Wikibooks http://vi.wikibooks.org/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh MediaWiki 1.9alpha first-letter Phương tiện Đặc biệt Thảo luận Thành viên Thảo luận Thành viên Wikibooks Thảo luận Wikibooks Hình Thảo luận Hình MediaWiki Thảo luận MediaWiki Tiêu bản Thảo luận Tiêu bản Trợ giúp Thảo luận Trợ giúp Thể loại Thảo luận Thể loại 3 2049 2005-05-27T17:33:13Z Mxn 1 ====[[:Category:Khoa học|Khoa học]]====<!-- Science --> [[:Category:Thiên văn học|Thiên văn học]]&nbsp;&ndash;<!-- Astronomy --> [[:Category:Sinh học|Sinh học]]&nbsp;&ndash;<!-- Biology --> [[:Category:Hóa sinh|Hóa sinh học]]&nbsp;&ndash;<!-- Biochemistry --> [[:Category:Thực vật học|Thực vật học]]&nbsp;&ndash;<!-- Botany --> [[:Category:Tế bào học|Tế bào học]]&nbsp;&ndash;<!-- Cell biology --> [[:Category:Sinh thái học|Sinh thái học]]&nbsp;&ndash;<!-- Ecology --> [[:Category:Hoá học|Hóa học]]&nbsp;&ndash;<!-- Chemistry --> [[:Category:Điện tử|Điện tử]]&nbsp;&ndash;<!-- Electronics --> [[:Category:Hóa học vô cơ|Hóa học vô cơ]]&nbsp;&ndash;<!-- Inorganic chemistry --> [[:Category:Hóa học hữu cơ|Hóa học hữu cơ]]&nbsp;&ndash;<!-- Organic chemistry --> [[:Category:Khoa học máy tính|Khoa học máy tính]]&nbsp;&ndash;<!-- Computer science --> [[:Category:Vật lý học|Vật lý học]]&nbsp;&ndash;<!-- Physics --> [[:Category:Cơ học|Cơ học]]&nbsp;&ndash;<!-- Mechanics --> [[:Category:Phả hệ học|Phả hệ học]]<!-- Genealogy --> [[:Category:Động vật học|Động vật học]]<!-- Zoology --> ====[[:Category:Toán học|Toán học]]====<!-- Mathematics --> [[:Category:Đại số học|Đại số học]]&nbsp;&ndash;<!-- Algebra --> [[:Category:Toán học ứng dụng|Toán học ứng dụng]]&nbsp;&ndash;<!-- Applied mathematics --> [[:Category:Giải tích học|Giải tích học]]&nbsp;&ndash;<!-- Calculus --> [[:Category:Toán học rời rạc|Toán học rời rạc]]&nbsp;&ndash;<!-- Discrete mathematics --> [[:Category:Hình học|Hình học]]&nbsp;&ndash;<!-- Geometry --> [[:Category:Tôpô học|Tôpô học]]&nbsp;&ndash;<!-- Topology --> [[:Category:Lượng giác học|Lượng giác học]]&nbsp;&ndash;<!-- Trigonometry --> [[:Category:Thống kê|Thống kê]]<!-- Statistics --> ====[[:Category:Khoa học máy tính|Khoa học máy tính]]====<!-- Computer science --> [[:Category:Internet|Internet]]&nbsp;&ndash;<!-- Internet --> [[:Category:Lập trình|Lập trình]]&nbsp;&ndash;<!-- Computer programming --> [[:Category:Hardware|Phần cứng]]&nbsp;&ndash;<!-- Computer hardware --> [[:Category:Phần mềm|Phần mềm]]&nbsp;&ndash;<!-- Computer software --> [[:Category:Mật mã học|Mật mã học]]&nbsp;&ndash;<!-- Cryptography --> [[:Category:Robot học|Robot học]]<!-- Robotics --> ====[[:Category:Ngôn ngữ học|Ngôn ngữ học]]====<!-- Language and linguistics --> [[:Category:Ngôn ngữ Rôman|Ngôn ngữ Rôman]]&nbsp;&ndash;<!-- Romance languages --> [[:Category:Ngôn ngữ cổ điển|Ngôn ngữ cổ điển]]&nbsp;&ndash;<!-- Classical languages --> [[:Category:Ngôn ngữ phương đông|Ngôn ngữ phương đông]]&nbsp;&ndash;<!-- Oriental languages --> [[:Category:Ngôn ngữ châu Phi|Ngôn ngữ châu Phi]]&nbsp;&ndash;<!-- African languages --> [[:Category:Ngôn ngữ châu Mỹ|Ngôn ngữ châu Mỹ]]&nbsp;&ndash;<!-- Native American languages --> [[:Category:Ngôn ngữ bằng hiệu|Ngôn ngữ bằng hiệu]]&nbsp;&ndash;<!-- Sign languages --> [[:Category:Ngôn ngữ nhân tạo|Ngôn ngữ nhân tạo]]&nbsp;&ndash;<!-- Constructed languages --> [[:Category:Ngữ âm học|Ngữ âm học]]&nbsp;&ndash;<!-- Phonetics --> [[:Category:Viết chữ đẹp|Viết chữ đẹp]]&nbsp;&ndash;<!-- Calligraphy --> [[:Category:Phép chính tả|Phép chính tả]]<!-- Orthography? --> ====[[:Category:Văn hóa|Văn hóa]] và [[:Category:Nhân văn|Nhân văn]]====<!-- Culture and the Humanities --> [[:Category:Lịch sử|Lịch sử]]&nbsp;&ndash;<!-- History --> [[:Category:Giáo dục|Giáo dục]]&nbsp;&ndash;<!-- Education --> [[:Category:Kinh tế học|Kinh tế học]]&nbsp;&ndash;<!-- Economics --> [[:Category:Triết học|Triết học]]&nbsp;&ndash;<!-- Philosophy --> [[:Category:Địa lý|Địa lý]]&nbsp;&ndash;<!-- Geography --> [[:Category:Chính phủ|Chính phủ]]&nbsp;&ndash;<!-- Government --> [[:Category:Văn hóa|Văn hóa]]&nbsp;&ndash;<!-- Culture --> [[:Category:Văn học|Văn học]]<!-- Literature --> ====[[:Category:Nghệ thuật|Nghệ thuật]]====<!-- The Arts --> [[:Category:Nghiếp ảnh|Nghiếp ảnh]]&nbsp;&ndash;<!-- Photography --> [[:Category:Khiêu vũ|Khiêu vũ]]&nbsp;&ndash;<!-- Dance --> [[:Category:Âm nhạc|Âm nhạc]]&nbsp;&ndash;<!-- Music --> [[:Category:Ca hát|Ca hát]]&nbsp;&ndash;<!-- Song (singing) --> [[:Category:Vẽ|Vẽ]]&nbsp;&ndash;<!-- Drawing --> [[:Category:Hội họa|Hội họa]]&nbsp;&ndash;<!-- Painting? --> [[:Category:Điêu khắc|Điêu khắc]]&nbsp;&ndash;<!-- Sculpture --> [[:Category:Thi ca|Thi ca]]&nbsp;&ndash;<!-- Poetry --> [[:Category:Nấu nướng|Nấu nướng]]<!-- Cooking --> ====[[:Category:Bài đọc chú giải thích|Bài đọc chú giải thích]] và [[Sách chỉ dẫn học]]====<!-- Annotated texts and study guides --> <cite>[[Kim Vân Kiều Truyện]]</cite> ====[[:Category:Sách tham khảo|Sách tham khảo]]====<!-- Reference books --> [[w:Trang Chính|Bách khoa toàn thư]]&nbsp;&ndash;<!-- Encyclopedia --> [[wikt:Trang Chính|Từ điển]]&nbsp;&ndash;<!-- Dictionary --> [[q:Trang Chính|Bộ sưu tập danh ngôn]]&nbsp;&ndash;<!-- Book of quotations --> [[Wikisource:Trang Chính|Kho tài liệu nguồn]]&nbsp;&ndash;<!-- Document source --> [[Wikitravel:Main Page|Sách chỉ dẫn đi thăm]]&nbsp;[en]<!-- Travel guide --> __NOEDITSECTION__ 4 2050 2004-07-25T16:11:04Z Mxn 1 Main Page moved to Trang Chính #REDIRECT [[Trang Chính]] 6 6600 2006-11-02T07:57:55Z Mxn 1 Sửa ngày tháng *'''1 tháng 11:''' Cộng đồng Wikibooks nhìn chung đã chọn '''[[m:Wikibooks/logo|biểu trưng mới]]'''. <div style="font-weight: bold; text-align: right"><includeonly>[[Tiêu bản:Tin tức|<span title="Phần này được cập nhật lần cuối vào lúc 07:57, ngày 2 tháng 11 năm 2006 (UTC)">Cập nhật</span>]]&nbsp;– </includeonly>[[Wikibooks:Tin tức|Thêm nữa…]]</div> __NOEDITSECTION__ 7 5988 2006-06-15T09:03:16Z Tttrung 243 {| class="plainlinks" align="center" cellpadding="2" style="background-color: #f9f9f9" <!-- |- | valign="top" width="24%" align="center" | [http://vi.wikipedia.org/wiki/Trang_Chính http://en.wiktionary.org/upload/en/thumb/6/6d/80px-Wiki.png] | valign="top" width="24%" align="center" | [http://vi.wiktionary.org/wiki/Trang_Chính http://vi.wikipedia.org/upload/0/03/80px-Wiktionary.png] | valign="top" width="24%" align="center" | [http://wikiquote.org/ http://vi.wikipedia.org/upload/7/74/80px-Wikiquote.png] | valign="top" width="24%" align="center" | [http://wikisource.org/wiki/Main_Page:Tiếng_Việt http://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/a/ae/80px-Sourceberg.jpg] --> |- |valign=top align="center"| [[w:Trang Chính|'''Wikipedia''']]<br /> ''Bách khoa'' |valign=top align="center"| [[wikt:Trang Chính|'''Wiktionary''']]<br /> ''Từ điển'' |valign=top align="center"| [[q:en:Main Page|'''Wikiquote''']]<br /> ''Điển về câu nổi tiếng'' |valign=top align="center"| [[s:Trang Chính|'''Wikisource''']]<br /> ''Thư viện văn kiện'' <!-- |- | valign="bottom" width="24%" align="center" | [http://meta.wikimedia.org/wiki/Trang_Chính http://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/b/b3/60px-80px-Wiki-meta.png] | valign="top" width="24%" align="center" | [http://commons.wikimedia.org/wiki/Trang_Chính http://commons.wikimedia.org/upload/thumb/1/13/60px-CommonsLogo.png] | valign="bottom" width="24%" align="center" | [http://species.wikipedia.org/wiki/Main_Page http://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/7/7d/60px-Wiki-species.png] | valign="mid" width="24%" align="center" | [http://wikinews.org/ http://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/6/6d/70px-Wikinews-logo3a.png] --> |- |valign=top align="center"| [[m:Trang Chính|'''Meta-Wiki''']]<br /> ''Cộng đồng Wikimedia'' |valign=top align="center"| [[Commons:Trang Chính|'''Commons''']]<br /> ''Kho phương tiện'' |valign=top align="center"| [[Wikispecies:Main Page|'''Wikispecies''']]<br /> ''Cơ sở dữ liệu phân loại'' |valign=top align="center"| [[n:Main Page|'''Wikinews''']]<br /> ''Nguồn tin tức'' |} 8 2054 2004-08-21T18:41:57Z Mxn 1 Oops; reverting last change [[Wikibooks:Nói về|Nói về Wikibooks]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Chào mừng người mới đến|Chào mừng người mới đến]]&nbsp;&ndash; [[Special:Allcategories|Danh sách chủ đề]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Sách nội dung miễn phí tốt tại sao?|Sách miễn phí tốt tại sao?]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Giúp đỡ ở đây tốt tại sao?|Giúp đỡ tốt tại sao?]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Thảo luận|Thảo luận]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Liên lạc|Liên lạc]] 9 2055 2004-12-13T02:34:27Z Mxn 1 =About this site= '''This part of [[w:en:Wikibooks|Wikibooks]] is in the [[w:en:Vietnamese language|Vietnamese language]].''' For the English-language Wikibooks website, see [[:en:Main Page|en.wikibooks.org]]. For a list of Wikibooks websites in other languages, see [[:en:Wikibooks portal|the Wikibooks portal]]. ==Unicode== This website uses Unicode to display Vietnamese text. To see Vietnamese-language parts of this website correctly, you may need to download a Unicode font. Here are some suggestions: *If you have installed [[w:en:Microsoft Office|Microsoft Office]] 2000 or newer, or [[w:en:Microsoft Windows|Microsoft Windows]] 2000 or newer, you already have Unicode fonts installed. These fonts&nbsp;&ndash; Arial, Courier New, Tahoma, Times New Roman, and Verdana&nbsp;&ndash; include all the Vietnamese characters. You may need to set one of these fonts as the default for your browser. *[http://www.tti-us.com/uvn/products.htm TTi] has many Vietnamese font packs that you can download for free. *[http://scripts.sil.org/gentium/ Gentium], a font by SIL International, includes the entire Vietnamese alphabet. *The [http://vietunicode.sourceforge.net/main.html#UNICODE-COMPLIANT%20FONTS VietUnicode] project at SourceForge has links to many more Vietnamese Unicode fonts. ==External links== You can learn more about Vietnamese elsewhere on the Internet: *[http://www.cjvlang.com/Writing/writviet.html Vietnamese Writing System]&nbsp;&ndash; An overview of the Vietnamese writing system. *[http://www.seasite.niu.edu/vietnamese/VNLanguage/SupportNS/tableofcontent.htm 20 lessons] [[Category:Nói về Wikibooks]] 11 2057 2004-08-09T18:04:20Z Mxn 1 =====Câu hỏi===== [[Wikibooks:Câu thường hỏi|Câu thường hỏi]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Bàn tham khảo|Hỏi người khác cho giúp]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Thảo luận|Thảo luận]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Từ điển thuật ngữ|Thuật ngữ thuộc Wikibooks]] =====Đóng góp===== [[Help:Sửa đổi trang|Cách sửa đổi trang]]&nbsp;&ndash; [[Help:Bắt đầu trang|Cách bắt đầu trang]]&nbsp;&ndash; [[Help:Bắt đầu sách|Cách bắt đầu sách]] =====Kế hoạch===== [[Wikibooks:Tiêu chuẩn cho viết sách|Tiêu chuẩn cho viết sách]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Những sách chưa có|Cầu một sách bắt đầu]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Chỗ thử|Chỗ thử sửa đổi]]&nbsp;&ndash; [[Wikibooks:Sơ đồ sách|Sơ đồ sách]] __NOEDITSECTION__ 12 4806 2005-11-05T01:40:10Z Mxn 1 na: [[:en:Main Page:Indonesia|Bahasa Indonesia]]&nbsp;&ndash; [[:bg:Начална страница|Български (Balgarski)]]&nbsp;&ndash; [[:en:Main Page:Hō-ló-ōe|Bân-lâm-gú]]&nbsp;&ndash; [[:en:Pàgina principal|Català]]&nbsp;&ndash; [[:cs:Hlavní strana|Český]]&nbsp;&ndash; [[:da:Forside|Dansk]]&nbsp;&ndash; '''[[:de:Hauptseite|Deutsch]]'''&nbsp;&ndash; [[:na:Main Page|Dorerin Naoero]]&nbsp;&ndash; [[:et:Esileht|Eesti]]&nbsp;&ndash; [[:el:Κύρια Σελίδα|Ελληνικά (Ellenika)]]&nbsp;&ndash; '''[[:en:Main Page|English]]'''&nbsp;&ndash; '''[[:es:Portada|Español]]'''&nbsp;&ndash; [[:eo:Ĉefpaĝo|Esperanto]]&nbsp;&ndash; [[:fa:صفحه‌ی اصلی|فارسی (Farsi)]]&nbsp;&ndash; '''[[:fr:Accueil|Français]]'''&nbsp;&ndash; [[:gl:|Galego]]&nbsp;&ndash; [[:ko:대문|한국어 (Hangugeo)]]&nbsp;&ndash; [[:hi:मुख्य पृष्ठ|हिन्दी (Hindī)]]&nbsp;&ndash; [[:en:Main Page:Interlingua|Interlingua]]&nbsp;&ndash; [[:ie:Págine Cardinal|Interlingue]]&nbsp;&ndash; [[:is:Forsíða|Íslenska]]&nbsp;&ndash; [[:it:Pagina principale|Italiano]]&nbsp;&ndash; [[:he:עמוד ראשי|עברית (‘Ivrit)]]&nbsp;&ndash; [[:ku:Serûpel|Kurdî / كوردی]]&nbsp;&ndash; [[:hu:Kezdőlap|Magyar]]&nbsp;&ndash; [[:nl:Hoofdpagina|Nederlands]]&nbsp;&ndash; '''[[:ja:メインページ|日本語 (Nihongo)]]'''&nbsp;&ndash; [[:no:Hovedside|Norsk]]&nbsp;&ndash; '''[[:pl:Strona główna|Polski]]'''&nbsp;&ndash; '''[[:pt:Página principal|Português]]'''&nbsp;&ndash; [[:ro:Pagina principală|Română]]&nbsp;&ndash; [[:ru:Заглавная страница|Русский (Russkiy)]]&nbsp;&ndash; [[:sr:Главна страна|Српски (Srpski)]]&nbsp;&ndash; [[:fi:Etusivu|Suomi]]&nbsp;&ndash; [[:sv:Huvudsida|Svenska]]&nbsp;&ndash; [[:en:Main Page:தமிழ்|தமிழ் (Tamil)]]&nbsp;&ndash; [[:tt:Täwge Bit|பக்கம் (Tamiḻ)]]&nbsp;&ndash; [[:tr:Ana Sayfa|Türkçe]]&nbsp;&ndash; [[:uk:Головна стаття|Українська (Ukraïns’ka)]]&nbsp;&ndash; [[:zh:首页|中文 (Zhōngwén)]] <div style="text-align: right">[[Wikibooks:Thống kê bản dịch|Thống kê bản dịch]]&nbsp;&ndash; '''[[Wikibooks:Bằng ngôn ngữ khác|Thêm nữa...]]'''</div> 13 2059 2005-06-11T12:46:12Z 222.15.201.153 '''[[Hoá học]]''' là chú ý về những kết cấu, đặc tính, cấu tạo, và cách thay đổi của các chất. Hoá học nói về các nguyên tố và hợp chất, đó gồm có nguyên tử và phân tử, và phản ứng với những đó. [[Category:Khoa học]] [[de:Chemie]] [[en:Chemistry bookshelf]] [[fr:Chimie]] [[ja:化学]] [[zh:化学]] 14 5440 2006-02-15T00:16:07Z Mxn 1 đã hủy sửa đổi của Hungxaja, quay về phiên bản của Mxn Về ý nghĩa chung, '''internet''' (viết dùng chữ nhỏ "i", viết tắt cho '''inter-network''') là một mạng nối nhiều mạng riêng lẻ lại với nhau. Như danh từ riêng, '''Internet''' là một hệ thống quốc tế nối nhiều máy tính với nhau (với những thông tin và phục vụ cho những người dùng nó) dùng TCP/IP, bộ giao thức chuyển gói dữ liệu. Internet được nối thông qua thiết bị gọi là ''router''. Như vậy, Internet là một phần của internet. Thường thường "Internet" nghĩa là World Wide Web cung cấp cho người dùng nhiều tiện ích khác nhau. [[Category:Khoa học máy tính]] 15 6475 2006-09-14T20:10:58Z Mxn 1 /* Du lịch */ __NOTOC__ <!-- Cover --> <div style="float: right"> <div align="left" style="background-color: #f9f9f9; border-color: #aaaaaa; border-style: solid; border-width: 1px; font-size: 175%; font-weight: bold; height: 200px; margin: 5px; padding: 5px; width: 250px"> [[Image:Mula cityscape.jpg|noframe|250px|Mula, Murcia, Tây Ban Nha]] <div style="position: relative; left: 5px; top: -60px; z-index: 100"> <div style="color: #e2e2e2; font-size: 12pt; text-transform: lowercase">Wikibooks</div> <div style="color: #f9f9f9; font-size: 18pt; letter-spacing: .5en" lang="es" xml:lang="es">¡Empecemos!</div> <div style="color: #e2e2e2; font-size: 56pt; position: relative; top: -30px; left: 120px; z-index: 100; opacity: .5; _display: none">1</div> </div> </div> </div> <h2 style="margin-top: 3em" lang="es" xml:lang="es">¡Bienvenidos!</h2> '''Tiếng Tây Ban Nha''' là một trong những ngôn ngữ quan trọng trên thế giới. Nó được nói ở nhiều nơi: ở Mễ Tây Cơ, Cô-lôm-bia, Tây Ban Nha, Á Căn Đình, Nicaragua, Chi Lê, Hoa Kỳ, Vênêzuêla, Costa Rica, Cu Ba, Pê-ru, và 34 nước khác. Sách này, '''''Empecemos!''''' dạy tiếng Tây Ban Nha (''español'')! Sách này sẽ dạy bạn đủ sẵn cho [[:Category:Tiếng Tây Ban Nha#L.E1.BB.9Bp_2|sách cao hơn]]. Tên của sách này có nghĩa là "Hãy bắt đầu," thì bây giờ sẽ bắt đầu! ==Mục lục== ===Tự giới thiệu=== ;[[/Presentarse|Presentarse]] :Kiểu chào, cho tên, v.v. ;[[/Nacionalidad|Nacionalidad]] :Quốc tịch ===Du lịch=== ;[[/Aeropuerto|En el aeropuerto]] :Tại phi trường ;[[/Avión|En el avión]] :Trên máy bay ;[[/Estación de tren|En la estación de tren]] :Tại nhà ga ==Phụ lục== ;[[/Alfabeto|El alfabeto]] :Chữ cái Tây Ban Nha, và cách đọc mọi chữ ;[[/Números|Los números]] :Những tên số ;[[/Colores|Los colores]] :Những tên màu ;[[/Estaciones|Los estaciones]] :Những mùa == Aprende cada día distintas palabras == <br clear="all"> {| align="center" class="toccolours" style="center: 15px;" | align="center" colspan="2" bgcolor="#ccccff"| '''[[:es:Plantilla:Vocabulario (es)/{{CURRENTDAY}}|LAS PALABRAS DEL DÍA<br/> {{CURRENTDAY}} del {{CURRENTMONTH}} de {{CURRENTYEAR}}]]''' |} [[Category:Empecemos| ]] [[Category:Tiếng Tây Ban Nha]] [[Category:Lớp học ngôn ngữ 1]] [[de:Spanisch]] [[en:Spanish]] [[es:El español como idioma extranjero (Portada)]] [[fr:Cours d'espagnol : Couverture]] [[pl:Hiszpański]] [[pt:Espanhol]] [[sv:Spanska]] [[he:ספרדית]] 16 2062 2004-08-10T17:37:41Z Mxn 1 +[[Category:Ngôn ngữ Rôman]] [[Category:Ngôn ngữ Rôman]] 17 2063 2004-08-10T17:38:20Z Mxn 1 +[[Category:Ngôn ngữ học]] [[Category:Ngôn ngữ học]] 18 6522 2006-10-04T05:10:14Z Mxn 1 [[Thủ thuật Windows]] *'''[[Thủ thuật Windows]]''' *'''[[Cẩm nang du học]]''' *'''[[10 thí nghiệm vật lý nổi tiếng]]''' *'''[[Lập trình mạng dùng Microsoft .NET]]''' *'''[[Những câu thường hỏi về hố đen]]''' *'''[[Cài đặt Fedora Core 5]]''' *'''[[KBabel]]''' *'''[[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông cơ sở]]''' *'''[[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông trung học]]''' *'''[[Sinh học lớp 10]]''', sẽ dạy [[:Thể loại:Sinh học|sinh học]]. *'''¡[[Empecemos]]!''', sẽ dạy [[:Category:Tiếng Tây Ban Nha|tiếng Tây Ban Nha]]. 19 4772 2005-09-23T20:52:53Z 82.92.84.219 interwiki's [[Wikibooks]] là dự án [[w:Wikimedia|Wikimedia]] để viết sách giáo khoa và sách về vụ thật (với sách phụ, như tác phẩm kinh điển giải thích) về nhiều chủ đề. [[da:Wikibooks:Velkommen nybegynder]] [[de:Wikibooks:Willkommen]] [[en:Wikibooks:Welcome, newcomers]] [[hu:Wikibooks:Üdvözlünk, látogató]] [[nl:Wikibooks:Welkom]] [[ru:Wikibooks:О Викиучебнике]] 20 6272 2006-08-03T04:23:47Z Mxn 1 Cập nhật *'''Lỗi:''' [[MediaZilla:6910|Ngày tháng trong giao diện bị bể]] (quan trọng)&nbsp;&ndash; [[Thành viên:Mxn|Nguyễn Xuân Minh]] *[[Thảo luận Thể loại:Hóa học vô cơ|Thể loại:Hóa học vô cơ]]&nbsp;&ndash; [[Đặc biệt:Contributions/203.210.222.147|203.210.222.147]] *[[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận#Định nghĩa|Định nghĩa]]&nbsp;&ndash; [[Đặc biệt:Contributions/203.160.1.47|203.160.1.47]] *[[Thảo luận:Sinh học lớp 11|Sinh học lớp 11]]&nbsp;&ndash; [[Đặc biệt:Contributions/125.235.120.122|125.235.120.122]] *[[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận#Giúp đỡ viết sách về giáo dục bảo vệ môi trường!|Giúp đỡ viết sách về giáo dục bảo vệ môi trường!]]&nbsp;&ndash; [[Thành viên:Minh va|Minh va]] <!-- *[[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận#Kinh tế học phật giáo|Kinh tế học phật giáo]]&nbsp;&ndash; [[Thành viên:222.253.231.179|222.253.231.179]] *[[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận#Kinh tế học|Kinh tế học]]&nbsp;&ndash; [[Thành viên:58.187.13.106|58.187.13.106]] *'''Lỗi:''' <del>[[MediaZilla:2509|Allow subpages in main namespace of Vietnamese Wikibooks]]</del>&nbsp;&ndash; [[User:Mxn|Minh Nguyễn]] *[[Wikibooks talk:Người quản lý#Minh Nguy.E1.BB.85n|Đề nghị trở thành sysop]]&nbsp;&ndash; Minh Nguyễn *[[Wikibooks talk:Thảo luận#What should our motto be?|What should our motto be?]]&nbsp;&ndash; Minh Nguyễn --> 21 4776 2005-10-17T19:01:14Z Mxn 1 <center>'''Đi thẳng đến [[Wikibooks talk:Thảo luận]]'''</center> [[Wikibooks:Chào mừng người mới đến|Chào mừng]] các bạn! Ở đây [[Wikibooks:Người Wikibooks|người Wikibooks]] hỏi và trả lời về vấn đề máy móc, chính sách, với nhiều vấn đề khác của cộng đồng này. Nếu muốn hỏi cái gì: #Đi [[Wikibooks talk:Thảo luận]] và bấm cái nút "'''+'''" ở trên trang, hay là đi thẳng đến [http://vi.wikibooks.org/w/wiki.phtml?title=Wikibooks_talk:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn&action=edit&section=new đây]. #Ghi vào chủ đề. Xin viết chủ đề ra dứt khoát một tí. #Viết ra câu hỏi của bạn. #Ghi vào tên của bạn dùng cách gõ vào <code><nowiki>–~~~~</nowiki></code>. #Nếu muốn xem câu hỏi trước gửi, thì bấm cái nút "'''Xem trước'''." Nếu không thì bấm cái nút "'''Để giành bài'''." Nếu muốn trả lời ai: #Đi đến câu mà bạn muốn trả lời. #Bấm cái liên kết "[edit]" của đề mục. #Sau câu mà bạn muốn trả lời, bắt đầu đường mới với dấu hai chấm (":"), và ghi vào lời của bạn. #Ghi vào tên của bạn dùng cách gõ vào <code><nowiki>–~~~~</nowiki></code>. #Nếu muốn xem câu hỏi trước gửi, thì bấm cái nút "'''Xem trước'''." Nếu không thì bấm cái nút "'''Để giành bài'''." ==Thảo luận mới== {{Thảo luận mới}} [[Category:Cộng đồng]] [[en:Wikibooks:Staff lounge]] [[fr:Wikilivres:le Bistro]] [[de:Wikibooks:Projekt]] 22 6116 2006-07-10T22:40:23Z Gangleri 149 oops! Những người ở dưới được trở thành người quản lý cho {{SITENAME}} Tiếng Việt: *[[User:Mxn|Minh Nguyễn]] Nếu bạn muốn quyền quản lý, mời bạn đề nghị ở [[Wikibooks talk:Người quản lý|trang thảo luận]]. ==Liên kết bên ngoài== :[[m:Requests for permissions|Những đề nghị cho phép]] ở Meta <!-- note: the links will be invalid if the project namespaces will change in other languages --> [[ar:ويكي الكتب:إداريون]] [[bg:Уикикниги:Администратори]] [[bs:Wikiknjige:Administracija]] [[ca:Viquillibres:Administradors]] [[cs:Wikiknihy:Správci]] [[da:Wikibooks:Administratorer]] [[de:Wikibooks:Administratoren]] [[en:Help:Administrators]] [[eo:Vikilibroj:Administrantoj]] [[es:Wikilibros:Bibliotecarios]] [[fi:Wikikirjasto:Ylläpitäjät]] [[fr:Wikilivres:Administrateur]] [[gl:Wikibooks:Administradores]] [[he:ויקיספר:מפעיל מערכת]] [[id:Wikibooks:Pengurus]] [[is:Wikibooks:Stjórnendur]] [[it:Wikibooks:Amministratori]] [[ja:Wikibooks:管理者]] [[la:Vicilibri:Administratores]] [[nl:Wikibooks:Moderator]] [[no:Wikibooks:Administratorer]] [[pl:Wikibooks:Administratorzy]] [[pt:Wikibooks:Administradores]] [[ro:Wikibooks:Cerere de Admin]] [[ru:Викиучебник:Администраторы]] [[simple:Wikibooks:Administrators]] [[sk:Wikibooks:Administrátori]] [[th:Wikibooks:ผู้ดูแลระบบ]] [[tr:Vikikitap:Yöneticiler]] [[pl:Wikibooks:Administratorzy]] [[zh:Wikibooks:管理员]] 23 2069 2004-09-04T20:01:05Z Mxn 1 __NOTOC__ Trang này để những người dùng cầu là trang nào bị xoá đi. Hễ mà liên kết nào là đỏ, thì trang đó xoá đi rồi. Xem [[Wikibooks:Deletion log]] cho những trang đã bị xoá đi rồi. 30 sysop 2072 2004-11-14T03:21:20Z Mxn 1 restored "Trang_Chính" <ul><li>03:21, 14 Nov 2004 [[User:Mxn|Mxn]] restored "Trang_Chính"</li> <li>03:20, 14 Nov 2004 [[User:Mxn|Mxn]] deleted "Current events" <em>(Spam)</em></li> <li>03:20, 14 Nov 2004 [[User:Mxn|Mxn]] deleted "Wikibooks:Community Portal" <em>(Spam)</em></li> <li>03:20, 14 Nov 2004 [[User:Mxn|Mxn]] deleted "Wikibooks" <em>(Spam)</em></li> <li>03:20, 14 Nov 2004 [[User:Mxn|Mxn]] deleted "Trang Chính" <em>(Spam)</em></li> </ul> 31 edit=autoconfirmed:move=autoconfirmed 6487 2006-09-23T17:03:54Z Mxn 1 Đã tắt thông báo bầu cử __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ <!-- Masthead --> <div style="font-size: 175%; font-weight: bold; float: right; position: absolute; left: 0%; right: 1%; top: .5em; border-bottom: 1px solid #aaaaaa"> {| border="0" width="100%" cellspacing="0" cellpadding="3" |- | width="100%" bgcolor="f9f9f9"| <div style="color: #e2e2e2; font-size: 12pt; text-transform: lowercase">Thư viện mở</div> <div style="color: #e2e2e2; font-size: 16pt; letter-spacing: 1en"><strong style="color: #bebebe; font-size: larger">{{SITENAME}}</strong> Tiếng Việt</div> |} </div> <!-- The commented out languages may be uncommented if someone is willing to do a translation of [[Wikibooks:Nói về]] for them. --> <div style="font-size: 80%; float: right; position: absolute; right: 2%; top: 1em"><!-- [[Wikibooks:Nói về/Chữ Hoa|越南语]] / [[Wikibooks:Nói về/Chữ Nhật|ベトナム語]] / -->[[Wikibooks:Nói về/Tiếng Anh|Vietnamese]] / <!-- [[Wikibooks:Nói về/Tiếng Đức|Vietnamesisch]] / [[Wikibooks:Nói về/Tiếng Phần-lan|vietnam]] / [[Wikibooks:Nói về/Tiếng Pháp|Vietnamien]] / [[Wikibooks:Nói về/Tiếng Ru-ma-ni|vietnameză]] / -->[[Wikibooks:Nói về/Tiếng Tây Ban Nha|vietnamita]]<!-- / [[Wikibooks:Nói về/Tiếng Thụy Điển|vietnamesiska]] --><br /> <h1>{{PAGENAME}}</h1></div> <p style="margin-top: 3em">[[Wikibooks:Chào mừng người mới đến|Chào mừng]] các bạn đến với '''[[{{SITENAME}}]] Tiếng Việt''', cống hiến viết với xuất bản '''sách giáo khoa [[w:Wikipedia:Tự do|tự do]] và [[w:Wikipedia:Mã nguồn mở|nội dung miễn phí]]''' với sách giáo khoa cho lớp học kia. Hiện nay đã có [[Đặc biệt:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}} trang sách]] bằng tiếng Việt ở đây thuộc nhiều cuốn sách. Các bạn có thể sửa đổi những trang ở đây.</p> <p class="toccolours" lang="en" xml:lang="en">'''Note:''' This Wikimedia project uses '''Unicode''' for Vietnamese text. To see this page correctly, you may need to [[Wikibooks:Nói về/Tiếng Anh#Unicode|download a Unicode font]].</p> {| cellspacing="3" |- valign="top" |width="55%" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 10px solid #e2e2e2; padding: 1em; padding-top: 0.5em; color: black"| ===Sách viết nổi bật=== {{Sách viết nổi bật}} ===Những sách mới=== {{Sách mới}} |width="45%" rowspan="2" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 10px solid #e2e2e2; padding: 1em; padding-top: 0.5em; color: black"| ===Nói về {{SITENAME}}=== {{Nói về}} ===Tin tức về {{SITENAME}}=== {{Tin tức}} ===Giúp đỡ=== {{SITENAME}} dựa trên người bình thường như bạn. Chúng tôi cần sự giúp đỡ của bạn! Hãy [[Wikibooks:Những sách cần sửa|sửa đổi]], hay [[Help:Bắt đầu viết sách|bắt đầu]] một sách, hoặc giúp đỡ một [[Wikibooks:Những sách cần giúp|sách cần giúp]]: {{Sách cần giúp}} ===Nếu cần giúp=== {{Trợ giúp}} ===Thảo luận=== Cộng đồng {{SITENAME}} có chỗ để thảo luận, đặt kế hoạch, và tranh luận ở [[Wikibooks:Thảo luận]]. Những thảo luận mới: {{Thảo luận mới}} |- |width="55%" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 10px solid #e2e2e2; padding: 1em; padding-top: 0.5em; color: black"| ==={{SITENAME}} theo chủ đề=== {{Theo chủ đề}} ==={{SITENAME}} theo lớp học=== {{Theo lớp học}} |- |width="55%" colspan="2" class="plainlinks" style="background-color: #f9f9f9; border-top: 10px solid #e2e2e2; padding: 1em; padding-top: 0.5em; color: black"| ==={{SITENAME}} bằng ngôn ngữ khác=== {{Ngôn ngữ Wikibooks}} ===Dự án liên quan=== Chủ của {{SITENAME}} là [[w:Wikimedia|Tập đoàn Wikimedia]], một tổ chức bất vụ lợi, đã đăng ký với tiểu bang [[w:Florida|Florida]], [[w:Hoa Kỳ|Hoa Kỳ]]. Wikimedia hoạt động vài dự án wiki khác cũng [[Wikibooks:Bằng nhiều thứ tiếng|bằng nhiều thứ tiếng]] và [[Wikibooks:Quyền tác giả|nội dung miễn phí]]: {{Liên quan Wikibooks}} Nếu bạn cảm thấy là {{SITENAME}} hoặc những dự án liên quan rất tốt, thì xin mời bạn [http://wikimediafoundation.org/fundraising quyên góp] [tiếng Anh] vào Wikimedia. Những tiền góp chủ yếu dùng để mua máy móc và bắt đầu [[m:Complete list of Wikimedia projects#Proposed projects|dự án]] mới. |} 32 2074 2005-06-25T01:16:33Z Mxn 1 <ol> <li value="0" lang="vi">cero</li> <li value="1" lang="vi">uno</li> <li value="2" lang="vi">dos</li> <li value="3" lang="vi">tres</li> <li value="4" lang="vi">cuatro</li> <li value="5" lang="vi">cinco</li> <li value="6" lang="vi">seis</li> <li value="7" lang="vi">siete</li> <li value="8" lang="vi">ocho</li> <li value="9" lang="vi">nueve</li> <li value="10" lang="vi">diez</li> <li value="11" lang="vi">once</li> <li value="12" lang="vi">doce</li> <li value="13" lang="vi">trece</li> <li value="14" lang="vi">catorce</li> <li value="15" lang="vi">quince</li> <li value="16" lang="vi">dieciseis (diez y seis: 10 + 6)</li> <li value="17" lang="vi">diecisiete</li> <li value="18" lang="vi">dieciocho</li> <li value="19" lang="vi">diecinueve</li> <li value="20" lang="vi">veinte<br />&hellip;</li> <li value="25" lang="vi">veintiuno (veinte y uno: 20 + 1)<br />&hellip;</li> <li value="30" lang="vi">treinta</li> <li value="40" lang="vi">cuarenta</li> <li value="50" lang="vi">quinienta</li> <li value="60" lang="vi">sesienta</li> <li value="70" lang="vi">setenta</li> <li value="80" lang="vi">ochenta</li> <li value="90" lang="vi">noventa</li> <li value="100" lang="vi">cien</li> <li value="101" lang="vi">ciento uno</li> <li value="101" lang="vi">ciento dos<br />&hellip;</li> <li value="200" lang="vi">doscientos (dos cientos)</li> </ol> [[Category:Empecemos|Números]] 33 6476 2006-09-15T02:11:32Z Mxn 1 lk {| align="center" |- | align="right" | đen || bgcolor="black" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:negro|negro]] |- | align="right" | xanh nước || bgcolor="blue" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:azul|azul]] |- | align="right" | nâu || bgcolor="brown" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:marrón|marrón]], (de) color [[wikt:café|café]], [[wikt:castaño|castaño]] |- | align="right" | xám || bgcolor="gray" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:gris|gris]] |- | align="right" | xanh || bgcolor="green" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:verde|verde]] |- | align="right" | khaki || bgcolor="khaki" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:caqui|caqui]] |- | align="right" | xanh nước biển || bgcolor="navy" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:azul marino|azul marino]] |- | align="right" | cam || bgcolor="orange" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:anaranjado|anaranjado]], (de) color [[wikt:naranja|naranja]] |- | align="right" | hồng || bgcolor="pink" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:rosado|rosado]] |- | align="right" | tía || bgcolor="purple" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:morado|morado]] |- | align="right" | đỏ || bgcolor="red" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:rojo|rojo]] |- | align="right" | trắng || bgcolor="white" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:blanco|blanco]] |- | align="right" | vàng || bgcolor="yellow" width="80" | &nbsp; || height="25" | [[wikt:amarillo|amarillo]] |} [[Category:Empecemos|Colores]] 34 5100 2005-11-10T01:38:11Z Mxn 1 ;mùa đông :el [[Wiktionary:Invierno|invierno]] ;mùa xuân :la [[Wiktionary:Primavera|primavera]] ;mùa hè :el [[Wiktionary:Verano|verano]] ;mùa thu :el [[Wiktionary:Otoño|otoño]] [[Thể loại:Empecemos|Estaciones]] 35 5098 2005-11-10T01:37:41Z Mxn 1 #redirect [[:Thể loại:Empecemos]] 36 6375 2006-08-27T19:31:07Z 217.25.123.39 *[[:en:Main Page:Indonesia|Bahasa Indonesia]] *[[:bg:Начална страница|Български (Balgarski)]] *[[:en:Main Page:Hō-ló-ōe|Bân-lâm-gú]] *[[:en:Pàgina principal|Català]] *[[:cs:Hlavní strana|Český]] *[[:da:Forside|Dansk]] *'''[[:de:Hauptseite|Deutsch]]''' *[[:et:Esileht|Eesti]] *[[:el:Κύρια Σελίδα|Ελληνικά (Ellenika)]] *'''[[:en:Main Page|English]]''' *'''[[:es:Portada|Español]]''' *[[:eo:Ĉefpaĝo|Esperanto]] *'''[[:fr:Accueil|Français]]''' *[[:gl:|Galego]] *[[:ko:대문|한국어 (Hangugeo)]] *[[:hi:मुख्य पृष्ठ|हिन्दी (Hindī)]] *[[:en:Main Page:Interlingua|Interlingua]] *[[:is:Forsíða|Íslenska]] *[[:it:Pagina principale|Italiano]] *[[:he:עמוד ראשי|עברית (‘Ivrit)]] *[[:ku:Serûpel|Kurdî / كوردی]] *[[:hu:Kezdőlap|Magyar]] *[[:nl:Hoofdpagina|Nederlands]] *'''[[:ja:メインページ|日本語 (Nihongo)]]''' *[[:no:Hovedside|Norsk]] *[[:pl:Strona główna|Polski]] *[[:pt:Página principal|Português]] *[[:ro:Pagina principală|Română]] *[[:ru:Заглавная страница|Русский (Russkiy)]] *[[:fi:Etusivu|Suomi]] *[[:sv:Huvudsida|Svenska]] *[[:en:Main Page:தமிழ்|தமிழ் (Tamil)]] *[[:tr:Ana Sayfa|Türkçe]] *[[:uk:Головна стаття|Українська (Ukraïns’ka)]] *[[:zh:首页|中文 (Zhōngwén)]] [[en:Wikibooks:Multilingual coordination]] [[pl:Wikibooks:Koordynacja międzyjęzykowa]] 37 2079 2004-11-25T04:34:36Z Mxn 1 Vamos a Empezar moved to Empecemos #REDIRECT [[Empecemos]] 38 2080 2005-06-14T06:58:49Z Mxn 1 Added cover <div align="center"> <div align="left" style="background-color: #f9f9f9; border-color: #aaaaaa; border-style: solid; border-width: 1px; font-size: 175%; font-weight: bold; height: 400px; margin: 5px; padding: 5px; width: 500px"> [[Image:Mula cityscape.jpg|noframe|500px|Mula, Murcia, Tây Ban Nha]] <div style="position: relative; left: 10px; top: -75px; z-index: 100"> <div style="color: #e2e2e2; font-size: 12pt; text-transform: lowercase">Wikibooks</div> <div style="color: #f9f9f9; font-size: 18pt; letter-spacing: 1en" lang="es" xml:lang="es">[[Empecemos|<span style="color: #f9f9f9; text-decoration: none">¡Empecemos!</span>]]</div> <div style="color: #e2e2e2; font-size: 56pt; position: relative; top: -15px; left: 180px; z-index: 100; opacity: .5; _display: none">1</div> </div> </div> </div> '''''Xem [[Empecemos]]''''' 39 2081 2004-11-25T04:43:08Z Mxn 1 #redirect [[Empecemos]] 40 2082 2004-11-25T04:43:47Z Mxn 1 #redirect [[Empecemos]] 41 2083 2004-11-25T04:45:08Z Mxn 1 #redirect [[Empecemos]] 42 2084 2004-11-25T04:45:19Z Mxn 1 #redirect [[Empecemos]] 43 2085 2005-06-25T01:09:23Z Mxn 1 {| border="1" ! Chữ ! Cách đọc tên chữ ! Cách đọc chữ |- |A |a |a |- |B |bê |b |- |C |sê |s |- |Ch |chê |ch |- |D |đê |đ |- |E |ê |ê |- |F |ế-phề |ph |- |G |(đọc "gh" đang khi thổi ra nhiều) |trước cái "e" hay "i": đọc "gh" đang khi thổi ra nhiều<br />nếu không: gh |- |H |á-chề |(đừng phát âm) |- |I |i |i |- |J |[[#Lời chú|$]]ố-tà |[[#Lời chú|$]] |- |K |kha |kh |- |L |ế-lề |l |- |Ll |ế-yề |y |- |M |ế-mề |m |- |N |ế-nề |n |- |Ñ |ế-nhề |nh- |- |O |ô |ô |- |P |pê |p |- |Q |khu |kh<br />("qu": đọc như "kh") |- |R |ế-rề |r |- |Rr |ế-rrrề |rrr (đọc mạnh và kéo dài) |- |S |ế-sề |s |- |T |tê |t |- |U |u |u |- |V |[[#Lời chú|%]]ê |[[#Lời chú|%]] |- |W |đô-blê u ''hay'' đô-blê [[#Lời chú|%]]ê |u (ngắn) |- |X |ếc-khìs |gs |- |Y |y gri-ế-gà |y |- |Z |sế-tà |s |} ==Lời chú== ;$ :đọc như "gh" đang khi thổi ra nhiều ;% :đọc "b" mà đừng dùng răng: dùng hai cái môi [[Category:Empecemos|Alfabeto]] 44 sysop 3704 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default $1 đổi thành $2 45 sysop 6682 2006-11-24T21:56:30Z Mxn 1 Cập nhật [[$1]] đổi thành [[$2]] qua đổi hướng 46 sysop 6470 2006-09-14T06:02:47Z Mxn 1 Highlight focused footnotes and references - works in Firefox/Mozilla at least /* <pre> */ /* @import "/w/index.php?title=MediaWiki:Common.css&action=raw&ctype=text/css&smaxage=2678400"; */ /* Attaching the background looks good, but it slows the pages down too much on slower computers. */ /* body { background-attachment: fixed } */ /* a { text-decoration: none } */ /* Donations link to be uncommented during fundraising drives */ #siteNotice { margin-top:5px; padding-left: 4px; font-style: italic; text-align: center; } /* Make all pages that aren't within the main namespace have a gold background. This idea was copied from wikt:sv:. See [[m:Help:Namespace]] for a listing of the namespaces. */ .ns--0 { background: #f9f9f9 url('headbg.jpg') no-repeat } .ns--1, .ns-1, .ns-2, .ns-3, .ns-4, .ns-5, .ns-6, .ns-7, .ns-8, .ns-9, .ns-10, .ns-11, .ns-12, .ns-13, .ns-14, .ns-15 { background: #ffffef url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d7/Headbgyellow.jpg') no-repeat } /* Display "Bách khoa toàn thư mở Wikipedia" */ #siteSub { display: inline; font-size: 92%; font-weight: normal; } #bodyContent #siteSub a { color: #000; text-decoration: none; background-color: transparent; background-image: none; padding-right: 0; } /* Bold 'sửa đổi' link to encourage newcomers */ #ca-edit a { font-weight: bold !important; } /* Display "User $1, you are already logged in!" ([[MediaWiki:Alreadyloggedin]]) in red and bold */ div.alreadyloggedin { color: red; font-weight: bold; } @media print { /* Do not print edit link in templates using Template:Ed Do not print certain classes that shouldn't appear on paper */ .editlink, .noprint, .metadata, .dablink { display: none } } /* Accessibility experiment: make diff changes not just colour-based */ .diffchange { font-weight: bold; background-color: inherit; } td.diff-addedline, td.diff-deletedline, td.diff-context { font-size: 85%; color: inherit; } #pt-login { font-weight: bold; font-size: 110%; } form#userlogin, form#userlogin2 { float: left; padding: 1em 1em .7em 1em; background-color: #ffffe6; border: 2px solid #fc6; color: #000; margin-right: 2em; } form#userlogin table { float: left; background-color: #ffffe6; color: #000; display: block; } p.error { font-weight: bold; } /* Hide extra edit tools when uploading */ form#upload div#edittools { display: none; } /* Class styles */ /* .toccolours added here because version in monobook/main.css wasn't being used by the print style */ .toccolours { border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f9f9f9; padding:5px; font-size: 95%; } #p-nav h5 { display: none; } .portlet a { text-decoration: none; } .portlet a:hover { text-decoration: underline; } #p-nav .pBody { padding-right: 0; } #p-nav a { display: block; width: 100%; } /* p { margin: 1em 0; } */ /* Remove padding from external links displayed without icon */ #bodyContent .plainlinks a {padding: 0px !important} /* Special characters list below edit window works better without underlining */ #editpage-specialchars a { width: 1em; text-decoration: none; } #editpage-specialchars a:hover { text-decoration: underline; } /* If you don't want to see special characters list at all, put the following line in your User:You/monobook.css file (and remove the slash-asterisk comments) */ /* #editpage-specialchars { display: none; } */ /* Provide special icons on the titles of pages of certain namespaces. Basically, we'll want to have a different icon for each namespace, except for the main one. The icons are culled from various parts of the interface and a few different MediaWiki websites. */ h1.firstHeading { background-position: bottom right; background-repeat: no-repeat; } /* Special pages */ body.ns--1 h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Nuvola_apps_package_development.png/16px-Nuvola_apps_package_development.png'); } /* User pages */ body.ns-2 h1.firstHeading, body.ns-3 h1.firstHeading { background-image: url('/skins/monobook/user.gif'); } /* Project pages */ body.ns-4 h1.firstHeading, body.ns-5 h1.firstHeading { background-image: url('/favicon.ico'); } /* Image pages - we need a better icon for this */ body.ns-6 h1.firstHeading, body.ns-7 h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Nuvola_apps_package_graphics.png/16px-Nuvola_apps_package_graphics.png'); } /* MediaWiki pages */ body.ns-8 h1.firstHeading, body.ns-9 h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Tournesol.png/16px-Tournesol.png'); } /* Template pages */ body.ns-10 h1.firstHeading, body.ns-11 h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Nuvola_apps_kig.png/16px-Nuvola_apps_kig.png'); } /* Help pages */ body.ns-12 h1.firstHeading, body.ns-13 h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Nuvola_apps_ktip.png/16px-Nuvola_apps_ktip.png'); } /* Category pages */ body.ns-14 h1.firstHeading, body.ns-15 h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Nuvola_filesystems_folder_blue.png/16px-Nuvola_filesystems_folder_blue.png'); } /* Featured articles */ body.FA h1.firstHeading { background-image: url('http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Fairytale_bookmark.png/16px-Fairytale_bookmark.png'); } div#p-lang li.FA { list-style-image: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Fairytale_bookmark.png/14px-Fairytale_bookmark.png"); } /* Stylesheet-based image filter */ *.filter-images img { display: none !important; } *.filter-images *.show-image img { display: block !important; } /* Stylesheet-based link filter */ *.filter-links a.external, *.filter-links span.urlexpansion { display: none !important; } *.filter-links *.show-link a.external { display: inline !important; } /* Masthead on [[Trang Chính]] */ h1#masthead { display: block !important; border-bottom-style: none; float: right; font-size: 150%; position: absolute; right: 2%; top: .25em; } h1#masthead-down { display: block !important; border-bottom-style: none; float: right; font-size: 150%; position: absolute; right: 2%; top: 1.25em; } /* Radio button at gõ tiếng Việt */ label.radio {width: 80%; font-size: 95%;} /* Fit searchbox buttons on one line */ input.searchButton {padding-left: 0.25em; padding-right: 0.25em} /* Highlight focused footnotes and references */ sup.reference:target, ol.references li:target { background-color: #ffffcc; } sup.reference:target { font-weight: bold; } /* </pre> [[en:MediaWiki:Monobook.css]] */ 47 sysop 6947 2006-12-13T00:54:21Z Mxn 1 wgTitle /* <pre> */ /* tooltips and access keys */ ta = new Object(); ta['pt-userpage'] = new Array('.','Trang của tôi'); ta['pt-anonuserpage'] = new Array('.','Trang của IP bạn đang dùng'); ta['pt-mytalk'] = new Array('n','Thảo luận với tôi'); ta['pt-anontalk'] = new Array('n','Thảo luận với địa chỉ IP này'); ta['pt-preferences'] = new Array('','Tùy chọn cá nhân của tôi'); ta['pt-watchlist'] = new Array('l','Thay đổi của các trang tôi theo dõi.'); ta['pt-mycontris'] = new Array('y','Đóng góp của tôi'); ta['pt-login'] = new Array('o','Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc.'); ta['pt-anonlogin'] = new Array('o','Không đăng nhập vẫn tham gia được, tuy nhiên đăng nhập sẽ lợi hơn.'); ta['pt-logout'] = new Array('o','Đăng xuất'); ta['ca-talk'] = new Array('t','Thảo luận về trang này'); ta['ca-edit'] = new Array('e','Bạn có thể sửa được trang này. Xin xem thử trước khi lưu.'); ta['ca-addsection'] = new Array('+','Thêm bình luận vào đây.'); ta['ca-viewsource'] = new Array('e','Trang này được khóa. Bạn có thể xem mã nguồn.'); ta['ca-history'] = new Array('h','Những phiên bản cũ của trang này.'); ta['ca-protect'] = new Array('=','Khóa trang này lại'); ta['ca-unprotect'] = new Array('=','Mở khóa trang này'); ta['ca-delete'] = new Array('d','Xóa trang này'); ta['ca-undelete'] = new Array('d','Khôi phục lại những sửa đổi trên trang này trước khi nó bị xóa'); ta['ca-move'] = new Array('m','Di chuyển trang này'); ta['ca-nomove'] = new Array('','Bạn không thể di chuyển trang này'); ta['ca-watch'] = new Array('w','Thêm trang này vào danh sách theo dõi'); ta['ca-unwatch'] = new Array('w','Bỏ trang này khỏi danh sách theo dõi'); ta['search'] = new Array('f','Tìm kiếm'); ta['p-logo'] = new Array('','Trang đầu'); ta['n-mainpage'] = new Array('z','Trang đầu của tủ sách mở'); ta['n-portal'] = new Array('','Giới thiệu dự án, cách sử dụng, tìm kiếm thông tin ở đây'); // ta['n-currentevents'] = new Array('','Xem thời sự'); ta['n-recentchanges'] = new Array('r','Danh sách các thay đổi gần đây'); ta['n-randompage'] = new Array('x','Xem trang ngẫu nhiên'); ta['n-help'] = new Array('','Nơi tìm hiểu thêm cách dùng.'); ta['n-sitesupport'] = new Array('','Quyên góp xây dưng tủ sách mở'); ta['t-whatlinkshere'] = new Array('j','Các trang liên kết đến đây'); ta['t-recentchangeslinked'] = new Array('k','Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây'); ta['feed-rss'] = new Array('','Nạp bản tin tự động RSS cho trang này'); ta['feed-atom'] = new Array('','Nạp bản tin tự động Atom cho trang này'); ta['t-contributions'] = new Array('','Xem đóng góp của người này'); ta['t-emailuser'] = new Array('','Gửi thư cho người này'); ta['t-upload'] = new Array('u','Tải hình ảnh hoặc tập tin lên'); ta['t-specialpages'] = new Array('q','Danh sách các trang đặc biệt'); ta['t-print'] = new Array('','Bản đơn giản để cho dễ in ra'); ta['t-permalink'] = new Array('','Địa chỉ thường trực của phiên bản này'); ta['t-cite'] = new Array('','Chi tiết thư mục của trang này'); ta['ca-nstab-main'] = new Array('c','Xem trang sách này'); ta['ca-nstab-user'] = new Array('c','Xem trang về người này'); ta['ca-nstab-media'] = new Array('c','Xem trang phương tiện'); ta['ca-nstab-special'] = new Array('','Đây là một trang dặc biệt, bạn không thể sửa đổi được nó.'); ta['ca-nstab-wp'] = new Array('a','Xem trang dự án'); ta['ca-nstab-image'] = new Array('c','Xem trang hình'); ta['ca-nstab-mediawiki'] = new Array('c','Xem thông báo hệ thống'); ta['ca-nstab-template'] = new Array('c','Xem tiêu bản'); ta['ca-nstab-help'] = new Array('c','Xem trang trợ giúp'); ta['ca-nstab-category'] = new Array('c','Xem trang thể loại'); if (window.showModalDialog && document.compatMode && document.compatMode == "CSS1Compat") { var oldWidth; var docEl = document.documentElement; function fixIEScroll() { if (!oldWidth || docEl.clientWidth > oldWidth) doFixIEScroll(); else setTimeout(doFixIEScroll, 1); oldWidth = docEl.clientWidth; } function doFixIEScroll() { docEl.style.overflowX = (docEl.scrollWidth - docEl.clientWidth < 4) ? "hidden" : ""; } document.attachEvent("onreadystatechange", fixIEScroll); attachEvent("onresize", fixIEScroll); } function addLoadEvent(func) { if (window.addEventListener) window.addEventListener("load", func, false); else if (window.attachEvent) window.attachEvent("onload", func); } /* Configuration for [[w:en:User:Pilaf/Live Preview]] */ var wpLanguageCode = 'vi'; var wpImageBasePath = 'http://upload.wikimedia.org/wikibooks/'+wpLanguageCode+'/'; var wpUserNamespace = 'Thành viên'; var wpImageNamespace = 'Hình'; var wpCategoryNamespace = 'Thể loại'; /* Configuration for interwiki links to Featured Textbooks on other language editions */ function LinkFA() { // iterate over all <span>-elements for(var i=0; a = document.getElementsByTagName("span")[i]; i++) { // if found a FA span if(a.className == "FA") { // iterate over all <li>-elements for(var j=0; b = document.getElementsByTagName("li")[j]; j++) { // if found a FA link if(b.className == "interwiki-" + a.id) { b.className += " FA"; b.title = "Sách này được chọn lọc."; } } } } } addLoadEvent(LinkFA); /* Configuration for "star" logo at the top of Featured Textbooks */ function StarFA() { if (document.getElementById("FA")) { // Monobook.css will take over styling from here document.body.className += " FA"; // Iterate over all <h1> elements for (var i = 0; a = document.getElementsByTagName("h1")[i]; i++) { // Apply a tooltip to the article title, which includes the little star if (a.className == "firstHeading") { a.title = "Sách này được chọn lọc."; } } } } addLoadEvent(StarFA); // Làm cho tab của Trang Chính không đề "bài viết" function mainpg() { if (wgTitle == "Trang Chính") { document.getElementById('ca-nstab-main').firstChild.innerHTML = 'Trang Chính'; } } addOnloadHook(mainpg); /* HIM */ document.write('<script type="text/javascript" src="http://vi.wikibooks.org/w/index.php?title=MediaWiki:him.js&amp;action=raw&amp;ctype=text/javascript&amp;dontcountme=s"></script>'); var radio = true, runHIM = true; function HIM() { if (runHIM) { elCC = document.getElementById('p-tb'); if (elCC != null) { if (radio) { HIMHTML = '<div class="portlet"><h5><a href="http://vi.wikibooks.org/wiki/Wikibooks:Gõ_tiếng_Việt" title="Wikibooks:Gõ tiếng Việt">Gõ tiếng Việt</a></h5><div class="pBody">'; HIMHTML += '<input id="him_auto" name="viet_method" type="radio" onclick="setMethod(0);"' + (method == 0 && on_off==1?'CHECKED':'') + '/>&nbsp;<label class="radio" for="him_auto">Tự động</label> <small>[F9]</small><br />'; HIMHTML += '<input id="him_telex" name="viet_method" type="radio" onclick="setMethod(1);"' + (method == 1 && on_off==1?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_telex">Telex</label> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Telex#Quy_.C6.B0.E1.BB.9Bc_telex" title="w:Telex#Quy ước telex" class="external text" style="font-size: smaller">(?)</a><br />'; HIMHTML += '<input id="him_vni" name="viet_method" type="radio" onclick="setMethod(2);"' + (method == 2 && on_off==1?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_vni">VNI</label> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/VNI#Quy_.C6.B0.E1.BB.9Bc" title="w:VNI#Quy ước" class="external text" style="font-size: smaller">(?)</a><br />'; HIMHTML += '<input id="him_viqr" name="viet_method" type="radio" onclick="setMethod(3);"' + (method == 3 && on_off==1?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_viqr">VIQR</label> <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/VIQR" title="w:VIQR" class="external text" style="font-size: smaller">(?)</a><br />'; HIMHTML += '<input id="him_viqr2" name="viet_method" type="radio" onclick="setMethod(4);"' + (method == 4 && on_off==1?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_viqr2">VIQR*</label><br />'; HIMHTML += '<input id="him_off" name="viet_method" type="radio" onclick="setMethod(-1);"' + (on_off==0?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_off">Tắt</label> <small>[F12]</small><hr />'; HIMHTML += '<input id="him_daucu" name="viet_method" type="checkbox" onclick="setDauCu(this);"' + (dauCu == 1?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_daucu">Bỏ dấu kiểu cũ</label> <small>[F7]</small><br />'; HIMHTML += '<input id="him_ckspell" name="viet_method" type="checkbox" onclick="setSpell(this);"' + (dockspell == 1?'CHECKED':'') + ' />&nbsp;<label class="radio" for="him_ckspell">Đúng chính tả</label> <small>[F8]</small></div></div>'; elCC.innerHTML = HIMHTML + elCC.innerHTML; } if(useCookie==1) { setCookie=doSetCookie; getCookie=doGetCookie } else { setCookie=noCookie; getCookie=noCookie } setCookie(); if(support) statusMessage(); runHIM = false; } else { setTimeout("HIM()", 20); } } return true; } HIM(); function stopHIM() { HIM(); if (runHIM) { if(useCookie==1) { setCookie=doSetCookie; getCookie=doGetCookie } else { setCookie=noCookie; getCookie=noCookie } setCookie(); if(support) statusMessage(); runHIM=false; } } addLoadEvent(stopHIM); /* Remove Vietnamese character pallete on edit screens if HIM is enabled - from w:Thành viên:Tttrung/thim.js and w:Thành viên:Ttrung/monobook.js */ function RemoveVietPallete() { var pallete = document.getElementById("editpage-specialchars-viet"); var ime = document.getElementById(""); if (pallete && on_off == 1) pallete.innerHTML = ""; } addLoadEvent(RemoveVietPallete); /* </pre> */ 48 sysop 3708 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default Giới thiệu 49 sysop 5976 2006-06-13T05:46:42Z Mxn 1 rv Wikibooks:Giới thiệu 50 sysop 5588 2006-03-13T00:23:38Z Mxn 1 Cập nhật Giới thiệu Wikibooks 51 sysop 2093 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default v 52 sysop 2094 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default i 53 sysop 2095 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default p 54 sysop 2096 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default s 55 sysop 2097 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default f 56 sysop 5111 2005-11-10T02:22:07Z Mxn 1 Mật khẩu của “$1” đã được gửi đến $2. 57 sysop 3712 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default Đã gửi mật khẩu. 58 sysop 5879 2006-04-20T09:36:25Z Mxn 1 Cập nhật Các người cùng [[w:địa chỉ IP|địa chỉ IP]] với bạn đã mở $1 tài khoản ở đây trong vòng 24 giờ, quá hạn chế. Bởi vậy, bạn hiện không thể mở thêm được nữa dùng địa chỉ IP này. ==Bạn có sửa đổi dùng AOL hay proxy dùng chung?== Nếu bạn đang sửa đổi dùng kết nối [[w:AOL|America Online]], hoặc bạn đến từ miền Trung Đông, châu Phi, Úc, New Zealand, hoặc đang sử dụng mạng lưới của nhà trường, thư viện, hay công ty, bạn có thể đang dùng chung một địa chỉ IP với người khác. Vì thế, bạn có thể bị cảnh báo này tuy chưa bao giờ mở tài khoản trước đây. Mời bạn thử mở tài khoản trong vòng vài giờ nữa. 59 sysop 5112 2005-11-10T02:22:31Z Mxn 1 Đã thực hiện xong 60 sysop 5113 2005-11-10T02:22:54Z Mxn 1 Đã thêm vào danh sách theo dõi 61 sysop 5114 2005-11-10T02:23:26Z Mxn 1 Trang “$1” đã được cho vào [[Đặc biệt:Watchlist|danh sách theo dõi]]. Những sửa đổi đối với trang này và trang thảo luận của nó sẽ được liệt kê, và được <b>in đậm</b> trong [[Đặc biệt:Recentchanges|danh sách các thay đổi mới]]. Nếu bạn muốn cho trang này ra khỏi danh sách theo dõi, nhấn vào “Ngừng theo dõi” ở trên. 62 sysop 3717 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default Thêm nhóm 63 sysop 2105 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default + 64 sysop 5590 2006-03-13T00:26:32Z Mxn 1 Cập nhật Wikibooks:Người quản lý 65 sysop 2107 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default I affirm that the copyright holder of this file agrees to license it under the terms of the $1. 66 sysop 2108 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default all 67 sysop 5596 2006-03-13T00:33:01Z Mxn 1 Địa hóa Mọi trang sách 68 sysop 5949 2006-06-05T07:25:27Z Mxn 1 Cập nhật Hiển thị tập hợp các nhật trình truyền lên, xóa, khóa, cấm, di chuyển, mở tài khoản, phong cấp thành viên và bot, và đổi tên thành viên. Bạn có thể xem tỉ mỉ hơn bằng các chọn loại nhật trình, tên thành viên, và trang bị ảnh hưởng. 69 sysop 3723 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default Thông báo hệ thống 70 sysop 5594 2006-03-13T00:31:12Z Mxn 1 Cập nhật Đặc biệt:AllMessages không được hỗ trợ vì wgUseDatabaseMessages bị tắt. 71 sysop 5950 2006-06-06T04:57:39Z Mxn 1 Cập nhật Ngôn ngữ giao diện hiện tại của bạn, '''$1''', không được [[Đặc biệt:Allmessages|các thông báo hệ thống]] hỗ trợ tại đây. 72 sysop 5119 2005-11-10T02:27:09Z Mxn 1 Đây là toàn bộ thông báo phần mềm có trong tên miền không gian <code>MediaWiki:</code>. 73 sysop 3732 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Tất cả các trang 74 sysop 2116 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default Display pages starting at: $1 75 sysop 2117 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default Choose namespace: $1 $2 76 sysop 2118 2005-06-25T11:30:34Z MediaWiki default All pages ($1 namespace) 77 sysop 5123 2005-11-10T02:29:04Z Mxn 1 Trang sau 78 sysop 5125 2005-11-10T02:30:19Z Mxn 1 Trang trước 79 sysop 3736 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Hiển thị 80 sysop 5126 2005-11-10T02:30:41Z Mxn 1 Từ $1 đến $2 81 sysop 5129 2005-11-10T02:33:40Z Mxn 1 <div class="alreadyloggedin">Bạn đã đăng nhập dưới tên <code>$1</code> rồi!</div> 82 sysop 5873 2006-04-16T05:30:58Z Mxn 1 Cập nhật Không thể lùi lại phiên bản của [[:$1]] bởi [[Thành viên:$2|$2]] ([[Thảo luận Thành viên:$2|thảo luận]]). Đã có sửa đổi lần cuối bởi [[Thành viên:$3|$3]] ([[Thảo luận Thành viên:$3|thảo luận]]). 83 sysop 5600 2006-03-13T00:40:38Z Mxn 1 Địa hóa Các trang sách cũ nhất 84 sysop 3744 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default và 85 sysop 5131 2005-11-10T02:34:51Z Mxn 1 Thảo luận cho địa chỉ IP này 86 sysop 5880 2006-04-20T09:38:20Z Mxn 1 Cập nhật <hr clear="all" style="margin-top: 8px" /> ''Đây là trang thảo luận của một người vô danh (chưa mở tài khoản hoặc không dùng tài khoản). Chúng ta chỉ có thể dùng [[w:địa chỉ IP|địa chỉ IP]] để liên hệ. Nhiều thành viên có thể có chung địa chỉ này. Nhiều địa chỉ IP có thể thay đổi thường xuyên hoặc được dùng chung. Nếu bạn, một thành viên vô danh, nhận được tin nhắn không liên quan đến bạn, bạn có thể [[Đặc biệt:Userlogin|mở tài khoản]] để tránh nhầm lẫn này.<br /> <small class="plainlinks">[Tra cứu [[w:Regional Internet Registry|RIR]] [[w:WHOIS|WHOIS]] để tìm cho thông tin về một địa chỉ IP: [http://ws.arin.net/whois/?queryinput={{PAGENAME}} châu Mỹ], [http://www.ripe.net/fcgi-bin/whois?searchtext={{PAGENAME}} châu Âu], [http://www.afrinic.net/cgi-bin/whois?query={{PAGENAME}} châu Phi], [http://www.apnic.net/apnic-bin/whois.pl?searchtext={{PAGENAME}} châu Á và Thái Bình Dương], [http://www.lacnic.net/cgi-bin/lacnic/whois?lg=EN&query={{PAGENAME}} Mỹ Latinh và biển Caribe]]</small> 87 sysop 3747 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Thành viên vô danh của {{SITENAME}} 88 sysop 3748 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default tháng 4 89 sysop 3749 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default tháng 4 90 sysop 5604 2006-03-13T00:44:25Z Mxn 1 Địa hóa Trang sách 91 sysop 5605 2006-03-13T00:45:49Z Mxn 1 Cập nhật và địa hóa '''Không được di chuyển trang này:''' Đã có trang dùng tên đó, hay là phần mềm không cho bạn dùng tên đó. Xin bạn chọn tên khác, hay dùng [[Wikibooks:Thỉnh cầu di chuyển trang|Thỉnh cầu di chuyển trang]] để xin một [[Wikibooks:Người quản lý|người quản lý]] giúp bạn di chuyển nó. 92 sysop 2134 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default (articles) 93 sysop 5606 2006-03-13T00:46:29Z Mxn 1 Địa hóa Xem nội dung trang sách 94 sysop 2136 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default SQL query 95 sysop 2137 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default asksql level 96 sysop 2138 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Use the form below to make a direct query of the database. Use single quotes ('like this') to delimit string literals. This can often add considerable load to the server, so please use this function sparingly. 97 sysop 3753 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default tháng 8 98 sysop 3754 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default tháng 8 99 sysop 5135 2005-11-10T02:38:28Z Mxn 1 Bị tự động cấm vì dùng chung địa chỉ IP với “$1”. Lý do “$2”. 100 sysop 5887 2006-04-28T01:32:09Z Mxn 1 Cập nhậte Thao tác này không thể làm được đối với trang này. Trang này có thể bị xóa trước bạn truy cập nó. 101 sysop 5136 2005-11-10T02:38:49Z Mxn 1 Đổi thành tên “$1”. 102 sysop 5137 2005-11-10T02:39:30Z Mxn 1 <code>.$1</code> không phải là định dạng ảnh phù hợp. 103 sysop 3761 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Địa chỉ IP không hợp lệ 104 sysop 3762 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Truy vấn sai 105 sysop 5609 2006-03-13T00:49:48Z Mxn 1 Cập nhật Xin lỗi, chúng tôi không hiểu truy vấn của bạn. Xin hãy: *Tránh tìm kiếm với tất cả truy vấn kép giữa dấu ngoặc&nbsp;– bỏ một vài từ ra ngoài dấu ngoặc để chỉ đến chủ đề tổng quát, hoặc thử tìm kiếm không có dấu ngoặc trước tiên. *Chỉ tìm kiếm về những từ có hai chữ trở lên, trừ khi cái từ ngắn hơn đã được bỏ giữa dấu ngoặc. 106 sysop 5139 2005-11-10T02:40:45Z Mxn 1 Hai mật khẩu không khớp. 107 sysop 5984 2006-06-13T06:15:07Z Mxn 1 Tựa Tựa sai 108 sysop 5141 2005-11-10T02:41:48Z Mxn 1 Tên trang sai, rỗng hay liên kết liên ngôn ngữ sai. 109 sysop 4830 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default (Chính) 110 sysop 2152 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Can't delete this article because it contains block-compressed revisions. This is a temporary situation which the developers are well aware of, and should be fixed within a month or two. Please mark the article for deletion and wait for a developer to fix our buggy software. 111 sysop 5986 2006-06-13T06:19:04Z Mxn 1 lk __NOEDITSECTION__ __NOTOC__ <div class="toccolours" style="background-color: #ffeeee; border: 1px solid #999999; width: 96%;"> <div style="float: left">[[Hình:Stop hand.svg|không|38px]]</div> <div style="margin-left: 42px"> <big>'''Tên người dùng hay địa chỉ IP của bạn đã bị cấm không được sửa đổi.'''</big><br /> '''Bạn bị cấm bởi $1''' với lý do này (xem [[{{ns:Project}}:Quy định cấm|quy định cấm]]): :''$2'' Địa chỉ IP của bạn là <big><code>$3</code></big>. </div> </div> '''Bạn vẫn được đọc sách ở đây, chỉ không được sửa đổi nó.''' Nếu bạn chỉ muốn đọc một trang ở đây nhưng gặp thông báo này, chắc là bạn đã đi theo một liên kết màu đỏ. Các liên kết màu này nối đến trang chưa tồn tại, cho nên nó dẫn người tới trang sửa đổi. Bạn sẽ không gặp thông báo này nếu chỉ đi theo các liên kết màu xanh. Nếu bạn cần biết khi nào bạn không bị cấm nữa, tìm kiếm về tên đăng nhập hay địa chỉ IP của bạn ở [[{{ns:Special}}:Ipblocklist|danh sách cấm]]. {| | width="49%" valign="top" | ==Nhưng tôi vô tội!== Đôi khi những dãy địa chỉ IP hoặc proxy dùng chung bị cấm không được sửa đổi trang ở Wikibooks, vì thế bạn có thể bị cấm tuy bạn không làm gì sai trái. Nếu bạn gặp trường hợp này thì xin đọc lý do trên. Ngoài ra, một số địa chỉ IP riêng có thể bị cấm, thường hết hạn trong vòng 24 giờ. Đôi khi có người với IP động bị cấm bất ngờ, do địa chỉ họ đang sử dụng được sử dụng trước đây bởi một người khác bị cấm. Chúng tôi xin lỗi vì vụ cấm có thể gây bất tiện đối với bạn. Nếu vấn đề này xảy ra lên nhiều lần, và bạn muốn chúng tôi giúp giải quyết vấn đề, bạn cần phải liên lạc với một [[{{ns:Project}}:Người quản lý|người quản lý Wikibooks]] và [[w:ISP|nhà cung cấp dịch vụ Internet]] (ISP). Người quản lý có thể lấy được thời gian và địa chỉ IP được sử dụng khi người khác hành động sai trái, và sẽ đưa ra lý do có vấn đề. Bạn có thể lấy thông tin này và gửi đến ISP của bạn, cho họ biết rằng bạn không sửa đổi Wikibooks đượng do những hành vi sai trái của người khách khác của ISP này, và có thể xin họ giải quyết vấn đề cho bạn. | width="2%" | | class="plainlinks" width="49%" valign="top" | ==Bây giờ tôi cần làm gì?== '''Địa chỉ IP của bạn là <code>$3</code>. Xin hãy đưa địa chỉ này, cùng với tên đăng ký (nếu bạn đã mở tài khoản), khi thảo luận về sự cấm này.'''<br /><br /> Bạn có thể [[{{ns:Special}}:Emailuser/$4|gửi thư điện tử đến $4]] hay một trong những [[{{ns:Project}}:Người quản lý|người quản lý]] để bàn thảo về vụ cấm này. Bạn cũng được sửa đổi [[{{ns:Special}}:Mytalk|trang thảo luận của bạn]]. Nếu bạn cảm thấy rằng [[{{ns:Project}}:Quy định về cấm người|quy định về cấm người]] đã bị vi phạm, bạn có thể thảo luận công khai trên [[mail:wikivi-l|danh sách gửi thư WikiVI-l]]. Xin lưu ý, trước khi bạn được sử dụng nút “Gửi thư cho người này”, bạn cần phải tạo ra tài khoản với Wikibooks và gõ vào địa chỉ thư điện tử đúng tại [[{{ns:Special}}:Preferences|tùy chọn cá nhân]]. Bạn vẫn có thể tải xuống [{{fullurle:{{FULLPAGENAME}}|action=raw}} mã nguồn] của trang này hay [[{{ns:Special}}:Export|xuất ra trang]]. |} ==Tôi đến từ Trung Quốc== Xin hãy đọc [[w:Wikipedia:Tor|Wikipedia:Tor]] để biết cách truy nhập vào Wikibooks không cần phải giấu địa chỉ IP. 112 sysop 5143 2005-11-10T02:45:59Z Mxn 1 Thành viên bị cấm 113 sysop 3770 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Cấm thành viên 114 sysop 5612 2006-03-13T01:00:56Z Mxn 1 Cập nhật Đã cấm thực hiện 115 sysop 5613 2006-03-13T01:01:42Z Mxn 1 Cập nhật Địa chỉ IP “[[{{ns:User}}:$1|$1]]” ([[{{ns:User_talk}}:$1|thảo luận]] | [[{{ns:Special}}:Contributions/$1|đóng góp]] | <span class="plainlinksneverexpand">[{{fullurle:{{ns:Special}}:Log|type=block&user=&page={{ns:User}}:<nowiki>$1</nowiki>}} nhật trình cấm]</span>) đã bị cấm.<br /> Xem [[{{ns:Special}}:Ipblocklist|danh sách IP cấm]] để xem lại những địa chỉ đang bị cấm, hoặc [[{{ns:Special}}:Log/block|nhật trình cấm]] để xem những hành động liên quan. Xin hãy nhớ nhắn tin vào [[{{ns:User_talk}}:$1|trang thảo luận]] của người bị cấm để giải thích lý do họ bị cấm. 116 sysop 5979 2006-06-13T06:01:28Z Mxn 1 "tổng quản lý" → "hành chính viên" <div id="blockiptext" class="plainlinks"> {{AOL ranges}} Mẫu dưới để cấm một địa chỉ IP hoặc một tài khoản. Chức năng này chỉ nên dùng để ngăn những hành vi phá hoại, và phải tuân theo [[{{ns:4}}:Quy định cấm|quy định]]. Xin cho biết lý do cấm (thí dụ chú thích các trang bị phá hoại). *'''Để cấm người nào''', xem [[{{ns:Special}}:Ipblocklist|danh sách các địa chỉ IP và thành viên đang bị cấm]]. *Cũng có [[{{ns:Special}}:Log/block|nhật trình cấm]]. *Những người bị cấm vẫn có thể sửa đổi trang thảo luận của họ trong thời gian bị cấm. *Xin hãy gõ thời gian cấm theo dạng thức tiêu chuẩn GNU, nó được miêu tả trong [http://www.gnu.org/software/tar/manual/html_node/Date-input-formats.html hướng dẫn <code>tar</code>]&nbsp;– thí dụ “1 hour” (một tiếng hồ), “2 days” (hai ngày), “next Wednesday” (thứ tư tuần sau), “1 January 2017” (ngày 1 tháng 1 năm 2017). “Indefinite” (không định rõ) hoặc “infinite” (vô hạn) cũng được. *Để cấm một dãy địa chỉ, xem [[m:Range blocks|Range blocks]] ở Meta. *'''Đừng gõ “User:” hay “Thành viên:” vào hộp dưới đây.''' Phần mềm sẽ làm tự động cho bạn. *Nếu bạn gặp trang này sau khi cấm người dùng, sự cấm không thực hiện. Trình duyệt của bạn có thể bị lỗi phiên. === Đọc phần này trước! === Một số ISP xài máy phục vụ proxy để cho rất nhiều người có thể dùng chung một địa chỉ IP. Nếu bạn cấm một địa chỉ loại này, nó có thể ảnh hưởng đến rất nhiều người vô tội. Trường hợp thường gặp là khi có người khách của AOL phá hoại&nbsp;– xem bảng bên phải và [[:en:Wikipedia:Dealing with AOL vandals|xem hướng dẫn]] để biết cách nào để giải quyết vụ người khách của AOL phá hoại. (Cái vấn đề với [[NTL]] đã [{{fullurle:w:en:Wikipedia:Administrators' noticeboard|diff=prev&oldid=22702602}} được sửa] rồi.) *'''Xin đừng cấm người hơn 15 phút nếu không cần'''. Những người quản lý và hành chính viên sẽ bỏ những cấm như vậy ngay, do trường hợp người vô tội có thể bị ảnh hưởng. *'''Xin đừng cấm địa chỉ IP nào vô hạn''' nếu nó không phải là [[w:en:Open proxy|proxy mở rộng]]. </div> 117 sysop 3774 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default cấm 118 sysop 5614 2006-03-13T01:02:27Z Mxn 1 Cập nhật và địa hóa $1, $2 cấm <span class="plainlinks"><a class="internal" href="http://vi.wikibooks.org/wiki/Thành_viên:$3">$3</a></span> (hết hạn $4) 119 sysop 5147 2005-11-10T02:49:08Z Mxn 1 đã cấm “$1”, thời gian cấm: $2 120 sysop 3777 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Nhật trình cấm 121 sysop 5615 2006-03-13T01:03:31Z Mxn 1 Cập nhật :''<span class="plainlinks">[{{fullurle:Đặc biệt:Ipblocklist|action=unblock}} '''Bỏ cấm'''] khỏi một người dùng, hoặc xem '''[[{{ns:Special}}:Ipblocklist|Danh sách các người đang bị cấm]]'''.</span> Nhật trình lưu những lần cấm và bỏ cấm. Các địa chỉ IP bị cấm tự động không được liệt kê. Xem thêm [[Đặc biệt:Ipblocklist|danh sách cấm]]. 122 sysop 2164 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default block level 123 sysop 3779 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Chữ đậm 124 sysop 5168 2005-11-10T03:02:20Z Mxn 1 Gõ bằng chữ đậm 125 sysop 3781 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Nguồn tham khảo 126 sysop 4835 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Dưới đây là danh sách các liên kết đến các địa chỉ bán sách cũ hoặc mới, và có thể có thông tin chi tiết về những sách mà bạn đang tìm. {{SITENAME}} không hề liên quan gì với những công ty trên đây, và danh sách này không nên được hiểu là một sự chứng nhận nào đó đối với những công ty trên. 127 sysop 3783 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Đổi hướng sai 128 sysop 5624 2006-03-13T01:23:12Z Mxn 1 Cập nhật Các trang đổi hướng sau đây liên kết đến một trang không tồn tại: 129 sysop 5169 2005-11-10T03:02:55Z Mxn 1 Báo cáo lỗi 130 sysop 5625 2006-03-13T01:23:56Z Mxn 1 Cập nhật và địa hóa Wikibooks:Báo cáo lỗi 131 sysop 5980 2006-06-13T06:01:43Z Mxn 1 "tổng quản lý" → "hành chính viên" Nhật trình hành chính viên 132 sysop 5171 2005-11-10T03:06:23Z Mxn 1 Quyền của thành viên “$1” được xác lập “$2” 133 sysop 6132 2006-07-12T04:18:22Z Mxn 1 Dịch Thao tác bạn muốn làm cần có quyền hành chính viên. 134 sysop 6131 2006-07-12T04:17:56Z Mxn 1 Dịch Cần quyền hành chính viên 135 sysop 5172 2005-11-10T03:06:47Z Mxn 1 theo ngày tháng 136 sysop 5173 2005-11-10T03:06:57Z Mxn 1 theo tên 137 sysop 5174 2005-11-10T03:07:09Z Mxn 1 theo cỡ 138 sysop 4838 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Đây là bản sao của trang bạn yêu cầu, có thể không cập nhật. 139 sysop 5175 2005-11-10T03:07:29Z Mxn 1 Bãi bỏ 140 sysop 5626 2006-03-13T01:26:36Z Mxn 1 Cập nhật <div class="plainlinks"> <p>Không thể xóa trang hoặc tập tin chỉ định. (Có thể là nó đã <a href="{{fullurle:Đặc biệt:Log/delete}}" title="Đặc biệt:Log/delete">bị một người khác xóa</a>.)</p> <p>Trở lại về:</p> <ul> <li><a href="{{fullurle:Thể loại:Có người đề nghị xóa đi|action=purge}}" title="Thể loại:Có người đề nghị xóa đi">Các trang có người đề nghị xóa đi</a></li> <li><a href="{{fullurle:Đặc biệt:Newpages}}" title="Đặc biệt:Newpages">Các trang mới tạo ra</a></li> <li><a href="{{fullurle:Đặc biệt:Recentchanges}}" title="Đặc biệt:Recentchanges">Thay đổi gần đây</a> (<a href="{{fullurl:Đặc biệt:Recentchanges|hideliu=1&hideminor=1}}" title="Đặc biệt:Recentchanges">các sửa đổi vô danh</a>)</li> </ul> </div> 141 sysop 5627 2006-03-13T01:27:34Z Mxn 1 Cập nhật Không hồi phục sửa đổi được; người viết cuối cùng là tác giả duy nhất của trang này. 142 sysop 5929 2006-05-17T02:15:50Z Mxn 1 Cập nhật Thể loại ($1) 143 sysop 6133 2006-07-12T04:30:51Z Mxn 1 lk {{SITENAME}} có '''các thể loại''' dưới đây. Loạt trang này khó duyệt, vì có nhiều thể loại ở đây. Bạn chắc sẽ tìm kiếm thể loại nào dễ hơn nếu sử dụng '''[[:Thể loại:Tất cả|cây thể loại]]'''. [http://tools.wikimedia.de/~daniel/WikiSense/CategoryTree.php?&wiki=vi&wikifam=.wiktionary.org&cat={{urlencode:Tất cả}}&userlang=vi] 144 sysop 5635 2006-03-13T01:33:57Z Mxn 1 Cập nhật thể loại 145 sysop 5636 2006-03-13T01:34:53Z Mxn 1 Cập nhật Các trang trong thể loại “$1” 146 sysop 6134 2006-07-12T04:32:41Z Mxn 1 Cậ pnha^.t {{#ifeq: $1 | 0 | Không có trang nào | Có ít nhất $1 trang }} trong thể loại này. 147 sysop 5638 2006-03-13T01:35:48Z Mxn 1 Cập nhật Có $1 trang trong thể loại này. 148 sysop 3804 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Đổi mật khẩu 149 sysop 5639 2006-03-13T01:36:12Z Mxn 1 Cập nhật thay đổi 150 sysop 5971 2006-06-11T05:32:16Z Mxn 1 Cập nhật '''Cache:''' Sau khi lưu biểu mẫu này, phải bỏ thông tin vùng đệm (''cache'') của trình duyệt cho những thay đổi hiện ra được: '''Mozilla, Firefox, Netscape, Safari:''' Giữ nút <code>Shift</code> trong khi bấm <code>Reload</code>, hay bấm <code>Ctrl</code>+<code>Shift</code>+<code>R</code>. '''Internet Explorer:''' Bấm <code>Ctrl</code>+<code>F5</code>. '''Opera, Konqueror:''' Bấm <code>F5</code>. Nếu bạn viết mã JavaScript, chú ý đọc [[w:Wikipedia:Tạo script riêng|hướng dẫn]] để tránh mâu thuẫn với mã mặc định của mạng. 151 sysop 5664 2006-03-13T01:58:12Z Mxn 1 Cập nhật Cột: 152 sysop 3808 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default So sánh các bản đã chọn 153 sysop 3809 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Khẳng định 154 sysop 2196 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Yes, I really want to delete this. 155 sysop 3810 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Khẳng định xóa 156 sysop 5735 2006-03-14T01:38:02Z Mxn 1 Sửa trường hợp xóa hình Bạn sắp xóa hẳn '''[[:{{FULLPAGENAME}}]]''' cùng với tất cả [{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|action=history}} lịch sử]</span> của nó khỏi cơ sở dữ liệu (''database''). Các tập tin đã bị xóa '''không thể phục hồi được'''. Xin '''khẳng định''' bạn hiểu rõ hậu quả có thể xảy ra và bạn thực hiện đúng [[{{ns:Project}}:Quy định xóa trang|quy định]]. '''Cảnh báo:''' Các liên kết đến trang hay tập tin này vẫn được để yên. Xin hãy '''kiểm tra [[{{ns:Special}}:Whatlinkshere/{{FULLPAGENAMEE}}|các liên kết đến đây]] trước khi xóa'''. Nếu bạn sắp xóa tập tin, cũng phải '''tìm kiếm các trang nhúng nó vào'''; ''bạn'' có trách nhiệm xóa tập tin sạch sẽ và không bể liên kết hay trang nào. 157 sysop 3823 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Khẳng định khóa 158 sysop 3824 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Bạn thật sự muốn khóa trang này? 159 sysop 5674 2006-03-13T02:05:01Z Mxn 1 Cập nhật Khẳng định mở khóa 160 sysop 3827 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Bạn thật sự muốn mở trang này? 161 sysop 5675 2006-03-13T02:05:28Z Mxn 1 Cập nhật Số chữ trong một hàng: 162 sysop 5676 2006-03-13T02:05:50Z Mxn 1 Cập nhật Số hàng trong một kết quả: 163 sysop 3831 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default đóng góp 164 sysop 3832 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Của $1 165 sysop 5677 2006-03-13T02:06:30Z Mxn 1 Cập nhật Đóng góp của thành viên 166 sysop 5679 2006-03-13T02:11:37Z Mxn 1 Tất cả nội dung được phép sử dụng theo <a class="internal" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_V%C4%83n_b%E1%BA%A3n_T%E1%BB%B1_do_GNU" title="w:Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Văn bản Tự do GNU">Giấy phép Văn bản Tự do GNU</a> (xem <b><a class="internal" href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Quy%E1%BB%81n_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="w:Wikipedia:Quyền tác giả">Quyền tác giả</a></b> để biết thêm chi tiết).<br /> 167 sysop 5680 2006-03-13T02:12:11Z Mxn 1 Cập nhật và địa hóa Wikibooks:Quyền tác giả 168 sysop 5682 2006-03-13T02:12:50Z Mxn 1 Địa hóa Quyền tác giả Wikibooks 169 sysop 6664 2006-11-18T19:31:36Z Mxn 1 Chữ Hy Lạp <div id="editpage-specialchars" class="plainlinks" style="border-width: 1px; border-style: solid; border-color: #aaa; margin-top: 15px; padding: 2px"> '''[[Wikibooks:Gõ tiếng Việt|Trợ giúp gõ tiếng Việt]]'''<br /> '''Chèn ký tự đặc biệt:'''&nbsp;&nbsp; <span id="editpage-specialchars-viet"> <charinsert> A À Á Ả Ã Ạ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> a à á ả ã ạ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> Â Ầ Ấ Ẩ Ẫ Ậ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> â ầ ấ ẩ ẫ ậ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> Ă Ằ Ắ Ẳ Ẵ Ặ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> ă ằ ắ ẳ ẵ ặ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> Đ đ ₫ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> E È É Ẻ Ẽ Ẹ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> e è é ẻ ẽ ẹ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> Ê Ề Ế Ể Ễ Ệ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> ê ề ế ể ễ ệ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> I Ì Í Ỉ Ĩ Ị </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> i ì í ỉ ĩ ị </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> O Ò Ó Ỏ Õ Ọ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> o ò ó ỏ õ ọ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> Ô Ồ Ố Ổ Ỗ Ộ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> ô ồ ố ổ ỗ ộ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> Ơ Ờ Ớ Ở Ỡ Ợ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> ơ ờ ớ ở ỡ ợ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> U Ù Ú Ủ Ũ Ụ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> u ù ú ủ ũ ụ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> Ư Ừ Ứ Ử Ữ Ự </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> ư ừ ứ ử ữ ự </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> Y Ỳ Ý Ỷ Ỹ Ỵ </charinsert>&nbsp;&nbsp; <charinsert> y ỳ ý ỷ ỹ ỵ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </span> <span id="edittools_greek">'''Hy Lạp:''' <charinsert> Α α Β β Γ γ Δ δ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ε ε Ζ ζ Η η Θ θ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ι ι Κ κ Λ λ Μ μ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ν ν Ξ ξ Ο ο Π π </charinsert> &nbsp; <charinsert> Ρ ρ Σ σ ς Τ τ Υ υ </charinsert> &nbsp; <charinsert> Φ φ Χ χ Ψ ψ Ω ω </charinsert> &nbsp; </span> <span id="edittools_others">'''Khác:''' <charinsert> • · “ ” ‘ ’ — – … &nbsp; </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> $ ¢ £ ¥ ₫ € </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> § © ® ™ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> ½ ⅓ ⅔ ¼ ¾ ⅛ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> ⁰ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> + − × ÷ ± ° ′ ″ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> < ≤ = ≠ ≈ > ≥ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> ← ↑ → ↓ ↔ ↕ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert> ☺ ☹ ♩ ♪ ♬ ♭ ♯ </charinsert>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <charinsert>[+] [[+]] <nowiki>{{</nowiki>+<nowiki>}}</nowiki> </charinsert> &nbsp; <charinsert>[[Thể<nowiki> </nowiki>loại:+]]</charinsert> &nbsp; <charinsert>#redirect<nowiki> </nowiki>[[+]]</charinsert> &nbsp; <charinsert>⁺ ₊</charinsert> &nbsp; <charinsert><ref>+</ref> <references<nowiki> </nowiki>/></charinsert> </span> </div> Những sửa đổi của bạn không được vi phạm '''[[w:Wikipedia:Quyền tác giả|quyền tác giả]]''' của ai và phải dựa trên '''[[w:Wikipedia:Chú thích nguồn gốc|nguồn gốc]] [[w:Wikipedia:Kiểm chứng|kiểm chứng được]]'''. Tất cả những đóng góp của bạn sẽ được phát hành dưới giấy phép '''[[w:Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Tài liệu Tự do GNU|GFDL]]'''. Nếu bạn chỉ muốn bàn luận, nêu ý kiến về một chi tiết trong trang sách, xin dùng '''[[w:Wikipedia:Trang thảo luận|trang thảo luận]]''' của trang sách; đừng viết ý kiến vào trang sách. 170 sysop 5684 2006-03-13T02:15:46Z Mxn 1 Cập nhật *Xin dùng [[{{ns:4}}:Chỗ thử|chỗ thử soạn thảo]] nếu bạn chỉ muốn thử nghiệm. *Xin đọc thêm hướng dẫn về [[Trợ giúp:Soạn thảo|soạn thảo]] và [[Trợ giúp:Viết bài mới|viết bài mới]]. *Mọi đóng góp cho {{SITENAME}} đều tuân theo Giấy phép Văn bản Tự do GNU (Xem $1). Nếu bạn không muốn nội dung bạn nhập bị người khác sửa, đừng viết vào đây. <br><b>KHÔNG LẤY TÀI LIỆU TỪ NGUỒN KHÁC MÀ CHƯA XIN PHÉP!</b> 171 sysop 5741 2006-03-19T05:21:22Z Mxn 1 Cập nhật Bạn đã ngừng theo dõi trang “$1”. Bạn có nạp lại trang này chưa? Nếu chưa thì bạn có thể nạp lại danh sách trang theo dõi bằng cách bấm nút "trang tôi theo dõi" ở đầu trang. <br /> 172 sysop 3840 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Mở tài khoản 173 sysop 3841 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default qua thư điện tử 174 sysop 2216 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default createaccount level 175 sysop 3844 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Trang ghi nhận đóng góp 176 sysop 5689 2006-03-13T02:18:51Z Mxn 1 Cập nhật hiện 177 sysop 3846 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Thời sự 178 sysop 5690 2006-03-13T02:19:24Z Mxn 1 Cập nhật Thời sự 179 sysop 5691 2006-03-13T02:20:04Z Mxn 1 Cập nhật Phiên bản hiện hành 180 sysop 5692 2006-03-13T02:20:39Z Mxn 1 Cập nhật xem phiên bản hiện hành 181 sysop 5693 2006-03-13T02:24:50Z Mxn 1 Cập nhật Dữ liệu 182 sysop 3851 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Lỗi cơ sở dữ liệu 183 sysop 5694 2006-03-13T02:25:21Z Mxn 1 Cập nhật Kiểu ngày tháng 184 sysop 5696 2006-03-13T02:29:51Z Mxn 1 Cập nhật Lỗi cú pháp trong cơ sở dữ liệu. Truy vấn vừa rồi là: <blockquote><code>$1</code></blockquote> từ hàm "<code>$2</code>". MySQL báo lỗi "<code>$3: $4</code>". ---- You probably tried a search or other operation which took too long. Possible reasons include: <ul> <li>A search where all words are in quotes. Try searching without the quotes initially. If that isn't good enough, add a few more words or use a word or two outside the quotes to indicate the general topic area.</li> <li>An exceptionally large personal watchlist (probably over 10,000 items) at busy times.</li> <li>You may have been unlucky and tried when the database servers were temporarily exceptionally loaded. When under exceptional load many harmless tasks may be ended at once to quickly restore normal response times. Try again in five minutes if you know that what you are doing is normally fine.</li> </ul> <p>The generic error message is: <blockquote>A database error has occurred. This could be because of an unacceptable search query (see $5), or it may indicate a bug in the software. The last attempted database query was: <blockquote><code>$1</code></blockquote> from within function "<code>$2</code>". MySQL returned error "<code>$3: $4</code>".</blockquote> <p>If the error above is 2013 your operation was ended by the database load manager. Please improve your search or try again at a less busy time. Sorry for the inconvenience. 185 sysop 5697 2006-03-13T02:30:22Z Mxn 1 Cập nhật Một truy vấn cơ sở dữ liệu có lỗi cú pháp. Truy vấn vừa rồi là: “$1” thực hiện bởi hàm “$2”. MySQL báo lỗi “$3 : $4”. 186 sysop 3855 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Trang đường cùng 187 sysop 3856 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Sửa lỗi 188 sysop 3857 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default tháng 12 189 sysop 3858 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default tháng 12 190 sysop 3859 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default mặc định 191 sysop 5698 2006-03-13T02:32:20Z Mxn 1 Cập nhật Các không gian tên được tìm kiếm mặc định 192 sysop 5699 2006-03-13T02:33:23Z Mxn 1 Cập nhật Thư gửi từ {{SITENAME}} 193 sysop 3862 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Xóa 194 sysop 5702 2006-03-13T02:35:39Z Mxn 1 Cập nhật Lý do xóa đi 195 sysop 5703 2006-03-13T02:36:05Z Mxn 1 Cập nhật đã xóa “$1” 196 sysop 3869 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Đã xóa phiên bản cũ $1. 197 sysop 5704 2006-03-13T02:36:56Z Mxn 1 Cập nhật <div class="plainlinks"> “'''{{FULLPAGENAME}}'''” đã bị xóa. Xem các bài xóa gần đây tại $2. Trở lại về: *[{{fullurl:Thể loại:Trang có người đề nghị xóa|action=purge}} Các trang có người đề nghị xóa đi] *[[Đặc biệt:Newpages|Các trang mới tạo ra]] *[[Đặc biệt:Recentchanges|Thay đổi gần đây]] ([{{fullurl:Đặc biệt:Recentchanges|hideliu=1|hideminor=1}} các sửa đổi vô danh]) </div> 198 sysop 3872 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default xóa 199 sysop 5706 2006-03-13T02:39:00Z Mxn 1 Cập nhất Xóa hẳn 200 sysop 3874 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Xóa trang 201 sysop 2243 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default delete level 202 sysop 5707 2006-03-13T02:39:32Z Mxn 1 Cập nhất (Sắp xóa “$1”) 203 sysop 3876 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Xóa trang này 204 sysop 3877 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default nhật trình xóa 205 sysop 3878 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Nhật trình xóa 206 sysop 5708 2006-03-13T02:40:11Z Mxn 1 Cập nhật Dưới đây là danh sách các xóa bỏ mới nhất. 207 sysop 5709 2006-03-13T02:41:13Z Mxn 1 Cập nhật Chỉ có người có quyền “lập trình viên” mới làm được việc bạn yêu cầu. Xem $1. 208 sysop 5710 2006-03-13T02:41:41Z Mxn 1 Cập nhật Bạn cần phải có quyền lập trình viên 209 sysop 3883 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default khác 210 sysop 3884 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default (Khác biệt giữa các bản) 211 sysop 3885 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Trang định hướng 212 sysop 5711 2006-03-13T02:42:06Z Mxn 1 Cập nhật {{ns:Template}}:Trang định hướng 213 sysop 5712 2006-03-13T02:42:34Z Mxn 1 Cập nhật Những trang sau đây liên kết đến một ''trang định hướng''. Lẽ ra chúng nên liên kết thẳng đến một trang phù hợp.<br /> Những trang bao gồm tiêu bản $1 là trang định hướng.<br /> Dưới đây không liệt kê liên kết từ các tên miền không gian khác. 214 sysop 5713 2006-03-13T02:43:26Z Mxn 1 Cập nhật Wikibooks:Phủ nhận chung 215 sysop 5714 2006-03-13T02:43:51Z Mxn 1 Cập nhật Lời phủ nhận 216 sysop 3890 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Đổi hướng kép 217 sysop 5715 2006-03-13T02:44:23Z Mxn 1 Cập nhật Mỗi hàng có chứa các liên kết đến trang chuyển hướng thứ nhất và thứ hai, cũng như dòng đầu tiên của nội dung trang chuyển hướng thứ hai, thường chỉ tới trang đích “thực sự”, là nơi mà trang chuyển hướng đầu tiên phải trỏ đến. 218 sysop 5716 2006-03-13T02:44:54Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi 219 sysop 5719 2006-03-13T02:46:19Z Mxn 1 Cập nhật Tóm lược sửa đổi: “<i>$1</i>”. 220 sysop 5720 2006-03-13T02:46:47Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi mâu thuẫn: $1 221 sysop 5721 2006-03-13T02:47:09Z Mxn 1 Cập nhật Sửa phiên bản hiện hành của trang này 222 sysop 3899 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Sửa nhóm 223 sysop 5722 2006-03-13T02:47:29Z Mxn 1 Cập nhật Trợ giúp sửa đổi 224 sysop 5723 2006-03-13T02:48:01Z Mxn 1 Cập nhật Trợ giúp:Sửa đổi 225 sysop 5724 2006-03-13T02:48:36Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi $1 226 sysop 5725 2006-03-13T02:49:05Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi $1 (bình luận) 227 sysop 6122 2006-07-12T02:57:18Z Mxn 1 PNG → SVG <div style="float: left">[[Hình:Nuvola apps important.svg|không|24px]]</div> <p style="margin-left: 28px"><strong style="color: red; background-color: white">Phiên bản cũ:</strong> Bạn đang sửa đổi một phiên bản cũ của trang này. Nếu bạn lưu giữ nó, tất cả các thay đổi sau phiên bản này '''sẽ bị mất'''.</p> 228 sysop 5728 2006-03-13T02:51:12Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi $1 (tiêu đề) 229 sysop 5729 2006-03-13T02:51:38Z Mxn 1 Cập nhật sửa 230 sysop 5731 2006-03-13T02:53:01Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi trang này 231 sysop 3908 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Sửa các nhóm thành viên 232 sysop 3911 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Không nhận thư điện tử 233 sysop 4870 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Nếu quên mật khẩu, bạn có thể yêu cầu mật khẩu mới được gửi về thư điện tử của bạn. 234 sysop 3913 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Từ 235 sysop 3914 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Nội dung 236 sysop 3916 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Gửi thư 237 sysop 4872 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Nếu người này đã cung cấp địa chỉ thư điện tử, biểu mẫu dưới đây sẽ cho bạn gửi thư. Địa chỉ thư điện tử của bạn sẽ xuất hiện trong phần địa chỉ người gửi của bức thư, nên người nhận có thể trả lời lại bạn. 238 sysop 3918 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Gửi 239 sysop 6688 2006-11-24T22:10:09Z Mxn 1 Cập nhật Đã gửi thư 240 sysop 3920 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Thư của bạn đã được gửi. 241 sysop 3921 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Chủ đề 242 sysop 3922 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Đến 243 sysop 3923 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Gửi thư cho người này 244 sysop 6689 2006-11-24T22:11:04Z Mxn 1 Cập nhật Tập tin bạn vừa mới truyền lên có vẻ trống không. Điều này có thể xảy ra khi bạn đánh sai tên tập tin. Nếu như bạn thật sự muốn truyền lên tập tin đó thì xin hãy khẳng định điều này một lần nữa. 245 sysop 6691 2006-11-24T22:14:44Z Mxn 1 Cập nhật Nêu lý do khóa và ước lượng thời gian khóa. 246 sysop 3932 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Lỗi 247 sysop 3933 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Lỗi 248 sysop 6692 2006-11-24T22:16:50Z Mxn 1 Cập nhật nội dung trước khi tẩy trống là: “$1” 249 sysop 6693 2006-11-24T22:17:37Z Mxn 1 Cập nhật trang trống 250 sysop 6694 2006-11-24T22:18:16Z Mxn 1 Sửa thông báo nội dung cũ là: “$1” 251 sysop 6820 2006-11-24T23:57:39Z Mxn 1 Một người nào khác đã sửa đổi trang này sau khi bạn bắt đầu sửa đổi nó, dẫn đến [[Wikibooks:Sửa đổi mâu thuẫn|sửa đổi mâu thuẫn]]. Hộp chữ phía trên chứa đựng văn bản trang này hiện giờ. Các sửa đổi của bạn được đựng trong hộp chữ phía dưới. Bạn sẽ phải trộn các sửa đổi của bạn trong văn bản hiện hành. <strong>Chỉ</strong> có văn bản trong hộp chữ phía trên sẽ được lưu giữ khi bạn bấm nút “Lưu thông tin”. <p> 252 sysop 3985 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Xuất các trang 253 sysop 4882 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default Chỉ xuất phiên bản hiện hành, không xuất tất cả lịch sử trang 254 sysop 6825 2006-11-25T00:08:47Z Mxn 1 Bạn có thể xuất nội dung và lịch sử sửa đổi của một trang hay tập hợp trang nào đó vào trong các XML. Trong tương lai, cũng có thể nhập vào một mạng khác chạy phần mềm MediaWiki. Để xuất nội dung các trang, gõ vào tên trang trong cửa sổ dưới đây, mỗi tên một hàng, và cho biết là bạn muốn chọn phiên bản hiện tại cùng với các phiên bản cũ của nó, với các dòng về lịch sử trang, hay chỉ phiên bản hiện hành với thông tin về lần sửa đổi cuối cùng. Để xuất phiên bản hiện hành của một trang, có thể gắn tên trang vào địa chỉ của công cụ này, thí dụ [[{{ns:Special}}:Export/Đạp xích lô]] để xuất trang [[Đạp xích lô]]. 255 sysop 3989 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default http://www.vidu.com liên kết ngoài 256 sysop 3990 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Liên kết ngoài (nhớ http://) 257 sysop 2299 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default FAQ 258 sysop 3991 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default {{ns:4}}:FAQ 259 sysop 3992 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default tháng 2 260 sysop 3993 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default tháng 2 261 sysop 6827 2006-11-25T00:12:30Z Mxn 1 Cập nhật Bản tin: 262 sysop 6828 2006-11-25T00:13:12Z Mxn 1 Cập nhật Không sao chép tập tin “$1” đến “$2” được. 263 sysop 6829 2006-11-25T00:13:45Z Mxn 1 Cập nhật Không xóa tập tin “$1” được. 264 sysop 6830 2006-11-25T00:14:30Z Mxn 1 Cập nhật Miêu tả 265 sysop 6831 2006-11-25T00:15:17Z Mxn 1 Cập nhật Một tập tin với tên này đã tồn tại, xin hãy kiểm tra $1 nếu bạn không muốn thay đổi nó. 266 sysop 6834 2006-11-25T00:19:07Z Mxn 1 Cập nhật Không có tập tin 267 sysop 6835 2006-11-25T00:19:51Z Mxn 1 Cập nhật Tên tập tin 268 sysop 6836 2006-11-25T00:20:27Z Mxn 1 Cập nhật Không tìm thấy tập tin “$1”. 269 sysop 6837 2006-11-25T00:21:10Z Mxn 1 Cập nhật Không đổi tên tập tin “$1” thành “$2” được. 270 sysop 4007 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Nguồn 271 sysop 4008 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Bản quyền 272 sysop 6839 2006-11-25T00:24:54Z Mxn 1 Cập nhật Tập tin “$1” đã được tải lên. Xin đến trang miêu tả về tập tin này tại '''$2''' và điền các thông tin, như nó được lấy từ nguồn nào, được tạo ra bởi ai và vào lúc nào, và các giải thích rõ thêm về tập tin. Ngoài ra, chọn '''[[Wikibooks:Thẻ quyền cho hình ảnh|thẻ bản quyền cho tập tin]]''' nếu chưa có. Nếu không gắn một thẻ bản quyền, tình trạng bản quyền không rõ ràng của tập tin có thể khiến nó sẽ bị '''xóa'''. Để làm hình ảnh hiển thi trong trang sách, bạn cần phải nhúng nó vào: khi sửa đổi trang sách, cộng thêm mã <code><nowiki>[[Hình:</nowiki>$1<nowiki>|nhỏ|Chú thích]]</nowiki></code> vào chỗ bạn muốn hình hiển thị. Xem [[Trợ giúp:Hình ảnh]] để biết thêm chi tiết về cách nhúng hình ảnh, hoặc xem [[Trợ giúp:Âm thanh]] để biết về cách sử dụng đoạn âm thanh ở đây. Nếu bạn vừa viết đè lên hình với phiên bản mới, bạn chắc cần phải [[MediaWiki:Clearyourcache|làm sạch bộ nhớ]] của trình duyệt để có thể xem phiên bản mới ở trang tập tin. 273 sysop 4011 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Lỗi: không gửi đơn đi được. 274 sysop 4012 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default thứ sáu 275 sysop 4013 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Tọa độ GEO 276 sysop 4014 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Đang lấy danh sách hình 277 sysop 4015 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Xem 278 sysop 3340 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default <form method="get" action="http://www.google.com/search" id="googlesearch"> <input type="hidden" name="domains" value="{{SERVER}}" /> <input type="hidden" name="num" value="50" /> <input type="hidden" name="ie" value="$2" /> <input type="hidden" name="oe" value="$2" /> <input type="text" name="q" size="31" maxlength="255" value="$1" /> <input type="submit" name="btnG" value="$3" /> <div> <input type="radio" name="sitesearch" id="gwiki" value="{{SERVER}}" checked="checked" /><label for="gwiki">{{SITENAME}}</label> <input type="radio" name="sitesearch" id="gWWW" value="" /><label for="gWWW">WWW</label> </div> </form> 279 sysop 4038 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Dùng giờ của trình duyệt 280 sysop 4039 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Đề mục 281 sysop 4040 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Đề mục cấp 2 282 sysop 4041 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Trợ giúp 283 sysop 4042 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default {{ns:4}}:Trợ giúp 284 sysop 4043 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default giấu 285 sysop 4044 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default giấu 286 sysop 4045 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default sử 287 sysop 6850 2006-11-25T00:35:26Z Mxn 1 Cập nhật Chọn các phiên bản để so sánh rồi nhấn Enter hoặc bấm vào nút “So sánh các bản đã chọn”.<br /> Chú giải: (hiện) = khác với phiên bản <em>hiện</em> hành, (trước) = khác với phiên bản <em>trước</em>, <strong>n</strong> = sửa đổi <em>n</em>hỏ. 288 sysop 4049 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Lịch sử trang 289 sysop 6854 2006-11-25T00:40:10Z Mxn 1 <span class="plainlinks">Trang này đã được <a href="{{localurle:Trợ giúp:Lịch sử}}" class="internal" title="Trợ giúp:Lịch sử">sửa đổi</a> sau lúc phiên bản này.<br />Bên cạnh những sủa đổi thông thường, lý do sửa đổi có thể bao gồm<br />thông tin sai, phá hoại, hoặc không thích hợp với <a href="{{localurle:Wikibooks:Nguyên văn Giấy phép Văn bản Tự do GNU}}" rel="internal" title="Wikibooks:Nguyên văn Giấy phép Văn bản Tự do GNU">GFDL</a>.<br /></span> 290 sysop 4050 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Lịch sử 291 sysop 6855 2006-11-25T00:41:11Z Mxn 1 Cập nhật Lưu ý: Trang bạn sắp xóa đã có lịch sử; xem&#x0020; 292 sysop 6856 2006-11-25T00:42:10Z Mxn 1 Cập nhật Đường ngang (không nên lạm dụng) 293 sysop 6857 2006-11-25T00:42:51Z Mxn 1 Cập nhật Kệ cảnh báo và cứ lưu tập tin. 294 sysop 6859 2006-11-25T00:45:21Z Mxn 1 Cập nhật Tên “$1” có ký tự không dùng được cho tên trang. Xin hãy đổi tên và tải lại. 295 sysop 2337 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Show all images with names matching 296 sysop 4055 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Tìm 297 sysop 4056 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Ví dụ.jpg 298 sysop 4057 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Chèn hình 299 sysop 4058 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Liên kết đến hình 300 sysop 4059 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Danh sách hình 301 sysop 6860 2006-11-25T00:46:21Z Mxn 1 Cập nhật Sau đây là danh sách $1 tập tin xếp $2. 302 sysop 4062 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Giới hạn độ phân giải ảnh là:&nbsp; 303 sysop 4063 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Trang hình 304 sysop 6861 2006-11-25T00:46:59Z Mxn 1 Cập nhật Phiên bản trước đã được hồi phục. 305 sysop 4065 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default xóa 306 sysop 6862 2006-11-25T00:47:40Z Mxn 1 Cập nhật miêu tả 307 sysop 6863 2006-11-25T00:49:14Z Mxn 1 Cập nhật Chú thích: (hiện) = tập tin hiện nay, (xóa) = xóa phiên bản cũ này, (hồi) = hồi phục lại phiên bản cũ này <br /><i>Bấm vào ngày tháng để xem tập tin được truyền lên vào ngày đó.</i> 308 sysop 6864 2006-11-25T00:49:52Z Mxn 1 Cập nhật Lịch sử tập tin 309 sysop 6865 2006-11-25T00:50:44Z Mxn 1 Cập nhật Chú thích: (miêu tả) = xem/sửa miêu tả về tập tin. 310 sysop 4071 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Nhập các trang 311 sysop 4072 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Không nhập được: $1 312 sysop 4898 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Có mâu thuẫn trong lịch sử của các phiên bản (trang này có thể đã được nhập vào trước đó) 313 sysop 4076 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Trang trống không có nội dung 314 sysop 4077 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Nhập thành công! 315 sysop 4902 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Xin hãy xuất tập tin từ wiki nguồn sử dụng công cụ Đặc_biệt:Export, lưu nó vào đĩa và tải lên ở đây. 316 sysop 4079 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Thông tin 317 sysop 2359 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Click a button to get an example text 318 sysop 2360 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Please enter the text you want to be formatted.\n It will be shown in the infobox for copy and pasting.\nExample:\n$1\nwill become:\n$2 319 sysop 4080 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Thông tin về trang 320 sysop 4081 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Lỗi nội bộ 321 sysop 4082 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Liên kết liên ngôn ngữ 322 sysop 5299 2005-12-02T04:25:34Z MediaWiki default Dải IP không hợp lệ. 323 sysop 4086 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Địa chỉ IP/tên tài khoản 324 sysop 4088 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Thời điểm hết hạn không hợp lệ. 325 sysop 4089 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Thời hạn 326 sysop 4090 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Danh sách cấm 327 sysop 4094 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Lý do 328 sysop 4095 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Cấm 329 sysop 4096 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Bỏ cấm 330 sysop 4097 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default "$1" đã hết bị cấm 331 sysop 2373 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default ISBN 332 sysop 4098 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default trang đổi hướng 333 sysop 4099 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Chữ xiên 334 sysop 4100 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Chữ xiên 335 sysop 4101 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Tên trang '$1' không hợp lệ... 336 sysop 4102 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 1 337 sysop 4103 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 1 338 sysop 4104 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 7 339 sysop 4105 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 7 340 sysop 4106 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 6 341 sysop 4107 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 6 342 sysop 4109 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Kích thước tập tin không nên vượt quá 100Kb. 343 sysop 4111 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default cũ 344 sysop 4112 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Lần sửa cuối : $1. 345 sysop 4911 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Trang này được $2 cập nhật lần cuối lúc $1. 346 sysop 4115 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Dòng $1: 347 sysop 4116 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Liên kết 348 sysop 4117 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Liên kết 349 sysop 4118 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default (Các liên kết) 350 sysop 6358 2006-08-22T15:39:32Z Mxn 1 lk Các trang sau liên kết đến '''[[:$1]]''': ---- 351 sysop 4120 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Các trang sau có liên kết đến hình: 352 sysop 4121 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default /^([a-zàâçéèêîôûäëïöüùÇÉÂÊÎÔÛÄËÏÖÜÀÈÙ]+)(.*)$/sD 353 sysop 2395 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default Admins list 354 sysop 4122 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default danh bạ 355 sysop 4123 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tiếp 356 sysop 4124 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Danh sách thành viên 357 sysop 4125 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đang mở lịch sử... 358 sysop 4126 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default đang lấy các bản để so sánh 359 sysop 4127 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Giờ địa phương 360 sysop 4128 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Khóa cơ sở dữ liệu 361 sysop 4912 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Vâng, tôi thực sự muốn khóa cơ sở dữ liệu. 362 sysop 4130 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Khóa cơ sở dữ liệu 363 sysop 4131 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Khóa thành công cơ sở dữ liệu 364 sysop 4132 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Cơ sở dữ liệu đã bị khóa. <br />Nhớ bỏ khóa sau khi bảo trì xong. 365 sysop 4913 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Khóa cơ sở dữ liệu sẽ không cho phép người dùng sửa đổi các trang, thay đổi thông số cá nhân của họ, sửa danh sách theo dõi, và những thao tác khác đòi hỏi phải thay đổi trong cơ sở dữ liệu. Xin hãy khẳng định là bạn có ý định thực hiện điều này, và bạn sẽ mở khóa cơ sở dữ liệu khi xong công việc bảo trì của bạn. 366 sysop 4134 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Bạn đã không chọn vào ô khẳng định. 367 sysop 4135 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Nhật trình 368 sysop 4136 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đăng nhập 369 sysop 6405 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default 370 sysop 4137 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Lỗi đăng nhập 371 sysop 4138 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đăng nhập 372 sysop 4914 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default <b>Trục trặc đăng nhập.</b><br />Mời thử lại! 373 sysop 4915 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Bạn cần bật cookie để đăng nhập vào {{SITENAME}}. 374 sysop 2416 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default You must [[special:Userlogin|login]] to view other pages. 375 sysop 4143 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Cần nhập tên 376 sysop 5514 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default Bạn đã đăng nhập vào {{SITENAME}} với tên "$1". 377 sysop 4145 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đăng nhập thành công. 378 sysop 4146 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đăng xuất 379 sysop 5300 2005-12-02T04:25:35Z MediaWiki default Bạn đã đang xuất. Bạn vẫn dùng {{SITENAME}} được như người vô danh, hoặc đăng nhập lại, có thể dưới tài khoản khác. 380 sysop 4148 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đăng xuất 381 sysop 4149 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Trang mồ côi 382 sysop 4150 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Bài dài 383 sysop 4917 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default <strong>Chú ý : Trang này dài $1 kb; nhiều trình duyệt không tải được trang dài hơn 32 kb. Bạn nên chia nhỏ trang này thành nhiều trang.</strong> 384 sysop 4152 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Lỗi gửi thư : $1 385 sysop 4153 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Gửi tôi mật khẩu 386 sysop 4154 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Không có địa chỉ gửi thư 387 sysop 4918 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Bạn phải [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] và có khai báo một địa chỉ thư điện tử hợp lệ trong phần [[Đặc_biệt:Preferences|lựa chọn cá nhân]] thì mới gửi được thư cho người khác. 388 sysop 5403 2006-01-10T06:02:18Z Mxn 1 Trang đầu → Trang Chính Trang Chính 389 sysop 5516 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default Xin đọc [http://meta.wikimedia.org/wiki/MediaWiki_i18n tài liệu hướng dẫn cách tùy biến giao diện] và [http://meta.wikimedia.org/wiki/MediaWiki_User%27s_Guide Cẩm nang sử dụng] (bằng tiếng Anh) để biết cách dùng và thiết lập thông số. 390 sysop 4158 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Phần mềm {{SITENAME}} đã cài đặt. 391 sysop 4159 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Trangbảo trì 392 sysop 4160 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Quay lại trang bảo trì 393 sysop 4920 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Trang này có một số công cụ hữu ích để thực hiện công tác bảo trì. Một số chức năng tạo tải nặng lên cơ sở dữ liệu, vì vậy nên hạn chế tải lại trang mỗi khi sửa xong một mục nào đó. 394 sysop 4162 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Phong một thành viên làm quản lý 395 sysop 4921 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default <b>Thành viên "$1" không thể trở thành quản lý được. (Liệu bạn có nhập tên đúng không?)</b> 396 sysop 4164 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Tên thành viên: 397 sysop 4165 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default <b>Thành viên "$1" đã thành quản lý</b> 398 sysop 4166 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Phong quyền quản lý cho thành viên này 399 sysop 5981 2006-06-13T06:02:02Z Mxn 1 "tổng quản lý" → "hành chính viên" Mẫu này được các hành chính viên dùng để phong các thành viên bình thường thành người quản lý. Hãy gõ tên của thành viên cần phong quyền quản lý vào ô này và nhấn nút. 400 sysop 4168 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Phong một thành viên làm quản lý 401 sysop 4169 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 3 402 sysop 4170 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 3 403 sysop 4171 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đánh dấu tuần tra 404 sysop 6407 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default [$1] 405 sysop 4173 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đánh dấu tuần tra 406 sysop 4174 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Đã đánh dấu tuần tra 407 sysop 4175 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Bản được đánh dấu đã tuần tra. 408 sysop 4923 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Truy vấn "$1" phù hợp với $2 tên bài và câu chữ trong $3 bài. 409 sysop 4177 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Công thức toán 410 sysop 4924 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không tạo mới hay viết vào thư mục kết quả được 411 sysop 4925 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không tạo mới hay viết vào thư mục tạm thời được 412 sysop 4180 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Lỗi toán 413 sysop 4926 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không chuyển sang định dạng PNG được, xin kiểm tra lại cài đặt Latex, dvips, gs và convert 414 sysop 4182 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default lỗi chính tả 415 sysop 4927 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không thấy 'texvc'. Xem math/README để cài đặt lại. 416 sysop 4184 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Nhập công thức toán vào đây 417 sysop 4185 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default lỗi ngữ pháp 418 sysop 4186 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Công thức toán (LaTeX) 419 sysop 4187 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default lỗi chưa rõ 420 sysop 4188 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default hàm chưa rõ 421 sysop 4189 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 5 422 sysop 4190 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default tháng 5 423 sysop 4191 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Ví dụ.ogg 424 sysop 4192 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Liên kết phương tiện 425 sysop 4194 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Tên phải dài hơn hai chữ. 426 sysop 4195 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Sửa đổi nhỏ 427 sysop 4196 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default n 428 sysop 4197 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Trang sai chính tả 429 sysop 4198 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Lỗi chính tả thường gặp 430 sysop 4931 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Những trang sau có lỗi chính tả thường gặp, được liệt kê trong $1. Chính tả đúng phải là. 431 sysop 4932 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Cơ sở dữ liệu không thấy trang "$1". Đây không phải lỗi cơ sở dữ liệu, mà có thể là lỗi phần mềm. Xin báo lỗi này cho người quản lý, nói rõ tên trang bị lỗi. 432 sysop 5302 2005-12-02T04:25:35Z MediaWiki default <b>Không có hình</b><br /><i>$1</i> 433 sysop 4202 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Liên kết liên ngôn ngữ bị thiếu 434 sysop 4934 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Tìm liên kết liên ngôn ngữ bị thiếu 435 sysop 4935 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Những trang này <i>không</i> liên kết đến các trang tương đương của chúng trong $1. Các trang chuyển hướng hoặc các liên kết đến nó <i>không</i> được hiển thị. 436 sysop 4205 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default thứ hai 437 sysop 4206 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Thêm nữa... 438 sysop 4207 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default đổi tên 439 sysop 4208 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Di chuyển 440 sysop 4209 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default đổi thành 441 sysop 4212 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Chưa đăng nhập 442 sysop 4941 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Bạn phải [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] mới di chuyển trang được. 443 sysop 4214 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Di chuyển 444 sysop 4215 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Di chuyển 445 sysop 4942 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Trang thảo luận đi kèm nếu có, sẽ được tự động chuyển theo '''trừ khi:''' *Bạn đang chuyển xuyên qua không gian tên, *Một trang thảo luận đã tồn tại dưới tên bạn chọn, hoặc *Bạn không chọn vào ô bên dưới. Trong những trường hợp này, bạn phải di chuyển hoặc hợp nhất trang theo kiểu thủ công nếu muốn. 446 sysop 5519 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default Dùng mẫu dưới đây sẽ đổi tên một trang, đồng thời chuyển tất cả lịch sử của nó sang tên mới. *Tên cũ sẽ tự động đổi hướng sang tên mới. *Trang sẽ <b>không</b> bị chuyển nếu đã có một trang tại tên mới, trừ khi nó rỗng hoặc là trang đổi hướng và không có lịch sử sửa đổi. Điều này có nghĩa là bạn có thể đổi tên một trang lại như trước lúc nó được đổi tên nếu bạn nhầm, và bạn không thể ghi đè một trang đã có sẵn. *Những liên kết đến tên trang cũ sẽ không thay đổi; cần [[Đặc_biệt:DoubleRedirects|kiểm tra]] những trang chuyển hướng kép và sai.<br /> <b>Bạn phải đảm bảo những liên kết tiếp tục trỏ đến đúng trang cần thiết.</b> 447 sysop 4219 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Di chuyển trang "thảo luận" nếu có. 448 sysop 4220 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Đổi tên trang này 449 sysop 4221 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default HTML nếu có thể, nếu không PNG 450 sysop 4222 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default MathML nếu có thể 451 sysop 4223 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Dành cho trình duyệt hiện đại 452 sysop 4224 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Luôn cho ra dạng hình PNG 453 sysop 4225 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default HTML nếu rất đơn giản, nếu không PNG 454 sysop 4226 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Để là TeX (cho trình duyệt văn bản) 455 sysop 4227 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Đóng góp của tôi 456 sysop 4228 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Trang của tôi 457 sysop 4229 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Thảo luận với tôi 458 sysop 6615 2006-11-08T17:48:39Z Mxn 1 Sửa theo đề nghị Chuyển hướng 459 sysop 4232 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default $1 byte 460 sysop 4233 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default $1 sửa 461 sysop 4234 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default (mới) 462 sysop 4235 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Nhập nội dung bài viết vào đây. 463 sysop 4236 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default người mới 464 sysop 4237 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Trang trưng bày hình ảnh mới 465 sysop 4238 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Bạn có $1. 466 sysop 4239 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default tin nhắn mới 467 sysop 4240 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Trang mới 468 sysop 4241 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default M 469 sysop 4242 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Các bài mới nhất 470 sysop 4243 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Mật khẩu mới&nbsp; 471 sysop 4244 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Tên mới 472 sysop 4245 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default (chỉ dành cho thành viên mới) 473 sysop 4246 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default (mở cửa sổ mới) 474 sysop 4247 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default sau 475 sysop 4248 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default So với sau &rarr; 476 sysop 4249 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default $1 sau 477 sysop 4250 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Bài sau ($1) 478 sysop 4251 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Bản sau &rarr; 479 sysop 4252 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default $1 liên kết 480 sysop 2522 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default You must affirm that your upload does not violate any copyrights. 481 sysop 4253 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default (Trang này hiện chưa có gì) 482 sysop 2524 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default You must supply a reason for the block. 483 sysop 4948 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Hiện tại không kết nối với cơ sở dữ liệu được. 484 sysop 4255 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không tìm thấy. 485 sysop 4256 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Xin bật cookies và đăng nhập lại. 486 sysop 4949 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Tài khoản đã mở, nhưng bạn chưa được đăng nhập. Xin bật cookies và đăng nhập lại. 487 sysop 4950 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Máy chủ không hỗ trợ siêu dữ liệu Creative Commons RDF. 488 sysop 4951 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không có thông tin ghi nhận đóng góp cho trang này. 489 sysop 4260 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không thấy cơ sở dữ liệu $1 490 sysop 4952 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Máy chủ không hỗ trợ siêu dữ liệu Dublin Core RDF. 491 sysop 4262 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Thành viên "$1" không có thư điện tử. 492 sysop 4954 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Người này không cung cấp một địa chỉ thư hợp lệ, hoặc đã chọn không nhận thư từ người khác. 493 sysop 4265 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không có địa chỉ nhận thư 494 sysop 4955 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không có trang tên như này, xin thử công cụ tìm. 495 sysop 4267 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Trang này chưa có lịch sử. 496 sysop 4270 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Chưa có hình 497 sysop 6359 2006-08-22T15:40:26Z Mxn 1 lk Chưa có trang nào liên kết đến '''[[:$1]]'''. 498 sysop 4958 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không có trang nào chứa liên kết đến hình. 499 sysop 4274 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Chưa nhập tên. 500 sysop 4959 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default <strong>Chú ý</strong>: viết truy vấn tìm kiếm dài quá có thể gây khó khăn khi tìm. 501 sysop 4960 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default <strong>CHU Y: Trinh duyet cua ban khong ho tro Unicode, xin sua lai truoc khi viet bai.</strong><strong>WARNING: Your browser is not unicode compliant, please change it before editing an article.</strong> 502 sysop 4277 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không có trang đặc biệt này. 503 sysop 4278 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không hiểu 504 sysop 4279 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Phần mềm không hiểu bạn muốn làm gì. 505 sysop 4280 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Không tìm thấy 506 sysop 4961 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Thành viên "$1" không tồn tại. Xin kiểm tra lại tên, hoặc mở tài khoản mới. 507 sysop 4282 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Không có « $1 ». Xin kiểm tra lại. 508 sysop 4962 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Máy chủ không thể cho ra định dạng dữ liệu tương thích với phần mềm của bạn. 509 sysop 4284 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Không phải bài viết 510 sysop 4285 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Xin chỉ rõ trang mục tiêu. 511 sysop 4286 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Không hiểu 512 sysop 5388 2006-01-01T14:54:26Z MediaWiki default <strong>Chú ý :</strong> 513 sysop 4964 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không có câu chữ nào trong các bài có nội dung tương tự 514 sysop 4289 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Không có tên bài nào có nội dung tương tự 515 sysop 4290 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Chưa đăng nhập 516 sysop 4291 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default tháng 11 517 sysop 4292 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default tháng 11 518 sysop 4293 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Chưa có gì. 519 sysop 4965 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Nhập dòng chữ không theo định dạng wiki vào đây 520 sysop 4295 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Không theo định dạng wiki 521 sysop 4296 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Thể loại 522 sysop 4297 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Trợ giúp 523 sysop 4298 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Hình 524 sysop 5874 2006-04-16T05:53:37Z Mxn 1 Địa phương hóa Trang sách 525 sysop 4300 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Phương tiện 526 sysop 4301 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Tin nhắn 527 sysop 4302 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Đặc biệt 528 sysop 4303 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Tiêu bản 529 sysop 4304 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Trang thành viên 530 sysop 4305 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Giới thiệu 531 sysop 4306 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Số người sửa đổi khác nhau (bài chính): $1 532 sysop 4308 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Số lần sửa đổi (bài chính): $1 533 sysop 4967 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Số người sửa đổi khác nhau (trang thảo luận): $1 534 sysop 4310 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Số lần sửa đổi (trang thảo luận): $1 535 sysop 4311 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Số người theo dõi: $1 536 sysop 4312 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default $1 lần xem 537 sysop 4313 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default tháng 10 538 sysop 4314 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default tháng 10 539 sysop 2581 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default OK 540 sysop 4315 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Mật khẩu cũ 541 sysop 4316 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default gốc 542 sysop 4317 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Trang mồ côi 543 sysop 4318 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default dựa trên công trình của $1. 544 sysop 4319 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Ngôn ngữ khác 545 sysop 4320 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default những người khác 546 sysop 4321 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Di chuyển thành công 547 sysop 6482 2006-09-19T08:04:48Z Mxn 1 Công cụ Whatredirectshere Trang “[[:$1]]” được di chuyển đến “'''[[:$2]]'''”. Xin hãy '''<span class="plainlinksneverexpand">{{int:Whatredirectshere-link}}</span>''' về những [[{{ns:Help}}:Đổi hướng kép|đổi hướng kép]] do việc di chuyển trang này, và giải quyết những vấn đề đó. 548 sysop 2590 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default $1 - {{SITENAME}} 549 sysop 4968 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Ai đó (có thể là bạn) có địa chỉ IP $1 đã xin gửi mật khẩu mới tới thư điện tử của bạn. Mật khẩu mới của "$2" là "$3". Bạn nên đăng nhập và thay đổi mật khẩu này. 550 sysop 4324 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Mật khẩu {{SITENAME}} 551 sysop 4969 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Mật khẩu mới đã được gửi tới thư điện tử của thành viên "$1". Xin đăng nhập ngay khi nhận được. 552 sysop 4970 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Dữ liệu sau lấy từ bộ nhớ đệm và có thể không cập nhật: 553 sysop 4971 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Chức năng này bị khóa vì nó làm chậm cơ sở dữ liệu. 554 sysop 4329 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Đây là bản lưu của $1: 555 sysop 4331 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Công cụ cá nhân 556 sysop 4332 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Trang nhiều người đọc 557 sysop 4333 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Cộng đồng 558 sysop 4334 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default {{ns:4}}:Cộng_đồng 559 sysop 4335 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Thêm bàn luận 560 sysop 4973 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default {{SITENAME}} sử dụng [http://www.mediawiki.org/ MediaWiki], một phần mềm wiki mở. 561 sysop 4337 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Tìm 562 sysop 4338 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Tìm trong :<br /> $1<br /> $2 gồm cả trang đổi hướng &nbsp; Tìm $3 $9 563 sysop 4339 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Lựa chọn cá nhân 564 sysop 2606 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default * <strong>Real name</strong> (optional): if you choose to provide it this will be used for giving you attribution for your work.<br /> * <strong>Email</strong> (optional): Enables people to contact you through the website without you having to reveal your email address to them, and it can be used to send you a new password if you forget it. 565 sysop 4344 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Lựa chọn khác 566 sysop 4345 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Thông tin cá nhân 567 sysop 4346 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Thay đổi gần đây 568 sysop 4347 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đăng nhập với tên $1 và số thành viên $2. Xem thêm [[{{ns:4}}:Trợ giúp cho Lựa chọn cá nhân]]. 569 sysop 4348 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Chưa đăng nhập 570 sysop 4978 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Bạn phải [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] để sửa các Lựa chọn cá nhân của bạn. 571 sysop 4979 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Các Lựa chọn cá nhân đã được mặc định lại. 572 sysop 4351 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Xem thử 573 sysop 4980 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Trang này có vẻ như đã được lưu bởi người khác sau khi bạn bắt đầu sửa. 574 sysop 4353 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Chú ý, đây chỉ là thử nghiệm, chưa lưu! 575 sysop 4354 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default &larr; So với trước 576 sysop 4355 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default &larr; Bản trước 577 sysop 4356 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default $1 trước 578 sysop 4358 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Bản để in 579 sysop 4359 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default (từ {{SERVER}}) 580 sysop 4360 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Khóa 581 sysop 4361 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lý do 582 sysop 4362 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default đã khóa $1 583 sysop 4363 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Trang bị khóa 584 sysop 5585 2006-03-13T00:06:44Z Mxn 1 Chính tả <strong>Chú ý : trang này bị khóa. Chỉ có quản lý viên mới sửa được. Chú ý tuân thủ [[{{ns:4}}:Trang bị khóa|quy định về trang bị khóa]].</strong> 585 sysop 4982 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Trang này đã bị khóa. Xem [[{{ns:4}}:Trang bị khóa]] để biết các lý do. 586 sysop 4366 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Nhật trình khóa 587 sysop 4983 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Danh sách khóa/mở (xem [[{{ns:4}}:Các trang bị khóa|các trang bị khóa]]). 588 sysop 4368 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Chỉ không cho di chuyển 589 sysop 4369 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Khóa trang 590 sysop 2632 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default (give a reason) 591 sysop 4370 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default (Khóa "$1") 592 sysop 4371 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Khóa trang này 593 sysop 4372 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Chặn proxy 594 sysop 4984 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Địa chỉ IP của bạn đã bị cấm vì là proxy mở. Xin hãy liên hệ nhà cung cấp dịch vụ Internet hoặc bộ phận hỗ trợ kỹ thuật của bạn và thông báo với họ về vấn đề an ninh nghiêm trọng này. 595 sysop 5304 2005-12-02T04:25:35Z MediaWiki default Xong. 596 sysop 2638 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Abstract&list_uids=$1 597 sysop 4375 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Dẫn lái 598 sysop 4376 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Sửa 599 sysop 4377 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Tìm kiếm 600 sysop 4378 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lựa chọn của tôi 601 sysop 4379 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Thông tin 602 sysop 4380 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lựa chọn 603 sysop 4381 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Các lựa chọn cho thanh công cụ 604 sysop 2646 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default This preference only works in the 'Standard' and the 'CologneBlue' skin. 605 sysop 4382 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Trang đặc biệt 606 sysop 2648 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Submit query 607 sysop 2649 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Query successful 608 sysop 4383 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Trang ngẫu nhiên 609 sysop 6414 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default Special:Random 610 sysop 4385 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Không được cấm hàng loạt. 611 sysop 4986 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default trong $4 mẫu; $1 sửa nhỏ; $2 không gian phụ; $3 sửa gộp. 612 sysop 4387 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Xem $1 thay đổi của $2 ngày qua; $3. 613 sysop 4388 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Xem thay đổi từ $1. 614 sysop 4389 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default ; $1 sửa của thành viên đăng nhập 615 sysop 4390 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đang lấy các thay đổi gần đây 616 sysop 4391 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default (trang liên kết đến "$1") 617 sysop 4987 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default <strong>$1</strong> thay đổi của <strong>$2</strong> ngày qua. 618 sysop 4988 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Thay đổi từ <strong>$2</strong> (<b>$1</b> tối đa). 619 sysop 4989 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default "Thay đổi gần đây" của các trang tuần tra không bật 620 sysop 4990 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Chức năng "thay đổi gần đây" của các trang tuần tra hiện không được bật. 621 sysop 4396 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Cơ sở dữ liệu bị khóa 622 sysop 4992 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Cơ sở dữ liệu {{SITENAME}} hiện bị khóa, có thể để bảo trì, sau đó sẽ trở lại bìn thường. Lý do khóa : <p>$1 623 sysop 4993 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default <strong>Chú ý : trang này bị khóa để bảo trì. Bạn chỉ có thể sao nội dung để sửa đổi trên máy cá nhân.</strong> 624 sysop 4400 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Thay đổi gần đây 625 sysop 6415 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default Special:Recentchanges 626 sysop 4403 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Số đề mục trong Thay đổi gần đây 627 sysop 4404 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Thay đổi liên quan 628 sysop 5738 2006-03-18T02:03:32Z Mxn 1 Cập nhật theo Wiktionary [[{{ns:4}}:Chào mừng người mới đến|Chào mừng]] bạn! Trang này cho biết những thay đổi mới nhất trong {{SITENAME}}. 629 sysop 4407 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default (đổi hướng từ $1) 630 sysop 4408 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Nhớ mật khẩu (cookie) 631 sysop 4409 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Ngưng theo dõi mục đã chọn 632 sysop 4410 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đã ra khỏi danh sách theo dõi 633 sysop 4411 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Trang « $1 » đã ra khỏi danh sách theo dõi. 634 sysop 4412 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đang ngưng theo dõi trang yêu cầu... 635 sysop 4414 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Mặc định lại lựa chọn 636 sysop 4415 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Phục hồi 1 sửa đổi 637 sysop 4417 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Số kết quả trong một trang&nbsp; 638 sysop 4418 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lấy từ « $1 » 639 sysop 4419 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Quay lại $1. 640 sysop 4420 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Gõ lại 641 sysop 4421 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Tải lại 642 sysop 4422 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Quay lại. 643 sysop 4423 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đã quay lại phiên bản cũ 644 sysop 4424 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default hồi 645 sysop 4997 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default đã hủy sửa đổi của $2, quay về phiên bản của $1 646 sysop 4427 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Bản cũ 647 sysop 4428 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default $1 648 sysop 4429 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Sửa đổi lúc $1; $2<br />$3 | $4 649 sysop 4430 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Không thấy 650 sysop 5305 2005-12-02T04:25:35Z MediaWiki default Không thấy phiên bản trước của trang này. Xin kiểm tra lại. 651 sysop 3600 2005-07-29T11:21:22Z MediaWiki default http://www.ietf.org/rfc/rfc$1.txt 652 sysop 4432 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Quyền: 653 sysop 4434 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Quay lại sửa đổi cũ 654 sysop 4435 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Quay lại 655 sysop 4436 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Không quay lại được 656 sysop 4437 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default quay lại 657 sysop 4438 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Hàng&nbsp; 658 sysop 4439 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default thứ bảy 659 sysop 4440 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lưu 660 sysop 4441 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đã lưu các lựa chọn cá nhân. 661 sysop 4442 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lưu tệp tin 662 sysop 4443 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Lưu nhóm 663 sysop 4444 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Lưu lựa chọn 664 sysop 4445 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Lưu nhóm thành viên 665 sysop 4449 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tìm kiếm 666 sysop 5000 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default <p>Công cụ tìm kiếm hiện bị khóa. Chức năng này sẽ được mở lại khi có điều kiện lắp thêm máy chủ. Hiện tại có thể tìm với Google:</p> 667 sysop 4452 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Cho truy vấn "$1" 668 sysop 4453 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Kết quả tìm 669 sysop 4454 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xem kết quả tìm kiếm 670 sysop 5001 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Xem thêm [[{{ns:4}}:Tìm_kiếm|hướng dẫn tìm kiếm {{SITENAME}}]]. 671 sysop 3663 2005-08-19T23:47:17Z MediaWiki default → 672 sysop 4456 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Chọn bản mới hơn 673 sysop 4457 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Chọn bản cũ hơn 674 sysop 2716 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Only read-only queries are allowed. 675 sysop 4458 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Trang liên kết đến chính nó 676 sysop 5002 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Những trang sau đây chứa một liên kết đến chính nó, điều này là không nên. 677 sysop 4461 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default tháng 9 678 sysop 4462 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default tháng 9 679 sysop 2721 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default There were serious xhtml markup errors detected by tidy. 680 sysop 4463 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Giờ máy chủ 681 sysop 5005 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default <b>Quyền hạn thành viên của "$1" không thể xác lập được. (Liệu bạn có gõ sai tên không?)</b> 682 sysop 4466 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Đặt quyền hạn cho thành viên 683 sysop 5982 2006-06-13T06:02:14Z Mxn 1 "tổng quản lý" → "hành chính viên" Đặt cờ hành chính viên 684 sysop 3444 2005-07-03T14:39:21Z MediaWiki default This file is a shared upload and may be used by other projects. 685 sysop 4471 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Bài ngắn 686 sysop 4472 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default xem 687 sysop 5006 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Tái xuống bản có độ phân giải cao ($1x$2, $3 Kb) 688 sysop 5007 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default $1 sửa nhỏ | $2 robot | $3 thành viên | $4 tuần tra 689 sysop 5008 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Xem <b>$1</b> kết quả bắt đầu từ #<b>$2</b>. 690 sysop 5009 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Xem <b>$3</b> kết quả bắt đầu từ #<b>$2</b>. 691 sysop 4479 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xem $1 hình mới nhất xếp theo $2. 692 sysop 4480 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xem thử 693 sysop 4481 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default xem 694 sysop 4483 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Ký tên có ngày 695 sysop 2737 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default siteadmin level 696 sysop 6950 2006-12-19T04:04:57Z Mxn 1 Dịch <div name="fundraising" id="fundraising" class="plainlinks" style="margin-top: 5px; text-align: center; background-color: #ffffe0; border: solid 1px #e0e0c0"> '''Hãy [[Wikimedia:Give the gift of knowledge|tặng món quà kiến thức]] bằng cách [[Wikimedia:Fundraising#Donation methods|quyên tiền cho quỹ Wikimedia!]]''' <br /> <fundraising/>&nbsp;&nbsp;<fundraisinglogo/> <br> <small> [[Wikimedia:Deductibility of donations|Tính khấu trừ thuế của các khoản đóng góp]] | [[Wikimedia:Fundraising FAQ|Hỏi đáp]] | [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/foundation/2/28/Wikimedia_2006_fs.pdf Tài chính của Wikimedia] </small></div> 697 sysop 2739 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Site Settings 698 sysop 2740 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Page caching 699 sysop 2741 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Cookies 700 sysop 2742 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Debugging 701 sysop 2743 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Features 702 sysop 2744 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Images 703 sysop 2745 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Memcache Daemon 704 sysop 2746 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Performance 705 sysop 2747 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Permissions 706 sysop 2748 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default User banning 707 sysop 2749 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Performance settings 708 sysop 2750 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Maintenance mode: Disable write access 709 sysop 2751 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Whitelist mode 710 sysop 2752 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Allow to include external images into articles 711 sysop 2753 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default By default, blocks expire after: 712 sysop 2754 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default When in miser mode, disable all query pages, not only "expensive" ones 713 sysop 2755 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Hit counter update frequency 714 sysop 2756 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Enable miser mode, which disables most "expensive" features 715 sysop 2757 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Readonly mode 716 sysop 2758 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Readonly message file 717 sysop 2759 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Show IP in header (for non-logged in users) 718 sysop 2760 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Sysops may block IP-ranges 719 sysop 2761 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Sysops may block logged-in users 720 sysop 2762 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Enable experimental dmoz-like category browsing. Outputs things like: Encyclopedia > Music > Style of Music > Jazz 721 sysop 2763 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Enable categories 722 sysop 2764 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Use database messages for user interface labels 723 sysop 2765 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Generate a watchlist once every hour or so 724 sysop 2766 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default The hour or so mentioned above (in seconds): 725 sysop 2767 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Developers may create accounts for users 726 sysop 2768 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Sysops may create accounts for users 727 sysop 2769 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Users may create accounts themself 728 sysop 2770 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Users must be logged in to edit 729 sysop 2771 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Anonymous users may only read these pages: 730 sysop 4484 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Thống kê 731 sysop 6881 2006-12-02T02:19:04Z Mxn 1 Cập nhật số tập tin tại Commons __NOTOC__ [[Hình:Nuvola apps kchart.png|phải|]] Hiện nay Wikibooks có '''$2''' [[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?|trang sách]]. Con số đó không tính [[Trợ giúp:Đổi hướng|trang đổi hướng]], [[Wikibooks:Trang thảo luận|trang thảo luận]], trang miêu tả hình ảnh, [[Wikibooks:Trang cá nhân|trang cá nhân]], [[Wikibooks:Tiêu bản|tiêu bản]], [[Trợ giúp:Mục lục|trang giúp đỡ]]<!-- , trang cổng -->, [[Đặc biệt:Deadendpages|trang sách không có liên kết]] với trang khác và trang về Wikibooks. Nếu tính cả các trang này, có [[Đặc biệt:Allpages|'''$1''' trang]] (trong đó, {{formatnum:{{#expr: {{NUMBEROFARTICLES:R}} / {{NUMBEROFPAGES:R}} * 100 round 0 }}}}% là trang sách). Cũng có [[Đặc biệt:Imagelist|'''$8 tập tin''']] hình ảnh và phương tiện ở đây. Con số này không kể các tập tin có sẵn từ [[Commons:Trang Chính|Wikimedia Commons]]&nbsp;– hiện có hơn một triệu tập tin ở đấy. <!-- *Các [[Trợ giúp:Đổi hướng|trang đổi hướng]] *{{#expr: {{PAGESINNAMESPACE:1|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:3|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:5|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:7|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:9|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:11|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:13|R}} + {{PAGESINNAMESPACE:15|R}} }} [[Wikibooks:Trang thảo luận|trang thảo luận]] *{{#expr: {{PAGESINNAMESPACE:6|R}} }} trang miêu tả hình ảnh *{{#expr: {{PAGESINNAMESPACE:2|R}} }} [[Wikibooks:Trang cá nhân|trang cá nhân]] *{{#expr: {{PAGESINNAMESPACE:11|R}} }} [[Wikibooks:Tiêu bản|tiêu bản]] *{{#expr: {{PAGESINNAMESPACE:12|R}} }} [[Trợ giúp:Mục lục|trang giúp đỡ]] *Các trang cổng *Các [[Đặc biệt:Deadendpages|trang sách không có liên kết]] với trang khác *{{#expr: {{PAGESINNAMESPACE:4|R}} }} trang về Wikibooks --> Đã có '''$4''' lần sửa đổi trang từ khi wiki này được thành lập; trung bình '''{{int:editsperpage}}''' sửa đổi mỗi trang hay '''{{int:editsperuser}}''' ứng với mỗi thành viên đăng ký. <span class="plainlinksneverexpand">[{{fullurle:m:Help:Job queue|uselang=vi}} Hàng đợi việc]</span> hiện có '''$7''' việc. 732 sysop 6655 2006-11-17T09:37:15Z Mxn 1 "Thư viện mở"→"Tủ sách mở" Tủ sách mở 733 sysop 4487 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Quyên góp 734 sysop 4488 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default {{ns:4}}:Quyên_góp 735 sysop 2777 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default {{SITENAME}} 736 sysop 4489 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Thành viên $1 của {{SITENAME}} 737 sysop 4490 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Thành viên $1 của {{SITENAME}} 738 sysop 6942 2006-12-11T08:21:53Z Mxn 1 Skin Skin 739 sysop 5015 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Nội dung sau đây đã kích hoạt bộ lọc thư rác: $1 740 sysop 5016 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Trang bạn muốn lưu bị bộ lọc thư rác chặn lại. Đây có thể do một liên kết dẫn tới một địa chỉ bên ngoài. 741 sysop 4497 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Bộ lọc chống thư rác 742 sysop 2784 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default &nbsp; 743 sysop 2785 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default &nbsp; 744 sysop 4500 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Trang đặc biệt 745 sysop 4501 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Các trang đặc biệt 746 sysop 4502 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Các trang đặc biệt 747 sysop 2789 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Please note that all queries are logged. 748 sysop 2790 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Enter query 749 sysop 4504 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Thống kê 750 sysop 4505 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Phiên bản lưu 751 sysop 4506 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Độ lớn tối thiểu của bài ngắn 752 sysop 4507 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tiểu thể loại 753 sysop 4508 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Có $1 tiểu thể loại trong thể loại này. 754 sysop 5019 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Có $1 tiểu thể loại trong thể loại này. 755 sysop 4510 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Đề mục 756 sysop 4511 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Trang chủ đề 757 sysop 4512 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Đã tải xong 758 sysop 4513 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tóm tắt&nbsp; 759 sysop 4514 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default chủ nhật 760 sysop 5020 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Chỉ có người quản lý mới thực hiện được. Xem $1. 761 sysop 4516 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Dành cho quản lý 762 sysop 4517 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default bảng 763 sysop 6656 2006-11-17T09:37:31Z Mxn 1 "Thư viện mở"→"Tủ sách mở" Tủ sách mở {{SITENAME}} 764 sysop 4519 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Thảo luận 765 sysop 5022 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Trang được di chuyển thành công, nhưng trang thảo luận tương ứng không thể chuyển được vì đã có một trang thảo luận ở tên mới. Xin hãy hợp nhất chúng lại. 766 sysop 4521 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Trang thảo luận 767 sysop 4522 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Trang thảo luận tương ứng đã chuyển. 768 sysop 5023 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Trang thảo luận tương ứng <strong>không</strong> chuyển. 769 sysop 2811 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default <!-- MediaWiki:talkpagetext --> 770 sysop 4524 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Các tiêu bản dùng trong trang này 771 sysop 4525 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Kích thước cửa sổ soạn thảo 772 sysop 4526 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Câu chữ tương tự 773 sysop 4527 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xem hay phục hồi $1 ? 774 sysop 4528 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Phóng lớn 775 sysop 4530 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default thứ năm 776 sysop 4531 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Múi giờ 777 sysop 4532 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Chênh giờ¹ 778 sysop 5024 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Nếu không chọn, giờ mặc định UTC sẽ được dùng. 779 sysop 4534 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Đề mục tương tự 780 sysop 4535 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Mục lục 781 sysop 5025 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Nhấn đúp để soạn thảo trang (JavaScript) 782 sysop 4537 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Bấm liên kết [sửa] để soạn bài 783 sysop 5026 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bấm góc phải cạnh đề mục để soạn mục này (JavaScript) 784 sysop 4539 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Cửa sổ soạn thảo mở rộng 785 sysop 4547 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Giấu <i>thay đổi</i> nhỏ 786 sysop 5031 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Liên kết đến trang chưa có <a href="" class="new">như này</a> (nếu không thì <a href="" class="internal">như này</a>). 787 sysop 2829 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Show hoverbox over wiki links 788 sysop 4549 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Căn đều hai bên đoạn văn 789 sysop 5032 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Các soạn thảo của tôi được mặc định là thay đổi nhỏ 790 sysop 4551 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Không lưu trang trong bộ nhớ đệm 791 sysop 4552 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Đánh số tự động các đề mục 792 sysop 4553 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Luôn xem thử trước khi lưu soạn thảo 793 sysop 4554 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Phần xem thử nằm trên hộp soạn thảo 794 sysop 4555 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Nhớ mật khẩu của tôi (cookie) 795 sysop 5034 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Hiển thị mục lục (cho bài có trên 3 đề mục) 796 sysop 4558 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Hiển thị thanh soạn thảo (JavaScript) 797 sysop 4559 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Gạch chân liên kết 798 sysop 5035 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Thay đổi gần đây nhiều chức năng (JavaScript) 799 sysop 7009 2006-12-21T05:58:39Z Mxn 1 Tự động theo dõi trang tôi sửa 800 sysop 4562 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Công cụ 801 sysop 5037 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Xem khác biệt giữa hai phiên bản của trang này. [alt-v] 802 sysop 4565 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Đánh dấu đây là sửa đổi nhỏ [alt-i] 803 sysop 5038 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Xem thử những thay đổi trước khi lưu! [alt-p] 804 sysop 4568 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Lưu lại những thay đổi của bạn [alt-s] 805 sysop 4569 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Tìm kiếm [alt-f] 806 sysop 4575 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default thứ ba 807 sysop 4576 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xem $1 thay đổi mới; xem $2 ngày qua. 808 sysop 6307 2006-08-10T19:31:44Z Mxn 1 Lỗi cú pháp <b>$1</b> thay đổi mới của người này trong <b>$2</b> ngày qua. 809 sysop 4578 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default (mới nhất) 810 sysop 4579 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Bỏ cấm 811 sysop 5044 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Mẫu sau để khôi phục lại quyền sửa bài đối với một địa chỉ IP hoặc tài khoản đã bị cấm trước đó. 812 sysop 4581 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default bỏ cấm 813 sysop 4582 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default đã hết cấm "$1" 814 sysop 4583 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thể loại chưa phân loại 815 sysop 4584 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Trang chưa xếp thể loại 816 sysop 4585 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Khôi phục 817 sysop 4586 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Phục hồi 818 sysop 4588 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Khôi phục 819 sysop 4589 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Khôi phục 820 sysop 4590 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default đã khôi phục "$1" 821 sysop 4591 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default $1 bản được khôi phục 822 sysop 5045 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default [[:$1|$1]] đã được khôi phục. Xem danh sách các xóa bỏ và khôi phục tại [[Đặc_biệt:Log/delete]]. 823 sysop 5046 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Nếu bạn khôi phục trang này, tất cả các phiên bản của nó sẽ được phục hồi vào lịch sử của trang. Nếu một trang mới có cùng tên đã được tạo ra kể từ khi xóa trang này, các phiên bản được khôi phục sẽ xuất hiện trong lịch sử trước, và phiên bản hiện hành của trang mới sẽ không bị thay thế. 824 sysop 4595 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xem và khôi phục trang bị xóa 825 sysop 5047 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Các trang sau có thể khôi phục được từ thùng rác. Thùng rác được xóa định kỳ. 826 sysop 4597 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xóa lúc $1 827 sysop 4598 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default $1 bản được lưu 828 sysop 4602 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Chưa ngờ tới : "$1"="$2". 829 sysop 4603 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mở cơ sở dữ liệu 830 sysop 5048 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Vâng, tôi thực sự muốn mở cơ sở dữ liệu. 831 sysop 4605 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mở cơ sở dữ liệu 832 sysop 4606 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mở thành công cơ sở dữ liệu 833 sysop 4607 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Cơ sở dữ liệu đã được mở khóa. 834 sysop 5049 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Mở khóa cơ sở dữ liệu sẽ lại cho phép các người dùng có thể sửa đổi trang, thay đổi thông số cá nhân của họ, sửa đổi danh sách theo dõi của họ, và nhiều thao tác khác đòi hỏi phải có thay đổi trong cơ sở dữ liệu. Xin hãy khẳng định đây là điều bạn định làm. 835 sysop 4609 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mở 836 sysop 4610 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Lý do 837 sysop 4611 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default đã mở $1 838 sysop 4612 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default (Mở "$1") 839 sysop 4613 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mở trang này 840 sysop 4614 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Hình chưa dùng 841 sysop 5051 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default <p>Xin lưu ý là các địa chỉ mạng bên ngoài có thể liên kết đến một hình ở đây qua một địa chỉ trực tiếp, dù hình này được liệt kê là chưa dùng.</p> 842 sysop 4616 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default ngừng theo dõi 843 sysop 4617 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Ngừng theo dõi 844 sysop 4618 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default (Cập nhật) 845 sysop 4620 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Tải lên 846 sysop 4622 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Tải lên 847 sysop 5054 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Tập tin bị hỏng hoặc có đuôi không chuẩn. Xin kiểm tra và tải lại. 848 sysop 6996 2006-12-21T05:27:15Z Mxn 1 Hình [[Hình:Padlock.svg|trái|45px|Chức năng truyền lên bị khóa]] Xin lỗi, chức năng truyền lên bị khóa, chắc để không mất dữ liệu khi bảo quản máy móc hay cơ sở dữ liệu. Vấn đề này chắc tạm thời và sẽ được mở khóa lát nữa. <br clear="all" /> 849 sysop 4625 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Đã tải xong 850 sysop 4626 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default đã tải lên « [[$1]] » 851 sysop 4627 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Lỗi 852 sysop 2894 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Upload images, sounds, documents etc. 853 sysop 4628 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Tải hình 854 sysop 4629 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Nhật trình tải lên 855 sysop 4630 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Nhật_trình_tải_lên 856 sysop 5313 2005-12-02T04:25:36Z MediaWiki default Danh sách các tệp tin đã tải lên, theo giờ máy chủ (UTC). <ul> </ul> 857 sysop 4633 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Chưa đăng nhập 858 sysop 5056 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bạn phải [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] để tải lên tệp tin. 859 sysop 6091 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Trước khi truyền hình lên: *Kiểm tra hình ảnh đã tải lên trước đây tại [[Đặc_biệt:Imagelist|danh sách những hình đã tải lên]]. Khi truyền hình lên: *Tuân thủ [[{{ns:4}}:Quy định về hình ảnh|quy định về sử dụng hình ảnh]]. *Ghi rõ thẻ quyền. Ví dụ {{<nowiki>PD</nowiki>}} hay {{<nowiki>GFDL</nowiki>}},... Xem thêm [[{{ns:4}}:Thẻ quyền cho hình ảnh|thẻ quyền cho hình ảnh]]. *Dùng định dạng JPEG cho ảnh chụp, PNG cho hình vẽ, và OGG cho âm thanh hay video. *Ghi tóm lược về hình ảnh giúp người khác có thể dùng lại hình của bạn. Sau khi truyền hình lên: *Thông tin tải lên và xóa bỏ được ghi trong [[{{ns:4}}:Nhật trình tải lên|nhật trình tải lên]]. *Để cho hình vào bài, xem [[{{ns:4}}:Cú pháp hình ảnh|cú pháp hình ảnh]]. *Người khác có thể sửa hoặc xóa những thông tin bạn tải lên, và bạn có thể bị cấm tải lên nếu lạm dụng hệ thống. 860 sysop 4637 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Chú ý! 861 sysop 5058 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default 1 Đặt ký tự đầu tiên bằng "0" để tắt mẫu trang thể loại mới. 862 sysop 5059 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default <b>Quyền hạn thành viên của "$1" đã được cập nhật</b> 863 sysop 5060 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default '''Chú ý :''' xem thử trước để kiểm tra trang css/js mới trước khi lưu. 864 sysop 5061 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default '''Bạn đang xem thử trang css và nó chưa được lưu !''' 865 sysop 5062 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Tên thành viên đã có người lấy. Xin chọn tên khác. 866 sysop 5063 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default '''Bạn đang xem thử trang Javascript và nó chưa được lưu !''' 867 sysop 2909 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default User levels management 868 sysop 2910 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Add group 869 sysop 2911 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Edit group 870 sysop 2912 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Group description (max 255 characters):<br /> 871 sysop 2913 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Group name: 872 sysop 2914 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Edit user groups 873 sysop 2915 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Existent groups: 874 sysop 2916 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Available groups: 875 sysop 2917 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Select groups you want the user to be removed from or added to. Unselected groups will not be changed. You can unselect a group by using CTRL + Left Click 876 sysop 2918 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Member of: 877 sysop 2919 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Manage group rights 878 sysop 2920 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Manage user groups 879 sysop 2921 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default Enter a username: 880 sysop 4644 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mở tài khoản hay đăng nhập 881 sysop 4645 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Đăng xuất 882 sysop 4646 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Lỗi gửi thư: 883 sysop 4647 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Trang thành viên 884 sysop 2926 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default userrights level 885 sysop 4656 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thống kê thành viên 886 sysop 6378 2006-08-29T02:32:49Z Mxn 1 padright: Hiện có [[Đặc biệt:Listusers|'''$1''' thành viên]] đã có tài khoản, với '''$2''' thành viên{{#ifexpr: {{NUMBEROFADMINS:R}} > 0 and {{NUMBEROFUSERS:R}} > 0 | &#32;(hay {{formatnum:{{padright:{{#expr: {{NUMBEROFADMINS:R}} / {{NUMBEROFUSERS:R}} * 100 round 3 }}|5|0}}}}%<!-- $4% -->) }} là [[Wikibooks:Người quản lý|người quản lý]], và trong đó, '''{{NUMBEROFBUREAUCRATS}}'''{{#ifexpr: {{NUMBEROFADMINS:R}} > 0 and {{NUMBEROFBUREAUCRATS}} > 0 | &#32;(hay {{formatnum:{{#expr: ({{NUMBEROFBUREAUCRATS}}/{{NUMBEROFADMINS:R}} * 100 round 0) }}}}%) }} là [[Wikibooks:Hành chính viên|hành chính viên]]. Vậy trung bình có {{formatnum:{{padright:{{#expr: {{NUMBEROFPAGES:R}} / {{NUMBEROFUSERS:R}} round 3 }}|5|0}}}} trang hay {{formatnum:{{padright:{{#expr: {{NUMBEROFARTICLES:R}} / {{NUMBEROFUSERS:R}} round 3 }}|5|0}}}} trang sách ứng với mỗi thành viên đăng ký. ==Xem thêm== <div class="plainlinks"> Thống kê được cập nhật tự động (tiếng Anh): *Số liệu Wikibooks tiếng Việt [http://stats.wikimedia.org/wikibooks/EN/TablesWikipediaVI.htm dùng bảng số], [http://stats.wikimedia.org/wikibooks/EN/ChartsWikipediaVI.htm dùng biểu đồ thanh] *[[m:List of Wikibooks|Thứ tự phiên bản ngôn ngữ]] <!-- *[http://www2.knams.wikimedia.org/logwood/logwood.php?site=vi.wikipedia.org Thống kê từ nhật trình], liệt kê các trang được xem nhiều nhất ([http://wikimedia.org/stats/vi.wikipedia.org/ 2003&ndash;2004]) *Thống kê truy cập vào các website của Wikimedia: [http://noc.wikimedia.org/reqstats/reqstats-daily.png hàng ngày], [http://noc.wikimedia.org/reqstats/reqstats-monthly.png hàng tháng], [http://noc.wikimedia.org/reqstats/reqstats-yearly.png hàng năm] --> </div> <!-- Thống kê được cập nhật bằng tay (tiếng Việt): *[[Wikibooks:Phiên bản ngôn ngữ/Thống kê|Thứ tự phiên bản ngôn ngữ]] --> ==Liên kết ngoài== *[http://s23.org/wikistats/wikibooks_html.php Danh sách các phiên bản Wikibooks (WikiStats)] *[http://www.alexa.com/data/details/traffic_details?&range=6m&size=large&compare_sites=&y=t&url={{fullurle:Trang Chính}} Thống kê truy cập theo Alexa] (tiếng Anh) *[http://www.google.com/trends?q=wikibooks Thống kê về số truy vấn về Wikibooks] trên [[Google]] Trends (tiếng Anh) [[Thể loại:Wikibooks]] [[bg:Специални:Statistics]] [[ca:Especial:Statistics]] [[da:Speciel:Statistics]] [[de:Spezial:Statistics]] [[en:Special:Statistics]] [[es:Especial:Statistics]] [[eo:Speciala:Statistics]] [[fr:Special:Statistics]] [[it:Speciale:Statistics]] [[he:מיוחד:Statistics]] [[nl:Speciaal:Statistics]] [[ja:特別:Statistics]] [[no:Spesial:Statistics]] [[pl:Specjalna:Statistics]] [[pt:Especial:Statistics]] [[ro:Special:Statistics]] [[ru:Служебная:Statistics]] [[sl:Posebno:Statistics]] [[fi:Toiminnot:Statistics]] [[sv:Special:Statistics]] [[uk:Спеціальні:Statistics]] [[zh:Special:Statistics]] 887 sysop 4659 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Các bài được duyệt 888 sysop 4660 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xóa các dữ liệu duyệt cũ của tôi cho $1 889 sysop 5069 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default </b>Mẹo:</b> khi hợp nhất dữ liệu, mọi tùy chọn <i>không ý kiến</i> sẽ được đặt giá trị và lời bình luận của phiên bản gần nhất mà đã đưa ý kiến. Chỉ cần chọn tùy chọn nào bạn định <i>thay đổi</i>, và hợp nhất sẽ được cho vào các tùy chọn khác với thông số trước của bạn. 890 sysop 5071 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default sử dụng đánh giá trước của tôi khi chọn 'Không ý kiến' 891 sysop 5072 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bạn phải đăng nhập mới duyệt bài được. 892 sysop 4670 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Không ý kiến 893 sysop 4671 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thống kê về duyệt trang cho $1 894 sysop 5075 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default <b>$1%</b><br />($2 của $3 điểm<br />bởi $4 thành viên) 895 sysop 5076 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default <b>$1%</b><br />($2 của $3 điểm<br />bởi một thành viên) 896 sysop 4681 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thống kê về duyệt cho bài này 897 sysop 4682 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Duyệt 898 sysop 5316 2005-12-02T04:25:36Z MediaWiki default <tr><th>Lớp</th>$1<th colspan=4>Ý kiến</th>$1<th>Bình luận</th></tr> 899 sysop 4684 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default đây là bản mới nhất 900 sysop 4687 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Tổng cộng 901 sysop 4689 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Thành viên này đã duyệt $1 trang. 902 sysop 5078 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Chỉ các bài viết mới duyệt được. Trang này <i>không</i> nằm trong không gian tên dành cho các [[{{ns:4}}:Bài bách khoa là gì?|bài viết]]. 903 sysop 4691 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Duyệt bản này 904 sysop 4692 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Đã duyệt. 905 sysop 4694 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Phiên bản 906 sysop 4695 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Phiên bản của $1 907 sysop 4696 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Xem bản này 908 sysop 4700 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Duyệt trang 909 sysop 2951 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default zh 910 sysop 2952 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default cn 911 sysop 2953 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default hk 912 sysop 2954 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default sg 913 sysop 2955 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default tw 914 sysop 4701 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Phiên bản 915 sysop 4704 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Trang này đã được đọc $1 lần. 916 sysop 4707 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Xem ($1) ($2) ($3). 917 sysop 4709 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Xem mã nguồn 918 sysop 4710 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Trang thảo luận 919 sysop 4711 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Trang cần viết 920 sysop 4712 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Theo dõi 921 sysop 5539 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default * Bạn theo dõi $1 trang không kể trang thảo luận. $3 <br /> *[$4 Xem và sửa lại danh sách] 922 sysop 5084 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Đây là sắp xếp theo chữ cái các trang bạn theo dõi. Chọn các trang bạn muốn ngưng theo dõi và nhấn "Ngưng theo dõi mục đã chọn". 923 sysop 4715 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Trang tôi theo dõi 924 sysop 4718 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Danh sách theo dõi của bạn có $1 trang. 925 sysop 5987 2006-06-13T18:06:15Z Mxn 1 Cập nhật (của thành viên “$1”) 926 sysop 5085 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Dưới đây hiện danh sách các trang theo dõi. 927 sysop 5086 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Dưới đây hiện thay đổi mới với các trang theo dõi. 928 sysop 5087 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Không có trang nào bạn theo dõi được sửa đổi. 929 sysop 4723 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Chưa đăng nhập 930 sysop 5088 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bạn phải [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] mới sửa đổi được danh sách theo dõi. 931 sysop 4725 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Theo dõi bài này 932 sysop 4726 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Theo dõi trang này 933 sysop 4727 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default thứ tư 934 sysop 5089 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default <h2>Chào mừng, $1!</h2><p>Tài khoản của bạn đã mở. Mời bạn vào trang Lựa chọn cá nhân dành cho bạn. 935 sysop 4729 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Liên kết đến đây 936 sysop 5090 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bạn cần [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] để mở tài khoản. 937 sysop 4731 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Bạn không được phép mở tài khoản. 938 sysop 5091 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bạn cần [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] để viết bài. 939 sysop 4733 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Cần đăng nhập để sửa bài 940 sysop 5092 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Bạn cần [[Đặc_biệt:Userlogin|đăng nhập]] để đọc bài. 941 sysop 4735 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Cần đăng nhập để đọc bài 942 sysop 4736 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Trang Wikipedia 943 sysop 2985 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default {{SITENAME}} 944 sysop 4742 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default $1 sửa đổi mới trong <b>$2</b> giờ qua. 945 sysop 4743 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Đây là bản lưu danh sách theo dõi. 946 sysop 5394 2006-01-01T14:54:27Z MediaWiki default Xem $1 giờ $2 ngày qua, hoặc $3 947 sysop 4746 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Tham số sai trong wfQuery()<br /> Hàm : $1<br /> Truy vấn : $2 948 sysop 4747 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Mật khẩu sai, xin nhập lại. 949 sysop 4748 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Khác 950 sysop 4750 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Thư điện tử * 951 sysop 4751 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Ngôn ngữ&nbsp; 952 sysop 4752 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Tên 953 sysop 6590 2006-10-25T21:00:06Z MediaWiki default 406 Chữ ký trong thảo luận (dùng ~~~) 954 sysop 4754 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Mật khẩu 955 sysop 4755 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Vào lại mật khẩu 956 sysop 4756 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Tên thật * 957 sysop 4757 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Nội dung bạn nhập 958 sysop 4758 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Ngôn ngữ địa phương 960 6156 2006-07-17T04:26:49Z Mxn 1 Cần được di chuyển đến [[s:Truyện Kiều]] {{Di chuyển đến Wikisource (định tên)|Truyện Kiều}} <div align="center"> 1. Trăm năm trong cõi người ta,<br /> Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.<br /> Trải qua một cuộc bể dâu,<br /> Những điều trông thấy mà đau đớn lòng. 5. Lạ gì bỉ sắc tư phong,<br /> Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.<br /> Cảo thơm lần giở trước đèn,<br /> Phong tình có lục còn truyền sử xanh.<br /> Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh, 10. Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng.<br /> Có nhà viên ngoại họ Vương,<br /> Gia tư nghĩ cũng thường thường bực trung.<br /> Một trai con thứ rốt lòng,<br /> Vương Quan là chữ, nối dòng nho gia. 15. Đầu lòng hai ả tố nga,<br /> Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.<br /> Mai cốt cách, tuyết tinh thần,<br /> Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.<br /> Vân xem trang trọng khác vời, 20. Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.<br /> Hoa cười ngọc thốt đoan trang,<br /> Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.<br /> Kiều càng sắc sảo, mặn mà,<br /> So bề tài, sắc, lại là phần hơn. 25. Làn thu thủy, nét xuân sơn,<br /> Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.<br /> Một, hai nghiêng nước nghiêng thành,<br /> Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.<br /> Thông minh vốn sẵn tư trời, 30. Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.<br /> Cung thương làu bậc ngũ âm,<br /> Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương.<br /> Khúc nhà tay lựa nên chương,<br /> Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân. 35. Phong lưu rất mực hồng quần,<br /> Xuân xanh sấp xỉ tới tuần cập kê<br /> Êm đềm trướng rủ màn che,<br /> Tường đông ong bướm đi về mặc ai.<br /> Ngày xuân con én đưa thoi, 40. Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.<br /> Cỏ non xanh tận chân trời,<br /> Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.<br /> Thanh minh trong tiết tháng ba,<br /> Lễ là tảo mộ, hội là đạp Thanh. 45. Gần xa nô nức yến anh,<br /> Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.<br /> Dập dìu tài tử, giai nhân,<br /> Ngựa xe như nước áo quần như nêm.<br /> Ngổn ngang gò đống kéo lên, 50. Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.<br /> Tà tà bóng ngả về tây,<br /> Chị em thơ thẩn dan tay ra về.<br /> Bước dần theo ngọn tiểu khê,<br /> Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. 55. Nao nao dòng nước uốn quanh,<br /> Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.<br /> Sè sè nấm đất bên đàng,<br /> Dàu dàu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.<br /> Rằng: Sao trong tiết thanh minh, 60. Mà đây hương khói vắng tanh thế mà?<br /> Vương Quan mới dẫn gần xa:<br /> Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhi.<br /> Nổi danh tài sắc một thì,<br /> Xôn xao ngoài cửa hiếm gì yến anh. 65. Kiếp hồng nhan có mong manh,<br /> Nửa chừng xuân thoắt gãy cành thiên hương.<br /> Có người khách ở viễn phương,<br /> Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi.<br /> Thuyền tình vừa ghé tới nơi, 70. Thì đà trâm gẫy bình rơi bao giờ.<br /> Buồng không lạnh ngắt như tờ,<br /> Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh.<br /> Khóc than khôn xiết sự tình,<br /> Khéo vô duyên ấy là mình với ta. 75. Đã không duyên trước chăng mà,<br /> Thì chi chút ước gọi là duyên sau.<br /> Sắm xanh nếp tử xe châu,<br /> Vùi nông một nấm mặc dầu cỏ hoa.<br /> Trải bao thỏ lặn ác tà, 80. ấy mồ vô chủ, ai mà viếng thăm!<br /> Lòng đâu sẵn mối thương tâm,<br /> Thoắt nghe Kiều đã đầm đầm châu sa.<br /> Đau đớn thay phận đàn bà!<br /> Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung. 85. Phũ phàng chi bấy hoá công,<br /> Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha.<br /> Sống làm vợ khắp người ta,<br /> Khéo thay thác xuống làm ma không chồng.<br /> Nào người phượng chạ loan chung, 90. Nào người tích lục tham hồng là ai ?<br /> Đã không kẻ đoái người hoài,<br /> Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương.<br /> Gọi là gặp gỡ giữa đường,<br /> Họa là người dưới suối vàng biết cho. 95. Lầm rầm khấn khứa nhỏ to,<br /> Sụp ngồi vài gật trước mồ bước ra.<br /> Một vùng cỏ áy bóng tà,<br /> Gió hiu hiu thổi một vài bông lau.<br /> Rút trâm sẵn giắt mái đầu, 100. Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần.<br /> Lại càng mê mẩn tâm thần<br /> Lại càng đứng lặng tần ngần chẳng ra.<br /> Lại càng ủ dột nét hoa,<br /> Sầu tuôn đứt nối, châu sa vắn dài. 105. Vân rằng: Chị cũng nực cười,<br /> Khéo dư nước mắt khóc người đời xưa.<br /> Rằng: Hồng nhan tự thuở xưa,<br /> Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu ?<br /> Nỗi niềm tưởng đến mà đau, 110. Thấy người nằm đó biết sau thế nào ?<br /> Quan rằng: Chị nói hay sao,<br /> Một lời là một vận vào khó nghe.<br /> ở đây âm khí nặng nề,<br /> Bóng chiều đã ngả dậm về còn xa. 115. Kiều rằng: Những đấng tài hoa,<br /> Thác là thể phách, còn là tinh anh,<br /> Dễ hay tình lại gặp tình,<br /> Chờ xem ắt thấy hiển linh bây giờ.<br /> Một lời nói chửa kịp thưa, 120. Phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay.<br /> Ào ào đổ lộc rung cây,<br /> ở trong dường có hương bay ít nhiều.<br /> Đè chừng ngọn gió lần theo,<br /> Dấu giày từng bước in rêu rành rành. 125. Mắt nhìn ai nấy đều kinh,<br /> Nàng rằng: Này thực tinh thành chẳng xa.<br /> Hữu tình ta lại gặp ta,<br /> Chớ nề u hiển mới là chị em.<br /> Đã lòng hiển hiện cho xem, Tạ lòng nàng lại nối thêm vài lời. 130. Lòng thơ lai láng bồi hồi,<br /> Gốc cây lại vạch một bài cổ thi.<br /> Dùng dằng nửa ở nửa về,<br /> Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần. 135. Trông chừng thấy một văn nhân,<br /> Lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng.<br /> Đề huề lưng túi gió trăng,<br /> Sau chân theo một vài thằng con con.<br /> Tuyết in sắc ngựa câu giòn, 140. Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời.<br /> Nẻo xa mới tỏ mặt người,<br /> Khách đà xuống ngựa tới nơi tự tình.<br /> Hài văn lần bước dặm xanh,<br /> Một vùng như thể cây quỳnh cành dao. 145. Chàng Vương quen mặt ra chào,<br /> Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa.<br /> Nguyên người quanh quất đâu xa,<br /> Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh.<br /> Nền phú hậu, bậc tài danh, 150. Văn chương nết đất, thông minh tính trời.<br /> Phong tư tài mạo tót vời,<br /> Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa.<br /> Chung quanh vẫn đất nước nhà,<br /> Với Vương Quan trước vẫn là đồng thân. 155. Vẫn nghe thơm nức hương lân,<br /> Một nền đồng Tước khoá xuân hai Kiều.<br /> Nước non cách mấy buồng thêu,<br /> Những là trộm nhớ thầm yêu chốc mòng.<br /> May thay giải cấu tương phùng, 160. Gặp tuần đố lá thoả lòng tìm hoa.<br /> Bóng hồng nhác thấy nẻo xa,<br /> Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai.<br /> Người quốc sắc, kẻ thiên tài,<br /> Tình trong như đã, mặt ngoài còn e. 165. Chập chờn cơn tỉnh cơn mê.<br /> Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn.<br /> Bóng tà như giục cơn buồn,<br /> Khách đà lên ngựa, người còn nghé theo.<br /> Dưới cầu nước chảy trong veo, 170. Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.<br /> Kiều từ trở gót trướng hoa,<br /> Mặt trời gác núi chiêng đà thu không.<br /> Mảnh trăng chênh chếch dòm song,<br /> Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân. 175. Hải đường lả ngọn đông lân,<br /> Giọt sương gieo nặng cành xuân la đà.<br /> Một mình lặng ngắm bóng nga,<br /> Rộn đường gần với nỗi xa bời bời:<br /> Người mà đến thế thì thôi, 180. Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi!<br /> Người đâu gặp gỡ làm chi,<br /> Trăm năm biết có duyên gì hay không?<br /> Ngổn ngang trăm mối bên lòng,<br /> Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình. 185.Chênh chênh bóng nguyệt xế mành,<br /> Tựa nương bên triện một mình thiu thiu.<br /> Thoắt đâu thấy một tiểu kiều,<br /> Có chiều thanh vận, có chiều thanh tân.<br /> Sương in mặt, tuyết pha thân, 190. Sen vàng lãng đãng như gần như xa.<br /> Chào mừng đón hỏi dò la:<br /> Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây ?<br /> Thưa rằng: Thanh khí xưa nay,<br /> Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên. 195. Hàn gia ở mé tây thiên,<br /> Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu.<br /> Mấy lòng hạ cố đến nhau,<br /> Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng.<br /> Vâng trình hội chủ xem tường, 200. Mà sao trong sổ đoạn trường có tên.<br /> Âu đành quả kiếp nhân duyên,<br /> Cùng người một hội, một thuyền đâu xa!<br /> Này mười bài mới mới ra,<br /> Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời. 205. Kiều vâng lĩnh ý đề bài,<br /> Tay tiên một vẫy đủ mười khúc ngâm.<br /> Xem thơ nức nở khen thầm:<br /> Giá đành tú khẩu cẩm tâm khác thường<br /> Ví đem vào tập đoạn Trường 210. Thì treo giải nhất chi nhường cho ai.<br /> Thềm hoa khách đã trở hài,<br /> Nàng còn cầm lại một hai tự tình.<br /> Gió đâu xịch bức mành mành,<br /> Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao. 215. Trông theo nào thấy đâu nào<br /> Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây.<br /> Một mình lưỡng lự canh chầy,<br /> Đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh.<br /> Hoa trôi bèo dạt đã đành, 220. Biết duyên mình, biết phận mình thế thôi !<br /> Nỗi riêng lớp lớp sóng dồi,<br /> Nghĩ đòi cơn lại sụt sùi đòi cơn.<br /> Giọng Kiều rền rĩ trướng loan,<br /> Nhà Huyên chợt tỉnh hỏi: Cơn cớ gì ? 225. Cớ sao trằn trọc canh khuya,<br /> Màu hoa lê hãy dầm dề giọt mưa ?<br /> Thưa rằng: Chút phận ngây thơ,<br /> Dưỡng sinh đôi nợ tóc tơ chưa đền.<br /> Buổi ngày chơi mả đạm Tiên, 230. Nhắp đi thoắt thấy ứng liền chiêm bao.<br /> Đoạn trường là số thế nào,<br /> Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia.<br /> Cứ trong mộng triệu mà suy,<br /> Phận con thôi có ra gì mai sau !<br /> 235. Dạy rằng: Mộng triệu cớ đâu,<br /> Bỗng không mua não chuốc sầu nghĩ nao.<br /> Vâng lời khuyên giải thấp cao,<br /> Chưa xong điều nghĩ đã dào mạch Tương.<br /> Ngoài song thỏ thẻ oanh vàng,<br /> 240. Nách tường bông liễu bay ngang trước mành.<br /> Hiên tà gác bóng chênh chênh,<br /> Nỗi riêng, riêng trạnh tấc riêng một mình.<br /> Cho hay là thói hữu tình,<br /> Đố ai gỡ mối tơ mành cho xong.<br /> 245. Chàng Kim từ lại thư song,<br /> Nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây.<br /> Sầu đong càng lắc càng đầy,<br /> Ba thu dồn lại một ngày dài ghê.<br /> Mây Tần khóa kín song the,<br /> 250. Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao.<br /> Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao,<br /> Mặt mơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng.<br /> Buồng văn hơi giá như đồng,<br /> Trúc se ngọn thỏ, tơ chùng phím loan.<br /> 255. Mành Tương phất phất gió đàn,<br /> Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình.<br /> Vì chăng duyên nợ ba sinh,<br /> Thì chi đem thói khuynh thành trêu ngươi.<br /> Bâng khuâng nhớ cảnh, nhớ người,<br /> 260. Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi.<br /> Một vùng cỏ mọc xanh rì,<br /> Nước ngâm trong vắt, thấy gì nữa đâu !<br /> Gió chiều như gợi cơn sầu,<br /> Vi lô hiu hắt như màu khảy trêu.<br /> 265. Nghề riêng nhớ ít tưởng nhiều,<br /> Xăm xăm đè nẻo Lam Kiều lần sang.<br /> Thâm nghiêm kín cổng cao tường,<br /> Cạn dòng lá thắm dứt đường chim xanh.<br /> Lơ thơ tơ liễu buông mành,<br /> 270. Con oanh học nói trên cành mỉa mai.<br /> Mấy lần cửa đóng then cài,<br /> Đầy thềm hoa rụng, biết người ở đâu ?<br /> Tần ngần đứng suốt giờ lâu,<br /> Dạo quanh chợt thấy mái sau có nhà.<br /> 275. Là nhà Ngô Việt thương gia,<br /> Buồng không để đó người xa chưa về.<br /> Lấy điều du học hỏi thuê,<br /> Túi đàn cặp sách đề huề dọn sang.<br /> Có cây, có đá sẵn sàng,<br /> 280. Có hiên Lãm thúy, nét vàng chưa phai.<br /> Mừng thầm chốn ấy chữ bài,<br /> Ba sinh âu hẳn duyên trời chi đây.<br /> Song hồ nửa khép cánh mây,<br /> Tường đông ghé mắt ngày ngày hằng trông.<br /> 285. Tấc gang đồng tỏa nguyên phong,<br /> Tuyệt mù nào thấy bóng hồng vào ra.<br /> Nhẫn từ quán khách lân la,<br /> Tuần trăng thấm thoắt nay đà thèm hai.<br /> Cách tường phải buổi êm trời,<br /> 290. Dưới đào dường có bóng người thướt tha.<br /> Buông cầm xốc áo vội ra,<br /> Hương còn thơm nức, người đà vắng tanh.<br /> Lần theo tường gấm dạo quanh,<br /> Trên đào nhác thấy một cành kim thoa.<br /> 295. Giơ tay với lấy về nhà:<br /> Này trong khuê các đâu mà đến đây ?<br /> Ngẫm âu người ấy báu này,<br /> Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm !<br /> Liền tay ngắm nghía biếng nằm,<br /> 300. Hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai.<br /> Tan sương đã thấy bóng người,<br /> Quanh tường ra ý tìm tòi ngẩn ngơ.<br /> Sinh đà có ý đợi chờ,<br /> Cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng:<br /> 305. Thoa này bắt được hư không,<br /> Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về ?<br /> Tiếng Kiều nghe lọt bên kia:<br /> Sinh rằng: Phác họa vừa rồi,<br /> Phẩm đề xin một vài lời thêm hoa .<br /> Tay tiên gió táp mưa sa,<br /> Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu .<br /> 405. Khen: Tài nhả ngọc phun châu,<br /> Nàng Ban ả Tạ cũng đâu thế này !<br /> Kiếp tu xưa ví chưa dày,<br /> Phúc nào nhắc được giá này cho ngang !<br /> Nàng rằng: Trộm liếc dung quang,<br /> 410. Chẳng sân bội ngọc cũng phường kim môn .<br /> Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn,<br /> Khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay ?<br /> Nhớ từ năm hãy thơ ngây,<br /> Có người tướng sĩ đoán ngay một lời:<br /> 415. Anh hoa phát tiết ra ngoài,<br /> Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa .<br /> Trông người lại ngẫm đến ta,<br /> Một dầy một mỏng biết là có nên ?'<br /> Sinh rằng: Giải cấu là duyên,<br /> 420. Xưa nay nhân định thắng nhiên cũng nhiều .<br /> Ví dù giải kết đến điều,<br /> Thì đem vàng đá mà liều với thân !<br /> Đủ điều trung khúc ân cần,<br /> Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng.<br /> 425. Ngày vui ngắn chẳng đầy gang,<br /> Trông ra ác đã ngậm gương non đoài .<br /> Vắng nhà chẳng tiện ngồi dai,<br /> Giã chàng nàng mới kíp dời song sa .<br /> Đến nhà vừa thấy tin nhà,<br /> 430. Hai thân còn dở tiệc hoa chưa về.<br /> Cửa ngoài vội rủ rèm the,<br /> Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình.<br /> Nhặt thưa gương giọi đầu cành,<br /> Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu .<br /> 435. Sinh vừa tựa án thiu thiu,<br /> Dở chiều như tỉnh dở chiều như mê .<br /> Tiếng sen sẽ động giấc hòe,<br /> Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần.<br /> Bâng khuâng đỉnh Giáp non Thần,<br /> 440. Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng.<br /> Nàng rằng: Khoảng vắng đêm trường,<br /> Vì hoa nên phải đánh đường tìm hoa .<br /> Bây giờ rõ mặt đôi ta,<br /> Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao ?<br /> 445. Vội mừng làm lễ rước vào,<br /> Đài sen nối sáp song đào thêm hương .<br /> Tiên thề cùng thảo một chương,<br /> Tóc mây một món dao vàng chia đôi .<br /> Vầng trăng vằng vặc giữa trời,<br /> 450. đinh ninh hai mặt một lời song song .<br /> Tóc tơ căn vặn tấc lòng,<br /> Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương .<br /> Chén hà sánh giọng quỳnh tương,<br /> Dải là hương lộn bình gương bóng lồng.<br /> 455. Sinh rằng: Gió mát trăng trong,<br /> Bấy lâu nay một chút lòng chưa cam .<br /> Chày sương chưa nện cầu Lam,<br /> Sợ lần khân quá ra sàm sỡ chăng ?<br /> Nàng rằng: Hồng diệp xích thằng,<br /> 460. Một lời cũng đã tiếng rằng tương tri .<br /> Đừng điều nguyệt nọ hoa kia .<br /> Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai .<br /> Rằng: Nghe nổi tiếng cầm đài,<br /> Nước non luống những lắng tai Chung Kỳ.<br /> 465. Thưa rằng: Tiện kỹ sá chi,<br /> Đã lòng dạy đến dạy thì phải vâng .<br /> Hiên sau treo sẵn cầm trăng,<br /> Vội vàng Sinh đã tay nâng ngang mày.<br /> Nàng rằng: Nghề mọn riêng tay,<br /> 470. Làm chi cho bận lòng này lắm thân !<br /> So dần dây vũ dây văn,<br /> Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương .<br /> Khúc đâu Hán Sở chiến trường,<br /> Nghe ra tiếng sắt tiếng vàng chen nhau .<br /> 475. Khúc đâu Tư mã Phượng cầu,<br /> Nghe ra như oán như sầu phải chăng !<br /> Kê Khang này khúc Quảng lăng,<br /> Một rằng lưu thủy hai rằng hành vân .<br /> Qua quan này khúc Chiêu Quân,<br /> 480. Nửa phần luyến chúa nửa phần tư gia .<br /> Trong như tiếng hạc bay qua,<br /> Đục như tiếng suối mới sa nửa vời .<br /> Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,<br /> Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa .<br /> 485. Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,<br /> Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu .<br /> Khi tựa gối khi cúi đầu,<br /> Khi vò chín khúc khi chau đôi mày .<br /> Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,<br /> Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu .<br /> Khi tựa gối khi cúi đầu,<br /> Khi vò chín khúc khi chau đôi mày .<br /> Rằng: Hay thì thật là hay,<br /> 490. Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào !<br /> Lựa chi những bậc tiêu tao,<br /> Dột lòng mình cũng nao nao lòng người ?<br /> Rằng: Quen mất nết đi rồi,<br /> Tẻ vui thôi cũng tính trời biết sao !<br /> 495. Lời vàng âm lĩnh ý cao,<br /> Họa dần dần bớt chút nào được không .<br /> Hoa hương càng tỏ thức hồng,<br /> Đầu mày cuối mắt càng nồng tấm yêu .<br /> Sóng tình dường đã xiêu xiêu,<br /> 500. Xem trong âu yếm có chiều lả lơi .<br /> Thưa rằng: đừng lấy làm chơi,<br /> Dẽ cho thưa hết một lời đã nao !<br /> Vẻ chi một đóa yêu đào,<br /> Vườn hồng chi dám ngăn rào chim xanh .<br /> 505. đã cho vào bậc bố kinh,<br /> Đạo tòng phu lấy chữ trinh làm đầụ<br /> Ra tuồng trên Bộc trong dâu,<br /> Thì con người ấy ai cầu làm chi !<br /> Phải điều ăn xổi ở thì,<br /> 510. Tiết trăm năm nỡ bỏ đi một ngày !<br /> Ngẫm duyên kỳ ngộ xưa nay,<br /> Lứa đôi ai đẹp lại tày Thôi Trương .<br /> Mây mưa đánh đổ đá vàng,<br /> Quá chiều nên đã chán chường yến anh .<br /> 505. Trong khi chắp cánh liền cành,<br /> Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên .<br /> Mái tây để lạnh hương nguyền,<br /> Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng.<br /> Gieo thoi trước chẳng giữ giàng,<br /> 520. để sau nên thẹn cùng chàng bởi ai ?<br /> Vội chi liễu ép hoa nài,<br /> Còn thân ắt lại đền bồi có khi !<br /> Thấy lời đoan chính dễ nghe,<br /> Chàng càng thêm nể thêm vì mười phân .<br /> 525. Bóng tàu vừa lạt vẻ ngân,<br /> Tin đâu đã thấy cửa ngăn gọi vào .<br /> Nàng thì vội trở buồng thêu,<br /> Sinh thì dạo gót sân đào bước ra .<br /> Cửa sài vừa ngỏ then hoa,<br /> 530. Gia đồng vào gởi thư nhà mới sang.<br /> Đem tin thúc phụ từ đường,<br /> Bơ vơ lữ thấn tha hương đề huề.<br /> Liêu dương cách trở sơn khê,<br /> Xuân đường kíp gọi sinh về hộ tang.<br /> 535. Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng,<br /> Băng mình lẻn trước đài trang tự tình.<br /> Gót đầu mọi nỗi đinh ninh,<br /> Nỗi nhà tang tóc nỗi mình xa xôi:<br /> Sự đâu chưa kịp đôi hồi,<br /> 540. Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ,<br /> Trăng thề còn đó trơ trơ,<br /> Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng.<br /> Ngoài nghìn dặm chốc ba đông,<br /> Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy !<br /> 545. Gìn vàng giữ ngọc cho hay,<br /> Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời .<br /> Tai nghe ruột rối bời bời,<br /> Ngập ngừng nàng mới giãi lời trước sau:<br /> Ông tơ ghét bỏ chi nhau,<br /> 550. Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi !<br /> Cùng nhau trót đã nặng lời,<br /> Dẫu thay mái tóc dám dời lòng tơ !<br /> Quản bao tháng đợi năm chờ,<br /> Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm.<br /> 555. đã nguyền hai chữ đồng tâm,<br /> Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai .<br /> Còn non còn nước còn dài,<br /> Còn về còn nhớ đến người hôm nay !<br /> Dùng dằng chưa nỡ rời tay,<br /> 560. Vầng đông trông đã đứng ngay nóc nhà.<br /> Ngại ngùng một bước một xa,<br /> Một lời trân trọng châu sa mấy hàng.<br /> Buộc yên quảy gánh vội vàng,<br /> Mối sầu xẻ nửa bước đường chia hai .<br /> 565. Buồn trông phong cảnh quê người,<br /> Đầu cành quyên nhặt cuối trời nhạn thưa .<br /> Não người cữ gió tuần mưa,<br /> Một ngày nặng gánh tương tư một ngày .<br /> Nàng còn đứng tựa hiên tây,<br /> 570. Chín hồi vấn vít như vầy mối tơ.<br /> Trông chừng khói ngất song thưa,<br /> Hoa trôi trác thắm, liễu xơ xác vàng.<br /> Tần ngần dạo gót lầu trang,<br /> Một đoàn mừng thọ ngoại hương mới về,<br /> 575. Hàn huyên chưa kịp giãi dề,<br /> Sai nha bỗng thấy bốn bề xôn xao.<br /> Người nách thước, kẻ tay đao;<br /> Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi.<br /> Già giang một lão một trai,<br /> 580. Một dây vô lại buộc hai thâm tình.<br /> Đầy nhà vang tiếng ruồi xanh,<br /> Rụng rời khung dệt, tan tành gói may.<br /> Đồ tế nhuyễn, của riêng tây,<br /> Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham.<br /> 585. Điều đâu bay buộc ai làm ?<br /> Này ai dan dậm, giật giàm bỗng dưng ?<br /> Hỏi ra sau mới biết rằng:<br /> Phải tên xưng xuất là thằng bán tơ.<br /> Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ,<br /> 590. Tiếng oan dậy đất, án ngờ lòa mây.<br /> Hạ từ van lạy suốt ngày,<br /> Điếc tai lân tuất, phũ tay tồi tàn.<br /> Rường cao rút ngược dây oan,<br /> Dẫu là đá cũng nát gan, lọ người.<br /> 595. Mặt trông đau đớn rụng rời,<br /> Oan này còn một kêu trời, nhưng xa.<br /> Một ngày lạ thói sai nha,<br /> Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.<br /> Sao cho cốt nhục vẹn tuyền,<br /> 600. Trong khi ngộ biến tòng quyền biết sao ?<br /> Duyên hội ngộ, đức cù lao,<br /> Bên tình bên hiếu, bên nào nặng hơn ?<br /> Để lời thệ hải minh sơn,<br /> Làm con trước phải đền ơn sinh thành.<br /> 605. Quyết tình nàng mới hạ tình:<br /> Dẽ cho để thiếp bán mình chuộc cha !<br /> Họ Chung có kẻ lại già,<br /> Cũng trong nha dịch lại là từ tâm.<br /> Thấy nàng hiếu trọng tình thâm,<br /> 610. Vì nàng nghĩ cũng thương thầm xót vay.<br /> Tính bài lót đó luồn đây,<br /> Có ba trăm lạng việc này mới xuôi.<br /> Hãy về tạm phó giam ngoài,<br /> Dặn nàng qui liệu trong đôi ba ngày.<br /> 615. Thương tình con trẻ thơ ngây,<br /> Gặp cơn vạ gió tai bay bất kỳ!<br /> Đau lòng tử biệt sinh ly,<br /> Thân còn chẳng tiếc, tiếc gì đến duyên !<br /> Hạt mưa sá nghĩ phận hèn, 620. Liều đem tấc cỏ quyết đền ba xuân.<br /> Sự lòng ngỏ với băng nhân,<br /> Tin sương đồn đại xa gần xôn xao.<br /> Gần miền có một mụ nào,<br /> Đưa người viễn khách tìm vào vấn danh. 625. Hỏi tên rằng: Mã Giám sinh.<br /> Hỏi quê, rằng: Huyện Lâm Thanh cũng gần.<br /> Quá niên trạc ngoại tứ tuần,<br /> Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.<br /> Trước thầy sau tớ lao xao 630. Nhà băng đưa mối rước vào lầu trang.<br /> Ghế trên ngồi tót sỗ sàng,<br /> Buồng trong mối đã giục nàng kíp ra.<br /> Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,<br /> Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng ! 635. Ngại ngùng giợn gió e sương,<br /> Nhìn hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày.<br /> Mối càng vén tóc bắt tay,<br /> Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai.<br /> Đắn đo cân sắc cân tài, 640. Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ.<br /> Mặn nồng một vẻ một ưa,<br /> Bằng lòng khách mới tùy cơ dặt dìu.<br /> Rằng: Mua ngọc đến Lam Kiều,<br /> Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường ? 645. Mối rằng: đáng giá nghìn vàng,<br /> Gấp nhà nhờ lượng người thương dám nài.<br /> Cò kè bớt một thêm hai,<br /> Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm.<br /> Một lời thuyền đã êm dằm 650. Hãy đưa canh thiếp trước cầm làm ghi.<br /> Định ngày nạp thái vu qui,<br /> Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong !<br /> Một lời cậy với Chung công,<br /> Khất từ tạm lĩnh Vương ông về nhà. 655. Thương tình con trẻ cha già,<br /> Nhìn nàng ông những máu sa ruột dàu:<br /> Nuôi con những ước về sau,<br /> Trao tơ phải lứa, gieo cầu đáng nơi.<br /> Trời làm chi cực bấy trời, 660. Này ai vu thác cho người hợp tan !<br /> Búa rìu bao quản thân tàn,<br /> Nỡ đầy đọa trẻ, càng oan khốc già.<br /> Một lần sau trước cũng là,<br /> Thôi thì mặt khuất chẳng thà lòng đau ! 665. Theo lời càng chảy dòng châu,<br /> Liều mình ông rắp gieo đầu tường vôi.<br /> Vội vàng kẻ giữ người coi,<br /> Nhỏ to nàng lại tìm lời khuyên can:<br /> Vẻ chi một mảnh hồng nhan,<br /> 670. Tóc tơ chưa chút đền ơn sinh thành.<br /> Dâng thư đã thẹn nàng Oanh,<br /> Lại thua ả Lý bán mình hay sao ?<br /> Cỗi xuân tuổi hạc càng cao,<br /> Một cây gánh vác biết bao nhiêu cành.<br /> 675. Lòng tơ dù chẳng dứt tình,<br /> Gió mưa âu hẳn tan tành nưóc non.<br /> Thà rằng liều một thân con,<br /> Hoa dù rã cánh, lá còn xanh cây.<br /> Phận sao đành vậy cũng vầy,<br /> 680. Cầm như chẳng đậu những ngày còn xanh.<br /> Cũng đừng tính quẩn lo quanh,<br /> Tan nhà là một thiệt mình là hai.<br /> Phải lời ông cũng êm tai,<br /> Nhìn nhau giọt vắn giọt dài ngổn ngang.<br /> 685. Mái ngoài họ Mã vừa sang,<br /> Tờ hoa đã ký, cân vàng mới trao.<br /> Trăng già độc địa làm sao ?<br /> Cầm dây chẳng lựa buộc vào tự nhiên.<br /> Trong tay đã sẵn đồng tiền,<br /> 690. Dầu lòng đổi trắng thay đen khó gì !<br /> Họ Chung ra sức giúp vì,<br /> Lễ tâm đã đặt, tụng kỳ cũng xong.<br /> Việc nhà đã tạm thong dong,<br /> Tinh kỳ giục giã đã mong độ về.<br /> 695. Một mình nàng ngọn đèn khuya,<br /> Áo dầm giọt lệ, tóc xe mối sầu.<br /> Phận dầu, dầu vậy cũng dầu,<br /> Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời!<br /> Công trình kể biết mấy mươi.<br /> 700. Vì ta khăng khít, cho người dở dang.<br /> Thề hoa chưa ráo chén vàng,<br /> Lỗi thề thôi đã phụ phàng với hoa.<br /> Trời Liêu non nước bao xa.<br /> Nghĩ đâu rẽ cửa chia nhà tự tôi.<br /> 705. Biết bao duyên nợ thề bồi.<br /> Kiếp này thôi thế thì thôi còn gì.<br /> Tái sinh chưa dứt hương thề.<br /> Làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai.<br /> Nợ tình chưa trả cho ai,<br /> 710. Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan.<br /> Nỗi riêng riêng những bàng hoàng,<br /> Dầu chong trắng đĩa lệ tràn thấm khăn.<br /> Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân,<br /> Dưới đèn ghé đến ân cần hỏi han:<br /> 715. Cơ trời dâu bể đa đoan,<br /> Một nhà để chị riêng oan một mình,<br /> Cớ chi ngồi nhẫn tàn canh ?<br /> Nỗi riêng còn mắc mối tình chi đây ?<br /> Rằng: Lòng đương thổn thức đầy,<br /> 720. Tơ duyên còn vướng mối này chưa xong.<br /> Hở môi ra cũng thẹn thùng,<br /> Để lòng thì phụ tấm lòng với ai.<br /> Cậy em, em có chịu lời,<br /> Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.<br /> 725. Giữa đường đứt gánh tương tư,<br /> Loan giao chắp mối tơ thừa mặc em.<br /> Kể từ khi gặp chàng Kim,<br /> Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.<br /> Sự đâu sóng gió bất kỳ,<br /> 730. Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai !<br /> Ngày xuân em hãy còn dài,<br /> Xót tình máu mủ, thay lời nước non.<br /> Chị dù thịt nát xương mòn,<br /> Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.<br /> 735. Chiếc thoa với bức tờ mây,<br /> Duyên này thì giữ vật này của chung.<br /> Dù em nên vợ nên chồng,<br /> Xót người mệnh bạc, ắt lòng chẳng quên.<br /> Mất người còn chút của tin,<br /> 740. Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.<br /> Mai sao dầu có bao giờ.<br /> Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.<br /> Trông ra ngọn cỏ lá cây,<br /> Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.<br /> 745. Hồn còn mang nặng lời thề,<br /> Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai;<br /> Dạ đài cách mặt khuất lời,<br /> Rẩy xin chén nước cho người thác oan.<br /> Bây giờ trâm gẫy bình tan,<br /> 750. Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân.<br /> Trăm nghìn gửi lại tình quân,<br /> Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.<br /> Phận sao phận bạc như vôi,<br /> Đã đành nước chẩy hoa trôi lỡ làng.<br /> 755. Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!<br /> Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!<br /> Cạn lời hồn ngất máu say,<br /> Một hơi lặng ngắt đôi tay giá đồng.<br /> Xuân Huyên chợt tỉnh giất nồng,<br /> 760. Một nhà tấp nập, kẻ trong người ngoài.<br /> Kẻ thang người thuốc bời bời,<br /> Mới dằn cơn vựng, chưa phai giọt hồng.<br /> Hỏi: Sao ra sự lạ lùng?<br /> Kiều càng nức nở mở không ra lời.<br /> 765. Nỗi nàng Vân mới rỉ tai,<br /> Chiếc thoa này với tờ bồi ở đây.<br /> Này cha làm lỗi duyên mày,<br /> Thôi thì nỗi ấy sau này đã em.<br /> Vì ai rụng cải rơi kim,<br /> 770. Để con bèo nổi mây chìm vì ai.<br /> Lời con dặn lại một hai,<br /> Dẫu mòn bia đá, dám sai tấc vàng.<br /> Lậy thôi, nàng lại thưa chiềng,<br /> Nhờ cha trả được nghĩa chàng cho xuôi.<br /> 775. Sá chi thân phận tôi đòi,<br /> Dẫu rằng xương trắng quê người quản đâu.<br /> Xiết bao kể nỗi thảm sầu !<br /> Khắc canh đã giục nam lâu mấy hồi .<br /> Kiệu hoa đâu đã đến ngoài,<br /> 780.Quản huyền đâu đã giục người sinh ly .<br /> Đau lòng kẻ ở người đi,<br /> Lệ rơi thấm đá tơ chia rũ tằm.<br /> Trời hôm mây kéo tối rầm,<br /> Rầu rầu ngọn cỏ đầm đầm cành sương.<br /> 785. Rước nàng về đến trú phường,<br /> Bốn bề xuân khóa một nàng ở trong.<br /> Ngập ngừng thẹn lục e hồng,<br /> Nghĩ lòng lại xót xa lòng đòi phen.<br /> Phẩm tiên rơi đến tay hèn,<br /> 790. Hoài công nắng giữ mưa gìn với ai:<br /> Biết thân đến bước lạc loài,<br /> Nhị đào thà bẻ cho người tình chung.<br /> Vì ai ngăn đón gió đông,<br /> Thiệt lòng khi ở đau lòng khi đi .<br /> 795. Trùng phùng dầu họa có khi,<br /> Thân này thôi có còn gì mà mong.<br /> Đã sinh ra số long đong,<br /> Còn mang lấy kiếp má hồng được sao ?<br /> Trên yên sẵn có con dao,<br /> 800. Giấu cầm nàng đã gói vào chéo khăn:<br /> Phòng khi nước đã đến chân,<br /> Dao này thì liệu với thân sau này .<br /> Đêm thu một khắc một chầy,<br /> Bâng khuâng như tỉnh như say một mình.<br /> 805. Chẳng ngờ gã Mã Giám Sinh,<br /> Vẫn là một đứa phong tình đã quen.<br /> Quá chơi lại gặp hồi đen,<br /> Quen mùi lại kiếm ăn miền nguyệt hoa .<br /> Lầu xanh có mụ Tú Bà,<br /> 810. Làng chơi đã trở về già hết duyên.<br /> Tình cờ chẳng hẹn mà nên,<br /> Mạt cưa mướp đắng đôi bên một phường.<br /> Chung lưng mở một ngôi hàng,<br /> Quanh năm buôn phấn bán hương đã lề.<br /> 815. Dạo tìm khắp chợ thì quê,<br /> Giả danh hầu hạ dạy nghề ăn chơi .<br /> Rủi may âu cũng tại trời,<br /> Đoạn trường lại chọn mặt người vô duyên.<br /> Xót nàng chút phận thuyền quyên,<br /> 820. Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn.<br /> Mẹo lừa đã mắc vào khuôn,<br /> Sính nghi rẻ giá nghênh hôn sẵn ngày .<br /> Mừng thầm: Cờ đã đến tay !<br /> Càng nhìn vẻ ngọc càng say khúc vàng.<br /> 825. Đã nên quốc sắc thiên hương,<br /> Một cười này hẳn nghìn vàng chẳng ngoa .<br /> Về đây nước trước bẻ hoa,<br /> Vương tôn quý khách ắt là đua nhau .<br /> Hẳn ba trăm lạng kém đâu,<br /> 830. Cũng đà vừa vốn còn sau thì lời,<br /> Miếng ngon kề dến tận nơi,<br /> Vốn nhà cũng tiếc của trời cũng tham.<br /> Đào tiên đã bén tay phàm,<br /> Thì vin cành quít cho cam sự đời !<br /> 835. Dưới trần mấy mặt làng chơi,<br /> Chơi hoa đã dễ mấy người biết hoa .<br /> Nước vỏ lựu máu mào gà,<br /> Mượn màu chiêu tập lại là còn nguyên.<br /> Mập mờ đánh lận con đen,<br /> 840. Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền mất chi ?<br /> Mụ già hoặc có điều gì,<br /> Liều công mất một buổi quỳ mà thôi .<br /> Vả đây đường xá xa xôi,<br /> Mà ta bất động nữa người sinh nghi .<br /> 845. Tiếc thay một đóa trà mi,<br /> Con ong đã tỏ đường đi lối về.<br /> Một cơn mưa gió nặng nề,<br /> Thương gì đến ngọc tiếc gì đến hương.<br /> Đêm xuân một giấc mơ màng,<br /> 850. Đuốc hoa để đó, mặc nàng nằm trơ .<br /> Giọt riêng tầm tã tuôn mưa,<br /> Phần căm nỗi khách phần dơ nỗi mình:<br /> Tuồng chi là giống hôi tanh,<br /> Thân nghìn vàng để ô danh má hồng.<br /> 855. Thôi còn chi nữa mà mong?<br /> Đời người thôi thế là xong một đời .<br /> Giận duyên tủi phận bời bời,<br /> Cầm dao nàng đã toan bài quyên sinh.<br /> Nghĩ đi nghĩ lại một mình:<br /> 860. Một mình thì chớ hai tình thì sao ?<br /> Sao dầu sinh sự thế nào,<br /> Truy nguyên chẳng kẻo lụy vào song thân.<br /> Nỗi mình âu cũng giãn dần,<br /> Kíp chầy thôi cũng một lần mà thôi .<br /> 865. Những là đo đắn ngược xuôi,<br /> Tiếng gà nghe đã gáy sôi mái tường.<br /> Lầu mai vừa rúc còi sương,<br /> Mã Sinh giục giã vội vàng ra đi .<br /> Đoạn trường thay lúc phân kỳ !<br /> 870. Vó câu khấp khểnh bóng xe gập ghềnh.<br /> Bề ngoài mười dặm trường đình,<br /> Vương ông mở tiệc tiễn hành đưa theo .<br /> Ngoài thì chủ khách dập dìu,<br /> Một nhà huyên với một Kiều ở trong.<br /> 875. Nhìn càng lã chã giọt hồng,<br /> Rỉ tai nàng mới giãi lòng thấp cao:<br /> Hổ sinh ra phận thơ đào,<br /> Công cha nghĩa mẹ kiếp nào trả xong?<br /> Lỡ làng nước đục bụi trong,<br /> 880. Trăm năm để một tấm lòng từ đây .<br /> Xem gương trong bấy nhiêu ngày,<br /> Thân con chẳng kẻo mắc tay bợm già !<br /> Khi về bỏ vắng trong nhà,<br /> Khi vào dùng dắng khi ra vội vàng.<br /> 885. Khi ăn khi nói lỡ làng,<br /> Khi thầy khi tớ xem thường xem khinh.<br /> Khác màu kẻ quý người thanh,<br /> Ngẫm ra cho kỹ như hình con buôn.<br /> Thôi con còn nói chi con?<br /> 890. Sống nhờ đất khách thác chôn quê người !<br /> Vương bà nghe bấy nhiêu lời,<br /> Tiếng oan đã muốn vạch trời kêu lên.<br /> Vài tuần chưa cạn chén khuyên.<br /> Mái ngoài nghỉ đã giục liền ruổi xe .<br /> 895. Xót con lòng nặng trì trì,<br /> Trước yên ông đã nằn nì thấp cao:<br /> Chút thân yếu liễu tơ đào,<br /> Rớp nhà đến nỗi giấn vào tôi ngươi .<br /> Từ đây góc bể bên trời,<br /> 900. Nắng mưa thui thủi quê người một thân.<br /> Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân,<br /> Tuyết sương che chở cho thân cát đằng.<br /> Cạn lời khách mới thưa rằng:<br /> Buộc chân thôi cũng xích thằng nhiệm trao .<br /> 905. Mai sau dầu dến thế nào,<br /> Kìa gương nhật nguyệt nọ dao quỉ thần !<br /> Đùng dùng gió giục mây vần,<br /> Một xe trong cõi hồng trần như bay .<br /> Trông vời gạt lệ chia tay,<br /> 910. Góc trời thăm thẳm đêm ngày đăm đăm.<br /> Nàng thì dặm khách xa xăm,<br /> Bạc phau cầu giá đen rầm ngàn mây .<br /> Vi lô san sát hơi may,<br /> Một trời thu để riêng ai một người .<br /> 915. Dặm khuya ngất tạnh mù khơi,<br /> Thấy trăng mà thẹn những lời non sông.<br /> Rừng thu từng biếc xen hồng,<br /> Nghe chim như nhắc tấm lòng thần hôn.<br /> Những là lạ nước lạ non,<br /> 920. Lâm Truy vừa một tháng tròn tới nơi .<br /> Xe châu dừng bánh cửa ngoài,<br /> Rèm trong đã thấy một người bước ra .<br /> Thoắt trông nhờn nhợt màu da,<br /> Ăn gì cao lớn đẫy đà làm sao !<br /> 925. Trước xe lơi lả han chào,<br /> Vâng lời nàng mới bước vào tận nơi .<br /> Bên thì mấy ả mày ngài,<br /> Bên thì ngồi bốn năm người làng chơi .<br /> Giữa thì hương án hẳn hoi,<br /> 930. Trên treo một tượng trắng đôi lông mày .<br /> Lầu xanh quen lối xưa nay,<br /> Nghề này thì lấy ông này tiên sư,<br /> Hương hôm hoa sớm phụng thờ.<br /> Cô nào xấu vía có thưa mối hàng,<br /> 935. Cởi xiêm lột áo sỗ sàng,<br /> Trước thần sẽ nguyện mảnh hương lầm rầm.<br /> Đổi hoa lót xuống chiếu nằm,<br /> Bướm hoa bay lại ầm ầm tứ vi !<br /> Kiều còn ngơ ngẩn biết gì,<br /> 940. Cứ lời lạy xuống mụ thì khấn ngay:<br /> Cửa hàng buôn bán cho may,<br /> Đêm đêm Hàn thực ngày ngày Nguyên tiêu .<br /> Muôn nghìn người thấy cũng yêu,<br /> Xôn xao oanh yến rập rìu trúc mai .<br /> 945. Tin nhạn vẩn lá thư bài,<br /> Đưa người cửa trước rước người cửa sau .<br /> Lạ tai nghe chửa biết đâu,<br /> Xem tình ra cũng những màu dở dang.<br /> Lễ xong hương hỏa gia đường,<br /> 950. Tú Bà vắt nóc lên giường ngồi ngay.<br /> Dạy rằng: Con lạy mẹ đây,<br /> Lạy rồi sang lạy cậu mày bên kia.<br /> Nàng rằng: Phải bước lưu ly,<br /> Phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh.<br /> 955. Điều đâu lấy yến làm oanh,<br /> Ngây thơ chẳng biết là danh phận gì?<br /> Đủ điều nạp thái vu qui,<br /> Đã khi chung chạ lại khi đứng ngồi.<br /> Giờ ra thay mặt đổi ngôi,<br /> 960. Dám xin gửi lại một lời cho minh.<br /> Mụ nghe nàng nói hay tình,<br /> Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên:<br /> Này này sự đã quả nhiên,<br /> Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi.<br /> 965. Bảo rằng đi dạo lấy người,<br /> Đem về rước khách kiếm lời mà ăn.<br /> Tuồng vô nghĩa ở bất nhân,<br /> Buồn mình trước đã tần mần thử chơi.<br /> Màu hồ đã mất đi rồi,<br /> 970. Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma!<br /> Con kia đã bán cho ta,<br /> Nhập ra phải cứ phép nhà tao đây.<br /> Lão kia có giở bài bây,<br /> Chẳng văng vào mặt mà mày lại nghe.<br /> 975. Cớ sao chịu tốt một bề,<br /> Gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao?<br /> Phải làm cho biết phép tao!<br /> Chập bì tiên rắp sấn vào ra tay.<br /> Nàng rằng: Trời thẳm đất dày!<br /> 980. Thân này đã bỏ những ngày ra đi.<br /> Thôi thì thôi có tiếc gì!<br /> Sẵn dao tay áo tức thì giở ra.<br /> Sợ gan nát ngọc liều hoa!<br /> Mụ còn trông mặt nàng đà quá tay.<br /> 985. Thương ôi tài sắc bậc này,<br /> Một dao oan nghiệt đứt dây phong trần.<br /> Nỗi oan vỡ lở xa gần,<br /> Trong nhà người chật một lần như nêm.<br /> Nàng thì bằn bặt giấc tiên,<br /> 990. Mụ thì cầm cập mặt nhìn hồn bay.<br /> Vực nàng vào chốn hiên tây,<br /> Cắt người coi sóc chạy thầy thuốc thang.<br /> Nào hay chưa hết trần duyên,<br /> Trong mê dường đã đứng bên một nàng.<br /> 995. Rỉ rằng: Nhân quả dở dang,<br /> Đã toan trốn nợ đoạn trường được sao?<br /> Số còn nặng nợ má đào,<br /> Người dầu muốn quyết trời nào đã cho.<br /> Hãy xin hết kiếp liễu bồ, 1000. Sông Tiền đường sẽ hẹn hò về sau.<br /> Thuốc thang suốt một ngày thâu,<br /> Giấc mê nghe đã dàu dàu vừa tan.<br /> Tú bà chực sẵn bên màn,<br /> Lựa lời khuyên giải mơn man gỡ dần: 1005. Một người dễ có mấy thân!<br /> Hoa xuân đương nhụy, ngày xuân còn dài.<br /> Cũng là lỡ một lầm hai,<br /> Đá vàng sao nỡ ép nài mưa mây!<br /> Lỡ chưn trót đã vào đây, 1010. Khóa buồng xuân để đợi ngày đào non.<br /> Người còn thì của hãy còn,<br /> Tìm nơi xứng đáng là con cái nhà.<br /> Làm chi tội báo oán gia,<br /> Thiệt mình mà hại đến ta hay gì ? 1015. Kề tai mấy mỗi nằn nì,<br /> Nàng nghe dường cũng thị phi rạch ròi.<br /> Vả suy thần mộng mấy lời,<br /> Túc nhân âu cũng có trời ở trong.<br /> Kiếp này nợ trả chưa xong, 1020. Làm chi thêm một nợ chồng kiếp sau!<br /> Lặng nghe, thấm thía gót đầu,<br /> Thưa rằng: Ai có muốn đâu thế này?<br /> Được như lời, thế là may,<br /> Hẳn rằng mai có như rày cho chăng! 1025. Sợ khi ong bướm đãi đằng,<br /> Đến điều sống đục, sao bằng thác trong!<br /> Mụ rằng: Con hãy thong dong,<br /> Phải điều lòng lại dối lòng mà chơi!<br /> Mai sau ở chẳng như lời, 1030. Trên đầu có bóng mặt trời rạng soi.<br /> Thấy lời quyết đoán hẳn hoi,<br /> Đành lòng, nàng cũng sẽ nguôi nguôi dần.<br /> Trước lầu Ngưng bích khóa xuân,<br /> Vẻ non xa, tấm trăng gần, ở chung.<br /> 1035. Bốn bề bát ngát xa trông,<br /> Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.<br /> Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,<br /> Nửa tình, nửa cảnh như chia tấm lòng.<br /> Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,<br /> 1040. Tin sương luống những rày trông mai chờ.<br /> Bên trời góc bể bơ vơ,<br /> Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.<br /> Xót người tựa cửa hôm mai,<br /> Quạt nồng ấp lạnh, những ai đó giờ ? 1045. Sân Lai cách mấy nắng mưa,<br /> Có khi gốc tử đã vừa người ôm?<br /> Buồn trông cửa bể chiều hôm,<br /> Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?<br /> Buồn trông ngọn nước mới sa, 1050. Hoa trôi man mác, biết là về đâu?<br /> Buồn trông nội cỏ dàu dàu,<br /> Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.<br /> Buồn trông gió cuốn mặt ghềnh<br /> ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồị 1055. Chung quanh những nước non người,<br /> Đau lòng lưu lạc, nên vài bốn câu .<br /> Ngậm ngùi rủ bước rèm châu,<br /> Cách tường, nghe có tiếng đâu họa vần.<br /> Một chàng vừa trạc thanh xuân, 1060. Hình dong chải chuốt, áo khăn dịu dàng.<br /> Nghĩ rằng cũng mạch thư hương,<br /> Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở Khanh.<br /> Bóng Nga thấp thoáng dưới mành,<br /> Trông nàng, chàng cũng ra tình đeo đai .<br /> 1065. Than ôi ! Sắc nước hương trời,<br /> Tiếc cho đâu bỗng lạc loài đến đây ?<br /> Giá đành trong nguyệt trên mây,<br /> Hoa sao, hoa khéo đọa đày bấy hoa ?<br /> Tức gan riêng giận trời già,<br /> 1070. Lòng này ai tỏ cho ta, hỡi lòng?<br /> Thuyền quyên ví biết anh hùng,<br /> Ra tay tháo cũi, sổ lồng như chơi !<br /> Song thu đã khép cánh ngoài,<br /> Tai còn đồng vọng mấy lời sắt đanh.<br /> 1075. Nghĩ người thôi lại nghĩ mình,<br /> Cám lòng chua xót, nhạt tình chơ vơ .<br /> Những là lần lữa nắng mưa,<br /> Kiếp phong trần biết bao giờ mới thôi ?<br /> Đánh liều nhắn một hai lời,<br /> 1080. Nhờ tay tế độ vớt người trầm luân.<br /> Mảnh tiên kể hết xa gần,<br /> Nỗi nhà báo đáp, nỗi thân lạc loài .<br /> Tan sương vừa rạng ngày mai,<br /> Tiện hồng nàng mới nhắn lời gửi sang.<br /> 1085. Trời tây lãng đãng bóng vàng,<br /> Phúc thư đã thấy tin chàng đến nơi .<br /> Mở xem một bức tiên mai,<br /> Rành rành tích việt có hai chữ đề .<br /> Lấy trong ý tứ mà suy:<br /> 1090. Ngày hai mươi mốt, tuất thì phải chăng?<br /> Chim hôm thoi thót về rừng,<br /> Đóa trà mi đã ngậm trăng nửa vành.<br /> Tường đông lay động bóng cành,<br /> Rẽ song, đã thấy Sở Khanh lẻn vào .<br /> 1095. Sượng sùng đánh dạn ra chào,<br /> Lạy thôi, nàng mới rỉ tai ân cần.<br /> Rằng: Tôi bèo bọt chút thân,<br /> Lạc đàn mang lấy nợ nần yến anh.<br /> Dám nhờ cốt nhục tử sinh,<br /> 1100. Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau !<br /> Lặng nghe, lẩm nhẩm gật đầu:<br /> Ta đây phải mượn ai đâu mà rằng !<br /> Nàng đà biết đến ta chăng,<br /> Bể trầm luân, lấp cho bằng mới thôi !<br /> 1105. Nàng rằng: Muôn sự ơn người,<br /> Thế nào xin quyết một bài cho xong.<br /> Rằng: Ta có ngựa truy phong,<br /> Có tên dưới trướng, vốn dòng kiện nhi .<br /> Thừa cơ lẻn bước ra đi,<br /> 1110. Ba mươi sáu chước, chước gì là hơn.<br /> Dù khi gió kép, mưa đơn,<br /> Có ta đây cũng chẳng cơn cớ gì !<br /> Nghe lời nàng đã sinh nghi,<br /> Song đà quá đỗi, quản gì được thân.<br /> 1115. Cũng liều nhắm mắt đưa chân,<br /> Mà xem con Tạo xoay vần đến đâu !<br /> Cùng nhau lẻn bước xuống lầu,<br /> Song song ngựa trước, ngựa sau một đoàn.<br /> Đêm thâu khắc lậu canh tàn,<br /> 1120. Gió cây trút lá, trăng ngàn ngậm gương.<br /> Lối mòn cỏ nhợt mù sương,<br /> Lòng quê đi một bước đường, một đau .<br /> Tiếng gà xao xác gáy mau,<br /> Tiếng người đâu đã mái sau dậy dàng.<br /> Nàng càng thổn thức gan vàng,<br /> Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào !<br /> Một mình khôn biết làm sao,<br /> Dặm rừng bước thấp, bước cao hãi hùng.<br /> Hóa nhi thật có nỡ lòng,<br /> 1130. Làm chi dày tía, vò hồng, lắm nau !<br /> Một đoàn đổ đến trước sau,<br /> Vuốt đâu xuống đất, cánh đâu lên trời .<br /> Tú bà tốc thẳng đến nơi,<br /> Hầm hầm áp điệu một hơi lại nhà .<br /> 1135. Hung hăng chẳng nói chẳng tra,<br /> Đang tay vùi liễu, giập hoa tơi bời .<br /> Thịt da ai cũng là người,<br /> Lòng nào hồng rụng, thắm rời chẳng đau .<br /> Hết lời thú phục, khẩn cầu,<br /> 1140. Uốn lưng thịt đổ, cất đầu máu sa .<br /> Rằng: Tôi chút phận đàn bà,<br /> Nước non lìa cửa, lìa nhà, đến đây.<br /> Bây giờ sống chết ở tay,<br /> Thân này đã đến thế này thì thôi !<br /> 1145. Nhưng tôi có sá chi tôi,<br /> Phận tôi đành vậy, vốn người để đâu ?<br /> Thân lươn bao quản lấm đầu,<br /> Chút lòng trinh bạch từ sau xin chừa !<br /> Được lời mụ mới tùy cơ,<br /> 1150. Bắt người bảo lĩnh làm tờ cung chiêu .<br /> Bày vai có ả Mã Kiều,<br /> Xót nàng, ra mới đánh liều chịu đoan .<br /> Mụ càng kể nhặt, kể khoan,<br /> Gạn gùng đến mực, nồng nàn mới tha .<br /> 1155. Vực nàng vào nghỉ trong nhà,<br /> Mã Kiều lại ngỏ ý ra dặn lời:<br /> Thôi đà mắc lận thì thôi !<br /> Đi đâu chẳng biết con người Sở Khanh?<br /> Bạc tình, nổi tiếng lầu xanh,<br /> 1160. Một tay chôn biết mấy cành phù dung !<br /> Đà đào lập sẵn chước dùng,<br /> Lạ gì một cốt một đồng xưa nay !<br /> Có ba mươi lạng trao tay,<br /> Không dưng chi có chuyện này, trò kia !<br /> 1165. Rồi ra trở mặt tức thì,<br /> Bớt lời, liệu chớ sân si, thiệt đời !<br /> Nàng rằng: Thề thốt nặng lời,<br /> Có đâu mà lại ra người hiểm sâu !<br /> Còn đương suy trước, nghĩ sau, 1170. Mặt mo đã thấy ở đâu dẫn vào .<br /> Sở Khanh lên tiếng rêu rao:<br /> Rằng nghe mới có con nào ở đây .<br /> Phao cho quyến gió rủ mây,<br /> Hãy xem có biết mặt này là aỉ 1175. Nàng rằng: Thôi thế thì thôi !<br /> Rằng không, thì cũng vâng lời là không !<br /> Sở Khanh quắt mắng đùng đùng,<br /> Sấn vào, vừa rắp thị hùng ra tay,<br /> Nàng rằng: Trời nhé có hay ! 1180. Quyến anh, rủ yến, sự này tại ai ?<br /> Đem người giẩy xuống giếng khơi,<br /> Nói rồi, rồi lại ăn lời được ngay !<br /> Còn tiên tích việt ở tay,<br /> Rõ ràng mặt ấy, mặt này chứ ai ?<br /> 1185. Lời ngay, đông mặt trong ngoài,<br /> Kẻ chê bất nghĩa, người cười vô lương !<br /> Phụ tình án đã rõ ràng,<br /> Dơ tuồng, nghỉ mới kiếm đường tháo lui .<br /> Buồng riêng, riêng những sụt sùi:<br /> 1190. Nghĩ thân, mà lại ngậm ngùi cho thân.<br /> Tiếc thay trong giá trắng ngần,<br /> Đến phong trần, cũng phong trần như ai !<br /> Tẻ vui cũng một kiếp người,<br /> Hồng nhan phải giống ở đời mãi ru !<br /> 1195. Kiếp xưa đã vụng đường tu,<br /> Kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi !<br /> Dù sao bình đã vỡ rồi,<br /> Lấy thân mà trả nợ đời cho xong !<br /> Vừa tuần nguyệt sáng, gương trong,<br /> 1200. Tú bà ghé lại thong dong dặn dò:<br /> Nghề chơi cũng lắm công phu,<br /> Làng chơi ta phải biết cho đủ điều .<br /> Nàng rằng: Mưa gió dập dìu,<br /> Liều thân, thì cũng phải liều thế thôi!<br /> 1205. Mụ rằng: Ai cũng như ai,<br /> Người ta ai mất tiền hoài đến đây ?<br /> ở trong còn lắm điều hay,<br /> Nỗi đêm khép mở, nỗi ngày riêng chung.<br /> Này con thuộc lấy nằm lòng,<br /> 1210. Vành ngoài bảy chữ, vành trong tám nghề .<br /> Chơi cho liễu chán, hoa chê,<br /> Cho lăn lóc đá, cho mê mẩn đời .<br /> Khi khóe hạnh, khi nét ngài,<br /> Khi ngâm ngợi nguyệt, khi cười cợt hoa .<br /> 1215. Điều là nghề nghiệp trong nhà,<br /> Đủ ngần ấy nết, mới là người soi .<br /> Gót đầu vâng dạy mấy lời,<br /> Dường chau nét nguyệt, dường phai vẻ hồng.<br /> Những nghe nói, đã thẹn thùng,<br /> 1220. Nước đời lắm nỗi lạ lùng, khắt khe!<br /> Xót mình cửa các, buồng khuê,<br /> Vỡ lòng, học lấy những nghề nghiệp hay!<br /> Khéo là mặt dạn, mày dày,<br /> Kiếp người đã đến thế này thì thôi!<br /> 1225. Thương thay thân phận lạc loài,<br /> Dẫu sao cũng ở tay người biết sao ?<br /> Lầu xanh, mới rủ trướng đào,<br /> Càng treo giá ngọc, càng cao phẩm người .<br /> Biết bao bướm lả, ong lơi,<br /> 1230. Cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm.<br /> Dập dìu lá gió, cành chim,<br /> Sớm đưa Tống Ngọc, tối tìm Tràng Khanh.<br /> Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh,<br /> Giật mình, mình lại thương mình xót xa .<br /> 1235. Khi sao phong gấm rủ là,<br /> Giờ sao tan tác như hoa giữa đường?<br /> Mặt sao dày gió dạn sương,<br /> Thân sao bướm chán, ong chường bấy thân?<br /> Mặt người mưa Sở, mây Tần,<br /> 1240. Những mình nào biết có xuân là gì!<br /> Đôi phen gió tựa, hoa kề,<br /> Nửa rèm tuyết ngậm, bốn bề trăng thâu .<br /> Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,<br /> Người buồn, cảnh có vui đâu bao giờ!<br /> 1245. Đòi phen nét vẽ, câu thơ,<br /> Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa,<br /> Vui là vui gượng kẻo mà,<br /> Ai tri âm đó, mặn mà với ai ?<br /> Thờ ơ gió trúc, mưa mai,<br /> 1250. Ngẩn ngơ trăm nỗi, giùi mài một thân.<br /> Ôm lòng đòi đoạn xa gần,<br /> Chẳng vò mà rối, chẳng dần mà đau!<br /> Nhớ ơn chín chữ cao sâu,<br /> Một ngày một ngả bóng dâu tà tà . 1255. Dặm ngàn, nước thẳm, non xa,<br /> Nghĩ đâu thân phận con ra thế này!<br /> Sân hòe đôi chút thơ ngây<br /> Trân cam, ai kẻ đỡ thay việc mình?<br /> Nhớ lời nguyện ước ba sinh, 1260. Xa xôi ai có thấu tình chăng ai ?<br /> Khi về hỏi liễu Chương đài,<br /> Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay .<br /> Tình sâu mong trả nghĩa dày,<br /> Hoa kia đã chắp cành này cho chưa ? 1265. Mối tình đòi đoạn vò tơ,<br /> Giấc hương quan luống lần mơ canh dài .<br /> Song sa vò võ phương trời,<br /> Nay hoàng hôn, đã lại mai hôn hoàng.<br /> Lần lần thỏ bạc ác vàng,<br /> 1270. Xót người trong hội đoạn tràng đòi cơn !<br /> Đã cho lấy chữ hồng nhan,<br /> Làm cho, cho hại, cho tàn, cho cân !<br /> Đã đày vào kiếp phong trần,<br /> Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi !<br /> 1275. Khách du bỗng có một người,<br /> Kỳ Tâm họ Thúc cũng nòi thư hương.<br /> Vốn người huyện Tích châu Thường,<br /> Theo nghiêm đường mở ngôi hàng Lâm tri .<br /> Hoa khôi mộ tiếng Kiều nhi,<br /> 1280. Thiếp hồng tìm đến hương khuê gửi vào .<br /> Trướng tô giáp mặt hoa đào,<br /> Vẻ nào chẳng mặn nét nào chăng ưa ?<br /> Hải đường mơn mởn cành tơ,<br /> Ngày xuân càng gió càng mưa càng nồng.<br /> 1285. Nguyệt hoa hoa nguyệt não nùng,<br /> Đêm xuân ai dễ cầm lòng được chăng?<br /> Lạ gì thanh khí lẽ hằng,<br /> Một dây một buộc ai giằng cho ra .<br /> Sớm đào tối mận lân la,<br /> 1290. Trước còn trăng gió sau ra đá vàng.<br /> Dịp đâu may mắn lạ dường,<br /> Lại vừa gặp khoảng xuân đường lại quê .<br /> Sinh càng một tỉnh mười mê,<br /> Ngày xuân lắm lúc đi về với xuân.<br /> 1295. Khi gió gác khi trăng sân,<br /> Bầu tiên chuốc rượu câu thần nối thơ .<br /> Khi hương sớm khi trà trưa,<br /> Bàn vây điểm nước đường tơ họa đàn.<br /> Miệt mài trong cuộc truy hoan,<br /> 1300. Càng quen thuộc nết càng dan díu tình.<br /> Lạ cho cái sóng khuynh thành,<br /> Làm cho đổ quán xiêu đình như chơi .<br /> Thúc sinh quen thói bốc rời,<br /> Trăm nghìn đổ một trận cười như không.<br /> 1305. Mụ càng tô lục chuốt hồng,<br /> Máu tham hễ thấy hơi đồng thì mê .<br /> Dưới trăng quyên đã gọi hè,<br /> Đầu tường lửa lựu lập loè đâm bông.<br /> Buồng the phải buổi thong dong,<br /> 1310. Thang lan rủ bức trướng hồng tẩm hoa .<br /> Rõ màu trong ngọc trắng ngà !<br /> Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên.<br /> Sinh càng tỏ nét càng khen,<br /> Ngụ tình tay thảo một thiên luật đường.<br /> 1315. Nàng rằng: Vâng biết ý chàng.<br /> Lời lời châu ngọc hàng hàng gấm thêu .<br /> Hay hèn lẽ cũng nối điêu,<br /> Nỗi quê nghĩ một hai điều ngang ngang.<br /> Lòng còn gửi áng mây Vàng.<br /> 1320. Họa vần xin hãy chịu chàng hôm nay .<br /> Rằng: Sao nói lạ lùng thay !<br /> Cành kia chẳng phải cỗi này mà ra ?<br /> Nàng càng ủ đột thu ba,<br /> Đoạn trường lúc ấy nghĩ mà buồn tênh:<br /> 1325. Thiếp như hoa đã lìa cành,<br /> Chàng như con bướm lượn vành mà chơi .<br /> Chúa xuân đành đã có nơi,<br /> Vắn ngày thôi chớ dài lời làm chi .<br /> Sinh răng: Từ thuở tương tri,<br /> 1330. Tấm riêng riêng những nặng vì nước non.<br /> Trăm năm tính cuộc vuông tròn,<br /> Phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông.<br /> Nàng rằng: Muôn đội ơn lòng.<br /> Chút e bên thú bên tòng dễ đâu .<br /> 1335. Bình Khang nấn ná bấy lâu,<br /> Yêu hoa yêu được một màu điểm trang.<br /> Rồi ra lạt phấn phai hương,<br /> Lòng kia giữ được thường thường mãi chăng ?<br /> Vả trong thềm quế cung trăng,<br /> 1340. Chủ trương đành đã chị Hằng ở trong.<br /> Bấy lâu khăng khít dải đồng,<br /> Thêm người người cũng chia lòng riêng tây .<br /> Vẻ chi chút phận bèo mây,<br /> Làm cho bể ái khi đầy khi vơi .<br /> 1345. Trăm điều ngang ngửa vì tôi,<br /> Thân sau ai chịu tội trời ấy cho ?<br /> Như chàng có vững tay co,<br /> Mười phần cũng đắp điếm cho một vài .<br /> Thế trong dầu lớn hơn ngoài,<br /> 1350. Trươc hàm sư tử gửi người đằng la .<br /> Cúi đầu luồn xuống mái nhà,<br /> Giấm chua lại tội băng ba lửa nồng.<br /> ở trên còn có nhà thông,<br /> Lượng trên trong xuống biết lòng có thương?<br /> 1355. Sá chi liễu ngõ hoa tường?<br /> Lầu xanh lại bỏ ra phường lầu xanh.<br /> Lại càng dơ dáng dại hình,<br /> Đành thân phận thiếp ngại danh giá chàng.<br /> Thương sao cho vẹn thì thương.<br /> 1360. Tính sao cho vẹn mọi đường xin vâng.<br /> Sinh rằng: Hay nói đè chừng !<br /> Lòng đây lòng đấy chưa từng hay saỏ<br /> Đường xa chớ ngại Ngô Lào,<br /> Trăm điều hãy cứ trông vào một ta .<br /> 1365. Đã gần chi có điều xa ?<br /> Đá vàng đã quyết phong ba cũng liều .<br /> Cùng nhau căn vặn đến điều,<br /> Chỉ non thề bể nặng gieo đến lời .<br /> Nỉ non đêm ngắn tình dài,<br /> 1370. Ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương.<br /> Mượn điều trúc viện thừa lương,<br /> Rước về hãy tạm giấu nàng một nơi .<br /> Chiến hòa sắp sẵn hai bài,<br /> Cậy tay thầy thợ mượn người dò la .<br /> 1375. Bắn tin đến mặt Tú bà,<br /> Thua cơ mụ cũng cầu hòa dám sao .<br /> Rõ ràng của dẫn tay trao,<br /> Hoàn lương một thiếp thân vào cửa công.<br /> Công tư đôi lẽ đều xong,<br /> 1380. Gót tiên phút đã thoát vòng trần ai .<br /> Một nhà sum họp trúc mai,<br /> Càng sâu nghĩa bể càng dài tình sông.<br /> Hương càng đượm lửa càng nồng,<br /> Càng sôi vẻ ngọc càng lồng màu sen.<br /> 1385. Nửa năm hơi tiếng vừa quen,<br /> Sân ngô cành biếc đã chen lá vàng.<br /> Giậu thu vừa nảy giò sương,<br /> Gối yên đã thấy xuân đường đến nơi .<br /> Phong lôi nổi trận bời bời,<br /> 1390. Nặng lòng e ấp tính bài phân chia .<br /> Quyết ngay biện bạch một bề,<br /> Dạy cho má phấn lại về lầu xanh.<br /> Thấy lời nghiêm huấn rành rành,<br /> Đánh liều sinh mới lấy tình nài kêu .<br /> 1395. Rằng: Con biết tội đã nhiều,<br /> Đẫu rằng sấm sét búa rìu cũng cam.<br /> Trót vì tay đã nhúng chàm,<br /> Dại rồi còn biết khôn làm sao đây .<br /> Cùng nhau vả tiếng một ngày,<br /> 1400. Ôm cầm ai nỡ dứt dây cho đành.<br /> Lượng trên quyết chẳng thương tình,<br /> Bạc đen thôi có tiếc mình làm chi .<br /> Thấy lời sắt đá tri tri,<br /> Sốt gan ông mới cáo quì cửa công.<br /> 1405. Đất bằng nổi sóng đùng đùng,<br /> Phủ đường sai lá phiếu hồng thôi tra .<br /> Cùng nhau theo gót sai nha,<br /> Song song vào trước sân hoa lạy quì.<br /> Trông lên mặt sắt đen sì,<br /> 1410.Lập nghiêm trước đã ra uy nặng lời:<br /> Gã kia dại nết chơi bời,<br /> Mà con người thế là người đong đưa .<br /> Tuồng chi hoa thải hương thừa,<br /> Mượn màu son phấn đánh lừa con đen.<br /> 1415. Suy trong tình trạng nguyên đơn,<br /> Bề nào thì cũng chưa yên bề nào .<br /> Phép công chiếu án luận vào .<br /> Có hai đường ấy muốn sao mặc mình.<br /> Một là cứ phép gia hình,<br /> 1420. Một là lại cứ lầu xanh phó về.<br /> Nàng rằng: đã quyết một bề !<br /> Nhện này vương lấy tơ kia mấy lần.<br /> Đục trong thân cũng là thân.<br /> Yếu thơ vâng chịu trước sân lôi đình !<br /> 1425. Dạy rằng: Cứ phép gia hình !<br /> Ba cây chập lại một cành mẫu đơn.<br /> Phận đành chi dám kêu oan,<br /> Đào hoen quẹn má liễu tan tác mày .<br /> Một sân lầm cát đã đầy,<br /> 1430. Gương lờ nước thủy mai gầy vóc sương.<br /> Nghĩ tình chàng Thúc mà thương,<br /> Nẻo xa trông thấy lòng càng xót xa .<br /> Khóc rằng: Oan khốc vì ta !<br /> Có nghe lời trước chẳng đà lụy sau .<br /> 1435. Cạn lòng chẳng biết nghĩ sâu .<br /> Để ai trăng tủi hoa sầu vì ai .<br /> Phủ đường nghe thoảng vào tai,<br /> Động lòng lại gạn đến lời riêng tây .<br /> Sụt sùi chàng mới thưa ngay, 1440. Đầu đuôi kể lại sự ngày cầu thân:<br /> Nàng đà tính hết xa gần,<br /> Từ xưa nàng đã biết thân có rày .<br /> Tại tôi hứng lấy một tay,<br /> Để nàng cho đến nỗi này vì tôi . 1445. Nghe lời nói cũng thương lời,<br /> Dẹp uy mới dạy cho bài giải vi .<br /> Rằng: Như hẳn có thế thì<br /> Trăng hoa song cũng thị phi biết điều .<br /> Sinh rằng: Chút phận bọt bèo, 1450. Theo đòi vả cũng ít nhiều bút nghiên.<br /> Cười rằng: đã thế thì nên !<br /> Mộc già hãy thử một thiên trình nghề.<br /> Nàng vâng cất bút tay đề,<br /> Tiên hoa trình trước án phê xem tường. 1455. Khen rằng: Giá đáng Thịnh đường !<br /> Tài này sắc ấy nghìn vàng chưa cân !<br /> Thật là tài tử giai nhân,<br /> Châu Trần còn có Châu Trần nào hơn?<br /> Thôi đừng rước dữ cưu hờn,<br /> 1460. Làm chi lỡ nhịp cho đòn ngang cung.<br /> Đã đưa đến trước cửa công,<br /> Ngoài thì là lý song trong là tình.<br /> Dâu con trong đạo gia đình,<br /> Thôi thì dẹp nỗi bất bình là xong.<br /> 1465. Kíp truyền sắm sửa lễ công,<br /> Kiệu hoa cất gió đuốc hồng điểm sao .<br /> Bày hàng cổ xúy xôn xao,<br /> Song song đưa tới trướng đào sánh đôi .<br /> Thương vì hạnh trọng vì tài,<br /> 1470. Thúc ông thôi cũng dẹp lời phong ba .<br /> Huệ lan sực nức một nhà,<br /> Từng cay đắng lại mặn mà hơn xưa .<br /> Mảng vui rượu sớm cờ trưa,<br /> Đào đà phai thắm sen vừa nẩy xanh.<br /> 1475. Trướng hồ vắng vẻ đêm thanh,<br /> E tình nàng mới bày tình riêng chung:<br /> Phận bồ từ vẹn chữ tòng,<br /> Đổi thay nhạn yến đã hòng đầy niên.<br /> Tin nhà ngày một vắng tin,<br /> 1480. Mặn tình cát lũy lạt tình tào khang.<br /> Nghĩ ra thật cũng nên đường,<br /> Tăm hơi ai dễ giữ giàng cho ta?<br /> Trộm nghe kẻ lớn trong nhà,<br /> ở vào khuôn phép nói ra mối đường.<br /> 1485. E thay những dạ phi thường,<br /> Dễ dò rốn bể khôn lường đáy sông!<br /> Mà ta suốt một năm ròng,<br /> Thế nào cũng chẳng giấu xong được nàọ<br /> Bấy chầy chưa tỏ tiêu hao,<br /> 1490. Hoặc là trong có làm sao chăng là?<br /> Xin chàng kíp liệu lại nhà,<br /> Trước người đẹp ý sau ta biết tình.<br /> Đêm ngày giữ mức giấu quanh,<br /> Rày lần mai lữa như hình chưa thông.<br /> 1495. Nghe lời khuyên nhủ thong dong,<br /> Đành lòng sinh mới quyết lòng hồi trang.<br /> Rạng ra gửi đến xuân đường,<br /> Thúc ông cũng vội giục chàng ninh gia.<br /> Tiễn đưa một chén quan hà,<br /> 1500. Xuân đình thoắt đã dạo ra cao đình.<br /> Sông Tần một dải xanh xanh,<br /> Loi thoi bờ liễu mấy cành Dương quan.<br /> Cầm tay dài ngắn thở than,<br /> Chia phôi ngừng chén hợp tan nghẹn lời.<br /> 1505. Nàng rằng: Non nước xa khơi,<br /> Sao cho trong ấm thì ngoài mới êm.<br /> Dễ lòa yếm thắm trôn kim,<br /> Làm chi bưng mắt bắt chim khó lòng!<br /> Đôi ta chút nghĩa đèo bòng,<br /> 1510. Đến nhà trước liệu nói sòng cho minh.<br /> Dù khi sóng gió bất tình,<br /> Lớn ra uy lớn tôi đành phận tôi.<br /> Hơn điều giấu ngược giấu xuôi.<br /> Lại mang những việc tày trời đến sau.<br /> 1515. Thương nhau xin nhớ lời nhau,<br /> Năm chầy cũng chẳng đi đâu mà chầy.<br /> Chén đưa nhớ bữa hôm nay,<br /> Chén mừng xin đợi ngày này năm sau!<br /> Người lên ngựa kẻ chia bào,<br /> 1520. Rừng phong thu đã nhuốm màu quan san.<br /> Dặm hồng bụi cuốn chinh an,<br /> Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh.<br /> Người về chiếc bóng năm canh,<br /> Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi.<br /> 1525. Vầng trăng ai xẻ làm -dôi,<br /> Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường.<br /> Kể chi những nỗi dọc đường,<br /> Buồn trong này nỗi chủ trương ở nhà:<br /> Vốn dòng họ Hoạn danh gia,<br /> 1530. Con quan Lại bộ tên là Hoạn thư.<br /> Duyên đằng thuận nẻo gió đưa,<br /> Cùng chàng kết tóc xe tơ những ngày.<br /> ở ăn thì nết cũng hay,<br /> Nói điều ràng buộc thì tay cũng già.<br /> 1535. Từ nghe vườn mới thêm hoa,<br /> Miệng người đã lắm tin nhà thì không.<br /> Lửa tâm càng dập càng nồng,<br /> Trách người đen bạc ra lòng trăng hoa:<br /> Ví bằng thú thật cùng ta,<br /> 1540. Cũng dung kẻ dưới mới là lượng trên.<br /> Dại chi chẳng giữ lấy nền,<br /> Tốt chi mà rước tiếng ghen vào mình?<br /> Lại còn bưng bít giấu quanh,<br /> Làm chi những thói trẻ ranh nực cười!<br /> 1545. Tính rằng cách mặt khuất lời,<br /> Giấu ta ta cũng liệu bài giấu cho!<br /> Lo gì việc ấy mà lo,<br /> Kiến trong miệng chén có bò đi đâu?<br /> Làm cho nhìn chẳng được nhau,<br /> 1550. Làm cho đầy đọa cất đầu chẳng lên!<br /> Làm cho trông thấy nhãn tiền,<br /> Cho người thăm ván bán thuyền biết tay.<br /> Nỗi lòng kín chẳng ai hay,<br /> Ngoài tai để mặc gió bay mái ngoài.<br /> 1555. Tuần sau bỗng thấy hai người,<br /> Mách tin ý cũng liệu bài tâng công.<br /> Tiểu thư nổi giận đùng đùng:<br /> Gớm tay thêu dệt ra lòng trêu ngươi!<br /> Chồng tao nào phải như ai,<br /> 1560. Điều này hẳn miệng những người thị phi!<br /> Vội vàng xuống lệnh ra uy,<br /> Đứa thì vả miệng đứa thì bẻ răng.<br /> Trong ngoài kín mít như bưng.<br /> Nào ai còn dám nói năng một lời!<br /> 1565. Buồng đào khuya sớm thảnh thơi,<br /> Ra vào một mực nói cười như không.<br /> Đêm ngày lòng những dặn lòng,<br /> Sinh đà về đến lầu hồng xuống yên.<br /> Lời tan hợp nỗi hàn huyên,<br /> 1570. Chữ tình càng mặn chữ duyên càng nồng.<br /> Tẩy trần vui chén thong dong,<br /> Nỗi lòng ai ở trong lòng mà ra.<br /> Chàng về xem ý tứ nhà,<br /> Sự mình cũng rắp lân la giãi bày.<br /> 1575. Mấy phen cười nói tỉnh say,<br /> Tóc tơ bất động mảy may sự tình.<br /> Nghĩ đà bưng kín miệng bình,<br /> Nào ai có khảo mà mình đã xưng?<br /> Những là e ấp dùng dằng,<br /> 1580. Rút dây sợ nữa động rừng lại thôi.<br /> Có khi vui chuyện mua cười,<br /> Tiểu thư lại giở những lời đâu đâu.<br /> Rằng: Trong ngọc đá vàng thau,<br /> Mười phần ta đã tin nhau cả mười.<br /> 1585. Khen cho những chuyện dông dài,<br /> Bướm ong lại đặt những lời nọ kia.<br /> Thiếp dù bụng chẳng hay suy,<br /> Đã dơ bụng nghĩ lại bia miệng cười!<br /> Thấy lời thủng thỉnh như chơi,<br /> 1590. Thuận lời chàng cũng nói xuôi đỡ đòn.<br /> Những là cười phấn cợt son,<br /> Đèn khuya chung bóng trăng tròn sánh vai.<br /> Thú quê thuần hức bén mùi,<br /> Giếng vàng đã rụng một vài lá ngô.<br /> 1595. Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ,<br /> Một màu quan tái mấy mùa gió trăng.<br /> Tình riêng chưa dám rỉ răng,<br /> Tiểu thư trước đã liệu chừng nhủ qua:<br /> Cách năm mây bạc xa xa,<br /> 1600. Lâm Tri cũng phải tính mà thần hôn.<br /> Được lời như cởi tấc son,<br /> Vó câu chẳng ruổi nước non quê người.<br /> Long lanh đáy nước in trời,<br /> Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng.<br /> 1605. Roi câu vừa gióng dặm trường,<br /> Xe hương nàng cũng thuận đường quy ninh.<br /> Thưa nhà huyên hết mọi tình,<br /> Nỗi chàng ở bạc nỗi mình chịu đen.<br /> Nghĩ rằng: Ngứa ghẻ hờn ghen,<br /> 1610. Xấu chàng mà có ai khen chi mình!<br /> Vậy nên ngảnh mặt làm thinh,<br /> Mưu cao vốn đã rắp ranh những ngày.<br /> Lâm Tri đường bộ tháng chầy,<br /> Mà đường hải đạo sang ngay thì gần.<br /> 1615. Dọn thuyền lựa mặt gia nhân,<br /> Hãy đem dây xích buộc chân nàng về.<br /> Làm cho cho mệt cho mê,<br /> Làm cho đau đớn ê chề cho coi!<br /> Trước cho bõ ghét những người,<br /> 1620. Sau cho để một trò cười về sau.<br /> Phu nhân khen chước rất mầu,<br /> Chiều con mới dạy mặc dầu ra tay.<br /> Sửa sang buồm gió lèo mây,<br /> Khuyển ưng lại chọn một bầy côn quang.<br /> 1625. Dặn dò hết các mọi đường,<br /> Thuận phong một lá vượt sang bến Tề.<br /> Nàng từ chiếc bóng song the,<br /> Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu.<br /> Bóng đâu đã xế ngang đầu,<br /> 1630. Biết đâu ấm lạnh biết đâu ngọt bùi.<br /> Tóc thề đã chấm ngang vai,<br /> Nào lời non nước nào lời sắt son.<br /> Sắn bìm chút phận cỏn con,<br /> Khuôn duyên biết có vuông tròn cho chăng?<br /> 1635. Thân sao nhiều nỗi bất bằng,<br /> Liều như cung Quảng ả Hằng nghĩ nao!<br /> Đêm thu gió lọt song đào,<br /> Nửa vành trăng khuyết ba sao giữa trời.<br /> Nén hương đến trước Phật đài,<br /> 1640. Nỗi lòng khấn chửa cạn lời vân vân.<br /> Dưới hoa dậy lũ ác nhân,<br /> ầm ầm khốc quỷ kinh thần mọc ra.<br /> Đầy sân gươm tuốt sáng lòa,<br /> Thất kinh nàng chửa biết là làm sao.<br /> 1645. Thuốc mê đâu đã rưới vào,<br /> Mơ màng như giấc chiêm bao biết gì.<br /> Vực ngay lên ngựa tức thì,<br /> Phòng đào viện sách bốn bề lửa dong.<br /> Sẵn thây vô chủ bên sông,<br /> 1650. Đem vào để đó lộn sòng ai hay?<br /> Tôi đòi phách lạc hồn bay,<br /> Pha càn bụi cỏ gốc cây ẩn mình.<br /> Thúc ông nhà cũng gần quanh,<br /> Chợt trông ngọn lửa thất kinh rụng rời.<br /> 1655. Tớ thầy chạy thẳng đến nơi,<br /> Tơi bời tưới lửa tìm người lao xao.<br /> Gió cao ngọn lửa càng cao,<br /> Tôi đòi tìm đủ nàng nào thấy đâu!<br /> Hớt hơ hớt hải nhìn nhau,<br /> 1660. Giếng sâu bụi rậm trước sau tìm quàng.<br /> Chạy vào chốn cũ phòng hương,<br /> Trong tro thấy một đống xương cháy tàn.<br /> Tình ngay ai biết mưu gian,<br /> Hẳn nàng thôi lại còn bàn rằng ai!<br /> 1665. Thúc ông sùi sụt ngắn dài,<br /> Nghĩ con vắng vẻ thương người nết na.<br /> Di hài nhặt gói về nhà,<br /> Nào là khâm liệm nào là tang trai.<br /> Lễ thường đã đủ một hai,<br /> 1670. Lục trình chàng cũng đến nơi bấy giờ.<br /> Bước vào chốn cũ lầu thơ,<br /> Tro than một đống nắng mưa bốn tường.<br /> Sang nhà cha tới trung đường,<br /> Linh sàng bài vị thờ nàng ở trên.<br /> 1675. Hỡi ôi nói hết sự duyên,<br /> Tơ tình đứt ruột lửa phiền cháy gan!<br /> Gieo mình vật vã khóc than:<br /> Con người thế ấy thác oan thế này.<br /> Chắc rằng mai trúc lại vầy,<br /> 1680. Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau!<br /> Thương càng nghĩ nghĩ càng đau,<br /> Dễ ai lấp thảm quạt sầu cho khuây.<br /> Gần miền nghe có một thầy,<br /> Phi phù trí quỷ cao tay thông huyền.<br /> 1685. Trên tam đảo dưới cửu tuyền,<br /> Tìm đâu thì cũng biết tin rõ ràng.<br /> Sắm sanh lễ vật rước sang,<br /> Xin tìm cho thấy mặt nàng hỏi han.<br /> Đạo nhân phục trước tĩnh đàn,<br /> 1690. Xuất thần giây phút chưa tàn nén hương.<br /> Trở về minh bạch nói tường:<br /> Mặt nàng chẳng thấy việc nàng đã tra.<br /> Người này nặng kiếp oan gia,<br /> Còn nhiều nợ lắm sao đà thoát cho!<br /> 1695. Mệnh cung đang mắc nạn to,<br /> Một năm nữa mới thăm dò được tin.<br /> Hai bên giáp mặt chiền chiền,<br /> Muốn nhìn mà chẳng dám nhìn lạ thay!<br /> Điều đâu nói lạ dường này,<br /> 1700. Sự nàng đã thế lời thầy dám tin!<br /> Chẳng qua đồng cốt quàng xiên,<br /> Người đâu mà lại thấy trên cõi trần?<br /> Tiếc hoa những ngậm ngùi xuân,<br /> Thân này dễ lại mấy lần gặp tiên.<br /> 1705. Nước trôi hoa rụng đã yên,<br /> Hay đâu địa ngục ở miền nhân gian.<br /> Khuyển ưng đã đắt mưu gian,<br /> Vực nàng đưa xuống để an dưới thuyền.<br /> Buồm cao lèo thẳng cánh suyền,<br /> 1710. Đè chừng huyện Tích băng miền vượt sang.<br /> Dỡ đò lên trước sảnh đường,<br /> Khuyển ưng hai đứa nộp nàng dâng công.<br /> Vực nàng tạm xuống môn phòng,<br /> Hãy còn thiêm thiếp giấc nồng chưa phai.<br /> 1715. Hoàng lương chợt tỉnh hồn mai,<br /> Cửa nhà đâu mất lâu đài nào đây?<br /> Bàng hoàng giở tỉnh giở say,<br /> Sảnh đường mảng tiếng đòi ngay lên hầu.<br /> A hoàn trên dưới giục mau,<br /> 1720. Hãi hùng nàng mới theo sau một người.<br /> Ngước trông tòa rộng dãy dài,<br /> Thiên Quan Trủng Tể có bài treo trên.<br /> Ban ngày sáp thắp hai bên,<br /> Giữa giường thất bảo ngồi trên một bà.<br /> 1725. Gạn gùng ngọn hỏi ngành tra,<br /> Sự mình nàng phải cứ mà gửi thưa.<br /> Bất tình nổi trận mây mưa,<br /> Mắng rằng: Những giống bơ thờ quên thân!<br /> Con này chẳng phải thiện nhân,<br /> 1730. Chẳng phường trốn chúa thì quân lộn chồng.<br /> Ra tuồng mèo mả gà đồng,<br /> Ra tuồng lúng túng chẳng xong bề nào.<br /> Đã đem mình bán cửa tao,<br /> Lại còn khủng khỉnh làm cao thế này.<br /> 1735. Nào là gia pháp nọ bay!<br /> Hãy cho ba chục biết tay một lần.<br /> A hoàn trên dưới dạ ran,<br /> Dẫu rằng trăm miệng không phân lẽ nào.<br /> Trúc côn ra sức đập vào,<br /> 1740. Thịt nào chẳng nát gan nào chẳng kinh.<br /> Xót thay đào lý một cành,<br /> Một phen mưa gió tan tành một phen.<br /> Hoa nô truyền dạy đổi tên,<br /> Buồng the dạy ép vào phiên thị tì.<br /> 1745. Ra vào theo lũ thanh y,<br /> Dãi dầu tóc rối da chì quản bao.<br /> Quản gia có một mụ nào,<br /> Thấy người thấy nết ra vào mà thương.<br /> Khi chè chén khi thuốc thang,<br /> 1750. Đem lời phương tiện mở đường hiếu sinh.<br /> Dạy rằng: May rủi đã đành,<br /> Liểu bồ mình giữ lấy mình cho hay.<br /> Cũng là oan nghiệp chi đây,<br /> Sa cơ mới đến thế này chẳng dưng.<br /> 1755. ở đây tai vách mạch rừng,<br /> Thấy ai người cũ cũng đừng nhìn chi.<br /> Kẻo khi sấm sét bất kỳ,<br /> Con ong cái kiến kêu gì được oan?<br /> Nàng càng giọt ngọc như chan,<br /> 1760. Nỗi lòng luống những bàng hoàng niềm tây:<br /> Phong trần kiếp chịu đã đầy,<br /> Lầm than lại có thứ này bằng hai.<br /> Phận sao bạc chẳng vừa thôi,<br /> Khăng khăng buộc mãi lấy người hồng nhan.<br /> 1765. Đã đành túc trái tiền oan,<br /> Cũng liều ngọc nát hoa tàn mà chi.<br /> Những là nương náu qua thì,<br /> Tiểu thư phải buổi mới về ninh gia.<br /> Mẹ con trò chuyện lân la,<br /> 1770. Phu nhân mới gọi nàng ra dạy lời:<br /> Tiểu thư dưới trướng thiếu người,<br /> Cho về bên ấy theo đòi lầu trang.<br /> Lãnh lời nàng mới theo sang,<br /> Biết đâu địa ngục thiên đàng là đâu.<br /> 1775. Sớm khuya khăn mắt lược đầu,<br /> Phận con hầu giữ con hầu dám sai.<br /> Phải đêm êm ả chiều trời,<br /> Trúc tơ hỏi đến nghề chơi mọi ngày.<br /> Lĩnh lời nàng mới lựa dây,<br /> 1780. Nỉ non thánh thót dễ say lòng người.<br /> Tiểu thư xem cũng thương tài,<br /> Khuôn uy dường cũng bớt vài bốn phân.<br /> Cửa người đày đọa chút thân,<br /> Sớm ngơ ngẩn bóng đêm năn nỉ lòng.<br /> 1785. Lâm Tri chút nghĩa đèo bồng,<br /> Nước bèo để chữ tương phùng kiếp sau.<br /> Bốn phương mây trắng một màu,<br /> Trông vời cố quốc biết đâu là nhà.<br /> Lần lần tháng trọn ngày qua,<br /> 1790. Nỗi gần nào biết đường xa thế này.<br /> Lâm Tri từ thuở uyên bay,<br /> Buồng không thương kẻ tháng ngày chiếc thân.<br /> Mày ai trăng mới in ngần,<br /> Phần thừa hương cũ bội phần xót xa.<br /> 1795. Sen tàn cúc lại nở hoa,<br /> Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân.<br /> Tìm đâu cho thấy cố nhân?<br /> Lấy câu vận mệnh khuây dần nhớ thương.<br /> Chạnh niềm nhớ cảnh gia hương,<br /> 1800. Nhớ quê chàng lại tìm đường thăm quê.<br /> Tiểu thư đón cửa giãi giề,<br /> Hàn huyên vừa cạn mọi bề gần xa.<br /> Nhà hương cao cuốn bức là,<br /> Buồng trong truyền gọi nàng ra lạy mừng.<br /> 1805. Bước ra một bước một dừng,<br /> Trông xa nàng đã tỏ chừng nẻo xa:<br /> Phải chăng nắng quáng đèn lòa,<br /> Rõ ràng ngồi đó chẳng là Thúc Sinh?<br /> Bây giờ tình mới rõ tình,<br /> 1810. Thôi thôi đã mắc vào vành chẳng sai.<br /> Chước đâu có chước lạ đời?<br /> Người đâu mà lại có người tinh ma?<br /> Rõ ràng thật lứa đôi ta,<br /> Làm ra con ở chúa nhà đôi nơi.<br /> 1815. Bề ngoài thơn thớt nói cười,<br /> Mà trong nham hiểm giết người không dao.<br /> Bây giờ đất thấp trời cao,<br /> Ăn làm sao nói làm sao bây giờ?<br /> Càng trông mặt càng ngẩn ngơ,<br /> 1820. Ruột tằm đòi đoạn như tơ rối bời.<br /> Sợ uy dám chẳng vâng lời,<br /> Cúi đầu nép xuống sân mai một chiều.<br /> Sinh đà phách lạc hồn siêu:<br /> Thương ơi chẳng phải nàng Kiều ở đây?<br /> 1825. Nhân làm sao đến thế này?<br /> Thôi thôi ta đã mắc tay ai rồi!<br /> Sợ quen dám hở ra lời,<br /> Không ngăn giọt ngọc sụt sùi nhỏ sa.<br /> Tiểu thư trông mặt hỏi tra:<br /> 1830. Mới về có việc chi mà động dong?<br /> Sinh rằng hiếu phục vừa xong,<br /> Suy lòng trắc dĩ đau lòng chung thiên.<br /> Khen rằng: Hiếu tử đã nên!<br /> Tẩy trần mượn chén giải phiền đêm thu.<br /> 1835. Vợ chồng chén tạc chén thù,<br /> Bắt nàng đứng chực trì hồ hai nơi.<br /> Bắt khoan bắt nhặt đến lời,<br /> Bắt quì tận mặt bắt mời tận tay.<br /> Sinh càng như dại như ngây,<br /> 1840. Giọt dài giọt ngắn chén đầy chén vơi.<br /> Ngảnh đi chợt nói chợt cười,<br /> Cáo say chàng đã giạm bài lảng ra.<br /> Tiểu thư vội thét: Con Hoa!<br /> Khuyên chàng chẳng cạn thì ta có đòn.<br /> 1845. Sinh càng nát ruột tan hồn,<br /> Chén mời phải ngậm bồ hòn ráo ngay.<br /> Tiểu thư cười nói tỉnh say,<br /> Chưa xong cuộc rượu lại bày trò chơi.<br /> Rằng: Hoa nô đủ mọi tài,<br /> 1850. Bản đàn thử dạo một bài chàng nghe.<br /> Nàng đà tán hoán tê mê,<br /> Vâng lời ra trước bình the vặn đàn.<br /> Bốn dây như khóc như than,<br /> Khiến người trên tiệc cũng tan nát lòng.<br /> 1855. Cùng chung một tiếng tơ đồng,<br /> Người ngoài cười nụ người trong khóc thầm.<br /> Giọt châu lã chã khôn cầm,<br /> Cúi đầu chàng những gạt thầm giọt Tương.<br /> Tiểu thư lại thét lấy nàng:<br /> 1860. Cuộc vui gảy khúc đoạn trường ấy chi ?<br /> Sao chẳng biết ý tứ gì?<br /> Cho chàng buồn bã tội thì tại ngươi.<br /> Sinh càng thảm thiết bồi hồi,<br /> Vội vàng gượng nói gượng cười cho qua.<br /> 1865. Giọt rồng canh đã điểm ba,<br /> Tiểu thư nhìn mặt dường đà can tâm.<br /> Lòng riêng khấp khởi mừng thầm:<br /> Vui này đã bõ đau ngầm xưa nay.<br /> Sinh thì gan héo ruột đầy,<br /> 1870. Nỗi lòng càng nghĩ càng cay đắng lòng.<br /> Người vào chung gối loan phòng,<br /> Nàng ra tựa bóng đèn chong canh dài:<br /> Bây giờ mới rõ tăm hơi,<br /> Máu ghen đâu có lạ đời nhà ghen!<br /> 1875. Chước đâu rẽ thúy chia uyên,<br /> Ai ra đường nấy ai nhìn được ai.<br /> Bây giờ một vực một trời,<br /> Hết điều khinh trọng hết lời thị phi.<br /> Nhẹ như bấc nặng như chì,<br /> 1880. Gỡ cho ra nữa còn gì là duyên?<br /> Lỡ làng chút phận thuyền quyên,<br /> Bể sâu sóng cả có tuyền được vay?<br /> Một mình âm ỉ đêm chày,<br /> Đĩa dầu vơi nước mắt đầy năm canh.<br /> 1885. Sớm trưa hầu hạ đài doanh,<br /> Tiểu thư chạm mặt đè tình hỏi tra.<br /> Lựa lời nàng mới thưa qua:<br /> Phải khi mình lại xót xa nỗi mình.<br /> Tiểu thư hỏi lại Thúc Sinh:<br /> 1890. Cậy chàng tra lấy thực tình cho nao!<br /> Sinh đà rát ruột như bào,<br /> Nói ra chẳng tiện trông vào chẳng đang!<br /> Những e lại lụy đến nàng,<br /> Đánh liều mới sẽ lựa đường hỏi tra.<br /> 1895. Cúi đầu quỳ trước sân hoa,<br /> Thân cung nàng mới dâng qua một tờ.<br /> Diện tiền trình với Tiểu thư,<br /> Thoạt xem dường có ngẩn ngơ chút tình.<br /> Liền tay trao lại Thúc Sinh,<br /> 1900. Rằng: Tài nên trọng mà tình nên thương!<br /> Ví chăng có số giàu sang,<br /> Giá này dẫu đúc nhà vàng cũng nên!<br /> Bể trần chìm nổi thuyền quyên,<br /> Hữu tài thương nỗi vô duyên lạ đời!<br /> 1905. Sinh rằng: Thật có như lời,<br /> Hồng nhan bạc mệnh một người nào vay!<br /> Nghìn xưa âu cũng thế này,<br /> Từ bi âu liệu bớt tay mới vừa.<br /> Tiểu thư rằng: ý trong tờ,<br /> 1910. Rắp đem mệnh bạc xin nhờ cửa Không.<br /> Thôi thì thôi cũng chiều lòng,<br /> Cũng cho khỏi lụy trong vòng bước ra.<br /> Sẵn Quan âm các vườn ta,<br /> Có cây trăm thước, có hoa bốn mùa.<br /> 1915. Có cổ thụ, có sơn hồ,<br /> Cho nàng ra đó giữ chùa chép kinh.<br /> Tàng tàng trời mới bình minh,<br /> Hương hoa, ngũ cúng, sắm sanh lễ thường.<br /> Đưa nàng đến trước Phật đường,<br /> 1920. Tam qui, ngũ giới, cho nàng xuất gia.<br /> Áo xanh đổi lấy cà sa,<br /> Pháp danh lại đổi tên ra Trạc Tuyền.<br /> Sớm khuya sắm đủ dầu đèn,<br /> Xuân, Thu, cắt sẵn hai tên hương trà.<br /> 1925. Nàng từ lánh gót vườn hoa,<br /> Dường gần rừng tía, dường xa bụi hồng.<br /> Nhân duyên đâu lại còn mong,<br /> Khỏi điều thẹn phấn, tủi hồng thì thôi.<br /> Phật tiền thảm lấp sầu vùi,<br /> 1930. Ngày pho thủ tự, đêm nồi tâm hương.<br /> Cho hay giọt nước cành dương,<br /> Lửa lòng tưới tắt mọi đường trần duyên.<br /> Nâu sồng từ trở màu thiền,<br /> Sân thu trăng đã vài phen đứng đầu,<br /> 1935. Cửa thiền, then nhặt, lưới mau,<br /> Nói lời trước mặt, rời châu vắng người.<br /> Gác kinh viện sách đôi nơi,<br /> Trong gang tấc lại gấp mười quan san.<br /> Những là ngậm thở nuốt than,<br /> 1940. Tiểu thư phải buổi vấn an về nhà.<br /> Thừa cơ, sinh mới lẻn ra,<br /> Xăm xăm đến mé vườn hoa với nàng.<br /> Sụt sùi giở nỗi đoạn tràng,<br /> Giọt châu tầm tã đẫm tràng áo xanh:<br /> 1945. Đã cam chịu bạc với tình,<br /> Chúa xuân để tội một mình cho hoa!<br /> Thấp cơ thua trí đàn bà,<br /> Trông vào đau ruột nói ra ngại lời.<br /> Vì ta cho lụy đến người,<br /> 1950. Cát lầm ngọc trắng, thiệt đời xuân xanh!<br /> Quản chi lên thác xuống ghềnh,<br /> Cũng toan sống thác với tình cho xong.<br /> Tông đường chút chửa cam lòng,<br /> Nghiến răng bẻ một chữ đồng làm hai.<br /> 1955. Thẹn mình đá nát vàng phai,<br /> Trăm thân dễ chuộc một lời được sao?<br /> Nàng rằng: Chiếc bách sóng đào,<br /> Nổi chìm cũng mặc lúc nào rủi may!<br /> Chút thân quằn quại vũng lầy,<br /> 1960. Sống thừa còn tưởng đến rày nữa sao?<br /> Cũng liều một giọt mưa rào,<br /> Mà cho thiên hạ trông vào cũng hay!<br /> Xót vì cầm đã bén dây,<br /> Chẳng trăm năm cũng một ngày duyên ta.<br /> 1965. Liệu bài mở cửa cho ra,<br /> ấy là tình nặng ấy là ân sâu!<br /> Sinh rằng: Riêng tưởng bấy lâu,<br /> Lòng người nham hiểm biết đâu mà lường.<br /> Nữa khi giông tố phũ phàng,<br /> 1970. Thiệt riêng đó cũng lại càng cực đây.<br /> Liệu mà xa chạy cao bay,<br /> Ái ân ta có ngần này mà thôi!<br /> Bâu giờ kẻ ngược người xuôi,<br /> Biết bao giờ lại nối lời nước non?<br /> 1975. Dẫu rằng sông cạn đá mòn,<br /> Con tằm đến thác cũng còn vướng tơ!<br /> Cùng nhau kể lể sau xưa,<br /> Nói rồi lại nói, lời chưa hết lời.<br /> Mặt trông tay chẳng nỡ rời,<br /> 1980. Hoa tì đã động tiếng người nẻo xa.<br /> Nhận ngừng, nuốt tủi, lảng ra,<br /> Tiểu thư đâu đã rẽ hoa bước vào.<br /> Cười cười, nói nói ngọt ngào,<br /> Hỏi: Chàng mới ở chốn nào lại chơi?<br /> 1985. Dối quanh Sinh mới liệu lời:<br /> Tìm hoa quá bước, xem người viết kinh.<br /> Khen rằng: Bút pháp đã tinh,<br /> So vào với thiếp Lan đình nào thua!<br /> Tiếc thay lưu lạc giang hồ,<br /> 1990. Nghìn vàng, thật cũng nên mua lấy tài!<br /> Thiền trà cạn chén hồng mai,<br /> Thong dong nối gót thư trai cùng về.<br /> Nàng càng e lệ ủ ê,<br /> Rỉ tai, hỏi lại hoa tì trước sau.<br /> 1995. Hoa rằng: Bà đã đến lâu,<br /> Rón chân đứng nép độ đâu nữa giờ.<br /> Rành rành kẽ tóc chân tơ,<br /> Mấy lời nghe hết đã dư tỏ tường.<br /> Bao nhiêu đoạn khổ, tình thương,<br /> 2000. Nỗi ông vật vã, nỗi nàng thở than.<br /> Ngăn tôi đứng lại một bên,<br /> Chán tai rồi mới bước lên trên lầu.<br /> Nghe thôi kinh hãi xiết đâu:<br /> Đàn bà thế ấy thấy âu một người!<br /> 2005. ấy mới gan ấy mới tài,<br /> Nghĩ càng thêm nỗi sởn gai rụng rời!<br /> Người đâu sâu sắc nước đời,<br /> Mà chàng Thúc phải ra người bó tay!<br /> Thực tang bắt được dường này,<br /> 2010. Máu ghen ai cũng chau mày nghiến răng.<br /> Thế mà im chẳng đãi đằng,<br /> Chào mời vui vẻ nói năng dịu dàng!<br /> Giận dầu ra dạ thế thường,<br /> Cười dầu mới thực khôn lường hiểm sâu!<br /> 2015. Thân ta ta phải lo âu,<br /> Miệng hùm nọc rắn ở đâu chốn này!<br /> Ví chăng chắp cánh cao bay,<br /> Rào cây lâu cũng có ngày bẻ hoa!<br /> Phận bèo bao quản nước sa,<br /> 2020. Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh.<br /> Chỉn e quê khách một mình,<br /> Tay không chưa dễ tìm vành ấm no!<br /> Nghĩ đi nghĩ lại quanh co,<br /> Phật tiền sẵn có mọi đồ kim ngân.<br /> 2025. Bên mình giắt để hộ thân,<br /> Lần nghe canh đã một phần trống ba.<br /> Cất mình qua ngọn tường hoa,<br /> Lần đường theo bóng trăng tà về tây.<br /> Mịt mù dặm cát đồi cây,<br /> 2030. Tiếng gà điếm nguyệt dấu giày cầu sương.<br /> Canh khuya thân gái dặm trường,<br /> Phần e đường xá, phần thương dãi dầu!<br /> Trời đông vừa rạng ngàn dâu,<br /> Bơ vơ nào đã biết đâu là nhà!<br /> 2035. Chùa đâu trông thấy nẻo xa,<br /> Rành rành Chiêu ẩn am ba chữ bài.<br /> Xăm xăm gõ mái cửa ngoài,<br /> Trụ trì nghe tiếng, rước mời vào trong.<br /> Thấy màu ăn mặc nâu sồng,<br /> 2040. Giác duyên sư trưởng lành lòng liền thương.<br /> Gạn gùng ngành ngọn cho tường,<br /> Lạ lùng nàng hãy tìm đường nói quanh:<br /> Tiểu thiền quê ở Bắc Kinh,<br /> Qui sư, qui Phật, tu hành bấy lâu.<br /> 2045. Bản sư rồi cũng đến sau,<br /> Dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh.<br /> Rày vâng diện hiến rành rành,<br /> Chuông vàng khánh bạc bên mình giở ra.<br /> Xem qua sư mới dạy qua:<br /> 2050. Phải nơi Hằng Thủy là ta hậu tình.<br /> Chỉ e đường sá một mình,<br /> ở đây chờ đợi sư huynh ít ngày.<br /> Gửi thân được chốn am mây,<br /> Muối dưa đắp đổi tháng ngày thong dong.<br /> 2055. Kệ kinh câu cũ thuộc lòng,<br /> Hương đèn việc cũ, trai phòng quen tay.<br /> Sớm khuya lá bối phướn mây,<br /> Ngọn đèn khêu nguyệt, tiếng chày nện sương.<br /> Thấy nàng thông tuệ khác thường,<br /> 2060. Sư càng nể mặt, nàng càng vững chân.<br /> Cửa thuyền vừa tiết cuối xuân,<br /> Bóng hoa đầy đất, vẻ ngân ngang trời.<br /> Gió quang mây tạnh thảnh thơi,<br /> Có người đàn việt lên chơi cửa Già.<br /> 2065. Giở đồ chuông khánh xem qua,<br /> Khen rằng: Khéo giống của nhà Hoạn nương!<br /> Giác Duyên thực ý lo lường,<br /> Đêm thanh mới hỏi lại nàng trước sau.<br /> Nghĩ rằng khôn nỗi giấu mầu,<br /> 2070. Sự mình nàng mới gót đầu bày ngay:<br /> Bây giờ sự đã dường này,<br /> Phận hèn dù rủi, dù may, tại người.<br /> Giác Duyên nghe nói rụng rời,<br /> Nửa thương, nửa sợ, bồi hồi chẳng xong.<br /> 2075. Rỉ tai nàng mới giãi lòng:<br /> ở đây cửa Phật là không hẹp gì;<br /> E chăng những sự bất kỳ,<br /> Để nàng cho đến thế thì cũng thương!<br /> Lánh xa, trước liệu tìm đường,<br /> 2080. Ngồi chờ nước đến, nên đường còn quê!<br /> Có nhà họ Bạc bên kia,<br /> Am mây quen lối đi về dầu hương.<br /> Nhắn sang, dặn hết mọi đường,<br /> Dọn nhà hãy tạm cho nàng trú chân.<br /> 2085. Những mừng được chốn an thân,<br /> Vội vàng nào kịp tính gần tính xa.<br /> Nào ngờ cũng tổ bợm già,<br /> Bạc bà học với Tú bà đồng môn!<br /> Thấy nàng mặt phấn tươi son,<br /> 2090. Mừng thầm được mối bán buôn có lời.<br /> Hư không đặt để nên lời,<br /> Nàng đà nhớn nhác rụng rời lắm phen.<br /> Mụ càng xua đuổi cho liền,<br /> Lấy lời hung hiểm ép duyên Châu Trần.<br /> 2095. Rằng: Nàng muôn dặm một thân,<br /> Lại mang lấy tiếng dữ gần, lành xa.<br /> Khéo oan gia, của phá gia,<br /> Còn ai dám chứa vào nhà nữa đây!<br /> Kíp toan kiếm chốn xe dây,<br /> 2100. Không dưng chưa dễ mà bay đường trời!<br /> Nơi gần thì chẳng tiện nơi,<br /> Nơi xa thì chẳng có người nào xa.<br /> Này chàng Bạc Hạnh cháu nhà,<br /> Cùng trong thân thích ruột rà, chẳng ai.<br /> 2105. Cửa hàng buôn bán châu Thai,<br /> Thực thà có một, đơn sai chẳng hề.<br /> Thế nào nàng cũng phải nghe,<br /> Thành thân rồi sẽ liệu về châu Thai.<br /> Bấy giờ ai lại biết ai,<br /> 2110. Dầu lòng bể rộng sông dài thênh thênh.<br /> Nàng dù quyết chẳng thuận tình,<br /> Trái lời nẻo trước lụy mình đến sau.<br /> Nàng càng mặt ủ mày chau,<br /> Càng nghe mụ nói, càng đau như dần.<br /> 2115. Nghĩ mình túng đất, sẩy chân,<br /> Thế cùng nàng mới xa gần thở than:<br /> Thiếp như con én lạc đàn,<br /> Phải cung rày đã sợ làn cây cong!<br /> Cùng đường dù tính chữ tòng,<br /> 2120. Biết người, biết mặt, biết lòng làm sao?<br /> Nữa khi muôn một thế nào,<br /> Bán hùm, buôn sói, chắc vào lưng đâu?<br /> Dù ai lòng có sở cầu,<br /> Tâm mình xin quyết với nhau một lời.<br /> 2125. Chứng minh có đất, có Trời,<br /> Bấy giờ vượt bể ra khơi quản gì?<br /> Được lời mụ mới ra đi,<br /> Mách tin họ Bạc tức thì sắm sanh.<br /> Một nhà dọn dẹp linh đình,<br /> 2130. Quét sân, đặt trác, rửa bình, thắp nhang.<br /> Bạc sinh quì xuống vội vàng,<br /> Quá lời nguyện hết Thành hoàng, Thổ công.<br /> Trước sân lòng đã giãi lòng,<br /> Trong màn làm lễ tơ hồng kết duyên.<br /> 2135. Thành thân mới rước xuống thuyền,<br /> Thuận buồm một lá, xuôi miền châu Thai.<br /> Thuyền vừa đỗ bến thảnh thơi,<br /> Bạc sinh lên trước tìm nơi mọi ngày.<br /> Cũng nhà hành viện xưa nay,<br /> 2140. Cũng phường bán thịt, cũng tay buôn người.<br /> Xem người định giá vừa rồi,<br /> Mối hàng một, đã ra mười, thì buông.<br /> Mượn người thuê kiệu rước nường,<br /> Bạc đem mặt bạc, kiếm đường cho xa!<br /> 2145. Kiệu hoa đặt trước thềm hoa,<br /> Bên trong thấy một mụ ra vội vàng.<br /> Đưa nàng vào lạy gia đường,<br /> Cũng thần mày trắng, cũng phường lầu xanh!<br /> Thoắt trông nàng đã biết tình,<br /> 2150. Chim lồng khốn lẽ cất mình bay cao.<br /> Chém cha cái số hoa đào,<br /> Gỡ ra, rồi lại buộc vào như chơi!<br /> Nghĩ đời mà chán cho đời,<br /> Tài tình chi lắm, cho trời đất ghen!<br /> 2155. Tiếc thay nước đã đánh phèn,<br /> Mà cho bùn lại vẩn lên mấy lần!<br /> Hồng quân với khách hồng quần,<br /> Đã xoay đến thế, còn vần chửa tha.<br /> Lỡ từ lạc bước bước ra,<br /> 2160. Cái thân liệu những từ nhà liệu đi.<br /> Đầu xanh đã tội tình chi?<br /> Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi.<br /> Biết thân chạy chẳng khỏi trời,<br /> Cũng liều mặt phấn cho rồi ngày xanh.<br /> 2165. Lần thu gió mát trăng thanh,<br /> Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi,<br /> Râu hùm, hàm én, mày ngài,<br /> Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.<br /> Đường đường một đấng anh hào,<br /> 2170. Côn quyền hơn sức lược thao gồm tài.<br /> Đội trời đạp đất ở đời,<br /> Họ Từ tên Hải, vốn người Việt đông.<br /> Giang hồ quen thú vẫy vùng,<br /> Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.<br /> 2175. Qua chơi nghe tiếng nàng Kiều,<br /> Tấm lòng nhi nữ cùng xiêu anh hùng.<br /> Thiếp danh đưa đến lầu hồng,<br /> Hai bên cùng liếc hai lòng cùng ưa.<br /> Từ rằng: Tâm phúc tương cờ<br /> 2180. Phải người trăng gió vật vờ hay sao?<br /> Bấy lâu nghe tiếng má đào,<br /> Mắt xanh chẳng để ai vào có không?<br /> Một đời được mấy anh hùng,<br /> Bõ chi cá chậu, chim lồng mà chơi!<br /> 2185. Nàng rằng: Người dạy quá lời,<br /> Thân này còn dám xem ai làm thường!<br /> Chút riêng chọn đá thử vàng,<br /> Biết đâu mà gởi can tràng vào đâu?<br /> Còn như vào trước ra sau,<br /> 2190. Ai cho kén chọn vàng thau tại mình.<br /> Từ rằng: Lời nói hữu tình,<br /> Khiến người lại nhớ câu Bình Nguyên Quân.<br /> Lại đây xem lại cho gần,<br /> Phỏng tin được một vài phần hay không?<br /> 2195. Thưa rằng: Lượng cả bao dong,<br /> Tấn Dương được thấy mây rồng có phen.<br /> Rộng thương cỏ nội hoa hèn,<br /> Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau!<br /> Nghe lời vừa ý gật đầu,<br /> 2200. Cười rằng: Tri kỷ trước sau mấy người!<br /> Khen cho con mắt tinh đời,<br /> Anh hùng đoán giữa trần ai mới già!<br /> Một lời đã biết tên ta,<br /> Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau!<br /> 2205. Hai bên ý hợp tâm đầu,<br /> Khi thân chẳng lọ là cầu mới thân!<br /> Ngỏ lời nói với băng nhân,<br /> Tiền trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn.<br /> Buồn riêng sửa chốn thanh nhàn,<br /> 2210. Đặt giường thất bảo, vây màn bát tiên.<br /> Trai anh hùng, gái thuyền nguyên,<br /> Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.<br /> Nửa năm hương lửa đương nồng,<br /> Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.<br /> 2215. Trông vời trời bể mênh mang,<br /> Thanh gươm, yên ngựa lên đàng thẳng rong.<br /> Nàng rằng: Phận gái chữ tòng,<br /> Chàng đi thiếp cũng quyết lòng xin đi!<br /> Từ rằng: Tâm phúc tương tri,<br /> 2220. Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?<br /> Bao giờ mười vạn tinh binh,<br /> Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường<br /> Làm cho rõ mặt phi thường,<br /> Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia,<br /> 2225. Bằng ngay bốn bể không nhà,<br /> Theo càng thêm bận, biết là đi đâu?<br /> Đành lòng chờ đó ít lâu,<br /> Chầy chăng là một năm sau vội gì?<br /> Quyết lời rứt áo ra đi,<br /> 2230. Cánh bằng tiện gió cất lìa dậm khơi.<br /> Nàng thì chiếc bóng song mai,<br /> Đêm thâu đằng đẵng, nhặt cài then mây.<br /> Sân rêu chẳng vẽ dấu giầy,<br /> Cỏ cao hơn thước, liễu gầy vài phân.<br /> 2235. Đoái thương muôn dặm tử phần<br /> Hồn quê theo ngọn mây Tần xa xa;<br /> Xót thay huyên cỗi xuân già,<br /> Tấm lòng thương nhớ, biết là có nguôi.<br /> Chốc là mười mấy năm trời,<br /> 2240. Còn ra khi đã da mồi tóc sương.<br /> Tiếc thay chút nghĩa cũ càng,<br /> Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng!<br /> Duyên em dù nối chỉ hồng,<br /> May ra khi đã tay bồng tay mang.<br /> 2245. Tấc lòng cố quốc tha hương,<br /> Đường kia nỗi nọ ngổn ngang bời bời.<br /> Cánh hồng bay bổng tuyệt vời,<br /> Đã mòn con mắt phương trời đăm đăm.<br /> Đêm ngày luống những âm thầm,<br /> 2250. Lửa binh đâu đã ầm ầm một phương,<br /> Ngất trời sát khí mơ màng,<br /> Đầy sông kình ngạc, chật đường giáp binh.<br /> Người quen kẻ thuộc chung quanh<br /> Nhủ nàng hãy tạm lánh mình một nơi.<br /> 2255. Nàng rằng: Trước đã hẹn lời,<br /> Dẫu trong nguy hiểm dám rời ước xưa.<br /> Còn đương dùng dắng ngẩn ngơ<br /> Mái ngoài đã thấy bóng cờ tiếng loa.<br /> Giáp binh kéo đến quanh nhà,<br /> 2260. Đồng thanh cùng gửi: nào là phu nhân?<br /> Hai bên mười vị tướng quân,<br /> Đặt gươm, cởi giáp, trước sân khấu đầu.<br /> Cung nga, thể nữ nối sau,<br /> Rằng: Vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui.<br /> 2265. Sẵn sàng phượng liễn loan nghi,<br /> Hoa quan phấp phới hà y rỡ ràng.<br /> Dựng cờ, nổi trống lên đàng,<br /> Trúc tơ nổi trước, kiệu vàng theo sau.<br /> Hoả bài tiền lộ ruổi mau,<br /> 2270. Nam đình nghe động trống chầu đại doanh.<br /> Kéo cờ lũy, phát súng thành,<br /> Từ công ra ngựa, thân nghênh cửa ngoài.<br /> Rỡ mình, là vẻ cân đai,<br /> Hãy còn hàm én mày ngài như xưa.<br /> 2275. Cười rằng: Cá nước duyên ưa,<br /> Nhớ lời nói những bao giờ hay không?<br /> Anh hùng mới biết anh hùng,<br /> Rầy xem phỏng đã cam lòng ấy chưa?<br /> Nàng rằng: Chút phận ngây thơ,<br /> 2280. Cũng may dây cát được nhờ bóng cây.<br /> Đến bây giờ mới thấy đây,<br /> Mà lòng đã chắc những ngày một hai.<br /> Cùng nhau trông mặt cả cười,<br /> Dan tay về chốn trướng mai tự tình.<br /> 2285. Tiệc bày thưởng tướng khao binh<br /> Om thòm trống trận, rập rình nhạc quân.<br /> Vinh hoa bõ lúc phong trần,<br /> Chữ tình ngày lại thêm xuân một ngày.<br /> Trong quân có lúc vui vầy,<br /> 2290. Thong dong mới kể sự ngày hàn vi:<br /> Khi Vô Tích, khi Lâm Tri,<br /> Nơi thì lừa đảo, nời thì xót thương.<br /> Tấm thân rày đã nhẹ nhàng,<br /> Chút còn ân oán đôi đàng chưa xong.<br /> 2295. Từ Công nghe nói thủy chung,<br /> Bất bình nổi trận đùng đùng sấm vang.<br /> Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sàng,<br /> Dưới cờ một lệnh vội vàng ruổi sao .<br /> Ba quân chỉ ngọn cờ đào,<br /> 2300. Đạo ra Vô Tích, đạo vào Lâm Tri,<br /> Mấy người phụ bạc xưa kia,<br /> Chiếu danh tầm nã bắt về hỏi tra .<br /> Lại sai lệnh tiễn truyền qua,<br /> Giữ giàng họ Thúc một nhà cho yên .<br /> 2305. Mụ quản gia, vãi Giác Duyên,<br /> Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước mời .<br /> Thệ sư kể hết mọi lời,<br /> Lòng lòng cũng giận, người người chấp uy !<br /> Đạo trời báo phục chỉn ghê,<br /> 2310. Khéo thay ! Một mẻ tóm về đầy nơi,<br /> Quân trung gươm lớn áo dài,<br /> Vệ trong thị lập, cơ ngoài song phi .<br /> Sẵn sàng tề chỉnh uy nghi,<br /> Bác đồng chật đất, tinh kỳ rợp sân.<br /> 2315. Trướng hùm mở giữa trung quân,<br /> Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi .<br /> Tiên nghiêm trống chửa dứt hồi<br /> Điểm danh trước dẫn chực ngoài cửa viên.<br /> Từ rằng: ân, oán hai bên,<br /> 2320. Mặc nàng xử quyết báo đền cho minh<br /> Nàng rằng: Nhờ cậy uy linh,<br /> Hãy xin báo đáp ân tình cho phu .<br /> Báo ân rồi sẽ trả thù.<br /> Từ rằng: Việc ấy phó cho mặc nàng.<br /> 2325. Cho gươm mời đến Thúc lang,<br /> Mặt như chàm đổ, mình giường giẽ run.<br /> Nàng rằng: Nghĩa trọng nghìn non,<br /> Lâm Tri người cũ, chàng còn nhớ không?<br /> Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng,<br /> 2330. Tại ai, há dám phụ lòng cố nhân?<br /> Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân,<br /> Tạ lòng dễ xứng, báo ân gọi là !<br /> Vợ chàng quỷ quái tinh ma,<br /> Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau !<br /> 2335. Kiến bò miệng chén chưa lâu,<br /> Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa .<br /> Thúc Sinh trông mặt bấy giờ,<br /> Mồ hôi chàng đã như mưa ướt đầm.<br /> Lòng riêng mừng sợ khôn cầm,<br /> 2340. Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai .<br /> Mụ già, sư trưởng thứ hai,<br /> Thoắt đưa đến trước vội mời lên trên:<br /> Dắt tay mở mặt cho nhìn:<br /> Hoa Nô kia với Trạc Tuyền cũng tôi .<br /> 2345. Nhớ khi lỡ bước xẩy vời,<br /> Non vàng chưa dễ đền bồi tấm thương.<br /> Nghìn vàng gọi chút lễ thường,<br /> Mà lòng phiếu mẫu mấy vàng cho cân?<br /> Hai người, trông mặt tần ngần,<br /> 2350. Nửa phần khiếp sợ, nửa phần mừng vui .<br /> Nàng rằng: Xin hãy dốn ngôi,<br /> Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù !<br /> Kíp truyền chư tướng hiến phù,<br /> Lại đem các tích phạm tù hậu tra .<br /> 2355. Dưới cờ, gươm tuốt nắp ra,<br /> Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư .<br /> Thoạt trông nàng đã chào thưa:<br /> Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây ?<br /> Đàn bà dễ có mấy tay,<br /> 2360. Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan?<br /> Dễ dàng là thói hồng nhan,<br /> Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều !<br /> Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,<br /> Khấu đầu dưới trướng, liệu điều kêu ca .<br /> 2365. Rằng: Tôi chút dạ đàn bà,<br /> Ghen tuông thì cũng người ta thường tình,<br /> Nghĩ cho khi gác viết kinh,<br /> Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo .<br /> Lòng riêng riêng những kính yêu;<br /> 2370. Chồng chung, chưa dễ ai chiều cho ai .<br /> Trót lòng gây việc chông gai,<br /> Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng?<br /> Khen cho: Thật đã nên rằng,<br /> Khôn ngoan đến mực nói năng phải lời,<br /> 2375. Tha ra thì cũng may đời,<br /> Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.<br /> Đã lòng tri quá thì nên,<br /> Truyền quân lệnh xuống trường tiền tha ngay .<br /> Tạ lòng lạy trước sân may,<br /> 2380. Cửa viên lại dắt một dây dẫn vào,<br /> Nàng rằng: Lồng lộng trời cao,<br /> Hại nhân, nhân hại sự nào tại ta ?<br /> Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,<br /> Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.<br /> 2385. Tú Bà cùng Mã Giám Sinh,<br /> Các tên tội ấy đáng tình còn sao ?<br /> Lệnh quân truyền xuống nội đao,<br /> Thề sao thì lại cứ sao gia hình,<br /> Máu rơi thịt nát tan tành,<br /> 2390. Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời .<br /> Cho hay muôn sự tại trời,<br /> Phụ người, chẳng bõ khi người phụ ta !<br /> Mấy người bạc ác tinh ma,<br /> Mình làm mình chịu kêu mà ai thương.<br /> 2395. Ba quân đông mặt pháp trường,<br /> Thanh thiên, bạch nhật rõ ràng cho coi .<br /> Việc nàng báo phục vừa rồi,<br /> Giác Duyên vội vã gởi lời từ qui .<br /> Nàng rằng: Thiên tải nhất thì,<br /> 2400. Cố nhân đã dễ mấy khi bàn hoàn.<br /> Rồi đây bèo hợp mây tan,<br /> Biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu !<br /> Sư rằng: Cũng chẳng bao lâu,<br /> Trong năm năm lại gặp nhau đó mà.<br /> 2405. Nhớ ngày hành cước phương xa,<br /> Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri .<br /> Bảo cho hội ngộ chi kỳ,<br /> Năm nay là một nữa thì năm năm .<br /> Mới hay tiền định chẳng lầm,<br /> 2410. Đã tin điều trước ắt nhằm việc sau .<br /> Còn nhiều ân ái với nhau,<br /> Cơ duyên nào đã hết đâu vội gì?<br /> Nàng rằng: Tiền định tiên tri,<br /> Lời sư đã dạy ắt thì chẳng sai .<br /> 2415. Họa bao giờ có gặp người,<br /> Vì tôi cậy hỏi một lời chung thân .<br /> Giác Duyên vâng dặn ân cần,<br /> Tạ từ thoắt đã dời chân cõi ngoài .<br /> Nàng từ ân oán rạch ròi,<br /> 2420. Bể oan dường đã vơi vơi cạnh lòng.<br /> Tạ ân lạy trước Từ công:<br /> Chút thân bồ liễu nào mong có rày !<br /> Trộm nhờ sấm sét ra tay,<br /> Tấc riêng như cất gánh đầy đổ đi !<br /> 2425. Chạm xương chép dạ xiết chi,<br /> Dễ đem gan óc đền nghì trời mây !<br /> Từ rằng: Quốc sĩ xưa nay,<br /> Chọn người tri kỷ một ngày được chăng?<br /> Anh hùng tiếng đã gọi rằng,<br /> 2430. Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha !<br /> Huống chi việc cũng việc nhà,<br /> Lọ là thâm tạ mới là tri ân .<br /> Xót nàng còn chút song thân,<br /> Bấy nay kẻ Việt người Tần cách xa .<br /> 2435. Sao cho muôn dặm một nhà,<br /> Cho người thấy mặt là ta cam lòng.<br /> Vội truyền sửa tiệc quân trung,<br /> Muôn binh nghìn tướng hội đồng tẩy oan.<br /> Thừa cơ trúc chẻ ngói tan,<br /> 2440. Binh uy từ ấy sấm ran trong ngoài .<br /> Triều đình riêng một góc trời,<br /> Gồm hai văn võ rạch đôi sơn hà.<br /> Đòi phen gió quét mưa sa,<br /> Huyện thành đạp đổ năm tòa cõi nam .<br /> 2445. Phong trần mài một lưỡi gươm,<br /> Những loài giá áo túi cơm sá gì !<br /> Nghênh ngang một cõi biên thùy,<br /> Thiếu gì cô quả, thiếu gì bá vương !<br /> Trước cờ ai dám tranh cường,<br /> 2450. Năm năm hùng cứ một phương hải tần.<br /> Có quan tổng đốc trọng thần,<br /> Là Hồ Tôn Hiến kinh luân gồm tài.<br /> Đẩy xe vâng chỉ đặc sai,<br /> Tiện nghi bát tiểu việc ngoài đổng nhung.<br /> 2455. Biết Từ là đấng anh hùng,<br /> Biết nàng cũng dự quân trung luận bàn.<br /> Đóng quân làm chước chiêu an,<br /> Ngọc vàng gấm vóc sai quan thuyết hàng.<br /> Lại riêng một lễ với nàng,<br /> 2460. Hai tên thể nữ ngọc vàng nghìn cân.<br /> Tin vào gởi trước trung quân,<br /> Từ công riêng hãy mười phân hồ đồ.<br /> Một tay gây dựng cơ đồ,<br /> Bấy lâu bể Sở sông Ngô tung hoành!<br /> 2465. Bó thân về với triều đình,<br /> Hàng thần lơ láo phận mình ra đâu?<br /> Áo xiêm ràng buộc lấy nhau,<br /> Vào luồn ra cúi công hầu mà chi?<br /> Sao bằng riêng một biên thùy,<br /> 2470. Sức này đã dễ làm gì được nhau?<br /> Chọc trời khuấy nước mặc dầu,<br /> Dọc ngang nào biết trên đầu có ai?<br /> Nàng thời thật dạ tin người,<br /> Lễ nhiều nói ngọt nghe lời dễ xiêu.<br /> 2475. Nghĩ mình mặt nước cánh bèo,<br /> Đã nhiều lưu lạc lại nhiều gian truân.<br /> Bằng nay chịu tiếng vương thần,<br /> Thênh thênh đường cái thanh vân hẹp gì!<br /> Công tư vẹn cả hai bề,<br /> 2480. Dần dà rồi sẽ liệu về cố hương.<br /> Cũng ngôi mệnh phụ đường đường,<br /> Nở nang mày mặt rỡ ràng mẹ cha.<br /> Trên vì nước dưới vì nhà,<br /> Một là đắc hiếu hai là đắc trung.<br /> 2485. Chẳng hơn chiếc bách giữa dòng,<br /> E dè sóng vỗ hãi hùng cỏ hoa.<br /> Nhân khi bàn bạc gần xa,<br /> Thừa cơ nàng mới bàn ra nói vào.<br /> Rằng: Trong Thánh trạch dồi dào,<br /> 2490. Tưới ra đã khắp thấm vào đã sâu.<br /> Bình thành công đức bấy lâu,<br /> Ai ai cũng đội trên đầu xiết bao.<br /> Ngẫm từ gây việc binh đao,<br /> Đống xương Vô định đã cao bằng đầu.<br /> 2495. Làm chi để tiếng về sau,<br /> Nghìn năm ai có khen đâu Hoàng Sào!<br /> Sao bằng lộc trọng quyền cao,<br /> Công danh ai dứt lối nào cho qua?<br /> Nghe lời nàng nói mặn mà,<br /> 2500. Thế công Từ mới trở ra thế hàng.<br /> Chỉnh nghi tiếp sứ vội vàng,<br /> Hẹn kỳ thúc giáp quyết đường giải binh.<br /> Tin lời thành hạ yêu minh,<br /> Ngọn cờ ngơ ngác trống canh trễ tràng.<br /> 2505. Việc binh bỏ chẳng giữ giàng,<br /> Vương sư dòm đã tỏ tường thực hư.<br /> Hồ công quyết kế thừa cơ,<br /> Lễ tiên binh hậu khắc cờ tập công.<br /> Kéo cờ chiêu phủ tiên phong,<br /> 2510. Lễ nghi dàn trước bác đồng phục sau.<br /> Từ công hờ hững biết đâu,<br /> Đại quan lễ phục ra đầu cửa viên.<br /> Hồ công ám hiệu trận tiền,<br /> Ba bề phát súng bốn bên kéo cờ.<br /> 2515. Đương khi bất ý chẳng ngờ,<br /> Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn!<br /> Tử sinh liều giữa trận tiền,<br /> Dạn dầy cho biết gan liền tướng quân!<br /> Khí thiêng khi đã về thần,<br /> 2520. Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng!<br /> Trơ như đá vững như đồng,<br /> Ai lay chẳng chuyển ai rung chẳng dời.<br /> Quan quân truy sát đuổi dài.<br /> ầm ầm sát khí ngất trời ai đang.<br /> 2525. Trong hào ngoài lũy tan hoang,<br /> Loạn quân vừa dắt tay nàng đến nơi.<br /> Trong vòng tên đá bời bời,<br /> Thấy Từ còn đứng giữa trời trơ trơ.<br /> Khóc rằng: Trí dũng có thừa,<br /> 2530. Bởi nghe lời thiếp nên cơ hội này!<br /> Mặt nào trông thấy nhau đây?<br /> Thà liều sống thác một ngày với nhau!<br /> Dòng thu như dội cơn sầu,<br /> Dứt lời nàng cũng gieo đầu một bên.<br /> 2535. Lạ thay oan khí tương triền!<br /> Nàng vừa phục xuống Từ liền ngã ra.<br /> Quan quân kẻ lại người qua,<br /> Xót nàng sẽ lại vực ra dần dần.<br /> Đem vào đến trước trung quân,<br /> 2540. Hồ công thấy mặt ân cần hỏi han.<br /> Rằng: Nàng chút phận hồng nhan,<br /> Gặp cơn binh cách nhiều nàn cũng thương!<br /> Đã hay thành toán miếu đường,<br /> Giúp công cũng có lời nàng mới nên.<br /> 2545. Bây giờ sự đã vẹn tuyền,<br /> Mặc lòng nghĩ lấy muốn xin bề nào?<br /> Nàng càng giọt ngọc tuôn dào,<br /> Ngập ngừng mới gửi thấp cao sự lòng.<br /> Rằng: Từ là đấng anh hùng,<br /> 2550. Dọc ngang trời rộng vẫy vùng bể khơi!<br /> Tin tôi nên quá nghe lời,<br /> Đem thân bách chiến làm tôi triều đình.<br /> Ngỡ là phu quý phụ vinh,<br /> Ai ngờ một phút tan tành thịt xương!<br /> 2555. Năm năm trời bể ngang tàng,<br /> Đem mình đi bỏ chiến trường như không.<br /> Khéo khuyên kể lấy làm công,<br /> Kể bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu!<br /> Xét mình công ít tội nhiều,<br /> 2560. Sống thừa tôi đã nên liều mình tôi!<br /> Xin cho tiện thổ một doi,<br /> Gọi là đắp điếm cho người tử sinh.<br /> Hồ công nghe nói thương tình,<br /> Truyền cho cảo táng di hình bên sông.<br /> 2565. Trong quân mở tiệc hạ công,<br /> Xôn xao tơ trúc hội đồng quân quan .<br /> Bắt nàng thị yến dưới màn,<br /> Dở say lại ép cung đàn nhặt tâu .<br /> Một cung gió thảm mưa sầu,<br /> 2570. Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay !<br /> Ve ngâm vượn hót nào tày,<br /> Lọt tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu .<br /> Hỏi rằng: Này khúc ở đâu ?<br /> Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay !<br /> 2575. Thưa rằng: Bạc mệnh khúc này,<br /> Phổ vào đàn ấy những ngày còn thơ .<br /> Cung cầm lựa những ngày xưa,<br /> Mà gương bạc mệnh bây giờ là đây !<br /> Nghe càng đắm ngắm càng say,<br /> 2580. Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình !<br /> Dạy rằng: Hương lửa ba sinh,<br /> Dây loan xin nối cầm lành cho ai .<br /> Thưa rằng: Chút phận lạc loài,<br /> Trong mình nghĩ đã có người thác oan .<br /> 2585. Còn chi nữa cánh hoa tàn,<br /> Tơ lòng đã dứt dây đàn Tiểu Lân .<br /> Rộng thương còn mảnh hồng quần,<br /> Hơi tàn được thấy gốc phần là may !<br /> Hạ công chén đã quá say,<br /> 2590. Hồ công đến lúc rạng ngày nhớ ra .<br /> Nghĩ mình phương diện quốc gia,<br /> Quan trên nhắm xuống người ta trông vào .<br /> Phải tuồng trăng gió hay sao,<br /> Sự này biết tính thế nào được đây ?<br /> 2595. Công nha vừa buổi rạng ngày,<br /> Quyết tình Hồ mới đoán ngay một bài .<br /> Lệnh quan ai dám cãi lời,<br /> Ép tình mới gán cho người thổ quan .<br /> Ông tơ thực nhẽ đa đoan !<br /> 2600. Xe tơ sao khéo vơ quàng vơ xiên ?<br /> Kiệu hoa áp thẳng xuống thuyền,<br /> Lá màn rủ thấp ngọn đèn khêu cao .<br /> Nàng càng ủ liễu phai đào,<br /> Trăm phần nào có phần nào phần tươi ?<br /> 2605. Đành thân cát lấp sóng vùi,<br /> Cướp công cha mẹ thiệt đời thông minh !<br /> Chân trời mặt bể lênh đênh,<br /> Nắm xương biết gởi tử sinh chốn nào,<br /> Duyên đâu ai dứt tơ đào,<br /> 2610. Nợ đâu ai đã dắt vào tận tay !<br /> Thân sao thân đến thế này ?<br /> Còn ngày nào cũng dư ngày ấy thôi !<br /> Đã không biết sống là vui,<br /> Tấm thân nào biết thiệt thòi là thương !<br /> 2615. Một mình cay đắng trăm đường,<br /> Thôi thì nát ngọc tan vàng thì thôi !<br /> Mảnh trăng đã gác non đoài,<br /> Một mình luống những đứng ngồi chưa xong .<br /> Triều đâu nổi tiếng đùng đùng,<br /> 2620. Hỏi ra mới biết rằng sông Tiền đường.<br /> Nhớ lời thần mộng rõ ràng,<br /> Này thôi hết kiếp đoạn trường là đây !<br /> Đạm Tiên nàng nhé có hay !<br /> Hẹn ta thì đợi dưới này rước ta .<br /> 2625. Dưới đèn sẵn bức tiên hoa,<br /> Một thiên tuyệt bút gọi là để sau .<br /> Cửa bồng vội mở rèm châu,<br /> Trời cao sông rộng một màu bao la .<br /> Rằng: Từ công hậu đãi ta,<br /> 2630. Chút vì việc nước mà ra phụ lòng.<br /> Giết chồng mà lại lấy chồng,<br /> Mặt nào còn đứng ở trong cõi đời ?<br /> Thôi thì một thác cho rồi,<br /> Tấm lòng phó mặc trên trời dưới sông !<br /> 2635. Trông vời con nước mênh mông,<br /> Đem mình gieo xuống giữa dòng Trường Giang .<br /> Thổ quan theo vớt vội vàng,<br /> Thời đà đắm ngọc chìm hương mất rồi !<br /> Thương thay cũng một kiếp người,<br /> 2640. Hại thay mang lấy sắc tài làm chi !<br /> Những là oan khổ lưu ly,<br /> Chờ cho hết kiếp còn gì là thân !<br /> Mười lăm năm bấy nhiêu lần,<br /> Làm gương cho khách hồng quần thử soi !<br /> 2645. Đời người đến thế thì thôi,<br /> Trong cơ âm cực dương hồi khốn hay .<br /> Mấy người hiếu nghĩa xưa nay,<br /> Trời làm chi đến lâu ngày càng thương !<br /> Giác Duyên từ tiết giã màng,<br /> 2650. Đeo bầu quảy níp rộng đường vân du.<br /> Gặp bà Tam Hợp đạo cô,<br /> Thong dong hỏi hết nhỏ to sự nàng:<br /> Người sao hiếu nghĩa đủ đường,<br /> Kiếp sao rặt những đoạn trường thế thôi?<br /> 2655. Sư rằng: Phúc họa đạo trời,<br /> Cỗi nguồn cũng ở lòng người mà ra.<br /> Có trời mà cũng tại ta,<br /> Tu là cõi phúc tình là dây oan.<br /> Thúy Kiều sắc sảo khôn ngoan,<br /> 2660. Vô duyên là phận hồng nhan đã đành,<br /> Lại mang lấy một chữ tình,<br /> Khư khư mình buộc lấy mình vào trong.<br /> Vậy nên những chốn thong dong,<br /> ở không yên ổn ngồi không vững vàng.<br /> 2665. Ma đưa lối quỷ đem đường,<br /> Lại tìm những chốn đoạn trường mà đi.<br /> Hết nạn ấy đến nạn kia,<br /> Thanh lâu hai lượt thanh y hai lần.<br /> Trong vòng giáo dựng gươm trần,<br /> 2670. Kề răng hùm sói gởi thân tôi đòi.<br /> Giữa dòng nước dẫy sóng dồi,<br /> Trước hàm rồng cá gieo mồi thuỷ tinh.<br /> Oan kia theo mãi với tình,<br /> Một mình mình biết một mình mình hay.<br /> 2675. Làm cho sống đọa thác đầy,<br /> Đoạn trường cho hết kiếp này mới thôi!<br /> Giác Duyên nghe nói rụng rời:<br /> Một đời nàng nhé thương ôi còn gì!<br /> Sư rằng: Song chẳng hề chi,<br /> 2680. Nghiệp duyên cân lại nhắc đi còn nhiều.<br /> Xét trong tội nghiệp Thúy Kiều,<br /> Mắc điều tình ái khỏi điều tà dâm,<br /> Lấy tình thâm trả nghĩa thâm,<br /> Bán mình đã động hiếu tâm đến trời!<br /> 2685. Hại một người cứu muôn người,<br /> Biết đường khinh trọng biết lời phải chăng.<br /> Thửa công đức ấy ai bằng?<br /> Túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồi!<br /> Khi nên trời cũng chiều người,<br /> 2690. Nhẹ nhàng nợ trước đền bồi duyên sau.<br /> Giác Duyên dù nhớ nghĩa nhau,<br /> Tiền đường thả một bè lau rước người.<br /> Trước sau cho vẹn một lời,<br /> Duyên ta mà cũng phúc trời chi không!<br /> 2695. Giác Duyên nghe nói mừng lòng,<br /> Lân la tìm thú bên sông Tiền đường,<br /> Đánh tranh chụm nóc thảo đường,<br /> Một gian nước biếc mây vàng chia đôi.<br /> Thuê năm ngư phủ hai người,<br /> 2700. Đóng thuyền chực bến kết chài giăng sông.<br /> Một lòng chẳng quảng mấy công,<br /> Khéo thay gặp gỡ cũng trong chuyển vần!<br /> Kiều từ gieo xuống duềnh ngân,<br /> Nước xuôi bỗng đã trôi dần tận nơi.<br /> 2705. Ngư ông kéo lưới vớt người,<br /> Ngẫm lời Tam Hợp rõ mười chẳng ngoa!<br /> Trên mui lướt mướt áo là,<br /> Tuy dầm hơi nước chưa lòa bóng gương.<br /> Giác Duyên nhận thật mặt nàng,<br /> 2710. Nàng còn thiêm thiếp giấc vàng chưa phai.<br /> Mơ màng phách quế hồn mai,<br /> Đạm Tiên thoắt đã thấy người ngày xưa.<br /> Rằng: Tôi đã có lòng chờ,<br /> Mất công mười mấy năm thừa ở đây.<br /> 2715. Chị sao phận mỏng phúc dày,<br /> Kiếp xưa đã vậy lòng này dễ ai!<br /> Tâm thành đã thấu đến trời,<br /> Bán mình là hiếu cứu người là nhân.<br /> Một niềm vì nước vì dân,<br /> 2720. Âm công cất một đồng cân đã già!<br /> Đoạn trường sổ rút tên ra,<br /> Đoạn trường thơ phải đưa mà trả nhau.<br /> Còn nhiều hưởng thụ về lâu,<br /> Duyên xưa tròn trặn phúc sau dồi dào!<br /> 2725. Nàng nghe ngơ ngẩn biết sao,<br /> Trạc Tuyền! Nghe tiếng gọi vào bên tai.<br /> Giật mình thoắt tỉnh giấc mai,<br /> Bâng khuâng nào đã biết ai mà nhìn.<br /> Trong thuyền nào thấy Đạm Tiên,<br /> 2730. Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi kề.<br /> Thấy nhau mừng rỡ trăm bề,<br /> Dọn thuyền mới rước nàng về thảo lư.<br /> Một nhà chung chạ sớm trưa,<br /> Gió trăng mát mặt muối dưa chay lòng.<br /> 2735. Bốn bề bát ngát mênh mông,<br /> Triều dâng hôm sớm mây lồng trước sau.<br /> Nạn xưa trút sạch lầu lầu,<br /> Duyên xưa chưa dễ biết đâu chốn này.<br /> Nỗi nàng tai nạn đã đầy,<br /> 2740. Nỗi chàng Kim Trọng bấy chầy mới thương.<br /> Từ ngày muôn dặm phù tang,<br /> Nửa năm ở đất Liêu dương lại nhà.<br /> Vội sang vườn Thúy dò la,<br /> Nhìn phong cảnh cũ nay đà khác xưa.<br /> 2745. Đầy vườn cỏ mọc lau thưa,<br /> Song trăng quạnh quẽ vách mưa rã rời.<br /> Trước sau nào thấy bóng người,<br /> Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông.<br /> Xập xè én liệng lầu không,<br /> 2750. Cỏ lan mặt đất rêu phong dấu giày.<br /> Cuối tường gai góc mọc đầy,<br /> Đi về này những lối này năm xưa.<br /> Chung quanh lặng ngắt như tờ,<br /> Nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai?<br /> 2755. Láng giềng có kẻ sang chơi,<br /> Lân la sẽ hỏi một hai sự tình.<br /> Hỏi ông ông mắc tụng đình,<br /> Hỏi nàng nàng đã bán mình chuộc cha.<br /> Hỏi nhà nhà đã dời xa,<br /> 2760. Hỏi chàng Vương với cùng là Thúy Vân.<br /> Đều là sa sút khó khăn,<br /> May thuê viết mướn kiếm ăn lần hồi.<br /> Điều đâu sét đánh lưng trời,<br /> Thoắt nghe chàng thoắt rụng rời xiết bao!<br /> 2765. Vội han di trú nơi cao,<br /> Đánh đường chàng mới tìm vào tận nơi.<br /> Nhà tranh vách đất tả tơi,<br /> Lau treo rèm nát trúc cài phên thưa.<br /> Một sân đất cỏ dầm mưa,<br /> 2770. Càng ngao ngán nỗi càng ngơ ngẩn đường!<br /> Đánh liều lên tiếng ngoài tường,<br /> Chàng Vương nghe tiếng vội vàng chạy ra.<br /> Dắt tay vội rước vào nhà,<br /> Mái sau viên ngoại ông bà ra ngay.<br /> 2775. Khóc than kể hết niềm tây:<br /> Chàng ôi biết nỗi nước này cho chưa?<br /> Kiều nhi phận mỏng như tờ,<br /> Một lời đã lỗi tóc tơ với chàng!<br /> Gặp cơn gia biến lạ dường,<br /> 2780. Bán mình nó phải tìm đường cứu cha.<br /> Dùng dằng khi bước chân ra,<br /> Cực trăm nghìn nỗi dặn ba bốn lần.<br /> Trót lời hẹn với lang quân,<br /> Mượn con em nó Thúy Vân thay lời.<br /> 2785. Gọi là trả chút nghĩa người,<br /> Sầu này dằng dặc muôn đời chưa quên!<br /> Kiếp này duyên đã phụ duyên,<br /> Dạ đài còn biết sẽ đền lai sinh.<br /> Mấy lời ký chú đinh ninh,<br /> 2790. Ghi lòng để dạ cất mình ra đi.<br /> Phận sao bạc bấy Kiều nhi!<br /> Chàng Kim về đó con thì đi đâu?<br /> Ông bà càng nói càng đau,<br /> Chàng càng nghe nói càng dàu như dưa.<br /> 2795. Vật mình vẫy gió tuôn mưa,<br /> Dầm dề giọt ngọc thẫn thờ hồn mai!<br /> Đau đòi đoạn ngất đòi thôi,<br /> Tỉnh ra lại khóc khóc rồi lại mê.<br /> Thấy chàng đau nỗi biệt ly,<br /> 2800. Nhẫn ngừng ông mới vỗ về giải khuyên:<br /> Bây giờ ván đã đóng thuyền,<br /> Đã đành phận bạc khôn đền tình chung!<br /> Quá thương chút nghĩa đèo bòng,<br /> Nghìn vàng thân ấy dễ hòng bỏ sao?<br /> 2805. Dỗ dành khuyên giải trăm chiều,<br /> Lửa phiền càng dập càng khêu mối phiền.<br /> Thề xưa giở đến kim hoàn,<br /> Của xưa lại giở đến đàn với hương.<br /> Sinh càng trông thấy càng thương.<br /> 2810. Gan càng tức tối ruột càng xót xa.<br /> Rằng: Tôi trót quá chân ra,<br /> Để cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo.<br /> Cùng nhau thề thốt đã nhiều,<br /> Những điều vàng đá phải điều nói không!<br /> 2815. Chưa chăn gối cũng vợ chồng,<br /> Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang?<br /> Bao nhiêu của mấy ngày đàng,<br /> Còn tôi tôi một gặp nàng mới thôi!<br /> Nỗi thương nói chẳng hết lời,<br /> 2820. Tạ từ sinh mới sụt sùi trở ra.<br /> Vội về sửa chốn vườn hoa,<br /> Rước mời viên ngoại ông bà cùng sang.<br /> Thần hôn chăm chút lễ thường,<br /> Dưỡng thân thay tấm lòng nàng ngày xưa.<br /> 2825. Đinh ninh mài lệ chép thơ,<br /> Cắt người tìm tõi đưa tờ nhắn nhe.<br /> Biết bao công mướn của thuê,<br /> Lâm thanh mấy độ đi về dặm khơi.<br /> Người một nơi hỏi một nơi,<br /> 2830. Mênh mông nào biết bể trời nơi nao?<br /> Sinh càng thảm thiết khát khao,<br /> Như nung gan sắt như bào lòng son.<br /> Ruột tằm ngày một héo don,<br /> Tuyết sương ngày một hao mòn hình ve.<br /> 2835. Thẩn thờ lúc tỉnh lúc mê,<br /> Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao.<br /> Xuân huyên lo sợ biết bao,<br /> Quá ra khi đến thế nào mà hay!<br /> Vội vàng sắm sửa chọn ngày,<br /> 2840. Duyên Vân sớm đã se dây cho chàng.<br /> Người yểu điệu kẻ văn chương,<br /> Trai tài gái sắc xuân đương vừa thì,<br /> Tuy rằng vui chữ vu quy,<br /> Vui nào đã cất sầu kia được nào!<br /> 2845. Khi ăn ở lúc ra vào,<br /> Càng âu duyên mới càng dào tình xưa .<br /> Nỗi nàng nhớ đến bao giờ,<br /> Tuôn châu đòi trận vò tơ trăm vòng.<br /> Có khi vắng vẻ thư phòng,<br /> 2850. Đốt lò hương giở phím đồng ngày xưa .<br /> Bẻ bai rủ rỉ tiếng tơ,<br /> Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm.<br /> Dường như bên nóc trước thềm,<br /> Tiếng kiều đồng vọng bóng xiêm mơ màng,<br /> 2855. Bởi lòng tạc đá ghi vàng,<br /> Tưởng nàng nên lại thấy nàng về đây .<br /> Những là phiền muộn đêm ngày,<br /> Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần?<br /> Chế khoa gặp hội trường văn .<br /> 2860. Vương, Kim cùng chiếm bảng xuân một ngày .<br /> Cửa trời rộng mở đường mây,<br /> Hoa chào ngõ hạnh hương bay dặm phần.<br /> Chàng Vương nhớ đến xa gần,<br /> Sang nhà Chung lão tạ ân chu tuyền.<br /> 2865. Tình xưa ân trả nghĩa đền,<br /> Gia thân lại mới kết duyên Châu Trần.<br /> Kim từ nhẹ bước thanh vân,<br /> Nỗi nàng càng nghĩ xa gần càng thương .<br /> ấy ai dặn ngọc thề vàng,<br /> 2870. Bây giờ kim mã ngọc đường với ai ?<br /> Ngọn bèo chân sóng lạc loài,<br /> Nghĩ mình vinh hiển thương người lưu ly .<br /> Vâng ra ngoại nhậm Lâm truy,<br /> Quan san nghìn dặm thê nhi một đoàn.<br /> 2875. Cầm đường ngày tháng thanh nhàn,<br /> Sớm khuya tiếng hạc tiếng đàn tiêu dao .<br /> Phòng xuân trướng rủ hoa đào,<br /> Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng.<br /> Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng,<br /> 2880. Nghe lời chàng cũng hai đường tin nghi .<br /> Họ Lâm thanh với Lâm truy,<br /> Khác nhau một chữ hoặc khi có lầm.<br /> Trong cơ thanh khí tương tầm,<br /> ở đây hoặc có giai âm chăng là?<br /> 2885. Thăng đường chàng mới hỏi tra,<br /> Họ Đô có kẻ lại già thưa lên:<br /> Sự này đã ngoại mười niên,<br /> Tôi đà biết mặt biết tên rành rành.<br /> Tú bà cùng Mã Giám sinh,<br /> 2890. Đi mua người ở Bắc kinh đưa về.<br /> Thúy Kiều tài sắc ai bì,<br /> Có nghề đàn lại đủ nghề văn thơ .<br /> Kiên trinh chẳng phải gan vừa,<br /> Liều mình thế ấy phải lừa thế kia .<br /> 2895. Phong trần chịu đã ê chề,<br /> Tơ duyên sau lại xe về Thúc lang .<br /> Phải tay vợ cả phũ phàng,<br /> Bắt về Vô tích toan đường bẻ hoa .<br /> Rứt mình nàng phải trốn ra,<br /> 2900. Chẳng may lại gặp một nhà Bạc kia .<br /> Thoắt buôn về thoắt bán đi,<br /> Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi!<br /> Bỗng đâu lại gặp một người,<br /> Hơn đời trí dũng nghiêng trời uy linh .<br /> 2905. Trong tay mười vạn tinh binh,<br /> Kéo về đóng chật một thành Lâm truy .<br /> Tóc tơ các tích mọi khi,<br /> Oán thì trả oán ân thì trả ân .<br /> Đã nên có nghĩa có nhân,<br /> 2910. Trước sau trọn vẹn xa gần ngợi khen .<br /> Chưa từng được họ được tên,<br /> Sự này hỏi Thúc sinh viên mới tường.<br /> Nghe lời đô nói rõ ràng,<br /> Tức thì đưa thiếp mời chàng Thúc sinh .<br /> 2915. Nỗi nàng hỏi hết phân minh,<br /> Chồng con đâu tá tính danh là gì?<br /> Thúc rằng: Gặp buổi loạn ly,<br /> Trong quân tôi hỏi thiếu gì tóc tơ .<br /> Đại vương tên Hải họ Từ,<br /> 2920. Đánh quen trăm trận sức dư muôn ngườị<br /> Gặp nàng khi ở châu Thai,<br /> Lạ gì quốc sắc thiên tài phải duyên .<br /> Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,<br /> Làm nên động địa kinh thiên đùng đùng.<br /> 2925. Đại quân đồn đóng cõi đông,<br /> Về sau chẳng biết vân mồng làm sao .<br /> Nghe tường ngành ngọn tiêu hao,<br /> Lòng riêng chàng luống lao đao thẫn thờ.<br /> Xót thay chiếc lá bơ vơ,<br /> 2930. Kiếp trần biết giũ bao giờ cho xong ?<br /> Hoa trôi nước chảy xuôi dòng,<br /> Xót thân chìm nỗi đau lòng hợp tan!<br /> Lời xưa đã lỗi muôn vàn,<br /> Mảnh hương còn đó phím đàn còn đây,<br /> 2935. Đàn cầm khéo ngẩn ngơ dây,<br /> Lửa hương biết có kiếp này nữa thôi ?<br /> Bình bồng còn chút xa xôi,<br /> Đỉnh chung sao nỡ ăn ngồi cho an !<br /> Rắp mong treo ấn từ quan,<br /> 2940. Mấy sông cũng lội mấy ngàn cũng pha .<br /> Dấn mình trong án can qua,<br /> Vào sinh ra tử họa là thấy nhau .<br /> Nghĩ điều trời thẳm vực sâu,<br /> Bóng chim tăm cá biết đâu mà nhìn!<br /> 2945. Những là nấn ná đợi tin,<br /> Nắng mưa biết đã mấy phen đổi dờỉ<br /> Năm mây bỗng thấy chiếu trời,<br /> Khâm ban sắc chỉ đến nơi rành rành.<br /> Kim thì cải nhậm Nam bình,<br /> 2950. Chàng Vương cũng cải nhậm thành Châu dương.<br /> Sắm xanh xe ngựa vội vàng,<br /> Hai nhà cùng thuận một đường phó quan .<br /> Xảy nghe thế giặc đã tan,<br /> Sóng êm Phúc kiến lửa tàn Chiếc giang .<br /> 2955. Được tin Kim mới rủ Vương,<br /> Tiện đường cùng lại tìm nàng sau xưa .<br /> Hàng Châu đến đó bây giờ,<br /> Thật tin hỏi được tóc tơ rành rành.<br /> Rằng: Ngày hôm nọ giao binh,<br /> 2960. Thất cơ Từ đã thu linh trận tiền.<br /> Nàng Kiều công cả chẳng đền,<br /> Lệnh quan lại bắt ép duyên thổ tù.<br /> Nàng đà gieo ngọc trầm châu,<br /> Sông Tiền đường đó ấy mồ hồng nhan!<br /> 2965. Thương ôi! Không hợp mà tan,<br /> Một nhà vinh hiển riêng oan một nàng!<br /> Chiêu hồn thiết vị lễ thường,<br /> Giải oan lập một đàn tràng bên sông.<br /> Ngọn triều non bạc trùng trùng,<br /> 2970. Vời trông còn tưởng cánh hồng lúc gieo.<br /> Tình thâm bể thảm lạ điều,<br /> Nào hồn tinh vệ biết theo chốn nào?<br /> Cơ duyên đâu bỗng lạ sao,<br /> Giác Duyên đâu bỗng tìm vào đến nơi.<br /> 2975. Trông lên linh vị chữ bài,<br /> Thất kinh mới hỏi: Những người đâu ta?<br /> Với nàng thân thích gần xa,<br /> Người còn sao bỗng làm ma khóc người?<br /> Nghe tin ngơ ngác rụng rời,<br /> 2980. Xúm quanh kể lể rộn lời hỏi tra:<br /> Này chồng này mẹ này cha,<br /> Này là em ruột này là em dâu.<br /> Thật tin nghe đã bấy lâu,<br /> Pháp sư dạy thế sự đâu lạ thường!<br /> 2985. Sư rằng: Nhân quả với nàng,<br /> Lâm truy buổi trước Tiền đường buổi sau.<br /> Khi nàng gieo ngọc trầm châu,<br /> Đón nhau tôi đã gặp nhau rước về,<br /> Cùng nhau nương cửa bồ đề,<br /> 2990. Thảo am đó cũng gần kề chẳng xa.<br /> Phật tiền ngày bạc lân la,<br /> Đăm đăm nàng cũng nhớ nhà khôn khuây.<br /> Nghe tin nở mặt nở mày,<br /> Mừng nào lại quá mừng này nữa chăng?<br /> 2995. Từ phen chiếc lá lìa rừng,<br /> Thăm tìm luống những liệu chừng nước mây.<br /> Rõ ràng hoa rụng hương bay,<br /> Kiếp sau họa thấy kiếp này hẳn thôi.<br /> Minh dương đôi ngả chắc rồi,<br /> 3000. Cõi trần mà lại thấy người cửu nguyên!<br /> Cùng nhau lạy tạ Giác Duyên,<br /> Bộ hành một lũ theo liền một khi.<br /> Bẻ lau vạch cỏ tìm đi,<br /> Tình thâm luống hãy hồ nghi nửa phần.<br /> 3005. Quanh co theo dải giang tân,<br /> Khỏi rừng lau đã tới sân Phật đường.<br /> Giác Duyên lên tiếng gọi nàng,<br /> Buồng trong vội dạo sen vàng bước ra.<br /> Trông xem đủ mặt một nhà:<br /> 3010. Xuân già còn khỏe huyên già còn tươi.<br /> Hai em phương trưởng hòa hai,<br /> Nọ chàng Kim đó là người ngày xưa!<br /> Tưởng bây giờ là bao giờ,<br /> Rõ ràng mở mắt còn ngờ chiêm bao!<br /> 3015. Giọt châu thánh thót quẹn bào,<br /> Mừng mừng tủi tủi xiết bao là tình!<br /> Huyên già dưới gối gieo mình,<br /> Khóc than mình kể sự tình đầu đuôi:<br /> Từ con lưu lạc quê người,<br /> 3020. Bèo trôi sóng vỗ chốc mười lăm năm!<br /> Tính rằng sông nước cát lầm,<br /> Kiếp này ai lại còn cầm gặp đây!<br /> Ông bà trông mặt cầm tay,<br /> Dung quang chẳng khác chi ngày bước ra.<br /> 3025. Bấy chầy dãi nguyệt dầu hoa,<br /> Mười phần xuân có gầy ba bốn phần.<br /> Nỗi mừng biết lấy chi cân?<br /> Lời tan hợp chuyện xa gần thiếu đâu!<br /> Hai em hỏi trước han sau,<br /> 3030. Đứng trông chàng cũng trở sầu làm tươi.<br /> Quây nhau lạy trước Phật đài,<br /> Tái sinh trần tạ lòng người từ bi.<br /> Kiệu hoa giục giã tức thì,<br /> Vương ông dạy rước cùng về một nơi.<br /> 3035. Nàng rằng: Chút phận hoa rơi,<br /> Nửa đời nếm trải mọi mùi đắng cay.<br /> Tính rằng mặt nước chân mây,<br /> Lòng nào còn tưởng có rày nữa không?<br /> Được rày tái thế tương phùng.<br /> 3040. Khát khao đã thỏa tấm lòng lâu nay!<br /> Đã đem mình bỏ am mây,<br /> Tuổi này gởi với cỏ cây cũng vừạ<br /> Mùi thiền đã bén muối dưa,<br /> Màu thiền ăn mặc đã ưa nâu sồng.<br /> 3045. Sự đời đã tắt lửa lòng,<br /> Còn chen vào chốn bụi hồng làm chi!<br /> Dở dang nào có hay gì,<br /> Đã tu tu trót quá thì thì thôi!<br /> Trùng sinh ân nặng bể trời,<br /> 3050. Lòng nào nỡ dứt nghĩa người ra đi?<br /> Ông rằng: Bỉ thử nhất thì,<br /> Tu hành thì cũng phải khi tòng quyền.<br /> Phải điều cầu Phật cầu Tiên,<br /> Tình kia hiếu nọ ai đền cho đây?<br /> 3055. Độ sinh nhờ đức cao dày,<br /> Lập am rồi sẽ rước thầy ở chung.<br /> Nghe lời nàng cũng chiều lòng,<br /> Giã sư giã cảnh đều cùng bước ra.<br /> Một nhà về đến quan nha,<br /> 3060. Đoàn viên vội mở tiệc hoa vui vầy.<br /> Tàng tàng chén cúc dở say,<br /> Đứng lên Vân mới giãi bày một hai .<br /> Rằng: Trong tác hợp cơ trời .<br /> Hai bên gặp gỡ một lời kết giao .<br /> 3065. Gặp cơn bình địa ba đào,<br /> Vậy đem duyên chị buộc vào cho em .<br /> Cũng là phận cải duyên kim,<br /> Cũng là máu chảy ruột mềm chớ sao ?<br /> Những là rày ước mai ao,<br /> 3070. Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình !<br /> Bây giờ gương vỡ lại lành,<br /> Khuôn thiêng lừa lọc đã dành có nơi .<br /> Còn duyên may lại còn người,<br /> Còn vầng trăng bạc còn lời nguyền xưa .<br /> 3075. Quả mai ba bảy đương vừa,<br /> Đào non sớm liệu xe tơ kịp thì.<br /> Dứt lời nàng vội gạt đi:<br /> Sự muôn năm cũ kể chi bây giờ?<br /> Một lời tuy có ước xưa,<br /> 3080. Xét mình dãi gió dầu mưa đã nhiều .<br /> Nói càng hổ thẹn trăm chiều,<br /> Thà cho ngọn nước thủy triều chảy xuôi !<br /> Chàng rằng: Nói cũng lạ đời,<br /> Dẫu lòng kia vậy còn lời ấy sao ?<br /> 3085. Một lời đã trót thâm giao,<br /> Dưới dày có đất trên cao có trời !<br /> Dẫu rằng vật đổi sao dời,<br /> Tử sinh phải giữ lấy lời tử sinh !<br /> Duyên kia có phụ chi tình,<br /> 3090. Mà toan sẻ gánh chung tình làm hai ?<br /> Nàng rằng: Gia thất duyên hài,<br /> Chút lòng ân ái ai ai cũng lòng.<br /> Nghĩ rằng trong đạo vợ chồng,<br /> Hoa thơm phong nhị trăng vòng tròn gương .<br /> 3095. Chữ trinh đáng giá nghìn vàng,<br /> Đuốc hoa chẳng thẹn với chàng mai xưa .<br /> Thiếp từ ngộ biến đến giờ.<br /> Ong qua bướm lại đã thừa xấu xa .<br /> Bấy chầy gió táp mưa sa .<br /> 3100. Mấy trăng cũng khuyết mấy hoa cũng tàn.<br /> Còn chi là cái hồng nhan,<br /> Đã xong thân thế còn toan nỗi nào ?<br /> Nghĩ mình chẳng hổ mình sao,<br /> Dám đem trần cấu dự vào bố kinh !<br /> 3105. Đã hay chàng nặng vì tình,<br /> Trông hoa đèn chẳng thẹn mình lắm ru !<br /> Từ rày khép cửa phòng thu,<br /> Chẳng tu thì cũng như tu mới là !<br /> Chàng dù nghĩ đến tình xa,<br /> 3110. Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ.<br /> Nói chi kết tóc xe tơ,<br /> Đã buồn cả ruột mà dơ cả đời !<br /> Chàng rằng: Khéo nói nên lời,<br /> Mà trong lẽ phải có người có ta !<br /> 3115. Xưa nay trong đạo đàn bà,<br /> Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường,<br /> Có khi biến có khi thường,<br /> Có quyền nào phải một đường chấp kinh .<br /> Như nàng lấy hiếu làm trinh,<br /> 3120. Bụi nào cho đục được mình ấy vay ?<br /> Trời còn để có hôm nay,<br /> Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời .<br /> Hoa tàn mà lại thêm tươi,<br /> Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa .<br /> 3125. Có điều chi nữa mà ngờ,<br /> Khách qua đường để hững hờ chàng Tiêu !<br /> Nghe chàng nói đã hết điều,<br /> Hai thân thì cũng quyết theo một bài .<br /> Hết lời khôn lẽ chối lời,<br /> 3130. Cúi đầu nàng những vắn dài thở than .<br /> Nhà vừa mở tiệc đoàn viên,<br /> Hoa soi ngọn đuốc hồng chen bức là.<br /> Cùng nhau giao bái một nhà,<br /> Lễ đà đủ lễ đôi đà xứng đôi .<br /> 3135. Động phòng dìu dặt chén mồi,<br /> Bâng khuâng duyên mới ngậm ngùi tình xưa .<br /> Những từ sen ngó đào tơ,<br /> Mười lăm năm mới bây giờ là đây !<br /> Tình duyên ấy hợp tan này,<br /> 3140. Bi hoan mấy nỗi đêm chầy trăng cao .<br /> Canh khuya bức gấm rủ thao,<br /> Dưới đèn tỏ rạng má đào thêm xuân .<br /> Tình nhân lại gặp tình nhân,<br /> Hoa xưa ong cũ mấy phân chung tình.<br /> 3145. Nàng rằng: Phận thiếp đã đành,<br /> Có làm chi nữa cái mình bỏ đi !<br /> Nghĩ chàng nghĩa cũ tình ghi,<br /> Chiều lòng gọi có xướng tùy mảy may .<br /> Riêng lòng đã thẹn lắm thay,<br /> 3150. Cũng đà mặt dạn mày dày khó coi !<br /> Những như âu yếm vành ngoài,<br /> Còn toan mở mặt với người cho qua .<br /> Lại như những thói người ta,<br /> Vớt hương dưới đất bẻ hoa cuối mùa . 3155. Khéo là giở nhuốc bày trò,<br /> Còn tình đâu nữa là thù đấy thôi !<br /> Người yêu ta xấu với người,<br /> Yêu nhau thì lại bằng mười phụ nhau !<br /> Cửa nhà dù tính về sau, 3160. Thì còn em đó lọ cầu chị đây .<br /> Chữ trinh còn một chút này,<br /> Chẳng cầm cho vững lại giày cho tan !<br /> Còn nhiều ân ái chan chan,<br /> Hay gì vầy cánh hoa tàn mà chơi ? 3165. Chàng rằng: Gắn bó một lời,<br /> Bỗng không cá nước chim trời lỡ nhau .<br /> Xót người lưu lạc bấy lâu,<br /> Tưởng thề thốt nặng nên đau đớn nhiều !<br /> Thương nhau sinh tử đã liều, 3170. Gặp nhau còn chút bấy nhiêu là tình.<br /> Chừng xuân tơ liễu còn xanh,<br /> Nghĩ rằng chưa thoát khỏi vành ái ân .<br /> Gương trong chẳng chút bụi trần,<br /> Một lời quyết hẳn muôn phần kính thêm ! 3175. Bấy lâu đáy bể mò kim,<br /> Là nhiều vàng đá phải tìm trăng hoa ?<br /> Ai ngờ lại họp một nhà,<br /> Lọ là chăn gối mới ra sắt cầm !<br /> Nghe lời sửa áo cài trâm, 3180. Khấu đầu lạy tạ cao thâm nghìn trùng:<br /> Thân tàn gạn đục khơi trong,<br /> Là nhờ quân tử khác lòng người ta .<br /> Mấy lời tâm phúc ruột rà,<br /> Tương tri dường ấy mới là tương tri ! 3185. Chở che đùm bọc thiếu chi,<br /> Trăm năm danh tiết cũng vì đêm nay !<br /> Thoắt thôi tay lại cầm tay,<br /> Càng yêu vì nết càng say vì tình.<br /> Thêm nến giá nối hương bình, 3190. Cùng nhau lại chuốc chén quỳnh giao hoan .<br /> Tình xưa lai láng khôn hàn,<br /> Thong dong lại hỏi ngón đàn ngày xưa .<br /> Nàng rằng: Vì mấy đường tơ,<br /> Lầm người cho đến bây giờ mới thôi ! 3195. Ăn năn thì sự đã rồi !<br /> Nể lòng người cũ vâng lời một phen.<br /> Phím đàn dìu dặt tay tiên,<br /> Khói trầm cao thấp tiếng huyền gần xa .<br /> Khúc đâu đầm ấm dương hòa, 3200. ấy là hồ điệp hay là Trang sinh .<br /> Khúc đâu êm ái xuân tình,<br /> ấy hồn Thục đế hay mình đỗ quyên?<br /> Trong sao châu nhỏ duềnh quyên,<br /> ấm sao hạt ngọc Lam điền mới đông ! 3205. Lọt tai nghe suốt năm cung,<br /> Tiếng nào là chẳng não nùng xôn xao .<br /> Chàng rằng: Phổ ấy tay nào,<br /> Xưa sao sầu thảm nay sao vui vầy ?<br /> Tẻ vui bởi tại lòng này, 3210. Hay là khổ tận đến ngày cam lai ?<br /> Nàng rằng: Ví chút nghề chơi,<br /> Đoạn trường tiếng ấy hại người bấy lâu !<br /> Một phen tri kỷ cùng nhau,<br /> Cuốn dây từ đấy về sau cũng chừa . 3215. Chuyện trò chưa cạn tóc tơ,<br /> Gà đà gáy sáng trời vừa rạng đông .<br /> Tình riêng chàng lại nói sòng,<br /> Một nhà ai cũng lạ lùng khen lao .<br /> Cho hay thục nữ chí cao, 3220. Phải người tối mận sớm đào như ai ?<br /> Hai tình vẹn vẽ hòa hai,<br /> Chẳng trong chăn gối cũng ngoài cầm thơ .<br /> Khi chén rượu khi cuộc cờ,<br /> Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên . 3225. Ba sinh đã phỉ mười nguyền,<br /> Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy.<br /> Nhớ lời lập một am mây,<br /> Khiến người thân thích rước thầy Giác Duyên .<br /> Đến nơi đóng cửa cài then, 3230. Rêu trùm kẻ ngạch cỏ len mái nhà,<br /> Sư đà hái thuốc phương xa,<br /> Mây bay hạc lánh biết là tìm đâu ?<br /> Nặng vì chút nghĩa bấy lâu,<br /> Trên am cứ giữ hương dầu hôm mai . 3235. Một nhà phúc lộc gồm hai,<br /> Nghàn năm dằng dặc quan giai lần lần.<br /> Thừa gia chẳng hết nàng Vân,<br /> Một cây cù mộc một sân quế hòe .<br /> Phong lưu phú quý ai bì, 3240. Vườn xuân một cửa để bia muôn đời<br /> Ngẫm hay muôn sự tại trời,<br /> Trời kia đã bắt làm người có thân.<br /> Bắt phong trần phải phong trần,<br /> Cho thanh cao mới được phần thanh cao. 3245. Có đâu thiên vị người nào,<br /> Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai,<br /> Có tài mà cậy chi tài,<br /> Chữ tài liền với chữ tai một vần.<br /> Đã mang lấy nghiệp vào thân, 3250. Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.<br /> Thiện căn ở tại lòng ta,<br /> Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.<br /> Lời quê chắp nhặt dông dài,<br /> Mua vui cũng được một vài trống canh. </div> [[Category:Bài đọc chú giải thích]] 961 3687 2005-08-26T11:53:28Z 62.194.241.152 interwiki '''[[Sinh học]]''' là [[khoa học]] về [[sự sống]] (bắt nguồn từ [[tiếng Hy Lập|Hy Lạp]] ''bios'' là sự sống, và ''logos'' là môn học). Nó miêu tả những đặc điểm và [[tập tính]] của [[sinh vật]], cách thức các [[cá thể]] và [[loài]] tồn tại, và những tác động qua lại lẫn nhau và với [[môi trường]]. Sinh học bao hàm nhiều ngành học khác nhau được xây dựng dựa trên những nguyên lý riêng. Các môn học này có mối quan hệ qua lại với nhau, giúp ta hiểu về sự sống với các mức độ, phạm vi khác nhau. Sự sống ở mức độ [[nguyên tử]] và [[phân tử]] được nghiên cứu thông qua [[sinh học phân tử]] (molecular biology), [[hóa sinh]] (biochemistry), và [[di truyền phân tử]] (molecular genetics). Ở mức độ tế bào, nó được hiểu biết thông qua [[tế bào học]] (cell biology) và mức độ đa bào thì thông qua [[sinh lý học]] (physiology), [[giải phẫu học]] (anatomy), và [[mô học]] (histology). [[sinh học phát triển]] (developmental biology) nghiên cứu sự sống ở các giai đoạn [[phát triển]] khác nhau hoặc [[phát triển cá thể]] (ontogeny) của sinh vật. Với mức độ lớn hơn, [[di truyền học]] quan tâm đến [[tính di truyền]] giữa cha mẹ và con cái. [[Phong tục học]] (ethology) nghiên cứu nhóm hành vi của một tập hợp cá thể. [[di truyền học quần thể]] (population genetics) xem xét toàn bộ [[quần thể]], và [[hệ thống học]](systematics) quan tâm đến sự tiến hóa của nhiều loài thuộc các [[nhánh tiến hóa]] (lineage). Mối quan hệ qua lại giữa các quần thể với nhau và với ổ sinh thái của chúng là đối tượng của [[sinh thái học]] (ecology) và [[sinh học tiến hóa]] (evolutionary biology). Một lĩnh vực tương đối mới là [[sinh học vũ trụ]] (astrobiology hoặc xenobiology) nghiên cứu về khả năng tồn tại sự sống ngoài [[Trái Đất]]. ---- Chúng tôi muốn cùng soạn thảo những kiến thức cơ bản về Sinh học để tập hợp thành bộ sách về Sinh học cho các cấp học (đặc biết là cấp phổ thông). --[[User:Vietbio|Vietbio]] 16:20, 23 Mar 2005 (UTC) ---- ==Sách cho bậc Phổ thông Cơ sở== [[Sinh học lớp 6]] [[Sinh học lớp 7]] [[Sinh học lớp 8]] [[Sinh học lớp 9]] ==Sách cho bậc Phổ thông Trung học== [[Sinh học lớp 10]] [[Sinh học lớp 11]] [[Sinh học lớp 12]] [[Sinh học lớp nâng cao]] ==Giáo trình cho Sinh viên đại cương== [[Hóa Sinh học]] [[Di truyền học]] [[Tế bào học]] [[Sinh học phân tử]] {{Biology-footer}} [[Category:Khoa học]] [[de:Kategorie:Biologie]] [[en:Category:Biology]] [[nl:Categorie:Biologie]] [[pl:Kategoria:Biologia]] [[pt:Categoria:Biologia]] [[simple:Category:Biology]] 962 3004 2005-03-23T16:21:28Z Vietbio 17 {| style="margin: 0 auto" align="center" width="80%" class="toccolours" !align="center" style="background:#ccccff"|Các ngành của [[sinh học]] |- |align="center"| [[Giải phẫu học]] | [[Sinh học vũ trụ]] | [[Hóa sinh]] | [[Tin sinh học]] | [[Thực vật học]] | [[Tế bào học]] | [[Sinh thái học]] | [[Sinh học phát triển]] | [[Di truyền học]] | [[Sinh học biển]] | [[Sinh học cơ thể người]] | [[Vi sinh vật học]] | [[Sinh học phân tử]] | [[Nguồn gốc sự sống]] | [[Cổ sinh vật học]] | [[Khoa ký sinh trùng]] | [[Sinh lý học]] | [[Phân loại học]] | [[Động vật học]] | [[Các vấn đề sinh học]] |} 966 sysop 5116 2005-11-10T02:25:15Z Mxn 1 Tất cả những thông báo hiện hành 967 sysop 5117 2005-11-10T02:25:46Z Mxn 1 Tất cả những thông báo mặc định 968 sysop 3726 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Tên thông báo 969 sysop 3009 2005-06-25T11:30:35Z MediaWiki default 970 sysop 4910 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Chú ý : trang có thể chưa được cập nhật phiên bản cuối. 971 sysop 4999 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Đây là nhật trình lưu những thay đổi đối với các quyền hạn thành viên. 972 sysop 5004 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Có thể có trục trặc với phiên đăng nhập của bạn; thao tác này đã bị hủy để tránh việc cướp quyền đăng nhập. Xin hãy tải lại trang và thử lại. 973 sysop 3013 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default SORBS DNSBL 974 sysop 5013 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Địa chỉ IP của bạn bị liệt kê là một proxy mở theo [http://www.sorbs.net SORBS] DNSBL. Bạn không thể mở được tài khoản. 975 sysop 5014 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Địa chỉ IP của bạn bị liệt kê là một proxy mở theo [http://www.sorbs.net SORBS] DNSBL. 976 sysop 5389 2006-01-01T14:54:26Z MediaWiki default Tên bài: 977 sysop 5390 2006-01-01T14:54:26Z MediaWiki default Thành viên: 978 sysop 4503 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default (giấu truy vấn sql) 979 sysop 4546 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Chữ ký không có liên kết đến trang cá nhân 980 sysop 4570 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Cho trang này vào danh sách theo dõi [alt-w] 981 sysop 3021 2005-06-25T11:30:36Z MediaWiki default undo 982 sysop 3022 2005-06-25T11:30:37Z MediaWiki default -{}- 984 6346 2006-08-18T10:30:09Z LeTuan 289 /* Các bước thao tác */ ==Các bước thao tác== <ol> <li value="1">Dùng dao cắt bỏ lớp vỏ nhựa bọc ngoài một đoạn khoảng 1,5cm ở đầu dây (nên nhẹ tay vì rất dễ cắt đứt luôn vỏ nhựa của từng sợi dây).</li> <li value="2">Sắp xếp các sợi dây theo thứ tự từ trái qua phải theo sơ đồ sau: {| |- ! Pin ID !! Dây |- | 1 || Cam-trắng |- | 2 || Cam |- | 3 || Xanh lá cây-trắng |- | 4 || Xanh biển |- | 5 || Xanh biển-trắng |- | 6 || Xanh lá cây |- | 7 || Nâu-trắng |- | 8 || Nâu |} '''Lưu ý:''' Hầu hết các đôi xoắn của cáp UTP bán trên thị trường đều theo mầu qui ước (cam + cam-trắng, nâu + nâu-trắng...) , tuy nhiên cũng có những loại cáp mà dây thứ hai trong đôi xoắn chỉ có một mầu trắng rất dễ nhầm lẫn. Bạn cần tách theo từng đôi xoắn để sắp xếp cho đúng.</li> <li value="3">Dùng lưỡi cắt trên kìm bấm để cắt bằng các đầu dây (để lại độ dài khoảng 1,2 cm)</li> <li value="4">Lật ngửa đầu nhựa RJ-45 (phía lưng có cái nẫy cho quay xuống phía dưới)</li> <li value="5">Giữ nguyên sự sắp xếp của các dây và đẩy đầu dây vào trong đầu RJ-45 (mỗi sợi dây sẽ nằm gọn trong một rãnh) sao cho các dầu sợi dây nằm sát vào đỉnh rãnh. </li> <li value="6">Kiểm tra lại một lần nữa thứ tự của các sợi dây rồi cho vào kìm bấm thật chặt. Với đầu dây còn lại bạn hãy làm tương tự như trên.</li> </ol> Sau khi làm xong cả hai đầu thì sợi dây đã sẵn sàng để sử dụng. Không có sự khác biệt về công năng giữa hai đầu dây. Bạn nên đánh dấu từng cặp đầu dây để dễ dàng trong việc kiểm tra sửa lỗi. Tùy vào nối giữa PC với Hub (hay các thiết bị mạng khác) hoặc giữa các hub (switch) mà bạn có cách bấm thẳng hay bấm chéo. [[Category:Máy móc]] 986 3026 2005-05-27T00:03:37Z Mxn 1 +en: [[Category:Văn hóa]] [[en:Category:Culture]] 987 4807 2005-11-05T01:40:25Z Mxn 1 đã hủy sửa đổi của 203.160.1.40, quay về phiên bản của Bunhia <center> <big>'''Tiếng Pháp cho người mới bắt đầu'''</big> </center> == Lời nói đầu == [[Tiếng Pháp]] là một trong những ngôn ngữ quan trọng trong ngữ hệ [[La tinh ]]. Tính đến thời điểm này, năm 2005, đã có gần 50 quốc gia với tổng dân số vào khoảng 130 triệu người có sử dụng tiếng Pháp; bao gồm [[Pháp]], [[Canada]], [[Bỉ]], [[Marốc]] và [[Thuỵ Sĩ]]. Ở [[Việt Nam]], số người sử dụng tiếng Pháp ngày một tăng lên, do quan hệ Việt Pháp ngày một khẳng định, và do sự ưu tiên của chính phủ Pháp đối với tầng lớp học sinh, sinh viên, tri thức Việt Nam qua các chương trình đào tạo [[đại học]] và [[sau đại học]]. Ngày càng có nhiều bạn trẻ chọn tiếng Pháp là ngôn ngữ thứ 2 của mình, và muốn tiếp cận môi trường Pháp ngữ để học hỏi, tìm hiểu về văn hoá, đất nước và con người ở môi trường này . Nếu như coi [[tiếng Anh]] là ngôn ngữ của [[khoa học]], thì tiếng Pháp chính là ngôn ngữ của [[văn hoá]] và [[nghệ thuật]]. Cuốn sách này được xây dựng dựa trên kiến thức tổng hợp từ nhiều nguồn, bao gồm [[internet]], bách khoa toàn thư, giáo án đại học, do '''Wikipedia Tiếng Việt''' thực hiện, và với mong muốn giúp ích cho chính cộng đồng . Đối tượng của cuốn sách là những bạn học sinh, sinh viên, và cả các phụ huynh, những người chưa có một nền tảng kiến thức gì về tiếng Pháp, muốn học và tìm hiểu về ngôn ngữ này. Nội dung của cuốn sách sẽ gồm 17 chương, giới thiệu về các cú pháp cơ bản nhất trong tiếng Pháp, cách phân loại danh từ,"giới từ",động từ, cách đặt câu sao cho đúng ngữ pháp, cùng với các tình huống giao tiếp, ứng xử trong đời thường . === Nguồn gốc tiếng Pháp === Trước khi học một ngôn ngữ mới, bạn cũng nên tìm hiểu về nguồn gốc của ngôn ngữ đó, để có được một cái nhìn chung về ngôn ngữ này, cũng như tạo một niềm hứng khới trước khi bắt đầu học những bài học đầu tiên. Tiếng Pháp bắt nguồn từ ngôn ngữ [[La Tinh]] bình dân, một thứ ngôn ngữ địa phương sử dụng trong thời của [[đế chế Rôma]]. Vào khoảng năm 200 đến 100 [[trước Công nguyên]], đế chế Rôma đã xâm lược dòng người Gaul, tổ tiên của người Pháp bây giờ, và đồng hoá ngôn ngữ mẹ để của người Gaul là Celtic, bằng ngôn ngữ của mình. Đến thế kỷ thứ 5 sau công nguyên, một bộ lạc người Đức có tên là Frank đã xâm chiếm vùng đất của người Gaul, tuy nhiên sau đó họ đã bị đế chế Rôma thu tóm, và cũng bị đồng hoá ngôn ngữ bởi đế chế này. Tới thế kỷ thứ 9, ngôn ngữ được người Gaul sử dụng khi đó rất khác biệt với ngôn ngữ La tinh, do đó có thể trở thành một ngôn ngữ riêng biệt. Nó được gọi là tiếng Pháp cổ, được sử dụng từ thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 13. Một bản viết tay còn lưu lại của ngôn ngữ này đó là bản ''Oaths of Strasbourg'', được viết vào năm 842. Nhiều ngữ điệu địa phương của tiếng Pháp cổ, Francien theo thời gian đã trở thành ngôn ngữ chính thống, đó là do ảnh hưởng chính trị và văn hoá của Pari. Tiếng Pháp thế kỷ thứ 14 đến 16 được gọi là tiếng Pháp trung cổ. Trong giai đoạn này, rất nhiều từ ngữ đã được mượn từ tiếng La tinh, tiếng Hy Lạp, tiếng Italy, và một nhóm các nhà thơ có tên là Pleiad đã khuyến khích người Pháp mở rộng và phát triển ngôn ngữ của họ. Tiếng Pháp hiện đại hình được hình thành ở thế kỷ thứ 17, khi [[viện hàn lâm Pháp]] thành lập bởi Cardinal Richelieu đã bảo vệ sự trong sáng của ngôn ngữ và văn chương bằng việc xác nhận một ngôn ngữ chính thống sau cùng. Trong khi từ vựng và kiểu mẫu của tiếng Pháp hiện đại đã có được tính lãng mạn và hiện thức, song cấu trúc chính của tiếng Pháp vẫn không thay đổi nhiều so với giai đoạn trung cổ. Tiếng Pháp tiêu chuẩn này được lưu thông và phát triển cho tới ngày nay. === Bên lề cuốn sách === Học tiếng Pháp hay những ngôn ngữ khác đều không có một công thức cụ thể và hoàn hảo, tuy nhiên nó cần đến các yếu tố như thời gian, công sức và cả sự kiên trì. Đối với trẻ em, việc học một ngôn ngữ mới được diễn ra một cách dễ dàng hơn, vì các em như những trang giấy trắng, và ngôn ngữ là những nét chữ đầu tiên, sẽ dễ in đậm trong các em. Đối với người lớn, việc học một ngôn ngữ mới sẽ có nhiều thử thách hơn, vì họ thường hay so sánh và bị ảnh hưởng bởi ngôn ngữ mẹ đẻ. Tuy nhiên họ cũng có lợi thế đó là họ biết xác định, học một ngôn ngữ mới với lý do cụ thể, và thích thú với nó mỗi khi họ chính thức học nó. Học tiếng Pháp không phải là điều không thể thực hiện được, dù bạn chưa có kiến thức nền tảng, dù bạn có lớn tuổi bao nhiêu. Hy vọng bạn học được một điều gì mới trong cuốn sách này. == Bài học 1 == === Âm tiết và dấu móc=== '''* Âm tiết''' Trong tiếng Pháp, các âm tiết được đi kèm với các nguyên âm như '''a''','''e''','''i''','''o''' hay '''u''' . Những âm tiết này là một phần trong dạng viết của các từ nhất định, và chúng không thể bị tách rời. Có 3 loại âm tiết khác nhau : a) Âm tiết aigu, dấu sắc, đi kèm duy nhất với '''e''' : '''é''' Ví dụ : '''é'''tudiant ( sinh viên) b) Âm tiết grave,dấu huyền, đi kèm với các nguyên âm '''e'''('''è'''), '''a''' ('''à'''), và '''u'''('''ù''') Ví dụ : o'''ù''' ( ở đâu ) c) Âm tiết circonflex, dấu mũ, đi kèm với các nguyên âm, '''a''' ('''â'''), '''e''' ('''ê'''), '''i'''('''î'''), '''o''' ('''ô'''), và '''u''' ('''û''') Ví dụ : h'''ô'''tel (khách sạn) Các âm tiết đi kèm với '''u''' và '''i''' không ảnh hưởng đến cách phát âm của các nguyên âm này. Các âm tiết đi kèm '''e''','''a''' và '''o''' làm thay đổi giọng điệu phát âm của các nguyên âm này . Thông thường, âm tiết đi kèm với các chữ cái thường, không đi kèm với các chữ viết hoa ( trừ trường hợp các chữ hoa này là các tiêu đề ) Ví dụ : '''é'''tudiant _________ '''E'''tudiant '''* Dấu móc''' Trong tiếng Pháp, một dấu móc ( cédille) thường thấy ở dưới chân phụ âm '''c''' ( chữ thường và chữ hoa). Dấu móc này là một phần trong dạng viết của từ, và không thể bị tách rời. Ví dụ: '''ç'''a '''Ç'''a Dấu móc làm thay đổi cách phát âm của phụ âm này. === Giới tính và chữ số === === Mạo từ không xác định=== === Đại từ nhân xưng=== === Động từ ÊTRE=== === Nhận biết đồ vật=== === Nhận biết người=== === Đại từ phân biệt === === Câu hỏi và trả lời === 995 3034 2005-06-25T01:04:53Z Mxn 1 Alfabeto moved to Empecemos/Alfabeto #REDIRECT [[Empecemos/Alfabeto]] 996 3035 2005-06-25T01:05:18Z Mxn 1 Colores moved to Empecemos/Colores #REDIRECT [[Empecemos/Colores]] 997 3036 2005-06-25T01:05:49Z Mxn 1 Redirect to [[Empecemos]] #redirect [[Empecemos]] 998 3037 2005-06-25T01:06:15Z Mxn 1 Estaciones moved to Empecemos/Estaciones #REDIRECT [[Empecemos/Estaciones]] 999 3038 2005-06-25T01:06:19Z Mxn 1 Números moved to Empecemos/Números #REDIRECT [[Empecemos/Números]] 1000 3039 2005-06-25T01:06:48Z Mxn 1 Redirect to [[Empecemos/Números]] #redirect [[Empecemos/Números]] 1001 6250 2006-08-01T14:03:11Z 134.157.5.216 Đây là bộ sưu tập '''câu thường hỏi''' ([[w:FAQ|FAQ]]) về [[Wikibooks:Giới thiệu|Wikibooks]] và những sách wiki. Bạn không tìm thấy câu trả lời? Hãy thử những cách sau: * Bạn mới dùng sách wiki? Thăm [[Wikibooks:Chào mừng người mới đến|Chào mừng người mới đến]], và bạn xẽ tìm được thông tin, địa chỉ có ích. * Xem các liên kết trong trang [[Help:Mục lục|Trợ giúp]]. * Vẫn không được giải đáp? Thăm [[Wikibooks:Bàn giúp đỡ|Bàn giúp đỡ]] để hỏi [[Wikibooks:Thành viên|thành viên]], họ sẽ nhiệt tình giúp. == Câu thường hỏi chung == * [[/Tổng quát|FAQ tổng quát]]&nbsp;&ndash; Câu thường hỏi về dự án. * [[/Độc giả|FAQ cho độc giả]]&nbsp;&ndash; Tìm, đọc và sử dụng tài liệu sách wiki. * [[/Đóng góp|FAQ về cách đóng góp]]&nbsp;&ndash; Làm thế nào để đóng góp. * [[/Sửa đổi|FAQ về cách sửa đổi]]&nbsp;&ndash; Điều cần biết để tạo và sửa trang sách Wiki. * [[/Quản lý|FAQ về quản lý]]&nbsp;&ndash; Định nghĩa người quản lý (sysop), tình trạng sysop, và điều hành máy phục vụ. * [[/Kỹ thuật|FAQ về kỹ thuật]]&nbsp;&ndash; Nói về phần mềm, phần cứng của sách wiki và những hạn chế của chúng. * [[/Khó khăn|FAQ về khó khăn]]&nbsp;&ndash; Những khó khăn, phê bình xưa và nay. * [[/Linh tinh|FAQ linh tinh]]&nbsp;&ndash; Linh tinh. == Câu thường hỏi cụ thể == * [[Wikibooks:Thuật ngữ|Từ điển thuật ngữ]] * [[Wikibooks:Module là gì?|Module là gì?]] == Nên xem == * [[Wikibooks:Trả lời những ý kiến phổ biến|Trả lời những ý kiến phổ biến]] [[Category:Câu thường hỏi| ]] [[Category:Trợ giúp]] [[en:Wikibooks:FAQ]] [[nl:Help:Veelgestelde vragen]] 1002 sysop 4991 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Cơ sở dữ liệu bị khóa để các máy chủ cập nhật thông tin của nhau. 1003 sysop 3644 2005-08-19T23:47:14Z MediaWiki default v 1004 sysop 3718 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default Nhóm $2 đã được thêm 1005 sysop 3721 2005-09-05T10:06:37Z MediaWiki default Mọi trang (không gian $1) 1006 sysop 5597 2006-03-13T00:34:10Z Mxn 1 Địa hóa Các trang không phải trang sách 1007 sysop 5120 2005-11-10T02:27:42Z Mxn 1 Tất cả mọi trang (không phải trong không gian tên $1) 1008 sysop 5598 2006-03-13T00:36:36Z Mxn 1 Sửa Xem trang bắt đầu từ: 1009 sysop 5978 2006-06-13T05:58:03Z Mxn 1 Cập nhật Thành viên này đã có quyền hành chính viên 1010 sysop 3739 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Người này đã là tiếp viên 1011 sysop 3740 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Người này đã là quản lý 1012 sysop 3756 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Lỗi truy cập 1013 sysop 5940 2006-05-28T22:30:04Z Mxn 1 ct Chỉ dành cho thành viên có quyền “$2”. Xem $1. 1014 sysop 3802 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Đã sửa 1015 sysop 3803 2005-09-05T10:06:38Z MediaWiki default Đã sửa nhóm $2 1016 sysop 3812 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Xác nhận thư điện tử 1017 sysop 5670 2006-03-13T02:02:50Z Mxn 1 Cập nhật Ai đó, có thể là bạn, với địa chỉ IP $1, đã mở tài khoản “$2” dùng địa chỉ này ở Wikipedia tiếng Việt. Để xác nhận rằng tài khoản này của bạn và dùng chức năng thư điện tử ở {{SITENAME}}, xin mở địa chỉ mạng sau: $3 Nếu không phải bạn, đừng mở địa chỉ này. Mã xác nhận này sẽ hết hạn lúc $4. 1018 sysop 6685 2006-11-24T22:04:00Z Mxn 1 Cập nhật Có trục trặc khi ấy lời xác nhận 1019 sysop 4846 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Mã xác nhận sai. Mã này có thể đã hết hạn 1020 sysop 4847 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Địa chỉ thư điện tử của bạn đã được xác nhận 1021 sysop 3817 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Gửi thư xác nhận 1022 sysop 5671 2006-03-13T02:03:31Z Mxn 1 Cập nhật Chúng tôi không thể gửi thư xác nhận. Xin kiểm tra lại địa chỉ thư và gửi lần nữa xem. 1023 sysop 3819 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Thư xác nhận đã được gửi 1024 sysop 4849 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Xác nhận thư điện tử tại {{SITENAME}} 1025 sysop 4850 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Thư điện tử của bạn đã được xác nhận. Bạn có thể đăng nhập được. 1026 sysop 5672 2006-03-13T02:03:59Z Mxn 1 Cập nhật Cần kiểm tra địa chỉ thư điện tử để sử dụng các tính năng thư điện tử. Ấn nút bên dưới để gửi thư xác nhận đến địa chỉ. Thư xác nhận có một mã xác nhận; khi bạn nhập mã xác nhận vào đây, địa chỉ thư điện tử của bạn sẽ được xác nhận. Để biết chắc chắn là bạn đã xác nhận hay chưa, hãy xem [[Đặc biệt:Preferences|tùy chọn]]. 1027 sysop 3830 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default $1 sửa nhỏ 1028 sysop 3074 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default all 1029 sysop 5686 2006-03-13T02:17:22Z Mxn 1 Cập nhật Viết trang mới 1030 sysop 3843 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default đã viết mới 1031 sysop 3863 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Xóa và đổi tên 1032 sysop 3864 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default Xóa để có chỗ đổi tên 1033 sysop 5701 2006-03-13T02:35:13Z Mxn 1 Cập nhật và địa hóa ==Cần xóa trước== <span class="deleteandmovetextwarning">Trang sách với tên “[[$1]]” đã tồn tại. Bạn có muốn xóa nó để di chuyển tới tên này không?</span> 1034 sysop 3868 2005-09-05T10:06:39Z MediaWiki default [đã xóa] 1035 sysop 3880 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Tên mới 1036 sysop 4866 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Thư xác nhận đã được gửi. Trước khi dùng chức năng nhận thư, bạn cần thực hiện hướng dẫn trong thư xác nhận, để đảm bảo tài khoản thuộc về bạn. 1037 sysop 5717 2006-03-13T02:45:23Z Mxn 1 Cập nhật Sửa tập tin này bằng phần mềm bên ngoài. 1038 sysop 5718 2006-03-13T02:45:52Z Mxn 1 Cập nhật Xem [[m:Help:External editors|hướng dẫn bằng tiếng Anh]]. 1039 sysop 6686 2006-11-24T22:08:05Z Mxn 1 Dịch Thư điện tử 1040 sysop 6687 2006-11-24T22:08:56Z Mxn 1 Ngữ pháp Địa chỉ thư điện tử của bạn được xác nhận vào lúc $1. 1041 sysop 3910 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Xác nhận địa chỉ thư điện tử 1042 sysop 6543 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 406 Địa chỉ thư điện tử của bạn chưa được xác nhận. Chức năng thư điện tử chưa bật. 1043 sysop 6690 2006-11-24T22:13:47Z Mxn 1 Cập nhật Gửi $WATCHINGUSERNAME, trang $PAGETITLE tại {{SITENAME}} đã được $CHANGEDORCREATED vào $PAGEEDITDATE bởi $PAGEEDITOR, xem {{fullurl:$PAGETITLE_RAWURL}} để biết phiên bản hiện nay. Tóm tắt của $NEWPAGE: $PAGESUMMARY $PAGEMINOREDIT Liên hệ người sửa: thư {{fullurl:Special:Emailuser|target=$PAGEEDITOR_RAWURL}} {{fullurl:User:$PAGEEDITOR_RAWURL}} Sẽ không có thông báo mới nếu bạn không xem trang này. Bạn có thể thay đổi các cài đặt về các trang theo dõi. Hệ thống thông báo {{SITENAME}} – Để thay đổi cài đặt, mời vào {{fullurl:Special:Watchlist|edit=yes}} Góp ý của bạn: {{fullurl:Trợ giúp:Mục lục}} 1044 sysop 6545 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 406 Xem {{fullurl:$PAGETITLE_RAWURL|diff=0&oldid=$OLDID}} để biết các thay đổi từ khi bạn xem lần cuối. 1045 sysop 3927 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Thông báo của {{SITENAME}} 1046 sysop 3928 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Trang này mới 1047 sysop 3929 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Đánh dấu đã xem mọi trang 1048 sysop 4876 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default $PAGETITLE tại {{SITENAME}} đã thay đổi $CHANGEDORCREATED bởi $PAGEEDITOR 1049 sysop 6695 2006-11-24T22:19:59Z Mxn 1 Cập nhật nội dung cũ: “$1” (người viết duy nhất: [[Đặc biệt:Contributions/$2|$2]]) 1050 sysop 3938 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Độ mở ống kính 1051 sysop 3939 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Tác giả 1052 sysop 3940 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Bit trên mẫu 1053 sysop 3941 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Độ sáng 1054 sysop 3942 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Mẫu CFA 1055 sysop 3943 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Không gian màu 1056 sysop 3107 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default sRGB 1057 sysop 3108 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default FFFF.H 1058 sysop 3944 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Ý nghĩa thành phần 1059 sysop 3945 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default không có 1060 sysop 3111 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Y 1061 sysop 3112 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Cb 1062 sysop 3113 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Cr 1063 sysop 3114 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default R 1064 sysop 3115 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default G 1065 sysop 3116 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default B 1066 sysop 3946 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Độ nén (bit/điểm) 1067 sysop 3947 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Kiểu nén 1068 sysop 3948 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Không nén 1069 sysop 3120 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default JPEG 1070 sysop 3949 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Độ tương phản 1071 sysop 3950 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Thường 1072 sysop 3951 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Nhẹ 1073 sysop 3952 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Mạnh 1074 sysop 3953 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Bản quyền 1075 sysop 3954 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Sửa hình thủ công 1076 sysop 3955 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Thường 1077 sysop 3956 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Thủ công 1078 sysop 6696 2006-11-24T22:20:48Z Mxn 1 Cập nhật Ngày giờ sửa ảnh 1079 sysop 6697 2006-11-24T22:21:18Z Mxn 1 Dịch Ngày giờ số hóa 1080 sysop 6698 2006-11-24T22:21:47Z Mxn 1 Dịch Ngày giờ sinh dữ liệu 1081 sysop 6699 2006-11-24T22:22:26Z Mxn 1 Dịch Miêu tả cài đặt thiết bị 1082 sysop 6700 2006-11-24T22:23:02Z Mxn 1 Địch Tỷ lệ phóng lớn kỹ thuật số 1083 sysop 6701 2006-11-24T22:23:51Z Mxn 1 Viết hoa Phiên bản EXIF 1084 sysop 6702 2006-11-24T22:24:24Z Mxn 1 Dịch Độ lệch phơi sáng 1085 sysop 6703 2006-11-24T22:25:00Z Mxn 1 Dịch Chỉ số phơi sáng 1086 sysop 6704 2006-11-24T22:25:44Z Mxn 1 Dịch Chế độ phơi sáng 1087 sysop 6705 2006-11-24T22:26:22Z Mxn 1 Dịch Phơi sáng tự động 1088 sysop 6706 2006-11-24T22:26:55Z Mxn 1 Dịch Phơi sáng thủ công 1089 sysop 3140 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Auto bracket 1090 sysop 6707 2006-11-24T22:27:41Z Mxn 1 Dịch Chương trình phơi sáng 1091 sysop 6708 2006-11-24T22:28:10Z Mxn 1 Dịch Không định 1092 sysop 6817 2006-11-24T23:53:08Z Mxn 1 Thủ công Thủ công 1093 sysop 6710 2006-11-24T22:29:13Z Mxn 1 Dịch Chương trình chuẩn 1094 sysop 3145 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Aperture priority 1095 sysop 3146 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Shutter priority 1096 sysop 3147 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Creative program (biased toward depth of field) 1097 sysop 3148 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Action program (biased toward fast shutter speed) 1098 sysop 3149 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Portrait mode (for closeup photos with the background out of focus) 1099 sysop 3150 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default Landscape mode (for landscape photos with the background in focus) 1100 sysop 6711 2006-11-24T22:29:46Z Mxn 1 Dịch Thời gian mở ống kính 1101 sysop 6713 2006-11-24T22:31:18Z Mxn 1 Dịch Nguồn tập tin 1102 sysop 3153 2005-07-03T14:39:18Z MediaWiki default DSC 1103 sysop 3959 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Đèn chớp 1104 sysop 6714 2006-11-24T22:31:59Z Mxn 1 Dịch Nguồn đèn chớp 1105 sysop 6715 2006-11-24T22:32:33Z Mxn 1 Dịch Phiên bản Flashpix được hỗ trợ 1106 sysop 6716 2006-11-24T22:33:22Z Mxn 1 Dịch Số F 1107 sysop 6717 2006-11-24T22:34:08Z Mxn 1 Dịch Độ dài tiêu cự thấu kính 1108 sysop 6718 2006-11-24T22:34:54Z Mxn 1 Dịch Tiêu cự trong phim 35 mm 1109 sysop 6719 2006-11-24T22:35:27Z Mxn 1 Dịch Đơn vị phân giải trên mặt phẳng tiêu 1110 sysop 6721 2006-11-24T22:37:55Z Mxn 1 Dịch Phân giải X trên mặt phẳng tiêu 1111 sysop 6722 2006-11-24T22:38:42Z Mxn 1 Dịch Phân giải Y trên mặt phẳng tiêu 1112 sysop 6723 2006-11-24T22:39:13Z Mxn 1 Dịch Điều khiển cảnh 1113 sysop 6724 2006-11-24T22:39:52Z Mxn 1 Dịch Không có 1114 sysop 3165 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Low gain up 1115 sysop 3166 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default High gain up 1116 sysop 3167 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Low gain down 1117 sysop 3168 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default High gain down 1118 sysop 6725 2006-11-24T22:41:09Z Mxn 1 Dịch Độ cao 1119 sysop 6726 2006-11-24T22:41:48Z Mxn 1 Dịch Tham chiếu cao độ 1120 sysop 6727 2006-11-24T22:42:20Z Mxn 1 Dịch Tên khu vực theo GPS 1121 sysop 6728 2006-11-24T22:42:57Z Mxn 1 Dịch Ngày theo GPS 1122 sysop 3173 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Bearing of destination 1123 sysop 3174 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Reference for bearing of destination 1124 sysop 3175 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Distance to destination 1125 sysop 3176 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Reference for distance to destination 1126 sysop 3177 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Latitude destination 1127 sysop 3178 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Reference for latitude of destination 1128 sysop 3179 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Longitude of destination 1129 sysop 3180 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Reference for longitude of destination 1130 sysop 3181 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default GPS differential correction 1131 sysop 3182 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Magnetic direction 1132 sysop 6729 2006-11-24T22:43:34Z Mxn 1 Dịch Hướng thật 1133 sysop 3184 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Measurement precision 1134 sysop 6730 2006-11-24T22:44:05Z Mxn 1 Dịch Hướng của hình 1135 sysop 3186 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Reference for direction of image 1136 sysop 6731 2006-11-24T22:45:05Z Mxn 1 Dịch Vĩ độ 1137 sysop 6732 2006-11-24T22:45:35Z Mxn 1 Dịch Vĩ độ bắc 1138 sysop 6733 2006-11-24T22:46:06Z Mxn 1 Dịch Vĩ độ nam 1139 sysop 6734 2006-11-24T22:46:51Z Mxn 1 Dịch Vĩ độ bắc hay nam 1140 sysop 6735 2006-11-24T22:47:29Z Mxn 1 Dịch Kinh độ 1141 sysop 6736 2006-11-24T22:48:03Z Mxn 1 Dịch Kinh độ đông 1142 sysop 6737 2006-11-24T22:49:16Z Mxn 1 DỊch Kinh độ tây 1143 sysop 6738 2006-11-24T22:49:50Z Mxn 1 Dịch Kinh độ đông hay tây 1144 sysop 3195 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Geodetic survey data used 1145 sysop 6739 2006-11-24T22:50:36Z Mxn 1 Dịch Chế độ đo 1146 sysop 6740 2006-11-24T22:51:13Z Mxn 1 Dịch Đo 2 chiều 1147 sysop 6741 2006-11-24T22:51:44Z Mxn 1 Dịch Đo 3 chiều 1148 sysop 6742 2006-11-24T22:52:15Z Mxn 1 Dịch Tên phương pháp xử lý GPS 1149 sysop 6743 2006-11-24T22:52:53Z Mxn 1 Dịch Vệ tinh nhân tạo dùng để đo 1150 sysop 3201 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Speed of GPS receiver 1151 sysop 6744 2006-11-24T22:53:27Z Mxn 1 Dịch Kilômét một giờ 1152 sysop 6745 2006-11-24T22:53:59Z Mxn 1 Dịch Dặm một giờ 1153 sysop 6746 2006-11-24T22:59:10Z Mxn 1 DỊch Hải lý một giờ 1154 sysop 6747 2006-11-24T23:01:00Z Mxn 1 Dịch Đơn vị tốc độ 1155 sysop 3206 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Receiver status 1156 sysop 6748 2006-11-24T23:01:45Z Mxn 1 Dịch Đang đo 1157 sysop 3208 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Measurement interoperability 1158 sysop 6749 2006-11-24T23:02:19Z Mxn 1 Dịch Giờ GPS (đồng hồ nguyên tử) 1159 sysop 6750 2006-11-24T23:02:57Z Mxn 1 Dic.h Hướng chuyển động 1160 sysop 3211 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Reference for direction of movement 1161 sysop 6751 2006-11-24T23:03:51Z Mxn 1 Dịch Phiên bản thẻ GPS 1162 sysop 3960 2005-09-05T10:06:40Z MediaWiki default Tiêu đề của hình 1163 sysop 3961 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Chiều cao 1164 sysop 6752 2006-11-24T23:04:38Z Mxn 1 Dịch ID hình duy nhất 1165 sysop 3962 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Bề ngang 1166 sysop 6753 2006-11-24T23:05:12Z Mxn 1 Dịch Điểm tốc độ ISO 1167 sysop 3963 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Vị trí SOI JPEG 1168 sysop 3964 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Kích cỡ (byte) của JPEG 1169 sysop 6754 2006-11-24T23:05:55Z Mxn 1 Dịch Nguồn sáng 1170 sysop 6755 2006-11-24T23:06:33Z Mxn 1 DỊch Không biết 1171 sysop 6756 2006-11-24T23:07:17Z Mxn 1 Dịch Trời nắng 1172 sysop 6757 2006-11-24T23:07:49Z Mxn 1 Dịch Trời mây 1173 sysop 6758 2006-11-24T23:08:22Z Mxn 1 Dịch Che nắng 1174 sysop 6759 2006-11-24T23:08:52Z Mxn 1 Dịch Nắng huỳnh quang (D 5700 – 7100K) 1175 sysop 6760 2006-11-24T23:09:24Z Mxn 1 Dịch Màu trắng huỳnh quang ban ngày (N 4600 – 5400K) 1176 sysop 6761 2006-11-24T23:10:16Z Mxn 1 Dịch Màu trắng mát huỳnh quang (W 3900 – 4500K) 1177 sysop 6762 2006-11-24T23:11:23Z Mxn 1 Dịch Màu trắng huỳnh quang (WW 3200 – 3700K) 1178 sysop 6763 2006-11-24T23:12:07Z Mxn 1 Dịch Ánh chuẩn A 1179 sysop 6764 2006-11-24T23:12:38Z Mxn 1 DỊch Ánh chuẩn B 1180 sysop 6765 2006-11-24T23:13:35Z Mxn 1 Dịch Ánh chuẩn C 1181 sysop 6766 2006-11-24T23:14:12Z Mxn 1 DỊch Huỳnh quang 1182 sysop 3233 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default D55 1183 sysop 3234 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default D65 1184 sysop 3235 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default D75 1185 sysop 3236 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default D50 1186 sysop 6767 2006-11-24T23:14:53Z Mxn 1 Dịch Vonfram xưởng ISO 1187 sysop 6768 2006-11-24T23:15:25Z Mxn 1 Dịch Nguồn ánh sáng khác 1188 sysop 6769 2006-11-24T23:16:08Z Mxn 1 Dịch Vonfram (ánh nóng sáng) 1189 sysop 3240 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Flash 1190 sysop 6770 2006-11-24T23:16:48Z Mxn 1 Dịch Trời đẹp 1191 sysop 3965 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Hãng máy ảnh 1192 sysop 3243 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default $1 1193 sysop 6771 2006-11-24T23:17:43Z Mxn 1 Cập nhật Ghi chú của nhà sản xuất 1194 sysop 6772 2006-11-24T23:18:27Z Mxn 1 Dịch Khẩu độ cực đại qua đất 1195 sysop 6773 2006-11-24T23:18:57Z Mxn 1 Dịch Chế độ đo 1196 sysop 6774 2006-11-24T23:19:38Z Mxn 1 Dịch Không biết 1197 sysop 6775 2006-11-24T23:21:45Z Mxn 1 Dịch Trung bình 1198 sysop 6776 2006-11-24T23:22:16Z Mxn 1 Dịch Trung bình trọng lượng ở giữa 1199 sysop 6777 2006-11-24T23:22:51Z Mxn 1 Dịch Khác 1200 sysop 3251 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Spot 1201 sysop 3252 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default MultiSpot 1202 sysop 6778 2006-11-24T23:23:33Z Mxn 1 Dịch Lấy mẫu 1203 sysop 3254 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Partial 1204 sysop 3967 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Kiểu máy ảnh 1205 sysop 3256 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default $1 1206 sysop 3257 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Optoelectronic conversion factor 1207 sysop 6779 2006-11-24T23:24:08Z Mxn 1 Dịch Hướng 1208 sysop 3968 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Thường 1209 sysop 3969 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Lộn ngược theo phương ngang 1210 sysop 3970 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Quay 180° 1211 sysop 3971 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Lộn ngược theo phương dọc 1212 sysop 3972 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Quay 90° bên trái và lộn thẳng đứng 1213 sysop 3973 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Quay 90° bên phải 1214 sysop 3974 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Quay 90° bên phải và lộn thẳng đứng 1215 sysop 3975 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Quay 90° bên trái 1216 sysop 3267 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Pixel composition 1217 sysop 3268 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default RGB 1218 sysop 3269 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default YCbCr 1219 sysop 6780 2006-11-24T23:24:45Z Mxn 1 DỊch Bề cao hình hợp lệ 1220 sysop 6781 2006-11-24T23:25:23Z Mxn 1 Dịch Bề ngang hợp lệ 1221 sysop 6782 2006-11-24T23:25:56Z Mxn 1 Dịch Cách xếp dữ liệu 1222 sysop 3273 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default chunky format 1223 sysop 3274 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default planar format 1224 sysop 3275 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Chromaticities of primarities 1225 sysop 3276 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Pair of black and white reference values 1226 sysop 6783 2006-11-24T23:26:34Z Mxn 1 Cập nhật Tập tin thanh liên quan 1227 sysop 3278 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Unit of X and Y resolution 1228 sysop 3279 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default inches 1229 sysop 3280 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default centimetres 1230 sysop 3281 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Number of rows per strip 1231 sysop 3977 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Số mẫu trên điểm ảnh 1232 sysop 3978 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Độ bão hòa 1233 sysop 6784 2006-11-24T23:27:29Z Mxn 1 Dịch Thường 1234 sysop 6785 2006-11-24T23:28:10Z Mxn 1 Dịch Độ bão hòa thấp 1235 sysop 6786 2006-11-24T23:28:49Z Mxn 1 Dịch Độ bão hòa cao 1236 sysop 6787 2006-11-24T23:29:42Z Mxn 1 Dịch Kiểu chụp cảnh 1237 sysop 6788 2006-11-24T23:30:16Z Mxn 1 Dịch Chuẩn 1238 sysop 6789 2006-11-24T23:30:54Z Mxn 1 Dịch Nằm 1239 sysop 6790 2006-11-24T23:31:27Z Mxn 1 Dịch Đứng 1240 sysop 6791 2006-11-24T23:32:06Z Mxn 1 Dịch Cảnh ban đêm 1241 sysop 6792 2006-11-24T23:32:47Z Mxn 1 Dịch Loại cảnh 1242 sysop 6793 2006-11-24T23:33:37Z Mxn 1 Dịch Hình chụp thẳng 1243 sysop 6794 2006-11-24T23:34:49Z Mxn 1 Dịch Phương pháp đo 1244 sysop 6795 2006-11-24T23:35:21Z Mxn 1 Dịch Không định rõ 1245 sysop 6796 2006-11-24T23:36:04Z Mxn 1 Dịch Đầu đo vùng màu một mảnh 1246 sysop 6797 2006-11-24T23:36:46Z Mxn 1 Dịch Đầu đo vùng màu hai mảnh 1247 sysop 6798 2006-11-24T23:37:28Z Mxn 1 Dịch Đầu đo vùng màu ba mảnh 1248 sysop 3299 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Color sequential area sensor 1249 sysop 3300 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Trilinear sensor 1250 sysop 3301 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Color sequential linear sensor 1251 sysop 6799 2006-11-24T23:38:15Z Mxn 1 Dịch Độ sắc nét 1252 sysop 6800 2006-11-24T23:38:47Z Mxn 1 Dịch Thường 1253 sysop 6801 2006-11-24T23:41:17Z Mxn 1 Dịch Dẻo 1254 sysop 6802 2006-11-24T23:41:56Z Mxn 1 Dịch Cứng 1255 sysop 6803 2006-11-24T23:42:47Z Mxn 1 Dịch Tốc độ cửa chớp 1256 sysop 3979 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Phần mềm đã dùng 1257 sysop 3308 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default $1 1258 sysop 3309 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Spatial frequency response 1259 sysop 3310 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Spectral sensitivity 1260 sysop 3311 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Bytes per compressed strip 1261 sysop 6804 2006-11-24T23:43:32Z Mxn 1 Dịch Vị trí dữ liệu hình 1262 sysop 3313 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Subject area 1263 sysop 3314 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Subject distance 1264 sysop 6806 2006-11-24T23:44:59Z Mxn 1 Dịch Khoảng cách tới vật 1265 sysop 6807 2006-11-24T23:45:27Z Mxn 1 Dịch Không biết 1266 sysop 3317 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Macro 1267 sysop 6808 2006-11-24T23:45:59Z Mxn 1 Dịch Nhìn gần 1268 sysop 6809 2006-11-24T23:46:31Z Mxn 1 Dịch Nhìn xa 1269 sysop 3320 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default Subject location 1270 sysop 3321 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default DateTime subseconds 1271 sysop 3322 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default DateTimeDigitized subseconds 1272 sysop 3323 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default DateTimeOriginal subseconds 1273 sysop 3980 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Hàm chuyển đổi 1274 sysop 6810 2006-11-24T23:47:07Z Mxn 1 Dịch Ghi chú của tác giả 1275 sysop 3981 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Độ sáng trắng 1276 sysop 6811 2006-11-24T23:47:43Z Mxn 1 Dịch Cân bằng trắng tự động 1277 sysop 6812 2006-11-24T23:48:41Z Mxn 1 Dịch Cân bằng trắng thủ công 1278 sysop 3329 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default White point chromaticity 1279 sysop 6813 2006-11-24T23:49:44Z Mxn 1 Cập nhật Phân giải theo bề ngang 1280 sysop 6814 2006-11-24T23:50:33Z Mxn 1 Dịch Hệ số ma trận biến đổi không gian màu 1281 sysop 6815 2006-11-24T23:51:21Z Mxn 1 Dịch Định vị Y và C 1282 sysop 6816 2006-11-24T23:52:07Z Mxn 1 Dịch Tỷ lệ lấy mẫu con của Y so với C 1283 sysop 3983 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Phân giải theo chiều cao 1284 sysop 4884 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default Có thể có lỗi cơ sở dữ liệu hoặc bạn không thể cập nhật tài khoản bên ngoài. 1285 sysop 6283 2006-08-05T05:23:44Z Mxn 1 $1 kB, định dạng MIME: <code>$2</code>{{int:playfile|$2}} 1286 sysop 6838 2006-11-25T00:21:48Z Mxn 1 Cập nhật Tập tin 1287 sysop 4889 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default Các thành viên được tín nhiệm để chặn phá hoại hay xóa bài 1288 sysop 4017 2005-09-05T10:06:41Z MediaWiki default Quản lý 1289 sysop 4018 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Các thành viên vô danh 1290 sysop 4019 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Vô danh 1291 sysop 4890 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default Các thành viên có thể bổ nhiệm quản lý 1292 sysop 4021 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Tổng quản lý 1293 sysop 4022 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Các thành viên đăng nhập 1294 sysop 4023 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Thành viên 1295 sysop 4024 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Có mọi quyền hạn 1296 sysop 4025 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Tiếp viên 1297 sysop 3351 2005-07-03T14:39:19Z MediaWiki default grouprights level 1298 sysop 4026 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Các nhóm 1299 sysop 4027 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Thêm nhóm 1300 sysop 4028 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Một nhóm đã có tên đó 1301 sysop 4029 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Sửa nhóm 1302 sysop 4891 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default Mô tả nhóm (tối đa 255 chữ):<br /> 1303 sysop 4031 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Tên nhóm: 1304 sysop 4892 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default Nếu một tên hoặc một mô tả bắt đầu bằng dấu phẩy, phần còn lại được coi như tên một tin nhắn, do đó nội dung sẽ được địa phương hóa qua không gian MediaWiki 1305 sysop 4033 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Các nhóm hiện nay 1306 sysop 4034 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Các nhóm hiện nay: 1307 sysop 4035 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Quản lý quyền hạn các nhóm 1308 sysop 4036 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Xin nhập tên nhóm hợp lệ 1309 sysop 4037 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default ID || Tên || Mô tả || Quyền 1310 sysop 6848 2006-11-25T00:34:00Z Mxn 1 Viết hoa Cũ nhất 1311 sysop 6849 2006-11-25T00:34:44Z Mxn 1 Viết hoa Mới nhất 1312 sysop 4060 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default tất cả 1313 sysop 4897 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Tên mới đặc biệt; không đổi sang tên đó được. 1314 sysop 4074 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Nhập giữa các wiki 1315 sysop 4901 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Không có nguồn nhập giữa wiki và việc nhập lịch sử bị tắt. 1316 sysop 4904 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Địa chỉ thư điện tử có vẻ sai. Xin nhập lại. 1317 sysop 4084 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Đảo ngược lựa chọn 1318 sysop 4087 2005-09-05T10:06:42Z MediaWiki default Địa chỉ IP hay tên thành viên 1319 sysop 4906 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default 2 giờ:2 hours,1 ngày:1 day,3 ngày:3 days,1 tuần:1 week,2 tuần:2 weeks,1 tháng:1 month,3 tháng:3 months,6 tháng:6 months,1 năm:1 year,vô hạn:infinite 1320 sysop 4092 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Thời hạn khác 1321 sysop 4093 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default khác 1322 sysop 6409 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default '''Cảnh báo''': Tệp tin này có thể làm hại máy tính của bạn. <hr /> 1323 sysop 3393 2005-07-03T14:39:20Z MediaWiki default Metadata 1324 sysop 3394 2005-07-03T14:39:20Z MediaWiki default Wikipedia:Metadata 1325 sysop 4210 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Nhật trình đổi tên 1326 sysop 4211 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Các trang bị đổi tên. 1327 sysop 4218 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Lý do 1328 sysop 4230 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không gian: 1329 sysop 4953 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default <strong>Không có địa chỉ thư điện tử</strong>, chức năng sau có thể không hoạt động. 1330 sysop 4268 2005-09-05T10:06:44Z MediaWiki default Không có hình này, bạn có thể [$1 tải nó lên] 1331 sysop 3410 2005-07-03T14:39:20Z MediaWiki default [$1] 1332 sysop 4307 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default [$1 người xem] 1333 sysop 4326 2005-09-05T10:06:45Z MediaWiki default Mật khẩu cần chứa ít nhất $1 chữ. 1334 sysop 4975 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default * <strong>Thư điện tử</strong> (tùy): người khác có thể gửi thư từ trang này cho bạn mà họ vẫn không biết địa chỉ thư của bạn; địa chỉ thư còn giúp gửi bạn mật khẩu nếu bạn quên. 1335 sysop 4976 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Địa chỉ thư này cũng được dùng để gửi bạn thư thông báo nếu bạn lựa chọn chức năng này. 1336 sysop 4977 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default * <strong>Tên thật</strong> (tùy): tên này (nếu được nhập) sẽ được dùng trong các đóng góp của bạn. 1337 sysop 4357 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default In 1338 sysop 4402 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default tất cả 1339 sysop 4413 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Đã đổi tên nhóm $2 đến $3 1340 sysop 4416 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Trang đặc biệt hạn chế 1341 sysop 4425 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default lùi lại 1342 sysop 4446 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Liên wiki bị tắt 1343 sysop 4447 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tiêu bản cho $1 bị tắt 1344 sysop 4448 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Địa chỉ mạng dài quá 1345 sysop 4451 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tìm toàn văn 1346 sysop 4460 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tên mới giống tên cũ; không đổi tên được. 1347 sysop 4468 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Đặt cờ tiếp viên 1348 sysop 4469 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xin xem thêm [$1 mô tả tệp tin] 1349 sysop 4474 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xem thay đổi 1350 sysop 5306 2005-12-02T04:25:35Z MediaWiki default * navigation ** mainpage|mainpage ** portal-url|portal ** currentevents-url|currentevents ** recentchanges-url|recentchanges ** randompage-url|randompage ** helppage|help ** sitesupport-url|sitesupport 1351 sysop 4494 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Tên tệp tin nguồn 1352 sysop 4529 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Kích thước thu nhỏ:&nbsp; 1353 sysop 5027 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Gửi thông báo cho tôi về cả sửa đổi nhỏ 1354 sysop 5028 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Thể hiện địa chỉ thư của tôi trong thư thông báo 1355 sysop 5029 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Gửi tôi thông báo khi trang thảo luận với tôi thay đổi 1356 sysop 5030 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Gửi tôi thông báo về thay đổi của trang 1357 sysop 4544 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Mặc định dùng so sánh bên ngoài 1358 sysop 4545 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Mặc định dùng soạn thảo bên ngoài 1359 sysop 4556 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default Xem số người xem 1360 sysop 6573 2006-10-25T21:00:03Z MediaWiki default 406 Xem thay đổi bạn đã thực hiện [alt-v] 1361 sysop 4574 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thử tìm đoạn văn khớp chính xác với từ khóa 1362 sysop 4587 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Phục hồi 1363 sysop 5053 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Thư mục tải lên không ghi vào được 1364 sysop 4632 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default [$1 Tải lên phiên bản mới] 1365 sysop 5770 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default This file contains HTML or script code that may be erroneously be interpreted by a web browser. 1366 sysop 4636 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Tệp tin có virút: $1 1367 sysop 4648 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Quản lý quyền thành viên 1368 sysop 4649 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Sửa nhóm thành viên 1369 sysop 4650 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Các nhóm hiện nay: 1370 sysop 5065 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Chọn nhóm mà bạn muốn thêm hay bớt thành viên. Các nhóm không được chọn sẽ không thay đổi. Có thể chọn nhóm bằng CTRL + Chuột trái 1371 sysop 4652 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thành viên của: 1372 sysop 5066 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Thành viên nhóm đã đổi từ $1 đến $2 1373 sysop 4654 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Quản lý nhóm thành viên 1374 sysop 5393 2006-01-01T14:54:27Z MediaWiki default Nhập tên thành viên: 1375 sysop 4658 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thêm 1376 sysop 4661 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xóa 1377 sysop 4662 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default _{Thành viên} \ ^{Chủ đề} 1378 sysop 4663 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default thành viên $1 1379 sysop 4665 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Chắc chắn 1380 sysop 3495 2005-07-03T14:39:22Z MediaWiki default <th>#</th><th>Topic</th><th>Range</th><th>Action</th> 1381 sysop 4667 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xem qua đánh giá của tôi 1382 sysop 4668 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Không 1383 sysop 3498 2005-07-03T14:39:22Z MediaWiki default $1 of $2 1384 sysop 4674 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Sửa chữa cho $1 1385 sysop 3500 2005-07-03T14:39:22Z MediaWiki default See the validation statistics for "$1" <a href="$2">here</a> 1386 sysop 4675 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xem lại 1387 sysop 4676 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Đánh giá của bạn đã được lưu 1388 sysop 4677 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thay đổi số $1 1389 sysop 4678 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thay đổi của $1 1390 sysop 4679 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default chi tiết 1391 sysop 4680 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xem đánh giá của tôi 1392 sysop 4685 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Thời gian 1393 sysop 4686 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default {{ns:4}}:Đánh giá 1394 sysop 4688 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Xem qua đánh giá của $1 1395 sysop 4693 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Đánh giá của "$1" 1396 sysop 5079 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Đổi câu này <a href="{{SERVER}}{{localurl:MediaWiki:Val_votepage_intro}}">tại đây</a>! 1397 sysop 5372 2005-12-22T07:50:05Z MediaWiki default <b>Không bao giờ thay đổi điều gì ở đây mà không có biểu quyết cộng đồng!</b> 1398 sysop 4699 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Được 1399 sysop 3515 2005-07-03T14:39:22Z MediaWiki default is 1400 sysop 3516 2005-07-03T14:39:22Z MediaWiki default iz 1401 sysop 4702 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Cần phiên bản $1 của MediaWiki 1402 sysop 5081 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Cần phiên bản $1 của MediaWiki để xem trang này. Xem [[Đặc_biệt:Phiên_bản]] 1403 sysop 4708 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Xem 1404 sysop 4716 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default tất cả 1405 sysop 4717 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default tất cả 1406 sysop 4737 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default * Đã bật thông báo qua thư điện tử. 1407 sysop 5094 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default * Các trang đã thay đổi từ lần cuối bạn xem chúng được in '''đậm''' 1408 sysop 4739 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Giấu 1409 sysop 4741 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default $1 sửa đổi của tôi 1410 sysop 4744 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Xem 1411 sysop 4749 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default Tên miền của bạn 1412 sysop 6720 2006-11-24T22:37:23Z Mxn 1 Dịch inch 1413 sysop 6805 2006-11-24T23:44:28Z Mxn 1 Dịch $1 mét 1414 sysop 3578 2005-07-29T11:21:20Z MediaWiki default $1 dpc 1415 sysop 3579 2005-07-29T11:21:20Z MediaWiki default $1 dpi 1416 sysop 3602 2005-07-29T11:21:22Z MediaWiki default - 1417 sysop 3607 2005-07-29T11:21:22Z MediaWiki default (Preview) 1418 sysop 5309 2005-12-02T04:25:36Z MediaWiki default ; $4$5 : [$2 $1] 1419 sysop 5368 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default <div id="mw_trackbacks"> Trackbacks for this article:<br /> $1 </div> 1420 sysop 3614 2005-07-29T11:21:22Z MediaWiki default The trackback was successfully deleted. 1421 sysop 5311 2005-12-02T04:25:36Z MediaWiki default ; $4$5 : [$2 $1]: <nowiki>$3</nowiki> 1422 sysop 3616 2005-07-29T11:21:22Z MediaWiki default Trackback 1423 sysop 3617 2005-07-29T11:21:22Z MediaWiki default ([$1 Delete]) 1424 sysop 4599 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Luôn 1425 sysop 4600 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Mặc định của trình duyệt 1426 sysop 4601 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default Không bao giờ 1427 sysop 6611 2006-11-05T08:44:41Z Mxn 1 Trống Thể loại trống 1428 sysop 3624 2005-07-29T11:21:23Z MediaWiki default The following category pages exist although no other article or category make use of them. 1429 sysop 3627 2005-07-29T11:21:23Z MediaWiki default See the validation statistics for "$1" <a href="$2">here</a> 1431 sysop 6818 2006-11-24T23:54:28Z Mxn 1 Dịch lúc $1 1432 sysop 3652 2005-08-19T23:47:16Z MediaWiki default infinite 1433 sysop 3653 2005-08-19T23:47:16Z MediaWiki default The blocklist is empty. 1434 sysop 3654 2005-08-19T23:47:16Z MediaWiki default /^(.*?)([a-zA-Z\x80-\xff]+)$/sD 1435 sysop 4938 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Trang được liên kết đến nhiều nhất 1436 sysop 4944 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default tất cả 1437 sysop 3662 2005-08-19T23:47:17Z MediaWiki default one deleted edit 1438 sysop 3669 2005-08-19T23:47:17Z MediaWiki default px 1440 6957 2006-12-19T12:50:48Z 58.186.223.157 ... [[en:Category:Science]] [[es:Categoría:Ciencias]] [[nl:Categorie:Exacte wetenschap]] [[simple:Category:Science]] [[simple:Category:Health]] 1442 sysop 5673 2006-03-13T02:04:39Z Mxn 1 Cập nhật <div style="float: left">[[Hình:Nuvola filesystems trashcan full.png|không|24px]]</div> <div style="margin-left: 28px"> <strong style="color: red; background-color: white">Đã bị xóa:</strong> Thành viên [[Thành viên:$1|$1]] ([[Thảo luận Thành viên:$1|thảo luận]]) đã xóa trang này trong lúc bạn đang sửa đổi nó, họ cho lý do: :''$2'' Xin hãy xác nhận là bạn vẫn muốn tạo ra trang này lại hay không. </div> 1443 sysop 5705 2006-03-13T02:38:31Z Mxn 1 Cập nhật <div style="float: left">[[Hình:Nuvola filesystems trashcan full.png|không|24px]]</div> <p style="margin-left: 28px"><strong style="color: red; background-color: white">Đã bị xóa:</strong> Trong lúc bạn đang sửa đổi trang này, một người quản lý đã xóa nó đi. Xin hãy tham khảo [[{{ns:Special}}:Log/delete|nhật trình xóa]] để xem tại sao.</p> 1444 sysop 6832 2006-11-25T00:16:03Z Mxn 1 DỊch Đã có tập tin với tên gọi này, và không thể lưu đè lên nó. Xin quay lại để truyền lên tập tin này dưới tên khác. [[Hình:$1|nhỏ|giữa|$1]] 1445 sysop 6833 2006-11-25T00:18:15Z Mxn 1 Dịch <div style="float: left">[[Hình:Commons-logo.svg|không|20px]]</div> <p class="plainlinks" style="margin-left: 24px">'''[{{fullurle:Commons:Trang Chính|uselang=vi}} Wikimedia Commons]''' đã có [{{fullurle:Commons:$1|uselang=vi}} tập tin cùng tên]; hãy quay lại và truyền lên tập tin này dưới tên khác.</p> [[Hình:$1|nhỏ|giữa|$1]] 1446 sysop 6840 2006-11-25T00:25:59Z Mxn 1 Cập nhật Miêu tả tập tin: 1447 sysop 4110 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default This file is bigger than the server is configured to allow. 1448 sysop 4114 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default Licensing 1449 sysop 6042 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default log in 1450 sysop 4142 2005-09-05T10:06:43Z MediaWiki default You must $1 to view other pages. 1451 sysop 4956 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default tải lên 1452 sysop 4957 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default chưa chọn 1453 sysop 4972 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Liên kết thường trực 1454 sysop 4974 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Mục lục theo không gian tên 1455 sysop 4406 2005-09-05T10:06:46Z MediaWiki default Recreate 1456 sysop 4470 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default file description page 1457 sysop 4475 2005-09-05T10:06:47Z MediaWiki default ($1 bots) 1458 sysop 6078 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Recreate the page despite it has been deleted 1459 sysop 5535 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default This article has been deleted. The reason for deletion is shown in the summary below, along with details of the users who had edited this page before deletion. The actual text of these deleted revisions is only available to administrators. 1460 sysop 4619 2005-09-05T10:06:48Z MediaWiki default updated since my last visit 1461 sysop 4705 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default View $1? 1462 sysop 4706 2005-09-05T10:06:49Z MediaWiki default View deleted pages 1463 sysop 6101 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default $1 bot edits 1464 4760 2005-09-05T18:50:10Z Mxn 1 Redirect to [[Trang Chính]] #redirect [[Trang Chính]] 1471 4792 2005-10-21T04:40:26Z Mxn 1 Redirect to [[Thảo luận Wikibooks:Người quản lý]] #redirect [[Thảo luận Wikibooks:Người quản lý]] 1472 6680 2006-11-24T01:23:53Z Mxn 1 Di chuyển thảo luận đến [[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận#Cần tài liệu về kỹ năng đàm phán của người Trung Quốc]] #redirect [[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận]] 1475 6952 2006-12-19T12:40:03Z 221.132.4.159 /* "Wiki" có nghĩa là gì? */ chính xác hơn chút =="Wiki" có nghĩa là gì?== "[[w:Wiki|Wiki]]" là một công trình nội tuyến cho phép tất cả mọi người đóng góp và phát triển website vào bất kì lúc nào. Chữ "wiki" từ [[w:Tiếng Hạ Uy Di|tiếng Hạ Uy Di]] "wikiwiki", có nghĩa là nhanh, bởi vì hệ thống wiki làm cho website được phát triển nhanh, và mọi người có thể đóng góp dễ dàng và nhanh lẹ. ==Wikibooks khác gì so với Wikipedia?== Wikibooks khác wikipedia về nội dụng và văn phong trình bày như thế nào? ==Tại sao Wikibooks vẫn ít được mọi người biết đến?== [[Thể loại:Câu thường hỏi]] 1477 5326 2005-12-04T07:46:27Z Mxn 1 == Kiểu chào == Trong tiếng Tây Ban Nha, người ta chào theo giờ trong ngày khi họ gặp nhau: *Buổi sáng: ''¡Buenos días¡'' *Buổi chiều: ''¡Buenas tardes!'' *Buổi tối (chúc ngủ ngon): ''¡Buenas noches!'' ''¡Hola!'' là câu chào dùng trong ngày bất kỳ lúc nào khi gặp nhau. == Đàm thoại == Hai người bạn, Carmen và Roberto gặp nhau: {| width="100%" |- | '''Carmen''' || Hola Roberto. ¿Cómo estás? || ''Chào Roberto. Bạn có khỏe không?'' |- | '''Roberto''' || Estoy bien, gracias. ¿Y tú? || ''Khỏe lắm, cám ơn. Còn bạn này?'' |- | '''Carmen''' || Estoy bien. || ''Mình khỏe.'' |- | '''Roberto''' || ¿Qué hay de nuevo? || ''Có gì mới không?'' |- | '''Carmen''' || No mucho. || ''Không có gì mới cả.'' |- | '''Carmen''' || Adiós, Roberto. || ''Tạm biệt, Roberto.'' |- | '''Roberto''' || Adiós, hasta mañana. || ''Tạm biệt, hẹn mai gặp lại nha.'' |} [[Thể loại:Empecemos|Presentarse]] 1478 sysop 5121 2005-11-10T02:28:12Z Mxn 1 Nhận thư điện tử từ các thành viên khác 1479 sysop 5124 2005-11-10T02:29:48Z Mxn 1 Hiển thị trang có tiền tố: 1480 sysop 5633 2006-03-13T01:32:05Z Mxn 1 Cập nhật Thể loại 1481 sysop 5665 2006-03-13T01:59:17Z Mxn 1 Cập nhật [[Hình:Nuvola apps kcmmemory.png|phải|100px|]] Bạn sắp '''làm sạch vùng nhớ đệm''' của trang này. ''Clear the cache of this page?'' $1 ---- Những tập tin [[w:Bộ nhớ đệm|nhớ đệm]] là bản sao tạm thời của một trang. Khi bạn truy nhập vào một trang ở đây, phần mềm dùng mã nguồn để tạo ra phiên bản mới và gửi nó tới trình duyệt của bạn. Do hạn chế công nghệ, các trang được vào bộ nhớ đệm&nbsp;– nó được lưu tạm thời. Vì vậy, hễ khi người dùng thăm một trang đã được thăm trước, bản sao trong vùng nhớ đệm sẽ hiển thị thay vì trang cập nhật. Sau khi làm sạch vùng nhớ đệm, phiên bản hiện hành sẽ hiển thị. 1482 sysop 5666 2006-03-13T01:59:48Z Mxn 1 Cập nhật Được 1483 sysop 4854 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default Không lựa chọn 1484 sysop 5695 2006-03-13T02:25:54Z Mxn 1 Cập nhật Kiểu ngày tháng 1485 sysop 4863 2005-11-09T23:27:44Z MediaWiki default → 1486 sysop 5942 2006-05-28T23:21:37Z Mxn 1 Dịch tải xuống 1487 sysop 4880 2005-11-09T23:27:45Z MediaWiki default RGB 1488 sysop 6858 2006-11-25T00:43:58Z Mxn 1 Cập nhật Bỏ qua cảnh báo 1489 sysop 4899 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Importing $1 1490 sysop 4900 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default No import file was uploaded. 1491 sysop 4903 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Upload of import file failed; perhaps the file is bigger than the allowed upload size. 1492 sysop 4907 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Jump to: 1493 sysop 4908 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default navigation 1494 sysop 4909 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default search 1495 sysop 4929 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default MIME search 1496 sysop 5387 2006-01-01T14:54:25Z MediaWiki default MIME type: 1497 sysop 4936 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Articles with the most categories 1498 sysop 4937 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Most linked to images 1499 sysop 4939 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Most linked to categories 1500 sysop 4940 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default Articles with the most revisions 1501 sysop 6044 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 {{PLURAL:$1|category|categories}} 1502 sysop 4946 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default {{int:newarticletext}} 1503 sysop 4947 2005-11-09T23:27:46Z MediaWiki default {{int:noarticletext}} 1504 sysop 6048 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 {{PLURAL:$1|revision|revisions}} 1505 sysop 4995 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Redirecting to [[$1]]... 1506 sysop 4996 2005-11-09T23:27:47Z MediaWiki default Redirect page 1507 sysop 5528 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default <strong>Sorry! We could not process your edit due to a loss of session data. Please try again. If it still doesn't work, try logging out and logging back in.</strong> 1508 sysop 5033 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Enable "jump to" accessibility links 1509 sysop 5391 2006-01-01T14:54:26Z MediaWiki default User ID: 1510 sysop 5052 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Unwatched pages 1511 sysop 5392 2006-01-01T14:54:27Z MediaWiki default Username: 1512 sysop 5070 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Maximum number of $1 topics reached 1513 sysop 5073 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default No topics defined 1514 sysop 5074 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default You have no topics defined which can be rated. Go to [[Special:Validate]], and have an administrator run the "Manage" function to add at least one topic and point range. 1515 sysop 5082 2005-11-09T23:27:48Z MediaWiki default Wanted categories 1516 sysop 6099 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default $1×$2 1517 6102 2006-07-05T02:49:50Z Mxn 1 Chữ xiên trong văn bản in xiên (từ Wiktionary) /* CSS dùng chung cho các ngoại hình */ /*<pre><nowiki>*/ /* Lớp wikitable/prettytable để trang trí bảng trường */ table.wikitable, table.prettytable { margin: 1em 1em 1em 0px; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; } table.wikitable th, table.wikitable td, table.prettytable th, table.prettytable td { border: 1px #aaaaaa solid; padding: 0.2em; } table.wikitable th, table.prettytable th { background: #f2f2f2; text-align: center; } table.wikitable caption, table.prettytable caption { margin-left: inherit; margin-right: inherit; } /* Kiểu cách cho các "hộp thông báo" */ .notice { clear: both; text-align: justify; margin: 1em 0.5em; padding: 0.5em; } .meta-notice { border-top: 3px double #cccccc; border-bottom: 3px double #cccccc; } .meta-notice-icon { background: url('/favicon.ico') center left no-repeat; padding-left: 24px; } #disambig { background: url('http://vi.wikipedia.org/w/thumb.php?f=Disambig.svg&w=32') center left no-repeat; padding-left: 40px; } #stub, #substub, #dich { background: url('http://vi.wikipedia.org/w/thumb.php?f=Baustelle.svg&w=32') center left no-repeat; padding-left: 40px; } #pd { background: url('http://vi.wikipedia.org/w/thumb.php?f=PD-icon.svg&w=32') center left no-repeat; padding-left: 40px; } #spoiler { border-top: 2px solid #ddd; border-bottom:2px solid #ddd; } /* Đoạn âm thanh có cách phát âm */ .audiolink a{ background: url("http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Loudspeaker.png") center left no-repeat !important; padding-left: 16px !important; padding-right: 0 !important; } /* Kiểu cách chuẩn cho các tiêu bản ở trang thảo luận */ .Talk-Notice { border: 1px solid #C0C090; background-color: #F8EABA; margin-bottom: 3px; width: 85%; border-spacing: 3px; margin-left: auto; margin-right: auto; } /* Siêu dữ liệu */ table.metadata { border: 1px solid #aaaaaa; display: none; speak: none; } .metadata-label { color: #aaaaaa; white-space: nowrap; } /* Viết các trang đổi hướng bằng chữ xiên ở </nowiki>[[Đặc biệt:Allpages]]<nowiki> */ .allpagesredirect { font-style: italic } /* Hiển thị nền tiêu bản đúng kiểu trong các trình duyệt */ .Talk-Notice td { background: inherit; } /* Kiểu cách cho các danh sách phương tiện [[Tiêu bản:Nghe]], [[Tiêu bản:Multi-listen start]], [[Tiêu bản:Video]], và [[Tiêu bản:Multi-video start]] */ div.listenlist { background: url("http://vi.wikipedia.org/w/thumb.php?f=Gnome-speakernotes.png&w=30"); padding-left: 40px; } div.videolist, div.multivideolist { background: url("http://vi.wikipedia.org/w/thumb.php?f=FilmRoll-small.png&w=40"); padding-left: 50px; } /* Kiểu cách cho các danh sách phương tiện */ div.medialist { min-height: 50px; margin: 1em; background-position: top left; background-repeat: no-repeat; } div.medialist ul { list-style-type: none; list-style-image: none; margin: 0; } div.medialist ul li { padding-bottom: 0.5em; } div.medialist ul li li { font-size: 91%; padding-bottom: 0; } /* Add formatting to make sure that "external references" from [[Template:Ref]] do not get URL expansion, not even when printed. The mechanism up to MediaWiki 1.4 was that the HTML code contained a SPAN following the anchor A; this SPAN had the class "urlexpansion", which was not displayed on screen, but was shown when the medium was "print". The rules below ensure (a) that there is no extra padding to the right of the anchor (displayed as "[<number>]"), (b) that there is no "external link arrow" for the link, and (c) that this SPAN of class "urlexpansion" is never shown. ~~~~ */ .plainlinksneverexpand { background: none ! important; padding: 0 ! important; } .plainlinksneverexpand .urlexpansion { display : none ! important; } /* Make sure that ext links displayed within "plainlinksneverexpand" don't get the arrow... */ .plainlinksneverexpand a { background: none !important; padding: 0 !important } /* With MediaWiki 1.5, the mechanism has changed: instead of a SPAN of class "urlexpansion" following the anchor A, the anchor itself now has class "external autonumber" and the expansion is inserted when printing (see the common printing style sheet at http://en.wikipedia.org/skins-1.5/common/commonPrint.css) using the ":after" pseudo- element of CSS. We have to switch this off for links due to Template:Ref! ~~~~ */ .plainlinksneverexpand a.external.autonumber:after { display: none !important } /* Kiểu cách cho tiêu bản hợp nhất */ .messagebox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; width: 85%; margin: 0 auto 1em auto; padding: .2em; text-align: justify; } .messagebox.merge { border: 1px solid #cf9fff; background-color: #f5edf5; text-align: center; } .messagebox.cleanup { border: 1px solid #9f9fff; background-color: #efefff; text-align: center; } .messagebox.standard-talk { border: 1px solid #c0c090; background-color: #f8eaba; } .infobox { border: 1px solid #aaaaaa; background-color: #f9f9f9; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 1em; padding: .2em; float: right; clear: right; } .infobox td, .infobox th { vertical-align: top; } .infobox caption { font-size: larger; margin-left: inherit; } .infobox.bordered { border-collapse: collapse; } .infobox.bordered td, .infobox.bordered th { border: 1px solid #aaaaaa; } .infobox.sisterproject { width: 22em; } /* Bộ lọc hình ảnh (thí dụ trên [[Trang Chính]] dùng bảng định kiểu cách */ *.filter-images img { display: none !important; } *.filter-images *.show-image img { display: block !important; } /* Bộ lọc liên kết bên ngoài (thí dụ trên [[Trang Chính]] dùng bảng định kiểu cách */ *.filter-links a.external, *.filter-links span.urlexpansion { display: none !important; } *.filter-links *.show-link a.external { display: inline !important; } /* Hỗ trợ [[Tiêu bản:IPA]], [[Tiêu bản:Unicode]], và [[Tiêu bản:Polytonic]]. The inherit declaration resets the font for all browsers except MSIE6. The empty comment must remain. */ .IPA { font-family: "Chrysanthi Unicode", "Doulos SIL", Gentium, GentiumAlt, Code2000, "TITUS Cyberbit Basic", "DejaVu Sans", "Bitstream Cyberbit", "Arial Unicode MS", "Lucida Sans Unicode", "Hiragino Kaku Gothic Pro", "Matrix Unicode"; font-family /**/:inherit; } .Unicode { font-family: "TITUS Cyberbit Basic", Code2000, "Doulos SIL", "Chrysanthi Unicode", "Bitstream Cyberbit", "Bitstream CyberBase", Thryomanes, Gentium, GentiumAlt, "Visual Geez Unicode", "Lucida Grande", "Arial Unicode MS", "Microsoft Sans Serif", "Lucida Sans Unicode"; font-family /**/:inherit; } .polytonic { font-family: Athena, Gentium, "Palatino Linotype", "Arial Unicode MS", "Lucida Sans Unicode", "Lucida Grande", Code2000; font-family /**/:inherit; } /* Dấu cấu trúc đựng tham số không định */ .hiddenStructure { display: none; speak: none; } /* Dời đường vạch dưới liên kết */ .nounderlines a { text-decoration: none; } /* [[Tiêu bản:Hình tượng]] */ *.icon-box { position: relative; overflow: hidden; z-index: 2; } *.icon-box *.icon-link { position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 3; } *.icon-box *.icon-link a, *.icon-box *.icon-link a:hover { text-decoration: none; } *.icon-box *.icon-link span { float: left; cursor: hand; } /* Chữ xiên trong văn bản in xiên */ i i, i em, i cite, em i, em em , em cite, cite i, cite em, cite cite { font-style: normal; } /* Dời các liên kết không cần khi in ra trang */ @media print { #privacy, #about, #disclaimer {display:none;} } /*</nowiki></pre> [[en:MediaWiki:Common.css]] */ 1518 6905 2006-12-07T22:43:33Z Mxn 1 Cập nhật theo Wikipedia /*<div class="toccolours">'''Lưu ý:''' Xem [[w:Thảo luận MediaWiki:Him.js#Notes on upgrading him.js|Hướng dẫn update him.js]].</div> <pre>*/ /* * AVIM JavaScript Vietnamese Input Method Source File dated 27-11-2006 * * Copyright (C) 2004 Hieu Tran Dang <lt2hieu2004 (at) users (dot) sf (dot) net> * Website: http://hdang.co.uk * http://hieu.acunett.com * * You are allowed to use this software in any way you want providing: * 1. You must retain this copyright notice at all time * 2. You must not claim that you or any other third party is the author * of this software in any way. */ va="email".split(',') //Put the ID of the fields you DON'T want to let users type Vietnamese in, multiple fields allowed, separated by a comma (,) method=0 //Default input method, 0=AUTO, 1=TELEX, 2=VNI, 3=VIQR on_off=0 //Start H.I.M on dockspell=1 //Start H.I.M with spell checking on dauCu=1 //Start H.I.M with old way of marking accent (o`a, o`e, u`y) useCookie=1 //Set this to 0 to NOT use cookies radioID="him_auto,him_telex,him_vni,him_viqr,him_viqr2,him_off,him_ckspell,him_daucu".split(",") var agt=navigator.userAgent.toLowerCase(),alphabet="QWERTYUIOPASDFGHJKLZXCVBNM\ ",them,spellerr,setCookie,getCookie var is_ie=((agt.indexOf("msie")!=-1)&&(agt.indexOf("opera")==-1)),S,F,J,R,X,D,oc,sk,saveStr,wi,frame,is_opera=false,D2,isKHTML=false var ver=0,support=true,changed=false,uni,uni2,g,h,SFJRX,DAWEO,Z,AEO,moc,trang,kl=0,tw5,range=null,doc,fID=document.getElementsByTagName("iframe") skey=new Array(97,226,259,101,234,105,111,244,417,117,432,121,65,194,258,69,202,73,79,212,416,85,431,89) var skey2="a,a,a,e,e,i,o,o,o,u,u,y,A,A,A,E,E,I,O,O,O,U,U,Y".split(','),A,E,O,whit=false,english="ĐÂĂƠƯÊÔ",lowen="đâăơưêô",ds1="d,D".split(","),db1=new Array(273,272) os1="o,O,ơ,Ơ,ó,Ó,ò,Ò,ọ,Ọ,ỏ,Ỏ,õ,Õ,ớ,Ớ,ờ,Ờ,ợ,Ợ,ở,Ở,ỡ,Ỡ".split(","),ob1="ô,Ô,ô,Ô,ố,Ố,ồ,Ồ,ộ,Ộ,ổ,Ổ,ỗ,Ỗ,ố,Ố,ồ,Ồ,ộ,Ộ,ổ,Ổ,ỗ,Ỗ".split(",") mocs1="o,O,ô,Ô,u,U,ó,Ó,ò,Ò,ọ,Ọ,ỏ,Ỏ,õ,Õ,ú,Ú,ù,Ù,ụ,Ụ,ủ,Ủ,ũ,Ũ,ố,Ố,ồ,Ồ,ộ,Ộ,ổ,Ổ,ỗ,Ỗ".split(",");mocb1="ơ,Ơ,ơ,Ơ,ư,Ư,ớ,Ớ,ờ,Ờ,ợ,Ợ,ở,Ở,ỡ,Ỡ,ứ,Ứ,ừ,Ừ,ự,Ự,ử,Ử,ữ,Ữ,ớ,Ớ,ờ,Ờ,ợ,Ợ,ở,Ở,ỡ,Ỡ".split(",") trangs1="a,A,â,Â,á,Á,à,À,ạ,Ạ,ả,Ả,ã,Ã,ấ,Ấ,ầ,Ầ,ậ,Ậ,ẩ,Ẩ,ẫ,Ẫ".split(",");trangb1="ă,Ă,ă,Ă,ắ,Ắ,ằ,Ằ,ặ,Ặ,ẳ,Ẳ,ẵ,Ẵ,ắ,Ắ,ằ,Ằ,ặ,Ặ,ẳ,Ẳ,ẵ,Ẵ".split(",") as1="a,A,ă,Ă,á,Á,à,À,ạ,Ạ,ả,Ả,ã,Ã,ắ,Ắ,ằ,Ằ,ặ,Ặ,ẳ,Ẳ,ẵ,Ẵ,ế,Ế,ề,Ề,ệ,Ệ,ể,Ể,ễ,Ễ".split(",");ab1="â,Â,â,Â,ấ,Ấ,ầ,Ầ,ậ,Ậ,ẩ,Ẩ,ẫ,Ẫ,ấ,Ấ,ầ,Ầ,ậ,Ậ,ẩ,Ẩ,ẫ,Ẫ,é,É,è,È,ẹ,Ẹ,ẻ,Ẻ,ẽ,Ẽ".split(",") es1="e,E,é,É,è,È,ẹ,Ẹ,ẻ,Ẻ,ẽ,Ẽ".split(",");eb1="ê,Ê,ế,Ế,ề,Ề,ệ,Ệ,ể,Ể,ễ,Ễ".split(",") arA="á,à,ả,ã,ạ,a,Á,À,Ả,Ã,Ạ,A".split(',');mocrA="ó,ò,ỏ,õ,ọ,o,ú,ù,ủ,ũ,ụ,u,Ó,Ò,Ỏ,Õ,Ọ,O,Ú,Ù,Ủ,Ũ,Ụ,U".split(',');erA="é,è,ẻ,ẽ,ẹ,e,É,È,Ẻ,Ẽ,Ẹ,E".split(',');orA="ó,ò,ỏ,õ,ọ,o,Ó,Ò,Ỏ,Õ,Ọ,O".split(',') aA="ấ,ầ,ẩ,ẫ,ậ,â,Ấ,Ầ,Ẩ,Ẫ,Ậ,Â".split(',');mocA="ớ,ờ,ở,ỡ,ợ,ơ,ứ,ừ,ử,ữ,ự,ư,Ớ,Ờ,Ở,Ỡ,Ợ,Ơ,Ứ,Ừ,Ử,Ữ,Ự,Ư".split(',');trangA="ắ,ằ,ẳ,ẵ,ặ,ă,Ắ,Ằ,Ẳ,Ẵ,Ặ,Ă".split(',');eA="ế,ề,ể,ễ,ệ,ê,Ế,Ề,Ể,Ễ,Ệ,Ê".split(',');oA="ố,ồ,ổ,ỗ,ộ,ô,Ố,Ồ,Ổ,Ỗ,Ộ,Ô".split(',') function notWord(w) { var str="\ \r\n#,\\;.:-_()<>+-*/=?!\"$%{}[]\'~|^\@\&\t"+fcc(160) return (str.indexOf(w)>=0) } function nan(w) { if ((isNaN(w))||(w=='e')) return true else return false } function mozGetText(obj) { var v,pos,w="";g=1 v=(obj.data)?obj.data:obj.value if(v.length<=0) return false if(!obj.data) { if(!obj.setSelectionRange) return false pos=obj.selectionStart } else pos=obj.pos if(obj.selectionStart!=obj.selectionEnd) return new Array("",pos) while(1) { if(pos-g<0) break else if(notWord(v.substr(pos-g,1))) { if(v.substr(pos-g,1)=="\\") w=v.substr(pos-g,1)+w; break } else w=v.substr(pos-g,1)+w; g++ } return new Array(w,pos) } function start(obj,key) { var w="";oc=obj;uni2=false;fixed=false if(method==0) { uni="D,A,E,O,W,W".split(','); uni2="9,6,6,6,7,8".split(','); D2="DAWEO6789" } else if(method==1) { uni="D,A,E,O,W,W".split(','); D2="DAWEO" } else if(method==2) { uni="9,6,6,6,7,8".split(','); D2="6789" } else if(method==3) { uni="D,^,^,^,+,(".split(','); D2="D^+(" } else if(method==4) { uni="D,^,^,^,*,(".split(','); D2="D^*(" } if(!is_ie) { key=fcc(key.which) w=mozGetText(obj) if((!w)||(obj.sel)) return main(w[0],key,w[1],uni) if(!dockspell) w=mozGetText(obj) if((w)&&(uni2)&&(!changed)) main(w[0],key,w[1],uni2) } else { obj=ieGetText(obj) if(obj) { var sT=obj.cW.text w=main(obj.cW.text,key,0,uni) if((uni2)&&((w==sT)||(typeof(w)=='undefined'))) w=main(obj.cW.text,key,0,uni2) if(w) obj.cW.text=w } } if(D2.indexOf(up(key))>=0) { if(!is_ie) { w=mozGetText(obj) if(!w) return normC(w[0],key,w[1]) } else if(typeof(obj)=="object") { obj=ieGetText(obj) if(obj) { w=obj.cW.text if(!changed) { w+=key; changed=true } obj.cW.text=w w=normC(w,key,0) if(w) { obj=ieGetText(obj); obj.cW.text=w } } } } } function ieGetText(obj) { var caret=obj.document.selection.createRange(),w="" if(caret.text) caret.text="" else { while(1) { caret.moveStart("character",-1) if(w.length==caret.text.length) break w=caret.text if(notWord(w.charAt(0))) { if(w.charCodeAt(0)==13) w=w.substr(2) else if(w.charAt(0)!="\\") w=w.substr(1) break } } } if(w.length) { caret.collapse(false) caret.moveStart("character",-w.length) obj.cW=caret.duplicate() return obj } else return false } function ie_replaceChar(w,pos,c) { var r="",uc=0 if(isNaN(c)) uc=up(c) if((whit)&&(up(w.substr(w.length-pos-1,1))=='U')&&(pos!=1)&&(up(w.substr(w.length-pos-2,1))!='Q')) { whit=false if((up(unV(fcc(c)))=="Ơ")||(uc=="O")) { if(w.substr(w.length-pos-1,1)=='u') r=fcc(432) else r=fcc(431) } if(uc=="O") { if(c=="o") c=417 else c=416 } } if(!isNaN(c)) { changed=true;r+=fcc(c) return w.substr(0,w.length-pos-r.length+1)+r+w.substr(w.length-pos+1) } else return w.substr(0,w.length-pos)+c+w.substr(w.length-pos+1) } function tr(k,w,by,sf,i) { var r,pos=findC(w,k,sf) if(pos) { if(pos[1]) { if(is_ie) return ie_replaceChar(w,pos[0],pos[1]) else return replaceChar(oc,i-pos[0],pos[1]) } else { var c,pC=w.substr(w.length-pos,1),cmp;r=sf for(g=0;g<r.length;g++) { if((nan(r[g]))||(r[g]=="e")) cmp=pC else cmp=pC.charCodeAt(0) if(cmp==r[g]) { if(!nan(by[g])) c=by[g] else c=by[g].charCodeAt(0) if(is_ie) return ie_replaceChar(w,pos,c) else return replaceChar(oc,i-pos,c) } } } } return false } function main(w,k,i,a) { var uk=up(k),bya=new Array(db1,ab1,eb1,ob1,mocb1,trangb1),got=false,t="d,D,a,A,a,A,o,O,u,U,e,E,o,O".split(",") var sfa=new Array(ds1,as1,es1,os1,mocs1,trangs1),by=new Array(),sf=new Array() if((method==2)||((method==0)&&(a[0]=="9"))) { DAWEO="6789";SFJRX="12534";S="1";F="2";J="5";R="3";X="4";Z="0";D="9";FRX="234";AEO="6";moc="7";trang="8";them="678";A="^";E="^";O="^" } else if(method==3) { DAWEO="^+(D";SFJRX="'`.?~";S="'";F="`";J=".";R="?";X="~";Z="-";D="D";FRX="`?~";AEO="^";moc="+";trang="(";them="^+(";A="^";E="^";O="^" } else if(method==4) { DAWEO="^*(D";SFJRX="'`.?~";S="'";F="`";J=".";R="?";X="~";Z="-";D="D";FRX="`?~";AEO="^";moc="*";trang="(";them="^*(";A="^";E="^";O="^" } else if((method==1)||((method==0)&&(a[0]=="D"))) { SFJRX="SFJRX";DAWEO="DAWEO";D='D';S='S';F='F';J='J';R='R';X='X';Z='Z';FRX="FRX";them="AOEW";trang="W";moc="W";A="A";E="E";O="O" } if(SFJRX.indexOf(uk)>=0) { var ret=sr(w,k,i); got=true if(ret) return ret } else if(uk==Z) { sf=repSign(null) for(h=0;h<english.length;h++) { sf[sf.length]=lowen.charCodeAt(h) sf[sf.length]=english.charCodeAt(h) } for(h=0;h<5;h++) for(g=0;g<skey.length;g++) by[by.length]=skey[g] for(h=0;h<t.length;h++) by[by.length]=t[h] got=true } else for(h=0;h<a.length;h++) if(a[h]==uk) { got=true; by=by.concat(bya[h]); sf=sf.concat(sfa[h]) } if(uk==moc) whit=true; if(!got) return normC(w,k,i) return DAWEOZ(k,w,by,sf,i,uk) } function DAWEOZ(k,w,by,sf,i,uk) { if((DAWEO.indexOf(uk)>=0)||(Z.indexOf(uk)>=0)) return tr(k,w,by,sf,i) } function normC(w,k,i) { var uk=up(k),u=repSign(null),fS,c,j,space=(k.charCodeAt(0)==32)?true:false if((!is_ie)&&(space)) return for(j=1;j<=w.length;j++) { for(h=0;h<u.length;h++) { if(u[h]==w.charCodeAt(w.length-j)) { if(h<=23) fS=S else if(h<=47) fS=F else if(h<=71) fS=J else if(h<=95) fS=R else fS=X c=skey[h%24]; if((alphabet.indexOf(uk)<0)&&(D2.indexOf(uk)<0)) return w; w=unV(w) if((!space)&&(!changed)) w+=k if(!is_ie) { var sp=oc.selectionStart,pos=sp if(!changed) { var sst=oc.scrollTop;pos+=k.length if(!oc.data) { oc.value=oc.value.substr(0,sp)+k+oc.value.substr(oc.selectionEnd);changed=true;oc.scrollTop=sst } else { oc.insertData(oc.pos,k);range.setEnd(oc,oc.pos+1);oc.pos++;changed=true } } if(!oc.data) oc.setSelectionRange(pos,pos) if(!ckspell(w,fS)) { replaceChar(oc,i-j,c) if(!oc.data) { var a=new Array(D) main(w,fS,pos,a) } else { var ww=mozGetText(oc) var a=new Array(D) main(ww[0],fS,ww[1],a) } } } else { var ret=sr(w,fS,0) if((space)&&(ret)) ret+=fcc(32) if(ret) return ret } } } } } function nospell(w,k) { return false } function ckspell(w,k) { w=unV(w); var exc="UOU,IEU".split(','),z,next=true,noE="UU,UOU,UOI,IEU,AO,IA,AI,AY,AU,AO".split(','),noBE="YEU",test,a,b var check=true,noM="UE,UYE,IU,EU,UY".split(','),noMT="AY,AU".split(','),noT="UA",t=-1,notV2="IAO" var uw=up(w),tw=uw,update=false,gi="IO",noAOEW="OE,OO,AO,EO,IA,AI".split(','),noAOE="OA" var notViet="AA,AE,EE,OU,YY,YI,IY,EY,EA,EI,II,IO,YO,YA,YU,OOO".split(','),uk=up(k),twE,uw2=unV2(uw) var vSConsonant="B,C,D,G,H,K,L,M,N,P,Q,R,S,T,V,X".split(','),vDConsonant="CH,GI,KH,NGH,GH,NG,NH,PH,QU,TH,TR".split(',') var vDConsonantE="CH,NG,NH".split(','),sConsonant="C,P,T,CH".split(','),vSConsonantE="C,M,N,P,T".split(',') var noNHE="O,U,IE,Ô,Ơ,Ư,IÊ,Ă,Â,UYE,UYÊ,UO,ƯƠ,ƯO,UƠ,UA,ƯA,OĂ,OE,OÊ".split(','),oMoc="UU,UOU".split(',') if(FRX.indexOf(uk)>=0) for(a=0;a<sConsonant.length;a++) if(uw.substr(uw.length-sConsonant[a].length,sConsonant[a].length)==sConsonant[a]) return true for(a=0;a<uw.length;a++) { if("FJZW1234567890".indexOf(uw.substr(a,1))>=0) return true for(b=0;b<notViet.length;b++) { if(uw2.substr(a,notViet[b].length)==notViet[b]) { for(z=0;z<exc.length;z++) if(uw2.indexOf(exc[z])>=0) next=false if((next)&&((gi.indexOf(notViet[b])<0)||(a<=0)||(uw2.substr(a-1,1)!='G'))) return true } } } for(b=0;b<vDConsonant.length;b++) if(tw.indexOf(vDConsonant[b])==0){tw=tw.substr(vDConsonant[b].length);update=true;t=b;break} if(!update) for(b=0;b<vSConsonant.length;b++) if(tw.indexOf(vSConsonant[b])==0){tw=tw.substr(1);break} update=false;twE=tw for(b=0;b<vDConsonantE.length;b++) { if(tw.substr(tw.length-vDConsonantE[b].length)==vDConsonantE[b]) { tw=tw.substr(0,tw.length-vDConsonantE[b].length) if(b==2){ for(z=0;z<noNHE.length;z++) if(tw==noNHE[z]) return true if((uk==trang)&&((tw=="OA")||(tw=="A"))) return true } update=true;break } } if(!update) for(b=0;b<vSConsonantE.length;b++) if(tw.substr(tw.length-1)==vSConsonantE[b]){tw=tw.substr(0,tw.length-1);break} if(tw) { for(a=0;a<vDConsonant.length;a++) { for(b=0;b<tw.length;b++) { if(tw.substr(b,vDConsonant[a].length)==vDConsonant[a]) return true } } for(a=0;a<vSConsonant.length;a++) { if(tw.indexOf(vSConsonant[a])>=0) return true } } test=tw.substr(0,1) if((t==3)&&((test=="A")||(test=="O")||(test=="U")||(test=="Y"))) return true if((t==5)&&((test=="E")||(test=="I")||(test=="Y"))) return true uw2=unV2(tw) if(uw2==notV2) return true if(tw!=twE) for(z=0;z<noE.length;z++) if(uw2==noE[z]) return true if((tw!=uw)&&(uw2==noBE)) return true if(uk!=moc) for(z=0;z<oMoc.length;z++) if(tw==oMoc[z]) return true if((uw2.indexOf('UYE')>0)&&(uk=='E')) check=false if((them.indexOf(uk)>=0)&&(check)) { for(a=0;a<noAOEW.length;a++) if(uw2.indexOf(noAOEW[a])>=0) return true if(uk!=trang) if(uw2==noAOE) return true if((uk==trang)&&(trang!='W')) if(uw2==noT) return true if(uk==moc) for(a=0;a<noM.length;a++) if(uw2==noM[a]) return true if((uk==moc)||(uk==trang)) for(a=0;a<noMT.length;a++) if(uw2==noMT[a]) return true } tw5=tw if((uw2.charCodeAt(0)==272)||(uw2.charCodeAt(0)==273)) { if(uw2.length>4) return true } else if(uw2.length>3) return true return false } function DAWEOF(cc,k) { var ret=new Array(),kA=new Array(A,moc,trang,E,O),z,a;ret[0]=g var ccA=new Array(aA,mocA,trangA,eA,oA),ccrA=new Array(arA,mocrA,arA,erA,orA) for(a=0;a<kA.length;a++) if(k==kA[a]) for(z=0;z<ccA[a].length;z++) if(cc==ccA[a][z]) ret[1]=ccrA[a][z] if(ret[1]) return ret else return false } function findC(w,k,sf) { if(((method==3)||(method==4))&&(w.substr(w.length-1,1)=="\\")) return new Array(1,k.charCodeAt(0)) var str="",res,cc="",pc="",tE="",vowA=new Array(),s="ÂĂÊÔƠƯêâăơôư",c=0,dn=false,uw=up(w),tv;spellerr(w,k) var DAWEOFA=aA.join()+eA.join()+mocA.join()+trangA.join()+oA.join()+english;DAWEOFA=up(DAWEOFA) for(g=0;g<sf.length;g++) { if(nan(sf[g])) str+=sf[g] else str+=fcc(sf[g]) } var uk=up(k),i=w.length,uni_array=repSign(k),w2=up(unV2(unV(w))),dont="ƯA,ƯU".split(',') if (DAWEO.indexOf(uk)>=0) { if(uk==moc) { if((w2.indexOf("UU")>=0)&&(tw5!=dont[1])) { if(w2.indexOf("UU")==(w.length-2)) res=2 else return false } else if(w2.indexOf("UOU")>=0) { if(w2.indexOf("UOU")==(w.length-3)) res=2 else return false } } if(!res) { for(g=1;g<=w.length;g++) { cc=w.substr(w.length-g,1) pc=up(w.substr(w.length-g-1,1)) uc=up(cc) for(h=0;h<dont.length;h++) if((tw5==dont[h])&&(tw5==unV(pc+uc))) dn=true if(dn) { dn=false; continue } if(str.indexOf(uc)>=0) { if(((uk==moc)&&(unV(uc)=="U")&&(up(unV(w.substr(w.length-g+1,1)))=="A"))||((uk==trang)&&(unV(uc)=='A')&&(unV(pc)=='U'))) { if(unV(uc)=="U") tv=1 else tv=2 ccc=up(w.substr(w.length-g-tv,1)) if(ccc!="Q") res=g+tv-1 else if(uk==trang) res=g else if(moc!=trang) return false } else res=g if((!whit)||(uw.indexOf("Ư")<0)||(uw.indexOf("W")<0)) break } else if(DAWEOFA.indexOf(uc)>=0) { if(uk==D) { if(cc=="đ") res=new Array(g,'d') else if(cc=="Đ") res=new Array(g,'D') } else res=DAWEOF(cc,uk) if(res) break } } } } if((uk!=Z)&&(DAWEO.indexOf(uk)<0)) { var tEC=retKC(uk); for (g=0;g<tEC.length;g++) tE+=fcc(tEC[g]) } for(g=1;g<=w.length;g++) { if(DAWEO.indexOf(uk)<0) { cc=up(w.substr(w.length-g,1)) pc=up(w.substr(w.length-g-1,1)) if(str.indexOf(cc)>=0) { if(cc=='U') { if(pc!='Q') { c++;vowA[vowA.length]=g } } else if(cc=='I') { if((pc!='G')||(c<=0)) { c++;vowA[vowA.length]=g } } else { c++;vowA[vowA.length]=g } } else if(uk!=Z) { for(h=0;h<uni_array.length;h++) if(uni_array[h]==w.charCodeAt(w.length-g)) { if(spellerr(w,k)) return false return new Array(g,tEC[h%24]) } for(h=0;h<tEC.length;h++) if(tEC[h]==w.charCodeAt(w.length-g)) return new Array(g,fcc(skey[h])) } } } if((uk!=Z)&&(typeof(res)!='object')) if(spellerr(w,k)) return false if(DAWEO.indexOf(uk)<0) { for(g=1;g<=w.length;g++) { if((uk!=Z)&&(s.indexOf(w.substr(w.length-g,1))>=0)) return g else if(tE.indexOf(w.substr(w.length-g,1))>=0) { for(h=0;h<tEC.length;h++) { if(w.substr(w.length-g,1).charCodeAt(0)==tEC[h]) return new Array(g,fcc(skey[h])) } } } } if(res) return res if((c==1)||(uk==Z)) return vowA[0] else if(c==2) { var v=2 if(w.substr(w.length-1)==" ") v=3 var ttt=up(w.substr(w.length-v,2)) if((dauCu==0)&&((ttt=="UY")||(ttt=="OA")||(ttt=="OE"))) return vowA[0] var c2=0,fdconsonant,sc="BCD"+fcc(272)+"GHKLMNPQRSTVX",dc="CH,GI,KH,NGH,GH,NG,NH,PH,QU,TH,TR".split(',') for(h=1;h<=w.length;h++) { fdconsonant=false for(g=0;g<dc.length;g++) { if(up(w.substr(w.length-h-dc[g].length+1,dc[g].length)).indexOf(dc[g])>=0) { c2++;fdconsonant=true if(dc[g]!='NGH') h++ else h+=2 } } if(!fdconsonant) { if(sc.indexOf(up(w.substr(w.length-h,1)))>=0) c2++ else break } } if((c2==1)||(c2==2)) return vowA[0] else return vowA[1] } else if(c==3) return vowA[1] else return false } function unV(w) { var u=repSign(null),b,a for(a=1;a<=w.length;a++) { for(b=0;b<u.length;b++) { if(u[b]==w.charCodeAt(w.length-a)) { w=w.substr(0,w.length-a)+fcc(skey[b%24])+w.substr(w.length-a+1) } } } return w } function unV2(w) { var a,b for(a=1;a<=w.length;a++) { for(b=0;b<skey.length;b++) { if(skey[b]==w.charCodeAt(w.length-a)) w=w.substr(0,w.length-a)+skey2[b]+w.substr(w.length-a+1) } } return w } function repSign(k) { var t=new Array(),u=new Array(),a,b for(a=0;a<5;a++) { if((k==null)||(SFJRX.substr(a,1)!=up(k))) { t=retKC(SFJRX.substr(a,1)) for(b=0;b<t.length;b++) u[u.length]=t[b] } } return u } function sr(w,k,i) { var sf=getSF() pos=findC(w,k,sf) if(pos) { if(pos[1]) { if(!is_ie) replaceChar(oc,i-pos[0],pos[1]) else return ie_replaceChar(w,pos[0],pos[1]) } else { var c=retUni(w,k,pos) if (!is_ie) replaceChar(oc,i-pos,c) else return ie_replaceChar(w,pos,c) } } return false } function retUni(w,k,pos) { var u=retKC(up(k)),uC,lC,c=w.charCodeAt(w.length-pos),a for(a=0;a<skey.length;a++) if(skey[a]==c) { if(a<12) { lC=a;uC=a+12 } else { lC=a-12;uC=a } t=fcc(c);if(t!=up(t)) return u[lC] return u[uC] } } function replaceChar(o,pos,c) { var bb=false; if(!nan(c)) { var replaceBy=fcc(c),wfix=up(unV(fcc(c))); changed=true } else { var replaceBy=c; if((up(c)=="O")&&(whit)) bb=true } if(!o.data) { var savePos=o.selectionStart,sst=o.scrollTop if ((up(o.value.substr(pos-1,1))=='U')&&(pos<savePos-1)&&(up(o.value.substr(pos-2,1))!='Q')) { if((wfix=="Ơ")||(bb)) { if (o.value.substr(pos-1,1)=='u') var r=fcc(432) else var r=fcc(431) } if(bb) { changed=true; if(c=="o") replaceBy="ơ" else replaceBy="Ơ" } } o.value=o.value.substr(0,pos)+replaceBy+o.value.substr(pos+1) if(r) o.value=o.value.substr(0,pos-1)+r+o.value.substr(pos) o.setSelectionRange(savePos,savePos);o.scrollTop=sst } else { if ((up(o.data.substr(pos-1,1))=='U')&&(pos<o.pos-1)) { if((wfix=="Ơ")||(bb)) { if (o.data.substr(pos-1,1)=='u') var r=fcc(432) else var r=fcc(431) } if(bb) { changed=true; if(c=="o") replaceBy="ơ" else replaceBy="Ơ" } } o.deleteData(pos,1);o.insertData(pos,replaceBy) if(r) { o.deleteData(pos-1,1);o.insertData(pos-1,r) } } if(whit) whit=false } function retKC(k) { if(k==S) return new Array(225,7845,7855,233,7871,237,243,7889,7899,250,7913,253,193,7844,7854,201,7870,205,211,7888,7898,218,7912,221) if(k==F) return new Array(224,7847,7857,232,7873,236,242,7891,7901,249,7915,7923,192,7846,7856,200,7872,204,210,7890,7900,217,7914,7922) if(k==J) return new Array(7841,7853,7863,7865,7879,7883,7885,7897,7907,7909,7921,7925,7840,7852,7862,7864,7878,7882,7884,7896,7906,7908,7920,7924) if(k==R) return new Array(7843,7849,7859,7867,7875,7881,7887,7893,7903,7911,7917,7927,7842,7848,7858,7866,7874,7880,7886,7892,7902,7910,7916,7926) if(k==X) return new Array(227,7851,7861,7869,7877,297,245,7895,7905,361,7919,7929,195,7850,7860,7868,7876,296,213,7894,7904,360,7918,7928) } function getEL(id) { return document.getElementById(id) } function getSF() { var sf=new Array(),x; for(x=0;x<skey.length;x++) sf[sf.length]=fcc(skey[x]); return sf } function statusMessage() { var str='Kiểu gõ: ' if(on_off==0) str+='Tắt' else if(method==1) str+='Telex' else if(method==2) str+='VNI' else if(method==3) str+='VIQR' else if(method==4) str+='VIQR*' else if(method==0) str+='Tự động' if(isKHTML) str+=" [Alt-F9]" else str+=" [F9]" str+=" | Chính tả: " str+=(dockspell==0)?"Tắt":"Bật" if(isKHTML) str+=" [Alt-F8]" else str+=" [F8]" str+=" | Bỏ dấu: " str+=(dauCu==1)?"Cũ":"Mới" if(isKHTML) str+=" [Alt-F7]" else str+=" [F7]" str+=" | Bật/Tắt [F12] - AVIM" window.status=str } function updateInfo() { setCookie(); if(support) statusMessage() } function setMethod(m) { if(m==-1) { on_off=0;if(getEL(radioID[5])) getEL(radioID[5]).checked=true } else { on_off=1;method=m;if(getEL(radioID[m])) getEL(radioID[m]).checked=true } setSpell(dockspell);setDauCu(dauCu);updateInfo() } function setDauCu(box) { if(typeof(box)=="number") { dauCu=box;if(getEL(radioID[7])) getEL(radioID[7]).checked=box } else dauCu=(box.checked)?1:0 updateInfo() } function setSpell(box) { if(typeof(box)=="number") { spellerr=(box==1)?ckspell:nospell if(getEL(radioID[6])) getEL(radioID[6]).checked=box } else { if(box.checked) { spellerr=ckspell;dockspell=1 } else { spellerr=nospell;dockspell=0 } } updateInfo() } function onKeyDown(e) { if (e=='iframe') { frame=findF();var key=frame.event.keyCode } else var key=(!is_ie)?e.which:window.event.keyCode if((key==120)||(key==123)||(key==119)||(key==118)) { if(key==120) { on_off=1;setMethod(((method==4)?0:++method)) } else if(key==118) { setDauCu(((dauCu==1)?0:1)) } else if(key==119) { dockspell=(dockspell==0)?1:0;setSpell(dockspell) } else if(key==123) { on_off=(on_off==0)?1:0 if(on_off==0) setMethod(-1) else setMethod(method) } updateInfo() } } function ifInit(w) { var sel=w.getSelection();w.focus() range=sel?sel.getRangeAt(0):document.createRange() } function ifMoz(e) { if((e.ctrlKey)||((e.altKey)&&(code!=92)&&(code!=126))) return;ifInit(e.target.parentNode.wi) var code=e.which,node=range.endContainer;sk=fcc(code);saveStr="" if(checkCode(code)||(!range.startOffset)||(typeof(node.data)=='undefined')) return;node.sel=false if(node.data) { saveStr=node.data.substr(range.endOffset) if(range.startOffset!=range.endOffset) node.sel=true node.deleteData(range.startOffset,node.data.length) } range.setEnd(node,range.endOffset) range.setStart(node,0) if(!node.data) return node.value=node.data; node.pos=node.data.length; node.which=code start(node,e) node.insertData(node.data.length,saveStr) range.setEnd(node,node.data.length-saveStr.length+kl) range.setStart(node,node.data.length-saveStr.length+kl); kl=0 if(changed) { changed=false; e.preventDefault() } } function FKeyPress() { var obj=findF() sk=fcc(obj.event.keyCode) if(checkCode(obj.event.keyCode)||((obj.event.ctrlKey)&&(obj.event.keyCode!=92)&&(obj.event.keyCode!=126))) return start(obj,fcc(obj.event.keyCode)) } function checkCode(code) { if(((on_off==0)||((code<45)&&(code!=42))||(code==145)||(code==255))&&(code!=32)&&(code!=39)&&(code!=40)&&(code!=43)) return true } function fcc(x) { return String.fromCharCode(x) } if(useCookie==1) { setCookie=doSetCookie; getCookie=doGetCookie } else { setCookie=noCookie; getCookie=noCookie } function noCookie() {} function doSetCookie() { var exp=new Date(11245711156480).toGMTString() document.cookie='HIM_on_off='+on_off+';expires='+exp document.cookie='HIM_method='+method+';expires='+exp document.cookie='HIM_ckspell='+dockspell+';expires='+exp document.cookie='HIM_daucu='+dauCu+';expires='+exp } function doGetCookie() { var ck=document.cookie, res=/HIM_method/.test(ck) if((!res)||(ck.indexOf('HIM_ckspell')<0)) { setCookie(); return } var p,ckA=ck.split(';') for(var i=0;i<ckA.length;i++) { p=ckA[i].split('='); p[0]=p[0].replace(/^\s+/g,""); p[1]=parseInt(p[1]) if(p[0]=='HIM_on_off') on_off=p[1] else if(p[0]=='HIM_method') method=p[1] else if(p[0]=='HIM_ckspell') { if(p[1]==0) { dockspell=0; spellerr=nospell } else { dockspell=1; spellerr=ckspell } } else if(p[0]=='HIM_daucu') dauCu=parseInt(p[1]) } } if(!is_ie) { if(agt.indexOf("opera")>=0) { operaV=agt.split(" ") if(parseInt(operaV[operaV.length-1])>=8) is_opera=true else { operaV=operaV[0].split("/") if(parseInt(operaV[1])>=8) is_opera=true } } else if(agt.indexOf("khtml")>=0) isKHTML=true else { ver=agt.substr(agt.indexOf("rv:")+3) ver=parseFloat(ver.substr(0,ver.indexOf(" "))) if(agt.indexOf("mozilla")<0) ver=0 } } function up(w) { w=w.toUpperCase() if(isKHTML) { str="êôơâăưếốớấắứềồờầằừễỗỡẫẵữệộợậặự",rep="ÊÔƠÂĂƯẾỐỚẤẮỨỀỒỜẦẰỪỄỖỠẪẴỮỆỘỢẶỰ" for(z=0;z<w.length;z++) { io=str.indexOf(w.substr(z,1)) if(io>=0) w=w.substr(0,z)+rep.substr(io,1)+w.substr(z+1) } } return w } function findIgnore(el) { for(i=0;i<va.length;i++) if((el.id==va[i])&&(va[i].length>0)) return true } if((is_ie)||(ver>=1.3)||(is_opera)||(isKHTML)) { getCookie() if(on_off==0) setMethod(-1) else setMethod(method) setSpell(dockspell);setDauCu(dauCu);statusMessage() } else support=false document.onkeydown=function(e) { onKeyDown(e) } document.onkeypress=function(e) { if(!support) return if(!is_ie) { var el=e.target,code=e.which; if(e.ctrlKey) return; if((e.altKey)&&(code!=92)&&(code!=126)) return } else { var el=window.event.srcElement,code=window.event.keyCode; if((event.ctrlKey)&&(code!=92)&&(code!=126)) return } if(((el.type!='textarea')&&(el.type!='text'))||checkCode(code)) return sk=fcc(code); if (findIgnore(el)) return if(!is_ie) start(el,e) else start(el,sk) if(changed) { changed=false; return false } } function findF() { for(g=0;g<fID.length;g++) { if(findIgnore(fID[g])) return;frame=document.frames[fID[g].id];if((frame.document)&&(frame.event)) return frame } } function init() { if((support)&&(!is_opera)&&(!isKHTML)) { for(g=0;g<fID.length;g++) { if(is_ie) { if(findIgnore(fID[g])) return;frame=document.frames[fID[g].id];doc=frame.document if((doc)&&(up(doc.designMode)=="ON")) { doc.onkeydown=function() { onKeyDown('iframe') } doc.onkeypress=function() { FKeyPress(); if(changed) { changed=false; return false } } } } else { if(findIgnore(fID[g])) return;wi=fID[g].contentWindow;iframedit=wi.document;iframedit.wi=wi if(up(iframedit.designMode)=="ON") { iframedit.addEventListener("keypress",ifMoz,false) iframedit.addEventListener("keydown",onKeyDown,true) } } } } } function uglyF() { ugly=50;while(ugly<5000) {setTimeout("init()",ugly);ugly+=50} } uglyF();document.onmousedown=function(e) { uglyF() } /*</pre>*/ 1521 5108 2005-11-10T02:14:26Z Mxn 1 Hiện tại Wikibooks Tiếng Việt đang sử dụng '''bộ gõ H.I.M.''' vì các lý do: * Giấy phép phù hợp với tiêu chí nguồn mở * Cài đặt đơn giản, dễ tuỳ biến * Sử dụng được trên các trình duyệt họ [[w:Mozilla|Mozilla]], [[w:Opera|Opera]], [[w:Internet Explorer|Internet Explorer]] * Được chú ý nâng cấp khi có phiên bản mới. Khi lần đầu bạn vào trang web Wikibooks tiếng Việt và chưa đăng nhập, bộ gõ ở trạng thái tắt. Tuy nhiên, nó sẽ nhớ kiểu gõ bạn chọn. Dưới đây hướng dẫn thêm về cách dùng bộ gõ mặc định. ==Cách sử dụng== ===Trình duyệt=== Cộng đồng Wikibooks tiếng Việt đã thử bộ gõ này dùng các [[w:Trình duyệt|trình duyệt]] và [[w:Hệ điều hành|hệ điều hành]] dưới đây: *Trên [[w:Linux|Linux]]: **[[w:Mozilla Firefox|Mozilla Firefox]] 1.5b1&nbsp;&ndash; hoạt động tốt **[[w:Opera (trình duyệt)|Opera]] 8.02, 8.5 &nbsp;&ndash; hoạt động tốt *Trên [[w:Microsoft Windows|Microsoft Windows]]: **Internet Explorer 6.0 SP2&nbsp;&ndash; hoạt động tốt **Mozilla Firefox 1.5b1&nbsp;&ndash; hoạt động tốt *Trên [[w:Mac OS X|Mac OS X]] 10.3.9: **Mozilla Firefox 1.0.4&nbsp;&ndash; hoạt động tốt **[[w:Safari|Safari]] 1.3.1&nbsp;&ndash; không hoạt động. Gợi ý: dùng [http://www.ils.uec.ac.jp/~herr/ Vietnamese Keyboard] Vì nó hoạt động tốt trên Mozilla Firefox, có lẽ nó cũng hoạt động được trên tất cả họ Mozilla, bao gồm [[w:Netscape|Netscape]] 6/7/8 và [[w:Camino|Camino]]. Nếu bạn đang sử dụng trình duyệt hay hệ điều hành khác thì xin bạn thử bộ gõ này và cho biết kết quả. ===Điều khiển=== Dùng bảng điều khiển bằng các nút radio cho bộ gõ có nhãn hiệu "gõ tiếng Việt", dưới mục "tìm kiếm", trên mục "công cụ" (bên trái). Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các phím chức năng để điều khiển bộ gõ: *<code><font style="font-size:150%;color:blue;">F12</font></code>: bật/tắt *<code><font style="font-size:150%;color:blue;">F9</font></code>: thay đổi kiểu gõ (luân phiên Tự động, Telex, VNI, VIQR) *<code><font style="font-size:150%;color:blue;">F8</font></code>: bật/tắt chế độ kiểm tra chính tả. *<code><font style="font-size:150%;color:blue;">F7</font></code>: bật/tắt chế độ bỏ dấu theo kiểu cũ ("òa", "ùy"...). Trên Internet Explorer hoặc một trình duyệt cho thay đổi thanh trạng thái, bạn có thể thấy được trạng thái hiện hành của bộ gõ. ==Cách thiết lập tùy biến riêng== Nếu bạn đã đăng ký một [[Wikibooks:Đăng nhập|tài khoản]] trên Wikibooks tiếng Việt, bạn có thể sử dụng bộ gõ mặc định với các tuỳ biến cho riêng mình theo hướng dẫn sau. ===Các bước tiến hành=== <ol> <li> Tạo tập tin monobook.js nơi trang người dùng của bạn, nếu chưa có. Thay "Tên bạn" bằng tên đăng nhập của bạn trong ô sau rồi ấn nút bên dưới: <inputbox> type=create editintro=Wikibooks:Gõ tiếng Việt/Tiếp bước tiến hành default=Thành viên:Tên bạn/monobook.js buttonlabel=Tạo ra script cá nhân width=45 </inputbox> </li> <li> Trong tập tin monobook.js đó, bạn thêm các dòng ('''thay đổi giá trị ''x'', ''y'', ''z'', ''t'', ''u'' và ''v'' theo phần giải thích bên dưới''', và ''chỉ cần thêm những dòng cần thiết'') <pre><nowiki> method=x; on_off=y; dockspell=z; dauCu=t; useCookie=u; radio=v; </nowiki></pre> </li> <li> Lưu trang và xóa vùng nhớ đệm (cache) của trình duyệt. </li> </ol> ===Giải thích=== * <code><font style="font-size:150%;color:blue;">method=</font><font style="font-size:150%;color:red;">x</font></code> Kiểu gõ mặc định khi khởi động. Giá trị của <code><font style="font-size:150%;color:red;">x</font></code> là **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">0</font></code> là Tự động (pha trộn Telex và VNI) **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">1</font></code> là [[w:Telex|Telex]] **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">2</font></code> là [[w:VNI|VNI]] **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">3</font></code> là [[w:VIQR|VIQR]] :Mặc định: 0 * <code><font style="font-size:150%;color:blue;">on_off=</font><font style="font-size:150%;color:red;">y</font></code> Trạng thái của bộ gõ khi khởi động. Giá trị của <code><font style="font-size:150%;color:red;">y</font></code> là **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">0</font></code> bộ gõ khởi động ở trạng thái TẮT **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">1</font></code> bộ gõ khởi động ở trạng thái BẬT :Mặc định: 0 * <code><font style="font-size:150%;color:blue;">dockspell=</font><font style="font-size:150%;color:red;">z</font></code> Chế độ kiểm tra chính tả khi khởi động. Giá trị của <code><font style="font-size:150%;color:red;">z</font></code> là **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">0</font></code> chế độ kiểm tra chính tả ở trạng thái TẮT **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">1</font></code> chế độ kiểm tra chính tả ở trạng thái BẬT :Mặc định: 1. Tuỳ chọn này giúp phân biệt một số trường hợp không phải là chữ Việt, nhất là khi gõ kiểu Telex, ví dụ gõ được chính xác chữ "Linux" theo kiểu Telex, thay vì được "Lĩnu" hay "Linũ." * <code><font style="font-size:150%;color:blue;">dauCu=</font><font style="font-size:150%;color:red;">t</font></code> Kiểu bỏ dấu trên nguyên âm. Giá trị của <code><font style="font-size:150%;color:red;">t</font></code> là **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">0</font></code> nếu chọn kiểu bỏ dấu mới (oà, oè, uý) **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">1</font></code> nếu chọn kiểu bỏ dấu cũ (òa, òe, úy) :Mặc định: 1 * <code><font style="font-size:150%;color:blue;">useCookie=</font><font style="font-size:150%;color:red;">u</font></code> Dùng cookie để ghi nhớ kiểu gõ đã chọn. Giá trị của <code><font style="font-size:150%;color:red;">u</font></code> là **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">0</font></code> nếu chọn không dùng **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">1</font></code> nếu dùng :Mặc định: 1. Không cần quy định giá trị của biến này nếu bạn đã quy định lại trạng thái bật-tắt/kiểm tra chính tả (các biến on_off/dockspell) của bộ gõ. * <code><font style="font-size:150%;color:blue;">radio=</font><font style="font-size:150%;color:red;">v</font></code> Dùng bảng nút radio, ở cột bên trái. Giá trị của <code><font style="font-size:150%;color:red;">v</font></code> là **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">false</font></code> nếu chọn không dùng **<code><font style="font-size:150%;color:blue;">true</font></code> nếu dùng :Mặc định: 1 <font style="color:red;">Lưu ý:</font> Bạn chỉ cần quy định lại những biến nào khác với mặc định. ===Thí dụ=== Giả sử một trường hợp cụ thể: Kiểu gõ mặc định là Telex (x=1), bộ gõ luôn mở khi khởi động (y=1), bật chế độ kiểm tra chính tả (z=1), kiểu bỏ dấu mới (t=0), luôn để bảng các nút điều khiển, bạn sẽ được đoạn mã sau: method = 1; on_off = 1; dauCu = 0; ==Lưu ý== Các hướng dẫn trên đây áp dụng cho trường hợp mặc định khi bạn dùng ngoại hình "Monobook". Hiện nay các ngoại hình khác chưa mặc định dùng bộ gõ này, ngoại trừ ngoại hình "Simple". Chúc bạn có phiên làm việc vui vẻ với Wiktionary tiếng Việt. ==Có trục trặc== Khi gặp trục trặc trong việc gõ tiếng Việt. Xin bạn hãy miêu tả lỗi này tại [[w:Wikipedia:Gõ tiếng Việt/Báo lỗi]]. ==Các bộ gõ khác== Dưới đây là danh sách liên kết đến các bộ gõ tiếng Việt khác mà bạn có thể tải về dùng: *[http://unikey.sourceforge.net/ UniKey], bộ gõ tiếng Việt cho Windows và Linux *[http://xvnkb.sourceforge.net xvnkb], bộ gõ tiếng Việt cho Linux *[http://www.ils.uec.ac.jp/~herr/ Vietnamese Keyboard for Mac] ==Nâng cấp bộ gõ== Các [[Wikibooks:Người quản lý|người quản lý]] có thể nâng cấp bộ gõ. Tham khảo [[w:Thảo luận MediaWiki:Him.js#Notes on upgrading him.js|Hướng dẫn update him.js]] trước khi nâng cấp. [[Thể loại:Trợ giúp]] [[Thể loại:Tiếng Việt]] 1522 5109 2005-11-10T02:16:15Z Mxn 1 Sao chép từ [[w:Wikipedia:Gõ tiếng Việt/Tiếp bước tiến hành]] <ol> <li>Tạo tập tin monobook.js bằng hộp soạn thảo bên dưới.</li> <li> Bạn thêm các dòng ('''thay đổi giá trị ''x'', ''y'', ''z'', ''t'', ''u'' và ''v'' theo phần giải thích [[Wiktionary:Gõ tiếng Việt#Giải thích|ở bài viết]]''', và ''chỉ cần thêm những dòng cần thiết'') <pre> method = x; on_off = y; dockspell = z; dauCu = t; useCookie = u; radio = v; </pre> </li> <li>Lưu trang và xóa vùng nhớ đệm (cache) của trình duyệt (<strong>Mozilla, Konqueror</strong>: Ctrl+R; <strong>Firefox, IE, Opera</strong>: Ctrl-F5; <strong>Safari</strong>: Cmd-R).</li> </ol> 1523 5616 2006-03-13T01:04:31Z Mxn 1 Cập nhật Bầu cử cho Ban Quản trị Quỹ Hỗ trợ Wikimedia 1524 5150 2005-11-10T02:50:12Z Mxn 1 Thời gian 1525 5151 2005-11-10T02:50:45Z Mxn 1 Đặc biệt:Boardvote/dump 1526 5152 2005-11-10T02:51:05Z Mxn 1 Số sửa đổi 1527 5153 2005-11-10T02:51:40Z Mxn 1 Cám ơn bạn, những lá phiếu của bạn đã được ghi chép thành công. Bạn có thể ghi xuống những chi tiết dưới đây để nhớ lựa chọn. Lá phiếu của bạn đề: <pre>$1</pre> Nó đã mật mã hóa dùng chiều khóa công cộng của nhóm viên chức bầu cử: <pre>$2</pre> Kết quả là phiên bản đã mật mã hóa dưới đây. Sẽ liệt kê nó tại [[Đặc biệt:Boardvote/dump]] cho mọi người xem. <pre>$3</pre> [[Đặc biệt:Boardvote/entry|« Trở lại]] 1528 6436 2006-09-01T19:06:21Z Mxn 1 Cập nhật <!-- :'''Cuộc bầu cử năm 2006 đã kết thúc rồi, xem [[m:Election results 2006#Vi|Meta]] để biết chi tiết về những kết quả.''' --> [[Hình:Wikimedia Logo.jpeg|phải|200px|Biểu trưng của Quỹ Hỗ trợ Wikimedia]] Cuộc bầu cử đặc biệt cho '''[[Wikimedia:Board of Trustees|Ban Quản trị]] Quỹ Hỗ trợ [[w:Wikimedia|Wikimedia]]''' năm 2006 vậy là đến rồi; các người tham gia Wikimedia được chọn một người trở lên để đại diện mọi người đóng góp vào Wikimedia ở khắp mọi nơi. Mọi ủy viên trong Ban Quản trị có quyền quyết định cuối cùng của Quỹ Hỗ trợ Wikimedia. Cuộc bầu cử đặc biệt này được tổ chức để thay cho [[Wikimedia:Press releases/Angela Beesley resigns from Wikimedia Foundation board|Angela Beesley đã từ chức]]. [[w:Thành viên:Angela|Angela]] được bầu làm nhiệm kỳ hai năm vào tháng 7 năm 2005; cô mới từ chức và sẽ rời Ban Quản trị [[Wikimedia:Resolution Board election|khi người thay thế của cô được bầu]]. Chúng ta bầu cho một vị trí. Cuộc bầu cử này được tổ chức theo số [[:en:Approval voting|ủng hộ]] dùng công cụ Boardvote này. Mỗi cử tri được phép bầu bao nhiều ứng cử viên họ muốn cho mỗi chức. Ứng cử viên với nhiều số phiếu nhất sẽ thắng cử. Trong trường hợp có kết quả hòa, một cuộc bầu cử mới sẽ được tổ chức cho những người ngang phiếu. Cuộc bầu cử này kết thúc vào lúc 23:59 ngày thứ năm, 21 tháng 9 năm 2006 (UTC). <div align="right" style="font-weight: bold"> [[m:Elections for the Board of Trustees of the Wikimedia Foundation, 2006/Vi|Thêm thông tin…]] </div> ---- *'''[[Đặc biệt:Boardvote/vote|Bỏ phiếu]]''' *[[Đặc biệt:Boardvote/list|Danh sách những lá phiếu đến nay]] *[[Đặc biệt:Boardvote/dump|Hồ sơ bầu cử mật mã hóa]] [[Thể loại:Wikimedia]] [[de:Special:Boardvote]] [[en:Special:Boardvote]] [[es:Special:Boardvote]] [[fr:Special:Boardvote]] [[it:Special:Boardvote]] [[ja:Special:Boardvote]] [[nl:Special:Boardvote]] [[pl:Special:Boardvote]] [[pt:Special:Boardvote]] [[sv:Special:Boardvote]] 1529 5155 2005-11-10T02:54:16Z Mxn 1 Cám ơn bạn bỏ phiếu trong bầu cử này. Xin hãy kiểm tra là đã kiểm dấu cho mọi ứng cử mà bạn muốn ủng hộ. 1530 6435 2006-09-01T19:05:08Z Mxn 1 Cập nhật <p>Chào mừng bạn đã tới cuộc bầu cử lần thứ ba cho Ban Quản tri Wikimedia. Chúng ta sẽ bầu cho một vị trí để đại diện cho cộng đồng thành viên trên các dự án Wikimedia. Họ sẽ định hướng tương lai của các dự án, từng cái một và toàn bộ, và sẽ theo những quan tâm và chuyện lo ''của bạn'' tại Ban Quản trị. Họ sẽ quyết định về cách phát thu nhập và cách sử dụng tiền cho.</p> <p>Xin hãy đọc những <b class="plainlinks"><a href="http://meta.wikipedia.org/wiki/Election_candidates_2006/En" class="external" title="m:Election candidates 2006/En">lời tuyên bố</a></b> (tiếng Anh) và trả lời của những ứng cử cẩn thận trước khi bỏ phiếu. Mọi ứng cử viên là thành viên được cộng đồng kính trọng, và họ đã đóng góp nhiều sức và thì giờ để làm mỗi dự án thân mật để kiếm và phổ biến thông tin.</p> <p>Bạn có thể bỏ phiếu cho hơn một ứng cử. Cho mỗi ghế, người ứng cử được nhiều lá phiếu nhất sẽ thắng ghế đó. Nếu trường hợp là hai người cùng số phiếu thì sẽ bầu cử lại.</p> <h4>Xem thêm</h4> <p>Để biết thêm về bầu cử này, xem:</p> <ul class="plainlinks"> <li><a href="http://meta.wikipedia.org/wiki/Election_FAQ_2006/En" class="external" title="m:Election FAQ 2006/En">Hỏi đáp về bầu cử</a> (tiếng Anh)</li> <li><a href="http://meta.wikipedia.org/wiki/Election_candidates_2006/En" class="external" title="m:Election candidates 2006/En">Giới thiệu các ứng cử</a> (tiếng Anh)</li> </ul> <h4>Các ứng cử viên (chọn từ một trở lên)</h4> </span> 1531 5157 2005-11-10T02:55:12Z Mxn 1 <p>Bạn đã bỏ phiếu rồi, nhưng mà có thể đổi phiếu dùng biểu mẫu dưới đây. Xin hãy đánh hộp kiểm bên cạnh mọi ứng cử mà bạn muốn ủng hộ.</p> 1532 5158 2005-11-10T02:55:49Z Mxn 1 Địa chỉ IP 1533 5159 2005-11-10T02:56:19Z Mxn 1 <p>Danh sách này liệt kê <b>tất cả mọi lá phiếu</b> đến lúc này. Xem $1 cho dữ liệu đã mật mã hóa.</p> 1534 5160 2005-11-10T02:56:36Z Mxn 1 Chỉ có viên chức bầu cử được làm việc này. 1535 5161 2005-11-10T02:56:58Z Mxn 1 Bạn chưa đăng nhập. Để bỏ phiếu, bạn cần phải sử dụng tài khoản có $1 đóng góp trở lên trước $2. 1536 6429 2006-09-01T04:19:48Z Mxn 1 Wikibooks Xin lỗi, tài khoản này chỉ có $1 sửa đổi trước $2. Bạn cần $3 sửa đổi trở lên để bỏ phiếu ở Wikibooks tiếng Việt. Nếu bạn làm thêm sửa đổi dùng tài khoản khác ở đây hay ở một wiki khác thuộc về Quỹ Hỗ trợ Wikimedia, xin hãy sử dụng tài khoản đó để bỏ phiếu. 1537 5163 2005-11-10T02:57:50Z Mxn 1 Chưa có ai bỏ phiếu. 1538 6431 2006-09-01T04:22:20Z Mxn 1 Cập nhật cho năm 2006 <span class="plainlinks">Mời các thành viên tích cực <b><a href="{{localurle:Special:Boardvote/vote}}" title="Đặc biệt:Boardvote/vote">bầu cử</a></b> cho <a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Elections_for_the_Board_of_Trustees_of_the_Wikimedia_Foundation,_2006/Vi" title="m:Elections for the Board of Trustees of the Wikimedia Foundation, 2006/Vi">Ban Quản trị</a> Quỹ Hỗ trợ Wikimedia đến ngày 21 tháng 9.</span> 1539 5165 2005-11-10T02:58:56Z Mxn 1 Lúc giờ 1540 5166 2005-11-10T03:00:10Z Mxn 1 Trình duyệt 1541 5167 2005-11-10T03:01:29Z Mxn 1 Thành viên 1542 5179 2005-11-12T02:30:58Z Mxn 1 Sao chép từ [[w:Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]] <includeonly> <span class="FA" id="{{{1}}}" style="display: none" /> </includeonly> <noinclude> __NOTOC__ ==Câu thường hỏi== ===Tiêu bản này dùng để làm gì?=== Bạn có thể sử dụng [[Wikibooks:Tiêu bản|tiêu bản]] này để bỏ một hình sao (biểu trưng của chương trình [[Wikibooks:Sách viết chọn lọc|Sách viết chọn lọc]]) bên cạnh [[Wikibooks:Liên kết giữa ngôn ngữ|liên kết liên wiki]] ở thanh bên. Hình sao chỉ cho độc giả biết là phiên bản ngôn ngữ đó được chọn lọc, tức là có chất lượng cao. ===Tôi sử dụng nó như thế nào?=== Thí dụ "Flimble" là sách viết chọn lọc ở Wikibooks tiếng Đức. Tiếp sau liên kết liên wiki (<code><nowiki>[[de:Flimble]]</nowiki></code>) bạn viết thêm <code><nowiki>{{Liên kết chọn lọc|de}}</nowiki></code> hay <code><nowiki>{{LKCL|de}}</nowiki></code> vào mã wiki. Khi độc giả sử dụng ngoại hình (''skin'') MonoBook (mặc định), hình sao sẽ hiện ra bên cạnh liên kết <code>de:</code>. ===Nó hoạt động ra sao?=== Tiêu bản tạo ra một thẻ <code><nowiki><span></nowiki></code> có <code>class</code> là "<code>FA</code>". Một phần [[JavaScript]] trong [[MediaWiki:Monobook.js]] nhận ra nó và cộng vào hình [[:Hình:LinkFA-star.png|LinkFA-star.png]]. Xem thêm [[m:Help:User style#Wikitext-controlled CSS|Wikitext-controlled CSS]]. ''Chú ý: Hình sao này đang bị khóa, bởi vì nó có thể làm người thèm phá hoại nó, và sẽ khó phục hồi loại phá hoại đó. Cần giải thích vấn đề mở khóa dưới đây.'' ==Ghi công== Chúng ta lấy mẹo hay này từ [[w:en:Template:Link FA|Wikipedia tiếng Anh]]; họ lấy nó từ [[w:fr:Modèle:Lien AdQ|Wikipedia tiếng Pháp]]. Nhiều dự án, chẳng hạn [[w:Tiêu bản:Liên kết chọn lọc|Wikipedia tiếng Việt]], cũng sử dụng tiêu bản như vầy. ==Xem thêm== *[[Tiêu bản:Sao chọn lọc]] [[Thể loại:Sách viết chọn lọc|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Ngôn ngữ Wikibooks|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 1543 5180 2005-11-12T02:31:39Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]] #redirect [[Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]] 1544 5181 2005-11-12T02:44:42Z Mxn 1 <noinclude> __NOTOC__ ==Câu thường hỏi== ===Tiêu bản này dùng để làm gì?=== Bạn có thể sử dụng [[Wikibooks:Tiêu bản|tiêu bản]] này để bỏ một hình sao (biểu trưng của chương trình [[Wikibooks:Sách viết chọn lọc|Sách viết chọn lọc]]) vào đầu trang. Hình sao chỉ cho độc giả biết là sách đó được chọn lọc, tức là có chất lượng cao. ===Tôi sử dụng nó như thế nào?=== Thí dụ "Flimble" là sách viết chọn lọc ở đây. Trước khi liệt kê các thể loại, bạn viết thêm <code><nowiki>{{Sao chọn lọc}}</nowiki></code> vào mã wiki của trang đầu của sách (có thể vở sách hoặc mục lục sách). Khi độc giả sử dụng ngoại hình (''skin'') MonoBook (mặc định), hình sao sẽ hiện ra vào bên phải, gần tên trang. ===Nó hoạt động ra sao?=== Tiêu bản tạo làm thẻ <code>body</code> có <code>class</code> là "<code>FA</code>". Một phần [[JavaScript]] trong [[MediaWiki:Monobook.js]] nhận ra nó và cộng vào hình [[:Hình:LinkFA-star.png|LinkFA-star.png]]. Xem thêm [[m:Help:User style#Wikitext-controlled CSS|Wikitext-controlled CSS]]. ''Chú ý: Hình sao này đang bị khóa, bởi vì nó có thể làm người thèm phá hoại nó, và sẽ khó phục hồi loại phá hoại đó. Cần giải thích vấn đề mở khóa dưới đây.'' ==Ghi công== Tổng quản lý [[Thành viên:Mxn|Nguyễn Xuân Minh]] phát triển mẹo này cho Wikipedia tiếng Việt, dùng tí xíu mã từ mẹo hay từ [[Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]]. Nhiều dự án tiếng Việt, chẳng hạn Wikipedia tiếng Việt, cũng sử dụng tiêu bản như vầy. ==Xem thêm== *[[Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]] [[Thể loại:Sách viết chọn lọc|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] </noinclude> <includeonly> <span id="FA" style="display: none" /> [[Thể loại:Sách viết chọn lọc|{{PAGENAME}}]] </includeonly> 1545 5182 2005-11-12T05:50:18Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]] #redirect [[Tiêu bản:Liên kết chọn lọc]] 1548 6493 2006-09-24T15:49:52Z 222.253.78.144 /* Trình bày */ ==Nguyên liệu== * Gà: 500 gr * Nước dừa : 1 cốc * Hành tỏi, gia vị, dưa, xà lách * Ngũ vị hương : 1/2 gói * Bột năng (hoặc bột đao): 1 thìa * Cà chua, rau thơm ==Cách làm== Gà chặt nhỏ thành từng khúc 5x5 cm. Ướp hành tỏi, gia vị, ngũ vị hương cho ngấm, sau đó cho vào chảo rán vàng. Đổ nước dừa cho vào hầm cho mềm, nếm cho vừa, khi nước dừa còn khoảng một bát con thì cho bột đao vào để lấy độ sánh. Cách cho bột đao: hòa bột đao hoặc bột năng vào bát nước nguội, khuấy đều cho tan, để lửa nhỏ, một tay cầm bát nước bột đổ từ từ xuống, tay kia cầm đũa khuấy đều, vừa cho vừa khuấy đến khi nào nước sánh lại là được. Nếu khuấy chậm quá bột sẽ bị vón cục. ==Trình bày== Bày ra đĩa sâu, Dưa chuột xà lách, cà chua tỉa hoa xếp quanh vành đĩa. Gà bày bên trong, nước gà rán còn lại chan đều lên phần gà bày trên đĩa. Trên cắm rau thơm. Món này ăn với cơm. Hình ảnh: [http://www.giamgia.com/nauan/DSCN3394.JPG] [[Thể loại:Nấu nướng]] 1549 5434 2006-02-05T07:56:00Z 84.131.236.179 {| align="center" border="1" cellspacing="1" cellpadding="3" style="border: 1px solid #000; background: #fff; border-collapse: collapse; margin: .5em 2.5%" | align="center" style="color: #fff; background: #66a" | <big>'''CÓ THỂ VI PHẠM BẢN QUYỀN'''</big> |- | [[Hình:Copyright.svg|phải|64px|<nowiki></nowiki>]] Văn bản đã viết ở đây có thể vi phạm [[Wikibooks:Quyền tác giả|quyền tác giả]] từ nguồn dưới đây: : {{{url}}} |- | Trang này hiện nằm trong danh sách [[:Thể loại:Có vấn đề bản quyền|có thể có vấn đề bản quyền]]. '''Gửi người viết bài''': Cám ơn sự hợp tác nhiệt tình của bạn. Trong lúc này, <font color="red">'''xin đừng viết lại nội dung đã xóa.'''</font> Nếu được phép sử dụng văn bản theo [[w:Wikipedia:Nguyên văn Giấy Phép Sử Dụng Văn Bản Tự Do GNU|giấy phép tự do]] hoặc nếu bạn là người giữ bản quyền của văn bản, ''<font color="#800000">xin nói rõ tại trang</font> [[Thảo luận {{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|thảo luận của trang này]]'', trang sẽ được phục hồi. Nếu không ai có ý kiến gì, trang này sẽ bị xoá; tuy nhiên bạn vẫn có thể viết lại trang khi bạn là tác giả hoặc đã xin phép tác giả, hoặc thu thập từ nguồn có [[w:Wikipedia:Nguyên văn Giấy Phép Sử Dụng Văn Bản Tự Do GNU|giấy phép tự do]]. ''Gợi ý nhỏ'': Nếu bạn không chắc về vấn đề bản quyền, và không có thời gian tự viết trang của riêng mình, bạn chỉ cần viết vài câu giới thiệu ngắn về chủ đề rồi đưa liên kết ngoài đến địa chỉ mạng hay nguồn tư liệu chứa trang. Những người khác có thể tổng hợp lại để hoàn chỉnh trang dần. Nguyên bản mục từ này vẫn được lưu tại <span class="plainlinks">[{{SERVER}}{{localurl:{{PAGENAME}}|action=history}} đây]</span>. |- |} [[Thể loại:Có vấn đề bản quyền|{{PAGENAME}}]] <noinclude> [[en:Template:Copyvio]] </noinclude> 1550 5188 2005-11-15T09:00:51Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Vi phạm bản quyền]] #redirect [[Tiêu bản:Vi phạm bản quyền]] 1555 5501 2006-02-25T08:35:30Z Mxn 1 /* Xem thêm */ Wiki hóa == Mục lục == #[[Sinh học lớp 10/Sự sống|Khoa học nghiên cứu về sự sống]] ##[[Sinh học lớp 10/Phương pháp|Phương pháp khoa học được áp dụng rộng rãi trong Sinh học]] ##[[Sinh học lớp 10/Sự sống/Khái niệm|Các khái niệm về sự sống]] ##[[Sinh học lớp 10/Sự sống/Phân loại sinh vật|Phân loại sinh vật: Ba thể loại (domains) và năm giới (kingdoms)]] ##[[Sinh học lớp 10/Sự sống/Liên quan chặt chẽ|Tất cả thành phần của Sinh học đều có sự liên quan chặt chẽ]] ##[[Sinh học lớp 10/Sự sống/Ứng dụng Sinh học|Ứng dụng Sinh học - Làm sao để học tốt bộ môn Sinh học]] #[[Sinh học lớp 10/Đại phân tử|Đại phân tử (macromolecules) cấu tạo nên các cơ thể sống]] ##[[Sinh học lớp 10/Đại phân tử/Kiến thức cơ bản|Một số kiến thức cơ bản về Hóa học]] ##[[Sinh học lớp 10/Đại phân tử/Carbohydrate|Carbohydrate]] ##[[Sinh học lớp 10/Đại phân tử/Lipid|Lipid]] ##[[Sinh học lớp 10/Đại phân tử/Protein|Protein]] ##[[Sinh học lớp 10/Đại phân tử/Axít nucleic|Axít nucleic - Chất liệu cơ bản của sự di truyền]] #[[Sinh học lớp 10/Tế bào|Tế bào - Thành phần cơ bản của sự sống]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Mọi sinh vật|Mọi sinh vật đều được cấu tạo từ một hay nhiều tế bào sống]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Cấu tạo cơ bản|Cấu tạo cơ bản của tế bào]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Nhân tế bào|Nhân tế bào - Thư viện lớn chi phối mọi hoạt động của tế bào]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Màng tế bào|Màng tế bào - Ranh giới giữa tế bào và thế giới xung quanh]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Ty thể|Ty thể (mitochondria)]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Lạp thể|Lạp thể (chloroplasts)]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Phương thức liên lạc|Các phương thức liên lạc giữa các tế bào]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Vi phân|Vi phân]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Giảm phân|Giảm phân]] ##[[Sinh học lớp 10/Tế bào/Ung thư|Ung thư - Thách thức của y khoa thế giới]] #[[Sinh học lớp 10/Vi khuẩn|Vi khuẩn - Hình thức đơn giản nhất của sự sống]] ##[[Sinh học lớp 10/Vi khuẩn/Cấu tạo và nguồn sức mạnh|Cấu tạo cùng với cơ chế di truyền là đặc trưng và nguồn sức mạnh của vi khuẩn]] ##[[Sinh học lớp 10/Vi khuẩn/Đa dạng và trao đổi chất|Sự đa dạng trong các hình thức dinh dưỡng và trao đổi chất của vi khuẩn]] ##[[Sinh học lớp 10/Vi khuẩn/Vai trò|Vai trò của vi khuẩn - Vi khuẩn vừa có ích và vừa có hại cho xã hội loài người]] ##[[Sinh học lớp 10/Vi khuẩn/Siêu vi khuẩn|Siêu vi khuẩn - Một "sinh vật" đặc biệt]] ##[[Sinh học lớp 10/Vi khuẩn/Tác hại|Tác hại của siêu vi khuẩn - Đại dịch AIDS và dịch cúm gia cầm]] ==Xem thêm== *[[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông cơ sở]] *[[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông trung học]] [[Thể loại:Sinh học]] [[Thể loại:Lớp học 10]] 1556 5319 2005-12-03T07:19:12Z Baotruong 92 /* Khoa học nghiên cứu về sự sống */ ==Khoa học nghiên cứu về sự sống== '''Chào mừng các bạn đến với môn [[Sinh học lớp 10|Sinh học]]!''' Các bạn có bao giờ thắc mắc vì sao chim có thể bay cao lên trời, cá có thể lặn sâu xuống biển, trong khi con người, nếu không sử dụng những phương tiện đặc biệt, không thể làm được những điều đó? Ngược lại, tại sao những con người như bạn lại có khả năng giải được những bài toán phức tạp, có khả năng sáng chế ra những phát minh kỳ diệu, có cảm xúc yêu, ghét, vui, buồn? Liệu các loài vật xung quanh ta, ở một mức độ nào đó, có thể thực hiện được những điều tương tự không? Vì sao chúng ta và các loại sinh vật khác được sinh ra với những hình thể và khả năng nhất định như chúng ta nhận biết hiện nay Tìm lời giải đáp cho những câu hỏi đó chính là nhiệm vụ của bộ môn Sinh học. Để đạt được mục đích, ngoài sự quan sát và thử nghiệm kiên trì, các nhà sinh vật học còn phải sử dụng kiến thức và kỹ năng từ rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Hóa học tạo nền tảng cho việc nghiên cứu các hợp chất hữu cơ cơ bản cho sự sống. Vật lý giải thích nhiều cơ chế vận động của các cơ quan. Toán học là một trong những công cụ hữu ích giúp các nhà nghiên cứu tìm ra những quy luật và xây dựng những mô hình. Sự ra đời của máy điện toán và Internet là một bước ngoặc lớn cho cả ngành Sinh học. Công nghệ thông tin tạo điều kiện cho các nhà sinh vật học trên toàn thế giới sao lưu và tra cứu một khối lượng thông tin khổng lồ và đa dạng. Ngoài ra, cá bộ môn như Địa lý, Địa chất, Nhân chủng học ... đều có những đóng góp quan trọng trong rất nhiều những nghiên cứu Sinh học khác nhau. Vì vậy, Sinh học không thể được học hay nghiên cứu tách rời với các bộ môn khác. [[Hình:DNA-structure-and-bases.png|nhỏ|Hai nhà khoa học James D. Watson và Francis Crick đã dùng những kiến thức hóa học để khám phá ra cấu trúc đúng của DNA]] Sinh học là một bộ môn mà phạm vi nghiên cứu quá rộng lớn (từ những phân tử rất nhỏ không thể nhìn thấy ngay cả qua kính hiển vi quang học cho đến những hệ sinh thái với vô số các loài sinh vật khác nhau). Mỗi nghiên cứu thường chỉ tập trung đi sâu vào một khía cạnh rất nhỏ của Sinh học. Điều này tạo ra các phân môn của Sinh học như Sinh học phân tử (nghiên cứu về các phân tử vật chất của sự sống như proteins hay nucleic acids), Sinh hóa (nghiên cứu sâu vào các phản ứng hóa học của cơ thể),Sinh học tế bào (tìm hiểu về cấu trúc, hoạt động của các tế bào và những bệnh liên quan), Di truyền học (trả lời các câu hỏi về giống và di truyền), Cơ thể học... và rất nhiều phân môn khác. Tuy nhiên, tất cả các phân môn này đều liên quan hết sức chặt chẽ với nhau. Lằn ranh giữa các phân môn cũng không rõ ràng. Những nhà khoa học nghiên cứu về bệnh ung thư luôn cần rất nhiều thông tin về cấu trúc và hoạt động của tế bào cũng như các cơ chế di truyền để có thể biến kết quả những cuộc nghiên cứu của họ thành những thành tựu hữu ích cho đời sống nhân loại. Ở chương trình Sinh học ở phổ thông, ngoài những kiến thức tổng quát của tất cả các phân ngành nghiên cứu, bạn sẽ có dịp chiêm ngưỡng những vẻ đẹp, những giá trị và góc nhìn mới của Sinh học đối với thế giới tự nhiên. Trong chương này, bạn sẽ bắt đầu cuộc hành trình bằng việc tìm hiểu về phương pháp nghiên cứu được áp dụng trong Sinh học, cũng như các khái niệm cơ bản nhất của sự sống. Sau đó, bạn sẽ được giới thiệu về những nguyên liệu vật chất tạo nên sinh vật. Tiếp đến là chuyến thám hiểm vào thế giới đa dạng của sinh vật, từ những vi khuẩn và siêu vi khuẩn cho đến loài người. Cuối cùng, chúng ta sẽ xem xét đến sự liên hệ giữa các loài sinh vật với nhau và với môi trường chúng sinh sống. Trong suốt quá trình học và nghiên cứu, chúng tôi hi vọng bạn sẽ không chỉ tiếp thu những kiến thức và khái niệm mà còn có dịp thưởng thức vẻ đẹp trong suy nghĩ của Sinh học. Yêu thích thế giới tự nhiên và trân trọng sự sống chính là chìa khóa để học tốt bộ môn này. 1557 5208 2005-11-20T08:19:33Z Baotruong 92 1558 5212 2005-11-20T08:22:59Z Mxn 1 Sinh học/Sự sống đổi thành Sinh học lớp 10/Sự sống: Tên trang phải bao gồm tên sách #redirect [[Sinh học lớp 10/Sự sống]] 1560 5891 2006-04-28T03:33:28Z Mxn 1 đã hủy sửa đổi của 222.252.244.47, quay về phiên bản của Mxn ==Các khái niệm và tính chất của sự sống== Thế nào là một sinh vật sống? Trả lời câu hỏi này không phải là một điều đơn giản. Bạn đã gặp nhiều sinh vật sống rất quen thuộc: chó, mèo, các loại côn trùng như kiến, gián, muỗi..., hay chính loài người chúng ta. Tất cả các loại cây cỏ cũng là những sinh vật sống, mặc dù chúng không thể di chuyển được và không có nhận thức. Tuy nhiên, ranh giới giữa sinh vật sống và các vật thể không sống không phải lúc nào cũng rõ ràng. Các loại siêu vi khuẩn (viruses) hiện nay vẫn là đề tài của nhiều cuộc tranh luận. Mặc dù có ảnh hưởng rất lớn đối với thế giới sinh vật, siêu vi khuẩn không có đầy đủ những tính chất sở hữu bởi tất cả những sinh vật khác. Trong bài học này chúng ta sẽ xem xét các tính chất cơ bản này. *Tính hệ thống *Khả năng sinh trưởng và phát triển *Khả năng sinh sản *Khả năng sử dụng và tích lũy năng lượng *Khả năng nội cân bằng *Khả năng thích ứng với môi trường *Khả năng tiến hóa ===Tính hệ thống của sinh vật=== ====Vật chất được cấu tạo một cách có hệ thống==== Một trong những đặc điểm quan trọng và cơ bản nhất của vật chất dưới góc nhìn của Sinh học và các môn khoa học khác là tính hệ thống. Mọi vật chất, sống hay không sống (ngoại trừ một số các hạt cơ bản đang được nghiên cứu), đều được cấu tạo bởi các thành phần vật chất nhỏ hơn. Những thành phần vật chất này đều có những tính chất riêng biệt. Tuy nhiên khi được tập hợp lại với nhau những thành phần này cùng nhau tạo ra những tính chất mới đặc trưng cho vật chất mà chúng cấu tạo nên. Những tính chất mới này vốn được hình thành do thứ tự, hệ thống, hay sự tương tác giữa các thành phần với nhau. Chúng ta hãy cùng quan sát đặc điểm này của vật chất thông qua hai ví dụ dưới đây. ====Ví dụ 1: Cấu trúc của phân tử nước đem đến cho nước những tính chất đặc trưng==== Bạn có thể dễ dàng nhận thấy đặc điểm này của vật chất khi tìm hiểu cấu tạo của các phân tử. Phân tử nước (H<sub>2</sub>O)là một ví dụ điển hình. Phân tử nước được cấu tạo từ 3 nguyên tử: 2 nguyên tử hydrogen và 1 nguyên tử oxygen. Các đơn chất hydrogen (H<sub>2</sub>) và oxygen (O<sub>2</sub>) đều ở thể khí trong điều kiện tự nhiên và đều là các phân tử không phân cực (các khái niệm hóa học này sẽ được đề cập chi tiết hơn ở chương sau). Tuy nhiên phân tử nước lại là một phân tử phân cực do sự chênh lệch giữa về mức độ điện âm giữa nguyên tử oxygen và nguyên tử hydrogen (xem hình). Chính sự phân cực của phân tử nước đem lại những tính chất rất đặc trưng. Nước có nhiệt độ sôi cao và ở thể lỏng trong điều kiện tự nhiên. Nước có sức căng bề mặt lớn, và là một dung môi rất tốt cho nhiều chất tan. Những tính chất này giúp nước có một vài trò cực kỳ quan trọng trong thế giới sinh học. ===Sinh trưởng và Phát triển=== ===Sinh sản=== ===Sử dụng và tích lũy năng lượng=== ===Nội cân bằng=== ===Khả năng thích ứng với môi trường=== ===Khả năng tiến hóa=== 1561 sysop 5610 2006-03-13T00:52:03Z Mxn 1 Cập nhật Chữ ký không hợp lệ; hãy kiểm tra mã HTML hay bật lên liên kết tự động cho chữ ký. 1562 sysop 6712 2006-11-24T22:30:32Z Mxn 1 Dịch $1 giây ($2) 1563 sysop 5232 2005-11-29T21:44:41Z MediaWiki default f/$1 1564 sysop 5233 2005-11-29T21:44:41Z MediaWiki default $1 mm 1565 sysop 5237 2005-11-29T21:44:42Z MediaWiki default Hide extended details 1566 sysop 5238 2005-11-29T21:44:42Z MediaWiki default Show extended details 1567 sysop 5239 2005-11-29T21:44:42Z MediaWiki default EXIF metadata fields listed in this message will be included on image page display when the metadata table is collapsed. Others will be hidden by default. * make * model * datetimeoriginal * exposuretime * fnumber * focallength 1568 sysop 5240 2005-11-29T21:44:42Z MediaWiki default This file contains additional information, probably added from the digital camera or scanner used to create or digitize it. If the file has been modified from its original state, some details may not fully reflect the modified image. 1569 sysop 5244 2005-11-29T21:44:42Z MediaWiki default Privacy policy 1570 sysop 5245 2005-11-29T21:44:42Z MediaWiki default Project:Privacy_policy 1574 sysop 6006 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Already have an account? $1. 1575 sysop 5269 2005-12-02T02:54:25Z MediaWiki default Log in 1576 sysop 5275 2005-12-02T02:54:26Z MediaWiki default Don't have a login? $1. 1577 sysop 5276 2005-12-02T02:54:26Z MediaWiki default Create an account 1578 sysop 5281 2005-12-02T02:54:27Z MediaWiki default {{int:loginend}} 1579 sysop 5294 2005-12-02T02:54:28Z MediaWiki default Password entered was blank. Please try again. 1580 sysop 6124 2006-07-12T02:58:24Z Mxn 1 PNG → SVG __NOEDITSECTION__ <!-- Text here will be shown below edit and upload forms. --> <div id="edittools" style="margin-top: 2em"> [[Hình:Nuvola apps important.svg|trái|50px|Lưu ý!]] ==Những thay đổi của bạn sẽ hiện ra ngay.== <br clear="all" /> Mời bạn tạo ra, phát triển, và '''cải tiến''' những trang sách, có rất nhiều người [[Đặc biệt:Recentchanges|theo dõi mọi trang]] để phòng chống những sửa đổi phá hoại. Các sửa đổi phá hoại sẽ bị xóa rất nhanh chóng. Trước khi lưu trang này, nên nhấn chuột vào nút “'''Xem thử'''” để chắc chắn là bạn đã sửa đổi theo ý muốn. [[Hình:Nuvola apps filetypes.png|trái|50px|Cần giúp đỡ?]] ==Đừng ngại nếu bạn chưa rành với Wikipedia.== <br clear="all" /> Xin đọc thêm '''hướng dẫn''' về [[w:Trợ giúp:Sửa đổi|sửa đổi]] và [[w:Wikipedia:Viết trang mới|viết bài mới]]. Nếu còn thắc mắc, mời vào '''[[w:Wikipedia:Bàn giúp đỡ|Bàn giúp đỡ]]''' để hỏi về cách sử dụng wiki. Xin dùng '''[[w:Wikipedia:Chỗ thử|Chỗ thử]]''' để tập mã wiki, hoặc dùng '''[[Wikibooks:Bàn tham khảo|Bàn tham khảo]]''' để hỏi về toán, khoa học, văn hóa, v.v. [[Hình:Nuvola apps emacs.png|trái|50px|Dự án này dựa trên nội dung mở.]] ==Chúng tôi theo một số nguyên tắc quan trọng.== <br clear="all" /> Mọi đóng góp cho {{SITENAME}} đều tuân theo '''[[Giấy phép Văn bản Tự do GNU]]''' (GFDL); xem '''[[w:Wikipedia:Quyền tác giả|Wikipedia:Quyền tác giả]]'''. Nếu bạn không muốn nội dung bạn nhập bị người khác sửa, đừng viết vào đây. Xin lưu ý rằng tất cả những đóng góp cho Wikibooks đều được xem là đóng góp tự nguyện. '''Đừng đăng bài có bản quyền''' trước khi được tác giả cho phép sử dụng theo giấy phép phù hợp với GFDL! Bạn có thể tự ý sao chép vào đây từ nguồn có [[phạm vi công cộng]], nhưng lưu ý là hầu hết các trang web trên Internet không dùng giấy phép này. Bạn cần phải '''[[Wikipedia:Chú thích nguồn gốc|chú thích nguồn gốc tham khảo]]''' để cho mọi người khác có thể thẩm tra những đóng góp của bạn được. Vì '''[[Wikibooks:Những gì không phải là Wikibooks|Wikibooks là thư viện sách giáo khoa]]''', bạn nên theo những [[Wikibooks:Cẩm nang về văn phong|tiêu chuẩn sách]] khi viết trang sách, nhất là phải cố gắng viết với một '''[[w:Wikipedia:Thái độ trung lập|quan điểm trung lập]]'''. </div> 1581 5349 2005-12-22T07:39:34Z Mxn 1 Đề mục ==Phương pháp khoa học được áp dụng rộng rãi trong Sinh học== Sinh học là một bộ môn khoa học. Không như quan niệm của nhiều người, phạm vi nghiên cứu của khoa học có giới hạn. Khoa học chỉ tập trung giải thích những hiện tượng mà con người có thể cảm nhận được và '''có thể kiểm chứng được'''. Khoa học có thể tìm câu trả lời cho các câu hỏi như "liệu có sự sống ngoài hành tinh hay không?" hay "những hoạt động nào của con người có thể đe dọa sự sống còn của các sinh vật khác?" Khoa học không thể, hay ít nhất chưa thể, nghiên cứu đến các vấn đề như "sau khi chết linh hồn sẽ về nơi đâu?" Khoa học '''không khẳng định và cũng không phủ định''' những vấn đề này, đơn giản vì chúng ta chưa thể tìm cách nào nhận thức hay kiểm chứng chính được các kết luận xung quanh những vấn đề đó. Chính vì thế, bản thân khoa học, trái với suy nghĩ phổ biến, thường không mâu thuẫn hay xung đột với tôn giáo hay các nghiên cứu siêu nhiên khác. 1582 5328 2005-12-04T07:48:57Z Mxn 1 Sinh học/Phương pháp đổi thành Sinh học lớp 10/Phương pháp #redirect [[Sinh học lớp 10/Phương pháp]] 1583 5330 2005-12-04T07:49:11Z Mxn 1 Sinh học/Sự sống/Khái niệm đổi thành Sinh học lớp 10/Sự sống/Khái niệm #redirect [[Sinh học lớp 10/Sự sống/Khái niệm]] 1590 sysop 5353 2005-12-22T07:50:03Z MediaWiki default No matching items in log. 1591 sysop 6562 2006-10-25T20:59:56Z MediaWiki default 406 last change 1592 sysop 5356 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default This site has restricted the ability to create new pages. You can go back and edit an existing page, or [[Special:Userlogin|log in or create an account]]. 1593 sysop 5357 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default Page creation limited 1594 sysop 5359 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default (default) 1595 sysop 5360 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default Block unregistered users 1596 sysop 5361 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default Sysops only 1597 sysop 6056 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default You may view and change the protection level here for the page <strong>$1</strong>. 1598 sysop 5363 2005-12-22T07:50:04Z MediaWiki default Unlock move permissions 1599 sysop 5522 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Your account does not have permission to change page protection levels. Here are the current settings for the page <strong>$1</strong>: 1600 sysop 5374 2005-12-22T07:50:05Z MediaWiki default You have $1 ($2). 1608 sysop 5385 2006-01-01T14:54:25Z MediaWiki default This shows only images uploaded by $1. 1609 sysop 5386 2006-01-01T14:54:25Z MediaWiki default inclusion 1613 5404 2006-01-10T06:02:50Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Wikimedia:Quyên góp]] #redirect [[Wikimedia:Quyên góp]] 1616 5408 2006-01-24T02:08:01Z Mxn 1 Di chuyển từ [[wikt:Nam1011]]; cần được wiki hóa {{Wiki hóa}} I. TỔNG QUAN VỀ ASP Trong phần này chúng ta sẽ tìm hiểu tổng quan về ASP. Các bạn sẽ hiểu được · ASP là gì? · Ta có thể làm được những gì với ASP? · ASP hoạt động thế nào? · Làm thế nào để thiết kế được một Website bằng ASP? · Sau khi thiết kế được Website bằng ASP, làm thế nào để đưa (xuất bản - publish) nó lên mạng? · Tìm hiểu ASP thông qua một ví dụ đơn giản 1.1. ASP là gì?. ASP (Active Server Pages) là một môi trường lập trình phía máy chủ, cho phép ta xây dựng các trang Web có nội dung động (interactive Web pages) và những ứng dụng mãnh mẽ trên nền Web. Khác với những ngôn ngữ lập trình Web khác như Perl, PHP, Cold Fusion,… đều sử dụng các ngôn ngữ riêng của mình, ASP sử dụng các ngôn ngữ đã có sẵn và phổ biến như JavaScript hay VBScript. Đây là những ngôn ngữ rất đơn giản và dễ sử dụng. Lưu ý rằng các script là những ngôn ngữ giới hạn, dùng để viết các chương trình đơn giản. Để thực hiện những công việc phức tạp như kết nối CSDL, lập trình đồ hoạ, giao tiếp với thiết bị phần cứng,... thì ta phải sử dụng các component (thành phần) đã được tạo trước bằng các ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ hơn như C++, VB,... Các script của ASP chỉ có lệnh gọi đến các component này mà thôi. Một trang ASP là một tệp (file) có phần mở rộng là .ASP và được đặt trên một thư mục Web trên máy chủ. Nội dung của nó là sự kết hợp của các thẻ HTML, ngôn ngữ kịch bản (scripting) như JavaScript, VBscript và các thành phần (components - như các DLL và ActiveX control..) được viết trong các ngôn ngữ khác nhằm tạo ra một ứng dụng Web mạnh mẽ và hoàn chỉnh và có khả năng bảo mật cao. Nội dung của một trang ASP được mô tả trong hình sau: Như vậy, một trang ASP là sự kết hợp của 4 thành phần: 1. Các văn bản (những gì mà người sử dụng có thể nhìn được qua trình duyệt Web). 2. Các thẻ HTML (nằm trong căp thẻ <>) dùng để điều khiển việc hiển thị các văn bản. 3. Các client-side script (được viết bằng Javascript hoặc VBscript) dùng để tăng cường khả năng tương tác giữa trang Web của ta với người sử dụng và xử lý nội dung động của trang Web ngay tại trình duyệt trên máy trạm mà không cần liên lạc với server. Các client-side script thường được viết bằng ngôn ngữ JavaScript và phải được đặt giữa cặp thẻ <Script> và </Script>. " Với ba thành phần này, mã nguồn của nó phải được tải vào trong trình duyệt của máy trạm. Chính bản thân trình duyệt phải hiểu được chúng, xử lý chúng và hiển thị nội dung trang Web cho người dùng. Người dùng có thể xem được toàn bộ mã nguồn của ba thành phần này. 4. Thành phần thứ tư, mà ta sẽ tìm hiểu trong chương này, là các Server-side Script. Chúng là những đoạn mã script được viết bằng ngôn ngữ VBScript (hoặc cũng có thể bằng JavaScript), dùng để lập trình phía máy chủ (Server), nghĩa là chúng được biên dịch và xử lý ngay tại máy chủ bằng trình biên dịch ASP (được cài đặt kèm theo dịch vu IIS – trình bày bên dưới). Các Server-side script được đặt trong cặp thẻ “<%” và “%>”. Ta có thể viết các mã lệnh kết nối CSDL, xử lý dữ liệu, đọc/ghi tệp, và tất cả những thao tác khác với hệ thống tại máy chủ nếu cần. Sau khi được biên dịch và thực thi, các mã server-side script sẽ không còn nữa. Kết quả của nó là mã của ba thành phần 1., 2., 3. ở trên và IIS sẽ gửi về cho trình duyệt trên máy trạm. Lưu ý là một trang ASP không bắt buộc phải có đầy đủ cả 4 thành phần trên . Nghĩa là, nó có thể chỉ có <%các mã Server Script%> hoặc chỉ có các mã HTML mà không có <%các mã Server-side Script%>. Trong trường hợp trong một trang ASP mà không có <%các mã Server-side Script%> thì toàn bộ mã nguồn của trang ASP đó sẽ được Web Server gửi trực tiếp cho trình duyệt của máy trạm mà không cần phải xử lý gì cả. Khi thay đổi, sửa các file ASP trên server ta chỉ cần ghi lại (save) file trên server mà thôi. Vào những lần sau khi trang ASP này được gọi, các script trong file ASP sẽ được tự động biên dịch lại. 1.2. ASP làm việc như thế nào? Khi kết hợp ASP vào trong một Website, ASP sẽ làm việc theo các tiến trình sau : User ngồi ở máy trạm, mở trình duyệt (browser) ví dụ như Internet Explorer hoặc Netscape Navigator rồi nhập địa chỉ tới nơi đặt tệp ASP trên máy chủ. Trình duyệt của user bắt đầu yêu cầu các ASP file trên server. Web Server (IIS) nhận được yêu cầu và nó sẽ chuyển các tham số này đến trình biên dịch ASP và yêu cầu trình biên dịch ASP biên dịch file .ASP mà máy trạm yêu cầu. Các scripts của trang ASP trên server bắt đầu được xử lý. ASP xử lý các file được yêu cầu từ phía user một cách liên tục từ trên xuống dưới (top-down), thực thi các scripts chứa trong file ASP này rồi kết xuất thành một trang Web HTML. Trang HTML vừa được sản xuất ra sẽ được gửi tới trình duyệt của user tại máy trạm. Bởi vì các scripts chạy trên server cho nên Web server sẽ xử lý toàn bộ các tiến trình và trang HTML có thể được sản xuất và được gửi tới trình duyệt của user. Điều đó có nghĩa rằng trang Web của bạn bị hạn chế trong phạm vi những gì mà Web server có thể cung cấp. Một trong các ưu điểm của việc đặt các script của bạn trên server là user sẽ không thể nhìn thấy source code nguyên mẫu của bạn được. Thay vào đó user chỉ có thể nhìn được nội dung của file HTML đã được sản xuất. 1.3. Giới thiệu về Internet Information Server (IIS): 1.3.1. IIS là gì? Microsoft Internet Information Services (các dịch vụ cung cấp thông tin Internet) là các dịch vụ dành cho máy chủ chạy trên nền Hệ điều hành Window nhằm cung cấp và phân tán các thông tin lên mạng, nó bao gồm nhiều dịch vụ khác nhau như Web Server, FTP Server,... Nó có thể được sử dụng để xuất bản nội dung của các trang Web lên Internet/Intranet bằng việc sử dụng “Phương thức chuyển giao siêu văn bản“ - Hypertext Transport Protocol (HTTP). Như vậy, sau khi bạn thiết kế xong các trang Web của mình, nếu bạn muốn đưa chúng lên mạng để mọi người có thể truy cập và xem chúng thì bạn phải nhờ đến một Web Server, ở đây là IIS. Nếu không thì trang Web của bạn chỉ có thể được xem trên chính máy của bạn hoặc thông qua việc chia sẻ tệp (file sharing) như các tệp bất kỳ trong mạng nội bộ mà thôi. 1.3.2. IIS có thể làm được gì? Nhiệm vụ của IIS là tiếp nhận yêu cầu của máy trạm và đáp ứng lại yêu cầu đó bằng cách gửi về máy trạm những thông tin mà máy trạm yêu cầu. Bạn có thể sử dụng IIS để: · Xuất bản một Website của bạn trên Internet · Tạo các giao dịch thương mại điện tử trên Internet (hiện các catalog và nhận được các đơn đặt hàng từ nguời tiêu dùng) · Chia sẻ file dữ liệu thông qua giao thức FTP. · Cho phép người ở xa có thể truy xuất database của bạn (gọi là Database remote access). Và rất nhiều khả năng khác ... 1.3.3. IIS hoạt động như thế nào? IIS sử dụng các giao thức mạng phổ biến là HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) và FPT (File Transfer Protocol) và một số giao thức khác như SMTP, POP3,... để tiếp nhận yêu cầu và truyền tải thông tin trên mạng với các định dạng khác nhau. Một trong những dịch vụ phổ biến nhất của IIS mà chúng ta quan tâm trong giáo trình này là dịch vụ WWW (World Wide Web), nói tắt là dịch vụ Web. Dịch vụ Web sử dụng giao thức HTTP để tiếp nhận yêu cầu (Requests) của trình duyệt Web (Web browser) dưới dạng một địa chỉ URL (Uniform Resource Locator) của một trang Web và IIS phản hồi lại các yêu cầu bằng cách gửi về cho Web browser nội dung của trang Web tương ứng. 1.3.4. Cài đặt IIS Hiện tại đã có các phiên bản 3.0, 4.0 và 5.1. Nói chung cách cài đặt không có gì khó và khác nhau lắm giữa các version. Lưu ý : Tốt nhất là có bản cài ngoài (từ đĩa CD hoặc download từ Internet) hoặc tham khảo bảng sau Version Cài đặt Windows 98 Cài Personal Web Server trong Add/Remove Programs trong Control Panel Window NT server 4.0 Cài Internet Information Server trong Add/Remove Programs trong Control Panel hoặc trong Windows NT Option Pack Windows 2000 Cài Internet Information Server trong Add/Remove Programs trong Control Panel Để cài IIS, sau khi đưa đĩa Win2K/WinXP vào ta chọn menu Star-> Settings->Control Panel-> Add/Remove Programs -> Add/Remove Windows components -> chọn Internet Information Services -> Next. Giao diện màn hình cài IIS 1.3.5. Nạp một ứng dụng Web lên IIS Sau khi cài trình Web chủ IIS, để xem một trang ASP trước tiên ta phải nạp ứng dụng chứa trang ASP lên trình chủ Web IIS, các bước thực hiện như sau: 1. Bước 1: Mở trình chủ Web IIS bằng cách vào menu Star -> Sittings -> Control panel -> Administrative Tools -> Internet Services Manager. 2. Bước 2: Tạo thư mục ảo (Virtual Directory) cho ứng dụng. Thông thường mỗi ứng dụng Web được đặt trong một thư mục và được tham chiếu đến thông qua địa chỉ URL. · Cách tạo thư mục ảo: Trên màn hình Internet Information Services ta vào Default Web Site -> New -> Virtual Directory. Tạo thư mục ảo cho ứng dụng · Trong ô nhập liệu Alias của hộp thoại Virtual Directory Creation Wizard ta nhập tên bí danh cho thư mục ảo, bấm next. · Chọn đường dẫn thư mục vật lý chứa ứng dụng ta quan tâm. Thông thường thư mục chứa ứng dụng được đặt trong C:\Inetpub\wwwroot, chọn thư mục vật lý chứa ứng dụng xong ta bấm Next để đến màn hình cấu hình bảo vệ và đặt quyền cho thư mục ảo. Chọn đường dẫn vật lý cho thư mục ảo · Đặt quyền cho thư mục ảo như trong hình dưới. Có tất cả 5 quyền gồm Read (cho phép đọc nội dung trang), Runscript (cho phép thực thi trang kịch bản), Execute (thực thi các ứng dụng CGI), Write (cho phép ghi vào thư mục ảo), Browse (cho phép xem toàn bộ nội dung thư mục thay cho trang Web mặc định). Hai quyền Read và Run script là cần thiết để trang ASP có thể truy xuất được. Màn hình cấp quyền truy cập thư mục ảo · Chúng ta đặt lại các quyền bảo vệ thư mục ảo và chế độ bảo mật bằng cách nhấn chuột phải lên thư mục ảo mới tạo, rồi vào Properties. Màn hình Properties của thư mục ảo 3. Bước 3: Thiết lập trang mặc định cho thư mục ảo. Khi máy client gõ một địa chỉ Web URL tham chiếu đến một ứng dụng mà không đưa ra tên trang cụ thể, lúc này trình chủ sẽ sử dụng trang mặc định. Ta có thể thiết lập một danh sách các trang mặc định, khi ấy IIS sẽ tìm theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống dưới. Để lập trang Web mặc định cho thư mục ảo. Từ màn hình trên, ta vào mục Document. Bạn có thể xóa hoặt thêm một trang mặc định vào danh sách bằng cách chọn Add hay Remove. Màn hình thiết lập trang Web mặc định cho ứng dụng 4. Bước 4: Để xem trang Web ta mở trình duyệt Web Internet Explorer -> Gõ địa chỉ URL của trang Web vào mục Address. Nếu chúng ta đã tạo trang mặc định cho thư mục ảo là “index.asp” thì ta chỉ cần gõ địa chỉ http://localhost/Example. 1.4. Bắt đầu với ASP qua một ví dụ nhỏ 1.4.1. Mục đích của chương trình Ta sẽ xây dựng một ứng dụng ASP có chức năng như sau : Khi user duyệt file này trên server, script sẽ kiểm tra giờ hiện tại nếu : - Trước 12 giờ trưa sẽ hiện “ Chào buổi sáng” - Từ 12 giờ trưa tới 6 giờ chiều thì hiện “ Chào buổi chiều “ - Sau 6 giờ chiều hiện “ Chào buổi tối” 1.4.2. Các bước thực hiện 1. Xác định tên máy chủ của bạn và cài đặt IIS 2. Tạo một thư mục để lưu trữ các trang .asp, .htm của bạn 3. Tạo ra một tệp văn bản thông thường (plan text) có phần mở rộng của tệp là .asp và viết các script của ASP, các client-side script (Java Script), các thẻ HTML cần thiết vào đó. Có thể dùng trình soạn thảo văn bản đơn giản như notepad để soạn nội dung của trang .asp này. 4. Tạo một thư mục ảo (Virtual Directory) bằng IIS Console để đưa (xuất bản) các trang .asp, .htm của bạn lên mạng. 5. Chạy thử bằng trình duyệt Web. Trước hết, ta phải cấu hình cho server và phải cài đặt Internet Information Services . Cấu hình cho server ví dụ như sau : Đặt tên cho server – thực chất là đặt tên cho máy tính (ví dụ là Trungtam). Để đặt tên cho server ta kích nút chuột phải vào biểu tượng Network Neighborhood trên màn hình nền rồi chọn mục Network Identification. Kích Properties rồi nhập tên server vào Các thao tác trên chỉ cần làm duy nhất một lần đầu tiên mà thôi Tạo một thư mục trên đĩa của server, tại đây ta sẽ lưu các tệp ASP, giả sử là C:\ViduASP Mở một trình soạn thảo văn bản bất kỳ (Notepad của Windows chẳng hạn) để soạn thảo tệp ASP này. Nhập nội dung sau và ghi vào thư mục C:\ViduASP với tên là vd1.asp. Chú ý là những dòng được bôi đậm trong ví dụ dưới đây là các Server-side Script của ASP <% TG=time() %><% If TG >= #00:00:00# And TG <= #12:00:00# Then%><p> Chao buoi sang </p><% else %><% if TG > #12:00:00# And TG <= #18:00:00# Then%><p> Chao buoi chieu </p><% else %><p> Chao buoi toi </p><% end if%><% end if%></font></body></html> Giải thích các dòng lệnh STT dòng Mã nguồn Giải thích ý nghĩa của dòng lệnh tương ứng 1 <html> Bắt đầu 1 tệp HTML 2 <title> Ví dụ về ASP </title> Hiện tiêu đề của trang 3 <body bgcolor=”blue”> Đặt nền trang màu xanh 4 < font face=”.Vntime” size = 14 color=”yellow”> Đặt chữ kiểu .Vntime, kích cỡ 14, màu chữ vàng 5 <% TG=time() %> Bắt đầu mã lệnh ASP , phải nằm trong cặp thẻ <% và %>. Gán cho biến TG giá trị là thời gian hiện tại. Lưu ý rằng đây là thời gian hiện tại trên server chứ không phải thời gian tại máy trạm (client) 6 <% If TG >= #00:00:00# And TG <= #12:00:00# Then%> Sử dụng cú pháp if..then kiểm tra xem có phải là buổi sáng không , kiểu ngày phải cho trong #..# 7 <p> Chao buoi sang </p> Nếu thoả mãn điều kiện trên thì dùng thẻ <p> in ra màn hình 8 <% else %> Sử dụng cú pháp else 9 <% if TG > #12:00:00 # And TG <= #18:00:00# Then%> Kiểm tra xem có phải buổi chiều không. 10 <p> Chao buoi chieu </p> Nếu đúng , in ra câu chào 11 <% else %> Nếu không phải thì còn là trường hợp buổi tối 12 <p> Chao buoi toi </p> 13 <% end if%> Đóng lệnh if 14 <% end if%> Đóng lệnh if 15 </font></body></html> Các thẻ kết thúc của HTML Sử dụng IIS để xuất bản (publish) thư mục C:\ViduASP lên mạng Để cho các clients có thể duyệt đến thư mục C:\ViduASP ở trên server, ta phải tạo ra một Virtual directory (thư mục ảo) chỉ đến thư mục C:\ViduASP. Mỗi một thư mục ảo này có một bí danh (alias) tuỳ ý do ta đặt. Cách làm như sau Chạy IIS Kích phải chuột vào mục Default Web Directory và chọn Virtual directory. Sau đó ta duyệt đến thư mục C:\ViduASP. Kích Next, sau đó nhập bí danh (alias) cho thư mục ảo này ví dụ là VIDU và kích Finish Nếu máy tính tên là Trungtam Alias của thư mục C:\ViduASP là VIDU thì trên browser của client, user sẽ nhập địa chỉ sau (có thể bỏ http:// đi cũng được, chỉ cần gõ Trungtam/Vidu/vd1.asp) Chạy ứng dụng vd1.asp Trên một máy trạm bất kỳ (tất nhiên phải cùng mạng và kết nối được tới máy chủ) hoặc chính máy chủ cũng được , ta mở trình duyệt IE (hoặc Netscape Navigator) và gõ địa chỉ sau vào ô địa chỉ : Kết quả chương trình chạy (thời gian trên server lúc chạy là 20:00) 3. Kết luận : Trên đây ta đã thấy rằng việc viết và thực thi một ứng dụng ASP khá đơn giản, nếu đã làm quen với môi trường Visual Basic rồi thì sẽ không gặp nhiều khó khăn khi xây dựng 1 ứng dụng ASP. Tuy nhiên ta hãy lưu ý một số điểm sau : Nếu có nhiều câu lệnh ASP liên tục thì chỉ cần 1 cặp <%...%> là đủ Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể hơn về script hay được sử dụng trong ASP là VBScritp và các đối tượng của ASP hỗ trợ lập trình Web. 1618 5580 2006-03-09T09:41:16Z Mxn 1 Sửa liên kết <div class="notice metadata meta-notice meta-notice-icon plainlinks" id="wikify">''Trang này cần được [[w:Wikipedia:Từ điển thuật ngữ#Wiki hóa|wiki hóa]]. Xin hãy trình bày trang theo các hướng dẫn đề cập trong phần [[w:Wikipedia:Cẩm nang về văn phong|Cẩm nang về văn phong]], rồi bỏ chú thích này đi.''</div> <includeonly>[[Thể loại:Những trang cần được wiki hóa|{{PAGENAME}}]]</includeonly> <noinclude> [[Thể loại:Những trang cần được wiki hóa| ]] [[en:Template:Wikify]] </noinclude> 1619 5411 2006-01-24T02:13:53Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Tiêu bản:Wiki hóa]] #redirect [[Tiêu bản:Wiki hóa]] 1624 5417 2006-01-25T20:35:30Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Wikibooks:Giới thiệu]] #redirect [[Wikibooks:Giới thiệu]] 1625 5418 2006-01-25T20:35:56Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Wikibooks:Phủ nhận chung]] #redirect [[Wikibooks:Phủ nhận chung]] 1626 6916 2006-12-09T11:48:06Z Silviculture 504 Chủ đề cho sách {{/Đầu}} ==Protein== Xin hỏi nếu em muốn tìm một số tài liệu về sản xuất Protein bằng cách lên men vi sinh vật thì em có thể vô link nào để coi. Em đang cần những tài liệu dạng này để làm bài tập môn hóa sinh. Xin cám ơn wikibooks! [[Thành viên:203.160.1.47|203.160.1.47]] 09:38, ngày 26 tháng 1 năm 2006 (UTC) :Do dự án này chưa có đủ người tham gia, tôi vừa chép câu hỏi của bạn vào [[w:Wikipedia:Bàn tham khảo#Câu hỏi chưa được trả lời|Bàn tham khảo của Wikipedia tiếng Việt]] (xem câu hỏi số 5 ở phần trang đó). Mong là cộng đồng Wikipedia sẽ có người có thể giúp bạn. &ndash;&nbsp;[[User:Mxn|Minh Nguy&#7877;n]] <small class="plainlinks">([[User talk:Mxn|thảo luận]], [http://mxn.f2o.org/ blog])</small> 00:22, ngày 27 tháng 1 năm 2006 (UTC) == Du học Úc == Bạn nào có cẩm nang về du học Úc không, vui lòng giới thiệu cuốn tài liệu đó [[Thành viên:LeTuan|LeTuan]] 05:50, 18 tháng 8 2006 (UTC) == Cách mạng Khoa học-Công nghệ == Em đang học lớp 12 theo chương trình sách thí điểm của Bộ GD.Trong bộ môn lịch sử có bài: "Cách mạng Khoa học-Công nghệ và xu thế toàn cầu hoá" có một câu hỏi thực hành như sau: "Em hãy nêu tác dụng tích cực, tiêu cực(xu thế toàn cầu hoá) của cuộc CMKH-Công nghệ nửa sau thế ký 20. Em đã thử tìm tư liệu trong hần LỊCH SỬ nhưng ko thấy có, ai có tư liệu về giai đoạn này xin giúp em. Y!M:ptnguyet2002@yahoo.com [[Thành viên:222.252.84.139|222.252.84.139]] 09:28, 17 tháng 9 2006 (UTC) == regedit == bạn nào có sách hướng dẩn regedit viết bằng file word hoặc bằng sách điện tử không gởi cho mình với phamlehoangthu2002@yahoo.com xin hậu tạ --[[Thành viên:Tthhuu|Tthhuu]] 01:23, 4 tháng 12 2006 (UTC) == Chủ đề cho sách == Nếu một ai đó muốn viết các sách về Nông nghiệp, Lâm nghiệp, Ngue nghiệp thì sẽ xêp chúng vào chủ đề gì?--[[Thành viên:Silviculture|Silviculture]] 11:48, ngày 9 tháng 12 năm 2006 (UTC) 1627 5420 2006-01-27T00:11:04Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Wikibooks:Câu thường hỏi]] #redirect [[Wikibooks:Câu thường hỏi]] 1628 6349 2006-08-19T23:34:01Z Mxn 1 <includeonly>__NEWSECTIONLINK__</includeonly> <div class="toccolours"> Do vẫn chỉ có ít người đóng góp vào dự án này, xin tạm thời hỏi ở [[w:Wikipedia:Bàn tham khảo|Bàn tham khảo của Wikipedia]] bằng cách '''nhấn chuột vào [{{fullurle:w:Wikipedia:Bàn tham khảo|action=edit}}&section=new ĐẪY]'''. Xin vui lòng ký tên sau câu hỏi dùng bốn dấu ngã (<code><nowiki>~~~~</nowiki></code>). </div> '''Bàn tham khảo''' của Wikibooks như bàn tham khảo ở [[thư viện]]. Nếu bạn có một câu hỏi rõ ràng về toán, khoa học, văn hóa, v.v., mời bạn hỏi ở đây cho thành viên khác ở đây có thể giúp đỡ bạn. Mời bạn hỏi ở đây nếu bạn có bài học và muốn một chỗ để bắt đầu nghiên cứu. <!-- '''Bạn có thể bắt đầu soạn câu hỏi bằng cách nhấn chuột vào [{{fullurle:Wikibooks:Bàn tham khảo|action=edit}}&section=new ĐÂY].''' Xin vui lòng ký tên sau câu hỏi. --> <div class="notice meta-notice plainlinks"> [[Hình:Nuvola apps file-manager.png|phải|75px|]] [[Hình:Stop hand.png|trái|32px|Ngừng lại!]] '''Bàn này không thích hợp cho những câu hỏi về Wikibooks.''' Xem [[Wikibooks:Bàn giúp đỡ|Bàn giúp đỡ]] dành cho những câu hỏi về Wikibooks. Trước khi ghi vào đây, mời bạn xem một trong những trang liệt kê dưới đây: *[[Wikibooks:Câu thường hỏi|Câu thường hỏi]] (FAQ) *[[Trợ giúp:Mục lục|Trợ giúp]] *[[Wikibooks:Thảo luận|Thảo luận tổng quát]] *[[Wikibooks:Những sách chưa có|Yêu cầu sách được viết]] </div> <includeonly> [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Tài nguyên cho nhà nghiên cứu|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Việc cần giúp|{{PAGENAME}}]] [[en:Wikibooks:Study help desk]] [[pl:Wikibooks:Poproś o pomoc e-bibliotekarza]] </includeonly> <div style="float: right"> __TOC__ </div> 1629 5429 2006-01-27T00:23:14Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Trợ giúp:Mục lục]] #redirect [[Trợ giúp:Mục lục]] 1633 5464 2006-02-23T22:49:49Z Mxn 1 Trợ giúp:Sửa đổi trang đổi thành Phần mềm giáo dục bảo vệ môi trường Phần mềm giáo dục bảo vệ môi trường công cụ học tập rất hay dành cho học sinh và giáo viên làm tài liệu giảng dậy. Với tư cách là một giáo viên dậy học sinh cấpII, tôi thấy đây là một hướng đi cần tiếp tục phát huy và có nhiều hơn nữa các phần mềm tương tự cho các em học sinh. Tôi rất quan tâm đến phần mềm này, nhưng không biết tìm ở đâu và mua bằng cách nào? nếu các bạn biết chỉ giùm tôi với Xin gửi về: thuan_dm2005@yahoo.com Chân thành cảm ơn. 1634 5877 2006-04-17T03:29:33Z 125.234.163.187 /* Khái niệm */ ==Khái niệm== ==Đối tượng== ==Nội dung== ==Xem thêm== *[[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông trung học]] *[[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông cơ sở]] [[Thể loại:Môi trường]] 1635 6228 2006-07-28T15:55:22Z 203.160.1.43 /* Khái niệm năng lượng sạch */ '''NĂNG LƯỢNG SẠCH''' ==Khái niệm năng lượng sạch== Năng lượng không làm hại môi trường ==Phân loại năng lượng== ==Hiện trạng khai thác và sử dụng năng lượng Việt nam và Thế giới== ==Ảnh hưởng đến môi trường== ==Phương pháp giảm ảnh hưởng xấu đến môi trường== ==Tiết kiệm năng lượng== ==Luật và chính sách== 1637 7012 2006-12-21T08:50:49Z 222.252.255.91 /* Khái niệm về năng lượng */ ==Năng lượng mới== ===Khái niệm về năng lượng=== *Năng lượng là khả năng làm cho các sự kiện xẩy ra. *Thế giới sẽ không tồn tại nếu không có năng lượng. sẽ không có gió, chẳng có mây,chẳng có Mặt Trời, chẳng có sông suối và cũng không có sự sống. *Vậy năng lượng có ở những đâu? Năng lượng có ở khắp nơi, nó biến đổi từ dạng này sang dạng khác khi có bất kỳ một sự kiện nào xẩy ra. *Con người là sinh vật thông minh nhất nên đã tìm ra nhiều cách để sử dụng nguồn năng lượng có sẵn nhằm cải thiện điều kiện sống của mình. * theo tôi giáo dục môi trường là nhận thức ===Phân loại các dạng năng lượng trong tự nhiên=== Người ta có thể chia ra các loại năng lượng chính trong tự nhiên là: * Nhiệt năng * Quang năng * Cơ năng * Điện năng * Năng lượng hạt nhân * Năng lượng sống (năng lượng trong cơ thể sinh vật, giúp cho sinh vật sống hay vận động...) Vậy theo các bạn còn có bao nhiêu loại năng lượng? Các bạn hãy cho ý kiến đóng góp nhé Xin chân thành cảm ơn. '''Năng lượng tái tạo''' hay '''năng lượng tái sinh''' là năng lượng từ những nguồn liên tục mà theo chuẩn mực của con người là vô hạn. Nguyên tắc cơ bản của việc sử dụng năng lượng tái sinh là tách một phần [[năng lượng]] từ các quy trình diễn biến liên tục trong môi trường và đưa vào trong các sử dụng kỹ thuật. Các quy trình này thường được thúc đẩy đặc biệt là từ [[Mặt Trời]]. [[Hình:Photovoltaik adlershof.jpg|nhỏ|256px|Thiết bị quang điện tại [[Berlin]] ([[Đức]])]] ==Khái niệm== NĂNG LƯỢNG Trắc nghiệm - Trắc nghiệm về nhà năng lượng , các phòng chức năng và mức tiêu thụ điện của mỗi phòng. //----------- Trong cách nói thông thường, năng lượng tái tạo được hiểu là những nguồn năng lượng hay những phương pháp khai thác năng lượng mà nếu đo bằng các chuẩn mực của con người thì là vô hạn. Vô hạn có hai nghĩa: Hoặc là năng lượng tồn tại nhiều đến mức mà không thể trở thành cạn kiệt vì sự sử dụng của con người (thí dụ như năng lượng Mặt Trời) hoặc là năng lượng tự tái tạo trong thời gian ngắn và liên tục (thí dụ như [[năng lượng sinh khối]]) trong các quy trình còn diễn tiến trong một thời gian dài trên [[Trái Đất]]. Theo ý nghĩa về [[vật lý]], năng lượng không được tái tạo mà trước tiên là do Mặt Trời mang lại và được biến đổi thành các dạng năng lượng hay các vật mang năng lượng khác nhau. Tùy theo trường hợp mà năng lượng này được sử dụng ngay tức khắc hay được tạm thời dự trữ. Việc sử dụng khái niệm "tái tạo" theo cách nói thông thường là dùng để chỉ đến các chu kỳ tái tạo mà đối với con người là ngắn đi rất nhiều (thí dụ như [[khí sinh học]] so với năng lượng hóa thạch). Trong cảm giác về thời gian của con người thì Mặt Trời sẽ còn là một nguồn cung cấp năng lượng trong một thời gian gần như là vô tận. Mặt Trời cũng là nguồn cung cấp năng lượng liên tục cho nhiều quy trình diễn tiến trong bầu sinh quyển Trái Đất. Những quy trình này có thể cung cấp năng lượng cho con người và cũng mang lại những cái gọi là [[nguyên liệu tái tăng trưởng]]. Luồng gió thổi, dòng nước chảy và nhiệt lượng của Mặt Trời đã được con người sử dụng trong quá khứ. Quan trọng nhất trong thời đại công nghiệp là sức nước nhìn theo phương diện sử dụng kỹ thuật và theo phương diện phí tổn sinh thái. Ngược lại với việc sử dụng các quy trình này là việc khai thác các nguồn năng lượng như than đá hay dầu mỏ, những nguồn năng lượng mà ngày nay được tiêu dùng nhanh hơn là được tạo ra rất nhiều. Theo ý nghĩa của định nghĩa tồn tại "vô tận" thì [[phản ứng tổng hợp hạt nhân]] (''phản ứng nhiệt hạch''), khi có thể thực hiện trên bình diện kỹ thuật, và [[phản ứng phân rã hạt nhân]] (''phản ứng phân hạch'') với các lò phản ứng tái sinh (''breeder reactor''), khi năng lượng hao tốn lúc khai thác [[uranium]] hay [[thorium]] có thể được giữ ở mức thấp, đều là những nguồn năng lượng tái tạo mặc dù là thường thì chúng không được tính vào loại năng lượng này. ==Phân loại năng lượng tái tạo== [[Hình:Windpark.jpg|nhỏ|200px|Trang trại gió tại [[Lübz]], [[Mecklenburg-Vorpommern]], [[Đức]]]] [[Hình:795px-OTEC in Hawaii.jpg|nhỏ|200px|Nhà máy điện dùng nhiệt lượng của biển tại [[Hawai]], [[Hoa Kỳ]]]] ===Nguồn gốc từ bức xạ của Mặt Trời=== [[Năng lượng Mặt Trời]] thu được trên [[Trái Đất]] là năng lượng của dòng [[bức xạ điện từ]] xuất phát từ [[Mặt Trời]] đến Trái Đất. Chúng ta sẽ tiếp tục nhận được dòng năng lượng này cho đến khi [[phản ứng hạt nhân]] trên Mặt Trời hết nhiên liệu, vào khoảng 5 [[tỷ]] năm nữa. Có thể trực tiếp thu lấy năng lượng này thông qua [[hiệu ứng quang điện]], chuyển năng lượng các [[photon]] của Mặt Trời thành [[điện năng]], như trong [[pin Mặt Trời]]. Năng lượng của các photon cũng có thể được hấp thụ để làm nóng các vật thể, tức là chuyển thành [[nhiệt năng]], sử dụng cho [[bình đun nước Mặt Trời]], hoặc làm [[bốc hơi|sôi]] nước trong các máy [[nhiệt điện]] của [[tháp Mặt Trời]], hoặc vận động các hệ thống nhiệt như [[máy điều hòa Mặt Trời]]. Năng lượng của các photon có thể được hấp thụ và chuyển hóa thành năng lượng trong các [[liên kết hóa học]] của các phản ứng [[quang hóa]]. Một phản ứng quang hóa tự nhiên là quá trình [[quang hợp]]. Quá trình này được cho là đã từng dự trữ năng lượng Mặt Trời vào các nguồn [[nhiên liệu hóa thạch]] không tái sinh mà các nền công nghiệp của thế kỷ 19 đến 21 đã và đang tận dụng. Nó cũng là quá trình cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sinh học tự nhiên, cho sức kéo [[gia súc]] và củi đốt, những nguồn năng lượng sinh học tái tạo truyền thống. Trong tương lai, quá trình này có thể giúp tạo ra nguồn năng lượng tái tạo ở [[nhiên liệu sinh học]], như các nhiên liệu [[lỏng]] ([[diesel sinh học]], [[nhiên liệu từ dầu thực vật]]), [[khí]] ([[khí đốt sinh học]]) hay rắn. Năng lượng Mặt Trời cũng được hấp thụ bởi thủy quyển Trái Đất và khí quyển Trái Đất để sinh ra các hiện tượng [[khí tượng học]] chứa các dạng dự trữ năng lượng có thể khai thác được. Trái Đất, trong mô hình năng lượng này, gần giống bình đun nước của những [[động cơ nhiệt]] đầu tiên, chuyển hóa nhiệt năng hấp thụ từ photon của Mặt Trời, thành động năng của các dòng chảy của nước, hơi nước và không khí, và thay đổi tính chất hóa học và vật lý của các dòng chảy này. Thế năng của nước [[mưa]] có thể được dự trữ tại các [[đập nước]] và chạy [[máy phát điện]] của các công trình [[thủy điện]]. Một dạng tận dụng năng lượng dòng chảy sông suối có trước khi thủy điện ra đời là [[cối xay nước]]. Dòng chảy của biển cũng có thể làm chuyển động máy phát của [[nhà máy điện dùng dòng chảy của biển]]. Dòng chảy của không khí, hay [[gió]], có thể sinh ra điện khi làm quay [[tuốc bin gió]]. Trước khi máy phát điện dùng [[năng lượng gió]] ra đời, [[cối xay gió]] đã được ứng dụng để xay [[ngũ cốc]]. Năng lượng gió cũng gây ra [[chuyển động sóng]] trên mặt biển. Chuyển động này có thể được tận dụng trong các [[nhà máy điện dùng sóng biển]]. [[Đại dương]] trên Trái Đất có [[nhiệt dung riêng]] lớn hơn không khí và do đó thay đổi nhiệt độ chậm hơn không khí khi hấp thụ cùng [[nhiệt lượng]] của Mặt Trời. Đại dương nóng hơn không khí vào ban đêm và lạnh hơn không khí vào ban ngày. Sự chênh lệch nhiệt độ này có thể được khai thác để chạy các [[động cơ nhiệt]] trong các [[nhà máy điện dùng nhiệt lượng của biển]]. Khi nhiệt năng hấp thụ từ photon của Mặt Trời làm bốc hơi nước biển, một phần năng lượng đó đã được dự trữ trong việc tách [[muối]] ra khỏi nước mặn của biển. [[Nhà máy điện dùng phản ứng nước ngọt - nước mặn]] thu lại phần năng lượng này khi đưa nước ngọt của dòng sông trở về biển. ===Nguồn gốc từ nhiệt năng của Trái Đất=== Nhiệt năng của [[Trái Đất]], gọi là [[địa nhiệt]], là năng lượng nhiệt mà Trái Đất có được thông qua các phản ứng hạt nhân âm ỉ trong lòng. Nhiệt năng này làm [[nóng chảy]] các lớp đất đá trong lòng Trái Đất, gây ra hiện tuợng di dời [[thềm lục địa]] và sinh ra [[núi lửa]]. Các phản ứng hạt nhân trong lòng Trái Đất sẽ tắt dần và [[nhiệt độ]] lòng Trái Đất sẽ nguội dần, nhanh hơn nhiều so với tuổi thọ của Mặt Trời. Địa nhiệt dù sao vẫn có thể là nguồn năng lượng sản xuất công nghiệp quy mô vừa, trong các lĩnh vực như: *[[Nhà máy điện địa nhiệt]] *[[Sưởi ấm địa nhiệt]] ===Nguồn gốc từ động năng hệ Trái Đất - Mặt Trăng=== [[Trường hấp dẫn]] không đều trên bề mặt Trái Đất gây ra bởi [[Mặt Trăng]], cộng với trường [[lực quán tính ly tâm]] không đều tạo nên bề mặt [[hình elipsoit]] của [[thủy quyển Trái Đất]] (và ở mức độ yếu hơn, của [[khí quyển Trái Đất]] và [[thạch quyển Trái Đất]]). Hình elipsoit này cố định so với đường nối Mặt Trăng và Trái Đất, trong khi Trái Đất tự quay quanh nó, dẫn đến mực nước biển trên một điểm của bề mặt Trái Đất dâng lên hạ xuống trong ngày, tạo ra hiện tượng [[thủy triều]]. Sự nâng hạ của nước biển có thể làm chuyển động các máy phát điện trong các [[nhà máy điện thủy triều]]. Về lâu dài, hiện tượng thủy triều sẽ giảm dần mức độ, do tiêu thụ dần động năng tự quay của Trái Đất, cho đến lúc Trái Đất luôn hướng một mặt về phía Mặt Trăng. Thời gian kéo dài của hiện tượng thủy triều cũng nhỏ hơn so với tuổi thọ của Mặt Trời. == Các nguồn năng lượng tái tạo nhỏ == Ngoài các nguồn năng lượng nêu trên dành cho mức độ công nghiệp, còn có các nguồn năng lượng tái tạo nhỏ dùng trong một số vật dụng: * Một số [[đồng hồ đeo tay]] dự trữ năng lượng lắc lư của tay khi con người hoạt động thành thế năng của [[lò xo]], thông qua sự lúc lắc của một con quay. Năng lượng này được dùng để làm chuyển động kim đồng hồ. * Một số động cơ có rung động lớn được gắn [[tinh thể]] [[áp điện]] chuyển hóa biến dạng cơ học thành điện năng, làm giảm rung động cho động cơ và tạo nguồn điện phụ. Tinh thể này cũng có thể được gắn vào [[đế giầy]], tận dụng chuyển động tự nhiên của người để phát điện cho các thiết bị cá nhân nhỏ như [[PDA]], [[điện thoại di động]]... * [[Hiệu ứng điện động]] giúp tạo ra dòng điện từ vòi nước hay các nguồn nước chảy, khi nước đi qua các kênh nhỏ xíu làm bằng vật liệu thích hợp. * Các [[ăngten]] thu dao động điện từ (thường ở phổ [[radio]]) trong môi trường sang năng lượng [[điện xoay chiều]] hay [[điện một chiều]]. Một số đèn nhấp nháy gắn vào [[điện thoại di động]] thu năng lượng [[sóng vi ba]] phát ra từ điện thoại để phát sáng, hoạt động theo cơ chế này. ==Tầm quan trọng toàn cầu== ===Các mô hình tính toán trên lý thuyết=== Năng lượng tái tạo có tiềm năng thay thế các nguồn [[năng lượng hóa thạch]] và [[năng lượng nguyên tử]]. Trên lý thuyết, chỉ với một hiệu suất chuyển đổi là 10% và trên một diện tích 700 x 700 km ở [[sa mạc Sahara]] thì đã có thể đáp ứng được nhu cầu năng lượng trên toàn thế giới bằng cách sử dụng năng lượng mặt trời. Trong các mô hình tính toán trên lý thuyết người ta cũng đã cố gắng chứng minh là với trình độ công nghệ ngày nay, mặc dầu là bị thất thoát công suất và nhu cầu năng lượng ngày một tăng, vẫn có thể đáp ứng được toàn bộ nhu cầu về năng lượng điện của [[châu Âu]] bằng các [[tuốc bin gió]] dọc theo bờ biển phía Tây [[châu Phi]] hay là bằng các tuốc bin gió được lắp đặt ngoài biển (''off-shore''). Sử dụng một cách triệt để các thiết bị cung cấp nhiệt từ năng lượng mặt trời cũng có thể đáp ứng nhu cầu nước nóng. ==='''Năng lượng tái tạo và hệ sinh thái'''=== *Người ta hy vọng là việc sử dụng năng lượng tái tạo sẽ mang lại nhiều lợi ích về sinh thái cũng như là lợi ích gián tiếp cho kinh tế. *So sánh với các nguồn năng lượng khác, năng lượng tái tạo có nhiều ưu điểm hơn vì tránh được các hậu quả có hại đến môi trường. Nhưng các ưu thế về sinh thái này có thực tế hay không thì cần phải xem xét sự cân đối về sinh thái trong từng trường hợp một. Thí dụ như khi sử dụng sinh khối phải đối chiếu giữa việc sử dụng đất, sử dụng các chất hóa học bảo vệ và làm giảm đa dạng của các loài sinh vật với sự mong muốn giảm thiểu lượng CO<sub>2</sub>. *Việc đánh giá các hiệu ứng kinh tế phụ cũng còn nhiều điều không chắc chắn. Sử dụng năng lượng tái tạo rộng rãi và liên tục có thể tác động đến việc phát triển của khí hậu [[Trái Đất]] về lâu dài. ===Mâu thuẫn về lợi ích trong công nghiệp năng lượng=== Khác với các [[nước đang phát triển]], những nơi mà cơ sở hạ tầng còn chậm phát triển, việc mở rộng xây dựng các nguồn năng lượng tái tạo trong các nước công nghiệp gặp nhiều khó khăn vì phải cạnh tranh với các công nghệ năng lượng thông thường. Về phía các tập đoàn năng lượng mà sự vận hành các nhà máy điện dựa trên năng lượng hóa thạch, sự tồn tại vẫn là một phần của câu hỏi. Nhưng trong mối quan hệ này cũng là câu hỏi của việc tạo việc làm mới trong lãnh vực sinh thái cũng như trong lãnh vực của các công nghệ mới. Hệ thống cung cấp điện đã ổn định tại các nước công nghiệp như [[Đức]] dựa trên một hạ tầng cơ sở tập trung với các nhà máy phát điện lớn và mạng lưới dẫn điện đường dài. Việc cung cấp điện phi tập trung ngày một tăng thông qua các thiết bị dùng năng lượng gió hay quang điện có thể sẽ thay đổi hạ tầng cơ sở này trong thời gian tới. ===Mâu thuẫn về lợi ích trong xã hội=== Việc sử dụng năng lượng tái tạo có thể làm cho việc can thiệp vào [[môi trường]] trở nên cần thiết, một việc có thể trở thành bất lợi cho những người đang sống tại đó. Một thí dụ cụ thể là việc xây đập thủy điện, như trong trường hợp của [[đập Tam Hiệp]] ở [[Trung Quốc]] khoảng 2 triệu người đã phải dời chỗ ở. ==Tỷ lệ của năng lượng tái tạo trong sản xuất điện tại Đức== {| border="1" cellspacing="0" cellpadding="3" |+ Sản xuất điện tại Đức (GWh) |- ! Năm ! Tổng số lượng điện tiêu dùng ! Tổng số năng lượng tái tạo ! Tỷ lệ năng lượng tái tạo (in&nbsp;%) ! Sức nước ! Sức gió ! Sinh khối ! Quang điện ! Địa nhiệt |- | [[1990]] || 550.700 || 17.045 || 3,1 || 15.579,7 || 43,1 || 1.422 || 0,6 || |- | [[1991]] || 539.600 || 15.142 || 2,8 || 13.551,7 || 140 || 1.450 || 0,7 || |- | [[1992]] || 532.800 || 17.975 || 3,4 || 16.152,8 || 275,2 || 1.545 || 1,5 || |- | [[1993]] || 527.900 || 18.280 || 3,5 || 16.264,3 || 443 || 1.570 || 2,8 || |- | [[1994]] || 530.800 || 20.233 || 3,8 || 17.449,1 || 909,2 || 1.870 || 4,2 || |- | [[1995]] || 541.600 || 21.923 || 4,0 || 18.335 || 1.563 || 2.020 || 5,3 || |- | [[1996]] || 547.400 || 20.392 || 3,7 || 16.151,0 || 2.031,9 || 2.203 || 6,1 || |- | [[1997]] || 549.900 || 21.249 || 3,9 || 15.793 || 2.966 || 2.479 || 11 || |- | [[1998]] || 556.700 || 24.569 || 4,4 || 17.264,0 || 4.489,0 || 2.800 || 15,6 || |- | [[1999]] || 557.300 || 28.275 || 5,1 || 19.707,6 || 5.528,3 || 3.020 || 19,1 || |- | [[2000]] || 576.400 || 35.399 || 6,1 || 21.700 || 9.500 || 4.129 || 70 || |- | [[2001]] || 580.500 || 36.480 || 6,3 || 19.800 || 11.500 || 5.065 || 115 || |- | [[2002]] || 581.700 || 42.697 || 7,3 || 20.200 || 15.900 || 6.417 || 180 || |- | [[2003]] || || 44.697 || 7,7 || 18.700 || 18.500 || 6.909 || 255 || |- | [[2004]] || || 55.756 || 9,6 || 20.900 || 25.000 || 9.356 || 500 || 0,4 |- | colspan="9" align="center" | Nguồn: http://www.volker-quaschning.de |} ==Đọc thêm== *[[Tế bào nhiên liệu]] *[[Nhiên liệu sinh học]] *[[Tiết kiệm năng lượng]] *[[Bảo vệ môi trường]] ==Tham khảo== *Sven Geitmann: ''Erneuerbare Energien und alternative Kraftstoffe'' (Năng lượng tái tạo và nhiên liệu lựa chọn), Hydrogeit Verlag, 2. Aufl., Jan. 2005 * M.Faber / H.Niemes / G.Stephan: ''Entropy, Environment and Resources'' (Entrôpi, môi trường và tài nguyên); 1995, (2nd ed.) * M. Kaltschmitt, A. Wiese und W. Streicher (Hrsg.), ''Erneuerbare Energien. Systemtechnik, Wirtschaftlichkeit, Umweltaspekte'' (Năng lượng tái tạo. Kỹ thuật hệ thống, hiệu quả kinh tế, khía cạnh môi trường), Springer Verlag, Heidelberg, 2003, 3. Auflage * A. Kleidon, R. D. Lorenz: ''Non-Equilibrium Thermodynamics and the Production of Entropy'' (Nhiệt động lực học không cân bằng và sản xuất entrôpi), Springer Verlag, Heidelberg, 2004, * Harris Krishnan, Goodwin Krishnan: ''A Survey of Ecological Economics'' (Khảo sát kinh tế sinh thái), 1995, Island Press * [[Hermann Scheer]], ''Solare Weltwirtschaft, Strategie für eine ökologische Moderne'' (Sử dụng năng lượng mặt trời, chiến lược cho một hiện đại về sinh thái), Kunstmann, Oktober 1999 * Karl-Heinz Tetzlaff: ''Bio-Wasserstoff. Eine Strategie zur Befreiung aus der selbstverschuldeten Abhängigkeit vom Öl'' (Hiđrô sinh học. Một chiến lược giải phóng khỏi sự tự lệ thuộc vào dầu mỏ); BoD Verlag (2005) ==Liên kết ngoài== (bằng [[tiếng Việt]]) * [http://www.itims.edu.vn/TinHocUngDung/ Giáo dục bảo vệ môi trường]. * [http://www.evn.com.vn/ioe/ Viện năng lượng Việt Nam]. (bằng [[tiếng Đức]]) * [http://www.ief-energy.org/ Hội năng lượng quốc tế] (tiếng Anh) * [http://www.cat.org.uk/ Trung tâm về năng lượng tái tạo (châu Âu)] (tiếng Anh) * [http://energy.sourceguides.com/index.shtml Tài liệu về năng lượng tái tạo] Mục lục của hơn 9.000 doanh nghiệp về năng lượng tái tạo trên toàn thế giới (tiếng Anh). [[Thể loại:Năng lượng tái tạo| ]] [[Thể loại:Năng lượng]] [[Thể loại:Phát triển bền vững]] ===Các định luật bảo toàn năng lượng=== [[Hình:Joule_apparatus.png|nhỏ|288px| Thí nghiệm của [[James Prescott Joule]], năm [[1843]], để phát hiện sự chuyển hóa [[năng lượng]] từ dạng này ([[cơ năng]]) sang dạng khác ([[nhiệt năng]]).]] '''Định luật bảo toàn năng lượng''', cũng là '''định luật một nhiệt động lực học''' (một trong bốn [[định luật vật lý|định luật]] của [[nhiệt động lực học]]), phát biểu rằng [[năng lượng]] (hoặc đại lượng tương đương của nó là [[khối lượng tương đối tính]]) không thể tự nhiên sinh ra hoặc mất đi. Trong toàn vũ trụ, tổng năng lượng không đổi, nó chỉ có thể chuyển từ hệ này sang hệ khác. Người ta không thể "tạo ra" năng lượng, người ta chỉ "chuyển dạng" năng lượng mà thôi. Định luật bảo toàn năng lượng là một nguyên lý tổng quát cho tất cả các lý thuyết vật lý (cơ học, điện từ học, vật lý hạt nhân, ...). Chưa từng thấy ngoại lệ của định luật này, tuy rằng đôi khi người ta cũng nghi ngờ nó, nhất là trong các phân rã [[phóng xạ]]. [[Tiên đề]] Noether cho rằng sự bảo toàn năng lượng có liên quan chặt chẽ tới độ đồng dạng về cấu trúc của [[không-thời gian]]. ====Trong nhiệt động lực học==== Định luật bảo toàn năng lượng cũng chính là '''định luật 1 nhiệt động lực học'''. Theo định luật này, tổng năng lượng của một hệ kín là không đổi. Phát biểu cách khác: :''Nhiệt năng truyền vào một hệ bằng thay đổi [[nội năng]] của hệ cộng với công năng mà hệ sinh ra cho môi trường.'' Một hệ quả của định luật này là khi không có công thực hiện trên hệ, hay hệ không sinh công, đồng thời khi nội năng của hệ không đổi (nhiều khi được thể hiện qua nhiệt độ không đổi), tổng thông lượng năng lượng đi vào hệ phải bằng tổng thông lượng năng lượng đi ra: :''F''<sub>''vào''</sub> = ''F''<sub>''ra''</sub> :''F''<sub>''vào''</sub> = ''F''<sub>''phản xạ''</sub> + ''F''<sub>''bức xạ''</sub> + ''F''<sub>''truyền qua''</sub> Trong đó: :''F''<sub>''bức xạ''</sub> = ''F''<sub>''hấp thụ''</sub> Ví dụ, với [[vật đen tuyệt đối]], ''F''<sub>''phản xạ''</sub> = ''F''<sub>''truyền qua''</sub> = 0, thì: :''F''<sub>''vào''</sub> = ''F''<sub>''hấp thụ''</sub> = ''F''<sub>''bức xạ''</sub> {{sơ thảo vật lý}} [[Thể loại: Nhiệt động lực học]] [[Thể loại: Định luật vật lý]] [[Thể loại: Năng lượng]] ===Hiện trạng khai thác và sử dụng năng lượng ở Việt năm và Thế giới=== ====Ảnh hưởng đến môi trường==== Việc sản xuất và sử dụng năng lượng có ảnh hưởng rất lớn đến mọi mặt của việc phát triển kinh tế - xã hội toàn cầu. Ngày từ việc như nấu nướng bằng các loại bếp lò dùng than tổ ong theo thống kê cho thấy mỗi năm trên thế giới có khoảng 2 triệu người chết do tình trạng ô nhiễm không khí, hiện tượng mưa axit, sụt lở đất, động đất,lũ lụt ngày càng xuất hiện ở nhiều quốc gia, hiện tượng thủng tầng ôzon gây ra nắng nóng khiến nhiệt độ của trái đất ngày càng tăng lên. Lấy một vài thí dụ điển hình xẩy ra gần đây như vụ lũ quyét ở Hà giang nam 2005, ở Indonexia đầu năm 2006 đặc biệt vụ sóng thần năm 2005 tại các nước ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương làm chết hơn 70 nghìn người,... Do vậy việc sử dụng năng lượng hợp lý và sử dụng các loại năng lượng bền vững đang trở thành một trong những lĩnh vực hoạt động trọng tâm mang tính chiến lược và cũng là một thách thức lớn đối với nước ta. Bảy mươi phần trăm dân số Việt Nam kiếm sống từ đất đai, và điều này khiến họ trực tiếp phụ thuộc vào chất lượng và khối lượng của tài nguyên thiên nhiên hiện có. Đồng thời, tốc độ tăng dân số, đô thị hoá và phát triển kinh tế đang tạo ra sức ép ngày càng tăng đối với môi trường ở Việt Nam. Chất lượng rừng tiếp tục suy giảm, với hơn 700 loài động, thực vật được coi là có nguy cơ bị tiệt chủng. Mức độ ô nhiễm thường xuyên vượt quá mức cho phép, và tình trạng bụi ở các khu vực đô thị đã vượt mức cho phép ít nhất hai lần. →Chính phủ Việt Nam đã xây dựng được khuôn khổ pháp lý tốt cho công tác quản lý môi trường, bắt đầu bằng Điều 29 của Hiến pháp năm 1992 và Luật Bảo vệ môi trường năm 1994. Chiến lược Quốc gia về bảo vệ môi trường 2001-2010 xác định ba mục tiêu chính sách lớn của quốc gia: ngăn ngừa và kiểm soát ô nhiễm; bảo vệ, bảo tồn và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên; và cải thiện chất lượng môi trường ở các khu vực thành thị, nông thôn và khu công nghiệp. Kế hoạch Hành động Quốc gia về Bảo vệ môi trường hiện nay (2001-2005) tiếp tục xác định các lĩnh vực ưu tiên, đó là: *Phát triển bền vững *Quản lý chất thải rắn và nước thải *Quản lý rừng *Tăng cường các định chế về môi trường, giáo dục môi trường và sự tham gia của cộng đồng vào việc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, việc thực hiện các mục tiêu trên đây vẫn là một thách thức đối với các cơ quan của Chính phủ. Các cơ quan này thường thiếu năng lực, công cụ và tầm ảnh hưởng để làm cho việc bảo vệ môi trường trở thành một nhân tố then chốt trong việc lập quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội. TL tham khảo từ nguồn: {{http://www.undp.org.vn/themes/environment/sustenvv.htm}} ====Các biện pháp hạn chế tác hại==== Các giải pháp về năng lượng của loài người hướng tới một số mục tiêu cơ bản: *Duy trì lâu dài các nguồn năng lượng của trái đất. *Hạn chế tối đa các tác động tiêu cực đến môi trường trong khai thác và sử dụng năng lượng. Sử dụng hợp lý các nguồn năng lượng cho phát triển kinh tế, khoa học kỹ thuật... Hiện nay, năng lượng hóa thạch dễ khai thác và sử dụng đang là đối tượng quan tâm của nhiều quốc gia. Trên thế giới các nước công nghiệp phát triển là đối tượng sử dụng chủ yếu nguồn năng lượng này. Để giảm tiêu thụ năng lượng hóa thạch, cần phải: *Thay đổi cơ cấu năng lượng, giảm mức độ tiêu thụ năng lượng trên đầu người. *Đầu tư triển khai công nghệ chống ô nhiễm môi trường trong các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than, dầu để giảm lượng chất thải ra môi trường. *Tăng giá năng lượng như giá điện, giá xăng dầu, than... là một phương hướng khai thác để giảm thiểu sự tiêu xài lãng phí năng lượng, khuyến khích đầu tư cho các công nghệ sạch, các dạng năng lượng sạch khác. Việc tăng giá năng lượng cần được tính toán phù hợp với từng quốc gia. *Tăng cường đầu tư nghiên cứu phát triển các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái sinh theo hướng hạ giá thành sản xuất sao cho chúng có thể cạnh tranh với các nguồn năng lượng truyền thống. *Nghiên cứu các qui trình sản xuất, thiết bị sản xuất để tiết kiệm năng lượng. Nghiên cứu sử dụng dạng năng lượng sạch trong một số lĩnh vực dễ gây ra tác động xấu đến môi trường như giao thông, sinh hoạt... TLTK: Cơ sở khoa học môi trường-Lưu Đức Hải ====Luật và chính sách==== Theo Luật bảo vệ môi trường được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa IX, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005, chương IV điều 33 về Phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và sản phẩm thân thiện với môi trường quy định: <ol> <li>Năng lượng sạch, năng lượng tái tạo là năng lượng khai thác từ gió, mặt trời, địa nhiệt, nước, sinh khối và các nguồn tái tạo khác.</li> <li>Tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển, sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường được Nhà nước ưu đãi về thuế, hỗ trợ vốn, đất đai để xây dựng cơ sở sản xuất.</li> <li>Chính phủ xây dựng, thực hiện chiến lược phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.</li> <ol type="a"> <li>Tăng cường năng lực quốc gia về nghiên cứu, ứng dụng công nghệ khai thác và sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.</li> <li>Mở rộng hợp tác quốc tế, huy động các nguồn lực tham gia khai thác và sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.</li> <li>Nâng dần tỷ trọng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo trong tổng sản lượng năng lượng quốc gia; thực hiện mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.</li> <li>Lồng ghép chương trình phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo với chương trình xóa đói giảm nghèo, phát triểm nông thôn, miền núi, vùng ven biển và hải đảo.</li> </ol> <li>Nhà nước khuyến khích sản xuất, tiêu dùng các sản phẩm, hàng hóa ít gây ô nhiễm môi trường, dễ phân hủy trong tự nhiên; sử dụng chất thải để sản xuất năng lượng sạch; sản xuất, nhập khẩu, sử dụng máy móc, thiết bị, phương tiện giao thông dùng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.</li> </ol> ===Tiết kiệm năng lượng=== ===Khái niệm=== ===Phân loại=== *[[/Năng lượng sạch|Năng lượng sạch]] ===Hiện trạng=== ====Ảnh hưởng đến môi trường==== ====Các biện pháp hạn chế tác hại==== ====Luật và chính sách==== ==Ô nhiễm đất== ===Khái niệm ô nhiễm đất=== Ô nhiễm môi trường đất được xem là tất cả các hiện tượng làm nhiễm bẩn môi trường đất bởi các tác nhân ô nhiễm. I/ Các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam Nguyên nhân chính gây ô nhiễm đất ở Việt Nam là : 1. Áp lực tăng dân số đòi hỏi nhu cầu tăng lương thực, thực phẩm ngày càng tăng và phải tăng cường khai thác độ phì nhiêu của đất bằng nhiều biện pháp *Tăng cường sử dụng hóa chất như phân bón vô cơ, thuốc trừ sâu, diệt cỏ *Sử dụng chất kích thích sinh trưởng làm giảm thất thoát và tạo nguồn lợi cho thu hoạch *Mở rộng các hệ tưới tiêu 2. Việc đẩy mạnh đô thị hóa, công nghiệp hóa và mạng lưới giao thông làm chai đất bị ô nhiễm. ===Phân loại các hình thức ô nhiễm đất=== II/ Các loại hình gây ô nhiễm đất: 1. Ô nhiễm đất do sử dụng phân hóa học, phân tươi *Các loại phân hóa học thuộc nhóm chua sinh lý (urea, (NH4)2SO4, K2SO4, KCl, super photphat) còn tồn dư acid đã làm chua đất, nghèo kiệt các ion bazơ và xuất hiện nhiều độc tố đối với cây trồng như : Al3+, Mn2+, Fe3+; làm giảm hoạt tính sinh học của đất. Bón nhiều phân đạm vào thời ký muôn cho rau quả, đã làm tăng đáng kể hàm lượng NO3- trong sản phẩm. *Tập quán sử dụng phân Bắc, phân chuồng tươi trong canh tác nông nghiệp còn phổ biến. Chỉ tính riêng thành phố Hà Nội, hàng năm lượng phân Bắc thải ra khoảng 550.000 tấn, trong đó 2/3 được dùng bón cho cây trồng gây ô nhiễm môi trường đất và nông sản. Huyện Từ Liêm nhiều hộ nông dân đã phải dùng phân Bắc tưới với liều lượng 7 – 12 tấn / hecta. Do vậy, 1 lít nước mương máng khu trồng rau có tới 360 E.Coli, ở nước giếng công cộng là 20, còn trong đất đến 2.105/100g đất. Ở ĐBSCL, phân tươi được coi là nguồn thức ăn cho cá. Phân Bắc và phân chuồng tươi đổ trực tiếp xuống ao hồ, mương lạch để nuôi cá. 2. Ô nhiễm đất do hóa chất BVTV : Các loại hóa chất BVTV thường là những hóa chất độc, khả năng tồn lưu lâu trong đất, tác động vào môi trường đất, sau đó đến sản phẩm nông nghiệp, đến động vật và người, theo kiểu tích tụ, ăn sâu và bào mòn. Do việc sử dụng, bảo quản chưa đúng quy định nên đã gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí và nông sản gây nhiều hậu quả nghiêm trọng. 2. Ô nhiễm đất do nước thải đô thị và khu công nghiệp, làng nghề thủ công : Hiện nay nhiều nguồn nước thải ở các đô thị, khu công nghiệp và các làng nghề tái chế kim loại, chứa các kim loại nặng độc hại như :Cd, As, Cr, Cu, Zn, Ni, Pb và Hg. Một diện tích đáng kể đất nông nghiệp ven đô thị, khu công nghiệp và làng nghề đã bị ô nhiễm kim loại nặng. Như vậy đất ở Việt Nam nhìn chung đã bị thoái hóa trên bốn mặt *Thoái hóa hóa học : Đất trở nên chua dần, hàm lượng hữu cơ và lân dễ tiêu thấp, nghèo các ion kiềm như : Ca2+ và Mg2+ *Thoái hóa vật lý : tầng đất mỏng dần, mất cấu trúc hoặc cấu trúc kém, sức thấm nước kém, đất chặt không thuận lợi cho bộ rễ những cây trồng ngắn ngày phát triên. *Thoái hóa sinh học : hoạt tính sinh học của đất kém do thiếu chất hữu cơ, đất chua và nhiều độc tố Ô nhiễm môi trường đất các loại ===Hiện trạng ô nhiễm đất=== Theo Báo cáo Hiện trạng môi trường quốc gia 2005 : - Ô nhiễm do sử dụng phân hóa học: sử dụng phân bón không đúng kỹ thuật trong canh tác nông nghiệp nên hiệu lực phân bón thấp, có trên 50% lượng đạm, 50% lượng kali và xấp xỉ 80% lượng lân dư thừa trực tiếp hay gián tiếp gây ô nhiễm môi trường đất. Các loại phân vô cơ thuộc nhóm chua sinh lý như K2SO4, KCl, super photphat còn tồn dư axit, đã làm chua đất, nghèo kệt các cation kiềm và xuất hiện nhiều độc tố trong môi trường đất như ion Al3+, Fe3+, Mn2+ giảm hoạt tính sinh học của đất và năng suất cây trồng. - Ô nhiễm thuốc bảo vệ thực vật: Thuốc bảo vệ thực vật có đặc điểm rất độc đối với mọi sinh vật; tồn dư lâu dài trong môi trường đất- nước; tác dụng gây độc không phân biệt, nghĩa là gây chết tất cả những sinh vật có hại và có lợi trong môi trường đất. Theo các kết quả nghiên cứu, hiện nay, mặc dù khối lượng thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng ở Việt nam còn ít, trung bình từ 0,5-1,0 kg ai/ha/năm, tuy nhiên, ở nhiều nơi đã phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong đất. - Ô nhiễm chất thải vào môi trường đất do hoạt đọng công nghiệp: kết quả của một số khảo sát cho thấy hàm lượng kim loại nặng trong đất gần các khu công nghiệp đã tăng lên trong những năm gần đây. Như tại cụm công nghiệp Phước Long hàm lượng Cr cao gấp 15 lần so với tiêu chuẩn, Cd cao từ 1,5 đến 5 lần, As cao hơn tiêu chuẩn 1,3 lần. ====Ảnh hưởng đến môi trường==== Theo Báo cáo Hiện trạng môi trường quốc gia 2005 : Sự tích tụ cao các chất độc hại, các kim loại nặng trong đất sẽ làm tăng khả năng hấp thụ các nguyên tố có hại trong cây trồng, vật nuôi và gián tiếp gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe con người. Do sử dụng nhiều hóa chất trong nông nghiệp, hiện nay tình hình ngộ độc thực phẩm do các hóa chất độc, trong đó có thuốc bảo vệ thực vật vẫn diễn ra phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Theo thống kê của Cục an toàn vệ sinh thực phẩm năm 2004 có 145 vụ ngộ độc ( trong đó thực phẩm độc chiếm 23%, hóa chất 13%) với 3580 người mắc, có 41 người tử vong. ====Các biện pháp hạn chế ô nhiễm đất==== Các biện pháp hạn chế ô nhiễm đất Phát triển nền nông nghiệp bền vững cũng là một chiến lược bảo vệ môi trường đất, đặc biệt ở miền núi. Đặc trưng cơ bản của hệ thống nông nghiệp bền vững là hướng tới các mục tiêu cơ bản sau: *Nâng cao lợi ích của sản xuất nông nghiệp như đảm bảo một số lượng nông nghiệp tương xứng, đáp ứng được nhu cầu sống của lượng dân số mà hệ thống đó hướng tới *Tăng năng suất nông nghiệp thông qua việc tăng cường sử dụng các kiểu gen có năng suất cao, chống chịu sâu bệnh và thích ứng các điều kiện khó khăn, duy trì độ phì của đất, tính đa dạng của cây trồng, áp dụng luân canh cây trồng, sử dụng hệ thống cây hàng năm, cây lâu năm, nghề cá, chăn nuôi tổng hợp *Bảo vệ và cải thiện môi trường sống cho con người và các sinh vật khác như chống ô nhiễm nguồn nước, giảm và loại bỏ sử dụng chất độc để trừ sâu bệnh, giảm sử dụng phân khoáng *Bảo vệ và cải thiện môi trường sống cho con người và các sinh vật khác như chống ô nhiễm nguồn nước, giảm và loại bỏ sử dụng chất độc để trừ sâu bệnh, giảm sử dụng phân khoáng. *Tăng cường các hoạt động phi nông nghiệp khác, tạo thêm công ăn việc làm, phát triển cơ sở hạ tầng … nhằm nâng cao dần đời sống người dân *Đối với Việt Nam phát triển các hệ thống nông nghiệp bền vững cần chú ý: – Áp dụng các biện pháp canh tác chống xói mòn – Đa dạng hóa cây trồng dưới hình thức : trồng xan, gối vụ, luân canh – Áp dụng hệ thống nông lâm kết hợp, lâm ngư kết hợp với các mô hình đa dạng, phong phú - Kết hợp trồng trọt và chăn nuôi, tăng cường phát triển và mở rộng các mô hình kinh tế vườn rừng, trại rừng - Từng bước xây dựng một nền nông nghiệp “sạch” đảm bảo đa dạng hóa cây trồng, tạo năng suất bền vững, ổn định, giảm sử dụng phân khoáng và hóa chất độc hại bảo vệ thực vật. Không nên đặt mục tiêu duy nhất bằng mọi giá đạt năng suất cây trồng, vật nuôi cao nhất. *Cuối cùng cần nhấn mạnh thêm rằng vấn đề nghiên cứu biến đổi môi trường đất cần được đặt ra một cách có hệ thống trong phạm vi toàn quốc, việc phối hợp hành động với các nước trong khu vực và toàn cầu là một đòi hỏi cấp bách nhằm góp phần thực hiện chiến lược bảo vệ môi trường nói chung và môi trường đất nói riêng. ====Luật và chính sách==== ==== ==== ==Tăng dân số== ===Khái niệm dân số=== ===Mật độ dân số các nước=== '''Vài chục năm gần đây, thế giới đã chứng kiến tốc độ tăng dân số nhanh chưa từng có''': Năm 1993, dân số thế giới đã đạt 5,4 tỉ người. Tốc độ tăng dân số hiện tăng nhanh vào cuối thế kỷ XX và dự kiến có thể ổn định vào năm 2025 với số dân toàn thế giới vào khoảng 10 tỉ người. ''Hiện tượng tăng dân số đi đôi với hiện tượng đô thị hóa'' và kéo theo nó là một loat các vấn đề khó khăn cần phải giải quyết như vấn đề lương thực và nhà ở, y tế, giáo dục, môi trường... ''(trích Địa lý lớp 11 trang 5)'' 1)Đặc điểm cơ bản của kinh tế-xã hội các nước đang phát triển là : Tình trạng phát triển quá chậm so với sự gia tăng quá nhanh của dân số Tỷ lệ tăng dân số ở các nước đang phát triển (thường trên 2%, có khi đến 4%) thường cao hơn so với các nước phát triển. Tính đến nay trong số 5 tỉ người của thế giới, có tới gần 4 tỉ người đang số ở các nước đang phát triển với những điều kiện về phúc lợi rất thấp. (44% trẻ em đi học, tỉ lệ mù chữ cũng rất cao như ở Ấn độ là 50%, châu Phi là 80%), các dịch vụ y tế, xã hội không đầy đủ, nhiều nước cứ 1 vạn dân, thậm chí 10 vạn dân mới có 1 thầy thuốc.. Người dân ở các nước đang phát triển chỉ tiêu thụ mỗi ngày dưới 2000 calo (chủ yếu do thực vật cung cấp) Thu thập quốc dân theo đầu người ở những nước đang phát triển rất thấp (hàng năm dưới 400USD/đầu người, thậm chí có những nước dưới 200USD/đầu người). Ở nhiều nước đang phát triển, từ 60 đến 80% của cải vật chất đều do từ 2 đến 15% dân số nắm và tiêu thụ. Người dân hàng năm lại phải chi tới 50% thu nhập chỉ riêng cho vấn đề ăn uống. Sự nghèo khổ của đa số nhân dân cũng hạn chế sức tiêu thụ hàng công nghiệp và gây nhiều khó khăn cho nghành thương mại nội địa cũng như quá trình công nghiệp hóa. Đa phần các nước phát triển dân cư nông thông, sống chủ yếu bằng nông nghiệp, trong khi đó nền sản xuất nông nghiệp ở các nước này lại lạc hậu, sản lượng và năng suất thấp do trình độ trang thiết bị và kỹ thuật kém. Đội ngũ trí thức, cán bộ khoa học của các nước đang phát triển còn yếu, hàng năm nạn "chảy máu chất xám" lại làm mất đi một số lượng lớn các cán bộ khoa học kĩ thuật có năng lực. Họ bị hút về những nước có điều kiện vật chất cao hơn (chủ yếu là Hoa kỳ) 2)Ở một số nước, ''việc phát triển các nông phẩm xuất khẩu đã dẫn đến tình trạng phải hi sinh các cây lương thực và thực phẩm'' vốn đã không cung cấp đủ nhu cầu cho nhân dân. Tình trạng đất nhiệt đới xấu, thiếu phân bón, thời tiết không ổn định cũng là nguyên nhân quan trọng làm cho việc sản xuất nông nghiệp có thêm khó khăn. Trong hầu hết nước đang phát triển, ''trình độ công nghiệp hóa đều thấp''. Ở một số nước, nghành công nghiệp có phát triển hơn, nhưng lại ''phụ thuộc vào vốn và đầu tư của nước ngoài''. Hiện nay, các nước đang phát triển bị mắc nợ tổng cộng lên tới trên 13000 tỉ USD, số nợ này càng ngày càng tăng so với : 75 tỉ năm 1970 610 tỉ năm 1980 1200 tỉ năm 1986 Các nước nợ nhiều nhất là Mỹ la tinh Châu Phi Đông Nam Á Việc trả nợ của các nước này đang thực sự là một gánh nặng rất lớn đối với nền kinh tế (năm 1984, các nước đang phát triển vay được 86,4 tỉ USD thì việc trả lãi và một phần vốn tới hạn đã lên tới 101 tỉ USD). Trên thực tế, nhiều nước không có khả năng trả được nợ, đặc biệt nghiêm trọng là các nước ở châu Phi. Các nước này tuy có nhiều nguồn tài nguyên khoáng sản, nhưng trong những năm gần đây, do sự chuyển hướng phát triển kinh tế theo chiều sâu của các nước công nghiệp phát triển, nên giá trị các nguyên liệu truyền thống giảm sút, thu nhập về kinh tế cũng bị giảm theo ví dụ : Đồng của Dămbia chiếm tới 85% giá trị xuất khẩu Đồng và Coban của CHDC Công gô chiếm tới 50% giá trị xuất khẩu Trong khi giá nguyên liệu hạ xuống thì giá các mặt hàng công nghiệp lại tăng lên. Sự biến đổi giá cả trên thị trường thế giới này gây ra nhiều sự bất lợi cho các nước đang phát triển, trong khi đó vốn vay về lại bị sử dụng rất ít hiệu quả do trình độ tổ chức và quản lý kém. Ngoài nguồn vốn vay nợ, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các nước đang phát triển chủ yếu tập trung vào các ngành công nghiệp làm ra các sản phẩm có công nghệ thấp, tốn lao động và dễ làm ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, hiện nay các nguồn đầu tư đã lại dần dần chuyển hướng sang các nước phát triển (châu Âu), làm cho tình trạng thiếu công ăn việc làm ở các nước nghèo, đông dân lại càng thêm trầm trọng. Vì vậy trong tình hình kinh tế - xã hội thế giới hiện nay, ''khoảng cách về kinh tế - xã hội giữa các nước phát triển và đang phát triển ngày càng mở rộng''. Tuy trong các nước đang phát triển có một số nước đã vượt lên, trở thành các nước và lãnh thổ công nghiệp mới (NIC) như : Mehicô, Braxin ở châu Mỹ Hành quốc, Đài loan, Singapo ở châu Á nhưng số nước phát triển đó chưa nhiều. Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế các nước này, chủ yếu là do đã biết thu hút vốn đầu tư của tư bản nước ngoài để mở mang công nghiệp, áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất và biết cách quản lý kinh tế. ''(trích Địa lý lớp 11 trang 16)'' ===Mật độ và tình hình tăng dân số ở việt nam=== *Hiện nay nước ta có khoảng 82.069 triệu dân với trên 43 triệu lao động (2005), thế hệ lao động trẻ tuổi chiếm một tỷ lệ lớn trong dân cư, người dân việt nam có truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, tỷ lệ trí thức cao nên có khả năng tiếp thu nhanh chóng các tri thức khoa học kỹ thuật, những công nghệ hiện đại. *Tuy nhiên mặt hạn chế là không được đào tạo đầy đủ về kỹ thuật và công nghệ hiện tại, nếu khắc phục được nhược điểm này thì nguồn lao động Việt nam sẽ là một trong những nguồn lực chính trong xây dựng và phát triển đất nước. '''HIỆN TRẠNG VIỆT NAM''' a) Nước ta có tốc độ phát triển dân số vào loại cao trên thế giới:'1.44% mỗi năm theo số liệu của UNDP tại Việt nam năn 2004' Mặc dù đã thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình (miền Bắc từ năm 1960, miền Nam từ năm 1975) nhưng kết quả còn rất hạn chế, những năm gần đây bình quân tốc độ gia tăng dân số chỉ giảm đi 0,05% hằng năm do đó đến năm 1990 tốc độ tăng dân số vẫn là 2,29%. Tuy nhiên trong năm 2005, chúng ta đã duy trì được tốc độ gia tăng dân số ổn định ở mức phần nghìn (cần tìm số liệu chính xác...) - So với mức tăng trưởng dân số tự nhiên ở Thế giới mức tăng dân số của Việt nam vẫn vào mức cao. Mức tăng dân số thế giới hàng năm khoảng cỡ 1,67% (1984), ở các nước công nghiệp phát triển từ 0,3 đến 0,7%, có nước không tăng (như CHLB Đức). Ở khu vực mới công nhiệp hóa gần Việt nam (Hàn Quốc, Đài Loan, Hồng công, Singapo) và Trung Quốc chỉ ở mức dưới 1,5%. Dân số tăng nhanh làm mật độ dân số cũng tăng nhanh: Năm 1979: 159 người/km2 Năm 1989 : 195 người / km2 (thứ 3 thế giới, cao hơn cả Trung Quốc) Năm 2004 : 247,9 người/km2 theo UNDP Việt nam trong khi đó mật độ dân số thế giới năm 1981 là ~ 33 người/km2 GDP theo đầu người năm 2004 là 553.27 US$ b) Dân số nước ta phân bố không hợp lý Dân số nước ta tập trung chủ yếu ở vùng đồng bằng, châu thổ các con sông, đặc biệt là sông Hồng. Các huyện đồng bằng chỉ chiếm hơn 30% diện tích đất đai toàn quốc mà chiếm tới 75% dân sinh sống,trong khi các huyện miền núi chiếm 70% diện tích lai chỉ có 25% số dân sinh sống. Việc phân bố theo nghành kinh tế cũng không hợp lý: Nông nghiệp và nông thôn chiếm 80% dân số và lao động thể hiện trình độ kinh tế nông nghiệp lạc hậu cần được đổi mới về cơ cấu theo hướng tiến lên từng bước hiện đại hóa. ''Tham khảo "Giáo dục công dân lớp 12"'' ====Ảnh hưởng của việc tăng dân số đến môi trường==== Với tình hình dân số tăng nhanh như trên gây ra nhiều hệ quả nhiều mặt từ công ăn việc làm, phát triển kinh tế, lương thực...nhà ở,học hành, văn hóa, y tế. Ở đây chú ý đi sâu một số điểm: a) ''Không khai thác được tốt tiềm năng kinh tế của các vùng trên đất nước ta: Vùng đồng băng đất đai ít, dân số quá đông, lao động thừa'' không đủ việc làm. - Ở đồng bằng một lao động canh tác bình quân 0,3 ha. Hiện nay người nông dân nước ta còn lao động bằng thủ công thô sơ, phải 4 lao động mới làm được 1 ha đất cày cấy. - Ở các nước đã cơ khí hóa cao, một nông dân có thể làm được từ 10 ha đến 100 ha. Nếu ta thực hiện việc cơ khí hóa, lại dư thừa nhiều lao động không có việc làm. *Trong khi đó các khu vực ''miền núi có nhiều đất đai, khoáng sản quí cần người khai thác mà lao động lại ít quá''. Nếu khai thác được 3 triệu ha đất trồng cây lương thực, cây công nghiệp và 7 triệu ha đất lâm nghiệp để trồng rừng thì có khả năng bố trí được công ăn việc làm cho 10 triệu người (với điều kiện có vốn, có kỹ huật, có chính sách đúng đắn và biết làm ăn) b) ''Tỷ lệ sử dụng đất nông nghiệp theo đầu người giảm, bình quân lương thực theo đầu người tăng chậm'': - Hiện nay bình quân đầu người về đất trồng trọt trong cả nước là hơn 1000m2, chưa được 0,11 ha Việc xây dựng các công trình thủy lơi, công nghiệp, việc làm nhà và xây dựng các công trình khác cũng chiếm nhiều đất nông nghiệp. Theo thống kê năm 1987 thì hai năm 1985 và 1986 diện tích đất trồng hoa mầu và cây công nghiệp ngắn ngày bị mất đi 89.000 ha (tức là 2% đất trồng trọt hàng năm). - Do dân số tăng nhanh, đất nông nghiệp bình quân đầu người giảm nên dù ''năng suất lúa có tăng nhanh, bình quân lương thực đầu người vẫn tăng chậm''. trước Cách mạng tháng Tám, năng suất lúa là 13 tạ/ha, năm 1940 bình quân lương thực đầu người là 285kg năm 1990 năng suất lúa là 31,8 tạ/ha, bình quân lương thực đầu người tăng lên là 325kg. Để đáp ứng sự gia tăng 2,2% dân số / năm ta phải làm sao tăng sản lượng lương thực hàng năm thêm từ 50000 đến 60000 tấn và tăng thu nhập quốc dân thêm từ 400 tỉ đến 500 tỉ VNĐ. Tỉ lệ nghèo (theo chuẩn quốc gia, 2002) 12.9% Tỉ lệ nghèo (theo chuẩn quốc tế, 2002) 29% Tỉ lệ nghèo lương thực(% số hộ nghèo, ước lượng năm 2002) 10.87 "theo số liệu của UNDP Việt Nam năm 2002" c) ''Việc làm cho người lao động gặp khó khăn'' Năm 1990 số lao động nước ta ước tính khoảng 31,7 triệu / 66 triệu dân Năm 2000, số lao động nước ước tính khoảng 30 triệu / 78 triệu dân Mỗi năm tăng thêm từ 1 triệu đến 1,4 triệu lao động. Để đảm bảo đủ việc làm cho số lao động này là một việc khó khăn. Trong nông nghiệp tuy còn 10 triệu ha đất cần lao động nhưng điều cần thiết là phải có vốn, kỹ thuật... Trong công nghiệp, muốn có việc làm cho 1,3 triệu người trong điều kiện kỹ thuật thấp kém như hiện nay cần tăng tổng mức đầu tư của toàn xã hội lên từ 5000 tỷ đồng hiện nay lên đến 15000 tỷ đồng hàng năm. Điều này không dễ dàng, đấy là chưa kể đến trang bị kỹ thuật, công nghệ hiện đại hơn thì số tiền đầu tư vào cho một chỗ làm việc sẽ tăng lên gấp 10 lần hiện nay hoặc cao hơn. "'''Tiếp tục giảm tốc độ tăng dân số, sớm ổn định quy mô dân số ở mức hợp lý...; giải quyết đồng bộ, từng bước có trọng điểm chất lượng dân số, cơ cấu dân số và phân bố dân cư'''" ( Trích văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần IX) Như vậy: - ''Về quy mô dân số'' : Nếu tỷ lệ tăng dân số hàng năm của nước ta là 1,1% thì đến năm 2010 dân số nước ta sẽ ước khoảng 88 - 89 triệu người. - ''Về cơ cấu dân số'' : Thông qua thực hiện sinh đẻ có kế hoạch (mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1 đến 2 con cách nhau 5 năm và chỉ sinh con đầu lòng khi đã 22 tuổi) và thông qua việc phát triển kinh tế theo hướng từng bước công nghiệp hóa gắn với phát triển nông nghiệp toàn diện, cải biến dần cấu trúc dân số, tăng tỷ lệ nhân khẩu hoạt động (số người trong độ tuổi lao động) so với tổng số dân, giảm tỷ lệ nhân khẩu không hoạt động (người già, trẻ em ăn theo), giảm tỷ lệ nhân khẩu và lao động trong nông nghiệp, tăng tỷ lệ nhân khẩu và lao động công nghiệp, dịch vụ. - ''Về phân bổ dân số'' : Thực hiện sự phân bổ lại dân cư và lao động giữa thành thị và nông thôn, nông nghiệp và công nghiệp, miền xuôi và miền ngược trong quá trình từng bước công nghiệp hóa và đô thị hóa, đưa lao động và dân cư đi khai khẩn đất hoang thành đất nông nghiệp, xây dựng các khu kinh tế mới và đi trồng rừng phủ xanh đất trống, đồi trọc ở miền núi, vùng ven biển hải đảo, vùng sâu, vùng xa xôi hẻo lánh... ''''''Tóm lại, các tác động tiêu cực của tình trạng gia tăng DS hiện nay biểu hiện ở các khía cạnh:'''''' - Sức ép lớn tới tài nguyên thiên nhiên và môi trường do khai thác quá mức các nguồn tài nguyên phục vụ cho các nhu cầu của con người (nhà ở, sản xuất...). - Tạo ra các nguồn thải tập trung vượt quá khả năng tự phân hủy của môi trường tự nhiên trong các khu vực đô thị, khu công nghiệp... - Sự chênh lệch về tốc độ phát triển dân số giữa các nước công nghiệp hóa và các nước đang phát triển gia tăng, dẫn đến sự nghèo đói ở các nước đang phát triển và sự tiêu phí dư thừa ở các nước công nghiệp hóa. Sự chênh lệch ngày càng tăng giữa các nước phát triển và các nước kém phát triển dẫn đến sự di dân dưới mọi hình thức. - Sự gia tăng DS đô thị và sự hình thành các đô thị lớn làm cho môi trường khu vực khu vực đô thị có nguy cơ bị suy thoái nghiêm trọng. Nguồn cung cấp nước sạch, nhà ở, cây xanh không đủ đáp ứng cho sự phát triển dân cư. Ô nhễm môi trường không khí, nước gia tăng. Các tệ nạn xã hội và vấn đề quản lý xã hội trong đô thị ngày càng khó khăn. ===='''Các biện pháp hạn chế tăng dân số'''==== d) ''Để thực hiện được mục tiêu này, cần thực hiện tốt các biện pháp chính sau'': - Tăng cường tuyên truyền và giáo dục dân số cho toàn thể nhân dân hiểu rõ và thực hiện đúng chính sách dân số của Nhà nước, khắc phục các quan niệm sai trái như "trời sinh voi, trời sinh cỏ", "trời sinh trời dưỡng", "cần có con trai để nối dõi tông đường", "con trai hơn con gái", "cần có nếp có tẻ"... trong phạm vi có liên quan đến mình, học sinh cũng cần được giáo dục về chính sách dân số để sau ra đời thực hiện cho đúng. - Bảo đảm các điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện sinh đẻ có kế hoạch, hình thành mạng lưới làm công tác dịch vụ y tế sinh đẻ có kế hoạch để bảo đảm 10/12 triệu phụ nữ có chồng thực hiện việc tránh thai để số trẻ sinh ra hàng năm chỉ khoảng 2 triệu. - Nhà nước đầu tư đúng mức vào công tác tuyên truyền giáo dục về dân số, trang bị các dụng cụ và tạo điều kiện tốt cho việc tránh thai, làm dịch vụ y tế...Mặt khác, Nhà nước cần làm cho các cấp chính quyền, các đoàn thể trong mặt trận, các tổ chức xã hội đóng góp phần tích cực của mình vào công tác này, đồng thời tích cực tranh thủ sự giúp đỡ của Quỹ dân số Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác. ===='''Luật và chính sách'''==== 1) Chính sách dân số 2) Chính sách giải quyết việc làm và thu nhập 3) Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường 4) Chính sách xây dựng đời sống gia đình ===='''Câu hỏi'''==== 1) Tình hình phát triển dân số ở nước ta? Hệ quả của tình hình đó? Lấy số liệu chung của toàn quốc và số liệu ở địa phương để chứng minh, phát biểu ý kiến của mình? 2) Các chủ trương biện pháp về chính sách dân số của Nhà nước ta (mục tiêu và biện pháp). Lấy tình hình ở địa phương để minh họa các ý kiến của mình? 3) Tình hình việc làm hiện nay và ý nghĩa của vấn đề việc làm. Lấy tình hình và số liệu chung toàn quốc hoặc ở địa phương để chứng minh ý kiến của mình. 4) Chủ trương của Nhà nước về giải quyết việc làm cho người lao động? 5) Tình hình tài nguyên và môi trường ở nước ta hiện nay (liên hệ tới địa phương để minh họa thêm) ? 6) Mục tiêu và các công việc cần làm để thực hiện chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường ? 7) Chức năng và vai trò của gia đình? 8) Những việc cần làm để xây dựng gia đình ấm no, hòa thuận, tiến bộ và hạnh phúc? ==Rác thải đô thị== ===Khái niệm rác thải đô thị=== Các nguồn chủ yếu phát sinh ra rác đô thị bao gồm : - Từ các khu dân cư (rác sinh hoạt) - Từ các trung tâm thương mại, - Từ các công sở, trường học, công trình công cộng, - Từ các hoạt động công nghiệp; - Từ các hoạt động xây dựng đô thị; - Từ các trạm xử lý nước thải và từ các đường ống thoát nước của thành phố. (Nguồn tham khảo : Intergrated Solid waste management) ===Phân loại rác thải đô thị=== '''''Phần này cần được [[w:Wikipedia:Dung Unicode|Unicode hóa]]!''' Dựa vào nguồn phát sinh rác thải đô thị, người ta có thể phân loại rác thải đô thị thành: #Rác sinh hoạt : là lượng chất thải sinh ra từ các hoạt động sinh hoạt của con người. #Rác từ khu dân cư và khu thương mại : lượng rác thải này chiếm 50-70% tổng lượng chất thải. #Rác công sở : nguồn rác công sở bao gồm trường học, văn phòng của bệnh viện, nhà tù. Ngoại trừ các chất thải phát sinh từ nhà tù và rác từ bệnh viện, sự phân bố thành phần của rác thải từ các nguồn này khá giống nhau nên có thể lẫn lộn với rác từ khu dân cư và khu thương mại. #Rác xây dựng và phá dỡ rất khó ước tính và có thành phần thay đổi, nhưng chủ yếu gồm 40-50% rác (bê tông, nhựa đường, gạch, đá, bụi,…), 20-30% gỗ và các thành phần làm bằng gỗ (bệ gỗ, gỗ thừa, nhánh cây, gỗ xẻ, ván lợp …), 20-30% là hỗn hợp các loại rác khác (gỗ đã sử dụng, kim loại, sản phẩm chứa nhựa đường, vữa, kính vỡ, amiăng, các vật liệu điện khác, ống nước, các bộ phận cấp nhiệt và cấp điện). #Rác công nghiệp và nông nghiệp điển hình : bao gồm các nguồn như đồ hộp và thực phẩm đông lạnh; in ấn, xuất bản; ô tô, máy móc tự động; lọc hóa dầu; cao su; các loại phân bón; mùa thu hoạch trái cây và hạt ngũ cốc. (Nguồn tham khảo : Intergrated Solid waste management) ===Hiện trạng rác thải đô thị=== ====Ảnh hưởng đến môi trường==== ====Các biện pháp giảm thiểu rác thải đô thị==== ====Luật và chính sách==== Theo Luật bảo vệ môi trường được Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa IX, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005, chương VI Bảo vệ môi trường đô thị, khu dân cư: Điều 50: Quy hoạch bảo vệ môi trường đô thị, khu dân cư: 1.Quy hoạch bảo vệ môi trường đô thị, khu dân cư phải là một nội dung của quy hoạch đô thị, khu dân cư. 2. Nội dung của quy hoạch bảo vệ môi trường đô thị, khu dân cư bao gồm các quy hoạch về đất đai cho xây dựng kết cấu hạ tầng bảo vệ môi trường và các hệ thống công trình kết cấu hạ tầng bảo vệ môi trường sau đây: a). Hệ thống công trình thu gom, xử lý nước thải tập trung; hệ thống tiêu thoát nước mưa; hệ thống cơ sở thu gom, tập kết, xử lý, tái chế chất thải rắn. b). Hệ thống cấp nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất. c). Hệ thống công viên, khu vui chơi, giải trí, công trình vệ sinh công cộng. d). Hệ thống cây xanh, vùng nước. đ). Khu vực mai táng. 3. Cấm xây dựng mới cơ sở sản xuất, kinh doanh tiềm ẩn nguy cơ lớn về ô nhiễm, sự cố môi trường trong đô thị, khu dân cư. 4. UBND cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm lập, phê duyệt quy hoạch bảo vệ môi trường theo qui định của pháp luật về xây dựng đối với qui hoạch đô thị, khu dân cư. Điều 51: Yêu cầu về bảo vệ môi trường đối với đô thị, khu dân cư tập trung: 1. Đô thị phải đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường sau đây: a). Có kết cấu hạ tầng về bảo vệ môi trường phù hợp với quy hoạch đô thị, khu dân cư tập trung đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. b). Có thiết bị, phương tiện thu gom, tập trung chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với khối lượng, chủng loại chất thải và đủ khả năng tiếp nhận chất thải đã được phân loại tại nguồn từ các hộ gia đình trong khu dân cư. c). Bảo đảm các yêu cầu về cảnh quan đô thị, vệ sinh môi trường. 2. Khu dân cư tập trung phải đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường sau đây: a). Có hệ thống tiêu thoát nước mưa, nước thải phù hợp với quy hoạch bảo vệ môi trường của khu dân cư. b). Có nơi tập trung rác thải sinh hoạt bảo đảm vệ sinh môi trường. 3. Chủ đầu tư xây dựng mới khu dân cư tập trung, chung cư phải thực hiện đầy đủ các yêu cầu về bảo vệ môi trường tại khoản 1 điều này thì mới được bàn giao đưa vào sử dụng. Điều 53: Yêu cầu về bảo vệ môi trường đối với hộ gia đình: 1. Hộ gia đình có trách nhiệm thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường sau đây: a). Thu gom và chuyển chất thải sinh hoạt đến đúng nơi do tổ chức giữ gìn vệ sinh môi trường tại địa bàn quy định; xả nước thải vào hệ thống thu gom nước thải. b). Không được phát tán khí thải, gây tiếng ồn và tác nhân khác vượt quá tiêu chuẩn môi trường gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt của cộng đồng dân cư xung quanh. c). Nộp đủ và đúng thời hạn các loại phí bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật. d). Tham gia hoạt động vệ sinh môi trường khu phố, đường làng, ngõ xóm, nơi công cộng và hoạt động tự quản về bảo vệ môi trường của cộng đồng dân cư. đ). Có công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm bảo đảm vệ sinh, an toàn đối với khu vực sinh hoạt của con người. e). Thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường trong hương ước, bản cam kết bảo vệ môi trường. 2. Thực hiện tốt các quy định về bảo vệ môi trường là một trong những tiêu chí đánh giá gia đình văn hóa. ==Đa dạng sinh học== ===Khái niệm đa dạng sinh học=== Khái niệm đa dạng sinh học, các loại động vật quý hiếm ở Việt nam Khái niệm Theo công ước về đa dạng sinh học được đưa ra năm 1992 tại hội nghị Liên hợp quốc về môi trường và sự phát triển, đa dạng sinh học được định nghĩa là toàn bộ sự phong phú của các thế giới sống và các tổ hợp sinh thái mà chúng là thành viên, bao gồm sự đa dạng bên trong và giữa các loài và sự đa dạng của các hệ sinh thái. Mức độ đa dạng sinh học của một quần xã sinh vật thể hiện ở 3 dạng: đa dạng về loài – là tính đa dạng các loài trong một vùng. Đa dạng di truyền – là sự đa dạng về gen trong một loài. Đa dạng hệ sinh thái – là sự đa dạng về môi trường sống của các sinh vật trong việc thích nghi với điều kiện tự nhiên của chúng. Tính đa dạng là một phạm trù bao trùm toàn bộ các thành phần tạo ra của hệ sinh thái đảm bảo sự duy trì một hệ sinh thái đa dạng và phong phú. Đa dạng sinh học luôn thay đổi cùng sự tiến hoá của sinh vật trong quá trình hình thành loài mới, trong sự tham gia vào hoặc sự mất đi của một loài. Nguyên nhân gây ra các biến đổi đó là do sự biến đổi bất thường của tự nhiên hoặc do hoạt động của con người. Sự đa dạng về động vật ở VN Hệ động vật của Việt Nam cũng hết sức phong phú, không những giàu về thành phần loài mà còn có nhiều nét đặc trưng, đại diện cho hệ động vật vùng Đông Nam Á. Hiện đã thống được 175 loài thú, 826 loài chim, 180 loài bò sát, 80 loài lưỡng cư, 471 loài cá nước ngọt, khoảng trên 2.000 loài cá biển, khoảng 7.000 loài côn trùng thêm vào đó có hàng chục ngàn loài động vật không xương sống ở cạn, ở nước ngọt và ở biển. Việt Nam có nhiều loài động vật đặc hữu. Hơn một trăm loài và phân loài chim, 78 loài và phân loài thú là loài đặc hữu. Nhiều loài động vật có giá trị cao cần được bảo vệ như voi, tê giác, bò rừng, bò tót, trâu rừng, bò xám, hổ, báo, voọc đầu xám, voọc mũi tếch, sếu cổ trụi, cá sấu, nhiều loài trăn, rắn và rùa biển,… Trong vùng phụ Đông Dương (phân vùng theo địa lý động vật) có 21 loài khỉ thì ở Việt Nam có 15 loài , trong đó có 7 loài là loài đặc hữu. Có 49 loài chim đặc hữu trong vùng phụ thì ở Việt Nam có 33 loài, trong đó có 11 loài là những loài đặc hữu. Trong khi Mianma, Thái Lan, Malaixia, mỗi nơi chỉ có một loài đặc hữu, Lào có một loài và Campuchia không có loài chim đặc hữu nào (Lê Diên Dực, 1997). Ơû Việt Nam vẫn có thể phát hiện nhiều loài sinh vật mới. Vào đầu thế kỷ này, ở vùng rừng biên giới giáp với Lào và Campuchia đã phát hiện loài bò xám – một loài bò hoang có quan hệ họ hàng với bò nhà. Trước đây tại vùng Vũ Quang, Hà Tĩnh đã phát hiện được loài trĩ cuối cùng của thế giới. Năm 1992 cũng tại rừng Vũ Quang lại phát hiện thêm con sao la, tại rừng Vũ Quang lại phát hiện thêm loài hoẵng lớn (Megamuntiacus vuquangensis), to gần gấp 2 loài hoẵng thường. Từ những phát hiện trên , Việt nam được thế giới công nhận là một nước có giá trị bảo tồn cao. Như vậy có thể nói rừng Việt Nam là “cái nôi đa dạng sinh học” của đất nước và là một trong những trung tâm ĐDSH của thế giới. Tuy nhiên hiện nay có một số lớn những loài thú, chim và bò sát đang bị đe doạ hoặc nguy cấp được liệt kê trong sách đỏ Việt Nam (1992) là một vấn đề được quan tâm. Nhiều loài động vật như trâu rừng, hươu Eld, tê giác sumatra, và trĩ Edwards đã trở nên tuyệt chủng ở Việt Nam vào thế kỹ này, và nếu không có hành động bảo vệ khẩn cấp thì nhiều loài khác như voi Châu Á, tê giác Java và cả loài sao la mới phát hiện cũng có nguy cơ bị tuyệt chủng. Bảng 5.4 - Tính phong phú của các loài ở Việt Nam Nhóm Số loài ở Việt Nam (SV) Số loài trên thế giới (SW) SV/SW (%) Thú Chim Bò sát Lưỡng cư Cá Thực vật 276 800 180 80 2.470 7.000 4.000 9.040 6.300 4.184 19.000 220.000 6.8 6.8 2.9 2.0 3.0 3.2 Tỷ lệ bình quân đối với đa dạng sinh học thế giới = 6,2% Nhận thức được tầm quan trọng của tính đa dạng sinh học, Việt Nam đã tiến hành nhiều biện pháp tích cực để bảo vệ và quản lý có hiệu quả nguồn tài nguyên của mình. Một số kế hoạch chiến lược đã được Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan xây dựng và đang dần dần được triển khai thực hiện như: chiến lược bảo tồn Quốc gia (1985); kế hoạch quốc gia về môi trường và phát triển bền vững (1991); kế hoạch hành động lâm nghiệp nhiệt đới (1991); kế hoạch hành động đa dạng sinh học Việt Nam (1995).Việt Nam cũng đã ký công ước vào năm 1994. ===Phân loại=== ===Hiện trạng đa dạng sinh học=== ====Nguy cơ về sự biến mất các loài động vật quí hiếm==== Môi trường thế giới đang bị huỷ hoại nghiêm trọng. Sự tăng trưởng của dân số cùng với những nhu cầu ngày càng cao của con người trong cuộc sống do những tiến bộ khoa học và công nghệ đã gây nên sức ép trực tiếp đến tài nguyên thiên nhiên, nhu cầu việc làm sinh sống … Hầu như mọi chủng lọai tromg quá khứ, từng sống tên trái đất, hiện nay đều đã tuyệt chủng, biến mất một cách “tự nhiên” vì những lý do này hay khác. có khả năng nhất là chúng không thể đối phó thành công với những thay đổi vô sinh hay sinh học (biotic) xảy đến trong môi trường của chúng (ví dụ sự thay đổi tự nhiên và sự xuất hiện dữ dội của thú ăn thịt, cạnh tranh hay bệnh tật). Hay cũng có thể những sự tuyệt chủng xảy ra đồng thời, vì những sự kiện hàng loạt gây ra bởi những xáo trộn về thiên tai không đoán trước được (Fisher, 1969; Raup, 1984 a, b; Vermeij, 1986). Hiện nay trên trái đất có khoảng 30 – 40 triệu loài thực vật và động vật, song mới chỉ kiểm kê được 1,7 triệu loài. Tỷ lệ diệt vong gây ra do con người lớn gấp 1.000 lần so với tỷ lệ diệt vong tự nhiên, con người đã làm tuyệt chủng khoảng 120 loài có vú, 187 loài chim, 13 loài bò sát, 8 loài lưỡng cư và khoảng 30 ngàn loài cá. Những môi trường có số loài phong phú nhất thường được quan tâm khai thác nhiều nhất mà thường là môi trường đời sống hoang dại bị phá huỷ nhiều nhất như rừng nhiệt đới, những bãi ám tiêu san hô và những nơi bằng phẳng cách độ sâu khoảng 0 - 2000m trong biển. * Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự giảm sút độ đa dạng sinh học là : + Khai thác rừng quá mức: việc khai thác gỗ quá mức gây ra sự mất tán che cho đất, hệ thống rễ cây bị mất gây ra sự sói mòn đất và ức chế hoạt động của vi sinh vật làm tăng độ phì của đất … Bên cạnh đó, sự đốt rừng bừa bãi và nạn cháy rừng đã gây hạn hán, thiên tai, để lại thiệt hại to lớn cho hệ sinh thái và nền kinh tế. Đồng thời, sự phá hủy hệ sinh thái rừng làm biến đổi nơi sinh sống của các giống loài. Qua 4 thế kỷ gần đây, trên toàn cầu có toàn bộ hơn 700 loài bị tuyệt chủng được biết đến, bao gồm một trăm loại động vật có vú 160 loại chim, tất cả đều bị ảnh hưởng bởi nhân tạo (Fisher, 1968, Wood 1972; Soule 1983; Reid 1992). + Sự chăn thả, săn bắn quá mức và sự du nhập vào địa phương những loài động vật ăn thịt cũng là nguyên nhân dẫn đến sự tuyệt chủng của không ít các loài sinh vật trên trái đất: Việc săn bắn với tỷ lệ không thể chịu dựng được là nguyên nhân nỗi trội nhất của sự tuyệt chủng hay sự nguy hiểm của những chủng loài có giá trị hàng hóa trên thị trường. Nhiều loài thú ăn thịt lớn bị xem như là kẻ quấy rối ví chúng là những kẻ cạnh tranh quan trọng như chó sói (canis lupus) và những loài khác trong họ Canis, những con gấu xám nâu (Ursus arctos) … Một vụ tuyệt chủng hàng loạt thê thảm mới đây diễn ra ở hồ Victoria, hồ dài nhất châu Phi và dài thứ hai trên thế giới (Baskin, 1992, Kaufman, 1992). Mặc dù hồ Victoria bị ảnh hưởng bởi tự dưỡng hóa và những tác nhân gây sức ép khác cộng với số dân địa phương là 30 triệu người, sự tuyệt chủng hàng loạt dường như xảy ra nhanh hơn bởi các loài cá rô Nile (Lates nilotieuus). Loài cá này có thể dài đến 2m và nặng đến 60kg, là nguồn tài nguyên cung cấp cho xuất khẩu. Cá rô sông Nile lần đầu tiên đưa xuống hồ Victoria vào năm 1954, đến những năm 1980 số lượng của nó bùng nổ và sự tăng sản lượng cá rô sông Nile lại dựa vào sự ăn thịt những nhóm cá địa phương khác ở hồ Victoria, cộng đồng cá này bao gồm hơn 400 loài, với 90% có tính đặc hữu ở hồ Vitoria. Điều cần lưu ý rằng sự mất đi một mắc xích trong chuỗi thức ăn, sự huỷ diệt loài sinh vật đều ảnh hưởng sâu sắc đến sự tồn tại của những loài khác. Ví dụ: một cái cây trong rừng Amazôn ở Peru cũng đã là nơi trú ẩn của hơn 40 loài kiến. + Do cạnh tranh với con người và bệnh tật: một vài trường hợp tuyệt chủng nhân tạo bao gồm những loài bị quấy rối và con người nhận thấy chúng là những kẻ cạnh tranh với mình để sử dụng một nguồn tài nguyên thông thường nào đó hay do các dịch bệnh truyền nhiễm. + Mặt khác, hậu quả của chiến tranh trên thế giới cũng như ở Việt Nam đã sử dụng những loại vũ khí, phương tiện hiện đại đã gây nhiễm môi trường nghiêm trọng, nhiều loài sinh vật bị huỷ diệt và tồn đọng lại trong tự nhiện qua nhiều thế hệ. Tóm lại sự sống trên trái đất này tồn tại phụ thuộc vào mối quan hệ chặt chẽ giữa các loài sinh vật với nhau, cứ một loài trên trái đất này mất đi phải chăng là sự sống trên Trái Đất đã bước thêm một bước tới sự diệt vong. ====Các biện pháp cải thiện suy giảm đa dạng sinh học==== Bảo vệ đa dạng sinh học Đa dạng sinh học là nguồn tài nguyên của cả loài người bao gồm toàn bộ các loài thực vật và động vật trên thế giới. Bảo vệ đa dạng sinh học có ý nghĩa và tác rất dụng lớn đến tính di truyền, cải tạo, duy trì và phát triển cây con giống tốt nhằm bảo vệ tính đa dạng của hệ sinh thái. Bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên thiên nhiên và môi trường là việc quản lý và sử dụng sinh quyển của con người, sao cho các thế hệ hiện tại vừa có thể sử dụng tối đa các nguồn tài nguyên để phát triển xã hội, vừa bảo đảm duy trì lâu dài các nguồn tài nguyên cho các thế hệ con cháu mai sau. Sự bảo tồn những những loài cây cỏ và muôn thú hoang dại được hầu hết xã hội loài người cho là một mục đích quan trọng và đáng khen ngợi. Kết quả là có: nhiều hoạt động của chính phủ, nhiều sự nghiên cứu và đào tạo của những nhà sinh thái và những nhà khoa học khác tại các trường đai học, các viện giáo dục khác đồng thời có nhiều tổ chức chính phủ hoạt động có hiệu quả ở những cấp độ địa phương, vùng quốc gia và vùng quốc tế. Tất cả để đóng góp cho họat động bảo vệ môi trường tự nhiên quan trọng như là: nhận dạng, thu được và quản lý những địa điểm nơi mà sinh vật hiếm và bị nguy hiểm sống. Những mục đích rộng lớn của chương trình này là để: duy trì tiến trình sinh thái thiết yếu và hệ thống cung cấp sự sống trên trái đất; giữ gìn đa dạng sinh học và bảo đảm sự phát triển bền vững của nguồn tài nguyên tự nhiên của trái đất, đây là mục tiêu chung nhưng quan trọng, một phần vì hệ thống liên hợp trực tiếp của sự bảo tồn sinh học và sự phát triển lâu dài của nguồn tài nguyên toàn cầu và xã hội loài người. Đứng trước tình hình trên, Uûy ban quốc tế về môi trường của Liên hiệp quốc đã liên tục đề ra nhiều biện pháp nhằm giải quyết bớt tác động tiêu cực hiện nay của các ngành kinh tế, bảo đảm cho con người sử dụng tài nguyên hợp lý, sinh quyển được lâu dài như sau: + Bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên nước; + Bảo vệ và sử dụng hợp lý đất đai; + Bảo vệ khí quyển; + Bảo vệ và tái sinh trữ lượng cá; + Phát triển khu bảo tồn và rừng cấm; + Bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên khoán sản. Chúng ta thừa hiểu rằng, không thể phát triển kinh tế nếu như không có diển ra những thay đổi này hay những thay đổi khác trong môi trường tự nhiên bao quanh. Nhưng toàn bộ vấn đề là ở chỗ làm sao cho những thay đổi đó không mang lại những thảm hoạ mà cũng không mang lại những hậu quả có hại. Những thay đổi đó phải thúc đẩy khả năng cải thiện môi trường tự nhiên, tạo ra những điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động và cuộc sống của con người. Để giải quyết những vấn đề trên đây, xu hướng chung là phát triển các biện pháp sinh thái học dựa trên cơ sở chính sách kỹ thuật. Thực hiện xu hướng này cần có kinh phí thoả đáng cho công tác điều tra, đánh giá; giám sát môi trường tự nhiên một cách thường xuyên, từ đó đề ra các chính sách quản lý, kỹ thuật cho phép cải tạo, bảo vệ và dự báo xu triển phát triển của môi trường bao quanh. ====Luật và chính sách==== Theo luật bảo vệ môi trường sửa đổi được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa IX, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005, tại chương IV, điều 30 về Bảo vệ đa dạng sinh học quy định: 1. Việc bảo vệ Đa dạng sinh học phải được thực hiện trên cơ sở đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của cộng đồng dân cư địa phương và các đối tượng có liên quan. 2. Nhà nước thành lập các ngân hàng gien để bảo vệ và phát triển các nguồn gien bản địa quý hiếm; khuyến khích việc nhập nội các nguồn gien có giá trị cao. 3. Các loài động vật, thực vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng phải được bảo vệ theo các quy định sau đây: a). Lập danh sách và phân nhóm để quản lý theo mức độ quý hiếm, bị đe dọa tuyệt chủng. b). Xây dựng kế hoạch bảo vệ và áp dụng các biện pháp ngăn chặn việc săn bắt, khai thác, kinh doanh, sử dụng. c). Thực hiện chương trình chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo vệ theo chế độ đặc biệt phù hợp với từng loài; phát triển các trung tâm cứu hộ động vật hoang dã. 4. Bộ Tài Nguyên&Môi Trường chủ trì phối hợp với bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuốc Chính phủ và UBND cấp tỉnh có liên quan thực hiện bảo vệ Đa dạng sinh học theo quy định của pháp luật về Đa dạng sinh học. == Góp ý == == Tham khảo các website về môi trường== *[http://www.sinhhocvietnam.com/ Sinh học Việt Nam] [[Thể loại:Môi trường]] [[Thể loại:Phổ thông trung học]] 1638 6265 2006-08-02T03:55:37Z Mxn 1 Ở dưới, gõ vào tên của [[Trợ giúp:Bắt đầu viết sách|sách]] mà bạn muốn bổ sung vào, sau đó một dấu '''/''', sau đó tựa của trang hay chương của sách: <inputbox> type=create width=45 </inputbox> ==Xem thêm== *[[Trợ giúp:Bắt đầu viết sách|Hướng dẫn viết sách mới]] *[[w:Wikipedia:Viết trang mới|Hướng dẫn viết trang mới]] ở Wikipedia tiếng Việt [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] 1639 5466 2006-02-23T22:50:36Z Mxn 1 Xin xem [[w:Trợ giúp:Sửa đổi|hướng dẫn sửa đổi]] ở Wikipedia tiếng Việt để biết cách sửa đổi trang. [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] 1640 6266 2006-08-02T03:55:48Z Mxn 1 Ở dưới, gõ vào tên của sách mà bạn muốn bắt đầu hay bổ sung vào: <inputbox> type=create width=45 </inputbox> ==Xem thêm== *[[Trợ giúp:Viết chương sách mới|Hướng dẫn viết chương sách mới]] *[[w:Wikipedia:Viết trang mới|Hướng dẫn viết trang mới]] ở Wikipedia tiếng Việt [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] 1641 5475 2006-02-23T23:01:43Z Mxn 1 Năng lượng sạch đổi thành Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông trung học/Năng lượng sạch #redirect [[Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh phổ thông trung học/Năng lượng sạch]] 1642 6953 2006-12-19T12:43:02Z 58.186.223.157 /* Tiếng ồn */ ==Nước sạch== Nước chiếm ¾ trái đất và là nguồn tài nguyên quí giá đối với sự sống của con người. Trắc nghiệm -Trắc nghiệm về : dung tích nước cho mỗi hoạt động của con người - Thí nghiệm về Lọc nước sạch - Tư liệu tham khảo (video, text) ===Nước và chu trình tuần hoàn của nước=== ===Nước có vai trò quan trọng trong đời sống con người=== ===Báo động ô nhiễm nguồn nước=== ===Sử dụng nước sạch=== ===Ích lợi của biển và nguy cơ ô nhiễm đại dương=== ===Trắc nghiệm=== ===Tư liệu tham khảo (video, text)=== ==Cây xanh== ===Vai trò của cây xanh=== ===Nguy cơ rừng bị tàn phá=== ===Bảo vệ cây xanh và tài nguyên rừng=== ===Trắc nghiệm kiến thức=== ===Tư liệu về rừng bị tàn phá và kỹ thuật chăm sóc cây xanh=== ==Ô nhiễm không khí== ===Vai trò của không khí với đời sống sinh vật=== ===Nguy cơ ô nhiễm không khí=== ===Biện pháp bảo vệ bầu khí quyển khởi nguy cơ ô nhiễm=== ===Trắc nghiệm kiến thức=== ===Tư liệu về ô nhiễm không khí và biện pháp khắc phục=== ==Tiếng ồn== Tiếng ồn là tình trạng âm thanh vượt qua mức cho phép ===Âm thanh và Tiếng ồn=== tiếng ồn là tập hợp nhửng âm thanh tạp loạn có tần số và chu kì khác nhau ===Ảnh hưởng của tiếng ồn đối với sức khỏe=== ===Các biện pháp làm giảm tiếng ồn=== ===Trắc nghiệm kiến thức=== ===Tư liệu về ô nhiễm tiếng ồn=== ==Rác thải sinh hoạt== ===Rác thải và các công đoạn thu gom rác thải=== ===Nguy cơ từ rác=== ===Những bài học nhỏ=== ===Trắc nghiệm=== ===Tư liệu về qui trình xử lý rác thải=== ==Đa dạng sinh học - bảo vệ động vật quí hiếm== ===Khái niệm đa dạng sinh học, các loại động vật quý hiếm ở Việt nam=== ===Nguy cơ về biến mất các loài động vật quí hiếm=== ===Bảo vệ đa dạng sinh học=== ===Trắc nghiệm=== ===Tư liệu về các loài động vật quí hiếm hiện có ở Việt nam=== ==Tiết kiệm năng lượng== ===Khái niệm năng lượng và tiết kiệm năng lượng=== ===Phân loại các dạng năng lượng chính trong tự nhiên=== ===Tiết kiệm năng lượng=== ===Trắc nghiệm=== ===Hướng dẫn cách tiết kiệm năng lượng hiệu quả=== ==Giao thông và môi trường== ===Giao thông và ảnh hưởng ô nhiễm môi trường=== Phương tiện giao thông vận tải một mặt góp phần quan trọng vào quá trình phát triển của xã hội, mặt khác lại gây ra những tác động xấu đến môi trường, gây nguy hại cho sức khoẻ của con người và làm suy giảm chất lượng cuộc sống đô thị. Các tác nhân gây ô nhiễm giao thông chủ yếu là: - Các khí độc hại từ các loại xe có động cơ thải ra khí đốt nhiên liệu. - Bụi - Tiếng ồn. Bụi và các khí thải độc dễ dàng thâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, qua da và niêm mạc mắt, miệng. Trong điều kiện nước ta hiện nay, việc di chuyển chủ yếu bằng các loại xe không có mui kín, vì vậy, trong quá trình di chuyển con người con người bị tiếp xúc trực tiếp với khí thải độc từ động cơ xe chưa được pha loãng nên nồng độ tác động thực tế còn lớn hơn nhiều so với soliệu đo đạc được. STT Chất thải (g/kg) Xăng Điezen 1 CO 20,81 1,146 2 CO2 172,83 175,64 3 CmHn 29,1 5,74 4 SOx 2,325 3,8 5 NOx 19,7875 24,581 6 R – COOH 1,432 1,327 7 R – CHO 1,125 0,944 8 Muội (C) 1,25 6,250 9 Chì (Pb) 0,625 0,00 10 Bụi 3,902 Bảng 4.1: Thành phần các chất độc thải ra khi sử dụng nhiên liệu ở các phương tiện giao thông ===Các nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường=== Các khí thải độc hại. Trong quá trình hoạt động các phương tiện giao thông phát thải vào không khí một khối lượng lớn các loại khói, khí độc như CO, CO2, hydrocacbon, NO2, SO2, khói đen, chì và các dạng hạt khác. Tùy theo loại động cơ và loại nhiên liệu mà khối lượng các chất thải độc hại chiếm tỷ lệ khác nhau trong khí xả. a. Cacbon monoxit (CO): CO là sản phẩm cháy không hòan tòan của nhiên liệu. Xe cộ là nguyên nhân chủ yếu gây ra độ tập trung CO cao ở các khu vực đô thị. CO có ái lực đối với hemoglobin cao gấp 200 lần so với O2. Vì vậy khi xâm nhập vào cơ thể CO sẽ liên kết với hemoglobin trong máu, cản trở việc tiếp nhận O2, gây nghẹt thở. Chính do tính chất này của CO mà nó rất có hại đối với phụ nữ có thai và người mác bệnh tim mạch. Trong nhiễm độc CO cấp tính nhẹ, có thể các triệu chứng: nhức đầu, buồn nôn, mệt mỏi, rối lọan thị giác. Trong nhiễm độc cấp tính CO thể nặng, theo sự phát triển của tình trạng thiếu oxy trong máu và mô, hệ thần kinh hệ tim mạch sẽ bị tổn thương, rối lọan hô hấp, liệt hô hấp dẫn tới tử vong. b. Cacbon dioxit (CO2). Trong những năm gần đây người ta chú ý nhiều đến giao thông vận tảivì nó góp phần thải ra CO2 – khí nhà kính quan trọng nhất. Trên tòan thế giới khỏang 15% CO2 trong không khí là do các phương tiện giao thông vận tải thải ra. CO2 là một chất gây ngạt. Bình thường tỷ lệ CO2 trong không khí từ 0,3 – 0,4%0. Ở nồng độ thấp CO2 kích thích trung tâm hô hấp. Những nghiên cứu gần đây cho thaáy nồng độ CO2 5%0 đã gây trở ngại cho hô hấp. Tiếp xúc với CO2 ở nồng độ 15%0 người ta không thể làm việc được. Ở nồng độ 30 – 60 %0 có thể gây nguy hiểm tính mạng cho con người. c. Hydro cacbon (CnHm) Có 3 nguồn thải Hydro cacbon từ các phương tiện giao thông: - Từ khí thải. - Thoát ra bằng cách bay hơi. - Thoát ra từ cacte ( lượng này tuy thấp nhưng lại chứa các hydrocacbon cấu tạo phức tạp, có khả năng gây ung thư ở con người). Các hydro cacbonlà những chất độc gây rối loạn hô hấp, ngay ở nồng độ thấp chúng cũng có thể làm sưng tấy màng phổi, làm thu hẹp cuống phổi, làm viêm mắt, viêm mũi. Hít phải hydro cacbon ở nồng độ 40 mg/L dẫn đến tức ngực, chóng mặt, rối loạn giác quan, gây cảm giác buồn nôn. Ngoài ra chúng còn được coi là nguyên nhân gây ung thư phổi, họng và đường hô hấp. d. Các oxit nitơ (NOx). Ở các khu đô thị, giao thông thải ra khỏang 50% lượng NOx trong không khí. NOx được dùng để chỉ hỗn hợp NO và NO2 trong không khí đồng thời cùng có mặt. NO và NO2 đóng vai trò qua trọng trong ô nhiễm không khí. NOx kết hợp vớ Hemoglobin (Hb) tạo thành Methemoglobin (Met Hb), làm Hb không vận chuyển được oxy, gây ngạt cho cơ thể. Sau một thời gian tiềm tàng dẫn tới phù phổi cấp, tím tái biểu hiện co giật và hôn mê. Khi tiếp xúc với NOx ở các nồng độ thấp (nhiễm độc mãn tính) có các biểu hiện sau: kích ứng mắt, rối lọan tiêu hóa, viêm phế quản, tổn thương răng. e. Sunfua dioxit (SO2). Trong lĩnh vực ô nhiễm không khí, SO2 là chất ô nhiễm hàng đầu thường được quy kết là một tong những nguyên nhân quan trọng gây tác hại cho sức khỏe của người dân đô thị. SO2 kích ứng niêm mạc mắt và các đường hô hấp trên. Ở nồng độ rất cao, SO2 gây viêm kết mạc, bỏng và đục giác mạc. Trường hợp tiếp xúc ào ạt với SO2 có thể làm chết người do nguyên nhân ngưng hô hấp. Tác hại ủa SO2 đối với chức năng phổi nói chung rất mạnh khi có mặt của các hạt bui trong không khí hô hấp. Ngoài ra, SO2 còn gây tác hại cho cơ quan tạo máu (tủy, lách), gây nhiễm độc da, gây rối lạon chuyển hóa protein – đường, gây thiếu các vitamin B và C, ức chế enzym oxydaza. g. Khói đen, chì và các dạng hạt. Động cơ diesel thải khói đen gấp 7,5 lần so với động cơ xăng. Nguyên nh6an gây ra khói đen của xe diesel là do nguyên liệu có nguyên tử cacbon. Nguyên tử cacbon là nguyên nhân gây ra 90% hiện tượng hấp thụ ánh sáng và 30% hiện tượng giảm tầm nhìn của người đi đường, gây nguy hiểm, không an toàn giao thông. Chì là một trong những tác nhân gây ô nhiễm quan trọng nhất. Chì có trong khí thaỉ của động cơ xăng vì người ta pha tetraethyl chì – Pb(C2H5)4 vào xăng để chống kích nổ. Hơi chì theo khí thải phân tán vào không khí, rất có hại cho sức khỏe của con người, gia súc và cây cối. Xe diesel không chứa chì, nhưng lại thải ra nhiều hạt lơ lửng trong không khí. Các hạt đó kết hợp với SOx thải ra trong không khí gây ra các bệnh như khí thũng, viêm cuống phổi, hen suyễn. Có một số hạt có khả năng gây ung thư. Chì xâm nhập vào đường hô hấp, đường da. Độc tính của chì ở nồng độ cao đã được biết đến từ lâu. Nhưng, tác động của chì ở nồng độ thấp mới được đánh giá một cách đầy đủ trong hai thập kỷ gần đây. Do đó mà mức độ chì có thể chấp nhận được ngày càng trở nên thấp, và việc sử dụng xăng không pha chì ngày càng trở nên phổ biến. Ở nhiều nước đã cấm hoàn toàn việc sử dụng xăng pha chì. Bụi. Khi dòng xe lưu thông trên đường, đặc biệt là khi hãm phanh, các lốp xe sẽ ma sát mạnh với mặt đường làm mòn đường, mòn các lốp xe và tạo ra bụi đá, bụi cao su và bụi sợi. Các bộ phận ma sátcủa phanh bị mòn cũng thải ra bụi kẽm, đồng, niken, crom, sắt và cadmi. Ngoài ra quá trình cháy không hết nhiên liệu cũng thải ra bụi ccacbon. Bên cạnh các nguồn bụi sinh ra từ xe, còn có bụi đất đá, cát tồn đọng trên đường do chất lượng đường kém, do đường bẩn và do chuyên chở các vật liệu xây dựng, chuyên chở rác. Nguồn bụi này thường tồn đọng trên đường, hoặc bám theo xe và thường cuốn theo lốp xe khi xe chạy. Bụi xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua đường hô hấp. Các hạt bụi có đường kính lớn hơn 10 (m sẽ luẩn quẩn ở đường hô hấp trên, sau đó chúng đi xuống đường hô hấp dưới. Phần lớn các hạt bụi có kích thước từ 5 – 10 (m lưu ở đường hô hấp trên và khi tới phổi sẽ lắng đọng ở đ1ô nhiễm do tác dụng của trọng lực. Nguy hiểm nhất là các hạt bụi có kích thước ( 5(m còn gọi là bụi hô hấp, đọng lại hầu hết ở phế nang. Một số hạt được làm sạch bởi các màng nhầy, một số hạt lọt vào máu và một số nữa trở thành dị vật trong phổi. Bụi kích thích cơ học gây khó khăn cho các hoạt động của phổi. Chúng có thể gây nên các bệnh đường hô hấp, bệnh hen suyễn, viêm cuống phổi, bệnh khí thũng, bệnh viêm cơ phổi, trước hết là các dạng bệnh bụi phổi. Tiếng ồn. Tiếng ồn là dạng ô nhiễm phổ biến ở các đô thị. Trong các nguồn sinh ra tiếng ồn ở đô thị thì các phương tiện giao thông vận tải đóng vai trò chủ yếu: 60 – 80 % nguồn sinh ra ồn đô thị là phương tiện giao thông bởi các nguyên nhân sau: - Tiếng ồn do động cơ, do ống xả. - Tiếng ồn do rung động các bộ phận xe. Độ ồn này phụ thuộc vào tình trạngkỹ thuật xe. Nếu xe được bảo dưỡng tốt, tình trạng máy hoàn hảo, tình trạng thùng xe và khung xe chắc chắn, độ giảm xóc tốt thì tiếng ồn sẽ giảm. - Tiếng ồn do đóng cửa xe, do còi xe, do phanh xe, do sự tương tác giữa lốp xe và mặt đường, nhiều lúc cả tiếng la hét của phụ xe đã gây giật mình hốt hoảng cho người đi đường v.v… Tiếng ồn gây tác hại rất lớn đến toàn bộ cơ thể nói chung và cơ quan thính giác nói riêng.Tiếng ồn mạnh, thường xuyên gây nên bệnh đau đầu, chóng mặt, cảm giác sợ hãi, bực tức vô cớ, trạng thái tâm thần bất ổn, mệt mỏi. Tiếng ồn gây ra những thay đổi trong hệ thống tim – mạch, kèm theo sự rối loạn trương lực mạch máu, rối loạn nhịp tim. Tiếng ồn còn làm rối loạn chức năng bình thường của dạ dày, làm giảm bớt sự tiết dịch vị, ảnh hưởng đến sự co bóp bình thường của dạ dày. ===Những bài học nhỏ=== ===Trắc nghiệm=== ===Tư liệu về an toàn giao thông và luật=== ==Thực phẩm và môi trường== ===Khái niệm thực phẩm và an toàn thực phẩm=== ===Mối đe dọa từ thực phẩm không sạch=== ===Hướng dẫn an toàn thực phẩm=== ===Trắc nghiệm=== ===Tư liệu về an toàn thực phẩm=== ==Nếp sống văn minh== ===Nếp sống văn minh nơi đô thị=== Không xả rác, khạc nhổ nơi công cộng ===Văn minh trường học=== ===Những bài học nhỏ=== ===Trắc nghiệm=== ===Các quy định của pháp luật về những hành vi vi phạm nếp sống văn minh đô thị=== [[Thể loại:Môi trường]] [[Thể loại:Phổ thông cơ sở]] 1644 5554 2006-03-01T02:36:49Z Minh va 141 /* Thiết bị viễn thông mạng */ Giới thiệu khái quát những công nghệ và dịch vụ cung cấp thông tin liên lạc qua mạng. Khái niệm về viễn thông, đường truyền, các thiết bị viễn thông, hệ thống truyền tin và điều khiển mạng, cách thực hiện xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông mạng. ==Giới thiệu chung== Tháng 10 năm 1876 thiết bị viễn thông đầu tiên ra đời với chiếc điện thoại đầu tiên do Graham Bell phát minh. Đến nay, lĩnh vực này đã phát triển từ việc hỗ trợ những thiết bị đàm thoại đơn giản thành một mạng kết nối toàn cầu. Ở đây chúng ta sẽ giới thiệu những khái niệm nền tảng và ứng dụng của mạng viễn thông hiện đại, làm tiền đề cho việc nghiên cứu những kiến thức viễn thông phức tạp sau này. Gồm các bài học sau đây về: *Switch hay thiết bị cho phép chuyển các cuộc gọi qua một mạng chuyển mạch *[[/Hệ thống truyền dẫn|Hệ thống truyền dẫn]]: Cách số hóa và truyền tín hiệu đi qua mạng *[[/Hệ thống điều khiển|Hệ thống điều khiển]]: Cách các Switch giao tiếp với nhau *[[/Các thiết bị viễn thông|Các thiết bị viễn thông]]: Giới thiệu các thiết bị viễn thông phổ biến trên thị trường. (CPE - customer premises equipment hay customer provided equipment) Để đảm bảo theo dõi được bài học với lần học đầu, bạn nên học lần lượt từng bài. ==Chuyển mạch điện tử hay switch== ==Hệ thống truyền dẫn== ==Điều khiển mạng== ==Thiết bị viễn thông mạng== Khái niệm căn bản về thiết bị mạng Để hệ thống mạng làm việc trơn tru, hiệu quả và khả năng kết nối tới những hệ thống mạng khác đòi hỏi phải sử dụng những thiết bị mạng chuyên dụng. Những thiết bị mạng này rất đa dạng và phong phú về chủng loại nhưng đều dựa trên những thiết bị cơ bản là Repeater, Hub, Switch, Router và Gateway. '''Repeater''' Trong một mạng LAN, giới hạn của cáp mạng là 100m (cho loại cáp mạng CAT 5 UTP – là cáp được dùng phổ biến nhất), bởi tín hiệu bị suy hao trên đường truyền nên không thể đi xa hơn. Vì vậy, để có thể kết nối các thiết bị ở xa hơn, mạng cần các thiết bị để khuếch đại và định thời lại tín hiệu, giúp tín hiệu có thể truyền dẫn đi xa hơn giới hạn này. Repeater là một thiết bị ở lớp 1 (Physical Layer) trong mô hình OSI. Repeater có vai trò khuếch đại tín hiệu vật lý ở đầu vào và cung cấp năng lượng cho tín hiệu ở đầu ra để có thể đến được những chặng đường tiếp theo trong mạng. Điện tín, điện thoại, truyền thông tin qua sợi quang… và các nhu cầu truyền tín hiệu đi xa đều cần sử dụng Repeater. '''Hub''' Hub được coi là một Repeater có nhiều cổng. Một Hub có từ 4 đến 24 cổng và có thể còn nhiều hơn. Trong phần lớn các trường hợp, Hub được sử dụng trong các mạng 10BASE-T hay 100BASE-T. Khi cấu hình mạng là hình sao (Star topology), Hub đóng vai trò là trung tâm của mạng. Với một Hub, khi thông tin vào từ một cổng và sẽ được đưa đến tất cả các cổng khác. Hub có 2 loại là Active Hub và Smart Hub. Active Hub là loại Hub được dùng phổ biến, cần được cấp nguồn khi hoạt động, được sử dụng để khuếch đại tín hiệu đến và cho tín hiệu ra những cổng còn lại, đảm bảo mức tín hiệu cần thiết. Smart Hub (Intelligent Hub) có chức năng tương tự như Active Hub, nhưng có tích hợp thêm chip có khả năng tự động dò lỗi - rất hữu ích trong trường hợp dò tìm và phát hiện lỗi trong mạng. '''Bridge''' Bridge là thiết bị mạng thuộc lớp 2 của mô hình OSI (Data Link Layer). Bridge được sử dụng để ghép nối 2 mạng để tạo thành một mạng lớn duy nhất. Bridge được sử dụng phổ biến để làm cầu nối giữa hai mạng Ethernet. Bridge quan sát các gói tin (packet) trên mọi mạng. Khi thấy một gói tin từ một máy tính thuộc mạng này chuyển tới một máy tính trên mạng khác, Bridge sẽ sao chép và gửi gói tin này tới mạng đích. Ưu điểm của Bridge là hoạt động trong suốt, các máy tính thuộc các mạng khác nhau vẫn có thể gửi các thông tin với nhau đơn giản mà không cần biết có sự "can thiệp" của Bridge. Một Bridge có thể xử lý được nhiều lưu thông trên mạng như Novell, Banyan... cũng như là địa chỉ IP cùng một lúc. Nhược điểm của Bridge là chỉ kết nối những mạng cùng loại và sử dụng Bridge cho những mạng hoạt động nhanh sẽ khó khăn nếu chúng không nằm gần nhau về mặt vật lý. '''Switch''' Switch đôi khi được mô tả như là một Bridge có nhiều cổng. Trong khi một Bridge chỉ có 2 cổng để liên kết được 2 segment mạng với nhau, thì Switch lại có khả năng kết nối được nhiều segment lại với nhau tuỳ thuộc vào số cổng (port) trên Switch. Cũng giống như Bridge, Switch cũng "học" thông tin của mạng thông qua các gói tin (packet) mà nó nhận được từ các máy trong mạng. Switch sử dụng các thông tin này để xây dựng lên bảng Switch, bảng này cung cấp thông tin giúp các gói thông tin đến đúng địa chỉ. Ngày nay, trong các giao tiếp dữ liệu, Switch thường có 2 chức năng chính là chuyển các khung dữ liệu từ nguồn đến đích, và xây dựng các bảng Switch. Switch hoạt động ở tốc độ cao hơn nhiều so với Repeater và có thể cung cấp nhiều chức năng hơn như khả năng tạo mạng LAN ảo (VLAN). '''Router''' Router là thiết bị mạng lớp 3 của mô hình OSI (Network Layer). Router kết nối hai hay nhiều mạng IP với nhau. Các máy tính trên mạng phải "nhận thức" được sự tham gia của một router, nhưng đối với các mạng IP thì một trong những quy tắc của IP là mọi máy tính kết nối mạng đều có thể giao tiếp được với router. Ưu điểm của Router: Về mặt vật lý, Router có thể kết nối với các loại mạng khác lại với nhau, từ những Ethernet cục bộ tốc độ cao cho đến đường dây điện thoại đường dài có tốc độ chậm. Nhược điểm của Router: Router chậm hơn Bridge vì chúng đòi hỏi nhiều tính toán hơn để tìm ra cách dẫn đường cho các gói tin, đặc biệt khi các mạng kết nối với nhau không cùng tốc độ. Một mạng hoạt động nhanh có thể phát các gói tin nhanh hơn nhiều so với một mạng chậm và có thể gây ra sự nghẽn mạng. Do đó, Router có thể yêu cầu máy tính gửi các gói tin đến chậm hơn. Một vấn đề khác là các Router có đặc điểm chuyên biệt theo giao thức - tức là, cách một máy tính kết nối mạng giao tiếp với một router IP thì sẽ khác biệt với cách nó giao tiếp với một router Novell hay DECnet. Hiện nay vấn đề này được giải quyết bởi một mạng biết đường dẫn của mọi loại mạng được biết đến. Tất cả các router thương mại đều có thể xử lý nhiều loại giao thức, thường với chi phí phụ thêm cho mỗi giao thức. '''Gateway''' Gateway cho phép nối ghép hai loại giao thức với nhau. Ví dụ: mạng của bạn sử dụng giao thức IP và mạng của ai đó sử dụng giao thức IPX, Novell, DECnet, SNA... hoặc một giao thức nào đó thì Gateway sẽ chuyển đổi từ loại giao thức này sang loại khác. Qua Gateway, các máy tính trong các mạng sử dụng các giao thức khác nhau có thể dễ dàng "nói chuyện" được với nhau. Gateway không chỉ phân biệt các giao thức mà còn còn có thể phân biệt ứng dụng như cách bạn chuyển thư điện tử từ mạng này sang mạng khác, chuyển đổi một phiên làm việc từ xa... '''Tham khảo''' : Quản trị mạng [http://www.quantrimang.com/view.asp?Cat_ID=8&Cat_Sub_ID=0&news_id=19028] ==Tổng kết== ==Đánh giá== 1645 sysop 5592 2006-03-13T00:29:18Z Mxn 1 Cập nhật Bộ lọc dùng biểu thức tìm kiếm (regular expression): 1646 sysop 5593 2006-03-13T00:30:03Z Mxn 1 Cập nhật Chỉ hiển thị các thông báo đã được sửa đổi. 1647 sysop 5601 2006-03-13T00:41:42Z Mxn 1 Cập nhật '''Chưa đăng nhập:''' Bạn có thể sửa đổi trang này, nhưng địa chỉ IP của bạn sẽ được ghi vào <span class="plainlinks">[{{fullurle:{{FULLPAGENAME}}|action=history}} lịch sử trang]</span>. Để giấu địa chỉ IP, xin hãy [[Đặc biệt:Userlogin|đăng nhập]]. 1648 sysop 5505 2006-02-26T02:13:18Z MediaWiki default - 1649 sysop 5668 2006-03-13T02:01:11Z Mxn 1 Cập nhật Bạn cần phải xác nhận địa chỉ thư điện tử trước khi được sửa đổi trang. Xin hãy đặt và xác nhận địa chỉ thư điện tử của bạn dùng trang [[Đặc biệt:Preferences|tùy chọn]]. 1650 sysop 5669 2006-03-13T02:01:38Z Mxn 1 Cập nhật Cần xác nhận địa chỉ thư điện tử trước khi sửa đổi 1651 sysop 5700 2006-03-13T02:34:00Z Mxn 1 Cập nhật Xóa trang để đổi tên 1652 sysop 6822 2006-11-24T23:59:08Z Mxn 1 Dịch ---- '''Tắt:''' Chức năng xuất lịch sử trang đầy đủ bị tắt tạm thời, do vấn đề hiệu suất. Trong lúc ấy, bạn vẫn có thể lấy lịch sử trang đầy đủ từ những [http://download.wikimedia.org/ dữ liệu nguyên] của nhóm quản lý máy móc Wikimedia. 1653 sysop 5513 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default List redirects 1654 sysop 5515 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default <strong>ERROR: The text you have submitted is $1 kilobytes long, which is longer than the maximum of $2 kilobytes. It cannot be saved.</strong> 1655 sysop 5517 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default Cannot mark as patrolled 1656 sysop 5518 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default You need to specify a revision to mark as patrolled. 1657 sysop 5520 2006-02-26T02:13:19Z MediaWiki default ,_ 1658 sysop 5523 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Limit to categories (separate with "|") 1659 sysop 5524 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Any 1660 sysop 5525 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Edit 1661 sysop 5526 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Move 1662 sysop 5527 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default '''Note:''' This page has been locked so that only registered users can edit it. 1663 sysop 5529 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Live preview 1664 sysop 5530 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default All revisions contained links to $1, blanking 1665 sysop 5531 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Reverting to last version not containing links to $1 1666 sysop 5532 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default MediaWiki spam cleanup 1667 sysop 5533 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Error creating thumbnail: $1 1668 sysop 5534 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default Use live preview (JavaScript) (Experimental) 1669 sysop 5536 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default File uploads are disabled on this wiki. 1670 sysop 5538 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default '''Warning:''' There is no skin "$1". Remember that custom .css and .js pages use a lowercase title, e.g. User:Foo/monobook.css as opposed to User:Foo/Monobook.css. 1671 sysop 5540 2006-02-26T02:13:20Z MediaWiki default You have new messages on $1 1677 5579 2006-03-09T09:40:25Z Mxn 1 Cần được wiki hóa {{Wiki hóa}} Con người sống Chẳng Nhờ Bánh Mà thôi! Hai ngàn năm trước đây , Đức Chúa Jesus Christ đã nhắc lại lời của Môise từ hàng thế kỷ trước đó . cũng chẳng chỉ đối với thời kỳ Môise thời kỳ của Chúa Jesus, mà đối với thời kỳ chứng ta ngày nay vẫn luôn đúng ! Hiện nay nhiều người đang quay lại nghiên cứu Kinh Thánh một cách nghiêm túc vì có nhận ra rằng cái đói trong lòng mọi người không chỉ là thức ăn vật chất mà đó còn là thức ăn thuộc linh . cái đói trong long họ chỉ có những lời trong Kinh Thánh mới có thể thỏa mãn nổi . Cả những người mới Tin Chúa và những người đã biết về Chúa nhiều năm rồi đều cần phải học Kinh Thánh để nâng cao đời sông thuộc linh của mình . “ Học về đời sống Đức Tin” được viết để giúp bạn thiết lập lại chương trình học hỏi Kinh Thánh của mình. Học và thực hành một cách hiệu quả nhất về đời sống của người Tin Chúa .phát triên những kỹ năng cho phép bạn tiếp tục tự nghiên cứu Kinh Thánh sau khi hòan thành những việc trên. Một điều quan trọng là bạn phải học từng quyển sách trong “ Học về đời sống Đưc Tin” một cách tuần tự . Những quyển sách này được sắp xếp theo trinh tự nâng cao dần . vì thế bạn không muốn bỏ cách quãng bất cứ quyển nào . Bạn chỉ cần 1 quyển Kinh Thánh để bắt đầu . Mỗi câu hỏi sẽ dẫn bạn đến một đoạn trong Kinh Thánh. Hãy tìm đoạn đó , suy nghĩ và viết ra câu trả lời băng lời lẽ của chính bạn . Ví dụ , một đoạn kinh thánh sẽ được trích dẫn theo cách sau Khải Huyền 3:20 nghĩa là sách “ Khải Huyền” , chương 3 câu thứ 20. Hãy cố gắng học Kinh Thánh theo cách này thường xuyên . Bằng việc trả lời chỉ ba hoặc bốn câu trong mỗi ngày , bạn có thể hòan tất một Chương trong vòng 1 tuần . Hãy nhớ cầu Nguyện để Chúa ban trí tuệ khi bạn học Kinh Thánh! Những chủ đề trong sách này 1. Đức Chúa Jesus Christ là ai ? 2. Công Việc của Đức Chúa Jesus Christ 3. Sự sống đời đời trong Đấng Christ Chương 1 - Đức Chúa Giê-xu là Ai ? Một lần , “Ngài hỏi các môn đệ: “Theo như người ta nói thì Con Người là ai?” Các môn đệ thưa: “Một số người nói Thầy là Giăng Báp-tít, một số khác nói là Ê-li, một số khác nói là Giê-rê-mi hay một tiên tri nào đó.” Ngài hỏi các môn đệ: “Còn chính các con thì cho rằng Ta là ai?” “ -- Mathiơ 16: 14-15 -- Bấy giờ , câu hỏi đó vô cùng quan trọng và nó cũng quan trọng cho ngay cả đến ngày nay. Câu trả lời chính là nền tảng cho một đời sống Đức Tin thật sự. I . Đức Chúa Jesus Christ là Thần 1.Kinh Thánh Cựu Ước. sách Êsai ( Isa) đã tiên đoán rất nhiều về sự cứu chuộc vĩ đại của Đức Chúa Trời trong tương lai. Và những lời đó đã được chứng thực bởi Đức Chúa Jesus Christ sau đó hàng trăm năm. Êsai đã nói thế nào trong Êsai 9:5 về nhiệm vụ của Đấng Christ ? ……………………………………………………………………………………… (Êsai 9:5 Vì một con trẻ đã ra đời cho chúng ta, Chúng ta đã được ban cho một con trai. Quyền cai trị sẽ ở trên vai Ngài, Tên Ngài sẽ được xưng là Cố Vấn Kỳ Diệu, Đức Chúa Trời Quyền Năng, Cha Đời Đời, Hoàng Tử Bình An. ) 2.Phiêrơ đã trả lời câu hỏi của Đức Chúa Jesus như thế nào trong Mathiơ 16:15-16 ? ……………………………………………………………………………………… (Mathiơ 16:15-16 15 Ngài hỏi các môn đệ: “Còn chính các con thì cho rằng Ta là ai?” 16 Si-môn Phê-rơ thưa: “Thầy là Chúa Cứu Thế, Con Đức Chúa Trời hằng sống.”) 3. Đọc những lời nói về việc Chúa đi bộ trên mặt nước trong Mathiơ 14:22-33 . Sau khi các môn đồ của Ngài thấy điều này , họ đã làm gì ? ( câu 33 ) ……………………………………………………………………………………… (Mathiơ 14:22-33 22 Đức Giê-su liền truyền cho các môn đệ xuống thuyền qua bờ bên kia trước. Trong khi đó, Ngài giải tán đám đông. 23 Sau khi giải tán đám đông, Ngài lên núi một mình để cầu nguyện. Tối đến, chỉ còn một mình Ngài ở đó. 24 Lúc ấy, thuyền đã ra cách bờ khá xa và đang bị sóng đánh vì gió ngược. 25 Đến canh tư, [†] Ngài đi trên mặt biển đến với các môn đệ. 26 Thấy người đi trên mặt biển các môn đệ sợ hãi, hốt hoảng la: “Ma kìa!” 27 Tức thì Đức Giê-su bảo: “Hãy an tâm! Chính Ta đây. Đừng sợ!” 28 Phê-rơ thưa với Ngài: “Lạy Chúa, nếu thật là Ngài, xin truyền cho con đi trên mặt nước đến cùng Ngài.” 29 Chúa đáp: “Hãy đến đây.” Phê-rơ liền bước ra khỏi thuyền, đi trên mặt nước đến với Đức Giê-su. 30 Nhưng khi thấy gió thổi, ông sợ hãi, nên bắt đầu chìm xuống nước. Ông la lên: “Chúa ơi, cứu con!” 31 Lập tức Đức Giê-su đưa tay nắm lấy Phê-rơ, rồi bảo: “Sao ít đức tin thế! Sao con nghi ngờ?” 32 Khi họ lên thuyền, gió ngừng thổi. 33 Các môn đệ ở trên thuyền quỳ lạy Chúa và thưa: “Thầy thật là Con Đức Chúa Trời.” ) 4.Đức Chúa Jesus đã làm chứng về mình như thế nào trong Mathiơ 28:18 ? …………………………………………………………………………………… (Mathiơ 28:18 Đức Giê-su đến gần và bảo các môn đệ: “Tất cả thẩm quyền trên trời, dưới đất đều đã giao cho Ta.) 5.Đức Chúa Jesus đã tỏ rõ sức mạnh của Ngài trong Mac 1:40-42 như thế nào ? …………………………………… (40 Một người phung đến quỳ xuống, khẩn cầu Ngài: “Nếu Thầy muốn, Thầy có thể chữa tôi lành.” 41 Đức Giê-su động lòng thương xót, đưa tay sờ người và bảo rằng: “Ta muốn, hãy lành đi.”) 6. Quyền phép của Đức Chúa Jesus đa được nói trong Giăng 5:21 như thế nào ? ………………………………………………………… (Giăng 5:21 Như Cha đã khiến kẻ chết sống lại và ban sự sống cho họ thế nào thì Con cũng sẽ ban sự sống cho người nào Con muốn thể ấy!) Theo lời Ngài trong Giăng 5:40-42 , tại sao có một số người không thể kinh nghiệm thấy những việc mà Ngài làm ? ………………………………………………………………………………………. (40 Thế mà các người vẫn không chịu đến cùng Ta để được sự sống. 41 Ta chẳng cầu vinh nơi loài người, 42 nhưng Ta biết các người chẳng có lòng yêu kính Đức Chúa Trời.) 7. Trong Giăng 5:22-23 , Đức Chúa Jesus đã dạy Chúng ta nên có thái độ thê nào đối với Con của Đức Chúa Trời ? …………………………………………………………………………………. (22 Vì Cha chẳng đoán xét ai cả nhưng đã trao cho Con trọn quyền đoán xét để mọi người tôn kính Con cũng như họ đã tôn kính Cha. 23 Người nào chẳng tôn kính Con thì cũng không tôn kính Cha là Đấng đã sai Con đến.) 8. Đọc Giăng 10:22-33 , Đó là những lời nói về sự đối chất giữa Chúa Jesus với những người Giu-da . Ngài đã làm chứng về mối quan hệ của Ngài với Đức Chúa Trời như thế nào ? …………………………………………………………………………………….. Tại sao những Người Giu-da sau khi nghe những lời này , lại muốn ném đá Ngài ? ( câu 33) ………………………………………………………………………………………. (22 Lúc ấy nhằm lễ Cung Hiến [†] tại Giê-ru-sa-lem. Trời vào tiết đông, 23 Đức Giê-su đang đi dạo trong khuôn viên đền thờ, dưới hành lang Sa-lô-môn. 24 Người Do Thái tụ họp quanh Ngài mà hỏi: “Thầy để chúng tôi hoang mang cho đến bao giờ? Nếu quả thật Thầy là Chúa Cứu Thế, Thầy cứ nói thẳng cho chúng tôi đi!” 25 Đức Giê-su đáp: “Ta bảo các người rồi mà các người vẫn không tin! Những công việc Ta nhân danh Cha Ta thực hiện, chính là bằng chứng cho Ta; 26 thế mà các người cũng không tin, chỉ vì các người không phải là chiên của Ta! 27 Chiên Ta nghe tiếng Ta, chính Ta quen biết chiên Ta và chiên theo Ta. 28 Ta ban cho chiên Ta sự sống vĩnh phúc, chúng chẳng hư mất bao giờ, và không ai cướp đoạt chúng khỏi tay Ta. 29 Cha Ta đã ban cho Ta. Ngài là Đấng quyền năng hơn cả; không ai cướp đoạt nổi khỏi tay Cha. [†] 30 Ta với Cha là một.” 31 Mấy người Do Thái lại lượm đá để ném chết Ngài. 32 Đức Giê-su bảo họ: “Những việc lành Ta đã làm đều từ Cha mà đến, vậy thì các người ném đá Ta vì việc gì?” 33 Người Do Thái đáp: “Chúng tôi không ném đá ông vì việc lành ông làm nhưng vì ông phạm thượng: Ông là người mà tự cho mình là Đức Chúa Trời!” ) 9. Đọc Giăng 20:24-28, Đó là những lời nói đến sự nghi ngờ của Thô-Ma về sự sống lại của Đức Chúa Jesus Christ . Thô-ma đã nói gì sau khi Ngài hiện lên trước mặt Thô-ma ? …………………………………………………………………………………. (24 Lúc ấy, Thô-ma (còn có tên là Sinh Đôi), một trong mười hai sứ đồ, không có mặt với các môn đệ khi Đức Giê-su đến. 25 Nghe các môn đệ kia bảo họ đã thấy Chúa, ông nhất quyết: “Nếu tôi không thấy dấu đinh ở bàn tay Ngài, không đặt ngón tay tôi vào dấu đinh đó và không đặt tay tôi vào hông Ngài, thì tôi không tin!” 26 Tám ngày sau, các môn đệ Chúa lại họp nhau, Thô-ma cũng có mặt. Cửa ngõ đều đóng chặt, nhưng Đức Giê-su đến đứng giữa họ, phán rằng: “Bình an cho các con!” 27 Rồi Ngài bảo Thô-ma: “Hãy đặt ngón tay con vào đây và xem hai bàn tay Ta. [†] Hãy lấy tay đặt vào hông Ta! Đừng nghi ngờ, nhưng hãy tin!” 28 Thô-ma thưa: “Lạy Chúa của con và Đức Chúa Trời của con.” ) 10 . Bạn có bị thuết phục rằng Chúa Jesus Christ là Chúa không ? Nếu có thì tại sao ? ………………………………………………………………………………………… Đức Chúa Jesus Christ là người ! 11 . Đức Chúa Jesus được xem là người như thế nào trong những lời dưới đây ? Mathiơ 25:35 ............................................. Giăng 4:6............................................. Giăng 11:35............................................. Giăng 19:28............................................. Luca 19:41............................................. ( Mat 25:35 Vì ta đói, các ngươi đã cho ta ăn; ta khát, các ngươi đã cho ta uống; ta là khách lạ, các ngươi tiếp rước ta; Giăng 4:6 Tại đó có cái giếng của Gia-cốp. Vì đi đường mệt mỏi nên Đức Giê-su ngồi nghỉ bên giếng. Lúc đó, khoảng giữa trưa. Giăng 11:35 Đức Giê-su khóc! Giăng 19:28 Đức Giê-su biết mọi việc đã hoàn tất để ứng nghiệm Kinh Thánh thì bảo: “Ta khát.” Luca 19:41 41 Khi Đức Chúa Jêsus gần đến thành, thấy thì khóc về thành, và phán rằng: ) 12. Theo Hê-bơ-rơ 2:14-15 , vì sao Đức Chúa Jesus lại đến thế gian để sống như một con người và chết ? ............................................... ( Hê-bơ-rơ 2:14-15 14 Như thế, vì con cái dự phần vào huyết và thịt nên Ngài cũng dự phần như vậy, để khi chịu chết, Ngài có thể tiêu diệt kẻ thống trị sự chết là quỷ vương 15 và giải phóng những người vì sợ chết phải làm nô lệ suốt đời. ) 13. Đọc Hê-bơ-rơ 4:14-15 trong câu 15 , Ngài đã giống mọi người khác như thế nào ? ............................................. Ngài khác con người như thế nào ? ............................................. ( Hê-bơ-rơ 4:14-15 14 Vậy, vì chúng ta có vị thượng tế vĩ đại đã vượt qua các tầng trời là Đức Giê-su, Con Đức Chúa Trời, nên chúng ta hãy giữ vững niềm tin; 15 vì chúng ta không có một vị thượng tế chẳng có thể cảm thông sự yếu đuối chúng ta, nhưng vị thượng tế này đã chịu cám dỗ đủ mọi mặt cũng như chúng ta song không hề phạm tội. ) ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Tại đây tôi đặt để trong lòng các bạn một câu hỏi : Tại sao Đức Chúa Trời lại phải hạ sinh là một con người ? ( bạn hãy Tích vào các ý sau nếu đúng ! ) [ ] - là con người để nói chuyện được với con người [ ] - để bày tỏ được tình yêu thương thật bằng các cử chỉ của một con người [ ] - là cùng đi , cùng ăn , cùng uống , cùng ngủ và các điều kiện sống khác giống như con người. [ ] - để có cùng suy nghĩ con người cần gì cho đời sống [ ] - để cùng có dòng huyết của con người , có dòng huyết trong sạch [ ] - để cùng chịu cám dỗ , và chịu các điều kiện ngoại cảnh : gió , mưa , bão , lạnh, nóng... nhưng chúng ta [ ] - để con người tôn trọng hình dáng mình có vì giống Chúa Chương 2 Công việc của Đức Chúa Jesus Christ Đức chúa Jesus Christ đã làm lành những người bệnh , làm sống lại những người chết , hóa bánh ra nhiều cho những người đói và là bạn hữu của những người bị vô gia cư và yếu đuối . Những lời Ngài nói đầy ắp khôn ngoan và guyền năng khiến cho những người nghe phải kinh ngạc . Ngài đã sống thánh sạch , nhưng chết như môt tội nhân bình thường . Nhưng câu chuyện về Ngài không kết thúc ở đó . Sự chết của Ngài , sự sống lại của Ngài và sự thăng thiên của Ngài là những dấu ấn đáng kinh ngạc lạ lùng về sự hiện hữu của Ngài trên Trái Đất. Sự Chết Của Đức Chúa Jesus Christ 1. Khi Thiên Sứ nói với Giô-sép về sự ra đời của Chúa Jesus ( Mathiơ 1:21 ) , Ngài đã nói mục đích của việc Chúa Jesus đến thế gian là gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Đọc Mathiơ 16:21 , Đức Chúa Jesus đã nói với ai về sự chịu thương khó, về sự chết và sự sống lại của Ngài ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Theo Mathiơ 27:26, tổng trấn Phi-lát của thành RÔMA đã phán quyết Chúa Jesus phải chết theo cách nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Ngài đã bị xử tử càung với hạng người nào ? ( trong Mathiơ 27 :38 ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Theo Rô-Ma 5:8 sự chết của Chúa Jesus đã minh chứng điều gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Đọc kỹ những lời tiên tri trong Ê-sai 53:5-6 , Vì sao Đức Chúa Jesus phải chịu thương khó ? Thái độ tội lỗi của con người đã được mô tả như thế nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Ai đã chất tội lỗi của chúng ta lên Đấng Christ ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. Đọc I Phi-ê-rơ 2:24 , Vì mục đích gì mà Đấng Christ đã phải chịu tội lỗi của chúng ta? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. Đọc những lời của Chúa Jesus trong Giăng 10:17-18 , Chọn một câu thể hiện đầy đủ nhất ý nghĩa của những lời nói đó : [] Đức Chúa Jesus tự nguyện chết , và Đức Chúa Trời đã yêu Ngài vì điều đó [] Đức Chúa Jesus buộc phải chết sớm vì những kẻ thù nghịch với Ngài . [] Đức Chúa Jesus không từ chối sự chết vì Ngài không thể tránh được điều đó …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Sự Sống Lại Của Chúa Jesus 9. Đọc Giăng 2:18-22 Đức Chúa Jesus đã nói điều gì sẽ xảy đến với Ngài sau khi Ngài chết ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. Trong Công vụ các sứ đồ 3: 12-18 . Phi-ê-rơ đã tuyên bố điều gì khi đứng gần đền thờ? ( câu 15) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11. Theo Công vụ các sứ đồ 4:33, các môn đồ nói thế nào về sự sống lại của Đức Chúa Jesus Christ ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12. Đọc Rô-ma 1:4, Sự sống lại của Chúa đã chứng tỏ điều gì về Đấng Christ ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13. Theo lời Phaolô trong I Cô-rinh-tô 15:3-8 , Chúa Jesus đã hiện ra cho nhiều người nhìn thấy như thế nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14. Theo I Cô-rinh-tô 15:17, tại sao sự phục sinh của Chúa Jesus lại vô cùng quan trọng đối với chúng ta ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Sự Thăng Thiên Của Chúa Jesus 15. Đọc Công vụ Các sứ đồ 1:9-12, Đức Chúa Jesus đã thăng thiên ở đâu ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 16. Trong Giăng 14:1-4 , Chúa Jesus đã nói với các mô đồ của Ngài vì cớ gì Ngài thăng thiên ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 17. Trong Giăng 14:3, Ngài hứa điều gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 18. Đọc những lời cầu nguyện của Phaolô trong Ê-phê-sô 1:18-223, Phaolô đã nói thế nào về quyền uy tột bực của Đấng Christ hiện nay ? ( câu 21-22) Xem lại những câu hỏi và câu trả lời của bạn trong chương này , Bạn có học được điều gì vô cùng quan trọng đối với mình không ? Nếu có , hãy viết xuống dưới đây và giải thích điều đó đã giúp ích cho bạn như thế nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19. Xin mời bạn xem thêm Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-17 Chương 3 Sự sống đời đời trong Đấng Christ Thời đại nào cũng vậy, con người luôn tìm kiếm những gì bí mật của đời sống ẩn chứa đằng sau cái chết. Tất cả chúng ta chỉ hiện hữu trên Trái Đất được có một khỏang thời gian ngắn ngủi mà thôi , và sau đó chúng ta phải đối diện với sự chết này . Sự sống đời đời là thế nào ? và làm thế nào chúng ta có được điều đó ? Kinh Thánh sẽ đưa cho chúng ta câu trả lời ! Nguồn của sự sống đời đời 1. Đọc Giăng 3:36 , Người nào sẽ có được sự sống đời đời ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Điều gì sẽ sảy ra với mọi người ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Trong Giăng 14:6 , Chúa Jesus nói đường nào dẫn lòai người đến với Chúa ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Đức Chúa Jesus đã tỏ rõ sự sống đời đời trong Giăng 17:3 như thế nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Trong Công vụ các sứ đồ 4:10-12, Phi-e-rơ đã nói thế nào về Nguồn gốc của sự cứu chuộc ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Lòai người đã phải chịu hòan cảnh nào . Theo Rô-ma 3:23 ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Đọc Rô-ma 6:23, Kết quả của tội lỗi là gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Sự sống đến từ đâu ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Chúng ta nhận được sự sống đời đời như thế nào ? 7. Theo Giăng 1:12 chúng ta phải làm theo lời răn dạy nào của Đức Chúa Jesus để có thê trở thành con cái của Đức Chúa Trời ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. Đọc Giăng 11:25 , Chúa Jesus đã hứa điều gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9. Trong Ê-Phê-Sô 2:1-2 Sự Chết là thế nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. Trong công vụ các sứ đồ 10:43, chúng ta sẽ nhận được gì khi chúng ta tin Đấng Christ ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11. Đọc ký I Giăng 5:11-12 , Nếu một người có Chúa Jesus thì người đó sẽ có thêm điều gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Liệu người đó sẽ không có gì nếu không có Chúa ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12. Theo Ê-phê-sô 2:8-9 chúng ta có thể tự cứu chuộc được không ? Tại sao ? ……………………………………………………………………………………. Chúng ta có thể biết mình có sự sống đời đời hay không ? 13. Trong Giăng 5:24 khi Đức Chúa Jesus hứa sẽ ban sưh sống đời đời cho những ai nghe và tin theo Ngài , Ngài đã hứa với những lời như thế nào ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14. Theo Rô-ma 8:35-39 , điều gì sẽ làm chúng ta mất đi tinh yêu thương của Chúa ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15. Đọc II Te-sa-lô-ni-ca 3:3, Chúa sẽ làm gì cho chúng ta ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 16. Đọc I Giăng 5:13 , Chúng ta có thể biết được điều gì ? Tổng Kết 17. Đọc Giăng 3:16 , Đức Chúa Trời yêu thương ai ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vì lòng yêu thương của ngài , Chúa đã làm điều gì ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Điều gì xảy ra đối với những ai tin Con Ngài ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 18. Bạn có biết mình sẽ được sự sống đời đời hay không ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vì sao ? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1681 5622 2006-03-13T01:21:06Z Mxn 1 Cập nhật Gạch bỏ 1682 5623 2006-03-13T01:22:01Z Mxn 1 Cập nhật Đừng gạch bỏ 1683 6623 2006-11-14T02:24:59Z Mxn 1 Phần mềm tạm hiển thị công thức toán thay vì hình CAPTCHA Để chống những phần mềm tự động bỏ spam vào đây, bạn cần phải đưa vào kết quả của công thức này trước khi mở tài khoản mới:<br />([[Đặc biệt:Captcha/help|Trợ giúp]]) 1684 5629 2006-03-13T01:28:47Z Mxn 1 Cập nhật Bạn chưa gõ vào mã hoặc đã gõ vào mã sai. 1685 5630 2006-03-13T01:29:11Z Mxn 1 Cập nhật Sửa đổi của bạn bao gồm những liên kết bên ngoài chưa bao giờ gặp ở đây. Để chống những phần mềm tự động bỏ spam vào đây, bạn cần phải gõ vào mã trong hình này trước khi lưu trang: <br />([[Đặc biệt:Captcha/help|Trợ giúp]]) 1686 6624 2006-11-14T02:38:34Z Mxn 1 Cập nhật hướng dẫn Những website mở rộng để mọi người bổ sung hay nhắn tin, như wiki này, thường bị lạm dụng bởi các nhà [[spam]] dùng công cụ tự động bỏ [[liên kết nhũng lạm]] vào rất nhiều trang web. Tuy chúng ta có thể dời các liên kết nhũng lạm này khỏi trang, nó vẫn khó chịu lắm. Nhất là khi bạn bổ sung liên kết mới vào trang, wiki có thể đưa bạn hình có chữ bị méo rồi xin bạn gõ vào các chữ trong hình. Tính năng này được gọi là [[Captcha]]. Tại vì phần mềm khó đọc những hình này, mọi người thật có thể đóng góp bình thường, trong khi hầu hết bộ spam và robot ác tính bị chặn. Không may là tính năng này có thể làm bất tiện cho những độc giả khiếm thị hay đang sử dụng trình duyệt bằng văn bản thuần hay trình duyệt bằng tiếng nói. Vì thế, nhóm phát triển phần mềm đang tắt các hình Captcha và làm bạn phải giải công thức toán.<!-- Trong lúc này chúng ta chưa có một cách để trả lời bộ Captcha này dùng âm thanh. --> Xin gửi thư điện tử cho [[mail:wikivi-l|danh sách thư]] hay [news://gmane.science.linguistics.wikipedia.vietnamese nhóm tin] của Wikipedia tiếng Việt<!-- Xin bạn [[Wikimedia:Contact us|liên lạc với Quỹ Hỗ trợ Wikimedia]] --> để xin trợ giúp nếu tính năng này đang cấm đóng góp chính đáng của bạn. ''Nếu bạn đang lưu trang, nhấn chuột vào nút “Back” của trình duyệt để trở lại về trang sửa đổi.'' [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] 1687 5632 2006-03-13T01:31:33Z Mxn 1 Cập nhật Trợ giúp về tính năng Captcha 1688 5640 2006-03-13T01:36:36Z Mxn 1 Cập nhật kiểm tra người dùng 1689 5641 2006-03-13T01:37:01Z Mxn 1 Cập nhật Chú thích 1690 5642 2006-03-13T01:37:37Z Mxn 1 Cập nhật và địa hóa Chú thích trang sách này 1691 5643 2006-03-13T01:38:08Z Mxn 1 Cập nhật Chú thích bị bể: $1: $2 1692 5644 2006-03-13T01:38:37Z Mxn 1 Cập nhật Chú thích có lỗi $1; $2 1693 5645 2006-03-13T01:39:01Z Mxn 1 Cập nhật Lỗi nội bộ; $str không hợp lệ 1694 5646 2006-03-13T01:39:40Z Mxn 1 Cập nhật Lỗi nội bộ; từ khóa không hợp lệ 1695 5647 2006-03-13T01:40:09Z Mxn 1 Cập nhật Lỗi nội bộ; từ khóa không hợp lệ 1696 5648 2006-03-13T01:40:40Z Mxn 1 Cập nhật Lỗi nội bộ; từ khóa stack không hợp lệ 1697 6625 2006-11-14T06:58:46Z Mxn 1 Cập nhật Thẻ <code>&lt;ref&gt;</code> không hợp lệ: <code>name</code> không được chỉ là số nguyên; hãy sử dụng tên rõ hơn 1698 6626 2006-11-14T07:01:27Z Mxn 1 Cập nhật Thẻ <code>&lt;ref&gt;</code> không hợp lệ: các thẻ <code>&lt;ref&gt;</code> không có nội dung cần chỉ định một <code>name</code> 1699 6627 2006-11-14T07:04:08Z Mxn 1 Cập nhật Thẻ <code>&lt;ref&gt;</code> không hợp lệ: có thể có nhiều <code>name</code> quá hay <code>name</code> không hợp lệ 1700 6630 2006-11-14T07:11:36Z Mxn 1 Cậpnha^.t Thẻ <code>&lt;ref&gt;</code> không hợp lệ: nếu thẻ này không định <code>name</code> thì nó cần nội dung 1701 6631 2006-11-14T07:13:09Z Mxn 1 ct Thẻ <code>&lt;references&gt;</code> không hợp lệ: không được định nội dung trong thẻ này; hãy sử dụng <code>&lt;references /&gt;</code> 1702 6632 2006-11-14T07:14:12Z Mxn 1 Cập nhật Thẻ <code>&lt;references&gt;</code> không hợp lệ: không được định tham số; hãy sử dụng <code>&lt;references /&gt;</code> 1703 6135 2006-07-12T04:41:40Z Mxn 1 Cập nhật Hết nhãn cho liên kết quay lại chuyên biệt; cần phải định thêm trong thông báo “[[MediaWiki:Cite references link many format backlink labels|cite_references_link_many_format_backlink_labels]]''” 1704 5656 2006-03-13T01:45:34Z Mxn 1 Cập nhật Tên của trang:  1705 5657 2006-03-13T01:46:03Z Mxn 1 Cập nhật <li id="$1">▲ $2 $3</li> 1706 5658 2006-03-13T01:46:30Z Mxn 1 Cập nhật [[#$1|<sup>'''''$2'''''</sup>]] 1707 5659 2006-03-13T01:46:52Z Mxn 1 Cập nhật a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az 1708 5660 2006-03-13T01:47:23Z Mxn 1 Cập nhật <li id="$1">[[#$2|▲]] $3</li> 1709 5661 2006-03-13T01:47:56Z Mxn 1 Cập nhật Chú thích 1710 5945 2006-06-02T07:08:42Z Mxn 1 Sử dụng {{SITENAME}} thống nhất hơn __NOTOC__ <div style="width: 90%; text-align: center; font-size: 85%; margin: 10px auto;">Mục lục: [[#Văn phong APA|APA]] | [[#Văn phong MLA|MLA]] | [[#Văn phong MHRA|MHRA]] | [[#Văn phong Chicago|Chicago]] | [[#Văn phong CBE/CSE|CSE]] | [[#Văn phong Bluebook|Bluebook]] | [[#Văn phong AMA|AMA]] | [[#Mục BibTeX|BibTeX]]</div> '''Quan trọng:''' Giống như tài nguyên tham khảo nào mà được xây dựng [[Wiktionary:Ai viết Wiktionary?|bởi cộng đồng]], nội dung của Wikibooks có thể bao gồm sai lầm&nbsp;– xin hãy kiểm chứng những thông tin với vài nguồn khác và đọc [[Wikibooks:Phủ nhận chung|lời phủ nhận]] để biết thêm về vấn đề này. <div class="plainlinks" style="border: 1px solid grey; background: #e6e8fa; width: 90%; padding: 15px 30px 15px 30px; margin: 10px auto;"> ==Chi tiết thư mục của “{{FULLPAGENAME}}”== *Tên của trang: {{FULLPAGENAME}} *Tác giả: Những người đóng góp vào Wikibooks *Nhà xuất bản: ''{{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}}''. *Lúc sửa đổi cuối: {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} UTC *Lúc truy nhập: <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} UTC</citation> *Liên kết thường trực: {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} *Số nhận diện của phiên bản trang: {{REVISIONID}} Xin hãy nhớ kiểm tra cú pháp chính xác của giáo sư hay cẩm nang về văn phong mà bạn phải dùng. Để biết thêm về cách chú thích một mục từ {{SITENAME}}, xem '''[[Wikibooks:Cách chú thích bài|Cách chú thích bài]]'''. </div> <div class="plainlinks" style="border: 1px solid grey; width: 90%; padding: 15px 30px 15px 30px; margin: 10px auto;"> ==Những văn phong thư mục phổ biến cho “{{FULLPAGENAME}}”== ===[[Văn phong APA]]=== {{FULLPAGENAME}}. ({{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}}). Trong ''{{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}}''. Lấy vào lúc <citation>{{CURRENTTIME}}, {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation> từ {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}. ===[[Văn phong MLA]]=== “{{FULLPAGENAME}}.” ''{{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}}''. {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHABBREV}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} UTC. Tổ chức Quỹ Hỗ trợ Wikimedia. <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHABBREV}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation> &lt;{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}&gt;. ===[[Văn phong MHRA]]=== Những người đóng góp vào {{SITENAME}}, ‘{{FULLPAGENAME}}’, ''{{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}},'' {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} UTC, &lt;{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}&gt; [truy nhập ngày <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation>] ===[[Văn phong Chicago]]=== Những người đóng góp vào {{SITENAME}}, “{{FULLPAGENAME}},” ''{{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}},'' {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} (truy nhập ngày <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation>). ===[[w:Hội đồng Chủ bút Khoa học|Văn phong CBE/CSE]]=== Những người đóng góp vào {{SITENAME}}. {{FULLPAGENAME}} [Internet]. {{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}}; {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHABBREV}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} UTC [chú thích ngày <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHABBREV}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation>]. Có sẵn tại: {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}. ===[[Văn phong Bluebook]]=== {{FULLPAGENAME}}, {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}} (thăm lần cuối ngày <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation>). ===Bluebook: [[Văn phong Bluebook/Wikipedia|Văn phong ''Harvard JOLT'']]=== ''Xem'' {{SITENAME}}, ''{{FULLPAGENAME}}'', {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}}} (miêu tả ở đây tùy ý) (vào lúc <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}}</citation> GMT). ===[[Văn phong AMA]]=== Những người đóng góp vào {{SITENAME}}. {{FULLPAGENAME}}. {{SITENAME}}, {{int:Sitesubtitle}}. {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}, {{CURRENTTIME}} UTC. Có sẵn ở: {{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}. Truy nhập ngày <citation>{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} năm {{CURRENTYEAR}}</citation>. ===Mục [[BibTeX]]=== @misc{ wiki:xxx, author = "{{SITENAME}}", title = "{{FULLPAGENAME}} --- {{SITENAME}}{,} {{int:Sitesubtitle}}", year = "{{CURRENTYEAR}}", url = "{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}", note = "[Trực tuyến; truy nhập <citation>{{CURRENTDAY}}-{{CURRENTMONTH}}-{{CURRENTYEAR}}</citation>]" } Nếu đang xài gói [[LaTeX]] <code>url</code> (có <code>\usepackage{url}</code> vào đoạn đầu), nó hay làm địa chỉ web nhìn gọn gàng hơn, có thể thích kiểu này hơn: @misc{ wiki:xxx, author = "{{SITENAME}}", title = "{{FULLPAGENAME}} --- {{SITENAME}}{,} {{int:Sitesubtitle}}", year = "{{CURRENTYEAR}}", url = "'''\url{'''{{fullurl:{{FULLPAGENAME}}|oldid={{REVISIONID}}}}'''}'''", note = "[Trực truyến; truy nhập <citation>{{CURRENTDAY}}-{{CURRENTMONTH}}-{{CURRENTYEAR}}</citation>]" } </div> <!--closing "Citation styles" div--> 1711 5687 2006-03-13T02:17:48Z Mxn 1 Cập nhật Liên kết qua tên miền không gian 1712 5688 2006-03-13T02:18:13Z Mxn 1 Cập nhật $1: $2 liên kết đến $3 1713 5737 2006-03-17T22:39:29Z Mxn 1 Sửa đổi phần “$1” 1714 sysop 5983 2006-06-13T06:11:36Z Mxn 1 Chuyên biệt Các trang sách bắt đầu với ''$1'' 1715 sysop 5746 2006-03-28T06:54:02Z MediaWiki default Hide results 1716 sysop 5747 2006-03-28T06:54:03Z MediaWiki default Please enter a comment below. 1717 sysop 5748 2006-03-28T06:54:03Z MediaWiki default '''Reminder:''' You have not provided an edit summary. If you click Save again, your edit will be saved without one. 1718 sysop 5749 2006-03-28T06:54:04Z MediaWiki default (comment removed) 1719 sysop 5750 2006-03-28T06:54:04Z MediaWiki default <div class="mw-warning plainlinks"> This page revision has been removed from the public archives. There may be details in the [{{fullurl:Special:Log/delete|page={{PAGENAMEE}}}} deletion log]. </div> 1720 sysop 5751 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default <div class="mw-warning plainlinks"> This page revision has been removed from the public archives. As an administrator on this site you can view it; there may be details in the [{{fullurl:Special:Log/delete|page={{PAGENAMEE}}}} deletion log]. </div> 1721 sysop 5752 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default (username removed) 1722 sysop 5753 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default show/hide 1723 sysop 5754 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Hide edit comment 1724 sysop 5755 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Apply these restrictions to sysops as well as others 1725 sysop 5756 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Hide revision text 1726 sysop 5757 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Hide editor's username/IP 1727 sysop 5758 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Set revision restrictions: 1728 sysop 5759 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Log comment: 1729 sysop 5760 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default changed revision visibility for [[$1]] 1730 sysop 5761 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Selected revision of [[:$1]]: 1731 sysop 5762 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Apply to selected revision 1732 sysop 5763 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Deleted revisions will still appear in the page history, but their text contents will be inaccessible to the public. Other admins on this wiki will still be able to access the hidden content and can undelete it again through this same interface, unless an additional restriction is placed by the site operators. 1733 sysop 5764 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Delete/undelete revisions 1734 sysop 5765 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Search for articles containing ''$1''. 1735 sysop 5766 2006-03-28T06:54:05Z MediaWiki default Search for articles named ''$1''. 1736 sysop 5767 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default Mark edits I make as patrolled 1737 sysop 5768 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default Prompt me when entering a blank edit summary 1738 sysop 7010 2006-12-21T05:59:06Z Mxn 1 Tự động theo dõi trang tôi viết mới 1739 sysop 5771 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default sr 1740 sysop 5772 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default sr-ec 1741 sysop 5773 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default sr-el 1742 sysop 5774 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default sr-jc 1743 sysop 5775 2006-03-28T06:54:06Z MediaWiki default sr-jl 1745 5789 2006-03-31T04:45:36Z Mxn 1 Thể loại :''Xem [[Wikibooks:Câu thường hỏi]], [[Wikibooks:Thảo luận]], hay [[Wikibooks:Bàn tham khảo]] nếu bạn có thắc mắc.'' [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] 1747 5793 2006-04-05T06:15:18Z Mxn 1 Dịch Đường dẫn tập tin 1748 5794 2006-04-05T06:15:49Z Mxn 1 Dịch Hiển thị đường dẫn 1749 5814 2006-04-08T07:46:59Z Mxn 1 [[KBabel/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt|Hướng dẫn cài đặt KBabel cho dịch thuật sang tiếng Việt]] các phần mềm tự do và mở. {{GFDL}} [[Thể loại:Ảnh chụp màn hình]] [[Thể loại:KBabel]] 1750 5824 2006-04-08T14:02:20Z Trần Thế Trung 186 Đối với dịch thuật các [[w:phần mềm|phần mềm]] (tự do và mở) sang [[w:tiếng Việt|tiếng Việt]], sử dụng công cụ [[KBabel]] để làm việc với các [[w:tập tin|tập tin]] có đuôi ".pot" và ".po", chúng ta cần '''đặt chuỗi ở số nhiều''' trong cài đặt "GNU plural form header". Cài đặt được mô tả ở hình bên dưới, sau khi lựa chọn từ thực đơn của phần mềm "Project" > "Configure...". [[Hình:Cài đặt KBabel 001.jpg|khung|giữa|Cài đặt tương tự như trong hình.]] Phần đầu cũng phải gồm có dòng [[w:bản quyền|bản quyền]]. Có thể sử dụng chuỗi bản quyền của Tổ chức Phần mềm Tự do: # Vietnamese translation for TÊN TẬP TIN. # Copyright © 2006 Free Software Foundation, Inc. # Họ tên người dịch <địa chỉ thư>, 2006. hoặc chuỗi bản quyền của dự án riêng, ví dụ với dự án [http://l10n.kde.org/teams/vi/ dịch KDE]: # Vietnamese translation for TÊN TẬP TIN # Copyright © 2006 KDE i18n Project for Vietnamese. # Họ tên người dịch <địa chỉ thư>, 2006. ==Liên kết ngoài== *[http://vnoss.net/dokuwiki/projects:kde-vi Dự án KDE-vi ở trang wiki của VnOSS] [[Thể loại:KBabel|{{SUBPAGENAME}}]] [[Thể loại:Hướng dẫn cài đặt phần mềm]] 1751 5799 2006-04-08T07:12:35Z Trần Thế Trung 186 [[Thể loại:Phần mềm]] 1752 5800 2006-04-08T07:12:49Z Trần Thế Trung 186 [[Thể loại:Máy tính]] 1754 5808 2006-04-08T07:40:39Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[KBabel/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt]] để giải quyết đổi hướng kép #redirect [[KBabel/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt]] 1755 5807 2006-04-08T07:40:22Z Mxn 1 Kbabel/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt đổi thành KBabel/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt: Chính tả #redirect [[KBabel/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt]] 1756 5815 2006-04-08T07:47:17Z Mxn 1 '''KBabel''' là một [[phần mềm tự do]] và [[mã nguồn mở]] được sử dụng để sửa đổi và bảo quản các tập tin [[gettext]] (định dạng PO). Sách này sẽ giúp bạn hiểu cách sử dụng phần mềm này. ==Cài đặt== *[[/Cài đặt cho dịch thuật sang tiếng Việt|Cài đặt KBabel cho dịch thuật sang tiếng Việt]] ==Liên kết ngoài== *[http://kbabel.kde.org/ Trang chủ KBabel] [[Thể loại:KBabel| ]] [[Thể loại:Phần mềm]] 1757 5822 2006-04-08T08:42:27Z Trần Thế Trung 186 {| style="background-color: transparent" cellspacing="0" cellpadding="0" |- | <!-- Note this table means the table below takes 80% of the available width, so it doesn't overlap the EXIF infobox. --> {| style="margin: 0.5em auto; width: 80%; background-color: #f8f8f8; border: 2px solid #e0e0e0; padding: 5px" |- | [[Image:Heckert GNU white.svg|64px|GNU head]] | ''Cho phép sao chép, phân phối và/hoặc sửa đổi tài liệu này theo quy định của '''[[w:GNU Free Documentation License|Giấy phép Tài liệu Tự do GNU]]''', Phiên bản 1.2 hoặc phiên bản sau này của [[w:Tổ chức Phần mềm Tự do|Tổ chức Phần mềm Tự do]]; không có Mục Invariant, không có Văn bản Bìa Trước, và không có Văn bản Bìa Sau. Bản sao của giấy phép nằm ở "[[Giấy phép Tài liệu Tự do GNU]]."'' |} |} [[Thể loại:Hình GFDL|{{PAGENAME}}]] 1762 5870 2006-04-16T05:19:21Z Mxn 1 {| class="infobox bordered" cellpadding="3" ! colspan="2" | Các dãy IP của AOL |- |'''64.12'''.0.0/16 || 64.12.0.0&nbsp;– 64.12.255.255 |- |'''149.174'''.0.0/16 || 149.174.0.0&nbsp;– 149.174.255.255 |- | '''152.163'''.0.0/16 || 152.163.0.0&nbsp;– 152.163.255.255 |- | '''172.1'''28.0.0/10 || rowspan="4" style="vertical-align: middle;"| 172.128.0.0&nbsp;– 172.216.255.255 |- | '''172.1'''92.0.0/12 |- | '''172.2'''08.0.0/13 |- | '''172.216'''.0.0/16 |- | '''195.93'''.0.0/17 || 195.93.0.0&nbsp;– 195.93.127.255 |- | '''198.81'''.0.0/19 || 198.81.0.0&nbsp;– 198.81.31.255 |- | '''202.67'''.64.0/18 || 202.67.64.0&nbsp;– 202.67.127.255 |- | '''205.188'''.0.0/16 || 205.188.0.0&nbsp;– 205.188.255.255 |- | '''207.200'''.64.0/18 || 207.200.64.0&nbsp;– 207.200.127.255 |} 1764 5881 2006-04-21T04:53:24Z Mxn 1 Dịch Tẩy trống danh sách theo dõi 1765 5882 2006-04-21T04:53:47Z Mxn 1 Dịch (Đặt liên kết đến trang này với tên [[$1]]) 1768 5888 2006-04-28T01:38:06Z Mxn 1 Dịch '''Giao diện:''' Coi chừng '''thông báo giao diện''' này có thể ảnh hưởng đến rất nhiều chỗ đối với tất cả mọi người dùng website này. 1769 5893 2006-04-28T07:14:49Z Mxn 1 Kim Vân Kiều Truyện đổi thành Truyện Kiều: Theo yêu cầu của người vô danh; xem trang thảo luận #redirect [[Truyện Kiều]] 1771 5896 2006-05-03T21:51:05Z Mxn 1 Mở tài khoản thành công 1772 5897 2006-05-03T21:53:17Z Mxn 1 Dịch Bạn đã mở lên tài khoản $1 thành công. 1773 5926 2006-05-09T07:05:17Z Mxn 1 Cần được di chuyển đến [[OldWikisource:Sơn Tinh Thuỷ Tinh]] {{Di chuyển đến Wikisource (định tên)|Sơn Tinh Thuỷ Tinh}} Sách '''Sơn Tinh Thủy Tinh''' trình bày [[w:truyền thuyết Sơn Tinh Thuỷ Tinh|truyền thuyết Sơn Tinh Thuỷ Tinh]] của [[w:Việt Nam|Việt Nam]] ở dạng [[w:thơ|thơ]], bởi tác giả [[w:Huy Cận|Huy Cận]]. ==Nội dung== :''Đời vua Hùng Vương thứ mười tám'' :''Bão lụt quanh năm thường cuốn băng'' :''Nhà cửa trâu bò cùng khoai sắn'' :''Nước ngập lâu tre chẳng còn măng'' :''Lụt rồi mới sinh ra trời đất... '' :''Tiêu điều thôn xóm nước Văn Lang'' ... :''Từ biển lên áo dài rợn sóng'' :''Là Thủy Tinh vỏ ốc đầu che'' ... :''Vua Hùng nói hai người tài giỏi'' :''Con gái yêu có một tính sao?'' :''Đành phải chọn ai mang tới trước'' :''Ta nhận cho làm lễ đón dâu'' :''Sáng hôm sau mặt trời mới mọc'' :''Voi chín ngà đạp lối đi đầu'' :''Gà chín cựa đến thành đập cửa'' :''Sơn Tinh ngồi ngựa chín hồng mao'' ... :''Thủy Tinh nổi giận phùng to má'' :''Phun phun mưa gió bão nổi lên'' ... :''Sơn Tinh giương nỏ thần xốc tới'' :''Tên vút bay mây xám bỗng tan'' :''Mưa xối xả mưa liền tạnh ráo'' :''Biển đang dâng sóng cũng dịu dần'' ... :''Voi cùng dân nhổ cây bẩy đá'' :''Ném xuống sông cá sấu thuồng luồng'' :''Cùng bạch tuộc chết trôi như rạ'' :''Máu đỏ loang khắp cả một vùng'' ... :''Mỵ Nương ngồi núi như ngồi kiệu'' :''Nhìn Sơn Tinh yêu phục xiết bao'' .... :''Hai chân trụ bám hai đầu núi'' (???) :''Chàng nghiêng mình nhổ cụm núi lao'' :''Xuống sông Đà chặn dòng thác lũ'' :''Sông giật mình cương giật quay đầu'' ... :''Núi Tản như con gà cổ đại'' :''Khổng lồ mào đỏ thắp bình minh'' :''Mênh mông gọi nắng cho mùa chín'' :''Từ buổi Sơn Tinh thắng Thủy Tinh''. [[Thể loại:Thơ]] [[Thể loại:Truyền thuyết dân gian Việt Nam]] 1775 5902 2006-05-06T14:37:35Z 193.52.24.125 [[Thể loại:Văn học dân gian Việt Nam]] 1776 5903 2006-05-06T14:38:04Z 193.52.24.125 [[Thể loại:Văn học Việt Nam]] [[Thể loại:Lịch sử Việt Nam]] 1777 5904 2006-05-06T14:38:23Z 193.52.24.125 [[Thể loại:Văn học theo quốc gia]] 1778 5905 2006-05-06T14:38:37Z 193.52.24.125 [[Thể loại:Văn học]] 1779 6339 2006-08-17T04:39:00Z Mxn 1 đã hủy sửa đổi của 214.3.118.1, quay về phiên bản của Mxn {{Di chuyển đến Wikisource (định tên)|Nguyện Cầu}} '''Nguyện cầu''' là một bài [[w:thơ|thơ]] của tác giả [[w:Vũ Hoàng Chương|Vũ Hoàng Chương]]. ==Nội dung== ::Ta còn để lại gì không :Kìa non đá lỡ này sông cát bồi ::Lang thang từ độ luân hồi :U minh nẻo trước xa xôi dặm về ::Trông ra bến Hoặc bờ Mê :Ngàn thu nước chớp bốn bề một phương ::Ta van cát bụi bên đường :Dù nhơ dù sạch đừng vương gót này ::Để ta tròn một kiếp say :Cao xanh liều một cánh tay níu trời ::Thơ ta chẳng viết cho đời :Không vang nhịp khóc dây cười nào đâu ::Tâm hương đốt nén linh sầu :Nhớ quê dằng dặc ta cầu đó thôi ::Đêm nao ta trở về ngôi :Hồn thơ sẽ hết luân hồi thế gian ::Một phen đã nín cung đàn :Nghĩ chi còn mất hơi tàn thanh âm [[Thể loại:Vũ Hoàng Chương]] 1780 5907 2006-05-06T15:19:46Z 193.52.24.125 [[Thể loại:Nhà thơ Việt Nam]] 1781 5908 2006-05-06T15:20:15Z 193.52.24.125 [[Thể loại:Văn học Việt Nam]] [[Thể loại:Nhà thơ theo quốc gia]] 1782 5924 2006-05-09T07:03:29Z Mxn 1 Cần được di chuyển đến [[OldWikisource:Say đi em]] {{Di chuyển đến Wikisource (định tên)|Say đi em}} '''Say đi em''' là một bài [[w:thơ|thơ]] của tác giả [[w:Vũ Hoàng Chương|Vũ Hoàng Chương]]. ==Nội dung== :''Khúc nhạc hồng êm ái :''Ðiệu kèn biếc quay cuồng :''Một trời phấn hương :''Ðôi người gió sương :''Ðầu xanh lận đận, :''cùng xót thương càng nhớ thương :''Hoa xưa tươi, trăng xưa ngọt, gối xưa kề, :''tình nay sao héo :''Hồn ngả lâu rồi nhưng chân còn dẻo, :''Lòng trót nghiêng mà bước vẫn du dương, :''Lòng nghiêng tràn hết yêu đương :''Bước chân còn nhịp. :''Nghê thường lẳng lơ. :''Ánh đèn tha thướt :''Lưng mềm, não nuột dáng tơ :''Hàng chân lả lướt :''Ðê mê hồn gửi cánh tay hờ. :''Âm ba gờn gợn nhỏ, :''Ánh sáng phai phai dần :''Bốn tường gương điên đảo bóng giai nhân :''Lui đôi vai, tiến đôi chân, :''Riết đôi tay, ngả đôi thân, :''Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió :''Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ, :''Hãy thêm say, còn đó rượu chờ ta ! :''Cổ chưa khô, đầu chưa nặng, mắt chưa hoa :''Tay mềm mại, bước còn chưa chuếnh choáng. :''Chưa cuối xứ Mê Ly, :''chưa cùng trời Phóng Ðãng. :''Còn chưa say, hồn khát vẫn thèm men. :''Say đi em ! Say đi em ! :''Say cho lơi lả ánh đèn :''Cho cung bực ngả nghiêng, điên rồ xác thịt. :''Rượu, rượu nữa, và quên, quên hết ! :''Ta quá say rồi :''Sắc ngả màu trôi :''Gian phòng không đứng vững :''Có ai ghì hư ảnh sát kề môi. :''Chân rã rời :''Quay cuồng chi được nữa :''Gối mỏi gần rơi :''Trong men cháy, giác quan vừa bén lửa :''Say không còn biết chi đời :''Nhưng em ơi, :''Ðất trời nghiêng ngửa :''Mà trước mắt thành Sầu chưa sụp đổ; :''Ðất trời nghiêng ngửa :''Thành Sầu không sụp đổ, em ơi ! [[Thể loại:Vũ Hoàng Chương]] 1783 5922 2006-05-09T07:01:27Z Mxn 1 Cần được di chuyển đến [[OldWikisource:Quên]] {{Di chuyển đến Wikisource (định tên)|Quên}} '''Quên''' là một bài [[w:thơ|thơ]] của tác giả [[w:Vũ Hoàng Chương|Vũ Hoàng Chương]]. ==Nội dung== :Ðã hẹn với em rồi, không tưởng tiếc :Quãng đời xưa, không than khóc gì đâu :Hãy buông lại gần đây làn tóc biếc :Sát gần đây, gần nữa cặp môi nâu :Ðêm nay lạnh tìm em trên gác tối :Trong tay em dâng cả tháng năm thừa :Có lẽ đâu tâm linh còn chọn lối :Ðể đi về cay đắng những thu xưa :Trên nẻo ấy tơi bời, em đã biết, :Những tình phai duyên úa mộng tan tành :Trên nẻo ấy sẽ từ muôn đáy huyệt :Ái ân xưa vùng dậy níu chân anh :Không, em ạ, không còn can đảm nữa :Không, nguồn yêu suối lệ cũng khô rồi :Em hãy đốt dùm anh trong mắt lửa :Chút ưu tư còn sót ở đôi môi :Hãy buông lại đây làn tóc rối :Sát gần đây, gần nữa cặp môi điên :Rồi em sẽ dìu anh trên cánh khói :Ðưa hồn say về tận cuối trời quên '''Ðời vắng em rồi''' :Sóng dậy đìu hiu biển dấy sầu :Lênh đênh thương nhớ giạt trời Âu :Thôi rồi tay nắm tay lần cuối :Chia nẻo giang hồ vĩnh biệt nhau :Trai lỡ phong vân gái lỡ tình :Này đêm tri ngộ xót điêu linh :Niềm quê sực thức lòng quan ải :Giây phút dừng chân cuộc viễn trình. :Tóc xõa tơ vàng nệm gối nhung :Ðây chiều hương ngát lả hoa dung :Sóng đôi kề ngọn đèn hư ảo :Mơ kiếp nào xưa đã vợ chồng. :Quán rượu liền đêm chuốc đắng cay :Buồn mưa trăng lạnh nắng hoa gầy :Nắng mưa đã trải tình nhân thế :Lưu lạc sầu chung mộng hướng say :Gặp gỡ chừng như truyện Liễu Trai :Ra đi chẳng hứa một ngày mai :Em ơi lửa tắt bình khô rượu :Ðời vắng em rồi say với ai ? :Phương Âu mờ mịt lối quê nàng :Trăng nước âm thầm vạn dặm tang :Ghé bến nào đây người hải ngoại :Chiều sương mặt bể có mơ màng. :Tuyết xuống phương nào lạnh lắm không :Mà đây lòng trắng một mùa đông :Tương tư nối đuốc thâu canh đợi :Thoảng gió trà mi động mấy bông. [[Thể loại:Vũ Hoàng Chương]] 1784 5919 2006-05-09T04:46:19Z Mxn 1 Dịch Bạn cần phải $1 để xác nhận địa chỉ thư điện tử. 1785 6155 2006-07-17T04:24:01Z Mxn 1 Lỗi <div class="plainlinks" id="transwiki" style="border: 1px solid #ccc; padding: 7px; background: white"> [[Hình:Wikisource-logo.png|phải|100px|]] '''Hiện có người đề nghị di chuyển trang này đến [[w:Wikisource|Wikisource]].''' Hình như trang này là văn kiện nguồn gốc, chứ không phải là một phần của [[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?|sách giáo khoa]] như trong [[w:thư viện|thư viện]]. Đại khái là [[Wikibooks:Những gì không phải là Wikibooks|Wikibooks không phải là thư viện văn kiện]] như [[s:Trang Chính|Wikisource]]. Xin xem [[{{TALKPAGENAME}}|trang thảo luận]] của trang này để biết thêm chi tiết. Trước khi di chuyển trang này đến '''[{{fullurle:s:{{{1|{{PAGENAME}}}}}|uselang=vi}} chỗ mới]''', xin kiểm tra [{{fullurle:OldWikisource:Wikisource:Wikisource and Wikibooks|uselang=vi}} những khác biệt giữa Wikibooks và Wikisource]. Có thể [[Trợ giúp:Sửa đổi|sửa đổi]] trang này theo kiểu sách giáo khoa: phải chú thích về văn kiện này và giải thích từng đoạn một, thay vì chỉ viết ra nguyên văn kiện. Nếu làm vậy thì xin bạn hãy sao chép bản văn nguồn đến Wikisource rồi dời thông báo này. </div> [[Thể loại:Di chuyển đến Wikisource|{{PAGENAME}}]] 1786 5925 2006-05-09T07:04:48Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Sơn Tinh Thuỷ Tinh]] #redirect [[Sơn Tinh Thuỷ Tinh]] 1792 5943 2006-05-30T23:22:36Z Mxn 1 Bỏ chữ hoa sửa 1794 6198 2006-07-26T12:43:34Z 134.157.47.29 /* Bước 14 */ Tiến trình cài đặt Fedora Core 5 Sách này giới thiệu một quá trình cài đặt tiêu biểu của [[Fedora Core 5]]. ==Bước 1== Thực đơn Boot của Cd Fedora Core 5:<br> [[Hình:Fedoracore5install001.jpg|300px]] ==Bước 2== Yêu cầu kiểm tra đĩa cài đặt để tránh lỗi trong quá trình cài đặt:<br> [[Hình:Fedoracore5install002.jpg|300px]] [[Hình:Fedoracore5install003.jpg|300px]] ==Bước 3== Quá trình kiểm tra đĩa cài đặt:<br> [[Hình:Fedoracore5install004.jpg|300px]] ==Bước 4== Kết quả kiểm tra đĩa cài đặt tốt:<br> [[Hình:Fedoracore5install005.jpg|300px]] ==Bước 5== Bắt đầu quá trình cài đặt trên giao diện đồ họa:<br> [[Hình:Fedoracore5install006.jpg|300px]] ==Bước 6== Lựa chọn ngôn ngữ hiển thị cho quá trình cài đặt trên giao diện đồ họa:<br> [[Hình:Fedoracore5install007.jpg|300px]] ==Bước 7== Cấu hình bàn phím:<br> [[Hình:Fedoracore5install008.jpg|300px]] ==Bước 8== Lựa chọn ổ cứng/phân vùng để cài đặt:<br> [[Hình:Fedoracore5install009.jpg|300px]] ==Bước 9== Cấu hình card mạng:<br> [[Hình:Fedoracore5install010.jpg|300px]] ==Bước 10== Lựa chọn vị trí địa lý:<br> [[Hình:Fedoracore5install011.jpg|300px]] ==Bước 11== Cài đặt mật khẩu root:<br> [[Hình:Fedoracore5install012.jpg|300px]] ==Bước 12== Lựa chọn các phần mềm cài thêm:<br> [[Hình:Fedoracore5install013.jpg|300px]] ==Bước 13== Sẵn sàng cài đặt:<br> [[Hình:Fedoracore5install014.jpg|300px]] ==Bước 14== Quá trình cài đặt:<br> [[Hình:Fedoracore5install015.jpg|300px]] [[Hình:Fedoracore5install016.jpg|300px]] [[Thể loại:Fedora Core 5]] [[Thể loại:Hướng dẫn cài đặt phần mềm]] 1795 5952 2006-06-09T17:19:19Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1796 5953 2006-06-09T17:19:56Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1797 5954 2006-06-09T17:20:14Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1798 5955 2006-06-09T17:20:28Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1799 5956 2006-06-09T17:20:45Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1800 5957 2006-06-09T17:21:00Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1801 5958 2006-06-09T17:21:15Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1802 5959 2006-06-09T17:21:31Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1803 5960 2006-06-09T17:21:46Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1804 5961 2006-06-09T17:22:01Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1805 5962 2006-06-09T17:22:21Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1806 5963 2006-06-09T17:22:40Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1807 5964 2006-06-09T17:22:56Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1808 5965 2006-06-09T17:23:14Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1809 5966 2006-06-09T17:23:28Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1810 5967 2006-06-09T17:23:46Z Tttrung 243 {{linux-software-screenshot}} {{linux-software-screenshot}} 1811 5977 2006-06-13T05:55:25Z Mxn 1 Dịch Đổi hướng đến [[$1]] 1813 5992 2006-06-26T01:54:01Z Mxn 1 Làm ngắn hơn Các '''sửa đổi của bạn''' ở '''$1''': 1814 5991 2006-06-26T01:53:10Z Mxn 1 Dịch Mã nguồn của '''$1''': 1815 6425 2006-09-01T04:07:23Z Mxn 1 Kỳ bầu cử này đã kết thúc rồi. Hãy xem [[m:Election results 2006#Vi|kết quả]] ở Meta. 1816 5994 2006-06-26T01:59:33Z Mxn 1 Dịch nhiều 1817 5995 2006-06-26T02:06:15Z Mxn 1 Dịch <div class="plainlinks"> <p>Không thể khôi phục trang hoặc tập tin chỉ định. (Có thể là nó đã <a href="{{fullurle:Đặc biệt:Log/delete}}" title="Đặc biệt:Log/delete">bị một người khác khôi phục</a>.)</p> <p>Trở lại về:</p> <ul> <li><a href="{{fullurle:Wiktionary:Biểu quyết phục hồi trang}}" title="Wikipedia:Biểu quyết phục hồi trang">Biểu quyết phục hồi trang</a></li> <li><a href="{{fullurle:Đặc biệt:Recentchanges}}" title="Đặc biệt:Recentchanges">Thay đổi gần đây</a> (<a href="{{fullurl:Đặc biệt:Recentchanges|hideliu=1&hideminor=1}}" title="Đặc biệt:Recentchanges">các sửa đổi vô danh</a>)</li> </ul> </div> 1818 5998 2006-07-01T19:15:55Z MediaWiki default w 1819 5999 2006-07-01T19:15:55Z MediaWiki default b 1820 6000 2006-07-01T19:15:55Z MediaWiki default | 1821 6821 2006-11-24T23:58:16Z Mxn 1 Dịch Xuất 1822 6826 2006-11-25T00:11:56Z Mxn 1 DỊch Định dạng bản tin không hợp lệ. 1823 6841 2006-11-25T00:26:49Z Mxn 1 Dịch <div style="float: left">[[Hình:Nuvola filesystems trashcan full.png|không|24px]]</div> <p style="margin-left: 28px"><strong style="color: red; background-color: white">Đã bị xóa:</strong> Một tập tin dưới tên này đã được truyền lên trước đây nhưng bị xóa. Xin hãy kiểm tra $1 để biết lý do trước khi tiếp tục truyền nó lên đây.</p> 1824 6007 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Group: 1825 6008 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default (all) 1826 6842 2006-11-25T00:28:09Z Mxn 1 Cập nhật Các robot 1827 6843 2006-11-25T00:28:48Z Mxn 1 Dịch Robot 1828 6011 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Bureaucrats 1829 6012 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Bureaucrat 1830 6013 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Stewards 1831 6014 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Steward 1832 6015 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Sysops 1833 6016 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Sysop 1834 6844 2006-11-25T00:29:50Z Mxn 1 Chuyên biệt Wikibooks:Robot 1835 6845 2006-11-25T00:30:52Z Mxn 1 Dịch Wikibooks:Hành chính viên 1836 6847 2006-11-25T00:33:04Z Mxn 1 Dịch Wikibooks:Người quản lý 1837 6020 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Revision history for this page on the wiki 1838 6851 2006-11-25T00:37:13Z Mxn 1 Dịch Trang bạn yêu cầu không tồn tại. Có thể là nó đã bị xóa khỏi wiki hay được đổi tên. Hãy [[Đặc biệt:Search|tìm kiếm trong wiki]] về các trang liên quan mới. 1839 6852 2006-11-25T00:38:00Z Mxn 1 Dịch $1 vào lúc $2 1840 6023 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Revision history 1841 6866 2006-11-25T00:51:35Z Mxn 1 Dịch Sao chép các phiên bản cũ của trang này 1842 6025 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Import 1843 6868 2006-11-25T00:53:12Z Mxn 1 Dịch Chọn tên trang và wiki để nhập trang này vào. Các lúc giờ sửa đổi và tên của người sửa đổi sẽ còn nguyên. Các trang được nhập vào đây từ wiki khác sẽ được liệt kê ở [[Đăc biệt:Log/import|nhật trình nhập trang]]. 1844 6869 2006-11-25T00:53:46Z Mxn 1 Dịch nhập vào $1 từ wiki khác 1845 6870 2006-11-25T00:54:23Z Mxn 1 DỊch $1 thay đổi từ $2 1846 6872 2006-11-25T00:55:32Z Mxn 1 lk nhập vào [[$1]] khi truyền lên tập tin 1847 6873 2006-11-25T00:56:00Z Mxn 1 DỊch $1 sửa đổi 1848 6396 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default $1 {{PLURAL:$1|revision|revisions}} 1849 6874 2006-11-25T00:56:47Z Mxn 1 Dịch Liên kết đến wiki sai 1850 6875 2006-11-25T00:59:14Z Mxn 1 Dịch Không có thể mở tập tin để nhập vào 1851 6034 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Import log 1852 6035 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Administrative imports of pages with edit history from other wikis. 1853 6036 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default No pages to import. 1854 6037 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Importing pages... 1855 6038 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Unknown import source type 1856 6039 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default - 1857 6040 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Language: $1 1858 6041 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default * Deutsch|de * English|en * Esperanto|eo * Français|fr * Español|es * Italiano|it * Nederlands|nl 1859 6043 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Metadata (see [[{{ns:project}}:Metadata]] for an explanation): 1860 6045 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 {{PLURAL:$1|member|members}} 1861 6046 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Không có trang tên như này, xin thử công cụ tìm. 1862 6047 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default You have to specify a username. 1863 6049 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Giới thiệu 1864 6050 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Revision as of $1; $5<br />$3 | $2 | $4 1865 6051 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default The following data is cached, and was last updated $1. 1866 6052 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Watchlist 1867 6053 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Number of days to show in watchlist: 1868 6054 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Number of edits to show in expanded watchlist: 1869 6055 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Trang Wikipedia 1870 6057 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default This page provides interface text for the software, and is locked to prevent abuse. 1871 6058 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Random redirect 1872 6059 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 anonymous users 1873 6060 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 bots 1874 6061 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 logged-in users 1875 6062 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 my edits 1876 6063 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 minor edits 1877 6064 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default $1 patrolled edits 1878 6065 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default User rights log 1879 6066 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default changed group membership for $1 from $2 to $3 1880 6067 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default (none) 1881 6068 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default <strong>Sorry! We could not process your edit due to a loss of session data.</strong> ''Because this wiki has raw HTML enabled, the preview is hidden as a precaution against JavaScript attacks.'' <strong>If this is a legitimate edit attempt, please try again. If it still doesn't work, try logging out and logging back in.</strong> 1882 6069 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default For newbies 1883 6070 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Newer $1 1884 6071 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Newest 1885 6072 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Older $1 1886 6073 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Oldest 1887 6074 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Show new images starting from $1 1888 7007 2006-12-21T05:54:16Z Mxn 1 JavaScript Danh sách theo dõi nhiều chức năng (JavaScript) 1889 6076 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Hide bot edits from the watchlist 1890 6077 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Hide my edits from the watchlist 1891 6079 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default [[User:$1|$1]] has been unblocked 1892 6080 2006-07-01T19:15:56Z MediaWiki default Uncategorized images 1893 6081 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Comment: 1894 6082 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default $1 file(s) restored 1895 6083 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default <big>'''$1 has been restored'''</big> Consult the [[Special:Log/delete|deletion log]] for a record of recent deletions and restorations. 1896 6084 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default $1 revisions and $2 file(s) restored 1897 6085 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default To restore the entire page, leave all checkboxes deselected and click '''''Restore'''''. To perform a selective restoration, check the boxes corresponding to the revisions to be restored, and click '''''Restore'''''. Clicking '''''Reset''''' will clear the comment field and all checkboxes. 1898 6086 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Reset 1899 6087 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Unused templates 1900 6088 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default This page lists all pages in the template namespace which are not included in another page. Remember to check for other links to the templates before deleting them. 1901 6089 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default other links 1902 6090 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Tải lên phiên bản mới 1903 6092 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default for $1 1904 6093 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Please $1 to view or edit items on your watchlist. 1905 6094 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Clear watchlist 1906 6586 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default 406 Your watchlist has been cleared. {{PLURAL:$1|$1 item was|$1 items were}} removed. 1907 6096 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Are you sure you wish to remove them? 1908 6587 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default 406 '''You have {{PLURAL:$1|$1 item|$1 items}} on your watchlist, including talk pages.''' 1909 6098 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default (for '''$1''') 1910 6100 2006-07-01T19:15:57Z MediaWiki default Done. 1911 6103 2006-07-05T03:06:14Z Mxn 1 Dịch Tựa trang không hợp lệ hay có tiền tố để [[w:Wikipedia:Liên kết liên wiki|nối đến wiki khác]], hoặc nó có một [[w:Wikipedia:Tên bài#Hạn chế kĩ thuật|ký tự không hợp lệ]] trong tựa trang. 1912 6110 2006-07-08T04:10:12Z Mxn 1 0 1914 6119 2006-07-11T02:44:46Z Mxn 1 [[Wikibooks:Người quản lý]] #redirect [[Wikibooks:Người quản lý]] 1917 6127 2006-07-12T03:05:11Z Mxn 1 Dịch Không có thể mở tài khoản 1918 6128 2006-07-12T03:08:14Z Mxn 1 Dịch Địa chỉ IP này (<code>$1</code>) bị cấm không được mở tài khoản, có lẽ vì trường hay ISP của bạn đã bị lạm dụng để phá hoại ở đây. 1919 6129 2006-07-12T03:11:25Z Mxn 1 Dịch chỉ cấm vô danh 1920 6130 2006-07-12T03:13:11Z Mxn 1 Dịch không được mở tài khoản 1921 6137 2006-07-15T05:40:22Z Tdangkhoa 268 {| width="100%" style="background-color: #f8f8ff; border: 2px solid #e2e2ff;" |{{{{{1}}}}} |} 1922 6142 2006-07-15T06:16:54Z Tdangkhoa 268 {| width="100%" style="border: 2px solid #CCCCFF;" | style="background-color:#DFEFFF; text-align:center; border-bottom:1px solid #CCCCFF; padding:3px;" | '''[[Wikibooks:Tất cả tủ sách|Các tủ sách]]''' |- | style="padding:3px; margin:0; text-align:center;" | [[Wikibooks:Tủ sách nghệ thuật|Nghệ thuật]] | [[Wikibooks:Tủ sách sinh học|Sinh học]] | [[Wikibooks:Tủ sách thương mại và kinh tế|Thương mại và kinh tế]] | [[Wikibooks:Tủ sách trò chơi điện tử và trò chơi máy tính|Trò chơi điện tử và trò chơi máy tính]] | [[Wikibooks:Tủ sách khoa học máy tính|Khoa học máy tính]] | [[Wikibooks:Tủ sách phần mềm máy tính|Phần mềm máy tính]] | [[Wikibooks:Tủ sách ngôn ngữ chuyên dụng|Ngôn ngữ chuyên dụng]] | [[Wikibooks:Tủ sách giáo dục|Giáo dục]] | [[Wikibooks:Tủ sách kỹ nghệ|Kỹ nghệ]] | [[Wikibooks:Tủ sách trò chơi và thể thao|Trò chơi và thể thao]] | [[Wikibooks:Tủ sách khoa học sức khỏe|Khoa học sức khỏe]] | [[Wikibooks:Tủ sách lịch sử|Lịch sử]] | [[Wikibooks:Tủ sách như-thế-nào|Như-thế-nào]] | [[Wikibooks:Tủ sách nhân văn|Nhân văn]] | [[Wikibooks:Tủ sách công nghệ thông tin|Công nghệ thông tin]] | [[Wikibooks:Tủ sách ngôn ngữ học và văn học|Ngôn ngữ học và văn học]] | [[Wikibooks:Tủ sách ngôn ngữ|Ngôn ngữ]] | [[Wikibooks:Tủ sách luật|Luật]] | [[Wikibooks:Tủ sách toán|Toán]] | [[Wikibooks:Tủ sách khoa học tự nhiên|Khoa học tự nhiên]] | [[Wikibooks:Tủ sách vật lý|Vật lý]] | [[Wikibooks:Tủ sách ngôn ngữ lập trình|Ngôn ngữ lập trình]] | [[Wikibooks:Tủ sách khoa học xã hội|Khoa học xã hội]] | [[Wikibooks:Tủ sách sách giáo khoa|Sách giáo khoa]] | [[Wikibooks:Tủ sách kỹ thuật|Kỹ thuật]] | [[Wikibooks:Tủ sách linh tinh|Linh tinh]] |} 1923 6139 2006-07-15T05:58:17Z Tdangkhoa 268 {| align=center style="background-color: #F7F7FF; border: 2px solid #CCCCFF;" !colspan=5 style="background-color: #DFEFFF; text-align: center;"|[[Trợ giúp:Trạng thái phát triển|Các trạng thái phát triển của Wikibooks]] |- |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| Sách còn thưa thớt [[Image:00%.png]] |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| Sách đang viết [[Image:25%.png]] |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| Sách khá đầy đủ [[Image:50%.png]] |style="border-right: 1px solid #CCCCCC; padding: 0px 3px;"| Sách viết xong [[Image:75%.png]] |style="padding: 0px 3px;"| Sách hoàn chỉnh: [[Image:100%.png]] |} 1924 6140 2006-07-15T06:10:56Z Tdangkhoa 268 <div align="right" style="float: right;">&nbsp;<nowiki>[</nowiki>[[Wikibooks:Sách thỉnh cầu#{{PAGENAME}}|>> đề nghị sách]]<nowiki>] [</nowiki>[[Trợ giúp:Bắt đầu sách|cách viết sách mới]]<nowiki>]</nowiki></div> 1925 6149 2006-07-15T06:35:07Z Tdangkhoa 268 /* Mạng */ {{bookshelves}} {{bookshelf|Tủ sách khoa học máy tính}} {{stages}} [[Wikibooks:Tủ sách|Tủ sách]] này chứa các sách về [[w:Khoa học máy tính|khoa học máy tính]] - Tức là sách về thiết kế phần mềm, lập trình máy tính, và các lý thuyết tính toán. ''Xem thêm [[:Thể loại:Khoa học máy tính]]'' {{Danh sách tủ sách khoa học máy tính}} __TOC__ {{Yêu cầu sách}} ==Chủ đề chung== {{Yêu cầu sách}} ==Lý thuyết== {{Yêu cầu sách}} ==Mạng== * [[Cách bấm đầu RJ-45 vào dây cáp UTP]] {{stage|25%|}} {{Yêu cầu sách}} ==Lập trình== {{Yêu cầu sách}} ==Tính toán thông minh== {{Yêu cầu sách}} ==Tương tác người-máy== {{Yêu cầu sách}} ==Thiết kế phần mềm== {{Yêu cầu sách}} ==Hệ thống nhúng== {{Yêu cầu sách}} ==Khác== [[Thể loại:Các tủ sách Wikibooks|Khoa học máy tính]] [[Thể loại:Khoa học máy tính]] 1926 6146 2006-07-15T06:28:07Z Tdangkhoa 268 <center>'''<big>[[Wikibooks:Tủ sách khoa học máy tính|Khoa học máy tính]]</big>'''</center> '''C<small>HỦ ĐỀ CHUNG</small>''' - '''L<small>Ý THUYẾT</small>''' - '''L<small>ẬP TRÌNH</small>''' - '''T<small>ÍNH TOÁN THÔNG MINH</small>''' - '''M<small>ẠNG VÀ THÔNG TIN</small>''' - [[Cách bấm đầu RJ-45 vào dây cáp UTP]] <div style="float: right;">[[Wikibooks:Tủ sách khoa học máy tính|'''Tất cả sách Khoa học máy tính...''']]</div> 1927 6145 2006-07-15T06:26:04Z Tdangkhoa 268 {{bookshelf|Tủ sách khoa học máy tính}} [[Thể loại:Khoa học|Khoa học máy tính]] [[en:Category:Computer Science]] [[es:Categoría:Informática]] [[nl:Categorie:Informatica]] [[pl:Kategoria:Informatyka]] 1928 6148 2006-07-15T06:34:37Z Tdangkhoa 268 [[image:{{{1}}}.png|Trạng thái phát triển: {{{1}}} (ngày {{{2}}})]] [[Trợ giúp:Trạng thái phát triển|<small>({{{2}}})</small>]]<!-- Development stage: {{{1}}} should be 00%, 25%, 50%, 75%, or 100%; {{{2}}} should be a date like "10 tháng 1, 2005" --> 1929 6150 2006-07-15T06:45:27Z Tdangkhoa 268 {{bookshelves}} {{bookshelf|Tủ sách phần mềm máy tính}} {{stages}} Chào mừng bạn đến '''Tủ sách phần mềm máy tính'''. Tủ sách này dành cho các ''[[w:phần mềm|phần mềm]] máy tính''. Nó chứa các hướng dẫn sử dụng phần mềm và hệ điều hành (bao gồm Linux). ''Xem thêm: [[:Thể loại:Phần mềm]]''. {{Danh sách tủ sách phần mềm máy tính}} __TOC__ {{Yêu cầu sách}} ==Hướng dẫn chung== {{Yêu cầu sách}} ==Hướng dẫn ứng dụng== {{Yêu cầu sách}} ==Phần mềm Apple== {{Yêu cầu sách}} ==Computer-aided translation== {{Yêu cầu sách}} ==Phần mềm đồ họa và dựng phim== {{Yêu cầu sách}} ==Ứng dụng văn phòng== {{Yêu cầu sách}} ==Web server và xác thực== {{Yêu cầu sách}} ==Hệ thống web-based== {{Yêu cầu sách}} ==Hướng dẫn hệ điều hành== {{Yêu cầu sách}} ==Unix== {{Yêu cầu sách}} ==Linux== {{Yêu cầu sách}} ==Bản phân phối Linux== {{Yêu cầu sách}} ==Windows== {{Yêu cầu sách}} ==Hệ thống khác== {{Yêu cầu sách}} ==Phần mềm trung gian== {{Yêu cầu sách}} ==Java Web Frameworks== [[Thể loại:Các tủ sách Wikibooks|Phần mềm máy tính]] [[Thể loại:Phần mềm máy tính]] 1930 6151 2006-07-15T06:48:35Z Tdangkhoa 268 <center>'''<big>[[Wikibooks:Tủ sách khoa học máy tính|Khoa học máy tính]]</big>'''</center> '''C<small>HỦ ĐỀ CHUNG</small>''' - '''H<small>ƯỚNG DẪN PHẦN MỀM</small>''' - '''H<small>ƯỚNG DẪN HỆ ĐIỀU HÀNH</small>''' - '''T<small>ÍNH TOÁN THÔNG MINH</small>''' - '''L<small>INUX</small>''' - '''W<small>INDOWS</small>''' <div style="float: right;">[[Wikibooks:Tủ sách phần mềm máy tính|'''Tất cả sách Mềm máy tính...''']]</div> 1934 6173 2006-07-24T04:51:06Z Mxn 1 [[Hình:Nuvola apps korganizer.png|phải|]] Chúng tôi đang xây dựng thư viện này. Vì dự án này chưa có nhiều người giúp đỡ, website này vẫn rất thiếu thông tin về nhiều đề tài. Bạn có thể giúp chúng tôi! Xin mời bạn ghi vào '''những sách giáo khoa mà bạn muốn xem ở đây'''. Xin tóm tắt đề tài nếu có thể. Cám ơn nhiều! *'''[{{fullurle:{{TALKPAGENAME}}|action=edit&section=new}} Yêu cầu sách]''' <!-- Xin đưa các yêu cầu mới vào trang thảo luận. Cám ơn! --> [[Thể loại:Cộng đồng Wikipedia|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Việc cần giúp|{{PAGENAME}}]] [[en:Wikibooks:Requested books]] 1935 6199 2006-07-26T12:44:05Z 134.157.47.29 [[Thể loại:Xã hội]] 1936 6192 2006-07-25T03:51:35Z Mxn 1 '''Sách giáo khoa Wikipedia''' là một loạt trang mà có loại thông tin [[w:giáo dục|giáo dục]] trong đó. Nó không nhất thiết cung cấp kiến thức cho sinh viên và học sinh, mà cũng có thể hữu ích đối với người lớn tuổi. Các sách này có một trang đầu dưới tên của sách. Sách này được chia từng chương một; các chương này dưới tên "<code><var>Tên sách</var>/<var>Tên chương</var></code>". Ngoài ra, một số sách có chương được chia thành bài dưới tên "<code><var>Tên sách</var>/<var>Tên chương</var>/<var>Tên bài</var></code>". ==Các trang không giáo khoa== Các trang giáo khoa không bao gồm các trang thuộc [[Wikibooks:Không gian tên|các không gian tên]] như: *Không gian tên ''Thể loại'' (Category) cho các thư mục. *Không gian tên ''Wikibooks'' (Project) cho những cái gì về dự án Wikibooks (thí dụ như [[Wikibooks:Chào mừng người mới đến]] và trang thảo luận của nó, [[Thảo luận Wikibooks:Chào mừng người mới đến]]). *Không gian tên ''Thảo luận'' (Talk) cho thảo luận về nội dung của trang liên kết (thí dụ như [[Thảo luận:Lập trình cơ sở dữ liệu với ASP]]). *Không gian tên ''Đặc biệt'' (Special), trong đó phần mềm tạo ra trang tự động (xem [[Đặc biệt:Specialpages]]). *Không gian tên ''Thành viên'' (User) cho những trang cá nhân để cho những người dùng Wikibooks viết về mình (thí dụ như [[Thành viên:Casablanca1911]]). Không gian tên này bao gồm các trang về thành viên, địa chỉ IP, và robot chạy trên Wikibooks. *Không gian tên ''Hình'' (Image) cho những tập tin phương tiện và quy những hình đó cho ai (thí dụ như [[:Hình:Cài đặt KBabel 001.jpg]]). Phải có dấu hai chấm trước tên không gian để tạo ra liên kết thay vì nhúng vào hình ảnh. *Không gian tên ''MediaWiki'' cho dịch những câu trong giao diện của website này qua tiếng Việt (thí dụ như [[MediaWiki:Disclaimers]]; xem [[Đặc biệt:Allmessages]]). Một vài trang thuộc không gian tên chính cũng không phải là sách giáo khoa, mà có tính chất hỗ trợ định hướng cho người đọc: *[[Trang Chính]]. *Các "[[Wikibooks:Trang định hướng|trang định hướng]]" dẫn đến những trang sách có tên giống nhau nhưng nội dung khác nhau. *Các "[[Wikibooks:Trang đổi hướng|trang đổi hướng]]" dẫn đến một trang sách có cùng nội dung nhưng có tên khác. ==Xem thêm== *[[Wikibooks:Câu thường hỏi]] giải đáp các thắc mắc khác. *[[Wikibooks:Cách đặt tên trang]] để biết cách đặt tên các trang giáo khoa. *[[Đặc biệt:Statistics]] để biết các số liệu thống kê về mọi trang viết mà không phải là [[Wikibooks:Trang đổi hướng|trang đổi hướng]] và có ít nhất một liên kết đến trang khác. *[[Đặc biệt:Allpages]] cho danh sách về tất cả các trang trong Wikibooks. [[Thể loại:Câu thường hỏi|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Quyết định|{{PAGENAME}}]] [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] [[en:Help:What is a module]] 1938 6274 2006-08-03T10:27:51Z Tttrung 243 Thích nghi với cuộc sống nước ngoài của sinh viên học sinh Việt Nam đổi thành Cẩm nang du học ==Du học tại Pháp== *[[/Nhà cửa|Nhà cửa]] *[[/Giấy tờ hành chính tại Pháp|Giấy tờ hành chính tại Pháp]] *[[/Việc làm|Việc làm]] *[[/Ăn uống tại Pháp|Ăn uống tại Pháp]] [[Thể loại:Văn hóa]] [[Thể loại:Du học]] [[Thể loại:Việt Nam]] 1939 6190 2006-07-25T03:50:53Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?]] #redirect [[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?]] 1940 6191 2006-07-25T03:51:04Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?]] #redirect [[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?]] 1942 6267 2006-08-02T03:55:59Z Mxn 1 /* Cách biên soạn bài viết */ Hiện tại, bạn có thể xem tạm [[w:Trợ giúp:Mục lục|trợ giúp tại Wikipedia]], có rất nhiều điểm hữu ích và có thể áp dụng ở đây. ==Cách tra cứu Wikibooks== *[[Wikibooks:Bằng ngôn ngữ khác|Các phiên bản ngôn ngữ khác]] ==Cách biên soạn bài viết== *[[Wikibooks:Gõ tiếng Việt|Dùng bộ gõ tiếng Việt]] *[[Trợ giúp:Bắt đầu viết sách|Bắt đầu viết sách]] *[[Trợ giúp:Viết chương sách mới|Tạo chương sách mới cho một quyển sách đang viết]] *[[Trợ giúp:Sửa đổi trang|Sửa đổi trang]] ==Giới thiệu Wikibooks== *[[Wikibooks:Chào mừng người mới đến|Chào mừng người mới đến]] *[[Wikibooks:Câu thường hỏi|Câu thường hỏi]] *[[Wikibooks:Sách giáo khoa là gì?|Sách giáo khoa là gì?]] ==Hỏi thêm== Nếu các mục ở trên chưa giúp được bạn, bạn có thể đặt câu hỏi: *về các kiến thức tổng quát tại [[Wikibooks:Bàn tham khảo|Bàn tham khảo]] Bạn cũng có thể [[Wikibooks:Thảo luận|thảo luận]] hay [[w:Wikipedia:Liên lạc|liên lạc]] với cộng đồng Wikipedia [[Thể loại:Trợ giúp| ]] [[en:Help:Contents]] 1943 6227 2006-07-27T15:04:11Z Tttrung 243 /* Cài đặt */ <center><big>'''Python trong nghiên cứu khoa học'''</big></center> <center>Trần Thế Trung và các tác giả khác</center> :''[[w:Python|Python]] là một ngôn ngữ [[w:lập trình kịch bản|lập trình kịch bản]] tự do (mã nguồn mở và miễn phí) đã có nền tảng và được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng [[w:mạng máy tính|mạng]] cũng như phát triển [[w:phần mềm|phần mềm]]. Ngôn ngữ này cũng có thể được sử dụng hiệu quả trong nghiên cứu [[w:khoa học|khoa học]], như thực hiện xử lý dữ liệu, vẽ biểu đồ, đồ thị, mô phỏng, điều khiển [[w:phần cứng|phần cứng]], ... :''Mục tiêu của sách này là dạy cách sử dụng Python một cách hiệu quả cho nghiên cứu khoa học, theo phương pháp thực hành qua các ví dụ. Bạn cần có [[w:máy tính|máy tính]], cài đặt Python và các môđun hữu ích theo hướng dẫn ở mục bên dưới để có thể thực hiện các ví dụ trong sách và triển khai chúng trong hoạt động nghiên cứu của bạn. ==Cài đặt== Để thực hiện được các ví dụ trong sách này, bạn cần cài đặt python và các môđun (tự do, tức là mã nguồn mở và miễn phí) sau: *[http://people.csail.mit.edu/jrennie/python/numeric/ Numeric] hoặc [http://numeric.scipy.org/ Numpy] cho các tính toán số trên mảng *[http://matplotlib.sourceforge.net/ matplotlib (pylab)] cho vẽ đồ thị 2D và 3D ([http://gnuplot-py.sourceforge.net/ Gnuplotpy] có thể dùng thay, tuy nhiên sách này tập trung vào các ví dụ dùng pylab) ==Tính toán cơ bản== Phần này hướng dẫn một số thao tác tính toán cơ bản, thường gặp trong hầu hết mọi tính toán khoa học bằng Python, trước khi đi sâu vào các kỹ thuật tính toán chuyên ngành. ===Xây dựng mảng=== Trong tính toán, nhất là [[w:tính toán song song|tính toán song song]], chúng ta thường gặp các thao tác trên mảng. Mảng là một vật thể chứa trong nó nhiều số liệu, và các thao tác trên mảng được thực hiện cùng lúc (song song) sẽ tiết kiệm thời gian tính và bộ nhớ hơn việc lặp lại thao tác trên từng số liệu riêng lẻ trong mảng. Kỹ thuật đầu tiên cần biết là cách xây dựng mảng số liệu. ====Mảng hằng số==== Cần Numeric (<code>from Numeric import *</code>) *Mảng 0: zeros((d1, d2, ...)). Ví dụ: >> x = zeros(3) >> print x [0,0,0,] >> m = zeros((2,3)) >> print m [[0,0,0,] [0,0,0,]] *Mảng 1: ones((d1, d2, ...)). Ví dụ: >> m = ones((2,3)) >> print m [[1,1,1,] [1,1,1,]] *Mảng hằng số bất kỳ: c*ones((d1, d2, ...)). Ví dụ: >> m = 3*ones((2,3)) >> print m [[3,3,3,] [3,3,3,]] ====Mảng tăng/giảm==== Cần Numeric (<code>from Numeric import *</code>) *arange(start, stop, step). Ví dụ: >> x = arange(1, 4, 1) >> print x [1,2,3,] ====Mảng ngẫu nhiên==== Cần pylab (<code>from pylab import *</code>) *Ngẫu nhiên đều: rand(d1, d2, ...). Ví dụ: >> m = rand(2, 3) >> print m [[ 0.14336622, 0.97950313, 0.36040158,] [ 0.05773133, 0.81295676, 0.02081155,]] *Ngẫu nhiên [[w:Phân bố chuẩn|chuẩn]]: randn(d1, d2, ...). Ví dụ: >> m = randn(2, 3) >> print m [[ 0.87189721,-0.04994305,-1.04264743,] [ 0.49380298,-0.23120529, 0.5387136 ,]] ===Biến đổi mảng=== ==Theo chuyên ngành== ===Xác suất và thống kê=== Python có thể được áp dụng hiệu quả trong các tính toán liên quan đến [[:w:xác suất|xác suất]] và [[:w:thống kê|thống kê]]. [[Thể loại:Khoa học]] [[Thể loại:Python]] 1945 6279 2006-08-05T05:18:16Z Mxn 1 Tiêu bản:Editsperuser đổi thành MediaWiki:Editsperuser: Để được khóa tự động {{formatnum:{{#expr: $4 * 1000 / {{NUMBEROFUSERS:R}} round 0 }}}} 1947 6673 2006-11-20T09:44:46Z 203.160.1.47 /* Một người quan sát Penelope đứng yên tại một khoảng cách an toàn, nhìn một vật rơi vào trong hố đen. Cô ấy thấy gì? */ Đây là bản dịch sang tiếng Việt trả lời cho những câu thường hỏi về [[w:hố đen|hố đen]] của tác giả Ted Bunn. == Hố đen là gì? == Nói một cách dễ hiểu, một hố đen là một vùng của [[w:không gian|không gian]] có quá nhiều [[w:khối lượng|khối lượng]] tập trung trong đó tới nỗi không có cách nào để một vật ở gần thoát khỏi [[w:sức hút hấp dẫn|sức hút hấp dẫn]] của nó. Bởi vì lý thuyết tốt nhất hiện nay của chúng ta về trọng lực là [[w:lý thuyết tương đối|lý thuyết tương đối]] tổng quát, chúng ta phải nghiên cứu một số kết quả của lý thuyết đó để hiểu chi tiết các lỗ đen, nhưng đầu tiên hãy cùng khởi đầu chậm rãi, bằng cách suy nghĩ về [[w:trọng lực|trọng lực]] trong những trường hợp đơn giản. Tưởng tượng bạn đang đứng trên bề mặt một [[w:hành tinh|hành tinh]]. Bạn ném một hòn đá thẳng lên trên trời. Giả sử bạn không ném quá mạnh, nó sẽ bay lên một lúc, nhưng cuối cùng gia tốc dưới ảnh hưởng của sức hút của hành tinh sẽ làm nó bắt đầu rơi xuống. Nếu bạn ném hòn đá đủ mạnh, bạn có thể làm nó thoát hoàn toàn khỏi sức hút của hành tinh. Nó sẽ bay lên mãi mãi. Tốc độ mà bạn cần để ném hòn đá khiến nó thoát khỏi sức hút của hành tinh gọi là "[[w:tốc độ thoát|tốc độ thoát]]". Tốc độ thoát phụ thuộc vào khối lượng của hành tinh. Nếu hành tinh cực kỳ nặng, thì sức hút của nó cực mạnh, và tốc độ thoát rất cao. Một hành tinh nhỏ hơn sẽ có tốc độ thoát nhỏ hơn. Tốc độ thoát cũng phụ thuộc vào việc bạn ở cách xa trung tâm của hành tinh bao xa: bạn càng ở gần, tốc độ càng phải cao. Tốc độ thoát của [[w:Trái Đất|Trái Đất]] là 11.2 km/s (khoảng 25,000 [[w:dặm Anh|dặm]]/giờ]]), trong khi tốc độ thoát của [[w:Mặt Trăng|Mặt Trăng]] chỉ là 2.4 km/s (khoảng 5,300 dặm/giờ). Bây giờ tưởng tượng một vật với một mức độ tập trung vật chất to lớn bên trong một phạm vi nhỏ tới mức tốc độ thoát của vật đó còn lớn hơn [[w:vận tốc ánh sáng|vận tốc ánh sáng]]. Sau đó, bởi vì không gì có vận tốc lớn hơn ánh sáng, nên không gì có thể thoát khỏi [[w:trường hấp dẫn|trường hấp dẫn]] của vật đó. Thậm chí một chùm sáng sẽ bị trọng lực kéo lại và sẽ không thể thoát ra. Ý tưởng về một sự tập trung đậm đặc tới mức ánh sáng cũng bị giữ lại đã được Laplace đưa ra từ [[w:thế kỷ 18|thế kỷ 18]]. Hầu như ngay sau khi Einstein phát triển thuyết tương đối rộng, [[w:Karl Schwarzschild|Karl Schwarzschild]] phát hiện ra một đáp án toán học cho [[w:phương trình|phương trình]] giữa lý thuyết miêu tả một vật như vậy. Chỉ sau đó, với công sức của Oppenheimer, Volkoff và Snyder trong thập kỷ 1930, mọi người đã suy nghĩ nghiêm túc hơn về khả năng những vật như thế trên thực tế có thể tồn tại trong vũ trụ. (Cũng chính Oppenheimer là người điều hành [[w:Dự án Manhattan|Dự án Manhattan]].) Các nhà nghiên cứu đó cho thấy rằng khi một khối lượng đủ lớn bắt đầu hết [[w:năng lượng|nhiên liệu]], nó không thể tự chống đỡ lại lực hút trọng lực của chính nó, và nó sẽ sụp đổ trở thành một hố đen. Nói chung, tương đối, trọng lực là một biểu thị sự uốn cong của [[w:không-thời gian|không-thời gian]] vũ trụ. Các vật thể đồ sộ bóp méo không gian và thời gian, vì vậy những quy luật hình học thông thường không còn áp dụng được nữa. Gần một hố đen, sự bóp méo không gian cực lớn dẫn tới việc các hố đen có các tính chất rất khác thường. Nói chi tiết, một hố đen có một thứ gọi là "Chân trời sự kiện". Đây là một bề mặt hình cầu đánh dấu biên giới của hố đen. Bạn có thể đi qua chân trời, những bạn không thể quay trở lại. Trên thực tế, một khi bạn đã bước qua chân trời, bạn bắt buộc phải di chuyển vào gần hơn và gần hơn nữa đến "tính phi thường" ở trung tâm của hố đen. Bạn có thể nghĩ về chân trời như một nơi mà tại đó tốc độ thoát tương đương với tốc độ ánh sáng. Bên ngoài chân trời, tốc độ thoát nhỏ hơn tốc độ ánh sáng, vì vậy nếu bạn bắn tên lửa đủ mạnh, bạn có thể tự tạo cho mình đủ năng lượng để thoát ra. Nhưng nếu bạn đã ở bên trong chân trời, thì dù tên lửa của bạn có mạnh đến đâu chăng nữa, bạn không thể thoát ra ngoài. [[w:Chân trời sự kiện|Chân trời sự kiện]] có một số đặc tính hình học rất kỳ lạ. Đối với một người quan sát đứng yên ở nơi nào đó xa bên ngoài hố đen, chân trời dường như là một bề mặt cầu đẹp đẽ, tĩnh lặng và không chuyển động. Nhưng một khi tiến đến gần, bạn nhận ra (?) rằng nó có một tốc độ vô cùng lớn. Trên thực tế nó chuyển động ra ngoài với tốc độ ánh sáng! Điều đó giải thích tại sao dễ dàng để vượt qua chân trời hướng vào bên trong, nhưng không thể quay trở ra. Bởi vì chân trời chuyển động ra ngoài với tốc độ ánh sáng, để thoát ra khỏi nó, bạn phải di chuyển với tốc độ cao hơn tốc độ ánh sáng. Bạn không thể có tốc độ cao hơn ánh sáng, và vì thế bạn không thể thoát ra ngoài hố đen. (Nếu điều này nghe có vẻ kỳ lạ, đừng lo lắng. Nó rất kỳ lạ. Chân trời là một cảm giác chắc chắn nào đó đứng yên, nhưng ở cảm giác khác nó đang bay ra ngoài với tốc độ ánh sáng. Nó hơi giống với Alice trong “Đi qua Tấm gương nhìn”; Alice phải chạy hết sức mình nhưng chỉ đứng yên ở một chỗ.) Một khi bạn đã ở bên trong chân trời, thời gian vũ trụ bị bóp méo tới mức toạ độ miêu tả khoảng cách bán kinh và thời gian đổi chỗ cho nhau. Đó là, thuật ngữ “r” được dùng để tả bạn cách trung tâm bao xa thì là thứ để miêu tả thời gian và “t” là một thứ để tả khoảng cách. Một kết quả của nó là bạn không thể tự mình chuyển về các giá trị r ngày càng nhỏ, cũng như trong những điều kiện thông thường bạn không thể tránh tiến về tương lai (đó là, tiến về các giá trị t ngày càng lớn). Cuối cùng, bạn tiến gần tới điểm phi thường tại r=0. Bạn sẽ tránh nó bằng cách thử sử dụng tên lửa, nhưng đó là điều vô ích: dù bạn chạy về hường nào, bạn không thể tránh khỏi tương lai. Tìm cách tránh trung tâm của một hố đen một khi bạn đã vượt qua chân trời cũng giống như bạn tìm cách tránh ngày thứ Năm tuần sau vậy. Tiện đây, cái tên ‘hố đen’ được John Archibald Wheeler nghĩ ra, và có vẻ đã được công nhận bởi vì nó dễ nhớ hơn các tên khác trước đó. Trước Wheeler, các vật đó thường được coi là ‘các ngôi sao đông cứng’. Điều này sẽ giải thích tại sao ở phần dưới. == Hố đen rộng bao nhiêu? == Có ít nhất hai cách để miêu tả một vật lớn bao nhiêu. Chúng ta có thể nói nó có bao nhiêu khối lượng, hay chúng ta có thể nói nó chiếm bao nhiêu không gian. Đầu tiên chúng ta nói về khối lượng của các hố đen. Về nguyên tắc, không có giới hạn về việc một hố đen có thể có nhiều hay ít khối lượng. Bất kỳ một giá trị khối lượng về nguyên tắc đều có thể dùng để tạo ra một hố đen nếu bạn ép nó đến mật độ đủ. Chúng ta cho rằng đa số các hố đen đang biết hiện nay được hình thành từ cái chết của các ngôi sao có khối lượng lớn, và vì vậy chúng ta cho rằng các hố đen đó có trọng lượng tương đương các ngôi sao có khối lượng lớn. Một khối lượng thông thường cho một hố đen dạng sao như thể phải khoảng 10 lần lớn hơn khối lượng Mặt Trời, hay khoảng 10^{31} kilograms. (Ở đây tôi dùng ký hiệu khoa học: 10^{31} có nghĩa một số 1 với 31 số 0 đằng sau, hay 10,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000.) Các nhà thiên văn học cũng cho rằng nhiều thiên hà che dấu các hố đen có khối lượng siêu lớn tại trung tâm. Chúng được cho có khối lượng gấp một triệu lần Mặt Trời, hay 10^{36} kilograms. Hố đen có khối lượng càng lớn thì càng chiếm nhiều không gian. Trên thực tế, bán kính Schwarzschild (có nghĩa là bán kính của chân trời) và khối lượng có tỷ lệ trực tiếp với nhau: nếu một hố đen có khối lượng lớn hơn mười lần so với hố đen kia thì bán kính của nó cũng lớn hơn mười lần. Một hố đen có khối lượng tương đương Mặt Trời có bán kính khoảng 3km. Vì thế một hố đen tiêu biểu gấp mười lần Mặt Trời có bán kính 30km, và một hố đen lớn gấp một triệu lần mặt trời ở trung tâm thiên hà sẽ có bán kính 3 triệu km. Ba triệu km có thể nghe rất lớn nhưng đối với các tiêu chuẩn thiên văn học thì nó thực tế cũng không quá lớn. Ví dụ, Mặt Trời có bán kính khoảng 700,000km, và vì thế một siêu hố đen có bán kính chỉ khoảng bốn lần lớn hơn Mặt Trời. == Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi rơi vào một hố đen? == Hãy tưởng tượng bạn vào trong tàu vũ trụ của bạn và trực chỉ hướng một hố đen cỡ một triệu Mặt trời ở trung tâm ngân hà của chúng ta. (Thực tế, có một số tranh cãi về việc thiên hà của chúng ta có chứa một hố đen ở tâm hay không, nhưng hãy cho là nó hiện đang có). Bắt đầu từ một con đường dài khỏi hố đen, bạn chỉ phóng tên lửa và lao vào. Điều gì xảy ra? Đầu tiên, bạn không cảm thấy một sức mạnh trọng lực nào. Bởi vì bạn đang rơi tự do, mọi phần cơ thể bạn và tàu vũ trụ bị kéo theo cùng một hướng, và vì thế bạn cảm thấy không trọng lượng. (Điều này cũng chính là điều xảy ra với các phi hành gia trên quỹ đạo Trái Đất: thậm chí cả các phi hành gia và tàu đều bị kéo bởi lực hút của trái đất, họ không cảm thấy lực hút bởi vì mọi thứ đều bị hút về một hướng.) Khi bạn tiến gần hơn đến trung tâm hố đen, mặc dù trong tình trang không trọng lượng, bạn bắt đầu cảm thấy chịu ảnh hưởng của trọng lực. Tưởng tượng chân bạn gần hố đen hơn đầu. Lực hút mạnh hơn khi bạn tiến gần đến trung tâm hơn, vì thế chân bạn bị hút mạnh hơn. Kết quả là chân bạn “dài ra”. (Lực này được gọi là lực thuỷ triều bởi vì nó giống hoàn toàn các lực gây ra thuỷ triều trên trái đất.) Các lực thuỷ triều đó càng lúc càng mạnh khi bạn tiến gần đến tâm và cuối cùng chúng sẽ xé toạc bạn ra. Đối với một hố đen rất lớn như cái bạn đang rơi vào, các lực thuỷ triều không thực sự nhận thấy được cho tới khi bạn ở trong khoảng 600,000km từ tâm. Nhớ rằng điều này sau khi bạn đã vượt qua chân trời. Nếu bạn rơi vào một hố đen nhỏ hơn, như cái có trọng lượng tương đương Mặt Trời, các lực thuỷ triều sẽ bắt đầu làm bạn khó chịu khi bạn cách tâm 6,000km, và bạn sẽ bị xé rách bởi chúng trước khi bạn vượt qua chân trời. (Đó là điều tại sao chúng tôi đã quyết định để bạn nhảy vào một hố đen lớn thay vì cái nhỏ: chúng tôi muốn bạn còn sống ít nhất đến khi bạn đã lọt vào trong.) Bạn sẽ thấy gì khi bạn đang rơi vào? Rất ngạc nhiên, bạn không cần thiết thấy bất kỳ thứ gì hay ho. Các hình ảnh của các vật ở xa có thể bị bóp méo theo những cách kỳ lạ, bởi vì trọng lực của hố đen uốn cong ánh sáng, nhưng đó chính là ánh sáng. Nói riêng, không có gì đặc biệt xảy ra vào thời điểm bạn vượt qua chân trời. Thậm chí sau khi bạn đã vượt qua chân trời, bạn vẫn có thể thấy các thứ bên ngoài: dù sao ánh sáng từ các vật bên ngoài vẫn đến được với bạn. Không ai ở ngoài có thể thấy bạn, tất nhiên, bởi vì ánh sáng từ bạn không thể thoát ra khỏi chân trời. Cả quá trình đó diễn ra trong bao lâu? Tất nhiên, nó phụ thuộc vào việc bạn bắt đầu từ bao xa. Coi như bạn bắt đầu từ một điểm kỳ quặc mười lần lớn hơn bán kính của hố đen. Vì thế, đối với một hố đen cỡ 1 triệu Mặt Trời, bạn mất 8 phút để tiến tới chân trời. Bởi vì với khoảng cách đó, bạn chỉ cần mất 7 giây để chạm tới sự kỳ quặc. Nhân đây, khoảng cách thời gian này tỷ lệ với kích cỡ hố đen, nên nếu bạn nhảy vào một hố đen nhỏ hơn, thời gian của bạn ngắn hơn nhiều. Một khi bạn đã vượt qua chân trời, trong bảy giây còn lại của bạn, bạn có thể sẽ sợ hãi và bắt đầu khởi động tên lửa trong một cố gắng tuyệt vọng nhằm tránh điểm kỳ quặc. Không may thay, nó là vô vọng, bởi vì điểm kỳ quặc nằm trước tương lai bạn, và không có cách gì tránh khỏi tương lai. Trên thực tế, bạn càng bắn tên lửa nhiều, bạn càng nhanh tiến tới điểm kỳ quặc. Tốt nhất là cứ ngồi xuống và tận hưởng cuộc chơi. ==Một người quan sát ''Penelope'' đứng yên tại một khoảng cách an toàn, nhìn một vật rơi vào trong hố đen. Cô ấy thấy gì?== Người quan sát thấy mọi thứ khá khác bình thường. Khi bạn tiến gần hơn, gần hơn tới chân trời, cô ấy thấy bạn càng lúc càng di chuyển chậm lại. Trên thực tế, không cần biết cô ấy chờ bao lâu, cô ấy sẽ không bao giờ hoàn toàn thấy bạn chạm tới chân trời. Trên thực tế, dù nhiều hay ít thì thứ có thể nói về vật liệu tạo lên hố đen cũng như nhau lúc đầu. Coi như rằng hố đen được tạo từ một vụ sụp đổ sao. Khi vật liệu tạo lên hố đen sụp đổ, ''Penelope'' thấy nó ngày càng nhỏ hơn, tiến tới gần nhưng không bao giờ thực sự chạm tới bán kính ''Schwarzschild''. Điều này giải thích tại sao lúc đầu hố đen được gọi là các ngôi sao đông cứng: bởi vì chúng dường như đông lạnh ở kích thước chỉ hơi lớn hơn bán kính ''Schwarzschild''. Tại sao cô ấy lại nhìn thấy mọi thứ theo cách đó? Cách tốt nhất để nghĩ về nó là: nó thực sự chỉ là một ảo ảnh quang học. Nó không thực sự chiếm một khối lượng vô định thời gian để hình thành hố đen, và nó không thực sự chiếm một khối lượng vô định thời gian để bạn vượt qua chân trời. (Nếu bạn không tin tôi, hãy thử nhảy vào trong! Bạn sẽ vượt qua chân trời trong tám phút, và lao đến cái chết chỉ vài giây sau đó.) Khi bạn ngày càng tiến gần hơn đến chân trời, ánh sáng mà bạn phát ra ngày càng mất nhiều thời gian để quay trở lại với ''Penelope''. Thực tế, bức xạ bạn phát ra khi bạn vượt qua chân trời sẽ lơ lửng ở chân trời đó mãi mãi và không bao giờ tới được chỗ cô ấy. Bạn đã vượt qua chân trời từ lâu, nhưng tín hiệu ánh sáng thông báo cho cô ta biết về điều đó sẽ không đến được chỗ cô ta trong một khoảng thời gian dài vô định. Có cách khác để nhòm vào cái đó. Trong một cảm giác, thời gian trôi chậm hơn ở gần chân trời hơn ở nơi xa. Giả sử bạn lái con tàu vũ trụ và đỗ ở một điểm ngay bên ngoài chân trời, sau đó bạn lơ lửng ở đó một lúc (đốt một lượng cực lớn nhiên liệu để giữ bạn không bị rơi vào trong.) Sau đó bạn bay trở lại phía ''Penelope''. Bạn sẽ thấy rằng cô ấy đã nhiều tuổi hơn bạn (trải qua nhiều thời gian hơn bạn) trong cả quá trình đó; thời gian trôi chậm hơn đối với bạn so với cô ấy. Vậy thì trong hai sự giải thích đó (một về ảo ảnh quang học hay một về thời gian trôi chậm lại) cái nào thực sự đúng? Câu trả lời tuỳ thuộc vào việc bạn sử dụng toạ độ nào để miêu tả hố đen. Theo hệ toạ độ thường dùng, được gọi là ‘Hệ toạ độ ''Schwarzschild’'', bạn vượt qua chân trời khi toạ độ thời gian t là vô định. Vì vậy trong những toạ độ đó nó thực sự khiến bạn mất một khoảng thời gian vô định để vượt qua chân trời. Nhưng lý do của việc đó là vì các toạ độ ''Schwarzschild'' cung cấp một cái nhìn rất méo mó về điều đang xảy ra gần chân trời. Trên thực tế, ngay tại chân trời các toạ độ hoàn toàn bị bóp méo (hay, để sử dụng thuật ngữ tiêu chuẩn, “kỳ quặc”). Nếu bạn chọn sử dụng các hệ toạ độ không kỳ quặc ở gần chân trời, bạn sẽ thấy rằng thời gian khi bạn vượt qua chân trời quả thực có giới hạn, nhưng thời gian khi Penelope nhìn thấy bạn vượt qua chân trời là vô hạn. Sự bức xạ cần một khoảng thời gian vô định để đến được chỗ cô ta. Trên thực tế, mặc dù bạn được phép sử dụng bất kỳ hệ toạ độ nào, và vì thế cả hai cách giải thích đều có giá trị. Chúng chỉ là những cách khác nhau để nói về cùng một thứ. Trong thực nghiệm, bạn sẽ thực tế trở thành không nhìn thấy được đối với ''Penelope'' trước khi quá nhiều thời gian đã trôi qua. Vì một điều, ánh sáng “bị kéo dãn về phía đỏ” thành những bước sóng dài hơn khi nó chạy ra từ hố đen. Vì thế nếu bạn bức xạ các ánh sáng nhìn thấy được ở một số bước sóng dài đặc biệt, ''Penelope'' sẽ thấy ánh sáng ở một số bước sóng dài hơn. Cuối cùng không còn ánh sáng nhìn thấy được nữa: sẽ là bức xạ tia hồng ngoại, sau đó sóng radio. Tại một số điểm chiều dài sóng sẽ dài đến mức cô ấy không thể quan sát chúng. Hơn nữa, hãy nhớ rằng ánh sáng được bức xạ trong những gói nhỏ riêng biệt được gọi là photon. Cho là bạn đang bức xạ photon khi bạn rơi qua chân trời. Tại một số điểm bạn sẽ bức xạ những photon cuối cùng trước khi bạn vượt chân trời. Photon đó sẽ tới với ''Penelope'' vào một khoảng thời gian xác định - điển hình là chưa đến một giờ đối với một hố đen cỡ một triệu Mặt trời – và sau đó cô ấy sẽ không bao giờ thấy bạn nữa. (Sau rốt, không một photon nào bạn bức xạ “sau khi” bạn vượt chân trời tới chỗ cô ấy.) == Nếu một hố đen tồn tại, nó có hút tất cả vật chất trong Vũ trụ? == Không. Mỗi hố đen có một “chân trời”, có nghĩa là một vùng mà từ đó bạn không thể thoát ra. Nếu bạn vượt qua chân trời, bạn bị bắt buộc cuối cùng phải chạm tới điểm kỳ quặc. Nhưng nếu bạn vẫn còn ở bên ngoài chân trời, bạn có thể tránh bị hút vào đó. Trên thực tế, đối với một người đang ở xa ngoài chân trời, trường hấp dẫn bao quanh một hố đen không khác gì trường hấp dẫn từ bất kỳ một vật thể nào khác có cùng khối lượng. Nói theo cách khác, một hố đen cỡ mặt trời cũng không khác gì một vật thể có khối lượng tương đương mặt trời (ví dụ như Mặt trời) về khoảng cách hút các vật. == Điều gì xảy ra nếu Mặt trời trở thành một hố đen? == Đầu tiên, hãy để tôi đảm bảo với bạn rằng Mặt trời không có ý định làm như vậy. Chỉ các ngôi sao có trọng lượng lớn hơn Mặt trời rất nhiều mới kết thúc cuộc đời của nó bằng cách trở thành một hố đen. Mặt trời sẽ tiếp tục tồn tại như vậy trong khoảng năm tỷ năm nữa hoặc hơn. Sau đó nó sẽ trải qua một pha ngắn như một ngôi sao đỏ khổng lồ, trong khoảng thời gian đó nó sẽ phình to và nhận chìm các hành tinh Sao Thuỷ và Sao Kim, và biến cuộc sống trên Trái Đất trở nên khá bất ổn (các đại dương sôi lên, khí quyển biến mất, và các thứ kiểu thế). Cuối cùng Mặt Trời sẽ kết thúc cuộc đời nó bằng cách biến thành một ngôi sao lùn trắng buồn tẻ. Nếu tôi là bạn, tôi sẽ sắp đặt kế hoạch để chuồn đi nơi khác trước khi điều đó xảy ra. Tôi cũng sẽ không mua bất kỳ thứ giao kèo Chính phủ 8 tỷ năm nào. Nhưng tôi lạc đề một chút. Điều gì sẽ xảy ra nếu Mặt Trời biến thành một hố đen vì một lý do nào đó? Hậu quả chính xảy ra là mọi thứ xung quanh sẽ trở lên lạnh lẽo và tối tăm. Trái đất và các hành tinh khác sẽ không bị hút về phía hố đen; chúng vẫn giữ quỹ đạo theo đúng như chúng đã làm từ bao đời nay. Tại sao? Bởi vì chân trời của hố đen này sẽ rất nhỏ - chỉ khoảng 3km – và như chúng ta đã thấy ở phần trên, khi chúng ta vẫn ở đủ xa ngoài chân trời, lực hút của một hố đen không mạnh hơn bất kỳ một vật thể nào có cùng trọng lượng. == Có bất kỳ bằng chứng nào về việc hố đen tồn tại không? == Có, bạn không thể thấy trực tiếp một hố đen, tất nhiên là vậy, bởi vì ánh sáng không thể thoát ra khỏi chân trời. Điều đó có nghĩa là chúng ta phải dựa trên các chứng cớ không trực tiếp rằng hố đen tồn tại. Giả sử bạn đã tìm thấy một vùng không gian nơi bạn nghĩ rằng có thể có một hố đen. Làm sao bạn có thể kiểm tra là nó có ở đấy hay không? Điều đầu tiên bạn muốn làm là tính toán xem có bao nhiêu khối lượng trong vùng đó. Nếu bạn tìm thấy một khối lượng lớn tập trung bên trong một thể tích nhỏ, và nếu khối lượng đó tối, thế thì đã có một phán đoán tốt là ở đó có một hố đen. Có hai kiểu hệ thống mà các nhà thiên văn học tìm thấy các vật thể chắc nịch, khối lượng lớn và tối đó: trung tâm các thiên hà (có lẽ gồm cả Ngân hà của chúng ta), và các hệ thống đôi phát ra tia X trong chính Thiên hà của chúng ta. Theo một bài báo gần đây của Kormendy and Richstone (xuất hiện trong lần xuất bản năm1995 của cuốn “Các báo cáo hàng năm của Thiên văn học và Vật lý học thiên thể” (Annual Reviews of Astronomy and Astrophysics), tám thiên hà đã được quan sát thấy chứa những vật thể có khối lượng lớn và tối đó ở tâm. Khối lượng tại trung tâm các thiên hà đó nằm trong phạm vi từ một triệu đến nhiều tỷ lần khối lượng Mặt Trời. Khối lượng được đo đạc bằng cách quan sát tốc độ các ngôi sao và khí quay quanh trung tâm Thiên hà: tốc độ quỹ đạo càng nhanh thì lực hút trung tâm càng phải lớn để giữ ngôi sao và khí trong quỹ đạo của nó. (Đây là cách thường được dùng nhất để đo khối lượng trong thiên văn học. Ví dụ, chúng ta đo khối lượng Mặt Trời bằng cách quan sát các hành tinh quay quanh chúng với tốc độ nhanh bao nhiêu, và chúng ta đo khối lượng các vật thể tối trong các thiên hà bằng cách đo đạc các vật thể quay ở quỹ đạo ngoài của nó có tốc độ bao nhiêu.) Các vật thể tối có khối lượng khổng lồ ở trung tâm thiên hà đó được cho là các hố đen vì ít nhất hai lý do. Thứ nhất, rất khó để tưởng tượng ra chúng có thể là một thứ gì khác: chúng quá đặc và tối để là các ngôi sao hay các bầy sao. Thứ hai, lý thuyết nhiều triển vọng duy nhất để giải thích các vật thể bí ẩn được biết tới là các quasar và các thiên hà hoạt động đòi hỏi các thiên hà đó phải có các hố đen với khối lượng siêu khổng lồ ở trung tâm. Nếu lý thuyết này là chính xác, thì một phần lớn các thiên hà - tất cả những thứ hiện được biết đến hay được cho là các thiên hà hoạt động - phải có các hố đen với khối lượng siêu khổng lồ ở trung tậm. Gộp lại với nhau, các cuộc tranh cãi đó mạnh mẽ cho rằng trung tâm của các thiên hà đó có chứa hố đen, nhưng chúng vẫn chưa tạo thành một chứng minh tuyệt đối. Hai phát hiện rất gần đây đã ủng hộ mạnh mẽ giả thuyết rằng các hệ thống đó thực sự chứa các hố đen. Thứ nhất, một thiên hà hoạt động gần đây được tìm thấy có chứa một hệ thống “water maser” (một nguồn các bức xạ vi sóng cực mạnh) gần tâm của nó. Sử dụng kỹ thuật dụng cụ đo giao thoa vạch ranh giới cực dài, một nhóm các nhà nghiên cứu đã có thể vẽ bản đồ việc phân bố tốc độ khí bên trong chưa đầy nửa năm ánh sáng của trung tâm thiên hà. Từ việc đo đạc này họ có thể kết luận rằng vật thể khối lượng khổng lồ ở trung tâm thiên hà này tập trung trong bán kính chưa tới nửa năm ánh sáng. Rất khó để tưởng tượng ra bất kỳ thứ gì khác ngoài hố đen có thể có một khối lượng lớn như vậy tập trung trong một thể tích nhỏ như vậy. (Kết quả này đã được Miyoshi và những người khác trích dẫn lại trong kỳ xuất bản ngày 12 tháng Một của tờ Nature, tập 373, trang 127.) Một sự phát hiện thứ hai thậm chí còn cung cấp bằng chứng thuyết phục hơn. Các nhà thiên văn học tia X đã kiểm tra một đường quang phổ từ một tâm thiên hà cho thấy sự hiện diện của các nguyên tử gần tâm đang chuyển động với tốc độ cực lớn (khoảng 1/3 tốc độ ánh sáng). Hơn nữa, sự phát xạ từ các nguyên tử đó đã chuyển dịch về phía đỏ theo cách mà mọi người có thể cho rằng sự phát xạ đến từ gần trung tâm của hố đen. Những quan sát đó sẽ rất khó để giải thích trong bất kỳ cách nào khác ngoài hố đen, và nếu chúng được kiểm tra, thì giả thuyết rằng một số thiên hà chứa các hố đen khối lượng siêu lớn ở tâm sẽ được bảo đảm tuyệt vời. (Kết quả này được báo cáo trong kỳ xuất bản ngày 22 tháng Sáu 1995 của tờ Nature, tập 375, trang 659, bởi Tanaka và những người khác.) Một lớp các thứ có thể gọi là hố đen hoàn toàn khác biệt khác được tìm thấy ngay trong thiên hà của chúng ta. Chúng sáng hơn và là các hố đen kiểu sao, được cho là đã hình thành khi một ngôi sao có khối lượng lớn chấm dứt cuộc sống trong một vụ nổ sao siêu mới. Nếu một hố đen kiểu sao như vậy tắt đi ở một nơi nào đó, chúng ta sẽ không có nhiều hy vọng tìm thấy nó. Tuy nhiên, nhiều ngôi sao xuất hiện trong hệ sao đôi – các cặp sao quay với quỹ đạo xung quanh nhau. Nếu một ngôi sao trong hệ sao đôi đó trở thành hố đen, chúng ta có thể thám sát nó. Đặc biệt, trong một số hệ sao đôi chứa một vật thể nén như một hố đen, vật chất bị hút từ vật thể kia để tạo thành “một đĩa lớn dần lên” gồm các quặng xoáy về phía hố đen. Các vật chất trong đĩa lớn dần lên đó rất nóng và càng ngày càng rơi dần về phía hố đen, và nó phát ra lượng lớn bức xạ, đa số là tia X trong dải quang phổ. Nhiều “hệ sao đôi tia X” như vậy đã được biết tới, và một số chúng được cho là rất giống ứng cử viên hố đen. Giả sử bạn đã tìm được một hệ sao đôi tia X. Làm sao bạn có thể nói rằng vật thể nén tối đó là một hố đen? Một điều chắc chắn bạn sẽ muốn làm là ước tính khối lượng của nó. Bằng cách đo đạc tốc độ quỹ đạo của ngôi sao nhìn thấy (cùng với một số ít thứ khác nữa), bạn có thể đưa ra khối lượng của vật thể đi kèm không nhìn thấy kia. (Kỹ thuật khá giống với cái chúng ta đã miêu tả phần trên đối với các hố đen có khối lượng siêu khổng lồ ở trung tâm thiên hà: các ngôi sao càng quay nhanh thì lực hấp dẫn càng phải lớn để giữ nó ở nguyên vị trí, và vật thể đi kèm không nhìn thấy đó có khối lượng càng lớn.) Nếu khối lượng của vật thể nén đó cực cực lớn, thế thì chưa có bất kỳ vật thể gì chúng ta đã biết có thể như vậy ngoài một hố đen. (Một ngôi sao thông thường với khối lượng như thế chắc chắn phải nhìn thấy. Tàn dư của một ngôi sao như một sao neutron sẽ không thể tự nó chống lại được trọng lực, và sẽ sụp đổ thành một hố đen.) Việc tổng hợp các ước tính khối lượng đó cùng một số nghiên cứu chi tiết về phát xạ từ đĩa lớn dần lên cung cấp các chứng cớ chi tiết đầy sức mạnh rằng vật thể nghi vấn đó quả thực là một hố đen. Có rất nhiều vật như thế được cho là giống hố đen tuy về chứng cớ có ít hơn. Hơn nữa, lĩnh vực nghiên cứu này đã trở nên rất sôi động từ năm 1992, và số lượng những vật được coi là ứng cử viên lớn đã tăng thêm hơn ba lần. == Các hố đen chết như thế nào? == Đây là một vấn đề hóc búa. Quay trở lại thập kỷ 1970, Stephen Hawking đặt ra các cuộc tranh cãi lý thuyết cho thấy rằng các hố đen không thật sự hoàn toàn đen: vì các hiệu ứng cơ học lượng tử, chúng phát xạ. Năng lượng sản xuất ra bức xạ có được từ khối lượng của hố đen. Vì vậy, hố đen dần co lại. Cuối cùng tỷ lệ bức xạ tăng lên khi khối lượng giảm xuống, vì vậy hố đen tiếp tục bức xạ ngày càng nhiều và từ từ co lại ngày càng nhanh tới khi nó có lẽ biến mất hoàn toàn. Hiện tại, không ai thật sự chắc chắn điều gì xảy ra ở giai đoạn cuối sự biến mất của hố đen: một số nhà nghiên cứu nghĩ rằng một thứ nhỏ bé và rắn chắc sẽ còn sót lại. Các lý thuyết hiện nay của chúng ta chỉ đơn giản là chưa đủ tốt để có thể nói chắc về cách này hay cách kia. Khi mà tôi còn chưa nhận, hãy để tôi thêm rằng toàn bộ vấn đề về sự bay hơi của hố đen hoàn toàn có tính suy đoán. Nó liên quan tới việc xác định được cơ học lượng tử trình bày thế nào (hay thậm chí lý thuyết trường lượng tử) các tính toán trong đường cong không thời gian, đây là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn, và đưa ra các kết quả về bản chất là không thể thử nghiệm bằng thí nghiệm. Các nhà vật lý nghĩ rằng chúng ta đã có các lý thuyết chính xác để đưa ra các phán đoán về sự bay hơi hố đen, nhưng với việc không có thí nghiệm kiểm chứng thì không thể biết chắc. Bây giờ tại sao các hố đen lại bay hơi? Đây là một cách để có một cái nhìn vào đó, nó chỉ đúng ở mức vừa phải. (Tôi không nghĩ có thể làm việc gì tốt hơn điều đó, trừ khi bạn muốn bỏ một vài năm để học về lý thuyết trường lượng tử trong không gian cong.) Một trong những hậu quả của nguyên lý không chắc chắn về cơ học lượng tử là luật bảo toàn năng lượng có thể bị vi phạm, nhưng chỉ trong những thời hạn rất ngắn. Vũ trụ có thể tạo ra khối lượng và năng lượng ở một nơi nào đó, nhưng chỉ khi khối lượng và năng lượng lại biến mất đi một cách nhanh chóng. Một cách riêng biệt khi hiện tượng kỳ lạ này tự biểu hiện là khi nó xuất hiện dưới dạng những sự dao động bất thường của chân không. Cặp đôi gồm thực tiễn và phản thực tiễn có thể xuất hiện ở đâu đó, tồn tại trong một khoảng thời gian rất ngắn, và sau đó huỷ diệt lẫn nhau. Bảo toàn năng lượng bị vi phạm khi các thực tiễn được tạo ra, nhưng toàn bộ năng lượng đó bị giữ lại khi chúng huỷ diệt lẫn nhau một lần nữa. Cũng kỳ lạ như tất cả những thứ đó, hiện tại chúng ta đã xác nhận về mặt thực nghiệm rằng những sự dao động bất thường của chân không đó là sự thực. Bây giờ, giả sử một trong những sự bất thường của chân không đó xảy ra gần chân trời của một hố đen. Điều có thể xảy ra là một trong hai thực tiễn rơi vào trong chân trời, trong khi cái kia thoát ra. Cái thoát ra mang theo năng lượng thoát khỏi hố đen và có thể được nhận thấy bởi một nhà quan sát ở xa. Đối với nhà quan sát đó, nó sẽ trông giống như hố đen vừa nhả ra một thực tiễn. Quá trình này diễn ra nhiều lần, và người quan sát thấy một dòng suối liên tục các bức xạ từ hố đen. == Liệu hố đen sẽ không bị bốc hơi mất khỏi tôi trước khi tôi chạm tới nó? == Chúng ta đã quan sát thấy rằng, từ điểm quan sát của người bạn của bạn Penelope người đang đứng an toàn bên ngoài hố đen, bạn mất một thời gian vô định để vượt qua chân trời. Chúng ta cũng quan sát thấy rằng các hố đen bốc hơi thông qua bức xạ Hawking trong một khoảng thời gian xác định. Bởi thế vào thời điểm bạn chạm tới hố đen, hố đen sẽ biến mất, phải vậy không? Sai. Khi chúng ta nói Penelope sẽ thấy bạn cần thời gian vĩnh cửu để vượt qua chân trời là chúng ta đang tưởng tượng một hố đen không bốc hơi. Nếu hố đen đang bốc hơi, điều đó sẽ làm thay đổi mọi thứ. Bạn của bạn sẽ thấy bạn vượt qua chân trời cùng lúc cô ta thấy hố đen bốc hơi. Hãy để tôi thử miêu tả tại sao điều này lại đúng. Hãy nhớ điều chúng ta đã nói ở trên: Penelope là nạn nhân của một ảo ảnh. Ánh sáng mà bạn phát ra khi bạn ở rất gần chân trời (nhưng vẫn đang ở bên ngoài) cần khoảng thời gian rất dài để thoát ra ngoài và quay trở lại chỗ cô ta. Nếu hố đen tồn tại vĩnh viễn, vì thế ánh sáng sẽ cần một khoảng thời gian cực dài để thoát ra, và đó giải thích tại sao cô ấy không thấy bạn vượt qua chân trời trong một khoảng thời gian cực lớn (thậm chí là vô định). Nhưng một khi hố đen đã bốc hơi, không có điều gỉ cản trở ánh sáng mang thông tin rằng bạn sắp vượt qua chân trời tới chỗ cô ta. Trên thực tế nó tới chỗ cô ta đúng vào lúc vụ nổ cuối cùng của bức xạ Hawkin. Tất nhiên không có cái gì của nó có ý nghĩa đối với bạn: bạn từ lâu đã vượt qua chân trời và bị đẩy về điểm kỳ quặc. Xin lỗi bạn về điều đó, nhưng bạn đã phải nghĩ về nó trước khi bạn nhảy vào. == Cái gì là một hố trắng? == Những sự cân bằng của thuyết tương đối rộng có một tính chất toán học rất hay: chúng đối xứng theo thời gian. Điều này có nghĩa bạn có thể lấy bất kỳ một nghiệm nào của sự cân bằng và tưởng tượng rằng thời gian đang trôi giật lùi nhiều hơn trôi tiến, và bạn sẽ có một nghiệm có giá trị khác của sự cân bằng. Nếu bạn áp dụng quy luật này cho nghiệm miêu tả hố đen, bạn có một vật được biết như là một hố trắng. Bởi vì một hố đen là một vùng không gian mà không một vật nào có thể thoát khỏi nó thì đối nghịch theo thời gian của một hố đen là một vùng không gia mà không một vật nào có thể rơi vào đó. Trên thực tế, một hố đen chỉ có thể nuốt vật khác vào, một hố trắng chỉ có thể phun vật khác ra. Các hố trắng hoàn toàn có thể về mặt nghiệm toán học của sự đối xứng của thuyết tương đối rộng, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng hiện đang tồn tại trong tự nhiên. Trên thực tế chúng hầu như không thể tồn tại, bởi vì không có cách nào để tạo ra một hố như thế. (Để tạo ra một hố trắng là điều không thể cũng như để tiêu diệt một hố đen, bởi vì cả hai thứ đó diễn ra trong chiều thời gian đảo ngược của nhau.) == Cái gì là một hố giun? == Cho đến giờ, chúng ta chỉ coi cái thông thường các hố đen “vanilla”. Một cách cá biệt, chúng ta đã nói về các hố đen không quay và không được nạp điện. Nếu chúng ta coi các hố đen quay và/hay được nạp, mọi điều trở nên phức tạp hơn. Đặc biệt, không thể rơi vào một hố đen như thế và không chạm vào điểm kỳ quặc. Trên thực tế, bên trong của một hố đen quay và được nạp có thể “nối ghép với nhau” với một hố đen tương đương theo một cách mà bạn có thể rơi vào hố đen và bị hố trắng đẩy ra. Sự tổng hợp này của hố trắng và hố đen được gọi là hố sâu. Hố trắng có thể ở đâu đó rất xa khỏi hố đen; đúng vậy, nó có thể thậm chí ở một “Vũ trụ khác” – đó là, một vùng không thời gian mà riêng ra khỏi hố sâu, nó hoàn toàn liên kết với vùng của riêng chúng ta. Một hố sâu nằm ở một điểm thuận tiện vì thế có thể cung cấp một cách thuận tiện và nhanh chóng để đi qua các khoảng cách rất lớn, hay thậm chí đi tới một Vũ trụ khác. Có thể sự tồn tại của hố sâu trải ra trong quá khứ, vì thệ bạn có thể đi ngược thời gian bằng cách đi qua nó. Tất cả những thứ này nghe ra khá thú vị. Nhưng trước khi bạn dựa vào nghiên cứu đó để tìm kiếm nó, có đôi điều bạn cần biết. Đầu tiên, các hố sâu hầu như không tồn tại. Như chúng ta đã nói trên trong phần về các hố trắng, chỉ bởi vì một thứ có giá trị nghiệm toán học đối với các sự cân bằng không có nghĩa rằng thứ đó tồn tại trên thực tế trong tự nhiên. Đặc biệt, các hố đen được tạo thành từ các vụ sụp đổ của các vật chất thông thường (gồm tất cả các hố đen mà chúng ta nghĩ là có tồn tại) không tạo nên các hố sâu. Nếu bạn rơi vào một trong những hố đó, bạn sẽ không bị tống ra ở một nơi nào khác. Bạn sẽ chạm tới điểm kỳ quặc, và đó là tất cả những gì xảy ra. Hơn nữa, thậm chí nếu một hố sâu được tạo ra, mọi người cho rằng nó sẽ không ổn định. Thậm chí với trạng thái mỏng manh nhất (gồm cả trạng thái cố gắng của bạn để đi qua nó) sẽ dẫn nó tới việc sụp đổ. Cuối cùng, thậm chí nếu các hố sâu tồn tại và ổn định, khá khó khăn để đi qua chúng. Bức xạ đổ vào trong hố sâu (từ các ngôi sao gần đó, màn vi sóng vũ trụ, vv.) sẽ lên ở mức tần số cực cao. Khi bạn cố vượt qua hố sâu, bạn sẽ bị nướng chín bởi các tia X và tia gamma đó. == Tôi có thể học thêm về các hố đen ở đâu? == Hãy để tôi bắt đầu bằng cách báo cho bạn rằng tôi đã nhặt một số trong những thứ bên trên từ các bài viết về hố đen trong danh sách Các câu hỏi thường được đặt ra cho Usenet newgroup sci.physics. Ấn bản sci.physics FAQ được xuất bản hàng tháng cho các sci.physics và cũng được cung cấp bởi các fpt nặc danh từ rtfm.mit.edu (và có thể ở những địa chỉ khác). Bài báo về các hố đen, rất hay, được viết bởi Matt Mclrvin. FAQ cũng có những bài rõ ràng khác. Có rất nhiều sách về hố đen và những thứ liên quan. Cuốn “Hố đen và Không thời gian bị uốn cong: di sản kỳ quặc nhất của Einstein do Kip Thorne viết là một cuốn hay. Cuốn “Hố đen và Không thời gian bị uốn cong” của William Kaufmann cũng đáng đọc. Cuốn “Không gian, Thời gian và Trọng lực” của R. Wald là một sự giải thích về thuyết tương đối rộng cho những người không phải là nhà khoa học. Tôi vẫn chưa đọc nó, nhưng đã được nghe những lời khen ngợi về nó. Các quyển sách trên đều hướng tới đối tượng độc giả không có nhiều kiến thức về vật lý. Nếu bạn muốn có thêm “thịt” (ví dụ, thêm nhiều phần toán học), có thể bạn nên bắt đầu với cuốn về những căn bản về lý thuyết tương đối. Cuốn hay nhất về vấn đề này là quyển “Vật lý Không thời gian” của E.F. Taylor and J.A. Wheeler. Cuốn sách này phần lớn về thuyết tương đối hẹp, nhưng phần cuối tranh cãi về thuyết tương đối rộng). Taylor và Wheeler đã hứa hẹn từ khoảng hai năm nay về việc xuất bản một cuốn tiếp theo với tựa đề “Do thám các hố đen,” cuốn này có lẽ sẽ khá hay khi xuất hiện. “Vật lý Không thời gian” không giả định rằng bạn biết nhiều về vật lý, nhưng nó giả định rằng bạn muốn làm việc nhiều để am hiểu vấn đề. Nó không phải là cuốn dễ đọc, mặc dù nó được viết theo kiểu khá vui nhộn và ít đáng sợ hơn đa số những cuốn vật lý khác. Cuối cùng, nếu cuốn “Vật lý không thời gian” còn chưa đủ cho bạn, bạn có thể đọc bất kỳ cuốn nào nói về thuyết tương đối rộng sau. Cuốn “Bài học đầu tiên về Thuyết tương đối rộng” của B. Schutz và cuốn “Thuyết tương đối hẹp” của W. Rindler là hai cuốn có triển vọng. Và dành cho độc giả dũng cảm nhất với một trình độ vật lý hoàn hảo có cuốn sách về thuyết tương đối rộng của các ông Misner, Thorne, và Wheeler tựa đề “Sức hấp dẫn”. Cuốn “Thuyết tương đối rộng” của R. Wald ở mức có thể so sánh được với cuốn “Sức hấp dẫn,” mặc dù kiểu viết của hai cuốn hoàn toàn khác nhau. Những điều nhỏ bé mà tôi biết về sự bốc hơi hố đen có được từ cuốn sách của Wald. Hãy để tôi nhấn mạnh rằng tất cả các cuốn sách trên, và đặc biệt là hai cuốn cuối cùng đều giả định rằng bạn biết khá về vật lý. Chúng không dành cho những người yếu tim. ==Hố đen-theo diễn tả ở trên, có phải là một khái niệm thuộc '''vật chất tối''' không?== == Liên kết ngoài == * [http://cosmology.berkeley.edu/Education/BHfaq.html Đọc nguyên bản bằng tiếng Anh của tác giả Ted Bunn] [[Thể loại:Hố đen]] 1948 6241 2006-08-01T13:40:12Z 134.157.5.216 [[Thể loại:Vật lý hiện đại]] 1949 6242 2006-08-01T13:40:28Z 134.157.5.216 [[Thể loại:Vật lý học]] 1950 6243 2006-08-01T13:40:42Z 134.157.5.216 [[Thể loại:Khoa học]] 1951 6373 2006-08-27T07:20:20Z 203.210.238.147 Sách này sẽ hướng dẫn cách sử dụng Socket trong lập trình .NET. Lưu ý, tất cả các ví dụ trong bài viết này đều được trình bày bằng ngôn ngữ [[w:C thăng|C Sharp]] (C#). == Khái quát == Khái niệm socket có lẽ không lạ đối với các lập trình viên C++ nhưng có lẽ hơi mới đối với các lập trình viên [[w:Visual Basic|Visual Basic]] là do ở VB, các lập trình viên đã được build sẵn một bộ thư viện mang tên "Winsock". Điều đó giúp các lập trình viên có thể thao tác và giao tiếp qua mạng dễ dàng hơn. Nhưng ở môi trường lập trình .NET thì khái niệm winsock không còn mà thay vào đó là khái niệm Socket. đó chính là những gì chúng ta sẽ nghiên cứu ở phía dưới. == Nội dung chính == Trong .NET, để giao tiếp giữa các máy với nhau qua mạng, thì ta phải qua trình tự các bước như sau: - Tìm một lối đi để kết nối đến máy (EndPoint) - Kết nối với máy đó qua EndPoint vừa tìm được (Connect) - Gửi và nhận thông tin giữa các máy (Send - Recieve). '''Khai báo và sử dụng''' Để sử dụng được Socket và những thư viện liên quan đến socket, ta phải khai báo hai thư viện sau: using System.Net; using System.Net.Sockets; Như đã giới thiệu ở trên, ta sẽ đi lần lượt các bước để giao tiếp giữa 2 máy tính. Trong cuộc sống, khi ta giao tiếp là dĩ nhiên phải có người nói và người nghe. Trong máy tính cũng vậy, khi giao tiếp giữa 2 (hay nhiều) máy, ta cũng phải để cho 1 máy lắng nghe, chờ máy kia kết nối vào để giao tiếp. Để cho 1 máy tính ở trạng thái lắng nghe, đợi kết nối của một máy tính khác thì trong này ta sử dụng đối tượng ''TcpListenr''. Dưới đây sẽ là cách khai báo và sử dụng đối tượng này: int portNumber = 1252; // portNumber sẽ là cổng mà listener sẽ chờ đợi kết nối của máy khác // 1252 chỉ là một cổng ví dụ, bạn có thể sử dụng bất kì cổng nào khác. (từ 1 đến 32767). // nên lưu ý đến việc cổng bị trùng. do đó bạn luôn luôn để 1 cổng 'phòng hờ' TcpListener listener=new TcpListener(1252); //khai báo và tạo mới một listener listener.Start(); //listener bắt đầu lắng nghe và chờ đợi Sau khi có một máy lắng nghe, thì ta sẽ có 1 cách kết nối, ở đây sa sẽ sử dụng socket Ta sẽ khai báo và tạo mới một đối tượng socket: Socket mySock; mySock = new Socket(AddressFamily.InterNetwork, SocketType.Stream, ProtocolType.Tcp); Sau khi tạo mới socket, ta sẽ kết nối vào máy đã chờ đợi sẵn. Như đã nói ở trên, ta sẽ phải tìm ra 1 con đường để đi đến máy chờ đợi qua cổng (cổng ở đây là portNumber mà phía trên đã sử dụng. Ở đây, ta sẽ dùng ''IPEndPoint'' để đảm nhận nhiệm vụ này: //Khai báo một đối tượng IPEndPoint; IPEndPoint ipe; Sau khi khai báo, ta sẽ làm mới nó. Tuy nhiên, do có một sự khác biệt nho nhỏ về cách sử dụng giữa .NET 1.0 và .NET 2.0 nên bài viết này cũng sẽ giới thiệu cả 2 cách ở 2 phiên bản của .NET. '''-------------------------Còn tiếp-----------------------''' [[Thể loại:Lập trình]] 1952 6246 2006-08-01T13:44:40Z 134.157.5.216 [[Thể loại:Khoa học máy tính]] 1957 6260 2006-08-02T03:52:51Z Mxn 1 Di chuyển từ [[Thể loại:Hardware]] [[Thể loại:Khoa học máy tính]] 1958 6262 2006-08-02T03:55:00Z Mxn 1 Trợ giúp:Viết bài mới đổi thành Trợ giúp:Viết chương sách mới: Theo thảo luận #redirect [[Trợ giúp:Viết chương sách mới]] 1960 6268 2006-08-02T10:24:23Z 134.157.5.208 từ Wikipedia Trong ngành [[vật lý]], có nhiều thí nghiệm đơn giản nhưng kết quả đạt được rất lớn và là tiền đề cho rất nhiều lý thuyết vật lý khác. Theo cuộc thăm dò của các nhà khoa học [[Mỹ]] về thí nghiệm đẹp nhất trong lịch sử từ trước đến nay, xếp theo thứ tự về thời gian, 10 thí nghiệm đó như sau: ==Nội dung của 10 thí nghiệm== ===Đo đường kính Trái Đất của Eratosthenes=== Thí nghiệm được tiến hành cách đây khoảng 2.300 năm, tại thành phố Awan của [[Ai Cập]], [[Eratosthenes]], một người thủ thư ở [[Alexandria]] đã xác định được thời điểm mà ánh sáng mặt trời chiếu thẳng đứng xuống bề mặt đất. Có nghĩa là hình chiếu của một chiếc cọc thẳng đứng trùng với chân cọc. Sau đó một năm, ông đã đo bóng của một chiếc cọc đặt ở [[Alexandria]] (Ai Cập), và phát hiện ra rằng ánh nắng Mặt Trời nghiêng 7 độ so với phương thẳng đứng. [[Trái Đất]] là hình cầu nên chu vi của nó tương ứng với một góc 360 độ. Nếu hai thành phố (Awan và Alexandria) cách nhau một góc 7 độ, thì góc đó phải tương ứng với khoảng cách giữa hai thành phố ấy (với giả định rằng cả hai thành phố cùng nằm trên đường [[xích đạo]]). Dựa vào mối liên hệ này, Eratosthenes đã tính ra chu vi của Trái Đất là 250.000 stadia. Đến nay, người ta vẫn chưa biết chính xác 1 stadia theo chuẩn [[Hy Lạp]] là bao nhiêu [[mét]], nên chưa thể có kết luận về độ chính xác trong thí nghiệm của Eratosthenes. Tuy nhiên, phương pháp của ông hoàn hợp lý về mặt logic. Nó cho thấy Eratosthenes không những đã biết Trái Đất hình cầu, mà còn hiểu về chuyển động của nó quanh Mặt Trời. ===Vật rơi tự do của Galilei=== Cho đến cuối [[thế kỷ 16]], có một quan niệm khá phổ biến lúc bấy giờ là [[vật thể]] nặng sẽ rơi nhanh hơn vật thể nhẹ. Tuy nhiên, [[Galileo Galilei]] lại không tin vào điều đó. Ông vốn là một thầy giáo dạy toán ở Đại học [[Pisa]], [[Ý]]. Ông đã thực hiện một thí nghiệm tại [[Tháp nghiêng Pisa]]. Thí nghiệm này như sau: Các vật có khối lượng khác nhau được ông thả rơi tự do từ trên tháp xuống đất và kết luận được rút ra từ thí nghiệm này là thời gian rơi của chúng là như nhau nếu bỏ qua sức cản của không khí. ===Các viên bi lăn trên mặt dốc của Galilei=== Một thí nghiệm của cũng rất nổi tiếng của Galileo Galilei là thí nghiệm xác định một đại lượng có ảnh hưởng đến thời gian di chuyển của vật thể khi vật thể di chuyển đến gần mặt đất (gần tâm Trái Đất). Ông đã thiết kế một tấm ván dài 5,5 [[mét|m]], rộng 0,22 m và trên tấm ván đó cỏ xẻ một rãnh nhỏ. Tấm ván được dựng theo một độ dốc nhất định và các viên bi [[đồng (nguyên tố)|đồng]] được thả theo rãnh đó. Để đo thời gian di chuyển của những viên bi, ông dùng một chiếc đồng hồ nước có nguyên lý là khối lượng nước thu được sẽ chỉ ra thời gian tương ứng. Ông thấy rằng, càng xuống chân dốc, các viên bi chạy càng nhanh. Kết quả của thí nghiệm đã chỉ ra rằng, quãng đường đi [[tỷ lệ thuận]] với bình phương của thời gian di chuyển, đó là do viên vi luôn chịu tác dụng của một đại lượng gọi là [[gia tốc]] tự do (g = 9,8 [[m/s²]]). Gia tốc này được gây ra bởi [[lực hấp dẫn]] của Trái Đất. ===Tán sắc ánh sáng của Newton=== Trước [[Isaac Newton]] người ta vẫn cho rằng [[ánh sáng]] là một dạng thuần khiết, không thể phân tách. Tuy nhiên, Newton đã chỉ ra sai lầm này, khi ông chiếu một chùm tia sáng [[Mặt Trời]] qua một [[lăng trụ kính]] rồi chiếu lên tường. Những gì thu được từ thí nghiệm của Newton cho thấy ánh sáng [[trắng]] không hề "nguyên chất", mà nó là tổng hợp của một dải [[quang phổ]] 7 màu cơ bản: [[đỏ]], [[da cam]], [[vàng (màu)|vàng]], [[xanh lá cây]], [[xanh lam|xanh nước biển]], [[chàm]], [[tím]]. Thí nghiệm này thể hiện hiện tượng [[tán sắc]] ánh sáng. ==="Sợi dây xoắn" của Cavendish=== Mọi người đều biết rằng Newton là người tìm ra [[lực hấp dẫn]]. Ông đã chỉ ra rằng hai vật có [[khối lượng]] luôn hút nhau bằng một lực [[tỷ lệ thuận]] với khối lượng và [[tỷ lệ nghịch]] với bình phương khoảng cách giữa chúng. Tuy nhiên, làm sao để chỉ cho người khác thấy lực hấp dẫn bằng thí nghiệm khi nó quá yếu? Vào năm [[1797]] - [[1798]], thí nghiệm này đã được thực hiện bởi nhà khoa học người Anh [[Henry Cavendish]]. Ông đã sử dụng thiết bị thuê của người dân nông thôn. Thiết bị thuê là sự cân bằng độ xoắn, thực chất là một dây kéo căng hỗ trợ những [[trọng lượng]] hình cầu. Ông cho gắn hai viên bi kim loại vào hai đầu của một thanh gỗ, rồi dùng một sợi dây mảnh treo cả hệ thống lên, sao cho thanh gỗ nằm ngang. Sau đó, Cavendish đã dùng hai quả cầu bằng [[chì]], mỗi quả nặng 170 kg, tịnh tiến lại gần hai viên bi ở hai đầu gậy. Theo giả thuyết, lực hấp dẫn do hai quả cầu chì tác dụng vào hai viên bi sẽ làm cho cây gậy quay một góc nhỏ, và sợi dây sẽ bị xoắn một vài đoạn. Kết quả, thí nghiệm của Cavendish được xây dựng tinh vi đến mức nó phản ánh gần như chính xác giá trị của [[lực hấp dẫn]]. Ông cũng tính ra được một [[hằng số]] hấp dẫn gần đúng với hằng số mà chúng ta biết hiện nay. Thí nghiệm được biết như sự cân Trái Đất và sự xác định của lực hấp dẫn, cho phép tính toán khối lượng Trái Đất. Thậm chí Cavendish còn sử dụng nguyên lý thí nghiệm này để tính ra được khối lượng của Trái Đất là 6 × 10<sup>24</sup> kg. ===Giao thoa ánh sáng của Young=== Qua nhiều cuộc tranh luận, [[Isaac Newton]] đã hướng lý thuyết vật lý về bản chất ánh sáng là hạt chứ không phải là sóng. Vào năm [[1803]], nhà thầy thuốc và nhà vật lý trẻ [[người Anh]] tên là [[Thomas Young]] đã tiến hành thí nghiệm theo suy nghĩ của mình. Anh cắt một lỗ nhỏ trên một cửa sổ và bao phủ nó bởi một tấm bìa dày có một lỗ nhỏ ở đó và sử dụng một cái gương để làm lệch hướng chùm tia ánh sáng mảnh xuyên qua đó. Sau đó, anh cầm lấy một cái thẻ nhỏ dày khoảng 1/13 [[inch]] và đặt nó ở giữa chùm tia, chia chùm tia sáng thành hai phần. Kết quả thu được trên tường là một hình bóng bao gồm những băng ánh sáng và bóng tối giao thoa với nhau, một hiện tượng có thể được giải thích nếu hai chùm tia sáng đó là sóng ánh sáng. Điểm sáng là nơi hai đỉnh sóng giao nhau, điểm tối là nơi một đỉnh sóng giao thoa với một bụng sóng. Với thí nghiệm này Thomas Young đã phản bác được lý thuyết của Newton là bản chất ánh sáng là hạt. ===Con lắc nhà thờ Pathéon của Foucault=== Vào năm [[1851]], nhà khoa học [[người Pháp]] [[Léon Foucault]] đã sử dụng một dây thép dài 68 [[mét|m]] để treo một quả cầu [[sắt]] nặng 31 [[kg]] từ mái vòm của [[nhà thờ Panthéon]] và tác dụng một lực ban đầu, cho nó lắc đi lắc lại. Để đánh dấu quá trình chuyển động của quả cầu, ông đã cho gắn một kim nhọn vào quả cầu và cho vẽ một vòng tròn trên cát ẩm ở mặt đất phía dưới chuyển động của quả cầu. Trước mắt những người chứng kiến, quả cầu đã để lại những vệt của đường đi khác nhau sau mỗi chu kỳ chuyển động. Thực ra, mặt phẳng cát có vệt đường đi đó đã chuyển động chậm chạp và việc này đã chỉ ra rằng [[Trái Đất]] quay tròn xung quanh trục của nó. Tại đường [[vĩ độ]] đi qua thành phố [[Paris]], đường chuyển động của con lắc đã thực hiện một vòng quay thuận chiều kim đồng hồ cứ sau 30 giờ. Tại [[Nam Bán Cầu]], đường đi đó ngược chiều kim đồng hồ, và tại [[xích đạo]], nó không quay tròn chút nào. Tại [[Nam Cực]], những nhà khoa học ngày nay đã xác nhận chu kỳ của đường đi của con lắc là 24 giờ. Như vậy, với thí nghiệm này, Foucault đã chỉ ra rằng, Trái Đất tự quay xung quanh trục của nó. ===Giọt dầu của Millikan=== Từ thời xa xưa, các nhà khoa học đã nghiên cứu về [[điện]], một hiện tượng đến từ bầu trời như là những tia chớp hoặc có thể tạo ra đơn giản khi bạn chải tóc bằng lược. Vào năm [[1897]], nhà vật lý người Anh [[J. J. Thomson]] đã mới phát hiện ra một loại hạt tích điện, gọi là [[điện tử]] (''electron''). Có điều ngay cả Thomson cũng đã không xác định được giá trị điện tích của electron. Sau đó, thí nghiệm về những hạt này đã được nhà khoa học Mỹ [[Robert Milikan]] thực hiện vào năm [[1909]] để đo sự tích nạp của chúng. Sử dụng một máy phun hương thơm, Milikan đã phun các giọt dầu vào một hộp trong suốt. Đáy và đỉnh hộp làm bằng [[kim loại]] được nối với nguồn [[pin]] với một đầu là âm (-) và một đầu là dương (+). Trong thí nghiệm này, Millikan đã đặt một hiệu điện thế cực lớn (khoảng 10.000 V) giữa hai điện cực kim loại đó. Milikan quan sát từng giọt rơi một và sự thay đổi [[điện áp]] rồi ghi chú lại tất cả những hiệu ứng. Ban đầu, giọt dầu không tích điện, nên nó rơi dưới tác dụng của [[trọng lực]]. Tuy nhiên sau đó, Millikan đã dùng một chùm [[tia Roentgen]] để [[ion]] hóa giọt dầu này, cấp cho nó một điện tích. Vì thế, giọt dầu này đã rơi nhanh hơn, vì ngoài trọng lực, nó còn chịu tác dụng của [[điện trường]]. Dựa vào khoảng thời gian chênh lệch khi hai giọt dầu rơi hết cùng một đoạn đường, Millikan đã tính ra điện tích của một hạt tích điện nhỏ nhất là 1 [[electron]]: e = 1,63 × 10<sup>-19</sup> [[coulomb]]. Năm [[1917]], Millikan lặp lại thí nghiệm trên, và đã sửa điện tích của 1 electron là e = 1,59 × 10<sup>-19</sup> coulomb. Những đo đạc hiện nay dựa trên nguyên lý của Millikan cho kết quả là e = 1,602 × 10<sup>-19</sup> coulomb. ===Bắn các hạt alpha vào lá vàng mỏng của Rutherford=== Trước khi [[Ernest Rutherford]] thực hiện thử nghiệm về sự bức xạ của các [[hạt alpha]] tại trường [[Đại học Manchester]] vào năm [[1911]], người ta vẫn nhầm tưởng rằng [[nguyên tử]] có cấu trúc "mềm": gồm các hạt tích điện dương đan xen với các electron, tạo thành một hỗn hợp "plum pudding" (mứt mận). Nhưng khi Rutherford cùng với những người trợ lý cho thực hiện thí nghiệm bắn các hạt alpha vào lá [[vàng]] mỏng, họ rất ngạc nhiên vì một phần trăm các hạt alpha đã phản hồi lại. Rõ ràng, nếu cấu trúc nguyên tử có dạng mềm như "plum pudding" thì đã không thể có sự phản hồi này, mà các hạt alpha sẽ bị dính hết vào các nguyên tử vàng, tương tự như khi người ta ném một cục bột mềm vào một chậu bánh mứt. Điều đó cho thấy trong cấu trúc nguyên tử, ngoài các electron, phải có một hạt nhân rất cứng. Rutherford đã kết luận là hầu hết khối lượng nguyên tử phải được tập trung trong một lõi nhỏ xíu gọi là [[hạt nhân]], với những [[điện tử]] khác chuyển động xung quanh nó trên những [[quỹ đạo]] khác nhau, ở giữa là những khoảng không. Với những sự thay đổi từ những lý thuyết định lượng, mô hình nguyên tử của Rutherford vẫn còn nguyên giá trị. ===Hiện tượng giao thoa của hai chùm electron=== Vào năm [[1924]], nhà vật lý người Pháp [[Louis de Broglie]] đề xướng rằng [[electron]] và những những hạt vật chất khác cũng có những thuộc tính sóng như bước sóng và [[tần số]]. Về sau, có một thí nghiệm về tính chất sóng của electron đã được thực hiện bởi [[Clinton Joseph Davisson]] và [[Lester Halbert Germer]] ở [[Phòng thí nghiệm Bells]]. Để giải thích ý tưởng cho bản thân mình và những người khác, các nhà vật lý đã lặp đi lặp lại thí nghiệm giống của của Young về sự giao thoa ánh sáng nhưng thay chùm ánh sáng bằng chùm tia electron. Theo định luật, những dòng hạt này sau khi được chia làm hai sẽ giao thoa với nhau, để lại những phần sáng và tối như đã thấy ở thí nghiệm giao thoa ánh sáng của Young. Đến nay, người ta vẫn không biết chắc thí nghiệm trên được thực hiện lần đầu tiên ở đâu, và ai là tác giả. Theo ông Peter Rodger, biên tập viên khoa học của tạp chí ''Physics Today'', thì lần đầu tiên ông đọc được một bài viết về thí nghiệm này là năm [[1961]], và tác giả là nhà vật lý [[Claus Joensson]] ở [[Đại học Tueblingen]] ([[Tây Đức]]). Tuy nhiên, có lẽ thí nghiệm trên đã được thực hiện trước đó, có điều, đây là thời kỳ mà người ta tập trung nhiều vào các chương trình khoa học lớn, và đã không có ai để ý đến nó. Mãi đến khi người ta lật lại lịch sử các thí nghiệm khoa học và cảm nhận được "vẻ đẹp" của các chùm electron thì họ không biết được ai là người đầu tiên chứng minh được tính sóng của chúng nữa. ==Tham khảo== *[http://physics.nad.ru/Physics/English/top_ref.htm/ Science's 10 Most Beautiful Experiments] *[http://physicsweb.org/articles/world/15/9/1 The double-slit experiment] ==Liên kết ngoài== *[http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2002/10/3B9C1481/ 10 thí nghiệm "đẹp nhất" trong lịch sử (phần I)-Nguồn VnExpress.net] *[http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2002/10/3B9C1538/ 10 thí nghiệm "đẹp nhất" trong lịch sử (phần II)-Nguồn VnExpress.net] *[http://vnexpress.net/vietnam/khoa-hoc/2002/10/3b9c1a72/ 10 thí nghiệm "đẹp nhất" trong lịch sử (phần III)-Nguồn VnExpress.net] [[Thể loại:Vật lý học]] 1962 6275 2006-08-03T10:27:51Z Tttrung 243 Thích nghi với cuộc sống nước ngoài của sinh viên học sinh Việt Nam đổi thành Cẩm nang du học #redirect [[Cẩm nang du học]] 1963 6457 2006-09-07T07:39:22Z 86.212.71.176 /* Tự nấu ăn */ ==Nhà ăn sinh viên (Restaurant Universitaire) hay Tự nấu ăn...== ===Nhà ăn sinh viên (Restaurant Universitaire)=== Đây là sự lựa chọn tốt nhất cho các bạn sinh viên du học vì những ưu điểm: *Giá rẻ (do được chính phủ Pháp trợ giá): 2.65 euros/suất ăn (so với giá các restaurant thường là 4-8 euros) *Tiết kiệm thời gian nấu nướng. *Đảm bảo dinh dưỡng. Để mua đươc phiếu ăn bạn chỉ cần điều kiện duy nhất là có thẻ sinh viên. Thông thường gần các trường hoặc ký túc xá đều có nhà ăn của CROUS. ([http://www.cnous.fr/vieetud/restauration/restcartedescrous.htm Tìm nhà ăn của CROUS gần nơi ở nhất]) Tuy nhiên, các nhà ăn này thường hạn chế mở cửa vào cuối tuần và buổi tối (trên Paris thì có Crous o Port-Royal mở cửa phục vụ vào buổi tối và cuối tuần) ===Tự nấu ăn=== Bạn cũng có thể tự nấu với giá rẻ hơn, tuy nhiên mất thời gian hơn. Đi chợ: Pháp có hệ thống các siêu thị rất lớn nơi có tất cả các loại thực phẩm bạn cần với giá cả rẻ hơn chợ ngoài trời (ví dụ như Lidl, ED, ...). Các siêu thị ở Pháp thường mở của từ 9h đến 20h tất cả các ngày trong tuần trừ chủ nhật. Nếu muốn ăn đồ VN bạn có thể tìm đến các chợ châu Á (Tang Frère, Paris Store...). Tốt nhất bạn nên có tủ lạnh trong nhà và đi chợ một lần/tuần để tiết kiệm thời gian. 1964 6277 2006-08-03T10:30:16Z Tttrung 243 Một số giấy tờ quan trọng: *[[/Hộ chiếu cho sinh viên Việt Nam tại Pháp|Hộ chiếu cho sinh viên Việt Nam tại Pháp]] 1965 6278 2006-08-03T10:31:05Z Tttrung 243 Một số vấn đề về hộ chiếu Từ ngày 01/01/2006, Chính phủ cấp hộ chiếu loại mới. Vì vậy, các hộ chiếu hết hạn không được gia hạn mà phải đổi hộ chiếu mới. Khi mất hộ chiếu, bạn có thể tham khảo thông tin dưới đây để biết cần phải làm gì. Thông báo về việc đổi hộ chiếu Theo quy định, người xin cấp hộ chiếu phải trực tiếp có mặt tại ĐSQ để làm thủ tục. Hồ sơ bao gồm : Đơn xin cấp hộ chiếu (M 02/LS) ; Hộ chiếu cũ + photocopie 7 trang đầu ; 02 ảnh 4x6 chụp trên nền trắng cách đây không quá 1 năm, đầu để trần, mặt nhìn thẳng, không đeo kính màu. Thẻ cư trú (carte de séjour hoặc carte de résidence) + 01 photocopie ; Photocopie giấy khai sinh (nếu có). Thủ tục khi mất hộ chiếu Ban can phai bao ngay voi canh sat noi gan nhat de lay to khai cua police vi to khai do rat quan trong. Sau do den dai su quan Viet Nam de khai xin lam ho chieu moi. Chi phi hon 100 euros va thoi gian nhan duoc ho chieu moi con tuy thuoc vao lanh su quan, ho se fax nhung to khai cua ban ve Vietnam de ho xem xet. Khi cac xac minh la dung, Dai Su Quan Vietnam se cap cho ban passport moi.Quan trong ban phai giu lai duoc nhung ban photo cua ho chieu va titre de séjour. Ban la sinh vien thi co the hen anh Ta Quoc Tuan ( nguoi dung ra bao lanh cho sinh vien VN du hoc tai Phap), nen goi dien thoai len DSQ truoc de gap anh Tuan. Anh se dua cho ban to khai mat danh cho sinh vien VN du hoc tai Phap. Trong do can 1 vai giay to Dien thoai cua anh Ta Quoc Tuan la : 01 44 14 64 32 (bureau) 01 46 08 38 96 tu thang 6/2006 (domicile) 06 27 84 02 93 (portable) email cua anh la : tatuanfr@yahoo.fr Va ban cung phai xin cap lai titre de sejour sau khi co ho chieu moi. 1966 6280 2006-08-05T05:18:17Z Mxn 1 Tiêu bản:Editsperuser đổi thành MediaWiki:Editsperuser: Để được khóa tự động #redirect [[MediaWiki:Editsperuser]] 1967 6501 2006-10-01T08:05:06Z Mxn 1 Cập nhật {{#ifeq: $2 | application/ogg | ); nghe dùng '''[http://tools.wikimedia.de/~gmaxwell/jorbis/JOrbisPlayer.php?play={{fullurle:{{#ifexist: {{FULLPAGENAME}} | Đặc biệt: | Commons:Special: }}Filepath/{{PAGENAME}}}} JOrbisPlayer]''' ([[w:Trợ giúp:Âm thanh|trợ giúp]] }} 1968 6285 2006-08-10T19:00:02Z Mxn 1 Dịch Bạn không được làm thao tác này đối với trang này. 1969 6288 2006-08-10T19:04:32Z Mxn 1 Ngữ pháp Chỉ những thành viên trong nhóm $1 được làm thao tác này. 1970 6287 2006-08-10T19:03:28Z Mxn 1 Dịch Chỉ những thành viên trong các nhóm $1 được làm thao tác này. 1971 6289 2006-08-10T19:05:46Z Mxn 1 Dịch Chỉ những thành viên trong các nhóm $1 được làm thao tác này. 1972 6290 2006-08-10T19:07:17Z Mxn 1 Dịch Trang thể loại 1973 6291 2006-08-10T19:08:29Z Mxn 1 Dịch Cơ sở dữ liệu không bị khóa. 1974 6292 2006-08-10T19:09:25Z Mxn 1 Dịch thứ 6 1975 6294 2006-08-10T19:13:47Z Mxn 1 Làm ngắn hơn; có lẽ không cần nói rõ "Ban Quản trị" Các viên chức bầu cử 1976 6295 2006-08-10T19:14:55Z Mxn 1 Dịch Viên chức bầu cử 1977 6296 2006-08-10T19:17:41Z Mxn 1 Dịch, không chắc chắn Các kiểm tra viên 1978 6297 2006-08-10T19:18:41Z Mxn 1 Dịch, không chắc chắn Kiểm tra viên 1979 6298 2006-08-10T19:20:37Z Mxn 1 Tạm liên kết đến [[m:Election Officials]] m:Election Officials 1980 6299 2006-08-10T19:22:12Z Mxn 1 Tạm liên kết đến [[m:CheckUser Policy]] m:CheckUser Policy 1981 6300 2006-08-10T19:23:39Z Mxn 1 Dịch Thông báo giao diện 1982 6301 2006-08-10T19:24:34Z Mxn 1 Dịch thứ 2 1983 6302 2006-08-10T19:25:36Z Mxn 1 Dịch thứ 7 1984 6303 2006-08-10T19:27:21Z Mxn 1 Dịc chủ nhật 1985 6304 2006-08-10T19:28:13Z Mxn 1 Dịch Trang tiêu bản 1986 6305 2006-08-10T19:29:16Z Mxn 1 Dịch thứ 5 1987 6306 2006-08-10T19:30:37Z Mxn 1 Dịch thứ 3 1988 6308 2006-08-10T19:32:29Z Mxn 1 Dịch Trang trợ giúp 1989 6309 2006-08-10T19:33:13Z Mxn 1 Dịch thứ 4 1990 6313 2006-08-13T04:38:13Z Mxn 1 Đã di chuyển đến [[Thảo luận Wikibooks:Thảo luận#Quản lý dự án]] 1992 6315 2006-08-14T06:02:52Z Mxn 1 Dịch tăng 1993 6316 2006-08-14T06:04:59Z Mxn 1 Dịch giảm 1994 6324 2006-08-14T06:17:15Z Mxn 1 Rõ hơn Lúc truyền lên 1995 6318 2006-08-14T06:06:57Z Mxn 1 Dịch Miêu tả 1996 6319 2006-08-14T06:07:49Z Mxn 1 Dịch Tên 1997 6320 2006-08-14T06:09:13Z Mxn 1 Dịch Tìm kiếm theo tên tập tin: 1998 6321 2006-08-14T06:10:51Z Mxn 1 Dịch Cỡ (byte) 1999 6325 2006-08-14T06:18:23Z Mxn 1 Thành viên truyền lên 2000 6323 2006-08-14T06:14:02Z Mxn 1 Dịch tập tin 2001 6330 2006-08-14T06:27:00Z Mxn 1 Generalize Không có kết quả nào. 2002 6327 2006-08-14T06:21:58Z Mxn 1 Dịch Trang đầu 2003 6328 2006-08-14T06:22:59Z Mxn 1 Dịch Trang cuối 2004 6329 2006-08-14T06:25:08Z Mxn 1 Dịch Xem $1 kết quả mỗi trang 2005 6332 2006-08-14T06:30:32Z Mxn 1 Hiển thị 2006 6333 2006-08-14T06:31:17Z Mxn 1 Dịch Trang sau 2007 6334 2006-08-14T06:32:19Z Mxn 1 Dịch Trang trước 2008 6338 2006-08-17T04:06:56Z Mxn 1 # Đây là danh sách các tên vùng được vào "danh sách trắng" của Wikipedia tiếng Việt nói riêng. Hãy thảo luận các thay đổi ở [[Thảo luận MediaWiki:Spam-whitelist]]. # Cú pháp: #* Các dòng ghi chú bắt đầu với ký tự <code>#</code>. #* Các dòng không để trống là một mảnh biểu thức tìm kiếm (''regular expression''), nó chỉ trùng với tên máy chủ trong địa chỉ URL. #<!-- leave this line exactly as it is --> <pre> # www\.example\.com #</pre> <!-- leave this line exactly as it is --> 2010 6361 2006-08-22T18:18:36Z Mxn 1 Dịch Bạn chưa đưa vào địa chỉ thư điện tử hợp lệ ở [[Đặc biệt:Preferences|tùy chọn cá nhân]]. 2011 6362 2006-08-22T18:20:13Z Mxn 1 Dịch Mã nguồn để mở rộng 2012 6363 2006-08-22T18:28:56Z Mxn 1 Dịch Công cụ này mở rộng các tiêu bản trong mã nguồn đưa vào theo đệ quy. Nó cũng mở rộng các [[w:Trợ giúp:Tính toán|hàm cú pháp]] như <code><nowiki>{{</nowiki>#if: … }}</code> và các biến số như <code><nowiki>{{</nowiki>NGÀYNÀY}}</code>&nbsp;– hầu như tất cả những gì giữa bốn dấu ngoặc ôm (<code><nowiki>{{</nowiki>…}}</code>). Công cụ này hoạt động bằng cách kêu gọi bước đúng trong bộ phân tích của phần mềm. 2013 6364 2006-08-22T18:30:27Z Mxn 1 Dịch Kết quả 2014 6366 2006-08-22T18:37:09Z Mxn 1 Chữ xiên Dời các chú thích (<i lang="en" xml:lang="en">comment</i>) trong mã nguồn 2015 6367 2006-08-22T18:40:32Z Mxn 1 Dịch Tên của trang văn cảnh (để phân tích <code>&#123;&#123;TÊNTRANG}}</code> v.v.):<br /> 2016 6368 2006-08-22T18:41:58Z Mxn 1 Dịch Mở rộng các tiêu bản 2017 6369 2006-08-22T18:43:42Z Mxn 1 Dịch Xem thành viên bắt đầu từ: 2018 6379 2006-08-29T02:35:49Z Mxn 1 padright: {{formatnum:{{padright:{{#expr: $4 * 1000 / {{NUMBEROFPAGES:R}} round 3 }}|5|0}}}} 2019 6384 2006-08-31T03:38:36Z Mxn 1 Vi phạm bản quyền {{Vi phạm bản quyền|url=ISBN 0345340388}} 2021 6386 2006-08-31T19:35:24Z MediaWiki default April 2022 6387 2006-08-31T19:35:24Z MediaWiki default August 2023 6388 2006-08-31T19:35:24Z MediaWiki default December 2024 6389 2006-08-31T19:35:25Z MediaWiki default February 2025 6437 2006-09-01T20:21:44Z Mxn 1 Dịch -- thông báo này được sử dụng ở đâu? Hiển thị 2026 6391 2006-08-31T19:35:25Z MediaWiki default 2027 6438 2006-09-01T20:25:04Z Mxn 1 Dịch -- thông báo này được sử dụng ở đâu? Xem trang 2028 6439 2006-09-01T23:32:09Z Mxn 1 Dịch trang sau → 2029 6440 2006-09-01T23:33:07Z Mxn 1 Dịch ← trang trước 2030 6867 2006-11-25T00:52:33Z Mxn 1 Dịch Di chuyển các trang vào không gian tên: 2031 6397 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default "$1" is already blocked 2032 6398 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default Error: Block ID $1 not found. It may have been unblocked already. 2033 6399 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default Block anonymous users only 2034 6400 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default Prevent account creation 2035 6401 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default January 2036 6402 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default July 2037 6403 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default June 2038 6404 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default The database lock file is not writable. To lock or unlock the database, this needs to be writable by the web server. 2039 6406 2006-08-31T19:35:26Z MediaWiki default March 2040 6408 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default May 2041 6410 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default Username: 2042 6411 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default November 2043 6412 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default October 2044 6672 2006-11-20T08:27:42Z Mxn 1 Dịch Sửa đổi lúc $1; $5<br />($6) $3 | $2 ($8) | $4 ($7) 2045 6416 2006-08-31T19:35:27Z MediaWiki default Tìm kiếm 2046 6417 2006-08-31T19:35:28Z MediaWiki default Cho truy vấn "[[:$1]]" 2047 6418 2006-08-31T19:35:28Z MediaWiki default Cho truy vấn "$1" 2048 6419 2006-08-31T19:35:28Z MediaWiki default September 2049 6420 2006-08-31T19:35:28Z MediaWiki default Most viewed pages 2050 6441 2006-09-01T23:34:25Z Mxn 1 Dịch (tập tin trên máy của bạn) 2051 6468 2006-09-13T07:20:48Z Mxn 1 Dịch (địa chỉ chuẩn dẫn đến nguồn công cộng) 2052 6423 2006-08-31T19:35:28Z MediaWiki default View logs for this page 2053 6430 2006-09-01T04:20:33Z Mxn 1 Dịch Cuộc bầu cử chưa bắt đầu 2054 6433 2006-09-01T04:24:03Z Mxn 1 Dịch Được 2055 6442 2006-09-01T23:46:36Z Mxn 1 Dịch đóng 2056 6443 2006-09-01T23:47:15Z Mxn 1 Dịch mở 2057 6444 2006-09-01T23:53:06Z Mxn 1 Dịch Hiển thị nội dung của thể loại theo dạng cây. Chức năng này sử dụng công nghệ [[w:JavaScript|JavaScript]] nâng cao có tên [[w:Ajax (lập trình)|AJAX]]. Nếu bạn có trình duyệt cũ hay JavaScript bị tắt, nó sẽ không hoạt động. 2058 6445 2006-09-02T00:04:08Z Mxn 1 Chuyên biệt <div class="plainlinks" style="border: 1px solid #ccc; padding: 7px; background: white; font-style: normal"> <h5 style="font-size: 135%">Wikibooks tiếng Việt không có thể loại nào gọi “[[:Thể loại:$1|$1]]”.</h5> Nhìn lại để xem nếu bạn viết ra sai. Thêm nữa, xem thử nếu có tên chỉ dùng cách viết thường hay phải đánh vần theo kiểu khác, và hãy nhớ bỏ dấu vào truy vấn. {| width="100%" |- | width="50" | <div style="position: relative; width: 50px; height: 50px; overflow: hidden"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3">[[:Thể loại:$1|&nbsp;&nbsp;&nbsp;]]</div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2">[[Hình:Nuvola filesystems folder blue.png|không|50px|]]</div> </div> | colspan="3" style="font-weight: bold" | <big>[[:Thể loại:$1|Tạo ra thể loại này]]</big> ([[Wikibooks:Viết trang mới|Trợ giúp]]) | width="50" | <div style="position: relative; width: 50px; height: 50px; overflow: hidden"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3">[[Đặc biệt:Search/$1|&nbsp;&nbsp;&nbsp;]]</div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2">[[Hình:Nuvola apps korganizer.png|không|50px|Wikibooks:Bài thỉnh cầu]]</div> </div> | '''[[Wikibooks:Bài thỉnh cầu|Thỉnh cầu]]''' người khác viết nó. |} Xin hãy tránh trường hợp có hai [[Wikibooks:Trang giống nhau|thể loại cùng chủ đề]]. </div> 2059 6446 2006-09-02T00:06:18Z Mxn 1 Dịch tải 2060 6447 2006-09-02T00:06:56Z Mxn 1 Dịch Đang tải… 2061 6448 2006-09-02T00:07:31Z Mxn 1 Dịch Tất cả các trang 2062 6449 2006-09-02T00:08:15Z Mxn 1 Dịch Đừng liệt kê các tập tin 2063 6450 2006-09-02T00:11:12Z Mxn 1 Dịch Hiển thị dạng danh sách 2064 6451 2006-09-02T00:11:44Z Mxn 1 Dịch Hiển thị dạng cây 2065 6452 2006-09-02T00:12:18Z Mxn 1 Dịch Cây thể loại 2066 6453 2006-09-02T00:12:57Z Mxn 1 Dịch Không thể hiển thị theo dạng cây vì có quá nhiều tiểu thể loại. 2067 6454 2006-09-02T00:14:25Z Mxn 1 Dịch, không cần giữ tên của phần mở rộng này Cây thể loại 2068 6601 2006-11-02T07:58:08Z Mxn 1 /* 2006 */ Cập nhật '''Tin tức và thông báo''' về dự án Wikibooks tiếng Việt. ==2006== ===Tháng 11 năm 2006=== *'''1 tháng 11:''' Cộng đồng Wikibooks nhìn chung đã chọn '''[[m:Wikibooks/logo|biểu trưng mới]]'''. ===Tháng 10 năm 2006=== *'''16 tháng 10:''' Vòng cuối cùng trong cuộc biểu quyết chọn '''[[m:Wikibooks/logo|biểu trưng mới]]''' cho Wikibooks nói chung bắt đầu và sẽ kết thúc ngày 31 tháng 10. ===Tháng 9 năm 2006=== *'''30 tháng 9:''' Vòng ba trong cuộc biểu quyết chọn '''[[m:Wikibooks/logo|biểu trưng mới]]''' cho Wikibooks nói chung bắt đầu. *'''21 tháng 9:''' Vòng một trong cuộc biểu quyết chọn '''[[m:Wikibooks/logo|biểu trưng mới]]''' cho Wikibooks nói chung đã kết thúc. Vòng hai là để người ta cải tiến hai biểu trưng thắng, sẽ tổ chức đến ngày 30 tháng 9. *'''7 tháng 9:''' Cộng đồng Wikibooks nói chung bắt đầu biểu quyết chọn '''[[m:Wikibooks/logo|biểu trưng mới]]''' cho dự án. Xin bạn tham gia. ==2005== ===Tháng 11 năm 2005=== *'''19 tháng 11:''' Hiện có 10 trang rồi, do một người dùng địa chỉ IP [[Đặc biệt:Contributions/71.132.239.197|71.132.239.197]] bắt đầu sách '''[[Sinh học lớp 10]]'''. *'''10 tháng 11:''' [[Thành viên:Mxn|Nguyễn Xuân Minh]] vừa cài đặt [[Wikibooks:Gõ tiếng Việt|bộ gõ tiếng Việt '''H.I.M.''']], giống bộ gõ ở Wikipedia tiếng Việt. ==2004== ===Tháng 8 năm 2004=== *'''10 tháng 8:''' Sách đầu tiên ở đây, <strong lang="es" xml:lang="es">¡[[Empecemos]]!</strong>, được bắt đầu. Sách này sẽ dạy [[:Category:Tiếng Tây Ban Nha|tiếng Tây Ban Nha]]. ===Tháng 7 năm 2004=== *'''21 tháng 7:''' Dự án Wikibooks được bắt đầu. Nó đầu tiên chỉ có [[Main Page|Trang Chính]]. [[Thể loại:Cộng đồng Wikibooks]] 2070 6465 2006-09-10T03:38:21Z Mxn 1 Dịch Tùy chọn 2071 6466 2006-09-10T04:54:10Z Mxn 1 Dịch Theo dõi tập tin này 2072 6467 2006-09-13T07:16:37Z Mxn 1 Dịch Mở rộng 2076 6484 2006-09-21T03:12:15Z Mxn 1 lk [http://tools.wikimedia.de/~tangotango/whatredirectshere.php?title={{urlencode:$1}}&db=viwiki_p&lang=vi tìm kiếm] 2077 6946 2006-12-12T17:27:08Z 58.187.62.173 /* Khởi động nhanh chức năng System Restore */ == '''1. Sửa chữa lỗi windows ''' == === Máy không chịu Shut Down === …..Machine\software\Microsoft\WindowsNT\currentVersion\Winlogon New > String Value đặt tên là PowerdownAfterShutdown cho giá trị là 1 === Windows file potection: === Cách 1: ….Machine\Software\Microsoft\Windows NT\curentVersion\Winlongon Bạn sẽ tìm thấy entry FSCDisable nhập giá trị 1 Cách 2: cmd -> SFC /Scannow === Phục hồi biểu tượng Show Desktop trên thanh Quick Launch === Khi mở nhiều cửa số mà bạn lại muốn thoát ra nhanh bằng cách nhấn vào biểu tượng Show Desktop ở thanh Quick Launch, nhưng bạn lại vô tình xoá nó đi trước kia. Đây là cách thức khôi phục lại biểu tượng Show Desktop nhanh chóng nhất. Bạn vào Start – Run , gõ: regsvr32 /n /i:U shell32 vào hộp thoại Open và nhấn OK. Windows sẽ tự động khôi phục cho bạn biểu tượng Show Desktop trên thanh Quick Launch. ===Microsoft Search không tìm tất cả các files=== Khi dùng chức năng tìm kiếm files trong Windows, Windows không tìm kiếm các files không được đăng ký. Để khắc phục tình trạng này, ta có thể tinh chỉnh trong hệ thống Registry như sau: Mở Registry Editor, tìm đến key [HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\ContentIndex\] và thay đổi như sau: Value Name: FilterFilesWithUnknownExtensions Data Type: REG_DWORD Value: Thay đổi thành 1 để có thể tìm kiếm tất cả các files ===Đóng Program … Not responding=== Hkey-Users\Default\control Panel\destop. Tạo String Mới AutoEndTasks và gán cho giá tri là 1. Bây giờ , máy sẽ tự động dóng các chương trình ”Not responding” ===Bản sửa lỗi cho internet Explorer=== www.microsoft.com/technet/security/current.aspx(025;014) ===windows khởi động luôn chạy chkdsk:=== [HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session Manager\ Tìm khóa BootExecute và chỉnh lai như sau: autocheck autochk * [[Thể loại: Máy tính]] [[Thể loại: Khoa học máy tinh]] [[Thể loại: Tin học]] ===Outlook Expres :=== nhận mail yahoo ( pop3 : 127.0.0.1 ; SMTP : mail.vnws.com) Yahoo: (pop3 : pop.mail.yahoo.com ; smtp: smtp.mail.yahoo.com) ===Ẩn user name và password của DIAL-UP :=== Trước hết vào start/connect ,chọn kết nối đang dùng xóa hêt name và password di sau đó chon muc save --> ok. HKEY_LOCAL_MACHINE \ SYSTEM\CurrentControlSet\Services|RasMan\parameters. New -> Dword đặt tên là DisableSavePassword và cho giá trị là 1 ===Truy cập ổ CD-Rom trong chế độ Safe Mode:=== Giữ phím control chọn Command Prompt Only và gõ vào d:m ===Ẩn các biiẻu tượng trong khai hệ thống=== :…user\Software\Microsoft\Windows\CurrenVersion\Policies\Explore new > dword với tên là NoTrayItemsdisplay vói giá trị = 1 ===Cài Wallpaper mặc định cho Windows Xp :=== run gõ gpedit.msc . Trong cửa sổ group Policy tìm đến mục User Configuration\Administrative template\Desktop\Active Desktop tìm đến Active Desktop Wallpaper ===Thêm Copy to & move To vào menu ngữ cảnh của windows Explore:=== …ROOT\AllfilesystemObjects\shellex\ContextMenuHandlers. Bấm chuột phải lên ContextMenuHandlers chon new > key đặt tên la Copy to, tai khóa copy to bấm đúp vào muc Default và nhập vào giá trị {c2fbb630-2971-11d1-a18c-00c04fd75d13}. Tương tự cho move to {c2fbb631-2971-11d1-a18c-00c04fd75d13}. ===Shutdown trong Win 2003:=== run: gpedit.msc , chon mục local computer Policy\ computer comfiguration \ administrative Templates \ system. Trong màn hình chọn Disphay Shutdown Event > disable ===Khởi động nhanh chức năng System Restore=== Bạn có thể thực hiện nhanh việc khởi động chức năng System Restore của Windows trong cửa sổ Commander theo các bước sau. Chú ý: Bạn phải đăng nhập với tài khoản người quản trị (Administrator). Mở Start – Run – gõ cmd – Enter. Cửa sổ Windows Commander xuất hiện. Bạn gõ %systemroot%\system32\restore\rstrui.exe. Nhấn Enter. Hộp thoại của System Restore sẽ khởi động. ===Shutdown nhanh trong Windows với Shortcut=== Trong Windows 95/98/ME và Windows XP, bạn phải chuột trên Desktop, chọn New – Shorcut. Cửa sổ mới xuất hiện yêu cầu bạn gõ vào đường dẫn. Nếu bạn đang sử dụng Windows 95/98/ME, ta gõ: c:\windows\rundll.exe user.exe,exitwindows (Ở đây, C: là ổ đĩa cài đặt Windows). Nếu sử dụng Windows XP, gõ: SHUTDOWN -s - t 01. Nhấn Next và Finish. Bây giờ, mỗi khi muốn shutdown máy, bạn chỉ cần nhấn đúp lên shortcut vừa tạo trên Desktop. ===Shutdown may tinh=== Run shutdown –s –t 0 ( o= thoi gian shutdown tinh bang giay) ===Tạo nhiều hộp thư rác mailinator.com=== Tắt NetBios (tắt chức năng File shareing của Window): Click phải chuột lên model, property\networking chọn internet Protcol sau đó chọn Property\Advanced\WINS Chọn Disable NetBIOS over TCP/IP ===Folder Size" column in Detailed view of a folder=== Download : http://windowsxp.mvps.org/foldersize.htm Run: regsvr32 %Systemroot%\System32\Dirsize.dll To apply this setting for all the folder, click Tools, Folder Options. In the View tab and click Apply to all folders. To remove , simply un-register the DLL regsvr32 /u %Systemroot%\System32\Dirsize.dll. Ignore error messages if any. ===Thêm 1 cách bảo mật khi khởi động windows=== Chạy files C:\WINDOWS\system32\syskey.exe. Muốn không sử dung chức năng này thì xóa nó đi ===Thay đổi tên chủ máy tính=== HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion ===Đổi ngôn ngữ hiển thị cho yahoo mail=== edit.yahoo.com/config/set_intl protect.login.yahoo.com/login/set_pref (tranh gia mao website yahoo) ===Thay đổi Explorer=== HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon "Shell"="Explorer1.exe" ===Đọc mail yahoo được bằng tiếng việt=== Mail option>singnation, chọn mục Color and Graphics, sau đó đánh check vào tùy chọn View HTML và chèn vào đoạn mã: <meta http-equiv="Content-Type" Content="text/html;charset=UTF-8"> Sau đó check vào ô add signature to all outgoing messages ===Đóng các chương trình đang bị treo bằng các dòng lệnh trong Command prompt=== Tasklist Để đóng winword.exe đánh lệnh : taskkill /im winword.exe ===Gia tăng kết nối ADSL=== Gõ MSINFO32.exe tìm IRQ của card mạng, gõ sysedit , tại thẻ system.ini điền irqX=4096 vao đằng sau dòng [386enh]. Với x là số irq ===Tăng tốc lướt web=== Gpedit.msc > Local Computer Policy > Administrative Templates > Network Branch > QoS Packet Scheduler, double click lên Limit Reservable Bandwith, ch?n Enable và h? giá tr? trong Bandwith limit % xu?ng 0 ===Thủ thuật tạo shortcut cho trang web=== Mở NotePad và gõ [InternetShortcut] URL=địachỉwebsite Lưu lại *.url ===Cắt file khi ghost:=== [C:\ghost.exe –split=n –auto] (với n là số M cần cắt) Không cho thay đổi trang chủ HomePage HKEY_CURRENT_USER\Software\Policies\Microsoft\Internet Explorer\Control Panel Name: Homepage Type: REG_DWORD Data: 0x1 ===Thay doi nut Start=== [HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Winlogon] Shell"="Explorer.exe ===Windows Genuine Advantage=== Restart máy vào chế độ Safe Mode (trong quá trình khởi động, nhấn F8 rồi chọn Safe Mode). Vào Windows/System32 rồi xóa các file: wgtray.exe, wgalogon.dll, legitcheckcontrol.dll (nhấn Shift+del để xóa hẳn). Vào Windows\System32\dllcache để xóa các file: wgtray.exe, wgalogon.dll. Vào Start > Run, gõ regedit. Tìm HKEY_LOCAL_MACHINE \ SOFTWARE \ Microsoft \ WindowsNT \ Current Version \Winlogon \ Notfty, xóa folder Wgalogon (click chuột phải lên folder rồi chọn delete). Tìm HKEY_LOCAL_MACHINE \ SOFTWARE \ Microsoft \ Windows \ Current Version \ Uninstall, xóa folder WgaNotify ===Virus=== Folder.htt và desktop.ini (virus vbs.soraci) : Vào regedit find FOLDER.HTT , tìm đến khóa {5984FFE0-28D4-11CF-AE66-08002B2E1262} Xóa nó đi ===Phần mềm=== • Longhorn icons set 1.1 :Bộ icon giao diện cho Win Xp • Gửi tin nhắn cho ĐTDĐ: zimmschat (www.zim.biz/wireless/zimsmschat.html), (www.sacviet.com/download.asp?id=sms) • Kiểm tra hệ thống khi cài đặt chương trình installWhatch Pro www.epsilonsquare.com • Đọc files PDF : PDF reader http://foxitsoftware.com/products.htm (LB 69 tr13) Phần mền ko cần cài đặt 1.9 M • Fun4word: Vui cùng các ký tự trong word • 5. Website http://www.nhacungcap.com/sms/nhantin nhắn tin miễn phí ===Web=== • ALT + F4 : Close Current Window • ALT + <--: Back, Previous • ALT + -->: Forward, Next • ALT + D : URL Address • • CTRL + W : Close Current Window • CTRL + H : History • CTRL + A : Select All • CTRL + C : Copy • CTRL + X : Cut 2079 6498 2006-09-30T23:30:37Z Mxn 1 Vi phạm bản quyền {{Vi phạm bản quyền|url=http://vnthuquan.net/}} 2080 6503 2006-10-04T03:36:29Z Mxn 1 Dịch Tên “$1” quá giống tài khoản đã có “$2”. Xin hãy chọn tên khác. 2081 6504 2006-10-04T03:38:26Z Mxn 1 Dịch Không được chọn tên “$1” để tránh người ta bị lẫn lộn hay lừa gạt: $2. Xin hãy chọn tên khác. 2082 6505 2006-10-04T03:41:03Z Mxn 1 Dịch Các trang này không có liên kết đến trang khác trong wiki này. 2083 6506 2006-10-04T03:43:32Z Mxn 1 Chuyên biệt Sửa đổi $1 2084 6507 2006-10-04T03:45:43Z Mxn 1 Chuyên biệt Sửa đổi lần cuối lúc $2, $1. 2085 6508 2006-10-04T03:47:22Z Mxn 1 Chuyên biệt Trang này sửa đổi lần cuối lúc $2, $1 bởi $3. 2086 6509 2006-10-04T03:49:04Z Mxn 1 Dịch Wiki này chưa có trang nào liên kết đến các trang này. 2087 6510 2006-10-04T03:50:05Z Mxn 1 Dịch Lỗi: lúc giờ không hợp lệ 2088 6511 2006-10-04T03:51:05Z Mxn 1 Dịch Lỗi: kêo gọi #time nhiều lần quá 2089 6516 2006-10-04T04:06:47Z Mxn 1 "giấy phép"→"bản quyền" Tiêu bản bản quyền thiếu phần tử imageLicenseIcon hay nó không hợp lệ 2090 6513 2006-10-04T04:01:14Z Mxn 1 Dịch Tên tập tin không hợp lệ 2091 6514 2006-10-04T04:02:43Z Mxn 1 DỊch Wikibooks:Thẻ quyền cho hình ảnh 2092 6515 2006-10-04T04:05:01Z Mxn 1 Dịch Tập tin không tồn tại 2093 6517 2006-10-04T04:07:26Z Mxn 1 Dịch Tập tin không có thẻ bản quyền 2094 6518 2006-10-04T04:08:25Z Mxn 1 Dịch Danh sách giấy phép không hợp lệ hay không tồn tại 2095 6519 2006-10-04T04:10:07Z Mxn 1 Dịch Tiêu bản bản quyền không có phần tử có id=imageLicenseText 2096 6520 2006-10-04T04:12:03Z Mxn 1 Dịch Chưa chọn phiên bản để điều khiển. 2097 6521 2006-10-04T04:12:55Z Mxn 1 Dịch Chưa chọn phiên bản 2102 6535 2006-10-25T20:59:47Z MediaWiki default 2103 6536 2006-10-25T20:59:47Z MediaWiki default 2104 6684 2006-11-24T22:00:56Z Mxn 1 Dịch Địa chỉ IP của bạn bị cấm không được sửa đổi. Để tránh sự lạm dụng, cũng không được gửi mật khẩu dùng IP này. 2105 6538 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 2106 6539 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 2107 6540 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 2108 6541 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 2109 6542 2006-10-25T20:59:48Z MediaWiki default 2110 6546 2006-10-25T20:59:52Z MediaWiki default Atom 2111 6547 2006-10-25T20:59:52Z MediaWiki default RSS 2112 6548 2006-10-25T20:59:52Z MediaWiki default 2113 6550 2006-10-25T20:59:53Z MediaWiki default 2114 6551 2006-10-25T20:59:54Z MediaWiki default 2115 6552 2006-10-25T20:59:54Z MediaWiki default 2116 6553 2006-10-25T20:59:54Z MediaWiki default 2117 6554 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2118 6555 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2119 6556 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2120 6557 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2121 6558 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2122 6559 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2123 6560 2006-10-25T20:59:55Z MediaWiki default 2124 6561 2006-10-25T20:59:56Z MediaWiki default 2125 6563 2006-10-25T20:59:56Z MediaWiki default 2126 6564 2006-10-25T20:59:57Z MediaWiki default Thể loại 2127 6565 2006-10-25T20:59:57Z MediaWiki default 2128 6566 2006-10-25T20:59:57Z MediaWiki default 2129 6567 2006-10-25T20:59:57Z MediaWiki default 2130 6568 2006-10-25T21:00:01Z MediaWiki default Xem 2131 6569 2006-10-25T21:00:01Z MediaWiki default 2132 6570 2006-10-25T21:00:02Z MediaWiki default 2133 6893 2006-12-04T06:48:59Z Mxn 1 Dịch Có người đã gửi mật khẩu cho bạn vào $1 giờ trước đây. Để tránh sự lạm dụng, chỉ có thể gửi mật khẩu $1 giờ một lần. 2134 6892 2006-12-04T06:43:50Z Mxn 1 Dịch Tắt chuyển tự tự động 2135 6574 2006-10-25T21:00:03Z MediaWiki default 2136 6575 2006-10-25T21:00:04Z MediaWiki default 2137 6576 2006-10-25T21:00:04Z MediaWiki default 2138 6577 2006-10-25T21:00:04Z MediaWiki default 2139 6578 2006-10-25T21:00:04Z MediaWiki default 2140 6579 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default 2141 6580 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default kk 2142 6581 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default kk-cn 2143 6582 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default kk-kz 2144 6583 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default kk-tr 2145 6584 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default 2146 6585 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default 2147 6588 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default &lt; 2148 6589 2006-10-25T21:00:05Z MediaWiki default 2150 6603 2006-11-05T06:22:22Z Mxn 1 Dịch Đây là danh sách những trang trong không gian tên chính có liên kết đến trang trong không gian tên khác, trừ ra những trang nối với các không gian tên {{ns:Special}}, {{ns:Talk}}, {{ns:Project}}, và {{ns:Template}}. Không nên có những liên kết đến không gian tên khác. 2151 6604 2006-11-05T06:23:46Z Mxn 1 Dịch Gửi cho tôi bản sao của thư này. 2152 6605 2006-11-05T06:25:00Z Mxn 1 Dịch Bản sao của thư gửi cho $1: $2 2153 6606 2006-11-05T06:26:34Z Mxn 1 Dịch Tự động cấm các địa chỉ IP mà thành viên này sử dụng 2154 6607 2006-11-05T06:30:28Z Mxn 1 Dịch <div style="float: left">[[Hình:Nuvola apps important.svg|không|24px]]</div> <p style="margin-left: 28px"><strong style="color: red; background-color: white">Đề mục của bình luận:</strong> Bạn chưa đưa vào đề mục cho bình luận này. Hãy đưa nó vào ở dưới, tùy chọn, rồi bấm “Lưu trang” lần nữa để lưu nó. Những sửa đổi của bạn '''chưa được lưu giữ'''.</p> 2155 6608 2006-11-05T06:31:49Z Mxn 1 Dịch chức năng tự động cấm bị tắt 2156 6609 2006-11-05T06:36:13Z Mxn 1 Dịch Phiên bản này không hợp lệ hay không tồn tại. Đây có thể là một địa chỉ sai, hoặc là phiên bản có thể được phục hồi và dời khỏi lưu trữ. 2158 6613 2006-11-08T03:25:18Z Bpbk2000 444 Máy tôi dùng Window XP SP2 đang chạy thì bị tắt và vô màn hình safe mode ( giống như nhấn F8), nhấn Reset khởi động lại cũng vẫn bị như vậy. Tôi chọn khởi động vào Windown Normal nhưng báo lỗi. Cho tôi hỏi máy bị hư cái gì và cách sửa chữa. Xin chân thành cảm ơn. 2159 6614 2006-11-08T03:26:33Z Bpbk2000 444 Không Khởi động máy được Máy tôi dùng Window XP SP2 đang chạy thì bị tắt và vô màn hình safe mode ( giống như nhấn F8), nhấn Reset khởi động lại cũng vẫn bị như vậy. Tôi chọn khởi động vào Windown Normal nhưng báo lỗi. Cho tôi hỏi máy bị hư cái gì và cách sửa chữa. Xin chân thành cảm ơn. Lấy từ « http://vi.wikibooks.org/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_Th%C3%A0nh_vi%C3%AAn:Bpbk2000 » 2160 6619 2006-11-11T08:40:45Z Mxn 1 Đổi hướng đến [[Những câu thường hỏi về hố đen]] #redirect [[Những câu thường hỏi về hố đen]] 2162 6651 2006-11-16T09:14:14Z Mxn 1 Thể loại [[Thể loại:Tất cả]] 2163 6633 2006-11-14T07:16:25Z Mxn 1 Dịch Các tập tin trong thể loại “$1” 2164 6634 2006-11-14T07:17:52Z Mxn 1 Dịch Đặc biệt:Categories 2165 6635 2006-11-14T07:26:32Z Mxn 1 Dịch Hết thời lượng khi truyền lên 2166 6636 2006-11-14T07:30:36Z Mxn 1 Dịch Website trả lời chậm quá. Xin hãy kiểm tra là website đang hoạt động không, chờ một tí, và thử lần nữa. Bạn có thể thử truyền lên vào lúc nó không bận. 2167 6637 2006-11-14T07:32:25Z Mxn 1 Dịch Không thể truy cập URL 2168 6638 2006-11-14T07:34:11Z Mxn 1 Dịch Không có thể truy cập URL mà bạn đưa vào. Xin hãy kiểm tra là có URL đúng và website đang hoạt động. 2169 6639 2006-11-14T07:35:22Z Mxn 1 Dịch Lỗi nội bộ 2170 6640 2006-11-14T07:37:12Z Mxn 1 Dịch Có lỗi nội bộ khi tạo ra tập tin tạm trên máy phục vụ. Xin hãy liên lạc với người quản lý hệ thống. 2171 6642 2006-11-14T07:45:00Z Mxn 1 lạ Lỗi lạ khi truyền lên 2172 6643 2006-11-14T07:47:09Z Mxn 1 Dịch Có lỗi lạ khi truyền lên. Xin hãy kiểm tra là có URL đúng và có thể truy cập tập tin này, và thử lần nữa. Nếu vẫn bị lỗi, hãy liên lạc với người quản lý hệ thống. 2173 6644 2006-11-14T07:48:01Z Mxn 1 Dịch Giao thức sai 2174 6645 2006-11-14T07:50:03Z Mxn 1 Dịch Phải đưa vào URL bắt đầu với <code>http://</code> hay <code>ftp://</code> để truyền lên tập tin từ website khác. 2175 6648 2006-11-16T06:37:09Z Minhmam 460 tôi muốn được tham khảo một số thể loai sách sinh học đặc biệt là marine biology 2179 6665 2006-11-19T08:25:01Z Mxn 1 Dịch Xem trước đề mục 2180 6666 2006-11-19T08:26:38Z Mxn 1 Dịch Xem trước dòng tóm lược 2181 6667 2006-11-19T08:28:06Z Mxn 1 Dịch Tẩy trống 2182 6668 2006-11-19T08:29:16Z Mxn 1 Dịch Thay cả nội dung bằng “$1” 2183 6669 2006-11-19T08:30:52Z Mxn 1 Dịch Phiên bản vào lúc $1 bởi $2 2184 6670 2006-11-19T08:32:25Z Mxn 1 Dịch Các tiêu bản sẽ được dùng trong trang này: 2187 6683 2006-11-24T21:58:10Z Mxn 1 Dịch Trang mới: $1 2188 6846 2006-11-25T00:32:18Z Mxn 1 Dịch Wikibooks:Tiếp viên 2191 6880 2006-11-28T23:10:33Z Mxn 1 Dịch {{#ifeq: $1 | 0 | Không có tập tin nào | Có ít nhất $1 tập tin }} trong thể loại này. 2192 6891 2006-12-04T05:57:48Z Mxn 1 [[Hình:Nuvola apps kpdf.png|phải|]] Có thể dùng ô '''tìm kiếm''' để tìm các bài đã viết trong Wikibooks. Gõ tên bài hoặc từ khóa liên quan đến trang cần tìm bằng [[tiếng Việt]] (xem thêm [[Trợ giúp:Gõ tiếng Việt]]) vào ô và ấn "Nhập" ("Enter") hoặc ấn nút '''Hiển thị''' hay nút '''Tìm kiếm'''. ==Hiển thị và Tìm kiếm== Nút '''hiển thị''' sẽ đưa bạn tới trang sách có tên giống '''tên bài''' bạn đã nhập vào ô tìm kiếm. Nếu trang chưa tồn tại, sẽ có thông báo và các hướng dẫn thêm, trong đó có lựa chọn cho bạn [[Trợ giúp:Viết trang mới|viết mới bài đó]]. Nút '''tìm kiếm''' hiện ra danh mục các trang sách có chứa các '''từ khóa''' mà bạn đã nhập vào ô tìm kiếm. Nó hoạt động nhờ một [[w:máy truy tìm dữ liệu|máy truy tìm dữ liệu]]. Một trang sách mới được tạo ra, đã ghi vào cơ sở dữ liệu của Wikibooks, nhưng có thể chưa được ghi vào danh mục tìm kiếm của máy truy tìm dữ liệu. Những trang này luôn hiện ra khi gõ tên chuẩn xác và dùng nút hiển thị, trong khi có thể không hiện ra khi gõ từ khóa và dùng nút tìm kiếm. Do vậy đừng ngạc nhiên khi bạn mới viết xong một bài mà nhấn tìm kiếm không thấy. ==Làm gì khi không tìm được== Khi không tìm thấy từ hoặc cụm từ mà bạn muốn, hoặc không xác định được từ khóa cần thiết. Hãy làm theo chi dẫn dưới đây: *Bạn mới sử dụng Wikibooks tiếng Việt? Mời bạn đọc [[Wikibooks:Chào mừng người mới đến]]. *Hãy thử tra theo [[Wikibooks:Thể loại|Thể loại]] Nếu bạn tìm thông tin về bản thân Wikibooks, thử: *Đọc các [[Wikibooks:Câu thường hỏi|câu thường hỏi]] *Xem toàn bộ [[Trợ giúp:Mục lục|các trợ giúp khác]] *[[Wikibooks:Bàn giúp đỡ|Yêu cầu thêm trợ giúp]] *[[Wikibooks:Thảo luận|Thảo luận với cộng đồng]] Với các kiến thức chung, thử: *[[Wikibooks:Sách thỉnh cầu|Yêu cầu người khác viết về đề tài mình cần]] *[[Wikibooks:Bàn tham khảo|Đặt câu hỏi tại bàn tham khảo]] Khi tất cả những cách trên không mang lại hiệu quả, ngay cả sau một thời gian chờ đợi: *Bạn có thể tìm hiểu về kiến thức bạn cần tại những nguồn tài liệu khác, rồi viết chúng vào đây để những người Việt đi sau bạn có không mất công tìm kiếm nữa. *Nếu bạn biết ngoại ngữ (ví dụ tiếng Anh), bạn có thể tìm thấy thông tin bạn cần ở Wikibooks ngoại ngữ (ví dụ [[:en:Main Page|Wikibooks tiếng Anh]]) hay các nguồn tài liệu ngoại ngữ. Khi tìm thấy bạn có thể dịch ra tiếng Việt để đưa vào đây cho những người Việt muốn tìm kiếm khác. *Nếu thông tin cần tìm là hình ảnh (ví dụ hình một ngôi đình làng), bạn có thể tự chụp (đến một ngôi đình và chụp hình), hay sưu tầm các hình ảnh thuộc phạm vi công cộng và [[Wikibooks:Câu thường hỏi|tải hình lên]], giúp những người đồng nghiệp sau này. Chú ý, mọi phiên bản thông tin bạn đưa lên đây, nếu không vi phạm [[Wikibooks:Quyền tác giả|bản quyền]], đều luôn được lưu trong lịch sử và không mất. Đồng thời chúng có thể được chăm sóc, hoàn thiện bởi cộng đồng những người sử dụng tiếp nối. ==Xem thêm== *[[Wikibooks:Bàn giúp đỡ|Bàn giúp đỡ]] *[[Wikibooks:Thể loại|Tra cứu theo thể loại]] [[Thể loại:Trợ giúp|{{PAGENAME}}]] [[en:Help:Searching]] 2194 6890 2006-12-04T05:53:34Z Mxn 1 Wikibooks:Tìm kiếm đổi thành Trợ giúp:Tìm kiếm #redirect [[Trợ giúp:Tìm kiếm]] 2195 6894 2006-12-04T06:50:29Z Mxn 1 Dịch Các tiêu bản sẽ được dùng trong phần này: 2196 6895 2006-12-04T06:51:28Z Mxn 1 Dịch lùi lại 2197 6896 2006-12-04T06:52:23Z Mxn 1 Dịch Không có thể lùi lại 2198 6897 2006-12-04T06:54:13Z Mxn 1 Dịch Không có thể lùi lại sửa đổi tại vì trang đã được sửa đổi mâu thuẫn về sau. Bạn cần phải chỉnh nó lại bằng tay. 2199 6898 2006-12-05T10:47:41Z Mxn 1 Dịch Gửi bản sao cho tôi khi gửi thư điện tử cho người khác 2200 6899 2006-12-05T11:03:08Z Mxn 1 Dịch Lùi lại thành công 2201 6900 2006-12-05T11:04:50Z Mxn 1 Dịch Trang được lùi lại. Xin hãy bấm nút “Lưu trang” để thực hiện thay đổi này. 2202 6901 2006-12-05T11:07:43Z Mxn 1 Dịch Đã lùi lại sửa đổi $1 của [[Đặc biệt:Contributions/$2]] ([[Thảo luận Thành viên:$2]]) 2203 6907 2006-12-08T14:39:47Z Nguyenthephuc 269 {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] 2204 6908 2006-12-08T14:41:52Z Nguyenthephuc 269 {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] 2205 6909 2006-12-08T14:42:29Z Nguyenthephuc 269 {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] 2206 6910 2006-12-08T14:42:59Z Nguyenthephuc 269 {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] 2207 6911 2006-12-08T14:43:23Z Nguyenthephuc 269 {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] {{GFDL}} [[Thể loại:Hình học 9]] 2208 6912 2006-12-09T08:21:25Z Nguyenthephuc 269 [[Thể loại:Đại số 8]] [[Thể loại:Đại số 8]] 2209 6913 2006-12-09T08:22:14Z Nguyenthephuc 269 [[Thể loại:Đại số 8]] [[Thể loại:Đại số 8]] 2211 6919 2006-12-11T06:06:50Z Mxn 1 Dịch (Không hiển thị $1 phiên bản ở giữa.) 2212 6920 2006-12-11T06:09:58Z Mxn 1 Dịch Chỉ các tiếp viên có quyền hợp nhất tài khoản của người khác. 2213 6921 2006-12-11T06:10:56Z Mxn 1 Dịch Xong hợp nhất các tài khoản! 2214 6933 2006-12-11T06:29:40Z Mxn 1 website Bây giờ bạn có thể đăng nhập vào các website trực thuộc Wikimedia, không cần mở tài khoản riêng; các phiên bản ngôn ngữ của Wikipedia, Wiktionary, Wikibooks, và các dự án liên quan đều nhận tên hiệu và mật khẩu của bạn. 2215 6923 2006-12-11T06:14:19Z Mxn 1 Dịch Đăng nhập 2216 6924 2006-12-11T06:14:58Z Mxn 1 Dịch Mật khẩu: 2217 6925 2006-12-11T06:17:39Z Mxn 1 Dịch Trục trặc khi đăng nhập, hay những tài khoản kia không của bạn? '''[[m:Help:Unified login problems|Trợ giúp…]]''' 2218 6926 2006-12-11T06:20:58Z Mxn 1 Dịch Gửi mật khẩu bằng thư điện tử 2219 6927 2006-12-11T06:23:07Z Mxn 1 Dịch Nếu các tài khoản này của bạn, chỉ việc đưa vào mật khẩu của các tài khoản ở dưới để hợp nhất tài khoản: 2220 6928 2006-12-11T06:23:47Z Mxn 1 Dịch Hợp nhất xong 2221 6929 2006-12-11T06:24:38Z Mxn 1 Dịch Thành viên $1 của $2 2222 6930 2006-12-11T06:25:33Z Mxn 1 Dịch Chưa hợp nhất tài khoản xong! 2223 6932 2006-12-11T06:28:57Z Mxn 1 Sau khi hợp nhất các tài khoản, có thể đăng nhập vào các website trực thuộc Wikimedia, không cần mở tài khoản riêng; các phiên bản ngôn ngữ của Wikipedia, Wiktionary, Wikibooks, và các dự án liên quan đều nhận tên hiệu và mật khẩu của bạn. 2224 6934 2006-12-11T06:30:38Z Mxn 1 Dịch Những tài khoản có tên “$1” tại các website ở dưới đã được hợp nhất tự động: 2225 6935 2006-12-11T06:33:16Z Mxn 1 Dịch Phần mềm không có thể tự động xác nhận rằng tài khoản “$1” tại các website ở dưới là tài khoản của bạn, chắc vì nó xài mật khẩu khác với mật khẩu của tài khoản ở đây: 2226 6936 2006-12-11T06:37:29Z Mxn 1 Dịch '''Đang so sánh những mật khẩu mà bạn đưa vào với các tài khoản chưa được hợp nhất…''' 2227 6937 2006-12-11T06:39:23Z Mxn 1 Dịch Xin hãy <span class="plainlinks">[{{fullurl:Đặc biệt:Userlogin|returnto=Đặc_biệt:MergeAccount}} đăng nhập]</span> để kiểm tra các tài khoản của bạn được hợp nhất hay không. 2228 6938 2006-12-11T06:43:15Z Mxn 1 Dịch Phần mềm đã tự động chỉ định tên hiệu “$1” cho người cùng tên hiệu ở $2. Nếu bạn là “$1”, có thể hợp nhất các tài khoản xong bằng cách đưa mật khẩu chủ của tài khoản đó vào đây: 2229 6939 2006-12-11T06:44:39Z Mxn 1 Dịch :''Đọc thêm về '''[[m:Help:Unified login|tài khoản hợp nhất]]'''…'' 2230 6940 2006-12-11T06:47:46Z Mxn 1 Dịch Tình trạng hợp nhất tài khoản 2231 6941 2006-12-11T06:51:14Z Mxn 1 Dịch Lỗi: chiều sâu không hợp lệ trong lối “$1” (muốn truy cập nút ở trên nút gốc) 2232 6949 2006-12-19T02:07:27Z Mxn 1 Dịch giấu 2234 6956 2006-12-19T12:48:12Z 58.186.223.157 New page: Những bệnh lý, dấu hiệu thông thường mà người dân cần nên biết Những bệnh lý, dấu hiệu thông thường mà người dân cần nên biết 2235 6960 2006-12-20T07:56:32Z 222.253.182.53 ==Định nghĩa vật lí== '''Điện''' không có định nghĩa một cách chính xác. Người ta chỉ định nghĩa '''dòng điện''' là dòng chuyển dời có hướng của các hạt mang điện tích (electron, các ion âm mang điện tích âm; các ion dương mang điện tích dương. 2236 6959 2006-12-19T22:53:12Z 222.253.185.80 New page: ==Định nghĩa== '''Trọng lực''' là lực hút của [[Trái đất]] đối với các vật ở gần mặt đất. '''Trọng lực''' là một trường hợp của [[lực h... ==Định nghĩa== '''Trọng lực''' là lực hút của [[Trái đất]] đối với các vật ở gần mặt đất. '''Trọng lực''' là một trường hợp của [[lực hấp dẫn]] và cũng được tính theo [[công thức]] của [[lực hấp dẫn]] với một khối lượng là khối lượng của Trái đất và khoảng cách tính từ tâm [[Trái đất]] đến vật [bằng [[tổng]] của [[bán kính]] [[Trái đất]] (xấp xỉ 6380 km) và độ cao của vật so với mặt đất]. ==Liên kết ngoài== *Gravity [[http://en.wikipedia.org/wiki/Gravity]]- Wikipedia tiếng Anh 2237 6961 2006-12-21T04:03:35Z Mxn 1 Dịch Tìm kiếm 2238 6962 2006-12-21T04:04:59Z Mxn 1 Dịch Tìm kiếm nguồn sách 2239 6963 2006-12-21T04:09:32Z Mxn 1 Dịch Đây có liên kết đến nhiều tiệm trực tuyến bán sách mới và cũ, cũng như thông tin về sách này: 2240 6964 2006-12-21T04:12:23Z Mxn 1 Dịch Đã gửi mã xác nhận đến địa chỉ thư điện tử của bạn. Bạn không cần mã này để đăng nhập, nhưng cần sử dụng nó để bật lên các chức năng thư điện tử của wiki này. 2241 6965 2006-12-21T04:14:46Z Mxn 1 Dịch <div class="error"> Đã gửi mã xác nhận đến địa chỉ thư điện tử của bạn. Nếu bạn mới mở tài khoản này, xin chờ vài phút cho mã trước khi yêu cầu mã mới. </div> 2242 6967 2006-12-21T04:16:41Z Mxn 1 Ngữ pháp Quyên góp bằng PayPal 2243 6981 2006-12-21T04:45:53Z Mxn 1 Giấu Giấu phiên bản 2244 6982 2006-12-21T04:47:41Z Mxn 1 Giấu Giấu phiên bản khỏi $1: $2 2245 6970 2006-12-21T04:26:35Z Mxn 1 Dịch Tiếp 2246 6983 2006-12-21T04:48:33Z Mxn 1 Giấu Không có thể giấu phiên bản hiện hành của trang. Hãy lùi lại sửa đổi này trước. 2247 6984 2006-12-21T04:49:27Z Mxn 1 Giấu Không có thể lưu trữ phiên bản; có phải nó đã được giấu không? 2248 6973 2006-12-21T04:31:26Z Mxn 1 Dịch Không thấy phiên bản trong cơ sỡ dữ liệu. 2249 6985 2006-12-21T04:50:09Z Mxn 1 Giấu Bạn cần phải đưa vào lý do giấu phiên bản. 2250 6986 2006-12-21T04:50:49Z Mxn 1 Giấu Bạn chưa chọn phiên bản để giấu. 2251 6987 2006-12-21T04:51:28Z Mxn 1 Giấu Số phiên bản để giấu: 2252 6977 2006-12-21T04:36:52Z Mxn 1 Dịch Lý do (cho nhật ký giữ kín): 2253 6978 2006-12-21T04:37:32Z Mxn 1 Dịch Phiên bản $1: $2 2254 6988 2006-12-21T04:55:51Z Mxn 1 Dịch lại Giấu dữ liệu để khó khôi phục 2255 6989 2006-12-21T04:56:34Z Mxn 1 Giấu Dữ liệu được lưu trữ và giấu thành công. 2256 6990 2006-12-21T04:57:12Z Mxn 1 Dịch Giấu phiên bản 2257 6991 2006-12-21T05:08:48Z Mxn 1 Dịch '''Chỉ''' được xài chức năng này trong những trường hợp có: * Thông tin cá nhân không thích hợp *: ''địa chỉ và số điện thoại nhà, số an sinh xã hội, v.v.'' '''Nếu lạm dụng chức năng này, bạn sẽ bị mất quyền truy cập nó.''' Không ai có thể dùng website để xem phiên bản sau khi nó được giấu, nhưng phiên bản sẽ được ghi vào nhật ký và người quản lý cơ sỡ dữ liệu có thể khôi phục bằng tay nếu bạn giấu nhầm. 2258 6992 2006-12-21T05:19:57Z Mxn 1 Dịch Nhật ký giám sát 2259 6993 2006-12-21T05:20:51Z Mxn 1 Dịch giấu sửa đổi khỏi $1 2260 6994 2006-12-21T05:21:49Z Mxn 1 Dịch chi tiết 2261 6995 2006-12-21T05:22:48Z Mxn 1 Dịch Trang trước ($1) 2262 6997 2006-12-21T05:34:43Z Mxn 1 Dịch và chuyên biệt [[Hình:Padlock.svg|phải|60px|]] <h3 style="font-size: 130%">Trang này đã bị khóa để khỏi bị sửa đổi.</h3> Nếu trang này đã bị [[Wikipedia:Chính sách về việc khóa trang|khóa hẳn]], chỉ có [[Wikipedia:Người quản lý|người quản lý]] được sửa đổi trang này. Nếu chỉ bị hạn chế, chỉ có [[Wikipedia:Đăng nhập|thành viên đăng nhập]] được sửa đổi nó. *[[Wikipedia:Trang này đã bị khóa|Tại sao có trang bị khóa?]] *[[Thảo luận {{FULLPAGENAMEE}}|Thảo luận về trang này]] với người khác 2263 6998 2006-12-21T05:36:08Z Mxn 1 Dịch <p style="border-top: 1px solid #ccc; margin-top: 1.5em; padding-top: .5em">Bạn vẫn có thể xem và chép xuống mã nguồn của trang này:</p> 2264 6999 2006-12-21T05:38:59Z Mxn 1 Dịch Đặt lại mật khẩu 2265 7000 2006-12-21T05:40:48Z Mxn 1 Dịch Hãy đăng nhập dùng mật khẩu tạm trong thư điện tử. Khi đăng nhập, bạn phải chọn mật khẩu mới. 2266 7001 2006-12-21T05:43:18Z Mxn 1 Dịch Mật khẩu tạm sai. Có thể là bạn đã đổi mật khẩu thành công hay đã xin mật khẩu tạm mới. 2267 7002 2006-12-21T05:44:22Z Mxn 1 Dịch Không được đổi mật khẩu ở wiki này 2268 7003 2006-12-21T05:45:09Z Mxn 1 Dịch Đặt lại mật khẩu 2269 7004 2006-12-21T05:48:52Z Mxn 1 Dịch Biểu mẫu đang trống. 2270 7005 2006-12-21T05:49:45Z Mxn 1 Dịch Chọn mật khẩu và đăng nhập 2271 7006 2006-12-21T05:51:32Z Mxn 1 Dịch Đã đổi mật khẩu thành công! Đang đăng nhập… 2272 7011 2006-12-21T05:59:52Z Mxn 1 Dịch Tự động theo dõi trang tôi xóa 2273 7013 2006-12-23T11:34:03Z 203.210.252.116 New page: mình muốn biết vê` dịnh nghĩa của " tùy bút" và nhũng dặc điểm của nó mình muốn biết vê` dịnh nghĩa của " tùy bút" và nhũng dặc điểm của nó 2274 7015 2006-12-23T15:39:16Z DaoXuan 529 Tẩy trống