధర్మమూలమైనది యీ దైవికము
మర్మమైనవా డొక్కడే మనసులోనున్న హరి
నిర్మిత మాతనిదింతే నేర నే నెంతవాడ
ధనమూలమైనది యీతగినప్రపంచ మెల్లా
తనువుమూలమైనది యీతపసులెల్లా
ననిచి యీరెంటికిని నారాయణుడే కర్త
కొనమొద లాతనిదే కొసరు మాకేల
భోగమూలమైనది యీపొందైనసంసారము
యోగమూలము విరతి కొక్కటైనది
యీగతి శ్రీవేంకటేశు డెట్టువలసిన జేసు
బాగులుగా నీతనిశ్రీపాదమే మాదిక్కు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
జయ జయ రామా సమరవిజయ రామా
1782
2509
2006-09-01T03:35:28Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
జయ జయ రామా సమరవిజయ రామా
భయహర నిజభక్తపారీణ రామా
జలధిబంధించిన సౌమిత్రిరామా
సెలవిల్లువిరచినసీతారామా
అలసుగ్రీవునేలినాయోధ్యరామా
కలిగి యజ్ఞముగాచేకౌసల్యరామా
అరిరావణాంతక ఆదిత్యకులరామా
గురుమౌనులను గానేకోదండరామా
ధర నహల్యపాలిటిదశరథరామా
హరురాణినుతులలోకాభిరామా.
అతిప్రతాపముల మాయామృగాంతక రామా
సుతకుశలవప్రియ సుగుణ రామా
వితతమహిమలశ్రీవేంకటాద్రిరామా
మతిలోనబాయనిమనువంశరామా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
జయజయ నృసింహ సర్వేశ
1783
2510
2006-09-01T03:35:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
జయజయ నృసింహ సర్వేశ
భయహర వీర ప్రహ్లాదవరద॥
మిహిర శశినయన మృగనరవేష
బహిరతస్థల పరిపూర్ణ
అహినాయక సింహాసన రాజిత
బహుళ గుణగణ ప్రహ్లాదవరద॥
చటుల పరాక్రమ సమఘనవిరహిత
నిటలనేత్ర మౌని ప్రణుత
కుటిలదైత్యతతి కుక్షి విదారణ
పటు వజ్రనఖ ప్రహ్లాదవరద॥
శ్రీ వనితా సంశ్రిత వామాంక
బావజకోటి ప్రతిమాన
శ్రీ వేంకటగిరిశిఖరనివాస
పవనచరిత ప్రహ్లాదవరద॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
జయలక్ష్మి వరలక్ష్మి సంగ్రామ వీరలక్ష్మి
1784
2511
2006-09-01T03:35:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శృంగార సంకీర్తనలు
సంపుటము 19
రేకు 989
రాగము - లలిత
జయలక్ష్మి వరలక్ష్మి సంగ్రామ వీరలక్ష్మి
ప్రియురాలవై హరికిఁ బెరసితివమ్మా
పాలజలనిధిలోని పసనైనమీఁగడ
మేలిమితామరలోని మించువాసన
నీలవర్ణునురముపై నిండిననిధానమవై
యేలేవు లోకములు మమ్మేలవమ్మా
చందురుతోడఁ బుట్టిన సంపదలమెఱుఁగవో
కందువ బ్రహ్మలఁ గాచేకల్పవల్లి
అందినగోవిందునికి అండనే తోడునీడవై
వుందానవు మాఇంటనే వుండవమ్మా
పదియారువన్నెలతో బంగారుపతిమ
చెదరనివేదములచిగురుఁబోడి
యెదుట శ్రీవేంకటేశునిల్లాలవై నీవు
నిదుల నిలిచేతల్లి నీవారమమ్మా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
జవ్వాది మెత్తినది అది తన
1785
2512
2006-09-01T03:35:40Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
జవ్వాది మెత్తినది అది తన (రాగం - శంకరాభరణం)
జవ్వాది మెత్తినది అది తన
జవ్వనమే జన్నె వట్టినది
ముద్దుల మాటలది అది చెక్కు
టద్దముల కాంతి నలరినది
గద్దరి చూపులది అది తన
వొద్ది చెలియమీద నొరగున్నది
పుత్తడి బోలినది అది తన
చిత్తము ని సొమ్ము చేసినది
గుత్తపు గుబ్బలది అది అల
చిత్తజుని లెక్క సేయనిది
ఎమ్మెలు యెఱుగనిది అది తన
కెమ్మోవి జిరునవ్వు గెరలున్నది
కమ్ముకొనగ వెంకటరాయా నీ
కమ్మని కౌగిట గలశున్నది
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
జోవచ్యుతానంద జోజో ముకుంద
1786
2513
2006-09-01T03:35:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
జోవచ్యుతానంద జోజో ముకుంద
రావె పరమానంద రామ గోవింద
నందు నింటను జేరి నయము మీఱంగ
చంద్రవదనలు నీకు సేవ చేయంగ
నందముగ వారిండ్ల నాడుచుండంగ
మందలకు దోంగ మా ముద్దురంగ
పాలవారాశిలో పవళించినావు
బాలుగా మునుల కభయమిచ్చినావు
మేలుగా వసుదేవు కుదయించినావు
బాలుడై యుండి గోపాలుడైనావు
అట్టుగట్టిన మీగ డట్టె తిన్నాడే
పట్టి కోడలు మూతిపై రాసినాడే
అట్టె తినెనని యత్త యడగ విన్నాడే
గట్టిగా నిది దొంగ కొట్టుమన్నాడే
గొల్లవారిండ్లకు గొబ్బునకుబోయి
కొల్లలుగా త్రావి కుండలను నేయి
చెల్లునా మగనాండ్ర జెలిగి యీశాయీ
చిల్లతనములు సేయ జెల్లునటవోయి
రేపల్లె సతులెల్ల గోపంబుతోను
గోపమ్మ మీ కొడుకు మా యిండ్ల లోను
మాపుగానే వచ్చి మా మానములను నీపాపడే చెఱిచె నేమందుమమ్మ
ఒకని యాలినిదెచ్చి నొకని కడబెట్టి
జగడములు కలిపించి సతిపతులబట్టి
పగలు నలుజాములును బాలుడై నట్టి
మగనాండ్ర చేపట్టి మదనుడై నట్టి
అంగజుని గన్న మా యన్న యిటు రారా
బంగారు గిన్నెలో పాలు పోసెరా
దోగ నీవని సతులు పొంగుచున్నారా
ముంగిట నాడరా మోహనాకార
గోవర్థనంబెల్ల గొడుగుగా పట్టి
కావరమ్మున నున్న కంసుపడగొట్టి
నీవు మధురాపురము నేలచేపట్టి
ఠీవితో నేలిన దేవకీపట్టి
అంగుగా తాళ్ళపా కన్నయ్య చాల
శృంగార రచనగా చెప్పెనీ జోల
సంగతిగ సకల సంపదల నీవేళ
మంగళము తిరుపట్ల మదనగోపాల
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
జ్ఞానులాల యోగులాల సకలవిరక్తులాల
1787
2514
2006-09-01T03:35:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగం
జ్ఞానులాల యోగులాల సకలవిరక్తులాల
నానావిహాల విని నమ్మేరు సుండి
అలరియింతులయధరామృతము లివియెల్ల
కాలకూటవిషములకరణి సుండి
శీలముతో వీరలచెట్టలు వట్టుటలెల్లా
బాలనాగాల దొడికి పట్టుట సుండి
కాంతలు నవ్వుచునైనా గన్నుల జూచినచూపు
పంతమున నలుగులపాతర సుండి
బంతుల నెదుటనున్న పడతులచన్ను లివి
కంతల నొడ్డినబడిగండ్లు సుండి
జవ్వనపుగామినులసరసపుమాటలెల్లా
మవ్వమైనయట్టిచొక్కు మంత్రాలు సుండి
యివ్వలను శ్రీవేంకటేశ్వరుదాసుల కివి
చివ్వన జెప్పినట్టు చేసేవి సుండి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
డోలాయాం చల డోలాయాం
1788
2515
2006-09-01T03:35:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
డోలాయాం చల డోలాయాం హరే డోలాయాం ॥పల్లవి॥
మీనకూర్మ వరాహా మృగపతిఅవతారా
దానవారే గుణశౌరే ధరణిధర మరుజనక ॥డోలా॥
వామన రామ రామ వరకృష్ణ అవతారా
శ్యామలాంగా రంగ రంగా సామజవరద మురహరణ ॥డోలా॥
దారుణ బుద్ద కలికి దశవిధఅవతారా
శీరపాణే గోసమాణే శ్రీ వేంకటగిరికూటనిలయ 2 ॥డోలా॥
రాగం: వరాళి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
తనసొమ్మీడేరించక తా మానీనా
1789
2516
2006-09-01T03:36:00Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాళం
తనసొమ్మీడేరించక తా మానీనా
పెనగుచు నేమూరకే బిగిసేముగాక.
భూమితో బ్రపంచమెల్ల బుట్టించిన దేవుడు
ఆమీదిపారుపత్యాన కందుకోపడా
నామమాత్రజీవులము నడుమంతరాల వచ్చి
నేము గర్తలమనుచు నిక్కేముగాక.
యెనలేక యెదిరికి ఇనుమడిచేవారికి
తనతగర మడువ దడవయ్యీనా
గునిసి సంసారపుకొండనే మోచేనంటా
తినికేమిదియు వట్టి దీమసముగాక.
చిత్తములో నున్నట్టి శ్రీవేంకటేశ్వరుడు
మత్తిల్లి నను గావక మానబోయ్యీనా
కొత్తగా నీతని నేడు కొలిచేమనుచు నేము
తత్తరపుస్వతంత్రాన దగిలేముగాక.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
తరుణినీయలుకకెంతటిది ఇంతినీ వేళ
1790
2517
2006-09-01T03:36:05Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
తరుణినీయలుక (వాల్యూం 12-70)
తరుణినీయలుకకెంతటిది ఇంతినీ వేళ
కరుణించగదర వేంకటశైలనాథ
ఒకమారు సంసారమొల్ల బొమ్మని తలచు
ఒక మారు విధిసేతలూహించి పొగడు
ఒక మారు తనుజూచి వూరకే తలవూచు
నొకమారు హర్షమున నొందిమేమఱచు
నినుజూచివొకమారు నిలువెల్ల పులకించు
తనుజూచి వొకమారు తలపోసి నగును
కనుదెరచి నినుజూచి కడు సిగ్గువడి నిలిచి
యిన్నియును తలపొసి యింతలో మఱచు
వదలైన మొలనూలు గదియించు నొకమారు
చెదరిన కురులెల్ల చెరుగునొకమారు
అదనెరిగి తిరువేంకటాధీశ పొందితివి
చదురుడవునిను బాయ జాలదొకమారు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
తాము స్వతంత్రులు గారు తమయంతను
1791
2518
2006-09-01T03:36:10Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ముఖారి
తాము స్వతంత్రులు గారు తమయంతను
ఆమీదటిగురి ఆది నీవు.
యెలమి స్వర్గమేలేటీంద్రునికినైనాను
అలమి కోరేటిఫల మది నీవు
బలిమి గైలాసమేలేపతిరుద్రునికినైనా
నిలుకడైనపదము నీపదము
యెక్కుడు సత్యలోకము యేలేబ్రహ్మకునైనా
ఇక్కువ జేరేచోటు యెందును నీవు
వెక్కసపుబుణ్యముల వేదములకైనాను
అక్కరతో ముఖ్యమైన అర్థమెల్లా నీవు,
నాడు నాడే ముక్తులైన నారదళుకాదులకు
నేడును విహరించేనెలవు నీవు
పోడిమి శ్రీవేంకటేశ పోలించ నెవ్వరూ లేరు
మూడులోకముల నీవే మూలము నీవే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
తుద సమస్తమును దుర్లభమే
1792
2519
2006-09-01T03:36:14Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[లలిత]]
<pre>
తుద సమస్తమును దుర్లభమే
అదె సులభుడు మాహరి యొకడే
సురలును నరులును సొంపగుసిరులను
వొరసిన నిన్నియు నుపాధులే
నిరుపాధికుడును నిజకరుణావిధి
అరయగ నిదె మాహరి యొకడే
అందరియీవులు నఖిలకర్మములు
అందగరానిప్రయాసములే
యిందిరారమణి నేచినసేవిది
చెందరు సుజనులు చెప్పంగలదే
యితరోపాయము లేవి చూచిన
శ్రుతివిరహితములు శూన్యములే
రతి శ్రీవేంకటరమణునిమతి యిది
హితపరిపూర్ణం బిది యొకటే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు లలిత ]]
తెలిసితేమోక్షము తెలియకున్న బంధము
1793
2520
2006-09-01T03:36:18Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
తెలిసితేమోక్షము తెలియకున్న బంధము
కలవమ్టిది బదుకు ఘనునికిని
అనయము సుఖమేడ దవల దు:ఖమేడది
తనువుపై నాసలేనితత్వమతికి
పొనిగితే బాపమేది పుణ్యమేది కర్మమందు
వొనర ఫలమొల్లవియోగికిని
తగినయమృతమేది తలవగ విషమేది
తెగి నిరాహారియైనదీరునికిని
పగవారనగ వేరి బంధులనగ వేరీ
వెగటుప్రపంచమెల్ల విడిచేవివేకికి
వేవేలువిధులందు వెఱపేది మఱపేది
దైవము నమ్మినయట్టిధన్యునికిని
శ్రీవేంకటేశ్వరుడు చిత్తములో నున్నవాడు
యీవలేది యావలేది యితనిదాసునికి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
తెలిసిన వారికి దేవుండితడే
1794
2521
2006-09-01T03:36:22Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
తెలిసిన వారికి దేవుండితడే (వాల్యూం 3-480)
తెలిసిన వారికి దేవుండితడే
వలవని దుష్టుల వాదములేల
పురుషులలోపల పురుషోత్తముడు
నరులలోన నరనారాయణుడు
పరదైవములకు పరమేశ్వరుడు
వరుసమూఢుల కెవ్వరోయితడు
పలుబ్రహ్మలకును పరబ్రహ్మము
మలయునీశులకు మహేశుడితడు
ఇలనాత్మలలో నిటుపరమాత్ముడు
ఖలులకెట్లుండునో కానము యితడు
వేదంబులలో వేదాంతవేద్యుడు
సోదించకరిగాచుచో నాదిమూలము
యీదెస శ్రీ వేంకటేశుడిందరికి
గాదిలి మతులను గైకొనడితడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
తెలిసినవాడా గాను తెలియనివాడా గాను
1795
2522
2006-09-01T03:36:26Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[రామక్రియ]]
<pre>
తెలిసినవాడా గాను తెలియనివాడా గాను
యిల నొకమాట నీ కెత్తిచ్చితిగాని
పుట్టించేవాడవు నీవే బుద్దిచ్చేవాడవు నీవే
యెట్టున్నా నపరాదా లేవి మాకు
అట్టూ నన్నవారముగా మనగా నీచిత్తమెట్టో
కిట్టి వొక మాట మడిగితి నింతేకాని
మనసులోపల నీవే మరి వెలుపల నేవే
యెనసి అపరాధాలు యేవి మాకు
నిను నౌగాదనలేము నీసరివారము గాము
అనవలసినమాట అంటి మింతేకాని
అంతరాత్మవును నీవే అన్నిటా గావగ నీవే
యెంతైనా నపరాధా లేవి మాకు
వింత లేక శ్రీవేంకటవిభుడ నీబంట నింతే
వంతుకు నే నొకమాట వాకుచ్చితిగాని
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి
1796
2523
2006-09-01T03:36:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దాచుకో నీపాదాలకుదగ నే జేసినపూజ లివి
పూచి నీకీరీతిరూపపుష్పము లివి యయ్యా
వొక్కసంకీర్తనె చాలు వొద్దికైమమ్ము రక్షించగ
తక్కినవి భాండారాన దాచి వుండనీ
వెక్కసమగునీ మము ఎలసులభము ఫల మధికము
దిక్కై నన్నేలితి విక నవి తీరనినాధనమయ్యా
నానాలికపైనుండి నానాసంకీర్తనలు
పూని నాచే నిన్ను బొగడించితివి
నేనామాలవెన్నుడా నినుతించ నెంతవాడ
కానిమ్మని నా కీపుణ్యము గట్టితి వింతేయయ్యా
దాచు
యీమాట గర్వము గాదు నీ మహిమే కొనియాడితిగాని
చేముంచి నాస్వాతంత్ర్యము చెప్పినవాడగాను
నేమాన బాడేవాడను నేరము లెంచకుమీ
శ్రీమధవ నే నీదాసుడ శ్రీవేంకటేశ్డవయ్యా
దాచు</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దాసోహ మనుబుద్ది దలచరు దానవులు
1797
2524
2006-09-01T03:36:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నాట
దాసోహ మనుబుద్ది దలచరు దానవులు
యీసులకే పెనగేరు యిప్పుడూ గొందరు
హరిచక్రముదూషించేయట్టి వారే యసురులు
అరయ దామేదైవమన్న వారు నసురలే
ధర నరకాసురుడు తానే దైవమని చెడె
యిరవై యిది మానరు యిప్పుడూ గొందరు
పురుషోత్తముని పూజపొంత బోరు అసురలు
సరవి విష్ణుని జపించనివారు నసురలే
హిరణ్యకశిపుడును యీతని నొల్లక చెడె
యిరవై యీతని నొల్ల రిప్పుడూ గొందరు
సురలును మునులును శుకాదియోగులును
పరమము శ్రీవేంకటపతి యనుచు
శరణని బ్రదికేరు సరి నేడు వైష్ణువులు
యెరపరికాన బొయ్యేరప్పుడూ గొందరు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దీనుడనేను దేవుడవు నీవు
1798
2525
2006-09-01T03:36:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దీనుడనేను దేవుడవు నీవు (రాగం - శుద్ధవసంతం)
దీనుడనేను దేవుడవు నీవు
నీ నిజ మహిమే నెరపుట గాక
మతి జనన మెరుగ మరణం బెరుగను
ఇతవుగ నినునిక నెరిగేనా
క్షితి బుట్టించిన శ్రీపతి నీవే
తతి నాపై దయ దలతువు గాక
తలచ బాపమని తలచ బుణ్యమని
తలపున ఇక నిను దలచేనా
అలరిన నాలో అంతర్యామివి
కలుష మెడయ నను గాతువు గాక
తడవ నా హేయము తడవ నా మలినము
తడయక నీ మేలు దడవేనా
విడువలేని శ్రీ వేంకట విభుడవు
కడదాక నిక గాతువు గాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం
1799
2526
2006-09-01T03:36:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం (రాగం - ధన్నాసి)
దేవ దేవం భజే దివ్యప్రభావం
రావణాసురవైరి రణపుంగవం
రాజవరశేఖరం రవికులసుధాకరం
ఆజానుబాహు నీలాభ్రకాయం
రాజారి కోదండ రాజ దీక్షాగురుం
రాజీవలోచనం రామచంద్రం
నీలజీమూత సన్నిభశరీరం ఘనవి
శాలవక్షం విమల జలజనాభం
తాలాహినగహరం ధర్మసంస్థాపనం
భూలలనాధిపం భోగిశయనం
పంకజాసన వినుత పరమనారాయణం
శంకరార్జిత జనక చాపదళనం
లంకా విశోషణం లాలితవిభీషణం
వెంకటేశం సాధు విబుధ వినుతం
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దేవ నమో దేవా
1800
2527
2006-09-01T03:36:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేవ నమో దేవా
పావనగుణగణభావా ॥పల్లవి॥
జగదాకారచతుర్భుజ
గగననీల మేఘశ్యామ
నిగమపాదయుగ నీరజనాభ
అగణితలావణ్యాననా ॥దేవ॥
ఘనవేదాంతై గణన వుదార
కనకశంఖచక్రకరాంకా
దినమణిశశాంకదివ్యవిలోచన
అనుపమరవిబింబాధరా ॥దేవ॥
భావజకంభవజరక
శ్రీవనితాహృదయేశ
శ్రీవేంకటగిరిశిఖరవిహార
పావనగుణగణభావా। ॥దేవ॥
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దేవ నీదయ యెంతునో దివ్యసులభ మెంతునో
1801
2528
2006-09-01T03:36:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[దేసాక్షి]]
<pre>
దేవ నీదయ యెంతునో దివ్యసులభ మెంతునో
కావించి అంటగటుక కాచుకుండె విదివో
వెదక నావసమా వేగుదాకా నిన్ను నేను
కదిసి నీమూరితి కానవసమా
యెదుట శంఖుచక్రాల యెట్టిదైవమ నేనని
పొదుగుచు నీకునీవే పొడచూపేవుగాక
పొగడ నావసమా పురుణించి నీగుణాలు
తగుల నావసమా నీతలపెఱిగి
విగిడి వేదశాస్త్రాల నిన్ను నీవే చెప్పుకొని
పగటుమాయజ్ఞానము పాపే వింతేకాక
కొలువ నావసమా గుఱుతెఱిగి నీవెంట
చెలగి నాచేతుల బూజించవసమా
నిలిచి శ్రీవేంకటేశ నీవే నాయదలో నుండి
మలసి పెరరేపుచు మన్నించేవుగాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు దేసాక్షి]]
దైవమా నీమాయ తామొలెఱగనీదు
1802
2529
2006-09-01T03:37:02Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దైవమా నీమాయ తామొలెఱగనీదు
కావరపువిషయాలకట్లు వదలవు
గక్కున బెరిగివచ్చీ కాలము మీదమీద
వొక్కనాటికొక్కనాటి కొత్తు కొత్తుక
నిక్కి తుమ్మిదలవంటినెరులెల్లా దెల్లనాయ
కక్కరమాయ మేను కాంక్షలూ నుడుగవు
చిన్ననాడుమోహించినచెలులు నేజూడగానే
పన్నినవయసుమీరి ప్రౌడలైరి
వన్నెకుబెట్టినసొమ్ము వడి రాసి యెత్తుదీసె
మున్నిటివే వెనకాయ ముచ్చటా దొలగదు
సిగ్గులెల్లా బెడబాసె చేరి యవ్వరు నవ్వినా
యెగ్గుపట్టదు మనసు యెఱుకతోనే
నిగ్గులశ్రీవేంకటేశ నీవు నన్ను నేలుకొని
దగ్గరి నాలోనుండగా తలపూగైవాలదు
రాగం భైరవి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దైవము నీవే యిక దరి చేరుతువుగాక
1803
2530
2006-09-01T03:37:05Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేవగాంధారి
దైవము నీవే యిక దరి చేరుతువుగాక
జీవులవసము గాదు చిక్కిరి లోలోననే
పుట్టుట సహజ మిది పొదలేజీవులకెల్ల
గట్టిగా జగమునందు కలకాలము
నట్టేటివరదవలె నానాటినీమాయ
కొట్టుక పారగజొచ్చె కూడినవిజ్ఞానము
పాపమే సహజము బద్దసంసారులకెల్ల
కాపురపువిధులలో కలకాలము
తేపలేనిసముద్రమురెరగున కర్మమెల్లా
మాపురేపు ముంచజొచ్చె మతిలోనిధైర్యము
లంపటమే సహజము లలి దేహధారులకు
గంపమోపు కోరికెలకలకాలము
యింపుల శ్రీవేంకటేశ ఇదె నీదాసులని
పంపుసేసి బ్రదికించె ప్రపన్నసుగతి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
దొరకె మాపాలికి గందువయర్థము
1804
2531
2006-09-01T03:37:09Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దొరకె మాపాలికి గందువయర్థము
దరిదాపైయుండినతత్వార్థము
తిరముగ నల్లదీవి దెచ్చినయర్థ మిదివో
విరజవోడరేవున వెళ్ళినర్థము
పరమభాగవతులు పాతినర్థ మిదివో
పురుషోత్తముడనేటిపురుషార్థము
చందపువేదముల శసనము వేసినర్థము
ముందు సముద్రలకెల్లా మొదలర్థము
అందరియాత్మలనేటిఅంగళ్ళలోనియర్థము
యెందు సహస్రనామపుటెన్నికర్థము
కొలచి బ్రహ్మాండముల కొప్పెరలోనర్థము
యిల నిహపరముల కెక్కినర్థము
యెలమి హీనునినైన యెక్కుడుసేసేయర్థము
అలరి శ్రీవేంకటేశుడైనయర్థము
రాగము: సాళంగనాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ద్రువవరదా సంస్తుతవరదా
1805
2532
2006-09-01T03:37:13Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మాళవి
ద్రువవరదా సంస్తుతవరదా
నవమైనయార్తుని నన్ను గావవే
కరిరాజవరదా కాకాసురవరదా
శరణాగతవిభీష్ణవరదా
సిరుల వేదాలు నిన్ను జెప్పగా వినీని
మరిగి మఱుగుచొచ్చే మమ్ము గావవే
అక్రూరవరదా అంబరీషవరదా
శక్రాదిదివిజనిచయవరదా
విక్రమించి యిన్నిటా నీవే ఘనమని నీకు
చక్రధర శరణంటి సరి గావవే
చక్రధర శరణంటి సరి గావవే
ద్రౌపదీవరదా తగ నర్జునవరదా
శ్రీపతీ ప్రహ్లాదిశిశువరదా
యేపున శ్రీవేంకటాద్రి నిటు నేను నాగురుడు
రూపగా గొలిచే నచ్చుగ గావవే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నంతలే చొచ్చితిగాని సరకు గాననైతి
1806
2533
2006-09-01T03:37:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
కాంబోది
నంతలే చొచ్చితిగాని సరకు గాననైతి
యింతట శ్రీహరి నీవే యిటు దయజూడవే
కాంతచనుగొండలు కడకు నెక్కితి గాని
యెంతైనా మోక్షపుమెట్లు యెక్కలే నైతి
అంతట జవ్వనమనే అడవి చొచ్చితిగాని
సంతతహరిభక్తెనేసంజీవి గాననైతి
తెగి సంసారజలధి దిరుగులాడితిగాని
అగడై వైరాగ్యరత్న మది దే నైతి
పొగరుజన్మాలరణభూములు చొచ్చితిగాని
పగటుగామాదులపగ సాధించనైతి
తనువనియెడికల్పతరువు యెక్కితిగాని
కొనవిజ్ఞానఫలము గోయలేనైతి
ఘనుడ శ్రీవేంకటేశ కమ్మర నీ కృపచేత
దనిసి యేవిధులను దట్టుపడనైతి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నన్ను నింతగా గడించి నాయమా దిగవిడువ
1807
2534
2006-09-01T03:37:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[కన్నడగౌళ]]
<pre>
నన్ను నింతగా గడించి నాయమా దిగవిడువ
అన్నిటా రక్షించకపో దంతర్యామి
సొమ్ము వోవేసినవాడు చుట్టిచుట్టి వీథులెల్లా
కమ్ముక వెదకీనత కన్నదాకాను
నమ్మిన అజ్ఞానములో నన్ను బడవేసుకొని
అమ్మరో వూరకుందురా అంతర్యామి
వోడబేరమాడేవాడు వొకదరి చేరితి కూడినయర్థము గాచుకొనీనట
యీడనే ప్రపంచములో నిట్టె నన్ను దరిచేర్చి
వోడక కాచుకోరాదా వోయంతర్యామి
చేరి పుప్పమ్మేవాడు చిట్లు వే గనడట
వూరకే శ్రీవేంకటేశ వోపికతోడ
అరయ నన్ను బుట్టించినట్టివాడవు నాభార
మేరీతి నైన మోవు మిక నంతర్యామి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు కన్నడగౌళ ]]
నన్ను నెవ్వరు గాచేరు నాటిపగెంతురుగాక
1808
2535
2006-09-01T03:37:26Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
నన్ను నెవ్వరు గాచేరు నాటిపగెంతురుగాక
నిన్న నేడీరోతలైతే నీతియౌనా నాకును.
దేవుడ నేనేయంటా తిరిగే నాస్తికుడనా
దేవతలకు మొక్కబోతే నిక నగరా
కావించి యింద్రియములే గతెని యిన్నాళ్లు నుండి
ఆవల జితేంద్రియుడనంటే నవి నగవా.
కర్మము దొల్లి సేయక కడుదూరమైన ఇక నా
కర్మము సేయగబోతే కర్మమే నగదా
దుర్మతి సంపారినై తొయ్యలులకు మోహించి ఆర్మిలి దూషించితేను అటె వారు నగరా.
నేనే స్వతంత్రుడనంటా నిండుదానాలెల్ల మాని
పూని యిక జేయబోతే పొంచి యవి నగవా
నే నిన్నిటా సిగ్గువడి నీమరగు చొచ్చితిని
అనుకొని శ్రీవేంకటాధిపుడ కావవే.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా
1809
2536
2006-09-01T03:37:30Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నమో నమో లక్ష్మీ నరసింహా
నమో నమో సుగ్రీవనరసింహా
వరద సులభ భక్త వత్సల నరసింహా
నరమృగవేష శ్రీనరసింహా
పరమపురుష సర్వ పరిపూర్ణ నరసింహా
గిరిగుహావాస సుగ్రీవనరసింహా
నమో
భయహర ప్రహ్లాదపాలన నరసింహా
నయనత్రయారవింద నరసింహా
జయ జయ సుర సంవిసంస్తుత నరసింహా
క్రియాకలాపసుగ్రీవనరసింహా
నమో
అతికృపానిలమి మోహనరూప నరసింహా
నతపితామహమఖ్య నరసింహా
సతతశ్రీవేంకటేశ్వర దివ్యనరసింహా
కితవారిభంజన సుగ్రీవనరసింహా
నమో
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నమ్మిన దొకటే నాకు నీశరణము
1810
2537
2006-09-01T03:37:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుండక్రియ
నమ్మిన దొకటే నాకు నీశరణము
యెమ్మెలసంసార మింతే యిందేమి గలదు
యేటికర్మము నా కేటిధర్మము
యేటిదో నే జేయుగా నీ కేమి గూడెను
నాటకపుతొంటివారు నడిచినమార్గమని
యీటుకు జేసేగాక యిందేమి గలదు
యేడతపము నా కేడజపము నే
వాడిక జేయగ నీకు వచ్చినదేమి
బెడిదపుబెద్దలెల్లా బెట్టినతిట్టములంటా
యీడుకు జేసెగాక యిందేమి గలరు
యెక్కడిపుణ్యము నా కెక్కడిభోగములు
యిక్కువ నన్నిట్ల జేసి యేమిగంటివి
నిక్కెపుశ్రీవేంకటేశ నిన్ను గనుటగాక
యెక్కడి కెక్కడిమాయ లిందేమి గలదు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నవనీతచోర నమో నమో
1811
2538
2006-09-01T03:37:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నవనీతచోర నమో నమో
నవమహిమార్ణవ నమో నమో
హరి నారాయణ కేశవాచ్యుత శ్రీకృష్ణ
నరసింహ వామన నమో నమో
మురహర పద్మ నాభ ముకుంద గోవింద
నరనారాయణరూప నమో నమో.
నిగమగోచర విష్ణు నీరజాక్ష వాసుదేవ
నగధర నందగోప నమో నమో
త్రిగుణాతీత దేవ త్రివిక్రమ ద్వారక
నగరాధినాయక నమో నమో.
వైకుంఠ రుక్మిణీవల్లభ చక్రధర
నాకేశవందిత నమో నమో
శ్రీకరగుణనిధి శ్రీ వేంకటేశ్వర
నాకజనననుత నమో నమో.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నాకు నందు కేమివోదు నన్ను నీ వేమి చూచేవు
1812
2539
2006-09-01T03:37:40Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగనాట
నాకు నందు కేమివోదు నన్ను నీ వేమి చూచేవు
నీకరుణ గలిగితే నించి చూపవయ్యా
ఘోరమైన దేహపుదుర్గుణ మేమిగలిగిన
అరసి బ్రకృతిబోయి అడుగవయ్యా
నేరనినాజన్మముతో నేరుపేమిగల్లా నన్ను
ధారుణి బుట్టించిన విధాత నడుగవయ్యా
పంచేంద్రియములలోనిపాప మేమిగలిగినా
అంచెల గామునిబోయి అడుగవయ్యా
ముంచిననాకర్మములో మోసమేమి గలిగినా
మంచితనాన జేయించేమాయ నడుగవయ్యా
అన్నిటా నా వెనకటిఅపరాధ మేమిగల్లా
మన్నించి నాగురు జూచి మానవయ్యా
మిన్నక శ్రీవేంకటేశ మీదిపను లేమిగల్లా
నిన్ను జూచుకొని నన్ను నీవే యేలవయ్యా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నానాటి బదుకు నాటకము
1813
2540
2006-09-01T03:37:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నానాటి బదుకు నాటకము (రాగం - ముఖారి)
నానాటి బదుకు నాటకము
కానక కన్నది కైవల్యము
పుట్టుటయు నిజము పోవుటయు నిజము
నట్టనడిమి పని నాటకము
యెట్ట నెదుట గల దీ ప్రపంచము
కట్ట గడపటిది కైవల్యము
కుడిచే దన్నము కోక చుట్టెడిది
నడ మంత్రపు పని నాటకము
వొడి గట్టుకొనిన వుభయ కర్మములు
గడి దాటినపుడె కైవల్యము
తెగదు పాపము తీరదు పుణ్యము
నగి నగి కాలము నాటకము
యెగువనె శ్రీ వేంకటేశ్వరుడేలిక
గగనము మీదిది కైవల్యము
</pre>
[[నానాటి బతుకు తాత్పర్యము| తాత్పర్యము]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నారాయ ణాచ్యుతానంత గోవిందా
1814
2541
2006-09-01T03:37:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నారాయ ణాచ్యుతానంత గోవిందా
నేరరాదు విజ్ఞానము నీ వియ్యక లేదు
నిగమాంతవిదులైతే నిన్నెఱుగుదురుగాక
మృగసమానులకేల మీమీదిభక్తి
వెగటుగా గృపతోడ విశ్వరూపు చూసినాను
సగటుదుర్యోధనుడు బహురూప మనడా
చిరపుణ్యులైతే మీ సేవలు సేతురుగాక
దురితచిత్తులకు మీత్రోవ యేటికి
గరిమ బ్రత్యక్షమై కంబములో గలిగినా
హిరణ్యకశిపుడు మి మీంచి శరణనెనా
దేవతలయితే మిమ్ము దెలియనేర్తురుగాక
యేవల నసురలు మిమ్మెఱిగేరా
శ్రీవేంకటాద్రిమీద సిరితో నీవుండగాను
కేవలసంసారు లెఱిగియును మఱవరా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నారాయణతే
1815
2542
2006-09-01T03:37:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నారాయణతే
నారాయణతే నమో నమో
నారద సన్నుత నమో నమో॥
మురహర భవహర ముకుంచ మధవ
గరుడ గమన పంకజనాభ
పరమ పురుష భవబంధ విమోచన
నరమృగశరీర నమో నమో॥
జలధిశయన రవిచంద్రవిలోచన
జలరుహభవనుత చరణయుగ
బలిబంచన గోపవధూవల్లభ
నలినోదర తే నమో నమో॥
ఆదిదేవ సకలాగమ పూజిత
యాదవకుల మోహనరూప
వేదోద్దర శ్రీ వేంకటనాయక
నాదప్రియ తే నమో నమో॥
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నారాయణాచ్యుతానంత గోవింద హరి
1816
2543
2006-09-01T03:37:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నారాయణాచ్యుతానంత (వాల్యూం 2-423)
నారాయణాచ్యుతానంత గోవింద హరి
సారముగ నీకునే శరణంటిని
చలువయును వేడియును నటల సంసారంబు
తొలకు సుఖమొకవేళ దుఃఖమొకవేళ
ఫలములివె యీ రెండు పాపములు పుణ్యములు
పులుసు దీపును గలపి భుజియించినట్లు
పగలు రాత్రులరీతి బహుజన్మ మరణాలు
తగుమేను పొడచూపు తనుదానె తొలగు
నగియించు నొకవేళ నలగించు నొకవేళ
వొగరు కారపు విడెము ఉబ్బించినట్లు
యిహము పరమును వలెనె యెదిటికల్లయు నిజము
విహరించు భ్రాంతియును విభ్రాంతియును మతిని
సహజ శ్రీ వేంకటేశ్వర నన్ను కరుణింప
బహువిధంబుల నన్ను పాలించవే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో
1817
2544
2006-09-01T03:37:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నిత్య పూజలివిగో నెరిచిన నోహో ప్రత్యక్షమైనట్టి పరమాత్మునికి నిత్య పూజలివిగో
తనువే గుడియట తలయె శిఖరమట పెను హృదయమే హరి పీఠమట
కనుగొన చూపులే ఘన దీపములట తన లోపలి అంతర్యామికిని
నిత్య ౨
పలుకే మంత్రమట పాదయిన నాలుకే కలకల మను పిడి ఘంటయట
నలువైన రుచులే నైవేద్యములట తలపులోపలనున్న దైవమునకు
నిత్య ౨
గమన చేష్టలే అంగరంగ గతియట తమి గల జీవుడే దాసుడట
అమరిన ఊర్పులే ఆలబట్టములట క్రమముతో శ్రీ వెంకటరాయునికి
నిత్య
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీదాస్యమొక్కటే నిలిచి నమ్మగలది
1818
2545
2006-09-01T03:38:02Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భైరవి
నీదాస్యమొక్కటే నిలిచి నమ్మగలది
శ్రీదేవుడవు నీచిత్తము నాభాగ్యము
అనుష్ఠానములు గతియని నమ్మి చేసితినా
తనువిది మలమూత్రములప్రోగు
జనులలో నుత్తమపుజన్మమే నమ్మితినా
వొనర గర్మమనేవోదాన బడినది
చదువుల శాస్త్రములజాడలు నమ్మితినా
పొదలినమతములపోరాట మది
మదిమదినుండిననామనకే నమ్మితినా
అదియును నింద్రియాల కమ్ముడువోయినది
పుత్రదారధనధాన్యభూములు నమ్మితినా
పాత్రమగురుణానుబంధములవి
చిత్రముగ నను గావు శ్రీవేంకటేశ నీవే
పత్రపుష్పమాత్రమే నా భక్తియెల్లా నీకు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీమహి మది యెంత నీవు చేసేచేత లెంత
1819
2546
2006-09-01T03:38:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
నీమహి మది యెంత నీవు చేసేచేత లెంత
దీమసపునీమాయలు తెలియరాదయ్యా.
నిపాదతీర్థము నెత్తి మోచె నొకడు
పూపకొడుకై యొకడు బొడ్డునబుట్టె
యేపున నింతటివారి కెక్కుడైనదైవమవు
మోపుచు ధర్మరాజుకు మొక్కుటెట్టయ్యా
నీలీల జగమెల్లా నిండియున్న దొకవంక _
నోలి నీలో లోకా లున్న వొకవంక
యేలీలజూచినాను యింతటిదైవమవు
బాలుడై రేపల్లెలో బారాడితి వెట్టయ్యా.
శ్రీసతికి మగడవు భూసతికి మగడవు
యీసరుస శ్రీవేంకటేశుడవు
రాసికెక్కి నీవింతటి రాజసవుదైవమవు
దాసులము మాకెట్ల దక్కితివయ్యా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీయంతటివా రెవ్వరు నీకు నెదురేది యెందు
1820
2547
2006-09-01T03:38:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నీయంతటివా రెవ్వరు నీకు నెదురేది యెందు
చాయల నీసుద్ది విని శరణంటి నేను
కావలెనంటే దొల్లి కంభము చించుకవెళ్ళి
కైవశమై ప్రహ్లాదు గావవా నీవు
తేవలనంటే బ్రహ్మ దేవునికి వేదములు
సోవల సముద్రమయిన చొచ్చి తేవా నీవు
పట్టియెత్తవలెనంటే బాతాళాన బడ్డకొండ
తట్టియెత్తి పాలవెల్లి దచ్చవా నీవు
మట్టుపెట్టవలె నంటే మరి భూమి చాపగాగ
చుట్టుకపోతే దెచ్చి సొంపుగ నిలుపవా
పక్షపామయ్యేనంటే బాండవుల గెలుపించి
యీక్షితి యేలించి చనవియ్యవా నీవు
రక్షించేనంటే గాతరాన శ్రీవేంకటాద్రి బ్ర
త్యక్షమై మావంటివారి దగ గరుణించవా
[[సాళంగనాట]]
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీయంతవారు గారు నిండుసామర్థ్యము లేదు
1821
2548
2006-09-01T03:38:16Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
నీయంతవారు గారు నిండుసామర్థ్యము లేదు
యీయహంకారపుముక్తి యీడేరీనా తమకు.
నీసేవలే సేసి నీకృప రక్షించగాను
ఆసల బొందేముక్తి అదిచాలక
నీసరివారలై నీవే తామనుకొని
యీసుల బొందేముక్తి యీడేరీనా తమకు
పొంచిన రాక్షసులెల్ల పూర్వదేవతలమంటా
యెంచుక పెట్టినమద మీగర్వము
అచెల గర్మమే సేసేరాయాదేవతల గూర్చి
ఇంచుకంతలోనే ముక్తి యీడేరీ నా తమకు.
హరిలాంఛనపుభక్తి కందుకు నొడబడరు
సరి రోగికి బథ్యము చవిగానట్టు
గరిమ శ్రీవేంకటేశు గైన్ మననివారికి
యెరవులనే ముక్తి యీడేరీనా తమకు.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీయాధీనము లింతే నిఖిలప్రపంచమును
1822
2549
2006-09-01T03:38:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
BUpaaLaM
<pre>
నీయాధీనము లింతే నిఖిలప్రపంచమును
మాయాకృతము నీవు మానుమంటే మానదా.
నీకు నరుహంబైన నిండినయీమనసు
కాకువిషయాలపాలుగా నరుహమా
చేకొని నీవు పెరరేచినయీచైతన్యము
పైకొని అకర్మములపాలు సేయదగునా.
అంచల నీవంతర్యామివైనయీదేహము
పంచేంద్రియముల కొప్పనసేతురా
యెంచగ నీకుక్షిలోన నెత్తిన యీజన్మము
కొంచెపుభోగములకు గురిసేయవలెనా.
శ్రీవేంకటేశ నీకు జక్కినయీదాస్యము
యీవల సంసారమున కియ్యవలెనా
దేవుడవు నీవేయని తెలిస్పితి విదే మాకు
జీవులము మమ్ము నిక చిమ్మిరేచనేటికి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీవెంత నేనెంత నీకు నాకు నెంతదవ్వు
1823
2550
2006-09-01T03:38:23Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ముఖారి
== Headline text ==
నీవెంత నేనెంత నీకు నాకు నెంతదవ్వు
దైవమా సిగ్గుపడక తగిలే నేగాకా
చెంది నీకు బ్రహ్మాదులు సేవలు సేయుగాను
యిందు మాసేవలు నీకు నేడకువచ్చు
పొంది వసిష్ఠాదులట్టే పూజలు సేయగాను
సందడి మాపూజలు సరకా నీకు
సనకాదియోగులు సారె నిన్ను దలచగా
యెనసి మాతలపు నీ కేడకెక్కును
నునుపుగా శేషాదులు నుతులు నిన్ను జేయగా
పనివడి మానుతులు బాతేయనా నీకు.
కిట్టి నారదాదులు నీకింకరులై వుండగాను
యిటె నీదాసుడనను టెంత కెంత
వొట్టి శ్రీవేంకటేశ మాకొకవుపాయము గద్దు
పట్టి నీదాసులబంటుబంట నయ్యేనికను.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నీవే నేరవుగాని నిన్ను బండించేము నేము
1824
2551
2006-09-01T03:38:28Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాక్షి
నీవే నేరవుగాని నిన్ను బండించేము నేము
దైవమా నీకంటే నీదాసులే నేర్పరులు
వట్టిభక్తి నీమీద వళుకువేసి నిన్ను
బట్టితెచ్చి మతిలోన బెట్టుకొంటిని
పట్టెడుదులసి నీపాదములపై బెట్టి
జట్టిగొనిరి మోక్షము జాణలు నీదాసులు
నీవు నిర్మించిన వేనీకే సమర్పణ సేసి
సోవల నికృపయెల్ల జూరగొంటిమి
భావించొకమొక్క మొక్కి భారము నీపై వేసిరి
పావనపునీదాసులే వంతపుచతురులు
చెరువులనీళ్ళు దెచ్చి చేరడు నీపైజల్లి
వరము వడసితిమి వలసినటు
యిరవై శ్రీవేంకటేశ యిటువంటివిద్యలనే
దరిచేరి మించిరి నీదాసులే పో ఘనులు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నూతులు దవ్వగబోతే బేతాళములు పుట్టె
1825
2552
2006-09-01T03:38:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సామంతం
నూతులు దవ్వగబోతే బేతాళములు పుట్టె
కాతాళపులోకులాల కంటిరా యీసుద్దులు
మీఱినపుత్రకామేష్టి మించి లంకకు బై వచ్చె
ఆఱడి రామావతార మసురబాధ
తూఱి సీతపెండ్లి హరుదొడ్డ వింటిపండుగాయ
పాఱి పాఱి నమ్మనెటువలెవచ్చు వీరిని
చూడ కేకయరాజ్యము చుప్పనాతిపాపమాయ
వేడుక మాయామృగమువేటాయను
వాడికె సుగ్రీవుమేలు వాలికి గండాన వచ్చె
యీడుగానిరాచపుట్టు యెట్టు నమ్మవచ్చును
వుమ్మడి గోతులకూట ముదధికి గట్లు వచ్చె
తమ్మువిబుద్ది రావణుతల వోయను
పమ్మి శ్రీ వేంకటేశునిపట్టానకే యింతానాయ
యిమ్ముల నిట్టిదేవర నెట్టు నమ్మవచ్చును
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నే ననగా నెంతవాడ నెయ్యపుజీవులలోన
1826
2553
2006-09-01T03:38:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[దేసాళం]]
<pre>
నే ననగా నెంతవాడ నెయ్యపుజీవులలోన
యీనెపాన రక్షించీ నీశ్వరుడేకాక
యెవ్వరు బుద్దిచెప్పిరి యిలపై జీమలకెల్లా
నెవ్వగ బుట్టల గొల్చు నించుకొమ్మని
అవ్వల సంసారభ్రాంతి అనాదినుండియు లోలో
దవ్వించి తలకెత్తేయంతర్యామేకాని
చెట్టుల కెవ్వరు బుద్దిచెప్పేరు తతికాలాన
బుట్టి కాచి పూచి నిండా బొదలుమని
గుట్టుతో జైతన్యమై గుణములన్నిటికిని
తిట్టపెట్టి రచించినదేవు డింతేకాక
బుద్దు లెవ్వరు చెప్పిరి పుట్టినట్టిమెకాలకు
తిద్ది చన్ను దాగి పూరి దినుమని
పొద్దువొద్దు లోన నుండి భోగములు మఱపిన
నిద్దపుశ్రీవేంకటాద్రినిలయుండేకాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నే నొక్కడ లేకుండితే నీకృపకు బాత్ర మేది
1827
2554
2006-09-01T03:38:42Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భౌళిరామక్రియ
నే నొక్కడ లేకుండితే నీకృపకు బాత్ర మేది
పూని నావల్లనే కీర్తి బొందేవు నీవు
అతి మూడులలోన నగ్రేసరుడ నేను
ప్రతిలేనిఘనగర్వపర్వతమను
తతి బంచేంద్రియములధనవంతుడను నేను
వెతకి నావంటివాని విడువగ జెల్లునా
మహిలో సంసారపుసామ్రాజ్యమేలేవాడ నేను
యిహమున గర్మవహికెక్కితి నేను
బహుయోనికూపసంపద దేలేవాడ నేను
వహించుక నావంటివాని దేనోపేవా
భావించి నావంటినీచు బట్టి కాచినప్పుడుగా
యేవంక నీకీర్తి గడువెంతురు భువి
నావల్ల నీకు బుణ్యము నీవల్లనే బ్రదుకుదు
శ్రీవేంకటేశుడ యింత చేరె జుమ్మీ మేలు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నేడు దప్పించుకొంటేను నేరుపున్నదా
1828
2555
2006-09-01T03:38:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పాడి
నేడు దప్పించుకొంటేను నేరుపున్నదా
పేడుక భోగించుతానే పెనగ జోటున్నదా.
తనువు మోచిననాడే తప్పులెల్లా జేసితిని
వెనక మంచితనాలు వెదక నేది
ననిచి సంసారినైననాడే నిష్టూరానకెల్ల
మునుప నే గురియైతి మొరగ జోటున్నదా.
సిరులు చేకొన్ననాడే సిలుగెల్లా గట్టుకొంటి
తరగాతిపను లింక దడవనేల
నరలోకముచొచ్చిననాడే పుణ్యపాపముల
పొరుగుకు వచ్చితిని బుద్దు లింక నేల
వూపిరిమోచిననాడే వొట్టికొంటి నాసలెల్లా
మాపుదాకా వేసరిన మాన బొయ్యీనా
యేపున శ్రీవేంకటేశుడింతలో నన్ను గావగా
పైపై గెలిచితిగాక పంతమాడగలనా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
నేనే బ్రహ్మము కోనేరము॥ నేము
1829
2556
2006-09-01T03:38:56Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
muKaari
నేనే బ్రహ్మము కోనేరము॥ నేము
కామించిన స్వతంత్రము గడు లేదుగాన
క్షణములోపలనె సర్వజీవావస్థలూను
గణుతించేవా డొకడు గలడు వేరే
అణుమహత్త్వములందు నంతర్యామైనవాని
ప్రణుతించి దాసులమై బ్రదికేముగాని
పనిగొని యేలుటకు బ్రహ్మాదిదేవతల
గనిపించేవా డోకడు గలడు వేరే
ననిచి సిరుల లక్ష్మీనాథుడైనవాని
అనులవారము నేము బ్రదికేముగాని
సతతరక్షకుడయి శంఖచక్రధరుడయి
గతి శ్రీవేంకటపతి గలడు వేరే
అతనిమఱగు చొచ్చి యానందపరవశాన
బ్రతిలేక యిందరిలో బ్రదికేము గాని
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పట్టరో వీదుల బరువులు వెట్టి
1830
2557
2006-09-01T03:39:02Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేవగాంధారి
పట్టరో వీదుల బరువులు వెట్టి
పుట్టుగులతో హరి పొలసీ వీడే
వేవేలు నేరాలు వెదకేటిదేవుడు
ఆవుల గాచీ నలవాడే
పోవుగ బ్రాహ్మల బుట్టించుదేవుడు
సోవల యశోదసుతుడట వీడే
ఘనయజ్ఞములకు గర్తగుదేవుడు
కినిసి వెన్న దొంగిలె వీడే
మునులచిత్తములమూలపుదేవుడు
యెనసీ గొల్లెతలయింటింట వీడే
నుడిగి నారదుడు నుతించుదేవుడు
బడిరోలగట్టువడె వీడే
వుడివోనివరము లొసగెడుదేవుడు
కడగిన శ్రీ వేంకటగిరి వీడే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పరుసము సోకక పసిడౌనా
1831
2558
2006-09-01T03:39:07Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సామంతం
పరుసము సోకక పసిడౌనా
పురుషోత్తముడే బుద్దిచ్చుగాక.
ఘవి భోగములకు బుట్టినదేహము
వివరపు మోxఅము వెదకీనా
యివల సకలమును యేలేతిదేవుడు
తవిలి రxఇంపుట ధర్మముగాక
బెరసి యాసలనే పెరిగేటిదేహము
ధర గొంతయినా దనిసీనా
అరుదుగ నంతర్యామగుదేవుడు
పొరి బెరరేచుటే పొందౌగాక.
ఘనమగుసంసార కారణజీవుడు
తనసుజ్ఞానము దలచీనా
వెనకమునుప శ్రీవేంకటపతియే
కనుగొని మమ్మిటు కాచుటగాక.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను
1832
2559
2006-09-01T03:39:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను (రాగం - సాళంగనాట)
పలుకు దేనెల తల్లి పవళించెను
కలికి తనముల విభుని గలసినది గాన
నిగనిగని మోముపై నెఱులు గెలకుల జెదర
పగలైన దాక జెలి పవళించెను
తెగని పరిణతులతో తెల్లవారినదాక
జగదేక పతి మనసు జట్టి గొనె గాన
కొంగు జారిన మెఱుగు గుబ్బ లొలయగ దరుణి
బంగారు మేడపై బవళించెను
చెంగలువ కనుగొనల సింగారములు దొలక
అంగజ గురునితోడ నలసినదిగాన
మురిపెంపు నటనతో ముత్యాల మలగుపై
పరవశంబున దరుణి పవళించెను
తిరు వేంకటాచలా ధిపుని కౌగిట గలసి
అరవిరై నును జెమలు నంటినదిగాన
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పలుమరు వుట్ల పండుగను
1833
2560
2006-09-01T03:39:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పలుమరు వుట్ల పండుగను (రాగం - ముఖారి)
పలుమరు వుట్ల పండుగను
చిలుకు చిడుక్కని చిందగను
ఊళ్ళవీధుల వుట్లు కృష్ణుడు
తాళ్ళు దెగిపడ దన్నుచును (న్నగను?)
పెళ్ళు కఠిల్లు పెఠిల్లని
పెళ్ళుగ మ్రోసె పెనురవము
బంగా(గ)రు బిందెల బాలు బెరుగులు
ముంగిట నెగయుచు మోదగను
కంగు కళింగు కఠింగు ఖణింగని
రంగు మీరు పెను రవములై
నిగ్గుగ వేంకట నిలయుడుట్టిపా
లగ్గలిక బగుల నడువగను
భగ్గు భగిల్లని పరమామృతములు
గుగ్గిలి పదనుగ గురియగను
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పలువిచారములేల పరమాత్మనీవు నాకు
1834
2561
2006-09-01T03:39:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పలువిచారము లేల (వాల్యూం 3-100)
పలువిచారములేల పరమాత్మనీవు నాకు
కలవు కలవు ఉన్న కడమలేమిటికి
నీపాదముల చెంత నిబిడమైతే చాలు
యేపాతకములైన ఏమిసేసును
యేపార నీభక్తి ఇంత గలిగిన చాలు
పై పై సిరులచ్చట పాదుకొని నిలుచు
సొరిదినీ శరణము జొచ్చితినంటే చాలు
కరుణించి యప్పుడట్టే కాతువు నీవు
సరుస నీముద్రలు భుజములనుంటే చాలు
అరుదుగా చేతనుండు అఖిలలోకములు
నేరకవేసిన చాలు నీమీద ఒక పువ్వు
కోరిన కోరికలెల్ల కొనసాగును
మేరతో శ్రీవేంకటేశ నిన్నుగొలిచితి నేను
యేరీతినుండిన గాని యిన్నిటా ఘనుడను
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పసిడియక్షంతలివె పట్టరో వేగమె రారో
1835
2562
2006-09-01T03:39:25Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పసిడియక్షంతలివె (వాల్యూం 3-194)
పసిడియక్షంతలివె పట్టరో వేగమె రారో
దెసల పేరంటాండ్లు దేవుని పెండ్లికిని
శ్రీవేంకటేశ్వరునికి శ్రీ మహాలక్ష్మికి
దైవికపు పెండ్లిముహూర్తము నేడు
కావించి భేరులు మ్రోసె గరుడధ్వజంబెక్కె
దేవతలు రారో దేవుని పెండ్లికిని
కందర్ప జనకునకి కమలాదేవికి పెండ్లి
పందిలిలోపల తలంబాలు నేడు
గంధమూ విడెమిచ్చేరు కలువడాలు గట్టిరి
అందుక మునులు రారో హరి పెండ్లికిని
అదె శ్రీ వేంకటపతికి అలమేలు మంగకును
మొదలి తిరుణాళ్ళకు మ్రొక్కేము నేడు
యెదుట నేగేరు వీరెయిచ్చేరు వరములివె
కదలిరారో పరుష ఘనుల పెండ్లికిని
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పాటించి నమ్మిన వారి భాగ్యముగాదా
1836
2563
2006-09-01T03:39:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శ్రీరాగం
పాటించి నమ్మిన వారి భాగ్యముగాదా
కోటిసుద్దులేల యిదె కోరి చేకొనేది.
స్వామిద్రోహియైనచండిరావణాసురుడు
కామించి శరణంటేను కాచే నంటివి
యేమని నీదయ యెంతు నెంతని నీమహిమెంతు
ఆమాటకు సరియౌ నఖిలవేదములు.
దావతి సీతాద్రోహము దలచి కాకాసురుడు
కావుమని శరణంటే గాచితివి
ఆవల నీపని యెట్టు అట్టె నీమన్నన యెట్టు
యీవల నీశరణనే ఇందుసరే తపము.
చిక్కు లిన్నీ నికనేల చేరి యేపాటివాడైన
గక్కన నీశరణంటే గాతువు నీవు
అక్కరతో నిన్ను శరణంటిమి శ్రీవేంకటేశ
యెక్కువ నీబిరుదుకు యీడా పుణ్యములు.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పాప మెఱగను పుణ్యఫల మెఱగను
1837
2564
2006-09-01T03:39:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ముఖారి
పాప మెఱగను పుణ్యఫల మెఱగను
యేపనులు నీకు నెల విన్నియును గావా
మునుప నీవిషయముల ముద్ర మానునులగా
నునిచితివి నామీద నొకటొకటినే
అనిశంబు నవి చెప్పినట్లు జేయకయున్న
ఘనుడ నీయాజ్ఞ నే గడచుటే కాదా
కలిమిగల యింద్రియపుగా పులుండినవూరు
యెలమి నా కొనగితివి యేలు మనుచు
అలసి వీరల నేను నాదరించక కినిసి
తొలగద్రోచిన నదియు ద్రోహమే కాదా
కుటిలముల బెడబాపి కోరినచనవులెల్ల
ఘటన జెల్లించితివి॥ ఘనుడ నేను॥
అటుగనక శ్రీవేంకటాద్రీశ నీదాసి
నెటుచేసినా నీకు నితవేకదా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పాపపుణ్యముల రూపము దేహమిది దీని
1838
2565
2006-09-01T03:39:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పాపపుణ్యముల రూపము (వాల్యూం 1-28)
పాపపుణ్యముల రూపము దేహమిది దీని
దీపనంబణగింప తెరువెందులేదు
అతిశయంబైన దేహాభిమానము దీర
గతిగాని పుణ్యసంగతి బొందరాదు
మతిలోని దేహాభిమానంబు బిడుచుటకు
రతిపరా~జ్ముఖుడు గాక రవణంబు లేదు
సరిలేని మమకారజలధి దాటినగాని
అరుదైన నిజసౌఖ్యమది వొందరాదు
తిరువేంకటాచలాధిపుని గొలిచినగాని
పరగు బ్రహ్మానంద పరుడుతాకాడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పుట్టినట్టె వున్న వాడ పోలేదు రాలేదు
1839
2566
2006-09-01T03:39:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ధన్నాసి
పుట్టినట్టె వున్న వాడ పోలేదు రాలేదు
ఇట్టె నీదాసుడనైతి యెంగిలెల్ల బాపె
వెలినున్న జగమెల్ల విష్ణుడ నీమహిమే
అలరి నాలోన నీవే అంతరాత్మవు
తెలిసి నేనున్న చోటే దివ్యవైకుంఠము
వెలలేనినరకములవెరపెల్ల దీరె
తనువుతోనుండేది నీతల చినతలపేనా
మనుపుసంసారము నీమాయచేతిదే
పనులనాకర్మము నీపంచినట్టి పనుపే
మనసులోపలియనుమానమెల్ల బాసె
తెరమరుగుదినాలు వుడ నీకల్పితమే
సొరిది యీసురలెల్ల చుట్టాలే నాకు
నిరతి శ్రీ వేంకటేశ నీ మరగు చొచ్చి నేడు
గురునియానతిచేత గొంకులెల్లా బాసె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పురుషోత్తముడ నీవు పురుషాధముడ నేను
1840
2567
2006-09-01T03:39:45Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పురుషోత్తముడ నీవు పురుషాధముడ నేను
ధరలో నాయందు మంచితన మేది
అనంతాపరాధములు అటు నేము సేసేవి
అనంతమయినదయ అది నీది
నిను నెఱగకుండేటినీచుగుణము నాది
నను నెడయకుండేగుణము నీది
సకలయాచకమే సరుస నాకు బని
సకలరక్షకత్వము సరి నీపని
ప్రకటించి నిన్ను దూరేపలుకే నా కెప్పుడూను
వెకలివై ననుగాచేవిధము నీది
నేర మింతయును నాది నేరు పింతయును నీది
సారెకు నజ్ఞాని నేను జ్ఞానిని నీవు
యీరీతి శ్రీ వేమ్కటేశ యిట్టే నన్ను నేలితివి
ధారుణిలో నిండెను ప్రతాపము నీది
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పురుషోత్తముడ నీవే పుణ్యము గట్టుక నన్ను
1841
2568
2006-09-01T03:39:49Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పురుషోత్తముడ నీవే పుణ్యము గట్టుక నన్ను
రదిచేర్చి రక్షించి దయజూడగదవే
ధరలో యాచకునకు ధర్మాదర్మము లేదు
సిరుల గాముకునికి సిగ్గు లేదు
పరమపాతకునకు భయ మించు కాలేదు
విరసపునాకై తే వివేకమే లేదు
మించినకృతఘ్నునికి మే లెన్నడును లేదు
చంచలచిత్తునకు నిశ్చయమే లేదు
అంచల నాస్తికునకు నాచారమే లేదు
కొంచనిమూర్ఖుడ నాకు గుణమే లేదు
మదించినసంసారికి మరి తనివే లేదు
పొదిగొన మూర్ఖునకు బుద్దేలేదు
అదన శ్రీ వేంకటేశ అలమేల్మంగదాసుడ
నిదివో చనవరి నాకెదురే లేదు
అన్నమయ్య పాట
రాగం లలిత
</pre>
<br>పురుషోత్తముడ = పురుషోత్తముడవు (పురుషులలో ఉత్తముడవు, భగవ్ంతుని ఒకానొక పేరు, పురుషులు అనగా కార్య సాధకులు )
<br>నీవే = నీవే
<br><br><br>పుణ్యము గట్టుక = (కొంచెం పుణ్యము ఉంటుంది ఈ పని చేసి పెట్టు అని మన తెలుగువాళ్ళు అడుగుతుంటారు చూడండి) పుణ్యము కట్టుకోని
<br>నన్ను = నన్ను
<br>దరిచేర్చి = ఒడ్డుకు చేర్చి
<br><br>రక్షించి = కాపాడి, రక్షించి
<br>దయజూడగదవే = దయచూడవా (అని బ్రతిమిలాడుతున్నాడు)
<br>
<br>
<br>ధరలో = భూమిపై
<br><br><br>యాచకునకు = అడుక్కునేవానికి
<br>ధర్మాదర్మము లేదు = ధర్మము, అధర్మము అని తేడాలు లేవు
<br><br>సిరుల గాముకునికి = డబ్బుపై ఆశకలవానికి
<br>సిగ్గు లేదు = సిగ్గు అనునది లేదు
<br>పరమపాతకునకు = అతి భయంకరమైన పాపములు చేయువానికి
<br><br><br>భయ మించు కాలేదు = భయము + ఇంచుక + లేదు = భయము కొంచెము కూడా లేదు
<br>విరసపునాకై తే వివేకమే లేదు = విరసపు + నాకైతే + వివేకమే లేదు = ?
<br><br>
<br>మించినకృతఘ్నునికి = చేసిన సాయం మరచువానికి
<br><br><br>మే లెన్నడును లేదు = మేలు + ఎన్నడును + లేదు = మేలు చేయడము ఎన్నడునూ లేదు
<br>చంచలచిత్తునకు = చంచలమైన మనస్సుకలవానికి
<br>నిశ్చయమే లేదు = ఓ ధృఢ నిశ్చయము లేదు
<br><br>అంచల నాస్తికునకు నాచారమే లేదు = భగవంతుని నమ్మనివానికి ఆచారమనునదే లేదు
<br>కొంచనిమూర్ఖుడ నాకు గుణమే లేదు = ?
<br>
<br>మదించినసంసారికి = సంసార సుఖములో మునిగితేలే వానికి
<br>మరి తనివే లేదు = తృప్తే లేదు
<br><br><br>పొదిగొన మూర్ఖునకు బుద్దేలేదు = వొదిగిన మూర్ఖునకు బుద్దే లేదు
<br>అదన శ్రీ వేంకటేశ అలమేల్మంగదాసుడ = అదన(?) శ్రీ వేంకటేశ అలమేల్మంగా సేవకుడనైన నాకు
<br>నిదివో చనవరి నాకెదురే లేదు = ?
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పులుగు చెప్పెడి నదె పొంచి మాగురుడు నీకు
1842
2569
2006-09-01T03:39:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ముఖారి
పులుగు చెప్పెడి నదె పొంచి మాగురుడు నీకు
తలచుకో నేడు నీవు దాచినర్థము
యిలమీద తమసొమ్ము లెవ్వరివద్ద నుండినా
తలపిడి కొలుపిడి తగిలినట్టు
తొలుత పంచేంద్రియపుదొంగలవద్ద నున్నాడ
వెలా నీసొమ్మనుచు విడిపించుకొనవే
చేరి తమవూరివారి చెఱపటుకొని పోతే
కోరి కుయివోయి తెచుకొన్నట్టు
వూరక నీకుక్షిలోనవున్న నన్ను నీమాయ
వీరాన బెఱవట్టెను విడిపించుకొనవే
బడిదప్పి తిరిగేటిపడుచుల తమవారు
తడయక తెచ్చుక ఆదరించినట్టు
వెడబుద్ది దిరిగేను వెఱ్రిని శ్రీవేంకటేశ
విడువక అజ్ఞానినన్ను విడిపించుకొనవే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పూచిన యీదేహము పువ్వుగాని పిందెగాని
1843
2570
2006-09-01T03:39:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
పూచిన యీదేహము పువ్వుగాని పిందెగాని
చేచేత నెవ్వరికి జెప్పనోప బ్రియము
పుట్టించినదైవము పూరి మేపునా మమ్ము
బట్టిన పూర్వకర్మము పాసిపొయ్యీనా
మెట్టినసంసారము మెదిగినపాటే చాలు
తొట్టి కన్నవారినెల్ల దూరనోప మిందుకు
నొసల వ్రాసిన వ్రాలు నునిగితే మానినా
కొసరి జగము నాకే కొత్తలయ్యీనా
వుసురుతోడిసుఖము వుందినపాటే చాలు
కొసరి జన్మము లింకా గోరనోప నేను
యేలినవాడు శ్రీ హరి యేమిసేసినా మేలె
వేళతో నాతడే శ్రీవేంకటేశుడు
పాలించె నాతడు మమ్ము పదివేలులాగులను
యీలాగులనే సుఖించేము నేము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పెంచి తమపెట్టుజెట్టు పెరికివేయ రెవ్వరు
1844
2571
2006-09-01T03:40:01Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వరాళి
పెంచి తమపెట్టుజెట్టు పెరికివేయ రెవ్వరు
మంచివాడ గాకున్న మన్నించకుండేవా
తెరువు దప్పి యడవి దిరిగేటివారి దెచ్చి
తెర్వున బెట్టుదురు తెలిసినవారలు
నరుడనై నేరక నడిచేటినన్ను నీవు
మరిగించి కావక మానవచ్చునా.
దిక్కుమాలినట్టివారి దెచ్చి దయగలనారు
దిక్కయి కాతురు వారి దిగదోయరు
తక్కక మాయలోబడి దరిదాపులేనినన్ను
వెక్కసాన రxఇంచక విడిచేవా నీవు.
ఆవల బయపడ్డవా రంగడిబడితే దొర_
లోవల విచారించి వూరడింతు రంతలోనే
శ్రీవేంకటేశ నీవు సృష్టికల్లా నేలికవు
వేవేలు మామొర నీవు విచారించకుండేవా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పెట్టిననీ వెఱుగుదు పెనుదిక్కు
1845
2572
2006-09-01T03:40:04Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ధన్నాసి
పెట్టిననీ వెఱుగుదు పెనుదిక్కు
జట్టిగా శ్రీహరి నీకు శరణు చొచ్చితిమి
కర్మమూలమైనట్టికాయము మోచి నేను
కర్మము విడువబోతే కడుసంగతా
మర్మమెఱిగిననీవే మాయల గట్టుండగాను
పేర్మి నే విడువబోతే బిగియదా కట్టు
బమ్ధములమైనట్టిప్రపంచమందు నుండి
బంధము బాసేనంటే బాసునా అది
అంధకారమైనట్టిఅజ్ఞానాన దోసితివి
అంధకారమున వెలు గరసితే గలదా
నిచ్చలు నీ సంసారపునీరధిలోన మునిగి
చొచ్చి వెళ్ళి చేరేనంటే జోటు గలదా
యిచ్చట శ్రీవేంకటేశ యిహమందే పరమిచ్చి
అచ్చు మోపి యేలగా నే నన్నియు దెలిసితి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా
1846
2573
2006-09-01T03:40:09Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా మమ్ము (రాగం - అట్టతాళం)
పొడగంటిమయ్య మిమ్ము పురుషోత్తమా మమ్ము
నెడయకవయ్య కోనేటి రాయడా
కోరిమమ్ము నేలినట్టి కులదైవమా, చాల
నేరిచి పెద్దలిచ్చిన నిధానమా
గారవించి దప్పిదీర్చు కాలమేఘమా, మాకు
చేరువజిత్తములోని శ్రీనివాసుడా
భావింప గైవసమైన పారిజాతమా, మమ్ము
చేవదేర గాచినట్టి చింతామణీ
కావించి కోరికలిచ్చే కామధేనువా, మమ్ము
తావై రక్షించేటి ధరణీధరా
చెడనీక బ్రతికించే సిద్ధమంత్రమా, రోగా
లడచి రక్షించే దివ్యౌషధమా
బడిబాయక తిరిగే ప్రాణబంధుడా, మమ్ము
గడియించినట్టి శ్రీ వేంకటనాథుడా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను
1847
2574
2006-09-01T03:40:13Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను (రాగం - సామంతం)
పొద్దికనెన్నడు వొడచునొ పోయిన చెలిరాదాయను
నిద్దుర గంటికి దోపదు నిమిషంబొక యేడు
కన్నుల నవ్వెడి నవ్వులు గబ్బితనంబుల మాటలు
నున్నవి యొయ్యారంబులు నొచ్చిన చూపులును
విన్నదనంబుల మఱపులు వేడుక మీరిన యలపులు
సన్నపు జెమటలు దలచిన ఝల్లనె నా మనసు
ఆగిన రెప్పల నీరును నగ్గలమగు పన్నీటను
దోగియు దోగని భావము దోచిన పయ్యెదయు
కాగిన దేహపు సెకలును కప్పిన పువ్వుల సొరబులు
వేగిన చెలి తాపమునకు వెన్నెల మండెడిని
దేవశిఖామణి తిరుమల దేవుని దలచిన బాయక
భావించిన యీ కామిని భావము లోపలను
ఆ విభుడే తానుండిక నాతడె తానెఱగగవలె
నీ వెలదికి గల విరహంబేమని చెప్పుదము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ప్రతిలేని పూజదల పంగకోటి మణుగులై
1848
2575
2006-09-01T03:40:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ప్రతిలేని పూజదలపంగ (వాల్యూం 12-300)
ప్రతిలేని పూజదల పంగకోటి మణుగులై
అతివ పరవశము బ్రహ్మానందమాయె
మానినీమణిమనసు మంచియాసనమాయె
ఆనందబాష్పజల మర్ఘ్యాదులాయె
మీనాక్షి కనుదోయి మించుదీపములాయె
ఆనన సుధారసంబభిషేకమాయె
మగువచిరునవ్వులే మంచి క్రొవ్విరులాయె
తగుమేనితావి చందనమలదుటాయె
నిగనిగనీతనుకాంతి నీరాజనంబాయె
జగడంపుటలుకలుపచారంబులాయె
ననుపైన పొందులె నైవేద్య తతులాయె
తనివోని వేడుకలు తాంబూలమాయె
వనిత శ్రీ వేంకటేశ్వరుని కౌగిట జేయు
వినయ వివరంబు లరవిరిమ్రొక్కులాయె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
బోధింపరే యెరిగినబుధులాల పెద్దలాల
1849
2576
2006-09-01T03:40:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
బోధింపరే యెరిగినబుధులాల పెద్దలాల
శ్రీధరునిమాయలలో జిక్కితిమి నేము.
దైవమును నొల్లము ధర్మమును నొల్లము
దావతిసంసారముతో తగులేకాని
భావపుభవవంధాలభయమూ నెరగము
వేవేలు విధులే కాని వెగిలేచి నేము.
ముందు విచారించము మొదల విచారించము
పొందేటిసతులతోడిభోగమే కాని
చెందినమనసులోని చింతలను బాయము
మందపుమదమే కాని మాపుదాకా నేము.
పరమూ దడవము భక్తి దడవము
అరిది ధనముమీది ఆసలేకాని
ఇరవై శ్రీవేంకటేశు డేలుకొనె దానే నన్ను
నిరతి నెరగనైతి నేనించుకంతాను.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
భక్త సులభుడును పరతంత్రుడు హరి
1850
2577
2006-09-01T03:40:26Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సాళంగం
భక్త సులభుడును పరతంత్రుడు హరి
యుక్తిసాధ్య మిదె యొకరికీ గాడు
నినుపగులోకముల నిండిన విష్ణుడు
మనుజుడ నాలో మనికియయ్యె
మునుకొని వేదముల ముడిగినమంత్రము
కొననాలికలలో గుదురై నిలిచె
యెలమి దేవతలనేలినదేవుడు
నలుగడ నదముని నను నేలె
బలుపగు లక్ష్మీపతియగుశ్రీహరి
యిల మాయింటను యిదివో నిలిచె
పొడవుకు బొడవగు పురుషోత్తముడిదె
బుడిబుడి మాచేత బూజగొనె
విడువ కిదివో శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు
బడివాయడు మాపాలిట నిలిచి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
భక్తికొలది వాడే పరమాత్ముడు
1851
2578
2006-09-01T03:40:29Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భక్తికొలది వాడే పరమాత్ముడు
భుక్తిముక్తి తానెయిచ్చు భువి పరమాత్ముడు
పట్టినవారిచే బిడ్డ పరమాత్ముడు
బట్టబయటి ధనము పరమాత్ముడు
పట్టపగటి వెలుగు పరమాత్ముడు
యెట్టనెదుటనే వున్నాడిదె పరమాత్ముడు
పచ్చిపాలలోనివెన్న పరమాత్ముడు
బచ్చనవాసినరూపు పరమాత్ముడు
బచ్చుచేతివొరగల్లు పరమాత్ముడు
యిచ్చుకొలదివాడువో యీ పరమాత్ముడు
పలుకులలోనితేట పరమాత్ముడు
ఫలియించునిందరికి పరమాత్ముడు
బలిమిశ్రీ వేంకటాద్రి పరమాత్ముడు
యెలమి జీవులప్రాణమీ పరమాత్ముడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము
1852
2579
2006-09-01T03:40:33Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము (వాల్యూం 3-322)
భక్తినీపై దొకటె పరమసుఖము
యుక్తిజూచిన నిజం బొక్కటేలేదు
కులమెంత గలిగెనది కూడించు గర్వంబు
చలమెంత గలిగెనది జగడమే రేచు
తలపెంత పెంచినా తగిలించు కోరికలు
యెలమి విజ్ఞానంబు యేమిటాలేదు
ధనమెంత గలిగెనది దట్టమౌలోభంబు
మొనయు చక్కదనంబు మోహములు రేచు
ఘనవిద్య గలిగినను కప్పు పై పై మదము
యెనయగ పరమ పద మించుకయులేదు
తరుణులెందరు అయిన తాపములు సమకూడు
సిరులెన్ని గలిగినను చింతలేపెరుగు
యిరవయిన శ్రీవేంకటేశు నినుకొలువగా
పెరిగె నానందంబు బెళకులికలేవు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
భావములోనా బాహ్యమునందును
1853
2580
2006-09-01T03:40:37Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భావములోనా బాహ్యమునందును (రాగం - దేసాక్షి)
భావములోనా బాహ్యమునందును
గోవింద గోవిందయని కొలువవో మనసా
హరి యవతారములే యఖిల దేవతలు
హరి లోనివే బ్రహ్మాండంబులు
హరి నామములే అన్ని మంత్రములు
హరి హరి హరి హరి యనవో మనసా
విష్ణుని మహిమలే విహిత కర్మములు
విష్ణుని పొగడెడి వేదంబులు
విష్ణుడొక్కడే విశ్వాంతరాత్ముడు
విష్ణువు విష్ణువని వెదకవో మనసా
అచ్యుతుడితడే ఆదియు నంత్యము
అచ్యుతుడే యసురాంతకుడు
అచ్యుతుడు శ్రీవేంకటాద్రి మీదనిదె
అచ్యుత యచ్యుత శరణనవో మనసా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
భావించి నేరనైతి పశుబుద్ది నైతిని
1854
2581
2006-09-01T03:40:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుజ్జర
భావించి నేరనైతి పశుబుద్ది నైతిని
యీవల నాయపచార మిది గావవయ్యా
హరి నీవు ప్రపంచమందు బుట్టించితి మమ్ము
పరము నే సాధించేది బలుద్రోహ మవుగాదో
నీరులనేలేటివాడు చెప్పినట్టు సేయక
విరసాలు బంట్లకు వేరే సేయదగునా
పంచేద్రియములు నాపై బంపువెట్టితివి నీవు
యెంచి వాని నే దండించే దిది నేరమౌగాదో
పెంచేటితల్లిదండ్రులు ప్రియమైవడ్డించగాను
కంచము కాలదన్న సంగతియా బిడ్డలకు
మిక్కిలిసంసారము మెడగట్టితివి నాకు
అక్కర నే వేసారేది అపరాధ మవుగాదో
దిక్కుల శ్రీవేంకటాద్రిదేవుడ నీవియ్యగాను
యెక్కడో జీవుడ నేను యెదురాడదగునా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
భూమిలోన గొత్తలాయ బుత్రోత్సవ మిదివో
1855
2582
2006-09-01T03:40:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామక్రియ
భూమిలోన గొత్తలాయ బుత్రోత్సవ మిదివో
నేమవుకృష్ణజయంతి నేడే యమ్మా
కావిరి బ్రహ్మాండము కడుపులోనున్న వాని
దేవకి గర్భమున నద్దిర మోచెను
దేవతలెల్ల వెదకి తెలిసి కాననివాని
యీవల వసుదేవుడు యెట్టు గనెనమ్మా
పొడవుకు బొడవైన పురుషోత్తముడు నేడు
అడరి తొట్టెలబాలుడాయ నమ్మ
వుడుగక యజ్ఞ భాగమొగి నారగించేవాడు
కొడుకై తల్లిచన్నుగుడిచీనమ్మా
పాలజలధియల్లుండై పాయకుండేయీతనికి
పాలవుట్లపండుగ బాతే యనటే
అలరి శ్రీవేంకటాద్రి నాటలాడనే మరిగి
పేలరియై కడు పెచ్చువెరిగీనమ్మా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
మరలి మరలి జయమంగళము
1856
2583
2006-09-01T03:40:48Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మరలిమరలి జయమంగళము (వాల్యూం 1-448)
మరలి మరలి జయమంగళము
సొరిదినిచ్చలును శుభమంగళము
కమలారమణికి కమలాక్షునకును
మమతల జయజయ మంగళము
అమరజననికిని అమరవంద్యునకు
సుముహూర్తముతో శుభమంగళము
జలధికన్యకును జలధిశాయికిని
మలయుచును శుభమంగళము
కలిమికాంత కాకలికి విభునికిని
సుళువుల యారతి శుభమంగళము
చిత్తజు తల్లికి శ్రీ వేంకటపతికి
మత్తిల్లిన జయ మంగళము
యిత్తల నత్తల యిరువురకౌగిటి
జొత్తుల రతులకు శుభమంగళము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
మఱి యేపురుషార్థము మావంకలేదు మీకు
1857
2584
2006-09-01T03:40:52Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శ్రీరాగం
మఱి యేపురుషార్థము మావంకలేదు మీకు
అఱువడము మాకెంత అత్తువో నీవు.
హరి నీవు నాకు నంతర్యామివైనఫలము
తిరిగినందే మావెంట దిరిగెదవు
ఇరవుగ నీవు మాకు నేలికవైనఫలము
గరిమె మాపాపమెల్ల గట్టుకొంటివి.
భువిలోన నీవు నన్ను బుట్టించినఫలము
ఇవల రక్షించేతొడుసిదొకటాయ
తివిరి నన్ను నీకుక్షి దెచ్చిడుకొన్నఫలము
జవళ నా నేరములు చక్క బెట్టబడెను.
గారవాన నన్ను వెనకవేసుకొన్నఫలము
చేరి నన్ను బుణ్యునిగా జేయవలసె
అరసి నాకు బ్రత్యక్షమైనఫలమున నన్ను
యీరీతి శ్రీవేంకటేశ ఇముడుకోబడెను.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
మఱి హరిదాసుడై మాయల జిక్కువడితే
1858
2585
2006-09-01T03:40:56Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
దేసాక్షి
మఱి హరిదాసుడై మాయల జిక్కువడితే
వెఱపించబోయి తనే వెఱచినట్లువును
శూరుడైనవాడేడజొచ్చిన నడ్డము లేదు
ఆరీతిజ్ఞానికి విధు లడ్డము లేవు
కారణాన నప్పటినీ గలిగెనా నది మరి
తేరిననీళ్ళ వండు దేరిన ట్లవును
సిరులరాజై తే నేమిసేసిన నేరమి లేదు
పరమాధికారియైతే బాపము లేదు
అరసి తనకుదానే అనుమానించుకొనెనా
తెరువే పో?సుంకరి దెలిపినట్లవును
భూమెల్ల మేసినా నాబోతుకు బందె లేదు
నేమపుబ్రపన్నునికి నింద లేదు
యీ మేర శ్రీవేంకటేశ్వరుని శరుణుని
సోమరి కర్మమంటితే జుంటీగ కతవును
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
మాధవా కేశవా మధుసూధనా
1859
2586
2006-09-01T03:41:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మాధవా కేశవా మధుసూధనా ౨ విష్ణు శ్రీధరా పదనకం చింతయామి యూయం
వామన గోవింద వాసుదేవ ప్రద్యుమ్నా రామ రామ కృష్ణ నారాయనాచ్యుతా ౨
దామోదరానిరుద్ద దైవ పుండరీకాక్ష ౨ నామ త్రయాదీశ నమో నమో
"మాధవా "
పురుషోత్తమా పుండరీకాక్ష దివ్య హరిసంకర్షనా అధోక్షజా ౨
నరశింహ హృషీకేష నగధ రాత్రి విక్రమ శరనా గత రక్ష జయ జయ సేవే
"మధవా "
మహిత జనార్ధనా మత్స్య కూర్మ వరాహ సహజ భార్గవ బుద్ధ జయ తురగ కల్కి ౨
విహిత విగ్నాన శ్రీ వేంకటేశ శుభ కరం అహ మిహ తవ పద దాస్యం అనిశం భజామి
మధవా ౨
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు
1860
2587
2006-09-01T03:41:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు (రాగం - సాళంగనాట)
ముద్దుగారే యశోద ముంగిటి ముత్యము వీడు
తిద్దరాని మహిమల దేవకీ సుతుడు
అంత నింత గొల్లెతల అరచేతి మాణికము
పంత మాడే కంసుని పాలి వజ్రము
కాంతుల మూడు లోకాల గరుడ పచ్చ బూస
చెంతల మాలో నున్న చిన్ని కృష్ణుడు
రతికేళి రుక్మిణికి రంగు మోవి పగడము
మితి గోవర్ధనపు గోమేధికము
సతమై శంఖ చక్రాల సందుల వైడూర్యము
గతియై మమ్ము గాచేటి కమలాక్షుడు
కాళింగుని తలలపై గప్పిన పుష్యరాగము
యేలేటి శ్రీ వేంకటాద్రి యింద్రనీలము
పాల జలనిధి లోన బాయని దివ్య రత్నము
బాలునివలె దిరిగీ బద్మ నాభుడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె
1861
2588
2006-09-01T03:41:15Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె (రాగం - కాంభోజి)
మొత్తకురే అమ్మలాల ముద్దులాడు వీడె
ముత్తెమువలె నున్నాడు ముద్దులాడు
చక్కని యశోద తన్ను సలిగతో మొత్తరాగా
మొక్క బోయీ గాళ్ళకు ముద్దులాడు
వెక్కసాన రేపల్లె వెన్నలెల్లమాపుదాక
ముక్కున వయ్యగ దిన్న ముద్దులాడు
రువ్వెడి రాళ్ళదల్లి రోల దన్ను గట్టెనంట
మువ్వల గంటల తోడి ముద్దులాడు
నవ్వెడి జెక్కుల నిండ నమ్మిక బాలునివలె
మువ్వురిలో నెక్కుడైన ముద్దులాడు
వేల సంఖ్యల సతుల వెంట బెట్టుకొనిరాగా
మూల జన్నుగుడిచీని ముద్దులాడు
మేలిమి వెంకటగిరి మీదనున్నాడిదె వచ్చి
మూలభూతి దానైన ముద్దులాడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
రామ రామ రామకృష్ణ
1862
2589
2006-09-01T03:41:18Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామ రామ రామకృష్ణ
వాల్యూమ్ ౧౫-౨౨౬
రామ రామ రామకృష్ణ రాజీవలోచన నీకు
దీము వంటి బంటననే తేజమే నాది॥
వారధి దాటి మెప్పించ వాయుజుడనే గాను
సారె చవుల మెప్పించ శబరిగాను
బీరాన సీత నిచ్చి మెప్పించ జనకుండగాను
ఏరీతి మెప్పింతు నన్నెట్లా గాచేవో॥
ఘనమై మోచి మెప్పించ గరుడుడనే గాను
కొన కామసుఖమిచ్చు గోపిక గాను
వినుతించి మెప్పించ వేయినోళ్ళ భొగిగాను
నిన్నెట్లు మెప్పింతు నన్ను గాచే దెట్లా॥
నవ్వుచు పాడి మెప్పించ నారదుడనే గాను
అవ్వల ప్రాణమీయ జటాయువు గాను
ఇవ్వల శ్రీ వేంకటేశ యిటునీకె శరణంటి
అవ్వల నా తెరువిదే రక్షించే దెట్లా॥
అన్నమయ్య పాట
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
రామచంద్రుడితడు రఘువీరుడు
1863
2590
2006-09-01T03:41:22Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రామచంద్రుడితడు (వాల్యూం 10-147)
రామచంద్రుడితడు రఘువీరుడు
కామిత ఫలములీయ గలిగెనిందరికి
గౌతము భార్యపాలిటి కామధేనువితడు
ఘాతల కౌశికుపాలి కల్పవృక్షము
సీతాదేవి పాలిటి చింతామణి యితడు
యీతడు దాసుల పాలిటి యిహపర దైవము
పరగసుగ్రీవుపాలి పరమ బంధువితడు
సరిహనుమంతుపాలి సామ్రాజ్యము
నిరతి విభీషణునిపాలి నిధానము యీతడు
గరిమజనకు పాలి ఘనపారిజాతము
తలప శబరిపాలి తత్వపు రహస్యము
అలరిగుహునిపాలి ఆదిమూలము
కలడన్నవారిపాలి కన్నులెదుటి మూరితి
వెలయ శ్రీవేంకటాద్రి విభుడితడు
</pre>
రామచంద్రుడితడు = రామచంద్రుడు ఇతడు
<br>రఘువీరుడు = రఘు వంశానికి చెందిన వీరుడు
<br>కామిత = కోరుకున్న
<br>ఫలములీయ = ఫలములివ్వ
<br>గలిగెనిందరికి = గలిగెను + ఇందరికి
<br>
<br>గౌతము = గౌతమ ముని
<br>భార్య = భార్య
<br>పాలిటి
<br>కామధేనువితడు = కామధేనువు + ఇతదు
:కామధేనువు = కోరిన కోర్కెలు తీర్చువాడు
:ఇతడు = ఈ శ్రీ రామ చంద్రుడు
<br>ఘాతల =
<br>కౌశికుపాలి = కౌశిక మహా మునికి
<br>కల్పవృక్షము = కల్ప వృక్షము (కోరిన కోర్కెలు తీర్చు వృక్షము)
<br>సీతాదేవి పాలిటి = సీతా దేవికి
<br>చింతామణి = చింతామణి (కోరిన కోర్కెలు తీర్చు మణి)
<br>యితడు = ఈ శ్రీరామ చంద్రుడు
<br>
<br>యీతడు = ఈ శ్రీరామ చంద్రుడు
<br>దాసుల పాలిటి = దాసులకు
<br>యిహపర = ఇహమునందూ (ఈ లోకమునందూ) పరమునందూ (పరలోకమునందు)
<br>దైవము = దేవుడు
<br>పరగ =
<br>సుగ్రీవుపాలి = సుగ్రీవునకు
<br>పరమ = గొప్ప
<br>బంధువితడు = చుట్టము
<br>సరి =
<br>హనుమంతుపాలి = హనుమంతునకు
<br>సామ్రాజ్యము = రాజ్యము
<br>నిరతి =
<br>విభీషణునిపాలి = విభీషనుకు
<br>నిధానము
<br>యీతడు = ఈ శ్రీరామ చంద్రుడు
<br>
<br>గరిమ
<br>జనకు పాలి = జనక మహా రాజునకు
<br>ఘనపారిజాతము = గొప్ప పారిజాతము (సాటిలేని పుష్పము)
<br>తలప
<br>శబరిపాలి = శబరికి
<br>తత్వపు = తత్వపు
<br>రహస్యము = రహస్యము
<br>అలరి
<br>గుహునిపాలి = గుహునికి
<br>ఆదిమూలము = తొలి మూలము (అన్నింటికీ కారణమైనవాడు )
<br>
<br>కలడన్నవారిపాలి = కలడు అన్నవారికి
<br>కన్నులెదుటి = కన్నుల ఎదుటి
<br>మూరితి = మూర్తి (విగ్రహము)
<br>వెలయ
<br>శ్రీవేంకటాద్రి విభుడితడు = శ్రీ వేంకటాద్రిపై దేవుడితడు
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
రామా దయాపరసీమా అయోధ్యపుర
1864
2591
2006-09-01T03:41:31Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
రామా దయాపరసీమా అయోధ్యపుర
ధామా మావంటివారితప్పులు లోగొనవే
అపరాధియైనట్టియాతనితమ్మునినే
కృపజూపితివి నీవు కింకలు మాని
తపియించి యమ్ము మొన దారకుజిక్కినవాని
నెపాన గాచి నిడిచి నీవాదరించితివి
సేయరాని ద్రోహము సేసినపక్షికి నీవి
పాయక అప్పటి నభయమిచ్చితి
చాయసేసుకొని వుండి స్వామి ద్రోహి జెప్పనట్టి
తోయపుటేటెని మంచితోవనే పెట్టితివి
నేరము లెంచవు నీవు నీదయే చూపుదుగాని
బీరపు శరణాగరబిరుద నీవు
చేరి నేడు నిలుచుండి శ్రీవేంకటాద్రిమీద
గోరినవరములెల్లా కొల్ల లొసగితివి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
రాముడు లోకాభిరాముడు త్రైలోక్య
1865
2592
2006-09-01T03:41:35Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రాముడు లోకాభిరాముడు (వాల్యూం 2-219)
రాముడు లోకాభిరాముడు త్రైలోక్య
ధాముడు రణరంగ భీముడు వాడే
వరుడు సీతకు, ఫలాధరుడు మహోగ్రపు
శరుడు రాక్షస సంహరుడు వాడే
స్థిరుడు సర్వగుణాకరుడు కోదండ దీక్షా
గురుడు సేవకశుభకరుడు వాడే
ధీరుడు లోకైకవీరుడు సకలా
ధారుడు భవబంధదూరుడు వాడే
శూరుడు ధర్మవిచారుడు రఘువంశ
సారుడు బ్రహ్మసాకారుడు వాడే
బలుడు యిన్నిటా రవికులుడు భావించ, ని
ర్మలుడు నిశ్చలుడవికలుడు వాడే
వెలసి శ్రీ వేంకటాద్రి నిజనగరములోన
తలకొనె పుణ్యపాదతలుడు వాడే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు
1866
2593
2006-09-01T03:41:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre> లెండో లెండో
వాల్యూము ౪-౧౬౬
లెండో లెండో మాటాలించరో మీరు
కొండలరాయనినే పేర్కొన్నదిదె జాలి॥
మితిమీరె చీకట్లు మేటితలవరులాల
జతనము జతనము జతనము జాలోజాలి
యితవరులాల వాయించే వాద్యాలకంటె
అతిఘోషముల తోడ ననరో జాలి॥
గాములు వారెడి పొద్దు కావలి కాండ్లాల
జాము జాము దిరుగరో జాలో జాలి
దీమనపు పారివార దీవె పంజులు చేపట్టి
యేమరక మీలో మీరు యియ్యరో జాలి॥
కరుకామ్మె నడురేయి గడచె గట్టికవార
సరె సరె పలుకరో జాలోజాలి
యీ రీతి వేంకటేశుడిట్టె మేలుకొన్నాడు
గారవాన నిక మాన కదరో జాలి॥
అన్నమయ్య పాట</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
లేదు భయము మఱి కాదు భవము
1867
2594
2006-09-01T03:41:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లేదు భయము మఱి కాదు భవము
ఆదియు నంత్యము దెలిసిన హరియాజ్ఞేకాన
తలపులుగడుగక వొడ లటు తా గడిగిన నేమి
వెలుపలికాంక్షలు వుడుగక విధులుడిగిన నేమి
అలరుచు శ్రీహరిదాస్యము ఆతుమ గలిగినయాతడు
చెలగుచు పనులైన సేసిన మరి యేమి
పొంచిన కోపము విడువక భోగము విడిచిననేమి
పంచేంద్రియములు ముదియక పై ముదిసిన నేమి
వించినదైవము నమ్మిన నిర్భరుడయినయాతడు
యెంచుక యేమార్గంబుల నెట్టుండిన నేమి
వేగమె లోపల గడుగక వెలి గడిగిన నేమి
యోగము దెలియక పలుచదువులు దెలిసిన నేమి
యీగతి శ్రీ వేంకటపతి నెఱిగి సుఖిందేటియాతడు
జాగుల ప్రపమ్చమందును నతమైనా నేమి
</pre>
లేదు భయము = భయము లేదు
<br>మఱి = ఇంకా | మరియూ
<br>కాదు భవము -->
:భవము = పుట్టుక, సంసారము, ప్రాప్తి, శుభము, సత్త
:కాదు = కాదు
* సంసారము సరిపోతుందనుకుంట ?
<br>ఆదియు నంత్యము = ఆదియును + అంత్యము
:ఆదియును = మొదలును,
:అంత్యమును = తుదియును
<br>దెలిసిన = తెలిసిన
<br>హరియాజ్ఞేకాన = హరి ఆజ్ఞ కావున (భయను లేదు, సంసరము కాదు)
<br>తలపులు = ఆలోచనలు
<br>గడుగక = కడుగక , మార్చుకొనక, శుభ్రపరచక
<br>వొడ లటు = వొడలు + అటు
:వొడలు = శరీరము
:అటు
<br>తా = తాను
<br>గడిగిన = కడిగిన, శుభ్రపచచిన
<br>నేమి = ఏమి (ఏమి లాభము?)
<br>వెలుపలికాంక్షలు = బయటి కోరికలు
<br>వుడుగక = తొలగక
<br>విధులుడిగిన నేమి = పనులు (కర్మలు) మానేసిన ఏమి లాభము?
<br>అలరుచు = సంతోషిస్తూ, ప్రకాశిస్తూ
<br>శ్రీహరిదాస్యము = శ్రీ హరి సేవ
<br>ఆతుమ = ఆత్మయందు (మనస్పూర్తిగా చేస్తున్నవాడు)
<br>గలిగినయాతడు = కలిగినవాడు
<br>చెలగుచు = ఉత్సాహముతో
<br>పనులైన = కర్మలు, పనులు
<br>సేసిన మరి యేమి = చేసినా ఏమి (నష్టము?)
<br>పొంచిన = దాగిఉన్న
<br>కోపము = కోపము
<br>విడువక = వదలకు
<br>భోగము = కామము, స్త్రీ(పురుష) సాంగత్యము <br>
<br>విడిచిననేమి = వదిలినా ఏమి (లాభము?)
<br>పంచేంద్రియములు = ఐదు ఇంద్రియములు (కన్ను(చూపు), ముక్కు(వాసన), నాలుక(రుచి), చెవి(వినడం), చర్మము(స్పర్శ))
<br>ముదియక = స్త్రీ (ముద్దియక)
<br>పై = పై
<br>ముదిసిన నేమి = ఉంచినా(?) ఏమి నష్టము?
<br>వించిన = ?
<br>దైవము = దేవుడు
<br>నమ్మిన = నమ్మిన
<br>నిర్భరుడయినయాతడు = భయములేని వాడయిన అతడు
<br>యెంచుక = ?
<br>యేమార్గంబుల = ఏ మార్గమునందు
<br>నెట్టుండిన నేమి = ఎలా ఉంటే ఏమిటి?
<br>వేగమె = తొందరగా
<br>లోపల = లోపల
<br>గడుగక = శుభ్రపరచక
<br>వెలి గడిగిన నేమి = బయట శుభ్రపచరిన ఏమి లాభము?
<br>యోగము = (భక్తి?) యోగము
<br>దెలియక = తెలుసుకోకుండా
<br>పలుచదువులు దెలిసిన నేమి = అనేక చదువులు చదివితే ఏమిటి?
<br>యీగతి = ఈ విధంగా<br>
<br> శ్రీ వేంకటపతి నెఱిగి = వేంకటేశ్వర స్వామిని తెలుసుకొని
<br>సుఖిందేటియాతడు = సుఖపడేటి వాడు
<br>జాగుల ప్రపమ్చమందును నతమైనా నేమి ????????
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వట్టిమోపు మోయనేల వడి ములుగగనేల
1868
2595
2006-09-01T03:41:49Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
బౌళి
వట్టిమోపు మోయనేల వడి ములుగగనేల
వట్టిన నేమముతోడ బ్రదుక గవలదా.
తల్లిదండ్రిగలవారు తమలేము లెఱగక
చెల్లపిళ్లలై యాటల జెందినయట్టు
వుల్లములో హరినమ్మివుండినప్రపన్నులెల్ల
పల్లదాన నిర్భరులై బ్రతుకగవలదా.
మగడుగలసతులు మంచి ముత్తైదువలై
యెగువ నితరమార్గా లెరగనట్టు
నగుతా లక్ష్మీపతి నమ్మినప్రపన్నులెల్ల
పగటు గర్మము మాని బ్రదుకగవలదా.
యేలికె నమ్మినబంటేరికి బ్రియము చెప్ప
కోలి బతివాకిలి గాచుండినయట్టు
తాలిమి శ్రీవేంకటేశుదాసులైనప్రపన్నులు
పాలించినాతని నమ్మి బ్రతుకగవలదా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వలదన నొరులకు వసమటవే
1869
2596
2006-09-01T03:41:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వలదన నొరులకు వసమటవే (రాగం - సామంతం)
వలదన నొరులకు వసమటవే
తలచినట్లు నిది దైవమె చేసె
తరుణి కుచములను తామర మొగుడలు
విరిసేనో యని వెరపునను
సరగున బతి నఖ చంద్రశకలములు
దరుల గలుగ నివి దైవమె చేసె
పొలతి వదనమను పున్నమ చంద్రుడు
బలిమి నెగయునని భయమునను
మెలుత చికుర ధమ్మిల్లపు రాహువు
తల జెదరగ నిది దైవమె సేసె
వనితకు వాడునొ వలపు తాపమున
తనులతిక యనుచు దమకమున
ఘన వేంకటపతి కౌగిట చెమటల
దనివి దీర్చనిది దవమె సేసె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వలదననొరులకు వశమటవే
1870
2597
2006-09-01T03:41:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వలదననొరులకు (వాల్యూం 4-17)
వలదననొరులకు వశమటవే
తలచినట్లనిది దైవమెచేసె
తరుణికుచములను తామరమొగుడలు
విరిసేనోయని వెరపునను
సరగునపతినఖ చంద్రశకలములు
దరులుగలుగనిది దైవమెచేసె
పొలతివదనమను పున్నమచంద్రుడు
బలిమినెగయునని భయమునను
మెలుతచికురధ మ్మిల్లపురాహువు
తలచెదరగనిది దైవమెచేసె
వనితకువాడునొ వలపుతాపమున
తనులతికయనుచు తమకమున
ఘనవేంకటపతి కౌగిటచమటల
తనివి దీర్చనిది దైవమె చేసె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వాడివో వీడివో హరి వలసిన వారికెల్లా
1871
2598
2006-09-01T03:42:00Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పాడి
వాడివో వీడివో హరి వలసిన వారికెల్లా
మూడులోకముల మరి మొరగ జోటేడి
బహిరంతరాన హరి ప్రత్యxఅమై యుండగాను
సహజాన బ్రత్యxఅవిచారమేల
ఇహములో గలవెల్లా యీతనిలీలై యుండగా
విహరించేలీల వేరే వెదకనేలా.
మనికై యన్నిటా నుండి మాటలాదుచుండగాను
వెనక హరి మాటలు వేరే వున్ననా
కనుచూ పతడంతటా కలగొన జూడగాను
చనవిచ్చి కృపాదృష్టి చల్లుమననేలా.
నెలవై యాత డిన్నిటా నిండుకొనియుండగాను
అలరి వేరే వచ్చీనననేలా
యెలమి శ్రీవేంకటేశుయిచ్చకొలదే యింతా
పలుమారు నిట్టట్టని బావించదగునా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
విచారించు హరి నావిన్నప మవధరించు
1872
2599
2006-09-01T03:42:04Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
విచారించు హరి నావిన్నప మవధరించు
పచారమే నాదిగాని పనులెల్లా నీవే ॥ పల్లవి ॥
తనువు నాదెందుగాని ~తనువులోనింద్రియములు
అవిశము నా చెప్పినట్టు సేయవు
మనసు నాదెందుగాని మర్మము నాయిచ రాదు
పనిపడి దూరు నాది పరులదే భోగము ॥విచా॥
అలరి నానిద్దర నాదెందగాని, సుఖమెల్ల
కలలోని కాపిరాలకతలపాలె
తెలివి నాదెందుగాని దినాలు కాలముసొమ్ము
యెలమి బేరు నాది యెవ్వరిదో బలువు ॥విచా॥
కర్మము నాదెందు గాని కర్మములోపలమెల్ల
అర్మిలి నాజన్మముల ఆదీనమె
ధర్మపు శ్రీవేంకటేశ దయానిధివి నీవు
నిర్మితము నీ దింతే నేరుపు నీమాయది ॥విచా॥
రాగం కాంభోజి
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
విడువరా దెంతైనా వెఱ్రివాడైన నీకు
1873
2600
2006-09-01T03:42:09Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
ఆహిరి
విడువరా దెంతైనా వెఱ్రివాడైన నీకు
కడవారు నవ్వకుండా గాచుకో నన్నును
జ్ఞానము నే నెఱగ సజ్ఞానము నే నెఱగను
మానను విషయములు మంగెంతైనా
నీనామము నొడిగి నీదాసుడ ననుకొందు
దీనికే వహించుకొని తిద్దుకో నన్నును
అకర్మము నెఱగను సుకర్మము నెఱగను
ప్రకటసంసారముపై పాటు మానసు
వొకపనివాడనై పూని ముద్రధారినైతి
మొకమోడి యిందుకే గోమున నేలు నన్నును
వెనక గానను ముందు విచారించి కానను
నినుపై దేహధారినై నీకు మొక్కేను
ఘనుడ శ్రీవేంకటేశ కన్నులెదుట బడితి
కవి పోవిడువరాదు కరుణించు నన్నును
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వినరో భాగ్యము విష్ణుకథ
1874
2601
2006-09-01T03:42:13Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వినరో భాగ్యము విష్ణుకథ
వెనుబలమిదివో విష్ణు కథ
ఆదినుండి సంధ్యాదివిధులలో
వేదంబయినది విష్ణుకథ
నాదించీనిదె నారదాదులచే
వీదివీధులనే విష్ణుకథ
వదలక వేదవ్యాసులు నుడిగిన
విదితపావనము విష్ణుకథ
సదనంబైనది సంకీర్థనయై
వెదకినచోటనే విష్ణుకథ.
గొల్లెతలు చల్ల గొనకొని చిలుకగ
వెల్లవిరియాయ విష్ణుకథ
యిల్లిదె శ్రీ వేంకటేశ్వరునామము
వెల్లిగొలిపె నీవిష్ణుకథ.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు
1875
2602
2006-09-01T03:42:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు (రాగం - భూపాళం)
విన్నపాలు వినవలె వింత వింతలు
పన్నగపు దోమతెర పైకెత్తవేలయ్యా
తెల్లవారె జామెక్కె దేవతలు మునులు
అల్లనల్ల నంతనింత నదిగోవారే
చల్లని తమ్మిరేకులు సారసపు గన్నులు
మెల్లమెల్లనె విచ్చి మేలుకొనవేలయ్యా
గరుడ కిన్నరయక్ష కామినులు గములై
విరహపు గీతముల వింతాలాపాల
పరిపరివిధముల బాడేరునిన్నదివో
సిరిమొగము దెరచి చిత్తగించవేలయ్యా
పొంకపు శేషాదులు తుంబురునారదాదులు
పంకజభవాదులు నీ పాదాలు చేరి
అంకెలనున్నారు లేచి అలమేలుమంగను
వేంకటేశుడా రెప్పలు విచ్చి చూచి లేవయ్యా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
విభుడ వింతటికి వెరపుతో ననుగావు
1876
2603
2006-09-01T03:42:20Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
పాడి
విభుడ వింతటికి వెరపుతో ననుగావు
అభయహస్తముతోడిఆదిమూలమా
పలులంపటాలచేత బాతువడి పాటువడి
అలసితి గావవే వో ఆదిమూలమా
చలమరి యితరసంసారభ్రాంతి జిక్కితి న -
న్నలరించి కావవే వోఆదిమూలమా
యెంతకైనా నాసలచే యేగేగి వేసరితి
నంత కోప గావవే వో ఆదిమూలమా
సంతలచుట్టరికాల జడిసితి నిక గావు
అంతరాత్మ నాపాలిఆదిమూలమా
రంటదెప్పుటింద్రియాల రవ్వైతి గావవే వో-
అంటినశ్రీవేంకటాద్రిఆదిమూలమా
గెంటక ముమ్మాటికిని నీకే శర-
ణంటి గావవే వో ఆదిమూలమా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా
1877
2604
2006-09-01T03:42:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా (రాగం - సామంతం)
విరహపు రాజదె విడిదికి రాగా
సిరుల జేసె నిదె సింగారములూ
నెలత నుదుటిపై నీలపు గురులనె
తొలుతనె కట్టెను దోరణము
మొలక చెమటలనె ముత్యపు మ్రుగ్గులు
అలరిచె మదనుండదె చెలిమేన
దట్టముగా జింతా లతనే వడి
బెట్టి జప్పరము పెనగొనగ
పట్టిన మైతావులు పరిమళములు
కట్టించెను చెంగట వలరాజు
విందగు వేంకట విభుని ప్రేమచే
బొందగ బెట్టెను బోనాలు
ఇందువదనకీ యిందిరావిభుని
కందుదేర నలు కలు చలి చేసె
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వివరముమాలినట్టివెర్రిదేహి తొల్లి
1878
2605
2006-09-01T03:42:28Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుండక్రియ
వివరముమాలినట్టివెర్రిదేహి తొల్లి
జవకట్టినంతే కాక చండిపోరనేటికే
మనసంతే మంగళము మరి యెంత పొరలినా
తనువుకొలదియే సత్వములెల్లాను
తనకలి మెంచుకోక తగనిమురిపెముల
పెనగబోతే తీపు పిప్పిలోన గలదా
చెంది విత్తినకొలదే చేరి మొలచేటిపైరు
అంది ఆకటికొలదే ఆహారమెల్ల
ముందువెనక చూడక మొక్కలపుపరువేల
అందనిమానిపంటికి నాసపడవచ్చునా
శ్రీవేంకటేశ్వరు గొలిచిన కొలదియే మేలు
భావించ నాతడిచ్చేది భాగ్యమెల్లాను
వేవేలు మొక్కులేల వెస నానాటికి నెల్ల
తోవగానితోవ బోతే తుదకెక్కగలదా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వివేకించ వేళ లేదు విజ్ఞానమార్గమందు
1879
2606
2006-09-01T03:42:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వివేకించ వేళ లేదు విజ్ఞానమార్గమందు
భవసంపదలపెద్దపౌజు చూచీ జీవుడు
చిత్తమనియెడిమహాసింహాసనం బెక్కి
హత్తిబహుపరాకాయ నదె జీవుడు
గుత్తపుదేహమనేటికొలువుకూటములోన
జొత్తు బ్రకృతినాట్యము చూచీవి జీవుడు
పంచేంద్రియములనేబలుతేజీలపై నెక్కి
అంచల వయ్యాళిదోలీ నదె జీవుడు
ముంచినకర్మములనేముద్రలపెట్టెలు దెచ్చి
సంచముగా లెక్కవెట్టి సరి దాచీ జీవుడు
యిచ్చ గామక్రోధాలనే హితమంత్రులును దారు
తచ్చి తలపోసుకొనీ దగ జీవుడు
అచ్చపుశ్రీవేంకటేశు డంతరాత్మయై యుండగా
పచ్చిగా నాతని జూచి భ్రసీని జీవుడు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
విశ్వరూపమిదివో విష్ణురూపమిదివో
1880
2607
2006-09-01T03:42:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
విశ్వరూపమిదివో (వాల్యూం 3-409)
విశ్వరూపమిదివో విష్ణురూపమిదివో
శాశ్వతులమైతిమింక జయము నాజన్మము
కొండవంటి హరిరూపు గురుతైన తిరుమల
పండిన వృక్షములే కల్పతరువులు
నిండిన మృగాదులెల్ల నిత్యముక్తజనములు
మెండుగ ప్రత్యక్షమాయె మేలువోనాజన్మము
మేడవంటి హరిరూపు మించైనపైడి గోపుర
మాడనే వాలిన పక్షుల మరులు
వాడల కోనేటి చుట్ల వైకుంఠ నగరము
యీడమాకు పొడచూపె ఇహమేపోపరము
కోటిమదనులవంటి గుడిలో చక్కని మూర్తి
యీటులేని శ్రీ వేంకటేశుడితడు
వాటపు సొమ్ములు ముద్ర వక్షపుటలమేల్మంగ
కూటువైనన్నేలితి యెక్కువనోనాతాపము
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వెనకేదో ముందరేదో వెఱ్రి నేను నా
1881
2608
2006-09-01T03:42:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వెనకేదో ముందరేదో వెఱ్రి నేను నా
మనసుమరులు దేర మందేదొకో
చేర మీదటిజన్మముసిరులకు నోమేగాని
యేరూపై పుట్టుదునో యెఱగ నేను
కోరి నిద్రించ బరచుకొన నుద్యోగింతుగాని
సారె లేతునో లేవవో జాడ దెలియ నేను
తెల్లవారినప్పుడెల్లా తెలిసితిననేగాని
కల్లయేదో నిజమేదో కాన నేను
వల్ల చూచి కామినుల వలపించేగాని
మొల్లమై నామేను ముదిసిన దెరగ
పాపాలు చేసి మఱచి బ్రదుకుచున్నాడగాని
వైపుగజిత్రగుప్తుడువ్రాయు టెఱగ
యేపున శ్రీవేంకటేశు నెక్కడో వెతకేగాని
నాపాలిదైవమని నన్ను గాచుటెఱగ
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వెన్నలుదొంగిలునాటివెఱ్రివా నీవు
1882
2609
2006-09-01T03:42:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వెన్నలుదొంగిలునాటివెఱ్రివా నీవు
విన్నకన్న జాడ గాదు వెఱ్రివా నీవు
చేరి నిన్ను నొల్లనట్టిజీవుల నీవు దరాన
వీరుడవై మోచేవు వెఱ్రివా నీవు
నారపేరు నుడిగితే నాపేరంటా దగిలేవు
వీరాన జుట్టమవై వెఱ్రివా నీవు
బంటులైనవారికి బరతంత్రుడవై యీ
వెంట వెంట దిరిగేవు వెఱ్రివా నీవు
అంటే ననరాదు రెండు అడుకులకే చొచ్చేవు
వింటే మాకు నవ్వు వచ్చీ వెఱ్రివా నీవు?
పావనులయి లోకమెల్లా బదుకుమంటా బేళ్ళు
వేవేలు వెట్టుకొంటివి వెఱ్రివా నీవు
శ్రీవేంకటేశుడవై చెంది వరము లిచ్చేవు
వేవేగ నెవ్వరికైనా వెఱ్రివా నీవు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు పాడి ]]
వెర్రివాడ వెర్రివాడ వినియు గనియు మర
1883
2610
2006-09-01T03:42:52Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వెర్రివాడ వెర్రివాడ వినియు గనియు మర
వెర్రి దెలిసి రోకలి వేరె చుట్టేగాక
పుట్టించిన వాడవట పూచి నన్ను బెంచలేవా
కట్టగడ నమ్మని నాకడమేకాక
వొట్టి నాలో నుందువట వొగి బాపము నాకేది
గట్టిగా బుణ్యము వేరే కట్టుగొనేగాక
యేడనైనా నీవేయట యెదుట నుండగలేవా
వేడ వెట్టి యేడనైనా వెదకేగాక
ఆడినదెల్లా నీవట అందులో దప్పులున్నవా
వీడు పడ్డతలపుతో వెరచేగాక
భాచించితే మెత్తువట పరము నీవియ్యలేవా
నీ వాడనన్ని నా నేరమే కాక
శ్రీవేంకటేశుడ నేను చేరి నీకు శరణంటి
దేవుడవై కావగా నే దిద్దుకొనేగాక
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వెఱ్రి మానుప రెవ్వరు వేదురు నాయంత విడువదు
1884
2611
2006-09-01T03:42:57Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుజ్జరి
వెఱ్రి మానుప రెవ్వరు వేదురు నాయంత విడువదు
ముఱ్రబాలలోబుట్టిన ముంచిన వెఱ్రెయ్యా.
జగములు రxఇంచ బాల్పడి సర్వేశ్వరుడే వుండగ
అగణితు డాతనిశక్తి యల్పముగా దెలసి
జిగి నాసంసారరxఅణ సేసెదినంచును దిరిగెద
నగుబాత్ల యల్పుడ నే నావెఱ్రిదేయయ్యా.
అంతర్యామై దేవుడు అటు సుఖదుఃఖము లొసగగ
అంతయు మనుజులు సేసేరని నే దిరిగితిని
బంతినే నావంటి జీవులబడి దిరిగాడుచు గర్మపు
దొంతుల జిక్కిననా వెఱ్ఱితోడనే యిదేయయ్యా.
శ్రీవేంకటపతి యెదుటనే చేకొని వరము లొసగగ
దావతిపడి యితరుల నే దగులుచు నడిగితిని
యీవేళనే నాగురుడును యీదైవము నిటు చూపగ
తో వెరిగిటు నే బతికితి తొల్లెల్ల వెఱ్ఱినయ్యా.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వెఱ్రిదెలిసి రోకలి వెస జుట్టుకొన్నట్టు
1885
2612
2006-09-01T03:43:01Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వెఱ్రిదెలిసి రోకలి వెస జుట్టుకొన్నట్టు
యిఱ్రిదీముభోగముల నెనసేము
మురికిదేహము మోచి మూలల సిగ్గుపడక
పొరి బరిమళములు పూసేము
పరగ పునుకతల పావనము సేసేమంటా
నిరతితోడ దినము నీట ముంచేము.
పుక్కట పంచేంద్రియపువుట్టు వుట్టి యందరిలో
మొక్కించుక దొరలమై మురిసేము
అక్కర నజ్ఞానమనేఅంధకారముననుండి
దిక్కుల నెదిరివారి దెలిపేము.
దినసంసారమే మాకు దేవుడని కొలుచుక
వెనుకొని ఘనముక్తి వెదకేము
యెనలేని శ్రీ వేంకటేశ మమ్ము గావగాను
తనిసి తొల్లిటిపాటు దలచేము.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వెఱ్రివారి దెలుపుటవేవేలు సుకృతము
1886
2613
2006-09-01T03:43:05Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భైరవి
వెఱ్రివారి దెలుపుటవేవేలు సుకృతము
ముఱ్రుబాలమంకే కాని ముందు గాన దైవమా
ఇంతకతొల్లిటిజన్మ మెటువంటిదో యెరగ
పొంతనే ఇటమీదటిపుట్టు వెరగ
పొంతనే ఇటమీదటిపుట్టు వెరగ
అంతరాన బెరిగేకాయమే నాకు సుఖమై
సంతసాన మురిసేను సంసారమందును
వొడలిలోపలిహేయ మొకైంతా దలచను
బడి నెదిటిదేహాలవచ్చి దలచ
సుడిసి పైపచారాలే చూచి సురతసుఖాన
పడతుల బొంది పొంది పరిణామించేను
పాపమూలమున వచ్చేబలునరకము లెంచ
యేపున బుణ్యపుబుద్ది ఇంచుకా నెంచ
దీపన జంతువును దెచ్చి పాపను జేసితి
చేపట్టి నన్ను రక్షించు శ్రీవేంకటేశుడా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వేఱొకచోట లేడు వీడివో హరి
1887
2614
2006-09-01T03:43:11Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
లలిత
వేఱొకచోట లేడు వీడివో హరి
వీఱిడియై చేరువనే వీడివో హరి.
మునుకొని వెదకితే ముక్కుమార్పుగాలికొన
వెనవెనక దిరిగీ వీడివో హరి
పెనగి వెదకబోతే పెడచెవులమంత్రమై
వినవచ్చీ మాటలలో వీడివో హరి.
సోదించి వెదకితేను చూపులకొనలనే
వీదుల నెందు చూచినా వీడివో హరి
ఆదిగొని వెదకితే నట్టే నాలికకొన
వేదమై నిలిచినాడు వీడివో హరి.
తెలిసి వెదకబోతే దేహపుటంతరాత్మయై
వెలుపలా లోపలాను వీడివో హరి
చెలగి శ్రీవేంకటాద్రి చేకొని మమ్ము రక్షించ
వెలసె నిందరు జూడ వీడివో హరి.
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వేవేలు బంధములు విడువ ముడువబట్టె
1888
2615
2006-09-01T03:43:16Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శంకరాభరణం
వేవేలు బంధములు విడువ ముడువబట్టె
దైవమా నిన్నెట్టు తగిలేమయ్యా
పారీ ముందటిభవపాశములు
తీరీ దొల్లిటితిత్తిలో పుణ్యము
వూరీ గోరిక లొకటొకటే
యేరీతి సుజ్ఞాన మెరిగేనయ్యా
పట్టీ నాకొంగు పంచేంద్రియములు
తొట్టీ బాపము తోడుతనే
పెట్టీ భ్రమల బెరిగి నీమాయలు
అట్టే మోక్ష మెన్నడందేమయ్యా
విందై యిహము వెనకకు దీసీ
అందీ వైరాగ్య మరచేతికి
కందువ శ్రీవేంకటపతి యీ రెండు
బొందించితి వేది భోగింతునయ్యా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
వేసరకు వీ డేల యనకుము విడువ నిన్నిక శరణు చొచ్చితి
1889
2616
2006-09-01T03:43:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
వేసరకు వీ డేల యనకుము విడువ నిన్నిక శరణు చొచ్చితి
నీసరెవ్వరు లేరు వెదకిన నిండుబండికి జేట వేగా
మీరు నాకు గలరు నేనేమి సేసిన గాతురనియెడి
ధీరతను జము సరకు గొనకే తివిరి సేసితి బాపము॥
వోరసేయుచు నెంతలేదని వూరకే మీరుంటిరేనియు
వారికివి గొరగాను॥ నేనెవ్వరిని నెఱగను మిమ్మేకాని॥
మిమ్ముగొలిచినగర్వమున నేమీ జేయక కాలమందే,
నమ్మి కర్మములెల్ల మానితి నాకునాకే వేసరి॥
దొమ్మి కోపక మీకు నాకును దూరమనుచు బరాకుచేసిన
యిమ్ములను నన్నవియు రోసును యేల నా కవి నీవేకాక॥
నీకు మొక్కినమందెమేళము నేనొక కొండసేసుక
లోకములదేవతలకెల్లను లోను వెలిగా నైతి॥
యీకడను శ్రీవేంకటేశుడ యిప్పుడిటు ననుగరుణజూచితి
చేకొనుచు వారె మెత్తురు చెలగి నీకింకరుడననుచు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
శరణంటి మాతనిసమ్మంధమున
1890
2617
2006-09-01T03:43:27Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శరణంటి మాతనిసమ్మంధమున
మరిగించి మమునేలి మన్నించవే ॥పల్లవి॥
సకలవేదములు సంకీర్తనలు చేసి
ప్రకటించి నిను బాడి పావనుడైన
అకలంకుడు తాళ్ళపాకన్నమాచార్యుల
వెకలియై యేలిన శ్రీవేంకటనిలయ ॥శర॥
నారదాది సనకసనందనాదులవలె
పేరుపడి నిన్ను బాడి పెద్దలైనట్టి
ఆరీతి దాళ్ళపాకన్నమాచార్యుల
చేరి యేలినయట్టి శ్రీ వేంకటనిలయ ॥శర॥
సామవేదసామగానసప్తస్వరములను
బాముతో నీసతి నిన్ను బాడినయట్టి
ఆముకొన్న తాళ్ళపాకన్నమాచరుల
వేమరు మెచ్చిన శ్రీ వేంకటనిలయా ॥శర॥
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా
1891
2618
2006-09-01T03:43:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా (రాగం -
మాళవి)
శరణు శరణు సురేంద్ర సన్నుత శరణు శ్రీసతి వల్లభా
శరణు రాక్షస గర్వ సంహర శరణు వెంకటనాయకా
కమలధరుడును కమలమిత్రుడు కమలశత్రుడు పుత్రుడు
క్రమముతో మీకొలువు కిప్పుడు కాచినా రెచ్చరికయా
అనిమిషేంద్రులు మునులు దిక్పతులమర కిన్నర సిద్ధులు
ఘనతతో రంభాదికాంతలు కాచినా రెచ్చరికయా
ఎన్నగల ప్రహ్లాద ముఖ్యులు నిన్ను గొలువగ వచ్చిరీ
విన్నపము వినవయ్య తిరుపతి వేంకటాచలనాయకా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
శ్రీ వేంకటేశ రాజీవాక్ష మేలుకొనవే
1892
2619
2006-09-01T03:43:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భగవత్ప్రబోధం
రాగం : భూపాళం
తాళం : జంపె
పల్లవి
శ్రీ వేంకటేశ రాజీవాక్ష మేలుకొనవే
వేగవేగ మేలుకొను వెలిఛాయ లమరే
చరణాలు
సురలు గంధర్వ కిన్నరులెల్ల గూడి తం
బురుశ్రుతులను జేర్చి సరవిగాను
అరుణోదయము దెలిసి హరిహరి యనుచు నర
హరి నిన్ను దలచెదరు హంసస్వరూప
అల చిలుక పలుకులకు నధరబింబము బోలె
తెలివి దిక్కుల మిగుల తేట బారే
అలరు కుచగిరుల నుదయాస్త్రాదిపై వెలిగె
మలినములు తొలగ నిదో మంచు తెరవిచ్చే
తళుకొత్త నిందిరా తాటంకరైరుచుల
వెలిగన్ను తామరలు వికసింపగాను
అలర్మేల్ మంగ శ్రీవేంకటాచలరమణ
చెలువు మీఱగను ముఖకళలు గనవచ్చే
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
సందెకాడ బుట్టినట్టి
1893
2620
2006-09-01T03:43:42Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సందెకాడ బుట్టినట్టి చాయల పంట యెంత-
చందమాయ చూడరమ్మ చందమామ పంట॥
మునుప పాలవెల్లి మొలచి పండినపంట
నినుపై దేవతలకు నిచ్చపంట
గొనకొని హరికన్ను గొనచూపులపంట
వినువీధి నెగడిన వెన్నెలల పంట॥
వలరాజు పంపున వలపు విత్తిన పంట
చలువై పున్నమనాటి జాజరపంట
కలిమి కామిని తోడ కారుకమ్మినపంట
మలయుచు తమలోని మర్రిమాని పంట॥
విరహుల గుండెలకు వెక్కసమైన పంట
పరగచుక్కలరాసి భగ్యము పంట
అరుదై తూరుపుకొండ నారగబండినపంట
యిరవై శ్రీ వేంకటేశునింటిలోని పంట॥
అన్నమయ్య పాట
౪-౩౪౨
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
సకలశాంతికరము సర్వేశ నీపై భక్తి సర్వేశ
1894
2621
2006-09-01T03:43:46Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సకలశాంతికరము (వాల్యూం 3-377)
సకలశాంతికరము సర్వేశ నీపై భక్తి సర్వేశ
ప్రకటమై మాకు నబ్బె బతికించు నిదియె సర్వేశ
మనసులో పాపబుద్ధి మరియెంత దలచిన
నినుదలచినంతనే నీఱౌను
కనుగొన్న పాపములు కడలేనివైనాను
ఘనుడనిన్ను జూచితే కడకు దొలగును
చేతనంటి పాతకాలు సేనగానే జేసినాను
ఆతల నీకు మ్రొక్కితే నన్నియు బాయు
ఘాతలజెవుల వినగా నంటిన పాపము
నీతితో నీ కథ వింటే నిమిషానబాయును
కాయమున జేసేటి కర్మపు పాపములెల్ల
కాయపునీ ముద్రలచే గ్రక్కున వీడు
యేయెడ వేంకటేశ యేయేపాతకమైనా
అయమైన నీ శరణాగతిచే నణగు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
సేయనివా డెవ్వడు చిల్లరదోషాలు
1895
2622
2006-09-01T03:43:50Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
సేయనివా డెవ్వడు చిల్లరదోషాలు
యేయెడ జీవులజాడ లీశ్వరకల్పితమే
దేవునినమ్మినయట్టిదేహియట యాతనికి
యీవల నెంతటిపాప మేమినేసును
భావించి యన్ని నేరాలు పరిహరించు నతడే
ఆవటించుసూర్యునికి నందకార మెదురా
పూజింపించుకొనువాడు భువనరక్షకుడట
తేజముతో దురితాలు తెంచగలేడా
రాజు సేసినయాణాజ్ఞ రాజుకంటే నెక్కుడా
వోజతో వజ్రాయుధాన కోపునా పర్వతాలు
చేతనాత్మకుడట శ్రీవేంకటేశ్వరుడు
జాతిలేనుజీవునికి స్వతంత్ర మేది
కాతరపుజన్మానకు గార్య కారణమేది
యేతున గరుడనికి ఎదురా పాములు
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా
1896
2623
2006-09-01T03:43:54Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
భూపాళం
హరి కృష్ణ మేలుకొను ఆదిపురుషా
తరవాత నా మోము తప్పకిటు చూడు
మేలుకొను నాయన్న మెల్లనే నీతోడి
బాలులదె పిలిచేరు బడి నాడను
చాలు నిక నిద్దురలు చద్దికూళ్ళపొద్దు -
వేళాయ నాతండ్రి వేగ లేవే.
హరి||
కను దెరవు నాతండ్రి కమలాప్తు డుదయించె
వనిత మొకమజ్జనము వడి దెచ్చెను
మొనసి మీతండ్రి యిదె ముద్దాడజెలగీని
దనుజాంతకుండ యిక దగ మేలుకోవే
హరి||
లేవె నాతండ్రి నీలీలలటు వోగడేరు
శ్రీ వేంకటాద్రిపతి శ్రీరమణుడా
దేవతలు మునులు జెందిననారదాదులు
ఆవలను బాడేరు ఆకసమునందు.
హరి||
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
హరి గోవిందా హరి గోవిందా
1897
2624
2006-09-01T03:43:58Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
హరి గోవిందా హరి గోవిందా
ఆనంద మానంద మాతుమకును
గురూపదేశాన వెదకగా వెదకగా
గరిమ నీయర్దము కంటి మోయయ్యా
సరి నన్యధర్మములు మానుమంటివి
శరణు నీకు జోరుమంటివి
దురితము లణచేనంటివి
పరగ మోక్షం బిచ్చేనంటివి
హరి నీవచనము అమోఘము
నరులము నే మిది నమ్మితిమి
పరమపద మిప్పుడే కలిగెను
ధర నొక్క మనసుతో నున్నారమయ్యా
హరి
యెందు నీవే గతి యనుమంటివి
యేచి యొక్కమాటే చాలునంటివి
యిందరి కభయ మిత్తునంటివి
యిది నీ కెపుడు వ్రతమంతివి
కందువ నీబిరుదుసత్యము
కానిమ్మని నేము చేపట్టితిమి
అంది నీవే మాకు దిక్కైతివి
అన్నిటా సంతోసాన నున్నారమయ్యా
హరి
అసమావినవా డెక్కు డంటివి
అతనివెంట దిరిగేనంటివి
భాసురపాదరేణువు నే నంటివి
పావన మయ్యేనని యంటివి
మోసల్నిది నీసంకల్పము
మొక్కే మిందులకు శ్రీ వేంకటేశా
ఆసపడ నితరుల నాకు నీవే యాస
యని నీదాసులమై యున్నారమయ్యా
హరి</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
హరిదాసులతోడ నల్పులు సరెననరాదు
1898
2625
2006-09-01T03:44:02Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
ధన్నాసి
<pre>
హరిదాసులతోడ నల్పులు సరెననరాదు
గురుడు శిష్యుడుననే గుఱిదప్పుగానా
కోరి ముత్యపుజిప్పల గురిసినవానయు
సారె బెమ్కులలోవాన సరియౌనా
శ్రీరమణు డిన్నిటాను జేరియుంటే నుండెగాక
సారెకు బాత్రాపాత్రసంగ తంతా లేదా
మలయాద్రి మాకులును మహిమీదిమాకులును
చలమున నెంచిచూడ సరియౌనా
అలరి దేవుడు అంతర్యామియైతే నాయగాక
తెలియగ క్షేత్రవాసి దిక్కులందు లేదా
అమరులజన్మములు నసురలజన్మములు
బమళి బుట్టినంతలో సరియౌనా
అమరి శ్రీవేంకటేశు డాతుమైతే నాయగాక
తమితో నధికాతిభేదములు లేవా
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
హరిభక్తివోడ యెక్కినట్టివారలే కాని
1899
2626
2006-09-01T03:44:06Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
గుండక్రియ
హరిభక్తివోడ యెక్కినట్టివారలే కాని
తరగు మొరగులను దాటలే రెవ్వరును
నిండు జింతాజలధికి నీళ్ళు దనచిత్తమే
దండిపుణ్యపాపాలే దరులు
కొండలవంటికరళ్ళు కోరికె లెందు చూచినా
తండుముండుపడేవారే దాటలే రెవ్వరును
ఆపదలు సంపదలు అందులోనిమకరాలు
కాపురపులంపటాలే కైయెత్తులు
చాపలపుగుణములే సరిజొచ్చేయేరులు
దాపుదండ చేకొని దాటలే రెవ్వరును
నెలవై వుబ్బునగ్గులే నిచ్చలు బోటును బాటు
బలువైనయాళే బడబాగ్ని
యెలమి శ్రీవేంకటేశుహితులకే కాల్నడ
తలచి యితరులెల్ల దాటలే రెవ్వరును
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
హరివారమైతిమి మ మ్మవుగాదనగరాదు
1900
2627
2006-09-01T03:44:10Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[భూపాళం]]
<pre>
హరివారమైతిమి మ మ్మవుగాదనగరాదు
తరముగా దికను మాతప్పులు లోగొనరో
వెన్నడించిసూడువట్టేవిష్ణుమాయ నీకు నేము
యిన్నిటా బంతమిచ్చేము యింక గావరో
నన్నల ఎట్టిగొనేటిసంసారబంధము నీకు
మున్నె కిందువడితిమి ముంచి దయ జూడవో
ఆడించేటి కామక్రోదాదిజూజరులాల
వోడితిమి మీకు దొల్లె వొరయకురో
వీడనికర్మమ నీకు వెఱచి వూరి గఱచే
మీడనే ధర్మదార మా కికనైనా బట్టవో
దక్కగొన్న మాలోనితనుభోగములాల
మొక్కితిమి మాకు గొంతమొగమోడరో
యెక్కువ శ్రీవేంకటేశు డేలె మా జన్మములాల
గక్కున వేడుకొంటిమి కపటాలు మానరో
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు భూపాళం]]
హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ
1901
2628
2006-09-01T03:44:14Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
హరీ ఆఆఆఆ ఆఆఆఆ,,,,, ఆఆఆఆఆఆ,,,,,ఆఆఆఆ,,,,
శరనంటి మాతని సంబంధమునజేసి ౨ మరిగించి మమునేలి మన్నించవే (౨)
సకల వేదములు సంకీర్తనలు చేసి ౨ ప్రకటించి నిను పాడి పావనుడైన
అకళంకుడు తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యల వెకళియై ఏలిన శ్రీ వెంకట నిలయా
పల్లవి ౨
సామవేద సామగాన సప్తస్వరములను ౨ బాముతోని నీ సతి నిను పాడినయట్టి (౨)
ఆముకొన్న తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుల వేలలో మెచ్చిన శ్రీ వెంకట నిలయా
పల్లవి ౨
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
Nextpage
1902
2629
2006-09-01T03:55:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{వికీసోర్స్కు తరలింపు}}
శ్రీభద్రాచల సీతారామస్వామి సుప్రభాతం
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
1. శ్రీకరంబగు దివ్యాంధ్ర సీమలోన
తెల్లవారెను చీకటి తెరలుతొలగె
సకలజీవులు మేల్కాంచె సన్నుతింప
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
2. బ్రహ్మ, యీశ్వర యింద్ర దిక్పతులు వచ్చి
ఆలయంబున నీకు సేవలు చేయ
వేచియుండిరి కనుమయ్య వేడ్కమీర
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
3. తల్లి సీతమ్మ మాయమ్మ ధరణి పుత్రి
స్వామి హృదివాసి సౌభాగ్య సర్వలక్ష్మి
వాణి, పార్వతి యింద్రాణి వచ్చిరమ్మ
భద్రగిరివాస శ్రీరామ పత్ని లెమ్ము
4. నింగితిరుగాడు గ్రహములు నెమ్మితోడ
ద్వారమందున నిల్చిరి దర్శనముకు
నీపదములు పూజింపగా నెంచినారు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
5. సప్తమునివరేణ్యులు నీకు స్వస్తిపలుక
గురుడు తిథియును, నక్షత్ర వారములను
తెలుపపంచాంగము పఠింప నిలిచినారు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
6. భానుడుదయాద్రినుదయింప భాసురముగ
తనకిరణములు ప్రసరించి ధరణిలోన
వెలుగు విరజిమ్ముచుండెను వింతగాను
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
7. హనుమ, సుగ్రీవ, జాంబవంతంగదాది
వానరప్రముఖులు నీదుపాదయుగము
భక్తితోడను సేవించ వచ్చినారు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
8. దేవ సాకేతపురనాధ! దివ్యరూప!
ధర్మముద్ధరించెడి అవతారమూర్తి
శిష్టరక్షకా! దనుజవిచ్ఛేదకార
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
9. నిన్ను వర్ణించ కీర్తనల్ ఎన్నగాను
భక్తిరసమయ భావంబు భాసిలంగ
రామదాసు త్యాగయ్యలు వ్రాసినారు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
10. అడవిని శిలయై యున్న అహల్య నీదు
పదము సోకగా నెలత రూపంబునొందె
అట్టి నీపాదయుగముల నంటనిమ్ము
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
11. కడలిదాటగా వారధి కట్టువేళ
చిన్న వుడత సాయంబును చేసెనంచు
నెమ్మితో దానివీపును నిమిరినావు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
12. మొదట శ్రీరామ వ్రాయుటనాదిగాను
తెలుగువాడల అలవాటు కలిగెనయ్య
వ్రాసినది శుభప్రదముగా వాసికెక్కు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
13. శక్తివంతుడవగు నీకు సాయమేల?
వానరులుకూడ నిను కొల్చు భాగ్యమటుల
కలుగచేసితివది నీదు కరుణగాదె?
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
14. నీహృదియె స్థావరంబుగా నిత్యముండు
సీతనెడబాసెనని వెత జెందినావు
ఏమినీమాయ తెలియగా ఎవరితరము?
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
15. అవని శ్రీరఘురాముడై అవతరించి
పూర్ణమానవమూర్తిగా స్పూర్తినొంది
సుఖముదు:ఖాది గుణముల సోలినావు
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
16. తేనెకన్నను మిన్నయౌ తీపిదనము
యుండె నీనామమందున నిండుగాను
రామనామము స్మరియింతు రమ్య మలర
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
17. పాడిపంటలువృద్ధిగా బరగుచుండ
పల్లెసీమల సౌందర్యపటిమగనగ
ప్రకృతిలో అణువణువును పరవశించె
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
18. లేత గడ్డిపై మంచుకురియ, అదియును
సూర్యకాంతిలో తళుకుల సొంపులీన
కరగిపోకుండ అద్దాని గాంచవయ్య
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
19. తల్లిదరిచేరి పాలను త్రాగగాను
లేగదూడలు ఆత్రాన సాగిరాగ
గోవు తమకాన కనుమోడ్చి కూర్మి నెరపె
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
20. తెనుగునాటను గౌతమీతీరమందు
సాధ్విసీతమ్మ, లక్ష్మణస్వామితోడ
వెలసితివిగ భక్తులు నిన్ను వినుతిజేయ
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
21. అదిగొ పక్షులు గూళ్ళను వదలిపెట్టి
మేతవెతుకగాను సుదూరమేగునపుడు
కిలకిలారావముదముగా సలుపుచుండె
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
22. నవ్యపోకడల జనత నడుచుగాక!
నాస్తికత్వ వాదనకిక స్వస్తి పలుక
విశ్వమంత నీవేయను విధము జూప
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
23. ఆర్ష సంస్క్రత నిలయమీ ఆంధ్రభూమి
పాడిపంటలతో నిండు పసిడినేల
అట్టిరాష్ట్ర రక్షక! పూజలందుకొనగ
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
24. కాలనాధభట్ట బిరుదు కలిగియున్న
పావనంబగు వంశాన బరగినాడ
వ్రాసితిని సుప్రభాతంబు భక్తితోడ
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
25. సుప్రభాతము పాడగా విప్రవరులు
ఆలయార్చక బృందములరగుదెంచి
వేచియున్నారు ! గీతము వినగదేవ
భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
మంగళహారతి
అవని ఆదర్శ దంపతులెవరనంగ
అరయగాను సీతారాములనుచు జనులు
వేయినోళ్ళను వినుతింత్రు వేడ్కమీర
ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
తనకుమార్తెనిచ్చెడివేళ జనకరాజు
కనకపుంపళ్ళెరంబున కడిగినట్టి
గంగప్రవహించు పదములు గాంచనిమ్ము
ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
తనివితీరదు నిన్ను స్తోత్రంబుచేయ
ఆలయంబున వెలసిన ఆర్యపుత్ర
మంగళంబగు నిత్యంబు మధురహాస
ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
ధరణి మత్స్య కూర్మ వరాహ నారసింహ
వామన పరశురామ శ్రీరామ కృష్ణ
బుద్ధ కల్క్యావతారముల్ పొందినట్టి
ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
శాంతి సుఖము కలుగుగాక జనులకెపుడు
విశ్వమానవ శ్రేయస్సు వెలయుగాక
చిత్తశుద్ధి ప్రేమాంజలి చేతుమయ్య
ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
స్వస్తి
స్వస్తి! జగతి నెల్లెడల ప్రశాంతి వెలయ
స్వస్తి! ఆలయనిర్వాహకాస్థికులకు
స్వస్తి! మనసార నినుగొల్చు భక్తతతికి
భద్రగిరివాస! శ్రీరామచంద్ర ! స్వస్తి!!
ఓం శాంతిశ్శాంతిశ్శాంతి:
***********************
ఇంకా చీకట్లో వున్నట్లే!!
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
చీకటిపోయి వెలుతురు వచ్చిందని
ఎల్లా చెప్ప్గలరు మీరు
అని గురువు శిష్యులను అడిగారు
దీపం అక్కరలేకుండా
బయట ప్రపంచాన్ని చూడగలిగితే
వెలుతురు వచ్చినట్లే అన్నాడో శిష్యుడు
కాదని తల అడ్డంగా తిప్పారు గురువు
ఆ! దోమనైనా స్పష్టంగా చూడగలిగితే
వెలుతురు వచ్చినట్లేగా అన్నాడు మరో శిష్యుడు
ఉహు! కాదని మళ్ళి తల అడ్డంగా తిప్పారు గురువు
అయోమయంగా చూసారు శిష్యులు
మరైతే మీరే చెప్పండి అని ప్రాధేయపడ్డారు
ఎప్పుడైతే పక్కవాని ముఖం చూసి
అతనిని నీ సోదరునిగా గుర్తిస్తావో
అప్పుడే చీకటి పోయి వెలుతురు వచ్చినట్టు
అల్లాంటి సౌబ్రాతృత్వ భావం నీలో కలగనప్పుడు
నువ్వు ఇంకా చీకట్లో వున్నట్లే!!
**********************************
అహం భవాస్మి
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
క్షీరసాగర మధనం జరిగేటప్పుడు
ముందుగా హాలాహలం వుద్భవించింది
రాక్షసులతోసహా అందరూ హాహాకారాలు చేసారు
బోళాశంకరుణ్ణి ప్రార్దించారు
సారీ! స్తుతించారు
ఉబ్బులింగడు పొంగిపోయి నేనున్నానంటూ వచ్చి
హాలాహలాన్ని గుటుక్కున త్రాగాడు
అప్పుడు తెలిసింది కాబోలు రుచి
మింగలేక కక్కలేక
గొంతుదగ్గర నొక్కిపెట్టాడు
దాంతో గరళకంఠుడయ్యాడు
భావితరాలకు మార్గదర్శకుడయ్యాడు
ఈనాడు ప్రతివాడు పరమశివుడే
సాంబశివుడు ఆ నాడు ఒక్కసారి మాత్రమే విషం మింగాడు
నేడు మానవుడు
అనునిత్యం జరిగే దురంతాల పరిణామాల
హాలాహలాన్ని నిరంతరం గ్రోలుతూ
మింగలేక కక్కలేక
నిస్సహాయంగా చూస్తూ అనుభవిస్తూ
అపర గరళ కంఠుడవుతున్నాడు
అందుకనే కాబోలు అనుకొంటున్నాడు
అహం భవాస్మి
******************************
నేను తెలుగు వాడను
కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
ఉత్పలమాల:
తేటతెనుంగుమాట అది
తీపిదనాన వరాలమూట, క
ర్ణాటక ఆంధ్రరాజ పరి
రక్షితశోభిత ఫ్రౌఢమూర్తియై
నాటికినేటికిన్ వసుధ
నాణ్యతగాంచెను కీర్తినొందె, యి
ప్పాటున పల్కెదన్ తెలుగు
వాడను నేనని దర్పమొప్పగన్
********************************************
కుసుమాభ్యర్ధన
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
నేనొక పూలమొక్కకడ నిల్చితి పూలనుకోయునంతలో
మానసమందు తోచెగద మమ్ముల నివ్విధి బాధపెట్టగా
మానుమటంచు పూలు బ్రతిమాలుచు చూచువిధంబుగా
ఏనిక మిమ్ములకోయనని యింటికి బోవగనెంచునంతలో
నన్ను ఎవరొ పట్టినట్టవ ఒకపరి
తిరిగి చూచినాను తెల్లబోయి
వక గులాబి కొమ్మ వంగి తగిలి తాను
పలికె నన్నుజూచి బాధతోడ
చూడుమీ వనమంత సోయగమొలికించు
ప్రకృతిసౌందర్యమింపార నెరపె
మల్లెలు జాజులు మందార చామంతి
విరివిగా వికసించి పరిమళించె
పూవులన్నియు నొక్క పూసలదండగా
పరికింప కన్నుల పండుగయ్యె
ఇది మధుమాసమా ఏమని భ్రమకల్గ
చేసెడి రీతిగా సీమ వెలసె
కాని నేల రాలుకద మరుదినమందు
జన్మ వృధ మరియు విషాధభరిత
మగును కాద! అట్టి మమ్ముల వీడుట
న్యాయమగున మాకు సాయపడక?
పుట్టిన ప్రాణి గిట్టుటయు పుట్టుటయున్ సహజంబు, పుట్టినన్
వట్టినె రాలిపోవుటది పాడియ? ఏమిఫలంబది? తోచెనొక్కటిన్
గుట్టుగ తాప్రమోదమొనగూర్చిన, మెచ్చిన చాలు తృప్తియౌ
పుట్టుక సార్ధకం బగును పుష్పమలంకృతమంచెరుంగవే?
మాగతికానకుండ అటు మళ్ళెదవేల దయానిధీ? త్వదీ
యాగమనంబుచూచితిమి హర్షిత భావ పులంకితంబుగన్
స్వాగతమయ్యనీకు! మనసారగ తోచిన పూవులన్నియున్
వేగమె సజ్జనిండుగను పేర్మిని నింపుము వెంటగైకొనన్
త్యాగముకాదు నిక్కువము దైవ పదంబుల చేరుభాగ్యమున్
యీగతి దక్కనిమ్ము తడవెందుకు? సందియమేల రమ్మికన్
పొలతుల సిగలోన పూలచెండ్లుగ మమ్ము
ముడిచిన మాకదిమోదమవదె?
గొబ్బెమ్మపై మము కూర్చగ కన్నియల్
పాడుచు తిరిగిన భాగ్యమదియె
పెండ్లిలో దంపతుల్ పేర్మి తలంబ్రాల్గ
పోసుకొనుట మాకు పుణ్యమవదె
పూలమాలగకట్టి పురుషోత్తముని మెడ
చేరగా మాకింక చింతగలదె?
ఇట్టివిధముగా సేవల నింపుమీర
సల్పు భాగ్యము దక్కదె సన్నుతింప
మమ్ము గొనిపొమ్ము దయచూపుమయ్య నీవు
ఇటనెవున్న ప్రయోజనమేమి మాకు?
(పూవులను కోయకుండా చెట్టునేవుంచేస్తే అవి రాలిపోతాయి కనుక, కోయండి, వుపయోగించండి అని పూవులు అభ్యర్ధిస్తున్న భావం)
**************************
పాప!
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
ఏమిటి వెతుకుతున్నారు?
ముత్యాలకోసం
పాప నవ్వింది
ఈ వేళ చందమామ రాడు
అవును అమావాశ్యకదా!
అదేంకాదు! పాపమొహంచూసి కుళ్ళు
నాలుగేళ్ళనూంచి చూస్తున్నా ఈ రుమ్మాలు వుతికించరా?
వద్దు వద్దు మనం వస్తోంటే పాప ఏడ్చింది
దాని కన్నీళ్ళు తుడిచా
ఇదిగో ఫోన్ రింగవుతోంది చూడు
పాప ఫోన్ చేసిందండీ
పాప పుట్టిందిట
ఏమిటి తాత గారూ దీక్షగా చుస్తున్నారు?
పాపా! నీకూతురుది నవ్వుతూవుంటే
నీపోలికే
అబ్బో ఎన్ని ముత్యాలో !!
**********************************
ఒక్కసారి బ్రతికించు
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
పాపాలు పాపాలు
ఘోరమైన నేరాలు
అందుకు నరకంలో శిక్షలు
శులాల్తొ పొడుస్తారు
సలసలకాగే నూనెలో వేస్తారు
ఱంపాలతో కోస్తారు
చిత్రహింసలు పెడ్తారు
ఏం వింటేనే భయంగావుందా
అందుకే దేవుడి హుండీలో
లక్షలూ కోట్లూ పోస్తున్నావా
స్వాములు బాబాల చుట్టూ తిరుగుతున్నావా?
నీకీసత్యం తెలియదేమో
నరకంలో పెట్టే శిక్షలు
కాలిబూడిదైన నీదేహానికేమో
నీ ఆత్మకు కాదేమో
నీ ఆత్మ నాశనరహితమైనది
గీతలో రెండో అధ్యాయం చదవలేదా??
నైనం చిందన్తి శస్త్రాణి
నైనం దహతి పావక:
నచైనం క్లేదయన్త్యాపో
నశోషయతి మారుత:
పుణ్యాలు చేస్తే హాయిగా
పొందవచ్చు స్వర్గ సౌఖ్యాలు
మగచచ్చినాళ్ళయితే
రంభాది అప్సర సంయోగాలు
ఏమి పిచ్చి ఆలోచలు
ఏమి మూఢ విశ్వాసాలు
నువ్వు చేసే పాపపుణ్యాల ఫలితం
నువు బ్రతికివుండగానే అనుభవిస్తావేమో
కొంచెం నిదానంగా ఆలోచించు
భవితలో కలిగే పరిణామాలను వూహించు
వుహూ! నీకు నమ్మకం లేదు
నమ్మకం రాదు
భయాంధోళనా సమ్మిళతమైనభక్తితో
నీపాపాలను ప్రక్షాళన చేసుకోవాలనుకుంటున్నావా?
ఓ అనంత విశ్వ సృష్టి కర్తా
మానవాతీత అఖండ శక్తి దాయకా
నేను చచ్చిపోయాక
నా కట్టె కాల్చేలోపుగా
ఒక్కసారి బ్రతికించు
చచ్చాక అంతా శూన్యమేనని
ఇది నాస్వానుభవమని
ఈ నరకం స్వర్గం లేవని
అబూతకల్పనలేనని
పాపపుణ్యాల ఫలితాలు
ఇక్కడే అనుభవిస్తామని
ఈ సత్యాన్ని ఉద్ఘాటించి
మళ్ళీ చచ్చిపోతా
***********************
సమాజమా? అదెక్కడవుంది?
రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
అది ఒక సంధ్యా సమయం
జంటలుగా విహారానికి వచ్చే పార్కులో
ఒక చోట పచ్చగడ్డిపైన
నిమీళితనేత్రాలతో వెల్లకితలా పడుకున్న కవి
స్వామీ ఏమిటి దీర్ఘంగా ఆలోచిస్తున్నారు?
కళ్ళుతెరిచిన కవి చిరునవ్వు నవ్వాడు
కమ్మ తెమ్మర స్పర్సతో కల్గుచుండె
మధురభావాలు హేలగా మనసునందు
వచన కవితలో జొప్పించి వ్రాయ నెంచి
వూహలందును విహరించ బోయినాను
ఆహా ప్రకృతి ఎంత సుందరంగా వుంది
గ్రీష్మ భాను తాపనివారణకా అన్నట్టు
నీలి గగనాన గుంపులు కూడిన మేఘాలు
ఆ మేఘాల చాటున భువిని
ముద్దాడబోతున్న తుషార బిందువులు
వాటికాహ్వానం పలికే నెమళ్ళ నర్తనలు
మలయమారుత స్పర్సతో పులకించి
టప టప రాలే వానచినుకులలో
తపతపమని గంతులువేసే పిల్లలు
పచ్చని చెట్ల ఆకులచివర్లనుంచి
జాలువారుతున్న వాన చినుకులను
గవాక్ష వీక్షణలతో మురిసే ముగ్ధ కన్నియలు
ఆ చల్లని వాతావరణంలో
నాప్రియురాలి పరిష్వంగసుఖానుభూతిని వర్ణిస్తా
నేను భావుకుణ్ణి. సొందర్యోపాసకుణ్ణి
ఈ ప్రకృతిలోని అణువణువూ పులకింతలిచ్చే
మనోహర దృశ్యాలని నా కవితలొ జొప్పిస్తా!!
అయితే స్వామీ! సమాజం గురించి ఏమీ వ్రాయారా?
సమాజామా? అదెక్కడ వుంది ??
**********************************
--Sateesh 05:33, 1 ఆగష్టు 2006 (UTC)
కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి
1903
3365
2006-10-30T04:51:45Z
Satish tvs
16
== రచనలు ==
[[నింగి – నేల]]
[[వసంత హేల (గేయం)]]
[[వూహాతీతం (కవిత)]]
[[నాదొక కోరిక (స్కెచ్)]]
[[సూక్తి ముక్తావళి (పద్య కవిత)]]
[[గ్రీష్మ పుష్పవిలాసం]]
[[శ్రీ భద్రాచల సీతారామస్వామి సుప్రభాతం]]
[[ఇంకా చీకట్లో వున్నట్లే!!]]
[[అహం భవాస్మి]]
[[నేను తెలుగు వాడను]]
[[కుసుమాభ్యర్ధన]]
[[పాప!]]
[[ఒక్కసారి బ్రతికించు]]
[[సమాజమా? అదెక్కడవుంది?]]
నింగి – నేల
1904
3363
2006-10-30T04:48:50Z
Satish tvs
16
'''నింగి – నేల'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
అది డిపార్చర్ లాంజ్
అందరి మొహాల్లోనూ విషాధ ఛాయలు
ఫైనల్ కాల్ టు ప్యాసింజర్స్ ఆఫ్
ఫ్లైట్ నెంబరు సో అండ్ సో
ఫర్ సెక్యూరిటీ చెక్
విమానం నింగికి ఎగిరాక
చిన్న చుక్కై ఆనక అదౄశ్యమయ్యాక
ముక్కు చీదుకుంటూ
కళ్ళు తుడుచుకుంటూ
భారమైన హౄదయాలతో
తిరోగమనం
అది అరైవల్ లాంజ్
విప్పారిన మొహాలతో
కళ్ళల్లో ఉత్సాహం పొంగుతూవుంటే
ఫ్లైట్ దిగిన ఒక్కొక్కరే వస్తూవుంటే
ఆతౄతగా తమవారికోసం
తలల వెనక
మునిగాళ్ళపై నిల్చుని చూస్తూవుంటే
అదిగో తళుక్కుమంది తార
హాయ్ హాయ్ పలకరింపులు
ఆప్యాయతతో కౌగలింతలు
ఆనందాశ్రువుల ధారలు
ఉత్సాహంతో ఇంటికి
నింగి విషయం మర్చిపోయి
తెలుగు మేథస్సు
ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన
1905
2632
2006-09-01T03:56:05Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన
రాగం: సారంగ
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎంత భాగ్యమో మాపాలఁ గల్గితివి
ఎవరీడు ముజ్జగములలోఁ దన ॥కెం॥
అను పల్లవి:
చెంతఁజేరి సౌజన్యుఁడై పలికి
చింత బాగ తొలగించి బ్రోచితివి ॥ఎం॥
చరణము(లు)
మున్ను మీ సమీపమున వెలయు స
న్ముములనెల్ల నణి మాది లీలలచేఁ
దిన్నగాను పాలనఁ జేసి నటు
నన్నుఁ గాచితివి త్యాగరానుత ॥ఎం॥
</pre>
ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య
1906
2633
2006-09-01T03:56:09Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య
రాగం: ముఖారి
తాళం: రూపకము
పల్లవి:
ఎంతని నే వర్ణింతును శబరీభాగ్య ॥మెం॥
అను పల్లవి:
దాంతులు వరకాంతలు జగమంత నిండి యుండఁగ ॥నెం॥
చరణము(లు)
కనులార సేవించి కమ్మని ఫలముల నొసఁగి
తనువు పులకరించఁ బాదయుగములకు మ్రొక్కి
ఇనకులపతి సముఖంబున పునరావృత్తి రహిత పద
మును పొందిన త్యాగరాజ నుతురాలి పుణ్యమ్మును ॥ఎం॥
</pre>
ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే
1907
2634
2006-09-01T03:56:14Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన ఎంతవారలైన కాంతదాసులే
రాగం: సింధుధన్యాసి (ఉదయరవిచంద్రిక)
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎంతనేర్చిన ఎంతజూచిన
ఎంతవారలైన కాంతదాసులే ॥ఎం॥
అను పల్లవి:
సంతతంబు శ్రీకాంతస్వాంత సి
ద్ధాంతమైన మార్గచింతలేని వా ॥రెం॥
చరణము(లు)
పరహింస పరభామాన్యధన
పరమానవాపవాద
పరజీవనమ్ముల కనృతమే
భాషించేరయ్య త్యాగరాజ నుత ॥ఎం॥
</pre>
ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే
1908
2635
2006-09-01T03:56:19Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే
రాగం: బిందుమాలిని
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎంతముద్దో ఎంత సొగసో
ఎవరివల్ల వర్ణింపఁ దగునే ॥ఎం॥
అను పల్లవి:
ఎంతవారలైనఁ గాని కామ
చింతాక్రాంతులైనారు ॥ఎం॥
చరణము(లు)
అత్తమీఁద కనులాసకు దాసులు
సత్త భాగవత వేసులైరి
దుత్త పాలరుచిఁ దెలియ సామ్యమె
ధురీణుఁడౌ త్యాగరాజ నుతుఁడు ॥ఎం॥
</pre>
ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ
1909
2636
2006-09-01T03:56:26Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ చింత విడువఁజాల శ్రీరామ
రాగం: హరికాంభోజి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎంతరాని తన కెంత పోని నీ
చింత విడువఁజాల శ్రీరామ ॥ఎం॥
అను పల్లవి:
అంతకారి నీ చెంతఁ జేరి హను
మంతుఁడై కొలువలేదా ॥ఎం॥
చరణము(లు)
శేషుఁడు శివునికి భూషుఁడు లక్ష్మణ
వేషియై కొలువలేదా ॥ఎం॥
శిష్టుఁడు మౌనివరిష్టుఁడు గొప్ప వ
శిష్టుడు హితుఁడు గాలేదా ॥ఎం॥
నరవర నీకై సురగణమును వా
నరులై కొలువగలేదా ॥ఎం॥
ఆగమోక్తమగు నీ గుణముల శ్రీ
త్యాగరాజు బాడఁగ లేదా ॥ఎం॥
</pre>
ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ
1910
2637
2006-09-01T03:56:31Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎంతవేడుకొందు రాఘవ పంతమేలరా ఓ రాఘవ
రాగం: సరస్వతీ మనోహరి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎంతవేడుకొందు రాఘవ
పంతమేలరా ఓ రాఘవ ॥ఎం॥
అను పల్లవి:
చింతఁ దీర్చుట కెంతమోడి రా
అంతరాత్మ నాచెంతరాను నే ॥నెం॥
చరణము(లు)
చిత్తమందు నిన్నుఁ జూచు సౌఖ్యమే
ఉత్తమంబనుచు ఉప్పొంగుచును
సత్తమాత్రమా చాల నమ్మితిని
సార్వభౌమ శ్రీత్యాగరాజ నుత ॥ఎం॥
</pre>
ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము
1911
2638
2006-09-01T03:56:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము
రాగం: శ్రీ
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎందరో మహానుభావు లందరికి వందనము ॥ఎం॥
అను పల్లవి:
చందురు వర్ణుని యంద చందమును హృదయార
విందమునఁ జూచి బ్రహ్మానంద మనుభవించు వా ॥రెం॥
చరణము(లు)
సామగానలోల మనసిజలావణ్య ధన్యమూర్ధన్యు లెం..
మానస వనచరవర సంచారము సలిపి
మూర్తి బాగుగఁ బొడగనెడు వా రెం...
సరగున పాదములకు స్వాంతమను
సరోజమును సమర్పణము జేయు వా రెం...
పతితపావనుఁడగు పరాత్పరుని గురించి
పరమార్థమగు నిజమా
ర్గముతోను బాడుచును సల్లాపముతో
స్వరలయాది రాగములఁ దెలియు వా రెం...
హరిగుణ మణిమయ సరములు గళమున
శోభిల్లు భక్తకోటు లిలలో
తెలివితోఁ జెలిమితోఁ గరుణ గల్గి
జగమెల్లను సుధా దృష్టిచే బ్రోచు వా రెం...
హొయలుమీర నడలు గల్గు సరసుని
సదాకనులఁ జూచుచును పులక శ
రీరులై యానందపయోధి నిమగ్నులై
ముదంబునను యశము గల వా రెం...
పరమ భాగవత మౌనివర శశి
విభాకర సనక సనందన
దిగీశ సుర కింపురుష కనకకశిపు
సుత నారద తుంబురు
పవనసూను బాలచంద్రధర శుక
సరోజభవ భూసురవరులు
పరమపావనులు ఘనులు శాశ్వతులు
కమలభవ సుఖము సదానుభవులు గాక ఎం...
నీ మేని నామ వైభంబులను
నీ పరాక్రమ ధై
ర్యముల శాంత మానసము నీవులను
వచన సత్యమున రఘువర నీయెడ
సద్భక్తియు జనించకను దుర్మతములను
కల్ల జేసినట్టి నీమది
నెఱింగి సంతతంబునను గుణ భజనా
నంద కీర్తనము జేయు వా రెం...
భాగవత రామాయణ గీతాది
శ్రుతి శాస్త్ర పురాణపు
మర్మములఁ శివాది షణ్మతముల
గూఢములఁ ముప్పదిముక్కో
టి సురాంతరంగముల భావంబుల
నెఱిఁగి భావ రాగ లయాది సౌఖ్య
ముచే చిరాయువు గలిగి నిరవధి సుఖాత్ములై
త్యాగరాజాప్తులైన వా రెం...
ప్రేమ ముప్పిరి గొను వేళ
నామము దలచువారు
రామభక్తుఁడైన త్యాగ
రాజనుతుని నిజదాసులైన వా రెం...
</pre>
ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని
1912
2639
2006-09-01T03:56:41Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని
రాగం: శుద్ధదేశి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎందు కౌగిలింతురా? ని - న్నెంతని వర్ణింతురా? ని ॥న్నెం॥
అను పల్లవి:
అందమైన కుందరవదన - ఇందిరా హృన్మందిరా! ని ॥న్నెం॥
చరణము(లు)
నీదు పలుకె పలుకురా నీదు కులుకే కులుకురా
నీదు తళుకే తళుకురా నిజమైన త్యాగరాజనుత! ని ॥న్నెం॥
</pre>
ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య
1913
2640
2006-09-01T03:56:47Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ ఇపుడైన దెలుపవయ్య
రాగం: దర్బారు
తాళం: త్రిపుట
పల్లవి:
ఎందుండి వెడలితివో? ఏవూరో నే తెలియ
ఇపుడైన దెలుపవయ్య ॥ఎందుండి॥
అను పల్లవి:
అంద చందము వేరై నడత లెల్ల త్రిగు
ణాతీతమై యున్నదుగాని శ్రీరామ ॥ఎందుండి॥
చరణము(లు)
చిటుకంటె నపరాధ చయములఁ దగిలించే శివలోకముగాదు
వటరూపుఁడై బలిని వంచించి మణచువాని వైకుంఠముగాదు
విట వచనము లాడి శిరము ద్రుంపబడ్డ విధిలోకముగాదు
ధిటవు ధర్మము సత్యము మృదు భాషలు గలుగు
దివ్యరూప త్యాగరాజ వినుత నీ ॥వెందుండి॥
</pre>
ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట
1914
2641
2006-09-01T03:56:53Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట
రాగం: తోడి
తాళం: త్రిపుట
పల్లవి:
ఎందు దాగినాఁడో ఈడకు రా
నెన్నడు దయవచ్చునో ఓ మనసా ॥ఎం॥
అను పల్లవి:
ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని
ముందటి వలె భక్తులు పోషించుట ॥కెం॥
చరణము(లు)
అలనాడు కనక కశిపు నిండారు
చలముఁజేసి సుతుని సకల బా
ధలఁ బెట్టగా మదిని దాళక ని
శ్చలుఁడైన ప్రహ్లదుకొఱకు కంబములో
పల నుండఁగలేదా ఆ రీతిని నే ॥డెం॥
మును వారివాహ వాహన తనయుఁడు మద
మున రవిజుని చాలఁ గొట్టుటఁ జూచి
మనసు తాళఁజాలలేక ప్రేమ
మున పాలనముసేయ తాళతరువు మరు
గున నిల్వఁగలేదా రీతిని నే ॥డెం॥
తొలి జన్మముల నాఁడు జేసిన దుష్కర్మ
ముల నణఁగను సేయ ఆరు శ
త్రులఁగట్టి పొడిసేయ అదియుఁగాక
ఇలలో చంచలము రహిత నిజభక్త జ
నులను త్యాగరాజుని రక్షింప నే ॥డెం॥
</pre>
ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ
1915
2642
2006-09-01T03:56:59Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ
రాగం: తోడి
తాళం: త్రిపుట
పల్లవి:
ఎందుకు దయరాదురా శ్రీరామచంద్ర నీ కెం...
అను పల్లవి:
సందడి యని మఱచితివో ఇందులే వో నీ కెం...
చరణము(లు)
సారెకు దుర్విషయసార మనుభవించు
వారి చెలిమి సేయనేరక మేను
శ్రీరామ సగమాయెఁ జూచి చూచి
నీరజదళనయన నిర్మలాపఘన ఎం...
తీరని భవనీరధి యాఱడి సైరింప
నేరక భయమందఁగఁ బంకజపత్ర
నీరువిత మల్లాడఁగ ఇట్టి నను జూచి
నీరదాభశరీర నిరుపమ శూర ఎం...
జాగేల ఇది సమయమేగాదు చేసితే
ఏ గతి బలుకవయ్య శ్రీరామ నీ
వేగాని దరిలే దయ్య దీనశరణ్య
త్యాగరాజ వినుత తారక చరిత ఎం...
</pre>
ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా
1916
2643
2006-09-01T03:57:03Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా
రాగం: హరికాభోజి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎందుకు నిర్దయ ఎవరున్నారురా ॥ఎం॥
ఇందునిభానన ఇనకులచందన ॥ఎం॥
పరమపావన పరిమళాపఘన ॥ఎం॥
నే పరదేశీ బాపవే గాసి ॥ఎం॥
ఉడుతభక్తి గని ఉప్పతిల్లఁగ లేదా ॥ఎం॥
శత్రుల మిత్రుల సమముగఁజూచే నీ ॥కెం॥
ధరలో నీవై త్యాగరాజుపై ॥ఎం॥
</pre>
ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య
1917
2644
2006-09-01T03:57:08Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య
రాగం: చక్రవాకం
తాళం: త్రిపుట
పల్లవి:
ఎటులబ్రోతువో తెలియ నేకాంతరామయ్య ॥ఎ॥
అను పల్లవి:
కటకట నా చరితము కర్ణకఠోరమయ్య ॥ఎ॥
చరణము(లు)
వట్టి గొడ్డు రీతి భక్షించి తిరిగితి
పుట్టులోభులను పొట్టకై పొగడితి
దుష్టులతోఁ గూడి దుష్కృత్యములు సల్పి
ఱట్టుబడిన త్యాగరాజుని దయతో ॥ఎ॥
</pre>
ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే
1918
2645
2006-09-01T03:57:12Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే
రాగం: సామ
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఎటులైన భక్తి వచ్చుటకే యత్నము సేయవే ॥ఎటులైన॥
అనుపల్లవి:
మటుమాయ భవమును మనదని యెంచక
వటపత్ర శయనుని పాదయుగములందు ॥ఎటులైన॥
చరణము(లు)
విద్యా గర్వము లేల? నీ వ
విద్యా వశము గానేల?
ఖద్యోతాన్వయ తిలకుని పురమేలు
బుద్ధి యాశుగ దోచనేల? ఓ మనసా! ॥ఎటులైన॥
రామ నామము సేయ సిగ్గా? కారా
దేమి బల్కవు పుంటి బుగ్గ
భామలు గరదాటక యుండిన జగ్గ
పామర మేను నమ్మక నీటి బుగ్గ ॥ఎటులైన॥
భోగ భాగ్యములందు నిజ
భాగవతులకౌ నీ పొందు
త్యాగరాజ వరదుని నీ యందు
బాగుగ ధ్యానించు భవ రోగమందు ॥ఎటులైన॥
</pre>
ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన
1919
2646
2006-09-01T03:57:17Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన
రాగం: వసంత
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎట్లా దొరకితివో? ఓ రామ తన ॥కెట్లా॥
అను పల్లవి:
చుట్లార గడియ దోవకు నాదు
పట్లాభిమానము లేకుండగ ॥ఎట్లా॥
చరణము(లు)
పాద మహిమో పెద్ద లాశీర్వాద బలమో సుస్వరపు
నాదఫలమో త్యాగరాజ ఖేదహర శ్రీనాథ! తన ॥కెట్లా॥
</pre>
ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు
1920
2647
2006-09-01T03:57:21Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు
రాగం: నీలాంబరి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎన్నఁగ మనసుకురాని పన్నగశాయి సొగసు
పన్నుగఁ గనుగొనని కన్నులేలే కన్నెమిన్నలేలే ॥ఎ॥
చరణము(లు)
మోహముతో నీలవారి వాహకాంతిని గేరిన
శ్రీహరిని గట్టుకొనని దేహమేలే ఈ గేహమేలే ॥ఎ॥
సరసిజ మల్లె తులసీ విరజాజి పారిజాత
విరులచేఁ బూజించని కరములేలే ఈ కాపురములేలే ॥ఎ॥
మాలిమితో త్యాగరాజునేలిన రామమూర్తిని
లాలించి పొగడని నాలికేలే సూత్రమాలికేలే ॥ఎ॥
</pre>
ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని
1921
2648
2006-09-01T03:57:24Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని
రాగం: కలావతి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎన్నడు చూతునో ఇనకులతిలక ని న్నె...
అను పల్లవి:
పన్నగశయన! భక్తజనావన!
పున్నమచందురుఁబోలు ముఖమ్మును ఎ...
చరణము(లు)
ధరణిజ సౌమిత్రి భరత రిపుఘ్న వా
నరయూధపతి వరుఁడాంజనేయుఁడు
కరుణను ఒకరికొకరు వరింప నా
దరణను బిలిచే నిను త్యాగరాజార్చిత! ఎ...
</pre>
ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు?
1922
2649
2006-09-01T03:57:28Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు?
రాగం: మాళవశ్రీ
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎన్నాళ్లు తిరిగెడిది యెన్నాళ్లు? ॥ఎన్నాళ్లు॥
అను పల్లవి:
ఎన్నరాని దేహము లెత్తి ఈ సంసార గహనమందు
పన్నుగ చోరుల రీతి పరులను వేఁగించుచును ॥ఎన్నాళ్లు॥
చరణము(లు)
రేపటి కూటికి లేదని రేయిఁ బగలు వెసనమొంది
శ్రీపతి పూజలు మరచి చేసినట్టి వారివలె నే ॥నెన్నాళ్లు॥
ఉప్పు కర్పూరము వరకు నుంఛవృత్తిచే నార్జించి
మెప్పులకు పొట్టనింపి మేమే పెద్దల మనుచు ॥నెన్నాళ్లు॥
భ్రమను కొని ఇరుగుఁ బొరుగు భక్షింప రమ్మని పిలువ
అమరుచుకో పూజ జపము నా సాయము ననుచు ॥నెన్నాళ్ళు॥నాయందు యుండు తప్పులు నాఁడె దెలుసుకొంటివిగాని
బాయ విడువకు మహానుభావ! త్యాగరాజ వినుత ॥నెన్నాళ్లు॥
</pre>
ఎవరని నిర్ణయించిరిరా నిన్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు
1923
2650
2006-09-01T03:57:32Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎవరని నిర్ణయించిరిరా నిన్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు
రాగం: దేవామృతవర్షిణి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎవరని నిర్ణయించిరిరా ని
న్నెట్లారిధించిరిరా నర వరు ॥లె॥
అను పలవి:
శివుఁడనో మాధవుదనో కమల
భవుఁడనో పరబ్రహ్మనో ॥ఎ॥
చరణము(లు)
శివమంత్రమునకు మా జీవము మా
ధవమంత్రమునకు రాజీవము ఈ
వివరముఁ దెలిసిన ఘనులకు మ్రొక్కెద
వితరణగుణ త్యాగరాజ వినుత ని ॥న్నె॥
</pre>
ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి
1924
2651
2006-09-01T03:57:36Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి
రాగం: కాంభోజి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
ఎవరి మాట విన్నావో రావొ ఇందులెవో భళిభళి ॥ఎ॥
అను పల్లవి:
అవనిలో నార్షేయ పౌరుషేయమంది చోద్యమెఱుఁగ లేనయ్య ॥ఎ॥
చరణము(లు)
భక్తపరాధీనుఁడనుచుఁ బరమభాగవతుల
వ్యక్తరూపుఁడై పలికిన ముచ్చట యుక్తమనుచు నుంటి
శక్తి గల మహాదేవుఁడు నీవని సంతోషమున నుంటి
సత్త చిత్తుడగు త్యాగరాజనుత సత్యసంధుఁ డనుకొంటి నిలలో ॥ఎ॥
</pre>
ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య
1925
2652
2006-09-01T03:57:40Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎవరున్నారు బ్రోవ ఇంత తామసమేలనయ్య
రాగం: మాళవశ్రీ
తళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎవరున్నారు బ్రోవ
ఇంత తామసమేలనయ్య ॥ఎ॥
అను పల్లవి:
వివరంబుగ దెల్పవయ్య
వెశ్వేశ శ్రీ పంచనదీశ ॥ఎ॥
చరణము(లు)
మనసారగ ధ్యానింపను
మనసు నిలుపు మర్మంబు దెలిపి
తనవాడనే దలచి ధైర్య
మొసగు త్యాగరాజ వినుత ॥ఎ॥
</pre>
ఎవరురా నినువినా గతిమాకు
1926
2653
2006-09-01T03:57:44Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎవరురా నినువినా గతిమాకు
రాగం: మోహన
తాళం: చాపు
పల్లవి:
ఎవరురా నినువినా గతిమాకు ॥ఎ॥
అను పల్లవి:
సవరక్షక నిత్యోత్సవ సీతాపతి ॥ఎ॥
చరణము(లు)
రాదా నాదుపై నీ దయ విన
రాదా మురవైరి గాదా దయఁ బల్క
రాదా ఇది మరియాదా నాతో
వాదమా నే భేదమా మాకు ॥ఎ॥
రాక నన్నేచ న్యాయమా ప
రాక నేనంటే హేయమా రామా
రాకాశశిముఖ నీ కాసించితి
సాకుమా పుణ్యశ్లోకమా మాకు ॥ఎ॥
శ్రీశారిగణారాతివి నా
దాశా తెలియకబోతివి ఆప
గేశార్చిత పాలితేశా నవ
కాశమా స్వప్రకాశమా మాకు ॥ఎ॥
రాజా బిగు నీ కేలరా త్యాగ
రాజార్చిత తాళఁ జాలరా
ఈజాలము సేయ రాజా బ్రోవ సం
కోచమా సురభూజమా మాకు ॥ఎ॥
</pre>
ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను
1927
2654
2006-09-01T03:57:48Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎవరైన లేరా పెద్దలు? ఇలలోన దీనుల బ్రోవను
రాగం: సిద్ధసేన
తాళం: రూపకం
పల్లవి:
ఎవరైన లేరా పెద్దలు?
ఇలలోన దీనుల బ్రోవను ॥ఎవరైన॥
అను పల్లవి:
భవసాగరమున చరించు
బలు గాసి రామునితోఁ దెలుప ॥ఎవరైన॥
చరణము(లు)
కలి మానవాధముల కార్యములు
కామ మత్సరాదుల కృత్యములు
చల చిత్తము లేని దారిపుడు
చాల త్యాగరాజ నుతునితో దెలుప ॥ఎవరైన॥
</pre>
ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి
1928
2655
2006-09-01T03:57:52Z
Vyzbot
9
వికిపీడియా నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
{{త్యాగరాజు కృతులు}}
[[Category:త్యాగరాజు కృతులు]]
<pre>
ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి
రాగం: గాగేయభూషణి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
ఎవ్వరే రామయ్య నీ సరి ॥ఎ॥
అను పల్లవి:
రవ్వకుఁ దావులేక సుజనులను
రాజిగ రక్షించే వా ॥రె॥
చరణము(లు)
పగవానికి సోదరుఁడని ఎంచక
భక్తినెఱిగిఁ లంకాపట్టణ మొసగఁగా
నగధర సురభూసురపూజిత వర
నాగశయన త్యాగరాజవినుత సరి ॥ఎ॥
</pre>
వర్గం:అన్నమయ్య పాటలు
1929
2657
2006-09-10T17:32:20Z
వైఙాసత్య
5
{{వర్గ విషయసూచిక}}
[[category:కీర్తనలు]]
మూస:వర్గ విషయసూచిక
1930
2658
2006-09-10T17:32:54Z
వైఙాసత్య
5
{| id="toc" class="toc plainlinks" summary="Contents"
! {{MediaWiki:Toc}}:
| [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=అ}} అ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఆ}} ఆ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఇ}} ఇ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఈ}} ఈ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఉ}} ఉ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఊ}} ఊ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఋ}} ఋ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఎ}} ఎ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఏ}} ఏ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఒ}} ఒ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఓ}} ఓ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=అం}} అం] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=అః}} అః] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=క}} క] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఖ}} ఖ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=గ}} గ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఘ}} ఘ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=చ}} చ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఛ}} ఛ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=జ}} జ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఝ}} ఝ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ట}} ట] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఠ}} ఠ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=డ}} డ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఢ}} ఢ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ణ}} ణ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=త}} త] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=థ}} థ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ద}} ద] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ధ}} ధ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=న}} న] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ప}} ప] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఫ}} ఫ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=బ}} బ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=భ}} భ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=మ}} మ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=య}} య] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ర}} ర] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ల}} ల] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=వ}} వ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=శ}} శ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ష}} ష] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=స}} స] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=హ}} హ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ళ}} ళ] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=క్ష}} క్ష] [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|from=ఱ}} ఱ]
|}<noinclude>
[[en:Template:CategoryTOC]]
</noinclude>
మూస:విశేష గ్రంధము
1931
2661
2006-09-10T17:41:45Z
వైఙాసత్య
5
'''గబ్బిలం వ్యాఖ్యానం - కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య'''
కవులు, రచయితలు తాము ఎన్ని రచనలు చేసినా, వాటిలో తమకు నచ్చిందీ, ప్రజలు మెచ్చిందీ, ఆ కవికి లేక రచయితకు కీర్తి ప్రతిష్టలు గడించి పెట్టిందీ అయిన రచన సాధారణంగా ఒకటో, రెండో ఉంటాయి. అలాంటి రచనల్నే 'జీవితం కృతులు' (Life Works) అని అంటాం. ఆ కవి భావనా సర్వస్వం, కవితా శిల్ప సౌందర్యం సమస్తం, గుత్తుకు కొన్న కావ్యం అదే అయి వుంటుంది. జాషువా ఇంచుమించు ముప్ఫై పై చిలుకు గ్రంథాలు రచించాడు. సర్వ పండితామోదముగా రచియించితిని (వి) ముప్పది కావ్యములు (నా కథ-158). అయినా ఆయన ఆమరణాంతం చెప్పుకున్న కావ్యం "గబ్బిలమే". ప్రజలు మెచ్చి ప్రశంసించిందీ "గబ్బిలాన్నే". అందువల్లే, 'గబ్బిలం' జాషువ జీవిత కృతి. అంతేకాదు, ఆయన రచనలల్లోనే అది 'శిరశ్శేఖర కృతి' (Monumental work) కూడా! జాషువా మిగిలన రచనలన్నీ ఒక ఎత్తు 'గబ్బిలం' ఒక్కటీ ఒక ఎత్తు. జాషువా జీవత ప్రస్థానానికీ, సామాజిక దర్శనానికీ నిదర్శనంగా నిలిచేది ఈ 'గబ్బిలం' కావ్యం..'''[[గబ్బిలం వ్యాఖ్యానం - కఠెవరపు వెంకట్రామయ్య|పూర్తి వ్యాసము]]'''
మూస:పేజీ
1932
2663
2006-09-29T21:29:54Z
వైఙాసత్య
5
<includeonly><span style="font-size:small;position:absolute;left:40em;"><span style="font-size:80%;text-align:left;"><span class="OptionText" title="side by side view"><span id="zzz" style="display:none;"></span><br>[[Image:00%.png]] <nowiki>[</nowiki>[[పేజీ:{{{1}}}|పేజీ]]<nowiki>]</nowiki></span></span></span>{{#if: {{{from|}}}|<div class="hiddenStructure">|<span>}}{{:పేజీ:{{{1}}}|from={{{from|}}}|to={{{to|}}}}}{{#if: {{{to|}}}|</div>|</span>}}</includeonly><noinclude>
Template for transclusion of scanned pages.
[[:en:Help:Side by side image view for proofreading]]
</noinclude>
మూస:కొత్తవిభాగము
1933
2664
2006-09-29T21:32:38Z
వైఙాసత్య
5
{{#switch: {{{1}}}|{{{to}}}=</span><div class="hiddenStructure">|{{{from}}}=</div><span>| }}<noinclude>
this template is used for the partial transclusion of pages
[[fr:Modèle:NouveauChapitre]]
[[en:Template:NewSection]]
</noinclude>
మూస:Option
1934
2665
2006-09-29T21:36:00Z
వైఙాసత్య
5
<includeonly><span class="OptionText" title={{{1}}} ><span id = "memo" style={{{2}}}></span>{{{3}}}</span></includeonly><noinclude>
This template makes some styles optional.
It uses javascript code at [[Mediawiki:Monobook.js#Options d'affichage]].
if it is used in a page, a box "display options"
shows up in the left column, under the toolbox.
Syntax : <nowiki>{{Option|name of the option|style|text}}</nowiki>
Examples :
{|
|wiki command
|result
|-
|<nowiki>{{Option|texte en rouge|color:#ff0000|vive le rouge!}}</nowiki>
|{{Option|texte en rouge|color:#ff0000|vive le rouge!}}
|-
|<nowiki>{{Option|texte caché|display:none|I'm off...}}</nowiki>
|{{Option|texte caché|display:none|I'm off...}}
|-
|<nowiki><span style="color:#ff0000">{{Option|texte en noir|color:#000000|vive le rouge!}}</span></nowiki>
|<span style="color:#ff0000">{{Option|texte en noir|color:#000000|vive le noir!}}</span>
|}
[[en:Template:Option]]
</noinclude>
మూస:Page
1935
2667
2006-09-29T21:46:16Z
వైఙాసత్య
5
<includeonly><span style="font-size:small;position:absolute;left:40em;"><span style="font-size:80%;text-align:left;"><span class="OptionText" title="side by side view"><span id="zzz" style="display:none;"></span><br>[[Image:00%.png]] <nowiki>[</nowiki>[[Page:{{{1}}}|page]]<nowiki>]</nowiki></span></span></span>{{#if: {{{from|}}}|<div class="hiddenStructure">|<span>}}{{:Page:{{{1}}}|from={{{from|}}}|to={{{to|}}}}}{{#if: {{{to|}}}|</div>|</span>}}</includeonly><noinclude>
Template for transclusion of scanned pages.
[[Help:Side by side image view for proofreading]]
</noinclude>
మూస:NewSection
1936
2668
2006-09-29T21:52:56Z
వైఙాసత్య
5
{{#switch: {{{1}}}|{{{to}}}=</span><div class="hiddenStructure">|{{{from}}}=</div><span>| }}<noinclude>
this template is used for the partial transclusion of pages
[[fr:Modèle:NouveauChapitre]]
</noinclude>
Wikisource:ఆది పర్వ నిర్వహణ
1937
3156
2006-10-03T01:44:28Z
వైఙాసత్య
5
+{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
[[http://add_link_to_pdf.com add link to pdf file here]]
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse"
|+'''ఆది పర్వ నిర్వహణ'''
!పద్యం సంఖ్య (పర్వం-అశ్వాసము-పద్యం సంఖ్య) || ప్రస్తుత పరిస్థితి (ఖాళీ, తీసుకొన బడినది, రివ్యూ చేయవలెను, పూర్తి అయినది)|| టైపు చేసిన (చేస్తున్న ) వారు || రివ్యూ చేసిన (చేస్తున్న వారు)
|
|-
|[[ ఆ భా 1_2_160 to 1_2_190]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_3_040 to 1_3_070]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_4_9 to 1_4_44]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Harsha|Harsha]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_4_050 to 1_4_080]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_5_235 to 1_5_261]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Chetana|Chetana]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_6_80 to 1_6_110]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:NaChaKi|NaChaKi]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_6_280 to 1_6_310]]
|తీసుకొన బడినది
|[[User:Vamsi|Vamsi]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_7_1 to 1_7_90]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Chavakiran|Chavakiran]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_7_121 to 1_7_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:NaChaKi|NaChaKi]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_7_241 to 1_7_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:NaChaKi|NaChaKi]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_8_091 to 1_8_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_8_121 - 1_8_150]]
|తీసుకొన బడినది
|[[User:Harsha|Harsha]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_8_151 to 1_8_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_8_241 to 1_8_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_8_271 to 1_8_300]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 1_8_301 to 1_8_325]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|}
ఆ భా 1 2 160 to 1 2 190
1938
2696
2006-09-26T23:11:31Z
Sureshkvolam
క. ఆపూర్ణ తేజుఁ డపగత
పాపుఁ డపాకృతభవానుబంధుఁడు నిజమా
తాపితృపక్ష ప్రబలభ
యాపహుఁ డా స్తీకుఁ డుదితుఁడై పెరిఁగెఁ ప్రభన్. 160
తే. చ్యవనసుతుఁడైన ప్రమతితోఁ జదివె సకల
వేదవేదాంగములు నిజవిమలబుద్ధి
నెఱిఁగె సకలశాస్త్రంబుల నెల్ల యందు
నధిక సాత్త్వికుఁ డా స్తీకుఁ డనఁగ జనులు, 161
వ. అట జనమేజయుండు దక్షకవిషానలంబునం దన జనకుపంచత్వుం బుదఁకు వలన నెఱింగి మంత్రులం జూచి యిది యేమి నిమిత్తంబు దీని సవిస్తరంబుగాఁ జెప్పుం డనిన మంత్రు లిట్లనిరి. 162
- జనమేజయునకుఁ బరీక్షితు శాపకారణంబు మంత్రులు చెప్పుట -
సం 1-36-8
సీ. అభిమన్యునకు విరాటాత్మజ యైన యు
త్తరకును బుట్టిన ధర్మమూర్తి
కౌరవాన్వయపరిక్షయమున నుదయించి
ప్రథఁ బరీక్షితుఁడు నాఁబరగువాడు
ధర్మార్థకామముల్ దప్పక సలుపుచుఁ
బూని భూ ప్రజ నెల్లఁ బుణ్యచరిత
ననఘుఁడై రక్షించి యరువది యేఁడులు
రాజ్యంబు సేసిన రాజవృషభుఁ
ఆ. డధిక ధర్మమార్గుఁడైన నీయట్టి స
త్పుత్త్రుఁ బడసి యున్న పుణ్యుఁ డన్య
నాథమకుటమణిగణ ప్రభారంజిత
పాపపంకజుండు భరతనిభుఁడు. 163
వ. భవత్పితృ ప్రపితామహుం డైన పాండురాజునుంబోలె మృగయాసక్తుండై యొక్కనాఁడు మహాగహనంబులఁ బెక్కుమృగంబుల నెగచి చంపి తన చేత నేటువడి పాఱిన మృగంబు వెంటం దగిలి మహాధనుర్ధరుండై యజ్ఞ మృగంబు పిఱుందం బఱచు రుద్రుండునుం బోలె. 164
పృథ్వీవృత్తము. అమిత్రమదభేది యొక్కరుఁడ యమ్మృగాన్వేషణ
భ్రమాకులితచిత్తుఁడై తగిలి పాఱుచున్ ముందటన్
శమీకుఁ డనువాని నొక్కమునిసత్తమున్ సంతత
క్షమాదమసమన్వితుం గనియెఁ గాననాంతంబునన్. 165
వ. కని మునీంద్రా నాచేత నేటువడి మృగం బమ్ముతోన యిట వచ్చె నది యెక్కడు బాఱె నీ వెఱుంగుదువేని చెప్పుమనిన నమ్ముని మౌనవ్రతుండు గావునఁ బలుకకున్నం గినిసి తత్సమీపంబున నపగత ప్రాణంబై పడీయున్న పాముం దనవింటికొప్పున నెత్తి యమ్మునియఱుతం దగులవైచి క్రమ్మణి హస్తిపురంబునకు వచ్చియున్నంత. 166
ఆ. ఆశమీకుపుత్త్రు డంబుజసంభవు
గఱిచి భక్తితోడ ఘోరతపము
సేయుచున్న సుప్రసిద్ధుండు శృంగియున్
వాఁడు భృంగిసముఁ డవంధ్యకోపి. 167
క. తనజనకునఱుతఁ బవనా
శనశవముఁ దగిల్చి రాజసమునఁ బరీక్షి
జ్జనపాలు చనుట కృశుఁ డను
మునివలన నెఱింగి కోపమూర్ఛాన్వితుఁడై. 168
వ. శాపజలంబు లెత్తికొని విజనం బైన విపినాతరంబున విజితేంద్రియుండై మొదవులచన్నులు వత్సంబులు గుడుచునప్పు డుద్గతంబగు పయఃఫేనంబ తన కాహారంబుగా మౌనవ్రతంబునం దపంబు సేయుచున్న మహావృద్ధు మదీయజనకు నవమానించిన పరీక్షితుండు నేఁడుమొదలుగా సప్తదివసంబులలోనఁ దక్షకవీషాగ్ని దగ్ధుండై యమసదనంబున కరిగెడు మని శాపం బిచ్చి తండ్రిపాలికిం జని. 169
క. ఉరగకళేబర మంసాం
తరమునఁ బడి వ్రేలుచునికి దలపఁక యచల
స్థిరుఁడై పరమధ్యానా
వరతేంద్రియవృత్తి నున్నవాని శమీకున్. 170
వ. కని యయ్యురగకళేబరంబుఁ బాఱ వైచి తత్క్షణంబ ప్రబుద్ధనయనుండైన తండ్రి కభివాదనంబు సేసి బాష్పపూరితనయనుండై శృంగి పరీక్షితు నుద్దేశించి తనచేసిన శాపస్థితి సెప్పిన విని శమీకుండు గరం బడలి యిట్లనియె. 171
క. క్రోధమ తపముం జెఱచును
గ్రోధమ యణిమాదు లైన గుణములఁ బాపుం
గ్రోధమ ధర్మక్రియలకు
బాధ యగుం గ్రోధిగాఁ దపస్వికిఁ జన్నే. 172
క. క్షమలేని తపసితపమును
బ్రమత్తు సంపదయు ధర్మబాహ్యప్రభు రా
జ్యము భిన్నకుంభమున తో
యములట్టుల యధ్రువంబు లగు నివి యెల్లన్. 173
వ. క్షమ విడిచి నీవు దృష్టాదృష్టవిరుద్ధం బైన క్రోధంబుఁ జేకొని సకల క్షమారక్షకుండైన పరీక్షితునకుం బరీక్షింపక శాపంబిచ్చి చెట్టసేసితివి రాజరక్షితులై కాదె మహామును లతి ఘోరతపంబు సేయుచు వేదవిహిత ధర్మంబులు నడపుచు మహాశక్తిమంతు లయి యున్నవా రట్టిరాజుల కపకారంబు దలంచునంతకంటె మిక్కిలిపాతకం బొండెద్ది మరియు భరతకుల పవిత్రుండైన పరీక్షితు రాజసామాన్యుంగా వగచితే. 174
ఉ. క్షత్రియవంశ్యులై ధరణిఁ గావఁగఁ బుట్టినవారు బ్రాహ్మణ
క్షత్రియ వైశ్య శూద్రు లనఁగాఁగల నాలుగుజాతులన్ స్వచా
రిత్రము దప్పకుండఁగఁ బరీక్షితు కాచినయట్లు రామమాం
ధాతృరఘుక్షితీశులు ముదంబునఁ గాచిరె యేయుగంబులన్. 175
వ. అతండు మగయావ్యసనంబున నపరిమితక్షుత్పిపాసాపరిశ్రాంతుం డయి యెఱుంగక నా కవజ్ఞఁ జేసె నేనును దాని సహించితి నమ్మహాత్మునకు నీయిచ్చిన శాపంబుఁ గ్రమ్మఱింప నేర్తేని లగ్గగు ననిన శృంగీ యిట్లనియె. 176
క. అలుకమెయి మున్న పలికితి
నలుకని నాపలుకు తీక్ష్ణమై యింతకు ను
జ్జ్వలదహనాకృతిఁ దక్షకుఁ
డలకఁగఁ బ్రేరేఁప కేల తా నెడ నుడుగున్. 177
వ. నా వచనం బమోఘం బనిన శమీకుండు శోకాకులితచిత్తుండై తన శిష్యున్ గౌరముఖుం డనువానిం బిలిచి దీని నంతయుఁ బరీక్షితున కెఱింగించి తక్షకువలని భయంబు దలంగునట్టి యుపాయంబు సేసికొమ్మని చెప్పి రమ్మనిన వాఁడు నప్పుడ పరీక్షితు పాలికిం జని యిట్లనియె. 178
సీ. అడవిలో నేకాంతమతి ఘోరతపమున
నున్న మాగురులపై నురగశవము
వైచుట విని యల్గి వారితనూజుండు
శృంగియన్వాఁడు కార్చిచ్చునట్టి
శాపంబు నీకిచ్చె సప్తాహములలోన
నాపరీక్షితుఁడు నాయలుకఁ జేసి
తక్షకవిషమున దగ్ధుఁ డయ్యెడు మని
దానికి గురులు సంతాప మంది
ఆ. భూతలేశ నన్నుఁ బుత్తెంచి రిప్పుడు
తద్భయంబు లెల్ల దలఁగునట్టి
మంత్రతంత్రవిధు లమర్చి యేమఱకుండు
నది నిరంతరంబు ననియుఁ గఱప. 179
వ. అని చెప్పి గౌరముఖుం డరిగినం బరీక్షితుండు పరిక్షీణహృదయుండై తన చేసిన వ్యతి క్రమంబునకు వెఱచి మంత్రి వర్గంబుతో విచారించి యాత్మరక్ష యంద ప్రమాదుండై. 180
మ. సకలోర్వీశుఁ డతి ప్రయత్నపరుఁడై సర్వక్రియాదక్షత
క్షకకోటుల్ పని సేయఁగా ఘనతరైకస్తంభహర్మ్యంబుఁ ద
క్షకభీతిన్ రచియింపఁ బంచి దృఢరక్షన్ దానిలో నుండె బా
యక రాత్రిందివజాగరూక హితభృత్యామాత్యవర్గంబుతోన్. 181
మఱియు విషాపహరంబు లయి వీర్యవంతంబు లయిన మంత్రతంత్రంబులు గలిగి యాజ్ఞాసిద్ధులైన విషవైద్యుల నొద్దఁ బెట్టికొని పరీక్షితుం డుండునంత నట తక్షకుండు విప్రవచనప్రచోదితుం డయి పరీక్షితునొద్దకు నెవ్విధంబునఁ బోవనగునో యని చింతించుచుండె నటఁ దొల్లి. 182
- కశ్యపునకుఁ దక్షకుఁడు గోరినధనం బిచ్చి మరల్చుట -
సం. 1-38-31
మధ్యాక్కర. ధరణిఁ జరాచరభూతసంఘంబుఁ దమవిషవహ్ని
నురగంబు లేర్చుచు నునికి కలిగి పయోరుహగర్భుఁ
డురగవిషాపేత జీనసంజీవనోపదేశంబు
గరుణఁ గశ్యపునకు నిచ్చె నఖిలలోకహితంబుపొంటె. 183
వ. అట్టి కశ్యపుండను బ్రహ్మర్షి శృంగీశాపంబునఁ బరీక్షీతుండు తక్షకదష్టుండగు నేఁడు సప్తమదివసం బటె యేను వాని నపేతజీవితుం జేసి నా విద్యాబలంబు మెఱయుదు మఱి యదియునుం గాక. 184
తే. ధరణియెల్లను రక్షించు ధర్మచరితు
నా పరీక్షితు రక్షించి యతనిచేత
నపరిమితధనప్రాప్తుండ నగుదు కీర్తి
యును ధనంబు ధర్మము గొను టుఱదె నాకు. 185
వ. అని విచారించి హస్తినపురంబునకుం బోవు వానిఁ దక్షకుండు వృద్ధవిప్రుండయి వనంబులో నెదురం గని మునీంద్రా యెటవోయె దేమికార్యంబున కనిన వానికిం గశ్యపుం డిట్లనియె. 186
క. తక్షకుఁ డను పన్నగుఁడు ప
రీక్షితుఁ గఱచునటె నేఁ డరిందము నతనిన్
రక్షింపఁగఁ బోయెద శుభ
దక్షిణు నా మంత్రతంత్రదాక్షిణ్యమునన్. 187
క. అనిన విని నగుచు వాఁడి
ట్లనియెను దక్షకుఁడ నేన యశనినిపాతం
బున బ్రదుకఁగ నగునేనియు
ననఘా మద్విషనిహతుల కగునే బ్రదుకన్. 188
వ. నీ మందులు మంత్రంబులు నాయందుం బనిసేయవు క్రమ్మణి పొమ్ము కాదేని నీవ చూడ నివ్వటవృక్షంబుఁ గఱచి నా విషానలంబున భస్మంబు సేసెద నోపుదేని దీనిని సంజీవితంబుఁ జేయు మని తక్షకుం డావృక్షంబుఁ గఱచిన. 189
ఆ. అయ్యహీంద్ర విషమహానలదగ్ధ మై
విపులపత్త్రదీర్ఘ విటపతతుల
గగనమండలంబుఁ గప్పిన యవ్వట
తరువు భస్మమయ్యెఁ తక్షణంబ. 190
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 1 3 040 to 1 3 070
1939
2699
2006-09-26T23:12:49Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
తరలము. తనువు మీన్పొల వల్చు జాలరిదాన నట్లును గాక యే
ననఘ కన్యకఁ గన్యకావ్రత మంతరించిన నెట్లు మ
జ్జనకునింటికిఁ బోవనేర్తుఁ బ్రసాదబుద్ధి యొనర్పు స
న్మునిగణోత్తమ నాకు దోషవిముక్తి యెట్లగు నట్లుగన్. 40
వ. అనిన నమ్మునివరుండు గరంబు సంతసిల్లి నాకు నిష్టంబు సేసిన దాన నీ కన్యాత్వంబు దూషితంబు గా దోడకుండు మని దానికి వరం బిచ్చి నీవు వసువను రాజర్షి వీర్యంబునం బుట్టిన దానవు గాని సూతకుల ప్రసూతవు కావని చెప్పి దాని శరీరసౌగంధ్యంబు యోజనంబునం గోలె జనులకు నేర్పడు నట్లుగాఁ బ్రసాదించిన నది గంధవతి యనియు యోజనగంధి యనియుఁ బరగి తత్ప్రసాదంబున ననేకదివ్యాంబరాభరణభూషిత యై యమునానదీ ద్వీపంబున నోడ చేర్చి. 41
తే. ఎల్లవారును జూడంగ నిట్టిబయల
నెట్లగు సమాగమం బని యింతి యన్న
నమ్మునీంద్రుఁడు గావించె నప్పు డఖిల
దృష్టిపథరోధి నీహారతిమిర మంత. 42
- శ్రీ వేదవ్యాస మునీంద్రుని యవతారము -
సం. 1-57-79
క. పరమేష్ఠి కల్పుఁడగు న
ప్పరాశరు సమాగమమునఁ బరమగుణైకా
భరణకు ననవద్యమనో
హరమూర్తికి సత్యవతికి నమ్మునిశక్తిన్. 43
క. సద్యోగర్భంబున నహి
మద్యుతితేజుండు వేదమయుఁ డఖిలమునీం
ద్రాద్యుఁడు వేదవ్యాసుం
డుద్యజ్ఞానంబుతోడ నుదితుం డయ్యెన్. 44
క. ఆ యమునా ద్వీపమున న
మేయుఁడు కృష్ణుం డయి పుట్టి మెయిఁగృష్ణద్వై
పాయనుఁ డనఁ బరగి వచ
శ్శ్రీయుతుఁడు తపంబునంద చిత్తము నిలిపెన్. 45
వ. పరాశరుండును సత్యవతి కోరినవరంబు లిచ్చి నిజేచ్ఛ నరిగె నంతఁ గృష్ణద్వైపాయనుండును గృష్ణాజినపరిధానకపిలజటా మండలదండకమండలు మండితుండై తల్లి ముందట నిలిచి కరకమలంబులు మొగిచి మ్రొక్కి మీకుం బని గల యప్పుడ నన్నుం దలంచునది యాక్షణంబ వత్తు నని సకలలోక పావనుఁ డఖిలలోక హితార్థంబుగాఁ దపోవనంబునకుం జని యందు మహా ఘోరతపంబు సేయుచు. 46
ఉ. సంచితపుణ్యుఁ డంబురుహసంభవునంశము దాల్చి పుట్టి లో
కాంచితు డైన వాఁడు నిఖిలాగమపుంజము నేర్పడన్ విభా
గించి జగంబు లందు వెలుఁగించి సమస్తజగద్ధితంబుగాఁ
బంచమవేద మై పరగు భారతసంహితఁ జేసె నున్నతిన్. 47
- భీష్మాది వీరులు దేవదానవాదుల యంశంబువలనఁ బుట్టుట -
సం. 1-58-3
వ. మఱియు దేవదైత్యదానవ మునియక్షపక్షిగంధర్వాదుల యంశావతారంబులు దాల్చి భీష్మాది మహావీరులు భారతయుద్ధంబు సేయ ననేకులు పుట్టిరి వారల కొలంది యెఱుంగచెప్ప ననేకకాలం బనేక సహస్రముఖంబుల వారికైన నలవిగా దనిన విని జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె. 48
క. అమరాసురముఖ్యుల యం
శములను మహిఁ బుట్టి సకలజనపాలకసం
ఘములకు భారతరణరం
గమునను లయ మొంద నేమి కారణ మనినన్. 49
వ. జనమేజయునకు వైశంపాయనుం డిట్లనియె. 50
సీ. పరశురాముండు భీకరనిజకోపాగ్ని
నుగ్రుఁడై యిరువదియొక్కమాఱు
ధాత్రీతలం బపక్షత్త్రంబు సేసినఁ
దత్క్షత్త్రసతులు సంతానకాంక్ష
వెలయంగ ఋతుకాలముల మహావిప్రుల
దయఁ జేసి ధర్మువు దప్పకుండఁ
బడసిరి పలువురఁ గొడుకులఁ గూఁతుల
నిప్పాటఁ దత్క్షత్ర మెసఁగి యుర్విఁ
ఆ. బర్వి రాజధర్మపద్ధతి ననఘ మై
జారచోర దుష్టజనుల బాధఁ
బొరయ కుండ నిఖిలభూప్రజాపాలనఁ
జేయుచుండె శిష్యసేవ్య మగుచు. 51
వ. ఇట్లు బ్రాహ్మణవీర్య ప్రభవు లయిన క్షత్త్రియులు ధర్మమార్గంబునం బ్రజాభి రక్షణంబు సేయుటంజేసి వర్ణాశ్రమ ధర్మస్థితులు దప్పక ప్రవర్తిల్లుటయు బ్రహ్మక్షత్త్రంబుల కాయుర్వర్ధనంబును ననవరతయాగతర్పిత పర్జన్య ప్రసాదంబునం గోరిన యప్పుడు వానలు గురియుచు సకలసస్యసమృద్ధియుఁ బ్రజావృద్ధియు నైన భుదేవి ప్రజాభారపీడిత యై సురాసురమునిగణపరివృతులై యున్న హరిహరహిరణ్యగర్భులకడకుం జని యిట్లనియె. 52
క. భూరి ప్రజానిరంతర
భారము దాల్చు టిది కరము భారము దయతో
మీ రీభారమునకుఁ బ్రతి
కారము గావించి నన్నుఁ గావుం డనినన్. 53
క. వనజాసను ననుమతమున
వనరుహనాభుండు వాసవ ప్రముఖసుప
ర్వనికాయాంశంబులతోఁ
దనరఁగఁ బుట్టించె నుర్విఁ దనయంశమ్మున్. 54
క. దితిసుత దానవ యక్ష
ప్రతతుల యంశములఁ బుట్టి ప్రజలకు విహితా
హితు లగుచుండి రనేకులు
జితకాశులు ధరణిపతులు శిశుపాదుల్. 55
చ. అతులబలాఢ్యు లైన యమరాంశసముద్భవు లెల్ల బాండుభూ
పతిసుతపక్ష మై సురవిపక్షగణాంశజు లెల్ల దుర్మదో
ద్ధతకురురాజపక్ష మయి ధారుణిభారము వాయ ఘోరభా
రతరణభూము నీల్గిరి పరస్పర యుద్ధము సేసి వీరులై. 56
వ. అనిన విని జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె. 57
క. ఆదిత్య దైత్యదానవు
లాదిగఁ గల భూతరాశి దగు సంభవమున్
మేదినిఁ దదంశముల మ
ర్త్యోదయములు నాకుఁ జెప్పు మొగి నేర్పడఁగన్. 58
- దేవదానవ ప్రముఖుల యుత్పత్తి క్రమము -
సం. 1-59-9
వ. అనిన విని జనమేజయునకు వైశంపాయనుం డిట్లని చెప్పెఁ దొల్లి సకలజగ దుత్పత్తినిమిత్తభూతుం డైన బ్రహ్మకు మానసపుత్త్రు లైన మరీచియు నంగీరసుండును నత్రి.యుఁ బులస్త్యుండును బులహుండును గ్రతువును నను నార్వురు పుట్టి రందు మరీచికిఁ గశ్యప ప్రజాపతి పుట్టెఁ గశ్యపు వలన జరాచర భూతరాశియెల్ల నుద్భవిల్లె నెట్లనిన బ్రహ్మదక్షాణాంగుష్ఠంబున దక్షుండును వామాంగుష్ఠంబున ధరణియను స్త్రీయునుం బుట్టిన యయ్యిరువురకును, 59
క. సుతు లనఘులు వేవురు దమ
యుతులై యుదయించి సాంఖ్యయోగాభ్యాసో
న్నతిఁ జేసి ముక్తులై భూ
రితేజు లందఱును నూర్ధ్వరేతసు లైనన్. 60
వ. పదంపడి యేఁబండ్రు గూఁతులుం బుట్టిన వారల నెల్ల దక్షుం డపుత్త్రకుండు గావునఁ బుత్త్రీకరణంబు సేసి యందుఁ గీర్తి లక్ష్మీ ధృతి మేధా పుష్టి శ్రద్ధా క్రియా బుద్ధి లజ్జా మతులను వనితలఁ బదుండ్రను మనువున కిచ్చె నశ్విన్యాదులైన యిరువదేడ్వురను జంద్రున కిచ్చె నదితి దితి దను కాలానాయు స్సింహికా ముని కపిలా వినతా క్రోధా ప్రాధా క్రూరా కద్రువలను పదమువ్వురను గశ్యపున కిచ్చె నం దదితి యనుదానికి ధాతృ మిత్రార్యమశక్ర వరుణాంశు భగవివస్వత్పూష సవితృ త్వష్టృ విష్ణు లనంగా ద్వాదశాదిత్యులు పుట్టిరి మఱియును. 61
క. దితి యనుదానికి నప్రతి
హతబలుఁడు హిరణ్యకశిపుఁ డనఁ బుట్టె సుతుం
డతనికి నేవురు పుట్టిరి
ప్రతాపగుణయుతులు సుతులు ప్రహ్లాదాదుల్. 62
వ. ఆ ప్రహ్లాద సంహ్లా దానుహ్లాద శిబి బాష్కళుల యందుఁ బ్రహ్లాదునకు విరోచన కుంభ నికుంభ లనంగా మువ్వురు పుట్టి రందు విరోచనునకు బలి పుట్టె బలికి బాణాసురుండు పుట్టె దను వను దానికి విప్రచిత్తి శంబర నముచి పులోమాసి లోమకేశి దుర్జయాదు లయిన దానవులు నలువండ్రు పుట్టిరి వారల పుత్త్రపౌత్రవర్గం బసంఖ్యాతంబై ప్రవర్తిల్లెఁ గాల యను దానికి వినాశన క్రోధాదులెనమండ్రు పుట్టిరి. 63
ఆ. అజితశక్తి యుతుల నాయువ యనుదాని
కజరు లధికవీరు లతులభూరి
భుజులు శక్రరిపులు పుట్టిరి నలువురు
విక్షర బల వీర వృత్రు లనఁగ. 64
వ. మఱియు సింహిక యను దానికి రాహువుపుట్టె ముని యనుదానికి భీమసేనోగ్రసేనాదు లయిన గంధర్వులు పదార్వురు పుట్టిరి కపిల యనుదానికి నమృతంబును గోగణంబును బ్రాహ్మణులును ఘృతాచీ మేనకాదు లయిన యప్సరసలును బుట్టిరి వినత యనుదానికి ననూరుండును గరుడండును బుట్టి రం దనూరునకు శ్యేని యనుదానికి సంపాతిజటాయువులు పుట్టిరి క్రోధ యనుదానికిఁ గ్రోధవశగణంబు పుట్టఁ బ్రాధ యనుదానికి సిద్ధాదులు పుట్టిరి క్రూర యనుదానికి సుచంద్ర చంద్రహంత్రాదులు పుట్టిరి కద్రువ యనుదానికి శేషవాసుకి పురోగ మానేక భుజంగముఖ్యులు పుట్టిరి. 65
సీ. మఱి యంగిరసుఁ డను మానసపుత్త్రున
కయ్యుతథ్యుండు బృహస్పతియును
సంవర్తుఁడును గుణాశ్రయయోగసిద్ధి య
న్కూఁతురు బుట్టి రక్కొడుకులందు
విభుఁడు బృహస్పతి వేల్పుల కాచార్యుఁ
డై లోకపూజితుఁడై వెలింగె
మానుగా నత్రి యన్మానసపుత్త్రున కు
ద్భవించిరి ధర్మయుత చరిత్రు
ఆ. లఖిలవేదవేదు లార్యు లనేకులు
దీప్త రవిసహస్రతేజు లనఘ
లధికతరతపో మహత్త్వ సంభృతవిశ్వ
భరులు సత్యపరులు పరమమునులు. 66
వ. మఱియుఁ బులస్త్యుం డను మానసపుత్త్రునకుఁ ననేక రాక్షసులు పుట్టిరి పులహుం డను మానస పుత్త్రునకుఁ గిన్నర కింపురుషాదులు పుట్టిరి క్రతువను మానస పుత్త్రునకు సత్యవ్రత పరాయణులైన పతంగ సహచరులు పుట్టిరి పైతామహుండైన దేవుండను మునికిఁ బ్రజాపతి పుట్టె వానికి ధూమ్రా బ్రహ్మవిద్యా మనస్వినీ రతా శ్వసా శాండిలీ ప్రభాత లనంగా నేడ్వురు భార్యలై రందు ధూమ్రకు ధరుండును బ్రహ్మవిద్యకు ధ్రువుండును మనస్వినికి సోముండును రతకు నహుండును శ్వసకు ననిలుండును శాండిలికి నగ్నియుఁ బ్రభాతకుఁ బ్రత్యూష ప్రభాసు లనంగా నెనమండ్రు వసువులు బుట్టి రందు ధరుండను వసువునకు ద్రవిణుండను హుతహవ్యవహుండునుం బుట్టిరి ధ్రువుండను వసువునకుఁ గాలుండు పుట్టె సోముండను వసువునకు మనోహర యనుదానికి వర్చసుండును శిరుండును బ్రాణుండును రమణుండును బృధయను కూఁతురునుం బుట్టిరి పృధకుఁ బదుండ్రు గంధర్వపతులు పుట్టిరి యహుండను వసువునకు జ్యోతి పుట్టె ననిలుండను వసువునకు శివ యను దానికి పురోజవుండును నవిజ్ఞాతగతియునుం బుట్టిరి యగ్న యను వసువునకుఁ గుమారుండు పుట్టెఁ బ్రత్యూషుం డను వసువునకు ఋషి యైన దేవలుండు పుట్టెఁ బ్రభాసుం డను వసువునకు బృహస్పతి చెలియ లైన యోగసిద్ధికి విశ్వకర్మ పుట్టె. 67
క. ఆ విశ్వకర్మ నిర్మిత
దేవవిమానుండు నిఖిలదివ్యాభరణ
శ్రీ విరచన పరితోషిత
దేవుఁడు శిల్ప ప్రజాపతియు నై నెగడెన్. 68
వ. మఱియు స్థాణునకు మానసపుత్త్రులైన మృగ వ్యాధ శర్వ నిరృ త్యజైక పాద హిర్బుధ్న్య పినాకి దహనేశ్వర కపాలి స్థాణు భవు లనంగా నేకాదశ రుద్రులు పుట్టిరి మఱి బ్రహ్మదక్షిణ స్తనంబున ధర్ముండను మనువు పుట్టె వానికి శమ కామ హర్షు లనంగా మువ్వురు పుట్టిరి యా మువ్వురకుఁ గ్రమంబునఁ బ్రాప్తి రతి నందు లనంగా మువ్వురు భార్య లైరి సవితృనకు బడబా రూపధారిణి యైన త్వాష్ట్రికి నశ్వినులు పుట్టిరి బ్రహ్మహృదయంబున భృగుండు పుట్టె వానిఁకి గవి పుట్టె వానికి శుక్రుండు పుట్టి యసురుల కాచార్యుండయ్యె వానికిఁ జండామర్క త్వష్టృ ధరాత్త్రు లనంగా నలువురు గొడుకులు పుట్టిరి వా రసురులకు యాజకు లైరి మఱియును. 69
సీ. విగతాఘుఁ డైన యాభృగునకుఁ బుత్త్రుఁ డై
చ్యవనుండు పుట్టె భార్గవవరుండు
జనవంద్యుఁ డతనికి మనుకన్యకకుఁ బుట్టె
నూరుల నౌర్వుండు భూరికీర్తి
యతనికి నూర్వురుసుతులు ఋచీకాదు
లుదయించి రఖిలభూనిదితతేజు
లందు ఋచీకున కొందంగ జమదగ్ని
యను ముని పుట్టె నాతనికిఁ బుట్టి
ఆ. రలఘుమతులు సుతులు నలువురు వారిలో
బరశురాముఁ డాదిపురుషమూర్తి
దండితాహితుండు గొండుక యయ్యును
దద్ద గుణములందుఁ బెద్ద యయ్యె. 70
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 1 4 9 to 1 4 44
1940
2701
2005-10-02T03:20:06Z
219.91.189.122
1_4_9
కందము
ఆతని రాజ్యంబున ను
ర్వీతలము ప్రజాసమృద్ధి వెలసి రుజాశో
కాతంకక్షయశంకా
పేతం బై ధర్మచరితఁ బెరుఁగుచునుండెన్
1_4_10
వచనము
అమ్మహీపతి యొక్కఁనాడు మృగయావినోదార్థి యయి యాదిత్యహయం
బులకంటె వడిగలవాహనంబులు పూని రథం బెక్కి యాజానేయతురంగా
రూఢులైన యాశ్వికులు పరివేష్టించి రాఁగ ననంతకుంతశక్తిచాపకృపాణ
పాణు లయిన వీరభటసహస్రంబులతోఁ జని వనంబులోని మృగంబులం
జుట్టిముట్టి।
1_4_11
కందము
కలయఁగ నార్పుల బొబ్బల
యలివున నవ్విపిన మనుమహోదధిఁ బెలుచం
గలఁచెను దుష్యంత మహా
బలమందరనగము సత్త్వభయజననం బై।
1_4_12
కందము
సరభసపరిచలితమహా
శరభద్విపరిపువరాహశార్దూలమద
ద్విరదాదిప్రకరభయం
కరవనమధ్యమున నృపతి గడుఁ గడిమి మెయిన్।
1_4_13
కందము
ఓసరిలి పఱచుమృగముల
నేసియు డాసినమృగముల నెగచి భుజాసిన్
వ్రేసియుఁ జంపెను మృగయా
వ్యాసక్తి నపారఘోరవన్యమృగాలిన్।
1_4_14
వచనము
ఇట్లు పెక్కుమృగంబుల నెగచి చంపుచు మఱియుఁ జంపెడు వేడుక నతి
దూరంబున కరిగిన నాతనిరథవేగంబు ననుగమింప నోపక యధికక్షుత్పిపాసా
పరవశు లయి పదాతు లయ్యయిప్రదేశంబుల విశ్రమించి రంత దుష్యంతుండు
కతిపయామాత్యపురోహితసహితుండై కొండొకనేల యరిగి ముందట నొక్క
పుణ్యనదీతీరంబున వివిధసురభికుసుమఫలభారవినమ్రతర
ులతాగుల్మపరిశో
భితం బయిన యొక్కవనంబు గని।
-: కణ్వాశ్రమ వర్ణన :-
1_4_15
కందము
అమరపతిఖాండవమునకు
రమణను వైశ్రవణుచైత్రరథమునకు సమా
నముగా దీనిని భూభా
గమునను రచియించె నొక్కొ కమలజుఁడు దయన్।
1_4_16
వచనము
అని దానిరమణీయభావంబుఁ బొగడుచు జనుదెంచి యవ్వనంబు సొచ్చు
నప్పుడు
1_4_17
చంపకమాల
అతిరుచిరాగతుం డయిన యాతనికిన్ హృదయప్రమోద మా
తతముగ నవ్వనంబున లతాలలనల్ మృదులానిలాపవ
ర్జితకుసుమాక్షతావళులు సేనలు వెట్టిన యట్టి రైరి సం
పతదళినీనినాదమృదుభాషల దీవన లొప్ప నిచ్చుచున్।
1_4_18
వచనము
మఱియును
1_4_19
కందము
కాఱడవిఁ బఱచుమృగముల
నూఱడకం దిగిచి డస్సి యున్నతనిశ్రమం
బాఱఁగ నెడఁ బరితాపము
దీఱఁగఁ బై వీచె నన్నదీపవనంబుల్।
1_4_20
మానిని
ఏచి తనర్చి తలిర్చిన క్రోవుల నిమ్మగుఠావులజొంపములం
బూచినమంచియశోకములన్ సురపొన్నలఁ బొన్నల గేదఁగులం
గాచి బెడంగుగఁ బండిన యాసహకారములం గదళీతతులం
జూచుచు నీనుల కింపెసఁగన్ వినుచున్ శుకకోకిలసుస్వరముల్।
1_4_21
కవిరాజవిరాజితము
చనిచని ముందట నాజ్యహవిర్ధృతసౌరబధూమలతాతతులం
బెనఁగినమ్రాకుల కొమ్మమీఁద నపేతలతాంతము లైనను బా
యని మధుపప్రకరంబులఁ జూచి జనాధిపుఁడంత నెఱింగెఁ దపో
వన మిది యల్లదె దివ్యమునీంద్రునివాసము దా నగు నంచు నెదన్
1_4_22
వచనము
ఇట్లు హృదయసుఖావహం బగుచున్న యవ్వనంబులో నరిగి యరిగి యన
వరతమహాద్విజపఠ్యమానవేదధ్వనులను నవిచ్ఛిన్నహూయమానాగ్నిహోత్ర
స్వాహాశభ్దంబులను ననేకమునిగణప్రణీతవచనవిషయవిభాగవినిర్ణయ
న్యాయనిపుణవిద్వత్సభాసంభాషణఘోషంబులను బ్రతిపక్షదుర్విభేదప్రమాణ
విచార్యమాణవేదార్థమీమాంసకగోష్ఠీవివాదనాదంబులనుం జేసి మ్రోయుచు
యజ్ఞ ప్రయోగప్రవీణు లయిన యాజ్ఞికులకును విహితానుష్ఠానాసక్తు లయిన
యనుష్ఠాతలకును నధితతపోనిరతు లయిన మహాతపోధనులకును నివాసం
బయిన పుణ్యనదీతీరంబునఁ దదయు రమ్యం బయి గంగాతీరంబున నర
నారాయణస్థానంబునుంబోలె జగత్పావనం బైన కణ్వమహామునియాశ్ర
మంబు గని యందు
1_4_23
సీసము
శ్రవణసుఖంబుగా సామగానంబులు
చదివెడు శుకములచదువు దగిలి
కదలక వినుచున్న కరులయు గరికర
శీతలచ్ఛాయఁ దచ్ఛీకరాంబు
కణముల చల్లనిగా డ్పాసపడి దానిఁ
జెంది సుఖం బున్న సింహములయు
భూసురప్రవరులు భూతబలుల్ చెచ్చి
పెట్టు నీవారాన్నపిండతతులు
తేటగీతి
గడఁగి భక్షింప నొక్కటఁ గలసి యాడు
చున్న యెలుకలుఁ బిల్లులయొండుసహజ
వైరివర్గంబులయు సహవాస మపుడు
సూచి మునిశక్తికెంతయుఁ జోద్య మంది।
1_4_24
వచనము
ఇక్కాశ్యపుం డైన కణ్వమహామునీంద్రునకు నమస్కరించి వచ్చెద నావచ్చు
నంతకు నందఱు నిచ్చోటన యుండు నది యని
1_4_25
చంపకమాల
వలయునమాత్యులం దగినవారల నుండఁగఁ బంచి ధారుణీ
తలవిభుఁ డొక్కరుండ చని తన్విఁ బయోజదళాయతాక్షి సం
కులమిళితాళినీలపరికుంచితకోమలకుంతలన్ శకుం
తల యను కన్యకం గనియెఁ దన్మునివల్లభుమందిరంబునన్
1_4_26
వచనము
అదియును ననంతవిలాసంబున జయంతుండపోని దుష్యంతు నెఱింగి యతి
సంభ్రమంబున నాసనార్ఘ్యపాద్యాదివిధులం బూజించి కుశలం బడిగి యున్న
నక్కన్యకం జూచి దుష్యంతుం డిట్లనియె
1_4_27
ఉత్పలమాల
క్రచ్చఱ వేఁట వచ్చి యిట కణ్వమహామునిఁ జూచి పోవఁగా
వచ్చితి మెందు బోయిరొకొ వా రనినన్ విని యాలతాంగి వా
రిచ్చట నుండి యీక్షణమ యేఁగిరి కానకుఁ బండ్లు దేర మీ
వచు టెఱింగిరేని జవల్లభ రారును వత్తు రింతకున్
1_4_28
వచనము
వచ్చునంతకు నొక్కముహూర్తం బుండునది యనిన విని యక్కోమలి
వినయంబునకు మృదుమధురవచనంబులకు సంతసిల్లి దానిం కన్యకఁగా
నెఱింగి మనోజరాజ్యలక్ష్మియుంబోని దాని సర్వలక్షణలక్షితంబు లయిన సర్వా
వయవంబులుం జూచి సంచలితహృదయుండై నీ వెవ్వరికూఁతుర విట్టి
రూపలావణ్యవిలాసవిభ్రమగుణసుందరి విందుల కేల వచ్చి తని యడిగిన
నది యిట్లనియె
-: శకుంతల దుష్యంతునకుఁ దన జన్మక్రమం బెఱింగించుట :-
1_4_29
కందము
జగతీవల్లభ యే న
త్యగణిత ధర్మస్వరూపుఁ డని జనముల దన్
బొగడఁగ జగదారాధ్యుం
డగు కణ్వమహామునీంద్రునాత్మజ ననిన్
1_4_30
చంపకమాల
ఇది మునికన్య యేని మఱి యేలొకొ యీలలితాంగియందు నా
హృదయము దద్దయుం దవిలె నిప్పలు కింకను నమ్మనేరన
య్యెద విజితేంద్రియుం డనఁగ నిమ్మునిఁ బాయక విందు నంచు దా
నిది కలరూ పెఱుంగ ననీపతి యుత్సుకుఁ డయ్యె నాత్మలోన్
1_4_31
వచనము
ఇట్లు దుష్యంతుం డాశకుంతలజన్మం బెఱుంగ వేఁడి వెండియు దాని
కిట్లనియె
1_4_32
తేటగీతి
ఉత్తమాశ్రమనిష్ఠితుంఁ డూర్ధ్వరేతుఁ
డైన కణ్వమహాముని యనఘచరితుఁ
డట్టిముని కెట్లు గూఁతుర వైతి దీని
నాకు నిఱుఁగంగఁ జెప్పుము నలిననేత్ర
1_4_33
వచనము
అని యడిగిన నారాజునకు శకుంతల యిట్లనియె
1_4_34
కందము
ఇక్కమలాక్షి శకుంతల
యెక్కడియది దీనిజన్మ మెవ్విధ మని త
మ్మొక్క మునినాథుఁ డడిగిన
నిక్కాశ్యపు లర్థిఁ జెప్పి రేను వినంగన్
1_4_35
వచనము
నాజన్మప్రకారంబు మాయయ్య యమ్మునికిం జెప్పినవిధంబు చెప్పెదఁ జిత్త
గించి విను మని యాదుష్యంతునకు శకుంతల యిట్లనియె
1_4_36
సీసము
అనఘుఁడు రాజర్షి యై తపశ్శక్తిమై
బ్రహ్మర్షిభావంబుఁ బడసి యున్న
సన్మునీశ్వరుఁడు విశ్వామిత్రుఁ డతిఘోర
తపము సేయుచునున్నఁ దత్తపమున
కెంతయు వెఱచి దెవేశ్వరుఁ డప్సరో
గణములలో నగ్రగణ్య యైన
దాని మేనక యను ధవలాక్షిఁ బిలిచి వి
శ్వామిత్రు పాలికిఁ జని తదీయ
ఆటవెలది
ఘోరతపము చెఱిచి కోమలి నాదైన
దేవరాజ్యమహిమఁ దివిరి నీవు
గావు మనిన నదియుఁ గడు భయంపడి యమ
రేశ్వరునకు మ్రొక్కి యిట్టు లనియె
1_4_37
చంపకమాల
వనజభవప్రభావుఁ డగువాని వసిష్ఠు నపత్యశోక మ
న్వననిధిలోన ముంచిన యవారితసత్త్వుఁడు నిన్నుఁ దొట్టి యీ
యనిమిషు లెల్ల వానికి భయంపడుచుండుదు రట్టి యుగ్రకో
పనుకడ కిప్పు డేఁగు మని పాడియె యిప్పని నన్నుఁ బంపఁగన్
1_4_38
ఉత్పలమాల
అమ్ముని యల్గి చూచుడును నా క్షణమాత్రన గోత్రధారుణీ
ధ్రమ్ములు వ్రయ్యు నయ్యిసుము దక్కఁగ నంబుధు లింకు మూఁడు లో
కమ్ములు దిర్దిరం దిరుగు గాడ్పు చలింపఁగ నోడు నుగ్రతం
బమ్మిన యట్టి కోపపరుపాలికి భామలు వోవ నోడరే
1_4_39
వచనము
అయినను నానేర్చు విధంబున నమ్మునివరుచిత్తంబు మెత్తన చిత్తజాయత్తం
బగునట్లుగాఁ జేసెద నని వాసవు వీడ్కొని మేనక తనకు మందమలయా
నిలంబు దోడుగాఁ జనుదెంచి హిమవత్పర్వతప్రదేశంబునం దపంబు సేయు
చున్న విశ్వామిత్రుతపోవనంబు సొత్తెంచిన
1_4_40
కందము
చల్లని దక్షిణమారుత
మల్లన వీతెంచెఁ దగిలి యాలలనాధ
మ్మిల్ల కుసుమాంగనరాగస
ముల్లసనసుగంధి యగుచు మునివరుమీఁదన్
1_4_41
వచనము
అంత
1_4_42
చంపకమాల
అనిమిషకాంతయున్ నవలతాంతవిభూషణలీల నల్లన
ల్లన వనకేళిలాలసవిలాసగతిం జనుదెంచి ముందటం
గనియె మహామునిప్రవరుఁ గౌశికుఁ గౌశికచిత్తభీతసం
జననమహాతపశ్చరణసంయతచిత్తు నిరస్తచిత్తజున్
1_4_43
కందము
అంబుజలోచన కడువిన
యంబున నమ్మునికి మ్రొక్కి యనురాగముతో
డం బుష్పాపచయవ్యా
జంబున విహరించుచుండె సఖులుం దానున్
1_4_44
చంపకమాల
అలసత యొప్పఁగాఁ దరుణి యమ్మునివల్లభుమ్రోల నున్న సం
మిళితసుగంధబంధురసమీరవశంబునఁ దూలి బాల సై
వలు వెడలన్ బయ ల్పడియె వల్దకుచంబులుఁ గక్షయుగ్మమున్
లలితకృశోదరంబుఁ దరళత్రివళీయుతరోమరాజియున్
ఆ భా 1 4 050 to 1 4 080
1941
3265
2006-10-13T05:07:44Z
Vyzbot
9
testing
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
- దుష్యంతుడు శకుంతలను వివాహంబు సేసికొనఁ గోరుట -
సం. 1-67-1
చ. ఇది మునినాథకన్య యని యెంతయు నిస్పృహవృత్తి నున్న నా
హృదయము రాజపుత్త్రి నని యిక్కమలాక్షి నిజాభిజాత్యసం
పద నెఱిఁగించినన్ మదనబాణపరంపర కిప్పు డుండ నా
స్పద మయి సంచలించె నళిపాతవికంపితపంకజాకృతిన్.51
వ. అనుచు మదనాతురుం డయి దుష్యంతుండు దనయం దక్కోమలియనురాగం బుపలక్షించి యిట్లనియె.52
క. ఆవల్కలాజినములకు
నీవన్యఫలాశనముల కీవిటపకుటీ
రావాసములకు నుచితమె
నీ విలసిత రూపకాంతి నిర్మల గుణముల్.53
ఉ. ఈ మునిపల్లె నుండుటిది యేల కరం బనురాగ మొప్పఁగా
భామిని నాకు భార్య వయి భాసురలీల నశేషరాజ్యల
క్ష్మీ మహనీయ సౌఖ్యముల మేలుగ నందు మనిందితేందుపా
దామలతుంగ హర్మ్యతలహారి హిరణ్మయకుట్టిమంబులన్.54
సీ. బ్రాహ్మంబు దైవంబుఁ బరగ నార్షంబుఁ బ్రా
జాపత్యమును రాక్షసంబు నాసు
రంబు గాంధర్వంబు రమణఁ బైశాచంబు
నను నెనిమిది వివాహములయందుఁ
గడుఁ బ్రశస్తములు సత్క్షత్త్రవంశ్యులకు గాం
ధర్వ రాక్షసములు ధర్మయుక్తి
నీకును నాకును నెమ్మిఁ బరస్పర
ప్రేమంబు గాముండు పెంపఁ దొడఁగెఁ
ఆ. గాన యెడయుఁ జేయఁగానేల గాంధర్వ
విధి వివాహమగుట వినవె యుక్త
మనిన లజ్జఁ జేసి యవనత వదనయై
యాలతాంగి యిట్టు లనియెఁ బతికి.55
క. కరుణానిరతులు ధర్మ
స్వరూపులింతకు మదీయజనకులు ననుదెం
తురు వారు వచ్చి నీకి
చ్చిరేని పాణిగ్రహణము సేయుము నన్నున్.56
వ. అనిన దానికి దుష్యంతుం డిట్లనియె.57
తే. తనకు మఱి తాన చుట్టంబు తాన తనకు
గతియుఁ దన్నిచ్చుచోఁ దానకర్త యనఁగ
వనజ నేత్ర గాంధర్వ వివాహ మతి ర
హస్యమును నమంత్రకమును నగుచు నొప్పు.58
వ. అని దుష్యంతుడు గాంధర్వ వివాహ స్వరూపంబు సెప్పి శకుంతల నొడం బఱిచిన నది యిట్లనియె.59
చ. నరనుత నీ ప్రసాదమున నా కుదయించిన నందనున్ మహీ
గురుతర యౌవరాజ్యమునకున్ దయతో నభిషిక్తుఁ జేయఁగా
వరము ప్రసన్నబుద్ధి ననవద్యముగా దయసేయు నెమ్మితో
నిరుపమ కీర్తి యట్లయిన నీకును నాకును సంగమం బగున్.60
వ. అనిన విని శకుంతల కెంతయు సంతోషంబుగా దాని కోరిన వరంబిచ్చి గాంధర్వ వివాహంబున నభిమతసుఖంబు లనుభవించి యక్కోమలి వీడ్కొని నిన్నుఁ దోడ్కొని రా నస్మత్ప్రధాన వర్గంబుఁ గణ్వ మహాముని పాలికింబుత్తెంచెదనని యూఱడ నొడివి దుష్యంతుండు నిజపురంబునకుం జనియె. నిట శకుంతలయుఁ దన చేసిన దాని మునివరుం డెఱింగి యలిగెడునోయని వెఱచుచుండె నంత నమ్మహాముని వనంబున నుండి కందమూల ఫలంబులు గొని చనుదెంచి లలిత శృంగారభావంబున లజ్జావనత వదనయు నతి భీతచిత్తియునై యున్న కూఁతుం జూచి తనదివ్యజ్ఞానంబున నంత వృత్తాంతంబు నెఱింగి క్షత్త్రియులకు గాంధర్వ వివాహంబు విధిచోదితంబ యని సంతసిల్లి శకుంతల కిట్లనియె.61
- భరతుని జననము -
సం. 1-68-1
తే. తల్లి నీకులగోత్ర సౌందర్యములకుఁ
దగినపతిఁ గంటి దానికిఁ దగఁగ గర్భ
మయ్యె నీదుగర్భమున వాఁ డఖిలభువన
వనమహనీయుఁ డగు చక్రవర్తి సుమ్ము.62
వ. నీ ధర్మ చరితంబునకు మెచ్చితి నీ కోరినవరం బిచ్చెద వేఁడు మనిన శకుంతలయు నా చిత్తం బెప్పుడు ధర్మువునంద తగిలియుండను నా కుద్భవిల్లెడు పుత్త్రుండు దీర్ఘాయురారోగ్యైశ్వర్య బల సమన్వితుండును వంశకర్తయుఁ గాను వలయు ననిన నమ్మహాముని కరుణించి దాని కోరినవరం బిచ్చి యథాకాల విధుల గర్భ సంస్కార రక్షణంబులు సేయించి యున్నంత వర్షత్రయంబు సంపూర్ణం బైన శకుంతలకు భరతుం డుదయించి కణ్వనిర్వర్తితజాత కర్మాది క్రియాకలాపు డయు పెరుఁగుచుఁ గరతలాలంకృత చక్రుండును జక్రవర్తి లక్షణలక్షితుండును సింహసంహననుండును దీర్ఘబాహుండును ననంత జవసత్త్వ సంపన్నుండును నై పరగుచు.63
మ. అమితో గ్రాటవిలోనఁ గ్రుమ్మరు వరాహ వ్యాళ శార్దూలఖ
డ్గమదేభాదులఁ బట్టి తెచ్చి ఘనుఁ డై కణ్వాశ్రమోపాంత భూ
జములం దోలిన కట్టుచుం బలిమిమై శాకుంతలుం డొప్పె వ
న్యమదేభుబుల నెక్కుచుం దగిలి నానాశైశవ క్రీడలన్.64
వ. ఇట్లు వనంబులోని సర్వసత్త్వంబులను దన మహాసత్త్వంబునం జేసి దమియించు చున్న యాతనిం జూచి యాశ్చర్యం బంది యందులమునులెల్ల నాతనికి సర్వదమనుం డను నామంబుఁ జేసిరి కణ్వమహామునియు నక్కుమారు నుదారతేజోరూప విక్రమగుణంబులకు సంతసిల్లి వీఁ డఖిలభువన యౌవ రాజ్యంబునకు సమర్థుండగు సమయం బరుగుదెంచె నని విచారించి యొక్కనాఁడు గూఁతున కిట్లనియె.65
ఆ. ఎట్టిసాధ్వులకును బుట్టినయిండ్లను
బెద్దకాల మునికి తద్ద తగదు
పతులకడన యునికి సతులకు ధర్మువు
సతుల కేడుగడయుఁ బతుల చూవె.66
- కణ్వ మహాముని శకుంతలను దుష్యంతు పాలికిం బుపుట -
సం. 1-68-10
వ. కావున నీ విక్కుమారునిం దోడ్కొని నీ పతి పాలికి నరుగు మని మహా తపోధను లైన తనశిష్యులం గొందఱఁ దోడువంచిన శకుంతలయు దౌష్యంతుం దోడ్కొని దుష్యంతు పాలికి వచ్చి సకల సామంత మంత్రి పురోహిత ప్రధాన పౌరజన పరివృతుండై యున్న యారాజుం గనుంగొని.67
క. గురునాశ్రమంబునను ము
న్నరుదుగఁ బతివలనఁ గనిన యనురాగము నా
దరణము ననుగ్రహంబును
గరుణయు సంభ్రమము నపుడు గానక యెడలోన్.68
క. ఎఱుఁగఁడొకొ నన్ను నెఱిఁగియు
నెఱుఁగని యట్లుండు నొక్కొ యెడదవ్వగుడున్
మఱచె నొకొ ముగ్ధు లధిపులు
మఱవరె బహుకార్యభారమగ్నులు కారే.69
చ. తలపఁగ నాఁడు వల్కినవిధం బెడఁ దప్పఁ దలంచె నొక్కొ చూ
డ్కులు విరసంబు లై కరము క్రూరము లైన నిమిత్త మేమియో
కలయఁగఁ బల్కరించి రుపకారులు నై రని నమ్మియుండఁగా
వలవదు బుద్ధిమంతులు నవ ప్రియము లైన ధరాధినాథులన్.70
వ. అని తలంచి చింతాక్రాంత యై శకుంతల వెండియు నాత్మగంబున.71
క. మఱచినఁ దలఁపింపఁగ నగు
నెఱుఁగనినాఁ డెల్లపాట నెఱిఁగింప నగున్
మఱి యెఱిఁగి యెఱుఁగ నొల్లని
కఱటిం దెలుపంగఁ గమలగర్భునివశమే.72
వ. అయినను వచ్చి మిన్నక పోవంగాదు కావున నా పూర్వవృత్తాంతం బెల్ల నెఱింగించి యే నిక్కుమారుం జూపుదు నని మనంబున నిశ్చయించి శకుంతల యా రాజున కిట్లనియె.73
జననాథ వేటనెపమున
గొనకొని కణ్వాశ్రమమునకున్ వచ్చి ముదం
బున నందు నాకు నీయి
చ్చినవరము దలంప వలయుఁ జిత్తములోనన్.74
క. బాలార్కతేజుఁ డగు నీ
బాలుఁడు నీకొడుకు వీని బౌరవకులర
త్నాలంకారు నుదారగు
ణాలయు యువరాజుఁ జేయు మభీషేకముతోన్.75
- దుష్యంతుఁడు శకుంతలను నిరాకరించుట -
సం. 1-68-18
వ. అనిన విని దుష్యంతుండు దాని నంతయు నెఱింగియు నెఱుంగనివాఁడ పోలె నిట్లనియె.76
క. ఏ నెఱుఁగ నిన్ను నెక్కడి
దానవు మిన్నకయ యనుచితంబులు పలుకం
గానేల యరుగు మంబురు
హానన యెందుండి వచ్చి తందులకు వడిన్.77
వ. అనిన విని వెల్ల నై వెచ్చనూర్చి నిశ్చేష్టితయై కెందమ్మి రేకులవలనందొరంగు జలకణంబుల పోలెఁ గోపారుణితనయనంబుల బాష్పకణంబులు దొరఁగం దలవాంచి యారాజుం గటాక్షించుచు హృదయసంతాపంబు దనకుఁ దాన యుపశమించుకొని పెద్దయుం బ్రొద్దు చింతించి శకుంతల యా రాజున కిట్లనియె.78
- కుపిత యైన శకుంతల దుష్యంతునకు ధర్మ ప్రబోధ మొనరించుట -
సం. 1-68-22
ఆ. ఏల యెఱుక లేని యితరుల యట్ల నీ
వెఱుఁగ ననుచుఁ బలికె దెఱిఁగియెఱిఁగి
యేన కాని దీని నెఱుఁగ రిందొరు లని
తప్పఁ బలుక నగునె ధార్మికులకు.79
చ. విమలయశోనిధీ పురుషవృత్త మెఱుంగుచునుండుఁ జూవె వే
దములును బంచభూతములు ధర్మువు సంధ్యలు నంతరాత్మయున్
యముఁడును జంద్రసూర్యులు నహంబును రాత్రియు నన్మహాపదా
ర్థము లివి యుండఁగా నరుఁడు దక్కొననేర్చునే తన్ను మ్రుచ్చిలన్.80
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 1 5 235 to 1 5 261
1942
2707
2005-10-18T12:46:15Z
207.46.50.75
<pre>
ఉత్పలమాల.
తేజితబాణహస్తు ద్రుఢదీర్ఘ మలీమసకృష్ణదేహుఁ గృ
ష్ణాజినవస్త్రు నస్త్రవిషయా స్తవిషాదుఁ నిషాదుఁ జూచి యా
రాజకుమారు లందఱుఁ బరస్పరవక్త్రువిలోకనక్రియా
వ్యాజమునం దదీక్షణవివారితు లై రతిమత్సరంబునన్. 1_5_235
వచనము.
అక్కుమారులు వాని శరలాఘవంబునకు మెచ్చి నీ వెవ్వండ వెవ్వరిచేత
విలువిద్యఁ గఱచి తని యడిగిన వారికి నయ్యెఱు కి ట్లనియె. 1_5_236
కందము.
వినుఁ డే హిరణ్యధన్వుం
డనువనచరనాథుకొడుక నాచార్యుఁడు ద్రో
ణునకున్ శిష్యుఁడ నెందును
ననవద్యుఁడ నేకలవ్యుఁ డనువాఁడ మహిన్. 1_5_237
వచనము.
అనిన విని కురుకుమారు లందఱు మగుడివచ్చి ద్రోణున కంతయుఁ జెప్పి
రంత నర్జునుం డేకాంతంబ యొక్కనాఁ డాచార్యున కి ట్లనియె. 1_5_238
కందము.
విలువిద్య నొరులు నీ క
గ్గలముగ లేకుండ నిన్నుఁ గఱుపుదు నని మున్
బలికితిరి నాక కా దీ
త్రిలోకముల కధికుఁ జూచితిమి యొక యెఱుకున్. 1_5_239
కందము.
నాకంటెను మీకంటెను
లోకములో నధికుఁ డతిబలుండు ధనుర్వి
ద్యాకౌశలమున నాతఁడు
మీకుం బ్రియశిష్యుఁ డటె యమిథ్యావచనా. 1_5_240
వచనము.
అనిన విని ద్రోణుం డదిరిపడి వానిం జూతుము ర మ్మని యర్జునుం దోడ్కొని
యనవరతశరాసనాభ్యాసనిరుతం డయి యున్న యేకలవ్యు కడ కేఁగిన
నెఱింగి వాఁడు నెదురు పఱతెంచి ద్రోణునకు మ్రొక్కి తనశరీరంబుసర్వ
స్వంబును నివేదించి యేను మీశిష్యుండ మి మ్మారాధించి మీప్రసాదంబున
నివ్విలువిద్యఁ గఱచితి నని కరంబులు మొగిచియున్న జూచి ద్రోణుం డట్లేని
మాకు గురుదక్షిణ యి మ్మనిన సంతసిల్లి వాఁడిట్లనియె. 1_5_241
కందము.
యిది దేహం బిది యర్థం
బిది నా పరిజనసమూహ మిన్నిటిలో నె
య్యది మీ కిష్టము దానిన
ముద మొదవఁగ నిత్తుఁ గొనుఁ డమోఘం బనినన్. 1_5_242
కందము.
నెమ్మిని నీదక్షిణహ
స్తమ్మున పెనువ్రేలు దునిమి దక్షిణ ఇమ్మి
ష్ట మ్మిది నా కనవుడు విన
యమ్మున వాఁడిచ్చె దాని నాచార్యునకున్. 1_5_243
తేటగీతి.
దక్షిణాంగుష్ఠ మిచ్చిన దానఁ జేసి
బాణసంధానలాఘవభంగ మయిన
నెఱుకు విలువిద్యకలిమికి హీనుఁ డయ్యెఁ
బార్థునకును మనోరజ పాసె నంత. 1_5_244
కందము.
విలువిద్య నొరులు నీ క
గ్గలముగ లేకుండ నిన్నుఁ గఱపుదు నని మున్
బలరిపుసుతునకుఁ బలికిన
పలు కప్పుడు గురుఁడు సేసెఁ బరమార్థముగన్. 1_5_245
మత్తకోకిలము.
భూపనదను లివ్విధంబున భూరిశస్త్రమహాస్త్రవి
ద్యోపదే్శపరిగ్రహస్థితి నున్న నందఱయందు వి
ద్యోపదేశము దుల్య మైనను నుత్తమోత్తముఁ డయ్యె వి
ద్యాపరిశ్రమకౌశలంబున దండితారి నరుం డిలన్. 1_5_246
కందము.
అనిలాత్మజుబలమును న
ర్జునుకార్ముకకౌశలంబు శూరగుణంబుల్
మనమున సహింప నోపక
వనరుచు ధ్రుతరాష్ట్రసుతులు వందిరి తమలోన్. 1_5_247
-: ద్రోణుఁ డస్త్రవిద్యం దనశిష్యులఁ బరీక్షించుట :-
సం. 1_123_15
వచనము.
అక్కుమారుల ధనుర్విద్యాకౌశలం బెఱుంగ వేఁడి యొక్కనాఁడు ద్రోణుండు కృత్రిమం బయిన భాసం బను పక్షి నొక్కివృక్షశాఖాగ్రంబున లక్ష్యంబుగ రచియించి దాని నందఱుకుఁ జూపి మీ మీ ధనువుల బాణంబులు సంధించు నాపంచని యప్పుడ యిప్పక్షితలఁ దెగ నేయుం డే నొకళ్ళనొకళ్ళన పంచెద నని ముందఱ ధర్మనందనుం బిలిచి యీ వృక్షశాఖాగ్రంబుననున్న పక్షి నిమ్ముగా నీక్షించి మద్వచనానంతరంబున శరమోక్షణంబు సేయు మనిన నతండును వల్లె యని గురువచనంబు సేసియున్న నయ్యుధిష్ఠిరునకు ద్రోణుం డి ట్లనియె. 1_5_248
తేటగీతి.
వృక్షశాఖాగ్రమున నున్న పక్షిశిరము
దెల్లముగఁ జూచితే మహీవల్లభుండ
యనిన నిమ్ముగఁ జూచితి ననిన వెండి
యును గురుఁడు డర్మజున కిట్టు లనియెఁ బ్రీతి. 1_5_249
కందము.
జననుత యామ్రానిని న
న్నును మఱి నీ భ్రతృవరులనుం జూచితె నీ
వనవుడుఁ జూచితి నన్నిటి
ననఘా వృక్షమున నున్న యవ్విహగముతోన్. 1_5_250
వచనము.
అనిన విని ద్రోణుండు ధర్మజుం బదరి నీదృష్టి చెదరె నీవు దీని వేయనోపవు పాయు మని యవ్విధంబున ధుర్యొద్గనాదు లైన ధార్తరాష్ట్రులను భీమసేన నకులసహదేవులను నానాదేశాగతు లయిన రాజపుత్త్రులను గ్రమంబున నడిగిన వారలు ధర్మనదనుచెప్పినట్ల చెప్పిన నందఱ నిందించి పురందర నందనుం బిలిచి వారి నడిగినయట్ల యడిగిన నాచార్యునకు నర్జునుం డి ట్లనియె. 1_5_251
కందము.
పక్షిశిరంబు దిరంబుగ
నీక్షించితి నొండు గాన నెద్దియు ననినన్
లక్షించి యేయు మని సూ
క్ష్మేక్షణు ద్రోణుండు పనిచె నింద్రతనూజున్. 1_5_252
కందము.
గురువచనానంతరమున
నరుఁ డప్పుడు శరవిమోక్షణము సేయుఁడుఁ జె
చ్చెరఁ బక్షిశిరము దెగి త
ద్ధరణీరుహశాఖనుండి ధారణిఁ బడియున్. 1_5_253
వచనము.
ఇట్లశ్రమంబునఁ గృత్రిమబక్షితలఁ దెగనేసిన యర్జునునచలితదృష్టికి లక్ష్య వేధిత్వంబునకు మెచ్చి ద్రోణుం డాతనికి ధనుర్వేదరహస్యంబు లుప దేసించె నంత. 1_5_254
-: అర్జునుఁడు ద్రోణుని మొసలినుండి విడిపించుట :-
కందము.
మనుగ రాకుమారుల
తో నొక్కట నొక్కనాఁడు ద్రోణుఁడు గంగ
స్నానార్థ మరిగి యందు మ
హానియమస్థుఁ డయి నీళ్ళ నాడుచునున్నన్. 1_5_255
కందము.
వెఱచెఱవ నీరిలో నొ
క్కెఱగా నొక మొసలి చూడ్కికి నగోచర మై
పఱతెంచి కుంభసంభవు
చిఱుదొడ వడిఁ బట్టికొనియె శిష్యులు బెదరన్. 1_5_256
కందము.
దాని విడిపింప ద్రోణుఁడూ
దా నపుడు సమర్థుఁ డయ్యు దడయక పనిచెన్
దీని విడిపింపుఁ డని నృప
సూనుల శరసజ్యచాపశొభితకరులన్. 1_5_257
శార్దూలం.
దానిన్ నేరక యందఱున్ వివశు లై తా రున్న నన్నీరిలోఁ
గానంగాని శరీరముం గల మహోగ్రగ్రాహమున్ గోత్రభి
త్సూనుం డేనుశరంబులన్ విపులతేజుం డేసి శక్తిన్ మహా
సేనప్రఖ్యుఁడు ద్రోణుజంఘ విడిపించెన్ విక్రమం బొప్పఁగన్. 1_5_258
వచనము.
అమ్మహోగ్రగ్రాహంబు పార్థబాణపంచకవిభిన్నదేహం బయి పంచత్వంబు బొందినం జూచి ద్రోణుం డర్జునుధనుఃకౌశలంబునకుఁదనయం దతిస్నేహంబునకు మెచ్చి వీనిచే ద్రుపదుండు బంధుసహితంబు పరాజితుండగు నని యర్జునుకొండుకనాఁటి పరాక్రమగుణసంపదలు వైశంపాయనుండు జనమేజయునకుంజెప్పెనని. 1_5_259.
ఆశ్వాశాంతము
కందము.
వ్యససవివర్జితమాన
వ్యసగోత్రపవిత్ర విష్ణువర్ధననృప స
ప్తసముద్రముద్రితఖిల
వసుధాజన గీతకీర్తి వాసవమూర్తీ. 1_5_260
వనమయూరము.
రాజకులశేఖర పరంతపవివేక
భ్రాజిత జగద్వలయభాసురసముద్య
త్తేజ నిరవద్య యువతీమదన వీరో
గ్రాజివిజయా త్రిభువనాంకుశ నరేంద్రా. 1_5_261
గద్యము.
ఇది సకలసుకవిజనవినుత నన్నయభట్ట ప్రణీతంబైన శ్రీమహాభారతంబునం
దాదిపర్వంబున ధ్రుతరాష్ట్రపాడురాజుల వివాహంబును
బాండురాజదిగ్విజయంబును బాండవ ధార్తరాట్రసంభవంబును
గుమారాస్త్రవిద్యాగ్రహణంబును నన్నది.
పంచమాశ్వాశము.</pre>
ఆ భా 1 6 280 to 1 6 310
1943
2712
2005-10-03T12:41:57Z
202.144.95.244
వచనము.
:అని యడిగిన ధర్మతనయునకుఁ గుంతీదేవి యీయేకచక్రపురంబున బ్రాహ్మ
:ణుల బకాసురుండు బాధించుటయుఁ దమవిడిసినయింటి బ్రాహ్మణుని కైన
:యాపదయు దానిం దీర్పం బవనతనయు బ్రాహ్మణార్థంబుగాఁ దనసమర్పం
:చుటయుం జెప్పిన విని ధర్మజుండు దుఃఖము
ఆ భా 1 8 091 to 1 8 120
1944
2714
2006-09-27T00:29:07Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
1_8_091
మానిని. తమ్ములుఁ దానును ధర్మ తనూజుఁడు తత్క్షణ సంభృత సంభ్రముఁ డై
యమ్ముని నాథ వరేణ్యునకున్ వినయమ్మున మ్రొక్కి సమున్నత పీ
ఠమ్మున నుంచి యథా విధి పూజ లొడంబడఁ జేసి మునీశ్వర నె
య్యమ్మున నీ విట వచ్చుటఁ జేసి కృతార్థుల మైతిమి యిందఱమున్.
1_8_092
వ. మా పుణ్యంబునం జేసి భవద్దర్శనంబు సంభవించె నని పరమ ప్రీత హృదయులై పలికి పరమ భక్తిం బాంచాలి మ్రొక్కించి యున్నంత నందఱ నాశీర్వచనంబుల నభినందించి వారల కుశలం బడిగి నారదుండు ద్రౌపదిం బోవె బనిచి వారేవురకు నేకాంతంబున నిట్లనియె.
1_8_093
సీ. సర్వధర్మజ్ఞుల రుర్వీశ పూజ్యుల రన్యోన్య నిత్య సౌహార్ద యుతుల
రగణిత గుణ యుక్తిఁ బొగడంగఁ దగు వారలిట్టి మీ కేవుర కిపుడు ద్రుపద
సుత యొక్కతియ ధర్మమతి ధర్మపత్ని యై నది యీ క్రమంబు లాకాగమంబు
లందు విరుద్ధ మీ సుందరి కారణంబున మీకు విప్రీతి పుట్టకుండ
ఆ. నుండవలయుఁ బ్రియ సహోదరుల్ దొల్లి సుం
దోపసుందు లొక్క యువతి కడరి
విగ్రహించి యసుర వీరులు దమలోనఁ
బొడిచి మృత్యు నిలయమునకుఁ జనిరి.
1_8_094
క. అనిన నది యెట్టు లని యమ
తనయుఁడు గడు వేడ్క తోడఁ ద న్నడిగిన నా
తనికిఁ దదీయానుజులకు
నిన సన్నిభుఁ డమ్మునీంద్రు డిట్లని చెప్పెన్.
- సుందోప సుందోపాఖ్యానము –
సం. 1-210-1
1_8_095
వ. తొల్లి దితి పుత్త్రుం డైన హిరణ్యకశిపు వంశంబున నిసుంభుం డను వానికి సుందోపసుందు లన నిద్దఱు గొడుకులు పుట్టి నియతాత్ము లయి తపంబునన కాని సర్వంబునం బడయం గాదని యేక నిశ్చయులై వింధ్యా చలంబున కరిగి నిగృహీతేంద్రియు లై నిదాఘకాలం బెల్లఁ బంచాగ్ని మధ్యంబున నిలిచి వాన కాలంబును శీతకాలంబును జలాశయంబుల వసియించి మఱియు వాయు భక్షులు నేక పాద స్థితులు నూర్ధ్వబాహులు నధోముఖులును నై పెద్ద కాలంబు తపంబు సేసిన.
1_8_096
సీ. వారి దారుణ తపో వహ్ని దాహంబున వింద్యాద్రిదరుల నావిర్భవించి
యత్యుతచ్చ మయి ధూమమాకాశ మెల్లను గప్పిన నమరులు గరము వెఱచి
రత్నంబులను వధూరత్నంబులను జేసి తత్తపో విఘ్న విధాన నిరతు
లయి ప్రబోధింపంగ నలవి గాకున్నఁ దోయజు గర్భు పాలికి నరిగి యసుర
ఆ. వరుల తపముఁ జెఱువ వలయు నావుడుఁ గమ
లాసనుండు త్రిభువనార్చితుండు
సుహరితంబు పొంటె సుందోపసుందుల
కడకు వచ్చె వరము కరుణ నీఁగ.
1_8_097
వ. ఇట్లు పితామహుండు సుందోపసుందుల తపంబునకు మెచ్చి సన్నిహితుండయి మీ కిష్టం బైన వరం బిచ్చెద వేఁడు డనిన వారలు వారిజాసనునకు ముకుళిత కరకమలు లయి దేవా మా యిష్టంబు దయసేయ మీ కిష్టంబేని మాకుఁ గామ రూపత్వంబును గామగమనత్వంబును సకల మాయావిత్వంబును నన్యులచేత నవధ్యత్వంబును నమరత్వంబును బ్రసాదింపుం డనిన.
1_8_098
ఆ. కవల భవుఁడు వారి కమరత్వ మొక్కటి
దక్కఁ గోర్కులెల్ల నక్కజముగఁ
గరుణ నిచ్చె నిట్లు సరసిజ గర్భుచే
వరము వడసి యసురవరులు పెఱిగి.
1_8_099
క. అనుపమ రాజ్య విభూతిం
దనరి జగద్విజయ కాంక్ష దైత్యులకు ముదం
బొనరఁగ నకాల కౌముది
యనునుత్సవ మొప్పఁ జేసిరగణిత బలులై.
1_8_100
క. సుర గరుడోరగ కిన్నర పురములు
వడిఁ జూఱకొనుచు భూలోకమునం
బరగిన రాజర్షి మహీ
సుర వరులకు బాధ సేయుచును గర్వమునన్.
1_8_101
క. ద్విజవర వినిర్మితము లగు
యజన స్వాధ్యాయ కవ్య హావ్య తపో దా
న జపంబులఁ బితృ దేవత
లజస్రమును తృప్తు లగుదు రని కడు నలుకన్.
1_8_102
వ. పుణ్యవంతుల నిత్యనైమి మిత్తి క కర్ంబులకు విఘ్నంబులు సేయుచు సింహ వ్యాఘ్ర గజ రూప ధరులై వనంబులం దిరుగుచు ముని పల్లియలు సొచ్చి మునులకుఁ బ్రాణ భయంబు సేయుచున్న వారల క్రూర కర్మంబులకు వెఱచి వేల్పులును మునులును బురాణముని యైన బ్రహ్మపాలికిం జని కృతాంజలు లయి జగంబులకు సుందోపసుందులు సేయు నుపద్రవంబులు సెప్పిన విని విశ్వ గురుండు విస్మింతుం డయి వార లన్యుల చేత వధ్యులు గారు గావున పరస్పర యుద్ధంబునఁ బంచత్వంబుఁ బొంద వలయునని విచారించి విశ్వకర్మ రావించి రూప లావణ్యవతి యైన యొక్క యువతి సృజియుంపు మని పంచినఁ బ్రసాదంబని మ్రొక్కి యప్పుడు.
1_8_103
పృథ్వి. తిలాణు మణి కోటి సంఘటిత దివ్య దేహంబుతోఁ
దిలోత్తమ యనంగ నొక్క యువతీ లలామంబు ను
త్పలాక్షి నొనరించె సర్వగుణ భసి రూపక్రియా
కలా విదుఁడు విశ్వకర్మ తన కౌశలం బేర్పడన్.
1_8_104
వ. అదియును సురేంద్ర ప్రముఖ బృందారక ముని బృంద పరివృతుం డై యున్న పరమేష్ఠికిం బరమ భక్తిం బ్రణమిల్లి పనియేమి యని ముందట నిలిచిన నరవింద సంభవుండా సుందరిం జూచి సుందోపసుందులను దైత్యులు దర్పితులయి జగంబుల కహితంబులు సేయుచు వింధ్యాచల కందరంబున నున్నవారు వారలిద్దఱు నీ కారణంబునం దమలో నొండొరలతోఁ బొడిచి దండధరు పురంబున కరుగునట్లుగాఁ జేయు మని పంచిన వల్లెయని.
1_8_105
సీ. అబ్జజు వీడ్కొని యది దేవ సభకుఁ బ్రదక్షిణం బొనరించెఁ దత్క్షణంబ
తద్రూప సౌందర్య దర్శన లోలుఁ డై యజుఁడు నాలుగు దిక్కులందుఁ దనకు
గావించుకొనియె ముఖంబులు మఱి రెండు కన్నులఁ జూచినం గాదు తృప్తి
యని సురేంద్రుండు సహస్రాక్షుఁ డయ్యె నయ్యమరులు కామ మోహాంధు లైరి
ఆ. ముదిత యిట్లు సర్వ మోహిని యై మర్త్య
భువమునకు మెఱుఁగుఁ బోలె నొప్పి
యరుగుదెంచె సుందరాంగి వింధ్యాచల
విపిన దేశ మెల్ల వెలుఁగుచుండ.
1_8_106
క. అమ్ముదితఁ జూచి యన్నయుఁ
దమ్ముఁడు నొక్కట మనోజ తాడితు లై రా
గమ్మున నన్యోన్య స్నే
హమ్ములు చెడి దృష్ట్లు నిలిపి రయ్యువతి పయిన్.
1_8_107
క. ఘను లయ్యిరువురు నేకా
సన భోజన యాన నిలయ శయన క్రియలం
దనరెడు వా రేక స్త్రీ
వినిహిత కాము లయి రపుడు విధి నియమమునన్.
1_8_108
క. ఇది నా వల్లభ యిది నా
హృదయేశ్వరి యనుచుఁ గోరి యిరువురు మదనో
న్మదు లయి పరిగ్రహించిరి
తదీయ కమనీయ సవ్య దక్షిణ కరముల్.
1_8_109
వ. ఇట్లు వట్టుకొని.
1_8_110
క. సుందరి మా యిద్దఱలో
నిం దెవ్వరి వలతు చెప్పు మీ వనవుడుఁ బూ
ర్ణేందు ముఖి వారి కను మీ
యం దెవ్వఁడు వొడిచి యొడుచు నతనిన వలతున్.
- సుందోపసుందు లొండొరులతోఁ బోరి చచ్చుట –
1_8_111
క. అనవుడుఁ నిద్దఱుఁ దమలోఁ
బొనుపడ కొండొరుల తోడ భుజబలు లలుకన్
ఘనవజ్ర తనులు దాఁకిరి
తనరఁగ నటఁ గొండ గొండఁ దాఁకిన భంగిన్.
1_8_112
క. విపరీత మతని సుందుఁడు
నుపసుందుఁడు దాఁకి పొడిచి రొండొరు తోడం
గుపితాత్ము లయి తిలోత్తమ
నెపమున దృఢ ముష్టిఘాత నిర్ఘాతమున్.
1_8_113
క. అన్యోన్య ప్రియ భాషణు
లన్యోన్య హితైషు లసుర లన్యుల పోలెన్
మన్యుపరి ప్రేరితు లై
యన్యోన్యాభిహతిఁ జనిరి యమ పురమునకున్.
1_8_114
క. ఇంతుల నిమిత్తమున ధృతి
మంతులుఁ బొందుదురు భేదమతి గావునఁ మీ
రింతయు నెఱింగి యొండులు
చింతింపక సమయ మిందు సేయుఁడు బుద్ధిన్.
- నారదు ప్రేరితు లయి పాండవులు సమయము సేయుట –
సం. 1-201-27
1_8_115
సీ. అనిన నారద మహాముని పల్కు చేకొని దమలో నొడంబడి విమల బుద్ధి
నేవుర యందును ద్రోవది ప్రీతితో నొక్కొక్క యింటఁ దా నొక్కయేఁడు
క్రమమున నుండను గమలాక్షి యెవ్వరి యింటఁ దా నుండె నయ్యింటి వలనఁ
బెఱవారు చనకుండ నెఱుఁగక చనిరేని వెలయఁగఁ బంద్రెండు నెలలు తీర్థ
ఆ. సేవ సేయుచును విశేష వ్రతంబులు
ధీరవృత్తిఁ జలుపువారు గాను
సన్మునీంద్రు నొద్ద సమయంబు సేసిరి
రాజనుతులు పాండురాజ సుతులు.
1_8_116
వ. ఇట్లు హితోపదేశంబు సేసి నారదుం డరిగినం బాండవులు దమచేసిన సమయ స్థితిం దప్పక సలుపుచుఁ సుఖంబుండఁ గొండొక కాలంబున నొక్కనాఁడొక్క బ్రాహ్మణుండు మ్రుచ్చులచేతఁ దన హోమ ధేనువు గోల్పడి వచ్చి యాక్రోశించిన నశ్రుత పూర్వం బయిన యయ్యాక్రోశంబు విని విస్మితుం డయి విజయుండు విప్రుల కయిన బాధ దీర్పక యుపేక్షించుట పాతకం బని యప్పుడ యవ్విప్రు రావించి యిది యేమి కారణం బని యడిగిన నర్జునునకు విప్రుం డిట్లనియె.
1_8_117
క. యమ తనయు ధర్మరాజ్యము
తమ రాజ్యమ యని మహా ముదంబున విప్రో
త్తము లున్న చోట నే బ
న్నము వడి కోల్పడితి గోధనము మ్రుచ్చుల చేన్.
1_8_118
సీ. వదలక మ్రుచ్చుల వధియించి నా హోమ ధేనువుఁ గ్రమ్మఱఁ దెచ్చి యిమ్ము
జననుత దాని వత్సంబు నిన్నటఁ గోలె నుడుగక యఱచుచు నున్న యదియ
బలుకుల కెడ లేదు బాణాసనము గొని చనుదెమ్ము నా తోడఁ జట్ట ననిన
ద్రౌపదీ సహితుఁ డై ధర్మరాజాయుధా గారంబునందున్నఁ గార్ముకంబుఁ
ఆ. బుచ్చికొనఁగఁ దనకుఁ బోలమి యెఱిఁగియు
విప్రునార్త రవము వినఁగ నోప
కర్జునుండు నిజ శరాసన గ్రహణార్థ
మాయుధాలయమున కరిగె నపుడు.
1_8_119
క. ధరణీ సురవరులకుఁ గడు
సెర గై నెడ నెఱిఁగి యెడయుఁ జేయుదురె మహా
పురుషు లని నరుఁడు విలు గొని
యరిగెను మ్రుచ్చుల పిఱుంద నవ్విప్రు పనిన్.
1_8_120
వ. ఇట్లరిగి యర్జునుం డతి వీరులయిన చోరుల వధియించి బ్రాహ్మణునకు గోధనంబు నిచ్చి క్రమ్మఱి వచ్చి ధర్మరాజునకు మ్రొక్కి లోకంబుల మర్యాదలు విచారించి రక్షించుచున్న మనయందు మర్యాద భంగం బయ్యె నను నింత కంటె దుర్యశం బొండెద్దియు లేదు గావున నాకు ద్వాదశ మాసిక వ్రతంబు సలుప వలయు నని పోవ సమకట్టి యున్న నర్జునునకు యుధిష్ఠిరుం డిట్లనియె.
---------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 1 8 151 to 1 8 180
1945
2716
2006-09-27T00:31:02Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
1_8_151
ఆ. దాని నశ్రమమునఁ దజ్జలాశయము వె
ల్వడఁగ వైచె నరుఁడు బాహు శక్తి
నదియుఁ దత్క్షణంబ యఖినవ యౌవనో
ద్భాసమాన దివ్య భామ యయ్యె.
1_8_152
ఉ. ఆ లలితాంగిఁ జూచి నరుఁ డద్భుత మంది మృగయతాక్షి యి
ట్లేల జలేచరత్వమున నిజ్జలధిన్ వసియించి తిప్పు డి
ట్లేల సురూప భామ వయి తెందుల దానవు నీవు నావుడున్
బాలిక పాండు పుత్త్రునకుఁ బార్థున కిట్లనియెం బ్రియంబునన్.
1_8_153
వ. ఏను వంద యను నప్సరసఁ గుబేరుననుంగ నా సఖులు సౌరభేయియు సమీచియు బుద్భుదయు లతయు ననువారలు నలువురు నా యట్ల యత్తీర్ధంబులందున్న వారలు వారిని శాప విముక్తలం జేసి రక్షింపు మనిన దానికి నర్జునుం డిట్లనియె.
1_8_154
క. వనజాక్షి యేమి కారణ
మున నుగ్ర గ్రాహ రూపములు దాల్చితి రీ
రని యడిగిన వేడుక నా
తని కది యిట్లనుచుఁ జెప్పె దద్విధ మెల్లన్.
1_8_155
వ. వినవయ్య యే మేవురఘు నఖిల లోక పాలక పురంబులు చూచుచు భూ లోకంబునకు వచ్చి యొక్క వనంబునం దుగ్ర తపంబు సేయుచున్న వాని నత్యంత శాంతు నేకాంతచారి నగ్నికల్పు నొక్క బ్రాహ్మణుం గని వాని తపంబునకు విఘ్నంబు సేయ సమకట్టి.
1_8_156
క. వేడుక నమ్ముని ముందటఁ
బాడితి మాడితిమి పెక్కు పరిహాసంబుల్
రూఢిగఁ బలికితి మెట్లుం
జూడఁడు మా వలను నీరసుం డన నుండెన్.
1_8_157
క. ధృతి హీనుల చిత్తముల
ట్లతి వలయం దేల తగులు నత్యంత దృఢ
వ్రతుల మనంబులు వారల
మతులఁ దృణ స్త్రైణములు సమంబుల కావే.
1_8_158
వ. ఏము రాగ కారణ వికారంబులు గావించిన నవి దనకు గోప కారణంబు లయిన నతి కుపితుం డయి బ్రాహ్మణుండు మమ్మేవురను మహా గ్రాహంబులుగా శపియించిన నమ్ముని వరునకు ముకుళిత హస్తల మై యిట్లంటిమి.
1_8_159
చ. అలుగుదురయ్య విప్రులు మహా పురుషుల్ పురుషాధముల్
దలిఁగెడు వారు ధర్మువులు దప్పక సల్పెడు వారు సత్యముల్
పలికెడు వారు వారల కపాయము డెందములం దలంచు మూ
ర్ఖులకు విధాతృచెయ్వున నగున్ దురితంబులు దుర్యశంబులున్.
1_8_160
వ. కావున మా చేసిన యజ్ఞానంబు సహించి మాకు శాప మోక్షంబుఁ బ్రసాదింపు మనిన నవ్విప్రుండును గరుణించి యెవ్వండేని మీ చేత గృహీతుండయు మీ యున్న జలాశయంబు మిమ్ము వెలువరుంచు నాతండ మీకు శాప మోక్ష కారణుం డగు ననిన.
1_8_161
సీ. అట్టి మహా బాహుఁ డత్యంత బలుఁ డెవ్వఁడగు నొక్కొ యనుచు నే మరుగుదెంచు
వారము త్రైలోక్యవర్తి నంబుజ భవ ప్రభవు నారదుఁ గని భక్తి తోడ
మ్రొక్కిన మమ్ము నమ్ముని చూచి యిట్లేల వగఁ బొంది కందిన వార లనియు
నడిగి మా వృత్తాంత మంతయు మా చేత విని విప్రునలుకయు విధి కృతంబుఁ
ఆ. గ్రమ్మఱింప లావె కావున దక్షిణ
జలధి తీరమునఁ బ్రశస్త పంచ
తీర్థములకు నేఁగి ధృతి నందు నూఱేఁడు
లుండుఁ డట్లు మీర లుండునంత.
1_8_162
క. జన నుతుఁడు పాండు తనయుఁడు
ధనంజయుఁ డశేష తీర్థ దర్శన కాంక్షం
జనుదెంచి మీకు దయ న
మ్ముని చెప్పిన యట్ల శాప మోక్షము సేయున్.
1_8_163
వ. అనిన నన్నారదు వచనంబులు విని వచ్చి మహోగ్ర గ్రాహముల మై భవదాగమనంబు ప్రతీక్షించుచు నిప్పంచ తీర్థంబుల నుండి నేఁడు నీ కారణంబునం గృతార్థుల మయితి మనిన నర్జునుండును గరుణాయత్త చిత్తుం డయి వంద చెప్పిన యన్నలువురకు శాప మోక్షంబు సేసిన నమర కన్యక లతి హర్షంబున నమరేంద్ర నందను దీవించి దేవ లోకంబున కరిగి రది మొదలుగా నిప్పంచ తీర్థంబులు నారీ తీర్థంబులు నాఁ బరగె నర్జునుండును గ్రమ్మఱి మణిపూర పురంబునకు వచ్చి రాజ్యలీల సుఖంబుండి చిత్రాంగద యందు బభ్రు వాహమండను పుత్త్రుం బడసి చిత్రవారనునకు వంశకరుంగా నిచ్చి వాని వీడ్కొని గోకర్ణంబుఁ జూచుచుఁ బశ్చిమ సముద్ర పార్శ్వంబునఁ బ్రభాసం బను తీర్థంబునకుఁ జని యందులకు ద్వారవతి పురంబ కుఱంగని యని విని.
1_8_164
సీ. అందుల కేఁగి యే నిందీవర శ్యాము నరవింద నాభు నంబురుహ నేత్రు
సన్మిత్రుఁ జూచి నా జన్మంబు సఫలంబు సేయుదు నఖములు వాయు పొంటె
నదియునుం గాక మున్ గదుఁ డను వానిచే వింటిఁ దిలోత్తమ కంటె రూప
వతి యట్టె సద్గుణాన్విత యట్టె నా కట్టి భద్రేభ గమన సుభద్రఁ జూచు
ఆ. వేడుకయును గలదు విష్ణు భట్టారకు
దయ నభీష్ట సిద్ధి దనరు ననుచుఁ
దద్ద సంతసిల్లి తద్ద్వారకా పురి
కరుగ నిశ్చయించె నర్జునుండు.
1_8_165
వ. మఱియు నప్పురంబునం దన్నొరు లెఱుంగ కుండ వలయు ననియు యాదవులు యతుల కతి భక్తులనియును మనంబునం దలంచి కృతక యతి వేషధరుండై.
1_8_166
క. పరమ బ్రహ్మణ్యు జగ
ద్గురు గరుడ ధ్వజు ననంతగుణు నేకాగ్ర
స్థిరమతి యై నిజ హృదయాం
తర సుస్థితుఁ జేసి భక్తిఁ దలఁచుచు నుండెన్.
1_8_167
క. నరునికి యెఱిఁగి కృష్ణుఁడు
తిరముగ దయతోఁ బ్రభాస తీర్థమునకు నొ
క్కరుఁడ చనుదెంచె సర్వే
శ్వరుఁ డెప్పుడు భక్తులకుఁ బ్రసన్నుఁడ కాఁడే.
- అర్జునుండు ద్వారకా నగరంబునకుఁ జనుట –
సం. 1-210-4
1_8_168
వ. ఇట్లు దనకడకు వచ్చిన యాది దేవునకు దేవకీ నందనునకు నతి సంభ్రమంబున నమస్కరించి పురందర నందనుం డానంద జల భరిత నయనుం డయి యిట్లనియె.
1_8_169
ఉ. ద్వాదశ మాసిక వ్రతము ధర్మ విధిం జలుపంగ నేఁగి గం
గాది మహానదీ హిమవదాది మహా గిరి దర్శనంబు మీ
పాద పయోజ దర్శనముఁ బన్నుగఁ జేయుటఁ జేసి పూర్వ సం
పాదిత సర్వ పాపములుఁ బాసె భృశంబుగ నాకు నచ్యుతా.
1_8_170
వ. అనిన విని నగుచు నబ్జనాభుం డర్జును నతి స్నేహంబునం గౌఁగిలించుకొని యెల్లవారల కుశలంబును నడిగి యాతని తీర్థాభి గమన నిమిత్తంబును సుభద్ర యందు బద్ధానురాగుం డగుటయు నుపలక్షించి ద్వారకా పురంబునకుఁ దోడ్కొని యరిగి.
1_8_171
ఉ. భ్రాజిత శాతకుం భగృహ పంక్తుల బుష్పిత వల్లి వేల్లి తో
ర్వీజవనా వృతిన్ విమల విద్రుమ వజ్ర విచిత్ర వేదికా
రాజిఁ గరంబు రమ్య మగు రైవత కాచల కందరబునన్
రాజ కులైక సుందరుఁ బురందర నందను నుంచి లీలతోన్.
1_8_172
క. శ్రీపతి గడు నెయ్యంబున
నాపోవక పార్థునొద్ద నా రాత్రి ప్రియా
లాపములఁ దగిలి యుండెను
దీపమణుల్ వెలుఁగ భువన దీపుఁడు దానున్.
1_8_173
వ. ఇట్లు పరమ పురుషు లయిన నర నారాయణులు దమ పూర్వ జన్మ సహ వాసంబున యట్లప్పుడు పరమానందంబునఁ బరస్పర ప్రియ మధుర సంభాషణంబుల నొక్కట నుండి యా రాత్రి సలిపి రంతఁ బ్రభాతంబ వాసుదేవుండు వాసవ నందను నంద యుండం బంచి కాంచన రథారూరూఢుం డయి పురంబునకుం జని పౌరజన ప్రధాన సమక్షంబున రైవతక మహోత్సవంబు ఘోషింపం బంచిన.
1_8_174
చ. పొలుపుగఁ బూసికట్టి తొడి భూరి విభూతి ప్రకాశితంబుగాఁ
గలయఁగఁ దత్పురీజనులు కాంస్య మృదంగ ముకుంద వేణు కా
హళ పటహ ధ్వనుల్ చెలఁగ నాటలుఁ బాటలు నొప్ప నెల్ల వా
రలుఁ జని చేసి రర్చనలు రైవత కాద్రికి నుత్సవంబు తోన్.
1_8_175
చ. గురు కుచ యుగ్మముల్ గదలఁ గ్రొమ్ముడులందుల పుష్పముల్ పయిం
దొరఁగ నిదాఘ బిందు వితతుల్ చెదరన్ మదిరామదంబునం
బరవశ లయ్యు నింపెసఁగఁ బాడుచుఁ దాళము గూడ మెట్టుచుం
దరుణియ లొప్ప నాడిరి ముదంబునఁ దమ్ము జనాలి మెచ్చఁగన్.
1_8_176
సీ. సారణ సత్యకా క్రూర విదూరథ సాంబ సంకర్షణ శంబరారి
భాను సుషేణోగ్ర సేన శైనేయానిరుద్ధ హార్దిక్య గదోద్ధవాది
యాదవు లధిక ప్రమోదులై యొక్కటఁ దరుణులు దారును గరిక రేణు
హయశిబికారూఢు లయి తదుత్సవమున కరిగిరి మఱి జగద్గురుఁడు గృష్ణుఁ
ఆ. డిందిరలీలతో నుపేంద్రుండు రుక్మిణీ
దేవి మొదలుగాఁగ దేవులెల్ల
నొప్పుతోడ రాఁగ నప్పర్వతమునకుఁ
జనియె సకల జనులుఁ దనకు నెరఁగ.
1_8_177
వ. ఇట్లరిగి జనార్దనుండు ధనంజయుం దలంచి తత్సమీప గతుండయు తోడ్కొని యాతనికి నప్పర్వత రమణీయ ప్రదేశంబులం జూపుచు విహరించి యిద్దఱు నొక్క విమల మణి వేదిక యందభిమత సంభాషణంబుల నుండునంత.
1_8_178
చ. క్వణదణు కింకిణీ కలిత కాంచన కాంచి కలాపమున్ రణ
న్మణికలనూ పురంబులు సమధ్వని నొప్పఁగ భక్తిఁ బాదనా
రిణి యయి కన్యకా జనపరీత సుభద్ర తదద్రి పూజన
ప్రణతులు సేసె నింద్రసుతుఁ బార్థుం నిజేశ్వరుఁగాఁ దలంచునున్.
1_8_179
ఉ. దాని సుభద్రఁగా నెఱిఁగి తత్క్షణజాత మనోజ సంచన
న్మానసుఁ డైన యవ్విజయు మానుగఁ జూచి మునీంద్ర నీకుఁ జ
న్నే నలినాక్షులందు మది నిల్పఁగ నంచును మందహాస గ
ర్భాననుఁ డై రథాంగ ధరుఁ డాతని కిట్లనియెం బ్రియంబునన్.
---------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 1 8 241 to 1 8 270
1946
2719
2006-09-26T23:14:21Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. అనిన విని జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె. 241
ఆ. ఏమి కారణమున నింద్రుఖాండవ మగ్ని
దేవుఁ డట్లు గాల్పఁ దివిరె దీని
విప్రముఖ్య నాకు వినఁగ వేడుక యయ్యె
నెఱుఁగఁ జెప్పుమయ్య యిదియు ననిన. 242
- శ్వేతకి యను రాజర్షి వృత్తాంతము -
సం. 1-125-11 (అను 1-18)
వ. జనమేజయునకు వైశంపాయనుం డిట్లని చెప్పెఁ దొల్లి శ్వేతకి యను రాజర్షి ఘృత సంపూర్ణ దక్షిణానేకాధ్వరుం డయి శత వార్షిక సత్త్రయాగంబు సేయ సమకట్టి ఋత్విజులం బ్రార్థించిన ఋత్విజులు నేము నిరంతర క్లేశంబున కోపము నీ వనవరత యజనశీలుడవు నీకు నీశ్వరుండ యాజకత్వంబు సేయ నోపుంగాని యొరు లోపరని విసివి పలికిన నాతండును గైలాసంబున కరిగి కైలాస వాసు నిఖిలలోకవంద్యు నిందుశేఖరు నీశ్వరు నుద్దేశించి యుగ్రతపంబు సేసినఁ బరమేశ్వరుండు ప్రత్యక్షం బయు వానికిట్లనియె. 243
క. శ్వేతకి నీతపమున కేఁ
బ్రీతాత్ముఁడ నయితి నీకుఁ బ్రియ మెయ్యది వి
ఖ్యాతముగ నిత్తు దానిన
యాతతమతి వేఁడు మనిన నన్నరపతియున్. 244
వ. దేవా నీ ప్రసాదంబున శతవార్షిక యాగంబు చేసెద నాకు నీవు ఋత్విజుండవు గావలయు నని ప్రార్థించినం గరుణించి యాజకత్వంబు బ్రాహ్మణులకు విధిదృష్టం బగుటం జేసి దాని నొరులకుఁ జేయుం గాదు గావున నింక నీవి బ్రహ్మచర్యంబునఁ బండ్రెండేండ్లు నిరంతరఘృతధారం జేసి హుతాశనుఁ దృప్తుం జేయు మనిన వాఁడును బరమేశ్వరు పంచినవిధంబున నగ్నితర్పణంబు సేసిన సంతుష్టుం డై యీశ్వరుండు వాని పాలికి వచ్చి యిప్పుడ దుర్వాసు రావించి. 245
క. ఈతఁ డనవరతయజన
ప్రీతుం డీతనికి దురితభీతునకు మనః
ప్రీతిగ నార్త్విజ్యమ్ము మ
హాతేజోధికుఁడ చేయు మని దయఁ బంచెన్. 246
వ. శ్వేతకియుఁ దనకు దుర్వాసుండు ఋషిగణంబులతో ఋత్విజుండుగా నభిమతం బయిన సత్త్రయాగంబు సేసె నట్లా శ్వేతకి చేసిన నిరంతర ఘృతధారాకారణంబున నగ్నిదేవుండు దన కగ్నిమాంద్యంబును దేజోహీనతయి దప్పియునైనఁ బితామహు పాలికిం జని తన శరీర స్థితి చెప్పినఁ బితామహుండును దాని నపరిమితఘృతోప యోగంబున నయిన మహావ్యాధిఁగా నెఱింగి యగ్నిదేవున కిట్లనియె. 247
క. ఈ వ్యాధి యొంటఁ దీఱదు
దివ్యౌషధయుక్త మైన దివిజవనంబున్
హవ్యాశన భక్షింపు మ
హావ్యాధిశమంబు దాన నగు నీ కనినన్. 248
క. చని ఖాండవంబుఁ గాల్పఁగ
మొనసి మహాహస్తియూధములఁ బోని ఘనా
ఘనములచే బాధితుఁ డయి
వనజజుకడ కరిగి హవ్యవాహనుఁ డనియెన్. 249
వ. ఏను మీయానతిచ్చినవిధంబున ఖాండవం బుపయోగింపం బోయి తద్రక్షకులు గావించు విఘాతంబులు వారింపనేరక యేడుమాఱులు విఫల ప్రయత్నుండ నైతి నింక నెద్ది యుపాయంబు నాకు నెవ్విధంబున ఖాండవ భక్షణంబు దొరకొను నని దుఃఖించిన యతనిం జూచి కమలభవుండు కరుణించి భావికార్యం బప్పుడు దలంచియుఁ గొంతకాలమునకు నరనారాయణు లను నాదిమునులు నరలోకంబున దేవహితార్థం బర్జునవాసుదేవు లయి జన్మించి యాఖాండవ సమీపంబున విహరింతురు వారు భవత్ప్రార్థితులై తమ యస్త్ర బలంబున నఖిల విఘ్నంబుల నపనయించి నిరాకులంబున నీకు ఖాండవోపయోగంబు ప్రసాదింతు రనిన నగ్ని దేవుండు గరంబు సంతసిల్లి కమలజు వచనం బవలంబంబుగాఁ బెద్దకాలం బుండి తద్వచనమార్గంబున నప్పుడు కృష్ణార్జునులం గని ఖాండవ దహనార్థంబు ప్రార్థించిన నగ్ని దేవున కర్జునుం డిట్లనియె. 250
- అగ్నిదేవుండు కృష్ణార్జునులకుఁ జక్రకార్ముకాదు లొసంగుట -
సం. 1-215-12
సీ. వారణహస్తానుకారంబు లగు వారి
ధారలు గురియు దుర్వారఘోర
తరవారివాహప్రకరములు వారింప
సురనివహంబుతో సురగణేశు
నైన నోర్వనుశక్తమైన మహాదివ్య
శరసంచయము నాకపరిమితంబు
గల దట్టిసాయకావలికి నాదగుభుజ
బలశీఘ్రసంధానములకుఁ దగిన
ఆ. ధనువు సర్వవహనఘనరథాశ్వములుఁ గృ
ష్ణునకు నాయుధములు ననఘ యిపుడు
లేమిఁ జేసి చూవె యీమహకార్యంబు
గడఁగకున్నవార మెడయుఁజేసి. 251
వ. అనిన నగ్నిదేవుండును నప్పుడ వరుణుం దలంచి వానిం దనకు సన్నిహితుం జేసికొని తొల్లి నీకు సోముం డిచ్చిన బ్రహ్మనిర్మితకార్ముకంబు నక్షయతూణీర యుగళంబును యర్జునున కిమ్ము మఱి చక్రంబును గదయును వాసుదేవున కిమ్మని పంచిన. 252
మ. అమరాహీంద్రవియచ్చరాదుల కజేయం బప్రధృష్యం బభే
ద్యము వజ్రస్థిరమన్యసాధనభిదాదక్షంబు నై సర్వలో
కమనోజ్ఞం బయి దివ్య మై వెలుఁగు నగ్గాండీవ మన్ చాపర
త్నము నిచ్చెన్ వరుణుండు పార్థునకు నుద్యద్విక్రమోద్భాసికిన్. 253
వ. మఱియు బ్రతిపక్షసంక్షయకరంబు లయిన యక్షయబాణంబులు గల తూణీరంబులును వివిధాయుధభరితం బై సింహలాంగూలకచిధ్వజ విరాజమానం బై మహాంబుధకద్వానూంధురం బై మనోవాయువేగసిత వాహవాహ్యమానం బై రణితరమణీయ మణికింకిణీ కలాపాలంకృతం బై సకల దిగ్విజయాధిష్ఠానం బై యొప్పుచున్న దివ్యరథంబు నర్జునున కిచ్చి సహస్రకర సహస్ర దుస్సహ మహఃపటలభాసురం బగు దేవ దైత్య దానవ యక్ష రాక్షస పిశాచ చోరగప్రశమనం బయి వెలుంగుచున్న సుదర్శనం బను చక్రంబును గౌమోదకి యను గదయును నారాయణున కిచ్చె నట్లు సంప్రాప్తదివ్యచాపరథాయుధు లయి యున్న నర నారాయణులం జూచి యగ్ని దేవుం డిట్లనియె. 251
క. ఘనభుజ యిది గాండీవం
బనఁ బరగిన ధనువు దీని వస్త్రావలి పె
ల్చన తాఁకి భగ్న మగు న
త్యనుపమవజ్రాభిహతశిలావలి వోలెన్. 255
క. ఈ రథ మప్రతిహతము స
మీరజవోపేతహయసమేతము దీనిన్
భూరిబలుఁ డెక్కి సోముఁడు
ధీరుం డయి తొల్లి యెల్ల దిక్కుల నొడిచెన్. 256
క. ఈ చక్రము మధుసూదన
నీచేత విముక్త మగుచు నీరిపులఁ ద్రియా
మాచరులఁ జంపి క్రమ్మఱ
నీ చేతికి వచ్చు దేవనిర్మిత శక్తిన్. 257
- కృష్ణార్జును లగ్నిహోత్రునిచే ఖాండవంబు దహింపఁ జేయుట -
సం. 1-216-28
వ. అని తత్ప్రభావ ప్రకారంబు చెప్పినఁ గృష్ణార్జునులు సంతసిల్లి సన్నద్ధు లయి రథం బెక్కి యగ్ని దేవుం జూచి సురాసుర పరివృతుండయి సురపతి వచ్చినను జయింతు మింక శంకింపక ఖాండవ దహనార్థం బుపక్రమింపు మనిన నగ్ని దేవుండు హర్షించి తైజసం బయిన రూపంబు ధరియించి. 258
చ. పెడిలి సువర్ణ పర్వతము పెక్కుదెఱంగుల వ్రయ్యునట్టు ల
ప్పుడు వివిధ ప్రకారముల భూరిశిఖావలి ఖాండవంబు న
ల్గడఁ గడుఁ బర్వఁగాఁ బెఱిగి కాల్పఁ దొడఁగె హుతాశనుండు సే
డ్పడఁగ వనంబులోని మృగపక్షిభుజంగ మభూత సంఘముల్. 259
వ. అంత, 260
సీ. చక్రధరుం డయ్యు జనరుహనాభుండు
గాండీవధరుఁ డయ్యుఁ బాండవుండు
నుండి రవ్వనమువ కుభయపార్శ్వంబులఁ
దొల్లింటియట్టులు పెల్లురే గి
యనలంబు నార్పంగ నార్చుచుఁ బఱతెంచి
వనరక్షకులు పార్థుసునిశితాస్త్ర
ధారల నవగతదర్పు లై యరిగిరి
యమసదనంబున కమిత బలులు
ఆ. శిఖియు నుగ్రదీర్ఘ జిహ్వలు సాచి యు
ద్ధర సమీరణంబు తోడు సేసి
కొని యుగాంతకాలకుపితానలాకారుఁ
డయ్యె ఖాండవమున కద్భుతముగ. 261
మ. ఘనధూమధ్వజదహ్యమాన లవలీ కర్పూర తక్కోలచం
దన కాలాగరు సల్లకీతరుల యుద్దద్ధూమధూపానువా
సన నొప్పెన్ సురభీకృతంబు లగుచున్ సంక్రీడమానామృతా
శనవిద్యాధర సద్విమానవితతుల్ సావిత్ర వర్త్మంబునన్. 262
చ. జ్వలనశిఖాలియున్ విజయు సద్విశిఖాలియుఁ జూట్టుముట్టినం
దలరి భయాకులంబు లగు తద్వనజీవుల యార్తనాదమం
దులియుచు నొక్కచెట్ట దివి నుద్గత మయ్యె నమందమందరా
చల పరివర్తన ప్రసభసంక్షుభితార్ణవ ఘోషఘోర మై. 263
క. నెగయుడు నెగసి పిఱుందం
దగిలెడు మిడుఁ గుఱులచేత దగ్ధచ్ఛదమై
గగనమునఁ బఱవనోపక
ఖగనివహము వహ్నియంద కడువడిఁ బడియెన్. 264
క. తనతేజోజాలము ప
ర్విన దగ్ధము లగు ననేకవిధ దేహుల దే
హనికాయంబుల బహువిద
తనువులు గలవాఁడపోలె దహనుం డొప్పెన్. 265
చ. అమితకృశానుదగ్ధ మగు నయ్యమరేంద్రు వనంబులోని యు
త్తమసలిలాశయానళుల త ప్తజలంబులయం దపేత జీ
వము లయి తేలుచుండె పరివారచరంబులు వారిపక్షులుం
గమరె నశేషకోకనదకై రవపంక్తులు శైవలంబులున్. 266
క. అలుగులపడి ఖాండవమునఁ
గలయాశీవిషమహోరగము లెల్ల విషా
గ్నులు గ్రక్కుచు నత్యుగ్రా
నలబహులజ్వాలలందు నాశము నొందెన్. 267
వ. అంత దేవత లెల్ల మహావహ్నిశిఖాహతికిఁ వెఱచి దేవేంద్రుపాలికిం బోయి ఖాండవంబున కైన యకాండ ప్రళయంబు సెప్పిన విని యదరిపడి యింద్రుండు తక్షకరక్షణాపేక్ష ననేకధారాధారనివహంబుతో నతి త్వరితగతి ఖాండవంబునకు వచ్చి హుతాశనుమీఁద మహావారిధారలు గురియించిన. 268
క. ఆ వారిధార లెల్ల మ
హావహ్ని శిఖాహతంబు లయి శుష్కము లై
లావఱి నడుమన యడఁగుటఁ
బావకుపయి నొక్కచినుకుఁ బడదయ్యె వడిన్. 269
క. ఉఱుముచు మెఱుముచుఁ బిడుగులు
వఱలఁగ నలుగడలఁ బడ నవారితనవృష్టుల్
గుఱుకొని కురియఁగఁ బంచెను
మఱియును నయ్యనలుమీఁద మఘవుం డలుకన్. 270
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 1 8 271 to 1 8 300
1947
2722
2006-09-26T23:14:56Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
క. ఉఱుముచు మెఱుముచుఁ బిడుగులు
వఱలఁగ నలుగడలఁ బడ నవారితవృష్టుల్
గుఱుకొని కురియఁగఁ బంచెను
మఱియును నయ్యనలుమీఁద మఘవుం డలుకన్. 270
క. పాండుసుతుఁ డంత నానా
కాండసహస్రముల నేసి ఘనముగఁ జేసెన్
ఖాండవగృహమున ఖండా
ఖండలధారలకుఁ దూఱఁగాకుండంగన్. 271
వ. ఇట్లు కావించిన, 272
తే. దాని వెల్వడనేరక తద్వనంబు
జీవులెల్లను బావకశిఖలఁ జేసి
దగ్ధు లగుచున్నఁ దక్షకతనయుఁ డశ్వ
సేనుఁ డను భుజంగము మగ్నిశిఖల కపుడు. 273
ఆ. వెఱచి తల్లిఁ దోఁకఁ గఱపించుకొని దివిఁ
బఱచు వానిఁ జూచి పార్థుఁ డలిగి
వానితల్లి శిరముతోన తత్పుచ్ఛంబు
దునిసి యగ్నిశిఖలఁ దొరఁగ నేసె. 274
వ. వెండియు నశ్వ సేనునేయ సమకట్టిన యప్పార్థునకుఁ దత్క్షణంబ మోహిని యను మాయ గావించి యమరేంద్రుఁ డశ్వసేను విడిపించి యందుఁ దక్షకుండు దగ్ధుం డయ్యెను కా వగచి కడు నలిగి. 275
- ఇంద్రుండు కృష్ణార్జునులతోఁ బోరుట -
సం. 1-218-13
ఉ. ఆనరుమీఁద ఘోరనిశితాశని వైచె నఖండచండఝం
ఝానిలజర్జరీకృత మహాజలధారలతో నిరంతరా
నూనపయోధర ప్రకరముద్ధత మై హరిదంతరంబులన్
భానుపథంబు నొక్కమొగిఁ బర్వి భయంకరలీఁ గప్పఁగన్. 276
ఉ. అన్నవవారివాహనివహమ్ములఁ జూచి భయప్రసన్నుఁ డై
యున్న హుతాశనున్ విజయుఁ డోడకు మంచును మారుతాస్త్ర మ
త్యున్నతచిత్తుఁ డేసె నదియున్ విరియించె రయంబుతో సము
త్పన్నసమీరణాహతి నపారపయోదకదంబకంబులన్. 277
వ. అంత, 278
సీ. బలవైరి కృష్ణుపైఁ బార్థుపైఁ గడునల్గి
పంచినఁ గలయంగ బన్ని కడఁగి
సురగరుడోరగాసురసిద్ధగంధర్వు
లార్చుచుఁ దాఁకి యుగ్రాహవంబు
సేసిన నమరులఁ జెచ్చెరఁ బార్థుండు
భంజించె దనదివ్యబాణశక్తిఁ
జక్రధరుండును జక్రబలంబున
గరుడోరగాసురఖచకవరులఁ
ఆ. దత్క్షణంబ విగతదర్పులఁ జేసె న
య్యిద్దఱకు సురాసురేశు లెల్ల
భీతు లగుట చూచి పెద్దయు విస్మిత
హృదయుఁ డయ్యె సురగణేశ్వరుండు. 279
వ. మఱియును వారల బల పరాక్రమంబు లెఱుంగ వేఁడి శక్రుండు శిలావర్షంబుఁ గురియించిన. 280
క. నిశితశర వర్షమున ను
గ్రశిలా వర్షమ్ముఁ జిత్రగతి నస్త్రకలా
కుశలుఁడు నరుఁ డశ్రమమునఁ
బ్రశాంతిఁ బొందించె నమరపతి వెరఁగందన్. 281
క. కొడుకు భుజవిక్రమమునకుఁ
గడు సంతసపడియుఁ దృప్తి గానక చల మే
ర్పడఁగ హుతాశను నార్పం
గడఁగి మహారౌద్రభంగి గౌశికుఁడు వడిన్. 282
చ. అరుదుగ దివ్యరత్న నివహంబులఁజేసి వెలుగుచున్న మం
దరశిఖరంబు నెత్తుకొని తద్దహనార్చు లడంగునట్లుగాఁ
దెలకఁగ వైచినం దపనతేజుఁడు పాండుసుతుండు దాని జ
ర్జరితము సేసె వజ్రమయశాతశిలీముఖచండధారలన్. 283
క. ధరణీధరు చక్రమునకుఁ
బురుహూతనూజు బాణముల కనిలో నె
వ్వరు మార్కొననోపరు సుర
గరుడోరగ సిద్ధసాధ్య గణములలోనన్. 284
వ. అంత నొక్క యశరీరవాణి పాకశాసనున కిట్లనియె. 285
క. పరమమును లయిన తొల్లిటి
నరనారాయణులు కృష్ణనామంబుల ను
ర్వక నుదయించిరి నీ క
య్యిరువుర పేర్మియును వింతయేది విజేంద్రా. 286
చ. అలఘులు కృష్ణపార్థులు మహాత్ములు యాదవకౌరవాన్వయం
బులు వెలుఁగించుచున్న నృపపూజ్యులు వీరల నీకు నోర్వఁగా
నలవియె వీరు దొల్లియు సురాసురయుద్ధము నాఁడు దైత్యులన్
వెలయఁగ నోర్చి యున్న రణవీరులు గావుట మున్నెఱుంగవే. 287
వ. నీ యిష్టసఖుం డయిన తక్షకుం డిం దుండక ముందకన కురుక్షేత్రంబున కరిగి ఖాండవ ప్రళయంబునకుఁ దప్పె ఖాండవం బగ్నిచేత దగ్ధం బగు నని తొల్లి బ్రహ్మ వచనంబు గలుగుటంజేసి యిది హుతాశనున కశనం బయ్యె నింక దీనికి వగవం బని లేదనిన దాని విని సురపతి సురగణంబులతో మరలిన. 288
క. బలయుతులు మనుజసింహులు
నలిఁ గృష్ణార్జునులు సింహనాదముల వియ
త్తలమును దిక్కులు బధిరం
బులుగాఁ జేసిరి త్రిలోకములు భయ మందన్. 289
వ. అట్టి యవసరంబున నముచి యనుదనుజుననుజుండు మయుం డనువాడు ఖాండవంబు వెలువడ నేరక తక్షకు గృహంబునఁ బరిభ్రమించుచున్నంతఁ దన్నగ్ని చుట్టుముట్టిన నచ్యుతుండును జంపవచ్చిన నతిభీతుం డయి యర్జును మఱువు సొచ్చిన. 290
క. శరణాగత రక్షణ త
త్పరుఁడు ధనంజయుఁడు మయుని ప్రాణము గాచెం
గరుణను శరణాగతు లగు
పురుషుల రక్షించునంత పుణ్యము గలదే. 291
తే. మయుఁడు నశ్వ సేనుండును మందపాల
సుతులు నలుగురు శార్జ్గకు లతులదావ
దాహభీతి కయ్యార్వురుఁ దప్పి రన్య
జీవులెల్ల నం దపగత జీవు లైరి. 292
- మందపాలో పాఖ్యానము -
సం. 1-220-1
వ. అనిన విని జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె. 293
క. మయభుజగ మోక్షణము ని
నిర్ణయముగ నెఱిఁగితి నెఱుంగ నా కర్థిత్వం
బయినది నలుగురు శార్జ్గకు
లయిమోక్షణ మెట్లు నిర్మల జ్ఞాననిధీ. 294
వ. అని యడిగిన జనమేజయునకు వైశంపాయనుం డిట్లనియె. 295
క. జనపాల మందపాలుం
డను ముని ముఖ్యుండు దల్లి యత్యుగ్రతపం
బొనరించె బ్రహ్మచర్యం
బున దివ్యసహస్రవర్షములు నైష్ఠికుఁడై. 296
క. అమ్ముని యోగాభ్యాసవ
శమ్మున దేహంబు విడిచి చని పుణ్యులలో
కమ్ములు సొరఁ గానక వడిఁ
ద్రిమ్మరి దేవతలఁ గాంచి ధృతి నిట్లనియెన్. 297
వ. నాకుఁ బుణ్యలోకంబులు లేకుండ నేనేమి దుష్కృతంబు సేసితి నమ్మునీంద్రునకు దేవత లిట్లనిరి. 298
క. ఎంత తపం బొనరించియు
సంతానము లేనివారు సద్గతిఁ బొందం
గాంతురె నీ తప మేటికి
సంతానము వడయు మరిగి సన్మునినాథా. 299
వ. అనిన విని మందపాలుండు మర్త్యలోకంబునకుఁ దిరిగి వచ్చి నాకుం జెచ్చెరం బెక్కండ్రు పుత్త్రుల నెవ్విధంబునం బడయ నగునో యని చింతించి పక్షుల యందు వేగంబ యపత్యంబు పెద్ద యగుటం జూచి తానును శార్జ్గకుం డై జరిత యను లావుకపెంటి యందు రమియించి దానివలన జరితారి సారిసృక్కస్తంబ మిత్ర ద్రోణులను వారల నలువురఁ గొడుకులఁ పరమ బ్రహ్మ విదులం బడసి వారల ఖాండవంబున బెట్టి తన పూర్వ భార్య యైన లపితయుం దానును విహరించుచుఁ నొక్కనాఁడు ఖాండవ దహనోద్యతుం డై వచ్చుచున్న యగ్నిభట్టారకుం గని యగ్ని సూక్తంబుల స్తుతియించి యిట్లనియె. 300
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 1 8 301 to 1 8 325
1948
2725
2006-09-26T23:15:25Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
క. నీ వఖిల ధర్మమూర్తివి
నా వీర్య ప్రభవు లయిన నలువురు సుతులన్
లావుకలఁ గరుణఁ గావుము
పావక భువనోపకారపర్యాప్తమతీ. 301
వ. అనిన నమ్మందపాలు ప్రార్థన జేసి యానలువురు శార్జ్గకులను నగ్ని దేవుండు రక్షించువాఁ డయ్యెనంత నిట. 302
త. తనయుల నజాతపక్షుల
ననలశిఖాభీతి చంచలాత్ముల నెటయుం
జననేరని బాలకులను
జననియు వీక్షించి శోకసంతాపితయై. 303
క. వీరలఁ దోడ్కొని పోవఁగ
నేరను బాలకుల బెట్టి నిర్దయబుద్ధిన్
వీరల తండ్రిక్రియం జన
నేరను విధికృతము గడవనేరఁగ లావే. 304
చ. ఇది ప్రళయాగ్నివోలె దెస లెల్లను గప్పఁగ విస్ఫులింగముల్
వదలక వాయుసారథి జవంబునఁ దా నిట వచ్చె నేమిసే
యుదు సుతులార యీ బిలము నొయ్యన పోయి చొరుండు దీనిఁ గ
ప్పెద ఘనపాంసుజాలముల భీమశిఖావళి దాఁకకుండగన్. 305
చ. కొడుకుల బ్రహ్మవిత్తములఁ గోరిన యట్టుల వీరి నల్వురం
బడసితి నిమ్మహాత్ముల నపాయము నొందక యుండఁ బెంచుచున్
నడపుమటంచు నన్ను మునినాథుఁడు మీ జనకుండు పంచి యి
ప్పుడ యెటయేనిఁబోయె హుతభుక్ప్రళయంబు దలంప కక్కటా. 306
వ. అని దుఃఖిత యై యున్న తల్లిం జూచి యగ్రతనయుం డైన జరితారి యిట్లనియె. 307
తే. బిలము సొచ్చితిమేని నం దెలుక చంపు
నింద యుండితిమేనిఁ దా నేర్చునగ్ని
యెలుకచేఁ జచ్చుటకంటె నీ జ్వలనశిఖలఁ
గ్రా గి పుణ్యలోకంబులఁ గాంతు మేము. 308
వ. మఱియు మాంసపిండంబుల మయి యున్న మాకు బిల ప్రవేశంబున మూషక భయంబు నియతం బింద యుండిన నగ్నిభయంబు సంశయితం బెట్లనిన. 309
క. జ్వలనంబు వాయువశమునఁ
దొల గుడు జీవనము మాకు దొరకొను గృఛ్రం
బుల సంశయయుత కార్యం
బులు గర్తవ్యములు నియతములు మర్త్యముల్. 310
వ. కావున నీవు మెచ్చినచోటికిఁ బోవనోపము మావలనిమోహంబు విడిచి యరుగు మేము దహనక్లేశంబునం బొందినను నీవు జీవించి పుత్త్రులం బడయనోపుదువు నీ పుణ్యవంశమున మాకు నగ్నిభయంబు దొలంగెనేని నీవు మా యొద్దకు వచ్చి యెప్పటియట్ల రక్షింతు వని కొడుకు లెల్ల మ్రొక్కినం జూచి జరితయు బాష్పపూరితనయన యై యాసన్నతరుగుల్మగహన దహనమహోత్సాహుం డయి వచ్చు హవ్యవాహనుం జూచి ప్రాణభయంబున గగనంబున కెగసి చనె నంత. 311
క. నలుగురు నాలుగువేద
మ్ములమంత్రము లొప్ప బ్రహ్మముఖములువోలెన్
వెలయంగ సంస్తుతించుచు
నలఘులు మాకభయ మభయి మని రయ్యనలున్. 312
వ. అగ్నిదేవుం డప్పుడు మందపాలు ప్రార్థనం దలంచి యన్నలువురు శార్జ్గకులు నున్న వృక్షంబు భక్షింపక పరిహరించిన జరితయు దానిం జూచి సంతసిల్లి కొడుకుల యొద్దకు వచ్చి సుఖం బుండె నంత నక్కడ మందపాలుండు పురం దరువనంబు దహనుచేత దగ్ధం బగుట యెఱింగి యందున్న జరితను బుత్త్రులం దలంచి యతి దుఃఖితుం డయి లపిత కిట్లనియె. 313
క. తరుణుల నజాతపక్షులఁ
జరణంబులు లేనివారి శార్జ్గేయుల న
ల్వుర నొక్కతె యెట దోడ్కొని
యరుగంగా నేర్చు జరిత యాపద గడవన్. 314
క. మఱచునొకొ మఱవకుండియు
నెఱుంగక యుండునొకొ యనలుఁ డెఱిగియు నెడ నే
మఱునొకొ పుత్త్రులఁ గావక
గుఱుకొని నమ్మంగ నగునె క్రూరాత్మకులన్. 315
వ. అనిన విని లపిత యిట్లనియె. 316
క. నా యొద్దన ప్రార్థించిన
వాయిసఖుం డపుడు నీకు వరదుం డయి శా
ర్జ్గేయుల నలువురఁ గాతును
ధీయుత యని పలికె మఱచితే మునినాథా. 317
వ. ఆవిపి నెయ్యుండ వయి దానియోగక్షేమం బరయం దలంచి తది పులుఁ గెట యేనియుం బఱచుం గా కేమియయ్యెడు వగవకుండు మనిన మందపాలుండు మందస్మితవదనుం డగుచు వసిష్ఠునట్టి పురుషు నైన నరుంధతి యట్టి భార్యయైనను నిర్నిమిత్తంబున స్త్రీ విషయంబునందు సంశయింపకుండ దిది స్త్రీలకు నైజంబ యని పలికి లపిత వీడ్కొని ఖాండవంబునకు వచ్చి పుత్త్ర సహిత యయి కుశలిని యయి యున్న జరితం జూచి సంతుష్టుం డై నిజేచ్చ నరిగె నగ్ని దేవుండు నిట్లు నిర్విఘ్నంబున ఖాండవవనౌషధంబు లుపయోగించి విగతరోగుం డయి కృష్ణార్జునుల దీవించి చనియె నంత. 318
- ఇంద్రుం డర్జునునకు నాగ్నేయ వారుణ వాయవ్యాది దివ్యబాణంబు లిచ్చుట -
సం. 1-225-7
క. అతిమానుష మత్యద్భుత
మతి దుష్కర మయిన కేశవార్జునకృతి గో
పతిచూచి మెచ్చి సురపరి
వృతుఁ డయి చనుదెంచెఁ కృష్ణవిజయుల కడకున్. 319
క. అనఘులు నరనారాయణు
లన నాదియుగంబునన్ సురాసురనుతు ల
య్యును నపుడు మనుజు లగుటను
వినయంబున మ్రొక్కి రమరవిభునకునంతన్. 320
వ. ఇంద్రుండు నుపేంద్రార్జునుల నతి స్నేహంబునఁ గౌఁగిలించుకొని యర్జునునకు నాగ్నేయ వారుణ వాయవ్యాది దివ్య బాణంబు లిచ్చి వీని కెప్పుడు నిష్ట సఖుండవయి యుండు మని కృష్ణుం బ్రార్థించి దివ్య విమానారూఢుం డయి దివిజాప్సరోగణ సేవితుం డయి దివంబున కరిగె నిట వాసుదేవార్జునులు మయుం దోడ్కొని మగిడి యింద్రప్రస్థ పురంబునకు వచ్చి ధర్మరాజునకు మ్రొక్కి ఖాండవ దహన ప్రకారంబు సెప్పి మయుం జూచి సుఖంబుండిరని. 321
ఆశ్వాసాంతము
క. జనమేజయ జనపాలున
కనఘ చరిత్రునకుఁ బ్రీతుఁ డయి వైశంపా
యనుఁ డాదిపర్వ కథ యె
ల్లను నిమ్ముగఁ జెప్పె నని విలాసమహేంద్రా. 322
క. అభిమాన మహార్ణవ హరి
నిభవిభవ విభాసమాన నిరవద్య రవి
ప్రభ రాజమనోహరవై
రిభయంకర శౌర్య నృపవరేణ్య శరణ్యా. 323
మత్తకోకిలము. రాజభూషణ నిత్యసత్య సరస్వతీ విలసన్ముఖాం
భోజ రాజమనోజ భూజన పూజ్యమాన మహాయశో
రాజహంస పయోజినీ వనరమ్య దిఙ్ముఖ విక్రమో
ద్వేజితాహిత విష్ణుసన్నిభ విష్ణువర్ధన భూపతీ. 324
గద్యము
ఇది సకలసుకవిజనవినుత నన్నయభట్ట ప్రణీతం బైన శ్రీ మహాభారతంబునం దాది పర్వంబున విదురాగమనంబు గృష్ణ సందర్శనంబును రాజ్యార్థలాభంబును
ఖాండవ ప్రస్థ నివాసంబును సుందోపసుదోపాఖ్యానంబును నారదు వచనంబున ద్రౌపదియందు సమయక్రియము నర్జునుతీర్థాభిగమనంబును నులూసీ సమాగమంబును వాసుదేవానుమతుం డయి యర్జునుండు సుభద్ర వివాహం బగుటయు సుభద్రాపహరణంబును హరణహారికయు నభిమన్యు సంభవంబును గాండీవదివ్యరథాశ్వ లాభంబును ఖాండవ దహనంబును నగ్ని భయంబు
వలన మయభుజంగ మోక్షణంబును మందపాలోపాఖ్యానంబును నన్నది సర్వంబును నష్టమాశ్వాసము.
శ్రీ మహాభారతము నందలి యాదిపర్వము సమాప్తము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
Wikisource:సభా పర్వ నిర్వహణ
1950
3188
2006-10-03T16:53:40Z
RamanadhaReddy
13
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
[[http://add_link_to_pdf.com add link to pdf file here]]
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse"
|+'''సభా పర్వ నిర్వహణ'''
!పద్యం సంఖ్య (పర్వం-అశ్వాసము-పద్యం సంఖ్య) || ప్రస్తుత పరిస్థితి (ఖాళీ, తీసుకొన బడినది, రివ్యూ చేయవలెను, పూర్తి అయినది)|| టైపు చేసిన (చేస్తున్న ) వారు || రివ్యూ చేసిన (చేస్తున్న వారు)
|
|-
|[[ ఆ భా 2_1_031 to 2_1_060]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 2_1_121 to 2_1_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 2_2_1 to 2_2_30]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Vasantha Murthy
|-
|-
|[[ ఆ భా 2_2_091 to 2_2_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 2_2_151 to 2_2_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 2_2_241 to 2_2_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|}
Wikisource:అరణ్య పర్వ నిర్వహణ
1951
3158
2006-10-03T01:45:22Z
వైఙాసత్య
5
+{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
[[http://add_link_to_pdf.com add link to pdf file here]]
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse"
|+'''అరణ్య పర్వ నిర్వహణ'''
!పద్యం సంఖ్య (పర్వం-అశ్వాసము-పద్యం సంఖ్య) || ప్రస్తుత పరిస్థితి (ఖాళీ, తీసుకొన బడినది, రివ్యూ చేయవలెను, పూర్తి అయినది)|| టైపు చేసిన (చేస్తున్న ) వారు || రివ్యూ చేసిన (చేస్తున్న వారు)
|
|-
|[[ ఆ భా 3_1_001 to 3_1_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_061 to 3_1_090]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_091 to 3_1_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_121 to 3_1_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_151 to 3_1_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_181 to 3_1_210]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_211 to 3_1_240]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_1_241 to 3_1_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_021 to 3_2_050]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_051 to 3_2_080]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_081 to 3_2_110]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_111 to 3_2_140]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_141 to 3_2_170]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_171 to 3_2_200]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_261 to 3_2_290]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_2_331 to 3_2_356]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_001 to 3_3_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_031 to 3_3_060]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_061 to 3_3_090]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_091 to 3_3_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_121 to 3_3_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_151 to 3_3_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_211 to 3_3_240]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_241 to 3_3_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_271 to 3_3_300]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_301 to 3_3_330]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_331 to 3_3_360]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_3_361 to 3_3_400]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_001 to 3_4_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_031 to 3_4_060]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_061 to 3_4_090]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_091 to 3_4_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_121 to 3_4_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_151 to 3_4_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_181 to 3_4_210]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_211 to 3_4_240]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_271 to 3_4_300]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_301 to 3_4_330]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_331 to 3_4_360]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_361 to 3_4_390]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_4_391 to 3_4_416]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_001 to 3_5_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_031 to 3_5_060]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_061 to 3_5_090]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_091 to 3_5_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_121 to 3_5_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_151 to 3_5_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_181 to 3_5_210]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_211 to 3_5_240]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_331 to 3_5_360]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_361 to 3_5_390]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_391 to 3_5_420]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_5_421 to 3_5_437]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_001 to 3_6_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_031 to 3_6_060]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_061 to 3_6_090]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_091 to 3_6_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_121 to 3_6_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_151 to 3_6_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_211 to 3_6_240]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_271 to 3_6_300]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_301 to 3_6_330]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_6_391 to 3_6_411]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_7_001 to 3_7_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_7_61 to 3_7_90]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_7_241 to 3_7_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 3_7_361 to 3_7_390]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|}
Wikisource:భీష్మ పర్వ నిర్వహణ
1952
3159
2006-10-03T01:45:45Z
వైఙాసత్య
5
+{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
[[http://add_link_to_pdf.com add link to pdf file here]]
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse"
|+'''భీష్మ పర్వ నిర్వహణ'''
!పద్యం సంఖ్య (పర్వం-అశ్వాసము-పద్యం సంఖ్య) || ప్రస్తుత పరిస్థితి (ఖాళీ, తీసుకొన బడినది, రివ్యూ చేయవలెను, పూర్తి అయినది)|| టైపు చేసిన (చేస్తున్న ) వారు || రివ్యూ చేసిన (చేస్తున్న వారు)
|
|-
|[[ ఆ భా 6_1_001 to 6_1_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|}
Wikisource:ద్రోణ పర్వ నిర్వహణ
1953
3408
2006-12-02T18:48:25Z
RamanadhaReddy
13
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
[[http://add_link_to_pdf.com add link to pdf file here]]
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse"
|+'''ద్రోణ పర్వ నిర్వహణ'''
!పద్యం సంఖ్య (పర్వం-అశ్వాసము-పద్యం సంఖ్య) || ప్రస్తుత పరిస్థితి (ఖాళీ, తీసుకొన బడినది, రివ్యూ చేయవలెను, పూర్తి అయినది)|| టైపు చేసిన (చేస్తున్న ) వారు || రివ్యూ చేసిన (చేస్తున్న వారు)
|
|-
|[[ ఆ భా 7_1_1 to 7_2_30]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_31 to 7_1_60]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Madhu|మధు]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_61 to 7_2_90]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_91 to 7_2_120]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_121 to 7_2_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_151 to 7_2_180]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_181 to 7_1_210]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_211 to 7_1_240]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_241 to 7_1_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_271 to 7_2_300]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_301 to 7_1_330]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_331 to 7_1_360]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_1_361 to 7_1_397]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_1 to 7_2_30]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_031 to 7_2_060]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_61 to 7_2_90]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_091 to 7_2_120]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_121 to 7_2_150]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_151 to 7_2_180]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_181 to 7_2_210]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_211 to 7_2_240]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_241 to 7_2_270]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_271 to 7_2_300]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_301 to 7_2_330]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_331 to 7_2_360]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_2_361 to 7_2_383]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_001 to 7_3_030]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_031 to 7_3_060]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_061 to 7_3_090]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_091 to 7_3_120]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_121 to 7_3_150]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_151 to 7_3_180]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_181 to 7_3_210]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_211 to 7_3_240]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_241 to 7_2_270]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_3_271 to 7_3_310]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_1 to 7_4_30]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_031 to 7_4_060]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_061 to 7_4_090]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_091 to 7_4_120]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_121 to 7_4_150]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_151 to 7_4_180]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_181 to 7_4_210]]
|పూర్తి అయినది
|[[User: Krishna Vedula|వేదుల కృష్ణ]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_211 to 7_4_240]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Madhu|మధు]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_241 to 7_4_270]]
|Empty
|[[User:unknown|unknown]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_271 to 7_4_300]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_4_301 to 7_4_330]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_1 to 7_5_30]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User: Krishna Vedula|వేదుల కృష్ణ]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_31 to 7_5_60]]
|పూర్తి అయినది
|[[User: Aditya|ఆదిత్య]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_61 to 7_5_90]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_91 to 7_5_126]]
|పూర్తి అయినది
|[[User: Krishna Vedula|వేదుల కృష్ణ]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_127 to 7_5_150]]
|Empty
|[[User:unknown|unknown]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_151 to 7_5_180]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_181 to 7_5_210]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_211 to 7_5_240]]
|Empty
|[[User:unknown|unknown]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_241 to 7_5_270]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:Prakash K Swaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_271 to 7_5_300]]
|Empty
|[[User:unknown|unknown]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_301 to 7_5_330]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_331 to 7_5_360]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|వసంత మూర్తి
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_361 to 7_5_400]]
|Empty
|[[User:unknown|unknown]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 7_5_401 to 7_5_434]]
|పూర్తి అయినది
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|వసంత మూర్తి
|-
|}
Wikisource:కర్ణ పర్వ నిర్వహణ
1954
3266
2006-10-13T21:11:59Z
71.204.120.58
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
[[http://add_link_to_pdf.com add link to pdf file here]]
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 class=toccolours style="border-collapse:collapse"
|+'''కర్ణ పర్వ నిర్వహణ'''
!పద్యం సంఖ్య (పర్వం-అశ్వాసము-పద్యం సంఖ్య) || ప్రస్తుత పరిస్థితి (ఖాళీ, తీసుకొన బడినది, రివ్యూ చేయవలెను, పూర్తి అయినది)|| టైపు చేసిన (చేస్తున్న ) వారు || రివ్యూ చేసిన (చేస్తున్న వారు)
|
|-
|[[ ఆ భా 8_1_061 to 8_1_090]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_1_91 to 8_1_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_1_241 to 8_1_270]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_1_271 to 8_1_300]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_2_001 to 8_2_030]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_1_121 to 8_1_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_2_31 to 8_2_60]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:RamanadhaReddy|రానారె]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_2_091 to 8_2_120]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|-
|[[ ఆ భా 8_2_121 to 8_2_150]]
|రివ్యూ చేయవలెను
|[[User:వోలం సురేష్ కుమార్|వోలం సురేష్ కుమార్]]
|Review this
|-
|}
ఆ భా 8 1 061 to 8 1 090
1955
2832
2006-09-27T02:30:56Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
8_1_061
సీ. అనుటయుఁ గాక మిట్లను హంసముల తోడ గతులు నూటొక్కటి గలవు వాన
నొక్కొటొక్కట శతయోజన వ్యాప్తి నే మెఱయుదుఁ బొడవుగా మీఁది కెగసి
చనుట యచ్చటనుండి చక్క నేలకుఁ జోడు వట్టి డిగ్గుట దూర పాత భంగి
సంగతి పరువడి చారు లీలావతి వక్ర యానము వలయక్రమంబు
ఆ. లోను గాఁగ నెట్టు లైనను మీ కోరి
నట్ల పఱచి మేటియంచ యైన
దాని నిపుడ గెలుతుఁ దక్కటియంచలు
భయము వొందఁ గాకి పదువు వొంగ.
కాకము హంసతో సముద్రము మీఁదఁ బఱచి భంగవడుట
8_1_062
వ. అనుటయు విని మున్నాహూతం బైన హంసం బక్కాకంబు నాలోకించి.
8_1_063
ఆ. నూఱు గతుల నీవు వాఱు దే నన్నియు
నెఱుఁగఁ బులుఁగు లెల్ల నెట్లు వాఱు
నడరి యాకసమున నిడుబాట నట్ల పా
ఱుదము రమ్ము జలధి చదల ననిన.
8_1_064
వ. అయ్యెడం గూడిన కాకంబు లపహసించి శత ప్రకార గతి యగు దీనితో నేకయాన పర్యవసాన హీన సముత్సాహ దోహలి వగు నీ వెట్లు నుచ్చరించెదవు పఱచి భంగ పడియెదవు గాక యనుటయు నమ్మరాళం బాగమిం బాసి పఱపఁ దొడంగినం దోన యవ్వాయసంబునుం బఱచె నిట్లు రెండును మున్నీటిపై మిన్ను దఱిసి పాఱునట్టియెడ.
8_1_065
క. రాయంచ మందగతిఁ జను
వాయస మతి తీవ్ర భంగి వలను మెఱసి లీ
లీయితము లొప్ప బహు గమ
నాయాసము నొంది పఱచు నగ్గలిక మెయిన్.
8_1_066
ఆ. ఎలమిఁ గడచి పోవుఁ బిలుచుఁ గ్రమ్మఱి వచ్చి
ముక్కు ముక్కు మీఁద మోపు జుట్టు
నేచి తిరుగు నీఁక లీఁకలతో రాయు
నొరయుఁ జిత్ర గతుల మురియు నవ్వు.
8_1_067
వ. ఇవ్విధంబునం గాకం బనేక ప్రకార ప్రసరణ చతురంబై సంచరించుటం జూచి ముదితంబు లైన వాయసంబు లధిక స్వరంబుల మెఱయుచు హంసంబుల గేలిగొని నవ్వుచుఁ దరువుల పయిం ద్రుళ్లి ద్రుళ్లి యాడుచు మరాళంబు పరాభవంబుఁ బొందెడుఁ జూడు డని పెద్ద యెలుంగునం బలుకు చుండఁ దదీయ కలకలం బాలించి హంసంబు భరితోత్సాహం బై.
8_1_068
క. పొడవునకు నెగసి యెప్పటి
పడమటి దెస నిగిడి పెలుచఁ బఱిచినఁ గూడం
గడు రయమునఁ జని యంచం
గడవం గా కీలకఱచి కాకము పాఱున్.
8_1_069
వ. పాఱి పాఱి డయ్యుటయు నయ్యంచ యుదంచిత త్వరిత గమన కళా వైదగ్థ్యంబు మెఱయం బఱచిన బీఱువడి కాకం బాకులాంతరంగంబును వికలాంగంబును నై యిట్లని వితర్కించు.
8_1_070
క. నేరక తొడరితిఁ గాల్కొని
భూరుహమును లతలు గిరులుఁ బొదలేమియు లే
వారయ బహు సత్త్వమయము
వారిధి డిగి సోఁకినపుడ వలయుం బొలియన్.
8_1_071
వ. అనుచు దీన మానసం బయి భయంబునం గలంగి డప్పి సొగసి యవశత నంతకంతకు డిగుచు చున్న యక్కాకిం గనుంగొని కల హంసం బిట్లనియె.
8_1_072
ఆ. నీ వనేక గతులు నేర్తిది యేగతిఁ
జనుట చెపుమ వాయసంబ యేను
గడవ నరిగి పిలువఁ గా నేల తడసెద
వెఱక లేటి కిట్టు లెడల విడువ.
8_1_073
వ. అనిన నట్టియెడ.
8_1_074
క. తలకొని జలమును పక్షం
బులు దుండము దోఁక సోఁక బొరిఁ బొరి నెగయన్
బలమఱి మెయి దిగఁ బడఁగా
సొలసి యెగయ లేక వాయసుఁడు వెగడొందెన్.
8_1_075
వ. ఇట్లు మున్నీటి నీటి పయిం బడి యగ్గలం బగు దురవస్థకు బెగ్గలంబు నొందు కాకంబు నాలోకించి పలుక నగుం గాక పలికినట్లు యెవ్వరికిఁ జేయఁ దీరుఁ బని దీరెం గదా యనిన రాయంచకు నక్కాకం బిట్లనియె.
8_1_076
క. ఎంగిళులు గుడిచి క్రొవ్వునఁ
బొంగిన మెయి తోడ గర్వమునఁ దిరుగుచు నా
కు గలదె యెందు నెదురు వి
హంగమ పతి నైన గెలుతు నని మును దలఁతున్.
8_1_077
క. నా కొలఁది యిప్పు డెఱిఁగితి
నీ కరుణా లోకనంబు నిగిడించి శర
ణ్యా కావు నన్ను మగుడం
గాకులలోఁ గలుపఁ దగవు గాదే నీకున్.
8_1_078
వ. అని యిత్తెఱంగున.
8_1_079
క. ఆకలతఁ బొంది పలుకుచుఁ
గా కా యని చంచు దెఱపగా నఱచుచు నీ
రాకరమున మునిఁ గెడున
క్కాకిం గలహంస పరమ కారుణ్యమునన్.
8_1_080
క. వెరవునఁ దత్తనువుం దన
చరణంబుల నిఱికి యెత్తి చా వుడిపి బల
స్ఫురణంబు మెఱయ వీఁపున
ధరియుంచుచు వచ్చెఁ బక్షి తతులు నుతింపన్.
8_1_081
వ. ఇవ్విధంబునం దెచ్చి యెప్పటి నెలవున డించి రాయంచ యక్కాకి దెప్పిఱిన దానిచో నచ్చటి కాకులు విన నింక నిట్టియ విసయంబు లెన్నండును జేయకు మని పలికి నిజ సహచరంబు లగు మరాళంబులుం దానును వలయు చోటికిం జనియె నీవు నా కోమటి కొడుకుల యెంగిలి కూటం బెరిఁగిన యక్కాకంబు చందంబునఁ గురు కుమారుల యెంగిళులు గుడిచి క్రొవ్వి యెక్కుడు వారల ధిక్కరించెదవు నీ కొలఁది యెఱుంగవు దీనం జేటు వాటిల్లుఁ గాన తెటపడ నెఱింగించెద నాకర్ణింపుము.
8_1_082
చ. విరటుని గోవులన్ మరల వెల్చి మదంబున నీదు తమ్మునిం
బొరిగొనఁ బార్థుఁ దాఁక కెట పోయితి నాఁ డల ఘోష యాత్ర లో
గురుపతి డించి క్రీడి కృపకుం దగు పాత్రము సేసి యెక్కడన్
సురిఁగితి చెప్పుమా నిజము సూత తనూభవ నాకు నేర్పడన్.
8_1_083
వ. అని వెండియు.
8_1_084
చ. పనివడి జామదగ్న్యుఁడు సభన్ వినిపింపఁడె మీకు నెల్ల న
ర్జును భుజ వైభవంబు మధుసూదను పెంపును నాఁడ ద్రోణ శాం
తనవులుఁ జెప్పరే బహు విధంబుల వారల గెల్వ రామి మున్
వినమె యెఱింగియున్ మఱియు వీఱిఁడి మాటలు వేయు నేటికిన్.
8_1_085
క. ఒంటిమెయిఁ దాఁక నా ము
క్కంటికి వశ మగునె కృష్ణ గాండీవున ని
ట్లంట యుడిగి తగు రథికుల
జంటగొని రణమ్ము సలుపు శత్రులు దలఁకన్.
8_1_086
తే. గొంతి కొడుకును దేవకి కొడుకు మనము
గనియెదము దినకర నిశాకరులుఁ బోలె
వెలుఁగ నయ్యెడ ఖద్యోత విలసితంబు
తోడి దగుఁ గాక నీ పెంపు దోఁపఁ గలదె.
8_1_087
వ. అనిన విని కర్ణుండు గమల నాభుని పెంపును బార్థుని బలిమియు నెఱుంగక యేనే వారిఁ దొడరెద నెట్లు చెప్పినను దొడరుదుఁ దొడరి వా రొండె నే నొంటె నగుదు నింతియ నీవు వెడమాట లాడక యుడుగు మని పలికి యచ్చటి మహీపతులు వి నమ్మద్రపతి కిట్లనియె.
- కర్ణుఁడు శల్యునితోఁ దనకు గలిగిన శాపంబుల తెఱంగు సెప్పుట –
8_1_088
సీ. తలఁచిన నెదకు సంతాపంబు సేయంగఁ జాలెడు నట్టివి జామదగ్న్యు
కోపంబు బ్రాహ్మణ శాపంబు గాక యే సరకు గొందునె మురహరుఁ గిరీటిఁ
జెప్పెద విను మస్త్ర శిక్షార్థి నై మహేంద్ర నగంబునకు జమదగ్ని సుతునిఁ
గోరి పోయినఁ గృపాంభోరాశి యగు నమ్మహాముని గులము నన్నడుగుటయును
తే. బొంకునకు నోర్చి బ్రహ్మాస్త్రమునకుఁ గాఁక
బ్రాహ్మణుఁడ నని చెప్పి తత్పాద భక్తి
గలిగి మెలఁగంగ శిక్షించె నలఘు బహు వి
థాస్త్ర శస్త్ర సంవేదిఁ గా నతఁడు నన్నుఁ..
8_1_089
వ. భర్గవాభిథానం బగు మహాస్త్రంబు లోనుగా ననేక దివ్యాస్త్రంబు లిచ్చెఁ బదంపడి బ్రహ్మం బగు నస్త్రంబు నొసంగె నొసంగి సమరంబున నాపత్సమయంబున దీని బ్రయోగింపు మని యానతిచ్చె మఱు నాఁ డత్తపోధన సత్తముండు మదయాంక తలంబున నొఱగి నిద్రించు చుండ నొక్క జంతువు నా క్రింది తోడఁ దొలిచిన నమ్మహాత్మునకు నిద్రా భంగం బయ్యెడు నని కదల కుండితిఁ దదనంతరంబ మేలుకని యతండు నెత్తుటి వెల్లువఁ గని తత్ప్రకారం బడిగి యేను జెప్ప విని మద్ధైర్యంబున కచ్చెరువడి నీవు బ్రాహ్మణుండవు గా వెవ్వఁడవని యొత్తి యుడుగుటయు వెఱచి సూత సుతుండ నని చెప్పితిఁ జెప్పు నప్పు డక్కీటకంబు నాలోకించిన నది యదృష్ట పూర్వ వికృతాకారం బై యుండె నర్జున హితంబు గోరి యింద్రుం డమ్మునీంద్రునకు నన్నుఁ దేటపఱచి యతనిం గోపింపం జేయువాఁ డై కీట తనువు దాల్చి యట్లు సేసెం గానోపు నా సంయమి గోపించి కపటంబున బ్రహ్మాస్త్రంబుఁ బరిగ్రహించి తది నీకు వలయు కాలంబున దోఁపమియు మృత్యువాసన్నం బైనం దోఁచుటయు నాపద ముట్టిన యెడ భార్గవాస్త్రంబు దోఁప కుండుటయుం గలిగెడు మని శపించె నిది జామదగ్న్యు కోపంబు తెఱంగు బ్రాహ్మణ శాపంబు తెఱం గెఱింగించెద నాకర్ణింపుము.
8_1_090
సీ. శ్రమమునకై యేను సకలాంబకములు నెక్కుడు వెస సేయ నయ్యెడకు నొక్క
యాఁ బెయ్య యుఱికి నా యజ్ఞానమున సంపతాఁకునఁ గూలుడు దానిఁ గలుగు
బ్రాహ్మణుం డధిక కోపంబున నిది హోమధేను వత్సం బిట్లు దీని శల్య
నిహతంబుఁ జేసితి నీవు నా వచన శల్యంబున నిహతుండ వగుము నీకు
తే. సమర మేకాగ్ర నిర్భరోత్సాహ వృత్తి
నడవ నరదంబు చక్రంబు పుడమిఁ గ్రుంగ
వలయు నెవ్వీరు మార్కొని గెలువఁ గోరి
శ్రమము సేసెద వతని చేఁ జావు మీవు.
-----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 8 1 241 to 8 1 270
1956
2834
2006-09-28T00:48:45Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
8_1_241
క. విను మిత్తెఱఁగున నే న
య్యనిమిష వర్గంబు నైన నాజి జయింతున్
మనుజులు పాండు తనూజులు
జననాయక నాకు నొక్క సరకే తలఁపన్.
8_1_242
వ. అనిన విని నీ పుత్రుండు ప్రీతుం డయి రాధేయు నగ్గించి నీ కెల్ల భంగిని శల్యు సారథిం గావించెద నని పలికి యుత్సాహ దీప్తుండై.
8_1_243
క. అమ్ముల బండ్లును రథ ర
థ్యమ్ములునుం బెక్కు దెత్తు నవనీశులు నా
తమ్ములు నేనును నీ పా
ర్శ్వమ్మున నడచెదము బరవసం బుగ్రముగన్.
8_1_244
క. అని చెప్పి ప్రీతుఁ డగు నా
తనిఁ దోడ్కొని నడచి సముచితంబుగ శల్యుం
గని భక్తిఁ బ్రణతుఁ డై యి
ట్లను దుర్యోధనుఁడు సవినయముగ నతని తోన్.
- దుర్యోధనుఁడు శల్యునిఁ గర్ణునకు సారథ్యంబును సేయు మని ప్రార్థించుట -
8_1_245
సీ. సత్యవ్రతంబును శాత్రవ దుర్దశా పాదనంబును మహా భాగతయును
నీకు నైజంబులు నాకుఁ బెద్దయుఁ గూర్తు గావున ని న్నేను గారవించి
వినతుండ నై వేఁడికొనియెద రాజుల నడుమ నీ దగు సౌమనస్య మెఱిఁగి
యర్జును సనిఁ దెగటార్పఁగ వలయుట యూహించి సంభృతోత్సాహ లీలఁ
ఆ. గావు మితని ననుచుఁ గర్ణునిఁ జూపి యీ
తని రథంబు గడపు మనఘ యిట్టు
లైన నితఁడు వగఱఁ బో నీక పొదివి య
స్ఖలిత గతుల నొంపఁ జంపఁ జాలు.
8_1_246
చ. గురుఁడును భీష్ముఁడుం జనినఁ గొంచెపు మూఁకలతోడ నేను సం
గర విజయంబు గోరి భుజ గర్వమునన్ సడి సన్న పాండు భూ
వర సుతు వర్గముం దొడరు వాఁడన కా మది నిశ్చయించు టె
వ్వరిఁ గొని యింత నీ వెఱుఁగవా నినుఁ గర్ణునిఁ గాదె నమ్మితిన్.
8_1_247
క. ఇమ్మివ్వరమ్ము సార
థ్య మ్మితనికిఁ జేయు మినుస కరుణుఁడు సాహా
య్య మ్మొనరిచి నట్లుగఁ దిమి
రమ్ము క్రియన్ రూపు సెడి యరాతు లడంగన్.
8_1_248
క. అనిన విని కెంపు సొంపునఁ
గనుఁగవ యుగ్రముగ బొమలు గదియఁగ ఫాల
మ్మునఁ జెమట వొడమ నీ సుతుఁ
గనుఁగొని యిట్లనియె నతఁడు కటములదరఁగన్.
8_1_249
సీ. నను నింత నీచపుఁ బనికి బంపఁగ నీకుఁ దగునె భూవర వర్ణ ధర్మ విధము
లెఱుఁగవే శూద్రుల కేనాఁటఁ బరిచర్య సేసిరి మూర్ధాభిషిక్తు లైన
రాజులు సూతజు రాధేయు దొరఁ జేసికొని యేను సారథ్యమునకుఁ జొరఁగఁ
జాల నీతని బలశాలిఁగాఁ దలఁచెదు నాకంటె నిట్టి బన్నంబుఁ గలదె
ఆ. పగఱ లోన నొకనిఁ బాల్పెట్టు మెట్టి వాఁ
డైన సమయఁ జూచి యరుగు వాఁడ
నట్టి భంగి సాల దంటేనిఁ దరవాయి
గొని వధింతు శత్రు కోటి నెల్ల.
8_1_250
క. విను మేను విక్రమింపఁగఁ
గనుఁగొనియెడు నంత వాఁడుఁ గలఁడే కుల శై
ల నికాయంబుల వగలుతు
వన నిధులు గలంతు ధరణి వ్రత్తుం గలయన్.
8_1_251
చ. నరవర చూడవే తెలియ నాదగు బాహులు మద్బలంబు నీ
వరయక పల్కి తే నొకని కక్కట సారథి నై రథిత్వ వి
స్ఫురణము దక్క నోపుదునె సూత తనూజుఁడు షోడశాంశమున్
దొలయఁడు నాకు వాసవ సుతున్ ముర మర్దనుఁ జీరికిం గొనన్.
8_1_252
వ. ఇట్లగు టెఱుంగక చెప్పితి వెఱింగియు గర్ణు పక్షపాతంబున నవమానించె మా భూమికిం బోయి వచ్చెద నని పలికి రాజ మధ్యంబున నుండి వెడలి పోపంచినం గురుపతి సప్రణయ బహుమానంబునం జని నిలువరించి సాంతన స్వరంబుతో మధురాక్షర విన్యాసంబుగా నతనితోఁ గర్ణుండ యేల తక్కు నీ కెక్కు డందు నథికులుం గలరే కడింది పగఱకు హృదయ శల్యం బగుటఁ గాదె నీకు శల్యుండు నభిధానం బయ్యె నా యభిప్రాయంబు వినుము ధనంజయునకు రథిక గుణంబు గర్ణుండు మిక్కిలి కృష్ణునకు నశ్వ హృదయ జ్ఞానంబున నీ వధికుండవు ధనంజయునకుఁ బ్రతివీరుంగా మనము కర్ణుం జాలించితి మది కృష్ణుండు నెల్ల నీ కునికిం కృష్ణు వర్తనంబునకుఁ బ్రతి విధానం బాచరింప నిన్నుం గోరితి నింత పతి నీకుం దక్క నొరులకు శక్యం బగునే యనిన విని ముదిత హృదయుం డయి మద్రేశ్వరుండు.
8_1_253
క. ననుఁ గృష్ణుకంటె నధికుం
డని యిమ్మనుజేంద్ర కోటి యాకర్ణింపం
గొనియాడితి విమల యశో
ఘనుఁ డగు కర్ణునకు రథము గడపెద నధిపా.
8_1_254
వ. అని యా సూత నందను నుద్దేశించి వెండియు నిట్లనియె.
8_1_255
క. జన వల్లభ యొక సమయము
విను మీతని తోడ నేను విచ్చలవిడిఁ దోఁ
చిన మాట లెల్ల నాడుదు
నను నెగ్గులు వట్ట కుండినం బొం దొనరున్.
8_1_256
క. అనుటయు గౌరవమున నీ
తనయుఁడు రాధేయుఁ జూచి తగు నిట్లగుఁ గా
కని పలికి శల్యునిం గనుఁ
గొని యిది గడు లెస్స యనియెఁ గురు వంశ నిధీ.
8_1_257
వ. ఇట్లభినందించి యున్న యన్నరేంద్రుం డమ్మద్రపతి మనం బురియాడునో యని శంకించి యతనితో మఱియు నిట్లను నివ్విధం బాచరించుటకు విచారంబు వలవదు తొల్లింటి పెద్దల వృత్తాంతంబు వినుము మార్కండేయ మహాముని మా తండ్రి కేను వినుచుండఁ జెప్పినయది నీకుం జెప్పెద సురలతోడి దురంబున నసుర వరుండగు తారకుండు దెగిన పిదపఁ దదీయ తనయులు విద్యున్మాలియుఁ దారకాక్షుండును గమలాక్షుండును ననువారలు వారిజాసను నుద్దేశించి.
- దుర్యోధనుఁడు శల్యునకుఁ ద్రిపురాసుర వృత్తాంతంబు సెప్పుట -
8_1_258
క. దమమమున నియమంబున ను
త్తమమును ఘోరంబు నైన తపమతి నిష్ఠం
బ్రముదితు లై చేయఁగ న
క్కమల భవుఁడు దోఁచి పరమ కారుణ్యమునన్.
8_1_259
వ. వరంబులు గోరికొం డనవుడు వా రందఱు నొక్కమాటయకా సకల భూతంబుల వలనను సర్వకాలంబుల యందును నవధ్యత్వంబు మాకు నీ వలయు నని యడుగుటయు నయ్యజుండు.
8_1_260
క. ఆ చంద మెందుఁ గల దది
గోచరమే యిచ్చుటకును గొనుటకుఁ దగ మై
సూచి యడుగుండు శుభదం
బై చెల్లెడునట్లుగాఁ బ్రియంబున నిత్తున్.
8_1_261
వ. ఇవ్విధంబునం దెచ్చి యెప్పటి నెలవున డించి రాయంచ యక్కాకి దెప్పిఱిన దానిచో నచ్చటి కాకులు విన నింక నిట్టియ విసయంబు లెన్నండును జేయకు మని పలికి నిజ సహచరంబు లగు మరాళంబులుం దానును వలయు చోటికిం జనియె నీవు నా కోమటి కొడుకుల యెంగిలి కూటం బెరిఁగిన యక్కాకంబు చందంబునఁ గురు కుమారుల యెంగిళులు గుడిచి క్రొవ్వి యెక్కుడు వారల ధిక్కరించెదవు నీ కొలఁది యెఱుంగవు దీనం జేటు వాటిల్లుఁ గాన తెటపడ నెఱింగించెద నాకర్ణింపుము.
8_1_262
చ. విరటుని గోవులన్ మరల వెల్చి మదంబున నీదు తమ్మునిం
బొరిగొనఁ బార్థుఁ దాఁక కెట పోయితి నాఁ డల ఘోష యాత్ర లో
గురుపతి డించి క్రీడి కృపకుం దగు పాత్రము సేసి యెక్కడన్
సురిఁగితి చెప్పుమా నిజము సూత తనూభవ నాకు నేర్పడన్.
8_1_263
వ. అని వెండియు.
8_1_264
చ. పనివడి జామదగ్న్యుఁడు సభన్ వినిపింపఁడె మీకు నెల్ల న
ర్జును భుజ వైభవంబు మధుసూదను పెంపును నాఁడ ద్రోణ శాం
తనవులుఁ జెప్పరే బహు విధంబుల వారల గెల్వ రామి మున్
వినమె యెఱింగియున్ మఱియు వీఱిఁడి మాటలు వేయు నేటికిన్.
8_1_265
క. ఒంటిమెయిఁ దాఁక నా ము
క్కంటికి వశ మగునె కృష్ణ గాండీవున ని
ట్లంట యుడిగి తగు రథికుల
జంటగొని రణమ్ము సలుపు శత్రులు దలఁకన్.
8_1_266
తే. గొంతి కొడుకును దేవకి కొడుకు మనము
గనియెదము దినకర నిశాకరులుఁ బోలె
వెలుఁగ నయ్యెడ ఖద్యోత విలసితంబు
తోడి దగుఁ గాక నీ పెంపు దోఁపఁ గలదె.
8_1_267
వ. అనిన విని కర్ణుండు గమల నాభుని పెంపును బార్థుని బలిమియు నెఱుంగక యేనే వారిఁ దొడరెద నెట్లు చెప్పినను దొడరుదుఁ దొడరి వా రొండె నే నొంటె నగుదు నింతియ నీవు వెడమాట లాడక యుడుగు మని పలికి యచ్చటి మహీపతులు వి నమ్మద్రపతి కిట్లనియె.
- కర్ణుఁడు శల్యునితోఁ దనకు గలిగిన శాపంబుల తెఱంగు సెప్పుట –
8_1_268
సీ. తలఁచిన నెదకు సంతాపంబు సేయంగఁ జాలెడు నట్టివి జామదగ్న్యు
కోపంబు బ్రాహ్మణ శాపంబు గాక యే సరకు గొందునె మురహరుఁ గిరీటిఁ
జెప్పెద విను మస్త్ర శిక్షార్థి నై మహేంద్ర నగంబునకు జమదగ్ని సుతునిఁ
గోరి పోయినఁ గృపాంభోరాశి యగు నమ్మహాముని గులము నన్నడుగుటయును
తే. బొంకునకు నోర్చి బ్రహ్మాస్త్రమునకుఁ గాఁక
బ్రాహ్మణుఁడ నని చెప్పి తత్పాద భక్తి
గలిగి మెలఁగంగ శిక్షించె నలఘు బహు వి
థాస్త్ర శస్త్ర సంవేదిఁ గా నతఁడు నన్నుఁ..
8_1_269
వ. భర్గవాభిథానం బగు మహాస్త్రంబు లోనుగా ననేక దివ్యాస్త్రంబు లిచ్చెఁ బదంపడి బ్రహ్మం బగు నస్త్రంబు నొసంగె నొసంగి సమరంబున నాపత్సమయంబున దీని బ్రయోగింపు మని యానతిచ్చె మఱు నాఁ డత్తపోధన సత్తముండు మదయాంక తలంబున నొఱగి నిద్రించు చుండ నొక్క జంతువు నా క్రింది తోడఁ దొలిచిన నమ్మహాత్మునకు నిద్రా భంగం బయ్యెడు నని కదల కుండితిఁ దదనంతరంబ మేలుకని యతండు నెత్తుటి వెల్లువఁ గని తత్ప్రకారం బడిగి యేను జెప్ప విని మద్ధైర్యంబున కచ్చెరువడి నీవు బ్రాహ్మణుండవు గా వెవ్వఁడవని యొత్తి యుడుగుటయు వెఱచి సూత సుతుండ నని చెప్పితిఁ జెప్పు నప్పు డక్కీటకంబు నాలోకించిన నది యదృష్ట పూర్వ వికృతాకారం బై యుండె నర్జున హితంబు గోరి యింద్రుం డమ్మునీంద్రునకు నన్నుఁ దేటపఱచి యతనిం గోపింపం జేయువాఁ డై కీట తనువు దాల్చి యట్లు సేసెం గానోపు నా సంయమి గోపించి కపటంబున బ్రహ్మాస్త్రంబుఁ బరిగ్రహించి తది నీకు వలయు కాలంబున దోఁపమియు మృత్యువాసన్నం బైనం దోఁచుటయు నాపద ముట్టిన యెడ భార్గవాస్త్రంబు దోఁప కుండుటయుం గలిగెడు మని శపించె నిది జామదగ్న్యు కోపంబు తెఱంగు బ్రాహ్మణ శాపంబు తెఱం గెఱింగించెద నాకర్ణింపుము.
8_1_270
సీ. శ్రమమునకై యేను సకలాంబకములు నెక్కుడు వెస సేయ నయ్యెడకు నొక్క
యాఁ బెయ్య యుఱికి నా యజ్ఞానమున సంపతాఁకునఁ గూలుడు దానిఁ గలుగు
బ్రాహ్మణుం డధిక కోపంబున నిది హోమధేను వత్సం బిట్లు దీని శల్య
నిహతంబుఁ జేసితి నీవు నా వచన శల్యంబున నిహతుండ వగుము నీకు
తే. సమర మేకాగ్ర నిర్భరోత్సాహ వృత్తి
నడవ నరదంబు చక్రంబు పుడమిఁ గ్రుంగ
వలయు నెవ్వీరు మార్కొని గెలువఁ గోరి
శ్రమము సేసెద వతని చేఁ జావు మీవు.
-----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 8 1 271 to 8 1 300
1957
2836
2006-10-02T23:23:10Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
8_1_271
క. స్తుత్యాను భావ నిర్మల
నిత్యానంద స్వరూప నిగమ విరోధి
స్థిత్యప నయనోన్ముఖ చి
త్సత్యాత్మక భక్తలోక దౌర్గత్యహరా.
8_1_272
వ. అని మఱియు ననేక ప్రకారంబులం బ్రస్తుతించినం బ్రసన్నుం డై భ రించి మీకు భయంబు వలవదు మీ చెప్పిన యట్ల చేసెద వలం బెయ్యది యనిన దేవముని సంఘంబులు ప్రహర్షంబు నొందె నర డప్పరమేశ్వరున కిట్లనియె.
8_1_273
సీ. ప్రజలకుఁ బతిగాఁగఁ బనిచితి నీవు నన్నట్లు పదస్థుండ నగుటఁ జేసి
విచ్చలవిడి వరం బిచ్చితి నసుర త్రయమునకు దుర్గ త్రయంబు గలిగి
యిమ్మువ్వురును దారణాక్రమమున భువన త్రయ సంబాధనం బొనర్చు
చున్నారు వారల నొరులకు నుడుప శక్యము గాదు నీవు శీఘ్రంబు చెఱుప
వలయు మునులు దేవతను నేను శరణు చొ
చ్చితిమి నిన్నుఁ గరుణఁ జేకొనంగ
వలదె మమ్ము నొరులు గలరె జగంబులు
గావ భూతనాథ నీవు దక్క.
8_1_274
వ. అనవుడు నద్దేవుం డయ్యసురులు సెఱుప వలయు వా రగుదురు వారలు బలవంతు లే నొంటిమై నా పనికి నుత్సహింప నేర మదీయంబు లయున తేజో బలంబులందర్థంబు వుచ్చికొని మీరందఱుం గూడి యా దుష్టదైత్యుల మర్దించుట కార్యంబనిన నద్దివిజులు మాకందఱకుం గల తేజో బలంబులకు నద్దనుజుల తేజో బలంబులు రెట్టి యయి యుండు నట్లగుటం జేసి మా చేతం జెడరు భవదీయ తేజో బలంబులు భరియింప మేము శక్తులము గాము మా యందఱ తేజో బలంబులలో సగంబు వుచ్చికొని నీవ యా శత్రుల సమయింపు మెల్ల భంగిని నీకు రక్షణీయుల మగు మమ్ము రక్షింపు మనుటయు నజ్జగన్నాథుండు.
8_1_275
అమరులకు నసురులకు నే
సముఁడ శివం బఖిల భూత జాలంబులకున్
సమత నొనరింప శివ నా
మము నాకుం జెల్లు లోకమాన్యం బగుచున్.
8_1_276
వ. అయినను.
8_1_277
అనయముఁ గ్రూరకర్ము లగు నట్టి విమూఢులఁ బిల్కు మార్పఁ బూ
నన తగు ధర్మవర్తను లనం జను మీ యెడ ద్రోహు లైన య
ద్దనుజులఁ ద్రుంచి మీకుఁ బ్రమదం బొనరించెదఁ దేజమున్ బలం
బును సగ పాలు వెట్టి ననుఁ బొందఁగఁ జేయుఁడు మీర లందఱున్.
8_1_278
వ. అని మఱియు నొక్కటి సెప్పెద లోకంబుల కెల్లను బశుత్వంబును నాకుం బశుపతిత్వంబునుం గావలయు నట్లయినఁ బశుహననంబునం బాపంబు లేకుండు.
8_1_279
ఒనరింపుఁడు దివ్యరథం
బును దచ్చోదకుని నశ్వముల విల్లును న
మ్మును నాకు నట్టు లైనను
దనుజుల దుర్గములు వినిహతము లగు నాచేన్.
8_1_280
అనిన విని పశుత్వమునకు శంకించి వి
షణ్ణులైన సురల చంద మెఱిఁగి
భయము గొనఁగ వలదు పశుభావ మోక్షణ
విధియుఁ గలదు దాని వినుఁడు మీరు.
8_1_281
వ. అని పలికి హరుండు వారలతోఁ బాశుపత వ్రతానుష్ఠానంబునం బశుత్వ మోక్షఅం బగు నదియును ద్వాదశాబ్దంబులు నడప వలయు నిష్ఠాను రూపంబుగా సంవత్సరంబునఁ దదర్థంబున ఋతువున మాసంబునఁ బండ్రెండు దినంబుల మాత్రను ఫలించు ననుటయు నట్ల కాక యని వార లందఱును లోకంబులకు లోకేశ్వరునకుఁ బశుత్వంబుం బశుపతిత్వంబుఁ గలుగుట యమ్మహాత్మునిఁ బశుపతి వని పేర్కొని నిజ తేజో బలార్ధంబులు గైకొని యత్యధిక బలుండై తొల్లింటి కంటె వెలింగె నప్పు డద్దేలు విభవం బెసఁగఁ బుర హననంబునకయి యభిషేకంబు సేసి కించి మహాదేవునకు దివ్య రథంబును దగియెడు సాధనంబులను గ డుఁ దపః ప్రభావ మహనీయుం డగు విశ్వకర్మ యవహితుండై.
8_1_282
సీ. సామర్థ్య మొప్ప విశ్వంభరాచక్రంబు రథముగఁ జేసి చంద్రముని
కరునిఁ జక్రంబులు గాఁ బెట్టి వారిథి నక్ష మొనర్చి హిమావనీధ
రంబున వింధ్య నగంబున నస్తాచలంబున నుదయ శైలమున బలువు
టవయంబులు దీర్చి యగ్నుల మూఁటఁ ద్రివేణుకరచనఁ గావిం
ఆ. పర్వతమున నాత పత్రంబు గల్పించి
హరులు వేదములు శరాస
వత్సరంబు శరము వాసుదేవుండును
గాఁగ సంఘటించె గౌరవవ
8_1_283
వ. ఇట్లు చరాచరాత్మకం బై తేజరిల్లు నత్తేరు వీక్షించి ఫాలాక్షుం
డిత వ్యోమ మండలం బుపాదాన కారణంబుగా విశ్వకర్మ గావించి
డిగి శరాసనంబు ధరియించి శరంబు వుచ్చికొని దానవ సంత్రా
డగుచు నారోహణంబు సేసి వృషభ ధ్వజంబునం బొలు పొంది.
8_1_284
ఆ. అప్సరోగణంబు లాడుచుఁ బాడుచు
సంతసమునఁ జెలఁగ సకల
బహువిధములఁ దన్నుఁ బ్రస్తుతి సేయంగ
నమర వరులఁ జూచి
8_1_285
క. సారథి యెవ్వం డనుటయు
వారలు నీ చిత్తమునకు వచ్చిన వానిం
గారుణ్యంబునఁ గైకొని
తేరు నడపఁ బనుపు మనిరి ధీర విచారా.
8_1_286
వ. అనవుడు నద్దేవుండు.
8_1_287
తే. అరయ నెవ్వాఁడు నాకంటె నధికుఁ డతని
మీర యెఱిఁగి యొనర్పుఁడు సారథిత్వ
మునకు నని చెప్పుటయు మహా మునులఁ గూర్చి
కొని యమర్త్యులు సంభృత వినయు లగుచు.
8_1_288
వ. కమలాసను కట్టెదిరికి జని భక్తిం బ్రణమిల్లి దేవా నీ వలన నీల గ్రీవు డయ్యె భవదాజ్ఞ నేమతనికి రథంబుం దగు సాధనంబులు సమకట్టి దొరక కున్న వాఁడది యెట్లనిన సారథ్యం బాచరించుపు సత్త్వంబుల రథికున కధికుండు గావలసి యుండు రథంబు పృది వేదంబులు రథికుండు రుద్రుండు రథ చోదకుంు సులభుం డగునే వగునీ విప్పనికిం బూన వలయు దానవ భయ భ్రాంతుల మైన మస్త మా కేడుగడయ నీవ భవదీయ ప్రసాదంబున బ్రదికెదమని చాఁగిలి మ్రొక్కినం బరమాదరంబున నెత్తి యప్పరమేష్ఠి వారలఁ గారుణ్యంబునం గనుంగొని.
8_1_289
ఉ. మీరు నిజంబ చెప్పితిరి మిక్కిలి నేర్పును లావు గల్గినన్
సారథి వోరులన్ రథిక సత్తముఁ దా గెలిపించు బుద్ధిదో
స్సార విలాస భంగులకు శర్వుఁడు మెచ్చఁగ నాగమాత్మ కో
దార హయంబులన్ నడపెదన్ దనుజుల్ వెఱఁ గందునట్లుగన్.
8_1_290
వ. అని పలిగి సురగణంబు ముదంబునం బొదలఁ దన చేతి కమండలు వొక్కెడ నిడి జడ ముడి బిగియించి యజిన పరిథానంబు దృఢంబుగా బంధించి ప్రణవంబునం ద్వష్టయొనర్చిన మునికోల పుచ్చికొని నొగ లెక్కె నిట్లు లోక పితీమహుని సురలు శంకర సారథ్యంబు సేయించి రని చెప్పి దుర్యోధనుండు వెండియు నిట్లనియె.
8_1_291
క. హరు లమ్మహాత్ము లిరువుర
భరియించుట కోర్వలేక పడుటయు నెత్తెన్
వెరవున లావున వాగెలు
ధరియించుచుఁ బద్మభవుఁడు ధరణీనాథా.
8_1_292
వ. ఎత్తి యత్తురంగంబులకు వీర్య శౌర్యంబులు గలుగ ననుగ్రహించి రథంబు గడపం దత్కౌశలంబు గొనియాడి కామదమనుం డా దనుజులు దుర్గంబుల దెసకు నరదంబు వఱపుము నేఁడు జగంబుల యలజడి మాల్చెద నా చేతి బలుపు సూడు మని పలికిన నప్పరమ సారథి మనోమారుత జవసత్త్వంబులు గలుగు నవ్వేదాశ్వంబులం బఱప నధర్వాంగిరసులు చక్ర రక్షకు లయి చనుదేర నత్తే రావురంబుల కడరిన నయ్యాదిమ రథికుండు.
- రుద్రుఁడు త్రిపురంబుల సంహరించి సురల సంతోష పఱుచుట -
8_1_293
సీ. కోప సందీప్తుఁడై చాపంబు సజ్యంబు గావించి మౌర్వి మార్గణముఁ గూర్చి
పాశుపతాస్త్ర సంబద్ధంబుగాఁ జేసి పురములు మూఁటిని బుద్ధి నిలుప
నవి యొక్క చోటికి నప్పుడ కూడిన మునులును సురలును ముదముఁ బొంది
గెలు గెలు మంచు నుగ్గింప నయ్యుగ్రుండు దెగ వాపి యేసిన దితిజయుతము
ఆ. గాఁ బురత్రయంబు గాని నీఱై వశ్చి
మాబ్థిఁ దొరఁగ నమ్మహాగ్ని లోక
ములు దహింబఁ జొచ్చెఁ బురహరుఁ డది మాన్చె
సంతసిల్లె సకల జంతువులును.
8_1_294
వ. అప్పు డనిమిషము గృతకృత్యు లయి భూతనాథుం బ్రణుతించి యతం డనుమతి సేయ నంబుజాసనుండు లోనుగా నందఱు నిజ స్థానంబులకుం జని రివ్విధంబున లోకహితార్థంబుగా నప్పరమేష్ఠి శివునకు సారథ్యం బనుష్ఠించె నీవు నట్లపోలెఁ గౌరవ రక్షణార్థంబుగా నెక్కు డయిన వాఁడవు మదీయ జీవితంబును రాజ్యంబును భవదధీనంబులు వానిం గలిగింపను జయంబును సుఖంబును గావింపను నీవ యొడయుండ నిక్కార్యం బాచరించి నన్ను రక్షింపు మని ప్రార్థించి నీ పుత్రుండు మద్రపతికి మఱియు నిట్లనియె.
8_1_295
సీ. ఇది యొక్క యితిహాస మే నొద్ద నుండ ధర్మ ప్రవీణుం డగు బ్రాహ్మణుండు
ధృతరాష్ట్ర వసుమతీ పతికిఁ జెప్పినయది వినుము భార్గవ వంశమునఁ బ్రసిద్ధుఁ
డగు జమదగ్నికి నత్యంత నిర్మలమతి రాముఁ డుదయుంచె నతని చేయు
తపమున హరుఁడు ప్రత్యక్షమై నిలిచిన నతఁడు దివ్యాస్త్రంబు లడుగుటయును
ఆ,. నమ్మహాత్ముఁ డశుచు లైన వారల నవి
నిర్దహించుఁ గాన నీవు పరమ
శుచివి గమ్ము నీకుఁ జొప్పడు నఖిల మ
హాస్త్ర వీర్య మనియె నాదరమున.
8_1_296
వ. అనిన విని జామదగ్న్యుండు వినతుం డై నా కెప్పుడు పాత్రత్వంబు గలిగె నప్పుడు నీవ తలంచి దయసేతువు గాక నీకు శుశ్రూష సేయు చుండునట్లుగా బ్రసాదింప వలయు నని విన్నవించిన విని కరుణాయత్త చిత్తుండగు భవుం డవ్వరం బిచ్చిన నమ్మహాత్ముండు నియమ నిష్ఠా పరుండై పూజోపహార ప్రముఖ విథానంబుల నద్దేవు నారాధించు చుండ ననేక సంవత్సరంబులు సన నొక్కనాఁడు పరమేశ్వరుండు ప్రసాదలసితాననుం డై గౌరీదేవికి నతనిం జూపుచు.
8_1_297
క. రాముఁడు విమల వ్రత చ
ర్యా మహితుఁడు నాకు భక్తుఁ డని పలు మాఱుం
దా ముద్దు సేసి మృదు వచ
నామృత సంసిక్తుఁ జేయు నా సమయమునన్.
8_1_298
వ. బలవంతులగు దనుజుల చేత బాధితులయి బృందారకు లయ్యిందుధరు పాలి భయ సంభ్రమంబులతో నరుగుదెంచి తమ యలజడి యెఱింగించిన.
8_1_299
ఆ. జామదగ్న్యుఁ జూచి చయ్యనఁ జని దాన
వుల వధించి దేవతలకుఁ బ్రీతి
యాచరింపు మనియె హరుఁడు దానికి మది
ముదముఁ బొంది కేలు మొగిచి యతఁడు.
8_1_300
క. అకృతాస్త్రుఁడ నగు నాకుం
బ్రకట భుజాబలులు నస్త్రపారీణులు నై
సకల సుర నికర సంబా
ధకు లుగ దానవుల గెలువఁ దరమే యనుడున్.
తే. అంబికానాథుఁ డిట్లను నతని తోడఁ
దలఁపు నీ దెస నిలిపెద దానఁ జేసి
పగఱ నిర్జింప నగుఁ బదంబడి మనో ర
థంబు సిద్ధించు నరుగుము దడయ కనఘ.
-----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 8 2 001 to 8 2 030
1958
2838
2006-10-03T00:32:21Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
శ్రీ
గణేశ శారణా గురుభ్యో నమః
శ్రీ మదాంధ్ర మహా భారతము
కర్ణ పర్వము, ద్వితీయాశ్వాసము
8_2_001
శ్రీ నిష్పాదన నిపుణ కృ
పా నిరతి శయార్ద్ర భావ భావాతీతా
భాను సహస్ర ప్రభర
మ్యానంతవపుః ప్రకాశ హరిహర నాథా.
- శల్యుఁడు గర్ణునుత్సాహంబునకు విఘ్నకరంబు లగు వాక్యంబులు సెప్పుట -
8_2_002
వ. దేవా వైశంపాయనుండు జనమేజయున కిట్లనియె నట్లు దన సుతుండు సూతసుతు కోర్కి దీర్పంబూని యతి ప్రయత్నంబు సేయుట యాకర్ణించి యాంబికేయుండు.
8_2_003
ఆ. ఎట్లు ప్రియ మొనర్చె నట్లు సంప్రార్థితుం
డైన మద్ర నాథుఁ డంతఁ గోరి
తేరు గడప నతని తెచ్చికొన్నట్టి య
వ్వీరుఁ డేమి భంగి విక్రమించె.
8_2_004
వ. అని యడిగిన సంజయుం డిట్లనియె నట్లు రథిక సారథులు విలసిల్లి వందిమాగధ ప్రస్తూయమాను లగుచుఁ దన వలనను గౌరవంబునం గనుంగొనుటయుఁ గురు రాజ య్యంగరాజు నుద్దేశించి.
8_2_005
చ. గురుఁడును భీష్ముఁడున్ నరునకున్ బకవైరికి నగ్గలంబు వీ
రిరువురు వారి నిద్దఱ నహీన పరాక్రమ లీల గీటడం
తురు ధ్రువ మంచు నాత్మఁ బరితోషముఁ బొందుదు నట్లు గాక ని
ర్భప బల శౌర్యముల్ మెఱయ గ్రక్కున నా పని నిర్వహింపుమీ.
8_2_006
తే. బాడుదల నొండెఁ బట్టుము పాండు తనయ
ముఖ్యు వీరు వా రన నేల మునుము వట్టి
వైరి వర్గంబు నెల్లను బారి సమరి
సైన్య యుతముగ నద్భుత జయము గొనుము.
8_2_007
వ. నడవు మనుటయు నమ్మాటఁ గైకొని కర్ణుండు శల్యునిం దేరు నడపు మనిన నతం డట్ల చేసె నప్పుడు శంఖ భేరీ ప్రముఖ తూర్య నాదంబులు రోదసీ గహ్వరంబు విహ్వలంబు గావించె నివ్విధంబునం జని చని గర్వ ాగ్రహ విధేయుం డగు రాధేయుం డమ్మద్రపతి కిట్లనియె.
8_2_008
శా. నారాచాది మహోగ్ర బాణ పటలీ నానా విధోల్లాసములన్
సైరింపన్ ధృతి లేక పాండు తనయున్ సంభ్రాంతి నొందంగ వి
స్మేరం బై ఖచరవ్రజంబు వొగడన్ మెచ్చంగ నీ చూడ్కి దు
ర్వారోదగ్రత నేఁడు సూపెద భుజావష్టంభ సంరంభి నై.
8_2_009
సీ. అన విని మద్రరా జాతని కిట్లను సత్య పరాక్రమున్ శౌర్యఘనులు
భుజ వీర్య మహితులు భూరితేజోధను లఖిలాస్త్ర విత్తము లార్యు లమర
పతి కైన రణమున భయము పుట్టింపంగ నోపుదు రప్పాండు భూపతనయు
లేల వారల నింత దూలపోఁ బలికెద విప్పుడు వల్క రాదెట్లు నీకు.
తే. గాండీవజ్యా నినాదమ్ము గ్రమ్మి కర్ణ
విదళనము సేసినను భీము గద మెఱుంగు
లొలసి చూడ్కులు మిఱుమిట్లు గొలిపినను భ
యంబు పెల్లున నపుడు వా యడఁగుఁ గాక.
8_2_010
వ. అని వెండియు.
8_2_011
చ. నరుని శరంబులన్ రథ గణంబులు గూలఁగ భీమునుల్ల స
త్పరిఘమునన్ గజవ్రజము భగ్నము గాఁ బెళ తమ్ములున్ యుధి
ష్ఠిరుఁడును దాఁకినం జలము డించి దొరల గలఁగంగఁ జూచియు
దిర మయి నీవు నాలుకకుఁ దెచ్చిన మాట గధా వినం దగున్.
8_2_012
క. అను పలుకులు వినియుం దా
వినని చెవులు సేసి మద్రవిభు తో రాథా
తనయుఁడు నా చేతి బరువు
గనుఁగొనియెద విపుడ యనియెం గం డమరంగన్.
8_2_013
వ. ఇట్లు సంగరోత్సాహ దీప్తుం డై నడతెంచు నతని నుపలక్షించి.
8_2_014
చ. కురు బల ముబ్బి యార్చెఁ బటు ఘోటక హేషిత నిస్వనంబులుం
గరివర బృంహిత ధ్వనులు గాఢము లై విలసిల్లె నెత్తురుల్
గురిసె నభంబు మ్రోయఁ బిడుగున్ మొరసెం బొరి నుల్క లెల్లెడం
దొరఁగెఁ బ్రదీప్త మారుతము ధూళిఁ గడున్ వడిఁ జల్లె భూవరా.
8_2_015
వ. మఱియు బహువిధోత్పాతంబులు గౌరవులకు నాశంబగుటం దెలుపుచుం దోఁచెఁ దోఁచిన నవి యెల్ల సరగుకొనక వారు దైవ మోహితులు గావున శల్య సహితుం డైన కర్ణుం గనుంగొని కుంతీ నందను లతనిచె నిర్జింపఁ బడుదుర కాఁ దలంచి సంతోషించి రతండు భీష్మ ద్రోణుల దోర్వీర్యంబులు పాండు తనయుల చేతం గోలుపోయెనని మనంబున వారల మెచ్చక ముంగలి యై మెఱసి నడచు చుండి పార్థ పరాక్రమ స్మరణంబునం గ్రోధంబు జనియించి యార్పులు సందడింప మాన దర్పోన్మాదంబున మద్రపతి కిట్లనియె.
8_2_016
మ. అరదం బెక్కి శరాసనంబు గొని తెం పారంగ నే నేచి సం
గర సంక్రీడకుఁ జొచ్చినం దృణసముం గాఁ గొందు నద్దేవతా
వరు నైనన్ గురు నాపగాతనయుఁ జావం జూచుటన్ వైరు లే
తురు చెండాడెద నుగ్రతం దలలు నాదోర్దర్పముం జూడుమీ.
8_2_017
వ. అని పలికి యనంతరంబ గాంగేయ కుంభ సంభవులంతటి మానిసులు నిట్లు రిత్త సావు సత్తురే యని యుగ్గడించి మఱియు నిట్లనియె.
8_2_018
ఉ. వారల లోక వీరుల నవధ్యుల గీటడఁగించి పల్వురన్
వారల యట్ల యెందు ననివార్యు లనం జను మేదినీశులం
బోర వధించి రౌద్రమునఁ బొంగి క్రమాగత మృత్యువొక్కొ నాఁ
గా రణకేళికిం గడఁగు గాండీవి నేన యెదిర్చి యోర్చెదన్.
8_2_019
ఉ. పాండు నృపాగ్ర నందనుఁడుఁ బావనియుం గవలుం జలంబు మై
నొండొరు మూదలించుకొని యొక్కటఁ దాఁకినఁ దీవ్ర విస్ఫుర
త్కాండ విదారితాంగకులఁగా నొనరించి యలంచి లీలమై
గం డడఁగింతుఁ బోక పెనఁగం గలచంద మెఱింగి చెండుదున్.
8_2_020
వ. అని వెండియు నిట్లను భీష్ముఁడు దెగినను ద్రోణు దోర్విలాసంబునాస గలిగి యుండె.
8_2_021
సీ. ద్రోణుండు బహు దివ్యబాణ దీప్తుఁడు భుజా బలశాలి శౌర్య సంపన్న హృదయుఁ
డక్షీణ విక్రముఁ డతిరథ శ్రేష్ఠుఁ డవ్వీరుండు పార్థుచేఁ బోరఁ బడిన
థార్తరాష్ట్రుల యేవు దఱిఁగెఁ దదాప్త సైనికులు గం డడఁగిరి నీ వెఱుంగ
నైనను రాము కృపాతిశయంబునఁ గనిన యీ రథమును గార్ముకాది
ఆ. దారుణాస్త్ర శస్త్రతతులును గలిమి నే
నతనిఁ దొడరి దివిజు లడ్డపడినఁ
గూల్తు నెల్ల భంగిఁ గురురాజు మన్నన
యప్పుఁ దీర్తుఁ బ్రాణ మాసపడక.
- శల్యుఁ డర్జును పరాక్రమం బుగ్గడించి కర్ణునిఁ దూలం బలుకుట -
8_2_022
వ. అనిన విని శల్యుండు గర్ణున కిట్లనియె.
8_2_023
చ. వినిన జనంబు లీతఁ డవివేకి యనన్ వల దింతరజ్జు ల
ర్జును బల శౌర్య సంపదలు సూచి యెఱుంగమె మున్ను నిన్ను నా
తనిఁ గలనన్ జగం బెఱుఁగదా యతఁ డద్భుత విక్రమోజ్జ్వలుం
డెనయుదె నీవు పౌరుష విహీనుఁడ నద్దవిజేంద్ర నందనున్.
8_2_024
సీ. రాత్రి మైఁ దాఁకి క్రూరతఁ బోరి మగఁటిమి వాసిన యంగార పర్ణుకంటె
ఘోష యాత్రావిధిఁ గురురాజుఁ జెఱపట్టి మాన మేదిన చిత్రసేను కంటె
ఖాండవోద్యానంబుఁ గావ నేఱక సిగ్గు వడి చన్న నిర్జర ప్రభుని కంటెఁ
గ్రీడా కిరీతుఁ డై క్రోడంబునకుఁ గాఁగఁ బెనఁగి చిక్కిన త్రిలోచనుని కంటె
ఆ. నెక్కు డైన వీరుఁ డే నర్జునుని తోడఁ
బొడుతు నొడుతు ననినఁ బోలుఁ గాక
వినుము సూత తనయ మనబోఁటు లాతనిఁ
జెఱుతు మనుట నోరిచేటు గా.
8_2_025
చ. నృపుఁడును భీష్ముఁడుం గృపుఁడు నీవు గురుండును దత్సుతుండు ను
గ్ర వుబల మేచి తో నడవఁగా బెనుదాడిగఁ బోయి మత్స్య నా
థు పసులఁ బట్టి యద్దొరతోఁ జెడి పాఱితి కర్ణ యప్డు క
య్యపు బలు పాడె దిప్డు మన యర్జును నమ్ములు దుప్పు వట్టెనే.
8_2_026
ఉ. ముందరియట్లు గాదు జనముల్ దెగడన్ వెఱఁ బాఱ నేఁడు సం
క్రందన సూతి మార్కొని తిరం బయి పోరెద దాఁపఁ బ్రాణమున్
నిందకుఁ జాల నింకనను నిక్కపుఁ బల్కులు పల్కు టొప్పు దా
నం దుదిఁ జచ్చినం జను మొనన్ నరుఁ దాఁకుట రిత్త వోవునే.
8_2_027
వ. అనవుడు నలుక వొడమిన నడంచికొని రాధేయుండు మద్రపతి కిట్లనియె.
8_2_028
చ. నరునకుఁ బూని పల్కితి వినం జవి మాలిన దొడ్డ పల్కు లే
నరగలి లేక బెట్టడరి నప్పుడు సూడుము నన్ను నాతనిం
దిర మయి బాహు శక్తియును ధీరతయున్ వెరవుం జలంబు నె
వ్వరిదెసఁ గాంచి తెక్కుడుగ వారి నుతింపుము మాను మంతకున్.
8_2_029
వ. అనుటయు నట్ల చేసెద నని పలికి శల్యుం డూర కుండెఁ దేరు వోని రాధేయుండు దఱిమి పలికిన నమ్మద్రేశ్వరుండును దురంగంబుల సత్వరంబు నడసె నివ్విధంబునం జని మనమొన సొచ్చి సైనికులు సంతసిల్ల వార గలయం గనుంగొని కర్ణుం డిట్లనియె.
8_2_030
సీ. వలను శోభిల్ల నెవ్వాఁ డైన వీఁడె యర్జునుఁ డని నాకిప్డు సూపెనేనిఁ
బసదనం బే నిచ్చు భంగి యందఱకును వివరించి చెప్పెద వినుఁడు మీరు
వొగడంగఁ దగు రథ్యముల తోడి సౌవర్ణ రథములు వలసిన రయము లావుఁ
బొలుపును గలుగు కాంభోజ హయంబుల వలసిన బేర్చు సత్త్వంబు నందుఁ
తే. బరిణతము లగు సుందర కరివరముల
వలసినను జారు లావణ్య వతుల వలసి
నను మహా గ్రామములు వలసినను గోర్కి
కెక్కుడమ్మేటి మగని కే నిచ్చు వా.
-----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 1 181 to 7 1 210
1959
2843
2006-09-27T00:09:44Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_1_181
ఉ. అంతకు భీమసేనుఁడు రయం బెసఁగం గద నెయ్దిపట్టి య
త్యంత బలంబు మైఁ బిఱిఁది కాతనిఁ ద్రోచి కనద్గదా పరి
భ్రాంతి వెలుంగ నిల్చినఁ దిరం బయి శల్యుఁ డుదాత్త రేఖఁ గా
లాంతక దీప్త మూర్తి యగునాతనిఁ దాఁకె బలంబు లార్వఁగన్.
7_1_182
వ. అట్టియెడ.
7_1_183
క. ఇతనికి నితండ యితనికి
నితఁడ యెదురుఁ గాక యొరుల కియిరువురయు
ద్ధతి కెదుల వశమే యను వా
క్తతియును దూర్యస్వనములు గడుఁ బెల్లెసఁగెన్.
7_1_184
వ. ఇట్లు దలపడి శల్యసమీర నందనులు మండల ప్రచారంబులను విచిత్ర గదా ప్రసారణంబులను మెఱయుచు.
7_1_185
మ. గద లన్యోన్య సమాగతిన్ మిడుఁగుఱుల్ సారించుచుం
గదియం బాయఁగ వ్రేటు దప్ప నుసులంగా నేర్చు లంగంబులం
దొదవన్ ఘోర పరస్పర ప్రహతు లత్యుగ్రంబుగా నెత్తురుల్
సెదరింపం బదశబ్దహుంకృతులు దిక్సీమంబులన్ దాఁటఁగన్.
7_1_186
క. పోరెడునప్పుడు లావును
వీరోద్రేకంబుఁ జలము వెరవును సరియై
మారుతియు మద్రపతియు ను
దారగతుల మెఱసి రమరతతి వినుతింపగన్.
7_1_187
వ. ఇట్లు పెద్దయుం బ్రొద్దు పెసంగి.
7_1_188
క. అఱిముఱి నొండొరు వ్రేసిన
నెఱఁకులు దాఁకుటయు నొచ్చి నేల కొఱగె బి
ట్టఱి యాసుభటద్వితయము
వెఱచఱచి బలద్వయంబు వెగ డందంగన్.
7_1_189
వ. అయ్యవసరంబున.
7_1_190
క. కృత వర్ముఁడు మద్ర మహీ
పతి గ్రక్కున గ్రుచ్చి యెత్తి పాయంగొని యు
ద్ధతి వాయఁ జనియె మారుత
సుతుఁ డాలోఁ దెలిసి లేచి శోభిల్లెఁ గడున్.
7_1_191
క. గద సారించుచు జయమునఁ
బొదలు నతనిఁ జూచి నీదుపుత్త్రులు గోపం
బొదవ నడరి రుద్భట గతి
మదవత్కరిచటుల రథ సమాజంబులతోన్.
7_1_192
వ. ఇట్లడరి వివిధాస్త్ర శస్త్రంబు లేయుచుం బొదివిన.
7_1_193
మ. కవలుం దానును నేచి యద్ధురగతిం గౌంతేయ ముఖ్యుండు వీ
రవరానీకము వీఁగఁ గూడికొని సంరంభంబు శోభిల్లఁ గౌ
రవ సంఘంబుఁ గలంచినన్ విఱిగె దర్పం బేది నీ సేన య
బ్దవితానంబు మహా సమీరణ విరస్తం బైన చందంబునన్.
7_1_194
వ. అంత నపరాహ్ణం బయ్యె నప్పుడు శంఖ భేరీ మృదంగాది తూర్య స్వనంబులు సెలంగ సింహనాదంబులం బేర్చిన పాండవసేనం జూచి వృషసేనుండు రోషావేశ భీషణుండై మార్కొని మార్గణ నికరంబులు నిగిడించిన.
7_1_195
మ. కరిగాత్రంబుల ఘోయ కాంగకములం గప్పెన్ నమి ద్భూమి య
చ్చెరు వై యుండఁగ రథ్యసూతరథిక శ్రేణీవపుః ఖండముల్
దొరఁగెం దుత్తుము రయ్యెఁ గాల్బలము లస్తోక ప్రవాహంబు లై
పరగెన్ రక్త నదుల్ పిశాచకుల మంభః కేలిలోలంబుగన్.
7_1_196
తే. కర్ణనందనుఁ డిట్లత్యుదీర్ణ భంగిఁ
బాండురాజు తనూజుల బలము నెల్లఁ
గనుపు గొట్టంగఁ జొచ్చినఁ గినిసి నకులు
నాత్మజుండు శతానీకు డతనిఁ దాఁకి.
7_1_197
క. వాలమ్ములు పది మేనం
గీలించిన నాతఁ డతని కేతనము ధరం
గూలిచి చాపముఁ ద్రుంచిన
నాలోనన ద్రౌపదేయు లందఱుఁ బెలుచన్.
7_1_198
వ. తోడం బుట్టువునకుం దలకడచి వివిధ శిఖంబుల వృషసేనుం గప్పిన నశ్వత్థామ ప్రముఖం బై కదిసి కౌరవానీకంబు శతానీకునిం దత్సోదరుల ననేక క్రూరాస్త్రనిచ యావృతులం జేసినం గని కౌంతేయాగ్రజుండు గడంగి కేకయ మాత్స్య పాంచాల ప్రభృతి బలంబులతో నురవడించిన సురాసుర సంగ్రామ సర్పశసమరం బయ్యె నందు భీమ కర్ణ కృప ద్రోణ ద్రౌణి ధృష్టద్ముమ్న విరాటులు ప్రతాప దీపితు లై మార్తాండుండు సప్తమూర్తులు దాల్చి ధరణి విహరించినట్లు వెలింగిరి కొండొక సేపునకుఁ బాండవ సేనా సాగర సంరంభంబు సహింపఁ జాలక మనమొన దెరలి మరలినం జూచి యాచార్యుండు గోపాటోపంబును బటు విక్రమంబును నావేశింప నీ సైనికుల నిలునిలు మని యదల్చి తూణీరంబు బిగియించి గుణంబు సారించి సారథితో నిట్లనియె.
7_1_199
సీ. చలమేది కౌరవ సైన్యముల్
వాఱెడు ధర్మనందనుని యుద్దండ వృత్తిఁ
గంటె యీతనిఁ దాఁకి గర్వంబు
మాన్పక నిలిచిన నిమ్మూఁక నిలుచునెట్లు
ధర్మజ భీమ సాత్యకి మాత్స్య పాంచాల
తనూజులు నాకుఁ దరమె క్రీడి
చాపంబు వెరపు నా చూపిన యది గాదె
విను మట్లు గాకయుఁ దనువు దాఁచు
తే. సమయమే యిది సంభృతోత్సాహ లీల
జయముఁ గీర్తియుఁ గోరి యస్ఖలిత భంగిఁ
దేరు నడుపుము చేతులతీఁట వోవ
నడరి రథిక జనంబు వేఁటాడ వలయు.
- ద్రోణాచార్యులు ధర్మరాజుతో యుద్ధంబు సేయుట -
సం. 7-15-19
7_1_200
చ. అన విని మేను వెంచి రయ మారఁగ సూతుఁడు దేరు వోవ ని
చ్చినఁ గని వారి సైన్యములు చెచ్చెర ధర్మజు మించి త్రోవఁ బే
ర్చిన భుజ సంపదం గడఁగి సింధరు లీలఁ దెరల్చి తాఁకె న
మ్మనుజ విభున్ గురుండు పటు మార్గణ సంవిహితాంబరంబుగన్.
7_1_201
క. తాఁకినఁ బొగడం దగియెడు
వీఁకం బతి ద్రోణు బాణవృతుఁ జేయ నతం
డాఁక గొనక యతని ధనువు
వ్రేఁక నిభల్లమునఁ ద్రుంచి వెస డగ్గఱియెన్.
7_1_202
వ. ఇట్లుద్ధతుం డై యగ్గురుండు పొంగిన జలనిధియుం బోలెం గవిసిన ధర్మ నందను చక్ర రక్షకుం డగు సుకుమారుండు చెలియకట్ట తెఱంగున నిలువరించి నిశిత శరం బతని యురంబున నాఁటించిన నప్పాంచాల వరుం బ్రశంసించు నెలుంగులు సెలంగఏ బాండవ బలంబులు పేర్చి యార్చిన.
7_1_203
క. పెనుగానిఁ బెఱకు కార్చి
చ్చును బోలెం బొదలి గురుఁడు సుకుమారునిఁ గాం
చన పుఖ శర జ్వాలా
విని పాతితుఁ జేసి తఱిమి విభునిం గదిసెన్.
7_1_204
వ. అప్పుడు పాండవయోధు లొండొరులు మీఱి యుధిష్ఠిరు ముందఱికి వచ్చి యాచార్యుం బొదివిన నతండు నలిరేఁగి.
7_1_205
సీ. నకులుని నైదుసాయకముల
స్రుక్కించి సహదేవు నేడింట సాధుఁ జేసి
నవ విశిఖముల మాత్స్యవరేణ్యు
నడఁగించి యేనింట సాత్యకియేవు మాపి
ద్రౌపదేయుల శరత్రయములఁ గలఁచి
వింశతి నుత్తమౌజుని చలము మాన్చి
పండ్రెండు పండ్రెండు పటు మార్గణంబులఁ
బాండవాగ్రజుని శిఖండి నొంచి
తే. మఱియు మార్కొన్న రథికుల మదము సెఱచి
మెఱుగుఁదూపు లా ధర్మజు మీఁద నిగుడ
నడర నఱిమి యుగంధరుఁ డడ్డపడిన
నవ్వి యవ్విభుఁ దెగటార్చె నారసమున.
7_1_206
వ. అట్టియెడఁ గేకయ పతులును బాంచాల నాథుండును దదీయ జ్ఞాతు లగు సింహసేన వ్యాఘ్రదత్తులు లోనైన నయోథు లనేకు లాచార్యుం బొదివి శౌర్య బాహు వీర్యంబులు నెఱపి రందు సింహసేనుఁడును వ్యాఘ్రదత్తుండును నెట్టన నానాస్త్రంబుల నొప్పించిన నా ధనుర్ధర గురుండు.
7_1_207
తే. కన్నుఁగవఁ గెంపు గదురంగఁ గౌరవులకు
జిత్త మలరంగ నా వ్యాఘ్రదత్త సింహ
సేన మస్తకములు రెండు శిత శరములఁ
గుండలంబులతో నేలఁ గూల నేసి.
7_1_208
క. తక్కటి రథికుల నెల్లను
జిక్కువడం జేసి పురుష సింహుండు మదం
బెక్కి యుధిష్టిరుఁ బొదివెడు
నెక్కుడు తమకమున గదిసె నేడ్తెఱ మెఱయన్.
7_1_209
వ. అయ్యవసరంబున నా సైన్యంబుల జనంబులు.
7_1_210
క. అదె పట్టు వడియె ధర్మజుఁ
డదయుం డగు ద్రోణుచేత నక్కట నేఁ డు
న్మదుఁ డై సుయోధనుండు దం
డ్రి దలిర్పఁగ నేఁగు గంపురికిఁ గొని యోలమిన్.
--------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 1 211 to 7 1 240
1960
2846
2006-09-27T00:10:24Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_1_211
వ. అనుచు సంభ్రమాకులచిత్తు లగుచు నున్నంత.
7_1_212
మ. ధరణీ భాగము గ్రక్కునం గదల రథ్యవ్రాతచంచ ద్గతి
స్ఫురణం బొప్పఁగ బాణజాలము నభంబుం గప్ప నత్యంత ని
ష్ఠుర సంతర్జన ఘోష భీషణ మహాటోపంబు దగ్దంతు లా
తురతం బొందంగఁ జేగవచ్చి వడిఁ బార్థుం డగ్గురుం దాఁకినన్.
7_1_213
వ. కౌరవ యోధవరు లొక్కపెట్టు భార్వద్వాజునకు బాసట యై ససైన్యంబుగా సవ్యసాచిం బొదివిన నవ్వీరుండు ఘోరాకారుం డయి గాండీవ చండ నివ్వనంబు లొండొండ నిగుడ నిశిత సాయక పరంపరలు గురసి కపాలోపలంబును మేదోమాంస పంకంబును నస్థిచూర్ణసికతంబును నగు శోణిత నదీ ప్రకరంబును బఱసె నంత గభస్తిమంతుం డస్తశైలాంతరితుం డయినఁ బార్థు బాణాంధ కారంబునకుఁ దోడు సంధ్యాసంతమసంబు గవిసినం గురుసైనికులకుఁ దమవారలు నెదిరివార లని నిరూపింప నశక్యం బగుటయు ద్రోణ దుర్యోధనులు సమరంబు సాలించి వాహినులఁ దివియించినం దిరం బై ధనంజయుండును జయాతూర్య స్వనంబులును బాంచాల కేకయాది బంధుమిత్త్ర ప్రశంసా వచనంబులును వీనులం బొలయఁ దన బలంబుల మరల్చి ధర్మనందనుం గొలిచి చనియె నిత్తెఱంగున రెండు సేనలు దమ తమ విడిదలల కరిగి యథోచిత వ్యాపారంబుల నుండి నాఁటి రాత్రి సనిన మఱునాఁడు.
7_1_214
క. రేపకడ యుభయ బలములు
నేపును నెలమియును నెసక మెఁసగ వెడలి యా
టోపంబున రణ సన్నా
హోపక్రమలీల మెఱయ నుజ్జ్వల భంగిన్.
7_1_215
వ. ఉన్న సమయంబున లజ్జా విషాదంబులు మొగంబునం దోఁప ద్రోణుండు దుర్యోధనున కిట్లనియె.
7_1_216
చ. నరవర మున్న చెప్పితి రణంబున నర్జునుఁ డొద్దనున్న నె
వ్వరికిని ధర్మసూనుఁ బొదువంగ నశక్య మొకండు పార్థును
ద్దురుఁ డయు నేల వాసికొని దోర్బల మొప్పఁగఁ బోవఁ జాలినన్
వెరవునఁ బట్టెదం బరులు వేవురు మార్కొనినం గలంచెదన్.
7_1_217
ఆ. నరుఁడు లేనిచోయ ననుఁ గని వెన్నిచ్చి
పాఱకున్నఁ బట్టు వడియెఁ గాఁగఁ
దలఁపు ధర్మపుత్త్రు ధరణీశ పాఱుట
గలిగెనేని నంతకంటె మేలు.
7_1_218
వ. అనిన విని సుశర్మ దుర్యోధనున కిట్లనియె.
7_1_219
క. ఆ నరుఁ డెప్పుడు మము నవ
మానించుచు నునికిఁ జేసి మనుజేశ్వర కో
పానలము సంతతము మా
మానసములఁ బొదువ నతని మార్కొను కడఁకన్.
7_1_220
తమకించు చుందుము నీకు బాస యిచ్చి పెద్ద కాలం బయ్యె నేఁడు రణభూమి యందు నర్జునుం డొండెఁ ద్రిగర్తు లొండెం గావలయు నే మతనిఁ బెద్ద కయ్యంబులోనం బాపికొని పోవుట నీ చిత్తంబునకు వచ్చున కాదె యనవుడు నతని తమ్ములు సత్యవ్రతుండును సత్యకర్ముండును సత్యవర్ముండును నిబ్భంగిన పలికిరి వాలర పక్షం బైన రథిక వర్గంబు నిత్తెఱంగున నియ్యకొని యుల్లసిల్లె నిమ్మెయిం ద్రిగర్తలు పదివేవురు దొరలు గడంగినం గని తుండి కేరఙ మాళవ శిలీంధ్ర మగధ మచ్ఛిల్లి కాది దేశాధీశులును బంధుమిత్త్ర సహితంబుగా నివ్విధంబున వారితోడి వారై పంతంబులు పలిగి యబ్బునం బొంగిరిట్లప్పరుసున సగణ్య రథికోత్తము లుత్సహించి కృతస్నానులై యగ్నులం బూజించి తత్సన్నిధి సర్వయోధులు నాకర్ణింప నందఱు నిట్లనిరి.
7_1_221
సీ. అర్జునుఁ జంపుదు మతని కోడితిమేని
గో వధంబును వనితా వధంబు
బ్రహ్మ వధంబును బరదార గమనంబు
బ్రహ్మ స్వహరణంబుఁ బర ధనాప
హరణంబు గురుజన త్యాగంబు
శరణాగతా రక్షణము ననృతాభిరతియు
మద్యపానము నర్థిమానస వైముఖ్యమును
గృహ దాహంబు జనుల నెట్టి
ఆ. గతులఁ బుచ్చు నట్టిగతులు వాటిలు నక్కి
రీటి కోలుతలకు నోట లేక
దురము సేసి తగినతుది గన్నపుణ్యాత్మ
కలితగతుల మేలు గలుగు మాకు.
7_1_222
వ. ఆని సంశాపంబులు పలికి సంశప్తకు లనేక రథిక ముఖ్యులు బహుళ చతురంగ బల వరివృతులై కురురాజు సంతసిల్ల నుల్లాసంబునం జనిరి గురుండును గరుడ వ్యూహంబు సమకట్టి దానికిఁ జంచు వై తాను నిలిచె దుర్యోధనుండును దమ్ములుం దలయును గృపకృతవర్మలు గన్నులును సింహళాభీర శూరసేన కేకయ ప్రముఖులు మెడయును బాహ్లిక భూరిశ్రవ స్సోమదత్త శల శల్యులు వలపతి ఱెక్కయు నశ్వత్థామ సుదక్షిణ విందానువిందులు డాపలి ఱెక్కయు శకుని పౌండ్ర కళింగాంబష్ఠ మాగధులు వెన్నును నానాజన పదసేనా సమన్వితుం డై సూత పుత్త్రుండు పూచ్ఛంబును సైంధవాది వివిధ దేశాధీశులు నెడనెడు గలయన్ బెరసి యొడలి పొలుపును బలుపును నై నిలువ నియోగించిన నమ్మోహరంబు మహా పవన సముద్ధూత సాగరాకారం బై యుత్సాహ నృత్యంబు సేయ చందంబునం జూడ నొప్పె నందు మధ్యమ ప్రదేశంబున భగదత్తుండు గజారూఢుం డై యుదయాచలంబు పైఁ బొలుచు భానుండునుం బోలెఁ దేజరిల్లుచు నుండె నంత నక్కడం ద్రిగర్తాదులు పాండవ సేన దక్షిణ దిక్కునకుం జని సమరంబునకు సవ్యసాచిం దొలంగం బిలుచుటయు నన్నర శార్దూలుం డన్నతో నిట్లనియె.
7_1_223
చ. తఱిమి సుశర్మ దమ్ములును దానును నాజికి నన్నుఁ బిల్వ నే
నెఱుఁగనియట్టు లుండు టిది యే పురుషార్థము వారి నెల్ల నే
డ్తెఱ నుఱుమాడఁ బంపుము కడిందిగఁ జూడకు నీకు నేమియుం
గఱగొఱ గాదు పోమి గడుఁ గష్టము నాకు నుదాత్త మానసా.
7_1_224
వ. అనుటయు నయ్యుధిష్ఠిరుండు.
7_1_225
తే. గురుని బల శౌర్యములు నెఱుంగుదుము మనకు
నతని పూనికి బొంకు సేయంగ వలయు
దీని కెయ్యది కార్యంబు దాని నీవు
బుద్ధి నుచితంబుగాఁ దలపోయు మనుడు.
7_1_226
వ. ధనంజయుం డతని కిట్లనియె.,
7_1_227
చ. పిలిచినఁ బోవకుండు టిది బీదతనం బగుఁ గాన నేర్పుగాఁ
దలఁపదు లోక మే నరివధం బొనరింపఁగ నెట్లుఁ బోయెదం
జలము బలంబు ధైర్యమును శౌర్యమునుం గలవాఁడు వీఁడు నేఁ
డలఘుఁడు గుంభ సంభవుని నాఁగు భవత్పరిరక్షణార్థి యై.
7_1_228
వ. అని పాంచాల వరుం డగు సత్యజిత్తుం జూపి.
7_1_229
క. ఇతఁ డున్న యంత సేపును
మతి నేమియు వెఱవ వలదు మార్తుర చేతన్
హతుఁ డయ్యెనేని నిలుచుట
చతురత గా దనికిఁ దొలఁగి చనవలయు నృపా.
- అర్జునుఁడు ధర్మజుచే ననుజ్ఞాతుం డై సంశప్తకుల పైఁ బోవుట -
సం. 7-16-44
7_1_230
తే. అనిన నొడఁబడి యట్ల కా కనుడు నన్న
రేంద్రునకు భక్తి మ్రొక్కి సురేంద్రపుత్రుఁ
డతని చేత దీవన గొని యవ్వరోధు
లున్న దెస కేఁగె సంతోష ముత్కటముగ.
7_1_231
వ. ఇట్లు ధర్మజుని యొద్ద వాసి విజయుండు చనుటకు నుబ్బిన మన సైన్యంబులం గనుఁగొని యమ్మహీపతి ధృష్టద్యుమ్నుతో గౌరవులు గరుడ వ్యూహంబుగా మోహరించిన వారు దీనికి నీవుం దగ మండలార్ధ వ్యూహంబు సమకట్టు మని పనిచిన నతం డట్ల చేసె నివ్విధంబున నుభయ వ్యూహంబులును గాఢ సన్నాహంబు లై శంఖభేరీ సముఘ తూర్యస్వనంబులు సెలంగ నడువాన కాలంబునం బొంగిన గంగా యమునలుఁ బోలె నొఁడొంటిం దార్కొను సమయంబున నయ్యజాత శత్రుండు ద్రుపద పుత్రు నాలోకించి గురుం జూపి.
7_1_232
క. నేఁ డీ బ్రాహ్మణు చేతం
బోఁడిమి సెడి యేను జిక్కి పోవక యుండన్
వేఁడిమి మెఱయు శరంబుల
వాఁడిమి సొం పెల్లఁ జూప వలయుం జుమ్మీ.
7_1_233
క. అనుడు నతఁడు నవ్వుచు ని
ట్లను నే నా గంగ ద్రోణుఁ డని నినుఁ గదియం
జనువాఁడె యింత యేటికి
నను నీతఁడు గెలువ లేఁడు నమ్ము మధీశా.
7_1_234
వ. అని పలికి పారావత వర్ణాశ్వవర్ణనీయరథుం డగు నయ్యతిరథుండు గుంభ సంభవునకు సమ్ముఖంబుగా నడచుటయు నా ధృష్టద్యుమ్ను దర్శనంబు దనకు నరిష్టం బగుటయు నగ్గురుం డొక్కింత విన్న నై యతని దిక్కు దేఱిచూడం జాలక క్రీడించి పాంచాల బలంబుపై నిశిత విశిఖంబులు పరగించుచుం బాయ వడ నడరె నంత నక్కడ.
7_1_235
సీ. క్రీడి యాఁకొని యున్న కేసరి హరిణ
చయము మీఁదఁ జనునచట్టు లా త్రిగర్త
వరులపై నరుగంగ వా రటము న్నర్థ
చంద్రాకృతిగ నొడ్డు సంఘటించి
కొని యుండి యాతనిఁ గని ప్రీతి నార్పులు
బొబ్బలుఁ జెలఁగంగఁ బొంకుటయును
జూచుచు నా సవ్యసాచి మందస్మితుఁ డై
కృష్ణుతోడ ని ట్లనియెఁ జూడు
ఆ. మెక్కు డైన రవము నెసకంపుటుబ్బునఁ
బొదలుచున్న వారు మదము కతన
నెదిరిఁ దమ్ము నించుకేనియు నెఱుఁగరు
వీరు క్రొవ్వి చావ వేఁడి రకట.
7_1_236
వ. అని మఱియును.
7_1_237
క. తగు సంతసింపఁ గుజనుల
కగపడని విశిష్టగతికి నస్మద్దివ్యా
శుగముల చేఁ బోఁ గనుటను
విగత భయత్వంబు సమరవిధి కొప్పుఁ గదా.
7_1_238
వ. అనుచు జేర నడచి దేవదత్తంబు పూరించిన.
7_1_239
ఉ. ఆ నినదంబు సాంద్రముగ నాకస మంతయు నిండఁ బర్వుడున్
మానసముల్ గలంగి యభిమానము ధైర్యముఁ దూలి విద్విష
త్సేన నితాంత నిశ్చలతఁ జిత్ర సమర్పిత మూర్తియై యనం
గా నులి వేది యుండియును గ్రమ్మఱఁ దేఱె రవంబు మీఱఁగన్.
7_1_240
వ. ఇట్లు దెలివొంది యొండొరులం బురుకొలిపికొని సంశప్తకు లొక్కపెట్ట ఫల్గును పయిం బటు శర పరంపరలు గురిసి రతండు దవ్వుదవ్వులఁ బదియేను వేల రథంబుల వారిం గూల్చినం బెలుచ నబ్బలంబు లడరి.
------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 1 241 to 7 1 270
1961
2849
2006-09-27T00:11:07Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_1_241
క. శరము లొకఁ డొకఁడు పదిపది
పరగింపఁగ మూఁట మూఁటఁ బార్థుఁడు నొంచెన్
సరి నైదై దేయఁగ న
న్నరుఁ డందఱ రెంటరెంట నలి నొప్పించెన్.
7_1_242
వ. అట్టియెడ సుబాహుండు గ్రీడి కిరీటంబు దశ విశిఖంబుల నేయ నతం డతనిపై ననేక శరంబులు పరగించిన సుశర్ముండును సురథుండును సుధన్యుండును బాసట యై యప్పార్థుం దాఁకిన.
7_1_243
ఆ. వారికేతనములు వడిఁ ద్రుంచి యవ్వీరుఁ
డా సుధన్వు హయ శరాసనముల
తునియ లవనిమీఁదఁ దొరగించి తన్మస్త
కంబుఁ దునిమె తేరుగముల కుఱికి.
7_1_244
ఇరువే యుద్భట రథములఁ
బొరిగొనుటయుఁ బెఱబలంబు పురికొనక వెఱం
దెరలుచు గుంపులు గట్టుచుఁ
గురుపతి సైన్యంబు పొంతకుం జనుచుండెన్.
7_1_245
వ. ఇట్లు భయభ్రాంతు లైన సైనికులం గనుంగొని సుశర్మ యెలుంగెత్తి.
7_1_246
క. వెఱవకుఁ డిట మరలుఁడు ము
న్నెఱుఁగరె యర్జునునిఁ గురు మహీపతి కడ నే
డైఱ ఒలికిన పంతంబులు
మఱతురె నో రెద్ది రిత్త మరలిన మనకున్.
7_1_247
వ. అని బరవసంబు సేసిన నా సైనికులు గోల్తల సేసి రప్పుడు నారాయణ గోపాలు రెక్కడెక్కడ యని వారిం గూడి కడంగిన నిస్సాణాదితూర్య రావంబులు సెలంగుటయు వాసవి వాసుదేవు నాలోకించి.
7_1_248
చ. ఒడలను బ్రాణముల్ గలుగ నూరక యుండుదురే త్రిగర్తు లి
ప్పుడ నుఱుమాడి పోద మటు వోవఁగ నిమ్ము రథమ్ము నావుడుం
గడు వెస నా ధనంజయుని కాంక్షిత మెక్కడ నక్క డెల్ల నె
క్కుడు ముద మొప్పఁ దేరు రథికోటులపై బఱపెన్ ముకుందుడున్.
7_1_249
విమలాంబుదములు పూనిన
విమానమో నాఁగ మెఱసె వెలిమావుల వే
గము సొంపున నయ్యరదం
బమరేంద్రుని లీలఁ బొలిచె నతని సుతుండున్.
7_1_250
వ. ఇట్లు మండల ప్రచార గత ప్రత్యాగతాది వివిధ గతులం దేరు సంచరింపం జేయుచు నిలింప కోటికిం గన్నుల పండువు సేయం బుండరీకాక్షుం గనుంగొని నారాయణ గోపాలురు గుపితాత్ము లై యర్జున దుర్యోధనులు ద్వారకా నగరంబునకుం బోయినఁ నాడు కృష్ణుతోడి సరిగా దుర్యోధనుఁడు దమ్ముఁ గోరికొనన వాఁడగుటం జేసి యీసునం బేర్చి యన్నర నారాయణుల మేనుల నానాస్త్రంబులు నినిచిన నరుండు దేవదత్తంబు పూరించి యవష్టంభంబునం ద్వష్ట యిచ్చిన మహాస్త్రంబు ప్రయోగించినం దత్ప్రభావంబున.
7_1_251
క. గాండీవిచంద మయి వా
రొండొరులకుఁ దోఁచి యొకళు లోకళుల నానా
చండాస్త్ర శస్త్ర సముదయ
ఖండితులుగఁ జేసి పడిరి కలనం గలయన్.
7_1_252
వ. ఇమ్మెయిఁ గృతార్థం బయిన దివ్యాస్త్రంబు పదంపడి శాంతం బగుటయు హతశేషులు వోక పొదివి రథ రథ్య కేతు సహితంబుగా సవ్యసాచి నాభీల శరజాల సంవృతుం జేసిన.
7_1_253
ఆ పార్థుఁడు కోపానల
దీపితుఁ డై విశిఖ శిఖల తీవ్ర నిహతి న
త్తూపులగమి నేర్చి జముని
ప్రోవు గుడువఁ బుచ్చె వారిఁ బురువంశ నిధీ.
7_1_254
వ. ఇవ్విధంబున విజృంభించి యట్టహాసంబు సేయుటయుం దుండి మగధ కేరళ మచ్ఛిల్లి కాదు లడరి సాయక నికాయంబులం గప్పిన.
7_1_255
క. నానాస్త్రంబుల నాతఁడు
పీనుఁగు పెంటలుగఁ జేయఁ బిఱుసనక మహా
సేనలు దోత్తో డగ్గఱి
యా నరు పైఁ బెల్లు గురిసె నమ్ముల వానల్.
7_1_256
క. కరి తురగ రథ పదాతులు
బెరసి కదిసి చుట్టుముట్టి భీషణ హేతి
స్ఫురణ మెఱయఁ జేరిన న
చ్చెరువుగ విజయుండు సించి చెండాడె వడిన్.
7_1_257
వ. సంశప్తకులు మఱియును.
7_1_258
క. పెరయీఁగల గతిఁ గవియుచుఁ
బొరిఁ బొరిఁ గడుఁదురులపగిదిఁ బొదువుచు నెరకై
వెరవునఁ గాకులుఁ గ్రోఁతులుఁ
బరువడి జీకాకు పఱుచు భంగి నలఁచుచున్.
7_1_259
వ. పెనంగి రందుఁ గొందఱు వీరావేశంబున.
- సంశప్తకు లందఱు నొక్కపెట్ట యర్జును రథంబు పైఁ బడుట -
సం. 7-18-20
7_1_260
క. అరదంబులు మొదలగు ను
ద్ధుర వాహనకోటి డిగ్గి దుర్దాంత గతిం
దురగంబుల పై హరి పై
నరుపై నూడుకొనఁ బడిరి నలి నార్పులతోన్.
7_1_261
వ. ఇత్తెఱంగునం జేయగా లార్పనుం జూడ్కి వఱపను కారుండునట్లుగా గుంపులు గొనం బైపయిఁ దొరంగినం గృష్ణులగపడిరి తెగిరి మడిసిరి మ్రగ్గిరను మాటలతోఁ దత్సైన్యంబుల సింహనాదంబులుఁ దూర్యనినదంబులుఁ జెలంగె నప్పుడు సెమర్చి చేడ్పడి నసుదేవ నందనుండు.
7_1_262
ఆ. ఎచట నున్నవాఁడ వే మైతి ప్రాణానఁ
గలవె యేను నిన్నుఁ గాన కునికిఁ
దలఁకుచున్న వాఁడ ధైర్యధౌరేయ నీ
యెలుఁగు సూపవే సురేంద్ర తనయ.
7_1_263
వ. అనిన విని యతండు ముకుంద నిమానుష భావం బూహించుచు నుత్సాహంబు వాటించి.
7_1_264
క. అనిలాస్త్రంబు ప్రయాగిం
చిన సంశప్తకులు దెసలఁ జెదరి చొరువు చా
డ్పునఁ దూలఁగ బహు విధ శర
వినిహతి బడలువడఁ జేసె వెన్నుఁడు మెచ్చన్.
7_1_265
క. శిరము లురంబులు గరములు
చరణంబులు రూపు మాయ శకలము లై సం
గరధరఁ దొరఁగిరి యోధులు
గరితురగ రథాస్త్రశస్త్ర ఖండంబులతోన్.
7_1_266
వ. అట్లు గసిమసంగి కిరీటి కల్పాత పురాంతకుండునుం బోలె బారి సమరుచుండు వెండియు వెఱచఱవక తఱిమి పెనంగు నబ్బలంబు లతని బాణ పరంపరల బలితంపుఁ బరపునం జేసి.
7_1_267
ఆ. కూలురూపుఁ దన్నికొనియెడు రూపును
నొఱలు రూపు నేల కొఱగు రూపుఁ
బొరలు రూపు నయ్యె నర వాజి గజములు
ప్రథన భూమి ఘోర భంగి గాఁగ.
7_1_268
వ. ఇవ్విధంబున నసమ సనర తత్పరు లై తన వలన నేమఱి యామఱందియు బావయు నట్లుండఁ నిక్కడ ధర్మజుండు పురికొల్ప నుదగ్ర సైన్యంబులు ఘనమొనలు దలంకం దఱిమె నాచార్యుండును ధర్మసూను సైన్యంబులు దలంకఁ దఱిమె నాచార్యుండును ధర్మసూను సైన్యంబులు దలంకఁ దఱిమె నప్పుడు నీ కొడుకు దుర్ముఖుం డతనికిఁ బ్రియంబుగా ధృష్టద్యుమ్నుం దలపడినం గురు పాంచాల కుమార వర్గంబు లగ్గలికం గవిసి పోరె నట్టియెడ.
7_1_269
చ. గురుఁ డనుతీవ్ర మారుతము కోల్తల కోర్వక ధర్మ పుత్ర బం
ధుర బల వారిదోత్కరము దూలుడు నాతఁ డదల్చి వీర సుం
దరముగఁ జేయి వీచిన నుదగ్ర గతిం బురికొన్నఁ గౌరవ
స్ఫురణము నుద్భటం బగుడు సూర్యుని మ్రింగె ధరా పరాగముల్.
7_1_270
వ. ఇబ్భంగి నుభయ సైనికులును గలయన్ బెరసిన మణి భూషణ కిరణ జాలంబుల కతంబున ధూళికృతంబు లగు తిమిరంబుల గెలిచి పోరుచుండ ధారాళ రక్తసిక్తం బై యారజఃపటలం బడంగుటయు.
-----------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 1 301 to 7 1 330
1962
2852
2006-09-27T00:11:45Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_1_301
క. పెనుగాలిని వెసఁ గూలిన
వనము క్రియం బడిన పాండవ బలముఁ గంటే
విను మింక నెన్నఁడును మొగ
కొన రీ యోడి చనువారు గురుకోల్తలకున్.
7_1_302
చ. పవన తనూజుఁ గంటె నిజ పార్శ్వములం దనవారు లేక కౌ
రవులు మహోగ్ర భంగి నడరం గడు దైన్యముఁ బొంది యున్న వాఁ
డవిరళ దివ్యమార్గణ దురాసదు ద్రోణునిఁ జూచి వీఁడు రా
జ్య విభవకాంక్ష యెల్లఁ దెగటాఱఁగఁ బాఱెడు నట్లు సూడుమీ.
7_1_303
వ. అనిన విని కర్ణుం డతని కిట్లనియె.
7_1_304
ఉ. భీముడు నట్టివాఁడె యరిభీషణ విక్రముఁ డస్మదీయ సం
గ్రామ జయంబు ప్రాణములు గల్గఁగ సైఁ చునె పాండవేయు లు
ద్దామ బలాఢ్యు లాహవము దక్కుదురే యది గాక వారు నీ
చే మును పడ్డ పాట్లు దమ చిత్తములన్ మఱవంగ నేర్తురే.
7_1_305
చ. వినుము తదీయ యోధులును వీర గుణాఢ్యులు భీము మున్నుగాఁ
గొని గురుఁ దాఁక కుండుదురె కూడుద మీతఁడు నొవ్వకుండఁగా
మనమును నీతనిన్ బల సమగ్రుల మై యటు గాక యోడి రం
చునికి ప్రమాద మేను మొగమోడక చెప్పితిఁ గౌరవేశ్వరా.
7_1_306
వ. అని పలుకునంతకుం గూడుకొని.
7_1_307
సీ. హంగ గౌరము లగు హయములు నమృతాంశు
కేతువు మెఱయ నజాత రిపుఁడు
రురుని భాశ్వంబులు హరికేతనంబును
బ్రస్ఫురితములుగఁ బవన సుతుఁడు
శుక వర్ణ హరులు ప్రస్తుత శరభధ్వజంబును
నొప్ప సహదేవ పూర్వజుండు
నంబుదచ్ఛాయ రథ్యములు శుండాల
పతాకయు శోభిల్లఁ దదనుజుండు
తే. గడఁగి తమతమ సిడములు గ్రాల ద్రుపద
మాత్స్య సాత్యకి ముఖ యోధ మండలములు
దారుణాటోప విక్రమోత్సాహ లీలఁ
దోడు నడవంగ నడరిరి ద్రోణు మీఁద.
7_1_308
వ. ఇట్లు పాండవ బలంబులు జలధరంబులు శైలంబు గప్పుకరణిం గుంభ సంభవుం బొదివిన దృష్టిపథం బగుటయు నతండు దెగియె నను దిగులు మన వారికిం బుట్టె నట్టియెడ నీ కొడుకు గడంగి సేనలకుం జేయి వీచి యందు ముంగలి యై నడచు వడిముడిం దాఁకినం దమకించి సాత్యకిని గృతవర్మయు క్షత్త్రధర్ముని సైంధవుండును యుయుత్సుని సుబాహుండును నకులుని దుశ్శాసనుండును సహదేవునిఁ జిత్రవర్ముండును ధర్మనందను శల్యుండును ద్రుపదుని బాహ్లికుండును విరాటుని విందానువిందులును శ్రుతకీర్తిని వివింశతియు శ్రుతసేనుని సాల్వుండును శ్రుతసోమునిఁ జిత్రసేనుండును శతానీకుని శ్రుతవర్మయుఁ బ్రతివింధ్యుని నశ్వత్థామయు సౌభద్రుని లక్ష్మణుండును శిఖండిని వికర్ణుండును గుంతిభోజుని దుర్ముఖుండును గేకయ పంచకంబును గర్ణుండును గాశీశ్వరుని జయుండును బాండ్యుని జయత్సేనుండును ధృష్టద్యుమ్న పుత్రుల బృహద్ధనుర్జయ మిత్త్రులును వార్ద్ధక్షేమిని గృపాచార్యుండును మణిమంతుని భూరిశ్రవుండును ఘటోత్కచుని నలంబుసుండును దలపడి రెన్నం గొలఁది గాదు గాని మఱియు ననేకుల మార్కొని రిబ్భంగి భారద్వాజునిం బరిమార్పను గావను బూని యక్కడి యిక్కడివీరు టక్కుమిగిలి యొండొరుల కేతనంబులు గూల్చి.య ఘోటక కంబుల ప్రాణంబులఁ బీల్చియు సారథుల రూపుమాపియు నరదంబులు పఱియలు వాపియు నాతపత్ర చామరంబుల బడలు వఱిచియుఁ జాపంబులు విఱిచియుఁ గత్తళంబుల తునియలు ధరన్ దొరగించియు నెత్తురు లురలించియు నిత్తెఱంగున ఘోర సంగ్రామంబు సేయుచుండ మధ్యాహ్నం బయ్యె నప్పుడు దన్నుం గవిసిన ధృష్టద్యుమ్ను నమ్ముల నవలీలం గుదియించి యగ్గురుండు వెండియుం గొందఱం జిక్కువఱిచె ననిన విని ధృతరాష్ట్రుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_1_309
క. వీ రిచట నివ్వధంబునఁ
బోరఁగ నర్జునుని తోడఁ బోక పెనఁగున
వ్వీరులు సంశప్తకు లె
ట్లైరొకొ యాతని పరాక్రమాతిశయమునన్.
7_1_310
చ. అనవుడు నాతఁ డిట్టు లను నవ్విభుతో నది వెండి చెప్పెదన్
వినుము నరేంద్ర యట్టియెడ వీర రస స్ఫురణంబునన్ భవ
త్తనయుఁడు గంధ సింధుర వితానముపై నడరించి భీమసే
నునిఁ గినియించె నాతఁడు గనుంగవ నిప్పులు రాలుచుండఁగన్.
7_1_311
క. శరజాల మహావాత
స్ఫురణంబున నుగ్రదంతి భూరి ఘటా బం
ధుర వారివాహ పటలము
విరియించుచు బెట్టు గవిసి విభు నొప్పించెన్.
7_1_312
వ. అట్లు కురురాజు నొచ్చిన నడ్డంబు సొచ్చి.
7_1_313
శా. వంగాధీశ్వరుఁ డేనుఁగుం గొలిపి గర్వస్ఫూర్తి దీవ్రాస్త్రవి
ద్ధాంగు జేసె మరుత్తనూజు నతఁ డుద్యత్క్రోధుఁడై వాని మా
తంగంబుం బడ నేసి వాఁ డొఱగుచోఁ దన్మస్తకం బుర్వి డొ
ల్లం గేలీవిధ మొప్ప నేయ బల మెల్లం బెల్లగిల్లెన్ వడిన్.
7_1_314
వ. ఆ సమయంబున.
- భగదత్తుఁడు సుప్రతీకముఁ బఱపి పాండవ సైన్యంబులం గలంచుట -
సం. 7-25-19
7_1_315
క. దానవజయ మింద్రున కె
ద్దాని వలనఁ గలిగె మున్ను దానోగ్రము న
య్యేనుఁగు భగదత్తుఁడు పవ
మానతనయ దెసకుఁ గొలిపె మద మెలరారన్.
7_1_316
వ. ఇట్లు మన సైన్యంబు దైన్యంబు వాయం గొలుపుటయు నగ్గజంబు.
7_1_317
సీ. కినుకమై నిగిడిన కనుఁగవ మెఱుఁగుల
గముల ముందటఁ గెంపు గడలు కొనఁగఁ
జెవులు మ్రొగ్గించి పూఁచిన రౌద్రతర
రేఖ వినువీథిఁ జూపఱ వేడ్కఁ బెనువ
గండునఁ జాఁగిన తొండంబు
లయసమవర్తి దండములీలఁ బట్టుపఱుపఁ
గడు బెట్టిదపు టురవడిఁ బదన్యాస
మిలాస్థలి గ్రక్కదలంగఁ జేయ
ఆ. ననిల పుత్రు దెసకు నడరినఁ గని ధర్మ
తనయుసేన జనులు దల్లడిల్లి
చంపెఁ జంపె భీము సామజం బనియెడు
నులివు గల.యఁ జెలఁగఁ గలఁగి రధిప.
7_1_318
వ. తదవసరంబున యుధిష్ఠిరుండు.
7_1_319
క. అలుకొందు మనముతోఁ దన
బలముం బరుకొలిపి పొదివి భగదత్తుని న
మ్ములఁ గప్పె నతఁడు వానిన్
విలసిల్లు మహాంకుశమున విరియ జడియుచున్.
7_1_320
క. గజముఁ గొలిపి యా దిక్కున
గజఘోటక భట నికాయ కాయములు రథ
వ్రజములుఁ బొడిపొడిగా న
క్కజముగ విహరించె బాహు గర్వస్ఫూర్తిన్.
7_1_321
వ. అప్పు డాలోకించి.
7_1_322
చ. అలిగి దశార్ణ భూరమణుఁ డాతనిఁ దాఁకిన జుడ నొప్పె ఱె
క్కలు గల పర్వత ద్వయము కై వడి వారల దంతియుగ్మ మి
ట్టుల సుగువీఁగఁ దత్కరిఁ బడం బొడిచెన్ నడి సుప్రతీక ము
త్తలపడు వానిఁ జంపె భగదత్తుఁడు తోమర సప్తకంబునన్.
7_1_323
ఆ. చంపి విక్రమంబు సొంపారఁ బాండవ
బలము బడలు వడఁగ భద్రదంతిఁ
జటుల గతులఁ బఱప సాత్యకి యడ్డంబు
నడచి యేసె దొడ్డ నారసమున.
7_1_324
చ. కరిపతి బిఱ్ఱనం దిరిగి క్రమ్మఱ నూల్కొని వృష్ణి వీరు ను
ద్ధుర రథ ముద్ధతిం బెనఁచి తొండమునన్ వెస నెత్తి వీచి వై
చె రయముమై నతం డిలకుఁ జిత్రముగా నెడ దాఁచి పోయెఁ జె
చ్చెర గజ మొండు మైఁ గవిసి చిందఱ వందఱ సేసె మూఁకలన్.
7_1_325
క. సారథి తురంగముల మెలు
పారంగాఁ దఱమి తెచ్చి యవికల మగునా
తే రల్లఁ దేర సాత్యకి
బీరము వోలి వోవకుండఁ బ్రియమున నెక్కెన్.
7_1_326
ఉ. భీముఁ డుదగ్రతం గవియఁ బెల్లగు నా కరి చేతి శీక ర
స్తోమమునం దురంగములు దోఁగి కడున్ వెగ డొంది యీడ్చె సం
గ్రామ వినోద లీలకు విఘాతము గాఁగ రథంబు నప్పు డు
ద్దాను పరాక్రమ స్ఫురణఁ దాకి సుపర్వుఁడు సచ్చె హస్తిచేన్.
7_1_327
వ. అతని పడుట గనుంగొని సౌభద్రుండును ద్రౌపదేయ పంచకంబును జేకితానుండును ధృష్టకేతుండును యుయుత్సుండును గడంగి సామజంబుపై శర వర్షంబులు గురిపిన నది కోపించి యురవడించి.
7_1_328
క. పదముల రథ వాహంబులఁ
జదుపుచుఁ బైకొని యుయుత్సు సారథిఁ జంపన్
బెదరక యభిమన్యుని తే
రొదవిన నది యెక్కి యాతఁ డుద్ధతి సేసెన్.
7_1_329
క. నర తనయ ప్రముఖ రథిక వరులు
నిభము మీఁద నేయు వాలమ్ములు ని
ష్ఠుర గతి శరదభ్రము పైఁ
బరగు తరణి కిరణ చయము పగిదిం బొలిచెన్.
7_1_330
క. రభసంబునఁ బ్రాగ్జ్యోతిష
విభుఁడు గరిం గొలుపుటయును వెస నది యరి వీ
ర భయంకరమున వారల
ప్రభ సెడ నరదములు వైచెఁ బలు దెసలఁ బడన్.
------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 1 331 to 7 1 360
1963
2855
2006-09-27T00:12:16Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_1_331
ఆ. ఇట్లు భీమసేను నేపు నర్జునసుత
ప్రముఖు లైన యలఘు రథిక వరుల
జృంభణంబుఁ జెడినఁ జేడ్పడి చెడి పాఱఁ
జొచ్చెఁ బాండురాజ సుతుల సేన.
7_1_332
క. నలి భగదత్తుఁడు గదుపుల
వెలుచు పసుల వానియట్ల విలసద్గతి న
బ్బలము నెగువ ధూళియు నా
కుల సంరావంబు గగన కుహరము నిండెన్.
7_1_333
క. అని చెప్పి సంజయుఁడు గురు
జననాయక యపుడు సవ్యసాచి రణము ది
క్కునఁ జిత్తం బిడి యడిగితి
విను నుయ్యోధవరు తెఱఁగు విస్పష్టముగాన్.
7_1_334
వ. అనవుడు నాంబికేయుం డాకర్ణ వాంఛ మిగుల నది సెప్పు మనుటయు నాతనికి నా సూత నందనుం డిట్లనియె.
- అర్జునుఁడు భగదత్తుని దెస రథంబు దోలు మని కృష్ణునితోఁ జెప్పుట -
సం. 7-26-1
7_1_335
క. అంతకు మును భగదత్తుని
దంతి యసమ సమర కేళిఁ దాఁ గని హరితోఁ
గుంతీసుతుఁ డిట్లను మన
మెంతయు వెస బలములోని కేఁగఁగ వలయున్.
7_1_336
వ. అది యె ట్లంటేని.
7_1_337
చ. బిరుదు జితశ్రమంబు బలభేదన శాలి మహాస్త్రశస్త్ర పా
తరయము సైఁప నోపు భగదత్తుని యేనుఁగు దానికోల్తలం
దిరుగక పోర నెవ్వరికిఁ దీఱదు నీవును నేను లేనిచో
భర మగు నేఁడు రాజునకుఁ బావనికిం దలఁ కొందెడున్ మదిన్.
7_1_338
ఆ. అనిన నట్లకాక యని శౌరి యరదంబు
ద్రిప్పి యాత్మసేన దిక్కు వోవ
నిచ్చుటయును వెనుక నెయిది సంశప్తకు
లార్చి పేర్చి కురిసి రస్త్ర సమితి.
7_1_339
వ. ఇట్లు చతుర్దశ సహస్ర రథిక ముఖ్యులు బెట్టు ముట్టిన.
7_1_340
క. బలములఁ గావఁగఁ జనుటయు
నలవు మెఱయ మగిడి వీరి నడఁగించుటయున్
వలయు పనులయం దిప్పుడు
దలఁకొని యెద్దానిఁ జేయఁ దగనో నాకున్.
7_1_341
వ. అని వితర్కించి వివ్వచ్చుండు సంశప్తక వధంబ యుచితంబుగా నిశ్చయించి మరలి గాండీవ గుణక్వణన మేదురోదసీ కుహరుండును దేవదత్త ధ్వానవిదళిత దిశదిశా సందోహుండును నై దివ్య బాణంబులు పరగించినం గేతనాత పత్ర చామర వ్యజనంబులును భేరీ శంఖ కాహళ మృదంగంబులును యుగాక్ష రథాంగ కూబరంబులును దంతశుండాల కుంభాకుశ దండంబులును ఖురస్కంధ వాలంబులును ధనుశ్శర ముసల ముద్గర క్షురికాకుంతలంబులును దనుత్రాణ కంకట మస్తకచ్ఛేదంబులును మకుటకేయూరహార కంకణాంగుళీయకంబులును శిరః కర నక్షః కుక్షి కటి చరణంబులును దునియలుం బఱియలుం దుముళ్లుం బొళ్లునై రాలినన న్నేల ఘోరంబును నభిరామంబు నై యుండె సర్వ భూతంబులును బీభత్సుం బ్రశంసించెఁ గంసారి విస్మయ ప్రమదమగ్న మానసుం డయు కిరీటిం గరతలంబున నప్పళించి యగ్గించె నివ్విధంబున నవ్వీర రథికులం బిలుకుమార్చి పేర్చి రథాంగపాణిం జూచి రథం బింక రయంబున నక్కడకు నడపు మనుటయు.
7_1_342
ఆ. ఆతఁ డట్ల చేయ నరవాయు గొనక సు
శర్మ దాను ననుజచయముఁ బెలుచ
నెయిది పార్థపారథ యిట్ల వోఁదగునె యే
మనికిఁ బిలునఁ బిలువ ననిన నతఁడు.
7_1_343
క. పిలిచిన మరలమి దగ ద
బ్బలములఁ గాచుటయు వలయుపని యైనది నీ
వలసిన విధంబు సేసెదఁ
దలఁకొను మొక తెఱఁగు దైత్య దర్ప ధ్వంసీ.
7_1_344
చ. అనుచు మురారిఁ జూచుటయు నాతఁడు దేరు మరల్ప మోమునం
గినుక మునుంగ న వ్వొలయఁ గ్రీడి త్రిగర్తుని చాపదండ కే
తనములు ద్రుంచి పై పడిన తమ్ముల నంతకు ప్రోలి కన్చి యా
తని నవలీల నొంచిన నతండు వెసం బడి మూర్ఛ వోవుడున్.
7_1_345
వ. మగిడి యట నిరూపించి నారాయణు నుద్దేశించి.
7_1_346
సీ. పాఱెడు మనసేన పరగెడుఁ బెందూళి
నభము గోలాహల క్షుభిత మయ్యె
భగదత్తు శుండాల మెగచుచు నున్నది
విఱపుము వెస దానిపై రథంబు
నావుఁడు నతఁడు మహా వేగమున
రథ్యములఁ దోలఁగఁ గిరీటి యలపుఁ జలము
మెఱయంగ నీమొన మెఱుఁగు వాలమ్ముల
ఱుము సేయుచు సింహ నాదమునకుఁ
తే. బ్రాపులై దేవదత్తంబు రవము గుణము
రావమును దిక్తటంబుల వ్రయ్యఁ జేయ
వచ్చి వివ్వచ్చుఁ డడ్డంబు సొచ్చె వీఁకఁ
జండ చేష్టితోద్ధండ వేదండమునకు.
7_1_347
క. అనిన విని ధృతరాష్ట్రుం డి
ట్లను సంజయుతోడ భషణాటోపత న
ర్జునుఁ డిట్లెయి దిన భగద
త్తుని కతనికి నేమి భంగి దుర మయ్యెనొకో.
7_1_348
ఉ. నావుడు నాతఁ డా ధరణి నాథున కిట్లను నట్లు దాఁకినం
జేప దలిర్ప విక్రమ విశృంఖలుఁ డై భగదత్తుఁ డుగ్రభా
ణావలిఁ బార్థుపైఁ బఱపె నన్నియు నవ్వుచుఁ ద్రుంచి వైచి య
ద్దవసముండు నొంచె దృఢదీప్త శరంబుల దంతి నాతనిన్.
7_1_349
తే. అలుఁగుటమ్ముల దాఁకిన నలిగి భద్ర
కుంభి రౌద్రంబు సొంపారఁ గొలిపె నతఁడు
వారి సేనల గోపికావరుఁడు నరుడు
దెగిరి తెగి రను పలుకుల దిగులు పుట్ట.
7_1_350
క. బలువిడిఁ గరి గవియుఁడు వెసఁ
దొలఁగించె రథంబు వెరపుతో హరి యది యి
ట్టల మగురయమునఁ జని త
ద్బలము బడల్పడఁగఁ జేసెఁ బార్థివ ముఖ్యా.
7_1_351
క. హరి నేమియు నన నేరక
కరిదెసఁ గనుఁగొనుచు నపుడు గఱచుచుఁ బో ని
నిమ్మరద మి పలిగెఁ గన్వడి
హరులను సమ్ముఖము సేసె నతఁడు గరటికిన్.
7_1_352
క. శౌరి మెయిని భగదత్తుఁడు
నారసములు వినిచి యేసె నరుఁ డల్గి మహో
దారోద్ధతిఁ దచ్ఛాపని
దారణ మొనరించి గ్రుచ్చెఁ దనువునఁ దూపుల్.
7_1_353
సీ. కోపంబు గదిరి ప్రాగ్జ్యోతిష పతి
చతుర్దశ తోమరము లింద్ర తనయు మీఁద
నడరించుటయు నవి పొడి సేసి క్రీడి
యేనుంగు పక్కెర చిఱు నుగ్గు సేయ
నది గప్పియున్న మేఘావలి విచ్చిన
కొండ చందంబున నుండె శక్తి
గొని భగదత్తుండు దనుజ భంజను
వైన నడుమ ముత్తునియగా నఱికెఁ బార్థుఁ
తే. డతపత్రంబు దునిమిన నతని మకుట
మతఁడు ఘనతోమరంబున నగలఁ జేయ
మెచ్చుఁ గినుకయుఁ బొడమ విన్వచ్చుఁ డుగ్ర
విశిఖ సప్తతిఁ జొనిపె నవ్వీరు మేన.
7_1_354
మ. రభసేదగ్రతఁ బూన్చి దీప్తు లడరం బ్రాగ్జ్యోతిషాధీశ్వరుం
డభి మంత్రించి నిజాంకుఖంబు దివిజేంద్రాపత్య వక్షంబు సూ
చి భుజోల్లాస విభాసి యై పెలుచ వైచెం దద్బలం బెల్ల భూ
రి భయోద్రేక తరంగితం బగుచు ఘార్ణిల్లంగ రౌద్రాకృతిన్.
7_1_355
ఉ. అప్పుడు శౌరి పార్థునకు నడ్డముగాఁ దన మే నమర్చి ను
న్గ ప్పెసలారు పేరురమునన్ ధరియించిన నమ్మహాస్త్ర మం
దొప్పె నవారుణాంబుజ కృతోజ్జ్వల మాలిక యై చిరస్థితిం
జొప్పడి నుతనాభ్రతన శోభిత మైన మెఱుంగు చాడ్పునన్.
7_1_356
చ. కనుఁగొని ఫల్గునుండు మురఘస్మర యి ట్లగునయ్య సొంపు నొం
దిన కరుణా విశేషమునఁ దేరికి సారథి వైతి గాక యే
పనులును బూని చేయు టిది పాడియె తేజము నీవు దప్పుఁ జూ
చిన జెడతే ననుం జులుకఁ బేసితి మాటలు వేయు నేటికిన్.
7_1_357
వ. అని దూఱినం గృష్ణుండు దొల్లి భూమిదేవి గామించి యోగనిద్రా సమయావసాన సుప్రబుద్ధుం డై యున్న విష్ణుకడకుం జనుటయు నతండు తత్సంగతిం బ్రీతు డై యున్నాతికి వరం బిచ్చుటయు నవ్వరంబున నవ్వెలందియం దుదయుంచిన నరకునకు వైష్ణవాస్త్రంబు విధేయం బగుటయు నది భగదత్తాయత్తం బై యునికుయుం దద్ఘోర సాధనంబు దనకుఁ దక్క నొరులకు నోర్వ రామియు నెఱింగించి యది యట్ల కాక దీన నెగ్గేమి యని మఱియుం దగు మాటలం గిరీటి ననునయించి విరోధిం జూపి వీఁ డిప్పరమ సాధనంబు వృథ యగుటం జేసి వెఱంగు పడియున్న వాఁడు వీని తండ్రిని నేను దెగఁ జుచిన ట్లీ క్రూరకర్మునిఁ బిలుకుమార్పు మనినఁ గొండొక దేఱి యాతండు గాండీవ గుణంబు సారించి దృఢముష్టి నేయుటయు.
- భగదత్తుండు సుప్రతీకంబు తోడ నర్జునుచేఁ జచ్చుట –
సం. 7-28-40
7_1_358
ఉ. వాలిక దొడ్డనారసము వజ్రము శైలము దాఁకు నాకృతిన్
ఫాలము మీఁదఁ దాఁకిన నిభంబు వెసం బడి కొమ్ము లూఁతగా
వ్రాలుడు నర్ధ చంద్ర రుచిర ప్రదరంబునఁ ద్రుంచె బాణవి
విద్యాలసితుండు గ్రీడి భగదత్తుని కంఠ మకుంఠితోద్ధతిన్.
7_1_359
వ. ఇట్లు దంతిని భగదత్తునిం బరిమార్చి మాఱు లేక మలయు మధ్యమ పాండవునిం గనుంగొని శకుని తమ్ములు వృషకుండును నచలుండును దాఁకిన నతండు వృషకుని రథ రథ్య సూత ధ్వజ చ్ఛత్త్ర చామరంబులు రూపఱ నఱకుటయు నాతండు సోదరుని రథం బెక్కె నప్పుడు వారి కడ్డుపడిన గాంధార వీర రథిక పంచ శతంబుఁ బంచత్వంబు నొందించిన సంక్రందన నందను నురవడికిం దెరలక యేకరథస్థు లగునయ్యిరువురుం బరాక్రమించిన.
7_1_360
తే. చేరి యుండుట ననువైన వారి నొక్క
నారసంబునఁ బడ నేసె నరుఁడు దానిఁ
జూచి కన్నీరు నించి నీ సుతులు సాలఁ
గుంది రర్జును నపుడు మార్కొనియె శకుని.
---------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 1 361 to 7 1 397
1964
2858
2006-09-27T00:12:50Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_1_361
వ. అతండు మాయావి యగుట ననేక మాయలు గల్పించిన మొగిళ్లు వరసి పాషాణ వృక్ష వివిధాయుధంబులు వివ్వచ్చుపైఁ గురిసెం బదంపడి తమం బడరెఁ బిదప నీళ్లు వెల్లిగొనియె మఱియు మహోరగ శార్దూలాది క్రూర సత్వంబులు గవిసె వారి నెల్లను దోడ్తోన దివ్యాస్త్ర వేదియగు సవ్యసాచి యడంగించి యల్లని నగవుతో నిట్లనియె.
7_1_362
క. మాయలు జూదముతోడన
పోయెం గా కింక నిచటఁ బొసఁగునో యవి మ
త్సాయకము లడ్డసాళ్లే
నీ యాచవి లేదు పొమ్ము నిలువక మామా.
7_1_363
క. అని పలికి వాలుటమ్ములు
తనువున నినుచుటయుఁ గలఁగి ధైర్యము మానం
బును వీటిఁబోవఁ బాఱెను
జననాయక నీ మఱంది సరివారు నగన్.
7_1_364
ఉ. ఆతఁడు వాఱినం దెరలు నచ్చటి సేనలఁ గాల్కొనంగ నీ
కాతత బహువీర్యుడు బకారియు సాత్యకియుం గడంగి తో
డై తన పార్శ్వ భాగముల నార్చుచుఁ దోలఁగఁ దోలె ఖేచర
వ్రాతము మెచ్చఁ గ్రీడి కురురాజును ద్రోణుఁడు నున్న నేలకున్.
7_1_365
ఆ. బలము విఱిగి రెండుపాయ లై యిట్టు ల
మ్మనుజ విభుని గురుని మఱువు సొచ్చె
ద్రోణుఁ బొదువుఁ డనుచు దుర్దమలీల నా
దిక్కు వారు గవిసి రుక్కు మిగిలి.
7_1_366
క. చనుఁ డడ్డం బాచార్యున
కను నెలుఁగుల తోడ నీ సుతావలి వెస మా
ర్కొనుటయు మన సేనలు పురి
కొని పాండవ బలముఁ దాఁకెఁ గురు వంశ నిధీ.
7_1_367
క. గురుఁ డొడ్డుగఁ దమకంబునఁ
గురువీరులుఁ బాండుపుత్రకుల యోధులు ని
ర్భర సమర ద్యూతకళా
నిరతిం గ్రీడించి రుగ్ర నిపుణత మెఱయన్.
7_1_368
క. శరగురుఁ డెచటికిఁ దఱిమిన
వెరవున నచ్చటికి నెల్ల విక్రాంతి ధురం
ధరుఁ డు ధృష్టద్యమ్నుఁడు
బరవసము దలిర్ప నడ్డపడి పోరాడెన్.
7_1_369
చ. కురుపతి ధర్మనందను లకుఠింత విక్రమ కౌతుకంబునం
బురికొలుపంగ సైన్యములు వోక పెనంగెడు రౌద్రభంగి క
చ్చెరువడు యున్కి నిట్లు లని చెప్పఁగ నిప్పుడు నేర నయ్యెదం
గరిపురనాథ చూడ వినఁ గల్గునె యమ్మెయికయ్య మెయ్యెడన్.
7_1_370
వ. అట్టియెడ.
7_1_371
క. నీలుఁ డనురాజు గురుసుతు
పై లీలం దేఱు వఱపఁ బటు విశిఖమునం
గీ లెడసిన జంత్రము క్రియ
నేలం బడ నేసె నతఁడు నృపుఁ డగ్గింపన్.
7_1_372
క. చచ్చిన నీలునిఁ గనుఁగొని
విచ్చిన సైన్యంబు గురుఁడు వెనుకొనుటయు వే
వచ్చిన ధృష్టద్యమ్నుని
నచ్చిన యబ్బలము మగిడినం బో రొప్పెన్.
7_1_373
వ. అప్పుడు సంశప్తకులు నారాయణ గోపాల బలంబులం గూడికొని పఱతెంచి.
7_1_374
క. ఓడితిమె మేము రణమునఁ
గ్రీడికిఁ గ్రేడించి రాక గెలుపే యతఁ డేఁ
డీ డాఁగి పోయెనొకొ మా
తోడిబనర మిట్లు దాను దొలఁగినఁ దెగునే.
7_1_375
వ. అను నెలంగులు నింగి ముట్ట దక్షిణ భాగంబునం గవిసినం గవ్వడి యట నడచి వారికిం గయ్యం బిచ్చిన న త్తెఱపి గని తఱుము కౌరవ యోధులకోలు తలకుం గాక దమసేనలు దెరలిన భీమసేనుం డదల్చి మార్కొని.
7_1_376
క. తల మిగిలి వచ్చు బాహ్లికు
నిలు మని విశిఖముల నొంచె నృపతియు గురు క
ర్ణులు నశ్వత్థామయు న
మ్ముల వానలు గురిసి రొక్కమొగి నతని పయిన్.
7_1_377
వ. అతం డందఱ కన్ని రూపు లై యార్చుచు నేట్లాడె నిట్లొక్కనిం బెక్కండ్రు వొదివినం గనుంగొని కౌంతేయాగ్రజుండు పురికొలుప నకుల సహదేవ సాత్యకి సౌభద్రు లా సమీర పుత్త్రునకు బాసట యై దుర్యోధనాతులం దలపడుటయు రెండు సేనలు గలయన్ బెరసె నిట్లపరాహ్ణంబునం గ్రందుకయ్యం బయ్యె నం దరదంబులు దాఁకు పెల్లువ డొల్లుకరులును గరవాల ధారలఁ గాననగు కుంభికుంభమౌక్తికంబులును దురగ ఖర పుటంబులం గరటి రదంబులను బెనంగొనుచు వ్రేలు ప్రేవులును దెగిపడియు నంకుశంబలు విడువక మిట్టి మిట్టి పడు బాహువులును దొండంబులం బెనఁచి యెత్తినం దారును హయంబులు వ్రేలురావుతులును ముందఱికాళ్లు దెగవ్రేసిన మ్రొగ్గి కూలు శుండాలంబులును సామజంబు లడరి రథ్య సారథి రథిక సహితంబుగా మల్లడిగొనం ద్రొక్కిన నేలం గలసిన రథంబులును నాశ్వికు లొక్కమొగిఁ జెక్కినం దునిసి పడి యేమిటి యంగంబులో యను సందేహంబునకుం బట్టలు యున్న పదాతి గాత్ర ఖండంబులును జూచు ఖేచరులకు వెక్కసం బొనర్చె నట్టి సంకుల సమరంబున ధృష్టద్యమ్నుండు.
7_1_378
క. మన కిది సమయము సుండీ
యని ద్రోణునిఁ జూపి తఱుమ నమ్మొన రథికుల్
గని పొదువుఁడు సంపుఁడు పోరి
గొనుఁడు దునుముఁ డనుచుఁ గూడుకొని యతని పయిన్.
7_1_379
చ. కవిసిన నమ్మహా భుజుఁడు గన్నుల దట్టపుఁగెం పెలర్ప భై
రవముగ దివ్యబాణ నికరం బడరించినఁ దేఱి చూడ రా
క వెఱఁగు నొంది చిత్తములకై వడి నా ఘనయోధు లుండ నీ
రవుతులు జోదులున్ రథిక రాజియు వారమొనల్ గలంపగాన్.
7_1_380
మ. తను నత్యుద్ధతిఁ బిల్చి దుర్దమ భుజా దర్పంబు శోభిల్లఁ దాఁ
కిన సంశప్తక కోటి నొంచి సమర క్రీడా కళా కౌతుకం
బున నాభీల కపీంద్ర కేతన పరిస్ఫూర్జత్ప్రభాజాలముల్
వినువీథిం బరగంగ వచ్చె మగుడన్ వివ్వచ్చుఁ డచ్చోటికిన్.
7_1_381
క. చిచ్చునకుఁ దోడు గరువలి
వచ్చిన క్రియ భీము కడకు వాసవి యిమ్మై
వచ్చిన మన యోధావళి
ఱిచ్చ వడియె వారి మొన దఱిమికొని వచ్చెన్.
7_1_382
ఉ. బాసట యై వృకోదరుఁడు పార్శ్వమునం దఱుమంగ వైరి సం
త్రాసనమూర్తి వాసవి శరప్రతతిం దొరఁగించి ద్రోణును
ల్లాసము మాన్చి కౌరవ బలంబులు నెత్తురువెల్లిఁ దేలఁగాఁ
జేసినఁ గర్ణ కర్ణ మముఁ జేకొనవే యనుచున్ భయంబునన్.
- కర్ణార్జునుల యుద్ధము –
సం. 7-31-49, 50
7_1_383
క. తన వెనుక దెసకు పాఱిన
ఘన యోధులఁ జూచి బాహు గర్వస్ఫూర్తిం
దనరుచు నోడకుఁ డోడకుఁ
డని పలుకుచుఁ దాఁకెఁ గర్ణు డమరేంద్ర సుతున్.
7_1_384
వ. ఇట్లు దాఁకి యతనిపై నాగ్నేయాస్త్రంబు బ్రయోగించిన నతండు వారుణ బాణంబున వారించి వాలమ్ములు గురియం గూడుకొని భీమ సాత్యకి ధృష్టద్యుమ్నులు శరత్రయంబులు సూతసూనుమేన నాఁటించిన నతండు గాండీవ నిర్గత చండమార్గణంబుల మగిడించుచు నమ్మువ్వుర చాపంబులు నవ్వుచుం ద్రుంచి వారలు శక్తులు నైన వానిం దునిమి పేర్చి యార్చిన నర్జునుండు నారాచ సప్తకంబున నవ్వీరు నొప్పించి యతనిం దలకడచి తన్నుఁ దలపడిన యతని తమ్ముల తలలు మూఁడును భూమిదేవికి బసి సేసె నంత భీముండు రథంబు డిగ్గి వచ్చి గదా దండంబునఁ గర్ణ బంధువులం బదివేవురం బడలు వఱిచి మరలి రథస్థుఁడై వేఱొక్క విల్లు గొని విశిఖమంబులు వఱపి యంగపతి యంగంబులం దురంగ శరీరంబులను నొప్పించె నాలోనన యప్పాంచాల వర సుతుండును శైనేయుండును నొండు విండ్లు గొని యతని సారథి యొఱగను జాపంబు విఱుగను వేసి రా సమయంబున దుర్యోధనుండును ద్రోణ జయద్రథులును నెయిది శాత్రవ సముద్రంబున మునుంగకుండ నా రాధేయు నుద్ధరించి రట్టియెడ.
7_1_385
క. ఉబయ బలంబులుఁ బురికొని
యిభ రథ తురగ భటతతి మహిం గూలఁగ న
క్షుభితము లై పోరాడెం
బ్రభువులు వెను దన్ని చూడఁ బార్థివ ముఖ్యా.
7_1_386
సీ. కాలువలై పాఱు కీలాల జలమునఁ
దేలి పోయెడు మృత దేహములును
బ్రేవుల ప్రోవుల పెల్లునఁ జిత్రితచ్ఛాయంబు
లగు మాంస సంచయములుఁ
గరి హయంబుల కళేబరముల క్రింద
గొండొక తోఁచు భట గాత్ర నికరములును
దలల పందఱచులో మిలమిల మెదలెడు
కర పదంబుల నవ ఖండములును
తే. రౌద్ర భీభత్స నర్తన రంగ భంగి
నపుడు సమరాంగణము ఘోర మయ్యెఁ జూడ
ద్రోణ ఫల్గున నిష్ఠురోద్ధుర నివాత
జాత మగు నమ్మహోద్భట సంకులమున.
7_1_387
వ. అంతం బతంగుండు పశ్చిమా చలంబునవులకుం జనిన సంధ్యా రాగంబు సొంపునఁ గెం పినుమడించు నెత్తురు మడువుల నోలలాడు భూత బేతాళంబులను శవ కబళ నలోలంబు లగు సృగాలంబులను మాంస చర్వణ కోలాహల బహుళంబులగు కంకగృధ్రాది పక్షి కులంబును జూచియుఁ బాండవ బలంబు సమయ సముచితం బగు సమర విరామంబునకు నున్ముఖం బగుట యెఱింగియు మున్ను సవ్యసాచి యురవడికిం గాక తమ మొన దెరలుచునికిం జేసియు నదియు మెయిగా నాచార్యుండు దొరలకుం జెప్పి సేనలం దివియ నియోగించెఁ బాండవ సైన్యంబులును మరలె నివ్విధంబున నుభయ సైన్యంబులు నిజస్కంధా వారంబులకుం జనునవసరంబున మన జనంబులు ద్రోణు ప్రతిజ్ఞా భంగంబును ఫల్గును పరాక్రమ స్ఫురణంబును నతనియెడ నచ్యుతునకుం గల సౌహార్ద విశేషంబులు నుగ్గడించుచు విన్న నై పోయిరి వైగుటయుఁ గయ్యంబునకు వెడలునప్పుడు విషాద వివర్ణ వదనుం డగుచు నీ తనయుఁ డెల్ల యోధులు వినం గుంభ సంభవున కిట్లనియె.
7_1_388
మ. పెనుపారన్ వర మిచ్చి తట్లు గడిమిన్ భీమాగ్రజుం డాజిఁ గి
ట్టినఁ బట్టం గడునగ్గ మైనయెడఁ గ్రేడి తెప్డు నిట్లైనఁ జా
లని వాఁ డందురు నిన్ను నన్నుఁ గుటిలాలాపంబులను వెఱ్ఱిఁ జే
సిన నీ కైనది యేమి యాశ్రిత గుణ శ్రేష్ఠుండు వంచించునే.
7_1_389
వ. అనిన విని గురుం డప్రీతుం డయ్యును గటకటం బడక యతనితో నిట్లనియె.
7_1_390
ఆ. నరుని విక్రమంబు నారాయణుని మహా
త్త్వంబు నెఱిఁగి యెఱిఁగి తగునె యిట్లు
వలుక ధర్మపుత్రుపైఁ జేయి వదలక
వారు రారె పెక్కువరుస లధిప.
7_1_391
ఉ. ఎవ్వరి నెట్లు సేసెదనో యేర్పడఁ జుడుము నేఁడు పోరికిన్
గవ్వడి రాకయుండఁ దొలఁగం గొనిపోవఁగఁ జాలువారి నీ
వెవ్వరి నైనఁ బంపు మిది యేటికి నొండొక బుద్ధి సేసెదే
నవ్వుచుఁ బల్కినన్ ధరణినాథ యసత్యము గల్గ నేర్చునే.
7_1_392
వ. అనవుడు.
7_1_393
మ. విని సంశప్తకు లేము దక్క నొరు లావివ్వచ్చు భంగించి బె
ట్టనికిం బాపి యలంప నేర్ప గలరే యంచున్ వెసం బోయి పి
ల్చిన నప్పార్థుఁడు నుద్ధతిం జనుడు నక్షీణోగ్ర శస్త్రాస్త్ర వ
ర్తన ఘోరం బగు సంగరం బచట రౌద్రస్ఫీత మైఁ జెల్లగన్.
7_1_394
వ. ఇక్కడ భారద్వాజుండు పద్మవ్యూహంబు గావించినం గౌంతేయాగ్రడు ననుమతి నభిమన్యుం డయ్యొడ్డు భేదించి సొచ్చి బృహద్బల లక్ష్మణ ప్రభృతులగు భూపతులను భూప కుమారులను బెక్కండ్రం బారి సమరి యనేక యోధ వీర విక్రమ సంకులంబునం జిక్కువడి యుక్కు మురిసినట్లు సమసిన మనమొనలు సెలంగుచుం బాండవ బలంబులు పొగులుంచుం దమతమ యునికి పట్లకుం జనియె నని సంజయుండు ధృతరాష్ట్రునకు సౌభద్రుండు వడుట సెప్ప ననిన విని నాఁటి సయ్యంబు కల రూపంతయు నేర్పడ నెఱింగింపు మనుటయు.
7_1_395
ఉ. సాత్త్యవత్య వాఙ్మయ విశాల గృహ స్ఫరిత ప్రదీపితా
ప్రత్త్యయ గోచరా విహృతి భగ్న నిశాచర శాంత బోధ సం
పత్త్యవినా భవ న్మహిమ భాసుర సంభృత భూ సురాళి సాం
గత్త్య వివిక్త యుక్తజన కౌశల భావిత దేవ సేవితా.
7_1_396
క. వేద శిరోమణి చరణా
నాందాంత స్సారకరణ నైషిక తరణా
భేద రహిత ప్రకారా
వాదవిదూరా విరించి వర్య విహారా.
7_1_397
మాలిని. అనుపమ హిత విద్యా వ్యక్త యాగానురక్తా
దనుజ మథన లీలా స్తవ్య శాంతాను భావ్యా
జనన మరణ దుఃఖోత్సారి సర్వోపకారీ
సనక ముఖ యతీంద్రాసన్న నిత్య ప్రసన్నా.
గద్యము. ఇది శ్రీ మదుభయ కవి మిత్త్ర కొమ్మనామాత్య పుత్త్ర
బూధారాధాన విరాజి తిక్కన సోమయాజి ప్రణీతం బయిన
శ్రీ మహాభారతంబున ద్రోణ పర్వంబునందుఁ
బ్రథమాశ్వాసము.
---------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 031 to 7 2 060
1965
2862
2006-09-27T00:13:27Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
- దుర్యోధన ప్రభృతి మహా రథికు లందఱు నొక్కుమ్మడి నభిమన్యునిపైఁ గవియుట –
సం. 7-36-22
7_2_031
వ. ఇవ్విధంబున నశ్మకుండు వడినఁ దెరలు బలంబులు మరలనీక పురికొల్పుకొని యప్పటి యాచార్య ప్రభృతి యోధులును నీ కొడుకుల లోనఁ గొందఱును గ్రందుగం దఱిమి యనేకాస్త్ర శస్త్ర పరంపరలం బొదివిన నొదవిన కినుకం గిరీటి నందనుం డందఱ మేనులు నానా నిశిత విశిఖ వేగంబున నెత్తుట జొత్తిల్లం జేసి కర్ణుపయిం గవిసి.
7_2_032
తే. కంకటము దూఱి యంగంబు గాఁడి పోవఁ
గ్రూరనారాచ మేసిన స్రుక్కె నతఁడు
లీల నట్టవ పఱపి భూపాల నీదు
సుతుల వెనుకకుఁ బఱపె నుద్ధతి దలిర్ప.
7_2_033
చ. అడరి నరేంద్రకోటి నుఱుమాడఁగ నత్తఱి శల్యుఁ డెంతయున్
వడిఁ దనుఁ దాఁకినన్ మెఱుఁగు వాలికతూపుల మూర్ఛ వుచ్చి క
న్వడికొడు కేచి యుద్భట రవంబున నార్చినఁ బెల్లగిల్లి న
ల్గడలకుఁ బాఱె నిల్వక బలంబులు ద్రోణు డెలుంగు సూపఁగాన్.
7_2_034
వ. అప్పుడు.
7_2_035
క. సురలును సిద్ధులు విద్యా
ధరులుఁ బొగడునులివుఁ జూచు ధరణీశుల భం
ధుర నుతి నాదంబులు నం
బర ధరణీ మధ్య భాగ భరితము లయ్యెన్.
7_2_036
చ. అన విని యాంబికేయుఁడు మహాద్భుత విక్రమశాలిఁ బార్థు నం
దను మఱి యెవ్వ రట్టియెడఁ దాఁకిరో నావుడు సూత పుత్రుఁ డి
ట్లను నటు లైన శల్యుఁ గని యాతని తమ్ముఁడు మేను వెంచి మా
ర్కొని పది తీవ్ర బాణములు గ్రుచ్చెఁ దదంగములం జెలంగుచున్.
7_2_037
వ. అట్లు బెట్టేసిన వాసవి కొడుకు కోపించి.
7_2_038
చ. హయములఁ జంపి సూతుఁ దెగటార్చి పతాక ధరిత్రిఁ గూల్చి చా
పయుతము గాఁగ వాని ఘన బాహులు రెండును ద్రుంచి యెంతయున్
రయమునఁ దేరు చక్కడిచి రాజులు రాజతనూజులుం గడున్
భయమునఁ దూలిపోవఁ బటు భల్లహతిం దల డొల్ల నేసినన్.
7_2_039
వ. ద్రోణ కృప ద్రౌణి కృతవర్మ బృహద్బల కర్ణ ప్రముఖ యోధవరు లొండొరులఁ బేరవేరం బిలిచి బలంబులం బురికొలిపిన రథనేమి గజ ఘంటా తురంగ కింకిణీ స్వన సింహనాద మేదుర రోదోంతర రౌద్రంబుగా సౌభద్రుం జుట్టుముట్టిన నతం డట్టహాసంబు సేసి లాఘవ లక్ష్యశుద్ధి చిత్రత్వ దృఢత్వంబులు మెఱయఁ గృష్ణార్జునులు గావించు నేర్పు మెఱయం బోరునవసరంబున మండలీకృత కోదండుండును బటు సంధావస్ఫురిత సరనికరుండును నై పరివేష వలయంబులోనం గిరణ స్ఫురణ దుర్నిరీక్ష్యుం డగుతపను ననుకరించుచు గుణఘోష భీషణంబుగా బెడిదంపు నారసంబులు వరగించి యార్చి యూర్జిత గర్జితం బగుచున్ బలు పిడుగులు దొరఁగించు విలయ కాలవలాహకంబు నిడంబించుచు విజృంభించి భల్లాండలిక క్షుర ప్రకూర్మ ఖర ప్రభృతి బాణవేణికానితానంబుల వెగడు పఱిచిన విచ్చిన వాహినుల నిలువరింప నేరక నివ్వెఱపడి యాచార్యుండు సూచుచుండె ననవుడు ధృతరాష్ట్రుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_2_040
క. మనమున ఖేదము మోదముఁ
బెనఁగొనియెడు మద్బలంబుఁ బీడంచెడు నా
మనుమఁ డని వినికి నాతని
యనిపని యటమీఁద నెట్టు లయ్యెం జెపుమా.
7_2_041
క. అనుటయు సంజయుఁ డి ట్లను
వినుము జనాధీశ యిట్లు విఱిగిన సేనం
గనుఁగొని పోవఁగ నీ క
ర్జున తనయుఁడు దన రథంబు చుట్లం బఱపున్.
7_2_042
వ. కొఱవి ద్రిప్పిన తెఱంగు దోఁపఁ బొదివి పోనీక పీనుంగు పెంటలు సేసిన నప్పు డక్కుమారు నాలోకించి వికాస భాసిత వదనుం డగుచు గురుండు కురుపతి నెఱను దాఁకఁ బలుక వలయు నను తలంపున నతండు వినుచుండు గృపాచార్యునితో నిట్లనియె.
7_2_043
ఉ. తమ్ములు నన్నలుం జెలులుఁ దండ్రులు మామలు భృత్యులుం బ్రమో
దమ్మునఁ దోల నిట్లు వడిఁ దాఁకెడునే విజయాత్మజుండు ఘో
టమ్ములుఁ గుంజరమ్ములు బడల్పడఁ దేరులు నుగ్గు గాఁగ నా
నమ్మిన యోధ వీరులు వినాశము భంగము నొంద నొక్కఁడున్.
7_2_044
ఆ. అనిన వెలుకఁ బాఱి యతిదీన మగు నాన
నమున నవ్వుగాని నవ్వు నెఱయ
సౌమదత్కి కర్ణ శల్యాదు లగు యోధ
జనుల తోడ నిట్టు లనియె విభుఁడు.
7_2_045
చ. పలుకులు వింటిరే ధనువు పట్టెడి వారికి నెల్ల నొజ్జ దో
ర్బల విదితుండు గుంభజుఁడు బాలుని నొక్కరుఁ జంచలాత్ము నెం
గలిఁ గడుఁ బెద్దఁ జేయుచుఁ బొగడ్తకుఁ జొచ్చె నితండు నొంపఁగాఁ
దలఁపడు వీనిఁ బార్థునకుఁ దాఁ గడుఁ గూర్చుట నెంత త్రుళ్ళినన్.
7_2_046
చ. గురుని యుపేక్షఁ జేసి తనకున్ సమరోద్ధతి సెల్ల దాని నీ
వెరవిఁడి గాన లేఁడు దన వీరమ కాఁ గొని విఱ్ఱ వీఁగెడుం
బొరిగొనుఁ డందఱుం గడఁగి పోవఁగ నీక దృఢాస్త్రశస్త్ర ని
ష్ఠుర పరిపాత నోగ్రముగఁ జుట్టును ముట్టి చలం బెలర్పఁగన్.
7_2_047
వ. అనిన విని వారలందఱు నవ్వాసవ పౌత్రుం బొదువం బోవ నవ్వీరుల వారించి దుశ్శాసనుం డిట్లనియె.
7_2_048
చ. ఇనుఁ గబళించు రాహుక్రియ నే నొకరుండన పోయి పార్థ పు
త్రునిఁ బరిమార్తు నీతఁడు మృతుం డగు టేర్పడ విన్నఁ గేశవా
ర్జునులును బిట్టు సత్తు రతి శోక భరంబునఁ జేసి యంతతో
మనపగ దీఱుఁ దీవ్రమగు మద్భుజ దర్పము సొంపు సూడుఁడీ.
- దుశ్శాసనుఁ డభిమన్యు తోడం బోరి పాఱిపోవుట –
సం. 7-38-26
7_2_049
వ. అని పలికి యార్చి యమ్ములు నిగిడించుచు ధనంజయు తనయుం దాఁకిన నతండు ష్వింశతి సాయకంబులు దనువునం జొనిపినం గవలి దుశ్శాసనుండు శరాపార ఘోరంబుగాఁ గవిసినం గిరీటి కొడుకును బేర్చి పెనంగ నయ్యిరువుర కర లాఘవ శర లాఘవ ప్రకారంబులు రథ చిత్ర ప్రచారంబులుఁ జూపఱగ్గించి రప్పు డగ్గలిక సొంపున సుభద్రాసూనుండు నీ సుతువిల్లు ద్రుంచి భల్లంబులు మేను సెక్కి స్రుక్కించి యతనితో నిట్లనియె.
7_2_050
చ. అనఖుని ధర్మనందనుని నాసభ నెమ్మెయి నీవు నొవ్వఁ బ
ల్కిల ఫల మందఁ జేసెదఁ జలింపక యించుకసేపు నిల్వుమీ
నిను లఘుచిత్తుఁ గ్రూరు నవినీతు మదాంధునిఁ ద్రుంచి నన్నుఁ బెం
చినగరువంపుఁ దండ్రులకుఁ జిత్త మొలర్ప ఋణంబు దీర్చెదన్.
7_2_051
క. అని యతని జత్రు దేశం
బున నొక వాలమ్ము పక్షమునఁ బెక్కును గ్రు
చ్చినఁ ద్రెళ్ళి యెన్నడో చ
చ్చిన యట్లు రథంబు మీఁదఁ జేడ్పడి యుండెన్.
7_2_052
వ. ఇచ్లు మూర్ఛిల్లిన దుశ్శాసను తేరు సారథి దొలంగఁ దోలుకొని పోయెనంతకు మున్ను కౌంతేయులు సౌభద్రుండు సొచ్చిన పథంబున నా పద్మవ్యూహంబ సేనా సందోహన హితు లై చొచ్చి యెడనెడ నడ్డపడు సైన్యంబులతో సంగరంబు సేయుచు నక్కుమారుం దల లెత్తి చూచుచు నతం డరి బలంబులం గలంచుటసు సంప్రీతు లగుచుఁ దోఁతెంచు వారు ముందట దుశ్శాసనుఁడు భంగపడుట గనుంగొని పొంగి యార్పలు నింగి ముట్టు నయ్యభిమన్యు ననేక భంగులం బ్రశంసించుచుం దఱిమి రట్టియెడ.
7_2_053
సీ. రాధేయుఁ జూచి రారాజు దుశ్శాసనుఁ
డభిమన్యుచే నొచ్చె నకట కంటె
యనవుడు నతఁడు సేనాన్వితంబుగ
నక్కుమారు పై నడర నవ్వీరుఁ డేచి
ముందటి మూఁకల మ్రందించి కదిసి
డెబ్బది మూఁడు దూపులఁ బటు రయమున
నొంచిన రక్తాననుం డయి దివ్యా
స్త్రజాలంబు వఱపునాజామదగ్న్య
తే. శిష్యు భుజ వీర్య శౌర్య విశేష భంగి
సరకుగొనక యబ్బాలుండు సమద లీలఁ
బెనఁగ నయ్యంగరాజు డస్సిన నెఱింగి
యతని తమ్ముఁ డయ్యర్జున సుతుని దాఁకి.
7_2_054
చ. హయములమీఁద సూతుపయి నాతని యంగములందు నస్త్ర సం
చయ మడరించినం గమల చారు ముఖుంబున నెఱ్ఱ నవ్వు చె
న్నయి విలసిల్ల భల్లమున నన్నరసూనుఁడు ద్రుంచె విద్విష
ద్భయద విలాస బాహు సముదగ్రత వాని శిరంబు గ్రక్కునన్.
7_2_055
ఉ. ఇమ్మెయిఁ దమ్మునిం దునుమునేపు గనుంగొని యోహటించి శీ
ఘ్రమ్మునఁ బెపఱం దొలఁగెఁ గర్ణుండు పెక్కు బలంబు లప్పు డొ
క్కుమ్మడిఁ ద్రోచి యుద్ధత మహోదథిఁ బోలఁగ మందరమ్ము చం
దమ్మున నొప్పె నుద్భట విధ స్ఫురణుం డగు పార్థ పుత్రుఁడున్.
7_2_056
వ. ఇట్లు మూఁకలం గలంచి.
7_2_057
క. వెస రాధేయుని తొలఁగిన
దెసకుం జనుటయు నతండు ధృతి సెడి విఱిగెం
బస పొడ వడఁగఁగ బెఱయో
ధ సమూహము వాఱె ధరణితల మద్రువంగన్.
7_2_058
వ. ఇవ్విధంబున సేన్యంబులు దారును బఱచు దొరలం జూచి యాచార్యుండు.
7_2_059
చ. నిలు నిలు కర్ణ యోనృపుఁడ నీ విటు లేల కడంక దక్క సౌ
బల ధృతి దూల నేమిటికి బాహ్లిక యిత్తఱిఁ గౌరవేంద్ర నీ
బలముఁ జలంబుఁ జూపి నిలుపం దగు సేనల నంచుఁ బెక్కు భం
గులఁ బరికొల్పి నెవ్వరును గోల్తల సేయర యేమి సెప్పుదున్.
7_2_060
వ. ఇట్లు ప్రళయ సమయ ధారాధర స్ఫీత నిర్ఘాతచ్ఛటాభీలం బగునబ్బాలుని బెడిదంపుటంపఱ సైరింప జాలక నీ బలంబులు వాఱిన నక్కుమార కంఠీరవుండు సింహనాదంబు సేసి శంఖంబు పూరించి గుణంబు సారించి యనికిం దనివి సనక వెనుకం దవిలి వట్టి యడవి ముట్టి యేర్చుకార్చిచ్చు చందంబునం జతురంగ బలంబులం బారి సమరిన దేరులు నలియం ద్రెళ్ళిన శుండాలంబులును గాలు బలంబుల పీనుంగు పెంటల మీఁద నూఁదుకొనం గూలిన ఘోటకంబులును గుఱ్ఱపు టట్టలరాసులు మూసికొని యఱవఱలై యొరగిన యరదంబులును గరటి కళేబరంబులు వొదవినం గాలుగాలం బెనఁచుకొని పడియున్న సుభట సమూహంబులును గంకణాంగద కాంతంబు లైన కర కాండంబుల గములును ముసుంగు వడ డొల్లినసకుండల మస్తకంబులును వీర కంటంకంబులు మెఱయఁ జిక్కువడి యున్న చరణంబులును గ్రిందువడం దొరఁగిన గాత్ర ఖండంబులును దునియలైన ధనురాది హేతి వ్రాతంబులపై బొడవు సెడక బాహువులతోడం బొలుచు కృపాణ ప్రముఖ ప్రహరణంబులును గొడుగుల కుప్పలును జామరంబుల ప్రోవులును సిడంబుల తిట్టలును నయి సంగరాంగణంబు ఘోరభంగి యయ్యె నప్పుడు గగన మధ్య భాగంబున భాసమానుం డయిన మార్తాండు రెండవ మూర్తియుబోలె నయ్యెకవీరుండు వెలింగె ననవుడు నాంబికేయుండు సంజయున కిట్లనియె.
---------------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 091 to 7 2 120
1966
2865
2006-09-27T00:13:59Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_091
తే. మిడుక మిడుక నిత్తెఱంగునఁ గొడుకుఁ దునిమి
యక్కుమారుండు మెఱయుట నడలుఁ గనలుఁ
గడలుకొను మదితోడ నీ కొడుకు వీని
నొంపుఁ డందఱుఁ బైపడి చంపుఁ డనుడు.
7_2_092
క. కృతవర్మయుఁ గృపుఁడు గురుఁడు
నతని సుతుఁడుఁ గర్ణుఁడును బృహద్బలుఁడును భా
సిత శరములు గురుయుచు న
చ్యుతనల్లునిఁ బొదివి రొక్కయుమ్మడిఁ బెలుచన్.
7_2_093
క. అతఁ డందఱ విశిఖంబులు
వితథమ్ములు నేసి వారి వెగడు పఱిచి యు
ద్ధతి సైఁధవు పోరెడు నెడ
కతిరయమునఁ దేరు నడపు నా సమయమునన్.
7_2_094
వ. నిషాదులు గళింగులు గజ బృందంబులతో నడ్డపడిన నయ్యతిరథసింహుండు దరువాయి గొని తునుమాడ నెప్పటి యోధవీరు లెయిది పెక్కాఁబోతు లొక్కపులిం జుచట్టుముట్టిన చందంబునం బొదివి పెనంగ నా జయద్రథుండును బాండవ బలంబులం ద్రోచి రానీక రభసాతిశయ ఘోరంబుగాఁ బోరు చుండె నక్కుమారుండు గురుం బంచాశద్బాణంబులను గృతవర్మ నశీతిసాయకంబులను గురుతనయు దశ విశిఖంబులను గర్ణు నొక్క బలనారసంబునను స్రుక్కించి కృపుని విరథుం జేసి బృహద్బలుమేన ముప్పది నారసంబులు నాటించి వారలకు బాసట యయి కదిసిన సైనికులం బెక్కుతెఱంగుల తూపులఁ జిక్కు వఱిచి యుక్కునం గ్రోధపుత్ర బృందారకు లను రాజులను రూపడంచె నప్పుడు శారద్వతుండు దే రాయితంబు సేసికొని కడంగి తోడి యేవురం గూడుకొని యా క్రీడి కొడుకు మీఁద మార్గణ పరంపరలు వరగింపం బెరిఁగిన దర్పంబునం గసిమసంగి యతండు నొప్పించిన బెఱవారు బీఱువోవ బృహద్బలుండు బిట్టు గవిని నిశిత శరంబులు నిగిడించిన నన్నర నందనుండు.
7_2_095
ఉ. చాపముఁ గేతువుం దునిమి సారథి నశ్వములన్ వధించుడు
గోప మెలర్ప ఖేటకముఁ గ్రూర కృపాణముఁ గొంచుఁ దేరు సా
టోపత డిగ్గి వే కవియుడుం బటుభల్లహతిం గృతాంత సే
వాసరుఁ జేసె హృత్పుటము వ్రచ్చి బృహద్బలు భూరిదోర్బలున్.
7_2_096
వ. ఇట్లింద్ర పౌత్రుండు గోసలేంద్రునిం దెగఁ జూచినఁ జూచి యేచి తదీయ బంధుభూపతు లొక్కమొగి నురవడించిన నతండు వారలయేపు మాసి కర్ణుండు డాసినం గర్ణోపాంతంబు గర్ణికానారాచంబుల నొప్పించె నయ్యిరువును నొండొరుల మేనులు నెత్తురుల జొత్తిల్లం జేసిన సంధ్యాసమయ సూర్యబింబ ప్రతిబింబంబులుం బోలెఁ బొలిచి రా సమయంబున సూత నందను నాయకు లార్వురు గర్వంబులఁ దన్నుం గదిసినం గవ్వడికొడుకు చిత్రవధ విహారంబు సలుపునప్పుడు కుంభ సంభవ ప్రభృతి రథిక వరుల శరంబులు మగిడించుచు వారిపైఁ దూపులు నిగిడించు చునికి యద్భుతం బయ్యె నట్టియెడ.
7_2_097
తే. మగధపతి సూనుఁ డైన యశ్మంతకుండు
బాలుఁ డయ్యును బ్రౌధదోర్బలము మెఱయఁ
దాఁకుటయు సూతులయు రథ్యముల తలలు
నతని తల తోన యభిమన్యుఁ డవనిఁ గూల్చె.
7_2_098
వ. ఇట్లు పూర్వ వైరంబు దలంచి తలపడిన మాగధ కుమారు నవలీల నేలం గలిపి సింహనాదంబు సేసినం దత్సంరంభంబు సైరింపం జాలక దుశ్శాసన సూనుండు సరభసంబుగాఁ గవిని ఘోటకంబుల నంబక చతుష్టయంబునను సారథి నొక్కనారసంబుననుం దదీయతనువు పదిబాణంబులను బెలుచ నొప్పించినం జంచదరుణ కమల చారు విలోచనుం డగుచు సౌభద్రుం డతనిఁ బ్రదీప్త సప్త నారాచనిపాత పీడితుం జేసి డగ్గఱి.
7_2_099
ఉ. ఇంతకు మున్న నీ జనకుఁ డెంతయు నోటఱి పాఱె నీవె నా
పొంతకు వచ్చి తింక నెట వో నగు నం చొక దొడ్డ నారసం
బెంతయు బెట్టిదంపు వడి నేయుడు ద్రోణ సుతుండు దాని నిం
తింతలు సెక్క లై యిలపయిం దొరఁగన్ వెస నేసె నేసినన్.
7_2_100
తే. అతని దిక్కును జూడక యతఁడు రయము
మెఱయ నీ పౌత్రు చాపంబు నఱికి సుతుఁ
గూల్చి యాఱమ్ము లురమున గ్రుచ్చుటయును
వొండు దేరిపై కబ్బాలుఁ డుఱికె నధిప.
7_2_101
వ. అంత నపరాహ్ణం బయ్యె నా సమయంబున శత్రుంజయుండును జంద్రకేతుండును సువర్చసుండును సూర్యభానుండును మేఘవేగుండును మొత్తబై తాఁకిన ధనంజయ తనయుండు మేటి మగలగు నమ్మహీశుల మేనులు నానాస్త్రంబుల ననేక ఖండంబులు గావించి గాంధారపతి సేరినం గ్రూర నారాచజాలంబుల జర్జరిత శరీరుం జేసి దుర్యోధను దెసకు నడరుటయు నంగపతి యాచార్యున కిట్లనియె.
7_2_102
క. కండగతి వీర రథికులఁ
జెండుచు నేతెంచి రాజుఁ జేరెడు సౌభ
ధ్రుం డిట్టులు నీ కూరక
యుండ నగునె ప్రతి విధాన మొనరింపు తగన్.
7_2_103
క. అని పలికి పతికి నడ్డము
సనుటయు గురుఁ డచటి యోధ చయముం గలయం
గనుఁగొని యభిమన్యుఁడు
నర్జునుఁడును నని నొక్కరూప చుండీ తలఁపన్.
7_2_104
వ. చూడం చిన్నవాఁడు గాని యలంతులం బోయెడి వాఁడు గాఁడు మనమందఱముం గూడికొని యొక్కపెట్ట యక్కుమారుపై నురవడింప వలయునని పురికొలిపి బరవసంబు నేసె నప్పు డప్పాండు పౌత్రుం బాణంబులం బీడితుం డై సూతపుత్రుండు గుంభ సంభవు నాలోకించి నాదెస సూడుము వీఁడు నొప్పించె నిలువం దగునెల వగుట నసము డింపక యీల గఱచుకొని యున్నవాఁడ గండీవిఁ గలనం గలసి యెఱుంగుదును కాదె యతనిచే యింతబెట్టిదంబు గా దని చెప్పిన విని యల్లన నగి యతం డతని కిట్లనియె.
7_2_105
సీ. కవచ ధారణమను ఘన విద్య గవ్వడి
కే నెఱింగించితి నితఁడు దాని
నేర్చుట నీతని నెట్టన నొప్పింప
శక్యంబు గాదు వంచన గుణంబు
నఱకంగఁ జాపంబు విఱుగ నేయగ
ఘటకములఁ జంపఁగ సూతు సమయఁ జేయ
నగుఁ జాలు దేని నీ వట్లు సేయుము
జేత ధనువుండ నవ్వీరుఁ జెనయ వశమె
ఆ. దేవతలకు నైనఁ గావున నొక్క మై
విల్లు ద్రుంచి తఱిమి విరథుం జేసి
చూచికొంద మలవు చొప్పునఁ దెగనె యీ
రథిక వరున పటు పరాక్రమమంబు.
- కర్ణుఁడు మొదలగు యోధులు వంచనచే నభిమన్యుని విరథుం జేయుట –
సం. 7-47-31
7_2_106
చ. అన విని సూతసూనుఁడు భయం బెదఁ గూరిన వాఁడ పోలె నై
వెనుక కొదింగి యా రథిక వీరు పిఱందికిఁ జుట్టి వచ్చి వం
చనకు సహాయు లై యచటి సైనికు లన్నరపుత్రు బిట్టు మా
ర్కొని పెనఁగంగఁ జేరి యలఘ ప్రదరంబున విల్లు ద్రుంచినన్.
7_2_107
వ. ఆలోన.
7_2_108
క. గురు డశ్వంబులఁ గుల్చెను
సరభసముగఁ గృపుఁడు సంపె సారథి నిమ్మై
నరసుతుఁ డనాయుధుండును
విరథుండును నగుట సూచి వెఱపేదిమనిన్.
7_2_109
క. శకుని కృతవర్మ శల బా
హ్లిక గురు సుతు లాదిగా ననేకులు లడరి య
స్త్రకలాపంబుల శస్త్ర
ప్రకరంబుల నొంచి చిక్కువఱచి యలఁచినన్.
7_2_110
క. వాలును బలకయుఁ గొని య
బ్బాలుఁడు రయమార గగన భాగంబున కు
న్మీలిత ధృతిసారుం డై
లీల నెగసి పోయె మండలీభూతగతిన్.
7_2_111
క. తన విద్య కలిమి వినతా
తనయుని భంగిం జరింపఁ దమతమ పైఁ దెం
పున నుఱుకు నను తలంపున
మన యోధులు భయము గొనిరి మనుజాధీశా.
7_2_112
చ. ఎడగని వాలు భల్లమున నేసె వెసం దునియంగఁ ద్రోణుఁ డ
ప్పుడు శకలంబు లై పలక భూమి పయిం దొరఁగంగఁ జేసె నె
క్కుడువడిఁ గర్ణుఁ డాశిశు వకుంఠగతిం దన తేరి మీఁద నొ
ప్పెడు ఘన చక్రముం గొని యుపేంద్రుని లీల నటించు చాడ్పునన్.
7_2_113
వ. సంరంభ విజృంభితుం డై.
7_2_114
సీ. నెత్తుట జొత్తిల్లి నెఱసిన యలుక
నుగ్రం బైన వదనంబు కాంతి పరఁగఁ
గౌరవ సైనికోత్కరమున కతిభయదం
బగు సింహనాదంబు సెలఁగ
నింగికి నిగుడు రథాంగరోచులు మణి
కంకణద్యుతులతోఁ గలసి వెలుఁగ
సిళ్లు సూపిన గంధ సింధురుం బను రేఖ
దలఁపించు పటుగతి చెలువు మెఱయఁ
తే. గుంభసంభవుఁ డున్న దిక్కునకుఁ గవిసి
యడ్డపడు సేనఁ జించి చెండాడు నక్కు
మారవరు మేని యొప్పును మగతనంబుఁ
జలము బలముఁ గీర్తించె నిర్జరగణంబు.
7_2_115
వ. అట్టియెడ.
7_2_116
తే. శకుని కృతవర్మ కృపవర్మ శల్య ముఖ్యు
లైన యోధులు పెక్కండ్రు రఖిలదిశలఁ
బొదివి యతని కరంబునఁ బొలుచు చక్ర
మలతి తునియలుగా నేసి రాగ్రహమున.
7_2_117
వ. ఏసిన నతండు రయంబున.
7_2_118
క. గద గొని యశ్వత్థామం
గదియుడు దంభోళికొదమకైవడి మెఱుఁగుల్
వొదిలించుదానిఁ గని కడు
బెదరి యతఁడు రథము డగ్గి పిఱిఁదికిఁ జనియెన్.
7_2_119
వ. సుభద్రా తనయుం డతని రథ్యంబులను సారథినిం జదియమోఁది మనజోదులయమ్ముల నేదు వెఱిఁగిన చందంబున సౌబలుని దెసకు నడచి యాతనికి నడ్డపడిన గాంధారుల సప్తవింశతి రథికులం బొరిగొనుటయుం బురికొని తన్ను మార్కొనిన వసాతీయులం బదుండ్ర నేనుంగుల తోడన పీనుంగులఁ గావించి యందంద తఱిమిన కేకయ సప్తకంబు రథ సహితంబుగా నగ్గలిక నుగ్గ సేసి డస్సి తూఁగూడుచుఁ బోరు దొలంగిన యోధుల నుల్లసం బాడుచు నఱిమిన వారి మఱుమాడుచు వీరవ్రతంబు ధీరత్వ నిష్ఠం జలుపుచుండె.
7_2_120
ఉ. ఆ సమయంబునం గడఁగి యాయిత మైన రథంబు తోడ దౌ
శ్శాసని రా నతం డడరి సారథిఁ జంపి హయంబులం బడన్
వ్రేసిన నాఁత డల్గి గద వేకొని యుద్ధతిఁ దేరు డిగ్గ ను
ద్భాసీత మూర్తులం బొలిచె భ్రాతృ కుమారయుగం బుదాత్త మై.
---------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volam.com
ఆ భా 7 2 121 to 7 2 150
1967
2868
2006-09-27T00:14:27Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
- అభిమన్యు దుశ్శాసన సుతు లిరువురుఁ జచ్చుట –
సం. 7-48-8
7_2_121
తే. ఇవ్విధంబునఁ గదిసి నరేంద్ర ముఖ్య
నీదు మనుమలు సూపరనెమ్మనముల
కద్భుతంబును శోకంబు నావహిల్ల
లావు వెరవును మెఱయఁ జలంబు నెఱయ.
7_2_122
ఉ. ఒండొరు మీఱు కోపమున నుగ్రతఁ బోరి రుదగ్రులై గదల్
మండఁగ నెత్తురుల్ సెదర మాంసము పిండిగ నెంప నుగ్గు లొం
డొండ ధంత్రిపైఁ దొరల నొప్పెడు మేనులు వ్రాల వానిలో
నుండక ప్రాణముల్ వెడలె నుబ్బునఁ గ్రాలఁగ దేవకామినున్.
7_2_123
వ. ఇత్తెఱంగున.
7_2_124
చ. వనగజ మంబుజాకర మవారణఁ జొచ్చి కలంచి యాడఁగా
మనమునఁ గొంకు లేక కృప మాలినబోయలు ముట్టి చంపు చా
డ్పున భవదీయ సేన పొరిపుచ్చఁగఁ జుట్టును ముట్టి పార్థనం
దను నలయించి నిర్దయ విధంబునఁ జంపి రనేక సైనికుల్.
7_2_125
వ. అట్టియెడ.
7_2_126
సీ. జగము లన్నియును దేజంబున వెలిఁగించి
యపరాద్రి సేరితవను మాడ్కిఁ
దఱ చైనకానలు దరికొని నీఱుగాఁ
జేసి యాఱినదవశిఖి విధమున
గగనంబుతో రాయు కరడులు గల
జలం బివురఁ బాఱిన మహార్ణవము కరణి
నున్నత గతి సెడి యుర్విపైఁ గడువిన్న
నై పడియున్న సుధాంశు భంగి
తే. బీరమునఁ దమవారికిఁ బెం పొనర్చి
యరుల సమయించి వస మఱి యనువు దప్పి
తెగియుఁ జుడ్కికిఁ జాలవ్రే గగుచుఁ బొలిచె
మహితమూర్తి శోభితుఁ డభిమన్యుఁ డధిప.
7_2_127
ఉ. నెత్తుటఁ దోఁగి నేల యెఱనింగి తెఱంగున నుండె నక్కుమా
రోత్తముఁ డందుఁ జంద్రుక్రియ నొప్పె సితాయుధ ఖండ భూషణో
దాత్త మణి ప్రతానములు తారల చందము నొంది యంద మై
యత్తఱి నుల్లసిల్లె వసుధాధిప చూపఱపిండు చూడ్కికిన్.
7_2_128
సీ. కరి కళేబరములు ధరణీ ధరములు
దురంగ గాత్రమ్ములు గ్రాహసమితి
నర శరీరములు మీనములు గౌక్షేయ
కక్షురికాది శస్త్రంబు లురగకులము
రుధిరార్ద్ర శరములు రుచిర ప్రవాళముల్
ప్రేవుల ప్రోవులు ఫేన తతులు
నెత్తురు వెల్లువ నీళులు భూషణస్తోమా
స్థిచయము తుమురు లిసుక
ఆ. గాఁగ నంబురాశి కరణి సంగ్రామ భూ
భాగ మొప్పు మిగుల భవ్యయోగ
నిద్ర నున్ను విష్ణునికిఁ బాటి యగుచు శో
భిల్లె నమ్మురారి యల్లుఁ డందు.
7_2_129
వ. అబ్బాలుండు.
7_2_130
తే. మహిత లావణ్యమును సుకుమార మైన
యంగమును బూర్ణచంద్రుని భాననంబుఁ
గ్రొత్త పెంపుగ నెంతయుఁ గొమరు మిగిలి
చెన్నుఁ దలకట్టు నై పడియున్నఁ జూచి.
7_2_131
క. నీ సైనికు లెంతయుఁ సం
తోసిల్లుచు నార్చి రపుడు దుఃఖితు లై కుం
తీ సుతుల వారు దీన ద
శా సంగతు లైరి బాష్పజలములు దొరఁగన్.
7_2_132
క. నెఱి దప్పంబడి పెల్లుగ
నొఱలెడి నరవాజికరుల యులి నభిమన్యుం
డఱిముఱిఁ బడుటకు వగ మదిఁ
బఱిగొన నిల పెలుచ నఱచు భంగిఁ జెలంగెన్.
7_2_133
వ. ఆ సమయంబున.
7_2_134
క. పెక్కండ్రు గూడి యిట్ల యి
నొక్కనిఁ జంపుట యధర మోహో యని న
ల్దిక్కులను బెద్ద యెలుఁగు
నక్కజముగ భూత సంచయంబులు వలికెన్.
7_2_135
వ. ఇట్లు శౌర్యసార సంపాదిత రౌద్రుం డైన సౌభద్రుండు వడుటయు వారి బలంబులు ఱిచ్చవడి భండనంబు దక్కి తలరిన ధర్మపుత్రుండు ప్రబల యోధవీర లోకంబు నాలోకించి యిట్లనియె.
7_2_136
సీ. మార్బలంబులు సొచ్చి మాతంగములఁ గూల్చి
రథరాజిఁ గలఁచి తురంగమములఁ
ద్రుంచి పదాతులం దునుమాడి పెక్కండ్రు
సైనికు ప్రవరుల సమయఁ జూచి
మూఁకల విరియించి వీఁక నాచార్యాది
యోధుల నెల్లను నొక్క దెసకు
వెలిచి వియచ్చరుల్ వినుతింప నాకంబు
చూఱ గొన్నట్టి యర్జున తనూజుఁ
ఆ. జూచి మనకు నేల శోకింప వైరు ల
గం డడంచి గెలుపు గంద ముచిత
భంగిఁ బ్రొద్దుకొలఁది పరికించి మన సైన్య
ముల మరల్త మెలమి దలకొనంగ.
7_2_137
వ. అని పలికి బరవసంబు సేసి సేనలం బురికొల్పికొని యవష్టంభ విజృంభితుండయు నిలిచెఁ బదంబడి యరుణ కిరణుం డపర మహీధరంబు మౌళికి సరసీరుహ శేఖరం బై చెలువారం దదనంతరంబ రిత్తచోట్లును నెత్తుటన్ జొత్తిల్లుచున్నట్లుండెఁ బిండుగట్టి పిశాచ నిశాచరులు నలిరేఁగి రక్తపానంబును మాంస ఖాదనంబునుం జేయుచు మోదంబునం బొందుచు నాడుచుం బాడుచుండు కలకలంబునను గుణపభక్షణవ్యగ్రవిహంగ సముదయతుములంబునను బలలఖాదన సంరంభ శివానివహ కోలాహలంబునను బరమాఖీలం బైన సంధ్యా కాలంబ నిరూపించి నిజ శిబిరంబులకు నుభయ బలంబులుం బోయె నప్పుడు నీ కొడుకు లుబ్బునం గొమర మిగిలి యరిగిరి కౌంతేయులు చిన్నఁ బోయిన యాననంబులతో శోక సంతప్తచిత్తులయి చని రివ్విథంబున ధర్మతనయుండు దన నికేతనంబున కరిగి యచట నిఖిల పరిజనంబులుం దానును సన్నాహంబు లెడరించి శూన్యాకారులై యున్న సమయంబునం దమ్ముని దెస కూరిమి నారం గూరిన వగపెంపున ధైర్యంబు పొంపఱి వివర్ణ వదనుం డగుచు నిట్లనియె.
- అభిమన్యుని మరణమునకు ధర్మరాజు దుఃఖించుట –
సం. 7-49-1
7_2_138
మ. గురుశారద్వత ముఖ్య యోధవర సంగుప్తంబు నిర్భేద్య ము
ద్ధుర మా సైన్యము దానిఁ జొచ్చి ననుఁ బ్రీతుం జేయఁగాఁ బూని యొ
క్కరుఁడును గోవులలోనఁ జొచ్చు బలుసింగం బొక్కొ నా నట్లు సొ
చ్చి రయం బార ననేక వీర శిరముల్ చెండాడె నుద్ధండుఁ డై.
7_2_139
క. ఈసులు రోసముఁ గల దు
శ్శాసను నొప్పించి పఱపి చతురంగములన్
గాసిలఁ జేయుచు న ట్లు
ల్లాసముతో మెలఁగ గాఁ దలంచె యొరులకున్.
7_2_140
తే. కొడుకుఁ బొడగాన కర్జునుఁ డడిగెనేని
వానితో నింక నేమను వాఁడ హరికి
నతని గారాబు చెలియలి కధిక దుఃఖ
మేన చేసితి వగవంగ నేమి గలదు.
7_2_141
క. బాలుఁడు సుకుమారుఁడు పె
క్కాలములం జొచ్చి యెఱుఁగఁ డనక మొన సొరం
జాలదు చొరు మని పనిచితి
నేలా న న్నాస దోస మెఱుఁగఁగ నిచ్చున్.
7_2_142
క. కుడువను గట్ట బూయను
దొడువను బోఁ బనిచి తొలుత మొన సొరం
గొడుకుం బనుచుట కెవ్వఁడుఁ
గడఁగునె నా యట్టి పాప కర్ముఁడు దక్కన్.
7_2_143
తే. వానితోడిద లోక మై యేను బోవ
నైతిఁ బోఁ గన్నఁ బుత్ర శోకాతురత్వ
మున నితాంత వివర్ణతఁ బొందుచుండఁ
జూడ కుండెడివాఁడ నర్జును మొగంబు.
7_2_144
ఉ. వాసవునంత వానికిని వచ్చిన యాపద దీర్చుఁ గాలకే
యాసురు లట్టి బల్పగఱ నైనను వ్రేల్మిడిఁ ద్రుంచు నాజి న
వ్వాసవియాద్మజుండు పగవరలచే హతుఁ డైన దుర్దశం
జేసి యలంతఁ జేడ్పడఁగఁ జేసె విధాతృని నేమి సెప్పుదున్.
7_2_145
చ. కొడుకు వధించి రన్నఁ గురుకోటికి నెట్టన యల్గి రూపు మా
పెడును కడంగి పార్థుఁ డెదఁ బేర్చిన శోకము నార్పఁ జాలునే
పుడమి ధనంబు నాకము విభూతియుఁ జేరెన యేని నల్ల న
వ్వెడు నభిమన్యు నెమ్మొగము వే యగుపాలును జోల నేర్చునే.
7_2_146
వ. అని మఱియు ననేక ప్రరాకంబులం బలవించుచున్న సమయమునం గృష్ణద్వైపాయన మునీంద్రుం డయ్యెడకు విజయం చేయుటయు నవ్విభుండు ప్రత్యుత్థానంబు సేసి దండ ప్రణామం బాచరించి యాసన విన్యాసన ప్రముఖ పూజా విశేషంబుల నారాధించి యమ్మహాత్మునితో నిట్లనియె.
7_2_147
సీ. పరసేన భేదింపఁ బనిచితి నేను
సౌభద్రుని వాఁడు నబ్బలము సొచ్చె
వెనుక నేమును జొచ్చి చనఁగ సైంధవుఁడు
మమ్మాఁగినఁ దోడ్పడ ననువు దప్పె
నప్పుడు పెక్కండ్రుం రప్పాడి నవ్వీరుఁ
బొదివిన నాఱఁడి బోయె నట్లు
సుకుమార మూర్తిఁ బుత్రునకు నొంటిమైఁ
బిన్న పాపని నలుఁగుల పాలు పడఁగఁ
ఆ. బనిచి తాను బ్రతుకు పాపాత్ముఁ డెందును
గలఁడె విపుల శోక జలధి మునిఁగి
పేర్చుతల్లడమున బిమ్మిట కొనియెడుఁ
జిత్త మింక నేమి సేయువాఁడ.
7_2_148
వ. అని విని మునీశ్వరుం డమ్మనుజేశ్వరున కిట్లనియె.
7_2_149
చ. పలువురు రాజులం దునిమె బల్లిదుఁ డాతఁడు పిన్నపాపఁ డే
యలుఁగుల పాలు సేయ కభియాతులు పువ్వులకోల సాఁతు రే
కలఁగుదు రే విపద్దశల కాఱియ నార్యులు సావు లింత విం
తలె గరుడోరగ ద్యుచర దానవ కోటుల చావుఁ జూడమే.
7_2_150
క. ఎప్పాట నెవ్వరికి విధి
దప్పింప వశంబె ధైర్య ధన ఘనుఁడవు నీ
విప్పరుసున నడలుట గడు
నొప్పదు శమియింప వలయు నుర్వీనాథా.
--------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 151 to 7 2 180
1968
2871
2006-09-27T00:15:00Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
- అభిమన్యు దుశ్శాసన సుతు లిరువురుఁ జచ్చుట –
సం. 7-48-8
7_2_151
వ. అనిన సాత్యవతేయునకుం గౌంతేయాగ్రజు డిట్లనియె.
7_2_152
చ. వెరవును లావును గలిగి విక్రమసంపద నొప్పి ధీరు లై
పరగిర కాని తమ్ము మృత భావ వికారము వొందకుండ సు
స్థిరముగఁ బ్రాణరక్షణము సేయఁగ రాజులు సాల రై రె యె
వ్వరుఁ దలపోయ మృత్యు వనివార్యమె తాపస ముఖ్య యిమ్మెయిన్.
7_2_153
వ. అనుటయుఁ బారశర్యుంజు పాండవాగ్రజున కిట్లనుఁ దొల్లి యిట్లు పుత్రమరణ శోకాతురుండైన యకంపనుం డను రాజు నారమ మునిచేత మృత్యు ప్రకారంబు దెల్లంబుగా విని యుపశమిత శోకుండయ్యె నని విందు మయ్యితిహాసంబు తెఱం గెఱింగించెద నది నీ యంతఃకరణంబు సంతాపంబు మాన్చి శాంతి యొనర్చు నవహితుండ వై యాకర్ణింపుము.
7_2_154
సీ. పగతు రకంపనువై నెత్తి వచ్చి కయ్యము
సేసి యాతని నడఁగఁ బట్టి
కొనుటయుఁ జూచి తత్తనయుండు హరి
యనువాఁడు దోర్ధర్ప దుర్వారమూర్తి
యవ్విరోధుల మీఁద నడరి బల్విడిఁ దండ్రి
విడిపించి విక్రమ విహరణమునఁ
దనివోక మఱియు నుద్ధతిఁ గరి రథ ఘోట
భట నికాయంబుల బడలు బఱుప
ఆ. నుగ్రులగు ననేక యోధులు చలమునఁ
గూడుకొని మహాస్త్ర ఘోర శస్త్ర
తతుల నక్కుమారు మృతుఁ జేసి రప్పుడు
గనలి రభసమున నకంపనుండు.
7_2_155
క. విపినంబు నడఁచు దవశిఖి
కుప మాస్థాన మయి పగఱయొప్పు సెఱచి యా
త్మపురమ్ము సొత్తెంచెం దూ
ర్య పటుధ్వను లెసఁగ ననిమిషాధిపు భంగిన్.
7_2_156
వ. ఇట్లు గెలిచి వచ్చియు.
7_2_157
ఆ. పుత్రుఁ దలఁచి తలఁచి పొగులుచు నున్న య
న్నర వరేణ్యు కడకు నారదుండు
నెమ్మి వచ్చుడయును నిభృతుఁ డై యాసనా
ర్ఘ్యాది పూజనంబు లాచరించి.
7_2_158
వ. అతని కడనుండి యమ్మహీపతి యత్తాపస ముఖ్యునకు నిజ వృత్తాంతం బెఱింగించి కొడుకు గుణంబు లుగ్గించి వానిం గోలుపోవుటం జేసి విజయంబు ప్రియంబు సేయ కున్న దని తన వగపును దెలిపి మఱియును.
7_2_159
క. ముని నాయక మృత్యువు ప్రభు
వని విందుము లోకమునకు నది యెట్లొకొ త
జ్జననంబుఁ దత్ప్రభావము
వినఁ దలఁచెద నుచితమేని వినిపింపు తగన్.
- నారదుఁ డకంపనునకు మృత్యుదేవతా ప్రభావం బెఱింగించుట –
సం. ఆను-1-8-67 పంక్తి
7_2_160
వ. అనిన విని యమ్మాహాత్ముండు గరుణాయ చిత్తుం డై యతని కిట్లను బంధు మరణ శోకం బుడుపం జాలెడు మృత్యు ప్రకార కథ వినుట మోలు నీవవధాన పరుండవై వినుము సెప్పెదం బ్రజాపతి ప్రజల సృజియించి పదంపడి సంహారంబు లేమిం జేసి భూమికిఁ దదీయ భారంబు దుర్భరం బగుటయు ననుసంధించి చింతాక్రాంతుండై తత్సంహారంబునకు నుపకరణంబు జనియించి యెల్ల దిక్కులం బరఁగి చరాచరాత్మకం బైన భూత వ్రాతంబు దహింపం గడంగుటయు భువన హితార్థంబుగా భవుండు సని కమల భవు శరణు సొచ్చినం బ్రజ్వరిల్లుచున్న యమ్మహానుభావుం డద్దేవు నాలోకించి యాదర భరీతాంతః కరణుం డై.
7_2_161
క. నీ కోరికి యప్రతిహత
మే కార్యము గొరి వచ్చి తెఱిఁగింపు మమే
యాకార కామహర యది
సేకొని యీక్షణమ యేను జేసెద ననుడున్.
7_2_162
ఆ. ఆ భవుఁ డిట్టు లనియె నఖిల సృష్టీ క్రియా
కర్త వగుట నీవ కలుగఁ జేయఁ
గలిగి భూతకోటి యెలమిఁ బొందఁగఁ గోప
మెత్తి రూపుమాప నేల యిపుడు.
7_2_163
వ. నాకుం గా లోకంబుల గరుణాలోకంబున నావరింపు మనిన విని యంబుజాసనుండు నా యందుఁ గోపంబును గామంబును లేవు వినుము ప్రజాభార పీడిత యైన భూమిదేవి దన డప్పి యెఱింగించినం దదీయ హితంబు సేయంబూని సంహారంబు గావించు వాఁడ నై దానికి నుపాయంబు విచారించి యెద్దియుం గాన నైతి నది గారణంబుగా నన్నుఁ గ్రోధంబు వొందె ననవుడు భూతనాథుండు.
7_2_164
చ. అనఘ విచార నీ వరయు మన్నఁ దగం గడు నిష్ఠ లోకపా
లన మొనరింతుఁ గాన యనలం బయి నీదగు నల్క లోక ము
న్మును మిడి కాల్పఁ జొచ్చినఁ గనుంగొని యేఁ గృప వుట్టి
చెప్పెదం జనునె మహోగ్ర కోప వివశత్వము నీకుఁ ద్రిలోక నాయకా.
7_2_165
వ. చరాచరంబు లన్నియు నొక్కపెట్ట భస్మీభూతంబులు సేయ నేల ధరణీ భారంబు వాయుటకై యుచిత సంహారంబు గలుగునట్లుగ నొండుదెఱంగు దలంపుము కోపం బుపసంహరింపు మివ్వరంబు నాకొసంగు మనవుడు నిహత పాప కళంకుండైన యా శంకరు పలుకులకు నతం డయ్యలుక నడంచిన నయ్యనలం బాఱుటయును భువనంబులు ప్రమోదంబు నొంది యా శంకర శతానందుల నభినందించె నట్లు క్రోధాపశమనం బాచరించు సమయంబున.
7_2_166
సీ. కమలాసనుని యింద్రియముల రక్తాస్యయు
సనితాంగియును నరుణాంబరయును
నగు నింతి జనియించి యల్లన నగుచుఁ
గెంజాయ రంజిల్లు లోచనము లలర
నా జగన్నాథుల నలవోక వోలెఁ గన్గొని
దక్షిణమునకుఁ జనవజుండు
మొలుపుతో మృత్యువ మృత్యువ యెట
వోయె దని పలుమాఱు సాంత్వనము దోఁపఁ
తే. బిలిచి సంహార బుద్ధి నా కొలయఁ బొడము
కనలునం దుద్భవించితి గాన నీవు
దొడగి వాసి లే లెల్ల జంతువుల సంహ
రింపు నా పంపుమై నీకుఁ బెంపు గలదు.
7_2_167
వ. అనిన విని మృత్యు దేవత దుఃఖిత యయినం గన్నీరు దొరంగె నయ్యశ్రు బిందువులు పద్మజుండు పాణీపుటంబునం బట్టి లోక హితార్థంబుగా ననేక భంగుల ననునయించిన నక్కాంత గాడ్పున నల్లాడు తీఁగ తెఱంగునం జలించి యంజలి ఘటించి యవ్విరించి కిట్లనియె.
7_2_168
తే. నీవు సృజియించి తటె నన్ను దేవదేవ
యేను గ్రూర కర్మమునకు నెట్టు లోర్తు
బంధు మరణ శోకార్తు లై పనపు జనుల
వివిధ భంగుల యెలుఁగులు వినఁగఁ జాల.
7_2_169
వ. ఈ యధర్మంబునకు వెఱతు నీవు నాఁ మీద గృప సేయు మిట్లు నన్నుం బనుపక తపశ్చరణంబునకుం బనుప వలయు నివ్వరం బిమ్ము భవదనుజ్ఞ వడసి ధేనుకాశ్రమంబునకుం జనియెద నని పలికినం బరమేష్ఠి యన్నీరజాక్షి నిరీక్షించి.
7_2_170
సీ. నినుఁ బ్రజా సంహారమునకు నై కల్పించినాఁడఁ
గావున నీ మనంబు నందుఁ
బొడము విచారంబు నుడిగింపు మిట్లు గాఁ
గలయది యైన యిక్కార్యమునకు
నన్యథాత్వం బేల యగుఁ బ్రజా సంహరణము
ననిందిత సమయముగఁ జేయు
మీ నవశ్యంబును నావుడుఁ గడు భయంబున
నప్పటికి నియ్యకొని మృగాక్షి
తే. నలువ వదనంబు సూచుచు నిలిచె నతఁడు
ప్రీతుఁ డై లోకములఁ గృప పెపుతోడి
దృష్టిఁ గనుఁగొని నవి పరితుష్టిఁ బొందెఁ
జంద్రమౌళియుఁ దనయిచ్చఁ జనియెఁ బ్రీతి.
7_2_171
వ. మృత్య దేవియుం బరమేష్ఠికిం బ్రణమిల్లి.
7_2_172
తే. అచటు వాసి రయంబున నరిగి ధేను
కాశ్రమంబున నియమంబు లాచరించి
నంద కౌశికి యనియెడు నదులఁ బెక్కు
వ్రతము లొనరించి మఱియుఁ దీర్థముల నెల్ల.
7_2_173
వ. అద్దేవు నుద్దేశించి పెద్దకాలం బనేక విధంబుల దుష్కరంబు లగు తపంబులు సేయుచుం బోయి హిమశైల శిఖరంబున సంయతాత్మ యై యున్నఁ జతురాననుం డమ్మానినికిం బొడసూపి మృత్యువ నీ వత్యంత నిష్ఠుర నిష్ఠా నియమంబు లేల యనుష్ఠించెద వనిన నయ్యంగన సమాధానంబున నున్న ప్రజల మెడలు నులిచి చంపంజాల నన్ను నీ పనికిం బంపకు మధర్మ భయంబున నిన్నాశ్రయించెద నార్త నైన నాకు శరణంబ వగు మని ప్రణమిల్లిన నతం డిట్లనియె.
7_2_174
ఆ. ఇంతి నీ కధర్మ మేల యయ్యెడు నాదు
పనుపు సేయ నిన్ను బరమ ధర్మ
మొందు విమల కీర్తియును జెందు నట్లుగా
వరము లిత్తు మేను హరుఁడు నీకు.
7_2_175
వ. ఏ మను సంధించిన పనికి నీకు భయం బేల చతుర్విధ భూత కోట్ల నుపసంహరింపు మనిన నత్తన్వి దేవా దేవర యజ్ఞ దలమోచి చేయు దానం గాక యొక్క విన్నపం బవధరింపుము లోభంబును గ్రోధంబును నీర్ష్యయు నసూయయు కలిగించి జంతువుల శరీరంబుల వికృతిం బొందింప వలయు ననవుడు నతండట్ల యయ్యెడు నదియునుం గాక నీ యశ్రు బిందువు లెన్ని యన్నియు రోగంబు లై జనంబులం జావం జేయం గలయవి దానం జేసి యధర్మంబు నిన్నుం బొరయ నేరదు ప్రాణి మారణంబు నీకుం బరమ ధర్మం బగు బవదీయ శుభం బేను గోరెద నీవు ధర్మ స్వరూపంబు నీ విశ్వంబునకు నీశ్వరి వట్లు గావునఁ బ్రాణ సంయమనంబు భవదధీనంబు సర్వజీవుల యెడం గామ రోషంబు లుడిగి జీవంబుల నాకర్షింపుము తత్ప్రకారంబు ధర్మ తత్వంబు నీకు భయం బేమి మిథ్యా వర్తనుల నధర్మంబ సమయించుఁ బొమ్మనిన నమ్మానిని శాప భీతిని దన్ను నధర్మంబు వొంద దను మాటను దన్నియోగం బంగీకరించె నవ్విరించి వచనంబుల తెఱంగున నాధివ్యాధులు గాత్రహానిం జేయ నా మృత్యుదేవత ప్రాణాపహారిణి యగుటం బ్రాణంబులు దేహంబులం బాసి దేవాది భావంబుల బొందుచు మగుడ మనుష్యత్వంబు నొందుచుండు.
7_2_176
తే. భీమ నాదుండడు భీముఁ డుద్దాముఁ డప్ర
తర్క్యతేజో మయుఁడు జగత్ప్రాణుఁ డొడలు
మనుపఁ జెఱుపంగ నొడయండు సనుట మగుడ
నరుగు దెంచుట వింత గా దతని కెందు.
7_2_177
క. నరు లమరు లగుదు రమరులు
నరు లగుదురు గాన నీదు నందనునకు భూ
వర వగవ నేల యతనికిఁ
జిరవీర స్వర్గ సుఖము సేకుఱి యుండున్.
7_2_178
క. అగణిత దుఃఖాత్మక మి
జ్జగ మాతఁడు దీని దొఱఁగి సౌఖ్యాత్మక మై
పగ చెంతలఁ జేరనియ
జ్జగమునఁ బుణ్యాత్మ పురుష సంగతి నడసెన్.
7_2_179
వ. నీకు వగవఁ బని లేదు బ్రహ్మకల్పితం బైన యీ నిశ్చయంబు నిరూపించి ధీరులు దెగిన వారలకు వగవ రని చెప్పిన నారదునకు నయ్యకంపనుం డిట్లనియె.
7_2_180
క. మునినాథ నీవు సెప్పఁగ
ననఘం బగు నీ సమంచితాఖ్యానం బే
విని గత శోకుఁడ నైతిని
మనము ప్రియం బందె నతి సమాధనమునన్.
-----------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 181 to 7 2 210
1969
2874
2006-09-27T00:15:35Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_181
వ. అనుచు వినతుం డగుటయు నమ్ముని దనదైన యశోక వనంబునకుం జనియె నని పలికి పారశర్యుండు.
7_2_182
క. ఈ యితిహాసం బాయువు
శ్రీయును నారోగ్యమును విశిష్టగుణంబుం
జేయు జనములకు జగతీ
నాయక వ్రాసినఁ బఠించినం దగ వినినన్.
7_2_183
వ. అబిమన్యుండును భండనంబునఁ బిఱుసనక శరశరాసనాది వివిధాయుధంబులఁ బర బలంబులఁ బడలు వఱచి వీర స్వర్గ సౌఖ్యంబును బ్రఖ్యాతియుం బడసె నీకు నడలం బని లే దని చెప్పిన విని ధర్మతనయుండు దన మనంబున నుత్తమ క్షత్త్ర ధర్మంబు తెఱం గిట్టిద యగుట దలపోసియు శూరులు పుణ్య లోకంబున సుఖం బుండుటయుం దెలిసియు నెవ్వగ విడిచి వెండియు వేద వ్యాస మునీశ్వరుతో నిట్లనియె.
7_2_184
ఆ. మును ప్రసిద్ధిఁ బొంది చనిన భూపాలక
శ్రేష్ఠు లెవ్విధమునఁ జేసిరొక్కొ
క్రతువు లవ్విశిష్ట కర్మ జాతముఁ దెలి
యంగఁ జెప్పి నన్ను నాదరింపు.
7_2_185
వ. అనిన విని యమ్మనుజ పతి తలంపు గనుంగొని కృష్ణద్వైపాయనుండు నీ విట్లడుగుట నీ కొడుకు దొంటి మహారాజుల యట్టివాఁడు గావున నక్కుమారునకు వారలకుం బుణ్యగతి దారతమ్యం బెట్టిదియో యని యరయుట గా నోపు నని యూహించె దననవుడు నతండు మీ దివ్య చిత్తంబున నవధరించిన దానిం గా దన నెట్లు వచ్చు నవ్వానిని విన నలతు నానతి యిండు.
7_2_186
చ. అనుటయు నమ్ముని ప్రవరుఁ డాతని కి ట్లను నధ్వర ప్రవ
ర్తనులు దపః ప్రదీప్తులును దాన సమగ్రులు దాత్త శీలురుం
జనియెడు నట్టిచోటు లొక సంపదయే రణశూర కోటి క
ర్జునసుతుఁ డత్యుదాత్త మగుచోట సుఖస్థితి నుండు భూవరా.
7_2_187
వ. అది యట్లుండె మహితాత్ము లయిన మహీపతుల వరిష్ఠ కర్మానుష్ఠానంబుల తెఱం గెఱుంగుట మేల కాదె యంత లంతలు మానుసులు మడిసిరి గాని పుడమి నిత్యు లై నిలువంబడ రది వినుటయు నీ మనశ్శోకోపశమనంబు సేయు జెప్పెద నాకర్ణింపుము.
- వేదవ్యాస మునీంద్రుఁడు ధర్మజునకు సువర్ణష్ఠీవి చరిత్రంబు సెప్పుట –
సం. అను 1-8-300 పంక్తి
7_2_188
క. జనపాలక సృంజయుఁ జను
మనుజేంద్రుఁడు పుణ్యమూర్తి మహిమాస్పదుఁ డి
వ్వన నిధి వలయములోని య
వని నొక్కఁడ యేలు దుర్నివారస్ఫురణన్.
7_2_189
వ. సంతానార్థి యయి సంతతంబును భూసుర పూజనంబులు సేయుచుండు వానరపతికి నారదుండు సఖుం డగుట నతని పాలికిఁ బలుమాఱు నరుగు దెంచుచుండు నొక్కనాఁడు విప్రవరు లతి ప్రయత్నంబునం గూడికొని యమ్మునివరునితో నిమ్మహీపతి కోర్కి దీర్ప వలదే యని చెప్పిన.
7_2_190
క. అతఁ డతని తోడ భవదీ
ప్సిత మెయ్యది నాకు నేల చెప్ప వనుడు నం
చిత గుణుఁడు రూపసియు నగు
సుతుఁ గోరుదు నెపుడు నేను సురగణ వంద్యా.
7_2_191
వ. అక్కుమారుండును మాత్ర పురీశ లాలాశ్రు స్వేదంబులు సువర్ణంబు లగు నట్టి వాఁడు గావలయు ననిన నమ్మహీపతి నమ్మహాత్ముం డవ్వరం బిచ్చె నా సృంజయుండు నత్తంఱంగు తనయుం బడసి సువర్ణష్ఠీవి యను పేరిడి ప్రియంబునం బెనుచుచు వాని వలనం గనకం బను దినంబు నుత్తరోత్తరాభి వృద్ధి యగుచుండ సమృద్ధి నొంది శయనాసన సదన ప్రాకార ప్రభృతి సమస్త వస్తువులును గాంచన మయంబులు గావించికొని యసమాన మహిమా నందంబునం బ్రగాశుం డై.
7_2_192
క. విలసిల్లుచు నుండఁగ మ్రు
చ్చిలి పట్టి కుమారునోరఁ జీరదుఱిమి వెం
గలు లగు క్రూరుల గొందఱు
వెలువడఁ గొనిపోయి యొక్క విపినములోనన్.
7_2_193
ఆ. కడుపు వచ్చి యొడలు గలయంగ జల్లించి
పాపి పాపి చూచి పసిఁడి గాన
కచట శవము వైచి యరుగుచు నుండి త
త్కర్మ ఫలముఁ దమ్ముఁ గలచుటయును.
7_2_194
వ. ఆ పాపాత్ములు దమలోనం గలహించి యొండొరుల వధించి యందఱ్ు నధోగతిం జెందిరి సృంజయుండును గొడుకుం గానక వెదకి తత్కళేబరంబు గని పరలోక క్రియలు నిర్వర్తించి శోకంబునం బలవించుచున్న నన్నరేంద్రు కడకు నారదుం డరుగు దెంచి యతని చేత నర్చితుండై.
7_2_195
క. జననాథ యిట్లు శోకం
బునఁ గుందినఁ దనువు విడిచి పోదె యసుఱు స
చ్చిన వారలు వత్తురె యే
డ్చిన జెలిమిం జేసి హితము సెప్పెద నీకున్.
- షోడశ రాజ చరిత్రము –
సం. ఆను 1-8-360 పంక్తి
7_2_196
వ. అవధానాయత్తం బగు చిత్తంబుతో విను మని యిట్లనియె.
7_2_197
సీ. సంవర్తుఁ డను మహా సంయమి దేవతా
గరుతోడి యీసున నరుగుదెంచి
పూని యుపద్రష్ట యై నడపంగ
హిమాచల పాదంబునందు శక్ర
వరుణ ప్రభృతు లైన సురలు మహా
మునీంద్రులును సహాయులై మెలఁగుచుండ
శాలాప్రముఖ భవ్య సాధనంబులు గనక
మయంబులుగ వస్త్రకాంచనాజ్య
ఆ. దధిపయః ఫలాది తర్పణ ద్రవ్య స
మృద్ధి సకల జనులు మెచ్చఁ బెక్కు
లధ్వరములు సేసె నట్టి మరుత్తుండు
నిత్య పదవి నుండ నేర్చెనయ్య.
7_2_198
సీ. సన్మార్గమున రాజ్య సంపద నొంది భూ
సుర పూజ లొనరించి సువ్రతముల
బృందారకులఁ బ్రీతిఁ బొందించెఁ దన కర్థి
బర్జన్యుఁ డేఁటేఁటఁ బసిఁడి వాన
కనకమయము లైన కర్కట ఝషనక్ర కూర్మ
చయము తోడఁ గురియు చుండ
నయ్యర్థ మెల్ల ధనార్థుల కిచ్చుచుఁ
గురుజాంగలంబున బరమ నిష్ఠ
ఆ. నశ్వమేధముఖము లైన రాజార్హ య
జ్ఞములు పెక్కు సేసె సకలజనులుఁ
బొగడునట్టిపాడి నెగడె సుహోత్రుఁ డ
వ్విభుఁడు దెగియె ననఁగఁ వినమె యధిప.
7_2_199
సీ. కాంచనాలంకార కాంతబు లై రూఢి
కెక్కిన గజములు పెక్కు వేలు
జవసత్వ రూపాది సకల గుణములఁ బెం
పెసఁగిన హయము లనేక లక్ష
లమల సువర్ణ మయము లగు కొమ్ములం
గొమరారు పశువులు గోటు లూర్జి
తాంగకవిలస దజావికంబులు
గణనాతీతములు కన్య లప్రమేయ
ఆ. లఖిల రత్న విరచితా భరణంబు ల
నల్పములు మహీసురావళులకు
నిచ్చి చేసెఁ గ్రతువు లెన్ని యేనియు నంగుఁ
డతఁడు నవ్యలోక గతుఁడు గాఁడె.
7_2_200
సీ. ఏడు దీవుల యందుఁ గ్రీడాగతులఁ
దనరథము చరింప నరాతు లనఁగ
వినియు నెఱుంగక విభవ మార్జించుచోఁ
బ్రజల నొప్పింపని పరమ పుణ్య
కర్మంబునకు మెచ్చి గారవంబునఁ దన
కక్షయధనము ఫాలాక్షుఁ డొసఁగ
నశ్వమేధములు జాహ్నవి పొంత శిష్ట
జనాకీర్ణములుగఁ బె క్కాచరించెఁ
ఆ. దారకములు వృష్టిదారలు లెక్కింప
వచ్చుఁ గాని యతని యిచ్చు గోవు
లెన్నఁ గొలది గాదు సన్నుతి పాత్ర మా
శిబికి నుర్వి నునికి సెల్లెనయ్య.
7_2_201
సీ. యౌవనంబునఁ దప మాచరింపఁగఁ
దండ్రి పంపున నరిగిన పెంపుకలిమి
సేతువు జలధిఁ బ్రఖ్యాతంబుగా నొనర్చిన
మర్త్యలోక పావన విభూతి
త్రైలోక్య కంటకు దశముశు బంధు
యుక్తంబుగాఁ జంపిన కలితనమ్ము
బాలుర మరణంబు వాటిల్ల కుండంగఁ
జాసిన యత్యంత చిత్ర మహిమ
ఆ. గలిగి యశ్వమేధములు మున్నుగా ననే
కాధ్వరము లొనర్చి యఖిల జనులఁ
దల్లి వోలె నరసి దశరథ రాముండు
గాలవశత నొందెఁ గాదె యధిప.
7_2_202
సీ. పూర్వ వంశ్యులఁ గావఁ బూని వియద్గంగ
నవని భాగీరథి యనఁగఁ బఱపి
శక్రుండు మెచ్చఁ బరాక్రమంబునఁ బేర్చి
యప్రతిహతముగ నశ్వమేధ
యాగంబు లొనరించు నప్పుడు వేయు
వేలరదంబులందుఁ గన్యల నలంకృ
తలం జేసి యునిచి రథంబు రథంబున
కిభములు నూఱు నుఱేసి యేనుఁ
తే. గేనుఁగు నకు గుఱ్ఱములు వేయేసి పాటి
హయము హయమున కట్ల గోచయ మమర్చి
భూరిభూరియుతంబుగ భూసురులకు
నొసఁగినట్టి భగీరథుఁ డున్న వాఁడె.
7_2_203
సీ. అర్థి విశ్వావసుం డాదిగాఁ గలుగు
గంధర్వులు హృద్యవాదన మొనర్ప
నస్సరోనికురుం మాటలుఁ బాటలు
నై వినోదింపంగ నమర గణము
బహువిధాలంకార భంగులు విన్నాణములు
సూప దివ్యమునులు నుతింప
మనుజలోకం బెల్లఁ గనకాన్న వస్త్ర
భూషణ దానములఁ దృప్తి సనఁగ నశ్వ
ఆ. మేధ సమితిఁ శేసి మెప్పించె నింద్రుని
శతతమాధ్వరమున నతఁడు హయము
నాస పడిన నిచ్చె నా దిలీపునిఁ జూపు
మా ధరిత్రి నిపుడు మనుజ నాథ.
7_2_204
సీ. జనన మాదిగఁ బాక శాసనుకరమునఁ
బ్రభవించు నేయును బాలుఁ ద్రావి
ద్వాదస దినము లాతఁడు గావింపంగ
వర్థిల్లి పండ్రెండు వత్సరముల
ప్రాయమై రాజ్య సంప్రాప్తికి నేతెంచి
యర్కుని యుదయంబు నస్తమయము
నగుపట్లు పొలిమేర లైన మహాక్షేత్ర
మంతయు నొక్కొండ యనుభవించి
ఆ. యన్న పర్వతముల సాజ్యనదుల విప్ర
భోజనము లొనర్చి రాజసూయ
ములును నశ్వమేధములుఁ జేసె మాంధాతృఁ
డింత నిలిచెనే నరేంద్ర ముఖ్య.
7_2_205
సీ. అనిమిషాసుర యుద్ధమున వసురావళి
సమయించి వర్ణాశ్రమముల నేర్ప
రించి భూమి యలంకరించి యగ్నిష్టోమ
హయమేధ వాజపేయాతి రాత్ర
పౌండరీకము లనఁ బరంగిన యధ్వరంబు
లనేకములు సేసి భూసురులకు
నఖిల భుములఁ గల యర్థంబు లెల్లను
దన కని యేమియు నునుప కిచ్చె
ఆ. శుక్రునల్లుఁ డనఁగ శోభిల్లు తనయందు
ధర్మతత్త్వ మూర్జితముగ నియమ
నిష్ఠుఁ డై యయాతి నెగడె శాశ్వతుఁ డయ్యె
నే నృపాల యమ్మహీశ్వరుండు.
7_2_206
సీ. ఓర్వక పెక్కండ్రు రుర్వీశు లొక్కటఁ
బైనెత్తి వచ్చిన భండనమున
వారహేతిచ్ఛత్ర వాహన ధ్వజములు
నఱికిన నడు నడు నడిఁకి వార
ల భయంబు వేఁడిన నందఱఁ గృపఁ గాచి
యేలె నీ పెన్నేల యెల్లఁ దాన
కొని యధ్వరములు పెక్కు లొనర్చి వేడుకఁ
బాయసమ్ములు నపుపములు మోద
ఆ. కములు లోనుగాఁగఁ గల వంటకముల ను
ర్వీసురావళులకుఁ బ్రీతిఁ జేసి
దక్షిణలుగ మణివితానంబు లిచ్చిన
యంబరీషుఁ డేమి యయ్యెఁ జెపుమ.
7_2_207
సీ. లక్ష భార్యల నుపలాలించి యొక్కొక్క
వెలఁదికి వేవురు నేవు రాత్మ
జులు గాఁగఁ బదికోటు లలఘు మూర్తులఁ
గాంచె వారును దోర్బలోజ్జ్వలులు నార్య
చరితులు నై పేర్చి తురగ మేధంబు
లందఱు బహుదక్షిణోదాత్త భంగిఁ
జేయుచుఁ దనపంపు సేసి వర్తింపంగఁ
దానును విశ్రుతాధ్వరము లొప్పఁ
తే. బెంపు సొంపును సువ్రత సంపదయును
నిర్మల శ్రద్ధయును కర్మ నిపుణతయును
నెఱయ శశిబిందుఁ డొనరించి నెగడె నతఁడు
వడయఁ జాలెనె యెన్నఁడుఁ జెడని యొడలు.
7_2_208
సీ. అదిక తపంబున నగ్ని నారాధించి
ప్రత్యక్ష మగుటయు బ్రహ్మచర్య
వృత్తంబు దమమును వేద విత్త్వము
నహింసయు బాత్రదనంబు శమము వరము
గాఁ గోరికొని వేదికాస్థలి మణికనకాత్మిక
యై ముప్పదాఱు యోజ
నముల దైర్ఘ్యము నంత కమరు విస్తారంబుఁ
గలుగంగ నొనరించి క్రతువు సేసి
తే. విప్రతతులకు దాని నతి ప్రియముగ
నిచ్చి తనపేర గయ నుతి కెక్క వటము
పొగడు వడయంగఁ బుణ్యుఁ డై నెగడె గయుఁడు
భూవరోత్తమ యతఁ డెందుఁ బోయెఁ జెపుమ.
7_2_209
సీ. ఇరువది వేవురు పరిణత పాచకు
లభ్యాగతులకును నతిథులకును
బాటించి క్రొత్తగాఁ బవలును రేలును వలయు
నన్నము లిడ వెలసెఁ బశువు
ల్థనుత్తమ గతి కై తాను చనుదేర
విశసించు నమరులు వేడ్కతోడఁ
బొడసూపి కడుపారఁ గుడువ హవిర్భాగములు
నెట్లు నివ్విధమున మహాద్భు
తే. తముగ నొనరించె సత్త్రయాగము దదుత్స
వంబు గొనియాడ వచ్చిన వార లెల్ల
బ్రచుర పుణ్యాత్ముఁడన నొప్పె రంతిదేవుఁ
డవ్విభునకును వలసె లోకాంతరంబు.
7_2_210
సీ. శరభ సింహ వ్యాఘ్ర సత్త్వ చయంబుల
నేడిక లెట్లట్ల యెక్కి యాడి
కట్టుటు విడుచుచుఁ గణ్వాశ్రమంబున
దమియింపఁగా సర్వదమన నామ
మిడియె నమ్ముని పదంపడి మహారాజ్య
పదస్థుఁ డై కాళింది తటము నందు
భాగీరథీ తీర భాగంబునను
సరస్వతి సమీపంబున వాజిమేధ
తే. రాజసూయాది వివిధా ధ్వరము
లొనర్చి కనక నర్మిత కరి తురంగ మరథంబు
లసదృశ ప్రీతి విప్రుల కొసఁగె భరతుఁ
డన్నరేంద్ర చంద్రుండును జన్నవాఁడ.
---------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 211 to 7 2 240
1970
2877
2006-09-27T00:16:18Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_211
సీ. మిఱ్ఱుఁ బల్లంబు నై మెలఁగంగఁ దన రథ
ప్రముఖ వాహనములఁ బఱప ననువు
గా కున్న మేదినిఁ గడు సమ సమస్థలి గాఁగ
వెరపున నొనరించి విశ్రుతముగఁ
దనపంరఁ బృథివి నాఁ జనఁ జేసి గోరూప
యైన యవ్వసుమతి నమర గణముఁ
బనిచి యోషధులును బహు రత్నములుఁ
బిదికించి జగంబుఁ బోషించెఁ బృథుఁడు
తే. నేసె నానాధ్వరము లవి సెప్ప నేల
సకర ధాత్రియు బ్రాహ్మణ సమితి కిచ్చె
నమ్మహాను భావునకును నతుల యశమ
కాక సుస్థిర మయ్యె నే కాయ మనఘ.
7_2_212
సీ. బ్రహ్మ విద్వేషంబు పరికించి కోపించి
యవిధేయుఁ డైన సహస్ర బాహుఁ
బరిమార్చి నృపతులఁ దర మిడి తునుమాడె
నిరువది యొక్క మా ఱెల్ల చోట
నందఱ యేలెడు నన్ని భూములుఁ దాన
యేల ధర్మోజ్జ్వల పాలనమున
రాజయోగ్యములు ధరాసురార్హంబులు
నగు నధ్వరములు పెక్కాచరించెఁ
ఆ. గశ్యపునకు నిచ్చి కాశ్యపి యనుపేరఁ
జనఁగఁ జేసె నుర్వి జామదగ్న్యు
వినమె యమ్మహాత్ముఁడును బరితోష వి
భ్రాంతి గలిగెనేని బ్రదుక లేఁడు.
7_2_213
చ. నలుమడి నీకు నమ్మనుజ నాయకు లేమిటఁ జూడ వచ్చినం
దలఁప భవత్సుతుండు ననుదాత్తుఁడు వారలకంటె నెందునుం
గలయది దీని కేల యధికం బగు నెవ్వగ నింత నొవ్వని
త్తెలివి మనంబునం జొనుపు ధీరతసారత గూర్పు నేర్పునన్.
7_2_214
వ. అని నారదుండు.
7_2_215
తే. ఆయువును బుణ్యమును జిరశ్రయుఁ జేయఁ
జాలుషోడశ రాజన్య చరిత మిట్లు
సెప్ప నేర్పడఁగా విని సృంజయుండు
పాండవాగ్రజ యేమియుఁ బలుకకుండె.
7_2_216
చ. పలుకక యున్న యుద్ధరణిపాలుఁ గనుంగొని యమ్మునీంద్రుఁ డేఁ
దెలియఁగఁ జెప్పినంతయు నతి స్థిర మై భవదీయ బుద్ధి యం
దొలసెనొ బూదిలోనఁ గ్రమ మొందఁగ వేల్చిన నేయి వోలె ని
ష్ఫల మయి పోయెనో యనుడుఁ బ్రాంజలి యై తగ నాతఁ డిట్లనున్.
7_2_217
తే. పుత్ర శోకాపహంబును బుణ్య తమము
నైన యాఖ్యానమున నాదు మానంబు
కలఁక యంతయుఁ బాసె నిష్కల్మషుండ
నైతి నీ దయఁ జేసి సంయమి వరేణ్య.
7_2_218
వ. అనిన విని యత్తపోధనుండు ప్రీతుం డై నీ కెద్ది వలయు నడుగు మిచ్చెద ననుటయు సృంజయుండును దేవా నీవు ప్రసన్నుండ వగు నంతకంటె మిక్కిలి వలయు నది యెయ్యది భవత్ప్రసాద భాజనంబు లయిన వారికి దుర్లభంబు లగు వస్తువులు గలవే యనుటయు నమ్ముని వరుండు.
7_2_219
క. మ్రచ్చుల మూఢత్వమునం
జచ్చి నరక వాసమునకుఁ జనిన తనయు నేఁ
దెచ్చెద మగుడఁగ వే నీ
కిచ్చెద వగ పుడుగు మింక నేనియు నధిపా.
7_2_220
వ. అని చెప్పిన.
7_2_221
క. దేవముని యిమ్మెయిం దగు
దీవన యిచ్చుటయు నరుగుదెంచె సువర్ణ
ష్ఠీవి గడు నద్భుతంబుగ
నా విభుడు ప్రమోద సంభృతాత్ముం డయ్యెన్.
7_2_222
వ. ఇవ్విధంబున నత్తపస్వి యిచ్చిన యక్కుమారునకు సృంజయుం డస్త్ర శిక్ష గావించి వివాహం బొనరించి యతండు యాగంబులఁ ద్యాగంబుల భోగంబులం దన మనంబునకుఁ బ్రియంబు సేయుచు సంతాన వంతుం డై నెగడిన నతం డత్యంత సంతోషంబునం బొదలె నిట్లా సువర్ణష్ఠీవి యశిక్షితాస్త్రుండును నకృత వివాహుండును నయాగకర్తయు నత్యాగవిదితుండును నభోగ భాగియు నసంతానవంతుండును నగు సమయంబున సమయుట కారణంబుగా నన్నారదుండు గారుణ్యంబునం గ్రమ్మఱ వానిం గలిగించెనది యట్లుండె నవ్వివేషంబు లన్నియు సంపన్నంబు లయి శౌర్యంబున శత్రు ధైర్యంబు దూలించి మేలిమి వడసి నాక లోక సౌఖ్యంబునం బొందిన వాసవ పౌత్రునకు వగచుట వివేకంబు తెరువు గాదు విను మీ లోకంబు దుఃఖ బహుళం బగుటయుఁ దపో దానాద్యనుష్ఠానంబుల మానవులు సురలోకంబు సాధింపం జూచుట సుప్రసిద్ధంబు గాదె నీ వయ్యర్జనున నందనుం డెట్టి పుణ్యపరులకుం బడయ నరిది యగు పదంబున నునికి దెలియుటకును బావనంబు లైన పలువురు భూపతుల వృత్తాతంబులు వినుటకును ఫలం బయున పరిజ్ఞానంబున సమాధాన సుస్థిరుండ వై యుండుము పోయి వచ్చెద నని పలికి పారాశర్యుం డంతర్థానంబు సేయుటయు ధర్మసూనుం డుపశమిత శోకుండయ్యును వివ్వచ్చుండు వచ్చిన వానితో నే మనువాఁడ నను తలంబు పుట్ట నూరకుండె నని సంజయుండు సెప్పుటయు.
7_2_223
తే. అతనితో ధృతరాష్ట్రుఁ డిట్లనియెఁ గ్రీడి
సంగరమున సంశప్తక సమితి నేమి
సేసె సుతువార్త యెవ్వరు సెప్పి రాతఁ
డట్లు దెగుట యెఱింగె యెట్లయ్యెఁ జెపుమ.
7_2_224
క. అనిన విని సూతసుతుఁ డి
ట్లనుఁ బేరడవులు దహించుననలము చందం
బున సంశప్తక సేనల
ననిమిషపతి సుతుఁడు దీవ్రుఁ డై పొరి పుచ్చెన్.
- అర్జునుఁడు శిబిరంబునకు వచ్చునెడ దుర్నిమిత్తంబులం గని కృష్ణునితోఁ జెప్పుట –
సం. 7-50-1
7_2_225
వ. అట్లు మర్దించి మగుడు నప్పుడు మాధవు నాలోకించి.
7_2_226
చ. కలయఁగ దుర్నిమిత్తములు గానఁగ నయ్యె మదీయ చిత్తముం
గలఁగెడు మేమ మ్రానుపడఁగాఁ దొడఁగెన్ గురుఁ డారయంగఁ గే
వలుఁడె నృపాలుఁ డే దెసకు వచ్చెనో యన్న నతండు రాజుఁ ద
మ్ములు సుఖు లొండుమై నశుభముం గల దిప్పు డెఱుంగ నయ్యెడున్.
7_2_227
వ. అని పలికెఁ దదనంతరంబ యద్దామోదర ధనంజయులు సంధ్యా సముచిత కరణీయంబు లాచరించి యరుగుదెంచి నిజ శిబిరంబు సొత్తెంచి రది చిట్లిన చిత్ర రూపంబులు గల కుడ్యంబునుం బోలె వివర్ణాకారు లైన జనుల వలనం బాడఱి యున్నం దత్ప్రకారంబును సంధించి యన్నరుండు నారాయణున కిట్లనియె.
7_2_228
క. సైనికులు నన్నుఁ గనుగొని
యాననములు వాంచి తొలఁగి యరిగెద రది యే
మో నేఁడు వేణువీణా
గాన స్వనములును వీటఁ గలుగవు కృష్ణా.
7_2_229
క. ఈ మేలు ప్రజ కొనర్చిన
యా మహిమకు నెలవు గొంతి యగ్రతనయుఁ డో
భీముఁ డొకొ తమ్ముఁగుఱ్ఱలో
కో మఱి యెవ్వరొకొ తలఁపు గొలఁదికి మీఱెన్.
7_2_230
ఆ. అలరు మొగము తోడ నభిమన్యుఁ డేలకో
యెదురు రాఁడు నాకు నెట్టి వార్త
చెవులు సోఁకు నొక్కొ చే వెట్టి కలఁచిన
భంగిఁ ద్రిప్పుకొనఁ దొడంగె మనము.
7_2_231
క. పలు మాటల కిటు మఱు మా
టలు పలుకని కృష్ణుతో నడలు మది మొలవం
బలుకుచు ధర్మసుతుని విడి
దల కరిగెను మోము వెల్లఁ దనమునఁ గదురన్.
7_2_232
వ. ఇవ్విధంబున నరిగి యన్నరపతి బంధు మిత్త్రులును మాన్య రాజన్యులుం దానును నొక్కయెడ నున్నం దత్ప్రదేశంబునకుం గేశవుండును దోడన చనం జని వారుమ్మలించి యునికియు వారలలోన సుభద్రాసూనుండు లేమియు జూచి సవ్యసాచి యడుగులు దొట్రు పడ నక్కొలువు లోనికిం బోయి కలయం గనుంగొని యెలుంగు రాల్పడ నిట్లనియె.
7_2_233
క. ఆననములు వెలువెల్లం
గా నడ లొదవినది మీకుఁ గానఁ దడవ మీ
లో నభిమన్యుఁడు లేఁ డే
మో నాకుం జెప్పుఁ డేల యూరక యుండన్.
7_2_234
క. ధనురాజార్యుండు దగఁ బ
నిన్న పద్మవ్యూహ మొరులు నేరరు చొరు మం
చనుమానింప కతనిఁ జొరు
మనరు గాదా మీ యుపాయ మాఱడిఁ బోవన్.
7_2_235
ఉ. అమ్మొన సొచ్చుచొప్పు దెలియన్ వినె నంతియ కాని యిమ్ములం
గ్రమ్మఱు భంగి వాఁడు విన గానఁడు దీని నెఱుంగకున్నిఁ బా
వమ్మునఁ బోలు మీరు సొరఁ బంచిన నుక్కున జొచ్చి యోధ బృం
దమ్ముల చేత మ్రగ్గఁడు గదా కురు వీరులు సట్టు ముట్టినన్.
7_2_236
మ. హరి మేనల్లుఁడు గొంతి కూర్చుమనుమం డస్మత్తనూజుండు సం
గర కేళీ నిపుణుండు దివ్య శర శిక్షా శాలి యవ్వీరు నె
వ్వరొకో నేలకుఁ దెచ్చి రొక్కరునిచే వాఁ డేల చిక్కుం బొరిం
బొరిఁ బెక్కండ్రురు విచ్చుచుం బొదువుచుం బోరాట గల్గెం జుమీ.
7_2_237
క. గురువులకు భక్తుఁ డుదారుఁడు
గరుణ గలఁడు శౌర్య ధైర్య గాంభీర్య ధురం
ధరుఁడు మొగమోడు నా సుర
వర పౌత్రుడు లేమి కోర్వవచ్చునె చెపుఁడా.
7_2_238
క. అన్నగు మోమును నత్తెలి
గన్నులు నవ్వెడఁదయురముఁ గన్నారంగాఁ
గన్నను బ్రదుకుదుఁ గానక
యున్నను బ్రాణంబు లెట్టు లుండఁగ నేర్చున్.
7_2_239
సీ. హంగ తూలిక పాన్పు నందుఁ బొందెడు
మేను కఠినంపు నేలతోఁ గదిసె నేఁడు
గొడుగుల నీడ పై నడరఁ జెన్నగు మోము
పొరిఁ బర్వు పెదూళి బ్రుంగె నేఁడు
లలనలు లీలమైఁ గొలువ నుండెడు భోగి
వఱళులలో నున్న వాఁడు నేఁడు
నానా జనములకు నాథుఁ డై శోభిల్లు దొర
యనాథత్వంబు బొరసె నేఁడు
ఆ. వినయరతుఁడు హృదయవిదుఁడు సుభద్ర గా
రాబుపట్టి మగలరాజు మాన
ధనుఁడు దివిజరాజు మనుమఁడు నా చెలి
కాఁడు ముద్దులాఁడు లేఁడు నేఁడు.
7_2_240
ఉ. అక్కట మందభాగ్యునకు నట్టి సూభవరత్న మెవ్విధిన్
డక్కు విధాత నిర్దయుఁ డొడంబడునే కడు మేలి వస్తువుల్
పెక్కుదినంబు లున్కి యరి బృందము పిల్చినఁ బోటు బంట నై
యక్కడ కేల పోయితి మహాగుణ భూషణుఁ గోలు పోయితిన్.
------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 241 to 7 2 270
1971
2880
2006-09-27T00:17:10Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_241
వ. అనుచుఁ జదికిలం బడి ఫల్గునుండు.
7_2_242
ఉ. హా యను ధర్మరాజతనయా యను నన్నెడఁబాయ నీకుఁ జ
న్నే యనుఁ దల్లి నేఁపఁ జనునే యనుఁ గృష్ణుఁడు వీఁడె వచ్చె రా
నే యను నొంటి వోకఁ దగవే యను నేగతిఁ బోవువాఁడ నే
నో యభిమన్యుఁడా యనుఁ బ్రియోక్తుల నుత్తరఁ దేర్పవే యనున్.
7_2_243
వ. అని మఱియు ననేక ప్రకారంబులం బలవించి యుధిష్ఠిరు నాసనం బాలోకించి.
7_2_244
ఉ. పావని సేరి యుండఁడొకొ పార్షతుఁ డచ్చట లేఁడె యొండుమైఁ
బోవఁగఁ బంచితే ద్రుపదుఁ బోరికి సాత్యకి రాక తక్కెనే
భూవర మత్స్యునాథుఁ డెట వోయెనో డెప్పర మైన నీకునుం
గావఁగ రాక తక్కెనొ తెగం గత మేమి సుభద్ర పట్టికిన్.
- అర్జునుఁడు ధర్మరాజు నభిమన్యుండు సచ్చిన విధంబు నడుగుట –
సం. 7-50-45
7_2_245
క. పడుఁ గాక యేమి వగఱం
గడిమి మెఱసి చంప నొంపఁ గనియెనె నృప నీ
కొడు కిట యట సూడక యె
క్కుడు మగఁటిమి మరికి పేరు గొనియెనె పోరన్.
7_2_246
వ. అని పలికి నిట్టూర్పు నిగిడించి చింతించి.
7_2_247
చ. పలువురు సుట్టుముట్టలుకొని బాణ కృపాణ ముఖాస్త్ర శస్త్ర పం
క్తులఁ గడు నొంపగాఁ దనకుఁ దోడ్పడు వారలు లేక నన్ మదిం
దలఁపడ యత్తఱిన్ రిపు వధంబున కెయ్దుము తండ్రి యేను గొం
దలమునఁ బొందకుండ నని తాఁ బలుమాఱును జీర కుండునే.
7_2_248
క. అక్కట తప్పఁ దలంచితి
నక్కొలఁదుల వాఁడె కృష్ణునల్లుఁడు పోరన్
స్రుక్కునె బాహాగర్వము
దక్కునె నా కొడుకు మిన్ను దలపైఁ బడినన్.
7_2_249
ఆ. పిన్న నగవుతోడఁ జెన్నెసలారు సౌ
భద్రు మొగము సూడఁ బడయ కున్న
వాఁడ నా మనంబు వ్రయ్యలై పో దిది
విధాతఁ జేసినది యొకో తలంప.
7_2_250
క. పలువురు క్రూరత బాలునిఁ
జలముకొని వధించునపుడు శౌరిని నన్నుం
దలఁపరొకో మనము ల వా
రలు దానికి నేమి నీఁగరా దయ్యెడినో.
7_2_251
క. కటకట పేరిన పెన్నె
త్తుట జొత్తిల్లి యున్న మేనితోఁ గొడు కే చ
క్కటిఁ బడి యున్నాఁడో య
చ్చోటు సూపెడు వారు లేరె చూచెద వానిన్.
7_2_252
సీ. పడియుండి వాఁ డిలఁ బొడిచిన చందురు
క్రియఁ దత్తలము వెలిఁగింప కున్నె
యే మని నాతోడఁ బ్రేముడించునొకో సుభద్ర
పుత్రునిఁ జూడఁ బడయ కున్కిఁ
జగతుర నిర్జించి మొగము పోటుల నొచ్చి
పొడసూప రాఁడయ్యెఁ గొడుకు నాకు
నడలునఁ దల్లడ పడియెడు ద్రౌపది
వంత మాన్పింప నెవ్వరికి వశమె
తే. యని యలంతమైఁ బలుమాట లాడుచుండి
తలఁచి మఱియును ధర్మనందనుని యాన
నంబు వీక్షించి నిర్జర నాథ తనయుఁ
డెలుఁగు గుత్తుకఁ దగులంగ నిట్లు లనియె.
7_2_253
వ. సంశప్తక సమితి తోడ దమకించి పోరి పోరి కౌరవ సైనికుల సింహ నాదంబుల వింటి నప్పు డెలుగెత్తి యుయుత్సుం డాడిన మాటలు నాకర్ణించితి.
7_2_254
సీ. పెనఁగంగఁ జాలరు బీభత్సుతో మీరు
బాలుని నొక్కరుఁ బలువు రిట్లు
సంపితి రిది మీకు సంతోష కాలమే
యేడ్తురుగా కార్వనేల చెపుఁడ
హరికి నర్జునునకు నప్రిచం బొనరించి
బ్రతుకంగ వచ్చునే భవున కైన
నది యట్టు లుండె నీ యధిక పాపము ఫలం
బెట్లును జెఱుపక యేల తక్కు
ఆ. ననియె నవ్విధమున నరిసేన యోధుల
నతడు వలుక వీనులార వినియుఁ
దెలియ నైతి వాసుదేవుండు విని యెన
యని తలంచి దాని నంత గొనక.
7_2_255
క. మనుజాధిప తు సమయం
బున నీ వెఱిఁగింపఁ గన్నఁ బొరి వుచ్చనె నే
చనుదెంచి నీ సుతు బొది
విన యెడఁ దత్క్రూర యోధ వీరుల నెల్లన్.
7_2_256
క. అని పలికి మఱియుఁ గొడుకుం
బనవుచు శోకమున మునుఁగు ఫల్గునునిఁ దగం
దన కరములఁ బొదువుచు ని
ట్లను హరి చిత్తంబు లోన నడ లూనంగన్.
7_2_257
చ. ఇటు దగునయ్య శూరులకు నెల్లను బోకడ యిట్ల కాదె యే
మిటికి నలందురన్ మొనలు మేకొని యాయుధ జీవనంబు నూఁ
దుటయు నెఱుంగవే రిపులఁ ద్రుంచి యశం బిల నించి పుత్రుఁ డె
క్కటి దివి చూఱకోల్ ప్రియమ కా దిది యప్రియమే తలంపఁగన్.
7_2_258
ఆ. ఎఱుగ వలయు దాని నెఱిఁగి కోవిదుఁ డగు
నట్టి నీకు వగవ నగునె పార్థ
నీదు వంత సూచి నీ వార లందఱు
దీను లైరి వీరిఁ దేర్ప వలదె.
7_2_259
వ. వీరలం జూచి తగుమాట లాడు మనిన నత్యంత శోకా క్రాంత స్వాంతుండగచు సుభద్రా కాంతుండు గద్గద కంఠంబు తోడం దోడం బుట్టువుల కిట్లనియె.
7_2_260
చ. మనసిజ మూర్తి యైన యభిమన్యుని మాటలు వీనులార నే
విన వలతుం దదీయ మృతి వేడ్క నొనర్చి వారు గ్రక్కునం
జని తగ వానిఁ గాంచి సుఖ సంగతి మైఁ జరియించు నట్లుగా
ననిచెద నేఁటిపోరు దెలియం గల భంగియు మీరు సెప్పుఁడా.
7_2_261
వ. అని మఱియును.
7_2_262
చ. ఆలవుఁ జలంబు శౌర్యమును నస్త్ర మహత్త్వముఁ గల్గు నిందఱుం
గలుగఁగ నెట్లు సచ్చు బలఘస్మరుచే నయినం బ్రచండ దో
ర్బల విభవాభిరాముఁడు సుభద్రసుతుం డిది యెన్ని భంగులం
దలఁచినఁ బోల దేమిటి కతంబున నా ఘనుఁ డిట్టు లయ్యెనో.
7_2_263
క. మిమ్మును బాంచాలురఁ గడు
నమ్మి చెడితి వాని రక్షణమ్మునఁ బ్రౌఢ
త్వ మ్మిట్లు లేమి యెఱిఁగిన
నెమ్మెయిఁ గాచికొన నేరనే యబ్బాలున్.
7_2_264
క. రథవితతి వఱపి మీ రవి
తథముగఁ గవియంగ మిమ్ముఁ దాఁకి కలఁచి యే
రథికులు సమయించిరి యరి
మథన భూజావిభవు నక్కుమారోత్తమునిన్.
7_2_265
వ. అని యంతకంత కగ్గలించుచు నుమ్మలికంబునం గలంగి యంత నిలువక.
7_2_266
క. ఉక్కును నస్త్రబలము మీ
కెక్కడియది సాల రైతి రిందఱు నని న
య్యొక్కరుఁ గావఁగ మీరీ
తక్కువ కోర్చితిరి మిమ్ముఁ దక్కన నేలా.
7_2_267
క. బలహీనులు సంగర భీ
తులు నగుమి మ్మెఱిఁగి యెఱిఁగి తొలఁగి తనూజుం
దలఁపక యొంటి మెలఁగు వెం
గని నగునను దూఱుకొందుఁ గా కేమందున్.
7_2_268
తే. మానుసులు వోలె నున్నార లేను లేని
తఱి మహాగుణశాలి నా తనయుఁ గాచి
కొనఁ గడంగర సింగారమునకుఁ గాక
మఱువులును గైదువులు మీకు మానమునకె.
7_2_269
వ. అని భంగించి యూర్పలు సందడింప మొగంబు బిగువారం గ్రోధ శోకంబులు మనంబునఁ బెనంగొనం గన్నీ రొలుక నూరకున్న నెల్లవారు నతనికి మాఱు పలుకను దేఱి చూడను వెఱచి యుండి రప్పు డచ్యుతుం డొక్కరుండు ననునయాలాపంబులం దేర్పుచుండు బాండవాగ్రజుండు గుపితాఖండలనిభుం డగు నా సవ్యసాచితో సాంత్వన స్వరంబున నిట్లనియె.
- ధర్మరా జర్జునుని కభిమన్యుండు సచ్చిన విధంబు సెప్పుట –
సం. 7-51-1
7_2_270
సీ. అనఘ సంశప్తక హననంబునకు నీవు
సనిన నొడ్డన మేర్చికొని గడంగి
నడచి ద్రోణునిఁ దలఁపడితి మవ్వీరు
మోహర మేము సొరఁజాల మైతి మనఁగ
నేల దద్బాణార్చు లేర్చిన నక్కడఁ
దేఱి చూడను లేక త్రిప్పికొంటి
మమ్మొన భేదింప నభిమన్యుఁ డోపుఁ
బొమ్మనియెడు తలఁపు నా కపుడు పుట్టి
ఆ. వానిఁ బిలచి నీవు వాకిలిఁ బుచ్చు మం
దఱము మొగ్గరంబు దఱియఁ జొచ్చె
దము వడిని భవత్పథంబున ననుడు నం
భోధి సొచ్చు కపటి పోల్కిఁ జొచ్చి.
--------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 271 to 7 2 300
1972
2883
2006-09-27T00:17:55Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_271
క. నీ యుపదేశము దన చే
దోయి బలువుఁ దోఁడు గాఁగఁ ద్రోణుఁ గడచి వే
పోయి మొనఁ జొచ్చి సైన్యము
పాయవడఁగఁ గలఁగఁ జెదరఁ బఱవఁగఁ జేసెన్.
7_2_272
క. కని కంభంజముఖ్యులు వా
నిన పొదువఁగ నేముఁ జొచ్చి నిరతిశయ రయం
బున వానికిఁ దోడ్పడుటకు
జనఁ జనఁ జన మా కడ్డపడియై సైంధవుఁడు వడిన్.
7_2_273
వ. అతండు రుద్ర వరాను భావంబునం జేసి యక్షుద్రబలుం డగుట నే మతని మిగులం జాలక చిక్కితి మా సౌభద్రుం జుట్టుముట్టి గురు కర్ణ కృతవర్మ కృప గురుపుత్రాది యోధ వీరులు పెక్కండ్రు సిక్కువఱుపం జేవ సెడక వాఁడు బలంబు మెఱయఁ జలంబు నెఱయ నారాధేయ ప్రముఖులం బఱపియి బృహద్బల లక్ష్మణ ప్రభుతులగు రాజులు రాజకుమారులఁ బలువురం జంపియు సొంపారెం బదంపడు పదాతియు గదాపాణియు నై రథాంగపాణి యల్లుండు దూగాడుచుం బోరాడు నెడ దుశ్శాసన తనయుండు దాఁకి వానిచే విరథుం డై తానును గద గొని పెలుచం దలఁపడియె నత్తెఱంగున నైన గదా రణంబున వారిరువురుం బరస్పర నిహతులై పడి రివ్విధంబున నక్కుమారుండు దన తండ్రులకును మామలకును రూఢియగు రణక్రీడం గీర్తి పరిస్ఫుర్తియు తనకు నాక లోక సుఖంబునుం జేకొనియె నని చెప్పుటయు.
7_2_274
క. తెల్లముగ సుతుపడుట విని
జల్లని డెందంబు సెదర సంధులు ప్రిదులం
దల్లడ మగ్గల మై మూ
ర్ఛిల్లె నరుఁడు బంధు లెల్లఁ జేష్టలు దక్కన్.
7_2_275
వ. ఇట్లు పరవశుం డైన గృష్ణయుధిష్ఠిరులు గరతలంబుల నెత్త నొక్కింత సేపునకు సేదదేఱి సైంధవుం దలంచి యతండు.
7_2_276
ఆ. అవుడు గఱచి యెఱ్ఱనగునాననంబుతో
బొమలు ముడిచి చెమట పొడమ మేను
కంప మొందఁ గనలు గదిరినకటికి న
వ్వెసక మెసఁగ నన్న కిట్టు లనియె.
7_2_277
మ. వినుఁడీ నాదు ప్రతిజ్ఞ నీవు నిఖిలోర్వీనాథులున్ సింధురా
జు నవశ్యంబును నెల్లి సంపుదు భయస్థుండై నినుం జొచ్చినన్
వనజాక్షున్ శరణంబు వేఁడినను గర్వంబేది నన్నుం దగం
గనినం బోరు దొఱంగి పోయిన నెఱుంగం గాని సత్యవ్రతా.
7_2_278
క. బాల ధ్వంసకు నా దు
శ్శీలుం గాచుటకు నన్నుఁ జెనకిన నస్త్ర
జ్వాలలఁ గౌరవ యోధులఁ
దూలించుచు వానిఁ గవియుదుం జటుల గతిన్.
7_2_279
ఆ. ఇట్లు సేయ నైతినేని గురుద్రోహి
గతికి బ్రహ్మఘాతిగతికి మద్య
పానరతుని గతికి మానార్హ జనవరి
వారి గతికిఁ బోవువాఁడ నధిప.
7_2_280
వ. మఱియు నొక్క ప్రతిన యవధరింపుము.
7_2_281
చ. అనిమిష దైత్యకింపురుషు లాదిగ నెవ్వరు వచ్చి కాచినం
దునుముదు నెల్లి సైంధవునిఁ దోయజమిత్రుఁడు గ్రుంక కుండుము
న్న నరవరేణ్య యిత్తెఱఁగు నా కొనరింపఁగ రాక యున్న నే
ననలము సొచ్చువాఁడ నృపులందఱుఁ జూడఁగ గాండివంబుతోన్.
7_2_282
వ. అని పెలుచం బలికి యప్పరమ కోదండంబు దెప్పించి సజ్యంబు గావించి గుణధ్వని నిగడం జేయుటయుఁ బద్మనాభుండు పాంచజన్యంబు పూరించె దేవేంద్ర పుత్రుండు దేవదత్తం బొత్తె నన్నాదంబులును దత్సైనిక సింహనాదంబులును దూర్యనినదంబులును నింగి వొంగం జెలంగె నగ్గాండీవంబును నృత్తంబు సేసిన చందంబు నొందె నస్త్రంబు గవదొనలు వెలువడి వెలింగె నయ్యవసరంబునం గొండొక దెలివొంది పవన నందనుం డప్పురందర నందను వదనంబు వీక్షించి.
7_2_283
క. అతి తీవ్రమైన నీదగు
ప్రతిన కుపోద్బలము గాఁగఁ బరగిన ధీరో
ద్ధతి పాంచజన్య రవమున
ధృతి తూలకయున్నె కురుపతికి నింద్రసుతా.
7_2_284
వ. అని యగ్గించె నా సమయంబునం గోపంబు పెంపునను బూనికిపై భరంబునను భీమసేనుని సల్లాప సౌహార్దంబునను దన డెందఁబు శోకంబు డిందువడ నందఱఁ గలయె గనుంగొను విజయుని వందిమాగధ సందోహంబులు నుస్తుతించె నట్టియెడ నిక్కడ.
7_2_285
క. జననాథ పాంచజన్య
ధ్వనిఁ గూడి చెలంగు దేవదత్త రవంబున్
విని భీతి సంభ్రమంబుల
మన సైన్యము లెల్ల ఘూర్ణమానము లయ్యెన్.
7_2_286
క. అప్పుడు వేగుల వారలు
సెప్పిన నంతయు నెఱింగి సింధువిభుఁడు దన్
గప్పెడు నెవ్వగ పెల్లున
నిప్పులఁ బడినట్లు గాలు నిలువఁగ లేమిన్.
- అర్జునుని ప్రతిజ్ఞ విని సైంధవుఁడు భయంపడి దుర్యోధనునితోఁ జెప్పుకొనుట –
సం. 7-52-1
7_2_287
క. చని యాప్తు లైన బలవ
న్మనుజేంద్రులు గొలువ నున్న మానవ నాథుం
గని యిట్లను సిగ్గు గడచి
తన యుల్లముఁ గలఁచి వెఱపు దల్లడ వెట్టన్.
7_2_288
ఉ. ఏ నొకరుండనే తనకు నెగ్గొనరించితి నేల నా పయిం
బూనినవాఁడు ఫల్గునుఁడు పోర వధింపగఁ నెట్టిపాడి మీ
కీనెఱి సంతసంబు వగ పేటికి నా కెట యేని పోయెదన్
వాని ప్రతిజ్ఞ కడ్డుపడువారె సురాసుర సిద్ధ సాధ్యులున్.
7_2_289
వ. అనుచుం గొలువు గలయం గనుంగొని.
7_2_290
ఆ. ద్రోణ కర్ణ శల్య దుర్యోధనులుఁ గృప
బాహ్లికులును జముఁడు వట్టికొన్న
వానినైనఁ గావ వలతురు వలచిన
నొల్లకున్న నెట్టులొకొ యెఱుంగ.
7_2_291
వ. అని వెండియు.
7_2_292
క. పెదవులు దడుపుచుఁ గాళ్లున్
గుదివడ వడఁకుచు మనంబు గొందలపడఁగా
నిది యేటిమాట లాడెదఁ
మదిఁ బార్థుఁడు గానకుండఁ దొలఁగన వలయున్.
7_2_293
వ. మీ యందఱచేత ననుజ్ఞాతుంన కదా పోయి వచ్చెద ననవుడు నిజకార్య ధురధరుం డగు నక్కురు ధరణీవరుం డతని కిట్లనియె.
7_2_294
మ. మును నీ వెన్నితి విక్రమఢ్యులని మమ్ముం గొందఱన్ ద్రౌణిపెం
పును హార్ధిక్యు బలంబు సౌబలుని యేపుం జేవయున్ సోమద
త్తుని ధైర్యంబును శౌర్యమున్ శలు మహాదోర్దర్పముం గూడ నె
న్నిన నీ కెట్లగుఁ జూడు మిట్టి మగలు న్వేయేల ని న్నిత్తురే.
7_2_295
క. నమ్మును వెఱవకు మేనును
దమ్ములును గోట నీకుఁ దాత్పర్యముమై
నిమ్మేటి మగలు సూరెల
నెమ్మి నిలువ నింద్రుఁ డైన నీ కెదు రగున్.
7_2_296
వ. అని చుట్ల నున్న రాజులం జూపిన నూఱడిల్లి యంత నిలువక నీ కొడుకుం దోడ్కొని ద్రోణుని కడకుం జని జయద్రథుండు దనకు నర్జునునకు ధనుర్విద్యా విభవంబు నందలి వాసి యెట్టి దని యడిగిన నతఁడు నీకు నతనికి నాచార్యకంబు సమప్రకారంబ యవ్వీరుండు వివిధ శ్రమంబుల యలజడి కోర్చి యలఘు ప్రయోగంబులు పెక్కులు సాధించుటం జేసి నీకంటె నధికుండై యుండు నది యట్లుండె నేను గలుగ నీ నా సవ్యసాచికి వెఱవ వలదు మద్బాణంబుల మఱువున నున్న నిన్ను దేవతల కైనను దేఱి చూడ వచ్చునే వివ్వచ్చునకుం బ్రవేశింపరాని బంధుర వ్యూహంబు పన్నించెదఁ గులధర్మంబు శిథిలంబు గాకుండ సమరంబు సేయు మని చెప్పి వెండియు.
7_2_297
క. శ్రుతు లభ్యసించి తతుల
క్రతువులు సేసితి కులంబు రక్షించితి నీ
వితరుల క్రియ మృత్యుభయా
న్వితుఁడవు గాఁ దగునె మేదినీవర యింకన్.
7_2_298
క. యాదవ కౌరవ పాండవు
లాదిగఁ గల యఖిల నృపులు నవ్యయ వృత్తిన్
మేదిని నిలుతురె క్రమమునఁ
బోదురుగా కెల్లజనులుఁ బోవు తెరువునన్.
7_2_299
క. తపములు దానంబులుఁ జే
సి పడయు లోకంబు లెల్ల జేయలఁతులు భూ
మిపులకు సంగర విద్యా
నిపుణతఁ దలఁ కుడిగి పోర నేర్చినఁ జాలున్.
7_2_300
క. అని యూఱడిల్లఁ బలికిన
విని యతఁడు గలంకు దేఱి విభుఁడుం దానుం
జని సంగ్రామోత్సాహం
బునఁ బొదలిరి తూర్యఘోషములు దివి ముట్టన్.
-----------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 301 to 7 2 330
1973
2886
2006-09-27T00:18:29Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_301
వ. సర్వసైన్యంబులును దైన్యంబు వాసి కయ్యంబుకడంక నుల్లసిల్ల సైనికోత్తముల సింహనాదంబులు సెలంగె నిత్తెరంగున భవత్తనయు శిబిరంబు సముద్యమసుముఖం బయ్యె నంత నక్కడఁ బాండవాగ్రజుండు పాంచాల మాత్స్య పాండ్య యాదవ కేకయాది రాజలోకంబు శోకంబు దగుమాటల మలుఁగం జేసి విడిదలకుం జన నియమించి యనుజుల నచ్యుతునిం బెట్టికొని యున్న యెడ నగ్గోవిందుండు గాండీవి కిట్లనియె.
7_2_302
క. నాతోఁ దలపోయక రో
షాతురతం బ్రతిన వట్టి తవనీనాథ
వ్రాతంబు వినఁగ నిట్టులు
చేతాఁకున డెప్పరంబు సేసితి కంటే.
7_2_303
క. అస్తమయమునకు మును రిపు
మస్తకంబ దునుమవలయు మన కిది సాలన్
దుస్తరము నగు దురస్త
వ్యస్తం బగు నేని నాకు వగవు గదిరెడున్.
7_2_304
వ. మనవేగుల వారు వచ్చిరి వారు సెప్పిన తెఱంగు వినుము నీవు ప్రతిజ్ఞ సేసినప్పుడు మ్రోసిన చిందంబుల పెల్లునన్ బెదరి యవ్వీటివారు కొడుకు చావునకుం గవ్వడి కోపించి యిప్పుడ యెత్తివచ్చునని రథ కరి తురంగంబుల నాయితంబు సేయుచుండ సైంధవుఁడు దన చారుల చేత నీ యాడిన మాటలు విని వెఱచఱచి కురురాజు కొలువున్న చోటికిం జని సిగ్గఱి నగ్గించి నీ ప్రతిన యెఱింగించి యతం డలిగిన మీరు గావలేరని పలికి తా నెందేనియుం బోయెద ననిన నమ్మనుజపతి గృరు కృతవర్మ కృపవర్మ కర్ణ శల్యాశ్వత్థామ ప్రభృతులగు మేటి మగలం బేర్కొని వీరు నేనును నా తమ్ములును గలుగ నరునకు నిన్ను జుట్టున వ్రేలనుం జూప వచ్చునే యని భయంబు వాపె భారద్వాజుండును మహోత్సాహుండై దురవగాహ వ్యూహ విధానంబున జయద్రథుం జేరకుండ నిన్ను నిలువరించు వాఁ డయ్యె నది యట్టిద వా రొక్కొక్కరుండ గెలువరాని యట్టి జెట్టిజోదు లందఱు నొక్క పనికిం దలకొని నిలిచిన గెలుచుట యశక్యంబు గాదె యిక్కార్యం బార్యులగు నాస్తజనంబులం గూర్చికొని విచారింప వలయు ననవుడు వివ్వచ్చుండు నవ్వుచు నిట్లనియె.
- అర్జునుఁడు కృష్ణునితోఁ దన ప్రతిజ్ఞా విషయంబు లైన వాక్యంబులు సెప్పుట –
సం. 7-53-31
7_2_305
క. వారి నెఱుంగుదు నేనును
వారలు నన్నెఱుఁగుదురు భవత్సాహాయ్య
స్ఫార బలోద్ధతి గలుగఁగ
వారే తప్పింపఁ జాలువా రీపూన్కిన్.
7_2_306
వ. ఏను జయద్రథుం జంపుటకుం దమకించి తఱుము నప్పుడు నాకు నెవ్వరడ్డంబు సొచ్చిరేనియు.
7_2_307
మ. పటు నారాచవరంప రాప్రసరదర్పం బేర్పడం బేర్చి త
దభట సంఘంబును ఘోటక వ్రజము శుంభత్స్యంద నౌఘంబు ను
ద్భట కుంభి ప్రకరంబునుం బొదివి విధ్వంస్తంబు గావించి నె
త్తుట జొత్తిల్లెడునట్లు సేయుదు సమిద్భూభాగ మత్యుగ్రతన్.
7_2_308
క. కౌరవ సైన్యంబులఁ గల
వీరల యస్త్రములు నాదు వివిధాస్త్రగతి
క్రూర ప్రవాహముల కెదు
రే రాజీవాక్ష యాదరింపకు వారిన్.
7_2_309
క. వెఱఁగుపడి కుంభభవుఁడుం
బెఱ రథికులుఁ జూచుచుండ బీరము లావున్
మెఱయఁ జలము నెఱయఁగఁ దల
దఱిఁగెద సైంధవుని నేల తలఁకెదు కృష్ణా.
7_2_310
క. కురుపతి బలముల యేలా
చరాచరము లైన భూతజాలము లెల్లం
దరతరమ యడ్డపడినం
దెరలచి పడవైతు సింధు దేశాధీశున్.
7_2_311
ఆ. గురుని యలవుఁ జలము వెరవును గలఁచి నీ
యాన గాండివంబు నాన దివ్య
శరము లాన యెల్లి సైంధవు తల యెల్ల
భంగిఁ దునిమి వైతుఁ బగఱు దలఁక.
7_2_312
చ. కనియెదు సైంధవుం గడచి క్రందుగ నాకు నెదుర్చు రాజులం
దునుమఁగ భూషణోత్కరముతోఁ బహ హస్త శిరంబు లుర్విపైఁ
బెనఁగొని చారు భంగియును భీషణరేఖయుఁ దాల్ప నెత్తురున్
నెనడును గ్రోలి భూతములు నిక్కుచు నీల్గుచుఁ జొక్కుచుండఁగన్.
7_2_313
క. అవ్వలి సైనికు లడలఁగ
నవ్వుచు మనవార లార్వ నారాయణ న
న్నెవ్వరు మార్కొన లేమికి
నొవ్వం గురురాజు నేఁ దునుముదును ద్రోహిన్.
7_2_314
తే. సాధనము గాండివం బటె సమర కర్త
యర్జునుం డటె సారథి యబ్జనాభుఁ
డటె మరల్పఁగ వచ్చునే యా రథంబు
హరున కైనను నెఱుఁగక యంటిగాక.
7_2_315
క. పూనఁగ రాదే నా కె
ద్దానిం బూనిను నీవు దలకొని తీర్పం
గా నునికి గలుగ నే నీ
చే నుండఁగ నిట్టు లేల చెప్పెదు చెపుమా.
7_2_316
క. ఈ ప్రతిన యెట్టి తెఱఁగున
నప్రతిహత వృత్తి నెగడునట్టి తెఱఁగు లో
క ప్రభువ నీవ చేయ న
తి ప్రకట పరాక్రమ దీప్తుఁడ నగుదున్.
7_2_317
క. మమ్ము నరయు భరమున నీ
విమ్మెయుఁ దలపోసి తింక నిచ్చట నేలా
నెమ్మది నిద్రింపంగాఁ
బొమ్ము ప్రభాతమున రథముఁ బూన్పఁగ వలయున్.
7_2_318
వ. అని యివ్విథంబున సల్లాపంబులు సేయుచు నరనారాయణు లత్యంత కుపితాంతఃకరణు లగుచుఁ బాములు రోఁజుపోల్కి నిట్టుర్పులు నిగిడించుచున్న నప్పుడు పురందరాది బృందారకులు భయంబు గొని దీన నేమి పుట్టునో యని చింతాక్రాంతు లైరి వారిధులు సంక్షోభించె సరిత్ప్రవాహంబులు ప్రతి గమన వ్యాకులంబు లయ్యెఁ గాననశైల సహితంబుగా మహి సంచలించె మఱియు మాతంగ తురంగ నర నికరంబుల నాళంబులు దెలుపు నుత్పాతంబు లనేకంబులు దోఁచె విశేషించి కౌరవ స్కంధావారంబున దారుణ వాయువులు విషమ గతులం జరించుటయు నుల్కా నిర్ఘాతంబులు నలుగడలం బడుటయుఁ గరిహరినికరంబులు బహుళంబు లగు బాష్ప జలంబులు విడుచుటయు మొదలుగాఁ బెక్కు దుర్నిమిత్తంబులు పుట్టినం బోటు మగలగు భూపతులు లోనుగా నెల్ల జనంబులుం బుల్లవడి యుండి రనవుడు సంజయునకు ధృతరాష్ట్రుం డిట్లనియె.
7_2_319
తే. అట్లు దమలోనఁ దగుమాట లాడి యాడి
కోప రస వేగమునఁ గుంది కుంది వగలఁ
బొంది పొంది పురందనందరనుండు
నచ్యుతుండు నా రాత్రి యెట్లైరి చెపుమ.
- శ్రీ కృష్ణుండు పుత్ర శోకాతుల యైన సుభద్ర నూఱడించుట –
సం. 7-54-11
7_2_320
వ. అని యడిగిన నా సూతసూనుం డంబికా సూనున కి ట్లను నమ్మురారి చిత్తం బారాధించి యర్జునుం డట మున్న యొక్కనాఁడు శిబిరంబునకు సుభద్రయుం బాంచాలియు నుత్తరయును వచ్చి యచ్చటన యునికిం జేసి యచ్చెలువల శోకానలంబు లుడుగు నట్టి మాటలాడ నతనిం బ్రార్థించి పంచిన.
7_2_321
తే. అమ్ముకుందుండు గ్రొత్త యై యడలు దనదు
డెంద మలఁపంగఁ జెలియలి మందిరమున
కరిగి పురపురఁ బొక్కెఁడు నా సుభద్రఁ
గాంచి యిట్లను నెంతయు గారవమున
7_2_322
క. రాచూలికి నుచితం బగు
నాచారము గాదె రణమునం దరులఁ దెగం
జూచుచుఁ దిరుగని నడపున
నేచి యమర లోకమునకు నేఁగుట తరుణీ.
7_2_323
క. నీ కొడుకు తుచ్ఛ మగు నీ
లోకంబు దొరంగి పుణ్య లోకమ్మునకుం
బోకకు ని ట్లధికం బగు
శోకముఁ బొందంగ నగునె సుదతీ నీకున్.
7_2_324
ఆ. బ్రహ్మచర్యమునఁ దపంబున నుత్తమ
దానములను బడయఁ దలఁచునట్టి
గతులకంటె సౌఖ్యకారిణి యగుగతిఁ
బొందె నీ సుతుండు కుంద నేల.
7_2_325
ఉ. క్షత్రియ కాంత పుత్రకునిఁ గాంచుట వాఁ డతిలోక వీరుఁ డై
ధాత్రిఁ బ్రసిద్ధి కెక్కుటకుఁ దా నది గాకయు వీరపత్ని నా
నీత్రయి నెందునుం బ్రణుతి కెక్కిన నీవు తనూజు బీరమున్
శత్రు వధోత్సవంబు విని సంతస మందక కుందఁ బాడియే.
7_2_326
వ. అట్లుం గాక.
7_2_327
క. కాలం బైనం బోవక
యీ లోకము నందు నిలువ నెవ్వరి వశ మి
ట్లేల యనవివేక జనముల
పోలిక శోకానలమునఁ బొగులుచు నుండన్.
7_2_328
క. తగు మాటలాడి కోడలి
వగ పుడువుము నీవు ధైర్యవతి విట్లడలం
దగునె నినుఁ జూచి కాదే
మగడుం జిత్తముల వగలు మా కందఱకున్.
7_2_329
ఉ. నీ మగఁ డెల్లి సైంధవు ననిం దెగటార్చి శిరంబు దెచ్చినం
గోమలి నీదు పాదములకుం దగు పీఠము సేయు మాతఁ డు
ద్ధామ భుజా బలాఢ్యుఁ డది దప్పదు వాని ప్రతిజ్ఞ దప్పినన్
భూమి వడంకదే తరణి పొల్పు దలంకదె వార్థి యింకదే.
7_2_330
క. నా పలుకు నమ్ము మర్జునుఁ
డా పాపాత్మకుని నెల్లి యనిఁ జంపి ముదం
బాపాదించుం గులమున
కీ పెంపున కెలమి వొందుఁ డీవును నతఁడున్.
-------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 331 to 7 2 360
1974
2889
2006-09-27T00:19:05Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_331
వ. అని యనేక ప్రకారంబులం బలికె నప్పు డగ్గోవిందుం గనుంగొనుట నుత్కటంబయిన శోకంబున సుభద్ర యాకలతం బొంది.
7_2_332
ఉ. అక్కట పుత్ర నిన్నుఁ గనినంతియ పుణ్మమ కాని నాకు నీ
వెక్కుడు భక్తి సేసి నను నెప్పుడు నారయ నీ కుమారకు
ల్మక్కువ నాకడం దిరుగ లాలన సేయుచు నుండునట్టి యా
మిక్కిలి నోము లేద యిటమీఁదికి నెవ్వరు దిక్కు సెప్పుమా.
7_2_333
ఉ. బాలుఁడ వైననీ వరిదిబంటు తనంబునఁ బ్రౌఢ వీర భూ
పాలురఁ గుంభజ ప్రభృతి బాహు బలాఢ్యులఁ గిట్టి నేలకుం
గోలకుఁ దెచ్చి యి ట్లగుటకున్ వెఱఁగందుచు వంతఁ బొందుచున్
లోలతఁ జూడ కున్నె జనలోకము నీదగు రూపు రేఖయున్.
7_2_334
తే. మేను మృదుశయ్య సగము నా మేని మీఁద
సగము గాఁ జేర్చుకొని ముద్దు మిగుల నిద్ర
సేయు నట్టి నీ విప్పుడు చెనఁటి నేలఁ
దనువు వొందుట కోర్చితె తండ్రి చెపుమ.
7_2_335
క. వంది జనంబులు మాగధ
బృందంబులు సంస్తుతింపఁ బెంపొందుదు మ్రో
లం దిరిగెడు క్రవ్యాదుల
క్రందున నీ వీను లిపుడు కటకటఁ బడవే.
7_2_336
చ. అనిల తనూజులావు గలఁ డందురు సాత్యకి శౌర్యశాలి నాఁ
జను ద్రుపదుండు సంగర విశారద భావము పూని యుండు మా
త్స్యుని బటు విక్రమాఢ్యుఁ డని చూతురు పాండవు లింద ఱుండి యొ
క్కనికిఁ గడంగఁ లేర నినుఁ గావఁగ నే మన నేర్తుఁ బుత్రకా.
7_2_337
సీ. ఈ లోక మెల్లఁ బాడిల్లును బోలె నై యున్నది నీవు లేకునికిఁ జేసి
నీవు వేగమ గండు నెరసి బంధులఁ బ్రీతి బొంద జేయుట గలవోలె నయ్యె
జిష్ణుని కొడుకవు కృష్ణు నల్లుండ వీ వరులచేఁ బడుట చోద్యంబు గాదె
చెలువంపు మేనును జెన్ను మొగంబు నై యెప్పుడు పొడ సూపె దింకఁ గుఱ్ఱ
తే. యకట యుత్తర యొప్పెడునది మనంబు
దీని కెంతయు మెత్తన యేను నిన్ను
వేఁడికొనియెద వచ్చి యివ్వెలఁది వంత
దీపి దళుకొత్తు పలుకులఁ కులఁ దేప్ర వన్న.
7_2_338
ఉ. అలఘు తపంబులం బ్రకట యాగములన్ మునిచోదిత వ్రతం
బుల మహనీయ దానములఁ బుణ్య చరిత్రములన్ మహాత్ము లెం
తలు రమణీయ విశ్రుత పదంబుల కేఁగుదు రంతకంటె ను
జ్జ్వల మగు సద్గతిం బడయు వాసవపౌత్ర పవిత్ర వర్తనా.
7_2_339
వ. అని బహు ప్రరారంబులం బలవించుచున్న సమయంబునం బాంచాలి యేతెంచి యిరుగేల నుత్తరా సుభద్రులం బొదివి తానును వారును నడలూని పుడమిం బడి వివశతం బొంది వికలాక్రందనంబు సేయుచున్న నన్నారాయణుండును శోక సంతాపితాంతః కరణుం డగచు నుచిత వచనంబుల నయ్యువిదల శోకంబు దొలగఁ నెట్టకేలకు మారార్చి మగుడి పాండవుల పాలికిం జనుదెంచె నప్పుడు ధర్మతనయుం డమ్మాధవ ధనంజయులను భీమసేనునిం గవలను నిత పరిజనంబులను నిజ నివాసంబులకుం బోవం బనిచి తాను నభ్యంతర మందిరంబునకు నరిగె గృష్ణుండును జిష్ణుతోన తదీయ సదనంబనకుం జని విమల జలంబులం గృతాచమనుం డయు యొక్క వివిక్త ప్రదేశంబున దర్భశయ్య గావించి దాని నక్షత గంధ పుష్పంబుల నలంకరించి యాయుధంబు లర్చించి చుట్టు నిడి కవ్వడి నందుండు మని నియోగించి నీవు నిశా సమయంబునం జేయు దేవపుజ యింతకు మున్న చేయ వని తలంపించిన నతండును బాద ప్రక్షాళనంబు నుపస్పర్శనంబును నాచరించి తాను నిత్యంబును నడపుత్య్రంబక పూజనంబు తెఱంగున మాన్యాను లేపన ధూప దీప నైవేద్యంబు జనార్దనునకు సమర్పించిన నమ్మహాత్ముండు సంభావించి యాప్తులగు దౌవీరిక జనంబుల శస్త్రబస్తు లై కాచికొని యుండునట్లుగా సంఘటించి యా సవ్యసాచిం జూచి నీవు సుఖ నిద్ర సేయు మేన నీకు శుభంబు గోరియుండెదఁ బోయి వచ్చెద నని పలికి దారుకుండు దోడ నరుగ నాత్మ గేహంబునకుం బోయి.
7_2_340
ఆ. సెజ్జయందు మేను సేర్చి యర్జన కౌర్య
చింతఁ బలుక కుండి కొంతవడికిఁ
బవ్వళించెఁ గృరు నృపాలక జలశాయు
దారుకుండు గొలిచి యారకుండ.
7_2_341
వ. ఆ సమయంబున నవ్వీటి వారెల్లను దమ యుల్లంబుల నెవ్వగలు నివ్వటిల్లం గన్ను మూయక విన్న నయి యుండి.
7_2_342
సీ. అభిమన్యుఁ డీల్గిన నర్జునుఁ డధిక శోకావేశ మొంది సాహసిక వృత్తి
నతి దుర్ఘటం బైన ప్రతిన యిట్టులు వట్టునే కౌరవులు దీని నెట్టు లైనఁ
దప్పింపఁ జూతురు దర్పంబు వెరవును గలవారు వారి కగ్గలము గలరు
కడు దెప్పరంబైన కార్యంబు వాటిల్లె నెమ్మెయి నిది నిర్వహించు వాఁడో
ఆ. యకట దిములోన నా సైంధవునిఁ జంప
నబ్బకున్న నతని కగ్ని సొరఁగ
వలయు నాతఁ డనృత వాదిగాఁ డిక్కార్య
మెట్టలు లగునొ మనకు నేది గతియొ.
7_2_343
వ. అని వెండియు.
7_2_344
క. మన చేసిన సుకృతంబుల
వినుత ఫలము లెల్ల నెల్లి వివ్వచ్చుఁడు సిం
ధు నరేంద్రుఁ జంపునట్లుగ
నొనరి యొదవ వలయు నని దృఢోక్తిఁ బలుకుచున్.
7_2_345
ఆ. అగ్ర పుస్తకంబు లర్చించి చూచుచుఁ
బరమ నియతిమై నుపశ్రుతులకు
బోవుచును శుభంబు లావహించుటఁ గాంచి
చెలఁగి యొండొరులకుఁ జెప్పికొనుచు.
7_2_346
క. గురు నట్టి వారు పది వే
వురు గాచిన నెల్లి సైంధవుని బగలిటిలోఁ
బొరిగొనునట్లుగ నరునకు
వర మీండీ వేల్పలార వారని కరుణన్.
7_2_347
వ. అని ప్రార్థించుచు దైవంబుల కేటికోళ్ళు నిరూపించును మఱియు బహు ప్రకారంబులం బలుకు చుండిరి రాత్రి సాలం జనిన మేలుకని దామోదరుండు దారకు నాలోకించి.
- శ్రీ కృష్ణుండు దారుకుతో నర్జును ప్రతిజ్ఞా విషయంబు లైన వాక్యంబులం గొన్ని సెప్పుట –
సం. 7-56-27
7_2_348
చ. నరుఁ డిటు లాడునే నృప గణంబు వినంగ జయుంప వచ్చునే
గురుకురు సైనలం దరణి గ్రుంకకమున్న తలంపఁ జాల దు
స్తర మిది యాతఁ డీ ప్రతిన దప్పక యుండఁగఁ దీర్చునట్లుగాఁ
బొరయక యున్న దుర్ధశలఁ బొందనె పాయని నిందఁ గుందనే.
7_2_349
క. కడుఁ గూర్తుఁ గవ్వడికి న
య్యొడలు గలుగ నేను బ్రదికి యుండుదుఁ గా కె
క్కడు బ్రదుకు నాకు నాతం
డెడలిన నప్పార్థుఁ గాతు నెల్ల విధములన్.
7_2_350
క. నాలో సగ మర్జునుఁ డే
నాలమునం దతని కగుట యరుదే యెమ్మై
వ్రాలెదెనో రిపు లెట్టులు
గూలెదరో చూడు నాకుఁ గురుబల మెదురే.
7_2_351
తే. ఎల్లి సచరాచరము లు నెల్ల భూత
ములును నాదగు నేర్పును బలముఁ బాండు
తనయులకు నేను గూర్చుటయును నెఱుంగ
వలయు దారక యేచెదఁ గలని లోన.
7_2_352
క. ఇనుఁ డస్తమింప కుండఁగ
మును సైంధవుఁ జంపువాఁడ మునుకొని పరు లే
చినఁ జిత్రవధ విహాహం
బున నప్పుడు రౌద్ర రసము పొడ వేర్పఱతున్.
7_2_353
ఉ. సైంధవుఁ డొక్కఁ డేల యనిఁ జావక పోవఁగ నేర్తు రెట్లు గ
ర్వాంధుఁడు గౌరవేశ్వరుఁడు నందఱు దమ్ములు నెల్ల మిత్త్రులున్
బంధులుఁ దోడు వచ్చిన నృపాలురుఁ బాండవకీర్తి సర్వ ది
క్సింధుర దంతకాండములఁ జెందఁగఁ జేయుట కేను బూనఁగన్.
7_2_354
వ. అది క్రమంబునం జూచెద వెల్లి నీవు మనయరదంబు వన్ని శైబ్యసుగ్రీవ మేఘ పుష్పవలాహకంబులను గనక మణి మాలీకాలంకృతంబులం జేసి పూన్చి గరుడ ధ్వజంబు సంఘటించి చక్ర గదా శార్ఞ్గ ప్రముఖాస్త్ర శస్త్రంబులు దగు తెఱంగున నునిచికొని మైమఱువు దొడిగి రమ్ము పాంచజన్య రవం బాకర్ణించినప్పుడ వేగంబు యెయిదికొను మనిన విని దారుకుండు.
7_2_355
చ. అలఘు విచార యట్ల తగు నప్పని సేసెద నంత సేయఁగా
వలయునె యెవ్వ రక్కడ నవార్యులు గ్రీడికి సారథిత్వముం
దలకొని నీ వనూన శుభదం బగు వర్తన మాచరింప నీ
నిలుపును బార్థుచాలుటయు నేఁడు గదా భువనం బెఱింగెడున్.
7_2_356
వ. అని సవినయంబుగాఁ బలికి దనుజమర్దనుతమకంబు వారించె నంతఁ పాంచజన్య రవాభిజ్ఞానంబ సవిశేషంబుగా నతనిచేత వినికొని తత్కాలంబున నాలంబులోనికి నరదంబు గొని వచ్చెద ననియె వెండియు వాసుదేవుండు సూతునితోడ సముచిత సల్లాపంబులు సేయుచుండె నంత నిట బీభత్సుండు ప్రతిజ్ఞోత్సాహంబు నిర్వహించు తెఱంగు దలంచుచు దామోదర కృత స్థలండిల శయనంబున నుండి శోక నిద్రా వివశుం డయ్యె నయ్యవసరంబునం గలలోనం గృష్ణు డతని పాలికిం బోయిన నాతండు భక్తిం బ్రత్యుత్థానంబు సేసి తనయున్న సెజ్జ యిచ్చి తొలంగి నిలుచుండ నమ్మురారి యాసీనుండై యుండి యతని కిట్లనియె.
7_2_357
క. వగపున కెడ యీకుము నె
వ్వగఁ గుందిన మానవుండు వైరుల చేతం
దెగుఁ గాని తనదు కార్యముఁ
దగ నొనరింపంగ లేఁడు తగునే వగవన్.
7_2_358
వ. అనిన విని యతం డతని కిట్లనియె.
7_2_359
క. వగ పింక నెన్నఁటికి దెగు
మిగిలి ప్రతిన పూరగింప మేకొని చనునా
మగఁటిమి లావు మాన్చుట
తగవే గురునకు నతండు దానికిఁ బూనన్.
7_2_360
క. ఇన తనయ సహిత మడ్డము
ననుదెంచు జనంబు పెల్లు సైంధవుఁడు బలం
బున కెల్ల వెనుక మనికియు
మనముఁ దలపోయు వగపు మానునె నాకున్.
------------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 2 361 to 7 2 383
1975
2892
2006-09-27T00:19:38Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_2_361
వ. అనిన నచ్యుతుం డది యట్టిద కాదె యని పలికి తదీయ హితార్థి యై యుపాయంబు విచారించి యుపస్పర్శనం బాచరించి తూర్ప మొగం బై యుండి యవ్విజయు వీక్షించి శూలపాణికిం బరమ సాధనం బైన పాశుపతంబు నీకుం బ్రస్ఫుట పరిజ్ఞానం బయిన నీవు జయద్రథ వధం బవశ్యంబును జేయుదువ మ్మహాస్త్రంబు కలిమి సమంత్రక ముష్టిక స్థానక విజ్ఞానంబుగాఁ గ్రొత్త సేసికొనుట మేలు తదర్థంబుగా నద్దేవుఁ జిత్తంబున నిలిపి సభక్తిక ధ్యానంబు సేయు మనవుడుఁ గిరీటియుం గృతాచమనుండును భూసమాసీనుండును నై పరమేశ్వర స్మరణ తత్పరత్వంబున నుండి కృష్ణుండును దానును గగనంబున కెగయుటయు నతండు దనవలచేయి వట్టికొని చనుదేరం దా రిరువురు నుత్తరాభిముఖు లై పోవుటయుం గాంచె నవ్విధంబున వారలు చారణ సిద్ధ గంధర్వ సేవితం బైన పథంబున వివిధ విశేషంబు లాలోకించుచుం బోయి కైలాసంబు గని యందు సరిత్సరోవర సుందరంబును బుష్పలతా భూషితంబును రమ్యతరు సంతాన కాంతంబును నయిన కుబెర విహార స్థానంబు సూచుచుం జని చని దాని కనతి దూరంబున మహనీయ మణిమయం బయి తేజరిల్లు మహా మందిరంబు సొచ్చి యచ్చటఁ బ్రమథ గణ పరివృతుండును బార్వతీ సహితుండును బ్రద్యోతన సహస్ర ప్రభావిభా సమానుండును నప్సరో జన సంగీత మంగళ మహితపురోభాగుండును నై పేరోలగంబున నుండి శోభిల్లు శంకరు దర్శించి సప్రణవోచ్ఛారణంబుగా దండ ప్రణామంబు లాచరించి యున్న నన్నరనారాయణుల దెసం బ్రసాద మందస్మిత సుందర విలోకనంబు లొలయ నయ్యిందుధరుండు మధుస్వరంబున నిట్లనియె.
7_2_362
క. స్వాగత మేమీ యిద్ధఱ
యాగమనంబునకు హేతు వగి కోర్కి యను
ద్వేగంబున నెఱిఁగింపుఁడు
వేగమ యొడఁగూర్తు నెల్ల విధముల దానిన్.
7_2_363
వ. అనినం బ్రీతు చేతస్కు లగుచు నుత్థితు లై లలాటంబుల నంజలి పుటంబులు ఘటించి నిలిచి వాసుదేవార్జునులు దమ చిత్తంబులు భక్తి రసంబున జొత్తిల్లు చుండ.
7_2_364
చ. రవి శశి వహ్ని లోచన సుర ప్రతివీర విమర్ద నక్రమా
భువన మయాత్మకా భుజగ భూషణ పోషిత భక్త సంయమి
స్తవన కథా వధానపర దర్ప కదర్ప హరీ నిరస్త సం
భవ మరణాది వైకృత యపార గుణాగుణ దోష వర్జితా.
7_2_365
క. జగములు గలిగింపఁగ నవి
దగు వర్ధన మొంద నిలుపఁ దఱితో వానిం
దెగఁ జేయ నీవ నేర్పరి
వగుట శ్రుతులు సెప్ప నిర్మలాద్భుత మూర్తీ.
7_2_366
క. ప్రకృతి యనఁ బురుషుఁ డనఁగా
వికృతు లనం బరగుచున్న వీనికి నెల్లన్
సకలాత్మక నీ విభవమ
యకృతి మాధార భూత మై యుండు శివా.
7_2_367
క. అవ్యక్త మప్రమేయము
సువ్యక్త మనాది భక్తి సుగమ మగమ్యం
బవ్యయము త్రిలోచన నీ
దివ్య మహిమ యాగమోపదేశము రుద్రా.
7_2_368
వ. అని మఱియు ననేక ప్రకారంబుల నవాఙ్మనస గోచరుం డగు నప్పరమేశ్వరుం బ్రస్తుతించి రప్పు డచ్యుతుండు పార్థునిం బాశుపతం బర్థింపు మని కఱపిన నతం డవ్వరంబు వేఁడుటకై విశ్వేశ్వరుం దప్పక చూచి తాను మున్ను ముకుందునందు సమర్పించిన నిశాసమయ పూజాద్రవ్యంబు లగు మాల్యాను లేపనంబు లద్దేవుని దివ్య దేహంబునం గాంచి యచ్చెరువంది యమ్మురహర పురహరుల యేకత్వంబు మనంబునం గొనియాడి దేవా భవదీయ దివ్యాస్త్రంబు దయసేయు మని విన్నవించుటయు భక్తవత్సలుం డగు శక్తినాథుండు గృష్ణు లిరువురును దరహాసంబుతో నవలోకించి.
7_2_369
తే. అమృత మయమగు నుల్ల పద్మాకరమున
నాదు బాణాసనంబు బాణములు నున్న
యవి దృఢ వ్రతులార మీ రచటి కరిగి
వానిఁ దెం డిచ్చటికి నని యాన తిచ్చె.
7_2_370
వ. అట్లనుగ్రహించినఁ జిత్తానువర్తన తత్పరులగు తత్పరిసర వర్తులు గొందఱు దోడ్కొని పోవం బోయి పరమ మునులగు నన్నర నారాయణులు త్రిణయన నిర్దష్టం బైన యద్దివ్య సరస్సు నందు.
7_2_371
క. నాలుకలు గ్రోయుచు విష
జ్వాలలు నిగుడంగ నుగ్ర సర్పద్వయ మా
భీలాకృతి నుండఁగ బి
ట్టాలోకించి జనితాద్భుతాత్మకు లగుచున్.
7_2_372
వ. అవ్విధం బద్ధివ్యాస్త్ర విలాసంబుగా నెఱింగి పాద ప్రక్షాళనోప స్పర్శనంబు లాచరించి యమ్మహోరగంబు కుపస్థానంబు సేసి వేద విదులగు నమ్మహాత్ములు నియతాత్ములై శత రుద్రీయంబు జపియించుచు నప్రమేయ ప్రభావుం డగు భవునిం దమ భావంబులలో నిలిపికొని యుండం దదీయాను భావంబునం జేసి యా దందశూకంబులు ముందటి చందంబు విడిచి విల్లును నమ్మును నై యున్నం జూచి యా సవ్యసాచియు శౌరియు సమ్మదంబునం బొదలి వానిం బుచ్చుకొని వచ్చి శంభు సన్నిధిం బెట్టుటయు.
7_2_373
తే. నీల లోహిత వర్ణుండు బాలుఁ డొక్క
బ్రహ్మచారి మహాబల భవ్యమూర్తి
హరుని పార్శ్వంబునం దుండి యలిగి యా శ
రాసనము వుచ్చికొని శర మరి నమర్చి.
7_2_374
వ. తెగ వాపుటయుం దదీయ స్థానకంబును ముష్టి ప్రకారంబును నేకాగ్ర దృష్టిం గనుంగొను గాండివికి మన్మధ మథనుండు మంత్ర స్వరూపం బను గ్రహించినం బరిగ్రహించి.
7_2_375
క. పురహరుఁ డనుమతి సేయఁగ
శరము శరాసనము దివ్య సరసిన యిడి య
న్నరుఁడు ననుదెంచి యా శం
కరు ముఖ కమలంబు తెలివి గాంచి ముదమునన్.
7_2_376
వ. తనకు నరణ్యంబున నయ్యీశానుం డిచ్చిన వరంబును దత్కాల సందర్శన ప్రకారంబును దలంపించిన నెఱింగి యిప్పశుపతి యతనిపైఁ గరుణార్ద్రంబగు కటాక్ష వీక్షణం బొలయ నది యట్ల కాక దానికి నన్యథాత్వంబు గలదే యనియె నప్పుడప్పాశుపతాస్త్రంబుఁ బ్రస్ఫుటంబుగాఁ బడసిన వాఁడై పార్థుండు పుక పటల పరికలిత దేహుం డగుచుం దనయుత్సాహం బప్రతిహతం బయ్యెనని మనంబున నిశ్చయించెఁ దదనంతరంబ.
7_2_377
తే. భవునిచే సాదరానుజ్ఞ వడసి శౌరి
ఫల్గునులు పలుమాఱుఁ దత్పద యుగంబు
ఫాలములు సోఁకఁ బ్రణమిల్లి బహుల రోమ
హర్ష సంభృత గాత్రులై యరుగు దెంచి.
7_2_378
వ. నిజ శిబిరంబు సొత్తెంచి రవ్విధంబున నర్జునుండు గల గాంచెఁ గృష్ణుండు దారుకుతోడం దగుమాట లాడుచుండఁ దెలతెల వేగె నది యా ధనంజయ స్వప్నాంత సమయం బై సంఘటించె నని యిట్లు సంజయుండు సవ్యసాచి యంతర్వర్తనంబు తెఱంగు ధృతారాష్ట్రున కెఱింగించె ననుటయు.
7_2_379
క. మునినాథ దేవకీ సుతుఁ
డును సంక్రందన తనూజుఁడు బూనిన యా
పని యెమ్మెయిఁ గడతేఱెనో
వినవలతుం దేట పఱుపవే పరిపాటిన్.
7_2_380
వ. అని యడుగుటయును.
7_2_381
చ. లలిత చతుర్ద శాఢ్య కమల ప్రసవ ప్రసర త్సరస్వతీ
విలసన సౌరభోద్గమ నివిష్ట మహా మహిమాభిరామ కే
వల సుఖతాను భూతిమయ వైభవ సార జగజ్జనిస్థితి
ప్రళయ విధాన కేళి పరిపాటి వికస్వర నిత్య భాస్వరా.
7_2_382
క. హృదయ సరసిరుహ మధుపా
స్పద విహృతి విశేష నిహత పాపోన్మేషా
వదన సముత్థిత వేదా
మదవద సురహరణ కరణ మంత్ర వినోదా.
7_2_383
మాలిని. ముని సముదయ హృద్యా మూల విద్యా నవద్యా
వినమదమృత వృష్టీ విశ్వలోకైక దృష్టీ
మనన సుగమ మూర్తీ మంత్రరూప ప్రకీర్తీ
జనిమృతి భిషగాత్మా శశ్వదాహ్లాద వర్త్మా.
గద్యము. ఇది శ్రీమదుభయ కవిమిత్త్ర కొమ్మనామాత్య పుత్త్ర బూధారాధన
విరాజి తిక్కన సోమయాజి ప్రణీతం బయిన శ్రీ మహా భారతంబున
ద్రోణ పర్వంబునందు ద్వితీయాశ్వాసము.
---------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 7 3 001 to 7 3 030
1976
2895
2006-09-27T00:20:16Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
శ్రీ మదాంధ్ర మహాభారతము
ద్రోణ పర్వము – తృతీయాశ్వాసము
7_3_001
క. శ్రీ రమ్యతాద్రి వర పు
త్రీ రమణీయత్వ సుభగ దివ్య విలాసో
దార వనమాలికోరగ
హీర పరిష్కార సార హరిహినాథా.
- అర్జునుఁడు నిజ స్వప్న వృత్తాంతంబు ధర్మజాదులతోఁ జెప్పుట –
సం. 7-58-1
7_3_002
వ. దేవా వైశంపాయనుండు జనమేజయున కిట్లనియె.
7_3_003
ఆ. పార్థుఁ డిట్లు ప్రతిన వట్టిన నది నిర్వ
హించు పనికిఁ గృష్ణుఁ డివ్విధమునఁ
బూని రాత్రి యన్నిపోకలఁ బోవుట
విని విచిత్ర వీర్యతనయుఁ డులికి.
7_3_004
క. ఇమ్మెయి వేగినఁ బాండవు
లెమ్మెయిఁ గార్యంబు నడపి రెఱిఁగింపుము చి
త్తమ్ము గలంగెడు సంజయ
నమ్మితి నగ్గురుఁడు గాచెనా మిమ్ము ననిన్.
7_3_005
వ. అని యడిగిన నమ్మహీశ్వరునకు సూత సూనుం డిట్లను నట్లు ప్రభాతం బగుటయు.
7_3_006
క. వందిజనతుములముల యా
నందిత మాగధ సుగీత నాదంబుల ప్ర
స్పందిత పాఠక రవముల
క్రందున ధర్మజూఁడు మేలుకనియె నరేంద్రా.
7_3_007
వ. ఇట్లు మేలుకని తగుతెఱంగున మజ్జనసాలకుం జని మంత్రపూతంబు లగు జలంబులు సముచిత పరిచారికా జనంబులు గనక కలధౌత కలశంబులం దేరఁ గృతస్నానుం డయి లఘుధౌతాం బర పరిధానంబును బరిమళ బహుళాంగ రాగానులేపనంబును సురభి కుసుమ మాలికా భరణ ధారణంబును నాచరించి దేవార్చనంబు దీర్చి యగ్ని కార్యంబు నిర్వర్తించి కక్ష్యాంతరంబు నకు వెడలి విప్ర నికరంబులకు ధేను ప్రకరంబులుఁ గాంయన సంచయంబులు వస్త్రవిసరంబులు మణిభూషణ పుంజంబులుం జిత్తంబు రంజిల్ల నొసంగి తదాశీర్వాదంబులు గైకొనుచు నేనుంగు మొగసాల గడచి యాస్థాన మండపంబునకు వచ్చి.
7_3_008
తే. ఉదయ ధరణీ ధరంబు పై నొప్పు దివస
నాథు నెనయుచు సింహాసనంబు మీఁదఁ
బొలిచె లీలావతీ కర కలిత చామ
రములు వొలయంగ నుచిత జనములు గొలువ.
7_3_009
వ. కొలువున్న సమయంబున దౌవారికుండు వచ్చి దామోదరుండు వచ్చె నని యెఱింగించిన నవ్విభుండు వేగంబ తత్ప్రదేశంబు నడపు మనిన వాఁ డట్ల చేయ నమ్మహాత్ముండు ప్రీతి నేతెంచుటయు నుచితాసన విన్యాసంబున నత్యాదర ముఖ వికాసంబున నతనికి సత్కారంబు సేసి గారవించి తదాననం బాలోకించి యిట్లనియె.
7_3_010
క. జ్ఞానమ్ములు దెలివొందం
గా నత్యతంబు సుఖముగా నింద్రియ సం
తానంబు ప్రసన్నముగా
నీ నిళ శుభవృత్తిఁ గడపితె మధు మథనా.
7_3_011
క. అనుటయు హరి ధర్మతనూ
జున కిట్లనుఁ బ్రీతి నిన్నుఁ జూడఁగ నెపుడున్
జననుత శోభనములు నా
కనూనములు కాదె దీని నడుగఁగ నేలా.
7_3_012
వ. అని పలికె నట్టియెట భీమ నకుల సహదేవులును సాత్యకి ద్రౌపదేయ ఘటోత్కచులును బాంచాల మాత్స్యకేకయులును మఱియు దగువారుం జనుదెంచి సముచితంబుగాఁ బ్రవేశించి యుధిష్ఠిరునకుం బొడసూపి యతండు నియోగింప నుచితాసనంబుల నుండిరి సాత్యకిం గృష్ణుండు నిజాసనంబున నునిచికొనియెం దదనంతరంబ యెల్లవారలు వినుచుండ నన్నరపతి నారాయణున కిట్లనియె.
7_3_013
ఉ. పంకజనాభ మా పడిన పాటులు రాజ్యము గోలపోకయుం
గింకకు మూలమై కడఁగి గెల్పు కిరీటికిఁ నీఁ దలంచి యీ
వంకకు వ్రాలి భక్తజన వత్సలతన్ రథచోదకుండ వై
తింకిట మమ్ముఁ గావు మని యేటికిఁ జెప్పఁగ మాటిమాటికిన్.
7_3_014
వ. అర్జును ప్రతిన చిత్తంబున నిలుపుము దుఃఖామర్ష మహార్ణ వమగ్నుల మైన మమ్ముం దీరంబు సేరుపం దేపవు నీవ కావె యనిన విని యచ్యుతుం డతని కిట్లనియె.
7_3_015
మ. విను నేఁ డర్జునుఁ డన్య సైన్యముల నుర్విం గూల్చుచు బ్రేత భూ
త నికాయంబులు మాంస భక్షణము రక్త స్వైరపానంబుఁ జే
సి నలిం గ్రాలఁగఁ గ్రీడ సల్పు నిను మెచ్చించుం దుదివ్ సైంధవుం
డను వానిం దెగటార్చి పేర్చు రిపు ధైర్యక్షేపణాటోపతన్.
7_3_016
వ. క్రోధ శోక జ్వర విముక్తుండ నై శాంతిం బొందు మనునవసరంబున ధనంజయుండు వచ్చి ధర్మనందనునకు మ్రొక్కి నిలిచినం జూచి యతండు సంతసంబున సముస్థితుం డై కౌఁగిలించుకొని దీవించి దరస్నితరుచిరాననుండై.
7_3_017
క. గెలుపు ధ్రువము నీకును మెయిఁ
దలతల మనుచాయ దోఁచె దైత్యాంతకుఁడుం
దెలివొంది యున్న వాఁ డని
పలికిన నా విభునితోడఁ బార్థుఁడు నెమ్మిన్.
7_3_018
క. దేవరకు నధిక భద్రమ
యీ వసుదేవ సుకు కరుణ నేనత్యాశ్చ
ర్యావహముఁ గంటి నది వినఁ
గా వలయును బంధు మిత్త్ర గణ సహితముగన్.
7_3_019
వ. అని పలికి స్వప్నంబున ఫాలలోచను వలనం బరమోత్కల్షంబు వడసిన తెఱం గేర్పడం జెప్పిన నతండును గొలువు వారును విస్మయ ప్రమోదంబులతో వృషభధ్వజు నుద్దేశించి నమస్కరించిరి తదనంతరంబ యన్నరపతి చేత ననుజ్ఞాతు లయి యా సకల యోధులుం బొంగి సంగర సన్నాహంబులు మెఱయ వెడలిరి కృష్ణార్జున సాత్యకులు నతనికి నభివాదనంబులు సేసి సహర్షంబుగా వెలువడి యర్జునావాసంబున కరిగి రందుఁ గృష్ణుండు రథంబు వన్ని జైత్రంబు లగు మంత్రంబులు ప్రయోగించి యుజ్జ్వలంబు సేసిన నది బాలభానుండునుం బోలెఁ దేజోమయం బై వెలుంగుచుండ సమరసన్నద్థుం డై ధనుర్బాణపాణి యై యర్జునుండు విప్రాశీర్వాదంబులతో నమ్మహనీయ స్యంనంబునకుం బ్రదక్షిణంబును బ్రణామంబునుం జేసి యారోహణం బాచరించి మేరు శిఖరంబునం బొలుచు భాస్కరుని భంగి శోభిల్లెఁ గృష్ణసాత్యకులు నొగలను నతని పిఱుందను గూర్చున్న నా ఫల్గునుండు బుధ శుక్ర సమేతుం డగు చంద్రు చందంబున నొప్పె నట్లొప్పి వారు పుణ్యపాఠక రవంబులును వందిమాగధ ధ్వనులును వినుచుం జని రప్పుడు దమకు విజయ ప్రదంబులుఁ గౌరవులకు విపరీతంబులు నైన గంధ వాహాది నానా నిమిత్తంబు లను సంధించి యా సవ్యసాచి సాత్యకితో నిట్లనియె.
- అర్జునుఁడు సాత్యకిని ధర్మరాజు రక్షణంబునకు నియోగించుట –
సం. 7-60-27
7_3_020
క. మనకు నిమిత్తము లెంతయు
ననుకూలము లయ్యె గెలుతు మాహవమున కేఁ
జనియెదఁ బ్రతిజ్ఞ దీర్పఁగ
ననఘా ధర్మసుతు రక్ష కరుగుము నీవున్.
7_3_021
క. విను సింధురాజ వధయును
మనుజాధిప రక్షణంబు మనకు సరియ కా
వున నే నొకపని నీ వొక
పని మేకొని చేయు టరయఁ బాడియ కాదే.
7_3_022
ఆ. ఏను నిలిచినట్ల గా నూఱడిల్లు నీ
వున్న నన్నరేశ్వరోత్తముండు
నిర్భరుండ వగుము నీవు నా దెస నాకు
హరి గలండు గలఁడె యచట నితఁడు.
7_3_023
వ. ఎల్లభంగుల రాజ రక్షణార్థంబుగా నీకుం బో వలయును బరాక్రమ ధుర్యుండగు నాచార్యు ప్రతిన యెఱుంగవే యనుటయు నట్లకాక యని యతండు ధర్మనందను పాలికిం జనియె నజ్జననాథుండు సమరోత్సాహ సముజ్జ్వలుండయి వచ్చి నిజ సైన్యంబు నలంకరించి చిహ్నంబులు మెఱయ నెఱయం బొలిచి నిలిచె ననిన విని సంజయునకు ధృతరాష్ట్రుం డిట్లనియె.
7_3_024
సీ. పుత్ర శోకానలంబును గ్రోధ వహ్నియు మనమున ముప్పిరి గొనఁగ మృత్యు
భంగి నేతెంచు బీభత్సునిఁ గౌరవుల్ సెనకఁ జాలర యేమి చేటు మూఁడె
నో పురిలో నొక్కయుమ్మడి నింటింట నార్తనాదములు పెక్కయ్యె నెల్ల
రవముల మిగిలి సైంధవు నింటి దిక్కున నాక్రందన ధ్వను లతిశయిల్లె.
తే. నేను ద్రోణుండు భీష్ముండుఁ బూని చెప్ప
శౌరిమాటలు మీ రాజు సరకుగొనఁడ
సంధి గానీక కర్ణుండు సౌబలుండు
దుస్ససేనుండు నందఱఁ ద్రుంచికొనిరి.
7_3_025
ఉ. ఎక్కటి పోరె రుద్రునకు నేమిటఁ దక్కువ ఫల్గునుండు వాఁ
డొక్కఁడ యయ్యెనే జగము లొక్కట మ్రింగఁగఁ జాలు కేశవుం
డెక్కిన వాఁడు వాని నొగ లేల చలం బని యెంత సెప్పినం
దక్కఁడు రాజ్యలోభము మదంబున నా కొడుకేమి సేయుదున్.
7_3_026
వ. అది యట్లుండె.
7_3_027
తే. క్రీడి యమ్మెయి వచ్చినఁ గూడఁ బాఱి
యెడలు గలఁగంగఁ గౌరవు లేమి సేసి
రది యెఱుఁగంగఁ జెప్పవే యనఘ నీతి
యయ్యె నేమి దా దుర్ణయ మయ్యె నేమి.
7_3_028
వ. అనుటయు నా సూత నందనుం డంబికా నందనున కిట్లనియె.
7_3_029
సీ. అధిప చెప్పెద నీకు నంతయు నివ్విలాపము గతజల సేతు బంధనంబు
మాయ జూదము మున్ను మాన్పవ పదపడి సంధి గావింపక సకల జనులు
నిను లుబ్దుఁడు నధర్మనిరతుండు నని దూఱుదురు దూఱ కేలుండుజురు నరేంద్ర
పాండుఁ డవ్విధమునఁ బాలించె రాజ్యంబు పాండవు లెక్కుడు ప్రబ్బి యశము
తే. లాభమును భరతాన్వయోల్లాస మెసఁగఁ
దగ నొనర్చిరి వారలఁ దగునె వారి
తండ్రి పాలైన సిరి వాసఁ దనయు మీఁద
బెట్టె దేల నీ దుర్నీతి ముట్టవచ్చె.
7_3_030
ఉ. కౌరవు లేమి సేయుదురు గాండీవ ఘోషముఁ బాంచజన్యతీ
వ్రా రవమున్ సహింప దివిజావలికిన్ వశమే వియచ్చరుల్
పేరుకొనంగ నా దృఢకపి ధ్వజమైన రథంబుతోడనుం
బోరిరి పోరుభంగి విను భూవర శోకము దక్కి ధీరతన్.
---------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 031 to 7 3 060
1977
2898
2006-09-27T00:20:44Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_031
వ. అని పలికి యిట్లనియె నా రేపకడ గురుండు సంగరోత్సాహ దీప్తుం డయి వెడలి శంఖంబు పూరించి సైన్యంబులోనం గలయ మెలంగు నప్పుడు మన యోధులాయుధంబు లంకించుచు నొండొరులతోడ బిరుదులు వలుకుచు నిది యేమి యర్జునుండు దడసె గోవిందుండు దఱిమికొన రాఁడు భీమసేనుండు గడంగి పొడసూపం డనుచు సింహనాద శంఖరవజ్యా ఘోషంబులు సెలంగం బొంగుచున్న సమయంబున నా కుంభ సంభవుండు సైంధవుం గనుగొని నీవును భూరిశ్రవుండును గర్ణుండును శల్యుండును నశ్వత్థామయు వృషసేనుండును గృపాచార్యుండునుం గూడుకొని యుండుండు మన బలంబులలో మేలేఱి పదునాలుగు వేలేనుంగులను నఱువది వేలు రథంబులు లక్ష గుఱ్ఱంబులను బదిలక్షలు పదాతులను గైకొనుండు నా తీర్చు మోహంబునకు యోజనత్రయ మాత్ర ప్రదేశంబునం బిఱింది దెస బలసి నిలువుం డట్లైన నిన్ను దేవతలకుం దేఱిచూడ రాదు పాండవు లెంతటి వారనిన విని యతండు పెద్దయు నూఱడిల్లి యా రథిక వరులు పరివేష్టంప నరిగె భరాద్వాజూండును ద్వాదశ గవ్యూతిదీర్ఘంబును బంచగవ్యూతి విస్తృతంబును గా శకట వ్యూహంబు సమకట్టి దానికిఁ బశ్చమార్థంబున గర్భవ్యూహంబుగాఁ బద్మవ్యూహంబు వన్నించి తన్మధ్యంబు మొదలుకొని యోలిన సేనాముఖంబు దెసకుం జాలి నిగుడునట్లుగా సూచీ వ్యూహంబు గావించి సూచీముఖంబునం గృవర్మయు నట పిఱుందం గాంభోజ రాజును మఱియుఁ బిఱుసన నాప్తులైన శత సహస్ర యోధుల మున్నిడికొని కురురాజును సూచీమూల స్థానంబునఁ బూర్వోక్త ప్రకారంబున నా జయద్రథుండును నిలుచునట్లుగా నొనర్చిన నమ్మహా వ్యూహంబు వేడుకం జూచి ఖేచరులు మెచ్చి రట్టియెడ.
- ద్రోణుని నాలవనాఁటి యుద్ధము –
సం. 7-63-28
7_3_032
క. మొనలోన నిలువ నొల్లక
తన చతురంగములతో నుదగ్రుం డై య
ర్జును నాఁగుదు నే నొకఁడన
యని దుర్మర్షణుఁడు సనియె నార్పులు నిగుడన్.
7_3_033
వ. చని యయ్యొడ్డనంబునకు వేయు నేనూఱు విండ్లపెట్టు దవ్వున ముందటం బన్నె దుశ్శాసన వికర్ణులు సింధురాజ రక్షణ కార్యార్థులై నిజ బలంబులతో నమ్మెయి నచ్చేరువకుం బోయి సన్నద్ధులైరి ద్రోణాచార్యుం డభేద్యం బగు నా శకట వ్యూహంబు ముఖంబున నిలిచి ధవళ వస్త్రంబులు సితోష్ణీషంబును శ్వేతవర్మంబును నరుణాశ్వంబులును వేదికాధ్వజంబును వెలయ నుద్దండ కోదండుం డై దండధరు కై వడిం బొలిచె నట్లు కుంభ సంభవ సంరక్షితంబయిన యా సైన్యంబు సాగర గిరి గహన సహితంబుగా మహియెల్ల మ్రింగ నప్పళించు నట్లున్నం గనుంగొని కౌరవులును గురుపతియును బ్రముదిత హృదయులై రా సమయంబున.
7_3_034
క. చూపులు మిఱుమిట్లు గొనఁగ
నేపారిన వానరేంద్రు నెసకంబున ను
ద్దీపిత మగుపడగ భయద
రూపంబునఁ గ్రాలఁగా నరుఁడు దోతెంచెన్.
7_3_035
సీ. అమ్మహా వీరున కనతి దూరంబున బిరుదు మూఁకల నడపించి ద్రుపద
సూతియు నకులుని సుతుఁడు శతానీకుఁడును మొగ్గరం బమర్చిన మృదంగ
శంఖభేరీ ధ్వాన సంగమ మేదుర సింహనాదంబులు సెలఁగ నొప్పె
నప్పార్థుఁ డొడ్డరయం బెట్టుకొలఁది నబ్బలము ముందటఁ దేరు నిలిపి యొత్తు
తే. దేవదత్తంబు రవముతోఁ దీవ్ర పాంచ
జన్యనినదంబు భూరిని స్వనయుతముగ
నిగుడు వానర రావంబు మింగిముట్టె
నపుడు మన సేనల బెగ్గల మగ్గలించె.
7_3_036
ఆ. మొరప వానపెల్లు గురసె నుల్కాతతి
డొల్లెఁ బడియెఁ బిడుగులెల్ల కడల
నస్మదీయ బలమునందుఁ బదంపడి
యధిప తూర్య నినద మతిశయిల్లె.
7_3_037
వ. అయ్యవసరంబున నీ యోధు లొండొరులం బిలిచికొని పరికొలిపి కొనుచు సింహనాదంబుల తోడం జెలంగి రంత.
7_3_038
క. చెలియకట్ట సముద్రము
నిలిపిన క్రియ నేన పార్థు నిలిపెద ననుచుం
దల మిగిలి వెడలె మొనకును
బలువిడి దుర్మర్షణుండు పార్థివ ముఖ్యా.
7_3_039
క. కని విజయుఁ డలరి హరి కి
ట్లను నేనిక గముల తోడ నడరెడుఁ గడఁకన్
మును దుర్మర్షణుఁ డిదె యిం
దు నడపు మరదంబు వీఁడు దొలుముద్ద యగున్.
7_3_040
ఆ. అనిన నట్లు చేసె నతఁ డా ధనంజయుఁ
డగ్గజేంద్ర రాజి నస్త్రసమితిఁ
బొదివెఁ గారుమొగులు భూధర నికరంబు
బహుల వృష్టిఁ గప్పు భంగిఁ దోఁప.
7_3_041
క. ఒక్కఁ డని కడఁగి రథికులు
పెక్కండ్రు నిశాత విశిఖ భీమాకృతిఁ బే
రుక్కునఁ బొదివిరి నరు నతఁ
డెక్కుడు మద మొలఁ జేతి యేడ్తెఱ సూపెన్.
7_3_042
వ. అప్పుడు.
7_3_043
క. పలు తలలు ముఖ వికాసము
వొలియక పడియున్న సమర భూభాగము పె
ల్లలరిన తామర కొలనిం
దలఁపించెన్ గగన చర వితతి పులకింపన్.
7_3_044
తే. తొడవు లొప్పార నెత్తుటఁ దోఁగి పెక్కు
గజము లొక్కయెడన పడి కరము వొలిచె
జంట మెఱుఁగులతో నెఱ సంజ కెంపు
గదురఁ జెలువొందు మొగిళు గమియుఁ బోలె.
7_3_045
వ. ఇట్లు గనుపుకొట్టు కవ్వడికి నోహటింపక నీ సైనికులు పైపయిం గ్రమ్మి వివిధాస్త్ర శస్త్రంబు లతనిపైఁ గురియ నతండు హస్తిహస్తంబుల నశ్వశరీరంబుల రథిక సారథి రథావయవంబులఁ బదాతి గాత్ర ఖండంబులం బ్రథనభూమిం గప్పె నట్టియెడ మఱియును.
7_3_046
క. పార్థుఁడు వేఁడీ పొదువుడుఁ
బార్థుఁడ యెట వోయె దింకఁ బార్థుఁడ రావే
పార్థుఁడ యిక్కడ నెయ్దుము
పార్థునిఁ బట్టుఁ డను నులివు బహుళం బయ్యెన్.
7_3_047
వ. ఇవ్విధంబున సంకుల సమరంబుగాఁ బెక్కులట్ట లాడ నమ్మోహరంబు వోక పెనంగిన.
7_3_048
సీ. అలిగిన గాండీవి యమ్ము లొక్కుమ్మడి ముందటిదెసను బిఱింది వలన
వలపట దాపట సెలలు పెక్కవిసిన తెఱఁగునఁ గవిసిన విఱుగు విల్లుఁ
దునియు ఖడ్గంబును దొరఁగు నెత్తురు మ్రొగ్గ నేనుంగుఁ బడుకాలు మానిసియును
డొల్లు గుఱ్ఱంబును ద్రెళ్లు తేరును గూలు రథికుండు నొఱగు సారథియు నైన
తే. మరలె దుర్మర్షణుఁడు దోన తెరలె సేన
యపుడు సమ్మెటకోలల నంకుశములఁ
జేఱుకోలల వ్రేటుల నీఱతాఱ
యదలుపుల వాహనంబులు సెదరి పఱచె.
7_3_049
క. అనుటయు ధృతరాష్ట్రుం డి
ట్లను సూత తనూజు తోడ నప్పుడు నరు మా
ర్కొన నెవ్వఁడేనిఁ గలిగెనొ
చనిరో యందఱును ద్రోణు జంటుకు భీతిన్.
7_3_050
ఉ. నావుడు నాతఁ డమ్మనుజ నాథున కిట్లను నట్టిచోట దం
తావళరాజి మున్నుగ నుదాత్తగుణ స్వనఘంటికా మహా
రావము లుల్లసిల్ల సమర ప్రియుఁ బాండవసింహుఁ దాఁకి య
స్త్రాళిఁ గప్పె దీప్తముఖుఁడై యువరాజు మహాద్భుతంబుగన్.
7_3_051
వ. ఇట్లు దుశ్శాసనుండు దలపడినం గ్రోధావేశంబునం బెలుచ నవ్వి కవ్వడి దేవదత్తం బొత్తి గండీవజ్యా నినాదంబు రోదసీ కుహరంబున మేదురంబుగాఁ జిత్రంబు లగు రథయాతా యాతంబులనుం బటుబాణ పాతంబులను నగ్గజంబులు వెగడుపడు పంక నిమగ్నంబులుం బోలె నిశ్చేష్టితంబులుగాఁ దదారోహకుల తలలు డొల్లు చప్పుళ్లు మహావాత పతితంబు లగు తాళ ఫలంబుల రవంబ ననుకరింప మఱియును గరవాల గదా ధనుస్సాయక సహితంబు లగు బాహువులు బహు విధ మహా నాగంబుల భంగి రణభూమి నభిరామ ఘోరంబుగా ననేక ప్రకార క్రూర శరంబులు దాఁకి తునియు రూపును రుధిరంబు దొరఁగు రూపును నొఱలు రూపును ద్రుళ్లి కెడయురూపును దూఁగు రూపును బడి పొరలు రూపును నెత్తురు గ్రక్రురూపును జిక్కురూపును రూపు సెడు రూపును నై కరి తురగ నర నికరంబులు వికలంబులుగా విజృంభించిన నతిని సంరంభంబు సైరింపం జాలక సబలంబుగా నయ్యువరాజు వాఱిన వెనుకొని యప్పాండవ మధ్యముండు.
7_3_052
చ. నిలు నిలు మెందుఁ బోఁ గలవు నీ విటు వాఱినఁ జావు దప్పునే
యలవుఁ జలంబుఁ బో విడిచి యా సభ నించుక శంక లేక నీ
పలికిన యన్నియున్ మఱచి భంగపుఁ జచ్చుట దెచ్చికొంటి పె
ద్దలు వగఁ బొంద నన్నకును దమ్ములకుం దలవంపుగా నిసీ.
7_3_053
వ. అని పలుకుచు నీ కొడుకు పెడతలయు వెన్నును బదితూపుల నే పారియేసిన నతండు మరలియుం జూడక ద్రోణాచార్యుం జూచుచుం బాఱె బీభత్సుండును సైంధవుని దెసకు మనసు నిగుడ మనమొన పయి నడచి యగ్ర భాగంబున నున్న యగ్గురుం గనుంగొని యనతి దూరంబున నిలిచి నమస్కరించి కృష్ణుం డనుమతి సేయ జేతులు మొగిచి యిట్లనియె.
- అర్జునుఁడు ద్రోణునిచే ననుజ్ఞాతుఁ డై మొగ్గరంబు సొచ్చుట –
సం. 7-66-1
7_3_054
ఉ. మేలు దలంపు శోభనము మేకొని చేయుము నాకుఁ బాండు భూ
పాలుని ధర్మనందనుని పంకజనాభుని యట్ల కావె మ
త్పాలన వృత్తి కావు నినుఁ బ్రార్థన సేసి భవత్ప్రసాద లీ
లాలనితుండ నై మొన దలంకఁగఁ జొచ్చెద భూసురోత్తమా
7_3_055
క. నను నశ్వత్థామను నీ
వనఘా సంకూర్మిఁ బెనిచి తట్లగుటను ద్రో
హిని సైంధవుఁ జంపఁగఁ బూ
నిన నాయుచిత ప్రతిజ్ఞ నెఱపుము కరుణన్.
7_3_056
తే. అనుఁడు బిన్నన వ్వొలయఁగ నస్త్రగురుఁడు
నరునిపై జూడ్కి నాటించి నన్ను గెలువ
కెట్లు సైంధవుఁ జేరెదం చేసె రథ్య
ములును హరియును నతఁడు నమ్ముల మునుంగ.
7_3_057
వ. ఇత్తెఱంగున సేయుటయు నని సేయుటకై యమ్మహాత్మునకు విజ్ఞాపనంబు సేసి.
7_3_058
క. అనుమతుఁ డై విజయుం డా
తని మీఁద నిశాత విశిఖతతి వఱపి రయం
బున నవనారాచము లే
సిన నడుమన నఱకె నతఁడు శీఘ్రత మెఱయన్.
7_3_059
తే. నఱికి తోడన హరిమేను నరుని యొడలు
నేయ గురువిల్లు విఱుగంగ నేయఁ దలఁచె
నక్కిరీటి యాలోనన యతని మౌర్వి
వికలముగఁ జేసె నా ధనుర్వేద విదుఁడు.
7_3_060
క. రహిత గుణచాపుఁ డగున
య్యహితాంతకుఁ బొదివెఁ గేశవాశ్వ పతాకా
సహితంబుగ రుచిరస్మిత
మహితుఁ డగుచు నగ్గురుండు మార్గణ వితతిన్.
---------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 061 to 7 3 090
1978
2901
2006-09-27T00:21:10Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_061
వ. ఇవ్విధంబునం గుంభ సంభవుండు విజృంభించిన వివ్వచ్చుం డలిగి సజ్యశరాసనుండై యా ధనురాచార్యుం బటు బాణ విసర వేగంబున నతిక్రమించి కెలంకుల బలంబుల నాక్రమించిన.
7_3_062
సీ. కులిశంబు తాఁకునఁ గూలిన కుల పర్వతంబుల కరణి మత్తద్విపదములు
బలుగాలిఁ దూలిన జలధర పంక్తుల చాడ్పున నుద్భట స్యందనములుఁ
గీలుకాఁ డెడలింపఁ గెడసిన బొమ్మలకై వడిఁ బటు తురంగ వ్రజంబు
బెడితంపు వఱ్ఱోడిఁ బడిన పేరడవి చందంబున బహుల పదాతి చయము
తే. వికటముకఁ ద్రెళ్లె నలుగడ విచ్చె నొక్క
పెట్ట వెస డొల్లె నిలఁ జాఁపకట్టు పడియెఁ
జండగాండీవ నిర్ముక్త శాత వివిధ
కాండ దారుణ ప్రహతులఁ గౌరవేంద్ర.
7_3_063
ఆ. అడ్డపడి గురుండు దొడ్డనారసము వ
క్షంబు దూఱ నేయ సవ్యసాచి
యొల్లఁ బోయి తెలిసి పెల్లేసె నక్కుంభ
జన్ముమీఁద నిశిత సాయకములు.
7_3_064
వ. అతండును.
7_3_065
క. హరి నైదు విశిఖముల న
న్నరు డెబ్బదిమూఁట గేతనము మూఁటను స
త్వరుఁ డై యేయుచు శితశర
పరంపరలు తద్రథంబు పైఁ బరగించెన్.
7_3_066
క. కరములు నిగుడఁగ నొప్పెడు
తరణిఁ బొదువు వర్షదంబుదము క్రియ నట్లా
స్ఫురితాస్త్రుఁ బార్థు నత్యు
ద్ధుర బాణ సమగ్రుఁ డైన ద్రోణుఁడు వొదివెన్.
7_3_067
వ. పొదివిన యగ్గురు ప్రాపున భవదీయ సైనికులు గొంద ఱా కృష్ణులం జేరి పరాక్రమించుట గుండ్లు దేలి బెండ్లు మునింగినట్లయ్యె నిబ్భంగి నక్కిరీటి కుమారుం డయ్యును వృద్ధుం డగు కలశ భవునిం గడవం జాలక చిక్కువడి యున్నం జూచి విచారించి యచ్యుతుం డతని కిట్లనియె.
7_3_068
క. రిత్త దడవు గా కుండఁగ
నిత్తఱి నాచార్యుతోడి యీ సుడిగి వెసం
జొత్తము శకట వ్యూహము
చిత్తంబున నొండుదలఁపు సేర్పకు మింకన్.
- అర్జునుఁడు ద్రోణాచార్యుల నతిక్రమించి కురు సైన్యంబు సొచ్చుట –
సం. 7-66-30
7_3_069
చ. అనవుడు గ్రీడి నీదు హృదయంబున నెయ్యది దోఁచెఁ గృష్ణ దా
నిన తగఁ జేయువాఁడ నని నెమ్మిగఁ బల్కిన బ్రీతి గుంభజ
న్మునకుఁ బ్రదక్షిణంబుగ సముద్ధతి నాతఁడు దేరు వోవని
చ్చిన శరజాలముల్ వరగఁ జేయుచుఁ బార్థుఁజు వోవుచుండఁగన్.
7_3_070
వ. కనుంగొని నవ్వుచు భరద్వాజుండు.
7_3_071
క. కలవే యెందును నిట్టివి
బలసూదన తనయ పగఱఁ బరిమార్పక వి
చ్చలవిడిఁ బ్రతిష్ఠితుఁ డవుగఁ
దలఁచెదు పోలునొకొ యనుచుఁ దగిలెఁ బిఱుందన్.
7_3_072
వ. ధనంజయుండును.
7_3_073
క. గురుఁడవు గాక పగతుఁడవె
దురమునఁ గుపితుఁడగు నిన్నెదుర్కొన నా కొ
క్కరునకు శక్యమె యా పుర
హరున కగుం గాక యనుచు నరుగుచు నుండెన్.
7_3_074
వ. ఇవ్విధంబున సైన్యంబు సొచ్చు నా సవ్యసాచి చక్ర రక్షకు లగు పాంచాల కుమారులు యుధామన్యుండును నుత్తమౌజుండును దోడన వచ్చి చొచ్చిరప్పుడు కృతవర్మయుం గాంభోజుండును శ్రుతాయువుఁ దమతమ యున్న చోట్లన యుండి తల లెత్తి జుచి కపిధ్వజ వేదికా కేతనంబుల కతంబునఁ గవ్వడి వెనుకం గలశ భవు రాకయుం గని యుత్సాహంబు మిగిలి తగులు వడ నడ్డపడుటకు నప్పళించుచుండ నప్పు డప్పాండవ వీరునిం గేకయ ప్రభద్రక నారాయణ గోపాల ప్రభృతులు వొదివి రెవ్వ రెట్లు వొదివినం బ్రదిజ్ఞా తత్పరుండగు నన్నరుండు సామజంబు సరోవరంబు దఱియం జొచ్చు తెఱంగున నబ్బల ప్రకరంబు బడలువడం జేయుచుం బోవం బోవ.
7_3_075
క. కదిసి శరాసన గురుఁ డిరు
వది యేను శరంబు లేయఁ బార్థుఁడు వానిం
గుదియించి విశాలాస్య
ప్రదరము లడరింపఁ గుంభ భవుఁ డెడఁ ద్రుంచెన్.
7_3_076
క. విజయుం డను శైలము గల
శజధారాధరము గప్పె శరవృష్టి మహా
ద్విజు నతఁ డేయక కడు న
క్కజముగ నయ్యంపసోన గ్రక్కున మాన్చెన్.
7_3_077
ఆ. మఱియు నిరువదేను మార్గణంబుల నరు
డెబ్బదింటఁ గృష్ణు నుబ్బి యేసి
గురుండు నారసములఁ గురియంగ నవి యాఁగ
నలవా గామి నతఁడు నతఁడు నొచ్చి.
7_3_078
వ. అమ్మేటి విలుకాని వంచించి కృతవర్ముని సైన్యంబు సొచ్చుటయు నగ్గురుండు సేయునది లేక సేనా ముఖ రక్షణంబునకుం జనియె నప్పార్థు మార్కొని కృతవర్మ పదియమ్ము లేసిన నక్కిరీటి యొక్కవాలమ్మురమ్మున నాటించి మఱియును నారాచత్రయంబున నొప్పించె నా భోజపతి యన్నరనారాయణులం గనుంగొని నవ్వుచు నిరువదేనేసి తూపు లేపునం బరగించిన ధనంజయుం డతని ధనువు దునిమి యేక వింశతి విశిఖంబుల నొప్పించిన నొండ కోదండంబు గొని హార్దిక్యుండు బాణ పంచక యుగంబు వివ్వచ్చు పక్షంబునఁ గ్రుచ్చె నవ్వీరుండును దదీయ స్తనాంతరంబునఁ దొమ్మిది యంబకంబులు దూర్చె నప్పు డా సవ్యసాచిం జూచి యితండు దవులు వడియె నిది గా దని తలంచి దామోదరుండు.
7_3_079
క. తడవయ్యె నితఁడు మన కె
క్కడి బంధుం డేల కృప దెగం బాఱుము నా
వుడుఁ గీ లెడపిన జంత్రము
వడువునఁ బడ నేసె నతని వాసవి యధిపా.
7_3_080
వ. ఇట్లు భజపతిం గ్రూరనారాచంబుల మూర్ఛితుం జేసి.
7_3_081
తే. కడచి కాంభోజ సైన్యంబు గలఁగఁ బెలుచఁ
జొచ్చు వివ్వచ్చు వెనుకన చొరక యుండ
ముట్టి యాఁగె నా కృతవర్మ మూర్ఛ దేఱి
వచ్చి రథ చక్ర రక్షక ద్వయముఁ గడిమి.
7_3_082
వ. ఇవ్విధంబున నుత్తమౌజుని యుధామన్యుం బోనీక భోజపతి శర చతుష్టయంబును సాయక త్రయంబును దనువులం గీలించిన నయ్యిరువురుం బదేసి బాణంబుల నతని నేసి తత్కోదండంబు దుండంబులు సేసిన నతండు.
7_3_083
ఉ. వేఱొక విల్లు పుచ్చుకొని విండులు రెండును ద్రుంచి మేనులం
దూఱంగ నేసె బెట్టిదపుఁ దూపుల వారును వాని యమ్ములన్
గీఱఁగ నొండువిండ్లు గొని కిన్క యెలర్పఁగ నేసి రెమ్మెయిం
దీఱద గండి గాంచి నరు తేరి పథంబునఁ బోవ వారికిన్.
- అర్జునుఁడు శ్రుతాయుధ ప్రముఖ మహారథికులం జంపుట –
సం. 7-67-36
7_3_084
వ. అట్లు చొచ్చు వివ్వచ్చుం జూచి శ్రుతాయుధుం డను రాజు రభసంబున నెదిర్చి మార్గణ త్రయంబున నేసి వాసుదేవుని పై సప్తతి ప్రదరంబులు నిగిడించి.
7_3_085
తే. వెడఁద తూపునఁ గేతువు వ్రేయఁ గ్రీడి
నవతి విశిఖంబు లేయ నన్నరవరుండు
డెబ్బదేనమ్ము లడరింప నుబ్బి విల్లు
ద్రుంచి యుర మేడు శరముల నొంచె నరుఁడు.
7_3_086
క. కోపించి యాతఁ డొండొక
చాపము గొని నవ నిశాత సాయకములు బా
హోపరితలముల నురమున
నేపున నాఁటుటయుఁ బార్థుఁ డెలన వ్వొలయన్.
7_3_087
ఉ. సారథిఁ గూల్చి యశ్వములఁ జంపి తదంగములందు సప్తతి
క్రూర శిలీ ముఖంబు లతి ఘోరముగాఁ దొరఁగింపఁ బ్రస్ఫుర
ద్భూరి గదాభి రాముఁ డయి దుర్దమలీల రథంబు డిగ్గి యా
ధీర గుణోత్తరుం డతని తేరి దెసం గవిసెన్ రయంబునన్.
7_3_088
వ. ఆ రాజు వరుణ తనయుం డనియు నగ్గద వరుణు వరంబున వచ్చిన దనియును వరుణుం డతనికి దాని నిచ్చునప్పుడు దీని ధరించిన వాఁడు రిపుల కజయ్యుండగుఁ బోటెక్కించు కొనని వాని మీదం బ్రయోగించిన వానిన మరలి వధియించు నని చెప్పె ననియును బెద్దల వలన విందుము.
7_3_089
ఉ. కాలము ప్రాప్తమైన మదిఁ గానఁడ యన్నియమంబు మేదినీ
పాలకుఁ డప్పు డట్లగుటఁ బంకజనాభుని వైచె నాతఁ డా
భీల గదం ద దంసమునఁ బెట్టిన నూతన పుష్ప మాలయుం
బోలి వెలింగెఁ గాని యది భూవర నొంపద యించు కేనియున్.
7_3_090
వ. ఇట్లు గోవిందునకుఁ గుసుమాభరణం బై పొలిచి యా క్షణంబ.
----------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 091 to 7 3 120
1979
2904
2006-09-27T00:21:52Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_091
ఆ. ఆశనికరణి వచ్చి యాశ్రుతాయుధుని పై
నమ్మహోజ్జ్వలాయుధమ్ము వడినఁ
బార్థుచేత మున్ను బాహులు దెగిపడ్డ
యతఁడు గొండ గులినట్లు కూలె.
7_3_092
వ. ఇట్లు వరుణ తనయుఁడు పడినం గనుంగొని.
7_3_093
క. అచ్చటి బలములుఁ బ్రభువులు
నచ్చెరువును భయము మనములం దడరం గా
విచ్చిన నట చనియెండు వి
వ్వచ్చునిఁ గాంభోజ విభుఁడు వడి మార్కొనియెన్.
7_3_094
వ. ఇట్లు మార్కొనుటయును.
7_3_095
సీ. అర్జునుం డతని నేమ్ముల నేసినఁ బదియేను శరములఁ బార్థుఁ గృష్ణు
విశిఖ త్రయమున నవ్విభుఁ డేయ నాతని విజయుఁ డస్త్రద్వయ విరతుఁ జేయ
బాణముల్ మూఁటను బటుశక్తిఁ గ్రీడి నొప్పించి కాంభోడజుండు పేర్చి యార్చె
నరుఁ డల్గి వెసఁ బదునాలుగు దూపుల సూతాశ్వ కోదండ కేతనములఁ
తే. గూల్చి దొడ్డనారసమున గుండెకాయ
వగుల బెట్టేయుటయు నతి ప్రబల పవన
భూరి రయమునఁ గూలు మహీరుహంబు
తెఱఁగు దోఁప సుదక్షిణుఁ డొఱలి కెడసె.
7_3_096
వ. ఇట్లు కాంభోజపతి వడుటయు శూరసేన శిబివసాతి ప్రముఖానేక దేశంబుల బలంబు లబ్బలమర్దన నందనుం జుట్టుముట్టిన నతండు దఱచు వాలంపగముల నాఱువేల రథంబుల రూపమాపినం గనుకనిం దెరలినం గని శ్రుతాయువు నయుతాయువును గాండీవి రెండు గెలంకుల సాయక సహస్రంబులు నిగిడిచుచుం గవిరి రప్పుడు శ్రుతాయువు చేతి తోమరంబున నొచ్చిన వివ్వచ్చుం బిడుగు వడిన వానిం గొఱవిఁ జూఁడిన తెఱంగున నయుతాయువు నాలోనన శూలంబు వైచి సోలం జేసిన విషాదంబున గరుడ ధ్వజుండు సొగయ నా కపిధ్వజుండు నిజధ్వజదండం బొక్కింత యూఁతగొనిన నక్కురు సైన్యంబుల సింహ నాదంబులుం దూర్య నినదంబులు జెలంగె నంత శౌరి ప్రబోధింపం దేఱి ధనంజయుం డైంద్రాస్త్రంబు ప్రయాగించుటయు నది వివిధాయు ధాకారంబు నం గవిసి యయ్యిరువుర హస్త మస్తక శకలంబులు ధరం దొరగించి తదనుచరులం బంచ శత రథిక వీర యోధుల వధియించి చూపఱకు విస్మయం బారాదింప నిలింప పతి సుతుండు దఱిమికొను పోవు తఱి నయ్యిద్దఱ కొడుకులు నియుతాయువు దీర్ఘాయువును శోక వేగంబున నరవాయి గొనక పయిం బడిన నుద్దవిడిఁ గవ్వడి వాలరం దండ్రులం గూడ ననిచి మహార్ణవంబు గలంచు మందరంబు చందంబున నీ బలంబులం దిరుగుడువడం జేయుచు నురవడించు సమయంబున.
7_3_097
ఆ. కురు నరేశ్వరుండు పురికొల్ప బ్రాచ్య క
ళింగ దాక్షిణాత్యు లంగ బలము
మ్లేచ్ఛ తతియు బెరయ మెయికొని తాఁకిరి
గజ ఘటా సమృద్ధిఁ గారుకొనుచు.
7_3_098
వ. అట్టియెడ గండీవముక్త మార్గణ వర్గంబు వేగంబున.
7_3_099
క. చేతులుఁ దొండములు శిరో
వ్రాతముఁ గుంభ స్థలములు వడిఁ దొరఁగె ధరి
త్రీ తనమున నంకుశ బహుహేతి శకల సహితముగ మహీవర ముఖ్యా.
7_3_100
తే. ఇవ్విధంబున నుఱమాడ నీడఁ బోక
యవన పారదశకబర్బరాదు లైన
మ్లచ్ఛ బలములు ధైర్యంబు మిక్కుటముగఁ
బొదివి పోరెను గ్రీడి యద్భుతము నొంద.
7_3_101
క. తుంగ మడువుఁ జొచ్చిన మా
తుంగ మునకు మిగిలి యడవి దరికొను కార్చి
చ్చుం గడచి యబ్బలంబుల
భంగించె నతండు ఘోర బహువిధ గతులన్.
7_3_102
వ. ఇట్లు నారాయణ మారుత ప్రేరితం బగు నర జ్వలనంబు శరజ్వాలా జాలంబున భవత్సేనా కాననంబు రూపుమాపె నప్పుడు.
7_3_103
తే. అర్జునుం డను పర్జన్యు నస్త్రవృష్టిఁ
బల్లమును మిఱ్ఱు నని యేఱు పఱుపరాక
యుండ నెత్తురు వెల్లు లొండొండ పెరిఁగె
నుబ్బి భూత భేతాళంబు లోలలాడ
7_3_104
వ. ఇమ్మెయి నద్భుత విక్రమంబున నతిక్రమించి కడంగు కవ్వడి నంబష్ఠ పతియగు శ్రుతాయువు మార్కొని నొగ నొగం దాఁక నరదంబు వఱపుటయు.
7_3_105
చ. అతని శరాసనంబును హయంబులఁ ద్రుంచిన నా శ్రుతాయు వు
ద్యత గద నొప్పఁ బట్టి దనుజాంతకు వ్రేసె నరుండు దద్గదా
హతి యొనరించె నొండుగద నాతఁడు వెండియు విక్రమించినన్
శత మఖసూతి యాతని భుంజంబులుఁ గంఠముఁ ద్రుంచె వ్రేల్మిడిన్.
7_3_106
వ. ఇత్తంఱంగున ద్రోణాచార్యుం గడచి కృతవర్ముని బెట్టపఱిచి శ్రతాయుధునిం గూల్చి కాంభోజ పతిం బడవైచి శ్రుతాయుః ప్రభృతుల నులిపి తఱిమి భవదీయ సైన్యంబు సొచ్చి బహువిధ యోధ ప్రాణంబుల బామ నాళంబులం బీల్చికొనుచుం చెలువ నడరు ఫల్గునుం గనుంగొని నీ కొడుకు దేరు దోలుకొని యొంటిమై నక్కుంభ సంభవు కడకుం జని కటకటం బడుచు నతని కిట్లనియె.
- దుర్యోధనుఁడు ద్రోణుని దూఱనాడుట –
సం. 7-69-1
7_3_107
చ. నిను నవలీల దాఁటి ప్రజ నేలకుఁ గోలకుఁ దెచ్చుచున్న య
ర్జునుఁ దలయెత్తి యైన నటు సూడవు పాండవ పక్షపాతి నీ
మన మటు గాన నెప్పుడును మా దెసఁ గప్ప యెలుంగుఁ బామ వై
యునికి యెఱుంగ వచ్చె నటు లూఱటగా వరమిచ్చి నాఁడవో.
7_3_108
క. నిను నమ్మి యొండ వలనికిఁ
జనక జయద్రథుఁడు నిలిచి సైన్యములో నా
తనిఁ జంపెడు తేనియ పూ
సిన కత్తివి గాక మానిసివె యూహింపన్.
7_3_109
వ. అని పలికి కార్య దాహంబునం జేసి తన రాజసం బడంచుకొని యతండు.
7_3_110
తే. సైంధవున కడ్డ మున్న రాజవ్రజంబు
పార్థు రాకకు వెలువెలఁ బాఱఁ జొచ్చె
నార్తిఁ బలుకు నా మాటల కలుగ కకట
చావకుండంగ నాతనిఁ గాన వయ్య.
7_3_111
వ. అనిన విని యాచార్యుం డతని కిట్లనియె.
7_3_112
క. నీ మాటకు మా యశ్వ
త్థామ వచనములకు నేఁ బదరుదునె విను మా
దామోదరు మతి ముంగలి
గా మారుత వేగ ఘోటక స్ఫురణ మెయిన్.
7_3_113
క. చనునప్పు డతని యమ్ములు
వెనుకఁ బ్రజం దాఁకుచుండు వివ్వచ్చుని నే
జన నీక యాఁగు వాఁడనె
కని కని యిటు లేల పలుకఁ గౌరవ నాథా.
7_3_114
వ. అది యట్లుండె నొక్క హితంబు సెప్పెద నాకర్ణింపుము సేనాముఖంబు విడిచి యే నర్జును వెనుకం బోయినం బాండవ బలంబు లురులం దోఁతెంచు మనయొడ్డు గలంగిన సైంధవుం గాచు టరికి యట్లుంగాక రాజ మధ్యంబున ధర్మరాజుం బట్టెద నని యాడిన నాకు నప్పని యేమఱం దగనే యతనిన వేచి నిలిచెద విశేషించి వృ్దధ నగుటం జేసి శీఘ్రయానం బశక్యం బయి యుండు గాండీవియు నీవును దుల్య వయోవర్తనులరు శంక లేక వానితో విరోధంబు గొన్నవాఁడవు తగు సహాయులం గూర్చికొని యడ్డపడుము చయ్యనం జను మి పలికిన నతండు.
7_3_115
చ. నినుఁ గృతవర్మ గెల్చి యవనీ పవర ప్రకరంబు నోర్చి పే
ర్చిన నరు నేన కాదు సురసేనయు నింద్రుఁడు నైనఁ దాఁక నే
ర్చునె యది కార్యతంత్రముగఁ జూచిత యేని భవన్నియోగమున్
గనకొని చేసెదన్ యశము గోల్పడ కుండఁగఁ జూడు మెమ్మెయిన్.
7_3_116
వ. అనుటయు నగ్గురుం డక్కురుపతిఁ గనుంగొని నీవు నిక్కంబు పలికితి కిరీటి యట్టివాఁడ నేఁ డొక్క యద్భుతంబు సూపెద నిక్కవచ ధారణంబు చేత రక్షితుండ నై యతనిం దలపడుము కృష్ణుండును సమస్త జనంబులు వెఱఁగుపడం దదీయ శరంబులు నీ తనువు దాఁక కుండం గలయవి యని చెప్పి యొక్క పసిండి కత్తళంబునందా శక్తి యావహించి యిచ్చినం బుచ్చుకొని ప్రీతుం డగుచు నియతాత్ముండై దానిం దొడుగునప్పు డాచార్యుం డిది దొల్లి దేవ సంరక్షణార్థంబుగా నజుండు దేవేంద్రున కిచ్చె నది యతండంగిరసునకు నంగిరసుండు బృహస్పతికి బృహస్పతి యగ్ని వైశ్యునకు నగ్ని వైశ్యుండు నాకును దీని నొసంగి రని యెఱింగించి సమంత్రకంబుగాఁ దొడిగి నానా విధ వాక్యంబుల దీవన లిచ్చి పొమ్మని యనుజ్ఞ సేసిన నమ్మహీపతి యుబ్బి యరతంబు సత్వరంబు సేసి యనేక రథ కరి తురగ నరనికరంబులు దన్నుం బరివేష్టింప వివిధ తూర్య నాదంబులు నింగి ముట్ట వివ్వచ్చు వెనుకొనియె నట్టియెడ నిక్కడ.
7_3_117
చ. సురభ సవృత్తిఁ బాండు సుత సైన్యము లొక్కట నేచినం గడుం
దిర మయి నీ బలంబును సుదీర్ణత సూపిన జాహ్నవీసము
ద్ధుర యమునాభి ఘట్టనముతో నెన వచ్చె నరేంద్ర యప్డు సం
గర మతి ఘోర మయ్యె నొక కాలము నట్టివి సూడ మెయ్యెడన్.
7_3_118
వ. అయ్యవసరంబున.
7_3_119
ఆ. నడుమ భానుఁ ధాల్చు నకముఁ గనుంగొని
దాని మిగులు బుద్ధి ధరణి భాను
యుగముఁ దాల్చె ననగఁ నొప్పిరి తీవ్ర తే
జమున గురుఁడు ద్రుపద సంభవుండు.
7_3_120
వ. ఇట్లు ద్రోణ ధృష్టద్యుమ్నులు మెఱసి పోరి రప్పు డప్పాంచాల వరుండ గురుని శర వర్షంబులు వారించుచు మిగిలి మన వాహిని పై నడరి నేల నెత్తుటం దోఁచిన నతని కోల్తలకుం గాక యొదిఁగి యచ్చటి ప్రజ మూఁడు గుంపులయ్యె నప్పుడు ద్రోణుండు గినిసినం బాంచాల కేకయ ప్రముఖ బలంబులు గలంగం బడిన మగుడ నమ్సత్సైన్యంబు పురికొనుటయు ధర్మసూనుండు సోదరాది యోధ వీర సహితంబుగా నురవడించినం గని వికర్ణ వివింశతి చిత్రసేనులు భీమసేనుని బాహ్లికుండు ద్రౌపదేయులను దుశ్శాసనుండు సాత్యకిని శకుని నకుల సహదేవులను సామదత్తుండును శిఖండిని నలంబుసుండు ఘటోత్కచుని దలపడిరి శల్యుండు సింధురాజు కడ నుండియు నగ్గలిక నమ్మొగ్గరంబు మొగంబునకుం జనుచు మరలునికిం జేసి తత్కాల సన్నీహితుండయిన యుధీష్ఠిరుం దాఁకె నివ్విధంబునం దార్కొనిన యద్దొరలు నానా ప్రకార దారుణ విచిత్ర సంగరంబులు సేసి పల్లవితా శోక పుష్పితకింశుక వనంబులం బోలి పొలిచిరా సమయంబున దుస్ససేనుండు శైనేయుని మూర్ఛితుం జేసిన నాలోనన తెలిసి యితండు ప్రచండ భంగిం బెనంగెఁ గవల యమ్ముల కోహటించి గాంధార రాజు ద్రోణు దెసకుం బాఱె నట్టియెడ.
----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 121 to 7 3 150
1980
2907
2006-09-27T00:22:21Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_121
క. మనమూఁక యొదిఁగి గుంపులు
గొని యెప్పటియట్ల యగుడు గురుఁ డతి రభసం
బున ధృష్టద్యమ్నుని భీ
ముని ధర్మజుఁ బొదివి యుగ్రముగ నేసె నృపా.
7_3_122
వ. అయ్యవసరంబున.
7_3_123
క. ఉభయ బలంబులుఁ బురికొని
యిభ తురఁగ స్యందనంబు లిలఁ బ్రోవులుగా
సభ యాశ్చర్యాత్మకు లై
నభశ్చరులు వొగడ నీ సునం బోరాడెన్.
- ధృష్టద్యుమ్ను ద్రోణాచార్యుల యుద్ధము –
సం. 7-72-22
7_3_124
వ. అట్టి సంకుల సమరంబున సుస్థిరోత్సాహుం డై నిజవ్యూహం బభేద్యం బగునట్లుగా శుంభదవష్టంభంబునం బేర్చి కుంభ సంభవుండు ధృష్టద్యమ్ను మిగిలి పాండవ సైన్యంబు దైన్యంబు నొందించుచున్న నప్పాంచాల కుల ప్రదీపకుండు గోపోద్ధీపితుం డయి పారావత వర్ణంబులగు తన రథ్యంబుల నగ్గురు నరుణాశ్వంబులన్ బెరయ నరతంబు వఱపించి పలకయు వాలును గొని సాహసికత్వంబున నతని తేరకడ నొగఁ ద్రొక్కి యెక్కి కాఁడిపయిం జిత్రగతులు మెఱసి తఱ చై తొరఁగు తదీయ శరంబులు నిజ శరీరంబుఁ జోఁకనీ కుండెడు నాలోఁ జేయార్పు రాకుండియుఁ దమకంబునం గృపాణంబు విసరినం దద్రథ తురంగంబుల యంగంబులు నెడవెడ దాఁకు కొలఁది నయ్యాచార్యుండు రయంబున.
7_3_125
తే. అలుఁగు చెక్కలుగాఁ జేసి హఠుల సూతఁ
దునిమి సిడమును బలకయుఁ ద్రుంచి వైచి
మేను లక్షించి కులిశంబుఁ బోనిదొడ్డ
నారసం బేయ సాత్యకి నడుమ నఱకె.
7_3_126
వ. ఉట్లు శినిపుంగవుండు సింగంబు వొదివిన కురంగంబుఁ గాఁచు చందంబున ధృష్టద్యుమ్ను రక్షించి తొలంగం గొనిపోయె ననిన విని యాంబికేయుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_3_127
క. పులివాతికండఁ గొనుగతి
నలవునఁ బాంచాల తనయు నయ్యెడరునకుం
దొలఁగించిన సాత్యకి పై
నలుక వొడమకుండు నెట్టు నాచార్యునకున్.
7_3_128
వ. అనుటయు నమ్మానస పతికి సూతసూనుం డిట్లను నట్లు సేసినం గినిసి గురుండు ఱెక్కలు గల పెనుఁబాము కైవడి సాత్యకిపై గవియుటయు నతండు నిజ సారథి నాలోకించి యివ్విప్రుండు ధర్మతనయ భయంకరుం డితని మార్కొన వలయు నని పలికి తేరు సమ్ముఖంబు సేయించె నిత్తంఱంగున.
7_3_129
క. తలపడి చాపరుచులు మెఱుఁ
గులగములుగ గుణ నితాంత ఘోషంబులు గ
ర్జలుగా నా రథికోత్తమ
జలదయుగము మెఱసి సాంద్ర శర వర్షములన్.
7_3_130
వ. అంతకంతకుం గదిసి భల్లంబుల నేట్లాడం దొడంగిన.
7_3_131
చ. గొడుగులు గేతనంబులును గూలెఁ దనూద్గత రక్తధార లొ
క్కెడు గజదాన తోయముల లీల వహించె బలద్వయంబు న
ప్పుడు వెఱఁగందె నచ్చెరువుఁ బొందె వియచ్చర కోటి యిట్లు పో
రెడునెడ ద్రోణు విల్లు నెస రెండుగ సాత్యకి ద్రుంచెఁ ద్రుంచినన్.
7_3_132
క. గురుఁ డొండొక విల్లెత్తిన
సరభసముగ నదియుఁ దునిమె సాత్యకి మఱియుం
ద్వరితముగ నెక్కు వెట్టఁగ
శరాసనము లెన్ని యేనిఁ జక్కడిచె వడిన్.
7_3_133
వ. అట్టియెడ నాచార్యుం డాత్మగతంబున.
7_3_134
తే. రామునందును గార్తవీర్య క్షితీశు
నందు నరునందు భీష్మునియందు దక్కఁ
గలుగునే యెందు నీ యస్త్రబలము వీని
యాశువిక్రమ మద్భుతం బయ్యెఁ జూడ.
7_3_135
వ. అని యగ్గించెఁ జారణ సిద్ధ సాధ్యులు సంకీర్తనంబులు సేసిరి వెండియు నొండుకోదండంబులు గొని యగ్గురుండు దొరంగించిన శరంబులు శైనేయుండు దుత్తుమురు సేసిన.
7_3_136
క. ఏ వీరున కైనను నిది
భావారూఢంబు గాని పనియే యనుచున్
మీ వారెల్లను బెలుచం
గైవారము సేసి రతనిఁ గౌరవనాథా.
7_3_137
వ. అప్పలుకులు సహింపక.
7_3_138
శా. ఆగ్నేయాస్త్రము ద్రోణుఁ డేసిన సుద్యజ్జ్వాలికా మాలికో
ద్విగ్నం బయ్యె నభంబు వారుణ శరావిర్భావముం జేసెఁ గ్రో
ధాగ్ని స్ఫుర్తి వెలుంగ నాశినివరుం డబ్బాణముల్ ద్రాసని
ర్మగ్నవ్యోమ చరంబులై తొడరి పోరంబ జొచ్చె నొండొంటితోన్.
7_3_139
క. ఘోరంబు గాఁగ హాహా
కారము లెసఁగంగ బలయుగంబును డయ్యం
బోరి పెడఁబాసి శాంతము
లై రెండును నిలిచె నమ్మహాస్త్రము లధిపా.
7_3_140
వ. ఆ సమయంబున ధర్మజ భీమ నకుల సహదేవులు శైనేయునకు బాసట యై తఱిమిన ధృష్టద్యుమ్ను ప్రముఖ రథిక వరులుం దలకడచి భారద్వాజుం దాఁకుటయు దుశ్శాసను మున్నిడికొని మనదిక్కు రాజ కుమార వర్గంబు వారలతోఁ దలపడిన నుభయ బలంబులుం బురికొని యోహరిసాహరిం బెనంగుచుండె నప్పు డక్కడ.
7_3_141
క. నరుఁడు దనతేరు వోయెడు
తెరువునకై నంతసేనఁ దీవ్రాస్త్రములన్
ధరఁ గూల్పఁగ నయ్యెడ న
య్యరదముఁ గృష్ణుండు వఱపు టద్భుత మయ్యెన్.
7_3_142
వ. ఇవ్విధంబున రౌద్ర రసంబు దళుకొత్త దర్పంబున సైంధవుం డున్న దిక్కునకుం బోవంబోవ.
- విందానువిందు లర్జునుచేత మృతి బొందుట –
సం. 7-74-17
7_3_143
క. విందానువిందు లేక
స్యందన గతులై కడంగి సైన్యంబులుఁ దా
రుం దెప్పదెరల నాసం
క్రందన నందనుని మీఁదఁ గవిసిరి గడిమిన్.
7_3_144
వ. ఇట్లవంతీశ్వరు లురవడించి.
7_3_145
చ. హరుల పయిన్ మురారి పయి నాతని మెనను బాణ వర్షముల్
గురిసి రతండు వారి నతి ఘోర శరంబుల నొంప ధీరతం
దెరలక వారుఁ దద్రథము దేల్చిరి తూపుల వెల్లి నల్గి య
య్యిరువుర విండులుం దునిమి యేపున మూఁకల పెల్లడంచుచున్.
7_3_146
క. తోడన కడు వేగంబునఁ
గ్రీడి తురంగముల సూతుఁ గేతనమును దు
న్మాడుచు విందుని తల యిల
పై డొల్లఁగ నేసెఁ దీవ్ర భల్ల ప్రహతిన్.
7_3_147
వ. ఇట్లు దల దునుముటయు బలుగానిం గూలు తరువు పోలికం బడిన యగ్రజు నాలోకించి యనువిందుం డలుకయు నమ్మలికంబు నుల్లంబునం బెనంగొన గద గొని సంరంభంబున.
7_3_148
చ. అరదము డిగ్గి తీవ్ర గమనాతిశయంబునఁ గిట్టి బాహు వి
స్ఫురణ దలిర్ప దానవనిషూదను ఫాలము వ్రేసి యార్వ ను
ద్ధుర రభసం బెలర్ప గదఁ ద్రుంచి పదంబులు బహు శాఖలున్
శిరమును ద్రెంచి వాని బలి సేసె ధనంబజుఁ డాజి భూమికిన్.
7_3_149
ఆ. దొరలు వడిన సేన దులక యవ్వీరుఁ
జుట్టుముట్టుటయును బెట్టు గవియు
కాఱుచిచ్చు దఱచుఁ గానల నీఱుగఁ
జేయు పగిదిఁ దోఁపఁ జేసె నతఁడు.
7_3_150
వ. ఇవ్విధంబున.
-------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 151 to 7 3 180
1981
2911
2006-09-27T00:23:06Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_151
సీ. అచ్చోటు గదలి వివ్వచ్చుండు సనఁ జన నతని మై వాడును హయచయంబు
డప్పియు నతనికి నప్పుడు సైంధవుఁ డున్నెడ దూరమై యుండుటయును
గని సంతసము నొంది కౌరవ యోధులు సింహనాదంబులు సేసి తఱును
నా రథికోత్తముఁ డచ్యుతుఁ జూచి రథ్యమ్ములు మేనుల నలుఁగు లుండ
తే. నురవడింపవు వీరల సరకు గొనక
వీని నిప్పుడ యఱ్ఱులు విడిచి తడవు
మనుడు నతఁ డిది వోలున యనుడుఁ దేరు
డిగ్గి సారించెఁ గ్రీడి గాండీవ గుణంబు.
7_3_152
చ. ఎడఁగని యబ్బలంబు గుడనేడ్తెఱఁ గిట్టి మహాస్త్ర శస్త్రము
ల్గడువడిఁ గుప్పఁ గూరగఁ జనంబున బైఁ దొపఁగింప నేచి క
వ్వడి వివిధోజ్జ్వలాస్త్రముల వాని వెసన్ మగిడించి తాఁకు పె
ల్లడరఁగఁ జేసె మింటికలయంతయుఁ జిట్టలు గట్టుమంటలన్.
7_3_153
వ. ఇత్తెఱంగున.
7_3_154
క. లావును వెరవును మెఱయఁగ
నీ వీరులు పాండు పుత్రునిం బొదివినచో
నా వీరుని యక్కజ మగు
లావు వెరవుఁ గరతలామలక మై తోఁచెన్.
7_3_155
వ. అట్టియెడఁ జతరంగంబులు.
7_3_156
క. నొచ్చినఁ జచ్చినఁ దెరలిన
విచ్చిన నయ్యెడరు సూచి విసువక పైపైఁ
జొచ్చినఁ గడుఁ గ్రిక్కిఱిసిన
నచ్చట మనసేనలోన నార్పులు వెడలెన్.
7_3_157
వ. ఆ ఫల్గునుండు పాదచారి యై యునికిం దేఁకువ సెడియును గెలుపున కాసపడియును నిట్లు గ్రమ్మిన కౌరవ సైన్యంబు పొంగిన సముద్రంబు పోలిక యగుటకుం దగిన తరంగంబుల చందంబున నిగుడు శర పరంపరల వలనను ఘోషంబు చాడ్పునం జెలంగు తూర్యనాదంబుల వలనను వివిధ సత్త్వంబుల విధంబున నుల్లసిల్ల మాతంగ తురంగ సుభట స్యందన సందోహంబుల వలనను జలియింపక చెలియ కట్టయుం బోలె నవి నిలువరించి యవ్విక్రమ కుతూహలి విజృంభించిన.
7_3_158
సీ. పటు భల్ల నికరంబు పరగినఁ బఱియలై యఱవఱ లయ్యెడు నరదములును
నానార్ధచంద్ర బాణ వ్రాత మడరినఁ దునియ లై మేదినిఁ దొరఁకు కరులు
శాతనారాచ పుంజంబులు నిగిడినఁ గుదురు లై కూలెడు ఘోటకములు
వివిధాస్త్ర తతులు పర్వినఁ గండలై వండఁ దఱిగినట్లుండు పదాతి చయము
తే. నగుచు బీభత్స రౌద్ర మహాద్భుతములు
మూర్తిమంతంబుగ మనమొనలు రక్త
మాంస మేదోస్థి మస్తిష్కమయ తఁ జూడ
ఘోర రూపంబు లై పరిక్షోభ మొందె.
7_3_159
వ. ఇవ్విధంబునఁ గురుసేనం గనుపుకొట్టి నవ్వుచున్న కవ్వడిం గనుంగొని కమల నాభుండు.
7_3_160
క. పెఱికితి నలుఁగులు మేనులు
నెఱిఁ బడ నెల్లెడలఁ గలయ నివిరీతి హరు లి
త్తఱి నీళులు ద్రావక తె
ప్పిఱ వెట్లొకొ శత్రు సైన్య భీకర మూర్తీ.
7_3_161
క. వెన్ను మునుఁగఁ దివియఁగ లే
కున్ను ద్రావఁ దగు నీళు లొదవిన హయమున్
నిన్ను గెలిపించు ననవుడుఁ
గన్నుల నగి యర్జునుండు గల వివె యనుచున్.
- అర్జునుఁడు దివ్యాస్త్రముల ధరఁ బగిల్చిఁ కొల నుత్పాదించుట –
సం. 7-74-32
7_3_162
మ. ధర దివ్యాస్త్రహతిం బగిల్చి కొల నుత్పాదించి వే దానికి
న్శరజాలంబున నిల్లు గట్ట మన సైన్యంబున్ వెఱం బొందె న
చ్చెరు వందెన్ సుర సంఘముల్ హరి నుతించెం బొంగి యప్పార్థు భూ
వర మున్నిట్టివి సూడరున్ వినరు నెవ్వారుం ద్రిలోకంబులన్.
7_3_163
తే. హర్ష మందస్మితము తోడ నమ్మురారి
యపుడ హయముల మెయి వెట్టునట్లు సేసి
తఱిమి నీళులు ద్రావించి తడవి మగడఁ
దెచ్చె మనయోధు లెల్లను బిచ్చలింప.
7_3_164
వ. ఇట్లు సేద దేర్చి.
7_3_165
క. మును దివ్యాస్త్ర బలంబున
జనియించిన నీరితోన సంభూతం బై
యొనరిన భాణము మే పెం
దనివుసనం దురగములకు దర్ప మెలర్పన్.
7_3_166
వ. మేపి కట్టాయితం బయి మనమూ కలనడుమం బడంతుల పిండు లోనం గ్రాలెడు విలాసియుం బోలె విలసిల్లుచు నమ్మహనీయ రథ్యంబులం బూన్చినఁ బండవమధ్యముం డా రథం బల్లన యెక్కె నా తడవున దుర్యోధనుం డనతి దూరవర్తి యై వారలం గని వేగంబున వచ్చుచుండె వారలక్కడ చూడ రయ్యవసరంబున నచ్చటి భూ వల్లభులెల్ల వెల్ల నైన మొగంబులతోడ వెఱఁగంది డెందంబులు గుందుచుండం దమలో నిట్లనిరి.
7_3_167
మ. చతురంగంబులు నొక్కపెట్ట వివిధాస్త్ర జ్వాలలం గప్పఁగా
నతి వేగంబున మ్రింగెఁ గ్రోలె ఘనమాయన్ రూపడంగించె నా
నితఁ డన్నింటిని రిత్త వుచ్చుచు మదం బేపార నిమ్మై రణ
క్షితియం బీనుఁగు పెంటఁ జేసెఁ జెనయం జిట్టాడఁగా శక్యమే.
7_3_168
సీ. కురసేన పైఁ బడ్డ సరకు సేయక మంచు విరియించు భానుని వెరపు మెఱసి
యిది నడు గల నని యించుక గొంకక తన ఘోటకంబులఁ దడవఁ బనిచి
కొల నక్కజంబుగ నలుఁగుల మొన ఘటియించి యమ్ముల దాని కిల్లుగట్టి
సారథి లీల నశ్వముల కార్యము దీర్చునంతకు నవ్వుచు నవుల నిలిచి
ఆ. గారవమునఁ దాను గాని వాఁడును బోలె
నరద మెక్కె నింక నడ్డపడఁగ
నలవియె పురారి కైనను వీనిచేఁ
జచ్చు వాఁడు గాక సైంధవుండు.
7_3_169
వ. అనుచు నీ యోధ వీరులందఱును బెండువడి యుండిరి గాని యందు నొకండేనియు నక్కున మార్కొను వాఁడు లేఁ డయ్యెనట్లు గోపాల దేవుండును గ్రీడియు బాలక్రీడ విధంబుగా విహరించి యనాయాస గమన విలాసంబు మెఱయం జని చని ప్రొద్ధు వాలుట గనుంగొని పాంచజన్య దేవదత్తంబు లొత్తి రయంబు గైకొని యరిగిరా చక్కటిం గొందఱు నరపతు లొండొరులం బురికొల్పికొని యడ్డపడి తవులు వెట్టి బెట్టు పెనంగి సముద్రంబు సొచ్చిన యేఱులుం బోలె నడంగి రట్లు సైన్యంబు గడచి బలితంపు వల ప్రచ్చికొని వెలువడిన మహా మత్స్యంబులును రాహుముఖంబు వెడలిన చంద్రార్కులుం బోలెఁ బొలిచి యట వోవుచుండ నయ్యెడ సైనికులు సింధు రాజు పని సాలించి తొలఁగి రిత్తెఱంగున దుస్తరంబులగు బహుళ బలంబుల నిస్తిరించి యయ్యిరువురుం దల లెత్తి చూచి తమలో నిట్లనిరి.
7_3_170
ఆ. వీఁడె సైంధవుండు వీని చుట్లను గృప
శల్య గురు తనూజ సౌమదత్తి
కర్ణ కర్ణసుతులు గావలియున్నారు
పోటు మగలు గాన పూఁచి పట్టి.
7_3_171
వ. అని పలికి వారలలో నా జయద్రథుం దప్పక చూచి వెండియు.
7_3_172
క. వీ రేమి గాచెదను తా
నే రూపున బ్రదుకు వీర లేల సురలు జం
భారియుఁ గాచినఁ దన్నును
బారి సమరి కాక నింగిఁ బడనిచ్చెదమే.
7_3_173
క. అను పలుకులు నీ యోధులుఁ
దనయులు వినుచుండ ఘోరతర దుర్గము లె
ల్లను గడచి లాభదేశము
సనఁ జొచ్చిన వణిజులట్లు సమ్మద లీలన్.
7_3_174
వ. ఒప్పిన యప్పురుష సత్తములం గనుంగొని యా రథిక జనంబులు విస్మయంబునం
దమలో నిట్లనిరి.
7_3_175
తే. పెక్కు నదులీఁది వెడలుట పేర్చుదావ
శిఖలు గడచుట దారుణాశీవిషముల
బారి దప్పుట గాదె కుంభజ ముఖోగ్ర
శూర యోధుల మిగిలి వచ్చుట దలంప.
7_3_176
వ. అనుచు నా కృష్ణుల నుపలక్షించి.
7_3_177
క. గురుముఖ బహు రథిక శరో
త్కరములచే నైన క్రొత్త గంట్లను సు మనో
భరిత నవ కర్ణికార
స్ఫురితాచల యుగము భంగిఁ బొలిచిరి చూడన్.
7_3_178
క. అని యగ్గించుచు సింధు వి
భుని దెస విగతాశు లైరి భూ వల్లభ య
వ్వనజాక్షు లెఱ్ఱ సెర లొ
ప్ప నతని వీక్షించి యార్చి బరవస మలరన్.
- కవచ ధారణంబున దుర్యోధనుం డర్జునుతోఁ దలపడుట –
సం. 7-76-37
7_3_179
వ. కడంగి రంతఁ గురుపతి గూడ వచ్చి కుంభ సంభవ కృతం బగు కవచంబు కతంబున భయందు దక్కి బలంబునకుం దల కడచి తన రథంబు జయద్రథుండున్న దిక్కున కడ్డంబుగాఁ జొచ్చిన నతని సూరెల నున్న వీలరోసంబు ముదంబున సింహ నాదంబులు సేయ శంఖ భేరీ స్వనంబులు సెలంగం దమ తేరికిం గట్టెదు లై నిలిచినం గని కృష్ణుండు గ్రీడి కిట్లనియె.
7_3_180
క. ఆపద ముట్టిన యెడ ని
ట్లేపారఁగ వలదె రథికుఁ డీతఁడు శశ్వ
త్కోపోద్దీప్తుఁడు మా దెసఁ
జాప కళా వేది దర్ప సంపన్నుండున్.
------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 181 to 7 3 210
1982
2914
2006-09-27T00:23:34Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_181
క. కోమునఁ బెరిఁగిన వాఁడు మ
హా మానోదగ్ర చిత్తుఁ డట్లగును సం
గ్రామంబున కలుకం డు
ద్దామ భుజావీర్య దుర్మద స్ఫురితుండన్.
7_3_182
క. మనకును నితనికి సైంధవుఁ
డను నొడ్డున నయ్యె జూద మధి కౌద్ధత్యం
బున గెలువుము చిరకాలము
మనమున రారాజు నలుక మ్రందింపు తగన్.
7_3_183
ఉ. ఈతఁడు మీకు నాపదల కెల్లను మూలము ధర్మపుత్రు దు
ర్ద్యూమతునం బరా భవము నొందఁగ జేసిన పాప నిశ్చయుం
డా తరణీ లలామమున కమ్మెయి భంగ మొనర్చె వీఁడు నీ
చేతులలా వెఱుంగఁడు విశిష్ట శుభం బిది నీకు ఫల్గునా.
7_3_184
క. ఎఱిఁగినఁ జేరఁడు చేరుట
యెఱుకువ మా మనకు దైన మిచ్చిన సిరి యి
ట్లఱిమిన యాలో గ్రక్కున
నఱకు మితఁడు దెగిన మన మనః పీడ దెగున్.
7_3_185
మ. వెరవే సంపదఁ గోరి గాండీవ గుణా విర్భూత బాణాలి కి
ట్లెర యై వచ్చుట యిమ్మహీపతి కితం డేలొక్కొ యత్యంత ని
ష్ఠరు శౌర్యోన్నతి నిన్నుఁ దాఁక దలఁపం జోద్యంబు వీ డగ్గ మై
దొరకో లర్జున నీకుఁ దొంటి సుకృత స్తోమంబు కల్మిం జుమీ.
7_3_186
క. ఇతఁడు వడినఁ బ్రజ విచ్చును
ధృతి సైంధవుఁ డఱిమెనేనిఁ దెగు నాతం డు
ద్ధతి విడిచి పాఱిపోయినఁ
బ్రతిన కదియ చాలుఁ గడఁగు పటు శౌర్యనిధీ.
7_3_187
వ. అని పెక్కు భంగులం జెప్పిన విని వివ్వచ్చుం డచ్యుతు నాలోకించి.
7_3_188
ఉ. ద్రౌపది వడ్డబన్నము లుదగ్రత మేదినిఁ బెద్దకాల మి
చ్ఛా పరతంత్రుఁ డై తన వశంబుగఁ జేసిన వీని గర్వముం
గోపము వెంపదే మనము గుందఁగఁ జేయదె యింత సెప్ప నే
లా పొరిగొందు నీతనిఁ జలంబు బలంబును నీవు మెచ్చఁగన్.
7_3_189
ఆ. ఒరుల దిక్కు సనక యరదంబు నీతని
యున్న యొడకు నడపు మన్న నతఁడు
నట్ల చేయఁ దనకు నభిముఖు లై వచ్చు
వారిఁ జూచి మనుం వల్లభుండు.
7_3_190
క. మనమునఁ గొంకక యెదురుగఁ
జనియె నిజోద్ధతికి మెచ్చి జనపాలకు లె
ల్లను బిచ్చలింప సేనా
నినదం బెసఁగంగ ఘోర నిష్ఠుర వృత్తిన్.
7_3_191
క. తముఁ బిలుచుచు నివ్విధమున
సమ దాటోపగతి నడరు జనపతిఁ గని చి
త్తము లలర నార్చి నిజ శం
ఖము లొత్తిరి శార్ఙ్గధరుఁడు గాండివ ధరుఁడున్.
7_3_192
చ. ఎలమిఁ జెలంగు కృష్ణుల యహీన సముద్ధతిఁ జూచి శోక వి
హ్వలు లయి మానవేంద్రు దెస నాసలు మాని మృగంబు భ్రాంతి ను
జ్జ్వల దనలంబులో నుఱుకు చందముగాఁ గొని నీదు యోధ వీ
రు లకట చచ్చెఁ జచ్చె నని మ్రోయఁగ నాతఁడు వారి కిట్లనున్.
7_3_193
క. భయ మేటికి వినుఁడు ధనం
జనునిం గేశవుని నాదు శర కీలనాసం
చయమున నేర్చెదఁ బేర్చెద
నయనా నందంబు మీ కొనర్చెదఁ గడిమిన్.
7_3_194
వ. అని పలికి పార్థుం గనుంగొని యవష్టంభంబున.
- దుర్యోధనుఁ డర్జునుం దలపడి యధిక్షేపించుట –
సం. 7-75-35
7_3_195
చ. వినుము కిరీటి దివ్య శరవేదివి నాఁ జను దేను లేని చో
టను మును సెల్లె నీకు నిచటం జన నిత్తునె యిప్డు నీ బలం
బును హరినేర్పుఁ జూచుటకుఁ బోరికి వచ్చితి నీవు పాండు రా
జునకు జనించి తేనిఁ దెగి చూపుము శౌర్యము నస్త్రవీర్యమున్.
7_3_196
వ. అనుచుఁ గ్రూరంబు లగు మూఁడు నారాచంబుల నన్నరు నేసి శర చతుష్టయంబున హయంబులు నొప్పించి పది బాణంబులు పద్మనాభు నురంబునం గ్రుచ్చి మునిగోల యొక్కకోలం దునిమినం గినిసి క్రీడి యాతనిపైఁ జాతుర్దశ నిశత ప్రదరంబులు వరగించిన నవి యమ్మహీపతి మైమఱువు దాఁకి మిట్టి పడుటయుం జూచి దొమ్మిది దూపుల తోడం బంచాశుగంబులు నిగిడించిన నవియు నిష్ఫలంబు లగుటయు నిరువదెనిమిది బాణంబు లడరించె నవ్వాలమ్ములు నమ్మెయిన వ మ్మైన విషాదంబున వాసుదేవుండు వాసవి కిట్లనియె.
7_3_197
క. మున్నెన్నఁడు నివ్విధ మేఁ
గన్నది గా దమ్ము లెడలె గాండీవము లా
వున్నీ భుజముల శక్తియు
మిన్నకఁ పోఁ జిత్రమిది యమిత్ర ధ్వంసీ.
7_3_198
ఆ. నీకుఁ జూడ ముష్టనెలవు నాకర్షణ
గాఢతును బాణగతియుఁ దొంటి
యట్లొ యొండు భంగి యై తోఁచెనో నాకు
నున్న రూపు సెప్ప వన్న పార్థ.
7_3_199
చ. పిడుగుల యట్ల తాఁకి రుపు బృందములం దెగటార్చు నాజి నె
ప్పుడు భవదీయ దివ్య శర పుంజము లొక్కట నిప్డు పొల్లు వో
యెడు నిది నీవు నిమ్మతి విహీనపు జంతువు నేమి నేట్లకుం
జెడుటకు నొక్కొ విస్మయము సెందెడు డెంద మలంతఁ బొందెడున్.
7_3_200
వ. అని యిట్లు దన్ను నిందించు కొనుచు గోవిందుం డడిగిన బురందర నందనుం డతని కిట్లనియె నిది యొక్క కవచ ధారణంబు మున్ను ద్రోణుఁ డొక్కరుండ యెఱుంగుఁ బదంపడి నాకు నెఱింగించె నిప్పుడు సుయోధనుండును నెఱుంగు తెఱంగు గావించెం గావలయు నిమ్మెయి మైమఱువు త్రిలోకంబుల కభేద్యం బగుటయు నీవు నెఱుంగుదు వెఱింగియు న న్నడుగ నేల భువనత్రయంబునందును వస్తు ప్రకారంబులు నీ యెఱుంగని యవియుం గలవే యది యట్లుండె నితండు దీని నగ్గురు కరుణం బడసిన వాఁడై.
7_3_201
క. విను మాఁటదివోలెం దన
తనువున కడ్డంబు గాఁగఁ దగిలిచికొన్నాఁ
డనఘ యిటు లైన నెట్లగు నని యెఱుఁగడు దీని విధము లన్నియు దెలియన్.
7_3_202
క. నా వింటి బలువుఁ జేతుల
లావును జూడు మిదె నీ తలం కుడుగఁగ నే
నీ విభునిఁ గవచ రక్షితుఁ
డై విలసిల్లంగ నీక యలఁచెదఁ గృష్ణా.
7_3_203
వ. అంగిరసుం డమరపతికి నొక్క మహాస్త్రం బిచ్చె దాని నతండు నా కొసంగె నది నిఖిల కవచ నిర్భేదనశీలం బై యుండు దాన నిమ్మెయినుఱు వఱువుళ్లు సేసెద.
7_3_204
క. అని వెస నా దివ్య శలం
బనూనమంత్ర ప్రకాశ మగునట్టులుగా
గొనయమునఁ జేర్చి తిగిచినఁ
గని యశ్వత్థామ బాహుగర్వం బలరన్.
7_3_205
తే. అధిప సర్వాస్త్రఘాతి యై యతిశయిల్లు
నస్త్రమునఁ జిత్రముగఁ దెగయంద తునిమె
నమ్మహాస్త్రంబు నట్లది వమ్ము గాఁగ
నెఱిఁగి వెఱఁ గంది హరి కతఁ డిట్టు లనియె.
7_3_206
వ. ఆచార్యపుత్రు నస్త్ర ప్రభావంబున నవ్విశిఖంబు వినిహితం బయ్యెఁ బునః ప్రయోగంబు సేసిన నది యొప్పమి సేయు నని వింటి నా వింటి బలిమిన సాధించెదం జూడు మను నవసరంబున నయ్యిరువురను దుర్యోధనుండు.
7_3_207
క. తొమ్మిది తొమ్మిది వాలిక
యమ్ముల మున్నేసి పటు శరాసారము పైఁ
గ్రమ్మించిన మనదెసఁ దూ
ర్యమ్ములునుం గీర్తనములు నార్పులుఁ జెలఁగెన్.
7_3_208
ఆ. అలిగి యవుడు గఱచి యన్నరుఁడా నృపు
తురగములను సూతుఁ దునిమి వైచి
రథము నఱకి యధిక రయమునఁ దఱచుగ
నాఁటెఁ గరతలముల నారసములు.
7_3_209
వ. ఇట్లు విరథుండును వికల హస్తుండును సై విషణ్ణుండగు నన్నరనాథుండు వెడం గగుటం గటకటం బడి యా కంకటంబు నిష్ఫలం బను బుద్ధిం బుచ్చి వైచి యొండొక కవచంబు దొడిగె నయ్యెడరు గనుంగొని శ్రీఘ్రంబునం దత్సైనికోత్తములు చతురంగ బహు బలంబులతోఁ గవిసి కవ్విడిం జుట్టి ముట్టి యలుఁగుల సోనలు గురిసిన నతండు సంరంభ విజృంభితుం డగుటయు.
7_3_210
చ. అఱిముఱిఁ ద్రెళ్లెఁ దేరులు గజావళి గూలెఁ దురంగ మాంగము
ల్గిఱికొనియెన్ మహిన్ భటులు లెక్కకు మిక్కిలి సేన పాడుగా
నఱు మయి రప్డు కృష్ణుఁడు నినాదము భూ గగనాంతరంబునం
దఱచుగ నొత్తె నిర్మథిత దానవ సైన్యముఁ బాంజచన్యమున్య
-----------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 3 211 to 7 3 240
1983
2917
2006-09-27T00:24:03Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_3_211
తే. అట్లు భీషణమగు నర్జునాక్రమంబు
ఘోరమైన మురారి శంఖారవంబు
నధిక భయ సంభ్రమంబుల నావహింప
నధిప నలుగడఁ బఱచె సైన్యంబు గలఁగి.
7_3_212
వ. ఇత్తెఱంగున.
7_3_213
క. మును సంకట పడి మూఁకలు
గనుకని విచ్చుటయుఁ బిదప గాండివి మెఱసెం
బొనుఁగుపడి యుండి తగుగా
డ్పున మండు మహానలంబుపోల్కి మహీశా.
7_3_214
వ. అయ్యవసరంబున సింధురాజ రక్షకంబైన బలంబు సంక్షోభ సహితంబుగు నుత్సాహంబునం బొదలి శంఖ భేరి పణవాదిక్వణన మేదుర సింహనాద భరిత రోదసీ కుహరం బయ్యె నచ్చిడి ముడి వడుట యవలోకించి.
7_3_215
క. మందస్మిత సుందర వద
నేందు లగుచు హరియు నరుఁడు నేడ్తేఱఁ బ్రియముల్
డెందములం బొంద భవ
న్నందనుపై నురవడించినం గని కడఁకన్.
- వృషసేనుండు లోనగు నెనమండ్రు రథికు లొక్కపెట్ట యర్జునుపైఁ గవియుట –
సం. 7-79-1
7_3_216
క. వారలఁ బొదువ నడరు బలు
తేరుల మొత్తముల మిగిలి దీప్త పటు రథో
దారు లగుచు నెనమండ్రురు
వీరులు దఱిమిని నితాంత వేగోజ్జ్వలు లై.
7_3_217
వ. వారెవ్వ రెవ్వ రంటేని.
7_3_218
క. దండిమగ లైన వృష సే
నుండు శలుఁడు సైంధవుండునుం గృపుఁడును గ
ర్ణుండు గురు నందనుఁడు శ
ల్యుండును భూరి శ్రవుండు నుర్వీనాథా.
7_3_219
వ. అందఱు నొక్క మొగంబై.
7_3_220
క. తనదైన ప్రతిన నెఱవుట
కును ముఖ్యోపాయ మది యగుట నట్లు సుయో
ధనుఁ బరిమార్పఁ గడఁగు ఫ
ల్గునుఁ దలపడి రాత్మ శంఖ ఘోషంబుల తోన్.
7_3_221
క. అట్లయెడ దేవదత్తము
బిట్టొత్తె నరుండు పెక్కు పిడుగుల మ్రోఁతన్
బెట్టు వఱచు తన్నినదము
పుట్టించెను దిగులు నీదు పుత్రకు సేనన్.
7_3_222
తే. చెవులు బీఁటలు వాఱంగఁ జెలఁగు నమ్మ
హారవమ్మున కులుకక యతనిమీఁద
విభుఁడుఁ గర్ణాదులును శర వృష్టి గురిసి
రడరి సైంధవు దిక్కున కడ్డ పడుచు.
7_3_223
వ. ఆ సమయంబున నశ్వత్థామ యుబ్బి డెబ్బది మూఁడు మార్గణంబుల మురవైరిని భల్లత్రయంబునం బార్థుని నైదు శరంబులం దురంగంబులం గేతువు నేసిన నవ్వాసవి యతని నూటయాఱింటను గర్ణునిఁ బదింటను వృషసేనుని మూఁటను నొప్పించి యొక్క కత్తివాతియమ్మున శల్యు చాపంబు ముష్టికిం ద్రుంచిన.
7_3_224
సీ. వేగంబ వేఱొక్క విలుగొని మద్రేశుఁ డతని పై దొమ్మిది యమ్ములేయ
ముప్పది రెంటను మూఁట నేనిండిను బదియింట నఱువది బాణములను
గర్ణ భూరిశ్రవః కర్ణ నందన కృప గురుపుత్రు లేసి రన్నరుని మఱియు
నాతని మీఁద దివ్యాస్త్రంబు లైదు గోవిందు మై సప్తతి విశిశములను
తే. ద్రౌణి నిగిడించె నట్టి సందడి జయద్ర
థుండు వారల మఱువున నుండి పఱపె
సరభసముగఁ ద్రిసప్తతి సాయకంబు
లమ్మహా బాహు దెసఁ గౌరవాధి నాథ.
7_3_225
వ. ఇట్లు పెక్కం డ్రొక్క పెట్ట పె ల్లేసినం గినుక నూనిన నవ్వు రౌద్ర రసంబు నలంకరింప.
7_3_226
క. వడి రాధేయుని నాతని
కొడుకును బండ్రెంట మూఁటఁ గుదియించుచుఁ గ
వ్వడి యొక బలు తూపున నె
క్కుడు రయమునఁ దునిమె శల్యుకోదండంబున్.
7_3_227
ఆ. తునిమి తోన యతనిఁ దొమ్మిది యమ్ముల
స్రుక్కఁ జేసి మూఁట సొమదత్త
తనయు నెనిమిదింట ద్రౌణిని నిరువదే
నింటఁ గృపుని నొంచి నిలువరించె.
7_3_228
వ. మఱియు నిరువది మెఱంగు వాలమ్ము లశ్వత్థామ యంగంబునం గ్రుచ్చె నిట్లందఱ తోడను గ్రందు కయ్యంబు సేయు సమయంబున నొక్కొక్కమరి వారి పిఱుంద నోర వాఱం దోఁచు జయద్రథు నేయం దీఱకున్నం దమకంబున నెడనెడ నఱిముఱిం దద్రథంబు దెసకు నతఁడు వాఱ విడిచిన విశిఖంబులు నూఱు గల వప్పుడు భూరిశ్రవుండు వాసుదేవుని చేతి మునికోల నొక కోలం దునిమి కదిసి నొస్సమొగిం గ్రూర నారాచంబులు గుప్పించి నొప్పించిన.
7_3_229
శా. కోపాటోప మహోగ్ర మూర్తి యగుచుం గోదండటం కార లీ
లా పూర్ణంబుగ భూనభోంతర మతం డయ్యోధులన్ బాణ జా
లా పాతంబునుఁ దూల నేసి చటుల వ్యాపార ఘోరా నిలా
క్షేప క్షోభిత వారి వాహ చయ భంగిం జూపె నేపారఁగన్.
7_3_230
వ. అట్లు విచ్చియుం గూడికొని మూఁకలం గూర్చికొని యొండొరులం బురికొల్పికొని.
7_3_231
క. ఆ రథికు లొక్క మొగి న
వ్వీరుని పైఁ గవియుటయును విస్ఫురిత శరా
సార మతఁడు నిగిడించిన
వారి బలము లెల్ల రక్త వారిం దేలెన్.
7_3_232
వ. ఇత్తెఱంగునం దెరలచుం బొదువుచు భవదీయ సైనిక లోకంబు వోక పెనంగె ననిన విని యప్పు డేమేమి యడియాలంబులతో నెవ్వ రెవ్వరి సిడంబులు మెఱసి యుండె నని యాంబికేయుం డడిగిన సంజయుం డిట్లనియె.
7_3_233
సీ. ప్రస్ఫుర ద్వానర పతియును సింహ లాంగూలంబు నుజ్జ్వల గోవృషంబు
వారణకక్ష్యయు భూరి మయూరంబు సితయుఁ గాంచన సింధురంబు
రత్న యూపంబును రజత వరాహంబు నుద్దీప్యమాన మహోరగంబుఁ
గేతనంబుల నొప్పుఁ గ్రీడికి నాచార్య సుతునకుఁ గృపునకు సూతజునకు
తే. నతని నందనునకును మద్రావనీశ్వ
రునకు శలునకు భూరి శ్రవునకు సైంధ
వునకు రారాజునకు నిట్లు దనరి మెఱయుఁ
బది సిడంబులు నభమునఁ బ్రభలు నిగుడ.
7_3_234
క. మన తొమ్మిది సిడముల కం
టెను నుజ్జ్వల మగుచు నొక్కటియ పెక్కై యెం
దును దాన తోఁచు నయ్య
ర్జును సిడము మహోగ్రతం గురుక్షితి నాథా.
7_3_235
తే. అనుడు నమ్మేది నీశుఁ డిట్లనియె నట్లు
క్రీడి విస్మయావహరణ క్రీడ సలుప
గురుని దర్పంబుచే నాఁక గొని ధర్మ
సూను సైన్యంబు లెట్లయ్యె సూత తనయ.
7_3_236
వ. అనుటయు సంజయుం డతని కిట్లనియె.
7_3_237
క. అయ్యెడ భేచరులకు వెఱఁ
గయ్యెడు చందమున నట్టి యవసరంబున బ
ల్కయ్యము గురు బలము తో
నయ్యె యుధిష్ఠిర బలోచ్చయంబున కధిపా.
7_3_238
వ. ఆ సంకుర సమరంబున బృహత్క్షత్త్రుని క్షేమధూర్తియు ధృష్టకేతుని వీరధన్వుండును నకులుని వికర్ణుండును సహదేవుని దుర్ముఖుండును సాత్యకిని వ్యాఘ్రదత్తుండును దలపడిరి శల్యుండు సేనా ముఖంబునకు వచ్చుచుం బోవుచున్న వాఁ డగుట నుచితంబు మెయి నచ్చటి యనికిఁ జొచ్చి ద్రౌపదేయులం దాఁకె భీమసేనుని నలంబుసుండును ధర్మనందను నాచార్యుండును మార్కొని రప్పు డయ్యుధిష్ఠిరుండు.
- ధర్మరాజు ద్రోణునితో యుద్ధము సేసి యోడిపోవుట –
సం. 7-81-18
7_3_239
క. గురు మెయిఁ దొంబది సునిశిత
శరముల నినుచుటయు నతఁడు సక్రోధుం డై
యిరువది యేనిట నాతని
యుర స్థ్సలము నొంచి పొదివె నుగ్రాస్త్రములన్.
7_3_240
క. రథమును నశ్వమ్ముల సా
రథిఁ దన్నును గప్పు శర పరంపర లెల్లన్
వృథ సేసెం గర లఘు తా
ప్రథితుం డగు ధర్మసుతుఁడు బాణౌఘములన్.
--------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 4 031 to 7 4 060
1984
2920
2006-09-27T00:24:32Z
Sureshkvolam
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_4_031
ఉ. ఒండొక చాప మెత్తికొని యుగ్రత శాంతనవాంతకుండు వే
దండము వోలెఁ గిట్టిన నుదగ్రత సింహ నభోపమస్ఫుర
త్కాండములం దదంగము రథంబుపయిం బడ నేసె భోజనా
థుం డది యాజికిం దొలఁగఁ దోలె రయంబున సూతుఁ డార్తుఁ డై.
7_4_032
వ. ఇట్లు శిఖండి గం డడంగి పోయినం గని మత్స్య చేది కేకయాది సైన్యంబులు బవరసంబు సేసి యురవడించిన నా కృతవర్మ మర్మ భేదన స్ఫారనారాచ పరంపరా ప్రవాహంబున వాని నెల్లం గలంచెఁ దత్కలకలం బాలించి సాత్యకి యట్లబ్బలంబులు వికలంబు లగుట యాలోకించి విజయునకుం దోడ్పడం బదంపడి పోఁదగు రాజువల నారయ వలయు నని యూహించి తనకు నడ్డ పడిన భారద్వాజునితోడి సమరంబు సాలించి మరలి యరదంబు దోలుకొని యరుగుదెంచి కృతవర్మునిం దాఁకి యేసిన నతండును బొగలేని మంట చందంబున నుద్దీపించి సాయక జ్వాలలు నిగిడించిన నవి మగిడించి యా శైనేయుండు.
7_4_033
శా. భల్లం బొక్కట విల్లు ద్రుంచి రయ మొప్పన్ నాల్గిటన్ వాజులం
ద్రెళ్లన్ బెట్టుగ నేసి సూతు తల సందీప్తైక బాణాహతిన్
డొల్లం జేసి యదల్చి యి ట్లతని యాటోపంబు మాన్పించి యు
త్ఫుల్లాస్యుం డయి పోవ నడ్డపడినం ద్రుంచెం ద్రిగర్తావళిన్.
7_4_034
వ. ఇట్లు కృతవర్మ విరథుం డైన రయంబునం బురికొని యురవడించిన పాండవ సైన్యంబులం గని కుంభ సంభవుండా శినివరుని విక్రమ విహారంబున కడ్డపడం గడంగక యా సైన్యంబుల సంరంభంబు దన విజృంభణంబున వారించి నిలిచె నిత్తెఱంగునం ద్రిగర్త సైనఁ జిక్కు వఱచి తఱిమి చను నయ్యాదవ రత్నంబు ప్రయత్నంబునకు భంగంబు సేయ నుత్తుంగ మాతంగంబును గొలిపి జలసంధుండు మదాంధుండయి మార్కొనుటయు.
- జలసంధుండను రాజు సాత్యకితో యుద్ధంబు సేసి చచ్చుట –
సం. 7-91-24
7_4_035
క. ప్రదర ప్రవాహమున న
మ్మదవద్ద్విరదంబు పటు గమన ముడిపి ముదం
బొదివిన సాత్యకి విలు బె
ట్టు దునిమె నమ్మగధ నాథుఁడు మహోగ్రుం డై.
7_4_036
తే. తునిమి నవ్వుచు నేఁబది తూపు లురము
నందు నాఁటిన శైనేయుఁ డలిగి బెట్టి
దంపు విలు గొని యాతని ధనువు నఱకి
యుఱక యఱువది యమ్ములు వఱపె మేన.
7_4_037
వ. దానికిం జలింపక జలసంధుండు.
7_4_038
చ. పటుగతి నా శిని ప్రవరు బాహువు దోమర కీలితంబు సే
యుటయును గాక త్రుంచె ధనువుగ్ర కృపాణము వైచి యాతఁ డు
త్కటమగు నల్క నొండు విలు గైకొని వాని నికృత్త హస్తునిం
ద్రుటిత శిరస్కునిం బ్రదర ధూతమదావళుఁ జేసి యార్చినన్.
7_4_039
క. పెలుకుఱి యచ్చటి మూఁకలు
గలఁగినఁ గని తన ముఖంబు కయ్యంబునకున్
బలియురఁ గృవర్మాదుల
నిలిపి గురుఁడు వచ్చి యా శిని ప్రభుఁ దాఁకెన్.
7_4_040
వ. ఇవ్విధంబునం గడంగిన కుంభ సంభవుం జూచి యతని ప్రాపున దుర్మర్షణ దుస్సహ వికర్ణ దుర్ముఖ దుశ్శాసన చిత్రసేన ప్రముఖులగు కురు కుమారు లొక్కపెట్ట కవిసి మిక్కుటంబగు తూర్య రవంబులతోఁ బెక్కమ్ములు సాత్యకిం బొదువ నత్తుములంబునకు దుర్యోధనుం డేతెంచి తమ్ములం గలసినం గునుంగొని గురుండు వారలతని కోపుదు రను బుద్ధిఁ బాండవ సేనా ముఖంబునకుం జనుదెంచిన నయ్యచ్యుతానుజుం డా రథికు లందఱ కన్నిరూపులయు వారల శరాసారంబులు నివారించుచు వారి నొకని నొకని ననేక బాణ జాలంబులం నొప్పించుచుండ నక్కౌరవేశ్వరుం డుద్దామ గతిని గవిసి వాలమ్ము లాతని తనువునం జొనిపిన నతండు.
7_4_041
క. నగుచు విలు దునిమి తీవ్రా
శుగముల నొంచుటయు నీదు సుతు లెల్లను నా
మృగపతి విక్రము పైఁ దఱ
చుగ నిగిడించిరి ప్రదీప్త సునిశిత శరముల్.
7_4_042
క. చిక్కు వడక సాత్యకి యొ
క్కొక్కరు నయిదయిదు దృఢ మహోగ్రాస్త్రములన్
స్రుక్కించి యెనిమిదిటఁ బే
రుక్కున నక్కురు నృపాలు నొడలం గ్రుచ్చెన్.
7_4_043
ఉ. అంతటఁ బోక రత్నమయ మైన భుంజంగ పతాక గూల్చి య
త్యంత రయంబు మై ధనువు నశ్వచయంబును సూతు మేను నిం
తింతలు వ్రయ్యలై పడఁగ నేసిన బెగ్గిలి తేరు డిగ్గి భూ
కాంతుఁడు వాఱె సేన కలఁగంబడి మ్రోయ నతండు నవ్వఁగన్.
7_4_044
వ. ఇట్లు వాఱి చిత్రసేను నరదం బెక్కె నక్కోలాహలం బాలించి కృతవర్మ దన రథంబు రయంబున నద్దెసకుం బఱపం బనిచి యురవడి నరుగు దెంచినం గని శిని పుంగవుండును నిజస్యందనంబు సమ్ముఖంబు సేయించె నయ్యిరువురుం గొఱవి గొఱవిం దాఁకిన తెఱంగునం దలపడి యొండొరుల పైఁ బ్రచండ బాణంబులు వరగించుచుం బోరునెడ జనార్దనానుజుండు హార్దిక్యు నతిక్రమించి.
7_4_045
తే. హయములను సూతు నొంచి శరాసనంబుఁ
ద్రుంచి మెఱుఁగులు వెరిఁగిన దొడ్డనార
సంబు మే నుచ్చిపో నేయఁ జచ్చినట్ల
మూర్ఛ వోయి మోఁకాళులు మోవఁ బడియె.
7_4_046
వ. ఇత్తెఱంగునం దేరిపయిఁ గూలిన కృతవర్మం దెగియెనకాఁ దలంచి ధనంజయుం గలయం దమకించి సాత్యకి యక్కడఁ బోవ నా భోజపతి దెప్పిఱి సన్నద్ధుండై మరలి చని యెప్పటి నెలవున నిలిచి యనిల తనయ ప్రముఖుల కడ్డపడినం జూచి యాచార్యుం డచ్చోటి కతనిం జాలించి శౌర్యధుర్యుండగు నా శినివరుండట సనుట సైరింపం జాలక రయంబున.
7_4_047
క. మగుడఁ జని యాఁగి నిశితము
లగు నారాచములు మూఁట నతని నుదుట బె
ట్టుగ నాఁటినఁ ద్రిశిఖర యుత
నగము క్రియం బొలిచె నతఁడు నరవర ముఖ్యా.
7_4_048
వ. ఆ రథిక వరుండును గురునిపైఁ గ్రూర నారాచంబులు నిగిడించె నిట్లు దొడంగి యయ్యిరువురు నొండొరు శరజాలంబులు వారించుచుఁ దురంగంబుల యంగంబుల రుధిరంబులు పూరించుచు సారథుల నొప్పించుచు మేనుల వాలమ్ములు గుప్పించుచు నసదృశంబులగు కర లాఘవంబులు సదృశంబులుగాఁ బోరునప్పుడు.
7_4_049
మ. ధనురాచార్యుఁడు కేశవానుజు ధనుర్ధండంబు ద్రుంచెన్ గదం
గొని వైచెన్ వడి నాతఁ డగ్గురుఁ డెడం గ్రూరంపు భల్లంబునం
దునుమం గ్రక్కున నొండు విల్లు గొని యాదోర్దర్ప దుర్దాంతు మై
ఘన బాణంబుల నొంచె నించె నతఁ డాకాశంబు గర్జా ధ్వనిన్.
7_4_050
వ. అలిగి గురుఁడు శక్తి నడరింప నది విధి
ప్రేరణమునఁ జేసి తేరు దాఁ కెఁ
గాని యతనిఁ దాఁకఁ గానద యతఁడు ద
ద్బాహు శాఖ నొంచెఁ బటు శరమున.
7_4_051
వ. నొంచినం గోపించి.
7_4_052
క. చాపాచార్యుఁడు సాత్యకి
చాపము దునుమాడి సూతునమ్మూర్ఛితుఁగా
నేపారి యేయ రథ్య
వ్యాపారము దాన నడపి యతఁ డని సేసెన్.
7_4_053
వ. ఆలోన నతని రథ చోదకుండు దెలిసిన నెలమిం బొంది.
7_4_054
క. బలువిడి బహు భంగుల ను
జ్జ్వల శరములఁ బోరి పోరి శైనేయుఁడు బె
ట్టిలఁ బడ సారథి నేసినఁ
దొలఁగంగాఁ బఱచె ద్రోణు తురగములు వెసన్.
7_4_055
ఆ. అచటి రాజ లోక మగ్గురు నరదంబు
సనిన దిక్కు సనుచు సంభ్రమమున
నాఁగి కొనుఁడు పట్టుఁ డదలుపుఁ డేయుఁ డ
శ్వముల ననఁగఁ దెరలె సైన్య సమితి.
7_4_056
వ. ఇవ్విధంబున నిజ రథంబు విఫల మనోరథం బై పోయిన నదియ పోకగాఁ బోయి సన్నద్ధుండై సముద్ధతం బైన పాంచాల బలంబు చేతం గలంగు తన మూఁకలం బురికొలిపి కొని కుంభ సంభవుం డవష్టంభ విజృంభణంబున సేనా ముఖంబునం బొలచి నిలిచె నిత్తెఱంగున ద్రోణ కృతవర్మ దుర్యోధనాదు లగు జెట్టి జోదుల బెట్టువఱచి చిఱున వ్వొలయ సాత్యకి సారథితో నిట్లనియె.
7_4_057
క. ఇక్కడఁ గృష్ణుల తేజము
నక్కడఁ బవమాన నందనాది జనుల పే
రుక్కును గెలిపించె మనలఁ
జిక్కక వెడలితిమి శత్రుసేనల చేతన్.
7_4_058
వ. అని పలికి యర్జునుం డున్న దిక్కునకు రథంబు రయంబునం బఱపం బంచిన వాఁడును నట్ల చేయ విమలాశ్వ వేగంబునం జారు భీషణంబగు నత్తేరు నీ వారికి దుర్నిరీక్ష్యంబై నభంబున భాను రథంబు సను చందంబున.
- సుదర్శనుఁ డను రాజు సాత్యకితో యుద్ధంబు సేసి చచ్చుట –
సం. 7-84-6
7_4_059
క. అరుగఁగ సుదర్శనుండను
ధరణీపతి యడ్డపడియె దర్ప మలర న
య్యిరువురుఁ బెనంగుటయు న
చ్చెరువుం గావించె నచటి సేనల కెల్లన్.
7_4_060
వ. అట్టియెడ నమ్మహీనాథుండు.
------------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
ఆ భా 7 4 061 to 7 4 090
1985
3339
2006-10-26T21:44:08Z
RamanadhaReddy
13
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_4_061
క. పలుతునియలు సేయుచుఁ దూ
పులు దనదెసఁ జేరనీక పోర శినివరుం
డలిగి తురగముల సారథి
నిలఁ గూల్చి తదుత్తమాంగ మేడ్తెఱ నఱకెన్.
7_4_062
వ. నఱకి నిజ సారథిం జూచి.
7_4_063
క. గురుఁ డను జలనిధిఁ గడచితి
నొరులు దలంబంగ నాకు నులిగాలువ లీ
నరపతుల సరకుగొన నీ
వరదము సననిమ్ము నేఁటి యని కలయకుమీ.
7_4_064
వ. అనవుడు వాఁడు నగుచు నీ విక్రమంబునకు నా వెరపు సంగడంబు గాదె
సంగరంబున నేమి సేయుదు నెవ్వనిపైఁ దేరు నడపుదు ననిన విని శినివరుండు
వివ్వచ్చు చేతం జచ్చిన కరి తురగ నర నికాయంబుల తిట్టలు సూపి యజ్జాడం
దేరు వఱపు మదె గాండీవ గుణ చండనాదంబు వీతెంచుచున్న యది నేఁడు
పాండవ మధ్యముం డిచ్చిన ధనుర్విద్యా విలాసంబు మెఱయను బాండు సూనుల
కేను జేయు భక్తి స్నేహంబులు నెఱపను వలయు నాకడంక గని కురువిభుం
డిరువురు ఫల్గునులను బుద్ధి గలంగునట్లు సేసెద నని పలుకు నవసరంబున
నద్దెసం గాంభోజ యవన సైన్యంబు లతని కడ్డపడం గడంగిన నవ్వీరుండు
గుణంబు సారించి యబ్బలంబు వలనికిఁ దేరు వఱపించి.
7_4_065
క. నానాస్త్రంబులు ముందఱ
నే నిగుడన్ బడలు వడిన వీర భటులపై
నేనుంగుల గుఱ్ఱంబుల
పీనుంగుల మీఁదఁ దేరు పెలుచం బఱపెన్.
7_4_066
వ. ఇవ్విధంబున వెండియు గిరాత శక బర్బర సారదయనన ప్రము ఖ మ్లేచ్ఛ సేనల
రూపడంచి నీ మూఁకలు గలఁగం దఱిసి చిత్రవర్మంబు మైచాయగా నారాచంబులు
నఖంబులును విల్లు బలు మొగంబును నై బెబ్బులివోలెం బోవం బోవ దుర్యోధన
దుశ్శాసన చిత్రసేన వివింశతి శకుని దుస్సహ దుర్ధర్షణ క్రథ ప్రభృతి రథిక నికరంబు
రభసంబునం బోకుపోకు మను నెలుంగులతోఁ బిఱింది దెసం దఱిమినం
దత్కలకలంబు విని యతండు సూతు నాలోకించి.
7_4_067
క. మందగతిఁ జనుము నావెను
కందగిలెడు సైన్య జలధి గ్రక్కున శోషిం
పం దీవ్ర శరార్చుల నం
దంద వడిం బఱపి నగుచు నరుగుద మనినన్.
7_4_068
క. అతఁ డట్లచేయ నబ్బల
మతి రయమున నెయిది పొదువ నరిగి కరి చతు
శ్శతియు హయత్ర శతియు వసు
మతిఁ గూల్చెను శినివరుండు మద మెలరారన్.
7_4_069
వ. అంత నిలువక చలంబున నా సేన శైనేయుపై బెట్టు గిట్టె నట్టియెడ.
7_4_070
క. నర తురగ ద్విరద రథో
త్కరములతో నతని శరము దాఁకని రూపుం
బరికించియుఁ గానం ద
త్త్వరితత్వంబునకు వేఱ వర్ణన యేలా.
7_4_071
క. నరు బాహాస్ఫురణమునకు
సరి యగు నెక్కు డగుఁ గాని సాత్యకి భుజ వి
స్ఫురణం బల్పము గా దని
సుర నికురుంబంబు పొగడుచుం జూచె నృపా.
7_4_072
మ. కురు ముఖ్యుండును దోడి సైనికులు పెక్కుల్ దూపు లొక్కుమ్మడిం
గురియం బిన్నటి నవ్వుతో నతఁడు తత్కోదండ సూతాశ్వకే
తు రథంబుల్ వికలత్వముం బొరయఁగా దోర్దర్ప దుర్దాంతుఁ డై
వెరవుం జేవయు లావును దెలిపె నుర్వీనాథ యా సేనకున్.
7_4_073
వ. అప్పుడు
7_4_074
క. కదిసి నరేంద్రుఁడు సూతుని
మదమును దురగముల యుబ్బు నూనిచి నిశిత
ప్రదరముల నతని యంగము
పొదివె శకుని దోడువడఁగ భుజబల మలరన్.
7_4_075
వ. పొదివిన నొదవిన కోపంబు నాటోపంబున.
7_4_076
మ. ధరణీనాథ మురాంతకానుజుఁడు గాంధారేశు చాపంబునుం
గురువంశాగ్రణి సూతు కంఠము నతి క్రూరాస్త్ర పాతంబునం
గర మాశ్చర్యము గాఁగఁ ద్రుంచినఁ దురంగస్తోమ మామేదినీ
శ్వరుతే రచ్చటు వాయ నీడ్చికొని పెల్చం బాఱె దుర్వార మై.
7_4_077
వ. ఇత్తెఱంగునం బాఱిన.
7_4_078
క. తమ్ములు దొరలును నేపఱి
యమ్మనుజాధిపుని పజ్జ కరుగుటయును సై
న్యమ్ము వెఱచఱచి విచ్చిన
నెమ్మదిఁ దన యరుగుదెస శినిప్రభుఁ డరిగెన్.
7_4_079
వ. అనిన విని యాంబికేయుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_4_080
క. పులికిఁ బసులు వాఱిన క్రియ
నలవుఁ జలము సిగ్గు విడిచి యట్లొక్కని కో
ల్తల కోర్వక విఱిగిన పు
త్రుల నే మని విందు నేను రోయక యింకన్.
7_4_081
క. అనుఁడు నతఁ డవ్విభుని కి
ట్లను నీవును నగ్రసుతుఁడు నవినయములు సే
సినఁ బాటిల్లిన యాపద
వినకుండఁగ వశమె మీఁదు విను తెలియఁగన్.
7_4_082
వ. అట్లు గాసి యై కోపించి నీ కొడుకు పురికొల్ప నంబష్ఠటేంకణ పారద ప్రముఖ దేశంబుల బలంబులు దుశ్సాసన పూరస్పరంబుగా రయంబునం జని సాత్యకిం జుట్టుముట్టిన నా జెట్టి మగండు నిజభుజ విక్రమాటోపంబునకుం బాటవంబు దలకొల్పిన.
7_4_083
మ. విఱిగెం బెక్కురథంబు లొక్క మొగి నుర్విం గూలె శుండాలముల్
చఱ చై రాలెఁ దురంగ మావయ వసంతానంబు లింతింత లై
కుఱుకుల్ గట్టె భటాంగకంబులు రణక్షోణిం బ్రవాహంబు లై
పఱచెన్ నెత్తురు భూతకోటి విహరింపం బ్రస్తుతింపన్ సురల్.
- దుశ్శాసనుఁడు సాత్యకితో యుద్ధంబు సేసి పాఱిపోవుట –
7_4_084
క. రోషమున దుస్ససేనుఁడు
పాషాణ ప్రథన నిపుణ పార్వతి కతతిన్
భీషణముగఁ గవియింప జి
గీషం బొదువుటయుఁ జూడ్కిఁ గెం పారంగన్.
7_4_085
క. శినివరుఁ డాణా లెల్లను
దునియలుగా సేయ మగిడి తొరఁగుచు నవి వై
చిన వారిన నొప్పంపఁగ
గనుకని నమ్మూఁక విచ్చెఁ గౌరవవాథా.
7_4_086
తే. విచ్చుటయు నంటఁ దాఁకి యవ్వీరుఁ డంప
వెల్లిఁ దేల్చిన వెగడంది పెల్లగిల్లి
యధిప దుశ్శాసనుఁడు మొదలైన యోధ
గణము లెల్లను ద్రోణుని కడకుఁ బఱచె.
7_4_087
వ. ఇవ్విధంబునఁ దనచేరువకుం జనినయాదుశ్శాసనునిం గనుంగొని మున్ను శైనేయు చన్నదెసం బుట్టినయక్కోలాహలం బాకర్ణించుచున్న యగ్గురుం డిట్లనియె.
7_4_088
క. ఏమి యువరాజ విభునకు
సేమమె సైంధవుని నేమి సేసె నరుఁడు నా
వేమిటి కిట్లీ రథిక
స్తోమముతో విఱిగి తెందుఁ జొచ్చెద వింకన్.
7_4_089
క. అడుకులు దిన్నట్లగునే
కడుపునఁ గుట్టెత్తినపుడు గడుఁ బఱచితి నాఁ
దొడ లెఱుఁగక పాండు సుతుల
నుడిగి మడుఁగ వలసె నిప్పు డొక సాత్యకిచేన్.
7_4_090
వ. భీమార్జునుల బారిం బడి యేమి గాఁ గలవాఁడ వని పలికి యలుక వొడిమిన నంత నిలువక.
ఆ భా 7 4 091 to 7 4 120
1986
3338
2006-10-26T21:36:38Z
RamanadhaReddy
13
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_4_091
చ. మఱచితె యా సభన్ భువనమాన్యగుణోత్తర యాజ్ఞసేని నీ
పఱచిన పాటుఁ బాండవులఁ బల్కిన పల్కులు నాఁటి క్రొవ్వు నే
డ్తెఱయును నెందుఁ బోయె రణధీరుల వారల నల్గఁజేసి సి
గ్గఱి తుది నిట్టు లైతి తగు నక్కట తియ్యన గావె ప్రాణముల్.
7_4_092
ఆ. బ్రదుకఁ దలఁచి తేనిఁ బాండు నందనులకు
నింక నైనఁ బుడమి యిచ్చు నట్లు
గాఁగ నన్నతోడఁ గార్యంబుఁ జెప్పు మ
వ్వెడఁగు భీష్ముబుద్ధి వినక చెడియె.
7_4_093
వ. ఇట్లు సేయఁ జాల వై తేని.
7_4_094
క. ఎట వోవవచ్చు నిను ముం
దట నిడుకొని పోర నున్న తగు రాజుల నె
క్కట దోలెడి సాత్యకి నీ
వట దఱుముదు గాక యొదుఁగ నగునే నీకున్.
7_4_095
క. అనుటయు నతండు వినియును
వినని చెవులు సేసి మగుడ విక్రమమునకున్
గొనకొని యేమియుఁ బలుకక
చనియె శినిప్రవరు పజ్జ సమరంబునకున్.
7_4_096
వ. తదనంతరంబ యాచార్యుం డవార్యదోర్వీర్యంబు మెరయం దఱిమి
మెఱుంగు వాలమ్ముల వేఁడిమి సూపిన.
7_4_097
శా. పాండుక్ష్మావర సూను సైన్యములు దర్పం బేదుడున్ వీరకే
తుం డుగ్రంబునఁ దాఁకి యగ్గురుని సూతున్ నొంచి యేనమ్ము లు
ద్ధండుం డై తను వాడ నేయుటయు నాతం డల్గి దీప్తోజ్జ్వల
చ్చండాస్త్రంబునఁ గూల్చె నా ద్రుపద సంజాతున్ మహోదగ్రతన్.
7_4_098
వ. ఇట్లు వీరకేతుండు వడినం గినిసి యతని యన్నలుం దమ్ములు
నగు చిత్రకేతుండును సుధన్వుండును జిత్రవర్మయుఁ జిత్రరథుండును
ద్రోణు రథంబు బాణ మయంబు సేసిన నతండు.
7_4_099
క. వారల రథ్యంబులఁ ద
త్సారథులం బొడవడంచి ధరఁ దొరఁగించెన్
వారి శిరంబులు పువ్వుల
వారణమెయి డుల్చు గంధవహుఁడుం బోలెన్.
7_4_100
వ. అప్పు డాలోకించి ధృష్టద్యుమ్నుండు గెంజాయ రంజిల్లు కన్నులం
గన్నీరొలుకం గవిసి కుంభ సంభవు నురంబునం గ్రూరనారాచంబులు
సొనిపిన మన మూఁకలు హాహాకారంబు లెసఁగ నతండు మూర్ఛిల్లిన
నప్పాంచాల వరుండు.
7_4_101
తే. పలకయును వాలునుం గొని యలఘుజవము
మెఱయ నేలకు లంఘించి మెఱుఁగు మెఱచి
నట్లు సని తల గోయుట కప్పళించి
యెగిరె నగ్గురుతేరిపై కేపు మెఱయ.
7_4_102
వ. అంతటం దెలిసి యాచార్యుండు ధైర్య ధురంధంరుం డై యెదురు గదియంబడి
నప్పటికి సాధనంబు లగు జేనకొలందితూపుల నతని నొప్పించినం గడుఁ దురులు
గఱచిన వెగడు పడునట్లు మొగతిరిగి యా ద్రుపద నందనుండు
నిజస్యందనంబునకు వచ్చి విల్లు గొని పెల్లేసిన.
7_4_103
క. గురుఁ డతని సూతుఁ దునుముడుఁ
దురగములు రథంబు ననికి దొలఁగఁ దిగువ నా
ధరణీ సురోత్తముఁడు బం
ధుర పాండవ సైన్య సమితిఁ డోలెం బెలుచన్.
7_4_104
క. కలశజుని తెంపుఁ బెంపును
బలిమియునుం జూచి యపుడు పాండు నృప తనూ
జుల దెస సైనికు లెవ్వరు
నలవు మెఱపి కడఁగఁ జాల రైరి నరేంద్రా.
7_4_105
వ. అట్టియెడ.
7_4_106
ఆ. అవ్విధమునఁ బల్కి యాచార్యుఁ డట పుచ్చ
నరిగి దుస్ససేనుఁ డా శినిప్ర
వీరుఁ దాఁకుటయు గౌరవపతి ద్రిగ
ర్తుని బలంబుఁ బనిచెఁ దోడు పడఁగ.
7_4_107
వ. ఆ సంశప్తకులలో దండి మగలు మూఁడు వేల రథంబుల వారు బెట్టు గిట్టిన నా
వృష్ణివీరుండు పంచ శత ముఖ్య రథికులం బంచత్వంబు నొందించి పెఱచతురంగబలంబుల
నెత్తుట జొత్తిల్లం జేసిన నాత్రిగర్త సైన్యంబు దైన్యంబు నొంది ద్రోణు దెసకు బఱచెం
బఱచినం బోవక యువరాజు శైనేయు తోడ నానానిశితశరంబుల దురంబు సేయ నతండు.
- దుశ్శాసనుఁడు సాత్యకితో యుద్ధంబు సేసి యోడుట –
7_4_108
క. ధనువు దునిమి నవ్విన నీ
తనయుఁడు పటు శక్తి వైచెఁ దలఁకక యది ప
ల్తునియలుగఁ జేసె సాత్యకి
విను మాతం డతని నొండు విలుగొని నొంచెన్.
7_4_109
ఆ. అలిగి కృష్ణు తమ్ముఁ డతని చాపంబును
సూతుఁ దురగములను గేతనంబు
దునిమి సొగయ సేసియును భీమసేన ప్ర
తిజ్ఞ దలఁచి చంపఁ దెగక చనియె.
7_4_110
వ. అట ధర్మజ భీమ నకుల సహదేవులు సాత్యకి సేనం దఱియం జొచ్చుట
యెఱింగి సైన్యంబులం బురికొల్పికొని ధృష్టద్యుమ్నాది యోధుల మున్నిడికొని
తఱిమిన మన వారును మార్కొని పెనంగిరా శైనేయుండును నీ సేన బడలు
వడం జేయుచు మున్నీటం బెనుఁజోఱ పోవు తెఱంగునం బోవుచుండె నంత
నక్కడఁ గవ్వడియును యుగాంత కాల రుద్రునికైవడి రౌద్ర రసమయ మూర్తి
యై తనమునుమ మొనల బారి సమరుచుండె మోహరంబు మొగంబున
గురుండును గౌంతేయ బలంబులం బొరిగొనుచుండె నివ్విధంబున నమ్మువ్వుర
చేతను బ్రజాక్షయం బగుచుండు గురుపతి భారద్వాజు నాజి యరసి పోవవచ్చి
యచ్చటం బాండవ సైనికుల సంరంభంబుఁ జూచి యేచి యొక్కరుండును
దలకడచి యమ్మొన వనజవనంబు సొచ్చు వారణంబును బోలెఁ దఱియం
జొచ్చి భీమసేనుం బది బాణంబులను నకుల సహదేవ ద్రుపద విరాట
ద్రౌపదేయుల సాయక త్రయంబులను గేకయ లేవురను శరద్వయంబులను
ధృష్టద్యుమ్నుని నిరువదింటను శిఖండిని మూఁటను ధర్మనందనుని నైదు
దూపులను నేసి మఱియు ననేక తురగద్విరద రథనికరంబులం బటు
ప్రదరశతంబుల నొప్పించె నప్పుడు.
7_4_111 1
తే. అతని చాపంబుఁ గుంతీసుతాగ్రజుండు
నఱకఁ బెఱవారు వొదివిన నుఱక వారి
నెల్లఁ గుంభజుఁ డమ్ముల వెల్లిఁ దేల్చి
యురవడించి యా సైన్యంబు నుబ్బడంచె.
7_4_112
వ. కౌరవపతియు మగిడి యా సైంధవు కడకుం జనియెఁ దదనంతరంబ కేకయ మహీనాథుండు మార్కొని.
7_4_113
క. గురుఁ డెన్ని శరము లేసిన
వెరపున నన్నింటి నన్ని విశిఖంబులఁ దా
మరలిచి బ్రహ్మాస్త్ర పరి
స్ఫురణము సూపినఁ దదస్త్రమున న యడంచెన్.
7_4_114
క. మఱియు నతని మెయి బాణము
లఱువది గిఱిగొలుప నా బృహత్క్షత్రుం డే
డ్తెఱ సూతు నొంప నాతం
డఱిముఱి నారాచ తతుల నవ్విభుఁ బొదివెన్.
7_4_115
తే. చిక్కువడఁ జేసి చనుమఱ యొక్కదొడ్డ
నారసమ్మున బిట్టేయ నరవరుండు
ద్రెళ్లె శిశుపాత తనయుండు ధృష్టకేతుఁ
డమ్మహావీరుపై వీఁక నడరి యపుడు.
7_4_116
క. పెనుమంట నుఱుకు శలభం
బును బోలెం గవిసి కోలుపులిఁ గోలన్ వ్రే
సిన మాడ్కి నేసె నఱువది
సునిశిత బాణమున నశ్వసూత యుతముగన్.
7_4_117
తే. బాణఘట్టనఁ గటకటఁ బడి గురుండు
విల్లు ద్రుంచిన నొండొక వింట నొంచె
నాతఁ డక్కుంభ సంభవుఁ డతని విరథుఁ
జేసి యావిలు దునిమినఁ జేవ సెడక.
7_4_118
క. గద వైచిన నది ద్రోణుని
ప్రదరంబుల నడఁగఁ దోమరము శక్తియు బె
ట్టిదముగ నతఁ డడరించిన
మదమున నయ్యోధవరుఁడు మడియించె నెడన్.
7_4_119
వ. ఇట్లు విగత సాధనుం జేసి.
7_4_120
క. ఆలోచన మెఱుఁగారెడు
నాలిక నారసము చేదివరు హ ృదయమునం
గీలించినఁ బొడ వెగయుచు
నేలం బడి తన్నికొని చనియెజము కడకున్.
ఆ భా 7 4 121 to 7 4 150
1987
3337
2006-10-26T21:26:46Z
RamanadhaReddy
13
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_4_121
క. కని యాతని కొడుకు కడలుం
గనలుం బిరికొనఁగఁ దన్నుఁ గవిసినఁ బొదివెన్
ధనురాచార్యుఁడు శీఘ్రం
బున బెబ్బలికొదమ లేడిఁ బొదివిన మాడ్కిన్.
7_4_122
తే. పొదివి యవలీల నాతనిఁ బొలియఁ జేయఁ
సమదగతి మాఱుకొని జరాసంధ తనయుఁ
డస్త్రగురు నొంచుటయు నతఁ డల్గి యతని
గూల్చెఁ దత్సైనికులు గనుంగొనుచు నుండ.
7_4_123
వ. అట్టియెడ వడముడు ధృష్టద్యుమ్నుండు విన నవ్విప్రవరుం డప్రతిహత తపస్సిద్ధుండు
గాకేమి చూపులన దహించునట్ల తూపులవేఁడిమిం బగఱరూపడంచుచున్న వాఁడనిన
నాద్రుపద నందనుం డతని మార్కొనం గడంగునెడ నాతనిం దలకడచి.
7_4_124
ఆ. క్షత్త్రవర్మ గురుని చాపంబు ద్రుంచిన
వేఱ యొక్క దొడ్డ విల్లు రయము
మెఱయఁ గొని యతండు మెఱుఁగులు గిఱికొను
నారసమున వాని నామ మడఁచె.
7_4_125
ఉ. అప్పుడు చేకితానుఁడు శతాశుగమల్ గురుమేనఁ గ్రుచ్చి తే
రొప్పఱ సూతు నొంచి తురగోద్ధతి మాన్ప నతండు గన్నులన్
నిప్పులు రాలఁ దద్భుజము నిష్ఠర బాణహతంబు సేసి వే
కప్పె శరాళి సూతుఁడు దెగన్ హరు లోటఱి గ్రేళ్లు వాఱఁగన్.
7_4_126
వ. ఇట్లు విరథుం డై చేకితానుం డోటమి కోర్చి యమ్మెయిన తొలంగె నిత్తెఱంగున.
7_4_127
క. పెక్కండ్రు దొరలు దన పే
రుక్కున రూ పఱఁగ ద్రోణుఁ డుద్ధతిఁ దోడ్తో
నెక్కఁగ నితఁడు కుమారుం
డొక్కొ యనఁగ ముదుకఁ డయ్యు నుగ్రత మెఱసెన్.
7_4_128
వ. ఆ సమయంబునం బాంచాలపతి యీ బ్రాహ్మణుండు వృషభంబులుంబోని
భూపాలుర నెల్లను సృగాలంబుల కాహారంబు సేయుచున్న వాఁడు వారింప
వలదే యని కడంగి మొనలం బురికొలిపి కొనుచు నక్కజం బగు కయ్యంబు
సేయుచుండం బాండవాగ్రజుం డాత్మ గతంబున.
- ధర్మరాజు భీముని నర్జునునకుఁ దోడ్పడఁ బుచ్చుట –
7_4_129
ఉ. అర్జునుఁ డొంటి వోయె నని యక్కడఁ బుచ్చితి బాహుసార వి
స్ఫూర్జితు సాత్యకిం బెలుచఁ బోవుటయుఁ గనుఁగొంటి నిద్దఱున్
దుర్జయ శత్రు సైన్యముల దొందడి నేమయిరొక్కొ విక్రమా
వర్జిత వైరి భీముఁడును వారికిఁ దోడుగ నేఁగు టెట్లొకో.
7_4_130
క. తమ్ముని దలంచి కృష్ణుని
తమ్ముఁ బనిచె నాతనిం బదంపడు తన చి
త్తమ్మునఁ దలఁపఁడ ధర్మజుఁ
డెమ్మెయి వాఁడొక్కొ నారె యీ యున్నజనుల్.
7_4_131
తే. పెక్కుచోటుల నెఱిఁగిన యుక్కులావుఁ
గలుగు నీతనిఁ బనుచుట కలుక నేల
యితఁడు గలయ వయ్యిరువుర కెలమి వచ్చుఁ
బనుతు నేనటు శోకంబు వాయవలయు.
7_4_132
వ. అని బహు విధంబుల విచారించి నిశ్చయించి.
7_4_133
ఆ. భీముఁ జేర నరిగి బీభత్సు నీ తమ్ము
నని యెలుంగు గళమునందుఁ దగుల
నశ్రు లొలుక మాట యట సెప్ప లేఁ డతఁ
డార్తి సూచి యిట్టు లనియె నతఁడు.
7_4_134
క. ఏము గలంగిన యప్పుడు
నీ మహిమయ మమ్ముఁ దేర్చు నీకును గలఁగన్
భూమీశ తగునె యివ్విధ
మేమిటఁ బాటిల్లెఁ బనుపు మే పని కైనన్.
7_4_135
చ. అనవుడు నాతఁ డిట్లనియె నక్కడ నప్పుడు బాంచజన్య ని
స్వనము వినంగ నైన నట సాత్యకిఁ బుచ్చితి నేమి పుట్టెనో
యను వెత నిప్పుడ డద్దెస భయంబు దిగంబట నీవు వోయి పా
ర్ధునిఁ గని సింహనాదమున రోదసి నింపుము మాకు నింపుగన్.
7_4_136
క. నీతమ్ముఁ గుఱ్ఱ రూపసి
నీతివిదుఁడు సకల సుగుణ నిధి మద్భక్తుం
డాతని కెడ రగునో యను
చేతోగతి పల్లటిల్లఁ జేయదె తాల్మిన్.
7_4_137
ఆ. అనిన భీముఁ డిట్టు లనియెఁ దద్రథము ర
థ్యముల సారథిని శరాసనంబు
నెఱుఁగు దతని కొలఁది యెఱిఁగిన యదియ నీ
కేల వగవ నిపుడ యేను బోదు.
7_4_138
వ. దేవర యాజ్ఞఁ దల నిడికొని చని యా కృష్ణులఁ గృష్ణానుజునిం గలసి యిక్కడ
కెఱుక సేయుదు నని పలికి పాంచాల నందనుం గనుగొని కుంభ సంభవు బలిమియు
నతని ప్రతిజ్ఞ తెఱంగును నేమఱ కుండుము నాకుం బోక గర్జంబు గాదు గా కున్న
నేలిన వాని యానతి నడప వలయు ననవుడు నతండు.
7_4_139
క. వినుము భవత్సేనాపతి
తనువునఁ బ్రాణములు గలుగ ధర్మజు దెసకుం
జనుదెంచు వాఁడె ద్రోణుం
డనుమానము దక్కి యరుగు మర్జును కడకున్.
7_4_140
వ. అనిన ధృష్టద్యుమ్ను పలుకుల కూఱడిల్లి యనిలతనయుం డన్న చరణంబులకుం
బ్రణతుం డై యాలింగనంబును నాశీర్వాదంబునుం బడసి యున్న యప్పుడు శౌరి శంఖ
విరావంబ వీతెంచిన నవ్విభుం డవ్వీరున కిట్లనియె.
7_4_141
క. విను పాంచజన్య పటు వి
స్వన మదె యిది మఱఁది యెడరు సైరింపక కృ
ష్ణుని రణము సేయు రభసం
బని తలఁచెద నెయ్దు మెయ్దు మధిక రయమునన్.
7_4_142
వ. అనవుడు సవిశేష కల్పితం బగు రథంబు రవంబును దూర్యనినదంబును దన
సింహనాదంబునుం జెలంగ విశోకుని సారథ్య సామర్థ్యంబున రథ్యంబులు నెఱయ
మెఱయం గదలి గొనయంబు సారించి కురు బలంబు నవలోకించుచు నడరు
నవ్వడముడిం దలపడి నీ కొడుకులు దుశ్శల చిత్రసేన కుంభేది వివింశతి దుర్ముఖ
దుస్సహులును వికర్ణ శల విందానువింద సుముఖ దీర్ఘబాహు సుదర్శ బృందారకులును
సుహస్త సుషేణ దీర్ఘ లోచనా భయ రౌద్రకర్మ సుశర్మ దుర్విమోచనులును వివిధ
విశిఖంబులు వరగించుటయు లేళ్లగమిం జూచి పొంగు సింగంబు చందంబునం జెలంగి
యా శరంబులు వారించుచు వారిం గదిపి బృందారకుం దెగఁ జూచి యభయ రౌద్ర కర్మ
దుర్విమోచను లను మువ్వుర మూఁడు వెడంద దూపులం దునిమిన.
7_4_143
క. చలమునఁ బోవక పెనఁగిన
వల నేర్పడ నతఁడు విందు ననువిందు సుశ
ర్ములఁ జంపి సుదర్శను బె
ట్టిలపైఁ బడి యపుడు సావ నేసె నరేంద్రా.
7_4_144
క. పెఱవారు వెఱచి నలుగడఁ
బఱచిన వాయు సుతుఁ డార్చి వఱపె రథం బా
తెఱపిన యరుగుట గని గురుఁ
డుఱుక యతనిఁ దాఁకి కప్పె నుగ్రాస్త్రములన్.
7_4_145
వ. ఇట్లు నిలువరించి నిచలంబున నారాచంబు నాఁటించి యక్కుంభ సంభవుండు దన మనంబున వీఁడు వివ్వచ్చునట్ల నన్నుసరింపఁ గలవాఁడని తలంచి యప్పవన తనయు నుద్దేశించి.
7_4_146
క. నను గెలిచి కాక నీ కి
మ్మొన సొరఁగా నెట్లువచ్చు మును నీ తమ్ముం
డనుమతుఁ డై కాదే చొరఁ
గనియె ననుడు నతఁడు గన్నుఁ గవఁ గెంపారన్.
7_4_147
క. నరుఁ డొక రథికుని యనుమతిఁ
జొరఁ దలఁచునె మనుజసేన సురబల మైనం
దెరలిచికొని విచ్చలవిడి
నరుగుం దన వలయు నెడకు నది యట్లుండెన్.
7_4_148
చ. ప్రియములు పల్కి ని న్ననుసరింపఁగఁ బార్థుఁడు గాఁడు సుమ్ము దు
ర్జయ భుజశక్తి నిర్మథిత శత్రుఁడు భీముఁడు గాని నీవు దం
డ్రియు గురుఁడుం బ్రియుండు నని ప్రీతి యొనర్చెదఁ బూని వైరికిన్
జయ మొనరింతు గాక యని సైఁ తునె దర్పము సూప కుందునే.
7_4_149
వ. అని పలికి.
7_4_150
మ. గద సారించి చెలంగి వైచిన భుజాగర్వంబు సాలించి య
మ్ముదకం డుర్వికి దాఁటి పోయె నది రశ్ముల్ మింటఁ బర్వంగ బె
ట్టిద మై మ్రోయుచు వచ్చి బల్పిడుగు మాడ్కిం దాఁకుడున్ గుఱ్ఱముల్
సదిసెన్ సారథి మ్రగ్గెఁ దేరు వొలిసెన్ సైన్యంబు భీతిల్లఁగన్.
ఆ భా 7 4 151 to 7 4 180
1988
3336
2006-10-26T20:51:48Z
RamanadhaReddy
13
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_4_151
వ. అప్పు డమ్మేటి మగండు.
7_4_152
క. మన మూఁక దఱిసి యుద్ధతిఁ
జనఁ జన నీ నందనులు వెసం దాఁకియు ను
బ్బిన యతని వీఁక కోర్వక
కనుకని సిగ్గు సెడి పాఱఁగా గురుఁ డంతన్.
7_4_153
క. ఒండొకతే రెక్కి సము
ద్దండతఁ జని భీమసేనుఁ దాఁకి శరము లొం
డొండ నిగిడించి నొంచిన
గం డడఁగక యతఁడు కనలు గదిరిన మదితోన్.
7_4_154
చ. అరదము డిగ్గి యప్పటు శరావళి కోర్చి మొగంబు వాంచి స
త్వరుఁ డయి వాన పైఁ గురియ వంచిన మస్తక మొప్పఁ బోవు సుం
దర వృషభంబు లీలఁ జని దర్ప మెలర్పఁగ నొక్కచే నొగల్
వెరవునఁ బట్టి తేరు ప్రజ విస్మయ మందఁగ వీచి వైచినన్.
- భీముఁడు ద్రోణాది రథికుల నతిక్రమించి యర్జునుఁ జేరబోవుట –
7_4_155
ఆ. నుగ్గునూచ మైన నగ్గరుఁ డొండొక
యరద మెక్కి యల్ల నరిగె సేన
మొగమునకు రయంబు మిగుల విశోకుఁడు
దేర భీముఁ డెక్కెఁ దేరు ప్రీతి.
7_4_156
వ. ఇవ్విధంబున ధనురాచార్యు బెట్టు వఱచి బిట్టు సను నా కెట్టి బిరుదున
కెదుర్పం జాలక భోజ బలంబును గాంభోజానీకంబును యవనాది మ్లేచ్ఛ సైన్యంబులును
బసులు పులికిం బాఱు తెఱంగునం గలంగి పఱచె నట్లప్రతిహత గతిం బోయి సాత్యకి
సమరోల్లాసంబు గనుంగొనుచు నట కడచి యవ్వడ ముడి దివ్య రథంబు మెఱయఁ
గౌరవ్య యోధులతోడం బెనంగు సవ్యసాచిం జూచి సింహనాదంబు సేసిన నతనిం
గనుంగొని ప్రియంబున నయ్యర్జునుండును హరియును గర్జారవంబుల గగనంబు
నినిచి రమ్మహా రవంబు లాకర్ణించి యుధిష్ఠిరుండు భీముసంజ్ఞాపనంబునకు
సంతుష్టాంతరంగుండై తన లోనన యతని నగ్గించి యన్నరనారాయణుల
యెలుంగులు వినం గనుటకుం బొంగుచు నప్పార్థుండు దన ప్రతిజ్ఞ నెఱపి వచ్చి
తన్నుం గౌగిలించి కొనుటం గోరుచుం గౌరవపతి యిమ్మెయిం దమ్ములు బంధులుం
దెగం బొలియుట దెలిసి యయినను వీరునకుం జొచ్చి యున్న వారి నైనం గాంచి
కొనునొకో యని యూహించుచుఁ గయ్యంబు సేయుచుండె ననిన విని ధృతరాష్ట్రుండు
సంజయున కిట్లనియె.
7_4_157
ఆ. ఇట్లు సింహనాద మిచ్చిన భీముని
మార్కొనంగ మగఁడు మన బలమునఁ
గలిగెనేని మదాత్మజులఁ గాల్పఁ బుట్టిన
చిచ్చు వాఁడు వానిఁ జెనయ టరిది.
7_4_158
చ. అనవుడు నాతఁ డిట్టు లను నమ్మనుజేంద్రున కప్డు కర్ణుఁ డ
య్యనిల తనూజు మార్కొని రయంబున వింశతి సాయకంబు లే
సిన నతఁ డేడు తొమ్మిదులు చెచ్చెర నేసి సిడం బొకంట నే
పునఁ గుదియించె నా రథిక పుంగవు లట్లు దొడంగి యుద్ధతిన్.
7_4_159
వ. పెనంగునెడ భీమసేనుండు.
7_4_16 0
క. సూత సుతు విల్లు ద్రుంచిన
నాతఁడు బలువింట గొంచె నతని వెస మరు
త్సూతి యదియుఁ ద్రుంచుచుఁ ద
త్సూతునిఁ దురగములఁ ద్రుంచె దుర్దమ లీలన్.
7_4_161
ఆ. విరథుఁ డై యతండు వృషసేను రథ మెక్కఁ
బాఱుటయును గలఁగఁ బాఱె సేన
లట్టియెడ నృపాలుఁ డాచార్యు పాలికిఁ
జనియెఁ దేరు దోలికొని రయమున.
- దుర్యోధనుఁడు ద్రోణుని దూఱనాడుట –
7_4_162
వ. చని యడిచిపాటు గదుర నతనితో నిట్లనియె.
7_4_163
క. నరుఁడును సాత్యకియు వృకో
దరుఁడును మనసేనఁ గలఁచెదరు సైంధవుఁ జే
రిరి నీకుఁ దగునె నరునిం
జొరనిచ్చితయేని వారిఁ జొర నీ ననఘా.
7_4_164
క. సమరంబున నీ వోడుట
సముద్ర మింకుట జయించె సాత్యకి గురుఁ గ
య్యమున నని యెసఁగు జన వా
దను మేలుఁగ దలఁచి తొక్కొ ధనురాచార్యా.
7_4_165
క. ఈ భంగి నీ వడంగుట
మా భాగ్యము గాక యింక మాటలు వల దీ
క్షోభం బెట్టు లుడుగుఁ జెపు
మా భవదీయ బల శౌర్య మతులకుఁ దగఁగన్.
7_4_166
చ. అనవుడు నాతఁ డిట్టులను నక్కడ నిక్కడ నొక్క రూపునన్
మనమొన కైన యీ యెడరు మాన్పఁగ నోపిన యంత మాన్చెద
న్వినుము విశిష్ట కార్య మనవీవర సైంధవుఁ గాచికోల య
ర్జునునకు నీకునుం గలిగె జూదము నేఁ డధికంపుటొడ్టుగన్.
7_4_167
క. మును శకుని బుద్ధిమై గెలి
చిన యది యస్థిరపు గెలుపు సెడ కీ జూదం
బున వెడలఁ బాటు సూవే
మన వెరవును లావు కలిమి మనుజాధీశా.
7_4_168
వ. కావున నీవు సుస్థరోత్సాహుండ వై సాహాయ్యంబునకు నద్దెస నున్న కర్ణాదులం గొని
కవ్వడి మొదలగు నమ్మువ్వరకుం జాలి సింధు రాజ రక్షణంబు నిర్వహింపు మేను సేనా
ముఖంబున నిలిచి తక్కిన యందఱ నిలువరించుట మేలు నీతో వచ్చుట కర్ణంబు గాదు
పొమ్మనుటయు నతండు మరలి తన్నుం గాన పురికొలిపికొనుచు నట సనియె నప్పుడు
యుధామన్యుండు నుత్తమౌజుండును మున్ను కృతవర్మ చేత నివారితు లై నరుని తోడి
వఱుమం జనక కెలని కుఱికి యఱిముఱి మనమొన దెరల్చికొని బయలికి వెడలి కపి
ధ్వజ గాండీవ గుణ రావంబుల కతంబున నతని యున్న యెడ యుపలక్షించి తిరిగి
వచ్చి బలుపున మన బలంబు వాయఁ బాపికొని చొచ్చి వివ్వచ్చుం జేరవచ్చుచున్నం
గని యక్కురు విభుండు వారల వారింపం గడంగిన.
7_4_169
క. ఆ యిరవురతో నజ్జన
నాయకునకు నయ్యె దారుణం బగు రణ మం
తాయత నృపచారము రో
షాయత్తత నుత్తమౌజుఁ డార్చుచుఁ దునిమెన్.
7_4_170
తే. తునిమి తోడన యుర మాడ సునిశితాస్త్ర
చయము నిగిడింప రా జొండు చాప మెత్తి
యతని హయముల సారథి నవనిఁ గూల్చె
నాతఁ డరిగె యుధామన్యు నరదమునకు.
7_4_171
క. అరిగి తురగము సూతుం
బొరిగొన విరథుఁ డయి నృపతి పొలి వోవక యు
ద్దుర గతి గద గొని చని త
త్తురగంబుల సారథిని జిదుర్పలు సేసెన్.
7_4_172
తే. రథము డిగ్గి తొలంగి రా రథికు లమ్మ
హీశుఁ డేతెంచి యెక్కె మద్రేశు తేరు
వారు నీ యోధు లిరువుర బారి సమరి
యా రథము లెక్కి యర్జునుఁ జేరఁ జనిరి.
7_4_173
వ. అనుటయు నాంబికేయుండు సంజయున కిట్లను మన వారెల్లం గర్ణుండు గౌంతేయుల
గెలుచు నని యాసపడుదు రా ధర్మదనయుం డాతని యాటోపంబు దలంచి రేలెల్లను
గన్ను మూయండు.
7_4_174
ఆ. అట్టి జెట్టి యనిలు పట్టిచే విరథుఁ డై
పోయి పోయి నట్లు పోయెఁ గాని
మరలి కయ్యమునకుఁ జొరఁ డెట్టు లాతని
తెఱఁగు సెప్పు నాకుఁ దేటపడఁగ.
7_4_175
చ. అనవుడు నాతఁ డిట్టు లను నన్నర నాథున కట్లు సూత నం
దనుఁ బొరివుచ్చి భీముఁడు మదంబున నర్జును దిక్కు వోవఁగా
గని యతఁ డాయితం బయి తగం దన పే రెలుఁగెత్తి పిల్చె నా
ధ్వని విని యా వృకోదరుఁ డుదగ్ర గతిన్ మరలెన్ మహీశ్వరా.
7_4_176
వ. అట్లు దార్కొని యర్కప్రతాపు లగు నయ్యిరువురు నొండొరుల శరంబులు దూలించుచుఁ
దురంగంబులయంగంబులం దూపులఁ గీలించుచు సారథుల బెట్టు వఱుచుచుఁ జాపంబులు
విఱుచుచు మైమఱువు లఱువుళ్లు సేయుచు మేనులు నెత్తుట జొత్తిల్లఁ జేయుచు
నొండొరులకు వేఁడిమి సూపి యేపునం బెనంగునెడ నయ్యనిల తనయుండు.
7_4_177
క. విలు దుమురు సేసి గుఱ్ఱం
బుల సూతునిఁ బిలుకుమార్చి భుజగనిభ శలం
బులఁ జేడ్పఱిచిన సిగ్గఱి
కలఁగి పఱచి యొండు రథముఁ గర్ణుం డెక్కెన్.
7_4_178
క. అన విని ధృతరాష్ట్రుం డి
ట్లను నమ్మిన బంటు పిఱికి యై యిటు పఱనం
గని మంద బుద్ధి దుర్యో
ధనుఁ డేమని తలఁచె నొక్కొ తన చిత్తమునన్.
7_4_179
వ. అది యట్లుండె నాకర్ణునిబింకంబు పిదప నెట్లయ్యె ననవుడు సంజయుం డతని కిట్లనియె.
7_4_180
తే. అననంబునఁ గ్రోధ మహానలంబు
భీషణముగ రాధేయుండు భీముదెసకు
మరలి యురవడిఁ గవియ నయ్యిరువురకు మ
మహాద్భుతం బగు సంగ్రామ మయ్యె నధిప.
ఆ భా 7 4 271 to 7 4 300
1989
3221
2006-10-10T21:22:33Z
RamanadhaReddy
13
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_4_271
వ. మీరందఱు నట్ల కాదే యధర్మపరు లయి యభిమన్యు ననుచితంపుఁ
జంపు చంపితి రని నిరుత్తరుం జేసి యప్పుడు దన్ను నీ కొడుకులుం గొందఱు
రాజులును నిందించిన నత్తెఱంగునన పలికి వారల పలుకుల నుడిపి యా
సౌమదత్తి నుపలక్షించి శోకించి యతని కుందు మాన్పం దలంచి.
7_4_272
తే. క్షత్త్ర ధర్మంబు కీడునఁ గటకటా మ
హాత్మ నీ యట్టివాని కిట్లధిక పీడ
సేయ వలసె నా ప్రతిన చర్చింపు మెల్ల
పనులకును మూల మా సుయోధనుఁడ సూవె.
7_4_273
వ. అన్నరపతి నరకంబునం బడంగలవాఁడు నీవు సద్గతిం బొందు
మనవుడు నతండు శైనేయు విడిచి యపసవ్యకరంబున శరంబులు
వఱుచుకొని ప్రాయోపవేశన మతి నుండి ప్రాణాయామ పరాయణుం డై
యోగయుక్తుం డయ్యె నంత నొడలి కుత్సాహంబు వచ్చి లేచి సాత్యకి
గరవాలం బమర్చికొని మాధవ ధనంజయ భీమాశ్వత్థామ కృప కర్ణులు
వలదు వల దని యెలుంగెత్తి వారింపఁ గ్రోధోన్మాదంబున శిరచ్ఛేదనంబు
సేసిన భూరిశ్రవుండు సిద్ధచారణ గణాభినందితుం డగుచుఁ బుణ్య
లోకంబున కరిగె నాళిని వరుండు దన్ను వారించిన వారల నుద్ధేశించి
యభిమన్యు వధ ప్రకారం బుపన్యశించె నప్పుడు మన సైనికు లిట్లు
దగునే యను వారును గోపం బేమి సేయింప దనువారును నతనిచేతఁ
బడిన వాఁ డుడుగునే యనువారును నిది విధి వశంబు
పొమ్మనువారును నై రనిన విని ధృతరాష్ట్రుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_4_274
క. గురు కృతవర్మాది రథిక
వరులకు నవిజయ్యుఁ డైనవాఁడు శినివరుం
డరయఁగ మహాద్భుతం బ
క్కురు వరుచే నాతఁ డిట్లగుట సూతమతా.
–సంజయుఁడు ధృతరాష్ట్రునకు సాత్యకి పరాభవ కారణంబు చెప్పుట–
7_4_275
వ. అనవుడు నతఁ డమ్మహీపతి కిట్లను దీనికిం గారణంబు
గల దాకర్ణింపుము సోమవంశ పరుండగు యయాతి నందనుం
డయున యదుని కులంబున జనియించిన దేవమీఢునకుఁ
బుట్టిన శూరుని కొడుకు వసుదేవుండు రూపగుణంబులం
బ్రసిద్ధుండై పెరుఁగుచుండ దేవకుం డను వల్లభుండు దనపుత్రికి
దేవకీ దేవికి స్వయంవర మహోత్సవం బాచరించిన
నవ్వసుదేవునకై యయ్యాదవాన్వయజాతుం డగు శిని
యవ్వనితఁ బరాక్రమంబునఁ దేరఁగుడిన రాజలోకంబుఁ దొడరి
పోరంజాలక నిలిచిన సోమదత్తుం డొక్కరుండును బోక పెనంగె
నయ్యిరువురు నొండొరుల చేత విరథులై కృపాణంబులు గొని
ధరణికి లంఘించి పోరునెడ నయ్యదువీరుం డాక్రమించి బాహ్లిక
తనయుం గొప్పు వట్టి యొఱగం దిగిచి యనుకంప పెంపునం
జంప నొల్లడ తన్ని విడిచినం బోయి సిగ్గు పెంపునఁ దల యెత్తి
తిరుగ నేరక పనంబున గరిగి హరు నుద్దేశించి పెద్దకాలంబు
దపంబు సేసిన నప్పరమేశ్వరుండు ప్రత్యక్షం బై వరంబు వేఁడు
మనినఁ దత్కాలంబునకు శినియును దదీయ సుతుండును
గడచనుటం జేసి శినిమనుమని ననిం బడ వైచి తన్నం జాలు
తనయు నీవలయు నని యడిగిన నద్దేవుం డట్ల యగు గాక
యని యానతిచ్చి యంతర్హితుం డయ్యెఁ దద్వర ప్రభావంబున
భూరిశ్రవుండు సాత్యకి నిట్లు సేసె నని చెప్పిన నాంబికేయుండు
గయ్యం బటమీఁద నెట్లు సెల్లె ననుటయు సంజయుం డతని కిట్లనియె.
7_4_276
ఆ. సౌమదత్తి యిట్లు సచ్చిన దదనంత
రంబు రథము సింధురాజు దెసకు
నరుఁడు నడపఁ బంచె నారాయణు నపుడు
గురు సుతాది రథిక వరులు నృపుఁడు.
7_4_277
వ. బరవసంబు సేసి యడ్డపడి రట్టియెడఁ గర్ణ సాత్యకులకుఁ
గయ్యం బయ్యె నత్తెఱంగు వివరించెద వినుము కృష్ణుండు
త్రికాలవేది యగుటఁ దన తమ్మనికి భూరి శ్రవుని వలనం బుట్టు
నెడరు తెఱం గెఱంగి తొలునాఁటి రాత్రి నిజసారథి యగు
దారుకునితోడఁ బార్థుని ప్రతిన నెరపం బూని పలుకు నెపంబున
మనయరదం బయితంబు సేసికొని యెల్లి గయ్యంబునకుం గొని
రమ్మని చెప్పె నప్పు డెట్టి యడియాలంబులతోఁ బాంచజన్యంబు
పూరింపం గలవాఁడై పలికె నా చందంబున నంతకు మున్ను
యా సూతునకు నేతేరవలయు తడవు గనుంగొని శంఖంబు
పూరించిన వాఁడును శైబ్య సుగ్రీవ మేఘ పుష్పవలాహకంబు
ను వాహంబుల వేగంబు నెఱయ మెఱయం బొలుచు గరుడ
కేతనంబు గ్రాలఁ దేరు తత్కాలంబు కొదవ నాలంబులోనికిం
దెచ్చిన నయ్యచ్యుతుండు మెచ్చుచు నా శైనేయున కిచ్చినం
జూచి కౌంతేయుం డచ్చెరు వందిన నతనికి నవ్విధంబు గొంత
సూచించె నిట్లు సాత్యకి సన్నద్ధుండై.
7_4_278
తే. ఏచి నరునకు సాహాయ్య మాచరించు
కౌతుకంబున నేతేరఁ గర్ణుఁ డతని
నధిక సంరంభమునఁ దాఁకె నక్కిరీటి
కని జనార్ధను తోడ నిట్లనియె నగుచు.
7_4_279
క. భూరిశ్రవుండు సచ్చుట
సైరింపక సూత సుతుఁడు సాత్యకి తోడం
బోరం దొడంగె మనము వి
చారింపక యెయ్ద వలయు సరిగొనకుండన్.
7_4_280
ఆ. అనుఁడు నతడు సాలు నతనికి నా చక్ర
రక్షకులు గడంగి రయము మెఱయఁ
గదిసి తోడు పడిరి కావున నక్కడి
చింత వలవ దని మురాంతకుండు.
7_4_281
వ. తేరు సైంధవుని దెసకుం దఱిమె నప్పుడు శైనేయ
రాధేయుల పోరెల్ల వారును వెఱఁగు పడి చూచుచుండి
రత్తెఱంగు సంగరంబు సురాసుర గంధర్వుల యందునుం
గలుగదు విను మట్లు పోరిపోరి యన్నారాయణానుజుండు.
- కర్ణుఁడు సాత్యకితో యుద్ధంబు సేసి యోడి పోవుట –
7_4_282
చ. నిరుపమ శక్తిఁ గర్ణుమెయి నెత్తురు వఱ్ఱుగఁ జేసి సూతునిం
దురగములన్ సిడంబు వెసఁ ద్రుంచి రథంబును నా పత్రముం
దర మిడి నుగ్గు సేసె వసుధావర తమ్ములు రాజుఁ జూడ న
ప్పరుషత సూచి చేయఁ గల పార్థివు లాతనిఁ జుట్టు ముట్టినన్.
7_4_283
క. శరవేగము రథ గమన
స్ఫురణ విచిత్రతయు మెఱయఁ బోరి యతం డ
య్యరదములగములు సుడివడఁ
దెరల మరలఁ బఱవఁ జేసి దీపెంచె నృపా.
7_4_284
క. అనుటయు ధృతరాష్ట్రుఁడు గృ
ష్ణుని రథమును రథ్యములును సూతుఁడు నగుటన్
శినివరునకు నుత్సాహం
బనూన మయి చూవె యంత యధికుం డయ్యెన్.
7_4_285
వ. అనిన విని సంజయుం డతని కిట్లను నట్టియెడ మున్ను
దారకుండు దేరుదెచ్చు సంరంభంబు సూచి యది కృష్ణుని పను
పని యెఱుంగని వాఁ డగటఁ గయ్యంబు గజిబిజిగాఁ దలంచుచు
వాని పిన్న తమ్ముండు మేలిమి రథంబునం దగు తురంగంబులం
బూన్చికొని వివిధాయుధంబు లమర్చికొని కేతనోద్ద్యోతితంబు సేసి
యారథంబు వచ్చినజాడ నేతెంచి సన్నిహితుం డగుటయు
సాత్యకి సముచితంబుగా నయ్యరథం బెక్కి విక్రమాటోపంబు
సూపుచుండ రథాంగ ధరుని సారథి రథ సహితంబుగా నతని
కడకుం జనియె నీ కొడుకులు కర్ణుం గల్పిత రథోదీర్ణుం గావించి
రనవుడు నాంబికేయుం డట్లు కిరీటిం గలసి భీముం డేమి సేసె నని యడిగిన.
7_4_286
తే. ఆతనికి సంజయుం డిట్టు లనియెఁ గర్ణు
చేత నవమానితుం డయి చిన్నఁ బోయి
పార్థు పాలికి నరిగియుఁ బలుక కుండెఁ
గినుక నెరియు మనంబుతో మనుజ నాథ.
7_4_287
వ. పదంపడి తన్నా సూత పుత్రుండు పలికిన పలుకు లా
ఫల్గునుతో నుగ్గడించి వానిం దొడరి యే నెల్ల భంగులం బరిమార్తు
ననిన నాతం డవి నా చెవి సోఁక నాడుట నన్నుఁ బలుగుట గాక
నీకుం బని యేమి నీ వటుండు మని పలికి రాధేయు రథంబున
కభిముఖుం డై.
7_4_288
ఉ. ఏమిర కర్ణ భీము నటు లేటికిఁ దిట్టి తతండు దోల సి
గ్గేమియు లేక పాఱునెడ నెవ్వరు దిట్టిరి నిన్ను గెల్పు సం
గ్రామములోనఁ దప్పిదము గల్గిన యంతన యింత గర్వ మే
లా మును ని న్నెఱుంగమె చలంబున సాత్యకి యిప్డు గెల్వఁదే.
7_4_289
క. గెలుపును నోటమి యును ననిఁ
గలుగవె యెడపెట్టి యెట్టి ఘనులకు నిమ్మైఁ
బలుగురే తగు వారిం
దులువా నీ కులము గుణముఁ దోఁచెం బ్రజకున్.
7_4_290
వ. ఇంత వట్టును వెలారింతు నీ మాటలు మఱవకుండు
మిదియునుం గాక నాయసన్నిధి నధర్మంబున నభిమన్యు
విల్లు దునిమితివి దానికి నీవు గనుంగొనుచుండ ధర్మ ప్రకారంబున
వృషసేనుతల దునుదుము మఱియు నీ తోడం గూడ నప్పు
డప్పావం బాచరించిన వారిని నిన్నును నెట్లు సేసెదనె యటు
చూడు మని పలికి తఱిమిన మన సైన్యంబు లఱిముఱి నతనిపైఁ
గవిసినఁ దత్సమర విహారంబు దారణ ప్రకారం బయ్యె
మిహిరుండును మంద రశ్మి యగుచు వచ్చెనా సమయంబున
సుయోధనుండు రాధేయున కిట్లనియె.
7_4_291
సీ. శైనేయుఁడును భీమసేనుండు నిరుదెస రా నర్జునుఁడు సింధు రాజు దెసకు
నేడ్తెఱఁ దఱిమెడు నింక నొక్కించుక ప్రొద్దాఁగి పెనఁగినఁ బ్రొద్దు దాను
సప్తమించెడును నీ యట్టి జోదునకు శల్యుండును గురు నందనుండు గృపుఁడు
దుశ్శాసనుఁడు నేనుఁ దోడ్పడ నతనికిఁ జేయార్ప వచ్చునె చేటుకాల
ఆ. మైనఁ బ్రతిన వట్టె నంతియ తనతోడి
వార సోదరులును వీరు సనిన
నేల యెల్ల మనమ యేలుద మిత్తఱి
నలువుఁ జలముఁ జూపవలయు నీవు.
7_4_292
వ. అనిన సూత నందనుం డమ్మానవపతి నాలోకించి.
7_4_293
చ. అనిల తనూజు బాణముల నంగము లెల్లను జాల నొచ్చె నై
నను నను మీఱ వచ్చునె రణంబునఁ గ్రీడికి మేదినీశు మ
న్నన గల మేటి బంటు ప్రథనంబున నింతలు సేయకున్న నొ
ప్పునె యనిఁ బేర్చువాఁడ నట భూవర దైవమ నేర్చు నావుడున్.
7_4_294
వ. ఆతండు ప్రీతుం డయ్యె నయ్యవసరంబున భీమ సాత్యకి
మహాయుండగు నా సవ్యసాచి గాడ్పు తోడు గల యగ్ని
దేవుండునుం బోలె దేజరిల్లి భల్లాది బాణంబులు నీ బలంబుల
పై నిగిడింపఁ జతురంగంబల యవయవంబులుఁ జామర్చ
ఛత్త్రకేతు శకలంబులుఁ గోదంబు గదా దండాది హేతి
ఖండంబులు గీడ్పెరసి పాఱు నెత్తురుటేఱులఁ దెట్టువలు
గట్టె నట్టియెడ దుర్యోధన కర్ణ వృషసేన శల్య కృపాశ్వత్థామలు
గడంగి తమతోడన తఱుము జయద్రథుం బిఱిందికిఁ
ద్రోచికొని ప్రొద్దు లావునం జేవ యెక్కి యక్కిరీటిం దాఁకి తీవ్ర శరంబులు
వరగించిన నవి యతం డొక్కొక్కటిం బెక్కు తునియలు సేయం
దఱిమి యందఱు నొక్కుమ్మడి నొక్కొక్కరుండు పెక్కమ్ము
లమ్మధూసూదన ధనంజయుల తనువులం బఱపిన నన్నరుం
డుఱుక యొక్కొక్కరినిం బెక్కు నారాచంబుల స్రుక్కించి.
- కర్ణార్జునుల ద్వంద్వ యుద్ధము –
7_4_295
క. సింధుపతి దెసకు మదవ
త్సింధుర గతిఁ గవియఁ జూచి ధీరోద్ధతిఁ గో
పాంధ మతి నడ్డిపడియె వ
సుంధర గ్రక్కదల సూతసూనుం డథిపా.
7_4_296
వ. అప్పుడు.
7_4_297
ఆ. పదియు నేను నిశిత బాణంబు లర్జునుఁ
డనిల నందనుండు శినివరుండు
మూఁడు మూఁడు మెఱుఁగు వాఁడి తూపులు
మేను గాఁడ నేయ నొచ్చి కర్ణుఁ డలిగి.
7_4_298
క. అఱువది యఱువది యమ్ముల
నెఱఁకులు నోనాడ నేసి నిలిపి తన రయం
బెఱిఁగించె మువ్వురకు న
త్తెఱఁ గద్భుత రసము వెల్లిఁ దేల్చ జనములన్.
7_4_299
ఆ. నరుఁడు నూఱు తీవ్ర శరముల నయ్యోధ
వరుని తనువు రక్తవారిఁ దోఁప
నాతఁ డట్టి నూఱు లై దడరించె న
వ్వేగమునకు రోష వివశుఁ డగుచు.
7_4_300
క. ఆ విజయుఁడు గర్ణుని విలు
వావిరిఁ దునుమాడి విపుల వక్షము నవ బా
ణా విద్ధము సేసి యతని
జీవము గొనునట్టి ఘన విశిఖ మేసె వడిన్.
ఆ భా 7 5 301 to 7 5 330
1990
3213
2006-10-05T20:08:33Z
RamanadhaReddy
13
- వోలం సురేష్ కుమార్
7_5_301
తే. కోలుమసఁగి గురుండు పాంచాల సేన
నేలకును గోలకును దెచ్చె నీవు గడఁగి
కౌరవులఁ బాయవఱపు మేకతమ యైన
నతనిఁ బరిమార్చుఁ బైకొని యబ్బలంబు.
7_5_302
వ. అనుచు నయ్యాచార్యుపైఁ గవిసి రిట్లు పెక్కు బలంబులు గ్రమ్మినఁ బటు ప్రదర జాలంబులు వఱపి పొడిసేయు నమ్మహాత్ము నాలోకించి ధర్మతనయ భీమసేన మాద్రీ తనయులు గూడికొని తమలోన.
7_5_303
మ. కరులం గూల్చుచుఁ దేరులన్ నఱకుచున్ గర్జిల్లి ఘోటమ్ములన్
నరులన్ నెత్తుటఁ దేల్చుచుఁ దొరల నానా రూప ఖడంబు లై
తొరఁగం జేయుచుఁ గుంభజుండు విలసద్దోర్దండ చండాకృతిం
దెరలం బైఁ జనుదెంచు నేవు మనలం దీర్పంగ నోపుం దుదిన్.
7_5_304
వ. ఎవ్వరికిని నిలువరింప నలవి గాదు నరుండును ధర్మపరుం డై యూరకున్న వాఁడు దెగువకుఁ జొరం డనుచుఁ దలంకిరి వారి తెఱంగు గనుంగొని కమన నాభుండు దమ తేరు వారల కడకుం గొనిపోయి కిరీటితో నిట్లనియె.
7_5_305
చ. అని మొన దేవదానవుల కైనను గెల్వ నశక్య మిమ్మహా
త్ముని నొకమందు సెప్పెద సుతున్ హతుఁ డయ్యె ననంగ విన్న యం
తన యితఁ డాయుధంబు దిగఁ ద్రావి యచేష్టతఁ బొందు నప్పు డీ
తనిఁ బరిమార్ప వచ్చు నిది తప్ప నుపాయము గల్గ దెమ్మెయిన్.
7_5_306
వ. కావున నశ్వత్థామ సచ్చె నని యొక్కరుం డతనికిఁ జెప్పుటయ కర్జం బనిన విని యచ్చటి యందఱు నిదియ మే లని రర్జునుండు దాని కొడంబడక యుండెఁ బాండవాగ్రజూండు విషాదంబుతో విచారించెఁ దదనంతరంబ.
7_5_307
క. భీమునిచే నని వశ్వ
త్థామ యనం బరగు భద్రదంతి వడిన ను
ద్దామగతి నన్నెవమ్ముగ
నామారుత పుత్రుఁ డేఁగి యగ్గురు తోడన్.
7_5_308
వ. అశ్వత్థామ సచ్చె నని చెప్పుటయుఁ జిత్తంబు జల్లని చెదర బెదరియు నతండు దన కొడుకు నస్త్ర వీర్యాది గుణంబులు గణుతించి యప్పలుకులు పెడ చెవులం బెట్టి కలంక లేక ధృష్టద్యుమ్నుపైఁ గవిసి పెల్లేసి యతని కడ్డ పడిన పాంచాల రథికుల నిరువది వేవుర
వధియించి మాత్స్యు బలంబున కుఱికి యేనూఱు రథంబులఁ బదివేలు మాతంగంబుల నన్నియ తురంగంబులం బొరిగొని తేజరిల్లి రాజులగములకు నాదిగొను నప్పుడు విశ్వామిత్ర జమదగ్ని భరద్వాజ గౌతమ కశ్యప వసిష్ఠాత్రి ప్రభృతి మునివర ప్రకరం బాతని పాలికేతెంచి
భారద్వాజా నీవు బ్రాహ్మణుండవు వేద వేదాంగ విదుండవు నీకు సంగ్రామంబు సేయ ధర్మం బగునే యింతకు మున్ను చేసితేనియుఁ జేసితి గాని కాలంబు పూర్ణం బయ్యెఁ గాన నింక సమరంబు నుడుగుట మేలు మా మాటలు వట్టి యాయుధంబులు వెట్టి శాంతిఁ బొందు
మని చెప్పి యంతర్ధానంబు సేసిన నవ్విప్ర వరుండు వారల పలుకు లూహించి భీమసేను వచనంబులం దలంచి యగ్ర భాగంబునకు వచ్చియున్న ధృష్టద్యుమ్నుం గనుంగొని వికల చిత్తుండును శోకాయత్తుండును నగుచు నిజ పుత్రుండు సచ్చుట బ్రదుకుట యజాత శత్రు
వలన నున్న రూపు దెలియు వాఁడై యతని నడిగె నయ్యవసరంబున వాసుదేవుం డవ్వసుమతీ పతి కిట్లనియె.
7_5_309
తే. ఆడరి యీ దివసము నపరాహ్ణమునకు
ద్రోణుఁ జని నేసినట్లైనఁ ద్రుంగిపోక
యుండ నేర్తురె యిక్కడి యోధు లెవ్వ
రైన విను నుతి గాదు సత్యమ్ము సుమ్ము.
7_5_310
క. మము నీతని కొప్పింపక
సముచితముగఁ గాచికొను మసత్య వచన దో
షము లేదు ప్రాణ రక్షణ
సమయంబున నతని కొడుకు సచ్చెన యనుమీ.
7_5_311
వ. అని పనిచె నట్టియెడ నయ్యుధిష్ఠిరుతో భీమసేనుం డే నప్పుడు కృష్ణుండు సెప్ప నయ్యోధవరు వధియించు నుపాయంబు విని యదియ మనంబున నుండ మాళవేంద్రుం డగు నింద్రవర్మ వారణం బశ్వత్థామ యను పేరిటిది నాచేతఁ జచ్చె నది నెపంబుగ నతనికి
నశ్వత్థామ సచ్చె నని చెప్పితిఁ జెప్పిన నొక్కింత విచారించి యమ్మాటదెస ననాదరంబు సేసె నీకు విజయంబు గోరి హితం బుపదేశించు నీ గోవిందుని వాక్యం బుల్లంఘింపక నీవు నట్ల చెప్పుము నీ వచనమ్ము నమ్ము నమ్మి యతండు గయ్యంబు సేయఁ జేయాడక చెడు
నని యొత్తి చెప్పుటయు.
- ధర్మజుఁడు ద్రోణునితో నశ్వత్థామ సచ్చె నని యేనుఁగు నెపంబునఁ జెప్పుట –
7_5_312
క,. మది నయ్యిరువుర మాటలుఁ
బదిలంబుగఁ బట్టికొనుటఁ బట్టియు నెట్లుం
దుది నది యట్టుల కాఁగల
యది యై యుండుటను దాని కతఁ డొడఁ బడియెన్.
7_5_313
వ. ఇట్లు సమ్మతించి.
7_5_314
క. అనృత భయము నాజి జయముఁ
గొనియెడు తమకంబు పెంపు గుదియింపఁగఁ బాం
డు నరేంద్రు నగ్ర తనయుం
డనుమానము వాయఁ బెట్టి యస్త్ర గురునితోన్.
7_5_315
తే. వలయుకొలఁది నెలుం గెత్తి వర్ణ సమితి
యచ్చుపడఁగ నశ్వత్థామ సచ్చె ననియె
నని పదంపడి యల్లన యతని చెవికి
వినఁగ రాకుండఁ గుంజర మనియె నధిప.
7_5_316
వ. ఇవ్విధంబునం బలుకుటయు.
7_5_317
క. నేలకు నల్లెఁడు పొడువునఁ
గ్రాలుచు మును మెఱయు గురుని రథ చక్రము ల
క్కాలంబున సమర జయ
శ్రీలోపము దెలియ నంటసిలఁ బడియె నృపా.
7_5_318
వ. అప్పుడు.
7_5_319
క. తనుఁ బాండు తనయులకు ద్రో
హునిఁగా నక్కుంభజన్ముఁ డూహించుచు న
మ్మును లట్టు సెప్పి రటు గా
వునఁ గాకేమి యిది దగ వపుం బొమ్మనుచున్.
7_5_320
శా. ధృష్టద్యుమ్నునిఁ జూచుచున్ రణ సముద్రేకంబు బాహా బలా
వష్టంభంబును శౌర్య నిర్వహణ గర్వ స్ఫూర్తియు దొంటి యు
త్కృష్టత్వంబును దక్కి స్రుక్కి వగ బుద్ధిం బీఁకువీఁ కాడఁగాఁ
జేష్టాహీనతఁ బొంది యగ్గురుఁడు సంక్షిప్తాంగుఁ డై యున్నెడన్.
7_5_321
వ. అతని వధంబునకై పాంచాల విభుని వేలిమిం బుట్టిన వాఁ డగుట నప్పార్షతుండు దత్సమయ జనితోత్సాహ రోష విశేషాయత్త చిత్తుం డగుచు నమ్మహీసుర వరు మీఁదం గవిసి యేసిన ననికి నొల్లని యుల్లంబును బరుని యుల్లాసంబు సహింపలేని తేజంబును
బురికొనిన యతండు వోరం దొడంగిన దివ్యాస్త్రంబులు ప్రతిభాసింపక యుండె నట్లయినను మనసు బలిమి కలిమిం బకృతి బాణంబుల నాతని బాణ బాణాసన రథ రథ్య సూత కేతనంబులు వొడినేసె నా ధృష్టద్యుమ్నుండు గద గొనినం దునియలు గావించెఁ బలకయు
వాలునుం గొని వచ్చి యవ్వీరుండు సారథి తురంగంబుల యంగంబుల వ్రయ్యనేయఁ దత్కరవాల ఖేట పాటనంబు సేసి తనువునం జండకాండంబులు నించె నట్లు నించి నొంచినం గని శినివరుండు గృప కర్ణ కృతవర్మల తోడం బెనంగు చుండియుఁ గ్రూర నారాచ దశకం
బయ్యాచార్యు మేన నిగిడించె నంత నత్యంత రయంబునం జనుదెంచి యనిల నందనుండు ద్రుపద నందనుఁ గుంభ సంభవుం బారికిం దప్పించుకొని పొయినం బో పొమ్మని పలికి డెందం బెప్పటి చందం బగుటయు నిశ్చల భావం బొందె నివ్విధంబున నాలుగు
దివసంబులు నొక్క రాత్రియు నేనగు దివసంబులో నిరువది గడియలు నిరువది గడియలు నిరువది యొక్క వే లట్ట లాడ భండనంబు సేసి పాండవ బలంబుల నుఱుమాడి పేరడవి గొని కాల్చి పొనుంగు వడిన కార్చిచ్చు కై వడిం గుదిసి యమ్మహాత్ముండు.
7_5_322
సీ. సంగరంబునఁ దన్వి సని శాంతిఁ బొందిన చిత్తంబుతోఁ దమసేన దిక్కు
గనుఁగొని పెలుచ నో కర్ణ యో కృప యో సుయోధన పోర నన్నొత్తి యెపుడుఁ
జెప్పుదు రేను నాచే నయినంతయుఁ జేసితి నింక నిశ్చింత వృత్తి
సుగతికిఁ జనఁ గోరి తగ నుజ్జగించెద బాణామనంబును బాణములును
తే. దెలివి గలిగి మనుం డని పలికి శర శ
రాసనము లూడ్చి తేరి పై ననఘ మూర్తి
యొప్పఁ గూర్చుండి సంభృత యోగ నిష్ఠ
నొంది తేజోమయాత్ముఁ డై యుండె నధిప.
7_5_323
వ. అట్టియెడ ధృష్టద్యుమ్నుండు గృపాణ పాణియుఁ బాదచారియు నై భారధ్వాజు దెసకుం గవియుటయు నుభయ సైన్యంబుల హాహాకారంబు లెసఁగె నంతం దనువు విడిచి యప్పుణ్య పురుషుండు ప్రకట జ్యోతీ రూపంబున నెగసి పరమ స్థానంబునకుం జనియెఁ
దత్తేజోమూర్తి యేను గంటిఁ గృష్ణార్జున ధర్మనందన కృపాచార్యులునుం గనిరి దక్కటి మానవులు గానరు సురలు సూచి సంతసంబునం బొదలి రట్లడరిన యా ద్రుపద నందనుండు.
- ధృష్టద్యుమ్నుఁడు మృతుం డైన ద్రోణుని కంఠంబు దునుముట –
7_5_324
చ. అరదము పైకి దాఁటి కుపితాత్మత ద్రోణు శవంబు కేశముల్
గరమున బెట్టమర్చికొని ఖడ్గహతిన్ మెడ ద్రుంచి వైచె స
త్వరముగ మాను మాను మను వాక్యముతో నరుఁ డేఁగఁ దప్పు సు
మ్ముర యని ధర్మజుండు దివి ముట్టు నెలుంగున బిట్టదల్పఁగన్.
7_5_325
వ. ఇత్తెఱంగునం దునిమి యతం డయ్యట్టయుం దలయును ధరణీ తలగతంబు నేసె నిట్లు శత వృద్ధుం డగు నయ్యస్త్ర గురుండు నీ దుర్మంత్రంబునఁ ద్రుంగి పోయినం బొంగి పాండవానీకంబు పైకొని తఱిమిన మన మొనలు వెఱ చఱచి కనుకనిం బఱచెం బఱచిన మనంబు
గలంగి యప్పుడు నీ కొడుకు లేట మొగంబులు వడు దొరల తోడం గూడఁ దిరిగె నట్టియెడ దుర్యోధన దుశ్శాసన కృప కర్ణ కృతవర్ణ మద్రేశ్వరులు మాతంగంబులం దురంగంబుల ముందఱ వెట్టికొని కటకటా యనుచు నింత వుట్టునే యనుచు నింక నేమి గల దనుచు నెట్లు
సేయం గలవార మనుచు నేది దుది యచును మరలి మరలి చూచుచుం జనుచుండఁ దక్కిన యలంతిమానుసు లెల్లను దలచీర వాటించు తలంపు లేక యొండొరుల నిలు నిలు మని పలుకుచుం గాలు నిలువక పలు దిక్కులకుం బాఱి రత్తఱి నశ్వత్థామ మున్నొక్క
కెలనం గయ్యంబు సేయుచుండి నీ సేన యట్లగుట గనుంగొని యక్కురుపతి కడకు జని యతని కిట్లనియె.
7_5_326
తే. బలము లిది యేమి నలుగడఁ బాఱఁ జొచ్చె
గర్ణ కృప ముఖ్యు లేటికిఁ గలఁగి లేట
మొగము వడి రేల నీవును మున్ను వోలె
నిలువరింపంగ దగియెడు నిలుపు లేవ.
7_5_327
వ. అని యడిగిన నతం డతని మొగంబు సూచి యాచార్యు తెగుట సెప్పం బోయి డగ్గుత్తిక వడి యూరకుండె శారద్వతుండు వెలువెలం బాఱుచు నెట్ట కేలకు నెలుంగు దెచ్చికొని.
7_5_328
సీ. పాంచాల పాండవ ప్రముఖ సైన్యంబుల ద్రోణుండు బలువిడిఁ ద్రుంచుటయును
నుక్కఱి పాండవు లొక్కచోటికి వచ్చి నిలువరింపఁగ లేక తలఁకుటయును
వాయు తనూజుఁ డశ్వత్థామ సచ్చెఁ జు మ్మని కుంభజుని తోడ నాడుటయును
నమ్మాట గొనక ధర్మాత్మజు నవ్వార్త యాచార్యుఁ డేర్పడ నడుగుటయును
తే. భీముచేత నశ్వత్థామ నామ గజము
మున్ను చచ్చుట గతమున నన్నరాథి
పతియు నది నెపముగ నట్ల పలుకఁ జాల
నడలి యతఁ డాయుధంబులు విడుచుటయును.
7_5_329
వ. అప్పుడు.
7_5_330
క. గురుఁ డమల యోగ నిష్ఠం
దిర మై యుండంగ వచ్చి ధృష్టద్యుమ్నుం
డరదము మీఁది కెగసి త
చ్ఛిరోజములు వట్టికొని యసిం దునుముటయున్.
ఆ భా 6 1 001 to 6 1 030
1991
2940
2006-09-27T00:08:34Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
శ్రీమదాంధ్ర మహా భారతము
భీష్మ పర్వము – ప్రధమాశ్వాసము
6_1_001
క. శ్రీ సంపాదిపదాంబుజ
నాసాగ్ర నివాస రసిక నాదామృత ధా
రా సారరూప వేద
వ్యాసవ్యంజిత విహార హరిహరనాథా.
- ధృతరాష్ట్రుని కడకు వేదవ్యాసుండు వచ్చుట –
సం. 6-2-1
6_1_002
క. దేవా జనమేజయ వసు
ధా వల్లభుఁ డధిక వినయతత్పరుఁ డై సం
భావించి కుతూహలమునఁ
దా వైశంపాయునకుఁ దగ నిట్లనియెన్.
6_1_003
క. ఒండొరుల గెలుచు తలఁపునఁ
బాండవులును గౌరవులును బాహా గర్వో
ద్దండత నెట్లు దొడంగిరి
భండన మెప్పాటఁ జెల్లెఁ బరమ మునీంద్రా.
6_1_004
క. అనుటయు వైశంపాయనుఁ
డను మోదరసార్ద్ర హృదయుఁ డై యిట్లనియెన్
జనమేజయు మనమున సం
జనితం బగు కౌతుకంబు సఫలతఁ బొందన్.
6_1_005
వ. పుణ్య క్షేత్రోత్తమం బయిన యా కురుక్షేత్రంబున నా రెండుదెఱంగుల వారి కటకంబులును విడిసి కయ్యంబునకు గాలు ద్రవ్వునట్టి సమయంబున ధృతరాష్ట్రుండు గొడుకుల దుర్వినయంబునకు నిర్వేదనంబు నొంది సంజయ ద్వితీయుం డై చింతించు చున్న యెడకుం ద్రికాలవేది యగు వేద వ్యాసుండు విజయం చేసి యమ్మహీపతి సేయు నర్చనఁబులం గైకొని యతని కిట్లనియె.
6_1_006
క. కాలం బగుటయు నృపులకు
నాలము సమకూరె దీని కడలకు మది నీ
వాలోకింపఁగ వలసిన
నే లోనికి దివ్యదృష్టి నిచ్చెదఁ బుత్త్రా.
6_1_007
చ. అనుఁడు నతండు ఘోరముగ నన్నలుఁ దమ్ములుఁ బోరు క్రూరతం
గనుఁగొనఁ జాల నేను వినఁగా వలతుం దదనుగ్రహంబు సే
సినఁ గడు లెస్స యన్న ముని చిత్తమునం గరుణించి సంజయుం
బనిచె మహారణంబు పరిపాటి మెయిన్ సకలంబుఁ జెప్పఁగన్.
6_1_008
వ. ఇట్లు ధృతరాష్ట్రునకుం గయ్యంబు తెఱంగు వినిపింప నియోగించి యా సూత నందనునకు నా రెండు దెఱంగుల వారి దివారాత్ర ప్రవర్తనంబులు గనునట్లును రహస్య ప్రకార భాషణంబులు వినునట్లును మనోవృత్తంబు లెఱుంగునట్లునుంగా వరం బిచ్చి యతి శీఘ్ర గమనంబు నొసంగి భారత సమర ధరణిం దిరిగినను శస్త్రాస్త్రంబు లెవ్వియుం దాఁకకుండునట్టి ప్రభావంబుఁ బ్రసాదించి దివ్యుల యాలాపంబులు రూపంబులుం దలంపులుం దేటపడునట్టి మహనీయ బోధంబును గలుగ ననుగ్రహించి యా వైచిత్రవీర్యు నాలోకించి యిది ప్రాప్తకాలం బై వచ్చిన భూప్రజాక్షయంబు దీనికి వగవం బని లేదు ధర్మోజయ తనుచు నిశ్చింతంబున నుండు మేనును గురుపాండవుల కీర్తిఁ బ్రగటింప గలవాఁడ నని యతని నాశ్వాసించి సాత్యవతేయుండు వెండియు.
6_1_009
క. మొగుళులు లేకయు నుఱుములు
గగనక్షోభంబు సేసెఁ గరిహయతతిఁ బె
ల్లుగ నశ్రు లురులఁ జొచ్చెను
మృగములు పక్షులను బసులు మృగముల నీనెన్.
6_1_010
క. నలువురు నేవురు బిడ్డలు
గలిగెద రొక్కొక్క వనిత గర్భంబున వా
రలు పుట్టినపుడ యాడుచుఁ
గలకల నవ్వుచుఁ జెలంగఁ గనియెద మెందున్.
6_1_011
తే. అర్కునుదయాస్తమయములయందుఁ గృష్ణ
కాంతి ఘోరకబంధంబు గప్పఁ జొచ్చె
నిందులాంఛన స్థితి తలక్రిందు గాఁగఁ
దోఁచు చున్నది ప్రజ యెల్లఁ ద్రుంగ కున్నె.
6_1_012
వ. విశేషించియుం గౌరవ నికేతనంబులఁ గేతనంబులఁ బొగ లెగయుటయు నాయుధంబులు మండుటయు నివి మొదలుగా ననేక దుర్నిమిత్తంబులు పుట్టుచున్నయని కులక్షయంబును నానా నరేంద్ర నాశంబును నగు నుపేక్షింపం దగదు దుష్పథ వర్తులగు దుర్యోధనాది కుమారుల వారించి నీ తమ్ముని పా లతని కొడుకుల కొసంగి శాంతి సేయుట మేలు మముబోంట్ల మనంబులకుం బ్రియంబు గాని యీ రాజ్యంబు నీ కేటి కనిన విని యమ్మనుజేంద్రుం డమ్మునీంద్రున కిట్లనియె.
6_1_013
చ. హితమును ధర్మముం దలఁచి యిమ్మెయిఁ జెప్పితి రిట్లు మున్ను నా
సుతుల నయంబుమై దఱిమి చూచితి వారలఁ బంపుసేయ నేఁ
జతురుఁడఁ గాను బ్రాభవము సాలదు నా దెసఁ దప్పు లేమి మీ
మతిఁ దలపోసి యీ పలుకు మానుఁడు పాకము దప్పెఁ గార్యముల్.
6_1_014
వ. అనిన విని పరాశర సూనుం డది యట్లుండనిమ్మింక నేమేనియుం జెప్పవలయునది గలదే యని పలికిన నాంబికేయుండు గయ్యంబున గెలుపు దెలుపు నిమిత్తంబు లడిగిన నమ్ముని వరేణ్యుండు వహ్నులు హోమ కాలంబునం బుణ్య గంధంబులతోఁ బ్రదక్షిణార్చు లగుటయు భేరీ ప్రముఖంబులు గంభీర ఘోషంబు లగుటయు వాయువులు నుకూల మృదు మనోహర ప్రచారంబు లగుటయు నివి మొదలుగాఁ గొన్ని శుభ సుచకంబులు నిర్దేశించి కొంచెంబు పెద్ద యన లేదు సమరంబున జయంబు దైవాధీనంబు గావునం బెద్దలు పెనఁకువ లొప్ప వని చెప్పుదు రేను బోయివచ్చెద నని చెప్పి సముచిత ప్రకారంబున నంతర్ధానంబు సేసెఁ దదనంతరంబ యక్కౌరవేంద్రుండు గొండొక సేపు చింతించి నిట్టూర్పు నిగుడించి సంజయున కిట్లనియె.
6_1_015
ఉ. భూమికిఁ గాఁగఁ బ్రాణములపోక దలంపక రౌద్రఘోర సం
గ్రామము సేయుచుండుదురు రాజులు దొల్లియు నెంత దీపొకో
భూమి మునీంద్ర సంగతి సుబుద్ధము నీకు జగంబు నాకు నీ
భూమి తెఱంగు సెప్పుము ప్రబోధ నిరూఢముగా సమస్తమున్.
6_1_016
వ. అనిన విని సంజయుం డతని కిట్లను నాయెఱింగినంతయు నెఱింగించెద భూతత్త్వ ప్రకారం బవధరింపుము.
- సంజయుఁడు ధృతరాష్ట్రునకు భూపరిమాణంబు సెప్పుట -
సం. 6-5-9
6_1_017
తే. అధిప నానా ప్రకార చరా చరంబు
లింద వేర్వేఱ జనియించు నింద పెరుఁగుఁ
బిదప నింద యడంగు నీ పృథ్వి దాన
సకలమునకుఁ బరాయణస్థాన మరయ.
6_1_018
వ. అదియునుంగాక విను మాకాశంబునకు గుణంబు శబ్ధంబు వాయువునకు శబ్దస్పర్శంబులును దేజంబునకు శబ్దస్పర్శరూపంబులును నప్పులకు శబ్దస్పర్శ రూప రసంబులును గుణంబులు పృథివికి శబ్దస్పర్శ రూప రసగంధాత్మకం బైన గుణ సముదయం బంతయుం గలదు గావున నిమ్మహాభూతంబు లేనింటిలోనం బృథివి యెక్కుడు దీనియున్న విధంబు వివరించెద నాకర్ణింపుము.
6_1_019
సీ. ధాత్రీశ మేరువు దక్షిణంబున
సుదర్శన మను నభిధానమునఁ బ్రభుత
విస్తార మై రెండు వేలు నేనూఱు
యోజనముల పొడువు నై సరస మధుర
విపుల శాశ్వత ఫల వితతి సమేత మై
యొక్క జంబూతరు వొప్పి యుండు
దాని పండులు మహీ స్థలి మహారవముగ
ననిశంబుఁ బడి రాలి యవియుచుండు
ఆ. వాని పసము పొంగి వాహినీ మూర్తి న
న్నగమునకుఁ బ్రదక్షిణంబు గాఁగ
నొరసికొనుచుఁ దిరిగి యుత్తకురుభూము
లందుఁ జొచ్చి పాఱు నంబునిధికి.
6_1_020
వ. జంబూనది యనం బరగిన యా తరంగిణీ నీరు సోఁకిన చోట్లెల్లను సువర్ణం బగుటం జేసి కనకంబునకు జాంబూనదం బను నామంబునం గలిగెఁ దదీయ జలపానంబు సేసిన మానవులకు ముదిమియుం దెవులును దప్పియు లే వని చెప్పుదు రయ్యేటి పడమటం బెరిఁగి పఱపు గలిగి శరనిధి చందంబున జంబూ షండంబు గాఱుకొనుచుండు నింతటికిం గారణం బయిన యా జంబూ వృక్షంబు పేర నీ ద్వీపంబు జంబు ద్వీపంబును సుదర్శన ద్వీపంబు నన నెగడి లవణ సముద్ర ముద్రితం బయి పొలుచు నద్దీవియందు.
6_1_021
సీ. నిడుపునఁ దూర్పను బడమర నై
గడలు నంభోనిధి గదిసియుండు
రత్నమయంబులు రమణీయములు
సాధ్య సిద్ధ చారణగణ సేవితములు
నై హిమాచలమును నావల హేమ
కూటంబును నట నిషధంబు నొప్పు
లలితంబు లైన నీల శ్వేత శృంగ
వంతంబులు గ్రమమునఁ దనరి పొలుచు
ఆ. నివులమూఁటి కవల నవుల యమ్మూఁటికి
నివలఁ దేజరిల్లు దివిజ నగము
గమల కర్ణి కానుకారి యై కాంచన
మణిమయత్వ మహిమ మహిత మగుచు.
6_1_022
తే. అతి దృఢం బగు పాఁతు పదాఱు వేల
యోజనము లంద్రు దానికి రాజ ముఖ్య
విందు మెనుబది నాలుగు వేల యోజ
నంబులని హేమ ధాత్రీ ధరంబు పొడువు.
6_1_023
వ. ఇవ్విధంబున భూ మధ్యంబున నున్న యమ్మేరు మహీధరంబున దేవతలును దేవములును గంధర్వ కింపురుషాది దేవ యోనులును దేవేంద్ర ప్రముశ దిక్పతులును బరమేష్ఠియుం దత్తత్ప్రదేశంబులఁ బుణ్య వర్తనంబులం బరమ సుఖంబు లనుభవింతు రుత్తర తటంబునం గర్ణికార వనంబున గౌరీ సమేతుం డై సిద్ధ గణంబులు పరివేష్టింప విశ్వేశ్వరుండు విహరించు చుండు.
6_1_024
క. తొమ్మిది ఖండము లై వ
ర్షమ్ము లనం జాల నొప్పెసఁగు జంబుద్వీ
పమ్మున జనపదములు విను
మమ్మహితాంశములు దెలియ నను వర్ణింతున్.
6_1_025
వ. ఉత్తర సముద్రంబు శృంగవంతంబు మధ్యమం బైరావత వర్షంబన నొప్పు శ్వేత పర్వత శృంగవంతంబుల నడుము హైరణ్మయ వర్షం బనం బొలుచు నీల శైలోత్తర దక్షిణ దేశంబులు గ్రమంబున రమణక వర్షంబును ననం జెలు వమరు మేరువునకుం బ్రాచ్యప్రతీచ్యంబు లగు భాగంబులు వరుసన భద్రాశ్వ వర్షంబును గేతు మాలా వర్షంబును ననం బొగడొందు హేమ కూటోత్తర భూమి హరి వర్షంబన నెగడు హిమవంతంబు నక్కడయు నిక్కడయు నోలిన కింపురుష వర్షంబును భారత వర్షంబును ననం బెంపారు నిట్లున్న దీని యందు.
6_1_026
క. భారత వర్షముఁ దొడఁగి మ
హీ రమణ యుదీచ్యము లను నెక్కడు బల స
త్త్వారోగ్యాయు స్సుఖ పు
ణ్యారంభ గుణంబు లంత కంతకు నరయన్.
6_1_027
వ. అనిన విని వైచిత్ర వీర్యుండు సమస్త ద్వీపంబులు సకల జల నిధులు నున్న పరిపాటియుం బ్రమాణంబులు బ్రకాశంబుగ నెఱిఁగింపు మనుటయు సూత సూనుండు జంబు ద్వీప విష్కంభంబు కొలఁది యెనుబది వేలు నాఱు నూఱు యోజనంబులు దీని రెండంతలు దొడంగి లనణేక్షు సురాఘృత దధి క్షీర శుద్ధ జలమయంబు లయిన మహార్ణవంబు లవిష్కంబులు గ్రమంబున నొకటి కొకటి రెట్టి యై యుండుఁ బ్లక్షద్వీప శాల్మల ద్వీప క్రౌంచ ద్వీప కుశ ద్వీప శాక ద్వీప పుష్కర ద్వీపంబుల విష్కంభంబులు జంబు ద్వీప విష్కంభ ద్విగుణ ప్రమాణంబు మొదలుగా నోలి నొకటి కొకటి యినుమడి యై యుండు నయ్యాఱు దీవులును జంబు ద్వీపంబు కంటె నెల్ల దానను బొగడ్తవడి యనేక పర్వతంబులను నానా నదులను బహుజన పదంబులను నొప్పి వరుస నొండొంటికి గుణ విశేషంబుల నధికంబు లై యండు నింతకుం గర్తయు భర్తయు హర్తయు నై దుగ్ధాంభుధియుత్తరంబునం గనకమయం బై యష్ట చక్రంబును బ్రభూత భూత యుక్తంబును మనోజవంబును నగు మహనీయ శకటంబున వినోద పరాయణుం డైన నారాయణుండు వికుంఠ నిధానుం డగుచు వైకుంఠాభిధానంబున విఖ్యాతుం డై విహరించు చుండునని చెప్పుటయు నతండు.
6_1_028
క. భారత వర్షమునకుఁ గాఁ
గౌరవులును బాండవులును గాంక్షం గడుం చె
ల్లై రాసి యొండొరులతోఁ
బోరం దెగి రిట్టి లుబ్ధ బుద్ధులు గలరే.
6_1_029
వ. అనిన విని యమ్మనుజ పతికి సంజయుం డిట్లనియె.
6_1_030
ఆ. అధిప పాండు సుతుల కరయంగ నతి కాంక్ష
లేదు లుబ్ధ బుద్ధి నీదు సుతుఁడు
శకుని కఱపు విని యసన్మార్గ వృత్తికిఁ
జొచ్చి యిట్టి యెడరు దెచ్చికొనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 001 to 3 1 030
1992
2943
2006-09-26T23:22:38Z
Sureshkvolam
శ్రీ మదాంధ్ర మహాభారతము
అరణ్య పర్వము - ప్రథమాశ్వాసము
క. శ్రీ కీర్తి శ్రీ వల్లభ
లోక జనస్తుత్య సర్వలోకాశ్రయ ర
త్నాకర పరివృత సకలధ
రాకాంత జితారి రాజరాజనరేంద్రా. 001
పాండవుల వనగమనము
సం 3-1-8
వ. అక్కథకుండు శౌనకాది మహామునులకుం జెప్పె నట్లు పాండవులు నిజాయుధంబులు ధరియించి కృష్ణాసహితులై యత్తరము మించి యరిగిన నింద్ర సేనాదులైన మూలభృత్యులు పదునాలుగు వేల రథంబులతోడి సుభద్రాభిమన్యు ప్రతి వింధ్యాదులం దోడ్కొని వారిపిఱుందన యరిగి రంత నప్పాండవులం జూచి పౌరులెల్లఁ బరమ దుఃఖితులై. 002
క. చనునె యధర్మద్యూతం
బున నిట్టుల పాండురాజపుత్త్రులఁ బ్రభులన్
వనగతులఁ జేయ దుర్యో
ధన ధృతరాష్ట్రులకు విగత హృదయులకున్. 003
క. క్రూరతరధార్తరాష్ట్రుని
కారము వారింప రైరి గాంగేయుఁడు న
బ్భారద్వాజుఁడుఁ గృపుఁడును
దారుఁడు విదురుండు నేమిదలఁచిరొ బుద్ధిన్. 004
సీ. కర్ణ జయద్రథ గాంధారు లాప్తులై
యుండంగ లోభి దుర్యోధనుండు
రాజుగా నీతనిరాజ్యంబునం దెట్టు
లుండగ నేర్తు మీ యుర్వి నింక
నేది ధర్మువు ప్రజ నెవ్వరు గాతురు
పరమ ధార్మికు లైన పాండు సుతుల
యరిగిన చోటిక యరుగుద మని వారి
పిఱుఁదన చని పాప భీతమతులు
ఆ. వీరులార మమ్ము విడిచి మీకరుగంగఁ
జనునె మాకు నొండు శరణ మెద్ది
సాధులకు నవసాధు సహవాసమునఁ బాపం
సంప్రయోగ మగుట సందియంబె. 005
క. తిలలును నీళ్ళును వస్త్రం
బులుఁ బుష్ప సుగంధ వాసమున సౌరభముం
బొలు పెసఁగఁదాల్చుఁ గావున
నలయక సత్సంగమమున నగు సద్గుణముల్. 006
వ. సాధు సమ్మతంబు లైన గుణంబుల నొప్పి జన్మ విద్యాకర్మంబులం బ్రశస్తులరై యార్యవృత్తుల రై నసీ సహవాసంబున నుండి ధర్మపరులమై కృతార్థుల మగుదుము దష్కృతంబులయం దనారంభు లయ్యును జనులు దుర్జనోదర్శన స్పర్శన సంభాషణ సహాసనంబులం జేసి ధర్మవిహీను లగుదురు గావున నేము దుర్యోధను రాజ్యంబున నుండ నోపము మాయను గమంబున కొడంబడ వలయునని కృతాంజలులైన నప్పౌరులం జూచి ధర్మ తనయుం డిట్లనియె. 007
క. మాయందు లేని గుణములు
మీ యనురాగముఁ జేసి మిగిలి వెలింగెన్
మీ యనుగతి మాకు నభి
ప్రాయము వనవాస దుఃఖ భర మోపుదురే. 008
తే. వలవ దుడుగుండు మీరని వారినెల్లఁ
గరుణఁ బాండవ జ్యేష్ఠుండు గ్రమ్మఱించెఁ
బౌరు లట్టు నివర్తింపఁబడి నిరంత
రార్తనాదులై యరిగిరి హస్తిపురికి. 009
వ. ఇట్లు పాండవులు గృతప్రస్థానులై గంగాతీరంబునం బ్రమణాఖ్య వటంబున విడిసి గంగా స్నానంబు సేసి నాఁటి పగలును రాత్రియు నందయుండి రంతఁ బ్రభాత సమయంబున. 010
చ. పరువడి నగ్నిహోత్రములు బంధులు శిష్యులుఁ దోడరా మహీ
సురవరు లెల్లఁ బాండు నృప సూనులయొద్దకుఁ బ్రీతి నేఁగుదెం
చిరి బహువేద ఘోషములఁ జేని నిరస్తసమ స్తకిల్బిషో
త్కరు లగుచున్న ధన్యులు జగత్పరిపూజ్యులు బ్రహ్మసమ్మితుల్. 011
వ. ఇట్లు దమతోడన వనవాసంబు సేయ నిశ్చయించి వచ్చిన విప్రుల నతి ప్రీతి గౌరవంబున నర్చించి తదాశీర్వాదంబుల నభినందితుం డై ధర్మతనయుండు వారల కిట్లనియె. 012
క. అపహృత సర్వస్వుల మై
సపత్నుల నికారమునఁ బ్రచండాటవిలో
విపుల ఫలశాకమూలము
లుపయోగించుచును నిష్ఠనుండెడు మాతోన్. 013
క. రానేల వచ్చి నవయం
గానేల నివాసములకుఁ గ్రమ్మఱి చనుఁ డు
గ్రానేకప శార్దూలభ
యానక వనవాస మర్హ మగునే మీకున్. 014
వ. అనిన విని బ్రాహ్మణులు పరమ దుఃఖితులై మీర కాని మాకు నొడుగతి లేదు మమ్ము ననన్య శరణ్యుల విడుచుట ధర్మంబు గాదు. 015
ఆ. ఆశ్రితులను భక్తు లగు వారి నెప్పుడు
నన్యులైన విడువ రట్టి విప్ర
వరుల భక్తి పరుల వసుధేశ మీయట్టి
ధార్మికులకుఁ విడువఁ దగునె చెపుమ. 016
వ. అస్మత్పోశణోపాయచింత సేయవలదు వన్యమూలఫలంబులు నేను తెచ్చికొని యుపయోగించుచు జపహోమాది పుణ్యక్రియల మీకుం బ్రియంబు సేయుచునుండెద మధర్మవర్తు లయి మీ కపకారంబు సేసిన ధార్తరాష్ట్రుల రాష్ట్రంబున నుండ నోప మనిన వారల రాక కొడంబడి. 017
తే. ఇష్టమృష్టాన్నములఁ దొల్లి యెల్ల ప్రొద్దుఁ
దృప్తులగుచున్న వసుమతీ దేవవరులఁ
గానలందు శాకాశనుల్ గాఁగనెట్లు
సూడనోపుదునని ధర్మసూనుఁ డపుడు. 018
శౌనకుఁడు ధర్మరాజునకు ధర్మంబులు సెప్పుట
సం 3-2-14
వ. శోకమూర్చితుండై మహీతలంబుపయిం బడిన యాతని నాశ్వాసించి శౌనకుండను బ్రహ్మర్షి దొల్లి యాత్మ వ్యవస్థానార్థంబు జనక గీతంబులయిన శ్లోకంబుల యర్థంబులు యుధిష్ఠిరున కిట్లనియె. 019
క. శోకభయస్థానంబు ల
నేకంబులు గలిగినను విహీనవివేకుం
డాకులతఁ బొందునట్లు వి
వేకము గలవాఁడు బుద్ధి వికలుం డగునే. 020
క. శారీరమానస మహా
దారుణ దుఃఖములఁ జేసి తఱిఁగి శరీరుల్
క్రూరతరబాధఁ బొందుదు
రారెంటిని జెఱుతు రాద్యు లమలిన బుద్ధిన్. 021
వ. వ్యాధిశ్రమా నిష్టసంస్పర్శనేష్ట వివర్ణంబు లను నాల్గింటం బుట్టి శారీర దుఃఖంబు లాశు క్రియాది ప్రతియోగంబుల నుపశమిల్లు మఱి స్నేహజంబులయిన మానస దుఃఖంబులు జలంబుల నగ్ని యుపశమిల్లునట్లు విమలజ్ఞానంబునం జేసి యుపశమంబునం బొందు. 022
క. స్నేహా వమగ్నుం డయి
దేహి మహాదుఃఖముల నధృతిఁ బొందును దుః
ఖాహతుఁడు శోకతావని
మోహియగున్ స్నేహ మూలములు రాగాదుల్. 023
వ. కావున బంధుమిత్ర ధనసంచయంబుల వలని స్నేహంబు విడుచునది పద్మ పత్రంబు నీరం బొందనియట్లెఱుక గలవారి నెట్టియెడలను స్నేహంబు వొందదు స్నేహంబున రాగంబును రాగంబునం గామంబును గామంబునం గ్రోధంబును గ్రోధంబునం దృష్ణయు వర్తిల్లు. 024
క. అది సర్వదోషముల కా
స్పద మది దురిత క్రియాను బంధంబులకున్
మొదలు నిరంతర దుఃఖ
ప్రద మని దలఁచి తృష్ణఁ బాతురు సుమతుల్. 025
వ. మఱియుఁ దృష్ణాతురుం డర్థలోభంబునఁ గోటరస్థం బయిన యనలంబులంజేసి దగ్ధం బగు వృక్షంబును బోలె వినాశంబునం బొందు నర్థాసక్తుం డైనవాఁడు శుభంబులు వడయ నోపండు మృత్యువు వలనం బ్రాణులకు భయంబు గలుగున ట్లర్థ వంతులకు రాజచోర స్వజనజలానలంబుల వలన భయంబు నియతంబు. 026
తే. జలములందు మత్స్యంబులు చదలఁ బక్షు
లామిషం బెట్లు భక్షించునట్లు దివిరి
యెల్లవారును జేరి యనేక విధుల
ననుదినంబును భక్షింతు రర్థవంతు. 027
క. అర్థమ యనర్థమూలం
బర్థమ మాయా విమోహ నావహము నరుం
డర్థార్జన దుఃఖమున న
పార్థీకృత జన్ముఁ డగుట పరమార్థ మిలన్. 028
వ. అట్టి యర్థంబు వలన దర్ప కార్పణ్యమాన భయోద్వేగంబుబు పుట్టుఁ గావున నర్థోపార్జన చింత సేయవలదు రూప యౌవన ధన విభవ ప్రియసంవాసంబు లనిత్యంబు లగుట నందు బుద్ధిమంతులు విమోహింప రనిన నమ్మునివరునకు ధర్మతనయుం డిట్లనియె. 029
సీ. ఆత్మోపభోగార్థ మర్థలాభేచ్ఛ నా
కెన్నండు లేదు మహీసురాగ్ర
గణ్యుల నత్యుగ్ర కాననాంతరమున
నెవ్విధంబున భరియింతు నొక్కొ
యని యిప్డు వగచెద ననవద్యగుణయుక్తి
ననఘ మాయట్టి గృహస్థతతకిఁ
బోష్యుల నెయ్యెడఁ బ్రోవక యుండను
విప్రుల నతిథుల వృథయ పుచ్చఁ
ఆ. జనునె నిజ ధనంబు సంవిభాగించి యీ
వలయు సాధురక్ష వలయుఁ జేయ
నభిమతాశ్రమంబు లందు గృహస్థాశ్ర
మంబ కాదె యుత్తమంబ వినఁగ. 030
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 061 to 3 1 090
1993
2946
2006-09-26T23:23:39Z
Sureshkvolam
ఆ. ధర్మరహితు లైన ధార్తరాష్ట్రులకు భూ
రాజ్యలక్ష్మి సుస్థిరంబు గాదు
ధర్మతనయ నిన్నుఁ దద్రాజ్య సంపదల్
వలచి తమకుఁ దామ వచ్చి పొందు. 061
వ. నా వచనంబున నెగడునది యనిన ధర్మరాజు నట్ల చేయుదు నని యున్నంతనిట
ధృతరాష్ట్రుండు పాండవుల యొద్ద విదురు నునికి యెఱింగి ధృతివిహీనుండై తన హృదయంబును దృష్టియుం బోనివిదురుం బాసి నిమిషంబేనియు నిర్వహింప నోపక సంజయున కిట్లనియె. 062
క. నెమ్మగలవాని నాచి
త్తమ్మెఱిఁగెజడు వాని విదురు ధర్మప్రియు నా
తమ్ము నిట వేగ తోడ్కొని
రమ్మరుగుము కామ్యకాఖ్యరమ్యాటవికిన్. 063
వ. అని పంచిన నప్పుడ సంజయుం డతి త్వరితగతిం గామ్యకవనంబున కరిగి. 064
మ. ధరణీదేవ సహస్ర సంఘములతే ధౌమ్యుండు ధర్మక్షమా
భరణుల్ నల్వురు దమ్ములున్ విదురుఁడుం బాంచాలుయుం బ్రీతిబం
ధరులై కొల్వగ నొప్పుచున్న బుధ బంధున్ ధర్మరాజూం బ్రభా
స్వరతేజుం బ్రభుఁ గాంచి సంజయుఁడు సంజాత ప్రమోదాత్ముఁడై. 065
క. వనవాసము సేయుచుఁ ద్రిభు
వనరాజ్యము సేయునట్టి వడువున సంతో
షనిబద్ధ బుద్ధి యగుయమ
తనూజులకు భక్తి నెఱఁగి తా నిట్లనియెన్. 066
వ. మిమ్మును ధర్మార్థవిదుండైన విదరినిం గౌరవేంద్రుం డెప్పుడుం దలంచుచుండు మీ యనుమతంబునఁ దనయనుజుం దోడ్కొమి తేర నన్నుఁ బుత్తెంచె ననిన విని ధర్మరాజు విదురున కిట్లనియె. 067
తే. సర్వజనులును ధృతరాష్ట్రు శాసనంబు
సేయు చున్నచో మనకు విశేష భక్తిఁ
జేయవలయుఁ గావున నెడసేయ కరుగు
మనిన విదురుండు గజపురి కరిగెంనంత. 068
వ. ధతరాష్ట్రుండును దనకు వినయవినమితోత్తమాంగు డైన విదురు నతి స్నేహంబునం గౌఁగిలించుకొని మూర్ధాఘ్రాణంబు సేసి నీవు నిత్యక్షమా నిరతుండవు నా బుద్ధి లేమికి క్షమింయింపు మనిన విదురుం డిట్లనియె. 069
ఆ. నీవు నీ సుతుండు నెఱిఁ దప్పి పలికినఁ
బథ్య మయిన పలుక పలుక వలయు
వీరు లయిన పాండవేయులతో నిగ్ర
హంబు సేయు టిది నయంబు గాదు. 070
వ. అనుచు నెప్పటియట్ల కార్యసహాయుండై విదురుండు ధృతరాష్ట్రు నొద్దనున్న నయ్యిద్దఱ సంగమంబునకు శంకించి దుర్యోధనుండు కర్ణ శకుని దుశ్శాసనులతో నిట్లనియె. 071
క. పాండవహితుఁ డగు విదురుఁడు
వెండియుఁ జనుదెంచి కార్యవిధులందు సహా
యుండయ్యె నతనితోడ హి
తుండయి మంతనము సేయఁ దొడఁగెన్ విభుఁడున్. 072
వ. వీర లింకఁ బాండవుల నిందులకు రావించు వారలయిన నగ్ని విషజలంబులు ప్రయోగించి వారల కపాయంబు సేయుద మనిన విని శకుని దుర్యేధనుం జూచి యిట్లేట బాలిశం బైనమతిఁ దలంచితివి విదుర ధృతరాష్ట్రులు విపరీత మతులై రావించినను నిత్యసత్య నిరతులైన యప్పాండవులు దమచేసిన సమయంబు సలుపక యేల వచ్చువా రగుదు రనిన శకుని దుర్యోధనులకుఁ గర్ణుం డిట్లనియె. 073
ఉ. ఇత్తఱిఁ బన్నిపోయి వయినెత్తి రణం బొనరించి వారలన్
మిత్తికి నంపి ధాత్రి నిరమిత్రముఁ జేయుద మిట్టులైనఁ ద
ద్వృత్తులు నీక దక్కుఁ గురువీర కడంగుము నావుడున్ మదో
న్మత్తుఁడు గౌరవుం డతని మాటకు సంతస మంది చెచ్చెరన్. 074
వ. సమరసన్నద్ధుఁడై సమస్త బలంబును సమకట్టి వెలువడినం దన దివ్యదృష్టి నంతయు నెఱింగి కృష్ణద్వైపాయనుండు వచ్చి యిది ధర్మువు గా దుడుగుమని దుర్యోధనుని వారించి ధృతరాష్ట్రున కిట్లనియె. 075
క. పుడమియు రాజ్యముఁ గోల్పడి
యడవుల నేకతను యున్న యప్పాండవులం
గడగి వధియింతు నని నీ
కొడు కరిగెడు నిట్లు తలఁపఁ గూడునె బుద్ధిన్. 076
క. ధృతియుతులై సత్యవ్రత
రతు లయి పదుమూఁడు వత్సరంబులు ధర్మ
స్థితి సలిపి వార కడఁగెద
రతుల పరాక్రములు మీఁద నాహవమునకున్. 077
క. వనగతు లని వారలపైఁ
జని భంగముఁ బొంది రాఁగ సమకట్టెడు నీ
తనయుఁడు గావున నీ వా
తని వారింపు మది యనుచితం బని నెమ్మిన్. 078
క. విను మేనును నీవును శాం
తనవుఁడు విదురుండు నుండి తగునె యధర్మం
బు నుపేక్షింపఁగ ననయం
బును బాండివవిగ్రహంబు పుట్టుట లగ్గే. 079
వ. అనిన విని ధృతరాష్ట్రుండు దుఃఖితుండై నాకును గాంధారికిని భీష్మవిదుర కృప ద్రోణులకు ననిష్టం బైన దుష్టద్యూతంబు ప్రవర్తిల్లె దుర్బుద్ధియైన దుర్యోధనుం బుత్త్క స్నేహంబున విడువ నోప నేమిసేయుదు ననిన ధృతరాష్ట్రునకుఁ గృష్ణ ద్వైపాయనుం డిట్లనియె. 080
ధృతరాష్ట్రునకు వ్యాసఁ డింద్ర సురభి సంవాదంబు సెప్పుట
సం 3-10-6
ఆ. ఎల్ల నెయ్యములకుఁ దల్లిదండ్రులయందు
సుతులవలని నెయ్య మతిశయంబు
ధనము లెంత గలిగినను సుతరహితుల
కెమ్మెయిని మనః ప్రయమ్ము లేదు. 081
వ. తొల్లి సకలగోమాత యయిన సురభి సురరాజు కడకుం బోయి కరుణతంబుగా నేడ్చిన దాని జూచి సురపతి విస్మితుండై యి ట్లేల రోదనాకులిం లోచన వయి యున్నదాన వెల్లవారికి లగ్గకదా యనిన నింద్రునకు సురభి యిట్లనియె. 082
క. నీ వజ్రము రక్షింపఁగ
నా వారికి దక్కఁ ద్రిభువనంబులఁ గలజీ
వావలి కెల్లను గుశలమ
దేవేంద్ర జగత్త్రయ ప్రదీప మహాత్మా. 083
వ. దీని జిత్తగింపుము బలంబు గలబలీవర్దంబులతో బలహీనంబు లయినవానిం బూన్చిన నవి దుర్వహభారవహన మహాలాంగలాకర్షణంబులయం దనవర్థంబు లైన నడిచియుం బొడిచియు ములుకోలలం గుట్టియు దుర్భల బలీవర్దంబుల జనులు బాధింపు జూచి యేను దానికి దుఃఖించెద ననిన సురభికి సురపతి యిట్లనియె. 084
క. నీకు నవత్యశతంబు ల
నేకంబులు గలవు వాని కేకాకృతి దుః
ఖాకులత సంభవింపదు
శోకింపకు మనిన సురభి సురపతి కనియెన్. 085
వ. దేవా దీనాననంబు లయి దుర్బలంబు లయిన యపత్యంబుల దుఃఖం బేనెట్లు సూడ నోపుదు ననిన నగి యింద్రుండు దానికిం గరుణించి వర్షంబునఁ దృణవర్థనంబు సేసి దుర్బలబలీవర్దనంబులకు బలంబు గావించె నని యింద్ర సురభి సంవాదంబు వేదంబుల యందు వినంబడుఁ గావున నీకు బుత్త్ర స్నేహంబు సామాన్యంబుగా దైనను దీనులై వనంబు నవయుచున్న యప్పాండవులకు దలాళుండ వగుము. 086
తే. నీవుఁ బాండుండు విదురుండు నెమ్మి నాకు
నొక్కరూ పైనయట్లు నీ కుదితయశులు
నీ సుతులు నూర్వరును బాండు నృప తనూజు
లేవురును నొక్కరూప కా నెఱుఁగ వలయు. 087
క. సుజనుల సహవాసంబునఁ
గుజనులు సద్ధర్మమతు లగుట నిక్కము ధ
ర్మజు నొద్దనుండి నీయా
త్మజూఁడు ప్రశాంతుండు ధర్మమార్గుండు నగున్. 088
వ. రాజర్షియైన ధర్మరాజుతోడి సహవాసంబు సర్వజన హితంబు గావున నాతని నుపాసించి దుర్యోధనుండు గొండొక కాలంబుండునట్లుగాఁ బనుపు మట్లయిన నుభయ పక్షంబులకు లగ్గగు ననిన ధృతరాష్ట్రుండు గృతాంజలి యయి మునీంద్రా దుర్యోధనుండు నా పలుకులు వినండు కురుకులంబు రక్షించునట్టి బుద్ధి గల దేని వాని మీర శిక్షింపుం డని మ్రొక్కిన. 089
క. అనఘుఁడు మైత్రేయుం డను
మునినాధుఁడు వచ్చి ధర్మమున నాతనిఁ దా
నను శాసించుఁ దిరంబుగ
నని చెప్పుచు నప్పరాశరాత్మజుఁ డరిగెన్. 090
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 091 to 3 1 120
1994
2949
2006-09-26T23:24:28Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. అంత. 091
ఉ. న్యాయవిదుండు గామ్యక వనంబున ధర్మరాజు నొద్దనుండి మై
త్రేయుఁడు ధీయుతుం డరుగుదెంచిన నప్పుడ యమ్మనీంద్రు నిం
ద్రాయితుఁ డాంబికేయుఁ డుచితస్థితిఁ బుజితుఁ జేసె నాత్మని
శ్శ్రేయసలాలసుం డయి విశేష సపర్యలఁ జేసి భక్తితోన్. 092
వ. ఇట్లు దనచేతం బూజితుండై సుఖ విశ్రాంతుం డైన మునివరునకు ధృతరాష్ట్రుండు ముకుళిత హస్తుండై భట్టారకా యెందుండి వచ్చితి రని యడిగిన నతనికి మైత్రేయుం డిట్లనియె. 093
చ. అలఘతపాభరంబున జటాజినముల్ ధరియించి రూక్షవ
ల్కలములు గట్టి కూరలును గాయలుఁ బండులు భోజనంబుగా
నలయక కామ్యకం బను మహావిపినంబున నున్న పాండవే
యులకడ నుండి వచ్చితిఁ గరూత్తమ నీ సుతు నిన్నుఁ జూడఁగన్. 094
వ. ఏ నఖిల తీర్థ దర్శనార్థంబు పరిభ్రమించుచుఁ గురుజాంగలంబున కరిగి యందు గురుకులోత్తము లైన పాండు పుత్త్రులం జూచితి. 095
ఆ. అనిన నవనతాస్యుఁ డయి ధృతరాష్ట్రుఁ డి
ట్లనియె నెట్లు సెప్పుఁడయ్యయందుఁ
బాండవులకు సత్యభాషణులకుఁ గుశ
లంబె వార లిట దలంతురొక్కొ. 096
క. అమిత భజశక్తి నంతక
సము లప్పాండుసుతు లిందు సౌభ్రాత్రస్నే
హమునకు విచ్ఛేదముగా
సమయాతిక్రమము సేయ సమ కట్టరుగా. 097
వ. అనిన మైత్రేయుం డిట్లనియె. 098
క. చనుదెంచి మహామహామునివరు
లనవతరము వారలకుఁ బ్రియం బొనరఁగ దీ
వన లీగిఁ జేసి కుశలమ
మనుజేశ్వర వారు ధర్మమతియుతు లగుటన్. 099
క. వారలు సమయము దప్పిన
వారిజ రిపుహితులగతు లవశ్యముఁ దప్పున్
వారికి నకారణం బని
కారము నీ కొడుకుసేసెఁ గడు నహితుండై. 100
వ. అని దుర్యోధనుం జూచి యయ్యా నీవు బుద్ధి గలవేనిఁ బాండవులతే విరోధం బుడుగు మట్లయిన నీకును వారికిం గురుకులంబునకు లగ్గగు నా పలుకుఁ జేకొనుము. 101
సీ. వజ్ర సంహనను హవార్య పరాక్రముల్
పాండు కుమారు లాఖండలాభు
లందఱు నాగశతాయుత త్రాణు
లుగ్రాహవకాంక్షు లుత్సాహపరులు
వారలలో బలవంతుండు బక హిడింబాసురు
లను వారి నాసురమునఁ
జంపె నాగాయుతసత్త్వు జరాసంధు
నెక్కటి యోర్చిన యక్కజుండు
తే. ఘోర వనమున వీరుఁ గిమ్మీరుఁ డను సు
రారి నిశ్చల ఘన భీకరాంగుఁ బట్టి
పోర వధియించి నట్టి సమీరజునకు
భూరిభుజునకు మార్కొనువారుఁ గలరె. 102
మైత్రేయుఁడు దుర్యోధనుని శపించుట
సం. 3-11-27
వ. వారికి వాసుదేవ ధృష్టద్యమ్నులు సంబంధ సహాయులు జరామరణవంతు లైన మనుజులు వారిం జెనకి యెట్లు జీవింతురు. నీవు వారితో నొడంబడి యుండు మిది కార్యం బనిన మైత్రేయు పలుకు లాదరింపక పాదాంగుష్ఠంబున నేల వ్రాయుచు బాహువెత్తి దొడలు సఱచి నగుచున్న యా దుర్యోధను జూచి మైత్రేయుం డలిగి యీ యపరాధంబున నావహంబగు నందు భీము గదాఘాతంబున నీ యూరు యుగళంబు భగ్నం బయ్యెడమని శాపంబిచ్చిన వెఱచి ధృతరాష్ట్రుండు మునీంద్రా యట్లు గాకుండ బ్రసాదింపు మనిన నమ్మునివరుం డిట్లనియె. 103
తే. కడఁగి సమబుద్ధి వీనికిఁ గలిగె నేనిఁ
గాదు శాపఫలం బట్లుగాక బుద్ధి
హీనుఁడై గర్వితుం డగునేని శాప
హవ్యవాహఫలంబు వీఁ డనుభవించు. 104
వ. అని ప్రసన్నుండైని మైత్రేయునకు నాంబికేయుం డిట్లనియె. 105
కిమ్మీరుం డను రక్కసుఁ
డమ్మారుత తనయుచేత నత్యుగ్రవనాం
తమ్మున నిహతుం డయిన వి
ధ మ్మెట్టులు సెప్పు మద్భుతం బిది యనినన్. 106
వ. నా పలుకులు నీ కొడుకు వినం డయ్యె నేనేల చెప్పెద దీనిం బాండవసహాయులైన విప్రుల చేత విదురుం డిమ్ముగా నెఱింగినవాఁ డతనివలన విను మని చెప్పి మైత్రేయుం డరిగినం గిమ్మార వధకథాశ్రవణ పరుండై తన్నడిగిన ధృతరాష్ట్రునకు విదురుం డిట్లనియె నిందుండి చని పాండవులు మూఁ డహో రాత్రంబులు నిరంతర ప్రయాణంబు సేసి కామ్యకవనంబుఁ జొచ్చువారొక్కనాటి యర్ధరాత్రంబున రాక్షస ప్రచారవేళయందుఁ బరిభ్రమించుచు రాక్షసమాయ గావించుచున్న వాని నతినిశితోదష్ట్రా కరాళంబైన తనవదన గహ్వరంబుఁ దెఱచి గ్రుడ్లుమెఱవ బభ్రుకేశంబులు దూల బాలార్క రశ్మియుతం బయిన బలాహకంబునుంబోలె సకలప్రాణి భయజననంబుగా గర్జిల్లుచున్న వాని నిజపాద ఘట్టిత మహీతల ప్రచలన వేగ వేతవల్లీ పల్లవ బాహు పరిరంభణ సుఖంబుఁ బాదపంబుల కాపాదించు చున్న వాని నెదుర నొక్క రక్కసుం గనిరంత వాఁడును బ్రాహ్మణ సంఘంబు ముందటఁ గృష్ణాజినా వృతులై వచ్చు పాండవుల దవ్వులంగని మార్గనిరోధియై మహాపర్వతంబును బోలె నున్న నదృష్టపూర్వ ప్రమాణం బైనవాని దేహంబు జూచి నిమీలిత నయన యయి దుశ్శాసన కరాకృష్టనిరీర్ణవేణీరంబు వెనువెంట నొలయం బాంచాలి పంచపర్వతంబులనడిమి నదియుంబోలెఁ బతుల నడుమ భయ వ్యాకులచిత్తయైన నింద్రియంబులు విషయ రతిం బరిగ్రహింబునట్టు లేవురు నక్కోమలిం బట్టకొని భయపడకుండ నాశ్వాసించు చున్నంత. 107
క. రక్షోఘ్న మంత్రముల నా
రాక్షస మాయా పరిస్ఫురణఁ జెఱిచెఁ గ్రియా
దక్షుఁడు ధౌమ్యుఁడు పాండవు
లీక్షించుచు నుండఁగా నహీనప్రతిభన్. 108
వ. అంత. 109
క. ప్రతివిహితమాయు నత్యా
యంభుజ యుతుఁ గోపఘూర్ణి తారుణ విస్ఫా
రితనేత్రు నసురఁ జూచి భ
రతకుల వర్ధనుఁడు ధర్మరా జిట్లనియెన్. 110
వ. నీ వెవ్వారివాఁడ వెవ్వండ నివ్వనంబున నేల యున్నవాఁడ వనిన వాఁ డిట్లనియె. 111
క. ఏను బకాసురు ననుజుఁడఁ
గీనాశుఁడ మానవులకుఁ గిమ్మీరుఁ డనం
గా నెగడుదు నీ కామ్యక
కాననమున సర్వసత్త్వ ఖాదన బుద్ధిన్. 112
క. పాయక యుండుదు రాక్షస
మాయల సమరంబు సేసి మనుజుల విగతో
పాయులఁ జంపుచు భక్షణ
సేయుదు నమరాదులకు జేయుఁడఁ బోరన్. 113
వ. నాకు వెఱచి యెల్లవారును దూరంబున దీనిం బరిహరింతురు మీ రెవ్వరిందుల కేల వచ్చితిరి మిమ్ము వధియించి యిపుడు భక్షించెద ననిన వానికి యుధిష్ఠిరుం డిట్లనియె. 114
ఆ. ఏను ధర్మసుతుఁడ నీతఁడు భీముండు
వాఁడు విజయుఁ డల్లవారు గవలు
పాండవులము సమయపడి వనవాసంబు
సేయ వచ్చితిమి విశేష యుక్తి. 115
సీ. అనవుడు రాక్షసుం డట్టహాసంబుతె
నెట్టెట్టు భీముండె యీతఁ డేమి
పుణ్యమో వీని నెప్పుడు సంపఁగాంతునో
యని యున్నచోఁ దాన యరుగుదెంచె
నధికు మాయన్న బకాసురు నా
యిష్టసఖు హిడింబాసురుఁ జంపి యున్న
ఖలు మ్రింగి జీర్ణంబు గావింతు
వాతాపిఁ దడయక మ్రింగిన తపసి యట్ల.
ఆ యనిన రక్కసునకు నలిగిన యగ్రజు
నలుక యెఱిఁగి వీరుఁ డర్జునుండు
మొనసి గాండివంబు మోపెట్టె సునిశిత
ఖడ్గపాణు లైరి కవలు నంత. 116
కిమ్మీరుఁ డను రాక్షసుఁడు భీముచేఁ జచ్చుట
సం. 3-12-42
ఉ. ఘోరపరాక్రమున్ ప్రబల కోపపరుల్ పృధు సారభూరిభూ
మీరుహపాణు లుద్ధతు లమిత్రవిఘాతులు వీరబృంద బృం
దారకు లార్చు చొండొరులఁ దాఁకిరి దారుణభంగిఁ బొంగి కి
మ్మీర సమీరసూనులు సమీరవిధూతపయోధు లట్లయై. 117
తరలము. పొరిని వారల చేతియున్నత భురుహాయుధముల్ పర
స్పరకఠోర శిరస్థ్సలంబులపై వడిం బడి మత్తకుం
జరశిరః పతితంబు లైన లసన్మృణాళము లట్ల జ
ర్జరిత మయ్యెఁ దదారవ ప్రతిశబ్ద మొప్ప నభంబునన్. 118
వ. ఇట్లొక్క ముహూర్తంబు వృక్షయుద్ధంబు సేసి యాసన్నమహీరుహంబులు సమసిన నయ్యిద్దఱు శిలాయుద్ధంబునకుఁ దొడంగి చేయు నెడం బవన జనిక్షిప్త నిష్ఠు శిలాహత హృదయుండై భాను బట్టుకొను స్వర్భానుండునుం బోలెఁ గిమ్మీరుండు భీము బట్టకొనిన భీముండును వాని హీనంబలుం గా నెఱింగి కృతాంత దండాలుకారంబు లయిన తన బాహు దండంబుల నమ్మలుజకంటకు కటికంఠ ప్రదేశంబులు పట్టుకొని నేలంబెట్టి దేహయష్టి విఱిచి బకుం జంపిన విధంబునఁ గిమ్మీరు విగతప్రాణుం జేసి. 119
తే. బకహిడింబులు హతులైన బనివిపనివి
యఱచి శోకింపఁ గానక యమపురమున
కరిగి తక్కట రాక్షస యనుచుఁ దెరువు
వాయఁ బావని దత్కళేబరము వైచె. 120
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 121 to 3 1 150
1995
2952
2006-09-26T23:25:54Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. ఇట్లు ధర్మరాజూ వచనంబునఁ గిమ్మీరు నశ్రమంబున వధియించి తద్వినవాసులకు రాక్షసభయం బుడుపిన మహావీరు నమ్మారుతాత్మజు ధర్మార్జున నకుల సహదేవులును ధౌమ్యాది మహీసురవరులును బ్రశంసించి రని విదురుండు గిమ్మీరు వధ సెప్పిన విని ధార్తరాష్ట్రులకు హృదయదలనం బయ్యెనిట పాండవులు గామ్యక వనంబున నుండునంత. 121
యాదవ పాంచాలాదులు పాండవులకడ కేతెంచుట
సం. 3-13-1
సీ. వసుమతీ రాజ్యంబు వలన నిరస్తులై మునివృత్తి నత్యుగ్ర వనములోన
నవయుచుఁ బాండుభూనాధనందను లున్న వారని విని యతి క్రూరమతుల
ధృతరాష్ట్రసుతుల నిందించుచుఁ బాంచాలయాదవ వృష్టి భోజాంధు లెల్ల
నచ్యుత ప్రముఖులై యప్పాండవులకడ కేతెంచి శోకపరీతులగుచు.
ఆ. నున్న నధిక ధర్మయుక్తుఁ డుపేంద్రుండు
నికృతిఁ జేసి పాపనియత బుద్ధిఁ
బాండవులకు నట్లపాయంబు సేసిన
ధార్తరాష్ట్రులకును దద్ద యలిగి. 122
క. అనిఁ గర్ణ శకుని దుర్యో
ధన దుశ్శాసన నవాస్రధారాపాతం
బునఁ దృప్తివొందు వసుధాం
గన రాక్షస కాక గృధ్రగణముల తోడన్. 123
క. అవినీతుల వధ్యులఁ గౌ
రవపాంసులఁ జంపి ధర్మరాజునకుఁ గురు
ప్రవరున కొనరింతమ యీ
యవనీ రాజ్యాభిషేక మవిజశక్తిన్. 124
వ. అని యుగాంత్య కాల కుపిత కృతాంతాకృతి నున్న జగన్నాధు జనార్దనుం బ్రశాంత చిత్తుం జేసి యర్జునుం డతని నిట్లని కీర్తించె. 125
ఆ. పూజ్యుఁడవు పురాణపురుషుండ వీశుండ
వప్రమేయుఁడవు చరాచరంబు
లయిన భూతరాసు లచ్యుత నీయంద
పుట్టునిలుచు లయముఁ బొందుచుండు 126
వ. నీవు దొల్లి గంధమాదనంబునం గందమూలఫలాశనుండవై పదివేలేండ్లు తపంబు సేసి పుష్కరంబున నేకాదశ సహస్ర ప్రవర్షంబులు జలంబు లాహారంబుగా నుండి ప్రభాసం బను తీర్థంబున దివ్య సహస్ర వర్షంబు లేకపాతస్థితుండవయి యుండి బదరీవనంబునం బవనంబు భక్షించుచు నూర్ధ్వబాహుండవయి యేకపాదంబున ననేక సహస్ర వర్షంబులు నిలిచి సరస్వతీ సత్త్రంబున నవకృష్ణోత్తరాసంగుండవై నియమకృశీకృత శరీరంబుతోఁ బండ్రెండు వర్షంబు లశేష వ్రతంబులు సలిపిన తపోనిధానంబవు నిఖిలలోక జైత్రుండవయి చైత్రరథంబున నుత్తమ క్రతువు లనేకంబులు సేసి యొకొక్క క్రతువునకు నూఱేసి లక్షలు సువర్ణంబులు దక్షిణ లిచ్చిన యజ్ఞపురుషుండవు తపోయజ్ఞంబులు రెంటను సమృద్ధతేజుండవయు దైత్యదానవేంద్రుల వధియించి యింద్రునకింద్రత్వం బేకాధిష్ఠితంబు సేసిన లోక ప్రభుం వదుతికింగశ్యపునకు నుదయించి యింద్రానుజుండ వై త్రివిక్రమంబునం ద్రజగంబుల నభివ్యాపించిన విశ్వ రూపధరుండవు. 127
క. నరక శిశుపాలు రాదిగ
ధరణీకంటకుల నధికతరదర్పులఁ బ
ల్వుర వధియింపఁగ మహి నవ
తరించిన మహాత్ముఁడవు నుతస్థిర శక్తిన్. 128
క. అనృతము మదమును మత్సర
మును గ్రోధము నను వికారములు వొరయునె ని
న్ననుపమగుణముల నీకొరు
లెన పోల్పఁగఁ గలరె సురమునీంద్ర ప్రణుతా. 129
వ. అని కృతాంజలి యయిన ధనంజయుం జూచి దనుజభంజనుం డిట్లనియె. 130
తే. నరుఁడు నారాయణుం డునాఁ బరగు నాది
మునుల మిద్దఱమందు నీవనఘ నరుఁడ
నేను నారాయణుండ ననూనశక్తి
యుతులమై మర్త్యయోనిఁ బుట్టితిమి పేర్మి. 131
తరువోజ. నిరతంబుగా నేను నీవను భేదనియమంబు లే దైక్యనిష్ఠయ మనకు
నిరువురకును నీకు నిష్టుండ నాకు నిష్టుండు మఱి నీకనిష్టుండ నాకుఁ
గరమనిష్టుం డట్లుగా నమ్ముమనుచు ఘనభూజుల్ భువనోపకారైకమతులు
హరియు నర్జునుఁడుఁ బ్రియంబుతోఁ దగిలి యన్యోన్యహితభాషులగుచుండు నంత. 132
ద్రౌపది శ్రీకృష్ణునితోఁ దనపరిభవంబు సెప్పి దుఃఖించుట
సం. 3-13-42
వ. అఖిలరాజలోక పరివృతుండయి యున్న నారాయణు నొద్దకువచ్చి ద్రుపదరాజ పుత్త్రి ముకుళిత కరాంబుజ యయి యిట్లనియె దేవా నిన్ను నాది ప్రజావర్గంబునఁ బ్రజాపతివని యసితం డయన దేవలుండును సత్యంబువలన యజ్ఞం బుద్ధరించుటం జేసి నిత్యసత్యమయుం వయిన యజ్ఞ పురుషుండ వని కశ్యపుండును శిరంబున బాదంబుల మేదినియును లోచనంబుల సూర్యుండును నవయంబుల లోకంబులు నభివ్యాపించుట జేసి సర్వమయుండ వని నారదుండును నక్షయజ్ఞాననిధి వని సర్వ మునిముఖ్యులును జెప్పిరి. 133
మధ్యాక్కర. అని ననివృత్తులై పుణ్యచరితులై యాత్మ ప్రబోధ
వినిహితచిత్తులై సర్వధర్మార్ధ విదులయి తృప్తిఁ
దనరెడు రాజర్షి వరులకును యోగధరులకు సాధు
జనులకు గతి నీవ నిత్యకారుణ్య సర్వశరణ్య. 134
వ. నీయంతఃకరణ ప్రవృత్తి కగోచరం బెద్దియు లేదయినను నా పడిన పరాభవం బెఱింగించెద. 135
సీ. పార్థివ ప్రభుఁడైన పాండు మహీపతి
కోడల నయి యుద్ధకుశలు లయిన
పాండుతనూజుల భార్యనై పూజ్యుఁడ
వైన నీ యనుజనై యధిక శక్తిఁ
బరగు ధృష్టద్యుమ్ను భగిని నై
ధృతరాష్ట్రు పట్టిచే సభఁ దలపట్టి యీడ్వఁ
బడి పాపకర్ముచేఁ బరిధాన
మొలువంగఁబడి దారుణంబైన పరిభవంబు
ఆ. పడితినట్టి నన్నుఁ బాండవుల్ సూచుచు
నుండి రొరులువోలె నుక్కుదక్కి
యాపగాతనూజుఁ డాదిగాఁ గలవృద్ధ
బంధుజనులు సూచి పలుక రయిరి. 136
క. శరణనినవారిఁ గరుణా
కరు లయి రక్షించు పురుషకారాన్వతు లే
శరణని యఱచిన నాలిం
పర భీమార్జునుల బాహుబల మేమిటికిన్. 137
వ. భ్రాతృపుత్త్ర బంధుజనంబులు నాకుం గలిగియు లేనివారయి రట్టి యెడం గర్ణుండు నన్నుం జూచి నగియె. 138
ఆ. కర్ణునగవు లోకగర్హితుం డగు దుస్స
నేను చెయిదికంటె శిఖియపోలె
నడరి నామనంబు నతి దారుణక్రియ
నేర్చుచున్న యది మహీధరుండ. 139
వ. తొల్లి వేదాధ్యయనంబు సేయుచు బాలకేళీ వినోదంబున నున్న కాలంబునఁ బ్రమాణకోటియందు సుప్తుం డయిన భీమసేను నంటఁ గట్టి గంగమడువునం ద్రోపించియు విషంబుఁ బెట్టియు విషసర్పంబులంబట్టి గఱపించియు జననీ సహితులైన యేవురను వారణావతంబున లక్కయిల్లు సొనిపియందు దహనంబుఁ బ్రయోగింపం బంచియు ననేకంబు లైన యపకారంబులు సేసి యిప్పుడు దుర్యోధనుం డధర్మద్యూతంబున రాజ్యంబు నపహరించి రాజలోక సమక్షంబునం దమ్ము నిరాకృతులంజేసినను బరాక్రమ పరాఙ్ముఖులైన పాండవులు నాపడిన పరిభవంబు లెట్లు దలఁగెదరని బాష్పధారాస్నపితపయోధర యయి పాణిపల్లవంబున నయనపమ్మార్జనంబు సేయుచున్న పాంచాలిం జూచి వాసుదేవుం డిట్లనియె. 140
చ. తనుకుచు నున్న నీ హృదయతాపనిమిత్తమునన్ సురేంద్రనం
దను పటుబాణపాతహతిఁ దద్ధృతరాష్ట్రబలంబు మృత్యుసా
దనమున కేఁగుఁ జూమ్మిదియ తథ్యము నా వచనంబు దప్ప ది
వ్వననిధు లేడు నింకిన దివంబును రాత్రియు సంచలించినన్. 141
వ. అనిన నర్జునుండు ద్రౌపదిం జూచి యిట్లనియె. 142
ఉ. ఈ పురుషోత్తముండు మన కిందఱకుం గుశలంబు సేయుచుం
బాపకలంకపంకములఁ బాయఁగఁ జేయుటఁ జేసి దర్మదో
ద్దీపితశత్రుసంహతి హతిం బరమార్థమ పొందు నేల సం
తాపము నీకుఁ జేయఁగఁ ద్రిధామజయోన్నతి గల్గి యుండఁగన్. 143
వ. అనిన సక్రోధుం డయి ధృష్టద్యుమ్నుం డిట్లనియె. 144
వినయవిహీనుల దుర్యో
ధనదుశ్శాసనులఁ బవనతనయుఁడు రాధా
తనయుని నరుఁ డేఁ గుంభజు
ననిఁ జంపుదు మేల వగవ నంబుజనేత్రా. 145
వ. అని యందఱు ద్రుపదరాజపుత్త్రి నాశ్వాసించి రంత నచ్యుతుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె. 146
తే. ద్వారవతినుండియే యుయుధానువలన
ధరణీశ యింతయు విని తత్క్షణంబ
యరుగుదెంచి యాపన్నుఁడ వైన నిన్నుఁ
జూచి దుఃఖోపహత మనస్కుండ నైతి. 147
వ. అయ్యవసరంబున నేను మీ యొద్దనుండమిం జేసి యిట్టి దుర్వ్యసనంబు సంభవిల్లెం గామజంబు లైన స్త్రీ ద్యూత మృగయా పానంబు లను నాలుగు దుర్వ్యసనంబులం బ్రవర్తిల్లకుండఁ బ్రతిషేధింప వలయు నందును విశేషంబుగా ననర్థమూలం బయిన పాపద్యూతంబుఁ బరిహరింపనినాఁడు పాపం బగు నని హేతుదృష్టాంతంబులు సూపి కృప ద్రోణ విదుర గంగేయులం దోడు సేసికొని యాంబికేయు నొడం బఱిచి దుష్టద్యూతంబు సర్వ ప్రకారంబుల వారింతు. 148
క. వలచి హితంబునఁ బథ్యముఁ
బలికినఁ జేకొనని ధర్మబాహ్యుల నవివే
కుల నిగ్రహింతు మీ కె
గ్గులు మత్సాన్నిధ్యమున నగునె యెయ్యెడలన్. 149
- కృష్ణుఁడు ధర్మరాజూనకు సౌంభకాఖ్యానంబు సెప్పుట -
సం. 3-15-1
వ. ఏను సముద్రతీరంబున సాల్వుతోడం బదినెలలు యుద్ధంబు సేసి వాని వధియించుపొంటె నక్కడ మసలితి నది గారణంబుగా మీకు దుర్వ్యసనావసరంబున నలబ్ధసన్నధానుండ నయితి ననిన నది యెట్లని యుధిష్టిరుం డడిగిన నాతనికి సౌభకాఖ్యానంబు సవిస్తరంబుగాఁ గృష్ణుం డిట్లని చెప్పె నీ యజ్ఞంబున నర్ఘ్యనిమిత్తంబున నసహిష్ణుండయిన శిశుపాలుండు నాచేత నిహతుండగుట విని వాని తమ్ముండు సాల్వుం డనువాఁడు తద్వధ ప్రవర్తిత క్రోధుం డయు కామగమనం బయిన సౌంభకం బను నగరంబుతో సన్నద్ధుం డయి వచ్చి ద్వారవతీపురంబు నవరోధించి. 150
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 151 to 3 1 180
1996
2955
2006-09-26T23:26:21Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
చ. ప్రతినరపాలకాలు శిశుపాలు బలాధికుఁ జంపి దర్పసం
హితుఁ డగుచున్న వృష్ణిఖలుఁ డెక్కడ నాతనిం జయో
న్నతి వెలయంగఁ జంపెద రణంబున నంచు నలంఘ్యవిక్రమో
ర్జితుఁడయు దాని చుట్టు విడిసెం జతురంగ మహాబలంబులతోన్. 151
క. మెలగు తత్పుర బాహ్యవి
శాలోద్యానముల తాల సాల సరళ హిం
తాల తమాలావలి ని
ర్మూలితముగఁ జేసెఁ దచ్చమూసామజముల్. 152
వ. మఱి తృణ జలధాన్యసమిత్సమృద్ధంబు శతఘ్నీ ప్రముఖానేక యంత్రంబుల నలంఘ్య పరిఘాప్రాకారంబులను నపార బలరక్షితఘనక వాటచతుర్గోపురంబులను లబ్ధ ప్రభూతవేతన ప్రహృష్టపుష్ట ధృష్టవీరసుభట సంకులంబులను నపరిమిత గజతురంగశతాంగంబులను బ్రదీప్తాలాతశాతశరచక్రతోమర పరశుపాశాంకుశ కూటంబులను వీరయోధారూఢ విశాలాట్టాలకంబులను నొప్పి పరుల కసాధ్యం బయున ద్వారవతి భేదింప నేరక దానివెలిం బ్రపాచైత్య దేవాయతన వల్మీకంబులు వర్జించి సమతల ప్రదేశంబున నిబిడంబుగా శిబిరసన్ని వేశంబు సేసి నిత్యంబు నుపద్రవంబు సేయుచున్న సౌంభక విజృంభణంబునకు సహింపక సమర సంరంభంబున సర్వాయుధ సన్నద్ధు లయి. 153
క. ఉద్యద్బలులు గుమారులు
విద్యాధరసములు పురము వెలువడిరి రణై
కోద్యములు చారుదేష్ణుఁడు
బ్రద్యుమ్నుఁడు సాంబుఁడునువిపక్ష జిఘాంసన్. 154
మణిభూషణము. రామవిక్రముఁ డజేయుఁ డరాతి గజావలీ
సామజహితుఁడు సాంబుఁడు సాల్వచమూపతిన్
క్షేమవృద్ధి యనువాని నకృతి మసాహసో
ద్దాముఁ దాఁకె శరధారల ధారుణిఁ గప్పుచున్. 155
క. జాంబవతేయు బృహద్విశి
ఖంబులకున్ బెదర కెదిరి ఘనుఁడేసె రణా
గ్రంబున నాతనిపై నవి
లంబితుఁడై క్షేమవృద్ధి లక్షశరంబుల్. 156
వ. వాని యేయుశరంబుల నేర్పునకు సహింపక సాంబుండు జాంబులద పుంఖంబు లయిన విశిఖంబులం దదీయ రథాశ్వమర్మంబుల నేసిన నవి మర్మభేదవేదనలం దలరి యతివేగంబున రణంబు వెలువడ రథం బీడ్చుకొని సారథికి వశంబుగాక పఱచె నట్లు సాల్వచమూపతి సమరవిముఖుం డయిన. 157
స్వాగతము. వేగవంతుఁ డనివీరుఁడు సాంబున్
వేగవంతుఁ డయి వీఁకను దాఁకెన్
వేగబాణపదవీతతులన్ ది
గ్భాగముల్ విశిఖపంజరముల్ గాన్. 158
ఆ. సాంబుఁ బాయు మనుచుఁ జారుదేష్ణుం డల్గి
వేగవంతుఁ దాఁకి వీఁకతోడ
వానిమస్తకంబు వ్రయ్యంగ వడి గదం
బొడిచో రుధిరవారి పూర మొలుక. 159
వ. ఇట్లు చారుదేష్ణు నిష్ఠురగదాఘాతంబున వేగవంతుండు విగతజీవుం డయి నిర్ఘాత పాతభిన్నోన్నత గిరిశిఖరంబునుంబోలె నేలఁ ద్రెళ్ళినం జూచి విచింత్యుం డనువాఁ డవిచింత్యవిక్రముం డయి. 160
తే. చారుదేష్ణుపైఁ గడువాఁడిశరము లేసె
లతఁడు కార్ముకహస్తుఁడై యాక్షణంబ
వానిపై నభిమంత్రించి వహ్ని బాణ
మేసె నుగ్రస్ఫులింగంబు లెసఁగం జదల. 161
క. అనలాస్త్ర మట్లు వక్షముఁ
గొనిన విచింత్యుండు గూలెఁ గుతలం బద్రువన్
ఘను వానిఁ జూచి హాహా
స్వనము లెసఁగ సాల్వుసేన సంక్షోభించెన్. 162
వ. సాల్వుండు నిజసేనా సంక్షోభం బుడిచి సర్వాయుధసనాథం బయినరథం బెక్కి యాదవకుమారవాహినిపయు నెత్తి యేయుచు వ్రేయుచుం బొడుచుచుఁ బ్రతిబలంబునెల్ల నాయుధమయంబుగాఁ జేయుచున్న వాని కలిగి. 163
సీ. హంస వర్ణోత్తమ హయములఁ
బూనిన రథమెక్కి కాంచనరమ్యయష్టి
సంభృత మకర ద్వజం బొప్ప
బద్ధగోధాంగుళిత్రాణుఁడై యతులశాత
సాటకావలిఁ జేసి సాల్వుఁ బిల్చుచు
వానిమీఁదఁ బ్రద్యుమ్నుఁ డమేయ బాణ
వర్షంబు గురిసిన వాఁడును
వానిపైఁ గడువాఁడి శరముల గడఁగి యేసె.
ఆ. నధికవీరు లయిన యయ్యిద్ధఱకు నస్త్ర
కోవిదులకు బోరు ఘోరమయ్యెఁ
దద్ద భయమువొంది తద్ద్వారకాపురి
సౌంభకముల జనులు సంభ్రమింప. 164
క. అనిమొన సాల్వుఁడు ప్రద్యు
మ్ననిశాతశరాలివిద్ధమర్ముం డయి పె
ల్చన మూర్ఛవోయి పడియెం
దనరథముపయిన్ ధరిత్రి దల్లడపడఁగన్. 165
ఉ. అంతన మూర్ఛదేరి కలుషానలదీప్తముఖుండు సౌంభకుం
డంతకదండదారుణము లైలశరంబున రౌక్మణేయు ది
గ్దంతిబలాఢ్యు నేయుడు నతండును మూర్ఛితుఁడయ్యె వాని సం
భ్రాంతిఁ దదీయసారథి యపాస్తరణాంతరుఁ జేసెఁ జెచ్చెరన్. 166
వ. ఇట్లు మూర్ఛితు డయున ప్రద్యుమ్నుం దోడ్కొని చని రణంబునకు దూరంబుగా నరదంబు నిలిపికొని దారుకసుతుం డున్నంత నొక్కింత ప్రొద్దనకు మూర్ఛదేఱి ప్రద్యమ్నుండు సూతున కిట్లనియె. 167
క. ఘోరాహవరంగమునకు
దూరముగా నన్ను నిట్లు దోడ్కొని తేరన్
దారుకసుత నీకుచితమె
వీరారంభంబు సూచి వెఱచితె చెపుమా. 168
వ. మరియు సారథిం జూచి విహ్వలమానసుం డయి యిట్లనియె. 169
క. సమర విముఖత్వమును రణ
విముఖులఁ జంపుటయు శరణువేఁడిని రక్షిం
పమియును యాదవ వంశో
త్తముల కుఁగనలయినఁ గలవె దారుకతనయా. 170
క. విక్రమము విడిచి సమరా
పక్రాంతుఁడ నయిన నన్ను బలదేవుఁడునుం
జక్రధరుండు కుమారులు
నక్రూరాదులును నేమియని నగరె సభన్. 171
వ. చెట్ట సేసి తింకనయినఁ జెచ్చెర సాంబ చారుదేష్ణు లున్నచోటికి సాల్వాభి ముఖంబుగా రథంబు వఱపు మనిన సారథి యిట్లనియె. 172
క. రథి కిమ్ము గానియెడ సా
రథి ధృతిమెయుఁ గావవలయు రథియును దత్సా
రథిఁ గావవలయు రథిసా
రథులు పరస్పర శరీర రక్షకు లగుటన్. 173
ఆ. సాల్వబాణ విగత సత్త్వుఁడ వైన ని
న్నిట్లు దెచ్చితిని సహింప వలయు
నారథాశ్వముల ఘనస్యందనము నిదె
చూడు మనుచు సూతసూనుఁ డపుడు. 174
వ. సవ్యాపసవ్య విచిత్రమండల గతుల నాక్షణంబ సాల్వునకు నప్రదక్షిణంబుగా రథంబు వఱపిన దాని సహింపక సాల్వుండు మూఁడమ్ముల సారథినేసి మఱియు రాక్షసమాయ ననేకశరంబులు ప్రద్యుమ్నపై నేసిన. 175
క. అమ్మాయాశరములు భ
గ్నమ్ములుగాఁ జేసి తన్ముఖమ్మునఁ దద్వ
క్షమ్మున నొక్కట బ్రహ్మా
స్త్రమ్మును బ్రద్యుమ్నుఁ డేసె దారుణభంగిన్. 176
వ. ఇట్లు బ్రహ్మాస్త్రపీడితుం డయి సాల్వుండు మూర్ఛవోయి రథంబుపయిం బడిన వాని వెండియు నొక్కదివ్యబాణంబు నేయ సమకట్టిన నంతరిక్షంబున హాహారవంబు లెసఁగె నంత దేవగణ ప్రేరితు లయిన నారదమారుతులు ప్రద్యుమ్నుపాలికి వచ్చి యిట్లనిరి. 177
తే. వీఁడు నీచేత వధ్యుండుఁ గాఁడు మిన్న
కేయ కుండుము వీని నారాయణుఁడు
మొనసి వధియించు నని పల్కె వనజగర్భుఁ
డనినఁ బ్రద్యుమ్నుఁ డేయక యనఘుఁ డుండె. 178
- సాల్వుఁడు ప్రద్యుమ్నునిచే బాధితుండై మరలిపోవుట -
సం. 3-20-26
వ. అంత సాల్వుండును నివృత్తుం డయి ద్వారకాపురియవరోధం బుడిగి తన సౌంభకం బెక్కి క్రమ్మఱి చనియె నంత నీ యజ్ఞంబు నిర్వృత్తం బయిన నే నరిగి బలభగ్నీకృత పాదపవనంబులదాని ననభిజ్ఞాత ద్వారదేశంబుల దాని నస్వాధ్యాయ స్వాహోకార మహీసురాగారం బయినదాని నపేతభూషణ యోషిజ్జనంబులదాని ద్వారవతిం జూచి యాహుకాత్మజు వలన నంత వృత్తాంతంబును నెఱింగి సాల్వుం జంపికాని యిప్పురంబు సొరనొల్లనని నిశ్చయించి దీని నప్రమాదులరై రక్షించుకొని యుండుండని బలదేవాదులంబంచి యప్పుడ ప్రయాణభేరి సఱవంబంచి కృతస్వస్తి వచనపురోహిత ప్రముశ బ్రాహ్మణవరులకు నమస్కరించి శైబ్యసుగ్రీవంబు లను వాహనంబులంబూనిన దివ్యరథం బెక్కి. 179
ఆ. పాంచజన్యరవముఁ బంచమహాశబ్ద
రవముఁ జెలఁగె దిశలు సెపుడువడఁగ
నొలసి జనుల దీవనలు మించె రమ్మమై
గరుడకేతనంబు గ్రాలెఁ జదల. 180
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 181 to 3 1 210
1997
2958
2006-09-26T23:27:13Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. అ ట్లసంఖ్యాత చతురంగ సైన్యంబులతో నరిగి గిరి వన సరోవర సరిద్దేశంబులు గడచి మార్తికావతదేశంబున కరుగునంతకు ముందర సాల్వుండు సౌంభకారూఢుం డయి సముద్రకుక్షి దేశంబునకుం బోయిన. 181
క.. ఏనును వానిపిఱుందన
మానక చని తచ్చమూసమాజముతోడన్
భూనాథ రణము సేసిది
నానానిశితాస్త్రవర్షణ వ్యాప్తముగన్. 182
క. వీరు లగుయోధుల
నారాచావళులు గప్పె నారథము పయిన్
సారథిఁ దురంగములపయి
చారుధ్వజ యష్టపయి నసంఖ్యాతముగన్. 183
వ. వాని నెల్ల నస్మదీయగోచరంబులు గాకుండ ననేకాయుత శరంబు లేసి సాల్వుసైన్యంబుతో మహాయుద్ధంబు సేసిన. 184
మ. అవనీనాథ తదాహవాంతరమునం దస్మత్కరాకృష్ట శా
ర్జవినిర్ముక్తనిశాతసాయకశతాగ్ర చ్ఛిన్నమై దైత్యదా
నవదేహ ప్రకరంబు వాత విధుతార్ణః పూర్ణసంఘూర్ణి తా
ర్ణవకుక్షిం బడియెం గపిప్రవర సైన్యక్షిప్త శైలాకృతిన్. 185
చ. ఘనతర దైత్య దానవ నీకాయకళేబర పాతఘట్టనం
దనరి యుగాంత్యకాలచలితంబును బోలెఁ బయోధి మ్రోసె న
వ్వనధిరవంబుకంటె ననివారితమై చెలఁగెన్ మదీయవా
హిని భటసింహనాద హయహేషిత సింధుర బృంహితధ్వముల్. 186
వ. అట్టి మదీయ సేనోత్సాహంబును నిజసేనాక్షీణతయుం జూచి సహింపక సాల్వుండు వెండియు సౌంభకారూఢుం డయి నాతో మాయాయుద్ధంబుసేయ సమకట్టి. 187
సీ. పరశు పాశాంకుశ కరవాలశూల
ముద్గరములు నామీఁదఁ దెరలఁ గురిసె
నేనును గడఁగి యద్దానవు శస్త్రముల్
వాయంగఁ జేసితి మాయఁ జేసి
వెఱవక సాల్వుండు వెండియు నామీఁదఁ
బరుష శిలావృష్టిఁ గురిసె వరుస
సమరఁ దమః ప్రకాశములతో
దుర్దివసుదిన శీతోష్ణముల్ గదియఁ జేసి.
ఆ. దితిసూతాధముండు శతసూర్య శతచంద్ర
శత సహస్ర విష్ణుతతులు వెలుఁగ
గగనతలము సేసెఁ బగలిది రేయిది
యని యెఱుంగ నయితి మనములోన. 188
క. మనుజేంద్ర సర్వమాయా
పనోదనం బయిన యగ్ని బాణంబున న
ద్దనుజ వినిర్మితమాయా
వినివర్తనఁ జేసితిని నవిస్మయమతినై. 189
వ. అట్టి యవసరంబున ద్వారవతినుండి యాహుక ప్రేషితుం డయి యొక్కరుండతి త్వరితగతిం బఱతెంచి సాల్వుచేత నక్కడ వసుదేవుండు పట్టువడియె నీవెవ్వనితోడం గయ్యంబు సేసెదు క్రమ్మఱి చని పురంబు రక్షించుకొనుమనిన విని యదరిపడి మహా బలపరాక్రము లయిన బలదేవాదులు రక్షించుకొని యుండ వసుదేవుఁ డేల పట్టువడు నిదిపోలదని సంశయించుచు విమనస్కుండ నయి యుండు నంత. 190
సీ. పుణ్యకర్మంబులు వొలిసిన నుర్వికి
బ్రీతి నేతెంచు యయాతి వోలె
భూణషదీప్తులు వొలియంగ వివృత
కేశాంబరుడయి సౌంభకంబు వలనఁ
బఱదెంచు వనుదేవుఁ బాపని
శాచర బలపీడ్యమాను దవ్వులన కాంచి
యత్యంత మోహశోకాంధుం డ
నయిన నా హస్తంబు వలన విస్రస్తమయ్యె.
ఆ. శార్జ్గమప్రియావసన్న దేహూండనై
యుడిగి రథముమీఁదఁ బడుతి నేను
దానిఁ జూచి భయము దగిరి మత్సైన్యంబు
దల్లడిల్లి యులిసెఁ బెల్లురేఁగి. 191
వ. అంత నెతంయుం బ్రొద్దునకుఁ దెనిసి సాల్వుసౌంభకంబున వసుదేవుం గానక దాని మాయగా నెఱింగి పదంపడి మాయావి యయిన సాల్వుంజూచి వాని పయి నలిగి యే సేసిన నయ్యసురయు సౌంభకంబు నదృశ్యం బగుటయు. 192
క. అసురుల యాక్రోశధ్వను
లెసఁగెం బదిదిశల నంత నేనును దద్రా
క్షసులఁ గతాసులఁ జేసితిఁ
బ్రసభంబున శబ్దభేరి బాణప్రతతిన్. 193
వ. అంత సాల్వుండును దన సౌంభకంబుఁ బ్రాగ్జోతిషంబుఁజేసి తానును దానవుండయి పర్వతవర్షంబు నాపయిం గురిసిన. 194
ఆ. పరుష విషమ భూరి పాషాణభీషణ
గిరులు వచ్చి నన్నుఁ దెరలఁ గప్ప
వజ్రబాణమేసి వాని నన్నింటిని
బాచి యున్న నన్నుఁ జూచి యపుడు. 195
క. దరుకుఁ డిట్లనియె మహా
వీరు ను పేక్షింపఁ దగునె వీనిని మాయా
ప్రారంభు నుపేక్షింప ర
పారపరాక్రములు పోర బ్రాకృతునైనన్. 196
వ. అనిన వానిపలుకులు విని యలిగి యనలజ్వాలాకరాళం బయి ప్రతికూల రాక్షస యక్ష గంధర్వ దైత్య దానవ భస్మసాత్కరణ దారుణం బయిన చక్రంబు నభిమంత్రించి సౌంభకంబు పయి వైచిన నది యుగాంతకాల పరివేషభీషణం బయిన రవి మండలంబునంబోలె గగనంబునం బఱచి సౌంభక మధ్యంబునం బడిన. 197
చ.. తడయక ఘోరదర్శన సుదర్శనపావకుచే దహింపఁగా
బడి పరమేశ్వరోగ్రశరపావక దగ్ధపుర త్రయాభమై
యెడరి ధరిత్రిమీఁదఁ బడియెం జెడి సౌంభక మంత సాల్వుఁడుం
బడియె మదీయ చక్ర పటుపాతరయంబున రెండు వ్రయ్యలై. 198
- పాండవులు ద్వైతవనంబనకు వచ్చి యుండుట -
సం. 3-23-42
వ. అని యిట్లు సాల్వుం దనచంపిన విధంబుసెప్పి చక్రధరుండు పాండవుల వీడ్కొని సుభద్రాభిమన్యులం గాంచనరథం బెక్కించుకొని తోడ్కొని ద్వారవతి కరిగె ధృష్టద్యుమ్నుండును బ్రతివింధ్యాతులయిన ద్రౌపదేయులం దోడ్కొని ద్రుపద పురంబునకుం జనియె నిట పాండవులును రథంబులెక్కి యాయుధంబులు ధరియించి యింద్రసేనాదిమూలభృత్యు లిరువదుండ్రు ముదటరా ననేక సహస్ర బ్రాహ్మణవరులతో ద్వైతవనంబున కరిగి రంత ధర్మరాజు తమ్ముల కిట్లనియె. 199
మధ్యాక్కర. ఇది మహోగ్రాటవి సింహ శర భోరగేంద్ర శార్దూల
మదగజాకీర్ణంబు దీనిలోన నేమఱకుండ వలయు
నదియునుంగాక పరప్రయోగమాయలు గల వెఱిఁగి
మది నుండునది యన్న నన్న కిట్లను మఘవనందనుఁడు. 200
వ. బ్రహ్మవిదులును దపోవృద్ధులైన బ్రాహ్మణులును నఖిలలోకద్వారంబుల నప్రతిహతు లయిన నారద ద్వైపాయనాది మునివరులును నీచేత నుపాసితులయి నీ కుశలంబు కోరుచుండుదురు భవత్ప్రతాపం బెల్ల వారిని రక్షించు నివ్వనంబు సకలకాల కసుమ ఫలభరిత వనస్పతి శాఖాశిఖారూఢ మయూరకీర కోకిలాప మధురంబును బక బలాక కోక కారండవ సారస రమ్యమధుకర సౌమ్య సరోవర సంకులంబును విమల శీతలజల ప్రవాహనదీ శోభితంబును మహర్షి గణసేవితంబును నై యొప్పుచున్నయది యిందుండుదమని లలితలతావితా నాదిరమణీయంబు లయిన వృక్షమూలంబుల నేవురు వేఱువేఱ నివాసంబులు సేసి నియతాత్ములయు యిష్టంబున దేవపితృ కార్యంబులు సేయుచుం దమ్ముఁజూడ వచ్చిన మహామునులకు బ్రాహ్మణులకు మనఃప్రియంబు లయిన యాహారంబులు వెట్టుచు ద్వైతవనంబున నుండు నంత. 201
క. పాండవుల కడకు ధర్మవి
దుండు తపోదహన దగ్ధ దురితౌఘుఁడు మా
ర్కండేయుం డను మునినా
థుం డంతేవాసి గణముతోఁ జనుదెంచెన్. 202
వ. ఇట్లు వచ్చి వారలచేత నర్చితుండయు వనవాస క్లేశదుఃఖితు లయిన పాండవులను ద్రౌపదిం జూచి యమ్మార్కండేయుం డిట్లనియె. 203
సీ. పిత్రునిదేశమ్మునఁ బృథివీశ్వరత్వంబు
విడిచి సానుజుఁడై పవిత్ర చరిత
జానకిఁ దోడ్కొని చని వనంబున
నున్న రఘుకులనందను రాముఁ దొల్లి
చూచితి నిపుడు భూసురవంశ
పోషకు సాధుజన స్తుత్య సత్యధర్మ
నిత్య ధర్మజు రమణీయ కీర్తి ప్రియు
శమవంతుఁ జూచితి సగరభరత.
ఆ. నల యయాతి వైవ్య నాభాగు లాదిగా
నాది రాజు లెల్ల నధిక ధర్మ
సత్యయుక్తిఁ జేసి సకల లోకంబులు
వడసి భాగధేయ భాగు లయిరి. 204
వ. పాపసౌబల ప్రయుక్తుం డయిల ధార్తరాష్ట్రు నట్లు ధర్మువు దప్పిన వారెవ్వరును లేరు మీరు ధర్మనిత్యులగు సత్యవ్రతులరు గావున మీకిష్ట సిద్ధియగు నని మార్కండేయుం డరిగిన నవరసంధ్యోపాసనాసీనుం డయిన ధర్మరాజును సాయంహోమార్థ ప్రజ్వనిత జ్వలనంబు లయిన యనేక సహస్ర బ్రాహ్మణాగ్నిహోత్రంబులం జూచి బకదాల్భ్యుం డను మహాముని యిట్లనియె. 205
భూమిసురోత్తముల్ ప్రకృతి పుణ్యవిధాయులు వీరు ఋగ్యజు
స్సామపరాయణుల్ పరమసాధు చరిత్రులు మీకు సంతత
ప్రేమమునన్ శుభోన్నతులు వెంచుచు నుండుటఁ జేసి సద్గుణో
ద్దామ యరణ్యవాన మిది దద్దయి నొప్పెడు మాకుఁ జూడఁగన్. 206
వ. బ్రాహ్మశాను గ్రహంబునం జేసి తొల్లి వైరోచనాదు లనేక కాలంబు లక్షయ లక్ష్మీవిభవు లయి సముద్ర నేమి భూచక్రంబు రక్షించిరి యనిలసహాయుండయిన యగ్నిదేవుం డరణ్యంబులు దహించు నట్లు బ్రాహ్మణ సహాయుం డయిన మహీశుండు శత్రువర్గంబు నిశ్శేషంబు సేయు వినీతుం డయి విప్రులచేత ననుశాసితుం డయిన రాజునకు నలబ్దలాభాదిత్రితయంబు సంపన్నంబగు బ్రాహ్మణరహితుం డయి ధర్మహీనుం డయున రాజును బ్రజవలవదు బ్రజానురాగంబు లేనివారికి రాజ్యంబు సుస్థిరంబు గానేరదు మీరు బ్రాహ్మణ ప్రియులరు ధర్మనిత్యుల రెప్పుడును మీ కభ్యుదయం బగునని బకదాల్భ్యుం డరిగినఁ బాండవులుం దమ యిష్టంబున నుండి దుఃఖోపశమనంబు లయిన కథలు సెప్పుకొనుచున్న యవసరంబున ద్రౌపది ధర్మరాజున కిట్లనియె. 207
ఆ. వృద్ధు గొడుకుపలుకు విని క్రూరుఁడైన పాప
బుద్ధిఁజేసి మిమ్ము భూతలంబు
వెలువరించి రాజ్యవిభవంబు గొని యిప్పు
డలుకసెడి సుచిత్తుఁ డయ్యె నొక్కొ. 208
ఆ. అద్దరాత్ము హృదయ మది యయః పాషాణ
నిష్ఠురంబు ధర్మనిధుల మిమ్ము
నట్లు గొడుకు లెగ్గు లాడంగఁ బోయిన
వలదనండ కలహవాంఛఁ జేసి. 209
సీ. విమలహార్మ్యంబుల విహరించువారలఁ
బ్రియ మహార్హాసనశయనరతులఁ
జందనా గురులిప్త చార సర్వాంగు
నతవరనాథ సేవితుల మిమ్ము
వనమునఁ గ్రుమ్మరు వారిఁ గాఁ
గుశబృసీశచనాభిరతులఁ గా నియతరూక్ష
భూరేణుధూ సరీభూతవిగ్రహులఁ గా
ద్రుతవన్య మృగ నిషేవితులఁ గాఁగ.
ఆ. నిట్లు సూచి చూచి యే నెట్లు చిత్తోప
శాంతి సేయుదాన సకల భోగ
విషయవిరతిఁ జేసి విధియును ధృతరాష్ట్రు
నట్లు మీకు నహితుఁ డయ్యె నొక్కొ. 210
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 211 to 3 1 240
1998
2961
2006-09-26T23:28:34Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
క. భవదాజ్ఞానిగళంబునఁ
దవిలి పరాక్రమము విడిచి ధరణీశ్వర నీ
యవరజు లిడుములఁ బడి కడుఁ
జివికిరి చెళఁబడిన సింహశిశువుల భంగిన్. 211
ఆ. పరనరేంద్ర మకుట పద్మరాగద్యుతి
నరుణ మగు భవత్ప దాబ్జయుగము
పురుష ధాతుశిలలపై నిప్పు డరుగుట
నరుణ మయ్యెఁ బర్వతాంతరముల. 212
క. అనవరత సౌఖ్యసంపదఁ
బెనుపొందుచు నుండు మీకు భీకరకాంతా
రనివాసాయాసంబుల
ననఘా యిబ్భంగి నవయ నలమట వొడమెన్. 213
వ. నిత్యంబునుం బదివేవురు బ్రాహ్మణులు బ్రహ్మవిదులు బసిండి తళిగల నిష్టాన్నంబులు గుడిచి తృప్తులయినం దద్భుక్త శేషం బుపయోగించుచుండు నీకు వన్యమూల ఫలాశనంబు లుపయోగించుచు వన్యులయందుఁ గ్రోధంబు విడిచి యునికి యుచితంబు గాదు. 214
సీ. పదివేల గజముల బలమున
విలసిల్లు ననిలసుతుండు గాఱడవిలోనఁ
గ్రుమ్మరి కాయలుఁ గూరలు
దిని పేదవడినఁ జూచియు దీర్ఘబాహుయుగళుఁ
డయ్యును బాహుసహస్రంబు కలిగిన
యర్జునుకంటె బలాఢ్యుఁ డగచు
నేకవేగంబున నేనమ్ము లొక్క
యమ్మంసిన విధమున నేయ నేర్చు
ఆ. నర్జునుండు వనమృగావలిఁ గలిసి యి
ట్లున్నఁ జూచియును సుఖోచితాత్ము
లైన కవలు దీనులై యున్నఁ జూచియు
నుపశమంబుఁ దాల్చి యుండఁ దగునె. 215
వ. క్షమయును దేజంబును నయ్యయి కాలంబులఁ బ్రయోగింప నేరని రాజనకుం బ్రజానురాగ ప్రతాపంబులు లేవను నీయర్థం బితిహాసంబున వినంబడు క్షమాతేజంబులలోన నెయ్యది విశేషంబు దానిన నిర్ణయించి చెప్పు మని బలీంద్రుండు దొల్లి తన పితామహుండయున ప్రహ్లాదు నడిగిన నాతండు బలీంద్రున కిట్లనియె. 216
ఆ. ఘమయ తాల్చి యుండఁ జన దెల్లప్రొద్దుఁ దే
జంబ తాల్చి యుండఁ జనదు పతికి
సంతతక్షముండు సంతతతేజుండు
నగుట దోష మందు రనఘమతులు. 217
వ. అది యెట్లనిన నిత్యక్షమాన్వితుం డయినవానికి భృత్యులు వెఱవక యవమానంబు సేయుదు రర్థంబులయం దధికృతు లయినవారలి ధనంబు లపహరించి దర్పంబు సూపుదురు మఱి నిత్యతేజోధికుం డైనవాఁ డతి క్రూరదండంబున సర్వజన సంతాపంబు సేయుచు గృహగతం బైన సర్పంబును బోలె నెప్పుడు నుద్వేగకరుం డగుం గావునఁ గాలోచితంబులుగా క్షమాతేజంబులు గల్పించునది యథాకాలకల్పిత క్షమాతేజుం డైన వానికి నుభయలోకసిద్ధి యగునని బలీంద్ర ప్రహ్లాద సంవాదంబు సెప్పి వెండియు ద్రౌపది యిట్లనియె. 218
తే. ఆది నపరాధ మొక్కటి యైన నదియు
నల్ప మైనను క్షమియించు నదియుఁ గాక
చెనసి యుపరాధములు పెక్కు సేయుచున్న
పాపకౌరవ్యులకు సహింపంగ నేల. 219
క. ఇది తేజంబున కవసర
ముదిత క్రోధుం వగుమ యొక్కించుక దు
ర్మదు లగు సుయోధనాదుల
నదయుల వధియింతు రుగ్రులై నీ తమ్ముల్. 220
వ. అనిన ధర్మరా జిట్లనియె. 221
సీ. క్రోధంబు పాపంబు గ్రోధంబుననచేసి
యగుఁ జువ్వె ధర్మకామార్థ హాని
గడుఁ గ్రోధి గర్జంబు గానండు
క్రుద్ధుండు గురునైన నిందించుఁ గ్రుద్ధుఁడైన
వాఁ డవధ్యులనైన వధియించు మఱి
యాత్మఘాతంబు సేయంగఁ గడఁగుఁ గ్రుద్ధుఁ
డస్మాదృశులకు ధర్మానుబంధుల
కిట్టి క్రోధంబు దాల్చుట గుణమె చెపుమ
ఆ. యెఱుక గల మహాత్ముఁ డెఱుకయ న్జలముల
నార్చుఁ గ్రోధమను మహానలంబు
గ్రోధ వర్జితుండు గుఱుకొని తేజంబు
దాల్చు దేశకాల త్త్వ మెఱిఁగి. 222
క. క్షమ గలవానికిఁ బృథ్వీ
సమునకు నిత్యంబు విజయ సంసిద్ధి యగున్
క్షమి యైన వాని భుజవి
క్రమము గడున్ వెలయు సర్వకార్య క్షమమై. 223
వ. తేజః ప్రభవంబు లైన యమర్ష దాక్షిణ్య శౌర్య శీఘ్రత్వంబు లను నాలుగు గుణంబులు భమావంతునంద వీర్యవంతంబు లగుఁ దొల్లి కశ్యపగీత లైన గాథలయం దీయర్థంబు వినంబడు వినుము వేదంబులు యజ్ఞంబులు శౌచంబును సత్యంబును విద్యయు ధర్మువు సచరాచరం బయిన జగమంతయు క్షమయంద నిలిచినవి తపస్స్వాధ్యాయయజ్ఞకర్తలయు బ్రహ్మవిదులయుం బడయు పుణ్యగతులు క్షమావంతులు వడయుదు రదియునుం గాక కృష్ణ ద్వైపాయన బీష్మ విదుర కృప ద్రోణ సంజయ ప్రభృతులు నాయుపశమంబ కీర్తింతు రుపశమహీనుం డయిన దుర్యోధను కారణంబున ధార్తరాష్ట్రుల కెల్లం బ్రళయంబగుననిన ద్రౌపది వెండియు నిట్లనియె. 224
మధ్యాక్కర. క్షమయంద చిత్తంబు నిల్పి నిర్గతకల్మష బుద్ధిఁ
గ్రమమున ధర్మువునంద వర్తిల్లు కరుణాత్ము నిన్ను
నమర ధర్మంబు రక్షించుఁ బ్రీతితో నని శత్రులందు
సమబుద్ధి సేయంగఁ జననె నీకు నజాతశత్రుండ. 225
ఆ. ధర్మదూరులైన ధార్తరాష్ట్రులయం ద
ధర్మువేమి సేయు ధరణినాథ
నికృతిపరులయందు నికృతిసేయనివారు
వారి నికృతిఁ జేసి వధ్యు లండ్రు. 226
క. ఆర్యులకు విహీనతయు న
నార్యుల కున్నతియుఁ జేసి యవినీతుఁడవై
కార్యము దప్పితి నీకు న
నార్యులు చుట్టములె యార్యు లరులె విధాతా. 227
వ. అని విధాకృతి ధర్మువు నాపేక్షించు ద్రౌపదిం జూచి ధర్మరా జిట్లనియె నాస్తికుల యట్లు ధర్మాభిశంకినివై దైవదూషణంబు సేసెడు శిష్ట చరితంబయిన ధర్మంబు నధిక్షేపించుచున్న దుర్మతికిం బ్రాయశ్చత్తంబు లేదు ధర్మువు దప్పక నిత్యులై జీవించుచున్న మైత్రేయ మార్కండేయ వ్యాస వసిష్ఠ నారద ప్రభృతులం బరమ యోగధరులం బ్రత్యక్షంబ చూచెదము వీరెల్ల నన్ను ధర్మపరుం డని మన్నింతు రన్యు లన్యాయంబు సేసి రేనియు నే నేల ధర్మువు దప్పుదు. 228
క. ధీరమతియుక్తిఁ జేసి వి
చారింపఁగ నిక్కువంబు సర్వజనస్వ
ర్గారాహణసాపానం
బారఁగ ధర్మంబ చూవె యతిరమ్యంబై 229
వ. తపస్స్వాధ్యాయ బ్రహ్మచర్య దానధర్మ యజ్ఞంబులను పుణ్యకర్మంబు లఫలంబు లగునేని వీని నేల ఋషిగణంబులు సేవింతురు నీ జన్మంబును ధృష్టద్యమ్ను జన్మంబును బుణ్యకర్మ ఫల సద్భావంబునకు నిదర్శంనంబులు గావె మఱి పుణ్యకర్మ ఫలంబులు గలయట్ల పాపఫలంబులును గలవు తొల్లి బ్రహ్మ దన పుత్రులకుం గర్మఫల సద్భావంబు సెప్పె నందుఁ గశ్యపుండు ధర్మ ప్రబోధనంబునం జేసి పుణ్యఫల ప్రాప్తుండయ్యె విధాతృనియోగంబునం బుణ్య పాప ఫలంబు సంప్రాప్తం బగు విధాతృ ననుగ్రహంబునన కాదె పుణ్యకర్మంబులు ప్రవర్తించి మర్త్యుల మర్త్యత్వంబును బొందుదు రని విని ద్రౌపది యిట్లనియె. 230
ఆ. కర్మఫలము లేదు కర్మఫలాప్తికిఁ
గారణంబు విధియుఁ గా దనంగ
నంత యెఱుక లేనె యార్తనై విధి చెయ్ది
కలసి పలికితిం బ్రియంబుదప్పి. 231
వేదశాస్త్రములును విధివిధానములును
నప్రమాణ మను దురాత్మకులకుఁ
బుణ్యగతులు లేమి భూనాథ యెఱుఁగని
దానఁ గాను ధర్మతత్త్వయుక్తి. 232
వ. తొల్లి నీతిమంతు లయిన బ్రాహ్మణులు మదీయ జనకునకుం జెప్పంగ వింటి నెఱుక గలవారికిం గర్మంబు గర్తవ్యంబు గర్మరహితు లయి స్థావరంబుల యట్లు జనులు జీవింపనేర రల్పఫలంబు నైనను గర్మంబుఁ బ్రవర్తించుచున్న వారిం జూచెదము దైవ మానుషంబులు గర్మఫల ప్రాప్తికి నిమిత్తంబులు పురుషుండు మనంబున నర్థసిద్ధి నిశ్చయించి కర్మంబునందుఁ గృతోత్సాహుండు గావలయు నట్టివారికి దైవంబు సహాయం బయి కర్మసిద్ధి గావించు. 233
మధ్యాక్కర. తిలలందుఁ దైలంబు గాష్ఠములయందుఁ దిరముగా నగ్ని
గలుగు టెఱింగి యుపాయపూర్వము గడఁగి తత్సిద్ధి
యలయక యుత్సాహవంతుఁడు వడయు న ట్లనుత్సాహ
మొలసి దైనపరుఁ డిది వడయంగను నోపునె యెందు. 234
మధ్యాక్కర. కడు నిమ్ముగా బీజములు సల్లి కర్షకుం డున్నఁ
దడయక వర్షంబు గురిసి కావించుఁ దత్ఫలసిద్ధి
నడుమఁ బర్జన్యుఁ డనుగ్రహింపనినాఁ డేమి సేయుఁ
గడఁగి చేయం గలవానిఁ జేయుము గాక కర్షకుఁడు. 235
వ. కర్మఫలంబులు దైవమానుష సిద్ధంబు లయిననుం బురుషోత్సాహ సముపార్జితంబు లయిన నవి సుస్థిరంబు లయి సురక్షితంబు లయి వర్తిల్లు ననీహమానుం డయు దైవపరుం డయునవాఁడు నీరిలోని యానపాత్రంబునుబోలె నవసన్నుండగుం గావునఁ గర్మఫలసిద్ధి నిశ్చయించి యుత్సాహవంతుండ వయి నీ యనుజుల పరాక్రమంబునం బరుల జయించి మనయందలి యర్థకృశత్వం బపనయింపు మనిన యాజ్ఞ సేని వచనంబుల కను గుణంబుగా భీమసేనుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె. 236
- భీమసేన ధర్మరాజుల సంవాదము -
మ. పితృపైతామహ మైన రాజ్య మరినిర్భేద్యంబు గాండీవిచే
నతిగుప్తంబు బలారి కైనను నహర్యం బిట్టిదానిన్ సుదు
ర్మతి నన్యార్థము సేసి నీకుఁ జనునే మర్త్యేశ యుగ్రాటవిన్
వ్రతముల్ సల్పుచు ధర్మలేశ చరణవ్యాసక్తి నిట్లుండఁగన్. 237
క. ఆమిషము సింహములచే
గామాయును గొన్నయట్లు కువలయరాజ్య
శ్రీ మనచేఁ గొని కౌరవుఁ
డేమని తలఁచు నొకొ బుద్ధి నిష్టులుఁ దానున్. 238
క. దుర్మతులను దుర్జనులను
ధర్మస్థితి నోర్వఁ దగునె ధరణీశ్వర దు
ష్కర్ములగు ధార్తరాష్ట్రుల
పేర్మి యడంగింపఁ గడఁగు పృథుభుజ శక్తిన్. 239
వ. ధర్మకామప్రభవం బయి సర్వార్థసాధనం బయిన యర్ధంబు విడిచి మిత్త్రుల కప్రియంబు నమిత్త్రులకు హర్షంబునుంగా మునివృత్తిం జేకొని ధర్మువు ధర్ము వనుచు ధర్మువునందు చిత్తంబు నిలిపి దుర్బలునట్లు నిర్వేదింపఁ దగునె. 240
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 1 241 to 3 1 270
1999
2964
2006-09-26T23:30:53Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
ఆ. బాహుబలము మెఱసి పరుల సంపదలు సే
కొనఁగ లావు లేని కుత్సితుండు
నియతదుఃఖవృత్తి నిర్వేద పరుఁ డగుఁ
గాక నీకుఁ దగునె కౌరవేంద్ర. 241
చ. నరసుత నీ యనుజ్ఞఁ గొని నాఁడ విరోధుల నెల్ల బోరిలో
సరభసవృత్తి నుక్కడఁగఁ జంపితిమేని మహోగ్రకాననాత
తరముల నుండకుండ నతిదారుణ దుర్మృగ సంగమంబునం
బొరయక యుండఁగా మనకుఁ బోలు నమందమనః ప్రియంబుగన్. 242
క. సమయాతిక్రమభీతిని
క్షమాయుతుల మైన మనలఁ గౌరవులు పరా
క్రమహీనులుగాఁ దలఁతురు
సమరోత్సాహంబు విడిచి జడమతి నున్నన్. 243
తే. తగిలి నిత్యంబు నేకాంతధర్మనిరతుఁ
డగుట యుక్తమె పురుషుల కట్టివాని
వెలయ నర్థకామంబులు విడుచుఁ బ్రాణ
విగతు సుఖదుఃఖములు రెండు విడుచునట్లు. 244
సీ. ధర్మకామంబులు దఱుగంగ
నర్థార్థి యగువాఁడు పతితుఁడౌ నర్థసేవ
నర్థార్థముగఁ జేయు నతఁడుగ్రవనములో
గోరక్ష సేయు నక్కుమతిఁ బోలు
నర్థధర్మములకు హానిగాఁ గామార్థి
యగునాతఁ డల్ప జలాశయమున
జలచరం బెట్టు ల జ్జలములతోఁ
జెడు నట్లు కామంబుతో హానిఁ బొందు.
ఆ. నర్థధర్మములు మహాబ్ధి మేఘములట్టు
లుభయమును బరస్పరోదయమ్ము
లిట్లుఁగాఁ ద్రివర్గ మెఱిఁగి సామ్యమున సే
వించువాఁడు సర్వవిత్తముండు. 245
వ. భవదాచరితం బైన యీ ధర్మం బర్థకామంబులక కాదు నీకును నీ బాంధవులకును బాధాకరంబు దాన యజ్ఞ సత్పూజలు గావింప నర్థహీననున కశక్యంబు జగంబులు ధర్మమయంబులు ధర్మువునకు మిక్కిలి యొం డెద్దియు లేదయినను నర్థార్థంబు గాని ధర్మువు క్షత్త్రియుల కయుక్తంబు. 246
ఉ. శత్త్రుల నాజి నోర్చుటయు సర్వభయంబులఁ బొంద కుండఁ గా
ధాత్త్రిఁ బరిగ్రహించి యుచితస్థితిఁ గాంచుటయుం బ్రియంబుతోఁ
బాత్త్రుల కర్థ మీగియును బ్రాహ్మణ పూజయుఁ జువ్వె యుత్తమ
క్షత్త్రియ ధర్మముల్ సుగతి కారణముల్ విపులార్థ మూలముల్. 247
వ. కేవల ధర్మాచరణంబు శత్రు జయంబునకు సాధనంబు గాదు నికృతి పరుల యందు నికృతియు వలయుఁ బూర్వభ్రాతలైన యసురుల నమరులు నికృతిన కాదె నిర్జించిరి కావున నీవు సమయ ధర్మరక్షణ వ్రతం బుడిగి శత్రువుల జయింప నుద్యోగింపుము. 248
క. జయశీలి వైన నీకుం
బ్రియ మొనరింపంగ నున్న పృథుయశులు ముదా
శ్రయు లగుదురు సృంజయ కే
కయ యదు పాంచాలురాదిగాఁ గల సుహృదుల్. 249
తే. మిత్త్ర సంపన్నుఁ డైన నమిత్త్రు మిత్త్ర
బలముతోడ భేదించి దోర్బలముఁ జలముఁ
గలిగి దేశబలంబును గాలబలముఁ
గలుగువాని కసాధ్యంబు గలదె యెందు. 250
తే. బలము గలవానిఁ బలువురు బలవిహీను
లొక్కటై కూడి నిర్డింతు రుత్సహించి
మధువుఁ గొన నుత్సహించిన మనుజుఁ బట్టి
కుట్టి నిర్జించు మధుకరకులము నట్లు. 251
వ. శూద్రాన్నంబు నందలి దుగ్ధంబునుం బోలె దుర్యోధను రాజ్యంబు దూష్యంబగుటఁ బౌర జానపద బ్రాహ్మణవరులు నీ కనురక్తు లయి భవద్రాజ్యంబ వలచి యుండుదురు దీని నేల యెడ సేసెదు సర్వాయుధ సనాథం బైన రథం బెక్కి గజపురంబున కభిముఖుండ వై విజయ ప్రయాణంబు సేయుము. 252
మ. ప్రణుతక్షాత్త్ర గుణంబు విక్రమము దర్పం బేర్పడన్ విక్రమ
క్షణదానం బొనరింపు మీక్షణమ విఖ్యాతంబుగా సంగరాం
గణ మధ్యంబునఁ జేయు మర్జున బ-హద్గాండీవ నిర్ముక్తమా
ర్గణ ధారావళి ధార్తరాష్ట్ర కదళీ కాంతార విచ్ఛేదమున్. 253
క. బహు వాహసుభట హస్తిక సహితులు
బలవంతు లని విచారింపకు నీ
యహితులు మద్బాహు గదా
నిహతికి మార్కొనఁగఁ బోర నిలువంగల రే. 254
క. అరివరుల నోర్చి సాగర
పరివృతభూచక్ర మెల్లఁ బాలింపు ప్రజా
పరిపాలనంబు కంటెను
ధరణీశ విశేష మొండు ధర్మువు గలదే. 255
వ. రాజ్య పదస్థుం డైన క్షత్త్రియుండు భూరి దక్షిణంబు లైన యజ్ఞంబుల దేవ బ్రాహ్మణులం దృప్తులం జేసి బ్రాహ్మణులకు నగ్రహారంబులు గోసహస్రంబులు నిచ్చి దురితంబు వలనం బాసి తమోవిముక్తుం డైన చంద్రుండునుబోలె వెలుంగు ననిన భీమసేనునకు ధర్మరా జిట్లనియె. 256
ఉ. నీ వచనంబు ధర్మ్యము వినీతము నీతియుతంబు నిష్టసి
ద్ధ్యావహ మత్యుదార మిది యైనను నిప్డు దలంపఁగా విచి
రావస రాప్తికిన్ విషయ మైనది కార్య ఫలంబు లెల్ల స
ద్భావమునన్ విచార సులభంబుల యండ్రు విచార పారగుల్. 257
క. వనమునఁ బండ్రెం డేండ్లును
జనపదమున నెఱుఁగ కుండ సరి నొక వర్షం
బును జలుపఁ బూని సత్యము
దనరఁగఁ జేసితిఁ బ్రతిజ్ఞ దగ వృద్ధసభన్. 258
చ. అతఘ గుణంబులం దధికుఁ డైన మహాత్ముడు రాగకోపమా
యలఁ బడి యక్షమావివశుఁడై యచిరాంశులతా విలాసచం
చల మగులక్ష్మి కానపడి సత్యము ధర్మువుఁ దప్పి సత్సభా
వలిఁ దగు వారియొద్దఁ దగువాఁ డయి సద్విధి నుండ నేర్చునే. 259
వ. ఏ నెట్లును సత్యసమయం బతిక్రమింప నోప శుభోదయ కాలంబుఁ బ్రతీక్షించి యుండుము రాజ్యంబులుఁ బుత్త్రులును ధనంబును యశంబును సత్యంబునకు సమంబులు గా వనిన భీమసేనుం డిట్లనియె. 260
ఆ. అంతకుండు జనుల కాసన్నఁడై యుండ
నిమిష మాత్రమేనని నిశ్చయింపఁ
దగని జీవనంబు దద్ద సుస్థిరముగాఁ
జేసి కార్య మెడయుఁ జేయఁ దగునె. 261
వ. శరీరికి మరణంబు నియతంబు మరణంబులకు ముందర వైరంబు దీర్పని వాని జన్మంబు నిరర్థకంబు సకల రాజ సమక్షంబునం బరులచేత నట్లు మన పడిన పరిభవంబునకుం బ్రతీకారంబు సేయునంతకు రేయునుం బగలును నా హృదయంబు దపించుచుండు నాకంటె నర్జున నకుల సహదేవులుం గుతీదేవియుం నంతస్తాపంబున నెంతయు సంతప్తు లగుచున్నవారు. 262
క. వీరల దుఃఖము దీర్పక
క్రూర నికారులగు రిపులకును ముదముగ మ
గ్రారణ్యములో ధర్మువుఁ
గారుణ్యముఁ దాల్చి యునికి కార్యమె నీకున్. 263
వ. ఇది బ్రాహ్మణ ధర్మంబు గాని క్షత్త్రియ ధర్మంబు గాదు మను ప్రణీతంబులైన రాజ ధర్మంబులు నీ యెఱుంగని యవి లేను శత్రు సంహారంబు సేయనినాఁ డత్యంత హాని యగు నట్లుం గాక. 264
వ. ఆ బాల వృద్ధ ప్రసిద్ధుండ వై పార్థివసూర్యుండ వైన నిన్నును సిహ సంహననులైన నీ తమ్ములను నెఱుఁగని వారు లేరు మన గూఢభావంబు మేరువు నిగూఢ భావంబునుం బోలె నఘటమానం బిట్లేని నివ్వనవాస క్లేశం బెన్నఁడును మనకుఁ బాయ నేరదు మన మిప్పు డివ్వనమునఁ బదుముఁడు మాసంబులు సలిపితిమి సంవత్సర ప్రతినిధిగా మాసంబులు సేసికొనుట యెందునుం గలయదియ దీన ధర్మ విరోధంబు లేదు విజయారంభంబున కిది యవసరం బనిన భీమసేన పలుకులు విని నిశ్వాస వ్యాకులితో ముఖుండై పెద్దయుం బ్రొద్దు చింతించి ధర్మరా జిట్లనియె. 266
క.. క్రమమునఁ బాండిత్యపరా
క్రమ దర్పములందుఁ గడుఁ బ్రగల్భుడవు మ
ధ్యమ నీ చెప్పినయది కా
ర్యమ యయినను ధీరబుద్ధివై విను మనఘా. 267
వ. అల్పోపాయం బైన కార్యంబు సాహసారబ్ధం బైనను దోషంబు లే దిది మహాకార్యంబు సాహస క్రియా సాధ్యంబుగాదు సువిచిరితం బై సిద్ధిం బొందు విచార పూర్వారబ్ధ కార్యంబునకు దైవంబులు ననుకూలం బగుం గావున నిమ్ముగా విచారింప వలయు. 268
సీ. శూరులు ధృతరాష్ట్ర సుతులు
దుర్యోధనాదులు దురాధర్షు లందొఱును మనకు
నాతతాయులు మఱి యంగభూభుఁడును
భూరిశ్రవుఁడు మద్రభూమి పతియు
నాదిగాఁ గలవీరు లవిజేయవిక్రము
లొలసి తత్సుహృదులై యున్నవారు
మనచేత జితు లైన మనుజేశు
లెల్లను జని సుయోధని చేత సత్కరింపఁ
ఆ. బడి కడంగి వాని ప్రస్తంవంబున నాజి
వేచి ప్రాణములను విడువ నున్న
వారు వార లెల్ల వసుధఁ బ్రసిద్ధులు
వినఁగ నస్త్ర శస్త్ర విద్యలందు. 269
క. వినవయ్య కర్ణుగర్వం
బని నాతఁ డభేద్యకవచుఁ డగుటయు విలునే
ర్పును నతని బాహు విక్రమ
మును దలఁచిన నాఁడు గన్ను మొగుడదు నాకున్. 270
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 021 to 3 2 050
2000
2967
2006-09-26T23:31:31Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. నీవు నారీరత్నంబ వాతండు పురుష రత్నంబు గావున మీ యిద్దఱ సమాగమం బన్యోన్య శోభాకరం బగు ననిన విని సంప్రాప్త హృదయ సమ్మదయై దమయంతి దాని కిట్లనియె. 021
మధ్యాక్కర. ఆ రాజు గుణములు నారంఱింగించి నట్టులు నన్ను
నారాజులకు నెఱింగించి కరుణ నాయందుఁ గావింపు
మారంగ ననుడు నిషధ విషయమున కరిగి యాహంస
వీరసేనజునకు దాని గుణ రూప విభవముల్ సెప్పె. 022
వ. అంత. 023
చ. నల దమయంతు లిద్దఱు మనః ప్రభవానల బాధ్యమానులై
సలిపిరి దీర్ఘ వాసరనిశల్ విలసన్న వ నందనంబులన్
నలిసళంబులన్ మృదుమృణాళములన్ ఘలసారపాంసులం
దలిరుల శయ్యలన్ సలిల ధారలఁ జందన చారుచర్చలన్. 024
వ. ఇట్లిద్దఱు నన్యోన్య రూపగుణ శ్రవణ సంజాతప్రీతులై యుండునంత నంతఃకరణ మనోజాత సంతాప వివర్ణ వదనయైన యాదమయంతిం జూచి భయ సంభ్రమాక్రాంతులై సఙీజను లెల్ల నక్కోమలి వృత్తాంతం బంతయు భీమున కెఱింగించి యిట్లనిరి. 025
సీ. కలహంస పలికిన పలుకులు గుణియించు
వడి దాని పోయిన వలను చూచుఁ
బలుకదు సఖులతో లలితాంగి మిన్నక
యలయుచు నుండుఁ దా ననుదినంబుఁ
జారు విభూషణాహార విహార
శయ్యాసన భోగంబు లందు విముఖి
యయి రేయుఁ బగలు నిద్రయు నెప్పు
డెఱుఁగక దమయంతి నలుఁడను ధరణినాథు
ఆ. నంద బుద్ధి నిలిపి కందర్ప బాధిత
యగుచు నున్నయది ధరాధినాథ
ధరణిపతుల నొరుల నురుగుణాఢ్యుల విన
నొల్ల దెంత విభవయుక్తు లయిన. 026
వ. అనిన విని భీము డేమి సేయుదు నెవ్విధంబున నమ్మహీపతి నిట రావింప నగు నోయని చింతించుచు సంప్రాప్త యౌవన యైన కూఁతుం జూచి యప్పుడు. 027
క. ఆ వైదర్భుఁడు నిఖిలధ
రావనయములోనఁ గలుగు రాజన్యుల నా
నా విషయాధీశ్వరులను
రావించెం దత్స్వయంవర వ్యాజమునన్. 028
క. మనుజేశ్వరు లెల్లను బో
రన దమయంతీ స్వయంవరమునకు నొప్పం
జనుదెంచిరి సైన్యస్యం
దనఘట్టన నవనితలము దల్లడపడఁగన్. 029
వ. ఆమసయంబునఁ బర్వతనారదు లను పురాణ మునులు భూలోకం బెల్లం గ్రుమ్మరి యింద్రలోకంబునకు బోయిన నింద్రుండు వారిం బుజించి భూలోకంబునం కుశలం బడిగి యిది యెట్లు ధర్మపరిపాలన పరులై వీరులై రణనిహతులై రాజు లక్షయ లోకసుఖంబు లనుభవింప నతిథులై యిందులకు నింతకాలం బయ్యు దాని కారణం బేమి యని యడిగిన నారదుం డిట్లనియె, 030
క. నరసిద్ధ సాధ్య విద్యా
ధరసుర కన్యకలకంటె దమయంతియ సుం
దరి దాని సుస్వయంవర
మరుదై వర్తిల్లు చున్నయది యిప్డు మహిన్. 031
క. అందులకు ధరణిఁ గల నృప
నందను లెల్లను ముదంబునం బోయెడు వే
డ్కందములోఁ గలహంబును
గ్రందును లేకున్న వారు గడు నెయ్యమునన్. 032
వ. అనిన నింద్రుండును లోకపాలవరులును దదాలోకన కౌతుకంబునం గనకరత్న రమ్య దివ్య విమానారూఢు లయి చనువారు ముందట దమయంతీ స్వయంవరంబు నకుం బోయెడువాని నాదిత్యులలోన విష్ణుండును బోలెఁ దేజోధికుండైన వాని ననన్య సాధారణ రూప విభవంబున రెండవ మన్మథుండును బోని వాని నలుంగని యంతరిక్షంబున విమానంబులు నిలిపి భూతలంబునకు వచ్చి వాని కిట్లనిరి. 033
సీ. నిత్య సత్య వ్రత నిపధైశ నీవు
మా కమరంగ దూతవై యభిమతంబు
సేయుము నావుడుఁ జెచ్చెర నట్టుల
చేయుదు మఱి నాకుఁ జెపుఁడు మీర
లెవ్వార లేను మీకిష్టంబున దూత
నై యేమియుదు ననిన నతని
కమరేశ్వరు డిట్లనియె నే నింద్రుండ
వీరు దిక్పాలురు విదితయశులు
ధరణి నొప్పుచున్న దమయంతి సుస్వయం
వరముఁ జూచు వేడ్క వచ్చియున్న
వార మీవు మమ్ము వారిజాక్షికి నెఱిం
గింపు నామధేయ కీర్తనముల. 034
వ. అట్లయిన నక్కోమలి మాయందుఁ దన వలచిన వాని వరియించుననిన నింద్రునకుఁ గృతాంజని యై నలుం డిట్లనియె. 035
ఆ. ఎఱిఁగి యెఱిఁగి నన్ను నాకార్థ సముసేతుఁ
బాడి యయ్య యిట్టి పనికిఁ బనుప
ననిన మత్సకుండనై యేల చేసెద
నంటి చేయకుండ నగునె యింక. 036
ఆ. నిన్ను నిత్యసత్యనిరతుఁగా నెఱిఁగియి
క్కార్యమునకు వలను గలుగుటెఱిఁగి
పనుప వలసే దూత భావ మపేక్షించి
దేవహితము దీనిఁ దీర్పవలయు. 037
వ. ఆయుధీయసురక్షితం బయిన రాజగృహం బెట్లు సొరనగు నని శంకింప వలవదు దమయంతీ నివేశంబు ప్రవేశించు నపుడు నిన్నెవ్వరు వారింపనోడుదు రనిన శక్రువచనంబుల నశంకింతుండయి నలుం డప్పుడ విదర్భా నగరంబునకుం బోయి యొక్కరుండ దమయంతీ గృహంబు సొచ్చిన. 038
- నలుఁడు దమయంతి యొద్దకు దేవదూతయై పోవుట -
సం. 3-52-10
సీ. హంసచేఁ దన వినినకంటెను
రూపవిభవాతిశయమున వెలయుదాని
సురకన్యకల యట్టి సురుచిర శత
కన్యకాళిచేఁ బరివృత యైన దాని
హృదయేశుఁడైన తన్నెప్పుడు
వినుచున్కి నలయ కాశ్వాసిత యైనదాని
దమయంతిఁ జూచి కందర్ప శరావిద్ధుఁ
డయ్యె నలుం డంత నతనిఁ జూచి
ఆ. యితఁ డపూర్వ మనుజుఁ డెందుండి వచ్చెనో
యనుచు నుదరిపడి లతాంగు లెల్ల
నాసనములు డిగ్గి యప్పు డభ్యుద్గత
లైరి మనములందు హర్ష మెసఁగ. 039
వ. అంత. 040
క. దమయంతి మనోభవనిభు
నమరేంద్ర ప్రతిము దినకరాభు సుధారుక్
సము వరుశ సదృశు ధనదో
పము నశ్విసమాను నిషధపతిఁ జూచి నలున్. 041
క. వారిరుహ నేత్ర మదన
ప్రేరిత యై లజ్జ యుడిగి భీతిల్లక బృం
దారకమూర్తికి రాజకు
మారున కిట్లనిటయె మందమందమృదూక్తిన్. 042
వ. నీవు మహానుభావుండ వెవ్వండ విందుల కేమి కారణంబున నేకతంబ వచ్చితివిది
యత్యుగ్రశాసనుండైన మదీయ జనకుచేత సురక్షితం బగుట నెవ్వరికిఁ జొరనశక్యంబు దీని నెవ్వరు నెఱుంగకుండ నెవ్విధంబునం జొచ్చితివి నాకు మనోజవేదనా వివర్ధనుండ వైన నీ తెరుం గెఱింగింపు మనిన దానికి నలుం డిట్లనియె. 043
ఆ. ఏను దేవదూత నింతి నలుండను
వాఁడ నింద్ర దహన వరుణ యములు
నీ స్వయంవరంబు నెమ్మితోఁ జూడంగ
నరుగుదెంచి నన్ను నబలమున్న. 044
క. నీ యొద్దకుఁ బుత్తెంచిరి
మాయం దొక్కరు నభీష్టమతి వరియింపం
దోయజముఖిఁ బ్రార్థింపుము
మాయందఱకును బ్రియం బమర్పుము ప్రీతిన్. 045
వ. అనిపంచినఁ దత్ప్రసాదంబున నన్యులచేత నలక్షితుంనై వచ్చితి నింద్రాదులకుఁ బ్రియంబు సేయు మనిన నవనత వదనయై దమయంతి దొల్లి హంసచేత నలుని విని వానియందు బద్ధానురాగయై నవయుచున్న యది యపు డతని నలుంగా నెఱింగి తద్వచన శ్రవణ దుఃఖాయమాన మానస యగుచు నిట్లనియె. 046
తరువోజ. ఏనేడ నింద్రాదు లేడ వారలకు నెప్పుడు మ్రొక్కుదు నేను నీధనమ
భూనాథ నీ గుణంబులు హంగచేతఁ బొలుపుగా విని మనంబున నిల్పియున్న
దాన భవన్నిమిత్తమున నిట్లఖిల ధారుణి నాథ సార్థంబు రావింపఁ
గా ని ప్డు వలసె లోకఖ్యాత కీర్తి కరుణించి పతిబుద్ధి గావింపు మిందు. 047
వ. నీవు దీని కొడంబడనినాఁడు రజ్జువిషాగ్ని జలంబుల బ్రాణపరిత్యాగంబు సేనికొందు ననిన దానిం జూచి నలుం డిట్లనియె. 048
మత్తకోకిలము. భూరిసత్త్వులు సర్వరోకవిభుల్ విభూతి సమృద్ధులి
ద్దోరు తేజులు నిన్నుఁ గోరుచు నున్న వా రమరోత్తముల్
వారి పాదరజంబుఁ బోలని వాని నన్ను మనుష్యుం సం
సారిఁ గోరఁగఁ జన్నె నీకుఁ బ్రసన్నులై సుర లుండఁగన్. 049
క. దేవతల కప్రియంబులు
గావించు మనుష్యు లధమగతు లగుదు రిలం
గావున వారి కభీష్టము
గావింపుము నన్నుఁ బ్రీతిఁ గావుము తరుణీ. 050
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 051 to 3 2 080
2001
2970
2006-09-26T23:32:50Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. అనిన దమయంతి నయనాంతర్గళిత బాష్ప ధారాకలతకపోలయుగళ యగుచుం బెద్దయుం బ్రొద్దు చింతించి నీ యభిప్రాయంబునకు నిరపాయంబయిన యిపాయంబు గంటి నింద్రాదులు నా స్వయంవరంబులకు వచ్చెదరేని వారోసన్నిధిన నిన్ను వరియించెద నట్లయిన నీకు నిర్దోషం బగు ననిన నలుండు లాకపాలురపాలికిం బోయి దమయంతి కిం దన పలికిన విధంబును దనకు దమయంతి పలికిన విధంబు జెప్పె నంతఁ బుణ్యతిథినక్షత్ర శుభముహూర్తంబున దమయంతీ స్వయంవరంబు ప్రవర్తిల్లిన. 051
ఆ. నలున కాని నలినదళ నేత్ర వరియింప
దట్టె చూత మనుచు నమరవరులు
నలువురును గడంగి నలరూపమున వచ్చి
రాస్వయంవరమున కతి రయమున. 052
వ. అంత. 053
సీ. దమయంతి సితపుష్ప దామాభి
శోభిత హస్తయై చనుదెంచి యంబుజాక్షి
యమ్మహాత్సవ దర్శనాగం రాజన్య
నివహంబు నీక్షించి నెమ్మితోడ
నలువురు వేల్పులు నలుఁ దొట్టి
యప్పుడేకాకారులై యున్న నందు నలుని
నేర్పరింపఁగ నేర కింద్రాదులను
నలు నెఱుఁగు నుపాయమింకెద్ది యొక్కొ.
ఆ. యనుచు సంశయాకులాత్మయై సురలార
నలు నెఱుంగు విధము నాకుఁ జేఁయు
డాత్మ రూపధరుల రగుఁడని పరిదేవ
నంబు సేసెఁ దనమనంబులోన. 054
వ. దేవతలు దాని పరిదేవనంబు విని కరుణించి యనిమిషలోచనంబులు నస్వేద గాత్రంబులు నొప్ప నవనీతలంబు ముట్టక యాసన్నులై నిలిచి రంత లోక పాలురును భూలోకంబునఁ గలరాలోకంబు నవలోకించుచుండఁ బుణ్య శ్లోకుం డయిన నలు ధర్మ విధానంబున వరియించి దమయంతి తదీయ స్కంధంబున సుగంధి కుసుమ దామకంబు వెట్టిన. 055
క. దేవతల సాధువాదము
తో విప్రాశీరవంబుతో బహుతూర్యా
రావంబులు సెలఁగెను బా
రావారరవంబుఁ బోలె ననివార్యములై. 056
- నలుండు స్వయంవర లబ్ధయైన దమయంతిం బెండ్లియగుట -
సం. 3-54-25
వ. ఇట్లపూర్వ స్వయంవర లబ్ధయైన దమయంతి నత్యంత విలాసంబుతో వివాహంబైన యా నలునకు నింద్రుండు వాని యజ్ఞంబులయందు నిజరూపంబుఁ జూపను నగ్నియు వరుణుండును వాని వలచిన చోటన యగ్నిజలంబు లుత్పాదింపను ధర్ముండు ధర్మువునంద వానిబుద్ధి వర్తల్లను వరంబు లిచ్చి దేవలోకంబున కరుగువా రెదుర ద్వాపరంబుతో వచ్చు కనిం గని యెందురకుం బోయెదవని యడిగిన నింద్రాదులకుఁ గని యిట్లనియె. 057
తే. అవనిలో దమయంతీ స్వయంవరంబు
విస్తరిల్లుట విని కడు వేడ్కతోడ
నేను దమయంతిచే వరియింపఁ బడుదు
నని తదర్థినై యరిగెద నాసఁ జేసి. 058
వ. అనిన నందఱు నగి నీవందుల కేలపోయె దది ముందర నిర్వృత్తం బయ్యె నక్కోమలి యొరుల నెవ్వరి మెచ్చక నలుం డను వాని వరియించె ననినం గలి కరం బలిగి యన్నలునకు దమయంతికి రాజ్యవిభవ పరిత్యాగంబును బరస్పర వియోగంబునుం జేసెదనని నిశ్చయించి వాని నక్షరతుంగా నెఱింగి యక్షంబులం జొచ్చియుండ ద్వాపరుం బనిచి నలుసేయుచున్న యశ్వమేధాకికానేక భూరి దక్షిణ మహా క్రతువులయు జపహోమదానాది వివిధ పుణ్యకర్మంబులయుఁ గారణంబునం జొరనవసరంబు గానక యంతరం బన్వేషించుచుఁ బెద్దకాలం బుండి యొక్కనాఁ డతండు కృత మూత్రుండయి జలోప స్పర్శనానంతరంబునం బాదశౌచంబు సేయ మఱచి సంధ్యోపాసనంబు సేసిన నుపలబ్ధావసరుం డయి కలి నలునందుఁ బ్రవేశించి పుష్కరుం డను వాని పాలికిం బోయి తన్నెఱింగించి నీవు నలునితో జూదంబాడి వాని రాజ్యంబును సర్వస్వంబును నొడిచికొమ్మని చెప్పి తానును వానికి విప్రవేషంబున సహాయుండయి యక్షంబులు గొని పుష్కరునితో నొక్కటం జని నలుం గాంచి నీవు మాతోఁ జూదం బాడు మనిన. 059
క. ద్యూతార్థము తత్కితవా
హూతుఁ డనై జూద మాడకుండుట ధర్మా
పేతం బని యభిముఖుఁడై
యాతనితో నలుఁడు జూదమాడఁ గడంగెన్. 060
క. కలధనము లెల్ల నొడ్డుచు
నలయక జూదమున విజితుఁ డగుచుండె నిజా
ప్తులు వారించిన నుడుగక
నలుఁడు కలిప్రేరణంబునను హతమతియై. 061
వ. ఇట్లనేక మాసంబులు దుర్వ్యసనాసక్తుం డయిన యన్నలుండు వివిధ వస్తు వాహన నివహంబు లొడ్డి పుష్కరున కోటు వడంబోయిన నెఱింగి పౌర బ్రాహ్మణ ప్రధానువరులు దమయంతీ పురస్కృతు లయి వచ్చి వారించి కలి సమావేశ పరవశుండైన యన్నలుచేతం బ్రతిహతు లయి పలుకకుండి రంత దమయంతి చింతా క్రాంతా చిత్తయై. 062
ఆ. ఎంతయోటు వడిన నంతియ జూదంబు
నందుఁ దగులుఁ జలము నతిశయిల్లు
నేమిసేయుదాన నిది యెగ్గునకు మూల
మని లతాంగి దుఃఖితాత్మ యగుచు. 063
సీ. అక్షముల్ పుష్కరునందు వశ్యంబులై
యునికియు నలునియందొండు విధము
లగుటయు నెఱిఁగి నిజాధీశ్వరున
కపజయము కా లక్షించి సరసిజాక్షి
భర్తయనుజ్ఞ మున్ బడసి
వార్షేయుఁడన్ సారథిఁ బిలిచి యీస్యందనమున
నింద్రసేనుం డను నిక్కుమారకు
నింద్రసేన యన్కూఁతుఁ జెచ్చెరను దోడు
ఆ. కొని విదర్భ కరిగి గుఱుగొని మద్బంధు
జనులయొద్దఁ బెట్టి చట్ట రమ్మ
యంచు నెమ్మిఁ బుచ్చె నాప్తపురోహిత
మంత్రి బాంధవాబిముతము గాఁగ. 064
క. నలుఁజును ధరణీరాజ్యము
దలఁగఁగ సర్వంబు నపహృతంబైనఁ గడుం
దలరి దమయంతిఁ దోడ్కొని
వెలువడియె నశేష రాజ్యవిభవచ్యుతుఁడై. 065
తే. పురము వెలి మూఁడహోరాత్రములు వసించి
యున్న నలుపారికెవ్వరు నోడి రరుగ
జనవిభుండైన పుష్కరు శాసనమున
గలి కృత ద్యూత విద్వేష కారణమున. 066
వ. ఇట్లు సర్వజన సత్కారార్హుం డయ్యును నలుండు విధికృతంబున నెవ్వరి వలనను సత్కారంబు గానక జలంబు లాహారంబుగాఁ దత్పుర సమీపంబున దమయంతీ ద్వితీయుండై యుండి బుభుక్షా పీడ సహింపనోపక హిరణ్య పక్షంబులతోఁ దమముందటఁ దిరుగుచున్న పక్షులంగని యవి భక్ష్యంబు లగునని యప్పక్షులం బట్టికౌన సమకట్టి తన కట్టిన పుట్టంబు వానిపై వైచిన నవి పుట్టంబు తోన గగనంబున కెగసి నగుచు విగత వస్త్రుండైన నలున కిట్లనియె. 067
- నలుండు దమయంతీ సహితుండై యడవికిఁ బోవుట
సం. 3-58-25
తే. నీ ధనంబును రాజ్యంబు నికృతిఁగొన్న
యక్షముల మేము నీ వస్త్ర మపహరింపఁ
బక్షిరూపులమై వచ్చి పార్థివేంద్ర
యపహరించితి మని చెప్పి యరిగెఁ జదల. 068
వ. నలుండును వానిం జూచి విస్మయం బంది యీ యక్షంబుల దోషంబునం గాకేమి నాకిట్టి దయ్యె ననుచు దమయంతి కట్టిన పుట్టంబు చెఱంగు గట్టికొనియె నట్లిద్దఱు నేక వస్త్రులయి యొండొరుల మొగంబులు సూచి దుఃఖిచుచొ నలుండు దమయంతి కిట్లనియె. 069
క. ఇది దక్షిణా పథంబున
కిదియు విధర్భాపురమున కిది కోసల కి
య్యది యుజ్జయినికిఁ దెరువులు
మది నిన్నిటిలోన నరుగ మనకెద్దియగున్. 070
క. అడవులలో నాతోఁ గడు
నిడుమలు వడనోప వరుగు మిందుముఖీ యి
ప్పుడు నీ బంధుజనంబుల
కడ కనవుడుఁ దరుణి శోకగద్గద యగుచున్. 071
ఆ. అతని కిట్టులనియె నవనీశ నీవును
నేనుఁ జని విదర్భ నిష్టలీల
నుండుదము మృగాకురో గ్రవనంబుల
కరుగనేల యిడుమ లందనేల. 072
వ. అనిన విని నలుం జవనతాననుండై నీ చెప్పినట్లు విదర్భేశ్వరు రాజ్యంబును మన రాజ్యంబ యేను దొల్లి యధికైశ్వర్యయుతుడనై యందులకుంబోయి బంధుజనులకు హృదయానందంబు సేసి యిప్పుడివ్విధంబున సర్వస్వహీనుండనై యెట్లు పోవనేర్తుననిన దమయంతి యిట్లనియె. 073
తే. అధిక దుఃఖ రోగార్తున కౌషధంబు
సురుచిరంబుగ భార్యయ చూవె యెందు
నొనర భార్యాసమేతుఁడై యున్నవాని
కెంతలయ్యును నాపద లెఱుక పడవు. 074
క. అలసి నెడ డస్సి నెడ నాఁ
కలి దప్పియు నైన యెడలఁ గడుకొని ధరణీ
తలనాథ పురుషునకు ని
మ్ముల భార్యయు పాచుఁ జిత్తమున దుఃఖంబుల్. 075
వ. కావున నిది మదనుజీవితయనియును ననువ్రతయనియు నను కంపనీయ యనియు నన్ను విడువక నాయనుగమంబున కొడంబడుమనిన నట్ల చేయుదుఁ బ్రాణ సమాన వైన నిన్నేల విడుతు నోడకుండుమని నలుండు దనదేవి నాశ్వాసించుచు నొక్కటఁ జని విజనంబైన వినినంబున నొక్క సభం గని యందు విశ్రమించి పరుషధూళిధూసరస్థలంబున శయనించి మార్గశ్రమ నిమీలీత నయనుండై దుఃఖమునఁ గన్నులు వొందకున్న లేచి తన పాదంబుల యంతికంబున నతి క్లేశపరవశయై నిద్రవోయెడు దమయంతిం జూచి. 076
సీ. ధరణి రాజ్యంబుతో ధనమెల్లఁ బరులచే
నపహృతంబగుటయు నాప్తమిత్త్ర
బంధుజనంబులుఁ బ్రకృతి జనంబుయు
విడుచుటయు మహావిపిన భూమిఁ
బత్నితేఁ దన పరిభ్రమియించుటయు
నప్డు దలఁచి శోకించి యిత్తరుణి దొల్లి
మృదుశయనంబున మెలఁతలు మెలపుతో
నడుగులొత్తఁగ నిద్ర యనుభవించు
ఆ. కోమలాంగి యిపుడు గుఱుకొని పాంసుల
స్థలము నందు నిద్ర దగిలినది యుఁ
బంకజాక్షి నాకు భార్యయై యింత దుః
ఖంబు వొందె దైవ ఘటనఁ జేసి. 077
వ. ఏను దీని దుఃఖంబు జూడనోప నెటయేనియుం బోయేద నిధి నన్నుంగానక తన బంధువుల యొద్దకుం బోయి దుఃఖంబులం బొరయ కుండునని విచారించి పోవ సమకట్టి యక్కోమలి మేలుకొనకుండ మెల్లన దాని వస్త్రంబునర్థంబు సించి తనకుం బరిధానంబు సేసికొని వెలువడి కొండొకనేల యరిగి దమయంతి ఘనం బైన తన నెయ్యంబను తీఁగం ద్రెంప నేరక క్రమ్మఱి వచ్చి. 078
చ. కలి దమయంతిఁ బాప సమకట్టు పొరిం బొరి వాయ నోపఁ డా
లలన నుదీర్ణ సౌహృదబలంబున నిట్టులు రెంటఁ జేసి య
న్నలుఁడు విమోహ రజ్జులఁ బెనంగి గతాగతకారి యైన యు
య్యెలయునుబోలె నూఱడక యెంతయుఁ బ్రొద్దు వినిశ్చితాత్ముఁడై. 079
తే. బాల నొక్కర్తు నిక్కానపాలు సేసి
నిష్ఠురుండ నై యే నెట్లు నేర్తుఁబోవ
ననక కలిచేత లాకృష్టుఁడై ననలుఁడు
విగతకరుణుఁడై దమయంతి విడిచి చనియె. 080
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 081 to 3 2 110
2002
2973
2006-09-26T23:36:22Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
వ. అంత దమయంతి మేలు కని పతిం గానక తన వస్త్రార్ధని కృంతనంబును జూచి లేచి నలుగడం బరికించి భయశోకవ్యాకులచిత్త యయి. 081
సీ. హా మహారాజ మహా మహీరక్షణ దక్ష
దక్షిణ బాహుదండదండి
తారాతి నిషధరాజాగ్రణి న
న్నిట్లు వీతదయుండవై విడిచి చనఁగఁ
దగునె నీ వెన్నఁడు ధర్మువు
దప్పనివాఁడవు సూనృతవ్రతర తుండ
వోడకు మని నన్ను నూఱడఁ
బలికిన పలు కిట్లు మఱవంగఁ బాడి యగునె.
ఆ. పొదలలోన డాఁగి పొడసూప కి ట్లేల
యున్నవాఁడ విట్టి యుగ్రభావ
మేల నీకు వలసె నెట వోదు నిం కెట్లు
గాంతు నిన్ను నుగ్రకాననమున. 082
క. వగవఁగ సాంగోపాంగము
లగు నాలుగు వేదములయు వధ్యయనము పొ
ల్పుగ నొకసత్యముతో నెన
యగునే యెవ్వియును బోలవయె సత్యంబున్. 083
వ. ప్రాణ సమానవయున నిన్ను వశ్యంబును విడువ నని పలికితి సత్యప్రతిపాలనంబు సేయు మని ప్రలాపించుచుం దనయ్యేకాకిత్వంబునకు నబలాభావంబునకుఁ బ్రతిపదన్యాస జాయమాన కంటకమృగ పన్నగ భయంబునకు వగవక నిజనాథు నసహాయత్వంబునకు దుస్సహక్షుత్పిపాసాశ్రమాకులత్వంబునకు వగచుచు. 084
క. అలయుచుఁ బులుఁగులు యెలుఁగుల
కులుకుచు నుగ్రాతపమున కోపక వృక్షం
బునీడల నిలుచుచు నెలుఁ
గులఁ బులులం జూచి భయముగొని వగ వగచున్. 085
క. ఏచిన పొదలఁ బొరల్పడఁ
ద్రోచుచు ముండ్లకు నల్లఁ దొలఁగుచు దిక్కుల్
సూచుచుఁ దొడరుచుఁ ద్రెళ్లుచు
లేచుచు లలితాంగి సంచలించుచు నరిగెన్. 086
వ. ఇట్లరుగుచున్న దమయంతి నంతికన్యస్తచరణ యైనదాని నాహారార్థియయు యొక్కయజగరంబు వట్టికొనిన నక్కోమలి మెదల నేరక. 087
ఆ. ఇంక నైన నన్ను నేల యాలింపవు
నాకు శరణ మగుము నాథ యనుచు
నఱచుచున్న దాని యాక్రందన ధ్వని
వినుచు నొక్క యెఱుకు వేగ వచ్చి. 088
వ. తన పట్టిన సురియ న ప్పెనుఁ బాము వదనంబు వ్రయ్యం దఱిగిన రాహు ముఖవిముక్తయైన చంద్రరేఖయుబోలె నజగరముఖంబువలన వెలువడిన యా దమయంతి నాశ్వాసించి తత్సమీప సరోవర స్నాతను వన్యస్వాదుఫలాహార నుంగాఁ జేసి విగతశ్రమం గావించి నీవెవ్వరిదాన విట్లేల యేకతంబ యివ్వనంబునకు వచ్చి తనియడిగి మధురభాషిణి యైనయమ్మగువ వలన నంత వృత్తాంతంబు నెఱింగి. 089
కవిరాజవిరాజితము.
రజనికరాననఁ బీనపయోధర రజితరాజగుతన్ విలస
ద్గజ పతిగామినిఁ జందమగంధిఁ బ్రకాశిత కాంతి సమన్వితఁ బం
కజదళలోచనఁ జూచి కిరాతుఁడు కామనిశాతశరాహతుఁ డై
నిజహృదయం బెఱిగించె లతాంగి కనింద్యచరిత్రకు వేడుకతోన్. 090
ఆ. అగ్ని శిఖయుఁబోలె నంటను డాయను
జూడ రానియట్టి శుభచరిత్ర
నెఱుక లేనికఱకు టెఱు కపేక్షించెఁ గా
దనక తనకు నాయు వల్పమైన. 091
- దమయంతి శాపంబునం గిరాతుండు చచ్చుట -
సం. 3-61-34
వ. దమయంతి వాని నలిగి చూచి యేను పతివ్రత నైతినేని యిద్దురాత్ముండైన కిరాతుం డిప్పుడ మృతుం డయ్యెడ మని శాపం బిచ్చిన వాఁ డప్పుడ యగ్నిదగ్ధం బైన వృక్షంబునుంబోలె విగతజీవుండై పడియె నట్లు పరమ పతివ్రతా గుణ ప్రభావంబున. 092
క. బాల హృదయమున నృప శా
ర్దూలు నిజాధీశు నిలిపి దుష్టోరగశా
ర్దూలాభీలమృగావలి
కోలిన భయ మంద కరిగె నుగ్రాటవిలోన్. 093
వ. మఱియును. 094
సీ. సహకార మత్ప్రియ సహకారుఁ
బున్నాగ పున్నాగుఁ దిలక భూభువనతిలకుఁ
జందన బుధహరిచందనుఁ బుష్పి
తాశోక సుహృజ్జనశోక దమను
వకుళ కులైకదీపకు విభీతక
భయోపేతార్తి హరు నలుఁ బ్రీతితోడఁ
గానరే కానలలోన లోకోత్తరు
నని మ్రానిమ్రానికి నుగి యరిగి
ఆ. యడుగునడుగు లెండ బొడవొడఁబొక్కిన
నిర్ఘరాంతరము నిలుచుఁ బిలుచు
గిరుల దరుల యెడల నురు గుహాగృహములఁ
దొంగితొంగి చూచుఁ దోయజాక్షి. 095
వ. ఇట్లు దమయంతి నిజనాథునన్వేషించుచు భీషణారణ్యంబునం ద్రిమ్మరునది ముందట. 096
మత్తకోకిలము. వారిభక్షులు పర్ణభక్షులు వాయుభక్షులు శాకనీ
వారభక్షులు వృక్షములనివాస యుక్తులు నై తపం
బారఁ జేయుమహామునీంద్రుల యాశ్రమం బెడఁ గాంచె నం
భోరుహాక్షి పురా సమార్జిత పుణ్యకర్మ ఫలంబునన్. 097
వ. ఇట్లు మృగవ్యాళతస్కర కిరాత నిరంతరం బయిన కాంతారంబునం బుణ్యనదీ తీరంబున నొక్క మునిపల్లియం గని యందు వసిష్ఠ వామదేవ వాలఖిల్య భృగునారద సదృశు లైన మహామునులం గని నమస్కరించి యున్న నమ్మునులు దమయంతిజూచి యచ్చెరువడి యవ్వా నీవెవ్వరిదాన వివ్వన దేవతవో దేవభామినివో దివ్యంబైన తేజంబుతో నేకతంబ యేల క్రుమ్మరి యెద వనిన వారలకు దమయంతి యిట్లనియె. 098
క. వినుఁ డేఁ బుణ్యశ్లోకుం
డనఁగ ధరిత్రిం సదాయజ్ఞనిరతుఁ డనఁగఁ ధరిత్రిం
దనరిన నలుభార్యను స
జ్జననుత దమయంతి యన నెసంగిన దానన్. 099
వ. విధివశంబున నన్నుం బాసి నా హృదయేశ్వరుం డెట యేనియుంబోయినఁ దదన్వేషణాసక్తచిత్తనై విపిన పరిభ్రమణంబు సేసెద మీ తపోవనంబునకు వచ్చి నలుండు భవత్పాదాభివందన కృతార్థుం డయి యెక్కడికిం బోయె నతని పోయినవల నెఱుంగుదు రేని నానతిండు కొన్ని దినంబులలోనఁ దద్దర్శనంబు సంభవింపనినాఁడు దేహంబు విడుతు నని యేడ్చుచున్న దాని జూచి కరుణించి మును లిట్లనిరి. 100
క. వనజాయతాక్షి కతిపయ
దినములఁ జూడంగఁగాంతు దివిరి నలుని భూ
జన సుతు నెప్పటియట్టుల
తనపురమున రాజ్యలీలఁ దనరెడివానిన్. 101
వ. ఏము తపోదృష్టిం జూచితిమి దుఃఖింప కుండు మని తాపసులు దమ యగ్ని హోత్రంబులయు నపారఫలపుష్పతరు నదీ రమ్య తపోవనంబులయుఁదోడ నదృశ్యులైనం జూచి దమయంతి యిది కలయో నిక్కువంబో యని విస్మయం బందుచుం జని ముందట నొక్క చనుపంగని దానింజొచ్చునపు డందలిజనంబులు. 102
సీ. పాంసుజాలములు పైఁ బ్రాకిన
గరము రూక్షము లగు నూర్థ్వాలకముల దాని
నతిమలినం బైన యర్థ వస్త్రంబుచే
నావృతం బగు దేహ యష్టి దాని
నాఁకని తృష నిద్ర యను వీని
నెఱుఁగక యున్మాదినియుఁ బోలె నున్నదాని
దమయంతిఁ జూచి కొందఱు పిశాచం
బని పఱచిరి కొందఱు భయము వొంది.
ఆ. రందుఁ గొంద ఱధిక హాస్యంబు సేసిరి
యడవి నేమి రోసె దనిరి కొంద
ఱవ్వ నీవు వేల్ప వగు దని కొందఱు
మొగినకేలు మొగిచి మ్రొక్కిరంత. 103
వ. దమయంతియు సార్థవాహుం జూచి యిమ్మహామహనంబున నిట్టి జనసంకులం బైన సార్థంబు గానంబడియెడు నెట్టిపుణ్యంబో యని పల్కి మఱియు నిట్లనియె. 104
క. ఏను నలు భర్యఁ బుణ్యవి
హీనతఁ బతిఁ బాసి నవసి యేకాంతమ యీ
కానలఁ బరిభ్రమించెదఁ
గానరె మీ రమృతసదృఖుఁ గరుణాత్ము నలున్. 105
వ. అనిన దానికి సార్థవాహుండు శుచి యనువాఁ డిట్లనియె. 106
క. నలుఁ గాన మివ్వనంబునఁ
గల వెప్పుడుఁ గాంతు ముగ్రకరులను సింహం
బుల ఋక్షంబుల నిది మ
ర్త్యుల కవిషయ మాతపంబు దూఱదు దీనన్. 107
వ. అనిన నిచ్చనుప యెట వోయెడు నని యడిగినఁ జేదిపతి యైన బాహుపురంబునకుం బోయెడు నని చెప్పిన నట్లేని మీతోడ వచ్చెద నని యప్పరమ పతివ్రత పతి దర్శన లాలసయై మునుల పలుకులు తలఁచుచు సార్థంబుతో నరిగిన. 108
క. నెండ యెక్కునంతకు
నుడుగక యచ్చనుప నడచి యుగ్రాటవిలో
విడిసే బహుశేతజలముల
బెడఁగగు నొక చెఱువు నొద్దఁ బెద్దయు డస్సిన్. 109
వ. అంత. 110
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 111 to 3 2 140
2003
2976
2006-09-26T23:38:10Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_2_111
సీ. అర్థరాత్రము నప్పు డందుల కేతెంచె
గజయూథములు జలకాంక్షఁ జేసి
యంబుధి విమలతోయంబు
లాస్వాదింపఁ జనుదెంచు జలధరసమితి యట్ల
యచ్చన్పలోన నిద్రాసక్తులైన
వారున్న తద్విపములయు గ్రపాద
హతిఁ జేసి మర్దితులైరి కొందఱు
దంతహతిఁ జేసి భిన్నాంగులైరి కొంద
ఆ. ఱఱచి ప్రాణభీతిఁ బఱచి మహీజంబు
లెక్కిరందుఁ గొంద ఱుక్కడంగి
చనుప యిట్టిపాటఁ బెనుపఱి యవినీతు
సిరియుఁ బోలె నడఁగి విరిసి చనియె.
3_2_112
వ. అట్టి సంక్షోభంబున మరణంబునకుఁ దప్పి దమయంతి యాత్మగతంబున
3_2_113
ఆ. జీవితార్థులైన జీవుల సుఖసుప్తు
లైన వారిఁ జంపె నఱవ నఱవ
మరణకాంక్షనున్న మగువఁ జంపక నను
మఱచె విధికరంబు మందబుద్ధి.
3_2_114
సీ. ఇచ్చన్పతోఁజని యివ్వనక్లేశంబు
దలుగురు నని బుద్ధిఁ దలఁచి యున్న
నురుతం సార్థపయోరాశి హస్తియూథా
గస్త్యుచేఁ బీతమయ్యె నదియుఁ
దొలుమేనఁ జేసిన దుష్క-త శక్తి
యో వగవక నా స్వయంవరము నాఁడు
సురవరు లర్థులై చూచుచు నుండఁగ
నలు వరియించిన నాఁటి యెగ్గు.
ఆ. దలఁచి యిట్టి యాపదలు సేసిరో వేల్పు
లమర కోపమునన యయ్యె నాకు
నివ్వియోగదుఃఖ మింకేమి సేయుదు
ననుచు వగచుచుండె నంబుజాక్షి.
- దమయంతి సుబాహుపురంబు ప్రవేశించుట -
సం. 3-62-28
3_2_115
వ. ఇట్లు దుఃఖించుచు దమయంతి ప్రభాతంబ హతశేషులైన యచ్చనుపలోని బ్రాహ్మణవరులతో ననవరత ప్రయాణంబులం జేదిపతి పురంబు సొచ్చి జనసంకులం బైన రాజమార్గంబు దఱియవచ్చుచున్న దాని దినకర ప్రభాపటలధూసరిత ప్రభాతచంద్రరేఖయుం బోలె దీప్తి విహీనయై డస్సియు రమ్యాకృతియైనదానిఁ దమయంతిం బ్రాసాదగతయైన రాజమాత దవ్వులం గని తనదాది కిట్లనియె.
3_2_116
తే. జీర్ణమై కడుమాసిన చీరగట్టి
ధూళిసరాలకములు దూలుచుండ
నబల యున్మత్తవేషిణియైన లచ్చి
కరణి నిట వచ్చుచున్నది కంటె దాని.
3_2_117
వ. అక్కోమలియందు నా కతిస్నేహం బై యున్నయది దానిందోడ్కొని రమ్మనిన నదియు దమయంతిం దోడ్కొని రాజమాతయొద్దకుం జనిన నారాజమాతయు దానిం జూచి నీవెవ్వరిదాన విట్లేల దుఃఖావేశ వివశుడై యున్న దానవు చెప్పు మనిన దమయంతి యిట్లనియె.
3_2_118
మధ్యాక్కర. జితవైరి మత్పతి జూదమాడి నిర్జితుఁడయి చనినఁ
బతితోడ నీడయుఁ బోలె నేనును బాయక యరిగి
యతిబుభుక్షాతురుండైన పతిచేత నవ్వ దైవాను
మతిఁజేసి వంచిత నైతి నొక్కచో మఱచి నిద్రించి.
3_2_119
వ. అంతనుండియు నమ్మహానుభావు నేకవస్త్రు ననికేతను నన్వేషించుచు సైరంధ్రీ వృత్తంబు సేకొని వియోగానలంబునం గంది కందమూల ఫలంబుల యాహారంబుగాఁ బ్రొద్దు వడినచోట నివాసంబుగా మృగంబుల సహాయంబుగా వనంబులం బరిభ్రమించితి నని బాష్పజలంబులం బయోధర స్థలపరాగంబు పంకంబు సేయుచుఁ బలుక నేరకున్న యా దమయంతికి రాజమాత యిట్లనియె.
3_2_120
క. నీవుండు ము నాకడ నిం
దీవరదళ నేత్ర నీపతిని రోయఁగ భూ
దేవోత్తములం బంచెద
నావుడు నిట్లనియె భీమనందన నెమ్మిన్.
3_2_111
వ. ఏను సైరంధ్రి నయి యుండియు నుచ్ఛిష్టంబు ముట్టను బదధావనంబు సేయను బరపురుషులతోఁ బలుక నోపఁ బతి నన్వేషించుపొంటె నరిగెడు బ్రాహ్మణులతోఁ బలుకుదు నట్లయిన నీయొద్దన యుండు మని దాని నతిగౌరవంబునం జేకొని యుండఁ దనకూఁతు సునంద యనుదాని సమర్పించిన.
3_2_122
క. అలయక పుణ్యవ్రతములు
సలుపుచు జేదీశుపురిని సైరంధ్రియనన్
నలుదేవి యుండె నెదఁ బతిఁ
దలఁచుచు దుస్సహవియోగతా పార్దతయై.
3_2_123
వ. అట నలుండు దమయంతిం బాసి దారుణారణ్యంబుతో నరుగువాఁడు ముందట.
3_2_124
చ. అవిరళవిస్ఫులింగ నివహంబుల నభ్ర పథంబు నంటుచున్
దవదహనం బుదగ్రతరుదాహము సేయుచు నున్నఁ జూచి మా
నవవతి దాని యంతరమునన్ వినియెన్ నరనాథ నన్ను గా
రవమునఁ గావ వేగ యిట రమ్మను నార్త మహానినాదమున్.
3_2_125
క. విని శంకింపక చెచ్చెర
ననఘుం డత్యుగ్రతరదవానలసధ్యం
బున కుఱికి కనియె దీనా
నను కుండలితాంగు నొక్క నాగకుమారున్.
3_2_126
వ. అన్నాగ కుమారుండును నలునకుం గృతాంజలియై యేను గర్కోటకుండను వాఁడఁ గర్మవశంబున నొక్కబ్రహ్మఋషి నుపాలంభించి తచ్ఛాపంబున నెక్కడం గదలనేరకున్న వాఁడ నియ్యెరగలి చిచ్చు సర్వజీవులకు సంహార కారణంబై బేర్చి నలుదెసలం గలయం బర్వి చనుదెంచు చున్నయది యీ యపాయంబు దలఁగు నట్లుగా నుద్ధరింప వలయు నీవు కరాణాత్మకుండవు గావున నిన్ను వేడెద.
3_2_127
క. నాలుగు దిశలను దావ
జ్వాలావలి గవిసె మ్రంది చానోప మహీ
పాలక నన్నొక సరసీ
కూలముఁ జేరంగ నెత్తికొని పొమ్ముదయన్.
- నలుఁడు గర్కోటకుని చేత దష్టుం డగుట -
సం. 3-63-7
3_2_128
వ. నన్ను రక్షించిన నీకుం బ్రియంబు సేయ నోపుదు ననిన వానినెత్తికొని పోవం జులుక నై యంగుష్ఠ ప్రమాశదేహుండై యున్న నెత్తికొని నలుం డతి త్వరితగతి నరిగి తాపవర్జితంబైన యొక్క సరోవర సమీపంబున విడువం బోయిన నింకను బదియడుగు లరుగుము నీకు శ్రేయఃప్రాప్తిఁ జేసెద ననిన నడుగు లెన్నికొనుచు నరిగి పదియగు నడుగు నప్పుడప్పాముచేత దష్టుండై తన రూపంబు విడిచి వికృతరూపంబుతో నున్న నన్నలులకుం గర్కోటకుం డాత్మరూపంబు సూపి యిట్లనియె నయ్యా నీవు నా చేత విషపీడితుండ వైతినని దుఃఖింప వలదు నిన్నొరులెఱింగిన నెగ్గగుం గావున వికృత శరీరుం జేసితి నెంత కాలంబు నీశరీరంబున నావిషం బుండు నంతకాలంబునకు నీకు విషోరగరాక్షసపిశాచశత్రు నివహంబు వలని భయంబు లేదు సర్వ సంగ్రామజయంబును భార్యాసంగమంబును నెప్పటి రాజ్యవిభవంబును నగు నీకెప్పుడేని నిజరూపంబు సేకొన నిష్టంబయ్యె నప్పుడ నన్నుం దలంపు మీ వస్త్రంబు నీయొద్దకు వచ్చు దీని ధరియించుడు నిజరూప ప్రాప్తియగు నని వరంబిచ్చి వెండియు నిట్లనియె.
3_2_129
మధ్యాక్కర. ఇలఁ బ్రసిద్ధుఁడు ఋతుపర్ణుఁడనెడు మహాశుఁ డిక్ష్వాకు
కులజుండు నీకు సేవ్యుండగు నతనిఁ గొలిచి యందుండు
నెలకొని యతనికి నశ్వహృదయ మనెడి విద్యయిచ్చి
వెలయ నతనిచేత నక్షహృదయ మన్విద్యఁ జేకొనుము.
3_2_130
వ. మఱియు బాహుకుం డనునామంబుతో సూతవృత్తి నుండు మని హితోపదేశంబు సేసి కర్కోటకుం డదృశ్యుండైనఁ దద్వచనంబున నలుఁ డయోధ్యా పురంబునకుం జని ఋతుపర్ణుం గని యేను బాహుకుం డనువాఁడ నశ్వ శిక్షయందుఁ గుశలుండ నన్న సంస్కారంబులు శిల్పంబులుఁ బెక్కువిధంబుల రచియింప నేర్తు భవత్సేవార్థినై వచ్చితి ననిన ఋతుపర్ణుం డిట్లనియె.
3_2_131
క. నా యొద్దనుండు దేని మ
దీయ రథాశ్వములకును ద్రుతిని శీఘ్రముగాఁ
జేయుము నావుడు నట్టుల
చేయుదు నని నలుఁడు వాని సేవించెఁ దగన్.
3_2_132
వ. ఇట్లు ఋతుపర్ణునొద్ద నశ్వాధ్యక్షుం డయి దుష్టాశ్వంబుల వశంబుఁ జేయుచు నశ్వారోహకుల నారోహణంబుల శిక్షించుచు రసవంతంబుగ నన్నసంస్కారంబు సేయుచు ఋతుపర్ణుచేత నియుక్తులయిన వార్షేయజీవలులు దనకు సహాయులుగాఁ బ్రచ్ఛన్నుండై యుండి యొక్కనాఁడు.
3_2_133
సీ. ఇభరాజగమన నీవెందుల కరిగి
తత్యరు కుచభార యెందున్న దాన
వబల యెవ్వరి చేత నడవులలోఁ
బట్టువడితశనాపేక్షఁ బఱచుచున్న
యుగ్రమృగంబుల యుదరంబు లో
నున్నదానవే నీ తల్లిదండ్రులొద్ద
ధృతి నున్న దానవే దేశాంతరంబుల
నున్నదానవె యంచు నదితమదన
ఆ. హతి విమోహితాత్ముఁడై హృదయేశ్వరిఁ
దలఁచి రాత్రులెల్లఁ దానమునను
నిద్రలేక వంది నిట్టూర్పు లూర్పుచు
నుండె నలుఁడు శోక ముత్కటముగ.
3_2_134
వ. అతని ప్రలాపంబు విని యొక్కనాఁడు జీవలుం డత్మగతంబున.
3_2_135
క. అఱపొఱడుకుఱుచ చేతులు
నొఱవ శరీరంబుఁ గలిగి యొరులకుఁ జూడం
గొఱగా కుండియు మన్మధు
నొఱపులఁ బడియెడు నితండు యువతీ ప్రియుఁడై.
3_2_136
వ. వీనిచేత దలంపబడియెడు వనిత వీనికంటె లెస్స కాకున్నె యనుచు బాహుకునొద్దకు వచ్చి నీ తలంచుచున్న భార్యకు నీకు నేల వియోగం బయ్యెనని యడిగిన వానికి బాహుకుం డిట్లనియె.
3_2_137
అ. నన్నుఁ జూచి నగరె నలినాక్షి నాకేల
విప్రయోగమేల వినవె తొల్లి
యేలయో యెఱుంగ నేను మందప్రజ్ఞుఁ
డను భటుండు దనలతాంగిఁ బాసి.
3_2_138
వ. దాని నన్వేషించి యెందును గానక దుఃఖితుండై ప్రలాపించినం దత్ప్రలాపం బేను ననుకరించితి నని చెప్పి యిట్లయోధ్యాపురంబునఁ బ్రచ్ఛన్నుఁడై బాహుక నామంబుతో నలుం డుండె నంత నిట విదర్భేశ్వరుండు నలు రాజ్యభ్రంశంబు విని కూఁతురు నల్లుఁడు నెటవోయిరో యెందున్న వారో యని శోకించి.
3_2_139
క. వారల రోయఁగఁ బంచె న
పారబలుం డిష్టులైన బ్రాహ్మణుల సదా
చారుల విద్వాంసుల స
త్కారంబులఁ దనిపి వారిఁ గడు నెయ్యమునన్.
3_2_140
వ. మఱియు నలదమయంతు లున్నచో టెఱించి వచ్చిన వారికి వెయ్యేసి గద్యాణంబు లిత్తు ననియు వారలం దోడ్కొని వచ్చిన వారికి గోసహస్రంబులు నగ్రహారంబులు నిత్తు ననియుఁ బలికి పంచిన.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 141 to 3 2 170
2004
2979
2006-09-26T23:39:21Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
- చేది పురంబున సుదేవుఁ డను బ్రాహ్మణుఁడు దమయంతి నెఱుంగుట -
సం. 3-65-5
3_2_141
క. జగతీ చక్రమునంగల
నగర మహాగ్రామ పట్టణంబులు కలయన్
జగతీ దేవోత్తము లి
మ్ముగ రోసిరి నిఖిలదేశముల కరిగి వడిన్.
3_2_142
వ. అందు సుదేవుం డను బ్రాహ్మణుండు చేదిపతి యైన సుబాహు పురంబునకుం జని పుణ్యాహంబు సేయింపం బోవు బ్రాహ్మణులతో రాజగృహంబు సొచ్చి యంతఃపురంబున సునందా సహితయై యున్నదాని ధామజాల నిబద్ధం బైన యగ్ని ప్రభయునుం బోలె నీలాభ్ర సంవృతంబైన చంద్రరేఖయుంబోలె బహుపంక నిమగ్నం బైన మృణాళియుం బోలె నేర్పడ కున్ననుం దదీయ భ్రూయుగమధ్యగతం బైన సూక్ష్మ లక్షణం బిమ్ముగా నిరీక్షించి దాని దమయంతిఁగా నెఱింగి యాత్మగతంబున నిది పతి విముక్తయై శుష్క ప్రవారయైన నదియునుం బోలె శూన్యకమలయైన నళినియుం బోలె నపేత చూతం బైన వనభూమియుం బోలె నొప్ప కుండియుఁ దన పతివ్రతా గుణంబునం జేసి యొప్పుచున్న యది.
3_2_143
తే. అనపహార్యంబు తేజోమయంబు సర్వ
గుణములకు నలంకారంబు గురుతరంబు
భామలకుఁ బతిభక్తియ పరమమైన
భూషణం బిట్టివే పెఱభూషణములు.
3_2_144
వ. రోహిణికిఁ జంద్రసమాగమంబునుం బోలె దీనికి భర్తృసమాగమం బెన్నం డయ్యెడునో తుల్యశీలవయో రూపాభిజాత్యులైన నలదమయంతు లొక్కటనుండం జూచి విదర్భేశ్వరుం డెన్నఁడు కృతార్థుం డయ్యెడునో యంచు నల్లనల్ల నడాయవచ్చి దమయంతి కిట్లనియె.
3_2_145
తే. అవ్వ నీ తల్లిదండ్రుల కాత్మజులకు
బంధుజనులకుఁ గుశలంబు భామ నీదు
కుశల మెఱుఁగునంతకు వంతగూరి వగచు
చున్న వారు వారికి వంత యుడుగునింక.
3_2_146
వ. దేవీ యేను భవద్భ్రాతృ సఖుండ సుదేవుం డను బ్రాహ్మణుండ విదర్భేశ్వరుండు నీ యున్నచో టెఱుంగం బెక్కండ్రు బ్రాహ్మణులం బుచ్చిన నిందులకు వచ్చి నా పుణ్యంబున నిన్నుం గంటి ననిన దమయంతి వాని నెఱింగి తన పుత్త్రులఁ దల్లిదండ్రుల బాంధవుల బ్రత్యేకంబ యడిగి యశ్రుజలంబు లురుల నేడ్చుచున్నంజూచి యేలకో యిప్పుడు సైరంధ్రి యేడ్చుచున్న యది యని సునంద తన జననికిం జెప్పి పుచ్చిన.
3_2_147
క. చనుదెంచె నంతి పురమున
వనితా నివహంబుతోడ వారిజదళలో
చన రాజమాత నృపనం
దన యగు దమయంతి కడకుఁ దద్దయు వేడ్కన్.
3_2_148
వ. ఇట్లు వచ్చి తమలో మాటలాడు చున్న బ్రాహ్మణుని దమయంతిం జుచి రాజమాత బ్రాహ్మణున కిట్లనియె నయ్యా యిది యెవ్వని కూఁతురెవ్వని భార్య యేమి కారణంబునం దన భర్తను బాంధవులనుం బాసి పుణ్యవ్రంతబులు సలుపుచున్నయది నీ వె ట్లెఱింగి తిక్కోమలి నామంబేమి యని యడిగిన సుదేవుం డిట్లనియె.
3_2_149
మధ్యాక్కర. నలినాక్షి యిది విదర్భేశు తనయ పుణ్యశ్లోకుఁ డైన
నలు దేవి దమయంతి సుమ్ము విధి కారణమ్మున రాజ్య
చలితుఁడై నిజ నాథుఁ డరిగిన దోన చనియె నవ్వార్త
వెలయంగ విని వీరి రోయఁ బంచె భూవిభుండు బ్రాహ్మణుల.
3_2_150
వ. ఏ నిందులకు వచ్చి మీచేత సురక్షితయై యున్న యిక్కోమలిం జూచి దీని భ్రూమధ్యంబునం బద్మప్రభం బై విభూత్యర్థంబుగా విధాతనిర్మితంబైన పుణ్యలక్ష్మంబు పాంసుపటలచ్ఛన్నం బై యున్న నుపలక్షించి మా రాజపుత్త్రింగా నెఱింగితి ననిన సునంద శుద్ధోదకంబున దాని భ్రూ మధ్యంబు గడిగిన నది విస్పష్టం బగుడు నందఱు నాశ్చర్యంబందు రంత.
3_2_151
సీ. ఆనంద భరితాత్మ యై రాజమాత
యక్కమరాక్షిఁ బ్రీతితేఁ గౌఁగిలించి
కొని తల్లి నీవు నా కూఁతుర
వేను నీ జననియుఁ బేర్మి దశార్ణ రాజ
తనయల మదియు విదర్భేశుపతి
యయ్యె నే వీరబాహున కింతి నైతి
ననిన నయ్యవ్వకు నతివినయంబుతో
నలు దేవి మ్రొక్కి సునంద నెత్తి
ఆ. కొని కరంబు నెమ్మిఁ గొన్ని దినంబు లం
దుండి యిట్టు లనియె నొక్కనాఁడు
దేని యిదియు నదియు ధృతి నాకుఁ బుట్టిన
యిండ్ల కడు సుఖంబ యిందునందు.
3_2_152
వ. అయినను దల్లిదండ్రుల ననుజుల నాత్మజులం జూడ వేడుక యైనది విదర్భకుం బోయెద నానతిమ్మని కృతాంజలి యైన దమయంతి నతి స్నేహంబున సుబాహుజనని సుత ప్రేషిత జలంబుతో సువర్ణ మణిమయ విమానోపమాన యానంబున సునిచి పుచ్చిన.
- దమయంతి నలు నెడఁబాసి విదర్భాపురంబు సేరుట -
సం. 3-66-22
3_2_153
ఉ. భామ విదర్భకేఁగి తన బంధు జనంబుల యొద్ద నుండియుం
గోమలి దేహసౌఖ్యములకున్ వెలియై మలినార్ధ వస్త్రమున్
భూమిరజంబు నంగమునఁ బొల్పగు చుండఁగ నుండె జీవిత
స్వామి నిజేశుఁ జూచు దివసంబుల కోరుచు సువ్రతంబుతోన్.
3_2_154
వ. ఇట్లు భర్తృ వియోగాతురయై దమయంతి ప్రాణంబు భరియింప నోపక యొక్కనాఁ డేకాంతంబునఁ దన జనని కిట్లనియె.
3_2_155
క. శో కాపనోదిఁ బుణ్య
శ్లోకుని నలు రోయఁ బనుపు శుభచరితుఁ దదా
లోకన విహీననే పర
లోకకృతావాస నగుదు లోకం బెఱుఁగన్.
3_2_156
వ. అనిన నదియును గూఁతు నభిప్రాయంబు భీమున కెఱింగించిన నాతండు నలు మార్గణంబున ఋజుమార్గు లయిన బ్రాహ్మణుల నియోగించినం దనపతి నన్వేషింప నరుగు బ్రాహ్మణులకు దమయంతి యిట్లనియె.
3_2_157
ఆ. నైషధేశ్వరుండు నలుఁ డిప్పు డసమర్థుఁ
డగుటఁ జేసి తన్ను నన్యు లెఱుఁగ
కుండ నుండుఁ గాన యురుసభాంతరముల
కరిగి యిట్టులనుఁడు మీరు.
3_2_158
సీ. నిత్యసత్యుండవు నీ సతి వంచించి
దాని వస్త్రార్ధంబు దఱిగి నీకుఁ
బరిధానముగఁ జేసి పాడియే పోవంగ
భార్య భర్తవ్యనాఁ బరగు ధర్మ
మది మిథ్యయయ్యె నీ యందు నీకిట్టి
నిర్దయ బుద్ధిఁ జేకొనఁ దగునె యట్టి
సాధ్వికిఁ గరుణఁ బ్రసన్నుండ వగుమని
యెల్లచోఁ బనికిన నెవ్వఁడేనిఁ
ఆ. బలుకు వడఁగ నోడి ప్రతివచనం బిచ్చు
నతఁడు నలుఁడుగాఁ బ్రియంబుతోడ
నెఱిఁగి నన్ను నతని కెఱిఁగించి తోడ్కొని
రండు రానినాఁడు రం డెఱింగి.
3_2_159
వ. అని బంచిన బని పూని బ్రాహ్మణులు దమయంతి కఱపిన పలుకులెల్ల సభలం బలికి యెందునుం గానక వచ్చి రందుఁ బర్ణాదుం డను బ్రాహ్మణుండు దమయంతి కిట్లనియె నేనయోధ్య కరిగి నీ కఱపిన పలుకు లెల్ల ఋతుపర్ణు సభం బలికిన నొక్క పురుషుండు కుఱుచ చేతుల వాఁడు ఋతుపర్ణు నొద్ద నూఱుగద్యాణంబులు జీవితంబు వాఁడు శీఘ్ర యాన కుశలుండు సూద క్రియా నిపుణుండు విరూపాంగుండు బాహుకుం డను నశ్వ శిక్షకుండు విని నేకతంబ కనుంగొని వెలువెల నగుచు దీర్ఘనిశ్వాసపురస్స రుండై యిట్లనియె.
3_2_160
ఆ. పురుషునందు దోషపుంజంబు గలిగిన
నెఱిఁగి యెద సహించు నేని భార్య
పురుషునం దభీష్ట భోగంబు దేహాంత
రంబునందు ధర్మరతియుఁ బడయు.
3_2_161
వ. అని యొండెద్దియుం బలుకక తన నివాసంబునకు బోయె నని చెప్పిన విని దమయంతి బెద్దయుం బ్రొద్దు చింతించి నలుండు గాని వాఁడు ప్రతివచనం బేల యిచ్చు నింకను వలను గల వారలం బంచి యాతని నిమ్ముగా నెఱుంగ వలయు నని నిజ జనని యనుమతంబున సుదేవి రావించి వాని కిట్లనియె.
3_2_162
క. నన్నెఱిఁగి తెచ్చినట్లు జ
గన్నుతు నలు నెఱిఁగి తెమ్ము కౌశలమున వి
ద్వన్నుత సర్వగుణ సం
పన్నుండవు నీవ బుద్ధిఁ బరికింపంగన్.
3_2_163
క. అరుగు మయోధ్యకు దేశాం
తర విప్రుఁడవై రవివ్రతాపోన్నతు ను
త్తర కోసలేశు భాంగా
సరినిం గను మనఘ సమరసము ఋతుపర్ణున్.
3_2_164
వ. మఱి విదర్భా విభుం డగు భీముండు నలు రోయం బంచి యెందునుం గానక యింకను దమయంతికిఁ బుస్స్వయంవరంబు రచియింపం బోయిన నందులకు భూవలయంబునం గల రాజు లెల్లను బోయెద రని యతి త్వరితంబుగా ఋతుపర్ణునకుం జెప్పు మని పంచిన సుదేవుం డయోధ్యా నగరంబునకుం బోయి ఋతుపర్ణుం గాంచి విదర్భా పురంబున దమయంతీ ద్వితీయ స్వయంవరం బెల్లియె యయ్యెడు నని చెప్పిన విని ఋతుపర్ణుండు బాహుకు జూచి నాకు దమయంతీ స్వయంవరంబుఁ జూడ నొక్కనాఁటన విదర్భకుం బోవలయు నీ యశ్వ శిక్షా నైపుణ్యంబుఁ బ్రకాశింపు మనవుడు నట్ల చేయుదు నని నలుండు దన మనంబున దుఃఖించి.
3_2_165
ఆ. అడవిఁ దన్నుఁ బాసి యరిగిన నలిగి కా
కున్నె యిట్లు సేయ నువిద గడఁగె
నెట్లయేనిఁ గూర్తు రింతులు మాకని
విశ్వసించువారు వెడఁగు లెందు.
3_2_166
ఆ. సాధ్వి నాకుఁ గూర్చు సంతతి గలయది
చెలువ యిట్టులేల చేయు నైన
నెఱుఁగ వలయు దీని నే ఋతుపర్ణుతోఁ
బోదు నని నలుండు బుద్ధిఁ దలంచి.
3_2_167
వ. తొల్లి వార్షేయుండు దెచ్చిన తన రధంబునందు నిజ హయంబుల బూన్చుకొని వచ్చిన ఋతుపర్ణుం డా రథం బెక్కునప్పుడు హయంబులు మ్రొగ్గినం జూచి యప్పేద గుఱ్ఱంబు లతిదూరం బెట్లు పోవ నోపు నొండు గుఱ్ఱంబులం బూన్పు మనిన బాహుకుం డిట్లనియె.
3_2_168
క. అవనీశ యీ హయంబులు
పవన గతిం బఱచుఁ బ్రొద్ద వడకుండఁగ నేఁ
డ విదర్భకు ననవుడు విని
కువలయపతి మెచ్చి బాహుకున కిట్లనియె.
3_2_169
వ. అట్లయిన నీ హయ తత్త్వ కౌశరం బెఱింగి నీకు నభిమతం బొనరింతు నని రథం బెక్కి బాహుక వార్ష్ణేయ సహితుం డయు యరుగు వాఁడు.
3_2_170
మధ్యాక్కర. ఎదురను దవ్వులఁ జూచిన పొడవులెల్లఁ దత్క్షణమ
కదియఁగా నవ్వి యెంతయును దవ్వయి కనఁబడఁ బిఱుఁద
నిది దినేశ్వరు రథమో యనూరుఁడో యితఁడంచు నపుడు
హృదయమునను గడు విస్మయం బందె నిక్ష్వాకుకులుఁడు.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 261 to 3 2 290
2005
2982
2006-09-26T23:40:20Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_2_261
క. వీరుండు క్షత్రియులఁ దన
దారుణ పరశువున జామదగ్న్యుఁడు రౌద్రా
కారుఁడు వధియించి తదీ
యారుణమున నేనుమడువు లాపాదించెన్.
3_2_262
వ. అందుఁ బితృతర్పణము సేసినం బితృదేవతాతనికిం బ్రత్యక్షంబయి నీకిష్టంబైన వరంబు వేఁడు మనినఁ బరశురాముండు వారల కిట్లనియె.
3_2_263
తే. క్షత్రవధ నైనపాపంబు గ్రాఁగవలయుఁ
గడఁగి సద్గతియును నాకుఁ బడయ వలయు
నివియుఁ బుణ్యతీర్థంబులై యిద్ధరిత్రి
బరగుచుండంగ వలయు మీ కరుణఁ జేసి.
3_2_264
వ. అని పితృదేవతల వరంబునం బుణ్యతీర్థంబులఁ జేసె నట్టి రామహ్రదంబు లాడిన వారికి నశ్వమేధ ఫలంబగుఁ గాయశోధనం బను తీర్థంబాడి కాయశుద్ధులగుదు రెందేని విష్ణుదేవుండు లోకంబుల నుద్ధరించె నట్టి లోకోద్ధారంబను తీర్థమాడి కులంబుద్ధరింతురు శ్రీ తీర్థంబాడి శ్రమంతులగుదురు కపిలతీర్థంబాడి కపిల గోసహస్రదానఫలంబుఁ బడయుదురు సూర్యతీర్థంబాడి యందుపవసించిన సూర్యలోక ప్రాప్తు లగుదురు గోభవనం బను తీర్థంబాడి గోసహస్రసమృద్ధు లగుదురు శంఖినీ తీర్థంబాడి యుత్తమరూపంబు వడయుదురు యక్షేంద్ర తీర్థంబాడి తరండకుం డను ద్వారపాలకుం జూచిన వారు సరస్వతీస్నాతులైవారు నగ్నిష్టోమ ఫలంబు వడయుదురు మాతృతీర్థ దర్శనంబునం బ్రజావృద్ధియగు బ్రహ్మావర్తంబును శరవశంబునుం జూచిన సర్వవ్యాధి విముక్తులగుదురు శ్వావిల్లోమాపహం బను తీర్థంబునం దేకాదశ దీర్థంబులు గల వందుఁ బ్రాణాయామంబు సేసిన విప్రులకు స్వలోమాపనయనం బగు నెఱకుచేత నేయంబడి కృష్ణమృగంబు లెందేని నొక్కతీర్థంబు సొచ్చి మానుషత్వంబు వడసె నట్టి మానుషతీర్థం బాడి సర్వ దురిత విముక్తులై దైవత్వంబు వడయుదురు దాని తూర్పున నొక్కయిరవున నాపగయను మహానదిం బితృతర్పణంబు సేసి పితృదేవోద్దేశంబున నొక్క బ్రాహ్మణునకుం గుడువబెట్టినఁ గోటి బ్రాహ్మణులు గుడిచిన ఫలం బగుఁ బితృదేవతలు దృప్తియు నొందుదురు బ్రహ్మోదుంబరంబు సప్తర్షికుండంబుఁ గేదారంబును జూచి బ్రహ్మలోకంబు వడయుదురు కపిలకేదారంబుఁ జూచి పాపవిముక్తులై యదృశ్యు లగుదురు నరకంబను తీర్థంబాడి కృష్ణచతుర్దశి నాఁ డీశ్వరుం బూజించి యెల్ల కోర్కులం బడయుదురు మూఁడు కోట్ల కూపహ్రదంబులు గల యి లాస్పదంబను తీర్థంబాడి పితృతర్పణంబులు సేసిన వారికి వాజపేయఫలం బగుఁ గిందానకిం జప్యంబు లను తీర్థంబు లందుఁ జేసిన దానజపంబు లక్షయంబు లగు నారద తీర్థంబైన యంబాజన్మంబునందుఁ బ్రాణత్యాగంబు సేసిన వారు సర్వలోకంబులం బడయుదురు శుక్ల దశమిం బుండరీకం బను తీర్థంబాడు పౌండరీక ఫలంబు వడయుదురు రందు వైతరణీస్నాతులై రుద్రునకు నమస్కరించి సర్వపాపవిముక్తు లగుదు రెందేని దేవత లనేక సహస్ర వర్షంబులు దపంబు సేసి రట్టి ఫలకీవనంబను తీర్థంబాడి యగ్నిష్టోమాతిరాత్ర ఫలంబులు వడయుదురు ద్వైపాయనుం డనేక తీర్థంబులు మిశ్రీకరించుటం జేసి మిశ్రకం బనం బరగిన తీర్థం బాడిన వారికి సర్వతీర్థస్నాన ఫలంబగు వ్యాస వనంబును మధు వటియు నను తీర్థంబుల నాడిన గోసహస్రదాన ఫలంబు వడయుదురు కౌశికీ దృషద్వతీసంగమంబున స్నాతులై సర్వపాప విముక్తు లగుదురు కిందత్తంబునఁ దిల ప్రస్థదానంబు సేసి పితరుల ఋణంబు నీఁ గుదు రహస్సుదిన తీర్థంబుల నాడి సూర్యలోక ప్రాప్తులగుదురు మృగధూమంబున గంగాస్నాతులై మహాదేవు నర్చించిన మహాత్ము లశ్వమేధఫలంబు వడయుదురు వామనం బను తీర్థంబాడి వామను నర్చించిన వారు విష్ణులోక ప్రాప్తులగుదురు పావనం బను తీర్థంబాడి కులంబు పవిత్రంబు సేయుదరు శ్రకుంజంబున సరస్వతీ స్నాతులై యగ్నిష్టోమఫలంబు వడయుదురు ఋషు లందే నుండి యాత్రాపరులై కురుక్షేత్రంబునకుం బోదు రట్టినైమిశ కుంజం బాడి ఋషితృప్తి సేయుదురు బ్రహ్మతీర్థం బాడి వర్ణాంతరులు బ్రాహ్మణు లగుదురు బ్రాహ్మణులు బ్రహ్మలోక ప్రాప్తు లగుదురు.
3_2_265
సీ. అనఘుఁడు మంకణుం డను నొక్క బ్రహ్మర్షి
తన చేయి వ్రయ్యంగ దర్భఁ గొనిన
సాంద్రమై శాకరసం బందు నిర్గతం
బగుడును హర్షించి యాడుచున్నఁ
జూచి సహింపక సురలును మునులును
హరుపాలి కరిగి దేవాది దేవ
ముని నృత్త మేవిధంబున నివృత్తం
బగునట్లుగాఁ జేయవే యనిన హరుఁడు
ఆ. దపసి రూపమపుడు ధరియించి యమ్ముని
కడకు వచ్చి యేమి కారణమున
నాడె దేమి విస్మయం బిందుఁ జూచితి
చెప్ప నుచిత మేనిఁ జెప్పు మనిన.
3_2_266
వ. నా కరంబున శాకరసంబు వెలువడిన విస్మితుండనయి హర్షించి యాడెదననిన నిది యేమి విస్మయంబు దీని జూడు మని హరుండు తన యంగుష్ఠంబున నంగుళితాడనంబు చేసిన నందు హిమసన్నిభం బయిన భస్మంబు వెలువడినం జూచి లజ్జితుండయి నీవు పరమేశ్వరుండ వని నమస్కరించి వేదమంత్రంబుల స్తుతియించి దేవా నీ ప్రసాదంబున నాకుఁ దపోవర్థనంబు గావలయు ననిన నమ్మునివరునకు నీశ్వరుండు గరుణించి నీకుఁ దరోవర్ధనమగు నేను నీయాశ్రమంబున నుండుదు ననియె నట్టి సప్తసారస్వత తీర్థంబు లాడిన వారికి సారస్వత సిద్ధియగు బ్రహ్మాది దేవతలచే నధిష్టితంబు లయిన యౌశనస తీర్థంబును గపాలమోచనంబు విశ్వామిత్రంబుఁ గార్తికేయంబు ననియెడు తీర్థంబుల నాడి పాపవిముక్తు లయి బ్రహ్మలోకంబు వడయుదురు.
3_2_267
క. వేదములయందు వినఁగఁ బృ
థూదక తీర్థంబ యుత్తమోత్తమము సురేం
ద్రాది సురవరులకును వ్యా
సాది మహాయోగివరుల కాస్పద మగుటన్.
3_2_268
వ. అందు శరీర త్యాగంబు సేసిన వార లపారపాప విముక్తులై ముక్తులగుదురు సురకన్యా సరస్వతీ సంగమస్నాతు లయిన వారు బ్రహ్మహత్యాది పాతంకంబు వలనఁ బాయుదురు దర్భినిర్మితం బయిన యర్థకీలతీర్థం బాడిన శూద్రులు బ్రాహ్మణు లగుదురు బ్రాహ్మణులు పరమ సిద్ధు లగుదురు శంతబును సహస్రంబు నను తీర్థంబులందుఁ జేసిన దానోపవాసంబులు శతసహస్ర గుణంబు లగు వేల్పులెల్లం గుమారు సేనాపతింగా నెందే నభిషేకించి రట్టి తైజసం బను తీర్థంబును దాని తూర్పున నుండు కురుతీర్థంబును స్వర్గద్వారం బను తీర్థంబును జూచిన వారికి స్వర్గద్వారంబు వివృతంబగు రుద్రపత్ని యను తీర్థంబున శంకరనారాయణుల నర్చించి సర్వ దుఃఖ విముక్తు లగుదురు స్వస్తపురంబుఁ బ్రదక్షిణంబు సేసి గోసహస్రదాన ఫలంబు వడయుదురు గంగ మడువున నొక్కకూపంబున మూఁడుకోట్ల తీర్థంబులు సన్నిహితంబు లయియుండు నందుఁ గృతస్నానులయిన వారికి సర్వతీర్థ స్నాన ఫలంబగు బదరీవనంబునందు వసిష్ఠాశ్రమంబునం ద్రిరాత్రంబులు బదరీఫలభక్షణంబు సేసి పాపవిముక్తు లగుదు రేకరాత్రం బను తీర్థంబున నేకరాత్రోపవాసంబు సేసి బ్రహ్మలోకంబు వడయుదు రాదిత్యాశ్రమం బను వనంబున నాదిత్యుం బూజించి యాదిత్యలోక గతులగుదురు దధీచి తీర్థంబునం గన్యాశ్రమంబునందుఁ ద్రిరాత్రంబు వసియించిన వారికి స్వర్గ ఫలంబగు.
3_2_269
క. జలరుహసంభవుఁ డాదిగ
గలవేల్పులు ఋషులు సిద్ధ గరుడోరగులున్
నెలనెల సేనింతురు భూ
తలమున సన్నిహతి యనఁగఁ దగు తీర్థంబున్.
3_2_270
వ. సూర్యగ్రహణంబున దాని నాడిన వారు శతాశ్వమేధ ఫలంబు వడయుదురు ధర్ముఁడు దపంబు చేసిన ధర్మతీర్థం బాడి ధర్మశీలు రగుదురు జ్ఞానపావనంబును సౌగంధికంబు నను తీర్థంబుల నాడినం జూచిన సర్వపాప విముక్తులగుదురు దేవశ్రవ యను సరస్వతీహ్రదంబు నందు వల్మీకంబున వెలువడు జలధార లాడి పితృతర్పణంబు సేసిన వారశ్వమేధ ఫలంబు వడయుదురు సుగంధయు శత కుంభయు బంచ యక్షయుఁ ద్రిశూల ఖాతయు నను తీర్థంబు లాడి దుర్గతులవలనం బాయుదురు తొల్లి పార్వతి యందేని శాకాహారిణియై దివ్యసహస్ర వర్షంబులు తపంబు సేసెనట్టి శాకంభరీ తీర్థం బాడి యొక్కదివసంబు శాకాహారు లయిన వారు పండ్రెండేండ్లు శాకాహారతపంబు సలిపిన వారి ఫలంబు వడయుదురు సువర్ణాఖ్యం బను తీర్థంబున రుద్రుం బూజించి రుద్రలోక గతులగుదురు ధూమవతి యను తీర్థంబును రథావర్తం బను తీర్థంబును ధార యను తీర్థంబ నాడి శోకవిముక్తు లగుదురు.
3_2_271
క. ధారుణి లోపల స్వర్గ
ద్వారం బయి ఋషినిషేనితం బగు గంగా
ద్వారం బాడిన ధన్యులఁ
జేరును శతకోటి తీర్థ సేవా ఫలముల్.
3_2_272
వ. మరియు సప్త గంగా సంగమంబును ద్రి గంగా సంగమంబును శక్రావర్తంబును గన స్వలంబును గంగా సరస్వతీ సంగమంబు నాదిగాఁ గల పుణ్యతీర్థంబుల నాడి పుణ్యలోకంబులు వడయుదురు భద్రకర్ణేశ్వరంబున రుద్రపూజయు నరుంధతీవటంబును సింధు ప్రభవంబును యమునా ప్రభవంబు నను పుణ్య తీర్థంబుల సేవయు సర్వసిద్ధికరంబులు వేదిక యను తీర్థంబును ఋషి కుల్యయను తీర్థంబును గృత్తికా మఘ తీర్థంబులును విద్యా తీర్థంబును వేతసికయను తీర్థంబునుం జూచి దురితంబుల వలనం దొలంగుదురు బ్రహ్మతీర్థం బాడి పద్మ వర్ణ యానంబుల బ్రహ్మలోకగతు లగుదురు.
3_2_273
చ. సురుచిర కీర్తి నైమిశముఁ జూచిన మాత్రన పాయుఁ బాప మ
చ్చెరువుగ నందు మాసము వసించి యనంతఫలంబు లొందఁ గాం
తురు బహుతీర్థ సేవనము తోడ సమానము నైమిశంబు నం
దరుదుగ నొక్కనాఁడు శుచియై యుపవాసము సేయఁ గాంచినన్.
3_2_274
వ. మఱియు గంగోద్భేవతీర్థంబు నిదీవతీర్థంబు గంగాద్వారంబు దిశాపతి తీర్థంబు లనియెడు తీర్థంబుల నాడి వాజపేయ ఫలంబుఁ బడయుదురు బాహుదయను తీర్థంబాడిన ననేక సత్రయాగ ఫలంబగు నెందేని రాముండు స్వర్గగతుం డయ్యె నట్టి సరయూ ప్రదేశంబున గోప్రదానం బాడియు దేవతలకు ఋషులకు యజ్ఞభూమి యయిన తీరంబుల గల గోమతి నాడియు నశ్వమేధ ఫలంబు వడయుదురు కోటితీర్థంబునం గుమారు నర్చించియు వారణాసియందు రుద్రునర్చించియుఁ గపిలా హ్రదంబాడియు రాజసూయ ఫలప్రాప్తు లగదురు మార్కండేయ తీర్థం బయిన గంగాగోమతీ సంగమం బాడియు బ్రహ్మ కల్పితం బయిన యూపంబుఁ బ్రదక్షిణంబు సేసియు వాజపేయ ఫలంబు వడయుదురు.
3_2_275
సీ. పలువురఁ గొడుకులఁ బడయంగ
వలయు నందొక్కరుండయినను నోపి గయకు
నరుగునో యనియును నశ్వమేధంబొప్ప
జేయునో యనియును శ్వేతమైన
యాఁబోతు విడుచునో యనియును
గోరుదు రనవద్యులైన గృహస్థు లట్టి
గయకేఁగి యుభయ పక్షములు
వసించినఁగడుఁ బుణ్యు లుభయ పక్షముల వారి.
ఆ. నుద్ధరింతు రందయొగిఁ బిండమిడిన వా
రనఘ పితృదయను గృతార్థులగుదు
రందు ఫల్గు తీర్థమాడిన వారికిఁ
బరమసిద్ధితో శుభంబు పెరుఁగు.
3_2_276
వ. మఱి యక్షిణీ తీర్థంబునందు జలపానంబు సేసి బ్రహ్మ హత్యాదిదోష విముక్తులగుదురు మణినాగం బను తీర్థంబాడిన వారికి నాశీవిషవిషంబు లొందవు గౌతమ వనంబునం దహల్యహ్రదం బాడి యుదపానం బను తీర్థంబాడియు నశ్వమేధ ఫలంబుఁ బడయుదురు రాజర్షి జనక కూపంబాడి విష్ణులోక ప్రాప్తులగుదురు కంపనయు మహానదియు నను తీర్థంబుల నాడిన వారు పౌండరీక ఫలంబు నొందుదురు దేవపుష్కరిణిని మహేశ్వర ధారను మహేశ్వరపదంబున నాడిన నశ్వమేధ ఫలంబు వడయుదురు తొల్లి కూర్మ రూపుండయిన యసురచేతం గోటితీర్థంబు లపహృతంబులయిన వానిఁ దెచ్చి విష్ణుండెందేని నిలిపె నట్టి మహేశ్వర పథంబను తీర్థంబాడియు విష్ణుస్థానంబున సాలగ్రామం బను తిర్థంబాడి విష్ణునర్చించియు నందు సన్నిహితచతుస్సముద్రం బయిన కుపంబు నాడియు విష్ణులోకగతులగుదురు భరతాశ్రమంబునఁ జంపకారణ్యంబున దేవి సహితు నీశ్వరుంబుజించి మిత్రావరుణ లోకంబు వడయుదురు కన్యా సంవేద్యం బను తీర్థంబునఁ గన్యాదానంబు సేసి యక్షయఫల ప్రాప్తులగుదురు దేవకూటంను తీర్థంబాడి బ్రహ్మలోకంబుఁ బడయుదు రెందేని విశ్వామిత్రుండు సిద్ధింబొందె నట్టి కౌశిక హ్రదంబాడియుఁ గుమారవీరాశ్రమంబున నొక్క మాసంబు వసియించియు నశ్వమేధఫలంబు వడయుదు రగ్నిధారయుఁ బితామహసరంబునం బుట్టిన కుమారధారయు నాడి త్రిరాత్రోపవాసంబు సేసినవారు బ్రహ్మహత్యాది దోషవిముక్తులగుదురు గౌరీ శిఖరకుండం బాడిన నందినీకూపంబాడిన నశ్వమేధ ఫలంబగుఁ గాళికా కౌశికా సంగమంబునందుఁ ద్రిరాత్రోపవాసంబు సేసినవారి సర్వపాప విముక్తులగుదు రూర్వశీతీర్థం బాడిన సర్వపూజార్హులగుదురు గోకర్ణంబను తీర్థంబాడిన జాతి స్మరణంబు వడయుదురు సరస్వతీ తీర్థస్నాతులయి వృషభ ద్వీపంబునం గుమారుఁ బూజించి దేవవిమానగతులగుదురు నందయు నౌ లకమును గరతోయంబును గంగాసాగరసంగమంబు నను తీర్థంబులనాడి శతాశ్వమేధఫలంబు వడయుదురు శోణానర్మదా ప్రభవంబును బదరీ తీర్థంబును నాడి యాయుష్మంతులగుదురు మహేంద్రంబు రామతీర్థంబును మతంగకేదారంబును వంశగుల్మంబు ననుతీర్థంబుల నాడి యశ్వమేధ ఫలంబుఁ బడయుదురు.
3_2_277
తే. పరమమైన తీర్థంబు శ్రీ పర్వతంబు
నందు దేవహ్రదం బాడి యాదిదేవు
నీశు నర్చించి వడయుదు రిష్టఫలము
నశ్వమేధ ఫలంబును నవని జనులు.
3_2_278
వ. తొల్లి శతక్రతుండు నూఱుక్రతువులు సేయుటం జేసి పవిత్రంబున కృష్ణవేణియందు దేవహ్రదం బాడిన సర్వపాపవినాశనంబగుఁ బాండ్యపర్వతంబునం గావేరీతీర్థంబును దుంగభద్రయు సముద్ర తీరంబును గన్యాతీర్థంబును నాడి యశ్వమేధఫలంబు వడయుదురు గాయత్రీస్థానంబునం ద్రిరాత్రంబు గాయత్రీ జపంబుఁ జేసినవారికి జన్మదుఃఖంబులు లేవు పెన్నయను మహానది నాడిన మయూరహంస విమానగతులగుదురు గోదావరీ స్నానంబు సేసిన దశాశ్వమేధఫలంబు వడయుదురు పయోష్టియు దండకారణ్యంబును శరభంగాశ్రమంబును శుక్రాశ్రమంబును జమదగ్ని సేవితంబయిన శూర్పూరకంబును సప్త గోదావరీ తీర్థంబును నాడిన పుణ్యులు పుణ్యలోక ప్రాప్తులగుదరు.
3_2_279
సీ. అసురుల భయమున నడఁగిన
వేదంబు లోంకార పూర్వమై యుండ నాంగి
రసుఁ డుద్ధరించి సారస్వత ప్రముఖులఁ
జదివించె నెందేని శాశ్వతముగ
నమరనియక్తుఁడై యజియించె
నెందేని భృగుఁడెల్లవారికిఁ బేర్మి నట్టి
రమణీయతురంగ కారణ్యంబు
సూచిన మాత్రన దురితకర్మంబు లెల్లఁ
తే. బాయుఁ గాలంజరంబును పర్వతంబు
నందు దేవహ్రదం బాడి యభిమతములు
వడయుదురు మేధికంబు నాఁబరగు తీర్థ
మాడి మేధా సమన్వితు లగుదురెందు.
3_2_280
వ. మఱి చిత్రకూటంబున మందాకిరి సేవించి పితృస్థానంబునం గుమారుం బూజించి జ్యేష్ఠస్థానంబున రుద్రు నర్చించి రామనివాసం బైన శృంగిబేరపురంబున గంగాస్నాతులయి గంగాధరు నర్చించియు సర్వపాప విముక్తు లగుదురు.
3_2_281
క. యాగశతంబుల కంటెఁ బ్ర
యాగ నివాసము విశేషమని మునులు మహా
యోగులు సిద్ధులు సాధ్యులు
నాగులు నందుండుదురు మనః ప్రియమొసఁగన్.
3_2_282
వ. ఆది ప్రజాపతి యజ్ఞవేది గావున నందు మూఁ డగ్ని కుండంబు లెప్పుడుఁ గానంబడు మఱి వేదంబులు యజ్ఞంబులు మూర్తిమంతంబులై యఱువది కోట్ల పదివేలు తీర్థంబులు సన్నిహితంబులై గంగా యమునా సంగమంబు సేవించి యుండు నందుఁ గృతస్నానులైన వారు రాజసూయాశ్వమేధులయు సత్యవాదులయిఁ జతుర్వేదాధ్యయనులయుఁ బుణ్యలోకంబులు వడయుదురు భోగవతియు వాసుకియు హంసవ్రతంబు నను తీర్థంబులనాడి దశాశ్వమేధ ఫలంబు వడయుదురు.
3_2_283
క. విదితముగఁ దీర్థ కీర్తనఁ
జదివిన ధన్యులకు వినిన సజ్జనులకు న
భ్యుదయ మగు సర్వతీర్థ స
ముదయస్నాన బహుయాగముల ఫలములగున్.
3_2_284
చ. వ్రతములు లేనివారు నుపవాస పరాఙ్ముఖులైన వారు దు
ర్మతులు విహీన శౌచులుఁ గ్రమంబునఁ దీర్థము లాడనోప రా
తతగుణశాలి వీ వఖిల ధర్మవిధుండవు గావునన్ శుభ
స్థితిఁ జని తీర్థ సేవనము సేయుము నీకు నభీష్ట సిద్ధిగన్.
3_2_285
వ. అని సకల తీర్థ కథనంబు సెప్పిన పులస్త్యు వచనంబున భీష్ముండు దొల్లి యెల్ల తీర్థంబులు సేవించి కృతార్థండయ్యె గావున నీవును దీర్థసేవ సేసి.
3_2_286
క. పూరు పురూరవులట్లు భ
గీరథ రఘుపతుల యట్లు కృత కృత్యుఁడవై
ధారుణి రక్షింపుము వి
స్తార గుణాధార ధీర ధర్మ తనూజా.
3_2_287
వ. రోమశుం డను దేవర్షి దేవలోకంబునుండి నీ కడకు వచ్చుఁ దదుపదేశంబున ధౌమ్యానుమతుండవయు తీర్థసేవనఁ జేయు మని చెప్పి నారదుండరిగిన నజాత శత్రుండు ధౌమ్యుంజూచి యి ట్లనియె.
3_2_288
చ. అలయక మాకు నందఱ కహర్నిశముం బ్రియకారి యైనయ
త్యలఘుపరాక్ర మాన్వితు మహాభూజు నర్జును దివ్యసాయకం
బులు వడయంగు నొక్కరున పూచ్చితిఁ దద్దయు వేడ్క నెద్దియుం
దలఁపక యిప్డు తద్విరహి తమ్మగు కామ్యక మొప్ప దయ్యెడిన్.
3_2_289
వ. అంబుదాగమనం బపేక్షించు చాతకంబులట్లు మనమందఱ మర్జునాగమ నంబు ప్రతీక్షించు చున్నవారము వాఁడును దనపూనిన కార్యంబు నిర్వహించి కాని నివృత్తుండు గాఁ డవశ్యంబును దివ్యాస్త్రంబులు వడసి యాతని వచ్చునంతకుఁ దీర్థసేవ సేయుదమనినఁ గరంబు లగ్గగు నట్ల చేయుదమని.
- రోమశ మహాముని ధర్మరాజు నొద్దకు వచ్చుట -
సం. 3-89-1
3_2_290
ఉ. నాలుగుదిక్కులందును వినన్ విదితంబగుచున్న పుణ్యతీ
ర్థాలి తెఱంగెఱుంగఁగ మహాత్ముఁడు ధౌమ్యుఁ డజాతవైరి కం
దోలిన చెప్పుచున్న తఱి నొప్పుగ రోమశుఁ డేఁగుదెంచెఁ దే
జోలలితుండు నిర్మలయశుం డగు ధర్మతనూజు పాలికిన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 2 331 to 3 2 356
2006
2985
2006-09-26T23:41:57Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
- అగస్త్యుఁడు లోపాముద్రను వివాహంబగుట -
సం. 3-95-9
3_2_331
వ. విధ్యుక్తంబుగా నక్కోమలి నగస్త్యునకు వివాహంబుఁ జేసిన నగస్త్యుండు లోపాముద్రం బరిగ్రహించి దాని దివ్యాంబరాభరణంబు లపనయించి వల్కలాజిన ధారిణిం జేసి ధర్మచారిణిం దోడ్కొని చని గంగాద్వారంబునం దపంబు సేయుచు నొక్కనాఁడు.
3_2_332
క. నీ చతరనాభిఁ జపలవి
లోచన బృథుజఘనచక్ర లోపాముద్రం
జూచి మునీంద్రుడు మన్మథ
గోచరుఁడై దానిఁ బ్రీతిఁ గూడఁగఁదివిరెన్.
3_2_333
వ. అదియును మునివరు నభిప్రాయం బెఱింగి లజ్జించి ముకుళిత కరాంబుజయై యిట్లనియె.
3_2_334
క. పతిపత్నిఁ బ్రజార్థముగా
ధృతిఁబడయుట యెందుఁ గలయదియు యైనను న
న్నతిరుచిరాంబర భూషా
న్వితఁ జేసి మనఃప్రియంబు నిర్మింపు దయన్.
3_2_335
క. మునినాథ నీవు ననులే
పనమాల్య విభూషణ ప్రసన్నుఁడవై నా
కొనరింపు మపత్యోత్పా
దన మీఋతు వాసరములు దప్పక యుండన్.
3_2_336
వ. అనిన నాకుఁ దపాధనంబ కాని యొండుధనంబు లేదు నీ కోరిన విధం బెట్లు సేయనేర్తుఁ దపంబునంజేసి సర్వంబునుం బడయ నగునంటేని నేను దపోవ్యయంబు సేయనోప నని యగస్త్యుండు వసుభిక్షార్థియై శ్రుతర్వుండను రాజుపాలికింబోయి వానిచేతం బుజితుండయి యేను ధనార్థినై వచ్చితి నీ పోష్యజనపోషణంబునకు విఘాతంబు గాకుండ మిగులు ధనంబు గలదేని నాకిమ్మని యడిగిన నతండాయవ్యయంబులు సమంబులగుటం జేసి మిగులు లేమి యెఱింగించిన వాఁడును దానును బ్రధ్నశ్వుండను రాజుపాలికిం బోయిన నతండును నయ్యిరువు రం బరమభక్తి బూజించి తదాగమన ప్రయోజనం బెఱింగి తనయందురు నాయవ్యంయంబులు సమంబులగుట యెఱింగించిన.
3_2_337
క. ఇరువురఁ దోడ్కొని తానును
నరిగెం ద్రసదస్యుఁ డను జనాధిపు కడకుం
గరమర్థితోడ నందఱఁ
బురుకుత్స తనూజుఁడతఁడు పూజించి తగన్.
3_2_338
వ. వారలచెప్పి నట్ల తననిర్వాహంబు సెప్పి త్రసదస్యుం డగస్త్యున కిట్లనియె.
3_2_339
క. ఇమ్మణిమతీపురంబునఁ
దమ్ముండును దాను నతిముదంబున నుండున్
నెమ్మిని నిల్వలుఁడను వాఁ
డిమ్మహి ధనవంతుఁ డతఁడ యెవ్వరికంటెన్.
3_2_340
వ. అతండు మనయభిమతంబు దీర్పనోపునని రాజర్షులు మువ్వురు మహర్షిం దోడ్కొని యిల్వలుపాలికిం జనిన నయ్యిల్వలుండును వారి నాతిథ్య విధానంబుల నర్చించి వాతాపి నెప్పటియట్ల సంస్కరించి యగస్త్యునకు భోజనంబుగా సమర్పించిన.
3_2_341
తే. దానినెఱిఁగి యమ్మువ్వురు ధరణీపతులు
మునివరేణ్యున కప్పుడు మ్రొక్కియనిరి
విప్రవరులకు భక్ష్యమై వీనితమ్ముఁ
డుదరముల నుండి విప్రులనొగిన చంపు.
3_2_342
చ. వలవదు వీని యింబఁగుడువన్ మనకున్ ధనమిచ్చునేని ని
మ్ములఁగొని పోదమిప్పుడని మున్నెఱిఁగించిన నమ్మునీంద్రుఁ డ
త్యలఘుఁడు వారిమాటకు భయంపడకెంతయుఁ బ్రీతితోడ న
గ్గలముగఁ జేసె భోజనము గంఠముదాఁక నకుంఠవీర్యుఁడై.
3_2_343
ఆ. ఇల్వలుండు ననుజునెప్పటి క్రియఁ బిల్వ
నెఱిఁగి దాని నమ్మునీశ్వరుండు
గడుపుఁ దడవికొనుచుఁ గఱ్ఱనఁ ద్రేఁచిన
నసుర జీర్ణ మయ్యె నాక్షణంబ.
3_2_344
వ. ఇల్వలుండును మునివరుశక్తికి భయంపడి విషణ్ణుండయ్యును బ్రసన్నుండపోలెఁ దనవంచన యేర్పడకుండం గృతప్రణాముండై దదాగమన ప్రయోజనం బడిగిన వానికి నగస్త్యుం డిట్లనియె.
3_2_345
సీ. ఈరాజవరులతో నేను ధనార్థి
నైవచ్చితి నీకు ద్రవ్యంబు గలుగు
టెఱిఁగి నావుడు నటులేని మీ
కభిమతమెంత యంతియ ధనమిత్తు ననిన
బదివేలు మొదవులు బదివేల గద్దియల్
పసిఁడియు నిమ్మహీపతుల కిమ్మ
యొక్కొక్కనికి మఱి యొక్కనికిచ్చిన
దానికి రెట్టిగోధనము నొక్క.
ఆ. హేమమయ రథంబు నిమ్ము నాకనిన ని
ల్వలుఁడు దత్క్షణంబ తలఁచియిచ్చె
నయ్యగస్త్యుచెప్పి నంతధనంబు ము
వ్వురు మహీపతులకుఁ గరము నెమ్మి.
3_2_346
వ. మఱియు విరావ సురావము లను నశ్వంబు లంబూన్చిన సౌవర్ణ రథంబును నిరువది వేల మొదలు నిరువదివేల గద్దెల పసిండియు మునివరువ కిచ్చినం దద్రథంబున.
3_2_347
క. మునివర నృపతులఁ దద్గో
ధనకాంచనతతుల దత్పతాకినులను నో
లిన తాల్చి యగస్త్యాశ్రమ
మునకుం దత్క్షణమ రథ్యములు వడిఁ బఱచెన్.
3_2_348
వ. రాజర్షులు నగస్త్యు వీడ్కొని చని రంత నగస్త్యుండు లోపాముద్ర కభిమతం బొనరించి.
3_2_349
సీ. మధ్యాక్కర. పదుగుర బోలెడు సుతుల నూర్వురఁ బడయంగ వలతో
పదుగుర నూర్వుర కెనయగుసుతులఁ బడయంగ వలతొ
వదలక వేవురు సుతులఁ బడయఁగ వలతొ వేవురకుఁ
గదియంగ నుత్తము నొక్కరు వలతొ కమలాయతాక్షి.
3_2_350
వ. అనిన ముదితహృదయయై లాపాముద్ర మునీంద్రున కిట్లనియె.
3_2_351
క. వేవురఁ బోలెడు వాని మ
హావీర్యగుణాఢ్యు నొక్క యాత్మజుఁ బడయం
గా వలతు నపేతగుణుల్
వేవురు సుతులయ్యు నెందు విఫలము కాదే.
3_2_352
వ. అనిన నీకోరినట్ల గుణవంతుం డయిన కొడుకు నీకు జన్మించునని దానికి గర్భాదానంబు సేసి యగస్త్యుండు దపోవనంబున కరిగె నిట లోపాముద్రయు నేడేండ్లు గర్భంబు దాల్చె నంత నక్కోమలికి.
3_2_353
క. తనయుఁడు దృఢస్యుఁడనఁగా
ననవద్యుఁడు వేదములు రహమ్యంబులతో
నొనరఁగ జపంబుసేయుచు
నినతేజుఁడు పుట్టె భువనమెల్ల వెలుంగన్.
3_2_354
వ. వానికిం దేజస్వియను ఋషి పుట్టి యపారంబున యిధ్మభారంబు వహించుటం జేసి యిధ్మ వాహుం డనంబరగె నిట్లగస్త్యుండు పుత్త్ర పౌత్త్రవంతుండయి తన పితరులం బుణ్యలోకగతులం జేసెనని వైశంపాయనకథిత కథాక్రమం బతి రమ్యంబు గాను.
3_2_355
క. కలి కాల భరత లక్ష్మీ
లలనాస్పద వీరగుణ విలాస విరోధి
ప్రళయాంతక నిఖిలమహీ
వల యోద్వహబాహు విష్ణువర్థన మూర్తి.
3_2_356
పృథ్వీవృత్తము. సమస్త భువనాశ్రయా వినయసత్యనిత్యోదయా
సమీహిత గుణక్రియాస్థిర విశాల కీర్తిప్రియా
నమన్నృపకిరీట చుంబిచరణద్వయా సంతత
క్షమాభరణ రాజరాజ పరగండ భేరుండకా.
గద్యము. ఇది సకల సుకవి జన వినుత నన్నయ భట్ట ప్రణీతంబైన శ్రీ మహాభారతంబునం దారణ్యపర్వంబున బృహదశ్వు దర్శనంబును నలోపాఖ్యానంబును నారదాగమనంబును సకల తీర్థ కీర్తనంబును రోమశుం డర్జునకుశల వార్తఁ జెప్పుటయు రోమశ మహాముని యుపదేశంబున ధర్మడు తీర్థాభిగమనంబును నగస్త్యుండు లోపాముద్ర బరిగ్రహించుటయు వాతాపి భక్షణంబును నన్నది ద్వితియాశ్వాసము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 001 to 3 3 030
2007
2988
2006-09-26T23:42:30Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
శ్రీ మదాంధ్ర మహాభారతము
అరణ్య పర్వము - తృతీయాశ్వాసము
3_3_001
క. శ్రీమందిర బుధజనచిం
తామణి కోదండపార్థ ధర్మవిచారో
ద్దామ నలనృగ భగీరథ
రామచరిత్రాభి రామ రాజ నరేంద్రా.
- అగస్త్యు చరిత్రము -
సం. 3-98-1
3_3_002
వ. అక్కథకుండు శౌనకాది మహామునులకుం జెప్పె నట్లు ధర్మతనయుం డగస్త్యు మహాత్మ్యంబు విని వెండియుఁ దచ్చరిత్రంబు రోమశు నడిగిన నమ్ముని యిట్లనియె.
3_3_003
సీ. కృతయుగంబునఁ గాలకేయగణంబుతో
వృత్రుఁ డన్నసుర గర్వించి యమర
పతిఁ దొట్టి వేల్పుల బాధించుచున్నఁ
దద్భయమున నమరులు బ్రహ్మకడకుఁ
జని పోరిలో వృత్రుఁ జంప నుపాయ
మెయ్యదియొ మా కానతిమ్మని నజుండు
దివిరి సరస్వతీ తీరంబు నందు
నిశ్చింతుఁడై తపమొప్పఁ జేయుచున్న
ఆ. యా దధీచి కడకు నరిగి వేఁడుండు ని
జాస్థు లిచ్చు మీకు నమ్మహాత్ముఁ
డవి జయుంచు వజ్రమాదిగా నిఖిల ది
వ్యాయుధంబులై సురారివరుల.
3_3_004
వ. అందు వజ్రంబున నింద్రుండు వృత్రు వధియించు ననిన నమరులెల్లం గమలాసను శాసనంబున దధీచి పాలికిం జని కృత ప్రణాములై యిట్లనిరి.
3_3_005
క. భువన జనస్తుత నిజ గౌ
రవ మెసఁగఁగ నమరపతి పురస్కృతు లగు ని
ద్దివిజుల కెల్ల హితంబుగ
భవదస్థిచయంబు లిమ్ము పరమ మునీంద్రా.
3_3_006
వ. అనిన విని దధీచి సంతసిల్లి కృతార్థుండ నైతి నని దేవరితార్థంబుగా నిజ ప్రాణంబుల విడిచె నమరు లెల్ల నమ్మహామునియస్థు లాయుధంబులుగా బరిగ్రహించి రందు.
3_3_007
త్వష్ట యంత నూఱు ధారల రమ్మమై
యనల కణకరాళ మైన వజ్ర
మొనరఁ జేసి దీన నోర్వుము దైత్యుల
ననుచు నిచ్చె దాని నమరపతికి.
3_3_008
వ. అవ్వజ్రంబున నింద్రుండు వృత్రు వధియించె నంత.
3_3_009
చ. అనుపమ దివ్య శస్త్రధరులైన యమర్త్యుల కాహనంబులో
మొనయక కాలకేయులు సముద్రమునఁ జొచ్చి దివంబు లెల్ల న
వ్వనధి నడంగి యుండి బలవంతులు వెల్వడి రాత్రులెల్ల భూ
జనులకు బాధసేయుచు భృశంబుగ నుండిరి క్రూరచిత్తులై.
3_3_010
వ. మరియు విద్యాతపోయుక్తులై ధర్మచరుతు లైన వారికారణంబున జగంబు లపాయంబు నొందక సుఖంబున్న యవి గావున నట్టి వారినరోసి వధియించి జగంబుల కపాయంబు సేయుదమని యసురులు వసిష్ఠాశ్రమంబున నూర్వురను బ్రహ్మమయుల వధియించి భక్షించి యిప్పాయ నవనతరంబు నఖిల మునిగణా శ్రమంబుల కుపద్రవంబు సేయుచున్న.
- దేవతలు వైకుంఠమునకుఁ బోయి విష్ణుని స్తుతియించుట -
సం. 3-99-11
3_3_011
క. యాగాది పుణ్యకర్మ
త్యాగము మర్త్యమున నైనఁ దా రధిక భయో
ద్వేగంబునఁ బురుహూత పు
రోగములై యగ్ని యమ వరుణ ధనదాదుల్.
3_3_012
క. చని వైకుంఠంబునఁ ద్రభు
వనపతి వైకుంఠు గరుడ వాహను విష్ణున్
దనుజ విభంజను గని యి
ట్లని రెంతయు భక్తితోఁ గృతాంజలు లగుచున్.
3_3_013
దేవా నీవు వరాహరుప ధరుండవై మహీతలంబెత్తి నరసింహ రూపంబు దాల్చి యాదిదైత్యు హిరణ్యకశిపు వధించి వామనుండవై బలింగట్టి యజ్ఞమూర్తివై యజ్ఞవిఘ్నకరుండైన జంభుం డను దానవుం జంపి యండజ జరాయుజ స్వేదజోద్భిజ్జంబు లనం బరగిన చతుర్విధ ప్రజల రక్షించుచున్న జగద్రక్షకుండవు గావున నీకు విన్నపంబు సేసెద మిప్పుడు జగంబులకైన యుపద్రవంబు చిత్తగింపుము.
3_3_014
సీ. కాలకేయులు మహాకాయులు
పగలెల్ల జలదుర్గ బలమున జలధి నుండి
రేలెల్లఁ జని నలిరేఁగి మునీశ్వరా
శ్రమముల సద్ధర్మచారులైన
బ్రాహ్మణ ప్రవరులఁ బాయక వధి
యింతు రెట్టి పాపాత్ములు నెయ్యుగముం
బ్రాహ్మణ హింస యాపాదింతురే
యది వీరల వలనన వినఁగఁ బడియెఁ
ఆ. బరమ సాధులైన బ్రాహ్మణులకు బాధ
యగుడు మహికి బాధయగు ధరిత్రి
కైన బాధఁజేసి యఖిల లోకంబులుఁ
గరము బాధ నొందుఁ గమలనాభ.
3_3_015
వ. ఎట్లనిన వేదంబులు ధరియించి విప్రులు వేదచోదితంబు లైన పుణ్యకర్మంబులు విధియించుటం జేసి హవ్యకవ్యంబుల దేవతలుం బితరులుఁ దృప్తులైన వారివలన నెల్ల లోకంబులకు సుఖం బగుం గావున బ్రాహ్మణోపద్రవంబు పరిహరించి లోకంబులు రక్షింపు మనిన దేవతలకు విష్ణుదేవుం డిట్లనియె.
3_3_016
మత్తకోకిలము. కాలకల్పుల నుగ్రతేజులఁ గాలకేయుల భూరిర
త్నాలయస్థుల వీర్యవంతుల నర్ణవంబు సమస్త స
త్త్వాలి దోఁపఁగ వట్టినన్ విషయం బగున్ వధియింపఁగాఁ
బోల దొండు విధంబునం బరిపూర్ణ వార్ధి జలోన్నతిన్.
3_3_017
క. వరుణ జలంబుల మిత్రా
వరుణ తనూజుండు వీర్యవంతుండై చె
చ్చెరఁ ద్రావనోపు నిందఱు
నరుగుఁడు ప్రార్థింపుఁ డమ్మహాత్ము నగస్త్యున్.
3_3_018
వ. అనిన నమరు లెల్ల నగస్త్యు పాలికిం జని యమ్ముని వరు స్తుతియించి యిట్లనిరి.
3_3_019
క. అమరహితంబుగ జగదహి
తము దలుగుము పేరితో బుధస్తుతగుణ విర్మ
ధ్యము దొల్లి పెరిఁగి కగదహి
తము సేసిన నీవకావె తలగితి దానిన్.
3_3_020
వ. అని దేవతలెల్ల నగస్త్యుఁ గీర్తించి రనిన విని ధర్మజుం డిది యెట్లు వింధ్యంబేల పెరిఁగె దానిం బెరుఁగకుండ నగస్త్యుం డెవ్విధంబున వారించె నని యడిగిన నాతనికి రోమశుం డిట్లనియె.
- అగస్త్యుఁడు వింధ్యంబు పెరుఁగ కుండ వారించుట -
సం. 3-101-2
3_3_021
ఉ. నెమ్మి నినుండు మేరుధరణీధరనాథుఁ బ్రదక్షిణంబుగాఁ
ద్రిమ్మరుచున్నఁ జూచి పటుదీధితికిం గలమల్గి వింధ్యశై
లమ్మనియెన్ దినేంద్ర యచల ప్రభు నన్నుఁ బ్రదక్షిణంబు ని
త్యమ్మును జేయకేల మతి దప్పితి మేరువుఁ గొల్వ నేటికిన్
3_3_022
వ. అని గర్వించి పలికిన నప్పర్వతంబునకు భానుం డిట్లనియె.
3_3_023
క. అనవరతము విధియోగం
బున నేఁ ద్రిమ్మరుదు నమరభూధరముఁ బ్రియ
మ్మున నాత్మేచ్ఛ యొనర్పఁగ
జన దనవుడు నలిగి వింధ్యశైలం బంతన్.
3_3_024
క. ఇనశశితారా దులకుం
జన రాకుండంగఁ బెరిఁగి జలధరపథ మె
ల్లను గప్పి యుండె వింధ్యం
బనుపమ ముత్తుంగమై సురాద్రిస్పర్థన్.
3_3_025
క. రవిశశిగతు లుడుగుదు నిది
దివ మిది రాత్రి యని వసుమతీ జనులకు న
ద్దివజ మునివరుల కెఱుఁగఁగ
నవగాఢంబయ్యె నంధ మయ్యె జగంబుల్.
3_3_026
వ. ఇట్లు పెరిఁగిన వింధ్యంబు నొద్దకు వచ్చి వేల్పులెల్ల దానివర్ధనంబు వారింప నోపక యగస్త్యు పాలికిం జని వింధ్యంబు పెక్కువ యెఱింగించి యిట్లనిరి.
3_3_027
క. భువన వ్యవహారమునకు
వ్యవధానం బయ్యె వింధ్యవర్ధనమున న
ద్దిపసకర రజనికరగతు
లవిహిత మగునట్లు సేయు మమర మునీంద్రా.
3_3_028
వ. అని దేవతలు ప్రార్థించిన నగస్త్యుండు లోపాముద్రా సహితుండై వింధ్యంబు సమీపంబునకు వచ్చి దానిచేతం బూజితుండై యిట్లనియె.
3_3_029
క. చనియెద దక్షిణదిశ కే
నొనరఁగఁ దెరు విమ్ము నాకు నర్వీధర నీ
వనవుడు నట్టుల చేయుదు
నని పెరుఁగుట యుడిగి వింధ్య మతి వినయముతోన్.
3_3_030
వ. భట్టారా విజయుం చేయుం డని భుమి సమానమై యున్నదాని కగస్త్యుం డిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 031 to 3 3 060
2008
2991
2006-09-26T23:42:57Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_031
క. నా మగడివచ్చునంతకు
భూమీధర యీ ప్రకారమున నుండుము నా
తో మైత్రిఁ జేయుమని లో
పాముద్రాధీశ్వరుండు పలికి ముదమునన్.
3_3_032
వ. దాని నొడంబఱిచి దక్షిణ దిశకుం జని లోకంబులకు హితంబుగా నందయుండె విధ్యంబు నగస్త్యుండు మగుడి వచ్చునంతకుఁ బెరుఁగ నోడియున్నదని యగస్త్యు మహాత్మ్యంబు ధర్మజునకుం జెప్పి వెండియు రోమశుం డిట్లనియె.
3_3_033
ఆ. అమరులెల్లం దన్ను నట్లు కీర్తించుచు
నున్నఁ జూచి ముని గణోత్తముండు
వారి నడిగె నేమి వచ్చితి రెఱింగింపుఁ
డని దయాళుఁడై ప్రియంబుతోడ.
3_3_034
వ. అనిన.
3_3_035
చ. అమరులు గలకేయకృత మైన జగద్భయ మెల్లఁ జెప్పి యు
త్తమ ముని నాథ తత్ప్రతివిధానము సేసి జగంబు గావఁ జి
త్తము గలదేని విభ్రమమదభ్రతరంగ మహార్ణవంబుఁ బా
నము దగఁ జేసి చేయుము ఘనంబుగ మాకు మనః ప్రమోదమున్.
3_3_036
క. ఆతోయధి నీ చేతం
బీతం బగుడుం గడంగి భూమాసురసం
ఘాతంబు దత్క్షణంబ ని
పాతింతుము దివ్యశస్త్రపటుఘాతములన్.
- అగస్త్యుండు సముద్రోదకంబు పానంబు సేయుట -
సం. 3-103-1
3_3_037
వ. అనిన నగస్త్యుం డట్ల చేయుదు నని యమరవరుల కెల్ల సంతోషంబుగా నప్పుడు.
3_3_038
సీ. రంగదుత్తుంగతరంగ హస్తంబుల
నాడెడు నదివోలె నతుల వేగ
వాతావధూతమై వఱలెడు
నదివోలెఁ బర్వతకందరోపాంతతతులఁ
దొడరెడు నది వోలె ధ్రువఫేనవితతుల
నగియెడు నదివోలె నాగనక్ర
మకురుల క్షుభ్యమాణమై
తద్బాధ కోపనియదివోలె నుచ్చభీమ
అ. నినద మగుచు నున్న నీరధియొద్దకు
నమరగణముతో మహామునీంద్ర
గరుడ ఖచర సిద్ధ గంధర్వ పన్నగ
యక్ష గణముతోడ నరుగుదెంచి.
3_3_039
ఉ. అందఱుఁ జూచుచుండఁగ మహాబ్ధి జలంబులఁ ద్రావె విష్ట పా
నందరకుం డగస్త్యుఁడఘనాశనుఁ డట్లు పయోధి రిక్తమై
నం దిమి కూర్మ కర్కటక నక్ర భుజంగ చయంబుతో భయం
బందుచుఁ గాలకేయులు బయల్పడి తోఁచిరి దానిలోపలన్.
3_3_040
వ. అంత.
3_3_041
క. గీర్వాణ ప్రభుఁ డాదిగ
గీర్వాణగణంబు గాలకేయులతోడన్
గర్వించి రణము సేసి ర
ఖర్వ పరాక్రములు గడిమిఁ గడు నుద్ధతులై.
3_3_042
క. అనిమిష దివ్యాయుధ హతి
నని గొందఱు వడిరి గొందఱధిక విభీతిం
జని పాతాళముఁ జొచ్చిరి
దనుజులు దైత్యులును వీర్యదర్పచ్యుతులై.
3_3_043
వ. ఇట్లు కాలకేయులం దొట్టి యసురుల నెల్ల నిశ్శేషంబుఁ జేసి జగంబుల యుపద్రవం బుడిపిన దేవత లగస్త్యునిం గీర్తించి యిట్లనిరి.
3_3_044
క. మునినాథ నీ యనుగ్రహ
మున నుడిగెను బాధ నిఖిల భువనంబుల కి
వ్వవధిఁ బయఃపూర్ణముఁగా
నొనరింపుము నీవకాని యొరులోప రిలన్.
3_3_045
వ. ఇది యనేక సత్త్వాశ్రయంబు గావున రిక్తంబై యుండఁ దగ దనిన నగస్త్యుం డిట్లనియె.
3_3_046
సీ. మున్న జీర్ణం బయ్యె మున్నీటి
నీరు నా కడుపున నేనింకఁ బడయనేర
జలరాశి నిండంగ జలమొండు నావుడు
నమరులు మునులును గమలగర్భుఁ
గానంగఁ జని జని దేవ మీనారకం బేమి
తెఱఁగున నిండు మా కెఱుఁగఁ జెపుమ
యని విన్నపంబు సేసినఁ బెద్దప్రొద్దు
చింతించి వారలకు విరించి యనియె.
ఆ. వనధిఁ బెద్దకాలమున భగీరథుఁడను
వాఁడునించుఁగాని వసుధనొరులు
పూని దీని నింపఁగా నోప రనవుడు
నమర వరులు మునులు నరిగి రనిన.
3_3_047
క. వనరాశి యేమి కారణ
మున నెట్లు భగీరథుండు భూరిజలౌఘం
బున నించె దీనిఁ జెప్పుమ
యని యడిగిన ధర్మజునకు నమ్ముని సెప్పెన్.
- భగీరథుండు జలముచే సముద్రము నించుట -
సం. 3-104-6
3_3_048
వ. తొల్లి యిక్ష్వాకు వంశంబున సగరుండను రాజు హైహయుల నిర్జించి నిఖిల మహీరాజ్యంబు సేయుచు నపుత్త్రకుండై వైదర్భియు శైబ్యయు నను నిద్దఱు భార్యలతోడం గైలాసంబున కరిగి యందు.
3_3_049
క. దక్షమఖక్షయకరు నిట
లాక్షజహూతభక్ష్యభక్షితానంగు విరూ
పాక్షు మహోక్షధ్వజూఁ బ్ర
త్యక్షము గావించె నుగ్రతపమున పేర్మిన్.
3_3_050
తే. హరుఁడు వానికిఁ బ్రత్యక్షమయి వరంబు
వేఁడు మనవుడుఁ ద్రైలోక్య విభుఁడ నాకు
దయ యొనర్పుము సంతానదానమనుచు
వేఁడెఁ బుత్త్రార్థియై కడు వేడ్కతోడ.
3_3_051
వ. ఈశ్వరుండు వానికి వైదర్భియం దఱువది వేవురు గొడుకులును శైబ్యయం దొక్క కొడుకుం గా వరం బిచ్చి యయ్యఱువది వేవురు నతి దర్పితులై యేక కాలంబునఁ గాలగోచరు లగుదు రనియు నయ్యొక్క కొడుకు వంశ కర్త యగు ననియుం జెప్పి యదృశ్యుం డైన.
3_3_052
క. కొడుకులఁ బలువురఁ బడసియుఁ
బడయని యట్టిదయి ధర్మపత్నులుఁ దానుం
గడు సంతసపడ కరిగెను
దడయక సగరుండు మగుడి తనపురమునకున్.
3_3_053
వ. అంతఁ గొంత కాలంబునకు నయ్యిద్దఱు గర్భిణులై నందు వైదర్భికి నొక్క యాలాబూ ఫలంబును శైబ్యకు నసమంజసుం డను కొడుకునుం బుట్టిన.
3_3_054
ఆ. వరదుఁడైన యీశు వరమున నిదియొక్క
వదరు పుట్టె నెట్టి వరమొ యనుచు
దానిఁ బాఱవైవఁ దారున్న నాకాశ
వాణి యిట్టులనియె వసుమతీశ.
3_3_055
తే. సాహసం బిట్టు సేయంగ జనునె దీని
బీజములు ఘృతఘటములఁ బెట్టి రక్ష
సేయు మఱువది వేవు రూర్జితులు సుతు లు
మేశు వరమునఁ బుట్టుదురిందు నీకు.
3_3_056
వ. అనినం దద్వచనానురూపంబు సేసి రక్షించుచున్న రెన్నెలలకు.
3_3_057
క. సుతషష్టి సహస్రకము
ద్గతమై వర్ధిల్లి గగనగతిఁ బఱచి శత
క్రతులోకముఁ దొట్టి మదో
ద్ధతిఁ జేసె సమస్తలోక తతులకు బాధల్.
3_3_058
క. సగరసుతు లట్లు జగముల
కొగి బాధలు సేయుచున్న నోడి మరుత్ప
న్నగవరు లరిగిరి నాలుగు
మొగములు గల వేల్పు కడకు ముని సంఘముతోన్.
3_3_059
ఆ. వారియాననుండు వారల వచ్చిన
విధమెఱింగి మీకు వెఱవనేల
సగరసుతులు దగ్ధులగుదురు దర్పితు
లైన వారి పేర్మ యధ్రువంబు.
3_3_060
వ. అని కమలసంభవుం డానతిచ్చిన నరిగి యమరవరు లాదిగా నఖిల లోక నివాసులెల్ల సగరసుత పరిక్షయం బపేక్షించి యుండు నంత.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 061 to 3 3 090
2009
2994
2006-09-26T23:43:24Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_061
సీ. అశ్వమేధంబు సేయంగ దీక్షితుఁడయ్యె
సగరుండు వాని యశ్వంబు సగర
తనయులచే రక్షితంబై వసుంధర
యెల్లఁ గ్రుమ్మరి తోయహీనమైన
జలధిలోపల నదృశ్యంబైనఁ గానక
సగరున కెఱిఁగించి సగరసుతులు
జనకు శాసనమునఁ జని భూతలమునందుఁ
దడయక రోసి పాతాళతలము
ఆ. నందు రోయఁ గడఁగి యఱువదివేవురు
నొక్క మొగిన గ్రొచ్చ రుదధిలోన
జలధిపంకమగ్న సత్త్వముల్ నిశితకు
ద్దాలహతి విదారితములు గాఁగ.
3_3_062
వ. ఇట్లు గ్రొచ్చి గ్రొచ్చి సగరసుతులు సముద్ర పూర్వోత్తర దేశంబునం గపిలుండను మహాముని యాశ్రమ సమీపమునందుఁ దమ గుఱ్ఱంబుఁ గని సంతోసిల్లి.
3_3_063
ఆ. అశ్వమేధమునకు నర్చితంబైనయీ
యశ్వరాజు నిట్టు లపహరించి
మ్రుచ్చు గొఱక యీ సముద్ర దేశంబున
నోట మెడఁదలేక యున్నవాఁడు.
- సగరసుతులు గపిలమహాముని కోపాగ్నిచే భస్మమగుట -
సం. 3-106-3
3_3_064
వ. అని పలికి కపిలుం బరిభవించిన నమ్మునివరుఁ డలిగి యనలశిఖలు దూల నతి ఘోరదృష్టిం జూచిన నప్పుడు సగర సుతు లందఱు భస్మంబైన.
3_3_065
క. వీరు లగు సగర తనయుల
దారుణ దాహంబుఁ జూచి తడయక చని యం
భోరుహగర్భ తనూజూఁడు
నారదుఁ డంతయును సగరునకు నెఱిఁగించెన్.
3_3_066
క. దాని విని సగరుఁ డురుశో
కానల దందహ్య మానుఁడయ్యును నయ్యీ
శాను వచనంబు దలఁచి ధ
రానాథుఁడు శోక భరపరావృత్తుండై.
3_3_067
వ. అసమంజస పుత్త్రు నంశుమంతుం దన మనుమనిం జూచి యయ్యా నీయయ్య లఱువది వేవును నొక్కటఁ గపిలకోపానల కబళిత శరీరు లయిరి భవజ్జనకుండతి క్రూరహృదయుండై పౌరబాలకుల నకారణంబ వధియించి మహానదిలో వైచుచున్న నెఱిఁగి పౌరజనాక్రోశంబు నం దనుక్రోశపరుండవై వాని విడిచితి.
3_3_068
క. కొడుకులకు వగవ మును నా
కడఁగిన హయమేధమఖము గడచనమికి నేఁ
గడు దుఃఖితుండ నయ్యెదఁ
దడయక నీవిపుడు దీని దలఁగుము కడఁకన్.
3_3_069
వ. అనిన నంశుమంతుం డాక్షణంబ చని సగరసుత ఖాత ద్వారంబున సముద్రంబు సొచ్చి యందు సూర్యసహస్రద్యుతియై వెలుంగు చున్న కపిలమహామునికి నమస్కరించి నిజగమన ప్రయోజనం బెఱింగించినఁ గపిరుండును వానికిం గరుణించి యాజ్ఞీయంబైన యశ్వంబు నిచ్చి యిట్లనియె.
3_3_070
క. ఘనభుజ నీ కారణమునఁ
జనఁ గాంతురు పుణ్యగతికి సాగరులు ముదం
బున సగరునకు దొరకును
నొనరఁగ సుతవంతులైన యుత్తముల గతుల్.
3_3_071
వ. మఱియు నీచేత నుపనీతం బైన యియశ్వంబున నశ్వమేధంబు సేసి సగరుండు కృతార్థుండగు నీ పౌత్రుండైన భగీరథుఁ చేత దేరం బడియెడు గంగా జలౌఘంబులం జేసి సంసిక్తులై సగరసుతులు స్వర్గగతు లగుదురు సముద్రంబు సంపూర్ణంబగు ననిన నంశుమంతుండు సంతుష్టుండై కపిల ప్రసాదంబున నశ్వంబుఁ దెచ్చి సగరున కిచ్చి కపిల వచనంబు నెఱింగించిన సగరుండును బుత్త్రశోకం బుడిగి యశ్వమేధంబు సేసి సముద్రుం దృనకు బుత్త్రుఁగాఁ గల్పించిన నది మొదలు సముద్రంబు సాగరంబు నాఁబరగె నిట్లు సగరుండు పెద్దకాలంబు రాజ్యంబు సేసి నిజరాజ్యభారం బంశుమంతు నందు సమర్పించి చనిన.
3_3_072
తే. తన పితామహు నట్టుల ధరణి యేలి
యంశుమంతుండు నిజ పుత్త్రుఁడగు దిలీపు
నందు రాజ్యభారముఁ బూన్చి యఖిలలోక
పూజీతుండు దపోవనంబునకుఁ జనియె.
3_3_073
వ. దిలీపుండును దన పితామహులైన సాగరు లధోగతులు గాకుండ గంగావతరణంబునందు యత్నంబు సేసి యశక్తుండై.
3_3_074
చ. ప్రథితయశున్ సుతుంబడసె భారసహిష్ణు మహారథున్ భగీ
రథుఁడను చక్రవర్తి నపరాజితతేజు నిజాస్వవాయదు
ష్పథ వినివర్తకున్ సకరపార్థివ జైత్రు మదోద్ధతాసుహృ
న్మథను సురాపగానయ సమర్థ తపోగుణ యుక్తు నుత్తమున్.
3_3_075
వ. ఆ భగీరథు నపార భూభార ధురంధరుం జేసి దిలీపుండు తపోవనంబున కరిగిన.
3_3_076
తే. కపిలు కోపాగ్నిఁ జేసి సాగరులు గ్రాఁగి
రనియు గతిఁ గానకున్న వారనియు నెఱిఁగి
వారలకు హిత మొనరింప వగచి గంగఁ
దేరఁ గడఁగె వీరుండు భగీరథుండు.
3_3_077
వ. ఇట్లు భగీరథుండు గంగావతరణంబునందుఁ గృతనిశ్చయుండై యరిగి బహువిధాకార ధాతుమంతంబు లైన యుత్తుంగ శృంగంబులను జలభర వినమ్ర ప్రబల బలాహక వ్యూహ సంఛాదిత శ్యామాయమానంబు లైన తుహిన స్థలంబులను సిద్ధవి ద్యాధర గంధర్వ గీర్వాణ మిథున సంసేవ్యమానంబులైన నానారత్న కందరంబులను శుక పిక పారావత శుక్లాపాంగ సారంగ శతపత్ర పుత్ర ప్రియదాత్యూహ వ్యూహశబ్ధశబ్ధాయమానంబు లైన తరువన రేఖలను సింహ శరభ శార్దూల శుండాల గోలాంగూల కోలాహలాన్వితంబులైన గుహాగహ్వారంబులనుం జేసి రమణియ భయానకం బైన హిమవత్పర్వతంబున.
3_3_078
చ. సతతకృతోపవాసముల శాకఫలోదకమూల పారణ
వ్రతముల దేవపూజల నపారజపంబబఁ జేసి నిష్ఠతో
నతులతపంబు సేసె నమపరాగ నుర్వికిఁ దెచ్చు వేడ్కతో
ధృతియుతుఁడై దిలీపకుల దీపుఁడు దివ్య సహస్ర వర్షముల్.
3_3_079
వ. ఆ భగీరథ తపంబునకు మెచ్చి గంగాదేవి ప్రత్యక్షంబై నీ యిష్టంబు సెప్పుమనినం గృతాంజలియై యిట్లనియె.
3_3_080
సీ. తపనతేజుండైన కపిలు కోపంబున
గతజీవులై పుణ్యగతుల యందు
నిహతులై మత్పితామహులున్న వారు
నీదగు పుణ్యజనముల సగరసుతులు
సిక్తులై స్వర్గానుభుక్తిఁ బ్రాపింతురు
గావున దేవి యిద్దేవ పథము
నందుండి వసుమతి కొందంగఁ
జనుదేరవలయు నావుడు మహీవలయునకు
ఆ. నేను వచ్చునపుడు నా నిరంతర జలౌ
ఘంబు దాల్ప నీలకంఠుఁ డోపుఁ
గాని యొరులు దాల్పఁగా నోప రయ్యుమా
నాథు కరుణఁ బడయునన్నుఁ దాల్ప.
3_3_081
వ. అనిన గంగా దేవి వచనంబునఁ గైలాసంబున కరిగి భగీరథుండు భగవంతు నంతకాంతకు నీశ్వరు గుఱించి పెద్దగాలంబు దపంబు సేసిన నీశ్వరుండు వానికి సన్నిహితుండయి నీవు భూలోకంబునకు గంగావతరణంబు సేయు మేను గంగ ధరియించెద ననిన భగీరథుండు వెండియు గంగ నారాధించిన నాతనికిం గరుణించి.
3_3_082
మ. ఇలకున్ గంగ తరంగు సంగతులతో నేతెంచి నాశాంతరం
బులు నాకాశముఁ గప్పుచుం దగ మహాభూత ప్రపంచంబుతోఁ
జెలువై యుండఁగ దాని నీశ్వరుండు దాల్చెన్ సంగతోత్తుంగపిం
గళ జూటూగ్రము నందుఁ బద్మదళ సంగాశంబుగా లీలతోన్.
3_3_083
సీ. సురముని సిద్ధఖేచరవరుల్ వచ్చి
యచ్చెరువంది చూడంగ హరుశిరంబు
నందుండి భువనైకవందిత సురనది
ధరణీ తలంబున కరుగు దెంచి
కలహంస గతియు నిర్మల ఫేనహాసంబు
నా కీర్ణ మీన విలాకనములు
నాలోల పవన వాచాలిత కల్లోల
సిత మృదూక్తులు నెసఁగు చుండఁ
తే. బ్రీతితో భగీరథుఁడను దూత చేత
నీతయై మహాముని పరిపీత రిక్త
మగు సరిత్పతిఁ గూడి యా సగరజులకు
హితముగా దానినించె నాతత జలముల.
3_3_084
క. సాగరులకు సద్గతిగా
సాగరమున కట్లు సలిల సంపూర్ణముగా
భూగతమై భాగీరథి
భాగీరథ కీర్తి భువన పంక్తుల నించెన్.
3_3_085
వ. అని యుట్లు గంగావతరణంబును భగీరథ మహాత్మ్యంబును రోమశుండు సెప్పిన విని ధర్మజుండనుజ సహితుండై యరిగి నందయు నపరనందయును నను మహానదుల యందుఁ గృతస్నానుండై హేమకూటంబున నుపలంబుల వలన వెలువడు దహనంబున నాహూతంబులై వచ్చు మేఘంబులను జూచి విస్మయంబంది దాని విధంబడిగిన వానికి రోమశుం డిట్లనియె ఋషభ కూటంబున ఋషభుండను ముని యతికోపనుండై యెవ్వరు పలికిన నపుడె యుగ్రానలాకారుండై యుపలంబులవలన వెలువడు మేఘంబులం బిలిచి వారల వారించు దానం జేసి తపోదాన ధర్మ శమదమరహితులైన జనుల కది దురారోహంబు దేవతలు దేవదర్శనులైన ఋషులు నమ్మునిం జూడవత్తురిందు దేవఋషులు యజ్ఞంబు సేసిన యజ్ఞభూములందుఁ గుశాకారంబు లయిన దూర్వాంకురంబులు యూపాకారంబులైన వృక్షంబులుఁ గానంబడుననిన నాపుణ్య తీర్థంబున స్నానంబుసేసి యరుగుచున్న ధర్మరాజునకు రోమశుం డిట్లనియె.
3_3_086
క. ఇది విశ్వామిత్రుని యా
స్పద మిది కౌశికి యనంగఁ బరగినయది య
ల్లది ఋష్యశృంగుఁ డను ముని
హ్రద మనవుడు ధర్మతనయుఁ డమ్ముని కనియెన్.
- రోమశుఁడు ధర్మరాజునకు ఋష్యశృంగు చరిత్రము సెప్పుట -
సం. 3-110-6
3_3_087
వ. ఋష్యశృంగుండను ముని జన్మంబులు దచ్చరితంబును వినవలయు నది యెట్లది యడిగిన రోమశుం డిట్లనియెఁ దొల్లి కశ్యప పుత్త్రుండగు విభాంకుం డను మునివరుం డఖండిత బ్రహ్మచర్యంబునం దపంబు సేయుచు నొక్కనాఁ డొక్క మడువున నీళ్ళాడుచున్న యవసరంబున.
3_3_088
క. సురుచిర సురూప గణ సుం
దరి యూర్వశి యను లతాంగీ తద్దర్శనగో
చర యగుడు నపుడ రేత
స్స్ఖలనం బమ్మునికి నయ్యెఁ గామకృతమునన్.
3_3_089
వ. అయ్యమోఘ వీర్యంబుతో మిశ్రమంబయిన జలంబు నొక్క దుప్పి పెంటి ద్రావి గర్భంబు దాల్చిన నందు ఋష్యశృంగుం డను కుమారుండు జన్మించి తండ్రినిం దదాశ్రమంబునుం గాని యొండెఱుంగక ఘోరతపంబు సేయుచన్నంత.
3_3_090
తే. బలియుఁ డంగాధిపతి రోమపాదుఁ డనఁగ
ధరణిఁ బరగిన వీరుండు దనపురోహి
తాపరాధకృతమున బ్రాహ్మణుల చేత
విడువఁబడినఁ దన్మహి కనావృష్టి యయ్యె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 091 to 3 3 120
2010
2997
2006-09-26T23:43:52Z
Sureshkvolam
3_3_091
వ. దానికి వెఱచి యాతండు బ్రాహ్మణులఁ బరమభక్తి నుపాసించి యీ యనావృష్టిదోషం బేమి కారణంబున నయ్యె దీనికిం దగిన ప్రతీకారం బెద్ది యని యడిగిన వానికిం బ్రసన్నులై బ్రాహ్మణు లిట్లనిరి.
3_3_092
క. కడు దర్పితుఁడని నిన్నున్
విడిచిరి బ్రాహ్మణులు వారు విడుచుచు నమరుల్
విడిచిరి దానన వర్షము
దడసె భవద్దేశమునకు ధరణీ నాథా.
3_3_093
ఉ. శాంతుఁడు ఋష్యశృంగుఁడను సన్ముని యున్న యెడన్ ధరిత్రికిన్
సంతత వర్షణంబగు భృశంబుగ నట్టివరంబు దొల్లి వృ
త్రాంతకుచే దయం బడసె నమ్ముని గావున ఋశ్యశృంగు వే
దాం తసువేది రాఁబనుపు మంగమహీశ్వర్ నీదు నేర్పునన్.
3_3_094
వ. అనిన విని రోమపాదుండు దనచేసిన బ్రాహ్మణావమానంబునకుం దగిన ప్రాయశ్చిత్తంబుఁ జేసి బ్రాహ్మణ వచనంబున నపుడ బుద్ధిమంతులతో విచారించి విదగ్ధ వేశ్యాంగనలం బిలువం బంచి మీ నేర్చు విధంబుల ఋశ్యశృంగుం బ్రబోధించి యిట తోడ్కొని రండని పంచిన.
3_3_095
క. ఆ వేశ్యాజను లధికర
సావహభక్ష్యమును విలసదనులోపనమా
ల్యావళులుఁ గొనుచు నరిగిరి
నావాశ్రమమునకు నమరనారుల లీలన్.
3_3_096
వ. అట విభాండకుండును యథాకాలం బగ్నిహోత్రంబు వేల్వం దనపుత్త్రు ఋశ్యశృంగు సమర్పించి వన్యఫలాహరణార్థంబు వనంబున కరిగిన యవసరంబున నందొక్క జరద్వేశ్య దనకూఁతు నభినవ యౌవన విలాస విభాసిని నమ్ముని పుత్త్రు పాలికిం బుచ్చిన దానిం జూచి ఋశ్యశృంగుండు సంభ్రమంబున.
- ఋశ్యశృంగుఁడు వేశ్యను ముని కుమారునిఁగా భావించుట -
3_3_097
మధ్యాక్కర. ఎందుండి వచ్చితి ఋషికుమార యేనెన్నఁడు నిట్టి
సుందరాకురు మునిసుతు నేఁదొల్లి చూచి యెఱుంగ
నిందుండు మీవని కృష్ణమృగ చర్మ కృతకుశాసనము
నందుండఁ గాఁ బనిచె ఋషియనుబుద్ధి నత్తన్విఁ బ్రీతి.
3_3_098
వ. మఱియు నర్ఘ్యపాత్యాది విధులను వన్యస్వాదు ఫలదానంబు లం దాని కతిథి పూజ సేయనున్న నది యమ్ముని వరున కిట్లనియె.
3_3_099
క. మా యాశ్రమ మిందులకున్
న్యాయవిధీ ముఁడు యోజనంబులు గల దే
బోయెద నీవును విజయం
చేయుము యందులకుఁ జెలిమి సేయుము నాతోన్.
3_3_100
వ. అట్లేని నీచేత సత్కారంబు గొందు ననిన ఋశ్యశృంగుం డట్లు సేయుదు నని దాని నాతిథ్య విధానంబునం బూజించి తనకు దాని యిచ్చిన దివ్యగంధ మాల్యంబులును సరస భక్ష్యపానంబులును విచిత్ర వస్త్రంబులు బరిగ్రహించిన నదియును.
3_3_101
క. మువి ముందటఎ గందుకన
ర్తన మృదు గీతములయందుఁ దన కౌశల మె
ల్లను జూపి విరచితాలిం
గనయై మునిపతికి ముదము గావించె మదిన్.
3_3_102
వ. ఇట్లు ఋశ్యశృంగుం బ్రబోధించి వేశ్యాపుత్త్రి యరిగిన దాని పోయిన వలను సూచుచు ఋశ్యశృంగుం డగ్నిహోత్రంబు వేల్వ మఱచి విపరీత బుద్ధియై యున్న నంత నడవినుండి వల్యఫలంబులు గొనివచ్చి విభండకుండు గొడుకుంజూచి యిట్లేల చింతాపరుండవై యగ్నిహోత్రంబు వేల్వక కాలాతిక్రమంబు సేసితనినఁ దండ్రికి ఋశ్యశృంగుం డిట్లనియె.
3_3_103
సీ. కాంచనపర్ణుండు గడురూపవంతుండు
గమ్మని జడలతో ఘనము లగుచు
ననయంబు వట్రులగు రెండు పిండంబు
లురమున విలసిల్లుచుండ నఱుత
వెలుఁగుచు జపమాల వ్రేలంగ నున్నవ
నడుమును వడఁకంగ నడచునపుడు
కలహంస కూజిత కలనాద మెసఁగ
నా పాలికి నేఁ డొక్క బ్రహ్మచారి
ఆ. వచ్చి పోయె వాని వదనంబు వలన వె
ల్వడు సుగంధి మధుర భాషితంబు
పొలుచు వినఁగ సమదపుంస్కోకిలాలాప
చారు వగుచు హృదయ సమ్మదముగ.
3_3_104
క. ఆ ఋషి కుమారు కట్టిన
చీరలు నతి మృదులములు విచిత్రమును మనో
హారము వాని బృహత్కటి
భారమునం దొక్క కనక పట్టము వెలుఁగున్.
3_3_105
క. పవన సమీరత మధుసం
భవ వివిధ ప్రసవ సౌరభముఁ బోలి ముని
ప్రవరుని తనువునయం దు
ద్భవమై రమ్యమయి సౌరభము విలసిల్లున్.
3_3_106
మఱియు నక్కుమారుం డొక్క యెఱ్ఱని ఫలంబు దనదక్షిణ పాశి తలంబున నందంద చఱచుచు నది నేలంబడి యెగయం బోయున వలనికి వ్రాలుచు వాతావధూతం బైన బాల వృక్షంబునుం బోలె నొప్పుచున్న నమ్మునిపుత్త్రునందు నా హృదయము దద్దయుం దగిలినయది.
3_3_107
ఉ. నన్నునుఁ గౌఁగిలించుకొని నా వదనంబునకున్ నిజాస్య మా
సన్నముఁ జేసి యొక్క మృదుశబ్దము సేసె మనోహరంబుగా
నెన్నఁడు నట్టిశబ్దము మునీశ్వర మున్ విని యే నెఱుంగ న
య్యిన్నువ బ్రహ్మచారి ముఖ మంబురుహంబు సమంబు సూడఁగన్.
3_3_108
వ. నా యిచ్చిన వన్యస్వాదు ఫలంబు లాదరించి యారగింప కమ్ముని కుమారుం డమృతోపమానంబులైన ఫలంబులు నతి మధురంబు లైన పానీయంబులు నాకు నిచ్చిన నుపయోగించితి.
3_3_109
క. తనచేతి పుష్పములఁ జ
ల్లిన నంతటఁ జెదరి యవి యళిప్రకరనిషే
పన మొప్ప నున్న యవి యి
వ్వనకుసుమము లట్లు గావు వరగంధంబుల్.
3_3_110
వ. నాకు నమ్మునిపుత్త్రు నాశ్రమంబునందు వానితో నొక్కటఁ దపంబు సేయుచుండ నిష్టంబనినఁ గొడుకు పలుకులు విని విభాండకుండు విస్మితుండై తపస్వుల తపంబులకు విఘ్నంబులు సేయ ననేక రూపులయి రాక్షసులు వనంబునం గ్రుమ్మరు చుండుదురు తజ్జనదత్తంబు లయిన పానీయంబు ల పేయంబు లతి సుగంధులయిన కుసుమంబులు మునులకు వర్జనీయంబు లని కొడుకుం బ్రబోధించి యెప్పటియట్ల వల్య ఫలంబులు దేర నరిగిన.
3_3_111
క. చనుదెంచి తరుణి మునినం
దనుచిత్తంబునకు వైకృతము జేసె విలా
సినుల సహాలాప సహా
సన సహయానములు బంధసమములు గావే.
3_3_112
వ. ఇట్లు ఋశ్యశృంగుండు విలాసినీ మోహితుండయి తండ్రి కెఱింగింపక సుచరిత్రంబయిన తనయాశ్రమంబు విడిచి మనుష్యయోగంబునం దగిలి యక్కోమలి పిఱుందన చని యంగదేశంబు సొచ్చి యందు రోమపాదునాదేశంబున రాజాశ్రయం బను వనంబున నుండునంత.
3_3_113
మత్తకోకిలము. అమ్మునీశు నివాసశక్తిఁ దదంగదేశమునందు మే
ఘమ్ములెల్ల వలంకులం గడుఁ గ్రమ్మి సర్వజన ప్రమో
దమ్ముగాఁ బ్రభవద్బృహజ్జల ధార లొప్పఁగ వృష్టిఁ జే
సె మ్మహా నదులున్ మహాసరసీవరంబులు నిండఁగన్.
3_3_114
వ. ఇట్లు ఋశ్యశృంగు నాగతంబున నంగ విషయంబున నవగ్రహదోషంబు నిస్తంబైన సంతసిల్లి రోమపాదుండు తనకూఁతు శాంత యనుదాని నత్యంత కాంతిమతి నమ్మునివరునకు వివాహంబు సేసి.
3_3_115
క. అనుభోగయోగ్యములుగా
ధనరాసులు భూషణములు దాసీనివహం
బును గాంచనమయ శయ్యా
సనములు మునికిచ్చె హృదయ సంతోషముగాన్.
- విభాండకుఁడు ఋశ్యశృంగుని వెదకుచు వచ్చుట -
సం. 3-113-11
3_3_116
వ. మఱియు గోసహస్రంబు లనేకంబు లిచ్చి గోకులసంకులంబుగా ఘోషంబులు దేశంబునెల్ల నిలిపి నిత్యసత్కారంబుల ఋశ్యశృంగునకుఁ బ్రియంబు సేయుచుండె నంతనట విభాండకుండు దనయాశ్రమంబునఁ గొడుకుం గానక యెల్లదేశంబులు రోయుచు నంగదేశంబునకు వచ్చి గోగణ సంకీర్ణంబైన యొక్క ఘోషంబునందు గోపసత్కృతుండై యొక్కదివసంబు వసియించి యిది యెవరిఘోషం బని గోపాలకుల నడిగిన వార లిట్లనిరి.
3_3_117
క. యతినాథ వినవె యిది నీ
సుతుఘోషం బిదియకాదు చూడ ననేకా
యతఘోషంబులు గల వు
న్నత గూణునకు ఋశ్యశృందునకు నిద్ధరణిన్.
3_3_118
వ. అనిన విని విభాండకుండు సంతసిల్లి ఋశ్యశృంగు తొఱ్ఱుపట్ల విశ్రమించుచు రోమపాదు పురంబునకు వచ్చి యందు శాంతా సహితుండై ఋశ్యశృంగుం జూచి సంతుష్ట హృదయుండై తన గొడుకుం గోడలిం దోడ్కొని నిజాశ్రమంబున కరిగె నందు వసిష్ఠున కరుంధతియు నగస్త్యునకు లోపాముద్రయు ముద్గలునకు నాలాయిని యైన యింద్రసేనయం బోలెఁ దనకుఁ బరమభక్తి యుక్తయై శాంత పరిచర్య సేయుచుండ ఋష్యశృంగుండు సుఖంబుండె నని చెప్పిన నా కౌశిక హ్రదంబున నందఱు నభిషిక్తులై యేనుఱు మహానదుల సమాగమస్థానం బయిన గంగా సాగర సంగమంబుఁ జూచుచు సముద్ర తీరంబునం జని కళింగ దేశంబున వైతరణి యను మహానదిం గని రంత రోమశుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె.
3_3_119
క. ముని దేవరులు యజ్ఞము
లొనరించిరి తొల్లి దీని యుత్తరతీరం
బున నిది పూణ్యాస్పదమై
తనరును యజ్ఞావభృథ శత స్నానములన్.
3_3_120
వ. మఱియు సకల యజ్ఞంబుల యందును బ్రశస్తంబయిన పశుభాగంబు పశుపతికి దేవతలును ఋషులును నిందుఁ గల్పించి రీ తీర్థంబాడిన వారు దేవయాన గతులగుదు రనినం గృష్ణా సహితుండై ధర్మతనయుండు దమ్ములుందానును వైతరణీ స్నానంబు సేసి రోమశుం జూచి మునీంద్రా నాకు భవత్ప్రసాదంబున నఖిల లోకంబులుం గాననయ్యె వైఖానసుల వేదాధ్యయన శబ్దంబులు విననయ్యె ననిన విస్మితుండై రోమశుండు వైఖానసనివాసం బిందులకు ముప్పదివేల యోజనంబులు గలదు వారల యధ్యయన శబ్దంబులు వింటివి గావున నీవు దివ్యుండవంచు నరిగి యనవరత ఫలాలంకృతంబైన యొక్క వనంబు గని యిందుఁ దొల్లి స్వాయంభువుం డైన విశ్వ కర్మ యజ్ఞంబు సేసి.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 121 to 3 3 150
2011
3000
2006-09-26T23:44:18Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_121
క. దక్షుఁడయి యజ్ఞదక్షిణ
దక్షిణ భూభాగమెల్లఁ దా నిచ్చె నశే
షక్షితిధరవనములతో
నక్షయమతిఁ గశ్యపునకు నార్త్విజమునన్.
3_3_122
వ. దాని కలిగి భూదేని గశ్యపునకుం బట్టీక రసాతలంబునకుం బోయినఁ దత్ప్రసాదార్థియై కశ్యపు డుగ్రతపంబు సేసినం బ్రసన్నయై భూదేవి నీరిలోనుండి వెలువడి వేదిరూపంబునం గశ్యపునకు నిజరూపంబు సూపె నవ్వేది యిదిసమ్ము దీనినెక్కినవారు వీర్యవంతు లగుదు రీ మంత్రంబున దీని నెక్కుండు పెఱనాఁ డిది దావీక సముద్రంబు సొచ్చనని యగ్నిర్మిత్రోయోని యనునివి యాదిగాఁ గల మంత్రంబు లుపదేశించిన.
3_3_123
క. అనుజులుఁ దానును ముని శా
సనమున నవ్వేది యెక్కి సమధిక వీర్యం
బున నొప్పె బ్రాహ్మణుల దీవన
లెసఁగఁగ ధర్మసుతుఁజు వాసవలీలన్.
3_3_124
క. ధరణీసురవు మునిగణ
పరివృతులై యరిగి కనిరి పాండవులు వియ
చ్చర నిర్జర సేవిత సుం
దర కందర మగు మహేంద్ర ధరణీ ధరమున్.
3_3_125
వ. అందుల మహాతపోధనులకు నమస్కార సత్కారంబుల మనఃప్రియంబుసేసి ధర్మరా జిట్లనియె.
3_3_126
తే. పరమ మునులార యిగ్గిరిఁ బరశురాము
శుభ చరిత్రుని మీరెప్డు సూతు రట్టె
యమ్మహాభాగు మీ చూచునవసరంబు
నందు మాకును జూడంగ నమరునొక్కొ.
3_3_127
వ. ఆనిన నమ్మునిసంఘంబులోన రామానుచరుం డయిన యకృత వ్రణుండను ముని ధర్మరాజున కిట్లనియె.
3_3_128
తే. ధర్మతనయ మీరాక ముందఱ యెఱుంగు
జామదగ్న్యుండు నిర్మలజ్ఞాన దృష్టి
ననఘ యెల్లి చతుర్దశి నమ్మహాత్ముఁ
జూతు రిమ్మును లీవును జూడు మిచట.
3_3_129
వ. అనిన ధర్మతనయుండు మహేంద్రంబున నా రాత్రి వసియించి యకృతవ్రణు నిట్లని యడిగె.
3_3_130
క. భువన జన స్తుతుఁడగు భా
ర్గవు చరితము వినఁగ నాకుఁ గడుఁ గౌతుక గౌ
రవమైనది దాని ముని
ప్రవర యెఱింగింపు కర్ణ పథ రమ్యముగన్.
- అకృతవ్రణుఁడు ధర్మరాజునకుఁ బరశురాముని మహిమ సెప్పుట -
సం. 3-115-9
3_3_131
వ. అని యడిగిన ధర్మరాజునకు నకృతవ్రణు డిట్లని చెప్పెఁ దొల్లి కన్యాకుబ్జంబున గాధియను రాజు కూఁతు సత్యవతి యను దాని భృగుపుత్త్రుండగు ఋచీకుం డను మహాముని వివాహార్థియై గాధి నడిగిన నమ్ముని వరునకు వాఁ డిట్లనియె.
3_3_132
సీ. ఒక్క కర్ణంబు నీలోత్చలశ్యామమై
తనువెల్ల శశిహంసధవళమైన
యిట్టి గుఱ్ఱములు వేయిక్కన్య
కుంకు వి ట్లీనోపుదైని మునీంద్ర దీని
నమరంగఁ బెండిలియగు మిది మా
కులధర్మంబు నావుడుఁ దరుణిఁ బెండ్లి
యగువేడ్క భర్గవుఁ డప్పుడ
వరుణేంద్రుపాలికిఁ జని వానిఁ బడసి తెచ్చె
ఆ. నవని నాథ గంగయందుఁ గన్యాకుబ్జ
పురవరంబు నందుఁ బుట్టె నట్టి
హయసహస్ర మమలమై నాఁటఁగోలెను
నశ్వతీర్థమనఁగ నయ్యె నదియు.
3_3_133
వ. ఋచీకుండును గాధికి నిచ్ఛాసమంబులైన హయంబుల నిచ్చి వానికూఁతు సత్యవతిం బాణిగ్రహణవిధిం బరిగ్రహించి సుఖంబున్నఁ గన్యాకుబ్జంబునకు భృగుండు వచ్చి వారలచేతం బూజితుండై కొడుకునుం గోడలిం జూచి సంతసిల్లి యొక్కనాఁడు కోడలి కిట్లనియె.
3_3_134
క. లలితాంగి యేను నీ గుణ
ముల కతి హృష్టుండ నైతి ముద మొనరఁగ ని
మ్ముల నిచ్చెద వేడుము నీ
వలచువరం బనిన సత్యవతి యిట్లనియెన్.
3_3_135
వ. దేవా నా ప్రసాదంబున నాకొక్క కొడుకును మజ్జనని కొక్క కొడుకు మదయింప వలయునని మ్రొక్కినం గరుణించి భృగుండు నీ కోరినయట్ల యగు శుచిస్నాతయలి నీవు మేడి మ్రానిం గౌఁగిలింపుము నీ జనని నశ్వత్థంబుఁ గౌఁగిలింపు మనిన నయ్యిద్దఱుఁ దదాలింగన విపర్యాసంబు సేసిన నెఱింగి భృగుండు గోడలి కిట్లనియె.
3_3_136
ఉ. పుత్త్రుడు నీకు బ్రహ్మకుల పూజ్యుఁజు పుట్టియు వాఁజు దారుణ
క్షత్త్ర చరిత్రుఁడై పరగు గర్వమునన్ మఱి నీ సవిత్రికిన్
క్షత్త్రియుఁ డుద్భవిల్లి యు నఘక్షయ కారణుఁడున్ మహా తపః
పాత్త్రుఁడునై ధృతింత బడయు బ్రాహ్మణ భావము భూరితేజమున్.
3_3_137
వ. అనిన సత్యవతి గృతాంజలియై క్షత్రియభారంబు దనపుత్త్రునకుం గాక పౌత్రున కగునట్లుగా శ్వశురువలన వరంబు వడసి కతిపచ కాలంబునకు గర్భిణియై.
3_3_138
క. ఆదిముని చరితుఁ బడసె బ్ర
సాదసమన్వితు సుపుత్త్రు జమదగ్నిఁ జతు
ర్వేదంబులయందు ధను
ర్వేదమునందును నతి ప్రవీణు మహాత్మున్.
3_3_139
వ. జమదగ్ని ప్రసేన జితుం డను రాజ కూఁతు రేణుక యనుదాని వివాహంబయు దానియందు రమణ్వ త్సుషేణ వసు విశ్వావసు రాము లను వారి నైదుగురు గొడుకులం బడసి వనంబున నుగ్రతపంబు సేయుచు నొక్కనాఁడు వన్యఫలంబులు దేరంగొడుకులు వోయిన రేణుక వారిపిఱుందన పోయి యొక్క సరోవరంబునందు సభార్యుండయి జలక్రీడ లాడుచున్న వాని మార్తికావతపతి యగు చిత్రరథుం డను రాజుం జూచి కామమోహితయై వ్యభిచరించిన దాని దుశ్చరితం బెఱింగి జమదగ్ని కోపోన్మాద పరవశుండై.
3_3_140
క. తనయుల నలువురఁ గ్రమమున
బనిచెన్ జమదగ్ని దనదు భార్య వధింపన్
జననీ ఘాతము పాతక
మని వారలు పలుకకుండి రవ్యవసితులై.
3_3_141
క. కడు నలిగి యమ్మునీంద్రుఁడు
గొడుకులకును శాపమిచ్చె ఘోరాటవిలో
జడమతి మృగపక్షులయ
ట్లుడుకు యజ్ఞానవృత్తి నుండుం డనుచున్.
3_3_142
వ. మఱియు నిశిత పరశుహస్తు రాము జూచి దీని వధియింపు మని జమదగ్ని పంచిన వాఁడు గురువచనంబునం దల్లిం దత్క్షణంబున వధియించిన.
3_3_143
క. శమిత నిజ క్రోధుండై
జమదగ్ని తనూజు సాహసమునకుఁ దనవా
క్యము లంఘింపమికిఁ బ్రస
న్న మనస్కుండై తనూజునకు నిట్లనియెన్.
3_3_144
వ. నా వచనంబున నతి దుష్కరంబైన కార్యంబు సేసితి నీకిష్టంబైన వాని నెల్లను వేఁడు మిచ్చెద ననిన రాముండు సంతుష్ట హృదయుండై మదీయ జనని జీవించి యుండను దద్వధదోష నిష్కృతియు సహోదరులు శాప విముక్తులయి యెప్పటియట్ల యుండను సమరంబుల నాక ప్రతిహత శక్తియు దీర్ఘాయువుంగాఁ బ్రసాదింపుడని తండ్రివలనం దనయభిమతంబులు వడసి యుండునంతఁ గొండొక కాలంబున.
3_3_145
చ. అమిత బలుండు హైహయుఁ డహర్పతి తేజుఁ డజేయబాహు వి
క్రముఁడు సహస్రబాహుఁ డనఁగా విదితుం డగువాఁడు తద్వనాం
తమున మృగవ్యఖిన్నుఁడయి తా జమదగ్ని మహామునీంద్రు నా
శ్రమమున కేఁగుదెంచె బహుసైన్యముతో నధిక శ్రమార్తుఁడై.
3_3_146
వ. అందు మునివరు చేతం బూజితుండయ్యును వాఁడు దనరాజ్య మదంబున మెచ్చక యయ్యాశ్రమ వాసుల కవమానంబు సేసి యందుల వృక్షంబులెల్ల విఱిచి జమదగ్ని హోమధేనువును దరుణ వత్సంబుతోఁ గట్టికొని పోయిన నప్పుడవ్వనంబున నుండి సమిత్కుశ ఫలంబులు గొని వచ్చిన రామునకు జమదగ్ని యిట్లనియె.
3_3_147
క. వినవయ్య కార్తవీర్యుఁడు
మన ధేనువుఁ బట్టుకొని సమర్థుండయి పె
ల్చన పోయె నేమి సేయుద
మనవుడు రాముండు విని మహా క్రోధమునన్.
3_3_148
క. గురువచన బోధితుండై
సరభస గతి వాని పిఱుఁదఁ జని తద్బలమున్
శరవృష్టిముంచి చంపె న
పరిమిత లయకాల మేఘ పటలమ పోలెన్.
3_3_149
వ. మఱియును.
- పరశురాముఁడు కార్తవీర్యునిఁ జంపుట -
సం. 3-116-24
3_3_150
చ. బలిమి నశేషలోక పరిభావి మహాద్భుత శౌర్యసంపదం
బొలుచు సహస్రబాహకరముల్ గునిశాతిని శాత బాణధా
రల నతివీరుఁడై తునిమి రాముఁ డరాతులకున్ భయంబుగాఁ
గలహములోన వాని నతి గర్వితుఁజంపె బరాక్రమోన్నతిన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 151 to 3 3 180
2012
3003
2006-09-26T23:44:44Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_151
అంతం గార్తవీర్యుని పుత్త్రులు బద్ధవైరులై రామరహితం బయిన జమదగ్న్యాశ్రమంబునకు వచ్చి యందు.
3_3_152
మ. మునులం దిట్టుచుఁ బుష్పవృక్షతతు లుమ్మాలించుచుం గ్రూరులై
యనవద్యున్ జమదగ్నిఁ బట్టి బలిమిన్ హారామ హారామ యం
చును నాక్రోశము సేయుచుండఁగ మునుల్ శోకింప ధర్మాత్ము న
మ్మునిముఖ్యున్ వధియించి రాగ్రహమహామోహాంధులై హైహయుల్.
3_3_153
చ. వఱలఁగ రాముఁడంత ననవద్యుఁడు వచ్చి బహుప్రలాలియై
యఱచుచున్న తల్లిని గృతాంత వశస్థితుఁడైన తండ్రి ను
క్కఱఁగని తీవ్రశోక పరిఘాత హతుండయి తత్ప్రకార మం
దెఱిఁగి ముహూర్తమేనియు సహింపఁగ నోపక కోపదీప్తుడై.
3_3_154
చ. అనఘ ని వీతరాగుఁ గరుణాత్ముఁ బ్రశాంతుని దాంతు నిమ్మహా
మునివరుఁ జూచిచూచి యధముల్ వధియించిరి దీనఁ జేసి దు
ర్జనులగుచున్న క్షత్త్రియులఁ జంపుదు నంచుఁ బ్రతిజ్ఞ సేసె భూ
వినుతుఁడు జామదగ్న్యుఁడతి వీరుఁడు లోక భయంకరాకృతిన్.
3_3_155
వ. ఇట్లు కృతప్రతిజ్ఞుండై క్షత్త్రియుల నెల్ల వధియించి దిగ్ధంతి దంతార్గశాఘాట మహీచక్రంబు సాధించి విధివిహిత విధానాధ్వరుండై కశ్యపునకు నార్తిజ్య దక్షిణగా నఖిల భూవలయంబు నిచ్చి నిస్సంగుండై మహేంద్ర పర్వతంబునం దపోనిత్యుండై యున్న వాఁడని పరశురాము చరితంబు సెప్పిన విని ధర్మజుండును బ్రాహ్మణ సహితుండై మునిగణోపదేశంబునం జతుర్దశినాఁడు పరశురాము జూచి పరమ భక్తిం బూజించి తత్ప్రతి పూజితుండై దక్షిణదిక్కునకుం జని.
3_3_156
క. భూవినుతంబై త్రిభువన
పావనమై త్య్రంబక ప్రభవమైన జలౌ
ఘావళిఁ బవిత్ర మగు గో
దావరిఁ బుణ్యనదిం గనియె దక్షిణగంగన్.
3_3_157
శా. గోదేవక్షితి దేవభక్తి పరుఁడై గోదావరీ స్నాతుఁడై
గోదానంబులు హేమదానములుఁ బెక్కుల్ రత్నదానంబులన్
భూదేవోత్తమ పూజ సేయుచు జగత్పూజ్యుఁడు ధర్మాత్మజుం
డాదిత్యాభుఁ డనేక తీర్థ శతసేవాసక్త పుణ్యాత్ముఁడై.
3_3_158
వ. ద్రవిళదేశంబున నగస్త్య తీర్థం బాడి యందుఁ దొల్లి యర్జును చేసిన గోసహస్ర దానాది వివిధ దానంబులు విని వానిం బ్రశంసించుచుం జని శూర్పారకంబును తీర్థంబునం బర్వతోత్సేధం బయిన పరశురాము వేదింగని సముద్ర తీరంబునకుం జని ప్రభా తీర్థంబునం బండ్రెండు దినంబులు పవనాంబు భక్షుండై పంచాగ్ని మధ్యంబున ధర్మజుండు దపంబు సేసిన.
3_3_159
ఆ. దాని నెఱిఁగి రామదామోదరులు వృష్టి
వరులతోడఁ బ్రీతి నరుగుదెంచి
కనిరి సకలతీర్థగమన పరిక్లేశ
కృశులఁ బాండుసుతుల విశదయశుల.
3_3_160
క. చీరాజినధారుల నవి
కారతపో యుతులఁ జూచి కడుదుఃఖితులై
వారజదళాక్షి ద్రౌపది
నూరార్చి రుదారహితమృదూక్తుల నొప్పన్.
3_3_161
వ. వారికి ధర్మతనయుండు దమ వనవాస తీర్థ గమనాయాసంబును నర్జును దివ్యాస్త్రలాభంబును నింద్రునొద్ద నాతనియునికియుం జెప్పిన విని రాముండు గృష్ణాదులైన వృష్ణి వరుల కిట్లనియె.
3_3_162
సీ. మతిహీనుఁడై తన సుతుని పల్కులు
విని ధృతరాష్ట్రుఁ డీ పాండుసుతులఁ బాప
భీరుల నవగత ధారుణీ రాజ్యులఁ
జేసి యుగ్రారణ్య వాస గతులఁ
గావించె నిది ధర్మువే విచార
విహీనుఁడయ్యె భీష్మాదులు నెయ్యమున ని
వారింపగా దీని నేరర దృఢ
సత్యరతులకు దేవ నిర్మతుల కహిత
ఆ. మాచరించుచున్న నీచ దుర్యోధనా
దులకు వర్ధనమును నలఘులైన
పాండునందనులకు దండితారుల కప
వర్ధనము నిట్లుసేయఁ జననె విధికి.
3_3_163
క. ధరణీతలంబు నిర్ధా
ర్తరాష్ట్రముగఁ జేసి యనఘ ధర్మైకధురం
ధరు ధర్మతనూజు వసుం
ధర కధిపతి జేయకుండఁ దగనే మనకున్.
3_3_164
వ. అనిన బలదేవునకు సాత్యకి యిట్లనియె.
3_3_165
చ. అనుపమ శౌర్యవంతుల రనంత బలాఢ్యుల రీవు నీజనా
ర్ధనుఁడును సాంబసారణులు దర్పకవీరుఁడు మండఁ బాండునం
దనులు సుయోధనాదు లకృతంబున నిట్లు లనాధులట్ల యి
వ్వనమున నుండగాఁ దగునె వన్యఫలాశన హీన వృత్తితోన్.
3_3_166
తరలము. అహితచిత్తవిదారణ క్రియలందుఁ బ్రౌఢములై జగ
త్కుహర మంతయు మ్రెయుచుండఁగ ఘోరయాదవసైన్య స
న్నహన దుదుభి నాదముల్ గగనంబు దిక్కులు నిండ దు
స్సహము లయ్యెడు ధార్తరాష్ట్రుల సైన్య వీర భటాలికిన్.
3_3_167
మ. ఘనమై నీపృథుబాహులాంగల ముఖాఘాతంబుతోడన్ జనా
ర్దన శార్జచ్యుత సాయకావలియుఁ గందర్పేషుజాలంబు నీ
యనిరుద్ధో గ్రశిలీముఖాలియు మదీయాస్జ్త్రౌఘమున్ ధార్తరా
ష్ట్రనికాయోత్తమ కాయ ఖండన పటిష్టం బయ్యెడుం బోరిలోన్.
3_3_168
వ. కేకయ సృంజయ పాంచాల వృష్ణి భోజాంధక వీరులుం గృష్ణానుమతులయి యుద్ధంబున ధృతరాష్ట్రుపుత్త్రులను భీష్మద్రోణకర్ణాదులను వధియింతురు ధర్మరాజు దమ్ములుం దానును సమయాబ్దంబును సలిపి రాజ్యాభిషిక్తుండగు నంతకు నతిరథు నభిమన్యు నఖిల రాజ్యరక్షకుం జేసి యుండుద మనిన సాత్యకి పలుకుల కనుకూలుం డయి వాసుదేవుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె.
3_3_169
ఉ. ఈతనిపల్కినట్ల ధరణీశ్వర నీరిపులన్ మహాబలో
పేతులఁ బోరఁ జంపుదు రభేద్యులు వీరలు మీకు భూతధా
త్రీతలరాజ్య మెల్ల నగుఁ దెల్లము నావుడు ధర్మనందనుం
డాతత కీర్తి యిట్లనియె నమ్మురవైరికి సీర పాణికిన్.
3_3_170
ఉ. మీదయ మాకుఁ గల్గఁగ నమిత్రుల నోర్చుట యేమి పెద్ద ధ
ర్మోదయనిత్య బుద్ధునలు నుత్తమకీర్తుల నొప్పు ద్రోణభీ
ష్మాతుల సన్నిధానమున నమ్మెయిఁ బల్కినవల్కు దప్పఁగాఁ
గాదని ధర్మనందనుఁడు గ్రుమ్మఱిచెన్ యదువీర కోపముల్.
3_3_171
వ. యాదవులు పాండవుల వీడ్కొని పోయి రిట పాండవులు సోమమిశ్రిత తోయమైన పయోష్ణియందుఁ గృతస్నానులయియున్న నందు ధర్మరాజునకు రోమశుం డిట్లనియె.
3_3_172
వ. మనుజేంద్ర దీనితీరం
బున నృగుఁ డను రాజు యజ్ఞములఁ జేసిన నం
దనిమిషవతి తృప్తుండై
దనుజుల నోర్చెనటె ఘోరతర శస్త్రములన్.
3_3_173
వ. మఱియు నిందతొల్లి యా ధూర్తరయసుం డైన గయుండు హిరణ్మయంబులయున చషాలస్థాలీ యూపచమసపాత్రీస్రుక్స్రువంబులును దేవస్థాపితంబులయిన యూపంబులు నొప్ప నే డశ్వమేధంబులు సేసి యసంఖ్యాతంబు లయిన ధలంబుల ఋత్విజులను సదస్యులనుం బూజించి సువర్ణమయ గోదానంబు లనేకంబులు బ్రాహ్మణుల కిచ్చి యక్షంయంబు లయిన యింద్రలోక సుఖంబులం బడసెఁ బయోష్టియందుఁ గృతస్నానులైన వారు దేవసాయజ్యంబుఁ బడయుదు రని చెప్పుచుం జని నర్మదా స్నానంబుఁ జేసి వైడూర్య పర్వతంబుఁ గని రోమశుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె నిది త్రేతాద్వాపర సంధి యి సరోవరతీరంబు శర్యాతి యజ్ఞ ప్రదేశంబు మఱియు నిందు భృగు పుత్త్రుండయిన చ్యవనుండు శర్యాతియను రాజు కూఁతు సుకన్యయను దాని వివాహంబయి వాని యజ్ఞంబున నింద్రు నాదరింపక యాశ్వినుల సోమపీథులంజేసె ననిన నది యెట్లన యడిగిన ధర్మరాజునకు సౌకన్యాఖ్యానంబు సవిస్తరంబుగా రోమశుం డిట్లని చెప్పె.
- రోమశుఁడు ధర్మరాజునకు సౌకన్యాఖ్యానంబు సెప్పుట -
సం. 3-122-1
3_3_174
క. ఇక్కొలని సమీపంబునఁ
బెక్కగు వేలేండ్లు తపము భృగు సుతుఁడు గరం
బక్కజముగ నొనరించెను
వెక్కసనియమమున నితవీరాసనుఁడై.
3_3_175
క. అమ్ముని దేహము వల్మీ
కమ్మునఁ గప్పంగఁ బడి నిటవల్లీగు
ల్మమ్ములుపైఁ బ్రాఁకిన నన
యమ్మును నేర్పడకయుండె నవ్వన భూమిన్.
3_3_176
వ. అంతం బెద్దగాలంబునకు శర్యాతి యను రాజు దన చతుస్సహస్ర దేవీ నివహంబతోడఁ దత్సరోవరంబున విహరింప నరిగిన నాతని కూఁతురు సుకన్య యనునది యిష్ట సఖులతోఁ గ్రుమ్మరుచున్న నవ్వల్మీకంబునందు.
3_3_177
క. విద్యుల్లతాంగి భార్గవు
నుద్యన్న యనములు మెఱచుచున్నను విలస
త్ఖద్యోత ద్యుతులొకొ యని
సద్యస్సంజాత బుద్ధి సంభ్రమ యగుచున్.
3_3_178
వ. అప్పుడప్పుట్ట గ్రొప్పించిన నలిగి నిమీలిత నయనుండై చ్యవనుండు శర్యాతి సైన్యంబుల కెల్ల మూత్రపురీష నిరోధంబుఁ జేసిన నది దన సైన్యాపరాధంబున నయ్యెఁ గా వగచి వాఁ డెల్లవారి నడిగి తత్కారణం బెఱుంగ నేరక చింతాపరుండై యున్నఁ దండ్రి కడకు వచ్చి సుకన్య యిట్లనియె.
3_3_179
తే. మిన్నమిడుఁగుఱు లట్టులై మెఱసి రెండు
మెఱుగు లొక పుట్టలో నున్న నెఱుఁగ కేను
బుట్ట గ్రొప్పించి యా రెంటి పొడవుఁ గాన
కుడిగి వచ్చితి విస్మయపడి మనమున.
3_3_180
వ. ఈ సైన్య నిరోధంబున కిది నిమిత్తంబగునో యనిన శర్యాతి యప్పు డా పుట్ట యొద్దకు వచ్చి యందుఁ దపః క్లేశంబునఁ గృతత్వగస్థీ భూత శరీరు నతివృద్ధు భార్గవుం గని నమస్కరించి యిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 211 to 3 3 240
2013
3006
2006-09-26T23:45:09Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_211
ఆ. కోరి యొక్క కొడుకుఁ గొడుకుఁగా నేనెట్లు
నమ్మియుండ నేర్తు నాకు సతులు
శతము గలిగియుండ సంతాన మల్పమై
యునికి మీకుఁ జూడ నుచిత మగునె.
3_3_212
వ. అనిన వానికి ఋత్విజు లిట్లనిరి.
3_3_213
తే. ధరణినాథ నీ భార్యాశతంబునందుఁ
బరక నుర్వురు పుత్త్రులఁ బడయ నీకు
నభిమతంబేనిఁ దగుఁ దగదనక నీవు
కడఁగి మాచేయఁ బంచిన క్రతువు సేయు.
3_3_214
వ. ఈ జంతుం బశువుగా వధించి తద్వపాహవ్యంబుల హవ్యవహునిం దనిపిన దాన నీ నూర్వురు భార్యలకు నుర్వురు కొడుకులు పుట్టుదు రం దగ్రజుండైన జంతుండు సౌవర్ణ లక్షణ లక్షిత సవ్యపార్శ్వుండై యుదయించు నని చెప్పి ఋత్విజుల చేత సోమకుండు ననుజ్ఞాతుండై.
3_3_215
క. తనయుఁ బశువఱిచి తద్వనఁ
గొనివేల్చినఁ జూచి యార్తకురరీనాదం
బున నేడ్చిరి కడు నడలుగఁ
దనుమధ్యలు నుర్వురును సుత స్నేహమునన్.
3_3_216
క. ఇమ్ముగఁ దద్ధూమాఘ్రా
ణమ్మున గర్భములు దాల్చి నాతులు నవమా
సమ్ములు నిండుగఁ గనిరి ము
దమ్మున జంతు ప్రముశ సుత ప్రకరమ్మున్.
3_3_217
వ. అందు జంతునకు నందఱు నెప్పటియట్ల తల్లులు సమస్నేహలై యుండు బుత్త్రులు నూర్వురుం బెరిఁగి సమర్థులై యున్నఁ బెద్ద కాలంబునకు ఋత్విజుండు పరలోకగతుండై ఘోర నరకానలంబున నెరియుచునుండె నంత సోమకుండును దేహత్యాగంబు సేసి యమరలోకంబున కరుగువాఁడు ముందట నరకానల పచ్యమానుం డయ్యెడు ఋత్విజుం జూచి యిట్లేల తీవ్ర దుఃఖోపహతుండ వైతి వని యడిగిన వాఁ డిట్లనియె.
3_3_218
ఆ. అవనినాథ నీకు నార్త్విజ్య మొనరించి
చూవె యిట్టి నరక పావకమునఁ
బడినవాఁడ నీకు బహుపుణ్య లోకముల్
గలవు నన్నుఁ గావవలయుఁ గరుణ.
3_3_219
వ. అనిన సోమకుండు ధర్మరాజు పాలికిం జని తచ్ఛాసనంబునం బుణ్యలోకంబులకుం బోవుచుండి యిట్లనియె.
3_3_220
క. నా కారణమున ఋత్విజుఁ
డేకాంతము నరక గతికి నేఁగెను వానిం
దోకొని పోయెద నని శుభ
లోకంబున కరిగెఁ ద్రిదశలోక స్తుతుఁడై..
3_3_221
వ. ఇట్లు యజ్ఞపుత్త్రుం డైన సోమకుండు దన తపోయజ్ఞ ఫలంబున ఋత్విజు నరక విముక్తుం జేసి పుణ్యలోకగతుం డయ్యె నిందుఁ దొల్లి ప్రజాపతి సహస్ర వార్షికంబైన యిష్టాకృతంబను సత్రయాగంబుఁ జేసె నాభాగుండైన యంబరీషు డిందు యజ్ఞంబులం జేసి పరమ సిద్ధికిం జనియె నిది నహుషు యజ్ఞదేశం బిందు దశపద్మసంఖ్యధనంబుల నాతండు సదస్యులం బూజించె నిది సార్వభౌమ యజ్ఞస్థానం బిది యయాతి యజ్ఞాయతనంబు వాని సవనంబున కింద్రుండు వచ్చె నిదోహామహ్రదం బిది నరనారాయణాశ్రమం బిది ప్లక్షావతరణం బను యమునాతీర్థం బిందు దేవతలును ఋషులును సారస్వత యాగంబుఁ జేసి రిది దేవర్షియైన సంవర్తుచేత రక్షితం బిందు భరతుం డనేక యాగంబులు సేసి సర్వలోకంబులుం జూచె నీవు నిందుఁ గృతస్నానుండవై సర్వలోకంబులు జూడు మనిన ననుజ సహితుండై ధర్మతనయుం డత్తీర్థంబున స్నానంబుఁ జేసి రోమశున కిట్లనియె.
3_3_222
శా. దేవర్షి ద్యుచరాహి లోకములు నాదిత్యాశ్వినీ లోకముల్
దేవాధీశ్వరుఁ జూచితిన్ మఱియు నద్దేవేంద్రునొద్దన్ సగాం
డీవోద్దామ మహాభూజార్గళుఁ గిరీటిన్ సవ్యసాచిన్ జయ
శ్శ్రీవిభ్రాజితుఁ బార్థు జూచితి జగత్సేవ్యా మునీంద్రోత్తమా.
3_3_223
వ. అనిన రోమశుండు వెండియు ధర్మరాజున కిట్లనియె.
3_3_224
క. ఇది దక్షుమఖస్థానం
బిదియు సరస్వతి యనంగ నిలఁ బరగు మహా
నది యిందుఁ ద్రితశతతితోఁ
ద్రిదశజ్యేష్ఠుండి సేసెఁ దివిరి సుఖంబుల్.
3_3_225
వ. ఇది పంచ యెజన ప్రమాణం బైన ప్రజాపతి యజ్ఞవేది యిందు దేహత్యాగంబు జేసి మర్త్యల మర్త్యత్వంబుం బొందుదురు తొల్లి సరస్వతి నిషధ దేశంబున భూమి సొచ్చి యిచ్చమసోద్భేదంబునందుఁ గానంబడియె నిది సింధుతీర్థం బిందు లోపాముద్ర నగస్త్యుండు ప్రతిగ్రహించె.
3_3_226
తే. ఇదియు విష్ణు పదంబు దా నిది విపాశ
యిదియుఁ గాశ్మీర మండలం బిది వితన్త
మిదియు మానస ద్వార మిం దిందువంశ
పరశురాముండు మును హంసపథముఁ జేసె.
- శిబి యను రాజర్షి చరిత్రంబు రోమశుఁడు ధర్మరాజునకుఁ జెప్పుట -
సం. 3-13-15
3_3_227
వ. ఇక్కొలనం జైత్రమాసంబునందు మహామునులచేత బూజితుండై యుమాసహితుం డీశ్వరుండు వారికి బ్రత్యక్షం బగుటయు నరుంధతీ సహితుండై వశిష్టుం డిందుల వసియించె నిది భృగుతుంగం బను పర్వతం బిందు నుశీనరపతి శిబి యనువాఁడు దొల్లి యజ్ఞంబు సేయుచున్న నింద్రాగ్నులు వాని మహాగుణంబు లెఱుంగ వేఁడి యింద్రుండు శ్యేనంబైన నగ్ని కపోతంబై శ్యేనభయంబునఁ బఱతెంచి శిబి మఱువు సొచ్చిన దాని నెగిచికొని వచ్చి శ్యేనంబు శిబి కిట్లనియె.
3_3_228
ఆ. నిన్ను సత్యధర్మనిర్మలుఁ గా విందు
నట్టినీకుఁ బాడియయ్య యిప్పు
డతిబుభుక్షితుండనై యున్న నాకు నా
హార విఘ్న మిట్టు లాచరింప.
3_3_229
వ. సర్వభుతంబులు నాహారంబున జీవించి వర్ధిల్లు నిది నాకు భక్ష్యంబు గాని నాఁడు బుభక్షావేదనం జేసి ప్రాణవియోగం బగు నట్లయిన నా పుత్త్రులు భార్యయు జీవింప నేర రొక్కకపోతంబు రక్షించి పెక్కు జీవులకు హింస సేయుట ధర్మ విరోధంబు.
3_3_230
క. ధర్మజ్ఞులైన పురుషులు
ధర్మువునకు బాధసేయు ధర్మువు నైనన్
ధర్మముగా మదిఁ దలఁపరు
ధర్మువు సర్వంబునకు హితంబుగ వలయున్.
3_3_231
వ. ఇక్కపోతంబు నాకు వేదవిహితంబైన యాహారంబు శ్యేనాః కపోతాన్ ఖాదయన్తి యను వేద వచనంబు గలదు గావున దీని నా కాహారంబుగా నిమ్మనిన దానికి శిబి యిట్లనియె.
3_3_232
తే. ప్రాణభయమున వచ్చి యిప్పక్షి నన్ను
నాశ్రయించె నాశ్రితు నెట్టి యధముఁడయిన
విడువఁ డనినను నేనెట్లు విడుతు దీని
నాశ్రిత త్యాగమిది ధర్మువగునె చెపుమ.
3_3_233
వ. నీవు పక్షివయ్యును ధర్మ మెఱింగినట్లు పలికితి శరణాగత పరిత్యాగంబు కంటె మిక్కిలి యధర్మం బొం డెద్ది నీయాఁగని దీనన కాని యొంట నుపశమింపదే నీయత్నం బాహారార్థం బేని యిప్పు డివ్వనంబున మృగ మహిష వరాహ ఖగ మాంసంబులు దీనికంటె మిక్కిలిగాఁ బెట్టెద నిక్కపోతంబు వలన యాగ్రహం బుడుగుము దీని నే నెట్లును విడువ ననిన శ్యేనం బిట్లనియె.
3_3_234
ఆ. నాకు విహిత భక్షణం బిది యిప్పక్షిఁ
బూని కావ నీకు బుద్ధియేని
యవనినాధ దీనియంత నీ మాంసంబు
దూఁచి నాకుఁ బెట్టు తొలఁగ కిపుడ.
3_3_235
చ. అనిన ననుగ్రహించితి మహావిహగోత్తమ యంచు సంతసం
బున శిబి తత్క్షణంబ యసిపుత్రిక నాత్మ శరీర కర్తనం
బనఘుఁడు సేసిచేసి తన యంగమునం గల మాంస మెల్లఁ బె
ట్టినను గపోత భాగము కడిందిగ డిందుచు నుండె నత్తులన్.
3_3_236
క. దానికి నచ్చెరువడి ధర
ణీనాథుఁడు తనువునందు నెత్తురు దొరుఁగం
దాన తులయెక్కె నంతన్
వాని గుణోన్నతికి మెచ్చి వాసవదహనులా.
3_3_237
వ. శ్యేన కపోత రూపంబులు విడిచి నిజ రూపంబుల జూపి నీ ధైర్యశౌర్యాది గుణంబు లనన్యసాధారణంబులు గావున నీ కీర్తి నిత్యంబై శబ్దబ్రహ్మంబు గలయంత కాలంబును వర్తిల్లుచు నుండెడుమని శిబికి వరంబిచ్చి యింద్రాగ్నులు చని రిది యమ్మహా పురుషు పుణ్యస్థానంబు మఱియు ననవరత ఫలవృక్షంబులు గలయది యౌద్దాలకియైన శ్వేత కేతు తపోవనం బిందు సరస్వతి మనుష్య స్త్రీ రూప ధారిణియై శ్వేత కేతుని సేవించె మాతుల భాగినేయులైన యష్టావక్ర శ్వేతకేతు లింద యుగ్రతపంబుఁ జేసి రనిన నం దష్టావక్రు మహాత్మ్యంబు విన వలతు నని యడిగిన యుధిష్ఠిరునకు రోమశుం డిట్లనియెఁ దొల్లి యేకపాదుండను మునివరుండు తనవిద్యా విభవంబున సుజాత యనుదాని వివాహంబై వనంబున ఘోరతపంబు చేయుచు ననవరతంబును శిష్యుల వేదంబులు చదివించుచున్నఁ బెద్దకాలంబునకు సుజాత గర్భిణియైనఁ దద్గర్భంబున నున్న యర్భకుండొక్కనాఁడు తండ్రి కిట్లనియె.
- రోమశుఁడు ధర్మరాజునకు నష్టావక్రు చరితంబు చెప్పుట -
సం. 3-132-8
3_3_238
క. ఎడఁబడక యహోరాత్రులు
వడిఁగొని చదివింప నిట్లు వలయునె శిష్యుల్
గడు నిద్రలేమి నెంతయు
జడమతులై చదువు దప్పఁ జదువుచు నుండన్.
3_3_239
వ. అని యుపాలంభించి పలికిన నలిగి యేకపాదుండు నీవధ్యయంబునకు వక్రంబుగాఁ బలికితివి గావున నెనిమిది వంకలు గల శరీరంబుతో జన్మింపుమని కొడుకునకు శాపంబిచ్చిన.
3_3_240
ఆ. అగ్నికల్పుఁడై మహాత్ముఁడు కడుపునఁ
బెరుఁగుచుండె నంత సరసిజాక్షి
ప్రసవకాలమైనఁ బది కొక్క నాఁడిట్టు
లనియెఁ బ్రసవ భారమునకు వెఱచి.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 241 to 3 3 270
2014
3009
2006-09-26T23:46:27Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_241
క. ధరణిఁగడుఁ బేదవారును
బురిటికి ఘృతతైలధాన్యములఁ జెచ్చెర ముం
దర సంగ్రహింతు రవి మన
కరయగ నతిదుర్లభంబు లర్థములేమిన్.
3_3_242
వ. ఏమిసేయుదు నెవ్విధంబున నీ ప్రసవ క్లేశంబు వలనఁ బాయుదుననిన ఏకపాదుండు ధనార్థియయి జనకరాజుపాలికిఁ జని వాని యజ్ఞంబునందు వరుణపుత్త్రుంజైన వందితో వివాదంబన సేసి యోటువడి జలమగ్నుండై యున్న నిట సుజాత ప్లసూతియై యష్టావక్రుం గనియెఁ దత్కాలంబున సుద్దాలకు భార్య శ్వేతుకేతుం గనియె నిట్లు మాతులభాగినేయు నిద్దళు సవయస్కులై పెరిఁగి పండ్రెండేండ్లొక్కట సుద్దలకుతోఁ జదివి యధ్యయన శూరలై రందు.
3_3_243
తే. తండ్రియనుచు సుద్దాలకుఁ దనకు గరము
ప్రీతితో శ్వేతకేతుని భ్రాత యనుచు
ననఘచరితుఁ డష్టావక్రుఁ డనుదినంబు
నొండెఱుంగక సుఖలీల నుండు నంత.
3_3_244
వ. ఒక్కనాఁ డూద్దాలకు కురునెక్కియున్న యష్టావక్రుం జూచి శ్వేతకేతుండు సహింపక నీవేల మాయయ్య కురు వెక్కియుండె. దీవు మీ యయ్య కురు వెక్కుమని చేయిపట్టి యీడ్చిన నేడ్చుచుం దల్లికడకుం జని యష్టావక్రుం డిట్లనియె.
3_3_245
క. మాయయ్య యెవ్వ రెక్కజఁ
బోయిర సెప్పుమని తెల్లముగ నడిగి తన
శ్శ్రీయుతుఁడు దండ్రికడకుం
బోయెం దన మామ నెయ్యమునఁ దోడ్కొనుచున్.
3_3_246
వ. ఇట్లష్టావక్రుండు దానును శ్వేతకేతుండును జనక రాజు యజ్ఞంబునకుం జని యందు దౌవారిక నివారితలై ముకాంధబధిరపంగు స్త్రీబ్రాహ్మణ సుప్రవేశంబుగచున్న యీరాజద్వారంబున మమ్ము విద్వాంసుల బ్రాహ్మణుల నేల వారించెద రనిన దౌవారికుం డిట్లనియె.
3_3_247
క. అలఘులగు వృద్ధవిద్వాం
సులకు మహా యాజ్ఞికులకుఁ జొర నర్హంబై
విలసిల్లు యజ్ఞసభ సొర
వలవదు చనుఁ డీరు చిఱుత వారల రనిన్.
3_3_248
క. అలయక యేండ్లు గడుం బె
క్కులు జీవించుట నరగలుగుటయుం దగువృ
ద్ధుల లక్షణమే జ్ఞానము
గలఁడేనిన్ బాలుఁ డయినఁ గడువృద్ధు మహిన్.
3_3_249
వ. కృతాధ్యయన శీలుండై యాచారపరుండైన వాఁడు బాలుండయ్యును సర్వజన సంభావనీయుం డగు బాలురని మమ్ము నవమానింప వలవ దేము జనక రాజ సదనంబున దర్పితులైన వేదవాదులతో వాదంబుసేయ సమకట్టి వచ్చినవార మనిన దౌవారికుండు వారి నప్పుడు రాజానుమతుండై లబ్ధప్రవేశుం జేసె నంత.
3_3_250
సీ. జనకు భూపాలుని సంప్రశ్నముల
కెల్ల నేర్పడ నుత్తరం బిచ్చి వాని
సభయందు భూసురసంఘ మధ్యంబున
వరుణ పుత్త్రుండైన వందితోడ
వాదంబు చేసి గర్వంబున నాతని
నొడిచి తద్విజితులై యువధి నున్న
ధరణీసురులఁ దన తండ్రితో
నిగ్రహవిముక్తులఁ జేసి సన్ముని కుమారుఁ
తే. డధికతేజుఁ డష్టావక్రుఁ డఖిల లోక
పూజితుండైన జనకుచేఁ బుజలంది
యేకపాదుఁ దోడ్కొని పేర్మి నేఁగుదెంచె
బుధనుతుండు నిజాశ్రమంబునకు నొప్ప.
3_3_251
వ. అని చెప్పుచు నరిగి యిది సమంగ యను పుణ్యనది యిందు భరతుండు రాజ్యాభిషిక్తుఁడయ్యెఁ దొల్లి యింద్రుండు లక్ష్మీప్రాప్తుండై దీని జలోప స్పర్శనంబున బాపవిముక్తుండయ్యె నిది మైనాకకుక్షి యిం దదితి పుత్త్రార్థినియై తపంబు సేసె నిది ఋషిదైవతంబైన కనఖలనగం బిది గంగానది యిందు సనత్కుమారుండు సిద్ధింబొందె నిది యుష్ణగంగ యిందుఁ గృతస్నానులైనం గృతార్థు లగుదు రిది రైభ్యాశ్రమం బిది భరద్వాజాశ్రమం బిందు భరద్వాజసుతుండు యవక్రీతుండు తపోవిద్యా గర్వంబున నపగత జీవుండయ్యె ననిన నది యెట్లని ధర్మతనయుం డడిగిన రోమశుం డిట్లనియె.
- రోమశుఁడు ధర్మరాజునకు యవక్రీతు చరిత్రంబు చెప్పుట -
సం. 3-135-12
3_3_252
క. అలఘులు రైభ్యభరద్వా
జులు దమలో సుహృతులై విశుద్ధతపో ని
శ్చనితమతు లివ్వనంబున
నొలసి తపంబొప్పఁ జేయుచుండిరి నెమ్మిన్.
3_3_253
వ. అందు రైభ్యుండు కృతాధ్యయన శూరులైన యర్ధావసువరావసులను తన యిద్దఱు పుత్త్రులతో విద్వత్పూజితుండై యున్న వానిం జూచి సహింపనోపక భరద్వాజ సుతుఁడు యవక్రీతుండు తపోబలంబున నఖిలవేద శాస్త్రాగమంబులు వడయుదు నని సమిద్ధంబైన యగ్నియందు సంధార్యంబు సంధిచుచు నగ్రతపంబు సేయుచున్న దాని సహింపనోపక యింద్రుండు వానియొద్దకు వచ్చి నీవేమి యుద్దేశించి యుగ్రతపంబుఁ జేసెదవనిన శక్రునకు యవక్రీతుం డిట్లనియె.
3_3_254
ఆ. చదువకయును నాకు సర్వ వేదంబులు
సర్వ శాస్త్రములును సంభవిల్ల
వలయునని తలంచి వదలక నిష్ఠతో
నుగ్రతపముఁ జేయుచున్న వాఁడ.
3_3_255
వ. అనిన వానికింద్రుం డిట్లనియె.
3_3_256
క. గురుముఖమునఁ బడయక దు
ష్కర తపమునఁ జేసి వడయఁగాఁ బడు విద్యల్
పరమార్థము మదమును మ
త్సరమును గావించు నెట్టి సాధుల కైనన్.
3_3_257
వ. ఇది విద్యాపార్జనంబున కుపాయంబు గాదని వారించి వాసవుఁ డరిగిన నుడుగక యవక్రీతుం డెప్పటియట్ల తపంబుఁ జేయుచున్నఁ దదీయ తపస్తప్తమానసుండై వృద్థశ్రవుండు వృద్ధ విప్రరూపంబు ధరియించి యశక్తుండై శోషించిన శరీరంబుతోడ సికతాముష్టి పరంపర నపార గంభీరగంగా ప్రవాహమునందు సేతు బంధంబు చేయుచున్న నవ్విప్రుం జూచి యవక్రీతుంజు నగుచు నిట్లనియె.
3_3_258
క. శతవర్ష వృద్ధుఁ డవు నీ
వతికృశుఁడ వశక్యమైన యర్థమునం దా
స్థత యేల సేసి కడు దు
ర్మతివై తిం కెన్నఁడిది సమాప్తిం బొందున్.
3_3_259
వ. అనిన నింద్రుండు వానిం జూచి యేను నీయట్ల యఘటమానం బైన యర్థంబునందు యత్నంబుఁ జేసెద నని నిజరూపంబుఁ జూపి యిట్లు నిరర్థక ప్రయాసం బేల చేసె దుడుగు మనిన నే నెట్లు నుడుగ నా యభిమతంబు సఫలంబు సేయవలయు నన యవక్రీతుండు శక్రువలనం దన యభిమతంబు వడసి తత్ప్రకారంబుఁ దండ్రికిం జెప్పిన విని భరద్వాజుఁడు కొడుకు గర్వంబు సహింపక దేవగీతలైన గాధల యర్థంబు వానికి నిట్లని చెప్పె.
3_3_260
సీ. బాలధీ యనుముని ప్రవరుండు
పుత్త్రశోకాపన్నుఁడై ఘోరమగు తపంబుఁ
జేసి వేల్పుల దయఁ జిరజీవిగాఁ
బుత్త్రుఁ బడసె మేధావి నాఁబరగు వాని
వాఁడు నాయుష్య గర్వమున మునీంద్రుల
నెవ్వరి మెచ్చక యేఁగి యొక్క
ధనుషాక్షుఁ డను తపోధను నొద్ద
గర్వించి పలికిన నలిగి తపస్వి వాని
ఆ. నంతకాంతికమున కరుగంగఁ జేసె గ
ర్వంబు చెట్ట యెట్టివారినైనఁ
గ్రాఁచుఁ దత్క్షణంబు గర్వంబు గర్వంబు
నొడిచి యున్నవాఁడ యుత్తముండు..
3_3_261
వ. కావున నీవు గర్వంబు విడిచి యకోపనుండవై పరమశాంతులైన రైభ్యు కొడుకులతోడ నిర్మత్సరుం వయి యుండుమనిన నట్లు సేయుదు నాకు రైభ్యుండు భవత్సమానుండ యని యవక్రీతుండు తన విద్యా విభవంబ ముని సభల విస్తరించుచు నొక్కనాఁడు రైభ్యాశ్రమంబునకుం జని యందు.
3_3_262
ఉ. కోమలకీరషట్చరణ కోకిలనాద మనోహరంబు ను
ద్దామ వసంత పుష్ప భరిత క్షితిజ ప్రకరంబు నైనయా
రామమునందుఁ జుచె మునిరాజకుమారుఁడు రైభ్యుకోడలిం
దామరసాక్షిఁ గృష్ణయనుదానిఁ బరావసు భార్యఁ బ్రీతితోన్.
3_3_263
ఆ. దానిఁ జూచి మదన తప్తుఁడై తనయభి
ప్రాయ మెఱుఁగఁ జెప్పెఁ బంకజాక్షి
కదియు శాపభీతి నప్పటికొడఁబడి
నట్లు పలికి పెలుచ నరుగుదెంచి.
3_3_264
క. తమ మామకుఁ దద్వృత్తాం
తమునంతను దెలియఁ జెప్పి తరుణి విలోలా
క్షములందు బాష్ప సలిలో
ద్గమముగఁ దల వాంచియుండెఁ గడుఁ గోపమునన్.
3_3_265
వ. రైభ్యుండు నయ్యవక్రీతున కలిగి నిజకోపనలశిఖాయమానైక జటావలంబనకరుండై హుతాశమనందు వేల్చి యయ్యగ్న కుండంబునందు.
3_3_266
క. లలితాంగిఁ బడసెఁ దనకో
డలి రూపముకంటెఁ గడు బెడంగగు రూపో
జ్జ్వలకాంతి గలుగుదానిం
బొలఁతుక నొక్కర్తు నతితపో వీర్యమునన్.
3_3_267
వ. మఱియు నొక్కజట యవలంబించి వేల్చిన నందు వికృతదంష్ట్రా కరాళంబైన ముఖంబుతో శూలహస్తుండైన యొక్క రాక్షసుండు పుట్టె నయ్యిద్దఱు ముకుళిత హస్తులై మాకం బనియేమి యని యడిగిన నవినీతుండైన యవక్రీతు వధియింపుం డని పంచిన.
3_3_268
క. ఆ తరుణి మున్ను చని మద
నాతరుఁడై వికృత చిత్తుఁడై యున్న యవ
క్రీతు కరకమండలువుం
బ్రీతిఁ బ్రబోధించి కొనియె బెడఁగుగ నంతన్.
3_3_269
క. అపహృత కమండలుండై
యపవిత్రుండగుటఁ జేసి యధికతపో వీ
ర్య పరిక్షయ మగుడును నా
తపస్విసుతు రాక్షసుండు దడయక తాఁకెన్.
3_3_270
వ. వానికి వెఱచి వఱచి యవక్రీతుండు మహానదులు గొలంగులు సొచ్చిన నవి శుష్కంబులైనఁ దన జనకు నగ్ని హోత్రంబు జొచ్చు నంత.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 271 to 3 3 300
2015
3012
2006-09-26T23:47:03Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_271
ఆ. మునికుమారు నెగిచికొని వచ్చి నిశితశూ
లాయుధమునఁ బొడిచి యాసురమున
రక్కసుండు చంపి యక్కాంతయును దాను
నరిగె రైభ్యు కడకు నక్షణంబ.
3_3_272
వ. రైభ్యుండును వానికి భార్యగాఁ గృత్తి నిచ్చె నంత నిట భరద్వాజూండు వనంబునుండి వచ్చి తనకెప్పుడుం బ్రత్యుత్థానంబుఁ జేయునగ్ను లప్పు డడంగియున్న నచ్చెరువడి గృహపాలకుం డైన శూద్రువలన నంత వృత్తాంతం బెఱింగి నిహంతుం డైన పుత్త్రుం జూచి దుఃఖితుండై.
3_3_273
ఆ. రైభ్యుఁ డధిక కోపరతుఁ డంటి నమ్ముని
యాశ్రమంబు దెసకు నరుగ వలన
దంటి వినఁగ నొల్లవైతి నా పలుకులు
గర్వితునకు బుద్ధిగాననగునె.
3_3_274
వ. అని ప్రలాపించుచు భరద్వాజుండు వాని దహించి పుత్త్రశోకదహనంబు సహింప నోపక తద్దహనంబున దేహత్యాగంబుఁ జేసె నంత బృహద్ద్యుమ్నుం డను రాజు సత్రయాగంబుఁ జేయుచుండి రైభ్యపుత్త్రుల నర్థావసు పరావసులం దనకు ఋత్విజులంగా వరియించిన నయ్యిరువురుఁ దండ్రిసే ననుజ్ఞాతులై వాని యజ్ఞంబు నడుపుచుండి యొక్కనాఁడు పరావసుండు నిజాశ్రమంబునకు వచ్చువాఁడు వేగుఁబోక చీకఁటి నడవిలో నేకతంబ తనకు నెదురుగా వచ్చు రైభ్యు నెఱుంగక మృగంబగా వగచి నిజ ప్రాణ భయంబున వధియించి పదంపడి యెఱింగి పరమ దుఃఖితుండై ప్రేత కార్యంబులు దీర్చి బృహద్ద్యుమ్ను సత్రంబునకు వచ్చి తన చేసిన పితృఘాతం బగ్రజునకుం జెప్పి యిట్లనియె.
3_3_275
తే. నీవు దీని నొక్కరుఁడవు నిర్వహింప
నోప వేనొక్కరుండ నయ్యును గడంగి
నడప నోపుదుఁ గావున నాతదర్థ
మాచరింపుము బ్రహ్మహత్యా వ్రతంబు.
3_3_276
వ. అనిన నర్థావసుం డట్లు సేయుదు నని బ్రహ్మ హత్యా వ్రతంబులు సలుపుచుండెఁ బరావసుండును నొక్కరుండ సత్రయాగంబు జరుపుచుండె నంత నర్థావసుండు బ్రహ్మ హత్యా ప్రాయశ్చిత్తంబులఁ జేసి యా సత్రయాగంబునకు వచ్చిన వానిం జూచి పరావసుండు బృహద్ద్యమ్నున కిట్లనియె.
3_3_277
క. ఇమ్ముని నీయజ్ఞాయత
నమ్ముఁ బ్రవేశింపఁ దగఁడు నరనాయక యు
గ్రమ్ముగ సలిపెడు శుభ కా
ర్యమ్ములకుం బాసి బ్రహ్మ హత్యా వ్రతముల్.
3_3_278
వ. అనవుడు బృహద్ద్యమ్నప్రేరితు లయిన జనుల చేత నుత్సార్యమాణుండయి యర్థావసుం డనియెఁ బరావసుండుగాని యేను బ్రహ్మఘాతకుండఁ గాను వానికై వ్రతంబు సలిపి తత్పాతక విముక్తుఁ జేసితి నని చెప్పిన యర్థావసు యథార్థకథనంబునకు మెచ్చి యగ్నపురోగములైన దేవతలు వాని కిట్లనిరి.
- దేవత లర్ధావసునకు మెచ్చి కోరిన వరంబు లెల్ల నిచ్చుట -
సం. 3-139-18
3_3_279
తే. తమ్ము చేసిన దురితముల్ తలఁగఁ బూని
ధర్మబుద్ధివై వ్రతములు పేర్మిఁ జలిపి
తనఘ నీకు నభీష్టంబులైన వరము
లడుగు మిచ్చెద మీ మెచ్చు గడవ నగునె.
3_3_280
వ. అనినఁ దనతండ్రియు భరద్వాజుండును యవక్రీతుండు నెప్పటియట్ల జీవించి యుండను నిజ జనకుండు పరావసుచేత నిహతుండగుట నిస్తరింపను వలయునని ప్రార్థించి దేవతల వరంబున నర్థావసుండు రైభ్య భరద్వాజ యవక్రీతుల సంజీవితులం జేసిన నద్దేవతలకు యవక్రీతుం డిట్లనియె.
3_3_281
తే. ఏను బహువేద శాస్త్రమ్ములెఱిఁగి వ్రతము
లెల్లఁ జేయుచు రైభ్యుచే నిట్లు హతుఁడ
నైతి నాకంటె రైభ్యున కధిక శక్తి
యైన తెఱఁ గెట్టు లనిన నిట్లనిరి సురలు.
3_3_282
క. గురుశుశ్రూష యొనర్చుచుఁ
బరమక్లేశమునఁ జేసి వడసివిద్యల్
స్ఫురియించుఁగాక గురుముఖ
విరహితముగఁ బడసినవియు వెలయునె యెందున్.
3_3_283
వ. నీవు గురుముఖంబునం బడయక యొండు విధంబునం బడయుటం జేసి నీ యధ్యయన శ్రుతంబులు నిర్వీర్యంబు లయ్యె గురుసంతోష కరుండై రైభ్యుండు బ్రహ్మజ్ఞానం బుపార్జించెం గావున నాతం డిట్టిశక్తి వడసెనని దేవతలు దివంబున కరిగి రిది యవక్రీతు నివాసం బిందు వసియించినవారు దురిత విముక్తు లగుదు రిది కాలశైలం బిది సప్తవిధం బైనగంగ యిది మనుష్యుల కగోచరం బిందయుండి సమాధి శౌచపరులై చూడుం డిది మందరనగం బిందు నానాప్రహరణపాణులై యష్టాశీతిసహస్ర గంధర్వులు కిన్నర కింపురుష సుపర్వులు సురేంద్రునిఁ గొలిచి బోయెద రిందుల కాఱు నూఱుయోజనంబులు గలదు కైలాస పర్వతం బిందుఁ గుబేరుం డుండు నని రోమశుండు సెప్పినం బాండవులు కృతసమాధిశీలురై వానినెల్లం జూచిరంత నంతకసుతుండు భీమున కిట్లనియె.
3_3_284
సీ. దుర్గమం బైన యీ దుర్గమార్గంబున
నడవంగ నేర మున్నత రథముల
నింద్రసేనాదుల నీ ధౌమ్యవిప్రుల
ద్రుపదతనూజను దోడికొనుచు
సహదేవుఁడును నీవు చట్టనఁ
గ్రమ్మఱుఁ డేనును నకులుండును నేఁగి రోమ
శాదేశమునఁ జేసి యఖిలతీర్థంబులు
నాడి వచ్చెదము మా యరుగుదెంచు
ఆ. నంత కెంతయును బ్రయత్నంబుతోఁ గృష్ణ
గాచియుండుఁ డనిన ఘనుఁడు భీముఁ
డనియె నిట్టి రాక్షసాకీర్ణ వనములో
నిన్నుఁ బాయనగునె నిమిష మేని.
3_3_285
చ. అనఘచరిత్రు నర్జును మహాభుజు నొక్కనిఁ బాసి వంతఁ బొం
దిన యెడ నిట్టిచోట సహదేవుఁడు నేనును గృష్ణయున్ జగ
జ్జననుత నిన్నుఁ బాసిన నసహ్యతరం బగు తీవ్రతాప వే
దన యగు నీకు మాకు నుచితంబె పరస్పరభేద మెన్నఁడున్.
3_3_286
క. కడు డస్సి నడవనోపని
యెడ నీ కమలాయతాక్షి నీకవలను నే
దడయక నఱకట నిడికొని
కడఁకం గొనివత్తు విషమగహనాంతములన్.
3_3_287
వ. ఈ రథంబులతోఁ బోవ నిమ్ముగాదేని వీని నింద్రసేనాదుల నెందేని బెట్టి పోదమనిన రోమశుం డిట్లనియె.
3_3_288
క. అతుల తపోవీర్యబలో
న్నతి పోదము గంధమాదవంబునకు సమా
గతు నందుఁ గాంతు మర్జును
నతివీరు నుదారు సురగణార్చితుఁ బార్థున్.
3_3_289
వ. అనిన నందఱు సంతసిల్లి యరుగువారు ముందర ననేక సహాయ రథసనాతంబై యపారకిరాత బలసంకులం బైన దానిఁ బుళిందాధిపతియైన సుబాహు పురంబుఁ గని యందు వానిచేతం బూజితులై తమ రథసూత హయనివహంబుల నింద్రసేనాది భృత్యులను సుబాహునొద్దం బెట్టి పాదాచారులై పాంచాలిని బ్రాహ్మణులను రక్షించికొని గంధమాదవంబున కభిముఖులై యరిగి రంత ధర్మతనయుండు భీమున కిట్లనియె.
3_3_290
సీ. అలిగి వజ్రాయుధునైనను
బోరిలో నోర్వంగనోపు నత్యుగ్రవీరు
జపమునఁ బవనుఁ దేజంబున
నాదిత్యుఁ బోలినవాని నంభోజనేత్రు
నాయతబహుఁ గృతాస్త్రు సింహ
స్కంధు సర్వధనుర్ధరాచార్యు విజయు
నిత్యక్షమాన్వితు నీ తమ్ము
నర్జును శుభగుణసుందరుఁ జూచునంత
ఆ. కధికతాపతప్తమైనది నా చిత్త
మొనర నతనితోడ నొక్కటునికి
యెన్నఁడొక్కొ మనకు నిందఱకగు నాతఁ
డేల మసలెనొక్కొ యిన్నియేండ్లు.
3_3_291
మ. అనుచుం బార్థవిలోకనంబు మదిలో నర్థింపఁగా ధర్మజుం
డనవద్యుల్ గడువేడ్కతో నరిగి తా రప్పాండవుల్ గంధమా
దనశైలేంద్రముఁ గాంచి రున్నత బృహద్ధాతుస్థలీ సంహతిన్
ఘన సంధ్యాగమ శంక సన్మునులకుం గావించు దానిన్ మహిన్.
3_3_292
క. నానావర్ణ శిలావిహ
గానేక మృగాభిరామ మై భూనారీ
నానాభరణ విభూషిత
పీనోన్నత కుచముఁ బోలె వెలిఁగెడు దానిన్.
- పాండవులు గంధమాదన పర్వతంబునకుం బోవుట -
సం. 3-143-1
3_3_293
క. లలితాచ్ఛ స్ఫటిక శిలా
తలములపైఁ బాఱువిమలతర నిర్ఝరిణీ
జలపూరములను తారో
ల్లలదురుహారాని నుజ్జ్వలం బగుదానిన్.
3_3_294
ఉ. వారలు గంధమాదవ మవార్యబలాఢ్యులు సొచ్చచో మహా
మారుత మప్డు వీచె నహిమద్యుతిమార్గము దిఙ్ముఖంబు లన్
భూరుహపత్ర మిశ్ర మయి భూరిపరాగము గప్పఁగా ధరి
త్రీరుహ శాఖలున్ విఱిగి త్రెళ్ళఁగ గుల్మలతాలి సాల్పడన్.
3_3_295
చ. కడు వడి గాడ్పుచే విఱుగఁగాఁ బడి త్రెళ్లు మహీపుహాళి చ
ప్పుడు విని యందఱుం జెదరి భూమిపయిన్ గగనం బుదగ్రతం
బడియెనొ శైలశృంగములు భగ్నము లయ్యెనొ యంచు ధూళి నె
క్కడఁ జననేర కొండొరులఁ గానక యుండిరి సంచలాత్ములై.
3_3_296
వ. ఇట్లు మహారేణుపటలం బంధకారంబునుం బోలె నీరంధ్రంబై కప్పినఁ బతితతరువిటపలతా గల్మంబులు కరతలంబులం బాయం ద్రోచుచు విశాల దృఢతరుమూలంబు లాశ్రయించి యగ్నహోత్రంబులతో ధౌమ్య ధర్మజ సహదేవు లొక్కచోట నుద్యద్గదాకార్ముకుం డైన భీమసేనుండును ద్రౌపదియు నొక్కచోట రోమశుండును నకులుండును బ్రాహ్మణులు నొక్కచోటనుగా నందఱు వేఱువేఱ యుండి రంత.
3_3_297
చ. కురిసెఁ బ్రచండవృష్టి ఘనఘోషము లెల్ల కెలంకులన్ భయం
కరములుగాఁ గరాళకరకాతతు లొప్పఁ దటిల్ల తాళి వి
స్ఫురితముగాఁ బ్రపూర్ణ జలపూరము లన్గిరి కుంజభూరిని
ర్ఝరోతటినీతటీనికటసాల చయంబు విమూలితంబుగన్.
3_3_298
వ. అట్లు గాడ్పుతోడివాన పెద్దయుం బ్రొద్దు కురిసి యుడిగిన నందఱు నొక్కచోటికి వచ్చి యెప్పటియట్ల యరుగునెడ నతివిషమ శిలాసంకట పథంబున నడవనేరక ద్రౌపది తొడరి పడి మూర్ఛితయైనం బవనతనయుం డక్కోమలి నెత్తికొని యజినాస్తరణంబు పయిం బెట్టి కదళీదళంబుల వీచుచున్నం గవలు దాని పల్లవతామ్రపాదతలంబు లాయుధాభ్యాసవశం రట్టియవసరంబున ద్రౌపదిం జూజి దుఃఖితుం డయి ధర్మతనయుం డిట్లనియె.
3_3_299
ఆక్కర. అరుణసరోరుహ దళ మృదువు లైన యీతన్వి రమ్య
చరణతలంబులు గొడిగరాలపైఁ జనుచున్కిఁ జేసి
పరుసంబు లై కడు నెఱ్ఱనైనవి పద్మాజతాక్షి
పరగ నాకారణంబునను నీ దుఃఖభారంబు దాల్చె.
3_3_300
సీ. సముచితంబగు మృదుశయన
తలంబున శయనించు నిత్తన్వి సదనులాంగి
పరుసంపుఱాలపైఁ బడి తీవ్రవేదనఁ
బొందినయది మహాపురుషులైన
పాండవులకుఁ బ్రియభర్యయై నా
పుత్త్రి సుఖముండునని మది సోమకుండు
పాయక సంతోష పడియుండుఁ
గాకున్నె యని విలాపించు నయ్యమతనూజ
ఆ. నుచిత పచర రచన నూరార్చి రప్పుడు
ధౌమ్యుఁదొట్టి సకల ధరణి సురులు
మూర్ఛదేఱె నంత ముదిత ద్రౌపది శీత
మందపవన సేవ్యమాన యగుచు.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 301 to 3 3 330
2016
3015
2006-09-26T23:47:45Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_301
వ. దాని నాశ్వాసించి ధర్మరాజు భీమున కిట్లనియె.
3_3_302
క. ఈ రాజపుత్త్రిఁ దోడ్కొని
దారుణ పాషాణ దుష్పథంబులఁ జనఁగా
నేర మిది నడువ నోవదు
భూరిభుజా యనిన ననిలపుత్త్రుం డంతన్.
3_3_303
క. అగ్రజు ననుమతమున న
త్యుగ్ర నిశాచర సమేతు నుడుమార్గగు వీ
రాగ్రణి ఘటోత్కచుం దన
యగ్రసుతుం దలఁచె ధీరు హైడింబు వెసన్.
3_3_304
క. అతఁడును రాక్షస సైన్యా
న్వితుఁడై తత్క్షణమ వచ్చి నిర్జర వరస
మ్మితులకుఁ బ్రణమిల్లెం దన
పితృవరులకు బ్రాహ్మణులకుఁ బెద్దయు భక్తిన్.
3_3_305
వ. ఇట్లు మ్రొక్కి పని యేమని ముకుళిత హస్తుం డయు తన ముందర నున్న కొడుకుం గౌఁగిలించుకొని భీముండు వాని కిట్లనియె.
3_3_306
తే. అబల యిది భవన్మాత నిత్యాధ్వగమన
ఖిన్నయైనది గజరాజ ఖేలగమన
దీని నీ వెత్తికొని చనుదెమ్ము మాస
మీపమున నని సుతు నియమించె నపుడు.
3_3_307
వ. వాడును బితృవచన చోదితుండై యిమ్మార్గం బతి పరుష శిలా విషమంబు పాదచారుల కగమ్యంబు గావున మిమ్మందఱ నెత్తికొని యశ్రమంబున నరిగెద నని ధౌమ్య పాండవ ద్రౌపదులం దా నెత్తికొని బ్రాహ్మణుల నెత్తి కొనందన రాక్షస బలంబులం బంచె రోమశుండు సిద్ధగతి నరిగె నిట్లందఱు గగన మార్గంబునం జని గంగాతీరంబున నర నారాయణాశ్రమం బైన బదరీ వనంబుఁ గని రాక్షసస్కంధావతీర్ణులై యందు.
3_3_308
క. లలిత మధు స్రవఫలమును
విలసిత మృదు పత్రతతులు వృత్తస్కంధం
బులు నవి చలితచ్ఛాయలు
గల బదరీతరులఁ జూచి కడు విస్మితులై.
3_3_309
వ. సురసిద్ధముని సేవితం బయిన భాగీరథిం జూచి యందుఁ గృతస్నానులయి నియమవ్రతంబులు సలుపుచు సమాధియోగంబున మైనాక శైలంబును హిరణ్యశృంగంబును బిందు సరంబునుం జూచి బదరీ వనంబునం దాఱు దివసంబులు నివాసంబు సేసి యుండు నంత నొక్కనాఁడు.
3_3_310
చ. అలఘుల గంధమాదన మహాధరణీధరసాను రత్న వే
దులఁ బవమాన నందనుఁడు ద్రోవదియున్ విహరించుచున్నచో
లలిత సహస్ర పత్ర కమలంబులు సమీర విధూతమై మహీ
తలముపయిన్ వడింబడియెఁ దద్దయుఁ బొల్పుగ వారి ముందటన్.
3_3_311
వ. ఆ సౌగంధిక కమలంబుఁ జూచి దాని యపూర్వ రమణీయత్వంబునకు ననన్య కుసుమ సాధారణం బయిన సౌరభ్యంబునకు నోటువడి ద్రుపదరాజపుత్త్రి ముదిత చిత్తయై యక్కటా యిది యొక్క పువ్వ యయ్యు నపూర్వంబై మనోనయనానందకరం బైనది యిట్టి కుసుమంబులు కడుం బెక్కులు గావలదె యవి కురంగటం గ లవేని తెచ్చియిచ్చి నాకు మనః ప్రియంబుఁ జేయుమని యప్పుడ యప్పువ్వు ధర్మరాజు కడకుం గొనిపోయె నిట భీముండు దాని యభిమతంబుఁ జేయం గడంగి రుక్మపుష్ఠంబైన ధనుశ్శ్రేష్ఠంబును నాశీవిషోపమానంబు లైన బాణంబులు ధరియించి యక్కమలంబు దెచ్చిన గాడ్పున కభిముఖుండై గంధమాదనంబున వివిధ రత్న బంధుర కందర కదళీషండ దర్శనంబులను మందాల మందిర సుగంధి గంధ సహస్పర్శనంబులను నలికుల కోకిలాలాప శ్రవణంబులను సర్వర్తుకుసుమ సురుచిర గంధాఘ్రాణంబులను నతి మధుర ఫలాస్వాదనంబు లను బద్ధ ప్రమోద హృదయుం డగుచుఁ దన కెదిరి వచ్చు మృగంబులం దాఁకి గజంబు నెత్తి గజంబుపై వైచుచు సింహంబు నెత్తి సింహంబు పై వైచుచు నల్ప మృగంబులం గరతలప్రహారంబులం బ్రహరించుచు.
- భీముఁడు సౌగంధిక హరణార్థంబు పోవుట -
సం. 3-146-292
3_3_312
సీ. గమనవేగంబున ద్రుమలతాజాల
సంచాలన సేయుచు శైలగుహల
నడఁగి యదృశ్యులై కడు వేడ్కతోఁ
దన్నుఁ జూచు ఖేచర సిద్ధ సుర భుజంగ
గరుడ గంధర్వ కిన్నర కామినుల
చేత మానుగా నభివీక్ష్యమాణుఁ డగుచు
మ్రాఁకులు విఱుచుచు వీఁకతోఁ
దీగలు పెఱకుచుఁ బదహతిఁ బృథునగేంద్ర
అ. మద్రువ నున్నతంబు లయి నెడలెక్కుచు
మదగజంబువోలె మధ్యముండు
పవన వైనతేయ పటుజవ యుక్తుఁడై
యరిగె గంధమాదనాంతరమున.
3_3_313
వ. ఇట్లరువాఁడు నిజ సింహనాద శ్రవణపరిత్రస్తంబులై యెగసి పఱచు పక్షుల యార్ద్రపక్షంబులఁ జూచి ముందట నాసన్నంబునం గొలను కలువలయు నని యుపలక్షించి యతిత్వరితగతిం జని పవన వశసంచలిత తట మహావన తమాల తాల హింతాల విశాక కదళీదళ వీజ్యమాన శీతల జల పరిపూర్ణంబైన యొక్క సరోవరంబుఁ గని యందుఁ గృతావగాహుండై నవ నలినదళ మృణాలవలయాలంకృతు డగుచు దాని వెలువడి యనేక యోజన విస్తారాయామ రమణీయం బైన కదళీషండంబుఁ జొచ్చి యందు శంఖధ్వానంబుఁ జేసిన.
3_3_314
క. ఆ శంఖ రవంబు మహేం
ద్రాశనినిర్ఘోష భీమ మై దిక్కులు నా
కాశంబు నిండె నంత గు
హాశయుఁడై యున్న హనుమ యను కపి పెలుచన్.
3_3_315
క. దాని విని బెదరి లేచి మ
హానాదం బిది మనఃప్రియం బయ్యె మదీ
యానుజు శంఖధ్వానము
దా నగు నని యెఱిఁగి హృష్టతనురుహుఁ డగుచున్.
3_3_316
వ. భీమునకు మార్గనిరోధంబుగా మహావృభంబు లురులం ద్రోచి యేకాయన పథంబున కడ్డంబుగా శయనించి లాంగూల లీలాచాలనంబుఁ జేసిన.
3_3_317
క. గోలాంగూలోత్తము లాం
గూలస్ఫోటనపవంబు ఘోరంబై వా
చాలతఁ జేసె నశేష మృ
గాని భయం బంద గిరి గుహాంతరమురులన్.
3_3_318
వ. అయ్యపూర్వధ్వని విని భీముండు విస్మితుం డయి చని కదళీషండ మధ్యంబున నొక్క విశాల శిలా తలంబులయి శయనించిన వాని.
3_3_319
సీ. హ్రస్వపీన గ్రీవు నచలితాయత
హను నతి చపల స్వభావాభిరాముఁ
దను మధ్య కటిచక్రు దహన
కణాకార తామ్రోష్ఠు నతి కృశదశనకరజుఁ
బృథున విద్యుత్పుంజ పింగాక్షు
నుత్తుంగ దృఢ వక్షు నాజాను దీర్ఘ బాహు
నుర్ధ్వలాంగూల మత్యున్నత
ధ్వజలీలఁ గ్రాలు చునుండ నేకాతం యేగ
ఆ. నిద్రనున్న ధర్మనిర్మలు హనుమంతుఁ
జూచి పాండురాజసుతుఁడు వాని
నిద్రఁ జెఱుపఁ గడణగి నిజ సత్త్వ మేర్పడ
సింహనాద మొప్పఁ జేసె డాసి.
3_3_320
వ. హనుమంతుఁడును మెల్ల మెల్లన మేల్కని జృంభ సంభృత జలార్ద్ర సంచల విలోచనుం డగుచు ననాదరంబున నాతనిం జూచి యిట్లనియె.
3_3_321
తే. అతి జరారోగ భరమున నలసి యొలసి
యొదిఁగి సుఖనిద్రమై నిట్టు లున్న వానిఁ
గడు మదంబున నేమియుఁ గరుణ లేక
యేల బోధించితయ్యా నీ వెఱిఁగి యెఱిఁగి.
3_3_322
వ. తిర్యగ్జాతులు ధర్ము వెఱుంగవు గాక సర్వభూత దయా స్వరూపం బైన ధర్ము వెఱింగెడు వారు మనుష్యుల కారె యిట్టి మనుష్య జన్మంబు వడసి వృద్ధాపసేవ సేయవు గాకేమి ధర్ము వెఱుంగక నిర్దయుండవై మాబోఁటి పేద మృగంబులకు భయంబుగ గర్జిలితి వీ వెవ్వండవు మనుష్య గోచరంబు గాని యివ్వనంబున కేల వచ్చితి సిద్ధగతి లేనివారి కిట వోవ నశక్యం బమృత కల్పంబు లైన యీ ఫలమూలంబు లుపయోగించి క్రమ్మఱుము నీ యందు బద్ధస్నేహుండఁ గాన బుద్ధి సెప్పితి నా పలుకులు చేకొను మనిన భీము డిట్లనియె.
3_3_323
తే. క్షత్త్రియ ప్రవరుంజడ విఖ్యాత బలుఁడఁ
బాండు తనయుండ గొంతి గర్భంబునందు
వాయువరమునఁ బుట్టిన వాఁడ నన్ను
భీముఁ డండ్రు భూజనులు కపి ప్రభుండ.
3_3_324
వ. ఏ నిక్కడఁ గార్యార్థినై పోయెద నాకుం దెరు వి మ్మీనినాఁడు దొల్లి శతయోజన విస్తారం బయిన సముద్రంబు లంఘించి లంకకుం బోయిన హనుసంతు నట్ల నిన్ను నీ పర్వతంబు లంఘించి పోదు ననిన హనుమంతుఁ డతండేమి కారణంబున సముద్ర లంఘనంబుఁ జేసె నెఱుంగుదేనిం జెప్పు మనిన వానికి భీముం డిట్లనియె.
3_3_325
క. అలఘుం డిక్ష్వాకు మహా
కుల వీరుడు రాఘవుండు గురు వచనంబునన్
సలుప వనవాసియై తన
లలనం గోల్పడియె నట్టె లంకేశ్వరచేన్.
3_3_326
క. సీతాన్వేషణ పరులై
నీతిఁ గపి ప్రవరు లరిగి నిరతంబుగ సం
పాతి యను పక్షిచేత మ
హీ తనయ సువార్త లెల్ల నెఱిఁగి కడంకన్.
3_3_327
క. వారలు వారిధి గడవఁగ
నేరక తారున్న యెడ ననిల సత్త్వమునన్
వారిధి లంఘించె మహా
వీరుఁడు హనుమంతుఁ డనఁగఁ విందుఁ గపీంద్రా.
3_3_328
వ. ఏను హనుమంతు నంతియ బలపరాక్రమంబులు గలవాఁడ నా పౌరుషంబుఁ జూపుదునే యనిన నవ్యక్తహాసముఖుం డగుచు నన్నా యేను ముదిసిన వాఁడ లేవ నోపం బోయెదవేని నాతోఁకం బాయంద్రోచి పొమ్మనిన మెచ్చక తమవామ కరంబున నెత్తం బోయి వశంబు గాక.
3_3_329
ఉ. ఏపున రెండు చేతులను నిమ్ముగఁ బట్టి యమర్చి యెత్తగా
నోపక మొగ్గతిల్లఁబడి యుద్గతఘర్మ జలార్ద్ర దేహుఁడై
కాపురుషుండుఁ బోలె నిజ గర్వము దక్కి యడంగి యుండెఁ జిం
తాపరుఁడై వృకోదరుఁడు దద్దయు లజ్జ నధోముఖంబుతోన్.
3_3_330
వ. ఇట్లక్కపివరు లాంగూలంబుఁ గదల్ప నోపక భీముండు కృతప్రణాముండయి నిన్నెఱుంగక నా పలికిన దురుక్తంబులు సహింప వలయు నీవు కపి రూపధరుండ వైన సిద్ధుండవో గంధర్వుండవో దేవవరుండవో నాకెఱింగింపు మనిన హనుమంతుండు భీముం జూచి నగుచు నేను గేసరి క్షేత్రంబున వాయుభట్టారకునకుం బుట్టినవాఁడ నీ చెప్పిన హనుమంతుండ నీవు నా యనుజుండవు దొల్లి రఘుకులేశ్వరుం డయిన రామదేవుండు రావణుం డను రాక్షసుచేత నపహృత భార్యుండై సుగ్రీవాది వానరుల నసంఖ్యాత సంఖ్యల వారిం దనకు సహాయులం జేసికొని సేతుబంధనంబున సముద్రంబు లంఘించి సమరంబున రావణు వధియించి యందు నా కెలసంబునకు మెచ్చి.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 331 to 3 3 360
2017
3019
2006-09-26T23:48:12Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_331
మధ్యాక్కర. నరసురస్తుత్యమై యెంతకాలంబు నా కీర్తి నిలుచు
నిరతంబుగా నంత కాలమునా నీవు నిత్యుండ వగుచుఁ
బరగు మని వరముఁ దగ దయంజేసి ప్రభుఁ డుర్వియెల్ల
సరి పదునొక్కడు వేల యేండ్లేలి చనియెఁ దా దివికి.
3_3_332
వ. అనిన విని భీముండు వాని నప్పుడు హనుమంతుంగా నెఱింగి సంతసిల్లి వెండియు నమస్కరించి భవద్దర్శనంబునం గృతార్థుండ నయితి నని యిట్లనియె.
3_3_333
ఆ. బలిముఖుండు దయయుఁ గలవేని దొల్లి య
ర్ణవము గడచి చనిన నాఁటి నీదు
రూపుఁ జూడవలతుఁ జూపు నా కనవుడు
వాని కిట్టు లనియె వానరుండు.
3_3_334
క. అక్కాలంబున రూపం
బిక్కాలంబునందుఁ జూప నెట్లగుఁ గాలం
బొక్క విధంబున నుండక
పెక్కు ప్రకారముల నుండు భిన్నావస్థన్.
3_3_335
వ. దానంజేసి కృత త్రేతాద్వాపర కలియుగంబుల సంఖ్యలు వేఱు వేఱయై యందుల చరాచర భుతంబులు భిన్న ప్రకారంబులై వర్తిల్లు ననిన నయ్యై యుగంబుల యాచార ప్రవర్తనంబులు నాకేర్పడం జెప్పు మనిన భీమునకు హనుమంతుం డిట్లనియె.
- భీమునకు హనుమంతుఁడు చతుర్యుగాచార వర్తనంబులను దెలుపుట -
సంత 3-148-10
3_3_336
తే. కృతమకానికర్తవ్యంబు గృతయుగంబు
నందు లేది చతుష్పాద మగుచు ధర్మ
మనఘ వర్తిల్లు నచ్యుతుం డయ్యుగమున
శుక్లవర్ణుఁడై ప్రజలఁ గాచుచు వెలుంగు.
3_3_337
వ. అది సనాతన ధర్మసరాథం బందుల బ్రహ్మ క్షత్త్రియ వైశ్య శూద్రులేక వేద క్రియా యోగ్యులై యకామ ఫలసంయోగంబునఁ బుణ్యలోకంబులు వడయుదు రందు నసూయాభిచార దర్ప పైశున విగ్రహ క్రోధ మద మత్సర భయ సంతాప వ్యాధి ప్రజాక్షయేంద్రియ క్షయంబులు లేవు మఱియుఁ ద్రేతాయుగంబునందుఁ ద్రిపాదం బై ధర్మువు వర్తిల్లు నందు జనులు నిత్యసత్య వ్రతశీలురై యజ్ఞ తపోదానాది క్రియల వర్తింతు రందు రక్తవర్ణుం డయి విష్ణు భట్టారకుండు ప్రజా రక్షణంబుఁ జేయి.
3_3_338
తే. ద్వాపరంబున రెండు పాదములఁ జేసి
నడచు ధర్మువు వేదముల్ నాల్గు దెఱఁగు
లై ప్రవర్తిల్లు వేద శాస్త్రార్థచోతి
తంబు లై ధర్మకామముల్ ధరణిఁ బరగు.
3_3_339
తే. సత్య శమ హీను లగుదురు జనులు గామ
కాములై చేయుదురు బహుక్రతువు లోలి
నందుఁ ద్రైలోక్యవందితుం డచ్యుతుండు
కృష్టవర్ణుఁడై జగము రక్షించు మఱియు.
3_3_340
క. కలియుగమునందు ధర్మము
బల మఱి వర్తిల్లు నేక పాదంబున నం
దలఘూఁడు కృష్ణుఁడు జగతీ
వలయము రక్షించుఁ బీతవర్ణుం డగుచున్.
3_3_341
వ. అందలజనులు తమోగుణయుక్తులై కామక్రోధాధి దోషవశంబునం దమ్మెఱుంగక యధర్మవర్తు లగుదు రందుఁ జేసిన తపో దానాది కర్మంబులు స్వల్పంబులయ్యును బహఫలంబు లగు నని యుగవర్తన ప్రకారంబులఁ జెప్పి నీకిష్టావాప్తి యయ్యెడు నరుగు మనిన భీముం డిట్లనియె.
- హనుమంతుఁడు భీమునకుఁ దన పూర్వరూపంబుఁ జూపుట -
సం. 3-149-1
3_3_342
క. నీనాఁటి తనువుఁ జూచియ
కాని యవశ్యంబు పోవఁ గావునఁ గపినా
థా నాకుఁ జూపు మనవుడు
వానికిఁ దన రూపుఁ జూపె వానరుఁ డంతన్.
3_3_343
చ. అతులితమై ద్వితీయకలకాద్రియొకో యిది నా నిజాంగ మూ
ర్జితముగఁ బెంచి పుచ్ఛమునఁ జేసి దిగంతము లందుచున్న యు
న్నతుఁ గపినాథుఁ జూచి కురునందనుఁ డప్డు నిమీలితాక్షుఁడై
మతి నతి విస్మితుం డగుచు మారుతి కిట్లనియెన్ భయంబునన్.
3_3_344
క. అతి భీషణ మిది యత్య
ద్భుత మోహో చాలు భూనభోమధ్యవ్యా
పిత మయ్యె భవద్ధేహా
యతత్వ ముపసంహరింపు మనవుడుఁ గపియున్.
3_3_345
క. తన యెప్పటి రూపముఁ జే
కొని దీనికి నినుమడుం గగుం బ్రతిబలముం
గని నప్పుడు నా రూపం
బనుపముగ ననిన హనుమ కనిలజుఁ డనియెన్.
3_3_346
ఉ. ఉన్నతిఁ బూని నీవు బలియుం డగు రావణు నశ్రమంబునం
బన్నుగఁ జంపనోపు పటుబాహు బలాఢ్యుఁడ విట్టి యున్నతున్
నిన్ను సహాయుఁగాఁ బడసి నిర్మల నీతిపరుండు రాఘవుం
డన్నరభాజనా న్వయుల నాజి వధించుట యేమి చోద్యమే.
3_3_347
వ. అనిన వాని కతి ప్రీతిమంతుండై హనుమంతుం డిట్లనియె నయ్యా నీవు సౌగంధిక సరోవరంబునకుం బోయెద వే నందు సాహసంబు సేయ వలవదది యక్ష రాక్షస రక్షితంబై దేవతోప భోగ యోగ్యంబై యుండు దేవతలు బలిహోమ నమస్కారంబులఁ జేసి భక్తిసాధ్యులు గాని సాహసక్రియా సాధ్యులు గారు నీవు నిజధర్మ నిష్ఠితుండవై పరమధర్మంబు లెఱుంగునది యెందేని హీనబుద్ధులు విమోహింతు రట్టి ధర్మాధర్మ విభాగంబు లెఱుంగు విద్వాంసుల నుపాసించి శుభాచారుండవు గావలయు నాచరంబున ధర్మంబు వుట్టు ధర్మంబువలన వేద ప్రతిష్ట యగు వేదంబులజేసి యజ్ఞంబులు ప్రవర్తిల్లు నట్టి యజ్ఞంబు వలన దేవతలు తృప్తులగుదురు.
3_3_348
ఆ. కార్యసిద్ధి పొంటె కాలంబు దేశంబు
నెఱిఁగి బుద్ధిమంతు లెల్ల ప్రొద్దు
సాహసంబు విడిచి సామాద్యుపాయ ప్ర
యుక్తి చేయుదురు యథోచితముగ.
3_3_349
వ. మఱియు సర్వకార్యంబులు మంత్రమూలంబులు గావున విద్వాంసులై ప్రబుద్ధు లైన వారలతో మంత్రంబుఁ జేయునది బాలకులయు నధిక శ్రీదర్పితులయు లుబ్ధులయు లఘుజనంబులయుఁదోడ మంత్రంబు సేయవలదు.
3_3_350
తే. జనులు నిగ్రహానుగ్రహ శక్తుఁడైన
రాజు శాసనమునఁ జేసి రమణతోడ
నోలిఁ దమతమ మర్యాద లొక్కనాఁడు
దప్పినోడుదు రిమ్మహీ తలమునందు.
3_3_351
వ. నీవు నిగ్రహానుగ్రహ సమర్థుండవు గావున నీ కెల్లవారును వశ్యు లగుదురు నిన్నుఁ జూచుటంజేసి నానయనంబు సఫలం బయ్యె నీకెద్ది యిష్టంబు దానిం జేసెద.
3_3_352
మత్తకోకిలము. మీకు నెగ్గొనరించి యున్న యమిత్రులనా హతబుద్ధులం
జీకురాజు తనూజులం గురుసింహ నీకుఁ బ్రియంబుగా
నేకమాత్రన పోరిలో వధియించి నాగపురంబు నా
నాకులా ద్రి శిలావలీ గహనంబు సేయుదు నావుడున్.
3_3_353
మత్తకోకిలము. ఇంతయుం గపినాథ నీ కిది యేమి పెద్ద మహాహవా
భ్యంతరంబున నుద్ధత ప్రతిపక్ష వీరుల నేమ ని
ర్జింతు మెవ్వరు మాకు మీ దయఁ జేసి మార్కొనునంత య
త్యంతవీరులు లేరు భూవిదిత ప్రతాప బలోన్నతిన్.
3_3_354
వ. అనిన విని భీమసేనునకు హనుమంతుం డిట్లనియె నన్ను రణాంతరంబునం దలంచునది నీ యందు సౌహృదంబున నాహవంబులో నతిరథుం డైన యర్జును రథధ్వజంబునం దుండి మీ బలపరాక్రమంబులం జూతు నని భీముం గౌఁగిలించుకొని వానికి సౌగంధిక సరోవర మార్గంబుఁ జూపి హనుమంతుం డంతర్హితుం డైనఁ దదాలింగన విగత శ్రముండును విపుల జవశక్తియుక్తుండును నై భీమసేనుండు.
3_3_355
సీ. వారిధారల ననివారిత నిర్గళ
ద్దాన ధారలఁ దటిద్ధామములను
దశనధామంబుల నశనిఘోషంబుల
ఘోరబృంహిత బృహద్ఘోషణముల
నివి ఘనబృందంబు లివి గజయూధంబు
లని విచారింపంగ నక్కజంబు
లై లలితోత్తుంగ శైల శృంగంబులఁ
ద్రిమ్మరు జలధర ద్విరదతతుల
ఆ. విస్మయంబుతోడ వీక్షించుచుం జని
రజతగిరి సమీప రమ్యభూమి
నక్కుబేరు వనమునందు సౌగంధిక
కమలవనముఁ గనియె ఘనభుజుండు.
3_3_356
క. అందుల హేమాంబుజమక
రందరసామోద మృదుతర శ్వసనుం డా
నందంబుఁ జేసెఁ దనప్రియ
నందనునకు భీమసేనునకు నభిముఖుఁడై.
3_3_357
వ. అంత.
3_3_358
క. వీరుండై సౌగంధిక
వారిజములు గొనఁగ నిట్లు వచ్చినవానిన్
భూరి పరాక్రము భీము ను
దారగదాహస్తుఁ జూచి తా రుద్ధతులై.
3_3_359
వ. దాని రక్షించియున్న పదివేవురు రాక్షసు లాక్షణంబ విచిత్రాయుధ పరిచ్ఛదులై పఱతెంచి వీఁ డొక్క దివ్యపురుషుం డాయుధంబులు ధరియించి నవాఁ డజినంబులు గట్టినవాఁ డధిక తేజస్వి తపస్వి వేషధరుం డిందులకు వచ్చినవాఁ డని యచ్చెరు వందుచు భీమసేనుం డాయవచ్చి యి ట్లనిరి.
3_3_360
తరలము. ఇది కుబేరువనంబు దీనికి నెవ్వరుం జనుదేర నో
డుదురు నీవిట వచ్చి యెల కడుం బ్రమాదముఁ జేసి తిం
దుదిత తేజుఁడు గ్రీడ లాడుచు నుండు నింతులుఁ దాను స
మ్మదముతోడఁ గుబేరుఁ డీరుచిమత్సరోజ వనంబునన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 3 361 to 3 3 400
2018
3022
2006-09-26T23:48:42Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_3_361
వ. దీని తీరంబున దేవర్షి గణంబులు దేవతార్చనంబులఁ జేయుదు రిందులజలంబు లమృతోపమానంబులు మఱి వైడూర్యనాళంబులై యపూర్వ సౌరభంబు లైన కనక కమలంబులు గలుగుటం జేసి యక్షరాక్షసాక్షోహిణీ రక్షితం బగు దీని మహిమం బెఱుంగక యింతదూరంబు వచ్చిన వీరుం డెవ్వండ వేమి కారణంబున వచ్చి తనిన వారికి భీముం డి ట్లనియె.
3_3_362
మత్తకోకిలము. ఏను బాండుసుతుండ భీముఁడ నిద్ధతేజుఁడ ధర్మరా
జానుజన్ముఁడ ద్రౌపదీ హృదయ ప్రియం బొనరింపఁగాఁ
బూని యిక్కమలాకరంబునఁ బుష్పముల్ గొన వచ్చితిన్
వీనిఁ గొందు నవశ్యమున్ సురవీరు లడ్డము వచ్చినన్.
3_3_363
వ. అనిన వార లిట్లని రయ్యా నీవు దివ్యపురుషుండ వీ సౌగంధిక కమలంబులు గొని యెదని కుబేరున కెఱింగించి తదాదేశంబునఁ గొనుము నీవు ధర్మజానుజుండవు గావున నీకు ధర్మపథంబు తప్పంజన దనిన రాక్షసులఁ గటాక్ష దృష్టిం జూచి భీమసేనుం డిట్లనియె.
3_3_364
క. గిరినిర్ఝరములఁ బుట్టిన
సరోవరం బిదియు సర్వసామాన్యముగా
కరుదుగ నొక్కనియదియే
పరగఁ గుబేరుండు దీనిఁ బడసెనె మొదలన్.
3_3_365
తే. ఉత్తమ క్షత్త్రియుం డేల యొరుల నడిగి
వేఁడువాఁడగుఁ దన భుజ విక్రమమున
నన్యధనము లుపార్జించి యర్థిజనుల
కిచ్చి కీర్తి దిక్కుల వెలయించుఁగాక.
- భీముఁడు యక్షరాక్షసులతో యుద్ధంబు సేయుట -
సంత 3-152-12
3_3_366
వ. నాకు మిమ్మును మీ కుబేరుం బ్రార్థించి కాని యిక్కొలని పువ్వులు గొనంగాదొకో యని భీముండు రాక్షసుల నాదరింపక సౌగంధికా వనంబు సొచ్చి కనక కమలంబులుం గొని యుత్తమ వీర్యవంతంబు లైన తత్సలిలంబు లుపయోగించి యనంత బల సంపన్నుండై యున్న నాతనిం జూచి రాక్షసు లలిగి యుద్యతాయుధ హస్తులై తాఁకిన భీముండును భీకరాకారుండై.
3_3_367
చ. తనగదఁ జేసి రాక్షసుల దారుణ శస్త్రచయంబు నశ్రమం
బున నతివీరుఁడై విరిచి పోర నిశాచరులన్ బడల్పడన్
ఘనభుజ దండచండహతిఁ గ్రాఁచిన నుక్కఱి రక్కసుల్ కుబే
రున కెఱిఁగింపఁ బాఱిరి సరోష వృకోదర భీమ కర్మముల్.
3_3_368
వ. కుబేరుండును బాంచాలీ ప్రియకరంబైన పవనతనయు పరాక్రమారంభంబు విని మెచ్చి దాని నుపేక్షించె నట్లు భీమసేనుండు రాక్షససేన నోడించి సౌగంధిక కమలంబులు గొని తత్తీర కుసుమిత లతాపాద పవనంబున విహరించు చున్నంత నట.
3_3_369
క. వడిఁ బడియెఁ బిడుగు లుడుగక
వడఁకె మహీతలము పాంసువర్షము గురిసెం
గడు నెఱ్ఱనయ్యె దిశ లే
ర్పడకుండె నినుండు తిమిర పటలావృతుఁడై.
3_3_370
వ. ఇట్టి మహోత్పాతంబు లుపలక్షించి విస్మితుండై ధర్మతనయుం డివి భీమాహవపిశునంబులై కానంబడియె నేమఱకుండవలయు నని నాలుగు దిక్కులుం జూచి భీమసేనుం గానక తన సమీపంబున నున్న పాంచాలి కిట్లనియె.
3_3_371
క. ప్రియ సాహసుండు భీముఁడు
భయవిరహితుఁ డెందుఁబోయె బహురాక్షస సం
శ్రయ మిగ్గిరి గంధర్వా
న్వయం సేవ్యం బేకచరుఁడు వాఁ డెయ్యెడలన్.
3_3_372
ఆ. భూరిభుజుఁడు దానె పోయెనో నీ వెట
యేని పుచ్చితో నిజేచ్ఛ నతని
నని యజాత శత్రుఁ డడిగినఁ బతికిఁ బాం
చాని యిట్టు లనియె సంభ్రమమున.
3_3_373
మధ్యాక్కర. ధరణీస నీకు నాయిచ్చిన పసిఁడి తామరపువ్వు
గురువాయు వశమున వచ్చినను దానిఁ గొని యిట్టిపువ్వు
లరుదు గాన కుఱంగటం గలిగెనేని యర్థిఁ దెమ్మనిన
నరిగె నీశాను దిక్కునకు నీ తమ్ముఁ డతి వేగమునను.
3_3_374
వ. అనిన నట్లేని యందఱము వానిపోయిన వలనం బోవుద మని యెప్పటి యట్ల రాక్షస స్కంధారూఢులై గగనగతి నరిగి సౌగంధిక తీరంబున.
3_3_375
చ. అతుల బలాఢ్యు నుద్యతగదాయుధ హస్తుఁ బటుప్రతాపవ
ర్ధితయశుఁ బాండునందనుఁ దదీయమహోగ్ర గదా విఘాతదా
రిత పృథుయక్షరాక్షస శరీర చయంబులుఁ జూచి విస్మయ
స్మితముకు లైరి బ్రాహ్మణ సమేతులు ధర్మసుతాదు లచ్చటన్.
3_3_376
వ. భీమసేనుండును ధౌమ్య ధర్మజ రోమశులకు మ్రొక్కి తనకు మ్రొక్కిన కవలఁ గౌఁగిలించుకొని వైడూర్యనాళంబు లైన కనక కమలంబులు ద్రౌపది కిచ్చి యున్నంత నాతనికి ధర్మరా జిట్లనియె.
3_3_377
ఆ. చనునె నీకు నిట్టి సాహస క్రియఁ జేయ
నెల్లవారికంటె నెఱుక గలవు
గురుభుజుండ నాకుఁ గూర్తేని చేయకు
మయ్య యిట్టిచెయ్య లనఘ యింక.
3_3_378
వ. అని కఱపి యిట్లందఱుం గుబేరోద్యాన వనంబున విహరించు చున్నంతఁ దద్రక్షకులైన యక్షులు వచ్చి.
3_3_379
క. దేవర్షియైన రోమశు
దేవేంద్రసమాను నయ్యుధిష్ఠిరు ధరణీ
దేవోత్తములం గని విన
యావనతులు భక్తి నిట్టు లని రందఱకున్.
3_3_380
వ. మీ రిందు మసల వల దిది యక్ష రాక్షస ప్రచార ఘోరంబని నందుండ నొల్ల పాండవులు తత్సమీపంబున నివాసంబుఁ జేసికొని రాక్షస బలంబుతో ఘటోత్కచుఁ బోవం బనిచి యుండు నంత జటాసురుం డను రాక్షసుండు బ్రాహ్మణ రూపధరుండై యేను వేదవిదుండ ధనుర్వేద విదుం డైన పరశురాము శిష్యుండ ననుచుం బాండవుల సేవించుచన్నంత నొక్కనాఁడు.
3_3_381
ఆ. మృగవిరోధి బలుఁడు మృగయా వినోదార్థ
మడవి కనిలతనయుఁ డరిగినట్టి
యవసరమున నజ్జటాసురుఁ డాసురాఁ
కారవికృత రూపకంబుఁ దాల్చి.
3_3_382
క. చనుదెంచి ద్రౌపదిని యమ
తనూజు నకులుం దదాయుధంబులతోఁ బె
ల్చన యెత్తికొని మహాజన మునఁ బఱచె మహీసురోత్తములు భయమందన్.
3_3_383
వ. అంత సహదేవుండు భీముం బిలుచుచు వనంబున కరిగె నిట ధర్మతనయుం డధర్మవర్తియైన యసుర కిట్లనియె.
3_3_384
క. దేవాసురాదు లిం దుప
జీవింతురు మనుజులకు విశేష సుఖంబుల్
గావించు చునమ్మనుజులఁ
గావంగలవార మేము గౌరవ యుక్తిన్.
3_3_385
వ. ఇట్టి మా కపకారంబు సేయుట నీకు లగ్గు గాదు నీవు ధర్ము వెఱుంగవు విశ్వసించిన వారికిం గుడువం బెట్టిన వారికి నెగ్గసేయుట కడుం బాపంబు గావున.
3_3_386
మధ్యాక్కర. మాయావి మయాయుధములు మాకిచ్చి మాతో రణమ్ము
సేయు మివ్విధమునఁ బోవఁ దగదంచుఁ జిక్కనై యసుర
నాయతబాహుఁడు గరము భరముగా నదిమె ధర్మజుఁడు
మాయావి యగువాని గమనవేగంబు మందమై యుండు.
3_3_387
వ. ఇట్లు ధర్మజు నిబిడ పీడన వేదనాభరంబున విగతవేగుండై యరుగు జటాసురున కడ్డంబు వచ్చి సహదేవుం డిట్లనియె.
3_3_388
క. నన్నెఱుఁగవె పాండవుఁడఁ బ్ర
సన్న యశోవీర్య యుతుఁడ సహదేవుఁడ న
త్యున్నతి యేర్పడ నిప్పుడ
నిన్నోర్చెదఁ జక్క నెదిరి నిలువుము పోరన్.
- భీముఁడు జటాసురునితో యుద్ధము సేయుట -
సం. 3-154-28
3_3_389
వ. అనుచున్న యవసరంబున ననిల సుతుం డనిల వేగంబున నరుదెంచి జటాసురుచేత నిగృహీతులై గగనగతిం జను ధర్మజు నకుల ద్రౌపదులను మహీతలగతుం డైన సహదేవుం జూచి యయ్యసుర కిట్లనియె.
3_3_390
తే. అతిథివై వచ్చి నీవు మాయందుఁ గుడిచి
యసురవై యిట్ల యెగ్గ సేయంగ నగునె
యెందుఁ గుడిచిన చోటికి నెగ్గుసేయ
రెట్టి దుర్జను లైనను నెఱుక విడిచి.
3_3_391
వ. నీవు బుద్ధిగల వేని వీరిని విడిచి నీ ప్రాణంబులు రక్షించుకొను మట్లు గానినాఁడు బక హిడింబ కిమ్మీరులం జంపినట్లశ్రమంబునం జంపుదు ననిన విని జటాసురుండు వారల విడిచి భీమసేనున కభిముఖుండై.
3_3_392
క. రయమున నీచేత నిహతు
లయిన సురారాతులకు రణాంతరమున నీ
దయిన రుధిరమున నుదక
క్రియఁ జేసెద బక హిడింబ కిమ్మీకులకున్.
3_3_393
క. అనుచుఁ గడు నలిగి మారుత
తనయు మహాబాహు నసుర దాఁకె మరున్నం
దనున కెడసొచ్చి మాద్రీ
తనయులు తత్క్షణమ వానిఁ దాఁకిరి వీఁకన్.
3_3_394
సీ. వాపల నిద్దఱ వారించి
భీముండు దాఁకె జటాసురు వీఁకతోడ
భీమాసురులకు సంగ్రామంబు
గడుఘోర మయ్యె నిర్మూలంబులయ్యె వారి
యూరుఘట్టనముల ధారిణీ
రుహములు పద ఘట్టనములఁ గ్రక్కదలె ధరణి
భూరుహ పాణులై పోరి యాసన్న
భూరుహములు వొలిసిన బృహదుదగ్ర
ఆ. శిలలఁ గొంతసేపు చెలఁగి పోరాడి రొం
డొరులు పెనఁగి పట్టి పరుషభంగి
నుగ్రు లైన వాలి సుగ్రీవు లట్టుల
యుద్ధ మొప్పఁ జేసి రిద్ధబలులు.
3_3_395
క. భీమాసుర వీరుల ము
ష్టాముష్టి రణచ్ఛటచ్ఛాటా సబ్దం బు
ద్దామంబై తద్విపిన మ
హా మృగపక్షులకు నతి భయావహ మయ్యెన్.
3_3_396
ఆ. అంత భీమసేనుఁ డంతకాకారుఁడై
వాని బలవిహీనుఁ గా నెఱింగి
తడయ కపుడు వాని మెడగ్రుంగఁ బిడికిటఁ
బొడిచె నసుర ముడిఁగి పడియెఁ బుడమి.
3_3_397
వ. ఇట్లు నిర్ఘాతనిపాత భిన్నోన్నత నీలగిరి శృంగంబునుం బోలె నేలఁ బడిన జటాసురు శరీరం బెత్తి యొక్క విశాల పరుషపాషాణంబు పై జర్జరితంబుగా వైచి వానిం గాలగోచరుంగాఁ జేసిన వాయుపుత్త్రు పరాక్రమంబు ధౌమ్యరోమఖాది మహీసురవరులు వర్ణించి రని వైశంపాయనకథితం బైన కథ రమ్యంబుగ.
3_3_398
క. భూపకులతిలక నృపవి
ద్యాపారగ నిత్యసత్యధనధాన్య దయా
లాపచతురాస్య ధర్మ వ్యాపార విచార విష్ణువర్థన నృపతీ.
3_3_399
వసంత తిలకము. శ్రీరమ్య రాజకులశేఖర రాజరాజా
భూరి ప్రతాప పరిభూత విరోధి వర్గా
హారామృతాబ్జహర హాసతుషారకుంద
స్ఫారద్యశః ప్రసర పాండుకృత త్రిలోకా.
3_3_400
గద్యము. ఇది సకల సుకవి జన వినుత నన్నయభట్ట ప్రణీతం బైన శ్రీ మహాభారతంబునందారణ్య పర్వంబున దధీచి కథ యును నగస్త్యు మాహాత్మ్యంబును భగీరథు ప్రయత్నంబునుం గంగావతరణంబును ఋశ్యశృంగు చరితంబును బరశురాము చరితంబును గార్తవీర్యు వధయును రామకృష్ణాదుల యాగమంబును సౌకన్యాఖ్యానంబును జ్యవనుండు సంయాతి యజ్ఞంబున నశ్వినుల సోమపీథులం జేసి వారిచేత జవ్వనంబు వడయుటయు మాంధాతృ జన్మంబును సోమకుండు యజ్ఞంబుఁ జేసి పుత్త్రశతంబు వడయుటయు జంతూపాఖ్యానంబును శ్యేన కపోతంబులై యింద్రాగ్నులు శిబి మాంసంబు గొనుటయు నష్టావక్రు మాహాత్మ్యంబును రైభ్య యవక్రీతుల సంవాదంబును భీముండు సౌగంధిక హరణార్థం బరుగుటయు హనుమద్దర్శనంబును రామాయణ కథయును భీముండు గంధమాదనంబునం దుండుకొలనికిం బోయి యక్ష రాక్షసుల వధియించుటయు గంధమాదనంబున నందఱుం గూడుటయు జటాసుర వధయు నన్నది తృతీయాశ్వాసము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 001 to 3 4 030
2019
3025
2006-09-26T23:49:05Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
శ్రీ మదాంధ్ర మహాభారతము
ఆరణ్య పర్వము - చతుర్థాశ్వాసము
3_4_001
క. శ్రీ రాజరాజకుల ని
స్తార సుధాహార హీర సన్నిభ కీర్తీ
శ్రీ రమణ ధనుర్విద్యా
పారగ కోదండపార్థ పార్థివ తిలకా.
3_4_002
వ. అక్కథకుండు శౌనకాది మహామునులకుం జెప్పె నట్లు పాండవులు నర నారాయణ స్థానంబునఁ గొన్ని దినంబు లుండి యొక్కనాఁడు ధర్మతనయుండు దమ్ముల కిట్లనియె.
3_4_003
మధ్యాక్కర. ఏనేఁడు లగుదెంచె నర్జునుం డేఁగి యింత కేతెంచుఁ
బూని దివ్యాస్త్రముల్ వడసి యమ్మహాభుజు భూరిసత్త్వు
నానత రిపువర్గుఁ జూడఁ గాంతు మిం దంచు బ్రాహ్మణుల
తో నేఁగె నుత్తర మించి ధర్మనిత్యుఁడు ధర్మజుండు.
3_4_004
వ. ఇట్లు గంధమాదన పుణ్యతీర్థావలోకన పరులయి పాండవు లరిగి పదియేడగు దివసంబున వృషపర్వుం డను రాజర్షి యాశ్రమంబు గని యం దతిప్రీతి నాతనిచేతఁ బూజితు లయి యేడు దివసంబులు వసియించి బ్రాహ్మణుల నెల్ల నందు నిలువం బనిచి వృషపర్వోపదిష్ట మార్గంబున ధౌమ్య రోమశ ప్రభృతి కతిపయ బ్రాహ్మణ వరులతోఁ జని యష్టమ దివసంబున.
3_4_005
క. విమల స్ఫాటికహాటక
రమణీయదఠీనిరంతర శ్వేతనగేం
ద్రము మాల్యవంతమును ను
త్తమచరితులు సూచు చరిగి తద్విపినమునన్.
3_4_006
క. చలదళిపుంస్కోకిల కుల
కలరవముఖరితలతాంత కమ్రఫలాళీ
లలిత మహీరుహ మాలా
మిళితోద్దేశముల విశ్రమించుచు లీలన్.
3_4_007
వ. అందు విహరించుచున్న నొక్కనాఁడు శ్వేతకి యను పుణ్యనదివలన మారుతానీతంబులైన తమ ముందటం బడిన పంచవర్ణ సురభి కుసుమంబులం జూచి యందఱు విస్మయం బంది రంత నేకతంబున నొక్క శశికాంత శిలా తలంబుపయి నున్న భీమసేనునకు ద్రుపదరాజ పుత్త్రి యిట్లనియె.
3_4_008
క. ప్రకటనగఁ దొంటి సౌగం
ధిక కనకాబ్జముల కంటె దివ్య సుగంధా
ధిక కుసుమము లివి దద్దయు
సుకుమారము లిట్టివానిఁ జూచి యెఱుంగన్.
3_4_009
వ. ఇప్పువ్వులు నాకుఁ దెచ్చి యిచ్చి మనః ప్రియంబు సేయు మనిన భీముండు తత్క్షణంబ చని చక్రవాళ నగ సమున్నతం బయిన గిరిశృంగం బెక్కి యందు వివిధరత్న రచితరమ్య ప్రాకార పరివృతం బయిన వైశ్రవణు నివాసంబు గని శంఖధ్వానంబు సేసిన.
3_4_010
క. దాని విని యక్ష రాక్షస
సేనలు పఱతెంచి భీమసేను మహాసే
నానీ సన్నిభుఁ దాఁకిరి
నానాయుధధరులు దారుణధ్వను లెసఁగన్.
3_4_011
క. వాయుప్రేరితశిత
సాయక ముఖ దళిత రాక్షస ప్రకరబృహ
త్కాయాభ్రగళిత శోణిత
తోయంబుల నవనిధర నదులు గడు నిండెన్.
3_4_012
ఉ. ఉక్కఱి యిట్లు మధ్యము మహాగ్ర శరంబుల కోర్వనోప కా
రక్కసు లెల్ల నాహవపరాజ్ఞుఖులైంవ గడంగి భీముఁ దా
నెక్కటి దాఁకె దిక్కరి సహింపక సింహము దాఁకు నట్టులం
దక్కజుఁ డుద్యతాయత గదాయుధుఁడై మణిమంతుఁ డల్కతోన్.
3_4_013
క. ఆ రాక్షసు నతి వీరుఁ గు
బేరసఖుం బవనసుతుఁ డభేద్యుఁడు నిజ దు
ర్వారతర శాతసాయక
ధారావర్షమునఁ గప్పె దారుణ భంగిన్.
3_4_014
క. గద ద్రిప్పి భీముఁ మీఁదను
వదలక మణిమంతుఁ డలిగి వైచిన నది వి
ద్యుదిత ప్రభా నిభంబై
పది దిశలు వెరుంగ భీము పైఁ బఱతెంచెన్.
3_4_015
క. దానిఁ దననిశిత బాణ వి
తానంబున జర్జరీకృతముఁ జేసె మరు
త్సూనుఁడు గుహ్యకరాక్షస
సేనల కెల్లను భయంబు సేయుచు నలుకన్.
3_4_016
క. ఘనుఁ డమ్మణిమంతుఁడు కాం
చనదండోద్భాసియైన శక్తి మరున్నం
దను మీఁద వైచెనది యా
తని భుజ పార్శ్వమ్ము దాఁకి ధారుణిఁ బడియెన్.
3_4_017
చ. గదఁ గొని భీముఁ డంత లయ కాలకృతాంతుఁడ పోలె నేల గ్ర
క్కదల నదల్చి నకంపితుఁడై మణిమంతుఁ డాజి దు
ర్మదుఁడు త్రిశూల మెత్తికొని మధ్యముపై ననలస్ఫులింగముల్
సెదరఁగ వైచె దానిఁ జెరిచెన్ ఘనుఁ డగ్గద చేత భీముఁడున్.
3_4_018
వ. ఇట్లు తనశక్తి శూలంబు లశక్తి నిహతంబైనఁ బరిత్యుక్తమదుండై మణిమంతుం డంతరిక్షమున కెగసిన.
3_4_019
క. పోవకు పోవకు మనుచు మ
హా వీరుఁడు గద యమర్చి యమ్మణిమంతున్
లావరఁగ వైచె నగ్గద
తో వాఁడును బడియెఁ బ్రతిహతుండై నేలన్.
3_4_020
క. పోర మణిమంతుఁ డిట్లు స
మీరణ సుతుచేతఁ బ్రాప్తమృతుఁడై పడినన్
వారక పఱచిరి భయమున
నారాక్షసు లార్తనాదులై తూర్పునకున్.
3_4_021
వ. అట ధర్మరాజు భీముండు పోయినవలను ద్రౌపదిచే నెఱింగి యార్ష్టిషేణుం డను మునివరునాశ్రమంబున ధౌమ్య ద్రౌపదీ ప్రభృతులంబెట్టి రోమశ నకుల సహదైవయుతుండై తద్గిరిశృంగం బెక్కి కుబేరసదన సమీంపంబున నిజ గదాఘాత పాతిత మణిమదాది రాక్షస దారుణ మధ్యంబున నున్న మధ్యము నొద్ధకుం జనియె నంత.
3_4_022
క. హతశేషులైన రాక్షసు
లతిరయమునఁ బాఱి చెప్పి రప్పుడ యలకా
పతికి సవిస్తరముగ నిజ
మతిఁ బవనజు విక్రమంబు మణిమద్వధయున్.
3_4_023
వ. దాని విని కుబేరుండు విస్మితుండై యాత్మగతంబున.
3_4_024
క. తలకక మును సౌగంధిక
ములు గొని యిప్పుడును దర్పమున నిందుల పు
వ్వులు గొని మణిమత్ప్రభృతుల
బలువుర వధియించె నెట్టి బలియుఁడో యనుచున్.
3_4_025
వ. సుర గరుడ గంధర్వ యక్ష రాక్షస సహితుండయి యక్షప్రభుం డరుగుదెంచి పాండవులం గని వారిలోన గదా కృపాణ బాణ బాణాసన ధరుం డయు రణ కాంక్షనున్న మహావీరు మారుతాత్మజుం జూచి పరమప్రీత చిత్తుం డయిన.
3_4_026
ఆ. అక్కుబేరునకున్ మహామతుల్ పాండవుల్
మ్రొక్కి రంత ధర్మమూర్తియైన
ధర్మతనయుఁ జూచి తద్దయు దయతోడ
నిట్టు లనియెఁ గిన్నరేశ్వరుండు.
3_4_027
వ. ఆయ్యా నీ యనుజుండు మత్ప్రియ సఖుండైన మణిమంతు వధియించి నా కపకారంబు సేసె నని లజ్జింప వలవ దది యగస్త్యు శాపనిమిత్తంబున నయ్యెనని భీమసేను డాయం బిలిచి నీ చేసిన సాహసంబు నా కుపకారంబు గావున నిన్ను మెచ్చితి ననిన నక్కుబేరునకుం గృతాంజలి యయి ధర్మతనయుం డిట్లనియె.
3_4_028
ఆ. ఇట్టి శాప మమ్మునీంద్రుడు దానేల
యిచ్చె దాని నాకు నెఱుఁగఁ జెప్పు
మనిన విస్తరించి యమరాజ సతునకు
నక్కుబేరుఁ డిట్టు లనుచుఁ జెప్పె.
3_4_029
వ. తొల్లి కుశావతి యను పుణ్యనదీ తీరంబున నమరు లెల్ల సత్త్రయాగంబు సేయుచుండి నన్ను రావించిన నేనును బుష్పక విమానారూఢుండనై త్రిశత మహా పద్మ సంఖ్యల యక్షరాక్షస బలంబుతో గగనగతి నందులకుఁ బోవు నెడ నూర్ధ్వబాహుండై యమునా తీరంబున నుగ్రతపంబు సేయుచున్న యగస్త్య మహాముని మీఁద నా ప్రియసఖుం డైన మణిమంతుం డెఱుంగక నిష్ఠీవనంబు సేసిన నలిగి యమ్మునివరుండు నా కిట్లనియె.
3_4_030
ఆ. నీవు సూచుచుండ నీ యిష్టుఁ డిమ్మణి
మంతుఁ డిపుడు దనదు మదము పేర్మి
నన్ను నరయ కుమిసె నామీఁద కష్టదు
ర్మదుఁడు పొలియ నొక్క మనుజు చేత.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 031 to 3 4 060
2020
3029
2006-09-26T23:49:35Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_031
క. మఱియు నీ యక్షరాక్షస బలంబును వాని చేతి నిహతుహగుదు రిద్దిరితంబు దద్దర్శనం బాయు ననియెం గావున నిట్టి శాప ఫలంబునకు నీ యనుజుండు నిమిత్తం బయ్యెనని చెప్పి వెండియు నిట్లనియె ధృతియును దాక్ష్యంబును దేశకాలంబులును బరాక్రమంబును మంత్ర విధానంబు నను పంచ విధాంగంబు నెఱింగిన క్షత్త్రియుండు ధర్మవిదుండై ధరణీ చక్రంబు నిర్వక్రంబుగా రక్షించి పుణ్యలోకంబు వడయుఁ గర్మ విశేషంబు లెఱుంగక వృథారంభుండై సాహసంబున వర్తల్లు వానికి బాతకం బగుట నిశ్చయంబు.
3_4_032
క. కావున నిరతమ్ము మరు
ద్దేవాత్మజు సాహసైకధృతి గాకుండన్
భూవల్లభ శిక్షింపుము
నీ విమలజ్ఞాన ధర్మ నిష్ఠిత బుద్ధిన్.
3_4_033
వ. నిన్నును నీ తమ్ములను ధర్మానిలశక్రాశ్వినులు రక్షించునట్లు యేనెప్పుడు రక్షింతు నానియోగంబున మత్పరిచారకులు మీకు నిత్యంబును నన్నపానాదులు దెచ్చి యిచ్చుచుండ నార్ష్టకాశ్రమంబున నొక్క పక్షంబు వసియించునది.
3_4_034
సీ. మానితయశుఁడు భీమానుజుం
డర్జునుం డమరులచేత దివ్యాస్త్రతతులు
వడసి దేవేశ్వరు కడ నున్నవాఁ డతం
డుపకారి యయ్యె దేవోత్తమునకు
సప్తమేధాధ్వర ప్రాప్తపుణ్యుఁడు
ధర్మమతి భవత్పితామహుఁడు ఘనుఁడు
శంతనుఁ డతనిచే సంతర్పితుండయ్యె
గుఱుకొని మీదైన కుశల మడిగె
ఆ. నరుగుదెంచు నింత కయ్యర్జునుండు మీ
కభిమతార్థసిద్ధి యగును సిద్ధ
మని యెఱుంగఁ జెప్పి యలకాధినాథుండు
యక్షగణముతోడ నరిగె నంత.
3_4_035
వ. ఇట్లు ధర్మరాజు కుబేరునాదేశంబున నార్ష్టిషేణాశ్రమంబున నున్న నాతనికి నొక్కనాఁడు ధౌమ్యుండు నిజాంగుళి నుత్తరదిగ్భాగంబు సూపుచు నిట్లనియె.
3_4_036
క. అది మందరనగ మక్కడ
నది మేరు గిరీంద్ర మమ్మహాశైలమునె
న్మిది దిక్కుల వసియింతురు
త్రిదశేశ్వరు దొట్టి యష్టదిక్పాలవరుల్.
3_4_037
చ. కనకగిరిం బ్రదక్షిణముగా శశిభాస్కర తారకాగణం
బనవరతంబుఁ ద్రిమ్మరు మహాముని సప్తక మండలంబుతో
ననఘ తదీయతుంగ శఖరాగ్రమునందుఁ బయోరుహాసన
త్రినయనవిష్ణులుండుదురు దేవగణంబులు గొల్చుచుండఁగన్.
3_4_038
వ. అని చెప్పుచుండఁ బాండవు లం దొక్కమాసంబు నివాసంబు సేసి రంత.
3_4_039
ఉ. అంబర మాత్మదీప్తి నివహంబున నొప్పఁగ మాతలిప్రయు
క్తంబగు దివ్యకాంచన రథంబు లసచ్చ పలాంశుపుంజర
మ్యంబగు దాని నెక్కి ధృతిమందరుఁ డింద్రసుతుండు నాకలో
కంబుననుండి వచ్చెఁ బ్రవికాశిత తేజుఁ డిన ప్రకాశుఁడై.
3_4_040
వ. ఇట్లు చనుదెంచి ధనంజయుండు రోమశ ధౌమ్య ధర్మజ భీమసేనుల పాదంబులకుం బరమ భక్తి మ్రొక్కి వినయావనతు లయిన కవల నెత్తి కౌఁగిలించుకొని ద్రౌపదీ హృదయ నయనానంబుజంబుల కానందంబు సేయు చున్నంత నందఱు సంతసిల్లి మాతలి నతిప్రీతిఁ బూజించిన నతండును దివ్యరథంబు గొని దివంబున కరిగె నట్టి యవసరంబున.
3_4_041
క. దిననాథుఁ డస్తగిరిఁ బొం
దినఁ జీఁకటి బాచి యాత్మ తేజమున దిగం
గనల విభూషించుచు రజ
ని నాథ కలహంస గగననిమ్నగ నొప్పెన్.
3_4_042
వ. ఆ రాత్రి యర్జునుం డనుజుల నందఱ నొద్దఁ బెట్టుకొని యిష్టపూర్వకథలు సెప్పుచు శయనించె నంతఁ బ్రభాతంబగుడు సిద్ధముని గణంబులయు రోమశు ధౌమ్యులయుఁ దమ్మలయుఁదోడ ధర్మతనయుండు సఖోపవిష్టుండై యున్నంత.
-ఇంద్రుఁడు పాండవుల యొద్దకు వచ్చుట -
సం. 3-162-5
3_4_043
సీ. బోరన సుర దుందుభుల
నినాదంబులు గిన్నర గంధర్వ గీతరవము
లెసఁగ సహస్ర సూర్యేందు మండలములు
వోలె విమానము ల్బొలిచి వెలుఁగఁ
బాండవాలోకన పరుఁడై సహస్రాక్షుఁ
డమర గణంబుతో నమ్మహాద్రి
కేతెంచెఁ బ్రీతి నయ్యింద్రున
కందఱు నంత నభ్యుద్గతులైరి పాండ
ఆ. వాగ్రజుండు దాను ననుజులు నింద్రుపా
దాంబుజముల కెరఁగి యధికభక్తి
శాస్త్రదృష్ట వివిధ సత్కార విథులఁ బూ
జించె నమర ఖచర సిద్ధ పూజ్యు.
3_4_044
వ. ఇంద్రుండును వారల నందఱ నతి మధుర వచనంబుల నభినందించుచుఁ దదంతికస్థితు నధిక తపోయుక్తు ధనంజయుం జూపి ధర్మజున కిట్లనియె.
3_4_045
క. ఘనుఁ డీ పార్థుఁజు నా వల
నన దివ్యాస్త్ర ప్రయోగ నయనిపుణుండై
దనుజుల నివాతకవచుల
ననిఁ జంపి సురావలికిఁ బ్రియం బొనరించెన్.
3_4_046
క. ఈతఁడు పరాక్రమమున న
రాతుల వధియించి యిద్ధరా రాజ్యము వి
ఖ్యాతముగ నిచ్చు నీకు మ
హా తేజుఁ డజేయవీర్యుఁ డని నెవ్వరికిన్.
3_4_047
క. అని చెప్పి యనిమిష ప్రభుఁ
డనిమిష నివహంబుతోడ నమరావతికిం
జనియె నిజాలోకసమున
కనఘులు పాండవులు హర్షమందుచు నుండన్.
3_4_048
మధ్యాక్కర. ఘనముగ ధనరేంద్ర పాండుసుతసమాగమ మొక్క యేఁడు
దనరంగ బ్రహ్మచర్య వ్రతస్థులై తగిలి నిత్యంబు
వినిన పుణ్యాత్ములును జదివిన వారు విభుత నూఱేండ్లు
నొనర జీవింతు రత్యంతమగు కాంతియుక్తులై ధరణి.
3_4_049
వ. ఇట్లు సురేంద్రుం డరిగిన ధర్మతనయుం డర్జునుం జూచి పరమానంద భరిత హృదయుండై యిట్లనియె.
3_4_050
సీ. హరుఁ డాదిగాఁ గల యమర
గణంబుచేఁ బడసి దివ్యాస్త్రముల్ పరమమైన
యుపకార మమరుల కొనరించె
నీ పార్థుఁడని నాకుఁ జెప్పె వృత్రాంతకుండు
దివ్యాస్త్రలాభమ్ము దేవేంద్రునకుఁ
బ్రీతిగా వేల్పులకు నుపకారి వైన
విధమును మాకిప్డు విన వేడ్క
యైనది యని తన్ను నడిగిన నగ్రజునకుఁ
ఆ. నగ్ర జన్మ పూజ్యులగు ధౌమ్యరోమశ
భ్రాతృవరుల యొద్దఁ బాండవేయుఁ
డసదృశ ప్రభావుఁ డతివీరుఁ డర్జునుఁ
డాత్మచరిత మిట్టు లనుచుఁ జెప్పె.
3_4_051
వ. ఏను భవదాదిష్ట విద్యా ప్రకారంబున తపోనియుక్తుండనై హిమవంతంబునకుం జని యందు నా ముందట వృద్ధ బ్రాహ్మణుండై యున్న వృద్ధశ్రవుం గని తదుపదేశంబున నీశ్వరుఁ గుఱించి యుగ్రతపంబు సేసిన నీశ్వరుండు గిరాత రూప ధరుండై నాతోడ నతిఘోర యుద్ధంబు సేసి నాకుఁ బ్రసన్నుఁడై నిజరూపంబుఁ జూపి పాశుపతాస్త్రంబుఁ బ్రసాదించె ననంతరంబ యింద్రాది దేవతల వలన నైంద్రాగ్నేయ యాన్యు రాక్షస వారుణ వాయవ్య కౌబేర గాంధర్వ పైశాచ బ్రాహ్మ్యంబు లనంబరగు దివ్యాస్త్రంబులు వడసి మహేంద్రాను గృహీతుండనై మాతలి ప్రయుక్తంబైన దివ్యరథంబెక్కి యీ శరీరంబుతోడన యమరావతి కరిగి యం దమరేంద్రు నాచర్యుఁగా వరించి తత్ప్రసాదంబున దివ్యాస్త్రంబులు వడసి తత్ప్రయోగంబులును నుపసంహారంబులును నివర్తనంబులునుఁ బ్రాయశ్చత్తంబులును బ్రతిఘాతంబులును నేర్చిన నాకు సంతసిల్లి సురేంద్రుం డిట్లనియె.
3_4_052
క. నీ వఖిలాస్త్రవిదుండవు
గావున నిన్నాజి నోర్వఁగా నోప రొరుల్
దేవతలకు బ్రాహ్మణులకుఁ
గావింపు హితంబు దీనఁ గడు సిద్ధి యగున్.
3_4_053
క. నాకు గురుదక్షిణార్థము
నాకహితార్థంబుగా జనస్తుత బుద్ధిం
జేకొని నా పనిచిన పనిఁ
బ్రాకటముగఁ జేయు మహిత భంజన శక్తిన్.
3_4_054
తే. జలధికుక్షిలో నుండి వీరులు నివాత
కవచు లను మూఁడు కోట్ల దానవులు బలిమిఁ
ద్రిదశులకు బాధసేయు చుండుదురు వారు
నిహతు లగుదురు నీచేత మహితకీర్తి.
3_4_055
వ. అని తన తొడగిన దివ్యభూషణంబుల మణికిరీటంబున నన్ను విభూషితుం జేసి స్పర్శరూపం బైన యభేద్యకుచంబు నిచ్చి యజగర సన్నభం బయిన యిగ్గొనయంబు గాండీవంబునం దానయోజించి పదివేల హంగ మయూర వర్ణ మాననీయ హయంబుల బూనిన రథంబు మాతర ప్రయుక్తం బైన దాని నెక్కం బనిచి నివాత కవచవధార్థం బరుగు మని నియోగించిన నింద్రు వీడ్కొని చనుచున్న నాకు దేవత లిట్లనిరి.
3_4_056
ఉ. ఈ రథ మెక్కి తొల్లి యమరేంద్రుఁ డనేక సహస్ర సంఖ్య దే
వారుల వృత్ర శంబర బలాదుల నుద్ధతులన్ జయించె వీ
రారివిభేది నీవును బలాఢ్యుఁడవై వధియింపు ముగ్రమా
యారతులన్ నివాత కవచా సురులన్ సమరాంతరంబునన్.
3_4_057
వ. అని నాకు దేవదత్తం బను శంఖం బిచ్చిన నేనును మాతలి సహితంబుగా రథం బెక్కి యతి త్వరిత గతి నరిగి.
- అర్జునుఁడు నివాతకవచు లను రాక్షసుల జయించిన కథ -
సం. 3-166-1
3_4_058
క. ఫేనవదూర్మిచయంబుల
నానా విధ మీన కూప్మనక్రంబుల శై
లానుకృతి నొప్పుచున్న మ
హానీరథిఁ గంటి నేను నమ్మాతలియున్.
3_4_059
వ. ఆ సముద్రోదరంబున విశాలాట్టాలక ప్రతోళికాలంకృతంబైన పురంబుఁ గని తద్ద్వారంబున శంఖధ్వానంబు సేసిన నది సకలదిఙ్మహీధర గుహా కుహరంబుల యందు బ్రతిశబ్ద జనకం బయిన దాని విని యలిగి దానవులు నానా విధాయుధ సన్నద్ధు లయి నిజకాయ కాళిమతమోభూతభువన లగుచు వచ్చి నా రథంబుఁ బరివేష్టించి.
3_4_060
క. ఉరు శస్త్ర వృష్టి నాపైఁ
గురిసినఁ దత్క్షణమె యొక్కొకొనిపయి నేనున్
వరుసం బదేసి బాణము
లరుదుగ నేసితి మహా భయంకర భంగిన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 061 to 3 4 090
2021
3032
2006-09-26T23:50:03Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_061
క. దనుజులు మదీయ రథ మా
ర్గ నిరోధముగాఁ బ్రచండకాండ ప్రకరం
బునఁ గప్పిరి రోదోంతర
మని మిషులును ఋషులుఁ జూచి యద్భుతమందన్.
3_4_062
క. కడు భయమున మాతలి చే
డ్పడి రథ చోదనమునం దపాటవుఁ డైనన్
వడి నేన రథము గడపుచుఁ
దడయక యేసితిఁ గడంగి దానవులపయిన్.
3_4_063
వ. మాతలి నన్నుం జూచి సంతసిల్లెనంత.
3_4_064
చ. అతుల రణాంతరంబున నిరంతర మత్పటు బాణ దారితో
చ్ఛ్రితదనుజామగ నిర్గళ దసృగ్జల ధారలు సూడ నొప్పె నా
తతగిరి శృంగసంగదళిత ప్రచలజ్జలవాహజాలనం
తతగళదంబుధారల విధంబున నంబర మెల్లఁ గప్పుచున్.
3_4_065
వ. అంత నయ్యసురులు మాయా యుద్ధంబు సేయ సమకట్టి నా మీఁద వర్షాస్త్రంబు లేసిన.
3_4_066
క. బలరివుఁడు నాకు నిచ్చిన
యలఘునిశాతముఖ శోషణాస్త్రంబు ని
ర్గళదవిరళ జలధారా
వలి నెల్లను దత్క్షణంబు వట్టఁగఁ జేసెన్.
3_4_067
సీ. అద్దానవులు దారుణాశ్మ వర్షంబులుఁ
గురిసిన నవి నన్నుఁ దెరలఁ గప్పె
నేనును గులిశాస్త్ర మేసి పాషాణముల్
నుఱుము గావించితి నుఱక వెండి
యసురులు నా మీఁద ననలాస్త్ర
జాలంబు లేసిన గాడ్పుతో మ్రోసి యగ్ని
కణములు నా పయిం గవిసిన నేనును
సలలితాస్త్రముల వాని బల మడంచి
ఆ. యున్నఁ దిమిరబాణ ముగ్రంబుగా వార
లేసి రంత దిక్కు లెల్లఁ గప్పె
నంధకారమగ్నుఁడై చలియించి మా
తలి ప్రతోద మెడలి ధరణిఁ బడియె.
3_4_068
క. తురగములు పఱవ నేరక
వరవథ వహనంబునందు వంధ్యము లయ్యెన్
సురసారథి ననుఁ గానకు
హరినందన యెందుఁ బోయి తనెఁ గడు భీతిన్.
3_4_069
క. ఆమృత నిమిత్తంబున ము
న్నమరాసుర యుద్ధ మయ్యె నది యితం భయ
భ్రమజనకము గా దిది యు
గ్రము దనుజు లవార్య వీర్య గర్వితు లగుటన్.
3_4_070
తే. బ్రహ్మచేత నిర్మింపఁగఁ బడిన భువన
సంస్లవం బిది నావుడు సంగరమున
సంచలింపక నా భుజ శక్తిఁ జూచు
చుండు మనవుడు మాతలి చోద్యమందె.
3_4_071
ఉ. వాసర నాయకుం దలఁచి వజ్రివరంబున సూర్యబాణ మే
నేసితి నింద్రుఁ దొట్టి సుర లెంతయు సంతస మందఁగా జగ
త్త్రాసి తమిస్రరాశి నిహతంబుగ దిక్కులు ద్రెళ్ళఁగా మహో
గ్రాసురు లాహవంబున భయంపడ మాతలి మెచ్చి యార్వఁగన్.
3_4_072
క. గాండీవ ముక్తదారుణ
కాండవిఖంఢీకృతాపఘనులై దనుజుల్
భండన ముఖమునఁ జేడ్వడి
గొండలు వడినట్టు వడిరి కుతలం బద్రువన్.
3_4_073
వ. ఇట్లు నివాకకవచులు మదీయ దివ్యాస్త్ర నిహతులై మహీతలంబునం బడిన నట యసుర కాంతల యాక్రందన ధ్వను లాకసం బద్రువ నొక్కటఁ బురంబున నెగసె నంత నద్దానవపురంబుఁ బురందరపురంబుకంటె నతి సుందరం బైన దానిం జూచి మాతలి కిట్లంటి.
3_4_074
క. నిరుపమరత్న నిరంతర
వరగృహముల నొప్పి సుఖనివాసం బగు ని
ప్పురినుండ నొల్ల కొండొక
పురి నుండఁగ నేల వలసెఁ బురుహూతునకున్.
3_4_075
వ. అనిన మాతలి యిట్లనియె.
3_4_076
సీ. అసురుల వలన భయంబైన యపుడు
వేల్పులకు సేమంబుగా బలవిరోధి
యీప్రోలు జలధిలో నిమ్ముగ
నిర్మించె దనుజులు పదపడి వనజగర్భు
వలనఁ దపోవీర్యవంతులై యిందుండ
నమరులచేతఁ గయ్యమున నజితు
లైయుండఁ బడసిన నమరేంద్రుఁ డెరిఁగి
తద్విజయార్థముగఁ బంచె వజయ నిన్ను.
ఆ. నమరులకు నసాధ్యు లైనట్టి వీరల
నీవ యోర్చి తనుచు నెమ్మితోడ
నన్ను సంస్తుతించి నరనాధ మాతలి
గడఁగి యపుడు రథముఁ గ్రమ్మఱించె.
3_4_077
వ. ఇట్లు నివాతకవచుల జంపి క్రమ్మఱి వచ్చునెడ నా ముందట నొక్క తపోవనంబును నతి విచిత్రంబైన పురంబునుం గని యిది యెవ్వరిపురం బని యడిగిన నాకు మాతలి యిట్లనియె.
3_4_078
క. వినవె పులోమయుఁ గాలక
యును ననఁగా నిరువు రసుర యువతులు గమలా
సను నారాధించిరి తప
మున దివ్యసహస్ర వర్షములు గడు నిష్ఠన్.
3_4_079
క. కనకమయ మైన యీ ప్రో
లున దమసుతు లాహవంబులో నమరులచే
తను వధ్యులుఁ గాకుండను
వనజుచేఁ బడసి రసురవితలు వరముల్.
3_4_080
వ. ఇది హిరణ్యపురం బిందుఁ బౌలోమకాలకేయు ను నసురు లరువది వేలుండుదురు వారమరుల చేత నవధ్యు లనిన నట్లేని దాని పయిం బోదము రథంబు వఱపు మని యేను మాతలిం బంచిన.
3_4_081
చ. ఆతఁడును సప్తమారుత రయంబున దివ్యరథంబుఁ దత్సురా
హితపురి భూరి వప్రము పయిం బఱపెన్ సురవైరు లంత ను
ద్ధతు లయి ప్రోలు వెల్వడి రథంబులు షష్టిసహస్రకంబుతో
శతమఖబుద్ధిఁ జేసి కడు సైఁపక తాఁకిరి నన్ను నల్కతోన్.
3_4_082
వ. ఏనును వారల యఱువదివేల రథంబులకు గతినిరోధంబుగా నితత వృక్ష వికట శిలా ప్రభవంబు లయిన దివ్యబాణంబు లేసిన నసురులు మాయా యుద్ధ నిబద్ధ బుద్ధులై తమ పురంబుతోడన దివంబున కెగసి మదీయ మార్గణార్గళ నిరుద్ధ మార్గులై నేలంబడిన వీరల నొండు విధంబున నోర్వరా దనితలంచి.
3_4_083
చ. ఉగర ఫణాగ్రరత్న కిరణోల్లసదుగ్ర భుజున్ వృషాంకు శం
కరు శశిఖండ మండిత శిఖుండు శివున్ హృదయాంబుజంబునం
దిరముగ నిల్పి పాశుపత దివ్యశరం బరినోపి యేసితిన్
సురరిపుకోటిమీఁద సురసూతుఁడు మాతలి చూచి మెచ్చఁగన్.
3_4_084
వ. ఆ దివ్యాస్త్ర ప్రభావంబున సింహ శరభ శార్దూల శుండాల మహిష మహోక్ష యక్ష రాక్షస పిశాచ పన్నగ గంధర్వ రుపంబు లుద్భవిల్లి యసురుల నెల్ల విగతాసులం జేసిన.
3_4_085
క. పంచనయను మాయయు మా
యించి పరాక్రాంతి నయ్యుమేశాస్త్రమునం
గ్రంచఱ నంతకపురికేఁ
గించితిఁ బౌలోమ కాలకయాసురులన్.
3_4_086
వ. ఇట్లు హిరణ్యపుర నివాసులం గృతాంత పుర నివాసుతం జేసి వచ్చి వాసవునకు మ్రొక్కిన వాసవుండును నివాత కవచ పౌలోమ కాలకేయ వధ ప్రకారం బంతయు మాతలి వలన విని సంతసిల్లి నా కిట్లనియె.
3_4_087
చ. సురలకుఁ బ్రీతి సేసితి వసుంధరకేఁగుము నిన్ను నీ సహో
దరులు నిరంతరంబును ముదంబునఁ జూడఁగఁ గోరుచున్న వా
రరిమదభేది నీకు విషమాజిముఖంబుల మార్కొనంగ నో
పరు నరు లెవ్వరున్ హరి కిభంబులు మార్కొనునయ్య యెయ్యెడన్.
3_4_088
క. ద్రోణ ద్రోణజ కృప గీ
ర్వాణనదీజాంగపతు లవశ్యమును భవ
ద్బాణహతిఁ జేసి సమర
క్షోణిఁ బరిక్షీణబలు లగుదు రవజితులై.
3_4_089
క. అనిన నమరేంద్రు వీడ్కొని
చనుదెంచితి నని కిరీటి శతమఖలోకం
బునఁ దనచేసిన విధ మ
త్యలఘుం డేర్పడఁగఁ జెప్పె నందఱు వినఁగన్.
3_4_090
వ. ధర్మరాజును దమ్ముఁడు సేసిన మహాపరాక్రమంబునకుఁ జతురంబోధి పర్యంత మహీరాజ్యం బప్పుడు తనకు సంప్రాప్తంబై నంతియ సంతసిల్లి.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 091 to 3 4 120
2022
3035
2006-09-26T23:50:29Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_091
ఆ. దివ్యబాణములు తదీయ ప్రయోగముల్
మాకుఁ జూపుమనిన మఘవ సుతుఁడు
వేఱువేఱ చూపె వేలుపు లిచ్చిన
యస్త్ర శస్త్రములు నిజాగ్రజునకు.
3_4_092
వ. మఱియును.
3_4_093
చ. సురవిశిఖ ప్రయోగములు సూపఁ దొడంగిన నేల దిర్దిరం
దిరిగెఁ బయోనిధుల్ గలఁగె దిగ్గజముల్ మద మేది కుందె భా
స్కరరుచి మాసెఁ బావకశిఖాతతి తోన యడంగె గాడ్పు లం
బరమున నిల్చి రీశ్వరుఁడు బ్రహ్మయు నాదిగ వేల్పు లందఱున్.
3_4_094
వ. అంత సురగణచోదితుండైన నారదుం డర్జును పాలికి వచ్చి యిట్లనియె.
3_4_095
తే. ఎదురులేక దివ్యాస్త్రంబు లిట్లు నీకుఁ
బాడియే ప్రయోగింపంగఁ బాండు పుత్త్ర
సిద్ధమివి యధిష్ఠానవర్జితము లయ్యె
నేని మూఁడు లోకములు దహించు నొగిని.
3_4_096
వ. అని యర్జును వారించి నారదుం డరిగిన నమరులు నిజ స్థానంబుల కరిగి రిట్లు పాండవు లందు పది మాసంబు లుండునంత నొక్కనాఁ డమరకన్యకలు వచ్చి యర్జునున కిట్లనిరి.
3_4_097
తే. వనమునందును బండ్రెండు వత్సరములు
నలయ కజ్ఞాత వాసమేకాబ్దకంబు
పూని నిర్విఘ్నవృత్తిఁ జల్పుదురు మీరు
పగఱ నిర్జింతు రాహవాభ్యంతరమున.
3_4_098
తే. నీ పరాక్రమ బలమున నిఖిల ధరణి
రాజ్యభారంబు నీ ధర్మరాజు పూను
రఘుకులాధీశ్వరుం డైన రాము కీర్తి
యట్ల నీ కీర్తి త్రిజగంబులందుఁ బరగు.
3_4_099
వ. అని యాదేశించి దేవకన్యకలు వోయిన నిట దేవర్షియైన రోమశుండు ధర్మరాజునకు ధర్మాను శాసనంబు సేసి దివంబున కరిగె నంతఁ బాండవు లెప్పటియట్ల ఘటోత్కచ సేనాన్వితులై క్రమ్మఱి వృషపర్వు నివాసంబు సూచుచు బదరీ వనంబున నొక్క రాత్రి వసియించి సుబాహుపురంబునకు వచ్చి యందుఁ దమపరిచారకు లైన యింద్రసేనాదులం గూడి నిజరథారూఢులై ఘటోత్కచుం బోవం బనిచి యింద్ర సేనాదులం గూడి నిజరథారూఢులై ఘటోత్కచుం బోవం బనిచి హిమవత్పర్వతంబు నందు దేవర్షి బ్రహ్మర్షుల యజ్ఞ ప్రదేశంబుల ననేక విధ యూపంబులు సూచుచు నొక్క వర్షం బుండి రంత నొక్కనాఁడు.
- అజకరోపాఖ్యానము -
సం. 3-176-5
3_4_100
క. మృగయార్థ మరిగి హిమవ
న్నగ భూముల యందుఁ బవన నందనుఁ డొక ప
న్నగు చేతఁ బట్టువడి యి
మ్ముగ ధర్మతనూజు చేత మోక్షితుఁ డయ్యెన్.
3_4_101
వ. అనిన విని జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె.
3_4_102
మధ్యాక్కర. పదివేల గజముల బలము గలవాఁడు పౌలస్త్యుతోడఁ
గదనంబు సేసి యనేక యక్షరాక్షసుల నిర్జించి
యుదిత శౌర్యోన్నతుండైన వాఁడు వృకోదరుఁ డేల
పదపడి నిగృహీతుఁ డయ్యెఁ దానొక్క పన్నగు చేత.
3_4_103
వ. అనిన వానికి వైశంపాయనుం డిట్లనియె భీముం డొక్కండ హిమవదుత్తుంగ శృంగోపాంత కాంతారంబుల మృగయాభ్రాంతిఁ బరిభ్రమించు చుండి యతిశ్రాంతుఁ డయి తత్ప్రదేశంబున.
3_4_104
మ. అశనాశావివృతాస్య గహ్వరుఁ గృతాంతాకారు నిశ్వాసధూ
మశిఖాధూసరి తోగ్ర దుర్గతరుగుల్మవ్రాతు హారిద్రవ
ర్ణ శరీరున్ భృశరూక్ష దర్శను మహానాగ ప్రభుం గాంచె న
ర్ధ శశాంక ద్యుతిహారి దారుణ చతుర్దంష్ట్రున్ జగత్త్రాసకున్.
3_4_105
వ. అమ్మహాజగరం బామిషార్థియై భీముం బట్టికొని వాని భుజయుగంబుఁ దన ముఖంబున నంగంబు నిజాంగంబున జిక్కం బంధిచిన నాగాయుత బలుండయ్యును దదంగ సంగంబున దుర్బలుండై మెలంగ నేరక భీముండప్పాము బలవీర్యంబులకు విస్మితుండయి యిది ప్రకృతి సర్పంబుగా దెయ్యది యేనియు నొక్క యద్భుత రూపం బని విచారించుచు దాని కిట్లనియె.
3_4_106
మత్తకోకిలము. ఏను భీముఁడఁ బాండవేయుఁడ నిద్ధతేజుఁడ ధర్మరా
జానుజుండఁ బిశాచపన్నగ యక్షరాక్షస వీరులం
బూని పోరుల నోర్వ నోపెడు భూరి వీరుఁడ నాగపం
చానవాదులఁ బట్టి వ్రచ్చు ననంత బాహు బలాఢ్యుఁడన్.
3_4_107
వ. ఇట్టి నన్నుఁ బట్టి యిప్పాట బంధిచు
నట్టి శక్తి యెట్టు లయ్యె నీకు
నిది నిసర్గ శక్తి యే వరదానసం
సిద్ధియైన యదియె చెప్పు మనిన.
3_4_108
వ. అదియును దిర్యగ్జాతి యయ్యును దన పూర్వ స్మృతి సెడకుండ వరంబుఁ గాంచుటం జేసి వాని కిట్లనియె.
3_4_109
క. ఇది నావర లాభంబున
నుదయించిన శక్తి యెట్టి యున్నత బలసం
పదు లైన జీవులును నా
కెదిరిచి బలహీను లగుదు రివ్వపినమునన్.
3_4_110
ఆ. ఎదురఁ బడిన వాని వదలక శార్దూల
శరభ సామజాది సత్త్వతతులఁ
బట్టి తినుచు నున్న యట్టి నాకిప్పుడు
భక్ష్య మైతి వీవు పాండుపుత్త్ర.
3_4_111
ఆ. శక్రపదవిఁ బొంది సద్బ్రాహ్మణుల కవ
మాన మేను జేసి మదము పేర్మి
ననఘ యిట్టులైతి నందొక్క మునివరు
శాపశక్తిఁ దొంటి శక్తి దఱిఁగి.
3_4_112
వ. అని దుఃఖించిన యజగరంబునకు భీముం డిట్లనియె.
3_4_113
క. కడుకొని కడు దుఃఖములై
నెడ నుచితమె యాత్మనింద యెయ్యెడల మనం
బెడలక యేకాకృతి నె
ప్పుడు నుండుట సూవె పురుషు పురుషార్థ మిలన్.
-ధర్మరాజు భీమసేనుని వెదకఁబోవుట -
3_4_114
వ. పురుషకారంబునం జేసి దైవంబు నివర్తింప నెవ్వరోపుదు రేను మహా బలుండ నయ్యును భవద్గృహీతుండనై యిట్టి యవస్థం బొందితి నాత్మ త్యాగంబునకు వగవ నపహృత రాజ్యానుభోగులై మద్భ్రాతృవరులు దుర్గమం బైన యిప్పర్వత కందరంబునం గ్రుమ్మరు చున్నవారు నన్నుఁ గానక యెంత దుఃఖింతురో యని వగచెద ననుచున్నంత నిట ధర్మ తనయుండు దీప్తం బైన శివారుతంబు విని యతిశంకిత చిత్తుం డయి యనంతరంబ దన దక్షిణ భజాస్పందనం బుపలక్షించి మీఁద లగ్గదు నంచు ననుజ మధ్యంబున ననిలజుం గానక యర్జునం గవలను గృష్ణారక్షణార్ధంబు నియోగించి ధౌమ్యపురోగమ భూసుర వరులతో భీము రోయుచుం దదీయ పాద లలితహలకులిశకల శజలజాదిలక్షణ్లంకృతంబైన పాంసు పథంబునం జని ముందట.
3_4_115
క. గిరి శిఖరా భోగ బృహ
త్తర భుజగ శరీర వేష్టిత శరీరుండై
భరమునఁ గదలఁగ నేరక
పరమ శ్రమ మడర నున్న పవనజుఁ గనియెన్.
3_4_116
క. కని యాత్మగతంబున ని
య్యనిలజుఁ డొక పాముచేత నవిచేష్టితుఁడై
తన లావు దఱిఁగి ప్రాకృత
జనుక్రియ నిట్లున్న వాఁడ సామర్థ్యమునన్.
3_4_117
వ. ఇది యేమి యాశ్చర్యంబొ యనుచు ననిలజుం జూచి దుఃఖితుండై ధర్మజుం డయ్యజగరంబున కిట్లనియె నయ్యా నీవు సర్పరూపంబుఁ దాల్చిన తైత్యుండవో దేవతవో చెప్పు మేను యుధిష్ఠిరుండ ని న్నడిగెద నిమ్మహాభుజు నా యనుజు నామిషార్థివై పట్టితేని నీకు బుభుక్షా నివృత్తి యగునట్లుగాఁ జాలినంత మృగ మాంసంబుఁ బెట్టెద వీని విడువు మనిన ధర్మరాజునకు నయ్యజగరం బిట్లనియె.
3_4_118
సీ. వినవయ్య నహుషుఁడన్ జనపతి
నేను మీ పూర్వజులకు నట పూర్వజుండ
ననఘ సుత్రామున కెనయగు
వాఁడ నైశ్వర్య గర్వంబున నార్యవృత్తి
విడిచి వివేకంబు సెడి సహస్రోత్తమ
బ్రాహ్మణ ధృతమైన బ్రహ్మరథము
నెక్కి బ్రాహ్మణులకు నక్కజంబగు
నవమానంబు సేసిన దాన నాకుఁ
ఆ. గలశభవుఁ డగస్త్యుఁ డలిగి యత్యుగ్రాహి
వగు మటంచు శాపమప్పుడిచ్చె
ముని వరేణ్యు శాపమునఁ జేసి యిప్పాట
నవయు చున్నవాఁడ నాఁటఁ గోలె.
3_4_119
వ. విధి విలసితంబు పేర్మి నీకే మని చెప్పుదు.
3_4_120
చ. చదివితి నెల్లవేదములు సత్క్రియ చేసితి నూఱు యజ్ఞముల్
విదితముగా సురేంద్ర పదవీ స్థితిఁ బొందితి దుర్మదంబునం
దుదిఁ బెనుబామునై యధిక దుఃఖుఁడనైతి సుఖంబు దుఃఖమున్
వదలక చేయుచోట బలవద్విధి కేమి భరంబు సెప్పుమా.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 121 to 3 4 150
2023
3038
2006-09-26T23:50:53Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_121
వ. అయ్యగస్త్యుచేత నిట్లు శాపగ్రస్తుండనై శక్రాసనంబు వలనం బాసి యిట వచ్చుచు నుండి మునీంద్రా నాకుఁ బూర్వస్మృతి సెడకుండను బలవంతంబు లైన సత్త్వంబులు నన్ను ముట్టునప్పుడ బహహీనంబులై భక్ష్యంబులు గాను శాప విమోక్షంబున కుపాయంబును బ్రసాదింపు మని కృతాంజలినై యున్న నాకుం గరుణించి మునివరుండు నావేఁడిన వరంబు లిచ్చి వెండియు నిట్లనియె.
3_4_122
క. క్రమమున నీ చేసిన ప్ర
శ్నములకుఁ బ్రత్యుత్తరములు సన్మతి నత్యు
త్తముఁ డెవ్వఁ డిచ్చు నతని క
తమునను శాపాంతమగు బుధస్తుత నీకున్.
3_4_123
వ. అది దీర్ఘకాలంబునంగాని కాదనియె నేనును దద్వచనం బవలంబించి పెద్దకాలం బియ్యడవి నున్న వాఁడ నేఁడు నీ తమ్ముఁడు నాకు నష్టాప్రాప్తంబైన భక్ష్యం బయ్యెనోపుదేని నా ప్రశ్నములకుఁ బ్రత్యుత్తరంబు లిచ్చి వీని విడిపించు కొమ్మనిన ధర్మజుం డిట్లనియె.
3_4_124
క. నీ యడిగిన యర్ధాభి
ప్రాయములకు నుత్తరంబు పరువడిఁ జెప్పెన్
ధీయుత బ్రాహ్మణులకుఁ గా
కాయతమతు లయ్యు నొరుల కవి విషములే.
- ధర్మరాజు నహుష ప్రశ్నంబులకుఁ బ్రత్యుత్రంబు లిచ్చుట -
సం. 3-177-13
3_4_125
వ. అయినను నా నేర్చు విధంబునం జెప్పెద నడుగుమనిన నజగరం బిట్లనియె.
3_4_126
ఆ. ఘనుఁడ యే గుణములు గలవాఁడు బ్రాహ్మణుం
డతని కెఱుఁగఁ దగిన యట్టివస్తు
వెద్ది దీని నాకు నెఱిఁగింపు మనిన ని
ట్లనుచుఁ జెప్పెఁ బాండవాగ్రజుండు.
3_4_127
సీ. సత్య క్షమా దమ శౌచ దయా
తపోదాన శీలంబు లెందేనిఁ గాన
నగునట్టి వాఁడు బ్రాహ్మణుఁడు సుఖంబు
దుఃఖంబునై నెడ విమోహంబు నొంద
కునికియ వానికి నుత్తమం బగు విద్య
యనిన నీ చెప్పిన గుణము లివియు
క్రియ శూద్రునందుఁ గల్గిన నతండుత్తమ
ద్విజుఁడుగా నేర్చునే నిజము విడిచి
ఆ. నట్టు లయిన బ్రాహ్మణాది వర్ణ విభాగ
మెట్లు గలుగునయ్య హీను లధికు
లను వివేక మదియపార్థకం బగుఁగాదె
యనిన ననియె నంతకాత్మజుండు.
3_4_0128
వ. ప్రమాదంబున వర్ణ సంకరం బయినప్పుడు వర్ణ పరీక్షార్థంబుగా బ్రాహ్మణాదులకు వృత్తంబు వేఱువేఱ స్వాయంభువుండైన మనువు సెప్పె సత్యాది గుణంబులు శూద్రునందుఁ గలిగినేని వాఁడు సచ్ఛూద్రుండుఁ గాక బ్రాహ్మణుండు గానేర్చునే యవి బ్రాహ్మణు నందు లేనినాఁడు శూద్రుం డనంబడు గావున వృత్తంబ యుత్తమంబ.
3_4_129
తే. వృత్తవంతుండు వెండియు వివిధ గతుల
వృత్తవంతుండు గా నేర్చు వృత్తహీనుఁ
డైనవాడు విహీనుండ యండ్రుగాన
విత్తరక్షకుఁ గడు మేలు వృత్త రక్ష.
3_4_130
వ. అనిన నజగరం బిట్లనియె.
3_4_131
వ. అప్రియంబు జేసియు మఱియు నృతవాది
యయ్యు హింస గావింపని యమ్మహాత్ముఁ
డేఁగు సుగతికి నండ్రది యెట్ల హింస
యనఘ యింత విశేష మెట్లయ్యె చెపుమ.
3_4_132
వ. అనిన ధర్మతనయుం డిట్లనియె దానంబులు బ్రియంబు చేఁతయును సత్యంబును నహింసయు ననునవి నాలుగును సమంబులయయినను నహింస విశేషం బెట్లనిన దేవ మనుష్య తిర్యగ్యోనులను మూఁడు గతుల యందును మనుష్యుండు దానాది గుణంబులు గలిగి యహింసా పరుండయిన దేవగతి వడయు విపరీత వర్తనుండు తిర్యగ్యోనులం బొందు నని యిట్లు తన చేసిన ప్రశ్నంబులకు నుత్తరంబులు చెప్పిన ధర్మరాజున కతిప్రీతుండై భీమసేనుని విడిచి శాప విముక్తుండై దివ్యరూపంబు సేకొనియున్న నహుషు వలన నధ్యాత్మ విద్యా రహస్యంబు లిమ్ముగా నెఱింగి యుధిష్ఠిరుండు వృకోదరుం దోడ్కొని నిజాశ్రమంబునకు వచ్చి యున్నంత.
3_4_133
క. ఖర కిరణ తాపమున నురు
తరదవ దాహమున శోషితములైన వనాం
తరతరుతతి కాప్యాయన
కరమై వర్షాగమంబు గడు బెడఁగయ్యెన్.
3_4_134
క. నాలుగు కెలఁకుల నవఘన
జాలంబులు వ్రేని కురిసె ఝంఝానిల వే
గాలోలములై బహు ల
స్ధూల పయోధార లోలిఁ దుములంబులు గాన్.
3_4_135
క. ఘనతర ధర్మతమం బొకొ
యనఁగ ఘనాఘన తమిస్ర మ విరళమై క
ప్పినజనులకు వస్తువి భా
వన మొక్కొక మాటు గలిగె వైద్యుతరుచులన్.
3_4_136
చ. అరుదుగ తత్పయోద సమయంబున నొక్కట విస్తరిల్లె నం
బరమున నంబుద ధ్వనియుఁ బల్వల భుముల భూరి దర్దురో
త్కర రవముల్ మహీరుహ శిఖండములందు శిఖండి తాండవాం
తర మద మంజులస్వనము దారతరంబుగుచున్ వనంబునన్.
3_4_137
ధళిత నవీన కందశ కదంబ కదంబక కేతకీరజో
మిళిత సుగంధ బంధుర సమీరణ మన్ సఖి యూచు చుండఁగా
నులియుచు పువ్వు గుత్తులను నుయ్యెల లొప్పగ నెక్కి యూఁగె మ
ల్లల దళినీ కులంబు మృదుల ధ్వని గీతము విస్తరించుచున్.
3_4_138
క. సురచాప చిత్ర గగన
స్ఫురణం బురణించు నట్లు భూ వనిత నిరం
తర చిత్రితయై యొప్పెను
సురుచిర నవతృణ శిలీంద్ర సురగోపములన్.
3_4_139
వ. తత్సమయానంతరంబున.
3_4_140
ఉ. భూసతికిం దివంబునకుఁ బొల్పెసఁగంగ శరత్సమాగమం
బాసకల ప్రమోదకరమై విలసిల్లె మహర్షి మండలో
పాసిత రాజహంస గతి భాతి ప్రసన్న సరస్వతీ కమ
బ్జాసన శోభితం బగుచు నబ్జజుయానముతో సమానమై.
3_4_141
ఉ. శారద రాత్రు లుజ్జ్వల లసత్తర తారక హార పంక్తులం
జారుతరంబు లయ్యె వికసన్నవకైరవ గంధబంధురో
దార సమీర సౌరభము తాల్చి సుధాంశు వికీర్యమాణ క
ర్పూర పరాగ పాండు చిపూరములం బరిపూరితంబు లై.
- నన్నయభట్ట కవిత్వము సంపూర్ణము -
- ఇక్కడ నుండి యెఱ్ఱాప్రెగ్గడ కవిత్వము -
3_4_142
చ. స్ఫురదరుణాంశు రాగరుచిఁ బొంపిరివోయి నిరస్తనీరదా
వరణములై దళత్కమల వైభవ జృంభణ ముల్లసిల్ల ను
ద్ధురతర హంస సార మధువ్రత స్వనముల్ సెలంగఁగాఁ
గరము వెలింగె వాసర ముఖంబులు శారద వేళఁ జూడఁగన్.
3_4_143
శా. దానాంభః పటలంబునం బృథు పయోధారావలిం దాల్చి గ
ర్జానిర్ఘోషము బృంహిత చ్ఛలనఁ బ్రచ్ఛాదించి ప్రావృట్పయో
దానీకంబు శరద్భయంబున నిగూఢాకారతన్ డిగ్గె నాఁ
గానొప్పారె మదోత్కటద్విరద సంఘంబుల్ వనాంతంబునన్.
3_4_144
క. కల నీలకంఛ కోలా
హల లీలలు సెలఁగె రాజహంస కులంబుల్
విలసించె సప్తవర్ణా
వలి విగళిత కుసుమ కూటజ వాటిక లడరెన్.
3_4_145
మ. అతి గాంభీర్య విభూతి నేక చుళు కాహంకార నిశ్శేషశో
షిత పాథోధిపయస్కుఁ డైన ముని దోఁచెం బుణ్య తేజోమయా
కృతి నయ్యామ్యదిగంత వీథిఁ బ్రకట క్రీడాకళా గర్వగ
ర్జిత మండూక కళంకితాంబుశు చితా సిద్ధి ప్రదాచార్యుఁడై.
3_4_146
తే. విశదశారదాంబుద పరివేష్టమునఁ
బొలుచు గగనంబు ప్రతి బింబములొ యనంగ
వికచకాశ వనీ పరివేష్టమున
నతిశయిల్లె నిర్మల కమలాకరములు.
3_4_147
వ. అట్టి శారదాగమంబున నుత్ఫుల్ల కమలకల్హార కేసర కరాళ కలితకల్లోల మాలినియు ననేక మునిలోక సతత సంసేవ్య మాన విపుల పులినోత్సంగయు నిరంతర తీర వానీరవన మండలీ విలసితయు నాకశ సంకాశ విశద సలిలయునైన సరస్వతీ మహానది ననుదిన స్నానపానాది విశేషంబులం బరితోషంబు నొందుచుఁ బాండు నందనులు మరుభూమిం గొన్ని దినంబులు వసియించి తదనంతరంబ ధౌమ్యాది భూసురులు నింద్రసేనాది భృత్యులు దోడ నరుగుదేరఁ గామ్యక వనంబునకు వచ్చి యచ్చటి మునుల చేత నభినందితులై యందు సముచిత వర్తనంబుల నున్నంత నొక్కనాఁడు.
3_4_148
క. వాసవ నందన సఖుఁ డగు
భూసురుఁ డొకఁ డరుగుదెంచి భూవినుత గుణో
ద్భాసితు ధర్మజు విప్రస
భాసీనుం గాంచి యిట్టు లనియెం బ్రీతిన్.
3_4_149
చ. జనవర నీవుఁ దమ్ములును సమ్మద మొప్పగ నివ్వనంబునం
దునికి ధ్రువంబుగా విని మహోజ్జ్వల తేజుఁడు దేవకీ సుతుం
డనఘుఁడు మిమ్ముఁ జూచుటకై యిదె వచ్చుచున్నవాఁడు మీ
కును ననిశంబుఁ దా హితమ కోరుచు నుండు నతండు నెయ్యుఁడై.
3_4_150
వ. మఱియు ననేక యుగ సహస్రజీవియు నప్రమేయ తపః ప్రభాసియు వినుత విధేయుఁడునైన మార్కండేయుండును భవదీయ దర్శనార్థం బీక్షణంబ చనుదెంచు నని చెప్పిన యనంతర ముహూర్తంబున.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 151 to 3 4 180
2024
3041
2006-09-26T23:51:18Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
-శ్రీ కృష్ణుఁడు సత్యభామతోడఁ బాండవుల యొద్దకు వచ్చుట -
సం. 3-180-7
3_4_151
సీ. శైబ్య సుగ్రీవాది జవనాశ్వయుక్తమై
యాబద్ధనుత్న రత్నాంశు పటల
భాసితంబై చారుపతగ పతాకా
విభూషిత గగనమై పొలుపు మిగులు
దివ్యరథంబున దేవకీ సుతుఁడు
ప్రియంబున సత్యభామాన్వితముగఁ
దరళసౌదామినీ దామసముజ్జ్వల
ధారాధరోత్సంగ తలమునందు
ఆ. శచియుఁ దాను వెలుఁగు శతముఖుండునుబోలె
నరుగుదెంచె ఘనరథాంగనేమి
విపులఘోషతాండవిత బర్హి శబ్దశ
బ్దాయమానవన విభాగుఁ డగుచు.
3_4_152
వ. ఇట్లు వచ్చి వాసుదేవుండు రథావతరణంబుసేసి ధర్మనందనున కభివందనం బొనరించి భీమార్జున నకుల సహదేవులం గౌఁగిలించుకొని ద్రౌపదిం గారవించి ధౌమ్యాది మహీవరుల చేత నభినందితుండయ్యె నంతఁ గౌంతేయాగ్రజుండు గదాధరునకు నర్ఘ్యాది సత్కారంబులు నిర్వర్తించి తమ్ములుం దానును విప్రజనంబులు నతనిం బరివేష్టించి యుండి రప్పుడు కృష్ణుండు ధనంజయుం దన చేరున నునిచికొని చిరకాల దర్శనోల్లసితంబులైన యాలోకనంబుల నతని యాకారం బత్యాదరంబున నభినందించి ధర్మరాజున కిట్లనియె.
3_4_153
సీ. భాగ్యంబుగాదె యీ పార్థుండు హరుఁ
డాదియైన నిర్జర సమూహంబు వలన
నెలమిఁ గృతాస్త్రుడై యేతెంచు టరయంగ
ధన్యుండ వైతివి ధర్మతనయ
నీ ధర్మ నిష్ఠయు నీ తపంబును జూవె
యింతకుఁ గారణం బిద్ధచరిత
రాజ్యంబు కంటెను రాజేంద్ర ధర్మంబె
యిష్టమై యుండు నీ కెల్లనాఁడు
తే. వేదవేదాంగ విదుఁడవు వివిధ యజ్ఞ
కర్తవైతి ధనుర్వేద కర్మరుఁడవు
ధరణి యెల్ల నేలెడి రాజ ధర్మమున
సులభమయ్యె నీకిహ పర శోభనంబు.
3_4_154
చ. దమమును సత్యయుక్తియును ధైర్యనిరూఢియు నిత్యతృప్తియున్
శమమును నీకు నైజములు సన్మతి నర్థవశంబుఁ గామలో
భములును బొందపట్లగుటఁ బార్థివ కుంజర ధర్మరాజ నా
మమునఁ ద్రిలోక పూజ్య మహిమం బొగడొందెత వివ్విధంబునన్.
3_4_155
వ. అని వెండియు.
3_4_156
శా. ద్యూతువ్యాజమునన్ సభాంగణమునన్ దుర్యోధనుఁ డట్లు దు
ర్నీతిం గూరి యొనర్చి నట్లి యఘముల్ నిష్కంబ ధైర్యోన్నమ
చ్చేతస్సారుఁడవైన నీకొకనికిం జెల్లెన్ సహింపంగ వి
ఖ్యాతక్షాంతులు లేరె ధార్మికులు నిక్కం బిట్టిరే యెవ్వరున్.
3_4_157
ఉ. ఉల్లము సత్యసంయమము నూనినవాఁడవు నీవు విక్రమం
బొల్లమిఁ గౌరవాధముల యుద్ధతి యమ్మెయిఁ జెల్లెఁగాక యొం
డెల్లను నేల నీదుమది నించుక కిన్క జనించినన్ మహీ
వల్లభ యప్డ రూపఱదె వారక వైరికులంబు సర్వమున్.
3_4_0158
చ. వినుత భవన్నియోగ మను వేల యలంఘ్యము గాన యిమ్మెయిన్
ఘనభుజ వీచివిభ్రమవికాసముఁ జూపక నిల్చెఁగాక స
జ్జననుత చూడ నీ యనుజసాగరముల్ దఱితోడ విద్విష
జ్జనలయకాలులై కడఁగు సర్వజగంబులు నాక్రమింపఁగన్.
3_4_159
ఉ. అంధక వృష్ణి భోజకుకురాన్వయ భూపతులెల్ల నీ దెసన్
బాంధవ సౌహృదయ ప్రణయ భక్తి విశేషము లొప్ప నీ మనో
గ్రంధి యడంగఁ జేయ నెసకంబునఁ బూనిన వారు లోభమో
హాంధులు ధార్తరాష్ట్రులు జనాధిప మార్కొను వారె వారలన్.
3_4_160
క. చతులంభోదిపరీత
క్షితితల సామ్రాజ్యలక్ష్మికిం బతివి జగ
న్నుత నీవ నీవు దలఁచిన
నతిదుష్కర మెందు లే దనర్గళ మహిమన్.
3_4_161
వ. అనిన సంతసిల్లి కుంతీనందనుండు దేవకీ నందనుతోడ దేవా యెవ్విధంబున నైన నల్పావశిష్టం బైన వనవాస కాలంబును నజ్ఞాతవర్తనంబును దీర్చి లోకనింద్యంబు గాని విక్రమంబునం బగఱ జయింపఁ గోరెదము దీని నంతయు నిర్వహించు భారంబు నీయదియ నిన్ను శరణంబు సొచ్చిన మాకుం బరమ శోభనంబులును సులభంబు లగట నిశ్చయంబు గాదె యనియె నప్పుడు కృష్ణుండు నిజసమీపంబున నున్న పాంచాలిం జూచి యిట్లనియె.
3_4_162
సీ. నీ పుత్త్రు లేవురు నీరజలోచన
యదుకుమారులుఁ దారు ముదముతోడ
ననుపస స్నేహసమాహిత హృదయులై
కరిహయారోహణ పరతఁ దగిలి
యాడుచు వివిధ శస్త్రాస్త్ర ప్రయోగముల్
గఱచుచు నొండెల్ల మఱచి యున్న
వారు ప్రద్యుమ్నుండు వారికి
దివ్యాస్త్రజాతంబు లెల్లను బ్రీతినొసఁగెఁ
ఆ. దన్వి యా సుభద్ర తన పుత్త్రుకంటె నీ
తనయులందుఁ గూర్మిఁ దనరఁ జేయు
నూఱడిల్లు మింక నుజ్జ్వలోన్నతులఁ బెం
పారఁ గాల మనతి దూరమయ్యె.
- మార్కండేయండను మహాముని పాండవుల యొద్దకు వచ్చుట -
సం. 3-180-39
3_4_163
వ. అని యాశ్వాసించు సమయంబునం బరమతపోవృద్ధుం డయిన మార్కండేయుండు ననుదెంచినం గృష్ణుండును బాండవులు నతని నెదుర్కొని యథోచిత విధులం బూజించిరి మునీంద్రుఁడును బ్రత్యేకంబ వారి కుశలంబు లడిగెఁ దదనంతరంబ యందఱు నాసీనులై యున్నయెడఁ బాండవ హితార్థియై వనజోతరుం డమ్మునివరుల కిట్లనియె.
3_4_164
ఉ. ఏనును బాండు నందనులు నిమ్మునిముఖ్యులు నిప్డు లోకస
మ్మానిత వాక్య నీదయిన మంజులవాగమృత ప్రవాహమున్
వీనులదోయి నించుచును వేడుకఁ గ్రోలికొనంగ నాత్మలం
బూనెద మస్మదీప్సితము పూర్ణము సేయఁగ నర్హ మెమ్మెయిన్.
3_4_165
వ. కావున.
3_4_166
క. దేవనర దేవధరణీ
దేవచరిత్రములు భర్తృదేవత లనఁగా
భూవినుత లయిన సతుల ప్ర
భావము లెఱిఁగింపు మోలిఁ బ్రస్ఫుటములుగన్.
3_4_167
వ. అని యడుగుచున్నయెడ నారదుం డేఁగుదెంచిన నందరు ప్రత్యుద్గతులయి ప్రణమిల్లి యాతని నుచిత సత్కారంబులం బ్రీతునిం జేసిన నమ్మహాముని మార్కండేయునిం జూచి కృష్ణపాండవ ప్రియార్థంబుగాఁ బరమపుణ్య కథాకథనం బొనరింతువు గాకయని పలికి వారల నామంత్రణంబు సేసి నిజేచ్ఛం జనియెఁ దదనంతరంబ ధర్మతనయుండు మార్కండేయున కిట్లనియె.
3_4_168
సీ. కడఁగి ధర్మముతోడ నుచుచు నేమిట్లు
దందడి దుఃఖంబు బొందుటయును
నేపున నెప్పుడు పాపంబు సేయుచు
ధృతరాష్ట్రజులు సుఖోన్నతు లగుటయుఁ
గని యివ్విపర్యయమునకు నేనూహింతుఁ
బాయక నరుఁ డిప్డు సేయుకర్మ
మున ఫల మిందుఁ బొందునొ పరలోకంబు
నందుఁ బొందునొ యిందు నందుఁ గననొ
ఆ. విశ్వకర్త యైన యీశ్వరుఁ గానని
పురుషుఁ గర్మఫలము పొరయకున్నె
యొడలితోనఁ గృతము వెడలిపోవునొ యిది
దెలియ వలయు నాకు నలఘు పుణ్య.
3_4_169
వ. ఇంతయు నెఱింగింప నీవ యర్హుండ వనినఁ బరమజ్ఞాన నిధియైన యత్తపోనిధి యతని కిట్లనియెఁ దొల్లి విధాత ప్రథమ కల్పంబున నత్యంత నిర్మలంబులును ధర్మతంత్రంబులును నైన శరీరంబులు సృజియించె నట్లు పుట్టింపఁబడిన యా మనుష్యులు మహా సతత్త్వ సంపన్నులు సత్యవాదులు సత్యసంకల్పులు బ్రహ్మ భూతాత్ములు స్వచ్ఛంద జీవులునై దేవయానంబుల విహరించుచు ననాయాసంబున నధిక ఫల సిద్ధిం బొందుచు సర్వధర్మజ్ఞులై విగత మత్సరులై బహు సహస్ర సంతానులై బహు సహస్ర సంవత్సరాయుష్యులై వర్తిల్లుచుండి రంతఁ గాలాంతరంబునం గామ క్రోధాది గుణంబులు దమ్ముం బొందుటయు మాయాప్రవరాతనులై దేవతలచేత విడువంబడి యల్పాయువులు నల్పబల శరీర సత్త్వులును దరిద్రులును నిష్ఫలారంషులును బహురోగ పీడితులును నాస్తికులును నై యొండొరుల మెచ్చక దురితంబులు సేయుచుఁ దిర్యగ్యోనులం బుట్టుచు నరకాగ్నులం గ్రాఁగుచు గతాగత భ్రమణంబుల నలయం దొడంగి రిట్లు దిరుగుచున్న సంసార చకరంబునందు.
3_4_170
చ. మనుజులు పుణ్యపాపములు మానకు యిట్లొనరించుచుం దుదిం
దనువు దొఱంగి పోవునెడఁ దప్పదు నీడయవోలెఁ గర్మమున్
వెనుకన యేఁగి భూరిసఖ విస్మృతియుం బటు దుఃఖదైన్యముం
దనుకఁగఁ జేయు గ్రమ్మఱఁగ దాన యొనర్చు భవంబు దేహికిన్.
3_4_171
క. విను మనుజున కెవ్విధమునఁ
దనచేసిన సుకృత దుష్కృతంబులు నెఱయం
దన కనుభవింపఁ బాలివి
తనువుసెడుం గాని కర్మతతి సెడ దనఘా.
3_4_172
వ. మఱియు నొక్క నిదర్శనంబు సెప్పెద.
3_4_173
క. ఈ లోకము యగుఁ గొందఱ
కాలోకము కొందఱకు నిహంబును బరమున్
మేలగుఁ గొందఱ కధిపా
యేలోకము లేదు వినవె యిలఁ గొందఱకున్.
3_4_174
వ. అది యెట్లంటేని.
3_4_175
చ. ధనములు సాలఁ గల్గి సతతంబును నింద్రియవాంఛ సల్పుచున్
మనమున నెన్నఁడున్ సుకృతమార్గము పొంతకుఁబోక లోభమో
హ నిహతబుద్ధులై తిరుగునట్టి జనుల్ పరలోక సౌఖ్యముల్
గనుటసు నేర రిప్పటి సుఖంబులు మేలయి తోఁచు వారికిన్.
3_4_176
మ. ఉపవాస వ్రత సంతతాధ్యయన తీర్థోపాసనాది క్రియై
క పరత్వంబునఁ జేసి యైహికము దుఃఖప్రాయ మై పోవఁగా
విపులానందముఁ బొందఁ గల్గుఁ దుది నావిర్భూత భోగైకలో
లలుబుద్ధిం జిరపుణ్యశీలురకు నాలోకంబునన్ భూవరా.
3_4_177
ఉ. ధర్మమ సల్పుచుం దగిలి ధర్మపథంబునఁ జేసి యర్థముం
చేర్మియుఁ గాంచి ధర్మవిధిఁ బెండిలియై ప్రజలన్ సృజించి స
త్కర్మములం బ్రశస్తములుగాఁ గ్రతువుల్ వొనరించు సజ్జనుల్
ధర్మజ యిందు నందును ముదంబునఁ గాంతు రభీష్ట సౌఖ్యముల్.
3_4_178
క. వాసవ నందన సఖుఁ డగు
ఆ. సత్యమును శమంబు శౌచంబు లేక నా
స్తిక్యమును నిషిద్ధ సేవనంబు
గలిగి తిరుగు దుష్ట కష్ట జన శ్రేణి
పొలియు నుభయలోకములకుఁ గాక
3_4_179
వ. ఇది మనుష్యుల కర్మగతి ప్రకారంబు.
3_4_180
చ. జనవర మీరు దివ్యులరు సమ్మతి దేవహితార్ధ మిమ్మహిన్
జననము నొందినారరు ప్రశక్త పరాక్రమలీలఁ బేర్చి యిం
క నఖిల శత్రు నిర్మథన కర్మ మొనర్చి మహీభరంబు దీ
ర్చి నియతిఁ బెక్కు జన్మములు సేసి చ. జనవర మీరు దివ్యులరు సమ్మతి దేవహితార్ధ మిమ్మహిన్
జననము నొందినారరు ప్రశక్త పరాక్రమలీలఁ బేర్చి యిం
క నఖిల శత్రు నిర్మథన కర్మ మొనర్చి మహీభరంబు దీ
ర్చి నియతిఁ బెక్కు జన్మములు సేసి భజింతురు దేవ భావమునన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 181 to 3 4 210
2025
3044
2006-09-26T23:51:45Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
- మార్కండేయుఁడు ధర్మజునకు బ్రాహ్మణ ప్రభావంబు సెప్పుట -
సం. 3-182-1
3_4_181
వ. అనిన వివి ధర్మనందనుండు బ్రాహ్మణ ప్రభావంబు వినవలతుం జెప్పవే యనిన మార్కండేయుం డిట్లని చెప్పెఁ దొల్లి హెహయ వంశోద్భవుండైన ధుంధుమారుం డను కుమారుండు మృగయాసక్తుం డై వనంబునఁ గ్రుమ్మరువాఁ డొక్కయెడం దృణలతాగుల్మ మధ్యంబునం గృష్ణాజినోత్తరీయుం డయు యున్నవాని నొక విప్రు దవ్వులం గని మృగం బను బుద్ధిం జేసి యేసి డాయం జని నిశ్చేతనుండైన యనతిం జూచి యత్యంత దుఃఖితుండయి పురంబునకుం బోయి నిజ వంశ వృద్ధులైన హైహయుల కంత వృత్తాంతబునుం జెప్పి వారిం దోడ్కొని వచ్చి యవ్విప్ర కళేబరంబు సుపిన.
3_4_182
తే. వారలందఱు వందురి వగ.చి యచటి
కతిసమీపంబునను దార్క్ష్యుఁడను మునీంద్రు
నాశ్రమంబున్న నయ్యెడ కరిగి కనిరి
దేవముని సిద్ధలోక ప్రతీక్ష్యుఁ దార్క్ష్యు.
3_4_183
క. కని భక్తి మ్రొక్కుటయు న
య్యనఘుఁడు దీవించి వారి కర్హమ్మగు పూ
జనము లొనరింపఁ బంచెం
దనశిష్యులఁ బరమ సంశ్రిత వ్రతుఁడు దయన్.
3_4_184
వ. హైహయులు నమ్మునీంద్రునకు సాష్టాంగ దండ ప్రణామంబు సేసి మహాత్మా యిక్కుమారుండు మృగయాసక్తుండై వచ్చి యింతకు మున్ను యివ్వనంబున నొక్క బ్రాహ్మణు గృష్ణాజిన సంవృతు నతి శాంతుం బాపంబునం జేసి మృగం బనుబుద్ధి నేసిన నతండు మృతుం డయ్యె నేము మహాపాతక దూషితుల మైతిమి గావున మీచేయు సత్కారంబుల కర్హులము గా మిప్పాపంబున కెయ్యది నిష్కృతి యనిన నవ్వుచు దార్క్ష్యుం డిట్లనియె.
3_4_185
క. వినుఁ డెన్నఁడు మా యాశ్రమ
మున నెవ్వారలకు లేవు భూరిభయవ్యా
ధి నిరోధ మృత్యు దోషా
ద్యనేక దుఃఖములు త్రిజగదాశ్చర్యముగన్.
3_4_186
వ. అని పలికి దపపుత్త్రు నధిక తపోబల సమన్వితుం జూపి.
3_4_187
క. ఈతఁ డగునె మీ బాలకు
చేత నిహతుఁ డైనవాఁడు సెప్పుఁ డనును వా
రాతఁడ తమమును చూచిన
యాతం డగుటకు మహాద్భుతాత్మకులగుచున్.
3_4_0188
క. మృతుఁ డయి క్రమ్మఱ సంజీ
వితుఁడయ్యె నితండు కరము విస్మయ మిది భూ
నుత యిట్టి మహిమ కలిమికి
గదమెయ్యది యానతిమ్ము కారుణ్యమునన్.
3_4_189
వ. అని యడిగినఁ దార్క్ష్యుం డిట్లనియె.
3_4_190
శా. ఆలస్యం బొకయింతలేదు శుచి యాహారంబు నిత్యక్రియా
జాలం బేమఱ మర్చనీయు లతిథుల్ సత్యంబ పల్కం బడున్
మేలై శాంతియు బ్రహ్మచర్యమును నెమ్మిం దాల్తు మట్లౌట నె
క్కాలంబుం బటురోగ మృత్యు భయ శంకం బొంద మేమెన్నడున్.
3_4_191
వ. ఇది యస్మదీయ ప్రభావంబు మీకుఁ బాతకభయంబు వలన దరుగుం డనినం దార్క్ష్యు వీడ్కొని హైహయులు నిజ నివాసంబులకుం జనిరి భరత వంశోత్తమ యిట్టిది బ్రాహ్మణ ప్రభావం బని మఱియు మార్కండేయుండు బ్రహ్మ క్షత్త్ర స్వరూప నిదర్శనం బయిన యొక్క యితిహాసంబు సెప్పెద విను మని ధర్మరాజున కిట్లనియె.
3_4_192
చ. వినుత చరిత్రుఁ డత్రి యను విప్రవరుండు తపంబొనర్పఁ గా
ననమున కేఁగుచుండి తననాతిఁ గనుంగొని యిట్లనుం దపం
బున కిదె యేను బూని వనభూమికిఁ బోవుచు నున్నవాఁడ నో
వనరుహ నేత్ర నీవు నట వచ్చెదొ పుత్త్రుల యొద్ద నుండెదో.
3_4_193
చ. అనుటయు భార్య యిట్లనియె నక్కట పుత్త్రులకుం గుటుంబ భా
రనీయమ వృత్తులెల్లను దిరంబుగఁ జేయక యాశ్రమాంతరం
బునకు మహాత్మ నీకు నిటు వోవుట ధర్మువు గాదు వైన్య భూ
జనపతు యిచ్చునర్థులకుఁ జాలఁగ నర్థము వేఁడు మవ్విబున్.
3_4_194
వ. అనినం గొండొక విచారించి భార్య పలుకులు ధర్మయుక్తంబు లగుటకు సంతసిల్లి యమ్మహాద్విజుం డప్పుడు చని యశ్వమేధాధ్వర దీక్షితుం డయి విప్రులకు నపార ధనంబు లిచ్చుచున్న వైన్యుంగని యాశీర్వాద పురస్సరంబుగా నిట్లనియె.
3_4_195
ఉ. నీవ విధాత వింద్రుఁడవు నీవ సమస్తజనేశ్వరుండవున్
నీవ యశేష ధర్మములు నీవ యెఱుంగుదు నిన్నుఁ బోలఁగా
నీవసుధా తలంబున మహీశ్వరు లెవ్వరు లేరు సన్మునీం
ద్రావలి యెప్డు నిన్నుఁ గొనియాడుఁ బరిస్ఫుటవాక్య భంగులన్.
3_4_196
చ. అని పలుకంగ గౌతమ మహాముని యచ్చటనుండి యంతయున్
విని కలుషించి యేల యిటు వీఁకున నోరఱుగంగఁ బ్రేలెదీ
జనపతియే విధాతయును శక్రుఁడు నీశుఁడు నర్థకాంక్షి వై
మనమున శంకలేక యొకమానవు నింతనుతింప నేటికిన్.
- అత్రి గౌతముల పరస్పర సంవాదము -
సం. 3-183-11
3_4_197
వ. అనుటయు నత్రి యిట్లనియె.
3_4_198
ఉ. ఊఱక మీఱ నాడెదవు యుక్తమయుక్తము నాత్మఁజూడఁగా
నేరవు సర్వలోకములు నిర్మల నీతి పరాక్రమంబు లొ
ప్పారఁగ నేలి ధర్మముల కన్నిటికిం గుదురై వెలుంగు ధా
త్రీరమణుండు మేటిగ నుతింపఁగ వోలదె నాకు నిమ్మెయిన్.
3_4_199
వ. అని తన్నాక్షేపించిన గౌతముండు.
3_4_200
ఆ. కలయ నరలు వచ్చి తల తెల్లనైనంతఁ
జేసి నీకునెట్లుఁ జేరు నెఱుక
జ్ఞాన వృద్ధుఁడైన వాని మాటలు గదా
సభలఁ జెల్లు నార్యజనుల కెక్కి.
3_4_201
వ. అని తొడంగి యయ్యిరువురు మహానాదంబుగా వివాదంబు సేయుచుండఁ గాశ్యప నామధేయుండైన ముని సభాసదులైన మునులం జూచి వీరల వాదు మనచేతఁ జక్కంబడదు సకల ధర్మజ్ఞుం డయిన సనత్కుమారు నడుగుద మనిన నా సదస్యు లందఱు సనత్కుమారు పాలికిం జని యత్రిగౌతముల వివాదంబు తెఱంగెఱింగించిన నతండు వారల కిట్లనియె.
3_4_202
ఉ. అత్రి నిజంబ పల్కెఁ దగ నాతని వాక్యము ధర్మయుక్త మీ
ధాత్రి సమస్తమున్ బృహదుదగ్ర భుజాగ్రమునందుఁ దాల్చు స
త్క్షత్రుయుఁడెల్ల వారలను గావను బ్రోవఁ బ్రభుండు గావునన్
శత్రునిషూదనుం డతఁడు శక్రుఁడు నీశ్వరుఁడున్ విధాతయున్.
3_4_203
క. జనులకు నెల్లను బూజ్యుఁడు
జన పాలుం డతని మహిత శాసనమున స
జ్జనులును మునులును సద్విధిఁ
జనువారలు గాక కడవఁ జన దెవ్వరికిన్.
3_4_204
వ. క్షత్త్రియ ప్రభావం బేమనవచ్చు విరాట్టు సమ్రాట్టు విధిజితుండు సత్యమన్యుండు యథాజీవుండు ధర్ముండు ననుభవ్యనామంబుల నిగమంబులు పార్థివుం గొనియాడుఁ దొల్లి యధర్మంబునకు వెఱచి బ్రాహ్మణులు నిజతేజో బలంబులు క్షత్రియులందు నిక్షేపించిరి నాఁటగోలె బ్రాహ్మ్యంబు వలన క్షత్త్రంబు ప్రవర్తిల్లుచుండు బ్రహ్మక్షత్త్రంబులు పరస్పర సంశ్రయంబులు వెలిగా వర్తింపనేరవు క్షత్త్రియుండు బ్రాహ్మణ సంసేవనంబునం దేజోనిరూఢుండయి యాదిత్యుండు చీకఁటి నడంచునట్లు దురితంబుల నడంచు నట్లగుటంజేసి క్షత్త్రియుండు సర్వాధికుం డగుట నిశ్చయం బనిన నమ్మును లందఱుఏ జని వైన్యునకుఁ దత్ప్రకారం బంతయు నెఱింగించిన నాభూవరుం డత్రిం జూచి.
3_4_205
క. నను నెల్లజనులకంటెను
ఘనుఁడని కొనియాడి తీవు కడు నిజముగఁ గా
వున నిదె ప్రీతుఁడనైతిన్
గొను మిచ్చెద నీకుఁ నేను గోటిధనంబుల్.
3_4_206
క. అని యిష్ట ధనము లిచ్చినఁ
గొని వచ్చి మునీశ్వరుండు గొడుకులకుఁ బ్రియం
బునఁ బంచి యిచ్చి యిమ్ములఁ
జనియె వనంబునకు ధర్మ సంహిత బుద్ధిన్.
3_4_207
వ. అని చెప్పి మార్కండేయుండు పాండవేయునితో నిట్లను సరస్వతీ గీతయను నితిహాసంబు సెప్పెద నందు విశిష్ట ధర్మంబు లెఱుఁగనగుఁ దొల్లి తార్క్ష్యుం డను మునివరుండు భారతి నారాధించిన నద్దేవి ప్రత్యక్షంబగటయు నిట్లని యడిగె.
3_4_208
క. పురుషున కెయ్యది ధర్మువు
పురుషుం డెద్దానఁ బరమ పుణ్యాత్మకుఁడై
చిరపుణ్యగతులు వడయును
దిరముగ నిదియానతిమ్ము దేవీ నాకున్.
3_4_209
వ. అనిన వానికి నప్పరమేశ్వరి యిట్లనియె.
3_4_210
మ. ధృతి వేదంబులు నాలుగుం జదివి భూదేవుండు నానాధ్వర
వ్రతుఁడై యుండెడు నట్టి పుణ్యుఁ డమరా వాసంబునం దుండు ను
న్నత వృత్త స్తనభాా మంధరమరున్నారీ పరీరంభసం
భృత రోమాంచ సమంచితాంగుఁ డగుచుం బెక్కేండ్లు సంప్రీతితోన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 211 to 3 4 240
2026
3047
2006-09-26T23:52:08Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_211
సీ. మేలగుక్రేపుతోఁ బాలు సాలఁగఁ గల్గి
లాలితంబగు తొలిచూలు మొదవుఁ
బాత్రభూతుండైన శ్రోత్రియునకు నిచ్చు
సదదుల చరితుఁ డమ్మొదవుమేన
నెన్ని రోమములుండు నన్ని వేలేఁడులు
సురలోక సౌఖ్య విస్ఫురణనొందు
భారంబునకుఁ జాలి భూరిసత్త్వాఢ్యమై
బిరుదైనయెద్దు భూసురున కిచ్చి
ఆ. నరుఁడు ధేనుదశక మిరవొంద నిచ్చిని
ఫలము వడయు మఱియు వలువ లొసఁగి
చంద్రలోకమునకు సంప్రీతుఁడై చనుఁ
గనక మిచ్చి నాకమునకు నరుగు.
3_4_212
క. కృతమతియై యేడేఁడులు
హుతవహుఘృతమునను బ్రీతి నొందించిన సు
వ్రతుఁ డేరేడు తరంబుల
పితరులఁ గొని దివికి నేఁగుఁ బెంపెసలారన్.
3_4_213
క. సతతంబును శుచియై దే
వతలఁ బ్రదీప్తాగ్నియందు వదలక సంత
ర్పితులుగఁ జేసి వడయు నం
చితముగ గోలోకవాస చిరసౌఖ్యంబుల్.
3_4_214
వ. ఆగ్నిహోత్రం బస్మదాత్మకం బని యెఱుంగుము సకల యజ్ఞంబులందుఁ గల్గంపంబడు విశిష్ట ద్రవ్యంబు లన్నియు మదీయంబు లేను మహనీయంబైన యగ్ని హోత్రముఖుం బునం బ్రభవింతు నాత్మజ్ఞులగు మహాత్ములకు నఖిల సంశయ చ్ఛేదంబు సేయుదు ననవరతస్వాధ్యాయ ధాన వ్రత పరాయణులైన తపోధను లెందేని వీతశోకులై వసియింతు రట్టిది మామకంబైన పరమ పదంబు వినుము ప్రచుర మధుక్షీర తోయంబులును శర్కరాసైకతంబులును మాంసాపూవ ప్రకర తీరంబులును బాయసకర్దమంబులు నైన యేఱులనేకంబు లుత్పాదించి యింద్రాగ్ని ప్రముఖు లైన దివిజులకుఁ దృప్తి సేసి యజన శీలురు మత్పదంబుం బ్రాపింతు రని చెప్పినఁ దార్క్ష్యుండు కృతాంజలియై.
3_4_215
ఉ. అంబ నవాంబుజోజ్జ్వల కరాంబుజ శారదచంద్ర చంద్రికా
డంబర చారుమూర్తి ప్రకటస్ఫుట భూషణ రత్న రోచిరా
చుంబిత దిగ్విభాగ శ్రుతసూక్త వివిక్త నిజ ప్రభావ భా
వాంబర వీధి విశ్రుత విహారి ననుం గృపఁ జూడు భారతీ.
3_4_216
వ. అని వినుతించి కృతార్థుండయ్యె ననిన విని మృకండు పుత్త్రునకు పాండు పుత్త్రుం డిట్లనియె మునీంద్రా వైవస్వతమను వెత్తెఱంగునం బ్రభావ సంపన్నుం డయ్యెఁ జెప్పవే యనిన మార్కండేయుం డిట్లనియె.
3_4_217
క. విను చాక్షుషమన్వంతర
మున వైవస్వతుఁడు పరమ పుణ్యుండు దపం
బొనరించె నిరాహారత
ననుపమ ధైర్యుండు దశ సహస్రాబ్దంబుల్.
3_4_218
ఆనఘుఁ డూర్థ్వ బాహుఁడై యేకపాదంబు
నందు నిలిచి బదరికాశ్రమమునఁ
జలిపె మఱియుఁ బెక్కు సంవత్సరంబులు
తపము సకల జనులుఁ దనునుతింప.
- మార్కండేయుండు ధర్మరాజునకు వైవస్వతు వృత్తాంతంబును చెప్పుట –
సం. 3-185-1
3_4_219
వ. ఆ వైవస్వతు డొక్కనాఁడు గృతస్నానుం డయి జలాశయ తీరంబున నున్న యెడ నొక్క మత్స్యంబు జలంబుల దరికిం జనుదెంచి యిట్లనియె నయ్యా యేను గడు నల్ప మత్త్యంబ నగుటం జేసి బలవంతంబు లగు జలచరంబుల వలన నాకుఁ దద్దయు భయంబు గలిగియుండు నిమ్మడువు మహా మత్స్య సంకులంబు గావున నపాయంబు నొందకుండ నన్నుద్ధరించి యొండెడం బెట్టవే యేను నీకుఏ బ్రత్యుపకారంబు సేయనోపుదు ననిన విస్మితుండై యతం డమ్మీను నెత్తకొనిపోయి యొక్క నూతియందు విడిచి దానిం బలుమాఱు నరసికొని యుండె నదియును గ్రమంబున వర్ధిల్లి యొక్కనాఁ డమ్మనువున కిట్లనియె.
3_4_220
ఆ, అనఘ నీ ప్రయత్నమున నా శరీరంబు
పొదలె నాకు నిందు మెదల నెడము
సాల దట్లుగాన మేలగు నొండొక
యెడకుఁ గొంచుఁ బొమ్ము కడఁగి నన్ను.
3_4_221
వ. అనిన నాతం డా జలచరంబుఁ గొని చని యొక్క బావి యందు విడిచిన నది యెప్పటియట్ల యక్కజంబుగాఁ బొదని తనకు బావియందు నవకాశంబు పర్యాప్తం బగుటం జెప్పి యతనిచేత గంగ మడువున విడువంబడి కాల క్రమమున నచ్చోటఁ దిరుగం బట్టు చాలకున్న నమ్మనువున కెఱింగించిన నతం డెత్తికొని పోయి సముద్రంబునం బెట్టిన నది వాని కిట్లనియె.
3_4_222
క. ఉపకారం బొనరించితి
కృపతో నాకిట్లు నీవుఁ గృతమతివై ప్ర
త్యుపకారం బొనరించెద
విపుల గుణాభరణ తెలియ విను నా పలుకుల్.
3_4_223
తే. తడవు లే దింక నిఖిలభుతములుఁ బ్రభయ
మొందనున్నవి యిప్పుడొండొండ పొందగి
కలయఁ బాఱుఁ బయోధు లుగ్రముగఁ బుణ్య
చరిత యిదియ మన్వంతర సంధి యండ్రు.
3_4_224
వ. కావున నీవు దృఢరజ్జు బంధురంబును సకల ధాన్య తండుల కలితంబునుంగా నొక్క పేరొడ గావించి సప్త ముని సహితుండవై దాని నెక్కి సముద్రంబు దరియందు నన్నుం దలంచునది యేనును ఘనశృంగ శోభితం బయిన రూపంబునఁ బొడసూపి మీకు మే లొనరించెద నని యమ్మత్స్యంబు ననియె వైవస్వతుండును దదుక్త ప్రకారంబున నోడ నిర్మించి సప్తముని మహితుంబుగాఁ గృతారోహణుండై పయోధి దఱియం దొడంబగె నంత.
3_4_225
మ. మతి వైవస్వతుచేఁ దలంపఁబడి యమ్మత్స్యంబు దోఁతెంచె నా
యతశృంగోన్నతమూర్తి నాతఁడుఁ దదాజ్ఞాయత్తుఁడై తచ్ఛిరో
గతశృంగాగ్రమునం దగిల్చె నతి దీర్ఘంబైన పాశంబు న
ద్భుతవేగంబున నోడ నీడ్చె నది యంభోరాశిమధ్యంబునన్.
3_4_226
వ. తదనంతరంబ.
3_4_227
సీ. గరుసులు గడవంగఁ గదలి యల్లల్లన
యొత్తుచు నెడముల నుత్తరించి
వేడుకఁ జేతులు విచ్చి యాడెడునట్లు
లోలోర్మిపంక్తులఁ గ్రాలి క్రాలి
ప్రచుర హాసస్ఫూర్తి పచరించు చాడ్పున
నురుఫేనరోచులఁ దెరలు గవిసి
యురువడి వర్ధిల్లుచున్న జలంబుచేఁ
బొంగారి దెసలెల్ల మ్రింగి కొనుచుఁ
ఆ. బ్రబల విలయ కాల పటురయ బహుళ స
మీర ణౌఘదుర్నివార మగుచు
నుగ్రభంగిగాఁ బయోనిధు లొక్కటఁ
బెల్లురేఁగి జగము లెల్ల ముంచె.
3_4_228
వ. ఇట్లు లోకంబెల్ల నేకావర్ణంబైన నమ్మత్స్యంబు దజ్జలాంతరంబున ననేక సహస్ర వర్షంబు లయ్యోడం దిరుగుచుఁ బదంపడి యప్పెనువెల్లి యల్లన దిగిచి పోవందొడంగు నెడం దుహిన గిరిశృంగ సమీపంబున నయ్యోడ నిలిపి వారలతోడ.
3_4_229
తే. ఈ నగంబు శృంగంబున నిపుడు మీరు
గట్టుఁ డియ్యోడ ననిన నక్షణమ వారు
నట్ల చేసిరి విను మమ్మహాద్రిశృంగ
మనఘ నౌబంధనంబన నవనిఁ బరగె.
3_4_230
క. మను సహితులై మునులం గనుఁగొని
యమ్మీను గరము గారవమున ని
ట్లనుఁ బ్రళయంబున కీడునఁ
జలకుండఁగ మీకు రక్ష సలిపితిఁ గరుణన్.
3_4_231
క. మునులార యేను విశ్వం
బునకుఁ బరమ కర్తయగు ప్రభుఁడ వాత్సల్యం
బున మత్స్యమైన రూపం
బున నిమ్మెయి నిన్ని చందములఁ జనవలసెన్.
3_4_232
వ. మీరు నిర్భయులై చరియించునది మఱియు నిమ్మనువును దేవాసుర మానుషంబైన జగం బఖిలంబును సృజియించు మత్ప్రసాదంబున నతనికిఁ బరమ జ్ఞానోదయం బగునని చెప్పి యయ్యాది మత్స్యం బదృశ్యం బయ్యె వైవస్వతుండును మఱియు నధిక తపంబు సేసి సకల చరాచర భూతంబుల సృజియించె.
3_4_233
క. పరమంబగు వైవస్వతు
చరితం బతి భక్తి వినినఁ జదివినను మహా
దురితంబు లడఁగు జనులకు
నిరవుగ సిద్ధించు ననఘ యిహపర సుఖముల్.
3_4_234
వ. అనిన నమ్మేదినీశ్వరుం డమ్మునీశ్వరునకుఁ బ్రణతుండై యిట్లనియె.
3_4_235
క. పరమేష్ఠి కల్పుఁడవు ని
ర్భర భూరి తపః ప్రభావ పరిపూర్ణుఁడ వ
చ్చెరువు భవన్మహాత్మ్యము
సురముని లోక ప్రణామ శోభిత చరణా.
3_4_236
క. అడరి నిఖిలాండ కోటియుఁ
జెడునప్పుడుఁ జెడక నీవు జీవించెద వే
ర్పడ జగములు గ్రమ్మఱఁ గలి
గెడు నప్పుడు సూచెదవు వికృతి రహితుఁడవై.
3_4_237
చ. తొడరి చరాచర ప్రతతితో జగమంతయు వార్ధి దొట్టి న
ప్పుడు లలితాబ్జ పీఠమునఁ బొల్చు చతుర్ముఖుఁ బద్మగర్భుఁ బెం
పడర భజించి తీవు జగదాదిజుఁడైన ప్రభుండు నీ యెడం
గడు ననురక్తుఁడై యొసఁగెఁ గాదె మునీశ్వర యీ ప్రభవమునన్.
3_4_238
క. జగముల నెల్లను మ్రింగెడు
జగదంతకు మౌళి వామ చరణం బిడి పె
ల్లగు రోగజరో భరముం
దిగ విడువఁగఁ జెల్లె నీకుఁ ద్రిభువన వినుతా.
3_4_239
వ. సకల చరాచరోత్పత్తి స్థితి విలయ ప్రకారంబులు నీకుం బెక్కు మాఱులు ప్రత్యక్షంబులయి కానం బడియుండుఁ గావున నిన్నడిగెద లోకంబులు విలయ కాలంబున నెట్టి భంగి యగు నెఱింగింపు మనిన మార్కండేయుం డిట్లనియె.
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకుఁ బ్రళయ ప్రకారంబు సెప్పుట –
సం. 3-188-13
3_4_240
సీ. శాశ్వతు నఖిల భూతేశ్వరు
నవ్యయు నాదిదేవుని జగదాది జన్ము
నాది మధ్యాంత విచ్చేద విదూరు
నాశ్చర్య కారణ కర్మధుర్యు నజరు
నీకిష్ట సఖుఁడును నీకుఁ బ్రెగ్గడయునై
వెలుగొందుచున్న యీ యలఘ పుణ్యు
లలితా దీర్ఘ విశాల సితేక్షణుఁ
గనక వర్ణాంబరు వనజ నాభు
ఆ. నింద్ర నీలవర్ణు నింద్రాది సురగణ
వినుతుఁ గృష్ణుఁ గరము వినయ మొప్పఁ
దలఁచి యతని యాజ్ఞ దలకొని యెఱిఁగింతు
వినుము వరుస తోడ మనుజ నాథ.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 271 to 3 4 300
2027
3050
2006-09-26T23:52:35Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_271
చ. వదన భుజోరు పాదముల వర్ణ చతుష్టయమున్ యుగాదియం
దొదన సృజింతు ఋగ్యజుష సూక్తులు సామము నయ్యధర్వమున్
విదితముగా మదీయ ముఖ వీథుల నుద్భవ మొందు నన్నియుం
దుదిఁ బరివర్తన క్రమ విధూతములై ననుఁ జేరుఁ గ్రమ్మఱన్.
3_4_272
క. అనహంకృతు లక్రోధను
లనసూయులు సంగరహితు లధ్యాత్మవిదుల్
ఘన సత్యాత్మకులు మహా
మునులు ననుం గొల్తు రెపుడు మోక్షాపేక్షన్.
3_4_273
తే. అఖిల నక్షత్ర తారాగ్రహములు గగన
పవన దిశలును మత్స్య రూపములు వినవె
సకల రత్నాకరంబులు శయ్యగాఁగ
నిత్యసుఖ లీలమై శయనింతు నేను.
3_4_274
క. దానము సత్యంబు తపో
జ్ఞానాహింస లనఁ బరగు సాత్త్విక గుణ సం
తానముఁ గామ క్రోధా
జ్ఞానంబులు మన్మయములు సంయమివర్యా.
3_4_275
క. విను మింకఁ బెక్కమాటలఁ
బనియేటిలి జగమునందుఁ బ్రకటితముగఁ గ
ల్గినయదియు నేనలేనిది
యును నేన సునిశ్చితముగ నుహింపు మెదన్.
3_4_276
ఉ. ఎప్పుడు ధర్మహాని యగు నెప్పు డధర్మము మీఱుఁ గ్రూరులై యెప్పుడు దైత్యు లుబ్బుదురు హీనతఁ బొందుదు రెప్డు వేల్పు లే
నప్పుడు సత్కులీనుల గృహంబుల నుద్భవ మొంది లీల మై
నెప్పటియట్ల నిల్పుదు సురేంద్రుల నంచిత ధర్మ పద్ధతిన్.
3_4_277
క. సితరక్త నీల పీత
ద్యుతి విలసిత రూపములఁ జతుర్యుగముల నే
నతి ధృతిఁ జరియించి సమం
చిత ధర్మ స్థాపనంబు సేయుదు ననఘా.
3_4_278
మత్తకోకిలము. కాలచక్రము నిర్వికల్పము గాఁగ నేననయింతు ను
న్మీలితక్రమ విక్రమైక సమృద్ధినై లయ విక్రయా
వేళ నింతయు సంహరింతుఁ బ్రవృద్ధయోగ బలోల్లస
త్కాల రూపము దాల్చి దుర్వహగర్వ నిర్వహ బుద్ధినై.
3_4_279
క. నా తెఱఁ గంతయు నిప్పుడు
చేతోముద మొదవ నీకుఁ జెప్పితిఁ ద్రిజగ
ద్ధాత యగు పితామహుఁడు సు
జాతుఁడు నా యెడలఁ జక్ర సగబాలు సుమీ.
3_4_280
వ. నారాయణాభిధానుండ నైన యేను బాల రూపంబున శంఖచక్ర గదాధరుండనై యేకార్ణవంబునందు మహాయుగ సహస్ర సమయం బయిన కాలంబున యోగనిద్రా పరవశుండనై యుండుదు నిట్టి దారుణ కల్పాంతంబు సూచి నీవు భీతుండ వగు టెఱింగి నీ వలననియను గ్రహంబున నాత్మగుప్తంబులైన సకల లోకంబులు గనుపట్టి తెఱంగుఁ గావించితి నీవింక నిశ్శంక హృదయుండవయి వలసిన యెడం జరియింపుము మదీయ నాభి కమల కర్ణికాశయనుం డయి యున్న చతురాననుండు మేల్కని సృజియించు లోకంబు లేర్పడు జూచెదనని యానతిచ్చి యద్దేవుం డచ్చోటన యంతర్హితుండయ్యె నత్యంత విచిత్రంబైన యీ వృత్తాంతంబు నాకు ననుభవ గోచరంబైన యది.
3_4_281
శా. నా కమ్మైఁ బొడసూపెఁ దాను గృపతో నాకందు నేఁడియ్యెడన్
నీకున్ గాదిలిచట్టమై సచివుఁడై నెయ్యంబుమై నున్న పు
ణ్యాకారుం గమలాచతాక్షుఁ గరుణైకాయత్తు నత్యుత్త
శ్లోకుం గృష్ణునిఁ గంట నాసుకృతముల్ శోభిల్లెఁ బక్వంబులై.
3_4_282
క. ఈ దేవదేవు కరుణం
గాదే కురునాథ నిర్వికారుఁడనై నిః
ఖేదుఁడనై యుండుదు దే
వాది వివిధ భూత విలయ మయ్యెడు నపుడున్.
3_4_283
తే. అనఘ యిద్దేవు సన్నిధి యగుటఁ గాదె
నాకుఁ బూర్వవర్తన కధనంబు నందు
బోధ మిప్పుడు గలిగె నిప్పుణ్యుఁ బరమ
పురుషుఁ బ్రభవిష్ణుఁ గృష్ణుని శరణు సొరుము.
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకుఁ గలియుగ ధర్మంబలు సెప్పుట –
సం. 3-188-5
3_4_284
వ. అనిన విని ధర్మనందనుం డనుజ సహితుండై కృష్ణునిం బ్రశంసా వచనంబుల నభినందించి మార్కండేయుం జూచి మునీంద్రా భవత్ప్రసాదంబున నత్యద్భుత కథాశ్రవణ పరితోషితుల మైతిమి కలియుగంబున సకల ధర్మలోపం బగునని చెప్పుదురు తత్ప్రకారం బెఱింగింపవేయనిన నతం డతని కిట్లనియె.
3_4_285
క. కృతయుగమునందు ధర్మువు
చతురంశంబులను బరగఁ జను నది త్రేతన్
ద్రితయమున నొక్కఁడొకఁడుగఁ
బ్రతియుగమునఁ దఱుఁగఁ దొడఁగుఁ బాళులు వరుసన్.
3_4_286
వ. అట్లగుటం జేసి ధర్మంబు కలియుగంబునఁ గరంబు దుర్లభం బయి పాది మాత్రావశిష్టం బయి యుండుఁ దత్ప్రవర్తనం బాకర్ణింపుము.
3_4_287
సీ. సత్యంబు నరులకు సంక్షిప్తమగు
సత్యహాని నాయువు గడు నఱిగిపోవు
నాయువు దఱిఁగిన నల్పంబు విద్య
లల్ప విద్యను మోహంబు మిగులు
మోహంబు వలనఁ బై ముసురు లోభంబు
లోభావేశమునఁ గామ మగ్గలించుఁ
గామంబు పెంపునఁ గడఁగుఁ గ్రోధంబు
క్రోధంబున వైర మెంతయును బెరుఁగు.
ఆ. వైరమున నశేషవర్ణులు నన్యోన్య
పీడసేయుచును విభిన్న బుద్ధి
నొక్కఁడొకని మేర నుండక వర్ణ సం
కరము సేయఁ గలరు కలి యుగమున.
3_4_288
క. జప నియమ స్వాధ్యాయ
ప్రపంచములు విడువఁ గలరు బ్రాహ్మణులు జనా
ధిప శూద్రులు విపుల తపః
క్షపితులు గాఁగలరు వినవె కలి కాలమునన్.
3_4_289
మ. వివిధ వ్యాఘ్ర మృగోరగాకులములై విస్తీర్ణ శూన్యాటవీ
నివహాభీలములై యరాజకములై నిర్మూల ధర్మంబులై
ద్రవిళాభీర తురుష్క బర్బర పుళింద వ్యాప్తి దుష్టంబులై
భువిలో నెల్లెడఁ బాడగున్ జనపదంబుల్ దద్యుగాంతంబునన్.
3_4_290
క. క్షత్త్రియ జాతులు శూద్రచ
రిత్త్రంబున శౌర్యమును సిరియు దేజంబున్
మైత్త్రియును లేక చెదరి ధ
రిత్త్రీశ్వర శూన్యులై చరించెదరు ధరన్.
3_4_291
క. రస గంధ ద్రవ్యంబులు
పస చెడు సస్యంబు లల్ప ఫలములగు మహిం
బసిపాఁడి దఱుఁగుఁ దరువులఁ
గుసుమ ఫలంబులును గరముఁ గొంచెంబు లగున్.
3_4_292
క. అరులు మిగులఁ గొని రాజులు
నరులకు నెంతయును భయ మొనర్తురు ధరణీ
సురులు గడఁగి వాణిజ్యముఁ
గరిసనమును జేయఁగలరు కలి యుగ వేళన్.
3_4_293
సీ. పాషండ దర్శన బహుళంబు లయ్యెడు
వర్ణాశ్రమంబులు వసుమతీశ
తవిలి శరీరంబుఁ దద్దయుఁ బ్రోతురు
పుణ్యఫలంబులు బొంకు లనుచుఁ
గాలంబుతోఁ గూడఁ గలుగవు వానలు
పొల్లులై బీజముల్ వొలిసి పోవుఁ
గ్రయ విక్రయంబులఁ గపటంబు దఱచగుఁ
గడఁగి యిల్లజసొమ్ము లడఁచి కొండ్రు
ఆ. సాధుచరితు లైన జనులు దర్గతుల రో
గములఁ దెగురు రల్ప కాలమునన
పాపపరులు లగ్గుఁ బరమాయువును నరో
గతయు సిరియుఁ బొందఁ గాంతు రెందు.
3_4_294
క. ఉఱవగు నారికె పంటలు
గొఱియల పాఁడియును దఱచగుం బురుషులకుం
దెఱవలు సుట్టము లయ్యెద
రెఱచియు భుజియింతు రర్థి నెల్ల జనంబుల్.
3_4_295
క. పితృదైవన కార్యంబుల
నితరేతర భోక్త లగుదురు రెల్ల యెడలఁ గు
త్సిత దేశ కాల పాత్ర
ప్రతతియ వర్తించు దైవపైతృక విధులన్.
3_4_296
క. హేతుప్రత్యుయ వాద వి
చేతసులై వేదనింద సేయుచును మఖ
వ్రాతంబులు వ్రతములుఁ బెడఁ
బాతురు దుర్మార్గ కర్మ పరులై విప్రుల్.
3_4_297
మ. వనితా దుర్బల దీన బంధుజన సర్వస్వాపహారుల్ సుహృ
జ్జన మాతా పితృ పుత్త్రహంతలు యదృచ్ఛా కర్మశీలుర్ ధరన్
జన సంపూజితులై చరింతురు వినష్ట శ్రీకులై విప్రు లా
జనులంజేరి పరిగ్రహించెద రవజ్ఞాపూర్వ దుర్విత్తముల్.
3_4_298
మ. ధరణీ రక్షణ మాచరింపక నృపుల్ దర్పంబునం బశ్యతో
హరులై సాధుల ద్రోఁచి చేకురు తదియ స్త్రీ ధన క్షేత్రముల్
హరియింప గలవారు దారుణ తరంబై పెల్లు చెల్లుం బర
స్పర వైరంబు ధరాతలేంద్రులకు విశ్వ ప్రాణి నాశంబుగన్.
3_4_299
క. సుతుఁ డవమానించు జనకుఁ
బతి నవమానించు భార్య పడఁతులుఁడ బతులున్
మతి నొండొరువుల మెచ్చక
సతతముఁ జరియింతు రిష్ట సంచారములన్.
3_4_300
క. నడవవు దేవ పితృ క్రియ
లుడుగును వేదార్థ సమ్యగుప దేశంబుల్
గడఁగు మహా మోహతమము
పుడమి సమస్తంబుఁ గుజన భూయిష్ఠ మగున్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 301 to 3 4 330
2028
3053
2006-09-26T23:52:59Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_301
సీ. పదియాఱు వర్షముల్ పరమాయు
వయ్యెడు ధరణీశ కలి యుగాంతమున వినవె
యేడును నెనిమిది యెండ్ల ప్రాయంబునఁ
బ్రజలుద్భవింతురు భామినులకు
ద్రవ్య విహీనులై దాత యొక్కఁడు లేక
యన్యోన్యతస్కరు లగుదు రెందు
నెఱిఁగెడు వారును నెంతయుఁ గ్రూరులై
చెనసి పాపంబు సేసెదరు సూవె.
తే. యన్న విక్రయ మొనరింతు రఖిల జనులు
వేదవిక్రయ లగుదురు విప్రవరులు
పణ్యయెనుల యగుదురు పద్మముఖులు
గష్టతరమైన యక్కలి కాల వేళ.
3_4_302
తరువోజ. ఉక్కున శూద్రు లత్యుగ్రులై కవిసి యొడొండ పెక్కండ్ర నుఱక చంపుటయు
దిక్కెవ్వరును లేక దీనులై వసుమతీ సురుల్ నాలుగు దెసలఁ బాఱెదరు
మ్రుక్కడి చోరులు ముట్టి నిశ్శేషముగ ధనావలిఁ గొని మొగి వధియింప
స్రుక్కి కాకుల యట్లు శూన్యులై చెదరి సొంపఱి యడవులు సొత్తురు జనులు.
3_4_303
క. శ్రుతి ధర్మంబులు శూద్రులు
ప్రతిభం జెప్పంగ వినుచు బ్రాహ్మణ జాతుల్
ధృతి సెడి తత్సేవకులై
యతి నిందిక కర్మకారు లయ్యెద రధిపా.
3_4_304
మత్తకోకిలము. దేవతాయ తనంబులున్ జగతీ సురాసథంబులుం
బావనాశ్రమ భూములుం జెడి పాడగున్ శుభవృక్ష వ
ల్లీ వనంబులు నాశమొందుఁ గలి ప్రచారమునందు దు
స్స్త్రీ విహారము మద్యపానము జెల్లుఁబెల్లుగ నెల్లెడన్.
3_4_305
క. గరుఁ గొనియాడఁడు శిష్యుఁడు
గురుఁడును శిష్యునెడ వంచకుండగు మది నొం
డొరువుల నొల్లరు బంధులు
పొరిఁబొరిఁ గఱవులగుఁ బ్రజకుఁ బొడమును భయముల్.
3_4_306
తే. ఇవ్విధంబున ధర్మంబు లెల్ల నపగ
తమునఁ బడ జనులెల్లను దల్లడిల్ల
బహువిధోత్పాతములు పుట్టుఁ బార్థివేంద్ర
కడఁగి తత్కలికాల సంక్షయము నందు.
3_4_307
క. క్రమమున రాష్ట్రములును నగ
రములును నాశంబునొందు రక్షాచ్యుతులై
భ్రమియింతురు జను లతిదు
ర్గమ గిరి సరిదంతికములఁ గడునాతురులై.
-కలియుగంబున విష్ణుండు గల్కి రూపంబున ధర్మంబు ప్రతిష్టించుట –
సం. 3-188-89
3_4_308
వ. అంతఁ గలి యుగాంతంబు నందు భువన విదితంబయిన శంబళ గ్రామంబున కల్క్యాత్మకుండైన విష్ణుయశుం డను బ్రాహ్మణుండు జనియించి సంస్మరణ మాత్రన వేదశాస్త్రంబులును సమస్త శస్త్రాస్త్ర విశేషంబులు నధిగమించి సార్వభౌముం డయి.
3_4_309
మధ్యాక్కర. అసదృశ తేజుఁడు బ్రాహ్మణానీక సహితుఁడై కడఁగి
వసుమతి యందు నధర్మవర్తులై యున్న మ్లేచ్ఛులను
మసలక నిజశక్తిఁ జేసి మడియించి ధర్మంబు నిలిపి
వసునిభుం డొనరించుఁ బేర్మి వాజిమేధము నిష్ఠయొప్ప.
3_4_310
క. ఘనుఁ డిల యెల్లను బ్రాహ్మణ
ధనముగ భాగించి యిచ్చి ధర్మయశో వ
ర్ధనుఁడై వార్ధకమున న
త్యనఘుండు దపోవనంబునందు వసించున్.
3_4_311
అతనిచేతం బ్రతిష్ఠితం బయిన ధర్మంబు ననుసరించి బ్రాహ్మణాది వర్ణంబులు సమర్యాదంబులై వర్తింపం గలయవి దననచేసి కృతయుగంబు సంప్రాప్తంబగు నందు.
3_4_312
శా. ఆరామ ప్రజచైత్య సద్మవనదేవాగార సౌమ్యంబులై
భూరి బ్రహ్మ తపస్వి సంకులములై పుణాధ్వరారంభసం
భారోదారములై నితాంత ఫలిత బ్రాజిష్ణు సస్యంబులై
యారూఢ స్థితి నెల్లదేశమును నొప్పారుం బ్రకాశంబులై.
3_4_313
క. సమయముతోడఁ గురియు వ
ర్షములు గరము తేజమెక్కి చరియించు నవ
క్రములై గ్రహంబు లారో
గ్యము సౌఖ్యము సమధికముగఁ గలుగు నరులకున్.
3_4_314
వ. ఇది కృతయుగ ప్రవర్తనంబు త్రేతాద్వాపర యుగంబులందుఁ ద్రితయద్వయ పాదంబుల ధర్మంబ వర్తిల్లు నిట్టి తెఱంగునం గాలగతు లనేకంబులు నాకుం బ్రత్యక్ష సిద్ధంబు లయ్యె నీ వడిగిన యతీతానాగతంబు లయిన విశేషంబు లెఱింగించితి నింక నొక్క హితోప దేశంబు సేసెద నాకర్ణింపుము.
3_4_315
క. ధరణీసురులకు నెప్పుడుఁ
గరమిష్టము సేయుమయ్య కౌరవ వంశో
త్తరు విప్రులు సంతుష్టిం
బొరసినఁ జేకుఱు నశేష పుణ్య ఫలంబుల్.
3_4_316
సీ. సకల భూతములందు సదయాత్ముఁడవు
గమ్ము పాలింపు ప్రజల నీ ప్రజలఁ బోలె
విశద వృద్ధాచార వేదివే ధర్మంబు
సలుపుము దురిత వర్జనము గాఁగ
నెఱుఁగమిఁ బాప మొక్కించుక
దొడరినఁ జయ్యన ప్రతీకార శాలివగుము
గర్వంబు విడువుము గరము ప్రియంబును
నిజమునుగా వచోనియతి నడపు
తే. కాల గతులెల్ల నెఱిఁగి యస్ఖలిత బోధ
యుక్తుఁడవు గమ్ము భరత వంశోద్భవుఁడవు
నీవు గావున నత్యంత నిర్మలుఁడవు
ప్రాజ్ఞుఁడవు నీకు వేఱ చెప్పంగ నేల.
3_4_317
వ. అనిన విని యుధిష్టిరుండు మునీంద్రా నీ యానతిచ్చిన వాక్యంబు లన్నియు నవహితుండనై వింటి నింతకు మున్ను నా యోపిన తెఱంగున లోభమాత్సర్యాది దుర్గణంబులు పరిహరింతు నింకను భవదుక్తంబైన ధర్మశాసనంబును బ్రయత్నంబునం బాలించెద నని యతనికి ప్రణమిల్లి మఱియును బ్రాహ్మణ ప్రభావంబు విను వాఁడై యతనిం బ్రార్థించినఁ దద్విషయంబైన యితిహామం బతనికి నమ్మహాముని యిట్లనిచెప్పె.
- మార్కండేయుండు ధర్మరాజునకు బ్రాహ్మణ ప్రభావంబు సెప్పుట –
సం. 3-190-1
3_4_318
చ. ఘనుఁడు పరిక్షితుండనఁ బ్రకాశితుఁడైన మహీవిభుండు భా
నువిభుఁడు భాను వంశ్యుఁడు వినూత కీర్తి యయోధ్య యేలు వాఁ
డనుపముఁ డొక్కనాఁడు మృగయారతుఁడై చరియించెఁ గానన
మ్మున నొకరుండ యిమ్ముల నపూర్వ జవోగ్రహ యాధిరూఢుఁడై.
3_4_319
వ. ఇవ్విధంబునం బెక్కు మృగంబుల వధియించుచుఁ గ్రుమ్మరు వాఁడొక్కయెడ.
3_4_320
ఆ. మదగజాభిరామమృదులయానం బొప్ప
నల్లఁబొలయుచును లతాంతరములఁ
గరములీలఁ గమ్మవిరులు గోయుచునున్న
పువ్వుఁబోఁడి నొక్కపొలఁతిఁ గనియె.
3_4_321
క. కని యంతఁ గదిసి యాకా
మిని యొప్పులఁ జూడ్కి దగల మీఱిన తమకం
బున నిమిష లోచనుఁడై
జననాథుఁడు మదన బాణ సంహతిఁ దూలెన్.
3_4_322
వ. అదియును నతి సుందరంబైన తదీయ మూర్తి విభవంబునకు మెచ్చి సాభిప్రాయంబుగా నవలోకించె నంత నమ్మహీకాంతుఁ డక్కాంత కిట్లనియె.
3_4_323
ఉ. ఎవ్వరిదాన వంబుజ దళేక్షణ యేకత మిట్టులేల నీ
వివ్వన భూమియందుఁ జరియించెదు నావుడుఁ దండ్రిపంపునం
దివ్వనభుమియందుఁ జరియించెద సద్వరుఁ గోరి కన్య నే
నెవ్వరిదానఁ గావలయు నేర్పడఁ జెప్పుము రాజనందనా.
3_4_324
వ. అనిన దాని ప్రగల్భ వచనంబులకు నధిక విలోలుండై భూపాలుండు దన యభిలాషం బెఱింగించిన నమ్మగువ నన్నెన్నండును జల విహారంబునకుఁ జొనుపకుండునది యట్లయిన నిన్ను వరియించెద ననిన వాఁడును దత్సమయంబున కొడంబడి దానిం దోడ్కొని పురంబునకుం జనుదెంచి యిష్టసుఖ తత్పరుండయి యుండెనంత నొక్క శరత్సమయంబు నందు.
3_4_325
చ. అతులిత పుష్ప పల్లవ ఫలాన్విత భూరుహ భూరి వల్లరీ
వితతముఁ జారుకైరవన వీనసరోరుహషండ మండలా
యత సరసీ మనోహరము నైన పురోపవనంబునన్ సము
న్నత విభవుండు వాసభవనంబు లొనర్పఁగఁ బంచి యిమ్ములన్.
3_4_326
క. దేవీ సహితంబుగఁ బృ
థ్వీవరుఁ డవ్వనమునందు విహరించె ఘనాం
తావసర వాసరంబుల
భావీత పద్మవన పవన పరిచితుఁ డగుచున్.
3_4_327
వ. అంత నొక్కనాఁడు నితాంత ఘర్మజల కణగలిత శరీరుండై ప్రియా సమేతంబుగా వస గృహంబు వెలువడి తత్సమీపంబున నతి మనోహరంబయిన కమలాకరంబు గని దాని తీరంబున నయ్యుగ్మలి దాను గృతావగాహుండై.
3_4_328
క. మేలై యున్నది జలము వి
శాల నయన చెమట నోవఁ జయ్యన దేహ
క్షాళన మొనరింపు మనిన
నాలేమ దరస్మితాసనాంబుజ యగుచున్.
3_4_329
ఆ. మడుఁగు సొచ్చి మునిఁగి మాయమై పోయిన
నద్భూతాత్ముఁ డగుచు నవని విభుఁడు
మడుఁగు గలయ వెదకి మానినిఁ గానక
జలములెల్ల వెదలఁ జల్లెఁ గడఁగి.
3_4_330
వ. ఇట్లు సల్లి యందు మండూకంబు లనేకంబు లున్నంజూచి యివి మత్ర్పియాంగనను మ్రింగినవి గాకేమియని కలుషించి యనుచరులం బిలిచి నాకుఁ బ్రియంబు సేయ వలసిన వారు గలిగినం బుడమిం గల కప్పల నెల్లం బొడవడంగించునది యని పంచిన నలుదిక్కులకుం జని తదీయ కింకర వర్గంబు.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 331 to 3 4 360
2029
3056
2006-09-26T23:53:34Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_331
చ. కొలఁకుల వాగులన్ నదులఁ గ్రోవుల బావుల నిర్ఘరంబులం
గలయఁగ రోసిరోసి వడిఁ గప్పలఁ గుప్పలుగా వధించుచో
నలుగుల మందు భేకనివహంబు గనుంగొని భేక నాయకుం
డలఘ తపస్వి రూపమున నా నృపు పాలికి వచ్చి యిట్లనున్.
3_4_332
ఉ. అక్కట లోకమెల్ల నగ నాఱడి కప్పలఁ జంప నేల యిం
దెక్కడు పెంపు గల్గుఁ బృథివీశ్వర కోపము డింపు కప్పలం
జక్కని చూడ్కిఁ జూడు మిది చాల నధర్మము నావుడున్ విభుం
డెక్కడి మాట నా సతికి నెగ్గొనరించెఁ గడంగి భేకముల్.
3_4_333
క. నాయిష్ట వనిత మ్రింగిన
మాయపుఁ బుర్వులివి వీని మడియింతు మునీం
ద్రా యుడుగుము నీ వనుటయు
నాయన యత్యంద దుఃఖితాత్ముం డగుచున్.
3_4_334
వ. ఏను మండుక నాయకుఁడ నాయు వనువాఁడ నమ్మగువ నా కూఁతురు సుశోభన యనునది దానిచేత ననేకులు బేలుపడిరి నీ వెంతవాఁడు వనిన నప్పరిక్షితుం డట్లేని నాకు నమ్మెలఁతుకఁ దెచ్చి యొప్పింపవలయు నని ప్రార్థించిన నతండు నవ్వుచు నవ్వామ నయనం దలంపున రావించి యా రాజునకు నిచ్చి దానిం జూచి కోపించి నీవు గడుంజెట్టవు ప్రసిద్ధులగు రాజులం బెక్కండ్రం జిక్కులం బెట్టితివి గావున నీకుం బుట్టెడు కొడుకులు గపట వర్తను లయ్యెడుమని కూఁతు శపియించి మండూక రాజు నిజేచ్ఛం జనియెఁ బరిక్షితుండును సంప్రాప్త మనోరథుం డయి సుశోభనయందుఁ గ్రమంబున శలుండును నలుండును వలుండును నను మువ్వురు గొడుకుల బడసి యందగ్రజుం డయిన శలు నభిషిక్తుం జేసి తపోవనంబున కరిగె నంత.
3_4_335
క. శలుఁ డొక్కనాఁడు కనకో
జ్జ్వల మగు రథమెక్కి వేఁట పని పెక్కు మృగం
బులఁ జంపఁగ నొక్క మృగం
బలఘతర శరాగ్రవిద్ధమై వెసఁ బఱచెన్.
3_4_336
ఆ. ఇట్లు వఱచుటయును నెంతయు రయమున
నమ్మృగంబు వెనుక నరిగి యరిగి
యెయిద లేక ధారుణీశుండు సారథిఁ
బదరి తేరువేగ పఱపు మనియె.
3_4_337
సీ. అనవుఁడు సూతుఁ డిట్లను దేవ మనమెంత
దఱిమిన మృగము దద్దయు జవంబు
గలదు రథ్యంబులు గడుగొని కూడంగఁ
జాలవు వలవని జాని యేల
మన తేరి రహులు వామ్యములైన నమ్మృగ
మగపడు లేకున్న నలవి గాదు
నావిని వామ్యముల్ నాఁగ నెవ్వి
హయంబులు సెప్పుమనియె నబ్భూవిభుండు
తే. వామదేవ మహాముని హరులు
వామ్యములు నాఁగఁజను నని వాడుఁ సెప్పె
నతని యాశ్రమ మెచ్చట నచటి కిపుడ
తేరువోవనిమ్మనియె ధాత్రీ విభుండు.
3_4_338
వ. వాఁడును రథంబు సత్వరంబుగా వామదేవునాశ్రమంబునకు బఱపినం జని యాతండా తపోనిధిం గని నమస్కరించి మునీంద్రా నా చేత నేటువడి యొక్క మృగంబు రయంబునం బఱచె నమ్మృగంబు వధియింప వలయు భవదీయ హయంబుల నీవలయు ననిన నతండు నీవు కృత కార్యుండవై మా హయంబులం దడయక యొప్పింప వలయు నట్లేనిం గొనిపొ మ్మనిన వల్లెయని వామ్యంబులంగొని రథయుక్తంబులం గావించి తదియ జవంబునకు మెచ్చుచు ముహూర్త మాత్రంబునఁ గూడముట్టి మృగంబు సమయించి మగిడి నిజ పురంబునకు వచ్చి.
3_4_339
మత్తకోకిలము. రాజయోగ్యములైన యీ హయరత్నముల్ జవసత్త్వవి
భ్రాజితంబులు వానికేటికిఁ బాఱువానికి నంచు నా
రాజు రాజస బుద్ధి నంతిపురంబు నందిడఁ బంచె న
వ్వాజియుగ్మము వేడ్క నూనిన వాఁడు దోస మెఱంగునే.
3_4_340
వ. అట వామదేవుండును దన యశ్వంబుల శలుండు గొనిపోయి మగుడ నొప్పింపక తడయుట కాత్మగతంబున.
3_4_341
తే. రాజపుత్త్రుండు బలియుండు రాజసుండుఁ
గొండికాతండు వేడుకఁ గొనుచు నరిగె
నశ్వములఁ గ్రమ్మఱఁగ నిత్తు నను విచార
మెవ్విధంబున నతనికి నేల కలుగు.
3_4_342
వ. అని శంకించి నిజ శిష్యు నాత్రేయుం డను వానిం జూచి శలుండు మన వామ్యంబులంగొని పోయి యొక్కమాసం బరుగుదెంచె వాఁడును దనయంతఁ దెచ్చుట గలుగనేరదు నీవరిగి మన తురంగ రత్నంబులం గొని రమ్మని పంచిన నప్పుడ కదలి యయోధ్యా నగరంబునకుం జని.
3_4_343
క. మనుజపతిఁ గాంచి యాతఁడు
మునిపతి పుత్తేర నధిప ముఖ్య యిచటి కేఁ
జనుదెంచితి మా హయముల
నెనసిన నెయ్యంబుతోడ నిమ్మని యడిగెన్.
3_4_344
క. అనవుడుఁ శలుఁ డిట్లనియెం
జను నినుఁ బుత్తేగ నతఁడు సాలుడు వీవు
గొనిపోవఁ దురంగంబులఁ
జనుమీ దుర్భాషణములు సైఁపవు మాకున్.
3_4_345
వ. అనిన నమ్ముని కుమారుండు గ్రమ్మఱి చని గురునకు నవ్విధం బెఱింగించిన వామదేవుండు క్రోధ పరీత చేతస్కుండై శలుని పాలి కరిగి యిట్లనియె.
3_4_346
క. ఇమ్ము నరేశ్వర మా తుర
గమ్ముల నీ కార్యమయ్యెఁ గాదే కడు లో
భమ్మున నొండుల సొమ్ములు
రమ్మనిన్ వచ్చుచనే యెరవు సత మగునే.
3_4_347
క. పరధన హరణము దురితము
పరికింపుము వరుణు చేతి పాశంబుల ని
ష్ఠురముగఁ గట్టువడకు ని
ర్భర నరక కృశాను శిఖలఁ బడకుము మీఁదన్.
3_4_348
చ. అనుటయు నాతఁ డిట్లనియె నాఱడి విప్రుల కేల యశ్వముల్
ఘనతర సత్త్వ మూర్తు లనఁగాఁ దగు నెడ్లను రెంటి నిచ్చెదన్
విను మటుగాక బల్లిదవు వేసడముల్ వలతేని నిత్తు గై
కొనుము తగంగ వామ్యములఁ గోరక పొమ్మడాయాస లేటికిన్.
3_4_349
క. అనిన విని యేటిమాటలు
వినువారలు నవ్వ నకట విప్రుల ధనముల్
గొనివేఱయొంటి నిచ్చెద
నను టిది యేనాఁటి చందమని ముని పలికెన్.
3_4_350
క. పలుకుటయు నలిగి శలుఁడి
ప్పలుగుఁ దపసి నంటఁ గట్టి పటుశూలములం
బొలియింపుఁ డనుచు భీకర
బలుల నియోగించెఁ దనదుపార్శ్వ జనములన్.
3_4_351
వ. అంతయు జూచి వామదేవుండు ఘనరోష భీషణ ప్రహాస దుర్నిరీక్ష్యముఖుం డగుటయు నక్షణంబ ఘోరాకారు లగు రాక్షసు లనేకులు పుట్టి నిశాత శూలంబుల నా భూపాలుం బొడిచి కాలగోచరుం జేసిరి మునీంద్రుడు నిజేచ్ఛం జనియెఁ దదనంతరంబ శలానుజుండు దలుం డనువాఁడు నిజరాజ్య పట్ట బద్ధుండై సుఖంబుండఁ గొండొక కాలంబునకు వామదేవుఁడు ననుదెంచి వానిం గని మహాత్మా నీవు ధర్మపరుండవు ధర్మువు దప్పనొడుదేని మా హయంబుల నిమ్మనుటయు దలుం డలిగి నిజ సమీపంబున నున్న సారథిం జూచి యిట్లనియె.
3_4_352
సీ. కడుఁ గ్రొవ్వి తేఁకువ సెడియె నీ పాఱుండు
వీఁకమై నిప్పుడు వీనిఱొమ్ము
వ్రయ్యంగ సేసెదఁ జయ్యన విషదిగ్ధ
సాయకమును శరాసనముఁ దెమ్ము
నావుడు నమ్మహీదేవుండు వగుచు
నిట్లనియె నన్నేయఁ దెమ్మనిన విశిఖ
మంతఃపురంబున సంతసంబున నున్న
యనఘు భవత్సుతుఁ దునుము గాక
తే. యనఁగఁ దదనంతరంబ ఘోరాస్త్రనిహతుఁ
డైన బాలునిగొనుచు హాహారవంబు
లెసఁగ నంతిపురంబు వారెల్ల వచ్చి
రది ధ్రువంబుగఁ గనియును నవ్విభుండు.
3_4_358
వ. అని యివ్విధంబున నతం డేపు దప్పి జోహారు వెట్టుటయుఁ దదీయ బంధు మిత్త్ర జనంబులు భయ సంభ్రమంబులతో నమ్మునినాథు శరణు సొచ్చి యనునయించినఁ బ్రసన్నుంజై యమ్మహాత్ముండు దత్కరయుగ స్తంభనంబు మాన ననుగ్రహించి తదీయ నందను ప్రాణంబు లొసంగె నంత నమ్మహీకాంతుండు భార్యా సహితంబుగా నతనికిఁ బ్రణమిల్లి హయంబులఁ దెచ్చి యొప్పించినం గైకొని వామదేవుం డరిగె నిట్టిది బ్రాహ్మణ ప్రభావంబని చెప్పిన విని.
3_4_359
క. మునిపతికి మ్రొక్కి కుంతీ
తనయుఁడు మీకంటె వృద్ధతముఁ డగు పురుషుం
డలఘా కలఁడె జగమ్మున
నని యడిగిన నాతఁడిట్టు లని యెఱిఁగించెన్.
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకు నింద్రద్యుమ్నుని కథ చెప్పుట –
సం. 3-191-2
3_4_360
క. ఘనుఁ డింద్రద్యుమ్నుం డను
జనపతి గలఁ డాతఁ డింద్రసదనమున ముదం
బున నుండఁగ బహుగాలం
బున కాతనికీర్తి లోకమున మాయుటయున్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 361 to 3 4 390
2030
3059
2006-09-26T23:54:29Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_4_361
తే. అమరు లిచ్చోట నుండలే వరుగు మనుచు
నుర్విఁ ద్రోచిన నతఁడు నాయున్న కడకు
నర్థిఁ జనుదెంచి యిట్లను ననఘ నన్ను
నిద్ధ పుణ్యు నింద్రద్యుమ్ను నెఱుఁగు దయ్యా.
3_4_362
సీ. అనుడు నేనిట్లంటి నయ్య నిన్నెఱుఁగంగఁ
జాల నయ్యెద హిమ శైల శృంగ
వాసియై యుండు ప్రావార కర్ణుండను
పేరి ఘూకము గడుఁ బెద్ద యదియు
నాకంటె నిన్ను నిర్ణయముగ నెఱుఁగుఁ
బొమ్మనుటయు నన్ను రమ్మనియె నతఁడు
ఘనరసాయన ఘటికా ప్రయోగంబున
దేహ తాపంబు వర్ధిల్లె నందు
తే. గదని రాఁజాల నేనంటిఁ గడఁగి యన్న
రేంద్రుఁ డశ్వమై ననుఁ బ్రీతి నెత్తికొనుచు
నయ్యులూకము పాలికి నరిగి నన్ను
నడిగినట్టుల దానిని నడుగుటయును.
3_4_363
వ. అదియును గొండొక సేపు దలపోసి చూచి యేను నిన్ను నిక్కువంబుగా నెఱుంగనేర నిద్రద్యుమ్మంబను కొలనియందు నాళీకజంఘుం డను పేరి బక వల్లభుండు వసియించు నవ్విహంగంబు నాకుఁ బెద్ద నిన్నెఱుంగు నరుగు మనిన నమ్మనుజపతి నా తోడఁ గూడ నయ్యులూకంబు మోచికొని నాళీక జంఘునొద్దకు జని తన పేరు సెప్పి నన్నెఱుంగుదే యనిన నదియు నే నిన్నెఱుంగం జాల నాకంటెఁ జిరకాల జీవియైన యాకూపారుం డను కచ్ఛపంబు గల దదియును నిక్కొలన నుండు నజ్జలచరము నిన్నెఱుంగం బోలు నడిగి చూతము గాక యని యక్కమఠంబుఁ బేర్కొని యొక్క సందేహంబు నిర్ణయించుటకయి యీ యార్యజనంబులు నిన్ను గుఱించి వచ్చిన వారు నీవు ననుదేరవలయు నని పలుకుటయును.
3_4_364
తే. కొలను వెలువడి చనుదెంచెఁ గూర్మవిభుఁడు
వార లడిగి రింద్రద్యుమ్న ధారుణీశు
నెఱుఁగుదే యన నదియు నొక్కింత తడవు
దలఁచికొని కన్నుఁ గవ నశ్రుజలము లొలుక.
3_4_365
వ. ఎలుంగు రాలుపడ వారలం గనుంగొని యిట్లనియె.
3_4_366
ఉ. అక్కట నే నెఱుంగనె మహా గుణ భూషణు నమ్మాహాత్ము న
న్నిక్కడ బెక్కమాఱులు ననేక భయంబులఁ బొందకుండఁగా
నక్కటికంబుతోడఁ దగ నాతఁడు గైకొని కాచెఁ గాదె పెం
పెక్కిన యన్నరోత్తముని నెన్నఁటికిన్ మఱువంగ వచ్చనే.
3_4_367
తే. అమ్మహాత్ముండు బహువిధ యజ్ఞ దక్షి
ణార్థముగ విప్రవరులకు నర్థినిచ్చు
గోగణంబుల గొరిజల గ్రొచ్చి యయ్యెఁ
గాదె యీ సరోవరము జగన్నుతముగ.
3_4_368
వ. అనిన యనంతరంబ దేవదూతలు విమానంబు గొనుచుఁ జనుదెంచి యింద్రద్యుమ్నుం గని మహాత్మా నీ కీర్తి జగంబునందు శాశ్వతంబై నిలిచె నీకుఁ ద్రిదివనివాసంబు సుస్థిరంబయ్యె నరుగుదెమ్ము విమానం బెక్కుమని వెండియు.
3_4_369
క. తన కీర్తి యెంత కాలము
వినఁబడు నిజ్జగమునందు వెలయఁగ నందాఁ
కను బుణ్యలోక సౌఖ్యం
బున నెంతయు నుల్లసిల్లుఁ బురుషుం డనఘా.
3_4_370
వ. అనిన నమ్మహీకాంతుండు దివిజ కింకరులం జూచి యిమ్ముదుసలి తాపసుని వృద్ధ విహంగంబును గార్యార్థంబు సహాయులుగా దెచ్చితి వీరిని నిజ స్థానంబుల నునిచి వచ్చెద నించుక నిలువుండని వారిచేత ననుజ్ఞాతుం డయి నన్నును నులూకంబును నెప్పటి నెలవులం బెట్టి తానును దేవయానంబున దివంబున కరిగె నని చెప్పినఁ బ్రీతుఁడై వృథా నందనుండు.
3_4_371
క. నీకంటె వృద్ధత ముని గు
ణాకర యెఱిగించి తిది మహాద్భుతమని సు
శ్లోకుఁడు మునివరునకుఁ బు
ణ్యాకృతికిఁ గృత ప్రణాముఁడై కడు భక్తిన్.
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకుఁ గువలాశ్వు చరిత్రము సెప్పుట –
సం. 3-192-4
3_4_372
వ. మునీంద్రా యిక్ష్వాకు వంశోద్భవుండైన కువలాశ్వునకు ధుంధుమారుం డను పేరెట్లు గలిగెఁ జెప్పవే యని యడిగిన నతం డిట్లనియె.
3_4_373
ఉ. శంకర సన్నభుండు జన శంకరుఁడున్ కరుణాకరుం డనా
తంకుఁ డుదంకుఁ డన్ముని వ్రతస్థితుఁడై మరు భూమియందు ని
శ్శంకమతిన్ వసించి యనిశంబును నవ్యయు నచ్యుతున్ మనః
పంకజ వేదిపై నిడి తపం బొనరించె ననేక వర్షముల్.
3_4_374
తే. అతని భక్తికిఁ బ్రియమంది యాదిదేవుఁ
డంబుజాక్షుఁ డధోక్షజుఁ డక్షరుండు
గరుణఁ బ్రత్యక్షమగుటయు గని యతండు
ప్రణతి యొనరించి యిట్లని ప్రస్తుతించె.
3_4_375
మత్తకోకిలము. దేవదేవ శ్రుతి ప్రమాణ విధేయ మాధవ జంగమ
స్థావరాత్మక మైన లోకము సర్వమున్ భవదీయమా
యావిధేయము విశ్వరూపుఁడ వన్యయుండవు నీవ స
ద్భావ సుస్థితి నిన్నెఱింగినఁ బాయుఁ బాపము లచ్యుతా.
3_4_376
చ. అనిమిష సిద్ధ సంయమీ విహంగ భుజంగమ ముశ్యు లెల్ల ని
న్ననిశముఁ గొల్చి నీ దయఁ గృతార్థతఁ బొందుదు రెందు నీవు నె
మ్మనమున సంతసిల్లుదు సమస్త జగంబులు శాంతిఁబొందు నీ
కినుకకు మాఱులేదు శివకీర్తిత యీ భువన త్రయంబునన్.
3_4_377
మత్తకోకిలము. విక్రమ త్రయలీల నోలిన విష్టపత్రితయంబుఁ బె
ల్లాక్రమించితి క్రూరులైన సురారి వీరులఁ బ్రస్ఫుర
చ్చక్ర విక్రమ కేళిఁ ద్రుంచితి సర్వయజ్ఞ ఫలావహ
ప్రక్రియాత్ముఁడ వీవు నిశ్చల భక్తి గమ్య జనార్థనా.
3_4_378
వ. అని మఱియుం బెక్కు భంగులం బ్రస్తుతించినం గరుణించి పాంచజన్య ధరుండు వరం బడుగు మనిన నుదంకుడు దేవా భవదీయ దివ్యరూపంబుఁ బ్రత్యక్షంబుగాఁ గంటి నింతకంటె వరం బెయ్యది గల దైనను నా మనంబు నిత్యంబును సత్యధర్మ శమంబుల యందు సుస్థిరంబై నీ యందు దృఢభక్తికంబు గావలయు నిదియ నాకు వరం బనుటయు నద్దేవుండు నీ కోరిన యట్ల యిచ్చితి మత్ప్రసాదంబున నీకుం బరమ జ్ఞాన యోగంబును సిద్ధించు ద్రిలోకహితంబైన కార్యం బొక్కటి నీ చేత సాధితం బయ్యెడు నది యెయ్యది యనిన వినుము ధుంధుం డను దానవుండు జగంబుల కుపద్రవంబు సేయం గలవాఁడు తద్వధార్థంబై నీవు బృహదశ్వుసూనుం డైన కువలాశ్వు నుద్యుక్తుం జేసెద వన్నరేంద్రుండు మత్ప్రసాద లబ్ధంబైన యోగబలంబునం జేసి భవన్నియోగంబున నయ్యసురం బరిమార్ప సమర్థుండగు నవ్విశేషంబునకు నీ వలన నఖిల లోకంబులు సంతసిల్లెడు నని పలికి విష్ణుదేవుండతర్హితుండయ్యె నుదంకుండును బూర్వప్రకారంబునం దపంబు సేయుచుండె మఱియును.
3_4_379
సీ. అనఘుఁ డిక్ష్వాకుఁడీ యఖిల భూచక్రంబు
నేలి నాకమునకు నేఁగుటయును
నతని నందనుఁడు శశాదుండు రాజయ్యె
వాఁడు కకుత్ స్థుఁడన్వానిఁ గనియె
నతఁ డనేనసుఁ డను నాత్మజుఁ బడసె నా
పృథివీ పతికిఁ బుట్టెఁ బృథఁ డనంగ
పృథుఁడు ష్వగుఁడను పేరి పుత్రకుఁ
గాంచె నతనికి జనియించె నార్ద్రుఁడనఁగ
తే. నార్ద్రునకుఁ బుట్టె యువనాశ్వుఁ జను తనూజు డాతనికి
బుట్టె శ్రావస్తు డను విభుండు
దత్సుతుఁడు బృహదశ్వుఁ డా ధరణి పతికి
నుగ్రతేజుండు గువలాశ్వుఁ డుదితుఁడయ్యె.
3_4_380
వ. అక్కువలాశ్వునకు నఖిలాస్త్రశస్త్ర విద్యావిశారదులు నధిక సత్త్వసంపన్నులు నైన పుత్త్రు లేక వింశతి సహస్రంబులు పుట్టిరంత బృహదశ్వుండు నిజపుత్త్రుం గువలాశ్వుం బ్రాప్తసంతాను నత్యంత ధర్మాన్వితు నఖిల మహీరాజ్య భారధౌరేయుంగా నభిషేకించి తపోవనంబునకుఁ బోవ సమకట్టి యయోధ్యా నగరంబు వెలువడు నవసరంబున నవ్వార్త విని యుదంకుండు ననుదెంచి బృహదశ్వున కిట్లనియె.
3_4_381
ఉ. నీవు ప్రజాభిరక్షణము నెమ్మి నొనర్పు మరణ్యభూమికిం
బోవఁగనేల రాజులకు భూప్రజఁ గాచుటఁ బోలు ధర్మువుల్
భూవక కల్గునే యడవిఁ బోయి వసించినఁ గాని కాదె ర
క్షావిధిఁ గాదె సద్గతులు గాంచిరి తొల్లిటి రాజ ముఖ్యులున్.
3_4_382
క. నీ రక్షణంబు కతమున
ధారుణి మముబోఁటి సాధు తపసులు నిత్య
ప్రారంభ ధర్మ కర్మో
ద్ధారు లగుట యదియు నీదు ధర్మువు గాదే.
3_4_383
వ. విను మొక్కయద్భుతంబు సెప్పెద తొల్లి మధుకైటభులనం బ్రఖ్యాతులైన యసురుల తనయుండు ధుంధుం డనువాఁడు మహాబల పరాక్రమ సంపన్నుండు నిజతపోబలంబునం బితామహు వలన వరంబు వడసి దేవదానవ గంధర్వాదులకు నజయ్యుండై చరియించు చుండు నయ్యసుర యిపుడు మదీయాశ్రమ సమీపంబున బహుయోజన విస్తీర్ణంబగు సముద్రవాలు కాపులినతలంబు నందు మహావివరంబు గావించుకొని సుఖంబున నిద్రించుచున్న వాఁడు వాలకాంతరిత శరీరుండైన వాని నిశ్వాస పవనంబు ధూమదహన జ్వాలా భీలం బయి సంవత్సరంబున నొక్కమాటు వెలువడి భూనభోంతరం బెల్లను నిరంతర సికతారజః పటలంబు మాఁటుకొనం జేయుఁ దదీయ వేగంబునఁ దత్సమీప భూమిశైలకాననంబు లేడు దినంబుల దాఁకఁ గంపించు చుండు నిట్టి దారుణత్వంబు కతంబున మాకు మాయాశ్రమంబున నుండుట సంకటంబు గావున నద్దరాత్ము వధియించి మాకును లోకంబులకును హితంబుసేసి కృతకృత్యుండవై మఱి తపోవనంబున కరుగుము.
3_4_384
తే. ఎవ్వఁడమ్మాహాసురు వధియుంచు పనికిఁ
బూను నతనికి నాత్మీయ భూరిశక్తి
యిచ్చి జయమిత్తునని యానతిచ్చె నధిప
యాదరంబున నాకుఁ జక్రాయుధుండు.
3_4_385
వ. కావున.
3_4_386
అతులిత విష్ణుశక్తి సముపాహిత ముర్తివి గమ్ము లెమ్ము సం
తత భుజశక్తి నిట్టి యవధాన మొనర్పఁగ నీవ గాని యీ
క్షితి నితరుండు లేఁ డధిక కీర్తియుఁ బుణ్యముఁ జేరు నిన్ను నూ
ర్జితగుణ యింతవట్టుఁ దగఁ జేయుము గావుము లోక మంతయున్.
3_4_387
వ. అనినం గృతాంజలియై యుదంకునకు బృహదశ్వుం డిట్లనియె.
3_4_388
క. విమలపతి నస్త్రసన్న్యా
సము సేసితిఁ దప మొనర్ప సమకట్టితి నిం
క మునీంద్ర తపోవన గమ
నము దప్పదు నాకు వినుము నా విన్నపమున్.
3_4_389
చ. అనఘుఁడు మత్సుతుండు గువలాశ్వుఁడు వీఁడె మహాబలుండు స
జ్జన హితకారి ధైర్యనిధి సంభృతకీర్తి భవత్ప్రియార్థమై
జననుత యమ్మహాసురునిఁ జంపుట కోవు నవార్య శౌ
ర్థను లగుచున్న పుత్త్రులును దాను నభేద్య క్యవభూజావిభూతితోన్.
3_4_390
వ. నాకుం దపంబున కనుజ్ఞ యీవలయు నని పలికి యక్కార్యంబునకుఁ బుత్త్రు సమర్పించి యమ్ముని చేత నభినందితుండై బృహదశ్వుడు దపోవనంబున కరిగె ననిన విని ధర్మనందనుండు మార్కండేయుతో ధుంధుండు మధుకైటభుల పుత్త్రుం డని చెప్పితి రమ్మధు కైటభులెక్కాలంబు వా రేమియై రని యడిగిన నతం డిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 4 391 to 3 4 416
2031
3062
2006-09-26T23:55:00Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకు మధుకైటభుల చరిత్రము సెప్పుటు –
సం. 3-194-13
3_4_391
సీ. అధిప తొల్లి జగత్త్రయంబు నేకావర్ణవమై
యుండఁగా నప్డు హరి యొకండ
భాసుర భోగీంద్ర పర్యంకమున భవ్య యోగ
నిద్రా సుఖ యుక్తి నలగ
నతి దీర్ఘ మగు కాల మరిగెఁ బదంపడి
దైత్యు లిద్దఱు మహోదాత్త బలులు
మధుకైటభులు నాఁగ మథిత శాత్రవు
లేఁగుదెంచి యప్పరమాత్ము దివ్యనాభి
ఆ. కమలమున వెలుంగు కమలాసనుని గని
దర్ప దోష నిహతిఁ దలరవ్రేయ
నతఁడు భీతినొంది యాక్రోశమొనరించె
నాది పురుషు నన్ను నరయు మనుచు.
3_4_392
ఉ. ఆతెఱఁ గాత్మఁ గాంచి కమలాక్షుఁడు మేల్కని ఘోరవిక్రమో
పేతుల దైత్యసింహుల నపేతభయాత్ములఁ జూచి మీర లి
ట్లీతని నుక్కునం బఱుప నేల భవద్బల శౌర్య యుక్తికిం
బ్రీతుఁడ వైతిఁ జెచ్చెర నభీష్టవరంబులు వేఁడుఁ డిచ్చెదన్.
3_4_393
తే. అనినఁ గలకల నవ్వి యయ్యసురవరులు
నీవు మాకేమి యిచ్చెదు నీకు మేము
వరము లిచ్చెద మడుగుము వలచితేని
ననిన వారల కిట్లను నవ్విభుండు.
3_4_394
క. సత్యవ్రతులార వరం
బత్యంత ప్రీతి మిమ్ము నడిగెద లోక
ప్రీత్యర్థముగా నాచే
మృత్యువునం బొందుఁ డిపుడ మీరలిరువురున్.
3_4_395
వ. అనిన వార లొండొరువుల మొగంబులు చూచికొని యా చక్రధరున కిట్లనిరి.
3_4_396
చ. నగినగియేనియున్ విను జనార్థన యెన్నఁడు బొంకు పల్క మ
త్యగణిత విక్రమైరు బలధైర్య సమగ్రుల మెల్ల భంగిఁ గా
లగతి దొలంగఁ ద్రొవఁగఁ దలం బగునే యగుఁగక నీకు మె
చ్చుగ నిదె ప్రాణ మిచ్చెదము స్రుక్కుము చావున కార్మ నేమియున్.
3_4_397
ఆ. చంపెదేని మమ్ము జలములు లేని దే
శమునఁ జంపవలయుఁ గమలనాభ
నిక్క మింతవట్టు నీ చేత మడియంగఁ
దగుదు మనిన నగుచు నగధరుండు.
3_4_398
వ. త్రైలోక్యంబును జలమయంబగుట నాలోకించి.
3_4_399
క. పరమేశుఁడు దనయూరులు
పరపుగ నొనరించి వానిపైఁ దచ్ఛిరముల్
పరుషతరశిత సుదర్శన
ఖరధారా నిహతిఁ జేసి గ్రక్కునఁ దునిమెన్.
3_4_400
తే. పరగ నమ్మధుకైటభాసురుల సుతుఁడు
సువ్వె ధరణీశ ధుంధుఁడన్ శూర వరుఁడు
వాఁడు వరగర్వమునఁ జేసి వాఁడి మిగిలి
యమరపతిఁ దొట్టి వేల్పుల నభిభవించె.
3_4_401
వ. అని చెప్పి యమ్మునీంద్రుం డిట్లనియె నట్లు బృహదశ్వు చేత ననుజ్ఞాతుండై కువలాశ్వుండు శుభ దినంబున నుదంక పురస్సరంబుగాఁ గృత ప్రస్థానుండై.
3_4_402
తరలము. దనుజ నిర్మథనైక తత్పరతా విజృంభణ మొప్ప స
ద్వినుతేజుఁడు ఘోర సంగర విక్రమోత్సవ లీలమై
ఘనభుజాబల భూరిదుర్వహగర్వ సంగ్రహు లైన నం
దను లనేక సహస్ర సంఖ్యులు దన్నుఁ గొల్వ నుదగ్రుఁడై.
3_4_403
మ. చతురంగ ధ్వజినీపద ప్రవిహతిన్ సర్వంసహా చక్ర మా
తతకంపంబుగ నేఁగె నప్పుడు దగం దైత్యాది యారాజునం
దతులం బైన నిజాంశ శక్తి సొనిపెన్ హర్షించి రింద్రాది దే
వతలున్ సన్ముని ముఖ్యులున్ నృపతి కైశ్వర్యోన్నతిం జేయుచున్.
3_4_404
ఆ. మొరసె దివ్యతూర్యములు నందనద్రుమ
సురభి కుసుమవృష్టి గురిసెఁ గలయ
వప్రతీపభంగి యగుమందపవనవి
చేష్టితంబు గర మభీష్ట మయ్యె.
3_4_405
క. గగనమున సుర విమానము
లగణితముగఁ గ్రందుకొనియె ననుకూలములై
మృగపక్షిగతులు శోభన
మగు టేర్పడఁ జెప్పె నజ్జనాధిపుయాత్రన్.
3_4_406
వ. ఇట్లు సని కువలాశ్వుండు సముద్రతీరంబున విడిసి నిజపుత్త్రుల నానాస్త్ర శస్త్రజ్ఞుల ననేక సహస్ర సంఖ్య లగ వారల నవారిత జవసత్త్వుల నవ్వాలుకా పులిలఖననంబు సేయ నియోగించిన.
3_4_407
మ. నరనాథోత్తమునందనుల్ గడఁగి నానాశూల కూద్దాల ము
ద్గర కాష్ఠాదుల నయ్యుదగ్రసికతౌఘం బంతయున్ సప్త వా
సరమున్ వాయక పాయ గ్రొచ్చి నడుమన్ సంసుప్తుఁ డై యున్న యా
సుర వైరిం గని రుగ్రనిశ్వసన నిష్ఠ్యూతాగ్ని కీలావృతున్.
3_4_408
చ. ఆడరి నిశాత పట్టిస గదాసి పరశ్వథ శూలహస్తులై
తడయక వారలందఱును దానవుదేహము వీఁక వ్రేసియుం
బొడిచియు నొంప నెంతయును బ్రొద్దున కయ్యసురాధముండు బి
ట్టొడలు గదల్చి నీల్గి వివృతోగ్ర ముఖుం డయి యావులించినన్.
3_4_409
ఉ. భోరున విస్ఫులింగములు వొడ్మఁగఁ దన్ముఖనేత్రనాసికా
ద్వారములందు వెల్వడియె దారుణ వహ్ని శిఖాకలాపముల్
వారక యందు మ్రందిరనివార్యులు రాజకుమారు లందఱున్
ఘోరత సాగరుల్ గపిలు కోపమున న్నశియించు చాడ్పునన్.
3_4_410
వ. ఇట్లు దృఢాశ్వ కపిలాశ్వ భద్రాశ్వులు దక్కం దక్కిన కొడుకులందఱుఁ బొడ వడంగినఁ గడంగి గినుకం గువలాశ్వుండు సంహారసమయ సప్తాశ్వుండునుం బోలె నుజ్జ్వలుం డయి కదియుటయు నద్దానవుండు క్రోథ సంరంభమున సముస్థితుండై యొక్క శూలం బెత్తికొని కవిసె నప్పు డమ్మహీవిభుండు దదీయ దేహజనితంబై మండుచున్న యనలం బాత్మీయ యోగవిద్యా ప్రభవం బగు జల ప్రవాహంబునం బ్రశాంతంబు గావించి బ్రహ్మాస్త్రంబు ప్రయోగించిన.
3_4_411
క. ఆ దివ్యాస్త్ర జ్వలనము
భూదిగ్గగనములు వెలుఁగఁ బొదివి మహోగ్రం
బై దానవేంద్రు దేహము
బూదిగ నొనరించెఁ జిత్రముగ నొకమాత్రన్.
3_4_412
వ. అంత.
3_4_413
క. సురశత్రుఁడైన ధుంధునిఁ
బరిమార్చితి వీవు జగదభయకారివి భూ
వర ధుంధుంమారుఁ డనఁగాఁ
బరఁగు మనిరి సురలు మునులు పార్థివముఖ్యా.
3_4_414
వ. ఇట్లు ప్రసన్నులై యింద్రాది దేవతలు నుదంక ప్రముశ సంయమివరులును నమ్మహీవరు నభినందించి నీకెయ్యది యిష్టంబు వేఁడు మనిన నతండు బ్రాహ్మణ భక్తియు ననవరత దానశీలతయు విష్ణునితోడి సఖ్యంబును వరంబులుగాఁ దనకుఁ గోరిన నట్లయొసంగి వారలందఱు నిజ నివాసంబుల కరిగిరి కువలాశ్వుండును విజయోల్లాస భాసితుండై పురంబున కరిగి సముజ్జ్వల సామ్రాజ్య సౌఖ్యంబుల బరగె నని మార్కండేయుండు ధర్మరాజునకు గువలాశ్వుండు ధుంధుమారుం డైన విధంబు సెప్పె నని వైశంపాయనుండు జనమేజయున కెఱింగించిన తెఱంగు.
3_4_415
క. చరమ యుగ చరిత ధర్మ
స్థిరీకరణ చతుర చరిత ధీ గుణలీలా
పరికర పరిచితనయ వి
స్తర వితరణ వివరణైక దానవినోదా.
3_4_416
మాలిని. కరివరకిరి కూర్మక్ష్మాధరాధీశతుల్యో
ద్ధరణ గుణ ధురీణోద్ధండ బాహార్గళాగ్ర
స్ఫురిత నిఖిల గోత్రాభోగ భాగైకభోగా
తరుణచిరమూర్తీ ధర్మ తంత్రాను వర్తీ.
గద్యము. ఇది సకల సుకవి జనవినుత నన్నయభట్ట ప్రణీతంబైన శ్రీమహాభారతంబునందారణ్య పర్వంబున యక్ష యుద్ధంబును గబేర దర్శనంబును నర్జునాగమనంబును బాండవుల కడకు నింద్రుండు ననుదెంచుటయు నర్జునుండు నివాత కవచ కాలకేయ పౌలోమ వధ ప్రకారం బెఱింగించుటయు నాజగరంబును బాండవులు గామ్యక వనంబునకు వచ్చుటయుఁ గృష్ణ మార్కండేయాగమనంబును బ్రాహ్మణ ప్రభావంబును సరస్వతీ గీతయు వైవస్వతు చరితంబును గల్పాంత ప్రకారంబును యుగధర్మ కీర్తనంబును వామ్యాశ్వ హరణంబును నింద్రద్యుమ్నో పాఖ్యానంబును ధుంధుమార చరితంబును నన్నది చతుర్థాశ్వాసము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 001 to 3 5 030
2032
3065
2006-09-26T23:55:30Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
శ్రీ మదాంధ్ర మహాభారతము
ఆరణ్య పర్వము – పంచమాశ్వాసము
-.-
3_5_001
క. శ్రీయువతీ ప్రియ నృప నా
రాయణ బిరుదాంక భీమ రమణీయ గుణ
శ్రీయుత నిర్మల ధర్మ ప
రాయణ రవితేయ రాజరాజ నరేంద్రా.
- ధర్మరాజునకు మార్కండేయుఁడు పుత్త్రునకుండఁ దగు గుణంబులం దెల్పుట –
సం. 3-196-1
3_5_002
వ. అక్కథకుండు శౌనకాది మహామునులకుం జెప్పె నట్లు బహు భంగుల మార్కండేయుండు వివరింపం బుణ్య కథా విశేషంబులు విని సంతుష్ట హృదయుండై కౌంతేయ పూర్వజుండు మఱియు నమ్మునీంద్రున కిట్లనియె.
3_5_003
సీ. సమధిక దర్ప దుర్జయములై నిగిడెడు
నింద్రియంబులఁ గురియించి తెచ్చి
మనసు పొందున నిడి మన నహంకారం
బుపజ్జకుఁ బాపి సద్భక్తి యుక్తి
నెరయంగ ననిశంబు నిజ భర్తృ శుశ్రూష
యందు సమాహిత యైన వనిత
యఖిల లోకోత్కృష్టయని యెప్డు నూహింతుఁ
నరయఁ బతివ్రత లైన వారి
తే. చరిత మత్యంత ధర్మ సూక్ష్మంబుఁ గరము
దుష్కరము గాదె తలఁప నిర్ధూత దురిత
యట్లు గావున వినవేడ్క యయ్యెఁ జెప్ప
వయ్య పుణ్యవతీ ప్రభావంబు నాకు.
3_5_004
వ. మఱియుఁ దల్లిదండ్రు లిరువుర యందును బుత్త్రనిమిత్తంబైన యాయాసం బెవ్వరి కెక్కుడు వారలయెడం బుత్త్రుం డెట్టివాఁడు గావలయు హీనయోని జాతుండైన పురుషుండేమి తెఱంగు నడవడిం బరమ ధార్మికుల లోకంబులు వడయు నివి యన్నియు వివరింప నీవ యర్హుండ వనిన నమ్మహాముని యమ్మహీపతి కిట్లనియె.
3_5_005
సీ. జతనంబు మిగుల మాసములు దొమ్మిది
యుదరంబునం గరము భరంబుతోడ
భరియించి పదపడి ప్రాణసంశయ దశ నొంది
పుత్త్రునిఁ గాంచు నెందుఁ దల్లి
తపములు యజ్ఞముల్ దానముల్
వ్రతములు దేవతా సజ్జన సేవనములుఁ
గావించుఁ బుత్త్రునిఁ గామించి జనకుఁ
డి ట్లిరువుర పాటును సరియె తలఁపఁ
తే. దనయుఁ గని తల్లిదండ్రులు దమకు నతఁడు
భక్తుఁ డగుటకు ధర్మాను రక్తుఁ డగుట
కానపడుదురు విను మట్టి యాస సిద్ధిఁ
బొందఁ జేయునతఁడ చువ్వె నందనుండు.
3_5_006
క. జననియు జనకుఁడు నెవ్వని
యమ వర్తనమునఁ బ్రియంబు నందుదు రెదఁ ద
త్తనయుఁడు ధర్మముఁ గీర్తియు
సమానముగఁ బడయుఁ బొందు నక్షయ గతులన్.
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకుఁ బతివ్రతా మహాత్మ్యంబు సెప్పుట –
సం. 3-196-20
3_5_007
వ. మఱియు నిజ భర్తృ శుశ్రూష యందు నిత్యాసక్తమయిన పతివ్రతకు నఖిల యజ్ఞ దాన తపః ఫలంబులు సులభంబులగు నొక్క యితిహాసంబు సెప్పెద నందు నీ యడిగిన యర్థం బులన్నియుఁ దేటపడు నాకర్ణింపుము దౌశికుండను బ్రాహ్మణుండు ధర్మతపశ్శీలుఁడు సంతతాధ్యయన తత్పరుండయి యొక్క విశిష్ట గ్రామంబున నుండు నతం డొక్కనాఁడు గ్రామ సమీపంబునం దొక్క వృక్షమూలంబున నాసీనుండై వేదంబులు గుణియించుచుండం దదీయ శాఖాగతంబైన యొక్క కొక్కెర యాతనిపై రెట్ట వెట్టిన నమ్మహాద్విజుం డలిగి చూచుటయు నది యప్పుడ నిశ్చేతనంబై నేలం బడినం గనుంగొని యతండు.
3_5_008
క. అక్కట నా హృదయము గడు
నక్కటికము లేనిదయ్యె ననిమిత్తమ యీ
కొక్కెర నిటు సేసితి నా
కెక్కడి శాంతి యని వికల హృదయుం డగుచున్.
3_5_009
వ. పెక్కు భంగుల వగచి మధ్యాహ్నంబగుటయుఁ గృతాహ్నిక విధానుండై గ్రామంబున కరిగి యందు శుచులైన విప్ర గృహంబుల కరిగి భిక్షాచరణంబు సేయుచు నందొక్క పుణ్యగృహంబు వాకిట నిలిచి ‘బిక్షాందేహి’ యనుటయు నా యింటి యవ్వయు నతి సంభ్రమంబున బిక్ష యిడుటకుం బాత్ర శోధనంబు సేయునెడ.
3_5_010
ఉ. ఆయెలనాఁగ భర్త గడు నాఁకటఁ దూలుచు వచ్చె వచ్చినం
దోయజ నేత్ర సంభ్రమముతోఁ దగు పీఠము వెట్టి పాద్యముం
బాయక మజ్జన క్రియయు భక్తి నొనర్చి ప్రియోక్తులొప్పఁగా
నాయనఁ బ్రీతుఁజేసె రుచిరాన్న రసంబులఁ జేసి చెచ్చెరన్.
3_5_011
చ. కుడిచిన పిమ్మటం గుసుమ కోమలి విస్తృతనం స్తరంబుగా
నొడికపు సెజ్జనేసి ప్రియుఁడొయ్యన యందు శయింపఁ దమ్ములం
బిడి చరణంబు లొత్తి మదిరేక్షణ యంతటిలోఁ దలంచె ము
న్నడరఁగ భిక్షకై నిలిచినట్టి మహీసుర ముఖ్యు నాత్మలోన్.
3_5_012
వ. ఇట్లు దలంచి భిక్ష గొనుచుం జనుదెంచిన నమ్మగువఁ జూచి కౌశికుండు రోషరంజిత లోచనుం డగుచు నిట్లనియె.
3_5_013
క. అడిగిన యప్పుడ చెచ్చెరఁ
గడపినఁ బోదవ్వ యేను గడు దుర్మతినై
పడఁతి నను నిలిపి భిక్షం
బిడక కడు నవజ్ఞ సేసి తేల మదమునన్.
3_5_014
చ. అనినఁ బతివ్రతా తిలక మాతని కిట్లను నయ్య మత్ప్రియుం
డనుపమిత క్షుధాకలితుఁడై చనుదెంచిన భక్తి నమ్మహా
త్మునకు సపర్య సేయుచు మిమున్ మదిలోనఁ దలంపఁ జాలనై
తి నిదియుఁ దప్పుగాఁ గొనకు ధీరత యొప్ప సహింపఁగాఁ దగున్.
3_5_015
వ. అనిన నమ్మహీదేవుం డప్పతివ్రత కిట్లనియె.
3_5_016
ఉ. నీ మగఁడెంత యెక్కుడె మనీషులు భూసురు లింత తక్కువే
కోమలి యేల యిట్లు గడుఁ గ్రొవ్వునఁ గానవు లోకవంద్యులన్
భూమి సురేంద్రులన్ దివిజ పుంగవుఁ డాదిగ భక్తిఁ గొల్చుచో
నేమియనొక్కొ వారు గడు నెల్లిద మైరిటు నీకు నిచ్చటన్.
3_5_017
క. అవమానితులై ధరణీ
దివిజులు గ్రోధాగ్ని శిఖల దీవించి మహా
ద్రి వనద్వీపంబులతే
నవని నయివఁ బొడవడంతు ర ప్రతికారుల్.
3_5_018
వ. నీవింత నెఱుంగ నొల్లనైతివి గా కేమి యనిన నయ్యంగన యిట్లనియె.
3_5_019
సీ. దేవతాసములు భూదేవతావరు లౌట
యేను దన్మాహాత్మ్య మెఱుఁగనయ్య
యొక విప్రుఁ డలిగి వయోనిధి జలము
లపేయముల్ గాఁగ శపింపఁ డెట్లు
దండక విషయంబు దగ్ధంబు సేయెడె
యలుకమై నొక్క మహాద్విజుండు
వాతాపి యను దైత్యవరు మ్రింగి యఱిగించు
కొనఁడె భూదేవుఁ డొక్కొరుఁడు గినిసి
తే. ధరణి మఱియును బెక్కు విధంబులందు
బ్రహ్మవిదులైన బ్రాహ్మణ ప్రభుల మహిమ
వినమె యెఱిఁగి యెఱింగి సద్వినుత చరిత
కొఱనిగొని నెఱ్ఱినే తలఁ గోఁకి కొనఁగ.
3_5_020
వ. నా తెఱంగు సెప్పెద నాకర్ణింపుము.
3_5_021
తే. పతియచూవె నా పాలికిఁ బరమదైవ
మేను వాఙ్మనః క్రియలు దద్దిరము యెపుడుఁ
గోరి యొనరింతు దీని మిగులఁగ నొండు
ధర్మువులు గాననెందును దలఁచి చూచి.
3_5_022
వ. నీ వతి క్రోధనుండ వగుటయు నెఱుంగుదు నీ కోపంబున నొక్క కొక్కెర నిహతం బయ్యెం గాదె యిది మదీయ పాతివ్రత్య మహిమం జేసి కాంచితిం గాన క్రోధంబు గొనియాడుట లగ్గు గా దని యిట్లనియె.
3_5_023
తే. క్రోధ మోహనామకులైన ఘోరశత్రు
లిరువు రెరియించుచుండుదు రెపుడు నంత
రంగ మయ్యుభయంబు నడంగకున్నఁ
గలదె యూరక బ్రాహ్మణ గౌరవంబు.
3_5_024
సీ. ఎవ్వఁడు సత్యంబ యెప్పుడుఁ బల్కు
హింసావిదూరుఁడు గురుజన హితార్థి
యింద్రియంబుల నోర్చి యెల్లవారలఁ
దనయట్ల కాఁ జూచు ధర్మాభిరతుఁడు
గామంబు దగులండు కర్మంబు లాఱును
సముచిత సంప్రయోజ్యత నొనర్చు
నట్టి పుణ్యాత్ముని ననఘ బ్రాహ్మణుఁడని
యనిశంబుఁ గీర్తింతు నమరవర్యు
ఆ. లార్జనంబు శమము నధ్యయనంబును
బరమధనము నువ్వె బ్రాహ్మణునకు
ధర్మగతికి నివియ తగు సాధనంబులు
వేద విహిత ముఖ్య విధులు నివియ.
3_5_025
వ. ధర్మంబు బహు మార్గదృష్టం బయి సూక్ష్మం బయి యుండు నీవు కేవల స్వాధ్యాయ పరుండవు గాని ధర్మ సూక్ష్మత యెఱుంగవు గావునం దడయక మిథిలా నగరంబున కరుగు మందు జితేంద్రియుండను సత్యవాదియు మాతా పితృ భక్తుండును నయిన వాఁడు ధర్మవ్యాధుం డను కిరాతుండు నీకు నఖిల ధర్మంబులు నెఱింగించి సంశయచ్ఛేదంబు సేయు నాదేసం బ్రసన్నుండ వగునది వనితలకుం బరిజ్ఞానంబు లేదు గావున వా రెట్టి యపరాధంబు సేసినను సహింప వలయుఁ గదా యనినఁ గౌశికుం డిట్లనియె.
3_5_026
క. నిను దూఱఁ దగదు నీకత
మున నా చిత్తము ప్రశాంతిఁ బొరసెఁ బురంధ్రీ
జనవినుత పోయి వచ్చెద
ననుపమ శోభన సమృద్ధు లయ్యెడు నీకున్.
- కౌశికుం డను బ్రాహ్మణుఁడు ధర్మవ్యాధుని యొద్దకుఁ బోవుట –
సం. 3-197-1
3_5_027
వ. అని యాక్షణంబ యమ్మహాద్విజుండు ధర్మవ్యాధ దర్ళమ నాలసుండై కదలి పతివ్రత యెఱుకకు విస్మయంబందుచుఁ దన్నుం గృతాపరాధునింగాఁ దలంచుచు ననేక నగర గ్రామంబు లతిక్రమించి చని యనుపమాన శోభాసనాథం బయిన మిథిలా నగరంబు సొచ్చి రాజ మార్గంబు దఱిసి యచ్చటి జనంబుల ధర్మవ్యాధుం డున్న యెడ నడిగి వా రెఱింగింప నటయేఁగి ముందట నల్పమృగ మాంసఖండంబు లంగడిం బచరించి యమ్ముచున్న వాని ననవరత విక్రయాగత జన సమావృతు నక్కిరాతుం గని యతిజుగుప్సితంబయిన సూనాపణంబు సేర నొల్లక తొలంగి యొక్కయెడ నుండె నంత.
3_5_028
ఆ. వాఁడు నతనిరాక పోఁడిగ నిజబుద్ధి
నెఱిఁగి యతనియున్న యెడకు వచ్చి
పరమభక్తి మ్రొక్కి ధరణీ సురేశ్వరుఁ
గుశల మడిగి ప్రియము గొనలు నిగుడ.
3_5_029
చ. అనఘ నితంబినీతిలకమైన పతివ్రత నాతెఱంగు సె
ప్పినఁ జనుదెంచి తీవు ననుఁ బ్రీతిఁ గనుంగొన నీ మనోరథం
బును మదిలో నెఱుంగుదుఁ బ్రమోదముఁ బొందితి రమ్మ మద్గృహం
బున గని పల్కి తొడుకొని పోయె నతండు మహీసురోత్తమున్.
3_5_030
వ. కౌశికుండును ధర్మవ్యాధు నెఱుక కచ్చెరువంది పతివ్రత యెఱుకయుం దలంచి యిది రెండవు నాశ్చర్యంబు గంటి పొమ్మని తలంచుచుఁ దదీయ భవనంబున కరిగి వానిచేతం బూజితుం డయి యిష్టకథా ప్రసంగంబుననుండి యతని కిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 031 to 3 5 060
2033
3068
2006-09-26T23:56:06Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_031
తే. నీవు గడు ధర్మవిదుఁడవు జీవహింస
జీవనంబుగ నడచుట శిష్టపథమె
యకట యీ ఘోరకర్మంబునకు మదీయ
బుద్ధి దద్దయు దుఃఖంబు వొందె నిపుడు.
3_5_032
వ. అనుటయు లుబదకుండిట్లనియె బ్రాహ్మణులకుఁ దపస్స్వాధ్యాయ సత్య శౌచ బ్రహ్మచర్యంబులును రాజులకు దండనీతియు వైశ్యులకుఁ గృషి పశుపాలన వాణిజ్యంబులును శూద్రులకు శుశ్రూషయు నెట్లు పరమ ధర్మంబయి చెల్లునట్ల మాకును మృగమాంసోప జీవనంబు పరమ ధర్మంబు విశేషించి యిది వంశక్రమాగతం బయిన యాచారంబు విను మదియునుంగాక యిదేశంబునకు రాజైన జనకుండు రాజధర్మ తత్పరుండయి సకల వర్ణ ధర్మ రక్షణంబు వదలకుండు నట్లుగాన యాత్మ కర్మంబులు విడుచువానిం దన పుత్త్రునైనను దండితుంజేయుఁ గావున నేనును నిజకర్మ పరిత్యాగంబు సేయ నోడుదు నీ దృశ ప్రవర్తనుండ నయ్యును.
3_5_033
తే. జీవహింస యెన్నండును జేయ ననఘ
యొరులు సంపి తెచ్చిన మాంస మొనర నిలిచి
తగిన వెల కమ్మి బ్రదుకుదుఁ దద్ధనమున
నమల మానస శాంతి నా యర్థమెందు.
3_5_034
చ. వినయము విస్తరిల్ల గురువృద్ధ జనాతిథి విప్ర దేవతా
ర్చన లొనరింతు సత్యమును శౌచము నేమళ నీగి మన్ననం
దనుపుదు భృత్య బంధుతతిఁ దాల్మివహింతు నసూయఁ జేయ నెం
దును మదిఁ దృష్ణసొప్పఁ బరదోష కథా విముఖుండు నెప్పుడున్.
3_5_035
క. సతతోపవాస నియమ
వ్రతములఁ జరియింతు నేక వనితా ప్రియుఁడన్
ఋతుకాలరతుఁడ నిందా
స్తుతులందు మనంబు నాకుఁ దుల్యత నుండున్.
3_5_036
వ. అట్లగుటం జేసి హీన యోనిజండ నయ్యును నిర్మలుండ నైతిం బ్రసంగ వశంబున నింత సెప్పనలసె నీవు ధర్మబోథార్థంబు నాయున్న యెడకుం జనుదెంచితి గావున నీకు ధర్మవిశేషంబు లెఱింగించెద నవ ధాన తత్పరుండ వయి యాకర్ణింపుము.
- ధర్మవ్యాధుఁడు కౌశికునకు ధర్మవిశేషము లెఱిఁగించుట –
సం. 3-198-19
3_5_037
క. తన కుల ధర్మము విడువక
మనుట పరమధర్మ మండ్రు మాన్యులు చిత్తం
బునఁ గృప గలుగుట ముఖ్యపుఁ
బని సై రణవలయు నఖిల భావములందున్.
3_5_038
అ. విడువ వలయు విషయ విషమ వాంఛల నెద
విడువుఁ బోలు గుణము వెదకి యెందుఁ
గానరైరి బుధులు గలదె పరిత్యాగ
శీలునకు నసాధ్యసిద్ధి యెందు.
3_5_039
సీ. సత్య హితాలాప చతురత యర్హంబు
సంతత సుజన పూజనము వలయు
విను కామసంరంభ విద్వేశములఁ జేసి
మతిగలంగినను ధర్మంబు దప్పఁ
ద్రొక్కక నడచు టత్యుత్తమ సరణి
యప్రియములయందును బ్రియములందు
దైన్యహర్షంబులఁ దగులక యున్నట్టి
కల్యాణ వర్తన కాంక్ష లెస్స
తే. యెగ్గు సేసిన వారికి హితము సేఁత
యార్యజనులు గీర్తింతు రన్యదోష
కారి దన పాపమునఁ దాన కాలిపోవు
వేఱవానికిఁ గీడు గావింపనేల.
3_5_040
క. ధార్మికులు సలుపునుత్తమ
కర్మముఁ జెడనాడు నాస్తిక జనము విను మా
దుర్మతుల తెఱఁగు గైకొని
ధర్మమునెడఁ బ్రీతి వదలఁ దగదు బుధునకున్.
3_5_041
క. మది మఱపునఁ బాపము దన
కొదవుటయును బిదప వగచి యొక సగమును నే
నిదిసేయ నింకననియెడు
మదిఁ బెఱసగమును నరుఁడు మలుఁగు నఘంబున్.
3_5_042
తే. పాపముల కెల్ల నెక్కుండు పాతకములు
సువ్వె క్రోధలోభంబులు సుప్రతాత్మ
వాని రెంటి జయించిన వాఁడుగాని
యెందుఁ బరమ ధార్మికుఁడని యెన్నఁ బడఁడు.
3_5_043
వ. శిష్టచరితంబులు గాని మార్గమంబలు గొన్ని తృణసంవృతంబులైన కూపంబుల వోలెఁ గపట ధర్మ సంవృతంబులై యుండు వాని దవ్వులన పరిత్యజించి శిష్టాచారంబుల నడపుట ధర్మలక్షణం బనినం గౌశికుండు శిష్టాచారంబు లెయ్యని యెఱింగింపు మనుటయు ధర్మవ్యాధుం డిట్లనియె.
3_5_044
సీ. దానంబు సత్యంబుఁ దపము యజ్ఞము
నార్జవముఁ గామలోభాది వర్జనంబు
గురుజన శుశ్రూష క్రోధ రాహిత్యంబు
దమము సంతోష మధ్యయన నిరతి
దాంభికత్వములేమి దైన్యంబు వొరయమి
యనసూయ యలహంక్రియాభీయుక్తి
దలఁపంగ నాద్యమైతనరు ధర్మమ యెప్డుఁ
గొనియాట నాస్తిక గోష్ఠిఁ జనమి
తే. శీలసంరక్ష తీర్థ సంసేవ శౌచ
మఖిల భూతంబులందు దయార్దృడఁగుట
మితహితోక్తులు సంశ్రిత మిత్త్రగుప్తి
యిన్నియును శిష్టచరితంబు లిద్ద చరిత.
3_5_045
క. విను శిష్టచరిత గైకొని
యనసూయత నడవ నడవ నంతఃకరణం
బునఁ బొదలునట్టి సమ్మద
మనఘా దుర్లభము సూవె యన్య పథములన్.
3_5_046
వ. కావున శిష్టాచార నియతింజేసి గురుశుశ్రూష సలిపి కృతాధ్యయనుండవై పరమజ్ఞాన పరిపక్వం బైన చిత్తంబుతోడం గామక్రోధ మహామకర సంకీర్ణయు విషయజల పరిపూర్ణయునైన మోహ జలధి నస్ఖలిత ధైర్యంబను తెప్పంజేసి యశ్రమంబున నిస్తరించి కృతార్థుండ వగు మని మఱియు నిట్లనియె.
3_5_047
క. క్రమమున శిష్టాచార
క్రమ మెఱుఁగఁగ ధర్మమునకుఁ గడు వాటం బై
విమలం బగుఁ జిత్తము స
త్యమును నహింసయును దనకుఁ దావలములుగన్.
3_5_048
ఆ. విను మహింస ధర్మవితతి కెల్లను మేటి
యదియు సత్యయుక్త మైన వెలయు
ననఘ శిష్టచరితలందు సత్యమ కడు
నధిక మనిరి శ్రుతుల నరసి బుధులు.
3_5_049
తే. వేదవిఱితంబులును శాస్త్రవిహితములును
శిష్టచరితంబులును ననఁ జెప్ప నొప్పి
ధర్మములు మూఁడు విధములఁ దనరు చుండుఁ
గడఁగి యిన్నియు సద్గతి కారణములు.
3_5_050
మ. అనయంబున్ శ్రుతవంతుఁడై వినుత శిష్టాచార మార్గంబులం
జను పుణ్యాత్ముఁడు దుర్గముల్ గడచి ప్రజ్ఞాహర్మ్యసంబూఢుఁడై
కనుచుండు బటు మోహపంకజలమగ్నం బైన లోకంబు వీఁ
క నధోభాగమునందు డింది కడు దుఃఖం బొందఁగా నవ్వుచున్.
- ధర్మవ్యాధుఁడు గౌశికున కహింసా స్వరూపంబు సెప్పుట –
సం. 3-199-1
3_5_051
వ. అని పలికి ధర్మవ్యాధుండు మఱియు నిట్లనియె నయ్యా నీవు దొలుత నావర్తనంబు గనుంగొని యిది హింసా బహుళంబు గాదె యని పలికితివి దానికేను దగుతెఱంగు సెప్పితి నది యట్లుండె హింస యిట్టిది యహింస యిట్టిదని విభాగింప నెవ్వరికి నేర నగు.
3_5_052
క. మును తన చేసిన కర్మం
బునఁ జూవె నశించు భూతములు సంపెడు వాఁ
డు నిమిత్తమాత్ర మింతయె
యనిచెప్పఁగ వినమె యంచితాచారులచేన్.
3_5_053
వ. అదియునుగాక.
3_5_054
క. ఫలమూలౌషధి శాకం
బులు బశుమృగ తతులు భక్ష్యములుగా భూతం
బుల కజుఁడు సేసె నని య
స్ఖలితంబుగ మ్రోయుశ్రుతులఁ గాదన వశమే.
3_5_055
సీ. అనఘ యౌశీనరుండగు శిబి నిజ
గాత్రహింస నింద్రాగ్నుల కిడఁడె మాంస
మతనికి లేదయ్యె నయ్య యుత్తమగతి
రంతిదేవుం డను రాజు దొల్లి
యనుదివంబును గోసహస్రద్వయంబుఁ
దా వధియింపఁడే వేయివత్సరములు
దురిత మమ్మహితాత్ముఁ దొడరెనే
వేదార్థనిరతులై యత్యంత నియతులైన
తే. ధారణీసుర ముఖ్యు లధ్వరము నందుఁ
బశువరింపరే పశువులఁ బరమపుణ్య
గతులు గలుగవె వారికిఁ గడఁగి యగ్ను
లధిక మాంసార్థు లని శ్రుతులందు వినమె.
3_5_056
క. పితృదైవత కార్యములం
దతి భక్తిని మాంస మిడుట యర్హమనియుఁ ద
త్పితృ దైవ విశేషములు స
మ్మతి భోజ్యము లనియు మునుల మతములు గావే.
3_5_057
మ. హతికుం డెంతయు నోజతో దునఁగ సీరాగ్రంబునం జోఁకి ప్రా
ణు లనేకంబులు సచ్చు హింస యది యౌనోకాదో వేయేల మ
ర్త్యులు నేలం జరియించుచోఁ బదములం ద్రొక్కంబడుం బెక్కు జం
తులు హిసావిధి గాదనంగ వశమే దోషజ్ఞ యూహింపుమా.
3_5_058
చ. సలిలము లుర్వి యాకసము సర్వము జంతు మయంబ గావునం
గలుగు నవశ్యమున్ సకల ధర్మములందును హింస హింసకుం
దొలఁగిన దేహయాత్రయును దుర్ఘట మైనటు లుండు నింతయుం
దలఁపరు హింససేయ మని దారు తలందురు గొంద ఱిమ్మహిన్.
3_5_059
క. పనివడి యహింస వ్రతముగఁ
గొని వనమున నున్న మునులకుం దొడరదె హిం
సనము దరుమూల ఫల శా
కనిపీడన మదియు హింస గాదొకొ తలఁపన్.
3_5_060
తే. హింస సేయని వాఁడు లేఁ డిజ్జగమున
నొక్కడైనను దమతమ యోపినట్లు
హింస తెరువున కెడగల్గి యేఁగవలయు
నదియ చూవె యహింసనా నతిశయిల్లు.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 061 to 3 5 090
2034
3071
2006-09-26T23:56:35Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_061
వ. ధర్మంబు బహు ప్రకారం బై యుండుఁ దదీయ సూక్ష్మగతి దురవబోధంబు గావున శ్రుతి ప్రమాణంబువలనను వృద్ధాచార నిదర్శనంబులను నెఱింగి కొనునది.
3_5_062
ఉ. భూతహితంబుగాఁ బలుకు బొంకును సత్యఫలంబు నిచ్చుఁ ద
ద్భూతభయాస్పదంబగు ప్రభూతపు సత్యము బొంకు నట్ల ప్రా
ణాతురుఁ డైనచోఁ బరిణయంబున యందును బల్కు బొంకు స
త్యాతిశయంబ యండ్రు మహితాత్మక యిట్టివి ధర్మ సూక్ష్మముల్.
3_5_063
వ. అని తెలిపి మఱియు నతండు.
3_5_064
క. ఒప్పెడునది యైనను గడు
నొప్పనియది యైన నిజకులోచిత పథముం
దప్పఁ దగ దండ్రు ధార్మకు
లప్పని నిజభాగ్యవిహిత మని యుండఁ దగున్.
3_5_065
క. విను పూర్వకర్మ ఫలంబులు
దనకు వశముగాక పొందుఁ దఱితో వాని
గనుఁగొన నేరక మూఢుఁడు
దనకాపదయైన చోట దైవము దూఱున్.
3_5_066
తే. కార్యఫలముల యెడఁ దాన కర్తననుట
కడు నెఱుఁగమిఁ జువ్వె తాఁ గర్తయేని
తగిలి తనదైన కార్యజాతంబు నెల్లఁ
జెడక ఫలియించునట్లుగాఁ జేయరాదె.
3_5_067
వ. అది యెట్లంటేని.
3_5_068
సీ. నీతిమంతులు ధర్మనిరతులు దక్షులు
నగువారు సేయు కార్యములు గొన్ని
సిద్ధిఁ బొందవు దుష్టచిత్తులు క్రూరులై
చేయఁ గొన్ని విశేష సిద్ధిఁ బొందు
నూరక యుండంగ నొందుఁ గొందఱు
విపులార్థముల్ గొంద ఱాయాస పడియు
నిష్ఫలారంభులై నిలుతురు గొందఱు
పేదవారికిఁ బ్రజ పెల్లువొడము
తే. నర్థవంతులు గొందఱ కర్థి నధిక
దానములు ధర్మములు సువ్రతములుఁ జేయఁ
బ్రజలు పుట్టరు విను మిట్టి భంగి సుమ్ము
కర్మఫల మాత్మతంత్రంబు గాక యుండు.
3_5_069
క. పురుషుఁడు కర్మాధీనత
నరుగక తన వశమ యనిన నాపదలు రుజల్
మరణంబును నివి యేమియుఁ
బొరయక యుండంగ బ్రదుకఁ బోలదె చెపుమా.
3_5_070
ఆ. కర్మవశతఁ జూవె కలుగు దేహము దేహ
వర్తనంబు కర్మ వశతఁ బుట్టు
దేహ పాతమైన దేహస్థుఁడగు జీవుఁ
డరుగుఁ గర్మవిహితమైన యెడకు.
3_5_071
వ. అనినం గౌశికుండు జీవుం డెట్టివాఁడని యడిగిన లుబ్ధకుం డిట్లనియె.
- ధర్మవ్యాధుఁడు గౌశికునకు జీవ లక్షణంబు సెప్పుట –
సం. 3-200-26
3_5_072
క. విను జీవుండు సనాతనుఁ
డనఘుఁడు నిజ కర్మవశత నధ్రువదైహం
బునఁ బొందు దేహ పాతం
బున నెప్పుడుఁ జెడఁడతండు భూసురవర్యా.
3_5_073
క. ఈ యొడలు విడిచి వేఱొక
కాయముఁ గైకొని శరీరి కర్మవశగతిం
బోయి సుఖదుఃఖములు గనుఁ
బాయక వెండియును దేహబంధముఁ బొందున్.
3_5_074
వ. అనిన విని బ్రాహ్మణుండు లుబ్ధకుని తోడం బుణ్యపాపాను రూపంబు లయి దేహబంధంబు లెట్టి వనిన వాఁ డిట్లనియె.
3_5_075
చ. స్థిర మగు పుణ్యకర్మమున దేవభవం బగుఁ బుణ్యపాప సం
కరమున మానుషత్వ మగుఁ గల్మషముల్ పశుకీటభావముం
బొరయఁగఁ జేయు నిప్పగిదిఁ బుట్టుచుఁ జచ్చుచు మోహవార్ధిలోఁ
దిరుగుచు నుండుఁగాని యొకతీరము సేరఁడు జీవుఁ డెన్నఁడున్
3_5_076
చ. ఇది సకలంబుఁ గాంచి బుధుఁ డెన్నఁడుఁ బాపముపొంతఁబోక ని
ర్మదనిహంక్రియాత్ముఁడును మత్సరదూరుఁడు నై చరించు బెం
పొదవఁగ ధర్మమార్గమున నొయ్యన ధర్మము తీ పెఱింగి తా
వదలఁడు సత్క్రియా విధము వారక యెక్కు డొనర్చు ధర్మముల్.
3_5_077
చ. చిరముగ ధర్మముల్ నడపఁ జిత్తము దేఱుఁ బ్రసన్నచిత్తుఁడై
పురవడి నింద్రియార్థముల భంగులు రిత్తలుగా నెఱింగి చె
చ్చెర నవి యంతవట్టు నిరసించి తపో దమ సత్య శీలతం
బరిణతి నొందుఁ బొందుఁ బిదపం బర మార్థ పద ప్రభావమునన్.
3_5_078
వ. అనిన నమ్మహాద్విజుండు ధర్మవ్యాధున కి ట్లనియె.
3_5_079
ఆ. ఇంద్రియంబు లనఁగ నెయ్యవి నిగ్ర
హింపకున్నఁ బాప మేమి దొడరు
వాని నిగ్రహించు వానికి నగు ఫలం
బెట్టి దనిన నాతఁ డిట్టు లనియె.
3_5_080
క. విను విషయజ్ఞనము నకు
ననయంబును మనసు మూల మది కామక్రో
ధ నిరూఢ మగుచుఁ బురుషుని
ననిశము నెలయించు నింద్రియార్థ క్రియలన్.
3_5_081
సీ. ఇంద్రియార్థంబుల కెలసిన పురుషుండు
గాఢ రాగంబునఁ గరఁగు చుండు
రాగంబు వలనఁ దిరంబగు లోభంబు
లోభియై కరుణకు లోను గాఁడు
మఱి సముద్ధత వృత్తి మరుగుఁ బాప క్రియ
దగువారు సెప్పెడి తగవు వినఁడు
కుజనుల దెసఁ బ్రీతి గొఱలుఁ దుల్యంబులు
గాకుండు వాఙ్మనః కర్మభంగు
ఆ. లిహమునందుఁ బుణ్యహీనుఁడై చెడిపోవుఁ
బరమునందు దుఃఖ భరమునొందుఁ
గాన యింద్రియార్థగతిఁ బోక సాధుసం
సర్గఁ జేసి సుగతిఁ జనుట యొప్పు.
3_5_082
వ. ఇంద్రియంబు లన నెయ్యవి యనియు నింద్రియ జయ సిద్ధియు నీవు నన్నడిగితివి తత్ప్రకారంబు బ్రహ్మవిద్యా విషయంబు మాబోఁటి వానికి నవాచ్యంబై యుండు నైనను నావు బ్రాహ్మణ ప్రవరుండవు గావున సద్బ్రాహ్మణ ప్రియం బవశ్య కర్తవ్యంబు పరమ బ్రహ్మవిదు లయిన బ్రాహ్మణవరులకు నమస్కరించి బ్రహ్మవిద్యా ప్రపంచం బెఱింగించెద నవధాన పరుండవై యాకర్ణింపుము.
- ధర్మవ్యాధుఁడు కౌశికునకు బ్రహ్మ విద్యా ప్రపంచం బెఱింగించుట –
సం. 3-201-16
3_5_083
తే. అంబరము వాయు నగ్ని దోయమ్ము ధరణి
భూతపంచక మిది క్రమంబున మహాత్మ
శబ్ధ సంస్పర్శ రూప రసములు గంధ
సంయుతంబుగ భూతపంచక గుణములు.
3_5_084
క. ఒనరఁగ నాకస మాదిగ
ననులోమముతోడ నిమ్మహాభూతము లే
నును బుట్టు నొకటి కొక్కటి
యనయముఁ బ్రతిలోమగతి లయంబునఁ బొందున్.
3_5_085
వ. శ్రోత్రంబును ద్వక్కును జక్షువును ఘ్రాణంబును నను నియ్యేనగు నింద్రియంబులు శబ్ద స్రర్శ రూప రస గంధంబు లింద్రియా విషయంబు లై యుండు నింద్రియ పంచకంబునకు నష్ఠంబై మనస్సు ప్రకాశిల్లు సప్తమాష్టమంబులై బుద్ధియు నహంకారంబును వర్తిల్లు సత్వంబును రజస్సును దమస్సును గుణంబులై యుండు నీ చెప్పెంబడిన మహాభూత ప్రముఖ ప్రపంచం బంతయు నవ్యక్తం బను త్త్వంబునం దావిర్భావతిరో భావంబులం బొందుచుండు.
3_5_086
క. అవ్యక్తతత్త్వ మరయఁగ
నవ్యక్తంబయ్యు నిట్టిదై లక్ష్యమగున్
సువ్యక్తేంద్రియ భూతా
దివ్యవహారార్థ లింగ దృష్టాకృతియై.
3_5_087
వ. అని చెప్పి మఱియు నిట్లనియె.
3_5_088
తే. అనఘ శబ్దాది విషయంబులందుఁ దగిలి
యిచ్చఁ జరియించు నెప్పుడు నింద్రియములు
బుధుఁడు దత్స్వభావముఁ దన బుద్ధి
నెఱిఁగి యేమఱక వానిఁ దగఁ గుదియింప వలయు.
3_5_089
ఉ. ధీరుఁడు నిర్జితేంద్రియుఁడు దెల్లముగాఁ దనుఁ గాంచు భూత వి
స్తార నిగూఢ మైన పరతత్త్వముగాఁ దనయందు భుత వి
స్తారము నెల్లఁ గాంచు సతతస్ఫుట దర్శనుఁడై సమగ్ర వి
స్ఫారతఁ బొంది నిర్మల తపంబులయందుఁ జలింపకెన్నఁడున్.
3_5_090
క. తపమనఁగ సకల విషయ
వ్యపేత మగునట్టి బుద్ధివైభవము సుమీ
తపమున సుస్థిరుఁడగు యో
గవపునకుం గలవె యొండు కర్తవ్యంబుల్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 091 to 3 5 120
2035
3074
2006-09-26T23:57:04Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_091
క. స్వర్గ నరకంబు లింద్రియ
వర్గ సమాచరణమునన వచ్చును వినవే
స్వర్గమగుఁ దన్నివారణ
దుర్గతి యగుఁ దన్నిరోధ దుర్బలత మెయిన్.
3_5_092
చ. అరదము దేహమింద్రియము లశ్వము లాత్ముఁడు సూతుఁ డమ్మహా
తురగచయంబు ధైర్యమను తోరపుఁ బగ్గములన్ దృఢంబుగా
నురవడిఁ బోక యుండ వెరనొప్పఁగఁ బట్టినవాఁడు సేమపుం
దెరువున నేఁగు నప్పరమధీరుఁడు సువ్వె యుదారుఁ డయ్యెడన్.
3_5_093
తే. ఇంద్రియంబులు దివిచిన యెడక పాఱు
చుండు మనసెప్డుఁ దద్వేగముడుపకున్న
నెడలి చెడిపోవు బుద్ధి యుదీర్ణ పవన
హతిఁ బయోనిధిలోఁ గల మవియు నట్లు.
3_5_094
క. ఏనింద్రియములు మనసును
బూని తన వశంబయైన బురుషుండు గదా
ధ్యాన సమాధి సమగ్రుఁడు
వానిం గీర్తింతు రవరవరులున్ మునులున్.
3_5_095
వ. అనిన నవ్విప్రుండు సత్త్వరజస్తమో గుణంబుల తెఱంగెఱింగింపు మనిన నెఱు కిట్లనియె.
- ధర్మవ్యాధుఁడు కౌశికునకు సత్త్వరజస్తమో గుణంబుల తెఱంగెఱింగించుట –
సం. 3-203-3
3_5_096
క. అతినిందితము తమోగుణ
మతిబోధ మయంబు సత్త్వమనయంబుఁ బ్రగా
శత నొప్పు నుభయగుణమి
శ్రతఁ బరగు రజోగుణంబు సన్నుత చరితా.
3_5_097
మ. అసుఖాకారత నిద్ర దైన్యము విమోహం బక్షమత్వంబుఁ దా
మస భావంబులు రాగ లోభ జడతా మానంబు లూహింప రా
జస వృత్తంబులు ధైర్య శాంతి కరుణా సంతోష విద్యదు లిం
పెసఁగన్ సాత్త్విక చేష్టితంబులు నిజం బిట్లాత్మఁ గన్మిన్నియున్.
3_5_098
చ. అనఘుఁడు సాత్త్వికుం డగు మహాత్ముఁడు బోధనిరూఢి సర్వముం
గనికొని లోకవృత్తములు గావని రోసి సమస్త సంగభం
గ నిరతుఁడై తొఱంగు మమకార వికార మహంక్రియాచ్యుతిం
బనుపడి సంయక ప్రకట భావన నుత్తమ శాంతి గైకొనున్.
3_5_099
వ. సత్త్వగుణ నిబద్ధుం డగునేని శూద్రుం డైనను జన్మాంతరంబున వైశ్యత్వంబు నొంది క్రమంబున రాజభూసుర భావంబులు భజించి భవ విముక్తుం డగునని చెప్పిన నమ్మహీదేవుం డమ్మహానుభావు నభినందించి.
3_5_100
తే. దేహమున ధాతు సంశ్రయదీప్తుఁ డగుచు
వహ్నియెట్లుండు శరీర వాయువులకు
నెలవు లెయ్యని యవి నాకు నిశ్చయముగఁ
జెప్పు మనుటయు నిట్లని చెప్పె నతఁడు.
3_5_101
సీ. ముర్ధ దేశమునకు వర్ధితంబై పర్వు
నాత్మాగ్ని నాభి దదాశ్రచంబు
శిరమునఁ బావకాంతరమునఁ జరియించుఁ
బ్రాణుండు భూతాత్మ భావుఁడతఁడు
వరుసఁ బ్రాణాపాను లిరువును నయ్యగ్ని
వెలిఁగింతు రనపేత వృత్తు లగుచు
గుద వస్తితలము లాస్పదములుగా వహ్ని
పరిగతుం డగుచు నపానుఁ డుండు
తే. గడఁగి విణ్మూత్ర నిర్గమ కారి యతఁడు
కర్మబలయత్న కారయై కంఠ తలము
నందు దా నుండు వర్తించు నఖిల దేహ
సంధులందును వ్యానుండు సంచరించు.
3_5_102
క. విను ప్రాణాపానులు న
య్యనలుఁడు బ్రాపుగ సమానుఁ డన్నరన విపా
చనుఁ డగుచు నాభిదేశం
బున నుండును సకల ధాతు పోషక వృత్తిన్.
3_5_103
క. ఇది పరమ యోగదర్శన
విదితం బిప్పాటఁ బవనవిదులైన మునుల్
వదలక యభ్యాస విధిన్
ముదమున ధరియింతు రాత్మ మూర్ధ తలమునన్.
3_5_104
వ. ప్రాణాపాన సమాహితుండై సకల దేహంబులందును జరియించు చున్న పావకుండు జీవాత్ముండుగా నెఱుంగు మతండు జలంబుల నున్న కమల పత్త్రంబునుం బోలె దేహంబునం దుండియు నిర్లేప స్వరూప దీపితుం జయి వెలుంగు చుండు నిట్టి జీవాత్ముం కదా పరమాత్ముండు.
3_5_105
చేతన హరిత క్షేత్రముఁ
జేతన ముం బొరయఁ జేయు జీవత్మ దశో
పేతుఁజు పరమాత్ముఁడు వి
ఖ్యాతుఁడు త్రైలోక్య సంప్రకల్పనుఁ డనఘా.
3_5_106
క. భూతములయందు వెలిఁగెడు
భూతాత్ముని నెఱుఁగుదురు ప్రబుద్ధులు నిత్య
జ్యోతిర్మయు నవ్యయు న
ద్వైతం బగు బుద్ధి సూక్ష్మ ధర్మము వలనన్.
3_5_107
వ. అని మఱియుఁ గౌశికునకు ధర్మవ్యాధుండు బ్రహ్మ విద్యా ప్రభావంబు తెఱంగు సంప్రయోగ రహస్యంబు దెలియ నిట్లనియె.
3_5_108
సీ. తెలివి నొందిన బుద్ధిగల మహాత్ముండు
శుభాశుభ కర్మములందుఁ జొరఁడు
క్రమమున సౌఖ్యదుఃఖము లాదిగా నశేష
ద్వంద్వముల యందు సమత నుండు
విను మట్టి పుణ్యున కొనరింప వలయు కార్యం
బెఱింగించెద ననుదినంబు
నియతాశియును జితేంద్రియుఁడునై
పూర్వరాత్రమ్మున నపరరాత్రమ్మునందు
తే. యోగధారణ నిరతుఁడై యుండ వలయు
నపుడు బోధ దీపంబున నాత్ము నాత్మ
యందుఁ గనుచు నివాత దీపాను కారి
యై వెలుంగుచు నమృతమయత్వ మొందు.
3_5_109
క. కామంబును గ్రోధంబును
నేమఱక జయింప వలయు నెల్ల విధములన్
ధీమహిత యిదియ సతత
క్షేమంకర మైన పథము గృత బుద్ధులకున్.
3_5_110
క. నిత్యముఁ గర్మియుఁ గర్మ ఫ
ల త్యాగియు నగుట లెస్స లౌల్య వియోగం
బత్యుత్తమ యోగము ద
త్ప్రత్యయ లక్ష్యుండు సూవె బ్రాహ్మణుఁడు మహిన్.
3_5_111
చ. అరయఁగ జీవితంబు గడు నస్థిర మింత యెఱింగి యాత్మ నె
వ్వరిదెసఁ గీడు రోయక ధ్రువం బగు మైత్త్రి భజించి సత్కృపా
నిరతుఁడు నిష్పరిగ్రహుఁడు నిత్యతపస్వియు నిత్యతృప్తుఁడుం
బరమ శమాన్వితుండు నగు బ్రాహ్మణుఁ డొందు సనాతన స్థితిన్.
3_5_112
వ. నీవడిగిన యఖిల ధర్మంబులు సంక్షేప రూపంబున నెఱింగించితి నింక నెయ్యది వినవల తనినం గౌశికుండు మహాత్మా వినవలయు నవి యెల్లను విశదంబుగా వింటిం బ్రబుద్ధుండ నైతి నీవు సర్వజ్ఞుండ వగుట దెల్లం బయ్యె ననిన ధర్మవ్యాధుం డతని కిట్లనియె.
- ధర్మవ్యాధుఁడు కౌశికునిఁ దన జననీ జనకుల యొద్దకుఁ దోడ్కొని పోవుట –
సం. 3-204-3
3_5_113
క. ఏ నిమ్మెయి నుత్తమ వి
జ్ఞానోన్నతి వడయుటకు నిజం బగు మూలం
బైనది గల దొక ధర్మము
భూనుత యది నీకు దృష్టముగ నెఱిఁగింతున్.
3_5_114
వ. అభ్యంతర గృహంబునకు రమ్మని యతనిం దోడ్కొని చని మనోహరంబై చతుశ్శాలంబై వివిధ సౌరభ సంవాసితం బైన హర్మ్యంబునందు మహితా సనాసీను లైన వారిం దన జననీ జనకుల నభిమతాహార పరితోషితు లఁ
బరమాంబరాభరణ గంధమాల్యాలంకృత మూర్తుల నతనికిం జూపి తానును దత్పాద ప్రణామంబు సేసని వారలఁ గుశలం బడిగిన నయ్యిరువురుం బుత్త్రున కిట్లనిరి.
3_5_115
సీ. అన్న కుమార నీయట్టి సత్పుత్త్రుండ
గలుగ మా కేమిటఁ గడమ సెపుమ
నీ చేయు ధర్మంబ నీకుఁ దోడయ్యెడుఁ
బరమా యురర్థ సంపదలుఁ గనుము
నీ చరిత్రంబున నిఖిల వంశంముఁ
బవిత్రత మయ్యె మానుషదేహ మేల
ధరియించితో కాని తత్వ మారయఁ
దేవత నీవు సందియము వలదు
తే. వాఙ్మనః కర్మములఁ బితృ వత్సలత్వ
మొక్కరూపుగఁ జలుపుచు నున్నయట్టి
సద్గుణాకరు నిన్నెన్ని జామదగ్న్యు
నొకని నెన్నంగఁ దగుఁ గాక యొరులు గలరె.
3_5_116
వ. అని పలికి రప్పుడు ధర్మవ్యాధుండు వారికిం గౌశికుం జూపి యూ మహాత్ముండు మనలఁ జూచు వేడ్కనిట వచ్చె నని చెప్పిన నా వృద్ధులతనికి సర్హసత్కారంబులు గావించినం గైకొని యతండు వారలఁ గుసలం బడిగె నంత నవ్విప్రునకు లుబ్ధకుం డిట్లనియె.
3_5_117
సీ. జననుత వీరు నా జననియు జనకుండుఁ
జూవె వీరలకు శుశ్రూష సేసి
యిట్టి పరిజ్ఞాన మేను బ్రాపించితి
నమరులఁ బూజింతు రర్థి నెల్ల
వారును నొండు దైవంబుల నెఱుఁగ
నీ వృద్ధుల నా పాలి వేల్పు లనఘ
కమనీయ ఫలపుష్ప గంధభుషణ వస్త్రంబులు
మనోహర భక్ష్య భోజ్యములును
తే. వీరి కెపుడు నివేదింతు వేడ్కఁ బుత్త్ర
దార సహితుండనై నియతముగ సేవ
యాచరింతును వేదముల్ యజ్ఞములు వ్ర
తంబులును వీర నాకలు తలఁపు దృఢము.
3_5_118
తే. జనని జనకుఁడు సద్గురుఁ డనలుఁ డాత్ముఁ
డనఁగ నియ్యేవురును నే గృహస్థ చేత
సుగతివాంఛఁ బ్రసాదితు లగుదు రట్టి
వాఁడ చూవె ధర్మాత్ముండు వసుధ మీఁద.
3_5_119
వ. అని చెప్పి యిట్లనియెఁ బతివ్రత పనుపునం జేసి నీవు ధర్మజ్ఞానంబ నా యున్న యెడకుం జనుదెంచిన నప్పతివ్రత వలని యనుగ్రహంబున నీకు నెల్లవియు నెఱింగించితిఁ గాని నీ దెస నాదు చిత్తంబు ప్రియంబడుయుండదు నీ చేసిన యాకార్యం బొక్కటి గల దది యెయ్యది యనిన.
3_5_120
ఉ. ఎంతయు వృద్ధులై తమకు నీ వొకరుండవ తెప్పగాఁగ న
త్యంత ముదంబునన్ బ్రదుకు తల్లిని దండ్రిని నుజ్జగించి ని
శ్చింతుఁడవై సదాధ్యయన శీలత వార యనుజ్ఞ లేక యే
కాంతమ యెమ్మెయిన్ వెడలి తక్కట నీవు గరంబు క్రూరతన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 121 to 3 5 150
2036
3077
2006-09-26T23:57:34Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_121
ఆ. నీక వగచి వగచి నిర్భిన్న హృదయులై
విగత చక్షులైరి వినవె వార
లరిగి యింక నైన నమ్ముదుసళ్ళ యు
దగ్రశోక వహ్ని నార్పవయ్య.
3_5_122
క. నీ యధ్యయనమ్మును సుకృ
తాయాసము నిష్ఫలంబులై చను గురుసే
వాయుక్తి లేక తక్కినఁ
జేయుము నా పలుకు మేలు సేకుఱు నీకున్.
3_5_123
వ. అనినఁ గౌశికుం డతని కిట్లనియె.
3_5_124
క. ఇది యట్టిద నీ చెప్పిన
సదమల హిత వాక్యభంగి సకలము వింటిన్
వదలక యిమ్మెయిన చరిం
చెద గురు జనములకుఁ బ్రీతిఁ జేసెద ననఘా.
3_5_125
క. నాదైన భాగ్యవశమునఁ
గాదే నీ తోడి చెలిమి గలిగెం బరమా
హ్లాద మనస్కుఁడ నైతి శు
భోదయముల కెల్ల నింక యుక్తుఁడ నైతిన్.
3_5_126
క. పాపకృతం బగు దుర్గతి
మోపుఁ గనక యుండ ననుఁ బ్రబోధాత్మకలీ
లా పరిణతుఁ గావించితి
నా పాలిటి వేల్ప వీవ నరనుత చరితా.
3_5_127
చ. అనుపమ మెట్టి వారలకు నందదు ధర్మ పథంబు ధాత్రిలో
విను పదివేవురం దొకఁడు విశ్రుత ధర్మ పరాయణుండు గ
ల్గునొ కలుగండొ సందియము గోరి సనాతన ధర్మ మూఁది యె
వ్వనికిని నీకుఁ బోలె బుధ వత్సల యిట్లు చరింప వచ్చునే.
3_5_128
చ. నినునొక శుద్రుఁగాఁ దలఁప నేర గుణాకల నీ చరిత్రముం
గన మది నద్భుతం బొలసెఁ గావున నెయ్యది కారణంబుగా
నొనరఁగ నిట్టి జన్మమును నొందితి చెప్పుము భూతబావివ
ర్తనములయందు నీకు విదితంబులు గానివి గల్గ వెమ్మెయిన్.
3_5_129
వ. అనిన నతనికి ధర్మవ్యాధుం డిట్లనియె.
- ధర్మవ్యాధుఁడు గౌశికునకుఁ దన పూర్వ జన్మ వృత్తాంతంబు సెప్పుట –
సం. 3-205-21
3_5_130
క. జనసుత నీ వెయ్యది యడి
గినఁ దెలుపుట నా కవశ్యకృతము గాదే
విను చెప్పెదఁ బూర్వభవం
బున నేనొక బ్రాహ్మణుండఁ బుణ్య చరితుఁడన్.
3_5_131
వ. వేదవేదాంగ పారంగతుండనై యుండుదు నాకుం బ్రియసఖుం డైన యొక్క రాజపుత్త్రుతోడి సంగతించేసి ధనుర్వేదంబును నభ్యసించితి నొక్క నాఁ డమ్మహీపతి వేఁట వోయిన నేనును నతనితోడన చని వనంబునం బెక్క మృగంబుల నేయుచుండ నందొక్క బాణంబు దృణ లతాంతరిత దేహుండైన మునివరు నొక్కరుందాఁకిన నతఁడు హాయనుచుఁ బడియె నంత నేనును.
3_5_132
ఆ. డాయఁ బోయి తీవ్రసాయక విద్ధుఁడై
పొరలుచున్న విప్రవరునిఁ జూచి
తలఁకి యనునయంపుఁ బలుకులు పలికినఁ
గినిసి యిట్టు లనియె మునివరుండు.
3_5_133
ఆ. బ్రాహ్మణుండవయ్యుఁ బాప ప్రవృత్తవై
శూద్రకర్మమునకుఁ జొచ్చి తీవు
గాన నిక్కువము మృగవ్యాధ జన్ముండ
వగుము మీఁద ననియె ననిన నేను.
3_5_134
చ. ఎఱుఁగక తప్పు సేసితి సహింపఁగదే కడు దుర్భవంబునం
బఱుపకు మయ్య నావుడుఁ గృపన్ మునినాథుఁడు దప్ప దివ్విధం
బెఱుకు కులంబునందు జనియించియు ధర్మువు లెల్ల నిమ్ముగా
నెఱిఁగెదు తల్లిదండ్రులకు నెంతయుఁ బ్రీతి యొనర్తు భక్తితోన్.
3_5_135
వ. గురుశుశ్రూషం జేసి నీకుఁ బరమశోభనం బగు జాతి స్మరత్వంబునుం గలుగు నపరజన్మంబున బరమ బ్రాహ్మణుండ వయ్యెద వని యనుగ్రహించిన నవ్విప్రుని దేహంబునందు నాఁటిన బాణంబు మెత్తన పెఱికి యతనిం దదీయాశ్రమంబునకుం జేర్చితి నా చేసిన పుణ్యంబున నమ్మహాత్ముండు నపాయంబు వొందం డయ్యె నాకు నిట్టి జన్మంబు నొందవలసె నని చెప్పినం గౌశికుం డిట్లనియె.
3_5_136
తే. జన్మ మిట్టిది చరితంబు చందమిట్టి
దెన్నఁడును నిట్టి చోద్యమే నెందుఁ జూడ
నింక జన్మాంతరము దాఁక నేల యిపుడ
పుణ్య చరితమై నీవు విప్రుఁడవ కావె.
3_5_137
ఆ. పాపవర్తనుండు బ్రాహ్మణుండయ్యును
నిజము శూద్రుకంటె నీచతముఁడు
సత్యశౌచ ధర్మశాలి శూద్రుండయ్యు
నతఁడు సద్ద్విజుండ యనిరి మునులు.
3_5_138
క. అనయంబు నాత్మకర్మం
బున నతినీచ మగుభవముఁ బొందవలసె నే
యని నీవు నిరంతరమును
మనమున దుఃఖింప వలదు మహిత చరిత్రా.
3_5_139
చ. నిజగుణ దోష కర్మముల నెట్టన మేలును గీడు వచ్చుఁ ద
త్ప్రజనిత సౌఖ్యదుఃఖములఁ బ్రాజ్ఞులు దుల్యమనస్కులై మనో
రుజలును దేహజంబు లగు రోగములున్ హితధర్మకర్మ భే
షజముఁ జేసి పాపుదురు సర్వము సాత్త్విక దృష్టిఁ జూచుచున్.
3_5_140
క. ప్రియములు వాయుటయును న
ప్రియములు వెసఁ బొందుటయు బెల్లుగ నగుఁ ద
త్క్రియలందు మూఢమతికి హృ
దయ తాపము వాయదెపుడుఁ దరికొను చుండున్.
3_5_141
తే. వగతుమన్న నెవ్వారికి వగవఁ జనదు
చిత్తమున నేమిటికి సంతసింప రాదు
కాన గతమునందును ననాగతమునందు
వగవరార్యులు సంతోష వంతులగుచు.
3_5_142
క. వగపునఁ దేజోహీనుం
డగు నాత్మహిత క్రియలకు నక్షముఁ డగు న
వ్వగపు దొఱఁగి యుద్యోగము
దగఁ జేయఁగఁ గలుగు సంచితములగు శుభముల్.
3_5_143
వ. కావున భూతంబుల సదసత్ప్రకారంబులు గనికొని ధీరుండవై యుండు మనిన నా ధర్మవ్యాధుండు మహాత్మా నీ చెప్పిన యంతవట్టు నిదర్శనంబులుగాఁ గొని యేను నిఃఖేదుండ నై యున్నవాఁడ భవిష్యత్కాల సద్భావంబునందు సమాహితుండ నై యుండువాఁడ ననయె నంత నా భూ దేవుండు.
3_5_144
చ. అతులిత పుణ్యమూర్తివి కృతాత్ముఁడ వెందును నీవు ధర్మ మూ
ర్జితముగ నెప్పు డేమఱక చేయుచు నుండుము నిత్యశోభన
స్థితి వెలుఁగొందు మేను భవదీయ సమాగతిఁ జేసి ధర్మసు
స్థితమతి నైతి నన్ననుమతింపు గుణాకర పోయి వచ్చెదన్.
3_5_145
వ. అని వానికిం బ్రదక్షిణంబు సేసి వీడ్కొని చని కౌశికుండు నిజ జననీ జనకుల కతి భక్తి శుశ్రూష సేసి కృతార్థుం డయ్యెం బాండవోత్తమా నీ యడిగిన తెఱంగునం బతివ్రతా మహాత్మ్యంబు బితృ శుశ్రుష విశేషంబును హీనవర్ణుండయిన వాఁడు ధర్మంబు సలుపు నుపాయంబును జెప్పితి ననిన విని ధర్మ తనయుండు సంతసిల్లి మఱియు మార్కండేయు నిట్లని యడిగె.
3_5_146
తే. అగ్నిదేవుండు తొల్లి మహాతపంబు
సేసె నని నిందు నదియేల చేసె ననఘ
యంగిరసుఁ డేమి కతమున నగ్నియయ్యె
నగ్నులెన్ని విధంబుల నతిశయిల్లు.
- మార్కండేయుఁడు ధర్మరాజునకు నంగిరసుం డగ్ని యైన తెఱంగు సెప్పుట –
సం. 3-207-5
3_5_147
వ. ఇంతయు వినవలతు ననిన నమ్మహాముని యిట్లని చెప్పె నగ్నిదేవుండు దేవతలతోడి యలుకం జేసి హవ్యంబులు వహింప నొల్లక వనంబునకుం జని బహుకాలంబు ఘోరతపంబు సేయుచు నత్యంత కృశుండై యాత్మగతంబున.
3_5_148
చ. అలుకమెయిం దొలగి విపినాంతర భుమికి వచ్చి యిట్లు నే
వెలుఁగక యున్నచో భువన వృత్తము సర్వము నిల్చు నిల్చినన్
జలరుహసూతి వేఱొకనిఁ జయ్యన నగ్ని పదంబునందుఁ దా
నిలుపక యున్నె నేనిచట నిల్చుట పోలదు పోయెదన్ వెసన్.
3_5_149
వ. అని తలంచి తపంబు సాలించి నిజ పదంబున కున్ముఖుం డయి చనిచని యంతకుమున్న బ్రహ్మనియోగంబునం ద్రిలోకంబులకు నగ్నియై వెలుంగుచున్న వాని నధిక తపో విజృంభితు నంగిరసుం గని భయంపడి యెప్పటియట్ల మగిడిపోవునెడ నంగిరసుం డతని పాలికిం జనుదెంచి యిట్లనియె.
3_5_150
చ. అనఘ జగత్త్ర యార్చితుఁడవై తిమిరాపహుండ వై తగన్
వనరుహ గర్భుచేఁ బ్రథమ వహ్ని పదంబునఁ గల్పితుండ వై
తనరుదు రమ్ము నీదగు పదంబున నేనిటు లుండ నోడుదున్
ఘనముగ నీవు నీ పదము గైకొనవే యనికల్ప భావనన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 151 to 3 5 180
2037
3080
2006-09-26T23:58:14Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_151
వ. అనిన నగ్ని దేవుం డిట్లనియె.
3_5_152
క. విను నా కీర్తి జగంబులఁ
బొనుఁగు పడియె నీవు భువనపూజిత వృత్తిం
బనుపడితి గానఁ దగు నీ
యలనపదము నీక నాకు నలవడ దింకన్.
3_5_153
వ. నీవు ప్రథమాగ్ని వై యుండు మేను ద్వితీయం బగు ప్రాజాపత్య వహ్నినై వర్తించెద ననిన నంగిరసుండు దేవా యిట్లాన తీవలదు ప్రథమాగ్నిత్వంబు నీవ కైకొని నన్ను నీకుం బ్రథమ పుత్త్రుంగా నాదరింపు మనినం బావకుండు దాని కొడంబడియె నివ్విధంబున నంగిరసుం డగ్నికి నగ్రతనయుండై యగ్ని సారూప్యంబునం దేజరిల్లె నయ్యంగిరసునకు శివ యనుదానికి బృహత్కీర్తియు బృహజ్జ్యోతియు బృహద్బ్రహ్మయు బృహన్మనసుండును బృహన్మంత్రుండను బృహద్భానుండును బృహస్పతియును నన నేడ్వురు గొడుకులు మఱియు భానుమతియును రాగయు సినీవాలియుఁ గుహువు నర్చష్మతియు మహిష్మతియు నన నేడ్వురు గూఁతులు బుట్టిరి.
3_5_154
క. తనయుఁడు బృహస్పతికి న
త్యనఘుఁడు శంయుండు పుట్టి యాగంబులలో
మునుమును హవి షాజ్యము దైఁ
గొనియెడువాఁ డయ్యె నధిక గుణయుక్తి మెయిన్.
3_5_155
వ. ఆశంయునకు ధర్మపత్ని యైన సత్యకు భరద్వాజుండును భరతుండును నా నిరువురు గొడుకులు పుట్టి రందు భరతునకు భారతుం డను కొడుకును భారతి యను కూఁతురుం బుట్టిరి భరద్వాజునకు వీర యనుదానికి వీరుండు పుట్టె.
3_5_156
క. వానికి సరయువునకుఁ బటు
భాను డై పుట్టె సుతుఁడు భానుఁ డనఁగ నా
భానునకు నిశ్చ్యవనుఁ డనఁ
గా నాత్మజుఁ డుద్భవించెఁ గడు నుజ్జ్వలుఁడై.
3_5_157
చ. అతనికిఁ బుట్టెఁ బుత్త్రుఁడు నిరంతర తేజుఁ డు దారకీర్తిని
ష్కృతి యనుపేరి వాఁడు విను కిల్బషభాజను లైన మానవుల్
సతతము నాకృశాను నతిసక్తమనస్స్థితిఁ గొల్చి దోషని
ష్కృతి దగఁ గాంతు రట్లగుట గీర్తత మయ్యెఁ దదాఖ్య వానికిన్.
3_5_158
క. ఘనుఁడు రుజస్కరుఁ డనఁగా
జనియించెను నాతనికి రుజస్కరునకు న
త్యనుపమ కాంతిపరుండై
జనియించెం గ్రోధుఁ డనఁగ జనవర తిలకా.
3_5_159
వ. ఆ క్రోధునకు రసుండు పుట్టె రసునకు స్వాహా యను కన్యకయుం గాముండను కొడుకును బుట్టిరి కామునకు నమోఘుండు పుట్టె నమోఘునకు నుక్థుండు పుట్టె మఱియుం గాశ్యపుండును వాసిష్ఠుండును బ్రాణుండును నాంగిరసుండును జ్యవనుండును ననువా రేవురు తేజస్వి యైన కొడుకుం బడయుదుమని యనేక వర్షంబులు ఘోరతపంబు సేసి మహా వ్యాహృతి స్మరణంబు సేయుచున్నంత.
3_5_160
చ. అనలము చాయమస్తకము నర్కనిభం బగు బాహుయుగ్మముం
గనక సముజ్జ్వలంబులగు కన్నులుఁ జర్మము కృష్ణవర్ణ తం
దన రిన జంఘలుం గల యుదాత్తపు దేహము దేజరిల్లఁగాఁ
దనయుఁడు పుట్టె వారలకుఁ దద్దయు నద్భుత మంద లోకముల్.
3_5_161
వ. ఇట్లు పుట్టిన యప్పావకుండు పంచ జనక ప్రభువుండు గావునం బాంచజన్యుండను పేర బ్రసిద్ధుండై దశసహస్ర వర్షంబులు దపంబు సేసి నిజ మస్తకంబున బృహద్రథంతరు లను వారలను వదనంబున హరిని నాభియందు శివుని బలంబున నింద్రునిం బ్రాణంబుల వాయ్వగ్నులను బాహుయుగదంత పుటంబుల విశ్వభూతంబుల సృజియించె మఱియును.
3_5_162
క. తపుఁ డను వహ్ని నిరంతర
తపోనిరూఢుఁ డయి పంచదశ పుత్త్రుల న
త్యపరిమిత ఘోరతేజో
విపులాత్ములఁ గనియెఁ గపట వృత్తి నిపుణులన్.
3_5_163
వ. ఆ పదియేవురు సుభీముండు నతిభీముండును భీముండును భీమబలుండును నతిబలుండు నను వా రొక్క మొగియును సుమిత్త్రుండును మిత్త్రవంతుఁడును మిత్త్రజ్ఞుండును మిత్త్రవర్ధనుండును మిత్త్రధర్ముండును ననువా రొక్క మొగియును సురప్రవీరుండును వీరుండును సువేషుండును సువర్చసుండును సురహంతయు ననువారొక్క మొగియునుగా నిట్లు మూఁడుమొత్తంబులై యజమానుల యజ్ఞఫలంబు లపహరించు చుండుదురు తత్ప్రశాంత్యర్థంబై యాగంబులందు నగ్ని చయనంబు సేయునది.
3_5_164
తే. అధిప విహగాకృతుల నొప్పు నగ్నిచయన
ముల యుదగ్ర పక్షాఘాతములను విప్ర
వరుల మంత్రఘోషములను వారు నిహతు
లై భయంపడి చేరరు యజ్ఞభూమి.
3_5_165
వ. తపుండు మఱియు సకల యజ్ఞ భాగ భుజులైన పుత్త్రుల నేవురం గనియె నం దగ్రజుండు.
3_5_166
సీ. వైశ్వానరుం డను వహ్ని చాతుర్మాస్య
విధులందు భూసుర వితతి చేతఁ
బర్జన్య సహితుఁడై పరమార్చనముఁ
గాంచు నధిప రెండగు నాతఁ డఖిలమునకుఁ
బ్రభుఁడు దానై విశ్వపతి యన విలసిల్లు
వినుము మూఁడగు వాఁడు విశ్వమునకు
నాత్ముఁడై విశ్వకుం డన నొప్పు నాల
వు నతఁడు భూతముల యాహార వితతి
తే. వెలయఁ బక్వము సేయుట విశ్వభుక్కు
నాఁగఁ బెంపొందు గోపతి నామధేయుఁ
డై సమస్త ధర్మ క్రియలందు హేతు
వై ప్రశస్తి వహించు నేనగు నతండు.
3_5_167
వ. మఱియు భాను డను వహ్నికి సోమపుత్త్రియైన బృహద్భాసయందు బలదుండును మన్యుమంతుండును ధృతిమంతుండును నాగ్రయణుండును నగ్నియు సోముండును నన నార్వురు గొడుకులు నిశయను కూఁతురుం బుట్టిరి సకల తప ఫలంబులు నిర్వహించుటకయి పురందరుండు మనునామధేయుం డయిన కొడుకుం బడసె నమ్మనువు భానుపుత్త్రియైన నిశా కన్యం బెండ్లియై ప్రాజాపత్యుం డను పేరఁ బరగి పరమ బ్రాహ్మణుల చేత నర్చితుండయ్యె నివ్విధంబున ననేక వహ్నులు సకర ధర్మ క్రియా సాధకు లై వెలింగిరి దక్షిణాగ్ని ప్రముఖంబు లయిన వహ్నులు వాయుహతింజేసి యన్యోన్య సంస్పృష్టంబు లయ్యె నేనియు రజస్వలాది సంకరంబులం బొరసెనేనియు మృతక జాతకాది సంస్పర్శనంబునం బొందెనేనియుఁ దత్ప్రాయశ్చిత్తార్థంబై యష్టాకపాలేష్టి సేయవలయు నని చెప్పి మఱియు మార్కండేయుం డిట్లనియె.
3_5_168
క. ఆపుఁ డను వహ్ని యతులిత
రూప యయిన ముదిత యను తరణియందు జగ
ద్దీపకు నపారతేజు మ
హా పుణ్యుం గనియె నగ్ని నద్భుతనామున్.
3_5_169
చ. అతఁడు త్రిలోక తంత్రము నిరంతరమై చన నిర్వహించుచున్
శతముఖుఁ డాదియైన సురసంతతికిం బ్రియ మొప్ప హవ్యముల్
సతతము మోచి యిచ్చుచు భృశం బు తద్భర మోర్వలేక సు
వ్రతనిరతుం డధర్వుఁ డను వానికి నిట్లను నాదరంబుతోన్.
3_5_170
వ. ఏను దుర్బలుండ నైతి నీవు దేవతలకు హవ్యంబులు మోచి యిమ్మని వానిం బంచి తాను సముద్రంబు సొచ్చి యందు దాఁగుటయు దేవత లద్దేవముఖుండున్న యెడ రోయం దొడంగిన నబ్ధిచరంబు లైన మత్స్యంబులు సురలకు నగ్నదేవుండు జలధి నుండుట సెప్పుటయుం గనలి యనలుండు మీలం జూచి జనంబులు మిమ్ము నిర్దయులై వధియింతురు గావుతమని శాపం బిచ్చె నప్పుడు.
3_5_171
ఆ. హవ్వ వహనమునకు నమరోత్తములు దన్ను
వేయు విధుల నొలసి వేఁడుకొనిన
నెట్లు నియ్యకొనక యెంతయు విసిగి స
మీర సఖుఁడు దనదు మేను విడిచె.
3_5_172
వ. ఇట్లు సంత్యక్త శరీరుండై ధరాతలంబు ప్రవేశించుటయు నతనిచేత విడువం బడిన దేహంబువలనం బూయంబున గంధకంబు నస్థుల దేవదారువును శ్లేష్మంబున స్ఫటికంబులు బిత్తంబున మరకతంబును వాతంబునఁ గృష్ణశిలయు నఖంబుల నభ్రకంబును స్నాయుసంచయంబునం బ్రవాభంబును బుట్టె నతండు భూగర్భ స్థితుండై ఘోరతపంబు సేయుచున్నంత భృగ్వంగిరః ప్రముఖులయిన మహామునులు నిజ తపో బలంబున నతనికి నాప్యాయంనంబు సేయుటయుఁ దేజస్వియై ధరణి వెలువడి వచ్చి యమ్మహాత్ముం డమ్మహా మునులం జూచి తదీయతేజంబు దనకు దుస్సహం బగుటయు భయంపడి క్రమ్మఱ నంబుధి సొచ్చి యడంగిన.
3_5_173
క. విను జననాయక సంయమీ
జనములు వహ్నిపతి యంతఁ జాలించి ప్రియం
బున నంచిత విధి సంగ్రహ
ముకై పూజించి రధిక పుణ్యు నధర్వున్.
3_5_174
వ. అయ్యధర్వాగ్ని తేజంబును నమ్మును లతనికిం జేయు బహుమానంబునుం దన్ముఖంబున నమరులు దృప్తు లగుచునికియుం జూచి సహింపక పావకుండు సకల భూతంబులుఁ జూచుచుండ నంబుధి వెలువడి వచ్చి నిఖిలలోక హితార్థంబుగా నెప్పటియట్ల హవ్యవహత్వంబు నంగీకరించె నిట్లనేక శాఖంబయిన యగ్ని వంశంబు ప్రశంసాభాజనం బయ్యె నగ్నులెంద ఱైననుం దదాత్మయైన తేజం బొక్కటి యని చెప్పిన విని సంతసిల్లి యమ్మహా మునికి ధర్మతనయుం డిట్లనియె.
3_5_175
క. మునినాథ మహాసేనుం
డనలునకుం గృత్తకలకు హరునకు సుతుఁడై
న నిమిత్త మేమి తెఱఁ గే
వినవతలతుం జెప్పవే సవిస్తర ఫణితిన్.
3_5_176
వ. అనిన మార్కండేయుం డతని కిట్లని చెప్పెఁ దొల్లి దైత్యులతోడ రణంబుసేసి యోటువడి దేవగణ సహితుండై దేవేంద్రుండు దొలంగిపోయి దానవుల నోర్వనోపునట్టి మహాసత్త్వుండగు సేనాపతి నెందుఁ బడయుదునొకో యని యొక్కనాఁడు మానసం బను శైలంబునకు జని యందొక్కయెడ నొక్కరుండ కార్యచింతాపరుంజై యున్నయెడ.
3_5_177
తే. ఒక దనుజాధముండు మొఱ్ఱోయనంగ
నన్నుఁ జెఱగొని పోయెడు నన్నలార
యెవ్వరిట విడిపింపరే యింతవట్టు
పుణ్యమునఁ బోవరయ్య కారుణ్య బుద్ధి.
3_5_178
వ. అని యిట్లు సువ్యక్తంబైన వనితా విలాపంబు వీతెంచినం బురందరుండు నిజాతంరంగంబు గరుణాతరంగితం బగుటయు నోడకొడకు మిదె యేను వచ్చితిననుతు నద్దిక్కునకు నడచి ముందట నతి భయంకరాకారుం బటుగదా హస్తు నప్రచలిత విద్యుల్లతా రుచిరమూర్తి యైనదాని నొక్క కన్నియం గొని గగన తలంబునం బఙచువానిం బ్రబల వలాహక వినీల దేహూఁ గేశియను దానవుం గని సరభసుండై.
- ఇంద్రుఁడు గేశియను రాక్షసునిఁ బాఱఁదోలుట –
సం. 3-213-10
3_5_179
ఉ. ఓరి దురాత్మ యీ యబల నోడక యేటికిఁ బట్టినాఁడ వం
భోరుహ నేత్ర మెటవోయినఁ బ్రాణము గొందు నింకఁ బ్ర
స్ఫార మహీధర ప్రకర భంగ విహా ధురీణ ముగ్రదై
త్యారుణ రంజితోగ్ర కులిశాస్త్రము సుమ్మిదె యంచు డాసినన్.
3_5_180
మత్తకోకిలము. ఘోరవిక్రముఁడైన కేశియుఁ గ్రోధఘూర్ణిత చిత్తుఁడై
ధీరుఁ డుక్కున నిల్చి యగ్గద ద్రిప్పి వాసవు వైచెన
వ్వీరుఁడున్ గద చూర్ణితంబుగ వ్రేసె నాసుర భంగిఁ బొం
గారి దారుణ వజ్ర పాతరయంబునం బటుహస్తుఁడై.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 181 to 3 5 210
2038
3083
2006-09-26T23:58:47Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_181
ఆ. అసుర వీఁక నొక మహా చలశృంగంబు
విఱిచి వైచె నమరవిభుని మీఁద
గోత్రవైరి ఘోర కులిశాభిహతి వ్రయ్య
నడిచె దానిఁ జదల నదరు లెగయ.
3_5_182
వ. ఇట్లు దన సాధనంబులు విఫలంబులైనం దలంకి దానవుం డక్కన్నియ దిగ విడిచి పఱచిన నింద్రుండు దానింజేరం జని నీ వెవ్వరిదాన వీరక్కసు చేత నెట్లు పట్టువడి తనిన నది యతని కిట్లనియె నయ్యా యే నరిష్టనేమి యను ప్రజాపతి కూఁతుర దేవసేన యనుదాను దైత్యసేన చెలియల నేనును మా యప్పయుం గేళి కౌతుంకంబునఁ దండ్రి యనుమతంబు వడసి సఖీ జనం సహితంబుగా వెడలి
యిమ్మానస నగంబు సానుదేశంబులం గ్రుమ్మరుచుండు గేళి నామధేయుం డైన యీ యసురాధముండు.
3_5_183
క. పలుమాఱు వచ్చి తన దు
ర్విలసితములు మాకుఁ జూపు వేడుక దోఁపన్
బలుకును మేలమునఁ జెనకఁ
దలఁచుఁ గదియు మదనకదనదళిత హృదయుఁడై.
3_5_184
తే. వాని చేష్టలన్నియు దైత్యసేన కభిమ
తంబులై యుండు నాకు నెంతయును దుస్స
హముల వినవె యిమ్మెయిన యక్కమల నయనఁ
గోరి దానవుఁ డెలయించి కొంచుఁజనియె.
3_5_185
తే. అంతఁబోక వెండియువచ్చి యింతసేసె
నద్దురాత్ముఁ నన్ను మీదైన కరుణఁ
దొడరి దుఃఖసాగరమునఁ బడుట దప్పె
ననిన నయ్యింద్రుఁ డనియె నయ్యతివఁ జూచి.
3_5_186
క. విను దక్షతనూజులు మా
జననియు మీతల్లియును నిజంబుగ మా కీ
వను జవయితి వనజానన
యొనరంగా వేఁడు నీకు నొక వరమిత్తున్.
3_5_187
వ. అనిన దేవసేన దేవేంద్రున కిట్లనియె.
3_5_188
తే. అనఘ మా తండ్రి యొక్కనాఁ డతి ముదమున
నన్ను నుపలాలనము సేసి నాతినీవు
ప్రథితపౌరుషుఁడగు భర్తఁ బడయుదనియె
నట్టివానిని నీవు నాకరయ వలయు.
3_5_189
చ. అనిమిష దానవేంద్రులకు నైన నజయ్యుఁడు నుగ్రవైరి బం
జనుఁడు త్రిలోక రక్షణ వశంవదుఁడున్ భవ దిష్ట మిత్రుఁడున్
ఘన గుణకీర్తనుండు నగు కాంతునిఁ గోరెద నా మనోరథం
బు నెరయ సంఘటించి సురపుంగవ నన్నుఁ గృతార్థఁ జేయవే.
3_5_190
వ. అనిన నింద్రుండు దీనికిం బతి యెవ్వం డగునొకో యని కొండొక విచారించునెడ నమ్ముహూర్తంబు రౌద్రనామకం బయి సోమసూర్య సంగమ కారణంబయిన యమావాస్యాముఖం బై యుండం బూర్వ సంధ్యా రాగ రక్తాంబుద ప్రతిబింబ పటలపాటలితోదకం బైన జలనిధి సమీపంబున నమరాసుల సమర సంకులంబుగా నరుణకిరణుం డుదయించుచుండఁ దత్కాలంబున భృంగ్వంగిరః ప్రముఖు లైన మునులు వేల్చు హవ్యంబులు మోచికొని హవ్య వహనుండు సూర్యమండలంబు ప్రవేశించుచుండం గనుంగొని యిది సూర్యసోమాగ్ని సమాగసం బయిన రౌద్రనామక ముహూర్తంబు గావున సూర్యసోమాగ్ని తేజంబున జనియించిన వాఁడు దీనికిఁ బ్రియుండు గావలయు నని మనంబున నిశ్చయించి యతం డాక్షణంబ.
3_5_191
క. బాలం దోడ్కొని యబ్జజు
పాలికిఁ జని మ్రొక్కి త్రిదశపలుఁడు దేవా
యీ లలనకుఁ దగు వరునిఁ గృ
పాలుఁడవై యొసఁగు మనినఁ బద్మజుఁ డనియెన్.
3_5_192
ఉ. దీపిత విక్రమాస్పదుఁడు దీనికి వల్లభుఁ డయ్యెడుం ద్రిలో
కీ పరిరక్షణక్షముఁడు గీర్తితమూర్తి యొకండు వాఁడ మీ
యాపద లెల్లఁ బాపుటకునై ధృతిఁ బూను నశేష దేవసే
నాపతి భావమున్ విబుధ నాయక శీఘ్రమ భావ్య మింతయున్.
3_5_193
వ. అనినం బ్రీతుండై పితామహు వీడ్కొని యింద్రుండు ననియె దదనంతరంబ వసిష్ఠ ప్రముఖులైన సప్త మహామును లమావాస్యాహోమంబు సేయ సమకట్టిన నసరు లందఱు నందుల హవిర్భాగంబులు గొనుటకు నాసన్ను లగుటయు.
3_5_194
క. ఆహవనీయ ముఖంబున
నాహూతుండై హుతాశుఁ డమ్మును లిడఁగా
నాహుతులు గొని దివిజసం
దోహమునకు వరుస నొసఁగఁ దొడఁగెం బ్రీతిన్.
- అగ్నిదేవుండు మునిపత్నుల గామించుట –
సం. 3-213-42
3_5_195
సీ. ఆ సమయంబున నమ్మునీంద్రుల
భార్యలందఱు సుస్నాన మొందఁ జేసి
రమణీయ మాల్యాంబర విభూషణాద్య
లంకారంబు లొనరించి గారవమునఁ
జనుదెంచి పతులకు సన్మతిం బరిచర్య
సేయుచు మెలఁగంగ వాయుసఖుఁడు
మెలఁతల వాలిక మెఱుఁగుఁ గన్నులయొప్పుఁ
దెలినవ్వు మొగముల విలసనంబు
తే. నండబెడంగులు నన్నువనడుములందు
వెలయు వళులభావంబులు వలుఁదచన్నుఁ
గవల నిక్కును నేర్పడఁ గని కరంగి
మదనమార్గణ విదళిత హృదయుఁ డయ్యె.
3_5_196
వ. ఇట్లు వికలేంద్రియుండై వైశ్వానరుం డమ్మునిపత్నులయందుఁ దగిలిన డెందంబు మగిడింప నేరక వారలం గదియ నప్పళించి గార్హపత్య కుండంబునం దావేశించి.
3_5_197
చ. అతివలు దన్నుఁ జేరుటకు నాసపడుం బొరిఁ జేరుచోట నా
యత విలసచ్ఛిఖాగ్రముల నల్లన వారల నంటుఁ గౌతుకం
బతిశమై తదంగలత లాదటఁ గౌఁగిటఁ జేర్పఁ గోరుఁ గ
పిత ధృతియై కలంగుఁ గడుఁ బెల్లగురాగ రసంబు ముంపఁగన్.
3_5_198
వ. అంత నమ్మునీంద్రుల హోమవిధి సమాప్తం బగుటయు జాతవేదుండు మదన వేదనాభరంబు సహింప నోపక నిర్జనం బయిన వనంబునకుం జని మునిపత్నీ సమాగసంబు దుర్లభంబుగా వగచి వెగడంది శరీరంబు దిగవిడువ సమకట్టునెడ దదీయ వల్లభయైన స్వాహాదేవి దత్ప్రకారం బంతయు నెఱింగి యతనికిం బ్రియంబు సేయునదియై సప్తమునులలో నంగిరసు భారయ శివ యను దాని రూపంబు గైకొని చని యేకతంబ యున్న హుతాశనుం గనుగొని యిట్లనియె.
3_5_199
తే. అంగిరసు భార్య నేను శివాభిధాన
ననఘ నాకును నాతోడియంగనలకు
నను దినంబును నతి మనోహి విలాస
మైన నీ మూర్తి పైఁ గోర్కి యడరియుండు.
3_5_200
ఉ. నీ మదిచంత మిట్టిదని నిక్క మెఱుంగక నే మజస్రముం
గామశరాహతిం గలఁగి కాఱియ వొందుదు మాత్మలందు నీ
కామము మా దెసం గలిమి కౌతుకచేష్టలయం దెఱింగి యు
ద్దామ మనోరథ ప్రచలిత స్థితి నందఱముం గ్రమంబునన్.
3_5_201
చ. నినుఁ గవయం దలంచి యిట నెమ్మిమెయిం జనుదెంచినార మిం
పునఁ జెలు లెల్లఁ దొల్త ననుఁ బొమ్మని పంచిన వచ్చితిన్ మనం
బనవర తానురాగముగ నంగజ కేళి భజింపు మింక నొం
డని యెడసేసితేనిఁ గుసుమాస్త్రుఁడు సైఁపఁడు నన్నుఁ బావకా.
3_5_202
వ. అనిన సంతసిల్లి యగ్ని దేవుండు దానిం గైకొనియె నదియును నతని నభిమత భోగంబులం బ్రీతునిం జేసి తదియ తేజో ధాతువు ధరియించి యచ్చోటు వాసి యాక్షణంబ గరుడియై గగనంబునకు నెగసి యతి త్వరిత గమనంబున శ్వేత పర్వతంబునకుం జని యం దొక్కయెడ శరవణ స్తంబసంవృతంబైన కాంనకుండంబు నందు నిజ భర్త శుక్లంబు సంగ్రహించి మఱియును.
3_5_203
క. మునిపత్నుల రూపులు గై
గొని యిట్టుల వరుసఁ బుష్పకోమలి ప్రియుఁ బ్రీ
తునిఁ జేయుచు రేతస్కం
దన మొనరించుచును వచ్చెఁ దత్కలశమునన్.
3_5_204
తే. విను పతివ్రతా తిలకమై వెలయునట్టి
యయ్యరుంధతి రూపంబు నలవరింప
నెట్లు నేరద కాని యయ్యింతి యున్న
యువిద లార్వురు రూపులు నొనరఁ దాల్చె.
3_5_205
వ. ఇవ్విధంబున నాఱు మాఱులు ప్రస్కందితం బైన యగ్ని తేజంబున.
- కుమార స్వామి యవతారము –
సం. 3-211-17
3_5_206
క. ఆదిత్యనిభుఁడు విపుల
ద్వాదశ బాహుఁడు షడ్వదనుఁ డఖిల దిశా
రోదోంతరంబు వెలుఁగ మ
హోదారుండై కుమారుఁ డుదయం బయ్యెన్.
3_5_207
వ. ఇట్లు శుక్ల పక్షంబునం బాడ్యమియందు వీర్యనిషేకంబును విదియ యందు గర్భవ్యక్తియుఁ దదియ యందు మాత్రావిర్భావంబునుం జతుర్థి యందు సకలావయవ సంపూర్ణతయునై పేర్చి త్రిపుర దహన సాధనం బైన హరుకార్ముకం బమ్మహీధరంబునందు నిక్షిప్తంబై యున్నదానిం బుచ్చు కొని గుణధ్వని సేసిన నమ్మహోధ్వని విని కలుషించి యైరావత సుప్రతీకంబులను దిగ్గజంబు లయ్యగ్ని భవు మీఁదం బఱతెంచిన నమ్మహాభుజుం డా రెంటినిం బెనఁచి పట్టి రెండుచేతుల ధరియించి తన సహజం బైన శక్తి యొక్క కేలం గ్రీడార్థకలితం బైన కుక్కుటం బొక్కకేలను బరిపూర్యమాణనినదంబైన శంఖంబు గరద్వయంబునం దాల్చి హస్తయుగళంబున గగనంబు వ్రేయుచుం బాణియుగ్మంబు వక్త్రంబుల నిడికొని బాల్యోచితంబు లైన యంగుళి చర్వణంబులు పొరిఁబొరి నొనరించుచు నిశితసాయకంబునం గ్రౌంచ పర్వత విభేదనంబు సేసి పటుశక్తి పాతంబున శ్వేతశైల శృంగ భంగంబు గావించి చెలంగి యాఱు ముఖంబుల నొక్కపెట్ట యార్చినం బ్రళయభైరవారావ భీషణంబైన తదా ఘోషణంబున.
3_5_208
మ. కులశైలంబులు గ్రక్కునం గదలె దిక్కుల్ వ్రయ్యలయ్యెన్ మహీ
వలయం బంతయు దిర్దిరం దిరిగె దేవవ్రాతముల్ సాధ్వసా
కులతం బొండెఁ బయోధు లన్నియును సంక్షోభించె సప్తాశ్వు స
ప్తులు బిట్టుల్కి రథంబు నల్ దెసలకుం బోనీడ్చె సంభ్రాతమై.
3_5_209
అట్టి మహోత్పాతంబులు
పుట్టినఁ గని మునులు లోకములకు శుభముగా
నెట్టన శాంతిక విధుల
ప్పట్టున నొనరించి రాత్మ భావన పరులై.
3_5_210
వ. అ సమయంబునం జైత్ర రథ వన నివాసులైన జనులందఱుం గూడి యంగిరస ప్రముఖ మునీంద్రుల భార్యలకు నగ్నిదేవు వలన బుట్టిన బాలుండు లోకంబులకు నిట్టి యనర్థంబు సేయం దొడంగె నని యాక్రోశించిన నయ్యపవాదంబునకు రోసి యా సప్తమునులలోన వసిష్ఠుండు దక్కఁ దక్కిన యార్వురుఁ దమ వనితల బరిత్యజించిరి మఱియును గొందఱు జనులు వీ రేమి సేయుదు రిన్ని పోకలం బోయినది వహ్ని భార్యయ కాక యని పలుకం జొచ్చిరంత నమ్మహామునుల పాలికిఁ బావకాంగన ననుదెంచి యిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 211 to 3 5 240
2039
3086
2006-09-26T23:59:16Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_211
క. వినుఁ డేను వహ్నివలనం
గనిన కుమారుండు వాఁడు గడు నిజమిది మీ
వనితలకుం బని గా దిటు
సనునే కులసతుల విడువ సత్పురుషులకున్.
3_5_212
వ. అని యెంతసెప్పిన వా రొడంబడరైరి తదనంతరంబ విశ్వామిత్రుండు గమారుకడ కరిగి యద్దేవు శరణంబు సొచ్చి వివిధ వాక్యంబులం బ్రస్తుతించి తదాదేశంబున నతనికి జాతకర్మాది విధులొనరించిన నది యంతయు నెఱింగి యమరు లెల్ల నమరేంద్రుం గానఁ జని యిట్లనిరి.
3_5_213
ఉ. దారుణ శౌర్యధుర్యుఁ డతి దర్పితచిత్తుఁడు వహ్ని సూనుఁ డ
న్వీరుఁడు నిన్నుఁ గైకొనక వీఁక మెయిం జనుదెంచు నిప్డు దు
ర్వారత నీ పదంబు గొనువాంఛ నవశ్యముఁ గాన యింతలో
నీరస మెత్తి వాని వధియింపుము చెచ్చెర విక్రమోద్ధతిన్.
3_5_214
వ. అట్లయిన నీకు నింద్రత్వంబు శాశ్వతం బగు నేమును బ్రదుకుదుము లోకంబు లవ్యాకులంబు లగు ననినం బురందరుం డప్పుడ సప్తమాతృకలం బిలిచి మీరు సని వహ్ని సంభవుండైన కుమారు నమయించి నాకుఁ బ్రియంబు సేయుం డని పంచినం బనిపూని వారు ఘోరంబుగా నతనిపై నడరి తదీయ తేజోవిశేషంబునకు భయంబంది యతని శరణంబు సొచ్చి యేము లోకమాతలము మా యందు నీవు మాతృభావంబు సేయ నర్హుండ వనినం గుమారుండు వారి నభినందించి చేకొనియె నంత నగ్నియు నిజపుత్త్రు పాలికి వచ్చి యతనిచేతం బూజితుం డయి తదీయ రక్షా పర్వతంబున నిలిచె మాతృ గణంబు క్రోధంబునం బుట్టినయది లోహితాస్య యను భామిని గుమారునకు దాదియై యుపలాలనంబు సేయుచుండె నఖిల భూత గణంబులుం బఱతెంచి క్రౌంచారిం బరివేష్టించి నది యంతయు విని కలుషించి.
- ఇంద్రుఁడు కుమార స్వామి పై నెత్తివచ్చుట –
సం. 3-216-3
3_5_215
ఉ. స్కందుని మీఁద నెత్తి బలగర్వితుఁడై నడతెంచె నుద్భట
స్యందన సామజాశ్వభట సంకుల సైన్య సమగ్ర దేవతా
బృంద సమేతుఁడై భువన భీకర సంగర కాంక్ష నింద్రుఁ డ
స్పందిత శౌర్యుఁ డగ్ని కణజాత భయంకర వజ్రహస్తుఁడై.
3_5_216
వ. అంత.
3_5_217
తరలము. తరళదీధితి పుంజ నిర్భర దారుణాయుధ పాణులై
తెరలఁ ద్రోచి దివౌకసుల్ పఱతెంచి యార్చుచుఁ దాఁకి రా
శరవణోద్భవు నాతఁడుం దగ సంభ్రమ స్ఫుట రోష వి
స్ఫురిత నిష్టుర హాసజృంభణమున్ వహించినఁ జెచ్చెరన్.
3_5_218
తే. అతని ముఖ గహ్వరంబుల నద్భుతముగ
నుగ్ర దహన శిఖావళు లుద్భవించి
వేల్పుమూఁకల నరికట్టి వేల్వఁ దొడఁగె
నంత నెంతయు సంభ్రాతు లగుచు సురలు.
3_5_219
చ. నీ కింకరులము మమ్ముం
జేకొని కృపఁ గావు మనుచు శిఖినందను న
స్తోకబలు శరణు వేఁడినఁ
జేకొని దాహభయ ముడుగఁ జేసె నతండున్.
3_5_220
వ. ఇట్లు దేవతను గుమారు నాశ్రయించినం జూచి బలసూదనుండు క్రోధఘూర్ణిత నయనుండై యతనిమీఁద వజ్రంబు వైచిన నది తదీయ దక్షిణ పార్శ్వంబుఁ దాకిఁన నందొక్క పురుషుండు గాంచనవర్ణుండును శక్తి ధరుండును మేషవదనుండునై విశాఖుండను పైరం బ్రభవించె మఱియునుం గన్యాకుమార గణంబు లనేకంబులు పుట్టె నదియెల్లనుం గని జనిత భయుండై హరిహయుం డగ్ని సంభవు నభయం బని కొలిచె నంత నమరులు సంతసిల్లి సింహనాదంబులు సెలంగ షణ్ముఖ శకమఖులం బరివేష్టించి రని చెప్పి వెండియు మార్కండేయుం డిట్లనియె.
3_5_221
సీ. అయ్యగ్ని సంభవు నాయతోన్నత బాహు
నాముక్త కవచుఁ దేజో మహిష్ఠు
నా లోహితాంబరు హారికుండల కర్ణు
గనక రత్నోజ్జ్వల ఘనకిరీటు
సంపూర్ణ యౌవను సర్వలక్షణ యుక్తుఁ
గని యనురాగిల్లి కమల నిలయ
సాకారయై వచ్చి యఖిలంబు జూడంగ
సిత పద్మ హస్తయై యతనిఁ బొందె
ఆ. శ్రీ సమేతుఁ డై విశేష కాంతి స్ఫూర్తి
నొలసి పూర్ణచంద్రు చెలువు దాల్చి
యున్నవానిఁ జూచి రుత్ఫుల్ల లోచన
కుముదు లగుచు మునులు నమరవరులు.
3_5_222
వ. అంత షష్ఠ దివసంబు సంప్రాప్తం బయ్యె నందు మహామును లందఱు మహాసేను నతిభక్తిం బూజించి కృతాంజలు లై యిట్లనిరి.
3_5_223
ఉ. పుట్టిన యాఱు నాళులకుఁ బొంపిరివోయి జగంబు లన్నియున్
దట్టుఁడవై జయించితి ముదంబున నీదు మహత్త్వ మెంతయుం
జిట్జలు గాదె యిట్టి యవిజేయుఁడ వింద్రపదంబు నీక కాఁ
బట్టము గట్టి యేలుము కృపన్ మము నెల్లను వహ్ని సంభవా.
3_5_224
వ. అనినం గ్రౌంచారి వారలం జూచి యింద్రపదవి నుండువారి కెయ్యది కరణీయం బని యడుగుటయు వా రిట్లనిరి.
3_5_225
మ. బలముం దేజము నించి లోకముఁ గృపం బాలించు టర్కేందుభూ
జలతేజః పవనాంబరంబులకు నస్థైర్యంబు గాకుండ ని
శ్చల శక్తి స్థితి నీగి శిష్టజన రక్షా దుష్ట శిక్షా సమా
కలనం బింద్రపదస్థుఁ డౌనతనికిం గర్తవ్యముల్ షణ్ముఖా.
3_5_226
చ. అనునెడ నింద్రుఁ డిట్లనియె నట్లయినం గడులెస్స దేవ నీ
వనిమిష నాయకత్వమునయం దభిషిక్తుఁడ వై ముదంబుతో
ననుఁ బనిగొమ్ము నీదు కరుణన్ దొసఁగెల్లను దీఱి యుండెదన్
ఘనతర శౌర్య సారుఁడవు గావున నర్హుఁడ వింద్ర లక్ష్మికిన్.
3_5_227
వ. ఏను దేవేంద్ర పదవి నుండనోడుదు నెట్లనిన భవదీయ తేజో విశేషంబులు సూచి విస్మితులై కొందఱు నీకు నింద్ర పదవి యందు వేడ్క పుట్టునట్లుగా నేమేనిం జెప్పి నా వలనం గొఱగామి కల్పించి నీకును నాకును భేదంబు సేయం జూతురు దానం జేసి నీవు కుపితుండవై నా యెడం గృప దప్పిన నెవ్వారికి వారింప నలవి గాదు లోక భయంకరం బైన విగ్రహంబు ప్రవర్తిల్లుఁ గావున నవశ్యంబును దివిజ రాజ్యంబు నీక యొప్పించితి మమ్మెల్ల నేలి కొమ్మనినఁ గుమారుండు నవ్వుచు నిట్లనియె.
3_5_228
ఉ. అట్టివి యేల పుట్టు నమరాధిప నీవ జగత్ప్రభుండవై
యిట్టులమైన తేజము వహించి సుఖంబున నుండు మేను నీ
చుట్టమనై భుజాబలము సొంపున నీ కెలసంబు దీర్చెదం
జట్టన నన్నుఁ బంపుము భృశంబుగ నెయ్యది కార్య మిత్తఱిన్.
3_5_229
చ. అనవుడు సంతసిల్లి యతఁ డాతని కిట్లను నట్టులైన నీ
పనుపున నేను సత్యహితభాషణ యింద్ర పదంబునందు ని
ల్చి నెగడువాఁడ నైతి సురసేనల కెల్లను నాయకుండవై
ఘనభుజ నీవు సత్కృప జగద్భయ మోచన మాచరింపవే.
3_5_230
వ. అనినఁ గుమారుండు మరుత్పతి కిట్లనియె.
3_5_231
ఉ. నీకుఁ బ్రియంబుగా భవద నీకినికిం బతినయ్యెదన్ భుజో
త్సేకపటు ప్రభావను లజేయములై పెనుపొందఁ బేర్చి ఘో
రాకృతు లైన నీ రిపుల నందఱఁ దున్మెద సర్వలోక ర
క్షాకరణైక వృత్తి నవికల్పుఁడ నయ్యెదఁ గట్టు పట్టమున్.
3_5_232
వ. అనిన నతి ప్రీతుం డగుచుఁ బురుహూతుండు సకల సుర ముని గణ సమేతుండయి తత్క్షణంబ కుమారునకు నఖిల దేవ సేనాధిపత్యంబు నం దభిషేకం బొనరించె మునివరుల జయజయ శబ్దంబులు నమరుల సింహనాదంబులుం గిన్నర గంధర్వ గానంబులు మంగళ తూర్యారావంబులు నప్సరోనర్తనంబులుఁ గల్పతరు కుసుమ వర్షంబులు సమకాల ప్రవృత్తంబు లయ్యెం బరార్థ్య భూషణ మణి ప్రభాలంకృతం బైన కుమారు మౌళి భాగంబున నుజ్జ్వలంబైన ధవళాత పత్రం బురగిరి శిఖరోపరిగతంబగు శల చ్ఛంద్ర బింబంబు ననుకరించు చుండె నట్టియెడ.
- ఈశ్వరుండు గుమారస్వామి యొద్దకు వచ్చుట –
సం. 3-218-25
3_5_233
శా. నానా సిద్ధ గణంబు గొల్వఁ బరమానందంబునం జంద్రరే
ఖాన వ్యాంచిత మౌళి భూరిభుజ గాకల్పోజ్జ్వలాకారుఁ డీ
శానుం డాలత శంకరుండు గిరిజా సంయుక్తుఁడై వచ్చెఁ ద
త్సేనానిం బ్రియసూను షణ్ముఖుని వీక్షింపం గడుం బ్రేమతోన్.
3_5_234
వ. ఇట్లు వచ్చి మహా దేవుండు మహా సేనుం గౌఁగిలించుకొని యతనికి విశ్వకర్మ నిర్మితంబును హేమ మయంబును నయిన పుష్పమాలిక యొసంగె నని చెప్పిన విని ధర్మజుండు కుమారుఁడు రుద్రాంశుజుఁ డని చెప్పుదు రది యెట్లనిన
మార్కండేయుండు పాండవేయున కిట్లనియె వినుము రుద్రుండు మున్ను నిజ వీర్యంబు వహ్నియందు సంగ్రహించినఁ దత్తేజో విశేషంబునం జేసి పావకుండు గుమారు నుత్పాదించె నదియునుం గాక యగ్ని రుద్రుం డని వేద విదులైన విప్రుల వలన వినంబడు నట్లగుటం గుమారుండు వహ్ని సంభవుండును రుద్రసూనుండును నని చెప్పం బడియె నగ్ని భామిని గృత్తకాఖ్యలైన ముని పత్ను లార్వుర రూపంబులు గైకొని ప్రియ సమాగమంబు సలిపి శ్వేత శైలంబున రేతస్కందంబు సేయుటం బ్రభవించిన వాఁడు గావునఁ గార్తికేయ స్కంద నామంబులం బరగె నని చెప్పి యిట్లనియె.
3_5_235
తే. అప్పు డింద్రుండు మున్ను దా నబ్జ భవు ని
యోగమున సురక్షితముగ నునిచి నట్టి
దేవసేనకుఁ గన్యకా తిలకమునకుఁ
జెలువముగ నలంకారంబు సేయఁ బనిచి.
3_5_236
వ. సముచిత ప్రకారంబున నచ్చటికిఁ దెప్పించి కుమారుం జూచి యిక్కన్నియ భవదర్థంబై బరమేష్ఠిచేత సృజియింపం బడియెం గావున నివ్వర వర్ణినిం బరిగ్రహింపు మనిన నప్పార్వతీ నందనుండు మందస్మిత సుందర వదనారవిందుండయి యమ్ముహూర్తంబునందు.
3_5_237
ఉ. మానిత విక్రమోజ్జ్వలుఁడు మంగభతూర్య నినాద మొప్పఁ దే
జోనిధి వహ్ని సాక్షిగ విశుద్ధ విధిజ్ఞుఁడు దేవమంత్రి మం
త్రానుగమం బొనర్పఁగఁ బ్రియం బెసలార వరించెఁ జారు ప
ద్మాసన దేవసేనఁ గరియానఁ గర గ్రహణ ప్రయుక్తితోన్.
3_5_238
ఆ. గుహుఁడు దేవసేనఁ గోరి పెండిలియైన
యా దినంబు షష్ఠి యగుటఁ జేసి
యర్చనీయ మయ్యె నా దివసంబు లో
కముల నెల్ల వెలసె గారవమున.
3_5_239
క. ఏ దినము నందు షణ్ముఖు
శ్రీదేవి వరించెఁ గమల చిహ్నిత కరయై
యా దివసము పంచమి లో
కాదరణీయంబు లక్ష్మి కాస్పద మయ్యెన్.
3_5_240
వ. ఇట్లు విహిత మంగళాచారుం డయిన కుమారు పాలికిం జనుదెంచి నిజ భర్తల జేతం బరిత్యక్త లైన మునీ భార్య లార్వురు నధిక దైన్య వివర్ణ వదన లై యిట్లనిరి.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 331 to 3 5 360
2040
3089
2006-09-27T00:00:12Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_331
ఉ. అన్నలుఁ దమ్ములున్ సతియు నార్తి మెయిన్ బహుదుఃఖగ్నులై
యున్న తెఱంగు సూచి విజయుండు యుధిష్ఠిర వాక్య బద్ధుఁడై
సన్నతుఁ డుగ్ర పన్నగము చాడ్పున రోజుచుఁ గ్రోధశోకవే
గోన్నతి నాత్మ నేమనుచు నుండునొ నాసుతుతప్పు లెన్నుచున్.
3_5_332
క. అక్కట మృదుగాత్రులు గడుఁ
జిక్కని మనసులు గుమారసింహులు గవ లిం
పెక్కిన సుఖముల కర్హులు
స్రుక్కి ననయనోర్చి యునికి చోద్యం బరయన్.
3_5_333
వ. అని పలికి వెండియు.
3_5_334
చ. అనుపమ తేజుఁ డున్నత భుజాగ్రుఁ డుదగ్రుఁడు వైరి నిగ్రహుం
డనఘుఁడు వాయుసూనుఁడు నిజాగ్రజు చేసిన సత్యపాశ బం
ధనమునఁ జిక్కి తత్సమయ తత్పరుఁడై యిటు ఘోర దుః)ఖ వే
దనములు సైఁచెఁ గాక మది తద్దయుఁ గ్రోధమయంబు వానికిన్.
3_5_335
సీ. శకుని కైతవము దుశ్శాసను చేసిన
దుష్కర్మమును గర్ణు తులువతనము
దుర్యోధనుని దైన దుర్ణయంబును
జిత్తమునఁ గిరిశల్యముల్ వోలె నలఁప
దావాగ్ని తెఱఁగున దరికొని క్రోధంబు
వనవాస మనియెడు వాయుగతుల
నంతకంతకుఁ బేర్చి యవయవంబుల
నెల్ల మండంగ నెప్పుడు మధ్యముండు
ఆ. మొగము జేవురింప ముడివడు బొమలతో
నవుడు గఱచుచును భయంకరముగ
నున్న రూపు వాయకుండు నామది వాఁడ
మిత్తి నాదు పుత్త్ర మిత్త్ర తతికి.
3_5_336
క. అంతకసుతు హృదయంబున
నంత గలుగ నేర దలుక యర్జును మదిలో
నంత గలుగ దమ్మారుతి
యంతకనిభుఁ డధిక రోషుఁ డనవరతంబున్.
3_5_337
తే. అర్జునానిలప్రేరితం బగుచుఁ బేర్చి
వాయు తనయ దావాగ్ని దుర్వార భంగిఁ
గర్ణ సౌబల సహితముగా మదీయ
పుత్త్ర శత కాననము వెసఁ బొదువకున్నె.
3_5_338
క. అగుఁ గాక కర్మ ఫలములు
దగఁ గుడువక పోవ వశమై దైవ కృతంబుల్
మగుడునె కౌరవ్యులకుం
దెగు కాలం బయ్యె వగపు తెరు వింకేలా.
3_5_339
క. ఏను వలదన్న జూదము
మానఁడ సుతు దుర్ణయంబు మగిడింపక ద
ర్మానమునఁ గుల క్షయ సం
ధానమునకుఁ దొడఁగితిని విధాతృని చెయిదిన్.
3_5_340
తే. రాత్రి తెగుతల దిన మేల రాక యుండు
దినము తెగుదల రాత్రి యే తేరకున్నె
పరగ సుఖదుఃఖములు గాల పర్యయమున
నెందు మనుజులఁ బొందక యేల యుడుగు.
3_5_341
ఉ. మేలున సంతసిల్లు నెడ మేకొని యాపద లొందు నాపదల్
దూలఁగ భూరి సౌఖ్యములు దోఁచుఁ గృతంబులు దప్ప వెమ్మెయిం
బొలఁగ నింతయుం గని బ్రబుద్ధ మనస్కులు ఖేద మోద ని
ర్గాళిత ధైర్య సాగరులు గాక సుఖింతురు సర్వ కాలమున్.
3_5_342
చ. సిరికిఁ దొలంగి కానల వసించి కృశించిన పార్థుఁ డట్టె ని
ర్జరుల వరంబునం బరమ సమ్మద లీల మహాస్త్ర లాభ వి
స్ఫురణముఁ బొంది యద్దివికిఁ బోయి శరీరముతోన క్రమ్మఱన్
ధరణికి వచ్చె నిట్టివి గదా వివిధాద్భుత కర్మ పాకముల్.
3_5_343
క. గాండీవము విల్లటె యా
ఖండల నందనుఁడు విల్లు గలవాఁ డటె త
త్కాండంబులు దివ్యము లటె
యొండేటికి వారి ధనము యుర్వియు సిరియున్.
3_5_344
వ. అని ధృతరాష్ట్రుండు బహు విధంబులగు పలుకులు పలుక విని దుర్యోధనుండు శకునిం జూచి యీ రా జేల యింత భీతుం డయ్యె ననుచు నతండునుం దానును గర్ణ సహితుండై యొక్క వివిక్త ప్రదేశంబునకుం జని కార్యాలోచనంబున నున్న యెడం గర్ణుం డిట్లనియె.
3_5_345
సీ. పాలిత శౌర్యులు పాండవేయులు
దుఃఖశీలురై యడవుల పాలు వడిరి
థరణీశ తొల్లి యింద్రప్రస్థ పురమున
ధర్మనందను పాలఁ బేర్మితోడ
శోభిల్లుచున్న విశ్రుత లక్ష్మి నీ బుద్ధి
బలమున నిన్నుఁ బెంపొలయఁ బొందెఁ
బరువడి దక్షిణ పశ్చమోత్తర పూర్వ
దేశస్థు లయిన మహీశు లెల్ల
తే. నీక యరిగాపు లై రిప్డు నిఖిల జలధి
శైల కాననన ద్వీప విశాల మయున
మహి సమస్తంబు నేలుము మహిమ యెసఁగ
లీల నింద్రుండు సురలోక మేలునట్లు.
- కర్ణ శకుని దుర్యోధనులు మంతనంబు సేయుట –
సం. 3-226-9
3_5_346
ఉ. జానపదుల్ పురీజనులు సంతతముం బ్రమదం బెలర్ప నీ
దైన శుభోదయంబ హృదయంబులఁ గోరుచు నున్న వారు స
మ్మానము నొంది కౌరవ సమాజము నిన్ని భజింప భూరి తే
జోనిధి వై వెలింగెదవు సూర్యుని చాడ్పున నీవ యిమ్మహిన్.
3_5_347
వ. పాండవు లిప్పుడు పరమ దుఃఖార్తు లగుచు ద్వైత వన సరోవర సమీపంబున నున్న వా రని వింటిమి నీవు సకల సామ్రాజ్య విభవంబు మెఱసి చని యందు నీ తేజంబు ఘర్మ సమయంబు నాఁటి తపను తెజం బై పగతుర కన్నులు గమర నతి దుస్సహం బగునట్లుగాఁ జేయుము దొల్లి నహుష పుత్త్రుం డయిన యయాతియుం బోలె నుజ్జ్వలుండ వై యున్న నిన్నుం జూచి పాండవులు హృదయ ఖేదంబుగా వగచెదరు మిత్ర జన మోదంబును శత్రు జన ఖేదంబునుం గదా సంపదలకుం దగియెడు ఫలంబు.
3_5_348
క. ధన ధాన్య త్త్ర బాంధవ
జన లాభంబులును దలఁప సరిగావు సుఖం
బునఁ దాను దనరి శత్రులు
ఘనతర దుఃఖముల నుండఁ గని యలరుటకున్.
3_5_349
ఉ. నారలు గట్టి కూర లశనంబుగ నుగ్ర వనంబులో విప
ద్భారము నొంది వందురిన ఫల్గును నుజ్జ్వల రాజ్య వైభవో
దారుల మై కనుంగొని ముదంబునఁ బొందఁగఁ గాంచుకంటె నిం
పారఁగ నొండు గల్గునె కృతార్థత యెందును గౌరవేశ్వరా.
3_5_350
తే. అతుల సౌభాగ్య పుణ్య సమగ్ర గరిమ
నొప్పుచున్న నీ దేవుల యొప్పు సూచి
ధృతి దఱిఁగి తన్నుఁ దాన నిందించు కొనుచు
హృదయమునఁ బాండవాంగన యెరియ వలదె.
3_5_351
వ. అనిన నిది వోలు నాగకేతనుండు సంప్రీతుం డై కొండొక విచారించి రాధేయుం జూచి యిట్లనియె.
3_5_352
క. నా తలఁపును నిట్టిది నీ
వే తెఱఁ గెఱిఁగించి తది యభీష్టము మన మా
ద్వైత వనంబున కరుగుట
భూతలపతి యనుమతింపఁ బోలదు మదిలోన్.
3_5_353
తే. అందుఁ బాండవు లుండుట యాంబికేయుఁ
డెఱుఁగు మన మవ్వనంబున కేఁగుటయును
గడఁగి పార్థుల తోడి విగ్రహము కొఱక
యని యవశ్యంబు వారించు నతఁడు మనల.
3_5_354
వ. అదియునుం గాక.
3_5_355
చ. ఉరతర విక్రమాఢ్యు లనియున్ మహనీయ తపో విశేష సు
స్థిరు లనియుం బృథా సుతుల దిక్కునఁ దద్దయు భీతుఁడై నిరం
తరమును మానవేంద్రుఁ డెదఁ దాపము నొందుచు మండు నింటె యి
క్కురు విభుఁ డింతసేపు గడుఁ గూర్చి విలాపము సేసె వారికిన్.
3_5_356
వ. అతని యొద్దనుండి విదురుండును వారిన పెట్టుఁ చోటు గానక పొగడుచుండు జూదంబు నాఁట నుండియు విదురుండు పాండవ పక్షపాతి యగుట దెల్లం బయ్యె మన విచారించిన యిక్కార్యంబు చిన్న సిన్న యెఱింగె నేనియు నాతం డెల్ల భంగుల విఘ్నంబు సేయుం గావున నిది యంతయు రహస్యంబుగా నొనరించి కొని ధృతరాష్ట్రుండు దీని కనుమతించు తెఱంగెయ్యది యట్టి యుపాయంబు నీవును శకునియు నూహించునది మనము రేప కడ వచ్చి కురు పితా మహుం డైన భీష్మునిఁ గురు వంశోత్తముండైన ధృతరాష్ట్రుని నొడం బఱిచి వెడలుద మని వారి వీడ్కొలిపి దుర్యోధనుం డభ్యంతర గృహంబున కరిగి యా రాత్రి సముచిత ప్రకారంబునఁ గడపెఁ బ్రభాతంబగుటయుఁ గర్ణుండు దుర్యధను కడకుం జని యిట్లనియె.
3_5_357
ఉ. భూతలనాథ యే నొకటి నుపాయము గంటి నిప్పుడా
ద్వైత వనంబునందు విదితంబుగ నున్నవి గోకదంబముల్
ప్రీతిగఁ దద్విలోకనము పేరఁ జనం దగు ధారణీశ్వరుం
డీ తెఱఁ గైనఁ బొమ్మను నభీష్టముఁ జేకుఱు నెల్ల భంగులన్.
3_5_358
క. నా విని సుబల తనూజుఁడు
దేవా నీ యాన యేను దెల్లంబుగ రే
యీ వెరవె నెమ్మనమ్మున
భావించితి ననియె నంతఁ బ్రహసిత ముఖులై.
3_5_359
వ. ఒండొరుల చెయి సఱచి నవ్వుచు నమ్మువ్వురుం దత్క్షణంబ సమంగ నామధేయుం డయిన గోపాలకు నొక్కనిం గఱపికొని ధృతరాష్ట్రు పాలికిం దోడ్కొని సముచిత ప్రసంగ సేవా విశేషంబుల నమ్మహీ విభు సుముఖుం జేసి యనంతరంబ దేవా ద్వైత వనంబు నందుల కీలారంవంబున నుండి వీఁడె యొక్క గోపకుండు వచ్చె ననిన నతండును వాని కబిముఖుండై పసుల సేమం బడుగుటయు వాఁ డిట్లనియె.
- కర్ణ సౌబలులు ధృతరాష్ట్రు చేత ఘోష యాత్ర కనుజ్ఞ గొనుట –
సం. 3-227-2
3_5_360
ఉ. ద్వైత వనంబు నట్టి సుఖ వాసము గోవుల కెందు లేదు ధా
త్రీ తలనాథ యిప్పుడు ప్రదీప్తములై సతతంబుఁ బేర్చి గో
వ్రాత భయంకరంబు లగు వాలు మృగంబులు సంచరించు మీ
కా తెఱఁ గెల్లఁ జెప్పుటకు నై యిట వచ్చితి నేను జెచ్చెరన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 361 to 3 5 390
2041
3092
2006-09-27T00:00:39Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_361
వ. అనిన యనంతరంబ కర్ణసౌబలులు ధృతరాష్ట్రు తోడ దేవా యట్లయినం దడయక దుష్ట మృగ నాశనంబులు గో గణ సంరక్షణంబును జేయుటకు భవత్సూను దుర్యోధను నియోగింపు మనిన నతండు గొండొక విచారించి యిట్లనియె.
3_5_362
మ. తగు గోరక్ష మొనర్ప దుష్ట మృగ విధ్వంసంబు నూహింప మే
లగు నైనన్ వినుఁ డవ్వనాతంరమునం దాసక్తిమై నున్న వా
రు గరిష్ఠాత్ములు పాండురాజ తనయుల్ రూఢ ప్రతాపాఢ్యు ల
ట్లగున్ మీగమనంబు నా మదిఁ బ్రియంబై తోఁప దెబ్భుంలన్.
3_5_363
చ. వనమున కేఁగి వందురిన వారని మీ రవశ్యముం
జెనకఁ దలంతు రప్పురుష సింహులు భూరి తపో నిధుల్ మనం
బునఁ గలుషించి రేనియుఁ దపో మహిమన్ మిము నిర్దహింతు రొండె
నతులిత శాస్త్ర శక్తిని వడిం దనునుమాడుదు రాజి నందఱన్.
3_5_364
క. మున్నును మీ చేతఁ గడున్
బన్నము వడి నొచ్చినారు పార్థుడు మిమ్ముం
గన్నంత నలుగ కుండునె
పన్నగరిపు సన్నిభుండు పవనజుఁ డాత్మన్.
3_5_365
వ. అదియునుం గాక.
3_5_366
చ. ఒకరుఁడ ధాత్రియంతయును నోర్చెఁ గృతాస్త్రుఁడు గాక యుండియుం
బ్రకటిత బాహు విక్రముఁడు ఫల్గునుఁ డిప్డు మహేంద్రుపాల న
త్యకుటిల దివ్యబాణ విదుఁడై యెలమిం జనుదెంచె నట్టి వా
నికి నెదురంగ శక్య మగునే రణభూముల నింక నేరికిన్.
3_5_367
తే. చెనకి మీరు వారికిఁ గీడు సేయుటయును
వారు మీ కెగ్గ సేఁతయు వగవ మేలు
గాదు వలసిన ఘోష రక్షణ మొనర్పఁ
దగిన వారలఁ బుత్తము దడయ కందు.
3_5_368
వ. అని యొడంబడ కున్న నయ్యూంబికేయునకు శకుని యిట్లనియె.
3_5_369
ఉ. పాలిత విక్రమోన్నతులు పాండు తనూజులు వారి కప్రియం
బేల యొనర్తు మే మధిప యే మటు సేసితి మేనియుం బ్రతి
జ్ఞాలపితుండు ధర్మజుఁడు సత్యము దప్పునె తమ్ము లేల త
చ్ఛీల మతిక్రమింతు రిది సిద్ధము నమ్ముము నెమ్మనంబునన్.
3_5_370
క. మాకును జిత్తంబుల మృగ
యాకౌతుక మతిశయిల్లినది గోగణ ర
క్షాకరణము గార్యం బటె
యే కీడును నేల పొందు నిందు మహీశా.
3_5_371
క. అనిన నతఁడు గొండొకవడి
మనమున నూహించి బుద్ధిమంతుల రై గో
ధనము నరసి తడయక రం
డని వారికి నెట్టకేల కనుమతి యిచ్చెన్.
3_5_372
ఆ. ఆ క్షణంబ కౌతుకాతిశయవ్యగ్ర
హృదయుఁడైన ఫణ ధరేంద్రకేతు
నాజ్ఞఁ గరిపురంబునం దెల్ల ఘోషింపఁ
బడియె ఘోషయాత్ర ప్రకటలీల.
- దుర్యోధనుఁడు ఘోష యాత్ర వోవుట –
సం. 3-228-23
3_5_373
సీ. అంతఁ బ్రహృష్టాత్ముఁడై లలితాంబరా
భరణాంగరాగ విస్ఫురిత మూర్తి
నొప్పారి విభుఁడు సహోదరులును గర్ణ
గాంధారులును బ్రియ బాంధవులును
సముచిత వాహన సైన్య సేతులై
కొలువంగ నెడలె నుజ్జ్వల విభూతి
నాందోళికాది వాహనములఁ దత్ప్రియ
ప్రమదలు బహు సహస్రములు ననిరి
ఆ. కడఁగి పౌరు లెల్లఁ గైసేసి పడఁతులుఁ
దారు నడచి రతి ముదంబు తోడఁ
బ్రకట శకట వైశ్య పణ్యాంగనాది సం
కులత నుల్లసిల్లె ఘోషయాత్ర.
3_5_374
వ. మఱియు నమ్మహీపతి పయనంబున కనురూపంబుగా నెనిమిది వేలు రథంబులు మువ్వది వేలేనుంగులుఁ దొంబదివేలు గుఱ్ఱంబులు శత సహస్ర సంఖ్య కాల్వురుం గల మహా సైన్యంబు తోడ నడిచె మృగయాకుశలు లైన మృగయులును విటవిదూషక వంది వైతాళికాది జను లనేకు లనుగమించి రిట్లు గప్యూతిమాత్రం బగునేల యరిగి యచ్చట విడిసి యద్దినశేషంబును రాత్రియుం గడిపి మఱునాఁడు వివిధ గిరి గహనంబు లతిక్రమించి ఘోషంబులున్న వనంబు సొచ్చి యం దొక్క రమణీయ ప్రదేశంబున శిబిరంబు గావించి యమ్మనుజేంద్రుండు.
3_5_375
సీ. నానా సహస్ర సంఖ్యానంబు లై
సంతతానంద విగత భయత్వలీల
నక్కాననమున నేదిక్కు సూచిన నతి
సంకులంబుగఁ గుంద శంఖ చంద్ర
హార నీహార డిండీర పటీర ముక్తా
హార హీర సంకాశములును
గాదంబ కాలేయ కాదంబినీ నీల
జాల తమాలికా సన్నిభములు
తే. ప్రౌఢ బంధూక పల్లవ భాసితములు
వికచ కాంచన చంపక విస్ఫుటములు
నైన వర్ణంబు లొప్ప నేత్రాభిరామ
భంగి నలరారు గోకదంబులఁ గనియె.
3_5_376
వ. కని తదీయ సమృద్ధికకి సంతసిల్లుచు గోపాల జనంబులు సవినయంబుగాఁ దన్నుం గాంచిన నాదరించి వారు దనకు నగ్గోవుల పేళ్లును లక్షణంబులు నేర్పడ నెఱింగించు చుండఁ బేరువేఱ వత్సంబులు వత్సతరంబులు మహోక్షంబులు ధేనువులు దర్ణకంబులు మొదలైన గో విశేషంబుల నాలోకించుచు నయ్యై విధంబులఁ బసికిం దగిన రక్షణంబు గావింప నర్హజనంబుల సవిశేషంబుగా నియోగించి మఱియును.
3_5_377
క. గోపాల సమన్వితుఁజై
యా పొలమునఁ దిరిగి గోరసాస్వాదనలీ
లా పరితృప్తి దలిర్చె మ
హీపాలుఁడు నెమ్మితోడ నిష్టులుఁ దానున్.
3_5_378
వ. తదనంతరంబ గాయక నర్తకాదులు వంది మాగధ జనంబులుం గనిన నాదరించి వారికి నభిమత ధనంబు లొసంగి మగయా వినోదంబునకుం దొడంగి.
3_5_379
మ. హరిణ వ్రాతిములం గలంచుచు నుదగ్రానేకపశ్రేశిఁ జె
చ్చెర బంధించుచు నుగ్ర సింహనివహచ్ఛేదైక సక్రోధబం
ధురతం బేర్చుచుఁ బ్రస్ఫురన్మహిష శార్దూలోద్ధత క్రోడని
ర్భర పాతంబు లొనర్చుచుం దిరిగె భూ పశ్రేష్ఠుఁ డక్కానలోన్.
3_5_380
వ. మఱియు ననవరత సురభి సరసీరుహ ప్రకర కీర్ణంబు లగు జలాశయంబు లాలోకించుచు నతి మనోహర ప్రసూన ఫల భరిత పాద పవనాభ్యంతరంబుల విహరించుచు మన్మథ మయూర మధుకర కీర కోకిలాలాప కోలాహలంబు లాకర్ణించుచుఁ గ్రమంబునం బరిజన సమన్వితుం డై ధార్తరాష్ట్రుండు ద్వైత వన సరోవరంబు సేరం జనియె నంత నట ధర్మనందనుండు తత్సమీపంబు మునిజన సహాయుండై వన్యంబు లగు మూప ఫల విశేషంబులు సాధనంబులుగా సద్యస్కందం బను యజ్ఞంబు సేయుచుండె నప్పుడు దుర్యోధనుండు నిజ భృత్య జనుల నక్కొలని దరిం గ్రీడా గృహంబులు నిర్మింప నియోగించిన.
3_5_381
క. వారును సంభ్రమమున న
వ్వారిరుహాకరము పొంత వదలక క్రీడా
గారములు గట్టఁ దొడఁగుడు
వారించుచు బాఱుతెంచి వడి గంధర్వుల్.
3_5_382
వ. ఇది చిత్రసేనుం డను గంధర్వ పతికిం గ్రీడార్థంబు కల్పితం బైనది గావున మీ రిక్కొలను సేరక తొలంగి పోవునది యనిన వారు మగుడం జని దుర్యోధనునకుఁ జెప్పుటయు నతండు రణదుర్మదులైన సైనికులం గొందఱం బంచిన నరిగి వారలు గంధర్వులు కిట్లనిరి.
3_5_383
మ. బలియుండా ధృతరాష్ట్ర సూనుఁడు మహాబాహుండు దుర్యోధనుం
డలఘుం డీ కమలాకరంబునకుఁ గ్రీడార్థంబు గౌతూహలం
బెలయంగాఁ బ్రియ కామినీ సహితుఁడై యే తెంచుచున్నాఁడు మీ
ర్వల దిందుండఁ దొలంగి పొం డనవుడున్ వారుద్ధత క్రోధులై.
3_5_384
వ. ఒండొరువుల మొగంబులు సూచి పెలుచ నవ్వి వారల కిట్లనిరి.
3_5_385
క. ఎదిరిం దన్ను నెఱుంగఁడు
మదమునఁ బ్రాణంబుఁ దనదు మానముఁ గోల్పో
మదిఁ దలఁచినాఁడు మీవృపుఁ
డిది యేటికిఁ జెనఁటి చెయ్వు లన్నియు నిచటన్.
3_5_386
వ. బుద్ధిమంతుల రై యూరక చనుట లెస్స యనుం డనినం గ్రమ్మఱి చని వారు కురుపతికిం దద్వచనంబుల తెఱం గతంయుం జెప్పుటయు నతండు రోషావేశ వివశుండై తమ్ముల దొరలం జూచి మీ రిందఱు మీమీ సైన్యంబుల తోడం గూడి కడంగి దుర్వినీతు లైన గంధర్వుల గర్వంబు మాన్పి సరోవరం బాక్రమించు నది వారికి సహాయుం డయి సురగణ సమేతంబుగ నింద్రుండు ననుదెంచె నేనియు నవలీల జయించునది యని నియోగించిన.
3_5_387
క. అతుల చతురంగ సేనా
న్వితు లయి ధృతరాష్ట్ర సుతులు నిరతిశయరయో
ద్ధత సిహనాద బధిరీ
కృతదిఙ్ముఖు లగుచుఁ జనిరి గినుక యెలర్పన్.
3_5_388
వ. ఇట్లు ననుదెంచు కురు వీరుల కడ్డంబు వచ్చి కొందఱు గంధర్వులు ప్రియపూర్వకంబుగా నిట యేల వచ్చెదరు మీకు మా తోడి విద్వేషం బేటికి నిలువుం డనినం బెలుచ నార్చి సేనాగ్రచరులు వారల మీఁదం బ్రచుర శస్త్రాస్త్ర పాతంబు సేయం దొడంగినం దొలంగి చని యా గంధర్వు లా క్షణంబ చిత్రసేనునకు నంతయుఁ జెప్పి పుచ్చినం బ్రబల రోషరంజితాననుండై యతండు.
3_5_389
క. చనుఁడు రయంబున నా దు
ర్జనులం గౌరవులఁ బొదివి సమయింపుఁడు మీ
రని బహు సహస్ర సంఖ్యులఁ
బనిచెను గంధర్వ వరులఁ బ్రకటిత బలులన్.
3_5_390
వ. ఇట్లు వనిచిన.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 391 to 3 5 420
2042
3095
2006-09-27T00:01:07Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_391
ఉ. ఆయతకుంత కార్ముక గదాసిపరశ్వథ శూలపట్టి సా
ద్యాయుధ ఘోరహస్తులు గులాచల తుంగనుల్ ప్రచండ తే
జోయుతు లావియచ్చరులు శూరతమై నడతెంచి బల్విడిం
గో యని తాఁగి రుగ్ర రణ కోవిదులై కురు రాజు సైన్యమున్.
3_5_392
వ. ఇవ్విధంబున గంధర్వులు బెట్టిదంబుగాఁ గిట్టి నొప్పింపం దొడంగినం గలంగి దుశ్శాసనాది కౌరవులు ససైన్యంబుగాఁ దెరలి దుర్యోధను చేరువకుం బఱచినఁ గర్ణుం డొక్కరుండ సుస్థిరుం డయి నిలిచి గంధర్వుల నిలువరించి భల్లార్ధ చంద్ర ప్రముఖ బహుల బాణ పాతంబులం దదీయ దేహంబులు ఖండించుచు నిమిష మాత్రంబునఁ జిత్రసేను సైనిక శతంబుల రూపుమాపుటయు మఱియుం బైపై గంధర్వులు శత సహస్ర సంఖ్యులు తోఁతెంచినం బృథివి యెల్లను గంధర్వమయం బైనట్లుండె నప్పుడు.
3_5_393
చ. శకునియుఁ దమ్ములుం బ్రబల సైన్యముతో నడతేర నాహవో
త్సుకమతి యై సుయోధనుఁడు సూత తనూభవుఁ డున్న చోటికిం
బ్రకట భుజోగ్రతం గడఁగి బల్విడిఁ దద్రిపుకోటి దాఁకినన్
సకల జగద్భయంకర సత్సమరోత్సవ మయ్యె నయ్యెడన్.
3_5_394
కొండొక సేపునకు మహో
ద్దండ నృపానేక ఘోరతర విశిఖ వ్యా
ఖండిత శరీరులై ధృతి
ఖండితముగఁ బల్లటిలిరి గంధర్వు లనిన్.
- చిత్రసేనుం డను గంధర్వరాజు దుర్యోధనునితో యుద్ధము సేయుట –
సం. 3-230-21
3_5_395
క. గంధర్వులు దెరలుట విని
గంధర్వ విభుండు క్రోధ కలుషిత మతియై
గంధగజము చందమున మ
దాంధ గతిం గవిసెఁ గౌరవానీకము పై.
3_5_396
వ. ఇట్లు గవిసి చిత్రసేనుండు.
3_5_397
శా. మాయా సంగర కోవిదుండు వికసన్మాయాస్త్ర జాలంబులన్
వాయువ్యాప్తి యడంగ నర్క కిరణ వ్రాతంబు రుద్ధతంబుగాఁ
జేయం జొచ్చినఁ ద్రెళ్ళెఁ దేరలు కరుల్ శీర్ణంబు లయ్యెన్ దళ
త్కాయం బయ్యె హయాలి గూలిరి భటుల్ గౌరవ్య సైన్యంబునన్.
3_5_398
క. పొదలి యొకని కొక్కనికిని
బదుగురు పదుగురుగఁ గవిసి పౌరవ సేనం
బొదివి సమయింపఁ దొడఁగిరి
వదలక గంధర్వు లని నవార్యోద్ధతులై.
3_5_399
వ. అవ్వియచ్చరుల విక్రమంబునకు నోర్వక బెదరి చెదరి కురురాజ సైన్యంబు ధర్మనందనుం డున్న కందువకుఁ బాఱం దొడంగె నప్పుడు రాధేయుం డజేయుండై కుల శైలంబునుం బోలెఁ దలరక నిలిచి గంధర్వులు గురియు శర వర్షంబున మునుఁగుచుఁ దనయోపినంత పెనంగు చుండె సోదర సౌబల సహాయుండై దుర్యోధనుండు గర్ణ సాహాయ్యంబు వదలక నిలిచె నంత ననంత సత్త్వులైన గంధర్వు లనేకులు సుట్టు ముట్టి.
3_5_400
ఉ. కొందఱు సూతు లశ్వములఁ గొందఱు కొందఱు చాపదండ ముం
గొందఱు చక్రయుగ్మకముఁ గొందఱు విస్ఫురితా తపత్రముం
గొందళు కూబరంబు మఱికొందఱు కేతువుఁ గొంద ఱక్షమున్
దందడిఁ దున్మవైచి విరథత్వ మొనర్చిరి సూత సూతికిన్.
3_5_401
వ. ఇట్లు విరథుం డయు కర్ణుండు వికర్ణు రథం బెక్కి రణభూమికిం దొలంగి చనియె దుర్యోధనుండు విముఖుండు గాక పరబలంబు మార్కొని పెనంగం దొడంగిన గినిసి చిత్రసేనుండు వానిం దలపడి తదీయమ్యందనంబు రాధేయు రథంబు నట్లు భగ్నంబుగాఁ జేయించి విరథుం డగు నమ్మహీ విభుం గేశాకర్షణంబున నేలు బడవైచి పెడకేలుగట్టి సింహనాదంబు సేసినం దక్కిన గంధర్వులుం గనుకనిం బేర్చి యతని వనితా జనంబులను దత్సోదరు లగు దుశ్శాసన దుర్విషహ దుర్ముఖ వివింశతి చిత్రసేన విందానువిందు నలు దత్తనూభవులను దదీయ మంత్రులను బట్టి బంధించి చిత్రసేనున కొప్పించి రంతఁ బెఱ కౌరవులును బౌరులు నమాత్యులుం జెదరి యాక్రోశించుచుం బఱచి ధర్మపుత్త్రు శరణు సొచ్చి యిట్లనిరి.
3_5_402
మ. ఘనబాబా బలదుర్నివార మహిమన్ గంధర్వ వీరుల్ సుయో
ధనుఁ దత్కాంతలఁ దత్సహోదరుల బంధప్రాప్తులం జేసి కై
కొని వేపోవుచు నున్న వా రదె రిపు క్షెభంబు గావించి నీ
యనుజ వ్రాతముఁ గానవే కరుణ నిండారంగ రాజోత్తమా.
3_5_403
వ. అని కృతాంజలులై పలుకుచున్న వారి జూచి భీమసేనుండు ప్రహసితాసనుం డగుచు ధర్మపుత్త్రున కిట్లనియె.
3_5_404
ఆ. మనకుఁ జులక నయ్యె మనచేయు పనియ గం
ధర్వ వరులు గూడి తగనొనర్చి
రింత లెస్స యగునె యే భారమును లేక
యూరకుండ మనల నొందె జయము.
3_5_405
తే. పుట్టుఁ గల్లరియై పాపములకు నెల్ల
దిట్టయై లోకముల చేతఁ దిట్టువడిన
కట్టిఁడికి నిట్టి కష్టంబుగా నొనర్చి
తగ విధాతృఁడు చతురుఁడై నెగడె నేఁడు.
3_5_406
మ. విపరీత స్థితి నొంది ఘోరవిపినోర్వీవాసులై నిత్య దుః
ఖ పరాధీనతఁ దూలి రంచు మనలన్ గర్వోద్ధత స్వాంతుఁడై
యపలాపింపఁగ వచ్చి దుర్ణయపరుం డా ధార్తరాష్ట్రుండు దో
ష పరీతాత్ముఁడు దత్ఫలంబు గుడియెన్ సత్యంబు సామాత్యుఁడై.
3_5_407
వ. వాని దెసం గృపసేయ వల దనిన ననుజునకు నగ్రజుం డిట్లనియె.,
3_5_408
క. అకట యిది పరుష వాక్యము
నకు సమయమె శరణు సొచ్చి లఘు భావముతో
వికల గతి నున్న కౌరవ
నికరమునకుఁ గరుణ సేయ నీకు దగదే.
3_5_409
వ. ఏకాన్వయ జాతులైన వారికి నర్థనిమిత్తంబైన భేదం బొక్కొక్కమాటు ప్రవర్తిల్లు నంతనచేసి సహజ స్నేహంబు దప్ప నేరదు జ్ఞాతిజనంబులు దమలో నెట్టవారైన నొప్పుం గాని యన్యుల వలనం బరిభవంబు దొడరినప్పుడు దా రొండొరులఁ జేకొన కునికి లోక నింద్యంబు దుర్యోధనుండు దుర్వినీతుండైనను సభార్యుం డయు పరులచేత బట్టువడియె దీని నుపేక్షించిన మనకుం గులహాని యగు నదియునుం గాక శరణాగత రక్షణంబు రాజ మాత్రుండగు వాని కెల్ల ధర్మంబు నీ యట్టి బాహబల సంపన్నునకు నిట్టి సుకర్మంబు గర్తవ్యంబని వేఱు చెప్పనేల లెమ్ము నీవును నీ తమ్ములు నిమ్ముల రథంబు లెక్కి సర్వాయుధ సన్నద్ధులై చని సుయోధను చెఱ దలుగుం డనినఁ బవన నందనుండు ధర్మనందనున కిట్లనియె.
3_5_410
సీ. అనుమాన మొక్కింతయును లేక యలిగి
జలంబులు ద్రోచె విశంబు పెట్టె
గృహదాహ మొనరంచె విహిత దురో
దరక పటుఁడై రాజ్యంబు నపహరించె
జను లెల్లఁ జూడంగ వనజాక్షిఁ బాంచాలిఁ
దలపట్టి యూడ్పంచె వలువ లొలువ
బనిచెఁ బుట్టనకొలె మనకు నక్కట
సుయోధనుఁ డెగ్గు సేయని దినముఁ గలదె
ఆ. వాని చేఁత లొకటి యేనియుఁ దలఁపవు
నీవు మనుజలాథ కేవలంపుఁ
గరుణ పూని యుండు దరయ నెప్పుడు నిష్టు
లైన మనకుఁ గార్యహాని గాడె
3_5_411
వ. అని పూర్వ వైర స్మరణ కలుషితుం డై పలికిన నతినికి నజాత శత్రుండు సాంత్వన పూర్వకంబుగా నిట్లనియె.
3_5_412
ఆ. కావరయ్య యనినఁ గరము దుర్బలుఁ డైనఁ
జెనసి యోపినంత సేయు ననిన
నూరకుండు నయ్య యుత్తమ శూరుండు
దీన జనుల యున్న తెఱఁగు సూచి.
3_5_413
క. శరణం బని వచ్చిన భీ
కర శత్రువు నయిన బ్రీతిఁ గావఁగ వలయుం
గరుణాపరుల తెఱం గిది
యిరవుగ సరిగావు దీనికే ధర్మంబుల్.
3_5_414
వ. ధృతరాష్ట్ర సూనుండు భవదీయ బల శౌర్యంబుల పేర్మి యెఱుంగుం గావునఁ దన్ను నవశ్యంబును విడిపింతు రని మన దెస బద్ధాశుండై యుండు నిది మనకుఁ బుణ్యంబును గీర్తియుం జేకొను సమయంబు నిన్నింత నిర్బంధింప వలవ దేన యరుగుదు నిప్పుడు యజ్ఞ దీక్షితుండ నై యున్నవాఁడ గావున నాకుం జనరాదు మీరు వేగచని గంధర్వులం బ్రియపూర్వకంబుగా ననునయించి సుయోధను విడిపించునది సామ వచనంబులం దీరకున్నఁ బరాక్రమంబున నైనం బ్రతివీరుల నోర్చి కార్యబు దీర్చునది నా చేయు జన్నంబు సఫలంబు సేయుం డనిన భీముం డెట్ట కేనియు నియ్యకొనియె నర్జునుండును ధర్మరాజు పనుపు గైకొని కురురాజు చెఱ దలుగఁ బ్రతిజ్ఞ సేసె నకుల సహదేవులు నుత్సాహసమేతు లయి రన్నలువురు నాముక్త కవచులు నాబద్ధ తూణీరులు వాకలిక కార్ముకులు నారూఢ రథులు నయి యగ్రజు వీడ్కొని యతి త్వరితగతి నడచినం గౌరవ సైన్యం బంతయు వారిం గూడుకొని సింహనాదంబులు సెలంగం జనియె నిట్లరిగి వారలు గంధమాదనంబునకయి చనుచన్న యవ్వియచ్చరానీకంబుం గూడ ముట్టిన.
- భీమార్జున నకుల సహదేవులు గంధర్వులతో యుద్ధంబు సేయుట –
సం. 3-2330-5
3_5_415
క. కని గంధర్వులు గ్రమ్మఱి
ఘనులం బాండవుల నగ్నికల్పులఁ దేజో
ధనుల నమరేంద్ర సదృశుల
ననఘుల మార్కొనిరి ప్రకటితాటోపమునన్.
3_5_416
ఉ. అగ్రజు వాక్యముల్ దలఁచి యర్జునుఁ డప్పుడు వారితోడ న
త్యుగ్రత దక్కి యెంతయుఁ బ్రయోక్తుల నిట్లను మీకు మాయెడన్
విగ్రహ మేల నెయ్యమున విడ్వుఁడు కౌరవ రాజుఁ బార్థివ
ప్రాగ్రసరుండు ధర్మసుతు పన్పిది మీకు నలంఘ్య మిత్తఱిన్.
3_5_417
వ. అనిన నతనికి గంధర్వు లిట్లనిరి.
3_5_418
తే. ధర్మజుఁడు మాకుఁ బ్రభుఁడె యా ధర్మతనయు
నాజ్ఞ నేమేల యొనరింతు మనిమిషేంద్రుఁ
డొక్కరుఁడ మమ్ము శాసింప నొడయఁ డన్యు
లెందు నెవ్వరైనను భయ మేమి మాకు.
3_5_419
వ. అనిన విన్వచ్చుం డన్వియచ్చరుల నుపలక్షించి ముసుమున్న తెగునకుం జారనేల యని ప్రియంబును ధర్మంబును గాఁ బలికితి నెట్లును మీరు సామ సాధ్యులరు గాకునికి దోచుచున్న యది గావున నుగ్రంబయిన విగ్రహంబున దుర్యోధను విడిపింతునని వారల మీద నిశితవిశిఖ ప్రకరంబులు ప్రయోగించె నా గంధర్వులు నతనిపైఁ బటు బాణ వర్షంబులు గురిపి రిట్లా నలువురకు ననె గంధర్వ శత సహస్రంబులతే నతి ఘోర సమరం బయ్యె నందు.
3_5_420
తరలము. కదిసి యర్జును తేరు భగ్నముగా నొనర్ప దలంచి పె
ల్లొదవి ఖేచరకోటి గ్రమ్ముటయుం బురందర నందనుం
డదయుఁడై పదిలక్షలం బ్రళయాగ్ని కల్పుల దివ్యులం
గదన శూరుల నిర్దహించెఁ బ్రకాండ దివ్శ శరార్చులన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 5 421 to 3 5 437
2043
3098
2006-09-27T00:01:35Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_5_421
మహాస్రగ్ధర. ఘనకోదఁడోగ్ర మౌర్వీక్వణ మఖిల నభోగహ్వ రాభోగభాగం
బున నాపూర్ణంబుగా నుబ్బునఁ గవలు మరుత్పుత్త్రుఁడుం దీవ్ర నారీ
చ నితాంతా పాతలీలా సర భసగతులై శత్రు వీర ప్రజంబుం
దనుమం దచ్ఛోశితంబుల్ దొఱిఁగి మడువులై తొట్టె నయ్యుద్ధ భూమిన్.
3_5_422
వ. ఇట్లు కౌంతేయులచేతం బీడితులై గంధర్వులు దుర్యోధనాదుల జెఱలేమఱక కొనుచు గగనంబునకు నెగసి త్రోచిపొవ నుంకించిన నెఱింగి సవ్యసాచి రయంబున నతి నిబిడ బాణ జాలంబులం జేసి దిఙ్నభోమార్గంబులు నీరంధ్రంబులుగాఁ గప్పిన నగ్గగన చరులు వలలోనం జిక్కిన పులుగులుం బోలెఁ బోవ నేరక శర పంజరంబునం జిక్కియు నుక్కు సెడక యన్నలు వురమీఁద వివిధాయుధ ప్రకరంబులు ప్రయోగించిన.
3_5_423
మ. అని యెల్లం దునుమాడి క్రీడి ఘనరోషాభీలుఁడై శాత భ
ల్లవితానం బడరించిన దలలు డొల్లం గాయముల్ మింటనుం
డి వడిం గుంభినిఁ గూలఁగా రుధిరవృష్టిం గాలువల్ వాఱఁగా
దివి గంధర్వుల క్రం దడంగె జగ ముద్వేగంబునం బొందఁగన్.
3_5_424
వ. మఱియు నర్జున ప్రయుక్తం బయిన యాగ్నేయాస్త్రంబు దావాగ్ని నీరవ విపినంబు దహించు తెఱంగున గంధర్వ నివహంబు నీఱు సేయం దొడంగినం గినిసి చిత్రసేనుండు భీమసేనానుజు మీఁదం బటుగదా దండంబు వైచిన నతండు దాని నేడు దునియలుగా నేయుటయు గంధర్వరాజు మాయా బలంబున నంతర్హితుండై.
3_5_425
క. నలువురు పార్థుల నత్యు
జ్జ్వల శర వర్షముల ముంచి జలధరముక్రియం
బెలుచన గర్జిల్లుచు మొ
క్కలుఁ డయు నత విక్రమంబుఁ గడఁగయుఁ జూపెన్.
3_5_426
క. దాని నుఱక యింద్రసూనుండు గాండీవి
శబ్దభేదు లయిన సాయకములఁ
జిత్రసేను సర్వగాత్రంబు భేదించి
యొక్క మాత్రలోన నుడిపెఁ గడఁక.
3_5_427
వ. ఇట్లు నొచ్చి గంధర్వ నాయకుండు రణ సంరంభంబు విడిచి యర్జునుం జేరం జని తన పొడసూపి నిలిచిన నవ్వీరుండును నాత్మసఖుం డయిన ఖేచరపతి తెఱంగు సూచి సంహృతాస్త్రుం డయ్యె వృకోదరాదులును సమర విరామంబు నొందిరి వార లందఱు దమతమ రథంబుల మీఁదన యుండి యొండొరులఁ గుశలంబు లడిగి రప్పు డర్జునుండు చిత్రసేనున కిట్లనియె.
3_5_428
క. వీరోత్తమ నీ కిమ్మెయి
వైరము దగునయ్య కౌరవ ప్రకరముతోఁ
గౌరవపతి విడువుము త
ద్దారానుజ సుత సమన్వితంబుగ నెమ్మిన్.
3_5_429
వ. అనిన నతం డర్జునున కిట్లనియె.
3_5_430
సీ. ఈ దురాత్ముఁడు మిమ్ము నివ్వనంబున
నితాంతాయాస పీడితులైన వారిఁ
బరమ ధర్మాత్ముల భార్యా సమేతుల
నపహసింపఁ దలంచి యరుగుదెంచె
నింతయు నెఱిఁగి సురేంద్రుండు గలుషించి
యనుజ వధూ సహాయాన్వితముగఁ
బాపవర్తను వీనిఁ బట్టి తెమ్మని నన్నుఁ
బనిచిన వచ్చితిఁ బార్థ వినవె
తే. శక్రుపాలికి నిదె కొని చనుచు నున్న
వాఁడ నీవింక నొండన వలదు వినుము
మత్సఖుండవు గావున మత్సరంబు
నలుకయును తేదు నీ దెస ననఘ నాకు.
3_5_431
తే. అనిన నర్జునుఁ డతని కిట్లనియె నీ సు
యోధనుఁడు మాకు వినుము సహోదరుండు
గాన యీతని విడుచుట గర్జ మిదియ
ధర్మజున కెంతయును బ్రమోదంబు సేఁత.
3_5_432
చ. అమర వరేణ్యు పన్పయిన నావల నెయ్యది యైన నిప్డు ధ
ర్మమహితుఁ డైన ధర్మజు సమక్షమునం దెఱిఁగించి యాతఁ డే
క్రమమున నెద్ది సెప్పె నది గైకొని చేయుము నీవు మత్ప్రియా
ర్థము చనుదెమ్ము నావుడును దాని కొడంబడి చిత్రసేనుఁడున్.
- చిత్రసేనుఁడు ధర్మరాజు నొద్దకు వచ్చి దుర్యోధను విడిచి పెట్టి పోవుట –
సం. 3-235-11
3_5_433
వ. వారలం దాను ధర్మజు కడకుం జనిన నయ్యజాత శత్రుండు చిత్రసేను నతి ప్రియంబునం బూజించి మహాత్మా యీ సుయోధనుండు సానుజైమాత్యుం డయి మీ చేత వధియింపబడ కునికి మే లయ్యె మీ కారణంబున మా వంశంబునకు కొండొక హాని వొంద దయ్యె వీఁ డెట్టి యపరాధంబు సేసినను నది యంతయు సహించి మాకుంగా వీని విడువ వలయు నని ప్రార్థించిన నతం డట్లకాక యని దుర్యోధనాతుల నందఱ విడిచి పాండు పుత్త్రుల నామంత్రణంబు సేసి దివంబున కరిగి తత్ప్రకారంబు సకలంబును నింద్రునకు నివేదించిన నింద్రుండును సమర నిహతు లయిన గంధర్వుల నమృత వృష్టిం జేసి బ్రదికించె నిట యుధిష్ఠిరుండును ధార్తరాష్ట్రునకు బంధ మోక్షణంబు గావించి వాని కిట్లనియె.
3_5_434
ఉ. ఎన్నఁడు నిట్టి సాహసము లింక నొనర్పకు మయ్య దుర్జనుం
డన్నువ సారస క్రియనయందుఁ గడంగి నశించు గావునం
గ్రన్నన తమ్ములన్ దొరలఁ గైకొని యిమ్ములఁ బొమ్ము వీటికిన్
సన్నుత దీని కొండొక విషాదముఁ బొందకు మీ మనంబునన్.
3_5_435
వ. అని బుద్ధి సెప్పి వీడ్కొలిపిన నతండును దీనాసనుం డగుచుం జనియె ననజ సహితుం డయిన ధర్మతనయు ధార్మకత్వంబు ధౌమ్యాది భూసురులును దదాశ్రమ వాసులయిన మహామునులును బహు విధంబులఁ బ్రస్తుతించిరని వైశంపాయన వర్ణితం బయిన కథా విశేషంబు సవిస్తరంబుగా.
3_5_436
క. రాజ కుల తిలక భువన వి
రాజిత సితకీర్తి దివిజ రాజ విభవ ని
ర్వ్యాజ పరాక్రమ సకల ధ
రాజన సంపూజ్య ధర్మ రక్షణక్షా.
3_5_437
స్రగ్విణి. సర్వలోకాశ్రయా సౌమ్య భావోదయా
నిర్వికారాకృతీ నిత్యసత్యోన్నతీ
గర్వితోద్యద్భుజాకల్ప కల్పోల్ల స
త్సర్వ సర్వం సహా చక్ర చక్రాయుధా.
గద్యము. ఇది సకల సుకవి జన వినుత నన్నయభట్ట ప్రణీతంబైన శ్రీ మహా భారతంబునం దారణ్య పర్వంబునఁ బతివ్రతా చరిత్రంబును ధర్మవ్యాధుండు గౌశికునకుఁ బరమ ధర్మం బెఱింగించుటయు నగ్ని వంశాను కీక్తనంబును గుమారోత్పత్తియు సత్యా ద్రౌపదీ సంవాదంబును బాండవులు ద్వైత వనంబునకుం జనుటయు ధృతరాష్ట్ర వాక్యంబులును దుర్యోధనాదులు దుర్మంత్రంబున ఘోష యాత్రయుఁ గౌరవ గంధర్వ యుద్ధంబును దుర్యోధనాదులు గంధర్వుల చేతం బట్టువడుటయు నర్జునుండు వారల విడిపించుటయు నన్ని పంచమాశ్వాసము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 001 to 3 6 030
2044
3102
2006-09-27T00:02:12Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
శ్రీ మదాంధ్ర మహా భారతము
ఆరణ్య పర్వము - షష్ఠాశ్వాసము
-0-
3_6_001
క. శ్రీ లలిత మూర్తి సుమహ
చ్చాళుక్యవరేణ్య పుణ్యచారిత్ర విచి
త్రాలం గారోజ్జ్వల కని
తాలాప కలాప సంతతానంద మదీ.
- దుర్యోధనుని విషాదము –
సం. 3-236-1
3_6_002
వ. అక్కథకుండు శౌనకాది మహామునులకుం జెప్పె నట్లతిమానుషం బైన యర్జును పరాక్రమంబును నత్యంత దైన్యాస్పదం బగు దుర్యోధను పరాభవంబును ధర్మజు దయయు నాకర్ణించి విస్మయ జుగుస్సాకలిత మానసుం డగుచు జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె.
3_6_003
చ. అనిమిశము బాండు పుత్త్రులకు నప్రియకార్యము రోయునట్టి దు
ర్జనుఁడు సుయోధనుం డటులు శత్రులచే నవమానితుండుఁ బే
ర్చిన కృప నొప్పుచున్న కురుసింహుల చేత విమోక్షితుండు నై
మనమున లజ్జ లేక మునిమండన యెమ్మెయి నేఁగె వీటికిన్.
3_6_004
మత్తకోకిలము. మేనఁ బ్రాణము దాల్చి భంగము మ్రింగి యెప్పటి చాడ్పు నన్
మానవేంద్రుఁడ నేను దద్దయు మానినన్ దలఁ పాత్మలోఁ
బూను టాతని కెట్లు గల్గఁగఁబోలు నారయ నద్భుతం
బైన తచ్చరితంబు సెప్పుమ యంతయుం బరిపాటితోన్.
3_6_005
అని యడిగిన నమ్మహాముని యిట్లను నట్లు కౌంతేయుల చేత బంధ మోక్షితుం డై దుర్యోధనుండు లజ్జా లజ్జలిత హృదయుం డగుచుఁ బెదిరిన సేనలం గూర్చుకొని కొంత దవ్వరిగి యొక్క సమతలంబునం బటమందిర విరచనంబు నిర్వర్తించి యభ్యంతర మందిరమ్మున నొక్కరుండును దల్పంబుపయిం బడి చింతా పరవశత్వంబు నొంది రాహకబళన కలుషితుండైన రోహిణీ పతియునుం బోలె విషాద వివర్ణుం డయి యున్న యెడఁ గర్ణుండు వచ్చి సముచితంబుగాఁ గని యన్నరేంద్రున కిట్లనియె.
3_6_006
చ. మనుజ వరేణ్య చూడ నతిమానుష మమ్మెయు గయ్య మెందుఁ గ
ల్గునె పటు విక్రమాన్వితులఁ గ్రోధనిబద్ధులఁ గామరూపులం
జెనయఁగ వచ్చునే ఖచరసింహుల నేరికి నట్టివారి నే
పునఁ దునుమాడి గెల్చితి విభూతి యెలర్పఁగ నీవుఁ దమ్ములున్.
3_6_007
ఉ. అప్పుడు నీవు సూడఁగ ననంతము లై ఖచరేంద్ర సైన్యముల్
గప్పె ననేక సాయక నికాయములన్ వడి నన్ను నేనునుం
గుప్పలు గూలనేసి రిపుకోటి వధించితి నంతలోన న
న్నొప్పరికించె సైన్యతతి యొక్కఁడనై రణభూమి నొచ్చితిన్.
3_6_008
వ. ఆలోనన విరథుండనై వికర్ణు రథం బెక్కన నది నమర ప్రదేశంబునకుఁ దోలంగఁ బఱచె దేవా నీవు బర విక్రమాతిశయంబులం బ్రతివీరుల నోర్చి యక్షతుండవై యుండుట గనుంగొని కృతారథుండనైతి నిట్టి పరాక్రమంబు సేసిన వారిజ్జగంబున నెవ్వరు గల రిది యత్యద్భుతంబనినం గౌరవేశ్వరుండాత్మ గతంబున నీతండు మత్ప్రకారం బెఱుంగక యిట్లు పలికెం గాకేమి యని లజ్జితుం డగుచు రాధేయున కిట్లనియె.
3_6_009
3_6_010
3_6_011
3_6_012
3_6_013
3_6_014
3_6_015
3_6_016
3_6_017
ఉ. అక్కట యమ్మహారణమునందు విచ్చరకోటితోడఁ బే
రుక్కునఁ బోరి యేను మృతి నొందఁగ నేరన యట్టులైన నీ
తక్కువపాటు లేక ప్రమదంబున దేవపదంబు నొందుదున్
మిక్కిలియైన కీర్తియును మేదినియందు వెలుంగు నిత్యమై.
- దుర్యోధనుండు ప్రాయోపవేశంబు సేయఁ బూనుట –
సం. 3-238-10
3_6_018
వ. కావున నిట్టి దురవస్థ పాలైతి నేను బ్రాయోపవేశంబునఁ బ్రాణ పరిత్యాగంబు జేసెద మీరందఱు దుశ్శాసనుం బురస్కరించుకొని పురంబున కగురునది మిత్త్రులకుఁ బ్రమోదంబును శత్త్రులకు నిర్వేదంబునుం జేయుచు మనునట్టి యేను నేఁడు బోఁడిమి సెడి పగతుర చేత శిరస్తాడనంబు సేయంబడి సిగ్గువడక బంధు జనంబులలోని కేమని యరుగుదు నాంబికేయుం గని యేమని పలుకుదుఁ గురువృద్ధు లయిన భీష్మబాహ్లికులయు నాచార్యులయిన కృప ద్రోణులయు సమ్ముఖంబున నెట్లు నిలుతుఁ బరిజనులుం బౌరులుం బురోహితులు నన్నుం గనిన నేమని సంభాషింతు నిది యాత్మ రోషంబున నైన యుపాయంబు నాకవశ్య భోక్తవ్యంబు.
3_6_019
క. విను దుర్వినయాత్మకుఁ డగు
జనుఁ డుజ్జ్వల మైన సిరియు సద్విద్యయుఁ గ
ల్గిన నందు మెలఁగ నేరక
చెనఁటి తెఱంగునకుఁ జొచ్చి చెడిపోవుఁ దుదిన్.
3_6_020
క. అకటకట యిట్టి కష్టము
నకు వచ్చితి నయ్య యేను నన్నటె వైరి
ప్రకరము లనిఁ బట్టినఁ గృప
నొకరుఁడు విడిపించె దైవ మోపదె యెట్లన్.
3_6_021
క. మానము సెడియును నిమ్మై
మేనం బ్రాణంబు లెట్లు మేకొని తాల్తుం
గాన యిది నిశ్చయముగాఁ
బూనితి నా తెగువ మాన్పఁ
బోల దొరులకున్.
3_6_022
వ. అని పలికి సమీపగతుం డైన దుశ్శాసను నాలోకించి యమ్మహీపాలుం డిట్లనియె.
3_6_023
సీ. అన్న దుశ్శాసన నిన్ను రాజ్యమునకుఁ
బట్టంబు గట్టెదఁ బతివి గమ్ము
శకుని కర్ణులు దీర్పఁ బ్రకట వసుంధరా
వలయ మంతయు మహోజ్జ్వలత నేలు
భ్రాతృవర్గమునకుఁ బ్రీతి సేయుము
బంధుజనుల బోషింపుము సద్ద్విజులకు
నుత్తమం బుగఁ దగు వృత్తులు సెల్లింపు
గురు జనంబుల భక్తిఁ గొలువు మెపుడు
తే. నింద్రుఁ డమర గణంబుల నేలునట్లు
ధరణి పతుల నేలుము బాహుదర్ప మొప్పఁ
బగఱ నుక్కడఁగింపుము పరమ మిత్త్రు
లైన శూరులఁ గొనియాడు మర్హ భంగి.
3_6_024
వ. అనిన నమ్మాట దన హృదయంబునకు నిశిత శూలం బయిన నతండు నిలువ నోపక యగ్రజు పాదంబుల పయిం బడి దేవా యి ట్లానతీఁ దగతు నాకుం బ్రసన్నుండ వగు మని నిజనేత్ర జలంబులం దదీయ చరణ యుగళం బభిషేకించుచు నిట్లనియె.
3_6_025
చ. అవని విధీర్ణమైనను హిమాద్రి చలించుట గల్గినన్ మహా
ర్ణవమది యింకినన్ దివస నాథుఁడుఁ జంద్రుఁడు దేయ మేదినం
గువలయనాథ నీకు నొక కుత్సిత భావముఁ గల్గ నేర్చునే
భవదుపయోగ్య మైన నృప భారము నాకు వహింప శక్యమే.
3_6_026
క. హితులైన వారిఁ బ్రోచుచు
సతతంబును రిపుల నెల్ల జమరుచు నిఖిల
క్షితి తలము నీవ యేలుము
శత సంవత్సరము లధిప జయశీలుఁడ వై.
3_6_027
వ. అనుచు నయ్యువరాజు దుఃఖాతి భార విహ్వలుండై యెలుంగెత్తి యేడ్చిన నయ్యన్న యుం గన్నీరొలుక నూరకుండె నప్పుడు కర్ణుండు వారల జూచి యిట్లేల బాలిశులుం బోలె నేడ్చెదరు ధైర్యంబులు ధరియించి శోక వ్యసనంబులు విడువుండు శోక శీలురం జూచి పగతురు సంతసిల్లుదురు శోక శీలురకుఁ బైపై శోకంబులు వొందు ననది దుర్యోధనుం బేర్కొని యిట్లనియె.
3_6_028
క. ఒక యల్ప మనుజు క్రియ సో
మ కులోత్తము నీకు నిట్లు మహనీయ సుఖ
ప్రకృతి యగు నిజ శరీరం
బకట విడువఁ దలఁప నగునె యవిహిత బుద్ధిన్.
3_6_029
తే. శోక మగ్నుండ వగు నిన్నుఁ జూచి బెగడి
యధిప నీ తమ్ములును నేను నధిక దుఃఖ
వహ్ని పాల్పడమయ్య మా వలనఁ గరుణ
గలిగి తీర్పవె యిందఱఁ గౌరవేంద్ర.
3_6_030
వ. పాండవుల చేత విముక్తుండ నైతి నని వగచె దంతియ కాని నీకుం గార్యగతియందు వివేకంబు సాల దది యెట్లనిన నే రాజు రాజ్యంబున నిశ్చింతు లయిన జనులు తమతమ జీవనంబుల వర్తింతు రా రాజునకు నట్టిజనులు బంట్లు గావునఁ దా రమ్మహీ పతికిం దీఱమి గల్గినచోట్ల నెల్లనుం దమ పౌరుషంబులు నెఱప వలయుఁ గౌంతేయులు నీ దేశంబున నుండి నీ యాజ్ఞవలనం గృతారంభులై యున్న వారగుటం జేసి వారు నీ కింకరులు నీకు నైన యక్కఱ దీర్చుట వారి కర్హ కృత్యంబు దీని కింత వనర నేల యదియునుం గాక పాండవులు జూదంబు నాఁడ నీకు దాసులైరి తదీయంబు లైన మణి కనకాది వస్తువులును భవదధీనంబులై యున్న యవి వారు నిన్నుం గొలిచి యుండుట లేకుండెనేనియు నింతటి కెలసంబు దీర్ప నేనియు వలదే యిది యంతయు నూహించి వలవని వగలం బొగలక లెమ్ము పురంబునకు నడువుము నా మాట వినక నిర్బంధ పరుండ వైతేనియు నిన్నే మన వచ్చు నిందఱము నీ పోయిన గతిన పోవంగల వారము నీవు లోకంబు చేత నగుఁ బాటును బొందెద వింతియ యను కర్ణుండు సెప్పిన విని దుర్యోధనుండు వెండియుం బ్రాయోపవేశంబు నందు నిశ్చయంబు వదల కున్ను గనుంగొని శకుని యిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 031 to 3 6 060
2045
3105
2006-09-27T00:02:40Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_031
క. కర్ణుని యాడిన మాటలు
నిర్ణయమున కింత యొప్పునే యిప్పలుకుల్
కర్ణంబులఁ జొనుపుము దుః
ఖార్ణవ పారంబుఁ బొందు మవనీ నాథా.
3_6_032
తరలము. కడఁగి బుద్ధి బలంబు నంద యకంటకంబుగఁ జేసి యే
బుడమి రాజ్యము సర్వముం దగఁ బుచ్చి యిచ్చిన నిమ్ములం గుడున నేరక దిని నిచ్చటఁ గూలఁ దన్ని శరీరమున్
విడుతుఁగా కని నిశ్చయించెద వెఱ్ఱి వైతె నరేశ్వరా.
3_6_033
ఆ. నీకు వృద్ధ సేవ లేకున్కి యిప్పుడు
నాకుఁ దెల్ల మయ్యెఁ బ్రాకటముగఁ
గోపమును మనోతాపంబుఁ బొందుచో
ధీరుఁ డపుడ యడప నేరవలదె.
3_6_034
తే. పిఱికి తనము నేమఱుటయు నొరువతనము
మెత్తఁబాటు ను గార్యంబు నత్తెఱంగు
నేరమియు విషయంబులఁ గూరుటయును
గలుగుపతికి నుండరు సిరి దొలఁగి పోవు.
3_6_035
వ. కావునఁ గార్యజ్ఞుండ వగుము కార్యజ్ఞానం బెట్టి దనిన.
3_6_036
ఉ. కౌరవనాథ నీకు నుపకారము సేసిరి పాండవేయు ల
వ్వీరులయందు నెయ్యమును వేడ్కయు నొప్పఁగ నీ వభీష్ట స
త్కారము సేఁత యుక్త మగు గాక ప్రియంపడ నర్హ మైనచో
దారుణ శోక వహ్ని పరితాపముఁ బొందుట యిప్డు ధర్మువే.
3_6_037
చ. కృతము దలంచి చితమునఁ గిల్బిష మంతయు నుజ్జగించి స
న్మతులఁ బృథా తనూజుల నమానుశ తేజులఁ బిల్వఁబంచి త
త్పితృ ధనమైన రాజ్యము నభీష్టముగాఁ దగ నిమ్ము నీకు నీ
క్షితి వలయంబునం బరమ కీర్తియుఁ బుణ్యముఁ గల్గు భూవరా.
3_6_038
క. వారలు నీ తోఁబుట్టువు
లీ రాజ్యము మీరు వారు నేకంబై పెం
పారఁగ నేలుఁడు దీనం
గౌరవ కుల నాథ సౌఖ్య గౌరవ మొందున్.
3_6_039
వ. అని శకుని సెప్పుచుండ నగ్గాంధారీ నందనుండు నిజ చరణ సమీపంబునం బడి యున్న దుశ్శాసనుం గ్రచ్చియెత్తి మూర్ధాఘ్రాణంబు సేసి కర్ణ సౌబలులం జూచి మీ రేల నన్నుఁ గాంచెదరు ధర్మైశ్వర్య ధన భోగంబు లందు నా కభిలాషఁబు తేదు ప్రాయోపవేశంబు నందుఁ గృత నిశ్చయుండ వైతి మీరింక నొండు విఘ్నంబులు సేయక యూరక మీ వలయు నెడకుం బొం డనిన వారలు దేవా నీ విధం బిట్టిద యయ్యెనేని మే మెందుఁ జేరెదము నీ తోడి వారము కాక యని రంతం గమరహితుండు పశ్చిమాచల సమీప గతుం డగుటయు నన్నరనాథుండు సురలోక గమన కుతూహతి యై శుచి స్నానంబు సేసి వల్కలంబులు ధరియించి సంధ్యా సమయ సముచితంబు లగు కరణీయంబులు నిర్వర్తించి వివిక్త దేశంబునందు దుర్భాస్తరణంబున నాసీనుండై వాఙ్మియతుండై.
3_6_040
క. క్రమమున బాహ్యేంద్రియ క
ర్మము లెల్లను మరల విడిచి సహిత సమాధి
క్రమ దశ నుండె నివాత
స్తిమితం బై వెలుఁగుచున్న దీపము పోలెన్.
- ప్రాయోప విష్టుండైన దుర్యోధనుని గృత్య పాతాళంబునకుఁ గొనిపోవుట –
సే. 3-239-18
3_6_041
సీ. ఆ సమయమూన ము న్నమరేంద్ర విజితు
లై యహిలోకములనున్న యసుర వరులు
ధృతరాష్ట్ర నందను తెగువ యెఱింగి
యాత్మీయ పక్ష క్షయ స్థితికి వగచి
యాతనిఁ బిలిపింప నప్పుడు శుక్రాదు
లైన భూసుర సమూహముల చేత
వేల్మి వెట్టించి వేగంబ యొక కృత్య
వెలువడి భీషణ వికృత మూర్తి
ఆ. యేమి పనులు గలిగె నెఱిఁగింపుఁ డనిన వా
రిచటి కిపుడు కౌరవేంద్రు ననఘు
నుజ్జ్వలాంగు నా సుయోధనుఁ దెమ్ము ప్రా
యోపవేశ వృత్తి నున్న వాని.
3_6_042
వ. అని పనిచినం గృత్యయు నా క్షణంబ చని ప్రాయోప విష్టుండై యున్న దుర్యోధను గ్రుచ్చి యెత్తికొని రసాతలంబునకుం దెచ్చి దైత్యులకు సమర్పించినం బ్రీతులై వారు వాని గౌఁగిలించికొని కుశలం బడిగి యిట్లని రయ్యా నీవు శూరుండవు శూర జన రక్షితుండవు భరత కులోద్వహుండ విట్టి సాహసం బేల చేసితివి మఱి యాత్మ ఘాతకునకు లోకంబన నిందయు హినతయు దుర్గతియుం బ్రాపించు లోక విరుద్ధంబులై మూల ఘాతంబులైన కార్యంబుల యందు నీ యట్టి బుద్ధిమంతులు ప్రవర్తిల్లుదురే యట్లు గావున నీ వఖిల ధర్మార్థ యశో భోగ నాశంబైన యీ దుర్విచారంబు విడువుము ధైర్యంబును బ్రతాపంబును బాటింపుము శత్రు జన భంజనంబు సేయుము నావు మనుష్య మాత్రుండవు గావు నీ పూర్వ జన్మ ప్రకారంబు సెప్పెద మాకర్ణింపుము.
3_6_043
ఉ. ఏము తపంబు సేసి పరమేశ్వరు నీశ్వరు బార్వతీ మనః
కాముకుఁ గామవైరి నవికారుఁ బూరాంతుఁ బ్రీతుఁ జేసినం
గామిత దాయి యైన శితికంఠుఁడు నిన్ను సృజించి యిచ్చె ను
ద్దామ దయా విధేయుఁడు ముదంబున మాకు నధీశ్వరుండుగన్.
3_6_044
ఉ. నీ దగు పూర్వ దేహము వినిర్మల వజ్ర విశేష సం
పాదిత మస్త్ర శస్త్ర పరిపాట నభేద్యముగాదు నిత్య నిః
ఖేదము పుష్ప కోమలము ఖేచర భూచర కామినీ మనో
హ్లాదన మిట్లుగా నభవుఁ డర్థి నొనర్చె నుమా సమేతుఁడై.
3_6_045
ఉ. నీవు ధరిత్రిఁ బుట్టుటయు నీకు సహాయము సేయఁ గోరి నా
నా విధ దైత్య దానవ గణంబులు రాజ కులంబు లందు స
ద్భావన నుద్భవించెఁ బటుబాహులు దివ్య మహాస్త్ర కోవిదుల్
ద్రావిత వైరు లుర్వి భగదత్త పురస్సరు లైన వీరులై.
3_6_046
వ. భీష్మ ద్రోణ కృపాదులు గొందఱు దేవంశ సంభవు లైనను దదీయ భావంబులు రాక్షసావేశంబు నొందెడు దానం జేసి వారు నిర్దయులై విమూఢులుం బోలె నన్యోన్య పరుషంబులు పలుకుచు నలుక మిగులం బుత్త్ర పౌత్త్ర మిత్త్ర భ్రాతృ శిష్య గురు బాల వృద్ధ జన భేదంబులు విచారింపక సమరంబు సేసి దివ్యంబులు మానుషంబులు నైన వివిధాస్త్ర శస్త్రంబులఁ బాండవ పక్ష క్షయంబు గావింపం గలవారు పాండవులు బంధు స్నేహంబు విడిచి తెగువకుం జొచ్చి నీ చంత నిహతు లగుదురు నీ మనంబుల బీభత్సువలని భయంబు గొంత గలదు దాని నెఱింగి నేమును దగు నుపాయంబు దలంచితి మది యెట్లనినఁ గృష్టుచేతం జచ్చిన నరకాసురు వంశంబు గర్ణు నావేశింపం గల యది తత్కారణంబునం గృష్ణార్జునులతోడ బద్ధ వైరుండై యవ్వీరుండు నిజ దివ్యాస్త్రంబులం గృష్ణుల నిద్దఱ నిర్దహించు నివ్విధం బెఱింగి యింద్రుండు పాండవ రక్షణార్థంబు వచ్చి కర్ణు కవచ కుండలంబులు గపట రూపంబున నపహరింప గలవాఁడు మఱియును.
3_6_047
క. క్షితి సంశప్తకు లనఁగా
శత లక్ష సహస్ర సంఖ్య జనియిచిరి ద
ర్పితులై దనుజును దద్బల
తతిచే సమరమున నింద్రతనయుఁడు సిక్కున్.
3_6_048
తరలము. నిహతకంటక మైన యిద్ధరణీతలం బఖిలంబు నీ
మహిత శాసన గోచరం బగు మానవేంద్ర ప్రసన్న తా
మహిమ నొందుము నీవ తేవవను మాకు నందఱకుం గురూ
ద్వహ విషాదము వొందఁ బాడియె దైత్య పక్ష భయంబు గన్.
3_6_049
మ. చను మిం కొండు దలంపు మాను మని యాశ్వాసించి వానిం బునః
పురాలింగన మాచరించి యెలమిం బూజించి దైత్యోత్తముల్
జననాథోత్తమ వీడుకొల్పిరి తదాజ్ఞం జేసి యాకృత్యయున్
మును దాఁ దెచ్చిన చోటఁ బెట్టె నధిపున్ మెదంబు సంధిల్లఁగన్.
3_6_050
ఉ. అంత సుయోధనుండు హృదయంబున విస్మయ మంది యంత వృ
త్తాంతము స్వప్న వృత్తము క్రియం దలపోసి నిజంబ కాఁగ న
త్యంతము నిశ్చయించుచుఁ బృథా సుతులన్ సమరంబు లోన ని
ర్జింతున కాక యంచు వికసిల్లె దురాశయ భగ్న బుద్ధి యై.
3_6_051
క. విను జనమేజయ పౌరవ
జనవిభుఁ డబ్భంగి రాత్రి చరితం బగు న
ద్దనుజ సమాభాషణ మె
వ్వనికిని నెఱిఁగింప కుండువాఁ డయ్యె మదిన్.
3_6_052
వ. అంతఁ బ్రభాతం బగుటయు రాధేయుండు సుయోధను పాలికిం జని హేతు మద్వాక్యంబుల నతని కిట్లనియె.
3_6_053
ఉ. చచ్చిన పిమ్మటం గడిఁది శత్రుల నోర్వఁగ వచ్చునే శుభం
బిచ్చునె చావు లెందును నరేశ్వర యాఱడి చత్తు నంట దా
మెచ్చగు నయ్య యేరికిని మేనికి జీవము గల్గుచోన పెం
పచ్చుగ సిద్ధిఁ బొందు విజయార్ధ సుఖంబులు మర్త్య కోటికిన్.
3_6_054
ఉ. కావున శోక దైన్యముల కాలము గా దిది లెమ్ము విక్రమ
శ్రీ విలసిల్లు మంచుఁ గురుసింహుని సింహ సమానుఁ జారు శ
య్యా వివశాంగు నంగపతి యాదటఁ దా నిరుగేల గ్రుచ్చి సం
భావన నెత్తుచుం బ్రణయ భాషల వెండియు వాని కిట్లనున్.
3_6_055
క. మది నర్జునుఁ జూచి భయం
బొదవిన యది నీకు వానినుగ్ర రణంమునం
బదునాలవ యేఁడు జయిం
చెద నాయుధ మంటి ప్రతిన సేసితి నధిపా.
-దుర్యోధనుఁడు ప్రాయోపవేశము మాని కరిపురంబునకుఁ బోవుట –
సం. 3-240-40
3_6_056
చ. అనవుడుఁ దత్ప్రతిజ్ఞయు సురారుల వాక్యములుం దలంచి య
జ్జనపతి గాఢ నిశ్చయ వశంవదుఁ డై శయనంబు డిగ్గి చ
య్యనఁ బయనంబు సేయుఁ డని యప్పుడమాత్యులఁ బంచి యిమ్ములన్
దిన ముఖ కృత్యముల్ సలిపి దీపితుఁడై వెడలెం బ్రియంబు తోన్.
3_6_057
వ. అయ్యవసరంబున.
3_6_058
చ. రయ విచలత్తులంగ మతంరములన్ మదనాగనక్ర సం
చయములఁ జంచలచ్చటుల సైనిక మత్స్యములన్ మహోన్నతం
బయి కురు రాజ చంద్రునుదయంబున దద్దయు బొంగెఁ బ్రస్ఫుర
ద్భయద మనాహర ప్రగట భంగులఁ దద్బలవార్ధి యుద్ధతిన్.
3_6_059
ఉ. చామర పుండరీక విలత్సిత చారు పతాకలం గురువారం గ్రామణి యాత్ర నెంతయును గాంతి వహించె నభంబు శారదో
ద్దామ మరాభ మండల సిత స్ఫుట పద్మ వనీ పరిస్ఫుర
త్తామరసా కరంబున విధంబున భూచర నేత్ర పర్వమై.
3_6_060
వ. ఇట్లు దుర్యోధనుండు గర్ణ సౌబల సమేతుండై దుశ్శాసనాద్యనూజ గణంబునుం దక్కిన యమాత్యులుం గొలువఁ జెలువు మిగులం జని కరిపురంబు ప్రవేశించి సముచిత వ్యాపారంబుల నుండు నంత నొక్క నాఁడు మంత్ర జన పరివేష్టితుం డై యున్న రాజునకు భీష్ముం డిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 061 to 3 6 090
2046
3108
2006-09-27T00:03:11Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_061
మ. హితులై పెద్దలు సెప్పఁగఁ గ్రియా హీనుండవై త్రోచి పో
యితి దుష్టాత్ములఁ గూడి దానికి ఫలం బెట్లయ్యెనో చూచితే
గద విద్వేషుఁడు ధర్మ నందనుఁడు గల్గం బట్టి యప్పాట దు
ర్గతికిం దప్పితి గాక చిక్కితి గదా గంధర్వుచే నాజిలోన్.
3_6_062
ఉ. నీవును దమ్ములున్ సతులు నెయ్యురు వైరులచే గృతహీతులై
పోవఁగఁ బాఱిపోయెఁ గడు బొల్లఁదనంబున సూత పూత్త్రుఁ డీ
కావరుఁ గష్ట చిత్తు నధికంబుగ నమ్ముదు నీవు వీని బా
బా విభవంబు గయ్యమున నక్కడఁ జూచితె కన్నులారఁగన్.
3_6_063
ఉ. ఆయత బాహు లుగ్రబలు లార్యులు పార్థులు వారి భూరి శౌ
ర్యాయుధ నైపుణ్య క్రియన యందుఁ బదాఱవపాలుఁ బోలఁ డీ
వాయపురజ్జులాఁ డధిప వారల చందము వీని చందమున్
నీ యెడ నిక్కమై తెలిసెనే ఖచరేంద్రుల పోరి లోపలన్.
3_6_064
క. కులమును సిరియును జెఱుపక
యలఘు స్థతి నింకనైన నప్పాండవులం
గలసి మనవయ్య నాదగు
పలుకు వినగదయ్య హితము పథ్యము సుమ్మీ.
3_6_065
వ. అనిన భీష్ము వచనంబుల ననాదరంబు సేసి దుర్యోధనుండు గర్ణ సౌబలులం జూచి నవ్వుచు వారలుం దమ్ములుం దోడన చన నక్కడ వాసి చనియె భీష్ముండును లజ్జితుండై నిజ గృహంబున కరిగె నంతఁ గౌరవేశ్వరుండు గ్రమ్మఱి యెప్పటి చోటికిం జనుదెంచి మంత్రులతోడ మంతనం బుండి మన కెయ్యది కర్తవ్యం బెయ్యది సేసినఁ దేజోలాభంబు లగు నని యడిగినఁ గర్ణుండు దేవా నీకింక నే విచారమ్ములు నేల నిష్కంటకంబైన యీ పృథివి సకరంబును బాలించుచు మహేంద్ర మహిమ తోడ నఖిల సుఖంబులు ననభవింతు గా కనినం బ్రీతుండై యతండు వాని కిట్లనియె.
3_6_066
క. నీ యట్టి వీరవరుఁడు స
హాయుం డటె పడయరాని యదియుం గలదే
ధీయుత నాకెయ్యదియును
బాయక విను మింక నొక్క పని దెల్లముగన్.
3_6_067
తే. ధర్మజుఁడు రాజసూయంబుఁ బేర్మిఁ జేసి
నంతనుండియు నమ్మహితా ధ్వరమున
యందభిప్రాయమై యుండు నొంద నాకు
నమ్మఖంబు సేయింపవే యనఘ నన్నుం.
3_6_068
వ. అనినం గర్ణుండు గౌరవపతి కిట్లనియె.
3_6_069
క. అగుఁ గాక యేమి యిప్పుడు
జగతిం గల నృపతు లెల్ల జనవర నీ కి
మ్ముగ వశవర్తుల కావునఁ
దగ నుద్యోగింపు మిపుడు తత్క్రతు విధికిన్.
3_6_070
ఉ. రాజులఁ బిల్వఁ బంపుము ధరాసుర సంఘము నామనింపు పే
రోజ నుదాత్త యజ్ఞ గృహ యూపతతుల్ సమకట్టఁ బంపు వి
భ్రాజిత భక్ష్య భోజ్య విధి భవ్య పదార్థము లానయింపు మ
వ్యాజ విభూతిమై నమర వల్లభు చాడ్పునఁ జేయు జన్నమున్.
3_6_071
వ. అనిన సంతోసిల్లి కురుపతి యప్పుడ పురోహితునిం బిలిపించి రాజసూయ యజ్ఞంబు సంపూర్ణ దక్షిణంబుగాఁ జేయవలయుఁ దత్ప్రయోగ విశేషంబులకు మీరు సాలి యుండునది యనినం బురోహితుండు దగిన విద్వజ్జనంబలుల తోడ విచారించి దుర్యోధనున కిట్లనియె.
3_6_072
చ. జనవర నీకుఁ బాండవులు శత్రులు గావున వారి నాజి నో
ర్చిన మఱి కాక మున్న యిటు సేయఁగ శక్యమె రాజసూయమున్
వినుము దగంగ నిప్పటికి వేఱొక యజ్ఞము సేయు మిమ్ములం
బనుపుము తత్క్రియా వివిధ భంగులకుం దగు వారి వేగమై.
3_6_073
తే. రాజ సూయంబు నట్టిద రాజవర్య
వైష్ణవం బను యాగంబు వాసుదేవుఁ
డిమ్మఖము సేసెఁ దొల్లి యభీష్ట మిదియ
చేయు నిర్విఘ్నముగ నిది సెల్లు నీకు.
3_6_074
క. ఆనిన నిది వోలు నని య
జ్జన నాథుఁడు సూత తనయ సౌబలులు ప్రియం
బున ననుమతింప నభిమత
వినుతాధ్వర సంప్రయాగ విహితోద్యముఁడై.
3_6_075
క. తన యుద్యోగము జననీ
జనకులకును ద్రోణ విదుర శాంతనవ కృపా
ది నిఖిల మాన్య జనమ్ముల
కును దగ నెఱిఁగించి భరత కుంజరుఁ డెలమిన్.
- దుర్యోధనుఁడు వైష్ణవం బను యజ్ఞంబు సేయుట –
సం. 3-242-1
3_6_076
వ. వారిచేత ననుజ్ఞాతుం డయి నగర సమీపంబున నొక్క పుణ్య స్థలంబునం దఖిల యజ్ఞ గృహంబులు నతి రమణీయంబులుగాఁ జేయించి యజ్ఞోపరకణంబులును సమస్త వస్తు విశేషంబులును సమకట్ట నియోగించి శుభ దినంబునం బరమ బ్రాహ్మణ సహాయుండై నియత దీభా శోభనంబు వహించె నంత.
3_6_077
ఆ. అఖిల దేశ వాసు లైన రాజులను బ
విత్ర చరితు లైన విప్రవరుల
నర్థిఁ బిలువ దూత లరిగిరి కౌరవే
శ్వరుని యాజ్ఞఁ జేసి సమ్మదమున.
3_6_078
వ. అందొక్క దూతం బిలిచి దుశ్శాసనుండు నీవు ద్వైత వనంబునకుం జని పాండవులను దదాశ్రమ వాసులయిన భూసురులను గౌరవేశ్వరు నధ్వరంబునకుఁ బిలువు మని పనిచిన వాఁడునుం జని ధర్మరాజుం గని యిట్లనియె.
3_6_079
ఉ. వీరుఁడు గౌరవుండు నిజ విక్రమ లబ్ధ సమున్నతార్థ సం
భారములన్ మహాధ్వర మపారబలుం డొనరించుచుండి పెం
పారఁగ నిన్ను దమ్ముల మహాద్విజులం బిలువంగఁ బంచె ధా
త్రీ రమణేశ నెమ్మిఁ జనుదెమ్ము తదధ్వరముం గనుంగొనన్.
3_6_080
వ. అనిన ధర్మజుండు వాని కిట్లనియె.
3_6_081
3_6_082
3_6_083
3_6_084
3_6_085
క. అపభృథ శోభితుఁ డై కౌ
రవ ముఖ్యుఁడు భూరి కనక రత్న తతుల భూ
దివిజులఁ బూజించి నృపుల
వివిధ విధుల సత్కరించి వీడ్కొలిపెఁ దగన్.
3_6_086
వ. అట్టియెడ నధ్వరోత్సవాగతు లైన జను లనేకులు ధృతరాష్ట్ర నందను సమ్ముఖంబున నిట్లనిరి.
3_6_087
క. జనపతు లెవ్వరు నివ్విధ
మున నిర్విఘ్నముగ నఖిల భూ జన సమ్మో
దనముగఁ జేసిరె సత్క్రతు
వనఘ భవత్పుణ్య మహిమ లాశర్చర్య మిలన్.
3_6_088
శా. సారోదార విభూతియై మును హరిశ్చంద్రుం డొనర్చెం గ్రియా
పారీణుం డయి రాజసూయ మది సెప్పన్ వింటి మయ్యజ్ఞముం
గౌరవ్యోత్తముఁ డైన ధర్మసుతుఁడుం గావింపఁగాఁ గంటి మే
మా రెండున్ సరిగావు నీ మఖముతో నత్యున్నతిన్ భూవరా.
3_6_089
క. జన్న మొనర్చియ కా
దే జగదావర్త కీర్తి దీపితులై య
వ్యాజ సురలోక సుఖముల
భ్రాజిల్లిరి రఘు యయాతి భరతాది నృపుల్.
3_6_090
తే. అని నుతింపంగ మఱియును నందకొంద
ఱయ్యుధిష్ఠిరు రాజసూయంబు చిదుర
పాలుఁ బోల దీ మఖము వైభవ సమృద్ధి
నని తలంచిరి నిజ హృదయంబులందు
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 091 to 3 6 120
2047
3111
2006-09-27T00:03:57Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_091
వ. అనంతరంబ నిరంతరానందమంద మందాయమానమానసుం డగుచు మానవేశ్వరుండు దమ్ములు దొరలు బంధు జనంబులుం బరివేష్టింపఁ బౌరజన దత్తాశీర్వాద జయ జయ శబ్ద శబ్దాయ మాన దిగ్విభాగుం డగుచుఁ బుణ్యాంగనాకర కలిత లలితాక్షత విక్షేపంబులును బటు వందిమాగధ సంకీర్తనంబులును గైకొనుచుఁ బుర ప్రవేశంబు సేసి రాజ మందిర గతుండై ధృతరాష్ట్రునకు గాంధారికిఁ గృప ద్రోణ భీష్ములకుం బ్రణమిల్లి యుల్లంబు వికసిల్లఁ గనకాసనాసీనుం డయ్యె నప్పుడు కర్ణుం డతని కిట్లనియె.
3_6_092
ఉ. భాగ్యము గాదె కౌరవ నృపాల భవన్మఖ మిష్ట సత్క్రియా
యోగ్యత నిర్వికల్పముగ నొందె సమాప్తి నశేష ధాత్రియున్
భోగ్యమ నీకు నింక రణభూమిఁ బృథా సుతులన్ జయించి స
మ్యగ్యమశాలి వై భువన మాన్య యొనర్పము రాజసూయమున్.
3_6_093
క. అది యెమ్మెయు నగునోయని
మదిలో వగవంగ వలదు మగవ తనూజుం
గదనంబునఁ జంపక యే
పదనఖధావన మొనర్పఁ బార్థివ ముఖ్యా.
3_6_094
తే. అనినఁ గర్ణుఁ గౌఁగిటఁ జేర్చి యన్నరేంద్ర
నందనుఁడు నీ సహాయత నాకుఁ గలుగఁ
బాండవుల నోర్చు టెంత పని మహాత్మ
యని సహోదర సహితుఁడై హర్షమొందె.
3_6_095
వ. అట ధర్మతనయుండు సూత తనయు ప్రతిజ్ఞ విని వాని బల శౌర్య విభవంబును నభేద్య కవచ ప్రభావంబును దలంచి విషణ్ణ హృదయుండై రేలెల్లను గన్ను మూయుట లేక వగచు చుండె నిట దుర్యోధనుండును గర్ణ సౌబల ప్రవర్తిత కార్య ఖడ్గుండై భీష్మ ద్రోణ కృపాదులకును మహనీయులైన మహీసురులకు నను దినంబును బ్రియసత్కారంబులు సలుపుచు ధనంబు దత్తభుక్త ఫలంబుగా వగచి నిరంతర త్యాగ భోగంబుల ననురాగంబు నొందు చుండె ననిన వైశంపాయనునకు జనమేజయుం డిట్లనియె.
3_6_096
క. దుర్యోధను చెఱ దలిగి య
వార్య పరాక్రములు పాండవ ప్రభులు మహా
శ్చర్య చరితు లవ్వనమున
నార్యులు మఱి యెట్టివార లైరి మునీంద్రా.
- ద్వైత వనంబు నందలి మృగ సమూహము ధర్మజు స్వప్నంబు నందు వచ్చి తమ దుఃఖంబు సెప్పుట –
సే. 3-244-2
3_6_097
వ. అని యడిగిన నమ్మహాముని యమ్మహీపతి కిట్లనియె.
3_6_098
సీ. ద్వైత వనంబున ధర్మజు డొకనాఁడు
నిద్రింపఁగాఁ దద్వనేచరంబు
లగునట్టి మగ జాతు లన్నియుఁ గలలోన
వచ్చి కన్నుల నశ్రు వారి దొరుఁగఁ
దమ్మెఱింగించి యాతని తోడ నిట్లను
ధర్మాత్మ మీరు నిత్యంబుఁ గడఁగి
చంపంగఁ జంపంగ సమసి యల్పా
వశిష్టము లయ్యె నిప్పు డస్మత్కులంబు
తే. లేము బీజ మాత్రము దక్కి యిట్లు వనరు
చున్న వారము మీ రింక నొండ గడకు
నరిగి మముఁ గావరే కరుణార్ద్ర బుద్ధి
ననిన నట్ల కాకని వాని కభయ మిచ్చి.
3_6_099
క. జనపతి మేల్కొని యంతయు
ననుజుల కెఱిఁగించె యిట్టులను నబ్దముపై
నెనిమిది నెలలుండితి మి
వ్వనమునఁ దగు నింక నొండు వలనికిఁ బోవన్.
3_6_100
వ. ఇప్పుడు కామ్యక వనంబు బహు మృగాకీర్ణం బై సరస ఫల భరిత భూరుహ ప్రకరంబై విమల కమలాకరాభిరామంబై యున్న యది యని వింటిమి గావునం గ్రమ్మఱ నందులకుం జని తృణబిందు నాశ్రమంబున వసియించుట లెస్స యనినం దమ్ములు దేవా నీ వెట్లు నిశ్చయించితి మాకు నదియ యిష్టంబని పలికిరి తదనంతరంబ.
3_6_101
క. అనుజన్ములుఁ బాంచాలియు
ననుచర వర్గంబు బ్రాహ్మణాలియును దోఁ
జనుదేరఁగ సమ్మదముద
ఘనతేజుఁడు సనియెఁ గమ్యక వనంబునన్.
3_6_102
వ. ఇట్లరిగి యందుఁ గృత నివాసులై యన్నీరులు శాక ఫల మూలంబులం జేసి దేహయాత్రలు నడుపుచు నొండొరుల యనజడి సూచి యత్యంత మదుఃఖ పరవశులగుచు జూదంబు నాఁడు దమ పడిన పాట్లు దలంచి కలంగుచుఁ గ్రోధ శోకంబులు దమలోన నుపశమించి కొనుచు వర్తిల్లం బదునొక్కండగు నేఁడు సనిన నందఱుం గాలంబు గడగాంచిన వారై వెడవెడ వికసిల్లిన చిత్తంబులతో నుచిత వృత్తంబుల నుండు నంత.
3_6_103
శా. ప్రీతుండై చనుదెంచె నాశ్రిత జనాభీష్ట క్రియాశీలుఁ డు
ద్గీతామ్నాయుఁడు నిర్విధూత దురిత క్లేశుండు యోగామృత
స్ఫీత స్వాంతుఁ డనంత సంతత సమావిర్భాత కారుణ్య ధా
రా తోయన్నపనైక శీలుఁ డగ పారాశర్యుఁ డచ్చోటికిన్.
3_6_104
క. మునిపతి దోదవ్వులఁ గని
జనపతి దమ్ములును దాను సంప్రీతి నెదు
ర్కొని యర్ఘ్యాది విశేషా
ర్చనలం బరితుష్టుఁ జేసె సంభృత భక్తిన్.
3_6_105
వ. కృష్ణ ద్వైపాయనుండును ననవరత వనవాసాయాస కృశ దేహుల నధిక దుఃఖాయమాన హృదయులం దన మనుమలం జూచి వగచి ధర్మ పుత్త్రున కిట్లనియె.
3_6_106
ఉ. కాల విపర్యయంబున సుఖంబును దుఃఖము వచ్చుచుండు నె
క్కాలము నేరికిన్ ధ్రువము గాదు సుఖంబును దుఃఖమున్ మహీ
పాల బుధుండు దద్వివిధ భంగు లెఱింగి ప్రమోద ఖేద సం
శీలుఁడు గాఁడు రెంటను బ్రసిద్ధ పథంబున నప్రమత్తుఁ డై.
3_6_107
క. విను నీవును నాపదలకు
మనమున నొక్కింత యోర్చి మహనీయముగా
నొనరింపుము తపము దపం
బునన కదా సకల సౌఖ్యములు సిద్ధించున్.
3_6_108
క. క్షమయు నహింసయు సత్యము
సమతయు నింద్రియ జయంబు శమముఁ బరిత్యా
గమును దపో లక్షణములు
గ్రమమున నిన్నియును నూర్ధ్వగతి కారణమున్.
3_6_109
తే. ఇందుఁ జేసిన పుణ్యంబు యందుఁ గుడుచు
మీఁది జన్మంబునకు నది మేలుఁ జేయుఁ
గాన తనశక్తితోఁ గూడ దాన ధర్మ
చిర పరాపకారంబులు సేయ వలయు.
3_6_110
వ. అనినం బాండవాగ్రజుండు దన తపంబులలో దుష్కరం బెయ్యది యెద్దాన నధిక ఫలం బగు నని యడిగిన వేద వ్యాసుం డిట్లనియె.
3_6_111
సీ. దాన మూర్జిత ఫలచం బర్థ సాధ్యమై
పరగుటఁ గరము దుష్కరము నదియ
నరులకు నధిప ప్రాణంబల కంటెను
రూపింప నర్థంబు తీపు వినవె
యుగ్రంబు లైన యాయుధమున మొనలపై
నుఱుకుట యంభోధి దఱిసి చనుట
కృషి పాశుపాల్య సంక్లేశంబు నొందుట
యడవులఁ గొండల నిడుమ పడుట
ఆ. నవసి యనుదినముఁ బర ప్రేష్యులై
యునికి దలఁప నర్థమునకు చూవె
యట్టి దుఃఖ లబ్ద మైన యయ్యర్థంబు
విడుచు టెవ్విధముఁ గడిఁది గాదె.
3_6_112
శా. అన్యాయార్జిత మైన విత్తమునఁ జేయం బును దానంబు మూ
ర్ఖ న్యాయం బది దానఁ జేసి ఫలపాకం బేమియున్ లేదు యు
క్త న్యయార్జిత మించుకంత యయినం గాలంబు దేశంబు స
మ్మాన్యం బైన తగఁ బాత్రయోగమున సౌమ్య బై ఫలించుం దుదిన్.
3_6_113
వ. తొల్లి ముద్గలుం డను మహా ద్విజుండు సన్మార్గోపార్జితం బైన వ్రీహిద్రోణంబు సత్పాత్రంబునఁ వినియోగించి కాదె పరమ సిద్ధిం బొందె ననిన విని ధర్మ నందనుండు మునీంద్రా ముద్గలుండు వ్రీహిద్రోణం బెబ్భంగి నుపార్థించె నెట్టి పాత్రంబునఁ బ్రతిపాదించె వినవలతుం జెప్పవే యనిన నతం డిట్లనియె.
- వ్యాసుఁడు ధర్మజునకు వ్రీహిద్రోణాఖ్యానంబు సెప్పుట –
సం. 3-248-3
3_6_114
క. అతిధి ప్రియుఁడు విశిష్ట
వ్రతుఁడు విమస్తరుఁడు సత్యవచనుండు విని
ర్జిత విషయేంద్రియుఁడు సము
న్నత పుణ్యుఁడు ముద్గలుఁడజు ఘన స్థిర బుద్ధిన్.
3_6_115
వ. పుత్త్రదార సహితంబుగాఁ గురుక్షేత్రంబున వసియించి యుంఛవృత్తి పరాయణుం డై పాడ్యమిం దొడంగి పదునాలుగు దివసంబు లొక్కొక్క గింజయ కా నేరి దూఁమెడు వడ్లు సమకూర్చి పర్వ దినంబున బాకంబు సేయించి దేవ పితృ పూజనంబు లొనరించి యతిథుల కన్నంబు పెట్టి మిగిలిన యన్నంబునఁ దానును బుత్త్రకళత్రంబును దేహయాత్ర నడుపుచు నివ్విధంబునఁ బక్షోపవాస వ్రతంబున వర్తిల్లుచున్నయెడ నొక్క పర్వ దినంబు నందు.
3_6_116
మ. మతి నత్యంత జుగప్సితం బయిన యున్మత్త స్వరూపంబుతో
గత వస్త్రుండును ముక్తకేశుఁడు బహుగ్రామ్యోక్తి శీలుండు నై
హిత పుణ్యుండు మునీశ్వరుం డతిథి యై యేతెంచె దుర్వాసుఁ డన్
యతి యమ్ముద్గలు పాలికిం బటు బుభుక్షాయత్తతం దూలుచున్.
3_6_117
క. అతనిఁ గని యించు కంతయు
మతి ననుమానంబు లేక మానుగఁ బ్రత్యు
ద్గతుఁడై యర్ఘ్యముఁ బాద్యము
నతిభక్తి నొనర్చి మునికులాగ్రణి నెమ్మిన్.
3_6_118
క. అన్నంబు వెట్టె నతఁడు త
దన్నం బంతయును గడుచు యాత్మఁ దనిసి శే
షాన్నంబు మేన నిండఁగ
సన్నతుఁ డలఁదికొని మగుడిఁ జనియె నిజేచ్ఛన్.
3_6_119
క. మునిపతి పర్వము పర్వం
బున మఱియును నరుగుదెంచు ముద్గలుఁడును దా
ననశనుఁడై యుండియు న
మ్మునివరునకు నొసఁగు నన్నముం బ్రియ మెసఁగన్.
3_6_120
వ. ఇవ్విధంబున నాఱు పర్వంబులు గుడిచి దుర్వాసుండు వాని చిత్తంబున నొక్క కొఱంతయు గానక యద్భుత ప్రమోద మగ్నమానసుండై వాని కిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 121 to 3 6 150
2048
3114
2006-09-27T00:04:23Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_121
క. నీయట్టి దానశీలుని
నీ యఖిలమునందు గాన నెన్నండును స
త్త్యాయత్తమతివి సాధు వి
ధేయుండవు నీవు పుణ్యతేజుఁడ వనఘా.
3_6_122
చ. మనమున నేవగింప కవమానము సేయక యించుకంతయుం
గినియక యోల మందక యకృత్రిమ భక్తి నొనర్తి తీవు స
జ్జననుత యన్నదానము ప్రసాద్ సత్యము ధైర్యమున్ దమం
బును నపరిగ్రహత్వమును బొల్పుగ నీ ధన మయ్యె నియ్యెడన్.
3_6_123
చ. చవులకుఁ బ్రేముడించు ననిశంబును నాలుక దాల్మి పెంపు ధ
ర్మువును శమంబుఁ ద్రెక్కొను సముద్ధతి నాఁకలి వీని రెంటనుం
దవులకు జీవిత స్థితి విధాయక మన్నము నీవు జీవితే
చ్ఛ విడిచి తిప్పు డేమని ప్రశంస యొనర్తు నినుం దపో నిధీ.
3_6_124
క. మనము నింద్రియముల వ
ర్తనమును సరిగా నొనర్చు ధర్మంబు దపం
బని చెప్పుదు రట్టి తపం
బనఘా నీయంద కలిగె నభినవ భంగిన్.
3_6_125
ఉ. ప్రీతుఁడ నైతి నీ వలనఁ బేర్చిన పుణ్య ఫలంబు లెల్ల నీ
చేతివ యయ్యె నీదగు ప్రసిద్ధ తపో విభవంబు నిర్జర
వ్రాతము లిప్డు సాటె త్రిదివంబున కీవును మేని తోడ వి
ఖ్యాతిగ దేవయానమున గ్రక్కున నేఁగెదు సంయమీశ్వరా.
3_6_126
వ. అని పలికి దుర్వాసుం డరిగెఁ దదనంతరంబ హంస సారస యుక్తంబను గింకిణీ మాలికా మనోహరంబును గామ గమనంబును నయిన విమానంబు గొనుచు దేవదూత ముద్గలు కడకుం జనుదెంచి యిట్లనియె.
3_6_127
క. అనఘ భవత్సుకృతంబున
ననిమిష లోకాభిగమ మవాప్తం బయ్యెం
జనుదెమ్ము విమానము చ
య్యన నెక్కుము చిత్తమునఁ బ్రహర్షం బెసఁగన్.
3_6_128
వ. అనిన దేవదూతం జూచి ముద్గలుండు మహాత్మా దివిజలోకం బెట్టిది విన వలతు నందుల గుణదోషంబు లెఱింగింప వలయు సత్పురుషులతోడి మైత్త్రి సాప్తపదీనం బని చెప్పుదురు గావున మైత్త్రిం బురస్కరించి ని న్నడిగెద ననిన నతం డమ్మునీంద్రున కిట్లనియె.
- ముద్గలునకు దేవదూత పుణ్యలోకంబు తెఱంగు సెప్పుట –
సం. 3-247-2
3_6_129
క. ఈ లోకమునకు మీఁదై
చాలఁగ వెలు గొందు చుండు స్వర్లోకము నా
నాలంకారయుతము ది
వ్యాలోకము దేవయాన మది మునినాథా.
3_6_130
చ. అమల తపో నివాసులు మహాధ్వర శీలురు సత్యసంధు లు
త్తములు జితేంద్రియముల్ సములు దానపరుల్ రణశూరు లందు హ
ర్షమున వసింతు రచ్చరలు సాధ్యులు దేవమునుల్ మరుద్వసు
ప్రముఖులు వేఱువేఱ తగు పట్టుల నుండుదు రంద యిమ్ములన్.
3_6_131
వ. మఱియు ముప్పది మూఁడు వేల యోజనంబులు విస్తృతం బైన మేరు శిఖరంబు నందు నందన ప్కముఖంబు లైన దేవోద్యానంబులు పుణ్య పరులకుం గ్రీడా స్థానంబులై విలసిల్లు నయ్యెడల నాఁకలియు నీరువట్టును శీతోష్ణ భయంబులును జరారాగ వికృతులును బుట్ట వెయ్యెడలం జూచిన నతి మనోహరం బై సకలేంద్రియ తర్పణం బై యుండు నిట్టి పుణ్యలోకంబునకు నర్హులయిన పుణ్య పురుషులు విధి నియోగ పక్వంబు లయిన మానుష శరీరంబులు విడిచి తేజోమయంబు లగు దివ్య దేహంబులు ధరియించి వివిధాంబరాభరణ భూషితులును నమ్లాన కుసుమ మాలికా మనోహరులును నై కనక విమానంబులందు దేవదూతల చేతం గొనిపోవం బడి యందు శోక భ్రమ శ్రమాయాస విరహితులై వివిధ సుఖంబు లనుభవించు చుండుదురు.
3_6_132
ఆ. అనఘ యింద్రలాకమున కంటె మీఁద ని
శ్శోక మగుచు బ్రహ్మలోక మమరు
నది యనన్య దీప్త సదన మై తనదైన
వెలుఁగునను జగంబు వెలుఁగఁ జేయు.
3_6_133
చ. మనువులు ధాతలున్ మునులు మానుగ నుండుదు రందు లోభముం
గినుకయుఁ గిల్బిషంబు నపకీర్తియు దుఃఖము జన్మవైకృతం
బును జనియింప వీభువనముల్ దెగునప్పుడు నాశమొంద ద
వ్వినుత పదంబు దానియెడ వేడుక సేయుదు రింద్ర ముఖ్యులున్.
3_6_134
వ. స్వర్గంబునం గల గుణంబు లెఱింగించితిఁ దదీయ దోషంబులు సెప్పెద వినుము.
3_6_135
తే. ఇందు జేసిన పుణ్యంబు లెల్ల నందుఁ
గుడుచుఁగాని మర్త్యున కందు గడఁగి పుణ్య
మాచరింపంగఁ గాదు పుణ్యావసాన
మగుడు భూమికత్రోతురు మగుడ నతని.
3_6_136
క. కడు మరగిన సౌఖ్యంబులు
విడుచుటఁ జిత్తంబు దుఃఖ వివశముగ మహిం
బడుఁ జూవె పుణ్యలోకం
బెడలిన మనుజుండు దేజ మేది యబలుఁడై.
3_6_137
క. తన తక్కువ యునికియు న
న్యుని యున్నత శీలతయుఁ గనుంగొని చిత్తం
బున నెరియుచునికి గలుగును
జననుత సురలోక వాస జనులకు నెల్లన్.
3_6_138
వ. బ్రహ్మలోకంబునం దక్కఁ దక్కిన పుణ్యలోకంబులం దెల్ల నిదియ మేరయై చెల్లు మఱియుఁ బుణ్యలోక పరిభ్రష్టుండ మర్త్యలోకంబున సుఖశీలుండయి పుట్టు నీ లోకంబు గర్మభూమియు నా లోకంబు ఫలభూమియు నని యెఱుంగుము నీ వలని యాదరంబునం జేసి యింతయుం జెప్పితి నీవింకఁ దడయ నేల చనుదెమ్మనిన ముద్గలుండు గొండొక విచారించి దేవదూతం జూచి యిట్లనియె.
3_6_139
ఆ. ఇట్టి దివ్యసుఖము లే నొల్లఁ బదివేలు
వచ్చె నాకు నమర వర్గమునక
యుండ నిమ్ము వాని నో యన్న విచ్చేయు
మిష్టమైన యెడకు నిపుడ నీవు.
3_6_140
క. ఎయ్యెడకుఁ జనినఁ బురుషుం
డియ్యెడకును మగుడ కుండు నెక్కాలము నం
నయ్యుత్తమ పదవికి నై
యెయ్యనువున నైన నుత్సహించెద బుద్ధిన్.
3_6_141
వ. అని దేవదూత వీడ్కొలిపి ముద్గలుండు శిలోంఛ వృత్తి విడిచి పరమ శాంతిం గైకొని విర్వికల్పం బైన జ్ఞాన యోగంబునం జేసి తుల్య నిందా స్తుతియును సమ లోష్టాశ్మకాంచనుండును నై పరమ సిద్ధిం బొందెఁ బాండవోత్తమా నీవును రాజ్య రహితుండ నైతి నని వగవక తపంబు సేయుము తపంబునం జేసి శుభంబులు సేకుఱు బదు మూడవు నేఁటి కడపటఁ బితృ పైతామహం బైన రాజ్యంబు నిన్ను బ్రాపించు నని యిట్లు సాత్యవతేయుండు గౌంతేయుల నాశ్వాసించి నిజాశ్రమంబునకుం జనియె నంత.
3_6_142
మ. వితతానేక మృగాకులంబును సదా విర్భూత నానా తరు
ప్రతతీ పుష్ప సుగంధ బంధుల శుభావాసంబు బ్రహ్మర్షి సం
శ్రిత పుణ్యాశ్రమ మండలంబు నగుచుం జెల్వొందు నక్కానలో
ధృతపుణ్యుల్ విహరించి రేవురును గుంతైపుత్రు లిచ్ఛా గతిన్.
3_6_143
వ. ఒక్కనాఁ డమ్మహారథులు దృణబిందు నాశ్రమంబున ధౌమ్య సహితంబుగాఁ బాంచాలి నునిచి యేవును నొక్కట మృగయార్థంబు నలుదిక్కులకుం జనిన యనంతరంబ.
- సైంధవుఁడు ద్రౌపదిం జూచి మోహించుట –
సం. 3-243-6
3_6_144
ఉ. వీరుఁడు సైంధవుండు జన విశ్రుత శౌర్యుఁజు సాల్వకన్య నిం
పారఁగఁ బెండ్లియాడుటకునై నిజ వైభవ ముల్లసిల్ల వి
స్ఫార చతుర్విధోరు బల సంగతుఁడై చనుచుండి యాశ్రమ
ద్వారమునందుఁ గాంచె ద్రుపద క్షితి పాల తనూజ నచ్చటన్.
3_6_145
ఉ. నీల పయోద మండలము నిశ్చల లీల వెలుంగఁ జేయుచుం
గ్రాలెడు వాలుఁ గ్రొమ్మెఱుఁగుకై వడిఁ దద్వన భూమి నెంతయున్
లాలిత దేహ కాంతి పటలంబునఁ జేసి వెలుంగఁ జేయు న
బ్బాల వినీల కుంతల విభాసినిఁ జూచి సవిస్మయాత్ముఁడై,
3_6_146
తే. మగువఁ దగిలిన చూడ్కుల మగుడఁ దిగువ
నేర్పు సాలక యతఁడు కందర్ప దర్ప
గోచరాత్ముఁడై నిజసఖుఁ గోటి కాస్యుఁ
డను నృపాత్మజుఁ జూచి యిట్లనియె బ్రీతి.
3_6_147
ఉ. ఇన్నలినాక్షి యెవ్వతియొ యివ్విపినంబున నేకతంబ యి
ట్లున్న నిమిత్తమేమియొ సురోత్తమ కన్యయొ యక్షకాంతయో
పన్నగ భామయో మనుజ భామిని గామి నిజంబ యిట్టి చె
ల్వున్నదియే మహీతలము నుగ్మలు లెవ్వరి యందు నారయన్.
3_6_148
ఉ. లీల యెలర్పఁగా నబల లేఁజిగురాకును బోలె నొప్పు కెం
గేలు కదంబ శాక తుదిఁ గీల్కొనఁ జేసి వసంత విభ్రమో
న్మీలిత బాల వల్లి క్రియ మేలగు చూడ్కుల మించి పావక
జ్వాలయ పోలెఁ జిత్తము నిజం బెరియింపఁ దొడంగెఁ జూచితే.
3_6_149
ఉ. ఈ కమలాక్షి నాకు హృదయేశ్వరి యైనఁ ద్రిలోక రాజ్యముం
జేకుఱ నేలినట్లు విలసిల్లనె దర్పక వీరు బంటుఁ గాఁ
గైకొని సర్వ భోగములుఁ గాంతు నొడంబడఁ బల్కి దీనికిన్
నాకును బొందొనర్చి కరుణం జరితార్థునిఁ జేయవే ననున్.
3_6_150
వ. అని పనిచినం గోటికాస్యుండు గ్రక్కునం బాంచాలి పాలికిం జని ప్రణయ సుభగంబుగా నమ్మగువ కిట్లనియె.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 151 to 3 6 180
2049
3117
2006-09-27T00:04:52Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_151
సీ. మృగనేత్ర దారుణ మృగ సమాకుల
మైన యివ్వనాంతరము నం నేకతంబ
యిట్లు నీ యున్కికి నెయ్యది మూల
మివ్వనదేవతవే సురేశ్వరుని తోడ
నలిగి ధరిత్రికి నరుగు దెంచిన శచీ
లలనవో హరి యురస్థ్సలి దొరంగి
కేలిఁ గ్రుమ్మరు పద్మ గేహవో భవదీయ
జనకత్వమున సముజ్జ్వలితుఁడైన
తే. పుణ్యుఁ డే వంశమున వాఁడు పొలఁతి నీదు
జీవితేశ్వరుఁ డగు సుఖ జీవితాత్ముఁ
డెవ్వఁ డబల నీ నామమై యింపు మిగులు
శబ్ద మెయ్యది నాకు నిజంబు సెపుమ.
3_6_152
క. కరి రాజ గమన మా తెఱఁ
గలయఁ దలఁచితేని వినవె యధిక బలుఁడ నే
సురథుఁ డను రాజు పుత్త్రుఁడ
నరి మథనుఁడఁ గోటికాస్యుఁ డనఁ జనువాఁడన్.
3_6_153
తే. అల్ల కాంచన రథముపై నలరు వాఁడు
ఘనుఁడు క్షేమంకరుండు త్రిగర్తవిభుఁడు
మఱియు నినుఁ జూచుచున్నాఁడు మగువ వాఁడె
దీప్తభుజుఁ డైన కాళింగ దేశ విభుఁడు.
3_6_154
తే. ఉల్ల పద్మాకరము పొంత నుండి నిన్ను
మెచ్చి కనుఁగొనుచున్న యున్మీలితాక్షుఁ
డుత్పలాక్షి యిక్ష్వాకు వంశోద్భవుండు
సుబల భూపతి పుత్త్రుండు సుభగుఁ డతఁడు.
3_6_155
వ. అరుణాశ్వ యుక్తంబు లయిన రథంబుల యందు రత్మమయ భూషణు లయి సమిద్ధ వహ్నులుం బోలె వెలుంగుచున్న యా సౌవీర కుమారులు పన్నిద్దఱుం దన్నుం జేరికొలువ ననేక సహస్ర కరి తురంగ రథ పదాతి పరివృతుం డై మహా గజంబు పై శోభిల్లుచున్న యవ్వీరుండు సింధు సౌవీర నాథుం డైన జయద్రథుం డమ్మనుజేశ్వరుం డిప్పుడు నీ తెఱం గెఱుంగఁ దివిరి నన్ను నిట పుత్తెంచె ననినఁ బాండవపత్ని మృదు మంభ్రమంబునం గదంబ శాఖ విడిచి యుత్తరీయంబు సంగతుంబ గావించుకొని కోటికాస్యున కిట్లనియె.
3_6_156
తే. అన్న యిచ్చట నే నొంటి నున్న దాన
నీ విచటి కేఁగు దెంచుట నియతి యగునె
సుతవతిని ధర్మవతి నన్ను నితరకాంతఁ
గాఁ దలఁచి పెక్కులు వల్కఁ గాదు నీకు.
3_6_157
వ. నీవు శిబి వంశోద్భవుండైన సురథు పుత్త్రుండ వగు టే నెఱుంగుదు నస్మత్ప్రకారంబు సెప్పెద వినుమేను బాంచాలపతి యైన ద్రుపదు కూఁతురఁ గృష్ణ యను దానం బాండు నందను లగు యుధిష్ఠిర భీమార్జున నకుల సహదేవులకు ధర్మపత్ని నవ్వీరు లిప్పుడు నన్ను నివ్వనంబున నునిచి.
3_6_158
తే. ధర్మజుఁడు దూర్పు భీముఁడు దక్షిణంబు
నర్జునుఁడు పడమర గవ లర్థి నుత్త
రంబుగా వేఁటవోయిరి రాజ ముఖ్యు
లనఘు లింతకు వత్తురు వినుత బలులు.
3_6_159
వ. మీ రమ్మహాత్ములకు మాననీయులరు గావున నార్య జన మిత్త్రులగు నక్కురు కుల పవిత్రులు సేయు సత్కారంబులు గైకొని పోవుదురు గాని యొక్కింత తడ వియ్యాశ్రమ సమీపంబున నిలువుం డని పలికి యల్లన యవ్వర వర్ణిని భయంబునం బర్ణ గృహంబు సొచ్చినం గోటికాస్యుండును గ్రమ్మఱ చని జయద్రథుని తోడ నబ్భామిని పాంచాల కన్యక యనియును బాండవ పత్ని యనియునుం జెప్పిన నద్దురాత్ముండు మదన కంపిత హృదయుం డగుచు నమ్మగువ నపహరింపం దివిరి కతిపయ జన సమేతంబుగా నరిగి సింహాగారంబు సొచ్చు వృకంబునుం బోలెఁ బాండవ నివాసంబు సొత్తెంచి పాంచాలిం గని దాని కిట్లనియె.
3_6_160
క. వామాక్షి నీకుఁ గుశలమె
నీ మన సెవ్వారియందు నిత్య ప్రేమం
బై మెఱయు నట్టి సొబగులు
నీ మగ లేవురుకు నిపుడు నెమ్మదియె మదిన్.
3_6_161
వ. అనిన వానికి నమ్మానవతి యిట్లనియె.
3_6_162
చ. స్థిరమతు లైన పార్థులకు సేమమ నీకు ననామయంబె భూ
వర తగ వింద వైతి కురువర్యుల యింటికి నట్లు గావునం
బరువడి నాసన క్రియముఁ బాద్యముఁ గైకొను మాదరంబుతో
సరస కురంబ మాంసములఁ జల్పుము భోజన కృత్య మిత్తఱిన్.
3_6_163
ఆ. వేఁట వోయినారు విభు లిప్డు వత్తురు
వారు వచ్చి నీకు వలయునట్టి
ప్రియము లాచరింపఁ బ్రీతుండ వై మఱి
యిష్టజనులు నీవు నేగుఁ మనఘ.
3_6_164
చ. అనవుడు సైంధవుం డనియె నంబుజ లోచన నీవు మాకుఁ జే
యు నతిథి పూజ లన్నియును నొక్కటనైనఁ గొఱంత లేక వ
చ్చినవియ మన్మథాస్త్రముల చిక్కునఁ గాఱియవొందె డెంద మిం
క ననుఁ గృతార్థుఁ జేయుము దగన్ రథ మెక్కుము లెమ్ము నెమ్మితోన్.
3_6_165
మ. ధరణీ రాజ్యము గోలుపోయి ఘన కాంతార స్థలీ వాసులై
సరివా రెల్లను నవ్వఁ గుత్సిత దశా సంప్రాప్తిమై నున్న ము
ష్కరులం బార్థులఁ గొల్చినం గలదె సౌఖ్యం బెంతయున్ బేలవై
త రవిందానన శ్రీ విహీనులఁ గరం బర్థింతురే కామినుల్.
3_6_166
ఆ. చిగురుఁ బోఁడి నిఖిల సింధు సౌవీర భూ
వలయ రాజ్య గౌరవంబు తోన
నున్న నేలికొని మనః ప్రియ భోగైక
యోగ్య వగుము విడువు మొండు దలఁపు.
3_6_167
వ అనినం బాంచాలి ప్రకంపిత చిత్త యగుచుఁ గొండొక దొలంగి వాని దెస
ననాదర దృష్టిం జూచుచుఁ దన పతుల రాకయ కోరుచు బ్రతివాక్యంబుల గొంత కాలక్షేపంబు సేయుటకై వాని కిట్లనియె.
3_6_168
తే. తలఁపఁ బాండవ ధార్తరాష్ట్రులకుఁ జెలియ
లైన యాదుస్సలకుఁ బతి వనఘ నీవు
నాకుఁ దోఁబుట్టువవు గావె నాకుఁ జననె
పాడి దప్పిన మాటలు పలుక నిచట.
3_6_169
క. నయమును ధర్మము గల య
న్వయమున జనియించినాఁడ వక్కట ధర్మ
క్రియ యెఱుఁగంగా వలదె యు
భయలోక విరుద్ధమైన పథ మేమిటికిన్.
3_6_170
వ. అనిన నద్దురాత్ముండు దరస్మితాననుం డగుచు నిట్లనియె.
3_6_171
క. వనజాక్షి రాజ ధర్మము
వినవే యెన్నఁడును మనుజ విభులకుఁ బ్రమదా
జనుల యెడ వాని వెదకం
జనదు వలసినట్ల వేడ్క సలుపఁగఁ జెల్లున్.
3_6_172
క. విను మదియుఁ గాక జగమున
వనితా రత్నంబు లెల్ల వారికి భోగం
బున యెడ సాధారణము లో
కని ధన మని గురుతు గలదె కరి నిభ గమనా.
3_6_173
వ. అనిన నయ్యంగన క్రోధ కలుషితాంత రంగయై యిప్పాపాత్ముండు ప్రియ వచనంబులం బోవండు బెట్టిదంబులం గాని చక్కంబడఁ డని తలంచి యిట్లనియె.
- ద్రౌపది సైంధవునితో నిష్ఠురోక్తులు పలుకుట –
సం. 3-252-1
3_6_174
చ. ప్రకటిత శౌర్యసారుల న భగ్న పరాక్రమ నిర్జితాహిత
ప్రకరులఁ బాండునందనులఁ బాండు యశస్కుల నాత్మ లోఁ దలం
పక నను ధిక్కరించెదు నృపాలకులాధము నీదు గర్వదు
ర్వికసన మింతఁ బోదు తుది వ్రేఁగగుఁ దక్కుము దుష్ప్రలాపముల్.
3_6_175
మ. హిమనత్పాద వనాంత కేలి రతియై నేపారి కోపారుణ
క్రమ నేత్రాంచలమై ప్రభూత మద రేఖంబైన గంధద్విపేం
ద్రము డాయం జని సిళ్ళు సూపుట సుమీ ధర్మాత్ము నత్యుగ్ర వి
క్రముఁ గౌంతేయు వరిష్ఠు నీవు దొడరంగాఁ జూచు టూహింపఁగన్.
3_6_176
ఉ. శాతన ఖాగ్ర ఖండితలసన్మద కుంజర కుంభ ముక్త ము
క్తా తత శైల కందు గుహాంతర సుప్చ మృగేంద్ర కేసర
వ్రాతము వేడ్క నూఁచికొన వారక చేరుట గాదె క్రోధ ని
ర్ఘాత మహోగ్రు భీముఁ జెనకు దలపోయుట నీకు నెమ్మెయిన్.
3_6_177
మ. చల జిహ్వాగ్ర విలీఢ స్ఫురిత దంష్ట్పాభీషణం బైన బె
బ్బులిఁ గోలం గొని వ్రేసి త్రోసి తొలఁగం బోవచ్చినన్ వచ్చుఁ గా
క లసత్క్రూర శరాగ్ని దుస్సహుని నగ్గాండీవి నల్గించి యె
వ్వలన్ మాన ధనాఢ్యు లై బ్రతికి పోవన్ వచ్చునే యేరికిన్.
3_6_178
ఉ. బోరన విస్ఫులింగములు వొడ్మఁగ నుగ్ర విషంబు గ్రక్కుచుం
గ్రూర విచేష్ట నాలుకలు గ్రోయు మహోరగరాజయుగ్మముం
జేరి పదాహతిం గినియఁ జేయఁ దలంచుట గా నెఱుంగు దు
ర్వారులు మాద్రి పుత్త్రుల కవజ్ఞ యొనర్పఁ దలంచు టేర్పడన్.
3_6_179
ఉ. ఆలము లోన వీఁక నమరాసుర కోటికి నైన దుర్జయుల్
వాలిన వీరు లవ్విభులు వారికి నెగ్గొనరించి పోయి పా
తాళము సొచ్చి డాఁగినను దప్పదు మృత్యువు నీకు నక్కటా
కాలము నిండె నీ వశము గాదు విధాతృ ని చెయ్డి త్రోవఁగన్.
3_6_180
క. తేలును గర్కటియును దెగు
కాలమునకుఁ జూలు దాల్చుగతిఁ బార్థుల యి
ల్లాల నయిన నా దెస దు
శ్శీలుఁడవై తిది వినాశ చిహ్నము గాదే.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 211 to 3 6 240
2050
3120
2006-09-27T00:05:21Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_211
ఉ. ధర్మజు కూర్మితమ్ముఁడును దత్ప్రియ శిష్యుఁడు నైన వాఁడు స
త్కర్ముఁడు వాఁడె చూడుము ప్రగాఢ వికీర్ణ జితైంద్రియుండు దు
ష్కర్ములఁ గన్న సైఁపఁడు నికామ భయంకర విక్రమ క్రియా
నిర్మథితారి ఫల్గునుఁడు నిర్మల తేజుఁ డజేయుఁ డేరికిన్.
3_6_212
క. అవశగతిఁ గామ రోషా
ది వికారము లొందినను మదిని ధర్మపథ
ప్రవిహతి గానీఁ డతఁ డా
దివిజేంద్ర తనూజుఁ డద్వితీయుఁడు పేర్మిన్.
3_6_213
చ. అయన సంగ్రహుండు వినయవ్యవసాయి భయార్తలోక సం
శ్రయుఁడు గృతాస్త్రుఁ డాహవ విశారద శౌర్యుఁడు శిష్ట బాంధవ
ప్రియుఁ డసమాన సుందర గంభీర శుభాకృతి యల్లపుణ్యుఁ డా
రయ నకులుండు పాండుసుత రత్నము భాసుర కీర్తి యిమ్మహిన్.
3_6_214
ఉ. వీరుఁడు చిత్రయోధి దృఢ వేధి గృతాస్త్రుఁడు భూరి బుద్ధి వి
స్ఫారుఁడు వాగ్విశారదుఁడు పార్థుల కూరిమి తమ్ముఁ డుజ్జ్వలా
కారుఁడు ధర్మదక్షుఁ డవికారుఁడు ప్రౌఢపతంగ తేజుఁ డ
ద్ధీరుఁడు పాండవుండు సహదేవుఁడు దైవనిభుండు పెంపునన్.
3_6_215
తే. కొడుకులం దెల్లఁ గూర్చు కొంతి యితని
కిమ్మహాత్ముఁడు మహి చలియించెనేని
నగ్ని చల్లన యయ్యె నేనాత్మఁ దాను
ధర్మ నిష్ఠుఁడై సత్యంబు దప్పఁ డెపుడు.
3_6_216
వ. వీరేవురు నత్యంత దుర్వారులు వీరి బారింబడిన వారాశి నడుమ నుగ్ర మకరాహతంబై యనియు పేరోడయుం బోలె నీ సైన్యంబు వికలంబగు నీవునుం బ్రాణం బొండె మానం బొందిఁ గోల్పోడి మెయిమెయిం బో నేర్చెదవే యనియె నప్పుడు కౌంతేయులు సైంధవ సేనం దలపడి దిఙ్ముఖం బున నెల్లం జీకట్లు గవియునట్లుగా బాణ పటలంబులు పఱఁగింపం దొడంగిన.
3_6_217
క. తొలఁగకుఁడు పొదుపుఁ డేయుఁడు
నిలువుఁడు వడిఁ బొడువుఁ డనుచు నిజ యోధులఁ దాఁ
గలయఁ బరికొల్పి సైంధవు
డలఘు పరాక్రముఁడు నినిచె నా హవ భూమిన్.
3_6_218
వ. ఇట్లు త్రిగర్త శిబి సింధు సైన్యంబులతో ననేక నరపతి పరివృతుం డై నిలిచిన జయద్రథుం జూచి భీమసేనుండు క్రోధారుణ లోచనుండై రథంబు డిగ్గి హేమ బంధ బంధురంబును నయోమయంబును నగు గదా దండంబు ద్రిప్పుచు వాని పయిం గనిసిన నడ్డపడి కోటికాస్యుండు నిజ సైన్య సంఘంబుతో నమ్మాహా వీరుం బొదువుటయు నతండు.
3_6_219
క. మద గజముల రథ యోధులఁ
బదాతులను దురగములను బలువిడిఁ గలయం
జదుపుచు దుర్వారగతిన్
విదిత బలుడు ఘన గదా ప్రవీణత మెఱసెన్.
3_6_220
వ. ఇట్లు విహరించి యహిత సైన్యంబు నిహతం బగుటయుఁ జెలంగి సింహనాదంబు సేసి యతండు సారథి సముపనీతం బైన రథంబు సాదరంబుగా నెక్కి గృహీత శరాసనుం డై విక్రమించె మఱియును.
3_6_221
క. అలిగి యుధిష్ఠిరుఁడును న
గ్గలికం బ్రతి వీరు లడరఁ గార్ముక విద్యా
విలసనము మిగుల సౌవీ
రుల నూర్వుర రథిక వరుల రూ పడఁగించెన్.
3_6_222
క. నకులుఁడు నిశాతసాయక
నికరంబుల సమర ధారణీతల మెల్లం
బ్రకట పరవీర వరమ
స్తక బంధురముగ నొనర్చె ధారుణ బంగిన్.
3_6_223
క. నారాచపాతముల దు
ర్వారుఁడు సహదేవుఁ డాహవముఖంబున న
శ్వారోహకులం గూల్చుచు
వీర విహారంబు సలిపె వేడ్క యెలర్పన్.
3_6_224
ఆ. సింధు రాజ సైన్య సింధు పూరము నందు
మహిత ఫల్గనాఖ్య మంథనగము
దిరిగి కలఁపఁ దొడఁగెఁ బర నృపాలక మహా
జలచర ప్రజంబు సంచలింప.
3_6_225
సీ. వారణ కోటి దదారోహకుల తోన
వివశమై యొఱలుచు నవనిఁ ద్రెళ్లె
సూత హయ ధ్వజ పాత పూర్వకముగ
రథములు దుము రయ్యె రథుల తోన
వెస రావుతుల తోన వస మఱి హయములు
గెడసి యెల్లెడలను బుడమిఁ గప్పె
దందడి దెరలుచు సందడి పెల్లుగాఁ
గాలు బలంబులు గూలెఁ గలయఁ
ఆ. దుముల మధిక మయ్యె సమర తలంబున
ఘోర రుథిర వారిపూర మెసఁగె
జిత విరోథి బలుఁడు శత మశ సూనుండు
చాప నైపుణ్యంబు సూపునపుడు.
3_6_226
తే. సవ్యకరము నందును నపసవ్యకరము
నందుఁ బర్యాయ సంగత మగుచుఁ జూడఁ
గొఱవి ద్రిప్పిన యొప్పున మెఱసెఁ బార్థు
గాండివము వాలుఁ దూపుల గనియనంగ.
3_6_227
వ. అట్టియెడం ద్రిగర్తపతి యైన సుధన్వుండు గదా హస్తుండై రథంబు డిగ్గి చని ధర్మ తనయు రథ్యంబులఁ గూల సేసిన నతండు నిశిత సాయకంబున వానియురంబు వ్రచ్చి విగద జీవుం గావించి సత్వరంబుగాఁ జని సహదేవు నరదం బెక్కె మఱియును ద్రిగర్తుల లోన మహా ముఖ క్షేమంగరు లనువారు నకులుం బొదివి ఘన శరాసారంబు గురిసి బజధరంబులుం బోలె గర్జిల్లిన నమ్మాద్రీసూనుండు వారి నిద్ధఱఁ బెక్కమ్ముల నొప్పించె నంతఁ దదీయా గ్రడుం గడు సురథుండు.
3_6_228
చ. కరి నికరంబుతోఁ దొడరి గర్వితుఁడై తన వారణేంద్రు న
క్కురు కుల వీరు మీఁద నెసఁ గొల్పినఁ దద్రథఘోటకంబుల
బరుషతఁ జంపు నగ్గజము వాయక వాఁ డసిచర్మ హస్తుఁడై
ధరణికి దాఁటుచో నది మదంబున వెండియుఁ బైఁ గడంగినన్.
3_6_229
చ. తొలఁగక యమ్మహాబలుఁడు దోర్బల మొప్పఁ గృపాణపాత భం
గలుఁ గరినాథు కేలు నిరుగొమ్ములతో బెరయంగఁ ద్రుంప బె
ట్టిలకు విచేష్టమై నొఱగు నేనుఁగు పై నతి మాత్ర భీతి వి
హ్వలుఁ డగు శత్రు నుద్ధతిఁ గృతాంత విధేయునిఁ జేసె వ్రేల్మిడిన్.
3_6_230
క. వైరులు దలఁకఁగ నిమ్మై
దారుణ పౌరుష విశేష దక్షుం డై య
వ్వీరుఁడు రయమున నరిగి స
మీర తనయు నరద మెక్కి మెఱసెం బోరన్.
3_6_231
చ. ఘనుఁడు వృకోదరుండు దనుఁ గట్టలుకం దల పడ్డ కోటికా
స్యుని తురగంబులం దునిమి సూతుని కంఠంబు ద్రుంచివైచి తీ
వ్ర నిశిత మైన ప్రాసమున వాని యురంబు వగిల్చి చంపినం
గనుకనిఁ బాఱె భీతిఁ యెసఁగంగఁ దదీయ చమూ సమూహముల్.
- అర్జునుఁడు సౌవిర కుమారులం బన్నిద్దఁఱ జంపుట –
సం. 3-255-27
3_6_232
వ. అంత నంగారకుండును గుంజరుండును సృంజయుండును సుప్తకుండును శత్రుంజయుండును సుప్రబుద్ధుండును శుభంకురుండును భ్రమంకరుండును శూరుండును రథియును గుహకుండును బలాఢ్యుండును నను సౌవీర కుమారులు పన్నిరువురు నిక్ష్వాకు శిబి సైంధవ త్రిగర్త సైన్యంబులం గూడి క్రీడి మార్కొని పటు బాణ జాలంబులం గప్పిన.
3_6_233
మ. అతుల క్రోధ విఘూర్ణ మాన హృదయుండై చండ గాండీవ ని
ర్గత భల్లౌఘములం దదస్త్ర వితతుల్ ఖండించి సౌనీర సం
తతిఁ బన్నిద్దఱ విండ్లులం దునిమి దోర్దర్పంబు మీఱంగ స
స్మితుఁడై యాతఁడు దచ్ఛిరః ప్రకర విచ్ఛేదంబు సేసెన్ వెసన్.
3_6_234
క. ఆకలుముగ శైబ్యుల ని
క్ష్వాకుల సైంధవులనుం ద్రిగర్తులనుం బో
నీక పొదివి రయమున న
స్తోక పరాక్రముఁడు దునిమి తూఁటాడె వడిన్.
3_6_235
వ. అప్పుడు రణ భూమి యంతయు శవమయం బయ్యె నంబరం బంతయుం గబంధమయం బయ్యెఁ జరు కేయూర వీరాంక విభూషితంబు లైన బాహు చరణ చ్ఛేదంబులును గార్ముక తూణీర కాండ ఖండంబులు నక్షకూబర రథాంగ కేతన త్రివేణు కశకలంబులును బుండరీక వ్యజనచామర భంగంబులుం గరవాల పరిఘ శక్తి గదా ముసల పట్టిన ప్రాస లేశంబులు నెక్కటఁ జూచిన రాసులై యుండెఁ గీలాలపూరంబును మాంస పంకంబును గేశ శైవాలంబును నైన యపూర్వ నదీ ప్రవాహంబునందు బహు విధ క్రవ్యాద గణంబు లన గాహంబు సేయుచుఁ బ్రకట కోలాహల వ్యాకులం బగు చుండె నవ్విధంబున.
3_6_236
క. గాండివ పవన ప్రేరిత
చండాంబక ఘోర శిఖల శత మఖ తనయో
ద్ధండ దహనుఁ డొక మాత్రన
ఖండిత సౌవీర సైన్య కానన మేర్చెన్.
3_6_237
వ. అట్టి క్రందున జయద్రథుండు ద్రౌపదిని దిగ విడిచి రథంబు దోలుకొని పఱచె నంత ధర్మజుండు ధౌమ్య సమన్వితయై యున్న పాంచాలిం గని నిజ రథంబు పై నిడికొనియె సైంధవు పలాయనం బెఱింగి యర్జునుండు శత్రుసేనా హనన సంరంభంబున నున్న భీమసేనున కిట్లనియె.
3_6_238
తే. వీతలజ్జుఁడై పఱచె సౌవీర విభుఁడు
బొనుఁగు ప్రజ నేల యాఱడి దునిమి వైవ
నద్దురాత్ముని వెనుకొని యసువు లిపుడు
గొనఁగ వలయు లేలెమ్ము సద్వినుత శౌర్య.
3_6_239
వ. అనిన నతండు గయ్యంబు సాలించి ధర్మతనయుం జూచి.
3_6_240
క. జన నాథ ద్రుపద సుతఁ దో
డ్కొని ధౌమ్యుఁడు నీవుఁ గవలుఁ గుఱుకొని మగుడం
జనుఁ డాశ్రమంబునకు నే
మును సైంధవు వెనుకఁ గూడ ముట్టెదము వెసన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 271 to 3 6 300
2051
3123
2006-09-27T00:05:55Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_271
వ. ఆ వైశ్రవణుండు దన తండ్రి యగు పులస్త్యుని విడిచి తాతయగు చతుర్ముఖునకుం దపంబు సేసి నలకూబరుం డను కొడుకును లోక పాలకత్వంబును ధనేశ్వరత్వంబును లంక యను పురంబును శంకరు తోడి సఖ్యంబును వరంబులుగాఁ బడపి మహా విభూతితో వర్తిల్లుచున్నం గని యలిగి పులస్త్యుండు నిజ శరీరంబునం దర్ధంబున విశ్రవసుం డను వాని సృజియిచి యావైశ్రవణున కహితంబు సేయు మని పనిచిన నెఱింగి కిన్నరేశ్వరుండు విశ్రవసు పాలి కరుదెంచి మహాత్మా యేను నీకుం బుత్త్రుండ నయ్యెద నాకుం గరుణింపు మని యతనిం బ్రసన్నునిం జేసి నృత్త గీత విద్యా విశారద లయిన రాక్షస స్త్రీలం బుష్పోత్కటయు మాలినియు పాకయు ననువారి మువ్వుర నవ్విప్ర వరునకుఁ బరిచారికలం గా నిచ్చిన.
3_6_272
క. పురుడున నయ్యువతులు నొం
డొరులం గడవంగ విలస దుపాచార సమా
చరణ ప్రవీణ భంగులఁ
బరితోషితుఁ జేసిరా తపస్వి వరేణ్యున్.
3_6_273
వ. ఇట్లు ప్రీతుం డై యతండు వారలకుఁ బుత్త్రదానంబు సేసిన నందుఁ బుష్పోత్కటకు రావణ కుంభకర్ణులును మాలినికి విభీషణుండును పాకకు ఖరుండును శూర్పణఖ యను కన్యకయు మిథునం బై ప్రభవించి రక్కుమారులకు నలువురకుఁ దజ్జనకుండు జాతకర్మాది సంస్కారంబు లొనరించి సగౌరవంబుగాఁ బెనిచి యుపనీతులం జేసెనందు.
3_6_274
ఉ. ఆతత తేజుఁ డున్నత భూజాగ్రుఁడు లోక భయంకరుండు వి
ఖ్యాత పరాక్రముండు దశకంఠుఁడు సంతత రోష మానసుం
డాతని యట్ల దుర్మదమయాత్ముఁడు క్రూరుఁడు గుంభకర్ణుఁడున్
భీతి విదూరుఁ డార్యుఁడు విభీషణుఁ డుత్తమ చిత్తుఁ డారయన్.
3_6_275
క. ఖరుఁడు ఖరతేజుఁ డవనీ
సుర పరిభవకారి మాంస శోణిత భుజుఁ డు
ద్దుర చిత్తుఁడు శూర్పణఖయు
దురిత చరిత ధర్మకర్మ దూషిత యెపుడున్.
3_6_276
వ. ఆ రాక్షస కుమారులు దండ్రి వలన నఖిల వేద వేదాంగ ధనుర్వేద పారగులై గంధమాదన గిరియందు సుఖంబుండి యొక్క నాఁ డతనికి మ్రొక్కవచ్చు వాని నధిక విభవ సమన్వితు వైశ్రవణుం జూచి తత్ప్రభావంబు దపోలబ్ధం బగుట విని జాతమత్సరు లయి తారును బితామహు నుద్దేశించి తపంబు సేయం దొడంగిరి తత్ప్రకారంబు వినుము.
3_6_277
తే. మండు వేసవిఁ బంచాగ్ని మధ్యమున ఘ
నాగమంబున బయల నత్యంత తుహిన
సమయమున నీరియందు నిశ్చలత నిలిచి
దశముఖుఁడు వాయు భక్షుఁడై తపమొనర్చె.
3_6_278
మ. నియతాహారుఁడు నిర్జితేంద్రియుఁడునై నిష్కంప వృత్తిన్ మహీ
శయనుం డై వ్రతముల్ చరించె నధికెచ్ఛం గుంభకర్ణుండు ధై
ర్యయుతుం డై ఘనుఁ డవ్విభీషణుఁడు పర్ణాహార వృత్తిన్ జపా
ధ్యయనాసక్తిఁ దపంబు సేసె మది నత్యంతంబు సంశుద్ధితోన్.
3_6_279
వ. ఖరుండును శూర్పణఖయు వారికిం దగిన పరిచర్యలు సేయుచుండి రంత సహస్ర వర్షంబులు నిండినం బంక్తి వదనుండు దన మస్తకం బొక్కటి ఖండించి మండెడు నగ్నియందు వేల్చి మఱియు వేయేండ్ల కొక్కటిగాఁ దలలు దొమ్మిదియుం దఱిగి వేల్చి ధైర్యంబు దఱుఁగక పదియగు తలయును ద్రెంప సమకట్టినఁ బితామహుండు ప్రత్యక్షం బై వారించి వాని శిరంబు లెప్పటియట్ల కలుగ నొసంగి యమరత్వంబు దక్క నొండు నీ కభిమతం బగునది యెయ్యది యైనను నడుగు మనుటయు నన్నిశాచరుండు.
3_6_280
శా. దేవా యేను సమస్త దైవ పితృ దైతే యాహి గంధర్వ ర
భో విద్యాధర యక్ష జాతులకు నక్షోభ్యుండగాఁ బ్రీతితో
నీ విశ్వంబునఁ గామ రూపగతి నాత్మేచ్ఛా విహారుండఁగా
నీవే నావుడు వాని కవ్వర మజుం డిచ్చెం గృపా లోలతన్.
- బ్రహ్మ రావణ కుంభకర్ణ విభీషణులకు వరంబు లిచ్చుట –
సం. 3-259-26
3_6_281
వ. మనుష్య జాతి యెక్కండు దక్క నీ చెప్పిన యందఱ వలనను నీకు మరణ భయంబు లేదని పలికి పరమేష్ఠి గుంభకర్ణుం జూచి వరం బడుగు మనిన వాఁడు దైవోప హతుండై తనకు నాత్యంతికం బైన నిద్ర యడిగిన నట్ల యగునని విభీషణున కభి ముఖుం డగుటయు నతండు కృతాంజలి యై జలజాసనుఁ బ్రస్తుతించి.
3_6_282
క. పరమాపద యైనపుడును
దురితంబులు నా మనంబు దొడరమియును భా
సుర మగు బ్రహ్మాస్త్రంబును
గరుణింపవె యనిన నిచ్చి కమలజుఁ డనియెన్.
3_6_283
క. నిరతము రాక్షస భవమును
బొరసియు నీ విట్లు ధర్మబుద్ధి వగుట య
చ్చెరువిది గావున నీకును
దిరముగ నమరత్వ మిచ్చితింత గృప వత్సా.
3_6_284
వ. అని పలికి పితామహుం డంతర్హితుం డయ్యెఁ దదనంతరంబ.
3_6_285
మ. వర గర్వోన్నతుఁడై దశాననుఁడు దుర్వారోద్ధతిన్ దాడిమై
నరిగెం గిన్నరనాథు పై నతఁడు కార్యం బాత్మ నూహించి సం
గర సన్నద్ధుఁడు గాక కింపురుష యక్ష శ్రేణితోఁ గూడఁ దా
నరిగెన్ లంకఁ బరిత్యజించి రభసోద్యత్పుష్పకారూఢుఁడై.
3_6_286
వ. ఇట్లతుం గంధమాదనంబుకుం జను నెడ వెన్నడిం దగిలి దానవుండు వాని విమానంబు తోన విమానంబు నపహరించినం గనలి యక్షేశ్వరుండు గురుండ నగు న్ను నవమానించితివి గావున నివ్విమానంబు నీ పగతు పాలయ్యెడు మని శపించె నంత.
3_6_287
క. రాక్షస లక్ష్మీ మహిమకు
రక్షకుడుగఁ బంక్తిముఖుని రాక్షస మాయా
దక్షు నభిషిక్తుఁ జేసిరి
రాక్షస బేతాళ వరులు రాగం బెసఁగన్.
3_6_288
వ. వాఁడును బల దర్ప మోహితుండై కడంగి యింద్రాది దేవతల నొడిచి తత్పదంబు లాక్రమించి యీసు మిగిలి జగద్రావణంబు సేయుటం జేసి రావణుండను పేర బ్రఖ్యాతి వహించి సకల భూత భయంకరుం డయ్యె నట్టి యెడ దేవర్షులును రాజర్షులును గూడి చని తత్ప్రకారం బగ్ని దేవునకుం జెప్పిన నతండు వారిం దోడ్కొని వారిజాసను పాలికిం జని యిట్లనియె.
3_6_289
ఉ. భూరిభుజుండు విశ్రవసు పుత్త్రుఁడు పంక్తి ముఖుండు దర్పదు
ర్వారుఁడు రాక్షసేంద్రుఁడు భవద్వర శక్తి నవధ్యుఁడై మహా
ఘోరముగాఁ ద్రిలోకములకుం గడుఁ బీడ యొనర్పఁ జొచ్చె వృ
త్రారిపురోగమ త్రిదశు లందఱుం గింకరు లైరి వానికిన్.
3_6_290
ఉ. దానవు చేతఁ గష్టపడి దైన్యము నొందులు కోర్వలేక నీ
దైన పదాంబుజంబు లభయం బని చేరితి మింక మమ్ము నె
ట్లైనఁ గృపార్ద్ర మానసుఁడవై తగఁ జేకొన వయ్య మాకు ది
క్కైనను కాకయున్నఁ గమలాసన నీవ కదయ్య యెయ్యెడన్.
3_6_291
వ. అనినం బరమేష్ఠి వారల కిట్లను నిక్కార్యంబునకు నేను మున్న తగిన యుపాయంబు నిశ్చయించి నారాయణుం బ్రార్థించితి నద్దేవుండు మనుష్య భావంబున నవతరించి యా రాక్షసు వధియించు వాఁ డయ్యె నింద్రాది సురులును దమ తమ యంశంబులం జేసి ఋక్ష వానర జాతులయందు జనియింప గలవారు మీకు భయంబు వలవదని యగ్ని ప్రముఖులైన యమ్మహామునుల సమ్ముఖంబున దుందుభి యను గంధర్వ కామినిం బిలిచి నీవు కుబ్జ రూపంబున మంథర పేర భూ లోకంబున నుద్భవించి నీ నేర్చు విధంబున దేవ కార్యంబులు నిర్వహింపు మని పనిచి వారి వీడ్కొలిపెఁ బదంబడు దివిజుల యంశావతారంబులం జేసి.
3_6_292
మ. గురుశైలోన్నత గాత్రు లుద్ధత భుజోగ్రుల్ వజ్ర పాషాణ క
ర్కరు లర్క ప్రతిమాన తేజులు గుణాకల్పుల్ మహా కల్ప భీ
కర కాలాంత కల్పు లాజినిపుణుల్ గర్వోన్నతుల్ ఋక్ష వ్
నర వీరులన్ జనియించి రెల్ల యెడలన్ నాగాయుత త్రాణులై.
3_6_293
క. అన విని యుధిష్ఠిరుం డ
మ్ముని వరుతో ననఘ ధర్మమూర్తిని నా రా
ముని నేల యరణ్యంబున
కనిచెను దశరథుఁడు సెపుమ యక్కథ యెల్లన్.
3_6_294
వ. అని యడుగుటయు మార్కండేయుం డిట్లనియె దశరథుడు నిజ సుకృత పాకంబునం జేసి రామ ప్రముఖు లయిన కొడుకుల నలువురం గని త్రైలోక్య రాజ్యంబు సంప్రాప్తం బయిన యట్లు సంతసిల్లె నక్కుమారుల క్రమంబున నుపనీతులు నఖిల వేద వేదాంగ వినీతులు యథా క్రమ పరిణీతులు నై విలసిల్లు నంత.
3_6_295
సీ. అభినవ పద్మ దళాక్షు నక్షీణ
విస్తృత వక్షు నాజాను దీర్ఘ బాహు
మధుర స్మితానను మద గజగమను
నారూఢయౌవను నభిరూప తేజు
శ్రీరమణీయుఁ బ్రసిద్ధ యశోరమ్యు
నిఖిల విద్యాగమ నిపుణ చిత్తు
నింద్ర సమాను జితేంద్రియు ధర్మజ్ఞుఁ
బౌరబాంధవ జన ప్రార్థనీయు
ఆ. దుష్ట నిగ్రహైక ధుర్యు విశిష్ట సం
రక్షణాభి లోలు రామ భద్రుఁ
గుల పవిత్రుఁ బెద్ద కొడుకుఁ గనుంగొని
రాజవరుఁడు గరము రాగ మెసఁగ.
3_6_296
వ. యౌవన రాజ్య పదంబునకు నతని నభిషేకం బాచరింపం గోరి యాప్త మంత్రి జన సమ్మతంబునఁ బురోహిత నిరూపితం బైన శుభ దినంబున నక్కార్యంబునకు సమకట్టు నెడ భరతు దాది మంథర యనునది యమందగతిం గైకేయి పాలికిం జని యిట్లనియె.
3_6_297
ఉ. అక్కట నీ దెసం బతికి నాఱడి కూరిమి యయ్యె మాయపుం
జొక్కులు నీవు నిక్కముగఁ జూచి మనంబున మోసపోయి తా
టక్కరి కోసలాత్మజ యెడం బ్రియుఁడై యదె తత్తనూజు నిం
పెక్కఁగ యౌవరాజ్యమున నిప్పుడు పట్టము గట్టఁ బూనెడున్.
3_6_298
ఆ. పుడమిఱేని మదికి నెడ యైతి నీ వింక
నేమి సెప్పఁగలదు వామనయన
కడఁగి నిన్నుఁ గొడుకుఁ బెడవడ వైచి యా
సవతి కొడుక యేలు నవని యింక.
3_6_299
క. అనిన నుదరిపడి కేకయ
తనూజ గడు సంభ్రమమునఁ దత్క్షణమ నరేం
ద్రుని పాలికిఁ జని యేకత
మున నిట్లనుఁ బ్రణయ పూర్వకముగ నాతని తోన్.
3_6_300
క. ధరణీశ తొల్లి నాకుం
గరుణించిన వర మొకండు గల దది మదిలోఁ
బరికించి యిప్పు డొసఁగుము
చిరముగ సత్యవ్రతంబు సెల్లింపు తగన్.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 301 to 3 6 330
2052
3126
2006-09-27T00:06:24Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_301
వ. అనిన నతండయ్యతివం గనుగొని యవధ్యుల వధియించుటయును వధ్యులం గాచుటయును బ్రాహ్మణ ధనంబులు దక్క నన్యుల ధనం బపహరించుటయును నభీష్ట ధనంబు నిచ్చుటయును మొదలుగా నతి దుష్కరంబు లైన వాని నైనను భవత్ప్రియార్థంబు సేసెద నెయ్యది సెప్పు మనిన ప్రీతయై భరతమాత యిట్లనియె.
3_6_302
తే. యౌవ రాజ్యపదంబున యందు భరతు
నధిప యభిష్క మొనరింపు మడవి లోన
నొలసి పదునాల్గు వర్షంబు లుండ నాన
తిమ్ము రాముని నురువర మ్మిదియ నాకు.
3_6_303
క. అనవుడు వీనులు గొఱివిం
గొని చూఁడిన యట్టు లైనఁ గువలయపతి పె
ల్చన పిడు గడఁచిన క్రియఁ జే
త నరహితుం డగుచు ధరణి తలమునఁ బడియెన్.
3_6_304
వ. అంతయు నెఱింగి రాఘవుండు నిజ జనకుండు సత్య ప్రతిజ్ఞుండు గావుతమని యా క్షణంబ సీతా సమేతుం డై వనంబునకు వెడలె నతని పిఱుందన లక్ష్మణుండును జనియెఁ దదనంతరంబ.
- దశరథుఁడు రామ విశ్లేషముచే సురలోక గతుం డగుట –
సం. 3-61-292
3_6_305
క. రాముఁడు సనుట విని మహో
ద్దామం బగు శోక వహ్ని దరి కొనఁగను హా
రామ గుణధామ యని యని
భూమీశ్వరుఁ డసు వియోగముం బ్రాపించెన్.
3_6_306
వ. ఇట్లు దశరథుండు సురలోక గతుం డగుటయుఁ గైకేయి దన కొడుకు రావించి భూ వల్లభుండు దేవ భావంబు నొందె రాముండును వనంబున కరిగె నింక నర్హుండవు నివ కావున నఖిల మహీ రాజ్య రక్షణంబు సేయు మనిన నక్కుమారుండు క్రోధ శోక దందహ్యమాన మానసుం డగుచుఁ దల్లి కిట్లనియె.
3_6_307
సీ. దురితంబు లెన్నండుఁ బొరయక వెలుఁగొందు
కమలాప్త కులమునఁ గసటు గలిపి
పరమ ధర్మాత్మకుఁ బురుహూత సన్నిభుఁ
బతి మ్రింగికొని కృపఁ బాఱ వైచి
యాయత బాహుఁ దేజోయుక్తు మాయన్న
బటు ధైర్యు నడవుల పాలు వఱిచి
జీవిత హంత్రి వై త్రోవంగ రావి
దుష్కీర్తి నా యౌదలఁ గీలుకొల్పి
ఆ. శ్రీకి నెడలి సకల లోకంబు చేతను
దిట్టు గుడిచి కోర్కి దీర్చు కొంటి
పాప జాతురాల యీ పాతకం బేమి
సేయ దింక నేమి సేయువాఁడ.
3_6_308
వ. అని దుఃఖించి భరతుండు దండ్రికి నుచిత క్రియలు నిర్వర్తించి యనంతరంబ సమస్త మంత్రి సామంత భూసురు పౌర జానపద సహితుం డై కదలి మువ్వురు దల్లులను వసిష్ఠ వామదేవులను బురస్కరించుకొని తానును శత్రుఘ్నుండును రామా నునయార్థంబు చిత్ర కూట శైలంబున కరిగి యందు.
3_6_309
మ. కనియెం గోమల నీల మేఘసుభగా కారున్ జటావల్కలా
జిన ధారున్ సితభూతి భూషితుని రాజీవాక్షుఁ గల్యాణ కీ
ర్తనుఁ గాకుత్ స్థకుల ప్రదీపకుని సీతాలక్ష్మణోపేతు స
న్ముని లోకార్చితు సత్కృపాభరణు రామున్ రాజ చూడామణిన్.
3_6_310
వ. కని యంతంత నాక్రందన పరుం డగుచుం జని తదీయ చరణంబుల పయిం బడి పితృ మరణ ప్రకారం బంతయు నెఱింగించి దేవా సకల సామ్రాజ్య ధురీణుండవై మమ్మందఱ ననుశాసింపవే యని యర్హ జన సహితంబుగా నతనిం బ్రార్థించిన.
3_6_311
క. గురు వాక్య రక్షణైకా
దరచిత్తుం డైన యయ్యుదాత్ర చరితుఁ డె
ప్పరుసున నొడఁబడఁ డయ్యెను
సరస మహీ రాజ్య సమను శాసనమునకున్.
3_6_312
వ. భరతుండును రాము చేతఁ బ్రత్యాఖ్యాతుండై తదీయ పాదుకంబులు గొని చని వాని నర్చించుచు నంది గ్రామంబు నందు వసియించి రాజ్యను సంధానంబు సేయు చుండె నిట రాఘవుం డయోధ్యా పుర సమీపం బగుటం జేసి క్రమ్మఱ భరతాగమనంబు శంకించి చిత్రకూటంబు వాసి శరభంగు పాలికిం యతని చేత సత్కృతుం డై దండ కారణ్యంబు సొచ్చి యందు గోదావరీ తీరంబున ననుజ వధూ సహితంబుగాఁ గృత నివాసుండై యున్నంత దశగ్రీవు చెలియలు శూర్పణఖ ననుదెంచి వారికి నపకారంబు సేయ మొనసినం గినిసి యా రాజపుత్త్రులు దత్కర్ణ నాసికా వైకృతం బొనరించినం బదంపడి.
3_6_313
ఉ. శూర్పణఖా నిమిత్తమున శూరు లనేకులు రక్కసుల్ మహో
త్సర్పిత రోషులై బహుళ సైన్యయుతంబుగ నెత్తి వచ్చుడున్
దర్పిత వైరి భంజనుఁ డుదారుఁడు రాఘవుఁ డస్త్రవిద్య నే
ర్పేర్పడఁ గేలిఁబోలె సమయించె రణాంగ భూమి నందఱన్.
3_6_314
వ. ఇట్లు ఖర దూషణాదులం గొట్టి పదునాలుగు వేల రాక్షసులం జంపి దండ కారణ్యంబు విగక కంటకంబు గావించె నంత శూర్పణఖయు రయంబున రావణు పాలికిం జని తచ్చరణంబుల పయిం బడి యేడ్చినం జెలియలకైన వైకృతం బేర్పడం జూచి యన్నిశాచర నాథుం డిట్లనియె.
3_6_315
సీ. ఎఱిఁగి యెఱింగి నేఁ డెవ్వాఁడు నిశిత
విస్ఫార శూలాగ్రంబు పయికి నుఱికెఁ
దపయంపియం దగ్గి దరికొల్పియెవ్వండు
నేఁడు నెమ్మది శయనింప జూచె
నుగ్ర విషానలం బుమియు చున్న యహీంద్రుఁ
గడఁగి నేఁ డెవ్వండు గాలఁ దన్నె
హుంకార ఘోరమై యుదరు బెబ్బులి మీస
లుఱుక యెవ్వాఁడు నేఁ డూఁచి కొనియె
ఆ. నిన్ను నెవ్వఁ డకట నేఁ డిట్లు గడు భంగ
పఱిచెఁ జెపుమ నాకుఁ బద్మనయన
యాయువును సిరియును నవశంబు లయ్యె నేఁ
డెవ్వనికొ తలంప నిజ్జగమున.
3_6_316
క. అని పలుకు నప్పు డాతని
ఘనతర ముఖ నేత్ర నాసికా కర్ణములం
దనవరత రోష పావక
జనిత శిఖావితతు లక్కజంబుగ వెడలెన్.
3_6_317
వ. శుర్పణఖయు నతనికి రాఘవు లున్న తెఱంగును నిజ పరిభవంబు దత్కృతం బగుటయు ఖర దూశణాది రాక్షస వధయునుం జెప్పిన విని ధన దానుజుండా క్షణంబ పుర సంరక్షణంబునం దాప్త జనంబుల నియోగించి సన్నద్ధుం డై యొక్కరుండు వెలువడి త్రికూట కాల పర్వతంబులు గడచి సముద్ర తీరంబునఁ బరమేశ్వర నివాసం బైన గోకర్ణ స్థానంబునకుం జని యచ్చటం దొల్లి రామువలనం బ్రాప్త పరాభవుం డై ప్రవ్రజనంబు నొంది తపంబు సేయుచున్న వానిం దన పూర్వామాత్యు మారీచుం గనిన నతుండును బ్రియ సంభ్రమంబుల తోడ నతనిం బూజించి కుశంలం బడిగి భవదాగమ ననిమిత్తం బేమి యని యడిగిన నసురేశ్వరుం డిట్లనియె.
3_6_318
ఉత్సాహము. వినవె రాముఁ డనఁగ నొకఁడు విపుల దర్ప హృదయుఁడై
మన ఖరుండు లోనుగా సమగ్ర శౌర్యులైన య
ద్దనుజ వరులఁ దునిమి యిపుడు దండక స్థలంబునం
దొనర నిర్భయత్వ మొప్ప నున్న వాఁడు మేటి యై,
3_6_319
ఆ. వానిఁ బరిభవింప వలయు నప్పనికి సా
హాయ్యకం బొనర్పు మనఘ నాకు
ననిన నధిక భయ సమావిష్ట హృదయుఁడై
యమర వైరి కిట్టులనియె నతఁడు.
3_6_320
చ. ఎఱుఁగవు గాక రాఘవు నుదీర్ణ భుజాల రూఢి నాజి లో
నుఱక తదీయ బాణరయ మోర్వ వశంబె పినాకికైన ను
క్కఱ మఱి నీకు నిత్తెఱఁగు గాదన కేఖలుఁ డొక్కొ బుద్ధిఁగాఁ
గఱపిన వాఁడు సేటునకుఁ గాలము సేరెనొ కాక యిమ్మెయిన్.
3_6_321
ఆ. రాము తోడఁ దొల్లి రణమునఁ గడు భంగ
మొంది కాదె దైన్య యుక్తి నిట్లు
దపసి నైతి నేఁడు తగ దమ్మహాత్ముని
యందు వైర బుద్ధి యధిప నీకు.
3_6_322
వ. అనినం గలుషించి లంకేశ్వరుండు వానిం జూచి నా పనుపు సేయవైతి వేని నిన్నిప్పుడ కృతాంత గోచరుం జేయుదు ననిన వాఁడును దన మనంబున వీనిచేతం జచ్చుట కంటెను రాఘవ కృతం బైన మరణంబు మే లని తలపోసి మహాత్మా నీకు హితంబు గోరి చెప్పితి నిది యిష్టంబు గాదేని భవదీయ శాసనంబు గైకొని చేసెదం బనుపు మనినఁ బౌలస్త్యుం డిట్లను నీవు రత్నమయ తనూరుహం బగు కనక మృగంబై చని జానకిం బ్రలోభింప వలయు సీతా చోదితుం డై రాముండు నిన్నుం బట్ట సమకట్టి నీ చేత నతి దూరంబు గొనిపోవం బడు నప్పు డేను దద్భామిని నపహరించెదఁ బ్రియా విరహ దుర్మనస్కుండై యతండు చెడిపోవు ననిన నట్లకాక యని మారీచుండు.
- మారీచుండు మయా మృగం బై చనుదెంచుట –
సం. 3-262-24
3_6_323
క. కనక మృగ రూపమునఁ జని
యిన వంశ్యుఁడు సతియు నున్నయెడ మెలఁగుటయుం
గని జానకి కౌతూహల
మునఁ బ్రియుఁ బ్రార్థించె హరిణ పుంగవుఁ బట్టన్.
3_6_324
ఆ. ధరణి సుతయు విధియుఁ దన్నుఁ బ్రేరేపంగ
వివశ బుద్ధి యగుచు నవని విభుఁడు
మృగముఁ బట్టఁ దివిరె మృగ నేత్ర కావ స
ద్వినుత బలు సుమిత్ర తనయు నునిచి.
3_6_325
క. ఆసదృశ కార్ముక ధరుఁడై
మసలక యా మృగము వెనుక మర్దిత రిపుఁ డే
పెసఁగంగ నరుగఁ దొడఁగెను
వెస రుద్రుఁడు యజ్ఞ మృగము వెనుకొను మాడ్కిన్.
3_6_326
వ. అట్టి యవసరంబున.
3_6_327
మ. పఱచున్ దవ్వుగఁ జేయలంతి నిలుచుం బట్టీక యాసాస లం
బిరువోవుం బొదలందు డిందుఁ బొడమున్ బి ట్టుల్కి వేదాఁటుఁ గ్ర
మ్మఱి చూచుం జెవి దార్చి నిల్చు మలయున్ మట్టాడుఁ గోరాడు నే
మఱిన ట్లుండుఁ దృణంబు మేయు నెలయున్ మాయా మృగం బిమ్ములన్.
3_6_328
వ. ఇట్లతి దూరంబుగా నెలయించి యలయించిన నది రాక్షస మాయగా నూహించి రాఘవుం డమోఘ బాణంబు దొడిగి తడయక యమ్మృగంబు నేసిన.
3_6_329
క. వాలమ్ము దాఁకి యొఱులుచు
నాలోనన రాము నెలుఁగు నట్టి యెలుఁగుగా
హా లక్ష్మణ సీతా యని
కూలి కపట మృగము దన్నికొనుచు జచ్చెన్.
3_6_330
తరువోజ. అయెలుఁ గేర్పడ నవనీ తనూజ యాలించి తల్లడం బడరు చిత్తమున నోయన్న లక్ష్మణ యొలని మీ యన్న యుగ్ర రాక్షస బాధ నొందంగఁ బోలు
నాయత భుజ వింటె యమ్మహా బాగుఁ డత్యంత దుఃఖార్తుఁ డై నిన్నుఁ జీరెఁ
బోయు వే కావు విస్ఫురిత పుణ్యైక భూషణోదార యప్పురుష రత్నంబు.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 6 391 to 3 6 411
2053
3129
2006-09-27T00:06:49Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
3_6_391
వ. అమ్మగువ కాపున్న దనుజాంగనలు త్య్రక్షియు లలాటాక్షియుఁ ద్రిస్తనియు నేక పాదయు దీర్ఘజిహ్వయు నజిహ్వయుఁ ద్రిజటయు నేక లోచనయు మొదలయిన వారు పెక్కండ్రు వికృతాకారంబుల తోడ నయ్యబలం బరివేష్టించి యహర్నిశంబును నురక యదల్చువారును బెలుచం దిట్టు వారును ఖరోష్ట్రనిస్వనంబులు సెలంగ వెఱపించు వారును ద్రిభువనాధిపతి యైన మన దశగ్రీవు నొల్లని యీ దుష్ట మానుషిఁ బట్టి చెండి కండలు దిందు మనువారును నై యున్న నయ్యుగ్మలి గళద్బాప్బయు గద్గద కంఠియు నగుచు నా రాక్షస స్త్రీల కిట్లనియె.
3_6_392
తే. అమ్మలార మీ వలసిన యట్ల చేయుఁ
డిక నేటికిఁ దడయంగ నేను రాము
దప్పఁ నొండొక పురుషుఁ జిత్తమునఁ దలఁప
నింత నిజము నాకును జీనితేచ్ఛ లేదు
3_6_393
వ. అనిన నజ్జానకి తెగున రావణున కెఱింగింపఁ గొందఱు సనిరి మఱియు సంతత ప్రియవాదినియు ధర్మజ్ఞుయు నైన త్రిజట యను రక్కసి రామాంగనం జేరం జని యిట్లనియె.
- త్రిజట దన స్వప్న వృత్తాంతము సీతతోఁ జెప్పుట –
సం. 3-264-56
3_6_394
సీ. అమ్మ నీ కెంతయు హర్షంబుగాఁ
నొక వార్త నే నెఱింగింతు వనజ వదన
నా మాట నిజముగా నమ్ముము వినవె
యనింధ్యుండు నానొక్క వృద్ద దైత్యుఁ
డనఘుండు రామ హితాన్వేషి యై నీకు
నా శ్వాస మొనలుప నబల నన్నుఁ
బనిచెను విను నిన్నుఁ బాసిన పిదప
లక్ష్మణుఁడును దాను సేమమునఁ గలసి
ఆ. యఖిల వానరేంద్రుఁ డైన సుగ్రీవుతోఁ
జెలిమి సేసి యిపుడు శీఘ్రమున
వీరవరుఁడు నిన్ను విడిపించు పనికి నై
యొదవి యుత్సహించి యున్న వాఁడు.
3_6_395
వ. రావణునకు రంభా నిమిత్తం బయిన నలకూబరు శాపంబు గలదు గావున నీయందు బలాత్కారంబు సేయ రాదు నీకు వీని వలని భయంబు వలదు మఱి యిద్దురాత్మునకుఁ జేటు దెలుపునట్టి దుస్స్వప్నంబుఁ గలిగెనది యాకర్ణింపుము.
3_6_396
క. ఖరములఁ బునిన రథమున
విరిసిన వెండ్రుకలు వెంట వ్రేలఁగ దశకం
ధరుఁడు బహుళతైలాప్లుత
శరీరుఁడై దక్షిణంబు సనఁ గలఁ గంటిన్.
3_6_397
తే. అతని చుట్టును గంభకర్ణాదులెల్ల
నరుణ మాల్యానులేపనులై వికీర్ణ
పతిత కేశులై నగ్నులై పరగఁ బ్రేత
పతి దిశకు నేఁగు గతి గానఁ బడియె నాకు.
3_6_398
ఉ. చారుసితోష్ణ వారణలసత్సిత మాల్య సితాంగరాగుఁ డై
ధీర గుణోత్తరుం డధిక ధీ నిలయుండు విభీషణుండు వి
స్ఫారసితాద్రి శృంగమున భవ్యుఁడు మంత్రి చతుష్టయాన్వితుం
డై రమణీయ లక్ష్మిఁ బొలు పారఁగ నే గల గంటి నుగ్మలీ.
3_6_399
చ. తన సితకీర్తి విశ్వ వసుధా గగనాతంర పూరితంబుగా
ఘన భుజుఁ డున్న తద్విరద కంథర సుస్థితుఁడై ముదంబుతో
ననుజుఁడు దాను రాఘవ కులాగ్రణి సన్మధు సిక్త పాయసం
బొనర భుజింపఁ గంటి విక చోత్పలలోచన నిక్క మింతయున్.
3_6_400
క. పులి చేత వ్రేటువడి మైఁ
గలయఁగ నెత్తురులు గ్రమ్మఁగా నేడ్చుచు ని
మ్ముల నుత్తరాభి ముఖివై
కలుషిత గతి నరుగ నిన్నుఁ గనుఁ గొంటిఁ గలన్.
3_6_401
క. నా కల నిక్కల యయ్యెడు
శోకింపకు మమ్మ యింక సుందరి పుణ్య
శ్లోకు జితలోకు నతుల వి
వేకుం బ్రియుఁ బొందఁ గలుగు వేగమ నీకున్.
3_6_402
ఆ. అనినఁ ద్రిజట పలుకు లవి నిక్కములు గాఁగ
వగచి సీత గొంత వసట దక్కి
యాసతోడ నుండె నట దశవదనుండు
సీతఁ దలఁచి వివశ చిత్తుఁ డగుచు.
3_6_403
వ. తాను దేవ దానవ గంధర్వాది భూత వర్గంబుల నెల్ల జయించియుం గందర్ప దర్పంబు వారింప నోపక యా క్షణంబ దివ్య మాల్యాంబరాభరణ భూషితుండై సంచార శీలం బైన కల్ప పాద పదంబునుం బోలె నొప్పి యుఁ దన యొప్పుఁ బితృవనంబు నందలి వటభూరుహంబు సొంపునుం బోలె నతి భీషణం బగుచుండ నశోక వన మధ్యబు సొత్తెంచి రోహిణీ సమీపంబునకు వచ్చు శనైశ్చరుండునుం బోలె జానకిం జేరం జనుదెంచి ప్రణయ పూర్వకంబుగా నిట్లనియె.
3_6_404
క. ఏల మదిరాక్షి వలవని
జాలిం బడి నవసెదవు లసద్భూషణ లీ
లాలంకృతవై ననుఁ గృప
నేలికొనం గరవె వేయు నేటికి నింకన్.
3_6_405
చ. అనిమిష యక్ష రాక్షస వియచ్చర కిన్నర పన్నగాసురాం
గనలఁ గరంబు చిత్తమునఁ గైకొన కే ననురాగ లీలమై
నిను మది నాదరించు టిది నీదకు భాగ్యము గాదె యింతయున్
వనిత యెఱుంగవైతి గరువంపు విచారము లేల నీ యెడన్.
3_6_406
ఉ. రాముఁ డనంగఁ బేర్మియుమ రాజ్యముఁ గోల్పడి కానలోన దుః
ఖామయ మగ్నుఁ డైన యొక యల్ప మనుష్యుఁడు వాని పైఁ గడుం
బ్రేముడి సేయుచున్ వగపు పెల్లునఁ జిత్తము దల్లడిల్లగా
నీ మెయి నుండు నీ యునికి యే సుఖ మండ్రు లతాంగి చెప్పుమా.
3_6_407
వ. ఏను సకల లోకేశ్వరుండ నాకుం గింకరులై పదునాలుగు కోట్లు నిశాచర భటులును నిరువది యెనిమిది కోట్లు రాక్షసులును నెనుబదియాఱు కోట్లు యక్షులును వర్తిల్లుదురు నిఖిల ధనాధ్యక్షుం డయిన యక్షేశ్వరుండు నా యగ్రజుండు బ్రహ్మసమానుం డగు విశ్రవసుండు మదీయ జనకుండు గుబేరునకు వినోద పాత్రంబు లైన గంధర్వాప్సరోగణంబులు నన్ను సేవించుఁ బంచమ లోకపాలుఁ డని నన్నుఁ ద్రిభువనంబులుఁ గీర్తించు భక్ష్యభోజ్యాది వస్తువులును సురేశ్వర గృహంబునం దెట్లట్ల నా గృహంబున నక్షయంబు లిట్టి నా విభవం బింతటికిని మదీయ జీవితంబునకు నధీశ్వరివై సుఖంబున భోగింపు మనిన విని వైదేహి క్రోధ శోక వ్యాకుల హృదయ యగుచు వాని దెసం జూడక యొక్క తృణాంకురం బుపలక్షించి యిట్లనియె.
3_6_408
సీ. అకట పరాంగన నబల బతివ్రతఁ
బరికింపఁగా మర్త్యభామ నేను
రాక్షసుండవు నీవు రాగంబు మది నించుకయు
లేని నాదు సంగమము నందుఁ
గలిగెడు నట్టి సౌఖ్యం బెంత యదియును
గాక యాద్యుండైన కమల గర్భూ
పౌత్త్రుఁ నని లోకపాలతుల్యుఁడ నని
హర సఖుం డైన ధనాధి నాథు
ఆ. భ్రాత నని భవత్ప్రభావంబు సెప్పితి
విట్టి నీవు ధర్ము వెఱిఁగి దురిత
వర్తనంబు విడువ వలదె సిగ్గేది యి
ప్పగిదిఁ బ్రల్లదములు పలుకఁ దగునె.
3_6_409
వ. అని పలికి జానకి యుత్తరీయ సంవృత వదన యై యతి కరుణంబుగా నేడ్చిన నద్దురాత్ముండు వెండియుఁ గొన్ని దుర్వచనంబులు పచరించి యనంతరంబ
యంతర్ధానంబు నొందె నప్పొలతియు నెప్పటియట్ల రాక్షసీ రక్షిత యై యుండెనని మార్కండేయుండు ధర్మరాజునకు నిర్దేశించిన తెఱఁగు వైశంపాయనోక్తం బైన యాఖ్యానంబు విఖ్యాత మాధుర్య మనోహరంబుగా.
3_6_410
క. విమలక్షాత్ర గుణోన్నత
విమలాదిత్యాత్మ జన్మ విలసత్కమలా
రమణీ కర కమలోజ్జ్వల
విమలాంబుజ రేణు గార విలసిత వక్షా.
3_6_411
వన మయూరము.
భూసుర కదంబ సుర భూరుహ వికాసో
ద్భాసిత కృపారస విపాక సుగుణైకో
ల్లాస హరహర మృగలాంఛన మృణాళీ
హాసినవకీర్తి వసరాకలితలోకా.
గద్యము. ఇది సకల సుకవి జన వినుత నన్నయభట్ట ప్రణీతం బైన శ్రీ మహాభారతంబు నందారణ్య పర్వంబునందు దుర్యోధను ప్రాయోపవేశంబును బాతాళ గతులయిన దానవు లతని నాశ్వాసించుటయు వైష్ణవ యాగ ప్రవర్తనంబును బాండవులు గ్రమ్మఱఁ గామ్యక వనంబున కరుగుటయు వ్రీహిద్రోణాఖ్యానంబును ద్రౌపదీ హరణంబును జయద్రథు భంగంబును రామాయణ కథా ప్రవృత్తియు నందు రామ రావణుల జననంబును రాఘవు వన ప్రస్థానంబును సీతాప హరణంబును సుగ్రీవ మిత్రత్వంబును వాలి వధయును ద్రిజటా స్వప్న కథనంబును రావణు దుష్ట వచనంబులు నన్నది షష్ఠాశ్వాసము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 3 7 001 to 3 7 030
2054
3132
2006-09-27T00:07:25Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
శ్రీమదాంధ్ర మహా భారతము
ఆరణ్య పర్వము – సప్తమాశ్వాసము
3_7_001
క. శ్రీకర సోమాన్వయ ర
త్నాకర హిమధామ ధార్మికాంచిత వినయో
త్సేక భువనైక వీర మ
హా కావ్య రస ప్రయోజనారూఢమతీ.
- రాముఁడు లక్ష్మణుని సుగ్రీవు నొద్దకుఁ బంపుట –
సం. 3-226-4
3_7_002
వ. అక్కథకుండు శౌనకాది మహామునులకుం జెప్పెనట్లు పరమ తపోనిలయుండయిన మార్కండేయుండు పాండవేయులతో మఱియు నిట్లనియె నంత మాల్యవత్కందర మందిరుం డైన దశరథాగ్ర నందనుండు నవ కందళిత సుందరంబులును జనక నందినీ వియోగ దుస్సహంబులు నగు ఘన సమయ దివసంబుల నెట్టకేనియుం గడపి నిరతిశయ సాంద్రచంద్రాతపస్న వనశీతల సమీర వాహ్యమాన వినిద్రకుముద కేదార సౌరభ్య నిర్భరంబులు నతి దీర్ఘయామంబులు నైన శారద యామినులు సైప నోపక యొక్కనాఁడు దమ్మునిం జూచి యిట్లనియె.
3_7_003
సీ. చూచితే లక్ష్మణ సుగ్రీవు కొఱగామి
యమ్మెయిఁ దనపగ యడఁచి మనము
కపిరాజ్య మిచ్చినఁ గైకొని యింద్రియ
సుఖముల నెంతయుఁ జొక్కి నేఁడు
మన దిక్కు దలపఁడు మన తోడఁ బల్కిన
సమయంబుఁ జెల్లింపఁ జనదె తనకు
గడుఁ గృతఘ్నత సేసెఁ గపికులాధముఁడు
నీ వనఘ కిష్కింధకు నరుగు మిపుడ
ఆ. యద్దురాత్ముఁ గృపణు నాత్మీయ కార్య త
త్పరుని నధిక రాగ పరవశాత్ముఁ
దొడరి వాలి చనిన త్రోవన యనిచి ర
మ్మేల తడయ మనకు నింక నిచట.
3_7_004
ఆ. నీవు సనకమున్న నెఱితోడ మన కార్య
మునకుఁ దగిన యత్నములు ఘటించి
యుండెనేని వాని నొండేమియుం జేయ
వలదు తోడి తెమ్మవార్య శౌర్య.
3_7_005
చ. అనుడుఁ దదాజ్ఞఁ బూని యతఁ డాతత కార్ముక హస్తుఁడై రయం
బునఁ జనియెం గపీశ్వరుని ప్రోలికి వాఁడును సంభ్రమంబుతో
ననుఁగులుఁ దాను రాజసుతు నర్థి నెదుర్కొని మ్రొక్కి యర్హ పూ
జన మొనరించుడున్ విభుని శాసన మాతఁడు సెప్పె వానికిన్.
3_7_006
వ. చెప్పిన విని భయ కంపిత గాత్రుం డగుచుఁ గమల మిత్త్ర పుత్త్రుండు సుమిత్త్రా పుత్త్రున కిట్లనియె నయ్యా యే నేల కృతఘ్నుండ నగుదు జానకి నన్వేషించుటకు నై బలవంతులు బుద్ధిమంతులు నగు వానరుల ననేకుల నలు దెసలకుం బనిచితి వారును సకల వన శైల సాగర గ్రామ నదీ సహితంబైన భూచక్రంబునం దెల్ల రోసి యొక్క మాసంబు లోనం గ్రమ్మఱి వచ్చు వారై సమయంబు సేసి పోయిరింక నైదు దినంబులు గొఱంత యింతియ యటమీఁద వైదేహి వార్త గొనుచు దేవరం గొలువ వచ్చువాఁడ నై యున్న వాఁడ ననినం బ్రీతుం డై లక్ష్మణుండు.
3_7_007
క. వాని దోడ్కొకి చని యా
భూ నాథునిఁ గానుపించి పొందుగఁ దత్కా
ర్యానుష్ఠాన విశేషము
దా నెఱిఁగించుటయు విభుఁడు దద్దయు నలరెన్.
3_7_008
వ. పదంపడి కొన్ని దివసంబులకుఁ బూర్వ పశ్చిమోత్తర దిక్కులకుం జనిన వనచరు లరుగుదెంచి రాఘవునిం గని దేవా సకల సాగల మేఖలా వలయితం బైన భూవలయం బంతయు వెదకితిమి దేవిం బొడగావ మని చెప్పిన నతండు దుఃఖితుం డయి దక్షిణ దిశకుఁ బోయిన వానరుల వలన వైదేహి తెఱంగెఱుంగుదు నను నాసం జేసి ప్రాణంబులు ధరియించి యుండె నంత వెండియు నొక్క మాసంబు సెల్లినఁ గొందఱు వనచరులు పఱతెంచి సుగ్రీవుం గని యిట్లనిరి.
3_7_009
సీ. నీవును వాలియు నేఁడును నాఁడునుఁ
బ్రియమునఁ బాటించు పెద్ద తోఁట
మథువనం బదె నేఁడు మన యంగదుండును
హనుమంతుఁడును మొదలైన వారు
బలువిడిఁ జూఱాడి ఫలము లానెదరు
తద్రక్షకు లగు మమ్ము రయము మీఱ
భంగించి రనవుడు భాను నందనుఁ
డాత్మ నంగద ప్రముఖులు యామ్య దిశకుఁ
తే. జనిన వారలు గావున జనక పుత్త్రిఁ
గనిన య బ్బిది గాఁబోలుఁ గాక యిట్లు
సేయ వెఱవరె పతి కార్య సిద్ధి సలుపు
జనుల కీ చన వెందును జనునకాదె.
3_7_010
వ. అని యూహించి తత్ప్రకారంబు రఘుపతికిం జెప్పె నంత.
3_7_011
ఉ. తేనెలు గ్రోలి క్రోలి కడుఁ దియ్యని కమ్మని పండు లింపు సొం
పానఁగ నాని యాని పర పందిన నీడలు మెచ్చి మెచ్చి మం
దానిలశైత్య సౌరభ సమగ్రతకుం గడుఁ జొక్కిచొక్కి యు
ద్యానము నందు మారత సుత ప్రముఖుల్ విహరించి తృప్తు లై.
3_7_012
వ. అందఱుం గూడుకొని చని సుగ్రీవ లక్ష్మణ సహితుం డై యున్న జన నాథుం గని దండ ప్రణామంబులు సేసినం గాకత్ స్థకుల ప్రదీపకుండు వారల ముఖ వర్ణ విశేషంబు లుపలక్షించి సీతం గనిన వారకా నిశ్చయించె నప్పు డత్యంత మతిమంతుం డయిన హనుమంతుండు రాఘవునకుఁ గృతాంజని యై యిట్లనియె.
3_7_013
క. దేవిఁ బొడగంటి నేను ధ
రా వల్లభ శైల సరిదరణ్య నగర పా
రా వార కలిత మగు వసు
ధా వలయము వెదకి వెదకి దక్షిణపు దిశన్.
- హనుమంతుఁడు రామునితే సీతం జూచిన వృత్తాంతము సెప్పుట –
సం. 3-266-38
3_7_014
తే. అవధరింపుము దేవ నేమందఱము న
నేక ముఖమునఁ దొలి తొలి యిందు నందు
నరయుచును బోయి యొక్కెడ నతి విశాల
మైన భూవివరము గంటి మద్భుతముగ
3_7_015
వ. కని దానిం బ్రవేశించి నిరంతర తిమిర సంవృతంబును బహు కీట సంకులంబును నైన మార్గంబున ననేక యోజనంబులు సనునెడ ముందట నర్క ప్రకాశంబైన పురంబు గానంబడియె నందొక్క తాపసాంగన యుండి మమ్ము నాదరించి తన పేరు ప్రభావతి యనియును నప్పురంబు మయుని పురంబనియును జెప్పి మధురంబు లయిన భక్ష్యభోక్ష్యంబు లొసంగినం దృప్తులమై తదుపదిష్ట మార్గంబున మహీ వివరంబు నిర్గమించి సహ్యదర్దుర శైలంబులు గడచి మలయ శైల శిఖరం బెక్కి.
3_7_016
స్రగ్ధర. లీలం గల్లోల మాలోల్లిఖిత గగనమై లీననానాకుళీర
వ్యాళోగ్రగ్రాహమీనావళుల నెసఁగి దుర్వార వారోఘగంభీ
రాలంఘ్యప్రౌఢవేగం బగుచు బహుతరాయామ విస్తార మై బి
ట్టాలోకింపంగ నుగ్రం బగు జలనిధి నంతంతటం గంటి మంతన్.
3_7_017
క. కని యిది రత్నాకర మి
వ్వననిధి సీమమునఁ గల్గు వసుమతిలోనన్
జనకసుత వెదకి కానమ
చన దివ్వారాశి దాఁటి చన నెవ్వరికిన్.
3_7_018
ఉ. భూమితనూజఁ గాన మని పోయి రఘూద్వఙుతోడఁ జెప్పి య
బ్భూమిపుచిత్త మాతురతఁ బొందఁగఁ జేయుట కంటెఁ జూడఁగా
నీమెయిఁ జావు మేలు మన కేల విచారము లింక నంచు నం
దేము గడంగి యందఱము నేక తమం బగు నిశ్చయంబుతోన్.
3_7_019
వ. అనశన వ్రతంబు సంకల్పించి నియచిత్తుల మై యుండి రాఘవు కార్యార్ధం బై తెగిన జటాయువు గృతార్ధుం డయ్యె మనము నట్ట పుణ్యలోకంబు వడయుదమని పలుకు చున్న యెడ.
3_7_020
క. గిరి శృంగతుంగ విగ్రహుఁ
డురుత రసత్త్వుఁడు విహంగ మోత్తముఁ డందొ
క్కరుఁ డొయ్యన మాయున్నెడ
కరుదుగఁ జనుదెంచి విగళితాశ్రుం డగుచున్.
3_7_021
సీ. అయ్యలార జటాయు వని పల్కెదరు
మీర లెవ్వరు సెప్పరే యేను వాని
కగ్రజుండ ననూరునాత్మజన్నుల మేము
సంపాతి నా పేరు సమ్మదమున
నేనును దమ్ముడు నినమండలమునకుఁ
జను వేడ్క నొకనాఁడు చదల నెగసి
చనఁ జనఁ దీవ్రాంశు సంతాపమునఁ
జేసి కమరె నా ఱెక్కలు గమర వయ్యె
తే. ననజు పక్షమ్ము లే నిమ్మహాచలమున
నాఁటఁగోలె నెచ్చటికిఁ జనంగ నేర
కున్నవాఁడ నాతమ్ముఁడెట్లున్న వాఁడొ
యెఱుఁగ నెఱిఁగింపరే నాకు నిష్ట మెసఁగ.
3_7_022
వ. అనిన నే మతనికి భవదీయ వృత్తాంతంబును రావణుండు దేవిం గొనిపోవుటయు దదర్ధం బై రావణునితో జటాయువు సమరంబు సేసి యీల్గుటయుఁ జెప్పిన విని దుఃఖితుం డై సంపాతి యస్మదీయ ప్రవర్తనం బేర్పడ నడిగి మా కిట్లనియె.
3_7_023
ఉ. రావణు నే నెఱుంగుదుం బరాక్రమ దుస్సహుఁ డన్నిశాచరుం
డీ వన రాశి మధ్యమున నిచ్చటికిన్ శతయోజనంబులన్
భూవిదితంబు లంక యను ప్రోలు తదీయ నివాస మచ్చటన్
భూవరుదేవిఁ గాన నగుఁ బొం డరయుండు కృత ప్రయత్నులై.
3_7_024
క. అని యతఁడు సనిన నందఱ
మును సాగర తరణ కార్యమునకు నుపాయం
బొనరఁ దలపోయు నెడ నేనని
యుత్సాహంబు సేయఁ డయ్యె నొకండున్.
3_7_025
మ. జన నాథోత్తము యేను బూని భవదాజ్ఞా లీల చెల్వంబు మ
జ్జనకుం డైన సమీర దేవు కృపయున్ సత్త్వోన్నతుం జేయఁగా
ఘన వాస్తుంగ తరంగ సంగత మహాగ్రాహోరగాత్యుగ్రద
ర్శన మై పేర్చు పయోధి దాఁటితి జనాశ్యర్యైక సంపాదినై.
3_7_026
ఉ. ఆలవణాబ్ధి మధ్యమున యందుఁ ద్రికూట నగంబుమీఁద మ
త్తాల విశాల హేమ మణి ధామ సముజ్జ్వల మైన లంకయన్
ప్రో లొగి గంటి నెంతయు నపూర్వము దద్విభవంబు దేవ య
చ్చో లలితాంగి నారయుచుఁ జొచ్చి యనేక విధంబులం దగన్.
3_7_027
వ. అరసి యొక్కెడ రావణాంతఃపురం బయిన యశోక వనంబు నందు.
3_7_028
సీ. కన్నీర జడిగొని క్రమ్మఁ బ్రాఁ
కెక్కిన కమ్రకపోల భాగములు గలిగి
యవశమై యొఱఁగిన యం గవల్లిక
పొంత నున్న భూమీరుహం బూతగాఁగ
వెడలు నిట్టూర్పుల వేఁడిమిఁ బగిలిన
యధర పల్లవము గారాకుఁ బోలఁ
దలఁపుల సందడి దందడించిన తాల్మి
గదిరి శిరః కంప గతుల బెరయ
ఆ. నున్న పుణ్యముర్తి నుత్తమ సౌందర్య
నవనతాస్య నార్తయైన దానిఁ
గని విదేహ తనయఁ గా నెఱింగితి నేను
హా రఘు ప్రవీర యనుచు నడల.
3_7_029
క. వినయమున దేవిఁ జేరం
జని యభివాదము సేసి జానకి రఘునం
దను దూత నేను మారుత
తనయుఁడ వానరుఁడ నిన్నుఁ దడవ నిచటికిన్.
3_7_030
వ. అరుగు దెంచితి రామలక్ష్మణు లత్యంత కుశలంబున నున్నవారు వానరేశ్వరుం డయిన సుగ్రీవుండు వారితో సఖ్యంబు సేసి తత్కార్యంబు దీర్పం బూనె నింక మసలక నీ హృదయేశ్వరుండు ననుదెంచు నూఱడిల్లుము.
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 2 1 031 to 2 1 060
2055
3135
2006-09-26T23:16:51Z
Sureshkvolam
వోలం సురేష్ కుమార్
---------------------------------------
క. నానావిధరణవిజయమ
హా నిపుణు లవార్యవీర్యు లనఁ దగువారిన్
సేనాధ్యక్షులఁ జేసి.తె
నీ నమ్మిన వారి మాననీయుల హితులన్ ! 31
చ. కడుఁ జనువాఁడు నై పురుషకారియ దక్షుఁడు నైనమంత్రి పెం
పడరఁగ రాజపుత్త్రుల మహాధనవంతులఁ జేసి వారితో
నొడఁబడి పక్ష మేర్పడఁగ నుండఁడుగా, ధన మెట్టి వారికిం
గడుకొని చేయకుండునె జగన్నుత గర్వము దుర్విమోహమున్. 32
క. క్షితినాథ! శాస్త్రదృష్టి
ప్రతిభను దివ్యాంతరిక్ష భౌమోత్పాత
ప్రతికారు లగుచు సన్మా
నితు లయు వర్తింతురయ్య నీ దైవజ్ఞుల్. 33
క. అనిశము సేవింతురె ని
న్ననఘా! యష్టాంగ మైనయాయుర్వేదం
బున దక్షు లైన వైద్యులు
ఘనముగ ననురక్తులై జగద్ధితబుద్ధిన్. 34
క. సారమతిఁ జేసి మానస
శారీరరుజావలులకు సతతంబుఁ బ్రతీ
కారములు సేయు చుండుదె
యారఁగ వృద్ధోపసేన నౌషధ సేవన్. 35
క. ఉపధాశుద్ధులఁ బాప
వ్యవగతబుద్ధుల, వినీతివర్తుల, సములన్
సుపరీక్ష నియోగించితె
నిపుణుల నర్థార్జనాది నృపకార్యములన్. 36
ఉ. ఉత్తమమధ్యమాధమని యోగ్యత బుద్ధి నెఱింగి వారి న
య్యుత్తమమధ్యమాధమని యోగములన్ నియమించితే నరేం
ద్రోత్తమ! భృత్యకోటికి ననునముగాఁ దగు జీవితంబు లా
యత్తము సేసి యిత్తె దయ నయ్యయి కాలము దప్పకుండఁగన్. 37
క. తమతమకని యెడుతఱి జీ
తము గానక నవయుభటుల దౌర్గత్యవిషా
దము లేలిన వాని కవ
శ్యము నెగ్గొనరించు నతఁడు శక్రుం డైనన్. 38
క. కుల పుత్త్రు లైన సద్భృ
త్యులకును సత్కార మర్థితోఁ జేయుదె వా
రలు నీ ప్రస్తవమున ని
మ్ములఁ గృతము దలంచి ప్రాణములు విడుతు రనిన్. 39
క. అనఘా! నీ ప్రస్తవమున
నని నీల్గిన వీరభటుల యనుపోష్యుల నె
ల్లను బ్రోతె భుజనాచ్ఛా
దనముల వారలకు నెమ్మి దఱుఁగక యుండన్. 40
క. ధనలుబ్ధుల, మ్రుచ్చులఁ గూ
ర్పని వారలఁ బగఱవలనివారల ధృతి చా
లనివారల, దుర్జనులం
బనుపవుగా రాజకార్యభారము దాల్పన్. 41
క. చోర భయ వర్జితముగా
ధారుఁణి బాలింతే యధికధనలోభమునం
జోరుల రక్షింపరుగా,
వారలచే ధనము గొని భవద్భృత్యవరుల్. 42
క. ధరణీనాధ! భవద్భుజ
పరిపాలిత యైనవసుధఁ బరిపూర్ణములై
కర మొప్పుచున్నె చెఱువులు
ధరణి కవగ్రహభయంబు దనుకక యుండన్. 43
క. హీను లగు కర్షకులను
భూనుత! ధాన్యంబు బీజములు, వణిజులకున్
మానుగ శతైక వృద్ధి న
నూనముగా ఋణములిత్తె యుత్తమ బుద్ధిన్. 44
క. పంగుల మూకాంధుల విక
లాంగులను నబాంధవుల దయుబ్రోతె భయా
ర్తుం గడిఁదిశత్రునైనను
సంగర రంగమునఁ గాతె శరణం బనినన్. 45
క. కృత మెఱిఁగి కర్త నుత్తమ
మతుల సభల సంస్తుతించి మఱవక తగుస
త్కృతి నేయుదె కృత మెఱిఁగెడు
పతియె జగజ్జనుల నెల్లఁ బరిపాలించున్. 46
సీ. ఆయంబునందు నాల్గవభాగమొండె
మూఁడవ భాగమొండె నం దర్ధమొండె
గాని మిక్కిలి సేయఁ గాదు వ్యయం
బని యవధరించితె బుద్ధి నవని నాథ!
యాయుధాగారధ నాధ్యక్ష్యముల యందు
వరవాజి వారణావళుల యందు
బండారముల యందుఁ బరమ విశ్వాసుల
భక్తుల దక్షులఁ బంచితయ్య
ఆ. గురుల వృద్ధ శిల్పి వరవణిగ్భాంధవ
జనుల నాశ్రితులను సాధుజనులఁ
గరుణఁ బేదఱికము వొరయకుండఁగఁ బ్రోతె
సకల జనులు నిన్ను సంస్తుతింప 47
క. వలయు నమాత్యులుఁ, జుట్టం
బులు, మూలబలంబు రాజపుత్త్రులు, విద్వాం
సులు, బలసి యుండ నిచ్చలుఁ
గొలువుండు దె లోక మెల్లఁ గొనియాడంగన్ 48
క. పరికించుచు బాహ్యభ్యం
తర జనముల వలన సంతతము నిజరక్షా
పరుఁడ వయు పర మహీశుల
చరితము వీక్షింతె నిపుణ చర నేత్రములన్. 49
క. వెలయఁగ విద్వజ్జనము
ఖ్యులతోడ నశేష ధర్మ కుశలుఁడ వయి యి
మ్ముల లోక వ్యవహార
మ్ములు దయఁ బరికింతె నిత్యమును సమబుద్ధిన్. 50
ఆ. వార్తయంద జగము వర్తిల్లుచున్నది
యదియు లేని నాఁడ యఖిల జనులు
నంధకారమగ్ను లగుదురు గావున
వార్త నిర్వహింప వలయుఁ బతికి. 51
ఆ. దార సంగ్రహంబు ధరణీశ! రతిపుత్త్ర
ఫలము, శీలవృత్త ఫలము శ్రుతము
దత్తభుక్త ఫలము ధనము, వేదము లగ్ని
హోత్ర ఫలము లనియు నొగి నెఱుంగు. 52
చ. బహుధన ధాన్య సంగ్రహము బాణశరాసన యోధ వీరసం
గ్రహము నిరంతరాంతరుదకంబులు ఘాసరసేంధనౌఘసం
గ్రహము ననేక యంత్రంములుఁ గల్గి యసాధ్యము లై ద్విషద్భయా
వహు లగు చుండ నొప్పునె భవత్పరిరక్ష్యము లైన దుర్గముల్. 53
చ. వదలక బుద్ధి నంతరరివర్గము నోర్చి జితేంద్రియుండ వై
మొదలన దేశకాల బలముల్ మఱి దైవబలంబుఁ గల్గి భూ
విదితబలుండ వై యహితవీరుల నోర్వఁగ నుత్సహింతె దు
ర్మదమలినాంధ చిత్తులఁ బ్రమత్తుల నింద్రియనిర్జితాత్ములన్. 54
తే. కడిఁది రిపులపైఁ బోవంగఁ గడఁగియున్న
నీకు ముదఱఁ జని రిపునృపులయందుఁ
దగిలి సామాద్యుపాయంబు లొగిన సంప్ర
యోగమునఁ జేసి వర్తిల్లుచున్నె చెపుమ. 55
వ. మఱియు నాస్తక్యం, బనృతంబు, ప్రమాదం, బాలస్యం, బనర్థజ్ఞుల తోడి చింతనంబు, క్రోధంబు, దీర్ఘచింత, దీర్ఘసూత్ర్తత, యెఱుకగలవారి నెఱుంగమి, యర్థంబులయం దనర్థకచింత, నిశ్చిత కార్యంబులు సేయమి, మంత్రంబుల రక్షింపమి, శుభంబులఁ బ్రయోగింపమి, విషయంబులం దగులుట యనం బరఁగిన పదునాలుగు రాజదోషంబులఁ బరిహరింతె యని యడిగిన నారదునకు ధర్మరా జిట్లనియె. 56
ఇట్టి సభ యెచ్చటనైన చూచితిరా యని ధర్మజుండు నారదు నడుగుట
తే. నా యథాశక్తిఁ జేసి యన్యాయ పథముఁ
బరిహరించి మహాత్ముల చరితలందు
బుద్ధి నిలిపి మీ యుపదేశమున శుభంబు
లయిన వాని ననుష్ఠింతుఁ బ్రియముతోడ. 57
వ. అని కృతాంజలి యయి మునీంద్రా! యీ త్రిలోకంబులయందు మీ చూడనివి లే వెందే నిట్టి యపూర్వం బైన సభ చూచి యెఱుంగుదురే యని మయనిర్మితం బయిన సభ చూపినం జూచి విస్మితుం డయి నారదుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె. 58
క. భూనాథ! యిది యపూర్వ మ
మానుషము, విచిత్ర రత్నమయ మిట్టి సభన్
మానవ లోకేశ్వరులం
దే నెన్నఁడుఁ జూచి వినియి నెఱుఁగ ధరిత్రిన్. 59
క. సురపతి యమ వరుణ ధనే
శ్వర కమలాసనుల దివ్య సభ లెల్ల నరే
శ్వర! చూచితి నవి దీనికి
సరిగా వత్యంతవిభవ సౌందర్యములన్. 60
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 2 1 121 to 2 1 150
2056
3138
2006-09-26T23:17:20Z
Sureshkvolam
సీ. రక్షణంబున భగీరథుఁడు జయంబున
నయ్యౌవనాశ్వుండు నత్యుదగ్ర
బాహు బలంబున భరతుండు
తపమునఁ గార్తవీర్యుండును గరము బుద్ధి
నమ్మరుత్తుండును నఖిల సామ్రాజ్యంబుఁ
బడసిరి తొల్లి భూపాల యిప్పు
డిన్ని గుణంబులు నెన్నంగఁ గలవు
నీకిదియేమి దుర్లభ మిద్దురాత్ముఁ
ఆ. డెంత బలియుఁ డయ్యు నెంత
గర్వితుఁడయ్యుఁ దన కఠోర దుష్ప్రతాపమునను
విగత విభవుఁ డగు వివేకహీనుల
కైన లక్ష్మి సుచిర మగునె యెందు. 121
భీమ సేనార్జునులు ధర్మరాజున కుత్సాహంబు గల్గించుట
వ. అనిన విని భీమసేనుండు ధర్మరాజున కిట్లనియె. 122
క. ఆరంభ రహితుఁ బొందునె
యారయ సంపదలు హీనుఁ డయ్యును బురుషుం
డారంభ శీలుఁ డయి యకృ
తారంభుల నోర్చు నెంత యధికుల నయినన్. 123
క. కడు నధికుతోడఁ దొడరినఁ
బొడిచిన నొడిచినను బురుషు పురుషగుణం బే
ర్పడుఁ గాక హీను నొడుచుట
కడిఁదియె పౌరుషము దానఁ గలుగునె చెపుమా. 124
క. ఈ హరికరుణయు నర్జును
సాహాయ్యముఁ గలుగ నీ ప్రసాదమున జగ
ద్ద్రోహు జరాసంధు మహా
సాహసు వధియింతు నుగ్ర సంగ్రామమునన్. 125
తే. అనఘ యేముమువ్వురము మూడగ్నులట్లు
నీ మహాయజ్ఞ కార్యంబు నిర్వహింతు
మా జరాసంధ పశువున నఖిల శాత్ర
వాహుతులఁ జేసి తృప్తుల మగుచు బలిమి. 126
వ. అనిన భీమసేను విక్రమవచనంబుల కనుగుణంబుగా నర్జునుం డిట్లనియె. 127
ఉ. భూభుజులన్ జయింపుము విభూతి నొనర్పుము రాజసూయమున్
నా భుజ వీర్య విక్రమ గుణంబులకుం దగు చున్న యీధను
ర్లాభము దివ్యబాణ రథలాభము శోభిత మైన యీ సభా
లాభము నొండుపాట సఫలత్వముఁ బొందునె కౌరవేశ్వరా 128
క. కులరూప గుణ ద్రవ్యం
బులు విక్రమవంతు నందు భూ విదితములై
నిలుచు, నవిక్రమునకు నవి
గలిగియు లేని క్రియ నప్రకాశంబులగున్. 129
వ. మఱియు రాజసూయ మహాధ్వరంబు కారణంబుగాఁ బరాక్రమంబున జరాసంధు వధియించి నిఖిల క్షత్త్రియ నిగ్రహ మోక్షణంబు సేయునంత కంటె మిక్కిలి యశోధర్మంబు లొం డెవ్వి భీమార్జునుల పలుకులకు సంతసిల్లి నారాయణుం డిట్లనియె. 130
క. వెలయ విధిదృష్ట నయమున
వలయుఁ బరాక్రమము సేయ వసుధేశ్వర య
గ్గల మగు బుద్ధియుఁగడఁకయుఁ
గల పురుషుల కిదియ చూవె కర్తవ్యమిలన్. 131
వ. కావున మేము మువ్వురముఁ గ్రమంబునం బరాక్రమించి జరాసంధు డాసి నదీ ప్రవాహంబులు వృక్షోన్మూలనంబు సేయునట్లు క్రమంబున వాని నిర్మూలితుం జేసెద మద్దురాత్ముండు భూతంబులయం దంతరాత్మయుం బోలెఁ దన యంతరం బెఱుంగక యే కాంతశీలుఁ డై సుఖం బనుభవించుటం జేసి వాని యంతికంబున కరుగుట యశ్రమం బనిన నారాయణునకు ధర్మరా జిట్లనియె. 132
క. దనుజహిత నీ కాహవమున
నెదిరి మహోగ్రదహనమునఁ బడియిను గా
లనిమిడుతవోనె నతికో
పనుఁడు జరాసంధుఁ డెట్లు బ్రదుకఁగ నేర్చున్. 133
క. అట్టి యతిదారుణత్వము
నట్టియజేయ భుజవిక్రమాధిక్యము వాఁ
డెట్టి క్రియఁ బడసె నాతని
పుట్టిన విధ మెట్లు చెప్పు పొలుపుగ నాకున్. 134
వ. అని యడిగిన ధర్మరాజునకుఁ గృష్ణుం డిట్లనియె. 135
సీ. అతి సమర్థుండు బృహద్కథుం
డనువాఁడు మగధాధి నాథుఁ డున్మార్గదూరుఁ
డక్షౌహిణీ త్రితయంబు బలంబునఁ
బరుల నోడించిన బనిమికాఁడు
కాశిరాజను వాని గాదిలి కూఁతులఁ
గవల వారల నతి కాంతిమతుల
నమరంగఁ బెండ్ల యై యనుపమ
ప్రీతి నయ్యిరవుర యందు భోగేచ్ఛ సలిపి
తే. యం దపత్యంబు పడయదు నని తలంచి
విప్రముని దేవ పూజల వివిధ విధులఁ
బుత్త్ర కామేష్టులను నొండు పుణ్యకర్మ
యుక్తులను జేసి పడయంగ నోప కలసి. 136
వ. పుత్త్రుఁడు లేని విభవంబు లన్నియు నేల యని నిర్వేదించి పత్నీద్వయ సమేతుండయి వనంబున కరిగి. 137
ఉ. ఆవిపినాంతరంబున నిరంతరనిష్ఠ ననంత మోక్షకాం
క్షావిధి నొక్క బాలసహకారమహీజము క్రింద నుజ్జ్వల
త్పావకతేజుఁడై తపము పాయక చేయుచు నున్న ధన్యుఁ గా
క్షీవతుఁ గాంచె గౌతము నకిల్బిషమానసుఁ జండకౌశికున్. 138
క. ధరణీశ్వరుఁ డమ్మనివరుఁ
బురాతనమునిన్, నిరాశుఁ, బుణ్యాత్ము, నిరం
తరకృత నియమ సపర్యా
వరివస్యుం డగుచు భక్తి వదలక కొలిచెన్. 139
వ. ఇట్లుపాస్యమానుం డయి చండకౌశికుండు బృహద్కథునకు నీ కిష్టంబు చెప్పు మిచ్చెద ననిన వినయవినమితోత్తమాంగుం డయి వాఁ డిట్లనియె. 140
ఉ. సంతత మైన సర్వసుఖసంపద గల్గియు దానికిం దగన్
సంతతి లేమిఁజేసి యది సర్వము హేయమకాఁ దలంచి ని
శ్చింతుఁడ నై ధృతిం దపము సేయఁగ వచ్చితిఁ బుత్త్ర జన్మ మై
నంతన యేను మీదయఁ గృతార్థతఁ బొందుదు సన్మునీశ్వరా. 141
వ. అనినం గరుణించి మునివరుండు పరమ ధ్యాన ముకుళిత నయనుం డై యున్నంత. 142
క. పవన విధూతము శుకచం
చువిలూనముఁ గాక యొక్క చుతఫలం బ
య్యవనిజమువలన నమ్ముని
ప్రవరుపృథూత్సంగతలము పైవడిఁ బడియెన్. 143
వ. దానిం బుచ్చికొని యభిమంత్రించి చండకౌశికుండు బృహద్రధున కిచ్చి యీ ఫలంబువలన నీకొక్క పుత్త్రుం డుద్భవిల్లు నని చెప్పిన నాతండును గృతార్థుండై క్రమ్మఱి నిజపురంబునకు వచ్చి తన యిద్దఱు భార్యలకు నప్పండు సమంబుగా విభాగించి పెట్టినం దత్ఫలోపభోగంబున నయ్యిద్దఱు గర్భిణు లయినఁ బదియగు మాసంబున నొక్కనాఁటి రాత్రియందు వారలకు. 144
క. ఒక్కొక కన్నును జెవియును,
జెక్కును, జను, బొడ్డు, మూఁపుఁ, జెలు వగుచేయున్
బ్రక్కయుఁ, గుఱువును, గాలును
నక్కజముగ మనుజ శకనమై యుదయించెన్. 145
క. అమ్మానిసి వ్రయ్యలు గని
యమ్ముదితలు వెఱచి వీని నాత్మజూఁ డని నె
య్యమ్మున నెట్టులు చూపుదు
మిమ్మును జేశ్వరున కనుచు నెంతయు లజ్జన్. 146
వ. వీని నెవ్వరున్ నెఱుంగ కుండ వెలుపల వైచి రం డని తమ దాదులం బంచిన వార లా రెండు వ్రయ్యలుం గొనిపోయి రాజ గృహద్వార తోరణ సమీపంబునఁ జదుకంబునొద్ద నొక్క చోట వైచిన నచ్చదుకంబున నుండెడు రాక్షసి జర యనునది వాని బలియ కా వగచి పఱతెంచి. 147
ఆ. ఎత్తికొని చనంగ ని మ్మగునట్లుగా
మెదలు చున్న వ్రయ్య లదిమి రెంటిఁ
గూడఁబట్టె నవియుఁ గూడి యొండొంటితోఁ
జక్క నంటి రెండు నొక్కఁడయ్యె. 148
వ. అబ్బాలకు రోదన ధ్వని విని యంతిపురంబున నున్న ముదుసలి యవ్వ లెల్లం బఱతెంచి మహా హర్షంబుతో వాని నెత్తికొని రట్టి సంభ్రమంబెఱింగి బృహద్రథుండు వచ్చి తేజోధికుం డయి తామ్రతల ముష్టిం దనముఖ పద్మంబునం బెట్టికొని దిక్కులు సెలంగ నేడ్చుచున్న కొడుకుం జూచి కృతార్థీకృత లోచనుండయ్యె నట్టి యవసరంబున నారాక్షసి కామరూపిణి గావున మనుష్య స్త్రీ రూపధారిణి యయి యమ్మగధరాజున కిట్లనియె. 150
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 2 2 091 to 2 2 120
2057
3141
2006-09-26T23:17:56Z
Sureshkvolam
వ. ఇట్లు సకల సుఖోపభోగ విముఖుం డయి యెవ్వరితోడం బలుక కున్న దుర్యోధనుం జూచి శకుని యిట్లనియె. 91
ఆ. ఇన్ని దినము లయ్యె నేటికి నాతోడ
నిభపురేశ పలుక విట్టు లేల
నీ ముఖంబు దీర్ఘనిశ్వాసధూమసం
హతులఁ జేసి కలుష మయినయదియు. 92
క. నా కెఱిఁగింపుము దీని న
నేకాగ్రతఁ బొంద నేల యే నుండఁగ న
వ్యాకుల భవత్ప్రతాపని
రాకృతులు ధరిత్రిలోని రాజులు నీకున్. 93
వ. అంత సంతాపింప నేల యనిన నాశకునికి దుర్యోధనుం డిట్లనియె. 94
దుర్యోధనుని దురాలోచనము
ఉ. నీవును జూచి తట్టి సభనేని వినంబడ దేయుగంబులన్
భూ వలయంబులో నది యపూర్వము సర్వమనోజ్ఞ మిష్టభో
గావహమేక్రియం బడసె నయ్య మహాత్ముఁడు దాన నేమి సం
భావిత భగ్యుఁ డయ్యెను బ్రభాకర తేజుఁడు ధర్మజుం డిలన్. 95
చ. కడుభయ మంది వానికిఁ దగన్ మఱి వైశ్యులపోలె వశ్యులై
పుడమి నతి ప్రసిద్ధు లగు భుపతు లెల్ల మహాధనావళుల్
దడయక తెచ్చి యిచ్చి కరదానము సేయుటఁ బార్థివత్వ మే
ర్పడియెఁ బృథాగ్రపుత్త్రునకుఁ బాడవతేజము పర్వె నెల్లచోన్. 96
ఉ. యాదవు చేతి చక్రము భయంకర మై శిశుపాల మస్తక
చ్ఛేదము సేసినం గడుఁ బ్రసిద్ధులు శూరులు నైనరాజు ల
య్యాదవుముందటన్ జయజయధ్వను లిచ్చిరి గాని వాని శౌ
ర్యోదయ వృత్తి కట్టెదుర నోపర యెవ్వరు విక్రమింపఁగన్. 97
చ. అతుల పరాక్రమార్జితము లైన ధనంబుల పేర్మిఁజేసి యు
న్నత మగు చున్న పాండు నరనాథ తనూజులలక్ష్మి నా కస
మ్మత మయి సూ వెలింగె విను మాతుల మానధనాఢ్యుఁ డైన భూ
పతి సహియింప నోపునె సపత్నుల వృద్ధియు నాత్మహానియున్. 98
వ. ఏమిసేయుదము పాండవులలక్ష్మి యెవ్విధంబున మన కపహరించి కొన నగు ననిన దుర్యోధనునకు శకుని యిట్లనియె. 99
క. దీనికి ధృతరాష్ట్రునను,
జ్ఞానము వడయుడును మనకు సమకూరు ధరి
త్రీనాథ భవదభిప్రా
యానుగుణైశ్వర్య మతిశయంబుగఁ బ్రీతిన్. 100
వ. అని యప్పుడ శకుని దుర్యోధనుం దోడ్కొని ధృతరాష్ట్రు నొద్దకుం జని యాతని శరీర కార్శ్య వైవర్ణ్యంబులు సెప్పిన విని యదరిపడి ధృతరాష్ట్రుండు కొడుకు నొడలంటి చూచి కడు దుఃఖితుం డయి యిట్లనియె. 101
సీ. కౌరవైశ్వర్యంబు గౌరవంబున
సమర్పిత మయ్యె నీయంద పేర్మితోడ
ననుజులు మిత్రులు ననుచరులును
నీకుఁ బ్రీతుల కాని యప్రియులు లేరు
వివిధోపభోగముల్ దినిజేశునకుఁ
గల యట్టుల కలవు నీ కనుభవింప
సకల భుపతులుఁ బాయక
భక్తియుక్తులై యెలసి నీ పనుపు సేయుదురు పేర్మి
ఆ. నేమిగొఱఁత యయ్యె నిట్లు డయ్యను దను
చ్ఛాయ దఱిఁగి యుండ సకలధరణి
రాజ్యభోగసుఖ పరాఙ్ముఖత్వముఁ బొంద
నేల నీకుఁ గురుకులేశ్వరుండ 102
వ. అనిన విని ధృతరాష్ట్రునకు దుర్యోధనుం డిట్లనియె. 103
క. పాండవుల విభవ మదియా
ఖండలు విభవంబుకంటెఁ గడు మిక్కిలి యై
యొండొండ పెరిఁగి దిక్కులు
నిండెఁ దదీయ ప్రతాపనిర్మలరుచితోన్. 104
క. సామాన్యమై యుత్తరకురు
భూములు మొదలుగ సమస్త భూములు విజయ
శ్రీ మహిమను సాధించెఁద్రి
ధామ పరాక్రముఁడు శక్రతనయుడు బలిమిన్. 105
తే. సఖ్యసంబంధములఁ జేసి చక్రధరుఁడు
ద్రుపదుఁడును దక్కఁ దక్కిన నృపతు లెల్ల
నరియుఁ బెట్టనివారు లే రఖిల జలధి
వలయితక్షోణిలోఁ బాఁడవులకుఁ బ్రీతి. 106
తే. శైలకానన ద్వీపవిశాల మయిన
వసుమతీచ్ర మంతయు వారివశమ
యేను నొకరాజసుతుఁడ నై యెట్లు దీనిఁ
జూడనోపుదుఁ బ్రాభవ శూన్యునట్లు. 107
తే. నన్ను రత్న పరిగ్రహణంబునందు
బాండవుండు నియోగించెఁ బార్థివేంద్ర
సర్వత్నా కరైక ప్రశస్తరత్న
పుజముల కాస్పదము ధర్మపుత్త్రు గృహము. 108
తే. యజ్ఞదీక్షితుఁ డయిన ధర్మాత్మజులకు
గౌడకాంభోజపతు లనేక ప్రకార
వర్ణకంబళములు శుకవర్ణ వాహ
వినహములుఁ దెచ్చి యిచ్చిరి నెమ్మతోడ. 109
ఉ. సాగర సారవారిరుహ శౌక్తిమౌక్తిక విద్రుమద్రుమై
లాగురుచందనంబులు ప్రియంబున నిచ్చిరి తెచ్చి యున్నత
శ్రీగూణయుక్తిమైఁ బరఁగు సింహళ కేరళ చోళ పాండ్యదే
శాగత రాజపుత్త్రులు మహాగుణశాలి కజాతవైరికిన్. 110
ఉ. మందిత సుర్యరశ్మి రుచిమన్మణిహార చయంబుతేఁ గట
స్యంధి సుగంధి కానజల సంపద నొప్పెడువాని దేవకీ
నందనుఁ డిచ్చెఁ బ్రీతిఁ బదునాలుగు వేలు గజంబులన్ జనా
నందనకీర్తి యైనయమనాథ తనూజున కిష్ట మిత్రుఁ డై. 111
క. హరియును గిరీటియును నొం
డొరుల కభీష్టములు సలుపుచుండుదురం ద
య్యిరువురు నేకాత్ములు జన
శరణ్యు లుత్తములు నిత్యసాంగత్యమునన్. 112
వ. మఱియు నయ్యుధీష్ఠిరున కనురక్తుం డయి విరాటుండు రెండువేల గజంబుల నిచ్చె ద్రుపదుండు వేయి గజంబులను బదివేల హయంబులను బదునాలుగువేలు విలాసినీ జనంబులం బదివేవు దాసీగృహస్థుల నిచ్చెఁగురు కుకురోలూక కేకయ కాశ్మీర కాంభోజ గాంధార మద్ర ద్రవిడ మగధ మాళవ కళిం గాంగ వంగ బంగాళ గౌ డాంధ్ర కేరళ కోసలాది మహీపతులునుం బ్రాగ్జ్యోతిషంబున భగదత్తుండును మరుకచ్ఛ నివాసులును జేదిపతులును నాజానేయ బాహ్లికహూణపారసీయ దేశంబులం గలహయంబులం బర్వతనిభంబు లైనయిభంబులను దివ్యాంబరాభరణ భూషితంబు లయిన యోషిత్సహస్రంబులను నపరిమితంబు లయిన యజావి గో మహిషంబులను హిరణ్య రత్న రజత కంబ ళాంబరాదుల నిచ్చిరి మఱియు మేరుమందరమధ్య కీచక వనవాసులైన కుళింద పారద బర్బర తురుష్క టెంకణ కొంకణాధిపతులును వశగతులై హిమశైల రామశైల కురుదేజంబు లైన కౌసుమక్షౌద్ర పాత్రంబులను దివ్యౌషధంబులను నింద్రనీలేంద్రగోపిక చంద్ర నిశిత దీరఘనిస్త్రింశంబులను మణికాంచన ఖచిత గజదంతమయ శిబికాసనంబులను నిచ్చిరి వాసవసఖుం డయున గంధర్వపతి చిత్రరథుం డనువాఁడు నన్నూఱుగంధర్వ హయంబుల నిచ్చెఁ దుంబురుం డను గంధర్వుండు నూఱుహయంబుల నిచ్చె. 113
ఉ. భావిపురాతనాద్యతన పార్థివలక్ష్ములు పాండవేయుల
క్ష్మీ విభవంబుతోడ నుపమింప సమంబులుగా వశేషరా
జావళిలోన నత్యధికు లైన సపత్నుల పేర్మిఁ జూచి యేఁ
జూవె సహింప నోపక కృశుండ వివర్ణుఁడ నైతి నెంతయున్. 114
ఆ. ఒక్క లక్ష భూసురోత్తముల్ గుడిచిన
మొనసి తనకుఁ దాన మ్రోయుశంఖ
మొక్క నిమిషమేని యుడుగక మ్రోసెన
య్యధ్వరోత్సవంబు నన్ని నాళ్ళు. 115
సీ. జన్నంబు చూడంగ సకల భూముల
నుండి వచ్చిన రాజన్య వరుల నవని
సురులను వైశ్యుల శూద్రుల
నాత్మీయబందు సుహృ ద్వీర భట నియోగ
జనులను బేదల సాధుల
నిత్యంబుఁ దాన పరీక్షించి తగ వెఱింగి
యన్నంబు దయఁబెట్టి యందఱుఁ
గుడిచిన దనుమధ్య యర్ధరాత్రంబు నపుడు
ఆ. గాని కుడువ దట్టె కమలాక్షి ద్రౌపది
యదియుఁ గాక యమ్మహాధ్వరమున
నధముఁ డయ్యుఁ గడుఁ బ్రియంబున నభ్యర్చి
తుండ కాని వంచితుండు లేడు. 116
క. ధరణి హరిశ్చంద్రుఁడు భా
సురయశుఁ డయి చేసె రాజసూయం బదియున్
సరి గాదనియే వగతును
సురుచిర విభవమునఁ బాండు సుతు యజ్ఞముతోన్. 117
వ. అట్టి రాజసుయాధ్వరంబున నవబృథ సమయంబునందు బ్రహ్మర్షి రాజర్షి లోకపాల పరివృతుండయిన మహేంద్రుండునుంబోలె నున్న ధర్మతనయు నారదపారాశర్యాది మహాముని సమేతుం డయి ధౌమ్యుం డశేష తీర్థ జలంబుల నభిషిక్తుం జేసిన. 118
సీ. అభిషిక్తుఁ డయిన యయ్యమరాజ సుతునకు సాత్యకి మౌక్తికచ్ఛత్ర మొప్పఁ
బట్టె భీముండును బార్థుండు మణిహేమదండ చామరయుగధారుఁ లయిరి
కమలనాభుండును గవలును ద్రుపదేశ పుత్త్రుండు వేర్వేఱ భూమిపతుల
మూర్ధాభిషిక్తుల మ్రొక్కించు చుండిరి దర్పంబు వెలయంగ దానిఁజూచి
ఆ. యేను మొదలుగా మహీపతు లెల్లను
దీప్తి దఱిఁగి యుండఁ దివిరి మమ్ము
నగిరి కృష్ణపాండునందన ద్రౌపదీ
సాత్యకులుఁ గరంబు సంతసమున. 119
వ. మరియు నయ్యుధిష్ఠిరుండు. 120
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 2 2 151 to 2 2 180
2058
3144
2006-09-26T23:19:11Z
Sureshkvolam
వ. జూదం బన్నది పురాణంబులయందును వినంబడు దీన దోషంబు లేదు సుహృద్ద్యూతంబున దేవతలు (ధర్మంబు) దేవసాయుజ్యంబు వడయుదురు గాన దీనిం బ్రవర్తింప శకుని కానతిచ్చి యిందులకు ధర్మనందను రావింప వలయు ననిన ధృతరాష్ట్రుండు పెద్దయుం బ్రొద్దు చింతించి యెట్టకేనియు దాని కొడంబడి విదురుం బిలిపించి వాని కిట్లనియె. 151
చ. అనుపమరత్న కాంచనచయాంచిత మీసభ దీని ధర్మనం
దనుఁ డనంఘుడు దానుఁ దనదమ్ములు నిందుల కేఁగుదెంచి చూ
చినఁ గడు సంతసం బగు విశిష్టజనస్తుత! నీవు వానిఁ దో
డ్కొని చుదెమ్ము భుసురసఖున్ బుధబంధు జనారంజనున్. 152
వ. ఇట్టి విచిత్రరత్న సభావేదికాతలంబున నతండును దుర్యోధనుతోడం బ్రొద్దువోక సుహృద్ద్యూతంబుఁ బ్రవర్తించు ననిన విని విదురుండు విషణ్ణ హృదయుం డయి మాయాదురోదంబు దురర్థంబుగాఁ జింతించి దీని నుడిగిన నుభయపక్షంబులకు ల గ్గగు నని పెక్కు మాఱులు వారించి. 153
విదురుఁడు ధర్మరాజుం దోడ్కొని వచ్చుట
క. అవిలంఘనీయ మీదు
ర్వ్యవసాయం బనుచు సత్యవచనుఁడు ధర్మా
ర్థవిదుం డప్పుడు ధృతరా
ష్ట్ఱ విధాతృనియోగమున కొడంబడి యంతన్. 154
క. ఇంద్రప్రస్థ పురంబున
కింద్రగురు ప్రతిభుఁ డరిగి యింద్రసమానుం
జంద్రయశు ననుజసహితు నృ
పేంద్రుని ధర్మసుతుఁ గాంచె నెంతయుఁ బ్రీతిన్. 155
వ. అతనిచేత నభ్యర్చితుం డయి కుశలం బడిగి నిజాగమన ప్రయోజనం బెఱింగించిన విని విదురునకు ధర్మతనయుం డిట్లనియె. 156
సీ. పుత్త్ర వత్సపుఁడు విచిత్ర వీర్యాత్మజుఁ
డార్యుంజు ధృతరాష్ట్రుఁ డాదరించి
నిన్ను నియోగించె నన్నుఁ దోడ్కొని
తేర నీవును వచ్చితి నెమ్మితేడ
లాలితా పుర్వ సభా లోకంబుల యందు
జూదంబు కార్యంబె చెపుమ
జూదంబు కతమున భేదంబు గాకుండ
నేరదు మా లోన నీనియోగ
ఆ. మనఘమాకలంఘ్యమయినట్లు ధృతరాష్ట్రు
పనుపుసేయ నీకుఁ బాడియదియ
యనుచు విధి నియుక్తుఁడయు యప్డు విదురుతో
నేఁగ నిశ్చయించె నిందుకులుఁడు. 157
క. అనుజులు ద్రుపదాత్మజయును
ననుచర ముఖ్యులును ధౌమ్యుఁడాదిగ విద్వ
జ్జనులును దోఁ జనుదేరఁగ
నినసన్నిభ తేజుఁ డరిగె నిభపురమునకున్. 158
వ. అందు దుర్యోధన దుశ్శాసనాది పుత్త్ర శతంబుతే భీష్మ శకుని సైంధవ కర్ణ గౌతమ ద్రోణాశ్వత్థామ సోమదత్త సమేతుం డయి యున్న ధృతరాష్ట్రునకు భనుమతీ ప్రభృతిస్నుషా పరివృతయయి తారకాపరివృత యయియున్న రోహిణియుం బోలెనున్న గాంధారీ దేవికిఁ గురువృద్ధ జనులకు నతివినయంబున ననుజ సహితుండయి ధర్మతనయుండు మ్రొక్కె నంత ద్రుపదరాజ నందనయు గాంధారికి మ్రొక్కిన నక్కోమలిం జూచి గాంధారి కోడండ్రెల్లను విస్మిత లయి. 159
( ఈ సీసము తర్వాతఁ గొన్ని వ్రాఁత ప్రతులలోఁ గల యధిక పాఠము.
వ. ఇట్లు కృతనిశ్చయుండై ధర్మతనయుండు దివ్యాంబరాభరణ మాల్యగంధంబుల నలంకృతుండై ప్రయాణార్థంబు భూసురనికరంబులకు బహు రత్న సువర్ణంబులు దానంబు లిచ్చి మంగళ తూర్య నాదంబులును విప్రాశీర్వాదంబులును మాగధమంజుల గానంబులును వందిజన వాక్య సంతానంబులును విలసిల్లుచుండ మందిరంబులు వెడలి యనేక మణిమయ ప్రభాభాసురంబైన కాంచన రథారోహణంబు చేసి కుంతీ ద్రౌపదులను దోడనచనుదేర నరిగి యన్నరనాథుండు నాగనగర ప్రవేశంబు చేసి సౌరజననయనానందంబు సేయుచుం జని రాజగృహ ద్వార సమీపంబున.
క. పరమోదారుఁడు ధర్మజుఁ
డరదము డిగి చనియెఁ బ్రీతి ననుజులు దానున్
సురుచిర విభవస్ఫురణను*
గురుతర మైనట్టి కొలువు కూటంబునన్ )
*సురవిభవస్ఫురణంబున.
తే. అఖిల లావణ్య పుంజంబు నబ్జభవుఁడు
మెలఁతగా దీనియందు నిర్మించెనొక్కొ
కానినాఁ డిట్టి కాంతి యే కాంతలందు
నేల లేదని సామర్ష హృదయ లయిరి. 160
వ. ఇట్లు పాండవ కౌరవు లతి ప్రణయ గౌరవంబున నద్దివసంబు సలిపి రంతఁ బ్రభాతంబ. 161
ఉ, ఆధృతరాష్ట్రు చేసిన యనర్ఘ మణిప్రకారాను బద్ధశో
భాధృతి నొప్పుచున్న సభ పార్థివముఖ్యుఁడు ధర్మజుండు దు
ర్యోధనుఁ డర్థిఁ జూపఁగ సహోదర వీరులుఁ దనుఁజూచి ల
క్ష్మీధరముర్తి యెంయును మెచ్చె మనంబునఁ దద్విభూతికిన్. 162
వ. అయ్యపుర్వ సభామణి కుట్టిమంబున నందఱు సుఖాసీను లయి యిష్ట సంభాషణాది క్రీడావసరంబున నున్నంత దుర్యోధనుండు యుధిష్ఠిరున కిట్లనియె. 163
క. అనఘ! సుహృద్ద్యూతం బిం
దొనరింతము ప్రొద్దు వోకయును నగు జూదం
బునకుం బ్రియుఁడవు దక్షుఁడ
వన విందుము నిన్నుఁ బ్రీతి నక్షజ్ఞులచేన్. 164
వ. అనిన వానికి ధర్మతనయుం డిట్లనియె. 165
తే. క్షత్త్ర నీతి క్రమంబులుగావు సూవె
నికృతియును జుదమును ధర్మనిత్యులైన
వారికీ రెండు వర్జింప వలయు నెందుఁ
బాపవృత్తంబు జూదంబు పార్థివులకు. 166
ఆ. కుటిల మార్గులయున కుత్సితకితవుల
తోడఁ గడఁగి జూద మాడఁ జనదు
దానఁ జేసి యర్థధర్మ వివర్జితు
లగదు రెట్టివారు జగములోన. 167
వ. మఱియు మాయాద్యూతంబున జయించుట మహాపాతకం బనియును ధర్మద్యూతంబున జయించుట ధర్మయుద్ధంబున జయించునంతియ పుణ్యంబనియును నసితు డయిన దేవలుండు చెప్పె ననిన నయ్యుధిష్ఠిరునకు శకుని యిట్లనియె. 168
క. ద్యూతకలా కుశలుండగు
నాతఁడు లోకజ్ఞుఁడును మహామతియును వి
ఖ్యాతుఁడు నగు సత్క్షత్త్రియ
నీతివిదుఁడు దగనె దాని నిందింపంగన్. 169
క. బలహీను లయిన వారలు
బలవంతుల నొడుచునపుడు బహుమాయల న
చ్చలమునఁ జేయుట యెందును
గలయదియ జయంబ కాదె కర్తవ్యమిలన్. 170
వ. జూదంబున కీ వోడుదేని యుడుగు మనిన నాతనికి ధర్మరా జిట్లనియె. 171
ధర్మరాజూ శకునితో జూదం బాడుట
క. బలవద్ద్యూతార్థముగాఁ
బిలువంబడి మగుడ నగునె పెక్కులు పలుకుల్
పలుకంగ నేల యని య
త్యలఘుఁడు ధర్మజుఁడు జూద మాడఁ గడంగెన్. 172
వ. ఇట్లు జూదంబున నయ్యెడు దోసం బెఱింగియు దైనానుశాసనంబున ధర్మజుఁడు జూద దాని కభిముఖుం డయి చందన కర్పూర కస్తూరీ పరిషిక్తం బయిన ద్యూతరంగంబునందు ముందఱ గంధ పుష్పార్చితంబు లయిన యభిమతాక్షంబు లమరిచికొనియున్న సౌబల వివింశతి చిత్రసేన వికర్ణులం జూచి వీరిలో నెవ్వఁడు నాతో జూదం బాడెడు వాఁడనిన నాతనికి దుర్యోధనుం డిట్లనియె. 173
తే. అనఘ! మా మామ శకుని నాకై కడంగి
జూద మాడెడి నీతోడఁగాదు నాక
యీతఁడొడ్డిన ధనరాసు లెవ్వియైనఁ
బోఁడిగా నీకు నీఁగలవాఁడ నేను. 174
వ. అని తనచేతి యనర్ఘ రత్నకటకంబు లొడ్డిన నన్యులకయి యన్యులు జూదం బాడుట యెంతయు విషమం బనుచు ధర్మతనయుండు సాగరావర్త సంభవంబు లయిన పరార్థ్య మణిహారంబు లొడ్డెనిట్లు సుహృద్ద్యూతంబు ప్రవర్తిల్లు నదియైన నచ్చోటికి వచ్చి భీష్మ ధృతరాష్ట్ర విదుర కృప ద్రోణాశ్వత్థామలు విచిత్రోచ్చాసనస్థు లయి దానిం జూచుచుం బ్రహృష్ట హృదయులయి యుండిరంత. 175
తే. అభిమతాక్షముల్ దొల్చి మాయావిదుండు
సుబలరాజాత్మజుఁడు ధర్మసుతు జయించె
నొడుతు నే నింక నని వెండియును గడంగె
శకునితో జూద మాడ నా శశికులుండు. 176
వ. ఇట్లు యుధిష్ఠిరుండు బద్ధమత్సరుం డయి పెఱిగి యొండొండ యొడ్డుచు నిష్కసహస్ర భరితానేకాయుత కుండమండితంబు లయిన సువర్ణ భాండాగారంబులును, వజ్రవైదూర్య మరకత మౌక్తి కనీల ప్రవాళ పద్మరాగాది వివిధ శుద్ధ విపుల రత్న పరిపూర్ణంబు లైన రత్న భాండాగారంబులుం, బ్రత్యేకంబ పంచ ద్రోణ కాంచన సంచితంబు లయిన చతుశ్శత నిధులును మణికింకిణీ జాలాలంకృతంబు లయిన యసంఖ్యాతహయయూధంబులును, జాతరుప వరూథంబులుం, గనక కక్ష్యాకుథసనాథంబు లయిన మదాంధగంధసింధుర సందోహంబులుం, బరార్థ్యరత్నభూషితంబు లయిన యోషిత్సహస్రంబులును, ననుదినాతిథిజన భోజనపాత్ర హస్తులయిన శతసహస్ర పరిచారకులును నర్జునునకు జిత్రరథుం డిచ్చిన గంధర్వహయంబులందొట్టి దుగ్ధపాన శాలితండులఖాదనంబులం బెరుఁగుచున్న జాత్యశ్వా నేకాయుతంబులు, నజావి గోమహిష ఖర రాసభనివహంబులు నొక్కొక్క యొడ్డునన యొడ్డి యోటుపడినం జూచి విదురుండు ధృతరాష్ట్రునకు రహస్యంబున నిట్లనియె. 177
క. ఖలుఁ డీదుర్యోధనుఁడె
గ్గుల తోడన యుద్భవిల్లె గామాయు రుతం
బులు వించె దుర్నిమిత్తం
బులు పెక్కులు పుట్టె వీని పుట్టిన వేళన్. 178
వ. తొల్లి యెన్నండును బాపంబుం బొరయని మహాభిష భీమసేన ప్రతీప శంతనుల కులంబు దుర్యోధను కారణంబునం బాపభుయిష్ఠంబుగా నున్న యది యొక్కని కారణంబునఁ గులంబున కె గ్గగు నేని వాని దూషించి కులంబు రక్షించుట ధర్మం బని శుక్రుండు చెప్పెఁ గులరక్షణార్థం బంధక యాదవ వృష్టివీరులు కృష్ణునియాగించి కుల దూషకుం డైన కంసుని వధిపించిరి గావున. 179
మత్తకోకిలము. వాసవాత్మజుఁ బంపుమిప్పుడ వాఁడు ధర్మవిదుండు నీ
శాసనంబున నిగ్రహించు విచారదూరు సుయోధనున్
భూసతీశ్వర! దీన నీ కులమున్ మహీ ప్రజయున్ గత
త్రాసవృత్తి సుఖంబు వొందుఁ ప్రధానవిగ్రహ మేటికిన్. 180
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
ఆ భా 2 2 241 to 2 2 270
2059
3148
2006-09-26T23:21:24Z
Sureshkvolam
వ. అనినం బ్రహ్లాదుండు భయంపడి కశ్యపుకడకు జని విరోచనసుధన్వులు తన్ను వివాదనిర్ణయం బడిగిన విధంబును జెప్పిన విని వానికిం గశ్యపుం డిట్లనియె. 241
తే. సాక్షియును ధర్మదర్శియు *సాక్షిధర్మ
విధులు దప్పంగఁ జెప్పిననధమవృత్తి
వరుణపాశహస్రంబు వానిఁగట్టి
పాయునేఁటేట నొక్కొకఁ డాయతముగ 242
( * సాక్ష్య విధులు దప్పఁగాదు తప్పినను నధర్మయుక్తి
సభలయందుఁ దప్పుగాఁ జెప్పిరేని యధర్మవృత్తి )
వ. ధర్మం బధర్మవిద్ధం బయు సభకు వచ్చిన దానిం దీర్పనిసభ్యు లధర్మ విద్ధులగు దురు మఱి సభ్యులు కామక్రోధంబులు విడిచి యధర్మంబు నాపనినాఁ డయ్యధర్మంబునం దొక్కపాదంబు సభ్యుల నొక్కపాదంబు భూపతిఁ దక్కినయది గర్తనుం బొందు సమంజసులైన సభ్యులచేత విధ్యుక్తంబయ్యెనేని నధర్మంబు కర్తనుం బొదు గావున ధర్మంబు దప్పక చెప్పవలయు ననినం బ్రహ్లాదుండు ధర్మమతి యై విచారించి తనకొడుకు కంటె గుణ శ్రేష్ఠుఁడుగా సుధన్వుం జెప్పినఁ బుత్త్ర స్నేహంబు విడిచి ధర్మువు దప్పక చెప్పి తని ప్రహ్లాదు బ్రశంసించి సుధన్వుం డరిగెఁ గావున మీరును ద్రౌపదీ ప్రశ్నంబునందు ధర్మబుద్ధి సేయుండని విదురుండు పలికిన దుర్యోధను భయంబున సభ్యులెవ్వరుం బలుక రయిరి ద్రౌపదియు నట్లు సకలక్షత్త్రియ సమక్షంబున దుశ్శాసను చేతం బరిభవింపంబడి దుఃఖితయయి. 243
సీ. అవ్విధంబున నొప్పి యాస్వయంవరమునాఁ
డఖిల భుపతులచే నట్లు సూడఁ
బడి పాండవుల ధర్మపత్ని నై
గోవిందు చెలియలనై వీనిచేత నిట్లు
పరిభూత నగుచు సభా మద్యమున
మహీపతులచేఁ జూడంగఁబడితి నింత
వడుదునె యిపుడు నా పలుకుల
కెవ్వరుఁ బ్రతివచనం బేల పలుకరైరి
ఆ. ధన్యురార యే నదాసినే దాసినే
యెఱుఁగఁ జెప్పి పనుపుఁ డెల్ల దాని
ననుచు వనరుచున్న నాపగాసుతుఁడు శాం
తనవుఁ డిట్టు లనియెఁ దానిఁ జూచి. 244
వ. అవ్వా నీ ప్రశ్నంబునకు నుత్తరం బయ్యుధిష్ఠిరుఁడు సెప్పవలయుఁ గాని నాఁడు ధర్మసూక్ష్మత యెవ్వరికిని నెఱుంగ గహనంబు, దీనిఫలంబు వేగంబ యిక్కురుకుల పాంసను లనుభవింతు రని పలుకుచున్న యవసరంబున నక్కోమలిం జూచి నగుచు. 245
తే. తరుణి యేవురకంటె నొక్కరుఁడ భర్త
యగుట లగ్గు జూదంబున నాలినోటు
వడని వానిఁగా దఁగు భర్తఁ బడయుమింక
ననుచు రాథేయుఁడుల్ల సమాడెనంత 246
ఉ. అమ్ముదితన్ విభీతహరిణాక్షిఁ గలాపవిభాసి కేశ భా
రమ్మున నొప్పుదానిఁ దనరమ్య థూరుతలంబు నెక్కఁగా
రమ్మని సన్నసేసె ధృతరాష్ట్ర సూతాగ్రజుఁ డప్డు దాని దూ
రమ్మునఁ జూచి కౌరవకురంగ మృగేంద్రుఁడు భీముఁ డల్కతోన్. 247
క. లయ సమయ దండధరని
ర్దయుఁడై ధరణీశు లెల్లఁ దన పలుకులు వి
స్మయ సంభ్రమ భయ సంభృతు
లయి విను చుండగ నిట్టు లనియెన్ సభలోన్. 248
ఉ. ధారుణి రాజ్యసంపద మదంబునఁ గోమని గృష్ణఁ జూచి రం
భోరు నిజోరుదేశమున నుండఁగఁ బిల్చిన యిద్దురాత్ము దు
ర్వార మదీయ బాహు పరివర్తి చండ గదాభిఘాతభ
గ్నోరుతరోరుఁ జేయుదు సుయోధను నుగ్ర రణాంతరంబునన్. 249
వ. అని సర్వజన భయానక క్రోధావేశ వివశుం డయి యాయుధంబు లున్న వలనికి దృష్టులు సలుపుచు నగ్రజుమొగంబు సూచుచున్న భీమసేను నతి రౌద్రాకారంబు సూచి భీష్మ విదుర ద్రోణాదు లిది కోపంబున కవసరంబు గా దని యాతనిం బ్రశాంత చిత్తుం జేసి రంత. 250
క. ధృతరాష్ట్రు నగ్నిహోత్రా
యతనంబున నఱచె వఱళు లగ్నులు శాంత
ద్యుతు లయ్యెఁ గౌరవ స్త్రీ
తతిహృదయము లధిక శోకతప్తము లయ్యెన్. 251
క. క్రూరాత్మకు లై దుష్పద
వీరతు లగు ధార్త రాష్ట్ర వీరుల శయ్యా
గారముల నెగసె నెంతయు
ఘోరంబుగఁ గాక ఘూకఘూత్కారంబుల్. 252
క. అట్టి మహోత్పాతంబులు
పుట్టినఁ గృప విదుర కలశభూ శాంతనవుల్
నెట్టన ధృతరాష్ట్రజులకుఁ
బుట్టె నరిష్ట మని రిష్టమునఁ దమలోనన్. 253
వ. అంత నంతయు నెఱింగి గాంధారి విదురుం దోడ్కొని ధృతరాష్ట్రు కడకుఁ బోయి పాండవ పరాజయంబును ద్రౌపది పరిభవంబును దుర్నిమిత్తోత్పత్తియుం జెప్పిన విని ధృతరాష్ట్రుండు దుర్యోధనుం బిలిచి యిట్లనియె. 254
చ. పరమ పతివ్రతన్ సభఁ దపస్వినిఁ బాండవ ధర్మపత్ని ధ
ర్మరత నయోనిజం బ్రకృతి మానవ భామినిఁ గాఁ దలంచి దె
ప్పరములు వల్కఁగాఁ దగునె బాల్యము నాదిగఁ దుష్టభావనం
బెరిఁగితి నీ నిమిత్తమునఁ బెద్దయు దుఃఖితులైరి పాండవుల్. 255
వ. వారల వలన నీదురాగ్రహం బుడుగు మని కొడుకును భంగించి సకర బాంధవ హితంబు సేయం దలంచి ద్రౌపదిని రావించి శాంత వచనంబుల నిట్లనియె. 256
ధృతరాష్ట్రుండు ద్రౌపది గోరిన వరంబు లిచ్చుట
క. సుందరీ! నా కోడండ్రు ర
యం దభ్యర్చతవు నీవ యతిముదమున నీ
కొందఁగఁ బ్రియంబు సేసెద
నిందుముఖీ! వేఁడు మెద్ది యిష్టము నీకున్. 257
వ. అనినం బాంచాలి యిట్లనియె. 258
ఆ. కరుణతోడ నాకు వరము ప్రసాదింప
బుద్ధియేని లోక పూజితుండు
మనువిభుండు ధర్మతనయుండు దాస్యంబు
వలనఁ బాయవలయు వసుమతీశ! 259
వ. అట్లయినం గురుకుమారులు గురువృద్ధ జనలాలితుం డై పెరిఁగిన ప్రతి వింధ్యు దాసపుత్త్రుం డన కుందురు రిదియ నా యిష్టం బనిన నిచ్చితి నింక రెండవ వరంబు వేఁడు మనిన ద్రౌపది యిట్లనియె. 260
క. నెమ్మిని ధర్మజు నలువురు
దమ్ములుఁ దమ యాయుధముల దమవర్మవరూ
థమ్ములయుఁ దోడ సకల హి
తమ్ముగఁ బాయంగ వలయు దాస్యము వలనన్. 261
వ. అనిన ధృతరాష్ట్రుండు నీ కోరినం వరం బిచ్చితి నింక మూఁడవ వరంబు వేఁడు మనిన ద్రౌపది యుట్లనియె. 262
ఆ. వైశ్యసతికి నొక్కవరము సత్క్షత్త్రియ
సతికి రెండు శూద్రసతికి మూఁడు
విప్రసతికి నూఱు వేఁడఁ జన్వరములు
గాన యింక వేఁడఁ గాదు నాకు. 263
వ. ఆనిన ధృతరాష్ట్రుండు కోడని గుణంబులకు ధర్మం బెఱుంగుటకు సంతసిల్లి *యనుజ సహితుం డయిన యుధిష్ఠిరు రావించి నీవు సర్వ సంపదలు స్వరాజ్యంబును నొప్పుగొని యెప్పటియట్ల యింద్రప్రస్థ పురంబున కరిగి సుఖంబుండుము నీకు ల గ్గయ్యెడు మని వెండియు. 264
* కొందఱు తాటాకులలో నున్నదని చెప్పెడు నమూలమును సందర్భ శుద్ధి రహితమగు నధిక గ్రంథముః- ( “వరంబు వేఁడం గాదేని నీకు మేలగు తెఱం గెయ్యది చెప్పు మనుటయు ద్రౌపది యిట్లనియె వీరిలో నొక్కరు నాతో జూదం బాడ నియోగింపుం డనిన ధృతరాష్ట్రుండు శకునిం బిలిచి ద్రౌపదితో నొక్క యొడ్డొడ్డి యాడు మనిన నక్షంబులు దెచ్చి యిచ్చి నీకిష్టంబైన యొడ్డొడ్డమనిన ద్రౌపదియును నత్యంత శుచిర్భూతయయి నీళ్ళును నక్షంబులుఁ బుచ్చుకొని తమతండ్రు లగు మాద్రేయులం దలంచి నమస్కరించి నాకుఁ బ్రతికూలంబుగాక పాండవులను నన్నును గెలిపించి శత్రులం ద్రుంచు విధంబుగా నాకు ననుకూలురు గావలయునని మ్రొక్కి యడ్డసారంబులు పుచ్చుకొని శకుని కిట్లనియె.
క. ఈ సభ యెల్లను జూడఁగఁ
దాసత్వము సేయఁ గాని దాసత్వమునం
జేసి మీతోడఁ బోరఁగ
గాసిల్లినచోట నేను గ్రమ్మఱఁ దివుతున్.
ఆ. నీవ యోడితేని నిరతంబు నేవుర
దాసవృత్తి వాసి తద్ద యరుగు
నట్టు లొడ్డు నొడ్డి యాడంగఁగ డఁగును
యనిన శకుని యిట్టులనియె మగుడ
ఆ. ఆడి యోడి పోవుడది ధర్మువే వారి
కనిన నాతి యిట్టులనియె నతని
కోప మదియు నిలుపఁ గొలఁదియే వాయుజు
గురుడిదాసితను గణంగినట్లు
వ. అనిన దుర్యోధనుండు ద్రౌపది పలికినయట్ల మా కోపంబులు వారి కోపంబులు నడువ బ్రహ్మాదులకు గొలఁది యగునె యదియ యొడ్డుగా నొడ్డియాడు మనిన శకునియు నవుంగాక యని యొడ్డొడ్డిన నక్కోమలికి వరదులైన మాద్రేయులు ద్రౌపది గెల్చునట్లుగాఁ బడిన.
క. ఇంక నొకయొడ్డు వినుమా
శంకిత దివ్యాంబరములు శరములు రథముల్
కంకటములు భూషణములు
లుకొని నీ నొడ్డియాడు మున్నతమతివై.
క. అని యట్టు లొడ్డి యోడిన
మనమునఁ గౌరవులు వెఱచి మానుమ యనుచున్
వనిత గొనిన సారెలు గడు
ననయంబును గెల్వనిచ్చు నశ్రమలీలన్.
వ. అని వారించిరి ద్రౌపదియు దన పురుషులకడకు వచ్చియున్నంత ధృతరాష్ట్రుం డనుజ సహితుం ...
తే. నీవు నిత్యంబు వృద్ధోపసేవఁ జేసి
యెఱుఁగు దెల్ల ధర్మంబుల నెఱుక లేక
కడఁగి నీ కెగ్గు సేసె నా కొడుకు దీని
మఱచునది నీకు నేనొండ్లుగఱపనేల 265
క. మనమున వేరమిఁ దలఁపమి
యును నక్షమచిత్తుఁ డగుటయు గుణముల కై
కొని దోషంబులు విడుచు
టయును నుత్తముఁ డయిన పురుషు నుత్తమ గుణముల్. 266
వ. ఏను బుద్ధిలేక జూదం బుపేక్షించితి నల్ప బుద్ధి సత్త్వుం డయిన వృద్ధు నన్నును మీ తల్లియయిన గాంధారినిం దలంచి దుర్యోధనాదులు సేసిన దుర్నయంబులు సేకొన కుండునది సర్వశాస్త్రవిదుం డయిన విదురుండు మంత్రిగా సర్వధర్మవిదుండ వైన నీవు రక్షకుండవుగా నిక్కురురులంబులకు లగ్గగునని ధర్మరాజుఁ బాండురాడు రాజ్యంబునందు సమర్పించిన. 267
తరలము. తరుణి ద్రౌపది యిట్లు పాండవ ధార్తరాష్ట్రులదైన భీ
కర పరస్పర కోపవేగము గ్రన్నఁ బాచి విపత్తి సా
గర నిద్ధమగ్నుల నుద్దరించెఁ బ్రకాశకీర్తుల ధీరులం
బురుష సింహములన్ నిజేశులఁ బూని తద్దయుఁ బ్రీతితోన్. 268
సీ. దాని నంతయు భీమసేనుండు విని
రాజ్యసంప్రాప్తి పాండవ సత్తములకు
సతి కారణంబున ధృతమయ్యె నను
నింతకంటెను గష్టంబు గలదె యొండు
పేర్మి నపత్యంబునఁ గర్మంబు విద్యయు
ననునవి తేజంబు లట్టె తగిన
పురుషున కెందును నిరతంబు
మిక్కిలి తేజంబు కర్మంబు దీని విడిచి
ఆ., యలుకగఁడె పురుషుఁడని కోపఘూర్ణిత
రక్తనేత్రుఁడై పరాక్రమమున
శత్రువరుల నుగ్రసంగరంబునఁ జంపి
కుతల రాజ్యమెల్లఁ గొందుననుచు. 269
వ. మృగమధ్యంబున నున్న సింహంబునుబోలె ననజమధ్యంబున నున్న యాతనిం గరంబున వారించి ధర్మరాజు ధృతరాష్ట్రు శాసనంబునం దమ్ములుం దానును ద్రౌపదీ సహితంబు గాంచన రథారూఢుండై యింద్రప్రస్థ పురంబున కరిగిన నిట దుశ్శాసను చేత నంత వృత్తాంతంబును విని దుర్యోధనుండు కర్ణ శకుని సైంధవులతో విచారించి ధృతరాష్ట్రు పాలికింజని యిట్లనియె. 270
---------------------------------------
వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.volamsite.com
Wikisource:ఆంధ్ర మహా భారతం ప్రాజెక్టు
2060
3162
2006-10-03T01:50:40Z
వైఙాసత్య
5
ఈ ప్రాజెక్టు గురించి
ఈ ప్రాజెక్టును {{ఫలానా ఫలానా }} (TODO ADD NAME of founders here) వారు మొదలుపెట్టినారు.
ముందు ఇది [http://andhramahabharatam.blogspot.com బ్లాగు] పై మొదలయినది. వీరు [http://groups.google.com/group/andhramahabharatam గూగుల్ గ్రూపు] ను ఉపయోగించినారు. తరువాత [http://www.andhramahabharatam.com ఒక వెబ్సైటు] కూడా బుక్ చేసినారు!
==నిర్వహణ==
{{ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ}}
ఈ టేబులు ఉద్దేశ్యము ఈ ప్రాజెక్టును చక్కగా నిర్వహించడము, తద్వారా సభ్యులు అందరూ ఏది ఏది ఎవరు ఎవరు టైపు చేస్తున్నారు, ఎవరు రివ్యూ చేస్తున్నారు అని తెలుసుకోవచ్చు, ఖాళీగా ఉన్నవాటినీ, రివ్యూ చేయవలసినవాటినీ చక్కగా రివ్యూ చేయవచ్చు!
దీనిని మనము పర్వాల ప్రకారం నిర్వహిద్దాము!
#[[Wikisource:ఆది పర్వ నిర్వహణ| ఆది పర్వ నిర్వహణ (2084)]]
#[[Wikisource:సభా పర్వ నిర్వహణ| సభా పర్వ నిర్వహణ (618)]]
#[[Wikisource:అరణ్య పర్వ నిర్వహణ| అరణ్య పర్వ నిర్వహణ (2894)]]
#[[Wikisource:విరాట పర్వ నిర్వహణ| విరాట పర్వ నిర్వహణ (1624)]]
#[[Wikisource:ఉద్యోగ పర్వ నిర్వహణ| ఉద్యోగ పర్వ నిర్వహణ (1562)]]
#[[Wikisource:భీష్మ పర్వ నిర్వహణ| భీష్మ పర్వ నిర్వహణ (1171)]]
#[[Wikisource:ద్రోణ పర్వ నిర్వహణ| ద్రోణ పర్వ నిర్వహణ (1860)]]
#[[Wikisource:కర్ణ పర్వ నిర్వహణ| కర్ణ పర్వ నిర్వహణ (1124)]]
#[[Wikisource:శల్య పర్వ నిర్వహణ| శల్య పర్వ నిర్వహణ (827)]]
#[[Wikisource:సౌప్తిక పర్వ నిర్వహణ| సౌప్తిక పర్వ నిర్వహణ (376)]]
#[[Wikisource:స్త్రీ పర్వ నిర్వహణ| స్త్రీ పర్వ నిర్వహణ (376)]]
#[[Wikisource:శాంతి పర్వ నిర్వహణ| శాంతి పర్వ నిర్వహణ (3093)]]
#[[Wikisource:అనుశాసనిక పర్వ నిర్వహణ| అనుశాసనిక పర్వ నిర్వహణ (2148)]]
#[[Wikisource:ఆశ్వమేధిక పర్వ నిర్వహణ| ఆశ్వమేధిక పర్వ నిర్వహణ (976)]]
#[[Wikisource:ఆశ్రమ వాస పర్వ నిర్వహణ| ఆశ్రమ వాస పర్వ నిర్వహణ (362)]]
#[[Wikisource:మౌసల పర్వ నిర్వహణ|మౌసల పర్వ నిర్వహణ (226)]]
#[[Wikisource:మహా ప్రస్థానిక పర్వ నిర్వహణ| మహా ప్రస్థానిక పర్వ నిర్వహణ (79)]]
#[[Wikisource:స్వర్గారోహణ పర్వ నిర్వహణ| స్వర్గారోహణ పర్వ నిర్వహణ 97]]
మూస:ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ
2061
3163
2006-10-03T01:52:22Z
వైఙాసత్య
5
<center>
{| class="toccolours" style="margin: 0 0em 0 0em;"
! style="background:#ccf" align="center" width="100%" | [[Wikisource:ఆంధ్ర మహా భారతం ప్రాజెక్టు|ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ]]''' || [[Image:AndhramahAbhAratam.jpg|25px|ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ]]
|-
| align="center" style="font-size: 100%;" colspan="2" | [[Wikisource:ఆది పర్వ నిర్వహణ| ఆది పర్వము]] - [[Wikisource:సభా పర్వ నిర్వహణ| సభా పర్వము]] - [[Wikisource:అరణ్య పర్వ నిర్వహణ| అరణ్య పర్వము]] - [[Wikisource:విరాట పర్వ నిర్వహణ| విరాట పర్వము]] - [[Wikisource:ఉద్యోగ పర్వ నిర్వహణ| ఉద్యోగ పర్వము]] - [[Wikisource:భీష్మ పర్వ నిర్వహణ| భీష్మ పర్వము]] - [[Wikisource:ద్రోణ పర్వ నిర్వహణ| ద్రోణ పర్వము]] - [[Wikisource:కర్ణ పర్వ నిర్వహణ| కర్ణ పర్వము]] - [[Wikisource:శల్య పర్వ నిర్వహణ| శల్య పర్వము]] - [[Wikisource:సౌప్తిక పర్వ నిర్వహణ| సౌప్తిక పర్వము]] - [[Wikisource:స్త్రీ పర్వ నిర్వహణ| స్త్రీ పర్వము]] - [[Wikisource:శాంతి పర్వ నిర్వహణ| శాంతి పర్వము]] - [[Wikisource:అనుశాసనిక పర్వ నిర్వహణ| అనుశాసనిక పర్వము]] - [[Wikisource:ఆశ్వమేధిక పర్వ నిర్వహణ| ఆశ్వమేధిక పర్వము]] - [[Wikisource:ఆశ్రమ వాస పర్వ నిర్వహణ| ఆశ్రమ వాస పర్వము]] - [[Wikisource:మౌసల పర్వ నిర్వహణ|మౌసల పర్వ నిర్వహణ ]] - [[Wikisource:మహా ప్రస్థానిక పర్వ నిర్వహణ| మహా ప్రస్థానిక పర్వము]] - [[Wikisource:స్వర్గారోహణ పర్వ నిర్వహణ| స్వర్గారోహణ పర్వము]]
|-
|}
</center>
[[Category:ఆంధ్ర మహాభారత నిర్వహణ]]
ఆ భా 8 2 31 to 8 2 60
2062
3172
2006-10-03T14:47:03Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 16:37, 2 అక్టోబర్ 2006 (UTC)
8_2_31
క. మఱియెక్కటి సెప్పెద ని
ద్దఱు కృష్ణులఁ జంపి వీరిధనములు నా కి
త్తఱిఁ దద్రథ మిదియే యని
యెఱిఁగించినయతని కిత్తు నేను ముదమునన్.
8_2_32
వ. అని పలికి శంఖం బొత్తిన దుర్యోధనుం డనుజసంహితంబుగాఁ బ్రమోద
నొందె నప్పుడు నిస్సాణాదితూర్యనిస్వనంబులు దిక్కులం బిక్కటిల్లె మనయోధ
వరులును వరూధినియు నుబ్బునఁ బేర్చి యార్చిన నినదంబులు నింగి ముట్టె
నయ్యెడఁ బ్రహాసభాసురముఖుం డై మద్రవిభుండు రాధేయున కి ట్లనియె.
8_2_33
ఉ. ఎవ్వరు సూప నేల నరు నిప్పుడ కాంచెదు రిత్తవారికిం
గ్రొవ్వున నుజ్జ్వలార్థములు గొం డని యీవల దిట్టు లిచ్చినన్
నవ్వు జనంబు మిక్కిలి ధనంబులు గల్గినఁ జేయ రాదెనీ
కెవ్విధి నైన సద్వ్యయము లెందు నపాత్రపుటీవి యొప్పునే.
8_2_34
వ. అని యంత నిలువక.
8_2_35
క. కొలఁది యెఱుంగక కృష్ణులఁ
గలన గెలుతు ననియె దీవు గంటిమె సింగం
బుల నెత్తఱి నైనను నే
పొలమున నేనియును నక్క పోరి గెలువఁగన్.
8_2_36
ఉ. అగ్గి సొరం దలంచునటు లర్జును నెక్కటి దాఁకఁ గోర్కి నీ
కె గ్గిది మాను మీపలుకు లెవ్వరుఁ జెప్పఁగ లేరు రూ పఱ
స్మ్రగ్గఁగఁ గాల మయ్యెనొకొ నావచనంబు లొకింత కర్ణము
ల్డగ్గఱ నిచ్చి యోధులు బలంబులుఁ దోడుగఁ బోరు టొప్పగున్.
8_2_37
ఆ. ఏను ధార్తరాష్ట్రహిత మాచరించుట
కై పెనంగి చెవుల కప్రియంబు
లైన నిన్నిమాట లాడితి నాబుద్ధి
విని దురాగ్రహంబు విడువ వలయు.
8_2_38
చ. అనవుడు నల్గి సూతసుతుఁ డాతని కిట్లము మద్బలంబు న
మ్మిన నను నిత్తెఱంగునకు మేకొన కుండఁగ మాన్ప మజ్రహ
స్తునకు వశంబు గా దనినఁ జొప్పడునే నినుబోఁటి కాప్తిఁ జె
ప్పినక్రియఁ జెప్పి నీవు వెఱపించిన నే వెఱ పెక్కువాఁడనే.
8_2_39
వ. అనుటయు నతని నగ్గలంబు కోపింపం జేయుటకై శల్యుండు మఱియు
నిట్లనియె.
8_2_40
తే. ఇప్పుడే నీకు బుద్ధులు సేప్ప నేల
నరుఁడు గాండీవగుణనిక్వణంబు సెలఁగఁ
గదిసి నీమెయి బలుతూపుగములు నిగుడఁ
జేసి నిను బుద్ధిమంతునిఁ జేయుఁగాక.
8_2_41
అని యంతం దనివోక యతండు.
8_2_42
సీ. రోషమహాటోపభీషణహరితోడ సమరంబునకు హరిణము గడంగి
దానధారాభీలదంతావళముతోడ సంగ్రామమునకు శశంబు గడఁగి
చండస్వభావోగ్రపుండరీకముతోడ నాజికి సారమేయంబు గడఁగి
దారుణతుండాతిఘోరగృధ్రముతోడఁ గలహంబునకు నురగంబు గడఁగి
ఆ. యడరునట్లు గాదె యస్త్రకళాసము
జ్జ్వలుఁడు పార్ధుతోడ సంగరమున
కీవు గడఁగి యడరు టెల్ల రాధేయ నీ
కేటిబలము నమ్మ నెందుఁ గలదు.
8_2_43
వ. అనియె నివ్విధంబున నధిక్షేపింపబడి కర్ణుండు గోపించి కెంపారుకన్నుల
శల్యునాలోకించి.
8_2_44
క. గుణవంతులగుణములు ని
ర్గుణుఁ డెఱుఁగమి దెల్ల మీవు గుణహీనుఁడ వీ
గుణ మితనియందుఁ గల దని
గణుతింపఁగ నైపుణంబు గలదే నీకున్.
8_2_45
సీ. అర్జును నస్త్రవిద్యాప్రమాణంబు నాయెఱిఁగినయంత నీ వెఱుఁగ వతని
కొలఁదియు వనమాలికొలఁదియుఁగాంచి నాకొలఁదియు నెఱిఁగి వారల మదీయ
దివ్యాస్త్రబలమునఁ దెగటార్ప నగు నని యే నిశ్చయించితి నెట్టు లనినఁ
గడుఁబెద్దకాలంబు గంధపుష్పాదుల నర్చించు చున్నాఁడ ననుదినంబు
ఆ. దొనఁ గరంబు భక్తి నునిచిన నున్నది
యహిమయంబు దారుణాస్త్ర మింత
యంత యనక యెదిరి నాహుతి గొను దాన
జిష్ణు నోర్తు నొండెఁ గృష్ణు నోర్తు.
8_2_46
భార్గవాస్త్రంబున నొక్కనిం బొరిపుత్తు నట్లుఁ గాక యాదవపాండవనివహం
బులోనం గృష్ణార్జునులయందు లక్షీవిజయంబులు సుప్రతిష్ఠితంబు లై యున్న
నయ్యిరువురం బొదివి పెనంగం గనుటకంటె మేలునుం గలదే వారల గ--
కపిధ్వజంబులుఁ జక్రగాండీవంబులు బెడుమానుసులకు భీషణంబులు నా--
బరితోషణంబులు వేవురుగోవిందులుఁ బదివేవురుపార్థులుఁ బన్నినం బో--
నీవు మహాయుద్ధకోవిదుండవు గామింజేసి వెఱచఱచి కాఱు లఱచెద వక--
పక్షపాతంబునఁ బ్రేలెదవో యెఱుంగ నింక నిట్టిమాట లాడితేని ప్రాణం
బుల కొఱ యెల్ల వని పలికి వెండియు.
-: కర్ణుఁడు శల్యునిపైఁ గోపించి యతని దురాచారంబు లుగ్గడించుట :-
8_2_47
సీ. విను పాపదేశసంజనితుండ వగునీకు దుర్బుద్ధి గాక సర్బుద్ధి గలదె
క్షత్త్రియాధమ నీచ కలదు లోకంబున నాబాలగోపాలమైన వాక్య
మతికుటిలుండు సంగతుఁడుగాఁ డేమిటఁ జెలికిఁ గీ డొనరించుఁ జెట్ట వలుకు
దుష్టాత్మకుఁడుఁ గడుఁ గష్టుఁడు మద్రకుం డనునంతవట్టుఁ బ్రత్యక్ష మయ్యె
ఆ. వానిలేక యెల్లవనితలుఁ బురుషులుఁ
గలయ మీకు నెగ్రు గాక యుండు
మున్ను గల్లు పిదపఁ జన్నుఁబా లై పెరుఁ
గుదురు సెప్ప నేల గుణము లింక-.
8_2_48
క. పలువురకుఁ బుట్టి నిచ్చలుఁ
గలు ద్రావుచుఁ బెరిఁగి యెట్లు గఱతురు శీలం
బులు నుచితము లగుభాషణ
ములు నీ విమ్మాట లుడిగి పొదపొదమనికిన్.
8_2_49
చ. మఱియెకఁ డేనుఁ జెప్పెద నమానుషవిక్రమలీల నల్గడం
బఱపియుఁ జంపియున్ రిపునృపాలకసైన్యము రూ పడంచి మై
దొఱఁగుట యొప్పదే తనువు దూఁటులు గాఁ బెఱవారి గెల్పుకో
లుఱ దొకొ నాదుపెం పుడుప నోపుదురే నినుబోఁటు లెమ్మెయిన్.
8_2_50
వ. కినియించి గదం దల వగుల వ్రేటువడక యూరక తేరు వోని మ్మనవుడు మద్ర
పతి యతని నవలోకించి.
8_2_51
ఆ. హితము సెప్పఁ దగనె యే నీకు నదియును
గాక నీరథంబు గడుపు చుండి
కౌరవాధినాధ కార్యార్థి నగునాకు
నున్నరూపు సెప్పకుండ నగునె.
8_2_52
సారథి దక్షుఁడై రథికసారము రథ్యబలంబు నాయుధో
దారత మానమున్ రణవిధంబు నిమిత్తశుభాశుభత్వని
ర్ధారణమున్ మదిం గని హితం బెఱిఁగించుట నీతి గాన నీ
వీరస మెత్తి నోఁ బలికి తేనియుఁ జెప్పుదు సూతనందనా.
8_2_53
వ. ఏ నేమితప్పు సేసిన గదం దల వగులవ్రేసెదవు నీ వి ట్లంటివి గదా యని
హితోపదేశంబు మాననేర్తునే యిది యొకదృష్టాంతంబు వివరించెద
వినుము విని నీవు నాచెప్పినట్ల చేసి తేనియు మేలు సేయ కుండినం గడుమే ల
ని యిట్లనియె.
8_2_54
సీ. అంబుధిలో నొక్కయలఘుతరద్వీపమున ధర్మవర్తి నాఁ జనునరేంద్రు
పురమున నొకవైశ్యవరుఁ డధ్వరాదిసత్కర్మఠుఁడును శాంతిదాంతియుతుఁడుఁ
గరుణాపరుఁడు దాననిరతుండు ధనధాన్యశోభియు బహుపుత్రలాభవిలసి
తుండు నై వర్తించు చుండఁగ నిలు సేరె నొక కాకి యతనిపుత్త్రకులు దాని
తే. కెంగిళులు వెట్టి కొనియాడ నెలమిఁ బెరిఁగి
క్రొవ్వి కడు మీఱి యెట్టిపక్షులును దన్నుఁ
బోల వనియెడుదుర్మానమునఁ దృణీక
రించి యది పెక్కుభంగులఁ గ్రీడ సలుపు.
8_2_55
వ. ఇట్లు విహరించు చుండ నొక్కనాఁడు గొన్నిహంసంబులు పక్షబలంబున సుప
ర్ణుతో సరిసేయం దగునట్టివి సముద్రంబుచేరువఁ జనం గని యాకోమటికొ
డుకు లక్కాకంబునకు వానిం జూపి యిట్లనిరి.
8_2_56
క. పులుఁగులలో నీ వెక్కుడు
విలసద్గతి సంచ లిట్లు వినువీధిఁ గరం
బెలమిం జనియెడు వీనిం
గలసి పఱచి గెలువ వలదె గతులబహులతన్.
8_2_57
అని తారతమ్యజ్ఞానహీను లగునయ్యల్పబుద్ధులు సెప్పిన నుచ్ఛిష్టదర్పితం బగు
నదియును మౌర్ఖ్యంబునం దా నంతటిదాన నని తలంచి వానిదెసకుం జని
మనంబున వీనిలో మేటి యెయ్యదియో యనుచుం జేరి తనచూడ్కికి వచ్చిన
యంచం బురుడించి పఱతము ర మ్మని పిలిచిన నయ్యంచ లన్నియు నిలిచి
బెలుచ నవ్వి యవ్వాయసంబున కిట్లనియె.
8_2_58
మానససరసి వసింతు మ
హీనబలము జవముఁ బక్షు లెల్లను బొగడం
గా నెందుఁ దిరుగుదుము ద
వ్వైనను భేదంబు లేదు హంసల మగుటన్.
8_2_59
వ. ఇట్టిమాయందును.
8_2_60
క. బలశాలి యైనహంసముఁ
బిలిచితి పురుడించి పాఱ బేలతనమునన్
గలవే యింతకు మును హం
సలతోఁ బురుడించువాయసంబులు జగతిన్.
ఆ భా 8 1 121 to 8 1 150
2063
3171
2006-10-03T14:46:04Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 13:55, 2 అక్టోబర్ 2006 (UTC)
8_1_121
మ. పటునారాచముదీప్తిజాలము నభోభాగంబునం బర్వ ను
త్కటవేగంబున నేయఁ గంటకము వక్షపీఠముం దూఱి నె
త్తుటిపొం దేముయు లేక యుచ్చి చనిననం దూగాడి యాతండు వ్రా
లుటయుం దేరు దొలంగ సూతుఁడు భయాలోలాకృతిం దోలినన్.
8_1_122
క. అమ్మాద్రీపుత్రుఁడు వా
లమ్ముల దుశ్శాసనునిమహాసైన్యము రౌ
ద్రమ్ముగఁ గలంచె దివిజగ
ణమ్ము వినుతిసేయఁ దమమొనలు నలి నార్వన్.
8_1_123
చ. నకులుఁడు సూతపుత్రుఁడుఁ బెనంగునెడన్ నకులుండు సూతపు
త్రకునకు ని ట్లనుం దలఁచి దైవము నేఁడు నిజప్రసన్న దృ
ష్టికి ననుఁ బాత్రభూతుఁడుగఁ జేయుట గానఁగ వచ్చె నాదుచూ
డ్కికి నిను గోచరంబుగ ఘటించినయాచతురత్వసంపదన్.
8_1_124
క. కౌరవపాండవులకు నీ
వైరము నీవలనఁ గాదె వచ్చెను నిను మ
ద్ఘోరశరనిహతిఁ బడఁ గ
న్నారఁ గనుంగొనగ కోప మాఱునె యొంటన్.
8_1_125
చ. అనవుడు రాజసూతివి మహాస్త్రవిదుండవు నైన నీకు ని
ట్లనుట దలంప నర్హమగు నైనను జెన్నఁటిపల్కులేల నె
ట్టన భుజశక్తి మార్తురకడంక యడంచినఁ బల్కు టొప్పుఁ గా
క నిలిచి చూపు నీచలముకల్మియుఁ జేతులబల్మియుం దగన్.
8_1_126
వ. అని పలికి కర్ణుండు.
8_1_127
సీ. ఉబ్బి మాద్రీసుతు డెబ్బదిమూఁడుదూపులఁ గప్పుటయు నతఁ డలిగి యతని
పైని శతనిశాతబాణంబు లేసిన నాసూతనందనుఁ డక్కుమారు
ధనువు నుగ్గుగఁ జేసి తనువున ముప్పది కాండముల్ సొనిపిన నొండువిల్లు
గొని డబ్బదింట నాతని నొంచి మూఁడుమార్గణములు సూతునంగమునఁ బఱపి
తే. భల్లమున విల్లు దునుమాడి యెల్లజనులు
నద్భుతం బందఁ ద్రిశతసాయకపరీతుఁ
జేసి నకులుండు నిష్ఠురహాసభాసి
తాసనాంభోజుఁ డై పొలు పారె నధిప
8_1_128
క. సూతసంతుఁడు బలువిలు గొని
యాతనివక్షమున నాటె నైదమ్ములు ని
ర్ఘాతసమసప్తశరముల
నాతం డతని నొంచి విల్లు నఱిముఱిఁ ద్రుంచెన్.
8_1_129
వ. మఱియు నొక్కమహనీయకార్ముకంబు గొని కర్ణుండు గడంగె నప్పు డయ్యిరు
వురు నొండొరులతూపులు ద్రుంచుచు నిజమార్గణంబుల నొక ళ్లొకళ్ల నెత్తుట
ముంచుచుం బేర్చి వివిధవిశిఖజాలంబు లడరించిన నంబరంబు శలభపటలసంవృ
తంబునుంబోలె నుండె నాసమయంబున నకులునగ్రభాగంబునకు వచ్చిన సోమ
కబలంబులు గర్ణక్రూరనారాచాది బహుళబాణపాతంబులఁ బలాయితంబు
లయ్యెఁ గర్ణునకు బాసటయై తఱిమినకౌరవసైనికులు మాద్రేయురౌద్ర
విజృంభణమున దూరవిఘటితు లై ర ట్లిరువాఁగును నెడ గలిగి చూచు చుండ
నారథికోత్తము లుదారఘోరాకారంబుల నుల్లసిల్లి భల్లప్రముఖపదరంబులఁ
బరస్పరాంగములం బొదివి యంబుదపిహితమూర్తు లగుమార్తాండశశాంకుల
చందంబు నొంది యన్యోన్యదివ్యాస్త్రతేజోవిలాసంబుల నయ్యైయస్త్రంబుల
వారించుచుం బోరి రట్టియెడ.
8_1_130
క. అలుక వొడమి కర్ణుండు న
కులుచాపము ద్రుంచి సూతుఁ గూల్చి తురగం
బులఁ జంపి చక్రరక్షుల
తలలు నఱికి సిడము ద్రుంచి దరహాసముతోన్.
8_1_131
వ. మెఱసినం గుపితచిత్తుం డై.
8_1_132
చ. పలకయు వాలునుం గొనియెఁ బాండుకుమారుఁడు పెక్కు చెక్క లై
యిలఁ దొరఁగంగ నేసె గద యెత్తినఁ ద్రుంచె రథంబు డిగ్గి యు
జ్వలపరిఘాభిరాముఁ డయి వచ్చిన నప్పరిఘంబు రూపుమా
పి లసితలాఘవస్ఫురణపెంపునఁ గర్ణుఁడు నొంచె నాతనిన్.
8_1_133
ఆ. మర్మభేదు లైన మార్గణంబుల కోహ
టించిసిగ్గుఁ జలము డిగ్గఁద్రావి
యెల్లజనులుఁ జూడఁ బొల్లఁదనంబున
కోర్చి యక్కుమారుఁ డోడి పాఱె.
-: కర్ణుఁడు నకులుని విరథుం జేసి యవమానించుట :-
8_1_134
క. వెనుకొని రాధేయుఁడు నిజ
ధను వాతనికంధరమునఁ దగిలిచి నలిఁ బ
ట్టిన నింద్రచాపపరిగత
ఘనాకృతిని బొలిచె నతఁడు కౌరవనాథా.
8_1_135
ఇట్లు పాండుతనయుబాడుదలఁ బట్టి మందస్మితసుందరాననుం డై.
8_1_136
క. పలుకులు వృథగా నన్నుం
బలికితి ము న్నింక నెన్ని వలుక వలసినం
బలుకుము నీకేఁ దగ నా
యలవుఁ జలము నీ వెఱింగి తంతియ చాలున్.
8_1_137
క. అల వెఱిఁగి పెనఁగు పెనఁగం
దలఁచిన నది గాక సిగ్గు దలచుకొని యనికిం
దొలఁగుట యిం కిట దగు వి
చ్చలవిడి నర్జునునికడకుఁ జనుము కుమారా.
8_1_138
క. అని విడిచె నకులుఁ గుంతివ
చనములు దృఢవృత్తి చిత్తసంకతలితములై
యునికిం గర్ణుండతడును
జని ధర్మజునరద మెక్కె సవ్రీడముగన్.
8_1_139
వ. ఎక్కి నిట్టూర్పు నిగుడం గుంభనిక్షిప్తభుజంగంబుచందంబున నుండె నివ్విధం
బున మాద్రీపుత్రమానమథనవిజృంభితుం డగునవ్వీరుం డప్పుడు మధ్యందిన
గతం బైనమార్తాండబింబంబినకుం బ్రతిబింబంబునుంబోలెఁ బ్రదీప్తమూర్తి
యై వెలిమావులును వెలిపడగయు నుల్లసిల్ల శోభిల్లుతనరథంబు రయంబున
దర్శనీయంబుగాఁ బాంచాలబలంబు దఱసి పెక్కు తెఱంగుల మెఱుంగుటమ్ముల
గములు గదియించి.
8_1_140
సీ. సూతులఁ దెగటార్చి కేతనంబుల వీటతాటంబు సేసి రథ్యములఁ గూల్చి
చామరచ్ఛత్త్రభూషణములు పొడి సేసి రథికజనములశిరములు ద్రుంచి
కొమ్ములు నఱికి ంకుశములు దునిమి తొండములుఖండించి కుంభములు వ్రచ్చి
జోదులతనువులు భేదించి మోరలు గళ్యాలతోడఁ జెక్కలుగఁ జేసి
ఆ. కందములు వగిల్చి కాళ్లులు ద్రెంచి యా
శ్వికులఁ జంపి చర్మవిశిఖకుంత
ముసలముద్గరప్రముఖసాధనములు భ
గ్నములు సేసి భటుల సమయఁ జూచి.
8_1_141
వ. బాహువిలాసంబు మెఱయ నెఱయం బొలిచె భవత్సుతుండు
పర్వతప్రతిముం డగునులూకుపయిం గవిసి కులిశనిభం బగువిశిఖంబున నొంచినఁ
గోపించి యాబల్లిదుండు విఱుగనేయుటయు నక్కుమారుండు
8_1_142
తే. మేలువిలు గొని యఱువదినాలుగమ్ము
లతనిమెయిఁ గ్రుచ్చి సాటకత్రితయనిహతి
సూతు నొప్పించి మఱియు నిశాతశరచ
యమ్ము వరఁగించె నధికరయమ్ము నెఱయ.
8_1_143
వ. దానం గనలి
8_1_144
క. బలువిడి నులూకుఁ డిరువది
శిలీముఖము లొడలఁ జొనిపి సిడము రయముమై
నిలఁ గూల్చిన నీసుతుఁ డు
జ్జ్వలవిశిఖము లయిదు నాటె వానియురయమునన్.
8_1_145
వ. నొచ్చి యాసౌబలనందనుండు రౌద్రంబు రూపంబు దాల్చినవిధంబున విజృం
భించి.
8_1_146
శా. భల్లం బొక్కటఁ ద్రుంచె సూతునిఁ జతుర్బాణాహతిన్ వాజులన్
డొల్లంజేసె నిశాతపంచవిశిఖాటోపంబునం జించె వీ
రోల్లాసంబు వికాసముం బొరయ మే ను క్కేది నీనందనుం
డెల్లం జూడఁగఁ బాఱి యొండొకరథం బెక్కెం గురుగ్రామణీ.
8_1_147
క. గెలుపున మెయి వొదలగ సౌ
బలసూనుఁడు రథము వఱపి పాంచాలబలం
బలుగులపడఁ బలుదెఱఁగుల
యలవుల విహరించె నుద్భటాటోపమున్.
8_1_148
సీ. శ్రుతకర్మ నకులునిసుతుని శతానీకుఁ దాఁకి యశ్వంబుల ధరణి గూల్చి
సూతునిఁ బరిమార్చె నాతఁడు గద వైచి రథవాహనముల సారథిని గేత
నముఁ బొలియించె భూరమణ యిమ్మెయినీదుతనయుండు నకులనందనుఁడు విరథు
లై యొండుదేరుల కరిగిరి సుతసోముఁ దలపడి కడిమి గాంధారనాధుఁ
తే. డతనియడరించువివిధసాయకము లెల్లఁ
దునిమి బాణత్రయంబునఁ దనువు నొంచి
తురగముల నరదమ్ముఁ గేతువుఁ దిలప్ర
మాణశకలంబులుగఁ జేసె మద మెలర్ప.
8_1_149
మ. విరథుం డై పొలివోనిబీరమునఁ బృథ్వీభాగసంచారి యై
శరజాలంబుల భీమసేనసుతుఁ డాశ్చర్యంబుగా నీమఱం
దిరథం బేడ్తెఱఁ గప్పినం దునిమె నుత్సేకోగ్రుఁ డై యమ్మహీ
వరుఁ డబ్బాలునిచాపదండముభుజావష్టంభ మేపారఁగన్.
8_1_150
చ. అతఁడు ప్రదీప్తఖడ్గము రయంబుమెయిం గొని యానృపాలుఁ డు
ద్ధతిఁ బరఁగించుసాయకశతంబులు ద్రుంచుచు నుల్లసిల్ల న
ప్పతి పటుభల్లఖండితకృపాణునిఁ జేసిన నీడఁబోక చే
తితునియ బెట్టు వైచె జగతీవర యాతనివిల్లు రెండుగన్.
ఆ భా 8 1 91 to 8 1 120
2064
3174
2006-10-03T15:02:49Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 13:39, 21 సెప్టెంబర్ 2006 (UTC)
8_1_91 మ.
కని విందుడు ప్రదీప్తచాపధరుఁ డై కాండప్రసారంబులన్
శినినీరుం గుసుమాఢ్యకింశుకసముం జేయంగ నయ్యోధుఁ డా
తనియంగంబులఁ బంచవింశతిశితాస్త్రంబుల్ వడిం గ్రుచ్చె నే
పున వా రొండొరుసూతులం దునిమి నిప్పుల్ రాలుకన్దోయితోన్.
8_1_92 తే.
ఒకళు లొకళులహయముల నుర్విఁ గూల్చి
యొండొరులకార్ముకమ్ములు ఖండితములు
సేసి తేరులు డిగ్గి రుద్భాసితాసి
చర్మశోభితహస్తు లై సరభసముగ.
8_1_93 వ.
ఇట్లు పాదచారు లై మండలప్రచారంబుల మెఱయుచు.
8_1_94 క.
చేరి బహుచిత్రగతులం
బోరంగా నొడ్డనములఁ బొలిసెం బలకల్
నేరిమిమై గెళవున శిని
వీరుం డిరువఱియ గాఁగ విందుని వ్రేసెన్.
8_1_95 వ.
ఇత్తెఱంగున నయ్యిరువురం జంపి సాత్యకి యుధామన్యుతే రెక్కి యుక్కున
వేఱొక్కరథంబు సన్నద్ధంబు గావించుకొని కైకేయబలంబులం బఱపెఁ జిత్ర
సేనుండును నీమనుమం డగుశ్రుతకర్మయుం బెనంగునెడ నాశ్రుతకర్ముండు.
8_1_96 క.
ఆరాజు నైదువాలిక
నారసముల నొంప నతఁడు నవశరముల న
క్కౌరవుని నేసి నొంచెను
సారథి నైదింట నధికసంరంభమునన్.
8_1_97 సీ.
శ్రుతకర్మ గోపించి క్రూరనారాచ మజ్జననాథుజత్రుదేశమున నాటం
బడి మూర్ఛవోయినఁ బైపయి వెండియు నేయఁ దెప్పిఱి యతం డెసకమెస
నుక్కునఁ దునుమాడె నక్కుమారునిశరాసన మతఁ డొండొకచాప మెత్తి
తఱచుటమ్ముల నేదు వెఱిగినచందంబు సేసె రయంబునఁ జిత్రసేను
తే. నాతఁ డాతనియురమున శాతశరము
దూఱ నేయ నబ్బాలుండు దోఁచె వివిధ
బాణజాల మన్నరపతిశోణితమున
భల్ల మొక్కటఁ దల నేల డొల్ల సేసె.
-:ప్రతివింధ్యుఁడు చిత్రుఁ డనురాజుం జంపుట:-
8_1_98 ఉ.
ఏలినవానిపాటు గని యేడ్తెఱఁ దద్బల యొక్కపెట్ట యా
భీలతఁ జుట్టు ముట్టుటయుఁ బేర్చినయుద్ధతిఁ దీవ్రసాయక
జ్వాలలు నేర్చి యుద్భటభుజావిభవం బలరంగ నల్గడం
దోలె నుదాత్తవిక్రమకుతూహలి నీమనుమండు భూవరా.
8_1_99 సీ.
అప్పుడు ప్రతివింధ్యుఁ డైదుబాణములఁ జిత్రునిమేను నొంచి తత్సూతువక్ష
మునఁ గ్రూరశరములు మూఁడు నాటించి యొక్కమ్మునఁ గేతు వల్లార్చి పేర్చి
యతఁడు ద న్నుగ్రనవాస్త్రపీడితుఁ జేయ విలుద్రుంచి వెసఁ బంచవిశిఖనహతుం
గావించి శక్తి యుగ్రమ్ముగ వైచినఁ బెలుచ నాలుగుదునియలుగఁ జేసె
తే. నలిగి యాతండు గద వైచి యక్కుమారు
ఘోటకంబుల సూతునిఁ గూల్చె నదియ
పట్టుకొని వైచె మగుడ నప్పాండుపౌత్రు
చేయి వడి నుచ్చి పోవ నచ్చిత్రుఁ డధిప.
8_1_100 ఉ.
బాహువు నొచ్చినం గినిసి భాసురతోమర మెత్తి కౌరవ
వ్యూహము సంచలింప నతఁ డుగ్రత వైచినఁ గంటకంబుఁ ద
ద్దేహము నుచ్చి పోవుటయుఁ ద్రెళ్లె నరేశ్వర యవ్విభుండు వ
జ్రాహతిఁ గూలుపర్వతమునాకృతి నుత్కటవైకృతంబుగన్.
8_1_101 వ.
ఇట్లు చిత్రుండు దెగటాఱినం గనుంగొని మనయోధులు ప్రతివింధ్యుపై నడరి
యనేకాస్త్రశస్త్రంబులం బొదివినం బొలివోనికలితనంబున నేల కుఱికి యక్కు
మారుండు గోదండటంకారంబున నంబరంబు పూరించుచు బాణాసారంబు
వరఁగింపఁ బాండవసైనికులు బెట్టిదంపుటురవడిం గదిసి యతనికిం దోడ్పడుట
యు మనవారలు వెన్నిచ్చి పఱచి రప్పు డశ్వత్థామభీమసేనులసంగ్రామంబు
భీమం బయి చెల్లె నందు.
8_1_102 క.
గురుపుత్రుఁడు దొంబదిశిత
శరములఁ బావనిరథంబు సంవృతముగఁ జే
సె రయం బారఁగ సాయక
పరంపరలు వఱపె నతనిపై నతఁ డలుకన్.
8_1_103 వ.
వాని మగిడించి.
8_1_104 చ.
అనిలజుఫాలము గురునం
దనుఁడు పటుప్రదరకీలితము నేయుడు నా
తని నిటలంబున నతఁ డే
పున బాణత్రయము నాటె భూవరముఖ్యా.
8_1_105 వ.
మఱియును.
8_1_106 చ.
గురుసుతభీమసేను లతిఘోరవిధంబులఁ బోరి యొండొరుం
దెరలుప లేనిసామ్యమున దీపితి లై లయకాలవిస్ఫుర
త్తరణియుగంబుఁ బోలె శరధామసమగ్రతఁ బ్రజ్వరిల్లి యొ
ప్పిరి రథచిత్రచారులఘుభీషణసంచరణంబు లొప్పఁగన్.
8_1_107 తే.
వారి వీక్షించి ఖచరులు వోరు లెందుఁ
జూడమే దీని కెన యని యాడఁగలదె
కలుగ వింకను వీరలబలముఁ జలము
నలవు వెరవు నిట్లుండునే యనుచునుండ.
8_1_108 ఉ.
ఒండొరుకేతువుల్ దునిమి యొండొరుసూతుల నొంచి యేపుమై
నొండొరుతేరివాహములయుబ్బడఁగించి నిశాతవిస్ఫుర
త్కాండచయంబు లొండొరులకాయములన్ వడిఁ గ్రుచ్చి వ్రాలి ర
ప్పాండుసుతుండుఁ గుంభజునిపట్టియు మూర్ఛలు దమ్ముఁ గ్రమ్మినన్.
8_1_109 వ.
ఇట్లు రథంబులపై నొఱగి మూర్ఛిల్లిన.
8_1_110 క.
అనిలజుసారథియును గురు
తనయునిరథచోదకుఁడు నతని నాతనినిం
గొని యుల్లంబుల బలితపుఁ
దనుకు సొరఁగ ననికిఁ దొలఁగఁ దోలిరి రథముల్.
8_1_111 ఉ.
క్రీడితనూజుఁ డైనశ్రుతకీర్తియు శల్యుఁడు నేచి దిక్కు ల
ల్లాడఁగఁ బోరుచో శరము లా ఱయిదుల్ శ్రుతకీర్తి శల్యుమై
గాడఁగ నేయ మూఁడుపటుకాండము లాతనిమేనఁ గ్రుచ్చి సం
తాడితుఁ జేసె సూతు నిశితప్రదరంబున నాతఁ డుద్ధతిన్.
8_1_112 చ.
నరతనయుండు దత్తనువు నాటఁగఁ దొమ్మిదియమ్ము లేసి స
త్వరముగ సూతునంగమున వాలికతూపులు మూఁడు నాటి ని
ష్ఠురశరపంచకస్ఫురణ సూపినఁ గోప మెలర్ప నమ్మహీ
శ్వరుఁడు గడంగి విల్ దునిమి సప్తశరంబుల నొంచె నాతనిన్.
8_1_113 వ.
అట్టియెడ.
8_1_114 సీ.
వేఱొక్కవి ల్లెత్తి వివ్వచ్చుకొడు కఱువదినాలుగమ్ములు వఱసె మద్ర
పతిమేన నతఁడు దొంబదితూపు లడరించి యేసె నవ్వీరుశరాసనంబు
ఖండంబులుగ వాఁడు గం డడంగక గద వైచినఁ బొడిసేసి యేచి శక్తి
నిగిడింపఁ దునుమాడె నిశితభల్లంబునఁ ద్రుంచెఁ దదీయసూతునిశిరంబు
ఆ.
వాయుజవము లైనవాహంబు లప్పుడు
గలఁగి యరద మనికిఁ దొలఁగ నీడ్చెం
దెఱపి గాంచి శల్యుఁ డఱిముఱిఁ జొచ్చి క
లంచెఁ బాండుసుతుబలంబు నధిప.
8_1_115 సీ.
కమలాకరములీలఁ గలఁచి యాడెడుగంధదంతావళముసముద్దండతయును
దర మిడి మృగసముత్కరము ఘోరంబుగా వధియించుకంఠీరవంబు నేపు
నీరసారణ్యంబు నిర్భరాటోపతఁ గాల్చుదావాగ్నియుగ్రక్రమంబుఁ
బ్రకటవిక్రాంతిఁ బురత్రయంబును సమయించుఫాలాక్షునియేడ్తెఱయును
ఆ.
బోల్పఁ బట్టు నయ్యె భుజగర్వశౌర్యప్ర
తాపదుర్దమప్రకోపములకు
మద్రవిభుఁడు గోలుమసఁగి శాత్రవసైన్య
హననకేలి సల్పునవరసమున.
-: దుశ్శాసనుఁడు సహదేవునితో యుద్ధంబు సేసి మూర్ఛిల్లుట :-
8_1_116 ఉ.
ధీరజనోత్తముండు సహదేవుఁడు మైగలి దుస్ససేనుఁడున్
వీరులు పిచ్చలింపఁ బ్రజ విన్నద్రువం బొరి నార్వఁ బోరుచో
వారక సాయకత్రయము వాఁడిమి నయ్యువరాజు నొంచె వి
స్తారమనోఙ్ఞహారలసితం బగునాఘనబాహువక్షమున్.
8_1_117 చ.
ధృతి వొగడొంద నేచి సహదేవుఁడు నీసుతు శాతదీప్తస
ప్తతిశరవిద్ధుఁ జేసి వడిఁ దద్రథచోదకు మార్గణత్రయా
హతుఁడుగఁ జేయ నల్గి వెస నాతనిచాపము ద్రుంచి యాతఁ డు
ద్ధతి యలరంగ డెబ్బదిశితప్రదంబుల మేను నొంచినన్.
8_1_118 సీ.
నకులానుజుఁడు గృపాణంబున వైచిన దుస్ససేనునివిల్లు దునియలయ్యె
నెడ గని యవ్వీరుఁ డేచి బల్వింట మంటలు గ్రమ్మున మ్మేయుటయు నతండు
గడువెస నెత్తినకరవాలమునఁ ద్రుంచి యతనిమై లక్షించి యదియ వైన
నడుమన యాతండు నఱకినఁ బ్రస్ఫీతచాపంబు గొని చతుష్షష్టినిశిత
ఆ.
కంకపత్రములను గడఁక నయ్యువరాజు
పరఁగఁజేయుటయును బాండుతనయుం
డడఁచె నొక్కటొకటి నైదైదుతీవ్రశి
లీముఖముల బాహులీల మెఱయ.
8_1_119 వ.
ఇట్లు విక్రమవిజృంభితుం డై సహదేవుండు శతశాతశిలీముఖంబు లడరించిన.
8_1_120 చ.
రయమున వాని నన్నిటి శరత్రితయంబునఁ ద్రుంచి సాయక
ద్వయంమున నాతనిం బటునవప్రదరంబుల సారథిన్ భవ
త్ప్రియతనయుండు నొంచి దివి దీటుకొనంగఁ జెలంగి యార్వ న
త్యయసమవర్తిచాడ్పున నతం డుదితభ్రుకుటీవిలాసుఁ డై.
ఆ భా 3 7 361 to 3 7 390
2065
3176
2006-10-03T15:15:45Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 11:11, 20 సెప్టెంబర్ 2006 (UTC)
3_7_361 చ.
అనవుడుఁ గర్ణుఁ డిట్లనియె నక్కట యేను విశిష్టవస్తువుల్
గొనకొని యిత్తు నాఁగ నిటు గోరెదు నీవు దలంప నప్రయో
జన మగువాని భూమిసురసత్తమ యెంతయు బేల వైతి ము
న్నెనయఁగ నిట్టి వెవ్వరును నెవ్వరి వేఁడిరె యిజ్జగంబులన్.
3_7_362 క.
కుండలములుఁ గవచము న
ట్లుండఁగని మ్మనఘ వేఁడు మొండు ధనంబుల్
నిండింతు నీమనోరథ
మొండేమియు ననకు మింక నూర్జితచరితా.
3_7_363 వ.
అనిన నతం డెవ్విధంబున నొడంబడక కవచకుండలంబులయంద బద్ధాభి
లాషుం డయి పలికినఁ గర్ణుం డలనిం బ్రార్ధించియుఁ బూజించియు ననేక
మణికనకాదిద్రవ్యంబులు నివేదించియు నెట్లును నొడం బఱుపనేరక
యిట్లనియె.
3_7_364 తే.
సహజములు నాకు నిక్కవచంబుఁ గుండ
లములు నివిలేక యున్ననే సమరభూమిఁ
గడిఁదిశత్రువులచేత భంగంబు వచ్చుఁ
గాన యీఁజాల నయ్యెద వీని నేను.
3_7_365 క.
నానాజనపదబహుళము
నానాధనయుతము నైన నారాజ్యము స
మ్మానంబున నిచ్చెదఁ గొన
వే ననుఁ గారింప కింక విప్రవరేణ్యా.
3_7_366 వ.
అనియును నతనియందు సుముఖత్వంబు గానక కానీనుండు దరహ
సితాననుం డగుచుఁ గృతకభూసురు నుపలక్షించి యిట్లనియె.
3_7_367 చ.
ఎఱిఁగితి నిన్ను నేను విభుదేంద్రుఁడ వీవు జగత్త్రయంబు గ్ర
చ్చఱ భవదీయరక్షణమునంద వెలుంగుచు నుండు నట్టి ని
న్నుఱవుగ నేను వేఁడుకొన యుక్తుఁడఁగాక మొఱింగి నన్ను న
క్కఱ పడి నీవు వేఁడు టిది కర్జమె నిర్జితదైత్య చెప్పుమా.
3_7_368 తే.
అనిన నింద్రుఁ డిట్లనియె మీయయ్య పద్మ
హితుఁడు మున్నింతయును జెప్పె నిష్ట మెసఁగ
గాన నెఱిఁగితి నీ వింకఁ గడప నేల
యనఘ మాబోఁటులకుఁ బ్రియమైన పనికి.
3_7_369 వ.
అనిన రాధేయుండు దేవా యట్లయిన నిఖిలశత్రుఘాతిని యైన నీయమోఘ
శక్తి నాకుం గృపసేసి కవచకుండలంబులు గొను మనినం బాకశాసనుం డి
ట్లనియె.
3_7_370 ఉ.
ఇచ్చెద శక్తి నీకు విను మేర్పడ నాజి మదీయశత్రులం
గ్రచ్చఱఁ జంపి చంపి యది గ్రమ్మఱ చేతికి వచ్చుచుండు నీ
కిచ్చుట యట్లుగాదు భువి నెందును దుర్జయుఁ డైన నీరిపుం
జెచ్చెరఁ దున్మునొక్కరుని చేకుఱ నన్ను భజించుఁ గ్రమ్మఱన్.
3_7_371 వ.
ఇట్టిది సమయంబుగాఁ బరిగ్రహింపు మనినఁ గర్ణుండు నాకుం గల పగ
తుండును నొక్కరుండ వాని వధియించుటయ మదీయమనోరథం
బనుటయుఁ బురందరుండు దరహసితవదనుండై.
3_7_372 ఉ.
నీయభిలాష మేను మది నిక్క మెఱుంగుదు నుగ్రశౌర్యతే
జోయుతుఁ బార్థు నోర్తునని చూచెదు నీకది యేల తీరు రా
ధేయ దయావిధేయుఁడు విధేయజగత్త్రయుఁడవ్యయుండు నా
రాయణుఁ డమ్మహాత్మునకు రక్షకుఁ డేరికి వాఁడు సాధ్యుఁడే.
3_7_373 వ.
అనినం దపనందనుం డది యట్లుండె సహజం బైన కవచం బొలిచి యిచ్చిన
మదీయదేహంబు వికృతంబగు నిదియేమని యవధరించెదవనిన నింద్రుండు
నీశరీరంబు భవజ్జనకుం డైన యరుణకిరణువర్ణం బెట్టి దట్టి దీప్తిం జెలు
వొందు నని పలికి వానికి నమోఘశక్తి యొసంగి దీని నాపత్కాలంబునం
దక్కఁ బెఱయప్పుడు ప్రయోగించిన నీ కపాయం బగు నని చెప్పెఁ దదనంత
రంబ యవ్వీరుండు కవచకుండలంబులం బుచ్చి యతని కిచ్చె.
3_7_374 చ.
అలఘునిశాతశస్త్రమున నంగములెల్లను నిర్వికారుఁ డై
యొలువఁ దొడంగినట్టియెడ హో యని కిన్నర యక్ష సిద్ధ సా
ధ్యులు దివినుండి యార్చుచును దూర్యరవంబు సెలంగ నద్భుతం
బెలయఁగఁ బుష్పవృష్టిఁ గురియించిరి కర్ణునిపైఁ బ్రియంబునన్.
3_7_375 వ.
ఇట్లు సూతపుత్రుని వికృతగాత్రుం జేసి వానవుండు ప్రమోదవికాస
భాసితుం డగుచు నిజలోకంబున కరిగెఁ దద్వృత్తాంతం బంతయు విని
కౌంతేయులత్యంతసంతోషంబునం బొదలిరి గాంధారేయులు దుఃఖవిదారిత
హృదయు లై రని యిట్లు కవచకుండలాభిహరణంబు సవిస్తరంబుగాఁ
జెప్పిన విని జనమేజయుండు వైశంపాయనున కిట్లనియె.
3_7_376 క.
అనయము దుస్తర మగు న
వ్యనవాసము నిస్తరించి ద్వాదశవర్షం
బున కడపట నేమివిధం
బొనరించిరి మత్పితామహులు మునినాథా.
3_7_377 వ.
అనిన నమ్మహీపతికి నమ్మహీదేవుం డిట్లనియె నట్లు మార్కండేయువలనఁ
బుణ్యకథలు విని పాండవు లనంతరంబ క్రమ్మఱి ద్వైతవనంబునకుం జని
యం దొక్కనాఁడు సుఖాసీనుం డయి యున్న ధర్మరాజుపాలికి నొక
బ్రాంహణుండు సంభ్రమంబునఁ జనుదెంచి యిట్లనియె.
-:ధర్మరాజు బ్రాహ్మణుని యరణిఁ దెచ్చుటకుఁ బోవుట:-
3_7_378 క.
తరుశాఖఁ దగిల్చిన నా
యరణి యొక మృగంబు వచ్చి యతిరయమున న
త్తరువును నొరసి కొనంగా
ధరణీశ్వర తగిలెఁ జువ్వె తచ్చృంగమునకున్.
3_7_379 క.
దానిఁ గొని పఱచె నమ్మృగ
మానతరిపులోక నాకు నయ్యరణిఁ దగం
గా నిపుడు దేరఁ బనుపవె
భూనుత నిత్యవిధిలోపమునఁ జనకుండన్.
3_7_380 చ.
అనవుడు నక్షణంబ మనుజాధిపుఁ డుద్ధతచాపహస్తుఁ డై
యనుజులుఁ దాను నెంతయు రయంబున నాహరిణేంద్రుపజ్జఁ గై
కొని చని కూడముట్టి మెఱుఁగుల్ నిగుడం బటుసాయకంబు లే
సిన నొక యమ్ము నమ్మృగము సెందెద చేరెద యద్భుతంబుగన్.
3_7_381 వ.
అదియును వారి నతిదూరంబుగా నెలయించికొని చని యొక్క ఘోర
విపినంబున నదృశ్యం బైన ప్రయత్నంబు విఫలం బగుటకు విషాదంబు
నొందుచు నయ్యేవురు నతిశ్రాంతు లై శీతలచ్ఛాయం బగు నొక్క వటమహీ
రుహంబుక్రింద విశ్రమించి రపుడు నకులుండు ధర్మనందనున కి ట్లనియె.
3_7_382 క.
కులశీలోన్నతియు విని
శ్చలకరుణారతియు ధర్మసంగ్రహమతియుం
గలమనకు నివ్విధంబున
నలదడి వచ్చుటకు మూల మది యెయ్యదియో.
3_7_383 వ.
అనిన నమ్మహాప్రాఙ్ఞుం డతని కి ట్లనియె.
3_7_384 క.
వినుము సుఖమునకు దుఃఖం
బునకుం గారణము దనదు పూర్వకృతం బై
చను కర్మమ కారణ మిది
యని యన్యము గలుగనేర దం దొక్కటియున్.
3_7_385 చ.
అనుటయు భీమసేనుండు నకులున కి ట్లనియె.
3_7_386 చ.
ప్రాతికామి వోయి పాంచాలి గొలువులో
పలికిఁ దెచ్చి నపుడ యలుకయెసఁగ
నాంబికేయసుతుల నందఱఁదునుమక
యునికి నిట్టి యెడరు మనకుఁబుట్టె.
3_7_387 చ.
అనవుడు నర్జునుం డనియె నా సభ సూతసుతుండు పేర్చి ప
ల్కినపటువాక్యముల్ వినియుఁ గిన్కకుఁ బూనక యేఁ దొలంగి కా
ననమున కిట్లు కాతరజనంబుల చాడ్పున నేఁగుదెంచుటన్
మనకు దురంతదుఃఖములు మానక పైకొని వచ్చెఁ దమ్ముఁడా.
3_7_388 వ.
అనిన యనంతరంబ సహదేవుం డి ట్లనియె.
3_7_389 ఆ.
దుష్టశీలుఁ డైన దుర్ద్యూతవరుని గాం
ధారుఁ బట్టి యేను దడయ కపుడ
తునుమ కునికి నిట్టి దర్దశపా లైతి
మనఘ మనము కాననాంతరమున.
3_7_390 వ.
అని యిట్లందఱు నన్నితెఱంగులఁ బలుకుచుండ నజాతశత్రుండు నకులుం
జూచి భవదీయసోదరు లత్యంతవిపాసితు లైనవారు నీ విమ్మహీరుహం బెక్కి
జలంబు లున్న యెడ యరయు మనిన నతండును నవ్వనస్పతిసమారోహ
ణంబు సేసి దెసలు గలయం బరికించి దూరంబున సలిలంబు లున్న వని యన్న
కెఱింగించిన నతం డట్లేని నీవు పోయి జలపానంబు సేసి మాకును జలంబులు
గొని రమ్మని పనుచుటయు మాద్రేయుండు వృక్షావతీర్ణుం డయి రయంబునం
జని ముందట నతిమనోహరం బగు తటాకంబుఁ గని జలంబులు ద్రావం
బోయిన నొక్క యశరీరభూతం బిట్లనియె.
ఆ భా 3 7 241 to 3 7 270
2066
3178
2006-10-03T15:35:50Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 12:07, 10 సెప్టెంబర్ 2006 (UTC)
3_7_241 తే.
నాకు డప్పి యెక్కడిది మనంబు భర్తృ
చరణపంకజాసక్తమై కరము భక్తి
నలరుచున్నది సతులకు నన్య మెట్టి
దియును ధర్మమె భర్తృసంశ్రయము కాక.
3_7_242 వ.
మఱియు నొక్క విన్నపంబు సేసెద.
3_7_243 ఆ.
ఆత్మధర్మనిరతు లైన పుణ్యాత్ములు
దుర్లభులు సమస్తదురితములును
శాంతిఁ బొందు వారి సంసర్గమునఁ దీర్థ
భూతమతులు వారు భూతలమున.
3_7_244 ఉ.
వారల పేర్మిఁ గాదె శశివారిజమిత్రులు నిర్వికారసం
చారత నుల్లసిల్లెదరు సర్వపయోనిధులున్ నిరాకులా
కారతఁ గ్రాలెడుఁ గులనగంబులు నిశచలరూఢిఁ జాల నొ
ప్పారెడు భూతధాత్రి నిఖిలై కధురీణతఁ బేర్మిఁ బొందెడున్.
3_7_245 వ.
అని పలికి మఱియు ని ట్లనియె.
3_7_246 తే.
ఏడుమాటలాడినయంత నెట్టివారు
నార్యజనులకుఁ జుట్టంబులగుదురనినఁ
జిరసమాలాపసంసిద్ధిఁ జేసి నీకు
నేను జుట్టమ నని చెప్పనేల వేఱ.
3_7_247 వ.
కావున మిత్రమనోరథం బవస్యకర్తవ్యంబుగాఁ జిత్తగింపు మనిన
నమ్మహానుభావుం డబ్భామిని దెసం గనుంగొని నీకుం బ్రసన్నుడ నైతి
నీకిష్టం బైన వరం బొక్కటి యిచ్చెద నడుగు మనిన నమ్మానిని యి
ట్లనియె.
3_7_248 క.
మది సత్యవంతు జీవిత
మది యిమ్ముగఁ దొలఁగఁ బెట్టి యన్యంబుల ని
చ్చెద నని పలుకుదు మును నీ
వది యిప్పుడు లేద యింక నడిగెదఁ బ్రీతిన్.
3_7_249 చ.
పతి విరహంబు దుస్సహము భర్తృవినాకృత యైన కాంత దూ
షిత యగు సర్వమంగళవిశషములందును గాన మత్ప్రియుం
డతులితకీర్తిశాలి సుగుణాఢ్యుఁడు సాళ్వసుతండు లబ్దజీ
వితుఁడుగ నిమ్ము ధర్మపదవీపరిరక్షణ పుణ్యవీక్షణా.
3_7_250 వ.
అనిన నట్ల చేయుదు నని యక్షణంబ కృతాంతుండు సత్యవంతు నపగతపాశుం
జేసి యాసుందరి కి ట్లనియె.
3_7_251 చ.
కొని మిదె నీమనఃప్రియునిఁ గోమలి వీఁడు చతుశ్శతాబ్దముల్
మను నిటమీఁదఁ బుత్తరులఁ గ్రమంబున నూర్వురఁ గాంచుఁ గీర్తిన
ర్ధనుఁ డగు సంతతాధ్వర వితానములం బరితుష్టి సేయు న
య్యనిమిషకోటి కెల్లను నిజాన్వయమౌళి విభూషణం బగున్.
3_7_252 వ.
అని యాదేశించి యంతర్హితుండయ్యె నక్కాంతయుఁ గ్రమ్మఱి చని
యెప్పటియట్ల జీవితేశ్వరుతల తొడలపై నిడుకొని కూర్చున్నయెడం
గొండొక వడికి లబ్దచేతనుం డై సత్యవంతుండు దెలిసి నిజవల్లభం జూచి
యి ట్లనియె.
3_7_253 క.
కడుఁ దడవు నిద్రవోయితిఁ బడ
తీ ననుఁ దెలుఁవలదె బలియుఁ డొకరుఁ డె
క్కుడు జవమునఁ బట్టి బలం
బెడలఁగ ననుఁ దిగిచె నాతఁ డెవ్వఁడు సెపుమా.
3_7_254 చ.
అది కల గాదు నిక్కువమ యైనటు లున్నది నాకు నెంతయున్
మది వెఱపుట్టె నావుడును మానిని యిట్లను నీకు నంతయున్
ముదమున రేవుసెప్పెదఁ దమోమయమై యిదె శర్వరీముఖం
బొదవె విలంబనం బిచట నొప్పదు లెమ్ము నరేంద్రనందనా.
3_7_255 మ.
అదె న క్తంచరు లిందు నందును మహోగ్రాకారు లై క్రందుగా
మెదలం జొచ్చిరి ఘోరఫేరవతుల్ మిన్నందెఁ దీవ్రంబు లై
పదశబ్దంబులు మీఱెఁ జూడు కలయంబాఱం దొడంగెం బెనుం
గదుపుల్ గట్టి మృగంబు లెంతయు భయోత్కంపంబు నా కయ్యెడున్.
3_7_256 క.
విను నీవు దడయుటకు మీ
జననియు జనకుండుఁ గరము సంతాపభరం
బునఁ బొందుదు రింతకుఁ గ్ర
న్నన వారికి సంతసం బొనర్పవె యధిపా.
3_7_257 వ.
అని పలికి తదీయవిషాదచేష్టితంబు లుపలక్షించి వెండియు.
3_7_258 చ.
తమమును బెల్లుగాఁ బరగె దవ్వు నిజాశ్రమభూమియున్ మదిన్
శ్రమమును బాయ దిప్పు డను చందమయైనఁ జనంగనేల యిం
పమరఁగ నింతప్రొద్దు సుగుణాకర యిచ్చట నిల్చి రేపు వో
దమె తెఱఁగెద్ది నావుడును దన్వికి సాళ్వతనూజుఁ డిట్లనున్.
3_7_259 క.
మానె శిరోవేదన నా
మేనికిఁ దగ లావు వచ్చె మెల్లన జరుగం
గా నేర్తుఁ దల్లిదండ్రులఁ
గానక యేనెట్లు నిలుతుఁ గాననభూమిన్.
3_7_260 క.
ఇంతకు మున్నెన్నఁడు నే
నింత తడవు వారిఁ బాసి యెందుఁ దడయ నేఁ
డింతవడి మసలుటకు వా
రెంత వడిరొ యేమియైరొ యెట్లున్నారో.
3_7_261 ఆ.
సంధ్యప్రొద్దు నన్ను జనని యెన్నఁడు నిల్లు
వెడలనీదు నేఁడు విపినభూమి
మధ్యరాత్రివేళ మసలుట కాయమ
యెట్టిపాటు పడెనొ యేనెఱుంగ.
3_7_262 సీ.
కౌఁగిట ననుఁ జిక్కఁ గదియించి శిరము మూర్కొంచును బాష్పముల్ గురియుచుండఁ
బట్టి మాయొడలుల బ్రాణంపులును నెల్ల యర్థముల్ నీవ మాయన్ననీవు
దెప్పగా సంసారతీరంబు సేరెద మని తలంచెదము సుమ్మన్న యన్న
కన్నులు లేని మాకన్నులుఁ గాళులు నీవ కదన్న మానిఖిలవంశ
ఆ.
మును సముద్ధరించు మోపు నీయదియ క
దన్న యనుచు నిట్టు లగ్గలంపుఁ
బ్రేమ ననుదినంబుఁ బ్రేముడింతురు వృద్ధు
లక్కటకట యేమి యైరొ నేఁడు.
3_7_263 ఆ.
అడవి కేఁగుదెంచి యడరంగ ఫలమూల
తతులు గొనుచు నేను దడయ కపుడ
పోవఁగాన నైతి దైవోపహతి నింత
చిక్కువడితి నేమి సేయువాఁడ.
3_7_264 క.
నాయున్న చో టెఱుంగక
యాయాశ్రమవాసు లైన యందఱ యతిదుః
ఖాయత్తుఁ డగుచు నడుగును
మామయ్య దలంకి మాటిమాటికి నింకన్.
3_7_265 క.
నావార్త వినక యింతకు
నావృద్ధులు భిన్నహృదయ లై ప్రాణంబుల్
పోవిడుతురు గా కచటికి
బోవం బని గలదె యేనుఁ బుచ్చెద నసువుల్.
-: సత్యవంతుఁడు సావిత్రితోడ మరలి తన యాశ్రమంబునకు వచ్చుట :-
3_7_266 వ.
అని బహుప్రకారంబులం బలవించి కన్నీరు నించిన నక్కాంత దుఃఖా
క్రాంత యగుచు నతని నాశ్వాసించి నవమృణాళమృదులంబు లగు భుజం
బులం గౌఁగిలించి యెగయ నెత్తిన మెత్తన లేచి యతండు ధూళిధూసరితం
బైన శరీరంబు దుడిచికొని గమనంబున కుత్సహించిన.
3_7_267 ఆ.
ఫలభారము దుర్భర మని
వెలఁది యచట నొక్కవృక్ష విపటంబున ని
మ్ముల గరడియ దగిలిచి యు
జ్జ్వలపరశువుఁ గొనుచు మృదులసంభ్రమలీలన్.
3_7_268 వ.
జీవితేశ్వరు వామబాహువు నిజవామభుజంబుపయి నిడికొని దక్షిణ
హస్తంబున నతని గ్రుచ్చి గౌఁగిలించి మందగమనంబున నాశ్రమ
దేశంబునకు మగుడె నంత నక్కడ.
3_7_269 ఉ.
కన్నులువచ్చి యెల్లెడలుఁ గన్గొని వృద్ధనరేంద్రుఁ డాత్మకుం
గన్నులుఁ బోలెనైన తన గాదిలి పుత్త్రుఁడు గాననంబులో
నెన్నఁడు లేని యింత తడ వేటికిఁ జిక్కెనొ యంచు నార్తితోఁ
గన్నులు లేని యట్లతఁడుఁ గానక యేడ్చె సతీసమేతుఁ డై.
3_7_270 తరలము.
కొడుకు నిందును నందు రోయుచుఁ గోరి ప్రేమభరంబునం
గొడుకు సద్గుణకోటి యెల్లను గోటిభంగుల నోలి ను
గ్గడన సేయుచు సత్యవంతునిఁ గానరే మునులార యే
యడవిలోపల నుంచు హా సుత యంచు ధైర్యము డించుచున్.
ఆ భా 3 7 61 to 3 7 90
2067
3180
2006-10-03T16:09:13Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 15:52, 7 సెప్టెంబర్ 2006 (UTC)
3_7_61 సీ.
అనపరాధుల గాననాంతరమ్ముననున్న పేదతాపసులఁ జంపితి పలువుర
నమరుల యీలువుటా డ్రను జెఱవట్టి యఖిలలోకములకు నలఁతసేసి
తిది యెల్ల నొకతల యేపు మీఱఁగ నన్నుఁ జెనకుట యొక తల సెప్పనేల
బలిమియొప్పఁగ మంచి బంటవై లెడలుము కయ్యంబునకు నట్లుగాకయున్న
ఆ.
శరణుఁ జొచ్చి నాకుజానకి నొప్పింపు
మొండువెంట బ్రతికి యుండఁ దీఱ
దస్మదీయశితశరాశీవిషంబుల
కెరయ నీదుప్రాణ మింతనిజము.
3_7_62 క.
మనుజుండ నైన నాతెఱఁ
గనుమానము వాయఁ జూడు మాహవభూమిన్
విను రాక్షసులను నామం
బును నడఁపక యేను రిత్తవోనిచ్చెదనే.
3_7_63 వ.
అని పలుకుచున్న యంగదు పరుషభాషణంబులకు రోషించిన యసురపతి
కన్నెఱింగి నలువురు రక్కసులు గ్రక్కున నవ్వాలినందనుం బొదివి పట్టిన
బిట్టెగసి హర్మ్యశిఖరంబుపైకి దాఁటుటయుఁ దదాక్షేపవేగంబున నన్ని శా
చరులు ధరణీతలంబున జర్జరితశరీరు లై పడిరి హరివీరుం డచ్చటనుండి శిబిర
మధ్యంబునకు లంఘించి భూనాథునకుఁ దనపోయివచ్చిన తెఱంగు విన్న
వించెం దదనంతరంబ రాఘవు ననుమతంబున.
3_7_64 మత్తకోకిలము.
తాలసాలశిలాగ్రహస్తు లుదగ్రగోత్రమహీధరో
త్తాలదేహు లనేకవర్ణులు దార్తాఖిలదిఙ్ముఖా
భీలవాలశిఖాగ్రు లుగ్రగభీరసత్త్వులు వానరుల్
గాలకల్పులు పేర్చి సంతనకట్టి రాహవకేళికిన్.
3_7_65 క.
పరువడి మొత్తము లై బం
ధురఘోషం బెసఁగఁ బొంగి తోఁతెంచు హరీ
శ్వరబలమునందు ఘనసా
గరవీచివికాసరేఖ గానఁగ నయ్యెన్.
3_7_66 మత్తకోకిలము.
కోటఁ బన్నినఘోరదానవకోటిఁ జుల్కనఁ దోలి య
క్కోట నల్గడలన్ మహోగ్రతఁ గూలఁద్రోచి సమున్న మ
త్కూటతోరణయంత్రకేతనగోపురాట్టకనంహతుల్
వీటతాటము సేసి రక్క పివీరు లొక్కట మాత్రలోన్.
3_7_67 వ.
మఱియుఁ బ్రాకారంబుపై నున్న గదాపరిఘడుంతప్రముఖంబులు
గైకొని లంకామధ్యంబునవై వం దొడంగిన నాబాలవృద్ధంబగు పౌరలోకంబు
హాహాకారవ్యాకులంబై కలంగంబడియె నంత రావణచోదితులైన దానవులు
నానాకోటిసహస్రసంఖ్య తరిగి యెక్క డెక్కడ యని తలపడి కపిసముద
యంబులందోలి యెప్పటియట్ల ప్రాకారంబులు గై కొని నిల్చి రప్పుడు.
3_7_68 క.
మును మర్కటబలములచే
ననయంబును గపిలవర్ణమైనది మగుడన్
దనుజబలసంవృతం బై
ఘనపటలచ్ఛాయఁ గోట కర మొప్పారెన్.
3_7_69 క.
వనచరసేనలు దెరలిన
నినవంశో త్తములు నృపతు లిద్దఱుఁ గయ్య
మ్మునకుఁ గడంగుటఁ గ్రమ్మఱ
గొనకొని కపిసేన యెల్లఁ గోటకుఁ గవిసెన్.
3_7_70 క.
ఇట్లు గవిసినం బ్రాకారరక్షకు లైన రాక్షసవీరులు వారలం జేరనీక శిలా
శూలపరశుతోమరాలాతశరకుంతప్రముఖంబులు ప్రయోగించినం గయి
కొనక వనచరులు వృక్షశిలాప్రకరంబులు వఱగించుచుం గడంగి ప్రాకా
రంబుఁ బ్రాఁకుటయు నయ్యిరుదెఱంగుల వారికిం గేశాకేశి యగుసమరం
బయ్యెఁ బదంపడి రావణుండు వనుపఁ బర్వతుండును బ్రఘనుండును
ఖరుండును గ్రోధవశుండును బ్రరుజుండును నను రాక్షసు లేవు రనేక రాక్షస
పిశాచసేనాపరివృతు లయి పురంబు వెలువడి మాయ గావించి యదృశ్యా
కారు లై కపిసైన్యంబు నొప్పింపం దొడంగినం గని.
3_7_71 ఉ.
దారుణవిక్రముండు రిపుదర్పవిభేది మహాస్త్రవేది మా
యారణకోవిదుండు గడు నల్గి విభీషుణుఁ డేణగుదెంచి య
వ్వీరుల మాయయుం జలము వ్రేల్మిడిలోఁ గుదియించి వీరకే
ళీరసికుండు వారి నవలీలమెయిం దునుమాడె నందఱన్.
3_7_72 క.
అతని శరపాతంబుల
చేతం గడు నొచ్చి దైత్యసేన నగము ధా
త్రీతలపతితంబయ్యె వి
భీతిఁ బఱచి పురము సొచ్చెఁ బెఱపగము వెసన్.
3_7_73 క.
అది యెల్ల విని దశాననుఁ
డుదితక్రోధుఁ డయి మంత్రియుతముగ వెడలెన్
మదగజఘోటకసైనిక
పదభరభగ్నావనీవిభాగుం డగుచున్.
3_7_74 వ.
ఇట్లు వెడలి యభేద్యం బగు నౌశనసవ్యూహంబు సంఘటించి వనచరబలంబు
పయి నడచినం గని రాఘవుండును బార్హస్పత్యవ్యూహంబు దీర్చి పేర్చి
యెదురుకొనియె నా సేనలు రెండు నకాండక్షుభితసాగరయుగళంబు
తెఱంగు దోఁప నొండొంటిం గవిసె నప్పుడు రాముండు రావణుం దల
పడియె లక్ష్మణుం డింద్రజిత్తును సుగ్రీవుండు విరూపాక్షునిఁ దారుండు
నిఖర్వటుం దాఁకి రిట్లిరువాఁగునకును దేవాసురులకుంబోలె నాభీల సమరం
బయ్యెనందు.
3_7_75 క.
సౌమిత్రి నిశితవిశిఖ
స్తోమంబుల నసురపతిసుతుం బొదివిన సం
గ్రామమునకుఁ దొలఁగక యతఁ
డామనుజోత్తముని ముంచె నాశుగవృష్టిన్.
3_7_76 ఉత్సాహము.
అమరవైరివిభుఁడు దశరధాగ్రసుతుఁడు నేపునన్
సమరసత్ప్రతాపకోపజాజ్వలచ్ఛరీరు లై
తుములబాణపటలవృష్టిఁ దొప్పదోఁగి యిర్వురుం
దమక మేది తమక తమక తనిసి రాహవంబునన్.
3_7_77 వ.
తదనంతరంబ.
3_7_78 క.
ఆరావణుండు నిజదో
స్సారమునకు రాముబాహుసారం బతిదు
ర్వారం బగు టేర్పడఁ గని
వీరారంభంబు కడఁక విడిచి రయమునన్.
3_7_79 క.
మగిడి నగరంబు సొచ్చిన
బెగడి నిశాచరబలంబు పెల్లగిలుటయున్
విగతభయుండు ప్రహస్తుఁడు
దగఁ గో ల్తలసేసె నత్యుదగ్రస్ఫురణన్.
3_7_80 ఉ.
ఆతనిఁగాంచి తద్బలము లన్నియుఁ గ్రమ్మఱ నాహవోత్సవ
స్ఫీతములై కడంగుటయుఁ బేర్చి విభీషణుఁ డుగ్రవానర
వ్రాతసమన్వితంబుగ నవారణ మార్కొనినన్ మహారణం
బాతత మయ్యె సైన్యనివహంబులు రెంటికి నద్భుతంబుగన్.
3_7_81 వ.
అంత.
-: ష్రహస్త ధూమ్రాక్షుల యుద్ధము :-
3_7_82 మ.
కృతహస్తుండు ప్రహస్తుఁ డాహవకళాకేళీ విదగ్ధుండు ద
ర్పితుఁడై తాఁకె విభీషణుం గడఁకమై బెంపారి వారిద్దఱున్
శితశల్యోగ్రమయూరపత్త్రవిశిఖశ్రేణీ శతచ్ఛన్ను లై
ధృతి నొప్పారిరి చిత్రవారిధరపంక్తిచ్ఛన్నశైలాకృతిన్.
3_7_83 చ.
కదిసి ప్రహస్తుఁ డార్చి పరిఘంబు రయంబున నెత్తి భీకరో
స్మదకర్హస్త తాడనము మాడ్కి దలిర్పఁగ వ్రేసె నీసుమై
నదయత రావణానుజుని నాతఁడు వ్రేటున కించుకంతయుం
గదలక హేమకూటగిరి కైవడి నిల్చి యుదీర్ణకోపుఁ డై.
3_7_84 మ.
శతఘంటాపరిభూషితంబును జగత్సంహారఘోర్నలో
త్థితకీలాసదృశంబు నై మెఱయు శక్తిం బూన్చి మంత్రించి యు
ద్ధతతేజుండు ప్రహస్తు వైచిన వెసం దత్క్రూరసంపాత పా
టితవక్షుం డయి కూలె వాఁడు శతకోటిచ్ఛిన్నశైలాకృతిన్.
3_7_85 వ.
ఇట్లు ప్రహస్తుండు వడినం దత్సైన్యంబులు విముఖంబు లగుటయు
ధూమ్రాక్షుండు రోషతామ్రాక్షుం డగుచు నతినిబిడలాహకానీక భీకరం బై
కాఱుకొను చున్న నిశాచరచక్రంబుతో నురులం బఱతెంచినం జలించి
బలీముఖబలంబులు దుర్బలంబులై తొలంగినం జూచి యాంజనేయుం
డజయ్యుం డై నిల్చినం బెల్చన యెప్పటియట్ల యూథపతులుం గూడుకొని
రప్పుడు.
3_7_86 సీ.
అనిలతనూజ ధూమ్రాక్షరక్షితసై న్యయుగ్మంబునకు నయ్యె నుగ్రసమర
మందు నిష్ఠురచరణాఘాతముల డొల్లు నరదంబులును శిలాహతులఁ దూలి
యొఱలు నేనుంగులు నుత్తాలతరుహతిఁ ద్రెళ్లు ఘోటకములు దీవ్రనఖర
దంతక్షతంబుల దళితాంగులై నేలఁ బడి తన్నికొను వీరభటులు నగుచు
ఆ.
నధికశౌర్యసారు లగు కపివీరుల
చేత నొచ్చి దైత్యసేన భీతిఁ
బఱచెఁ గొంత బెండువడి యుండెఁ గొంత ధూ
మ్రాక్షువెనుక కొదిఁగె నంతఁ గొంత.
3_7_87 మహాస్రగ్ధర.
కని ధూమ్రాక్షుండు విశ్వగ్రసనరయలసత్కాలమేఘంబ పోలెన్
ఘనగర్జాఘోష మొప్పం గడఁగి శరశ తాకల్పితాసారదర్ద
ర్శనవీర్రంభుఁ డైనన్ సకలహరిచమూసంఘమున్ విహ్వలం బై
చనెఁ దూలెం గూలె లావుం జలమును జెదరన్ సంగడిన్ విచ్చె నొచ్చెన్.
3_7_88 తే.
అతనియుద్ధతి సైఁ పక యనిలసూనుఁ
డనిల వేగుఁ డై పఱతెంచి యార్చి తాఁకెఁ
బ్రథన మయ్యిద్దఱకు నుగ్రభంగి నమర
పతికి ప్రహ్లాదునకుఁబోలెఁ బ్రకట మయ్యె.
3_7_89 క.
పరిఘంబులు గదలును బె
క్కరుదుగ రక్కసుడు వైచె నమ్మారుతిపై
నురుగండశైలములు ఘన
తరువులు హరివిరుఁడు గురిసె దానవుమీఁదన్.
3_7_90 వ.
ఇబ్భంగిం బెనంకువ సెల్లు చుండ గొండొక సేపునకు.
ఆ భా 3 2 171 to 3 2 200
2068
3183
2006-10-03T16:22:05Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 17:14, 6 సెప్టెంబర్ 2006 (UTC)
3_2_171 వ.
వార్ష్ణేయుండును బాహుకురథంబు గడుపు నేర్పున కచ్చెరువడి యాత్మగతం
బున.
3_2_172 క.
ఈతండు శాలిహోత్రుఁడొ
మాతలియో నలుఁడొ యొరులు మానవులు జవో
పేతముగ నిట్లు రథహయ
నీతి యెఱుంగుదురె ధారుణీవలయమునన్.
3_2_173 వ.
వయోవిద్యావైభవంబుల నతండు నలుం బోలియు వికృతరూపధరుం
డయినకారణం బేమియొ మహాపురుషులు దైవనియుక్తులై ప్రచ్ఛన్న
వృత్తి నుండుదురు వారి నెఱుంగం బోలునె యనుచుఁ జనునప్పుడు
ఋతుపర్ణుండు దనయుత్తరీయంబు జారి భూతలంబుపయిం బడిన మలంగి
చూచి బాహుకా వార్ష్ణేయుండు వోయి యుత్తరీయంబు దెచ్చునంతకు
రథగమనం బించుక మందంబు సేయు మనిన బాహుకుండును నయ్యా
నీయుత్తరీయంబు వడిన యెడ యిచ్చోటికి నొక్కయోజనంబుగలదు దాని
వార్ష్ణేయుం డెట్లు దే నేర్చు నని రథగమనవేగమహాత్మ్యంబు సెప్పుచు
ననేకదేశంబులు గడచి చనియొక్క యెడ నగణ్యపర్ణ ఫలాశాఖాలంకృతం
బయిన విభీతవృక్షంబు గని రంత ఋతుపర్ణండు బాహున కి ట్లనియె.
3_2_174 ఆ.
ఎల్లవారు నెఱుఁగ రెల్లవానిని భిన్న
విషయు లెల్లవారు విద్యలందుఁ
దొలఁగకే నెఱుంగుదును దృష్టిమాత్రన
సకలమైన వస్తుచయము సంఖ్య.
3_2_175 వ.
ఇవ్విభీతకంబున ఫలపర్ణసముదాయసంఖ్యఁ జెప్పెద విను మీరెండుశాఖలం
గలపర్ణఫలంబులు పదివేలు నొక్కండు దక్కినశాఖలం గలయవి రెండువేలుం
దొంబదే ననిన బాహుకుండు విని వీని నెన్నికాని నిశ్చయింప నేర నని
తనరథంబు నిలిపి యావృక్షం బాక్షణంబ యురులం ద్రోచి యయ్యై
శాఖలం గలయాకులుం బండులు నెన్నిన ఋతుపర్ణుండు సెప్పిన యన్ని
యయిన నచ్చెరువడి యవ్విద్య నాకు నుపదేశింప వలయు నని యడిగిన
ఋతుపర్ణుం డి ట్లనియె.
3_2_176 క.
ఇది యక్షహృదయ మనఁగా
విదితం బగువిద్య దీని విద్యుక్తముగా
మది నెఱుఁగు నరుఁడు సంఖ్యా
విదుఁ డగు దుష్కృతకళంకవిషముక్తుఁడగున్.
3_2_177 చ.
సకలగుణప్రసిద్ధుఁ డగు సర్వహితుం డగుఁ జూవె యంచు బా
హుకునకుఁ బ్రీతితోడ విధియుక్తముగా నుపదేశ మిచ్చె న
త్యకుటిలబుద్ధి నక్షహృదయంబుఁ గరంబు రయంబుతో విద
ర్భకుఁ జనువేడ్కఁ జేసి ఋతుపర్ణుఁడు పూర్ణమనఃప్రసన్నుఁడై.
3_2_178 వ.
ఇట్లు నలుండు ఋతుపర్ణువలన నక్షహృదయంబు వడసి సంతుష్టుండై నీకు
నశ్వహృదయం బిచ్చెదఁ బరిగ్రహింపుమనిన ఋతుపర్ణుం డట్లచేయుదు నది
యంతకు నీయంద యుండనిమ్ము నావలసినప్పుడు గొందు ననియె నంత
నయ్యక్షహృదయసామర్ధ్యంబున నప్పుడు.
-: నలుండు గలిచేత విముక్తుండయి విదర్భకుఁబోవుట :-
3_2_179 క.
నలుఁ దొల్లి యాక్రమించిన
కలి గర్కోటకవిషంబు గ్రక్కుచు నొడలన్
వెలువడి నలునకు విహితాం
జలియై తన్నెఱుఁగఁ జెప్పెఁ జంచలుఁ డగుచున్.
3_2_180 ఆ.
వానిఁ జూచి నలుఁడు దానల్గి శాపమీ
నున్నఁ గలి యెఱింగి నిన్నుఁ బొంది
యహివిషంబుచేత ననిశంబు దగ్ధుండ
నైతి నింక నాకు నలుగ వలదు.
3_2_181 వ.
నిన్నును నీచెలువను గీరతించిన జనంబులు నావలనిభయంబుఁ బొరయరు
నాకుం గరుణింపు మనిన నలుండు గోపం బుడిగెఁ గలియు నవ్విభీతకవృ
క్షంబు నాశ్రయించె నది మొదలుగా విభీతకం బప్రశస్తం బయ్యె నట్లు
నలుండు వికృతరూపమాత్రంబు దక్కఁ దక్కినదుష్కృతంబులవలన
విముక్తుండై రథం బెక్కి యతివేగంబున ఋతుపర్ణవార్ష్ణేయసహితుండై
విదర్భకుం జనియె నంత సాయాహ్నంబున.
3_2_182 క.
మానుగ ఋతుపర్ణుఁడు భీ
మానుఙ్ఞాతుఁ డయి చొచ్చె నాప్రోలు రథ
ధ్వానంబు మ్రోయుచుండఁగ
నానాదిఙ్ముఖములను ఘనధ్వనివోలెన్.
3_2_183 సీ.
దమయంతి యారథధ్వని విని యిది నలురథఘోషమని యనురాగమొంది
నలు నిషధేశుఁ బుణ్యశ్లోకు లోకోపకారకుఁ జూడంగఁ గాంతు నేఁడు
ఘనభుజుఁ జూడంగఁ గాననినాఁడుఁ దద్భుజపరిరంభణోద్భూతసుఖముఁ
బడయనినాఁడును బ్రాణముల్ విడుతు నేనని తలంచుచుఁ గమలాయతాక్షి
ఆ.
యారథాధిరూఢుఁడై వచ్చు ఋతుపర్ణుఁ
జూచి యప్పు డధికశోకతప్త
యగుచు నుండె నంత నాఋతుపర్ణుండు
భీముఁ గానవచ్చెఁ బ్రియముతోడ.
3_2_184 వ.
భీముండును వానిం బూజించి యొక్క రమ్యహర్మ్యంబున విడియించిన
ఋతుపర్ణుం డప్పురంబున స్వయంవరం బనుశబ్దంబు మొదలుగా వినం
గానక యాత్మగతంబున.
3_2_185 క.
ధరణిఁగలరాజు లిట యె
వ్వరు వచ్చినవారు లేరు వైదర్భి యొరున్
వరియింప నంత ధర్మే
తరచరితయె యనుచు నుండెఁ దద్దయు లజ్జన్.
3_2_186 వ.
బాహుకుండును రథశాల రథాశ్వంబుల బంధించి రథసమీపంబున విశ్ర
మించియుండె నంత దమయంతి బాహుక వార్ష్ణేయులతోడ వచ్చిన ఋతు
పర్ణుం జూచి విఫలమనోరథయై యుండనోపక కేశిని యనుదానిం బిలిచి
ఋతుపర్ణు నయోధ్యాపతింగా వార్ష్ణేయు నూతపుత్రుంగా నెఱింగించి
బాహుకుం డనువాఁడెవ్వండో వానియందు నాహృదయంబు ముదితం
బగుచున్నయది మన పర్ణాదునకుఁ బ్రతివచనం బిచ్చినవాఁడు వాఁడ
కావలయువాని కడకుం బోయి యెఱింగి రమ్మని పంచిన నదియును
బోయి బాహుకుం గని దమయంతి నీకుశలం బడుగఁ బుత్తెంచె నిందుల
కేమికారణంబున వచ్చి తనిన దానికి బాహుకుం డి ట్లనియె.
3_2_187 క.
ప్రియమున దమయంతి పున
స్స్వయంవరము సేయఁ గడగి సకలక్షత్త్రా
న్వయవీరుల రావించిన
నయనిధి ఋతుపర్ణుఁ డొక్కనాఁటన వేడ్కన్.
3_2_188 క.
వినవె శతయోజనంబులు
సనుదెంచె నయోధ్యనుండి సరి నిందుల కా
తని రథసారథి నై యే
నును వచ్చితి నతనితో మనోవేగమునన్.
3_2_189 వ.
అనిన మూఁడవవాఁడెవ్వఁడని యడిగిన నక్కేసినికి బాహుకుం డి ట్లనియె.
3_2_190 క.
నలురథచోదకుఁ డతఁ డ
త్యలఘుఁడు వార్ష్ణేయనాముఁ డనవుడు వాఁ డ
న్నలభూపాలకు పోయిన
వల నెఱుఁగండొక్కొ యనిన వాఁ డిట్లనియెన్.
3_2_191 వ.
వార్ష్ణేయుండును నలుపుత్రుల విదర్భేశ్వరునొద్దఁ బెట్టిపోయి నడుమ
నలురాజ్యభ్రంశంబు విని ఋతుపర్ణుం గొవిచియుండె నాతండును నలు
నెఱుంగఁడు.
3_2_192 క.
నలుతో నొక్కట నరిగిన
నలినాయతనేత్ర భీమనందన యొండెన్
నలుఁడొండె నెఱుఁగుఁగాక
న్నలునొరులకు నెఱుఁగఁ గారణము గలదె మహిన్.
3_2_193 వ.
అనిన విని కేశిని యిట్లనియె.
3_2_194 సీ.
అడవిలో వస్త్రార్ధహారియై దయలేక ప్రాణేశ్వరుఁడు దనుఁ బాసి చనిన
నాటివస్త్రార్ధంబు నలినాక్షి యిప్పుడు బరిధానముగఁ బాంసుపటల మలిన
మగుచున్న తనువుతో ననయంబు జడగొన్న యలకావలులతోడ నవనితలము
శయనంబుగా ధర్మచారిణి దమయంతి యనఘవ్రతం బిట్టు లాచరించు
ఆ.
చున్న దనిన నవిరళోద్గతబాష్పపూ
ర్ణంబులైన లోచనంబు లెఱుక
వడకయుండ వదనపద్మంబు వాంచితా
నొండువలను సూచుచుండెనలుఁడు.
3_2_195 వ.
కేశినియును బాహుకుపలుకులు నాకారంబును దమయంతి కెఱింగించిన
నది యాతని నలుంగా శంకించి యింకను వాని కడ కేఁగుము వాఁడు
ఋతుపర్ణు వంటలవాఁడటె పచనసమయంబున వానిచరితం బిమ్ముగా
నెఱింగి రమ్మని పంచిన నప్పుడ చని కేశినియు బాహుకు నందుల
దైవమానుషనిమిత్తాద్భుతక్రియలు సూచి వచ్చి దమయంతి కిట్లనియె.
3_2_196 క.
అతని చరితంబు సెప్పఁగ
నతిమానుష మపగతప్రయాస మదృష్ట
శ్రుతపూర్వము పరమార్థమ
యతనిని వేల్పనఁగ వలయు నంబుజనేత్రా.
3_2_197 సీ.
వినవమ్మ తృణముష్టిఁ గొని వాఁడు వీచుడు నందగ్ని యుదయించి యతని వంట
లమరు నంతకు నింధనము లపేక్షింపక యుడుగక మండుచు నుండు మఱియుఁ
గడఁకతో నంజుళ్ళు గడుగంగ సమకట్టి జల మపేక్షించుడు సంభవిల్లి
కుంభముల్ నిండి దివ్యాంభః ప్రవాహ మక్షయ మగుచుండుఁ దత్క్షణమచూడ
ఆ.
నతని కరతలద్వయావమర్దితములై
కందియును మహాసుగంధకుసుమ
తతులు దొంటియట్ల తమకంపు విడువక
యుండు నతని తేజ మున్నతంబు.
3_2_198 వ.
అనిన విని దమయంతి వెండియుఁ గేశినిం బంచి బాహుకువండిన నంజుళ్ళు
దెప్పించి యాస్వాదించి బాహుకు నందు నలులక్షణంబులు గలుగు టెఱిం
గియు నూఱడ నోపక వాని పాలికిం గొడుకునుం గూఁతునుం గేశిని
తోడం బుచ్చిన నక్కుమారులం జూచి.
3_2_199 ఆ.
వశము గాక బాష్పవారి యొల్కుచునుండఁ
గొడుకుఁ గూఁతు నెత్తికొని నలుండు
హర్షపులకితంబు లయిన నజాంకంబు
లందు వారినునిచి యాదరమున.
3_2_200 వ.
అక్కేశినిం జూచి యిక్కుమారు లిద్దఱు నాకొడునుం గూఁతునుం
బోలిన వీరినెత్తికొని దుఃఖించితిననితన్నేర్పడ కుండంబలికి దానికిట్లనియె.
ఆ భా 2 2 1 to 2 2 30
2069
3186
2006-10-03T16:50:19Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 23:05, 26 ఆగస్ట్ 2006 (UTC)
శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతము
సభాపర్వము - ద్వితీయాశ్వాసము
2_2_1
శ్రీరమణీప్రియ, ధర్మవి
శారద, వీరావతార, సౌజన్యగుణా
ధార, భువనైకసుందర
వీర, శ్రీరమ్య, బుధవివేక నిధానా.
ధర్మజుండు కృష్ణున కర్ఘ్యం బిచ్చుట
2_2_2
వ. అక్కథకుండు శౌనకాదిమహామునులకుం జెప్పెనట్లు రాజసూయమహో
త్సవంబు నొప్పును ధర్మరాజు నిత్యతయును స్తుతియించి నారదుం
డాపదంబున సకలరాజసమూహంబును రాజలోకంబులో మనుష్యసామా
న్యుం డయియున్న జగన్మాన్యు జనార్ధనుం జూచి తొల్లి బ్రహ్మాదిసురగణ
ప్రార్థితుం డయి యఖిల మహీభారావతరణార్థంబు నారాయణుండు
యదువంశంబున నుదయించుటయు నయ్యయిక్షత్రియకులంబుల సుర
దైత్యదానవయక్ష రాక్షసగంధర్వాదులయంశావతారంబులుందలంచి భవి
ష్యత్భారతరణంబునకు సంహృష్టహృదయుం డయి యుండునంత.
2_2_3
క. శాంతనవుఁడు భీష్ముండు ప్ర, శాంతుఁడు దత్క్రతువు సూచి సంతుష్టుండై
యంతకతనూజునకు ధృతి , మంతున కత్యంతదర్మమతి కిట్లనియెన్.
2_2_4
మత్తకోకిలము. స్నాతకుండును ఋత్విజుండును సద్గురుండును నిష్టుఁడున్
భూతలేశుఁడు సంయుజుండును బూజనీయులు వీరిలోఁ
బ్రీతి నెవ్వఁడు సద్గుణంబులఁ బెద్ద యట్టిమహాత్ము వి
ఖ్యాతుఁ బూజుతుఁ జేయు మొక్కని గౌరవాన్వయవర్ధనా.
2_2_5
వ. అనిన నట్టివాఁ డెవ్వండు నా కెఱిఁగింపు మనిన ధర్మరాజునకు భీష్ముం
డిట్లనియె.
2_2_6
సీ. రోదసీకుహరంబు రుచిరాంశుతతిఁజేసి యర్కుండు వెలిఁగించునట్టు లమృత
సందోహనిష్యంద చంద్రికఁజేసి శీతాంశు డానందించునట్లు సకల
జనులకుఁ దనదైనసదమలద్యుతిఁజేసి తనరంగఁ దేజంబుఁ దనుపుఁ దాన
చేయుచు నున్నసత్సేవ్యుండు పుండరీకాక్షుండుగృష్ణుఁ డనాదినిధనునఁ
ఆ. డబ్జనాభుఁ డుండ నర్ఘ్యంబునకు నిందు,నర్హు లొరులు గలరె యజ్ఞపురుషు
నఖిలలోకపూజ్యు నచ్యుతుఁ బూజింపు,మధిప!యదియ చూవె యజ్ఞఫలము.
2_2_7
వ. అనిన భీష్మవచనంబున నప్పుడు సహదేవోపనీతం బయినయర్ఘ్యం బర్హ
ణీయుండయిన వాసుదేవునకు శాస్త్రదృష్టవిధానంబున ధర్మతనయుం
డిచ్చిన దానిం జూచి సహింపక శిశుపాలుం డుపాలంభనపరుం డయు
యధోక్షజు నాక్షేపించుచు ధర్మరాజున కిట్లనియె.
-: శిశుపాలుండు ధర్మరాజు నాక్షేపించుట :-
2_2_8
మ. అవనీనాధు లనేకు లుండఁగ విశిష్టారాధ్యు లార్యుల్ మహీ
దివిజుల్ పూజ్యులు పల్వు రుండఁగ ధరిత్రీనాథ! గాంగేయుదు
ర్వ్యవసాయంబునఁ గృష్ణుఁ గష్టచరితున్ వార్ష్ణేయుఁ బూజించి నీ
యవివేకం బెఱిఁగించి తిందఱకు దాశార్హుండు పూజార్హుఁడే.
2_2_9
చ. కడుకొని ధర్మతత్వ మెఱుఁగంగ నశక్యము ధర్మబాహ్యు ని
న్నొడఁబడ నిష్టు డై కఱపి యుత్తము లుండఁగ వాసుదేవుఁ డ
న్జడునకుఁ బూజ యి మ్మని విచారవిదూరుఁడు భీష్ముఁ డెంతయున్
వెడఁగుఁదనంబునం బనిచె వృద్ధులబుద్ధులు సంచలింపవే.
2_2_10
చ. ఇతనికిఁ గూర్తురేని ధన మిత్తు రభీష్టము లైనకార్యముల్
మతి నొనరింతు రిష్టుఁ డని మంతురుగాక మహాత్ము లైన భూ
పతులయు విప్రముఖ్యులసభన్ విధిదృష్టవిశిష్ట పూజనా
యతికి ననర్హు నర్హుఁ డని యచ్యుతు నర్చితుఁ జేయఁ బాడియే.
2_2_11
సీ. ఈతని వృద్ధని యెఱిఁగి పూజించితే వసుదేవుఁ డుండంగ వసుమతీశ!
ఋత్విజుం డని విచారించి పూజించితే ద్వైపాయనుం డుండ ధర్మయుక్తి
యాచార్యుఁడని వినయమునఁ బూజించితే కృతమతుల్ ద్రోణుండుఁ గృపుఁడు నుండ
భూనాథుఁ డనియెడుబుద్ధి బూజించితే యాదవుల్ రాజులే యవనిమీఁదఁ.
ఆ. బూజనీయు లైనపురుషులలోపల
నెవ్వడయ్యెఁ గృష్ణుఁ డిట్టు లేల
పూజ్యు లయినవారిఁ బూజింప నొల్లక
భీష్ము పనుపుఁజేసి బేల వయితి.
2_2_12
చ. పురుషవిశేషనిత్తముఁడు పూజ్యుఁడు రాజులలోన నీయుధి
ష్ఠిరుఁ డని నీగుణాళి ప్రకటించి మనంబులలోన ధారుణీ
శ్వరులు భవన్మఖంబునకు వచ్చిన నందఱ కివ్విధంబునం
బరఁగ నవఙ్ఞ సేయు టిది పాడియె ధర్మువె ధర్మనందనా!
2_2_13
క. నీ వెఱుఁగక యిచ్చిన నిది
నా విషయమె యని మనంబునం దలఁపక ల
జ్జావిరహితుఁడయి యర్ఘ్యము
గోవిందుఁడు గొనియెఁ దనకుఁ గొనుటుచితంబే.
2_2_14
క. చనఁ బేడికి దారక్రియ
యును జెవిటికి మధురగీతియును జీఁకున క
త్యనుపమసురూపదర్శన
మును జేయుటఁ బోలుఁ గృష్ణుఁ బూజించుటిలన్.
2_2_15
ఉ. ఈయవనీశ్వరప్రవరు లిందఱు నిన్ను నగంగ నిట్లుగాఁ
జేయుదె ధర్మరా జనువిశేషసమాఖ్య నిరర్థకంబుగా
ధీయుత ! యంచు ధర్మజ నదీసుత కృష్ణుల నెగ్గు లాడుచుం
బోయె సదంబు వల్వడి సపుత్త్రబలుండయి చైద్యుఁ డల్కతోన్.
2_2_16
వ. ఆశిశుపాలుపిఱుందన చని ధర్మనందనుండు వానిం బ్రియవచనంబుల
ననునయించుచు నిట్లనియె.
2_2_17
క. భూరిగుణోన్నతు లనఁ దగు,వారికి ధీరులకు ధరణి వల్లభులకు వా
క్పారుష్యము చన్నె మహా,దారుణ మది విషముకంటె దహనము కంటెన్.
2_2_18
ఉ. ఆదిజుఁ డైనబ్రహ్మయుదయంబున కాస్పదమైనవాఁడు వే
దాదిసమస్త వాఙ్మయములందుఁ బ్రశంసితుఁ డైనవాఁడు లో
కాది త్రిలోకపూజ్యుఁ డని యాత్మ నెఱింగి పితామహుండు దా
మోదరుఁ జెప్పెఁ బూజ్యుఁ డని యుక్తమ కా కిది యేమి దోసమే.
2_2_19
క. పరమార్థ ప్రతిభఁ దమో,హరు నచ్యుతు భీష్ముఁ డె ఱిఁగిన ట్లెఱుఁగఁగ నీ
కరిది శిశుపాల! పెద్దల,చరితం బల్పులకు నెఱుఁగ శక్యమె యెందున్.
2_2_20
క. గురుఁ డని సమస్తలోకో,త్తరుఁ డని నీకంటె వృద్ధతములైన నరే
శ్వరు లచ్యుతునర్చన నెడఁ,గర మభినందింప నీకుఁ గా దనఁ దగునే.
2_2_21
వ. అని యా శిశుపాలుం బట్టువఱుచు చున్నంత ధర్మరాజునకు భీష్ముం
డిట్లనియె.
-: భీష్ముఁడు శిశుపాలుని నిందించుట :-
2_2_22
ఉ. పాలితదుర్ణయుండు శిశుపాలుఁడు బాలుఁడు వీని నేల భూ
పాలక నీకుఁ బట్టువఱుపన్ మఱు ధర్ము వెఱుంగ వీనికిం
బోలునె రాగకోపపరిభూతమనస్కున కల్పరాజ్యల
క్ష్మీలలనాంధబుద్ధి కనిమిత్తమహత్పరివాదశీలికిన్.
2_2_23
వ. అని ధర్మరాజును వారించి శిశుపాలుంజూచి భీష్ముం డి ట్లనియె.
2_2_24
చ. అవినయబుద్ధి వై హరికి నర్ఘ్య మయోగ్యమ యంటి వీవు మూ
ర్ఖవు శిశుపాల యింకఁ బలుకన్ వలసెన్ సభలోన నున్న యీ
యవనిపు లెల్ల నాతనిదయం బరిముక్తులు వానిచేత నా
హవజితులుం దదీయశరణార్ధులుఁ గా కొరు లయ్య చెప్పుమా.
2_2_25
తే. ఉత్తమ ఙ్ఞానవృద్ధు నానుండె నేని
బాలుఁడయ్యెను బూజ్యుఁడు బ్రాహ్మణుండు
క్షత్రియుఁడు పూజ్యుఁ డమితవిక్రమసమృద్ధి
నుర్విపతులలో నధికుఁడై యుండెనేని.
2_2_26
క.ఈ రెండు కారణముల ము
రారాతియ యర్ఖ్యమునకు నర్హుఁడు జగదా
ధారుండు మాక కాదు స
దారాధ్యుఁడు విష్టపత్రయావాసులకున్.
2_2_27
క.వృద్ధు లొకలక్ష యున్నను
బుద్ధియె యెవ్వరికి వారిఁ బూజింసంగా
నిద్దరణీశులలో గుణ
వృద్ధని పూజంచితిమి త్రివిక్రము భక్తిన్.
2_2_28
క. పూజితుల తృప్తు లగుదురు
భూజను లొరు లచ్యుతుండు పూజితుఁడగుడుం
దేజమున జగత్తిత్రయముఁ
బూజిత మయి తృప్తిఁ బొందుఁ బుణ్యసమృద్ధిన్.
2_2_29
సీ. బుద్ధియు మనమును బురుషుండు నవ్యక్త మగుచున్న ప్రకృతియు నంబరంబు
ధరణియు దరణియు దహనుండుఁ జంద్రుండు గాడ్పును దిక్కులుఁ గాలములును
దాన యై జంగమస్ధావరాత్మక మైన సకలభూత ప్రపంచంబు నెల్లఁ
దానదివ్య శక్తిమైఁ దాల్చినసర్వాత్ము సర్వభూతేశ్వరుసర్వవంద్యు
ఆ. నధికయోగనిష్ఠితాత్మకు లగుమహా
యోగివరులు తత్వయుక్తిఁ జేసి
యెఱిఁగినట్లు నీకు నెఱుఁగంగఁ బోలునే
యనుచు భీష్ముఁ డన్న యవసరమున.
2_2_30
చ. ఎడపక యర్ఘ్య మచ్యుతున కిచ్చితి మిచ్చిన దీనికిం దొడం
బడ మని దుర్జనత్వమునఁ బల్కెడువీరుల మస్తకంబుపై
నిడియెద నంచు దాఁ జరణ మెత్తె సభన్ సహదేవుఁ డట్టిచో
నుడిగి సభాసదుల్ పలుక కుండిరి తద్దయు భీతచిత్తులై.
ఆ భా 7 5 401 to 7 5 434
2070
3400
2006-12-02T17:25:42Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 22:43, 19 ఆగస్ట్ 2006 (UTC)
7_5_401
మ. నియతిం బావకబాణ మేయుడు మహాగ్నిజ్వాలికామాలిక
ల్హ యసందోహరథవ్రజద్విరదమాలాసద్భటశ్రేణికా
క్షయముం జేయుచు సర్వభూతభయదాకరంబునం బేర్చి య
త్యయకాలజ్వలనోద్ధతిం గవిసి యేకాక్షౌహిణిం ద్రుంపఁగన్.
7_5_402
క. కురుసేన యుబ్బి యార్చుచు
హరియు నరుఁడు మడియుదురు శరానలశిఖలన్
సరి గలరే త్రిభువనముల
గురుసుతునకు ననఁగఁ దూర్యఘోషము లెసఁగన్.
7_5_403
తే. ఎల్లదివ్యబాణంబులుఁ బొల్లవోవఁ
జేయునట్లుగ బ్రహ్మ సృజించినట్టి
కీర్తనీయమహాస్త్రంబు గ్రీడి మంత్ర
నిష్ఠ యొప్పఁ బ్రయోగించె నృపవరేణ్య.
7_5_404
వ. ఆ బ్రహ్మాస్త్రంబుచేత నద్భుతం బగునశ్వత్థామయాగ్నేయాస్త్రంబు సంక్షీణ
బగుటయుఁ గైటభాంతకుండును గిరీటియుం బాంచజన్యదేవదత్తంబులు
పూరించినఁ బాండవసైన్యంబున సింహనాదశంఖభేరీమహారావంబులు
సెలంగెఁ గౌరవసేన లేటమొగంబు వడియె నప్పు డద్గురునందనుండు.
7_5_405
ఆ. తెల్ల మయ్యె నాకు దివ్యాస్త్రబలము లే
కునికి సిగ్గుమాలి యనికి నింకఁ
గడఁగ నేల దీని నుడిగెదఁ గా కని
యుల్లమునఁ దలంచి విల్లు వైచి.
7_5_406
వ. అరదంబు డిగ్గి తొలంగి పోవంబోవ.
7_5_407
క. జిగి దొలఁకాడఁగ నేలకు
మొగి లేలొకో డిగ్గె ననఁగ ముందటఁ దోఁచెన్
విగతదురితత్వభాసుం
డగువేదవ్యాసుఁ డమ్మహాపురుషునకున్.
7_5_408
వ. తోఁచిన వినయసంభ్రమంబులతోడ వినతుం డై గద్గదకంఠుం డగుచు
మునీంద్రా మదీయం బగునాగ్నేయాస్త్రంబు వృథ మయ్యె నిది యేమి
మాయయో యెఱుంగ సురాసురగంధర్వాదిజాతులకును దుస్సహం
బయినయద్దివ్యసాధనంబు మనుష్యు లగు కృష్ణార్జునుల దహింపఁ జాల
దయ్యె ననవుడు నాతపోధనవర్యుండు వినుము నీసంశయంబు నాపెద నని యతని కి ట్లనియె.
7_5_409
ఆ. ఆదిదేవుఁ డైన యవ్విష్ణుఁ డఖిలలో
కాభిరక్షణార్థ మై జనించి
మహితతపము సేసె మైనాకశైలంబు
నందుఁ బెద్దకాల మభవుగుఱిచి.
7_5_410
సీ. పవనాశనుఁడు నూర్ధ్వబాహుండు నగుచు నన్నారాయణుం డతిఘోరనిష్ఠఁ
జలుపునాతపమున సంతుష్టుఁడై బాలశశిరేఖ నొప్పారుజడముడియును
శూలపినాకాదిసుమహదాయుధముల వెలిఁగెడుచేతులు విలసదురగ
యఙ్ఞోపవీతసమంచితవక్షంబు శోభిల్లఁగాఁ బొడసూపె శంభుఁ.
తే. డపుడు పద్మాక్షుఁ డవ్విరూపాక్షునకు ధ
రాతలము జానుపాణిశిరంబు లొంద
మ్రొక్కి నిలుచుండి నుదుటిపై మోడ్పుఁగేలు
భక్తిఁ గదియించి యి ట్లని ప్రస్తుతించె.
7_5_411
క. స్థావరములు జంగముములు
నీవలనం గలిగెఁ దద్వినిర్మలరక్షా
ప్రావీణ్యము దగఁ బ్రభువుల
కేనారల కైన నీవ యిత్తు మహేశా.
7_5_412
క. సురలాదిగఁ గలజీవులు
పురుషార్థచతుష్టయంబుఁ బొంది సుఖిత్వ
స్ఫురణము నొందుట నీదగు
కరుణాతిశయంబు వడసి కాదె కపర్థీ.
7_5_413
క. వేదములు ధర్మవాచక
వాదంబులుఁ దద్విలాసవంతం బగుధా
త్రీదేవోత్కరము భవ
త్ప్రాదుర్భావములు గావె బాలేందుధరా.
7_5_414
క. నినుఁ దనుఁగా నతినిర్మల
మనస్సమాధిప్రకర్ష మగ్నతవలనం
గనుఁగొని తద్రూపభజన
మొనరించు మహాత్ముఁ డమృత మొందు బశుపతీ.
7_5_415
వ. అని మఱియు ననేకభంగులం బ్రస్తుతించి దేవా నిన్ను భక్తి భజియించు
నాకు ననన్యసులభప్రభావం బొసంగుమని యభ్యర్తించుటయు దేవముఖ్యుం
డగువిష్ణుదేవుం బ్రసన్నదృష్టి నాలోకించి యప్పరమేశ్వరుండు నీవు నర
సురగంధర్వకిన్నరగరుడోరగాదిభూతంబుల నవలీల గెలిచి పరమతేజో
విరాజమానుండ వై వర్తింపుము నీకు నస్త్రంబులశస్త్రంబుల నగ్ని జలంబుల
నశనినార్ద్రృంబునను శుష్కంబునను స్థావరంబునను జంగమంబునను జావు
నొప్పులు లేకుండంగలయవి దొడరిన నన్నైనజయింపు మని వరం బిచ్చెం
గావున నన్నారాయణుం డవిజయ్యుం డై నెగడె నతనియంద జనియించిన
నరుండును నట్టివాఁ డై కూడి సంచరించునరసఖుం డగునద్దేవుండు నిజ
మాయావిశేషంబుల జగన్మోహనుం డై విహరించు నమ్మహాత్ము లిరువు
రును దానవుల వధియించుటకును ధర్మసంస్థాపనంబు సేయుటకు నై వలసిన
యప్పుడెల్లను జననాదికృత్యంబులు గైకొని వినోదింతురు వారలు గదా
యీ కృష్ణార్జునులని చెప్పి కృష్ణద్వైపాయనుండు వెండియు ని ట్లనియె.
7_5_416
క. నీవుఁ దపస్తేజోవి
ద్యావిభవసమగ్రమూర్తి వగు దైవమ నీ
కే వినిపించెదఁ దెలియం
గా విను వారలకు నీకుఁ గలయంతరముల్.
7_5_417
తే. శుభ్ర మగు నుర్విమృత్తిక సురుచిరంపుఁ
బ్రతిమ గావించికొని యందుఁ బరము నావ
హించి పూజావిశేషంబు లెల్లఁ జేసి
నీవు దొలుమేనఁ గొలిచితి నిష్ఠతోడ.
7_5_418
క. వారలు లింగాధిష్ఠా
నారూఢుంగా నొనర్చి యర్చించిరి భ
వ్యారాధనపరు లై మును
గౌరీపతి నతులనియమకల్పన వెలయన్.
7_5_419
వ. ఎత్తెఱంగునం జేసినను బరమేశ్వరారాధనంబు సర్వార్థసాధనం బగు నందును
లింగంబునందుఁ బూజించుట యర్చయంధారాధించుటకంటె ననేక
గుణంబు లెక్కుడు గావున లింగార్చనపరు లగువారల నర్చారాధకుండ
వగు నీకు నెట్లు జయింప వచ్చు మీమీపూర్వజన్మంబులయర్చనంబుల ఫలం
బులు దారతమ్యంబులతో ననుభవింపవలవదే యని తెలియం బలుకుటయు
నశ్వత్థామ పులకితాంగుండును సమాహితాంతరంగుండు నై రుద్రునిం
దలంచి నమస్కరించి గేశవుం గొనియాడి పరాశరనందనున కభివందనంబు
సేసిన నమ్మహాత్ముని యంతర్థానంబు సేయఁ దానును మరలి వచ్చి నిజ
రథారూఢుం డై యరుణగభస్తి యస్తగిరిసమీపంబున కరుగుటఁ గనుం
గొనుచుఁ గురుపతిపాలికిం జని యతనికిం గాలోచితం బెఱింగించినవాఁడై
బలంబులఁ దివియ నియమించె నట్లు తిరిగి దీనంబు లగు నానలంబులతోడం
గౌరవులు విడిదలకుం బోయిరి పాండవులు బహుతూర్యనినదంబులు సింహ
నాదంబులుం జెలంగం బొంగారినసముద్రంబుచందంబున నుల్లసిల్లుసైన్యంబు
మగిడించికొని నిశ్చింతంబు లగునంత:కరణంబులతోఁ గృష్ణోపలాలితు లగుచు
నిజశిబిరంబులకుం జనిరి తదనంతరంబ ధనంజయుండు.
-: వేదవ్యాసమునీంద్రుఁ డర్జునునకుఁ బరమేశ్వరుమహిమ సెప్పుట :-
7_5_420
మ. మహనీయాకృతి సమ్యమిప్రవరు ధర్మస్ఫూర్తిసంకీర్తనీ
యు హుతాగ్నిప్రతిమానతేజుఁ గరుణాయుక్తుం బ్రదీప్తాన్వయో
ద్వహు నాశ్చర్యకరప్రబోధనిధి వేదవ్యాసుఁ బుణ్యున్ జయా
వహుఁ డై వచ్చినవాని నాగమసుఖావాసాననాంభోరుహున్.
7_5_421
వ. అంతంతం గనుంగొని యత్యంతవినయసంభ్రమంబులతో దండప్రణామంబు
సేసి యాసనార్ఘ్యపాద్యాదిపూజనంబుల నారాధించి సమీపభూమిం
గూర్చుండి కృతాంజలి యై సుప్రసన్నం బగునమ్మహామునివదనంబు వీక్షించి.
7_5_422
తే. అవధరింపు మహాత్మ కయ్యమున నేను
శాత్రవుల నేయఁ బూనుచో సరభసముగ
నడరి ముందట నొకరుఁడు పుడమి నడుగు
లిడక పావకనిభమూర్తిఁ యెసక మెసఁగ.
7_5_423
చ. కిరణము లుల్లసిల్లఁ దనకేల నుదగ్రపుశూల ముండఁగా
బొరిఁబొరి నందు ఘోరముగఁ బుట్టిన శూలపరంపరల్ గరం
బరుదుగ వారినెల్లఁ దెగటార్పఁగ నే వెనుకన్ శరంబులం
గురియుచుఁ జంపినాఁడ ననికొందు జయంబు సముద్భటంబుగన్.
7_5_424
క. అప్పురుషుఁ డెవ్వఁడో యని
యెప్పుడు మదిఁ దలఁతు నతని నేర్పడ నాకుం
జెప్ప వలయు నని యడిగిన
నప్పార్థున కిట్టు లనియె నమ్ముని ప్రీతిన్.
7_5_425
వ. నీయడిగినయతండు.
7_5_426
ఉ. ఆదికి నాది లోకంబులన్నిఁటికిం బ్రభుఁ డవ్యయుండు వే
దాదిపవిత్రవాచకసహస్రపరిస్ఫుటవాచ్యరూపుఁ డం
హోదళనప్రకారకశుభోదయకారకదివ్యనాముఁ డం
బాదయితుండు దృఙ్మహితపాలుఁడు లోలుఁడు భక్తియుక్తికిన్.
7_5_427
క. యోగీంద్రుచిత్తకమలా
భోగమధుపవిభుఁడు ప్రకృతిపురుషాత్ముఁడు ని
ర్భోగస్వరూపుఁ డవ్య
క్తాగోచరుఁ డధికసులభుఁ డమలాత్ములకున్.
7_5_428
ఉ. నీలగళుండు శంకరుఁడు నిత్యుఁడు సత్యసురూపుఁ డుజ్వల
త్కాలమహానలప్రశమకప్రచురామృతవృష్టివిస్ఫుర
ద్బాలమృగాంకశేఖరుఁడు దైత్యకులప్రవిదారణక్రియా
లోలపరశ్వథుండు సకలుం డమలుండు ప్రియుండు శాంతికిన్.
7_5_429
వ. అని ప్రశంసించి కవ్వడి గనినవాఁడు రుద్రుం డగుటఁ దేటపఱచి దక్షమఖ
మథనత్రిపురమర్దనాదు లగు నద్దేవునిదివ్యలీల లుపన్యసించి మహాదేవపశుపతి
శివప్రముఖంబు లగు తదీయభవ్యనామంబులకుం బ్రవృత్తినిమిత్తంబు లగు
నర్థంబులు దెలియ నిర్వచనంబు సేసి యట్టిపరమేశ్వరుండు నీకు వరదుం
డయి సన్నిధి సేసె నతనిఁ గని పెన్నిధిఁ గన్న పేదవోలెం గృతార్థుండ
వై తయ్యంధకాసురభంజనుకతంబున గడిందిపగ ఱడంగుదు రయ్యాదిమ
ధనుర్ధరుం డివ్విధంబున వైరివధం బాపాదింప నీకు గెలుపు గొనుట
సుకరంబయ్యె నీతపంబు పెంపునం దొల్లిసన్నిహితుం డై నీకుం బ్రియంబుగా
దివ్యాస్త్రంబు లొసంగె నంతటం దనివి పనక యిత్తెఱంగున భక్త పరాధీన
త్వంబు ప్రకటించె నీవు పుణ్యాత్ముండ వప్పరమాత్ము నాత్మనిలిపి నమస్క
రింపు మాసర్వలోకశరణ్యు శరణంబు సొరు మక్కరుణాకరుండు శరణా
గతులకు నాయురారోగ్యైశ్వర్యాదిసకలాభిమతంబులు నిత్యంబులుగాఁ
బ్రసాదించు నని నిర్దేశించిన నయ్యర్జునుండు దండప్రణామపూర్వకంబుగా
భక్తిరసాయత్తం బగుచిత్తంబునం జంద్రధరు నెలకొలిపి సాంద్రానందం
బనుభవించి సాత్యవతేయుచరణంబుల కెఱంగిన నమ్మునీంద్రుం డయ్యింద్ర
నందను నభినందించి సుఖివి గమ్మని దీవించి విజయంచేసె నని యిట్లు సంజ
యుండు ధృతరాష్ట్రున కెఱింగించెనని జనమేజయునకు వైశంపాయనుండు
సెప్పుటయు.
7_5_430
క. మునివర ద్రోణునివృత్తము
విని సంతుష్టుంద నైతి విను వేడుక నా
మనమునఁ దోడ్తో నొదవెడు
వినిపింపు దగంగ మీఁదివృత్తాంతంబున్.
7_5_431
వ. అని యడుగుటయు.
7_5_432
చ. అమరకిరీటకోటికలితారుణరత్నమరీచివీచికా
సముదయఖేల నోల్లసనచారుపదాంబుజకాంతిపూర దు
ర్దమదనుసూనుసంచయవిదారణ చిత్తవిహారబోధనా
గమహితనాదనిర్వహణకౌతుకవిశ్రుత రక్షితాశ్రితా.
7_5_433
క. జనవినుత బాదరాయణ
మునీంద్ర వాగమృతనిధిసముద్భూతాహ్లా
దనకీర్తిసుధాకిరణా
వినతాఖిలభద్రకరణ విశ్రుత చరణా.
7_5_434
మాలిని. అమృతమయవిలాసా యాగభాస్వద్విలాసా
విమలహృదయరమ్యా వీతరాగాదిగమ్యా
కమలభవనమస్యా గౌరవాధిక్యశస్యా
శమదమపరివర్తీ శాశ్వతానందమూర్తీ.
గద్యము. ఇది శ్రీమదుభయకవిమిత్ర కొమ్మనామాత్య
పుత్ర బుధారాధనవిరాజి తిక్కనసోమయాజి ప్రణీతం
బయిన శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతంబున
ద్రోణపర్వంబునందు సర్వంబును
బంచమాశ్వాసము.
శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతము నందలి ద్రోణపర్వము సంపూర్ణము
ఆ భా 7 5 331 to 7 5 360
2071
3192
2006-10-03T17:19:53Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 17:00, 15 ఆగస్ట్ 2006 (UTC)
7_5_331
వ. చెప్పి యప్పుడు ధర్మనందనధనంజయులు వారింప నతం డుడుగక యట్లు
సేసె ననియు నెఱింగించి యిట్లు భారద్వాజుండు పడిన బలంబులు విఱిగె
నేమును నిరుత్సాహుల మయితి మేనుంగుపేరినెపంబుగా నట్టిమాట
పుట్టుట కృష్ణకృతం బయినకపటోపాయంబు గానోపు నని యంతయు
నేర్పడం బలికె ననుటయు ధృతరాష్ట్రుండు సంజయుదిక్కు మొగం బై.
7_5_332
మ. వరదివ్యాస్త్రవిదుండు బాహుఘనుఁ డశ్వత్థామ శ్రీరాముతో
సరిసేయం దగువాఁడు దండ్రితల పాంచాలాత్మజుం డట్లు ని
ష్ఠురుఁ డై పట్టె ననంగఁ ద్రుంచె నన వించున్ వారితో గూడ నా
తురుఁ డై పోయెనొ పోక నిల్చి యలుకన్ దోర్దర్పముం జూపెనో.
7_5_333
క. తను నాధృష్టద్యుమ్నుం
దునుముటకై కోరికనియె ద్రోణుఁడు పరమా
స్త్రనిరూఢిఁ బరశురాముఁ డ
తని కిచ్చినయంతవట్టు దన కతఁ డిచ్చెన్.
7_5_334
వ. అట్టిజనకు నాద్రుపదనందనుం డట్లు సేసిన నక్కొడు కెట్లు సేసెనో విన
వలతుం జెప్పు మనవుడు నమ్మహీపతి కతఁ డి ట్లనియె.
7_5_335
తే. కృపునిపలుకులు విని దట్టకెంపు గదురు
గన్నుఁగవ నశ్రుజలములు గ్రమ్ముదేరఁ
బాణితలమున నొత్తి నాద్రోణతనయుఁ
డిట్టు లనుఁ దగఁ గౌరవాధీశుతోడ.
7_5_336
ఉ. చావులు లేవె యెందు ననిఁ జచ్చుట యొప్పదె యిట్లు లోకసం
భావితు నమ్మహాత్ముఁ దల వట్టె నొకం డనువాఁడి మాట య
మ్మైఁ వడిఁ దాఁకి చిత్తమున కార్తి యొనర్ప సహింపరాదు గా
కే విన నున్కి వాఁ డెఱుఁగడే నను నిమ్మెయి భంగపెట్టునే.
7_5_337
క. నాదివ్యాస్త్రంబులు బా
హాదర్పము నింకఁ గాల్పనా గురుఁ డాజిం
దా దిక్కుమాలి పగతుని
చే దైన్యముఁ బొందె నటె యిసీ యేమందున్.
7_5_338
క. దీనికి మూలము ధర్మజుఁ
డానిక్కము గల్గురాజు నని దండితుఁగా
నే నెట్లు సేసి పుత్తునొ
కో నాచిత్తము కలంకయును నెవ్వగయున్.
7_5_339
ఆ. పుత్రుఁ గమట యెల్ల శత్రునిచేఁ దల
వట్టి తాను దునుమఁ బడుట కయ్యె
నస్త్రగురునకింక నన నేమి గలదు నా
యిచ్చుబాస కౌరవేంద్ర వినుము.
7_5_340
మ. హరియుం బాండవులున్ మదీయపటుబాహాశక్తిదివ్యాస్త్రని
ర్భరసంతాపపరీతు లై యొదుఁగ ఘోరస్ఫారసంక్రీడఁ ద
త్తురగస్యందన వారణప్రకరముల్ ద్రుంగన్ విజృంభించెద
న్సురసంఘంబులు వచ్చి యడ్డుపడిన న్దుర్వారదర్పోద్ధతిన్.
7_5_341
క. తనుఁ దాన చెప్పికొను టొ
ప్పనిపని యగు నైనఁ దండ్రిపరిభవము
గనరు గదిరి యి ట్లంటిని
విను మే నే మనిన నేమి వృథవో దధిప.
-: అశ్వత్థామపూన్కివలనఁ గౌరవయోధులు మరల ననికిఁ గడంగుట :-
7_5_342
వ. అని పలికి మఱియు ని ట్లను మాతండ్రి నారాయణు నారాధించి
యొక్కమహాస్త్రంబు వడసె నది నాకు నిచ్చె నద్దివ్యసాధనంబు వధ్యు
లవధ్యు లను విభాగంబు లేక విరోధివిధ్వంసనంబు సేయుఁ దత్ప్రయోగం
బున జయంబు సేకొననియెదం జూడు మనుటయు నమ్మహీపతియు ననుజుల
సేనాపతులును శంఖంబులు పూరించి సిణనాదంబులు సేసి మరలిన
భేరీమృదంగాది తూర్యధ్వనులు నింగిముట్టఁ దురంగరింభారథనేమిగజపద
ఘట్టనంబుల నేల గ్రక్కదల మనసైన్యంబులు మరలి యురవడించె ననిన
విని ధృతరాష్ట్రుండు.
7_5_343
ఆ. అట్లు గడఁగు కౌరవానీకములఁ గని
పాండుపుత్రు లేమిభంగివార
లై రెఱుంగఁ జెప్పు మనవుడు నమ్మహీ
శ్వరున కిట్టు లనియె సంజయుడు.
7_5_344
వ. ఇత్తెఱంగునం గురుబలంబులు పురికొనం గౌంతేయులుం గూడుకొని
సైన్యంబు సుసంగతంబు సేసికొని సంగరక్రీడ కమరి రప్పుడు గ్రీడి
నాలోకించి ధర్మతనయుండు.
7_5_345
క. గురుఁడు వడిన నవ్విధమునఁ
బరమభయాకులతఁ బొంది పఱచియు నట వే
తిరిగి కురుబలము పోరికిఁ
గర ముద్ధతి నగ్గలింపఁ గత మెయ్యదియో.
7_5_346
క. ఇలయును నింగియు నద్రువం
జెలఁగె మహారవము వారిసేనల గురుచా
వలుక నొనర్చిన నక్కడ
బలరిపుఁ డేతెంచి తోడుపడి నడచెనొకో.
7_5_347
వ. అనిన విని యమ్మనుజపతికి నతం డి ట్లనియె.
7_5_348
ఆ. న్యస్తశస్త్రుఁ డైనయాచార్యు జంపిన
నెవ్వ రొక్కొ వారి కివ్విధంబు
బలిమి గలుగఁ జేసి రలుక మై ననుచు సం
దియము పడగ నేల తెలియ వినుము.
7_5_349
చ. జనకు నధర్మవృత్తి మెయిఁ జంపుటకై తల వట్టె నొక్కరుం
డన విని రిత్త వోవునె మహాద్భుతశౌర్యము నస్త్రవీర్యమున్
మనము జగంబుఁ గన్నయతిమానుషవిక్రమశాలి వీని నె
వ్వని కెదురంగ రా దనఁగ వ్రాలిన ద్రోణసుతుండు భూవరా.
7_5_350
తే. జన్మవేళన యాతఁడుచ్చైశ్శ్రవంబు
భంగి హేషించెఁ బ్రుథివి గంపంబు నొంద
నప్పు డతని కశ్వత్థమ యని యొనర్చెఁ
బేరు జనములు విన నశరీరవాణి.
7_5_351
వ. అతఁడు సూవె కౌరవసైన్యంబు నిప్పటిసంరంభంబునకుం గారణం బని
చెప్పి వెండియు.
7_5_352
ఆ. అనఘ నిన్ను శిష్యుఁడును ధార్మికుండు స
త్యవ్రతుండు నని మహాదరమున
నడిగె నీవు ధర్మహానికి నోర్చిన
గురుఁడు నిశ్చయించెఁ గొడుకుచావు.
7_5_353
క. చలము గొని యిట్లు వడయఁగ
వలయునె రాజ్యంబు దీన వచ్చినకలిమిం
గలుగునె పెంపుం బేరును
వెలి యైతిమి లోకమునకును వేయును నేలా.
7_5_354
వ. అదియునుం గాక.
7_5_355
మ. వల దిట్లే లని యేను బేరెలుఁగునన్ వారించుచుం బాఱఁగాఁ
దల యిట్లేటికిఁ బట్టి త్రెవ్వ నడిచెన్ ధర్మప్రణాశం బెదం
దలఁపం డాగ్రహవృత్తిఁ బార్షతుఁడు దద్దైన్యంబునం గ్రోధవి
హ్వలుఁడై యీతనిపై వడిం బడక యశ్వత్థామ సైరించునే.
7_5_356
క. మనసేనల నొక్కెత్తునఁ
గొనఁ దలఁచి కడంగి వచ్చుగురుపుత్రుని మా
ర్కొన ధృష్టద్యుమ్నునిఁ గా
వను శక్యమె నీకు నిచటివారికి నధిపా.
7_5_357
వ. అనినం గోపించి యనిలనందనుం డాసంక్రందననందనున కిట్లనియె.
7_5_358
చ. అడవులనుండు తాపసులయట్టులు వల్కెదు రాజనీతి యి
ట్టొడఁబడి చేయ వచ్చి వథ కొల్లమి యొప్పునె ధర్మనిష్ఠ యె
క్కడఁ గల దాసభన్ ద్రుపదకన్యకపాటున కిట్టి వెన్నియుం
గడుకొని చేసినన్ మనలఁ గల్మష మొందఁగ నేర దర్జునా.
7_5_359
తే. అరులు మనమీఁద నురవడి నరుగుదేర
నేము సిడిముడిపడుచుండ నిట్టు లనుట
యొప్ప దురిసినపండుల మప్పు వెట్టె
దరయ దీనికి నిన్ను నే మందుఁ పార్థ.
7_5_360
క. కురువీరు లెఱుఁగుదురు ననుఁ
గుఱువీరులతెఱఁగు నేనుఁ గొంత యెఱుఁగుదున్
శరపరిఘప్రహరణములఁ
బొరిగొనియెదఁ గాక వారిఁ బోనిచ్చెదనే.
ఆ భా 7 5 181 to 7 5 210
2072
3194
2006-10-03T17:29:26Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 13:12, 15 ఆగస్ట్ 2006 (UTC)
7_5_181 వ.
అతండును గోపాటోపంబున.
7_5_182 క.
కరులకరంబులు హయంబుల
శిరములు రథసంచయంబు చెక్కలును సమి
ద్ధరఁ గప్పి క్రమ్మఱఁగ నె
త్తుటేరులు వఱపి వానిఁ దొలఁగం ద్రోచెన్.
7_5_183 క.
శినివరునద్భుతవిక్రమ
మునకోర్వక కలఁగఁబడిన మొనఁ గనుఁగొని నీ
తనయుఁడు దనయరదము నా
తనియరదముమీఁద నత్యుదగ్రతఁ బఱపెన్.
7_5_184 వ.
నయ్యిరువురు నక్కజంబగు కయ్యంబు సేయునెడనాశైనేయుండు.
7_5_185 క.
తురగముల సూతుఁ జంపినఁ
గురుపతి పొలివోక యతని గురుసున నేయం
గర మలిగి ధనువు దునుముడు
బరవస మఱి యొరుని తేరుపైకిం బోయెన్.
7_5_186 వ.
ఇవ్విధంబున.
7_5_187 తే.
పతిగలంగ శైనేయుఁడబ్బలము బాణ
నిహఁతిం దూలించె నక్కడ నీమఱంది
యడరి యర్జునుతో విస్మయావహముగ
నావాహము సేసెఁ దగుసహాయంబు కలిమి.
7_5_188 చ.
అతనిసుతుం డులూకుఁడు నుదగ్రతఁ గృష్ణునిమేనఁ బార్థుపై
శితశరకోటి నించి విలసిల్లఁగ సౌబలుసూతుఁ జంపి యు
ద్ధతిఁ దురగంబులం దునిమి తద్ఘనచాపము ద్రుంచె నన్నరుం
డతఁడు దనూజుతేరిపయికాత్మ చలింపఁగఁ బోయి వెండియున్.
7_5_189 తే.
వాఁడుఁ దోడ్పడఁ గడగిఁ నివ్వచ్చు నేసె
నతఁడు వారలు సేడ్పడునట్లు గాఁగ
గడఁక గలయోధవీరులు బడలు వడఁగ
బలము సెడి పాఱఁ దన వింటిబలువు సూపె.
7_5_190 వ.
ఇట్లు నివ్వచ్చుండు పేర్చినయాసమయంబున ధృష్టద్యుమ్నుండు.
7_5_191 క.
తఱిమి గురువింటిగొనయం
బఱిముఱిఁ దునియంగ నేయ నతఁ డాతని నే
డ్తెఱ నొండువింట నేసిన
నుఱక తునిమె నాతఁ డమ్మహోగ్రశరంబుల్.
7_5_192 వ.
వెండియు నాచార్యుం డేయుసాయకంబులు ద్రుంచుచు నంగంబులు
నొంచుచు మిగిలి మార్గణజాలంబుల సైన్యంబు బైన్యంబు నొందించె
నట్లు సాత్యకిసవ్యశాచిధ్రుష్టద్యుమ్నులచేతం గలయం గలంగి కౌరవానీ
కంబు గాందిశీకంబగుటయుఁ బాంచజన్యదేవదత్తాదిశంఖరవంబులు సెలగం
బాండవబలంబులు గూడికొని వెన్నండిం గవిసినం గని భీషణరోషాతిరేక
విధేయుం డయి రాధేయుండు.
7_5_193 మ.
తలలుం జేతులుఁ గాళ్ళునుం దనువులున్ ధాత్రీస్థలిం బెక్కుతి
ట్టలు గావించి రథప్రతానములు ఘోటశ్రేణులున్ వారణా
వలులుం జేడ్పడ పైపయిం దఱిమి దుర్వార్తైకదర్పోద్ధతిం
జలముం జేవయుఁ జూపి నుద్భటభుజాసంరంభరౌద్రంబుగన్.
7_5_194 వ.
ఇవ్విధంబున విజృంభించి నొంచినం బఱిపఱి యై పఱచునవ్వాహినుల వెను
కొను నాసూతనందనుం జూచి తలంకి ధర్మ తనయుం డర్జునునితో నిట్లనియె.
7_5_195 క.
నడురేయి తీవ్రభానుఁడు
పుడమి వెలసెనను తలంపు పుట్టించుచు ను
గ్గడు వగు తేజంబున వెలిఁ
గెడుఁ గర్ణుఁడు బాణరుచులు గిఱికొన దెసలన్.
7_5_196 ఆ.
ఇట్లు దఱిమెనేని యిప్పుడ యీతఁ డి
దిక్కువారి నెల్ల నొక్కయెత్తు
గాఁగ బిలుకుమార్చుఁ గావున నెమ్మెయి
నైనఁ బ్రతివిధాన మాచరింపు.
7_5_197 వ.
అనిన విని యతం డచ్యుతునాలోకించి రాధేయురభసంబున కిమ్మోహరం
బోహటించిన భూపతి భీతున్ డయ్యె భారద్వాజుండును బై కొని యొక్క
వలన మొనలఁ దెరల్చెడి నే నదల్చి యిక్కర్ణు నుక్కడించి యక్కుంభసంభ
వుసంరంభంబు వారించెదఁ దేరు నడుపు మనుటయు నద్దనుజమర్దనుం డతని కి
ట్లనియె.
7_5_198 క.
వినుము నిశాసనుయంబున
దనుజులకుం బేర్చు బాహుదర్పము శౌర్యం
బును గావున హైడింబుం
డనిఁ గర్ణుని నోర్చుఁ బనుత మతని నతనికిన్.
7_5_199 వ.
అని వెండియు.
7_5_200 క.
మన మంతకు వేఱొకది
క్కున నడతము భీమసుతునకును మాయలుఁ బెం
పొనరినదివ్యాస్త్రంబులు
ననేకములు గలవు వలవ దనుమానింపన్.
7_5_201 వ.
అని చెప్పి ఘటోత్కచుం బిలిచిన నతండు సన్నాహసమ్రంభమూర్తిస్ఫూర్తి
మెఱయం జనుదెంచి పని యేమి యనుటయు.
7_5_202 ఉ.
పాండవసైన్యముల్ సెదరి పాఱెడుఁ గర్ణుని చేత నొచ్చి యు
ద్దండత నీదుశౌర్యమును దర్పము నేర్పడ నిల్వరింపు మీ
తం డని రాత్రి నీకుఁ గడుఁ దక్కున దండ్రులకున్ జయంబు పు
త్రుం డొసఁగంగఁ గాన్పు మహి రూఢికి నెక్కదె గెల్వు మీతనిన్.
7_5_203 వ.
అనియె ధనంజయుండును దదనురూపంబు లైనయాలాపంబుల ననుమతి
సేసినం గడంగి ఘటోత్కచుండు గర్ణుదెసకు గవిసె నట్టియెడ జటాసుర
సుతుం డగునలంబుసుం డేతెంచి కురుపతిం గాంచి నాకు బాండవులదెసం
బూర్వవైరంబు గలదు నీకు బ్రియంబుగ వారిని వారివారిని వధియించెద
నని పలికి యతండు ప్రీతున్ డై యభినందింప నాసూతనందనుం గలసి తల
కడచి హిడింబానందనుం దాఁకిన దారుణరణంబయ్యె నయ్యిరువురును వివిధ
విశిఖస్ఫురణంబుల నొండొరులఁ దెరల్పం జాలక రథికు లగుట యుడిగి
మాయలకుం జొచ్చి మహోరగగరుడాకారంబులను హరణకంఠీరవ
రూపంబులను రవిసైంహికేయాకృతులను మేఘమారుతమూర్తులను
మఱియు బహువిధవికారాకారంబులను జూపుచుం బోరి యేపునం గదిసి
బాహాబాహిం బెనంగునపుడు మేనులు బెరసిన నాభీమనందనుండు.
7_5_204 క.
పట్టి బలువుగ జటాసురు
పట్టిం బడవైచి యురము పాదమున గడున్
బిట్టుగఁ ద్రొక్కి యతనితల
యట్టకుఁ బాయంగఁ జేసి యార్చెం బెలుచన్.
7_5_205 ఆ.
ఆర్చి నెత్తురుట్ట నమ్మస్తకము వట్టి
కొని యతన్ డుదాత్తఘోరభంగి
బ్రమరి వాఱి కురునృపాలకునరదంబు
నందు వైచి యిట్టులనియెనధిప.
7_5_206 క.
కొను మిదె నీమిత్రునితల
విను మిట్టుల మాఱులేని విక్రమమునఁ గ
ర్ణుని ద్రుంచెద వరుసం బొరి
గొనియెద విను భీమసేనుకొడుక నెఱుఁగవే.
7_5_207 వ.
అని పలికి యసురవరుం డరుణం బగుతనయరదం బెక్కి గృధ్రకేతనంబు
గ్రాల నీలోన్నతం బయినతనరూపంబున కనురూపం బైనదంష్ట్రాయుగళం
బును బింగళోద్బద్ధజటాకేశకలాపంబును భీషణంబులుగాఁ గనకభూషణం
బుల కతంబునఁ దటిల్లతావికటం బగునంబుదంబుకైవడిఁ గర్ణుపయిం గవిసి
ఘనశరంబులేయ నతండును జండభంగి నెదుర్కొని నిశితనారాచంబులఁ
గప్పె నిప్పరుసునం దలపడి యమ్మనుజదనుజులు మహాద్భుతకరం బగు
సంగరంబు సేయునెడ వివిధాయుధవ్యాపారఘోరవిచేష్టితవిగళితరక్తసి
క్తంబు లగునంగంబులయచలత్వంబున గైరికగిరిద్వయంబుచందంబున
నొప్పిర ట్లెక్కువతక్కువలు లేక పోరిపోరి రాధేయుండొక్కదివ్యాస్త్రంబు
ప్రయోగించిన నది భైమసేను ప్రత్యస్త్రంబున నడంచి మాయాసైన్యం బడ
రించిన నమ్మాయాసైన్యంబు సాయకశూలముద్గరాదిహేతివ్రాతంబులును
బలలవర్షంబులునుం గురియం గురువాహిని గలంగి పాఱిన నాసూతసూనుం
డొక్కరుండును నవష్తంభవిజృంభణంబు మెఱయ నిలిచి మహనీయాస్త్ర
బలంబున నమ్మాయ మాయించుటయు హైడింబుడు చక్రంబు వైచినం
జక్కడిచె గద నిగిడించిన మగిడించె గగనంబున కరిగి తరుపాషాణపటలం
బులు వరగించినం దునిమి ధరం దొరగించె మఱియు రథికత్వంబునం గడం
గిన నయ్యోధవరుండు తురగసారథిసహితంబుగా రథంబు శకలంబులు సేసి
యతనితను వేదు వెఱిగినతెఱంగుగా మెఱుంగుటమ్ములు గిఱిగొల్పినం
గెరలి యన్నిశాచరనాథుండు.
7_5_208 సీ.
మాయాముఖంబున మార్గణజాలంబు ద్రావఁ గర్ణుండది వ్రయ్య నేసి
చెలఁగినఁ గడుబెక్కుశిరములతోడి మహాకృతి గైకొన నదియుఁ దునుమ
జచ్చె వీఁ డని మనసైన్యంబు లుబ్బంగఁ బడియుండి వివిధరూపములుదాల్చి
భంగించె నవియును ద్రుంగఁగ నేసిన శైల మై తద్వజ్రసాయకమున
తే.
సమసి రథికుఁ డై తనచుట్టుఁ జాతురంగ
మైనబల మేచి తఱుమంగ నడరి దీప్త
భూరిశరముల నాసూతపుత్రునొంచి
యెక్కు డై త్రుంచె నతని విల్లక్కజముగ.
7_5_209 వ.
ఆసమయంబున బకునితోడంబుట్టు వగునలాయుధుం డనునసురేంద్రుండు
వడముడివలనివైరంబు పెద్దకాలం బేనియు మనం బెరియింపం దఱి వేచి
కొని యుండి యన్నిశాసంగ్రామంబునకు ససైన్యంబుగాఁ జనుదెంచి
దుర్యోధనుం గని తన్నెఱింగించుకొని యతనితో నిట్లనియె.
-: అలాయుధాసురుండు ఘటోత్కచునితో యుద్ధము సేసి చచ్చుట :-
7_5_210 క.
భీమునిఁ దత్సోదరులను
భూమీశ్వర యిపుడ పట్టి పొరివుచ్చెద ను
ద్దామత మ్రింగెదఁ గృష్ణుని
తో మిత్రగణంబుతో సుతులతోఁ గూడన్.
ఆ భా 7 5 61 to 7 5 90
2073
3196
2006-10-03T19:34:34Z
RamanadhaReddy
13
--[[సభ్యుడు:RamanadhaReddy|రానారె]] 12:16, 13 ఆగస్ట్ 2006 (UTC)
7_5_61
తే. భానుమఁతునిఁ జంపినపగ మనమునఁ
బెట్టికొని యుండి యాతనిపట్టి భీమ
సేనుపై వడిఁ గాళింగసేనఁతోడ
గవిసి నారాచధారలఁ గప్పి యొప్పె.
7_5_62
క. కినిసి బకమర్దనుఁడు వెసఁ
దనయరదము వానితేరు దాఁక బఱపి యా
తనిమీఁద నుఱికి క్రుమ్మెం
గనుకని నెంపపొడి సెదరఁ గాలం గేలన్.
-: భీమసేనుఁడు దుర్మదదుష్కర్ణులం జంపుట :-
7_5_63
వ. ఆమ్మహోగ్రసముద్ధతిం జూచి పాంచాలసైనికులు సింహనాదంబులు సేసిన
సహింపక సూతసుతుండును దత్సోదరులును నవ్వీరుం బొదివిన నతం
డద్భుతంబుగా ధ్రువునరదంబుమీఁదికి లంఘించి వానిఁ బిడికిటిపోటునఁ
జావం బొడిచి జయరాతునిపైఁ గవిసి యాతని నతనిసూతునిఁ గాళ్ళు
లిరుగేలం బట్టి బెట్టిలపై వ్రేసి గతాసులం జేసిన నలిగి కర్ణుండు శక్తి
వైవ మలంగి వెరవున నొడిసికొని దానిన యవ్వడముడి యతనిపై
వైచినం గని గాంధారమహీవల్లభుండు భల్లంబున నడుమన నఱకె నంత
గురుకుమారు లమ్మారుతిం జుట్టుముట్టి విశిఖంబులు నిగిడించిన గోపించి
దుర్మదునితేరి కురవడించి తురంగంబులం బొరివుచ్చి సారథిం జదిపిన
నాతండు దుష్కర్ణుస్యందనం బెక్కె నయ్యిరువురు నప్పాండుతనయు
తనువున మెఱుంగుటమ్ములు గిఱిగొలుపం గిట్టి యారథంబు గూల నవ
లీలం దన్ని దుర్యోధనద్రౌణికృపకృతవర్మకర్ణశల్యబాహ్లికులు సూచుచుండ
నక్కుమారుల నిద్దఱం గాల నొక్కనిం గేల నొక్కనింగా సమయించె
నివ్విధంబునం జిత్రవధవిహారంబున విజృంభించు నాభీమసేనుం జూచి
రుద్రుండు రభసోద్రేకంబునం బాండవేయులకుఁ దోడ్పడం జనుదెంచెం
గాక మానవు లిట్టివారునుం గలరే యనుచు నీవారెల్లను వెఱచఱచి
యిద్ద ఱొక్కతెరవునం బోకపఱచి రక్కుమారకంఠీరవుం డుక్కునం
దమసేనదిక్కు సూచి యెఱ్ఱవిరిదామరలం దెగడుకన్నులం గౌంతేయా
గ్రజు నుపలక్షించి కేలుమొగిచి ఫాలంబునం జేర్చునప్పుడు తన్మూర్తినతం
డును నకులసహదేవద్రుపదవిరాటులును దేఱిచూడశంకించి మాఱు మొగంబు
లతో నగ్గించి రాసమయంబున.
7_5_64
క. కడువడి గురుఁ డనిలజుపై
నడరినరాధాతనూభవాదులు దోడై
కడఁగుటయుఁ గనుంగొని నీ
కొడుకుగమియుఁ గదిసె నుదితకోపస్ఫురణన్.
7_5_65
తే. వారిఁ దలపడి పోరిరి దారుణముగ
ధర్మసుతుఁడును గవలు నుద్దండవృత్తిఁ
దఱుమ ద్రుపదవిరాటసాత్యకులు మఱియుఁ
జేయఁ గలయట్టి మేదినీనాయకులును.
7_5_65
వ. అయ్యవసరంబున సోమదత్తుండు దనకు సాత్యకి సన్నిహితుం డగుటయు
నతనితో నిట్లనుఁ బ్రాయోపవిష్టున్ డగు భూరిశ్రవుం జంపి తది బోయ
చందంబు గాక రాజధర్మం బగునే యీరేయి నీవు నా చేత బ్రతికిపోవువాఁ
డవే యని పలికి సింహనాదంబు సేసి శంఖంబు పూరించిన నాశైనేయుఁడు
భూరిశ్రవుండు సచ్చుట యొప్పదేనిని న్నొప్పెడున్నట్లు సంపెద నిట్లు
రమ్ము శలునిచా వొప్పు నొప్పదని యుగ్గడింప వది యేమి నీ
కెట్లయినం గాని కాదని భంగించె నిత్తెఱంగున నొండురుల నో నాడి
యేటు లాడం దొడంగి రప్పుడు నీకొడుకు ఘోటకస్యందనసందోహసమేతం
బుగా నక్కౌరవునకుం దోడ్పడియె శకునియుఁ దనబలంబునుఁ దానును
నాతనిం గూడుకొనియె నవ్విధంబునం బలువు రొక్కనిపైఁ గవిసినం
గని ధ్రుష్టద్యుమ్నుండు భూరిసైన్యసమేతున్ డై వారల నెదుర్కొనం
బోరు ఘోరం బయ్యె నట్టియెడ.
7_5_67
తే. సోమదత్తుండు తొమ్మిది సునిశితాస్త్ర
ముల శినిప్రభు నేసిన నలిగి యతఁడు
నతని నన్నియమ్ములన మూర్ఛితునిఁ జేయ
రథము దొలఁగంగఁ దోలె సారథి గలంగి.
7_5_68 మ.
కని ద్రోణాత్మజుఁ డేచి సాత్యకిభూజాగర్వంబు మాన్పింతుఁ బొ
మ్మని పోఁ బో నడుమన్ ఘటోత్కచుఁడు ఘోరాకారదైత్యవ్రజం
బును దానుం భటుభంగిఁ దాఁకుటయు నీపుత్రుండుఁ గర్ణుండుఁ ద
క్కినవారున్ వెఱ వానితోడియనికిం గ్రీడించి రుర్వీశ్వరా.
7_5_69
వ. అట్లు సంధ్యాసమయసంవర్ధితబలుం డగు నప్పూర్వగీర్వాణునికో ల్తల
కోర్వక మేటిమగ లెల్లం దొలంగిన.
7_5_70
క. గురుసుతుఁ డొక్కరుఁడును సు
స్థిరుఁ డై తద్బాణనిహతిఁ దెరలక యతిని
ష్ఠుర నారాచంబులు పది
యురమున నాటింప దానవోత్తముఁ డలుకన్.
7_5_71
క. వడిఁ జక్రంబున వైచిన
నడుమన గురునందనుండు నఱకెం బుణ్యం
బెడలిన నరుసంకల్పము
వడువున నది వమ్ము గాఁగ వసుధాధీశా.
-: అంజనపర్వుం డశ్వత్థామతో యుద్ధంబు సేసి చచ్చుట :-
7_5_72
వ. అప్పు డద్దనుజునితనయుం డంజనపర్వుం డశ్వత్థామం దలపడి బలుతూపులం
బొదివిన బెదరక యతం డయ్యసురవీరునివిల్లు ద్రుంచి విరథుం జేయు
టయు వాఁడు కరవాలంబు గొనినం దునిమె గద వైచిన దురుము సేసె
నింగి కెగసి మ్రోఁగుచుం బాషాణవర్షంబు గురియ నదియును వారించి
యమ్మాయావిమేన మేఘంబున గిఱిగొను తరణికిరణంబులం గ్రేణిసేయు
పటుబాణంబుల నిగిడించె మగిడి యొండురథంబున నరుదెంచినఁ దల
ద్రెంచె నిట్లు గురుపుత్రుండు వానిం బరిమార్చి పేర్చి పాండవ బలంబులఁ
బరిమార్పం దొడంగినం గని కడంగి హిడింబానందనుడు నిలు నిలు
నాబారిం బడి యెందుఁబో వచ్చుననవుడు నారథికుం డతని నవలోకించి.
7_5_73
ఆ. వలదు రన్న పిన్నవాఁడవు దండ్రి నే
నకట నిన్ను జూచి యలుగ రాదు
పెనఁగు మొరులతోడ ననవుడుఁ బుత్రశో
కాభితప్తుఁ డైన యతఁడు గనలి.
7_5_74
క. ఎక్కడి తండ్రివి నీ వే
నక్కౌంతేయులకుఁ గొడుక నై పగతుర పే
రుక్కు సహింతునె తనయుం
గ్రక్కించెద నిపుడ పట్టి కండలు దిందున్.
7_5_75
క. అని పలికి యిరుసులంతలు
సునిసిత బాణమ్ము లేయుచుం దఱిమిన ద్రో
ణునికొడుకు వాని నన్నిటిఁ
దునుమ నసురమాయఁ బెఱిగి దుర్దాంతగతిన్.
7_5_76
క. గిరి యై పఱతేర నశని
శరమును మేఘత్వ మొంది సాయకవృష్టిం
గురిసినఁ బవనాస్త్రంబును
బరువడి నిగిడించి గురునిపట్టి దెరల్చెన్.
7_5_77
సీ. హైడింబుఁ డల్గి యుగ్రాకృతిఁ గవిసిన దనుజగణంబు మాతంగతురగ
రథనివహంబుతో రారాజుమొన లెల్ల నొక్కెత్తుగాఁ బ్రేల్చి యురవడింప
నన్నరనాథుండు విన్నఁబోయిన గురుతనయుండు నీకు నీయనికి నేమి
పని నీవు సంభమింపకుము దానవుల నక్కడిమానవులను వ్రేల్మిడినతండు.
ఆ. ననిన సంతసిల్లి యతఁడు సౌబలుఁజూచి
వీరె ద్రౌణిబాణదారితాంగు
లైరి పాండుసుతులు దేరిగములతోడ
సత్వరముగ నరిగి జయము గొనుము.
7_5_78
వ. అని యవ్వలను సూపి కృపకృతవర్మకర్ణవృషసేనులను దుశ్శాసనప్రముఖు
లైనకొందఱు దమ్ములను నిరూపించి వీరును నీవును గూడుకొని కవియుం
డని పనిచిన నతండును బింకంబుతోడం బోయె నశ్వత్థామభీమనందనుల
సంగ్రామంబు భీమం బయ్యె నట్టియెడ నాఘటోత్కచుండు.
7_5_79
మ. పటుబాణాహతి ద్రౌణియంగము చలింపం జేసి తచ్చాప ము
త్కటవేగంబునఁ ద్రుంచినం గినిసి యాతం డొండువిల్లెత్తి యు
ద్భటబాహాబలశౌర్యముల్ నెఱపె నాదైత్యుండు సైన్యంబు నొ
చ్చుటయుం జచ్చుటయున్ మహీపతికి మెచ్చుం బ్రీతియుం జేయఁగన్.
7_5_80
వ. ఇట్లసురబలంబు నశ్వత్థామ సించి చెండాడం బాండవ బలంబులు దర్పం
బేది మార్పెట్ట లేక చూచుచుండ నుద్దండపరాక్రమం డగు నాఘటో
త్కచుండు దర్పంబున నెక్కటెక్కటి తలపడి పరిఘంబున వైచినం
బట్టుకొని యతండు దానిన యద్దానవు పై వైచుటయు వాఁడు
దొలంగ నుఱికి ద్రుపపదనందనస్యందనంబునకుం బోయె నయ్యుగ్రసాధనం
బతనితురంగసారథిరథంబుల రూపడంచిన.
7_5_81
ఆ. ఒక్కతేరిమీఁద నుండి ధృష్టద్యుమ్న
భీమసేనసుతులు పెనఁగి రస్త్ర
గురుతనూజువీఁకఁ దెరలక యంత ను
ద్దామసేనతోడ భీముఁ డడరె.
7_5_82
వ. అప్పు డశ్వత్థామ నవ్వుచు నమ్మువ్వురం గ్రొవ్వఱ నేసి భాసమాన మార్గ
ణంబులు నిగిడించిన.
7_5_83
మ. భటగాత్రంబుల ఘోటకాంగముల శుంభత్కుంభికాయంబులం
జటులస్యందన ఖండసంచయములన్ సంగ్రామరంగంబు గ
ప్పుట చూడన్ వెఱఁగయ్యె నబ్బలములుం బోకేచి క్రమ్మంగ నె
త్తుటఁ దేల్చెం బొరిమార్చె నాతఁ డడరం ద్రుంచెన్ మథించెం గడున్.
7_5_84
వ. ఇట్లే కాక్షౌహిణీబలక్షయం బాపాదించి యాతపత్ర శతపత్రంబును జామ
రమరాళంబును గేశశైవాలంబును నాయుధమీనంబును మాంసమేదో
మస్తిష్కపంకంబును రక్తజలోద్రిక్తంబును నగునదీప్రవాహంబు నుత్పా
దించె నప్పుడు దర్పంబున సురథుండును శత్రుజయుండును బలానీకుండును
భృషధుండును జయానీకుండును జయుఁడును జంద్రసేనుండును జండ
రయంబున గదిసి బాణంబులు వరగించిన నప్పాంచాలకుమారుల నమానుష
విక్రమంబున సమయించినం గోపించి కుంతిభోజతనూజు లొక్కపెట్ట పదు
మువ్వురతం బొదివిన బదుమూడు మేటితూపులం గీటడంచి కెరలి జము
చందంబున గర్జిల్లిఘటోత్కచుం గాలదండంబుఁ బోనికోలం దేరిపైఁ ద్రెళ్ళి
మూర్ఛిల్ల నేసిన నోసరిల నయ్యరదంబున దోడన ధ్రుష్టద్యుమ్నుండు గొని
పోవుటయుఁ బొంగి సింగంబుచాడ్పున గర్జిల్లిన నిర్జరు లగ్గురునందను
నగ్గించి రంతయుం గనుంగొని.
7_5_85
ఆ. పాండవాగ్రజుండు పవనాత్మజునిఁ గూడి
తఱిమి సాత్యకియును దాను గవిసె
నంత మూర్చదేఱి హైడింబుడొక్కతే
రనువుగాఁగఁ జేసికొని కడంగె.
7_5_86
వ. తోడన ధ్రుష్టద్త్యుమ్నుండును బరవసంబు సేసినం దత్సైన్యంబు లొక్క
మొగిన మొనయుటయును మనమూకఁలును సోమదత్తబాహ్లికపురస్స
రంబుగా నురవడించిన సందడికయ్యం బయ్యె నందు సంజచీకటి చూపు
నకుఁ జొరవ యీకున్నను సైనికనికరవివిధాభరణమణికిరణకలాపంబులుఁ
జర్మవర్మాతపత్రకేతుకీలితరత్న రశ్మిజాలంబులు నాలోకంబునంబు నాపాదించె
న ట్లిరువాఁగును గలయ బెరసి పోరునప్పుడు.
-: భీమసేనునిచేత బాహ్లికుఁడు సచ్చుట :-
7_5_87
క. శినివరుఁడు సోమదత్తుఁడు
బెనఁగఁగ దోడ్పడియె వచ్చి భీముఁడు గడఁకం
దనమఱఁదికి నక్కౌరవుఁ
డెనయే యని బిరుదులాడి యేడ్తెఱ నొంచెన్.
7_5_88
వ. అట్టియెడ.
7_5_89
క. అనలశిఖ వోనినారస
మునసాత్యకి యేయునెడను ముద్గరమున భీ
మునికొడుకు వై చె రెంటం
దనువున నొవ్వడరి సోమదత్తుఁడు సోలన్.
7_5_90
చ. తనయుఁడు మూర్ఛవోయిన నుదగ్రత బాహ్లికుఁడచ్యుతానుజ
న్మిని దలపడ్డ నాతనికి మించి వృకోదరుఁ డన్న రేంద్రు నే
సిన నతఁ డుగ్రశక్తి వయిచెన్ మెయి నాటుడు సోలి యంతలో
నన తెలివొంది ముద్గరమునం బవనాత్మజుఁ డేచి వైచినన్.
వేమన శతకము
2074
3197
2005-11-30T14:18:10Z
వైఙాసత్య
5
వేమన సూక్తి ముక్తావళి
<pre>
అగ్నిచేతబట్టి యా పరమేశుని
నిందచేసి నరులు నీరుకారె?
దక్షు క్రతవులోని తల్లడమెౠగరా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అంతరంగమందు నపరాధములు చేసి
మంచివానివలెనె మనుజుడుండు
ఇతరు లెౠగకున్న నీశ్వరుడెౠగడా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అంతరాత్మగనక యల్పబుధ్ధులతోడ
మెలగెడు జనులెల్ల మేదినిపయి
యముని నరకమునకు నరుగంగ సాక్ష్యము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అధికుడైన రా జొకల్పుని జేపట్ట
వానిమాట చెల్లు వసుధలోన
గణకు లొప్పియున్న గవ్వలు చెల్లవా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఇనుము విఋఇగెనేని యినుమాౠ ముమ్మాౠ
కాచి యతుకనేర్చు గమ్మరీడు
మనసు విఋఇగినేని మఋఇయంట నేర్చునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఎంత సేవచేసి యేపాటు పడినను
రాచమూక నమ్మరాదురన్న
పాముతోడిపొందు పదివేలకైనను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఎద్దుకన్న దున్న యేలాగు తక్కువ?
వివరమెఋఇగి చూడు వ్రుత్తియందు
నేర్పులేనివాని నెఋఅయోధుడందురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఒకరి నోరుకొట్టి యొకరు భక్షించిన
వాని నోరు మిత్తి వరుసగొట్టు
చేపపిండు బెద్ద చేపలు చంపును
చేపలన్ని జనుడు చంపు వేమ.
కల్ల నిజముజేసి కపటభావముజేంది
ప్రల్లదంబులాడు భక్తిలేక
మాయలాడుఖలుడు మహితాత్ముసాటియా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
గుఋఋఅమునకు దగిన గుౠతైన రౌతున్న
గుఋఋఅములు నడచు గుౠతుగాను
గుర్తు దుర్జనులకు గుణము లిట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఎడ్డెవానికి గురుతోర్చి చెప్పినగాని
తెలియబడునె యాత్మ దెలివిలేక
చెడ్డ కొడుకు తండ్రి చెప్పిన వినడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కండ చక్కెఋఅయును గలియ బాల్పోసిన
తఋఇమి పాము తన్నుదాకుగాదె
కపటమున్నవాని గన్పెట్టవలె సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కలియుగంబునందు ఘనతకు నైచ్యము
ఘనత నైచ్యమునకు గలుగుచుండు
శ్రధ్ధ భక్తులుడిగి జనులుంద్రు కావున
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
కల్లుకుండకెన్ని ఘనభూషణము లిడ్డ
అందులోని కంపు చిందులిడదె?
తులవ పదవిగొన్న దొలి గుణమేమగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కానివానితోడగలసి మెలంగిన
హానివచ్చు నెంతవానికైన
కాకిగూడి హంస కష్టంబు పొందదా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కూళ కూళ్ళుమేయు గుణమంత చెడనాడి
నెట్టివారు మెచ్చరట్టివాని
కొయ్యదూలమునకు గుదురునా ఞానంబు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కైపుమీౠవేళ గడకుజేరగరాదు
అనువుదప్పి మాటలాడరాదు
సమయమెౠగనతడు సరసుండుకాడయా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కొండగుహలనున్న గోవెలందున్న
మెండుగాను బూది మెత్తియున్న
దుష్టబుధ్ధులకును దుర్బుధ్ధి మానునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కోతిబట్టి తెచ్చి క్రొత్తపుట్టముగట్టి
కొండమ్రుచ్చులెల్ల గొలిచినట్లు
నీతిహీనునొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
గంగపాౠచుండ గదలని గతితోడ
ముఋఇకివాగు పాౠ మ్రోతతోడ
అధికుడొర్చునట్టు లధముడోర్వగలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
చదువులన్ని చదివి చాలవివేకియై
కలుషచిత్తుడైన ఖలుని గుణము
దాలిగుంటగుక్క తలచిన చందమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
చంపగూడ దెట్టి జంతువునైనను
చంపవలయు లోకశత్రుగుణము
తేలుకొండిగొట్ట దేలేమిచేయురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఛర్ధి పుట్టినప్డు సాపడసైపదు
నాతిగన్న యప్డు నీతి తగదు
చేటు మూడినపుడు మాటలు తోచవు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
టక్కరులను గూడి యొక్క సక్కెములాడ
నిక్కమైన ఘనుని నీతిచెడును
ఉల్లితోట బెరుగు మల్లెమొక్కకరణి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
డెందమందు దలచు దెప్పరమెప్పుడు
నోర్వలేనిహీను డొరునికట్టె
తనకు మూడుసుమ్మి తప్పదెప్పటికైన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
తనకుగలుగు పెక్కు తప్పులటుండగా
పరులనేరుచుండు నరుడు తెలియ
డొడలెౠంగ డనుచు నొత్తి చెప్పంగవచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
తనర న్రుపతితోడ దగ దుర్జనునితోడ
అగ్నితోడ బరుని యాలితోడ
హాస్యమాడుటెల్ల నగును ప్రాణాంతము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
తేలుకుండును తెలియగొండి విషంబు
ఫణికినుండు విషము పండ్లయందు
తెలివిలేని వాండ్ర దేహమెల్ల విషంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
దాసరయ్య తప్పు దండంబుతో సరి
మోసమేది తన్ను ముంచుకున్న?
నీచుడై చెడునటు నీచుల నమ్మిన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
దుండగీడు కొడుకు కొండీడు చెలికాడు
బండరాజునకును బడుగుమంత్రి
కొండముచ్చునకును కోతియె సరియగు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
దుష్టజనులు మీఋఇ తుంటరిపనులను
శిష్టకార్యములుగ జేయుచుంద్రు
కూడదనెడువారి గూడ నిందింతురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
దూరద్రుష్టిగనరు తూగిదనుకను
బారుపట్టెౠగౌ పడినదనుక
దండసాధ్యులరయ ధర్మసాధ్యులుకారు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
నేరని జనులకును నేరముల్ నేర్పుచు
చక్కచేయరిల నసాధులెపుడు
ఒప్పు దుర్జనములు తప్పగనెంతురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
నొసలు బత్తుడయ్యె నోరు తోడేలయ్యె
మనసు భూతమువలె మలయగాను
శివుని గాంతు ననుచు సిగ్గేలగాదురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
పరులు చదువజూచి నిరసనబుధ్ధితో
వట్టిమాటలాడు వదరుబోతు
అట్టి ఖలుని జాడలరయుట దోసము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
పాలు పంచదార పాపరపండ్లలో
చాలబోసి వండ జవికిరావు
కుటిలమానవులకు గుణమేల కల్గురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
బిడియ మింతలేక పెద్దను నేనంచు
బొంకములను బల్కు సంకఠునకు
ఎచ్చు కలుగదిచట జచ్చిన రాదట
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
మాటలాడు టొకటి మనసులో నొక్కటి
ఒడలిగుణ మదొకటి నడత యొకటి
ఎట్లుకలుగు ముక్తి యిట్టులుండగ తాను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ముష్టి వేపచెట్టు మొదలుగా బ్రజలకు
పరగ మూలికలకు బనికివచ్చు
నిర్దయుండు ఖలుడు నీచుడెందులకగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
రేగుపుచ్చకాయ రేయెల్ల దన్నిన
మురగ దంతకంత పెరుగుగాని
ఒరులు ఛీయన్నను నోగు సిగ్గెౠగునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
వంపుకఋఋఅగాచి వంపు తీర్చగవచ్చు
కొండలన్ని పిండిగొట్టవచ్చు
కఠినచిత్తు మనసు కరగింపరాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
వాక్కు శుధ్ధిలేని వైనదండాలు
ప్రేమ కలిగినట్టు పెట్టనేల?
నొసట బత్తిజూపు నోరు తోడేలయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఎంత చదువు చదివి యెన్ని నేర్చినగాని
హీనుడవగుణంబు మానలేడు
బొగ్గు పాలగడుగ బోవునా మలినంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
వేము బాలుపోసి వేయేండ్లు పెంచిన
జేదు విడిచి తీపి జెందబోదు
ఓగు గుణము విడిచి యుచితఞుడగు నెట్లు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
వేౠ పురుగుచేరి వ్రుక్షంబు జెౠచును
చీడపురుగుచేరి చెట్టుజెౠచు
కుచ్చితుండు చేరి గుణవంతు జెరుచురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
సారవిద్యలందు సరణి దెలియలేక
దూరమందు జేరు దుర్జనుండు
పరముదెలియ నతడు భావఞుడెట్లగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అభిజాత్యముననె యాయువున్నంతకు
దిరుగుచుండ్రు భ్రమల దెలియలేక
మురికి భాండమునను ముసరునీగలరీతి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఇహమునందుబుట్టి ఇంగిత మెౠగని
జనుల నెంచి చూడ స్థావరములు
జంగమాదులనుట జగతిని పాపంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఎడ్డెదెల్పవచ్చు నేడాదికైనను
మౌనిదెల్పవచ్చు మాసముననె
మొప్పెదెల్పరాదు ముప్పదేండ్లకునైన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఎలుగుతోలు తెచ్చి యెన్నాళ్ళు నుదికిన
నలుపు నలుపేకాని తెలుపు కాదు
కొయ్యబొమ్మదెచ్చి కొట్టిన పలుకునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఔనటంచు నొక్కడాడిన మాటకు
కాదటంచు బలుక క్షణము పట్టు
దాని నిలువదీయ దాతలు దిగివచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఔర! యెంతవార లల్లరి మానవుల్
ప్రభువైన గేలిపఋఅతు రెన్న
దా దెగించువాడు దండియౌ భువిలోన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కన్నులందు మదము కప్పి కానరుగాని
నిరుడు ముందటేడు నిన్న మొన్న
దగ్ధులైనవారు తమకంటె తక్కువా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కర్మగుణములన్ని కడబెట్టి నడువమి
దత్త్వమెట్లు తన్ను దగులుకొనును?
నూనె లేక దివ్వె నూవుల వెల్గునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కసరు తినును గాదె పసర్మ్బు లెప్పుడు
చెప్పినట్లు వినుచుజేయు బనులు
వానిసాటియైన మానవుడొప్పడా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కసవును దినువాడు ఘనఫలంబుల రుచి
గానలేడుగాదె వానియట్లు
చిన్నచదువులకును మిన్నఞానమురాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఖరముపాలు తెచ్చి కాచి చక్కెఋఅవేయు
భక్ష్యమగునె యెన్న భ్రష్టుడట్లె
యెంత చెప్పి చివరనెసగిన బొసగునే?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
గాడ్దెమేనుమీద గంఢంబు పూసిన
బూదిలోన బడచుబొరలు మరల
మోటువాని సొగసు మోస్తరియ్యది సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
గ్రుడ్డువచ్చి పిల్ల గోరడాలాడిన
విధముగా నెౠగక వెఋఋఇజనులు
ఞానులైనవారి గర్హింతు రూరక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
చెఋఅకు తీపిలేమి జెత్తనాబడునట్లు
పరగ గుణములేని పండితుండు
దూఋఅపడునుగాదె దోషమటుండగ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
చదివి చదివి కొంత చదువంగ చదువంగ
చదువుచదివి యింకజదువు చదివి
చదువుమర్మములను చదువలేడయ్యెను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
తగదు తగదటంచు తగువారు చెప్పిన
వినడు మొఋఅకు చెడును గొనకు నిజము,
మునులు చెప్పు ధర్మముల మీర్నింతెకా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
తన్నుజూచి యొరులు తగమెచ్చవలెనని
సొమ్ములెఋఅవుదెచ్చి నెమ్మిమీఋఅ
నొరులకొరకుతానె యుబ్బుచునుండును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
తల్లి యున్నయపుడె తనదు గారాబము
లామె పోవ దన్ను నరయ రెవరు
మంచికాలమపుడె మర్యాద నార్జింపు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
తుమ్మచెట్టు ముండ్లు తోడనేపుట్టును
విత్తులోననుండి వెడలునట్లు
మూర్ఖునకును బుధ్ధి ముందుగాబుట్టును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
నీటిలోని వ్రాత నిలువకయున్నట్లు
పాటిజగతిలేదు పరములేదు
మాటిమాటికెల్ల మాౠను మూర్ఖుండు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
పాముకన్న లేదు పాపిష్టి యగు జీవి
యట్టి పాము చెప్పినట్టు వినును
ఇలను మూర్ఖుజెప్ప నెవ్వరి తరమయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
పొట్లకాయ రాయి పొదుగ ద్రాటను గట్ట
లీలతోడ వంక లేక పెరుగు
కుక్కతోకగట్ట గుదురునా చక్కగా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
మంచివారు లేరు మహిమీద వెదకిన
కష్టులెందఋఐన గలరు భువిని
పసిడి లేదుగాని పదడెంత లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
మ్రాను దిద్దవచ్చు మఋఇ వంకలేకుండ
దిద్దవచ్చు రాయి తిన్నగాను
మనసు దిద్దరాదు మహిమీద నెవరికి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
అంతరంగ మెౠగ హరుడౌను గురుడౌను
అంతరంగ మెౠగ నార్యుడగును
అంతరంగ మెఋఇగి నతడెపో శివయోగి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అనల మించుకైన గనలి మండునుగాని
చనువుగాని యొౠక మనికి నిడదు
తనువు మఋఅచువాడె తత్త్వఞుడగునయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
చదువులన్ని చదివి చాల వివేకియౌ
కపటికెన్నడైన గలదెముక్తి?
నిర్మలాత్మకునకె నిశ్చలంపు సమాధి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
జక్కి నెక్కి వీధిజక్కగా వెలువడ
గుక్క విన్నివెంట కూయదొడగు
ఘనున కోర్వలేని కాపురుషులు నిట్లె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
నేరనన్నవాడు నెఋఅజాణ మహిలోన
నేర్తునన్నవాడు వార్తకాడు
ఊరకున్నవాడె యుత్తమోత్తముడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఆత్మ తనలోన గమనించి యనుదినంబు
నిర్గుణాత్మార్చనముజేసి నిత్యమమ్ర
ప్రత్యగాత్మను లోనెంచి ప్రబల్యోగి
సచ్చిదానంద పదమందు సతము వేమ.
ఇంటిలోని జ్యోతి యెంతయు వెలుగగా
బొరుగువారి యగ్గి కరుగరెపుడు
తాను దైవమాయె, దైవము గొలుచునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కస్తరి నటు చూడ గాంతి నల్లగ నుండు
పరిమళించు దాని పరిమళంబు
గురువులైన వారి గుణము లీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కలుష మానసులకు గాన్పింప గారాదు
అడుసు లోన భాను డడగినట్లు
తేట నీరు పుణ్య దేహ మట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
మాటలాడవచ్చు మనసు దెల్పగలేడు
తెలుప వచ్చు దన్ను తెలియలేడు
సురియబట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఊగియూగి లాగి యున్నది కనగోరు
సాగలాగి పట్టు సాక్షిగాను
యోగమమర ముక్తి నొందును ప్రాఞుండు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
కనగ సొమ్ము లెన్నొ కనకంబ దొక్కటి
పసుల వన్నె లెన్నొ పాలొకటియె
పుష్పజాతులెన్నొ పూజ యొక్కటె సుమీ.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
కల్ల గురుడు గట్టు కర్మచయంబులు
మధ్య గురుడు గట్టు మంత్రచయము
ఉత్తముండు గట్టు యోగ సామ్రాజ్యంబు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
చెఋఅకు తోటలోన జెత్త కుప్పుండిన
కొంచమైన దాని గుణము చెడదు
ఎౠక గలుగు చోట నెడ్డె వాడున్నట్లు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
వెఋఋఇవాని మిగుల విసిగింపగా రాదు
వెఋఋఇవాని మాట వినగ రాదు
వెఋఋఇ కుక్క బట్టి వేటాడగా రాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
అల్పబుధ్ధివాని కధికారమిచ్చిన
దొడ్డవారినెల్ల తొలగగొట్టు
చెప్పుతినెడికుక్క చెఋఅకు తీపెౠగున?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అలమెౠగు యోధు డల్పుని జేరిన
మార్పుచేత బుధ్ధి మరిగి తిరుగు
మ్రానుమ్రాను తిరుగు మర్కట రీతిని
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కండ చక్కెఋఅయును గలియ బాల్పోసిన
తఋఇమి పాము తన్నుదాకుగాదె
కపటమున్నవాని గన్పట్టవలె సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కసినిగల్గి పాపకర్ముల బీడింతు
రల్ల ప్రభులు యముని యల్లభటులు
వ్రుశ్చికంబుగన్న విడుతురే చంపక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కులములో నొకడు గుణహీనుడుండిన
(నెట్లో బుర్ర చెడినవాడు నోటికొచ్చింట్లు ఫేలిన
కులముచెడును వాని గుణమువలన
(నెట్ చెడును వాని దుర్గుణమువలన
ఎలమి చెఋఅకునందు నెన్ను పుట్టినయల్లు
(చెడ్డవాని నోటికి విరేచనములు పట్టీన, మంచివారి
నోరులు మూయబడును.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
కుళ్ళుబోతునొద్ద గూడి మాటాడిన
గొప్ప మ్ర్మములను చెప్పరాదు
పేరు తీరుదెల్ప నూరెల్ల ముట్టించు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కొండముచ్చు పెండ్లి కోతిపేరంటాలు
మొండివాని హితుడు బండవాడు
దుండగీడునకును కొండెడు దళవాయి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
కొండెగాడు చావ గొంపవాకిటికిని
వచ్చిపోదురింతె వగపులేదు
దూడ వగచునె భువిదోడేలు చచ్చిన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
గాడ్దెయేమెౠంగు గంధపువాసన
కుక్కయేమెౠంగు గొప్పకొద్ది
అల్పుడేమెౠంగు హరుని గొల్చు విరక్తి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
(ఎంత చదువు (దెగ్రీలు వున్ననూ
ఎన్ని లక్షల డోలర్లు ఆర్జించిననూ
అల్పునకు ఞానమన్న రుచింపదు, బుర్రకెక్క్దు.
చంద్రునంతవాడె శాపంబు చేతను
కళల హైన్యమంద గలిగె గదర!
పుడమి జనులకెల్ల బుధ్ధు లిట్లుండురా.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
వాదమాడడెపుడు వరుస నెవ్వరితోడ
జేరరాడు తాను చేటుదేడు
ఞాని యగుచు బుధుడుఘనత బొందగజూచు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
వలపు గలిగెనేని వనజాక్షి యధరంబు
పంచదారకుప్ప పాలకోవ
చూత ఫలరసంబు జున్నుసమానము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
వలపు తీరెనేని వనజాక్షి యధరంబు
ములక పంటి గిజరు ముష్టిరసము
చింత పోంత యగును జీడి సమానమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
రూపులేని వనిత రూఢి పతివ్రత
నీటు లేనివాడు పోటు బంటు
తెలుపవచ్చు నెట్లు దేవరభంటుం
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
మొగము జూచినపుడె మోహంబు ఘనమౌను
ధనము జూచినపుడె తగులు మనసు
కూలి నష్టమైన గొరునే కొఋఅగామి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
పచ్చదనము చూచి ఇచ్చను కాముకుల్
చిచ్చులో బడుదురు క్షితితలమున
ఇచ్చ కలుగజేయు హెచ్చుగా మోహంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
పంకజాక్షి గన్న బంగరు బొడగన్న
దిమ్మపట్టియుండు తెలివియొప్పు
మనుజులకును తత్త్వ మహిమెట్లు కల్గురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
చక్కెఋఅ కలిపి తినంగా
ముక్కిన తవుడైన లెస్స మోహము కదుర
న్వెక్కుడు బానిసయైనన్
మక్కువ గను దివ్యభామ మహిలో వేమా
కన్నెల నవలోకింపగ
జన్నులపై ద్రుష్టి పాౠ సహజం బిలలో
కన్నుల కింపగు ద్రుష్టిని
తన్నెౠగుట ముక్తికిరవు తగునిది వేమా
ఆలు రంభయైన నతిశీలవతియైన
జారపురుషుడేల జాడమాను
మాలవాడకుక్క మఋఅగిన విడుచునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
వారకాంతలెల్ల వలపించి వత్తురు
బుధ్ధులెల్ల తొలగబుచ్చు కొఋఅకు
మాట రూఢిగాగ మగలెల్ల వత్తురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
రాజసంబు చెంది రమణుల పొందాస
పడెడువాడు గురుని ప్రాపెౠగునె
విటుల మరుగు యువతి విభుభక్తి యెౠగునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
పడుచు నూఋఅకేల బాఋఅచూచెదరొక్కొ
ఎంత వారలైన భ్రాంతి చెంది
లోన మీౠ కాము లొంగజేయగలేక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
పడతి మోసె నొకడు పడతి మేసె నొకండు
పడతి సురము జేర్చి బ్రతికె నొకడు
పడతి కొఋఅకె పెక్కు పాట్లను బడిరయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
చదివి నతని కన్న చాకలియే మేలు
కులము వేల్పు కన్న కుక్క మేలు
సకల సురల కన్న జారభామిని మేలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
జంత్ర మంత్ర మహిమ జాతవేదుడెౠంగు
మంత్రవాది యెౠగు దంత్ర మహిమ
తంత్రిణీక మహిమ దినువాడెౠంగును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
తగిన కులజుడైన తన యెత్తు ధనమైన
పరపురుషుని నేల పట్ట వచ్చు?
పరమ సాధ్వి చూడ నొరుల నంటదు సుమా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఝషము నీరు వెడల జచ్చుటే సిద్ధము
నీట నుండె నేని నిక్కి పడును
అండ తలగు నెడల నందఋఇ పని యట్లె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
జన్మములను మఋఇయు జన్నియల ననేక
ముల నొనర్చియున్న ఫలము కాన
రాక యుండు నీతి లేకున్న మాత్రాన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
డీకొనంగ దగదు డెంద మెౠంగక
యడుగ వచ్చి కొంత యనిన వాని
చెప్పునంత నినియు మెప్పుగా బలుకుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
తగవు తీర్చువేళ ధర్మంబు దప్పిన
మానవుండు ముక్తి మానియుండు
ధర్మమునె పలికిన దైవంబు తోడగు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
ఇచ్చకము భువి నవశ్యము
కుచ్చిత మిహిలోక నింద కోవిదునకు నీ
తచ్చననె హాని వచ్చును
మచ్చరమే తన్ను చెఋఅచు మహిలో వేమా.
నిజము లాడు వాని నిందించు జగమెల్ల
నిజము బల్కరాదు నీచుల కడ
నిజ మహాత్ము గూడ నిజమాడ వలయురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
నీతి జ్యోతిలేక నిర్మలంబగు నేది
ఎట్లు కలగు బర మదెంతయైన
ధనము గలిగియున్న దైవంబు గలుగదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
పతక మందు నొప్పు పలు రత్నముల పెంపు
బంగరమందు కూర్ప బరువు గనును
గాని ఇతరలోహమైన హీనము గాదె!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
పదుగురాడు మాట పాటియై ధరజెల్లు
నొక్కడాడు మాట యొక్క దెందు
ఊఋఅకుండు వాని కూరెల్లు నోపదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ
మాల మాల కాడు మహి మీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యున్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
మాటలాడవచ్చు మనసు నిల్పగలేడు
తెలుపవచ్చు దన్ను తెలియలేడు
సురియ బట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
ఏది కులము నీకు? నేది స్థలంబురా?
పాదుకొనుము మదిని పక్వమెఋఇగి
యాదరించు దాని నవలీల ముట్టరా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
తన కులగోత్రము లాకౄతి
తన సంపద కలిమి బలిమి తనకేలనయా?
తన వెంట రావు నిజమిది
తన సత్యమె తోడవచ్చు దనతో వేమా.
నరకులమున దా బుట్టియు
నరకులమున దాను పెరిగి నరుడయ్యును దా
నరకులమును ఛీ ఛీ యని
హరకులమున దిరుగునేని హరుడౌ వేమా.
శూద్రతనము పోయె శూద్రుడుగానని
ద్విజుడనుకొనుటెల్ల దెలివిలేమి
ఇత్తడెసగు పసిడి కీడనవచ్చునా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
శూద్ర యువతి కొడుకు శుధ్ధాంతరంగుడై
వేద వేద్యమైన పాదు దెలిసి
బ్రహ్మపదవి గన్న బ్రాహ్మణుడే గదా!
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
శూద్రులనుచు భువిని శూద్రుల భోనాడు
మాలకన్నదుడుకు మహిని లేడు
నరకమునకు నేగు నష్టమైన వెనుక
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
మాల మాల కాడు మహి మీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యన్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
కులము కలుగువారు గోత్రంబు కలవారు
విద్యచేత విఋఋఅవీగువారు
పసిడికల్గువాని బానిసకొడుకులు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
కులము లేనివాడు కలిమిచే వెలయును
కలిమిలేనివాని కులము దిగును
కులము కన్న నెన్న గలిమి ప్రధానంబు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ
అంటుముట్టునెంచి యదలించి పడవైచి
దూరమందు జేరి దూౠచుంద్రు
పుట్టి చచ్చు జనులు పూర్ణంబు నెౠగరు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
జాతి నీతి వేౠ జన్మం బదొక్కటి
రయ దిండ్లు వేఋఎ యౌను గాక
దర్శనములు వేౠ దైవమౌ నొక్కటి
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.
ఇన్ని జాతులందు నేజాతి ముఖ్యమన్
ఎౠక గల్గువారె హెచ్చువారు
ఎౠక లేనివార లేజాతినున్నను
హీనజాతియంచు నెౠగు వేమ.
</pre>
{{శతకములు}}
సుమతీ శతకము - మొదటిభాగం
2075
3426
2006-12-18T04:18:31Z
RamanadhaReddy
13
<pre>
శ్రీ రాముని దయచేతను
నారూఢిగ సకల జనులు నౌరా యనగా
ధారాళమైన నీతులు
నోరూరగ జవులు పుట్ట నుడివెద సుమతీ [1]
మంచి బుధ్ధిగలవాడా! శ్రీరాముని యొక్క దయవలన నిశ్చయముగా అందరు జనులను ఔరా అనునట్లుగా
నోటినుండి నీళ్ళూరునట్లుగా రసములు పుట్టగా న్యాయమును భోధించు నీతులను చెప్పెదన్.
అక్కరకు రాని చుట్టము,
మ్రొక్కిన వరమీని వేల్పు, మొహరమున దా
నెక్కిన బారని గుర్రము
గ్రక్కున విడవంగవలయు గదరా సుమతీ [2]
అవసరమునకు పనికిరాని చుట్తమును, నమస్కరించి వేడిననూ కోరిక నెఱవేర్చని భగవంతుని,
యుద్ధసమయమున ఎక్కినప్పుడు ముందుకు పరుగు తీయని గుఱ్ఱమును వెంటనే విడిచిపెట్టవలయును.
అడిగిన జీతంబియ్యని
మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుట కంటెన్
వడిగల యెద్దుల గట్టుక
మడి దున్నుకు బ్రతుక వచ్చు మహిలో సుమతీ [3]
అడిగినప్పుడు జీతము ఈయని గర్వియైన ప్రభువును సేవించి జీవించుటకంటే, నాగలికి వేగముగా పోగల
యెద్దులను కట్టుకొని పొలమును దున్నుకొని వ్యవసాయముచే జీవించుట మంచిది.
అడియాస కొలువు గొలువకు,
గుడి మణియము సేయబోకు, కుజనుల తోడన్
విడువక కూరిమి సేయకు,
మడవిని దోడరకొంటి నరుగకు సుమతీ [4]
వృధా ప్రయాసయగు సేవను చేయకుము. గుడి ధర్మకర్తుత్వము చేయకుము. చెడ్డవారితో స్నేహము
చేయకుము. అడవిలో సహాయము లేక ఒంటరిగా పోకుము.
అధరము గదలియు, గదలక
మధురములగు భాష లుడుగి మౌన వ్రతుడౌ
అధికార రోగ పూరిత
బధిరాంధక శవము జూడ బాపము సుమతీ [5]
పెదవి కదలీకదలకుండ తీయనైన మాటలు మాని, మాటలాడనను నియమము పూని, అధికార
వ్యాధిచేనిండిన చెవిటి గ్రుడ్డి పీనుగును చూచుట పాపము.
అప్పు కొని చేయు విభవము,
ముప్పున బృఆయంపుటాలు, మూర్ఖుని తపమున్,
దప్పరయని నృపు రాజ్యము
దెప్పరమై మీద గీడు దెచ్చుర సుమతీ [6]
ఋణము దెచ్చుకొని అనుభవించు సౌఖ్యము, ముసలితనమందు పడుచు భార్య, తప్పిదములను
కనిపెట్టని రాజు యొక్క రాజ్యము సహింపరానిదై చివరకు హానిని తెచ్చిపెట్టును
అప్పిచ్చువాడు, వైద్యుడు,
నెప్పుడు నెడతెగక పారు నేరును, ద్విజుడున్
జొప్పడిన యూర నుండుము
చొప్పడకున్నట్టి యూరు చొరకుము సుమతీ [7]
ఋణమునిచ్చువాడును, వైద్యుడును, ఎల్లప్పుడును ఆగకుండా ప్రవహించు నదియును, బ్రాహ్మణుడుగల
గ్రామమునందు నివసింపుము. వారు లేనట్టి గ్రామమునందు నివసింపకుము.
అల్లుని మంచితనంబు,
గొల్లని సాహిత్య విద్య, కోమలి నిజమున్,
బొల్లున దంచిన బియ్యము,
దెల్లని కాకులును లేవు తెలియుము సుమతీ [8]
అల్లుని మంచితనమును, గొల్లవాని పాండిత్య జ్ఞానమును, ఆడుదానియందు నిజమును, పొల్లు
ధాన్యములో బియ్యమును,తెల్లని రంగు కాకులును లోకములో నుండవు.
ఆకొన్న కూడె యమృతము,
తాకొంచక నిచ్చువాఙ్డె దాత ధరిత్రిన్,
సోకోర్చువాడె మనుజుడు,
తేకువ గలవాడె వంశ తిలకుడు సుమతీ [9]
లోకమునందు ఆకలి సమయమున అన్నమే అమృతము. బాధ నొందకుండా నిచ్చువాడే దాత.
ఆవేశమును ఓర్చుకొనువాడే మానవుడు. ధైర్యం కలవాడే వంశ శ్రేష్టుడు
ఆకలి యుడుగని కడుపును,
వేకటియగు లంజ పడుపు విడువని బ్రతుకున్,
బ్రాకొన్న నూతి యుదకము,
మేకల పాడియును రోత మేదిని సుమతీ [10]
భూమియందు ఆకలి తీరని భోజనం, గర్భము వచ్చిన జారస్త్రీ యొక్క వ్యభిచారమును విడువని
బ్రతుకును, పాచిపట్టిన బావి నీళ్ళును, మేకల పాడియు రోత పుట్టించును.
ఇచ్చునదే విద్య, రణమున
జొచ్చునదే మగతనంబు, సుకవీశ్వరులున్
మెచ్చునదే నేర్చు, వదుకు
వచ్చునదే కీడు సుమ్ము వసుధను సుమతీ [11]
భూమియందు ధనము నొసగునదియే విద్య. యుద్ధభూమియందు ప్రవేశించునదే పౌరుషము.
మంచి కవిశ్రేష్టులు మెచ్చుకున్నట్టిదే నేర్పరితనము. తగవునకు వచ్చునదియే హాని.
ఇమ్ముగ జదువని నోరును,
నమ్మా యని బిలిచి యన్న మడుగని నోరున్,
దమ్ముల బిలువని నోరును
గుమ్మరి మను ద్రవ్వినట్టి గుంటర సుమతీ [12]
ఇంపుగా పఠింపని నోరును, అమ్మయని పిలచి అన్నము అడుగనినోరును, తమ్ముడాయని పిలువని
నోరును, కుమ్మరివాడు మన్నుత్రవ్విన గోయీవంటిది సుమా.
ఉడుముండదె నూరేండ్లును,
బడియుండదె పేర్మి బాము పదినూరేండ్లున్,
మడువున గొక్కెర యుండదె,
కడు నిల బురుషార్థ పరుడు గావలె సుమతీ [13]
ఉడుము నూరేండ్లును, పాము పదివందల ఏండ్లును, కొంగ చెరువులో చిరకాలము జీవించుచున్నవి.
వాని జీవితములన్నియు నిరుపయోగములు. మానవుని జీవిత మట్టిదికాక ధర్మార్ధకామ మోక్షాసక్తితో
కూడినది కావలెను.
ఉత్తమగుణములు నీచున
కెత్తెఱగున గలుగ నేర్చు; నెయ్యెడలం దా
నెత్తిచ్చి కరగి పోసిన
నిత్తడి బంగారమగునె యిలలో సుమతీ? [14]
బంగారమునకు సమానమైన యెత్తు ఇత్తడిని తీసుకొని ఎన్నిసార్లు కరగించి పోసినను బంగారము ఎట్లు
కానేరదో అదేవిధముగా లోకములో నీచునకు ఎక్కడను ఏవిధముగను మంచి గుణములు కలుగనేరవు.
ఉదకము ద్రావెడు హయమును,
మదమున నుప్పొంగుచుండు మత్తేభంబున్,
మొదవు కడ నున్న వృషభము,
జదువని యానీచు గడకు జనకుర సుమతీ [15]
నీరు త్రాగెడు గుఱ్ఱము కడకును, క్రొవ్వుచే విజృంబించు మదపుటేనుగుకడకును, ఆవుకడనున్న ఆబోతు
దగ్గరకును,విద్య నేర్వని అల్పుని కడకును వెళ్ళకుము.
ఉపకారికి నుపకారము
విపరీతము గాదు సేయ వివరింపంగా;
నపకారికి నుపకారము
నెపమెన్నక సేయువాడు నేర్పరి సుమతీ [16]
మేలు చేసినవానికి తిరిగి మేలు చేయుట గొప్ప కాదు. హాని చేసిన వానికి లోగడ వాడు చేసిన దోషములు
లెక్క చేయక ఉపకారము చేయువాడే నేర్పుగలవాడు.
ఉపమింప మొదలు తియ్యన
కపటం బెడనెడను జెఱకు కై వడినే పో
నెపములు వెదకును గడపట
గపటపు దుర్జాతి పొందు గదరా సుమతీ [17]
చెఱకుగడ మొట్టమొదట తియ్యగానుండి, చివరకు పోయిన కొలది మధ్య మధ్య చప్పగా నేవిధమున
నుండునో ఆ విధముగా పోల్చి చూడగా మోసగాడైన దుర్మార్గునితోడి స్నేహము మొదట ఇంపుగా నున్నను
చివరకు తప్పులను వెదకుటకు ప్రారంభించునుగదా.
ఎప్పటి కెయ్యది ప్రస్తుత
మప్పటికా మాటలాడి, యన్యుల మనముల్
నొప్పించక, తా నొవ్వక,
తప్పించుక తిరుగువాడు ధన్యుడు సుమతీ [18]
ఏ సమయమునకు ఏదేది అవసరమో తెలుసుకొని, అప్పటికా మాటలు పల్కి ఇతరుల మనస్సులను
బాధపెట్టక తాను బాధనుపడక తప్పించుకొని తిరుగువాడే సుమా ధన్యాత్ముడు.
ఎప్పుడు దప్పులు వెదకెడు
నప్పురుషుని గొల్వగూడ దది యెట్లన్నన్
సర్పంబు పడగ నీడను
గప్ప వసించిన విధంబు గదరా సుమతీ [19]
నల్లత్రాచుయొక్క పడగనీడను వసించు కప్ప బ్రతుకెంత అస్థిరమైనదో ఆ విధముగనే ఎల్లప్పుడు దోషములను
వెదకు యజమానుని సేవించువాడి బ్రతుకును ప్రాణభయముతో కూడినది.
ఎప్పుడు సంపద కలిగిన
నప్పుడు బంధువులు వత్తు రది యెట్లన్నన్
తెప్పలుగ జెఱువు నిండిన
గప్పలు పదివేలు చేరు గదరా సుమతీ [20]
చెరువునిండా నీరుచేరగనే వేలకొలది కప్పలందులోనికి ఏ విధముగా చేరుకొనునో సంపద కలిగిన బంధువులెక్కువగా
జేరుకొందురు.
ఏఱకుమీ కసుగాయలు,
దూఱకుమీ బంధుజనుల దోషము సుమ్మీ,
పాఱకుమీ రణమందున,
మీఱకుమీ గురువు నాజ్ఞ మేదిని సుమతీ [21]
ఈ భూమి పైన పచ్చికాయలు ఏరి తినకుము, చుట్టములను ధూషింపకుము, యుధ్ధమునుండి వెనుదిరిగి
పారిపోకుము, పెద్దల మాటను జవదాటకుము తప్పు సుమా.
ఒక యూరికి నొక కరణము,
నొక తీర్పరియైన గాక, నొగి దఱుచైనన్,
గకవికలు గాక యుండునె
సకలంబును గొట్టువడక సహజము సుమతీ [22]
ఒక గ్రామమునకు ఒక లేఖరి, ఒక ధర్మాధికారి యుండవలెను. అట్లు కాక పైన చెప్పబడినవారు పెక్కుమందియైనచో
అనేకమైన గంధరగోళములు పుట్టి సమస్తమును చెడిపోవుట సహజము.
ఒరు నాత్మ దలచు సతి విడు,
మఱుమాటలు పలుకు సతుల మన్నింపకుమీ,
వెఱ పెఱుగని భటునేలకు,
తఱచుగ సతి గవయ బోకు, తగదుర సుమతీ [23]
ఒల్లని సతి నొల్లని పతి,
నొల్లని చెలికాని విడువ నొల్లని వాడే
గొల్లండు, కాక ధరలో
గొల్లండును గొల్లడౌనె గుణమున సుమతీ [24]
తన్ను ప్రేమించని భార్యను, యజమానుని, స్నేహితుని విడిచిపెట్టుటకు అంగీకరింపనివాడే వెర్రిగొల్లవాడు.
కాని జాతిచేత గొల్లవాదైనంత మాత్రమున గుణములయందు వెర్రి గొల్లవాడు కాదు.
ఓడల బండ్లును వచ్చును,
ఓడలు నాబండ్లమీద నొప్పుగ వచ్చున్,
ఓడలు బండ్లును వలనే
వాడంబడు గలిమి లేమి వసుధను సుమతీ [25]
నావలమీద బండ్లును, బండ్లమీద నావలును వచ్చునట్లుగనే భాగ్యవంతులకు దారిద్ర్యము, దరిద్రులకు
భాగ్యమును పర్యాయముగా కలుగుచుండును.
కడు బలవంతుడైనను
బుడమిని బ్రాయంపుటాలి బుట్టిన యింటన్
దడవుండ నిచ్చెనేనియు
బడుపుగ నంగడికి దానె బంపుట సుమతీ [26]
ఎంత సమర్ధత కలవాడైనను యవ్వనమందున్న భార్యను చిరకాలము పుట్టినయింట నుండనిచ్చినచో
తానే స్వయముగా భార్యను వ్యభిచార వృత్తికి దింపినవాడగును.
కనకపు సింహాసనమున
శునకము గూర్చుండబెట్టి శుభ లగ్నమునం
దొనరగ బట్టము గట్టిన
వెనుకటి గుణమేల మాను వినరా సుమతీ [27]
కుక్కను తీసుకొని వచ్చి మంచి ముహూర్తమునందు బంగారు గద్దె మీద కూర్చుండబెట్టి పట్టాభిషేకము
చేసినప్పటికి దాని నైజగుణము నేలాగున మానలేదో ఆ విధముగనే అల్పుడైనవానికి ఎంత గౌరవము
చేసి మంచి పదవొసంగినను తన నీచత్వమును వదలనేరడు.
కప్పకు నొరగాలైనను,
సర్పమునకు రోగమైన, సతి తులువైనన్,
ముప్పున దరిద్రుడైనను,
తప్పదు మఱి దుఃఖ మగుట తథ్యము సుమతీ [28]
కప్పకు కాలు విఱిగినను, పాముకు రోగము కలిగినను, భార్య దుష్టురాలైనను, ముసలితనములో
దారిద్ర్యము సంభవించినను, ఎక్కువ దుఖప్రదమగును తప్పదు
కమలములు నీట బాసిన
కమలాప్తుని రశ్మి సోకి కమలిన భంగిన్
తమ తమ నెలవులు దప్పిన
తమ మిత్రులు శత్రులౌట తథ్యము సుమతీ [29]
కమలములు తమ నివాసమైన నీటిని విడిచిపెట్టిన తరువాత తమ మిత్రుడైన సూర్యుని యొక్క ఎండ
తాకుడుకే కమలుచున్నవి. అట్లే మానవులు తమ తమ నివాసములను విడిచి పెట్టినచో తమ
స్నేహితులే తమకు శత్రువులగుదురు.
కరణము గరణము నమ్మిన
మరణాంతక మౌను గాని మనలేడు సుమీ;
కరణము దన సరి కరణము
మఱి నమ్మక మర్మ మీక మనవలె సుమతీ [30]
ఒక లేఖకుడు మఱియొక లేఖకుని నమ్మిన మరణముతో సమానమైన ఆపదను చెందును కావున
లేఖకుడైనవాడు తనతో సమానుడైన మఱియొక లేఖరిని విశ్వసింపక తన గుట్టు ఈయక జీవింపవలయును.
కరణముల ననుసరింపక
విరసంబున దిన్న తిండి వికటించు జుమీ
యిరుసున కందెన బెట్టక
పరమేశ్వరు బండి యైన బారదు సుమతీ [31]
బండి యిరుసునకు కందెన పెట్టకున్నచో భగవంతుని బండియైనను త్వరితంగా పరుగెత్తదు. అదే విధముగా
లేఖకుడు చెప్పినట్లు విని అతని వెంబడింపక విరోధముతో మెలగినవారు సుఖముగా మన జాలరు.
కరణము సాదైయున్నను,
గరి మద ముడిగినను, బాము గఱవక యున్నన్,
ధర దేలు మీటకున్నను,
గర మరుదుగ లెక్క గొనరు గదరా సుమతీ [32]
భూమియందు కరణము నెమ్మదివాడైనను, ఏనుగు మదము పోయినదైననూ, త్రాచు కఱవకున్నను,
తేలు కుట్టకున్నను ఆశ్చర్యముతో మిక్కిలి తేలికగా చూతురు.
కసుగాయ గఱచి చూచిన
మసలక పస యొగరు రాక మధురంబగునా;
పస గలుగు యువతులుండగ
పసి బాలల బొందువాడు పశువుర సుమతీ [33]
పక్వమునకు వచ్చిన పండ్లను వదలి పచ్చికాయలను కొఱికిన తీయదనము లేక ఒగరుగా దోచును. ఆ
విధముగనే చాతుర్యము గల పడుచులుండంగా పసిపాపలను కూడెడువానికి సుఖము శూన్యము అట్టివాడు
నిజముగా పశువే
కవి కాని వాని వ్రాతయు,
నవరస భావములు లేని నాతుల వలపున్,
దవిలి చను పంది నేయని
వివిధాయుధ కౌశలంబు వృధరా సుమతీ [34]
కవికానట్టివాడు వ్రాసిన రచనయును, తొమ్మిది రసముల యొక్క స్థితులు తెలియని స్త్రీలయొక్క ప్రేమయును,
ముందు పోయెడి పందిని వెంబడించి కొట్టలేనివాని యొక్క ఆయుధవిద్యయందలి నేర్పరితనము వ్యర్ధము.
కాదు సుమీ దుస్సంగతి,
పోదుసుమీ "కీర్తి" కాంత పొందిన పిదపన్,
వాదు సుమీ యప్పిచ్చుట,
లేదు సుమీ సతుల వలపు లేశము సుమతీ [35]
చెడ్డవారితోడ స్నేహము మంచిదికాదు. కీర్తి వచ్చిన పిదప నశించదు అప్పొసంగుట తగవులకు మూలము.
స్త్రీలకడ ప్రేమ శూన్యము.
కాముకుడు దనిసి విడిచిన
కోమలి బరవిటుడు గవయ గోరుట యెల్లన్
బ్రేమమున జెఱకు పిప్పికి
చీమలు వెస మూగినట్లు సిద్ధము సుమతీ [36]
ఒక విటుడు తృప్తియగునట్లుగా భోగించి విడచిన కాంతను మఱియొక జాఱుడు అనుభవింపగోరుట చెఱకునందలి
రసమును సంపూర్ణముగా తీసివేసిన తరువాత ఆ పిప్పికై చీమలు ముసుకొన్నట్లుండును.
కారణము లేని నగవును,
బేరణము లేని లేమ, పృథివీ స్థలిలో
బూరణము లేని బూరెయు,
వీరణము లేని పెండ్లి వృధరా సుమతీ [37]
కారణములేని నవ్వును, పేరణము(రవిక) లేని స్త్రీయును, పూరణములేని బూరెయును,
వీరణములేని పెండ్లియును వ్యర్ధములు.
కులకాంత తోడ నెప్పుడు
గలహింపకు, వట్టి తప్పు ఘటియింపకుమీ,
కలకంఠి కంట కన్నీ
రొలికిన సిరి యింట నుండ నొల్లదు సుమతీ [38]
భార్యతోడ నెప్పుడును జగడములాడవలదు. లేని నేరములు ఆరోపింపవలదు. ఉత్తమ ఇల్లాలియొక్క
కంటనీరు క్రిందపడిన నాయింట లక్ష్మి నిలవదు.
కూరిమి గల దినములలో
నేరము లెన్నడును గలుగ నేరవు మఱి యా
కూరిమి విరసంబైనను
నేరములే తోచు చుండు నిక్కము సుమతీ [39]
పరస్పరము స్నేహమున్న రోజులలో నేరములెప్పుడును కనుపించబోవు. ఆ స్నేహము చెడగానే
అన్నియును తప్పులుగా కనపడుచుండును. ఇది నిజము.
కొంచెపు నరు సంగతిచే
నంచితముగ గీడు వచ్చు నది యెట్లన్నన్
గించిత్తు నల్లి కుట్టిన
మంచమునకు జేటు వచ్చు మహిలో సుమతీ [40]
చిన్న నల్లి కుట్టిన ఆ నల్లి యున్న మంచమును ఎండలో వేయుట కర్రతో కొట్టుట, మరుగునీళ్ళు పోయుట
మొదలగు ఆపదలు కలుగును. ఆ విచముగనే అల్పుడైనవానితోడి స్నేహము ఎట్టివారికైనను ఆపదను
తెచ్చిపెట్టును.
కొక్కోకమెల్ల జదివిన,
చక్కనివాడైన, రాజ చంద్రుండైనన్,
మిక్కిలి రొక్కము లియ్యక,
చిక్కదురా వారకాంత సిద్ధము సుమతీ [41]
వెలయాలు పుష్కలముగా ధనమీయకున్న ఎంతగా రతిశాస్త్రమును చదివినవాడైనను, అందగాడైనను,
గొప్ప రాజశ్రేష్టుడైనను, ప్రేమించి దగ్గరకు చేరదు.
కొఱ గాని కొడుకు బుట్టిన
కొఱ గామియె కాదు, తండ్రి గుణముల జెఱచున్
చెఱకు తుద వెన్ను బుట్టిన
జెఱకున తీపెల్ల జెఱచు సిద్ధము సుమతీ [42]
చెఱకుగడ చివర వెన్ను పుట్టినచో ఆ చెఱకునందలి తీయదనము నంతయు నేవిధముగ పాడుచేయునో ఆ విధముగనే
అప్రయోజకుడైన కుమారుడు కలిగిన కుటుంబమునకుపయోగకారి కాకపోవుట యటుండగా తండ్రి మంచిగుణమును
కూడా పాడుచేయును.
కోమలి విశ్వాసంబును,
బాములతో జెలిమి, యన్య భామల వలపున్,
వేముల తియ్యదనంబును,
భూమీశుల నమ్మికలును బొంకుర సుమతీ [43]
స్త్రీలయందు విశ్వాసమును,పాములయందు స్నేహమును, పరస్త్రీలయందు ప్రేమయును, వేపచెట్లయందు
తీయదనమును, రాజులయందు విశ్వాసము వట్టి అసత్యములు.
గడన గల మగని జూచిన
నడుగడుగున మడుగు లిడుదు రతివలు దమలో;
గడ నుడుగు మగని జూచిన
నడ పీనుగు వచ్చె నంచు నగుదురు సుమతీ [44]
స్త్రీలు సంపాదన కలిగిన భర్తను చూచిన అడుగులకు మడుగులొత్తుచు పూజింతురు. సంపాదనలేని మగనిని
చూచినచో నడుచునట్టి శవము వచ్చెనని హీనముగా జూతురు.
చింతింపకు కడచిన పని,
కింతులు వలతురని నమ్మ కెంతయు మదిలో,
నంతఃపుర కాంతలతో
మంతనముల మాను మిదియె మతముర సుమతీ [45]
జరిగిపోయిన దానిని గురించి ఆలోచించుటయు, స్త్రీలు తన్ను ప్రేమింతురని విశ్వసించుటయును, రాణీవాసపు
స్త్రీలతో రహస్యములను విడిచిపెట్టుము. ఇదియే అనుసరించవలసిన మంచితనము.
చీమలు పెట్టిన
పుట్టలు పాముల కిరవైనయట్లు పామరుడు దగన్
హేమంబు గూడ బెట్టిన
భూమీశుల పాల జేరు భువిలో సుమతీ [46]
చీమలు పెట్టినటువంటి పుట్టలు పాములకు నివాసమైనంట్లు అజ్ఞానుడు కూడబెట్టిన బంగారమంతయు
రాజుల వశమైపోవును.
చుట్టములు గాని వారలు
చుట్టములము నీకటంచు సొంపు దలిర్పన్
నెట్టుకొని యాశ్రయింతురు
గట్టిగ ద్రవ్యంబు గలుగ గదరా సుమతీ [47]
చీమలు పెట్టినటువంటి పుట్టలు పాములకు నివాసమైనంట్లు అజ్ఞానుడు కూడబెట్టిన బంగారమంతయు రాజుల
వశమైపోవును.
చేతులకు దొడవు దానము,
భూతలనాథులకు దొడవు బొంకమి ధరలో,
నీతియె తొడవెవ్వారికి,
నాతికి మానంబు తొడవు నయముగ సుమతీ [48]
చేతులకు దానమును, పాలకులకు అసత్యమును పలుకకుండుటయును, అందరికినీ న్యాయమును, స్త్రీకి
అభిమానమును అలంకారములు.
తడ వోర్వక, యొడ లోర్వక,
కడు వేగం బడిచి పడిన గార్యం బగునే;
తడ వోర్చిన, నొడ లోర్చిన,
జెడిపోయిన కార్యమెల్ల జేకుఱు సుమతీ [49]
ఆలస్యమునకు, శరీర శ్రమకును సహింపక తొందరపడిన నేకార్యమును కానేరదు. ఆలస్యమునకును శరీర
శ్రమకును ఓర్చుకొన్నప్పుడే చెడిపోయిన కార్యమంతయు నెఱవేరుచుండును.
తన కోపమె తన శత్రువు,
తన శాంతమె తనకు రక్ష, దయ చుట్టంబౌ
తన సంతోషమె స్వర్గము,
తన దుఃఖమె నరక మండ్రు తథ్యము సుమతీ [50]
తన కోపమే తనను శత్రువులువలె బాధించును. తన శాంతమే తనను రక్షించును. తన దయయే తనకు
చుట్టమువలె సహాయపడును. తన ఆనందమే తనకు ఇంద్రలోక సౌఖ్యము. తన దుఖమే తనకు
నరకమగును. ఇది నిజము.
తన యూరి తపసి తపమును,
తన పుత్రుని విద్య పెంపు, దన సతి రూపున్,
దన పెరటి చెట్టు మందును,
మనసున వర్ణింపరెట్టి మనుజులు సుమతీ [51]
తన యూరిజనుల తపోనిష్టయును, తన కుమారుని విద్యాధిక్యమును, తన భార్యయొక్క సౌందర్యమును,
తన ఇంటి వైద్యమును ఎట్టి మనుజులును గొప్పగా వర్ణించి చెప్పరు.
తన కలిమి యింద్ర భోగము,
తన లేమియె స్వర్గలోక దారిద్ర్యంబున్,
దన చావు జల ప్రళయము,
తను వలచిన యదియె రంభ తథ్యము సుమతీ! [52]
తన యొక్క ఐశ్వర్యమే దేవలోక వైభవము, తన దారిద్ర్యమే సమస్తమైన లోకములకు దారిద్ర్యము, తన చావే
ప్రపంచమునకు ప్రళయము,తాను ప్రేమించినదే రంభ. ఈ విధముగా మనుజులు భావింతురు. నిజము ఇది.
తన వారు లేని చోటను,
జనమించుక లేని చోట, జగడము చోటన్,
అనుమానమైన చోటను,
మనుజునకును నిలువ దగదు మహిలో సుమతీ [53]
తనకు కావలసిన చుట్టములు లేనిచోటునను, తనకు చెల్లుబడి లేని తావునను, తగువులాడుకొను చోటునను,
తన్ను అవమానించు ప్రదేశమునను మానవుడు నిలువరాదు.
తమలము వేయని నోరును,
విమతులతో చెలిమి చేసి వెతబడు తెలివిన్,
గమలములు లేని కొలకును,
హిమధాముడు లేని రాత్రి హీనము సుమతీ [54]
తాంబూలము వేయని నోరును, దుర్మార్గులతో స్నేహము చేసి బాధపడు బుద్ధియును, తామరపూవులులేని
చెఱువును, చంద్రుడు లేని రాత్రియును శోభిల్లవు.
తలనుండు విషము ఫణికిని,
వెలయంగా దోక నుండు వృశ్చికమునకున్,
తల తోక యనక యుండును
ఖలునకు నిలువెల్ల విషము గదరా సుమతీ [55]
సర్పమునకు విషము తలయందుండును, తేలునకు తోకయందుండును. దుష్టునకు విషము తలతోక
యనకుండ శరీరమంతనుండును.
తలపొడుగు ధనము పోసిన
వెలయాలికి నిజము లేదు వివరింపంగా
దల దడివి బాస జేసిన
వెలయాలిని నమ్మరాదు వినరా సుమతీ [56]
విచారింపగా నిలువెత్తు ధనమిచ్చినప్పటికిని వేశ్య నిజము పలుకదు. కావున తలమీద చేయి పెట్టి ప్రమాణము
చేసినప్పటికి వేశ్యను విశ్వసించరాదు.
తల మాసిన, నొలు మాసిన,
వలువలు మాసినను బ్రాణ వల్లభునైనన్
గులకాంతలైన రోతురు
తిలకింపగ భూమిలోన దిరముగ సుమతీ! [57]
పరిశీలింపగా భూలోకములో, తలమాసినను, శరీరమునకు మురికిపట్టినను, ధరించెడి బట్టలు మాసిపోయినను
చేసుకొన్న భర్తనైనను ఇల్లాండ్రు ఏవగించుకొందురు.
తాను భుజింపని యర్థము
మానవ పతి జేరు గొంత మఱి భూగతమౌ
గానల నీగలు గూర్చిన
తేనియ యొరు జేరునట్లు తిరముగ సుమతీ! [58]
అరణ్యమునందు తేనేటీగలచే కొడబెట్టిన తేనె కడకు ఇతరుల పాలైనట్లు లోభివాడు తాను నోరుకట్టుకొని కూడబెట్టిన
ధనము కొంత ప్రభువులపాలును కొంత భూమి పాలునగును.
దగ్గఱ కొండెము సెప్పెడు
ప్రెగ్గడ పలుకులకు రాజు ప్రియుడై మఱి దా
నెగ్గు బ్రజ కాచరించుట
బొగ్గులకై కల్పతరువు బొడుచుట సుమతీ! [59]
రాజు తన మంత్రి చెప్పెడి చాడీ మాటలకు లోబడి మంచి చెడ్డలు తెలుసుకొనజాలక జనులను హింసించుట,
బొగ్గుల కొఱకు కోరిన కోరిక లొసగెడి కల్పవృక్షమును నఱకి వేసుకొనుటవంటిది.
ధనపతి సఖుడై యుండిన
నెనయంగా శివుడు భిక్షమెత్తగ వలసెన్;
దన వారి కెంత గలిగిన
దన భాగ్యమె తనకు గాక తథ్యము సుమతీ! [60]
గొప్ప ధనవంతుడైన కుబేరుడు తనకు మిత్రుడై యున్నను శివుడు బిచ్చమెత్తవలసి వచ్చెను. కావున తాను
సంపాదించుకొన్న (తన దగ్గరున్న) భాగ్యమే తనకు సహాయ పడవలయును కాని తన దగ్గర నున్నవాడికడ
నెంత భాగ్యమున్నను నిష్ప్రయోజనము.
ధీరులకు జేయు మేలది
సారంబగు నారికేళ సలిలము భంగిన్
గౌరవమును మఱి మీదట
భూరి సుఖావహము నగును భువిలో సుమతీ! [61]
బుధ్ధిమంతుడైన వారికి చేసెడు మేలు, కొబ్బరికాయయందలి నీరు వలె మిక్కిలి శ్రేష్టమైనదియును,
ప్రియమైనదియును, గొప్ప సుఖమునకు స్థానమైనదియును అగును.
నడువకుమీ తెరువొక్కట,
గుడువకుమీ శత్రు నింట గూరిమి తోడన్,
ముడువకుమీ పరధనముల,
నుడువకుమీ యొరుల మనసు నొవ్వగ సుమతీ [62]
తోడులేక మార్గమందు ఒంటరిగా పోకుము,విరోధియింట ప్రీతితో భుజింపకుము, ఇతరుల ధనమును
దగ్గరనుంచుకొనకుము, ఇతరుల మనస్సు నొచ్చునట్టుగా మాట్లాడకుము
నమ్మకు సుంకరి, జూదరి,
నమ్మకు మొగసాల వాని, నటు వెలయాలిన్,
నమ్మకు మంగడి వానిని,
నమ్మకు మీ వామ హస్తు నవనిని సుమతీ! [63]
పన్ను వసూలు చేయువానిని, జూదమాడువానిని, కంసాలివానిని, నటకుని, వేశ్యను వర్తకుని,
ఎడమచేతితో పనులు చేయువానిని విశ్వసింపుకుము.
నయమున బాలుం ద్రావరు,
భయమునను విషమ్మునైన భక్షింతురుగా;
నయమెంత దోషకారియొ,
భయమే జూపంగ వలయు బాగుగ సుమతీ! [64]
మెత్తని మాటలచే పాలు కూడ త్రాగరు. భయపెట్టినచో విషమునైనను త్రాగుదురు.మృదుత్వ మెప్పుడును
చెడునే కలిగించును. కావున చక్కగా భయమునే చూపుచుండవలయును.
నరపతులు మేఱ దప్పిన,
దిరమొప్పగ విధవ యింట దీర్పరి యైనన్,
గరణము వైదికుడైనను,
మరణాంతక మౌనుగాని మానదు సుమతీ! [65]
రాజు హద్దుమీరి వర్తించినను, శాశ్వతముగా విధవ ఇంట పెత్తనదారి ఐనప్పటికిని లేఖకుడు, నియొగికాక
వైదికుడైనప్పటికిని ప్రాణము మీదికి వచ్చును తప్పదు.
నవరస భావాలంకృత
కవితా గోష్టియును, మధుర గానంబును దా
నవివేకి కెంత జెప్పిన
జెవిటికి శంఖూదినట్లు సిద్ధము సుమతీ! [66]
తొమ్మిది రసములతో కూడిన మంచి భావములతో శృంగారింపబడిన కవిత్వ సంబంధమైన సంభాషణమును,
కమ్మని సంగీతమును జ్ఞానహీనునకు వినిపించుట,చెవిటివాని యొద్ద శంఖమును ఊదినట్లుండును.
నవ్వకుమీ సభ లోపల;
నవ్వకుమీ తల్లి, దండ్రి, నాథుల తోడన్;
నవ్వకుమీ పరసతితో;
నవ్వకుమీ విప్రవరుల నయమిది సుమతీ [67]
సభలలో నవ్వరాదు. తల్లిని, తండ్రిని, భర్తను, ఇతరుల భార్యను, బ్రాహ్మణులను చూచి నవ్వరాదు.
నీరే ప్రాణాధారము
నోరే రసభరితమైన నుడువుల కెల్లన్
నారియె నరులకు రత్నము
చీరయె శృంగారమండ్రు సిద్ధము సుమతీ! [68]
ఎల్లవారికిన్ బ్రతుకుటకు ఆధారమైనది నీరే.నవరసముల తోడను నిండునట్టి మాటలన్నింటీని ఆధారమైనది నోరే.
నరులకు స్త్రీయే రత్నమువంటిది.
పగవల దెవ్వరి తోడను,
వగవంగా వలదు లేమి వచ్చిన పిదపన్,
దెగ నాడ వలదు సభలను
మగువకు మనసియ్య వలదు మహిలో సుమతీ [69]
భూమియందెవ్వరితోదను విరోధము మంచిది కాదు. దారిద్ర్యము వచ్చిన పిదప విచారింపరాదు. సభలో
ఎవ్వరిని దూషింపరాదు. స్త్రీకి తన యొక్క హృదయము తెలియనీయరాదు.
పతికడకు, దన్ను గూరిన
సతికడకును, వేల్పు కడకు, సద్గురు కడకున్,
సుతుకడకు రిత్తచేతుల
మతిమంతులు చనరు నీతి మార్గము సుమతీ! [70]
ప్రభువు కడకును, భార్యకడకును, భగవంతుని సన్నిధానమునకును, గురుదేవుని దగ్గరకును,
కుమారుని కడకును వట్టిచేతులతో బుద్ధిమంతులు పోరాదు. ఇదియే నీతిమార్గము.
పనిచేయునెడల దాసియు,
ననుభవమున రంభ, మంత్రి యాలోచనలన్,
దనభుక్తి యెడల దల్లియు,
నన్ దన కులకాంత యుండు నగురా సుమతీ! [71]
ఇంటిపనులు చేసుకొనునప్పుడు దాసిగాను, భోగించునప్పుడు దేవతాస్త్రీయగు రంభగాను, సలహా లొసంగునపుడు
మంత్రిగాను, భోజనము పెట్టునపుడు తల్లిగాను వర్తింపగలిగినదిగా భార్యయుండవలయును.
పరనారీ సోదరుడై,
పరధనముల కాసపడక, పరులకు హితుడై,
పరులు దను బొగడ నెగడక,
పరు లలిగిన నలుగ నతడు పరముడు సుమతీ! [72]
ఇతర స్త్రీలను తోడబుట్టిన వారిగా చూచుకొనుచు ఇతరుల ధనముకొఱకు కాంక్షింపక ఎల్లవారికిష్టుడై, ఇతరులు
తన్ను పొగడునప్పుడుప్పొంగక, కోపించినప్పుడు బాధపడక యుండువాడే శ్రేష్టమైనవాడు.
పరసతి కూటమి గోరకు,
పరధనముల కాసపడకు, బరునెంచకుమీ,
సరిగాని గోష్టి సేయకు,
సిరిచెడి చుట్టంబు కడకు జేరకు సుమతీ [73]
ఇతరుల స్త్రీలతోడ కలయికను కోరకుము, ఇతరుల భాగ్యములకు నాసక్తిపడకు, ఇతరులయొక్క దోషములను
లెక్కింపకుము. మంచిది కాని సంభాషణ చేయకుము, భాగ్యము పోయినప్పుడు బంధువులకడకు చేరవలదు.
పరసతుల గోష్ఠి నుండిన
పురుషుడు గాంగేయుడైన భువి నింద పడున్,
బరసతి సుశీలయైనను
బరుసంగతి నున్న నింద పాలగు సుమతీ! [74]
పరస్త్రీలతో సరససల్లాపములాడుచుండిన భీష్ముడైనను భూమియందు నిందము పొందును. ఇతర స్త్రీయెంత
సుస్వభావయైనను పరపురుషునితో స్నేహం చేసిన అపకీర్తి పాలగును.
పరులకు నిష్టము సెప్పకు,
పొరుగిండ్లకు బనులు లేక పోవకు మెపుడున్,
బరు గదిసిన సతి గవయకు,
మెఱిగియు బిరుసైన హయము లెక్కకు సుమతీ [75]
ఇతరులకు అప్రియములైనవానిని పలుకకుము. పనులులేక పొరుగిండ్లకు పోకుము. ఎప్పుడును పరుని
పొందిన భార్యను కలియకుము. తెలిసియుండియు పొగరుబోతైన గుర్రమును ఎక్కకుము.
పర్వముల సతుల గవయకు,
ముర్వీశ్వరు కరుణ నమ్మి యుబ్బకు మదిలో,
గర్వింప నాలి బెంపకు,
నిర్వహణము లేని చోట నిలువకు సుమతీ [76]
పుణ్యదినములలో స్త్రీలను కలియకుము, ప్రభువుల దయను నమ్మి మనస్సునందు ఉప్పొంగిపోకుము.
గర్వమును పొందిన భార్యను పోషింపకుము. సాగుదల లేనిచోట నిలువకుము.
పలు దోమి సేయు విడియము,
తలగడిగిన నాటి నిద్ర, తరుణులయెడలన్
బొల యలుక నాటి కూటమి
వెల యింతని చెప్పరాదు వినరా సుమతీ! [77]
ధంతధావము చేసుకొని, తాంబూలమును వేసుకొని, తలంటుకొనినవాడు పోయిన నిద్రయును, స్త్రీలతోడ
ప్రణయకలహం వచ్చిననాటి పొందును అంత్యంత సౌఖ్యప్రదములు, వాటి విలువ ఇంతని చెప్పజాలము.
పాటెఱుగని పతి కొలువును,
గూటంబున కెఱుకపడని కోమలి రతియున్,
బేటెత్త జేయు చెలిమియు,
నేటికి నెదురీదినట్టు లెన్నగ సుమతీ [78]
శ్రమను తెలుసుకొంజాలని ప్రభువును సేవించుటయును, కలయికకు తెలివిలేని స్త్రీతోడి సంభోగమును, వెంటనే
భగ్నమగునట్లుగా చేయు స్నేహమును ఆలోచింపగా నదీప్రవాహమునకు ఎదురీదినట్లుగా నుండును.
పాలను గలసిన జలమును
పాల విధంబుననె యుండు బరికింపంగా
పాల చవి జెఱచు గావున
పాలసుడగు వాని పొందు వలదుర సుమతీ [79]
పాలతోగలిసిన నీరు పాలవలెనే పైకి కనబడును, పరిశీలించినచో పాలయొక్క రుచిని చెడగొట్టును. అట్లే చెడ్డవారలతోడి
స్నేహము స్వగౌరవము కూడ పోగొట్టజాలును. కావున అట్టి స్నేహము కూడదు.
పాలసునకైన యాపద
జాలింబడి తీర్ప దగదు సర్వజ్ఞునకున్
తేలగ్ని బడగ బట్టిన
మేలెఱుగునె మీటు గాక మేదిని సుమతీ [80]
తేలు నిప్పులో పడినప్పుడు, వానియందు జాలిపడి దానిని బయటకు తీయుటకు పట్టుకొనినచో కుట్టును.
కాని మనము చేయబోవు మేలును తెలుసుకొనజాలదు. ఆ విధముగనే జాలిపడి మూర్ఖునకు ఆపదయందు
అడ్దుపడజూచిన తిరిగి మనకపకారము చేయును కావున అట్లు చేయరాదు.
పిలువని పనులకు బోవుట,
గలయని సతి గతియు, రాజు గానని కొలువుం,
బిలువని పేరంటంబును,
వలువని చెలిమియును జేయ వలదుర సుమతీ [81]
తన్ను పిలువని కార్యములు చేయబోవుటయును, హృదయములు కలియని స్త్రీతోడ సమాగమును,
పాలకులు చూడని సేవను, పిలువని పేరంటమును కోరని స్నేహమును చేయతగదు
పుత్రోత్సాహము తండ్రికి
పుత్రుడు జన్మించినపుడె పుట్టదు, జనులా
పుత్రుని కనుగొని బొగడగ
పుత్రోత్సాహంబు నాడు పొందుర సుమతీ! [82]
తండ్రికి కుమారుడు పుట్టగానే సంతోషము కలుగదు. ప్రజలు ఆ కుమారుని జూచి మెచ్చిన రోజుననే ఆ
సంతోషము కలుగును.
పురికిని ప్రాణము గోమటి,
వరికిని ప్రాణంబు నీరు వసుమతి లోనన్,
గరికిని ప్రాణము తొండము,
సిరికిని ప్రాణంబు మగువ సిద్ధము సుమతీ! [83]
ఈ లోకములో పట్టణమునకు వైశ్యుడూ, వరిసస్యమునకు నీళ్ళును, ఏనుగునకు తొండమును,
ఐశ్వర్యమునకు స్త్రీయును జీవము నొసగువారై యుందురు.
పులి పాలు దెచ్చి యిచ్చిన,
నలవడగా గుండె గోసి యఱచే నిడినన్,
దలపొడుగు ధనము బోసిన,
వెలయాలికి గూర్మి లేదు వినరా సుమతీ! [84]
దుస్సాధ్యమైన పులిపాలు దెచ్చి యిచ్చినను, హృదయమును కోసి యామె అరచేతబెట్తినను, నిలువెత్తు
ధనమును ముందు పోసినను వేశ్యకు నిజమైన ప్రేమలేదు.
పెట్టిన దినముల లోపల
నట్టడవులనైన వచ్చు నానార్థములున్,
బెట్టని దినముల గనకపు
గట్టెక్కిన నేమి లేదు గదరా సుమతీ! [85]
అదృష్టము మంచిదైన దినములలో అరణ్య మధ్యములకు పోయినను అక్కడకే సంపదలు వచ్చును.
దురదృష్ట దినములలో బంగారు పర్వతము నెక్కినను ఏమియును లభింపదు.
పొరుగున బగవాడుండిన,
నిరవొందక వ్రాతకాడె యేలిక యైనన్,
ధర గాపు కొండెమాడిన,
గరణాలకు బ్రదుకు లేదు గదరా సుమతీ! [86]
తన యింటి ప్రక్క శత్రువున్నను, బగుగా వ్రాయగలిగినవాడే ప్రభువైనను, గ్రామ పెత్తనదారు కొండెములు
చెప్పువాడైఅను గ్రామ లేఖరుక్కు జీవితము జరుగదు.
బంగారు కుదువ బెట్టకు,
సంగరమున బాఱిపోకు సరసుడవైతే,
నంగడి వెచ్చము వాడకు,
వెంగలితో జెలిమి వలదు వినరా సుమతీ [87]
బంగారు నగలను తాకట్టు పెట్టకుము. యుధ్ధభూమినుండి వెన్నిచ్చి పారిపోకుము. దుకాణము నుండి
సరుకులు అరువు తెచ్చుకొనకుము, మూఢునితో స్నేహము చేయకుము.
బలవంతుడ నాకేమని
పలువురతో నిగ్రహించి పలుకుట మేలా;
బలవంత మైన సర్పము
చలి చీమల చేత జిక్కి చావదె సుమతీ! [88]
నేను బలవంతుడను నాకేమి భయమున్నది అని చాలా మందితో నిర్లక్ష్యము చేసి పలికి విరోధము తెచ్చుకొనుట
మంచిదికాదు. అది యెప్పుడూ హానిని కలిగించును. మిక్కిలి బలము కలిగిన సర్పము కూడా చలి చీమలకు
లోబడి చచ్చుటలేదా?
మదినొకని వలచి యుండగ
మదిచెడి యొక క్రూర విటుడు మానక తిరుగున్
బది చిలుక పిల్లి పట్టిన
జదువునె యాపంజరమున జగతిని సుమతీ [89]
పిల్లి పంజరమును పట్టిన, పంజరము మధ్యనున్న చిలుక మాటాడునా! అట్లే మనసులో నొకని ప్రేమించిన స్త్రీ
మరియొక విటునెంత బ్రతిమాలినను ప్రేమించదు.
మండల పతి సముఖంబున
మెండైన ప్రధాని లేక మెలగుట యెల్లన్
గొండంత మదపు టేనుగు
తొండము లేకుండినట్లు దోచుర సుమతీ [90]
కొండంత పెద్దదైన యేనుగైనప్పటికిని తొండములేకపోయిన యెడల ఏలాగున శోభాహీనమై తోచునో ఆ విధముగనే
గొప్ప దేశమును పరిపాలుంచురాజుకడ సమర్ధుడైన మంత్రి లేకున్నచో నాతని పాలన శోభావిహీనమగును.
మంత్రిగలవాని రాజ్యము
తంత్రము సెడకుండ నిలుచు దఱచుగ ధరలో
మంత్రి విహీనుని రాజ్యము
జంత్రపు గీలూడినట్లు జరుగదు సుమతీ! [91]
సమర్ధుడైన మంత్రి కలిగిన రాజుయొక్క దొరతనం ఉపాయములు(సామ, దాన, భేద, దండములు) పాడుకాకుండా
సాగిపోవును. అట్టి మంత్రిలేని పాలనను కీలూడిపోయిన యంత్రమువలె సాగిపోనేరదు.
మాటకు బ్రాణము సత్యము,
కోటకు బ్రాణంబు సుభట కోటి, ధరిత్రిన్
బోటికి బ్రాణము మానము,
చీటికి బ్రాణంబు వ్రాలు సిద్ధము సుమతీ [92]
నోటిమాటకు సత్యమును, పెద్ద దుర్గమునకు గొప్ప సైన్య సమూహమును, అభిమానమును, పరమును చేవ్రాలును
ముఖ్యమైన ఆధారములు.
మానధను డాత్మధృతి చెడి
హీనుండగు వాని నాశ్రయించుట యెల్లన్
మానెడు జలముల లోపల
నేనుగు మెయి దాచినట్టు లెఱుగుము సుమతీ [93]
అభిమాన శ్రేష్టుడు మనోధైర్యముచెడి అల్పుని ఆశ్రయించుట మానెడు నీళ్ళలో ఏనుగు తన శరీరమును మఱుగు
పరచినట్లుండును.
మేలెంచని మాలిన్యుని,
మాలను, మొగసాలెవాని, మంగలి హితుగా
నేలిన నరపతి రాజ్యము
నేల గలసి పోవుగాని నెగడదు సుమతీ [94]
ఉపకారమును జ్ఞప్తియందుంచుకొనని దుర్మార్గుని, పంచముని, కమసాలవానిని, మంగలిని, హితులనుజేసుకొని
పాలించు రాజు యొక్క రాజ్యము మట్టిలో కలసి నాశనమగును కాని కీర్తిని కాంచదు.
రాపొమ్మని పిలువని యా
భూపాలుని గొల్వ భుక్తి ముక్తులు గలవే
దీపంబు లేని యింటను
జేపున కీళ్ళాడినట్లు సిద్ధము సుమతీ [95]
దీపములేని గృహమునందు చేవుణికీళ్ళాట ఆడుకొనుట ఎట్లు నిశ్ప్రయోజనమో (ఆనంద ప్రదము ఎట్లుకాదో)ఆ
విధముగనే రమ్మనిగాని, పొమ్మని కాని చెప్పని రాజును సేవించుటవలన జీవనమూ లేదు.మోక్షమూ లేదూ
వట్టి నిశ్ప్రయోజనము.
రూపించి పలికి బొంకకు,
ప్రాపగు చుట్టంబు నెగ్గు పలుకకు మదిలో,
గోపించు రాజు గొల్వకు,
పాపపు దేశంబు సొఱకు పదిలము సుమతీ [96]
సాక్షుల మూలముగా నిర్ధారణ చేసి అబద్ధమును నిజమని స్థిరపరచుట, ఆప్తబంధువులను నిందించుట, కోపినిని
సేవించుట పాపభూమికి వెళ్ళుట ఇవి తగని పనులు. కాన ఈ విషయములలో జాగ్రత్త వహింపుడు.
లావిగలవాని కంటెను
భావింపగ నీతిపరుడు బలవంతుండౌ
గ్రానంబంత గజంబును
మావటివాడెక్కినట్లు మహిలో సుమతీ! [97]
పెద్ద పర్వతమంతటి ఏనుగుకంటెను చిన్నవాడైననూ మావటివాడు అట్టిదానిని లోగొని ఎక్కుచున్నాడు కావున గొప్పవాడు.
అట్లే శరీరబలము కలవానికంటే బుద్ధిబలము కలవాడె నిజముగా బలవంతుడు.
వఱదైన చేను దున్నకు,
కఱవైనను బంధుజనుల కడ కేగకుమీ,
పరులకు మర్మము చెప్పకు,
పిరికికి దళవాయి తనము పెట్టకు సుమతీ [98]
వరద ముంచిన చేనును దున్నకుము, కూడు కఱవైనను బంధువుల దగ్గరకు పోకుము. ఇతరులకు రహస్యమును
తెలుపకుము. పిఱికివానికి సేనానాయక పదవిని ఇయ్యకుము.
వరిపంట లేని యూరును,
దొర యుండని యూరు, తోడు దొరకని తెరువున్,
ధరను పతి లేని గృహమును
నరయంగా రుద్రభూమి యనదగు సుమతీ [99]
ధాన్యము పంటలేని గ్రామమును , రాజు వసియింపని నగరమును, సహాయము దొరకని మార్గమును, భర్త(రాజు)
లేని గృహమూ ఆలోచింపగా స్మశానముతో సమానమని చెప్పవచ్చును.
వినదగు నెవ్వరు జెప్పిన
వినినంతనె వేగ పడక వివరింప దగున్
కని కల్ల నిజము దెలిసిన
మనుజుడె పో నీతి పరుడు మహిలో సుమతీ [100]
ఎవరేమి చెప్పినప్పటికిని వినవచ్చును. వినిన తక్షణమే తొందరపడక బాగుగా పరిశీలన చేయవలెను. అట్లు పరిశీలన చేసి
కల్ల నిజములను తెలుసుకొనిన మనుజుడె ధర్మాత్ముడు.
</pre>
{{శతకములు}}
నారాయణ శతకము
2076
3204
2005-11-30T14:33:27Z
వైఙాసత్య
5
<pre>
నమామి నారాయణ పాద పంకజం
వదామి నారాయణ నామనిర్మలం
భజామి నారాయణ తత్త్వమవ్యయం
కరోమి నారాయణ పూజనం సదా |శ్లో|
ఆలోక్య సర్వ శాస్త్రాణి
విచార్యచ పునః పునః
ఇదమేకం సునిష్పన్నం
ధ్యాయేన్నారాయణం సదా |శ్లో|
శ్రీ రమా హృదయేశ్వరా - భక్త జన చిత్త జలరుహ భాస్కరా
కారుణ్య రత్నాకరా - నీవె గతి కావవే నారాయణా || [1]
పాప కర్మములఁ జేసి - నరక కూపములఁ బడజాల నిఁకను
నీపాద భక్తి యొసఁగి - యొక్క దరిఁ జూపవే నారాయణా || [2]
దాన ధర్మములఁ జేయ-నేర, నీ దాసులను బొగడ నేర,
నా నేరములఁ దలఁపక - దయ చేసి నన్నేలు నారాయణా || [3]
ఆన యించుక లేకను - దుర్భాష లాడు నా జిహ్వ యందు,
నీ నామ చతురక్షరి - దృఢముగా నిలుప వలె నారాయణా || [4]
ఒకటి పరిశుద్ధి లేక - నా జన్మ మకట! వ్యర్థం బాయెను
అకలంక మగు మార్గముం - జూపవే సకలేశ! నారాయణా || [5]
వేగి లేచినది మొదలు - సంసార సాగరంబున నీఁదుచు
మీ గుణము నొక వేళను - దలఁపగదె మేలనుచు నారాయణా || [6]
లోక వార్తలకు మరఁగి - కర్ణముల మీకథల విన నేరను,
ఏ కరణీ భవ జలధిఁ - దుదముట్ట నీఁదెదను నారాయణా || [7]
ఇల మనుజ జన్మ మెత్తి - సుజ్ఞాన మించు కంతయు లేకను,
కలఁతఁ జెందెడు చిత్తమున్ - స్వచ్ఛంబుగాఁ జేయు నారాయణా || [8]
యెంత పాపాత్ముఁడైన - మిముఁ దలంచి కృతకృత్యుఁడౌనుఁ,
బుడమి నింత పరుసము సోఁకిన - లోహంబు హేమమౌ నారాయణా || [9]
కామాంధకారమునను - బెక్కు దుష్కర్మములఁ జేసి నేను,
నీ మఱుఁగు జొచ్చినాను - నామీఁద నెనెరుంచు నారాయణా || [10]
సమయమైనపుడు మిమ్ముఁ -దలచుటకు శక్తి గలుగునొ కలు
గదో, సమయమని తలఁతునిపుడు -నా హృదయ కమలమున నారాయణా || [11]
ఆటలన్నియు ఱంకులు -నేనాడు మాటలన్నియు బొంకులు,
పాటింప నింతకైన -నున్నదే పాపంబు నారాయణా || [12]
వావి దప్పిన వాఁడను -దుష్క్రియా వర్తనుఁడ నగుదు నేను,
బావనునిగాఁ జేయవె ననుఁ బతిత పావనుఁడ నారాయణా || [13]
దేహమే దృఢమనుచును -దెలిసి నే మోహబద్ధుఁడ నగుచును,
సాహసంబున జేసితిఁ -నేగురు ద్రోహంబు నారాయణా || [14]
ఎన్ని జన్మము లాయెనో -నేటి కెందెందు జన్మించినానో
నన్ను దరిఁ జేర్పఁ గదవొ -యిఁకనైన నా తండ్రి నారాయణా || [15]
యమ కింకరులఁ దలఁచిన -నాగుండె యావులింపుచు నున్నది
యముని బాధలు మాన్పను -మాయప్ప వైద్యుఁడవు నారాయణా || [16]
అరయఁ గామ క్రోధముల్ -లోభంబు మోహమద మత్సర
ములు, తఱుఁగ వెప్పుడు మనసున -నిన్నెపుడుఁ దలచెదను || [17]
ఆశా పిశాచి పట్టి, -వైరాగ్య వాసనలఁ జేరనీయదు
గాసి పెట్టుచు నున్నది -నేనేమి చేయుదును నారాయణా || [18]
తాపత్రయంబుఁ జెంది -చాలఁ బరితాప మొందెడు చిత్తము
నీ పాదములఁ జెందినఁ -జల్లనై నిలిచెదను నారాయణా || [19]
చింతా పరంపరలచేఁ -చిత్తంబు చీఁకాకు పడుచున్నది,
సంతోషమునఁ గూర్పవె -దివ్య ప్రసాదములు నారాయణా || [20]
ప్రాయమెల్లను బోయెను -నాశ లెడఁ బాయఁ జాలక యున్నవి
మాయా ప్రపంచమేల -చేసెదవి మాయయ్య నారాయణా || [21]
శరణుఁ జొచ్చినవాఁడను -నేఁ జేయుదురితముల నపహరించి
పరమ పద మొసఁగఁ గదవె -యిఁకనైనఁ బరమాత్మ నారాయణా || [22]
సంకల్పములు పుట్టినఁ -గర్మ వాసనల దృఢముగఁ జేయవు
సంకటము నొందించకే -నను సత్య సంకల్ప నారాయణా || [23]
ఒకవేళ నున్న బుద్ధి -యొక వేళ నుండదిఁక నేమి సేతు
విశదంబుగాఁ జేయవే -నీవు నా చిత్తమున నారాయణా || [24]
నెట్టుకొని సకల జీవ -కోటులను గొట్టి భక్షించినాను
పొట్ట కొఱకై నీచుల -సేవించి రట్టయితి నారాయణా || [25]
నేను పుట్టినది మొదలు -ఆహార నిద్రలనె జనె కాలము
పూని యెప్పుడు సేయుదు -నీపదధ్యానంబు నారాయణా || [26]
ప్రొద్దు వోవక యున్నను -వేసరక పొరుగిండ్లు తిరుఁగుగాని
బుద్ధిమాలిన చిత్తము -నీయందుఁ బొందదే నారాయణా || [27]
ఎన్ని విధములఁ జూచిన -నిత్యమును హృదయమున మిము
మఱవక యున్నంతకన్న సుఖము -వేఱొక్కటున్నదే నారాయణా || [28]
లాభ లోభముల విడిచి -యిహపరంబులను ఫల మాసింపక
నీ భక్తులైన వారు -ధన్యులై నెగడెదరు నారాయణా || [29]
ముందు నీ సృష్టి లేక -సచ్చిదానంద స్వరూపంబును
బొంది భేదము నొందక -బ్రహ్మమై యుందువఁట నారాయణా || [30]
కాలత్రయీ బాధ్యమై -మఱి నిరాకారమై యుండు కతనఁ
జాలఁగాఁ దత్త్వజ్ఞులు -తెలియుదురు సత్తగుట నారాయణా || [31]
జ్ఞాన స్వరూపమునను -నజడమై జడ పదార్థము నెల్లను
గానఁగాఁ జేయు కతనఁ -జిత్తండ్రు ఘనులు నిను నారాయణా || [32]
సుఖ దుఃఖముల రెంటికి -వేఱగుచు సుఖ రూపమైన కతన
నఖిల వేదాంత విదులు -ఆనందమండ్రు నిను నారాయణా || [33]
గుణ మొకటియైన లేని -నీయందు గుణమయంబైన మాయ
గణుతింపఁ గను పట్టెడు -దర్పణము కైవడిని నారాయణా || [34]
అందుఁ బ్రతిబింబించిన -చిత్సదానంద సముదాయమెల్లఁ
జెందు నీశ్వర భావము -త్రిగుణ సం శ్లిష్టమయి నారాయణా ||[35]
సత్వంబు రజము తమము -నను మూఁడు సంజ్ఞలను గ్రమము
తోడఁ దత్త్వజ్ఞులేర్పరింపఁ -సద్గుణ త్రయములను నారాయణా || [36]
ప్రకృతి నీయందు లీనమై -యుండి స్మృతిని జెందిన వేళను
సకల ప్రపంచ మిటులఁ -గనుపట్టె నకళంక నారాయణా || [37]
మీరు సంకల్పించిన -యిష్టప్రకారమును జెందు మాయ
యారూఢి వివరించెద -నవ్విధం బొప్పంగ నారాయణా || [38]
పంచభూతములు మనసు -బుద్ధియును బ్రకటహంకారము
లును, నెంచంగ నిట్టిమాయ -యిదిగా ప్రపంచంబు నారాయణా || [39]
భూతపంచక తత్త్వ సం -ఘాతమునఁ బుట్టె నంతఃకరణము
ఖ్యాతిగా నందుఁ దోఁచి -చిత్తు జీవాత్మాయె నారాయణా || [40]
వెస మనో బుద్ధి చిత్తా -హంకార వృత్తు లంతఃకరణము
ప్రచురింప నవి నాలుగు -తత్త్వ రూపములాయె నారాయణా || [41]
భౌతిక రజోగుణములును -నేకమై ప్రాణంబు పుట్టించెను
వాద భేదములచేతఁ -బంచ పాపములాయె నారాయణా || [42]
అలరు ప్రాణ మపానము -వ్యానంబుదానము సమానంబులు
తలఁప నీ సంజ్ఞలమరి -వాయుతత్త్వము లొప్పు నారాయణా || [43]
ప్రత్యేక భూత సత్త్వగుణములన -బరఁగి బుద్ధీంద్రియములు
సత్త్వమున జనియించెను -దత్త్వ ప్రపంచముగ నారాయణా || [44]
చెవులు చర్మముఁ గన్నులు -జిహ్వ నాసికయుఁ బేరుల చేతను
దగిలి బుద్ధీంద్రియముల -విషయ సంతతిఁ దెలియు నారాయణా || [45]
భౌతిక తమోగుణమున -విషయములు తఱుచుగాఁ జనియిం
చెను, శబ్ద స్పర్శ రూప -రస గంధ నామములు నారాయణా || [46]
తాదృశ రజోగుణమున -జనియించె నరక కర్మేంద్రియములు
ఐదు తత్త్వమ్ము లగుచును -గర్మ నిష్ఠాదులకు నారాయణా || [47]
వాక్పాణిపాదపాయూ -పస్థలను వాని పేళ్ళమరుచుండుఁ
బ్క్వహృదయులకుఁ దెలియు -నీవిధము పరమాత్మ నారాయణా || [48]
పలుకు పనులును నడుపును -మలమూత్రములు విడుచుటీ య
యిదును వెలయఁ గర్మేంద్రియముల -విషయములు నళినాక్ష నారాయణా || [49]
పరఁగఁ జంద్రుండు బ్రహ్మ -క్షేత్రజ్ఞుఁ డరువొందు రుద్రుఁ
డచటి, పరమానసాదులకును -నధిపతులు వివరింప నారాయణా || [50]
అరయ దిక్కున వాయువు -సూర్యుఁడును, వరుణుండు, నశ్విను
లును, బరఁగ శ్రోత్రాదులకును -నధిపతులు పరికింప నారాయణా || [51]
అనలుఁ, డింద్రుఁడు, విష్ణువు -మృత్యువును, నల ప్రజాపతియుఁ
గూడి, యొనరఁగా నాడులకును -నధిపతులు పరికింప నారాయణా || [52]
పంచీకృతంబాయెను -భూతపంచకము, ప్రబలించి సృష్టి
పంచీకృతముచేతను -స్థూల రూపము లాయె నారాయణా || [53]
పది యింద్రియముల మనసు -బుద్ధియును, బ్రాణంబులైదు
గూడి, పదియేడు తత్త్వములను -సూక్ష్మరూపములాయె నారాయణా || [54]
స్థూలసూక్ష్మములు రెండు -కలుగుటకు మూలమగు నజ్ఞాన
ము, లీల కారణ మాయెను -జీవులకు నాలోన నారాయణా || [55]
ఈరెండు దేహములకు -విశ్వంబు నెల్లఁ బ్రకటనంబాయెను
నామ రూపముల చేత -లోకైక నాయకుఁడ నారాయణా || [56]
కొన్ని మాయనుఁ బుట్టును -గ్రుడ్లతోఁ గొన్ని తనువులు పుట్టు
ను, గొన్ని ధరణిని బుట్టును -జెమటలను గొన్ని హరి నారాయణా || [57]
ఈ చతుర్విధ భూతములందుఁ -గడు హెచ్చు మానవ జన్మము
నీచమని చూడరాదు -తథ్యమే నిర్ణయము నారాయణా || [58]
ఈ జన్మమందెకాని -ముక్తి మఱి యేజన్మమందు లేదు
చేసేతఁ దను దెలియక -మానవుఁడు చెడిపోవు నారాయణా || [59]
చేతనాచేతనములు -పుట్టుచును రోఁతలకు లోనగుచును
నాతంక పడుచుండును -గర్మములఁ జేతఁనుడు నారాయణా || [60]
సకలయోనులఁ బుట్టుచుఁ -బలుమాఱు స్వర్గ నరకములఁ బడు
చు, నొకట నూఱట గానక -పరితాప మొందితిని నారాయణా || [61]
వెలయ నెనుబదినాలుగు -లక్ష యోనులయందుఁ బుట్టిగిట్టి
యలసి మూర్ఛలఁ జెందుచు -బహుదుఃఖముల చేత నారాయణా || [62]
క్రమముతో మనుజగర్భ -మునఁ బడుచుఁ గర్మవశగతుఁడగు
చును, నమితముగ నచ్చోటను -గర్భనరకమునఁ బడు నారాయణా || [63]
ఈశ్వరాజ్ఞను బుట్టిన -తెలివిచే హృదయమునఁ దలపోయుచు
విశ్వమునఁ దను బొందిన -పాటెల్ల వేర్వేఱు నారాయణా || [64]
చాలు చీ! యిక జన్మము -నిఁకఁ బుట్టుఁ జాలు, శ్రీహరి భజించి
మేలు చెందెద ననుచును -జింతించు నాలోన నారాయణా || [65]
ప్రసవకాలమునఁ దల్లి -గర్భమునఁ బాదుకొని నిలువలేక
వసుధపయి నూడిపడినఁ -దెలివిచే వాపోవు నారాయణా || [66]
చనుఁబాలు గుడిచి ప్రాణ -ధారణను నిఁక మూత్ర మలము
లోను, మునిఁగితేలుచునుండును, దుర్గంధమున నారాయణా || [67]
బాలత్వమున బిత్తరై -నలుగడలఁ బాఱాడు సిగ్గులేక
పాలుపడి యౌవనమునఁ -విషయానుభవమొందు నారాయణా || [68]
ముదిమి వచ్చిన వెనుకను -సంసారమోహంబు మానకుండఁ
దుదనేఁగుఁ గర్మగతులఁ -బొందుటకు ముదమేమి నారాయణా || [69]
అజ్ఞాన లక్షణమ్ము -లిటువంటివని విచారించి నరుఁడు
సుజ్ఞానమునకుఁ -దగిన మార్గంబు చూడవలె నారాయణా || [70]
వేదాంత వేదియైన -సద్గురుని పాదపద్మములు చెంది
యాదయానిధి కరుణచే -సద్బోధ మందవలె నారాయణా || [71]
ఏ విద్యకైన గురువు -లేకున్న నావిద్య పట్టుపడదు
కావునను నభ్యాసము -గురుశిక్ష కావలెను నారాయణా || [72]
గురుముఖంబైన విద్య -నెన్నికై కొనిన భావజ్ఞానము
చిరతరాధ్యాత్మ విద్య -నభ్యసింపఁగ లేడు నారాయణా || [73]
అనపేక్షకుఁడు సదయుఁడు -వేదాంతనిపుణుఁడయ్యాచార్యు
డు దొరుకుటపురూపమపుడు -గుఱుతైన గుఱి యొప్పు నారాయణా || [74]
అట్టిసద్గురుని వెదకి -దర్శించి యా మహాత్ముని పదములు
పట్టి కృతకృత్యుఁడౌను -సాధకుఁడు గట్టిగా నారాయణా || [75]
మొగి సాధనములు నాల్గు -గలనరుఁడు ముఖ్యాధికారి యగును
దగిన యుపదేశమునకు -యోగసాధకులలో నారాయణా || [76]
ఇది నిత్య మిదియనిత్యం -బనుచుఁ దన మది వివేకించుటొ
కటి, యెదను నిహపర సుఖములు -కోరనిది యిదియొకటి || [77]
ముదముతో శమదమాది -షట్క సంపద గలిగి యుండుటొ
కటి, విదితముగ ముక్తిఁ బొందఁ -గాంక్షించు టదియొకటి || [78]
ఈనాల్గు సాధనముల -నధికారియై నిజాచార్యుఁ జేరి
నానా ప్రకారములను -శుశ్రూష నడుపవలె నారాయణా || [79]
ఉల్లమునఁ గాపట్యము -లవ మైన నుండ నీయక సతతము
తల్లి దండ్రియుఁ దైవము -గురువనుచుఁ దలఁపవలె నారాయణా || [80]
తనువు, ధనమును, సంపద -గురుని సొమ్మని సమర్పణము
చేసి, వెలసి తత్పరతంత్రుఁడై -నిత్యమును మెలఁగవలె నారాయణా || [81]
ఏనిష్ఠ గురునిష్ఠకు -దీటుగాదీ ప్రపంచంబునందు
మానసము దృఢము చేసి -యలరవలె మౌనియై నారాయణా || [82]
ఇట్టి శిష్యుని పాత్రత -వీక్షించి హృదయమునఁ గారుణ్యము
నెట్టుకొని బ్రహ్మవిద్య -గురుఁడొసఁగు నెయ్యముగ నారాయణా || [83]
బ్రహ్మంబు గలుఁగఁగానె -యేతత్ప్రపంచంబు గలిగి యుండు
బ్రహ్మంబు లేకున్నను -లేదీ ప్రపంచంబు నారాయణా || [84]
ఈ విధంబున సూక్తుల -బ్రహ్మ సద్భావంబు గలుగఁ జేసి
భావ గోచరము చేయుఁ -జిత్స్వరూపములెల్ల నారాయణా || [85]
ఆ బ్రహ్మమందె పుట్టు -విశ్వంబు నాబ్రహ్మమందె యుండు
నా బ్రహ్మమందె యణఁగు -నదె చూడు మని చూపు నారాయణా || [86]
అది సచ్చిదానందము -అది శుద్ధ మది బద్ధ మది యుక్తము
అది సత్య మది నిత్యము -అది విమలమని తెలుపు నారాయణా || [87]
అదె బ్రహ్మ మదె విష్ణువు -అదె రుద్రుఁ డదియె సర్వేశ్వరుండు
అది పరంజ్యోతి యనుచు -బోధించు విదితముగ నారాయణా || [88]
భావింప వశముగాదు -ఇట్టిదని పలుక శక్యంబుగాదు
భావంబు నిలుపుచోట -నసి తాను బరమౌను నారాయణా || [89]
అది మాయతోఁ గూడఁగ -శివుఁడాయె, నదియె విద్యను గూ
డఁగ విదితముగా జీవుఁడాయె -నని తెలుపు వేర్వేఱ నారాయణా || [90]
శివుఁడు కారణ శరీరి -కార్యంబు జీవుఁడా లక్షణములు
ద్వివిధముగఁ దెలియు ననుచు -బోధించు వివరముగ నారాయణా || [91]
అరయ నిరువది నాలుగు -తత్త్వంబులై యుండు నందమ
గుచుఁ గరతలామలకముగను -బోధించుఁ బ్రకటముగ నారాయణా || [92]
కారణము కార్యమగుచు -వ్యవహార కారణాఖ్యత నుండును
నారూఢి బ్రహ్మాండము -పిండాండ మని తెలుపు నారాయణా || [93]
ఐదు భూతములు, నింద్రి-యములు పది, యంతరంగములు
నాల్గు, ఐదు విషయములు తత్త్వ -సంఘాతమని తెలుపు నారాయణా || [94]
స్థూల సూక్ష్మాకృతులును -గారణముతో మూడు తెఱఁగులకు
ను, నీలమగు నందు నమరు -నని తెలుపు లాలించి నారాయణా || [95]
వెలసి పంచీకృతములు -నగు భూతములకుఁ బుట్టినది తను
వు, స్థూలంబు నది యనుచును -బోధించు దయతోడ నారాయణా || [96]
ఐదు నయిదింద్రియములు -ప్రాణంబు లయిదు, మనసును బు
ద్ధియుఁ, బాదుకొని సూక్ష్మ మందు -బోధించుఁ బ్రకటముగ నారాయణా || [97]
గాఢమగు నజ్ఞానము -ఈరీతిఁ గారణ శరీర మగును
మూఢులకు వశముగాదు -తెలియ విను మోదమున నారాయణా || [98]
ఈమూఁడు తనువులందు -దా నుండి ఈతనువు తాననుచును
వ్యామోహ పడుచుండు(ను) -జీవుండు వరుసతో నారాయణా || [99]
కలలేక నిద్రించును -కలఁగాంచి కడు మేలుగోరు చుండును
గలకాల మీ జీవుఁడు -త్రివిధములఁ గలసియును నారాయణా || [100]
ప్రాజ్ఞతైజస విశ్వులు -తానె, ఈపర్యాయముగ జీవుఁడు
ప్రజ్ఞగోల్పడ పొందును -సంసార బంధంబు నారాయణా || [101]
మూఁడవస్థలకు సాక్షి -యైనట్టి మూలంబు తాఁ దెలిసినఁ
జూడుమని సన్మార్గము -తేటగాఁ జూపుచును నారాయణా || [102]
నీవు దేహంబు గావు -ప్రాణంబు నీవుగావింద్రియములు
నీవుగాదని తెలుపును -వేదాంత నిలయమున నారాయణా || [103]
అనల తప్తంబు గాదు -జలమునను మునిఁగి తడిఁ జెందఁబో
దు, అనిలశుల్కంబుగాదు -నిరుపమం బని తెలుపు నారాయణా || [104]
కామహంకార మిపుడు -చిత్తంబుగా వీవు బుద్ధి నీవు
కావు మనసులు సత్యము -సాక్షివగు గట్టిగా నారాయణా || [105]
దేహధర్మములు నీకుఁ -దోఁచు టంతేగాని నిత్యముగను
మోహంబు మానుమనుచు -బోధించు ముఖ్యముగ నారాయణా || [106]
ఎన్ని దేహములు చెడిన -నీవు నేక స్వరూపుండ వగుచు
జెన్నలరి యుందు విలను -దత్త్వ ప్రసిద్ధముగ నారాయణా || [107]
అన్ని వేదాంత వాక్య -ములలో మహావాక్యములు నాలుగు
నిన్ను నీశ్వరునిగాను -వర్ణించు నిక్కముగ నారాయణా || [108]
ఉభయ దృశ్యోపాధులు, కడఁద్రోసిపోక యయ్యాత్మ మిగుల
నభయముగ నిటులెప్పుడు -చింతింపు మని తెలుపు నారాయణా || [109]
జీవ శివ తారతంయ -మున నైక్య సిద్ధి కానేర దనుచు
భావ సంశయము దీర్పు -కార్యార్థ పటిమచే నారాయణా || [110]
నిర్వికారుఁడవు నీవు -నీ యందె నిజమైన చందమునను
బర్వుఁ బ్రకృతి వికారము -లని తెలుపు ప్రౌఢిచే నారాయణా || [111]
సద్గురుం డీరీతిగా -బోధించు సరళితో వాక్యార్థము
హృద్గతముఁ జేసియుండి -జగతి జీవింపుదును నారాయణా || [112]
అని చింతనము జేయుచుఁ -జిత్తమునఁ దనివిఁ జెందుచు నెప్పు
డు, కనుదమ్ములను ముడుచుచు -ధ్యానంబుగాఁ జేయు నారాయణా || [113]
అపగతాఘ కృత్యుఁడై -ఈరీతి నభ్యాస మొనరించుచు
నపరోక్ష సిద్ధి నొందు -బ్రహ్మంబు తానగుచు నారాయణా || [114]
కందళిత హృదయుఁడగుచు -సచ్చిదానంద స్వరూపుఁడగు
చు, సందర్శితాత్ముఁడగుచు -నుండు నవికారతను నారాయణా || [115]
అవ్యయానంద పూజ్య -రాజ్య సింహాసనాసీనుఁడగుచు
భవ్యాత్ముఁడై వెలసెను -బూజ్య సంభావ్యుఁడై నారాయణా || [116]
నీవు సకలంబుగాని -యున్నదే నీకన్న వేఱొక్కటి
జీవుఁడని వర్ణించుట -వ్యవహార సిద్ధికిని నారాయణా || [117]
చిలుక పలుకులు పలికితి -నాకేమి తెలియుఁ దత్త్వ రహస్య
ము, వలదు నను నేరమెంచ -సాధులకు నళినాక్ష నారాయణా || [118]
శరణు భక్తార్తిహారి -గురురూప శరణు సజ్జన రక్షక
శరణు దురితౌఘనాశ -శరణిపుడు కరుణించు నారాయణా || [119]
</pre>
{{శతకములు}}
మూస:శతకములు
2077
3207
2006-03-20T03:42:38Z
203.110.246.21
<br clear="all" />
{| align="center" class="toccolours" cellspacing="0"
|-
! bgcolor=#F6E6AE align=center |'''[[శతకములు]]''' || [[Image:satakamu.png|40px|శతకము]]
|-
|align=center| [[శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము]] | [[వేమన శతకము]] | [[సుమతీ శతకము]] | [[దాశరథీ శతకము]] | [[భాస్కర శతకము]] | [[నీతి శతకము]] | [[నారాయణ శతకము]] | [[కృష్ణ శతకము]] | [[ఆంధ్ర నాయక శతకము]] | [[నరసింహ శతకము]] | [[రామలింగేశ శతకము]] | [[వృషాధిప శతకము]] | [[మారుతి శతకము]] | [[దేవకీనందన శతకము]] | [[గువ్వలచెన్న శతకము]] | [[కుమార శతకము]] | [[కుమారీ శతకము]] | [[వేంకటేశ శతకము]] | [[సూర్య శతకము]] | [[సర్వేశ్వర శతకము]] | [[శ్రీ (అలమేలుమంగా) వేంకటేశ్వర శతకము]] | [[ధూర్తమానవా శతకము]] | [[కుప్పుసామి శతకము]] | [[శతకము]]
|}
[[Category:శతకములు]]
ఆ భా 7 5 241 to 7 5 270
2078
3214
2006-10-05T20:15:48Z
RamanadhaReddy
13
--ప్రకాశ్ స్వామినాథన్
7_5_241
క. పిలిచికొనియైనఁ బార్థుం
బొలియింపఁడ శక్తి నతఁడు పోరికి నెవ్వా
రలు రమ్మన్నను వ్రత మయి
తలకొని చనుఁ గర్ణుఁ డేల తప్పంజేసెన్.
7_5_242
వ. అని వెండియు.
7_5_243
తే. నాతనూజులు దుర్బుద్ధులీతెఱంగు
నీవుఁ దలఁపవ యాశక్తి నీరజాక్షుఁ
డొడిచికొనియెనె మొఱకుచే నున్నతియ్య
పండు వెస నాఁచికొనిన నేర్పరియుఁ బోలె.
7_5_244
వ. అనిన నమ్మహీపతికి సంజయుండిట్లనియె.
7_5_245
తే. రాత్రు లీపని కర్ణుతో రాజు ననుజ
సమితియును నేనుఁ దగఁ జెప్పుదుము నరేంద్ర
యతఁడు లెస్సగ విని యెల్లి యక్కిరీటి
సచ్చుఁ బటుశక్తి నని బాస యిచ్చు మాకు.
7_5_246
వ. ఏము వెండియు నాకర్ణునితో నిట్లందుము వివ్వచ్చుండు సచ్చినం దక్కటి
పాండవులం దొక్కనిఁ బద్మనాభుండు పట్టంబు గట్టుం గావున ననర్థ
మూలం బగు నమ్మాధవుండు దెగిన జగతీరాజ్యంబు మనకు దక్కు నింద్ర
దత్తం బయినశక్తి నతని సమయించుట గార్యంబు.
7_5_247
క. అని చెప్పినయమ్మాటలు
విని యెల్లవిధముల గృష్ణవిజయులలో నొ
క్కనిఁ బొరివుచ్చెదఁ జూడుం
డనుచుఁ జనున్ సూతసుతుఁ డహంకారముతోన్.
7_5_248
తే. వినుము వేగిన సంగ్రామమునకుఁ బోయి
నప్పు డక్కర్ణునకు మాకు నందఱకును
దోఁప దాబుద్ధి వెండియుఁ దోఁచి మగిడి
వచ్చి శిబిరంబు సొరఁగ దైవంబుకతన.
7_5_249
వ. దైవం బన వేఱొకండు గలదె కృష్ణుండ యది యెట్లనిన నట్లర్జును
బోధించునప్పుడు సాత్యకి శౌరితో నాసూతసుతుం డీశక్తి యిన్నిదినంబులు
ధనంజయుమీఁదఁ బ్రయోగింపమికిఁ గారణం బేమి యని యడిగిన నతండు.
7_5_250
తే. వానివా రెల్ల నీపనివాని కెపుడుఁ
గఱపుదురు వాఁడుఁ బూన్కిమైఁ గడఁగి వచ్చు
దాఁకుదల నేను వారలందఱును మఱచు
నట్లు సేయుదు నరునకునై కుమార.
7_5_251
వ. అని పలికి ధృష్టద్యుమ్నాదులం బేర్కొని యాతనిం గలిపికొని సాత్యకి
నుద్దేశించి.
7_5_252
క. మీరును బ్రాణములు ద్రిలో
కీరాజ్యము నాదుబూద్ధికిం బార్థుక్రియం
గూరిమికిం బాత్రంబులె
యీరేయి గదా సుఖించి యే నిద్రింతున్.
7_5_253
వ. అని చెప్పె నట్లు గావున మనకుఁ బశ్చాత్తాపంబు వలన దనుటయు ధృత
రాష్ట్రుండు మీరు దైవోపహతుల రమ్మహాశక్తి దృణీభూతుం డగుఘటో
త్కచునకుగా వ మ్మయ్యె నింక మీవా రెవ్వరు నెప్పరుసున బ్రతికెదరు
చేయునదిలే దట మీఁదివృత్తాంతంబు సెప్పుమనవుడు నజ్జనపతికి సంజయుం
డిట్లనియె.
7_5_254
తే. భీమనందనుచావునఁ బ్రేముడించి
ధర్మతనయుండు బాష్పాంబుధార లడర
మేను డిల్లంబుగాఁ దేరిమీఁద వివశుఁ
డగుచుఁ జదికిలఁ బడుటయు నచ్యుతుండు.
7_5_255
వ. రయంబునం జని కరంబులం బొదివి యతని నాలోకించి.
7_5_256
క. ప్రకృతిజనునట్టు లిమ్మెయి
వికృతిం బొందంగఁ దగునె విను మిట్లయినం
జకితం బగు నీసైన్యము
సకలము లెమ్ముత్సహింపు సమరంబునకున్.
7_5_257
వ.నీవు వహించుగురుభారంబు దలంపక యింతయలంత నొందిన జయంబు
సేకుఱునే యనిన నతండు గన్నీరుకరతలంబున నొత్తికొని మెత్తనిమాటల
ఘటోత్కచుగుణంబులు గుణుతించి కామ్యకవనంబునను గంధమాదన
యాత్రను దమకుఁ జేసినసాహాయ్యం బుగ్గడించె వాఁడు నాకు భక్తుం
డేనును సహదేవుకంటెను వానికిం గూర్తు నట్టిపట్టి లే కున్న నాకు
శోకంబు గాకుండునే యని తత్ప్రతివీరునిదెసకు నెలసిన యంతరంగంబు
రోషాకాంత్రం బగుటయు నిక్కుమారు నిట్లు సేసిన యీదుర్జాతుండ
కాఁడె మున్న నభిమన్యువిల్లు నఱికి చిక్కువఱచి యబ్బాలునిం బలువుర
చేతఁ జంపించె నప్పుడు దవ్వుల నున్నసైంధవుని సవ్యసాచి సమయించె నది
దానికి మాఱుగా దీరెండుక్రూరకర్మంబులకుఁ గర్ణునిఁ గడికండలు సేయక
శాంతిం బొంద నేర్తునే యని బిగువుటెలుంగునం బలికి దిగ్గన లేచి
యాద్రోహికి నిన్నయు నేఁడును దోడ్పడినద్రోణుం దెగటార్పవలయు
నప్పనికిఁ బావని వోవునేసూతసూనుం డున్నెడకుం బోయెద నని శంఖం
బొత్తి చాపంబు పుచ్చికొని రథంబు నడప సూతు నియమించి చనుచుండె
నప్పుడచ్యుతుండు దమ తేరిపైకి వచ్చి వివ్వచ్చు నీక్షించి.
7_5_258
క. తనచేతన సూతుసుతుం
దునుముదుఁ గా కనుచు నలుకతోడ రయమునం
జనియెడు ధర్మసుతుండీ
తని నూరకు చూచుచునికి దగునే మనకున్.
7_5_259
ఆ. అని రథంబు పెలుచఁ జన నిచ్చె నట్లు క్రో
ధాంధవృత్తి నరుగునవ్విభునకు
సమ్ముఖంబు గాఁగ సత్యవతీసుతు
డరుగుదెంచి కరుణ నాదరించి.
7_5_260
వ. అతండు ప్రణతుండైన దీవించి యిట్లనియె.
7_5_261
సీ. అనిమిషనాథుఁ డిచ్చినశక్తి యర్జును సమయింపఁ గర్ణుండు సంగ్రహించె
నది యున్న దాన నయ్యాపద వాటిల్లె నేని నయ్యలఁత సహింప వశమె
యీఘటోత్కచునకు నింతియ కాలమైయానెసంబునఁ దెగటాఱెఁజూవె
యిట్లు మేలిదిదైవమిచ్చినదురితనిస్తారంబు నీకింత దలఁచి నీవు
ఆ. సంభ్రమంబు దక్కి సైన్యంబు దోడ్పడ
మనుజపతులఁ దమ్ములను సుహృజ్జ
నములఁ గూర్చికొని రణంబు సేయుము కురు
ప్రతతితోడ నీదుబలము మెఱయ.
7_5_262
క. కలఁక యుడిపి చిత్తము ని
ర్మలధర్మోదాత్తముగ నమర్చి నెగడు మె
వ్వలనఁ గలుగు ధర్మం బ
వ్వలనికి జయమంగళము లవశ్యముఁ గలుగున్.
7_5_263
వ. అని హితోపదేశంబు సేసి.
7_5_264
క. విను మేనగుదివసంబున
నినుఁ బొందు ననూనమేదిరాజ్యశ్రీ
యనుమాన మేమియును లే
దని గ్రక్కున నమ్మునీంద్రుఁ డరిగె నరేంద్రా.
7_5_265
వ. ఇటమ్మహాముని సనుటయు సావధానుండై పాండవాగ్రజుండు ధృష్ట
ద్యుమ్నుం గనుంగొని గురునిపురోభాగంబునఁ గౌరవసేన భీమసేనుండు
దాఁకి తెరల్చుచున్న వాఁడు నీ వక్కుంభసంభవుసంరంభంబు మాన్పుము
తద్వినాశం బాచరించుట కయి యనలంబున జనియించినవాఁడవు శిఖండి
ప్రముఖపాంచాలకుమారులం గొని యరవాయి గొనక యడరు మని పలికి
కెలంకుల నున్ననకులసహదేవద్రుపదవిరాటద్రౌపదేయశైనేయకేకయుల
నాలోకించి మీరుచు ఫల్గనపురస్సరంబుగా ద్రోణవధంబునకు గడంగుఁ
డనుటయు.
7_5_266
క. వారలు దమతమబలములుఁ
దారును గవియుటయు నత్యుదగ్రత గురుఁడ
వ్వీరానీకము మార్కొని
పోరికిఁ దనసైన్యసమితిఁ బురికొల్పి తగన్.
7_5_267
వ. బరవసంబు వాటించెఁ గురువిభుండును గోల్తల సేసె నప్పు డిరుదెఱంగుల
నాహినులును దగ యెత్తితూలంజొచ్చె నీసైనికులు డప్పియు నిదురయుం
గదిరి మేను లలయం గొందలంపడి రెల్లవారికినాత్రియామ సహస్రయామ
యయితోఁచె నట్లైనను నిజధర్మంబు ప్రతిపాలింప నడరి పెనంగుచుండిరి
నిద్రాపరవశత్వంబున దివియలవారును హీనప్రయత్న లైనం దమంబు
గవియం దొడంగె నట్టియెడం గునికి కునికి యాయుధంబులు వడ విడుచు
వారును వాహనంబులు వోయినట్ల పోవం దెరలువారును జొక్కునం
దమవారిం దామ యెదిరి పొడుచువారుచు మఱియు ననేకప్రకారంబు
లగువికలసంచారంబుల గాసి యగువారును నగుటయుం గని గాండీవి
యిరువాఁగు నుద్దేశించి యెలుంగెత్తి.
7_5_268
క. అడరెడునిద్రాభరమునఁ
గడు డస్సితి రెల్లవారుఁ గలనను జాడ్యం
బెడలఁగ జొక్కుమడఁపుఁ డి
ప్పుడ చంద్రుఁడు వొడుచు వెండి పోరుట యొప్పున్.
7_5_269
వ. అనిన విని మనవారలందఱు నట్ల మే లని కర్ణదుశ్శాసనుల యనుమతి
వడసి విశ్రమించిరి పాండవసైన్యంబును విశ్రామంబు నొందె గగనంబున
దేవగణంబు ధనంజయు ధర్మజ్ఞత్వంబు ప్రస్తుతించె నయ్యవసరంబున.
7_5_270
ఆ. కరుణ గలవు మమ్ము గారవంబున సుఖా
న్వితులఁ జేసి తనఘ నీకు సురలు
వరము లెపుడు నిచ్చువారు గావుత మనో
రథముఁ బొందు మమరరాజతనయ.
ఆ భా 7 5 151 to 7 5 180
2079
3215
2006-10-05T20:26:25Z
RamanadhaReddy
13
--ప్రకాశ్ స్వామినాథన్
7_5_151
క. ఆలోనన తెలిసి మెఱుఁగు
వాలికనారసము దైత్యువక్షమున వెసం
గీలించిన నరదముపై
సోలి పడుడుఁ దేరు దొలఁగ సూతుఁడు దోలెన్.
7_5_152
క. భీముఁడుఁ గురుపతియు శర
స్తోమము లొండొరుల మీఁదఁ దొరఁగించుచు ను
ద్దామాంభోదపిహితరవి
సోములచందమున నొప్పుచుం బోరునెడన్.
7_5_153
చ. ధనువు సిడంబుఁ ద్రుంచి సముదగ్రత భీముఁడు మేను నొంప న
మ్మనుజవిభుండు వేఱొకసమగ్రబలం బగుచాప మెత్తియా
యనమెయిఁ గాఁడ విల్ విఱుగునట్లుగ నేసిన నొండువింట న
య్యనిలజుఁ డేడునారసము లానృపుగాత్రమునందుఁ గ్రుచ్చుచున్.
7_5_154
చ. విలు దునుమాడి వెండియును విందులు నాల్గతఁ డెత్త నెత్తను
త్తలముగఁ ద్రుంచివైచె గదఁ దత్తురగంబుల సూతుఁ జావ న
గ్గల మగుభీతి రాజు దొలఁగన్ వెస దాఁటుడుఁ గాన కాతడుంఁ
బొలిసెనకాఁ దలంచి మదిఁ బొంగి వృకోదరుఁ డార్చె నార్చినన్.
7_5_155
వ. మనమూఁకలు నట్లకాఁ దలంచి హాహాకారంబులతో నాకులతం బొందె
నందలిజనంబులు ప్రమదంబునం జెలంగి రక్కౌరవేంద్రుండు వేఱొక్కతే
రెక్కి తోఁచినం గని యెల్లవారును డిందుపడిరి కర్ణసహదేవులు సముదీర్ణ
విక్రమంబు వెలయం బెనంగునప్పుడు.
7_5_156
క. అమ్మాద్రీసుతుఁ డేవునఁ
దొమ్మిదివాలమ్ము లొడలఁ దూర్చిన నతిరో
షమ్మునఁ గర్ణుండు దదం
గమ్ములు నొప్పించెఁ దీవ్రకాండశతమునన్.
7_5_157
వ. ఇట్లు సహదేవుం బొదివి రాధేయుండు.
7_5_158
చ. రయమున విల్లు ద్రుంచినఁ బరాక్రమమ మొండొకవింటఁ జేయఁగా
హయముల సూతుఁ జంపుటయు నాతఁడు ఖడ్గము ఖేటకంబు ని
ర్భయముగఁ బుచ్చుకొన్న బహుబాణములం దునుమాడె నన్యదు
ర్జయ మగులావునం గడువెసన్ గదవైవ నడంచె నవ్వుచున్.
7_5_159
వ. దానం బెండువడక యప్పాండునందనుండు.
-: కర్ణుఁడు సహదేవుని వింటికోపునం బొడుచుచు నవమానించుట :-
7_5_160
ఆ. శక్తివైవనిశితచక్రంబు నిగిడింప
వరుస నదియు నిదియు వ్రయ్య లయ్యుఁ
దునియ లయ్యు నేలఁ దొరగంగఁ జేసి పె
ల్లేసి తెరలుటయును నెయ్దె నతఁడు.
7_5_161
వ. ఇత్తెఱంగునఁ గర్ణుండు గదిసి నిశ్చేష్టితుం డగుసహదేవు నాలోకించి కుంతిమాటలు దలంచి యొండు సేయ నొల్లక యల్లన వింటికోపునం గడుపువొడిచి నవ్వుచు నెక్కు డైనపగఱ నుక్కునం దలపడకు మల్లవాఁడెనరుండు గురుసేనతోడ బిరుదై పెనంగెడు నతనికడకుం
బొమ్మని పలికిపోయె నక్కుమారుండును నట్లు గర్ణునేటులను మాటలను గడునొచ్చితనబ్రదుకునకు రోయుచుం బోయి వేఱొక్కరథం బెక్కె మత్స్యముద్రేశ్వ రులు జంభావాసవుల చందంబున సమరంబు సేయుసమయంబున నాశల్యుండు.
7_5_162
క. హరులను సూతునిఁ జంపిన
విరటుఁడు పొలివోక వివిధవిశిఖచయంబుల్
గురియ శతానీకుఁడు శ
ల్యురథం బస్త్రములఁ బొదివె నుద్ధతభంగిన్.
7_5_163
వ. ఇట్లు మత్స్యానుజుండు దాఁకిన.
7_5_164
తే. అతనిఁ గూల్చె మదేశ్రుఁడయ్యరద మెక్కి
విరటుఁ డడలును గినుకయుఁ బిరి గొనంగ
ముట్టె నాతని నాతండు మూర్ఛ వోవ
నేయ సారథి దొలగంగ నెగచె రథము.
7_5_165
వ. ఇవ్విధంబున విరటుండు వికలుం డగుటయు నాచక్కటిసైన్యంబు శల్యునురవడికిం గాక తెరలినం దఱిమి ధనంజయుండు నిలుపరించిన బలాఢ్యుం డగు నలంబసుం డతనిమేన మార్గణంబులు గ్రుచ్చి పేర్చిన నప్పాండవమధ్యముండు.
7_5_166
ఉ. చాపముఁ గేతువుం దునిమి సారథి నశ్వములన్ వధింప ను
త్కోపవికారుఁడై యసుర క్రూరకృపాణము గొన్న నేసె ను
గ్గైపృథివీస్థలిం దొరఁగున ట్లలయించి చతుశ్శతిన్ సమా
టోపము సూప నాతఁడు గడున్ వెసఁ బాఱె భయార్తమూర్తియై.
7_5_167
సీ. నకులనందనుఁడు నీనందనుతోఁ బోరునెడ నాశతానీకుఁ డేచి యతని
కంకట మంగంబు గ్రక్కునఁ బాసి పోఁబడ నేసి విల్లును సిడముఁ ద్రుంప
దలఁకక యొండుకోదండంబు గొని నీదుపుత్త్రుండు నొంప నా చిత్రసేను
శరముల కోర్చితత్తురగంబులను సూతు ధరఁ గూల్చె వెస భవత్పౌత్త్రుఁడపుడు
తే. గలఁక లేక యతండు శీఘ్రమున నిరువ
దేనుదూపుల నొంచిన నెసక మెసఁగఁ
గనుక నాతఁ డాధనువును దునుదు నక్కు
మారుఁ డేఁగె హార్దిక్యుని తేరిపైకి.
7_5_168
క. ద్రుపదుడు వృషసేనుండును
నుపమానాతీతఘోరయుద్ధంబున బా
ణపరీతశోణితప్లుత
వపురుజ్జ్వలులైరి కౌరవక్షితినాథా.
7_5_169
వ. అట్టియెడ నాకర్ణుపట్టిచేయి బెట్టిదం బయి నచ్చినం బాంచాలబలంబు నిజ
పతికిం దలకడచి యతనిం బొదవి యాసైనికోత్తము నంపసేన కోటఱి
పఱచినం బ్రదీప్తుండై యతండు మెఱసె దుశ్శాసనుండు ధర్మనందన
నందనుండును బోరినెడ నప్పాండుపౌత్త్రుం డతనిపాలంబున వాలికనార
సంబులు మూఁడు నాటించినం ద్రిశిఖరయుతశైలంబులీల నయ్యువరా
జొప్పి యవ్వీరుం గ్రూరశరంబులం గప్పి కేతుసారథిరథంబులఁ దిలప్రమాణశకలంబులు సేసిన.
7_5_170
క. వింధ్యాద్రివోలె నాప్రతి
వింధ్యుం డచలితోగ్రమూర్తి వెలయ నిలిచి ద
ర్పాంధ్యమతి నడరి దీప్తా
వంధ్యాస్త్రము లక్కుమారవరుపైఁ బఱపెన్.
7_5_171
ఆ. అడిగి వెడఁద వాతియమ్మున నాతని
ధనువుఁ దునియ నేసి తనువునందు
నిశితవిశిఖచయము నిగిడించె నీకొడు
కంతఁ దత్సహోదరాళి గదిసి.
7_5_172
వ. కయ్యంబు సేయ నందు భీమసేననందనుం డగుశ్రుతసోము నరదం బయ్యు
ధిష్ఠిరతనయుం డెక్కి యొక్కనముద్దండం బగికోదండంబు వుచ్చికొని
భండనంబు సేసె మనవారు నయ్యువరాజున కడ్డంబుసొచ్చి పెనంగిరి నకు
లుండును శకునియు సమానవిక్రమంబుల సమరంబు సేయునెడ నా
సౌబలుండు.
7_5_173
చ. ఒకబలుతూ పురంబు గొని యుచ్చి చనం గర మల్లి యేయుడున్
నకులుఁడు మూర్ఛ వోవుటయు నాదము రోదసి నిండ నార్చె నం
తకుఁ దెలి వొంది చాపముఁ బతాకయుఁ ద్రుంచి యతండు నీమఱం
దికి నరసా వొనర్చి ఘనతీవ్రసముజ్జ్వలమార్గణంబులన్.
7_5_174
వ. ఇట్లు గాంధారపతి పడుటయుఁ దత్సారథి దేరు దొలంగఁ దోలుకొని
పోయెఁ గృపాచార్యుతోడ రణక్రీడఁ జలుపుచుండ శిఖండికోదండంబు
బిసకాండంబుగా ఖండించి యతండు శక్తివైవనదియును దునిమిన ఘనం
బగుధనువు గొని తోరంపునారసంబున నతనిం దేరిపై సొగయ నేసి యగ్గౌ
తముండు గోపంబునం జంపఁ దలం పెత్తి వెండియు నేయ నిగుడునంతకు
వద్దెసయోధులు పలువు రొక్కట నుక్కున నురువడించిన మనదిక్కుసైని
కులు శారద్వతుం గడచి కడిమి నెఱయఁ బోరిరి మఱియు ననేకద్వంద్వ
యుద్ధంబులు సెల్లుచుండ సంకులసమరం బయ్యె నయ్యవసరంబున.
7_5_175
సీ. ఏచి ధృష్టద్యుమ్నుఁ డాచార్యునురమున వెస నాఁటెనైదునారసము లాతఁ
డాతని నిరువదేనమ్మల నొంచి విల్ దునిమిన నొండువిల్ గొని యతండు
మంటలు గ్రమ్మెడు మహితాస్త్ర మేయుడుఁ గాలంబు గాకిదికలశజునకు
ననుచు నీవారు భయం బంద నేకాదశాస్త్రంబు లొకముష్టి నలవరించి
తే .యేసి కర్ణుండు దునియలు సేసె నడుమ
నంతఁ గురురాజు యువరాజు నడర గురుసు
తుండు శకునియు శల్యుండుఁ దోడుపడిరి
వార లేడ్వురతాఁకు నవ్వీరుఁ డోర్చె.
7_5_176
క. ద్రుమసేనుఁ డడరి పటుబా
ణము లుద్దతిఁ బఱపె సూతనందనుపైఁ గో
పము గదిరి యతఁడు వానిశి
రము గుండలదీప్తమై ధరం బడ నేసెన్.
7_5_177
వ. ఇట్లు ద్రుమసేనుండు నచ్చినం బేర్చినకోపంబునం గర్ణుకోదండంబు దునిమి
ధృష్టద్యుమ్నుండు నఱిమిన నొండుబలువింటం బెనంగునతనిం గూడుకొని
కురురాజు మొదలగు నేగురురథికులు పెలుచ నేని రాసమయంబున సాత్యకి
సమదగతిం గవిసి నిలు నిలు మని యదల్చి రాధేయుం దలపడియె నయ్యి
రువుర యుక్కును నొక్కరూపున నక్కజంబై యుండె నట్టియెడ వృష
సేనుండు వచ్చిశైనేయు నేయుటయు నతండు వాలమ్ములు నిగిడించి
వానిం దేరిపయిం ద్రెళ్లి మూర్ఛిల్లం జేసినం బుత్రశోకపీడితుం డగుసూత
పుత్త్రుఁ డచ్యుతానుజు నానాస్త్రపీడితుం గావించె నంతకుం దెలిసి తనయుం
డునుం దోడుపడియె నట్లడరునయ్యద్దఱ నాశినివరుండు గినుక యెక్కిన
యేడ్తెఱం జిక్కు వఱిచె నప్పుడు గాండీవగుణ దేవదత్తమహారానంబును
మహాకారంబున వీతెంచిన నయ్యంగరాజు రారాజున కిట్లనియె.
-: కర్ణదుర్యోధనులు దురాలోచన సేసి సాత్యకిం దలపడుట :-
7_5_178
క. అదె పార్థుఁడు దనమునుమున
కొదవినసేనలఁ గలంచునులి వతఁ డితనిం
గదియఁగ రాకుండగ మును
పొదువుదమే సాత్యకిం బ్రభూతబలముతోన్.
7_5_179
వ. అట్లయినవీఁ డభిమన్యుపోయునపోకం బోవునదినీకు విజయంబునకుఁ గార
ణం బగు వీనిం బలువురు సుట్టముట్టుట యెఱింగెసేని వివ్వచ్చుండు వచ్చు
నతం డెఱుంగకుండ నక్కడ నిలువరించి పోరం జాలుజిల్లిదుల నట పుచ్చ
వలయు ననుటయు నమ్మనుజవిభుం డిది లెస్సకర్జం బని గాంధారపతిం
గనుంగొని నీవు పదివేలేనుంగులు నన్నియరందంబులుం గొని దుశ్శాసన
సుబాహుదుష్ప్రధర్షణదుర్విషహులు దోడుగాఁ గ్రీడిపై నడచి కయ్యంబు
సేయు మద్దిక్కునం దక్కిన పాండవులు నున్నవా రయ్యన్నదమ్ములం
బొదివి గెలువు మనిన నతం డమ్మెయికిం జనియెఁ దదనంతరంబ.
7_5_180
క. చేయ గలరథికులును రా
ధేయుఁడు బలయుతము గాఁగఁ దెప్పదెరలశై
నేయుపయిఁ గవిసి బహువిధ
సాయకములు గురిసి రధికసంరంభమునన్.
ఆ భా 7 5 91 to 7 5 126
2080
3216
2006-10-06T00:47:13Z
RamanadhaReddy
13
--వేదుల కృష్ణ
7-5-91
క. తలవ్రయ్య లైన నిష్ఠుర
కులిశహతిం బగిలి కూలుకులపర్వతముం
దలపించుచుఁ గురువృద్ధుం
డిలఁ గూలెం బ్రతిబలంబు లే పారంగన్.
7-5-92
వ. అయ్యవసపంబున దశరథసుతసన్నిభం బగుభనత్కుమారదశకం బా కిమ్మీ
రవైరిం బొదువుటయు దశనిశితబాణంబులం బ్రాణంబులు గొనియెఁ
గర్ణానుజుం డగువృకరథుండు గడంగి వచ్చినం బొరివుచ్చె సౌబలసోదరులు
పన్నిరువురు బరవసంబు సేసినం బడ నేసెనిట్లు పటుపరాక్రమంబునం బేర్చిన
భీమసేనుమీఁ ద శూరసేనవసాతి మాళవత్రిగర్తబాహ్లికప్రముఖంబు లగు
దేశంబులబలంబులు బలువిడిం గవిసినం గని కౌంతేయాగ్రజుండు సైన్యసం
తానసమేతంబుగా నురవడించి భుజాటోపంబు సూపిన నవి మడిసియుఁ జడి
సియు జిక్కువడియు నుక్కుమడిగియు వెఱంగుపడి చూచుచుండనాచార్యుని
దుర్యోధనుండు పురికొల్పిన నతం డుత్సాహదీప్తుం డై యాధర్మతనయుఁ
దాఁకి వాయవ్యయామ్య వారుణాగ్నేయత్వాష్ట్ర సావిత్రంబు లగు సాయ
కంబుల వారించిన నతం డైంద్రాస్త్రంబున నిజప్రతిజ్ఞ నెఱపం జూచిన నదియు నట్ల
యడంగుటయుం గోపించి సకలభూతభయంకరం బగు బ్రహ్మస్త్రంబు
ప్రయోగించిన నమ్మహీపతియు నమ్మహనీయాస్త్రంబునన నమయించె
నంత ధృష్టద్యుమ్నుం డతిని కడ్డపడిన నారథికుతోడి యనికిం గ్రీడించి కుంభ
సంభవుండు.
7-5-93
చ. ద్రుపదుని సేన పై నడరి తోలినఁ జూచి వృకోదరుండు దే
నపతిసుతుండుఁ దాఁకి యనివారణ నగ్గురు నొంప నేచి యు
గ్రపువడి మాత్స్యకేకయముఖం బగు పాండవసైన్య మొక్కపె
ట్ట పరగి నీబలంబులకడంక యడంచి మదించి పేర్చినన్.
7-5-94
వ. కనుంగొని కౌరవేశ్వరుండు కర్ణుని కిట్లనియె
7-5-95
క. పాండవపాంచాలాదులు
గండుమిగిలి బెట్లు దఱుమఁ గౌరవబల మొం
డొండ కలంగెడు నీదగు
దండితనము సూరి కావఁదగుతఱి వచ్చెన్.
7-5-96
వ. అనవుడు.
7-5-97
శా. చంపం జాలుదు నేనొకండన భుజాశక్తిన్ నరున్ వెండి మ
ర్దంపం జుల్కన భీమముఖ్యుల భవత్తేజంబు రాజ్యంబుఁ బా
లింపం బూనిన యేను గల్గఁగ రిపు ల్జృంభింతురే చూడు నా
తెంపుంబెంపును నంచుఁ గర్ణుఁడు మహోదీర్ణాకృతిం బొల్చినన్.
7-5-98
వ. కనుంగొని గృపాచార్యుం డలంతినవ్వుతో నతని కిట్లనియె
7-5-99
చ. అగు నగు మేలు మేలు మనుజాధిపుఁడున్ మహీ యేలుమాటల
న్మగఁటిమి యిమ్మెయిన్ నెఱపినం జెడుఁ బాండుతనూజకోటియుం
దగు ముమ ఘోషయాత్రను బదంపడి గోగ్రహణఁబు నందుఁ బే
రు గొనిన నీకు ని ట్లనుట క్రొవ్వులు దక్కుము సాలు నిన్నియున్.
7-5-100
వ. అని వెండియు.
7-5-101
క. నిన్నును బాండుతనూజుల
నెన్నండును బోరఁ జూచి యెఱుఁగని వారిం
గన్నట్లు వలుక నేటికి
నిన్ని సెనఁటిరజ్జు లనికి నివి దోడ్పడునే.
7-5-102
క. క్రీడికి మును మన మందఱు
నోడు టెఱుఁగు దన్నలును ఘటోత్కచుఁడుఁ దగం
దోడుపడ బంధునృపతులుఁ
గూడి నడన మనకు గెలుపుగొన నెట్టు లగున్.
7-5-103
చ. అనవుడుఁ గర్ణుఁ డిట్లులను నాడినయంతయుఁ జేయఁ జాలుబం
టున కెటులన్న నేమగుఁ గడుం బెలుచన్ మును మ్రోసి కాదె దృ
ష్టి నిగుడఁజేయు నంబుదము సెల్లదు నీపలు కింతవట్టు సైఁ
పన తగునింక నేమనినఁ బాఱుఁడ నాలుక గోయుదుం జుమీ.
7-5-104
వ. అని పలికి మఱియును.
7-5-105
క. నరు నద్దెసఁ గలవారిని
గురుబల ముబ్బు సెడఁబొగడి కొఱగాఁగన్
గురుని గురుతనయు మద్రే
శ్వరునను నేమిటికిఁ గానివారిం జేయన్.
7-5-106
క. అని మామఁ బలుకుపలుకులు
విని యశ్వత్థామ క్రోధనినశుం డయి గ్ర
క్కున వాలు వెఱికికొని క
ర్ణుని దెసకుం గవియ భూవరుం డెడసొచ్చెన్.
7-5-107
ఆ. నృపతితోడఁ గూడి కృపుడును నెడసొచ్చె
వారు లతనిఁ బట్టి వలదు రోష
ముడుగవలయు ననిన నుగ్రత నాతఁడు
పెనగఁ గర్ణుఁ డిట్టు లనియెఁ గనలి.
7-5-108
క. విడు విడు మాతం డిమ్మెయి
నడిచిపడఁగ నేల పట్టె దవనీశ్వర నీ
వుడిపెడుతెఱఁగున నాబిరు
దుడుగునె నాచేయిదాఁకి యుడిగినభంగిన్.
7-5-109
క. అనుడుఁ గృపాచార్యుం డి
జ్జనపతికిం గాఁగ నేను సైరించిన నే
మని పలికితేని నీకుం
జనియెం బొమ్మింక వలదు సంభ్రమ మనియెన్.
7-5-110
వ. అప్పు డక్కురుపతి గురుపుత్రు నుద్దేశించి.
7-5-111
క. గురుఁడును నీవును మద్రే
శ్వరుఁడును గర్ణండుఁ గృపుఁడు సౌబలుఁడు ననున్
ధర యేలింపఁగ నున్నా
రరు మీకుం దగున్ సంగరములోఁ గలఁగన్.
7-5-112
క. క్షమియింపు మనుడు నతఁ డురు
శమ మొందిన గర్ణుఁడుం బ్రశాంతుం డై వి
క్రమ కేలి సలుపఁ బ్రతిసై
న్యము దెస మొగ మయ్యెఁ బటుగుణధ్వని సెలఁగన్.
7-5-113
వ. ఇట్లు గడంగినం బ్రత్యర్థి పార్థివు లయ్యోధవరు నాలోకించి పాండవులకుఁ
బాటిల్లిన యనర్థంబుల కెల్లను మూలంబు వీఁడ కాఁడే వీనిం బొదువుఁడు
పోనీకుఁడు పడవైవుం డనుచుఁ దలపడిన నాసూతసూనుఁడు నిజనామాం
కితంబు లగునారాచంబుల నన్నరపతులఁ గరులఁ నరులఁ దురగంబుల నరదంబుల రూపుమాపి యేపునుఁ దదీయాంగంబులు రుధిరంబున మునుంగునట్లు సేనినం జూచి సవ్యసాచి సాయకజాలంబులు నిగిడించుటుం గవిసిన నతండు
మూఁఢు మార్గణంబులు దన తనువునఁ జొనుపుటయుం గినిసి యక్కరీటి
ముప్పదిశరంబుల నొప్పించి భుజశిఖరంబున బలునారసంబులు నాఁటించినం
జేతివిల్లు వడియెం బడుటకుఁ దలంకక యక్కర్ణుం డాక్షణంబ విల్లువుచ్చు
కొని వివ్వచ్చండు వెడంగుపడు నట్టి వేగంబున వివిధవిశిఖంబులు
నిగిడించిన.
7-5-114
మ. కడక న్నెఱ్ఱనిచెల్వుఁ దాల్ప నతఁ డగ్రస్ఫూర్తివిల్ ద్రుంచి యె
క్కుడువేగంబున సూతుమ స్తకముతోఁ గూడుం దురంగాంగముల్
గడికండంబులు సేసి యారథికు మై గాఁడంగ బెక్కమ్ము లే
యుడు నొవ్వారినఁ బాఱి యెక్కెఁ గృపుతే రుర్వీశ నిర్లజ్జుఁ డై.
7-5-115
వ. ఇవ్విధంబున రాధేయుం డోడి పాఱిన నీడంబోవు మనసైనికులం గనుం
గొని కురువిభుండు.
7-5-116
క. నిలుపుఁడు వెఱ పేటికి నేఁ
గలుగఁగ గాండీవిఁ దక్కుఁగలపాండవులన్
గెలిచెద నిదె చూడుఁడు నా
యలవుఁ జలము ననుచు నడచె నన్నరుమీఁదన్.
7-5-117
వ. అప్పుడు కృపాచార్యుం డాచార్యనందనున కి ట్లనియె
7-5-118
చ. శలభము వహ్నిమీఁదఁ జనుచందము గాదెనృపాలుఁ డర్జునుం
దలపడఁ బోక యాతని శితప్రదరంబులబారి కగ్గ మై
యెలసినఁ గావఁగా వశమె యీతని నీవును నేను నుండి మొ
క్కలమునఁ బోవనీఁ దగదు గ్రమ్మని నెయ్దుము నిల్పు మవ్విభున్.
7-5-119
క. అనుటయు గురునందనుఁ డ
మ్మనుజాధిపు నెయిది యేను మాన్చెద బీభ
త్సునికడఁక యెమి మూఁడినఁ
జనియెదు తలకడిచి సాహసక్రియ ననుడున్.
7-5-120
ఆ. గురుఁడు పాండవులకుఁ గూర్చి నీవును దాని
నెఱిఁగి బవరమున నుపేక్ష సేయు
దిది మదీయభాగ్యహీనత గాక నీ
వేచితేని నెవ్వ రెదురు సెపుము.
7-5-121
క. పలువురుబంధులు నాకై
పొలిసిరి మీ రింకఁ బాండుపుత్త్రుల దెస రా
వలవదు పాంచాలాదుల
వలన నిలిచి గెలువుఁ డేను వారల దీర్తున్.
7-5-122
వ. అవిస విని యశ్యత్థామ భూమిశ్వరున కిట్లనియె.
7-5-123
క. గురునకు నాకును బాండవు
లరయఁగఁ గూరిమికిఁ బాత్ర మగుదుర యైనన్
దురమునఁ జుట్టరికం బను
గరు సిడికొను టేల కలుగుఁ గౌరవనాథా.
7-5-124
ఉ. పెక్కురణఁబులం గనియుఁ బెద్దయు నమ్మవు నన్ను మద్గురుం
దక్కినవారు మేము విను దాఁపము ప్రాణము లోపినట్టు పే
రుక్కునఁ బోర దైవగతి యున్నటు లుండెడుఁ గాక పాండవుల్
మిక్కిలి వారు నీతలఁపు మే గెలువన్ వశమే మహీశ్వరా.
7-5-125
వ. మా కిరువురకుం దోడు కృపకర్ణకృతవర్మమద్రపతులు గల రెట్లును బాం
డవసై న్యంబు సమయింతు మూఱడు మని వెండియు.
7-5-126
తే. మమ్ము కాదు నీ వెవ్వరి నమ్మ వెట్లు
నమ్మకున్నను నే మగు నరవరెణ్య
ప్రతిబలంబులలోనికిఁ బసులనడుము
సొచ్చుపులివోలెఁ జొచ్చెదఁ జూడు నన్ను.
ఆ భా 7 5 31 to 7 5 60
2081
3218
2006-10-06T01:08:15Z
RamanadhaReddy
13
--గ్రంధి ఆదిత్య
7_5_31
క. ఆసభ నీవును మీదు
శ్శాసనుండును గర్ణుఁడును బ్రశస్తచరిత్రో
ద్భాసితు లగు పాండవులకుఁ
జేసిన కీడెల్లభంగిఁ జెఱుపదె మిమ్మున్.
7_5_32
ఉ. అన్నివిధంబులం బఱిచి యైనను నక్కటికంబు లేక వా
రి న్నెఱి మాలి కానలఁ జరింపఁగఁ బంచినఁ బోయి వచ్చి య
య్యన్నయుఁ దమ్ములుం దమకు నయ్య సగం బిల వేఁడి కాన కి
ట్లున్నను వారి మార్కొనుట కోర్చతి నే నొక బ్రాహ్మణుండనే.
7_5_33
క. నీవును నచ్చటఁ బన్నిన
నీవారును సైంధవుని ననిం బడకుండం
గావఁగ జాలర యేనును
నీవాఁడన కానె యేల నిందింపంగన్.
7_5_34
వ. అని వీడనాడి వెండియు.
7_5_35
క. పాంచాలురుఁ బాండవులు ను
దంచితగర్వమున ననికిఁ దఱిమి యొడలు మం
డించుచు నుండఁగ ని ట్లుడి
కించెద వొకవలన నీవుఁ గీడుపలుకులన్.
--: ద్రోణుఁడు పాంచాలురఁ జంపక కవచంబు విడువనని ప్రతిజ్ఞ సేయుట :--
7_5_36
వ. అని పగతురయుత్సాహం బుపన్యసించి.
7_5_37
క. పలుకులఁ బనిలే దీరే
తలపెట్టక పోరువా రుదగ్రత నేనుం
జలము మెఱయఁ బాంచాలురఁ
బొలియింపక కత్తళంబు పుచ్చ నరేంద్రా.
7_5_38
క. కావున మనసైన్యంబులు
సేవ సెడక సంగరంబు సేయునటులుగా
నీ వుత్సహంచి నిజబా
హావిభవము సూపు శక్తి కనురూపముగన్.
7_5_39
వ. అని తెంపు సేసి.
7_5_40
క. భూసురభక్తియు వృద్ధో
పాసనముం గలిగి ధర్మపథవర్తనని
త్యాసక్తుఁడ వగు మనఘా
నాసుతు బోధింపు వగవునకుఁ జొరకుండన్.
7_5_41
వ. నాచేతఁ దెగనిపాంచాలురు గలిగి రేనియు వారిం బోనీక పొదివి తెగఁ
జూచునది యని చెప్పుము.
7_5_42
క. అని పలికి గాఢనిశ్చయ
మున వదనం బెలమిఁ బొంద మును కలఁగిననీ
మొన లెల్ల నొక్కమొగముగ
నొనరిచి తలకొలిపె భూసురోత్తముఁ డనికిన్.
7_5_43
వ. అట్లాచార్యుండు పురికొల్పినం గౌరవపతి సమరసముత్సాహరహితం బగు
మనంబుతో సూతనందనుఁ జేర నరిగి యి ట్లనియె.
7_5_44
క. అరుల కభేద్యం బగున
ప్పరుషున బలుమోహరంబు వన్నించి తుదిం
జొర విడిచెఁ గాని గురుఁడ
న్నరు నాఁగఁడ యతఁడు గీడు నాకుం జూడన్.
7_5_45
క. ఒకఁ డట్లు సొచ్చి భుప
ప్రకరంబులఁ గూల్చి సింధురాజుఁ దునిమె నె
ట్లొకొ యతనికడిమి కుంభజు
నికి వారింపంగ రామి నిక్కం బరయన్.
7_5_46
క. తనమాట నమ్మి సైంధవు
మొనకుం దెచ్చితిమి గాక ము న్నెఱిఁగిన నా
తని నింటఁ బెట్టి వత్తుము
మనసేనయు నివ్విధమున మడియక యుండున్.
7_5_47
క. మన మెంత సెట్టలమొ ఫ
ల్గునుపై నాతనికి నంత గూర్మిగలిగె నే
మనఁగల దింక నతనిఁగొని
యని సేయుద మనుట కార్యమగునే మనకున్.
7_5_48
చ. అన విని కర్ణుఁ డి ట్లనియె నగ్గురు దూఱఁగ నేల యాతఁ డో
పినటుల పోరుఁ గాక నరుబీరము లావును నెక్కు డైన వా
ని నుడుపవచ్చునే విధియ నేర్చు విషం బిడి యిల్లు గాల్చి కా
ననమున కేఁగఁ జేసి యొకనాశముఁ గంటిమె గొంతిసంతతిన్.
7_5_49
క. కావున మన సైంధవునిన్
దైనను తెగటార్చె వంతఁ దలరి మనమునం
జేవ సెడ నేల పోరం
గా విధి పంచినటు లయ్యెఁ గడఁగన వలయున్.
7_5_50
క. అనునెడఁ బాండవసేనలు
మొనసి కదియ నడిచె నీదుమొనలుం దగ మా
ర్కొనియె నిటు లుభయబలములు
ననిమిషులకు వేడ్క వుట్టునట్లుగఁ దాఁకెన్.
7_5_51
క. తురగము తురగముఁ గరి కరి
నరుఁడు నరుఁడు దేరు తేరు నలిఁ దాఁకినయ
ప్పరుసఁదన మేమి సెప్పుదుఁ
బొరి మిడుఁగుఱు లెగసి కైదువులపొడి రాలెన్.
7_5_52
వ. అట్టియెడ నీకొడుకు సైంధవునిచావునకు దుఃఖితుం డగుటఁ బ్రాణంబుల
దెస నిరపేక్షుం డయి కడంగినం గని ద్రోణకృపకర్ణులు వారింపం ద్రోచి
తలకడచి దర్పప్రచండగతిం బాండవసైన్యంబు సొచ్చి నిశితవివిధవిశిఖపరం
పరలు పరగించినఁ జతురంగంబులయఁగంబులు ధరం దొరఁగి చిక్కువడి
మదకలమాతంగంబు గలంచినకమలాకరంబుచందం బయ్యె నప్పు డందుఁ
జేయంగలబలుమగ లెల్ల నొక్కమొగిం గవిసి యమ్మహీపతిం బొదివిన
నతండు భీమసేనుఁ బదిబాణంబులను నకులసహదేవద్రుపదవిరాటద్రౌపదే
యుల మూఁడుమూఁడుమార్గణంబులను శిఖండిని నూటను ధృష్టద్యుమ్ను
డెబ్బదింటను ధర్మపుత్రసాత్యకుల నైదైదమ్ములను ఘటోత్కచు నఱువది
నాలుగింటను నొప్పించి కేకయచేదిప్రముఖయోధవరుల ననేకసాయ
కంబుల బెట్టు వఱిచి సింహనాదంబు సేసిన.
7_5_53
క. ఆధర్మనందనుఁడు స
క్రోధాత్ముం డగుచు నేసెఁ గోదండము ను
గ్గై ధరఁ దొరఁగఁగ నాతఁ డ
బోధంబునఁ దేరిమీఁదఁ బొలుపఱి వ్రాలెన్.
7_5_54
తే. ఇట్లు మూర్ఛిల్లుటయుఁ గౌరవేశ్వరుండు
సచ్చె ననియెడు నెలుఁగులు శంఖకాహ
శారవంబులు సెలఁగఁ బ్రియంబు నొందె
వారిబలములు ద్రోణుఁ డేపారి కదిసె.
7_5_55
వ. అంత.
7_5_56
క. తెలివొంది యుధిష్ఠిర నిలు
నిలు మని రభసమునఁ దాఁకు నీసుతుఁ గని యా
బల మేచిన నీబలముం
బెలుచ నిగుడ నపుడు రణము భీషణ మయ్యెన్.
7_5_57
వ. అనిన విని ధృతరాష్ట్రుం డట్టియెడ నాచార్యుం డెవ్విధంబున నరివధంబు
సేసె నిందలియందలి చేయంగల సైనికోత్తము లెత్తెఱంగునం బెనంగిరి
చెప్పు మనవుడు సంజయుం డిట్లను నట్లుభయబలంబులుఁ బురికొని
పోరుచు నుద్దండరయంబు మెఱసి యుధిష్ఠిరప్రముఖపాండవులును శైనే
యాదియాదవులును ద్రుపదప్రభృతిపాంచాలురును విరాటపురస్సరమా
త్స్యులును గుమారవర్గంబును మఱియు ననేకదండనాయకులును సాయ
కాసారంబు పరగించుచు భారద్వాజ పై నడరిన నతం డత్యుదీర్ణుం డయు
కర్ణుండు మొదలుగాఁ గలబలుమగ లిరుగెలంకుల సంరంభంబునం దఱుమ
విజృంభించె నయ్యవసరంబున నెగసినధరణీపరాగంబు జనంబులచూడ్కులు
నిగుడ నీక యుండె నాలోనన శుండాలసుభటఘోటకంబులయంగంబులం
గ్రమ్ముదెంచురుధిరం బది యడంచిన నమ్మొనలకడంక రెట్టించె నప్పుడు
కౌరవులదిక్కున ఘూకసృగాలరవంబులు సెలంగ వా రది సరకు సేయక
సమరోన్మత్తులై నెత్తురుటేఱులు వాఱఁ గేలి సలిపి రాసమయంబునఁ
గేకయరథికులును ధృష్టద్యుమ్నతనయులును లోనగువారిం బెక్కండ్ర
నక్కుంభసంభవుండు నుఱిపియు మఱియుఁ బలువురఁ బఱపియుఁ గడిమి
నెఱపం బ్రతాపశీలుం డగుశిబి సాహసరసికుం డై.
7_5_58
క. ఉరవడిఁ దాఁకుటయును బది
శరము లతని మేనఁ గ్రుచ్చె సాయకగురుఁడ
చ్చెరు వగుమగఁటిమి నతఁడు
ద్ధురుఁ డై తత్సూతుశిరము ద్రుంచెం బెలుచన్.
7_5_59
తే. త్రుంచి తోడన ముప్పదితూపు లతని
యొడల నాటుడు హయములమెడలు నూతు
గళము నజ్జనపతికుత్తుకయును దునిమె
ఘోరభల్లషట్కమ్మునఁ గుంభభవుఁడు.
7_5_60
వ. అప్పుడు
ఆ భా 7 5 1 to 7 5 30
2082
3219
2006-10-06T01:24:35Z
RamanadhaReddy
13
--వేదుల కృష్ణ
7-5-1
క. శ్రీధామలసదపాంగ
వ్యాధూతప్రణతదురితవర్గనిరోహ
ద్భోధాత్మకదేహా జగ
దాధారవిహారనిపుణ హరిహరనాథా.
7-5-2
వ. దేవ వైశంపాయనుండు జనమేజయున కి ట్లనియె న ట్లద్బతోదారం
బగు నరనారాయణుల విక్రమవిహారంబు విని వెఱఁ గంది యూంబికే
యుండ సంజయుదిక్కు మొగం బై.
7-5-3
క. ఇవ్విధమున సైంధవుఁ డా
కవ్వడిచేఁ బడిన పిదపఁ గౌరవు లెట్లై
రవ్వార్త సెప్పు మనవుడు
నవ్విభునకు నాతఁ డిట్లు లనియె నరేంద్రా.
7-5-4
వ. అట్లు పాండవబలంబులు పొంగి కడంగి కుంభసంభవుమీఁ దం గవిసి కయ్యంబు
సేసె నాసమయంబున నిక్కడ.
7-5-5
చ. కృవుఁ డును ద్రౌణియం గడగి క్రీడిపయిన్ శరవర్షముల్ మహో
గ్రపురభసంబునం గిరియఁ గా నవి మాన్చి యతండు వారలం
గుపితుఁ డు గాకయున్ విశిఖకోటుల నల్లన కప్పుపెల్లునం
గృపునిశరీర మొయ్య నొఱగెన్ రుధిరచ్యుతి మూర్ఛి నచ్చినన్.
7-5-6
వ. ఇట్లు క ృపాచార్యుండు రథుంబుమీఁ దం బడినఁ దత్సారథి దేరు దొలంగం
దోలుకొని పోయె నశ్వ్థతామయు నోహటించి తొలంగెఁ దక్కటిరథకులు
పైఁ బెట్టం జాలక యంతంత నిలిచి రట్లు శారద్వతుండు దనయమ్ముల
మూర్ఛిల్లుట సూచి సవ్యసాచి వగచె నప్పు డన్నరునిం గౌఁ గిలించుకొని
నారాయణుం డి ట్లనియె.
7-5-7
క. కురుబలముఁ దొడరి గెలువఁ గ
సురగణముల కైన నరిది శూరోత్తమ నీ
వురవడి గెలిచితి భాగ్య
స్ఫురణంబును బాహుబలముఁ బొగడం దగదే.
7-5-8
క. ఆవృద్ధక్షత్త్రుతపము
వావిరి నోర్వంగ నీకు వచ్చినటుల దు
ర్భావుఁ డగు కర్ణు నోర్వం
గా వచ్చివఁ గాదెఁ నాకుఁ గడుఁ బ్రీతి యగున్.
7-5-9
చ. ఆనవుడు నాతఁ డిట్లవు మహాత్మ భవత్కరుణం బ్రతిజ్ఞ యే
ను నెఱపఁ గంటిఁ బాండవమనోరథనిద్థి భవద్దయాసమృ
ద్థి నగుట వింతయే భవదధీనులకున్ విజయంబు బ్రాఁ తె నీ
పను పొనరించువారు మట భారమ నీయది గాదె యెప్పుడున్
7-5-10
కే. అనుడు నుద్గతమం దస్మితాస్యుఁ డగుచు
దనుజమర్దనుఁ డతనితో ధర్మతనయుఁ
గానఁ బోవంగ వలయు భాస్కరుఁ డు గ్రుంకు
చున్న వాఁ డని పలికిన నన్నరుండు.
7-5-11
వ. అట్లు కాక యనుటయుఁ గదిలి భీమసేనుండును సాత్యకియును యుధా
మన్యుండును ను త్తమౌజుండును సముచిత సల్లాపంబులు నేయుచుఁ దో
నేతేర సాంద్రళోణితపూరసేకంబున ఘోరం బైనసంగ్రామతంబునం జని
చని శౌరి సవ్యసాచి నాలోకించి.
7-5-12
చ. కరులు రథంబు లశ్వములు గాలుబలంబు చమూపతుల్ మహీ
శ్వరు లఖలాస్త్రశస్త్రములు చామరముల్ గొడుగుల్ సిడంబు లా
భరణము లిత్తెఱంగునను బార్థకడుం జెలువొందెఁ జాడ సం
కరమహిచిత్రవస్త్రమునఁ గప్పినచందముఁ దోఁ పఁ జేయుచున్.
7-5-13
వ. భవదీయబాహావిహావిహారంబు నుదారత్వం బిట్లుండునే యగ్గించుచు
నరిగి సమయోచితం బగుటయును బ్రతియోధులు ఱిచ్చవడి యునికిం
జేసియు సమరంబు సాలించి తమరాక కెదురుచూచుం గూడికొని
యున్నయుధష్ఠరాదుల సమీపం బగటయుం బాంచజన్యంబు పూరించినం
బాంజవాగ్రజుండు.
7-5-14
తే. రథము డిగ్గి హర్షాశ్రులు గ్రమ్ముదేర
నెదురుకొనుటయు సంభ్రమ మెసకమెసఁ గఁ
బార్థుఁ డును గేశవుండును బాదచారు
లై రయంబునఁ జని మ్రొక్కి రవ్విభునకు.
7-5-15
వ. ఇట్లు ప్రణమిల్లిన.
7-5-16
క. నరపతి యానందాశ్రులు
గరసరసిరుహముల నొత్తికను దనియఁ గ న
య్యిరువురఁ జూచుచు మేనులు
గరు పాఱఁ గ గ్రుచ్చి యొక్క కౌఁ గిటఁ జేర్చెన్.
7-5-17
వ. ఇవ్విధంబున నాలింగనంబు సేసి యర్జునుతో నిట్లనియె
7-5-18
క. చేనెత్తురు గాకుండం
గా నాసైంధవునిఁ జంపి క్రమ్మఱ మిరల్
రా నోచితి నాభాగ్యం
బేన పొగడునట్టి దయ్యె నీతనికరుణన్.
7-5-19
క. అని వాసుదేవుఁ జూపిన
విని యాతఁ డు నీదుకోపవేగుంబున ద
ర్జనుఁ నెవ్వరి కెట్లు సేయఁ జెల్లదె యనినన్.
7-5-20
వ. అమ్మహీపతి యమ్మహాత్ము నుద్దేశంచి
7-5-21
క. దేవసురసంఘంబులు
నీ వలిగిన రూ పడంగు నీకూరిమి సౌ
ఖ్యావహ మఖల జగములకు
దేవ భవద్భక్తు లరులఁ యరుదే.
7-5-22
వ. అని మఱియు ననేకప్రకారంబులం బ్రస్తుతించి భీష్మాదు లతనికతన
మడియుట యుగ్గడించి నీవు కోపించినట్టు వర్తంచుటఁ గౌరవులు నెడిర
కాఁ దలంచెద ననుటయు నచ్యుతుం డాభూపాలు నాలోకించి ధర్మో
త్కృష్టుండ వగునీకు నరిష్టం బాచరించినవారికిఁ జెజకుండ వచ్చునే
యనునెడ ననిలసుతుండును సాత్యకియును దనవులఁ గ్రొత్తగంట్లు
గొమరార నద్ధరణీపతిచరణంబులకుఁ బ్రణతు లైన నతం డెత్తి కౌఁ గ
లించుకొని వారలు కుంభసంభవకృతవర్మాదులసంరంభంబు మర్దించుట
పెర్కొని యభినందించె నుచితవచనంబుల సంభావించెఁ దదీయసైన్యం
బెల్లను బ్రమోదభరితం బై కయ్యంబునకుం గాలుద్రవ్వుచుండె వాసమ
యంబున శోకవిస్మయవివశుం డగుచు దుర్యోధనం డంతర్గతంబున.
7-5-23
ఉ. ద్రోణుఁ డు గర్ణుఁ డుం గృపుఁ డు ద్రోణసుతుండును నేల వాని గీ
ర్వాణులకై ననుం జెనయవచ్చునె యెవ్వరు నాజిఁ గౌరవ
త్రాణపరాయణత్వమున దర్రము సూపఁ గ లోమి దెల్ల మ
క్షీణపరాక్రముం డయిన క్రీడికి నిక్కవుటల్క వచ్చినన్.
7-5-24
వ. అనుచు నుత్సాహరహితం జైనచిత్తం బుత్తలపడఁ గుంభసంభవుపాలికిం
బోయి వరులజయంబును దమవారు సమయుటయు నుగ్గడించి
మఱియును.
7-5-25
సీ. బల్లిదుఁ డగుభీష్ముఁ బడ వై చి సోదరవర్గంబుఁ దాను ననర్గళముగఁ
గ్రాలెడు నేచి శఖండి యింతకు మున్న పొలిసె నేడక్షౌహిణులు గిరీటి
చేతసైంధవుపాటు సెప్ప జిట్టలు నాకుఁ బూని యేతెంచి కాంభోజనిభుఁ డు
జలసంధుఁ డును సుదర్శనుఁ డును లోనుగాఁ గలుగు భూపతులు పెక్కండ్ర నేఁ డు
తే. గలనఁ గూలిరి వీరిలోకంబ యైన
నొండెఁ బాంచాలబలమును బాండవులను
దండినై తెగఁ జూచిన నొండెఁ గాక
యెట్లు వాయు నాకిందఱఋణము సెపుమ
7-5-26
క. నరుఁ డనుణ గుబంటు గావునఁ
బొరిగొనఁ జొర వీవు సూతపుత్రుఁ డొకఁ డ మా
ర్తుర మార్కొనియెడు నతనికి
వెరవును గఱతలును లేవు వీరుడగుటన్.
7-5-27
వ. అతఁ డునుం బోరి పోరి చేడ్పడి సైంధవుం గోలుపోయె ననవుడుఁ గటగటం
బడి యాచార్యుం డతని కి ట్లనియె.
7-5-28
చ. నను మది దూఁ టు వోవువచనంబుల నేటికి నిట్లు నొంప న
ర్జునునిజయింపరామి పలుచోటులఁ జేప్పనె దేవకోటికై
నను నవిజయ్యు భీష్ముఁ బ్రథనంబున నాతఁ డు సంపఁ గౌరవుల్
మన రని తోఁ చి నాకు నభిమానముఁ గాచుటకై పెనం గెదన్.
7-5-29
ఆ. శకునిచేతి యడ్డసాళ్లులు నేఁ డు గాం
డీవముక్తబహుపటిష్ఠబాణ
మూర్తిఁ గవిసి నీకు నార్తి యొనర్పంగ
నాఁ గ గొనఁ గ నెట్టు లగుఁ గుమార.
7-5-30
క. భూరమణ విదురుఁ డమ్మెయి
వారింపఁ గ నతులపుణ్యవతిఁ గృష్ణను మీ
వారెల్లఁ జూడఁ బఱచిన
క్రూరపుఁ బాపంబు ఫలంబు గుడపక యున్నే.
ఆ భా 7 4 301 to 7 4 330
2083
3220
2006-10-06T01:47:33Z
RamanadhaReddy
13
--ప్రకాశ్ స్వామినాథన్
7_4_301
వ. అది యర్ధచంద్రసాయకంబున నశ్వత్థామ త్రుంచె నంతం గాంచనభాసితం
బగుశరాసనంబు గొని రాధేయుండు రయంబునఁ దీవ్రశరంబులు వరగింప
నర్జునుండు నిలునిలు కర్ణ యర్జును నెఱుంగవే యనుచు ననేకచండకాండం
బులం గప్పినఁ గర్ణుండు నిలునిలు మర్జున కర్ణు నెఱంగవే యనుచు నతని
బహుపటుప్రదరంబులం బొదివె నట్లయ్యిరువురు నొండొరుల కదృశ్య
మూర్తులై సుర లగ్గింపం బోరుచుండం గౌరవపతి తనవారి నెలుంగెత్తి
కర్ణునకు దోడ్పడుం డని వనిచె నక్కొలందికిం గిరీటి గోపాటోపంబున.
7_4_302
మ. తురగవ్రాతముఁ గూల్చి సూతుతనువుం దున్మాడి విద్వేషి భీ
కరనారాచపరంపరానిహతి నంగం బార్తి నొందింప నా
తురుఁ డై కర్ణుఁడు దర్పహీనుఁ డగుడున్ ద్రోణాత్మజుం డెయ్ది యా
త్మరథస్థుండుగఁ జేసి యేసె విజయున్ మద్రేశుఁడుం దోడ్పడన్.
7_4_303
తే. కృపుఁడు వృషసేనుఁడును వారిగెడన కూడి
పార్థుతనువునఁ దూపులు వఱపి రట్లు
పొదువునలువురపిఱుఁదును బొంచి సింధు
వరుఁడు నిగిడించె నమ్ములు నరునిమీఁద.
7_4_304
క.గురుతనయప్రముఖరథిక
వరులభుజావిక్రమంబు వారించుచు ని
ర్భరరోషమునం బార్థుఁడు
శరంబు లఱిముఱి నిగిడ్చెసైంధవుమీఁదన్.
7_4_305
వ. ఆసమయంబున సుయోధనుండు సేనలకుం జేయి వీచిన నొక్కుమ్మడిం
గవ్వడిఁ గదిసి వివిధహేతివ్రాతంబులు మేన నించి నొంచినఁ గలంక లేక
కడంగి.
7_4_306
శా.గాండీవంబు గుణంబు ఘోరరవ మాకాశంబునం బర్వ వే
దండస్యందన ఘోటకంబులు మహాస్త్రక్రూరపాతంబుల
న్ఖండీభూతములున్ విదారితములు న్భగ్నంబులుం గా సము
ద్దండుండై యడరం గలంగి పఱచెం దత్యైన్యసంతానముల్.
7_4_307
వ.ఇట్లు ప్రచండమూర్తియై మధ్యందినమార్తాండుండునుం బోలె వెలింగి
వివ్వచ్చుండు వియచ్చరుల కచ్చెరు వందించె వెండియు దొరలందఱు
నొక్కటఁ దఱుమ నతం డదల్చి యమ్ములవెల్లిం దేల్చి తెరల్చి దీప్తబాణ
పాతపూర్వకంబుగా జయద్రథునకుం గవిసిన నమ్మహారథుండు.
7_4_308
క. పోవక హయకేతనగాం
డీవములం బార్థుమైఁ గడిందివడిన్ సై
న్యావళియు దేవతలు నా
నావిధములఁ బొగడ నాఁడె నారాచంబుల్.
7_4_309
క. విజయుం డతనివరాహ
ధ్వజమును సారథిశిరంబు ధర నొక్కట న
క్కజముగఁ బడ నేసిన నీ
ప్రజ తామరపాకునీటిభంగిం దలఁకెన్.
7_4_310
క. ప్రాణములు గలుగునంతకుఁ
ద్రాణపరాయణత నీదురథికోత్తము ల
క్షీణజవమునఁ బ్రసారిత
బాణు లగుచు నతని కడ్డపడిరి నరేంద్రా.
7_4_311
వ. ఇవ్విధంబునఁ గృపాశ్యత్థామశల్యవృషసేనులు దెంపు సేసి సైంధవున కడ్డం
బైనం జూచి యాసవ్యసాచి యతనిఁ దెగఁజూడ నెడ గానక యవుడు
గఱచుచుఁ బ్రొద్దుదిక్కు గనుంగొనినఁ గేశవుం డి ట్లనియె.
7_4_312
ఆ. చక్కఁ జలము పెనఁగఁ జన దింక నినుఁడు ప
శ్చిమధరాధరంబు సేర బోయె
దీని కొకయుపాయ మేను గల్పించెద
దానఁ జేసి కాని దాయ వడఁడు.
7_4_313
వ. అది యెయ్యది యంటేని.
7_4_314
క. ఇనమండలంబు మఱువడ
నొనరించెదఁ దమము పాండవోత్తమ యది గ్రుం
కినచందమైన సైంధవుఁ
డును గౌరవయోధులుం గడుం బ్రమదమునన్.
7_4_315
వ. ప్రతిజ్ఙాభంగం బయ్యె నని కయ్యంబు కడంక దక్కివిచ్చలవిడి నొండొరుల
మెచ్చుచుఁ బొంగి చెలంగుదు రప్పుడు నీపూన్కి దీర్చికొ మ్మని పలికినం
బరాక్రమంబు సవ్యాజం బయ్యె నని మనోవ్యథం జెందు సవ్యసాచిం గనుం
గొనుచు నమ్మాధవుండు మాయాతిమిరంబునఁ దిమిరవైరిం గప్పిన.
7_4_316
క. అది రవి గ్రుంకుటగాఁ గొని
మద మెసకం బెసఁగ నార్చి మనసైన్యంబుల్
వొదలెఁ దల యెత్తిహర్షా
స్పదమతి సింధుపతి యపుడు పడమర సూచెన్.
7_4_317
వ. తదవసరంబున.
7_4_318
ఆ. ఎలమిఁ దేరిమీఁద నిలుచుండి పడమ ర
ఱ్ఱెత్తి చూచుచున్న యిద్దురాత్ము
మస్తకంబు దునుము మసలక యని యర్జు
నునకుఁ జూపె సైంధవుని మురారి.
-: అర్జునుఁడు సైంధవుని తల దునుముట :-
7_4_319
క. అతఁడు గని గంధమాల్యా
ర్చితమైదొన మెఱయుచున్నశితశర ముగ్రో
ద్దతి నేయ డేగ పులుఁగును
గతిఁ గొనుక్రియ నది హరించె గ్రక్కున శిరమున్.
7_4_320
వ. అప్పుడు సత్వరుం డై.
7_4_321
ఆ. శౌరి పార్థపార్థసైంధవుతల యిలఁ
బడిన నొర్ప దది నభంబునంద
నిలువఁ జేయు మేను నీ కెఱంగించెద
నత్తెఱంగు దెలియ ననిన నతఁడు.
7_4_322
క. పటుశరముల మీఁదికి డా
పటికిన్ వలపటికి నపరభాగమునకు ముం
దటికిఁ జదల నడసె సము
త్కటరయమున శిరముఁ గందుకక్రీడగతిన్.
7_4_323
వ. అట్టియెడ.
7_4_324
క. మాయపుఁజీఁకటి విరయుడుఁ
దోయజమిత్త్రుండు మగుడఁ దోఁచెఁ బ్రజకుఁ గో
పాయత్తులై బలంబులఁ
జేయంగలవారు గడఁగి శితబాణములన్.
7_4_325
క. నరుఁ బొదివి రతఁడు వారల
యురవడి వివిధాస్త్రతతుల నుడుపుచు నింగిం
దిరుగ మును నడుపుచుండెడు
శిరమును నేమరక యుండెఁ జిత్రస్ఫురణన్.
7_4_326
వ. ఇట్లత్యాశ్చర్యకరణ పరిణతబాహువీర్యుండై విక్రమవిహారంబు సలుపు
చుండి.
7_4_327
ఆ. దనుజవైరి యెంతదడ వింక నిలుపంగ
వలయు సింధురాజుతల నభమున
నెచట వైచువాఁడ నేమిటి కివ్విధ
మూచరింపవలసె ననిన నతఁడు.
7_4_328
వ. వినుము వృద్థక్షత్త్రుం డనుసింధుదేశాధీశుఁడు సంతానకరతపోవిశేషంబున
నీజయద్రథుం బడసె నితండు కుమారుండై వర్తిల్లుసమయంబుననొక్కనాఁ
డశరీరవాణి వీఁడు సంగ్రామంబున నేమఱి తల దునుమం బడు నని యాదే
శించిన నతం డెల్లవారును విన వీనిమస్తకంబు మహింబడ నెవ్వఁ డేసె
వానిశిరంబు శకలశతం బయ్యెడు మని తనతపంబు బలిమిం బలికి యతనిఁ
బట్టంబు గట్టి వనంబునకు నియతుండై యరిగె నట్లు గావున.
7_4_329
క. ఈతల పుడిమిం బడనీ
కాతనితొడ మీఁద వైచునది యాపని వి
ఖ్యాతం బగుపాశుపతము
చేతన యగుఁ గాక యొంటఁ జెల్లునె మనకున్.
7_4_330
వ. ఆవృద్ధక్షత్త్రుండు శమంతపంచకసమీపంబున నుండునీవమ్మహనీ
యాస్త్రంబునాశ్రయింపుమనవుడు నర్జునుం డట్ల కాక యని భక్తియుక్తం
బుగా నియతమతిం దత్ప్రయోగం బాచరించిన నద్దివ్యసాధనంబు సాయక
పరంపరాకారం బయి యాశిరం బట గొని చని తదాశ్రమద్వారంబు
సొచ్చునప్పుడజ్జనపతి జపయుక్తుండైయుండ నమ్మహాస్త్రంబు మాహా
త్మ్యంబున నమ్మస్తకం బతనితొడమీఁదఁ బడిననతండు తదీయస్పర్శంబున
నెఱంగి దిగ్గన లేచుచుం ద్రోచిన నది భూతలపతితం బగుటయు.
బొమ్మ:Salya132.png
2084
3222
2006-10-11T12:34:24Z
వైఙాసత్య
5
మూస:PageQuality
2085
3223
2006-10-11T12:39:04Z
వైఙాసత్య
5
<includeonly><span id="blah" class="pagequality" title="{{{1}}}"></span></includeonly><noinclude>
Indicator of page quality. This template should be called at the beginning of a page. It attaches a quality indicator displaying proofreading progress.
see [[:Template:textquality]].
one parameter, should be one of 25%, 50%, 75%, 100%.
</noinclude>
పేజీ:Salya132.png
2086
3224
2006-10-11T12:39:18Z
వైఙాసత్య
5
{{PageQuality|75%}}<noinclude><div class="pagetext">
</noinclude>
ఆ భా 8 2 091 to 8 2 120
2087
3229
2006-10-12T00:02:49Z
208.253.49.3
- వోలం సురేష్ కుమార్
8_2_091
చ. అనుటయు భీతి వేఁడికొని యీవులు వేయును నెడ్ల నాఱు నూ
ఱును రథముల్ శతంబును మెఱుంగుల మొత్తముఁ బోనియంగ నా
జన శతకంబు దంతి శత సప్తకముం గొని శాంతిఁ బొందవే
యనినను మాన దయ్యె వసుథామరు కోపము తీవ్ర రూపమై.
8_2_092
వ. మానక యున్న మఱియును.
8_2_093
క. నాకుఁ గల సొమ్ము లెల్లను
నీ కిచ్చెద ననుఁ బ్రసాద నిరత కటాక్షా
లోకితుఁ జేయు మనుడు నతఁ
డీ కాఱులు మాను మనుచు నేఁగెం బెలుచన్.
8_2_094
వ. ఇట్లరుగుచు నలుక పెంపునం గన్నుల నిప్పులు రాల మరలి కనుంగొని నా పలుకులకు బొంకునుం గలదే నీ కీ దుష్కర్మంబు పరలోకంబునకు బాధకంబు గాకుండ నిదియ ప్రాయశ్చిత్తం బయ్యెడుం గాక పొమ్ము సూత నందనా యేనెట్లంటి నట్లగుట దప్ప దరుగు మనియెం గావున నా జామదగ్న్య బ్రాహ్మణుల శాపంబులకు వెఱతు సత్యంబ పలికితి నీయున్న రాజులును నా తోడి సుఖ దుఃఖంబులకుం గలవా రగుటం జేసి కృష్ణార్జునులకు నే వెఱవ నింద్ర యమ వరుణ కుబేరులు వజ్ప దండ పాశ గదా హస్తులై బెట్టు ముట్టినను బెదర నని యుండుదుఁ దక్కిన వారిం జెప్ప నేల యిప్పుడు బ్రహ్మాస్త్రంబును దోఁచుచున్నది యన్నరుని యున్నెడకు మన రథంబు నడపుము పుడమి జనంబులు మదీయ కోదండ పాండిత్యం బొండొరులకుం జెప్పికొని యచ్చెరు వందు చుండునట్లు సేసెద నమ్మేటి మగని మృత్యు నివాసంబు నొందించెద.
8_2_095
సీ. కాండ మహా తరంగముల వైరుల ముంచు విజయాంబు రాశికి వేల నగుదు
బాణరశ్ములఁ బరిపంథులఁ బొదివెడు నర్జునాదిత్యున కభ్ర మగుదు
విశిఖోగ్ర శిఖల విద్విషుల నేర్చు కిరీటి ఘోర దావాగ్ని కాసార మగుదుఁ
బ్రదర వేగమున నరాతులఁ గూల్టు పార్థాతి వాయువునకు నచల మగుదు
తే. విల్లు పట్టెడు వారికి నెల్ల నెక్కు
డనఁగ నగడిన గాండీవి నాహవమునం
దొడరఁ బ్రాణంబులకు నాస పడు లఘు ప్ర
కారులకు వచ్చు నే నాకుఁ గాక శల్య.
8_2_096
వ. అని పలికిన విని యమ్మద్రపతి వీని యంతరంగంబు గలంగఁ దా నర్జును చేతం జచ్చుట నిర్ణయించె నెట్లనిన నిట్టి యప్పుడు జనులు దన మీఁదం జాలమి వెట్ట కుండుటకుం గాదె జామదగ్న్య బ్రాహ్మణుల శాపంబులు భూపాలురు విన నుగ్గడించె నిక్కలంక యే నీరజ్జులానికి నర్జును గుణ విశేషంబు లెఱింగించి మదం బడంచిన కతంబునం గలిగెఁ గౌంతేయాగ్రజునకు నా యిచ్చిన వరంబు సఫలం బయ్యె నని మనంబునం దలంచె మనుజేశ్వర విను మా శల్యుండు సెప్పిన యాఖ్యానంబునం జిత్తం బెరియు చునికిం జేసి యా సూత నందనుం డతనితో మఱియు నిట్లనియె.
- కర్ణుఁడు హంస కాకీయో పాఖ్యానము విని కోపించి శల్యుని దూఱుట -
8_2_097
క. దృష్టాంతము సెప్పెద నని
కష్టాత్మా నీవు నన్నుఁ గాకము నరు ను
త్కృష్ట మరాళము గాఁగ ని
కృష్టపుఁ గథఁ జెప్పి తిది సఖిత్వము తెఱఁగే.
8_2_098
ఆ. నీచులకు బలంబు నెట్టన పరుస ని
కాఱు లఱచు చున్కి గాన యిట్లు
పలికి తింతఁ జేసి భయ మయ్యెనే నాకు
నట్టిమాట లింక నాడ కుడుగు.
8_2_099
క. అడిగితి నే నిను నాక
వ్వడి భుజ బల మెట్టిదని యవారణ నీ వి
ప్పుడు నృపు లెల్లను విన వా
విడిచి పొగడె దిట్లు వంది విధమున నతనిన్.
8_2_100
చ. అని మొని శత్రులం బొగడు టారయ మూర్ఖత గాదె యిట్టి దు
ర్జనుల సహింతురే పెలుచఁ జంపక సై రణ సేయుకాల మై
నినుఁ దెగఁ జూడ నైతి ధరణీపతి కయ్యముపై భరంబునన్
గొనకొని సూత కృత్యమునకు దగఁ బంచిన వాఁడు గావునన్.
8_2_101
వ. అని వెండియు.
8_2_102
తే. అకుటిలు డగు నాకు నత్యంత కుటిల
వృత్తి సహితంబు సేసెద విత్తెఱంగు
మిత్త్ర వంచన మారయ మైత్త్రి సప్త
పద కృతోద్భూతి యనియెడు పలుకు వినవె.
8_2_103
క. జను లెట్టిది మిత్త్ర విధం
బని చెప్పుదు రట్టి చంద మఖిలము దుర్యో
ధను నందుఁ గలదు నా యెడ
మన మూఱడియుండు నా కమంద ప్రీతిన్.
8_2_104
క. జను లెట్టిది శత్రు విధం
బని చెప్పుదు రట్టిచంద మారయఁగా దు
ర్జనుఁడ వగు నీకు నా యెడ
వినుము కలిగె దీన మనసు విచ్చెం గుటిలా.
8_2_105
ఉ. కావున నీకు నప్రియముఁ గౌరవ రాజనుకుం బ్రియంబును
గా నిధి మెచ్చ బాహుబల గర్వ మఖర్వము గాఁగ లక్ష్మికిం
జేవయుఁ గీర్తి కున్నత విజృంభణముం గలుగన్ ముకుంద గాం
డీవులఁ దాఁకి గెల్చెదఁ గడింది మగంటిమి యుల్లసిల్లఁగన్.
8_2_106
వ. అని పలికి మఱియును.
8_2_107
తే. భండనంబునఁ బార్థు చేఁ బడక నేఁడు
మేలు చేయైతి నేనియు మృత్యువునకు
నెన్నఁడును నగపడ నాకు నివ్విధంబు
సందియును లేక చిత్తంబు నందుఁ దోఁచె.
8_2_108
చ. వినుత మహాస్త్రముల్ వఱపి విక్రమ సంపద నాకుఁ జూపు న
ర్జును భుజ లీల కోర్చెద వసుంధరఁ జర్కము గ్రుంగి నా రథం
బునకు నవార్య మై యెడరు వుట్టక తక్కిన శల్య చూడు మీ
నను విశిఖావలీ విలసంబున నాతని యేపు మూపెదన్.
8_2_109
వ. నీకు వెఱపింప నయ్యెడు కొలంది వారిని వెఱపింపుము కర్ణుండు విక్రమంబులకుం గీర్తికి నాస్పదం బగుటకు జనియించిన వాఁడు గాని భయంబు గొనుటకుం గాదు కురుపత్ని సన్నిధి నీవు సారథ్యంబునకుం బూను చుండి పలికి కొన్న బాస కతంబున బ్రదికి పోయి తనిన విని శల్యుం డీ యనర్థ ప్రలాపంబులం బ్రయోజనం బేమి వినుము కర్ణ కర్ణులు వేవు రైనం గిరీటిని గెలువం జాలుదురే యనుటయు నతండు గినుక నెఱ్ఱనై కన్నుంగవ తోడి నవ్వు నవ్వుచు నిట్లను ధృతరాష్ట్రు సన్నిధి నుత్తమ ద్విజుల గోష్టి నఖిల దేశాచార విదుండైన వృద్ధ బ్రాహ్మణుండు సెప్ప నింటి బాహ్లీక దేశంబున వారు గో మాంసంబు నంజికొని మద్య పానంబు సేసి నగ్నులై యసంగత దురాలాపంబులతోఁ దిరుగుదు రని తొడంగి యనేక ప్రకారంబుల బాహ్లిక దేశ నిందోపన్యాసంబు సేసె నట్టి బాహ్లికుల కొడయుండవు తత్కృతంబులగు పుణ్య పాపంబున నాఱవ పాలు నిన్నుం జేరు నట్లుం గాక వారి యనాచారంబులు వారింపమిం జేసి యాకల్మషంబు లెల్లను నిన్నుం బొందు బాహ్లికుల కంటె మద్ర దేశ జాతు లవినీతు లని యార్యులు సెప్పుదురు నిన్నేమి సెప్పం గల దింత వట్టు నెఱింగి నాలుక యడంచి యుండు మనవుడు నమ్మద్రేశ్వరుండు.
8_2_110
క. లావులు రథ్యతి రథ సం
ఖ్యా వేళం దెలియఁ జెప్పెఁ గాదే భీష్ముం
డా వచనమ్ములు మనమున
భావింపుము క్రోధ మేల బలియుఁడ నీకున్.
8_2_111
తే. విడుతు రాప్తుల బంధుల వెలలు గన్న
నమ్ముదురు కుల కాంతల నంగ దేశ
జనితు లగు వారు విభుఁడ వజ్జనుల కిట్లు
లేలొకో నొడ్ల చరితంబు లెన్న నీకు.
8_2_112
క. పర దోషము సెప్పఁగ నే
ర్తురు గా కాత్మీయ మైన దోషంబు మదిం
బరికింపఁగ నథములు నే
ర్తురె తలఁపక యుంటి వలుకతో నుండకుమీ.
8_2_113
వ. అని యుల్లసం బాడి మఱియును.
8_2_114
ఆ. సకల దేశములను సన్మార్గ వర్తులు
గలరు దుష్ట తతియుఁ గలిగి యుండు
మది నెఱుంగ నేర్యు మధ్యస్థు లదియును
నదియు నుగ్గడింతు రెదురు మెచ్చ.
8_2_115
వ. ఒక దేశంబు దాఁ గీడ యగుట కలుగునే యట్లుంగాక సదాచార దురాచారంబులు దైవం బెఱింగెడు నీ వనాత్మజ్ఞుండ వూరకుండు మనియె నట్లయ్యిరువురు వివాదంబు సేయుట యాలించి చేరి కౌరవ పతి సఖి భావం బుపన్యసించి రాధేయు రాజత్వ గౌరవంబు గొనియాడి మద్ర విభుని వారించిన నా సూత నందనుండు నగుచు శల్యు నుద్దేశించి పొద పొద రథమ్ము పో నిమ్ము పోనిమ్మని పలికె నట్లరిగి శల్యుండు సస్మితుం డగుచు వెండియు నర్జును నుగ్గడించి కృష్ణుండు సారథియును గాండీవంబు సాధనంబును నై యప్రతిహత మనోరథుం డగు నా రథికు తోడం బెనంగ నోపితేని నీవ మా కెల్లను రాజ వమ్మేటి మగని యరదంబు మన మొగ్గరంబు సొచ్చి చిక్కున వఱుచుట గలుగు నని యెఱుంగ నయ్యెడు మన మేమఱక యుండ వలయు నీ తోఁచు దుర్నిమిత్తంబు లను సంధింపుము.
- శల్యుఁడు గర్ణునితో నప్పుడు దోఁచు నుత్పాతంబులు సెప్పుట -
8_2_116
క. వఱళులు మన చేరువఁ బె
ల్లఱచుట బెట్టెదురు గాలి యడరుట గ్రద్దల్
తఱ చయి యాడుట వికృతపు
టఱపులతో రేఁగి కాకు లఱచుట గంటే.
8_2_117
వ. అని వెండియు.
8_2_118
ఆ. సిడము గామ సూడు వడఁకెడు మన తేరి
చుట్టు మెఱయఁ గట్టినట్టి చిఱుత
పడగలందుఁ గంటె వెడలెడు మంట లు
గ్రంబు గాఁగ నోపు రణము నేఁడు.
8_2_119
వ. అనియె నప్పుడు రాధేయుండు థృష్టద్యుమ్నాభి రక్షితం బయున ధర్మ తనయ వ్యూహంబు గనుంగొ ని రథిక వరులం దగిన యెడల నమర్చి తన మోహరం బాయితంబు సేసికొని యురవడింప నమ్మద్రపతి యఱ్ఱెత్తి యాలోకించి.
8_2_120
ఉ. అల్లదె యర్జున ధ్వజ విహారము గానఁగ నయ్యెడుం గపీం
ద్రోల్లసనంబునన్ మెఱసి యుద్భటు లైన త్రగర్తు లేపు శో
భిల్లఁగ వారె యన్నరుని బెట్టుగఁ దాఁకి రతండు నంప పె
న్వెల్లి నిగిడ్చి ముంచె నదె నింగి గుణ ధ్వని వొంగ వారలన్.
-----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
బొమ్మ:Page-Telugutalli.png
2088
3230
2006-10-12T19:17:49Z
వైఙాసత్య
5
బొమ్మ:Page-telugutalli.png
2089
3231
2006-10-12T19:18:23Z
వైఙాసత్య
5
అంబ కన్న అధికులెవరు
2090
3232
2006-10-13T02:10:33Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి:
అంబకన్న అధికులెవరు లోకమందున
అరసి చూడ అంబ యొకతె ఉన్నదెందున!!
శిలల తెచ్చి ఉలుల మలచి అమ్మ యందునా?
వెన్నవంటి మనసు మాట తలపకుందునా!!
తలపకుందునా!! తలపకుందునా!!
వెలుగులీను దీప శిఖల అమ్మ యందునా
వెల్లివిరియు చల్లదనము వదలు కొందునా!
వదలు కొందునా! వదలు కొందునా!
అంతు లేని నింగి చూచి అమ్మ యందునా
లేనిదాని కున్న దనము నిచ్చు కొందునా
ఇచ్చు కొందునా! ఇచ్చుకొందునా!
మంత్ర తతుల నాదగతులనమ్మ యందునా
అమ్మలోని శాశ్వతత్వ మెన్నకుందునా
ఎన్నకుందునా! ఏన్నకుందునా!
మంచుకొండ ముద్దుపట్టి అమ్మ యందునా
ఆమె అఖిలమాత యనుట పలుకకుందునా
పలుకకుందునా! ఫలుకకుందునా!
శివుని మేన అర్ధ భాగమమ్మ యందునా
నిత్య పూర్ణశక్తినిట్లు చీల్చు కొందునా
చీల్చు కొందునా! చీల్చు కొందునా!
నేను--నీవు--వాడు -లన్ని అమ్మ యందునా
సచిద నంద దివ్యపదమ నూత గొందునా
ఊత గొందునా! ఊత గొందునా!
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
[http://www.dattapeetham.com/india/festivals/navaratri2002/oct9/audio/ambekanna_adhikulevaru.mp3 ఈ పాట mp3]
అమ్మ నిన్ను కొలిచితే
2091
3233
2006-10-13T02:10:55Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: సింధుభైరవి తాళం : తిస్రనడ
పల్లవి :
అమ్మ నిన్ను కొలిచితే అతరంగమందున
అఖిల సుఖములందులే అదు నిందు నెందున
ఆదిశక్తి వీవు తల్లి మూలశక్తివి
ఇచ్చాజ్ఞాన క్రియలనే విపులశక్తివి
బ్రహ్మ విష్ణు శివులనడుపు పరాశక్తివి
సర్వశుభములందించెడు శైవశక్తివి
పిండ మందు కుండలినీశక్తి వైతివి
అండమందు నీవనంతశక్తివైతివి
రెంటియందుగూడ ప్రాణ శక్తివైతివి
వెంటనంటి యున్న చిత్త శక్తివైతివి
నీవు కలసినపుడు శివుడు కదల గలుగును
శివుని కలిసినపుడు నీవు శక్తివౌదువు
అరసిచూడ శివశక్తుల గూఢతత్త్వము
సచిదనంద కందమై తేజరిల్లును
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
[http://www.dattapeetham.com/india/festivals/navaratri2003/sep29/audio/Amma_Ninnu_Telugu.mp3 ఈ పాట mp3]
అమ్మను కొలిచిన
2092
3234
2006-10-13T02:11:01Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి :
అమ్మను కొల్చిన దక్కని దేమిటి
దుర్గను కొల్చిన దక్కని దేమిటి
దేవీపరుడౌ ధర్మధ్వజునకు
చక్కని సంతతి దక్కగలేదా
దేవీ యాగము చేసిన ఇంద్రున
కక్షయ సంపద లబ్బగలేదా
దేవిని కొల్చిన దుర్వాసనునకు
కమ్మని కైతలు కలుగగ లేదా
అంబిక కృపచే దైవత గురునకు
అద్భుత కీర్తియు అలవడలేదా
శంకర యతివరు ప్రార్థన మేరకు
బంగరు వర్షము కురియగలేదా
సర్వాత్మికయౌ చండిక మునులకు
సచిదానందము లిడలేదా?
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
[http://dattapeetham.com/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/02%20Ammanu%20Kolichina.mp3 ఈ పాట mp3]
అమ్మా అమ్మా రమ్మా రమ్మా కాపాడ
2093
3235
2006-10-13T02:11:07Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: బృందావని తాళం: ఆది
పల్లవి:
అమ్మా అమ్మా రమ్మా రమ్మా కాపాడా
చూడాలమ్మా నువ్వే నువ్వే నా జాడా
లోకంలోనే నీకయి చూచీ వేసారీ
లోకం వీడీ డెందము దూరీ ఈసారీ
శత్రువు చేతా చిక్కెను తల్లీ ఈ చిరు సంసారీ!
యాగాలని యోగాలని దారులేవొ మారీ
హాహాయని నిన్నేగని నీపదాలనే చొరీ
సచిదానందా కృతినయి నీలో నిలిచితినో గౌరీ
</pre>
[http://dattapeetham.com/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/01%20Amma%20Amma.mp3 ఈ పాట MP3]
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
ఇలలో కలలో గురువర పదమే
2094
3236
2006-10-13T02:11:13Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి:
ఇలలో కలలో గురువర పదమే స్థిరమై వరమై వెలుంగనీ
శివగురు దేవా! సచ్చిదావందా! జగాన నీ కరుణయె పెన్నిధి
మనసిది మాయా వశమై మునగా, నడకలలో వడి చెడగా
పలుకులలో పస తొలగా జగాన నీ కరుణయె పెన్నిధి
కలతలు పొంగీ బ్రతుకే విరిగీ మనుషులపై గురి తొలిగీ
దిశ కొరకై పరుగిడగా జగాన నీ కరుణయె పెన్నిధి
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
ఉన్నది ఒకడే శివుడేగా
2095
3237
2006-10-13T02:11:21Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి:
ఉన్నది ఒకడే శివుడేగా శివుడే శివుడే శివుడేగా
నాలో ఉన్నది శివుడేగా - నీలో ఉన్నది శివుడేగా
నాలో నింపిన ఆ గాలే - నింగిని నింపిన గాలి గదా
నింగిని నింపిన ఆ గాలే - అందరి ప్రాణమ్మౌను గదా
నా జఠరాగ్నియె తలపంగా - వెలుపల వెలుగై విచ్చె గదా
వెలుపల విచ్చిన ఈ వెలుగే - అందరిలో జఠరాగ్ని గదా
నేలా నీరు నింగియునూ - ఉన్నవి నాలో వెలుపలనూ
భూతములైదును శివుడనగా - అశివము నాలో కలదేది?
నాలో శివుడని అననేలా - నేనై ఉన్నది శివుడేగా
నేనై నీవై అన్నియనై - ఉన్నది శివుడే శివుడేగా
హరియును బ్రహ్మయు శివుడేగా - ఆ శ్రీమాతయు శివుడేగా
భూతము భావియు శివుడేగా - కాలాతీతుడు శివుడేగా
సత్పద వేద్యుడు శివుడేగా - చిత్పద గమ్యుడు శివుడేగా
సచిదానందుడు శివుడేగా - శివుడే శివుడే శివుడేగా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
ఓ జననీ నీ పదమే
2096
3238
2006-10-13T02:11:27Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: షడ్విధమార్గిణి తాళం: తిస్రనడ
పల్లవి:
ఓ జననీ! నీ పదమే నా శిరసుననూ
నీరజదళమై నేడు మెరసెనూ
ఈ నవనవ రాత్రుల గల పావనమహిమా
నా పెదవుల ఈ పదముల సాగెను వినుమా
నువు గదా! తెలివివీ శివసతీ లలామా!
ఆకసమున సాగరమున భూస్థలముననూ
నీ మెరపుల నీ నగవుల నీ సొగసులనూ
కనుగొనీ శుభమనీ మురిసితీ మరీనూ
లక్ష్మివి నువు - కాళివి మరి వాణివి జననీ!
నీ సరి తులతూగరు సురలో కరుణధునీ!
తెలియగా సచిదానందదవుగా భవానీ!
</pre>
[[http://dattapeetham.com/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/06%20O%20Janani.mp3 ఈ పాట MP3]]
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
కలుములు నీవి శివా శివా
2097
3239
2006-10-13T02:11:35Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
కలుములు నీవి శివా శివా
కులుకులు నావి శివా శివా
గొణిగెదవు నీవేదో-గుసగుసగా ఎదపొదలో
చిలుకవలె అదె పలికి-వెలిగెదను ఘనకవిగా
గుండియలో కోయిలవై-కూసెదవే నువు కొసరి
నిను రెట్టించెడి తెగువే-నవరాగాలయి సాగె
హంసవలె ఉల్లమున-అంచులలో వాలెదవు
అదిగని నా అల్లరులే-నాట్యములై చెల్లునులే
నీ పేరే నాడులలో-ఉరవడి సుడులెత్తు
ఆ సుడులే చక్రములై-యోగముగానాకందు
నీ సిరులు నీ విభుత-నావని నే కులికెదను
నీ కృప కల్గిన నేనే-సచిదానందము కానా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
గణపతి దేవుడు మాకు
2098
3240
2006-10-13T02:11:42Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: నాట తాళం: ఏక
పల్లవి:
గణపతి దేవుడు మాకు కదలక ఎదలో కలడండీ
అతడే ఓంకృతి నిజమండి వంకర తుండము చూడండీ
ఘీంకృతి కాదది వినరండి యెదలొ మ్రోగెడు రవమండీ
ఆనందప్రదుడతడండి మోదకమున్నది చూడండీ
లడ్డూ కాదది నమ్మండి కేవల సంవిత్సుఖమండీ
చేటల చెవులవి ఏలండీ విఘ్నపు తెరలను విదలించున్
ప్రేమతో భక్తుల కథల్ వినును విపులశ్రవుడై వెలుగొందున్
ఆదిమ పూజ్యుండితడండీ అగ్నియె ఆతని రూపమండీ
సర్వగణేశ్వరుడితడండీ సర్వాంతర్గతుడితడండీ
నిద్రలు మూటికి వెలుపలగా తనువులు మూటికి ఆవలగా
కాలాల్ మూటికి కావలిగా ఉండెడి సచ్చిదానందుడండీ
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:గణపతి కీర్తనలు]]
గొప్పలుగ నీ కథలు
2099
3241
2006-10-13T02:11:50Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి:
గొప్పలుగ నీ కథలు వారెవావా
కుప్పలుగ పోస్తాము శివదేవా
దారుకావనాన నీవు దార్న పోవుచూ
కోరికోరి లింగరూపి వైతివంటగా
ఆపైన
ఏరి కోరి మనులకేవొ యిచ్చితంటగా
అమ్మ తల్లి నిన్ను చేరి కొలుచుచుండగా
తొంగి చూడ మరునిపైన కినిసితంటగా
అవ్వవ్వా
అంతటితో ఆగబోక కాల్చితంటగా
పార్వతమ్మ పట్టు బట్టి తపసు చేయగా
బ్రహ్మచారి వౌచు వెంట బడితివంటగా
అమ్మమ్మ
పట్టువిడచి తల్లి చేయి పట్టితంటగా
వెండికొండ కాపురమ్ము పెట్టి తంటగా
ఉండికూడ తిరిప మెత్తుచుందువంటగా
నాతండ్రీ!
తిరిపవౌచు వచ్చి కోర్కె లిత్తువంటగా
ఏన్గు పొట్ట దూరి అచట నిలిచితంటగా
దాని తలను తెచ్చి సుతున కతికితంటగా
ఓయబ్బో
గజముఖుని గణనాథుని చేసి తంటగా
త్రిదశవరుల కూడబెట్టి పెద్ద యెత్తుగా
త్రిపురమ్ముల గూల్ప దండు వెడలితంటగా
అయ్యయ్యో
సతికొరకై వగచి తపసు పూనితంటగా
రామరామరామ జపము చేతువంటగా
భామతోడ గుట్టువిప్పి చెప్పితంటగా
ఆహాహా
సచ్చిదానంద రూపివౌచు వెలుగుదంటగా
గొప్పలుగ నీ కథలు వారెవావా
కుప్పలుగ పోస్తాము శివదేవా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
జన్మే ఒక రాత్రి
2100
3242
2006-10-13T02:11:56Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
జన్మే ఒక రాత్రి బాబు జన్మే ఒక రాత్రి
శివుడని యనగా నెవడు
వెలుగుల కిరణమె అతడు
కిరణము మొలచెడి స్థలమేది
పుటకల వెలుపల గల వేది
అట్టది కిరణ మ్మెద మెదలు
అంటవు దానిని తుద మొదలు
అదియే రూపము చేకొనిన
అభవుడు భవుడై శివుడగును
జగముల మోసెడి కుండలిని
ఆతని పదముల అందెయగు
బహు గోళమ్ముల అంబరము
ఆతని నడుమున పులితోలు
జీవుల నడిపెడి త్రిపుటులను
అతని త్రిశులము బలిగొనును
మూలాథారపు భుజగపతి
భూషణ మాతని కంఠతటి
జగముల గాల్చెడి హాలాహాలం
బాతని గళమున చిరుమచ్చ
పగటిని రాత్రిని పాలించే
రవి శశు లాతని నేత్రములు
అన్నిటి తనలో కలుపుకొని
అగ్నియె ఆతని పైకన్ను
సెగల నదల్చెడు గంగమ్మ
ఆతని శిరసున చిరుచెమ్మ
లోపలి జ్ఞానపు వెలుగులకు
మొలకే తలపై నెలవంక
కాపున నాతడు గల రాత్రి
సచిదానందపు శివరాత్రి
వేది = (త్రేతాగ్నులు వుండే స్థలము)
శివరాత్రి సందేశము - 1998 నుండి
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
జయలక్ష్మి తల్లీ
2101
3243
2006-10-13T02:12:02Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
జయలక్ష్మి తల్లీ జననీ మహామాయె నిజముగ నమ్మితి ఆరాధన చేసి
నరసింహ మనోన్మణి నిత్యకల్యాణీ
నీచెంత చేరితి నను గావు తల్లీ
జయలక్ష్మీ పురమున భక్తుల రక్షించు
కల్ప వృక్షమే కమనీయ దేవీ
నమ్మిన భక్తుల పీడలు తొలగించు
దత్తమూర్తికి తల్లి జగజ్జననీ అమ్మా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]</pre>
జ్వాలలందున జన్మమెత్తిన
2102
3244
2006-10-13T02:12:07Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: వాసంతి తాళం: తిస్రనడ
పల్లవి:
జ్వాలలందునా,, జన్మమెత్తినా,,
మంచు కూతురా! మా మంచి చూడవా
జీవసారమే బూడిదైననూ
వట్టి బూదిలో మొక్క మొల్చెను
మొల్చినట్టి ఆ మొక్క చూడగా
వట్టి దుంగగా స్థాణువాయెను
మండు మంటలే సాగి తీగలై
ప్రేమ పూని యా స్థాణుమూర్తినీ
చుట్టుముట్టగా దానిలోపలా
ప్రాణచేతనా స్ఫూర్తి విచ్చెను
ఆమె అమ్మగా తాను నాన్నగా
లోక సంతతి వ్యాప్తి కల్గెను
ఇట్లు నాన్నకే ప్రాణదీప్తిగా
వెల్గు సచ్చిదా నంద వీవుగా
</pre>
[[http://dattapeetham.org/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/03%20Jwalalanduna.mp3 ఈ పాట MP3]]
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
తత్పురుషాకార శివా
2103
3245
2006-10-13T02:12:13Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి:
తత్పురుషాకార శివా తన్మయ భావము మాకీవా
సరిగా నిను గన గల తెలివి
త్వరగా మాకిమ్మని మనవి
మదిలోపలి గలగలలన్నీ
సరిసరి గాగా నను గనుమీ
భూమియె తత్త్వము నీకభవా
మూలాధారాంబుజ విభవా
తూరుపు దిక్కున నువు గలవు
రాగ రాగిణీ నీ నెలవు
కలవన్నమయ కోశమున
అకారమీవే ప్రణవమున
నాక్షరరూపివి మంత్రమున
కృతికర సచ్చిదానందఘన
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
తల్లీ గిరిజా
2104
3246
2006-10-13T02:12:19Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: నవమాలిక(నిరోష్ఠక) తాళం: ఆది
పల్లవి:
తల్లీ! గిరిజా! తరగని కరుణా!
హరునే గెలిచే జాణా!
అనుపల్లవి:
ఎద ఎదలో గల వెలుగా!
ఇదిగిదిగో నిను గనెదా!
గలగల సాగే నదిలో జననీ!
చేలో కదిలే చిగురులలో
చిలుకల ఈ కిలకిలలో
కడలి కడా ఇసుకలలో
చక చక సాగే కలలో కథగా
నీ శ్రీ గిరియే జనులకు తోచే
గురుచరణా శ్రయగతిచే
అదియే సచిదానందదగా
</pre>
[[http://dattapeetham.org/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/08%20Talli%20Girija.mp3 ఈ పాట MP3]]
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
త్రినయన తరుణీ
2105
3247
2006-10-13T02:12:27Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: వీణాధరి వలె తాళం: ఆది
పల్లవి:
త్రినయన తరుణీ! త్రిభువన జననీ!
శ్రుతినుత సరణీ! మది నిను గననీ
కలుముల కోరా ఘనతల నడుగా
పరులకు చెరుపే తలపా తల్లీ!
గురువుల నీడా కుదురుగ నడుగా
మది నిను గనుటే గురిగా నుంటీ
కనులకు నీవూ దొరకవు మతికీ
నిజముగ సచిదానందవు నీవూ
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
[http://dattapeetham.com/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/09%20Trinayana%20Taruni.mp3 ఈ పాట mp3]
దేవీ విరాడ్రూప వైనట్టి నీకు
2106
3248
2006-10-13T02:12:33Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి :
దేవీ ...... దేవీ ......
దేవీ విరాడ్రూప వైనట్టి నీకు
ప్రకృతి సర్వమ్ము ముస్తాబు చేయు
ఉదయించు రవి కాళ్ళ పారాణి పెట్టు
శశిలోని కరిమచ్చ కస్తూరిబొట్టు
మధ్యాహ్న రవి మకుట కోటీరము
నక్షత్రతతి రత్న భూషావళి
తుదలందు వెన్నెలల వెలుగీనెడి
మబ్బుల్లు వయ్యారి పైటంచులు
వర్షాలు మెడలోని ముత్యాల సరులు
చీకట్లు నాట్యాన చెలరేగు కురులు
మానవులు అందెల్లొ చిరు గజ్జెలు
పక్షులు వడ్డాణమున గంటలు
దేవతలు అందాల భుజకీర్తులు
సురగంగ మాంగళ్య గళసూత్రము
నిన్ను ఈ రీతి భావించి వీక్షించిన
సచ్చిదానంద భావంబు రాకుండునా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[http://dattapeetham.com/india/festivals/navaratri2002/oct7/audio/devi_devi.mp3 ఈ పాట mp3]
నిను ధ్యానించెద నోయమ్మా
2107
3249
2006-10-13T02:12:39Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: దేశ్ తాళం: ఆది
పల్లవి:
నినుధ్యానించెద నోయమ్మా
నను కాపాడుము మాయమ్మా
నీ పదములు కెందామరలై
నా యెద కొలనున విచ్చినవి
నీ పదనఖరుచి వెన్నెలలై
హృదయాంబరమున పర్వినది
నా-హృదయాంబరమున పర్వినది
నీ చిరునవ్వులు మల్లియలై
నా యెదతోటను రాలినవి
నీ కనుచూపులు దివ్వియలై
హృదయ గృహమ్మున వెల్గినవి
నా-హృదయగృహమ్మున వెల్గినవి
నీ జ్యోతిస్సులు వెల్లువలై
ఆహా! నను ముంచెత్తినవి
నీ భావనలే శ్రీసచ్చిదా
నందములై పురివిప్పినవి
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[http://dattapeetham.com/india/downloads/audio/amma_vodi_audio/05%20Ninnu%20Dhyaninchu.mp3 ఈ పాట mp3]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
నీదు పదయుగమే శరణమని
2108
3250
2006-10-13T02:12:45Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: మధువర్షిణి తాళం: ఆది
పల్లవి:
నీదు పదయుగమే, శరణమని
నేను తలచెద దేవీ! గౌరీ!
అనుపల్లవి:
మనసున కలతలు వీగీపోగా
బ్రతుకున శుభములు సాగీరాగా
తలపుల సొగసులు వాగైసాగా
మాయలు మనసున మాడీపోగా
నీ పదగరిమలు జోడైరాగా
ఎడదయు చెలిమికి గూడే కాగా
గురుపద నిరతియు నీడై ఊగా
అనుదిన జపములు తోడై మూగా
జగముల నెటుగన శ్రీచక్రంబే
మిలమిల మెరయుచు మాకై వెల్గా
ఆ నవ వరణల పూజావేళా
మా మతి గృహముల పూలే రాలా
సచిదానందపు తేనే పొంగా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
పిలిచెద నిను మది తల్లీ తల్లీ
2109
3251
2006-10-13T02:12:53Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
రాగం: సారమతి తాళం: ఆది
పల్లవి:
పిలిచెద నిను మది తల్లీ! తల్లీ!
మురహరు చెల్లీ! పురహరు మల్లీ!
మనసొక చిల్లి మనుగడ లొల్లి
నిజమిది తల్లీ! త్రిదశ మతల్లీ
చదివిన కొద్దీ కలవరమద్దీ
ముదిరెను తల్లీ! నతసురవల్లీ!
పెరిగిన మంటే పురిటి గృహమ్మై
ప్రభవము నందు నువు గద ముందు
మదనుని బూదే కదనము లూదే
హృదయములందే హిమములు చిందే
మనసిజమారుని మనసును దోచే
మహిళవు నీవే మహితవు గావా!
శివపదమందే శిరసును ముందే
సమముగ ఉంచే సుగుణము పంచే
తలపుల తల్లీ! మహిమల మల్లీ!
సచిదానందా! కను కృప చింద!
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:దేవీ కీర్తనలు]]
బిరాన వచ్చెను శివుడు తరలి
2110
3252
2006-10-13T02:12:59Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
బిరాన వచ్చెను శివుడు తరలి బిరాన వచ్చెను శివుడు
ఆనందమ్మున అడుగులు వడి వడి ధిం ధిం ధిమ్మని చిందులు వేయగ
కాళ్ళకు కట్టిన బంగరు గజ్జెలు ఘలు ఘలు ఘల్లని సవ్వడి చేయగ
మెడలో పాములు సుడులై ముడులై బుసు బుసు బుస్సని రేగగ
తలపై గంగమ వళులై అలలై గలగల గలమని పొంగులు బెట్టగ
వెంబడి తగిలిన పర్వత పుత్రిక చిడి ముడి నడకల వెలయింప
చుట్టూ ముట్టిన ప్రమథ గణేశులు బూరలు సారెకు పూరింప
శంఖమ్ములలో శృంగమ్ములలో గాలులు సుడులై హోరెత్త
శివునికి ముందర నంది యెనర్చెడు నాట్యమ్ముద్ధతమై హత్త
మందర గిరికిని కాశీ పురికిని మెరపుల రథములు పరుగెత్త
ఆ రథములకు ప్రమథుల మనసులె చక్రములై గిర్రున తిరుగ
అంబర వీధుల నానందాద్భుత నాట్యోత్సవములు చెలరేగ
కాశీ పురమున రాశీ కృతమై సచిదానందము రూపెత్త
బిరాన వచ్చెను శివుడు తరలి బిరాన వచ్చెను శివుడు
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
మమ్మేలు మాతండ్రి
2111
3253
2006-10-13T02:13:06Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
రాగం:శివరంజని తాళం:ఖండ
మమ్మేలు మాతండ్రి గణనాథా నమ్మితి నినులోన గణనాథా
వేదాలు నీ స్తోత్రపాఠాలుగా శాస్త్రాలు నీఇంటి దారులుగా
దేవా! పురాణాలు నీకథలుగా కావ్యాలు గానాలు నీకీర్తిగా
హేరంబ దేవా! హేమాంచితాంగా! శ్రీరమ్యహాసా! శ్రితపాపనాశా!
హే ఏకదంతా! హే వక్రతుండా! హే శూర్పకర్ణా! హే లంబతుండా!
వేదాంతవేద్యా! వేషాతిదూరా! హే వికట! హే సౌమ్య! హే వామనా!
ఆత్మస్వరూపా! ఆనందగోపా! హే సుముఖ! హే కపిల! హే బాలకా!
మాలోని చెడులను మాయింపవా? మాలోని సద్బుద్ధి మొలిపింపవా?
మాలోన త్యాగంబు కలిగింపవా? మాలోన నువు వచ్చి కొలువుండవా?
మమకారబంధాలు తొలగింపవా ఈ అంధకారమ్ము తప్పింపవా
నీ వెలుగు మాలోన గుప్పింపవా శ్రీ సచ్చిదానందమును చూపవా
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:గణపతి కీర్తనలు]]
మొదమొదలు
2112
3254
2006-10-13T02:13:13Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
<pre>
మొదమొదలు వందనము గణపయ్యా
మొదటి పూజలందుకో విఘ్నయ్యా
1. ప్రమథ గణాగ్రేసరుడవు నీవయ్యా
కార్తికేయ అగ్రజుడవు నీవయ్యా
2. పాము చుట్టి పెట్టావు పొట్ట చుట్టూ
ఎలుకనేమొ ఎక్కావు శ్రీగణనాథా
3. శివపార్వతి పుత్రుడు విఘ్నాలకు శత్రువు
సచ్చిదానంద మిత్రుడు సజ్జనులకు పాత్రుడు
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:గణపతి కీర్తనలు]]
యుగయుగాలు గడిచినా
2113
3255
2006-10-13T02:13:20Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
యుగయుగాలు గడిచినా యుగాది మళ్ళీ వచ్చింది
కొత్త రోజుకి కొత్తరోజుకి కొత్త కొత్తది తెచ్చింది
చేయి చేయి కలపండి స్నేహ హస్తమీయండి
మనసు లోన ఉన్నదంతా మట్టి లోన కలపండి
కులమతాలు మరవండి దత్తమతము చేరండి
సచ్చిదానందుని మాటవిని బాటలోన నడవండి
</pre>
[[Category: శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
వెలుగులే లింగమై వెలుగు దేవా
2114
3256
2006-10-13T02:13:26Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
పల్లవి
వెలుగులే లింగమై వెలుగు దేవా వెలుగువై గుండెలో వెలుగ రావా
తరచి చూడ జ్ఞానమే వెలుగు సుమ్ము
వెలుగులేమొ కిరణమై తాము ప్రమ్ము
కిరణమేమొ స్తంభమై హొయలు చిమ్ము
శివుని లింగ మరయగా నిదియె సుమ్ము
సర్వతోముఖమ్ము గాదె కిరణలింగము
తత్త్వమరయ పంచముఖములై వెలుంగును
ధారయైన జలము గూడ స్తంభరూపమై
ప్రియము గూర్చు శివునకు తగిన రూపమై
వెలుగులే కాలమై పదియు రెండునై
సూర్యులై నదులునై విస్తరిల్లగా
ద్వాదశ జ్యోతులై శివుని లింగము
సచ్చిదానందముల్ పంచి యిచ్చుగా
</pre>
ప్రమ్ము = చుట్టూతా కమ్ము
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
శంకరుడా శంకరుడా ఓ శంభో
2115
3257
2006-10-13T02:13:31Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
శంకరుడా శంకరుడా ఓ శంభో
శివశంభో భవ శంభో హర శంభో
పాల తోటి అభిషేకం నీకు చేతుము
పాలల్లే మా మనసు స్వచ్ఛమౌను
పెరుగు తోటి అభిషేకం నీకు చేతుము
మాలోపలి వెన్న ముద్ద చేతికందును
నేతితోడ అభిషేకం నీకు చేతుము
నిగ్గులీను లోవెల్గులు మాకు దక్కును
తేనెతోడ అభిషేకం నీకు చేతుము
తీపి ప్రేమ విశ్వమెల్ల వ్యాప్తి చెందును
నారికేళ జలముతో స్నానమిత్తుము
తత్వసార మెల్ల మాకు దక్కునింకను
శర్కర తో అభిషేకం నీకు చేతుము
కర్కశత్వమెల్ల మాకు తెలగిపోవును
గంగనీట అభిషేకం నీకు చేతుము
కల్మషంబు లెల్ల మాకు గడచిపోవును
పన్నీరును అభిషేకం నీకు చేతుము
దుర్వాసన లెల్ల మాకు తొలగిపోవును
అభిషేకం బేదైనా గొప్ప కాదయా
మనసు ధారకట్టి నిలిపి యుంచవలయును
మనసు ధారయగుచు నిన్ను ముంచి యెత్తిన
సచ్చిదానంద సుధల నిచ్చి సాకుచుందువు
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
[[Category:శివ కీర్తనలు]]
శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు
2116
3258
2006-10-13T02:13:37Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
==గణపతి కీర్తనలు==
#[[గణపతి దేవుడు మాకు]] కదలక యెదలో కలడండి
#[[మమ్మేలు మాతండ్రి]] గణనాథా
#[[మొదమొదలు]] వందనము గణపయ్యా
==దేవీ కీర్తనలు==
#[[అమ్మను కొలిచిన]] దక్కని దేమిటి
#[[అమ్మ నిన్ను కొలిచితే]] అంతరంగమందున
#[[అమ్మా అమ్మా రమ్మా రమ్మా కాపాడ]]
#[[ఓ జననీ నీ పదమే]]నా శిరసునను
#[[అంబ కన్న అధికులెవరు]] లోకమందున
#[[గౌరి గౌరి గౌరి గౌరి గురురూపిణి]] మేరుచక్ర శిఖరబిందు మధ్యవాసిని
#[[జయలక్ష్మి తల్లీ]] జనని మహామాయె
#[[జ్వాలలందున జన్మమెత్తిన]] మంచుకూతురా మా మంచి చూడవా
#[[తల్లీ గిరిజా]] తరగని కరుణా హరునే గెలిచే జాణా
#[[త్రినయన తరుణీ]] త్రిభువన జననీ
#[[దేవీ విరాడ్రూప వైనట్టి నీకు]] ప్రకృతి సర్వంబు ముస్తాబు చేయు
#[[నిను ధ్యానించెద నోయమ్మా]] నను కాపాడుము మాయమ్మా
#[[నీదు పదయుగమే శరణమని]] నేను తలచెద దేవీ గౌరీ
#[[నీవు తల్లీ పరాశక్తీ]]
#[[నీవు దుర్గివి నీవు లక్ష్మివి]]
#[[పలుకించవమ్మా శ్రీలక్ష్మి కోడలా]]
#[[పిలిచెద నిను మది తల్లీ తల్లీ]]
#[[మధుర మధుర మధుర మధుర మీనాక్షి]]
#[[శ్రీ లక్ష్మి మా లక్ష్మి జయ జయ లక్ష్మి]]
==దత్తాత్రేయ(గురు) కీర్తనలు==
#[[అత్రికి మొలచిన చిరు విత్తా]]
#[[ఇదిగిదిగో దత్త గంగ]]
#[[ఇలలో కలలో గురువర పదమే]] స్థిరమై వరమై వెలుంగనీ
#[[గణగణ మ్రోగెడు గుండెల గంటల]] రవళుల సాగెడు శ్రీకారా
#[[జ్యోతి వెలిగింది]]
#[[దత్తా దత్తా అనుకుందాం]] ఆనందంతో ఎగిరేద్దాం
#[[దండాలు పెట్టేది మనవంతు]] దీవెనలు ఇచ్చేది నీ వంతు
#[[దత్తా దత్తా దత్త దీపం]] గుండె అనెడి గూటి లోన వెలుగు దీపం
#[[దత్త మన తల్లి తండ్రి]]
#[[నా తల్లి దత్త నా తండ్రి దత్త]]
==ఉగాది కీర్తనలు==
#[[యుగయుగాలు గడిచినా]]
#[[ఉగాది పండుగ]] అనాదిచారము
#[[యుగ యుగ యుగ యుగ ]] యుగమ్ములు సాగిపోతుంది
#[[వచ్చిందొచ్చిందొచ్చింది]] ఉగాది రానే వచ్చింది
#[[ఉగాది గాదిది బాలా]] యుగయుగాల ముదుసలి హేలా
#[[ఓ కొత్తా ఓ పాతా ఉగాదీ రా శ్రీ మీరా]]
#[[స్వాగతం స్వాగతం ఓ స్వభానూ]] రావయా చల్లగా శాంతిగానూ
#[[కూసిన కూతే కూసే కోకిల బాలా]] నీవే నటవే మెరిసే ఉగాది హేలా
#[[స్వాగతం స్వాగతం ఓ ఉగాది స్వాగతం]]
#[[స్వాగతమో స్వాగతమో ఓ పార్థివా]]
==శివ కీర్తనలు==
#[[ఉన్నది ఒకడే శివుడేగా]]
#[[ఇది శివరాత్రి శివగురు రాత్రి]]
#[[ఓ కాళహస్తి ఈశ్వరుడా]]
#[[కలుములు నీవి శివా శివా]]
#[[గొప్పలుగ నీ కథలు]]
#[[జన్మే ఒక రాత్రి]]
#[[తత్పురుషాకార శివా]]
#[[బిరాన వచ్చెను శివుడు తరలి]]
#[[వెలుగులే లింగమై వెలుగు దేవా]]
#[[శంకరుడా శంకరుడా ఓ శంభో]]
#[[శంభు లింగమా అంబా సాంగమా]]
#[[శంభో శంకరా భక్తకింకరా]]
==ఇతర దేవతా కీర్తనలు==
#[[ఆంజనేయ ఆంజనేయ భక్తి గేయా]] ఎంతవాడ నేను నీ స్తుతిని చేయా
#[[ఆంజనేయా రక్షించు కోరిన కోరిక ప్రసాదించు]]
#[[అయ్యప్పా అయ్యప్పా ఇదిగో ఇది నీ వరసప్పా]]
#[[అయ్యప్ప స్వామికి జేజేలు]]
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
స్వాగతం స్వాగతం ఓ స్వభానూ
2117
3259
2006-10-13T02:13:43Z
Vyzbot
9
వికిబుక్స్ నుండి యాంత్రికముగా తరలించబడినది
[[శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
<pre>
స్వాగతం స్వాగతం ఒ స్వభానూ
రావయా చల్లగా శాంతిగానూ
వేడి కాంతి కలసి ఉన్న అద్ది భానువు
వేడి లేని కాంతియన్న అది స్వభానువు
చల్లనైన తెల్లనైన కాంతి శక్తివి
నీవు చెతికంది వచ్చు శాంతి యుక్తివి
నదులు గిరులు గీతలుగా భూమియన్నది
ఆ దేవుడు చెక్కియున్న బొమ్మ యున్నది
దాని రూపు చెదరకుండ ఒ స్వభానువా
పన్తాలకు యుద్ధాలకు దారి మూయవా
అణు బాంబుల పెనుమోతల సందులందునా
చిరు కోకిల శాన్తి గీతి నీకు అందున
వేప పూవులోని తేనె జగతికందునా
ఇంటింటను మావి చిగురు నగవు చిందునా
ఇక రాజులు కాదు ప్రజలు శాంతి కోసమై
ఉద్యమించి సాగవలెను తాము ఏకమై
శాంతి కొరకె విజ్ఞానపు ఊతయంచునూ
నినదించిన సచిదనంద కరుణ మించును
</pre>
[[Category:శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామీజీ తెలుగు కీర్తనలు]]
ఆ భా 8 2 121 to 8 2 150
2118
3267
2006-10-13T21:13:59Z
71.204.120.58
- వోలం సురేష్ కుమార్
8_2_121
అనిన గర్ణుఁ డిట్టు లనియె సంశప్తక
బలము చేతఁ బొదువఁ బడి కిరీటి
మేఘపిహీతుఁ డైన మిహిరుని చాడ్పున
వాఁడి లేక యున్న వాఁడు గంటె.
8_2_122
వ. అనుటయు శల్యుండు.
8_2_123
చ. వరుణుఁడు నీళ్లచేఁ జెడునె వాయు సఖుండు మహేంధనోత్కర
స్ఫురణ నడంగునే నరుఁడు వోరుల నేపఱు టేల కల్గు నె
వ్వరికిని వానిఁ గీడ్పఱుప వచ్చునె గాలిఁ బరాభవింపఁగా
దొరకొనినం జలంబు మెయిఁ దోయధి యంతయుఁ ద్రావ వచ్చినన్.
8_2_124
ఆ. దేవతలకు నైన దేవేంద్ర పుత్రుని
నాహవమున గెలువ నలవి గాదు
మనము గెలుతు మిట్టి మాట లాతనిఁ జేరఁ
జనక యాడి దీన సంతసింపు.
8_2_125
ఉ. మేరువు వోలె నొప్పిన సమీరణ పుత్రుని పేర్మియున్ మహో
దారుఁడు ధర్మనందను నుదాత్తతయున్ విజయానుజన్ము లే
పారఁగ నున్న సొంపును నహంకృతి యేర్పడ ద్రౌపదీ సుతు
ల్వీరల మీఱి పొల్పెసఁగు లీలయుఁ జూడుము సూత నందనా.
8_2_126
వ. పాండవులు ధర్మ పరు లెవ్వలన ధర్మంబు గలుగు నవ్వలనికి జయంబు గలుగుట దప్ప దను సమయంబున సంశప్తక కులంబుం గనుంగొని మన సైన్యంబును సవ్యసాచిం జూచి వారి సేనయును గడంగి యొండొంటితోఁ దాఁకిన గంగా యమునల సంపాతంబు చందంబు దోఁచె నట్టియెడం గురురాజు రాధేయుని మద్ర రాజుం దగు రాజులను సాదరావలోకనంబున సంభావించి యిట్లనియె.
8_2_127
ఆ. ఎద్ది ప్రియము సేయు నేపారు శూరుల
చిత్తములకు నది యుదాత్త భంగి
నొదవె మీకు బాహు మదమునఁ గొనియాడుఁ
డుగ్ర శౌర్య మహిమ యుల్లసిల్ల.
8_2_128
బలు పెసఁగఁ బాండు పుత్రులఁ
బొలియించిన నతుల రాజ్య భోగంబును వా
రల చేతం బొలిసిన ను
జ్జవల నాక సుఖంబుఁ గలుగు ప్రాలుఁడు పోరన్.
8_2_129
వ. అనిన వార లందఱు నుబ్బి సింహ నాదంబులు సేయఁ దూర్య నినదంబులు సెలంగ సైన్యంబులు సంతసంబునం బొదలె నప్పు డశ్వత్థామ రథిక జనంబుల మనంబులం బ్రమదం బెసంగ నిట్లనియె.
8_2_130
క. ఆయుధము విడిచి యుండఁగ
సాయక గురు మీరు సూడఁ జంపిన కష్టో
పాయుని ధృష్టద్యమ్నుని
మాయించియ కాని తొడిన మఱు వే నూడ్పన్.
8_2_131
క. కడువడి వడముడియును గ
వ్వడియు నతనిఁ గావఁ బూని వచ్చిర యేనిం
జెడుదురు మచ్చాపంబున
వెడలు వివిధ విశిఖ శిఖల వేఁడిమి చేతన్.
8_2_132
చ. అన విని యవ్వరిష్ఠ రథికావలి పెల్లుగఁ బాండు పుత్ర యో
ధనుల పయిన్ వెసం గవియు దర్పము వార లుదగ్ర వృత్తి మా
ర్కొనిన మహోగ్ర భంగియును ఘోరపు లీలల విస్మయం బొన
ర్చె ననిమిషాంతరంగములఁ జెల్లె రణంబు నుదీర్ణ రౌద్ర మై.
8_2_133
క. జన సంక్షయంబు పెల్లె
మన వచ్చుం బ్రళయ కాల మయ్యెనొ కా కెం
దును నిట్టివి గలవే యని
మనమునఁ దలపోయ వలసె మము బోఁటులకున్.
8_2_134
వ. అట్టియెడ.
8_2_135
ఉ. ప్రీతి యెలర్ప వీరుల వరించుటకుం జనుదెంచి యప్సరో
వ్రాతము గంధ పుష్ప పరివర్షణ కేళి యొనర్ప సౌరభం
బాతఱి సంచరించు లలితానిలుఁ డెక్కుడు సేసి వీచె సం
జాన నవీన ఘర్మజల జాలక సైనిక లాలనీయుఁ డై.
8_2_136
ఉ. ఆ సమయంబునం గురు కులాగ్రణి భీమునిఁ దాఁకె వైరి సం
త్రాసనమత్తవారణ కదంబు సముద్భటుఁ డై యతండు నుం
జేసె రణంబు దత్ప్రబలసేన దలంకెడు నట్లుగా సము
ద్భాసిత దుర్ని వార్య బహు బాణ విసారణ దారుణోద్ధతిన్.
8_2_137
క. పదపడి రాధేయుం డు
న్మద వృత్తిం గవిసె గుణ నినాదంబును బె
ట్టిద మగు రథ నిస్వనముం
జదల నిగుడఁ బాండవాగ్ర జన్ముని దెసకున్.
8_2_138
వ. ఇట్లు గవిసిన మన సైనికు లిట్లని రివ్విధంబున ధర్మ నందనుం గదియ నడరిన నరుండు వచ్చి యడ్డంబు సొచ్చునపుడు.
8_2_139
చ. నరునకు సూత సూతికి రణం బగు నేఁ డతి ఘోర భంగి నం
దరయ నితండు గీ టడఁచు నాతని నన్నటు లున్న వాఁడు దు
ర్భర రిపుబాధ దక్కి కురు రాజు సుఖిత్వముఁ బొందు నిప్డు రం
డరదము నేరి యీతని మహాస్త్ర విలాసము సూత మేర్పడన్.
8_2_140
క. గెలు పెల్ల భంగి నితనికిఁ
గలుగు నను తలంపు వుట్టఁ గా నిపుడు మనం
బుల జనియించు మనో థ
మలవడుటయుఁ బోర విఱుఁగ నయ్యెడు నదియున్.
8_2_141
వ. అనుచుఁ గూడుకొని రథ కరి తురగ సమ్మర్ద నిర్దళిత భూ భాగంబు గా నురవడింప రాధేయుం డతి భీషణం బగు రథంబున.
8_2_142
తే. మిగిలి యప్పాండవాగ్రజు మగఁటిమియును
జలముఁ గోల్పుచ్చి తూలఁ బోఁ బలికి మెఱసె
నధిప యతనికి వీఁకమై నడ్డపడఁగఁ
గడఁగు నద్దెస యోధుల గర్వ మడఁచి.
- కర్ణుఁడు ధర్మజు పైఁ గవిసి విజృంభిచుట -
8_2_143
వ. అనిన విని సంజయునకు ధృతరాష్ట్రుం డిట్లనియెఁ గర్ణుండు దన మొన యెట్లాయితంబు సేసెఁ గౌంతేయ ముఖ్య సైన్య సన్నాహం బెట్టి దతం డతనిం బొదివిన యప్పుడు గవ్వడి యెవ్వలన నుండె నవ్వీరుం డన్నకడ నున్న నా సూత నందనున కట్లు సేయ వశం బగునే వాసవుండు సకల సుర గణంబులతోఁ బన్ని యన్నరునిపై వచ్చి ఖాండవంబు గాల్ప కుండఁ గావం జాలెనే బ్రదుకున కాసపడు మగల కతని మార్కొన వచ్చునే రాధేయునకు వచ్చుం గాక యనుటయు.
8_2_144
తే. ఇట్టు లను సంజయుం డమ్మహీశ్వరునకు
నంగపతి మోహరంబు తెఱంగు ధర్మ
సుతుని యొడ్డ విధంబు నర్జునుఁడు వారి
పోరునెడ లేమియును మీఁది పోరు వినుము.
8_2_145
వ. కృపాచార్యుండు గృతవర్మయు మాగధులు వలపట శకునియు నులూకుండను గుఱ్ఱపు దడంబులతో వారికెలనను సంశప్తక గణం బిరువది నాలుగు వేలు ముఖ్య రథంబు లగ్గలిక నుల్లసిల్లి దాపటను నీ కొడుకులందుఁ గొందఱు కాంభోజ శక యవన సైన్య సమేతంబుగా వారియవులను బహు బల భాసితుం డై దుశ్శాసనుండు వెనుకనుం గతిపయ సోదర పరివృతుం డై కురురాజు పిఱుందను నశ్వత్థామ ప్రముఖ యోధులు గరి నికర కృత సన్నాహు లై యన్నరపతి నియోగింప తనతి పజ్జ నిలువ నిజపుత్రులుఁ దన చుట్టునుం గదిసి యెసక మెసఁగు బరవసంబున మెఱయ సూత సూనుండు సేనా ముఖంబునకుం దిలకం బై నిలిచి పొలిచె నట్లు మోహరించి మదకల మాతంగంబుల తఱచు కతంబున మొయిళ్ల మొత్తంబుల కైవడిం గాఱుకొను నమ్మొన నురవడి నడపించు నా కర్ణునిం గనుంగొని కౌంతేయాగ్రజుండు గాండీవి రావించి యిట్లనియె.
8_2_146
ఉ. సూత తనూజు మోహరము సూచితె యెంతయు గట్టి యై సము
ద్ద్యోతిత భంగిఁ దోఁచె నది యుక్కునఁ బై పడి యబ్బలంబు ని
ర్ధూతము సేయ కుండఁగ నెదుర్కొని యెమ్మెయి నిల్పరింత మ
న్నీతి విధింపుమా బలుపు నేర్పును దజ్జ్ఞులు పిచ్చలింపఁగన్.
8_2_147
వ. అనుటయు సంక్రందన నందనుండు.
8_2_148
తే. సారవంత మై కర్ణుని సైన్య మురవ
ణించుఁ గా కేమి దీనికి నృప వరేణ్య
పూని చేయంగ వలయుఁ బ్రథాన కార్య
మతని సమయించుటయు నాకు నది భరంబె.
8_2_149
వ. అనిన విని యమ్మనుజపతి యతని కిట్లను నట్లేని నీవు రాధేయుని గెలువుము భీమసేనుండు సుయోధనుని నకులుండు వృషసేనుని సహదేవుండు సౌబలుని శతానీకుండు దుశ్శాసనుని సాత్యకి గృతవర్మను ధృష్టద్యమ్నుండు ద్రోణపుత్రుని ద్రౌపదేయులు శిఖండియుం దారును దక్కటి ధార్తరాష్ట్రులం దలపడు వారేను గృపుని తోడం బెనంగెద ననుటయు నట్ల కాక యని యతండు మున్ను దన నిలిచిన నెలవునకుం జనునెడ నయ్యుధిష్ఠిరు పనుపు తెఱంగు వారలందఱకు నెఱింగించె నతండు వలపటి వలన సైన్యాగ్ర వర్తి యయ్యును వృకోదరుండు వామ పార్శ్వవర్తి యయ్యును శైనేయ ద్రౌపదేయ సమేతంబుగా నప్పాండవాగ్రజుండు మధ్య భాగస్థుం డయ్యు నున్న యమ్మోహరం బా సూతనందను మొనయురవణి సరకుగొనక మార్కొనియె ననవుడు నాంబికేయుండు.
8_2_150
మ. నరుఁ డమ్మై విని వచ్చె నన్నరునకు న్సంశప్తక శ్రేణికి
న్దుర మత్యుద్భట భంగిఁ జెల్లుటయు ము న్సూచించి తీ వయ్యుధి
ష్ఠిరునిం గర్ణుఁడు దాఁకి యోర్చె ననియుం జెప్పంగ వింటిన్ రణం
బరయ జిత్రము సెప్పుమత్తెఱఁగు సువ్యక్తంబుగా సంజయా.
-----------
- వోలం సురేష్ కుమార్
http://www.VolamSite.com
బొమ్మ:Page-Salya132.png
2119
3268
2006-10-17T00:34:39Z
వైఙాసత్య
5
మీడియావికీ:Allpages-summary
2120
3269
2006-10-25T20:33:39Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Ancientpages-summary
2121
3270
2006-10-25T20:33:39Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Blocked-mailpassword
2122
3271
2006-10-25T20:33:40Z
MediaWiki default
Your IP address is blocked from editing, and so
is not allowed to use the password recovery function to prevent abuse.
మీడియావికీ:Booksources-summary
2123
3272
2006-10-25T20:33:40Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Brokenredirects-summary
2124
3273
2006-10-25T20:33:40Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Deadendpages-summary
2125
3275
2006-10-25T20:33:42Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Deadendpagestext
2126
3276
2006-10-25T20:33:42Z
MediaWiki default
The following pages do not link to other pages in this wiki.
మీడియావికీ:Disambiguations-summary
2127
3277
2006-10-25T20:33:42Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Doubleredirects-summary
2128
3278
2006-10-25T20:33:43Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Editinguser
2129
3279
2006-10-25T20:33:43Z
MediaWiki default
$1కి మార్పులు
మీడియావికీ:Feed-atom
2130
3281
2006-10-25T20:33:47Z
MediaWiki default
Atom
మీడియావికీ:Feed-rss
2131
3282
2006-10-25T20:33:47Z
MediaWiki default
RSS
మీడియావికీ:Imagelist-summary
2132
3283
2006-10-25T20:33:48Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Ipblocklist-summary
2133
3286
2006-10-25T20:33:49Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Lastmodifiedat
2134
3287
2006-10-25T20:33:50Z
MediaWiki default
ఈ పేజీకి $2, $1న చివరి మార్పు జరిగినది.
మీడియావికీ:Lastmodifiedatby
2135
3288
2006-10-25T20:33:50Z
MediaWiki default
ఈ పేజీకి $3 $2, $1న చివరి మార్పు చేసారు.
మీడియావికీ:Listredirects-summary
2136
3289
2006-10-25T20:33:50Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Listusers-summary
2137
3290
2006-10-25T20:33:50Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Lonelypages-summary
2138
3291
2006-10-25T20:33:51Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Lonelypagestext
2139
3292
2006-10-25T20:33:51Z
MediaWiki default
The following pages are not linked from other pages in this wiki.
మీడియావికీ:Longpages-summary
2140
3293
2006-10-25T20:33:51Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mimesearch-summary
2141
3294
2006-10-25T20:33:51Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mostcategories-summary
2142
3295
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mostimages-summary
2143
3296
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mostlinked-summary
2144
3297
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mostlinkedcategories-summary
2145
3298
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mostrevisions-summary
2146
3299
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Mypreferences
2147
3300
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
My preferences
మీడియావికీ:Newimages-summary
2148
3301
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Newpages-summary
2149
3302
2006-10-25T20:33:52Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Pagecategories
2150
3303
2006-10-25T20:33:54Z
MediaWiki default
{{PLURAL:$1|వర్గం|వర్గాలు}}
మీడియావికీ:Popularpages-summary
2151
3304
2006-10-25T20:33:54Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Preferences-summary
2152
3305
2006-10-25T20:33:55Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Prefixindex-summary
2153
3306
2006-10-25T20:33:55Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Revdelete-nooldid-text
2154
3307
2006-10-25T20:33:57Z
MediaWiki default
You have not specified target revision or revisions
to perform this function on.
మీడియావికీ:Revdelete-nooldid-title
2155
3308
2006-10-25T20:33:57Z
MediaWiki default
No target revision
మీడియావికీ:Searcharticle
2156
3309
2006-10-25T20:33:57Z
MediaWiki default
వెళ్లు
మీడియావికీ:Shortpages-summary
2157
3310
2006-10-25T20:33:58Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Specialpages-summary
2158
3311
2006-10-25T20:33:59Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Throttled-mailpassword
2159
3312
2006-10-25T20:33:59Z
MediaWiki default
A password reminder has already been sent, within the
last $1 hours. To prevent abuse, only one password reminder will be sent per
$1 hours.
మీడియావికీ:Tog-nolangconversion
2160
3313
2006-10-25T20:34:00Z
MediaWiki default
Disable variants conversion
మీడియావికీ:Uncategorizedcategories-summary
2161
3314
2006-10-25T20:34:00Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Uncategorizedimages-summary
2162
3315
2006-10-25T20:34:01Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Uncategorizedpages-summary
2163
3316
2006-10-25T20:34:01Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Unusedtemplates-summary
2164
3317
2006-10-25T20:34:01Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Unwatchedpages-summary
2165
3318
2006-10-25T20:34:01Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Userrights-summary
2166
3320
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Variantname-kk
2167
3321
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
kk
మీడియావికీ:Variantname-kk-cn
2168
3322
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
kk-cn
మీడియావికీ:Variantname-kk-kz
2169
3323
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
kk-kz
మీడియావికీ:Variantname-kk-tr
2170
3324
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
kk-tr
మీడియావికీ:Wantedcategories-summary
2171
3325
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Wantedpages-summary
2172
3326
2006-10-25T20:34:02Z
MediaWiki default
మీడియావికీ:Watchthisupload
2173
3329
2006-10-25T20:34:03Z
MediaWiki default
Watch this page
మీడియావికీ:Whatlinkshere-barrow
2174
3330
2006-10-25T20:34:03Z
MediaWiki default
<
మీడియావికీ:Whatlinkshere-summary
2175
3331
2006-10-25T20:34:03Z
MediaWiki default
ఆ భా 7 4 211 to 7 4 240
2176
3334
2006-10-26T20:22:08Z
RamanadhaReddy
13
-మధు
7_4_211
ఆ. ఏచి కురుకుమారు లేవురఁ దురగసా
రథులతోడఁ గూడ రయము మెఱయ
వసుధఁ గూల్చె మెఱుఁగు వాలారు తూపులా
ఱాఱు నిగుడఁ జేసి యద్భుతముగ.
7_4_212
క. అనిఁ బడినరాచకొడుకులఁ
గని కర్ణుం డేటిబ్రదుకుగా బ్రదికెద నే
నని యింక నెన్నఁటికి లా
వని భీముని నొంపవలదె యని తెం పెసఁగన్.
7_4_213
ఆ. కదిసి డెబ్బదేనుకాండంబు లాతని
మేనఁ బఱపి యుబ్బు మిగిలి నవ్వ
నతఁడు నూటయేను శితవిశిఖంబుల
నతని నేసి చాపయుష్టిఁ ద్రుంచె.
7_4_214
మ. రయమారన్ బలువిల్లు పుచ్చుకొని యారాధాసుతుం డేయ దు
ర్జయుఁ డమ్మారుతి వొంగి సూతుని వెసం జానేసి విల్ ద్రుంచుచున్
హయసందోహముఁ గూల్చి హాస్యమునకున్ హాసంబు సేయన్ గద
న్భయదాకారత వైచె నాతఁ డది భగ్నం బయ్యె నాభీముచేన్.
7_4_215
వ. ఇట్లు గద ద్రుంచి పైపై నేయు పావని బరవసంబునకుం దెరలక
యొండుకోదండంబు గొని కర్ణుం డతనితనుత్రాణంబు దునియులు సేసి పెల్లే
సిన నతండును దదీయకంకటంబును భుజుంబును భేదించె నిప్పరుసునఁ బాద
చారి యై పెనంగు నయ్యోధవరుం జూచి భూవరుండు సత్వరుండై పను
పం జిత్రవిచిత్రచిత్రాక్షచారుచిత్రులును జిత్రధ్వజచిత్రాయుధచిత్రకర్ము
లును శరాసారంబులు బరగించుచు ధర్మపుత్రానుజుం దాఁకిన నతండు
మహావాతపతిత భూరుహప్రతతిభంగి దోఁప నక్కుమారసప్తకంబును రథ
సప్తిసారథిసహితంబుగాఁ బొడ వడంగంజేసె నాసందునఁ గల్పితస్యందనుం
డై యాసూతనందనుం డప్పాండునందనునిపై నురవడించిన.
7_4_216
క. అఱిముఱి నిరువురశరములు
తఱచుగ నొండొరుల బెట్టు దాఁకిన నయ్యి
ద్దఱు నెత్తుటఁ దోఁగి కడున్
వఱలిరి కల్పాంతనవదివాకరులక్రియన్.
7_4_217
క. అరదములు చిత్రగతులం
జరియింపఁగ ధైర్యములును శౌర్యంబులు ను
ద్ధురబాహావీర్యంబులు
సరి యై మెఱయంగ నధిక సంరంభములన్.
7_4_218
ఉ. ఒండొరుమీఁద సాయకము లొక్క మొగిం బరగింతు రేపు మై
నొండొరుబానాముల్ నఱకి యుర్విపయిన్ నెఱయింతు రుగ్రు లై
యొండొరుమేనులన్ శరము లుచ్చి చనన్ నిగిడింతు రిట్టు లు
ద్దండతఁ బోరి రాఱనిమదంబుల నొండొరు మీఱునాసలన్.
7_4_219
క. మరుదాత్మజుఁ డేచిన న
న్నరుఁడు హరియు సంతసంబునం బొదలుదు రు
ద్దురతం గర్ణుఁడు మిగిలినఁ
గర ముబ్బు విభుండు దమ్ముగమియుం దానున్.
7_4_220
తే. సూతనందనునకు నెడ సొచ్చి చొచ్చి
సమదుఁ డగుభీమసేనుచేఁ జచ్చి చచ్చి
బలము లఱుగ నాకర్ణుండు దొలఁగిపోవఁ
జూచుఁ దెగిపోఁడు పడిన నీసుతులఁ జూచి.
7_4_221
వ. శోకంబునం గోపంబునం గర్ణువిక్రమాటోపంబు దీపించిన.
7_4_222
క. గొడుగునను వింటికొమ్ముల
సిడమున నరదంబునందు సెల లవిసి కడున్
వడి నిగిడెడు చాడ్పున న
వ్వడముడి దెస నమ్ము లడరె వసుధాధీశా.
7_4_223
క. దానికి మనమున నించుక
యైనను దలఁకక సమీరణాత్మజుఁ డవి పై
రానీక నిలిపి యతనిం
దా నిరువదినారసములఁ దలరఁగఁ జేసెన్.
7_4_224
వ. అప్పుడు.
7_4_225
క. మనవారు వారివారలు
ననిలతనయు విక్రమంబు నగ్గింప సుయో
ధనుఁడు దనయొద్దియోధుల
ననుజులనుం గర్ణుఁ గావుఁడని పనుచుటయున్.
-: భీమసేనుచేత శత్రుంజయాదికురుకుమారులు చచ్చుట :-
7_4_226
వ.అప్పుడు శత్రుంజయుండును శత్రుసహుండును సుదేహుండును మదనుం
డును ద్రుముండును జిత్రబాహుండును వికర్ణుండును గర్ణరక్షణపరు లై
కడిమి వెలయఁ దలకడచి యొక్కట భీమసేనుం దాఁకి ధరాధరంబు నంబు
ధారలం గప్పు జలధరంబులచందంబున నతని నతినిబిడశరపరంపరల బొద
వినం బెరిఁగిన దర్పంబునం బొదలి యతండు దృఢైకముష్టి నిర్ముక్తమార్గణ
సప్తకంబున వారిం బిలుకుమార్చి యార్చిన నాసింహనాదంబు విని ధర్మ
తనయుం డది విజయాగ్రజుండు నిజవిజయం బెఱింగించునట్లుగా నెఱింగి
మనంబునం బొంగి ద్రోణుదెసకుఁ దఱిమి కయ్యంబు సేసెనట్లు పలువురు
దమ్ములు వొలిసిన దుర్యోధనుండు దనమనంబున జూదంబునప్పుడు విదు
రుండు సెప్పినట్ల యగుచున్న దని విషాదంబు నొంది యాసభ నమ్మెయిఁ
బాండవు లం బఱిచిన పాపఫలం బనుభవించె ననపుడు వైచిత్రవీర్యుండు.
7_4_227
క. గతవృత్తములకు పగవం
గత మేమి యతండు వెఱ్ఱికార్యము నాదు
ర్మతిఁ దప్పె నోర్చి కొడుకుల
కత వినియెదఁ జెప్పు చెప్పఁ గలయది యెల్లన్.
7_4_228
వ. అనిన నతనికి సంజయుం డి ట్లను న ట్లనిలజుం డార్చినం బేర్చి కర్ణుం డతని
పయిం గవిసి ఘోరసంగ్రామంబు సేయుచుండ నీసేన భీమసేనుఁ జుట్టు
ముట్టిన నతండు బెట్టిదంబు లగు భల్లప్రముఖబాణంబులఁ గేతుఛ్ఛత్త్రచామ
రంబులు సూతరథరధ్యరథికావయవంబులుఁ దురంగమాతంగసుభటాంగం
బులుఁ దునియ లై తొరఁగి పెరుగు నెత్తురుటేఱుల వెంబడిం బాఱం
జేయుటయుఁ బతితశేషం బగునబ్బలం బిరుగెలంకులం దొలంగి యంప
పెట్టునేల కవుల సని చూచుచుండె వెండియు రాధేయుండు రయంబున
నతనిం దాఁకి పోరె నట్టియెడ నమ్మారుతనందనుండు.
7_4_229
క. అభీలతఁ గర్ణునిక
ర్ణాభరణము చుక్కవడినయట్లు వడఁగ సం
శోభితశరమున నేసి మ
హాభల్ల మురస్థ్సలమ్ము నాఁడగ నేసెన్.
7_4_230
క. ఆలోచన యారథికుని
ఫాలస్థలి నోలి నెనయఁ బదినారసముల్
గీలించిన నని యచ్చట
నీలోత్పలమాల వోలె నెఱయం బొలిచెన్.
7_4_231
తే. అలిగి బాణశతంబున నాతఁ డతని
నొంచె నవ్వీరుచాపంబు ద్రుంచె నతఁడు
పఱపె బలువింటఁ గర్ణుండు పటుశరములఁ
బట్ట పవలింటిసూర్యుని ప్రభలు వలయు.
7_4_232
వ. ఇట్లేయు నాసూతనందనువిల్లు విదుర్పు దోఁపక గుడుసువడుటఁ జక్రా
కృతిం బొలుచు ననలశిఖలచెలువు దాల్చె నట్టిరయంబునకు భయంబు గొనక
భీముండు నిగిడించు హేమలి స్తనారాచధారలు గగనలక్ష్మీకనకాభరణం
బులచెన్ను చేకొనియె నప్పుడు కోపంబు రూపంబు గైకొన్నకైవడి
నుదీర్ణుం డై యక్కర్ణుండు.
7_4_233
చ. పవననజుచాపమున్ హరులపగ్గములం దునుమాడి కాఁడితో
నవి పెనఁగాడఁగా వెడఁదయమ్మునఁ గేతువు గూల్చి సూతుమే
నవియఁగ నేసినం బఱచె నాతఁడు ఫల్గునుచక్ర రక్షుతే
రివెనుక కుగ్రశక్తి యుడరించెఁ జలింపక భీముఁ డత్తఱిన్.
7_4_234
క. అది సూతనందనుఁడు దొ
మ్మిదిశరములఁ దునుముటయు సమీరసుతుఁడు బె
ట్టిదముగ వాలుఁ బలుకయు
న్మదమునఁ గొన నతఁడు పలక నఱకె నఱకినన్.
7_4_235
మ. కరవాలంబున వైచి యారథికుల్ ఖండింప నొండొక్కని
ష్ఠురచాపం బతఁ డెత్తునంతకు జవాటోపంబుఁ గోపంబు మ
చ్చరముం దేటపడన్ వియచ్చరులు మెచ్చన్ భీముఁ డాసూతసూ
తిరథం బల్లల నాడ దానిపయికిం దెం పొప్ప లంఘించినన్.
7_4_236
వ. అతండు కేతనఁబునకుం గుదురుగాఁ బెను పొనరం గావించినపీఠంబు
నడుగున నొదింగినం దేరిపయి నతనిం గానక భీమసేనుండు నలుదిక్కులుం
బరికించి యతని పాఱుటయు లేకున్న నయ్యరదంబు క్రిందఁ దూఱె నను
తలంపున నతని బట్టికొనువాఁ డై డిగ్గ నుఱుకుటయుం దోడన తోఁచి
రాధేయుండు రథచిత్రగతులు మెఱయ రయంబారఁ బెక్కునారాచంబు
లొక్కమొగిం దనువునఁ జొనుపుచు నేచిన నయ్యనిలతనయుండు సాధన
వైకల్యంబున వెడంఘుపడియును వెన్నెక మున్ను వివ్వచ్చుచేతం జచ్చిన
సామజంబులహయంబులఁ బుచ్చికొని డాచేత నొడ్డుకొనుచు వలచేత
వైచుచుఁ బెనంగె నవియును వివిధవిశిఖంబులఁ దునియలు సేయుచు నెఱఁ
కులు నోనేయుచుఁ గర్ణుండు గదిసి తఱుమఁ దదీయస్యందనంబునకు దుర్గ
మ బగు నని యతం డర్జునాస్త్రపతితంబు లైన చతురంగంబులతిట్టల
యోలంబు సొచ్చిన.
7_4_237
తే. మొనలతోడను దనతోడ మున్ను పెనఁగి
శ్రమము వొందియు న ట్లరదమున కరిగి
వెండియును బోరి కడు డస్సి బెండు వడిన
యన్నిరాయుధుఁ జూచి సూతాత్మజుండు.
7_4_238
క. మనమునఁ గుంతీవాక్యం
బును నొలసిన నేయు టుడిగిపోయి కదిసి న
వ్వున మో మొప్ప నతని కి
ట్లను వింటం గడుపు లీల నల్లఁ బొడుచుచున్.
-: కర్ణుఁడు భీమసేను నవమానించి నీచోక్తులు పలుకుట :-
7_4_239
ఆ. తిండిపోత నీకు భండనం బేటికిఁ
గడవఁ జేరి మనసు కాంక్ష దీఱ
నోపు కొలఁది మ్రింగి యూరక నీ వింటి
కడన యుండు మింక నడచిపడక.
7_4_240
వ. అని మరియును.
ఆ భా 7 4 181 to 7 4 210
2177
3335
2006-10-26T20:33:58Z
RamanadhaReddy
13
-వేదుల కృష్ణ
7_4_181
క. బలుడేగలకై వడి బె
బ్బులులపగిది మత్తకరులపోలిక దర్పో
జ్జ్వలసింహంబులచాడ్పున
నలవుఁ జలము మెఱయఁ బెనఁ గి రారథికవరుల్.
7_4_182
క. పెనఁ గునెడం గర్ణునిది
క్కుపఁ జతురంగముల బెట్టుగోల్తల నాభీ
మునిమీఁ దఁ గవిసి మంత్రిం
చినయట్టులు గూలె నతనిచేతిలలువునన్.
7_4_183
వ. అనవుడు నాంబికేయుండు.
7_4_184
క. తొడరెడుకొలఁ దియె వానికి
వడముడిభుజవిక్రమంబు వారల మన మె
ప్పుడు వినమొ కర్ణు వినమో
యడిబీరపపుఁ దులువ గెలుచునటే పాండవులన్.
7_4_185
ఉ. సూతసుతుండు పాండునృపవూనుమఁ బోర జయించు నంచుగ
ర్వాతిశయంబునన్ మనమదాంధుఁ డు కృష్ణుఁ దృణీకరించి సం
ప్రీతిగ సంధి సేయఁ డ యవేతకళంకులు వారు వారి కే
లా తగ వేది దైవము దలంచు రణంబునఁ జేటు సంజయా.
7_4_186
వ. తానును తమ్ములుం జెడుదు రింతియ కాక యిండు గలదే యది య
ట్లుండె భండనంబుకెఱంగు సెప్పు మనిన నమ్మవుజిపతికి నావూతసంభవుం
డిట్లనియె.
7_4_187
చ. సమసినసేనఁ జూచి రభసంబునఁ గర్ణుఁ డు భీముఁ గిట్టి ద
ర్పము సిగురొత్త ముప్పదిశరంబుల నొంచినఁ గెంపుసొంపు వ
క్త్రమునకు నొప్పు సేయఁ గ నతండు వెసన్ విలు ద్రుంచి సూతుప్రా
ణముఁ గొనినం జలం బెదఁ బెనంగొన వాహనచోదకుండు నై.
7_4_188
వ. కర్ణుండు శక్తి వైచిన.
7_4_189
క. ఎనిమిదితునియలుగా నది
దునిమి మరున్నందనుండు తొమ్మదిశరముల్
తను -డ నేయ బలువిలు
గొని యన్నియ కర్ణుఁ డేసె గ్రూరాన్త్రుంబుల్.
7_4_190
క. వాని నెడ నఱికి యప్పవ
మానతనూభవుఁ డు నిశితమార్గణములు వై
వై నిగిడింపఁ గ రా -- --
నూనుండును సాయకముల సోనలు గురిసెన్.
7_4_191
క. చెలఁ గుపటుసింహనాదం
బులు ఱంకెలు గాఁ గ వారు పొలిచిరి వృషభం
బులక్రియ నొండొరులకు మా
ర్మలయుచుఁ దాకుచు నుదాత్తరభసోజ్జ్వలు లె.
7_4_192
ఉ. అత్తఱిఁ గర్ణువిల్లును హయంబులు నుగ్గుగఁ జేసి నెత్తుటన్
జొత్తిల మేన బాణములు సొన్పి మరుత్సుతుఁ డార్చె నార్చినం
జిత్తము దల్లడిల్లఁ గురుసింహుఁ డు దుర్జయుఁ బన్ప నాతఁ డ
త్యుత్తమసాహసప్రకటితోద్ధతి నాజగజెట్టిఁ దాఁ కినన్.
7_4_193
తే. బలము లచ్చెరు వంద నట్లలవు మెఱయ
నీసుతుఁ డనిలసుతుఁ దాఁ కి నిశితసాయ
కముల నొప్పించి రథతురంగముల నొంచి
సూతు నోనేయఁ గ్రోధవిస్ఫర్తి నతఁ డు.
7_4_194
క. తురగములతలలు సూతుని
శిరము నతనిమ స్తకంబు శితశరషట్క
స్ఫురణమున ధరణిమీఁ దం
దొరఁ గించెం గర్ణుఁ డేడ్పుతోఁ గనుఁ గొనఁ గన్.
7_4_195
వ. ఆలోనన సూతసూనుండు రథంబు సన్నద్ధంబు సేసేకొనవాఁ డగుట
నప్పాండుతనయుం దలపడియె నమ్మేటిమగలు కోపంబులు నాటోపంబులు
బలంబులుఁ జలంబులు శౌర్యంబు లు మెఱయు తెఱంగునం
బెనంగి రట్టియెడ.
7_4_196
మ. ఖరనారాచము భీమువక్షమున నాకర్ణుండు బాహాబలా
భరణం డై నిగిడింప నుచ్చి చని భూభాగంబు నాఁ టంగ నా
తురతం బొంద కతండు నిష్ఠురగదం ద్రుంచెం దురంగంబులన్.
ధరణిం గూల్చె ధనుర్విలాస మలరం దత్సూతునిం గేతువున్.
7_4_197
మ. విరథుం డయ్యును రాధనందనుఁ డు దోర్వీర్యం బవార్యంబుగా
శరజాలంబుల భీముఁ గప్పట మహాశ్చర్యంబు గావించె భూ
వరుఁ డంతం దనతమ్ము నారథికుఁ గావమ బంచె నాదుర్ముఖుం
డు రయం బారఁ గఁ దాఁ కె భీమునకు నాటోపంబు దీపింపఁ గన్
7_4_198
క. అయ్యంగరాజుతోడం
గయ్యము సేయిచును దుర్మఖప్రాణుంబుల్
సయ్యనఁ దొమ్మిదియమ్ములఁ
గ్రుయ్యక డయ్యక యతండు గొనియె నరేంద్రా.
7_4_199
వ. ఇట్లు భవదాత్మజుండు పడుటయు.
7_4_200
ఉ. ఆతనిఁ జూచి కన్నుఁ గవ నశ్రులు గ్రమ్మఁ గ సూతసూతి శో
కౌతురుఁ డై తదీయరథ మల్లన యెక్కఁ గ భీమసేనుఁ డు
ద్ద్యోతిత హేమభూషితచతుర్దశమార్గణవిద్ధుఁ జేయుఁ డు
న్శాతశరంబు లన్ని వెస నాఁ టె నతండును దద్భుజంబులన్.
7_4_201
వ. వాఁ డినారసములు మూఁ డు కర్ణునిఱొమ్ము
గాఁ డ నేయ నాన గడచి నొవ్వు
భయముఁ గదురఁ జేయ రయము నరదంబు
దోలికొని యతండు దొలఁ గఁ బాఱె.
7_4_203
వ. అనిన విని ధృతరాష్ట్రుండు సంజయున కిట్లనియె
7_4_204
క. విను పౌరుషము నిరర్థక
మనుమానము లేదు దైవమధికంబు మరు
త్తనయునిచే నారాధా
తనయం డి ట్లగుట నెవ్విధంబునఁ దలఁ పన్
7_4_205
క. అట్టన నేల మహాబలు
పట్టిక సురఖచరదనుజపన్న గులును మా
ర్వెట్ట రనినఁ గర్ణాదుల
కెట్టునిలువవచ్చు వాని యెదురం దిరమై.
7_4_206
క. పాండవుల గెలుచునాజి ని
తం డని యగ్గించు సూతతనయుని మత్పు
త్రుం డతఁ డు భీమునేవున
గం డడఁ గినఁ జూచి మనఘ గందక యున్నే
7_4_207
క. వినఁ డె జరాసంధాదులఁ
దునుముట మనదుర్జయుండు దుర్ముఖుఁ డును భీ
మునితోడఁ బెనఁ గువా రే
మని కర్ణునిఁ గావఁ బనిచెనబ్బాలకులన్
7_4_208
క. పవనజుఁ డొక్కఁ డె పెఱపాం
డవులును సాత్యకియు హరియు డాఁ తురె యుగ్రా
హవమునఁ బ్రాణము లావున
నవిజయ్యులు వారిఁ దొడర నగునే తనకున్.
7_4_209
చ. అని పలుమాట లాడుటయు నమ్మనుజేంద్రునితోడ నాతఁ డి
ట్లను విష మెత్తి క్రోలి యది యంగము నారటపెట్ట నన్యులం
గినిసినయట్ల మీఁ దు పరికింపక యమ్మెయి నీవు పాండునం
దనులకుఁ జెట్టవై హృదయతాపము వచ్చినఁ బల్కె దొండులన్.
7_4_210
వ. ఊరక బవరంబుతెఱంగు వినుము నీతనయులు దుర్మర్షణుండును దుర్మ
దుండును దుస్సహుండును విజయుండును విచిత్రుండును గర్ణునోటమి
సయిరింపం జాలక వడముడిం దొడరి తూపు లడరించినం జూచి యాసూత
సూనుండు దానును నతనిపయిం గవిసి యేసినఁ దద్విశిఖంబుల వారించుచు
మారుతనందనుండు.
ఆ భా 7 4 1 to 7 4 30
2178
3340
2006-10-26T22:03:04Z
RamanadhaReddy
13
-ప్రకాశ్ స్వామినాథన్
7_4_1
క. శ్రీమత్త్వాయుష్మత్త్వసు
ధీమత్త్వప్రదకటాక్ష దీపితభక్తి
స్తోమారామవసంతా
వ్యామోహప్రశమకరణ హరిహరనాథా.
-: సాత్యకి మొగ్గరంబు సొరందొడంగుట :-
7_4_2
వ. దేవా వైశంపాయనుండు జనమేజయున కిట్లనియె.
7_4_3
తే. ధర్మపుత్రుండు వనుప సాత్యకి గడంగి
తనబలము దెస నడచుట వినినయాంబి
కేయుఁ డర్జునుఁ గలయ శైనేయుఁబోవ
విడిచిరే మనవా రని యడుగుటయును.
7_4_4
వ. సంజయుం డతని కిట్లను నట్లు మఱందిం బనిచి యుధిష్ఠిరుం డాచార్యు
వల నవలోకించి యాశినివరుపిఱుందన తఱిమె నప్పుడు ధృష్టద్యుమ్నుం
డవష్టంభంబున నెలుం గెత్తి పురికొల్పఁ బాండవసైనికులు గవిసిన మనవా
రును మార్కొనిరి తదనంతరంబ.
7_4_5
క. తలలను గరముల వక్ష
స్థ్సలముల జఘనములఁ దొడలఁ జరణంబుల న
య్యిలఁ గప్పెడు సాత్యకికో
ల్తల కోర్వక నీబలము గలంగం బడియెన్.
7_4_6
క. విచ్చినమూఁకల కడ్డము
సొచ్చిన నేడ్వురునృపాలశూరోత్తములం
బుచ్చె జముం గొలువఁగ వి
వ్వచ్చుమఱఁది పెఱనృపాలవరము దెరలన్.
7_4_7
సీ. ఆసమయంబున నతని మార్కొని కుంభభవుఁ డేడుతూపులు వఱపె మేన
నతఁ డస్త్రసప్తకహతుఁ జేసె నాతని నగ్గురుఁ డాఱింట నశ్వములను
సూతు నాతని నొంచె నాతఁ డయ్యాచార్యు నేపుమైఁ బదియును నేడునాఱు
నెనిమిదియును బదునెనిమిదియును శాతశరముల నొప్పించి తురగచయము
అ. నాల్గుసాయకముల నడికించి సారథి
నొక్కమార్గణమున ను బ్బడంచి
యార్చుటయును ద్రోణుఁ డలిగి
వాలమ్ములఁ బొదివెఁ దద్రథంబు మద మెలర్ప.
7_4_8
వ. ఇట్లు బాణజాలంబులం గప్పి గురుండు సాత్యకి నుపలక్షించి.
7_4_9
క. నాచేతిబలుపు గని నీ
యాచార్యుం డోడి తొలఁగి యరిగెను నీవే
త్రోచి యట వోవువాఁడవు
సూచెదు గా కెట్లు నిన్న స్రుక్కించెదనో.
7_4_10
క. అనవుడు ధర్మాత్మజుపను
పున నే గాండీవికడకుఁ బోయెద నన్నిం
తన నేటికిఁ దడ వయ్యెడు
ననుగ్రహము సేయు మర్హ మది పెద్దలకున్.
7_4_11
క. అని పలికి తొలఁగిపోవుట
మనమున నూహించి దైత్యమర్దనుతమ్ముం
డను సూతుతోడ ద్రోణుఁడు
మనలం బోనీక పెనఁగు మాత్సర్యమునన్.
7_4_12
వ. తడసినఁ గర్జంబు దప్పు నితనికి నోసరించి పోవవలయు విను మిదియె
బాహ్లికబలం బదె యంగసైన్యం బల్లదె దాక్షిణాత్యసేన వీనియం దొక్క
సందున వెడలుద మివి గడంగి యడ్డపడిన నొప్పించి చిక్కువఱచి పోద
మనిన నట్ల కాక యని యద్దారుకానుజుండు ద్రోణునకుందొలంగించి తేరు
దోలం దీవ్రబాణంబులు గురియుచు నగ్గురుండు వెనుతవుల నయ్యాదవసిం
హుండు సింహవిక్రమంబున నంగచమూచ్ఛేదనంబు నేసి చనునెడఁ గృత
వర్మ యాతనిఁ దాఁకి.
7_4_13
క. ఆఱమ్ము లతనిమేనం
దూఱంగా నేసి నాల్గుతురగాంగములన్
గీఱించినఁ గని ద్రోణుం
డూఱడి ధర్మజునిదెసకు నున్ముఖుఁ డయ్యెన్.
7_4_14
వ. అక్కడ మొగ మయ్యు నిక్కడ నేమఱక యుండె నప్పుడు.
7_4_15
క. కృతవర్మయొడల సాత్యకి
శితసాయకములు పదాఱు సెరివినఁ గోపో
ద్ధతి మెఱయఁగ బలుదూపుల
నతఁ డాతని నుచ్చి పోవునట్లుగ నేసెన్.
7_4_16
వ. వెండియు.
7_4_17
చ. విలు దునుమాడి పక్షమున వే పదియమ్ములు నాఁట నాతఁడు
జ్జ్వలఘనశక్తి వైచి కృతవర్మునిబాహువు నొంచిధైర్యని
శ్చలమతి నొండువిల్లు గొని సారథిఁ జంపిన సూతకృత్యమున్
వలనుగఁ బూని యారథికవర్యుఁడు నిల్చె నితాంతధీరతన్.
7_4_18
వ. నిలిచియు సాత్యకిదెసుం దఱుమక భీమసేనపురస్సరం బైనబలంబున కడ్డపడ
నరిగె నవ్విధంబున నతని బెట్టు వఱచి యాశైనేయుం డచటుగడచి చనియె
ననిన విని ధృతరాష్ట్రుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_4_19
చ. గురుకృతవర్మముఖ్యు లతిఘోరపరాక్రమశీలు రట్టినా
దొరలను సైన్యసాగరము దోర్బలసంపద గాసి సేసె న
న్నరుఁ డది గాక క్రమ్మఱ వినం గడు విస్మయ మి ట్లజయ్యుఁడై
వెరవున లావునం బరిభవించుచు సాత్యకి యేపు సూపెనే.
7_4_20
మ. హరియుం బార్థుఁడు నట్లు నేర్పు గలబాహాశక్తిమైఁ జొచ్చుచో
దొరలున్ సేనలుఁ బెల్లు గూలుటకు నాదుర్యోధనుం డెంతయా
తురతం బొందెనొ దంతిఘోటకపదాతుల్ సాత్యకిస్ఫారదో
స్స్ఫురణన్ మ్రగ్గుట కెట్లు దాను ననుజుల్ శోకించెనో యక్కటా.
7_4_21
వ. అనవుడు సూతసూనుం డమ్మానవపతి కిట్లనియె.
7_4_22
క. నీయవినయంబు పెంపున
నీయాపద సంభవించెనింక వగచినం
బాయునె యితరులక్రియ శో
కాయత్తుఁడ వగుట నీకు నర్హమె యధిపా.
7_4_23
వ. సుస్థిరుండవై సమరప్రకారంబు వినుము సాత్యకి యత్తెఱంగునం జని
కాంభోజసేనఁ జొచ్చిన నందలి మేటమగులు దలపడి రట్టియెడం గుంభసం
భవుండు.
7_4_24
క. కని కృతవర్మకు సారథి
నొనర్చి తనకృత్యమునకు నునిచి కడఁగి యా
శినివరు వెనుకొన ధర్మసు
తునిదొర లయ్యస్త్రగురునిఁ దొడర నడరినన్.
7_4_25
క. వారిఁ గృతవర్మ మార్కొని
దారుణశరశిఖల నేర్చి తల్లడపఱుపం
గా రయము గుంది నిలిచిరి
వా రొండొరుఁ జూచుచును వివర్ణాకృతులై.
7_4_26
వ. ఇట్లు హార్థిక్యుబలువిడి కోహటించినరథికులం బురికొలిపికొని వృకోదరుండు
సోదరపుత్త్రమిత్త్రసహితంబుగా నతనిపైఁ గవిసె నట్టిసమయంబున నయ్య
నిలజుండును ధృష్టద్యుమ్నుండును శరత్రయంబులను ధర్మనందనద్రుపదులు
బాణపంచకంబులను హైడింబుం డేడమ్ములను మత్స్యపతి పదియేనింటను
సహదేవుం డిరువదేనింటను శిఖండి యిరువదింటను ద్రౌపదేయులు డెబ్బది
తూపులను నకులుండు సాయకశతంబునను నొక్కుమ్మడి నమ్మేటివిలుకానిం
బొదివిన నతండు.
7_4_27
సీ. ఐదైదుశరముల నందఱ స్రుక్కించి భీముని నేడింట బెట్టు వఱచి
ధనువుఁ గేతనమును దునిమి డెబ్బదితూపు లతిరయంబున నురమాడ నేయ
సోలిన యమ్మరుత్సుతుఁ జూచి యందఱు నాకృతవర్మపై నడరి రంతఁ
దెలిసి వృకోదరుం డలఘుదారుణసముజ్జ్వలశక్తి నాతని వై నతఁడు
తే. ముత్తునియఁ జేయ దొడ్డవి ల్లెత్తి యతని
యొడలు నెత్తురు వఱ్ఱు సేయుడయు నాస
మీరనందనుఁ దక్కటివారి నొంచె
మూఁడుమూఁడమ్ము లేసి యవ్వాఁడిమగఁడు.
7_4_28
తే. అందఱును జుట్టిముట్టి తీవ్రాస్త్రజాల
కములఁ గృతవర్మ నొంప శిఖండి గదిసి
యాక్రమించిన విలు ద్రుంచె నాతఁ డప్పు
డతనిచాపంబు దునిమె నుగ్రాసి వైచి.
7_4_29
క. ఆలోనన భోజపతిన్
వాలమ్ములఁ బొదివి రెల్లవారలు దానం
దూల కతఁడు బలువిలు గొని
క్రాలుచు నాభీమముఖ్యరథికుల నొంచెన్.
7_4_30
వ. అప్పుడు.
అన్నమయ్య పాటలు ష
2179
3370
2006-11-12T16:01:14Z
Dvnsravan
14
#[[షోడసకళానిధికి షోడశోపచారములు]]
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
Wikisource:కవిత్వము
2180
3342
2006-10-29T21:09:06Z
Satish tvs
16
== రచయితలు ==
[[కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి]]
వసంత హేల (గేయం)
2181
3364
2006-10-30T04:49:21Z
Satish tvs
16
'''వసంత హేల (గేయం)'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
నా మనసులోని మనసా ఏమిటే నీగుసగుస
(1)
ప్రకృతి పరవిశించువేళ
చల్లగాలి వీచుచుండ
మందారపు మకరందం
భ్రమరమారగించువెళ
నా మనసులోని మనసా ఏమిటే నీగుసగుస
(2)
కొమ్మమీద కోయిలమ్మ
గున్నమామి చిగురుమేసి
కమ్మని కిలరావంతో
గళమెత్తి పాడుతుంటె
నా మనసులోని మనసా ఏమిటే నీగుసగుస
(3)
మధుమాసం వచ్చింది
అందాలను చిందింది
ప్రకృతిలో అణువణువు
పులకరింత నిస్తూంటె
నా మనసులోని మనసా ఏమిటే నీగుసగుస
నా మనసులోని మనసా ఏమిటే ..నీ .. గుస .. గుస
వూహాతీతం (కవిత)
2182
3345
2006-10-29T21:21:40Z
Satish tvs
16
'''వూహాతీతం (కవిత)'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
అప్పుడే పుట్టిన బిడ్డను
అక్కున చేర్చుకున్న
మాతృమూర్తి పరవశత్వంలో
నవమాసాలూ మోసిన కస్టాలు
కరిగిపోయాయి
తూగుటుయ్యలలో కేరింతలలో
తపటడుగుల తడబాటులో
ముద్దుమురిపాలలో
ఆ ఆనందం అద్భుతం
అమ్మా ఫస్టుక్లాస్ లో ప్యాసయ్యా
అని సంతోషంగా చెప్పిన కొడుకును
ఆలింగనం చేసుకొన్న అనుభూతిలో
తళుక్కుమంది బిడ్డ భవిష్యత్తు
దేశమాతసేవలో
సరిహద్దు రక్షణలో
అసువులు బాసిన తనయుని
అచేతన దేహాన్ని తాకి
నుదుటిపై పెట్టిన ముద్దు
ఆ బుగ్గపై పడ్డ
ఆపుకోలేని కన్నీటి చుక్కలు
చెప్పే భాష్యం
ఆ తల్లి ఆవేదనా??
బిడ్డ త్యాగానికి నిర్వచనమా??
అది నిజంగ వూహాతీతమే
జై హింద్
నాదొక కోరిక (స్కెచ్)
2183
3346
2006-10-29T21:22:54Z
Satish tvs
16
'''నాదొక కోరిక (స్కెచ్ )'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
చెట్ల చిఠారుకొమ్మన
లేచిగుళ్ళను తాకి ప్రసరించే
కమ్మ తెమ్మెర
ఎగిసిపడే సముద్రపు అలల తుంపర్ల స్పర్శ
నీలిఆకాశంలో దూదిబంతుల్లా తేలిపోయే
మబ్బుల గుంపులు
ఆ మబ్బులచాటున దోబూచులాడుతూ
తన కిరణాలతో
భూమాతను పులకిరింపచేసే భానుడు
రణగొణధ్వనిచేసే టెలెఫోన్ మోతవినబడని రోజు
ఒకచేతిలో చిక్కటి వెచ్చటి కాఫీ కప్పు
పక్కజేబులో వేయించిన పల్లీలు
వంటరిగా వూరిచివర నిలబడి
ప్రకౄతిలోని అందాన్ని తిలకించేందుకు
కాలవమీద ఒక సన్నని కాలిబాట వంతెన
ఇవన్నీ కుదిరినవేళ బహుశా
సంతోషంతో వూగిపోయే నా మనస్సులో
అద్భుతమైన కవిత్వ భావ స్పందన
కలగవచ్చునేమో
అల్లసాని పెద్దనార్యా
నువ్వు అదౄష్టవంతుడవయ్యా!!
సూక్తి ముక్తావళి (పద్య కవిత)
2184
3347
2006-10-29T21:24:57Z
Satish tvs
16
'''సూక్తి ముక్తావళి (పద్య కవిత)'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
1. శ్రీ యటంచు మొదట వ్రాయుదురెందరో
గద్యరచనయందు పద్యమందు
కాని కవికి సిరులు కలుగుటే అరుదురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
2. కవితవ్రాయువారు భువిని కోకొల్లలు
వ్రాయుచుందురెపుడు రాశి కొలది
రమ్యమైన కవిత రాశికన్నను మిన్న
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
3. భాషవచ్చినంత పండితుడేగాడు
మాట ఇచ్చినంత మంత్రి గాదు
ముష్టిఎత్తువాడు ముక్కంటిగాడురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
4. అప్పు అడుగువేళ గొప్పగా పొగడును
అప్పు పుచ్చుకొనగ అతని మరచు
అప్పుతీర్చమన్న అధముడేయగునురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
5. కట్నమీయమన్న కర్కశుడందురు
కట్నము వలదన్న కల్మషుండు
కష్టపడుచునైన కట్నమే యిచ్చురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
6. ఉవిదమగనితోడ వుద్యోగమునుచేయు
యింటిపనులుచేయు వంట చేయు
నాడునేడుకూడ ఆడబ్రతుకిదియేర
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
7. అన్నదానమీయ అట్టెకరిగిపోవు
ధనముదానమీయ తరగిపోవు
విద్యదానమొకటె వికసించు నెప్పుడు
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
8. కాలు బయట పెట్ట కావలె నెప్పుడు
రాజకీయమందు రక్షణంబు
నిత్యశంకితంబు నేతల బ్రతుకురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
9. కులము మతములనెడి కుత్సిత భావాలు
ఐకమత్యమునకు అడ్డుకావె?
మమతలేని మతము మనుజులకేలరా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
10. చవటవాని తెచ్చి సన్మాన మొనరింప
బుద్ధిశాలి యగునె మొద్దుగాక?
కాకి హంస యగునె కలరుకోటింగీయ
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
11. ముసలివారలంచు విసవిస పడనేల
వృద్ధ వసతులందు వేయునేల?
ఆదరణకొరకు అర్రులుజాచరె?
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
12. సెక్సు విద్యకూడ చెప్పవలయునంచు
వుబుసుపోక లేచె వుద్యమంబు
పాఠశాల అపుడు వ్యభిచారశాలరా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
13. ఓటుకొరకు వచ్చు ఒకసారి పదవిలో
ఓటువేయ ముఖము చాటుచేయు
ఓట్లు తనకు, మనకు పాట్లే మిగుల్చురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
14. సిల్కులాల్చి, పంచె, సేవకు శిష్యులు
ఫష్టు ఏసి మరియు బెష్టు వసతి
సౌఖ్యమొందువారు స్వాములీనాడురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
15. మూగజీవి యంచు ముంగిట కట్టిన
పశువు గడ్డిమేసి పాలనిచ్చు
పాలుత్రాగి మనిషి పశువునే చంపురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతిబాట
16. ఇంట బయటకూడ ఇంగ్లీషు మాట్లాడు
తెలుగు వచ్చికూడ తెగులు వలన
దేశభాషలందు తెలుగు లెస్సాయెరా (less)
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
17. తెలుగు పలుకునింట అలవాటు గావింప
పిల్లలకది యబ్బు నెల్లవేళ
ఇంటిలోనకూడ ఇంగ్లీషుభాషేన?
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
18. తేటనెనుగు నుడికి సాటిలేదిలలోన
ఎట్టిభాషలందు యెంచిచూడ
తెనుగు పదమునందు తేనెయే చిందురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
19. సీసపద్యమందు సింగారమొలికించు
తేటగీతియందు తేనెలొలులు
ఆటవెలది రాజహంసలానడుచురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
20. అంద మొప్పుచుండు కంద పద్యంబున
జాతివృత్తమటుల చాలగలవు
ఛందొబద్ధ కవిత సాహిత్య సామ్రాట్టు
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
21. ఆంగ్లనవలనేడు ఆరాధ్యమయ్యెను
తెలుగునవల వ్రాయు తెరవునందు
సరస గ్రంధ చోర సాహిత్యమహిమరా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
22. దూరదేసమేగి దొరలాగ బ్రతికినా
వేషభాషలందు బేధమున్న
మాతృభాషనెపుడు మరచిఫోరాదురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
23. తెలుగుభాషలోన కలవు ప్రక్రియలెన్నొ
ఎవరికిష్టమేదొ ఎంచుకొంద్రు
దానిపైన ఏల తగవు విమర్శనల్
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
24.మీడియాలొ మహిళ యాడులో కనుపించు
అర్ధనగ్నదేహ హాసలీల
వనిత బ్రతుకు తుదకు వ్యాపార మాయెరా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
25. మొదటిచూపులోన మోహమేజనియించు
ప్రేమ యంచు పెద్ద పేరుపెట్టు
పెళ్ళియాడి పిదప విడిపోవజూచురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
26. పెళ్ళిగాకముందు పెరవారిరువురూను
తాళికట్టగానె దగ్గరైరి
మమత పెంచుకొంచు మసలగా వలయురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
27. పూలు కుంకుమయు పొలతికి సహజంబు
పెళ్ళిగాకముందె పెట్టుకొనదె?
పతిగతించ వాటి వర్జింపనేలరా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
28. నూరబద్ధములతొ నొక జంటకలుపగా
సాయపడుట యెంతొ న్యాయమగును
కాపురములుగూల్చు కల్లలాడ తగునె
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
29. ఆలితోడ సినిమహాలుకు వెళ్ళును
పక్కనున్న పడతివంకజూచు
భార్యనటుల జూచువారిపై అరచురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
30. సంతుకలుగ కలుగు సంబరమును మించి
మనుమలుద్భవించ యినుముడించు
అసలుకన్న వడ్డి సిసలైన ముద్దురా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
31. శ్రీగణేశుపూజ చేతురు ముందుగా
విఘ్నమేమిలేక విజయమొంద
మంచిపనులనెపుడు మన్నించు గణపతి
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
32. నెలకు జీతమెపుడు నిశ్చయముగ వచ్చు
శ్రధ్ధపట్టి పనులు చేయనేల
అనుచు బద్ధకించ అది ద్రోహమేకద
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
33. రైలుకన్న మరియు రాకెట్టుకన్నను
గాలికన్న పోవు నీలివార్త
దానివేగ మెంచ తరముకాదెవరికి
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
34. కుంటివారుగాని గుడ్డివారుగాని
అంగలోపమంచు బెంగ ఏల?
అభ్యసించ పనులు అలవాటె యగునురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
35. చిమ్మచీకటొక్క చిరుదీపకాంతిలో
మాయమగును అట్లె మంచిసూక్తి
మాపుమనసులోని మాలిన్య భావాలు
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
36. చదువుకున్నవాడు సర్వఙ్ఞుడేయగు
చదువు కొనిన గాని చదువురాద?
విద్యనమ్ముకొన్న విలువేమి యుండురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
37. గద్దెకొరకు యెట్టిఘాతుకమైనను
సలుపటదియె నెపుడు సహజమయ్యె
రాజకీయమందు రౌడిజం హెచ్చురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
38. సభలలోన మంత్రి సర్వదా ప్రజలకు
సేవకుడనటంచు చెప్పుచుండు
తనను కలవబోవ దర్శనమీయడు
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
39. పిసినిగొట్టువాడు పేరాశగలవాడు
అనుభవించకుండ ఆస్థిదాచ
తనయనంతరమది దాయాదిపాల్గాదె
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
40. రాజసింహమౌర రాచరికమునందు
వీరసింహమౌర పోరునందు
గ్రామసింహ మింట గళమెత్తలేడురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
41. నిత్యజీవితమున నెలకొనె భీతియు
ఇల్లు వదలి బయటకేగువాడు
తిరిగి ఇల్లు చేరు తెరవె సంశయమురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
42. పాదచారి కాలిబాటపై నడవడు
వాహనములు పోవు బాటవెంట
పరగ రోడ్డురూల్సు పాటించు వారేరి
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
43. మావటీడు చెంత మత్తగజంబైన
అణగి మణగియుండు అంకుశముకు
తెలివిముందు కండబలమెట్లు నిల్చురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
44. బిచ్చగానివోలె వేషంబు వేయును
నటనలోనకీర్తి నందుకొనును
ముష్టివాని జూచి ముఖము చిట్లించురా
శాస్త్రిమాట నేటిజగతి బాట
45. మనిషి జన్మ ఎంతొ మహనీయమైనది
మంచి గుణముతోడ మసలవలెను
దైవదత్త మిదియె ధన్యతనొందరా
శాస్త్రిమాట నేటి జగతి బాట
(సశేషం)
గ్రీష్మ పుష్పవిలాసం
2185
3348
2006-10-29T21:26:26Z
Satish tvs
16
'''గ్రీష్మ పుష్పవిలాసం'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
ఇంకా రోహిణి రానేలేదు
కర్తరిలోనే మార్తాండుడు
చండ ప్రచండంగా
ధరాతలాన్ని ఎండకడుతున్నాడు
మరి వరుణదేముడు కరుణించాడో
సాగరజలం వేడెక్కి ఆవిరయిందో
గుంపులుగుంపులుగా కదలివస్తున్న
మొయిలుభామల్ని అలవోకగా
మలయమారుతం స్ఫౄజించిందో
శివతాండవానికి గంగ వలికిందో
జల జల చినుకులు రాలాయి
కుండపోతగా వానలు కురిసాయి
బీడువారిన నేలను తడిపాయి
ప్రాణికోటికి తాపం తగ్గించాయి
పుడమి తల్లి వడిలో
ఇంకిన జలరాశికి
ఒక్కసారి నిద్రలేచి ఆవులించి
గ్రీష్మం వికసించిందా అన్నట్టు
భూసుందరి జంటగ వెలికొచ్చింది
అహా! ఏమా వయ్యారం? ఏమా పుష్పవిలాసం!!
శ్రీ భద్రాచల సీతారామస్వామి సుప్రభాతం
2186
3351
2006-10-29T21:37:05Z
Satish tvs
16
'''శ్రీభద్రాచల సీతారామస్వామి సుప్రభాతం'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
1. శ్రీకరంబగు దివ్యాంధ్ర సీమలోన తెల్లవారెను చీకటి తెరలుతొలగె సకలజీవులు మేల్కాంచె సన్నుతింప భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
2. బ్రహ్మ, యీశ్వర యింద్ర దిక్పతులు వచ్చి ఆలయంబున నీకు సేవలు చేయ వేచియుండిరి కనుమయ్య వేడ్కమీర భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
3. తల్లి సీతమ్మ మాయమ్మ ధరణి పుత్రి స్వామి హృదివాసి సౌభాగ్య సర్వలక్ష్మి వాణి, పార్వతి యింద్రాణి వచ్చిరమ్మ భద్రగిరివాస శ్రీరామ పత్ని లెమ్ము
4. నింగితిరుగాడు గ్రహములు నెమ్మితోడ ద్వారమందున నిల్చిరి దర్శనముకు నీపదములు పూజింపగా నెంచినారు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
5. సప్తమునివరేణ్యులు నీకు స్వస్తిపలుక గురుడు తిథియును, నక్షత్ర వారములను తెలుపపంచాంగము పఠింప నిలిచినారు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
6. భానుడుదయాద్రినుదయింప భాసురముగ తనకిరణములు ప్రసరించి ధరణిలోన వెలుగు విరజిమ్ముచుండెను వింతగాను భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
7. హనుమ, సుగ్రీవ, జాంబవంతంగదాది వానరప్రముఖులు నీదుపాదయుగము భక్తితోడను సేవించ వచ్చినారు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
8. దేవ సాకేతపురనాధ! దివ్యరూప! ధర్మముద్ధరించెడి అవతారమూర్తి శిష్టరక్షకా! దనుజవిచ్ఛేదకార భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
9. నిన్ను వర్ణించ కీర్తనల్ ఎన్నగాను భక్తిరసమయ భావంబు భాసిలంగ రామదాసు త్యాగయ్యలు వ్రాసినారు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
10. అడవిని శిలయై యున్న అహల్య నీదు పదము సోకగా నెలత రూపంబునొందె అట్టి నీపాదయుగముల నంటనిమ్ము భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
11. కడలిదాటగా వారధి కట్టువేళ చిన్న వుడత సాయంబును చేసెనంచు నెమ్మితో దానివీపును నిమిరినావు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
12. మొదట శ్రీరామ వ్రాయుటనాదిగాను తెలుగువాడల అలవాటు కలిగెనయ్య వ్రాసినది శుభప్రదముగా వాసికెక్కు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
13. శక్తివంతుడవగు నీకు సాయమేల? వానరులుకూడ నిను కొల్చు భాగ్యమటుల కలుగచేసితివది నీదు కరుణగాదె? భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
14. నీహృదియె స్థావరంబుగా నిత్యముండు సీతనెడబాసెనని వెత జెందినావు ఏమినీమాయ తెలియగా ఎవరితరము? భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
15. అవని శ్రీరఘురాముడై అవతరించి పూర్ణమానవమూర్తిగా స్పూర్తినొంది సుఖముదు:ఖాది గుణముల సోలినావు భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
16. తేనెకన్నను మిన్నయౌ తీపిదనము యుండె నీనామమందున నిండుగాను రామనామము స్మరియింతు రమ్య మలర భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
17. పాడిపంటలువృద్ధిగా బరగుచుండ పల్లెసీమల సౌందర్యపటిమగనగ ప్రకృతిలో అణువణువును పరవశించె భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
18. లేత గడ్డిపై మంచుకురియ, అదియును సూర్యకాంతిలో తళుకుల సొంపులీన కరగిపోకుండ అద్దాని గాంచవయ్య భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
19. తల్లిదరిచేరి పాలను త్రాగగాను లేగదూడలు ఆత్రాన సాగిరాగ గోవు తమకాన కనుమోడ్చి కూర్మి నెరపె భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
20. తెనుగునాటను గౌతమీతీరమందు సాధ్విసీతమ్మ, లక్ష్మణస్వామితోడ వెలసితివిగ భక్తులు నిన్ను వినుతిజేయ భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
21. అదిగొ పక్షులు గూళ్ళను వదలిపెట్టి మేతవెతుకగాను సుదూరమేగునపుడు కిలకిలారావముదముగా సలుపుచుండె భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
22. నవ్యపోకడల జనత నడుచుగాక! నాస్తికత్వ వాదనకిక స్వస్తి పలుక విశ్వమంత నీవేయను విధము జూప భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
23. ఆర్ష సంస్క్రత నిలయమీ ఆంధ్రభూమి పాడిపంటలతో నిండు పసిడినేల అట్టిరాష్ట్ర రక్షక! పూజలందుకొనగ భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
24. కాలనాధభట్ట బిరుదు కలిగియున్న పావనంబగు వంశాన బరగినాడ వ్రాసితిని సుప్రభాతంబు భక్తితోడ భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
25. సుప్రభాతము పాడగా విప్రవరులు ఆలయార్చక బృందములరగుదెంచి వేచియున్నారు ! గీతము వినగదేవ భద్రగిరివాస శ్రీరామచంద్ర లెమ్ము
'''మంగళహారతి'''
అవని ఆదర్శ దంపతులెవరనంగ అరయగాను సీతారాములనుచు జనులు వేయినోళ్ళను వినుతింత్రు వేడ్కమీర ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
తనకుమార్తెనిచ్చెడివేళ జనకరాజు కనకపుంపళ్ళెరంబున కడిగినట్టి గంగప్రవహించు పదములు గాంచనిమ్ము ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
తనివితీరదు నిన్ను స్తోత్రంబుచేయ ఆలయంబున వెలసిన ఆర్యపుత్ర మంగళంబగు నిత్యంబు మధురహాస ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
ధరణి మత్స్య కూర్మ వరాహ నారసింహ వామన పరశురామ శ్రీరామ కృష్ణ బుద్ధ కల్క్యావతారముల్ పొందినట్టి ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
శాంతి సుఖము కలుగుగాక జనులకెపుడు విశ్వమానవ శ్రేయస్సు వెలయుగాక చిత్తశుద్ధి ప్రేమాంజలి చేతుమయ్య ఆశ్రితవరద శ్రీరామ హారతిదిగొ
'''స్వస్తి'''
స్వస్తి! జగతి నెల్లెడల ప్రశాంతి వెలయ స్వస్తి! ఆలయనిర్వాహకాస్థికులకు స్వస్తి! మనసార నినుగొల్చు భక్తతతికి భద్రగిరివాస! శ్రీరామచంద్ర ! స్వస్తి!!
ఓం శాంతిశ్శాంతిశ్శాంతి:
ఇంకా చీకట్లో వున్నట్లే!!
2187
3353
2006-10-29T21:41:51Z
Satish tvs
16
'''ఇంకా చీకట్లో వున్నట్లే!!'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
చీకటిపోయి వెలుతురు వచ్చిందని ఎల్లా చెప్ప్గలరు మీరు అని గురువు శిష్యులను అడిగారు
దీపం అక్కరలేకుండా బయట ప్రపంచాన్ని చూడగలిగితే వెలుతురు వచ్చినట్లే అన్నాడో శిష్యుడు
కాదని తల అడ్డంగా తిప్పారు గురువు
ఆ! దోమనైనా స్పష్టంగా చూడగలిగితే వెలుతురు వచ్చినట్లేగా అన్నాడు మరో శిష్యుడు
ఉహు! కాదని మళ్ళి తల అడ్డంగా తిప్పారు గురువు
అయోమయంగా చూసారు శిష్యులు మరైతే మీరే చెప్పండి అని ప్రాధేయపడ్డారు
ఎప్పుడైతే పక్కవాని ముఖం చూసి అతనిని నీ సోదరునిగా గుర్తిస్తావో అప్పుడే చీకటి పోయి వెలుతురు వచ్చినట్టు
అల్లాంటి సౌబ్రాతృత్వ భావం నీలో కలగనప్పుడు నువ్వు ఇంకా చీకట్లో వున్నట్లే!!
అహం భవాస్మి
2188
3354
2006-10-29T21:42:52Z
Satish tvs
16
'''అహం భవాస్మి'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
క్షీరసాగర మధనం జరిగేటప్పుడు
ముందుగా హాలాహలం వుద్భవించింది
రాక్షసులతోసహా అందరూ హాహాకారాలు చేసారు
బోళాశంకరుణ్ణి ప్రార్దించారు
సారీ! స్తుతించారు
ఉబ్బులింగడు పొంగిపోయి నేనున్నానంటూ వచ్చి
హాలాహలాన్ని గుటుక్కున త్రాగాడు
అప్పుడు తెలిసింది కాబోలు రుచి
మింగలేక కక్కలేక
గొంతుదగ్గర నొక్కిపెట్టాడు
దాంతో గరళకంఠుడయ్యాడు
భావితరాలకు మార్గదర్శకుడయ్యాడు
ఈనాడు ప్రతివాడు పరమశివుడే
సాంబశివుడు ఆ నాడు ఒక్కసారి మాత్రమే విషం మింగాడు
నేడు మానవుడు
అనునిత్యం జరిగే దురంతాల పరిణామాల
హాలాహలాన్ని నిరంతరం గ్రోలుతూ
మింగలేక కక్కలేక
నిస్సహాయంగా చూస్తూ అనుభవిస్తూ
అపర గరళ కంఠుడవుతున్నాడు
అందుకనే కాబోలు అనుకొంటున్నాడు
అహం భవాస్మి
నేను తెలుగు వాడను
2189
3355
2006-10-29T21:44:33Z
Satish tvs
16
'''నేను తెలుగు వాడను'''
'''కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
ఉత్పలమాల:
తేటతెనుంగుమాట అది
తీపిదనాన వరాలమూట, క
ర్ణాటక ఆంధ్రరాజ పరి
రక్షితశోభిత ఫ్రౌఢమూర్తియై
నాటికినేటికిన్ వసుధ
నాణ్యతగాంచెను కీర్తినొందె, యి
ప్పాటున పల్కెదన్ తెలుగు
వాడను నేనని దర్పమొప్పగన్
కుసుమాభ్యర్ధన
2190
3358
2006-10-29T21:50:47Z
Satish tvs
16
'''కుసుమాభ్యర్ధన'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
నేనొక పూలమొక్కకడ నిల్చితి పూలనుకోయునంతలో మానసమందు
తోచెగద మమ్ముల నివ్విధి బాధపెట్టగా మానుమటంచు పూలు బ్రతిమాలుచు
చూచువిధంబుగా ఏనిక మిమ్ములకోయనని యింటికి బోవగనెంచునంతలో
నన్ను ఎవరొ పట్టినట్టవ ఒకపరి తిరిగి చూచినాను తెల్లబోయి
వక గులాబి కొమ్మ వంగి తగిలి తాను పలికె నన్నుజూచి బాధతోడ
చూడుమీ వనమంత సోయగమొలికించు ప్రకృతిసౌందర్యమింపార
నెరపె మల్లెలు జాజులు మందార చామంతి విరివిగా వికసించి పరిమళించె
పూవులన్నియు నొక్క పూసలదండగా పరికింప కన్నుల పండుగయ్యె
ఇది మధుమాసమా ఏమని భ్రమకల్గ చేసెడి రీతిగా సీమ వెలసె
కాని నేల రాలుకద మరుదినమందు జన్మ వృధ మరియు విషాధభరిత
మగును కాద! అట్టి మమ్ముల వీడుట న్యాయమగున మాకు సాయపడక?
పుట్టిన ప్రాణి గిట్టుటయు పుట్టుటయున్ సహజంబు, పుట్టినన్ వట్టినె
రాలిపోవుటది పాడియ? ఏమిఫలంబది? తోచెనొక్కటిన్ గుట్టుగ
తాప్రమోదమొనగూర్చిన, మెచ్చిన చాలు తృప్తియౌ
పుట్టుక సార్ధకం బగును పుష్పమలంకృతమంచెరుంగవే?
మాగతికానకుండ అటు మళ్ళెదవేల దయానిధీ? త్వదీ యాగమనంబుచూచితిమి
హర్షిత భావ పులంకితంబుగన్ స్వాగతమయ్యనీకు! మనసారగ తోచిన
పూవులన్నియున్ వేగమె సజ్జనిండుగను పేర్మిని నింపుము వెంటగైకొనన్
త్యాగముకాదు నిక్కువము దైవ పదంబుల చేరుభాగ్యమున్
యీగతి దక్కనిమ్ము తడవెందుకు? సందియమేల రమ్మికన్
పొలతుల సిగలోన పూలచెండ్లుగ మమ్ము ముడిచిన మాకదిమోదమవదె?
గొబ్బెమ్మపై మము కూర్చగ కన్నియల్ పాడుచు తిరిగిన భాగ్యమదియె
పెండ్లిలో దంపతుల్ పేర్మి తలంబ్రాల్గ పోసుకొనుట మాకు పుణ్యమవదె
పూలమాలగకట్టి పురుషోత్తముని మెడ చేరగా మాకింక చింతగలదె?
ఇట్టివిధముగా సేవల నింపుమీర సల్పు భాగ్యము దక్కదె సన్నుతింప
మమ్ము గొనిపొమ్ము దయచూపుమయ్య నీవు ఇటనెవున్న ప్రయోజనమేమి మాకు?
(పూవులను కోయకుండా చెట్టునేవుంచేస్తే అవి రాలిపోతాయి కనుక,
కోయండి, వుపయోగించండి అని పూవులు అభ్యర్ధిస్తున్న భావం)
పాప!
2191
3359
2006-10-29T21:56:58Z
Satish tvs
16
'''పాప!'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
ఏమిటి వెతుకుతున్నారు? ముత్యాలకోసం పాప నవ్వింది
ఈ వేళ చందమామ రాడు అవును అమావాశ్యకదా!
అదేంకాదు! పాపమొహంచూసి కుళ్ళు
నాలుగేళ్ళనూంచి చూస్తున్నా ఈ రుమ్మాలు వుతికించరా?
వద్దు వద్దు మనం వస్తోంటే పాప ఏడ్చింది దాని కన్నీళ్ళు తుడిచా
ఇదిగో ఫోన్ రింగవుతోంది చూడు పాప ఫోన్ చేసిందండీ పాప పుట్టిందిట
ఏమిటి తాత గారూ దీక్షగా చుస్తున్నారు?
పాపా! నీకూతురుది నవ్వుతూవుంటే నీపోలికే అబ్బో ఎన్ని ముత్యాలో !!
ఒక్కసారి బ్రతికించు
2192
3360
2006-10-29T22:01:11Z
Satish tvs
16
'''ఒక్కసారి బ్రతికించు'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
పాపాలు పాపాలు ఘోరమైన నేరాలు
అందుకు నరకంలో శిక్షలు శులాల్తొ పొడుస్తారు
సలసలకాగే నూనెలో వేస్తారు ఱంపాలతో కోస్తారు
చిత్రహింసలు పెడ్తారు ఏం వింటేనే భయంగావుందా
అందుకే దేవుడి హుండీలో లక్షలూ కోట్లూ పోస్తున్నావా
స్వాములు బాబాల చుట్టూ తిరుగుతున్నావా?
నీకీసత్యం తెలియదేమో నరకంలో పెట్టే శిక్షలు
కాలిబూడిదైన నీదేహానికేమో నీ ఆత్మకు
కాదేమో నీ ఆత్మ నాశనరహితమైనది
గీతలో రెండో అధ్యాయం చదవలేదా??
నైనం చిందన్తి శస్త్రాణి నైనం దహతి పావక:
నచైనం క్లేదయన్త్యాపో నశోషయతి మారుత:
పుణ్యాలు చేస్తే హాయిగా పొందవచ్చు స్వర్గ సౌఖ్యాలు
మగచచ్చినాళ్ళయితే రంభాది అప్సర సంయోగాలు
ఏమి పిచ్చి ఆలోచలు ఏమి మూఢ విశ్వాసాలు
నువ్వు చేసే పాపపుణ్యాల ఫలితం నువు బ్రతికివుండగానే
అనుభవిస్తావేమో కొంచెం నిదానంగా ఆలోచించు భవితలో
కలిగే పరిణామాలను వూహించు వుహూ!
నీకు నమ్మకం లేదు నమ్మకం రాదు భయాంధోళనా
సమ్మిళతమైనభక్తితో నీపాపాలను
ప్రక్షాళన చేసుకోవాలనుకుంటున్నావా?
ఓ అనంత విశ్వ సృష్టి కర్తా మానవాతీత
అఖండ శక్తి దాయకా నేను చచ్చిపోయాక
నా కట్టె కాల్చేలోపుగా ఒక్కసారి బ్రతికించు
చచ్చాక అంతా శూన్యమేనని ఇది నాస్వానుభవమని
ఈ నరకం స్వర్గం లేవని అబూతకల్పనలేనని
పాపపుణ్యాల ఫలితాలు ఇక్కడే అనుభవిస్తామని
ఈ సత్యాన్ని ఉద్ఘాటించి మళ్ళీ చచ్చిపోతా
సమాజమా? అదెక్కడవుంది?
2193
3362
2006-10-29T22:05:12Z
Satish tvs
16
'''సమాజమా? అదెక్కడవుంది?'''
'''రచన: కాలనాధభట్ట వీరభద్ర శాస్త్రి'''
అది ఒక సంధ్యా సమయం జంటలుగా విహారానికి వచ్చే పార్కులో
ఒక చోట పచ్చగడ్డిపైన నిమీళితనేత్రాలతో వెల్లకితలా పడుకున్న కవి
స్వామీ ఏమిటి దీర్ఘంగా ఆలోచిస్తున్నారు? కళ్ళుతెరిచిన కవి చిరునవ్వు నవ్వాడు
కమ్మ తెమ్మర స్పర్సతో కల్గుచుండె మధురభావాలు హేలగా మనసునందు
వచన కవితలో జొప్పించి వ్రాయ నెంచి వూహలందును విహరించ బోయినాను
ఆహా ప్రకృతి ఎంత సుందరంగా వుంది గ్రీష్మ భాను తాపనివారణకా అన్నట్టు
నీలి గగనాన గుంపులు కూడిన మేఘాలు ఆ మేఘాల చాటున భువిని
ముద్దాడబోతున్న తుషార బిందువులు వాటికాహ్వానం పలికే నెమళ్ళ
నర్తనలు మలయమారుత స్పర్సతో పులకించి టప టప రాలే వానచినుకులలో
తపతపమని గంతులువేసే పిల్లలు పచ్చని చెట్ల ఆకులచివర్లనుంచి జాలువారుతున్న
వాన చినుకులను గవాక్ష వీక్షణలతో మురిసే ముగ్ధ కన్నియలు ఆ చల్లని
వాతావరణంలో నాప్రియురాలి పరిష్వంగసుఖానుభూతిని వర్ణిస్తా నేను భావుకుణ్ణి.
సొందర్యోపాసకుణ్ణి ఈ ప్రకృతిలోని అణువణువూ పులకింతలిచ్చే మనోహర దృశ్యాలని నా కవితలొ జొప్పిస్తా!!
అయితే స్వామీ! సమాజం గురించి ఏమీ వ్రాయారా?
సమాజామా? అదెక్కడ వుంది ??
షోడసకళానిధికి షోడశోపచారములు
2194
3371
2006-11-12T16:02:42Z
Dvnsravan
14
<pre>
షోడసకళానిధికి షోడశోపచారములు
జాడతోడ నిచ్చలును సమర్పయామి
అలరు విశ్వాత్మకున కావాహన మిదె సర్వ
నిలయున కాసనము నెమ్మి నిదే
అలగంగా జనకున కర్ఘ్యపాద్యాచమనాలు
జలధి శాయికిని మజ్జనమిదే
వరపీతాంబరునకు వస్త్రాలంకారమిదె
సరి శ్రీమంతునకు భూషణము లివే
ధరణీధరునకు గంధపుష్ప ధూపములు
తిర మిదె కోటిసూర్యతేజునకు దీపము
అమృతమథనునకు నదివో నైవేద్యము
గమి(రవి)జంద్రునేత్రునకు కప్పురవిడెము
అమరిన శ్రీవేంకటాద్రి మీది దేవునికి
తమితో ప్రదక్షిణాలు దండములు నివిగో
</pre>
{{అన్నమయ్య పాటలు}}
[[Category:అన్నమయ్య పాటలు ]]
కరుణాజలధే, దాశరధే, కమనీయ సుగుణ నిధే
2195
3374
2006-11-13T17:20:29Z
59.144.78.127
<pre>
రాగం: కేదారగౌళ
తాళం: చాపు
పల్లవి:
కరుణాజలధే, దాశరథే, కమనీయ సుగుణ నిధే ||కరుణా||
అను పల్లవి:
తరుణాంబుజ నిభ చరణా!
సురమదహరణా! శ్రితజన శరణాద్భుతఘన! ||కరుణా||
చరణము(లు):
మనవిని వినక యోచన జేసిన నే
విననయ్య శ్రీరామ! ఓ పరమ పా
వన! తారక నామ! సుగుణధామ!
జనకతనయావన! చతుర్ముఖ
జనక! జనక వచన సుపరి పా
లనము జేసిన వనజలోచన!
సనకసుత! మా ధనము నీవే ||కరుణా||
సురముని వరనుత! సరసముతో నన్ను
కరుణించిన నీదు తండ్రి సొమ్ము
వెరవక బోనేరదు ఎందుకు వాదు?
హరిగణాధిప పరిచ! రాగమ
చర! పరాత్పర! తరముగాదిక
చరణ భక్తి వితరణ మొసగను
తరుణమిది, శ్రీకర! ధరాధిప! ||కరుణా||
ధనమదమున నుండు మనుజుల నేను యా
చన సేయగ లేనురా త్యాగరాజ
వినుత! ఘృణాసాగర! సమీర
తనయ సేవిత! ధనదనుత! స
జ్జన మనోహర! ఘనరవ స్వర!
మనసు చాలా వినదురా యీ
తనువు నీదని వినుతి జేసెద ||కరుణా||
</pre>
కరుణాసముద్ర, నను కావవే, శ్రీరామభద్ర
2196
3376
2006-11-14T16:57:22Z
శ్రీహర్ష
18
<pre>
రాగం: దేవగాంధారి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కరుణాసముద్ర, నను కావవే, శ్రీరామభద్ర ||కరుణా||
అనుపల్లవి:
శరణాగత హృచ్ఛిద్ర శమన నిర్జిత నిద్ర ||కరుణా||
చరణము(లు):
నాపపము నాతో నుండిన
శ్రీప నీ బిరుదు కేమి బ్రతుకు
యే పాపుల శాపమో
యెందు కీచలము త్యాగరాజనుత ||కరుణా||
</pre>
కలి నరులకు మహిమలు దెలిపేమి ఫలములేదా
2197
3378
2006-11-15T20:24:19Z
శ్రీహర్ష
18
<pre>
రాగం: కుంతలవరాళి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కలి నరులకు మహిమలు దెలిపేమి ఫలములేదా క...
అను పల్లవి:
ఇలను వెలయ వర వృష రాజుల కటు
కులరుచి తెలియు చందముగానీ క..
చరణము(లు)
దారసుతులకై ధనములకై యూరు
పేరులకై బహు పెద్దతనముకై
సారెకు భక్తవేసముకొనువారికి
తారకనామ శ్రీ త్యాగరాజార్చిత క...
</pre>
కలిగియుంటే గదా కల్గును కామితఫలదాయక
2198
3380
2006-11-16T19:41:56Z
శ్రీహర్ష
18
<pre>
రాగం: కీరవాణి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కలిగియుంటే గదా కల్గును
కామితఫలదాయక క...
అను పల్లవి:
కలిని ఇంగిత మెఱుఁగక నిన్నాడుకొంటి
చలముచేయక నాతలను చక్కని వ్రాఁత క...
చరణము(లు):
భాగవతాగ్రేసరులగు నారద
ప్రహ్లాద పరాశర రామదాసులు
బాగుగ శ్రీరఘురాముని పదముల
భక్తిఁ జేసినరీతి త్యాగరాజుని కిపుడు క...
</pre>
కలి నరులకు మహిమలు దెలిపేమి ఫలమనలేదా
2199
3381
2006-11-16T19:42:01Z
శ్రీహర్ష
18
<pre>
రాగం: కుంతలవరాళి
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కలి నరులకు మహిమలు దెలిపేమి ఫలమనలేదా క...
అను పల్లవి:
ఇలను వెలయ వర వృష రాజుల కటు
కులరుచి తెలియు చందముగానీ క..
చరణము(లు)
దారసుతులకై ధనములకై యూరు
పేరులకై బహు పెద్దతనముకై
సారెకు భక్తవేసముకొనువారికి
తారకనామ శ్రీ త్యాగరాజార్చిత క...
</pre>
శ్రీశ్రీ
2200
3383
2006-11-17T07:19:03Z
203.163.243.140
ఖడ్గసృస్టి
రెండు రెళ్ళు నాలుగన్నందుకు
గూండాలు గండ్రాళ్ళు విసిరే సీమలో
క్క్షేమం అవిభాజ్యం అంటే
జైళ్ళు నోళ్ళు తెరిచే భూమిలో
అస్వతంత్రతని జయించడానికి
అహింసాయుధం ధరించామంటూ
రక్తపాతం లేకుండానే
రాజ్యం సంపాదించామంటూ
అవినీతి భారీపరిశ్రమలో
అన్యాయాల ధరలు పెంచేసి
స్వాతంత్ర్యాన్ని బ్యాంకుల్లో వేసుకుని
చక్రవడ్డి తిప్పే కామందులకు
క్షణ క్షణం మారుతున్న లోకాన్ని
సరీగా అర్ధం చేసుకున్న వాళ్ళంతా
పేద ప్రజల పక్షం వహించడమే
పెద్ద అపరాధమై పోయింది.
అహింస ఒక ఆశయమే కాని
ఆయుధం ఎప్పుడూ కాదు
ఆశయం సాధించాలంతె
ఆయుధం అవసరమే మరి
ఆశయం ఉండడం మంచిదే కాని
అన్ని ఆశయాలు మంచివి కావు
ఆశయాలు సంఘర్షించే వేళ
ఆయుధం అలీనన్ కాదు
అందుకే అంటున్నాను నేను
అందుకో ఆయుధం అని
ఆచరణకి దారితీస్తేనే
ఆవేశం సార్ధకమవుతుంది
అందుకే సృస్టిస్తున్నాను
అధర్మనిధనం చేసే ఈ ఖడ్గాన్ని
కలంతో సృష్టిస్తున్న ఖడ్గం ఇది
జనంతో నిర్మిస్తున్న స్వర్గం ఇది
ఈ కతి బూజు పట్టిన భావాలకి
పునర్జయం ఇవ్వడానికి కాదు
కుళ్ళిపోతున్న సమాజవృక్షాన్ని
సమూలచ్చేధం చెయ్యడానికి
దీన్ని
నల్లబజారు గుండెల్లో దించు
దీనితో
కల్లకపటాలను వధించు
ఇది
సమానధర్మాన్ని స్థాపిస్తుంది
నవీన మార్గాన్ని చూపిస్తుంది
ఈ కత్తి
ఊహాసమూహాల వ్యూహాలు పన్ని
వీరవిహారం చేస్తూ
రణక్షోణిలో జనాక్షౌహిణులు కదలడానికి
అందుకే రాస్తున్నా నొక గీతి
చేస్తున్నా నొక హేతి
రావోయి లోనికి
సందేహం దేనికి
ఇది నిజం
నవధర్మం మానవధర్మం
అణవశక్తి కన్న
మానవశక్తి మిన్న
రావోయి రావోయి లోనికి
సంకోచం దేనికి
నను చూడగా ఇదేవేళ
నా మనహ కార్మికశాల
క్రక్కేది భావాగ్ని సెగలు
క్రమ్మేది దావాగ్ని పొగలు
రావోయి రావోయి లోనికి
రాసేది రవ్యుష్ణ గీతి
చేసేది పవ్యుగ్ర హేతి
శ్రీ వే౦కటేశ్వర సూప్రభాతం
2201
3384
2006-11-17T08:18:30Z
Sekharg
20
శ్రీ వే౦కటేశ్వర సూప్రభాతమ
కౌసల్యా సుప్రజారామ పుర్వ స౦ధ్యా ప్రవర్తతే
ఉత్తిష్ఠ నరశార్దూల కర్తవ్యం దెవమహ్నికమ ॥ 1
ఉత్తి ష్ఠోత్తిష్ఠ గోవింద ఉత్తిష్ఠ గరుడ్వజ ।
ఉత్తిష్ఠ కమలాకాన్త త్రైలోక్యం మంగళంకురు ॥ 2
మాతస్సమస్తజగతాం మధుకైటబారైః
వక్షో విహరిణి మనోహర దివ్యమూర్తె
శ్రిస్వామిని శ్రితజన ప్రియ దానశిలే
శ్రి వెంకటెశ దయతె తవ సుప్రభాతం ॥ 3
తవ సుప్రభాతం మరవిందలోచనె
భవతు ప్రసన్న మూఖచంద్రమండలె
విది శంక రెంద్రవని తాభి రర్చితె
వృషశైలనాథ దయతె దయానిధె ॥ 4
అత్య్రాదిసప్తఋషయస్సమపాస్య సంధ్యాం
ఆకాష సింధు కమలాని మనోహరాణి
ఆదాయ పాదయుగ మర్చయతుం ప్రపన్నాః
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతం ॥ 5
పంచాన నాబ్జభవ షణ్ముఖ వసవాద్యాః
త్రైవిక్రమాది చరితం విభుధాః స్తువంతి
భాషాపతిః పఠతి వాసర శుద్ది మారాత్
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 6
ఈషత్ర్వపుల్ల సరసీరుహ నారికేళ
పూగద్రుమాది సుణనోహర పాలికానామ్
ఆయాతి మందమనిలః సహదివ్యగందైః
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 7
ఉన్మిల్య నేత్రయుగ ముత్తతపంజరస్థాః
పా త్రావశిష్ఠ కదళిఫల పాయసాని
భుక్త్యా సలిలమథ కేళిశుకాః పఠంతి
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 8
తంత్రి ప్రకర్ష మధురస్వనయా విపంచ్యా
గాయ త్యనంత చరితం తవ నారదోSపి
భాషాసమగ్ర మసకృత్కర చారురమ్యం
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ ॥ 9
భృంగావళి చ మకరంద రసానువిద్ద
ఝంకార గితనినదైః సహసేవనాయ
నిర్యా తు్యపాంత సరసి కమలోదరేభ్యః
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ || 10
యేషాగణేన వరదథ్ని విమద్యమానౌ
ఘోషాలయేషు దథిమంథన తివ్రషాః
రోషాత్కలిం విదథతే కకుభశ్చ కుంఘోభాః
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ || 11
పద్మిశమిత్ర శతపత్ర గతాళివర్గాః
హర్తుం శ్రియం కువలయస్య నిజాంగలక్ష్మ్యా
భేరీనినాదమివ బిభ్రతి తీవ్రనాదం
శేశాద్రి శేఖర విభో తవ సుప్రభాతమ్ || 12
శ్రీమ న్నభీష్ట వర దాఖిల లోకబంథో
శ్రీ శ్రినివాస జగదేక దయైక సింధో
శ్రీదేవతాగృహ భుజాంతర దివ్యమూర్తే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 13
శ్రీ స్వామి పుష్కరిణికాऽऽ ప్లవ నిర్మలాంగా
శ్రేయోऽర్తినో హరవిరించి సనందనాద్యాః
ద్వారే వసంతి వరవేత్రహ తోతమాంగాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 14
శ్రీ శేషశైల గరుడాచల వేంకటాద్రి
నారాయణాద్రి వృషభాద్రి వృషాద్రి ముఖ్యాం
ఆఖ్యాం త్వదీయవసతే రనిశం వదంతి
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 15
సేవాపరాః శివసురేశ కృశానుధర్మ
రక్షోऽ ంబునాథ పవమాన ధనాధినాథాః
బద్దాంజలి ప్రవిలస న్నిజశీర్ష దేశాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 16
ధాటీషు తే విహగరాబ మృగాధిరాజ
నాగాధిరాజ గజరాజ హయాధిరాజాః
స్వస్వాధికార మహిమాదిక మర్థయంతే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 17
సుర్యిందు భౌమ బుధవాక్వతి కావ్యసౌరి
స్వర్భాను కేతు దివిష త్పరిషత్ప్రధానా
త్వద్దాస దాస పరమావధి దాసదాసాః
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 18
త్వత్పాదధుళి భరితస్ఫురితో త్తమాంగాః
స్వర్గాపవర్గ ని రపేక్ష్య నిజాంతరంగాః
కల్వాగమాకలనయాऽऽ కులతాం లభంతే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 19
త్వద్గోపురాగ్ర శిఖరాణి నిరీక్షమాణాః
స్వరాపవర్గపదవీం పరమాశ్రయంతః
మర్త్యా మనుష్యభువనే మతిమాశ్రయంతే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 20
శ్రీభూమినయక దయాదిగుణామృతాబ్థే
దేవాదిదేవ జగదేక శరణ్యమూర్తే
శ్రీమ న్ననంత గరుడాదిభి రర్చి తాంఘ్రే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 21
శ్రీపద్మనాభ పురుషోత్తమ వాసుదేవ
వైకుంఠ మాధవ జనార్దన చక్రపాణే
శ్రీవత్సచిహ్న శరణాగత పారిజాత
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 22
కందర్ప దర్ప హర సుందర దివ్యమూర్తే
కాంతాకుచాంబురుహ కుట్మలలోల దృష్టే
కల్యాణ నిర్మల గుణాకర దివ్యకీర్తే
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 23
మీనాకృతేకమఠకోల నృసింహవర్ణిన్
సామిన్ పరశ్వథ తవోధన రామచంద్ర
శేషాంశరామ యదునందన కల్కిరూప
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 24
ఏలాలవంక ఘనసార సుగంధి తీర్థం
దివ్యం వియత్సరితి హేమ ఘటేషుపూర్ణమ్
ధృత్వాऽద్యవైదిక శిఖామణయః ప్రహృష్టః
తిష్టంతి వేంటపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 25
భాస్వానుదేతి వికచాని సరోరుహాణి
సంపూరయంతి నినదైః కకుభో వహంగాః
శ్రీ వైష్ణవా స్సతత మర్ధిత మంగళాస్తే
ధా మాశ్రయంతి తవ వేంకట సుప్రభాతమ్ || 26
బ్రహ్మాదయ స్సురవరా స్సమహర్షయస్తే
సంత స్సనందనముఖా స్తధయోగివర్యాః
ధామాంతికే తవహి మంగళ వస్తుహస్తా
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 27
లక్ష్మి నివాస నిరవద్యగుణైక సింథో
సంసారసాగర సముత్తరణైక సేతో
వేదాంత వేద్య నిజవైభవ భక్త భోగ్య
శ్రీ వేంకటాచలపతే తవ సుప్రభాతమ్ || 28
ఇత్ధం వృషాచలపతే రిహ సుప్రభాతమ్ ||
యేమానవాః ప్రతిదినం పఠితుం ప్రవృత్తాః
తేషాం ప్రభాతసమయే స్మృతిరంగభాజాం
ప్రజ్ఙాం పరార్దసులభాం పరమాం ప్రసుతే ||
శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతమ్ సమాప్తమ్
సహాయము:Contents
2202
3385
2006-11-18T03:44:51Z
Jyothivalaboju
19
శ్రీ శ్రీ గారి రచనలు
శ్రీ శ్రీ
2203
3390
2006-11-19T08:16:34Z
Jyothivalaboju
19
శ్రీ శ్రీ గారి రచనలు
పేజి 1. [[ఖడ్గసృష్టి]]
పేజీ 2. [[శరచ్చ్చంద్రిక]]
పేజీ 3. [[విషాదాంద్ర ]]
పేజీ 4.[[విశాలాంధ్రలో ప్రజారాజ్యం]]
పేజీ 5. [[మున్నుడి]]
పేజీ 6. [[సదసత్సంశయం]]
పేజీ 7. [[మహాసంకల్పం]]
పేజీ 8. [['కోఈ హన్స్ రహాహై' 'కోఈ రో రహా హై']]
పేజీ 9 [[గాంధీజీ]]
పేజీ 10. [[మంచి ముత్యాల సరాలు]]
పేజీ 11. [[ఏవి తల్లి]]
పేజీ 12. [[సామాన్యుని కామన]]
పేజీ 13. [[రుబాయత్]]
పేజీ 14. [[భ్రమరగీత ]]
పేజీ 15. [[బొమ్మలాంతరు]]
పేజీ 16. [[ఆఖరిమాట మొదటి మాట]]
పేజీ 17. [[DE - COMPOSITIONS]]
ఫేజీ 18. [[విదూషకుని ఆత్మహత్య]]
పేజీ 19. [[టాం టాం]]
పేజీ 20. [[కొంటె కోణాలు]]
పేజీ 21. [[ఎ ఏ ఒ ఓ ఔ]]
పేజీ 22. [[అభిసారికి కడసారి]]
పేజీ 23. [[ఒకటి - పదీ]]
పేజీ 24. [[నగరంలో వృషభం]]
పేజీ 25. [[అధివాస్తవికుల ప్రవేశం]]
పేజీ 26. [[మహాకవి ]]
పేజీ 27. [[మాటల మూట]]
పేజీ 28. [[ఎన్నాళ్ళు ఇంకా]]
ఖడ్గసృష్టి
2204
3391
2006-11-19T08:27:44Z
Jyothivalaboju
19
రెండు రెళ్ళు నాలుగన్నందుకు
గూండాలు గండ్రాళ్ళు విసిరే సీమలో
క్క్షేమం అవిభాజ్యం అంటే
జైళ్ళు నోళ్ళు తెరిచే భూమిలో
అస్వతంత్రతని జయించడానికి
అహింసాయుధం ధరించామంటూ
రక్తపాతం లేకుండానే
రాజ్యం సంపాదించామంటూ
అవినీతి భారీపరిశ్రమలో
అన్యాయాల ధరలు పెంచేసి
స్వాతంత్ర్యాన్ని బ్యాంకుల్లో వేసుకుని
చక్రవడ్డి తిప్పే కామందులకు
క్షణ క్షణం మారుతున్న లోకాన్ని
సరీగా అర్ధం చేసుకున్న వాళ్ళంతా
పేద ప్రజల పక్షం వహించడమే
పెద్ద అపరాధమై పోయింది.
అహింస ఒక ఆశయమే కాని
ఆయుధం ఎప్పుడూ కాదు
ఆశయం సాధించాలంతె
ఆయుధం అవసరమే మరి
ఆశయం ఉండడం మంచిదే కాని
అన్ని ఆశయాలు మంచివి కావు
ఆశయాలు సంఘర్షించే వేళ
ఆయుధం అలీనన్ కాదు
అందుకే అంటున్నాను నేను
అందుకో ఆయుధం అని
ఆచరణకి దారితీస్తేనే
ఆవేశం సార్ధకమవుతుంది
అందుకే సృస్టిస్తున్నాను
అధర్మనిధనం చేసే ఈ ఖడ్గాన్ని
కలంతో సృష్టిస్తున్న ఖడ్గం ఇది
జనంతో నిర్మిస్తున్న స్వర్గం ఇది
ఈ కతి బూజు పట్టిన భావాలకి
పునర్జయం ఇవ్వడానికి కాదు
కుళ్ళిపోతున్న సమాజవృక్షాన్ని
సమూలచ్చేధం చెయ్యడానికి
దీన్ని
నల్లబజారు గుండెల్లో దించు
దీనితో
కల్లకపటాలను వధించు
ఇది
సమానధర్మాన్ని స్థాపిస్తుంది
నవీన మార్గాన్ని చూపిస్తుంది
ఈ కత్తి
ఊహాసమూహాల వ్యూహాలు పన్ని
వీరవిహారం చేస్తూ
రణక్షోణిలో జనాక్షౌహిణులు కదలడానికి
అందుకే రాస్తున్నా నొక గీతి
చేస్తున్నా నొక హేతి
రావోయి లోనికి
సందేహం దేనికి
ఇది నిజం
నవధర్మం మానవధర్మం
అణవశక్తి కన్న
మానవశక్తి మిన్న
రావోయి రావోయి లోనికి
సంకోచం దేనికి
నను చూడగా ఇదేవేళ
నా మనహ కార్మికశాల
క్రక్కేది భావాగ్ని సెగలు
క్రమ్మేది దావాగ్ని పొగలు
రావోయి రావోయి లోనికి
రాసేది రవ్యుష్ణ గీతి
చేసేది పవ్యుగ్ర హేతి
శరచ్చ్చంద్రిక
2205
3392
2006-11-19T09:24:50Z
Jyothivalaboju
19
నవీన విశ్వవిద్యాలయాల్లో
పురాణ కవిత్వంలాగా
శ్రవణ యంత్రశాలల్లో
శాస్త్రీయ సంగీతం లాగా
ఇలా వచ్చేవేం వెన్నెలా!
ఎలా వర్ణించను నిన్ను ?
మహా కవులు లోగడ చెప్పిందే
మళ్ళీ మళ్ళీ చెప్పాలా ?
ఏదో కాస్త భాషా జ్ఞానం
ఇంతో అంతో చ్చందస్సంపదా
ఐదో పదో అలంకారాలు
ఆరో అందులో సగమో ఆవేశం
ఇలాంటివే ఏవో పోగుచేసి
ఇదివరకు నిన్నెప్పుడూ చూడనట్టు
ఇవ్వాళే కొత్తగా కనిపెట్టినట్టు
ఏమని వర్ణించను నిన్ను ?
ఏది రాసినా ఏం లాభం ?
ఇదివరకెవడో అనే వుంటాడు
బహుషా ఆ అన్నదేదో నాకన్నా
బాగానే అని వుండొచ్చు.
అలాంటప్పుడు మళ్ళీ
కలం కాగితం మీద పెట్టి
కళంకంలేని తెల్లదనాన్ని
ఖరాబు చెయ్యడ మెందుకు ?
అనాది నుంచీ నువ్వు
అంత మంది కవులకి
ఉపాదేయ వస్తువుగా నిలిచి
ఉపకారం చేశావు
అలాగే నేనూ ఒకప్పుడు
రొమాంటిక్ ప్రమాదంలో పడి
అమాయకంగా నీ బ్యూటీ
అభివర్ణించాను వృత్తాలలో
ఇవాళ మళ్ళీ అలాగ
ఎలాగ రాయగలను నేస్తం ?
ఇరవయ్యో ఏడు నాకు మళ్ళీ
ఎలా వస్తుంది చెప్పూ ?
అంచేత నీ గురించి
అన్వసరావేశాలు పెంచి
అన్యాపదేసంగానో లేదా
అర్ధాంతరన్యాసంగానో
సొంత కోపాలేవో పెట్టుకొని
పంతాలు పట్టింపులూ పట్టుకొని
ఎవరినీ ఈ వ్యవహారంలో
ఇరికించదలచుకోను నేను !
ఎంతకీ ఆవేశాక కేముంది ?
ఎవడి బతుకు వాడు బతుకుతున్నాడు
ఎంతగా ఎడం ఎడంగా ఉన్నా
ఎంతగా పై పై భేదాలున్నా
ఎంతగా స్వాతిశయం పెరిగినా
ఎంత బలం ధనం జవం పెరిగినా
అంతరంగం అట్టడుగున మాత్రం
అంతమందిమీ మానవులమే !
అందుచేత ఓ చందమామా
అందమైన ఓ పూర్ణసోమా
సముద్రం మీదా అరణ్యం మీదా
సమానంగా ప్రకాశించే సౌందర్యాభిరామా
కలుగునా పదనీరజ సేవ? గంధవాహ తనయ
2206
3394
2006-11-23T17:14:22Z
శ్రీహర్ష
18
<pre>
రాగం: పూర్ణలలిత
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కలుగునా పదనీరజ సేవ? గంధవాహ తనయ ||కలుగునా||
అను పల్లవి:
పలుమారు జూచుచు బ్రహ్మానందుఁడై
బరగెడు భక్తాగ్రేసర! తనకు ||కలుగునా||
చరణము(లు):
వేకువ జామున నీ కరమున నిడి
శ్రీకాంతుఁ డమృత స్నానము జేసి తా సీ,
తా కరములచే భుజించి నిను సా
త్వీక పురాణ పఠన జేయుమను
సాకేత పతిని సర్వాధారుని
ప్రాకటముగ త్యాగ రాజనుతుని గన ||కలుగునా||
</pre>
కళల నేర్చిన మును జేసినది
2207
3396
2006-11-28T14:36:17Z
125.22.112.25
New page: <pre>
రాగం: దీపక
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కళల నేర్చిన మును జేసినది
గాక నేమి యరవ�...
<pre>
రాగం: దీపక
తాళం: దేశాది
పల్లవి:
కళల నేర్చిన మును జేసినది
గాక నేమి యరవై నాలుగు క..
అను పల్లవి:
కలిమిలేములకుఁ గారణంబు నీవే
కరుణఁజూడవే కడుపుకోసమై క...
చరణము(లు):
కోరి నూపురకొండ దీసి శింగరిముని
కూర్మి భుజించెనా? వైరి తమ్ముడు
సారమైన రంగని ఇల్లు జేర్చెనా?
సరస త్యాగరాజవినుత బ్రోవవే క...
</pre>
కారుబారు సేయువారు గలరే
2208
3399
2006-12-01T16:56:27Z
59.144.76.120
New page: <pre>
రాగం: ముఖారి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కారుబారు సేయువారు గలరే? నీవలె సాకేత నగ�...
<pre>
రాగం: ముఖారి
తాళం: ఆది
పల్లవి:
కారుబారు సేయువారు గలరే? నీవలె సాకేత నగరిని ||కారు||
అను పల్లవి:
ఊరివారు దేశజనులు వరమునులు
ఉప్పొంగుచును భావకులయ్యెడు ||కారు||
చరణము(లు):
నెలకు మూఁడువాన లఖిల విద్యల
నేర్పు గలిగి, దీర్ఘాయువు గలిగి
చలము గర్వరహితులు గాలేద?
సాధు త్యాగరాజ వినుత రామ! ||కారు||
</pre>
ఆ భా 7 1 31 to 7 1 60
2209
3401
2006-12-02T17:36:56Z
RamanadhaReddy
13
New page: --[[సభ్యుడు:Madhu|మధు]] 7 ఆగస్ట్ 2006
7_1_31
క. మీ రెల్లఁ జూచుచుండఁగఁ
గౌరవ నికురుంబమ�...
--[[సభ్యుడు:Madhu|మధు]] 7 ఆగస్ట్ 2006
7_1_31
క. మీ రెల్లఁ జూచుచుండఁగఁ
గౌరవ నికురుంబమునకుఁ గన్నా కై యొ
ప్పారెడు భీష్ముఁడు వడియెను
మేరు వొఱగినట్టు లసము మిగుల నరునకున్.
7_1_32
వ. నాతెఱంగు వినుండు.
7_1_33
క. కలఁగిన సేనలఁ గాచెద
నిలిపెద నర్జునునికడఁక నెఱపెద బాహా
బల మాభీష్ముం డెట్ల
గ్గలిక మెఱసె నట్ల మీకుఁ గన్నులు దనియన్.
7_1_34
ఉ. ధర్మజభీమపార్థులును దమ్ములు నుద్భటసంగరక్రియా
కర్మఠు లచ్యుతానుజునిగర్వము దుర్విషహంబు వారి మ
త్కార్ముకముక్తచండశరఖండితదేహులఁ జేసి యిత్తు నేఁ
బేర్మిగఁ గౌరవవేంద్రున కభీష్టత రాజ్యరమావిలాసమున్.
7_1_35
క. కాదేని గాండివజ్యా
నాదము సురదుందుభిప్రణాదంబును నిః
ఖేదుఁడ నై వించు నధిక
మోదంబున నిత్యసౌఖ్యముం గై కొందున్.
7_1_36
క. కౌరవులం గాచుచు రణ
శూరులఁ బాండవుల నోర్చుచుం గీర్తికర
స్ఫారవిహారత భీష్మునిఁ
జేరం జనుకంటె నొప్పు సెప్పం గలదే.
7_1_37
వ. అని పలికి తనసారథిం గనుంగొని.
7_1_38
సీ. మణిగణోజ్జ్వల మైన మనయరదంబున జవనాశ్వములఁ బూన్పు చాపబాణ
ఖడ్గాదిసాధనోత్కర మొడఁగూర్పుము రత్నధ్వజం బెత్తు రశ్ము లడర
శంఖమృదంగనిస్సాణాదితూర్యముల్ సంఘటింపుము రభసమున ననుడు
వాఁ డట్ల చేయు దుర్వారగర్వోద్ధతి నగ్ని ప్రభం బగునారథంబు
తే. పటురయంబున నెక్కి భూపతికి మ్రొక్కి
యాతఁ డెల్ల కౌరవులును నఖిలనృపులుఁ
దన్నుఁ గొనియాడఁ గర్ణుఁ డుత్సాహలీల
నిజబలాభీలసుందరధ్వజము లొప్ప.
7_1_39
వ. నడచి నదీనందనుఁ డున్న యెడకుఁ జేరం బోయి శోషించిన సముద్రంబు
చందంబున విమానంబు విఱిగిపడినదివ్యుని తెఱంగునభూతలపతితుండయిన
పతంగు భంగిని భగ్నపక్షం బైనమైనాకంబు మాడ్కిం బొలుచు నతనికడకుం
బాదచారి యై యంగి ఫల్గునునారాచనిచయంబునం బొదువంబడి యమునా
నదీహ్రదస్థితంబును మదనిమీలితాక్షంబును నై శోభిల్లు శుండాలంబు
ననుకరించుచు వీరశయనమహనీయుం డైన యమ్మహానుభావుని యడు
గుల పైఁ గన్నీరు దొరఁగం బ్రణమిల్లి కేలు మొగిడ్చి వినయవినమిత
శరీరుం డై.
7_1_40
క. వచ్చితి రాధేయుఁడఁ గను
విచ్చి ననుం జూడు భరతవీరాగ్రణి నీ
సచ్చరితముఫలమే యి
ట్లిచ్చట నీయునికి ధాత నే మన నేర్తున్.
7_1_41
ఆ. పావనంబు లయినపలుకు నాచెవు
లార నెమ్మి నన్ను నాదరింపు
మయ్య ధర్మనిత్య యంచితసత్య శం
తనుకుమర గాఢధైర్యసార.
7_1_42
ఉ. పేర్చినమూఁకఁ గూడ నడపింపఁగఁ గోల్తల సేయఁ దీవ్రబా
ణార్చుల మార్బలంబుల రయంబున నీఱుగఁ గాల్ప నాజి నీ
నేర్చినభంగి నొండొకఁడు నేర్చునె పాండవబాహుసంపదల్
పెర్చు నెలర్చు నింకఁ గురుబృందము లెల్లను దల్లడిల్లంగన్.
7_1_43
క. శరజిహ్వాభీకరుఁ డగు
నరుఁ డనుశిఖి నిగడఁ జేసి నారాయణదు
ర్భరపవనుఁ డింక బంధుర
కురుసేనాకననంబుక్రొ వ్వడఁగించున్.
7_1_44
మ. భరితాశాంతరపాంచజన్యరవ దృప్యద్దేవదత్తధ్వని
స్ఫురణన్ వీనులు వ్రయ్యఁ గేతనకపి స్ఫూర్జత్ర్పభం జూడ్కు లా
తురతం బొందఁగఁ జండగాండివసముద్భూతాస్త్రజాలంబు లె
వ్వరు సైరింతురు నీవు దక్క భుజగర్వస్ఫూర్తినిర్వాహకా.
7_1_45
ఆ. మెయి మెయిం బెనంగి మెచ్చించి ముక్కంటి
చే వరంబు గొని విశిష్టదివ్య
కర్మదీప్తుఁ డైనగాండీవి నొరుఁ డాజిఁ
జెనయఁజాల కునికి సెప్పనేల.
7_1_46
క. అని పెక్కుమాట లాడిన
విని యాదరభరితనేత్రవిస్తారుం డై
యనిమిషనదీతనూజుఁడు
గనుఁగొనుటయు మఱియు మ్రొక్కి కర్ణుఁడు వలికెన్.
7_1_47
ఉ. ఆనరు నేనొకండన విషానలదుస్సహదృష్టిభీషణం
బైనమహాభుజంగమము నద్భుతమంత్రనిరస్తదర్పముం
గా నొనరించునట్లు భుజగర్వ మడంచెద నస్త్రశస్త్రవి
ద్యానిపుణత్వసంపద నుదాత్తగుణోత్తర నీవు పంపఁగన్.
7_1_48
వ. అనిన గాంగేయుండు రాధేయున కి ట్లనియె.
7_1_49
మ. తగఁ బర్జన్యునిసొంపునన్ బ్రతుకు భూతవ్రాతముల్ వార్థి సొ
చ్చి గరిష్ఠస్థితి నుండునేఱులును సంక్షీణంబులై యుర్వి ని
ల్చి గుణాధిక్యముఁ బొందుబీజములుఁ బోలెం గౌరవుల్ విశ్రుతం
బగునీప్రోవును బ్రాపుఁ గాపుఁ గని సౌఖ్యం బొందు టొప్పుం గడున్.
7_1_50
చ. అరయఁగ బంధుకోటులకు నొక్కురునాథునియట్ల కావె నీ
వరిబలభేది జన్మమున నయ్యెడు చుట్టఱికంబుకంటె సు
స్థిరతర మైన సంగడముచే నగుభాంధవ మెక్కు డండ్రు నా
నరపతి రాజ్యభారము మనంబు నీయదిగాఁ దలంపుమీ.
7_1_51
వ. అంబష్ఠవిదేహపౌండ్రాదిదేశాధీశుల గెల్చి దుర్యోధనాధీనవర్తులంగా నిర్వ
ర్తించిన నీకు నిట్లు సెప్పవలయునే యండజంబులు పండినవృక్షంబు నుప
జీవించు చందంబున నిన్నుంజెంది బంధువులు సుహృజ్జనులు సుఖు లై
యుండువారు గాక నాకు నీవును సు యోధను నట్ల కావున మే
లాడెదఁ గౌరవుల నడిపికొని యమ్మహీవిభునకు విజయంబు గావింపుము
పొ మ్మని సమ్మదంబునం బలికిన సూతనందనుండు ప్రీతుం డై యద్దేవవ్రతు
చరణంబులు శిరంబు సోఁక వినతుం డై వీడ్కొని యరదం బెక్కి యరుగు
దెంచి భవదీయసైన్యంబు దైన్యంబు వాపి యే పగ్గలించి కలయం గనుంగొని.
7_1_52
క. నరపతి యలరఁగ రథకరి
తురగసుభటసముదయముల దోర్గర్వధురం
ధరలీల మెఱసి యతిబం
ధురములు గా సంఘటించె దురమునకుఁ దగన్.
7_1_53
వ. అట్టియెడ.
7_1_54
క. అరుణాశ్వములు రుచిరరు
క్మరథంబుఁ బ్రదీప్తవేదికాధ్వజమును ను
ద్ధురగాత్రకల్లితసితబా
సురబంధురకంటకంబు శోభిల్లంగన్.
7_1_55
క. మొగమునఁ గయ్యపు వేడుక
చిగురొత్త నుదాత్తమూర్తిఁ జెలువొందు గురుం
దగురాజులుఁ గౌరవులును
బొగడి రులివు మిగులఁ బ్రమదపూర్ణ హృదయు లై.
7_1_56
తే. అపుడు నీయగ్రనందనుఁ డల్లఁ దనదు
తేరు రాధేయునరదంబు సేరఁ బోవ
నిచ్చి మనమున సంతస మెసక మెసఁగ
నాదరంబున నిట్లను నతనితోడ.
7_1_57
క. నీవలన సనాథం బై
యీ వీ డెంతయును మెఱసె నిం కిట మనకుం
గావింప వలయు కార్యము
నీ వెఱింగింపంగవలయు నెయ్య మెలర్పన్.
7_1_58
క. అనిన నతం డిట్లను బహు
జనరక్షకు లైననృపులు సద్బుద్ధులు గా
వున నీవు సెప్పఁగా నే
వినియెద నెయ్యది దలంపు వివరింపు తగన్.
7_1_59
ఉ. నావుఁడు గర్ణుతోడ నరనాయకుఁ డి ట్లను సర్వయోధసం
భావితుఁ డైన శాంతనవు బాహులమాటున నస్మదీయుసే
నావిభంబు సెల్లెఁ బదినాల్లును నీమది కెక్క నాదుయో
ధావలిలోన నింకఁ బృతనాధుపుఁగాఁ గొన నెవ్వఁ డర్హుఁడో.
-: ద్రోణాచార్యులకు సర్వసేనాధిపత్యంబు నిర్ణయించుట :-
7_1_60
క. సేనాపతిత్వమునకుం
బూని యొకఁడు నడపకున్నఁ బొడ వడఁగదె యా
సేన యనిఁ గర్ణధారవి
హీనం బగుకలము జలధి నెడలినభంగిన్.
ఆ భా 7 1 61 to 7 2 90
2210
3402
2006-12-02T17:50:27Z
RamanadhaReddy
13
New page: --[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 1:41, 17 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_61
వ. కావున నొక్కర�...
--[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 1:41, 17 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_61
వ. కావున నొక్కరు నిరూపింపు మనవుడు గాంధారేయునకు రాధేయుం డి
ట్లినయె.
7_1_62
సీ. అధిప నీయోధులయందు సేనాపతిత్వమునకుఁ జాలని వారుఁ గలరె
యందఱు నయవిక్రమాదిగుణంబుల మాననీయుల యట్టులైన నెల్ల
వారి ముఖ్యులఁ జేయవచ్చునే యొక్కరుగైకొన్న మత్సరగ్రస్తబుద్ధి
నన్యులు విపరీతులై కలంగక యుండువాఁడు గావలయు నెవ్విరును ద్రోణుఁ
తే. డనినఁ గా దన రాతండ యర్హుఁ డాధి
పత్యమునకు నాచార్యుండు బ్రాహ్మణుండు
వివిధరణకోవిదుఁడు వయోవృద్ధుఁ డధిక
బలుఁడు శూరుండు గట్టుము పట్ట మతని.
7_1_63
వ. అనుటయుం గురురాజు దగురాజులం గూర్చుకొని గురుం డున్నయెడకుం
జని సవినయంబుగా నతని కి ట్లనియె.
7_1_64
ఉ. ప్రాయముకల్మి నొక్కటన భవ్యధృతిన్ మహనీయశీలతన్
సాయకసంపదం బటుభుజవిభవంబున గార్యతంత్రిశి
క్షాయుతబుద్ధి వృద్ధుఁడవు గావె ధరాసురవర్య మున్ను గాం
గేయుఁడు మాకు నెల్ల నెఱిఁగింపఁడె నీదుమహానుభావమున్.
7_1_65
వ. అని వెండియు.
7_1_66
క. కనువెలుఁగు నీవు గా నీ
వెనుక భవన్మతమ యూఁది వీరలు నేనుం
జనుదెంచెద మూఱట నెల
కొన వృషంభముపజ్జ నడచుగోవుల పగిదిన్.
7_1_67
ఆ. అనుచు నచట నున్న యవనీ పతులఁ జూపి
మఱియు నిట్టు లనియె మనుజవిభుఁడు
దేవసేన నడపి దితిజుల గెలిచిన
షణ్ముఖుండు నీవు సరియ కారె.
7_1_68
వ. కావున.
7_1_69
తే. సర్వసేనాధిపత్యంబు నిర్వహింప
వలయు ననవుడు నమ్మహీశ్వరులు నట్ల
చెప్పి గెలువుము నీ వని చెలఁగి యతనిఁ
బ్రస్తుతించి ప్రార్థించిరి భరతముఖ్య.
7_1_70
వ. మఱియు నమ్మహీశ్వరుండు.
7_1_71
క. సేనాసముదయవర్తకుఁ
గా నిని నేఁ బడసినపుడ కౌంతేయులు నా
చే నడఁగ రెట్లు భీష్మువి
హీనుల మగుమమ్మఁ గావు మెల్లవిధములన్.
7_1_72
వ. అని వేఁడికొనిన నయ్యందఱం గలయం గనుంగొని యాచార్యుఁ డి
ట్లనియె.
7_1_73
ఉ. వేదములుం దదంగములు వింతలుగా నొకకొన్ని నేర్తుధై
ర్యాదిగుణంబు లెందుఁ గల వైనను నింతటివానిఁ గాఁగ న
త్యాదరవృత్తి మీరు విజయాశ ననుం గొనియాటఁ జేసి యౌఁ
గా దన కియ్యకొంటిఁ దగఁ గౌరవనాథునికోర్కిదీర్పఁగన్.
7_1_74
శా. భవ్యంబైనబలాధిపత్యమునకుం బట్టంబు గట్టుండు న
న్నవ్యాకీర్ణగజాదియై మెఱము సైన్యశ్రేణిఁ బాలించి కౌ
రవ్యోత్సాహముఁ బెంచి మార్కొనినవీరవ్రాతముం ద్రుంచి నా
దివ్యస్త్రంబుల ముంచి పాండవులదీప్తిన్ మాయఁ జేయించెదన్.
7_1_75
వ. అని పలికిన బ్రీతిచేతస్కుం డయి నీతనూభవుండు గనకకలశంబులం బావన
జలంబులు దెప్పించి మంగళోపకరణశోభితంబు గావించి పుణ్యాహనాదం
బులుం బరమాశ్వీర్వాదంబులున్ మాగధగీతంబులున్ వందిజనస్తుతివ్రాతం
బులుం జెలంగఁ బ్రభూతపతులుం దానును ద్రోణాచార్యునకు సేనాధి
పత్యాభిషేకపట్టబంధం బొనర్చి పేర్చినం గని రథికవరు లార్చి నిజశంఖం
బులు పూరించిన నఖిలసైన్యంబులందును భేరీమృదంగపణవాదితూర్యనినా
దంబులు నిగిడి నింగి ముట్టె నిట్లు సకలచమూపతిత్వపదభాసితుండై
భారద్వాజుండు.
7_1_76
సీ. కౌరవసేనాముఖంబునఁ దిలక మై యొప్పి రాధేయాదియోధవరులఁ
గొని పాండురాజనందనులసైన్యములతోఁ దొడరి ధైర్యంబు నద్భుతమహాస్త్ర
వీర్యంబు ననివార్యశౌర్యంబు దోర్బలౌదార్యంబు మెఱయ నీతన యువలని
కూరిమి వెలయ నక్షోహీణిపైఁ గొంతబలమును దొర లనేకులను గూల్చి
తే. చామరచ్ఛత్త్రకేతుభూషణతురంగ
దంతిరథహేతివర్మయోధవ్రజంబు
తుని యలిల నించి కతిపయదినము లరులు
సురలు వినుతింప విహరించె ధరణినాథ.
7_1_77
క. అడవుల దవశిఖ దరికొను
వడువున ని ట్లరిబలం బవారణఁ బొడిగా
నడరి యతఁ డాఱె ద్రుపదుని
కొడు కార్వ నుభయజనములకున్ వగ మిగులన్.
7_1_78
క. దుష్టమనస్కుం డగునా
ధృష్టద్యమ్నండు దక్కదేవా సుజనో
త్కృష్టుఁ డగుగురునితెగుటకు
నిష్టాపముఁ బొందె భూతనికరము లెల్లన్.
7_1_79
వ. అనిన విని యాంబికేయుండు హృదయంబ జల్లన జెదర వదనంబు వెల్ల
నయి మొగుడ నివ్వెఱఁ గంది కొండొకప్రొద్దు నిశ్చేష్టితుండై యుండి
గద్గదవికలకంఠుం డగుచు సంజయుతో నిట్లనియె.
-: ద్రోణాచార్యునిమరణంబు విని ధృతరాష్ట్రుండు పరితపించుట :-
సం. 7_8_1
7_1_80
సీ. అస్త్రశస్త్రంబుల నధికుండు వెరవరి భుజబలవిక్రమంబుల ఘనుండు
గురుఁ డట్టివానిఁ దేఁకువ లేక కదిసిరే పాంచాలు రతనిచాపంబు దునిసె
నో తేరు విఱిగెనో సూతుండు వడియెనో యేమఱి యలసత నెదిరి సరకు
సేయని మఱ పాత్మఁ జెందెనో హీనాత్ముఁడై నధృష్టద్యుమ్నుఁ డతనిఁ జంపె.
తే. నట్టె యచ్చెరు విది దైవ మగ్గలంబు
పౌరుషముకంటె ద్రోణునిపాటు వినియు
వేయిపఱియలై పోవదు ఱియి గాఁగ
నోపు నాగుండెయే మని యుమ్మలింతు.
7_1_81
వ. అని యడ లూని పొగిలి వెండియు.
7_1_82
తే. మేరు వొఱుగుట యినుఁ డిలమీఁద బడుట
యబ్ధి యింకుట గాదె ధైర్యమునఁ బేర్చి
ప్రభ వెలింగి గభీరత రాశి కెక్కి
యెందుఁ బొగ డొందునాచార్యుఁ డిట్టు లగుట.
7_1_83
క. అతిలోకపరాక్రమనిధి
మతిసురగురు మిగులుఁ గురుకుమారుఁడు దు
ర్మతు లగుమత్లుతులకుఁ గా
మృతుఁ డయ్యెఁ బరోపకారమృతి యొప్పుఁ గదా.
7_1_84
తే. విల్లు వట్టెడువా రెల్ల వెరవు గఱచి
పోవ నెల వైనద్రోణునిభుజము నిలువ
రించి పాంచాలనందనుఁ బంచి పార్థుఁ
డిట్లు సేయించెఁ గా కొరుఁ డేల చాలు.
7_1_85
క. పాముఁ బొదివి పడఁ దిగిచిన
చీమలగములట్లు ద్రోణుఁ జిక్కువఱిచెఁ గా
కేమి బహుదేశసైన్యము
లే మనఁ గల దింక నూత యెవ్వరు మనకున్.
7_1_86
వ. అని పలుమాట లాడి యొల్లంబోయి యాలోనన కొంత దెప్పిఱి యంగం
బులు వడంకుచుండ మఱియు నమ్మానవేశ్వరుండు సూతనందనున కి
ట్లనియె.
7_1_87
తే. ప్రథమగిరిమీఁదఁ దోఁతెంచుభానుఁ బోలి
ధర్మపుత్రుండు దోఁచినఁ దిమము విరియు
నట్లు విరియక గురునకు నడ్డపడఁగ
వచ్చునే తమ్ము మెఱసి యెవ్వరికినైన.
7_1_88
క. సింధురము మహోద్రేకమ
దాంధంబై నచ్చులీల నాచార్యునిపై
గంధవహసుతుఁడు గవియ న
మంధరగతి నెవ్వఁ డాగు మనయెధులలోన్.
7_1_89
చ. ఉఱుముచు నెల్లడం బిడుగు లుగ్రగతిం బడ ఘోరమూర్తియై
యఱిముఱిఁ గప్పుదెంచువిలయాభ్రము చాడ్పన మౌర్వినాద మే
డ్తెఱఁ జెలఁగన్ వడిం దొరఁగుదివ్యశరంబులు ద్రోణుతేరిపై
బఱపుకిరీటి మీధరణిపాలకుజోదులచేత నిల్చునే.
7_1_90
క. ఎవ్వఁడు దెరలెనొ తిరుగక
యెవ్వఁడు నిల్చెనొ కడంగి యెవ్వఁడు బిరుదై
క్రొవ్వునఁ జచ్చెనొ కుంభజు
నెవ్వఁడు గావంగ లేఁడ యెయ్యది దుదియో.
ఆ భా 7 1 91 to 7 2 120
2211
3403
2006-12-02T18:06:37Z
RamanadhaReddy
13
New page: --[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 10:15, 24 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_91
ఆ. గురుఁడు వడిన...
--[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 10:15, 24 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_91
ఆ. గురుఁడు వడినయపుడ కురుసైన్యములఁ గల
వారణాశ్వసుభడవర్గములును
బడుయెఁ గాక యేల వడకుండు నాధర్మ
పుత్త్రుభాగ్య మలఁతిఁ బోవు నెట్లు.
7_1_92
చ. నడిఁకెడువాఁడు గాఁడు గురునందనుఁ డక్కట
ప్పుడు మొగ తప్పి యొండుగడఁ బోరుచు నుండెనొ యడ్డపాటు క
వ్వడికతన్ ఫలింపమి నవారణ నాద్రుపదాత్మజుండు బె
ట్టడరి వధింపఁగా వికలుఁడై దురపిల్లుచుఁ జూచుచుండెనో.
7_1_93
ఆ. అని సనవి వనట నలఁదురి
నిను నెద్దియు నడుగ నాకు నీ వేమియుఁ జె
ప్పును వలవదు సంజయ మఱి
వినియెద మది గలఁగె ననుచు వివశాత్మకుఁ డై.
7_1_94
వ. తనకొడుకులగెలుపునెడ నాసమాలుటం జేసి.
7_1_95
అ. సొమ్ము వోయి పడిన సుదత్తు లాక్రందన
రవముతోడ సత్వరముగ నెత్తి
యానృపాలు సెజ్జయం దిడి మెలుపున
శిశిరవిధులు సేయ సేద తేఱి.
7_1_96
వ. ఆసీనుండై యాతండు సూతసుతునకిట్లనియె నరనారాయణులు రథి
సారథులైనయారథం బెందు సిద్దమనోరథం బగుఁ గవలు గడిందిమగలు
సాత్యకిసత్యపరాక్రముండు పాంచాలోత్తముండగునుత్తమౌజుండుదాత్త
బలుండు శిశుపాలతనయుండగు ధృష్టకేతుండు ధీరుండు భీష్మపాతనహేతు
వయినశిఖండి యఖండపరాక్రముండు సౌభద్రుండు రెండవరుద్రుండు
యాదవశ్రేష్ఠుండగుచేకితానుండు మానధనుండు ద్రౌపదేయ లజేయులు
గేకయు లేవురు వేవురపెట్టు యయుత్సుండు బహుళమత్సరుండు ద్రోణ
వధంబ పనిగాఁ బుట్టినధృష్టద్యుమ్నుండు భుజసారద్యుమ్నుండు ఘటో
త్కచుండు ఘనఘోరమూర్తి కృష్ణాశ్రితంబైనవృష్ణికుమారలోకం బలోక
మాన్యం బన మిగిలిన బిరుదుతనంబునం బేర్చినయది భీమగదాభీషణుం
డైన భీమసేనుం డెవ్వరికి నలవిగాక యుండుఁ బాండవసేనం గావను
గౌరవసైన్యంబు సమయింపను దాన చాలు నట్టిపరికరంబును గల దను
కొలంది గాదు కార్యవివేకశౌర్యోద్రేకధుర్యుండు ధర్మదేవతకొడుకు
ధార్మికత్వ సత్యాది మహాగుణగరిష్ఠుండు యుధిష్ఠిరుం డతని గెలువ దేవ
తలకు నశక్యంబు మఱియు నొక్కవిశేషంబు సెప్పెద నాకర్ణింపుము.
7_1_97
మ. యదువంశంబున లోకరక్షణపరుండై పుట్టి వ్రేపల్లెను
న్మదబాల్యంబు నటించి కంసముఖనానాదైత్యులం ద్రుంచి బ
ల్లిదుఁ డాయింద్రునిపారిజాత మిలకున్ లీలాగతిం దెచ్చి శి
ష్టదయాళుత్వము వూని యున్నహరి నిష్ఠం జెంది రప్పాండవుల్.
7_1_98
వ. కావున వారల గెలుచు టరిది యట్లుం గాక.
7_1_99
క. హరియూత్మ యర్జునున కా
హరికర్జునుఁ డాత్మ హరియు నర్జునుఁడును నా
నిరువు రగుట క్రీడార్థం
బరయఁగ నది యొక్కవెలుఁగ యతులం బెందున్.
7_1_100
క. ఆవెలుఁగు గనువెలుంగు గ
దా వెలసినపుణ్యమూర్తి ధర్మసుతుం డే
లా వెఱచు రణమునకు నా
చే వచ్చెం గౌరవులుకు జే టేమందున్.
7_1_101
వ. అని వెచ్చనూర్చి యూర కుండి వెండియు.
7_1_102
చ. గురుఁడును భీష్ముఁడుం గలనఁ గూలుదు రట్టె కిరీటి కింక నె
వ్వ రెదురు కౌరవక్షయ మవశ్యము నయ్యెడు వార్త లేమిగా
బురుపురఁ బొక్కుచున్ వినఁగ బుద్ధిఁ దలంచెననైన ద్రోణుసం
గరపరిపాటి యెల్ల వినఁగా వలతున్ వివరించి చెప్పుమా.
7_1_103
తే. అనిన సంజయుఁ డి ట్లను నాంబికేయు
తోడ నేను దెల్లంబుగ ద్రోణుసమర
మెఱిఁగి వచ్చితిఁ జెప్పెద నెల్లఁ దెలియ
వినుము దిర మయి మాటలు వేయు నేల.
-: ద్రోణుఁడు దుర్యోధనునకు ధర్మరాజుం బట్టి యిచ్చునట్లు వరం బిచ్చుట :-
7_1_104
వ. అట్లు సేనాధిపత్యంబు పూని కుంభసంభవుండు ముదితమనస్కుండై
గారవంబునం గౌరవేంద్రునకు నరేంద్రులు విన నిట్లనియె.
7_1_105
క. నను భీష్మునిపిదప బలం
బున కెల్లను ముఖ్యుఁ జేసి పూజించితి వీ
వినుతాచరణఫలంబును
గనువాఁడవు వరము గోరు కౌరవనాథా.
7_1_106
వ. అనిన విని యతండు కర్ణదుశ్శాసనాదిసుహృజ్జనంబులతో నాలోచనంబు
సేసి సవినయంబుగా గురున కి ట్లనియె.
7_1_107
క. వర మిచ్చెదేనిఁ గోరెదఁ
బరమహితము ధర్మపుత్త్రుఁ బ్రాణముతోడన్
దురమునఁ బట్టి భుజాభీ
కర కొని రావలయు మత్సకాశంబునకున్.
7_1_108
వ. అని కోరుటయు భారద్వాజుండు నీకొడుకువదనం బవలోకించి.
7_1_109
చ. అకట యజాతశత్రుఁ డనునప్పలు కిప్పుడు నిక్క మయ్యె వా
నికిఁ గురునాథ యిట్టు లతనిం దెగఁ జూచుట గోర కాజిఁ బ
ట్టికొనుట గోరి తివ్విధము డెప్పర మెంతయు నిత్తెఱంగుగో
ర్కికిఁ గత మేమి పాండవుల గెల్చి ధరన్ సగ మీఁ దలంచితే.
7_1_110
వ. నీదునిశ్చయం బెట్టిది యతనిం బట్టి తెచ్చిన నేమి సేయం గలవాఁడ వని
యడిగిన నమ్మనుజవరుం డుప్పొంగి తనమనంబున నున్నకార్యం బాచార్యు
నకుం దక్కటిదొరలకుం దేటపడ ని ట్లనియె.
7_1_111
సీ. ఆధర్మసూనుఁ గయ్యంబునఁ జంపిన గోపించి గాండీవి కురు బలంబు
సమయించు మన మోపి పర్వపాండవులను జంపితిమేనిఁ బ్రచండచక్ర
ధారఁ గౌరవకోటితల లేఱి రాజ్యంబు నందుఁ డీకున్నె గొంతి కయినఁ
గాన యుధిష్ఠిరుఁ గాయంబు నొంపక తె జూదం బాడు తెఱఁ గొనర్చి
తే. మగుడ నడవికి ననిచినఁ దగిలి యతని
తోడఁ దమ్ములుఁ బో నంతతోన యెల్ల
దొసఁగు మాలు నప్రతిహతదోర్విభూతిఁ
బెద్దకాల మే నేలుదుఁ బృధివి యెల్ల.
7_1_112
వ. అనిన విని కుటిలం బగునతని యభిప్రాయంబునకు రోసి యస్త్రగురుం డవ్వ
రంబునకు నేమేనియు నెడవెట్టి యిచ్చువాఁడుగా నూహించి యెక్క
తెఱంగుఁ గాంచి యన్నరవాథున కి ట్లనియె.
7_1_113
చ. నరుఁ డెడ సొచ్చెనేని విను నా కది దుష్కర మే నొకండనే
సురగణమైన వ్రేలఁ గొని చూపఁగఁ జాలరు వాఁడు లేనిచోఁ
దిర మయి పోర నిల్చిన యుధిష్ఠిరు ద్రౌపదిపుట్టినింటివే
వురు వెఱఁగంది చూడ నలవుం జలముం జెడఁ బట్టి తెచ్చెదన్.
7_1_114
తే. అనుడు బాలిశూలైననీతనయు లెల్ల
ధర్మజుఁడు పట్టువడునకాఁ దలఁచి రపుడు
పాండుసుతులకు మొగమోడకుండ గురుని
ప్రతిన యెల్లెడఁ జాటించె రాజరాజు.
7_1_115
వ. ఇట్లు శిబిరంబునను సేనాస్థానంబునను గలయ నాఘోషణంబు సేయిం
చినం జెలంగి సకలసైనికులును సింహనాదంబులు సేయ శంఖభేరీరవంబు
లుల్లసిల్లం గౌరవసైన్యంబు వొంగె నది యంతయుం గౌంతేయాగ్ర
జుండు దనచారులచేత విని యనుజులం గూర్చి వినిపించి వివ్వచ్చు నాలోకించి.
7_1_116
ఆ. గురునిప్రతిన వింటె వెరవున లావునఁ
జేసి దీని బొంకు సేయవలయు
నెఱుఁగు నతఁడు నిన్ను నెడ వెట్టి పలికిన
వాఁడు గానఁ జెప్పవలసె నీకు.
7_1_117
క. నాయున్నచోట నెప్పుడుఁ
బాయక కనుగలిగి నిలిచి భండనము దగం
జేయంగవలయు నక్కురు
నాయకు కోరికి ఫలంబునకు విముఖముగన్.
-: అర్జునుండు ధర్మరాజుతో ద్రోణునిప్రతిజ్ఞకు వెఱవకుండునట్లు సెప్పుట :-
7_1_118
వ. అనుటయు నరునుం డతని కిట్లనియె.
7_1_119
క. గురుని వధించుటయు భూ
వర నీ వని నొవ్వు నొండువలను సనుటయుం
బరికింప నొక్క రూ పవి
దురితంబులు వీనిఁ జేయుదునె యే నెందున్.
7_1_120
క. క్షోణీవల్లభ విను మేఁ
బ్రీణముతో నుండ నిన్నుఁ బట్టికొనఁగ నా
ద్రోణునక కాదు సగణ
స్ధణున కైనను వశంబె తలఁ కేమిటికన్.
ఆ భా 7 1 121 to 7 2 150
2212
3404
2006-12-02T18:15:31Z
RamanadhaReddy
13
New page: --[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 4:17, 25 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_121
చ. అలవి యెఱుంగ క...
--[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 4:17, 25 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_121
చ. అలవి యెఱుంగ కిమ్మెయి దురాశఁ దలంచిరి గాక ధార్తరా
ష్ట్రులు ద్రిజగంబులుం గొని పటుస్ఫురణం జనుదెంచి రేనియున్
బలవదరాతిపుంజమదభంజన నీ వని భంగపడ్డ నీ
యిల శకలంబులై చెడదె యింకదె వారిధి నింగి గూలదే.
7_1_122
ఆ. వారితలఁపు వొసఁగ నేరదు పోరఁ బ
రాభవంబు మనకు రా దెఱుంగు
కలన నద్దురాత్మకులచేత నాతలం
పిట్టు లున్నయది నరేంద్రముఖ్య.
7_1_123
వ. అని పలికిన విని యుధిష్ఠిరుండు సంతుష్టాంతరంగుండై శంఖభేరీమృదంగాది
సంగరమంగళతూర్యస్వనంబులు సెలంగ సకలసైన్యసమేతంబుగా వెడలి
నడచి మొగంబున నెలమి నెలకొనం గ్రౌంచవ్యూహం బమర్చె నం దగ్ర
భాగంబున.
7_1_124
మ. ధవళాశ్వంబులుఁ బూని కేతనకపీంద్రస్ఫూర్తిమార్తాండమూ
ర్తి విడంబింపఁగఁ జక్రగాండివధరుల్ దేజోమయాకారవై
భవ మారం దనపై వెలుంగ నతిదీప్తంబైనతేరొప్పె శా
త్రవసంఘెబు మనంబునన్ భయము గూరం గాలచక్రాకృతిన్.
7_1_125
క. ఆరథముకెలన నుజ్జ్వల
ధీరోద్భట రేఖ మెఱసె ధృష్టద్యుమ్నో
దారస్యందన ముద్ధత
సారథికముఁ జారురంగచటులాశ్యము నై.
7_1_126
వ. మఱియు వృకోదరాదిసోదరులను నభిమన్యుప్రభృతికుమారులను బాంచాల
పత్రిప్రముఖబాంధవులను ధృష్టకేతుముఖ్యదండనాయకులను దక్కునుం గల
పరివారంబును దగ నయ్యైయెడల బలుపును బొలుపును గలుగ నిలిపి
యుధిష్ఠిరుం డమ్మోహరంబునడుమ నుదాత్తసన్నాహంబునను గంభీరో
త్సాహంబునను బొలిచి నిలిచె నంతకు మున్న యక్కడ.
7_1_127
క. మనవారును రణకౌతుక
జనితోద్యమతీవ్రు లగుచు శికటవ్యూహం
బొనరించిరి యొప్పును బెం
పును దర్పము నుల్లసిల్ల భూవరముఖ్యా.
7_1_128
వ. అందు వలపట సింధురాజకళింగపతిసంగతుం డయిన వికర్ణుండును నతనికి
బాసటయై చటులహయబహుళం బగుబలంబులతో నక్కెలన సౌబలుండును
డాపటఁ గృతవర్మవివింశచిత్రసేనసమేతండై దుశ్శాసనుండును నతనికిఁ
బ్రాపై తత్పార్శ్వంబునఁ గాంభోజశకయవవమహీశ్వరులును నడుమం
ద్రిగర్తమద్రశిబిశూరసేనదేశాధీశపరివృతుండును గుంభసంభవపురస్సరుం
డునునై కరు భుండును నాముందట నంగజనపరచతురంగప్రథానసేనా
సముదీర్ణండై కర్ణుఁడును నిలిచిరి వెండియుం గలవార లెడ నెడం బన్ని
రట్టియెడ.
7_1_129
తే. దర్పదుస్సహతేజు రాధాతనూజుఁ
దిలకమైసైన్యముఖమునఁ బొలుచువాని
సైనికులు సూచి కడుసంతసమున నేచి
యెలుఁగు లడరంగఁ దమలోన నిట్టు లనిరి.
7_1_130
మ. అని రాధేయుఁడు పాంచనందనులబాహాశక్తి మాయించు నీ
తని దేవావలియైన మార్కొనునె దుర్దాంతుండు భీష్ముండు పో
రినయన్నాళ్లును బక్షపాతమున వారిం బట్టి పాలార్చెఁ గా
క నిజం బల్గ నితండు ధీరు లగు టింకం జెల్లునే వాంకిన్.
7_1_131
వ. అని యుబ్బుచుండి రవ్విధంబున నన్నాహంబు సువిహితం బైనయనం
తరంబ.
7_1_132
చ. తగ మనసైన్యమన్ గురుఁ డుదగ్రగతిన్ నడపింపఁ జొచ్చుడున్
గగనతలంబు నెత్తురులుఁ గండలు నెమ్ములు నొక్కయుమ్మడిన్
మొగిళులు లేకయుం గురిసె మొత్తములై పెనుగ్రద్దలాడె బె
ట్టుగ వివిచెన్ శివారుతము డుల్లెఁ గడున్ వడి నుల్క లెల్లెడన్.
7_1_133
తే. అమ్మహోత్పాతములకు భయంబు గొనక
కౌరవులు శంఖములు మ్రోయ భేరు లులియ
నగ్గలిక స్న నడపించి రంత సమద
గమనమున వారిసేనయుఁ గదియ నడచె.
7_1_134
వ. అప్పుడు.
7_1_135
క. నరుండును రాధేయుఁడు నొం
డొరువులతోఁ బెనఁగువేడ్క లుల్లంబులలో
గురువులు వాఱఁగ నిలిచిరి
యిరుదెఱఁగుల సైనికులకు నేడ్తెఱ మిగులన్.
7_1_136
తే. ఇట్టు లొండొంటిఁ గదియంగ నెలమి నడచి
బలము లొక్కింతసేపు నిశ్చలతఁ బొలిచె
మవ్వ మెసఁగువనంబుల మావు లెంత
యైనఁ జెలువార సొగసి యున్నట్ల పోలె.
7_1_137
క. తదనంతరంబ ద్రోణుం
డుదితార్కునిఁ గ్రోణిసేయు నజ్జ్వలరథ మె
ల్లదిశలు వెలిఁగింపఁగ బె
ట్టిదముగ మును గవిసె మొన గడిమితోఁ గదియన్.
7_1_138
క. మనబలము గదియుబలువిడిఁ
గనుఁగొని యర్జునుఁడు దొలుతఁ గవియఁగఁ బేరు
బ్బునఁ దఁకె వారిసైన్యము
వినువీథి నమర్త్యగణము వేడుకఁ జూడన్.
7_1_139
సీ. రథకరితురగోత్థ వృథివీపరాగంబు దెసల నాకసమున దీటుకొనఁగ
బాణాదిహేతిసంపాతజాతము లగుమంట లర్కాంశుల మరలఁ ద్రోవ
హస్తికపాలరథావయవములు భగ్నము లగురవము లుగ్రముగఁ జెలఁగ
వివిధ సేనాంగాంగవిదళనంబునఁ గ్రమ్మురక్తపూరములు ఘోరఁబు గాఁగఁ
తే. గలయ బెరసినపాండవకౌరవప్ర
చండసైన్యద్వయంబు నుద్దండసమర
గతులు వెక్కస మొనరించె ఖచరసాధ్య
సిద్ధులకు ననుబోంట్లకుఁ జెప్ప నేల.
7_1_140
వ. ఇవ్విధంబునం దొడంగి చెల్లు సంకులసమరంబునం దనకనకరథం బరుణతురం
గంబుల చటులచిత్రసంచారంబునం గొఱవి ద్రిప్పిన తెఱంగున నేదిక్కు
సూచినం దానయై పెక్కురథంబు లనుబుద్ధి పాండవ పాంచాలయోధులకుఁ
బట్టునట్లుగా విహరించి వివిధ విశిఖనిచయంబులు నిగిడించుచుఁ గుంభసంభ
వుండు.
7_1_141
క. కూల్చుచు గజముల నెత్తుటఁ
దేల్చుచుఁ దురగముల వీఁకఁ దేరులు మరలన్
వెల్చుచుఁ గాల్బలములఁ బొరి
మాల్చుచు రౌద్రముగ మారిమసఁగనభంగిన్.
7_1_142
వ. సంగరక్రీడ సలుపు నయ్యవసరంబున.
7_1_143
క. సాయవడు రథచయంబులు
సాయకహతిఁ జెదరుఁ బ్రళయ జలధర పటుగ
ర్జాయతతర్జనలీలఁ బ
లాయిత మగు పాండు సుతబలంబు నరేంద్రా.
7_1_144
క. పొదువుచు విచ్చుచు బలువిడి
నెదురుచుఁ బాఱుచును మఱి మహీభాగము గ్ర
క్కదలం గార్ముకవిద్యా
విదుఁ డగుగురుతోడఁ బోరె వివిధబలంబుల్.
-: ద్రోణుఁడు పాండవసైన్యంబుపై రేఁగి దివ్యాస్త్రంబులశ క్తి సూవుట :-
7_1_145
వ. అట్టి యెడ నాచార్యుండసమానశౌర్యంబును మాననీయదోస్సారంబును
దివ్యాస్త్రప్రభావంబును జూపినం గౌంతేయసైన్యంబునందు.
7_1_146
సీ. తఱుచుగాఁ దెగిపడ్డధవళచామరములు డిండీరములయొప్పుఁ బుండరీక
ములు మరాళంబులపొలుపును గరవాలములు మీనభంగియుఁ దలలు శిలల
చాడ్ఫును దేశముల్ శైవాలరేఖయు మాంసంబు పంకసమానతయును
దాల్ప భటాశ్వమాతంగాంగభగ్నరథముల తిట్టలు పులినములు గాఁగఁ
తే. ధీరవరకోటి ద్రెళ్ళినవీరతతికి
సంభ్రమము పుట్ట సంభృతోత్సాహలీల
నుబ్బి భూతబేతాళంబు లోలలాడ
నిట్టలం బగు నెత్తురుటేరు వఱసె.
7_1_147
వ. అప్పుడు.
7_1_148
తే. గగనమధ్యంబునకు వచ్చి ఖరకరుండు
దేఱి చూడంగ రాక యుద్దీప్తుఁ డగుచు
నెట్లు వెలుఁగొందు ద్రోణుండు వెలుఁగు
చున్నఁ గనుఁగొని ధర్మజుం డురవడించి.
7_1_149
వ. ధనంజయ ధృష్టద్యుమ్నులనాలోకించి యమ్మహావీరు వారించుటకు నియో
గించిన.
7_1_150
శా. చంచత్తుంగతురంగసత్వరగతి స్ఫారీభవత్కేతనొ
దంచద్దీప్తులు ప్రజ్వరిల్ల నతిసాంద్రంబై శరశ్రేణికా
సాంచారంబు నితాంతఘోరముగ నాచార్యున్ పడిం దాఁకె న
ప్పాంచాలక్షితిపాలనందనుఁడు శుంభద్వీర్యసంరంభుఁ డై.
ఆ భా 7 1 151 to 7 2 180
2213
3405
2006-12-02T18:22:44Z
RamanadhaReddy
13
New page: --[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 16:20, 30 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_151
వ. తదనంతరంబ.
7_1_1...
--[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 16:20, 30 జూన్ 2006 (UTC)
7_1_151
వ. తదనంతరంబ.
7_1_152
క. నరుఁ డగ్గలికం దఱుముచుఁ
బురికొలిపిన గండు మిగిలి భూరిబలంబుల్
గురునిఁ బొదివె నప్పార్షతు
నరదమునకు మించి రభస మత్యుగ్రముగన్.
7_1_153
క. పొదువటయుం గనుఁగవఁ గెం
పొదవఁగ మెయి వొంగి ద్రోణుఁ డున్మదలీలం
దదనీకములఁ గలంచుచు
ముదకం డయ్యును గుమారమూర్తిం బొలిచెన్.
7_1_154
క. విను మప్పుడునిజశక్తుల
కనురూపము గాఁగ నిలిచి యద్దెసవీరుల్
పెనఁగిరి రథ్యంబులు నా
తనిసూతుని మేను శోణితంబునఁ దోఁగన్.
7_1_155
క. గురుఁ డలిగి పెలుచ నడరినఁ
గరిఘోటకభటనికాయకాయముల సమి
ద్ధరణి వొలిచె నరుణపయో
ధరసంవృత మైనగగనతలము చెలువునన్.
7_1_156
క. అప్పుడు ధృష్టద్యుమ్నుఁడు
నిప్పు లురులుచూపు లడర నిశితాస్త్రములం
గప్పె గురునిఁ దత్సైన్యం
బొప్పిరి తన బెట్టిదంపుటురవడిఁ దెరలన్.
7_1_157
క. ద్రోణుని శరములునిలుపుచు
బాణవితతి సేనమీఁదఁ బరిగించుచు గీ
ర్వాణనుతు లెసఁగ నతఁ డ
క్షీణోద్ధతి నట్లు సమరకేళి సలుపఁగన్.
7_1_158
క. ఏచినరథికవరులు ధను
రాచార్యునియిరుగెలంకులందుఁ దఱిమినం
జూచి వడి సవ్యసాచి శ
రాచితదేహులుగఁ జేసె నందఱఁ గడిమిన్.
7_1_159
వ. ద్రోణుండు పదిబాణములు ద్రుపదసూనుమేనం గీలించినం దూలక యతం
డతనిపై నిశితవిశిఖవర్షంబు గురిసె నయ్యిరువురశరనికరంబు లంబురంబు
గప్పె నట్టియెడఁ బాండవాగ్రజపురోగములగుదొరలు గడంగికుంభసంభవు
దెసకుం దఱిమిన మనవలనిఘనయోధవరులు వారిం దలపడి రందు శకుని
సహదేవుం దాఁకి.
7_1_160
మ. తురగవ్రాతము నొంచి కేతువు వెసం ద్రుంపంగ నాతండు గ్రో
ధరయం బుగ్రము గాక యుండియును గాంధారేశు వీతధ్వజున్
విరథున్ విస్ఫురితాస్త్రమట్టితునిఁ గావింపన్ గదాభీలమూ
ర్తి రథం బుద్ధతి డిగ్గ పాఱి యతఁ డుర్విం గూల్చెఁ దత్సారథిన్.
7_1_161
క. సహదేవుండును గద గొని
మహి కెరఁగినయప్పు డొప్పె మనుజేశ్వర య
మ్మహితసుభటయుగము శిఖిర
సహితమహాశైలయుగ్మసదృశాకృతియై.
7_1_162
క. వింశతిశరముల నేసె వి
వింశతి ననిలజుఁ డతండు వీఁక నగుచుఁ ద
త్ప్రాంశుధనుర్దండము రెం
డంశములుగ నేసె వెడఁదయమ్మనఁ బెలుచున్.
7_1_163
సీ. మనబల మార్చినఁ గినిసి భీమఁడు గద నతనియశ్వంబుల నవనిఁ గూల్చె
భూరిశ్రవుఁడు పొలుపారి ధృష్టద్యుమ్నుఁ గప్పె నస్త్రముల శిఖండి యేచి
యాతని నిలునిలు మని తాఁకి శరవృష్టిఁ బొదివె పిశాచముల్ వూనుతేరు
లెక్కి కప్పారెడు నెలువుచర్మపుఁ గత్తళములతో ఖరనిస్వనములు సెలఁగ
తే. నసురవల్లభు లగునలంబుసఘటోత్క
చులు సముద్ధతిఁ దొడరి మాయలు వొనర్చి
పేర్చి యొ డొరు నొంచుచు బెనఁగి పెనఁగి
తెల్లముగఁ జూడఁ జూడ నదృశ్యులైరి.
7_1_164
వ. అయ్యవసరంబున.
7_1_165
సీ. క్షత్త్రదేవుండు లక్ష్మణుతోడ సమరంబు సేసె నుగ్రంబుగఁ జేకితానుఁ
డనువందుఁ దలపడి యద్భురగతిఁ బోరె శల్యుండు నవ్వుచు శరచయమున
నకులు నొంచినఁ గేనము నాతపత్రంబు వెసఁ ద్రుంచి యాతని విరథుఁ జేసి
శంఖంబు పూరించె శారద్వతునిమీఁద ధృష్టకేతుఁడు సప్తతీప్రదీప్త
తే. విశిఖములు నింప నతఁ డస్త్రవృష్టీ పెల్లు
గురిసె సాత్యకికృతవర్మ యురము నార
సముల నొప్పించి డెబ్బదిసాయకంబు
లేయ డెబ్బదియేడమ్ము లేసె నతఁడు.
7_1_166
క. సేనాపతి యగుద్రుపద
క్ష్మానాథతనూభవుఁడు సుశర్మునిమర్మ
స్థానంబు నొంచె వాతఁ డ
దీనుం డై యతని జత్రుదేశం బేసెన్.
7_1_167
చ. బలమును దాను మత్స్యనరపాలుఁడు గర్ణునిఁ దాఁకి రెండుసే
నలు వినుతింప నుద్భటరణం బొనరించినఁ గంటిక్రేవఁ గెం
పొలయఁగ నీతనూభవుల కుబ్బుగఁ దద్రథదంతిఘోటకం
బుల నుఱుమాడె నారథికపుంగవుఁ డంపరచారు లార్వఁగన్.
7_1_168
క. వేడుకమై దలపడి పో
రాడిరి ద్రుపదభగదత్తు లస్త్రబలము శౌ
ర్యాడంబరమును నెలుఁగలుఁ
జూడను వినఁ జిత్రములుగ శుంభద్భంగిన్.
7_1_169
సీ. పౌరవుం డభిమన్యు బలువిడిఁ దాఁకిబాణాసారమున ముంప నతఁడు గినిసి
యతని ధనుఃకేతనాతపత్రంబులు ద్రుంచి యేనింటఁ దత్తురగములను
సారథి నొప్పించి శరము లేడిట స్రుక్కఁజేసి దర్పంబున శిరము ద్రుంచు
టికు భల్ల మరిఁ బోయుటయుఁ గృతవర్మ రెండమ్ముల విల్లు నయ్యమ్ము దునిమెఁ
తే. బలుకయును వాలుఁ గొని నరుపట్టి గవిసి
పౌరవునిరథ్యముల నేలపాలు సేసి
యఱికి సూతునిఁ బడఁ దన్ని యురగవిభునిఁ
బట్టు గరుడువిక్రియఁ దల వట్టి కొనియె.
7_1_170
వ. ఆలోనసైంధవుండు సంభ్రమంబున శాతకృపాణచర్మంబులు గొని రథంబు
డిగ్గ నుఱికి రయంబున నెయిది యదల్చినం గని జనకద్వేషి యగునతని
వలనిరోషం బగ్గలింప నా పురందరపౌత్రుండు పౌరవుని విడిచి యద్దెసకు
లంఘించి కవిసె నప్పుడు.
7_1_171
తే. వికటవిస్ఫురదసిచర్మవివిధచిత్ర
గతులు చూపఱయెడఁద కద్భుత మొనర్ప
నార్జునియు సింధురాజుఁ బక్షాభిరామ
సింహశార్దూలగతి విలసిల్లి రధిప.
7_1_172
వ. అట్టియెడ.
7_1_173
క. అఱిముఱి వ్రేసినఁ బలకం
గఱచినసైంధవునియలుఁగు గని నరసుతుఁ డే
డ్తెఱ ముఱిసిన నది రూపఱి
విఱుగుటయును వెస నతఁడు వెనుకకు విఱిగెన్.
7_1_174
క. విఱిగినచో నిలువక వెఱ
నుఱికెం దనరథము మీఁది కోడితి పోపో
పిఱికి యని పలికి నుఱుముగ
నఱికెం దత్సేన బార్థనందనుఁడు వడిన్.
7_1_175
క. తెరలిన సైంధవుఁ గని నృప
వరులుపలువు రొక్క పెట్ట వాసవిసుతు పై
నురవడిఁ దఱిమిరి మద్రే
శ్వరుఁడు గదిసి దీప్తశక్తివైచెం బెలుచన్.
7_1_176
క. ఉరగాంగన నలిఁ బట్టెడు
గరుడునిక్రియ శక్తి వట్టి క్రమ్మఱ వైచెన్
నరసుతుఁడు శల్యుసూతునిఁ
బొరివోవఁగ నార్చెఁ బాండుపుత్రబలంబుల్.
7_1_177
వ. అయ్యవసరంబున విరాటుండును ద్రుపదుండును ధష్టకేతుండును యుధిష్ఠి
రుండును పాతంకియును గేకయపతులును భీమసేనుండును ధృష్టద్యుమ్నుం
డును శిఖండియుం గవలును ద్రౌపదేయులును సౌభద్రుం బొగడునెలుం
గులు సింహనాదంబులు నింగిముట్టి నతనికి నుల్లాసంబును నీకొడుకులకు
రోసంబును జనియింప నతనిం బరివేష్టించిన తద్విజయంబు సైరింపక కూడు
కొని నీకొడుకు లతనిపైఁ బటుశరఁబులు గురియ నక్కుమారసంతతికి
సంతసంబుగా శల్యుండు గదగొని యభిమన్యునకభిముఖుండై కవిసెననిన
విని ధృతరాష్ట్రుండు సంజయున కిట్లనియె.
7_1_178
తే. ఎక్కటెక్కటి పెనఁగిన నింతపట్టు
పెనఁకువలు నిట్టు లేచునే వృథివి నింక
జనము లీకురుపాండవసంగరంబు
సెప్పికొండ్రు మనంబు లచ్చెరువు నొంద.
7_1_179
క. అని సొంపు వినియు నాకుం
దనివి సనదు శల్యపార్థతనయులసమరం
బునతెఱఁగు సెప్పు మేర్పడ
ననవుడు సూతసుతుఁ డిట్టు లనుఁ బతితోడన్.
-: భీమసేనశల్యుల గదాయుద్ధము :-
7_1_180
ఉ. అమ్మెయి సూతుఁ డీల్గుటయు నగ్గలికన్ గద వుచ్చికొంచు రౌ
ద్రమ్మున వచ్చుశల్యుఁ గని తానును జండగదావిలాసనో
గ్రమ్ముగ లీల మార్కొనియె ర మ్మిట రమ్మనుచున్ సమస్తసై
న్యమ్ములుఁ బిచ్చలింపఁగ సురాధిపపౌత్రుఁడు దీప్తగాత్రుఁడై.
ఆ భా 7 1 271 to 7 2 300
2214
3406
2006-12-02T18:31:46Z
RamanadhaReddy
13
New page: --[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 14:27, 3 జూలై 2006 (UTC)
7_1_271
క. ఇరువాఁగును ద...
--[[సభ్యుడు:PrakashSwaminathan|ప్రకాశ్ స్వామినాథన్]] 14:27, 3 జూలై 2006 (UTC)
7_1_271
క. ఇరువాఁగును దార్కొని వి
స్ఫురణ మెరయ నాయుధముల పొగ లేనిశిఖల్
దరతరమ యెగయఁ బోరఁగ
ధరఁ జతురంగములు నద్భుతంబుగఁ గెడసెన్.
7_1_272
క. కరిఘటలు దురగములదళ
మరదంబులమొత్త మనక యడరి వడిం గా
ల్వురు మ్రగ్గఁ జేయుచును మ్ర
గ్గిరి విస్మయ మొలయఁ జూచు ఖేచర తతికిన్.
7_1_273
ఉ. తేరులయొప్పు మ్రోడుపడఁ దేఁకువ లేనిపదాతికోటి ను
గ్గైరుధిరంబులో మునుఁగ నానినయేనికపిండు పక్షముల్
ఘోరము గాఁగ ద్రెవ్వి వెసఁ గూలుకులాద్రులఁ బోలు నాశ్వికుల్
వీరవినోదముల్ సలుపువేడుక సొంపునఁ గూడి యెక్కినన్.
7_1_274
చ. నిలిచినరూపు డొల్లి ధరణిం బడి యున్న శరీర మింత లిం
తలు శకలంబులై నెఱయ దందడిమూఁక గలంగ నొంటి గుం
పులు పఱివోవ రక్తజలపూరము రొంపులు ధూళిగా రథం
బులు రభసంబునం బఱపి పోరిరి యోధులు గ్రోధదీప్తులై.
7_1_275
క. కొమ్ములఁ గ్రుమ్మియుఁ బాదత
లమ్ములఁ జమరియును గరములం బఱపఱి యై
యి మ్మెడలఁగఁ రిగిచియు నర
దమ్ముల నేనుఁగులు వీటతాటము సేసెన్.
7_1_276
క. తురగమున నరుని వ్రేయుచుఁ
గరిదంతము వెఱికి యన్యకరి వైచుచును
ద్ధురరథము చదలఁ ద్రిప్పుచుఁ
గరులు వినోదంబు సేసెఁ గనుఁగొను ప్రజకున్.
7_1_277
వ. ఒక్కొక్కచోట.
7_1_278
చ. మెఱుఁగులు గర్జితంబులును మిక్కిలిసోనయుఁ గల్గుమేఘము
ల్గిఱిగొన నొప్పు నాకసములీల రణక్షితి సూడఁ బొల్పగుం
దఱ చగుభూషణద్యుతివితానము పర్వగజవ్రజంబు పె
ల్లొఱలుచు నెత్తరుల్ దొరఁగుచుండ నొగిం బడి యున్కి నత్తఱిన్.
7_1_279
ఆ. అశ్వసుభటతతుల యంగఖండంబులు
రుధిరకర్దమమున బ్రుంగి యున్న
పెల్లు చూడ రౌద్రబీభత్సకరుణభ
యానకైకహేతు వయ్యె నధిప.
7_1_280
వ. అట్టిసమయంబున నారోహకులు వడినం దెరలం బాఱువారణహయంబు
లును వాహసంబులు విహరంబు లయిన వెడవెడ మెలంగు వివిధయోధు
లును రుధిరమాంసము స్తిష్కమయమహాపంకంబునం గలయ మునింగియం
గాళులు వెఱుక రాకుండియు గొరిజ దిగంబడియును రథకరిఘోటకంబులు
సంచరింప నేర కునికి వెడంగు వడుచుం బెనంగు కడిందిమగలును రక్తాం
బుతరగావర్తకరిగిరికలితంబైనసమరాంగణసాగరంబు నానావిధవాహన
యానపాత్రగతులం దఱియుం జొచ్చి తమయట్టివారు గొందఱు మునింగి
నను వెండియు విజయధనవాంఛం జేసి వెఱవక వర్తించు వీరవ్యవహారులు
నయి యెయ్యది సూచిన నెత్తుటం గెం పెక్కుసైనికులుక్కునం బొంపిరి
వోవుచున్న సంకులసంగ్రామంబునం జెక్కు సెమర్పక దర్పంబునం జెలం
గుచు ద్రోణుం డెలుంగు సూపి కడంగి.
7_1_281
క. కరియూథనాథుఁ బొదువం
ద్వరితోద్ధతి యానదుర్ని వారంబై కే
సరి సనియెడుపగిది యుధి
ష్ఠిరుదెసకుం జనియె నతనిసేన దలంకన్.
7_1_282
క. అతికోలాహలవికల
స్థితి యగుతనబలము మిగిలి ధీరత్వమహో
న్నతుఁ డగునతండు విశిఖ
ప్రతతి వఱపె గురునిపై నరాతులు వొగడన్.
-: ద్రోణాచార్యునిచేత సత్యజిత్తు సచ్చుట :-
7_1_283
చ. కని ద్రుపదాన్వయోత్తముఁ డకంపితశౌర్యుఁడు సత్యవిక్రముం
డనుపమధైర్యధుర్యుఁడు మహాబలదీప్తుఁడు సత్యజిత్తు ద్రో
ణుని వెసఁ దాఁకితత్తునువు నొవ్వ దశోగ్రశరంబు లేసి సూ
తునిమెయిఁ గ్రుచ్చెఁ బేర్చి పదితూపలు ధర్మజుఁ డుల్లసిల్లఁగన్.
7_1_284
ఆ. గురుఁడు సత్యజిత్తు కోదండదండంబు
దునుముటయును వేఱుధనువు వుచ్చి
కొని యుదాత్తరేఖఁ గ్రూరభల్లంబులు
ముప్పదింట నతనిఁ గప్పె నతఁడు.
7_1_285
వ. తదవసరంబున సత్యజిత్తుం గూడికొని.
7_1_286
క. వృకుఁ డనుపాంచాలకుమా
రకుఁ డఱువదితూపులం గరం బరుదుగ న
స్త్రకళాచార్యుం బొదివిన
వికాసముం బొందెఁ బాండవేయబలంబుల్.
7_1_287
చ. ఘనతరకోపవేగమునఁ గన్నుల నిప్పులు రాల సత్యజి
త్తనువు వృకాంగమున్ విశిఖధారల ముంచె గురుండు వార లా
తనివడి కోర్చి మైగలయఁ దాఁకఁగ సారథియు బ్బడంగ వా
హనములు బీఱువోవ సిడ మల్లల నాడఁగ నేసి రుద్ధితిన్.
7_1_288
ఆ. సత్యజిత్తుమేన సాయకదశకంబు
నాఁటి కుంభజుండు నగుచు విల్లు
దునుమ నొండువింట ద్రోణుని నొప్పించె
నతఁడు వృకుఁడుఁ బెలుచ నడరి యేసె.
7_1_289
క. కినిసి వెసన్ సత్యజితుని
ధనువు నఱకి గురుఁడు వృకునితల దునియఁగ నా
తనిహయములు సారథియును
మును డొల్లఁగ నాఱుబాణముల్ బి ట్టేసెన్.
7_1_290
ఆ. అన్యచాపహస్తుఁడై సత్యజిత్తుసం
రంభజృంభణమునఁ గుంభజన్ముఁ
దలర నేయుటయు నతండు గెంపారెడు
నాననంబుతోడ నవుడు గఱచి.
7_1_291
ఉ. ఖండములై పడం ధనువు గ్రక్కున నేయుడు సత్యజిత్తు వి
ల్గొండు గొనం గొనం దునియ నుద్ధతి నేయుచుఁ బెక్కు విండు లు
ద్దండత నుగ్గుసేసి భుజదర్పధురంధరుఁ డీతఁ డింత ద
క్కం డని యర్ధచంద్రవిశిఖప్రహతిం దల డొల్ల నేసినన్.
7_1_292
క. సాహంకారుం డగుగురు
బాహుబలంబునకు నులికి పాఱఁ దొలంగెన్
వాహములఁ దోలుకొని యు
త్సాహంబుఁ జలంబు నెడల ధర్మజుఁ డధిపా.
-: ద్రోణాచార్యునిచేత సూర్యదత్తుఁడు సచ్చుట :-
7_1_293
సీ. ఆతని వెనుకొన నాచార్యునకు నడ్డపడి వారిమొన లెల్లఁ గడక నొక్క
వెట్ట త్రోచిన దూదితిట్టలపైఁ బ్రాఁకు నగ్నిచందంబున మ్రగ్గఁ జేయు
నగ్గురుఁ దాఁకి మాత్స్యానుజుఁడాఱుదూపుల నొంచియార్పిననలిగియతని
తనకుండలములతో నిలఁబడ నతఁ డేసె ధరణినాయక సూర్యదత్తుఁ డిట్లు
ఆ. వడినఁ జూచి మత్స్యబలకోటివిచ్చినఁ
జేదిమగధకేకయాదిసేన
లెల్లఁ జెదరఁ దల్లరఁ దల్లడపడఁ గల
గుండుకొనఁగఁ జేసెఁ గుంభజుండు.
7_1_294
క. మెఱుమ ధనుర్దండము గుణ
ముఱుమఁగ విశిఖతతి దొరుఁగ నొక్కటఁ దఱ చై
పఱవ రుధిరంపుఁగాలువ
లఱిముఱి ఘనభుజుఁడు ద్రోణుఁ డడరె నరేంద్రా.
7_1_295
క. వీరాస్థిశర్కరాఘవ
భేరీమండూకకవచపృథులోర్మరథ
స్ఫారావర్తగజమకర
ఘోరమహిమ రక్తనదులకుం దగియె నృపా.
7_1_296
వ. ఇవ్విధంబునం బాండవాగ్రజుం బట్టికొన నప్పళించి తఱుము నమ్మహావీరు
మార్కొని యుధామన్యుండును నుత్తమౌజుండును వసుదానుండును
శిఖండియును నైదైదుశరంబు లేసిరి సాత్యకిక్షత్రధర్ములు వరుసన నూట
యిరువదింటఁ బదింటం గప్పి రయ్యుధిష్ఠిరుండును మరలి బాణశతత్రయ
ప్రయోగతీవ్రులగుధృష్టద్యుమ్నచేకితానులమున్నిడికొని పొంగి తానును
బండ్రెంట నొప్పించె నప్పు డాభారద్వాజుని మఱియునుం బలువురు పాండ
వపక్షయోధవీరులు వొదివినం గని నీమన్నించురాజులు రాజకుమారులు
నతనికి బాసటయై కవిసి రతండు వసుదాను వసుధం గూల్చి క్షేము జము
కడ కనిచి యుధామన్యుని నుత్తమౌజుని శిఖండిని సాత్యకిని బెక్కమ్ము
లెమ్ములం గీలించి తన్నుం గదిసినం గని యయ్యజాతశత్రుండు వెండియుఁ
గైతవంబున రణంబు దక్కి తొలంగం బాఱిన.
7_1_297
క. గురుదృఢసేనుఁడు దాఁకిన
హరిసారథి కేతురథశరాసనశకలో
త్కరములతోడ నతండును
దొరఁగించెఁ దదీయతనువు దునియలు ధరణిన్.
7_1_298
వ. ఇత్తెఱంగునం దునిమి తఱుమునతనిదోర్విలాసంబు దుస్సహం బగుటయుం
బాండవబలంబులు దెరలినం గురుసైనికులు నలుగడలకు నెగచి రట్లు విజృం
భించినకుంభసంభవు నెదుర్కొని వార్ద్ధక్షేమియుఁ జిత్రసేనుండును సేనా
బిందుండును సువర్చసుండును ధృష్టద్యుమ్నుండును జేకితానుండును శిఖం
డియు సాత్యకియును సుమిత్రుండును సాయకజాలంబులు నిగిడించిన.
7_1_299
తే. అందఱకు నన్ని రూపులై యతఁడు వోరి
యాసుమిత్త్రునిఁ గూల్చిన నతనిఁ గేక
యులును మాత్య్యపాంచాలురు నొక్కపెట్ట
కవిసి విరిసిరి తచ్ఛరాఘాతభీతి.
7_1_300
వ. ధృష్టద్యుమ్నసాత్యకిసేనాబిందుప్రముఖరథికవరులును వసమఱి యుండి
రనిన విని ధృతరాష్ట్రుం డచ్చెరువడి యిట్లు వేర్చినయాచార్యు శౌర్యభుజ
వీర్యంబులు సైరింప నక్కడ నెవ్వరు లేరైరి గదే యనుటయు సంజయుం
డది సెప్పెద నాకర్ణింపు మని యి ట్లను నట్లు గలంగినకౌంతేయసేనం
గనుంగొని కలకల నవ్వుచుఁ గురువిభుండు గర్ణునితో ని ట్లనియె.
శతకములు
2215
3423
2006-12-18T04:09:55Z
RamanadhaReddy
13
*[[శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము]]
*[[వేమన శతకము]]
*[[సుమతీ శతకము - మొదటిభాగం]]
*[[సుమతీ శతకము - రెండవభాగం]]
*[[దాశరథీ శతకము]]
*[[భాస్కర శతకము]]
*[[నీతి శతకము]]
*[[నారాయణ శతకము]]
*[[కృష్ణ శతకము]]
*[[ఆంధ్ర నాయక శతకము]]
*[[నరసింహ శతకము]]
*[[రామలింగేశ శతకము]]
*[[వృషాధిప శతకము]]
*[[మారుతి శతకము]]
*[[దేవకీనందన శతకము]]
*[[గువ్వలచెన్న శతకము]]
*[[కుమార శతకము]]
*[[కుమారీ శతకము]]
*[[వేంకటేశ శతకము]]
*[[సూర్య శతకము]]
*[[సర్వేశ్వర శతకము]]
*[[శ్రీ (అలమేలుమంగా) వేంకటేశ్వర శతకము]]
*[[ధూర్తమానవా శతకము]]
*[[కుప్పుసామి శతకము]]
{{శతకములు}}
సుమతీశతకం
2216
3417
2006-12-07T10:28:20Z
Jyothivalaboju
19
Removing all content from page
సుమతీ శతకము
2217
3425
2006-12-18T04:16:21Z
RamanadhaReddy
13
సుమతీ శతకము, సుమతీ శతకము - మొదటిభాగంకు తరలించబడింది: పరిమాణం 74 కిలోబైట్లకు మించడంవల్ల రెండుభాగ�
#REDIRECT [[సుమతీ శతకము - మొదటిభాగం]]
సుమతీ శతకము - రెండవభాగం
2218
3427
2006-12-18T04:20:10Z
RamanadhaReddy
13
New page: <pre>
వీడెము సేయని నోరును,
జేడెల యధరామృతంబు సేయని నోరున్,
పాడంగరాని నోర...
<pre>
వీడెము సేయని నోరును,
జేడెల యధరామృతంబు సేయని నోరున్,
పాడంగరాని నోరును
బూడిద కిరవైన పాడు బొందర సుమతీ [101]
తాంబూలమును వేసుకొనని, స్త్రీలయధరామృతమును పానము చేయని, గానము చేయని నోరు పెంటబూడిద పోసుకొనెడి
గోయి సుమా.
వెలయాలి వలన గూరిమి
గలగదు, మఱి గలిగెనేని కడతేఱదుగా;
బలువురు నడచెడు తెరువున
మొలవదు పువు, మొలిచెనేని పొదలదు సుమతీ [102]
పెక్కురు నడిచెడి మార్గమునందు పచ్చగడ్డి మొలవదు. ఒకవేళ మొలిచినను వృద్ధినొందదు. ఆ విధముగనే వేశ్యవలన ప్రేమ
లభింపదు. ఒకవేళ లభించినను చాలా కాలము నిలువదు.
వెలయాలు చేయు బాసలు,
వెలయగ మొగసాల బొందు వెలమల చెలిమిన్,
గలలోన గన్న కలిమియు
విలసితముగ నమ్మరాదు వినరా సుమతీ [103]
వేశ్యా ప్రమాణములును, విశ్వబ్రాహ్మణుని స్నేహమును, వెలమదొరల జతయు, కలలో చూసిన సంపదయు,
స్పష్టముగా నమ్మరాదు.
వేసరపు జాతి గానీ,
వీసము దా జేయనట్టి వీరిడి గానీ,
దాసి కొడుకైన గానీ,
కాసులు గల వాడె రాజు గదరా సుమతీ! [104]
నీచ జాతి వాడైనను, కొంచమైనను చేయలేని నిష్ప్రయోజకుడైనను, దాసీపుత్రుడైనను ధనము గలవాడే యధిపతి.
శుభముల పొందని చదువును,
నభినయముగ రాగరసము నందని పాటల్,
గుభ గుభలు లేని కూటమి,
సభ మెచ్చని మాటలెల్ల జప్పన సుమతీ [105]
మంగళములను పొందని విద్యయును, నటనముతోడను, సంగీత సామరస్యముతోడను కూడిన పాటలును,
సందడులులేని కలయికయును సభలయందు మెప్పును పొందని మాటలును, రుచివంతములు కావు. (చప్పనైనవి)
సరసము విరసము కొఱకే,
పరిపూర్ణ సుఖంబు లధిక బాధల కొఱకే,
పెరుగుట విరుగుట కొఱకే,
ధర తగ్గుట హెచ్చు కొఱకె తథ్యము సుమతీ! [106]
హాస్యపు మాటలు విరోధముకొరకే, సంపూర్ణమైన సౌఖ్యములు విస్తారమైన బాధలకే. పొడవుగా ఎదుగుట విరిగిపోవుటకే.
ధరవరులు ఎక్కువగా తగ్గుట మరల అభివృద్ధి పొందుటకొరకేనని మనుజుడు తెలుసుకొనవలయును.
సిరి తా వచ్చిన వచ్చును
సలలితముగ నారికేళ సలిలము భంగిన్,
సిరి తా బోయిన బోవును
కరి మ్రింగిన వెలగ పండు కరణిని సుమతీ! [107]
సంపద కలిగినప్పుడు కొబ్బరికాయలోనికి నీరువచ్చిన విధముగనే రమ్యముగా కలుగును. సంపద పోయినపుడు ఏనుగు
మ్రింగిన వెలగపండులోని గుంజు మాయమగు విధముగనే మాయమైపోవును.
స్త్రీల యెడ వాదులాడకు,
బాలురతో జెలిమిచేసి భాషింపకుమీ,
మేలైన గుణము విడువకు,
మేలిన పతి నింద సేయ కెన్నడు సుమతీ [108]
స్త్రీలయెడ వాదూలడకు బాలురతో చెలిమిచేసి భాషింపకుమీ మేలైన గుణము విడువకు ఏలిన పతి నిందసేయకెనండు సుమతీ.
</pre>
{{శతకములు}}