Wikipedia
afwiki
https://af.wikipedia.org/wiki/Tuisblad
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Media
Spesiaal
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Nieu-Seeland
0
3163
2518055
2484175
2022-08-07T18:19:46Z
Odriskelmac11
115344
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = Nieu-Seeland
|volle_naam = <small>''New Zealand'' ([[Engels]])<br />''Aotearoa'' ([[Maori (taal)|Māori]])</small>
|algemene_naam = Nieu-Seeland
|beeld_vlag = Flag of New Zealand.svg
|beeld_wapen = Coat of arms of New Zealand.svg
|simbool_tipe = Wapen
|beeld_kaart = New Zealand (orthographic projection).svg
|leuse =
|volkslied = ''[[God Defend New Zealand]]''<ref name="Story: National anthems">{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/national-anthems/page-1 |title=Page 1. New Zealand’s anthems |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref><br /><small>''([[Engels]] vir: "God verdedig Nieu-Seeland")''</small><br /><center>[[Lêer:God Defend New Zealand instrumental.ogg]]</center><br />''Koninklike volkslied: [[God Save the Queen]]''<ref name="Story: National anthems" /><br /><small>''(Engels vir: "God beskerm die koningin")''</small><br /><center>[[Lêer:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>
|amptelike_tale = [[Engels]] (96,1%)<br />[[Maori (taal)|Māori]] (3,7%)<br />Nieu-Seelandse<br />[[gebaretaal]] (0,5%){{smallsup|1}}
|hoofstad = [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]]
{{Koördinate|41|17|S|174|27|O}}
|latd = 41
|latm = 17
|latNS = S
|longd = 174
|longm = 27
|longEW = O
|grootste_stad = [[Auckland]]
{{Koördinate|36|50|S|174|44|O}}
|regeringsvorm = Unitêre parlementêre<br />[[grondwetlike monargie]]
|leiertitels = <br />• [[Lys van monarge van Brittanje|Monarg]]<br />• Goewerneur-generaal<br />• [[Eerste minister]]
|leiername = [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]]<br />[[Cindy Kiro]]<br />[[Jacinda Ardern]]
|oppervlak_rang = 75<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 268 021
|oppervlakmi² = 103 483
|persent_water = 2,24 (2015)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#|title=Surface water and surface water change|publisher=[[OESO]]|accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
|bevolking_skatting = 5 132 690<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stats.govt.nz/tools/population-clock |title=Population clock |publisher=Statistiek Nieu-Seeland |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 2021
|bevolking_rang = 121<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus = 4 699 755<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.stats.govt.nz/information-releases/2018-census-population-and-dwelling-counts |title=2018 Census population and dwelling counts |work=2018 Census |publisher=Statistiek Nieu-Seeland |date=23 September 2019 |accessdate=16 Maart 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200201234426/https://www.stats.govt.nz/information-releases/2018-census-population-and-dwelling-counts |archive-date=1 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2018
|bevolkingsdigtheid = 19,0
|bevolkingsdigtheidmi² = 49,2
|bevolkingsdigtheidrang = 167<sup>de</sup>
|BBP_PPP = $234,992 miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=196,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=New Zealand |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2021 |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 64<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 2021
|BBP_PPP_per_kapita = $45 880<ref name="imf2" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 42<sup>ste</sup>
|BBP = $247,640 miljard<ref name="imf2" />
|BBP_rang = 50<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 2021
|BBP_per_kapita = $48 349<ref name="imf2" />
|BBP_per_kapita_rang = 22<sup>ste</sup>
|onafhanklikheidstipe = • Verantwoordelike regering<br />• [[Dominion]]<br />• [[Statuut van Westminster 1931|Statuut van Westminster]]<br />• Goedgekeur<br />• ''[[De jure]]'' onafhanklikheid<br />• Huidige [[grondwet]]
|onafhanklikheidsgebeure =
|onafhanklikheidsdatums = van die [[Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland|Verenigde Koninkryk]]<br />[[7 Mei]] [[1856]]<br />[[26 September]] [[1907]]<br />[[11 Desember]] [[1931]]<br />[[25 November]] [[1947]]<br />[[10 Desember]] [[1947]]<br />[[13 Desember]] [[1986]]
|MOI = {{wins}} 0,931<ref>{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |title=Human Development Report 2020 |publisher=United Nations Development Programme |date=2020 |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
|MOI_rang = 14<sup>de</sup>
|MOI_jaar = 2019
|MOI_kategorie = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini = 33,9<ref>{{en}} {{cite web |title=Household income and housing-cost statistics: Year ended June 2019 |url=https://www.stats.govt.nz/assets/Uploads/Household-income-and-housing-cost-statistics/Download-data-corrected/household-income-and-housing-cost-statistics-year-ended-june-2019-corrected-21-feb-2020.xlsx |at=Table 9 |publisher=Statistiek Nieu-Seeland |accessdate=16 Maart 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200224040109/https://www.stats.govt.nz/assets/Uploads/Household-income-and-housing-cost-statistics/Download-data-corrected/household-income-and-housing-cost-statistics-year-ended-june-2019-corrected-21-feb-2020.xlsx |archive-date=24 Februarie 2020 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2019
|Gini_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid = [[Nieu-Seelandse dollar|Dollar]] ($)
|geldeenheid_kode = NZD
|land_kode = NZ
|tydsone = [[NZST]]
|utc_afwyking = [[UTC+12:00|+12]]
|tydsone_somer = [[NZDT]] (September tot April)
|utc_afwyking_DST = [[UTC+13:00|+13]]
|internet_domein = [[.nz]]
|skakelkode = 64
|voetskrif = 1. As huistale: immigrantetale, waaronder [[Afrikaans]] 0,6%
}}
'''Nieu-Seeland''' ([[Engels]]: ''New Zealand'', [njuːˈziːlənd], {{Audio|GT New Zealand.ogg|luister}}; [[Maori (taal)|Māori]]: ''Aotearoa'', [aɔˈtɛaɾɔa]) is 'n [[eilandstaat]] in die suidwestelike [[Stille Oseaan]]gebied. Geografies bestaan dié land, wat in 1840 tot [[Britse Ryk|Britse kolonie]] verklaar is en in 1907 'n dominium binne die [[Britse Statebond|Britse Gemenebes van Nasies]] geword het, uit twee hoofeilande en 'n aantal [[Eilande van Nieu-Seeland|kleiner eilande]]. Nieu-Seeland is 'n [[grondwetlike monargie]] met [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|koningin Elizabeth II]] as [[staatshoof]] (verteenwoordig deur die goewerneur-generaal, dame Cindy Kiro) en 'n eenkamerparlement met 121 afgevaardigdes.
[[Lêer:New Zealand 23 October 2002.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Nieu-Seeland in 2002]]
'n Algemene Māorinaam vir Nieu-Seeland is '''Aotearoa''',<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/1966/aotearoa |title=AOTEAROA |publisher=An Encyclopaedia of New Zealand |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref> meestal vertaal as ''Land van die Lang Wit Wolk''. Nieu-Seeland staan bekend vir sy isolasie: dié land word deur die [[Tasmansee]], wat ongeveer 2 000 kilometer wyd is, van sy noordwestelike buurland [[Australië]] geskei. Die naaste buurlande is [[Nieu-Kaledonië]], [[Fidji]] en [[Tonga]] in die noorde en [[Antarktika]] in die suide. Weens sy afgeleë ligging was Nieu-Seeland – behalwe vir Antarktika – die laaste groot landmassa waar [[mens]]e hulle gevestig het.
Nieu-Seeland kan nóg in geografiese nóg in kulturele opsig by 'n bepaalde vasteland gereken word: dié land lê gedeeltelik op die Australiese asook die Pasifiese Plaat en toon sowel ooreenkomste met die hoofsaaklik Europese kultuur van Australië as die [[Polinesië|Polinesiese]] gedeelte van [[Oseanië]]. Die eilandstaat vorm die westelike punt van die [[Polinesiese Driehoek]].
Nieu-Seeland verskil van ander nywerheidslande deur sy ongewone ekonomiese struktuur – die belangrikste sektore is [[Landbou|land-]] en bosbou, [[voedsel]]verwerking en [[toerisme]]. Dikwels word na Nieu-Seeland as 'n "groen eiland" verwys, veral vanweë sy lae bevolkingsdigtheid, sy ongeskonde natuur asook sy veelsydige en – danksy die geïsoleerde ligging – unieke [[Dier|flora]] en [[Plant|fauna]].
Van Nieu-Seeland se byna vyf miljoen inwoners woon rofweg 3,5 miljoen op die [[Noordeiland]] en een miljoen op die [[Suideiland]]. Hierdie eilande is onder die grootstes in die wêreld en die gekombineerde landarea is vergelykbaar met dié van die [[Britse Eilande]] en meer as twee keer so groot soos die [[Wes-Kaap]]. Tesame met Aotearoa, was 'n ander Māorinaam vir Nieu-Seeland '''Niu Tireni''', 'n [[transliterasie]] van die Engelse naam.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/tapa-whenua-naming-places/page-1 |title=Page 1. Exploration and naming |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
Ander eilande het veel kleiner bevolkings en dek baie minder landarea. Die belangrikste van hierdie eilande is:
* [[Stewart-eiland]] (suid van die Suideiland), die derde grootste eiland volgens landarea met 'n bevolking van sowat 400.
* [[Waiheke-eiland]], 'n eiland in [[Auckland]] se Haurakibaai, en met 'n bevolking van sowat 7 000 (veel meer in die [[somer]]), die derde digste bewoonde eiland in Nieu-Seeland.
* [[Groot Barrière-eiland]], oos van die Haurakibaai.
* [[Chatham-eilande]], 'n afgeleë groep eilande met 'n bevolking van sowat 750.
Veral sedert die 1990's het 'n groot aantal [[Suid-Afrika]]anse immigrante hulle in Nieu-Seeland gevestig. Tans is meer as 40 000 Nieu-Seelanders in Suid-Afrika gebore, maar ook sowat 18 000 [[Verenigde State van Amerika|Amerikaners]] het 'n nuwe tuiste in die Pasifiese eilandstaat gevind.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history-of-immigration/page-17 |title=Page 17. Multi-cultural New Zealand: 1991 onwards |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
== Etimologie ==
[[Lêer:Detail of 1657 map Polus Antarcticus by Jan Janssonius, showing Nova Zeelandia.png|duimnael|links|Die westelike kus van ''Nova Zeelandia'' op 'n kaart van 1657]]
[[Lêer:Cook new zealand.jpg|duimnael|[[James Cook]] se kaart van Nieu-Seeland in 1769]]
''Aotearoa'' (wat letterlik vertaal as "land van die lang wit wolk") is die huidige Māori-naam vir Nieu-Seeland en word ook gebruik in Nieu-Seelandse Engels. Dit is nie bekend of die Māori voor die aankoms van die Europeërs reeds enige benaming gebruik het wat na die hele land verwys het – oorspronklik is net die Noordeiland ''Aotearoa'' genoem. Op 13 Desember 1642 het [[Abel Tasman]] Nieu-Seeland ontdek en dit – met die veronderstelling dat dit [[Vuurland]], die mees suidelike punt van [[Suid-Amerika]], sou wees – ''State Landt'' genoem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/european-discovery-of-new-zealand/page-2 |title=European discovery of New Zealand – Abel Tasman |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
In 1645 het [[Nederland]]se [[kartograwe]] die eilande na die provinsie [[Zeeland]] ''Nova Zeelandia'' genoem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/european-discovery-of-new-zealand/page-3 |title=Tasman’s achievement |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|last=Mackay|first=Duncan|year=1986|chapter=The Search For The Southern Land|editor-last=Fraser|editor-first= B|title=The New Zealand Book Of Events|location=Auckland|publisher=Reed Methuen|pages=52–54}}</ref> Hierdie benaming is deur die Britse ontdekkingsreisiger [[James Cook]] in 1769 verengels na ''New Zealand''.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/perceptions-of-the-landscape/page-2 |title=Page 2. First approaches – the 18th century |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
Die Māori het verskeie tradisionele name vir die twee hoofeilande, insluitend ''Te Ika-a-Māui'' (die vis van Māui) vir die Noordeiland en ''Te Wai Pounamu'' (die water van Greenstone) of ''Te Waka o Aoraki'' (die kano van Aoraki) vir die Suideiland. Vroeë Europese kaarte verwys na die eilande as Noord (Noordeiland), Middel (Suideiland) en Suid (Stewart-eiland / Rakiura).<ref>{{en}} {{cite book|first=Thomas|last=Brunner|url=http://www.nzetc.org/tm/scholarly/BruJour-fig-BruJour_P001a.html |title=The Great Journey: an expedition to explore the interior of the Middle Island, New Zealand, 1846–8|publisher=Royal Geographic Society|year=1851}}</ref><ref>{{en}} {{cite encyclopedia|editor-first=Alexander|editor-last=McLintock|title=New Leinster, New Munster, and New Ulster|first=Donald |last=Paterson|url=https://teara.govt.nz/en/1966/provinces|accessdate=16 Maart 2020|date=April 2009|origyear=originally published in 1966|encyclopedia=from An Encyclopaedia of New Zealand|publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand}}</ref> Sedert 1830 gebruik kaarte die terme Noord en Suid om die twee grootste eilande van mekaar te onderskei en sedert 1907 is dit die aanvaarde norm.<ref name="NZ name">{{en}} {{cite web |first=Malcolm |last=McKinnon |title=Place names – Naming the country and the main islands |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |date=November 2009 |url=https://teara.govt.nz/en/place-names/page-1 |accessdate=16 Maart 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009110131/https://teara.govt.nz/en/place-names/page-1 |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die ''New Zealand Geographic Board'' het in 2009 ontdek dat die name van die twee eilande nog nooit geformaliseer was nie,<ref>{{en}} {{cite news|title=Confusion over NZ islands' names|newspaper=[[BBC News]]|date=22 April 2009|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8011846.stm}}</ref> beide die benamings en alternatiewe is in 2013 geformaliseer. Die amptelike name is nou ''North Island'' of ''Te Ika-a-Māui'' vir die Noordeiland en ''South Island'' of ''Te Waipounamu'' vir die Suideiland. Vir albei eilande kan die Engelse óf die Māori-name óf beide name bymekaar gebruik word.<ref>{{en}} {{cite press release|url=https://www.beehive.govt.nz/release/names-nz’s-two-main-islands-formalised|title=Names of NZ’s two main islands formalised|date=10 Oktober 2013|first=Maurice|last=Williamson|publisher=New Zealand Government|accessdate=16 Maart 2020}}</ref>
== Geografie ==
=== Ligging ===
[[Lêer:Orthographic projection centred over the Bounty Islands.png|duimnael|links|'n Ortografiese projeksie met die Bounty-eilande as sy middelpunt]]
[[Lêer:Karta NZ Subantarctic islands.PNG|duimnael|Nieu-Seeland en die Subantarktiese eilandgroepe]]
[[Lêer:Territorial waters - New Zealand.svg|duimnael|Die eksklusiewe ekonomiese sone van Nieu-Seeland en sy oorsese gebiede]]
Nieu-Seeland is suid van die [[ewenaar]] op die [[Suidelike Halfrond]] geleë, en sy eilande vorm afgeleë gebiede in die suidwestelike Stille Oseaan. Gewoonlik word dié land by Oseanië gereken (veral wanneer hierdie geografiese term ook Australië insluit), maar soms volgens 'n meer spesifieke geografiese en kulturele oogpunt ook as 'n deel van Polinesië beskou. Vanweë die kulturele ooreenkomste met Australië word Nieu-Seeland daarnaas ook by dié vasteland gereken.
Die Tasmansee, wat deel uitmaak van die Stille Oseaan, lê wes van die hoofeilande en skei Nieu-Seeland van Australië, die mees nabygeleë landmassa 1 600 kilometer wes daarvan. Die Antarktiese landmassa lê 3 000 kilometer verder suidwaarts. Kleiner lande of oorsese gebiede naby Nieu-Seeland sluit Nieu-Kaledonië, Tonga en Fidji in die noorde in. Nieu-Seeland is dié land wat die verste van [[Sentraal-Europa]] af lê; dele van dié land is op die aardbol net teenoor [[Spanje]] geleë en vorm dus sy antipode.
Naas die twee hoofeilande, Noord- en Suideiland, is daar meer as 700 kleiner eilande. Die hoofeilande, waarna dikwels ook as die Nieu-Seelandse vasteland (''Mainland New Zealand'') verwys word, word deur die Cook-seestraat, waarvan die nouste punt maar 23 kilometer wyd is, van mekaar geskei. Baie van die kleiner eilande soos Stewart-eiland, wat dikwels nog by die Nieu-Seelandse ''Mainland'' gereken word, die Great Barrier-eiland en die digbevolkte Waiheke-eiland is binne 'n radius van vyftig kilometer van die hoofeilande se kuslyn af geleë.
Net die [[Kermadec-eilande]] 1 000 kilometer noord van die Noordeiland, die Chatham-eilande (wat 700 kilometer oos van die Noordeiland naby die [[Internasionale datumgrens]] geleë is) en die vyf Sub-Antarktiese eilandgroepe – Auckland, Campbell, Antipodes, Snares en Bounty – meer as 200 kilometer suid van die Suideiland maak nie deel uit van die hoofeilande se [[argipel]] nie. Die Noordeiland is heeltemaal op die Australiese Plaat geleë, terwyl die Suideiland sowel deel uitmaak van die Australiese asook die Pasifiese Plaat. Die twee hoofeilande was gedurende die laaste [[Ystydperk]] nog met mekaar verbind. Net soos Ysland kan hulle derhalwe ook as 'n selfstandige vasteland beskryf word aangesien hulle destyds nog albei op twee plate geleë was.
Nieu-Seeland maak amptelik aanspraak op die [[Ross-Afhanklikheid]] in Antarktika wat eweneens 'n reeks kleiner eilande behels; volgens die Antarktiese Ooreenkoms word Nieu-Seeland se aanspraak egter op internasionale vlak nie erken nie. Daarnaas maak [[Tokelau]] as 'n afhanklike gebied deel uit van Nieu-Seeland, terwyl die [[Cookeilande]] en [[Niue]] as selfregerende gebiede op die grondslag van vrye assosiasie met Nieu-Seeland verbind is. Hierdie gebiede maak deel uit van die [[Koninkryk van Nieu-Seeland]].
Nieu-Seeland se totale oppervlakte beloop 268 021 vierkante kilometer; dié land is sodoende ietwat kleiner as [[Italië]] of die [[Filippyne]], maar ietwat groter as die [[Verenigde Koninkryk]]. Terwyl die hoofeilande in oos-westelike rigting maksimaal 450 kilometer wyd is, strek hulle langs hul hoofas in noord-oostelike rigting oor 'n afstand van meer as 1 600 kilometer. Die kuslyn het 'n lengte van 15 134 kilometer. In vergelyking met sy landmassa het Nieu-Seeland relatief uitgestrekte territoriale waters met 'n oppervlakte van 167 653 vierkante kilometer en een van die wêreld se grootste eksklusiewe ekonomiese sones (EES) met 3 931 136 vierkante kilometer.
=== Geologie ===
[[Lêer:Lake Taupo.jpg|duimnael|links|Die Taupomeer op die Noordeiland is in 'n caldera geleë wat meer as 20 000 jaar gelede tydens die uitbarsting van 'n [[supervulkaan]] gevorm is]]
[[Lêer:Zealandia-Continent map en.svg|duimnael|Geologiese kaart van [[Seelandië]]]]
[[Lêer:WhakarewarewaPohutuGeyserSign.jpg|duimnael|Die Pohutu-geyser in Whakarewarewa]]
Soos die meeste huidige landmassas op die Suidelike Halfrond het ook Nieu-Seeland tot sowat 200 miljoen jaar gelede deel uitgemaak van die prehistoriese [[Gondwana]]-vasteland, 'n reusagtige vasteland op die Suidelike Halfrond wat vanuit die westelike Suid-Amerika oor [[Afrika]] en Australië tot by die westelike Stille-Oseaangebied gestrek het. Dit is nie presies bekend wanneer die huidige Nieu-Seeland homself van die landmassa, wat tans Antarktika vorm, losgewikkel het nie, maar deskundiges reken dat hierdie proses gedurende die [[Kryt (geologie)|Kryt]], rofweg 85 miljoen jaar gelede, of selfs vroeër al aan die gang was – en wel voordat ook Australië van Gondwana losgebreek het.
Nieu-Seeland was voortaan 'n geïsoleerde argipel, 2 000 kilometer van Australië en 8 000 kilometer van [[Chili]] af geleë – 'n gebied waarmee dit gedurende die [[Ystydperk]] via Antarktika nog verbind was. Sommige ooreenkomste ten opsigte van Nieu-Seeland se flora getuig hiervan.
Sedert hierdie periode het in Nieu-Seeland 'n flora en fauna ontwikkel wat onafhanklik van dié van ander landmassas was. In geologiese opsig het die eilande 'n rustige periode deurloop waartydens sy bergreekse aan sterk erosie blootgestel en uiteindelik volledig verweer was. Uitgestrekte, laer geleë moerasgebiede het ontstaan wat later tot [[steenkool]]velde omgevorm is.
Minder as 30 miljoen jaar gelede het weer 'n onstuimige geologiese periode begin, en dieper liggende gebiede het uit die see begin verrys. Nieu-Seeland se kuslyn het tydens die [[Mioseen]] 'n growwe vorm gekry wat eers in die laaste paar miljoen jare tot sy huidige gestalte ontwikkel het. Baie berge en valleie is selfs later, in die loop van die laaste 100 000 jaar, gevorm. Gedurende die Ystydperk was veral die Suideiland sterk [[Gletser|vergletser]].
Tans is Nieu-Seeland op die grenslyn tussen die Australiese en die Pasifiese Plaat geleë. Alhoewel hierdie tektoniese plate nie regstreeks teen mekaar skuur nie, oefen hulle nogtans 'n beduidende invloed op die eilandstaat uit. Hul frontale krag laat [[geologiese breuke]] ontstaan wat druk op verskillende gesteentelae uitoefen en die grond steeds verder na bowe skuif. Die tweede krag, wat langs die kante werk, lei tot sogenaamde transform-versteurings wat soms [[aardbewing]]s en [[tsoenami]]s kan veroorsaak.
Net soos ander lande, wat langs die grens van die Pasifiese Plaat geleë is, behoort ook Nieu-Seeland tot die Pasifiese [[Ring van Vuur]]. Aardbewings, breuke en [[Vulkaan|vulkaniese]] aktiwiteit is tipiese verskynsels in hierdie gebied, en sommige van die aarde se aktiefste vulkane is in Nieu-Seeland geleë. Hierdie vulkane is beperk tot die Noordeiland en baie van hulle is in die ''Taupo Volcanic Zone'' in die sentrum van die eiland gekonsentreer.
Al drie vulkane in die Sentrale Plato is byvoorbeeld nog aktief – die [[stratovulkaan]] Ruapehu het so onlangs as 2007 uitgebars. Die aardkors in die Bay of Plenty-gebied is so dun soos nergens anders in die wêreld nie so dat verskillende soorte geotermiese aktiwiteite soos geysers en warm fonteine hier aangetref kan word. 'n Bekende vulkaan in hierdie gebied is White Island; sy laaste groot uitbarsting was in die jaar 2016.
Benewens Taupo is daar nog 29 ander geotermale gebiede in Nieu-Seeland. Hulle is hoofsaaklik op die Noordeiland gekonsentreer, soos byvoorbeeld Northland en Hauraki Plains, maar kom ook op die Suideiland voor. Hier lê die bekende warm fonteine van Hanmer Springs.
=== Topografie en landskappe ===
==== Die Noordeiland ====
{{Hoofartikel|Noordeiland}}
[[Lêer:Tongariro Mahuia River n.jpg|duimnael|links|Die Mahuia-rivier in die Tongariro Nasionale Park]]
[[Lêer:Ninetymilebeach.jpg|duimnael|''Ninety Mile Beach'']]
[[Lêer:Whanganui River.jpg|duimnael|Die Whanganui-rivier]]
Die Noordeiland met 'n oppervlakte van 113 729 vierkante kilometer is die mees digbevolkte eiland van Nieu-Seeland met meer as 3,6 miljoen inwoners. Hier is sowat driekwart van die totale bevolking en sowat negentig persent van die Māori-bevolking gekonsentreer, en sowel die hoofstad [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]] asook die grootste stad in dié land, Auckland, is op hierdie eiland geleë.
Auckland lê op 'n landengte wat die Stille Oseaan van die Tasmansee skei en op sy nouste punt minder as twee kilometer wyd is. Aangesien Auckland grotendeels deur water omring word, word na hierdie [[metropool]] dikwels ook as die "Stad van Seile" verwys. Die stadsgebied is tussen twee natuurlike seehawens geleë en behels sowat sestig onaktiewe vulkane. Noord van Auckland se landengte lê die Noord-Aucklandskiereiland wat self uit 'n groot aantal kleiner skiereilande bestaan. Die mees noordelike hiervan is Aupouri. Die skiereiland se weskus word deur lang sandstrande, waaronder die bekende ''Ninety Mile Beach'', en twee groot natuurlike hawens, ''Kaipara Harbour'' en ''Hokianga Harbour'', oorheers. Die Waipoua-woud met sy beduidende kauri-bome lê suid van Hokianga.
Die ooskus van Noord-Aucklandskiereiland word deur dramatiese landskappe en talle eilande gekenmerk, alhoewel daar ook 'n aantal natuurlike seehawens voorkom soos dié van Whangarei, die grootste stad op die skiereiland, en Bay of Islands. Die heuwellandskappe in die binneland is as land- en bosbougebiede ontwikkel.
Die administratiewe gewes Waikato is suid van Auckland geleë. Die Hakarimata-bergreeks in die ooste van Waikato gaan naby die monding van die Waikatorivier in die Tasmansee in 'n golwende heuwellandskap oor. Die ''Waikato Plains'' oos van die Hakarimata-berge is 'n laagvlakte aan weerskante van die rivier met Hamilton, die vierde grootste agglomerasie in dié land, as sy beduidendste nedersetting. Die grotendeels beboste Kaimai- en Mamaku-bergreekse in die ooste skei die gewes van die gebied rondom die Bay of Plenty. Die bekende Coromandel-skiereiland is in die noorde van die baai geleë. Dit word deur die Coromandel-bergreeks met 'n maksimale hoogte van 900 meter oorheers, waarvan die Great-Barrier-eiland 'n noordelike uitloper is.
Die Sentrale Plato met sy vulkane [[Ngauruhoe]], Tongariro en Ruapehu vorm die hartland van die Noordeiland. Die vulkane is deur [[Unesco]] as die eerste gekombineerde [[Wêrelderfenisgebied|wêrelderfenis]]- en wêreldnatuurgebied aangewys en maak deel uit van die Nasionale Tongariro-park.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/421 |title=Tongariro National Park |publisher=[[Unesco]] |accessdate=30 Julie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200415022457/https://whc.unesco.org/en/list/421/ |archive-date=15 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Ruapehu is met 2 797 meter die hoogste piek op die eiland. Die Taupomeer net noord van Ruapehu, die grootste in Nieu-Seeland, is in die geografiese sentrum van die Noordeiland geleë.
Die uitgestrekte bosgebiede Kaingaroa Forest en Nasionale Te-Urewera-park oos van die meer oorheers die gebied tot by die ooskus. Hierdie streek met sy ongerepte berglandskappe is yl bevolk. Die Hikurangi, 'n berg in die Ruakumara-reeks naby die East Cape, is die hoogste piek met 1 754 meter. Die weste van die Sentrale Hoogplato is 'n gebied van beboste heuwellandskappe waardeur die Whanganui-rivier en sy talryke takriviere vloei. Die Nasionale Whanganui-park lê in die sentrum van hierdie landskap.
Wes hiervan sluit die gewes Taranaki, wat tot in die Tasmansee strek, by die heuwelland aan. Die gelyknamige vrystaande vulkaan troon met sy hoogte van 2 518 meter oor die gewes. Rondom die vulkaan strek 'n breë [[reënwoud]]gordel wat as deel van die Nasionale Egmont-park beskerming geniet. Die vrugbare gewes is 'n beduidende sentrum van die Nieu-Seelandse melkbedryf.
Suid van die Whanganui-streek lê die Manawatu-riviervlakte rondom die riviere Manawatu en Rangitikei, en die Kapiti Coast met die hoofstad Wellington in sy uiterste suide. Hierdie gebied word in die noordooste deur die bergreeks Tararua Range en in die ooste deur die Rimutaka Range begrens. Die Ruahine Range sluit in die noorde by hierdie bergreekse aan. Die Ruahine-berge maak deel uit van 'n groter bergreeks wat langs die ooskus loop. Ook die moerasagtige Wairarapa-vlakte oos van hierdie berge word in die ooste deur 'n bergagtige gebied begrens.
Noordwes hiervan lê die Hawke's Bay-streek rondom die gelyknamige baai. Naas die Ruahne- loop ook die Kaweka-bergreeks deur hierdie streek, terwyl die res daarvan deur golwende heuwellandskappe en die Wairoa-riviergebied in die noorde en die vrugbare Heretaunga-vlakte in die suide beslaan word. Noord hiervan lê die gebied rondom Gisborne wat deel uitmaak van Eastland (dikwels ook East Cape genoem).
==== Die Suideiland ====
{{Hoofartikel|Suideiland}}
[[Lêer:Mt Cook, NZ.jpg|duimnael|[[Mount Cook|Aoraki/Mount Cook]] in die Suid-Alpe]]
Die Suideiland se oppervlakte is met 150 437 vierkante kilometer effens groter as dié van sy noordelike eweknie met 'n bevolking van sowat een miljoen. Die Māori-naam vir die eiland is Te Wahipounamo (letterlik "Plek van die Jadesteen"). Die eiland word oorheers deur die [[Nieu-Seelandse Alpe]] of Suid-Alpe wat langs sy weskus loop. Hierdie bergreeks is die hoogste in [[Australasië]] en Oseanië. Sy hoogste pieke is [[Mount Cook]] of Aoraki (3 724 meter) en [[Mount Tasman]] (3 497 meter). Hierdie bergpieke is slegs twee van altesaam 17 pieke wat meer as 3 000 meter bo seevlak rys. Sowel die mees noordelike asook die mees suidelike gebiede van die Suideiland bestaan uit laer bergreekse waarvan sommige pieke hoogtes van meer as 1 000 meter bereik.
Die West Coast-streek, 'n smal landstrook tussen die Suid-Alpe en die Tasmansee behoort tot die natstes op aarde, en sodoende loop sommige Suid-Alpegletsers, soos die Fox- en die Franz-Josef-gletser, deur alle klimaatsones tot by die reënwoudgebiede naby die kus. Die uiterste suidweste word deur indrukwekkende fjordlandskappe gekenmerk wat hier ''sounds'' genoem word. Groot dele van die suidweste word as nasionale parke beskerm en vorm gemeenskaplik die Te Wahipounamu-wêrelderfenisgebied.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/551 |title=Te Wahipounamu – South West New Zealand |publisher=[[Unesco]] |accessdate=30 Julie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509025400/https://whc.unesco.org/en/list/551/ |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die Canterbury Plains, 'n groot alluviale vlakte wat uiters geskik is vir landboudoeleindes soos veeteelt, is oos van die Suid-Alpe geleë.
=== Klimaat ===
[[Lêer:Morning view, Wanaka.jpg|duimnael|'n Uitsig vanaf Lakeside Road, Roys Bay, Wanaka in die oggend]]
[[Lêer:Satellite image of South Island New Zealand.jpg|duimnael|'n [[Satellietfoto]], wat in Junie 2006 geneem is, toon [[sneeu]] op die Suideiland]]
Die 45ste suidelike breedtegraad loop deur die Suideiland sodat Nieu-Seeland halfpad tussen die ewenaar en die [[Suidpool]] geleë is. Nieu-Seeland het danksy sy ligging in die gematigde klimaatsone van die Suidelike Halfrond 'n relatief milde klimaat wat in baie opsigte as Mediterreens beskryf kan word. Daar is verskillende kleiner klimaatsones wat van subtropies in die noorde tot gematig in die suide strek, maar ook van 'n baie nat klimaat in die weste tot by die droë klimaatsone in die ooste wissel. Sentraal-Otago kan selfs as 'n [[woestyn]]agtige ariede gebied beskryf word, terwyl in die gebied noord van Auckland vrugte soos [[lemoen]]e en [[pomelo]]s floreer. Lang, warm somers is kenmerkend vir albei hoofeilande sodat [[sitrus]]vrugte en [[Arecaceae|palms]] ook op die Suideiland voorkom.
In die vlaktes van die Noordeiland wissel die gemiddelde temperature tussen sowat 15 °C in die [[winter]] en 25 °C in die somer. Temperature op die Suideiland is 5 tot 10 °C laer. Die hoogste temperatuur, wat ooit amptelik in Nieu-Seeland aangeteken is, was 42,4 °C in Februarie 1973 in sowel Rangiora asook Christchurch. In Junie 1995 is die laagste temperatuur ooit in dié land in Ophir (Central Otago) met -21,6 °C aangeteken.
Die groot massas water, wat hoofsaaklik van die Tasmansee af in die [[atmosfeer]] verdamp en wolke vorm, val teen die berge op die Suideiland as [[reën]]. Die gemiddelde jaarlikse neerslag aan die Suideiland se weskus is sowat 7 000 millimeter, terwyl die oostelike kant al merkbaar droër is.
In sy geheel kan Nieu-Seeland se klimaat vanweë die groot watermassas rondom die eilandgroep as grotendeels maritiem beskryf word, behalwe vir die gebiede wat oos van die hoë bergreekse geleë is soos byvoorbeeld die Mackenzie-bekken en Central Otago op die Suideiland of die Rangipo-woestyn op die Noordeiland wat almal deur 'n kontinentale klimaat gekenmerk word. Hier styg die kwik in die somermaande dikwels bo 30 °C, terwyl sneeuvalle gedurende die winter gereeld voorkom.
{| border=0 cellspacing="2" cellpadding="2" style="float:left;margin-left:0.5em;margin-bottom:0.5em"
| colspan=4 align="center" bgcolor="#b5b5b5" | '''Temperatuur'''<br /><small>Gemiddeldes in °C</small>
| align="center" bgcolor="#b5b5b5" valign="top" | '''Stad'''
| colspan=4 align="center" bgcolor="#b5b5b5" | '''Reënval'''<br /><small>Gemiddeldes in mm</small>
|-
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Jan.
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Apr.
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Julie
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Okt.
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" |
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Jan.
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Apr.
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Julie
| align="center" bgcolor="#cfcfcf" | Okt.
|-
| align="center" | 20
| align="center" | 16
| align="center" | 11
| align="center" | 15
| align="center" | [[Auckland]]
| align="center" | 79
| align="center" | 103
| align="center" | 141
| align="center" | 89
|-
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 17
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 12
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 6
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 12
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | [[Christchurch]]
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 46
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 53
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 68
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 44
|-
| align="center" | 16
| align="center" | 12
| align="center" | 6
| align="center" | 11
| align="center" | [[Dunedin]]
| align="center" | 74
| align="center" | 74
| align="center" | 56
| align="center" | 58
|-
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 19
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 14
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 8
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 12
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]]
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 78
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 107
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 142
| align="center" bgcolor="#e8e8e8" | 99
|}
{{clear}}
=== Roaring Forties ===
[[Lêer:Harbour entrance and Pencarrow Head.jpg|duimnael|links|Cook-seestraat – die ingang tot Wellington-hawe en Pencarrow Head]]
[[Lêer:Turbid Waters Surround New Zealand.jpg|duimnael|Onstuimige see rondom Nieu-Seeland]]
Nieu-Seeland is in sy geheel in die Roaring Forties geleë, 'n sone met sterk waaiende winde tussen die 40ste en 50ste [[Breedtegraad|breedtegrade]]. Hierdie sterk lugstrominge, wat in 'n ooswaartse rigting beweeg, word veroorsaak deur die kombinasie van drie faktore – die suidwaartse verskuiwing van lugmassas vanuit die ewenaar na die Suidpool, die aarde se rotasie om sy eie as en die gebrek van groter landmassa's in die betrokke sone wat as windbrekers sou kon dien. So waai hulle oor betreklik klein gebiede – die uiterste suide van Suid-Amerika, 'n deel van die Australiese eiland [[Tasmanië]] en uiteindelik Nieu-Seeland.
'n Foto van Nieu-Seeland, wat in April 2011 deur die multinasionale wetenskaplike [[Nasa]]-satelliet ''Aqua'' geneem is (regs), toon die vloei van [[sediment]] in die Stille Oseaan rondom Nieu-Seeland. Die groot volume daarvan dui op harde winde en onstuimige see. Die Cook-seestraat, die smal strook water wat die Noord- en Suideiland van mekaar skei, word onder die onstuimigste seegebiede ter wêreld gereken.
Sterk westelike winde tref die eilande in die weste waar bergreekse 'n natuurlike versperring vorm. Die Cook-seestraat is die enigste opening vir die winde en word deur die tregter-effek in 'n soort windtonnel omgevorm wat tot baie hoë windsnelhede lei en gevare vir lug- en seevaart kan inhou. Magtige branders en [[tornado]]'s kom eweneens voor. Sterk winde sweep die seewater hier op in hoë golwe wat die kusgebiede erodeer.
Sy ligging maak ook van Nieu-Seeland hoofstad Wellington 'n taamlik winderige plek. Op 'n gemiddeld van 173 dae per jaar waai hier winde met snelhede van meer as 60 km per uur, in buie selfs 140 km per uur. Die hoogste windsnelheid, wat ooit gemeet is, was 248 km per uur op Wellington se hoogste heuwelpiek, Hawkins Hill (op 495 m bo seevlak) op 6 November 1959 en 4 Julie 1962. Die sterkste buie ooit het op 18 April 1970 op Mt John in Canterbury gewaai – met 250 km per uur.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/weather/page-1 |title=Page 1. Factors determining weather |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=Erick Brenstrum |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
== Flora en fauna ==
Die unieke plante- en dierewêreld van Nieu-Seeland het as gevolg van die eilandgroep se geografiese afsondering oor 'n lang tydperk onafhanklik van dié van ander gebiede ontwikkel. Sy inheemse flora en fauna toon groot ooreenkomste met dié van Nieu-Kaledonië en Lord-Howe-eiland.
=== Flora ===
[[Lêer:Silver-fern.jpg|duimnael|links|Die silwervaring (''Cyathea dealbata'') is 'n nasionale simbool van Nieu-Seeland]]
[[Lêer:Kauri trees in Trounson park.jpg|duimnael|Die boomkruine van twee kauribome]]
[[Lêer:PohutukawaCornwallis.jpg|duimnael|Pōhutukawa-bome]]
Sowat 85 persent van alle Nieu-Seelandse plantspesies is [[endemies]]. Voor die aankoms van die eerste Māori-setlaars was nog sowat 80 persent van dié land bebos, tog het ontbossing die aandeel inheemse bosse oor die eeue tot slegs 24 persent van die totale oppervlakte laat krimp. Hiervan is 77 persent tot beskermde bosgebiede verklaar. Op sowat vyf persent van die oppervlakte van Nieu-Seeland het die plaaslike bosboubedryf vinnig groeiende [[uitheems]]e boomsoorte soos radiatadenne (''Pinus radiata'') en [[Rooihoutboom|Kaliforniese rooihout]] (''Sequoia sempervirens'') begin aanplant.
Belangrike inheemse woudsoorte sluit naaldbosse soos geelhoute (''Podocarpaceae'') of Nieu-Seelandse kauribome (''Agathis australis'') en loofbosse wat hoofsaaklik uit beukebome (''Nothofagus'') bestaan. Die meeste Nieu-Seelandse boomsoorte is immergroen. Veral die naaldbosse word gekenmerk deur epifiete soos Noordeiland-ysterhout (''Metrosideros robusta''), maar ook 'n klein aantal hemiparasiete wat op beukebome voorkom en verwant is met mistels in die [[Noordelike Halfrond]].
Die kauriboom se natuurlike habitat het oorspronklik tot by die Suideiland gestrek, maar is nou beperk tot die Noordeiland se Northland-streek; verwante boomsoorte kom tans nog in [[Nieu-Guinee]], Fidji, Nieu-Kaledonië, [[Maleisië]] en [[Indonesië]] voor. Die Nieu-Seelandse kauribosse is grotendeels deur setlaars afgekap – kaurihout was omstreeks 1800 nog die belangrikste uitvoergoed wat in die internasionale skeepsboubedryf baie gewild was. Kauribome was uiteraard geskik vir die vervaardiging van skeepsmaste, terwyl die hars van kauribome as basiese bestanddeel vir stadig-drogende lak en [[terpentyn]] gebruik is. In 1862 is vir een ton kaurigom $600 betaal en die stadig groeiende kauribosse was binne enkele dekades byna uitgeroei.
Benede die digte wouddak kom 'n groot aantal varings voor wat meestal endemies is. Die mees beïndrukkende spesies is boomvarings (''Cyatheales'') wat hoogtes van meer as tien meter kan bereik. Die mees bekende varingsoort is pongas of silwervarings, die nasionale plant van Nieu-Seeland.
Daarnaas het ook verskillende palmsoorte soos byvoorbeeld nikau-palms (''Rhopalostylis sapida'') in Nieu-Seeland ontwikkel. Ander opvallende boomsoorte sluit die pōhutukawa (''Metrosideros excelsa''), Suideiland-ysterhout (''Metrosideros umbellata'') en die sogenaamde cabbage tree (''Cordyline australis'') in.
Sowat tien persent van Nieu-Seeland se oppervlakte is met inheemse oopveld-flora bedek, waaronder tussockgras, bos- en heidevelde.
Groot dele van die inheemse flora (sowat 'n derde van die totale oppervlakte van Nieu-Seeland) is tot natuurbewaringsgebiede verklaar, waaronder uitgestrekte nasionale parke en sogenaamde ''Forest Parks''.
=== Fauna ===
[[Lêer:Moa.jpg|duimnael|links|upright|'n Gerekonstrueerde moa in die Auckland-museum]]
[[Lêer:Male Kea Milford sound.jpg|duimnael|'n Manlike kea-papegaai]]
[[Lêer:Kiwi hg.jpg|duimnael|'n Kiwi met eiers in die Kauri-museum (Matakohe, Noordeiland)]]
Vanweë sy afgeleë ligging het Nieu-Seeland sy eie unieke ekostelsel ontwikkel. Kenmerkend vir die tydperk voor die Polinesiese kolonisasie was die gebrek aan landsoogdiere, met uitsondering van drie vlermuisspesies (twee spesies van Nieu-Seeland-vlermuise en ''Chalinolobus tuberculatus'').
Baie van die ekologiese nisse, waarin gewoonlik [[soogdiere]] sou leef, is in Nieu-Seeland deur [[voëls]] beset. Nie-vlieënde voëlspesies het 'n buitengewoon belangrike rol op die eilandgroep gespeel, waaronder die kakapo (''Strigops habroptilus''), die kiwi (''Apterygidae''), die takahe (''Porphyrio mantelli''), die weka (''Gallirallus australis'') en die uitgestorwe moa (''Dinornithiformes''). Die kakapo (sy Māori-naam beteken "nag-papegaai") is die seldaamste en ook enigste nie-vlieënde papegaaiesoort ter wêreld.
Moas het sowat vyftien miljoen jaar lank in Nieu-Seeland voorgekom en daar was 25 verskillende soorte wat van kleiner voëls (wat omtrent so groot soos 'n [[kalkoen]] was) tot die ''Dinornis maximus'' met 'n grootte van drie meter gestrek het. Die moas se dieet het hoofsaaklik uit gras, blare en vrugte bestaan. Daar word aangeneem dat die Moriori, setlaars wat hulle gedurende een van die vroeë immigrasiegolwe in Nieu-Seeland gevestig het, die moas uitgeroei het – sowel hul vleis asook hul eiers was baie gewild. Toe die voëls reeds van uitsterwing bedreig was, is die laaste diere met vuur gejaag. 'n Groot aantal moa-geraamtes is in moerasgebiede ontdek.
Die inheemse voëlspesies is oorspronklik deur roofvoëls gejaag, waarvan die grootste, die Haastarend (''Harpagornis moorei''), deur 'n vlerkwydte van tot by drie meter en 'n gewig van maksimaal veertien kilogram gekenmerk was. Sommige nie-vlieënde voëlspesies kom tans nog net in roofdiervrye omgewings soos die eilande langs die Nieu-Seelandse kus voor. Inheemse papegaaispesies soos die kea (''Nestor notabilis'') – wat slegs op die Suideiland en hier in die Suidelike Alpegebied voorkom – en die kaka (''Nestor meriodionalis'') het minder moeilikhede ondervind.
Daarnaas word die Nieu-Seelandse voëlwêreld deur 'n groot verskeidenheid trekvoëls gekenmerk wat oor lang afstande oor die Stille Oseane beweeg om 'n deel van die jaar in Nieu-Seeland deur te bring, soos byvoorbeeld die Westland-bassiaan (''Procellaria westlandica''). Ook koningmalmokke (''[[Diomedea epomophora]]'') en Australiese malgasse (''Morus serrator'') broei op die eilandgroep. Die kusgebiede is die habitats van [[pikkewyn]]soorte soos Fiordlandpikkewyne (''Eudyptes pachyrhynchus''), geeloogpikkewyne (''Megadyptes antipodes'') en [[kleinpikkewyn]]e (''Eudyptula minor'') asook seesoogdiere soos Nieu-Seelandse seebere (''Arctocephalus forsteri''), [[suidelike seeolifant]]e (''Mirounga'') en Nieu-Seelandse seeleeus (''Phocarctos hookeri'').
Langs die kus word dolfyne en walvisse aangetref, waaronder die seldsame klein Hector-dolfyn (''Cephalorhynchus hectori''). Daar word gevrees dat hierdie spesies binne tien generasies moontlik sal uitsterf. Nieu-Seeland is ook die tuiste van tuataras (brugakkedisse, ''Sphenodon punctatus''), 'n ou reptielspesie, en die weta (''Anostostomatidae''), 'n insek wat 'n maksimale lengte van tien sentimeter kan bereik. Die eilandgroep is een van min gebiede op aarde waar geen [[slang]]e voorkom nie.
Die aankoms van die eerste Māori- en later ook Europese setlaars het gepaard gegaan met soms rampspoedige ingrepe op die natuur. Die uitbreiding van uitheemse diere wat met opset of per ongeluk saamgebring is (''Neozoës'' of indringerspesies), veral [[rot]]te, maar ook huishonde, [[huiskat]]te, [[ystervark]]e, [[hermelyn]]e en ander [[Wesel (dier)|weselspesies]] asook die Australiese voskoesoe het tot die grootskaalse uitsterwing van inheemse dierspesies gelei. Die Nieu-Seelandse regering het verskeie maatreëls ingestel om endemiese spesies, wat deur ingevoerde diere bedreig word, veral voëls, van uitsterwing te red.
Die uitbreiding van katte word byvoorbeeld deur middel van [[kastrasie]] beperk. Nieu-Seeland is 'n wêreldleier in die uitroeiing van ingevoerde dierspesies en het begin om kleiner eilande langs die kus weer in hul oorspronklike toestand voor die kolonisasie te bring en inheemse spesies te hervestig. Die projek sal in sy tweede fase ook na die twee hoofeilande uitgebrei word.
== Geskiedenis ==
=== Polinesiese ontdekkers ===
[[Lêer:OtagoMuseumWaka.jpg|duimnael|links|'n ''Waka'' (kanoe) in die Otago-museum, Dunedin]]
[[Lêer:Polynesian Migration.svg|duimnael|Die eerste Māori-setlaars het vanuit die oostelike Polinesiese eilandgroepe na Nieu-Seeland geseil. Hierdie volksplanting in 'n voorheen onbewoonde gebied was die laaste in 'n lang reeks migrasies in die suidelike Stille Oseaan]]
Nieu-Seeland was baie duisende jare lank 'n soort [[tuin van Eden]] sonder [[Adam en Eva]] – 'n ongerepte paradys waar diere en plante meestal vreedsaam naas mekaar bestaan het. Die meeste inheemse spesies was nooit genoodsaak om 'n oorlewingsstryd teen mededingers te voer nie, sodoende het hulle ook geen natuurlike afweermiddels soos dorings of gif ontwikkel nie. Die eilande se flora en fauna was dus al hoe kwesbaarder vir uitheemse indringerspesies.
Mense het hulle eers relatief laat hier gevestig – Nieu-Seeland het die mees suidelike eilandgroep in 'n uitgestrekte seegebied gevorm wat deur Polinesiërs oor die eeue heen gekoloniseer is. Hul lewensruimte was die grootste van alle volke en het oor sestig lengte- en breedtegrade in die wêreld se grootste waterliggaam, die Stille Oseaan, gestrek. Nogtans was die bewoonbare gebied beperk tot die talle groter en kleiner eilande – argipels wat dikwels ver van mekaar geleë en oor die hele suidelike Stille Oseaan versprei was. Elkeen van die eilande kon maar 'n beperkte bevolking onderhou, en so was groter groepe mense steeds weer genoodsaak om 'n nuwe heenkome op ander, verderaf geleë eilande te vind.
Met hul bote – groot uitlêerbote of katamarans waarvoor twee kanoes (''waka'') aanmekaargebind is en seile wat uit plantvesels gevleg is – het die Polinesiërs die wydtes van die Stille Oseaan bevaar lank voordat Europeërs dit ontdek het. Hulle het die sterre, seestromings, wind en wolke gebruik om te navigeer en hulle op eilandgroepe soos [[Samoa]], Tonga en [[Tahiti]] gevestig. Van hier het hulle op hul ontdekkingsvaarte verderaf geleë argipels soos die [[Hawaii]]-eilande in die noorde, die [[Paaseiland]] in die ooste en uiteindelik ook Aotearoa of Nieu-Seeland in die suidweste bereik.
Die Polinesiese belangstelling in Nieu-Seeland is volgens een oorlewering, wat sy oorsprong egter nie in Nieu-Seeland self het nie, reeds in die [[Middeleeue]] deur reisberigte van Kupe, 'n stamhoof van die eiland Raiatea naby Tahiti, gewek. Ná 'n lang seereis het hy op 'n onbekende eiland in die suide afgekom wat volgens hom slegs deur reusagtige voëls bewoon is, terwyl hy geen menslike bewoners aangetref het nie.
Nege generasies later – die Polinesiese tydrekening het op die telling van generasies gebaseer, volgens Europese geskiedkundiges omstreeks 1150 – het 'n groot boot met mans en vroue onder die bevel van stamhoof Toi van Raiatea die lang en gevaarlike seereis na die eiland in die suide aangedurf. Die Polinesiërs het met hul groot uitlêerboot 'n suidwestelike koers ingeslaan, en hul reusagtige driehoekseil na die noordoostelike passaatwind gehang. Ná sowat tweeduisend kilometer se seiltog was hulle kosvoorrade van vrugte en kokosneute al byna uitgeput toe hulle 'n magtige kumuluswolk waargeneem het – die voorbode van land. Volgens meer onlangse navorsing het die eerste setlaars tussen 1250 en 1350 aangekom.
=== Die Māori ===
[[Lêer:Kumara.jpg|duimnael|links|'n Kūmara of patat, 'n stapelvoedsel van die Māori]]
[[Lêer:Young Maori man dancing.jpg|duimnael|upright|'n Jong Māori-danser]]
[[Lêer:Maori clothing, reconstruction, Otago Museum, 2016-01-29.jpg|duimnael|upright|Tradisionele Māori-kleredrag in die Otago-museum, Dunedin]]
Die Māori was van groot statuur, meestal kragtig, van helder- tot donkerbruin velkleur met swart, effens gekrulde hare, donkerbruin oë en gesonde tande. Albei geslagte was gewoonlik getatoeër – mans het hulle gesig, heupe en dybene só versier, vroue hul lippe, kin en soms ook hul taille en voorhoof. Die Māori het – net soos ander Polinesiërs – 'n aanleg vir [[kuns]] en beoefen van [[musiek]] en [[dans]] gehad. Alhoewel hulle geen skrif ontwikkel het nie, is hul oorlewerings steeds mondeling oorgedra en oor baie generasies bewaar. [[Metaal]]werktuie was nie in gebruik nie; hul vernaamste materiale vir die vervaardiging van gebruiksvoorwerpe en wapens was klippe, hout, mossels of bene van diere.
Die Māori-samelewing het uit stamgemeenskappe bestaan waarin die naasbestaan deur strenge ''[[tapu]]'s'' gereël is. Behalwe vir stamhoofde, wat soms met twee vroue saamgeleef het, het die Māori 'n monogame leefstyl toegepas. Persoonlike besittings was gewoonlik beperk; die individu was steeds ondergeskik aan belange van die stamgemeenskap. Skade wat aan die stamgemeenskap berokken is, moes deur elke stamlid gewraak word. ''Utu'' – boete, versoening of wraak – was 'n vaste wet waaraan geen stamlid ontglip het nie. Die oortreding van reëls was verbonde aan die verlies van ''[[mana]]'' – eer, waardigheid en status.
Gedurende die 12de en 13de eeu was daar nog nou betrekkinge tussen Aotearoa en die Tahiti-eilande, die laaste groot vloot van Polinesiese setlaars het omstreeks 1350 na die suidelike eilande geseil. Aotearoa was dan ook die laaste beduidende eiland wat deur Polinesiese seevaarders ontdek en bevolk is – om (naas Hawaii) die enigste Polinesiese argipel buite die trope te word. Sommige suidelike landskapsvorme soos vulkaniese bergreekse was vertroud aan die setlaars, maar die koel winters en snerpende koue van die Nieu-Seelandse winter, die "tyd van kort dae", was 'n ongekende ervaring, net soos die sneeu wat sommige vulkaniese bergpieke ook nog gedurende die somer bedek het, of die gletsertonge van die Suideiland.
Soms word die Māori as die "[[Wikings]] van die Sonsopgang" beskryf – 'n verwysing na sekere kulturele en maatskaplike ooreenkomste wat hulle met dié [[Skandinawië|Skandinawiese]] beskawing deel. So het albei samelewings uit drie stande bestaan: 'n adellike klas wat die families van stamhoofde en die ''tohungas'' of priesters, sieners, toweraars en bewaarders van mondelinge oorlewerings ingesluit het; krygers, ambagsmanne en jagters met hul gesinne as die tweede of middelklas; en 'n lae kaste van slawe, meestal krygsgevangenes wat gedurende een van die tallose stamoorloë geneem is. 'n Tweede gemeenskaplike kenmerk was die Māori se naturreligie met 'n pantheon van godhede wat nie altyd gunstig gesind was nie – so is 'n groot deel van die godsdienstige lewe aan die lees van voortekens van die komende tyd gewy. En net soos die Wikings het die Māori hulle as geesdriftige seevaarders, ontdekkers en veroweraars bekwaam.
Die Māori het in Nieu-Seeland geleidelik 'n inheemse mitologie ontwikkel waarvolgens die Noordeiland deur die halfgod Maui uit die see gevis is, net soos ander Pasifiese eilande. Derhalwe is dit ''Te Ika a Maui'' of "die vis van Maui" genoem. Die langgestrekte Suideiland is aanvanklik as Maui se kanoe beskou, ''Te Waka a Maui''. Toe hulle egter die voorkomste van nefriet – 'n edelsteen waaruit die Māori sierade, gereedskappe en wapens vervaardig het – langs die fjordoewers van die Suideiland ontdek het, is die eiland se naam gewysig na ''Te Wai Pounami'' of "Water van die Groen Steen".
Die nuwe tuisland was baie groot in vergelyking met ander eilande in die Stille Oseaan, maar die koel klimaat en die gebrek aan die meeste bekende grondstowwe waarop die Polinesiese beskawing elders kon steun, het die Māori 'n stryd om oorlewing laat voer. Siende dat net twee van die tradisionele Polinesiese groentegewasse – taro en patatte (''Ipomea batata'', in Nieu-Seeland bekend as ''kūmara'') – by plaaslike toestande goed geaard het, moes ander eetbare plante en plantdele soos wortels, blare en sade uitgeken word. Daarnaas het visse en mossels, voëls en voëleiers net soos honde en rotte, wat deur die setlaars saamgebring is, as [[stapelvoedsel]] gedien. Kos is in mandjies geplaas om in die plaaslike warm mineraalpoele in natuurlike stoom gaar gemaak te word, of in 'n eenvoudige oond in die grond (''hāngi'') geplaas waar dit tussen verhitte stene gekook is.
Klerasie is – net soos matte, seile, vakkels en lym – van vlasvesels vervaardig, terwyl vir kosbare mantels gewoonlik voëlvere gebruik is.
=== Europese verkenning ===
[[Lêer:Endeavour replica in Cooktown harbour.jpg|duimnael|links|'n Namaaksel van ''[[HMS Endeavour]]'', die historiese navorsingskip onder bevel van die Britse ontdekkingsreisiger [[James Cook]]]]
[[Portugese Ryk|Portugese]] en [[Spaanse Ryk|Spanjaarde]] het reeds in die 16de eeu seevaarte na die Stille Oseaan onderneem, maar waarskynlik het geen Europeër voor 1642 Nieu-Seeland met sy eie oë gesien nie. In dié jaar het die Nederlandse ontdekkingsreisiger Abel Tasman (1603–1659) die suidelike Stille Oseaangebied in opdrag van die [[Verenigde Oos-Indiese Kompanjie]] met twee skepe verken op soek na 'n suidelike vasteland wat, soos destyds gehoop is, geleenthede vir nuwe handel sou ontsluit. Tasman het Nieu-Seeland op 13 Desember 1642 as eerste bekende Europeër bereik, sowat een maand nadat hy die eiland Tasmanië suid van Australië verken het, maar ná 'n bloedige konfrontasie met Māori in 'n baai in die noordweste van die Suideiland – vier van Tasman se bemanningslede is dood terwyl hulle per boot onderweg was tussen hul skepe en ten minste een Māori deur 'n kartetskoeël getref<ref>{{en}} {{cite book|page=82|title=Two Worlds: First Meetings Between Maori and Europeans 1642–1772|first=Anne|last=Salmond|publisher=Penguin Books|location=Auckland|isbn=0-670-83298-7}}</ref> – het geen poging onderneem om voet aan wal te sit nie, bevel gegee om die ankers te lig en sy vaart voortgesit. In Nederlands het die baai voortaan as ''Moordenaers Baij'' bekendgestaan (tans Golden Bay).<ref>{{en}} John Reader: ''The Untold History of the Potato''. London: Vintage Books 2009, bl. 247</ref> 'n Nederlandse kartograaf het aan dié land, wat deur Tasman verken is, kort daarna die naam ''Nieuw Zeeland'' gegee.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/european-discovery-of-new-zealand |title=Story: European discovery of New Zealand |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
Meer as 'n eeu later het die Franse verkenner Marc-Joseph Marion du Fresne (1724–1772) en sy bemanning daarin geslaag om vriendskaplike betrekkinge met Māori aan te knoop toe sy skepe aker gegooi het in die Bay of Islands, 'n baai langs die noordoostelike kus van die Noordeiland. In Maart 1772 is bemanningslede deur die plaaslike ''iwi'' (stam) selfs toegelaat om die eerste Europese [[groentetuin]] op Nieu-Seelandse bodem – die eiland Motorua – aan te lê.
Europeërs wou nie Nieu-Seeland besoek nie, totdat die Britse James Cook in 1769 byna die hele kuslyn gekarteer het. Na aanleiding van Cook is Nieu-Seeland deur talle Europese en [[Noord-Amerika]]anse walvisjagters en handelskepe besoek. Hulle het kos, metaalgereedskap, wapens en ander goedere vir hout, voedsel, artefakte en water verhandel.
=== Nieu-Seeland as Australiese buitepos ===
[[Lêer:Poster australia NZ 1788 1911 shepherd 1923.png|duimnael|Historiese kaart van Australië en Nieu-Seeland, 1788–1911]]
Ná die stigting van [[Sydney]] as eerste Europese nedersetting in Australië in 1788 was Nieu-Seeland sowat vyf dekades lank 'n ekonomiese en kulturele buitepos van [[Nieu-Suid-Wallis]]. Ook die meeste setlaars het uit dié Britse kolonie gekom. In die laat 18de eeu was dit veral robbe- en walvisjagters wat gereeld besoeke aan die Nieu-Seelandse eilandgroep gebring het. Teen die begin van die 19de eeu het sommige van hulle Nieu-Seeland hul permanente tuiste gemaak en hier begin boer. Handelsbande, wat oor die hele Stille Oseaan gestrek het, het verseker dat ook eerste Nieu-Seelandse goedere so ver noord as [[China]] uitgevoer is.
=== Eerste Europese nedersettings ===
[[Lêer:Flag of the United Tribes of New Zealand.svg|duimnael|links|Die vlag van die Verenigde Stamme van Nieu-Seeland]]
Die eerste Europese nedersetting is in Kororāreka in die Bay of Islands (Noordeiland) gevestig waar walvisjagters hul kos- en watervoorrade kom aanvul het. Vanaf die 1790's het Māori [[varkvleis]] en [[aartappel]]s vir die ruilhandel met Europeërs begin produseer, en plekke, waar dié handel gewoonlik plaasgevind en enkele Europese handelaars hulle gevestig het, was trekpleisters vir inheemses. Kontakte met Europeërs het toegang tot moderne vuurwapens en ander goedere verskaf wat tot voordeel kon strek in die nimmereindigende stamoorloë.
Die Bay of Islands was ook die plek waar Samuel Marsden, 'n kapelaan uit Sydney, in 1814 die eerste Christelike sendingstasie gestig het. Omstreeks 1840 was daar reeds 'n twintigtal sendingstasies in Nieu-Seeland. Sendelinge het hulle nie beperk tot die kerstening van Māori nie, maar het inheemses ook nuwe vaardighede soos lees en skryf en moderne landboupraktyke en beroepe laat aanleer. 'n Ander belangrike prestasie was die verskrifteling van die Māori-taal. Naas Britse Protestante het ook Franse Katolieke vanaf die 1830's met sendingwerk begin.
Al het die nuwe godsdiens die belangstelling van Māori gewek, het dit betreklik lank geneem om hulle te bekeer. Vuurwapens het in die 1820's en 1830's nog meer aandag getrek as [[Bybel]]s en die stamoorloë in intensiteit laat toeneem. Die grootste bedreiging was egter siektes wat deur die Europeërs saamgebring is. Om die toenemende geweld onder beheer te bring en die lewens en belange van Britse handelaars te beskerm, maar ook om die groeiende Franse invloed in te perk ([[Frankryk]] was die belangrikste mededinger in die Stille Oseaangebied), is die Britse regering in die 1830's genoodsaak om aktief betrokke te raak in Nieu-Seeland.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history/page-3 |title=Page 3. British sovereignty and settlement |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Die Verdrag van Waitangi ===
[[Lêer:Busby's residence Treaty House, Waitangi, East.jpg|duimnael|links|Die Verdrag van Waitangi (Māori: ''Tiriti o Waitangi'') is in ''Treaty House'' onderteken, die vroeëre woning van James Busby. Die huis en grond was tot en met 1932 in privaat besit toe dit deur die destydse goewerneur-generaal, burggraaf Bledisloe, gekoop en aan die nasie geskenk is. Die jaarlikse Waitangi-dag-feesvieringe word hier gehou]]
[[Lêer:Scottish poster advertising emigration to New Zealand.jpg|duimnael|Plakkate soos dié, wat in 1839 in [[Glasgow]] verskyn het, sou die aandag van voornemende immigrante trek]]
In 1833 is James Busby as Britse verteenwoordiger (''British Resident'') benoem en na die Bay of Islands gestuur. Deur sy aanstigting het Māori-hoofde in die noorde in 1834 hul eie vlag aanvaar en in die volgende jaar 'n onafhanklikheidsverklaring onderteken. Sewe jaar ná sy aankoms het William Hobson (1793–1842), Nieu-Seeland sy eerste goewerneur, Māori-hoofde na Waitangi ontbied om daar 'n verdrag met die Britse Kroon te onderteken. Die dokument, wat op 6 Februarie 1840 onderteken is, is vervolgens na ander dele van Nieu-Seeland geneem ter insae van plaaslike hoofde. Uiteindelik is die verdrag, wat in beide Engels en Māori uitgevaardig is, deur meer as 500 Māori-stamhoofde geteken.
Volgens die Verdrag van Waitangi het Māori-hoofde sekere uitvoerende bevoegdhede aan die Verenigde Koninkryk oorgedra in ruil vir die reg om as Britse onderdane met alle sodanige regte erken te word, terwyl hul eiendomsregte op hul grond en ander "skatte" eweneens deur die ooreenkoms gewaarborg is. Later het meningsverskille oor die interpretasie van die bepalings, wat uit afwykings tussen die Engelse en die Māori-weergawe van die teks voortgespruit het, die ondersoek en beslegting van beweerde oortredings bemoeilik. Britse gesag oor die Kroonkolonie Nieu-Seeland is formeel geproklameer met die toestemming van Māori-hoofde, alhoewel die Britse aanspraak op die Suideiland aanvanklik op Britse verkenningsvaarte gegrond is.
Nog voordat die verdrag onderteken en bekragtig is, het die ''New Zealand Company'' danksy die inisiatief van Edward Gibbon Wakefield (1796–1862), die drywende krag agter Britse kolonisasiepogings en die invloedrykste van alle voorstaanders van stelselmatige Britse emigrasie na Australasië,<ref>{{en}} Denis Judd: ''Empire. The British Imperial Experience from 1765 to the Present''. London: I.B. Tauris 2012, bl. 35</ref> die voortou geneem met die werwing van Britse setlaars wat in Wellington gevestig sou word. In die volgende twee jaar het die kompanjie ook die Britse nedersettings Whanganui, Nelson en New Plymouth gestig, terwyl twee verdere Britse setlaarstreke, Otago en Canterbury, deur dogtermaatskappye in respektiewelik 1848 en 1850 gevestig is. Auckland op die Noordeiland, die Kroonkolonie se administratiewe setel, het onafhanklik van dié kolonisasieprojekte ontstaan.
Teen die middel van die 19de eeu was die grootste deel van die Noordeiland danksy die ondersteuning, wat deur plaaslike Māori-gidse verskaf is, deur Europeërs verken. Ook Nieu-Seeland se eerste Anglikaanse biskop, George Selwyn, het uitgebreide reise deur die kolonie onderneem. Net die bergagtige binneland op die Suideiland was voor die 1860's-goudstormloop min of meer ''terra incognita''.
=== Selfregering en geskille oor grond ===
[[Lêer:Pōtatau Te Wherowhero by George French Angas.jpg|duimnael|links|Pōtatau Te Wherowhero, die eerste Māori-koning]]
[[Lêer:Newzealandwarsmemorial.jpg|duimnael|'n Monument in Auckland se Oorlogsmuseum ter herdenking van Nieu-Seelanders wat in die oorloë tussen 1845 en 1872 hul lewens verloor het]]
[[Lêer:Von Tempsky's death Kennett Watkins.jpg|duimnael|Die dood van [[Gustav van Tempsky]] in die Nieu-Seeland-oorloë, 1868]]
Kort voor lank het Britse setlaars in die kolonie verantwoordelike selfregering begin opeis. In 1852 het die Britse Parlement met die Wet op die Nieu-Seelandse Grondwet voorsiening gemaak vir 'n sentrale regering met 'n verkose Huis van Afgevaardigdes en ses provinsiale regerings. Terwyl vervolgens meer uitvoerende bevoegdhede aan die sentrale regering oorgedra is, het Māori-sake steeds binne die eksklusiewe bevoegdheid van die Britse goewerneur – en sodoende die ''Colonial Office'' te [[Londen]] – geval.
Gedurende die 1840's het geskille oor grond tussen Māori en Pākehā, soos die blanke setlaars genoem is, tot bloedige onluste gelei, so in 1843 in die latere Marlborough-provinsie se Wairau-vallei. Toe lede van die Hōne Heke in 1845 die [[Vlag van die Verenigde Koninkryk|Britse vlag]] in Russell op die Noordeiland neergehaal het, het 'n gewapende konflik uitgebreek wat tot in die volgende jaar gewoed het. Geskille oor grond het in dieselfde dekade ook in Wellington en Whanganui betrekkinge tussen Māori en Pākehā vertroebel. Grondverkope aan Europeërs in Taranaki het in die 1850's tot onluste in Māori-geledere gelei.
Tot in die laat 1850's het die regering daarin geslaag om deur middel van grondaankope in die vraag van setlaars te voorsien. Aangesien grond in die Māori-samelewing steeds in gemeenskaplike besit was, het inheemse gemeenskappe toenemend krities na grondverkope aan Europeërs begin kyk. Die sogenaamde Māori-koningsbeweging onder leierskap van Wiremu Tāmihana het weens die groeiende weerstand teen grondverkope steeds meer aanklank by inheemses gevind. In 1858 is Pōtatau Te Wherowhero as eerste Māori-koning verkies.
Toe Māori in 1860 geweier het om grond aan setlaars te verkoop, het die Europeërs dit as 'n uitdaging vir die Britse koloniale gesag beskou. Die gewapende weerstand, wat inheemses gebied het, is in die volgende vier jare deur goewerneur George Grey hardhandig onderdruk. Enkele Māori het voortgegaan met hul stryd teen setlaars, maar desondanks is alle oorloë oor grond teen 1872 beëindig. Uitgestrekte landerye in besit van stamme, wat as "rebelle" bestempel is, is gekonfiskeer. Voortaan is grondregte van individuele Māori-eienaars formeel erken en sodanige titels deur 'n spesiale hof vir inheemse grondsake, die ''Native Land Court'', beveilig – met die doelwit om grondverkope aan Pākehā te vergemaklik.
Ná dekades van oorlogvoering, waarna dikwels as "Kontakoorloë" verwys word, het baie Māori hulle teruggetrek uit gebiede waar hulle in aanraking met Pākehā gekom het om in afgeleë landelike gemeenskappe te gaan woon. Intussen het steeds meer grond in die hande van blanke setlaars beland, waarby verkope gewoonlik deur die ''Native Land Court'' gehanteer is. Vreedsame proteste teen die onteiening van Māori-grondbesitters het in die 1870's voortgeduur, so in die dorp Parihaka waar die profeet Te Whiti-o-Rongomai 'n leidende rol gespeel het. Regeringsmagte het die dorp in 1881 binnegeval in 'n poging om ook dié soort weerstand te breek.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history/page-4 |title=History – War, expansion and depression |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Ekonomiese en demografiese ontwikkeling ===
[[Lêer:Dunedin and the Otago Peninsula, Otago, New Zealand, 12th. Dec. 2010 - Flickr - PhillipC.jpg|duimnael|links|'n Lugfoto van Dunedin en die Otago-skiereiland. Dunedin was vier dekades lank, tussen die 1860's en 1900, toe dit deur Auckland verbygesteek is, die grootste nedersetting in Nieu-Seeland. Die Universiteit van Otago, gestig in 1869, was die eerste in die jong kolonie]]
Terwyl ekonomiese vooruitgang op die Noordeiland deur die oorloë oor grond belemmer is, het die Suideiland danksy die inkomste uit die wolbedryf en goudontginning vorentoe gebeur. Hier het Canterbury tot die welvarendste provinsie ontwikkel, terwyl die florerende goudbedryf van Dunedin die grootste nedersetting gemaak het. Goudvelde, wat in 1861 in Otago en later aan die weskus ontdek is, het groter getalle setlaars na die kolonie laat stroom. Ses jaar later het goudvonste, wat by Thames op die Noordeiland gemaak is, die groei van Auckland bevorder.
Teen die laat 1860's het goudontginning en wolpryse merkbaar gedaal. Om nuwe ekonomiese groei te stimuleer, het die koloniale tesourier Julius Vogel die voorstel gemaak om in infrastruktuurprojekte soos spoorwegbou te belê en finansiële steun aan voornemende immigrante te verleen. Dié program, wat deur middel van lenings gefinansier is, het die blanke bevolking tussen die sensusjare 1871 en 1881 van 'n kwart- tot 'n halfmiljoen laat groei. Vogel se beleid was gegrond op die oortuiging dat Nieu-Seeland slegs tot 'n nasie sou groei indien die kolonie aantreklik genoeg was vir beide immigrante en kapitaal. Op administratiewe gebied is die beleid van afsonderlike koloniale nedersettings laat vaar en die provinsies in 1876 afgeskaf.
Nieu-Seeland is vervolgens in 'n swaar ekonomiese depressie gedompel wat tot in die 1890's voortgeduur het. Ondanks 'n kort oplewing op die koringmark het pryse vir landbougoedere skerp gedaal waardeur ook die eiendomsmark nadelig geraak is. Stedelike nedersettings is deur hoë werkloosheid geteister, en terwyl loonvlakke vir fabrieksarbeiders gedaal het, het ook hul werksomstandighede verswak. Sommige Nieu-Seelanders het geëmigreer, veral na Australië.
Die vleisbedryf het in 1882 groot sukses behaal met die vrag bevrore vleis wat per koelskip na [[Engeland]] vervoer is. Hierdie tegniese vooruitgang het vir die eerste keer die uitvoer van goedere soos bevrore vleis en gekoelde botter en kaas na oorsese bestemmings moontlik gemaak. Aanvanklike tegniese vraagstukke is vinnig opgelos, en kort voor lank is Nieu-Seeland omgeskep tot 'n reusagtige boerderybedryf wat Britse verbruikers van landbougoedere voorsien het. Nieu-Seeland se boslandskap moes plek maak vir weivelde.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history/page-4 |title=Page 4. War, expansion and depression |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Magsoorname van die Liberale Party ===
[[Lêer:Kate Sheppard Memorial. FZ200 (14409824662).jpg|duimnael|Die ''Kate Sheppard National Memorial'' in Christchurch is ter ere van Nieu-Seeland se kampvegter vir die vrouestemreg opgerig]]
Die algemene verkiesing van 1890 was 'n politieke waterskeiding wat tot die Liberale Party se regeringsoorname en ingrypende ekonomiese en maatskaplike verandering gelei het. Tussen 1893 en 1906 is dié land deur die Liberale eerste minister Richard Seddon (1845–1906) geregeer wat die bynaam ''King Dick'' gekry het. Die Liberale het groot landerye onderverdeel in kleiner plase wat as ''family farms'' bekend gestaan het, meer Māori-grond is op die Noordeiland aangekoop en die immigrasie van blankes bevorder. Stygende wêreldmarkpryse vir Nieu-Seeland se uitvoergoedere het die finansiële volhoubaarheid van dié beleid verseker. Die demografiese swaartepunt het in 1901 na die Noordeiland verskuif – vir die eerste keer sedert die 1850's was meer as die helfte van die Europese bevolking noord van die Cook-seestraat saamgetrek.
Die Liberale regering het met sy beleid van staatsinmenging in die ekonomie en samelewing eerste stappe onderneem in die rigting van Nieu-Seelandse se latere model van 'n welvaartstaat deur 'n pensioenstelsel vir afgetredenes en behuisingskemas vir werkersgesinne in te voer. In 1893 Nieu-Seeland die eerste land ter wêreld wat stemreg aan vroue toegeken het danksy die politieke veldtog van aktiviste soos Kate Sheppard (1847–1934). Die stewige handelsbande met die Moederland het die lojaliteit van Nieu-Seelanders teenoor die Britse Ryk verseker. So het Nieu-Seelanders nie geskroom om vanaf 1899 aan die kant van Britse magte in die [[Tweede Vryheidsoorlog|Suid-Afrikaanse Oorlog]] te veg nie. Die nasionale bewussyn van Nieu-Seelanders was eweneens sterk genoeg om die voorgestelde aansluiting by die Australiese Federasie, wat in 1901 tot stand gekom het, van die hand te wys.
=== Eerste Wêreldoorlog ===
Met die oorwinning van William Massey se Hervormingsparty (''Reform Party'') in die algemene verkiesing van 1912 het twee dekades van liberale bewind tot 'n einde gekom. Massey het sy politieke sukses onder meer te danke gehad aan sy belofte dat huurpagters van grond in staatsbesit hul boerderye as hul eiendom sou kon oorneem. Toe die [[Eerste Wêreldoorlog|Groot Oorlog]] in 1914 uitgebreek het, het Nieu-Seelanders lojaal aan die kant van die Britse Moederland geskaar. Duisende Nieu-Seelanders het op oorsese oorlogstonele, waaronder die Wes-Europese frontlinies, geveg en gesneuwel. Die geallieerde landingspoging naby die [[Gallipoli|Gallipoli-skiereiland]] in die Europese deel van [[Turkye]], wat vir Australiese en Nieu-Seelandse magte in Augustus 1915 met ongekende verliese aan menselewens verbonde was, was 'n waterskeiding vir albei nasies, sowel op militêre asook op politieke gebied. Herdenkings van Gallipoli vorm die basis vir die militêre en historiese tradisie van die ''Australian and New Zealand Army Corps (ANZAC)'' wat die besondere betrekkinge tussen Nieu-Seeland en sy groter buurland Australië versinnebeeld.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history/page-5 |title=Page 5. Liberal to Labour |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Die Groot Depressie en die groei van die Arbeidersparty ===
[[Lêer:Election night crowd, Wellington, 1931.jpg|duimnael|Skare vergader in 1931 in Wellington vir die bekendmaking van verkiesingsuitslae]]
Ná 'n kortstondige fase van ekonomiese stabiliteit en welvaart in die laat 1920's is Nieu-Seeland swaar getref deur die wêreldwye ekonomiese ineensinking wat op die ineenstorting van die New Yorkse Effektebeurs in Oktober 1929 gevolg het. Pryse vir dié land se uitvoergoedere het skerp gedaal. Terwyl Nieu-Seelandse boere gesukkel het om hul lenings af te betaal, het werkloosheid in stedelike gebiede drasties toegeneem. Op 18 September 1931 is 'n koalisieregering tussen die Hervormings- en die Verenigde Party onder leiding van die eerste minister Joseph Gordon Coates (1878–1943) aangekondig, onder meer om die Arbeidersparty se groeiende politieke invloed te stuit. Ontevredenheid oor die regering se ekonomiese beleid het aanleiding gegee tot onluste.
Nieu-Seeland se werkers het reeds vanaf die laat 19de eeu in vakbonde saamgesluit en groter stakings in 1890 en 1912/13 georganiseer. Terugslae in die stryd om meer werkersregte het die werkersbeweging ook op politieke gebied kragte laat saamsnoer. Die Nieu-Seelandse Arbeidersparty, wat in 1916 gestig is, het in verkiesings gedurende die 1920's eerste suksesse behaal. In die verkiesing van 1935 het die party onder leiding van Michael Joseph Savage (1872–1940) 'n oortuigende oorwinning behaal. Ná Savage se afsterwe in 1940 het Peter Fraser die amp van eerste minister beklee.
Die Arbeidersparty kon voordeel trek uit die ekonomiese herstelproses wat nog voor sy verkiesing besig was om te ontvou. Nieu-Seeland se ekonomiese herlewing is bevorder deur 'n pragmatiese regeringsbeleid. So is die Nieu-Seelandse Reserwebank in 1936 deur die staat oorgeneem, die besteding aan infrastruktuurprojekte verhoog en 'n openbare behuisingskema begin. Die Wet oor Sosiale Sekerheid van 1938 het voorsiening gemaak vir die grootskaalse uitbreiding van die Nieu-Seelandse welvaartstelsel.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history/page-5 |title=Page 5. Liberal to Labour |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Landing Exercises, New Zealand, 1943 (16433520554).jpg|duimnael|links|Amerikaanse vlootsoldate tydens 'n landingsoefening in Hawke's Bay in 1943]]
[[Lêer:E 003261 E Maoris in North Africa July 1941.jpg|duimnael|Nieu-Seelandse soldate van die [[Maori|Māori]]-divisie voer tydens die [[Noord-Afrika]]-veldtog van die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1941 'n [[haka]] ('n Māori-oorlogsdans) vir [[George II van Griekeland|George II]], koning van [[Griekeland]], in [[Egipte]] op]]
Gedurende die [[Tweede Wêreldoorlog]] het Nieu-Seelandse troepe weer aan die kant van die Verenigde Koninkryk geveg. Die val van [[Singapoer]] het Nieu-Seelanders bewus gemaak van die Britse Ryk se militêre swakheid en die Britse onvermoë om die eilandstaat se veiligheid te waarborg. Gedurende die oorlog in die Stille Oseaan het die Verenigde State [[Japan]] se aggressiewe beleid en magsuitbreiding gestuit en is Amerikaanse magte in Nieu-Seeland gestasioneer om dié land teen enige Japanse inval te verdedig. Die belangrikheid van militêre betrekkinge met die Verenigde State as nuwe beskermende moondheid is in die vroeë 1950's erken met die besluit om Nieu-Seelandse troepe na die oorlogstoneel op die [[Korea]]anse skiereiland te ontbied. Ook gedurende die [[Viëtnamoorlog]] het Nieu-Seeland se Nasionale Party-regering onder Keith Holyoake (1904–1983) nie geskroom om Nieu-Seelandse magte na die oorlogstoneel te stuur nie, ondanks skerp proteste van die Nieu-Seelandse publiek.
Die Werkersparty het gedurende die Tweede Wêreldoorlog aan die bewind gebly, terwyl Peter Fraser as eerste minister 'n belangrike rol by die konferensie kon speel waartydens die [[Verenigde Nasies]] in die lewe geroep is. Ná die oorlog het die Werkersparty egter baie van sy vroeëre hervormingsgesindheid ingeboet – 'n proses wat negatiewe uitwerking op sy vlak van ondersteuning sou hê.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/history/page-5 |title=Page 5. Liberal to Labour |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=John Wilson |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Bewind van die Nasionale Party ===
[[Lêer:1955-ep-colvin-blotting-the-book.jpg|duimnael|'n Politieke spotprent lewer skerp kritiek op die Nasionale Party se anti-vakbond-wetgewing en stel dit gelyk aan Nazi-praktyke]]
Die konserwatiewe Nasionale Party het Nieu-Seeland vanaf sy oorwinning by die stembus in 1949 tot 1984 geregeer, met twee onderbrekings tussen respektiewelik 1957 en 1960, en 1972 en 1975, toe Arbeidersparty-regerings vir enkele termyne aan die bewind was.
Sterk ekonomiese groei in die jare ná die oorlog en die tekort aan geskoolde mannekrag het Nieu-Seelandse vakbonde op hoër lone vir sy lede laat aandring, veral nadat die inflasiekoers die hoogte ingeskiet het. Die konserwatiewe regering se weiering om in te stem tot loonverhogings het tot militante aksies van die kant van vakbonde gelei – iets wat in die gespanne politieke atmosfeer van die [[Koue Oorlog]] selfs deur politici van die Arbeidersparty met argwaan bejeën is.
In 1950 het militante vakbondlede onder leiding van Jock Barnes (1907–2000) hul eie Vakbondkongres gestig wat gekant was teen die bestaande stelsel van kollektiewe bedinging. In Februarie van die volgende jaar het werfarbeiders die omvangrykste industriële aksie in die geskiedenis van Nieu-Seeland begin toe hulle tydens 'n geskil oor loonverhogings geweier het om oortyddiens te verrig – 'n stap wat deur skeepseienaars as onwettige staking bestempel is. Die regering het drastiese noodmaatreëls teen die stakers ingestel. So kon vakbondfondse gekonfiskeer word, is weermaglede ingespan om stakende werkers te vervang en enige vergadering van stakendes of publikasies oor die dispuut summier verbied.
Die gesinne van stakende werkers is swaar getref deur die regeringsoptrede, veral omdat hulle sonder inkomste moes oorleef en die publiek verbied is om enige hulp aan hulle te voorsien. Selfs kinders is geteiken. In die Clifton Terrace-laerskool in Wellington is kinders van stakendes gedurende speeltye van ander kinders geskei sodat niemand sy skoolete onwettig met hulle kon deel nie. Uit protes teen die regeringsoptrede het ander vakbonde by die staking aangesluit. Naas 22 000 werf- en hawearbeiders het ook werkers in bevriesingsaanlegte, myne en waterkragsentrales net soos vragwabestuurders hul werk gestaak. Nieu-Seeland was 151 dae lank onder beleg. Toe die staking deur die betrokke vakbonde beëindig is, was een miljoen werkdae verlore. Die Nieu-Seelandse ''Waterside Workers’ Union'', 'n vakbond vir werf- en hawearbeiders, is opgesplits in kleiner vakbonde vir elke seehawe. Die meeste vakbondleiers, wat by die staking betrokke was, onder wie Jock Barnes, het hul werk verlor.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/strikes-and-labour-disputes/page-7 |title=Page 7. The 1951 waterfront dispute |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=Mark Derby |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
=== Bande met die Moederland ===
[[Lêer:New Zealand House, Haymarket, London.jpg|duimnael|Die Nieu-Seeland-huis op Haymarket in [[Londen]] huisves die Nieu-Seelandse Hoë Kommissie in die Verenigde Koninkryk]]
In die dekades ná die Tweede Wêreldoorlog het uitvoere van Nieu-Seelandse landbouprodukte na die Verenigde Koninkryk dié land se ekonomiese welvaart verseker, terwyl ook na-oorlogse immigrante, wat dié land in groot getalle binnegestroom het, nog merendeels van Britse herkoms was. Nieu-Seeland se kultuur en tradisies was steeds diep gewortel in die Britse Moederland. Die troonbestyging van Elizabeth II is oral in Nieu-Seeland deur groot skares met entoesiasme gevier. So was Nieu-Seelanders besonder trots daarop dat een van die besondere geskenke, wat die nuut gekroonde koningin Elizabeth II in 1953 van haar onderdane ontvang het, die bestyging van die hoogste bergpiek ter wêreld, [[Berg Everest]], deur 'n landgenoot, [[Edmund Hillary]] (1919–2008), gemaak is.
Die Verenigde Koninkryk se besluit om tot die Europese Ekonomiese Gemeenskap toe te tree, wat in 1973 voltrek is, het Nieu-Seeland van sy vernaamste afsetmark vir landbou-uitvoere ontneem. In dieselfde jaar het die eerste oliekrisis skokgolwe deur dié land se ekonomie gestuur en bygedra tot die val van die Werkersparty-regering in 1975. 'n Tweede oliekrisis in 1978 het aanleiding gegee tot 'n hersiening van Nieu-Seeland se ekonomiese beleid. Die destydse Nasionale Party-regering onder eerste minister Robert Muldoon (1921–1992) het die ekonomiese welvaart van Nieu-Seelanders deur sogenaamde "Dink groot"-projekte probeer verseker. Grootskaalse industriële en energieprojekte is begin, terwyl die landbousektor deur subsidies ondersteun is. Toe oliepryse in die vroeë 1980's weer begin daal het, het dié projekte ekonomies ondoeltreffend en finansieel onuitvoerbaar geword. Inflasie en werkloosheidsyfers het die hoogte ingeskiet.
=== Die ekonomiese "rewolusie" van 1984 ===
In 1984 is die vierde Arbeidersparty-regering verkies. Die nuwe minister van finansies, Roger Douglas (* 1937), was 'n vurige aanhanger van ekonomiese [[Liberalisme|liberalisering]]. Die meeste staatskontroles oor die Nieu-Seelandse ekonomie is opgehef, talle staatsondernemings geprivatiseer en baie aspekte van die welvaartstelsel bevraagteken. Hierdie maatreëls is deur baie waarnemers beskou as 'n aanslag op Nieu-Seeland se egalitêre tradisies. Politieke en militêre betrekkinge met die Verenigde State is deur die Arbeidersparty se anti-[[kernwapen]]beleid vertroebel.
Die Nasionale Party-regering, wat dié land tussen 1990 en 1999 geregeer het, het voortgegaan met die beleid van ekonomiese hervorming. Die omstrede Wet oor werkkontrakte (''Employment Controls Act'') het die arbeidsmark geliberaliseer en die invloed van vakbonde beperk. Die welvaartstelsel is hervorm deur sosiale uitkerings te besnoei. Op politieke gebied het die invoering van 'n nuwe verkiesingstelsel met gemengde lid-proporsionele verteenwoordiging in 1996 die verowering van algehele meerderhede setels in die parlement bemoeilik sodat minderheids- of koalisieregerings intussen die norm geword het. Die Nasionale en die Arbeidersparty het nogtans daarin geslaag om hul status as grootste partye te handhaaf.
=== Māori in die 20ste eeu ===
[[Lêer:20110121 PH V1020230 0039.JPG - Flickr - NZ Defence Force.jpg|duimnael|In Nieu-Seeland se bikulturele samelewing word elemente van Brits-Europese kultuur met dié van Māori gekombineer. Die nuwe bevelvoerder vir die vlootskip ''HMNZS Te Kaha'' word in 2011 in Davenport met 'n Māori-parade verwelkom]]
Nog tot in die tyd van die Tweede Wêreldoorlog het Māori oorwegend in afgeleë landelike nedersettings gewoon. Die Māori-samelewing, wat tradisioneel op 'n stamgrondslag georganiseer en verdeel was, het nogtans dinamies ontwikkel. In die laat 19de en vroeë 20ste eeu het die Kotahitanga-beweging pogings onderneem om Māori-instellings oor stamgrense heen te vorm. In die vroeë 1920's is die Rātana-kerk gestig wat vandag sowat 50 000 aanhangers in Nieu-Seeland en Australië het. Tydens kerkdienste word naas die Bybel ook die sogenaamde Blou Boek met Māori-gebede en -himnes gebruik.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/ratana-church-te-haahi-ratana |title=Story: Rātana Church – Te Haahi Rātana |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=Keith Newman |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref> Grootskaalse verstedeliking van Māori-gemeenskappe sedert 1945 het gepaard gegaan met groot ontevredenheid oor sosio-ekonomiese benadeling, die voortgesette verlies van grond en die agteruitgang van godsdienstige en ander tradisies. In Nieu-Seeland se binnelandse politiek is die kollig toenemend geplaas op rasverhoudinge en die impak van die Verdrag van Waitangi.
Etniese bewussyn en bekommerdheid oor rasgebaseerde benadeling in Nieu-Seeland en elders het van sportbetrekkinge met Suid-Afrika 'n politiek-gelaaide kwessie gemaak. Toe Suid-Afrika se nasionale [[rugby]]span, die [[Springbokke]], in 1981 deur Nieu-Seeland getoer het, is dié land deur onluste geteister. Vervolgens is aandag geskenk aan die verhouding tussen Māori en Nieu-Seelanders van Europese afkoms en die betekenis van die Waitangi-ooreenkoms vir albei etniese groepe. Die sogenaamde Waitangi-tribunaal, wat in 1975 in die lewe geroep is, is sedert 1985 gemagtig om ook skendings van die ooreenkoms te ondersoek wat voor 1975 plaasgevind het.
=== Nieu-Seeland as bi- en multikulturele samelewing ===
Die herlewing van Māori-kultuur, insluitende pogings om die gebruik van die Māoritaal te bevorder, het Nieu-Seelanders vanaf die vroeë 1980's bewus gemaak van die unieke bikulturele karakter van hul samelewing. Die aankoms van nuwe immigrante uit alle wêrelddele, waaronder die Stille Oseaangebied en [[Asië]], het van Nieu-Seeland 'n multikulturele samelewing gemaak.
In 2014 het die ''New Zealand Society of Translators and Interpreters (NZSTI)'' die ''Treaty Times Thirty''-projek van stapel gestuur om ter viering van hul dertigste bestaansjaar die Verdrag van Waitangi in dertig ander tale te vertaal wat in Nieu-Seeland gebesig word en in boekvorm te publiseer. Nieu-Seeland se gronddokument is sodoende vir die eerste keer ook amptelik in [[Afrikaans]] beskikbaar. Die Afrikaanse vertaling van sowel die Engelse asook die Māori-weergawe van die ooreenkoms is die produk van drie Afrikaanse Nieu-Seelanders se harde werk, naamlik Alta Rall (NZSTI-lid), Dina Cloete en Philip Langenhoven van Wellington.<ref>{{af}} [https://www.wereldwyd.co.za/die-verdrag-van-waitangi-kry-afrikaans-gestalte/ Wêreldwyd: Die Verdrag van Waitangi kry in Afrikaans gestalte! Besoek op 28 Mei 2017]</ref><ref>{{af}} [http://brokkies.net/sites/default/files/Kiwi-Brokkies%20-%208%20Maart%202017.pdf Kiwi-Brokkies, 8 Maart 2017: Die Afrikaanse vertalings van die ‘Treaty of Waitangi’. Besoek op 28 Mei 2017]</ref>
== Bevolking ==
=== Demografie ===
[[Lêer:New Zealand population over time - small.png|duimnael|Nieu-Seeland se historiese en verwagte bevolkingsgroei]]
Volgens die laaste sensus het Nieu-Seeland se bevolking op 5 Maart 2013 4 242 048 beloop, 'n toename van 8,4 persent oor die sensus van 2006 en 'n verdubbeling teenoor die jaar 1956. Volgens amptelike skattings is die Nieu-Seelandse bevolking laat in Julie 2017 op 4,8 miljoen beraam. 647 000 Nieu-Seelandse burgers bly in Australië, terwyl sowat 65 000 Australiërs hulle in Nieu-Seeland gevestig het.<ref>{{en}} [http://www.dfat.gov.au/geo/new_zealand/nz_country_brief.html ''Australiese Regering – Departement van Buitelandse Sake en Handel: New Zealand country brief''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131012052030/http://dfat.gov.au/geo/new_zealand/nz_country_brief.html |date=12 Oktober 2013 }}, besoek op 9 Oktober 2013.</ref>
Die groei van die bevolking berus sowel op 'n hoë geboorteoorskot (in 2014 is daar 57 242 geboortes en 31 063 sterfgevalle aangeteken) asook netto-migrasie. Die netto-migrasie het tussen Maart 2014 en Maart 2015 56 275 beloop.<ref>{{en}} [http://www.stats.govt.nz/browse_for_stats/snapshots-of-nz/top-statistics.aspx ''Statistics New Zealand: Top statistics. Besoek op 14 Mei 2015'']</ref>
23 persent van die huidige bevolking is in die buiteland gebore, en ook twee derdes van die bevolkingstoename tussen 2000 en 2005 word aan immigrasie toegeskryf. Met 'n bevolkingsdigtheid van slegs sowat 18 inwoners per vierkante kilometer is Nieu-Seeland een van die yl bevolkste lande op aarde, maar nogtans digter bevolk as sy buurland Australië (3,2 inwoners per vk km). Die Nieu-Seelandse bevolking is oneweredig oor die verskillende landsdele versprei. Terwyl slegs sowat een miljoen mense die groter Suideiland bewoon en groot dele van die eiland soos Fiordland feitlik onbewoon is, is driekwart van die totale bevolking of byna vier miljoen op die kleiner Noordeiland gekonsentreer. Die grootste metropolitaanse gebied op Noordeiland, Auckland, het meer as 1,3 miljoen inwoners. Nieu-Seeland se verstedelikingsyfer is met 86 persent (in 2005) een van die hoogstes ter wêreld.
=== Etniese samestelling ===
[[Lêer:Tino Rangatiratanga Maori sovereignty movement flag.svg|duimnael|Die vlag van die Māori]]
Nieu-Seelanders van Europese afkoms, wat plaaslik Pākehā genoem word, verteenwoordig 67,6 persent van die totale Nieu-Seelandse bevolking.<ref>{{en}} [http://www.stats.govt.nz/Census/2006CensusHomePage/QuickStats/quickstats-about-a-subject/culture-and-identity/ethnic-groups-in-new-zealand.aspx ''Statistics New Zealand: QuickStats about Culture and Identity: Ethnic groups in New Zealand'']</ref> Hierdie etniese groep is grotendeels van Britse afkoms, tog het ook groter immigrantegroepe uit lande soos [[Duitsland]], [[Italië]], [[Pole]], Nederland en baie ander Europese lande hulle in Nieu-Seeland gevestig. Volgens die 2006-sensus was 41 676 inwoners in Suid-Afrika gebore.<ref>{{en}} [http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/5F1F873C-5D36-4E54-9405-34503A2C0AF6/0/quickstatsaboutcultureandidentity.pdf ''Statistics New Zealand – QuickStats about Culture and Identity''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070808001553/http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/5F1F873C-5D36-4E54-9405-34503A2C0AF6/0/quickstatsaboutcultureandidentity.pdf |date=8 Augustus 2007}}</ref>
Die inheemse bevolking van Nieu-Seeland, Polinesiese Māori wat hulle tradisioneel merendeels op die Noordeiland gevestig het, verteenwoordig 14,6 persent van die bevolking, terwyl Asiate in 2001 met altesaam 9,6 persent tot die derde grootste etniese groep in dié land gegroei het. Hiervan is 2,8 persent [[Han-Chinese]] en 1,7 persent [[Indië]]rs. Die aandeel van Nieu-Seelanders, wat van die Pasifiese Eilande (en hier veral uit Samoa, van die Cookeilande en uit Tonga) afkomstig is, het in 2006 6,9 persent beloop. 11,1 persent van die bevolking het in die 2006-sensus geen besonderhede ten opsigte van hulle etniese afkoms verstrek nie.
=== Beperkings op immigrasie ===
In April 2017 het die Nieu-Seelandse regering planne aangekondig om die uitreiking van visums aan gekwalifiseerde immigrante te beperk en voorkeur te gee aan inheemse werksoekers. In 2016 het meer as 70 000 immigrante hulle in dié land gevestig waarvan die oorgrote meerderheid in Auckland se metropolitaanse gebied bly. Terwyl die bevolking van Nieu-Seeland se grootste stad intussen tot sowat 1,5 miljoen gestyg het, kan die plaaslike infrastruktuur nie meer tred hou met dié grootskaalse instroming van migrante nie en het behuisingstekorte, verkeersophopings en oorbevolking knellende vraagstukke geword. Die vernaamste herkomslande van immigrante in 2016 was die Verenigde Koninkryk, China, Indië, die Filippyne en Suid-Afrika.<ref>{{en}} [https://www.theguardian.com/world/2017/apr/19/new-zealand-restricts-skilled-worker-visas-in-kiwis-first-approach-to-immigration The Guardian, 19 April 2017: New Zealand restricts skilled-worker visas in 'Kiwis-first approach to immigration'. Besoek op 24 Mei 2017]</ref>
=== Godsdiens ===
[[Lêer:Religionen Neuseeland.PNG|duimnael|Die belangrikste Christelike denominasies in die distrikte van Nieu-Seeland weerspieël die vroeë immigrasiepatrone en vestigingsgebiede van [[Engelse]], [[Iere|Ierse]] en [[Skotte|Skotse]] setlaars. Rooi: [[Anglikaanse Gemeenskap|Anglikaanse kerk]], ligblou: [[Rooms-Katolieke Kerk]], donkerblou: [[Presbiterianisme]]]]
Die persentasie ongebonde Nieu-Seelanders het tussen 2001 en 2006 van 29,6 tot 34,7 persent toegeneem; veral Nieu-Seelanders van Europese afkoms en jonger mense is vry van godsdiens (43 persent in die ouderdomsgroep tussen 0 en 14 jaar).
Aanhangers van Christelike kerke en sekte is die grootste religieuse groep in Nieu-Seeland, tog het hulle aandeel aan die totale bevolking tussen 2001 en 2006 van 60,6 tot 55,6 persent gedaal. Die grootste Christelike gemeenskappe was Anglikane (555 000), Rooms-Katolieke (508 000), Presbiterianers, Kongregasionaliste en Gereformeerdes (401 000), Metodiste (122 000) en ander Christelike groeperings (altesaam 186 000 aanhangers). Van die Māori-bevolking was 11,1 persent aanhangers van Christelike Māori-kerke soos Ratana en Ringatū.
Die belangrikste nie-Christelike godsdienste is [[Hindoeïsme]] (64 000), [[Islam]] (36 000), [[Sikhisme]] (9 000 aanhangers) en [[Boeddhisme]]. Daar is ook 'n aantal [[Judaïsme|Joodse]] gemeentes.
=== Tale ===
[[Lêer:PboSchool2.jpg|duimnael|links|'n Tweetalige welkomsgroet]]
[[Lêer:TeReoMaori2013.png|duimnael|Māori-sprekers volgens die 2013-sensus:
{{columns-list|2|
{{sleutel|#fef0d9|Minder as 5%}}
{{sleutel|#fdd8a4|Meer as 5%}}
{{sleutel|#fcb779|Meer as 10%}}
{{sleutel|#fc8d59|Meer as 20%}}
{{sleutel|#eb603f|Meer as 30%}}
{{sleutel|#d33121|Meer as 40%}}
{{sleutel|#a50c0c|Meer as 50%}}}}]]
In Nieu-Seeland geniet drie tale ampstaalstatus: [[Engels]], [[Maori (taal)|Māori]] en die Nieu-Seelandse [[Gebaretaal]].
Terwyl net 'n minderheid van die bevolking Māori of die Nieu-Seelandse Gebaretale kan verstaan of selfs aktief gebruik, bly Nieu-Seelandse Engels, wat in 2013 deur 99 persent van die inwoners as huis- of tweede taal gepraat word, die belangrikste omgangstaal in dié land. Die plaaslike variant van Engels is nou verwant aan dié van Australië, maar word deur 'n aantal afwykende klemtone en terme gekenmerk wat in gesprekke tussen Nieu-Seelanders en Australiërs tot misverstande kan lei. 'n Ander belangrike verskil is die ontlening van talle Māori-woorde, waarby hierdie verskynsel veral onder die Māori-bevolking voorkom.
Die tweede Nieu-Seelandse ampstaal, Māori (Te Reo Māori), 'n Oos-Polinesiese taal, het tot in die 1970's as gevolg van taalverskuiwing steeds minder belangrik geword, en die aantal sprekers het konstant afgeneem. Toe Māori op 1 Augustus 1987 tot ampstaal verhef is, is 'n nuwe groeifase vir die taal ingelui, en 'n groeiende aantal openbare en privaatskole het begin om Māori as addisionele taalvak in te voer. Sodoende het ook meer Nieu-Seelanders van Europese afkoms toegang tot die taal gekry. Die aantal inwoners wat Māori kan praat en verstaan, is veral in die ouderdomsgroep tussen drie en 25 jaar aan die toeneem. In die sensus van 2013 het altesaam 3,7 persent van Nieu-Seelanders aangedui dat hulle Māori kon praat.
Die Nieu-Seelandse Gebaretaal het op 10 April 2006 as derde taal ampstaalstatus verkry en is sodoende die eerste taal vir dowe gemeenskappe wêreldwyd wat hierdie erkenning geniet. Alhoewel die taal reeds vanaf 1994 in spesiale skole onderrig is en in 1998 ook 'n eerste woordeboek vir hierdie taal verskyn het, het die aantal mense wat 'n kennis van Gebaretaal het, in 2013 slegs 0,5 persent beloop. Die aantal dowe mense in Nieu-Seeland is twee keer so hoog.
Benewens die drie amptelike tale word daar 'n groot verskeidenheid immigrantetale in dié land gebesig, waaronder [[Samoaans]], [[Frans]], [[Hindi]], talle [[Chinees|Chinese tale]] (veral [[Kantonees]] en [[Mandaryns|Hoog-Chinees]]), [[Duits]] en ander.<ref>{{en}} [http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/1C81F07B-28C6-4DDD-8EBA-80C592E8022A/0/20languagespokentotalresponse.xls ''Statistics New Zealand – Languages Spoken Total Response''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927232047/http://www.stats.govt.nz/NR/rdonlyres/1C81F07B-28C6-4DDD-8EBA-80C592E8022A/0/20languagespokentotalresponse.xls |date=27 September 2007 }}</ref>
Daar is geen verpligte onderwys in vreemde tale nie, en net sowat 'n vyfde van leerders in sekondêre skole leer vreemde tale aan. Die gewildste taalvakke is Frans, [[Japannees]] en Duits.<ref>{{en}} [http://www.ero.govt.nz/ero/publishing.nsf/e11ffa331b366c54ca2569210006982f/252ee5c09f5fd7c2cc257049007dcc12?OpenDocument Verslag van die ''Education Review Office'' (1994)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061007073756/http://www.ero.govt.nz/ero/publishing.nsf/e11ffa331b366c54ca2569210006982f/252ee5c09f5fd7c2cc257049007dcc12?OpenDocument |date=7 Oktober 2006}}</ref>
== Politieke stelsel en administrasie ==
[[Lêer:Queen Elizabeth II of New Zealand (cropped).jpg|duimnael|links|upright|Koningin Elizabeth II is sedert 1952 die seremoniële staatshoof van Nieu-Seeland]]
[[Lêer:Bowen House Beehive Parliament.JPG|duimnael|Regeringsgeboue in Wellington: Die ''Bowen''-huis (links) huisves kantore van afgevaardigdes, die "Byekorf"-gebou (middel) is die setel van regeringsdepartemente. Die neo-klassieke parlementsgebou (regs) is in 1907 opgerig]]
[[Lêer:Rt Hon Jacinda Ardern.jpg|duimnael|links|upright|[[Jacinda Ardern]] (Arbeidersparty) is die huidige eerste minister van Nieu-Seeland]]
[[Lêer:Realm of New Zealand-2.PNG|duimnael|Die eksterne gebiede van die [[Koninkryk van Nieu-Seeland]]]]
Nieu-Seeland is 'n parlementêre monargie met 'n eenkamerparlement – daar is tans 121 afgevaardigdes. Algemene verkiesings word elke drie jaar gehou. Die huidige staatshoof is koningin [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]], amptelik Koningin van Nieu-Seeland, wat in dié land deur 'n goewerneur-generaal verteenwoordig word. Hierdie amp word sedert 21 Oktober 2021 deur Dame Cindy Kiro beklee. Die huidige eerste minister is sedert Oktober 2017 Jacinda Ardern (Arbeidersparty) as opvolger van Bill English (Nasionale Party).
Die politieke mag is de facto in besit van die eerste minister wat ook as die leier van die demokratiese regering dien. Nieu-Seeland neem ook verantwoordelikheid vir die buitelandse sake van die selfregerende lande van die Cookeilande en Niue, asook die behartiging van die afhanklikheid van Tokelau. Nieu-Seeland het daarnaas 'n gebiedsaanspraak in Antarktika, die [[Ross-Afhanklikheid]].
In teenstelling met Australië is Nieu-Seeland 'n sentralistiese staat waarin die twaalf gewestelike rade, 76 stads- en distriksrade en vier streke slegs beperkte bevoegdhede het. Net soos die Verenigde Koninkryk beskik dié land nie oor 'n geskrewe grondwet nie. Die grondwetlike reg berus op die Britse Habeas-Corpus-wet van 1679, die ''Bill of Rights'' van 1689 en 'n aantal Nieu-Seelandse wette, waaronder die Waitangi-ooreenkoms van 1840 wat betrekkinge tussen die Kroon en Māori-stamme reël.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Neuseeland/Innenpolitik_node.html ''Duitse Departement van Buitelandse Sake: Nieu-Seeland – Binnelandse beleid. Besoek op 25 Mei 2017''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170622021330/http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Neuseeland/Innenpolitik_node.html |date=22 Junie 2017}}</ref>
Tot en met 1996 is afgevaardigdes in die nasionale parlement op die basis van relatiewe meerderheid of eerste-oor-die-wenstreep in elkeen van die kiesafdelings verkies. In 'n referendum, wat in November 1993 gehou is, het Nieu-Seelandse kiesers ten gunste van 'n nuwe kiesstelsel gestem. Die nuwe stelsel (Engels: ''Mixed Member Proportional System, MMP'') maak voorsiening vir 'n gepersonaliseerde proporsionele verteenwoordiging. Partye moet tenminste vyf persent van die uitgebragte stemme op hulself verenig om in die parlement verteenwoordig te word. Sewe setels is vir Māori-afgevaardigdes gereserveer wat in besondere kiesafdelings verkies word.
Die Nasionale Party onder leiding van John Key (wat laat in 2016 as premier bedank het en deur Bill English opgevolg is) het in die algemene verkiesing van September 2014 die grootste aantal setels verower (60) en tot Oktober 2017 'n minderheidsregering gevorm wat in die parlement deur drie kleiner partye (ACT, United Future en Māori Party, met altesaam vier setels) ondersteun het geword. Die opposisie het bestaan uit drie partye – Arbeidersparty (32 setels), Groenparty (14) en NZ First (11).
Die laaste algemene verkiesing is in September 2017 gewees. Sedert Oktober 2017 vorm die Arbeidersparty (46 setels) in 'n koalisie met die NZ First (9 setels) en die Groenparty (8 setels) onder leiding van eerste minister [[Jacinda Ardern]] die regering. Die opposisie bestaan uit die Nasionale Party (56 setels) en die ACT-party (1 setel).
=== Plaaslike regering ===
[[Lêer:NZ Regional Councils and Territorial Authorities 2017.svg|duimnael|Nieu-Seeland se streeks- en plaaslike regeringsrade in 2017]]
Nieu-Seeland is 'n unitêre staat wat vir administratiewe doeleindes in elf administratiewe streke (as die eerste vlak van plaaslike regering) en 67 plaaslike owerhede (tweede vlak van plaaslike regering) verdeel word.<ref>{{en}} [http://www.localcouncils.govt.nz/lgip.nsf/wpg_URL/About-Local-Government-Index?OpenDocument ''Local Government in New Zealand: About local government. Besoek op 25 Junie 2017'']</ref> Die bevoegdhede van hierdie owerhede (administratiewe streke, distrikte en stede) word deur die Nieu-Seelandse Parlement bepaal. Tradisioneel is in Nieu-Seeland minder bevoegdhede aan plaaslike owerhede oorgedra as in ander lande; so word [[polisie]]dienste en [[onderwys]] deur die Nieu-Seelandse regering verskaf. Die verskaffing van infrastruktuur val daarenteen onder die beheer van plaaslike regeringsrade.
Volgens die Wet oor Plaaslike Regering (''Local Government Act 2002'') is die doel van plaaslike regering om
* demokratiese besluitneming en uitvoering deur en namens plaaslike gemeenskappe moontlik te maak; en
* om in die teenwordige en toekomstige infrastruktuurbehoeftes van gemeenskappe te voorsien, openbare dienste op plaaslike vlak te verskaf en regulerende funksies op die mees koste-effektiewe manier vir huishoudings en ondernemings te verskaf.
Nieu-Seeland se 78 plaaslike regeringsrade behels
* 11 Streeksrade (''Regional Councils''),
* 13 Stadsrade (''City Councils''),
* 53 Distriksrade (''District Councils''), en
* die Auckland-raad (''Auckland Council'') waarin agt vroeëre rade op 1 November 2010 saamgesmelt het.
Na die Auckland-raad, die Stads- en Distriksrade word verwys as ''territorial authorities (TA)'' – daar is altesaam 67 van hierdie plaaslike regeringsentiteite. Hiervan het ses (Auckland, een Stads- en vier Distriksrade) ook die bevoegdhede van 'n Streeksraad sodat na hulle verwys word as unitêre owerhede (''unitary authorities''). Plaaslike regeringsliggame het meer as 25 000 personeellede in diens. Ampsbekleërs sluit 109 Streeksraadslede, 11 Streeksvoorsitters (''Chairs''), 707 Raadslede van plaaslike regeringsentiteite (''territorial authority councillors''), 147 lede van Auckland-raad (''Auckland local board members'') en 67 burgemeesters in.
== Ekonomie ==
=== Oorsig ===
[[Lêer:Ovation Of The Sea (32740294245).jpg|duimnael|Die plesierboot ''Ovation of the Sea'' teen die agtergrond van [[Auckland]] se sakekern]]
[[Lêer:Kiwi Fruit Orchard n.jpg|duimnael|Boorde vol kiwivrugte op die Noordeiland]]
[[Lêer:Romney Ewe and Lamb.jpg|duimnael|Sterkwol-[[skaap]]rasse soos Romney Marsh, wat in 1852 van die Britse Eilande ingevoer is, het bygedra tot die sukses van die Nieu-Seelandse wolbedryf: 'n New Zealand Romney-ooi met sy lammetjies]]
[[Lêer:MilfordSound.jpg|duimnael|Milford Sound is een van Nieu-Seeland se bekendste toeriste-bestemmings<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.stuff.co.nz/travel/396410/NZ-tops-Travellers-Choice-Awards |title=NZ tops Travellers' Choice Awards |publisher=Stuff Travel |date=Mei 2008 |accessdate=16 Maart 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200429024915/http://www.stuff.co.nz/travel/396410/NZ-tops-Travellers-Choice-Awards |archive-date=29 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>]]
Nieu-Seeland is 'n klein oop ekonomie wat op vryehandel en hoogs gespesialiseerde boerderye en nywerheidsektore steun. Dié land is sedert die 1980's besig om sy buitelandse handel te diversifiseer en het sy ekonomie, insluitende die landbousektor, byna volledig gedereguleer om meer mededingend op wêreldmarkte te word. Dié land beskik oor 'n moderne, maar relatief klein nywerheidsbasis sodat baie verwerkte goedere en onderdele ingevoer moet word, terwyl die landbousektor steeds 'n baie belangrike rol speel en tans sowat 70 persent van Nieu-Seelandse uitvoere oplewer. Nieu-Seelandse boerderye spits hulle op produkte toe waar hulle in internasionale terme hoogs mededingend kan wees soos suiwelprodukte. 95 persent van Nieu-Seeland se landbouproduksie word uitgevoer – 'n hoë persentasie wat dié land kwesbaar maak vir prysverlagings op die wêreldmark. In die laat 20ste en vroeë 21ste eeu het Nieu-Seeland toenemend afhanklik geword van die ekonomiese ontwikkeling in die [[Volksrepubliek China]], een van sy grootste afsetmarkte.<ref>{{de}} [https://www.gtai.de/GTAI/Navigation/DE/Trade/Maerkte/Geschaeftspraxis/swot-analyse,t=swotanalyse--neuseeland,did=1627230.html ''Germany Trade and Invest (GTAI) – Swot-Analyse Neuseeland Januar 2017. Besoek op 24 Mei 2017''] {{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes}}</ref>
Landbouprodukte word oorwegend na Australië, die Verenigde State en die [[Europese Unie]], in toenemende mate ook na die Volksrepubliek China en lande in [[Suidoos-Asië]] uitgevoer. Die tweede belangrikste bron van buitelandse valuta is die [[toerisme]]bedryf wat 16,4 persent van alle verdienste verteenwoordig. Nieu-Seeland lok jaarliks sowat 2,5 miljoen oorsese besoekers.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Laenderinformationen/Neuseeland/Wirtschaft.html ''Duitse Departement van Buitelandse Sake: Nieu-Seeland – Ekonomie''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100727022348/http://www.auswaertiges-amt.de/diplo/de/Laenderinformationen/Neuseeland/Wirtschaft.html |date=27 Julie 2010}}</ref>
Net soos in ander nywerheidslande speel die dienstesektor – naas inligtingstegnologie en navorsing – 'n steeds belangriker rol. Dienste het in die finansiële jaar 2012 meer as twee derdes van die [[bruto binnelandse produk]] (BBP) verteenwoordig, terwyl nywerhede 12 en die primêre sektor meer as 7 persent bygedra het. Beleggings in die boubedryf – die derde grootste ná die suiwel- en toerismebedryf – word aangedryf deur die snelle bevolkingsgroei, veral in Auckland, en het in 2016 die rekordvlak van 36 miljard NZ-$ bereik.
Vanweë sy geografiese ligging naby Nieu-Seeland is Australië tradisioneel die belangrikste mark (21,4 persent van alle Nieu-Seelandse uitvoere in 2012) en verskaffer (15,3 persent van alle Nieu-Seelandse invoere). Naas sy buurland is China (14,9 persent van uit- en 16,3 persent van invoere), die Verenigde State (9,2 persent van invoere), Duitsland, die Verenigde Koninkryk en [[Suid-Korea]] die vernaamste handelsvennote van Nieu-Seeland. Groeiende invoere (47,21 miljard NZ-$ in 2012) en dalende uitvoere (46,06 miljard NZ-$) het tot 'n tekort in die lopende handelsrekening gelei wat in 2012 1,155 miljard NZ-$ beloop het. In 2013 was daar weer 'n oorskot van 533 miljoen NZ-$ op die handelsrekening – danksy 'n handelsoorskot van 1,5 miljard NZ-$ en 'n tekort in die dienstebalans van 1 miljard NZ-$.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Neuseeland/Wirtschaft_node.html#doc391546bodyText3 ''Duitse Departement van Buiitelandse Sake: Nieu-Seeland – Ekonomie. Besoek op 5 Maart 2015''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141227195325/http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Neuseeland/Wirtschaft_node.html#doc391546bodyText3 |date=27 Desember 2014}}</ref>
Die belangrikste uitvoergoedere is landbou- en bosbouprodukte (meer as vyftig persent van die totale uitvoerwaarde, waaronder [[suiwelproduk]]te, vleis, hout, appels en kiwivrugte), nywerheidsminerale en chemikalieë, meganiese en elektriese masjiene asook voertuie, vliegtuie en skepe.
Buitelandse beleggings het in 2015 meer as 66 miljard VS-$ beloop. Die voorste bronlande is (persentasiegewys) Australië (52,6), die Verenigde State (8,3), Singapoer (6,2), Japan (5,0), [[Hongkong]] (4,9), die Verenigde Koninkryk (4,4) en [[Kanada]] (4,3). In 2014 was die vernaamste teikensektore vir buitelandse beleggings banke en versekeringsmaatskappye (32,0 persent), verwerkende nywerhede (13,2), landbou (5,8), kleinhandel (5,1), voorsieningsondernemings (4,4) en mynbou (3,1).<ref>{{de}} [https://www.gtai.de/GTAI/Content/DE/Trade/Fachdaten/MKT/2016/11/mkt201611222001_159710_wirtschaftsdaten-kompakt---neuseeland.pdf?v=1 ''Germany Trade and Invest (GTAI): Wirtschaftsdaten kompakt – Neuseeland. November 2016. Besoek op 25 Mei 2017''] {{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes}}</ref>
=== Ekonomiese geskiedenis ===
==== Fokus op veeboerdery ====
Die fokus op veeboerdery en die uivoer van landbouprodukte, wat slegs beperkte verwerking benodig, het Nieu-Seeland se ekonomiese struktuur en groeipad asook die samelewing se politieke en maatskaplike organisasievorme grootliks beïnvloed. Die Nieu-Seelandse ekonoom William Ball Sutch (1907–1975) het dié land se hoofuitvoergoedere in die 19de en 20ste eeu treffend beskryf as "verwerkte gras". Met uitsondering van 'n kort periode gedurende die goudstormlope van die 1860's was wol, vleis en suiwelprodukste vanaf die 1850's, toe met die versameling van statistieke begin is, tot die 1970's, toe grootskaalse diversiferingsproses plaasgevind het, by verre die vernaamste uitvoerprodukte volgens waarde.
==== Wolekonomie ====
Om tegniese redes was wol oor 'n lang tydperk die vernaamste uitvoerproduk – onbevrore vleis en onverkoelde suiwelprodukte kon voor die koms van koelskepe nie verder verskeep word as Australië nie. Die res van die [[skaap]]karkas is gekook om talk te ekstraheer wat vir die vervaardiging van kerse en seep benodig is. Skaapboerderye is aanvanklik veral langs die ooskus van Nieu-Seeland gevestig, na mate weigrond – wat oorspronklik in besit van Māori was – gehuur of andersins verwerf kon word en die benodigde vervoerinfrastruktuur voorsien is.
Ondanks alle moeilikhede soos uiterste weerstoestande (droogtes en sneeustorms), skaapsiektes en die wisselende veselvereistes van Engelse wolmeule het die aantal skape danksy invoere en inheemse teelt vinnig gegroei van een miljoen teen die middel van die 1850's tot tien miljoen in die vroeë 1870's. Die rekordvlak van 70 miljoen is in die vroeë 1980's behaal.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/economic-history/page-4 |title=Page 4. Early pastoral economy |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=Brian Easton |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
==== Handelsbande met die Verenigde Koninkryk ====
Meer as 'n eeu lank – vanaf die middel van die 19de eeu tot die laat 1960's – was die Verenigde Koninkryk by verre die grootste en belangrikste afsetmark vir Nieu-Seelandse uitvoere. Dikwels is meer as vier vyfdes van dié land se uitvoergoedere na die Moederland verskeep, behalwe vir 'n kort periode in die 1860's toe Nieu-Seeland in die invoerbehoeftes van die nuut ontdekte Australiese goudvelde voorsien het. In dié tyd is ook invoere, wat vir die Britse mark bestem was, eers in Sydney se hawe gehanteer.
Invoere vir die Nieu-Seelandse mark het uit 'n groter verskeidenheid lande gekom, alhoewel die Moederland die belangrikste verskaffer was. Die oorheersende Britse rol in Nieu-Seeland se buitelandse handel het uit die politieke, kulturele en familiebande met die Moederland voortgespruit, maar ook uit veranderde Britse wetgewing. So is die vernaamste proteksionistiese maatreëls, die sogenaamde Koringwette, in 1846 opgehef. Vervolgens was die Britse mark oop vir enige voedselinvoere, terwyl die meeste ander lande hul landboubedrywe destyds nog teen buitelandse mededinging beskerm het. Die noue bande met die Moederland is ook tydens die [[Groot Depressie]] steeds gehandhaaf. Die Ottawa-ooreenkoms, wat op die ekonomiese krisis se hoogtepunt in 1932 onderteken is, het voorsiening gemaak vir Nieu-Seelandse uitvoerders se voortgesette toegang tot die Britse mark – in ruil vir die voorkeurbehandeling van Britse invoere op die inheemse mark.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/economic-history/page-8 |title=Page 8. Industrialisation |publisher=Te Ara – The Encyclopedia of New Zealand |author=Brian Easton |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
==== Invoervervanging ====
[[Lêer:New Zealand Exchange 2.jpg|duimnael|Die Nieu-Seelandse Effektebeurs (''New Zealand Exchange'', kort ''NZX'') by Wellington se Waterfront]]
Die depressie van die 1930's het nogtans die regering se aandag op Nieu-Seeland se ekonomiese kwesbaarheid getrek. Die toespitsing op 'n handjievol uitvoergoedere en een enkele oorsese hoofmark het die Nieu-Seelandse ekonomie in 'n besondere mate aan markskommelinge blootgestel. Invoervervanging en die skepping van nuwe werkgeleenthede deur plaaslike vervaardiging is dus bevorder, al was inheemse produsente, byvoorbeeld in die motorbedryf waar voertuie gemonteer is, dikwels aangewese op die invoer van materiale en onderdele. Reeds in die 19de eeu het die Nieu-Seelandse regering begin met 'n beleid van industriële aansporing, maar eers in 1938, toe die plaaslike mark met invoerbeperkings beskerm is, is meer drastiese stappe geneem met die bevordering van inheemse vervaardiging bo invoere. In die vroeë 1960's het ontleders selfs potensiaal raakgesien vir industriële uitvoere.
Die grootste uitdaging vir 'n uitvoergerigte ekonomiese beleid was die gebrek aan groot industriële vervaardigers – die meeste fabrieke was relatief klein in vergelyking met hul Wes-Europese en Noord-Amerikaanse eweknieë. Noemenswaardige uitsonderings was die bevriesingsaanlegte vir vleis en ander landbougoedere wat vanaf 1882 ontstaan het en suiwelfabrieke. Grootskaalse aanlegte is daarnaas opgerig om inheemse hulpbronne soos hout en ystersande te verwerk. Hierby kon ook elektrisiteit gereken word – so is die plaaslike aluminiumbedryf gegrond op lae kragtariewe. Die meeste aanlegte – meestal klein en middelgroot ondernemings – het eers ná die Tweede Wêreldoorlog ontstaan. Die grootste fabriek in Kawerau het pulp en papier vervaardig.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.teara.govt.nz/en/economic-history/page-8 |title=Page 8. Industrialisation |publisher=Te Ara – The New Zealand Encyclopedia |author=Brian Easton |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref>
Nieu-Seeland se ekonomie het gedurende die Tweede Wêreldoorlog herstel, terwyl die wolbedryf 'n groeifase beleef het wat tot in die vroeë 1950's voortgeduur het. Die na-oorlogse ekonomie is deur 'n tweeledige struktuur gekenmerk – die landbousektor se uitvoere na oorsese markte het die buitelandse valuta verskaf wat vir die uitbou van die ekonomie benodig is, terwyl die nywerheidsektor werkgeleenthede vir 'n vinnig groeiende bevolking geskep het.
==== Onlangse ontwikkeling ====
[[Lêer:K Crane Visit ZPMC In Ports of Auckland IX.jpg|duimnael|Houerterminaal in Auckland-hawe]]
Nieu-Seeland is in 2009 deur die globale ekonomiese en finansiële krisis geraak – die BBP het met 0,9 persent afgeneem. Die ekonomie het egter vinnig herstel en in 2012 met 2,5 persent gegroei. Die [[Nieu-Seelandse dollar]] se wisselkoers is in die eerste dekade van die 21ste eeu veral as gevolg van spekulasie aan sterk skommelinge blootgestel, maar het in laat 2009 begin herstel. Sedert 2010 het dit sterk gestyg teenoor die [[Amerikaanse dollar]] en die [[Euro]] en in Maart 2015 'n hoogtepunt van 0,686 € bereik.<ref>{{en}} [http://www.xe.com/ ''www.xe.com: Live exchange rates. Besoek op 5 Maart 2015'']</ref>
Die werkloosheidskoers het in die vierde kwartaal van 2009 nogtans gestyg tot 7,3 persent – die hoogste syfer in 'n dekade. Veral werkloosheid onder jeugdiges (26,5 persent in 2009) en Māori (15,4 persent) het sterk toegeneem. Op kort termyn word daar geen merkbare groei in die arbeidsmark verwag nie. Nogtans het die werkloosheidskoers in Maart 2015 gedaal tot 5,8 persent. Die gemiddelde inflasiekoers was in 2012 en 2013 1,1 persent.<ref>{{de}} ''Germany Trade and Invest (GTAI): Wirtschaftsdaten kompakt:: Neuseeland''</ref> Die Nieu-Seelandse owerheid probeer net soos ander regerings ekonomiese groei deur laer rentekoerse, borgskappe, opleidingsinisiatiewe, belegging in infrastruktuur en belastingverlagings te bevorder. Danksy 'n kapitaaltoevloei van 3,5 miljard NZ-$ in 2012 het die totale buitelandse beleggings in dié land gestyg tot 82 miljard NZ-$, waarvan 55,6 persent uit Australië, 11,1 persent uit die Verenigde State, 2,9 persent uit Singapoer, 2,8 persent uit Japan en 2,7 persent uit Nederland gekom het.<ref>{{de}} ''GTAI – Wirtschaftsdaten kompakt''</ref>
== Kultuur ==
=== Kookkuns ===
[[Lêer:Maungaturoto Markets.JPG|duimnael|'n Boeremark in Maungaturoto, 'n klein nedersetting in die Kaipara-streek]]
Nieu-Seeland se kookkuns het sy oorsprong in Britse en Māori-kooktradisies wat vanaf die 20ste eeu deur invloede uit ander Stille Oseaanlande, waaronder Australië en [[Kalifornië]], die [[Middellandse See|Meditereense Seegebied]] asook [[Suid-Asië|Suid-]] en [[Oos-Asië]] aangevul is. Nieu-Seeland se lang seekus, sy goed ontwikkelde landbousektor en die groot verskeidenheid inheemse vrugte- en groentesoorte het neerslag gevind in Nieu-Seelanders se eetgewoontes waarin vars [[seekos]], vleis, vrugte en groente 'n sentrale rol speel.
Die per capita-vleisverbruik is tradisioneel hoog en het eers in die 20ste eeu geleidelik begin afneem. Ondanks die ekonomiese betekenis van skaapteelt – en die hoë gehalte van plaaslike lamvleis – het Nieu-Seelanders steeds voorkeur gegee aan [[beesvleis]]. Varkvleis is vanweë sy relatief hoë prysvlak veral gewild as ham of [[wors]]ies. Ook [[hoendervleis]] het eers relatief laat gewild geraak, veral sedert die 1960's toe grootskaalse hoenderboerdery in skure begin is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/food |title=Story: Food |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=David Burton |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref> Daarnaas speel ook [[wildsvleis]] 'n belangrike rol op Nieu-Seelandse spyskaarte.
Seekos is deur Britse setlaars tradisioneel eerder as 'n stapelvoedsel vir armes beskou, behalwe vir [[vis-en-tjips]] as die gewildste Britse wegneemete, en slegs 'n handjievol van Nieu-Seeland se eetbare vissoorte het op die eettafels beland. In 1971 is die ''New Zealand Fishing Industry Board'' gestig, 'n agentskap wat die publiek begin bewus maak het van die gesonde eienskappe van seekos asook die groot verskeidenheid vissoorte wat op die Nieu-Seelandse mark aangebied word. So het, naas verskeie minder bekende soorte eetbare seevisse, in die loop van die 20ste eeu naas [[oester]]s ook kreefte en [[mossel]]s steeds meer gewild geraak. Kreefsterte, wat vanaf die 1950's in groter hoeveelhede na Noord-Amerika uitgevoer is, het intussen 'n luukse kos vir fynproewers geword.
Alhoewel die eerste melkkoeie reeds in 1814 deur die sendeling Samuel Marsden ingevoer is, was daar aanvanklik baie min melkboere. Melkkoeie was duur, en melkboerderye is hoofsaaklik in die kusgebiede gevestig. Voordat verkoeling vir suiwelprodukte in die laat 19de eeu beskikbaar was, was hulle meestal vir plaaslike markte en verbruik bestem, of kon in koloniale winkels geruil word teen ander kos of goedere. Vroeë 19de eeuse setlaars, wat nie oor hul eie melkkoeie beskik het nie, was aangewese op alternatiewe soos die endemiese tūrepo of "melkboom" (''Streblus banksii'', in Engels ook bekend as ''large leaved milk tree''; 'n alternatiewe Māori-naam is ''ewepuri'') waarvan die takke 'n melkerige sap afskei as hulle gepluk word.<ref>{{en}} [http://www.terrain.net.nz/friends-of-te-henui-group/table-1/large-leaved-milk-tree-turepo-streblus-banksii.html ''Taranaki Educational Resource: Research Analysis and Information Network: Streblus banksii (Large leaved milk tree). Besoek op 22 Junie 2017'']</ref>
=== Mode ===
[[Lêer:Trelise Cooper Britomart stores 2013.jpg|duimnael|links|Trelise Cooper se twee vlagskip-boetieke in Auckland]]
[[Lêer:Detail on dress by Emma Knuckey.jpg|duimnael|upright|'n Swart chiffon-aandrok met 'n handgemaakte roos deur Emma Knuckey]]
Tans word Nieu-Seelandse ontwerpersklere in winkels dwarsoor die wêreld verkoop, maar gewoonlik beskik mode-ontwerpers soos Karen Walker (wat onder meer brilmode, juweliersware en sportklere vir die ikoniese buite-leefstyl-etiket ''Swanndri'' ontwerp wat in winkels in Auckland, Wellington en Christchurch te koop aangebied word) net in Nieu-Seeland oor hul eie boetiekwinkels.
In Dunedin het Margi (Margarita) Robertson die mode-etiket ''Nom*D'' gestig wat bekend staan vir sy donker styl en spitsvondige soberheid. 'n Ander etiket, wat ook oorsee sukses behaal het, is ''Zambesi'', geskep deur Liz (Elizabeth) en Neville Findlay in 1979, wat met hul styl vorm, struktuur en eenvoudigheid met 'n sin vir ironie verbind.<ref>{{en}} [http://www.newzealand.com/de/feature/new-zealand-fashion-designers/ ''Newzealand.com: New Zealand Fashion Designers. Besoek op 16 Augustus 2017'']</ref>
'n Vierde Nieu-Seelandse mode-ikoon van wêreldfaam is ''World'' uit Auckland wat met kleurryke en vernuwende style geassosieer word. Al vier – Karen Walker, ''Nom*D'', ''Zambesi'' en ''World'' – was baanbrekers as die eerste ontwerpers wat Nieu-Seelandse modestyle tydens die ''[[London Fashion Week]]'' in 1999 as die ''New Zealand Four ''aan die wêreld bekend gestel het. Intussen het 'n verskeidenheid ander mode-ontwerpers die voetspore van die beroemde vier baanbrekers gevolg.
Laurie Foon, met haar mode-etiket ''Starfish'', en Alexandra Owen, wat bekendheid verwerf het met haar ensembles, is welbekendes op Wellington se modetoneel. In Auckland word Trelise Cooper met haar kleurryke avantgarde-mode, die innovatiewe sportklere-etiket ''Huffer'' en Kate Sylvester met klassieke feminiene mode onder die voorste ontwerpers gereken. Stylvolle ontwerpe is nie beperk tot die metropole nie. Sommige ontwerpers, soos Annah Stretton in Morrinsville, 'n nedersetting geleë tussen Auckland en Hamilton, het boetieke in 'n plattelandse omgewing gevestig.
=== Mediabedryf ===
[[Lêer:TV New Zealand Building.jpg|duimnael|links|''TV New Zealand'' se hoofkwartier in Auckland]]
[[Lêer:Radio New Zealand House.JPG|duimnael|upright|''Radio New Zealand House'' in [[Wellington, Nieu-Seeland|Wellington]]]]
Ondanks sy relatief klein bevolking het Nieu-Seeland 'n dinamiese medialandskap. Naas 27 streeks- en drie nasionale [[koerant]]e word 'n groot aantal weeklikse en meer as sestig plaaslike dagblaaie uitgegee. Die belangrikste dagblaaie is die ''The New Zealand Herald'' met 'n daaglikse oplaag van sowat 144 000,<ref>{{en}} {{cite news|title= More eyes on the Herald as readership rises to 844,000 a day|url=https://www.nzherald.co.nz/business/news/article.cfm?c_id=3&objectid=11354909|accessdate=16 Maart 2020|agency=New Zealand Herald|publisher=NZME. Publishing Limited|date=7 November 2014}}</ref> ''The Dominion Post'' (in besit van die Australiese ''Fairfax Media''-groep, sowat 98 000) en ''The Press'' (sowat 62 000).<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Neuseeland/Kultur-UndBildungspolitik_node.html ''Duitse Departement van Buitelandse Sake: Nieu-Seeland – Media. Besoek op 25 Mei 2017''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170622021607/http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Neuseeland/Kultur-UndBildungspolitik_node.html |date=22 Junie 2017}}</ref>
Politieke nuustydskrifte van nasionale belang is ''New Zealand Listener'' (wat weekliks met 'n sirkulasie van sowat 52 000 uitgegee word) en ''North & South'' wat maandeliks verskyn met 'n sirkulasie van sowat 25 000.
Die nasionale uitsaaikorporasie ''TV New Zealand (TVNZ)'' beeldsaai op twee televisiekanale, ''TV One'' en ''Channel 2''. Ook die kanaal ''Maori Television'', wat in 2004 in die lewe geroep en op die Māori-bevolking gemik is en sy programme in die Māoritaal met Engelse ondertitels uitsaai, word deur die Nieu-Seelandse staat befonds. Privaat televisiekanale, wat landwyd uitgesaai word, sluit ''TV3'' en ''TV4'' asook die betaalkanaal ''Sky'' in. Daar is 'n aantal plaaslike uitsaaiers en kabeltelevisieprogramme.
Radiodienste, wat landwyd uitgesaai word, sluit die staatsbeheerde ''Radio New Zealand Ltd.'' en die privaatuitsaaier ''New Zealand Media and Entertainment'' in. Daar is sowat 320 kommersiële streekradiodienste.
=== Sport ===
[[Lêer:Haka 2006.jpg|duimnael|links|Die [[All Blacks]] besig om die haka uit te voer voor 'n wedstryd teen Frankryk in 2006]]
[[Lêer:New Zealand cricket team, Shoaib Malik, Dunedin, NZ, 2009.jpg|duimnael|Die [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan]] vier in 2009 'n ontslag]]
[[Lêer:Australia vs New Zealand.jpg|duimnael|Die Nieu-Seelandse All Whites speel teen die Australiese Socceroos in 2005]]
Die meeste van Nieu-Seeland se gewildste [[sport]]soorte het hul oorsprong in die Verenigde Koninkryk.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/english/page-12 |title=English – Popular culture |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=Terry Hearn |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref> [[Rugby]] word as nasionale sport beskou<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www2.stats.govt.nz/domino/external/web/nzstories.nsf/0/479c4ffcbb884149cc256b1f00001198?OpenDocument |title=Sport, Fitness and Leisure |year=2000 |work=New Zealand Official Yearbook |publisher=Statistiek Nieu-Seeland |accessdate=21 Julie 2008 |archive-date= 7 Junie 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110607011003/http://www2.stats.govt.nz/domino/external/web/nzstories.nsf/0/479c4ffcbb884149cc256b1f00001198?OpenDocument |url-status=dead }}</ref> en lok die meeste toeskouers.<ref name="Organised Sport">{{en}} {{cite web |url=https://teara.govt.nz/en/sports-and-leisure/page-4 |title=Sports and leisure – Organised sports |publisher=Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand |author=Jock Phillips |accessdate=21 Oktober 2021}}</ref> [[Gholf]], [[netbal]], [[tennis]] en [[krieket]] het die hoogste vlakke van volwasse deelname, terwyl [[netbal]], rugby en [[sokker]] onder jongmense gewild is.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.sportsground.co.nz/Article.asp?SiteID=19259&ArticleID=44316 |title=More and more students wear school sports colours |publisher=New Zealand Secondary School Sports Council |accessdate=30 Julie 2017 |archive-date=18 Mei 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170518035647/http://www.sportsground.co.nz/Article.asp?SiteID=19259&ArticleID=44316 |url-status=dead }}</ref><ref name="Organised Sport" /> Nieu-Seeland het as een van net vyf nasies ook aan elke [[Olimpiese Somerspele]] van die moderne era deelgeneem (behalwe vir die [[Olimpiese Somerspele 1980]] in [[Moskou]] wat deur verskeie [[Westerse wêreld|Westerse lande]] geboikot is), asook aan elke [[Statebondspele]]. Nieu-Seeland was ook die gasheer van die Britse Rykspele 1950 (in Auckland), die Britse Statebondspele 1974 (in Christchurch) en die Statebondspele 1990 (in Auckland).
Nieu-Seeland is een van die min lande waar rugby die hoofsport is. Slegs die [[Cookeilande]], [[Fidji]], [[Samoa]], [[Tonga]] en [[Wallis]] kan soortgelyke bewerings maak.<ref>{{en}} {{webaanhaling|url=http://www.teivovo.com/history/|titel=Rugby History in Fiji|uitgewer=Teivovo|toegangsdatum=6 Oktober 2007}} {{dooie skakel}}</ref> Nieu-Seeland se nasionale rugbyspan, die [[All Blacks]], is veral bekend vir hul [[haka]], 'n Māori-krygsdans, wat voor elke wedstryd gedemonstreer word. Die All Blacks is die sterkste span in internasionale rugby met 'n wenrekord teen alle ander lande. Hulle het by elke [[Rugbywêreldbeker]] ten minste die kwarteindrondte bereik en al 'n rekord van drie keer gewen ([[Rugbywêreldbeker 1987|1987]], [[Rugbywêreldbeker 2011|2011]] en [[Rugbywêreldbeker 2015|2015]]). Nieu-Seeland het tot dusver twee Rugbywêreldbekertoernooie gehuisves: in 1987 saam met Australië en in 2011 op sy eie. Daarbenewens ding die All Blacks jaarliks by [[die Rugbykampioenskap]] met die nasionale rugbyspanne uit [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]], [[Wallabies|Australië]] en Suid-Afrika mee en hulle het tot dusver die meeste oorwinnings ingepalm. As deel van die Rugbykampioenskap word die [[Bledisloebeker]] teen Australië en die [[Vryheidsbeker]] teen Suid-Afrika jaarliks uitgespeel. Tydens die jaarlikse [[Superrugby]]-klubkampioenskap speel vyf Nieu-Seelandse rugbyspanne ([[Blues (Superrugbyspan)|Blues]], [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]], [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]], [[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]] en [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Hurricanes]]) teen vier spanne uit Australië, drie spanne uit Suid-Afrika, asook een span elk uit Argentinië ([[Jaguares (Superrugbyspan)|Jaguares]]) en Japan ([[Sunwolves (Superrugbyspan)|Sunwolves]]).<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.sport24.co.za/Rugby/SuperRugby/confirmed-cheetahs-kings-out-of-super-rugby-20170707 |title=CONFIRMED: Cheetahs, Kings out of Super Rugby |publisher=Sport24 |accessdate=16 Maart 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430070645/https://www.sport24.co.za/Rugby/SuperRugby/confirmed-cheetahs-kings-out-of-super-rugby-20170707 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
Naas rugby is krieket Nieu-Seeland se mees suksesvolle sport en die [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan]], die Black Caps, speel sedert 1930 krieket op internasionale vlak. Die Black Caps het vir elke [[Krieketwêreldbeker]]toernooi gekwalifiseer en in [[Krieketwêreldbeker 2015|2015]] vir die eerste keer die eindwedstryd bereik, maar hulle is deur [[Australiese nasionale krieketspan|Australië]] met vyf paaltjies verslaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.smh.com.au/sport/cricket/cricket-world-cup-drama-aplenty-as-new-zealand-enter-first-final-20150324-1m6veq.html |title=Cricket World Cup: Drama aplenty as New Zealand enter first final |publisher=The Sydney Morning Herald |author=Greg |date=24 Maart 2015 |accessdate=27 Junie 2021}}</ref> In [[Krieketwêreldbeker 2019|2019]] het Nieu-Seeland sy tweede eindstryd bereik en hulle is eers volgens aantal grenshoue in die beslissende Superboulbeurt deur [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] verslaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/8039/report/1144530/england-vs-new-zealand-final-icc-cricket-world-cup-2019 |title=Epic final tied, Super Over tied, England win World Cup on boundary count |publisher=ESPNcricinfo |date=14 Julie 2019 |accessdate=27 Junie 2021}}</ref> Saam met Australië het Nieu-Seeland ook twee krieketwêreldbekertoernooie aangebied: in [[Krieketwêreldbeker 1992|1992]] en 2015. In [[toetskrieket]], die belangrikste en vernaamste internasionale krieketvorm, het Nieu-Seeland in 2021 vir die eerste keer die eerste plek op die IKR-toetsranglys gehaal.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/news/1966751 |title=Jamieson takes six as New Zealand scale the rankings summit |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=6 Januarie 2021 |accessdate=27 Junie 2021}}</ref> In Junie 2021 het Nieu-Seeland in die eindstryd van die eerste Wêreldtoetskampioenskap [[Indiese nasionale krieketspan|Indië]] met agt paaltjies verslaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-test-championship-2019-2021-1195334/india-vs-new-zealand-final-1249875/match-report |title=Under the radar no more, New Zealand trump India to become Test world champions |publisher=ESPNcricinfo |author=Sidharth Monga |date=23 Junie 2021 |accessdate=27 Junie 2021}}</ref> Tydens die [[T20I-wêreldbeker 2021]] in [[Oman]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]] het Nieu-Seeland vir die eerste keer die eindstryd in [[Twintig20|dié formaat]] gehaal, maar hulle is deur Australië met agt paaltjies geklop.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2021-22-1267897/australia-vs-new-zealand-final-1273756/match-report |title=Marsh, Warner muscle Australia to T20 World Cup glory |publisher=ESPNcricinfo |author=Karthik Krishnaswamy |date=14 November 2021 |accessdate=15 November 2021}}</ref> Nieu-Seeland sal saam met Australië die [[T20I-wêreldbeker 2028]] aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-co-hosts-for-2024-t20-wc-pakistan-gets-2025-champions-trophy-india-and-bangladesh-2031-world-cup-1289589 |title=USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=16 November 2021 |accessdate=16 November 2021}}</ref>
Naas rugby en krieket is sokker Nieu-Seeland se mees gewilde sport en die All Whites, Nieu-Seeland se nasionale sokkerspan, is die mees suksesvolle nasionale sokkerspan in Oseanië. Hulle ding met ander [[OFC]]-lande om die Oseanië Nasies-beker mee en het al 'n rekord van vyf titels ingepalm. Die All Whites het tot dusver aan twee [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]]s deelgeneem ([[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1982|1982]] en [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010|2010]]), maar hulle het nog nie die uitklopfase gehaal nie.
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Bronnelys ==
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/New-Zealand|title=New Zealand|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=21 Oktober 2021}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/new-zealand/|title=New Zealand|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=21 Oktober 2021}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|New Zealand|Nieu-Seeland}}
* {{en}} {{Wikivoyage|New_Zealand|Nieu-Seeland}}
* {{en}} [http://www.teara.govt.nz/ Te Ara, the Encyclopedia of New Zealand]
* {{en}} [http://www.govt.nz/ Government]
* {{en}} [http://www.newzealand.com/ Tourism New Zealand]
* {{en}} [http://www.virtualoceania.net/newzealand/photos/ Virtual New Zealand – Photos of New Zealand landscapes & cities]
* {{en}} [http://nz.com/ Information]
* {{en}} [http://nzmusic.com/ Music (current)]
* {{en}} [http://www.stats.govt.nz/ Official Statistics]
* {{en}} [http://www.metservice.co.nz/ Weather]
* {{en}} [http://www.stats.govt.nz/ New Zealand webcams]
* {{en}} [http://www.nzhistory.net.nz/ New Zealand history website]
* {{en}} [http://www.nzhistory.net.nz/Gallery/Anzac/memorial/index.htm War Memorials of the First World War]
* {{en}} [http://www.nzedge.com/news/ The Global Life of New Zealanders]
{{Geografiese ligging
| Senter = {{vlagland|Nieu-Seeland}}
| Noord = {{vlagland|Nieu-Kaledonië}} • {{vlagland|Fidji}} • {{vlagland|Tonga}}
| Noordoos = {{vlagland|Niue}} • {{vlagland|Cookeilande}} • {{vlagland|Frans-Polinesië}}
| Oos = [[Stille Oseaan]] • {{vlagland|Paaseiland}} • {{vlagland|Chili}}
| Suidoos = [[Stille Oseaan]]
| Suid = [[Stille Oseaan]]
| Suidwes = [[Stille Oseaan]]
| Wes = {{vlagland|Australië}} ([[Tasmanië]])
| Noordwes = {{vlagland|Australië}} ({{vlagland|Norfolkeiland}})
}}
{{Navigasie indeling Nieu-Seeland}}
{{Lande van Oseanië}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
[[Kategorie:Britse Statebond]]
[[Kategorie:Nieu-Seeland| ]]
[[Kategorie:Voormalige Britse kolonies]]
oys8q9oebf6z4sboghufnwzmjfybkje
Wikipedia:Geselshoekie
4
5209
2518017
2517727
2022-08-07T15:10:31Z
Oesjaar
7467
/* Louisa Bolus */ nuwe afdeling
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
<div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>">
{{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->|
* [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]]
}}
*[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]]
</div>
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]]<!--
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|240px|links|Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big><center>'''Sien ook:'''</center></big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
}}
Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Ek is met die Maan gepla... ==
Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC)
:Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC)
== Die ruimteterme... ==
Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC)
:{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC)
== Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 ==
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span>
----
Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word.
Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]])
* '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]])
* '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]])
* '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]])
* '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]])
* '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]])
* '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]])
* '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]])
* '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Lootsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]])
*
'''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/>
[[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC)
== Ons is nou 69ste... ==
Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC)
== Taaldinge op RSG ==
[[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC)
:Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC)
::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC)
:::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC)
::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik nie almal kan dit verander...''' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete!
[[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC)
== [[Museum van Legendes]] ==
Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC)
:Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC)
::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC)
== Wikipedia op FB ==
Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC)
== Die opleidingsessie te [[SAAWK]] ==
Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC)
:Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC)
::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC)
:NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC)
== Benodig ==
'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC)
== Groete uit Duitsland! ==
Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC)
:{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC)
::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC)
== Endemies aan/in/vir ==
Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC)
:Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC)
::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC)
:::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC)
== Louisa Bolus ==
Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC)
ptlxne9gyscsm2c09o7621gdo90rb0q
2518108
2518017
2022-08-08T08:12:59Z
Rooiratel
90342
/* Vandag is my 5de Wiki-Verjaarsdag */ nuwe afdeling
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
<div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>">
{{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->|
* [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]]
}}
*[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]]
</div>
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]]<!--
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|240px|links|Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big><center>'''Sien ook:'''</center></big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
}}
Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Ek is met die Maan gepla... ==
Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC)
:Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC)
== Die ruimteterme... ==
Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC)
:{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC)
== Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 ==
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span>
----
Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word.
Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]])
* '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]])
* '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]])
* '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]])
* '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]])
* '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]])
* '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]])
* '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]])
* '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Lootsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]])
*
'''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/>
[[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC)
== Ons is nou 69ste... ==
Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC)
== Taaldinge op RSG ==
[[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC)
:Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC)
::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC)
:::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC)
::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik nie almal kan dit verander...''' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete!
[[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC)
== [[Museum van Legendes]] ==
Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC)
:Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC)
::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC)
== Wikipedia op FB ==
Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC)
== Die opleidingsessie te [[SAAWK]] ==
Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC)
:Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC)
::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC)
:NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC)
== Benodig ==
'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC)
== Groete uit Duitsland! ==
Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC)
:{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC)
::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC)
== Endemies aan/in/vir ==
Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC)
:Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC)
::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC)
:::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC)
== Louisa Bolus ==
Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC)
== Vandag is my 5de Wiki-Verjaarsdag ==
Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC)
lo7z35oe1repi5ghrvpddvlcwvvh06m
2518109
2518108
2022-08-08T08:23:04Z
Aliwal2012
39067
/* Vandag is my 5de Wiki-Verjaarsdag */ Reply
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
<div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>">
{{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->|
* [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]]
}}
*[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]]
</div>
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]]<!--
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|240px|links|Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]-->
<div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;">
<big><center>'''Sien ook:'''</center></big>
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.
<center>'''Verdere hulp:'''<br /></center>
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
</div>
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
}}
Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.
Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.
Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.
Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]
<div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit§ion=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div>
== Ek is met die Maan gepla... ==
Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC)
:Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC)
== Die ruimteterme... ==
Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC)
:{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC)
== Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 ==
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span>
----
Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word.
Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]])
* '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]])
* '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]])
* '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]])
* '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]])
* '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]])
* '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]])
* '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]])
* '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Lootsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]])
*
'''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/>
[[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC)
== Ons is nou 69ste... ==
Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC)
== Taaldinge op RSG ==
[[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC)
:Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC)
::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC)
:::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC)
::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik nie almal kan dit verander...''' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete!
[[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC)
== [[Museum van Legendes]] ==
Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC)
:Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC)
::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC)
== Wikipedia op FB ==
Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC)
== Die opleidingsessie te [[SAAWK]] ==
Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC)
:Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC)
::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC)
:NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC)
== Benodig ==
'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC)
== Groete uit Duitsland! ==
Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC)
:{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC)
::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC)
== Endemies aan/in/vir ==
Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC)
:Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC)
::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC)
:::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC)
== Louisa Bolus ==
Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC)
== Vandag is my 5de Wiki-Verjaarsdag ==
Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC)
:Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC)
day853ks2y7u4xug2r2vylumsw8gqv7
Colombia
0
8565
2518091
2516491
2022-08-08T00:05:56Z
2800:484:1394:2800:58F:76FA:6F0B:66F1
Update of new president and vice president
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = '''República de Colombia'''
|volle_naam = '''Republiek Colombia'''
|algemene_naam = Colombia
|beeld_vlag = Flag of Colombia.svg
|beeld_wapen = Coat of arms of Colombia.svg
|simbool_tipe = Wapen
|beeld_kaart = Colombia (orthographic projection).svg
|leuse = ''Libertad y Orden''<br /><small>''([[Spaans]] vir: "Vryheid en Orde")''</small>
|volkslied = ''[[Himno Nacional de la República de Colombia|¡Oh, Gloria Inmarcesible!]]''<br /><small>''(Spaans vir: "O onvervulde glorie")''</small><br /><center>[[Lêer:United States Navy Band - ¡Oh, gloria inmarcesible!.ogg]]</center>
|amptelike_tale = [[Spaans]]
|hoofstad = [[Bogotá]]
{{Koördinate|4|35|N|74|4|W}}
|latd = 4
|latm = 35
|latNS = N
|longd = 74
|longm = 4
|longEW = W
|grootste_stad = [[Bogotá]]
|regeringsvorm = Unitêre presidensiële<br />grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels = <br />• [[President]]<br />• [[Adjunkpresident]]
|leiername = [[Gustavo Petro]]<br />[[Francia Márquez]]
|oppervlak_rang = 25<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 1 141 748
|oppervlakmi² = 440 831
|persent_water = 8,8
|bevolking_skatting = 50 372 424<ref>{{es}} {{cite web |url= https://www.dane.gov.co/files/censo2018/proyecciones-de-poblacion/anexos-proyecciones-pob-dptos-area-grupos-de-edad-2018-2023.xlsx |title= ¿Cuántos somos? |publisher= Nasionale Departement van Statistiek |accessdate= 4 Mei 2020 |archive-date= 27 Maart 2020 |archive-url= https://web.archive.org/web/20200327040110/https://www.dane.gov.co/files/censo2018/proyecciones-de-poblacion/anexos-proyecciones-pob-dptos-area-grupos-de-edad-2018-2023.xlsx |url-status= dead }}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 2020
|bevolking_rang = 29<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus = 42 888 592<ref>{{es}} {{cite web |url= http://www.dane.gov.co/reloj/ |title= Animated clock |publisher= Nasionale Departement van Statistiek |accessdate= 10 Augustus 2018 |archive-date= 28 Oktober 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161028083854/http://www.dane.gov.co/reloj/ |url-status= dead }}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2005
|bevolkingsdigtheid = 42,23
|bevolkingsdigtheidmi² = 109,4
|bevolkingsdigtheidrang = 173<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $827,662 miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=54&pr.y=17&sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=233&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Colombia |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2019 |accessdate=4 Mei 2020}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 31<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 2019
|BBP_PPP_per_kapita = $16 265<ref name="imf2" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang =
|BBP = $343,177 miljard<ref name="imf2" />
|BBP_rang = 38<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 2019
|BBP_per_kapita = $6 744<ref name="imf2" />
|BBP_per_kapita_rang =
|onafhanklikheidstipe = • Verklaar<br />• Erken<br />• Laaste unifikasie<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsgebeure =
|onafhanklikheidsdatums = van [[Spanje]]<br />[[20 Julie]] [[1810]]<br />[[7 Augustus]] [[1819]]<br />[[1886]]<br />[[4 Julie]] [[1991]]
|MOI = {{wins}} 0,761<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |date=2019 |access-date=4 Mei 2020 |publisher=United Nations Development Programme |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200510173542/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |archive-date=10 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|MOI_rang = 79<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 2018
|MOI_kategorie = {{kleur|#090|hoog}}
|Gini = 50,4<ref>{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=CO |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |access-date=4 Mei 2020 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190525071730/https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI%3Flocations%3DCO |archive-date=25 Mei 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{es}} {{cite web|url= https://www.dane.gov.co/files/investigaciones/condiciones_vida/pobreza/bol_pobreza_17.pdf|title= socio-economic policies|publisher= dane.gov.co|accessdate= 10 Augustus 2018|archive-date= 15 November 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20181115142022/http://www.dane.gov.co/files/investigaciones/condiciones_vida/pobreza/bol_pobreza_17.pdf|url-status= dead}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2018
|Gini_kategorie = {{kleur|#e0584e|hoog}}
|geldeenheid = [[Colombiaanse peso|Peso]]
|geldeenheid_kode = COP
|land_kode = CO
|tydsone = COT
|utc_afwyking = [[UTC-05:00|-5]]
|tydsone_somer = nie toegepas nie
|utc_afwyking_DST = [[UTC-05:00|-5]]
|internet_domein = [[.co]]
|skakelkode = 57
|voetskrif =
}}
'''Colombia''' of '''Kolombië''' ([[Spaans]]: ''Colombia'', [koˈlombja], {{Audio|Es-Colombia2.oga|luister}}), amptelik die '''Republiek Colombia''' ([[Spaans]]: ''República de Colombia'', {{Audio|Es-republica de colombia.ogg|luister}}), is 'n [[land]] wat hoofsaaklik in die noordweste van [[Suid-Amerika]] lê, maar ook oor eilande in [[Noord-Amerika]] beskik ([[transkontinentale land]]). Dit grens in die noorde aan die [[Karibiese See]], in die ooste aan [[Venezuela]], in die suidooste aan [[Brasilië]], in die suide aan [[Peru]] en [[Ecuador]], en in die weste aan [[Panama]] en die [[Stille Oseaan]].<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Colombia is die enigste Suid-Amerikaanse land wat aan beide die Karibiese See en die Stille Oseaan grens.
[[Lêer:Colombia.A2004117.1535.250m.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-satellietbeeld van Colombia]]
Colombia beslaan 'n oppervlakte van 1 141 748 km² en het 'n bevolking van 50 372 424 in 2020 gehad. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Bogotá]]. Colombia is na [[Christophorus Columbus]], wat die [[Amerikas]] in 1492 vir [[Europa]] ontdek het, genoem.<ref>{{es}} {{cite web|author=Carlos Restrepo Piedrahita|url=http://www.lablaa.org/blaavirtual/revistas/credencial/febrero1992/febrero2.htm|title=El nombre "Colombia", El único país que lleva el nombre del Descubrimiento|work=Revista Credencial|date=Februarie 1992|accessdate=29 Februarie 2008|archive-date= 5 Januarie 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080105031144/http://www.lablaa.org/blaavirtual/revistas/credencial/febrero1992/febrero2.htm|url-status=dead}}</ref>
Colombia het 'n gediversifiseerde ekonomie met 'n belangrike dienste-komponent. Die ekonomiese produksie van die land word oorheers deur die binnelandse vraag, en uitgawes vir huishoudelike verbruik is die grootste komponent van die BBP. Die BBP volgens [[koopkragpariteit]] was 827,662 miljoen dollar in 2018. Die Colombiaanse menslike ontwikkelingsindeks is 0,761 en die lewensverwagting by geboorte is 77,1 jaar. Colombia is deel van die CIVETS-groep wat as die ses belangrikste ontluikende markte beskou word. Dit is 'n lid van die [[Verenigde Nasies]], [[Organisasie van Amerikaanse Lande]], [[Wêreldhandelsorganisasie]], Pasifiese Alliansie, UNASUR en ander internasionale organisasies. Dit is ook die enigste [[Latyns-Amerika]]anse land wat 'n wêreldwye vennoot van [[NAVO]] is. Dit is die land met die tweede hoogste ongelykheidsindeks in Latyns-Amerika, na Brasilië, en gelykstaande aan Panama, volgens die Wêreldbank-databasis. Colombia beskik oor groot ekonomiese groeipotensiaal indien dié land sy binnelandse konflik kan beëindig.
== Geskiedenis ==
=== Prekolombiaanse tydperk ===
[[Lêer:Vorkolumbische Kulturen.png|duimnael|links|Prekolombiaanse kulture]]
[[Lêer:Lost City Ruins.jpg|duimnael|links|Ciudad Perdida ("Die verlore stad")]]
In die prekolombiaanse tydperk is die land deur [[inheemse volke]] met verskillende vlakke van beskawing en organisasie bewoon. Die vroegste tekens van menslike bewoning dateer sowat 16 400 jaar terug. Dit sluit oorblyfsels van gereedskap in wat naby Girardot gevind is. Die oudste menslike oorblyfsels is 12 500 jaar oud en by Zipaquirá ontdek. Beide plekke lê in die relatief droë [[Andes]]gebied. Daar word egter gemeen dat die warm en vogtige [[Amasonerivier|Amasonegebiede]] en die [[Karibiese See|Karibiese-]] en [[Stille Oseaan]]kuste selfs vroeër reeds bewoon is hoewel die oudste vondse daar slegs 9 000 jaar oud is.
Die inheemse volke was rondom 3500 v.C. primitiewe jagters en nomadiese [[landbou]]ers, wat die see- en rivierkuste bevolk het. Met die koms van [[mielie]]s as voedselbron in die 2de eeu v.C. begin groepe hulle hier vestig. Vroeë prekolombiaanse volke in die noorde het Urabá (1000 v.C.–0) en Sinú (0–1000 n.C., veral bekend vir uitgebreide wateraanleg en dreinering van landbougrond) ingesluit. Die Tumaco, Calima (1000 v.C.–800 n.C.), Malagana (300 v.C.–300 n.C.), Cauca, San Agustín (1000 v.C.–500 n.C.), Tierradentro, Nariño, Quimbaya (0–900 n.C.) en Tolima (200 v.C.–500 n.C.) het in die suidweste geleef. Ten tyde van die Spaanse verowering was daar drie [[taalfamilie]]s in Colombia: Chibcha, Carib en Arawak.
Die '''Chibcha'''-sprekende [[Indiane]] het 300 tot 400 jaar voor die huidige jaartelling vanuit [[Sentraal-Amerika]] na Colombia, [[Venezuela]] en [[Ecuador]] getrek – oorspronklik aan die Atlantiese (Karibiese) kus. Arawak-indiane het vanuit die ooste na Colombia geïmmigreer en hulle veral in die oostelike riviergebiede van die [[Río Orinoco|Orinoco]] en Amasone gevestig. Rondom 1000 n.C. trek oorlogsugtige Carib-indiane van die Brasiliaanse kusstreek en die eilande na die Colombiaanse kuste en rivierdale [[Río Magdalena]] en Río Cauca en verdryf die Chibcha na die hoërliggende Andesgebiede. Die Chibcha bereik 'n hoë graad van ekonomiese en politieke ontwikkeling. Toe die Europeërs rondom 1500 n.C. Suid-Amerika betree het, was die Chibcha die mees prominente [[etniese groep]]. Hulle was onderverdeel in die Muisca en die Tairona, en nog enkele kleiner groepe. Die grootste groep, die Muisca, het hulle woongebied op die hooglande van die huidige Cundinamarca en Boyacá gehad en was landbouers. Hulle maatskaplike organisasie het om die cacicazgo, die stamhoof, en een oorerfbare leier oor die vroulike lyn, gewentel. Die opvolger/erfgenaam van die stamhoof was die seun van sy suster.
Daar het twee groot Muisca bondgenootskappe bestaan ten tye van die Spaanse verowering: Bacatá (Bogotá) en Hunza (Tunja). Aan die hoof van die Bacatá was 'n Zipa, die opperhoof. Die Hunza-opperhoof was Zaque. Die kleiner Chibcha-sprekende groep, Tairona, het die noordelike uitloop van die Sierra Nevada de Santa Marta se berggebied bevolk. Tairona het uit twee groepe, naamlik een in die Karibiese laaglande en die ander in die Andeshooglande, bestaan. Die eerste groep het van [[visvang]] en [[sout]]ontginning geleef, dus produkte wat hulle vir [[tekstiel]] van die Tairona in die hooglande verruil het. Die Tairona het in talle goed-georganiseerde stede, wat met klippaaie verbind was, geleef.
=== Kolonisering ===
[[Lêer:Muisca raft Legend of El Dorado Offerings of gold.jpg|duimnael|links|Muisca-vlot. Die figuur verwys na die El Dorado-legende se seremonie]]
[[Rodrigo de Bastidas]] land in 1500 as eerste [[Spanjaarde|Spanjaard]] aan die Colombiaanse kus. In 1509 stig [[Alonso de Ojeda]] die noordwestelike kusdorp [[San Sebastian de Urabá]]. Vasco Nuñez de Balboa stig [[Santa Maria la Antigua del Darién]] vanwaar hy 'n ekspedisie na die Stille Oseaankus onderneem (1513). Met [[Santa Marta]] (1525) en [[Cartagena, Colombia|Cartagena]] (1533) word vestings langs die kus gestig vanwaar koloniale oorheersing van die binneland, aangemoedig deur die '[[El Dorado]]'-mite – 'n oorvloedige bron van [[goud]] – begin. Onder leiding van Gonzalo Jiménez de Queasada en Sebastián de Belalcázar word die huidige Colombia ontdek (1536). In 1557 word in Santafé de Bogotá die 'Real Audiencia del Nuevo Reino de Granada' opgerig. Die verowering van Nueva Granada, soos die gebied toe bekend was, na die geboortegrond van Quesada, is gekenmerk deur die plunder van die Indiaanse kultuurgoedere, die afdwing van Spaanse gebruike en [[godsdiens]], en [[slawerny]]. Die brutale Spaanse régime het 'n uitdunning van die Indiaanse bevolking tot gevolg gehad, wat lei tot die invoer van slawe uit [[Afrika]].
=== Onafhanklikheid en 20ste eeuse geskiedenis ===
[[Lêer:Batalla de Boyaca de Martin Tovar y Tovar.jpg|duimnael|links|Die Slag van Boyacá op 7 Augustus 1819 was die beslissende stryd wat die sukses van die bevrydingsveldtog van Nieu-Granada sou verseker]]
[[Lêer:Cambios territoriales de Colombia.gif|duimnael|Vorming van die huidige Colombia sedert die Visekoninkryk van Nieu-Granada se onafhanklikheid as [[Groot-Colombia]] van die [[Spaanse Ryk]]]]
Tot 1810 was die land 'n [[Spanje|Spaanse]] kolonie en 'n belangrike bron van goud, maar in dié jaar verklaar Colombia sy onafhanklikheid. Spaanse troepe onder leiding van generaal Pablo Morillo herower die land egter na die [[Napoleontiese Oorloë]].
Sedert 1819 was daar al sprake van egte onafhanklikheid onder leiding van [[Simón Bolívar]] en Francisco Paula de Santander. Bolívar word die eerste president van [[Groot-Colombia]] wat toe nog uit die huidige Colombia en (dele van) Ecuador, Venezuela en Panama bestaan. In 1830 word die regering van Bolivar omvergewerp wat tot die verbrokkeling van die Republiek gelei het. Ecuador en Venezuela ontstaan as onafhanklike state, terwyl Panama nog deel van Colombia bly tot in 1903. Van die begin af was die politieke situasie onrustig onder andere omdat die politieke stelsel uit slegs twee partye bestaan het, die [[Liberalisme|liberales]] en die [[Konserwatisme|konserwatiewes]]. Hierdie tweeledigheid het ook rofweg ooreengekom met die sosiale tweeledigheid van die land: Aan die kus het die 'costeños', meestal afstammelinge van die slawe gewoon – in die sentrale hooglande die 'cachacos', die Spaanse afstammelinge. As gevolg van die haglike ekonomiese toestande, verskeie staatsgrepe en voortdurende gewelddadige konflik begin die 1 000-daagse Oorlog in 1899 tussen die regerende konserwatiewes en die liberale troepe. Die oorlog, wat tot 1902 sou duur, het uiteindelik tussen 60 000 en 130 000 lewens geëis en die land verniel agterlaat. In 1903 begin 'n opstand, gesteun deur die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] wat die [[Panamakanaal]] wou bou, wat lei tot die afskeiding van Panama.
In 1928 vind die bloedbad van die [[piesang]]staking plaas. Die Amerikaanse "United Fruit Company" het 'n monopolie in die piesangplantasies gehad en die werkers uitgebuit. Die staking word met geweld beëindig en het honderde slagoffers tot gevolg. Vanaf 1948 vind 'n bloedige volksopstand plaas, nadat die liberale presidentskandidaat Jorge Eliécer Gaitán vermoor is. Die volksopstand in Bogotá, waarin 2 500 mense sterf, versprei oor die hele land. Hierdie stryd, bekend as 'La Violencia', het die lewe gekos van waarskynlik meer as 'n honderdduisend mense. Stede en dorpe word afgebrand en meer as 'n miljoen mense vlug na Venezuela. Van 1953 tot 1957 lei generaal [[Gustavo Rojas Pinilla]] 'n [[militêre diktatuur]]. In 'n poging om politieke geweld en outoritêre optrede te beëindig, kom die twee groot politieke partye, die Konserwatiewe en die Liberale, in 1958 ooreen om afwisselend die bestuur van die land oor te neem. Hierdie periode duur tot 1974 maar van 1965 tot 1968 word 'n staat van beleg uitgeroep, as gevolg van geweld van linkse guerrilla's en opstand vanuit die Universiteit van Bogotá.
Die huidige grondwet dateer uit 1991.
=== Kontemporêre geskiedenis ===
[[Lêer:Jefa de Estado participa en ceremonia de la Firma de la Paz entre el Gobierno de Colombia y las FARC E.P. (29953487045).jpg|duimnael|Die voormalige president Juan Manuel Santos onderteken op 26 September 2016 'n vredesooreenkoms]]
Die huidige politieke bestel is onrustig. Teenoor die owerheid ontstaan die linkse guerrillagroepe FARC en ELN. Groot grondeienaars het van ouds hul eie gewapende magte om hulle grond te verdedig. Oorblyfsels hiervan vorm steeds baie paramilitêre regse strydgroepe. Met die opkoms van [[kokaïen]]produksie bewapen die onwettige magte hulle ook op 'n groot skaal. 'n Ideale uitkoms lyk nie moontlik nie. Die onwettige magte gebruik die beskerming van die guerrillas, en die guerrillas befonds die dwelmoorlog teen die owerheid met dwelmgeld. Die stryd teen paramilitêre geweld, guerrillas, kokaïenmafias, [[korrupsie]] en magsmisbruik het 'n voortdurende invloed op die politieke situasie.
In 2002 is die presidentskandidaat, Ingrid Betancourt, voorstaander van dialoog, deur die linkse guerrillagroep FARC ontvoer. Hierdie faktore maak dit vir buitelandse beleggers 'n onaantreklike land en dit word weerspieël in die haglike ekonomiese toestande. Die voormalige president, [[Alvaro Uribe]], volg enersyds 'n ferm beleid teen terreur en probeer andersyds om 'n houvas te verkry op die paramilitêre groepe deur ooreenkomste te sluit en hulle te integreer in die leër en politiek. Deur ferm hantering word die FARC tot verdediging gedwing en verbeter die ekonomiese toestand effens. Die kokaïenmafia word met wisselende sukses bestry in die oorlog teen dwelms, wat grotendeels deur die VSA finansier word.
Op 28 April 2020 het Colombia by die [[OESO]] aangesluit en daarmee ná [[Meksiko]] en [[Chili]] die derde Latyns-Amerikaanse lidland van dié internasionale organisasie geword.<ref>{{cite web |url=http://www.oecd.org/colombia/colombia-accession-to-the-oecd.htm |publisher=[[OESO]] |title=Colombia’s path towards OECD accession |date=28 April 2020 |access-date=4 Mei 2020 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511075846/http://www.oecd.org/colombia/colombia-accession-to-the-oecd.htm |archive-date=11 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Geografie ==
[[Lêer:Colombia-CIA WFB Map.png|duimnael|Kaart van Colombia]]
[[Lêer:Koppen-Geiger Map COL present.svg|duimnael|Klimaatsones in Colombia volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]]
[[Lêer:Mapa de Colombia (topografía).svg|duimnael|Topografiese kaart van Colombia]]
Colombia kan rofweg in drie geografiese dele verdeel word:
* Die Andesgebergte in die weste. Die grootste deel van die bevolking woon hier en die drie miljoenstede, Bogotá, Medellín en Cali word hier aangetref.
* Die Karibiese kus. Ook hier word enkele belangrike bevolkingssentra, soos Cartagena gevind.
* Die oostelike deel van Colombia is hoofsaaklik bebos en behoort tot die uitlopers van die enorme Amasonewoud. Dit beslaan 54% van die oppervlakte van Colombia, maar slegs 3% van die Colombiane woon daar.
Die langste rivier in die land is die [[Río Magdalena]].
== Administratiewe indeling ==
Colombia bestaan uit 32 departemente (hoofstede tussen hakkies):
Amazonas (Leticia), Antioquia ([[Medellin]]), Arauca (Arauca), [[Eilandgroep San Andres]], Providencia en Sta. Catalina (San Andres), Atlantico (Barranquilla), Bolivar (Cartagena), Boyaca (Tunja), [[Caldas]] (Manizales), Caqueta (Florencia), [[Casanare]] (Yopal), Cordoba ([[Monteria]]), [[Cundinamarca]] ([[Bogotá]]), Choco (Quibdo), Guainia (Inrida), Guajira (Riochacha), Guaviare (San Jose del Guaviare), Huila (Neiva), Magdalena (Santa Marta), Meta (Villavicencio), [[Nariño]] (Pasto), Norte de Santander (Cucuta), Putumayo (Mocoa), Quindio (Armenia), Risaralda (Pereira), Santander (Bucaramanga), Sucre (Sincelejo), [[Tolima]] (Ibague), [[Valle del Cauca]] ([[Cali]]), Vaupes (Mitu), Vichada Puerto (Carreño).
{{Sien ook|Departemente van Colombia|Vlae van departemente van Colombia}}
Die staatshoof en regeringsleier is [[Iván Duque Márquez]].
== Sport ==
Colombia is oorspronklik op 9 Junie 1974 in [[Frankfurt am Main]], net voor die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1974]] in [[Wes-Duitsland]], as gasheerland van die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1986]] aangewys, maar nadat die aantal spanne van 16 tot 24 verhoog is, was dié land nie meer in staat om die toernooi te organiseer nie. Op 5 November 1982 het Colombia amptelik onttrek. FIFA het op 20 Mei 1983 in [[Stockholm]] [[Meksiko]] as gasheerland aangewys.<ref>{{cite web |url=http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/81/fs-201_13a_fwc-bidding.pdf |title=FIFA World Cup™ host announcement decision |publisher=[[FIFA]] |access-date=10 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190412114258/https://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/81/fs-201_13a_fwc-bidding.pdf |archive-date=12 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Bekende Colombiane ==
* [[Ingrid Betancourt]], ontvoerde presidentskandidaat
* [[Fernando Botero]], skilder
* [[Pablo Escobar]], oorlede dwelmbaron
* [[Gabriel García Márquez]], skrywer en [[Nobelprys vir Letterkunde|Nobelpryswenner vir Letterkunde]]
* [[Luis Garavito]], reeksmoordenaar
* [[Juanes]], sanger
* [[Pedro López]], reeksmoordenaar
* [[Juan Pablo Montoya]], [[Formule 1]]-renjaer
* [[Shakira]], sangeres
* [[Alvaro Uribe]], voormalige president van Colombia
== Sien ook ==
* [[Lys van Wêrelderfenisgebiede]]
== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}
== Bronne ==
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Colombia|title=Colombia|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=4 Mei 2020}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/co.html|title=Colombia|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=4 Mei 2020|archive-date=13 Mei 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090513074502/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/co.html|url-status=dead}}
* {{es}} Eugenio Gutierez Cely, Miguel Angel Urrego Ardila (1995). 1.001 cosas sobre la historia de Colombia que todos debemos saber. Bogotá: Circulo de Lectores S.A. ISBN 958-28-0751-2
* {{en}} Library of Congress: Country Studies – Colombia (http://countrystudies.us/colombia/)
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Colombia}}
* {{en}} [http://lanic.utexas.edu/la/colombia/ LANIC] Colombia page of the Latin American Network Information Center
* {{es}} [http://www.gobiernoenlinea.gov.co/ PEC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080828033916/http://www.gobiernoenlinea.gov.co/ |date=28 Augustus 2008 }} – Amptelike regeringswebwerf
* {{es}} [http://cne.presidencia.gov.co/ Palacio de Nariño] – Amptelike webwerf van die presidensie
* {{es}} [http://www.coinvertir.org/ Coinvertir] – Corporación Invertir en Colombia.
* {{es}} [http://www.proexport.gov.co/ Proexport] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160401234808/http://www.proexport.gov.co/ |date= 1 April 2016 }} – Entidad encargada de la promoción comercial de las exportaciones
* {{en}} [http://colombia-en-fotos.blogspot.com/] – Colombia in Fotos
* {{es}} [http://www.banrep.gov.co/ Banco de la República].
* {{es}} [http://camara.ccb.org.co/ Cámara de Comercio de Bogotá] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140703032330/http://camara.ccb.org.co/ |date= 3 Julie 2014 }}
* {{en}} {{es}} [http://www.ejercito.mil.co/ Ejército Nacional de Colombia] – Amptelike webwerf van die weermag
* {{en}} {{es}} [http://www.armada.mil.co/ Armada Nacional de Colombia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110524055516/http://www.armada.mil.co/ |date=24 Mei 2011 }} – Amptelike webwerf van die vloot
* {{es}} [http://www.fac.mil.co/ Fuérza Aérea Colombiana] – Amptelike webwerf van die lugmag
* {{en}} [http://www.amnestyusa.org/countries/colombia/index.do Human Rights Concerns] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050622082459/http://www.amnestyusa.org/countries/colombia/index.do |date=22 Junie 2005 }} – Amnesty International USA
{{Lande van Suid-Amerika}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Colombia| ]]
[[Kategorie:Voormalige Spaanse kolonies]]
ot16c7xq7idlsull1f366gnsgjsx961
Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad
4
9591
2518077
2517591
2022-08-07T19:34:07Z
SpesBona
2720
/* Nederlandse nasionale krieketspan */ Skuif na [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022]]
wikitext
text/x-wiki
{| width="100%" style="background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;" cellspacing="0" cellpadding="10"
| colspan="2" |
'''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia'''
Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel.
Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou.
'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag.
Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]].
|-
| colspan="2" | <div style="border-bottom: solid 2px #479429;">[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''</div>
|- valign="top"
| width="50%" |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }}
| width="50%" |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }}
|}
{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]]
| argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]]
| argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]]
| argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]]
| argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]]
| argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]]
| argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]]
| argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]]
| argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]]
| argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]]
| argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]]
| argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]]
| argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]]
| argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]]
| argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]]
| argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]]
| argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]]
}}
Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien.
U is welkom om die volgende sjablone te gebruik:
* {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}})
* {{sl|gekant}} ({{gekant}})
* {{sl|neutraal}} ({{neutraal}})
* {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}})
* {{sl|vraag}} ({{vraag}})
; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''.
;Nuwe voorstelle
== [[Bonobo]] ==
{{sperdatum|8 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:25, 8 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:14, 8 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:40, 8 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:53, 8 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Ondersteun! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:39, 2 Augustus 2022 (UTC)
== [[Neanderdaller]] ==
{{sperdatum|20 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:23, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC)
== [[Fenisië]] ==
{{sperdatum|26 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:06, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
== [[Uranus se ringe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} –Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:18, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
== [[San Francisco Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:48, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
== [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:46, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
== [[Jupiter]] ==
{{sperdatum|2 September 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:33, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC)
<!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! -->
[[Kategorie:Voorblad]]
7crx3ajd5f4bci33qna5an0d7dkbxce
Wikipedia:Uitgesoekte herdenkings/8 Augustus
4
9676
2518115
1371413
2022-08-08T08:45:20Z
Aliwal2012
39067
taalverbetering
wikitext
text/x-wiki
'''[[8 Augustus]]''':
[[Lêer:Edison and phonograph edit2.jpg|125px|regs|Thomas Edison]]
* [[1220]] – [[Swede]] ly 'n nederlaag onder die stamme van [[Estland]] tydens die Slag van Lihula.
* [[1786]] – [[Michel-Gabriel Paccard]] en Jacques Balmat word die eerste mense wat [[Mont Blanc]] uitklim.
* [[1876]] – '''[[Thomas Edison]]''' verkry 'n [[patent]] vir sy mimeograafmasjien.
* [[1938]] – [[Sjoa|Joodse Volksmoord]]: Die Mauthausen-[[konsentrasiekamp]] word in gebruik geneem.
* [[1967]] – Die [[Filippyne]], [[Indonesië]], [[Maleisië]], [[Singapoer]] en [[Thailand]] stig die [[ASEAN]] in [[Bangkok]].
o0gqwpg7dhq6aggq4g0geq0oo33997b
Wikipedia:Voorbladartikel
4
10890
2518075
2516550
2022-08-07T19:33:14Z
SpesBona
2720
+ [[Nederlandse nasionale krieketspan]]
wikitext
text/x-wiki
{| width="100%" style="background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;" cellspacing="0" cellpadding="10"
|-
| colspan="2" |
<h2 style="font-size:16pt">Voorbladartikels: die beste van Wikipedia</h2>
[[Lêer:Cscr-featured.svg|links|50px|]]
Hier by die Afrikaanse Wikipedia poog ons om spogartikels voor te berei om op die voorblad te pryk. Hierdie artikels verteenwoordig van die beste skryfwerk en is vooraf gekies deur die gemeenskapslede. Dit beteken egter nie dat die artikels nie verder verbeter kan word nie, maar bloot dat dit al reeds meer aandag geniet het.
Tans is daar '''{{PAGESINCATEGORY:Voorbladartikels}}''' artikels wat voorbladstatus behaal het, uit 'n totaal van {{NUMBEROFARTICLES}}. Dus verskyn een uit elke {{rondaf|{{#expr: {{NUMBEROFARTICLES:R}} / {{PAGESINCATEGORY:Voorbladartikels}}}} }} artikels op die onderstaande lys. Nomineer gerus potensiële artikels by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad|''Kandidaatartikels vir voorblad'']] of bespreek ander gebruikers se nominasies.
<div align="center"><br />
<p style="font-variant: small-caps; text-align: center; font-size: 100%;">[[#Aardrykskunde|Aardrykskunde]] • [[#Biologie|Biologie]] • [[#Geskiedenis|Geskiedenis]] • [[#Kultuur en samelewing|Kultuur en samelewing]] • [[#Sport|Sport]] • [[#Taal- en letterkunde|Taal- en letterkunde]] • [[#Die Kunste|Die Kunste]] • [[#Sterrekunde en ruimtevaart|Sterrekunde en ruimtevaart]] • [[#Wetenskap en tegnologie|Wetenskap en tegnologie]]</p>
</div>
|-
| colspan="2" |
{| width="100%"
|[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]]
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Nuwe toevoegings ===
</div>
|}
|-valign="top"
| width="50%" |
{{Wikipedia:Voorbladartikel week {{CURRENTWEEK}} {{CURRENTYEAR}}}}
| width="50%" |
{{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} -1 }} {{CURRENTYEAR}}}}
|-valign="top"
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=Purple geography icon.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Geografie}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Aardrykskunde ===
</div>
|}
[[Lêer:Satellite image of Japan in May 2003.jpg|100px|regs|Japan]]
[[Aarde]] - [[Alabama]] - [[Alexandrië]] - [[Alpe]] - [[Amsterdam]] - [[Andorra]] - [[Antarktika]] - [[Argentinië]] - [[Arktiese Oseaan]] - [[Arles]] - [[Armenië]] - [[Australië]] - [[Azerbeidjan]] - [[Belfast]] - [[België]] - [[Berg Athos]] - [[Berlyn]] - [[Bergen]] - [[Bernau bei Berlin]] - [[Bieszczady]] - [[Bordeaux]] - [[Botswana]] - [[Brasilië]] - [[Bredasdorp]] - [[Bremen]] - [[Bretagne]] - [[Brussel]] - [[Buenos Aires]] - [[Bulgarye]] - [[Carcassonne]] - [[Chicago]] - [[Chili]] - [[Costa Rica]] - [[Darmstadt]] - [[Denemarke]] - [[Duitsland]] - [[Durban]] - [[Estland]] - [[Ethiopië]] - [[Faroëreilande]] - [[Frankfurt am Main]] - [[Frankryk]] - [[Frans-Guyana]] - [[Genua]] - [[Georgië]] - [[Glasgow]] - [[Gotenburg]] - [[Hamburg]] - [[Hawaii]] - [[Helsinki]] - [[Hesse]] - [[Republiek Ierland|Ierland]] - [[Iran]] - [[Istanboel]] - [[Italië]] - [[Japan]] - [[Johannesburg]] - [[Kaapse Plooigordel]] - [[Kaapstad]] - [[Kaliningrad]] - [[Kambodja]] - [[Kamtsjatka-skiereiland]] - [[Kanada]] - [[Kasakstan]] - [[Keulen]] - [[Krim]] - [[Krugerwildtuin]] - [[Leiden]] - [[Libië]] - [[Litaue]] - [[Londen]] - [[Los Angeles]] - [[Madagaskar]] - [[Malawi]] - [[Malta]] - [[Meksiko]] - [[Milwaukee]] - [[Moldowa]] - [[Monaco]] - [[Mont-Saint-Michel]] - [[Montreal]] - [[Montreux]] - [[Moskou]] - [[Namibië]] - [[Nederland]] - [[Nedersakse]] - [[Nieu-Seeland]] - [[Noord-Ierland]] - [[Noord-Masedonië]] - [[Noorweë]] - [[Normandië]] - [[Nyldelta]] - [[Oekraïne]] - [[Paaseiland]] - [[Papoea-Nieu-Guinee]] - [[Parys]] - [[Perth]] - [[Pireneë]] - [[Pole]] - [[Port Elizabeth]] - [[Potsdam]] - [[Pretoria]] - [[Provence]] - [[Quebec]] - [[Réunion]] - [[Reykjavik]] - [[Riga]] - [[Rio de Janeiro]] - [[Rusland]] - [[Sachalin]] - [[São Paulo]] - [[Senegal]] - [[Siberië]] - [[Sjanghai]] - [[Skerryvore]] - [[Skotland]] - [[Slowakye]] - [[Straatsburg]] - [[Suid-Afrika]] - [[Svalbard]] - [[Swartwoud]] - [[Swede]] - [[Switserland]] - [[Sydney]] - [[Tafelberg]] - [[Tahiti]] - [[Thailand]] - [[Tirus]] - [[Tornado]] - [[Treviso]] - [[Tsoenami]] - [[Turyn]] - [[Uruguay]] - [[Valencia, Spanje|Valencia]] - [[Venesië]] - [[Verenigde Koninkryk]] - [[Verenigde State van Amerika]] - [[Vermont]] - [[Vilnius]] - [[Vulkaan]] - [[Waalse Gewes]] - [[Wallis]] - [[Warskou]] - [[Washington, D.C.]] - [[Wes-Australië]] - [[Ysland]] - [[Zambië]] - [[Zürich]]
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=P history.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Geskiedenis}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Geskiedenis ===
</div>
|}
[[Lêer:B-29s dropping bombs.jpg|100px|regs|Bomwerpers oor Japan tydens die Tweede Wêreldoorlog]]
[[Akkadiese Ryk]] - [[Amerikaanse Rewolusie]] - [[Andries Pretorius]] - [[Anne Frank]] - [[Antieke Egipte]] - [[Antieke Hawaii]] - [[Apartheid]] - [[Asjantiryk]] - [[Assirië]] - [[Berlynse Lugbrug]] - [[Boeing B-17 Flying Fortress]] - [[Boerekrygsgevangenes]] - [[Centurion (tenk)|Centurion]] - [[Cetshwayo|Cetshwayo kaMpande]] - [[Cicero]] - [[Cité de Carcassonne]] - [[Duitse Demokratiese Republiek]] - [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] - [[Etruskers]] - [[Francis William Reitz]] - [[Fritz Joubert Duquesne]] - [[Gallië]] - [[Goelag]] - [[Heinz Guderian]] - [[Homeros]] - [[Hongaarse Rewolusie van 1956]] - [[Indusvalleibeskawing]] - [[Jan Christian Smuts]] - [[Jesus van Nasaret]] - [[Johanna van Arkel]] - [[Kathaar]] - [[Khmer-ryk]] - [[Kiëf-Roes]] - [[Kosakke]] - [[Koue Oorlog]] - [[Koesj]] - [[Kruistog]] - [[Kulturele Rewolusie]] - [[Legendariese Sweedse konings]] - [[Li Bai]] - [[Memphis (Egipte)|Memphis]] - [[Mesopotamië]] - [[Middeleeuse kookkuns]] - [[Militêre geskiedenis van Suid-Afrika]] - [[Mongoolse Ryk]] - [[Bernard Montgomery]] - [[Moord op die Romanofs]] - [[Adriaan Moorrees]] - [[Namibiese volksmoord 1904-1908]] - [[Fridtjof Nansen]] - [[Neolitiese Omwenteling]] - [[Nikolaas II van Rusland]] - [[Nyabêla]] - [[Operasie Entebbe]] - [[Opstand in die Warskou-ghetto]] - [[Paleolitikum]] - [[Palmyra]] - [[Partiese Ryk]] - [[Perikles]] - [[Plinius die ouere]] - [[Pitia]] - [[Pous Pius IX]] - [[Pous Silvester II]] - [[Rosettasteen]] - [[Russies-Japannese Oorlog]] - [[Russiese Rewolusie (1917)|Russiese Rewolusie 1917]] - [[William Philip Schreiner]] - [[Seerowery]] - [[Sesdaagse Oorlog]] - [[Sherman Firefly]] - [[Slag van Magersfontein]] - [[Slag van Stalingrad]] - [[Hans Strijdom]] - [[Helen Suzman]] - [[Tiger I-tenk]] - [[Trojaanse Oorlog]] - [[Tweede Wêreldoorlog]] - [[USS Constitution]] - [[USS Maryland (BB-46)]] - [[Victoria van die Verenigde Koninkryk]] - [[Vlad Dracula]] - [[Voorlaaier (geweer)|Voorlaaier]] - [[Wêreldgeskiedenis]] - [[Winteroorlog]]
|-valign="top"
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=P culture.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Kultuur}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Kultuur en samelewing ===
</div>
|}
[[Lêer:Red Wine Glass.jpg|100px|regs|'n Glas rooiwyn]]
[[Afrikaanse kerkbou in die Karoo]] - [[Hennie Aucamp]] - [[Chris Barnard (skrywer)|Chris Barnard]] - [[Barnsteen]] - [[Simone de Beauvoir]] - [[Bewussyn]] - [[Christiaan Frederik Beyers]] - [[Boeddhisme]] - [[Borsjt]] - [[Breyten Breytenbach]] - [[André P. Brink]] - [[Ted Bundy]] - [[Byeboerdery]] - [[Petrus Coetzee]] - [[Cristina Fernández de Kirchner]] - [[Dagbreek (Sondagkoerant)|Dagbreek]] - [[Joachim Nikolaus von Dessin]] - [[Marie Koopmans-De Wet]] - [[Reza de Wet]] - [[Die Transvaler]] - [[Die Vaderland]] - [[Egiptiese mitologie]] - [[Ekonomie van Suid-Afrika]] - [[Frans Engelenburg]] - [[Ganesja]] - [[Geestesteuring]] - [[Gereformeerde kerk Humpata]] - [[Geskiedenis van erotiese afbeeldings]] - [[Groot Markplein van Brussel]] - [[Hadj]] - [[Carl Otto Hager]] - [[Hiernamaals]] - [[Hindoeïsme]] - [[Adriaan Hofmeyr]] - [[Jan Hendrik Hofmeyr (predikant)|Jan Hendrik Hofmeyr]] - [[Jannie Hofmeyr]] - [[Interseks]] - [[Jode in Suid-Afrika]] - [[Ingrid Jonker]] - [[Elsa Joubert]] - [[Kaas]] - [[Kleurlingstemregvraagstuk]] - [[Etienne Leroux]] - [[Mabel Malherbe]] - [[Maori-kultuur]] - [[Johannes Meintjes]] - [[Middeleeuse kookkuns]] - [[Andrew Murray]] - [[Nederduits (skoolvak)]] - [[NG gemeente Fordsburg]] - [[NG gemeente Rondebosch]] - [[Oktoberfest]] - [[Oosters-Ortodokse Kerk]] - [[Paryse Metro]] - [[Plafon van die Sixtynse kapel]] - [[Posseël]] - [[Dirk Postma]] - [[Reinheitsgebot]] - [[Rooiplein]] - [[P.D. Rossouw]] - [[Jean-Jacques Rousseau]] - [[SACS]] - [[Seks]] - [[Seksualiteit in antieke Rome]] - [[Seksuele oriëntasie]] - [[Sider]] - [[Sisiliaanse Mafia]] - [[Slawiese mitologie]] - [[Suid-Afrikaanse militêre dekorasies: 2003-]] - [[Swabies-Alemanniese Karnaval]] - [[Swastika]] - [[Elizabeth Taylor]] - [[Anton Tsjechof]] - [[Herman van Broekhuizen]] - [[Verenigde Party]] - [[Vlag van Argentinië]] - [[Vlag van Armenië]] - [[Vlag van Australië]] - [[Vlag van Azerbeidjan]] - [[Vlag van Brasilië]] - [[Vlag van Chili]] - [[Vlag van Denemarke]] - [[Vlag van die Filippyne]] - [[Vlag van die Republiek China]] - [[Vlag van die Verenigde Koninkryk]] - [[Vlag van die Verenigde State]] - [[Vlag van die Volksrepubliek China]] - [[Vlag van Duitsland]] - [[Vlag van Europa]] - [[Vlag van Frankryk]] - [[Vlag van Hongkong]] - [[Vlag van Indië]] - [[Vlag van Israel]] - [[Vlag van Japan]] - [[Vlag van Kanada]] - [[Vlag van Meksiko]] - [[Vlag van Namibië]] - [[Vlag van Nieu-Seeland]] - [[Vlag van Puerto Rico]] - [[Vlag van Singapoer]] - [[Vlag van Suid-Afrika]] - [[Webjoernaal]] - [[Wladimir Poetin]] - [[Wyn]]
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=P sport.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Sport}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Sport ===
</div>
|}
[[Lêer:Rugby tackle cropped.jpg|100px|regs|'n Engelse rugbyspeler ruk hom los uit 'n harde duikslag deur 'n Australiër]]
[[Afghaanse nasionale krieketspan]] - [[All Blacks]] - [[Argentynse nasionale rugbyspan]] - [[Australiese nasionale krieketspan]] - [[Bengaalse nasionale krieketspan]] - [[Engelse nasionale krieketspan]] - [[Engelse nasionale rugbyspan]] - [[Roger Federer]] - [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan]] - [[Franse nasionale rugbyspan]] - [[Ierse nasionale krieketspan]] - [[Ierse nasionale rugbyspan]] - [[Indiese nasionale krieketspan]] - [[Italiaanse nasionale rugbyspan]] - [[Japannese nasionale rugbyspan]] - [[Kanadese nasionale rugbyspan]] - [[Keniaanse nasionale krieketspan]] - [[Krieketwêreldbeker 2015]] - [[Krieketwêreldbeker 2019]] - [[Nederlandse nasionale krieketspan]] - [[Nepalese nasionale krieketspan]] - [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan]] - [[Olimpiese Somerspele 2008]] - [[Olimpiese Somerspele 2012]] - [[Pakistanse nasionale krieketspan]] - [[Paralimpiese Somerspele 2008]] - [[Proteas]] - [[Rugby]] - [[Rugbywêreldbeker 2007]] - [[Rugbywêreldbeker 2011]] - [[Rugbywêreldbeker 2015]] - [[Rugbywêreldbeker 2019]] - [[Skaak]] - [[Skotse nasionale rugbyspan]] - [[Springbokke]] - [[Sri Lankaanse nasionale krieketspan]] - [[Tafeltennis]] - [[Verenigde State se nasionale rugbyspan]] - [[Wallabies]] - [[Walliese nasionale rugbyspan]] - [[Wes-Indiese nasionale krieketspan]] - [[Zimbabwiese nasionale krieketspan]]
{| width="100%"
|
{{klik|Afbeelding=P biology.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Biologie}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Biologie ===
</div>
|}
[[Lêer:Hippopotame 0003.jpg|100px|regs|Seekoei]]
[[Afrika-rotsluislang]] - [[Berghaan]] - [[Blouwalvis]] - [[Buffel]] - [[Dier]] - [[Dinosourus]] - [[Fotosintese]] - [[Gewone luislang]] - [[Gordeldier]] - [[Jagluiperd]] - [[Javaanse tier]] - [[Kat]] - [[Koraal]] - [[Kryt-Paleogeen-uitwissing]] - [[Leeu]] - [[Lewensiklus van die tier]] - [[Mens]] - [[Menslike evolusie]] - [[Mos]] - [[Oorsprong van voëls]] - [[Pikkewyn]] - [[Poema]] - [[Pylsterteend]] - [[Rot]] - [[Saffraan]] - [[Seekoei]] - [[Sekretarisvoël]] - [[Senuweestelsel]] - [[Slaap]] - [[Swangerskap]] - [[Tierluislang]] - [[Wolf]] - [[Ysbeer]]
|-valign="top"
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=P linguistics.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Taal}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Taal- en letterkunde ===
</div>
|}
[[Lêer:Betws y coed.jpg|100px|regs|Padteken in Wallies]]
[[Afrikaans]] - [[Fins]] - [[Frans]] - [[Hamlet]] - [[Henry James]] - [[Italiaans]] - [[Mabel Jansen]] - [[Adam Mickiewicz]] - [[Misdaad en Straf]] - [[Nederlands]] - [[William Shakespeare]] - [[Sweeds]] - [[Taal]] - [[Verskille tussen Afrikaans en Nederlands]] - [[Wallies]]
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=P art.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Kuns}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Die Kunste ===
</div>
|}
[[Lêer:Little nemo the walking bed.jpg|100px|regs|'n Strokiesverhaal]]
[[Ingmar Bergman]] - [[Bucchero]] - [[Samuel Cronwright]] - [[Salvador Dalí]] - [[Marlene Dietrich]] - [[documenta]] - [[Paul Gauguin]] - [[Katedraal van Vilnius]] - [[Klooster]] - [[Krugerstandbeeld]] - [[Kuns]] - [[Leonardo da Vinci]] - [[Modernisme]] - [[Marita Napier]] - [[Oscar Niemeyer]] - [[Jacobus Hendrik Pierneef]] - [[Johan de Ridder]] - [[Leni Riefenstahl]] - [[Staafkerk van Borgund]] - [[Sosialistiese realisme]] - [[Strokiesverhaal]] - [[Topkapi-paleis]] - [[Tuin van Wellus]] - [[Rembrandt van Rijn]] - [[Leonore Veenemans]] - [[Andy Warhol]] - [[Wat Phra Kaew]]
|-valign="top"
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=Q space.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Geesteswetenskappe}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Sterrekunde en ruimtevaart ===
</div>
|}
[[Lêer:Saturn (planet) large.jpg|100px|regs|Saturnus]]
[[Aarde]] - [[Alpha Centauri]] - [[Andromeda-sterrestelsel]] - [[Asteroïde]] - [[Buiteaardse lewe]] - [[Europese Suidelike Sterrewag]] - [[Hubble-ruimteteleskoop]] - [[James Webb-ruimteteleskoop]] - [[Komeet]] - [[Kuipergordel]] - [[Maan]] - [[Maanlanding]] - [[Mariner 4]] - [[Mars]] - [[Melkweg]] - [[Neptunus]] - [[Opsporing van eksoplanete]] - [[Pioneer 11]] - [[Pluto]] - [[Proxima Centauri]] - [[Saturnus]] - [[Sonnestelsel]] - [[Ster]] - [[Sterrestelsel]] - [[Triton (maan)|Triton]] - [[Veranderlike ster]] - [[Waarneembare heelal]]
|
{| width="100%"
|{{klik|Afbeelding=P physics.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Wetenskap}}
| width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br />
=== Wetenskap en tegnologie ===
</div>
|}
[[Lêer:Wankel-1.jpg|100px|regs|Wankelenjin]]
[[Aardverwarming]] - [[Airbus A380]] - [[Apple Inc.]] - [[Binnebrandenjin]] - [[Concorde]] - [[Differensiaalrekening]] - [[Doebai Internasionale Lughawe]] - [[Gemenedrukbuisbrandstofinspuiting]] - [[Geskiedenis van die Aarde]] - [[Glas]] - [[Maria Goeppert-Mayer]] - [[Goud]] - [[Hardeskyf]] - [[Hernubare energie]] - [[Jaar]] - [[Kamera]] - [[Karoo-supergroep]] - [[Laser]] - [[Manhattan-projek]] - [[Parasetamol]] - [[Patent]] - [[Pi]] - [[Poolkoördinatestelsel]] - [[Qantas]] - [[James Randi]] - [[Ignaz Semmelweis]] - [[TGV]] - [[Tegnesium]] - [[Edward Teller]] - [[Tempelhof-lughawe]] - [[Toekoms van die Aarde]] - [[Turboskroef]] - [[Uraan]] - [[Wankelenjin]] - [[Waterstof]] - [[Wright-broers]] - [[Yster]]
|-
| colspan="2" |
|}
__NOTOC____NOEDITSECTION__
<center>[[Wikipedia:Voorbladartikels 2005|Voorbladartikels 2005]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2006|Voorbladartikels 2006]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2007|Voorbladartikels 2007]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2008|Voorbladartikels 2008]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2009|Voorbladartikels 2009]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2010|Voorbladartikels 2010]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2011|Voorbladartikels 2011]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2012|Voorbladartikels 2012]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2013|Voorbladartikels 2013]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2014|Voorbladartikels 2014]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2015|Voorbladartikels 2015]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2016|Voorbladartikels 2016]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2017|Voorbladartikels 2017]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2018|Voorbladartikels 2018]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2019|Voorbladartikels 2019]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2020|Voorbladartikels 2020]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2021|Voorbladartikels 2021]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|Voorbladartikels 2022]]</center>
<br />
<hr>
<br />
Indien die voorblad nie verfris word met die nuwe week se artikel nie, of indien die geskiedkundige herdenkings steeds die vorige dag se inskrywings vertoon, kan u gerus [{{SERVER}}{{localurl:Tuisblad|action=purge}} hier] klik sodat dit verfris word.
[[Kategorie:Voorblad]]
tmwjqnm98o9l9qc1jv9jjegdocx1p0e
Weenen
0
13045
2518141
2186596
2022-08-08T11:34:47Z
AFM
21229
/* Bronne */
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Weenen
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët = Bloukransmonument.JPG
| beeldbyskrif = Bloukransmonument in Weenen
| nedersetting_tipe = Dorp
| latd = 28 |latm = 51 |lats =
| longd = 30 |longm = 04 |longs =
| provinsie = KwaZulu-Natal
| distrik = uThukela
| munisipaliteit = Inkosi Langalibalele
| stigtingsdatum = 1839
| regeringstipe = <!-- Wyknommer -->
| leier_party =
| leiertitel = <!-- Raadslid -->
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 = 71.98
| hoogte_m =
| bevolking_totaal = 3126
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 83.4%
| persent_kleurling = 2.8%
| persent_asiër = 6.4%
| persent_wit = 7.0%
| persent_ander = 0.4%
<!-- demografie (deel 2) -->
| demografie2_voetnotas =
| demographics2_title1 = [[Zoeloe]]
| demographics2_info1 = 80.4%
| demographics2_title2 = [[Engels]]
| demographics2_info2 = 11.6%
| demographics2_title3 = [[Afrikaans]]
| demographics2_info3 = 4.2%
| demographics2_title4 = [[Suid-Ndebele]]
| demographics2_info4 = 1.3%
| demographics2_title5 = Ander
| demographics2_info5 = 2.5%
| poskode = 3325
| poskode2 =
| skakelkode = 036
| sensuskode = 570002
| webwerf =
}}
'''Weenen''' is een van die oudste dorpe in [[KwaZulu-Natal]]. Die dorp lê langs die [[Boesmansrivier (KwaZulu-Natal)|Boesmansrivier]], 'n sytak van die [[Tugelarivier]].
== Geskiedenis ==
Voor [[Piet Retief]] vir [[Dingaan]] vir die tweede keer besoek het, het die [[Voortrekkers]] hulle hier langs die Boesmansrivier gevestig in afwagting op 'n positiewe uitslag van die grondonderhandelings. Weenen is in [[1839]] deur die Voortrekkers gestig en so genoem as gevolg van hulle geween na aanvalle deur die [[Zoeloes]] by [[Bloukrans]] en elders. Die distrik het deel gevorm van een van drie distrikte wat deel was van die [[Natalia Republiek|Voortrekkerrepubliek Natalia]]. Die eerste besproeiingserwe is in 1884 opgemeet.
== Distrik ==
Die distrik is 1 059 km² groot en is ideaal vir die verbouing van groente. Ander gewasse wat verbou word is [[lusern]], [[grondboontjie|grondbone]] en [[sitrus]] terwyl veeboerdery ook beoefen word. Die [[Weenen Natuurreservaat]] (4 900 ha) is naby die dorp.
== Sien ook ==
* [[Bloukransmoorde]]
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
* Haswell, Robert F.: Oudeklerksdorp and Weenen - Historic dorpsgesigte worthy of conservation. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 32, nr. 2, April 1983
* [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], ''Encyclopaedia of Southern Africa'', Juta and Company Limited, Kaapstad en Johannesburg, 1978.
* [[Op Pad in Suid-Afrika]]. [[B.P.J. Erasmus]]. 1995. ISBN 1-86842-026-4
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Saadjie}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC23}}
[[Kategorie:Nedersettings in KwaZulu-Natal]]
pcs9zqtjuluzmn0qidwq58rap465cfe
Elon Musk
0
13634
2518094
2434482
2022-08-08T05:27:45Z
Minorax
111178
([[c:GR|GR]]) [[File:Elon Musk Signature.png]] → [[File:Elon Musk Signature.svg]] vva
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Elon Musk
| bynaam =
| beeld = Elon Musk and Hans Koenigsmann at the SpaceX CRS-8 post-launch press conference (26223624532) (cropped).jpg
| beeldbeskrywing =
| onderskrif = Musk in 2016
| geboortenaam = Elon Reeve Musk
| geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|6|28}}
| geboorteplek = [[Pretoria]], [[Suid-Afrika]]
| dood_datum =
| sterfteplek =
| ouers = Errol Musk en Maye Musk
| titel = [[Hoof- uitvoerende beampte]] en tegniese direkteur van SpaceX<br />Produkargitek en uitvoerende hoof van Tesla Motors<br />Voorsitter van SolarCity
| nasionaliteit = {{vlagland|Suid-Afrika}}<br />{{vlagland|Kanada}}<br />{{vlagland|Verenigde State}}
| beroep = Entrepreneur, uitvinder, belegger, tegnoloog
| ander =
| bekend = [[SpaceX]], PayPal, [[Tesla,_Inc.|Tesla Motors]], Hyperloop, Zip2, SolarCity
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| godsdiens =
| huweliksmaat = Justine Musk (2000–2008)<br />Talulah Riley (2010–2016)
| kinders = 6 seuns
| webblad = [http://www.elonmusk.com www.elonmusk.com]
| handtekening = Elon Musk Signature.svg
}}
'''Elon Musk''' (gebore [[28 Junie]] [[1971]] in [[Pretoria]], [[Suid-Afrika]]) is 'n [[VSA]]-gebaseerde internet- en ruimtelanseringsentrepreneur.<ref>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/technology/news/11220326/Elon-Musk-to-launch-fleet-of-internet-satellites.html |title=Elon Musk 'to launch fleet of internet satellites' |date=10 November 2014 |access-date=Junie 23, 2015 |work=[[The Daily Telegraph]] |last=Curtis |first=Sophie |quote="Elon Musk, inventor and business magnate" |location=London |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190715162827/https://www.telegraph.co.uk/technology/news/11220326/Elon-Musk-to-launch-fleet-of-internet-satellites.html |archive-date=15 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hy het [[Suid-Afrika]]anse, [[Kanada|Kanadese]] en [[Verenigde State|Amerikaanse]] burgerskap.
== Vroeë lewe ==
Musk is gebore op 28 Junie 1971 in [[Pretoria]], Transvaal, Suid-Afrika,<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1676437/Elon-Musk |title=Elon Musk (South African entrepreneur) |publisher=Britannica Online Encyclopedia |access-date=Desember 23, 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150430064108/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1676437/Elon-Musk |archive-date=30 April 2015 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> die seun van Maye Musk (''née'' Haldeman), 'n mannekyn en dieetkundige vanaf [[Saskatchewan]], Kanada, en Errol Musk, 'n Suid-Afrikaanse elektromeganiese ingenieur, vlieënier en matroos. Hy het 'n jonger broer, Kimbal (gebore 1972), en 'n jonger suster, Tosca (gebore 1974).<ref>{{cite journal |author=Friend, Tad |title=Plugged In |year=2009 |journal=The New Yorker |volume=85 |issue=23–30 |url=https://books.google.com/books?id=UaAeAQAAMAAJ&q=Maye+Musk+elon+father&dq=Maye+Musk+elon+father |accessdate=December 23, 2012 |page=53}}</ref>
== Aktiwiteite as entrepreneur ==
In [[1995]] het Musk sy doktorale studies in die fisika van energie aan Stanford Universiteit gestaak om die medestigter van die maatskappy Zip2 te word. Die maatskappy het publikasiesagteware aanlyn vir nuusorganisasies voorsien. In [[1999]] het Compaq se AltaVista-afdeling Zip2 vir [[VSA-dollar|VS$]] 341 miljoen in kontant en effekte gekoop. Elon en sy broer Kimbal het ongeveer 12 persent aandele in Zip2 besit op daardie tydstip.
In [[Maart]] [[1999]] word Musk die medestigter van X.com, 'n aanlyn-bankbetaaldiens. X.com staak sy bankdiens, maar die maatskappy se [[PayPal]] aanlyn-betaaldiens wat in Maart 2000 bekom is as deel van sy aankoop van Confinity, was uiters suksesvol. In [[Februarie]] [[2001]], het X.com sy naam verander na PayPal. In Oktober 2002 is PayPal deur [[eBay]] bekom vir [[VSA-dollar|VS$]] 1,5 triljoen in effekte. Voor die maatskappy verkoop is, het Musk 11,7% van PayPal besit.
In Junie 2002 stig Musk sy derde maatskappy, Space Exploration Technologies (SpaceX), waarvan hy tans die [[hoof- uitvoerende beampte]] en hoof- tegnologiebeampte is. SpaceX ontwikkel en vervaardig ruimtelanseringvuurpyle, met die klem op lae koste en hoë betroubaarheid. Die maatskappy se eerste twee lanseertuie is die Falcon 1 en Falcon 9 vuurpyle.
Musk se persoonlike rykdom word in Augustus 2018 op ongeveer [[VSA-dollar|VS$]] 20,2 miljard deur ''Forbes'' geskat.<ref name="forbes">{{cite news |url=https://www.forbes.com/profile/elon-musk/ |title=Elon Musk |work=Forbes |access-date=25 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200415055042/https://www.forbes.com/profile/elon-musk/ |archive-date=15 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
== Nie-ruimtegebaseerde aktiwiteite ==
Musk is die voorsitter van die Musk Stigting, wat fokus op filantropiese aktiwiteite in die velde van wetenskap-onderwys, pediatriese gesondheid en skoon energie.
== Ruimtegebaseerde aktiwiteite ==
In 2001 het Musk planne ontwikkel vir 'n "Mars Oase" projek, waarvolgens 'n miniatuur eksperimentele groenhuis op Mars geland sou word, waarin gesaaides gekweek kon word. Hy het die projek op ys geplaas nadat hy uitgevind het dat die koste van lansering so hoog sal wees dat geen geld beskikbaar sou wees om so 'n projek te ontwikkel nie. Hy het besluit om eerder te werk om die koste van lanserings te verlaag en het vir dié doel SpaceX gestig.
Musk is 'n lid van die raad van direkteure van die [[Planetary Society]] en die raad van trustees van die [[X-Prize Foundation]].
== Belangstellings ==
Musk besit 'n McLaren F1 sportmotor en 'n Tsjeggies-vervaardigde Aero L-39 opleidingsvliegtuig.
== Onderwys en opleiding ==
* Wharton School of Business aan die Universiteit van Pennsilvanië, B.S. Ekonomie
* Universiteit van Pennsilvanië, B.A. Fisika
* Presteer in wiskunde en wetenskap aan die [[Pretoria Boys High School]].
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* {{IMDb name|1907769}}
* {{C-SPAN| elonmusk }}
* {{cite web |url=http://www.hobbyspace.com/AAdmin/archive/Interviews/Systems/ElonMusk.html |title='n Onderhoud met Elon Musk |publisher=HobbySpace |date=5 Augustus 2003}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Musk, Elon}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse rekenaarprogrammeerders]]
[[Kategorie:Amerikaanse filantrope]]
[[Kategorie:Fellow of the Royal Society]]
[[Kategorie:Internet]]
[[Kategorie:Kanadese entrepreneurs]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse entrepreneurs]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse filantrope]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse hoof- uitvoerende beamptes]]
ahjzch70bqudlnktxl6hmxagdv1342c
Klerksdorp
0
15399
2518140
2490886
2022-08-08T11:33:32Z
AFM
21229
/* Eksterne skakel */
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Klerksdorp
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët = Nederduits Gereformeerde Mother Church Klerksdorp-01.jpg
| beeldbyskrif = Gebou van Klerksdorp se eertydse [[NG gemeente Klerksdorp|NG moedergemeente]]
| latd = 26 |latm = 52 |lats =
| longd = 26 |longm = 40 |longs =
| provinsie = Noordwes
| distrik = Dr Kenneth Kaunda
| munisipaliteit = Matlosana
| stigtingsdatum = [[1837]]
| regeringstipe = <!-- Wyknommer -->
| leier_party =
| leiertitel = <!-- Raadslid -->
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 74.0%
| persent_kleurling = 6.4%
| persent_asiër = 1.3%
| persent_wit = 18.0%
| persent_ander = 0.3%
<!-- demografie (deel 2) -->
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Tswana]]
| demografie2_info1 = 42.7%
| demografie2_titel2 = [[Afrikaans]]
| demografie2_info2 = 23.8%
| demografie2_titel3 = [[Xhosa]]
| demografie2_info3 = 11.7%
| demografie2_titel4 = [[Sotho]]
| demografie2_info4 = 10.7%
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 11.2%
| poskode = 2571
| poskode2 = 2570
| skakelkode = 018
| sensuskode = 677006
| webwerf =
}}
'''Klerksdorp''' is 'n stad in die [[Noordwes]]-provinsie van [[Suid-Afrika]] en die oudste dorp in die weste van die historiese [[Transvaal]]. Benewens vir mynbouaktiwiteite is Klerksdorp die ekonomiese, mediese, onderwys- en handelsentrum van die Noordwes-provinsie en die noordelike [[Vrystaat]]. Die [[N12 (Suid-Afrika)|N12]] nasionale pad gaan deur Klerksdorp.
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Fountain Villa, Hendrik Potgieter Street, Klerksdorp-002.jpg|duimnael|links|''Fountain Villa'', Hendrik Potgieterstraat]]
Die dorp is in [[1837]] gestig, toe Voortrekkers hulle aan die oewers van die [[Skoonspruit (Vaal, Noordwes)|Schoonspruit]] gevestig het. Die bekendste onder die eerste setlaars was C.M. du Plooy, wat op die plaas "Elandsheuwel" met 'n oppervlak van 160 vierkante kilometer geboer het. Hy stel erwe en weiregte op sy plaas aan ander Voortrekkers beskikbaar, wie in ruil daarvoor 'n dam en 'n besproeiingskanaal vir hom gebou het. Die gebied kry later, ter ere van sy eerste landdros, Jacob de Clerq, die naam Klerksdorp.
In Augustus [[1886]] is, net soos aan die [[Witwatersrand]], ook in die Klerksdorp-distrik [[goud]] ontdek, en duisende fortuinsoekers het na die dorp gestroom, wat vinnig gegroei en oor sewentig kroeë en selfs sy eie effektebeurs beskik het.
Die goudrif het egter die gebruik van duur en tegnies gevorderde toerusting vir die ontginning van die edelmetaal noodsaaklik gemaak, en die meeste gouddelwers het die dorp in die laat negentigerjare weer verlaat. Die mynbounywerheid in die gebied beleef 'n ekonomiese agteruitgang.
Op 3 Augustus [[1897]] word Klerksdorp se spoorwegverbinding met [[Krugersdorp]] en in [[1906]] dié met [[Kimberley]] geopen.
Tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] (1899-1902) vind swaar gevegte in die omgewing van Klerksdorp plaas, en die Britte rig hier ook 'n groot [[konsentrasiekamp]] op.
Groot maatskappye hervat die mynbou in 1932, en Klerksdorp beleef veral ná die [[Tweede Wêreldoorlog]] 'n nuwe ekonomiese bloeitydperk.
Vandag sluit die metropolitaanse gebied van Klerksdorp met sy meer as 350 000 inwoners (die sogenaamde Kosh-gebied: Klerksdorp, Orkney, Stilfontein en Hartbeesfontein) ook die dorpe [[Orkney]], [[Kanana]], [[Stilfontein]], Khuma, [[Hartbeesfontein]] en Tigane in. Klerksdorp is die ekonomiese sentrum van die Noordwesprovinsie en is nog steeds 'n belangrike mynboudorp vir die goudbedryf, alhoewel sy belangrikheid geleidelik begin afneem. Naas goud word ook [[uraan]] in die gebied ontgin.
'n Hewige [[aardbewing]] het in Maart 2005 groot skade op Stilfontein aangerig en ook die mynbougeriewe ernstig beskadig. Daar word vermoed dat die aardbewing deur ondergrondse menslike mynaktiwiteite veroorsaak of aangehelp is, dus is meeste van die myne permanent gesluit daarna.
== Distrik ==
Die distrik is 3 500 km<sup>2</sup> groot. Die distrik van Klerksdorp is nog steeds 'n belangrike landbousentrum, wat veral [[mielies]], sorghum, [[grondboontjie]]s en sonneblomme betref. Klerksdorp beskik oor die grootste mieliesilo in Suid-Afrika en die grootste landbou-koöperatief in die suidelike halfrond, Senwes. Die dorp staan ook bekend vir sy Sussex-beeskuddes; Klerksdorp is die hoofkwartier van die Suid-Afrikaanse Sussextelersvereniging.
== Bekende boorlinge ==
* [[Eben Dönges]] (1898-1968), politikus
* [[Desmond Tutu]] (1931-2021), kerkleier en anti-apartheidsaktivis
== Sien ook ==
{{commonskat|Klerksdorp}}
* [[Gereformeerde kerk Klerksdorp]]
* [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Noord]]
* [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Wes]]
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
* [[NG gemeente Elandia]]
* [[NG gemeente Klerksdorp]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Doringkruin]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Flimieda]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Goudkop]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-La Hoff]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Noord]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Oos]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Suid]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Suidheuwels]]
* [[NG gemeente Klerksdorp-Wilkruin]]
* [[NG gemeente Meiringspark]]
* [[NG gemeente Skoonspruit]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakel ==
* Haswell, Robert F.: Oudeklerksdorp and Weenen - Historic dorpsgesigte worthy of conservation. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 32, nr. 2, April 1983
* [http://www.klerksdorp.org Die webwerf van Klerksdorp se Stadsraad] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040823211155/http://www.klerksdorp.org/ |date=23 Augustus 2004 }}
* [http://www.klerksdorp.info Inligting oor Klerksdorp] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160110180316/http://klerksdorp.info/ |date=10 Januarie 2016 }}
* [http://www.klerksdorper.com Klerksdorper.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070823105443/http://www.klerksdorper.com/ |date=23 Augustus 2007 }}: Stadsgids
* [http://www.myklerksdorp.co.za Myklerksdorp.co.za] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151021221653/http://myklerksdorp.co.za/ |date=21 Oktober 2015 }}: Stadsgids oor Klerksdorp se besighede
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC40}}
{{SA grootste stede}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nedersettings in Noordwes]]
kf4i36p2xuj2bajsisy20uwr71ok6hc
São Paulo
0
16546
2518049
2503980
2022-08-07T17:56:03Z
SaoPauloehumacracolandia
152563
Tikfoud
wikitext
text/x-wiki
: ''Hierdie artikel handel oor die stad São Paulo. Vir die gelyknamige deelstaat en ander nedersettings, sien [[São Paulo (dubbelsinnig)]].''
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''São Paulo'''<br />
[[Lêer:Montagem SP.png|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
|style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen'''
|- style="background:white"
|rowspan=6| [[Lêer:Brazil Sao Paulo Cracolândia location map.svg|180px|senter]]
|- style="background: white"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Brasão da cidade de São Paulo.svg|75px|senter]]
|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag'''
|- style="background: white; border-top:1px solid #999;"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Bandeira da cidade de São Paulo.svg|90px|raam|senter]]
|- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Land'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Brasilië}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Deelstaat'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Bandeira do Estado de São Paulo.svg|20px|raam]] [[São Paulo (deelstaat)|São Paulo]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Koördinate'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|23|33|S|46|38|W|aansig=inlyn,titel}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Gestig op'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[25 Januarie]] [[1554]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Oppervlakte:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1 521,11 [[vierkante kilometer|vk km]]
|-
| '''Hoogte bo seevlak'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 760 m
|- style="border-top:1px solid #999;"
|- style="border-top:1px solid #999;"
|-
| '''Bevolking:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal (2020)
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12 400 232
|-
| - Bevolkingsdigtheid
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 8 005,25/vk km
|-
| '''Tydsone'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] -3 (BRT)
|-
| '''Burgemeester'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Ricardo Nunes (MDB)
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Amptelike webwerf'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.capital.sp.gov.br/ ''capital.sp.gov.br'']
|}
'''São Paulo''' ([[Portugees]]: [sɐ̃w̃ ˈpawlu], {{Audio|Br-SaoPaulo.ogg|luister}}; letterlik: "[[Paulus van Tarsus|Sint Paulus]]") is die [[hoofstad]] van die [[São Paulo (deelstaat)|gelyknamige deelstaat]] in suidoostelike [[Brasilië]]. Dit is geleë op die koördinate 23°33′S, 46°38′W sowat 400 km vanaf [[Rio de Janeiro]] en 1 030 km vanaf die federale hoofstad [[Brasília]].
[[Lêer:MASP Brazil.jpg|duimnael|links|''Museu de Arte de São Paulo'', ontwerp deur [[Lina Bo Bardi]]]]
Die stad het 'n oppervlakte van 1 521 vierkante kilometer met 'n bevolking van ietwat meer as 12 miljoen, wat dit die stad met die grootste bevolking in die [[Suidelike Halfrond]] maak. Negentien miljoen mense woon in die metropolitaanse gebied van Groter São Paulo, soos deur die regering afgebaken, wat dit een van die vyf grootste metropolitaanse gebiede ter wêreld maak.
Die deelstaat São Paulo is ook 'n hoogs bevolkte gebied. Die staat as sulks het 'n bevolking van om en by 40 miljoen mense. Die mense van Brasilië verwys na die inwoners van São Paulo as ''paulistanos'' en gebruik die term ''paulista'' vir mense wat in die staat woon. Die stad se leuse is ''Non ducor, duco'', wat [[Latyn]]s is vir "Ek word nie gelei nie, ek lei". São Paulo was een van die gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]], die [[FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 2013]] en die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]].
== Geografie ==
=== Fisiese Ligging ===
[[Lêer:Skyline from Jardins.jpg|duimnael|links|Die digbeboude [[Avenida Paulista]] en omgewing soos gesien vanuit die meestal laer geboue in die Jardins woonbuurt]]
[[Lêer:Torre Paulista Building in Avenida Paulista, Brazil.jpg|duimnael|links|São Paulo is hemel op aarde vir liefhebbers en studente van [[Brutalisme|brutalistiese boukuns]]: Torre Paulista in Avenida Paulista]]
São Paulo is op 'n [[plato (aardrykskunde)|plato]] geleë wat deel vorm van die [[Serra do Mar]] ([[Portugees (taal)|Portugees]] vir "Seereeks"), wat op sy beurt deel vorm van die uitgestrekte gebied wat as die [[Brasiliaanse hooglande]] bekend staan, met 'n gemiddelde hoogte bo seespieël van ongeveer 800 m – maar slegs sowat 70 km van die [[Atlantiese Oseaan]] af. Die stad word met twee [[snelweg|hoofweë]] met die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] en die strandoord [[Guarujá]] verbind. Die bewoonde gebiede van São Paulo is hoofsaaklik heuwelagtig, maar na die noorde is die [[Serra da Cantareira]] (''Cantareira reeks''), wat heelwat hoër is en nog oorblyfsels van die [[Mata Atlântica|Atlantiese Reënwoud]] bevat. Die hele gebied is tektonies stabiel en geen betekenisvolle [[aardbewing|seismiese aktiwiteit]] is nog aangeteken nie.
Die [[Tietê-rivier]] was eens 'n bron van vars water en ontspanning in São Paulo. Die rivier is egter net soos een van sy vertakkinge, die [[Pinheiros]], later in die 20ste eeu ernstig besoedel met riool en nywerheidsafval. 'n Grootskaalse poging om albei riviere skoon te maak het beperkte welslae gehad. Nie een van die twee riviere is bevaarbaar in die dele wat deur die stad vloei nie, maar die Tietê is belangrik vir vervoer verder stroomaf, aangesien die rivier deel vorm van die [[Río de la Plata]]-kom. Daar is geen natuurlike mere in die streek nie, maar die Guarapiranga- en Billings-reservoir word gebruik vir kragopwekking, waterberging en ontspanning.
Die oorspronklike flora het hoofsaaklik uit 'n verskeidenheid [[breëblaar]] [[immergroen]] plante bestaan. Vandag is uitheemse spesies algemeen aangesien die gematigde klimaat en oorvloedige reënval die aanplant van 'n groot verskeidenheid tropiese, subtropiese en gematigde plantegroei moontlik maak, met [[bloekom]]bome wat veral wyd verspreid voorkom.
=== Metropolitaanse streek ===
[[Lêer:São Paulo satellite image, Landsat-5 2010-04-18 (cropped).jpg|duimnael|'n Kunsmatig gekleurde [[satellietbeeld]] van die groter São Paulo metropolitaanse gebied (middel) en die kusdorpe [[Santos (São Paulo)|Santos]] en [[São Vicente (Brasilië)|São Vicente]] (onderaan).]]
[[Lêer:Paulista at night.jpg|duimnael|'n Nagaansig van die Avenida Paulista]]
São Paulo vorm amptelik deel van 'n groter metropolitaanse streek naamlik "Grande São Paulo" ("''Groter São Paulo''"). Die streek bevat 39 munisipaliteite en 'n bevolking van meer as 19 miljoen (met ingang 2005 volgens die IBGE).
=== Prefekture ===
Die stad São Paulo word verdeel in 31 subprefekture (''subprefeituras'' in [[Portugees]], waarvan die name as volg is:
{| border="0" cellpadding="2"
|- valign=top
|
* [[Aricanduva]]
* [[Butantã]]
* [[Campo Limpo]]
* [[Capela do Socorro]]
* [[Casa Verde]]
* [[Cidade Ademar]]
* [[Cidade Tiradentes]]
* [[Ermelino Matarazzo]]
* [[Freguesia do Ó]]
* [[Guaianases]]
* [[Ipiranga]]
|
* [[Itaim Paulista]]
* [[Itaquera]]
* [[Jabaquara]]
* [[Jaçanã]]
* [[Lapa]]
* [[M'Boi Mirim]]
* [[Mooca]]
* [[Parelheiros]]
* [[Penha (São Paulo)|Penha]]
* [[Perus]]
|
* [[Pinheiros]]
* [[Pirituba]]
* [[Santana (São Paulo)|Santana]]
* [[Santo Amaro (São Paulo)|Santo Amaro]]
* [[São Mateus (São Paulo)|São Mateus]]
* [[São Miguel (São Paulo)|São Miguel]]
* [[Sé (São Paulo)|Sé]]
* [[Vila Maria]]
* [[Vila Mariana]]
* [[Vila Prudente]]
|}
Elke subprefektuur word verdeel in verskeie distrikte (meestal twee of drie). Die subprefektuur met die grootste aantal distrikte is die subprefektuur genaamd Sé, in die geskiedkundige middestad, met agt distrikte (Sé, República, Consolação, Santa Cecília, Bom Retiro, [[Bela Vista]], [[Liberdade]] en Cambuci). In die tweede plek is daar die subprefektuur van Lapa met ses distrikte (Lapa, Perdizes, Barra Funda, Vila Leopoldina, Jaguara en Jaguaré) en Mooca wat ook ses distrikte het (Mooca, Tatuapé, Belém, Pari, Brás en Água Rasa). Die aangrensende subprefekture van Jabaquara en Cidade Tiradentes het slegs een distrik elk.
Die prefekture word in nege streke verdeel naamlik:
[[Lêer:SaoPaulo Meso MetropolitanadeSaoPaulo.svg|duimnael|Ligging van die Metropolitaanse Gebied São Paulo]]
* '''Sentraal''' – Sluit slegs die prefektuur van [[Sé (São Paulo)|Sé]] in.
* '''Noord-oos''' – Middelklas woongebied naby die stad [[Guarulhos]] en 'n paar nywerhede. Die intermunisipale bushalte is ook hier geleë.
* '''Noord-wes''' – 'n Armer gebied waardeur die spoorlyn en snelweg na [[Campinas]] en ander stede van die deelstaat loop.
* '''Wes''' – Is 'n belangrike universiteits- en kulturele gebied. Paulista-laan en ander luukse woonbuurte kom hier voor.
* '''Sentraal-Suid''' – Hierdie gebied spog met die hoogste ''per capita'' inkomste in die stad. Hier kan die Brasiliaanse hoofkwartiere van vele [[multinasionaal|multinasionale]] maatskappye asook ander kantore aangetref word.
* '''Suidwes''' – Voormalige nywerheidsgebied, en word nou hoofsaaklik deur welvarende mense bewoon. Sommige belangrike prefekture soos [[Ipiranga]] en [[Mooca]] kom in die streek voor.
* '''Oos 1''' – Is 'n ontwikkelende streek, wat deur laer inkomstgroepe bewoon word, maar waar daar wel nog munisipale dienste gelewer word.
* '''Suid''' en '''Oos 2''' – Die armste gebiede van die stad met 'n groot aantal mense wat in ''[[favelas]]'' ([[krotbuurt]]e) woon en 'n baie hoë [[misdaad]]syfer.
== Klimaat ==
[[Lêer:Nova 017.jpg|duimnael|Pinheiros]]
Die meeste Brasiliane beskou die stad se klimaat as nat en koel, maar gemeet aan wêreldstandaarde is São Paulo se klimaat eintlik heel warm en gematig. Dit is egter nie so bedompig soos dié van die kusgebiede. Temperatuurskommelinge is soortgelyk aan stede soos [[Los Angeles]] en [[Meksikostad]], wat bekend is vir hulle aangename klimaat. Somertemperature oorskry selde 30 °C en ryp kom bitter selde voor. Temperature daal in Julie, tydens die suidelike winter, dikwels benede 10 °C. Die rekord hoogste en laagste temperature is onderskeidelik 38 °C en -2 °C. Reënval is oorvloedig veral in die warmer maande; die reënseisoen begin in November en duur tot April.
Ligte sneeu is een keer aangeteken in 1918. São Paulo en die nabye kuslyn is nog nooit deur 'n [[tropiese sikloon]] getref nie en [[tornado]]'s kom bitter selde voor.
Teen die einde van die droëseisoen in September word rookmis dikwels 'n ernstige probleem.
{{Tabel weergemiddeldes
|locatie=São Paulo (1961–1990)
|jan_a_max=34.2
|feb_a_max=34.7
|mrt_a_max=33.5
|apr_a_max=31.4
|mei_a_max=29.7
|jun_a_max=28.6
|jul_a_max=29.3
|aug_a_max=33
|sep_a_max=35.2
|okt_a_max=34.5
|nov_a_max=35.3
|dec_a_max=33.5
|jaar_a_max=35.3
|jan_gem_max=27.3
|feb_gem_max=28
|mrt_gem_max=27.2
|apr_gem_max=25.1
|mei_gem_max=23
|jun_gem_max=21.8
|jul_gem_max=21.8
|aug_gem_max=23.3
|sep_gem_max=23.9
|okt_gem_max=24.8
|nov_gem_max=25.9
|dec_gem_max=26.3
|jaar_gem_max=24.9
|jan_gem=22.1
|feb_gem=22.4
|mrt_gem=21.8
|apr_gem=19.7
|mei_gem=17.4
|jun_gem=16.3
|jul_gem=15.8
|aug_gem=17.1
|sep_gem=17.9
|okt_gem=19
|nov_gem=20.2
|dec_gem=21.1
|jaar_gem=19.2
|jan_gem_min=18.7
|feb_gem_min=18.8
|mrt_gem_min=18.2
|apr_gem_min=16.3
|mei_gem_min=13.8
|jun_gem_min=12.4
|jul_gem_min=11.7
|aug_gem_min=12.8
|sep_gem_min=13.9
|okt_gem_min=15.3
|nov_gem_min=16.6
|dec_gem_min=17.7
|jaar_gem_min=15.5
|jan_a_min=11.9
|feb_a_min=12.4
|mrt_a_min=12
|apr_a_min=6.8
|mei_a_min=3.7
|jun_a_min=4.2
|jul_a_min=1.5
|aug_a_min=3.4
|sep_a_min=3.5
|okt_a_min=7
|nov_a_min=7
|dec_a_min=10.3
|jaar_a_min=1.5
|jan_gem_ns=237.4
|feb_gem_ns=221.5
|mrt_gem_ns=160.5
|apr_gem_ns=72.6
|mei_gem_ns=71.4
|jun_gem_ns=50.1
|jul_gem_ns=43.9
|aug_gem_ns=39.6
|sep_gem_ns=70.7
|okt_gem_ns=126.9
|nov_gem_ns=145.8
|dec_gem_ns=200.7
|jaar_gem_ns=1441
|lvjan=80
|lvfeb=79
|lvmrt=80
|lvapr=80
|lvmei=79
|lvjun=78
|lvjul=77
|lvaug=74
|lvsep=77
|lvokt=79
|lvnov=78
|lvdec=80
|lvjaar=78.4
|bron = Brasiliaanse Nasionale Instituut van Meteorologie<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.inmet.gov.br/portal/index.php?r=clima/normaisClimatologicas |title=Normais Climatológicas do Brasil 1961–1990 |accessdate=22 Junie 2015}} (Kieslys "Planilhas: (download)"; Kies UF="SP", Código="83669")</ref>
}}
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Antônio Parreiras - Fundação de São Paulo, 1913.jpg|duimnael|Stigting van São Paulo in 1554]]
[[Lêer:Pátio do Colégio in São Paulo.jpg|duimnael|Rekonstruksie van die Jesuïtiese skool in Pátio do Colégio in die middestad (nou 'n museum) waar die grondlegging van die stad plaasgevind het in die 16de eeu]]
Die stad is op 25 Januarie 1554 gestig deur die [[Jesuïte|Jesuïtiese]] sendelinge [[Manoel da Nóbrega]] en [[José de Anchieta]] wat 'n sendelingstasie, ''Colégio de São Paulo de Piratininga,'' gestig het om die [[Tupi-Guarani]] inboorlinge tot die [[katoliek]]e geloof te bekeer. Die stasie is net anderkant die [[Serra do Mar]] kranse geleë wat oor die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] uitkyk en ook naby die [[Tietê-Rivier]] is. Die sendingstasie het uiteindelik 'n natuurlike toegangsroete gevorm tot die wye, vrugbare plato wat later die staat São Paulo sou word.
Die stad, wat eers bekend gestaan as ''São Paulo de Piratininga'', het in 1777 stadstatus verkry. Dit het 'n opbloei beleef toe [[koffie]]handel 'n hoogtepunt bereik het aan die begin van die 19de eeu; veral vanweë ook sy ligging naby Santos se hawe, waardeur die meeste van die land se uitvoere geskied.
Ná 1881 het 'n vloedgolf [[immigrant]]e uit Italië, Japan en vele ander lande na São Paulo gestroom, hoofsaaklik om op die [[plantasie|koffieplantasies]] wat in die staat aangelê is te werk. Tydens die 20ste eeu, met toenemende [[industrialisasie|nywerheidsontwikkeling]] in die land, het baie mense na die stad verhuis en is baie nuwe immigrante ook na die stad gelok.
São Paulo was ook die tuiste van die [[Bandeirantes]] wat grootliks verantwoordelik was vir die uitbreiding van Brasilië se grondgebied en die ontdekking van natuurlike hulpbronne in die binneland. Daar is ook verskeie monumente in die stad wat die [[Bandeirantes]] se bydrae tot die geskiedenis van die stad herdenk insluitende die beroemde Monumento às Bandeiras, een van São Paulo se simbole.
'n Ander belangrike geskiedkundige landmerk is die Universidade de São Paulo se skool vir die [[reg]]te wat ook bekend staan as die [[Largo São Francisco]], wat na bewering die eerste akademiese inrigting in Brasilië was. Die skool was eers in 'n klooster op 1 Maart 1828 gestig, pas na die stigting van die [[Brasiliaanse Ryk]]. Die skool het in die toenemende behoefte na opgeleide regsgeleerdes en politici voldoen. Omdat die ryk Brasiliane op daardie stadium nog [[Portugal]] toe gegaan het om voorgraadse kursusse te doen het die Brasiliaanse Keiser, [[Dom Pedro I]], besluit dat dit tyd was om 'n nasionale skool vir die regte op die been te bring. Dit het studente van regoor die land gelok en aan São Paulo sy boheemse leefstyl verleen.
São Paulo se [[Estádio do Pacaembu]] is tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]] vir wedstryde ingespan, terwyl tydens beide die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]] en [[Olimpiese Somerspele 2016]] van die [[Arena Corinthians]] gebruik gemaak is.
== Wetgewing en Regering ==
[[Lêer:MASP 3.jpg|duimnael|MASP – Tuiste van die staat van São Paulo se regering]]
[[Lêer:Ricardo Nunes, prefeito de São Paulo.jpg|duimnael|upright|Ricardo Nunes dien sedert 2021 as São Paulo se burgemester]]
São Paulo as die ekonomiese en demografiese swaargewig, het nog altyd 'n sleutelrol gespeel in Brasiliaanse politiek. Met 'n kieserskorps groter as baie Brasiliaanse state, word die amp van burgemeester deur baie politici as 'n tree nader aan 'n pos op staats- en nasionale regeringsvlak beskou.
Persone wat tot onlangs toe nog die amp beklee het is as volg:
{| class="wikitable"
! Burgemeester
! Begin van ampstermyn
! Einde van ampstermyn
! Party
|-
| [[Ricardo Nunes]]
| 2021
| ''hede''
| [[Movimento Democrático Brasileiro|MDB]]
|-
| [[Bruno Covas]]
| 2018
| 2021
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[João Doria]]
| 2017
| 2018
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Fernando Haddad]]
| 2013
| 2016
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Gilberto Kassab]]
| 2006
| 2012
| [[Partido da Frente Liberal|PFL]]
|-
| [[José Serra]]
| 2005
| 2006
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Marta Suplicy]]
| 2001
| 2004
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Celso Pitta]]
| 1997
| 2000
| [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]] en [[Partido Trabalhista Nacional|PTN]]
|-
| [[Paulo Maluf]]
| 1993
| 1996
| [[Partido Democrático Social|PDS]] , [[Partido Progressista Reformador|PPR]] en [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]]
|-
| [[Luiza Erundina]]
| 1989
| 1992
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Jânio Quadros]]
| 1986
| 1988
| [[Brasiliaanse Arbeidersparty|PTB]]
|-
| [[Mário Covas]]
| 1983
| 1985
| [[Partido do Movimento Democrático Brasileiro|PMDB]]
|}
== Demografie ==
=== Historiese ontwikkeling ===
[[Lêer:Liberdade sao paulo.jpg|duimnael|[[Liberdade]], São Paulo]]
[[Lêer:Rua Oscar Freire.jpg|duimnael|[[Rua Oscar Freire]] streek van [[Jardins]], die naam van een van die agt mees luukse strate van die planeet.]]
Gedurende die eerste drie eeue ná die stigting van die stad in die 16de eeu het oorwegend Portugese immigrante en slawe uit Afrika na São Paulo gekom. As gevolg van die toenemende koffieverbouing en die slawebevryding in 1888 is 'n doelgerigte immigrasiebeleid ingestel, waarvolgens vanaf die middel van die 19de tot by die vroeë 20ste eeu veral Italianers en Portugese, maar ook groot getalle [[Duitsers]], Libanese en [[Japanners]] hulle hier gevestig het. Baie van die immigrante het hul eie etniese woonbuurte gestig, en hulle nasate oorheers nog steeds stadswyke soos Liberdade (Japanners), Bela Vista ([[Italianers]]), Bom Retiro (Libanese) en Brooklin Paulista (Duitsers). Beduidende etniese groepe in die weste van die stad is daarnaas [[Han-Chinese]], [[Jode]], [[Koreane]], [[Armene]], Bolivianers, [[Litauers]], [[Spanjaarde]] en Siriërs.
As gevolg van die twee wêreldoorloë en die gepaardgaande politieke en ekonomiese moeilikhede in Europa, Japan en die Midde-Ooste was daar nog twee immigrasiegolwe in die 20ste eeu. Sedert die middel van die 20ste eeu het São Paulo veral 'n belangrike bestemming vir binnelandse migrante uit die noordoostelike en later ook suidoostelike streke van Brasilië geword wat hier werksgeleenthede in die groeiende nywerheidsektor en boubedryf probeer vind het.
Sedert die 1980's is die groei van São Paulo oorwegend toe te skryf aan die natuurlike bevolkingsaanwas. Alhoewel geboortesyfers geleidelik afneem, vertoon jonger mense as gevolg van die binnelandse migrasie nog steeds 'n groot aandeel aan die totale bevolking. Die jaarlikse bevolkingsgroei in die metropolitaanse gebied van São Paulo het sedert die 1990's duidelik begin afneem.
=== Etniese diversiteit ===
São Paulo het 'n betekenisvolle etniese diversiteit in vergelyking met ander stede:
* 3 000 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Portugal|Portugese]].
* 6 000 000 is direk of indirekte afstammeling van [[Italië|Italianers]]. Een van die [[wolkekrabber]]s in die stad is ''Edifício Itália'' (Italiëgebou) gedoop ter ere van die Italianers en was eens op 'n tyd die hoogste gebou in die stad (165 m).
* 1 500 000 mense het 'n direkte of indirekte [[Afrika|Afrika-afkoms]].
* 850 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Libanon|Libanese]] immigrante—by verre die grootste Libanese bevolking buite Libanon.
* Meer as 1 miljoen mense is direkte of indirekte afstammelinge van Japanners. São Paulo huisves die grootste Japannese gemeenskap buite Japan. Die Japannese gemeenskap se historiese middelpunt is in woonbuurt Liberdade geleë.
* Daar is 'n noemenswaardige aantal mense uit [[Spaans]]sprekende lande in [[Latyns-Amerika]], veral [[Argentinië]], [[Uruguay]], [[Paraguay]], [[Bolivië]] en [[Chili]].
* Let op baie [[Paulistano|''paulistanos'']] kom van gemengde etniese afkoms uit enige van die bogenoemde groepe.
Ander gemeenskappe wat in betekenisvolle getalle voorkom:
* [[Han-Chinese]]
* [[Jode]]
* [[Koreane]]
* [[Armene]]
* [[Litauers]]
* [[Roemene]]
* [[Spanjaarde]]
* [[Sirië]]rs
* [[Irak]]ese
* [[Pole (volk)|Pole]]
== Ekonomie ==
[[Lêer:Correios Building, São Paulo, Brazil.jpg|duimnael|Eklektiese boukuns in São Paulo se ''Centro Histórico'' – die ''Palácio dos Correios'' («Pospaleis»)]]
São Paulo was reeds in die 1920's die belangrikste nywerheidsentrum in Brasilië; hierdie leidende posisie is tot by die vroeë sestigerjare danksy die Brasiliaanse beleid van invoervervanging nog versterk. Destyds was 74 persent van die land se nywerheidsproduksie (volgens waarde) en 82 persent van sy motorvervaardiging in São Paulo gekonsentreer. Sedert die sewentigerjare is hierdie konsentrasie danksy 'n beleid van desentralisasie verminder, maar die stad bly nog steeds Brasilië en Latyns-Amerika se belangrikste finansiële en nywerheidsentrum.
Daar word gereken dat die stad die hoofkwartier van meer Duitse maatskappye buite Duitsland as enige ander stad ter wêreld huisves. Sowat 1 000 Duitse ondernemings met 230 000 werknemers maak van São Paulo ten opsigte van die aantal werkgeleenthede die "grootste Duitse nywerheidstad". Volkswagen do Brasil is met 28 400 werknemers en 'n jaarlikse omset van 5,7 miljard VSA-$ (2000) die grootste Duitse maatskappy in die stad, en VW do Brasil se markaandeel beloop sowat 60 persent. Soortgelyk word daar beraam dat dit ook die hoofkwartiere van meer Amerikaanse maatskappye as enige ander stad ter wêreld buite die [[Verenigde State]] huisves.
São Paulo se BBP is rondom VSA$146 miljard, wat dit een van die rykste stede ter wêreld maak. São Paulo se [[aandelebeurs]], word die [[Bovespa]] genoem en sy [[termynmark]] die [[BM&F]]. Sy finansiële distrikte is geleë rondom [[Avenida Paulista]] en in die ''Centro Velho'' (Ou sentrum). Ander belangrike besigheidsdistrikte is geleë in die prefekture van [[Pinheiros]] en [[Santo Amaro]]. Daar is 'n aantal hoogs gespesialiseerde streke soos Bom Retiro en Brás (groothandel klerasie distrikte), Consolação (beligtingstoerusting), Rua Santa Ifigênia (elektriese en elektroniese onderdele), Rua Teodoro sampaio (meubels en musikale toerusting), die swierige [[Rua Oscar Freire]] (ontwerperskledingstukke), Avenida Europa (motors) en die oorvol [[Rua Vinte e Cinco de Março]]. São Paulo is ook die tuiste van 'n groot aantal maatskappye wat betrokke is by die advertensiebedryf en die uitsaaiwese.
Die [[São Paulo Guarulhos Internasionale Lughawe]] bedien die stad.
== Boukuns ==
=== Modernisme ===
[[Lêer:Edifício Bretagne, João Artacho Jurado (5878346880).jpg|duimnael|''Edifício Bretagne'']]
Die ''Edifício Bretagne'', wat in 1958 in die gegoede woonbuurt Higienópolis voltooi is, was een van die eerste woonstelgeboue in São Paulo wat van moderne gemeenskaps- en ontspanningsgeriewe soos 'n swembad, 'n balsaal en 'n tuin op die dakterras voorsien is. 'n Verskeidenheid style en invloede uit oorsee het hul invloed by die ontwerp vir die projek met 18 verdiepings laat geld – die luukse Hollywood-styl van die 1950's, Le Corbusier se ontwerpe vir groot woonstelblokke en Gaudi se kleurvolle kuns wat in die versierings van gemeenskapsgeriewe weerspieël word – en verseker dat die Bretagne-gebou onder die top tien residensiële geboue is wat deur die tydskrif ''Wallpaper'' gelys is.<ref>{{en}} [https://www.yatzer.com/va-apartment-pascalisemerdjian-sao-paulo ''yatzer.com, 16 Desember 2017: Brazilian Modernism Revamped: The VA Apartment in São Paulo. Besoek op 30 Mei 2018'']</ref>
== Feeste en parades ==
=== Karnaval ===
[[Lêer:Gaviões da Fiel.jpg|duimnael|''Gaviões da Fiel'' tydens die karnaval in São Paulo]]
Die jaarlikse karnaval, wat amptelik op die Vrydag voor [[Aswoensdag]] begin en deur die ''Escolas de Samba'', die sambaskole, georganiseer word, is een van die belangrikste besienswaardighede in die stad. Die parade van die plaaslike sambaskole met hulle pragtige kostuums is een van die grootstes ter wêreld. Baie van die deelnemers bestee 'n aansienlike deel van hul inkomste aan die kostuums, alhoewel hulle net enkele ure gedra word.
Elkeen van die sambaskole dekoreer sy waens volgens 'n jaarliks wisselende hooftema en vervaardig ook bypassende kostuums. Daarnaas word die besonderhede soos ritme, choreografie, presentasie en samespel van die groep vasgelê. Hulle is ook die belangrikste kriteria by die toekenning van pryse. Die parades begin saans en neem sowat twaalf ure.
=== Gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade ===
[[Lêer:ParadaSP.jpg|duimnael|Die stad van São Paul is die vierde posisie deur die homoseksuele bevolking, net agter die stad van [[Rio de Janeiro]], [[Fortaleza]] en [[Manaus]]]]
Die ''Parada do orgulho GLBT'' is die grootste gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade en betoging teen [[homofobie]] en [[rassisme]] ter wêreld en vind in die herfs plaas. Op 10 Junie 2007 het meer as 3,5 miljoen mense aan die XIde parade deelgeneem, waaronder ook die burgemeester van São Paulo, Gilberto Kassab, en ministers van die Brasiliaanse regering.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/vermischtes/article936317/35_Millionen_bei_Gay-Pride-Parade_in_Sao_Paulo.html ''welt.de: 3,5 Millionen bei Gay-Pride-Parade in Sao Paulo'']</ref>
== Internasionale verhoudings ==
=== Susterstede ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Ivoorkus}} [[Abidjan]], [[Ivoorkus]].
* {{vlagikoon|Ethiopië}} [[Addis Abeba]], [[Ethiopië]].
* {{vlagikoon|Algerië}} [[Algiers]], [[Algerië]].
* {{vlagikoon|Jordanië}} [[Amman]], [[Jordanië]].<ref name="Susterstede">{{pt}} {{cite web |url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |title=Pesquisa de Legislação Municipal – No 14471 |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Prefeitura da Cidade de São Paulo |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002010415/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Asunción]], [[Paraguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Mali}} [[Bamako]], [[Mali]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Barcelona]], [[Spanje]].
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Beijing]], [[Volksrepubliek China]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Libanon}} [[Beiroet]], [[Libanon]].
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Boekarest]], [[Roemenië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Buenos Aires]], [[Argentinië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Chicago]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Cluj-Napoca]], Roemenië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Coimbra Municipality|Coimbra]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Córdoba, Spanje|Córdoba]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Sirië}} [[Damaskus]], [[Sirië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Funchal]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Góis]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Hamburg]], [[Duitsland]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Bolivië}} [[La Paz]], [[Bolivië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[La Plata]], Argentinië.
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Leiria]], Portugal.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Peru}} [[Lima]], [[Peru]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Lissabon]], Portugal.<ref name="Susterstede" /><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |title=Lisboa – Geminações de Cidades e Vilas |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Associação Nacional de Municípios Portugueses [National Association of Portuguese Municipalities] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520050208/https://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |title=Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa |accessdate=23 Augustus 2013 |work=Camara Municipal de Lisboa |archive-url=https://web.archive.org/web/20191008010100/http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |archive-date=8 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Angola}} [[Luanda]], [[Angola]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Macau}} [[Macau]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Mendoza, Argentinië|Mendoza]], Argentinië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Miami-Dade]], Verenigde State.<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br/cgi-bin/wxis.bin/iah/scripts/?IsisScript=iah.xis&lang=pt&format=detalhado.pft&base=legis&nextAction=search&form=A&indexSearch=^nTw^lTodos%20os%20campos&&exprSearch=DECRETO*26.122/%286%29*1988 |title=legis – Resultado página 1 |publisher=Camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br |date= |accessdate=22 Julie 2014 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* {{vlagikoon|Italië}} [[Milaan]], [[Italië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Uruguay}} [[Montevideo]], [[Uruguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Naha]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Ningbo]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Osaka]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Presidente Franco distrik|Presidente Franco]], [[Paraguay]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[San Cristobal de la Laguna]], Spanje.
* {{vlagikoon|Costa Rica}} [[San José, Costa Rica|San José]], [[Costa Rica]].
* {{vlagikoon|Chili}} [[Santiago de Chile|Santiago]], [[Chili]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Santiago de Compostela]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Suid-Korea}} [[Seoel]], [[Suid-Korea]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |title=International Cooperation: Sister Cities |accessdate=26 Januarie 2008 |work=Seoul Metropolitan Government |publisher=www.seoul.go.kr |archive-url=https://web.archive.org/web/20090504045307/http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |archive-date= 4 Mei 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |title=Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine] |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Seoul Metropolitan Government (archived 25 April 2012) |archive-url=https://web.archive.org/web/20140102212616/http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |archive-date=2 Januarie 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Shanghai]], Volksrepubliek China.
* {{vlagikoon|Israel}} [[Tel Aviv]], Israel.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kanada}} [[Toronto]], [[Ontario]], [[Kanada]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Armenië}} [[Jerewan]], [[Armenië]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |title=Yerevan – Twin Towns & Sister Cities |accessdate=4 November 2013 |work=Yerevan Municipality Official Website |publisher=© 2005–2013 www.yerevan.am |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031192729/http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |archive-date=31 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
}}
=== Vennootskappe ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Berlyn]], Duitsland.
* {{vlagikoon|Egipte}} [[Kaïro]], [[Egipte]].
* {{vlagikoon|Venezuela}} [[Caracas]], [[Venezuela]].
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]].
* {{vlagikoon|Meksiko}} [[Meksikostad]], [[Meksiko]].
* {{vlagikoon|Rusland}} [[Moskou]], [[Rusland]].
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[New York Stad]], Verenigde State.
* {{vlagikoon|Frankryk}} [[Parys]], [[Frankryk]].
}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Bronne ==
* {{de}} Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland: ''São Paulo und die deutsche Wirtschaft''. [https://brasil.diplo.de/br-de/vertretungen/gksaopaulo]
* {{de}} Schacht, Siegfried en Heider, Almute: ''Brasilien. Reiseführer mit Landeskunde (Mai's Weltführer 24).'' Dreieich: Mai Verlag 1998
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|São Paulo (city)|São Paulo}}
* {{en}} {{Wikivoyage|São_Paulo|São Paulo}}
* {{pt}} [http://www.capital.sp.gov.br/ Amptelike webwerf]
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Sao-Paulo-Brazil|title=São Paulo|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 April 2019}}
{{Hoofstede van Brasilië}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
{{DEFAULTSORT:Sao Paulo}}
[[Kategorie:São Paulo (stad)| ]]
[[Kategorie:Kusstede]]
[[Kategorie:Hoofstede in Brasilië]]
jnzh53jnqf94hvwa0eqdc02gcksli38
2518053
2518049
2022-08-07T18:12:41Z
Oesjaar
7467
Wysigings deur [[Special:Contributions/SaoPauloehumacracolandia|SaoPauloehumacracolandia]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:SpesBona|SpesBona]]
wikitext
text/x-wiki
: ''Hierdie artikel handel oor die stad São Paulo. Vir die gelyknamige deelstaat en ander nedersettings, sien [[São Paulo (dubbelsinnig)]].''
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''São Paulo'''<br />
[[Lêer:Montagem SP.png|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
|style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen'''
|- style="background:white"
|rowspan=6| [[Lêer:Brazil Sao Paulo Sao Paulo location map.svg|180px|senter]]
|- style="background: white"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Brasão da cidade de São Paulo.svg|75px|senter]]
|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag'''
|- style="background: white; border-top:1px solid #999;"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Bandeira da cidade de São Paulo.svg|90px|raam|senter]]
|- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Land'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Brasilië}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Deelstaat'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Bandeira do Estado de São Paulo.svg|20px|raam]] [[São Paulo (deelstaat)|São Paulo]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Koördinate'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|23|33|S|46|38|W|aansig=inlyn,titel}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Gestig op'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[25 Januarie]] [[1554]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Oppervlakte:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1 521,11 [[vierkante kilometer|vk km]]
|-
| '''Hoogte bo seevlak'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 760 m
|- style="border-top:1px solid #999;"
|- style="border-top:1px solid #999;"
|-
| '''Bevolking:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal (2020)
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12 400 232
|-
| - Bevolkingsdigtheid
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 8 005,25/vk km
|-
| '''Tydsone'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] -3 (BRT)
|-
| '''Burgemeester'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Ricardo Nunes (MDB)
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Amptelike webwerf'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.capital.sp.gov.br/ ''capital.sp.gov.br'']
|}
'''São Paulo''' ([[Portugees]]: [sɐ̃w̃ ˈpawlu], {{Audio|Br-SaoPaulo.ogg|luister}}; letterlik: "[[Paulus van Tarsus|Sint Paulus]]") is die [[hoofstad]] van die [[São Paulo (deelstaat)|gelyknamige deelstaat]] in suidoostelike [[Brasilië]]. Dit is geleë op die koördinate 23°33′S, 46°38′W sowat 400 km vanaf [[Rio de Janeiro]] en 1 030 km vanaf die federale hoofstad [[Brasília]].
[[Lêer:MASP Brazil.jpg|duimnael|links|''Museu de Arte de São Paulo'', ontwerp deur [[Lina Bo Bardi]]]]
Die stad het 'n oppervlakte van 1 521 vierkante kilometer met 'n bevolking van ietwat meer as 12 miljoen, wat dit die stad met die grootste bevolking in die [[Suidelike Halfrond]] maak. Negentien miljoen mense woon in die metropolitaanse gebied van Groter São Paulo, soos deur die regering afgebaken, wat dit een van die vyf grootste metropolitaanse gebiede ter wêreld maak.
Die deelstaat São Paulo is ook 'n hoogs bevolkte gebied. Die staat as sulks het 'n bevolking van om en by 40 miljoen mense. Die mense van Brasilië verwys na die inwoners van São Paulo as ''paulistanos'' en gebruik die term ''paulista'' vir mense wat in die staat woon. Die stad se leuse is ''Non ducor, duco'', wat [[Latyn]]s is vir "Ek word nie gelei nie, ek lei". São Paulo was een van die gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]], die [[FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 2013]] en die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]].
== Geografie ==
=== Fisiese Ligging ===
[[Lêer:Skyline from Jardins.jpg|duimnael|links|Die digbeboude [[Avenida Paulista]] en omgewing soos gesien vanuit die meestal laer geboue in die Jardins woonbuurt]]
[[Lêer:Torre Paulista Building in Avenida Paulista, Brazil.jpg|duimnael|links|São Paulo is hemel op aarde vir liefhebbers en studente van [[Brutalisme|brutalistiese boukuns]]: Torre Paulista in Avenida Paulista]]
São Paulo is op 'n [[plato (aardrykskunde)|plato]] geleë wat deel vorm van die [[Serra do Mar]] ([[Portugees (taal)|Portugees]] vir "Seereeks"), wat op sy beurt deel vorm van die uitgestrekte gebied wat as die [[Brasiliaanse hooglande]] bekend staan, met 'n gemiddelde hoogte bo seespieël van ongeveer 800 m – maar slegs sowat 70 km van die [[Atlantiese Oseaan]] af. Die stad word met twee [[snelweg|hoofweë]] met die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] en die strandoord [[Guarujá]] verbind. Die bewoonde gebiede van São Paulo is hoofsaaklik heuwelagtig, maar na die noorde is die [[Serra da Cantareira]] (''Cantareira reeks''), wat heelwat hoër is en nog oorblyfsels van die [[Mata Atlântica|Atlantiese Reënwoud]] bevat. Die hele gebied is tektonies stabiel en geen betekenisvolle [[aardbewing|seismiese aktiwiteit]] is nog aangeteken nie.
Die [[Tietê-rivier]] was eens 'n bron van vars water en ontspanning in São Paulo. Die rivier is egter net soos een van sy vertakkinge, die [[Pinheiros]], later in die 20ste eeu ernstig besoedel met riool en nywerheidsafval. 'n Grootskaalse poging om albei riviere skoon te maak het beperkte welslae gehad. Nie een van die twee riviere is bevaarbaar in die dele wat deur die stad vloei nie, maar die Tietê is belangrik vir vervoer verder stroomaf, aangesien die rivier deel vorm van die [[Río de la Plata]]-kom. Daar is geen natuurlike mere in die streek nie, maar die Guarapiranga- en Billings-reservoir word gebruik vir kragopwekking, waterberging en ontspanning.
Die oorspronklike flora het hoofsaaklik uit 'n verskeidenheid [[breëblaar]] [[immergroen]] plante bestaan. Vandag is uitheemse spesies algemeen aangesien die gematigde klimaat en oorvloedige reënval die aanplant van 'n groot verskeidenheid tropiese, subtropiese en gematigde plantegroei moontlik maak, met [[bloekom]]bome wat veral wyd verspreid voorkom.
=== Metropolitaanse streek ===
[[Lêer:São Paulo satellite image, Landsat-5 2010-04-18 (cropped).jpg|duimnael|'n Kunsmatig gekleurde [[satellietbeeld]] van die groter São Paulo metropolitaanse gebied (middel) en die kusdorpe [[Santos (São Paulo)|Santos]] en [[São Vicente (Brasilië)|São Vicente]] (onderaan).]]
[[Lêer:Paulista at night.jpg|duimnael|'n Nagaansig van die Avenida Paulista]]
São Paulo vorm amptelik deel van 'n groter metropolitaanse streek naamlik "Grande São Paulo" ("''Groter São Paulo''"). Die streek bevat 39 munisipaliteite en 'n bevolking van meer as 19 miljoen (met ingang 2005 volgens die IBGE).
=== Prefekture ===
Die stad São Paulo word verdeel in 31 subprefekture (''subprefeituras'' in [[Portugees]], waarvan die name as volg is:
{| border="0" cellpadding="2"
|- valign=top
|
* [[Aricanduva]]
* [[Butantã]]
* [[Campo Limpo]]
* [[Capela do Socorro]]
* [[Casa Verde]]
* [[Cidade Ademar]]
* [[Cidade Tiradentes]]
* [[Ermelino Matarazzo]]
* [[Freguesia do Ó]]
* [[Guaianases]]
* [[Ipiranga]]
|
* [[Itaim Paulista]]
* [[Itaquera]]
* [[Jabaquara]]
* [[Jaçanã]]
* [[Lapa]]
* [[M'Boi Mirim]]
* [[Mooca]]
* [[Parelheiros]]
* [[Penha (São Paulo)|Penha]]
* [[Perus]]
|
* [[Pinheiros]]
* [[Pirituba]]
* [[Santana (São Paulo)|Santana]]
* [[Santo Amaro (São Paulo)|Santo Amaro]]
* [[São Mateus (São Paulo)|São Mateus]]
* [[São Miguel (São Paulo)|São Miguel]]
* [[Sé (São Paulo)|Sé]]
* [[Vila Maria]]
* [[Vila Mariana]]
* [[Vila Prudente]]
|}
Elke subprefektuur word verdeel in verskeie distrikte (meestal twee of drie). Die subprefektuur met die grootste aantal distrikte is die subprefektuur genaamd Sé, in die geskiedkundige middestad, met agt distrikte (Sé, República, Consolação, Santa Cecília, Bom Retiro, [[Bela Vista]], [[Liberdade]] en Cambuci). In die tweede plek is daar die subprefektuur van Lapa met ses distrikte (Lapa, Perdizes, Barra Funda, Vila Leopoldina, Jaguara en Jaguaré) en Mooca wat ook ses distrikte het (Mooca, Tatuapé, Belém, Pari, Brás en Água Rasa). Die aangrensende subprefekture van Jabaquara en Cidade Tiradentes het slegs een distrik elk.
Die prefekture word in nege streke verdeel naamlik:
[[Lêer:SaoPaulo Meso MetropolitanadeSaoPaulo.svg|duimnael|Ligging van die Metropolitaanse Gebied São Paulo]]
* '''Sentraal''' – Sluit slegs die prefektuur van [[Sé (São Paulo)|Sé]] in.
* '''Noord-oos''' – Middelklas woongebied naby die stad [[Guarulhos]] en 'n paar nywerhede. Die intermunisipale bushalte is ook hier geleë.
* '''Noord-wes''' – 'n Armer gebied waardeur die spoorlyn en snelweg na [[Campinas]] en ander stede van die deelstaat loop.
* '''Wes''' – Is 'n belangrike universiteits- en kulturele gebied. Paulista-laan en ander luukse woonbuurte kom hier voor.
* '''Sentraal-Suid''' – Hierdie gebied spog met die hoogste ''per capita'' inkomste in die stad. Hier kan die Brasiliaanse hoofkwartiere van vele [[multinasionaal|multinasionale]] maatskappye asook ander kantore aangetref word.
* '''Suidwes''' – Voormalige nywerheidsgebied, en word nou hoofsaaklik deur welvarende mense bewoon. Sommige belangrike prefekture soos [[Ipiranga]] en [[Mooca]] kom in die streek voor.
* '''Oos 1''' – Is 'n ontwikkelende streek, wat deur laer inkomstgroepe bewoon word, maar waar daar wel nog munisipale dienste gelewer word.
* '''Suid''' en '''Oos 2''' – Die armste gebiede van die stad met 'n groot aantal mense wat in ''[[favelas]]'' ([[krotbuurt]]e) woon en 'n baie hoë [[misdaad]]syfer.
== Klimaat ==
[[Lêer:Nova 017.jpg|duimnael|Pinheiros]]
Die meeste Brasiliane beskou die stad se klimaat as nat en koel, maar gemeet aan wêreldstandaarde is São Paulo se klimaat eintlik heel warm en gematig. Dit is egter nie so bedompig soos dié van die kusgebiede. Temperatuurskommelinge is soortgelyk aan stede soos [[Los Angeles]] en [[Meksikostad]], wat bekend is vir hulle aangename klimaat. Somertemperature oorskry selde 30 °C en ryp kom bitter selde voor. Temperature daal in Julie, tydens die suidelike winter, dikwels benede 10 °C. Die rekord hoogste en laagste temperature is onderskeidelik 38 °C en -2 °C. Reënval is oorvloedig veral in die warmer maande; die reënseisoen begin in November en duur tot April.
Ligte sneeu is een keer aangeteken in 1918. São Paulo en die nabye kuslyn is nog nooit deur 'n [[tropiese sikloon]] getref nie en [[tornado]]'s kom bitter selde voor.
Teen die einde van die droëseisoen in September word rookmis dikwels 'n ernstige probleem.
{{Tabel weergemiddeldes
|locatie=São Paulo (1961–1990)
|jan_a_max=34.2
|feb_a_max=34.7
|mrt_a_max=33.5
|apr_a_max=31.4
|mei_a_max=29.7
|jun_a_max=28.6
|jul_a_max=29.3
|aug_a_max=33
|sep_a_max=35.2
|okt_a_max=34.5
|nov_a_max=35.3
|dec_a_max=33.5
|jaar_a_max=35.3
|jan_gem_max=27.3
|feb_gem_max=28
|mrt_gem_max=27.2
|apr_gem_max=25.1
|mei_gem_max=23
|jun_gem_max=21.8
|jul_gem_max=21.8
|aug_gem_max=23.3
|sep_gem_max=23.9
|okt_gem_max=24.8
|nov_gem_max=25.9
|dec_gem_max=26.3
|jaar_gem_max=24.9
|jan_gem=22.1
|feb_gem=22.4
|mrt_gem=21.8
|apr_gem=19.7
|mei_gem=17.4
|jun_gem=16.3
|jul_gem=15.8
|aug_gem=17.1
|sep_gem=17.9
|okt_gem=19
|nov_gem=20.2
|dec_gem=21.1
|jaar_gem=19.2
|jan_gem_min=18.7
|feb_gem_min=18.8
|mrt_gem_min=18.2
|apr_gem_min=16.3
|mei_gem_min=13.8
|jun_gem_min=12.4
|jul_gem_min=11.7
|aug_gem_min=12.8
|sep_gem_min=13.9
|okt_gem_min=15.3
|nov_gem_min=16.6
|dec_gem_min=17.7
|jaar_gem_min=15.5
|jan_a_min=11.9
|feb_a_min=12.4
|mrt_a_min=12
|apr_a_min=6.8
|mei_a_min=3.7
|jun_a_min=4.2
|jul_a_min=1.5
|aug_a_min=3.4
|sep_a_min=3.5
|okt_a_min=7
|nov_a_min=7
|dec_a_min=10.3
|jaar_a_min=1.5
|jan_gem_ns=237.4
|feb_gem_ns=221.5
|mrt_gem_ns=160.5
|apr_gem_ns=72.6
|mei_gem_ns=71.4
|jun_gem_ns=50.1
|jul_gem_ns=43.9
|aug_gem_ns=39.6
|sep_gem_ns=70.7
|okt_gem_ns=126.9
|nov_gem_ns=145.8
|dec_gem_ns=200.7
|jaar_gem_ns=1441
|lvjan=80
|lvfeb=79
|lvmrt=80
|lvapr=80
|lvmei=79
|lvjun=78
|lvjul=77
|lvaug=74
|lvsep=77
|lvokt=79
|lvnov=78
|lvdec=80
|lvjaar=78.4
|bron = Brasiliaanse Nasionale Instituut van Meteorologie<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.inmet.gov.br/portal/index.php?r=clima/normaisClimatologicas |title=Normais Climatológicas do Brasil 1961–1990 |accessdate=22 Junie 2015}} (Kieslys "Planilhas: (download)"; Kies UF="SP", Código="83669")</ref>
}}
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Antônio Parreiras - Fundação de São Paulo, 1913.jpg|duimnael|Stigting van São Paulo in 1554]]
[[Lêer:Pátio do Colégio in São Paulo.jpg|duimnael|Rekonstruksie van die Jesuïtiese skool in Pátio do Colégio in die middestad (nou 'n museum) waar die grondlegging van die stad plaasgevind het in die 16de eeu]]
Die stad is op 25 Januarie 1554 gestig deur die [[Jesuïte|Jesuïtiese]] sendelinge [[Manoel da Nóbrega]] en [[José de Anchieta]] wat 'n sendelingstasie, ''Colégio de São Paulo de Piratininga,'' gestig het om die [[Tupi-Guarani]] inboorlinge tot die [[katoliek]]e geloof te bekeer. Die stasie is net anderkant die [[Serra do Mar]] kranse geleë wat oor die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] uitkyk en ook naby die [[Tietê-Rivier]] is. Die sendingstasie het uiteindelik 'n natuurlike toegangsroete gevorm tot die wye, vrugbare plato wat later die staat São Paulo sou word.
Die stad, wat eers bekend gestaan as ''São Paulo de Piratininga'', het in 1777 stadstatus verkry. Dit het 'n opbloei beleef toe [[koffie]]handel 'n hoogtepunt bereik het aan die begin van die 19de eeu; veral vanweë ook sy ligging naby Santos se hawe, waardeur die meeste van die land se uitvoere geskied.
Ná 1881 het 'n vloedgolf [[immigrant]]e uit Italië, Japan en vele ander lande na São Paulo gestroom, hoofsaaklik om op die [[plantasie|koffieplantasies]] wat in die staat aangelê is te werk. Tydens die 20ste eeu, met toenemende [[industrialisasie|nywerheidsontwikkeling]] in die land, het baie mense na die stad verhuis en is baie nuwe immigrante ook na die stad gelok.
São Paulo was ook die tuiste van die [[Bandeirantes]] wat grootliks verantwoordelik was vir die uitbreiding van Brasilië se grondgebied en die ontdekking van natuurlike hulpbronne in die binneland. Daar is ook verskeie monumente in die stad wat die [[Bandeirantes]] se bydrae tot die geskiedenis van die stad herdenk insluitende die beroemde Monumento às Bandeiras, een van São Paulo se simbole.
'n Ander belangrike geskiedkundige landmerk is die Universidade de São Paulo se skool vir die [[reg]]te wat ook bekend staan as die [[Largo São Francisco]], wat na bewering die eerste akademiese inrigting in Brasilië was. Die skool was eers in 'n klooster op 1 Maart 1828 gestig, pas na die stigting van die [[Brasiliaanse Ryk]]. Die skool het in die toenemende behoefte na opgeleide regsgeleerdes en politici voldoen. Omdat die ryk Brasiliane op daardie stadium nog [[Portugal]] toe gegaan het om voorgraadse kursusse te doen het die Brasiliaanse Keiser, [[Dom Pedro I]], besluit dat dit tyd was om 'n nasionale skool vir die regte op die been te bring. Dit het studente van regoor die land gelok en aan São Paulo sy boheemse leefstyl verleen.
São Paulo se [[Estádio do Pacaembu]] is tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]] vir wedstryde ingespan, terwyl tydens beide die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]] en [[Olimpiese Somerspele 2016]] van die [[Arena Corinthians]] gebruik gemaak is.
== Wetgewing en Regering ==
[[Lêer:MASP 3.jpg|duimnael|MASP – Tuiste van die staat van São Paulo se regering]]
[[Lêer:Ricardo Nunes, prefeito de São Paulo.jpg|duimnael|upright|Ricardo Nunes dien sedert 2021 as São Paulo se burgemester]]
São Paulo as die ekonomiese en demografiese swaargewig, het nog altyd 'n sleutelrol gespeel in Brasiliaanse politiek. Met 'n kieserskorps groter as baie Brasiliaanse state, word die amp van burgemeester deur baie politici as 'n tree nader aan 'n pos op staats- en nasionale regeringsvlak beskou.
Persone wat tot onlangs toe nog die amp beklee het is as volg:
{| class="wikitable"
! Burgemeester
! Begin van ampstermyn
! Einde van ampstermyn
! Party
|-
| [[Ricardo Nunes]]
| 2021
| ''hede''
| [[Movimento Democrático Brasileiro|MDB]]
|-
| [[Bruno Covas]]
| 2018
| 2021
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[João Doria]]
| 2017
| 2018
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Fernando Haddad]]
| 2013
| 2016
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Gilberto Kassab]]
| 2006
| 2012
| [[Partido da Frente Liberal|PFL]]
|-
| [[José Serra]]
| 2005
| 2006
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Marta Suplicy]]
| 2001
| 2004
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Celso Pitta]]
| 1997
| 2000
| [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]] en [[Partido Trabalhista Nacional|PTN]]
|-
| [[Paulo Maluf]]
| 1993
| 1996
| [[Partido Democrático Social|PDS]] , [[Partido Progressista Reformador|PPR]] en [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]]
|-
| [[Luiza Erundina]]
| 1989
| 1992
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Jânio Quadros]]
| 1986
| 1988
| [[Brasiliaanse Arbeidersparty|PTB]]
|-
| [[Mário Covas]]
| 1983
| 1985
| [[Partido do Movimento Democrático Brasileiro|PMDB]]
|}
== Demografie ==
=== Historiese ontwikkeling ===
[[Lêer:Liberdade sao paulo.jpg|duimnael|[[Liberdade]], São Paulo]]
[[Lêer:Rua Oscar Freire.jpg|duimnael|[[Rua Oscar Freire]] streek van [[Jardins]], die naam van een van die agt mees luukse strate van die planeet.]]
Gedurende die eerste drie eeue ná die stigting van die stad in die 16de eeu het oorwegend Portugese immigrante en slawe uit Afrika na São Paulo gekom. As gevolg van die toenemende koffieverbouing en die slawebevryding in 1888 is 'n doelgerigte immigrasiebeleid ingestel, waarvolgens vanaf die middel van die 19de tot by die vroeë 20ste eeu veral Italianers en Portugese, maar ook groot getalle [[Duitsers]], Libanese en [[Japanners]] hulle hier gevestig het. Baie van die immigrante het hul eie etniese woonbuurte gestig, en hulle nasate oorheers nog steeds stadswyke soos Liberdade (Japanners), Bela Vista ([[Italianers]]), Bom Retiro (Libanese) en Brooklin Paulista (Duitsers). Beduidende etniese groepe in die weste van die stad is daarnaas [[Han-Chinese]], [[Jode]], [[Koreane]], [[Armene]], Bolivianers, [[Litauers]], [[Spanjaarde]] en Siriërs.
As gevolg van die twee wêreldoorloë en die gepaardgaande politieke en ekonomiese moeilikhede in Europa, Japan en die Midde-Ooste was daar nog twee immigrasiegolwe in die 20ste eeu. Sedert die middel van die 20ste eeu het São Paulo veral 'n belangrike bestemming vir binnelandse migrante uit die noordoostelike en later ook suidoostelike streke van Brasilië geword wat hier werksgeleenthede in die groeiende nywerheidsektor en boubedryf probeer vind het.
Sedert die 1980's is die groei van São Paulo oorwegend toe te skryf aan die natuurlike bevolkingsaanwas. Alhoewel geboortesyfers geleidelik afneem, vertoon jonger mense as gevolg van die binnelandse migrasie nog steeds 'n groot aandeel aan die totale bevolking. Die jaarlikse bevolkingsgroei in die metropolitaanse gebied van São Paulo het sedert die 1990's duidelik begin afneem.
=== Etniese diversiteit ===
São Paulo het 'n betekenisvolle etniese diversiteit in vergelyking met ander stede:
* 3 000 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Portugal|Portugese]].
* 6 000 000 is direk of indirekte afstammeling van [[Italië|Italianers]]. Een van die [[wolkekrabber]]s in die stad is ''Edifício Itália'' (Italiëgebou) gedoop ter ere van die Italianers en was eens op 'n tyd die hoogste gebou in die stad (165 m).
* 1 500 000 mense het 'n direkte of indirekte [[Afrika|Afrika-afkoms]].
* 850 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Libanon|Libanese]] immigrante—by verre die grootste Libanese bevolking buite Libanon.
* Meer as 1 miljoen mense is direkte of indirekte afstammelinge van Japanners. São Paulo huisves die grootste Japannese gemeenskap buite Japan. Die Japannese gemeenskap se historiese middelpunt is in woonbuurt Liberdade geleë.
* Daar is 'n noemenswaardige aantal mense uit [[Spaans]]sprekende lande in [[Latyns-Amerika]], veral [[Argentinië]], [[Uruguay]], [[Paraguay]], [[Bolivië]] en [[Chili]].
* Let op baie [[Paulistano|''paulistanos'']] kom van gemengde etniese afkoms uit enige van die bogenoemde groepe.
Ander gemeenskappe wat in betekenisvolle getalle voorkom:
* [[Han-Chinese]]
* [[Jode]]
* [[Koreane]]
* [[Armene]]
* [[Litauers]]
* [[Roemene]]
* [[Spanjaarde]]
* [[Sirië]]rs
* [[Irak]]ese
* [[Pole (volk)|Pole]]
== Ekonomie ==
[[Lêer:Correios Building, São Paulo, Brazil.jpg|duimnael|Eklektiese boukuns in São Paulo se ''Centro Histórico'' – die ''Palácio dos Correios'' («Pospaleis»)]]
São Paulo was reeds in die 1920's die belangrikste nywerheidsentrum in Brasilië; hierdie leidende posisie is tot by die vroeë sestigerjare danksy die Brasiliaanse beleid van invoervervanging nog versterk. Destyds was 74 persent van die land se nywerheidsproduksie (volgens waarde) en 82 persent van sy motorvervaardiging in São Paulo gekonsentreer. Sedert die sewentigerjare is hierdie konsentrasie danksy 'n beleid van desentralisasie verminder, maar die stad bly nog steeds Brasilië en Latyns-Amerika se belangrikste finansiële en nywerheidsentrum.
Daar word gereken dat die stad die hoofkwartier van meer Duitse maatskappye buite Duitsland as enige ander stad ter wêreld huisves. Sowat 1 000 Duitse ondernemings met 230 000 werknemers maak van São Paulo ten opsigte van die aantal werkgeleenthede die "grootste Duitse nywerheidstad". Volkswagen do Brasil is met 28 400 werknemers en 'n jaarlikse omset van 5,7 miljard VSA-$ (2000) die grootste Duitse maatskappy in die stad, en VW do Brasil se markaandeel beloop sowat 60 persent. Soortgelyk word daar beraam dat dit ook die hoofkwartiere van meer Amerikaanse maatskappye as enige ander stad ter wêreld buite die [[Verenigde State]] huisves.
São Paulo se BBP is rondom VSA$146 miljard, wat dit een van die rykste stede ter wêreld maak. São Paulo se [[aandelebeurs]], word die [[Bovespa]] genoem en sy [[termynmark]] die [[BM&F]]. Sy finansiële distrikte is geleë rondom [[Avenida Paulista]] en in die ''Centro Velho'' (Ou sentrum). Ander belangrike besigheidsdistrikte is geleë in die prefekture van [[Pinheiros]] en [[Santo Amaro]]. Daar is 'n aantal hoogs gespesialiseerde streke soos Bom Retiro en Brás (groothandel klerasie distrikte), Consolação (beligtingstoerusting), Rua Santa Ifigênia (elektriese en elektroniese onderdele), Rua Teodoro sampaio (meubels en musikale toerusting), die swierige [[Rua Oscar Freire]] (ontwerperskledingstukke), Avenida Europa (motors) en die oorvol [[Rua Vinte e Cinco de Março]]. São Paulo is ook die tuiste van 'n groot aantal maatskappye wat betrokke is by die advertensiebedryf en die uitsaaiwese.
Die [[São Paulo Guarulhos Internasionale Lughawe]] bedien die stad.
== Boukuns ==
=== Modernisme ===
[[Lêer:Edifício Bretagne, João Artacho Jurado (5878346880).jpg|duimnael|''Edifício Bretagne'']]
Die ''Edifício Bretagne'', wat in 1958 in die gegoede woonbuurt Higienópolis voltooi is, was een van die eerste woonstelgeboue in São Paulo wat van moderne gemeenskaps- en ontspanningsgeriewe soos 'n swembad, 'n balsaal en 'n tuin op die dakterras voorsien is. 'n Verskeidenheid style en invloede uit oorsee het hul invloed by die ontwerp vir die projek met 18 verdiepings laat geld – die luukse Hollywood-styl van die 1950's, Le Corbusier se ontwerpe vir groot woonstelblokke en Gaudi se kleurvolle kuns wat in die versierings van gemeenskapsgeriewe weerspieël word – en verseker dat die Bretagne-gebou onder die top tien residensiële geboue is wat deur die tydskrif ''Wallpaper'' gelys is.<ref>{{en}} [https://www.yatzer.com/va-apartment-pascalisemerdjian-sao-paulo ''yatzer.com, 16 Desember 2017: Brazilian Modernism Revamped: The VA Apartment in São Paulo. Besoek op 30 Mei 2018'']</ref>
== Feeste en parades ==
=== Karnaval ===
[[Lêer:Gaviões da Fiel.jpg|duimnael|''Gaviões da Fiel'' tydens die karnaval in São Paulo]]
Die jaarlikse karnaval, wat amptelik op die Vrydag voor [[Aswoensdag]] begin en deur die ''Escolas de Samba'', die sambaskole, georganiseer word, is een van die belangrikste besienswaardighede in die stad. Die parade van die plaaslike sambaskole met hulle pragtige kostuums is een van die grootstes ter wêreld. Baie van die deelnemers bestee 'n aansienlike deel van hul inkomste aan die kostuums, alhoewel hulle net enkele ure gedra word.
Elkeen van die sambaskole dekoreer sy waens volgens 'n jaarliks wisselende hooftema en vervaardig ook bypassende kostuums. Daarnaas word die besonderhede soos ritme, choreografie, presentasie en samespel van die groep vasgelê. Hulle is ook die belangrikste kriteria by die toekenning van pryse. Die parades begin saans en neem sowat twaalf ure.
=== Gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade ===
[[Lêer:ParadaSP.jpg|duimnael|Die stad van São Paul is die vierde posisie deur die homoseksuele bevolking, net agter die stad van [[Rio de Janeiro]], [[Fortaleza]] en [[Manaus]]]]
Die ''Parada do orgulho GLBT'' is die grootste gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade en betoging teen [[homofobie]] en [[rassisme]] ter wêreld en vind in die herfs plaas. Op 10 Junie 2007 het meer as 3,5 miljoen mense aan die XIde parade deelgeneem, waaronder ook die burgemeester van São Paulo, Gilberto Kassab, en ministers van die Brasiliaanse regering.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/vermischtes/article936317/35_Millionen_bei_Gay-Pride-Parade_in_Sao_Paulo.html ''welt.de: 3,5 Millionen bei Gay-Pride-Parade in Sao Paulo'']</ref>
== Internasionale verhoudings ==
=== Susterstede ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Ivoorkus}} [[Abidjan]], [[Ivoorkus]].
* {{vlagikoon|Ethiopië}} [[Addis Abeba]], [[Ethiopië]].
* {{vlagikoon|Algerië}} [[Algiers]], [[Algerië]].
* {{vlagikoon|Jordanië}} [[Amman]], [[Jordanië]].<ref name="Susterstede">{{pt}} {{cite web |url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |title=Pesquisa de Legislação Municipal – No 14471 |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Prefeitura da Cidade de São Paulo |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002010415/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Asunción]], [[Paraguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Mali}} [[Bamako]], [[Mali]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Barcelona]], [[Spanje]].
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Beijing]], [[Volksrepubliek China]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Libanon}} [[Beiroet]], [[Libanon]].
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Boekarest]], [[Roemenië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Buenos Aires]], [[Argentinië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Chicago]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Cluj-Napoca]], Roemenië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Coimbra Municipality|Coimbra]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Córdoba, Spanje|Córdoba]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Sirië}} [[Damaskus]], [[Sirië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Funchal]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Góis]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Hamburg]], [[Duitsland]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Bolivië}} [[La Paz]], [[Bolivië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[La Plata]], Argentinië.
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Leiria]], Portugal.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Peru}} [[Lima]], [[Peru]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Lissabon]], Portugal.<ref name="Susterstede" /><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |title=Lisboa – Geminações de Cidades e Vilas |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Associação Nacional de Municípios Portugueses [National Association of Portuguese Municipalities] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520050208/https://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |title=Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa |accessdate=23 Augustus 2013 |work=Camara Municipal de Lisboa |archive-url=https://web.archive.org/web/20191008010100/http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |archive-date=8 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Angola}} [[Luanda]], [[Angola]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Macau}} [[Macau]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Mendoza, Argentinië|Mendoza]], Argentinië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Miami-Dade]], Verenigde State.<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br/cgi-bin/wxis.bin/iah/scripts/?IsisScript=iah.xis&lang=pt&format=detalhado.pft&base=legis&nextAction=search&form=A&indexSearch=^nTw^lTodos%20os%20campos&&exprSearch=DECRETO*26.122/%286%29*1988 |title=legis – Resultado página 1 |publisher=Camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br |date= |accessdate=22 Julie 2014 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* {{vlagikoon|Italië}} [[Milaan]], [[Italië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Uruguay}} [[Montevideo]], [[Uruguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Naha]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Ningbo]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Osaka]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Presidente Franco distrik|Presidente Franco]], [[Paraguay]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[San Cristobal de la Laguna]], Spanje.
* {{vlagikoon|Costa Rica}} [[San José, Costa Rica|San José]], [[Costa Rica]].
* {{vlagikoon|Chili}} [[Santiago de Chile|Santiago]], [[Chili]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Santiago de Compostela]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Suid-Korea}} [[Seoel]], [[Suid-Korea]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |title=International Cooperation: Sister Cities |accessdate=26 Januarie 2008 |work=Seoul Metropolitan Government |publisher=www.seoul.go.kr |archive-url=https://web.archive.org/web/20090504045307/http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |archive-date= 4 Mei 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |title=Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine] |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Seoul Metropolitan Government (archived 25 April 2012) |archive-url=https://web.archive.org/web/20140102212616/http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |archive-date=2 Januarie 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Shanghai]], Volksrepubliek China.
* {{vlagikoon|Israel}} [[Tel Aviv]], Israel.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kanada}} [[Toronto]], [[Ontario]], [[Kanada]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Armenië}} [[Jerewan]], [[Armenië]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |title=Yerevan – Twin Towns & Sister Cities |accessdate=4 November 2013 |work=Yerevan Municipality Official Website |publisher=© 2005–2013 www.yerevan.am |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031192729/http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |archive-date=31 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
}}
=== Vennootskappe ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Berlyn]], Duitsland.
* {{vlagikoon|Egipte}} [[Kaïro]], [[Egipte]].
* {{vlagikoon|Venezuela}} [[Caracas]], [[Venezuela]].
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]].
* {{vlagikoon|Meksiko}} [[Meksikostad]], [[Meksiko]].
* {{vlagikoon|Rusland}} [[Moskou]], [[Rusland]].
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[New York Stad]], Verenigde State.
* {{vlagikoon|Frankryk}} [[Parys]], [[Frankryk]].
}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Bronne ==
* {{de}} Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland: ''São Paulo und die deutsche Wirtschaft''. [https://brasil.diplo.de/br-de/vertretungen/gksaopaulo]
* {{de}} Schacht, Siegfried en Heider, Almute: ''Brasilien. Reiseführer mit Landeskunde (Mai's Weltführer 24).'' Dreieich: Mai Verlag 1998
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|São Paulo (city)|São Paulo}}
* {{en}} {{Wikivoyage|São_Paulo|São Paulo}}
* {{pt}} [http://www.capital.sp.gov.br/ Amptelike webwerf]
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Sao-Paulo-Brazil|title=São Paulo|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 April 2019}}
{{Hoofstede van Brasilië}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
{{DEFAULTSORT:Sao Paulo}}
[[Kategorie:São Paulo (stad)| ]]
[[Kategorie:Kusstede]]
[[Kategorie:Hoofstede in Brasilië]]
e165f91jfh8i60ar3zua9n6ei8tzpx0
2518083
2518053
2022-08-07T20:26:46Z
23.227.145.51
wikitext
text/x-wiki
: ''Hierdie artikel handel oor die stad São Paulo. Vir die gelyknamige deelstaat en ander nedersettings, sien [[São Paulo (dubbelsinnig)]].''
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''São Paulo'''<br />
[[Lêer:Montagem SP.png|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
|style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen'''
|- style="background:white"
|rowspan=6| [[Lêer:Brazil Sao Paulo Sao Paulo location map.svg|180px|senter]]
|- style="background: white"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Brasão da cidade de São Paulo.svg|75px|senter]]
|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag'''
|- style="background: white; border-top:1px solid #999;"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Bandeira da cidade de São Paulo.svg|90px|raam|senter]]
|- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Land'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Brasilië}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Deelstaat'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Bandeira do Estado de São Paulo.svg|20px|raam]] [[São Paulo (deelstaat)|São Paulo]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Koördinate'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|23|33|S|46|38|W|aansig=inlyn,titel}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Gestig op'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[25 Januarie]] [[1554]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Oppervlakte:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1 521,11 [[vierkante kilometer|vk km]]
|-
| '''Hoogte bo seevlak'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 760 m
|- style="border-top:1px solid #999;"
|- style="border-top:1px solid #999;"
|-
| '''Bevolking:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal (2020)
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12 400 232
|-
| - Bevolkingsdigtheid
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 8 005,25/vk km
|-
| '''Tydsone'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] -3 (BRT)
|-
| '''Burgemeester'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Ricardo Nunes (MDB)
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Amptelike webwerf'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.capital.sp.gov.br/ ''capital.sp.gov.br'']
|}
'''São Paulo Cracolândia''' ([[Portugees]]: [sɐ̃w̃ ˈpawlu], {{Audio|Br-SaoPaulo.ogg|luister}}; letterlik: "[[Paulus van Tarsus|Sint Paulus]]") is die [[hoofstad]] van die [[São Paulo (deelstaat)|gelyknamige deelstaat]] in suidoostelike [[Brasilië]]. Dit is geleë op die koördinate 23°33′S, 46°38′W sowat 400 km vanaf [[Rio de Janeiro]] en 1 030 km vanaf die federale hoofstad [[Brasília]].
[[Lêer:MASP Brazil.jpg|duimnael|links|''Museu de Arte de São Paulo'', ontwerp deur [[Lina Bo Bardi]]]]
Die stad het 'n oppervlakte van 1 521 vierkante kilometer met 'n bevolking van ietwat meer as 12 miljoen, wat dit die stad met die grootste bevolking in die [[Suidelike Halfrond]] maak. Negentien miljoen mense woon in die metropolitaanse gebied van Groter São Paulo, soos deur die regering afgebaken, wat dit een van die vyf grootste metropolitaanse gebiede ter wêreld maak.
Die deelstaat São Paulo is ook 'n hoogs bevolkte gebied. Die staat as sulks het 'n bevolking van om en by 40 miljoen mense. Die mense van Brasilië verwys na die inwoners van São Paulo as ''paulistanos'' en gebruik die term ''paulista'' vir mense wat in die staat woon. Die stad se leuse is ''Non ducor, duco'', wat [[Latyn]]s is vir "Ek word nie gelei nie, ek lei". São Paulo was een van die gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]], die [[FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 2013]] en die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]].
== Geografie ==
=== Fisiese Ligging ===
[[Lêer:Skyline from Jardins.jpg|duimnael|links|Die digbeboude [[Avenida Paulista]] en omgewing soos gesien vanuit die meestal laer geboue in die Jardins woonbuurt]]
[[Lêer:Torre Paulista Building in Avenida Paulista, Brazil.jpg|duimnael|links|São Paulo is hemel op aarde vir liefhebbers en studente van [[Brutalisme|brutalistiese boukuns]]: Torre Paulista in Avenida Paulista]]
São Paulo is op 'n [[plato (aardrykskunde)|plato]] geleë wat deel vorm van die [[Serra do Mar]] ([[Portugees (taal)|Portugees]] vir "Seereeks"), wat op sy beurt deel vorm van die uitgestrekte gebied wat as die [[Brasiliaanse hooglande]] bekend staan, met 'n gemiddelde hoogte bo seespieël van ongeveer 800 m – maar slegs sowat 70 km van die [[Atlantiese Oseaan]] af. Die stad word met twee [[snelweg|hoofweë]] met die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] en die strandoord [[Guarujá]] verbind. Die bewoonde gebiede van São Paulo is hoofsaaklik heuwelagtig, maar na die noorde is die [[Serra da Cantareira]] (''Cantareira reeks''), wat heelwat hoër is en nog oorblyfsels van die [[Mata Atlântica|Atlantiese Reënwoud]] bevat. Die hele gebied is tektonies stabiel en geen betekenisvolle [[aardbewing|seismiese aktiwiteit]] is nog aangeteken nie.
Die [[Tietê-rivier]] was eens 'n bron van vars water en ontspanning in São Paulo. Die rivier is egter net soos een van sy vertakkinge, die [[Pinheiros]], later in die 20ste eeu ernstig besoedel met riool en nywerheidsafval. 'n Grootskaalse poging om albei riviere skoon te maak het beperkte welslae gehad. Nie een van die twee riviere is bevaarbaar in die dele wat deur die stad vloei nie, maar die Tietê is belangrik vir vervoer verder stroomaf, aangesien die rivier deel vorm van die [[Río de la Plata]]-kom. Daar is geen natuurlike mere in die streek nie, maar die Guarapiranga- en Billings-reservoir word gebruik vir kragopwekking, waterberging en ontspanning.
Die oorspronklike flora het hoofsaaklik uit 'n verskeidenheid [[breëblaar]] [[immergroen]] plante bestaan. Vandag is uitheemse spesies algemeen aangesien die gematigde klimaat en oorvloedige reënval die aanplant van 'n groot verskeidenheid tropiese, subtropiese en gematigde plantegroei moontlik maak, met [[bloekom]]bome wat veral wyd verspreid voorkom.
=== Metropolitaanse streek ===
[[Lêer:São Paulo satellite image, Landsat-5 2010-04-18 (cropped).jpg|duimnael|'n Kunsmatig gekleurde [[satellietbeeld]] van die groter São Paulo metropolitaanse gebied (middel) en die kusdorpe [[Santos (São Paulo)|Santos]] en [[São Vicente (Brasilië)|São Vicente]] (onderaan).]]
[[Lêer:Paulista at night.jpg|duimnael|'n Nagaansig van die Avenida Paulista]]
São Paulo vorm amptelik deel van 'n groter metropolitaanse streek naamlik "Grande São Paulo" ("''Groter São Paulo''"). Die streek bevat 39 munisipaliteite en 'n bevolking van meer as 19 miljoen (met ingang 2005 volgens die IBGE).
=== Prefekture ===
Die stad São Paulo word verdeel in 31 subprefekture (''subprefeituras'' in [[Portugees]], waarvan die name as volg is:
{| border="0" cellpadding="2"
|- valign=top
|
* [[Aricanduva]]
* [[Butantã]]
* [[Campo Limpo]]
* [[Capela do Socorro]]
* [[Casa Verde]]
* [[Cidade Ademar]]
* [[Cidade Tiradentes]]
* [[Ermelino Matarazzo]]
* [[Freguesia do Ó]]
* [[Guaianases]]
* [[Ipiranga]]
|
* [[Itaim Paulista]]
* [[Itaquera]]
* [[Jabaquara]]
* [[Jaçanã]]
* [[Lapa]]
* [[M'Boi Mirim]]
* [[Mooca]]
* [[Parelheiros]]
* [[Penha (São Paulo)|Penha]]
* [[Perus]]
|
* [[Pinheiros]]
* [[Pirituba]]
* [[Santana (São Paulo)|Santana]]
* [[Santo Amaro (São Paulo)|Santo Amaro]]
* [[São Mateus (São Paulo)|São Mateus]]
* [[São Miguel (São Paulo)|São Miguel]]
* [[Sé (São Paulo)|Sé]]
* [[Vila Maria]]
* [[Vila Mariana]]
* [[Vila Prudente]]
|}
Elke subprefektuur word verdeel in verskeie distrikte (meestal twee of drie). Die subprefektuur met die grootste aantal distrikte is die subprefektuur genaamd Sé, in die geskiedkundige middestad, met agt distrikte (Sé, República, Consolação, Santa Cecília, Bom Retiro, [[Bela Vista]], [[Liberdade]] en Cambuci). In die tweede plek is daar die subprefektuur van Lapa met ses distrikte (Lapa, Perdizes, Barra Funda, Vila Leopoldina, Jaguara en Jaguaré) en Mooca wat ook ses distrikte het (Mooca, Tatuapé, Belém, Pari, Brás en Água Rasa). Die aangrensende subprefekture van Jabaquara en Cidade Tiradentes het slegs een distrik elk.
Die prefekture word in nege streke verdeel naamlik:
[[Lêer:SaoPaulo Meso MetropolitanadeSaoPaulo.svg|duimnael|Ligging van die Metropolitaanse Gebied São Paulo]]
* '''Sentraal''' – Sluit slegs die prefektuur van [[Sé (São Paulo)|Sé]] in.
* '''Noord-oos''' – Middelklas woongebied naby die stad [[Guarulhos]] en 'n paar nywerhede. Die intermunisipale bushalte is ook hier geleë.
* '''Noord-wes''' – 'n Armer gebied waardeur die spoorlyn en snelweg na [[Campinas]] en ander stede van die deelstaat loop.
* '''Wes''' – Is 'n belangrike universiteits- en kulturele gebied. Paulista-laan en ander luukse woonbuurte kom hier voor.
* '''Sentraal-Suid''' – Hierdie gebied spog met die hoogste ''per capita'' inkomste in die stad. Hier kan die Brasiliaanse hoofkwartiere van vele [[multinasionaal|multinasionale]] maatskappye asook ander kantore aangetref word.
* '''Suidwes''' – Voormalige nywerheidsgebied, en word nou hoofsaaklik deur welvarende mense bewoon. Sommige belangrike prefekture soos [[Ipiranga]] en [[Mooca]] kom in die streek voor.
* '''Oos 1''' – Is 'n ontwikkelende streek, wat deur laer inkomstgroepe bewoon word, maar waar daar wel nog munisipale dienste gelewer word.
* '''Suid''' en '''Oos 2''' – Die armste gebiede van die stad met 'n groot aantal mense wat in ''[[favelas]]'' ([[krotbuurt]]e) woon en 'n baie hoë [[misdaad]]syfer.
== Klimaat ==
[[Lêer:Nova 017.jpg|duimnael|Pinheiros]]
Die meeste Brasiliane beskou die stad se klimaat as nat en koel, maar gemeet aan wêreldstandaarde is São Paulo se klimaat eintlik heel warm en gematig. Dit is egter nie so bedompig soos dié van die kusgebiede. Temperatuurskommelinge is soortgelyk aan stede soos [[Los Angeles]] en [[Meksikostad]], wat bekend is vir hulle aangename klimaat. Somertemperature oorskry selde 30 °C en ryp kom bitter selde voor. Temperature daal in Julie, tydens die suidelike winter, dikwels benede 10 °C. Die rekord hoogste en laagste temperature is onderskeidelik 38 °C en -2 °C. Reënval is oorvloedig veral in die warmer maande; die reënseisoen begin in November en duur tot April.
Ligte sneeu is een keer aangeteken in 1918. São Paulo en die nabye kuslyn is nog nooit deur 'n [[tropiese sikloon]] getref nie en [[tornado]]'s kom bitter selde voor.
Teen die einde van die droëseisoen in September word rookmis dikwels 'n ernstige probleem.
{{Tabel weergemiddeldes
|locatie=São Paulo (1961–1990)
|jan_a_max=34.2
|feb_a_max=34.7
|mrt_a_max=33.5
|apr_a_max=31.4
|mei_a_max=29.7
|jun_a_max=28.6
|jul_a_max=29.3
|aug_a_max=33
|sep_a_max=35.2
|okt_a_max=34.5
|nov_a_max=35.3
|dec_a_max=33.5
|jaar_a_max=35.3
|jan_gem_max=27.3
|feb_gem_max=28
|mrt_gem_max=27.2
|apr_gem_max=25.1
|mei_gem_max=23
|jun_gem_max=21.8
|jul_gem_max=21.8
|aug_gem_max=23.3
|sep_gem_max=23.9
|okt_gem_max=24.8
|nov_gem_max=25.9
|dec_gem_max=26.3
|jaar_gem_max=24.9
|jan_gem=22.1
|feb_gem=22.4
|mrt_gem=21.8
|apr_gem=19.7
|mei_gem=17.4
|jun_gem=16.3
|jul_gem=15.8
|aug_gem=17.1
|sep_gem=17.9
|okt_gem=19
|nov_gem=20.2
|dec_gem=21.1
|jaar_gem=19.2
|jan_gem_min=18.7
|feb_gem_min=18.8
|mrt_gem_min=18.2
|apr_gem_min=16.3
|mei_gem_min=13.8
|jun_gem_min=12.4
|jul_gem_min=11.7
|aug_gem_min=12.8
|sep_gem_min=13.9
|okt_gem_min=15.3
|nov_gem_min=16.6
|dec_gem_min=17.7
|jaar_gem_min=15.5
|jan_a_min=11.9
|feb_a_min=12.4
|mrt_a_min=12
|apr_a_min=6.8
|mei_a_min=3.7
|jun_a_min=4.2
|jul_a_min=1.5
|aug_a_min=3.4
|sep_a_min=3.5
|okt_a_min=7
|nov_a_min=7
|dec_a_min=10.3
|jaar_a_min=1.5
|jan_gem_ns=237.4
|feb_gem_ns=221.5
|mrt_gem_ns=160.5
|apr_gem_ns=72.6
|mei_gem_ns=71.4
|jun_gem_ns=50.1
|jul_gem_ns=43.9
|aug_gem_ns=39.6
|sep_gem_ns=70.7
|okt_gem_ns=126.9
|nov_gem_ns=145.8
|dec_gem_ns=200.7
|jaar_gem_ns=1441
|lvjan=80
|lvfeb=79
|lvmrt=80
|lvapr=80
|lvmei=79
|lvjun=78
|lvjul=77
|lvaug=74
|lvsep=77
|lvokt=79
|lvnov=78
|lvdec=80
|lvjaar=78.4
|bron = Brasiliaanse Nasionale Instituut van Meteorologie<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.inmet.gov.br/portal/index.php?r=clima/normaisClimatologicas |title=Normais Climatológicas do Brasil 1961–1990 |accessdate=22 Junie 2015}} (Kieslys "Planilhas: (download)"; Kies UF="SP", Código="83669")</ref>
}}
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Antônio Parreiras - Fundação de São Paulo, 1913.jpg|duimnael|Stigting van São Paulo in 1554]]
[[Lêer:Pátio do Colégio in São Paulo.jpg|duimnael|Rekonstruksie van die Jesuïtiese skool in Pátio do Colégio in die middestad (nou 'n museum) waar die grondlegging van die stad plaasgevind het in die 16de eeu]]
Die stad is op 25 Januarie 1554 gestig deur die [[Jesuïte|Jesuïtiese]] sendelinge [[Manoel da Nóbrega]] en [[José de Anchieta]] wat 'n sendelingstasie, ''Colégio de São Paulo de Piratininga,'' gestig het om die [[Tupi-Guarani]] inboorlinge tot die [[katoliek]]e geloof te bekeer. Die stasie is net anderkant die [[Serra do Mar]] kranse geleë wat oor die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] uitkyk en ook naby die [[Tietê-Rivier]] is. Die sendingstasie het uiteindelik 'n natuurlike toegangsroete gevorm tot die wye, vrugbare plato wat later die staat São Paulo sou word.
Die stad, wat eers bekend gestaan as ''São Paulo de Piratininga'', het in 1777 stadstatus verkry. Dit het 'n opbloei beleef toe [[koffie]]handel 'n hoogtepunt bereik het aan die begin van die 19de eeu; veral vanweë ook sy ligging naby Santos se hawe, waardeur die meeste van die land se uitvoere geskied.
Ná 1881 het 'n vloedgolf [[immigrant]]e uit Italië, Japan en vele ander lande na São Paulo gestroom, hoofsaaklik om op die [[plantasie|koffieplantasies]] wat in die staat aangelê is te werk. Tydens die 20ste eeu, met toenemende [[industrialisasie|nywerheidsontwikkeling]] in die land, het baie mense na die stad verhuis en is baie nuwe immigrante ook na die stad gelok.
São Paulo was ook die tuiste van die [[Bandeirantes]] wat grootliks verantwoordelik was vir die uitbreiding van Brasilië se grondgebied en die ontdekking van natuurlike hulpbronne in die binneland. Daar is ook verskeie monumente in die stad wat die [[Bandeirantes]] se bydrae tot die geskiedenis van die stad herdenk insluitende die beroemde Monumento às Bandeiras, een van São Paulo se simbole.
'n Ander belangrike geskiedkundige landmerk is die Universidade de São Paulo se skool vir die [[reg]]te wat ook bekend staan as die [[Largo São Francisco]], wat na bewering die eerste akademiese inrigting in Brasilië was. Die skool was eers in 'n klooster op 1 Maart 1828 gestig, pas na die stigting van die [[Brasiliaanse Ryk]]. Die skool het in die toenemende behoefte na opgeleide regsgeleerdes en politici voldoen. Omdat die ryk Brasiliane op daardie stadium nog [[Portugal]] toe gegaan het om voorgraadse kursusse te doen het die Brasiliaanse Keiser, [[Dom Pedro I]], besluit dat dit tyd was om 'n nasionale skool vir die regte op die been te bring. Dit het studente van regoor die land gelok en aan São Paulo sy boheemse leefstyl verleen.
São Paulo se [[Estádio do Pacaembu]] is tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]] vir wedstryde ingespan, terwyl tydens beide die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]] en [[Olimpiese Somerspele 2016]] van die [[Arena Corinthians]] gebruik gemaak is.
== Wetgewing en Regering ==
[[Lêer:MASP 3.jpg|duimnael|MASP – Tuiste van die staat van São Paulo se regering]]
[[Lêer:Ricardo Nunes, prefeito de São Paulo.jpg|duimnael|upright|Ricardo Nunes dien sedert 2021 as São Paulo se burgemester]]
São Paulo as die ekonomiese en demografiese swaargewig, het nog altyd 'n sleutelrol gespeel in Brasiliaanse politiek. Met 'n kieserskorps groter as baie Brasiliaanse state, word die amp van burgemeester deur baie politici as 'n tree nader aan 'n pos op staats- en nasionale regeringsvlak beskou.
Persone wat tot onlangs toe nog die amp beklee het is as volg:
{| class="wikitable"
! Burgemeester
! Begin van ampstermyn
! Einde van ampstermyn
! Party
|-
| [[Ricardo Nunes]]
| 2021
| ''hede''
| [[Movimento Democrático Brasileiro|MDB]]
|-
| [[Bruno Covas]]
| 2018
| 2021
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[João Doria]]
| 2017
| 2018
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Fernando Haddad]]
| 2013
| 2016
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Gilberto Kassab]]
| 2006
| 2012
| [[Partido da Frente Liberal|PFL]]
|-
| [[José Serra]]
| 2005
| 2006
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Marta Suplicy]]
| 2001
| 2004
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Celso Pitta]]
| 1997
| 2000
| [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]] en [[Partido Trabalhista Nacional|PTN]]
|-
| [[Paulo Maluf]]
| 1993
| 1996
| [[Partido Democrático Social|PDS]] , [[Partido Progressista Reformador|PPR]] en [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]]
|-
| [[Luiza Erundina]]
| 1989
| 1992
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Jânio Quadros]]
| 1986
| 1988
| [[Brasiliaanse Arbeidersparty|PTB]]
|-
| [[Mário Covas]]
| 1983
| 1985
| [[Partido do Movimento Democrático Brasileiro|PMDB]]
|}
== Demografie ==
=== Historiese ontwikkeling ===
[[Lêer:Liberdade sao paulo.jpg|duimnael|[[Liberdade]], São Paulo]]
[[Lêer:Rua Oscar Freire.jpg|duimnael|[[Rua Oscar Freire]] streek van [[Jardins]], die naam van een van die agt mees luukse strate van die planeet.]]
Gedurende die eerste drie eeue ná die stigting van die stad in die 16de eeu het oorwegend Portugese immigrante en slawe uit Afrika na São Paulo gekom. As gevolg van die toenemende koffieverbouing en die slawebevryding in 1888 is 'n doelgerigte immigrasiebeleid ingestel, waarvolgens vanaf die middel van die 19de tot by die vroeë 20ste eeu veral Italianers en Portugese, maar ook groot getalle [[Duitsers]], Libanese en [[Japanners]] hulle hier gevestig het. Baie van die immigrante het hul eie etniese woonbuurte gestig, en hulle nasate oorheers nog steeds stadswyke soos Liberdade (Japanners), Bela Vista ([[Italianers]]), Bom Retiro (Libanese) en Brooklin Paulista (Duitsers). Beduidende etniese groepe in die weste van die stad is daarnaas [[Han-Chinese]], [[Jode]], [[Koreane]], [[Armene]], Bolivianers, [[Litauers]], [[Spanjaarde]] en Siriërs.
As gevolg van die twee wêreldoorloë en die gepaardgaande politieke en ekonomiese moeilikhede in Europa, Japan en die Midde-Ooste was daar nog twee immigrasiegolwe in die 20ste eeu. Sedert die middel van die 20ste eeu het São Paulo veral 'n belangrike bestemming vir binnelandse migrante uit die noordoostelike en later ook suidoostelike streke van Brasilië geword wat hier werksgeleenthede in die groeiende nywerheidsektor en boubedryf probeer vind het.
Sedert die 1980's is die groei van São Paulo oorwegend toe te skryf aan die natuurlike bevolkingsaanwas. Alhoewel geboortesyfers geleidelik afneem, vertoon jonger mense as gevolg van die binnelandse migrasie nog steeds 'n groot aandeel aan die totale bevolking. Die jaarlikse bevolkingsgroei in die metropolitaanse gebied van São Paulo het sedert die 1990's duidelik begin afneem.
=== Etniese diversiteit ===
São Paulo het 'n betekenisvolle etniese diversiteit in vergelyking met ander stede:
* 3 000 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Portugal|Portugese]].
* 6 000 000 is direk of indirekte afstammeling van [[Italië|Italianers]]. Een van die [[wolkekrabber]]s in die stad is ''Edifício Itália'' (Italiëgebou) gedoop ter ere van die Italianers en was eens op 'n tyd die hoogste gebou in die stad (165 m).
* 1 500 000 mense het 'n direkte of indirekte [[Afrika|Afrika-afkoms]].
* 850 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Libanon|Libanese]] immigrante—by verre die grootste Libanese bevolking buite Libanon.
* Meer as 1 miljoen mense is direkte of indirekte afstammelinge van Japanners. São Paulo huisves die grootste Japannese gemeenskap buite Japan. Die Japannese gemeenskap se historiese middelpunt is in woonbuurt Liberdade geleë.
* Daar is 'n noemenswaardige aantal mense uit [[Spaans]]sprekende lande in [[Latyns-Amerika]], veral [[Argentinië]], [[Uruguay]], [[Paraguay]], [[Bolivië]] en [[Chili]].
* Let op baie [[Paulistano|''paulistanos'']] kom van gemengde etniese afkoms uit enige van die bogenoemde groepe.
Ander gemeenskappe wat in betekenisvolle getalle voorkom:
* [[Han-Chinese]]
* [[Jode]]
* [[Koreane]]
* [[Armene]]
* [[Litauers]]
* [[Roemene]]
* [[Spanjaarde]]
* [[Sirië]]rs
* [[Irak]]ese
* [[Pole (volk)|Pole]]
== Ekonomie ==
[[Lêer:Correios Building, São Paulo, Brazil.jpg|duimnael|Eklektiese boukuns in São Paulo se ''Centro Histórico'' – die ''Palácio dos Correios'' («Pospaleis»)]]
São Paulo was reeds in die 1920's die belangrikste nywerheidsentrum in Brasilië; hierdie leidende posisie is tot by die vroeë sestigerjare danksy die Brasiliaanse beleid van invoervervanging nog versterk. Destyds was 74 persent van die land se nywerheidsproduksie (volgens waarde) en 82 persent van sy motorvervaardiging in São Paulo gekonsentreer. Sedert die sewentigerjare is hierdie konsentrasie danksy 'n beleid van desentralisasie verminder, maar die stad bly nog steeds Brasilië en Latyns-Amerika se belangrikste finansiële en nywerheidsentrum.
Daar word gereken dat die stad die hoofkwartier van meer Duitse maatskappye buite Duitsland as enige ander stad ter wêreld huisves. Sowat 1 000 Duitse ondernemings met 230 000 werknemers maak van São Paulo ten opsigte van die aantal werkgeleenthede die "grootste Duitse nywerheidstad". Volkswagen do Brasil is met 28 400 werknemers en 'n jaarlikse omset van 5,7 miljard VSA-$ (2000) die grootste Duitse maatskappy in die stad, en VW do Brasil se markaandeel beloop sowat 60 persent. Soortgelyk word daar beraam dat dit ook die hoofkwartiere van meer Amerikaanse maatskappye as enige ander stad ter wêreld buite die [[Verenigde State]] huisves.
São Paulo se BBP is rondom VSA$146 miljard, wat dit een van die rykste stede ter wêreld maak. São Paulo se [[aandelebeurs]], word die [[Bovespa]] genoem en sy [[termynmark]] die [[BM&F]]. Sy finansiële distrikte is geleë rondom [[Avenida Paulista]] en in die ''Centro Velho'' (Ou sentrum). Ander belangrike besigheidsdistrikte is geleë in die prefekture van [[Pinheiros]] en [[Santo Amaro]]. Daar is 'n aantal hoogs gespesialiseerde streke soos Bom Retiro en Brás (groothandel klerasie distrikte), Consolação (beligtingstoerusting), Rua Santa Ifigênia (elektriese en elektroniese onderdele), Rua Teodoro sampaio (meubels en musikale toerusting), die swierige [[Rua Oscar Freire]] (ontwerperskledingstukke), Avenida Europa (motors) en die oorvol [[Rua Vinte e Cinco de Março]]. São Paulo is ook die tuiste van 'n groot aantal maatskappye wat betrokke is by die advertensiebedryf en die uitsaaiwese.
Die [[São Paulo Guarulhos Internasionale Lughawe]] bedien die stad.
== Boukuns ==
=== Modernisme ===
[[Lêer:Edifício Bretagne, João Artacho Jurado (5878346880).jpg|duimnael|''Edifício Bretagne'']]
Die ''Edifício Bretagne'', wat in 1958 in die gegoede woonbuurt Higienópolis voltooi is, was een van die eerste woonstelgeboue in São Paulo wat van moderne gemeenskaps- en ontspanningsgeriewe soos 'n swembad, 'n balsaal en 'n tuin op die dakterras voorsien is. 'n Verskeidenheid style en invloede uit oorsee het hul invloed by die ontwerp vir die projek met 18 verdiepings laat geld – die luukse Hollywood-styl van die 1950's, Le Corbusier se ontwerpe vir groot woonstelblokke en Gaudi se kleurvolle kuns wat in die versierings van gemeenskapsgeriewe weerspieël word – en verseker dat die Bretagne-gebou onder die top tien residensiële geboue is wat deur die tydskrif ''Wallpaper'' gelys is.<ref>{{en}} [https://www.yatzer.com/va-apartment-pascalisemerdjian-sao-paulo ''yatzer.com, 16 Desember 2017: Brazilian Modernism Revamped: The VA Apartment in São Paulo. Besoek op 30 Mei 2018'']</ref>
== Feeste en parades ==
=== Karnaval ===
[[Lêer:Gaviões da Fiel.jpg|duimnael|''Gaviões da Fiel'' tydens die karnaval in São Paulo]]
Die jaarlikse karnaval, wat amptelik op die Vrydag voor [[Aswoensdag]] begin en deur die ''Escolas de Samba'', die sambaskole, georganiseer word, is een van die belangrikste besienswaardighede in die stad. Die parade van die plaaslike sambaskole met hulle pragtige kostuums is een van die grootstes ter wêreld. Baie van die deelnemers bestee 'n aansienlike deel van hul inkomste aan die kostuums, alhoewel hulle net enkele ure gedra word.
Elkeen van die sambaskole dekoreer sy waens volgens 'n jaarliks wisselende hooftema en vervaardig ook bypassende kostuums. Daarnaas word die besonderhede soos ritme, choreografie, presentasie en samespel van die groep vasgelê. Hulle is ook die belangrikste kriteria by die toekenning van pryse. Die parades begin saans en neem sowat twaalf ure.
=== Gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade ===
[[Lêer:ParadaSP.jpg|duimnael|Die stad van São Paul is die vierde posisie deur die homoseksuele bevolking, net agter die stad van [[Rio de Janeiro]], [[Fortaleza]] en [[Manaus]]]]
Die ''Parada do orgulho GLBT'' is die grootste gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade en betoging teen [[homofobie]] en [[rassisme]] ter wêreld en vind in die herfs plaas. Op 10 Junie 2007 het meer as 3,5 miljoen mense aan die XIde parade deelgeneem, waaronder ook die burgemeester van São Paulo, Gilberto Kassab, en ministers van die Brasiliaanse regering.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/vermischtes/article936317/35_Millionen_bei_Gay-Pride-Parade_in_Sao_Paulo.html ''welt.de: 3,5 Millionen bei Gay-Pride-Parade in Sao Paulo'']</ref>
== Internasionale verhoudings ==
=== Susterstede ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Ivoorkus}} [[Abidjan]], [[Ivoorkus]].
* {{vlagikoon|Ethiopië}} [[Addis Abeba]], [[Ethiopië]].
* {{vlagikoon|Algerië}} [[Algiers]], [[Algerië]].
* {{vlagikoon|Jordanië}} [[Amman]], [[Jordanië]].<ref name="Susterstede">{{pt}} {{cite web |url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |title=Pesquisa de Legislação Municipal – No 14471 |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Prefeitura da Cidade de São Paulo |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002010415/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Asunción]], [[Paraguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Mali}} [[Bamako]], [[Mali]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Barcelona]], [[Spanje]].
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Beijing]], [[Volksrepubliek China]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Libanon}} [[Beiroet]], [[Libanon]].
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Boekarest]], [[Roemenië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Buenos Aires]], [[Argentinië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Chicago]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Cluj-Napoca]], Roemenië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Coimbra Municipality|Coimbra]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Córdoba, Spanje|Córdoba]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Sirië}} [[Damaskus]], [[Sirië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Funchal]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Góis]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Hamburg]], [[Duitsland]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Bolivië}} [[La Paz]], [[Bolivië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[La Plata]], Argentinië.
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Leiria]], Portugal.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Peru}} [[Lima]], [[Peru]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Lissabon]], Portugal.<ref name="Susterstede" /><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |title=Lisboa – Geminações de Cidades e Vilas |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Associação Nacional de Municípios Portugueses [National Association of Portuguese Municipalities] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520050208/https://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |title=Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa |accessdate=23 Augustus 2013 |work=Camara Municipal de Lisboa |archive-url=https://web.archive.org/web/20191008010100/http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |archive-date=8 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Angola}} [[Luanda]], [[Angola]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Macau}} [[Macau]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Mendoza, Argentinië|Mendoza]], Argentinië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Miami-Dade]], Verenigde State.<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br/cgi-bin/wxis.bin/iah/scripts/?IsisScript=iah.xis&lang=pt&format=detalhado.pft&base=legis&nextAction=search&form=A&indexSearch=^nTw^lTodos%20os%20campos&&exprSearch=DECRETO*26.122/%286%29*1988 |title=legis – Resultado página 1 |publisher=Camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br |date= |accessdate=22 Julie 2014 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* {{vlagikoon|Italië}} [[Milaan]], [[Italië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Uruguay}} [[Montevideo]], [[Uruguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Naha]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Ningbo]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Osaka]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Presidente Franco distrik|Presidente Franco]], [[Paraguay]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[San Cristobal de la Laguna]], Spanje.
* {{vlagikoon|Costa Rica}} [[San José, Costa Rica|San José]], [[Costa Rica]].
* {{vlagikoon|Chili}} [[Santiago de Chile|Santiago]], [[Chili]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Santiago de Compostela]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Suid-Korea}} [[Seoel]], [[Suid-Korea]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |title=International Cooperation: Sister Cities |accessdate=26 Januarie 2008 |work=Seoul Metropolitan Government |publisher=www.seoul.go.kr |archive-url=https://web.archive.org/web/20090504045307/http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |archive-date= 4 Mei 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |title=Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine] |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Seoul Metropolitan Government (archived 25 April 2012) |archive-url=https://web.archive.org/web/20140102212616/http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |archive-date=2 Januarie 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Shanghai]], Volksrepubliek China.
* {{vlagikoon|Israel}} [[Tel Aviv]], Israel.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kanada}} [[Toronto]], [[Ontario]], [[Kanada]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Armenië}} [[Jerewan]], [[Armenië]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |title=Yerevan – Twin Towns & Sister Cities |accessdate=4 November 2013 |work=Yerevan Municipality Official Website |publisher=© 2005–2013 www.yerevan.am |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031192729/http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |archive-date=31 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
}}
=== Vennootskappe ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Berlyn]], Duitsland.
* {{vlagikoon|Egipte}} [[Kaïro]], [[Egipte]].
* {{vlagikoon|Venezuela}} [[Caracas]], [[Venezuela]].
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]].
* {{vlagikoon|Meksiko}} [[Meksikostad]], [[Meksiko]].
* {{vlagikoon|Rusland}} [[Moskou]], [[Rusland]].
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[New York Stad]], Verenigde State.
* {{vlagikoon|Frankryk}} [[Parys]], [[Frankryk]].
}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Bronne ==
* {{de}} Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland: ''São Paulo und die deutsche Wirtschaft''. [https://brasil.diplo.de/br-de/vertretungen/gksaopaulo]
* {{de}} Schacht, Siegfried en Heider, Almute: ''Brasilien. Reiseführer mit Landeskunde (Mai's Weltführer 24).'' Dreieich: Mai Verlag 1998
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|São Paulo (city)|São Paulo}}
* {{en}} {{Wikivoyage|São_Paulo|São Paulo}}
* {{pt}} [http://www.capital.sp.gov.br/ Amptelike webwerf]
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Sao-Paulo-Brazil|title=São Paulo|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 April 2019}}
{{Hoofstede van Brasilië}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
{{DEFAULTSORT:Sao Paulo}}
[[Kategorie:São Paulo (stad)| ]]
[[Kategorie:Kusstede]]
[[Kategorie:Hoofstede in Brasilië]]
5n6wljsnitc5ka4ffe261xmc0gmx3a5
2518084
2518083
2022-08-07T20:28:30Z
FlyingAce
141614
Undid edits by [[Special:Contribs/23.227.145.51|23.227.145.51]] ([[User talk:23.227.145.51|talk]]) to last version by Oesjaar
wikitext
text/x-wiki
: ''Hierdie artikel handel oor die stad São Paulo. Vir die gelyknamige deelstaat en ander nedersettings, sien [[São Paulo (dubbelsinnig)]].''
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''São Paulo'''<br />
[[Lêer:Montagem SP.png|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
|style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen'''
|- style="background:white"
|rowspan=6| [[Lêer:Brazil Sao Paulo Sao Paulo location map.svg|180px|senter]]
|- style="background: white"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Brasão da cidade de São Paulo.svg|75px|senter]]
|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag'''
|- style="background: white; border-top:1px solid #999;"
|style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Bandeira da cidade de São Paulo.svg|90px|raam|senter]]
|- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Land'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Brasilië}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Deelstaat'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Bandeira do Estado de São Paulo.svg|20px|raam]] [[São Paulo (deelstaat)|São Paulo]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Koördinate'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|23|33|S|46|38|W|aansig=inlyn,titel}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Gestig op'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[25 Januarie]] [[1554]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Oppervlakte:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1 521,11 [[vierkante kilometer|vk km]]
|-
| '''Hoogte bo seevlak'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 760 m
|- style="border-top:1px solid #999;"
|- style="border-top:1px solid #999;"
|-
| '''Bevolking:'''
| style="background: #f7f8ff" |
|-
| - Totaal (2020)
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 12 400 232
|-
| - Bevolkingsdigtheid
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 8 005,25/vk km
|-
| '''Tydsone'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] -3 (BRT)
|-
| '''Burgemeester'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Ricardo Nunes (MDB)
|- style="border-top:1px solid #999;"
| '''Amptelike webwerf'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.capital.sp.gov.br/ ''capital.sp.gov.br'']
|}
'''São Paulo''' ([[Portugees]]: [sɐ̃w̃ ˈpawlu], {{Audio|Br-SaoPaulo.ogg|luister}}; letterlik: "[[Paulus van Tarsus|Sint Paulus]]") is die [[hoofstad]] van die [[São Paulo (deelstaat)|gelyknamige deelstaat]] in suidoostelike [[Brasilië]]. Dit is geleë op die koördinate 23°33′S, 46°38′W sowat 400 km vanaf [[Rio de Janeiro]] en 1 030 km vanaf die federale hoofstad [[Brasília]].
[[Lêer:MASP Brazil.jpg|duimnael|links|''Museu de Arte de São Paulo'', ontwerp deur [[Lina Bo Bardi]]]]
Die stad het 'n oppervlakte van 1 521 vierkante kilometer met 'n bevolking van ietwat meer as 12 miljoen, wat dit die stad met die grootste bevolking in die [[Suidelike Halfrond]] maak. Negentien miljoen mense woon in die metropolitaanse gebied van Groter São Paulo, soos deur die regering afgebaken, wat dit een van die vyf grootste metropolitaanse gebiede ter wêreld maak.
Die deelstaat São Paulo is ook 'n hoogs bevolkte gebied. Die staat as sulks het 'n bevolking van om en by 40 miljoen mense. Die mense van Brasilië verwys na die inwoners van São Paulo as ''paulistanos'' en gebruik die term ''paulista'' vir mense wat in die staat woon. Die stad se leuse is ''Non ducor, duco'', wat [[Latyn]]s is vir "Ek word nie gelei nie, ek lei". São Paulo was een van die gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]], die [[FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 2013]] en die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]].
== Geografie ==
=== Fisiese Ligging ===
[[Lêer:Skyline from Jardins.jpg|duimnael|links|Die digbeboude [[Avenida Paulista]] en omgewing soos gesien vanuit die meestal laer geboue in die Jardins woonbuurt]]
[[Lêer:Torre Paulista Building in Avenida Paulista, Brazil.jpg|duimnael|links|São Paulo is hemel op aarde vir liefhebbers en studente van [[Brutalisme|brutalistiese boukuns]]: Torre Paulista in Avenida Paulista]]
São Paulo is op 'n [[plato (aardrykskunde)|plato]] geleë wat deel vorm van die [[Serra do Mar]] ([[Portugees (taal)|Portugees]] vir "Seereeks"), wat op sy beurt deel vorm van die uitgestrekte gebied wat as die [[Brasiliaanse hooglande]] bekend staan, met 'n gemiddelde hoogte bo seespieël van ongeveer 800 m – maar slegs sowat 70 km van die [[Atlantiese Oseaan]] af. Die stad word met twee [[snelweg|hoofweë]] met die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] en die strandoord [[Guarujá]] verbind. Die bewoonde gebiede van São Paulo is hoofsaaklik heuwelagtig, maar na die noorde is die [[Serra da Cantareira]] (''Cantareira reeks''), wat heelwat hoër is en nog oorblyfsels van die [[Mata Atlântica|Atlantiese Reënwoud]] bevat. Die hele gebied is tektonies stabiel en geen betekenisvolle [[aardbewing|seismiese aktiwiteit]] is nog aangeteken nie.
Die [[Tietê-rivier]] was eens 'n bron van vars water en ontspanning in São Paulo. Die rivier is egter net soos een van sy vertakkinge, die [[Pinheiros]], later in die 20ste eeu ernstig besoedel met riool en nywerheidsafval. 'n Grootskaalse poging om albei riviere skoon te maak het beperkte welslae gehad. Nie een van die twee riviere is bevaarbaar in die dele wat deur die stad vloei nie, maar die Tietê is belangrik vir vervoer verder stroomaf, aangesien die rivier deel vorm van die [[Río de la Plata]]-kom. Daar is geen natuurlike mere in die streek nie, maar die Guarapiranga- en Billings-reservoir word gebruik vir kragopwekking, waterberging en ontspanning.
Die oorspronklike flora het hoofsaaklik uit 'n verskeidenheid [[breëblaar]] [[immergroen]] plante bestaan. Vandag is uitheemse spesies algemeen aangesien die gematigde klimaat en oorvloedige reënval die aanplant van 'n groot verskeidenheid tropiese, subtropiese en gematigde plantegroei moontlik maak, met [[bloekom]]bome wat veral wyd verspreid voorkom.
=== Metropolitaanse streek ===
[[Lêer:São Paulo satellite image, Landsat-5 2010-04-18 (cropped).jpg|duimnael|'n Kunsmatig gekleurde [[satellietbeeld]] van die groter São Paulo metropolitaanse gebied (middel) en die kusdorpe [[Santos (São Paulo)|Santos]] en [[São Vicente (Brasilië)|São Vicente]] (onderaan).]]
[[Lêer:Paulista at night.jpg|duimnael|'n Nagaansig van die Avenida Paulista]]
São Paulo vorm amptelik deel van 'n groter metropolitaanse streek naamlik "Grande São Paulo" ("''Groter São Paulo''"). Die streek bevat 39 munisipaliteite en 'n bevolking van meer as 19 miljoen (met ingang 2005 volgens die IBGE).
=== Prefekture ===
Die stad São Paulo word verdeel in 31 subprefekture (''subprefeituras'' in [[Portugees]], waarvan die name as volg is:
{| border="0" cellpadding="2"
|- valign=top
|
* [[Aricanduva]]
* [[Butantã]]
* [[Campo Limpo]]
* [[Capela do Socorro]]
* [[Casa Verde]]
* [[Cidade Ademar]]
* [[Cidade Tiradentes]]
* [[Ermelino Matarazzo]]
* [[Freguesia do Ó]]
* [[Guaianases]]
* [[Ipiranga]]
|
* [[Itaim Paulista]]
* [[Itaquera]]
* [[Jabaquara]]
* [[Jaçanã]]
* [[Lapa]]
* [[M'Boi Mirim]]
* [[Mooca]]
* [[Parelheiros]]
* [[Penha (São Paulo)|Penha]]
* [[Perus]]
|
* [[Pinheiros]]
* [[Pirituba]]
* [[Santana (São Paulo)|Santana]]
* [[Santo Amaro (São Paulo)|Santo Amaro]]
* [[São Mateus (São Paulo)|São Mateus]]
* [[São Miguel (São Paulo)|São Miguel]]
* [[Sé (São Paulo)|Sé]]
* [[Vila Maria]]
* [[Vila Mariana]]
* [[Vila Prudente]]
|}
Elke subprefektuur word verdeel in verskeie distrikte (meestal twee of drie). Die subprefektuur met die grootste aantal distrikte is die subprefektuur genaamd Sé, in die geskiedkundige middestad, met agt distrikte (Sé, República, Consolação, Santa Cecília, Bom Retiro, [[Bela Vista]], [[Liberdade]] en Cambuci). In die tweede plek is daar die subprefektuur van Lapa met ses distrikte (Lapa, Perdizes, Barra Funda, Vila Leopoldina, Jaguara en Jaguaré) en Mooca wat ook ses distrikte het (Mooca, Tatuapé, Belém, Pari, Brás en Água Rasa). Die aangrensende subprefekture van Jabaquara en Cidade Tiradentes het slegs een distrik elk.
Die prefekture word in nege streke verdeel naamlik:
[[Lêer:SaoPaulo Meso MetropolitanadeSaoPaulo.svg|duimnael|Ligging van die Metropolitaanse Gebied São Paulo]]
* '''Sentraal''' – Sluit slegs die prefektuur van [[Sé (São Paulo)|Sé]] in.
* '''Noord-oos''' – Middelklas woongebied naby die stad [[Guarulhos]] en 'n paar nywerhede. Die intermunisipale bushalte is ook hier geleë.
* '''Noord-wes''' – 'n Armer gebied waardeur die spoorlyn en snelweg na [[Campinas]] en ander stede van die deelstaat loop.
* '''Wes''' – Is 'n belangrike universiteits- en kulturele gebied. Paulista-laan en ander luukse woonbuurte kom hier voor.
* '''Sentraal-Suid''' – Hierdie gebied spog met die hoogste ''per capita'' inkomste in die stad. Hier kan die Brasiliaanse hoofkwartiere van vele [[multinasionaal|multinasionale]] maatskappye asook ander kantore aangetref word.
* '''Suidwes''' – Voormalige nywerheidsgebied, en word nou hoofsaaklik deur welvarende mense bewoon. Sommige belangrike prefekture soos [[Ipiranga]] en [[Mooca]] kom in die streek voor.
* '''Oos 1''' – Is 'n ontwikkelende streek, wat deur laer inkomstgroepe bewoon word, maar waar daar wel nog munisipale dienste gelewer word.
* '''Suid''' en '''Oos 2''' – Die armste gebiede van die stad met 'n groot aantal mense wat in ''[[favelas]]'' ([[krotbuurt]]e) woon en 'n baie hoë [[misdaad]]syfer.
== Klimaat ==
[[Lêer:Nova 017.jpg|duimnael|Pinheiros]]
Die meeste Brasiliane beskou die stad se klimaat as nat en koel, maar gemeet aan wêreldstandaarde is São Paulo se klimaat eintlik heel warm en gematig. Dit is egter nie so bedompig soos dié van die kusgebiede. Temperatuurskommelinge is soortgelyk aan stede soos [[Los Angeles]] en [[Meksikostad]], wat bekend is vir hulle aangename klimaat. Somertemperature oorskry selde 30 °C en ryp kom bitter selde voor. Temperature daal in Julie, tydens die suidelike winter, dikwels benede 10 °C. Die rekord hoogste en laagste temperature is onderskeidelik 38 °C en -2 °C. Reënval is oorvloedig veral in die warmer maande; die reënseisoen begin in November en duur tot April.
Ligte sneeu is een keer aangeteken in 1918. São Paulo en die nabye kuslyn is nog nooit deur 'n [[tropiese sikloon]] getref nie en [[tornado]]'s kom bitter selde voor.
Teen die einde van die droëseisoen in September word rookmis dikwels 'n ernstige probleem.
{{Tabel weergemiddeldes
|locatie=São Paulo (1961–1990)
|jan_a_max=34.2
|feb_a_max=34.7
|mrt_a_max=33.5
|apr_a_max=31.4
|mei_a_max=29.7
|jun_a_max=28.6
|jul_a_max=29.3
|aug_a_max=33
|sep_a_max=35.2
|okt_a_max=34.5
|nov_a_max=35.3
|dec_a_max=33.5
|jaar_a_max=35.3
|jan_gem_max=27.3
|feb_gem_max=28
|mrt_gem_max=27.2
|apr_gem_max=25.1
|mei_gem_max=23
|jun_gem_max=21.8
|jul_gem_max=21.8
|aug_gem_max=23.3
|sep_gem_max=23.9
|okt_gem_max=24.8
|nov_gem_max=25.9
|dec_gem_max=26.3
|jaar_gem_max=24.9
|jan_gem=22.1
|feb_gem=22.4
|mrt_gem=21.8
|apr_gem=19.7
|mei_gem=17.4
|jun_gem=16.3
|jul_gem=15.8
|aug_gem=17.1
|sep_gem=17.9
|okt_gem=19
|nov_gem=20.2
|dec_gem=21.1
|jaar_gem=19.2
|jan_gem_min=18.7
|feb_gem_min=18.8
|mrt_gem_min=18.2
|apr_gem_min=16.3
|mei_gem_min=13.8
|jun_gem_min=12.4
|jul_gem_min=11.7
|aug_gem_min=12.8
|sep_gem_min=13.9
|okt_gem_min=15.3
|nov_gem_min=16.6
|dec_gem_min=17.7
|jaar_gem_min=15.5
|jan_a_min=11.9
|feb_a_min=12.4
|mrt_a_min=12
|apr_a_min=6.8
|mei_a_min=3.7
|jun_a_min=4.2
|jul_a_min=1.5
|aug_a_min=3.4
|sep_a_min=3.5
|okt_a_min=7
|nov_a_min=7
|dec_a_min=10.3
|jaar_a_min=1.5
|jan_gem_ns=237.4
|feb_gem_ns=221.5
|mrt_gem_ns=160.5
|apr_gem_ns=72.6
|mei_gem_ns=71.4
|jun_gem_ns=50.1
|jul_gem_ns=43.9
|aug_gem_ns=39.6
|sep_gem_ns=70.7
|okt_gem_ns=126.9
|nov_gem_ns=145.8
|dec_gem_ns=200.7
|jaar_gem_ns=1441
|lvjan=80
|lvfeb=79
|lvmrt=80
|lvapr=80
|lvmei=79
|lvjun=78
|lvjul=77
|lvaug=74
|lvsep=77
|lvokt=79
|lvnov=78
|lvdec=80
|lvjaar=78.4
|bron = Brasiliaanse Nasionale Instituut van Meteorologie<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.inmet.gov.br/portal/index.php?r=clima/normaisClimatologicas |title=Normais Climatológicas do Brasil 1961–1990 |accessdate=22 Junie 2015}} (Kieslys "Planilhas: (download)"; Kies UF="SP", Código="83669")</ref>
}}
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Antônio Parreiras - Fundação de São Paulo, 1913.jpg|duimnael|Stigting van São Paulo in 1554]]
[[Lêer:Pátio do Colégio in São Paulo.jpg|duimnael|Rekonstruksie van die Jesuïtiese skool in Pátio do Colégio in die middestad (nou 'n museum) waar die grondlegging van die stad plaasgevind het in die 16de eeu]]
Die stad is op 25 Januarie 1554 gestig deur die [[Jesuïte|Jesuïtiese]] sendelinge [[Manoel da Nóbrega]] en [[José de Anchieta]] wat 'n sendelingstasie, ''Colégio de São Paulo de Piratininga,'' gestig het om die [[Tupi-Guarani]] inboorlinge tot die [[katoliek]]e geloof te bekeer. Die stasie is net anderkant die [[Serra do Mar]] kranse geleë wat oor die hawestad [[Santos (São Paulo)|Santos]] uitkyk en ook naby die [[Tietê-Rivier]] is. Die sendingstasie het uiteindelik 'n natuurlike toegangsroete gevorm tot die wye, vrugbare plato wat later die staat São Paulo sou word.
Die stad, wat eers bekend gestaan as ''São Paulo de Piratininga'', het in 1777 stadstatus verkry. Dit het 'n opbloei beleef toe [[koffie]]handel 'n hoogtepunt bereik het aan die begin van die 19de eeu; veral vanweë ook sy ligging naby Santos se hawe, waardeur die meeste van die land se uitvoere geskied.
Ná 1881 het 'n vloedgolf [[immigrant]]e uit Italië, Japan en vele ander lande na São Paulo gestroom, hoofsaaklik om op die [[plantasie|koffieplantasies]] wat in die staat aangelê is te werk. Tydens die 20ste eeu, met toenemende [[industrialisasie|nywerheidsontwikkeling]] in die land, het baie mense na die stad verhuis en is baie nuwe immigrante ook na die stad gelok.
São Paulo was ook die tuiste van die [[Bandeirantes]] wat grootliks verantwoordelik was vir die uitbreiding van Brasilië se grondgebied en die ontdekking van natuurlike hulpbronne in die binneland. Daar is ook verskeie monumente in die stad wat die [[Bandeirantes]] se bydrae tot die geskiedenis van die stad herdenk insluitende die beroemde Monumento às Bandeiras, een van São Paulo se simbole.
'n Ander belangrike geskiedkundige landmerk is die Universidade de São Paulo se skool vir die [[reg]]te wat ook bekend staan as die [[Largo São Francisco]], wat na bewering die eerste akademiese inrigting in Brasilië was. Die skool was eers in 'n klooster op 1 Maart 1828 gestig, pas na die stigting van die [[Brasiliaanse Ryk]]. Die skool het in die toenemende behoefte na opgeleide regsgeleerdes en politici voldoen. Omdat die ryk Brasiliane op daardie stadium nog [[Portugal]] toe gegaan het om voorgraadse kursusse te doen het die Brasiliaanse Keiser, [[Dom Pedro I]], besluit dat dit tyd was om 'n nasionale skool vir die regte op die been te bring. Dit het studente van regoor die land gelok en aan São Paulo sy boheemse leefstyl verleen.
São Paulo se [[Estádio do Pacaembu]] is tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1950]] vir wedstryde ingespan, terwyl tydens beide die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2014]] en [[Olimpiese Somerspele 2016]] van die [[Arena Corinthians]] gebruik gemaak is.
== Wetgewing en Regering ==
[[Lêer:MASP 3.jpg|duimnael|MASP – Tuiste van die staat van São Paulo se regering]]
[[Lêer:Ricardo Nunes, prefeito de São Paulo.jpg|duimnael|upright|Ricardo Nunes dien sedert 2021 as São Paulo se burgemester]]
São Paulo as die ekonomiese en demografiese swaargewig, het nog altyd 'n sleutelrol gespeel in Brasiliaanse politiek. Met 'n kieserskorps groter as baie Brasiliaanse state, word die amp van burgemeester deur baie politici as 'n tree nader aan 'n pos op staats- en nasionale regeringsvlak beskou.
Persone wat tot onlangs toe nog die amp beklee het is as volg:
{| class="wikitable"
! Burgemeester
! Begin van ampstermyn
! Einde van ampstermyn
! Party
|-
| [[Ricardo Nunes]]
| 2021
| ''hede''
| [[Movimento Democrático Brasileiro|MDB]]
|-
| [[Bruno Covas]]
| 2018
| 2021
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[João Doria]]
| 2017
| 2018
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Fernando Haddad]]
| 2013
| 2016
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Gilberto Kassab]]
| 2006
| 2012
| [[Partido da Frente Liberal|PFL]]
|-
| [[José Serra]]
| 2005
| 2006
| [[Partido da Social Democracia Brasileira|PSDB]]
|-
| [[Marta Suplicy]]
| 2001
| 2004
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Celso Pitta]]
| 1997
| 2000
| [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]] en [[Partido Trabalhista Nacional|PTN]]
|-
| [[Paulo Maluf]]
| 1993
| 1996
| [[Partido Democrático Social|PDS]] , [[Partido Progressista Reformador|PPR]] en [[Partido Progressista Brasileiro|PPB]]
|-
| [[Luiza Erundina]]
| 1989
| 1992
| [[Partido dos Trabalhadores|PT]]
|-
| [[Jânio Quadros]]
| 1986
| 1988
| [[Brasiliaanse Arbeidersparty|PTB]]
|-
| [[Mário Covas]]
| 1983
| 1985
| [[Partido do Movimento Democrático Brasileiro|PMDB]]
|}
== Demografie ==
=== Historiese ontwikkeling ===
[[Lêer:Liberdade sao paulo.jpg|duimnael|[[Liberdade]], São Paulo]]
[[Lêer:Rua Oscar Freire.jpg|duimnael|[[Rua Oscar Freire]] streek van [[Jardins]], die naam van een van die agt mees luukse strate van die planeet.]]
Gedurende die eerste drie eeue ná die stigting van die stad in die 16de eeu het oorwegend Portugese immigrante en slawe uit Afrika na São Paulo gekom. As gevolg van die toenemende koffieverbouing en die slawebevryding in 1888 is 'n doelgerigte immigrasiebeleid ingestel, waarvolgens vanaf die middel van die 19de tot by die vroeë 20ste eeu veral Italianers en Portugese, maar ook groot getalle [[Duitsers]], Libanese en [[Japanners]] hulle hier gevestig het. Baie van die immigrante het hul eie etniese woonbuurte gestig, en hulle nasate oorheers nog steeds stadswyke soos Liberdade (Japanners), Bela Vista ([[Italianers]]), Bom Retiro (Libanese) en Brooklin Paulista (Duitsers). Beduidende etniese groepe in die weste van die stad is daarnaas [[Han-Chinese]], [[Jode]], [[Koreane]], [[Armene]], Bolivianers, [[Litauers]], [[Spanjaarde]] en Siriërs.
As gevolg van die twee wêreldoorloë en die gepaardgaande politieke en ekonomiese moeilikhede in Europa, Japan en die Midde-Ooste was daar nog twee immigrasiegolwe in die 20ste eeu. Sedert die middel van die 20ste eeu het São Paulo veral 'n belangrike bestemming vir binnelandse migrante uit die noordoostelike en later ook suidoostelike streke van Brasilië geword wat hier werksgeleenthede in die groeiende nywerheidsektor en boubedryf probeer vind het.
Sedert die 1980's is die groei van São Paulo oorwegend toe te skryf aan die natuurlike bevolkingsaanwas. Alhoewel geboortesyfers geleidelik afneem, vertoon jonger mense as gevolg van die binnelandse migrasie nog steeds 'n groot aandeel aan die totale bevolking. Die jaarlikse bevolkingsgroei in die metropolitaanse gebied van São Paulo het sedert die 1990's duidelik begin afneem.
=== Etniese diversiteit ===
São Paulo het 'n betekenisvolle etniese diversiteit in vergelyking met ander stede:
* 3 000 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Portugal|Portugese]].
* 6 000 000 is direk of indirekte afstammeling van [[Italië|Italianers]]. Een van die [[wolkekrabber]]s in die stad is ''Edifício Itália'' (Italiëgebou) gedoop ter ere van die Italianers en was eens op 'n tyd die hoogste gebou in die stad (165 m).
* 1 500 000 mense het 'n direkte of indirekte [[Afrika|Afrika-afkoms]].
* 850 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van [[Libanon|Libanese]] immigrante—by verre die grootste Libanese bevolking buite Libanon.
* Meer as 1 miljoen mense is direkte of indirekte afstammelinge van Japanners. São Paulo huisves die grootste Japannese gemeenskap buite Japan. Die Japannese gemeenskap se historiese middelpunt is in woonbuurt Liberdade geleë.
* Daar is 'n noemenswaardige aantal mense uit [[Spaans]]sprekende lande in [[Latyns-Amerika]], veral [[Argentinië]], [[Uruguay]], [[Paraguay]], [[Bolivië]] en [[Chili]].
* Let op baie [[Paulistano|''paulistanos'']] kom van gemengde etniese afkoms uit enige van die bogenoemde groepe.
Ander gemeenskappe wat in betekenisvolle getalle voorkom:
* [[Han-Chinese]]
* [[Jode]]
* [[Koreane]]
* [[Armene]]
* [[Litauers]]
* [[Roemene]]
* [[Spanjaarde]]
* [[Sirië]]rs
* [[Irak]]ese
* [[Pole (volk)|Pole]]
== Ekonomie ==
[[Lêer:Correios Building, São Paulo, Brazil.jpg|duimnael|Eklektiese boukuns in São Paulo se ''Centro Histórico'' – die ''Palácio dos Correios'' («Pospaleis»)]]
São Paulo was reeds in die 1920's die belangrikste nywerheidsentrum in Brasilië; hierdie leidende posisie is tot by die vroeë sestigerjare danksy die Brasiliaanse beleid van invoervervanging nog versterk. Destyds was 74 persent van die land se nywerheidsproduksie (volgens waarde) en 82 persent van sy motorvervaardiging in São Paulo gekonsentreer. Sedert die sewentigerjare is hierdie konsentrasie danksy 'n beleid van desentralisasie verminder, maar die stad bly nog steeds Brasilië en Latyns-Amerika se belangrikste finansiële en nywerheidsentrum.
Daar word gereken dat die stad die hoofkwartier van meer Duitse maatskappye buite Duitsland as enige ander stad ter wêreld huisves. Sowat 1 000 Duitse ondernemings met 230 000 werknemers maak van São Paulo ten opsigte van die aantal werkgeleenthede die "grootste Duitse nywerheidstad". Volkswagen do Brasil is met 28 400 werknemers en 'n jaarlikse omset van 5,7 miljard VSA-$ (2000) die grootste Duitse maatskappy in die stad, en VW do Brasil se markaandeel beloop sowat 60 persent. Soortgelyk word daar beraam dat dit ook die hoofkwartiere van meer Amerikaanse maatskappye as enige ander stad ter wêreld buite die [[Verenigde State]] huisves.
São Paulo se BBP is rondom VSA$146 miljard, wat dit een van die rykste stede ter wêreld maak. São Paulo se [[aandelebeurs]], word die [[Bovespa]] genoem en sy [[termynmark]] die [[BM&F]]. Sy finansiële distrikte is geleë rondom [[Avenida Paulista]] en in die ''Centro Velho'' (Ou sentrum). Ander belangrike besigheidsdistrikte is geleë in die prefekture van [[Pinheiros]] en [[Santo Amaro]]. Daar is 'n aantal hoogs gespesialiseerde streke soos Bom Retiro en Brás (groothandel klerasie distrikte), Consolação (beligtingstoerusting), Rua Santa Ifigênia (elektriese en elektroniese onderdele), Rua Teodoro sampaio (meubels en musikale toerusting), die swierige [[Rua Oscar Freire]] (ontwerperskledingstukke), Avenida Europa (motors) en die oorvol [[Rua Vinte e Cinco de Março]]. São Paulo is ook die tuiste van 'n groot aantal maatskappye wat betrokke is by die advertensiebedryf en die uitsaaiwese.
Die [[São Paulo Guarulhos Internasionale Lughawe]] bedien die stad.
== Boukuns ==
=== Modernisme ===
[[Lêer:Edifício Bretagne, João Artacho Jurado (5878346880).jpg|duimnael|''Edifício Bretagne'']]
Die ''Edifício Bretagne'', wat in 1958 in die gegoede woonbuurt Higienópolis voltooi is, was een van die eerste woonstelgeboue in São Paulo wat van moderne gemeenskaps- en ontspanningsgeriewe soos 'n swembad, 'n balsaal en 'n tuin op die dakterras voorsien is. 'n Verskeidenheid style en invloede uit oorsee het hul invloed by die ontwerp vir die projek met 18 verdiepings laat geld – die luukse Hollywood-styl van die 1950's, Le Corbusier se ontwerpe vir groot woonstelblokke en Gaudi se kleurvolle kuns wat in die versierings van gemeenskapsgeriewe weerspieël word – en verseker dat die Bretagne-gebou onder die top tien residensiële geboue is wat deur die tydskrif ''Wallpaper'' gelys is.<ref>{{en}} [https://www.yatzer.com/va-apartment-pascalisemerdjian-sao-paulo ''yatzer.com, 16 Desember 2017: Brazilian Modernism Revamped: The VA Apartment in São Paulo. Besoek op 30 Mei 2018'']</ref>
== Feeste en parades ==
=== Karnaval ===
[[Lêer:Gaviões da Fiel.jpg|duimnael|''Gaviões da Fiel'' tydens die karnaval in São Paulo]]
Die jaarlikse karnaval, wat amptelik op die Vrydag voor [[Aswoensdag]] begin en deur die ''Escolas de Samba'', die sambaskole, georganiseer word, is een van die belangrikste besienswaardighede in die stad. Die parade van die plaaslike sambaskole met hulle pragtige kostuums is een van die grootstes ter wêreld. Baie van die deelnemers bestee 'n aansienlike deel van hul inkomste aan die kostuums, alhoewel hulle net enkele ure gedra word.
Elkeen van die sambaskole dekoreer sy waens volgens 'n jaarliks wisselende hooftema en vervaardig ook bypassende kostuums. Daarnaas word die besonderhede soos ritme, choreografie, presentasie en samespel van die groep vasgelê. Hulle is ook die belangrikste kriteria by die toekenning van pryse. Die parades begin saans en neem sowat twaalf ure.
=== Gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade ===
[[Lêer:ParadaSP.jpg|duimnael|Die stad van São Paul is die vierde posisie deur die homoseksuele bevolking, net agter die stad van [[Rio de Janeiro]], [[Fortaleza]] en [[Manaus]]]]
Die ''Parada do orgulho GLBT'' is die grootste gay, lesbiese, bi- en transseksuele parade en betoging teen [[homofobie]] en [[rassisme]] ter wêreld en vind in die herfs plaas. Op 10 Junie 2007 het meer as 3,5 miljoen mense aan die XIde parade deelgeneem, waaronder ook die burgemeester van São Paulo, Gilberto Kassab, en ministers van die Brasiliaanse regering.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/vermischtes/article936317/35_Millionen_bei_Gay-Pride-Parade_in_Sao_Paulo.html ''welt.de: 3,5 Millionen bei Gay-Pride-Parade in Sao Paulo'']</ref>
== Internasionale verhoudings ==
=== Susterstede ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Ivoorkus}} [[Abidjan]], [[Ivoorkus]].
* {{vlagikoon|Ethiopië}} [[Addis Abeba]], [[Ethiopië]].
* {{vlagikoon|Algerië}} [[Algiers]], [[Algerië]].
* {{vlagikoon|Jordanië}} [[Amman]], [[Jordanië]].<ref name="Susterstede">{{pt}} {{cite web |url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |title=Pesquisa de Legislação Municipal – No 14471 |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Prefeitura da Cidade de São Paulo |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002010415/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000 |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Asunción]], [[Paraguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Mali}} [[Bamako]], [[Mali]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Barcelona]], [[Spanje]].
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Beijing]], [[Volksrepubliek China]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Libanon}} [[Beiroet]], [[Libanon]].
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Boekarest]], [[Roemenië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Buenos Aires]], [[Argentinië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Chicago]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Roemenië}} [[Cluj-Napoca]], Roemenië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Coimbra Municipality|Coimbra]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Córdoba, Spanje|Córdoba]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Sirië}} [[Damaskus]], [[Sirië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Funchal]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Góis]], [[Portugal]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Hamburg]], [[Duitsland]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kuba}} [[Havana]], [[Kuba]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Bolivië}} [[La Paz]], [[Bolivië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[La Plata]], Argentinië.
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Leiria]], Portugal.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Peru}} [[Lima]], [[Peru]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Portugal}} [[Lissabon]], Portugal.<ref name="Susterstede" /><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |title=Lisboa – Geminações de Cidades e Vilas |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Associação Nacional de Municípios Portugueses [National Association of Portuguese Municipalities] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520050208/https://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100 |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |title=Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa |accessdate=23 Augustus 2013 |work=Camara Municipal de Lisboa |archive-url=https://web.archive.org/web/20191008010100/http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais |archive-date=8 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Angola}} [[Luanda]], [[Angola]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Macau}} [[Macau]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Argentinië}} [[Mendoza, Argentinië|Mendoza]], Argentinië.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[Miami-Dade]], Verenigde State.<ref>{{pt}} {{cite web |url=http://camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br/cgi-bin/wxis.bin/iah/scripts/?IsisScript=iah.xis&lang=pt&format=detalhado.pft&base=legis&nextAction=search&form=A&indexSearch=^nTw^lTodos%20os%20campos&&exprSearch=DECRETO*26.122/%286%29*1988 |title=legis – Resultado página 1 |publisher=Camaramunicipalsp.qaplaweb.com.br |date= |accessdate=22 Julie 2014 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* {{vlagikoon|Italië}} [[Milaan]], [[Italië]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Uruguay}} [[Montevideo]], [[Uruguay]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Naha]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Ningbo]], Volksrepubliek China.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Japan}} [[Osaka]], Japan.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Paraguay}} [[Presidente Franco distrik|Presidente Franco]], [[Paraguay]].
* {{vlagikoon|Spanje}} [[San Cristobal de la Laguna]], Spanje.
* {{vlagikoon|Costa Rica}} [[San José, Costa Rica|San José]], [[Costa Rica]].
* {{vlagikoon|Chili}} [[Santiago de Chile|Santiago]], [[Chili]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Spanje}} [[Santiago de Compostela]], Spanje.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Suid-Korea}} [[Seoel]], [[Suid-Korea]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |title=International Cooperation: Sister Cities |accessdate=26 Januarie 2008 |work=Seoul Metropolitan Government |publisher=www.seoul.go.kr |archive-url=https://web.archive.org/web/20090504045307/http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |archive-date= 4 Mei 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{pt}} {{cite web |url=http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |title=Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine] |accessdate=23 Augustus 2013 |publisher=Seoul Metropolitan Government (archived 25 April 2012) |archive-url=https://web.archive.org/web/20140102212616/http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |archive-date=2 Januarie 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* {{vlagikoon|Volksrepubliek China}} [[Shanghai]], Volksrepubliek China.
* {{vlagikoon|Israel}} [[Tel Aviv]], Israel.<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Kanada}} [[Toronto]], [[Ontario]], [[Kanada]].<ref name="Susterstede" />
* {{vlagikoon|Armenië}} [[Jerewan]], [[Armenië]].<ref name="Susterstede" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |title=Yerevan – Twin Towns & Sister Cities |accessdate=4 November 2013 |work=Yerevan Municipality Official Website |publisher=© 2005–2013 www.yerevan.am |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031192729/http://www.yerevan.am/en/partner/sister-cities/ |archive-date=31 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
}}
=== Vennootskappe ===
{{columns-list|3|
* {{vlagikoon|Duitsland}} [[Berlyn]], Duitsland.
* {{vlagikoon|Egipte}} [[Kaïro]], [[Egipte]].
* {{vlagikoon|Venezuela}} [[Caracas]], [[Venezuela]].
* {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]].
* {{vlagikoon|Meksiko}} [[Meksikostad]], [[Meksiko]].
* {{vlagikoon|Rusland}} [[Moskou]], [[Rusland]].
* {{vlagikoon|Verenigde State}} [[New York Stad]], Verenigde State.
* {{vlagikoon|Frankryk}} [[Parys]], [[Frankryk]].
}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
== Bronne ==
* {{de}} Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland: ''São Paulo und die deutsche Wirtschaft''. [https://brasil.diplo.de/br-de/vertretungen/gksaopaulo]
* {{de}} Schacht, Siegfried en Heider, Almute: ''Brasilien. Reiseführer mit Landeskunde (Mai's Weltführer 24).'' Dreieich: Mai Verlag 1998
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|São Paulo (city)|São Paulo}}
* {{en}} {{Wikivoyage|São_Paulo|São Paulo}}
* {{pt}} [http://www.capital.sp.gov.br/ Amptelike webwerf]
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Sao-Paulo-Brazil|title=São Paulo|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 April 2019}}
{{Hoofstede van Brasilië}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
{{DEFAULTSORT:Sao Paulo}}
[[Kategorie:São Paulo (stad)| ]]
[[Kategorie:Kusstede]]
[[Kategorie:Hoofstede in Brasilië]]
e165f91jfh8i60ar3zua9n6ei8tzpx0
Elim, Wes-Kaap
0
17339
2518048
2434458
2022-08-07T17:43:29Z
Aliwal2012
39067
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Elim
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët = Elim.jpg
| beeldbyskrif = 'n Straat in Elim
| duimdrukkeretiketposisie= regs
| latd = 34 |latm = 35 |lats = 30
| longd = 19 |longm = 45 |longs = 30
| provinsie = Wes-Kaap
| distrik = Overberg
| munisipaliteit = Kaap Agulhas
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 7.4%
| persent_kleurling = 91.6%
| persent_asiër =
| persent_wit = 1.0%
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Afrikaans]]
| demografie2_info1 = 94.1%
| demografie2_titel2 = [[Engels]]
| demografie2_info2 = 3.6%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 2.3%
| poskode = 7284
| poskode2 = 7284
| skakelkode =
| sensuskode = 173004
| webwerf =
}}
'''Elim''' in die [[Strandveld]] in die [[Overberg]] is 20 km suidwes van [[Bredasdorp]] geleë. 'n Opvallende kenmerk van die dorp is die witgekalkte rietdakhuise met hul lae werfmure, groentetuine, leislote en vybome.
== Geskiedenis ==
Toe die sendingstasie by Genadendal te groot raak, besluit die [[Morawiese kerk|Morawiese Sendinggenootskap]] in 1824 om die plaas Vogelstruyskraal van Louis du Toit aan te koop om daarop 'n nuwe sendingpos te stig. Op die naam Elim is besluit na aanleiding van Ex. 15:27. Op die dorre Agulhas-kusvlakte was genoeg vars water uit die Nuwejaarsrivier beskikbaar. Hans Pieter Hallbeck was die stigter-sendeling.
Die ou plaashuis van Vogelstruyskraal staan nog aan die westekant van die dorp. In 1974 is die watermeul van 1828 tot nasionale monument verklaar. Hier is die [[koring]] van die omgewing gemaal. Voor die biblioteek staan die enigste monument in die land wat die vrystelling van die slawe in 1834 in Suid-Afrika gedenk. Die kerkklok het 'n unieke meganisme en is reeds sedert 1764 in Herrnhut gebruik en is in 1914 hier geïnstalleer.
Omdat die Morawiese kerk die eienaar van die grond is, kon die kerk lank sy oorheersende invloed in die gemeenskap handhaaf. Die sendelinge het nie slegs die Evangelie gebring nie, maar ook hul gemeentelede in allerlei vaardighede onderrig. Daarom het Elim bekend geword vir sy rietdekkers, messelaars en skrynwerkers. Boere verbou vrugte (o.a. [[druiwe]]) en [[groente]] en hou vee aan. In 'n fabriek word [[fynbos]] insluitende dekriet en [[hakea]] gedroog vir die uitvoermark. Reeds meer as 150 jaar word sewejaartjies (''Helichrysum'' en ''Helipterum'' spp.) gedroog vir Europese bloemiste. ''[[Erica regia]]'', die Elim-heide, groei in die omgewing.
Met die amptelike sensus van 1891 was hier 1 150 inwoners. Die huidige inwonertal word op 1 400 beraam.
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bibliografie ==
* Howard, Leslie en Phillips, Keith: Overberg Tapestry. BPR Publishers. ISBN 0-958-47661-6
* [[Standard Encyclopaedia of Southern Africa]], deel 4. Kaapstad: Nasou, 1971. ISBN 0-625-00320-9
== Eksterne skakels ==
* [http://home.intekom.com/reisinafrikaans/belim.htm Reis in Afrikaans - daar is maar één Elim] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927015213/http://home.intekom.com/reisinafrikaans/belim.htm |date=27 September 2007 }}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC3}}
[[Kategorie:Nedersettings in die Wes-Kaap]]
kjf43pl65nrq1zsnepk2cdg0d5cgyfl
Groot Trek
0
21415
2518119
2425949
2022-08-08T08:53:40Z
Puvircho
6492
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Great Trek map full.png|duimnael|400px|'''Trekroetes''' van die grootste trekgeselskappe tydens die eerste golf van die Groot Trek (1835–1840), met die belangrikste veldslae en gebeurtenisse aangedui.
{{lynsleutel|#6600ff solid 3px|[[Louis Tregardt]] se roete (1833 tot 1838)}}
{{lynsleutel|#6600ff dashed 3px|Oorlewendes van Tregardt se trek per skip ontruim, 1839}}
{{lynsleutel|black dotted 3px|[[Johannes Janse van Rensburg|Van Rensburg]] se roete, na skeiding van Tregardt s’n, almal uitgemoor in 1836}}
{{lynsleutel|#d45500 solid 3px|[[Hendrik Potgieter]] se trek-, kampanje- en verkenningsroetes}}
{{lynsleutel|#03C03C solid 3px|[[Gerrit Maritz]] se roete}}
{{lynsleutel|#800000 solid 3px|[[Piet Retief]] se roete, insluitend sendings met sy gevolg}}
{{lynsleutel|blue solid 3px|[[Piet Uys]] se roete}}]]
Die '''Groot Trek''' ([[Nederlands]]: '''de Grote Trek''') verwys na die massa-migrasie, vanaf die jaar [[1835]], van [[Kaapkolonie|Kaapse]] [[Afrikaners|Nederlandssprekende burghers]] na die [[Suid-Afrika]]anse binneland om onder andere weg van Britse beheer af te kom. Die immigrante was afstammelinge van [[setlaars]] vanuit die westelike vasteland van [[Europa]], veral uit [[Nederland]], Noordwes-[[Duitsland]] en [[Hugenoot|Hugenote]] uit Frankryk. Die Groot Trek het gelei tot die stigting van verskillende [[Boererepubliek]]e vernaamlik die [[Natalia Republiek]], die [[Oranje-Vrystaat]] en die [[Transvaal]]. Die Trek het ook gelei tot die verplasing van die [[Ndebele (stam)|Matabele]] na die noorde van die [[Limpopo (rivier)|Limpopo rivier]] en tot die omverwerping van die [[Zoeloes|Zoeloe]]-koning [[Dingaan]].
== Inleiding ==
[[Lêer:JH Pierneef - Die Groot Trek 1938.jpg|duimnael|regs|[[Jacobus Hendrik Pierneef|Pierneef]] se skildery: ''Die Groot Trek'']]
Weens die onrus aan die Kaapse Oosgrens en ’n verskeidenheid van griewe teen die [[Britse]] owerheid het ’n paar duisend Afrikaanssprekende boere tussen [[1834]] en [[1837]] hul plase verlaat en na Natal en die teenswoordige Transvaal ([[Gauteng]]) en Vrystaat getrek. Hulle wou ’n onafhanklike staat vestig waar hul hulself volgens eie oortuiging kon regeer.
Die swaartepunt van die Groot Trek was in [[Natal (kolonie)|Natal]], totdat die gebied in [[1842]] deur Brittanje geannekseer is. Daarna het ’n sogenaamde Tweede Trek na Transvaal (Gauteng) en Transoranje ([[Vrystaat]]) ontstaan. Voortdurende botsings tussen die heterogene bevolkingsgroepe van Transoranje (Vrystaat) het meegebring dat Brittanje die gebied in [[1848]] geannekseer het. Transvaal (Gauteng) het egter onafhanklik gebly en kon deur die [[Sandrivierkonvensie|Sandrivier]]-konvensie (1852) amptelike Britse erkenning van sy onafhanklikheid ontvang. Die konvensie was die begin van ’n ommeswaai in die Britse beleid ten opsigte van die Trekkers en het uiteindelik ook gelei tot die [[Bloemfontein-konvensie|Bloemfontein]]-konvensie (1854), waarmee Brittanje onafhanklikheid aan [[Transoranje]] (Vrystaat) verleen het.
Die Groot Trek, wat in 1834 begin het en eers 20 jaar later met die ondertekening van die Bloemfontein-konvensie afgerond is, was ’n ordelike emigrasie van sowat 10 000 [[Afrikaners|Afrikaner]]-grensboere uit ’n toestand wat vir hulle ondraaglik geword het.
Hulle was ontevrede oor die Britse beleid aan die [[Oosgrens-Afrikaans|Oos]]-grens van die [[Kaapkolonie]] en oor die behandeling wat hulle van die Britse owerheid ontvang het. Met die doel om ’n onafhanklike staat te stig, weg van Britse invloed, het hulle hul plase in die Oosgrensdistrikte van die Kaapkolonie verlaat en na die binneland getrek.
In die opsig was die Groot Trek dus ’n vreedsame rebellie en die begin van die Afrikaner se nasiewording. Hoewel die Groot Trek in sommige van sy doelwitte gefaal het, was dit ’n gebeurtenis van deurslaggewende belang in die geskiedenis van Suid-Afrika. Met die konvensies van Sandrivier (1852) en Bloemfontein ([[1854]]) het twee onafhanklike Boererepublieke in die binneland tot stand gekom, terwyl Brittanje in daardie stadium, juis as gevolg van die Groot Trek, van Natal besit geneem het. Binne die relatief kort tydsbestek van 20 jaar het die Groot Trek dus die noordgrens van blank-bewoonde Suid-Afrika van die [[Oranjerivier]] na die [[Limpopo (rivier)|Limpoporivier]] verskuif en gestalte gegee aan Suid-Afrika soos hy vandag daar uitsien.
== Oorsake ==
Die Voortrekkers se griewe teen die [[Britse Ryk|Britse owerheid]], op geestelike sover as materiële gebied, het hulle onderskei van die trekboer-beweging. Die trekboere was sedert die tweede helfte van die [[18de eeu|18e]] eeu ’n algemene verskynsel in die Kaapkolonie. Hulle was halfnomadiese veeboere wat voortdurend na nuwe en beter weivelde verskuif het. Ten tyde van die Groot Trek het baie van die trekboere hulle reeds permanent in Transoranje ([[Vrystaat]]) gevestig. Hulle het egter om suiwer materiële redes uit die Kaapkolonie getrek, was lojaal teenoor die Britse owerheid en het geen permanente breuk met die Kolonie in gedagte gehad nie. Die [[Voortrekkers]], daarenteen, het juis uit die Kolonie geëmigreer met die doel om nooit terug te keer nie en om alle bande met die Britse owerheid te verbreek.
Een van die hoofoorsake van die Groot Trek was die voortdurende onrus aan die Oosgrens van die Kaapkolonie. Die [[Kaapse grensoorloë|grensoorloë]] het met grootskaalse veerowery, verwoesting en aansienlike lewensverlies gepaard gegaan. Die toestand is vererger deurdat die Britse owerheid vanweë die voortdurende wisseling van goewerneurs en ministeries geen konsekwente beleid ten opsigte van die grensprobleme gevolg het nie.
Oor die algemeen is daar ook nie simpatiek teenoor die boere opgetree nie. Daar is voortdurend toegegee aan druk wat deur invloedryke filantrope op die imperiale regering uitgeoefen is. Gegronde griewe van die boere is dikwels veroordeel as onnodige aggressie teenoor die [[Xhosas]]. Om koste te bespaar, het die Britse owerheid nooit ’n toereikende aantal troepe aan die Oosgrens gestasioneer nie. Die boere was gevolglik in toenemende mate op die kommandostelsel aangewese, nie net vir hul eie beskerming nie, maar ook vir die terughaal van gesteelde vee. Vir ammunisie en voorrade was die kommando’s egter afhanklik van die owerheid se steun, iets wat steeds ontoereikender geword het namate die druk van die filantrope toegeneem het.
[[lêer:Retief manifesto, 2 Feb 1837, Graham’s Town Journal.jpg|duimnael|regs|160px|Piet Retief se manifes wat in die [[Grahamstown Journal]] van 2 Februarie 1837 verskyn het, gee ’n uiteensetting van die beweegredes vir die Trek.]]
Die filantrope het die kommandostelsel as ’n euwel beskou en die boere daarvan beskuldig dat hulle dit misbruik om die Xhosas van vee te beroof. In [[1833]] is die kommandostelsel dan ook afgeskaf. By die boere het die gedagte posgevat dat die Britse owerheid hulle nie wou en ook nie kon beskerm nie. Die afskaffing van die kommandostelsel het die boere tydens die verwoestende [[Sesde Grensoorlog]] (1834/35) onbeskermd gelaat. Die verliese wat hulle in die oorlog gely het, het op R600 000<!--hoe bereken?--> te staan gekom. Die nuwe grensreëlings wat na beëindiging van die oorlog deur die Kaapse goewerneur, sir [[Benjamin D’Urban]], ingestel is, is kort daarna deur die Imperiale regering verwerp.
Boonop is die boere deur die regering daarvan beskuldig dat hulle self vir die oorlog verantwoordelik was en is die beloofde, hoewel geringe, skadevergoeding nooit uitbetaal nie. Die grensboere het alle vertroue in die owerheid verloor en geglo dat die Britse regering, wanneer dit op stuk van sake sou kom, niks sou doen om hulle van algehele ondergang te red nie. Die onsekerheid van die lewe aan die Oosgrens, soos veral weerspieël is in die [[Sesde Grensoorlog]] en in die Britse houding daarna, was ’n onmiddellike oorsaak van die Groot Trek. Daar was egter ook ander griewe, op materiële sowel as geestelike gebied, wat die emigrasie-idee onder die grensboere laat posvat het.
Die belangrikste hiervan was ’n gebrek aan arbeid, grond en kapitaal, die ongunstige voorwaardes waarop die slawe vrygestel is ([[1834]]), die gelykstelling van die [[Hottentotte]] ([[1828]]), die feit dat die grensboere geen seggenskap in bestuursake gehad het nie en die bereid van verengelsing sedert [[1822]]. Sedert [[1813]], toe die pagstelsel deur die erfpagstelsel vervang is, was grond moeiliker bekombaar en het plase ook kleiner geword. Ingevolge die nuwe stelsel het boere besitreg op hul plase verkry in plaas daarvan dat dit net teen ’n vaste bedrag jaarliks aan hulle verhuur is. Weens swak administrasie het boere in baie gevalle na ’n lang tyd nog nie kaart en transport op hul grond ontvang nie. Dit het onsekerheid oor hul eienaarskap laat ontstaan en hulle daarvan weerhou om verbeterings op die plase aan te bring. Die grondskaarste is vererger deur die dooie punt wat die ooswaartse migrasie bereik het. Die konsentrasie van blankes en swart mense aan weerskante van die Oosgrens was juis die grondliggende oorsaak van die onrus wat geheers het. Die boere het gemeen die Kaapkolonie het te klein geword vir hul uitgebreide veeboerderye.
Nou verwant aan die grondskaarste was die skaarste aan kapitaal. Daar was nooit baie geld in die Kaapkolonie in om loop nie omdat die ekonomie basies nog op [[ruilhandel]] ingestel was. Die situasie is vererger deurdat die uitgifte van groot somme papiergeld die waarde van geld verminder het. In [[1825]], toe die [[Engelse]] muntstelsel in die Kaapkolonie ingevoer is, moes ’n riksdaalder wat voorheen sowat 40 sent werd was, ingeruil word vir slegs 15 sent. Hoewel banke, geldskieters en dorpbewoners die meeste daardeur getref is, het talle grensboere tog ook daaronder gely. Ordonnansie 50 van 1828 het alle vorige wetgewing insake die Hottentotte herroep en aan hulle gelykstelling met die blankes verleen.
Die passtelsel waardeur die bewegings van die bruin mense beheer is asook die [[inboekstelsel]] waarvolgens Hottentotkinders vir ’n bepaalde aantal jare by ’n boer moes werk, is daardeur opgehef. Die ordonnansie het die boere meteens van alle seggenskap oor hul arbeiders ontneem. Bruin mense was nou nie meer verplig om te werk nie en duisende het rondgeloop en van diefstal geleef. Van die sowat 32 000 bruin mense in 1836 aan die Kaap het tussen 8 000 en 10 000 sonder vaste werk rondgeswerf. Die ordonnansie het die boere op twee maniere nadelig getref: aan die eenkant het hulle baie van hul arbeiders verloor omdat die Hottentotte nie meer gedwing kon word om te werk nie, en aan die ander kant het hulle slagoffers geword van die astrantheid van rondlopende bruin mense wat van diefstal geleef het eerder as om te werk.
Dit was nie altyd moontlik of lonend vir ’n boer om 2 of 3 dae te perd na die naaste magistraat te ry om ’n klag in te dien teen ’n Hottentot wat oortree het nie. Die arbeid- en kapitaalskaarste is verder vererger deur die vrystelling van die slawe. Die waarde van die [[Kaapkolonie|Kaapse]] slawe is op R6 miljoen vasgestel, maar slegs R2,5 miljoen sou uitbetaal word. Die betaling het ook nie in kontant geskied nie, maar in Britse aandelesertifikate wat in [[Londen]] gehaal moes word. Omdat dit vir die boere onmoontlik was om die reis na Londen af te lê, het hulle hul eise teen ’n breukdeel van die Groot Trek waarde aan spekulante verkoop. Daardeur het hulle nie net geweldige verliese gely nie, maar is hulle ook van nog ’n bron van arbeid ontneem.
Die meeste boere was gegrief deur die morele en sosiale implikasies van [[Ordonnansie 50 van 1828]]. Hulle het die gelykstelling tussen blank en nie-blank as "strydig met die Woord van God" beskou. Hulle het ’n onderskeid getref tussen hulself en die bruin mense, nie net op godsdienstige gebied nie (die kerstening van bruin mense was toe nog in die beginstadium), maar ook wat die fisieke en maatskaplike ontwikkeling betref het. Hulle het gemeen dat die gelykstelling ondraaglik was vir enige fatsoenlike Christen.
Die rondlopery en astrantheid van die Hottentotte het hulle net nog heftiger laat reageer. Hoewel die nasionale bewussyn van die Afrikaner aan die vooraand van die Groot Trek nog nie ten volle ontluik het nie, het hulle tog sedert die einde van die [[1880|18e]] eeu ’n gevoel van nasionale samehorigheid geken. Deur die stelsel van landdros en heemrade het hulle ’n mate van seggenskap in plaaslike bestuursake verkry. Die stelsel is met die Britse oorname beëindig. Dit was die Britse beleid om waar moontlik [[Britse offisier|Britse]] offisiere as magistrate aan te stel. Weer eens onder druk van die filantrope is die regsgesag van die [[veldkornet]]te ook ingekort. Britse amptenare is aangestel om die regte van die nie-blankes teenoor die grensboere te beskerm. Die boere was gegrief omdat hulle nie geken is in sake wat hulle intiem geraak het nie, veral die nie-blanke beleid en die wyse waarop die vrystelling van die slawe geskied het.
Sommige [[Voortrekkers]] het ook die beleid van verengelsing in die regspraak, skole en kerke as ’n rede vir hul emigrasie aangegee. Daar is reeds in [[1822]] met die beleid begin, maar ten tyde van die Groot Trek is dit nog nie heeltemal deurgevoer nie, veral nie in die afgeleë grensdistrikte waar ’n praktiese toepassing van die beleid die plaaslike administrasie in duie sou laat stort het nie. Voor en gedurende die Groot Trek is daar dus nog in baie gevalle van Hollands gebruik gemaak in amptelike korrespondensie en dokumente. Dit het in daardie stadium egter vir baie Afrikanerboere gelyk of algehele verengelsing uiteindelik toegepas sou word.
== Ontplooiing ==
[[lêer:Paneel van die historiese fries in die Heldesaal van die Voortrekkermonument.jpg|duimnael|regs|Met sy vertrek uit Grahamstad neem Voortrekker J.J. Uys ’n bybel in ontvangs van Vrederegter Thomas Phillips. Die fries sowel as die bybel kan in die Voortrekkermonument besigtig word.]]
Namate die grensboere se griewe toegeneem het en van owerheidsweë niks gedoen is om hulle tegemoet te kom nie, het die gedagte om te emigreer, al hoe stewiger posgevat. Omdat die Trekkers hul voorbereidings in die geheim gedoen het, is dit nie seker waar en by wie die trekgedagte ontstaan het nie. Om dieper die binneland in te trek, waar hulle weg van Britse invloed hul belange self kon behartig, was vir hulle aanvaarbaarder as emigrasie na oorsese gebiede of as gewapende opstand. Boonop was die grensboere beweeglik van aard. Die ontwikkeling wat hulle in vorige geslagte as trekboere (van die een leenplaas na die ander) ondergaan het, het meegebring dat hulle hulle fisiek en geestelik by die trekkerslewe sou kon aanpas. In die derde dekade van die 19e eeu was die binneland van Suid-Afrika nie heeltemal onbekend nie. In Transoranje (Vrystaat) het daar benewens die trekboere ook [[Griekwas (stam)|Griekwas]] en [[Korannas]] gewoon. Hulle was afstammelinge van Hottentotte en ander gekleurdes wat hulle lank tevore daar gevestig het. Die [[Basotho|Basoeto’s]], onder leiding van [[Mosjesj]], het in die bergagtige ooste van Transoranje (Vrystaat) gewoon. Hul geledere is aangevul deur klein stamme wat vroeër in die eeu voor die skrikbewind van [[Shaka]] gevlug het. Verder ooswaarts, in die omgewing van Port Natal, was Britse jagters, handelaars, sendelinge en selfs setlaars. Die grootskaalse migrasiebewegings wat deur die [[Mfecane]] (Shaka se skrikbewind) veroorsaak is, het groot dele van die binneland – Transoranje (Vrystaat), Natal en dele van [[Transvaalkolonie|Transvaal]] (Gauteng, ens.) onbevolk gelaat. Dit was die streke wat die Trekkers aangelok het. Jagters en ander avonturiers het voortdurend kennis omtrent die binneland in die Kaapkolonie rugbaar gemaak.
Die voornemende Trekkers se kennis omtrent die binneland is verder uitgebrei deur 3 ekspedisies wat in [[1834]] onderskeidelik na Natal, die Soutpansberge en Suidwes-Afrika vertrek het. Die ekspedisie na Natal, onder wie Jacobus Uys, broer van Pieter, en Stephan Maritz, broer van Gerrit, het deur die huidige Transkei (Oos-Kaap) gereis en met ’n gunstige verslag teruggekeer. Hulle het met die Britte by Port Natal kontak gemaak en was van mening dat die Trekkers en die Britte op vriendskaplike voet met mekaar sou kon verkeer. Die hawe van Port Natal sou hulle ook van handel en kontak met die buitewêreld verseker. Baie Trekkers het egter hul bedenkinge oor die Britse teenwoordigheid in Natal gehad en het uiteindelik verkies om verder noordwaarts oor die Vaalrivier te trek. Die vinnige opeenvolging van gebeure aan die Oosgrens in 1835/36 (die Sesde Grensoorlog, die Glenelg Despatch waarmee die nuwe grensreëlings omvergewerp is en die aanstelling van die filantropiese [[Andries Stockenström]] as luitenant-goewerneur) het die noordwaartse emigrasie aan die gang gesit. Aanvanklik het die Britse regering ’n weifelende houding teenoor die Groot Trek ingeneem. Dit was ’n unieke verskynsel waarmee hulle nog nie tevore te kampe gehad het nie. Die goewerneur, sir [[Benjamin D’Urban|Benjamin]] D’Urban, het dit as uiters nadelig vir die Kolonie beskou. Die Koloniale Sekretaris, lord Glenelg, en Andries Stockenström het dit as deel van die trekboerbeweging beskou en het daarom nie daadwerklik opgetree nie. In [[1836]] is die Cape of Good Hope Punishment Act, ’n wet wat ’n paar jaar tevore met die oog op die trekboere ontwerp is, teen die Voortrekkers uitgevaardig. Dit het bepaal dat almal suid van 25 grade suiderbreedte (dit is selfs verder noord as die huidige [[Pretoria]]) onder Britse jurisdiksie val. Die Trekkers het die Kaap in groepe verlaat, elke groep met ’n erkende leier. Die vernaamste leiers, in die volgorde waarin hulle die Kaap verlaat het, was [[Louis Tregardt]] en [[Hans van Rensburg]], [[Andries Hendrik Potgieter]], [[Gerrit Maritz]], [[Piet Retief]], [[Piet Uys]] en [[Andries Pretorius]].
=== Louis Tregardt ===
Met die uitbreek van die [[Sesde Grensoorlog]] in [[1834]] het Louis Tregardt en sowat 30 ander gesinne geruime tyd reeds in Xhosaland (Oos-Kaap) gewoon op grond wat hy van [[Hintsa]] gehuur het. Die oorlog het hom in ’n moeilike posisie geplaas en hy het besluit om met ’n geselskap van sowat 50 noordwaarts te trek. In Transoranje (Vrystaat) het die trek van [[Hans van Rensburg]], afkomstig uit die noordoostelike distrikte van die Kaap, by hom aangesluit. Tregardt (1783–1838 - "Tregard" tot in 1882) en [[Hans van Rensburg]] (1779–1836) het onafhanklik van die ander Trekkers opgetree en was streng gesproke nie deeI van die Groot Trek nie.
Hoewel hul trekke niks blywends tot stand gebring het nie, het hulle tog waardevolle pionierswerk gedoen. Tregardt, met die Van Rensburgs altyd ’n entjie vooruit, het die [[Soutpansberg]]e in 1836 bereik. Kort na sy aankoms het hy besoek ontvang van Potgieter en belowe om op die Potgieter-trek te wag. Die Van Rensburgs, wat intussen alleen vooruitgetrek het op pad na Lourenço Marques (die huidige Maputo), is in Julie [[1836]] deur inboorlinge by die sameloop van die [[Olifantsrivier, Limpopo|Olifants]]- en die [[Limpoporivier]] vermoor. Tregardt het ’n jaar lank vergeefs op Potgieter gewag. Toe sy voorrade begin opraak, het hy besluit om ooswaarts oor die Transvaalse Drakensberge na Lourenço Marques te trek. Langs die pad het sy trekgeselskap talle ontberings deurgemaak, hoofsaaklik weens die koors en [[Nagana|tsetsevlieë]] wat die trekvee afgemaai het. Slegs 26 van die 53 siele wat die Soutpansberge verlaat het, het [[Lourenço Marques|Lourenço]] Marques in April [[1838]] bereik. Die helfte van die oorlewendes, insluitende Tregardt en sy vrou, is in Lourenço Marques aan koors oorlede. In 1839 het die Trekkers in [[Natal (kolonie)|Natal]] ’n skip gestuur om die Tregardtmense in Lourenço Marques te gaan haal. Tregardt het ’n dagboek aangehou wat nie net ’n waardevolle bron van inligting oor sy trek is nie, maar ook ’n interessante kyk op die [[pionierslewe]] bied. Sy seun, Carolus, het later ’n bekende jagter en ontdekkingsreisiger geword.
=== Andries Hendrik Potgieter ===
"Blouberg" Potgieter (1792–1852) het aan die einde van 1835 ’n trekgeselskap vanuit die [[Tarka]]gebied gelei. [[Sarel Cilliers]] en [[Paul Kruger]], toe ’n seun van 10 jaar, was deel van sy trek. In Transoranje (Vrystaat), tussen [[Thaba Nchu]] en die [[Vetrivier]], het Potgieter sy trek agtergelaat en saam met ’n klompie mans noordwaarts na die [[Soutpansberg]]e gery. Daar het hy Louis Tregardt ontmoet en hom gevra om op sy trek te wag. Potgieter wou so ver moontlik wegkom van Britse invloed.
Hy was derhalwe nooit ten gunste van Natal nie en wou hom anderkant 25 grade suiderbreedte vestig. Hy het gehoop dat die Trekkers in Transvaal (huidige Gauteng, Limpopo, ens.) [[Lourenço Marques]] as ’n hawe sou kon gebruik. Die grond wat Potgieter van Makwana, die Barolongkaptein, tussen die [[Vetrivier|Vet]]- en die [[Vaalrivier]] geruil het, het [[Silkaats]], opperhoof van die [[Matebeles]] in Transvaal, ongerus gemaak. Die Trekkers het uit dieselfde rigting gekom as die [[Griekwas]] en [[Korannas]], wat ook gewapende perderuiters was en hom kort tevore bedreig het. Vanuit sy hoofstat, Mosega, in Wes-Transvaal, het hy impi’s gestuur om die wit mense "op te eet". Die Trekkers was in daardie stadium oor ’n groot gebied versprei en het hulle nie aan waarskuwings van Matebelegevaar gesteur nie.
Sommige van hulle, onder wie die Liebenbergs, is deur die [[Matebeles]] oorval en uitgemoor. Die aanvalle op die Trekkers het in Potgieter se afwesigheid geskied. Met sy terugkoms het hy dit gerade geag om in die omgewing van die moderne Heilbron laer te trek, omdat hy geweet het dat Silkaats later ’n veel groter mag teen die Trekkers sou stuur. Op of omstreeks 23 Oktober 1836 het ’n impi van 6 000 die laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] aangeval. Sowat 40 gewapende mans het die aanval afgeweer, maar die Matebeles het al die vee weggevoer. Met die hulp van die [[Barolong, Botswana|Barolongs]], die [[Wesleyaanse]] sendeling James Archbell en [[Gerrit Maritz]], wat intussen in Transoranje (Vrystaat) aangekom het, het die Potgietertrek na [[Thaba Nchu]] teruggekeer.
=== Gerrit Maritz ===
<!--[[lêer:Gerrit Maritz-standbeeld.jpg|duimnael|regs|Standbeeld van Gerrit Maritz by die Voortrekkerkompleks in Pietermaritzburg]]-->
[[Gerrit Maritz]] (1797- 1838) het in 1836 uit die distrik [[Graaff-Reinet|Graaff]]-Reinet getrek. Hy was ’n voorste burger, bekend as ’n knap sakeman en kerkleier. Sy trek het uit ongeveer 200 volwasse mans en 100 waens bestaan. Hy was vergesel van sy swaer, [[Erasmus Smit]], ’n oudsendeling van die [[Londense Sendinggenootskap]] en oudonderwyser. Hy is later aangewys as die Trekkers se predikant, hoewel hy vir baie van hulle onaanvaarbaar was. Die Kaapse Sinode het die Groot Trek veroordeel en die Trekkers later onder sensuur geplaas.
Die gevolg was dat geen predikant sy weg oopgesien het om die Trekkers te vergesel nie. Vir hul godsdiensleiding was die Trekkers aangewese op Britse en Amerikaanse sendelinge in die binneland, totdat eenheid probeer bewerkstellig is deur die aanstelling van Erasmus Smit. Na die aankoms van Maritz by Thaba Nchu is die eerste en ietwat primitiewe Voortrekkerregering saamgestel: Maritz is gekies as voorsitter van ’n burgerraad van 7 lede, terwyl Potgieter as kommandant-generaal aangestel is.
In Januarie 1837 het 2 kommando’s, onderskeidelik onder leiding van Potgieter en Maritz en bestaande uit 107 man, na Mosega vertrek om die gebuite vee terug te bring. Die feit dat die strafekspedisie 2 afsonderlike leiers gehad het, was reeds ’n aanduiding van die onvermoë wat die Trekkers later sou ondervind om saam te staan en eenheid te bewerkstellig. Die Matebeles was onvoorbereid op die aanval en is weswaarts teruggedryf, hoewel hul mag nog nie gebreek was nie. Mosega is vernietig en 7 000 stuks vee is gebuit. Onenigheid het ontstaan oor die verdeling van die gebuite vee en teen die tyd dat [[Piet Retief]] se trek Thaba Nchu in April 1837 bereik het, het Potgieter en Maritz nie meer saamgewerk nie.
=== Pieter Retief (1780- 1838) ===
Retief, wat in Februarie 1837 uit die omgewing van die Winterberge getrek het, het sy trekredes in sy Manifes uiteengesit. Die Manifes is op 2 Februarie 1837 in die [[Grahamstown Journal|Graham’s Town Journal]] gepubliseer en later ook in ander koerante. Dit was ’n keerpunt in die ontplooiing van die Groot Trek: Retief het nie net sy eie trekredes bekend gemaak nie, maar ook ’n aanduiding gegee van die beleidsrigting wat die beoogde Afrikanerstaat in die binneland sou volg.
Hy het ’n beroep op ander boere gedoen om die onveiligheid van die Oosgrensrewe te verruil vir die sekuriteit wat hulle in ’n eie staat sou kon geniet. [[Die Manifes]] is nie net ’n goeie bron van inligting oor die redes vir die Groot Trek nie, maar gee ook ’n aanduiding van die doelstellings van die Trekkers. Retief het aan die [[Oosgrens-Afrikaans|Oosgrens]] ondervinding opgedoen in plaaslike bestuur, onder meer as kommandant. Hy was ’n bekende en gesiene man en die Trekkers in Transoranje (Vrystaat) het gretig op sy koms gewag. Hulle het gehoop hy sou eenheid kon bewerkstellig en ’n koersvaste rigting aan die Groot Trek gee. Kort na sy aankoms by Thaba Nchu het die Trekkers ’n volksvergadering gehou (April 1837) waarop hy as hoofleier met die titel "goewerneur" gekies is.
Hy is ook gekies as kommandant-generaal. Maritz het aangebly as hoof van die regspleging en was ook president van die Raad van Politie, die voorloper van die [[Volksraad]] wat later in Natal in die lewe geroep is. Potgieter is oor die hoof gesien. Die feit dat Potgieter geen aandeel in die nuwe regering gehad het nie, het die onenigheid onder die Trekkers vererger. In die winter van 1837 het die Trekkers in Transoranje (Vrystaat) vertoef terwyl gepoog is om eenstemmigheid te bereik oor die trekrigting wat ingeslaan moes word. Retief, Maritz en Piet Uys (wat in April 1837 uit die distrik [[Uitenhage]] getrek het) was ten gunste van Natal.
Potgieter het Britse inmenging in Natal gevrees en wou noordwaarts oor die Vaalrivier trek, waar hy hom by Tregardt wou aansluit. Solank die Matebelegevaar voortgeduur het, kon hy nie sy belofte nakom om hom by Tregardt in die noorde van Transvaal (Soutpansberg) aan te sluit nie. ’n Ekspedisie wat hy gestuur het om na Tregardt te soek, het onverrigter sake teruggekeer. Uiteindelik is besluit om Natal toe te trek, maar ook dat die Matebelegevaar eers uitgewis moes word. In Oktober 1837 het Retief, vergesel van 15 man, na Natal vertrek om die setlaars by Port Natal te besoek en met [[Dingaan]], opperhoof van die [[Zoeloes]], oor grond te onderhandel. Vroeg in November het Potgieter, wat hom intussen langs die Vetrivier gevestig het, saam met Uys op ’n tweede strafekspedisie teen die Matebeles vertrek.
In ’n slag wat 9 dae geduur het, het hulle [[Silkaats]] se nuwe hoofstat, Kapain, ingeneem en die Matebeles ver noordwaarts verdryf. [[Andries Pretorius]], ’n besoeker uit die Kaap, het die veldtog teen die Matebeles meegemaak. Op 14 November 1837, die dag waarop die veldtog teen die Matebeles afgesluit is, het die eerste [[Ossewa|Voortrekkerwaens]] aan die Natalse kant van die Drakensberge gestaan. Vroeg in [[1838]] was al die Trekkers, insluitende Potgieter, reeds in Natal.
=== Moord op Retief ===
[[lêer:Dingaan en Retief, paneel 12, Voortrekkermonument, b.jpg|duimnael|regs|Koning Dingaan sluit die traktaat met Piet Retief, soos uitgebeeld op ’n fries in die Voortrekkermonument]]
[[lêer:Charles Bell - Zoeloe-aanval op ’n Boerelaer - 1838.jpg|duimnael|regs|Voortrekkers word onverhoeds deur ’n impi van Dingaan aangeval]]
Retief en sy volgelinge het Port Natal aan die einde van Oktober besoek en weer ’n maand later, na sy besoek aan Dingaan by [[uMgungundlovu]]. Die Britte in Natal het die Trekkers vriendelik ontvang. Die landbouprodukte wat die Trekkers sou lewer, sou hul eie handel laat floreer en terselfdertyd sou ’n blanke staat aan hulle sekuriteit teen die Zoeloes verskaf. [[Alexander Biggar]], een van die setlaars, het Retief meegedeel dat Dingaan in Junie 1837 die stuk grond tussen die [[Umgenirivier|Umgeni]] en die land van [[Fakude|Faku]] aan die Britse Kroon afgestaan het.
Die sendeling A.F. Gardiner het kragtens die Cape of Good Hope Punishment Act as Britse magistraat in die gebied opgetree. Die meeste van die Natalse setlaars het egter sy gesag verwerp. By uMgungundlovu het Dingaan Retief daarvan beskuldig dat die Trekkers van die Zoeloes se vee gesteel het. Nadat Retief aan hom verduidelik het dat die vee in werklikheid deur die onderdane van Sekonyela geroof was, het hy beloof om die gebied tussen die [[Tugelarivier|Tugela]] en die [[Umzimvuburivier|Umzimvubu]] aan die Trekkers af te staan. Retief moes egter eers die vee wat Sekonyela gesteel het, terugbring as bewys dat die diefstal nie deur die Trekkers gepleeg is nie. In Januarie 1838 het Retief en ’n kommando daarin geslaag om die gesteelde vee by Sekonyela af te neem.
Vergesel van sowat 70 man, onder wie sy eie tienderjarige seun en 30 gekleurde agterryers, het Retief op 3 Februarie by uMgungundlovu aangekom met die doel om die gesteelde vee terug te gee en ’n traktaat van grondafstand te laat onderteken. Die traktaat is gedateer 4 Februarie en is op 6 Februarie onderteken. Dingaan het intussen reeds besluit om die Trekkers te vermoor, ’n besluit waarby vrees sekerlik geen geringe rol gespeel het nie. Hy het die blankes met hul perde (horinglose beeste) en hul gewere (vuurstokke) as towenaars beskou.
Hy was deeglik bewus van die nederlaag wat die Matebeles teen die blankes gely het. In ’n brief wat Retief vroeër uit Port Natal deur bemiddeling van die sendeling Owen Wood aan die Zoeloekoning gestuur het, het hy gewys op die swaar straf wat die Matebeles van die Trekkers ontvang het en bygevoeg dat die God van die blankes ’n slegte koning nie lank laat lewe nie. Bowendien was dit die Zoeloekonings se tradisionele beleid om nie sterk bure te duld nie. Later het Dingaan ook aan sendelinge verduidelik dat hy die blankes vermoor het omdat hulle van hul "koning af weggeloop het".
Op 6 Februarie 1838 het Retief en sy volgelinge op versoek van Dingaan ongewapen en te voet die stat binnegegaan vir ’n afskeidsbyeenkoms. Hulle het herhaalde waarskuwings van William Wood, ’n 12-jarige seun wat by die sendeling Owen ingewoon en die Zoeloes baie goed geken het, geïgnoreer. Binne-in Dingaan se kraal is die blankes deur die dansende impi oorweldig en na ’n koppie buite uMgungundlovu gesleep, waar hulle vermoor is.
=== Die Vlugkommando ===
[[lêer:Herboude iNdlunkulu en iLawu van die swart-isiGodlo, Dingaanstat.jpg|duimnael|regs|’n Replika van koning Dingaan se groot gehoorsaal, die iNdlunkulu, is op die oorspronklike staanplek te uMgungundlovu opgerig.]]
[[lêer:Moordkoppie-monument, a, Dingaanstat.jpg|duimnael|regs|Monument vir die vermoorde Retiefgeselskap, te Moordkoppie, uMgungundlovu]]
[[lêer:Cilliers-gelofte, 1938-film, Die bou van ’n nasie.jpg|duimnael|regs|Die Wenkommando lê die [[Geloftedag|gelofte]] af, soos uitgebeeld in die 1938-film ''[[Die Bou van ’n Nasie]]'']]
Ten tyde van die moord op Retief was Potgieter se trek nog aan die voet van die Drakensberge, terwyl Piet Uys se hele trek nog bo-op die berge was. Die trekke van Retief en Maritz het egter, ondanks hul leiers se waarskuwings om naby mekaar te bly, geleidelik langs die Tugela en sy vertakkings versprei in die nag van 16 tot 17 Februarie 1838 het die [[impi’s]] van Dingaan die voorhoede van die Trekkers langs die [[Bloukransrivierbrug|Bloukrans]]- en die [[Boesmansrivier]] oorrompel. Sowat 300 blankes en meer as 200 nie-blanke bediendes is vermoor. Die aanval is eers die middag teen die laer van Gerrit Maritz gestuit. Die Voortrekkerdorpie wat later daar aangelê is, is [[Weenen]] genoem.
Hoewel die Zoeloes teruggeval het, was hul mag nog lank nie gebreek nie. Daar is besluit om ’n kommando onder aanvoering van Potgieter en Uys na uMgungundlovu te stuur. Die kommando van sowat 350 man het op 6 April uit die laers vertrek en is ’n paar dae later anderkant die [[Buffelsrivier (Oos-Kaap)|Buffelsrivier]] by Italeni deur die Zoeloes in ’n hinderlaag gelei. Pieter Uys, sy seun Dirkie en 9 ander het gesneuwel.
As gevolg van kritiek wat uitgespreek is teen sy aanvoering van die "[[Vlugkommando]]" (soos die mislukte ekspedisie bekend geword het), het Potgieter en sy volgelinge Natal permanent verlaat. Hulle het hulle op die Hoëveld naby die Vetrivier gevestig en [[Winburg]] aangelê. Min of meer gelyktydig met die nederlaag by Italeni het die Britse setlaars en hul swart volgelinge ook in ’n skermutseling met die Zoeloes betrokke geraak. Meer as die helfte van die handjievol setlaars het gesneuwel. Gerrit Maritz en ’n nuwe aankomeling uit die Kaap, [[Karel Landman]], kon [[Port Natal]] dus sonder enige weerstand namens die [[Volksraad van Natalia]] beset.
In Augustus 1838 het sowat 10 000 Zoeloes ’n verwoede aanval op die laer van [[Koos Potgieter]] en [[Hans Dons de Lange|Hans "Dons" de Lange]] by die Boesmansrivier gedoen. Daar is so verbete om lewe en dood geveg dat die laer as Veglaer bekend geword het. Die Zoeloes is verdryf, maar weereens sonder dat hul mag gebreek is. ’n Maand later, op 23 September 1838, is Gerrit Maritz oorlede. Terwyl daar op die koms van hulp en ’n nuwe leier uit die Kaap gewag is, het [[Karel Landman]] die leiding waargeneem.
=== Die Wenkommando ===
:''Sien ook:'' [[Lys van deelnemers aan die Slag van Bloedrivier|Lys van manskappe]]
Die nuwe leier, Andries Pretorius (1798-1853), wat op 22 November 1838 by die hooflaer in Natal aangekom het, was geen onbekende by die Trekkers nie. Hy het die tweede strafekspedisie teen die Matebeles meegemaak, Port Natal reeds besoek en Retief ontmoet na laasgenoemde se terugkeer van Sekonyela. Hy was bekend met Retief se toekomsplanne en begeesterd met die ideaal om die Afrikaner tot ’n selfstandige nasie te laat ontwikkel.
Op 25 November 1838 is Andries Pretorius as kommandant-generaal aangewys en 2 dae later het hy met ’n kommando na Zoeloeland vertrek. Die kommando het 57 waens saamgeneem. Later is hul geledere aangevul deur [[Britse setlaars|Britse]] setlaars met swart volgelinge en die groep het toe uit 470 man bestaan. Op 15 Desember het Pretorius tussen ’n sytak van die Buffelsrivier en ’n diep donga laer getrek. Die volgende dag, Sondag, 16 Desember 1838, is ’n Zoeloe-impi van sowat 12 500 deur Pretorius-hulle verslaan. Die pad na Dingaan se hoofstat het nou oopgelê. By die verlate [[uMgungundlovu]] het die Trekkers, op die plek waar Retief en sy gevolg vermoor is, die traktaat van grondafstand ongeskonde teruggevind.
’n Tweede en ’n derde skermutseling met die Zoeloes (27 Desember 1838 en die "beeskommando" van 1840) het die mag van Dingaan gebreek. Die Zoeloekoning is in 1840 vermoor deur sy halfbroer [[Mpande kaSenzangakhona|Mpande]], wat die Trekkers goedgesind was.
== Natal ==
=== Natalia Republiek ===
{{Hoof|Natalia Republiek}}
[[lêer:Flag of Natalia Republic.svg|duimnael|regs|Vlag van Republiek Natalia]]
Die oorwinning wat oor Dingaan behaal is en die vriendskapsbande met Mpande het die eerste mobiele fase van die Groot Trek afgesluit. Die vestigingsfase het begin met die stigting van die Republiek Natalia, die eerste volwaardige republiek in Suid-Afrika. Volgens ’n ooreenkoms wat Pretorius in 1840 met Potgieter aangegaan het, het die [[Volksraad van Natalia]] ook gesag uitgeoefen oor die Winburg-Potchefstroomgebied, wes van die Drakensberge. Daarmee is die ideaal van een staat verwesenlik. Zoeloeland, noord van die [[Tugelarivier|Tugela]], sou onafhanklik wees, maar sou onder toesig van die Natalse Volksraad staan. Die setel van Natalia was [[Pietermaritzburg]], ’n dorp wat reeds in die winter van [[1838]] deur kommandant Piet Greyling aangelê en na Gerrit Maritz en Pieter Retief vernoem is. Die grondwet van Natalia het voorsiening gemaak vir ’n volksraad van 24 lede.
Die volksraadlede is deur alle blanke manlike burgers bo 21 jaar gekies. Hoewel voorsiening gemaak is vir ’n president as hoof van die uitvoerende gesag, is die pos nooit gevul nie en het die uitvoerende gesag hoofsaaklik by die kommandant-generaal, Andries Pretorius, berus. Sy posisie ten opsigte van die Volksraad is nooit duidelik omskryf nie. Die regterlike gesag het by landdroste, [[Heemraad|heemrade]] en ’n jurie berus, terwyl die Landdros en Heemrade ook die plaaslike bestuur behartig het. Onder die kommandant-generaal het kommandante en veldkornette geressorteer, wat in tye van oorlog ’n krygsraad sou vorm.
=== Natalia en die Britse owerheid ===
[[lêer:Voortrekkerhuis-museum, vooraansig, a, Pietermaritzburg.jpg|duimnael|regs|’n Oorspronklike Voortrekkerhuis in Boomstraat, Pietermaritzburg, is vandag ’n museum.]]
Die Natalse Volksraad het vergeefs gepoog om amptelike erkenning van [[Brittanje]] te verkry vir hul republiek. Sir [[George Thomas Napier|George Napier]], die nuwe Kaapse goewerneur, het die Trekkers in Natal ingevolge die Cape of Good Hope Punishment Act as Britse onderdane beskou en konsekwent geweier om hul republiek of die gesag van hul amptenare te erken. In Desember 1838 het maj. [[Carters Glen|Charters]] op bevel van Napier die hawe van Port Natal beset en die Trekkers se ammunisievoorraad afgesny.
Napier het gehoop am daardeur die Groot Trek-beweging te beëindig of dan ten minste onder Britse beheer te bring. Om die Britse posisie daar te handhaaf, sou die hele Natal egter deur Brittanje geannekseer moes word. Hiervoor was die imperiale regering nie te vinde nie. Die onkoste om Natal as ’n Britse kolonie te vestig, sou te groot wees vir die geringe inkomste wat uit die gebied verkry sou word. Napier was derhalwe verplig om Port Natal te ontruim.
Hy het egter voortgegaan om die Republiek Natalia met arendsoë dop te hou. Veral die republiek se rassebeleid en kontak met skepe van vreemde moondhede het aan hom die geleentheid gebied om voortdurend druk op die imperiale regering uit te oefen om Natal te annekseer. Die vernietiging van Dingaan se mag het meegebring dat duisende swart vlugtelinge asook ontwortelde Zoeloes Natal binnegestroom het. Die Volksraad het bepaal dat nie meer as 5 swart gesinne op een plaas mag woon nie. Om ’n herhaling van die toestande aan die Kaapse Oosgrens te voorkom, is in 1841 besluit om duisende inboorlinge na die Natalse suidgrens te segregeer. Napier het gevrees dat die maatreël die Xhosas in oproer sou bring en gevolglik die Kaapse Oosgrens in gevaar sou stel.
Napier het ook klagtes ontvang van sendelinge en ander filantrope wat beweer het dat die Trekkers slawerny in Natal toe pas. Die gerugte is veral versprei nadat die Trekkers in 1840 teen die Bakastam in die suide van Natal opgetree het om gesteelde vee terug te bring. Tydens die ekspedisie het hulle op 17 weeskinders in verlate krale afgekom en hulle saam huis toe geneem. Die sendelinge was ook nie tevrede oor die ou Kaapse inboekstelsel wat in Natalia weer in gebruik geneem is nie. In [[1841]] het ’n Amerikaanse skip, die Levant, in die hawe van Port Natal handel gedryf. Vroeg die volgende jaar het ’n Nederlandse skip, die Brazilia, ’n lang en opsienbarende besoek aan die hawe gebring.
Die Kaapse handelaars was ontevrede oor die moontlikheid van mededinging met Port Natal, terwyl in Britse kringe gevrees is dat die VSA, Nederland en moontlik ook Frankryk die hawe van Port Natal sou gebruik om Brittanje se posisie in Suid-Afrika te ondermyn. Toe Faku, die Pondo-kaptein, op aandrang van sendelinge in sy gebied om Britse beskerming aansoek doen, het Napier dus nie gehuiwer om ’n troepemag van 250 man onder aanvoering van kapt. T.C. Smith na die Natalse suidgrens te stuur nie. Hy het ingesien dat die situasie in Natal nou in so ’n mate verander het dat die imperiale regering makliker tot anneksasie oorgehaal sou kon word.
=== Britse anneksasie van Natal ===
Nadat hy ’n rukkie in Pondoland vertoef het, het kapt. Smith opdrag ontvang om na Port Natal te vertrek. In Mei 1842 het hy die Britse vlag in die hawe van die Voortrekkers gehys. Pretorius en die Volksraad het besluit om Natalia te verdedig en die Britte by die [[Beleg van Congella|Slag van Congella]] verslaan. Terwyl kapt. Smith en sy magte in hul kamp vasgekeer was, het [[Dick King]], ’n jong Brit van Port Natal, meer as 1 000 km te perd na [[Grahamstad]] gery om hulp te soek. In Junie het 2 Britse skepe soldate en wapentuig in Port Natal afgelaai waarmee die magte van kapt. Smith ontset is. Daarmee is die Trekkers se militêre weerstand beëindig en op 15 Julie het die Volksraad die onderwerping aan Britse gesag aanvaar. Die Britse oorname in Natal het onmiddellik tot ’n Tweede Trek gelei, terug oor die Drakensberge, na waar Potgieter se Adjunk-raad reeds alle betrekkinge met Natal verbreek het. Sommige het egter in Natal agtergebly en eers in [[1847]] saam met Pretorius na Transvaal (huidige Gauteng, ens.) verhuis. Ander, soos Karel Landman, het permanent in Natal agtergebly. In 1843 het adv. Henry Cloete uit die Kaap in Natal opgedaag om die anneksasie deur te voer. Die Volksraad het egter tot in [[1845]] vergader, die jaar waarin Natal ’n distrik van die Kaapkolonie geword het. In 1857 het Natal ’n afsonderlike Britse kolonie geword.
== Transoranje ==
[[Lêer:Daniell Trekboer.jpg|duimnael|255x255px|Die kamp van ’n trekboer. Die trekboere was halfnomadiese veeboere wat voortdurend na nuwe en beter weivelde verskuif het. Ten tyde van die Groot Trek was baie van hulle reeds noord van die Oranjerivier, maar hulle het aan die Britse owerheid lojaal gebly.]]
Na die anneksasie van Natal het die republikeinse ideaal van die Trekkers na die gebied wes van die [[Drakensberge]] tussen die Oranje- en die Limpoporivier verskuif. Toe Potgieter hom in [[1838]] na die [[Slag van Italeni]] in die Winburg-gebied vestig, het hy die gebied wat hy van die Matebeles verower het of by ander inboorlingstamme geruil het, onafhanklik verklaar, sonder om Britse erkenning daarvoor te vra. Later het sy gebied deel geword van die [[Natalia Republiek|Republiek Natalia]], met ’n Adjunk-raad wat ondergeskik was aan die Volksraad. In [[1843]] het hy egter alle bande met Natal verbreek, ’n nuwe regering saamgestel en verklaar dat die hele gebied tussen die Oranje- en die [[Limpopo (rivier)|Limpoporivier]] onafhanklik was.
Die gebied tussen die Oranje- en die Vaalrivier het as die Transoranje bekend gestaan en die gebied tussen die Vaal- en die Limpoporivier as Transvaal. Die heterogene bevolking van Transoranje en die potensiële gevaar wat botsings in die gebied vir die Kaapse noordgrens ingehou het, het geleidelik tot groter Britse betrokkenheid gelei. Die blanke trekboere, veral in die suide, was Britsgesind en het hulself gedistansieer van die Trekkers wat hoofsaaklik in die gebied tussen die Vet- en die Vaalrivier gewoon het.
Die [[Griekwas]] onder [[Adam Kok I|Adam Kok]], [[Korannas]] en ander bruin mense het voortdurend sowel met die trekboere as met die Trekkers gebots, hoofsaaklik oor grondbesit. In die ooste het die Basoeto’s onder [[Mosjesj]] met ander swart stamme soos onder andere die van Sekonyela in vyandskap verkeer, terwyl hulle ook met die blankes in botsing was. Aan die einde van [[1843]] het die Kaapse goewerneur, George Napier, met Adam Kok en Mosjesj verdrae gesluit. Hy wou daardeur sy noordgrens met bufferstate beveilig sonder om te veel uitgawes aan te gaan. As bondgenoot van Adam Kok sou die Britse owerheid die Griekwas daadwerklike beskerming teen die blankes in Transoranje moes bied. Die reaksie onder die blankes het uiteindelik uitgeloop op ’n botsing met Britse troepe by Swartkoppies ([[1845]]).
Die blankes het ’n nederlaag gely. Die nuwe goewerneur, sir Peregrine Maitland, het self die Oranjerivier oorgesteek en nuwe reëlings met die nie-blanke hoofde getref. ’n Britse resident, maj. [[H.D. Warden]], is in Bloemfontein aangestel om die nuwe maatreëls toe te pas en die vrede te bewaar ([[1846]]). Warden het nooit genoeg troepe tot sy beskikking gehad om doeltreffend op te tree nie. In [[1848]] is sir Harry Smith aangestel as nuwe goewerneur van die Kaap en as die Britse Hoë Kommissaris in Suid-Afrika, ’n amp wat aan hom die gesag verleen het om ook buite die Kaapse grense op te tree. Hy was nie ten gunste van sy voorgangers se verdragstaatstelsel nie en wou die binneland beveilig deur soveel moontlik nie-blanke grondgebied onder regstreekse Britse beheer te plaas. Daarom het hy die hele gebied tussen die Oranje- en die Vaalrivier as die [[Oranjerivier-soewereiniteit|Oranjerivier-Soewereiniteit]] geannekseer.
So het hy ook beheer oor die Groot Trek verkry deurdat hy die Trekkers se roetes na die ooskus afgesny het. As regverdiging vir die anneksasie het hy die imperiale regering onder die indruk gebring dat die inwoners van die gebied ten gunste daarvan was en dat hulle hul eie verdediging sou waarneem. In werklikheid was slegs die lojaalgesinde trekboere ten gunste van Britse anneksasie. Die Winburgers het ’n beroep op [[Andries Pretorius]] gedoen om die Britse anneksasie met geweld teen te gaan. Pretorius het Natal kort tevore verlaat en was in daardie stadium op pad na die Transvaal, waar hy hom wou vestig. Hy het egter aan die versoek voldoen en ’n kommando teen die Britte gelei. Warden het oor die Oranjerivier teruggeval en daar op Britse versterkings gewag.
Die Britse mag wat uit die Kaapkolonie opgeruk het, was onder aanvoering van Smith self. By [[Slag van Boomplaats|Boomplaats]], waar Pretorius probeer het om hom in ’n hinderlaag te lei, het hy ’n beslissende oorwinning behaal. Die anneksasie het van krag gebly en Warden het na Bloemfontein teruggekeer as Britse resident. Die gebied is in 4 distrikte verdeel, elk met ’n magistraat en 2 benoemde lede, wat saam ’n wetgewende raad gevorm het. Net soos vroeër in Natal het die Britse anneksasie ’n groot noordwaartse uittog van Trekkers tot gevolg gehad.
=== Die Bloemfontein-konvensie ===
{{Hoof|Bloemfontein-konvensie}}
Die Oranjerivier-Soewereiniteit is van die begin af geteister deur probleme met die Basoeto’s, wat oral strooptogte uitgevoer het. Net soos vroeër het Warden nog steeds nie genoeg troepe gehad om die vrede doeltreffend te bewaar nie. In 1849 het Warden ’n grens tussen die Soewereiniteit en [[Basoetoland]] vasgestel (die Warden-lyn). Mosjesj was ontevrede omdat hy daardeur ’n deel van sy grond aan ander inboorlingstamme moes afstaan. Warden kon die grensreëlings nie handhaaf nie en die Basoeto-strooptogte het voortgeduur. In 1851 het Warden besluit om teen Mosjesj op te tree, maar hy is by [[Slag van Viervoet|Viervoet]] deur die Basoeto’s verslaan.
Weens die langdurige [[Agtste Grensoorlog]] in die Kaap (1850-1853) kon versterkings nie na die Soewereiniteit gestuur word nie en die burgers het geweier om op kommando te gaan. Die imperiale regering was ontevrede oor die verdedigingsuitgawes wat die Soewereiniteit geverg het, en het 2 kommissarisse, Hogge en Owen, gestuur om vas te stel hoe uitgawes besnoei kon word. Hulle het tot die gevolgtrekking gekom dat die gebied aan die blankes teruggegee moes word.
’n Onafhanklike Transoranje onder blanke beheer sou dan as bufferstaat vir die Kaapkolonie dien. Sir [[George Cathcart]], wat Smith ondertussen opgevolg het, was vasbeslote om die Britse neerlaag by Viervoet te wreek en het teen Mosjesj opgeruk. By Berea moes hy egter voor die Basoeto’s terugval (1852). Die neerlaag was die laaste druppel: in 1853 is sir [[George Russel Clerk]] na Bloemfontein gestuur met die opdrag om die Soewereiniteit aan die Trekkers terug te gee. Op 23 Februarie 1854 is die Bloemfontein-konvensie onderteken. Die Bloemfontein-konvensie het die volle onafhanklikheid van Transoranje erken.
Brittanje het onder meer onderneem om geen verdere verdrae met inboorlinge noord van die Oranjerivier te sluit nie. Die regering van die gebied is aan [[Sias Hoffman|Josias Hoffman]] en ’n komitee van 6 oorgedra en die Republiek van die Oranje-Vrystaat het tot stand gekom. Daarmee is die Trekkers se grootste ideaal verwesenlik: die stigting van ’n onafhanklike staat met Britse erkenning.
== Transvaal ==
[[lêer:Paardekraalmonument, oosplaket, Krugersdorp.jpg|duimnael|regs|Die [[Paardekraal-monument]] gedenk ondermeer Hendrik Potgieter se baanbrekerswerk in die noorde]]
{{Hoof|Zuid-Afrikaansche Republiek}}
In 1844 het Potgieter, wat ongerus was oor die Britse anneksasie van Natal en die Britse teenwoordigheid in Transoranje, verder noordwaarts getrek. Hy wou die ou Trekkerideaal van algehele onafhanklikheid van Brittanje verwesenlik deur hom nader aan ’n nie-Britse hawe ([[Delagoabaai]]) te vestig. In 1845 het hy ’n nuwe dorp, [[Andries-Ohrigstad]], gestig. Weens die baie sterftes wat deur koors in hierdie gebied veroorsaak is, is die dorp later ontruim en is [[Lydenburg]] gestig (1846). Baie van die Trekkers wat Natal verlaat het, is na Potgieter se nuwe nedersetting gelok. Die geskille wat in 1838 ontstaan het, het egter nog voortgeduur: die nuwe aankomelinge wou Potgieter se leierskap nie erken nie.
Hulle was ten gunste van die ou Natalse Volksraad en het as die sogenaamde Volksraadparty bekend gestaan. Na die Slag van Boomplaats in 1848 het Pretorius hom ook in Transvaal naby [[Potchefstroom]] gevestig. Potgieter het hom daarvan beskuldig dat hy Transvaal se onafhanklikheid in gevaar gestel het deur hom in te meng in Transoranje se sake. Die verhouding tussen die 2 leiers is verder vertroebel deurdat Pretorius die Volksraad ondersteun het.
Terwyl Potgieter, wat hom intussen by Schoemansdal in die Soutpansberge gevestig het, ’n afsydige houding aangeneem het, het Pretorius hom daarvoor beywer om al die elemente in Transvaal onder ’n Volksraad te verenig en om Britse erkenning vir hul onafhanklikheid te verkry. Op ’n vergadering wat deur Pretorius in 1849 by Derdepoort gereël is, is besluit om ’n verenigde Volksraad vir die hele Transvaal in te stel. Weens die gespanne verhouding tussen Potgieter en die ander Trekkers kon ’n leier egter nie gekies word nie. In 1851 is probeer om ’n kompromie te bereik deur die aanstelling van 4 kommandante-generaal, onder wie Potgieter en Pretorius. Die afwesigheid van ’n sentrale gesag het meegebring dat die Trekkers in Transvaal nòg teenoor die inboorlinge nòg teenoor die Britte ’n eenvormige en besliste beleid kon volg.
Met sy pogings om Britse erkenning vir Transvaal te verkry, het Pretorius meer welslae behaal. Op eie inisiatief het hy Hogge en Owen, die Britse kommissarisse wat toestande in Transoranje moes ondersoek, te woord gestaan. Die Britte het kort tevore die nederlaag van Viervoet teen die Basoeto’s gely en het gevrees dat Pretorius hul verleentheid sou uitbuit deur in Transoranje in te gryp. Boonop was die Britse owerheid by ’n duur en uitgerekte grensoorlog in die Kaapkolonie betrokke. In Britse kringe het die gedagte ook reeds posgevat om die Trekkers as bondgenote te gebruik vir die beveiliging van hul uitgestrekte grense. Hulle was daarom bereid om Pretorius tegemoet te kom en erkenning aan die Transvaalse onafhanklikheid te verleen in ruil daar voordat Pretorius sou onderneem om hom nie suid van die [[Vaalrivier]] in te meng nie. Die ooreenkoms is bekragtig met die ondertekening van die [[Sandrivierkonvensie|Sandrivier-konvensie]] op 17 Januarie 1852.
Pretorius en kommandant-generaal [[W.A. Joubert|W.F. Joubert]] van die Lydenburg-distrik het die Konvensie sonder goedkeuring van die Volksraad onderteken. Dit het groot ontevredenheid by Potgieter en ander laat ontstaan en am per tot burgeroorlog gelei in Maart 1852 is Potgieter en Pretorius by ’n volksvergadering op [[Rustenburg]] met mekaar versoen en die Volksraad het die Konvensie bekragtig. In September 1853 het Transvaal die naam Die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR) aangeneem. Die ommeswaai in die Britse beleid ten opsigte van die Trekkers het die Groot Trek afgerond. Die migrerende Afrikaners wat 20 jaar vroeër die Kaapkolonie verlaat het, het hulle nou gevestig en begin om hul republieke uit te bou.
Die staatkundige erkenning wat hulle van Brittanje ontvang het, het daarop neergekom dat Brittanje uiteindelik die knie gebuig het voor hul vreedsame opstand en hulle toegelaat het om hul Britse onderdaanskap af te lê. Voortaan sou hulle deur Brittanje as gelykes eerder as rebelle beskou word.
== Trekkerslewe ==
Deel van die Groot Trek was die mense wat daaraan deelgeneem het. Hulle was nie net name, datums en feite nie, of selfs helde, dwarstrekkers en omdraaiers nie. Hulle was doodgewone gesinsmense wat van sekere dinge gehou het en van ander nie. Hulle het behoeftes gehad, hulle was mense met sterk menings oor die godsdiens, onderwys en opvoeding.
Hulle was harde werkers en goeie jagters, maar hulle het ook van pret en plesier gehou. Hoewel die trekkerslewe hard en ru was, het daar onder in die wakis, sorgvuldig verpak, van die fynste glasware en porselein gele. Hierdie geharde Trekkers het graag vir beste drag hul fluweelbaadjies met sy-omboorsels uitgehaal. Klein en groot moes hard werk, maar gedurende die langer uitspantye was daar ook geleentheid om te ontspan.
=== Voorbereidings ===
Toe die boere aan die Kaapse Oosgrens teen 1836 besluit om weg te trek, het die voorbereidings vir die trek pad baie aandag geverg. ’n Paar kommissies is die binneland ingestuur om waardevolle inligting oor moontlike trekroetes te versa mel. Die Voortrekkers wou weet wat vir hulle voorlê en hulle wou gereed wees. Eerstens moes aan voedsel gedink word, veral dit wat die binneland nie kon oplewer nie, soos [[meel]], [[rys]], [[koffie]], [[tee]] en [[suiker]]. Later, tydens die Trek, het hierdie ware baie skaars geword, sodat die Voortrekkers beesmelk of water gedrink en wildsvleis geëet het.
Wild was nog volop: [[eland]]e, [[rooihartbees|hartbeeste]], [[rietbok]]ke, [[Bontkwagga|sebras]] en [[rooibok]]ke het in groot troppe rondgeswerf. Toe reeds baie bekend en baie gewild was die songedroogde vleis, wat vandag nog as [[biltong]] bekend staan. Die boervroue van daardie jare was bedrewe baksters en kon besonder goed kook. [[Mosbolletjies]], [[vetkoek]], [[boerbeskuit]], [[soetkoekies]], [[geelrys]], [[stampmielies]], [[boerewors]], [[bobotie]], [[sosatie]]s en [[melktert]] was van die daaglikse geregte wat hulle berei het.
Groot voorrade [[beskuit]] en [[biltong]] is vooraf gemaak. Die bestanddele en selfs die nodige apparaat vir die meeste van die ander geregte is op die waens gelaai. Voor die Trek kon begin, moes ook vir klere gesorg word. Voor die vertrek is sis, molvel, linne en wol–en velkomberse aangeskaf – een van die verkenningskommissies het juis oor die koue hoëveld wes van die Drakensberge verslag gedoen. Die [[Voortrekkervroue]] was lief vir mooi klere. Tabberds vir daaglikse drag is vervaardig uit geblomde, geruite of gestreepte sis; terwyl sy, satyn, fluweel en brokaat vir beste drag gebruik is. Alle klere is met die hand gemaak. Die roklengte was tot op die voete en sy- of tafsyvoorskote met geplooide valletjies is by alle geleenthede gedra. Nekdoekies, vasgesteek met groot borsspelde, was baie gewild.
Die bekende Voortrekkerkappies met hul fyn handwerk was die pronkstuk van die vroue se kleredrag. Die mans het fluweel- of satynbaadjies gedra en vir spesiale geleenthede boonop onderbaadjies van dieselfde materiaal. Hulle hemde het los boordjies en die klapbroeke redelik nou pype gehad. Die Voortrekkermans se werkklere was van ’n growwe materiaal of molvel. Vilt- en strooihoede is gedra. Naas fabriekgemaakte skoene het die meeste mans en vroue selfgemaakte velskoene gedra. Kinderklere het net soos die van die grootmense gelyk.
=== Wapens ===
Sonder wapens en ammunisie kon die Voortrekkers kwalik die gevaarlike binneland aandurf. Met die swaar "[[Sanna]]" of [[Voorlaaier (geweer)|voorlaaiers]] (so genoem omdat daar deur die voorkant van die loop gelaai is) kon ’n ervare skut drie skote per minuut afvuur. Meer as een geweer is ook ingepak. Terwyl die Voortrekker met die een geskiet het, kon sy vrou en kinders die ander een laai. Genoeg buskruit en loodkoeëls moes saamgeneem word. In die kruithoring wat oor die skouer gehang is, het die Trekker sy [[buskruit]] gebêre. [[Lood]] en apparaat om koeëls mee te maak, is ook op die Groot Trek saamgeneem.
=== Kakebeenwa ===
[[Lêer:Grand trek.jpg|duimnael|regs|’n Wa word deur ’n drif getrek]]
Sonder die kakebeenwa, die Voortrekkers se vervoermiddel, sou daar geen Groot Trek gewees het nie. Die wa het die onbekende binneland oopgemaak. Dit het as tuiste en woning gedien en selfs as fort teen die aanslae by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] en [[Bloedrivier]]. ’n [[Kakebeenwa]] was sowat 4 m lank, ongeveer 1 m breed en buikplank tot tenthoogte sowat 1,7 m hoog. Dit is van geel-, stink- of ysterhout gemaak. Die sykante van die wa het soos die kakebeen van ’n perd gelyk - vandaar die benaming.
Bo-oor ’n raamwerk van bamboesstokke of kweperlatte en ’n grasmat is ’n waterdigte seildoek gespan. Aan die binnekant van die wa met sy kaptent was ’n katel (bed) met ’n riempiesmat en matras daarop. Dit was die verblyfplek vir die moeder en haar kinders terwyl die trekgeselskap op reis was. Die houtwiele het speke gehad en die 2 agterwiele was groter as die voorste twee. Die Bybel en gesangeboeke, klerasie, breekgoed en kookgereedskap is in die voorste en agterste wakis gepak en rieme en stroppe is in die sykissie gebêre.
Onder die wa is die gereedskap so as die remskoen, [[domkrag]], teerputs en watervaatjies gehang. Die remskoen was ’n metaal- of houtblok met ’n groef waarin die agterwiel van die wa gepas het, sodat die wiel nie verder kon draai nie. Dit is veral teen afdraandes gebruik. Die domkrag was ’n werktuig om die wa op te lig sodat aan die wa gewerk kon word, terwyl die teerputs ’n vaatjie was waarin die teer vir smeerdoeleindes gebêre is. Voor die waens is spanne van 12 tot 16 rooi Afrikanerosse ingespan. Die lede van die huisgesin wat nie werk rondom die wa of by die vee gehad het nie, het op die wa gereis. Die meeste Trekkers het een of 2 waens gehad, hoewel die ryker mense 5 tot 8 waens besit het.
Op uitspanplekke is die waens vir veiligheid agter mekaar in ’n kring getrek. Sodra gevaar gedreig het, is die ruimtes tussenin en tussen die wiele met doringtakke toegemaak. Sonder die veiligheid van hierdie laers sou die Voortrekkers waarskynlik nie die aanvalle van die Zoeloes en die Matebeles kon weerstaan het nie. Dit was juis die dreigende gevaar wat die Trekkers meestal in 9 roepe of geselskappe, met ’n kommandant aan die hoof, soos byvoorbeeld Louis Tregardt, Hendrik Potgieter en Piet Retief, laat trek het.
=== Gereedskap ===
Die mans het allerlei artikels vervaardig, soos swepe, jukskeie, trektoue en riempiestoele. Werkwinkelgereedskap het die volgende ingesluit: skroewe, hamers, blaasbalke, bore, sae, beitels, vyle en handbyle. Kombuisgereedskap soos vurke, messe, lepels, bekers, koppies, kersvorms, strykysters, botterbakke en koperpanne is ook saamgeneem. Van die fynste glas- en porseleinware is die binneland ingeneem.
=== Godsdienstigheid ===
Godsdiens was die rigsnoer van die Voortrekkers se lewe. Hulle het ’n kinderlike vertroue in God se Almag geopenbaar. Sy wil was vir hulle goed. Hulle het ’n opreg godsdienstige lewe gelei en hulself totaal afhanklik van God beskou. Die gevaarlike en onsekere lewe waaraan hulle blootgestel was, het ook tot hierdie beskouing bygedra. So het daar voor die Slag van Bloedrivier die Gelofte ontstaan dat indien die Here die oorwinning oor die Zoeloes aan hulle sou skenk, hulle en hul nageslag die dag as ’n dankdag sou deurbring. Behalwe die Bybel en die Psalm en Gesangeboek en meestal ook ’n katkisasieboek, het die Voortrekkers preekbundels en gebedeboeke besit en gelees.
Geen predikant van die Kaapse kerk was bereid om die onbekende saam met hulle binne te trek nie. [[Erasmus Smit]], hoewel geen geordende predikant nie, het tog geestelike werk onder die Voortrekkers gedoen en later het die sendeling [[Daniel Lindley]] goeie werk verrig. Sondae is die Evangelie 2 of 3 maal verkondig en 2 keer in die week is daar saam gebid. Soggens en saans is huisgodsdiens gehou. Die doop en die [[nagmaal]], katkisasie en die huwelik is met groot erns en vroomheid op die trekpad onderhou.
So goed moontlik is in al die laers vir die godsdienstige lewe gesorg sodat die ou gevestigde gebruike van die Kaapkolonie nie verwaarloos sou word nie. Met die vader meestal ’n streng hoof van sy gesin, is ’n streng godsdienstige en sedelike lewenspeil gehandhaaf.
=== Onderwys ===
Die eerste Voortrekker, Louis Tregardt, het ’n onderwyser, [[Daniel Pfeffer]], by sy trekgeselskap gehad. By die ander trekke was dit hoofsaaklik die ouers wat vir die onderrig van hul kinders verantwoordelik was. Dit was belangrik om die Bybel te ken. Tydens huisgodsdiens moes die ouer kinders ’n paar versies voorlees, terwyl die kleintjies daarna moes oorvertel wat gelees is. Na oggendgodsdiens het onderwys gekom. Die beginners het ’n baie eenvoudige boek die A.B.C.-Boek, gebruik.
Die vader of moeder het die woorde uitgespel en dan moes die kleintjies dit gedurende die dag in die veld leer en die volgende oggend weer opsê. Die ouer kinders se boek was die bekende ''[[Trap der Jeugd]]''. Wanneer groot gevaar gedreig het en die waens in groot getalle saamgetrek was, het ’n skoolmeester georganiseerde onderwys gegee. [[Paul Kruger]] het dit soos volg onthou: "As die trek op ’n uitspanplek ’n tyd lank tot rus gekom het, is daar van gras en klei ’n klein hut gebou wat dan as skoolgebou moes dien vir die kinders van die Trekkers." In die opvoeding van die Voortrekkerkinders is ook baie aandag aan sang gegee. In ’n latere Voortrekkerdagboek is dit so as volg gestel: "O, so mooi was tog die Sondagmôre. Eers kom die gesange met die viool en fluit en [[akkordeon]]. Dan kom die kinders vorentoe. Die vaders en die moeders sit almal buitekant die tente en die kind wat die mooiste versie ken, sê dit op of sing dit. En nadat die kind klaar het, moet hulle almal saam versies sing." Vir die Voortrekkers was opvoeding en karaktervorming belangriker as onderwys. Die baie gevare wat hulle saam deurgemaak het, het sterk karakters gebou en hulle ’n groot verantwoordelikheidsbesef gegee.
Op 15-jarige leeftyd was Voortrekkerseuns en -dogters reeds volwasse. Die vader het sy seuns allerhande vaardighede met die hand geleer, soos om meubels te maak en waens te herstel. Hy het hom ook leer jag sodat hy die gesin van wildsvleis kon voorsien. Met die moeder se hulp het die dogters ook gou geleer om kos te kook, brood te bak, kerse te maak, koffie te brand, naaldwerk te doen en die jonger boeties en sussies op te pas (die Voortrekkers het groot gesinne gehad; 10 kinders was niks buitengewoons nie).
=== Ontspanning ===
Vir ontspanning was daar tydens die Trek genoeg geleentheid. Daar word dikwels geskryf oor hoe swaar die Voortrekkers gekry het, maar die Voortrekkers was gewone mense, vrolik van aard en dikwels vol grappies. Vir die mans was jag die belangrikste ontspanning. Bokke en ander vleis vir die pot was volop, maar daar was ook roofdiere soos leeus en luiperds wat onder die Voortrekkers se vee gemaai het. Jagtogte is gereeld onderneem. Vermaaklikheid vir oud en jonk was [[skyfskiet]], [[toutrek]] en [[jukskei]]. Die toutrek, met ewe veel deelnemers aan albei ente van die tou en ’n skeidsregter daarby, was groot pret.
Daar is dikwels in die laers gedans en tiekiegedraai, veral op verjaardae en troues. Die vroue het ’n minder avontuurlike Iewe gevoer as hul mans. Hulle het klere met die hand gemaak of verstel en moes dikwels sonder enige hulp kook, was en stryk. Die seuns het vroeg reeds leer skiet en saam met hul vaders gaan jag. Paul Kruger het sy eerste leeu op 14-jarige leeftyd platgetrek. Die jonger knapies het vee opgepas of ’n selfgemaakte wa met klei- of dolosse in die laer rondgetrek. Die meisies het met geverfde houtpoppe of lappoppe wat met gras gevul was, gespeel. Daar was ook romanse op die trek pad. Met dieselfde swier as in die Kaapkolonie is daar die hof gemaak. Soos met elke ander groep mense was daar onder die Voortrekkers moeilikheidmakers, fortuinsoekers en mense wat sku was vir werk.
Hulle was egter in die minderheid. Oor die algemeen was die Voortrekkers ordeliewende, beginselvaste en godsdienstige mense. Die Trek was eintlik ’n groter huisgesin waar dieselfde warmte en noue bande bestaan het as in die gewone gesin. Die wa langsaan se mense was bekend as "oom en tante" en "neef en niggie" en hulle is so aangespreek. Besonder noue bande is tydens die Groot Trek tussen die Voortrekkers gesmee.
== Herdenking ==
[[Lêer:Voortrekker Monument.jpg|duimnael|regs|Die [[Voortrekkermonument]] in [[Pretoria]]]]
In die [[Voortrekkermonument]] (in Pretoria) word die leefwyse en lotgevalle van die Voortrekkers op die historiese [[Fries (boukunde)|fries]] uitgebeeld.
== Bronne ==
* C.W.H. Van der Post, ''Piet Uijs, of lijden en strijd der voortrekkers in Natal'', roman, 1918.
* F.A. Venter, ''Geknelde land'', roman, 1960.
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409508 band
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Great Trek}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Groot Trek| ]]
imwa0b4z3pzno175zlvf9aa48tntelx
2518122
2518119
2022-08-08T09:17:12Z
Rooiratel
90342
Wysigings deur [[Special:Contributions/Puvircho|Puvircho]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Oesjaar|Oesjaar]]
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Great Trek map full.png|duimnael|400px|'''Trekroetes''' van die grootste trekgeselskappe tydens die eerste golf van die Groot Trek (1835–1840), met die belangrikste veldslae en gebeurtenisse aangedui.
{{lynsleutel|#6600ff solid 3px|[[Louis Tregardt]] se roete (1833 tot 1838)}}
{{lynsleutel|#6600ff dashed 3px|Oorlewendes van Tregardt se trek per skip ontruim, 1839}}
{{lynsleutel|black dotted 3px|[[Johannes Janse van Rensburg|Van Rensburg]] se roete, na skeiding van Tregardt s'n, almal uitgemoor in 1836}}
{{lynsleutel|#d45500 solid 3px|[[Hendrik Potgieter]] se trek-, kampanje- en verkenningsroetes}}
{{lynsleutel|#03C03C solid 3px|[[Gerrit Maritz]] se roete}}
{{lynsleutel|#800000 solid 3px|[[Piet Retief]] se roete, insluitend sendings met sy gevolg}}
{{lynsleutel|blue solid 3px|[[Piet Uys]] se roete}}]]
Die '''Groot Trek''' ([[Nederlands]]: '''de Grote Trek''') verwys na die massa-migrasie, vanaf die jaar [[1835]], van [[Kaapkolonie|Kaapse]] [[Afrikaners|Nederlandssprekende burghers]] na die [[Suid-Afrika]]anse binneland om onder andere weg van Britse beheer af te kom. Die immigrante was afstammelinge van [[setlaars]] vanuit die westelike vasteland van [[Europa]], veral uit [[Nederland]], Noordwes-[[Duitsland]] en [[Hugenoot|Hugenote]] uit Frankryk. Die Groot Trek het gelei tot die stigting van verskillende [[Boererepubliek]]e vernaamlik die [[Natalia Republiek]], die [[Oranje-Vrystaat]] en die [[Transvaal]]. Die Trek het ook gelei tot die verplasing van die [[Ndebele (stam)|Matabele]] na die noorde van die [[Limpopo (rivier)|Limpopo rivier]] en tot die omverwerping van die [[Zoeloes|Zoeloe]]-koning [[Dingaan]].
== Inleiding ==
[[Lêer:JH Pierneef - Die Groot Trek 1938.jpg|duimnael|regs|[[Jacobus Hendrik Pierneef|Pierneef]] se skildery: ''Die Groot Trek'']]
Weens die onrus aan die Kaapse Oosgrens en 'n verskeidenheid van griewe teen die [[Britse]] owerheid het 'n paar duisend Afrikaanssprekende boere tussen [[1834]] en [[1837]] hul plase verlaat en na Natal en die teenswoordige Transvaal ([[Gauteng]]) en Vrystaat getrek. Hulle wou 'n onafhanklike staat vestig waar hul hulself volgens eie oortuiging kon regeer.
Die swaartepunt van die Groot Trek was in [[Natal (kolonie)|Natal]], totdat die gebied in [[1842]] deur Brittanje geannekseer is. Daarna het 'n sogenaamde Tweede Trek na Transvaal (Gauteng) en Transoranje ([[Vrystaat]]) ontstaan. Voortdurende botsings tussen die heterogene bevolkingsgroepe van Transoranje (Vrystaat) het meegebring dat Brittanje die gebied in [[1848]] geannekseer het. Transvaal (Gauteng) het egter onafhanklik gebly en kon deur die [[Sandrivierkonvensie|Sandrivier]]-konvensie (1852) amptelike Britse erkenning van sy onafhanklikheid ontvang. Die konvensie was die begin van ʼn ommeswaai in die Britse beleid ten opsigte van die Trekkers en het uiteindelik ook gelei tot die [[Bloemfontein-konvensie|Bloemfontein]]-konvensie (1854), waarmee Brittanje onafhanklikheid aan [[Transoranje]] (Vrystaat) verleen het.
Die Groot Trek, wat in 1834 begin het en eers 20 jaar later met die ondertekening van die Bloemfontein-konvensie afgerond is, was 'n ordelike emigrasie van sowat 10 000 [[Afrikaners|Afrikaner]]-grensboere uit ʼn toestand wat vir hulle ondraaglik geword het.
Hulle was ontevrede oor die Britse beleid aan die [[Oosgrens-Afrikaans|Oos]]-grens van die [[Kaapkolonie]] en oor die behandeling wat hulle van die Britse owerheid ontvang het. Met die doel om 'n onafhanklike staat te stig, weg van Britse invloed, het hulle hul plase in die Oosgrensdistrikte van die Kaapkolonie verlaat en na die binneland getrek.
In die opsig was die Groot Trek dus ʼn vreedsame rebellie en die begin van die Afrikaner se nasiewording. Hoewel die Groot Trek in sommige van sy doelwitte gefaal het, was dit 'n gebeurtenis van deurslaggewende belang in die geskiedenis van Suid-Afrika. Met die konvensies van Sandrivier (1852) en Bloemfontein ([[1854]]) het twee onafhanklike Boererepublieke in die binneland tot stand gekom, terwyl Brittanje in daardie stadium, juis as gevolg van die Groot Trek, van Natal besit geneem het. Binne die relatief kort tydsbestek van 20 jaar het die Groot Trek dus die noordgrens van blank-bewoonde Suid-Afrika van die [[Oranjerivier]] na die [[Limpopo (rivier)|Limpoporivier]] verskuif en gestalte gegee aan Suid-Afrika soos hy vandag daar uitsien.
== Oorsake ==
Die Voortrekkers se griewe teen die [[Britse Ryk|Britse owerheid]], op geestelike sover as materiële gebied, het hulle onderskei van die trekboer-beweging. Die trekboere was sedert die tweede helfte van die [[18de eeu|18e]] eeu ʼn algemene verskynsel in die Kaapkolonie. Hulle was halfnomadiese veeboere wat voortdurend na nuwe en beter weivelde verskuif het. Ten tyde van die Groot Trek het baie van die trekboere hulle reeds permanent in Transoranje ([[Vrystaat]]) gevestig. Hulle het egter om suiwer materiële redes uit die Kaapkolonie getrek, was lojaal teenoor die Britse owerheid en het geen permanente breuk met die Kolonie in gedagte gehad nie. Die [[Voortrekkers]], daarenteen, het juis uit die Kolonie geëmigreer met die doel om nooit terug te keer nie en om alle bande met die Britse owerheid te verbreek.
Een van die hoofoorsake van die Groot Trek was die voortdurende onrus aan die Oosgrens van die Kaapkolonie. Die [[Kaapse grensoorloë|grensoorloë]] het met grootskaalse veerowery, verwoesting en aansienlike lewensverlies gepaard gegaan. Die toestand is vererger deurdat die Britse owerheid vanweë die voortdurende wisseling van goewerneurs en ministeries geen konsekwente beleid ten opsigte van die grensprobleme gevolg het nie.
Oor die algemeen is daar ook nie simpatiek teenoor die boere opgetree nie. Daar is voortdurend toegegee aan druk wat deur invloedryke filantrope op die imperiale regering uitgeoefen is. Gegronde griewe van die boere is dikwels veroordeel as onnodige aggressie teenoor die [[Xhosas]]. Om koste te bespaar, het die Britse owerheid nooit 'n toereikende aantal troepe aan die Oosgrens gestasioneer nie. Die boere was gevolglik in toenemende mate op die kommandostelsel aangewese, nie net vir hul eie beskerming nie, maar ook vir die terughaal van gesteelde vee. Vir ammunisie en voorrade was die kommando's egter afhanklik van die owerheid se steun, iets wat steeds ontoereikender geword het namate die druk van die filantrope toegeneem het.
[[lêer:Retief manifesto, 2 Feb 1837, Graham's Town Journal.jpg|duimnael|regs|160px|Piet Retief se manifes wat in die [[Grahamstown Journal]] van 2 Februarie 1837 verskyn het, gee 'n uiteensetting van die beweegredes vir die Trek.]]
Die filantrope het die kommandostelsel as 'n euwel beskou en die boere daarvan beskuldig dat hulle dit misbruik om die Xhosas van vee te beroof. In [[1833]] is die kommandostelsel dan ook afgeskaf. By die boere het die gedagte posgevat dat die Britse owerheid hulle nie wou en ook nie kon beskerm nie. Die afskaffing van die kommandostelsel het die boere tydens die verwoestende [[Sesde Grensoorlog]] (1834/35) onbeskermd gelaat. Die verliese wat hulle in die oorlog gely het, het op R600 000<!--hoe bereken?--> te staan gekom. Die nuwe grensreëlings wat na beëindiging van die oorlog deur die Kaapse goewerneur, sir [[Benjamin D'Urban]], ingestel is, is kort daarna deur die Imperiale regering verwerp.
Boonop is die boere deur die regering daarvan beskuldig dat hulle self vir die oorlog verantwoordelik was en is die beloofde, hoewel geringe, skadevergoeding nooit uitbetaal nie. Die grensboere het alle vertroue in die owerheid verloor en geglo dat die Britse regering, wanneer dit op stuk van sake sou kom, niks sou doen om hulle van algehele ondergang te red nie. Die onsekerheid van die lewe aan die Oosgrens, soos veral weerspieël is in die [[Sesde Grensoorlog]] en in die Britse houding daarna, was ʼn onmiddellike oorsaak van die Groot Trek. Daar was egter ook ander griewe, op materiële sowel as geestelike gebied, wat die emigrasie-idee onder die grensboere laat posvat het.
Die belangrikste hiervan was 'n gebrek aan arbeid, grond en kapitaal, die ongunstige voorwaardes waarop die slawe vrygestel is ([[1834]]), die gelykstelling van die [[Hottentotte]] ([[1828]]), die feit dat die grensboere geen seggenskap in bestuursake gehad het nie en die bereid van verengelsing sedert [[1822]]. Sedert [[1813]], toe die pagstelsel deur die erfpagstelsel vervang is, was grond moeiliker bekombaar en het plase ook kleiner geword. Ingevolge die nuwe stelsel het boere besitreg op hul plase verkry in plaas daarvan dat dit net teen 'n vaste bedrag jaarliks aan hulle verhuur is. Weens swak administrasie het boere in baie gevalle na 'n lang tyd nog nie kaart en transport op hul grond ontvang nie. Dit het onsekerheid oor hul eienaarskap laat ontstaan en hulle daarvan weerhou om verbeterings op die plase aan te bring. Die grondskaarste is vererger deur die dooie punt wat die ooswaartse migrasie bereik het. Die konsentrasie van blankes en swart mense aan weerskante van die Oosgrens was juis die grondliggende oorsaak van die onrus wat geheers het. Die boere het gemeen die Kaapkolonie het te klein geword vir hul uitgebreide veeboerderye.
Nou verwant aan die grondskaarste was die skaarste aan kapitaal. Daar was nooit baie geld in die Kaapkolonie in om loop nie omdat die ekonomie basies nog op [[ruilhandel]] ingestel was. Die situasie is vererger deurdat die uitgifte van groot somme papiergeld die waarde van geld verminder het. In [[1825]], toe die [[Engelse]] muntstelsel in die Kaapkolonie ingevoer is, moes 'n riksdaalder wat voorheen sowat 40 sent werd was, ingeruil word vir slegs 15 sent. Hoewel banke, geldskieters en dorpbewoners die meeste daardeur getref is, het talle grensboere tog ook daaronder gely. Ordonnansie 50 van 1828 het alle vorige wetgewing insake die Hottentotte herroep en aan hulle gelykstelling met die blankes verleen.
Die passtelsel waardeur die bewegings van die bruin mense beheer is asook die [[inboekstelsel]] waarvolgens Hottentotkinders vir ʼn bepaalde aantal jare by 'n boer moes werk, is daardeur opgehef. Die ordonnansie het die boere meteens van alle seggenskap oor hul arbeiders ontneem. Bruin mense was nou nie meer verplig om te werk nie en duisende het rondgeloop en van diefstal geleef. Van die sowat 32 000 bruin mense in 1836 aan die Kaap het tussen 8 000 en 10 000 sonder vaste werk rondgeswerf. Die ordonnansie het die boere op twee maniere nadelig getref: aan die eenkant het hulle baie van hul arbeiders verloor omdat die Hottentotte nie meer gedwing kon word om te werk nie, en aan die ander kant het hulle slagoffers geword van die astrantheid van rondlopende bruin mense wat van diefstal geleef het eerder as om te werk.
Dit was nie altyd moontlik of lonend vir ʼn boer om 2 of 3 dae te perd na die naaste magistraat te ry om 'n klag in te dien teen 'n Hottentot wat oortree het nie. Die arbeid- en kapitaalskaarste is verder vererger deur die vrystelling van die slawe. Die waarde van die [[Kaapkolonie|Kaapse]] slawe is op R6 miljoen vasgestel, maar slegs R2,5 miljoen sou uitbetaal word. Die betaling het ook nie in kontant geskied nie, maar in Britse aandelesertifikate wat in [[Londen]] gehaal moes word. Omdat dit vir die boere onmoontlik was om die reis na Londen af te lê, het hulle hul eise teen 'n breukdeel van die Groot Trek waarde aan spekulante verkoop. Daardeur het hulle nie net geweldige verliese gely nie, maar is hulle ook van nog 'n bron van arbeid ontneem.
Die meeste boere was gegrief deur die morele en sosiale implikasies van [[Ordonnansie 50 van 1828]]. Hulle het die gelykstelling tussen blank en nie-blank as "strydig met die Woord van God" beskou. Hulle het 'n onderskeid getref tussen hulself en die bruin mense, nie net op godsdienstige gebied nie (die kerstening van bruin mense was toe nog in die beginstadium), maar ook wat die fisieke en maatskaplike ontwikkeling betref het. Hulle het gemeen dat die gelykstelling ondraaglik was vir enige fatsoenlike Christen.
Die rondlopery en astrantheid van die Hottentotte het hulle net nog heftiger laat reageer. Hoewel die nasionale bewussyn van die Afrikaner aan die vooraand van die Groot Trek nog nie ten volle ontluik het nie, het hulle tog sedert die einde van die [[1880|18e]] eeu 'n gevoel van nasionale samehorigheid geken. Deur die stelsel van landdros en heemrade het hulle 'n mate van seggenskap in plaaslike bestuursake verkry. Die stelsel is met die Britse oorname beëindig. Dit was die Britse beleid om waar moontlik [[Britse offisier|Britse]] offisiere as magistrate aan te stel. Weer eens onder druk van die filantrope is die regsgesag van die [[veldkornet]]te ook ingekort. Britse amptenare is aangestel om die regte van die nie-blankes teenoor die grensboere te beskerm. Die boere was gegrief omdat hulle nie geken is in sake wat hulle intiem geraak het nie, veral die nie-blanke beleid en die wyse waarop die vrystelling van die slawe geskied het.
Sommige [[Voortrekkers]] het ook die beleid van verengelsing in die regspraak, skole en kerke as 'n rede vir hul emigrasie aangegee. Daar is reeds in [[1822]] met die beleid begin, maar ten tyde van die Groot Trek is dit nog nie heeltemal deurgevoer nie, veral nie in die afgeleë grensdistrikte waar 'n praktiese toepassing van die beleid die plaaslike administrasie in duie sou laat stort het nie. Voor en gedurende die Groot Trek is daar dus nog in baie gevalle van Hollands gebruik gemaak in amptelike korrespondensie en dokumente. Dit het in daardie stadium egter vir baie Afrikanerboere gelyk of algehele verengelsing uiteindelik toegepas sou word.
== Ontplooiing ==
[[lêer:Paneel van die historiese fries in die Heldesaal van die Voortrekkermonument.jpg|duimnael|regs|Met sy vertrek uit Grahamstad neem Voortrekker J.J. Uys 'n bybel in ontvangs van Vrederegter Thomas Phillips. Die fries sowel as die bybel kan in die Voortrekkermonument besigtig word.]]
Namate die grensboere se griewe toegeneem het en van owerheidsweë niks gedoen is om hulle tegemoet te kom nie, het die gedagte om te emigreer, al hoe stewiger posgevat. Omdat die Trekkers hul voorbereidings in die geheim gedoen het, is dit nie seker waar en by wie die trekgedagte ontstaan het nie. Om dieper die binneland in te trek, waar hulle weg van Britse invloed hul belange self kon behartig, was vir hulle aanvaarbaarder as emigrasie na oorsese gebiede of as gewapende opstand. Boonop was die grensboere beweeglik van aard. Die ontwikkeling wat hulle in vorige geslagte as trekboere (van die een leenplaas na die ander) ondergaan het, het meegebring dat hulle hulle fisiek en geestelik by die trekkerslewe sou kon aanpas. In die derde dekade van die 19e eeu was die binneland van Suid-Afrika nie heeltemal onbekend nie. In Transoranje (Vrystaat) het daar benewens die trekboere ook [[Griekwas (stam)|Griekwas]] en [[Korannas]] gewoon. Hulle was afstammelinge van Hottentotte en ander gekleurdes wat hulle lank tevore daar gevestig het. Die [[Basotho|Basoeto's]], onder leiding van [[Mosjesj]], het in die bergagtige ooste van Transoranje (Vrystaat) gewoon. Hul geledere is aangevul deur klein stamme wat vroeër in die eeu voor die skrikbewind van [[Shaka]] gevlug het. Verder ooswaarts, in die omgewing van Port Natal, was Britse jagters, handelaars, sendelinge en selfs setlaars. Die grootskaalse migrasiebewegings wat deur die [[Mfecane]] (Shaka se skrikbewind) veroorsaak is, het groot dele van die binneland – Transoranje (Vrystaat), Natal en dele van [[Transvaalkolonie|Transvaal]] (Gauteng, ens.) onbevolk gelaat. Dit was die streke wat die Trekkers aangelok het. Jagters en ander avonturiers het voortdurend kennis omtrent die binneland in die Kaapkolonie rugbaar gemaak.
Die voornemende Trekkers se kennis omtrent die binneland is verder uitgebrei deur 3 ekspedisies wat in [[1834]] onderskeidelik na Natal, die Soutpansberge en Suidwes-Afrika vertrek het. Die ekspedisie na Natal, onder wie Jacobus Uys, broer van Pieter, en Stephan Maritz, broer van Gerrit, het deur die huidige Transkei (Oos-Kaap) gereis en met 'n gunstige verslag teruggekeer. Hulle het met die Britte by Port Natal kontak gemaak en was van mening dat die Trekkers en die Britte op vriendskaplike voet met mekaar sou kon verkeer. Die hawe van Port Natal sou hulle ook van handel en kontak met die buitewêreld verseker. Baie Trekkers het egter hul bedenkinge oor die Britse teenwoordigheid in Natal gehad en het uiteindelik verkies om verder noordwaarts oor die Vaalrivier te trek. Die vinnige opeenvolging van gebeure aan die Oosgrens in 1835/36 (die Sesde Grensoorlog, die Glenelg Despatch waarmee die nuwe grensreëlings omvergewerp is en die aanstelling van die filantropiese [[Andries Stockenström]] as luitenant-goewerneur) het die noordwaartse emigrasie aan die gang gesit. Aanvanklik het die Britse regering 'n weifelende houding teenoor die Groot Trek ingeneem. Dit was ʼn unieke verskynsel waarmee hulle nog nie tevore te kampe gehad het nie. Die goewerneur, sir [[Benjamin D'Urban|Benjamin]] D'Urban, het dit as uiters nadelig vir die Kolonie beskou. Die Koloniale Sekretaris, lord Glenelg, en Andries Stockenström het dit as deel van die trekboerbeweging beskou en het daarom nie daadwerklik opgetree nie. In [[1836]] is die Cape of Good Hope Punishment Act, 'n wet wat 'n paar jaar tevore met die oog op die trekboere ontwerp is, teen die Voortrekkers uitgevaardig. Dit het bepaal dat almal suid van 25 grade suiderbreedte (dit is selfs verder noord as die huidige [[Pretoria]]) onder Britse jurisdiksie val. Die Trekkers het die Kaap in groepe verlaat, elke groep met ʼn erkende leier. Die vernaamste leiers, in die volgorde waarin hulle die Kaap verlaat het, was [[Louis Tregardt]] en [[Hans van Rensburg]], [[Andries Hendrik Potgieter]], [[Gerrit Maritz]], [[Piet Retief]], [[Piet Uys]] en [[Andries Pretorius]].
=== Louis Tregardt ===
Met die uitbreek van die [[Sesde Grensoorlog]] in [[1834]] het Louis Tregardt en sowat 30 ander gesinne geruime tyd reeds in Xhosaland (Oos-Kaap) gewoon op grond wat hy van [[Hintsa]] gehuur het. Die oorlog het hom in 'n moeilike posisie geplaas en hy het besluit om met 'n geselskap van sowat 50 noordwaarts te trek. In Transoranje (Vrystaat) het die trek van [[Hans van Rensburg]], afkomstig uit die noordoostelike distrikte van die Kaap, by hom aangesluit. Tregardt (1783–1838 - "Tregard" tot in 1882) en [[Hans van Rensburg]] (1779–1836) het onafhanklik van die ander Trekkers opgetree en was streng gesproke nie deeI van die Groot Trek nie.
Hoewel hul trekke niks blywends tot stand gebring het nie, het hulle tog waardevolle pionierswerk gedoen. Tregardt, met die Van Rensburgs altyd 'n entjie vooruit, het die [[Soutpansberg]]e in 1836 bereik. Kort na sy aankoms het hy besoek ontvang van Potgieter en belowe om op die Potgieter-trek te wag. Die Van Rensburgs, wat intussen alleen vooruitgetrek het op pad na Lourenço Marques (die huidige Maputo), is in Julie [[1836]] deur inboorlinge by die sameloop van die [[Olifantsrivier, Limpopo|Olifants]]- en die [[Limpoporivier]] vermoor. Tregardt het 'n jaar lank vergeefs op Potgieter gewag. Toe sy voorrade begin opraak, het hy besluit om ooswaarts oor die Transvaalse Drakensberge na Lourenço Marques te trek. Langs die pad het sy trekgeselskap talle ontberings deurgemaak, hoofsaaklik weens die koors en [[Nagana|tsetsevlieë]] wat die trekvee afgemaai het. Slegs 26 van die 53 siele wat die Soutpansberge verlaat het, het [[Lourenço Marques|Lourenço]] Marques in April [[1838]] bereik. Die helfte van die oorlewendes, insluitende Tregardt en sy vrou, is in Lourenço Marques aan koors oorlede. In 1839 het die Trekkers in [[Natal (kolonie)|Natal]] 'n skip gestuur om die Tregardtmense in Lourenço Marques te gaan haal. Tregardt het 'n dagboek aangehou wat nie net ʼn waardevolle bron van inligting oor sy trek is nie, maar ook 'n interessante kyk op die [[pionierslewe]] bied. Sy seun, Carolus, het later ʼn bekende jagter en ontdekkingsreisiger geword.
=== Andries Hendrik Potgieter ===
"Blouberg" Potgieter (1792–1852) het aan die einde van 1835 'n trekgeselskap vanuit die [[Tarka]]gebied gelei. [[Sarel Cilliers]] en [[Paul Kruger]], toe 'n seun van 10 jaar, was deel van sy trek. In Transoranje (Vrystaat), tussen [[Thaba Nchu]] en die [[Vetrivier]], het Potgieter sy trek agtergelaat en saam met 'n klompie mans noordwaarts na die [[Soutpansberg]]e gery. Daar het hy Louis Tregardt ontmoet en hom gevra om op sy trek te wag. Potgieter wou so ver moontlik wegkom van Britse invloed.
Hy was derhalwe nooit ten gunste van Natal nie en wou hom anderkant 25 grade suiderbreedte vestig. Hy het gehoop dat die Trekkers in Transvaal (huidige Gauteng, Limpopo, ens.) [[Lourenço Marques]] as 'n hawe sou kon gebruik. Die grond wat Potgieter van Makwana, die Barolongkaptein, tussen die [[Vetrivier|Vet]]- en die [[Vaalrivier]] geruil het, het [[Silkaats]], opperhoof van die [[Matebeles]] in Transvaal, ongerus gemaak. Die Trekkers het uit dieselfde rigting gekom as die [[Griekwas]] en [[Korannas]], wat ook gewapende perderuiters was en hom kort tevore bedreig het. Vanuit sy hoofstat, Mosega, in Wes-Transvaal, het hy impi's gestuur om die wit mense "op te eet". Die Trekkers was in daardie stadium oor 'n groot gebied versprei en het hulle nie aan waarskuwings van Matebelegevaar gesteur nie.
Sommige van hulle, onder wie die Liebenbergs, is deur die [[Matebeles]] oorval en uitgemoor. Die aanvalle op die Trekkers het in Potgieter se afwesigheid geskied. Met sy terugkoms het hy dit gerade geag om in die omgewing van die moderne Heilbron laer te trek, omdat hy geweet het dat Silkaats later 'n veel groter mag teen die Trekkers sou stuur. Op of omstreeks 23 Oktober 1836 het 'n impi van 6 000 die laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] aangeval. Sowat 40 gewapende mans het die aanval afgeweer, maar die Matebeles het al die vee weggevoer. Met die hulp van die [[Barolong, Botswana|Barolongs]], die [[Wesleyaanse]] sendeling James Archbell en [[Gerrit Maritz]], wat intussen in Transoranje (Vrystaat) aangekom het, het die Potgietertrek na [[Thaba Nchu]] teruggekeer.
=== Gerrit Maritz ===
<!--[[lêer:Gerrit Maritz-standbeeld.jpg|duimnael|regs|Standbeeld van Gerrit Maritz by die Voortrekkerkompleks in Pietermaritzburg]]-->
[[Gerrit Maritz]] (1797- 1838) het in 1836 uit die distrik [[Graaff-Reinet|Graaff]]-Reinet getrek. Hy was 'n voorste burger, bekend as 'n knap sakeman en kerkleier. Sy trek het uit ongeveer 200 volwasse mans en 100 waens bestaan. Hy was vergesel van sy swaer, [[Erasmus Smit]], 'n oudsendeling van die [[Londense Sendinggenootskap]] en oudonderwyser. Hy is later aangewys as die Trekkers se predikant, hoewel hy vir baie van hulle onaanvaarbaar was. Die Kaapse Sinode het die Groot Trek veroordeel en die Trekkers later onder sensuur geplaas.
Die gevolg was dat geen predikant sy weg oopgesien het om die Trekkers te vergesel nie. Vir hul godsdiensleiding was die Trekkers aangewese op Britse en Amerikaanse sendelinge in die binneland, totdat eenheid probeer bewerkstellig is deur die aanstelling van Erasmus Smit. Na die aankoms van Maritz by Thaba Nchu is die eerste en ietwat primitiewe Voortrekkerregering saamgestel: Maritz is gekies as voorsitter van 'n burgerraad van 7 lede, terwyl Potgieter as kommandant-generaal aangestel is.
In Januarie 1837 het 2 kommando's, onderskeidelik onder leiding van Potgieter en Maritz en bestaande uit 107 man, na Mosega vertrek om die gebuite vee terug te bring. Die feit dat die strafekspedisie 2 afsonderlike leiers gehad het, was reeds 'n aanduiding van die onvermoë wat die Trekkers later sou ondervind om saam te staan en eenheid te bewerkstellig. Die Matebeles was onvoorbereid op die aanval en is weswaarts teruggedryf, hoewel hul mag nog nie gebreek was nie. Mosega is vernietig en 7 000 stuks vee is gebuit. Onenigheid het ontstaan oor die verdeling van die gebuite vee en teen die tyd dat [[Piet Retief]] se trek Thaba Nchu in April 1837 bereik het, het Potgieter en Maritz nie meer saamgewerk nie.
=== Pieter Retief (1780- 1838) ===
Retief, wat in Februarie 1837 uit die omgewing van die Winterberge getrek het, het sy trekredes in sy Manifes uiteengesit. Die Manifes is op 2 Februarie 1837 in die [[Grahamstown Journal|Graham's Town Journal]] gepubliseer en later ook in ander koerante. Dit was ʼn keerpunt in die ontplooiing van die Groot Trek: Retief het nie net sy eie trekredes bekend gemaak nie, maar ook 'n aanduiding gegee van die beleidsrigting wat die beoogde Afrikanerstaat in die binneland sou volg.
Hy het 'n beroep op ander boere gedoen om die onveiligheid van die Oosgrensrewe te verruil vir die sekuriteit wat hulle in 'n eie staat sou kon geniet. [[Die Manifes]] is nie net 'n goeie bron van inligting oor die redes vir die Groot Trek nie, maar gee ook 'n aanduiding van die doelstellings van die Trekkers. Retief het aan die [[Oosgrens-Afrikaans|Oosgrens]] ondervinding opgedoen in plaaslike bestuur, onder meer as kommandant. Hy was 'n bekende en gesiene man en die Trekkers in Transoranje (Vrystaat) het gretig op sy koms gewag. Hulle het gehoop hy sou eenheid kon bewerkstellig en 'n koersvaste rigting aan die Groot Trek gee. Kort na sy aankoms by Thaba Nchu het die Trekkers 'n volksvergadering gehou (April 1837) waarop hy as hoofleier met die titel "goewerneur" gekies is.
Hy is ook gekies as kommandant-generaal. Maritz het aangebly as hoof van die regspleging en was ook president van die Raad van Politie, die voorloper van die [[Volksraad]] wat later in Natal in die lewe geroep is. Potgieter is oor die hoof gesien. Die feit dat Potgieter geen aandeel in die nuwe regering gehad het nie, het die onenigheid onder die Trekkers vererger. In die winter van 1837 het die Trekkers in Transoranje (Vrystaat) vertoef terwyl gepoog is om eenstemmigheid te bereik oor die trekrigting wat ingeslaan moes word. Retief, Maritz en Piet Uys (wat in April 1837 uit die distrik [[Uitenhage]] getrek het) was ten gunste van Natal.
Potgieter het Britse inmenging in Natal gevrees en wou noordwaarts oor die Vaalrivier trek, waar hy hom by Tregardt wou aansluit. Solank die Matebelegevaar voortgeduur het, kon hy nie sy belofte nakom om hom by Tregardt in die noorde van Transvaal (Soutpansberg) aan te sluit nie. 'n Ekspedisie wat hy gestuur het om na Tregardt te soek, het onverrigter sake teruggekeer. Uiteindelik is besluit om Natal toe te trek, maar ook dat die Matebelegevaar eers uitgewis moes word. In Oktober 1837 het Retief, vergesel van 15 man, na Natal vertrek om die setlaars by Port Natal te besoek en met [[Dingaan]], opperhoof van die [[Zoeloes]], oor grond te onderhandel. Vroeg in November het Potgieter, wat hom intussen langs die Vetrivier gevestig het, saam met Uys op ʼn tweede strafekspedisie teen die Matebeles vertrek.
In 'n slag wat 9 dae geduur het, het hulle [[Silkaats]] se nuwe hoofstat, Kapain, ingeneem en die Matebeles ver noordwaarts verdryf. [[Andries Pretorius]], ʼn besoeker uit die Kaap, het die veldtog teen die Matebeles meegemaak. Op 14 November 1837, die dag waarop die veldtog teen die Matebeles afgesluit is, het die eerste [[Ossewa|Voortrekkerwaens]] aan die Natalse kant van die Drakensberge gestaan. Vroeg in [[1838]] was al die Trekkers, insluitende Potgieter, reeds in Natal.
=== Moord op Retief ===
[[lêer:Dingaan en Retief, paneel 12, Voortrekkermonument, b.jpg|duimnael|regs|Koning Dingaan sluit die traktaat met Piet Retief, soos uitgebeeld op 'n fries in die Voortrekkermonument]]
[[lêer:Charles Bell - Zoeloe-aanval op 'n Boerelaer - 1838.jpg|duimnael|regs|Voortrekkers word onverhoeds deur 'n impi van Dingaan aangeval]]
Retief en sy volgelinge het Port Natal aan die einde van Oktober besoek en weer ʼn maand later, na sy besoek aan Dingaan by [[uMgungundlovu]]. Die Britte in Natal het die Trekkers vriendelik ontvang. Die landbouprodukte wat die Trekkers sou lewer, sou hul eie handel laat floreer en terselfdertyd sou 'n blanke staat aan hulle sekuriteit teen die Zoeloes verskaf. [[Alexander Biggar]], een van die setlaars, het Retief meegedeel dat Dingaan in Junie 1837 die stuk grond tussen die [[Umgenirivier|Umgeni]] en die land van [[Fakude|Faku]] aan die Britse Kroon afgestaan het.
Die sendeling A.F. Gardiner het kragtens die Cape of Good Hope Punishment Act as Britse magistraat in die gebied opgetree. Die meeste van die Natalse setlaars het egter sy gesag verwerp. By uMgungundlovu het Dingaan Retief daarvan beskuldig dat die Trekkers van die Zoeloes se vee gesteel het. Nadat Retief aan hom verduidelik het dat die vee in werklikheid deur die onderdane van Sekonyela geroof was, het hy beloof om die gebied tussen die [[Tugelarivier|Tugela]] en die [[Umzimvuburivier|Umzimvubu]] aan die Trekkers af te staan. Retief moes egter eers die vee wat Sekonyela gesteel het, terugbring as bewys dat die diefstal nie deur die Trekkers gepleeg is nie. In Januarie 1838 het Retief en ʼn kommando daarin geslaag om die gesteelde vee by Sekonyela af te neem.
Vergesel van sowat 70 man, onder wie sy eie tienderjarige seun en 30 gekleurde agterryers, het Retief op 3 Februarie by uMgungundlovu aangekom met die doel om die gesteelde vee terug te gee en 'n traktaat van grondafstand te laat onderteken. Die traktaat is gedateer 4 Februarie en is op 6 Februarie onderteken. Dingaan het intussen reeds besluit om die Trekkers te vermoor, 'n besluit waarby vrees sekerlik geen geringe rol gespeel het nie. Hy het die blankes met hul perde (horinglose beeste) en hul gewere (vuurstokke) as towenaars beskou.
Hy was deeglik bewus van die nederlaag wat die Matebeles teen die blankes gely het. In 'n brief wat Retief vroeër uit Port Natal deur bemiddeling van die sendeling Owen Wood aan die Zoeloekoning gestuur het, het hy gewys op die swaar straf wat die Matebeles van die Trekkers ontvang het en bygevoeg dat die God van die blankes 'n slegte koning nie lank laat lewe nie. Bowendien was dit die Zoeloekonings se tradisionele beleid om nie sterk bure te duld nie. Later het Dingaan ook aan sendelinge verduidelik dat hy die blankes vermoor het omdat hulle van hul "koning af weggeloop het".
Op 6 Februarie 1838 het Retief en sy volgelinge op versoek van Dingaan ongewapen en te voet die stat binnegegaan vir 'n afskeidsbyeenkoms. Hulle het herhaalde waarskuwings van William Wood, ʼn 12-jarige seun wat by die sendeling Owen ingewoon en die Zoeloes baie goed geken het, geïgnoreer. Binne-in Dingaan se kraal is die blankes deur die dansende impi oorweldig en na 'n koppie buite uMgungundlovu gesleep, waar hulle vermoor is.
=== Die Vlugkommando ===
[[lêer:Herboude iNdlunkulu en iLawu van die swart-isiGodlo, Dingaanstat.jpg|duimnael|regs|'n Replika van koning Dingaan se groot gehoorsaal, die iNdlunkulu, is op die oorspronklike staanplek te uMgungundlovu opgerig.]]
[[lêer:Moordkoppie-monument, a, Dingaanstat.jpg|duimnael|regs|Monument vir die vermoorde Retiefgeselskap, te Moordkoppie, uMgungundlovu]]
[[lêer:Cilliers-gelofte, 1938-film, Die bou van 'n nasie.jpg|duimnael|regs|Die Wenkommando lê die [[Geloftedag|gelofte]] af, soos uitgebeeld in die 1938-film ''[[Die Bou van ’n Nasie]]'']]
Ten tyde van die moord op Retief was Potgieter se trek nog aan die voet van die Drakensberge, terwyl Piet Uys se hele trek nog bo-op die berge was. Die trekke van Retief en Maritz het egter, ondanks hul leiers se waarskuwings om naby mekaar te bly, geleidelik langs die Tugela en sy vertakkings versprei in die nag van 16 tot 17 Februarie 1838 het die [[impi's]] van Dingaan die voorhoede van die Trekkers langs die [[Bloukransrivierbrug|Bloukrans]]- en die [[Boesmansrivier]] oorrompel. Sowat 300 blankes en meer as 200 nie-blanke bediendes is vermoor. Die aanval is eers die middag teen die laer van Gerrit Maritz gestuit. Die Voortrekkerdorpie wat later daar aangelê is, is [[Weenen]] genoem.
Hoewel die Zoeloes teruggeval het, was hul mag nog lank nie gebreek nie. Daar is besluit om ʼn kommando onder aanvoering van Potgieter en Uys na uMgungundlovu te stuur. Die kommando van sowat 350 man het op 6 April uit die laers vertrek en is 'n paar dae later anderkant die [[Buffelsrivier (Oos-Kaap)|Buffelsrivier]] by Italeni deur die Zoeloes in 'n hinderlaag gelei. Pieter Uys, sy seun Dirkie en 9 ander het gesneuwel.
As gevolg van kritiek wat uitgespreek is teen sy aanvoering van die "[[Vlugkommando]]" (soos die mislukte ekspedisie bekend geword het), het Potgieter en sy volgelinge Natal permanent verlaat. Hulle het hulle op die Hoëveld naby die Vetrivier gevestig en [[Winburg]] aangelê. Min of meer gelyktydig met die nederlaag by Italeni het die Britse setlaars en hul swart volgelinge ook in 'n skermutseling met die Zoeloes betrokke geraak. Meer as die helfte van die handjievol setlaars het gesneuwel. Gerrit Maritz en 'n nuwe aankomeling uit die Kaap, [[Karel Landman]], kon [[Port Natal]] dus sonder enige weerstand namens die [[Volksraad van Natalia]] beset.
In Augustus 1838 het sowat 10 000 Zoeloes 'n verwoede aanval op die laer van [[Koos Potgieter]] en [[Hans Dons de Lange|Hans "Dons" de Lange]] by die Boesmansrivier gedoen. Daar is so verbete om lewe en dood geveg dat die laer as Veglaer bekend geword het. Die Zoeloes is verdryf, maar weereens sonder dat hul mag gebreek is. 'n Maand later, op 23 September 1838, is Gerrit Maritz oorlede. Terwyl daar op die koms van hulp en 'n nuwe leier uit die Kaap gewag is, het [[Karel Landman]] die leiding waargeneem.
=== Die Wenkommando ===
:''Sien ook:'' [[Lys van deelnemers aan die Slag van Bloedrivier|Lys van manskappe]]
Die nuwe leier, Andries Pretorius (1798-1853), wat op 22 November 1838 by die hooflaer in Natal aangekom het, was geen onbekende by die Trekkers nie. Hy het die tweede strafekspedisie teen die Matebeles meegemaak, Port Natal reeds besoek en Retief ontmoet na laasgenoemde se terugkeer van Sekonyela. Hy was bekend met Retief se toekomsplanne en begeesterd met die ideaal om die Afrikaner tot 'n selfstandige nasie te laat ontwikkel.
Op 25 November 1838 is Andries Pretorius as kommandant-generaal aangewys en 2 dae later het hy met 'n kommando na Zoeloeland vertrek. Die kommando het 57 waens saamgeneem. Later is hul geledere aangevul deur [[Britse setlaars|Britse]] setlaars met swart volgelinge en die groep het toe uit 470 man bestaan. Op 15 Desember het Pretorius tussen ʼn sytak van die Buffelsrivier en 'n diep donga laer getrek. Die volgende dag, Sondag, 16 Desember 1838, is 'n Zoeloe-impi van sowat 12 500 deur Pretorius-hulle verslaan. Die pad na Dingaan se hoofstat het nou oopgelê. By die verlate [[uMgungundlovu]] het die Trekkers, op die plek waar Retief en sy gevolg vermoor is, die traktaat van grondafstand ongeskonde teruggevind.
ʼn Tweede en 'n derde skermutseling met die Zoeloes (27 Desember 1838 en die "beeskommando" van 1840) het die mag van Dingaan gebreek. Die Zoeloekoning is in 1840 vermoor deur sy halfbroer [[Mpande kaSenzangakhona|Mpande]], wat die Trekkers goedgesind was.
== Natal ==
=== Natalia Republiek ===
{{Hoof|Natalia Republiek}}
[[lêer:Flag of Natalia Republic.svg|duimnael|regs|Vlag van Republiek Natalia]]
Die oorwinning wat oor Dingaan behaal is en die vriendskapsbande met Mpande het die eerste mobiele fase van die Groot Trek afgesluit. Die vestigingsfase het begin met die stigting van die Republiek Natalia, die eerste volwaardige republiek in Suid-Afrika. Volgens 'n ooreenkoms wat Pretorius in 1840 met Potgieter aangegaan het, het die [[Volksraad van Natalia]] ook gesag uitgeoefen oor die Winburg-Potchefstroomgebied, wes van die Drakensberge. Daarmee is die ideaal van een staat verwesenlik. Zoeloeland, noord van die [[Tugelarivier|Tugela]], sou onafhanklik wees, maar sou onder toesig van die Natalse Volksraad staan. Die setel van Natalia was [[Pietermaritzburg]], ʼn dorp wat reeds in die winter van [[1838]] deur kommandant Piet Greyling aangelê en na Gerrit Maritz en Pieter Retief vernoem is. Die grondwet van Natalia het voorsiening gemaak vir 'n volksraad van 24 lede.
Die volksraadlede is deur alle blanke manlike burgers bo 21 jaar gekies. Hoewel voorsiening gemaak is vir 'n president as hoof van die uitvoerende gesag, is die pos nooit gevul nie en het die uitvoerende gesag hoofsaaklik by die kommandant-generaal, Andries Pretorius, berus. Sy posisie ten opsigte van die Volksraad is nooit duidelik omskryf nie. Die regterlike gesag het by landdroste, [[Heemraad|heemrade]] en 'n jurie berus, terwyl die Landdros en Heemrade ook die plaaslike bestuur behartig het. Onder die kommandant-generaal het kommandante en veldkornette geressorteer, wat in tye van oorlog 'n krygsraad sou vorm.
=== Natalia en die Britse owerheid ===
[[lêer:Voortrekkerhuis-museum, vooraansig, a, Pietermaritzburg.jpg|duimnael|regs|'n Oorspronklike Voortrekkerhuis in Boomstraat, Pietermaritzburg, is vandag 'n museum.]]
Die Natalse Volksraad het vergeefs gepoog om amptelike erkenning van [[Brittanje]] te verkry vir hul republiek. Sir [[George Thomas Napier|George Napier]], die nuwe Kaapse goewerneur, het die Trekkers in Natal ingevolge die Cape of Good Hope Punishment Act as Britse onderdane beskou en konsekwent geweier om hul republiek of die gesag van hul amptenare te erken. In Desember 1838 het maj. [[Carters Glen|Charters]] op bevel van Napier die hawe van Port Natal beset en die Trekkers se ammunisievoorraad afgesny.
Napier het gehoop am daardeur die Groot Trek-beweging te beëindig of dan ten minste onder Britse beheer te bring. Om die Britse posisie daar te handhaaf, sou die hele Natal egter deur Brittanje geannekseer moes word. Hiervoor was die imperiale regering nie te vinde nie. Die onkoste om Natal as 'n Britse kolonie te vestig, sou te groot wees vir die geringe inkomste wat uit die gebied verkry sou word. Napier was derhalwe verplig om Port Natal te ontruim.
Hy het egter voortgegaan om die Republiek Natalia met arendsoë dop te hou. Veral die republiek se rassebeleid en kontak met skepe van vreemde moondhede het aan hom die geleentheid gebied om voortdurend druk op die imperiale regering uit te oefen om Natal te annekseer. Die vernietiging van Dingaan se mag het meegebring dat duisende swart vlugtelinge asook ontwortelde Zoeloes Natal binnegestroom het. Die Volksraad het bepaal dat nie meer as 5 swart gesinne op een plaas mag woon nie. Om 'n herhaling van die toestande aan die Kaapse Oosgrens te voorkom, is in 1841 besluit om duisende inboorlinge na die Natalse suidgrens te segregeer. Napier het gevrees dat die maatreël die Xhosas in oproer sou bring en gevolglik die Kaapse Oosgrens in gevaar sou stel.
Napier het ook klagtes ontvang van sendelinge en ander filantrope wat beweer het dat die Trekkers slawerny in Natal toe pas. Die gerugte is veral versprei nadat die Trekkers in 1840 teen die Bakastam in die suide van Natal opgetree het om gesteelde vee terug te bring. Tydens die ekspedisie het hulle op 17 weeskinders in verlate krale afgekom en hulle saam huis toe geneem. Die sendelinge was ook nie tevrede oor die ou Kaapse inboekstelsel wat in Natalia weer in gebruik geneem is nie. In [[1841]] het 'n Amerikaanse skip, die Levant, in die hawe van Port Natal handel gedryf. Vroeg die volgende jaar het 'n Nederlandse skip, die Brazilia, 'n lang en opsienbarende besoek aan die hawe gebring.
Die Kaapse handelaars was ontevrede oor die moontlikheid van mededinging met Port Natal, terwyl in Britse kringe gevrees is dat die VSA, Nederland en moontlik ook Frankryk die hawe van Port Natal sou gebruik om Brittanje se posisie in Suid-Afrika te ondermyn. Toe Faku, die Pondo-kaptein, op aandrang van sendelinge in sy gebied om Britse beskerming aansoek doen, het Napier dus nie gehuiwer om 'n troepemag van 250 man onder aanvoering van kapt. T.C. Smith na die Natalse suidgrens te stuur nie. Hy het ingesien dat die situasie in Natal nou in so ʼn mate verander het dat die imperiale regering makliker tot anneksasie oorgehaal sou kon word.
=== Britse anneksasie van Natal ===
Nadat hy 'n rukkie in Pondoland vertoef het, het kapt. Smith opdrag ontvang om na Port Natal te vertrek. In Mei 1842 het hy die Britse vlag in die hawe van die Voortrekkers gehys. Pretorius en die Volksraad het besluit om Natalia te verdedig en die Britte by die [[Beleg van Congella|Slag van Congella]] verslaan. Terwyl kapt. Smith en sy magte in hul kamp vasgekeer was, het [[Dick King]], 'n jong Brit van Port Natal, meer as 1 000 km te perd na [[Grahamstad]] gery om hulp te soek. In Junie het 2 Britse skepe soldate en wapentuig in Port Natal afgelaai waarmee die magte van kapt. Smith ontset is. Daarmee is die Trekkers se militêre weerstand beëindig en op 15 Julie het die Volksraad die onderwerping aan Britse gesag aanvaar. Die Britse oorname in Natal het onmiddellik tot 'n Tweede Trek gelei, terug oor die Drakensberge, na waar Potgieter se Adjunk-raad reeds alle betrekkinge met Natal verbreek het. Sommige het egter in Natal agtergebly en eers in [[1847]] saam met Pretorius na Transvaal (huidige Gauteng, ens.) verhuis. Ander, soos Karel Landman, het permanent in Natal agtergebly. In 1843 het adv. Henry Cloete uit die Kaap in Natal opgedaag om die anneksasie deur te voer. Die Volksraad het egter tot in [[1845]] vergader, die jaar waarin Natal 'n distrik van die Kaapkolonie geword het. In 1857 het Natal 'n afsonderlike Britse kolonie geword.
== Transoranje ==
[[Lêer:Daniell Trekboer.jpg|duimnael|255x255px|Die kamp van 'n trekboer. Die trekboere was halfnomadiese veeboere wat voortdurend na nuwe en beter weivelde verskuif het. Ten tyde van die Groot Trek was baie van hulle reeds noord van die Oranjerivier, maar hulle het aan die Britse owerheid lojaal gebly.]]
Na die anneksasie van Natal het die republikeinse ideaal van die Trekkers na die gebied wes van die [[Drakensberge]] tussen die Oranje- en die Limpoporivier verskuif. Toe Potgieter hom in [[1838]] na die [[Slag van Italeni]] in die Winburg-gebied vestig, het hy die gebied wat hy van die Matebeles verower het of by ander inboorlingstamme geruil het, onafhanklik verklaar, sonder om Britse erkenning daarvoor te vra. Later het sy gebied deel geword van die [[Natalia Republiek|Republiek Natalia]], met 'n Adjunk-raad wat ondergeskik was aan die Volksraad. In [[1843]] het hy egter alle bande met Natal verbreek, 'n nuwe regering saamgestel en verklaar dat die hele gebied tussen die Oranje- en die [[Limpopo (rivier)|Limpoporivier]] onafhanklik was.
Die gebied tussen die Oranje- en die Vaalrivier het as die Transoranje bekend gestaan en die gebied tussen die Vaal- en die Limpoporivier as Transvaal. Die heterogene bevolking van Transoranje en die potensiële gevaar wat botsings in die gebied vir die Kaapse noordgrens ingehou het, het geleidelik tot groter Britse betrokkenheid gelei. Die blanke trekboere, veral in die suide, was Britsgesind en het hulself gedistansieer van die Trekkers wat hoofsaaklik in die gebied tussen die Vet- en die Vaalrivier gewoon het.
Die [[Griekwas]] onder [[Adam Kok I|Adam Kok]], [[Korannas]] en ander bruin mense het voortdurend sowel met die trekboere as met die Trekkers gebots, hoofsaaklik oor grondbesit. In die ooste het die Basoeto's onder [[Mosjesj]] met ander swart stamme soos onder andere die van Sekonyela in vyandskap verkeer, terwyl hulle ook met die blankes in botsing was. Aan die einde van [[1843]] het die Kaapse goewerneur, George Napier, met Adam Kok en Mosjesj verdrae gesluit. Hy wou daardeur sy noordgrens met bufferstate beveilig sonder om te veel uitgawes aan te gaan. As bondgenoot van Adam Kok sou die Britse owerheid die Griekwas daadwerklike beskerming teen die blankes in Transoranje moes bied. Die reaksie onder die blankes het uiteindelik uitgeloop op 'n botsing met Britse troepe by Swartkoppies ([[1845]]).
Die blankes het 'n nederlaag gely. Die nuwe goewerneur, sir Peregrine Maitland, het self die Oranjerivier oorgesteek en nuwe reëlings met die nie-blanke hoofde getref. ʼn Britse resident, maj. [[H.D. Warden]], is in Bloemfontein aangestel om die nuwe maatreëls toe te pas en die vrede te bewaar ([[1846]]). Warden het nooit genoeg troepe tot sy beskikking gehad om doeltreffend op te tree nie. In [[1848]] is sir Harry Smith aangestel as nuwe goewerneur van die Kaap en as die Britse Hoë Kommissaris in Suid-Afrika, 'n amp wat aan hom die gesag verleen het om ook buite die Kaapse grense op te tree. Hy was nie ten gunste van sy voorgangers se verdragstaatstelsel nie en wou die binneland beveilig deur soveel moontlik nie-blanke grondgebied onder regstreekse Britse beheer te plaas. Daarom het hy die hele gebied tussen die Oranje- en die Vaalrivier as die [[Oranjerivier-soewereiniteit|Oranjerivier-Soewereiniteit]] geannekseer.
So het hy ook beheer oor die Groot Trek verkry deurdat hy die Trekkers se roetes na die ooskus afgesny het. As regverdiging vir die anneksasie het hy die imperiale regering onder die indruk gebring dat die inwoners van die gebied ten gunste daarvan was en dat hulle hul eie verdediging sou waarneem. In werklikheid was slegs die lojaalgesinde trekboere ten gunste van Britse anneksasie. Die Winburgers het 'n beroep op [[Andries Pretorius]] gedoen om die Britse anneksasie met geweld teen te gaan. Pretorius het Natal kort tevore verlaat en was in daardie stadium op pad na die Transvaal, waar hy hom wou vestig. Hy het egter aan die versoek voldoen en ʼn kommando teen die Britte gelei. Warden het oor die Oranjerivier teruggeval en daar op Britse versterkings gewag.
Die Britse mag wat uit die Kaapkolonie opgeruk het, was onder aanvoering van Smith self. By [[Slag van Boomplaats|Boomplaats]], waar Pretorius probeer het om hom in 'n hinderlaag te lei, het hy 'n beslissende oorwinning behaal. Die anneksasie het van krag gebly en Warden het na Bloemfontein teruggekeer as Britse resident. Die gebied is in 4 distrikte verdeel, elk met 'n magistraat en 2 benoemde lede, wat saam 'n wetgewende raad gevorm het. Net soos vroeër in Natal het die Britse anneksasie 'n groot noordwaartse uittog van Trekkers tot gevolg gehad.
=== Die Bloemfontein-konvensie ===
{{Hoof|Bloemfontein-konvensie}}
Die Oranjerivier-Soewereiniteit is van die begin af geteister deur probleme met die Basoeto's, wat oral strooptogte uitgevoer het. Net soos vroeër het Warden nog steeds nie genoeg troepe gehad om die vrede doeltreffend te bewaar nie. In 1849 het Warden 'n grens tussen die Soewereiniteit en [[Basoetoland]] vasgestel (die Warden-lyn). Mosjesj was ontevrede omdat hy daardeur 'n deel van sy grond aan ander inboorlingstamme moes afstaan. Warden kon die grensreëlings nie handhaaf nie en die Basoeto-strooptogte het voortgeduur. In 1851 het Warden besluit om teen Mosjesj op te tree, maar hy is by [[Slag van Viervoet|Viervoet]] deur die Basoeto's verslaan.
Weens die langdurige [[Agtste Grensoorlog]] in die Kaap (1850-1853) kon versterkings nie na die Soewereiniteit gestuur word nie en die burgers het geweier om op kommando te gaan. Die imperiale regering was ontevrede oor die verdedigingsuitgawes wat die Soewereiniteit geverg het, en het 2 kommissarisse, Hogge en Owen, gestuur om vas te stel hoe uitgawes besnoei kon word. Hulle het tot die gevolgtrekking gekom dat die gebied aan die blankes teruggegee moes word.
ʼn Onafhanklike Transoranje onder blanke beheer sou dan as bufferstaat vir die Kaapkolonie dien. Sir [[George Cathcart]], wat Smith ondertussen opgevolg het, was vasbeslote om die Britse neerlaag by Viervoet te wreek en het teen Mosjesj opgeruk. By Berea moes hy egter voor die Basoeto's terugval (1852). Die neerlaag was die laaste druppel: in 1853 is sir [[George Russel Clerk]] na Bloemfontein gestuur met die opdrag om die Soewereiniteit aan die Trekkers terug te gee. Op 23 Februarie 1854 is die Bloemfontein-konvensie onderteken. Die Bloemfontein-konvensie het die volle onafhanklikheid van Transoranje erken.
Brittanje het onder meer onderneem om geen verdere verdrae met inboorlinge noord van die Oranjerivier te sluit nie. Die regering van die gebied is aan [[Sias Hoffman|Josias Hoffman]] en 'n komitee van 6 oorgedra en die Republiek van die Oranje-Vrystaat het tot stand gekom. Daarmee is die Trekkers se grootste ideaal verwesenlik: die stigting van 'n onafhanklike staat met Britse erkenning.
== Transvaal ==
[[lêer:Paardekraalmonument, oosplaket, Krugersdorp.jpg|duimnael|regs|Die [[Paardekraal-monument]] gedenk ondermeer Hendrik Potgieter se baanbrekerswerk in die noorde]]
{{Hoof|Zuid-Afrikaansche Republiek}}
In 1844 het Potgieter, wat ongerus was oor die Britse anneksasie van Natal en die Britse teenwoordigheid in Transoranje, verder noordwaarts getrek. Hy wou die ou Trekkerideaal van algehele onafhanklikheid van Brittanje verwesenlik deur hom nader aan 'n nie-Britse hawe ([[Delagoabaai]]) te vestig. In 1845 het hy 'n nuwe dorp, [[Andries-Ohrigstad]], gestig. Weens die baie sterftes wat deur koors in hierdie gebied veroorsaak is, is die dorp later ontruim en is [[Lydenburg]] gestig (1846). Baie van die Trekkers wat Natal verlaat het, is na Potgieter se nuwe nedersetting gelok. Die geskille wat in 1838 ontstaan het, het egter nog voortgeduur: die nuwe aankomelinge wou Potgieter se leierskap nie erken nie.
Hulle was ten gunste van die ou Natalse Volksraad en het as die sogenaamde Volksraadparty bekend gestaan. Na die Slag van Boomplaats in 1848 het Pretorius hom ook in Transvaal naby [[Potchefstroom]] gevestig. Potgieter het hom daarvan beskuldig dat hy Transvaal se onafhanklikheid in gevaar gestel het deur hom in te meng in Transoranje se sake. Die verhouding tussen die 2 leiers is verder vertroebel deurdat Pretorius die Volksraad ondersteun het.
Terwyl Potgieter, wat hom intussen by Schoemansdal in die Soutpansberge gevestig het, ʼn afsydige houding aangeneem het, het Pretorius hom daarvoor beywer om al die elemente in Transvaal onder 'n Volksraad te verenig en om Britse erkenning vir hul onafhanklikheid te verkry. Op 'n vergadering wat deur Pretorius in 1849 by Derdepoort gereël is, is besluit om 'n verenigde Volksraad vir die hele Transvaal in te stel. Weens die gespanne verhouding tussen Potgieter en die ander Trekkers kon 'n leier egter nie gekies word nie. In 1851 is probeer om 'n kompromie te bereik deur die aanstelling van 4 kommandante-generaal, onder wie Potgieter en Pretorius. Die afwesigheid van ʼn sentrale gesag het meegebring dat die Trekkers in Transvaal nòg teenoor die inboorlinge nòg teenoor die Britte 'n eenvormige en besliste beleid kon volg.
Met sy pogings om Britse erkenning vir Transvaal te verkry, het Pretorius meer welslae behaal. Op eie inisiatief het hy Hogge en Owen, die Britse kommissarisse wat toestande in Transoranje moes ondersoek, te woord gestaan. Die Britte het kort tevore die nederlaag van Viervoet teen die Basoeto's gely en het gevrees dat Pretorius hul verleentheid sou uitbuit deur in Transoranje in te gryp. Boonop was die Britse owerheid by 'n duur en uitgerekte grensoorlog in die Kaapkolonie betrokke. In Britse kringe het die gedagte ook reeds posgevat om die Trekkers as bondgenote te gebruik vir die beveiliging van hul uitgestrekte grense. Hulle was daarom bereid om Pretorius tegemoet te kom en erkenning aan die Transvaalse onafhanklikheid te verleen in ruil daar voordat Pretorius sou onderneem om hom nie suid van die [[Vaalrivier]] in te meng nie. Die ooreenkoms is bekragtig met die ondertekening van die [[Sandrivierkonvensie|Sandrivier-konvensie]] op 17 Januarie 1852.
Pretorius en kommandant-generaal [[W.A. Joubert|W.F. Joubert]] van die Lydenburg-distrik het die Konvensie sonder goedkeuring van die Volksraad onderteken. Dit het groot ontevredenheid by Potgieter en ander laat ontstaan en am per tot burgeroorlog gelei in Maart 1852 is Potgieter en Pretorius by 'n volksvergadering op [[Rustenburg]] met mekaar versoen en die Volksraad het die Konvensie bekragtig. In September 1853 het Transvaal die naam Die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR) aangeneem. Die ommeswaai in die Britse beleid ten opsigte van die Trekkers het die Groot Trek afgerond. Die migrerende Afrikaners wat 20 jaar vroeër die Kaapkolonie verlaat het, het hulle nou gevestig en begin om hul republieke uit te bou.
Die staatkundige erkenning wat hulle van Brittanje ontvang het, het daarop neergekom dat Brittanje uiteindelik die knie gebuig het voor hul vreedsame opstand en hulle toegelaat het om hul Britse onderdaanskap af te lê. Voortaan sou hulle deur Brittanje as gelykes eerder as rebelle beskou word.
== Trekkerslewe ==
Deel van die Groot Trek was die mense wat daaraan deelgeneem het. Hulle was nie net name, datums en feite nie, of selfs helde, dwarstrekkers en omdraaiers nie. Hulle was doodgewone gesinsmense wat van sekere dinge gehou het en van ander nie. Hulle het behoeftes gehad, hulle was mense met sterk menings oor die godsdiens, onderwys en opvoeding.
Hulle was harde werkers en goeie jagters, maar hulle het ook van pret en plesier gehou. Hoewel die trekkerslewe hard en ru was, het daar onder in die wakis, sorgvuldig verpak, van die fynste glasware en porselein gele. Hierdie geharde Trekkers het graag vir beste drag hul fluweelbaadjies met sy-omboorsels uitgehaal. Klein en groot moes hard werk, maar gedurende die langer uitspantye was daar ook geleentheid om te ontspan.
=== Voorbereidings ===
Toe die boere aan die Kaapse Oosgrens teen 1836 besluit om weg te trek, het die voorbereidings vir die trek pad baie aandag geverg. 'n Paar kommissies is die binneland ingestuur om waardevolle inligting oor moontlike trekroetes te versa mel. Die Voortrekkers wou weet wat vir hulle voorlê en hulle wou gereed wees. Eerstens moes aan voedsel gedink word, veral dit wat die binneland nie kon oplewer nie, soos [[meel]], [[rys]], [[koffie]], [[tee]] en [[suiker]]. Later, tydens die Trek, het hierdie ware baie skaars geword, sodat die Voortrekkers beesmelk of water gedrink en wildsvleis geëet het.
Wild was nog volop: [[eland]]e, [[rooihartbees|hartbeeste]], [[rietbok]]ke, [[Bontkwagga|sebras]] en [[rooibok]]ke het in groot troppe rondgeswerf. Toe reeds baie bekend en baie gewild was die songedroogde vleis, wat vandag nog as [[biltong]] bekend staan. Die boervroue van daardie jare was bedrewe baksters en kon besonder goed kook. [[Mosbolletjies]], [[vetkoek]], [[boerbeskuit]], [[soetkoekies]], [[geelrys]], [[stampmielies]], [[boerewors]], [[bobotie]], [[sosatie]]s en [[melktert]] was van die daaglikse geregte wat hulle berei het.
Groot voorrade [[beskuit]] en [[biltong]] is vooraf gemaak. Die bestanddele en selfs die nodige apparaat vir die meeste van die ander geregte is op die waens gelaai. Voor die Trek kon begin, moes ook vir klere gesorg word. Voor die vertrek is sis, molvel, linne en wol–en velkomberse aangeskaf – een van die verkenningskommissies het juis oor die koue hoëveld wes van die Drakensberge verslag gedoen. Die [[Voortrekkervroue]] was lief vir mooi klere. Tabberds vir daaglikse drag is vervaardig uit geblomde, geruite of gestreepte sis; terwyl sy, satyn, fluweel en brokaat vir beste drag gebruik is. Alle klere is met die hand gemaak. Die roklengte was tot op die voete en sy- of tafsyvoorskote met geplooide valletjies is by alle geleenthede gedra. Nekdoekies, vasgesteek met groot borsspelde, was baie gewild.
Die bekende Voortrekkerkappies met hul fyn handwerk was die pronkstuk van die vroue se kleredrag. Die mans het fluweel- of satynbaadjies gedra en vir spesiale geleenthede boonop onderbaadjies van dieselfde materiaal. Hulle hemde het los boordjies en die klapbroeke redelik nou pype gehad. Die Voortrekkermans se werkklere was van 'n growwe materiaal of molvel. Vilt- en strooihoede is gedra. Naas fabriekgemaakte skoene het die meeste mans en vroue selfgemaakte velskoene gedra. Kinderklere het net soos die van die grootmense gelyk.
=== Wapens ===
Sonder wapens en ammunisie kon die Voortrekkers kwalik die gevaarlike binneland aandurf. Met die swaar "[[Sanna]]" of [[Voorlaaier (geweer)|voorlaaiers]] (so genoem omdat daar deur die voorkant van die loop gelaai is) kon 'n ervare skut drie skote per minuut afvuur. Meer as een geweer is ook ingepak. Terwyl die Voortrekker met die een geskiet het, kon sy vrou en kinders die ander een laai. Genoeg buskruit en loodkoeëls moes saamgeneem word. In die kruithoring wat oor die skouer gehang is, het die Trekker sy [[buskruit]] gebêre. [[Lood]] en apparaat om koeëls mee te maak, is ook op die Groot Trek saamgeneem.
=== Kakebeenwa ===
[[Lêer:Grand trek.jpg|duimnael|regs|'n Wa word deur 'n drif getrek]]
Sonder die kakebeenwa, die Voortrekkers se vervoermiddel, sou daar geen Groot Trek gewees het nie. Die wa het die onbekende binneland oopgemaak. Dit het as tuiste en woning gedien en selfs as fort teen die aanslae by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] en [[Bloedrivier]]. 'n [[Kakebeenwa]] was sowat 4 m lank, ongeveer 1 m breed en buikplank tot tenthoogte sowat 1,7 m hoog. Dit is van geel-, stink- of ysterhout gemaak. Die sykante van die wa het soos die kakebeen van ʼn perd gelyk - vandaar die benaming.
Bo-oor 'n raamwerk van bamboesstokke of kweperlatte en 'n grasmat is 'n waterdigte seildoek gespan. Aan die binnekant van die wa met sy kaptent was 'n katel (bed) met ʼn riempiesmat en matras daarop. Dit was die verblyfplek vir die moeder en haar kinders terwyl die trekgeselskap op reis was. Die houtwiele het speke gehad en die 2 agterwiele was groter as die voorste twee. Die Bybel en gesangeboeke, klerasie, breekgoed en kookgereedskap is in die voorste en agterste wakis gepak en rieme en stroppe is in die sykissie gebêre.
Onder die wa is die gereedskap so as die remskoen, [[domkrag]], teerputs en watervaatjies gehang. Die remskoen was 'n metaal- of houtblok met 'n groef waarin die agterwiel van die wa gepas het, sodat die wiel nie verder kon draai nie. Dit is veral teen afdraandes gebruik. Die domkrag was 'n werktuig om die wa op te lig sodat aan die wa gewerk kon word, terwyl die teerputs 'n vaatjie was waarin die teer vir smeerdoeleindes gebêre is. Voor die waens is spanne van 12 tot 16 rooi Afrikanerosse ingespan. Die lede van die huisgesin wat nie werk rondom die wa of by die vee gehad het nie, het op die wa gereis. Die meeste Trekkers het een of 2 waens gehad, hoewel die ryker mense 5 tot 8 waens besit het.
Op uitspanplekke is die waens vir veiligheid agter mekaar in 'n kring getrek. Sodra gevaar gedreig het, is die ruimtes tussenin en tussen die wiele met doringtakke toegemaak. Sonder die veiligheid van hierdie laers sou die Voortrekkers waarskynlik nie die aanvalle van die Zoeloes en die Matebeles kon weerstaan het nie. Dit was juis die dreigende gevaar wat die Trekkers meestal in 9 roepe of geselskappe, met 'n kommandant aan die hoof, soos byvoorbeeld Louis Tregardt, Hendrik Potgieter en Piet Retief, laat trek het.
=== Gereedskap ===
Die mans het allerlei artikels vervaardig, soos swepe, jukskeie, trektoue en riempiestoele. Werkwinkelgereedskap het die volgende ingesluit: skroewe, hamers, blaasbalke, bore, sae, beitels, vyle en handbyle. Kombuisgereedskap soos vurke, messe, lepels, bekers, koppies, kersvorms, strykysters, botterbakke en koperpanne is ook saamgeneem. Van die fynste glas- en porseleinware is die binneland ingeneem.
=== Godsdienstigheid ===
Godsdiens was die rigsnoer van die Voortrekkers se lewe. Hulle het 'n kinderlike vertroue in God se Almag geopenbaar. Sy wil was vir hulle goed. Hulle het 'n opreg godsdienstige lewe gelei en hulself totaal afhanklik van God beskou. Die gevaarlike en onsekere lewe waaraan hulle blootgestel was, het ook tot hierdie beskouing bygedra. So het daar voor die Slag van Bloedrivier die Gelofte ontstaan dat indien die Here die oorwinning oor die Zoeloes aan hulle sou skenk, hulle en hul nageslag die dag as 'n dankdag sou deurbring. Behalwe die Bybel en die Psalm en Gesangeboek en meestal ook ʼn katkisasieboek, het die Voortrekkers preekbundels en gebedeboeke besit en gelees.
Geen predikant van die Kaapse kerk was bereid om die onbekende saam met hulle binne te trek nie. [[Erasmus Smit]], hoewel geen geordende predikant nie, het tog geestelike werk onder die Voortrekkers gedoen en later het die sendeling [[Daniel Lindley]] goeie werk verrig. Sondae is die Evangelie 2 of 3 maal verkondig en 2 keer in die week is daar saam gebid. Soggens en saans is huisgodsdiens gehou. Die doop en die [[nagmaal]], katkisasie en die huwelik is met groot erns en vroomheid op die trekpad onderhou.
So goed moontlik is in al die laers vir die godsdienstige lewe gesorg sodat die ou gevestigde gebruike van die Kaapkolonie nie verwaarloos sou word nie. Met die vader meestal 'n streng hoof van sy gesin, is 'n streng godsdienstige en sedelike lewenspeil gehandhaaf.
=== Onderwys ===
Die eerste Voortrekker, Louis Tregardt, het 'n onderwyser, [[Daniel Pfeffer]], by sy trekgeselskap gehad. By die ander trekke was dit hoofsaaklik die ouers wat vir die onderrig van hul kinders verantwoordelik was. Dit was belangrik om die Bybel te ken. Tydens huisgodsdiens moes die ouer kinders ʼn paar versies voorlees, terwyl die kleintjies daarna moes oorvertel wat gelees is. Na oggendgodsdiens het onderwys gekom. Die beginners het 'n baie eenvoudige boek die A.B.C.-Boek, gebruik.
Die vader of moeder het die woorde uitgespel en dan moes die kleintjies dit gedurende die dag in die veld leer en die volgende oggend weer opsê. Die ouer kinders se boek was die bekende ''[[Trap der Jeugd]]''. Wanneer groot gevaar gedreig het en die waens in groot getalle saamgetrek was, het 'n skoolmeester georganiseerde onderwys gegee. [[Paul Kruger]] het dit soos volg onthou: "As die trek op 'n uitspanplek 'n tyd lank tot rus gekom het, is daar van gras en klei 'n klein hut gebou wat dan as skoolgebou moes dien vir die kinders van die Trekkers." In die opvoeding van die Voortrekkerkinders is ook baie aandag aan sang gegee. In 'n latere Voortrekkerdagboek is dit so as volg gestel: "O, so mooi was tog die Sondagmôre. Eers kom die gesange met die viool en fluit en [[akkordeon]]. Dan kom die kinders vorentoe. Die vaders en die moeders sit almal buitekant die tente en die kind wat die mooiste versie ken, sê dit op of sing dit. En nadat die kind klaar het, moet hulle almal saam versies sing." Vir die Voortrekkers was opvoeding en karaktervorming belangriker as onderwys. Die baie gevare wat hulle saam deurgemaak het, het sterk karakters gebou en hulle ʼn groot verantwoordelikheidsbesef gegee.
Op 15-jarige leeftyd was Voortrekkerseuns en -dogters reeds volwasse. Die vader het sy seuns allerhande vaardighede met die hand geleer, soos om meubels te maak en waens te herstel. Hy het hom ook leer jag sodat hy die gesin van wildsvleis kon voorsien. Met die moeder se hulp het die dogters ook gou geleer om kos te kook, brood te bak, kerse te maak, koffie te brand, naaldwerk te doen en die jonger boeties en sussies op te pas (die Voortrekkers het groot gesinne gehad; 10 kinders was niks buitengewoons nie).
=== Ontspanning ===
Vir ontspanning was daar tydens die Trek genoeg geleentheid. Daar word dikwels geskryf oor hoe swaar die Voortrekkers gekry het, maar die Voortrekkers was gewone mense, vrolik van aard en dikwels vol grappies. Vir die mans was jag die belangrikste ontspanning. Bokke en ander vleis vir die pot was volop, maar daar was ook roofdiere soos leeus en luiperds wat onder die Voortrekkers se vee gemaai het. Jagtogte is gereeld onderneem. Vermaaklikheid vir oud en jonk was [[skyfskiet]], [[toutrek]] en [[jukskei]]. Die toutrek, met ewe veel deelnemers aan albei ente van die tou en 'n skeidsregter daarby, was groot pret.
Daar is dikwels in die laers gedans en tiekiegedraai, veral op verjaardae en troues. Die vroue het 'n minder avontuurlike Iewe gevoer as hul mans. Hulle het klere met die hand gemaak of verstel en moes dikwels sonder enige hulp kook, was en stryk. Die seuns het vroeg reeds leer skiet en saam met hul vaders gaan jag. Paul Kruger het sy eerste leeu op 14-jarige leeftyd platgetrek. Die jonger knapies het vee opgepas of 'n selfgemaakte wa met klei- of dolosse in die laer rondgetrek. Die meisies het met geverfde houtpoppe of lappoppe wat met gras gevul was, gespeel. Daar was ook romanse op die trek pad. Met dieselfde swier as in die Kaapkolonie is daar die hof gemaak. Soos met elke ander groep mense was daar onder die Voortrekkers moeilikheidmakers, fortuinsoekers en mense wat sku was vir werk.
Hulle was egter in die minderheid. Oor die algemeen was die Voortrekkers ordeliewende, beginselvaste en godsdienstige mense. Die Trek was eintlik 'n groter huisgesin waar dieselfde warmte en noue bande bestaan het as in die gewone gesin. Die wa langsaan se mense was bekend as "oom en tante" en "neef en niggie" en hulle is so aangespreek. Besonder noue bande is tydens die Groot Trek tussen die Voortrekkers gesmee.
== Herdenking ==
[[Lêer:Voortrekker Monument.jpg|duimnael|regs|Die [[Voortrekkermonument]] in [[Pretoria]]]]
In die [[Voortrekkermonument]] (in Pretoria) word die leefwyse en lotgevalle van die Voortrekkers op die historiese [[Fries (boukunde)|fries]] uitgebeeld.
== Bronne ==
* C.W.H. Van der Post, ''Piet Uijs, of lijden en strijd der voortrekkers in Natal'', roman, 1918.
* F.A. Venter, ''Geknelde land'', roman, 1960.
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409508 band
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Great Trek}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Groot Trek| ]]
kvqv13ztf4naeb27wvmv92c7f75rpw1
2518123
2518122
2022-08-08T09:19:18Z
Rooiratel
90342
'n moet met 'n " ' " of " ’ " karakter geskryf word. Sien [[’n]].
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Great Trek map full.png|duimnael|400px|'''Trekroetes''' van die grootste trekgeselskappe tydens die eerste golf van die Groot Trek (1835–1840), met die belangrikste veldslae en gebeurtenisse aangedui.
{{lynsleutel|#6600ff solid 3px|[[Louis Tregardt]] se roete (1833 tot 1838)}}
{{lynsleutel|#6600ff dashed 3px|Oorlewendes van Tregardt se trek per skip ontruim, 1839}}
{{lynsleutel|black dotted 3px|[[Johannes Janse van Rensburg|Van Rensburg]] se roete, na skeiding van Tregardt s'n, almal uitgemoor in 1836}}
{{lynsleutel|#d45500 solid 3px|[[Hendrik Potgieter]] se trek-, kampanje- en verkenningsroetes}}
{{lynsleutel|#03C03C solid 3px|[[Gerrit Maritz]] se roete}}
{{lynsleutel|#800000 solid 3px|[[Piet Retief]] se roete, insluitend sendings met sy gevolg}}
{{lynsleutel|blue solid 3px|[[Piet Uys]] se roete}}]]
Die '''Groot Trek''' ([[Nederlands]]: '''de Grote Trek''') verwys na die massa-migrasie, vanaf die jaar [[1835]], van [[Kaapkolonie|Kaapse]] [[Afrikaners|Nederlandssprekende burghers]] na die [[Suid-Afrika]]anse binneland om onder andere weg van Britse beheer af te kom. Die immigrante was afstammelinge van [[setlaars]] vanuit die westelike vasteland van [[Europa]], veral uit [[Nederland]], Noordwes-[[Duitsland]] en [[Hugenoot|Hugenote]] uit Frankryk. Die Groot Trek het gelei tot die stigting van verskillende [[Boererepubliek]]e vernaamlik die [[Natalia Republiek]], die [[Oranje-Vrystaat]] en die [[Transvaal]]. Die Trek het ook gelei tot die verplasing van die [[Ndebele (stam)|Matabele]] na die noorde van die [[Limpopo (rivier)|Limpopo rivier]] en tot die omverwerping van die [[Zoeloes|Zoeloe]]-koning [[Dingaan]].
== Inleiding ==
[[Lêer:JH Pierneef - Die Groot Trek 1938.jpg|duimnael|regs|[[Jacobus Hendrik Pierneef|Pierneef]] se skildery: ''Die Groot Trek'']]
Weens die onrus aan die Kaapse Oosgrens en 'n verskeidenheid van griewe teen die [[Britse]] owerheid het 'n paar duisend Afrikaanssprekende boere tussen [[1834]] en [[1837]] hul plase verlaat en na Natal en die teenswoordige Transvaal ([[Gauteng]]) en Vrystaat getrek. Hulle wou 'n onafhanklike staat vestig waar hul hulself volgens eie oortuiging kon regeer.
Die swaartepunt van die Groot Trek was in [[Natal (kolonie)|Natal]], totdat die gebied in [[1842]] deur Brittanje geannekseer is. Daarna het 'n sogenaamde Tweede Trek na Transvaal (Gauteng) en Transoranje ([[Vrystaat]]) ontstaan. Voortdurende botsings tussen die heterogene bevolkingsgroepe van Transoranje (Vrystaat) het meegebring dat Brittanje die gebied in [[1848]] geannekseer het. Transvaal (Gauteng) het egter onafhanklik gebly en kon deur die [[Sandrivierkonvensie|Sandrivier]]-konvensie (1852) amptelike Britse erkenning van sy onafhanklikheid ontvang. Die konvensie was die begin van 'n ommeswaai in die Britse beleid ten opsigte van die Trekkers en het uiteindelik ook gelei tot die [[Bloemfontein-konvensie|Bloemfontein]]-konvensie (1854), waarmee Brittanje onafhanklikheid aan [[Transoranje]] (Vrystaat) verleen het.
Die Groot Trek, wat in 1834 begin het en eers 20 jaar later met die ondertekening van die Bloemfontein-konvensie afgerond is, was 'n ordelike emigrasie van sowat 10 000 [[Afrikaners|Afrikaner]]-grensboere uit 'n toestand wat vir hulle ondraaglik geword het.
Hulle was ontevrede oor die Britse beleid aan die [[Oosgrens-Afrikaans|Oos]]-grens van die [[Kaapkolonie]] en oor die behandeling wat hulle van die Britse owerheid ontvang het. Met die doel om 'n onafhanklike staat te stig, weg van Britse invloed, het hulle hul plase in die Oosgrensdistrikte van die Kaapkolonie verlaat en na die binneland getrek.
In die opsig was die Groot Trek dus 'n vreedsame rebellie en die begin van die Afrikaner se nasiewording. Hoewel die Groot Trek in sommige van sy doelwitte gefaal het, was dit 'n gebeurtenis van deurslaggewende belang in die geskiedenis van Suid-Afrika. Met die konvensies van Sandrivier (1852) en Bloemfontein ([[1854]]) het twee onafhanklike Boererepublieke in die binneland tot stand gekom, terwyl Brittanje in daardie stadium, juis as gevolg van die Groot Trek, van Natal besit geneem het. Binne die relatief kort tydsbestek van 20 jaar het die Groot Trek dus die noordgrens van blank-bewoonde Suid-Afrika van die [[Oranjerivier]] na die [[Limpopo (rivier)|Limpoporivier]] verskuif en gestalte gegee aan Suid-Afrika soos hy vandag daar uitsien.
== Oorsake ==
Die Voortrekkers se griewe teen die [[Britse Ryk|Britse owerheid]], op geestelike sover as materiële gebied, het hulle onderskei van die trekboer-beweging. Die trekboere was sedert die tweede helfte van die [[18de eeu|18e]] eeu 'n algemene verskynsel in die Kaapkolonie. Hulle was halfnomadiese veeboere wat voortdurend na nuwe en beter weivelde verskuif het. Ten tyde van die Groot Trek het baie van die trekboere hulle reeds permanent in Transoranje ([[Vrystaat]]) gevestig. Hulle het egter om suiwer materiële redes uit die Kaapkolonie getrek, was lojaal teenoor die Britse owerheid en het geen permanente breuk met die Kolonie in gedagte gehad nie. Die [[Voortrekkers]], daarenteen, het juis uit die Kolonie geëmigreer met die doel om nooit terug te keer nie en om alle bande met die Britse owerheid te verbreek.
Een van die hoofoorsake van die Groot Trek was die voortdurende onrus aan die Oosgrens van die Kaapkolonie. Die [[Kaapse grensoorloë|grensoorloë]] het met grootskaalse veerowery, verwoesting en aansienlike lewensverlies gepaard gegaan. Die toestand is vererger deurdat die Britse owerheid vanweë die voortdurende wisseling van goewerneurs en ministeries geen konsekwente beleid ten opsigte van die grensprobleme gevolg het nie.
Oor die algemeen is daar ook nie simpatiek teenoor die boere opgetree nie. Daar is voortdurend toegegee aan druk wat deur invloedryke filantrope op die imperiale regering uitgeoefen is. Gegronde griewe van die boere is dikwels veroordeel as onnodige aggressie teenoor die [[Xhosas]]. Om koste te bespaar, het die Britse owerheid nooit 'n toereikende aantal troepe aan die Oosgrens gestasioneer nie. Die boere was gevolglik in toenemende mate op die kommandostelsel aangewese, nie net vir hul eie beskerming nie, maar ook vir die terughaal van gesteelde vee. Vir ammunisie en voorrade was die kommando's egter afhanklik van die owerheid se steun, iets wat steeds ontoereikender geword het namate die druk van die filantrope toegeneem het.
[[lêer:Retief manifesto, 2 Feb 1837, Graham's Town Journal.jpg|duimnael|regs|160px|Piet Retief se manifes wat in die [[Grahamstown Journal]] van 2 Februarie 1837 verskyn het, gee 'n uiteensetting van die beweegredes vir die Trek.]]
Die filantrope het die kommandostelsel as 'n euwel beskou en die boere daarvan beskuldig dat hulle dit misbruik om die Xhosas van vee te beroof. In [[1833]] is die kommandostelsel dan ook afgeskaf. By die boere het die gedagte posgevat dat die Britse owerheid hulle nie wou en ook nie kon beskerm nie. Die afskaffing van die kommandostelsel het die boere tydens die verwoestende [[Sesde Grensoorlog]] (1834/35) onbeskermd gelaat. Die verliese wat hulle in die oorlog gely het, het op R600 000<!--hoe bereken?--> te staan gekom. Die nuwe grensreëlings wat na beëindiging van die oorlog deur die Kaapse goewerneur, sir [[Benjamin D'Urban]], ingestel is, is kort daarna deur die Imperiale regering verwerp.
Boonop is die boere deur die regering daarvan beskuldig dat hulle self vir die oorlog verantwoordelik was en is die beloofde, hoewel geringe, skadevergoeding nooit uitbetaal nie. Die grensboere het alle vertroue in die owerheid verloor en geglo dat die Britse regering, wanneer dit op stuk van sake sou kom, niks sou doen om hulle van algehele ondergang te red nie. Die onsekerheid van die lewe aan die Oosgrens, soos veral weerspieël is in die [[Sesde Grensoorlog]] en in die Britse houding daarna, was 'n onmiddellike oorsaak van die Groot Trek. Daar was egter ook ander griewe, op materiële sowel as geestelike gebied, wat die emigrasie-idee onder die grensboere laat posvat het.
Die belangrikste hiervan was 'n gebrek aan arbeid, grond en kapitaal, die ongunstige voorwaardes waarop die slawe vrygestel is ([[1834]]), die gelykstelling van die [[Hottentotte]] ([[1828]]), die feit dat die grensboere geen seggenskap in bestuursake gehad het nie en die bereid van verengelsing sedert [[1822]]. Sedert [[1813]], toe die pagstelsel deur die erfpagstelsel vervang is, was grond moeiliker bekombaar en het plase ook kleiner geword. Ingevolge die nuwe stelsel het boere besitreg op hul plase verkry in plaas daarvan dat dit net teen 'n vaste bedrag jaarliks aan hulle verhuur is. Weens swak administrasie het boere in baie gevalle na 'n lang tyd nog nie kaart en transport op hul grond ontvang nie. Dit het onsekerheid oor hul eienaarskap laat ontstaan en hulle daarvan weerhou om verbeterings op die plase aan te bring. Die grondskaarste is vererger deur die dooie punt wat die ooswaartse migrasie bereik het. Die konsentrasie van blankes en swart mense aan weerskante van die Oosgrens was juis die grondliggende oorsaak van die onrus wat geheers het. Die boere het gemeen die Kaapkolonie het te klein geword vir hul uitgebreide veeboerderye.
Nou verwant aan die grondskaarste was die skaarste aan kapitaal. Daar was nooit baie geld in die Kaapkolonie in om loop nie omdat die ekonomie basies nog op [[ruilhandel]] ingestel was. Die situasie is vererger deurdat die uitgifte van groot somme papiergeld die waarde van geld verminder het. In [[1825]], toe die [[Engelse]] muntstelsel in die Kaapkolonie ingevoer is, moes 'n riksdaalder wat voorheen sowat 40 sent werd was, ingeruil word vir slegs 15 sent. Hoewel banke, geldskieters en dorpbewoners die meeste daardeur getref is, het talle grensboere tog ook daaronder gely. Ordonnansie 50 van 1828 het alle vorige wetgewing insake die Hottentotte herroep en aan hulle gelykstelling met die blankes verleen.
Die passtelsel waardeur die bewegings van die bruin mense beheer is asook die [[inboekstelsel]] waarvolgens Hottentotkinders vir 'n bepaalde aantal jare by 'n boer moes werk, is daardeur opgehef. Die ordonnansie het die boere meteens van alle seggenskap oor hul arbeiders ontneem. Bruin mense was nou nie meer verplig om te werk nie en duisende het rondgeloop en van diefstal geleef. Van die sowat 32 000 bruin mense in 1836 aan die Kaap het tussen 8 000 en 10 000 sonder vaste werk rondgeswerf. Die ordonnansie het die boere op twee maniere nadelig getref: aan die eenkant het hulle baie van hul arbeiders verloor omdat die Hottentotte nie meer gedwing kon word om te werk nie, en aan die ander kant het hulle slagoffers geword van die astrantheid van rondlopende bruin mense wat van diefstal geleef het eerder as om te werk.
Dit was nie altyd moontlik of lonend vir 'n boer om 2 of 3 dae te perd na die naaste magistraat te ry om 'n klag in te dien teen 'n Hottentot wat oortree het nie. Die arbeid- en kapitaalskaarste is verder vererger deur die vrystelling van die slawe. Die waarde van die [[Kaapkolonie|Kaapse]] slawe is op R6 miljoen vasgestel, maar slegs R2,5 miljoen sou uitbetaal word. Die betaling het ook nie in kontant geskied nie, maar in Britse aandelesertifikate wat in [[Londen]] gehaal moes word. Omdat dit vir die boere onmoontlik was om die reis na Londen af te lê, het hulle hul eise teen 'n breukdeel van die Groot Trek waarde aan spekulante verkoop. Daardeur het hulle nie net geweldige verliese gely nie, maar is hulle ook van nog 'n bron van arbeid ontneem.
Die meeste boere was gegrief deur die morele en sosiale implikasies van [[Ordonnansie 50 van 1828]]. Hulle het die gelykstelling tussen blank en nie-blank as "strydig met die Woord van God" beskou. Hulle het 'n onderskeid getref tussen hulself en die bruin mense, nie net op godsdienstige gebied nie (die kerstening van bruin mense was toe nog in die beginstadium), maar ook wat die fisieke en maatskaplike ontwikkeling betref het. Hulle het gemeen dat die gelykstelling ondraaglik was vir enige fatsoenlike Christen.
Die rondlopery en astrantheid van die Hottentotte het hulle net nog heftiger laat reageer. Hoewel die nasionale bewussyn van die Afrikaner aan die vooraand van die Groot Trek nog nie ten volle ontluik het nie, het hulle tog sedert die einde van die [[1880|18e]] eeu 'n gevoel van nasionale samehorigheid geken. Deur die stelsel van landdros en heemrade het hulle 'n mate van seggenskap in plaaslike bestuursake verkry. Die stelsel is met die Britse oorname beëindig. Dit was die Britse beleid om waar moontlik [[Britse offisier|Britse]] offisiere as magistrate aan te stel. Weer eens onder druk van die filantrope is die regsgesag van die [[veldkornet]]te ook ingekort. Britse amptenare is aangestel om die regte van die nie-blankes teenoor die grensboere te beskerm. Die boere was gegrief omdat hulle nie geken is in sake wat hulle intiem geraak het nie, veral die nie-blanke beleid en die wyse waarop die vrystelling van die slawe geskied het.
Sommige [[Voortrekkers]] het ook die beleid van verengelsing in die regspraak, skole en kerke as 'n rede vir hul emigrasie aangegee. Daar is reeds in [[1822]] met die beleid begin, maar ten tyde van die Groot Trek is dit nog nie heeltemal deurgevoer nie, veral nie in die afgeleë grensdistrikte waar 'n praktiese toepassing van die beleid die plaaslike administrasie in duie sou laat stort het nie. Voor en gedurende die Groot Trek is daar dus nog in baie gevalle van Hollands gebruik gemaak in amptelike korrespondensie en dokumente. Dit het in daardie stadium egter vir baie Afrikanerboere gelyk of algehele verengelsing uiteindelik toegepas sou word.
== Ontplooiing ==
[[lêer:Paneel van die historiese fries in die Heldesaal van die Voortrekkermonument.jpg|duimnael|regs|Met sy vertrek uit Grahamstad neem Voortrekker J.J. Uys 'n bybel in ontvangs van Vrederegter Thomas Phillips. Die fries sowel as die bybel kan in die Voortrekkermonument besigtig word.]]
Namate die grensboere se griewe toegeneem het en van owerheidsweë niks gedoen is om hulle tegemoet te kom nie, het die gedagte om te emigreer, al hoe stewiger posgevat. Omdat die Trekkers hul voorbereidings in die geheim gedoen het, is dit nie seker waar en by wie die trekgedagte ontstaan het nie. Om dieper die binneland in te trek, waar hulle weg van Britse invloed hul belange self kon behartig, was vir hulle aanvaarbaarder as emigrasie na oorsese gebiede of as gewapende opstand. Boonop was die grensboere beweeglik van aard. Die ontwikkeling wat hulle in vorige geslagte as trekboere (van die een leenplaas na die ander) ondergaan het, het meegebring dat hulle hulle fisiek en geestelik by die trekkerslewe sou kon aanpas. In die derde dekade van die 19e eeu was die binneland van Suid-Afrika nie heeltemal onbekend nie. In Transoranje (Vrystaat) het daar benewens die trekboere ook [[Griekwas (stam)|Griekwas]] en [[Korannas]] gewoon. Hulle was afstammelinge van Hottentotte en ander gekleurdes wat hulle lank tevore daar gevestig het. Die [[Basotho|Basoeto's]], onder leiding van [[Mosjesj]], het in die bergagtige ooste van Transoranje (Vrystaat) gewoon. Hul geledere is aangevul deur klein stamme wat vroeër in die eeu voor die skrikbewind van [[Shaka]] gevlug het. Verder ooswaarts, in die omgewing van Port Natal, was Britse jagters, handelaars, sendelinge en selfs setlaars. Die grootskaalse migrasiebewegings wat deur die [[Mfecane]] (Shaka se skrikbewind) veroorsaak is, het groot dele van die binneland – Transoranje (Vrystaat), Natal en dele van [[Transvaalkolonie|Transvaal]] (Gauteng, ens.) onbevolk gelaat. Dit was die streke wat die Trekkers aangelok het. Jagters en ander avonturiers het voortdurend kennis omtrent die binneland in die Kaapkolonie rugbaar gemaak.
Die voornemende Trekkers se kennis omtrent die binneland is verder uitgebrei deur 3 ekspedisies wat in [[1834]] onderskeidelik na Natal, die Soutpansberge en Suidwes-Afrika vertrek het. Die ekspedisie na Natal, onder wie Jacobus Uys, broer van Pieter, en Stephan Maritz, broer van Gerrit, het deur die huidige Transkei (Oos-Kaap) gereis en met 'n gunstige verslag teruggekeer. Hulle het met die Britte by Port Natal kontak gemaak en was van mening dat die Trekkers en die Britte op vriendskaplike voet met mekaar sou kon verkeer. Die hawe van Port Natal sou hulle ook van handel en kontak met die buitewêreld verseker. Baie Trekkers het egter hul bedenkinge oor die Britse teenwoordigheid in Natal gehad en het uiteindelik verkies om verder noordwaarts oor die Vaalrivier te trek. Die vinnige opeenvolging van gebeure aan die Oosgrens in 1835/36 (die Sesde Grensoorlog, die Glenelg Despatch waarmee die nuwe grensreëlings omvergewerp is en die aanstelling van die filantropiese [[Andries Stockenström]] as luitenant-goewerneur) het die noordwaartse emigrasie aan die gang gesit. Aanvanklik het die Britse regering 'n weifelende houding teenoor die Groot Trek ingeneem. Dit was 'n unieke verskynsel waarmee hulle nog nie tevore te kampe gehad het nie. Die goewerneur, sir [[Benjamin D'Urban|Benjamin]] D'Urban, het dit as uiters nadelig vir die Kolonie beskou. Die Koloniale Sekretaris, lord Glenelg, en Andries Stockenström het dit as deel van die trekboerbeweging beskou en het daarom nie daadwerklik opgetree nie. In [[1836]] is die Cape of Good Hope Punishment Act, 'n wet wat 'n paar jaar tevore met die oog op die trekboere ontwerp is, teen die Voortrekkers uitgevaardig. Dit het bepaal dat almal suid van 25 grade suiderbreedte (dit is selfs verder noord as die huidige [[Pretoria]]) onder Britse jurisdiksie val. Die Trekkers het die Kaap in groepe verlaat, elke groep met 'n erkende leier. Die vernaamste leiers, in die volgorde waarin hulle die Kaap verlaat het, was [[Louis Tregardt]] en [[Hans van Rensburg]], [[Andries Hendrik Potgieter]], [[Gerrit Maritz]], [[Piet Retief]], [[Piet Uys]] en [[Andries Pretorius]].
=== Louis Tregardt ===
Met die uitbreek van die [[Sesde Grensoorlog]] in [[1834]] het Louis Tregardt en sowat 30 ander gesinne geruime tyd reeds in Xhosaland (Oos-Kaap) gewoon op grond wat hy van [[Hintsa]] gehuur het. Die oorlog het hom in 'n moeilike posisie geplaas en hy het besluit om met 'n geselskap van sowat 50 noordwaarts te trek. In Transoranje (Vrystaat) het die trek van [[Hans van Rensburg]], afkomstig uit die noordoostelike distrikte van die Kaap, by hom aangesluit. Tregardt (1783–1838 - "Tregard" tot in 1882) en [[Hans van Rensburg]] (1779–1836) het onafhanklik van die ander Trekkers opgetree en was streng gesproke nie deeI van die Groot Trek nie.
Hoewel hul trekke niks blywends tot stand gebring het nie, het hulle tog waardevolle pionierswerk gedoen. Tregardt, met die Van Rensburgs altyd 'n entjie vooruit, het die [[Soutpansberg]]e in 1836 bereik. Kort na sy aankoms het hy besoek ontvang van Potgieter en belowe om op die Potgieter-trek te wag. Die Van Rensburgs, wat intussen alleen vooruitgetrek het op pad na Lourenço Marques (die huidige Maputo), is in Julie [[1836]] deur inboorlinge by die sameloop van die [[Olifantsrivier, Limpopo|Olifants]]- en die [[Limpoporivier]] vermoor. Tregardt het 'n jaar lank vergeefs op Potgieter gewag. Toe sy voorrade begin opraak, het hy besluit om ooswaarts oor die Transvaalse Drakensberge na Lourenço Marques te trek. Langs die pad het sy trekgeselskap talle ontberings deurgemaak, hoofsaaklik weens die koors en [[Nagana|tsetsevlieë]] wat die trekvee afgemaai het. Slegs 26 van die 53 siele wat die Soutpansberge verlaat het, het [[Lourenço Marques|Lourenço]] Marques in April [[1838]] bereik. Die helfte van die oorlewendes, insluitende Tregardt en sy vrou, is in Lourenço Marques aan koors oorlede. In 1839 het die Trekkers in [[Natal (kolonie)|Natal]] 'n skip gestuur om die Tregardtmense in Lourenço Marques te gaan haal. Tregardt het 'n dagboek aangehou wat nie net 'n waardevolle bron van inligting oor sy trek is nie, maar ook 'n interessante kyk op die [[pionierslewe]] bied. Sy seun, Carolus, het later 'n bekende jagter en ontdekkingsreisiger geword.
=== Andries Hendrik Potgieter ===
"Blouberg" Potgieter (1792–1852) het aan die einde van 1835 'n trekgeselskap vanuit die [[Tarka]]gebied gelei. [[Sarel Cilliers]] en [[Paul Kruger]], toe 'n seun van 10 jaar, was deel van sy trek. In Transoranje (Vrystaat), tussen [[Thaba Nchu]] en die [[Vetrivier]], het Potgieter sy trek agtergelaat en saam met 'n klompie mans noordwaarts na die [[Soutpansberg]]e gery. Daar het hy Louis Tregardt ontmoet en hom gevra om op sy trek te wag. Potgieter wou so ver moontlik wegkom van Britse invloed.
Hy was derhalwe nooit ten gunste van Natal nie en wou hom anderkant 25 grade suiderbreedte vestig. Hy het gehoop dat die Trekkers in Transvaal (huidige Gauteng, Limpopo, ens.) [[Lourenço Marques]] as 'n hawe sou kon gebruik. Die grond wat Potgieter van Makwana, die Barolongkaptein, tussen die [[Vetrivier|Vet]]- en die [[Vaalrivier]] geruil het, het [[Silkaats]], opperhoof van die [[Matebeles]] in Transvaal, ongerus gemaak. Die Trekkers het uit dieselfde rigting gekom as die [[Griekwas]] en [[Korannas]], wat ook gewapende perderuiters was en hom kort tevore bedreig het. Vanuit sy hoofstat, Mosega, in Wes-Transvaal, het hy impi's gestuur om die wit mense "op te eet". Die Trekkers was in daardie stadium oor 'n groot gebied versprei en het hulle nie aan waarskuwings van Matebelegevaar gesteur nie.
Sommige van hulle, onder wie die Liebenbergs, is deur die [[Matebeles]] oorval en uitgemoor. Die aanvalle op die Trekkers het in Potgieter se afwesigheid geskied. Met sy terugkoms het hy dit gerade geag om in die omgewing van die moderne Heilbron laer te trek, omdat hy geweet het dat Silkaats later 'n veel groter mag teen die Trekkers sou stuur. Op of omstreeks 23 Oktober 1836 het 'n impi van 6 000 die laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] aangeval. Sowat 40 gewapende mans het die aanval afgeweer, maar die Matebeles het al die vee weggevoer. Met die hulp van die [[Barolong, Botswana|Barolongs]], die [[Wesleyaanse]] sendeling James Archbell en [[Gerrit Maritz]], wat intussen in Transoranje (Vrystaat) aangekom het, het die Potgietertrek na [[Thaba Nchu]] teruggekeer.
=== Gerrit Maritz ===
<!--[[lêer:Gerrit Maritz-standbeeld.jpg|duimnael|regs|Standbeeld van Gerrit Maritz by die Voortrekkerkompleks in Pietermaritzburg]]-->
[[Gerrit Maritz]] (1797- 1838) het in 1836 uit die distrik [[Graaff-Reinet|Graaff]]-Reinet getrek. Hy was 'n voorste burger, bekend as 'n knap sakeman en kerkleier. Sy trek het uit ongeveer 200 volwasse mans en 100 waens bestaan. Hy was vergesel van sy swaer, [[Erasmus Smit]], 'n oudsendeling van die [[Londense Sendinggenootskap]] en oudonderwyser. Hy is later aangewys as die Trekkers se predikant, hoewel hy vir baie van hulle onaanvaarbaar was. Die Kaapse Sinode het die Groot Trek veroordeel en die Trekkers later onder sensuur geplaas.
Die gevolg was dat geen predikant sy weg oopgesien het om die Trekkers te vergesel nie. Vir hul godsdiensleiding was die Trekkers aangewese op Britse en Amerikaanse sendelinge in die binneland, totdat eenheid probeer bewerkstellig is deur die aanstelling van Erasmus Smit. Na die aankoms van Maritz by Thaba Nchu is die eerste en ietwat primitiewe Voortrekkerregering saamgestel: Maritz is gekies as voorsitter van 'n burgerraad van 7 lede, terwyl Potgieter as kommandant-generaal aangestel is.
In Januarie 1837 het 2 kommando's, onderskeidelik onder leiding van Potgieter en Maritz en bestaande uit 107 man, na Mosega vertrek om die gebuite vee terug te bring. Die feit dat die strafekspedisie 2 afsonderlike leiers gehad het, was reeds 'n aanduiding van die onvermoë wat die Trekkers later sou ondervind om saam te staan en eenheid te bewerkstellig. Die Matebeles was onvoorbereid op die aanval en is weswaarts teruggedryf, hoewel hul mag nog nie gebreek was nie. Mosega is vernietig en 7 000 stuks vee is gebuit. Onenigheid het ontstaan oor die verdeling van die gebuite vee en teen die tyd dat [[Piet Retief]] se trek Thaba Nchu in April 1837 bereik het, het Potgieter en Maritz nie meer saamgewerk nie.
=== Pieter Retief (1780- 1838) ===
Retief, wat in Februarie 1837 uit die omgewing van die Winterberge getrek het, het sy trekredes in sy Manifes uiteengesit. Die Manifes is op 2 Februarie 1837 in die [[Grahamstown Journal|Graham's Town Journal]] gepubliseer en later ook in ander koerante. Dit was 'n keerpunt in die ontplooiing van die Groot Trek: Retief het nie net sy eie trekredes bekend gemaak nie, maar ook 'n aanduiding gegee van die beleidsrigting wat die beoogde Afrikanerstaat in die binneland sou volg.
Hy het 'n beroep op ander boere gedoen om die onveiligheid van die Oosgrensrewe te verruil vir die sekuriteit wat hulle in 'n eie staat sou kon geniet. [[Die Manifes]] is nie net 'n goeie bron van inligting oor die redes vir die Groot Trek nie, maar gee ook 'n aanduiding van die doelstellings van die Trekkers. Retief het aan die [[Oosgrens-Afrikaans|Oosgrens]] ondervinding opgedoen in plaaslike bestuur, onder meer as kommandant. Hy was 'n bekende en gesiene man en die Trekkers in Transoranje (Vrystaat) het gretig op sy koms gewag. Hulle het gehoop hy sou eenheid kon bewerkstellig en 'n koersvaste rigting aan die Groot Trek gee. Kort na sy aankoms by Thaba Nchu het die Trekkers 'n volksvergadering gehou (April 1837) waarop hy as hoofleier met die titel "goewerneur" gekies is.
Hy is ook gekies as kommandant-generaal. Maritz het aangebly as hoof van die regspleging en was ook president van die Raad van Politie, die voorloper van die [[Volksraad]] wat later in Natal in die lewe geroep is. Potgieter is oor die hoof gesien. Die feit dat Potgieter geen aandeel in die nuwe regering gehad het nie, het die onenigheid onder die Trekkers vererger. In die winter van 1837 het die Trekkers in Transoranje (Vrystaat) vertoef terwyl gepoog is om eenstemmigheid te bereik oor die trekrigting wat ingeslaan moes word. Retief, Maritz en Piet Uys (wat in April 1837 uit die distrik [[Uitenhage]] getrek het) was ten gunste van Natal.
Potgieter het Britse inmenging in Natal gevrees en wou noordwaarts oor die Vaalrivier trek, waar hy hom by Tregardt wou aansluit. Solank die Matebelegevaar voortgeduur het, kon hy nie sy belofte nakom om hom by Tregardt in die noorde van Transvaal (Soutpansberg) aan te sluit nie. 'n Ekspedisie wat hy gestuur het om na Tregardt te soek, het onverrigter sake teruggekeer. Uiteindelik is besluit om Natal toe te trek, maar ook dat die Matebelegevaar eers uitgewis moes word. In Oktober 1837 het Retief, vergesel van 15 man, na Natal vertrek om die setlaars by Port Natal te besoek en met [[Dingaan]], opperhoof van die [[Zoeloes]], oor grond te onderhandel. Vroeg in November het Potgieter, wat hom intussen langs die Vetrivier gevestig het, saam met Uys op 'n tweede strafekspedisie teen die Matebeles vertrek.
In 'n slag wat 9 dae geduur het, het hulle [[Silkaats]] se nuwe hoofstat, Kapain, ingeneem en die Matebeles ver noordwaarts verdryf. [[Andries Pretorius]], 'n besoeker uit die Kaap, het die veldtog teen die Matebeles meegemaak. Op 14 November 1837, die dag waarop die veldtog teen die Matebeles afgesluit is, het die eerste [[Ossewa|Voortrekkerwaens]] aan die Natalse kant van die Drakensberge gestaan. Vroeg in [[1838]] was al die Trekkers, insluitende Potgieter, reeds in Natal.
=== Moord op Retief ===
[[lêer:Dingaan en Retief, paneel 12, Voortrekkermonument, b.jpg|duimnael|regs|Koning Dingaan sluit die traktaat met Piet Retief, soos uitgebeeld op 'n fries in die Voortrekkermonument]]
[[lêer:Charles Bell - Zoeloe-aanval op 'n Boerelaer - 1838.jpg|duimnael|regs|Voortrekkers word onverhoeds deur 'n impi van Dingaan aangeval]]
Retief en sy volgelinge het Port Natal aan die einde van Oktober besoek en weer 'n maand later, na sy besoek aan Dingaan by [[uMgungundlovu]]. Die Britte in Natal het die Trekkers vriendelik ontvang. Die landbouprodukte wat die Trekkers sou lewer, sou hul eie handel laat floreer en terselfdertyd sou 'n blanke staat aan hulle sekuriteit teen die Zoeloes verskaf. [[Alexander Biggar]], een van die setlaars, het Retief meegedeel dat Dingaan in Junie 1837 die stuk grond tussen die [[Umgenirivier|Umgeni]] en die land van [[Fakude|Faku]] aan die Britse Kroon afgestaan het.
Die sendeling A.F. Gardiner het kragtens die Cape of Good Hope Punishment Act as Britse magistraat in die gebied opgetree. Die meeste van die Natalse setlaars het egter sy gesag verwerp. By uMgungundlovu het Dingaan Retief daarvan beskuldig dat die Trekkers van die Zoeloes se vee gesteel het. Nadat Retief aan hom verduidelik het dat die vee in werklikheid deur die onderdane van Sekonyela geroof was, het hy beloof om die gebied tussen die [[Tugelarivier|Tugela]] en die [[Umzimvuburivier|Umzimvubu]] aan die Trekkers af te staan. Retief moes egter eers die vee wat Sekonyela gesteel het, terugbring as bewys dat die diefstal nie deur die Trekkers gepleeg is nie. In Januarie 1838 het Retief en 'n kommando daarin geslaag om die gesteelde vee by Sekonyela af te neem.
Vergesel van sowat 70 man, onder wie sy eie tienderjarige seun en 30 gekleurde agterryers, het Retief op 3 Februarie by uMgungundlovu aangekom met die doel om die gesteelde vee terug te gee en 'n traktaat van grondafstand te laat onderteken. Die traktaat is gedateer 4 Februarie en is op 6 Februarie onderteken. Dingaan het intussen reeds besluit om die Trekkers te vermoor, 'n besluit waarby vrees sekerlik geen geringe rol gespeel het nie. Hy het die blankes met hul perde (horinglose beeste) en hul gewere (vuurstokke) as towenaars beskou.
Hy was deeglik bewus van die nederlaag wat die Matebeles teen die blankes gely het. In 'n brief wat Retief vroeër uit Port Natal deur bemiddeling van die sendeling Owen Wood aan die Zoeloekoning gestuur het, het hy gewys op die swaar straf wat die Matebeles van die Trekkers ontvang het en bygevoeg dat die God van die blankes 'n slegte koning nie lank laat lewe nie. Bowendien was dit die Zoeloekonings se tradisionele beleid om nie sterk bure te duld nie. Later het Dingaan ook aan sendelinge verduidelik dat hy die blankes vermoor het omdat hulle van hul "koning af weggeloop het".
Op 6 Februarie 1838 het Retief en sy volgelinge op versoek van Dingaan ongewapen en te voet die stat binnegegaan vir 'n afskeidsbyeenkoms. Hulle het herhaalde waarskuwings van William Wood, 'n 12-jarige seun wat by die sendeling Owen ingewoon en die Zoeloes baie goed geken het, geïgnoreer. Binne-in Dingaan se kraal is die blankes deur die dansende impi oorweldig en na 'n koppie buite uMgungundlovu gesleep, waar hulle vermoor is.
=== Die Vlugkommando ===
[[lêer:Herboude iNdlunkulu en iLawu van die swart-isiGodlo, Dingaanstat.jpg|duimnael|regs|'n Replika van koning Dingaan se groot gehoorsaal, die iNdlunkulu, is op die oorspronklike staanplek te uMgungundlovu opgerig.]]
[[lêer:Moordkoppie-monument, a, Dingaanstat.jpg|duimnael|regs|Monument vir die vermoorde Retiefgeselskap, te Moordkoppie, uMgungundlovu]]
[[lêer:Cilliers-gelofte, 1938-film, Die bou van 'n nasie.jpg|duimnael|regs|Die Wenkommando lê die [[Geloftedag|gelofte]] af, soos uitgebeeld in die 1938-film ''[[Die Bou van ’n Nasie]]'']]
Ten tyde van die moord op Retief was Potgieter se trek nog aan die voet van die Drakensberge, terwyl Piet Uys se hele trek nog bo-op die berge was. Die trekke van Retief en Maritz het egter, ondanks hul leiers se waarskuwings om naby mekaar te bly, geleidelik langs die Tugela en sy vertakkings versprei in die nag van 16 tot 17 Februarie 1838 het die [[impi's]] van Dingaan die voorhoede van die Trekkers langs die [[Bloukransrivierbrug|Bloukrans]]- en die [[Boesmansrivier]] oorrompel. Sowat 300 blankes en meer as 200 nie-blanke bediendes is vermoor. Die aanval is eers die middag teen die laer van Gerrit Maritz gestuit. Die Voortrekkerdorpie wat later daar aangelê is, is [[Weenen]] genoem.
Hoewel die Zoeloes teruggeval het, was hul mag nog lank nie gebreek nie. Daar is besluit om 'n kommando onder aanvoering van Potgieter en Uys na uMgungundlovu te stuur. Die kommando van sowat 350 man het op 6 April uit die laers vertrek en is 'n paar dae later anderkant die [[Buffelsrivier (Oos-Kaap)|Buffelsrivier]] by Italeni deur die Zoeloes in 'n hinderlaag gelei. Pieter Uys, sy seun Dirkie en 9 ander het gesneuwel.
As gevolg van kritiek wat uitgespreek is teen sy aanvoering van die "[[Vlugkommando]]" (soos die mislukte ekspedisie bekend geword het), het Potgieter en sy volgelinge Natal permanent verlaat. Hulle het hulle op die Hoëveld naby die Vetrivier gevestig en [[Winburg]] aangelê. Min of meer gelyktydig met die nederlaag by Italeni het die Britse setlaars en hul swart volgelinge ook in 'n skermutseling met die Zoeloes betrokke geraak. Meer as die helfte van die handjievol setlaars het gesneuwel. Gerrit Maritz en 'n nuwe aankomeling uit die Kaap, [[Karel Landman]], kon [[Port Natal]] dus sonder enige weerstand namens die [[Volksraad van Natalia]] beset.
In Augustus 1838 het sowat 10 000 Zoeloes 'n verwoede aanval op die laer van [[Koos Potgieter]] en [[Hans Dons de Lange|Hans "Dons" de Lange]] by die Boesmansrivier gedoen. Daar is so verbete om lewe en dood geveg dat die laer as Veglaer bekend geword het. Die Zoeloes is verdryf, maar weereens sonder dat hul mag gebreek is. 'n Maand later, op 23 September 1838, is Gerrit Maritz oorlede. Terwyl daar op die koms van hulp en 'n nuwe leier uit die Kaap gewag is, het [[Karel Landman]] die leiding waargeneem.
=== Die Wenkommando ===
:''Sien ook:'' [[Lys van deelnemers aan die Slag van Bloedrivier|Lys van manskappe]]
Die nuwe leier, Andries Pretorius (1798-1853), wat op 22 November 1838 by die hooflaer in Natal aangekom het, was geen onbekende by die Trekkers nie. Hy het die tweede strafekspedisie teen die Matebeles meegemaak, Port Natal reeds besoek en Retief ontmoet na laasgenoemde se terugkeer van Sekonyela. Hy was bekend met Retief se toekomsplanne en begeesterd met die ideaal om die Afrikaner tot 'n selfstandige nasie te laat ontwikkel.
Op 25 November 1838 is Andries Pretorius as kommandant-generaal aangewys en 2 dae later het hy met 'n kommando na Zoeloeland vertrek. Die kommando het 57 waens saamgeneem. Later is hul geledere aangevul deur [[Britse setlaars|Britse]] setlaars met swart volgelinge en die groep het toe uit 470 man bestaan. Op 15 Desember het Pretorius tussen 'n sytak van die Buffelsrivier en 'n diep donga laer getrek. Die volgende dag, Sondag, 16 Desember 1838, is 'n Zoeloe-impi van sowat 12 500 deur Pretorius-hulle verslaan. Die pad na Dingaan se hoofstat het nou oopgelê. By die verlate [[uMgungundlovu]] het die Trekkers, op die plek waar Retief en sy gevolg vermoor is, die traktaat van grondafstand ongeskonde teruggevind.
'n Tweede en 'n derde skermutseling met die Zoeloes (27 Desember 1838 en die "beeskommando" van 1840) het die mag van Dingaan gebreek. Die Zoeloekoning is in 1840 vermoor deur sy halfbroer [[Mpande kaSenzangakhona|Mpande]], wat die Trekkers goedgesind was.
== Natal ==
=== Natalia Republiek ===
{{Hoof|Natalia Republiek}}
[[lêer:Flag of Natalia Republic.svg|duimnael|regs|Vlag van Republiek Natalia]]
Die oorwinning wat oor Dingaan behaal is en die vriendskapsbande met Mpande het die eerste mobiele fase van die Groot Trek afgesluit. Die vestigingsfase het begin met die stigting van die Republiek Natalia, die eerste volwaardige republiek in Suid-Afrika. Volgens 'n ooreenkoms wat Pretorius in 1840 met Potgieter aangegaan het, het die [[Volksraad van Natalia]] ook gesag uitgeoefen oor die Winburg-Potchefstroomgebied, wes van die Drakensberge. Daarmee is die ideaal van een staat verwesenlik. Zoeloeland, noord van die [[Tugelarivier|Tugela]], sou onafhanklik wees, maar sou onder toesig van die Natalse Volksraad staan. Die setel van Natalia was [[Pietermaritzburg]], 'n dorp wat reeds in die winter van [[1838]] deur kommandant Piet Greyling aangelê en na Gerrit Maritz en Pieter Retief vernoem is. Die grondwet van Natalia het voorsiening gemaak vir 'n volksraad van 24 lede.
Die volksraadlede is deur alle blanke manlike burgers bo 21 jaar gekies. Hoewel voorsiening gemaak is vir 'n president as hoof van die uitvoerende gesag, is die pos nooit gevul nie en het die uitvoerende gesag hoofsaaklik by die kommandant-generaal, Andries Pretorius, berus. Sy posisie ten opsigte van die Volksraad is nooit duidelik omskryf nie. Die regterlike gesag het by landdroste, [[Heemraad|heemrade]] en 'n jurie berus, terwyl die Landdros en Heemrade ook die plaaslike bestuur behartig het. Onder die kommandant-generaal het kommandante en veldkornette geressorteer, wat in tye van oorlog 'n krygsraad sou vorm.
=== Natalia en die Britse owerheid ===
[[lêer:Voortrekkerhuis-museum, vooraansig, a, Pietermaritzburg.jpg|duimnael|regs|'n Oorspronklike Voortrekkerhuis in Boomstraat, Pietermaritzburg, is vandag 'n museum.]]
Die Natalse Volksraad het vergeefs gepoog om amptelike erkenning van [[Brittanje]] te verkry vir hul republiek. Sir [[George Thomas Napier|George Napier]], die nuwe Kaapse goewerneur, het die Trekkers in Natal ingevolge die Cape of Good Hope Punishment Act as Britse onderdane beskou en konsekwent geweier om hul republiek of die gesag van hul amptenare te erken. In Desember 1838 het maj. [[Carters Glen|Charters]] op bevel van Napier die hawe van Port Natal beset en die Trekkers se ammunisievoorraad afgesny.
Napier het gehoop am daardeur die Groot Trek-beweging te beëindig of dan ten minste onder Britse beheer te bring. Om die Britse posisie daar te handhaaf, sou die hele Natal egter deur Brittanje geannekseer moes word. Hiervoor was die imperiale regering nie te vinde nie. Die onkoste om Natal as 'n Britse kolonie te vestig, sou te groot wees vir die geringe inkomste wat uit die gebied verkry sou word. Napier was derhalwe verplig om Port Natal te ontruim.
Hy het egter voortgegaan om die Republiek Natalia met arendsoë dop te hou. Veral die republiek se rassebeleid en kontak met skepe van vreemde moondhede het aan hom die geleentheid gebied om voortdurend druk op die imperiale regering uit te oefen om Natal te annekseer. Die vernietiging van Dingaan se mag het meegebring dat duisende swart vlugtelinge asook ontwortelde Zoeloes Natal binnegestroom het. Die Volksraad het bepaal dat nie meer as 5 swart gesinne op een plaas mag woon nie. Om 'n herhaling van die toestande aan die Kaapse Oosgrens te voorkom, is in 1841 besluit om duisende inboorlinge na die Natalse suidgrens te segregeer. Napier het gevrees dat die maatreël die Xhosas in oproer sou bring en gevolglik die Kaapse Oosgrens in gevaar sou stel.
Napier het ook klagtes ontvang van sendelinge en ander filantrope wat beweer het dat die Trekkers slawerny in Natal toe pas. Die gerugte is veral versprei nadat die Trekkers in 1840 teen die Bakastam in die suide van Natal opgetree het om gesteelde vee terug te bring. Tydens die ekspedisie het hulle op 17 weeskinders in verlate krale afgekom en hulle saam huis toe geneem. Die sendelinge was ook nie tevrede oor die ou Kaapse inboekstelsel wat in Natalia weer in gebruik geneem is nie. In [[1841]] het 'n Amerikaanse skip, die Levant, in die hawe van Port Natal handel gedryf. Vroeg die volgende jaar het 'n Nederlandse skip, die Brazilia, 'n lang en opsienbarende besoek aan die hawe gebring.
Die Kaapse handelaars was ontevrede oor die moontlikheid van mededinging met Port Natal, terwyl in Britse kringe gevrees is dat die VSA, Nederland en moontlik ook Frankryk die hawe van Port Natal sou gebruik om Brittanje se posisie in Suid-Afrika te ondermyn. Toe Faku, die Pondo-kaptein, op aandrang van sendelinge in sy gebied om Britse beskerming aansoek doen, het Napier dus nie gehuiwer om 'n troepemag van 250 man onder aanvoering van kapt. T.C. Smith na die Natalse suidgrens te stuur nie. Hy het ingesien dat die situasie in Natal nou in so 'n mate verander het dat die imperiale regering makliker tot anneksasie oorgehaal sou kon word.
=== Britse anneksasie van Natal ===
Nadat hy 'n rukkie in Pondoland vertoef het, het kapt. Smith opdrag ontvang om na Port Natal te vertrek. In Mei 1842 het hy die Britse vlag in die hawe van die Voortrekkers gehys. Pretorius en die Volksraad het besluit om Natalia te verdedig en die Britte by die [[Beleg van Congella|Slag van Congella]] verslaan. Terwyl kapt. Smith en sy magte in hul kamp vasgekeer was, het [[Dick King]], 'n jong Brit van Port Natal, meer as 1 000 km te perd na [[Grahamstad]] gery om hulp te soek. In Junie het 2 Britse skepe soldate en wapentuig in Port Natal afgelaai waarmee die magte van kapt. Smith ontset is. Daarmee is die Trekkers se militêre weerstand beëindig en op 15 Julie het die Volksraad die onderwerping aan Britse gesag aanvaar. Die Britse oorname in Natal het onmiddellik tot 'n Tweede Trek gelei, terug oor die Drakensberge, na waar Potgieter se Adjunk-raad reeds alle betrekkinge met Natal verbreek het. Sommige het egter in Natal agtergebly en eers in [[1847]] saam met Pretorius na Transvaal (huidige Gauteng, ens.) verhuis. Ander, soos Karel Landman, het permanent in Natal agtergebly. In 1843 het adv. Henry Cloete uit die Kaap in Natal opgedaag om die anneksasie deur te voer. Die Volksraad het egter tot in [[1845]] vergader, die jaar waarin Natal 'n distrik van die Kaapkolonie geword het. In 1857 het Natal 'n afsonderlike Britse kolonie geword.
== Transoranje ==
[[Lêer:Daniell Trekboer.jpg|duimnael|255x255px|Die kamp van 'n trekboer. Die trekboere was halfnomadiese veeboere wat voortdurend na nuwe en beter weivelde verskuif het. Ten tyde van die Groot Trek was baie van hulle reeds noord van die Oranjerivier, maar hulle het aan die Britse owerheid lojaal gebly.]]
Na die anneksasie van Natal het die republikeinse ideaal van die Trekkers na die gebied wes van die [[Drakensberge]] tussen die Oranje- en die Limpoporivier verskuif. Toe Potgieter hom in [[1838]] na die [[Slag van Italeni]] in die Winburg-gebied vestig, het hy die gebied wat hy van die Matebeles verower het of by ander inboorlingstamme geruil het, onafhanklik verklaar, sonder om Britse erkenning daarvoor te vra. Later het sy gebied deel geword van die [[Natalia Republiek|Republiek Natalia]], met 'n Adjunk-raad wat ondergeskik was aan die Volksraad. In [[1843]] het hy egter alle bande met Natal verbreek, 'n nuwe regering saamgestel en verklaar dat die hele gebied tussen die Oranje- en die [[Limpopo (rivier)|Limpoporivier]] onafhanklik was.
Die gebied tussen die Oranje- en die Vaalrivier het as die Transoranje bekend gestaan en die gebied tussen die Vaal- en die Limpoporivier as Transvaal. Die heterogene bevolking van Transoranje en die potensiële gevaar wat botsings in die gebied vir die Kaapse noordgrens ingehou het, het geleidelik tot groter Britse betrokkenheid gelei. Die blanke trekboere, veral in die suide, was Britsgesind en het hulself gedistansieer van die Trekkers wat hoofsaaklik in die gebied tussen die Vet- en die Vaalrivier gewoon het.
Die [[Griekwas]] onder [[Adam Kok I|Adam Kok]], [[Korannas]] en ander bruin mense het voortdurend sowel met die trekboere as met die Trekkers gebots, hoofsaaklik oor grondbesit. In die ooste het die Basoeto's onder [[Mosjesj]] met ander swart stamme soos onder andere die van Sekonyela in vyandskap verkeer, terwyl hulle ook met die blankes in botsing was. Aan die einde van [[1843]] het die Kaapse goewerneur, George Napier, met Adam Kok en Mosjesj verdrae gesluit. Hy wou daardeur sy noordgrens met bufferstate beveilig sonder om te veel uitgawes aan te gaan. As bondgenoot van Adam Kok sou die Britse owerheid die Griekwas daadwerklike beskerming teen die blankes in Transoranje moes bied. Die reaksie onder die blankes het uiteindelik uitgeloop op 'n botsing met Britse troepe by Swartkoppies ([[1845]]).
Die blankes het 'n nederlaag gely. Die nuwe goewerneur, sir Peregrine Maitland, het self die Oranjerivier oorgesteek en nuwe reëlings met die nie-blanke hoofde getref. 'n Britse resident, maj. [[H.D. Warden]], is in Bloemfontein aangestel om die nuwe maatreëls toe te pas en die vrede te bewaar ([[1846]]). Warden het nooit genoeg troepe tot sy beskikking gehad om doeltreffend op te tree nie. In [[1848]] is sir Harry Smith aangestel as nuwe goewerneur van die Kaap en as die Britse Hoë Kommissaris in Suid-Afrika, 'n amp wat aan hom die gesag verleen het om ook buite die Kaapse grense op te tree. Hy was nie ten gunste van sy voorgangers se verdragstaatstelsel nie en wou die binneland beveilig deur soveel moontlik nie-blanke grondgebied onder regstreekse Britse beheer te plaas. Daarom het hy die hele gebied tussen die Oranje- en die Vaalrivier as die [[Oranjerivier-soewereiniteit|Oranjerivier-Soewereiniteit]] geannekseer.
So het hy ook beheer oor die Groot Trek verkry deurdat hy die Trekkers se roetes na die ooskus afgesny het. As regverdiging vir die anneksasie het hy die imperiale regering onder die indruk gebring dat die inwoners van die gebied ten gunste daarvan was en dat hulle hul eie verdediging sou waarneem. In werklikheid was slegs die lojaalgesinde trekboere ten gunste van Britse anneksasie. Die Winburgers het 'n beroep op [[Andries Pretorius]] gedoen om die Britse anneksasie met geweld teen te gaan. Pretorius het Natal kort tevore verlaat en was in daardie stadium op pad na die Transvaal, waar hy hom wou vestig. Hy het egter aan die versoek voldoen en 'n kommando teen die Britte gelei. Warden het oor die Oranjerivier teruggeval en daar op Britse versterkings gewag.
Die Britse mag wat uit die Kaapkolonie opgeruk het, was onder aanvoering van Smith self. By [[Slag van Boomplaats|Boomplaats]], waar Pretorius probeer het om hom in 'n hinderlaag te lei, het hy 'n beslissende oorwinning behaal. Die anneksasie het van krag gebly en Warden het na Bloemfontein teruggekeer as Britse resident. Die gebied is in 4 distrikte verdeel, elk met 'n magistraat en 2 benoemde lede, wat saam 'n wetgewende raad gevorm het. Net soos vroeër in Natal het die Britse anneksasie 'n groot noordwaartse uittog van Trekkers tot gevolg gehad.
=== Die Bloemfontein-konvensie ===
{{Hoof|Bloemfontein-konvensie}}
Die Oranjerivier-Soewereiniteit is van die begin af geteister deur probleme met die Basoeto's, wat oral strooptogte uitgevoer het. Net soos vroeër het Warden nog steeds nie genoeg troepe gehad om die vrede doeltreffend te bewaar nie. In 1849 het Warden 'n grens tussen die Soewereiniteit en [[Basoetoland]] vasgestel (die Warden-lyn). Mosjesj was ontevrede omdat hy daardeur 'n deel van sy grond aan ander inboorlingstamme moes afstaan. Warden kon die grensreëlings nie handhaaf nie en die Basoeto-strooptogte het voortgeduur. In 1851 het Warden besluit om teen Mosjesj op te tree, maar hy is by [[Slag van Viervoet|Viervoet]] deur die Basoeto's verslaan.
Weens die langdurige [[Agtste Grensoorlog]] in die Kaap (1850-1853) kon versterkings nie na die Soewereiniteit gestuur word nie en die burgers het geweier om op kommando te gaan. Die imperiale regering was ontevrede oor die verdedigingsuitgawes wat die Soewereiniteit geverg het, en het 2 kommissarisse, Hogge en Owen, gestuur om vas te stel hoe uitgawes besnoei kon word. Hulle het tot die gevolgtrekking gekom dat die gebied aan die blankes teruggegee moes word.
'n Onafhanklike Transoranje onder blanke beheer sou dan as bufferstaat vir die Kaapkolonie dien. Sir [[George Cathcart]], wat Smith ondertussen opgevolg het, was vasbeslote om die Britse neerlaag by Viervoet te wreek en het teen Mosjesj opgeruk. By Berea moes hy egter voor die Basoeto's terugval (1852). Die neerlaag was die laaste druppel: in 1853 is sir [[George Russel Clerk]] na Bloemfontein gestuur met die opdrag om die Soewereiniteit aan die Trekkers terug te gee. Op 23 Februarie 1854 is die Bloemfontein-konvensie onderteken. Die Bloemfontein-konvensie het die volle onafhanklikheid van Transoranje erken.
Brittanje het onder meer onderneem om geen verdere verdrae met inboorlinge noord van die Oranjerivier te sluit nie. Die regering van die gebied is aan [[Sias Hoffman|Josias Hoffman]] en 'n komitee van 6 oorgedra en die Republiek van die Oranje-Vrystaat het tot stand gekom. Daarmee is die Trekkers se grootste ideaal verwesenlik: die stigting van 'n onafhanklike staat met Britse erkenning.
== Transvaal ==
[[lêer:Paardekraalmonument, oosplaket, Krugersdorp.jpg|duimnael|regs|Die [[Paardekraal-monument]] gedenk ondermeer Hendrik Potgieter se baanbrekerswerk in die noorde]]
{{Hoof|Zuid-Afrikaansche Republiek}}
In 1844 het Potgieter, wat ongerus was oor die Britse anneksasie van Natal en die Britse teenwoordigheid in Transoranje, verder noordwaarts getrek. Hy wou die ou Trekkerideaal van algehele onafhanklikheid van Brittanje verwesenlik deur hom nader aan 'n nie-Britse hawe ([[Delagoabaai]]) te vestig. In 1845 het hy 'n nuwe dorp, [[Andries-Ohrigstad]], gestig. Weens die baie sterftes wat deur koors in hierdie gebied veroorsaak is, is die dorp later ontruim en is [[Lydenburg]] gestig (1846). Baie van die Trekkers wat Natal verlaat het, is na Potgieter se nuwe nedersetting gelok. Die geskille wat in 1838 ontstaan het, het egter nog voortgeduur: die nuwe aankomelinge wou Potgieter se leierskap nie erken nie.
Hulle was ten gunste van die ou Natalse Volksraad en het as die sogenaamde Volksraadparty bekend gestaan. Na die Slag van Boomplaats in 1848 het Pretorius hom ook in Transvaal naby [[Potchefstroom]] gevestig. Potgieter het hom daarvan beskuldig dat hy Transvaal se onafhanklikheid in gevaar gestel het deur hom in te meng in Transoranje se sake. Die verhouding tussen die 2 leiers is verder vertroebel deurdat Pretorius die Volksraad ondersteun het.
Terwyl Potgieter, wat hom intussen by Schoemansdal in die Soutpansberge gevestig het, 'n afsydige houding aangeneem het, het Pretorius hom daarvoor beywer om al die elemente in Transvaal onder 'n Volksraad te verenig en om Britse erkenning vir hul onafhanklikheid te verkry. Op 'n vergadering wat deur Pretorius in 1849 by Derdepoort gereël is, is besluit om 'n verenigde Volksraad vir die hele Transvaal in te stel. Weens die gespanne verhouding tussen Potgieter en die ander Trekkers kon 'n leier egter nie gekies word nie. In 1851 is probeer om 'n kompromie te bereik deur die aanstelling van 4 kommandante-generaal, onder wie Potgieter en Pretorius. Die afwesigheid van 'n sentrale gesag het meegebring dat die Trekkers in Transvaal nòg teenoor die inboorlinge nòg teenoor die Britte 'n eenvormige en besliste beleid kon volg.
Met sy pogings om Britse erkenning vir Transvaal te verkry, het Pretorius meer welslae behaal. Op eie inisiatief het hy Hogge en Owen, die Britse kommissarisse wat toestande in Transoranje moes ondersoek, te woord gestaan. Die Britte het kort tevore die nederlaag van Viervoet teen die Basoeto's gely en het gevrees dat Pretorius hul verleentheid sou uitbuit deur in Transoranje in te gryp. Boonop was die Britse owerheid by 'n duur en uitgerekte grensoorlog in die Kaapkolonie betrokke. In Britse kringe het die gedagte ook reeds posgevat om die Trekkers as bondgenote te gebruik vir die beveiliging van hul uitgestrekte grense. Hulle was daarom bereid om Pretorius tegemoet te kom en erkenning aan die Transvaalse onafhanklikheid te verleen in ruil daar voordat Pretorius sou onderneem om hom nie suid van die [[Vaalrivier]] in te meng nie. Die ooreenkoms is bekragtig met die ondertekening van die [[Sandrivierkonvensie|Sandrivier-konvensie]] op 17 Januarie 1852.
Pretorius en kommandant-generaal [[W.A. Joubert|W.F. Joubert]] van die Lydenburg-distrik het die Konvensie sonder goedkeuring van die Volksraad onderteken. Dit het groot ontevredenheid by Potgieter en ander laat ontstaan en am per tot burgeroorlog gelei in Maart 1852 is Potgieter en Pretorius by 'n volksvergadering op [[Rustenburg]] met mekaar versoen en die Volksraad het die Konvensie bekragtig. In September 1853 het Transvaal die naam Die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR) aangeneem. Die ommeswaai in die Britse beleid ten opsigte van die Trekkers het die Groot Trek afgerond. Die migrerende Afrikaners wat 20 jaar vroeër die Kaapkolonie verlaat het, het hulle nou gevestig en begin om hul republieke uit te bou.
Die staatkundige erkenning wat hulle van Brittanje ontvang het, het daarop neergekom dat Brittanje uiteindelik die knie gebuig het voor hul vreedsame opstand en hulle toegelaat het om hul Britse onderdaanskap af te lê. Voortaan sou hulle deur Brittanje as gelykes eerder as rebelle beskou word.
== Trekkerslewe ==
Deel van die Groot Trek was die mense wat daaraan deelgeneem het. Hulle was nie net name, datums en feite nie, of selfs helde, dwarstrekkers en omdraaiers nie. Hulle was doodgewone gesinsmense wat van sekere dinge gehou het en van ander nie. Hulle het behoeftes gehad, hulle was mense met sterk menings oor die godsdiens, onderwys en opvoeding.
Hulle was harde werkers en goeie jagters, maar hulle het ook van pret en plesier gehou. Hoewel die trekkerslewe hard en ru was, het daar onder in die wakis, sorgvuldig verpak, van die fynste glasware en porselein gele. Hierdie geharde Trekkers het graag vir beste drag hul fluweelbaadjies met sy-omboorsels uitgehaal. Klein en groot moes hard werk, maar gedurende die langer uitspantye was daar ook geleentheid om te ontspan.
=== Voorbereidings ===
Toe die boere aan die Kaapse Oosgrens teen 1836 besluit om weg te trek, het die voorbereidings vir die trek pad baie aandag geverg. 'n Paar kommissies is die binneland ingestuur om waardevolle inligting oor moontlike trekroetes te versa mel. Die Voortrekkers wou weet wat vir hulle voorlê en hulle wou gereed wees. Eerstens moes aan voedsel gedink word, veral dit wat die binneland nie kon oplewer nie, soos [[meel]], [[rys]], [[koffie]], [[tee]] en [[suiker]]. Later, tydens die Trek, het hierdie ware baie skaars geword, sodat die Voortrekkers beesmelk of water gedrink en wildsvleis geëet het.
Wild was nog volop: [[eland]]e, [[rooihartbees|hartbeeste]], [[rietbok]]ke, [[Bontkwagga|sebras]] en [[rooibok]]ke het in groot troppe rondgeswerf. Toe reeds baie bekend en baie gewild was die songedroogde vleis, wat vandag nog as [[biltong]] bekend staan. Die boervroue van daardie jare was bedrewe baksters en kon besonder goed kook. [[Mosbolletjies]], [[vetkoek]], [[boerbeskuit]], [[soetkoekies]], [[geelrys]], [[stampmielies]], [[boerewors]], [[bobotie]], [[sosatie]]s en [[melktert]] was van die daaglikse geregte wat hulle berei het.
Groot voorrade [[beskuit]] en [[biltong]] is vooraf gemaak. Die bestanddele en selfs die nodige apparaat vir die meeste van die ander geregte is op die waens gelaai. Voor die Trek kon begin, moes ook vir klere gesorg word. Voor die vertrek is sis, molvel, linne en wol–en velkomberse aangeskaf – een van die verkenningskommissies het juis oor die koue hoëveld wes van die Drakensberge verslag gedoen. Die [[Voortrekkervroue]] was lief vir mooi klere. Tabberds vir daaglikse drag is vervaardig uit geblomde, geruite of gestreepte sis; terwyl sy, satyn, fluweel en brokaat vir beste drag gebruik is. Alle klere is met die hand gemaak. Die roklengte was tot op die voete en sy- of tafsyvoorskote met geplooide valletjies is by alle geleenthede gedra. Nekdoekies, vasgesteek met groot borsspelde, was baie gewild.
Die bekende Voortrekkerkappies met hul fyn handwerk was die pronkstuk van die vroue se kleredrag. Die mans het fluweel- of satynbaadjies gedra en vir spesiale geleenthede boonop onderbaadjies van dieselfde materiaal. Hulle hemde het los boordjies en die klapbroeke redelik nou pype gehad. Die Voortrekkermans se werkklere was van 'n growwe materiaal of molvel. Vilt- en strooihoede is gedra. Naas fabriekgemaakte skoene het die meeste mans en vroue selfgemaakte velskoene gedra. Kinderklere het net soos die van die grootmense gelyk.
=== Wapens ===
Sonder wapens en ammunisie kon die Voortrekkers kwalik die gevaarlike binneland aandurf. Met die swaar "[[Sanna]]" of [[Voorlaaier (geweer)|voorlaaiers]] (so genoem omdat daar deur die voorkant van die loop gelaai is) kon 'n ervare skut drie skote per minuut afvuur. Meer as een geweer is ook ingepak. Terwyl die Voortrekker met die een geskiet het, kon sy vrou en kinders die ander een laai. Genoeg buskruit en loodkoeëls moes saamgeneem word. In die kruithoring wat oor die skouer gehang is, het die Trekker sy [[buskruit]] gebêre. [[Lood]] en apparaat om koeëls mee te maak, is ook op die Groot Trek saamgeneem.
=== Kakebeenwa ===
[[Lêer:Grand trek.jpg|duimnael|regs|'n Wa word deur 'n drif getrek]]
Sonder die kakebeenwa, die Voortrekkers se vervoermiddel, sou daar geen Groot Trek gewees het nie. Die wa het die onbekende binneland oopgemaak. Dit het as tuiste en woning gedien en selfs as fort teen die aanslae by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] en [[Bloedrivier]]. 'n [[Kakebeenwa]] was sowat 4 m lank, ongeveer 1 m breed en buikplank tot tenthoogte sowat 1,7 m hoog. Dit is van geel-, stink- of ysterhout gemaak. Die sykante van die wa het soos die kakebeen van 'n perd gelyk - vandaar die benaming.
Bo-oor 'n raamwerk van bamboesstokke of kweperlatte en 'n grasmat is 'n waterdigte seildoek gespan. Aan die binnekant van die wa met sy kaptent was 'n katel (bed) met 'n riempiesmat en matras daarop. Dit was die verblyfplek vir die moeder en haar kinders terwyl die trekgeselskap op reis was. Die houtwiele het speke gehad en die 2 agterwiele was groter as die voorste twee. Die Bybel en gesangeboeke, klerasie, breekgoed en kookgereedskap is in die voorste en agterste wakis gepak en rieme en stroppe is in die sykissie gebêre.
Onder die wa is die gereedskap so as die remskoen, [[domkrag]], teerputs en watervaatjies gehang. Die remskoen was 'n metaal- of houtblok met 'n groef waarin die agterwiel van die wa gepas het, sodat die wiel nie verder kon draai nie. Dit is veral teen afdraandes gebruik. Die domkrag was 'n werktuig om die wa op te lig sodat aan die wa gewerk kon word, terwyl die teerputs 'n vaatjie was waarin die teer vir smeerdoeleindes gebêre is. Voor die waens is spanne van 12 tot 16 rooi Afrikanerosse ingespan. Die lede van die huisgesin wat nie werk rondom die wa of by die vee gehad het nie, het op die wa gereis. Die meeste Trekkers het een of 2 waens gehad, hoewel die ryker mense 5 tot 8 waens besit het.
Op uitspanplekke is die waens vir veiligheid agter mekaar in 'n kring getrek. Sodra gevaar gedreig het, is die ruimtes tussenin en tussen die wiele met doringtakke toegemaak. Sonder die veiligheid van hierdie laers sou die Voortrekkers waarskynlik nie die aanvalle van die Zoeloes en die Matebeles kon weerstaan het nie. Dit was juis die dreigende gevaar wat die Trekkers meestal in 9 roepe of geselskappe, met 'n kommandant aan die hoof, soos byvoorbeeld Louis Tregardt, Hendrik Potgieter en Piet Retief, laat trek het.
=== Gereedskap ===
Die mans het allerlei artikels vervaardig, soos swepe, jukskeie, trektoue en riempiestoele. Werkwinkelgereedskap het die volgende ingesluit: skroewe, hamers, blaasbalke, bore, sae, beitels, vyle en handbyle. Kombuisgereedskap soos vurke, messe, lepels, bekers, koppies, kersvorms, strykysters, botterbakke en koperpanne is ook saamgeneem. Van die fynste glas- en porseleinware is die binneland ingeneem.
=== Godsdienstigheid ===
Godsdiens was die rigsnoer van die Voortrekkers se lewe. Hulle het 'n kinderlike vertroue in God se Almag geopenbaar. Sy wil was vir hulle goed. Hulle het 'n opreg godsdienstige lewe gelei en hulself totaal afhanklik van God beskou. Die gevaarlike en onsekere lewe waaraan hulle blootgestel was, het ook tot hierdie beskouing bygedra. So het daar voor die Slag van Bloedrivier die Gelofte ontstaan dat indien die Here die oorwinning oor die Zoeloes aan hulle sou skenk, hulle en hul nageslag die dag as 'n dankdag sou deurbring. Behalwe die Bybel en die Psalm en Gesangeboek en meestal ook 'n katkisasieboek, het die Voortrekkers preekbundels en gebedeboeke besit en gelees.
Geen predikant van die Kaapse kerk was bereid om die onbekende saam met hulle binne te trek nie. [[Erasmus Smit]], hoewel geen geordende predikant nie, het tog geestelike werk onder die Voortrekkers gedoen en later het die sendeling [[Daniel Lindley]] goeie werk verrig. Sondae is die Evangelie 2 of 3 maal verkondig en 2 keer in die week is daar saam gebid. Soggens en saans is huisgodsdiens gehou. Die doop en die [[nagmaal]], katkisasie en die huwelik is met groot erns en vroomheid op die trekpad onderhou.
So goed moontlik is in al die laers vir die godsdienstige lewe gesorg sodat die ou gevestigde gebruike van die Kaapkolonie nie verwaarloos sou word nie. Met die vader meestal 'n streng hoof van sy gesin, is 'n streng godsdienstige en sedelike lewenspeil gehandhaaf.
=== Onderwys ===
Die eerste Voortrekker, Louis Tregardt, het 'n onderwyser, [[Daniel Pfeffer]], by sy trekgeselskap gehad. By die ander trekke was dit hoofsaaklik die ouers wat vir die onderrig van hul kinders verantwoordelik was. Dit was belangrik om die Bybel te ken. Tydens huisgodsdiens moes die ouer kinders 'n paar versies voorlees, terwyl die kleintjies daarna moes oorvertel wat gelees is. Na oggendgodsdiens het onderwys gekom. Die beginners het 'n baie eenvoudige boek die A.B.C.-Boek, gebruik.
Die vader of moeder het die woorde uitgespel en dan moes die kleintjies dit gedurende die dag in die veld leer en die volgende oggend weer opsê. Die ouer kinders se boek was die bekende ''[[Trap der Jeugd]]''. Wanneer groot gevaar gedreig het en die waens in groot getalle saamgetrek was, het 'n skoolmeester georganiseerde onderwys gegee. [[Paul Kruger]] het dit soos volg onthou: "As die trek op 'n uitspanplek 'n tyd lank tot rus gekom het, is daar van gras en klei 'n klein hut gebou wat dan as skoolgebou moes dien vir die kinders van die Trekkers." In die opvoeding van die Voortrekkerkinders is ook baie aandag aan sang gegee. In 'n latere Voortrekkerdagboek is dit so as volg gestel: "O, so mooi was tog die Sondagmôre. Eers kom die gesange met die viool en fluit en [[akkordeon]]. Dan kom die kinders vorentoe. Die vaders en die moeders sit almal buitekant die tente en die kind wat die mooiste versie ken, sê dit op of sing dit. En nadat die kind klaar het, moet hulle almal saam versies sing." Vir die Voortrekkers was opvoeding en karaktervorming belangriker as onderwys. Die baie gevare wat hulle saam deurgemaak het, het sterk karakters gebou en hulle 'n groot verantwoordelikheidsbesef gegee.
Op 15-jarige leeftyd was Voortrekkerseuns en -dogters reeds volwasse. Die vader het sy seuns allerhande vaardighede met die hand geleer, soos om meubels te maak en waens te herstel. Hy het hom ook leer jag sodat hy die gesin van wildsvleis kon voorsien. Met die moeder se hulp het die dogters ook gou geleer om kos te kook, brood te bak, kerse te maak, koffie te brand, naaldwerk te doen en die jonger boeties en sussies op te pas (die Voortrekkers het groot gesinne gehad; 10 kinders was niks buitengewoons nie).
=== Ontspanning ===
Vir ontspanning was daar tydens die Trek genoeg geleentheid. Daar word dikwels geskryf oor hoe swaar die Voortrekkers gekry het, maar die Voortrekkers was gewone mense, vrolik van aard en dikwels vol grappies. Vir die mans was jag die belangrikste ontspanning. Bokke en ander vleis vir die pot was volop, maar daar was ook roofdiere soos leeus en luiperds wat onder die Voortrekkers se vee gemaai het. Jagtogte is gereeld onderneem. Vermaaklikheid vir oud en jonk was [[skyfskiet]], [[toutrek]] en [[jukskei]]. Die toutrek, met ewe veel deelnemers aan albei ente van die tou en 'n skeidsregter daarby, was groot pret.
Daar is dikwels in die laers gedans en tiekiegedraai, veral op verjaardae en troues. Die vroue het 'n minder avontuurlike Iewe gevoer as hul mans. Hulle het klere met die hand gemaak of verstel en moes dikwels sonder enige hulp kook, was en stryk. Die seuns het vroeg reeds leer skiet en saam met hul vaders gaan jag. Paul Kruger het sy eerste leeu op 14-jarige leeftyd platgetrek. Die jonger knapies het vee opgepas of 'n selfgemaakte wa met klei- of dolosse in die laer rondgetrek. Die meisies het met geverfde houtpoppe of lappoppe wat met gras gevul was, gespeel. Daar was ook romanse op die trek pad. Met dieselfde swier as in die Kaapkolonie is daar die hof gemaak. Soos met elke ander groep mense was daar onder die Voortrekkers moeilikheidmakers, fortuinsoekers en mense wat sku was vir werk.
Hulle was egter in die minderheid. Oor die algemeen was die Voortrekkers ordeliewende, beginselvaste en godsdienstige mense. Die Trek was eintlik 'n groter huisgesin waar dieselfde warmte en noue bande bestaan het as in die gewone gesin. Die wa langsaan se mense was bekend as "oom en tante" en "neef en niggie" en hulle is so aangespreek. Besonder noue bande is tydens die Groot Trek tussen die Voortrekkers gesmee.
== Herdenking ==
[[Lêer:Voortrekker Monument.jpg|duimnael|regs|Die [[Voortrekkermonument]] in [[Pretoria]]]]
In die [[Voortrekkermonument]] (in Pretoria) word die leefwyse en lotgevalle van die Voortrekkers op die historiese [[Fries (boukunde)|fries]] uitgebeeld.
== Bronne ==
* C.W.H. Van der Post, ''Piet Uijs, of lijden en strijd der voortrekkers in Natal'', roman, 1918.
* F.A. Venter, ''Geknelde land'', roman, 1960.
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409508 band
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Great Trek}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Groot Trek| ]]
0dyt9i370eo2hwel2kxsrtemngb9p32
Wikipedia:Aanvaar goedertrou
4
32189
2518098
2517641
2022-08-08T07:06:40Z
Rooiratel
90342
Verwyder dubbelspasies
wikitext
text/x-wiki
Om '''goedertrou te aanvaar''' is 'n fundamentele beginsel op [[Wikipedia]]. Die meeste mense probeer om die projek te help, nie om dit skade aan te doen nie. As dit nie waar is nie, sal 'n projek soos Wikipedia van meet af aan gedoem wees.
Wanneer daar 'n geskil voorkom, oorweeg om besprekingsbladsye te gebruik om jou siening te verduidelik en gee op u beurt ander die geleentheid om dieselfde te doen. Oorweeg dit of 'n geskil nie ontstaan as gevolg van verskillende perspektiewe nie en soek vir maniere om konsensus te bereik.
Wanneer ander jou bedoelings bevraagteken, moet u self probeer om steeds waar moontlik aan te neem dat ander goeie bedoelings het. Wees [[Wikipedia:Beleefdheid|beleefd]] en volg die [[Wikipedia:Geskilbeslegting|reguleringsprosedures]], eerder as om by wysigingsoorloë of [[Wikipedia:Geen persoonlike aanvalle|persoonlike aanvalle]] op die bydraers betrokke te raak.
== Rondom goeie bedoelings ==
Almal maak foute, hetsy dit gedragsfoute (soos [[Wikipedia:Geen persoonlike aanvalle|persoonlike aanvalle]]) of inhoudsgebaseerde foute (soos die byvoeging van [[Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing|oorspronklike navorsing]]) is en kan gewoonlik reggestel word met 'n ligte vermaning. Daar sal egter altyd geskille op Wikipedia wees, waar geen beleid of gids 'n maklike antwoord voor sal hê nie. Indien 'n geskil ontstaan mag dit wees dat die persoon nie probeer om die projek skade aan te doen nie. Bly kalm en oorweeg [[Wikipedia:Geskilbeslegting|geskilbeslegting]] as verskille blyk onoorkombaar te wees; baie van hulle is nie.
Dit is nie nodig om 'n bydraer se aksies aan kwade bedoelings toe te skryf nie, selfs al is kwade bedoelings voor-die-hand-liggend, aangesien teenvoeters (soos die blok en ongedaanmaking van wysigings) op gedrag eerder as bedoeling gemik is. [[Wikipedia:Vandalisme|Vandalisme]], die gebruik van 'n [[Wikipedia:kouspop|kouspop]] en herhaalde pogings om die konsensus omver te werp is voorbeelde van kwade/slegte bedoelings (alhoewel konsensus nie 'n maklike begrip is om vas te vat nie). Daar is prosesse om al hierdie probleme te hanteer. Hierdie gids vereis egter nie dat bydraers aanhoudend goeie bedoelings moet aanvaar ten spyte van bewyse tot die teendeel nie. Om aan te neem dat ander se bedoelings goed is beteken nie dat geen aksie deur redigeerders gekritiseer mag word nie, maar eerder dat die kritiek nie toegeskryf moet word aan kwade bedoelings nie tensy daar baie spesifieke bewyse daarvoor is nie.
[[Kategorie: Wikipedia]]
ldtt0rj2ofwoqm51rxxx4f49cxegwjt
Bogor
0
37685
2518142
2482549
2022-08-08T11:54:12Z
AFM
21229
wikitext
text/x-wiki
{{Infoboks stad
|beeld = Bogor Montage (new).jpg
|kaart = Map of West Java highlighting Bogor City.svg
|wapen = Emblem of Bogor.svg
|vlag = City Flag of Bogor.svg
|land =Indonesië
|administratiewe gewes= Wes-Java
|oppervlakte = 118,5
|hbs = 265
|bevolking = 1.075.457
|bevolkingsjaar = 2021
|bevolkingsdigtheid = 9.076
|tydsone = [[UTC]] +7
|somertyd = [[UTC]] +8
|burgermeester = Bima Arya Sugiarto
|webwerf = http://www.kotabogor.go.id/
|koördinate = {{Koördinate|6|35|S|106|47|E}}
|stigting =
|bevolkingkeuse1 =
|inhoud bevolkingkeuse1 =
|bevolkingkeuse2 =
|inhoud bevolkingkeuse2 =
}}
'''Bogor''' (tot 17 Augustus 1945 '''Buitenzorg''') is 'n stad op die [[Java]]-eiland in [[Indonesië]] in die provinsie Wes-Java, se bynaam is ''regenstad'' (Indonesies: Kota Hujan). Sy is die beste bekend vir haar plantetuin (Kebun Raya Bogor) en paleis.
== Burgemeester ==
''Nederlands-Indiese tyd'': A. Bagchus (1921-1927); Mr. J.M. Wesselink (1928-1931); F.A.J. van Middelkoop (1931-1933); Mr. G.F. Rambonnet (1934-1935); N. Beets (1935-1936); Mr. P.H.M. Hillebrand (1937-1941); Mas Wisaksono Wirdjodihardjo (1941-194.); Raden Djoekardi.
== Susterstede ==
* {{vlagikoon|VSA}} [[St. Louis]], [[Verenigde State van Amerika]]
* {{vlagikoon|China}} [[Shenzhen]], [[Volksrepubliek China]]
=Bibliografie==
*Hugo, Maria: Van Goede Hoop tot Buitenzorg. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 32, nr. 2, April 1983
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nedersettings in Indonesië]]
j2y9e40siwb7z3kpfyood58q0wtrijw
2518143
2518142
2022-08-08T11:54:35Z
AFM
21229
/* Bibliografie= */
wikitext
text/x-wiki
{{Infoboks stad
|beeld = Bogor Montage (new).jpg
|kaart = Map of West Java highlighting Bogor City.svg
|wapen = Emblem of Bogor.svg
|vlag = City Flag of Bogor.svg
|land =Indonesië
|administratiewe gewes= Wes-Java
|oppervlakte = 118,5
|hbs = 265
|bevolking = 1.075.457
|bevolkingsjaar = 2021
|bevolkingsdigtheid = 9.076
|tydsone = [[UTC]] +7
|somertyd = [[UTC]] +8
|burgermeester = Bima Arya Sugiarto
|webwerf = http://www.kotabogor.go.id/
|koördinate = {{Koördinate|6|35|S|106|47|E}}
|stigting =
|bevolkingkeuse1 =
|inhoud bevolkingkeuse1 =
|bevolkingkeuse2 =
|inhoud bevolkingkeuse2 =
}}
'''Bogor''' (tot 17 Augustus 1945 '''Buitenzorg''') is 'n stad op die [[Java]]-eiland in [[Indonesië]] in die provinsie Wes-Java, se bynaam is ''regenstad'' (Indonesies: Kota Hujan). Sy is die beste bekend vir haar plantetuin (Kebun Raya Bogor) en paleis.
== Burgemeester ==
''Nederlands-Indiese tyd'': A. Bagchus (1921-1927); Mr. J.M. Wesselink (1928-1931); F.A.J. van Middelkoop (1931-1933); Mr. G.F. Rambonnet (1934-1935); N. Beets (1935-1936); Mr. P.H.M. Hillebrand (1937-1941); Mas Wisaksono Wirdjodihardjo (1941-194.); Raden Djoekardi.
== Susterstede ==
* {{vlagikoon|VSA}} [[St. Louis]], [[Verenigde State van Amerika]]
* {{vlagikoon|China}} [[Shenzhen]], [[Volksrepubliek China]]
==Bibliografie==
*Hugo, Maria: Van Goede Hoop tot Buitenzorg. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 32, nr. 2, April 1983
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nedersettings in Indonesië]]
dfdh1oaz8ovlyejwckrtwha6q9u4etd
Zwolle
0
45186
2518003
2229463
2022-08-07T14:20:51Z
2A02:A420:52:2FC6:649D:929D:6686:6F85
Dit is niet meer FC Zwolle niet, maar PEC Zwolle
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Nedersetting
|amptelike_naam=Zwolle
|ander_naam=
|inheemse_naam=
|nedersetting_tipe=Munisipaliteit
|bynaam=
|slagspreuk=
|translit_taal1=
|translit_taal1_tipe=
|translit_taal1_inligting=
|translit_taal2=
|translit_taal2_tipe=
|translit_taal2_inligting=
|beeld_stadsilhoeët=Zicht op Zwolle Centrum.jpg
|beeldgrootte=250px
|beeldbyskrif=Uitsig oor Zwolle
|beeld_vlag=Flag_of_Zwolle.svg
|vlaggrootte=
|vlagskakel=
|beeld_seël=
|seëlskakel=
|seëlgrootte=
|beeld_skild=Coat_of_arms_of_Zwolle.svg
|skildskakel=
|skildgrootte=
|beeld_leë_embleem=
|leë_embleemtipe=
|leë_embleemgrootte=
|leë_embleemskakel=
|beeld_kaart=LocatieZwolle.png
|kaartgrootte=
|kaartbyskrif=Ligging van Zwolle-munisipaliteit in Overijssel
|beeld_kaart1=
|kaartgrootte1=
|kaartbyskrif1=
|beeld_punt_kaart=
|puntkaartgrootte=
|puntkaartbyskrif=
|punt-x=
|punt-y=
|duimdrukkerkaart=
|duimdrukkeretiketposisie=
|duimdrukkerkaartgrootte=
|duimdrukkerkaartbyskrif=Ligging van Zwolle-munisipaliteit in Overijssel
|onderafdelingtipe=[[Land]]
|onderafdelingnaam={{vlag|Nederland}}
|onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Nederland|Provinsie]]
|onderafdelingtipe2=
|onderafdelingtipe3=
|onderafdelingtipe4=
|onderafdelingnaam1=[[Lêer:Flag of Overijssel.svg|22px]] [[Overijssel]]
|onderafdelingnaam2=
|onderafdelingnaam3=
|onderafdelingnaam4=
|regeringvoetnotas=
|regeringstipe=
|leiertitel=Burgemeester
|leiernaam=Henk Jan Meijer ([[Volksparty vir Vryheid en Demokrasie|VVD]])
|leiertitel1=
|leiertitel2=
|leiertitel3=
|leiertitel4=
|leiernaam1=
|leiernaam2=
|leiernaam3=
|leiernaam4=
|stigtingstitel=
|stigtingsdatum=
|stigtingstitel2=
|stigtingsdatum2=
|stigtingstitel3=
|stigtingsdatum3=
|eenheidvoorkeur=
|oppervlakvoetnotas=
|oppervlakgroottes=
|oppervlak_totaal_km2=119.28
|oppervlak_land_km2=111.65
|oppervlak_water_km2=7.63
|oppervlak_totaal_myl2=
|oppervlak_land_myl2=
|oppervlak_water_myl2=
|oppervlak_water_persent=
|oppervlak_stedelik_km2=
|oppervlak_stedelik_myl2=
|oppervlak_metro_km2=
|oppervlak_metro_myl2=
|oppervlak_leeg1_titel=
|oppervlak_leeg1_km2l=
|oppervlak_leeg1_myl2=
|oppervlak_leeg2_titel=
|oppervlak_leeg2_km2l=
|oppervlak_leeg2_myl2=
|hoogtevoetnotas=
|hoogte_m=
|hoogte_voet=
|koördinaattipe=
|koördinate = {{Koördinate|52|31|00|N|6|05|00|O|aansig=inlyn,titel}}
|bevolking_soos_op=1 Februarie 2012
|bevolkingnotas=
|bevolking_totaal=121602
|bevolkingsdigtheid_km2=1089
|bevolkingsdigtheid_myl2=2820.5
|bevolking_metro=
|bevolkingsdigtheid_metro_km2=
|bevolkingsdigtheid_metro_myl2=
|bevolking_stedelik=
|bevolkingsdigtheid_stedelik_km2=
|bevolkingsdigtheid_stedelik_myl2=
|bevolking_leeg1_titel=
|bevolking_leeg1=
|bevolkingsdigtheid_leeg1_km2=
|bevolkingsdigtheid_leeg1_myl2=
|bevolking_leeg2_titel=
|bevolking_leeg2=
|bevolkingsdigtheid_leeg2_km2=
|bevolkingsdigtheid_leeg2_myl2=
|bevolkingnota=
|tydsone=
|utcafset=
|tydsone_DST=
|uctafset_DST=
|poskodetipe=Poskode
|poskode=8000-8049
|skakelkode=038
|leë_naam=
|leë_inligting=
|leë1_naam=
|leë1_inligting=
|leë2_naam=
|leë2_inligting=
|leë3_naam=
|leë3_inligting=
|voetnotas=
|webwerf=[http://www.zwolle.nl/ www.zwolle.nl]
}}
'''Zwolle''' is die hoofstad van die Nederlandse [[provinsie]] [[Overijssel]]. Die stad is aan die [[IJssel]] geleë en aan die [[Zwarte Water]] en [[Overijsselse Vecht]]. Zwolle besit 'n professionele [[sokker]]span: [[FC Zwolle|PEC Zwolle]].
Zwolle het 'n bevolking van 121 602 (Bron: CBS, 1-2-2012).
== Bekende boorlinge ==
* Ds. [[Petrus Postma]], predikant in die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika]], seun van die grondlegger van dié kerk, ds. [[Dirk Postma]]
* Ds. [[Marthinus Postma]], predikant in die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika]], seun van die grondlegger van dié kerk, ds. [[Dirk Postma]]
{{Saadjie}}
{{Munisipaliteite in Overijssel}}
{{Provinsiehoofstede van Nederland}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Zwolle| ]]
[[Kategorie:Nedersettings in Overijssel]]
[[Kategorie:Provinsiehoofstede van Nederland]]
[[Kategorie:Stede in Nederland]]
sak2qqa8smjaabzxa48tvb8430ehin4
GUM
0
47282
2518082
2178181
2022-08-07T20:25:59Z
Amherst99
12867
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Moskau GUM.jpg|duimnael|links|Die indrukwekkende binnekant]]
[[Lêer:GUM, Moscow, Russia.jpg|duimnael|250px|Die GUM-fasade vanaf Rooiplein]]
[[Lêer:0279 - Moskau 2015 - Kaufhaus GUM (26332655781).jpg|duimnael|Die afdelingswinkel huisves onder meer luukse boetieks van Italiaanse modehuise - en die befaamde Italiaanse Grand Café Bosco, wat 'n uitsig oor die Rooiplein en die Lenin-mausoleum bied]]
[[Lêer:Moscow GUM historical restroom asv2019-01 img1.jpg|duimnael|GUM se historiese openbare ruskamer en toiletgeriewe uit die Tsaretydperk is gewilde besienswaardighede uit eie reg]]
[[Lêer:Upper Trade Rows, Moscú, Rusia, 2016-10-03, DD 03-04 HDR.jpg|duimnael|GUM in die nag]]
Die afdelingswinkel '''GUM''' of '''GOeM''' (uitgespreek Ghoem) aan die oostekant van Rooiplein in [[Moskou]] beslaan die hele gebied tussen Nikolskaja- en Iljinka-straat in die historiese Kitai Gorod-sakebuurt. Dit het in 1921 sy huidige naam gekry (GUM het in die Sowjettyd gestaan vir Государственный универсальный магазин, ''Gossoedarstwenni oeniwersalni magazin'' of "Staatsafdelingswinkel"; vandag staan dit vir Главный универсальный магазин, ''Glawni oeniwersalni magazin'' of "Hoofafdelingswinkel").
Vanweë sy ligging aan Rooiplein, sy argitektuur en sy grootte (die verkooparea beslaan sowat 35 000 m<sup>2</sup>) is die GUM die bekendste inkoopsentrum in Rusland wat sy deure daagliks van tien uur voormiddags tot tien uur saans open.
Dit is in 1893 gebou in die plek van ’n gebou wat sedert 1815 die Boonste ry van die destydse mark beslaan het en ’n groot deel van die handelsbedrywighede van Kitai-gorod onder een dak verenig het. Nadat die gebou sedert die 19de eeu toenemend verval het, was daar voortdurend planne om dit met ’n ander gebou te vervang. Dit het eers in die 1890's plaasgevind ná ’n kompetisie onder argitekte. Dit is gewen deur ’n [[Sint Petersburg]]se professor in argitektuur, Aleksander Pomerantsef, en die toe nog taamlik onbekende ingenieur Wladimir Sjoechof.
Die gebou is in 1893 voltooi in dieselfde ou Russiese styl as die Historiese Staatsmuseum - met groot boogvensters wat aan Russies-Ortodokse kerkboukuns ontleen is en 'n fasade uit marmer, graniet en [[kalksteen]]. Dit het twee dekoratiewe torings asook ’n indrukwekkende glasdak wat drie gange bedek en uit sowat 60 000 stukke glas bestaan - ontleen aan oordakte winkelstrate soos dié in [[Parys]], [[Londen]] of [[Milaan]] en voorheen ongekend in Rusland, net soos die elektriese hysbakke wat geïnstalleer is.
Teen die tyd van die [[Russiese Rewolusie (1917)|Russiese Rewolusie]] in 1917 het die gebou uit 1 200 winkels bestaan. Tydens die Sowjettyd het die gebou ’n wisselvallige geskiedenis gehad. In die begin van die 1930's is dit vir twee dekades gesluit en is dit gebruik as 'n kantoor- en woonkompleks. Ná die selfmoord van Stalin se vrou, [[Nadezjda Stalin|Nadezjda]], in 1932 is dit gebruik om haar lyk ten toon te stel.
Van 1953 af tot met die verbrokkeling van die Sowjetunie was die GUM die land se vlagskip-afdelingswinkel wat nie gebuk gegaan het onder die konstante skaarste aan lewensmiddele van die sosialistiese ekonomie nie. Terwyl bepaalde soorte [[Russiese roomys]] slegs in Moskou geproe kon word, was GUM die enigste plek in die hoofstad waar die mees gesofistikeerde roomys-spesialiteite bedien is.
In die 1990's is die GUM geprivatiseer en aansienlik gerestoureer. Nadat dit ’n paar keer van eienaar verwissel het, het die supermarkketting [[Perekrjostok]] dit eindelik gekoop. Die naam is so verander dat die afkorting steeds GUM is. Vandag is dit ’n luukse inkoopsentrum met internasionale modes, 'n filiaal van die Russiese ''Respublica''-boekwinkelketting en ''GUM Section | СЕКЦИЯ'', 'n modeboetiek met internasionale en Russiese ontwerpersmodes.<ref>[http://gumsection.ru/ ''gumsection.ru Besoek op 9 Mei 2020'']</ref>
=== GUM-ensiklopedie ===
'n Groep outeurs onder leiding van die kunshistorikus Grigori Rewsin het die GUM-ensiklopedie in twee boekdele saamgestel wat in 2015 gepubliseer is - as 'n soort beskrywing van die lewe in Rusland, soos waargeneem deur die afdelingswinkel se toonvensters.<ref>[https://de.rbth.com/2015/07/23/geheimnisse-des-gum-stalins-tranen-und-gagarins-chanel-anzuge_327259 ''Russia Beyond, 23 Julie 2015: Geheimnisse des GUM: Stalins Tränen und Gagarins Chanel-Anzüge. Besoek op 9 Mei 2020'']</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Moscow GUM|Moskouse GUM}}
;Amptelike webtuiste
----
* [http://www.gum.ru/ ''GUM-webtuiste'']
;Argitektuur en ingenieurswese
----
* [http://www.shukhov.org/shukhov.html ''Wladimir Sjoechof'']
* [http://www.passportmagazine.ru/article/1289/ ''Die dak van die GUM'']
;Geskiedenis
----
* [https://de.rbth.com/geschichte/81273-gum-kaufhaus-moskau-geschichte-bilder ''Russia Beyond: Geschichte des GUM: Warum Stalin das ikonische Kaufhaus am Roten Platz zerstören wollte'']
{{Koördinate|55|45|17|N|37|37|17|E|region:RU-MOW_type:landmark|aansig=titel}}
{{Bakens aan Rooiplein}}
[[Kategorie:Geboue en strukture in Moskou]]
3bdmap7lbtmp617vwcoqw57bvsvllvy
Mbombela-stadion
0
47799
2518093
2446097
2022-08-08T04:55:05Z
Odriskelmac11
115344
uitbreiding uit die Engelse wiki
wikitext
text/x-wiki
{{Infoboks Stadion
| stadionnaam = Mbombela-stadion
| bynaam =
| beeld = [[Lêer:Mbombela Stadium.jpg|250px]]
| byskrif = Die Mbombela-stadion
| vollenaam =
| ligging = [[Nelspruit]], [[Suid-Afrika]]
| koördinate = {{Koördinate|25.461|S|30.929|E |format=dms |region:ZA_type:landmark_source:ptwiki |display=inline,title}}
| sooi_gespit = Februarie 2007
| gebou =
| geopen = Oktober 2009
| renovasie =
| uitgebrei =
| gesluit =
| afgebreek =
| eienaar = Mbombela-munisipaliteit
| operateur =
| oppervlak = Gras
| boukoste = R1.05 miljard<br />(USD$ 140 miljoen)
| argitek = [http://www.rlarchitects.co.za R&L Argitekte]
| struktuuringenieur =
| diensteingenieur =
| algemene_kontrakteur=
| projekbestuurder =
| hoofkontrakteurs =
| voormalige_name =
| tuisveld_van =
| sitplekke = 43 589<ref>{{cite web |url=http://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium=5007763/index.html |title=Mbombela-stadion: die stadions vir die 2010 FIFA Wêreldbekertoernooi in Suid-Afrika |publisher=FIFA.com |access-date=18 Mei 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200111080100/https://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium%3D5007763/index.html/ |archive-date=11 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
| dimensies =
}}
[[Lêer:FIFA World Cup 2010 Italy New Zealand.jpg|duimnael|links|'n Sokkerwedstryd tussen Italië en Nieu-Seeland, 2010 FIFA Wêreldbeker.]]
'''Mbombela-stadion''' is 'n nuutgeboude 43 500-sitplek [[stadion]] en was een van die tien stadions wat tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010]] vir wedstryde gebruik is.<ref>{{cite web |url=http://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/destination/index.html |title=FIFA.com – A guide to all the stadiums to be used at the 2010 FIFA World Cup South Africa |publisher=FIFA.com |access-date=2 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131204044841/http://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/destination/index.html |archive-date=4 Desember 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is ses kilometers wes van [[Nelspruit]] in [[Mpumalanga]], [[Suid-Afrika]] geleë.
Die stadion is na die stad vernoem, wie se amptelike naam deur die Suid-Afrikaanse regering in Oktober 2009 in Mbombela verander is.<ref>{{cite web |url=http://www.businessday.co.za/articles/Content.aspx?id=92376 |title=BusinessDay – Mashatile postpones name changes after ‘technicality’ |publisher=BusinessDay |access-date=11 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120723234219/http://www.businessday.co.za/articles/Content.aspx?id=92376 |archive-date=23 Julie 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Maar FIFA se 2010 Wêreldbeker-sokkertoernooi-webwerf het na die stad as Nelspruit verwys.
Die stadion is die middelpunt van 'n voorgestelde wyer sportsgebied met [[atletiek]] en [[krieket]] sowel as ander sportsoorte.
Die R1 050 miljoen se sportfasiliteite was gereed vir gebruik voor begin van die Wêreldbeker-sokkertoernooi in Junie 2010. Die stadion is moontlik gemaak deur befondsing van belastingbetalers.
== Rugby by die Stadion ==
Die [[Pumas]] is die vernaamste rugbyhuurders. Hulle speel al hul [[Curriebeker|Curriebeker-wedstryde]] by die stadion, terwyl die meeste [[Vodacombeker|Vodacombeker- wedstryde]] by die Puma-stadion gespeel word.
Die stadion het sy eerste rugbywedstryd op 27 Augustus 2010 gehou. Die Pumas was gasheer vir die [[Blou Bulle]] in 'n 2010 Curriebeker-wedstryd. Pumas het met 22–21 gewen, terwyl hulle rustyd 10–11 agter was.
Die Pumas het weer van die stadion gebruik gemaak toe hulle die [[Westelike Provinsie]] op 17 September 2010 ontvang het. Die Westelike Provinsie het die wedstryd met 62–10 gewen.
Die land se nasionale span, die [[Springbokke]], het op 15 Junie 2013 hul eerste wedstryd in die stadion teen [[Skotse nasionale rugbyspan|Skotland]] gespeel.
Suid-Afrika het [[Walliese nasionale rugbyspan|Wallis]] op 21 Junie 2014 by die stadion in die tweede toets van Wallis se 2014 Suid-Afrikaanse toer ontvang. Die Springbokke het die wedstryd 31–30 gewen.
Die Bokke het op 20 Augustus 2016 in die stadion teen [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]] te staan gekom. Die Springbokke het met 30-23 gewen.
Die eerste keer dat die [[All Blacks]] teen die Bokke in die Mbombela-stadion sou speel, was vir 26 September 2020 geskeduleer, maar die wedstryd is weens die [[Covid-19-pandemie|COVID-19-pandemie]] gekanselleer. Die herskeduleerde wedstryd het op 6 Augustus 2022 plaasgevind, met Suid-Afrika wat 26-10 gewen het.
== Wedstryde ==
=== FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 ===
:''Hoofartikel: [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010]]''.
{| class="wikitable" style="text-align: left;" width="100%"
|-
!Datum
!Tyd
!Span 1
!Telling
!Span 2
!Rondte
!Toeskouers
|-
|16 Junie 2010||13:30||{{vlagland|Honduras}}||style="text-align:center;"|0–1||{{vlagland|Chili}}||Groep H||style="text-align:center;"|32 664
|-
|20 Junie 2010||16:00||{{vlagland|Italië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Nieu-Seeland}}||Groep F||style="text-align:center;"|38 229
|-
|23 Junie 2010||20:30||{{vlagland|Australië}}||style="text-align:center;"|2–1||{{vlagland|Serwië}}||Groep D||style="text-align:center;"|37 836
|-
|25 Junie 2010||16:00||{{vlagland|Noord-Korea}}||style="text-align:center;"|0–3||{{vlagland|Ivoorkus}}||Groep G||style="text-align:center;"|34 763
|}
=== Afrikanasiesbeker 2013 ===
:''Hoofartikel: [[Afrikanasiesbeker 2013]]''.
{| class="wikitable" style="text-align: left;" width="100%"
|-
!Datum
!Tyd
!Span 1
!Telling
!Span 2
!Rondte
!Toeskouers
|-
|21 Januarie 2013||17:00||{{vlagland|Zambië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Ethiopië}}||Groep C||style="text-align:center;"|15 500
|-
|21 Januarie 2013||20:00||{{vlagland|Nigerië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Burkina Faso}}||Groep C||style="text-align:center;"|13 500
|-
|25 Januarie 2013||17:00||{{vlagland|Zambië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Nigerië}}||Groep C||style="text-align:center;"|25 000
|-
|25 Januarie 2013||20:00||{{vlagland|Burkina Faso}}||style="text-align:center;"|4–0||{{vlagland|Ethiopië}}||Groep C||style="text-align:center;"|35 000
|-
|29 Januarie 2013||19:00||{{vlagland|Zambië}}||style="text-align:center;"|0–0||{{vlagland|Burkina Faso}}||Groep C||style="text-align:center;"|8 000
|-
|30 Januarie 2013||18:30||{{vlagland|Togo}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Tunisië}}||Groep D||style="text-align:center;"|7 500
|-
|3 Februarie 2013||18:30||{{vlagland|Burkina Faso}}||style="text-align:center;"|1–0 ([[Ekstra tyd|e.t.]])||{{vlagland|Togo}}||Kwarteindronde||style="text-align:center;"|27 000
|-
|6 Februarie 2013||18:30||{{vlagland|Burkina Faso}}||style="text-align:center;"|1–1 (3–2 [[Strafskop (sokker)|n.S.]])||{{vlagland|Ghana}}||Halfeindronde||style="text-align:center;"|30 000
|}
== Sien ook ==
* [[Lys van stadions in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Mbombela Stadium|Mbombela-stadion}}
* [http://in3sixty.com/cms/manager/share/id/4c382ba5-9c6d-fcd4-c932-074c6b0a9f0c 360 grade uitsig] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425074620/http://in3sixty.com/cms/manager/share/id/4c382ba5-9c6d-fcd4-c932-074c6b0a9f0c |date=25 April 2010 }}
* [http://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium=5007763/index.html/ Mbombela-stadium op FIFA se webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100527231443/http://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium=5007763/index.html |date=27 Mei 2010 }}
{{FIFA Sokker-Wêreldbekerstadions vir 2010}}
[[Kategorie:FIFA Wêreldbekerstadions]]
[[Kategorie:Krieketstadions in Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Nelspruit]]
[[Kategorie:Rugbystadions in Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Sokkerstadions in Suid-Afrika]]
owg971btjbg7dg9j17opsvqhnzco660
2518095
2518093
2022-08-08T06:45:26Z
196.15.154.226
nie meer nuut
wikitext
text/x-wiki
{{Infoboks Stadion
| stadionnaam = Mbombela-stadion
| bynaam =
| beeld = [[Lêer:Mbombela Stadium.jpg|250px]]
| byskrif = Die Mbombela-stadion
| vollenaam =
| ligging = [[Nelspruit]], [[Suid-Afrika]]
| koördinate = {{Koördinate|25.461|S|30.929|E |format=dms |region:ZA_type:landmark_source:ptwiki |display=inline,title}}
| sooi_gespit = Februarie 2007
| gebou =
| geopen = Oktober 2009
| renovasie =
| uitgebrei =
| gesluit =
| afgebreek =
| eienaar = Mbombela-munisipaliteit
| operateur =
| oppervlak = Gras
| boukoste = R1.05 miljard<br />(USD$ 140 miljoen)
| argitek = [http://www.rlarchitects.co.za R&L Argitekte]
| struktuuringenieur =
| diensteingenieur =
| algemene_kontrakteur=
| projekbestuurder =
| hoofkontrakteurs =
| voormalige_name =
| tuisveld_van =
| sitplekke = 43 589<ref>{{cite web |url=http://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium=5007763/index.html |title=Mbombela-stadion: die stadions vir die 2010 FIFA Wêreldbekertoernooi in Suid-Afrika |publisher=FIFA.com |access-date=18 Mei 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200111080100/https://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium%3D5007763/index.html/ |archive-date=11 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
| dimensies =
}}
[[Lêer:FIFA World Cup 2010 Italy New Zealand.jpg|duimnael|links|'n Sokkerwedstryd tussen Italië en Nieu-Seeland, 2010 FIFA Wêreldbeker.]]
'''Mbombela-stadion''' is 'n 43 500-sitplek [[stadion]] en was een van die tien stadions wat tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010]] vir wedstryde gebruik is.<ref>{{cite web |url=http://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/destination/index.html |title=FIFA.com – A guide to all the stadiums to be used at the 2010 FIFA World Cup South Africa |publisher=FIFA.com |access-date=2 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131204044841/http://www.fifa.com/worldcup/archive/southafrica2010/destination/index.html |archive-date=4 Desember 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is ses kilometers wes van [[Nelspruit]] in [[Mpumalanga]], [[Suid-Afrika]] geleë.
Die stadion is na die stad vernoem, wie se amptelike naam deur die Suid-Afrikaanse regering in Oktober 2009 in Mbombela verander is.<ref>{{cite web |url=http://www.businessday.co.za/articles/Content.aspx?id=92376 |title=BusinessDay – Mashatile postpones name changes after ‘technicality’ |publisher=BusinessDay |access-date=11 Junie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120723234219/http://www.businessday.co.za/articles/Content.aspx?id=92376 |archive-date=23 Julie 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Maar FIFA se 2010 Wêreldbeker-sokkertoernooi-webwerf het na die stad as Nelspruit verwys.
Die stadion is die middelpunt van 'n voorgestelde wyer sportsgebied met [[atletiek]] en [[krieket]] sowel as ander sportsoorte.
Die R1 050 miljoen se sportfasiliteite was gereed vir gebruik voor begin van die Wêreldbeker-sokkertoernooi in Junie 2010. Die stadion is moontlik gemaak deur befondsing van belastingbetalers.
== Rugby by die Stadion ==
Die [[Pumas]] is die vernaamste rugbyhuurders. Hulle speel al hul [[Curriebeker|Curriebeker-wedstryde]] by die stadion, terwyl die meeste [[Vodacombeker|Vodacombeker- wedstryde]] by die Puma-stadion gespeel word.
Die stadion het sy eerste rugbywedstryd op 27 Augustus 2010 gehou. Die Pumas was gasheer vir die [[Blou Bulle]] in 'n 2010 Curriebeker-wedstryd. Pumas het met 22–21 gewen, terwyl hulle rustyd 10–11 agter was.
Die Pumas het weer van die stadion gebruik gemaak toe hulle die [[Westelike Provinsie]] op 17 September 2010 ontvang het. Die Westelike Provinsie het die wedstryd met 62–10 gewen.
Die land se nasionale span, die [[Springbokke]], het op 15 Junie 2013 hul eerste wedstryd in die stadion teen [[Skotse nasionale rugbyspan|Skotland]] gespeel.
Suid-Afrika het [[Walliese nasionale rugbyspan|Wallis]] op 21 Junie 2014 by die stadion in die tweede toets van Wallis se 2014 Suid-Afrikaanse toer ontvang. Die Springbokke het die wedstryd 31–30 gewen.
Die Bokke het op 20 Augustus 2016 in die stadion teen [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]] te staan gekom. Die Springbokke het met 30-23 gewen.
Die eerste keer dat die [[All Blacks]] teen die Bokke in die Mbombela-stadion sou speel, was vir 26 September 2020 geskeduleer, maar die wedstryd is weens die [[Covid-19-pandemie|COVID-19-pandemie]] gekanselleer. Die herskeduleerde wedstryd het op 6 Augustus 2022 plaasgevind, met Suid-Afrika wat 26-10 gewen het.
== Wedstryde ==
=== FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 ===
:''Hoofartikel: [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010]]''.
{| class="wikitable" style="text-align: left;" width="100%"
|-
!Datum
!Tyd
!Span 1
!Telling
!Span 2
!Rondte
!Toeskouers
|-
|16 Junie 2010||13:30||{{vlagland|Honduras}}||style="text-align:center;"|0–1||{{vlagland|Chili}}||Groep H||style="text-align:center;"|32 664
|-
|20 Junie 2010||16:00||{{vlagland|Italië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Nieu-Seeland}}||Groep F||style="text-align:center;"|38 229
|-
|23 Junie 2010||20:30||{{vlagland|Australië}}||style="text-align:center;"|2–1||{{vlagland|Serwië}}||Groep D||style="text-align:center;"|37 836
|-
|25 Junie 2010||16:00||{{vlagland|Noord-Korea}}||style="text-align:center;"|0–3||{{vlagland|Ivoorkus}}||Groep G||style="text-align:center;"|34 763
|}
=== Afrikanasiesbeker 2013 ===
:''Hoofartikel: [[Afrikanasiesbeker 2013]]''.
{| class="wikitable" style="text-align: left;" width="100%"
|-
!Datum
!Tyd
!Span 1
!Telling
!Span 2
!Rondte
!Toeskouers
|-
|21 Januarie 2013||17:00||{{vlagland|Zambië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Ethiopië}}||Groep C||style="text-align:center;"|15 500
|-
|21 Januarie 2013||20:00||{{vlagland|Nigerië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Burkina Faso}}||Groep C||style="text-align:center;"|13 500
|-
|25 Januarie 2013||17:00||{{vlagland|Zambië}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Nigerië}}||Groep C||style="text-align:center;"|25 000
|-
|25 Januarie 2013||20:00||{{vlagland|Burkina Faso}}||style="text-align:center;"|4–0||{{vlagland|Ethiopië}}||Groep C||style="text-align:center;"|35 000
|-
|29 Januarie 2013||19:00||{{vlagland|Zambië}}||style="text-align:center;"|0–0||{{vlagland|Burkina Faso}}||Groep C||style="text-align:center;"|8 000
|-
|30 Januarie 2013||18:30||{{vlagland|Togo}}||style="text-align:center;"|1–1||{{vlagland|Tunisië}}||Groep D||style="text-align:center;"|7 500
|-
|3 Februarie 2013||18:30||{{vlagland|Burkina Faso}}||style="text-align:center;"|1–0 ([[Ekstra tyd|e.t.]])||{{vlagland|Togo}}||Kwarteindronde||style="text-align:center;"|27 000
|-
|6 Februarie 2013||18:30||{{vlagland|Burkina Faso}}||style="text-align:center;"|1–1 (3–2 [[Strafskop (sokker)|n.S.]])||{{vlagland|Ghana}}||Halfeindronde||style="text-align:center;"|30 000
|}
== Sien ook ==
* [[Lys van stadions in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Mbombela Stadium|Mbombela-stadion}}
* [http://in3sixty.com/cms/manager/share/id/4c382ba5-9c6d-fcd4-c932-074c6b0a9f0c 360 grade uitsig] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425074620/http://in3sixty.com/cms/manager/share/id/4c382ba5-9c6d-fcd4-c932-074c6b0a9f0c |date=25 April 2010 }}
* [http://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium=5007763/index.html/ Mbombela-stadium op FIFA se webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100527231443/http://www.fifa.com/worldcup/destination/stadiums/stadium=5007763/index.html |date=27 Mei 2010 }}
{{FIFA Sokker-Wêreldbekerstadions vir 2010}}
[[Kategorie:FIFA Wêreldbekerstadions]]
[[Kategorie:Krieketstadions in Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Nelspruit]]
[[Kategorie:Rugbystadions in Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Sokkerstadions in Suid-Afrika]]
lyaptqw51ba92ffyrdvwlnkjjp7ozwt
Portaal:Sport/Voorbladartikel
100
48850
2518072
2508175
2022-08-07T19:31:45Z
SpesBona
2720
- [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan]]; + [[Nederlandse nasionale krieketspan]]
wikitext
text/x-wiki
{{Omraam|Kenteken van die Nederlandse nasionale krieketspan.png|200px|left|Kenteken van Nederlandse nasionale krieketspan.}}
Die '''[[Nederlandse nasionale krieketspan]]''', met die bynaam ''Oranje'', is die nasionale [[krieket]]span van [[Nederland]] en verteenwoordig dié land in internasionale krieket. Krieket word in Nederland deur die [[Koninklike Nederlandse Krieketbond]] beheer. Nederland speel sy tuiswedstryde op die [[VRA-krieketveld]] in [[Amstelveen]], net buite [[Amsterdam]], en het tydens die [[Krieketwêreldbeker 1996]] in [[Suid-Asië]] sy eerste verskyning gemaak. Saam met [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] is Nederland tradisioneel een van die sterker Europese nasionale krieketspanne na die [[Toetskrieket|toetsnasies]] [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] en [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]].
Krieket word sedert die 18de eeu in Nederland gespeel en was reeds in die 1860’s ’n gewilde sport in dié land. Ander sportsoorte – veral [[sokker]] – het intussen onder [[Nederlanders]] meer gewild geword en krieket verbygesteek; tans is daar sowat 6 000 krieketspelers in Nederland. Die eerste nasionale vereniging, die voorloper van die huidige Koninklike Nederlandse Krieketbond, is in 1883 gestig, en in 1966 is assosiaatstatus deur die [[Internasionale Krieketraad]] aan Nederland toegeken. Die Nederlandse nasionale krieketspan het tot dusver aan elke krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi deelgeneem; hulle het die 2001-toernooi in Kanada gewen en was twee keer die naaswenner (in 1986 en 1990). Hulle het ook aan vier krieketwêreldbekertoernooie (in [[Krieketwêreldbeker 1996|1996]], [[Krieketwêreldbeker 2003|2003]], [[Krieketwêreldbeker 2007|2007]] en [[Krieketwêreldbeker 2011|2011]]) deelgeneem, en vanaf 1996 het die nasionale span aan die plaaslike Engelse NatWest-trofee, asook sy opvolger, die C&G-trofee, deelgeneem. Tydens die [[Krieketwêreldbeker 1999]] is een wedstryd, dié tussen [[Proteas|Suid-Afrika]] en [[Keniaanse nasionale krieketspan|Kenia]], op Nederlandse bodem gespeel, maar die Nederlandse span self het nie aan dié toernooi deelgeneem nie. In 2004 het hulle [[eersterangse krieket]] in die Interkontinentale beker gespeel, gelykop gespeel teen Skotland in [[Aberdeen, Skotland|Aberdeen]] en in [[Deventer]] met ’n beurt teen [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] verloor.
Nederland het van 1 Januarie 2006 tot 1 Februarie 2014 [[Internasionale eendagwedstryd|EDI-status]] geniet. Hulle het in Junie 2014 hul [[Twintig20|T20I-status]] herwin nadat hulle in 2008 hul eerste wedstryd in hierdie formaat gespeel het. Nederland het sy EDI-status ná afloop van die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi in Maart 2018 herwin. Hulle het hierdie status ná hul oorwinning tydens die Wêreldkrieketligakampioenskap 2015/17 en hul gevolglike kwalifisering vir die EDI-liga 2020/22 verkry, en sal hierdie status tot die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi in 2023 behou.
In April 2018 het die IKR besluit om aan al sy lede volle T20I-status toe te ken. Vervolgens sal al die T20I-wedstryde wat Nederland ná 1 Januarie 2019 teen ander IKR-lede speel, as ’n volle T20I erken word. Nederland is tans (Augustus 2022) 14de op die eendagranglys en 18de op die Twintig20-wêreldranglys.
: ''[[Nederlandse nasionale krieketspan|...lees verder]]''
5onqu9uzyznvony194qeedfuy5lgskv
Wenera 1
0
50864
2518092
2431070
2022-08-08T02:27:23Z
Matsievsky
61935
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas2
|naam = Wenera 1
|kleur = #ABCDEF
|titel = '' ''
|beeld = Venera 1 (a) (Memorial Museum of Astronautics).JPG
|beeld_wydte = 200px
|beeld_onderskrif = Venera 1 maquette in museum
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
|beeld2_onderskrif =
|opskrif1 = Sending
|1 = [[Venus (planeet)|Venus]]-verbyvlug
|opskrif2 = Land
|2 = [[Sowjetunie]]
|opskrif3 = Gelanseer
|3 = 12 Februarie 1961
|opskrif4 = Massa
|4 = 643,5 kg
|opskrif5 = Lengte
|5 = 2,035 meter
|opskrif6 =
|6 =
|opskrif7 =
|7 =
|opskrif8 =
|8 =
|opskrif9 =
|9 =
|opskrif10 =
|10 =
}}
[[Lêer:The Soviet Union 1961 CPA 2556 stamp (Launching of the Venus space probe, 1961-2-12. Globe and Venera 1).jpg|duimnael|links|160px|Sowjet-posseël om die Wenera 1-sending te gedenk.]]
Die '''Wenera 1''' was die [[Sowjetunie]] se tweede vlug om die planeet [[Venus (planeet)|Venus]] te verken. Dit is op 12 Februarie 1961 gelanseer.<ref name="1961-003A">[http://nssdc.gsfc.nasa.gov/database/MasterCatalog?sc=1961-003A NSSDC Spacecraft 1961-003A] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/65dysmYGU?url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/masterCatalog.do?sc=1961-003A |date=22 Februarie 2012 }} (Nasa-Goddard-ruimtesentrum), besoek op 9 Augustus 2010</ref> Die '''Venus 1- Outomatiese Interplanetêre Stasie''' het bestaan uit ’n ronde romp met ’n koepel vooraan. Dit was altesaam 2,035 meter lank en het 643,5 kg geweeg. Twee sonpanele was aan die romp geheg en ’n antenne van twee meter sou data van Venus na die aarde stuur.
Aan boord was wetenskapinstrumente soos ’n [[magnetometer]], metereoriet-opspoorders en instrumente om sonwind en kosmiese strale te meet. Binne-in die koepel was ’n KDU-414-enjin vir midvlug-aanpassings.
Die Wenera 1 is gelanseer ’n week ná die mislukking van die Sowjetunie se eerste verkenningstuig na Venus, die [[Spoetnik 7]].<ref name="Chronology">NSSDC [http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/chronology_venus.html Chronology of Venus Exploration] (Nasa-Goddard-ruimtesentrum), besoek op 9 Augustus 2010</ref> Dit is in twee stadiums gelanseer. Die '''Spoetnik 8''' van 7 ton is in ’n wentelbaan om die aarde geplaas en die interplanetêre stasie is van daar na Venus gelanseer.
Inligting oor sonwind en kosmiese strale is op drie geleenthede suksesvol na die aarde gestuur. Sewe dae later is data nie op die geskeduleerde tyd gestuur nie. Op 19 en 20 Mei 1961 het Wenera 1 binne 100 000 km van Venus verybybeweeg en ’n [[heliosentriese wentelbaan]] binnegegaan.
Daar word geglo dat die instrumente ophou werk het omdat die tuig oorverhit het. Hoewel geen inligting oor Venus na die aarde gestuur is nie, was die Wenera 1 ’n belangrike mylpaal in ruimtetuig-ontwerp – dit was die eerste werklik moderne verkenningstuig en die eerste een wat midvlug-aanpassings kon maak.
== Sien ook ==
* [[Wenera-ruimteprogram]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Venera 1|Wenera 1}}
* [http://www.mentallandscape.com/V_Venus.htm Die Sowjet-verkenning van Venus]
* [http://nssdc.gsfc.nasa.gov/database/MasterCatalog?sc=1961-003A http://nssdc.gsfc.nasa.gov/database/MasterCatalog?sc=1961-003A] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/65dysmYGU?url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/masterCatalog.do?sc=1961-003A |date=22 Februarie 2012 }}
* [[Lêer:Crystal txt.png|20px|links]] Hierdie artikel is vertaal vanuit die [[:en:Venera 1|Engelse Wikipedia]]
[[Kategorie:Ruimtetuie]]
qwapdv40erwndt8s425fyvs6av604lw
Thulamela Plaaslike Munisipaliteit
0
54980
2518138
2430109
2022-08-08T11:06:14Z
Aliwal2012
39067
/* Hoofplekke */ oorgedoen
wikitext
text/x-wiki
{{Tabel_Plaaslike Munisipaliteite_van_Suid-Afrika
|naam=Thulamela
|provinsie=[[Limpopo]]
|distriksmunisipaliteit=[[Vhembe-distriksmunisipaliteit|Vhembe]]
|kode=LIM343
|tipe=[[Plaaslike Munisipaliteit]]
|burgemeester=T.N. Makumbane
|hoofstad=[[Thohoyandou]]
|bevolking=618,462 <small>(2011)</small><ref name="adrianfrith.com">[http://census2011.adrianfrith.com/place/966 adrianfrith.com 2011-sensus]</ref>
|tale=[[Venda]], [[Tsonga]]<ref name="adrianfrith.com"/>
|area= 5 835<ref name="adrianfrith.com"/>
|beeld_ligging=Map of Limpopo with Thulamela highlighted (2016).svg
}}
Die '''Thulamela Plaaslike Munisipaliteit''' is een van die [[Plaaslike Munisipaliteit|plaaslike munisipaliteite]] in die [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Hoofplekke ==
Die 2011-sensus verdeel die munisipaliteit in die volgende plekke:<ref name="adrianfrith.com"/>
{| class="wikitable sortable"
! Plek !! Kode !! Bevolking !! Oppervlak (km<sup>2</sup>)
|-
|Altein || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966225 966225]|| 1,759 || 2.15
|-
|[[Basani]] || [http://2011.adrianfrith.com/place/966092 966092]|| 3,408 || 4.39
|-
|Begwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966015 966015]|| 2,066 || 3.32
|-
|Bevula || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966136 966136]|| 1,787 || 2.24
|-
|Botsoleni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966026 966026]|| 2,002 || 1.67
|-
|Budeli || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966163 966163]|| 2,362 || 9.24
|-
|Buluni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966042 966042]|| 382 || 1.08
|-
|Damani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966052 966052]|| 1,336 || 3.83
|-
|Dididi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966180 966180]|| 2,312 || 2.94
|-
|Dimani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966044 966044]|| 807 || 1.92
|-
|Dlamini ||[http://census2011.adrianfrith.com/place/966123 966123]|| 146 || 0.50
|-
|Dopeni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966102 966102]|| 6,560 || 15.15
|-
|Doveni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966176 966176]|| 318 || 1.28
|-
|Dumasi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966149 966149]|| 2,154 || 2.60
|-
|Duthuni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966166 966166]|| 6,345 || 6.70
|-
|Dzindi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966192 966192]|| 2,787 || 2.03
|-
|Dzingahe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966121 966121]|| 2,862 || 2.14
|-
|Dzivhadolo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966039 966039]|| 1,566 || 2.73
|-
|Dzwaboni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966021 966021]|| 597 || 1.87
|-
|Dzwerani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966205 966205]|| 5,964 || 14.12
|-
|Fondwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966105 966105]|| 1,798 || 4.18
|-
|Gaba || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966018 966018]|| 6,340 || 10.44
|-
|Gandlanani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966160 966160]|| 3,445 || 3.83
|-
|Gidjana || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966189 966189]|| 2,198 || 1.65
|-
|Gonani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966048 966048]|| 372 || 1.48
|-
|Gondeni A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966135 966135]|| 5,391 || 4.96
|-
|Gondeni B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966114 966114]|| 1,471 || 3.10
|-
|Govu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966191 966191]|| 1,486 || 1.48
|-
|Green Farm || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966158 966158]|| 3,930 || 5.94
|-
|Ha-Lambani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966007 966007]|| 3,450 || 18.68
|-
|Ha-Matsika || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966081 966081]|| 1,120 || 1.68
|-
|Ha-Radali || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966079 966079]|| 2,052 || 2.79
|-
|Hatshisele || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966151 966151]|| 4,382 || 3.20
|-
|Itsani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966170 966170]|| 11,473 || 6.89
|-
|Jerome || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966161 966161]|| 3,413 || 2.76
|-
|Khakhanwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966188 966188]|| 1,355 || 1.62
|-
|Khakhu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966066 966066]|| 142 || 0.88
|-
|Khalavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966106 966106]|| 3,237 || 5.97
|-
|Khambela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966095 966095]|| 65 || 0.52
|-
|Khubvi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966051 966051]|| 10,271 || 11.50
|-
|[[Krugerwildtuin]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966155 966155]|| 55 || 2935.88
|-
|Lambani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966012 966012]|| 1,881 || 3.92
|-
|Lamvi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966001 966001]|| 1,530 || 9.83
|-
|Lufule || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966142 966142]|| 1,617 || 1.38
|-
|Lukalo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966016 966016]|| 1,532 || 2.75
|-
|Lutomboni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966085 966085]|| 529 || 0.75
|-
|Luvhimbi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966035 966035]|| 2,296 || 8.50
|-
|Lwamondo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966171 966171]|| 20,218 || 20.72
|-
|Mabaligwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966058 966058]|| 2,382 || 1.89
|-
|Mabokoro || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966217 966217]|| 545 || 0.41
|-
|Madzimu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966045 966045]|| 5,213 || 3.80
|-
|Magomani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966040 966040]|| 2,734 || 2.34
|-
|Mahunguhwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966025 966025]|| 394 || 2.54
|-
|Makahlule || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966113 966113]|| 1,865 || 1.73
|-
|Makhasa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966144 966144]|| 1,121 || 1.82
|-
|Makhumbe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966006 966006]|| 56 || 1.17
|-
|Makhuvha A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966148 966148]|| 1,050 || 2.29
|-
|Makhuvha B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966073 966073]|| 5,394 || 5.05
|-
|Makonde || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966034 966034]|| 6,077 || 12.59
|-
|Makovha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966195 966195]|| 2,083 || 2.36
|-
|Makumbane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966167 966167]|| 2,219 || 2.33
|-
|Makumeke || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966174 966174]|| 1,429 || 0.99
|-
|Makwarani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966068 966068]|| 867 || 5.36
|-
|Malamangwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966115 966115]|| 495 || 2.86
|-
|Malamhala || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966204 966204]|| 1,211 || 1.00
|-
|Malavuwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966087 966087]|| 2,362 || 2.78
|-
|Manamane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966193 966193]|| 2,897 || 3.71
|-
|Maname || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966063 966063]|| 204 || 0.93
|-
|Mandala || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966104 966104]|| 3,078 || 3.51
|-
|Manele || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966186 966186]|| 1,658 || 1.60
|-
|Mangondi A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966147 966147]|| 2,373 || 5.33
|-
|Mangondi B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966088 966088]|| 1,275 || 1.88
|-
|Manyuwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966156 966156]|| 135 || 1.29
|-
|Manzemba || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966043 966043]|| 608 || 1.26
|-
|Mapate || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966177 966177]|| 3,608 || 3.57
|-
|[[Maranzhe]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966125 966125]|| 1,764 || 3.61
|-
|Maraxwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966031 966031]|| 943 || 1.03
|-
|Mashawana || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966202 966202]|| 551 || 1.21
|-
|Mashobye || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966165 966165]|| 1,638 || 1.70
|-
|Masiwane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966041 966041]|| 1,257 || 1.98
|-
|Matangari || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966028 966028]|| 4,062 || 7.63
|-
|Maungani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966130 966130]|| 7,271 || 7.487
|-
|Mavhuwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966027 966027]|| 55 || 1.12
|-
|Mavunde || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966005 966005]|| 1,573 || 3.84
|-
|Mbahe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966111 966111]|| 982 || 2.99
|-
|Mbahela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966032 966032]|| 852 || 0.81
|-
|Mbilwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966133 966133]|| 5,077 || 3.73
|-
|Mianzwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966030 966030]|| 1,928 || 2.39
|-
|Milaboni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966098 966098]|| 343 || 0.81
|-
|Mphego || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966153 966153]|| 3,003 || 2.36
|-
|Mubvumoni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966014 966014]|| 2,086 || 5.15
|-
|Mudunungu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966099 966099]|| 1,366 || 1.35
|-
|Mudzidzidzi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966060 966060]|| 400 || 1.08
|-
|Muhotoni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966033 966033]|| 672 || 0.73
|-
|Muhuyu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966046 966046]|| 698 || 1.25
|-
|Mukhomi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966207 966207]|| 3,810 || 3.24
|-
|Mukomasiandu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966117 966117]|| 764 || 1.28
|-
|Mukondeni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966003 966003]|| 61 || 1.09
|-
|Mukula || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966071 966071]|| 8,209 || 10.41
|-
|Mukumbani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966080 966080]|| 2,431 || 3.04
|-
|Mulenzhe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966164 966164]|| 2,566 || 9.03
|-
|Munangwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966036 966036]|| 365 || 0.46
|-
|Muraga || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966124 966124]|| 1,472 || 2.29
|-
|Mushiru || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966017 966017]|| 647 || 1.21
|-
|Mutoti || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966162 966162]|| 904 || 1.85
|-
|Mutshenzheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966011 966011]|| 1,062 || 3.61
|-
|Mutshetshe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966020 966020]|| 673 || 1.05
|-
|Mvelaphanda || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966206 966206]|| 1,563 || 1.11
|-
|Nghomunghom || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966157 966157]|| 1,799 || 1.20
|-
|Ngovhela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966129 966129]|| 6,296 || 7.82
|-
|Ngudza || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966120 966120]|| 2,855 || 3.74
|-
|Ngwenani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966077 966077]|| 6,254 || 7.15
|-
|Nsimbhi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966089 966089]|| 1,885 || 1.64
|-
|Ntlhaveni A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966134 966134]|| 2,323 || 2.27
|-
|Ntlhaveni B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966086 966086]|| 1,854 || 1.58
|-
|Nyavhani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966094 966094]|| 1,568 || 1.30
|-
|Peninghotsa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966190 966190]|| 803 || 1.09
|-
|Phaphazela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966201 966201]|| 4,965 || 5.59
|-
|Phaswana || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966037 966037]|| 1,513 || 1.61
|-
|Phaweni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966097 966097]|| 1,734 || 1.55
|-
|Phiphidi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966128 966128]|| 9,795 || 9.99
|-
|Phugeni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966152 966152]|| 1,512 || 1.35
|-
|Phugwane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966173 966173]|| 1,100 || 1.36
|-
|Roadhouse || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966159 966159]|| 3,710 || 4.19
|-
|Salani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966218 966218]|| 2,329 || 2.24
|-
|Salema || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966062 966062]|| 3,540 || 2.59
|-
|Sambandou || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966008 966008]|| 826 || 2.03
|-
|Saselamani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966069 966069]|| 3,727 || 1.84
|-
|Shanzha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966103 966103]|| 631 || 3.05
|-
|Shayandima || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966169 966169]|| 10,259 || 6.15
|-
|[[Shigalo]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966143 966143]|| 7,670 || 6.80
|-
|Shikundu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966146 966146]|| 1,953 || 2.09
|-
|Shingwidzi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966183 966183]|| 11 || 0.86
|-
|Siambe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966138 966138]|| 2,565 || 3.29
|-
|Sindande || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966070 966070]|| 70 || 1.38
|-
|Sterkstroom || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966118 966118]|| 39 || 0.05
|-
|Tambaulate || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966198 966198]|| 269 || 0.85
|-
|Thathe Vondo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966090 966090]|| 94 || 0.65
|-
|Thembaluvhilo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966057 966057]|| 43 || 0.09
|-
|Thenzheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966047 966047]|| 1,845 || 2.62
|-
|[[Thohoyandou]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966131 966131]|| 69,453 || 42.62
|-
|Thononda || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966082 966082]|| 1,944 || 2.43
|-
|Thulamela NU || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966050 966050]|| 1,399 || 2140.39
|-
|Tshabvuma || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966002 966002]|| 2,168 || 1.93
|-
|Tshamutavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966108 966108]|| 184 || 0.81
|-
|Tshamutilikwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966110 966110]|| 814 || 1.06
|-
|Tshaulu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966019 966019]|| 2,077 ||2.49
|-
|Tshiavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966053 966053]|| 126 || 0.09
|-
|Tshidimbini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966072 966072]|| 2,501 || 2.47
|-
|Tshidzate || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966172 966172]|| 781 || 0.81
|-
|Tshidzini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966054 966054]|| 3,852 || 7.22
|-
|Tshidzivhe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966067 966067]|| 845 || 2.19
|-
|Tshififi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966137 966137]|| 2,468 || 4.15
|-
|Tshifudi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966038 966038]|| 2,343 || 3.47
|-
|Tshihalwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966022 966022]|| 568 || 0.78
|-
|Tshiheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966096 966096]|| 1,435 || 4.97
|-
|Tshiiwani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966061 966061]|| 227 || 1.10
|-
|Tshikambe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966055 966055]|| 471 || 1.16
|-
|Tshikhudini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966150 966150]|| 1,464 || 1.29
|-
|Tshikombani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966100 966100]|| 4,084 || 4.29
|-
|Tshikonelo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966091 966091]|| 4,809 || 7.20
|-
|Tshikovha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966178 966178]|| 2,074 || 1.75
|-
|Tshikunda || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966127 966127]|| 2,177 || 2.93
|-
|Tshikweta || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966141 966141]|| 814 || 0.54
|-
|Tshilapfene || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966078 966078]|| 1,495 || 2.01
|-
|Tshilungoma || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966154 966154]|| 2,526 || 3.13
|-
|Tshilungwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966065 966065]|| 663 || 1.40
|-
|Tshiombo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966029 966029]|| 1,415 || 1.58
|-
|Tshipako || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966064 966064]|| 800 || 2.17
|-
|Tshirenzheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966101 966101]|| 1,248 || 2.08
|-
|Tshisahulu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966168 966168]|| 7,342 || 5.97
|-
|Tshisinise || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966112 966112]|| 81 || 0.17
|-
|Tshitanini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966122 966122]|| 227 || 1.02
|-
|Tshitavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966010 966010]|| 2,123 || 3.51
|-
|Tshitereke || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966075 966075]|| 5,788 || 7.40
|-
|Tshithuthuni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966084 966084]|| 2,031 || 2.84
|-
|Tshivhilidulu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966107 966107]|| 1,339 || 2.35
|-
|Tshivhilwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966056 966056]|| 4,334 || 5.00
|-
|Tshivhulani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966132 966132]|| 2,675 || 2.13
|-
|Tswera || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966023 966023]|| 1,001 || 2.23
|-
|Tswinga || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966179 966179]|| 3,948 || 6.41
|-
|Vhudimbilu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966116 966116]|| 658 || 1.64
|-
|Vhufuli || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966076 966076]|| 3,626 || 4.23
|-
|Vhurivhuri || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966004 966004]|| 2,215 || 7.49
|-
|Vhutalu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966059 966059]|| 430 || 0.93
|-
|Vondo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966126 966126]|| 766 || 1.98
|-
|Vondwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966074 966074]|| 6,521 || 5.95
|-
|Xaswita || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966145 966145]|| 680 || 0.84
|}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Limpopo Munisipaliteite}}
[[Kategorie:Plaaslike Munisipaliteite in Limpopo]]
ccq4enj6bvu5lledqhj80we77r3tfnu
2518139
2518138
2022-08-08T11:20:00Z
Aliwal2012
39067
/* Hoofplekke */ blou skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Tabel_Plaaslike Munisipaliteite_van_Suid-Afrika
|naam=Thulamela
|provinsie=[[Limpopo]]
|distriksmunisipaliteit=[[Vhembe-distriksmunisipaliteit|Vhembe]]
|kode=LIM343
|tipe=[[Plaaslike Munisipaliteit]]
|burgemeester=T.N. Makumbane
|hoofstad=[[Thohoyandou]]
|bevolking=618,462 <small>(2011)</small><ref name="adrianfrith.com">[http://census2011.adrianfrith.com/place/966 adrianfrith.com 2011-sensus]</ref>
|tale=[[Venda]], [[Tsonga]]<ref name="adrianfrith.com"/>
|area= 5 835<ref name="adrianfrith.com"/>
|beeld_ligging=Map of Limpopo with Thulamela highlighted (2016).svg
}}
Die '''Thulamela Plaaslike Munisipaliteit''' is een van die [[Plaaslike Munisipaliteit|plaaslike munisipaliteite]] in die [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Hoofplekke ==
Die 2011-sensus verdeel die munisipaliteit in die volgende plekke:<ref name="adrianfrith.com"/>
{| class="wikitable sortable"
! Plek !! Kode !! Bevolking !! Oppervlak (km<sup>2</sup>)
|-
|Altein || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966225 966225]|| 1,759 || 2.15
|-
|[[Basani]] || [http://2011.adrianfrith.com/place/966092 966092]|| 3,408 || 4.39
|-
|Begwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966015 966015]|| 2,066 || 3.32
|-
|Bevula || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966136 966136]|| 1,787 || 2.24
|-
|Botsoleni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966026 966026]|| 2,002 || 1.67
|-
|Budeli || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966163 966163]|| 2,362 || 9.24
|-
|Buluni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966042 966042]|| 382 || 1.08
|-
|Damani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966052 966052]|| 1,336 || 3.83
|-
|Dididi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966180 966180]|| 2,312 || 2.94
|-
|Dimani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966044 966044]|| 807 || 1.92
|-
|Dlamini ||[http://census2011.adrianfrith.com/place/966123 966123]|| 146 || 0.50
|-
|[[Dopeni]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966102 966102]|| 6,560 || 15.15
|-
|Doveni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966176 966176]|| 318 || 1.28
|-
|Dumasi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966149 966149]|| 2,154 || 2.60
|-
|[[Duthuni]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966166 966166]|| 6,345 || 6.70
|-
|Dzindi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966192 966192]|| 2,787 || 2.03
|-
|Dzingahe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966121 966121]|| 2,862 || 2.14
|-
|Dzivhadolo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966039 966039]|| 1,566 || 2.73
|-
|Dzwaboni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966021 966021]|| 597 || 1.87
|-
|[[Dzwerani]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966205 966205]|| 5,964 || 14.12
|-
|Fondwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966105 966105]|| 1,798 || 4.18
|-
|[[Gaba]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966018 966018]|| 6,340 || 10.44
|-
|[[Gandlanani]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966160 966160]|| 3,445 || 3.83
|-
|Gidjana || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966189 966189]|| 2,198 || 1.65
|-
|Gonani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966048 966048]|| 372 || 1.48
|-
|Gondeni A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966135 966135]|| 5,391 || 4.96
|-
|Gondeni B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966114 966114]|| 1,471 || 3.10
|-
|Govu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966191 966191]|| 1,486 || 1.48
|-
|[[Green Farm]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966158 966158]|| 3,930 || 5.94
|-
|[[Ha-Lambani]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966007 966007]|| 3,450 || 18.68
|-
|Ha-Matsika || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966081 966081]|| 1,120 || 1.68
|-
|Ha-Radali || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966079 966079]|| 2,052 || 2.79
|-
|Hatshisele || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966151 966151]|| 4,382 || 3.20
|-
|[[Itsani]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966170 966170]|| 11,473 || 6.89
|-
|[[Jerome, Limpopo|Jerome]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966161 966161]|| 3,413 || 2.76
|-
|Khakhanwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966188 966188]|| 1,355 || 1.62
|-
|Khakhu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966066 966066]|| 142 || 0.88
|-
|[[Khalavha]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966106 966106]|| 3,237 || 5.97
|-
|Khambela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966095 966095]|| 65 || 0.52
|-
|[[Khubvi]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966051 966051]|| 10,271 || 11.50
|-
|[[Krugerwildtuin]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966155 966155]|| 55 || 2935.88
|-
|Lambani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966012 966012]|| 1,881 || 3.92
|-
|Lamvi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966001 966001]|| 1,530 || 9.83
|-
|Lufule || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966142 966142]|| 1,617 || 1.38
|-
|Lukalo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966016 966016]|| 1,532 || 2.75
|-
|Lutomboni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966085 966085]|| 529 || 0.75
|-
|Luvhimbi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966035 966035]|| 2,296 || 8.50
|-
|[[Lwamondo]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966171 966171]|| 20,218 || 20.72
|-
|Mabaligwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966058 966058]|| 2,382 || 1.89
|-
|Mabokoro || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966217 966217]|| 545 || 0.41
|-
|Madzimu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966045 966045]|| 5,213 || 3.80
|-
|Magomani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966040 966040]|| 2,734 || 2.34
|-
|Mahunguhwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966025 966025]|| 394 || 2.54
|-
|Makahlule || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966113 966113]|| 1,865 || 1.73
|-
|Makhasa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966144 966144]|| 1,121 || 1.82
|-
|Makhumbe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966006 966006]|| 56 || 1.17
|-
|Makhuvha A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966148 966148]|| 1,050 || 2.29
|-
|Makhuvha B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966073 966073]|| 5,394 || 5.05
|-
|Makonde || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966034 966034]|| 6,077 || 12.59
|-
|Makovha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966195 966195]|| 2,083 || 2.36
|-
|Makumbane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966167 966167]|| 2,219 || 2.33
|-
|[[Makumeke]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966174 966174]|| 1,429 || 0.99
|-
|Makwarani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966068 966068]|| 867 || 5.36
|-
|Malamangwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966115 966115]|| 495 || 2.86
|-
|Malamhala || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966204 966204]|| 1,211 || 1.00
|-
|Malavuwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966087 966087]|| 2,362 || 2.78
|-
|Manamane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966193 966193]|| 2,897 || 3.71
|-
|Maname || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966063 966063]|| 204 || 0.93
|-
|Mandala || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966104 966104]|| 3,078 || 3.51
|-
|Manele || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966186 966186]|| 1,658 || 1.60
|-
|Mangondi A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966147 966147]|| 2,373 || 5.33
|-
|Mangondi B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966088 966088]|| 1,275 || 1.88
|-
|Manyuwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966156 966156]|| 135 || 1.29
|-
|Manzemba || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966043 966043]|| 608 || 1.26
|-
|Mapate || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966177 966177]|| 3,608 || 3.57
|-
|[[Maranzhe]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966125 966125]|| 1,764 || 3.61
|-
|Maraxwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966031 966031]|| 943 || 1.03
|-
|Mashawana || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966202 966202]|| 551 || 1.21
|-
|Mashobye || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966165 966165]|| 1,638 || 1.70
|-
|Masiwane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966041 966041]|| 1,257 || 1.98
|-
|Matangari || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966028 966028]|| 4,062 || 7.63
|-
|Maungani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966130 966130]|| 7,271 || 7.487
|-
|Mavhuwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966027 966027]|| 55 || 1.12
|-
|Mavunde || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966005 966005]|| 1,573 || 3.84
|-
|Mbahe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966111 966111]|| 982 || 2.99
|-
|Mbahela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966032 966032]|| 852 || 0.81
|-
|Mbilwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966133 966133]|| 5,077 || 3.73
|-
|Mianzwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966030 966030]|| 1,928 || 2.39
|-
|Milaboni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966098 966098]|| 343 || 0.81
|-
|Mphego || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966153 966153]|| 3,003 || 2.36
|-
|Mubvumoni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966014 966014]|| 2,086 || 5.15
|-
|Mudunungu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966099 966099]|| 1,366 || 1.35
|-
|Mudzidzidzi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966060 966060]|| 400 || 1.08
|-
|Muhotoni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966033 966033]|| 672 || 0.73
|-
|Muhuyu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966046 966046]|| 698 || 1.25
|-
|Mukhomi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966207 966207]|| 3,810 || 3.24
|-
|Mukomasiandu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966117 966117]|| 764 || 1.28
|-
|Mukondeni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966003 966003]|| 61 || 1.09
|-
|Mukula || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966071 966071]|| 8,209 || 10.41
|-
|Mukumbani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966080 966080]|| 2,431 || 3.04
|-
|Mulenzhe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966164 966164]|| 2,566 || 9.03
|-
|Munangwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966036 966036]|| 365 || 0.46
|-
|Muraga || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966124 966124]|| 1,472 || 2.29
|-
|Mushiru || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966017 966017]|| 647 || 1.21
|-
|Mutoti || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966162 966162]|| 904 || 1.85
|-
|Mutshenzheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966011 966011]|| 1,062 || 3.61
|-
|Mutshetshe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966020 966020]|| 673 || 1.05
|-
|Mvelaphanda || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966206 966206]|| 1,563 || 1.11
|-
|Nghomunghom || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966157 966157]|| 1,799 || 1.20
|-
|Ngovhela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966129 966129]|| 6,296 || 7.82
|-
|Ngudza || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966120 966120]|| 2,855 || 3.74
|-
|Ngwenani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966077 966077]|| 6,254 || 7.15
|-
|Nsimbhi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966089 966089]|| 1,885 || 1.64
|-
|Ntlhaveni A || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966134 966134]|| 2,323 || 2.27
|-
|Ntlhaveni B || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966086 966086]|| 1,854 || 1.58
|-
|[[Nyavhani]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966094 966094]|| 1,568 || 1.30
|-
|Peninghotsa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966190 966190]|| 803 || 1.09
|-
|Phaphazela || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966201 966201]|| 4,965 || 5.59
|-
|Phaswana || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966037 966037]|| 1,513 || 1.61
|-
|Phaweni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966097 966097]|| 1,734 || 1.55
|-
|Phiphidi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966128 966128]|| 9,795 || 9.99
|-
|Phugeni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966152 966152]|| 1,512 || 1.35
|-
|Phugwane || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966173 966173]|| 1,100 || 1.36
|-
|Roadhouse || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966159 966159]|| 3,710 || 4.19
|-
|Salani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966218 966218]|| 2,329 || 2.24
|-
|Salema || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966062 966062]|| 3,540 || 2.59
|-
|Sambandou || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966008 966008]|| 826 || 2.03
|-
|Saselamani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966069 966069]|| 3,727 || 1.84
|-
|Shanzha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966103 966103]|| 631 || 3.05
|-
|Shayandima || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966169 966169]|| 10,259 || 6.15
|-
|[[Shigalo]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966143 966143]|| 7,670 || 6.80
|-
|Shikundu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966146 966146]|| 1,953 || 2.09
|-
|Shingwidzi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966183 966183]|| 11 || 0.86
|-
|Siambe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966138 966138]|| 2,565 || 3.29
|-
|Sindande || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966070 966070]|| 70 || 1.38
|-
|Sterkstroom || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966118 966118]|| 39 || 0.05
|-
|Tambaulate || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966198 966198]|| 269 || 0.85
|-
|Thathe Vondo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966090 966090]|| 94 || 0.65
|-
|Thembaluvhilo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966057 966057]|| 43 || 0.09
|-
|Thenzheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966047 966047]|| 1,845 || 2.62
|-
|[[Thohoyandou]] || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966131 966131]|| 69,453 || 42.62
|-
|Thononda || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966082 966082]|| 1,944 || 2.43
|-
|Thulamela NU || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966050 966050]|| 1,399 || 2140.39
|-
|Tshabvuma || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966002 966002]|| 2,168 || 1.93
|-
|Tshamutavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966108 966108]|| 184 || 0.81
|-
|Tshamutilikwa || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966110 966110]|| 814 || 1.06
|-
|Tshaulu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966019 966019]|| 2,077 ||2.49
|-
|Tshiavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966053 966053]|| 126 || 0.09
|-
|Tshidimbini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966072 966072]|| 2,501 || 2.47
|-
|Tshidzate || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966172 966172]|| 781 || 0.81
|-
|Tshidzini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966054 966054]|| 3,852 || 7.22
|-
|Tshidzivhe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966067 966067]|| 845 || 2.19
|-
|Tshififi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966137 966137]|| 2,468 || 4.15
|-
|Tshifudi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966038 966038]|| 2,343 || 3.47
|-
|Tshihalwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966022 966022]|| 568 || 0.78
|-
|Tshiheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966096 966096]|| 1,435 || 4.97
|-
|Tshiiwani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966061 966061]|| 227 || 1.10
|-
|Tshikambe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966055 966055]|| 471 || 1.16
|-
|Tshikhudini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966150 966150]|| 1,464 || 1.29
|-
|Tshikombani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966100 966100]|| 4,084 || 4.29
|-
|Tshikonelo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966091 966091]|| 4,809 || 7.20
|-
|Tshikovha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966178 966178]|| 2,074 || 1.75
|-
|Tshikunda || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966127 966127]|| 2,177 || 2.93
|-
|Tshikweta || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966141 966141]|| 814 || 0.54
|-
|Tshilapfene || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966078 966078]|| 1,495 || 2.01
|-
|Tshilungoma || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966154 966154]|| 2,526 || 3.13
|-
|Tshilungwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966065 966065]|| 663 || 1.40
|-
|Tshiombo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966029 966029]|| 1,415 || 1.58
|-
|Tshipako || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966064 966064]|| 800 || 2.17
|-
|Tshirenzheni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966101 966101]|| 1,248 || 2.08
|-
|Tshisahulu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966168 966168]|| 7,342 || 5.97
|-
|Tshisinise || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966112 966112]|| 81 || 0.17
|-
|Tshitanini || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966122 966122]|| 227 || 1.02
|-
|Tshitavha || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966010 966010]|| 2,123 || 3.51
|-
|Tshitereke || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966075 966075]|| 5,788 || 7.40
|-
|Tshithuthuni || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966084 966084]|| 2,031 || 2.84
|-
|Tshivhilidulu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966107 966107]|| 1,339 || 2.35
|-
|Tshivhilwi || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966056 966056]|| 4,334 || 5.00
|-
|Tshivhulani || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966132 966132]|| 2,675 || 2.13
|-
|Tswera || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966023 966023]|| 1,001 || 2.23
|-
|Tswinga || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966179 966179]|| 3,948 || 6.41
|-
|Vhudimbilu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966116 966116]|| 658 || 1.64
|-
|Vhufuli || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966076 966076]|| 3,626 || 4.23
|-
|Vhurivhuri || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966004 966004]|| 2,215 || 7.49
|-
|Vhutalu || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966059 966059]|| 430 || 0.93
|-
|Vondo || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966126 966126]|| 766 || 1.98
|-
|Vondwe || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966074 966074]|| 6,521 || 5.95
|-
|Xaswita || [http://census2011.adrianfrith.com/place/966145 966145]|| 680 || 0.84
|}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Limpopo Munisipaliteite}}
[[Kategorie:Plaaslike Munisipaliteite in Limpopo]]
tllqwg9c5uzm532iud1dpl5u6asbyan
Makhado Plaaslike Munisipaliteit
0
54981
2518022
2367753
2022-08-07T15:27:45Z
Aliwal2012
39067
/* Nedersettings */ * [[Ha-Rabali]]
wikitext
text/x-wiki
{{Tabel_Plaaslike Munisipaliteite_van_Suid-Afrika
|naam=Makhado
|provinsie=[[Limpopo]]
|distriksmunisipaliteit=[[Vhembe-distriksmunisipaliteit|Vhembe]]
|kode=LIM344
|tipe=[[Plaaslike Munisipaliteit]]
|burgemeester=Mavhungu Luruli
|hoofstad=[[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]]
|bevolking=516 031 <small>(2011)</small><ref name="adrianfrith.com">[http://census2011.adrianfrith.com/place/968 Makhado Plaaslike Munisipaliteit] ''Sensus 2011''</ref>
|tale=[[Venda]], [[Tsonga]], [[Noord-Sotho]], [[Afrikaans]]<ref name="adrianfrith.com" />
|area= 8 300<ref name="adrianfrith.com" />
|beeld_ligging=Map of Limpopo with Makhado highlighted (2016).svg
}}
Die '''Makhado Plaaslike Munisipaliteit''' is een van die [[Plaaslike Munisipaliteit|plaaslike munisipaliteite]] in die [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]]. Die munisipaliteit se administratiewe setel is [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]].
== Nedersettings ==
Nedersettings in die munisipaliteit:
* [[Bandelierkop]]
* [[Blouhaak]]
* [[Bungeni]]
* [[Buysdorp]]
* [[Davhana]]
* [[Dzanani]]
* [[Funyufunyu]]
* [[Ha-Mogoro]]
* [[Ha-Rabali]]
* [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]]
* [[Khomanani]]
* [[Kutama]]
* [[Levubu]]
* [[Madombidzha]]
* [[Madzivhandila]]
* [[Maelula]]
* [[Magadani]]
* [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] (Makhado)
* [[Makushu]]
* [[Maranikhwe]]
* [[Masakona]]
* [[Mashamba]]
* [[Mashau]]
* [[Masia]]
* [[Mkhensani]]
* [[Mudimeli]]
* [[Muila]]
* [[Mukhari]]
* [[Mulambilu]]
* [[Mulima]]
* [[Ndouvhada]]
* [[Nesengani]]
* [[Nthabalala]]
* [[Oorwinning]]
* [[Ramalamula]]
* [[Ratombo]]
* [[Ribungwani]]
* [[Rungulani]]
* [[Sending]]
== Eksterne skakels ==
* http://www.makhado.gov.za/
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Limpopo Munisipaliteite}}
[[Kategorie:Plaaslike Munisipaliteite in Limpopo]]
gm44b9lt186actnbh4e8e3l22x3mh6e
2518050
2518022
2022-08-07T18:01:45Z
Aliwal2012
39067
opruim
wikitext
text/x-wiki
{{Tabel_Plaaslike Munisipaliteite_van_Suid-Afrika
|naam=Makhado
|provinsie=[[Limpopo]]
|distriksmunisipaliteit=[[Vhembe-distriksmunisipaliteit|Vhembe]]
|kode=LIM344
|tipe=[[Plaaslike Munisipaliteit]]
|burgemeester=Mavhungu Luruli
|hoofstad=[[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]]
|bevolking=516 031 <small>(2011)</small><ref name="adrianfrith.com">[http://census2011.adrianfrith.com/place/968 Makhado Plaaslike Munisipaliteit] ''Sensus 2011''</ref>
|tale=[[Venda]], [[Tsonga]], [[Noord-Sotho]], [[Afrikaans]]<ref name="adrianfrith.com" />
|area= 8 300<ref name="adrianfrith.com" />
|beeld_ligging=Map of Limpopo with Makhado highlighted (2016).svg
}}
Die '''Makhado Plaaslike Munisipaliteit''' is een van die [[Plaaslike Munisipaliteit|plaaslike munisipaliteite]] in die [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]]. Die munisipaliteit se administratiewe setel is [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]].
== Nedersettings ==
Nedersettings in die munisipaliteit:
* [[Bandelierkop]]
* [[Blouhaak]]
* [[Bungeni]]
* [[Buysdorp]]
* [[Dzanani]]
* [[Ha-Davhana]]
* [[Ha-Rabali]]
* [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]]
* [[Kutama]]
* [[Laatsgevonden]]
* [[Levubu]]
* [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] (Makhado)
* [[Makushu]]
* [[Maranikhwe]]
* [[Masakona]]
* [[Mudimeli]]
* [[Olifantshoek]]
* [[Tiyani]]
* [[Tshikota]]
* [[Tshitale]]
* [[Valdezia]]
* [[Waterval]]
== Eksterne skakels ==
* http://www.makhado.gov.za/
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Limpopo Munisipaliteite}}
[[Kategorie:Plaaslike Munisipaliteite in Limpopo]]
r0wj2fdc8350if7xpuh99s2hi8iyx9h
2518051
2518050
2022-08-07T18:03:29Z
Aliwal2012
39067
/* Nedersettings */ +Elim, Limpopo
wikitext
text/x-wiki
{{Tabel_Plaaslike Munisipaliteite_van_Suid-Afrika
|naam=Makhado
|provinsie=[[Limpopo]]
|distriksmunisipaliteit=[[Vhembe-distriksmunisipaliteit|Vhembe]]
|kode=LIM344
|tipe=[[Plaaslike Munisipaliteit]]
|burgemeester=Mavhungu Luruli
|hoofstad=[[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]]
|bevolking=516 031 <small>(2011)</small><ref name="adrianfrith.com">[http://census2011.adrianfrith.com/place/968 Makhado Plaaslike Munisipaliteit] ''Sensus 2011''</ref>
|tale=[[Venda]], [[Tsonga]], [[Noord-Sotho]], [[Afrikaans]]<ref name="adrianfrith.com" />
|area= 8 300<ref name="adrianfrith.com" />
|beeld_ligging=Map of Limpopo with Makhado highlighted (2016).svg
}}
Die '''Makhado Plaaslike Munisipaliteit''' is een van die [[Plaaslike Munisipaliteit|plaaslike munisipaliteite]] in die [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]]. Die munisipaliteit se administratiewe setel is [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]].
== Nedersettings ==
Nedersettings in die munisipaliteit:
* [[Bandelierkop]]
* [[Blouhaak]]
* [[Bungeni]]
* [[Buysdorp]]
* [[Dzanani]]
* [[Elim, Limpopo|Elim]]
* [[Ha-Davhana]]
* [[Ha-Rabali]]
* [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]]
* [[Kutama]]
* [[Laatsgevonden]]
* [[Levubu]]
* [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] (Makhado)
* [[Makushu]]
* [[Maranikhwe]]
* [[Masakona]]
* [[Mudimeli]]
* [[Olifantshoek]]
* [[Tiyani]]
* [[Tshikota]]
* [[Tshitale]]
* [[Valdezia]]
* [[Waterval]]
== Eksterne skakels ==
* http://www.makhado.gov.za/
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Limpopo Munisipaliteite}}
[[Kategorie:Plaaslike Munisipaliteite in Limpopo]]
er66byagklcaf4h5xxk3u0xknqd7nef
Hoofmeisie
0
60057
2518079
2517052
2022-08-07T19:40:07Z
SpesBona
2720
Wysigings deur [[Special:Contributions/196.35.234.114|196.35.234.114]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas rolprent
| naam = Hoofmeisie
| beeld =
| regisseur = [[Morne du Toit]]
| produksieleier = [[Danie Bester]]
| geskryf_deur = [[Henk Pretorius]]<br />[[Samuel Ferreira]]
| verteller =
| met = [[Ruan Wessels]]<br />[[Lida Botha]]<br />[[Christel van den Bergh]]
| musiek = [[Die Kat Se Snor]]
| kinematografie =
| redigeerder =
| ateljee = ''The Film Factory''
| verspreider =
| vrygestel = 23 Desember 2011
| speeltyd =
| land = [[Suid-Afrika]]
| taal = [[Afrikaans]]
| begroting =
| bruto =
| voorafgegaan_deur =
| opgevolg_deur =
| webtuiste = http://www.hoofmeisie.co.za/
| imdb_id = 1920959
}}
'''Hoofmeisie''' is 'n [[Afrikaans]]e [[rolprent]] wat op [[23 Desember]] [[2011]] in teaters dwarsoor [[Suid-Afrika]] begin draai het. Dit is in [[Johannesburg]] verfilm. Die vervaardig is [[Danie Bester]], die regisseur [[Morne du Toit]] en die skrywers is [[Henk Pretorius]] en [[Samuel Ferreira]].
== Genre ==
Die rolprent is 'n [[komedie]]. Dit het geen ouderdomsperk nie en is geskik vir die hele gesin.
== Hoofrolspelers ==
* Ruan Wessels as Rikus
* Lida Botha as tannie Betsie
* Christel van den Bergh as Martie
* [[Karen Wessels]] as juffrou Prinsloo
* [[Marie Pentz]] as ouma Anna
* Annemicke Kotze as Melissa
* Nazli George as Dorethea
* Mish'a el de Beer as Nadia
* Tina Kruger as Juf Reynecke
* [[Hannes Muller]] as Llewellyn
* Melissa Massyn as Susan
* Doktor Khabu-Nkatho as polisievrou
* Jamie Lawrence as Hetwieg
* Karen Fourie as Jakoba
* [[Johan van der Merwe]] as mnr. Gouws
* [[Izak Davel]] as homself
== Storielyn ==
Die rolprent handel oor drie meisies op laerskool, wat onder hul dominerende mammies dieselfde droom deel - om eendag hoofmeisie van Laerskool Stumbo Pops te word. Nadia van Heerden (12) is 'n liefdevolle en gemotiveerde weeskind met dieselfde droom. Ongeag haar siniese ouma se advies om nie eers te probeer kompeteer nie, gaan sy voluit vir die gesogte bronsbalkie. Nadia weet dit sal haar oorlede ma en pa verskriklik trots maak. Sy behaal gou sukses wanneer sy redenaars wen, maar mislukkings met netbal proewe, entrepreneursdag en akademie is net die begin van haar probleme. Wanneer sy oortuig is dat haar beste vriendin, Melissa, haar in die rug gesteek het, rebelleer Nadia teen almal wie vir haar omgee. Sy word gou 'n selfgesentreerde snip wat enigiets sal doen vir die titel van Hoofmeisie. Uiteindelik leer Nadia dat 'n ware leier van agter af lei, en 'n voorbeeld van eerlikheid en onselfsugtigheid behoort te wees.
== Sien ook ==
* [[Lys van Afrikaanse rolprente]]
== Eksterne skakels ==
* [http://www.hoofmeisie.co.za/ Die rolprent se webtuiste] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111207082038/http://www.hoofmeisie.co.za/ |date= 7 Desember 2011 }}
* [http://www.facebook.com/pages/Hoofmeisie/104418606312813?sk=wall Rolprent se Facebook-blad]
* {{Youtube|EuTWON8bmU8|Agter Die Skerms}}
{{Saadjie}}
[[Kategorie:Afrikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Komedierolprente]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse rolprente]]
gky2lrmqbhb7a5lioql6u4ipn5l2smy
Koolstof-14
0
80980
2518099
2393071
2022-08-08T07:16:32Z
Daniellouw
54542
/* Verval */
wikitext
text/x-wiki
{{Isotoopkas|beeld=Carbon-14.svg|kernspin=0+|protone=6|neutrone=8|status=[[radioaktief]]|aanwesigheid=Spoor in die atmosfeer.|oorskot=3019,893 keV<ref name="nndc">{{Ref:nndc}}</ref>|verval= [[betastraling|β-]]<ref name="nndc"/>
|dit='''{{sub sup|14|C|pos=right}}C'''
|n=[[koolstof-13|{{sub sup|13|6|pos=right}}C]]
|ne=[[stikstof-14|{{sub sup|14|7|pos=right}}N]]
|e=[[stikstof-15|{{sub sup|15|7|pos=right}}N]]
}}
'''Koolstof-14 ({{sub sup|14|6|pos=right}}C)''' is 'n [[Radio-aktiewe verval|radioaktiewe]] [[isotoop]] van die element [[koolstof]].
Dit word deur die kosmiese straling in klein hoeveelhede in die atmosfeer gevorm en dit word gebruik as 'n vorm van [[radiometriese datering]] om sekere organiese materiaal se ouderdom te bepaal. Dit is seker die bekendste metode om die ouderdom van organiese materiaal te bepaal tot ongeveer 90 000 jaar oud.
Om te verduidelik wat koolstof-14 is, net eers 'n agtergrond oor atome:
Alle materie bestaan uit [[atoom|atome]]. Atome het 'n kern in die middel waarom elektrone (negatief-gelaaide deeltjies) draai. 'n Atoom se kern bestaan uit protone (positiefgelaaide deeltjies) en neutrone (neutraal gelaai). Die atoomgetal van 'n atoom dui op die aantal protone van 'n atoom. Protone en neutrone word nukleone genoem. 'n Atoom met 'n neutrale lading het ewe veel protone(+) en elektrone(-). Verskillende elemente bevat verskillende hoeveelhede protone (en elektrone), bv: waterstof het 1 proton, koolstof het 6 protone, suurstof het 8, goud het 79 (kyk [[Periodieke tabel]]). Vir meer inligting oor atome, kyk die definisies hieronder:
== Definisies ==
* '''[[Atoomgetal]]''': Die aantal protone (en daarom elektrone) van 'n atoom.
* '''[[Protone]]''': Die positief-gelaaide deeltjies in 'n atoom. Dit kom in die middel van die atoom voor, in die atoomkern of atoomnukleus. Die aantal protone in die kern bepaal die chemiese eienskappe van 'n atoom asook watter chemiese element dit is. Bv. waterstof het 1 proton, koolstof het 6 protone, suurstof het 8, yster het 26 en goud het 79 (kyk [[Periodieke tabel]])
* '''[[Elektrone]]''': Die negatief-gelaaide deeltjies wat om die kern van die atoom beweeg. 'n Atoom met 'n neutrale lading het dieselfde hoeveelheid protone en elektrone.
* '''[[Ioon]]''': 'n Atoom met 'n lading (verskillende hoeveelhede protone en elektrone). 'n Atoom met 'n negatiewe lading (het 'n elektron te veel), word 'n [[anioon]] genoem (omdat dit tot anodes aangetrokke is). 'n Atoom met 'n positiewe lading (het 'n elektron verloor), word 'n katioon genoem (omdat dit tot katodes aangetrokke is).
* '''[[Neutrone]]''': Is saam met die protone in die middel van die atoom. Neutrone het nie 'n positiewe of negatiewe lading nie en hulle doel is om te verseker dat die positief gelaaide protone mekaar nie wegstoot nie en daarom in die middel van die atoom bly. Gewoonlik is daar ongeveer dieselfde hoeveelheid protone as neutrone. Waterstof (H), met atoomgetal een (het slegs een proton), bevat gewoonlik nie neutrone nie. Dit is omdat daar nie verskillende protone is wat mekaar kan afstoot nie.
* '''Atoomkern/nukleus''': Bestaan uit die nukleone (protone en neutrone) en is in die middel van die atoom.
* '''[[Nukleone]]''': Die atoomkern, of atoomnukleus, bestaan uit nukleone. Dus word protone en neutrone ook nukleone genoem.
* '''[[Atoommassa]]''': Dit is die massa van een atoom. Hoe meer protone en neutrone daar is, hoe swaarder is die atoom.
* '''[[Isotoop]]''': Isotope is atome van dieselfde atoomgetal (aantal protone), maar met verskillende aantal neutrone. Bv. koolstof, met 6 protone, kan 6, 7 of 8 neutrone bevat. Die isotoop word aangedui met 'n boskrif, bv die koolstofisotoop wat die mees algemeenste voorkom is koolstof-12. Dit bevat 12 nukleune (6 protone + 6 neutrone) en word aangedui deur <sup>12</sup>C. Indien koolstof 7 neutrone bevat, word dit <sup>13</sup>C aangedui. Die aantal protone word soms aangedui as 'n voetskrif. Die volgende is voorbeelde:
** Koolstof-14: <sup>14</sup><sub>6</sub>C of slegs <sup>14</sup>C (14 nukleone, 6 protone en 14-6=8 neutrone)
** Yster-56: <sup>56</sup><sub>26</sub>Fe of slegs <sup>56</sup>Fe (56 nukleone, 26 protone en 56-26=30 neutrone)
** Neutron: <sup>1</sup><sub>0</sub>n (1 nukleon, 0 protone en 1 neutron)
** Proton: <sup>1</sup><sub>1</sub>p (1 nukleon, 1 proton en 0 neutrone)
== Vorming van C-14 ==
Koolstof het 6 protone en daar is drie isotope van koolstof wat natuurlik op aarde voorkom: 99% van die koolstof op aarde is koolstof-12 (6 neutrone), 1% is koolstof-13 (7 neutrone), en koolstof-14 (6 neutrone) wat in spoorhoeveelhede (baie klein hoeveelhede) voorkom.
Koolstof-14 word gevorm wanneer kosmiese strale in die boonste atmosfeer neutrone uit die nukleus van 'n atoom uitslaan. Hierdie uitgeslaande neutrone beweeg teen 'n baie vinnige spoed en bots teen gewone stikstof (<sup>14</sup>N) wat op 'n laer hoogte in die atmosfeer voorkom. Wanneer hierdie neutrone van die protone van die stikstof uitslaan, lei dit tot die vorming van koolstof-14:
:: <math>\mathrm{^{14}_{7}N\ + \ ^{1}_{0}n\ \longrightarrow\ ^{14}_{6}C\ +\ ^{1}_{1}p}</math> ('n neutron verplaas 'n proton)
== Verval ==
In teenstelling met gewone koolstof-12 (<sup>12</sup>C), is koolstof-14 (<sup>14</sup>C) onstabiel (radio-aktief) en daarom begin dit stadig met die proses van radioaktiewe verval. Een van die protone van <sup>14</sup>C verval en word 'n proton om weer stikstof (<sup>14</sup>N) te word. Tydens hierdie proses word energie vrygestel deur die volgende reaksie:
: <math>\mathrm{^{14}_{6}C\ \longrightarrow\ ^{14}_{7}N\ +\ e^-\ +\ \bar{\nu}_e}</math>
Die [[halfleeftyd]] van <sup>14</sup>C is ~5730 jaar. Die hoeveelheid <sup>14</sup>C halveer dus elke 5730 jaar. Die volgende formule word gebruik vir halfleeftyd:
:: <math>X = X_0\left ( \frac{1}{2} \right )^\frac{t}{HL}</math>
Waar:<ref>Om die ouderdom van iets te bepaal, moet die hoeveelheid koolstof-14 bekend wees en die aanvangshoeveelheid koolstof-14 (by tyd t=0) aangeneem word en moet die boonste formule soos volg herrangskik word:
:: X = X<sub>0</sub>(1/2)<sup>t/HL</sup>
:: X/X<sub>0</sub> = (1/2)<sup>t/HL</sup>
:: log(X/X<sub>0</sub>) = log(1/2)<sup>t/HL</sup>
:: log(X/X<sub>0</sub>) = (t/HL)log(1/2) (kyk [[logaritme]])
:: t/HL = log(X/X<sub>0</sub>)/log(1/2)</ref>
* X: Konsentrasie na tyd t
* X<sub>0</sub>: Konsentrasie aan die begin by tyd t=0
* t: Tyd in jare
* HL: Halfleeftyd – dit tyd wat dit neem sodat die konsentrasie halveer.
Dus, as t = HL, dan is:
:: <math>X = X_0\left ( \frac{1}{2} \right )^\frac{HL}{HL} = X_0\left ( \frac{1}{2} \right )^1 = \frac{X_0}{2}</math>
Dus, na elke halfleeftyd halveer die konsentrasie.
Die volgende tabel demonstreer hoe die verval werk:
{|class="wikitable" style="text-align:center"
|-
|Aantal halfleeftye||style="width: 30px;" |0||1||2||3||4||5||6||7||8||9||10
|-
|Aantal jaar (t)||0||5730||11460||17190||22920||28650||34380||40110||45840||51570||57300
|-
|Fraksie oor (X/X<sub>0</sub>)
|1||0.5||0.25||0.125||0.0625||0.03125||0.015625||0.007813||0.003906||0.001953||0.000977
|-
|Fraksie oor (X/X<sub>0</sub>)
|1||1/2||1/4||1/8||1/16||1/32||1/64||1/128||1/256||1/512||1/1024
|}
Dus, na 10 halfleeftye (in koolstof-14 se geval is dit 57 300 jaar) is die konsentrasie minder as 'n duisendste van die oorspronklike konsentrasie.
'n Ander interessante aspek van koolstof-14 is dat omdat sy halfleeftyd relatief kort is,<ref>Die volgende is 'n lys van tipiese halfleeftye
* koolstof-14 (<sup>14</sup>C) wat na [[stikstof]]-14 (<sup>14</sup>N) verval met ’n halfleeftyd van 5 730 jaar
* [[kalium]]-40 (<sup>40</sup>K) wat na [[argon]]-40 (<sup>40</sup>Ar) verval met ’n halfleeftyd van 1.31 miljard jaar
* [[uraan]]-238 (<sup>238</sup>U) wat na [[lood]]-206 (<sup>206</sup>Pb) verval met ’n halfleeftyd van 4.47 miljard jaar
* [[rubidium]]-87 (<sup>87</sup>Rb) wat na [[stronsium]]-87 (<sup>87</sup>Sr) verval met ’n half-leeftyd van 49 miljard jaar</ref>
verminder die koolstof-14 relatief vinnig tot baie klein konsentrasies wat 'n mens nie akkuraat kan meet nie. Daar word egter vandag koolstof-14 in diamante en dinosourusbene gevind (kyk [http://creation.com/diamonds-a-creationists-best-friend Diamonds: a creationist’s best friend] en [http://creation.com/c14-dinos Radiocarbon in dino bones]).
== Kalibrasie ==
[[Lêer:Intcal_13_calibration_curve.png|duimnael|'n Kalibrasiekromme wat gebruik word om die koolstof-14-meting in kalenderjare om te sit]]
Die produksie van die radio-isotoop was — in teenstelling tot die vervalproses — in die geskiedenis nie altyd dieselfde gewees nie.
Die hoeveelheid koolstof-14 in lewende dinge word bepaal deur die hoeveelheid koolstof-14 in die atmosfeer. Dit is een van die probleme met [[radiometriese datering]]smetodes, want niemand weet presies wat die aanvangskonsentrasie van koolstof-14 in die atmosfeer was toe die lewende organisme gesterf het nie. Die probleem word deur die spesialiste oorkom deur die ouderdom wat verkry word, te vergelyk met voorbeelde uit bekende ouderdomme en dan 'n kalibrasie-kurwe te gebruik om 'n definitiewe ouderdom vas te stel.
'n Belangrike bron van vergelykingsmateriaal is die groeiringe wat in die hout van bome aangetref word. Die studie hiervan word [[dendrochronologie]] genoem. Dis moontlik om te bepaal uit watter jaar 'n bepaalde ring stam. Indien van die hout van hierdie ring 'n koolstof-14-konsentrasie bepaal word, lewer dit 'n kalibrasiepunt op. Die kalibrasiekromme is amper 'n reguit lyn, maar dit bevat afwykings wat die geskiedkundige veranderings in die produksie weerspieël. Hierdie afwykings lyk lukraak, maar hulle is in die verlede vasgelê en verander nie meer nie. Om hierdie gegewens as kalibrasie te gebruik, word nie-parametriese [[Bayesiaanse statistiek]] toegepas.
== Voetnotas ==
{{Verwysings}}
== Ander bronne ==
* [https://web.archive.org/web/20130225190626/http://chrono.qub.ac.uk/instar/papers/CalibratingDates.pdf Kalibrering van datums]
{{Isotoop|element=koolstof
|ligter=[[koolstof-13]]
|swaarder=[[koolstof-15]]
|voor=[[boor-14]], [[stikstof-18]]
|na=[[stikstof-14]]
}}
[[Kategorie:Kernfisika]]
[[Kategorie:Isotope van koolstof]]
g6g1e7qe4avey3fogeskssvx25mat1r
2518100
2518099
2022-08-08T07:17:23Z
Daniellouw
54542
/* Verval */
wikitext
text/x-wiki
{{Isotoopkas|beeld=Carbon-14.svg|kernspin=0+|protone=6|neutrone=8|status=[[radioaktief]]|aanwesigheid=Spoor in die atmosfeer.|oorskot=3019,893 keV<ref name="nndc">{{Ref:nndc}}</ref>|verval= [[betastraling|β-]]<ref name="nndc"/>
|dit='''{{sub sup|14|C|pos=right}}C'''
|n=[[koolstof-13|{{sub sup|13|6|pos=right}}C]]
|ne=[[stikstof-14|{{sub sup|14|7|pos=right}}N]]
|e=[[stikstof-15|{{sub sup|15|7|pos=right}}N]]
}}
'''Koolstof-14 ({{sub sup|14|6|pos=right}}C)''' is 'n [[Radio-aktiewe verval|radioaktiewe]] [[isotoop]] van die element [[koolstof]].
Dit word deur die kosmiese straling in klein hoeveelhede in die atmosfeer gevorm en dit word gebruik as 'n vorm van [[radiometriese datering]] om sekere organiese materiaal se ouderdom te bepaal. Dit is seker die bekendste metode om die ouderdom van organiese materiaal te bepaal tot ongeveer 90 000 jaar oud.
Om te verduidelik wat koolstof-14 is, net eers 'n agtergrond oor atome:
Alle materie bestaan uit [[atoom|atome]]. Atome het 'n kern in die middel waarom elektrone (negatief-gelaaide deeltjies) draai. 'n Atoom se kern bestaan uit protone (positiefgelaaide deeltjies) en neutrone (neutraal gelaai). Die atoomgetal van 'n atoom dui op die aantal protone van 'n atoom. Protone en neutrone word nukleone genoem. 'n Atoom met 'n neutrale lading het ewe veel protone(+) en elektrone(-). Verskillende elemente bevat verskillende hoeveelhede protone (en elektrone), bv: waterstof het 1 proton, koolstof het 6 protone, suurstof het 8, goud het 79 (kyk [[Periodieke tabel]]). Vir meer inligting oor atome, kyk die definisies hieronder:
== Definisies ==
* '''[[Atoomgetal]]''': Die aantal protone (en daarom elektrone) van 'n atoom.
* '''[[Protone]]''': Die positief-gelaaide deeltjies in 'n atoom. Dit kom in die middel van die atoom voor, in die atoomkern of atoomnukleus. Die aantal protone in die kern bepaal die chemiese eienskappe van 'n atoom asook watter chemiese element dit is. Bv. waterstof het 1 proton, koolstof het 6 protone, suurstof het 8, yster het 26 en goud het 79 (kyk [[Periodieke tabel]])
* '''[[Elektrone]]''': Die negatief-gelaaide deeltjies wat om die kern van die atoom beweeg. 'n Atoom met 'n neutrale lading het dieselfde hoeveelheid protone en elektrone.
* '''[[Ioon]]''': 'n Atoom met 'n lading (verskillende hoeveelhede protone en elektrone). 'n Atoom met 'n negatiewe lading (het 'n elektron te veel), word 'n [[anioon]] genoem (omdat dit tot anodes aangetrokke is). 'n Atoom met 'n positiewe lading (het 'n elektron verloor), word 'n katioon genoem (omdat dit tot katodes aangetrokke is).
* '''[[Neutrone]]''': Is saam met die protone in die middel van die atoom. Neutrone het nie 'n positiewe of negatiewe lading nie en hulle doel is om te verseker dat die positief gelaaide protone mekaar nie wegstoot nie en daarom in die middel van die atoom bly. Gewoonlik is daar ongeveer dieselfde hoeveelheid protone as neutrone. Waterstof (H), met atoomgetal een (het slegs een proton), bevat gewoonlik nie neutrone nie. Dit is omdat daar nie verskillende protone is wat mekaar kan afstoot nie.
* '''Atoomkern/nukleus''': Bestaan uit die nukleone (protone en neutrone) en is in die middel van die atoom.
* '''[[Nukleone]]''': Die atoomkern, of atoomnukleus, bestaan uit nukleone. Dus word protone en neutrone ook nukleone genoem.
* '''[[Atoommassa]]''': Dit is die massa van een atoom. Hoe meer protone en neutrone daar is, hoe swaarder is die atoom.
* '''[[Isotoop]]''': Isotope is atome van dieselfde atoomgetal (aantal protone), maar met verskillende aantal neutrone. Bv. koolstof, met 6 protone, kan 6, 7 of 8 neutrone bevat. Die isotoop word aangedui met 'n boskrif, bv die koolstofisotoop wat die mees algemeenste voorkom is koolstof-12. Dit bevat 12 nukleune (6 protone + 6 neutrone) en word aangedui deur <sup>12</sup>C. Indien koolstof 7 neutrone bevat, word dit <sup>13</sup>C aangedui. Die aantal protone word soms aangedui as 'n voetskrif. Die volgende is voorbeelde:
** Koolstof-14: <sup>14</sup><sub>6</sub>C of slegs <sup>14</sup>C (14 nukleone, 6 protone en 14-6=8 neutrone)
** Yster-56: <sup>56</sup><sub>26</sub>Fe of slegs <sup>56</sup>Fe (56 nukleone, 26 protone en 56-26=30 neutrone)
** Neutron: <sup>1</sup><sub>0</sub>n (1 nukleon, 0 protone en 1 neutron)
** Proton: <sup>1</sup><sub>1</sub>p (1 nukleon, 1 proton en 0 neutrone)
== Vorming van C-14 ==
Koolstof het 6 protone en daar is drie isotope van koolstof wat natuurlik op aarde voorkom: 99% van die koolstof op aarde is koolstof-12 (6 neutrone), 1% is koolstof-13 (7 neutrone), en koolstof-14 (6 neutrone) wat in spoorhoeveelhede (baie klein hoeveelhede) voorkom.
Koolstof-14 word gevorm wanneer kosmiese strale in die boonste atmosfeer neutrone uit die nukleus van 'n atoom uitslaan. Hierdie uitgeslaande neutrone beweeg teen 'n baie vinnige spoed en bots teen gewone stikstof (<sup>14</sup>N) wat op 'n laer hoogte in die atmosfeer voorkom. Wanneer hierdie neutrone van die protone van die stikstof uitslaan, lei dit tot die vorming van koolstof-14:
:: <math>\mathrm{^{14}_{7}N\ + \ ^{1}_{0}n\ \longrightarrow\ ^{14}_{6}C\ +\ ^{1}_{1}p}</math> ('n neutron verplaas 'n proton)
== Verval ==
In teenstelling met gewone koolstof-12 (<sup>12</sup>C), is koolstof-14 (<sup>14</sup>C) onstabiel (radio-aktief) en daarom begin dit stadig met die proses van radioaktiewe verval. Een van die protone van <sup>14</sup>C verval en word 'n proton om weer stikstof (<sup>14</sup>N) te word. Tydens hierdie proses word energie vrygestel deur die volgende reaksie:
: <math>\mathrm{^{14}_{6}C\ \longrightarrow\ ^{14}_{7}N\ +\ e^-\ +\ \bar{\nu}_e}</math>
Die [[halfleeftyd]] van <sup>14</sup>C is ~5730 jaar. Die hoeveelheid <sup>14</sup>C halveer dus elke 5730 jaar. Die volgende formule word gebruik vir halfleeftyd:
:: <math>X = X_0\left ( \frac{1}{2} \right )^\frac{t}{HL}</math>
Waar:<ref>Om die ouderdom van iets te bepaal, moet die hoeveelheid koolstof-14 bekend wees en die aanvangshoeveelheid koolstof-14 (by tyd t=0) aangeneem word en moet die boonste formule soos volg herrangskik word:
:: X = X<sub>0</sub>(1/2)<sup>t/HL</sup>
:: X/X<sub>0</sub> = (1/2)<sup>t/HL</sup>
:: log(X/X<sub>0</sub>) = log(1/2)<sup>t/HL</sup>
:: log(X/X<sub>0</sub>) = (t/HL)log(1/2) (kyk [[logaritme]])
:: t/HL = log(X/X<sub>0</sub>)/log(1/2)</ref>
* X: Konsentrasie na tyd t
* X<sub>0</sub>: Konsentrasie aan die begin by tyd t=0
* t: Tyd in jare
* HL: Halfleeftyd – dit tyd wat dit neem sodat die konsentrasie halveer.
Dus, as t = HL, dan is:
:: <math>X = X_0\left ( \frac{1}{2} \right )^\frac{HL}{HL} = X_0\left ( \frac{1}{2} \right )^1 = \frac{X_0}{2}</math>
Dus, na elke halfleeftyd halveer die konsentrasie.
Die volgende tabel demonstreer hoe die verval werk:
{|class="wikitable" style="text-align:center"
|-
|Aantal halfleeftye||style="width: 30px;" |0||1||2||3||4||5||6||7||8||9||10
|-
|Aantal jaar (t)||0||5730||11460||17190||22920||28650||34380||40110||45840||51570||57300
|-
|Fraksie oor (X/X<sub>0</sub>)
|1||0.5||0.25||0.125||0.0625||0.03125||0.015625||0.007813||0.003906||0.001953||0.000977
|-
|Fraksie oor (X/X<sub>0</sub>)
|1||1/2||1/4||1/8||1/16||1/32||1/64||1/128||1/256||1/512||1/1024
|}
Dus, na 10 halfleeftye (in koolstof-14 se geval is dit 57 300 jaar) is die konsentrasie minder as 'n duisendste van die oorspronklike konsentrasie.
'n Ander interessante aspek van koolstof-14 is dat omdat sy halfleeftyd relatief kort is,<ref>Die volgende is 'n lys van tipiese halfleeftye
* koolstof-14 (<sup>14</sup>C) wat na [[stikstof]]-14 (<sup>14</sup>N) verval met ’n halfleeftyd van 5 730 jaar
* [[kalium]]-40 (<sup>40</sup>K) wat na [[argon]]-40 (<sup>40</sup>Ar) verval met ’n halfleeftyd van 1.31 miljard jaar
* [[uraan]]-238 (<sup>238</sup>U) wat na [[lood]]-206 (<sup>206</sup>Pb) verval met ’n halfleeftyd van 4.47 miljard jaar
* [[rubidium]]-87 (<sup>87</sup>Rb) wat na [[stronsium]]-87 (<sup>87</sup>Sr) verval met ’n half-leeftyd van 49 miljard jaar</ref>
verminder die koolstof-14 relatief vinnig tot baie klein konsentrasies wat 'n mens nie akkuraat kan meet nie. Daar word egter vandag koolstof-14 in diamante en dinosourusbene gevind<ref>Kyk [http://creation.com/diamonds-a-creationists-best-friend Diamonds: a creationist’s best friend] en [http://creation.com/c14-dinos Radiocarbon in dino bones])</ref>.
== Kalibrasie ==
[[Lêer:Intcal_13_calibration_curve.png|duimnael|'n Kalibrasiekromme wat gebruik word om die koolstof-14-meting in kalenderjare om te sit]]
Die produksie van die radio-isotoop was — in teenstelling tot die vervalproses — in die geskiedenis nie altyd dieselfde gewees nie.
Die hoeveelheid koolstof-14 in lewende dinge word bepaal deur die hoeveelheid koolstof-14 in die atmosfeer. Dit is een van die probleme met [[radiometriese datering]]smetodes, want niemand weet presies wat die aanvangskonsentrasie van koolstof-14 in die atmosfeer was toe die lewende organisme gesterf het nie. Die probleem word deur die spesialiste oorkom deur die ouderdom wat verkry word, te vergelyk met voorbeelde uit bekende ouderdomme en dan 'n kalibrasie-kurwe te gebruik om 'n definitiewe ouderdom vas te stel.
'n Belangrike bron van vergelykingsmateriaal is die groeiringe wat in die hout van bome aangetref word. Die studie hiervan word [[dendrochronologie]] genoem. Dis moontlik om te bepaal uit watter jaar 'n bepaalde ring stam. Indien van die hout van hierdie ring 'n koolstof-14-konsentrasie bepaal word, lewer dit 'n kalibrasiepunt op. Die kalibrasiekromme is amper 'n reguit lyn, maar dit bevat afwykings wat die geskiedkundige veranderings in die produksie weerspieël. Hierdie afwykings lyk lukraak, maar hulle is in die verlede vasgelê en verander nie meer nie. Om hierdie gegewens as kalibrasie te gebruik, word nie-parametriese [[Bayesiaanse statistiek]] toegepas.
== Voetnotas ==
{{Verwysings}}
== Ander bronne ==
* [https://web.archive.org/web/20130225190626/http://chrono.qub.ac.uk/instar/papers/CalibratingDates.pdf Kalibrering van datums]
{{Isotoop|element=koolstof
|ligter=[[koolstof-13]]
|swaarder=[[koolstof-15]]
|voor=[[boor-14]], [[stikstof-18]]
|na=[[stikstof-14]]
}}
[[Kategorie:Kernfisika]]
[[Kategorie:Isotope van koolstof]]
8v39yr32qf2mgb82d1toyu1k6zaa0gi
Egiptiese tempel
0
93150
2518023
2233452
2022-08-07T15:30:16Z
95.24.18.40
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Philae Temple R03.jpg|duimnael|340px|Die tempel van [[Isis]] by Philae, met suile en ’n toe binnehof links en die onderdakgebou regs.]]
[[Lêer:Thebes, Luxor, Egypt, Temple of Hatshepsut.jpg|duimnael|340px|Die dodetempel van [[farao]] [[Hatsjepsoet]].]]
'''Egiptiese tempels''' is gebou vir die amptelike aanbidding van die [[Egiptiese mitologie|gode]] en gedenking van die [[farao|farao's]] in [[Antieke Egipte]] en streke onder Egiptiese beheer. Tempels is beskou as die huise van die gode of konings aan wie hulle gewy is. Hier het die Egiptenare verskeie rituele uitgevoer: offerandes gebring, die gode se mitologiese interaksies nageboots met feeste en chaos afgeweer. Dié rituele is beskou as noodsaaklik vir die handhawing van [[maät]], die goddelike orde van die [[heelal]].
Dit was die farao's se plig om vir die gode te sorg en hulle het groot bedrae bestee aan die bou en instandhouding van die tempels. Hulle was genoodsaak om die meeste van hul rituele pligte oor te laat aan verskeie priesters, maar die grootste deel van die bevolking was uitgesluit van direkte deelname aan seremonies en toegang tot die heiligste plekke was vir hulle verbode. Tog was die tempel ’n belangrike godsdienstige plek vir Egiptenare van alle klasse; hulle het daar gaan bid, offerandes gebring en leiding van die gode gevra met behulp van ’n [[orakel]].
Die belangrikste plek in die tempel was die heiligdom, wat gewoonlik ’n kultusafbeelding, ’n [[standbeeld]] van die god, bevat het. Die kamers buite die heiligdom het mettertyd groter en uitspattiger geword – tempels het dus ontwikkel van klein altare in die laat [[Voordinastiese tydperk van Egipte|voordinastiese tydperk]] (laat 4de millennium v.C.) tot massiewe steengeboue in die [[Nuwe Ryk]] (omstreeks [[1550 v.C.|1550]]–[[1070 v.C.]]) en later. Hierdie aanbiddingsplekke was van die grootste en langs oorblywende voorbeelde van die Antieke Egiptiese [[argitektuur]], en die elemente is gerangskik en versier volgens ’n ingewikkelde patroon van godsdienstige simboliek. Hulle het gewoonlik bestaan uit ’n paar toe sale, oop howe en massiewe ingangsuile wat opgelyn het met die pad wat deur feesoptogte gevolg is. Buite die tempel was ’n buitemuur met ’n groot verskeidenheid kleiner geboue.
’n Groot tempel het ook groot stukke grond besit en duisende werkers in diens gehad wat in die tempel se behoeftes voorsien het. Hulle was dus belangrike godsdienstige én ekonomiese sentrums. Die priesters wat hierdie magtige instellings beheer het, het aansienlike invloed gehad en hoewel hulle veronderstel was om ondergeskik aan die farao te wees, het hulle soms sy mag uitgedaag.
Tempels is steeds gebou nadat Egipte sy onafhanklikheid verloor en ’n provinsie van die [[Romeinse Ryk]] geword het. Met die koms van die [[Christendom]] is volgelinge van die Egiptiese gode al hoe meer vervolg en die laaste tempel is in [[550]] n.C. gesluit. Die geboue is eeue lank verniel en verwaarloos, maar aan die begin van die [[19de eeu]] het belangstelling in Antieke Egipte weer opgevlam en gelei tot die ontstaan van [[Egiptologie]]. Duisende mense het Egipte besoek om die antieke beskawings se oorblyfsels te sien. Tientalle tempel het behoue gebly en van hulle het beroemde toeriste-attraksies geword wat baie bydra tot die ekonomie van [[Egipte|moderne Egipte]]. [[Egiptoloog|Egiptoloë]] bestudeer steeds die tempels en oorblyfsels van verwoeste tempels omdat hulle belangrike bronne van inligting is oor die Antieke Egiptiese beskawing.
== Funksies ==
=== Godsdienstig ===
[[Lêer:Seti before Amun.jpg|duimnael|160px|’n Reliëf van farao [[Seti I]] wat rituele uitvoer vir die god [[Amoen]].]]
Antieke Egiptiese tempels was veronderstel om plekke te wees waar die gode op aarde kon bly. Die woord wat die Egiptenare algemeen vir die tempelgebou gebruik, is juis ''ḥwt-nṯr'', "huis van ’n god".<ref>Spencer 1984, p. 22, 44; Snape 1996, p. 9</ref> ’n God se teenwoordigheid in die tempel het die menslike en goddelike ryke verbind en mense in staat gestel om deur middel van rituele met die gode te kommunikeer. Daar is geglo hierdie rituele het die gode onderhou en in staat gestel om sy rol in die natuur vol te hou. Hulle was dus ’n belangrike deel van die handhawing van [[maät]], die ideale orde van die natuur en menslike gemeenskap volgens die Egiptiese geloof.<ref>Dunand and Zivie-Coche 2005, pp. 89–91</ref> Die handhawing van maät was die hele doel van die Egiptiese godsdiens,<ref>Assmann 2001, p. 4</ref> en dit was ook die doel van die tempel.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, pp. 1–2</ref>
Omdat geglo is die farao het self goddelike mag, was die farao se goddelike natuur ’n sleutelelement van die Egiptiese tempel.<ref>Haeny, Gerhard, "New Kingdom 'Mortuary Temples' and 'Mansions of Millions of Years', in Shafer 1997, pp. 126, 281</ref> Die farao is as ’n heilige koning beskou as Egipte se verteenwoordiger by die gode.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, p. 3</ref> Dit was dus sy plig om die tempelrituele uit te voer. Dit is nie seker hoe dikwels hy aan dié rituele deelgeneem het nie, want die verspreiding van tempels oor die hele Egipte het dit onmoontlik vir hom gemaak om dit in alle gevalle te doen en die meeste van dié pligre is oorgelaat aan priesters. Die farao was egter verantwoordelike vir die instandhouding en uitbreiding van die tempels in sy ryk.<ref>Wilkinson 2000, pp. 8, 86</ref>
Elke tempel het ’n hoofgod gehad; die meeste is ook aan ander gode gewy.<ref>Meeks and Favard-Meeks 1996, pp. 126–128</ref> Alle gode het egter nie tempels gehad wat aan hulle gewy is nie. Die meeste van die gode wat wel tempels van hul eie gehad het, is net in sekere streke van Egipte aanbid.<ref>Wilkinson 2000, p. 82</ref> Baie van hulle was verbind met sekere stede, byvoorbeeld [[Ptah]] met [[Memphis, Egipte|Memphis]]. Baie van dié gode is verbind met die skepping van die heelal uit die [[oerheuwel]] en daarom is elke tempel verbind met die plek waar die skepping begin het.<ref>Reymond 1969, pp. 323–327</ref>
Farao's het ook tempels laat bou om hul gees in die hiernamaals te huisves, en dit was dikwels naby die plek van hal graftombers. Dit was dus eintlik dodetempels, en anders as die goddelike tempels. Daar is egter dikwels nie ’n duidelike onderskeid tussen die twee nie en Egiptenare het nie aparte woorde vir die twee soorte tempels gehad nie.<ref name="Haeny 89">Haeny, Gerhard, "New Kingdom 'Mortuary Temples' and 'Mansions of Millions of Years', in Shafer 1997, pp. 89–102</ref> Die rituele was ook nie uitsluitlik vir óf die afgestorwenes óf die gode nie.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, pp. 3–4</ref>
=== Ekonomies en administratief ===
[[Lêer:Nome deities with offerings.JPG.jpg|duimnael|links|270px|Provinsies, of [[nomos]]se, van Egipte bring offerandes vir die tempelgod.]]
Tempels was nie net plekke van aanbidding nie, maar ook ekonomiese sentrums. Hulle het duisende priesters, ambagsmanne en werkers in diens gehad.<ref>Wilkinson 2000, pp. 90–93</ref> Die ekonomie van ’n tempel was soortgelyk aan dié van ’n Egiptiese huishouding, met bediendes wat die tempelgod gedien het soos wat hulle met die eienaar van ’n landgoed sou gedoen het. Die verband word weerspieël deur die Egiptiese woord vir die tempeleiendom en -administrasie: ''pr'', wat beteken "huis" of "landgoed".<ref name="Spencer 17">Spencer 1984, p. 17</ref>
Van die tempel se voorraad het direk van die farao af gekom. In die Nuwe Ryk was dit dikwels buit van militêre veldtogte of belasting wat deur afhanklike state betaal is.<ref>Sauneron 2000, pp. 52–53</ref> Die farao kon ook ’n belasting instel wat direk na die tempel gegaan het.<ref>Evans 1961, pp. 216–217</ref>
’n Groot deel van die inkomste van die tempels was selfgegenereer. Groot stukke grondgebied langs die tempel, of soms in ’n heel ander gebied, het aan die tempel behoort. Die belangrikste hiervan was plase wat graan, vrugte of wyn geproduseer het of met vee geboer het. Tempels het veldtogte na die woestyn geloods wat bronne soos sout, heuning of wild ontgin het of edelgesteentes gemyn het.<ref>Haring 1997, pp. 372–379</ref> Sommige het vlote gehad wat by handel buite Egipte se grense betrokke was.
Soms is tempels ook gelas om ander uitgawes te dek. Die dodetempels van [[Thebe, Egipte|Thebe]] het byvoorbeeld voorraad verskaf aan die grafkelderbouers by [[Deir el-Medina]].<ref>Haring 1997, pp. 392–395</ref> ’n Tempel se grondgebied kon ook landwyd herversprei word en dit kon die ekonomiese landskap van Egipte verander.<ref>Quirke 2001, p. 168</ref> Die tempels was dus belangrike instrumente van die farao om die land se hulpbronne en mense te bestuur.<ref>Haring 1997, pp. 389, 394–396</ref> Tog het die priesters van die tempels groot mag gehad, en soms het hulle die farao se mag uitgedaag of selfs gekniehalter.<ref>Sauneron 2000, pp. 169–170, 182</ref>
== Konstruksie ==
[[Lêer:Karnak Ägyptisch-Hethitischer Friedensvertrag 06.jpg|duimnael|200px|Die steenblokke van ’n tempelmuur.]]
Tempels is regdeur [[Bo-Egipte|Bo-]] en [[Benede-Egipte]] gebou, asook in die Egipties beheerde [[oase]]s in die Libiese Woestyn en op die Sinai-skiereiland. In tydperke waarin Egipte Nubië oorheers het, is ook daar tempels gebou tot so ver suid as [[Djebel Barkal]].<ref>Wilkinson 2000, pp. 100, 233, 234</ref> Die meeste Egiptiese dorpe het een gehad,<ref>Wilkinson 2000, p. 16</ref> maar soms, soos met die dodetempels in Nubië, is die tempels in die oopte gebou.<ref name="Kemp">Kemp, Barry, "Temple and town in ancient Egypt", in Ucko et al., pp. 661, 666–667</ref> Die presiese ligging is dikwels om godsdienstige redes gekies, soos die mitiese geboorte- of begraafplek van ’n god. Die tempel se as kon ook oplyn met plekke van godsdienstige betekenis, soos die ligging van ’n naburige tempel, die plek waar die son opkom of spesifieke sterre. Die Groot Tempel van [[Aboe Simbel]] is byvoorbeeld so gebou dat die son twee keer per jaar op die standbeelde van die gode in die heiligdom skyn. Die meeste tempels het met die [[Nyl]]rivier opgelyn en hul as was min of meer oos-wes.<ref name="Wilkinson 36">Wilkinson 2000, pp. 36–37, 226</ref> Dit is egter ook beïnvloed deur die vloei van die rivier op ’n spesifieke plek.
’n Uitgebreide stel fondamentrituele het die bouwerk voorafgegaan, en nog rituele is uitgevoer as die bouwerk voltooi was om die tempel aan ’n sekere god te wy. Die bouwerk kon jare of selfs dekades duur.<ref name="Wilkinson 43">Wilkinson 2000, pp. 43–44</ref>
Die gebruik van klipstene vir die bou van latere Egiptiese tempels het hulle uitgesonder as die ewige huise van gode, in teenstelling met mense se huise wat met modderstene gebou is.<ref>Assmann 2001, p. 30</ref> Die hoofstene was van [[kalksteen|kalk-]] en [[sandsteen]], wat volop in Egipte was; stene wat harder was en dus moeiliker om te bewerk, soos [[graniet]], is in kleiner hoeveelhede vir individuele elemente soos obeliske gebruik.<ref name="Arnold 27">Arnold 1991, pp. 27–36, 47</ref> Die stene moes van naby die bouplek gekry word of is van ander plekke op die Nyl na die bouperseel vervoer.<ref>Wilkinson 2000, p. 40</ref>
Tempels is gebou op fondamente van steenblokke wat in sandgevulde slote gelê is.<ref>Arnold 1991, pp. 109–113</ref> Mure en ander strukture is met blokke van verskillende groottes gebou.<ref name="Arnold 120">Arnold 1991, pp. 120–122</ref> Die stene is in rye geplaas, gewoonlik sonder sement. Elke blok het by die ander om hom aangepas sodat dit perfek gepas het.<ref>Arnold 1991, pp. 115–122</ref> Die binnemure is gewoonlik met minder sorg gebou en stene van ’n swakker gehalte is gebruik.<ref>Arnold 1991, p. 148</ref> As die tempel voltooi was, is die stene afgewerk om ’n gladde oppervlak te verkry. Om dit te versier, is reliëfs uitgebeitel of as die stene van swakker gehalte was, is dit eers gepleister.<ref name="Robins 20">Robins 1986, pp. 20–25</ref> Die reliëfs is dan verder versier met verf, inlegwerk of verguldsel.<ref name="Uphill">Uphill, Eric, "The concept of the Egyptian palace as a 'ruling machine'", in Ucko et al., pp. 730–731</ref>
== Ontwerp en versiering ==
[[Lêer:SFEC AEH -ThebesNecropolis-2010-RamsesIII045.jpg|duimnael|250px|Die tempel van [[Ramses III]] by Medinet Haboe, omring deur die oorblyfsels van sekondêre geboue.]]
Soos met alle Egiptiese geboue het die ontwerp van tempels klem gelê op orde en simmetrie, en dit gekombineer met geometriese patrone met gestileerde organiese motiewe.<ref>Arnold, Dieter, "Architecture", in Redford 2001, vol. I, pp. 113–114</ref> Die grondplan is gewoonlik aangepas by ’n as wat van die heiligdom tot by die hoofingang geloop het. In latere tempels, byvoorbeeld uit die Nuwe Ryk en later, het die pad wat in feesoptogte gebruik is, die as gevorm. Die pad tussen die heiligdom en hoofingang was bedoel vir gebruik deur gode; mense het meestal kleiner ingange gebruik.<ref name="Assmann 31">Assmann 2001, pp. 31–33</ref> Die tipiese dele van die tempel, soos die suile, sale, binnehowe en hoë ingangspilare, is met dié pad langs gerangskik in ’n tradisionele, maar buigsame orde. Die mure om die tempel het talle kleiner geboue bevat.<ref name="Dunand 79">Dunand and Zivie-Coche 2005, pp. 79–82</ref>
Baie tempels is uit rotse gekap, soos by Aboe Simbel, of die binneste kamers is uit rotse gekap met bykomende strukture langsaan gebou, soos by [[Wadi es-Seboea]]. In sommige tempels, soos die dodetempels by [[Deir el-Bahari]], het die hoofpad met terrasse opgeloop na bo.
=== Heiligdom ===
Die tradisionele patroon van die tempels was hoogs simbolies. Dit was ’n grootliks uitgebreide weergawe van ’n Egiptiese huis, wat die doel daarvan as die huis van ’n god weerspieël het.<ref name="Spencer 17" /> Die heiligdom is vereenselwig met die [[oerheuwel]] waaruit die wêreld volgens die [[Egiptiese mitologie]] ontstaan het, en met ’n grafkelder waarheen die god se ''[[Egiptiese siel#Ba|ba]]'', of gees, gekom het om sy standbeeld te beset, soos gewone mense se gees hul [[mummie]] beset het.<ref>Assmann 2001, pp. 38, 43–44</ref> Hierdie plek moes van die onreine buitewêreld geïsoleer word, dikwels deur ander kamers en gange.<ref name="Assmann 31" /> Hoe nader ’n mens dus na die heiligdom beweeg het, hoe minder lig het van buite af ingeskyn en hoe meer beperkings was daar op wie daar mag kom.
=== Binneste kamers ===
[[Lêer:Edfu naos.jpg|duimnael|links|230px|Die altaar in die heiligdom van die Edfoe-tempel.]]
Die binneste kamers was om die heiligdom gesentreer. In baie dodetempels was standbeelde van die afgestorwe farao in dié kamers, of dit het ’n vals deur bevat waar sy ''ba'' sou verskyn het om offerandes te aanvaar.<ref>Arnold, Dieter, "Royal Cult Complexes of the Old and Middle Kingdoms", in Shafer 1997, pp. 71–72</ref> Daar was ook ander kapelle vir die gode wat met die tempelgod verbind is. As die tempelgod manlik was, was die kleiner kapelle gewoonlik gewy aan sy mitiese vrou en kind. In dodetempels was hulle gewoonlik gewy aan gode wat met koningskap verbind word.<ref>Wilkinson 2000, pp. 70, 82, 178–179</ref>
In ander kamers is seremoniële toerusting, rituele tekste of kosbaarhede gebêre, of dit het ’n spesifieke rituele funksie gehad. In die buitemuur aan die agterkant van die tempel was dikwels nisse waar mense kon bid tot die tempelgod – dit was die naaste wat hulle aan die heiligdom kon kom.<ref name="Teeter 1993, p. 31">Teeter 1993, p. 31</ref>
=== Sale en binnehowe ===
[[Lêer:SFEC EGYPT ESNA 2006-012.JPG|duimnael|220px|Die suilesaal van die Esna-tempel.]]
Sale met groot suile het regdeur die Egiptiese geskiedenis in die tempels voorgekom. Van die Nuwe Ryk af was hulle gewoonlik reg voor die heiligdom-area geleë.<ref name="Arnold 113">Arnold 2003, pp. 113, 180</ref> Daar was minder beperkings oor wie daar kon kom. Die sale was dikwels ook donker. ’n Tipiese voorbeeld van so ’n saal is die Groot Suilesaal by [[Karnak]], waarvan die suile 21 meter hoog was. Die suile was dikwels in die vorm van [[plant]]e soos die lotus of papirus, wat simbolies was van die mitologiese moeras wat die oerheuwel tydens die skepping omring het.
Daarbenewens was oop binnehowe, wat oorgangsgebiede was tussen die openbare ruimtes en die meer beperkte ruimtes om die heiligdom. Hier het die mense die priester ontmoet of byeengekom met feeste. Voor elke binnehof was groot pilare, wat veral van die Nuwe Ryk af ’n kenmerkende eienskap van die Egiptiese tempel se fasade geword het.
=== Buitemuur ===
Om die hele perseel was ’n muur gebou wat die tempel moes beskerm teen wanorde van buite.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, p. 5</ref> Soms het hulle ook as beskermingsmure gedien teen invallers soos die [[Persië|Perse]].<ref>Arnold 1999, p.93</ref>
Teen die mure was verskeie geboue wat verband gehou het met die tempel se funksie. Daar was onder meer kapelle wat aan satellietgode gewy was. Om sommige tempels was mere waar water gekry is vir rituele, waar priesters kon was en wat die water gesimboliseer het waaruit die wêreld geskep is.<ref name="Dunand 79" /> Sanatoriums in sommige tempels het ’n plek gebied vir siekes wat op helingsdrome van die gode gewag het. Daar was ook kombuise, werkkamers en stoorplekke.<ref name="Wilkinson 74">Wilkinson 2000, pp. 74–75</ref> ’n Belangrike gebou was die ''pr-ˁnḫ'' of "huis van die lewe", waar die priesters die tempel se heilige geskrifte geskryf, gekopieer en geredigeer het. Dit was ook ’n plek van kennis met werke oor niegodsdienstige onderwerpe soos [[geskiedenis]], [[geologie]], [[sterrekunde]] en [[medisyne]].<ref>Sauneron 2000, pp. 132–142</ref>
=== Versiering ===
[[Lêer:SFEC-MEDINETHABU-2009-11-14-0008.JPG|duimnael|220px|links|Versierings aan die deurkosyne en plafonne by Medinet Haboe.]]
Die tempels was ryklik versier met reliëfs en standbeelde, wat alles ’n godsdienstige betekenis gehad het. Daar is geglo die gode is teenwoordig in die standbeelde en gee aan die tempel ’n heilige mag.<ref>Assmann 2001, p. 43</ref> Simbole van plekke in Egipte of die heelal het die mitiese elemente van die bouwerk aangevul. Beelde van rituele het klem gelê op die magiese uitwerking daarvan. Omdat die embleme godsdienstig van aard was, het dit ’n geïdealiseerde weergawe van die werklikheid uitgebeeld wat gedui het op die doel van die tempel eerder as op werklike gebeure.<ref>Gundlach, Rolf, "Temples", in Redford 2001, pp. 369, 371–372</ref> Alle beelde het byvoorbeeld gewys dat die koning die rituele uitvoer terwyl die priesters, as hulle uitgebeeld is, ’n sekondêre rol speel. Dit was onbelangrik dat hy selde teenwoordig was by die rituele; dit was sy rol as tussenganger tussen gode en mense wat saak gemaak het.<ref>Dunand & Zivie-Coche 2005, pp. 99–100</ref>
Die belangrikste vorm van versiering was reliëfs.<ref name="Gundlach 371">Gundlach, Rolf, "Temples", in Redford 2001, p. 371</ref> Dit het mettertyd al hoe meer geword en in latere tempels is die mure, plafonne, pilare en selfs balke alles versier.<ref>Finnestad, Ragnhild Bjerre, "Temples of the Ptolemaic and Roman Periods: Ancient Traditions in New Contexts", in Shafer 1997, p. 191</ref> Die reliëfs is geverf in die basiese kleure – swart, wit, rooi, geel, groen en blou – hoewel verf soms gemeng is om ander kleure te kry.<ref name="Robins 20" /> Verguldsels of gekleurde glas kon ook vir inlegsels gebruik word.<ref name="Uphill" />
Die reliëfs, van tonele sowel as [[Egiptiese hiërogliewe|hiërogliewe]], is van die belangrikste bronne van inligting oor Antieke Egipte. Hulle bevat kalenders van feeste en die woorde van gesange, vertel van die mites en beeld rituele uit. Farao's het vertel van hul bouwerk en hul militêre veldtogte teen die vyande van Egipte.<ref name="Gundlach 371" /> Die versierings in ’n spesifieke kamer vertel van die rituele wat daar plaasgevind het of wat die simboliese doel van die kamer was, en dit verskaf inligting oor die tempel se aktiwiteite.<ref>Arnold 2003, p. 205</ref>
Standbeelde, obeliske en pilare het oral in die tempels gestaan. Beelde van farao's was soms enorm: die grootstes was die beeld van Memnon by die dodetempel van [[Amenhotep III]] en die beeld van [[Ramses II]] in die [[Thebe, Egipte|Thebaanse dodeakker]].<ref>Wilkinson 2000, pp. 57–60</ref> Daar was ook beelde van gode, dikwels in die vorm van ’n sfinks, wat simbole van beskerming was. Die belangrikste standbeelde was die kultusbeelde, wat gewoonlik versier is met goud en edelstene.<ref>Wilkinson 2000, p. 70</ref>
== Godsdiensbedrywighede ==
=== Daaglikse rituele ===
Die daaglikse offeranderitueel was in al die tempels min of meer dieselfde, hoewel die presiese volgorde van gebeure onseker is.<ref name="Thompson">Thompson, Stephen E., "Cults: An Overview", in Redford 2001, vol. I p. 328</ref> Teen sonsopkoms het ’n priester die heiligdom binnegegaan met ’n kers om lig te verskaf. Hy het voor die altaar met die beeld van die tempelgod gekniel en sy lof met gesange besing. Nadat hy die vertrek met water en [[wierook]] gereinig het, het hy ’n beeldjie van die godin [[Maät]] voor die god gesit. Hy het die god dan van die altaar af gehaal, sy klere vervang en die beeld gesalf.<ref name="Dunand 90">Dunand and Zivie-Coche 2005, pp. 90–91</ref> Die een of ander tyd sou die priester ook ’n maaltyd voorsit wat ’n verskeidenheid vleis, groente, vrugte en brood sou insluit.<ref name="Thompson" /> Daar is geglo die god nuttig net die spirituele essensie van die maaltyd. Dus kon die kos ook aan ander standbeelde in die tempel aangebied word, en daarna na plaaslike dodekapelle geneem word vir nuttiging deur die afgestorwenes voordat die priesters eindelik die kos self geëet het.<ref>Englund, Gertie, "Offerings: An Overview", in Redford 2001, vol. II, p. 566</ref>
Ander offeranderituele het smiddae en met sonsondergang plaasgevind, hoewel die heiligdom nie weer oopgemaak is nie.<ref name="Dunand 90" /> Ander seremonies het ook daagliks plaasgevind, insluitende dié wat met ’n sekere god verband gehou het. In die kultus van die songod, [[Ra]], is gesange byvoorbeeld dag en nag gesing vir elke uur van sy reis deur die lug.<ref>Quirke 2001, p. 54</ref> In baie seremonies is die gevegte teen die magte van chaos nageboots.
Die Egiptenare het geglo alle rituele het ’n uitwerking gehad deur middel van towerkrag.<ref>Bleeker 1967, p. 44</ref> Vir hulle was towerkrag (''[[heka]]'') ’n basiese mag wat met rituele gemanipuleer is. Deur die gebruik van towerkrag is mense, voorwerpe en aksies gelykgestel met eweknieë in die goderyk en daarom sou dit ’n uitwerking hê op gebeure onder die gode.<ref name="Ritner 247">Ritner 1993, pp. 247–249</ref> In die daaglikse offerandes is die kultusstandbeeld byvoorbeeld gelykgestel met die god [[Osiris]], ongeag van watter god die standbeeld was. Die priester wat die ritueel uitgevoer het, is gelykgestel met [[Horus]], die lewende seun van Osiris wat in die mitologie offerandes aan sy pa bring. Dit was die standaard vir die verhouding tussen lewende mense en die afgestorwenes aan wie hulle offerandes bring, en eindelik het dit die standaard geword vir alle verhoudings tussen die lewendes en die dooies.<ref>Assmann 2001, pp. 49–51</ref> Deur homself gelyk te stel met ’n god in ’n mite, kon die priester dus in wisselwerking tree met die tempelgod.<ref name="Ritner 247" />
=== Feeste ===
[[Lêer:SFEC-RAMSES-II-TEMPLE-2009-130.JPG|duimnael|280px|Priesters dra ’n feesboot.]]
Op dae wat ’n besondere godsdienstige betekenis gehad het, is die daaglikse rituele vervang met feestelike seremonies. Die meeste feeste was jaarliks, hoewel nie altyd nie.<ref>Spalinger, Anthony, "Festivals", in Redford 2001, vol. I, p. 521</ref> Hulle het plaasgevind volgens die Egiptiese kalender, wat selde ooreengestem het met die werklike tyd van die jaar. Hoewel baie feeste dus hul oorsprong in die seisoene gehad het, het die tye waarop hulle gevier is nie meer met dié seisoene ooreengestem nie.<ref>Spalinger 1998, 257–258</ref> Die meeste feeste is by een tempel gehou, maar soms is meer tempels of ’n hele streek se tempels betrek; ’n paar feeste is regdeur die land gevier. In die Nuwe Ryk en later het die tempelkalenders tientalle feeste ingesluit, en dus is sommige dalk net deur die priesters gevolg.<ref name="Wilkinson 95">Wilkinson 2000, pp. 95–96</ref> Op feeste waar optogte gehou is, het die bevolking egter ook deelgeneem. Dan is gesange gesing en het musikante opgetree.<ref>Sauneron 2000, pp. 92–94, 96</ref>
Feeste het ook ingesluit die uitbeelding van mitiese gebeure of ander simboliese aksies, soos die sny van ’n koringgerf tydens oesfeeste wat gewy was aan die god [[Min (god)|Min]].<ref>Bleeker 1967, pp. 25, 40</ref> Baie sulke seremonies het net op die tempelterrein plaasgevind, maar soms het dit ’n besoek van die tempelgod aan die tempel van ’n ander god behels. Dan het die priesters die kultusstandbeeld in sy boot uit die tempel gedra. Die boot kon heelpad oor land gedra wees, of in ’n regte boot geplaas word om op die rivier te reis. Die doel van die gode se besoeke het gewissel; soms was vrugbaarheid ter sprake: in die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese Tydperk]] is die beeld van [[Hathor]] jaarliks van die [[Dendera-tempel]] vervoer na [[Edfoe]], die tempel van haar mitologiese man, Horus, en die beelde van die twee gode het dan verskeie nagte saam deurgebring om die geboorte van hul kind Harsomptus te vier.<ref name="Wilkinson 95" />
Ander feesreise het verband gehou met die ideologie van koningskap. Een van hulle was die [[Opet-fees]], ’n baie belangrike seremonie tydens die Nuwe Ryk waarin die beeld van [[Amoen]] by Karnak die beeld van Amoen by [[Luxor]] besoek het om die koning se goddelike bewind te bekragtig.<ref>Bell, Lanny, "The New Kingdom 'Divine' Temple: The Example of Luxor", in Shafer 1997, pp. 158, 174–176</ref> Ander het weer ’n begrafnis-aard gehad, soos die Mooi Fees van die Vallei, wanneer Amoen van Karnak na Medinet Haboe gereis het om begrafnisrituele uit te voer vir die agt gode van die [[Ogdoad]], wat daar begrawe sou gewees het.<ref name="Wilkinson 95" /> Die gemeenskaplike doel van die verskeie feeste was om die lewe onder die gode en in die kosmos te hernu.<ref>Bleeker 1967, p. 22</ref>
=== Orakels ===
Teen die begin van die Nuwe Ryk, of moontlik vroeër, was die feesseremonie ook ’n geleentheid waar mense [[orakel]]s van die gode kon vra. Hul vrae het gegaan oor van verlore voorwerpe tot die beste aanstelling in ’n regeringsposisie. Die bewegings van die boot waarin die god gedra is, het die god se antwoorde aangedui met ’n "ja" of "nee", deur oor te kantel na een van ’n paar tablette waarop moontlike antwoorde geskryf is of deur in die rigting van ’n spesifieke mens in die skare te wys. Teen die [[Derde Oorgangstydperk van Egipte|Derde Oorgangstydperk]] is orakels uitgebrei na buite feestye sodat mense meer gereeld die gode se raad kon vra. Priesters het die beweging van heilige diere geïnterpreteer of die antwoorde namens die gode verskaf.<ref>Frankfurter 1998, pp. 148–152</ref> Die priesters se veronderstelde vermoë om namens die gode te praat of hul tekens te interpreteer, het aan hulle groot politieke invloed gegee en dit onder meer vir die hoëpriesters van Amoen moontlik gemaak om Bo-Egipte tydens die Derde Oorgangstydperk te oorheers.<ref name="Kruchten">Kruchten, Jean-Marie, "Oracles", in Redford 2001, vol. II, pp. 609–611</ref>
== Verval ==
Nadat die Antieke Egiptiese godsdiensbedrywighede gestaak is, het die tempels algaande vervalle geraak. Baie is deur [[Christendom|Christene]] verniel of afgebreek in ’n poging om die oorblyfsels van heidense gebruike te vernietig. Plaaslike mense het die stene begin wegdra om vir nuwe geboue te gebruik.<ref name="Snape 60">Snape 1996, p. 60</ref> Wat nie deur die mens verniel is nie, was oorgelaat aan wind en weer. Tempels in woestyngebiede is toegewaai met sand en dié naby die Nyl, veral in Benede-Egipte, is soms heeltemal onder die rivier se slik begrawe. Baie groot tempelterreine soos [[Memphis, Egipte|Memphis]] en [[Heliopolis (antiek)|Heliopolis]] is in puin gelê, terwyl kleiner terreine ver weg van die digbevolkte gebiede grootliks onaangeraak gebly het. Met die begrip van hiërogliewe wat verlore geraak het, het inligting oor die Antieke Egiptiese kultuur en geloof onverstaanbaar opgesluit gelê in die tempels wat wel behoue gebly het.<ref>Wilkinson 2000, pp. 29, 102, 112–114</ref>
Die situasie het grootliks verander met die Franse militêre veldtog in 1798 in Egipte, waartydens talle geleerdes na die land gekom het om die antieke monumente te bestudeer. Dit het in Europa ’n groot belangstelling in die land gewek. In die vroeë [[19de eeu]] het al hoe meer Europeërs na Egipte begin reis om die monumente te sien en Egiptiese oudhede te versamel.<ref>Fagan 2004, pp. 55–57</ref> Baie voorwerpe, klein en groot, is deur ander regerings en private versamelaars verwyder. Dit het gelei tot die herontdekking van terreine soos Aboe Simbel, maar artefakte en soms hele tempels is ongeërg behandel.<ref>Fagan 2004, pp. 103, 126, 179–181</ref> Die ontdekkings van dié tyd het egter gelei tot die ontsyfering van die hiërogliewe en die begin van [[Egiptologie]] as ’n wetenskap.<ref>Fagan 2004, pp. xi, 160–162</ref>
Die vroeë Egiptoloë het die tempels intensief bestudeer, maar hul fokus was op die versameling van artefakte om na hul onderskeie lande te stuur, en hul opgrawingsmetodes het soms verdere skade aangerig.<ref>Fagan 2004, pp. 177–181</ref> Mettertyd het die idee posgevat dat die artefakte eerder bewaar moes word. Die Egiptiese regering het beheer van die argeologiese bedrywighede oorgeneem namate die land onafhankliker geraak het. Selfs in onlangse tye was daar egter bedreigings. Een daarvan was die bou van die [[Aswandam]] in die 1960's, toe van die tempels in Laer Nubië, onder meer Philae en Aboe Simbel, oorvloei sou word deur die nuutgevormde [[Nassermeer]]. Danksy ’n poging van die [[Verenigde Nasies]] is van die bedreigde tempels op hoër grond herbou,<ref>Fagan 2004, pp. 250–251</ref> maar verskeie ander het onder die meer verdwyn.<ref>Wilkinson 2000, pp. 219–220, 230</ref>
Vandag is daar tientalle terreine met aansienlike tempeloorblyfsels.<ref>Wilkinson 2000, Pt. V, ''passim''</ref> Baie meer het egter bestaan, en geen van die groot tempels in Benede- of Middel-Egipte het bewaar gebly nie.<ref>Baines, John, "Temples as symbols, guarantors, and participants in Egyptian civilization", in Quirke 1998, p. 226</ref> Dié wat wel bewaar gebly het, soos by Karnak, Luxor en Aboe Simbel, lok toeriste van oor die wêreld en die toerismebedryf maak ’n groot deel uit van die Egiptiese ekonomie.<ref>Egypt State Information Service, "Diversity of the Egyptian tourism modes" and "Significance of tourism in National Economy", in [http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1042 "Tourism: Introduction"]</ref> Die Egiptiese regering probeer ’n balans handhaaf tussen die eise van toerisme en die behoefte om die antieke monumente te beskerm teen skade deur toeriste.<ref>Fagan 2004, pp. 252–253</ref>
Argeologiese werk duur ook steeds voort, want baie tempels is nog begrawe en van die bestaande tempels is nog nie goed bestudeer nie. Van die verwoeste tempels, soos dié van [[Achenaten]], word selfs herbou. Hierdie pogings help begrip van die tempels aan, wat weer help om die Antieke Egiptiese kultuur as ’n geheel beter te verstaan.<ref name="Wilkinson 7">Wilkinson 2000, pp. 7, 240–242</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}
== Bronne ==
{{refbegin|3}}
* {{cite book|last=Arnold|first=Dieter|title=Building in Egypt: Pharaonic Stone Masonry|year=1991|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-511374-8}}
* {{cite book|last=Arnold|first=Dieter|others=Translated by Sabine H. Gardiner and Helen Strudwick. Edited by Nigel and Helen Strudwick|title=The Encyclopedia of Ancient Egyptian Architecture|year=2003|origyear=1994|publisher=Princeton University Press|isbn=0-691-11488-9}}
* {{cite book|last=Arnold|first=Dieter|title=Temples of the Last Pharaohs|year=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-512633-5}}
* {{cite book|last=Assmann|first=Jan|authorlink=Jan Assmann|others=Translated by David Lorton|title=The Search for God in Ancient Egypt|year=2001|origyear=1984|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-3786-5}}
* {{cite book|last=Bleeker|first=C. J.|title=Egyptian Festivals: Enactments of Religious Renewal|year=1967|publisher=E. J. Brill}}
* {{cite book|last=Dunand|first=Françoise|author2=Christiane Zivie-Coche|others=Translated by David Lorton|title=Gods and Men in Egypt: 3000 BCE to 395 CE|year=2005|origyear=2002|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-8853-2}}
* {{cite web|author=Egypt State Information Service|title=Tourism: Introduction|url=http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1042|accessdate=24 Februarie 2011}}
* {{cite journal|last=Evans| first=J. A. S. |title=A Social and Economic History of an Egyptian Temple in the Graeco-Roman Period|journal=Yale Classical Studies|volume=17|year=1961|pages=100–110}}
* {{cite book|last=Fagan|first=Brian|authorlink=Brian M. Fagan|title=The Rape of the Nile: Tomb Robbers, Tourists, and Archaeologists in Egypt, Revised Edition|year=2004|publisher=Westview Press|isbn=0-8133-4061-6}}
* {{cite book|last=Frankfurter| first=David|title=Religion in Roman Egypt: Assimilation and Resistance|publisher=Princeton University Press|year=1998| isbn=0-691-07054-7}}
* {{cite book|last=Haring|first=B. J. J.|title=Divine Households: Administrative and Economic Aspects of the New Kingdom Royal Memorial Temples in Western Thebes|year=1997|publisher=Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten| isbn=90-6258-212-5}}
* {{cite book|last=Johnson| first=Janet H.|editor-last=Lesko|editor-first=Leonard H.|title=Egyptological Studies in Honour of Richard A. Parker|publisher=Brown|year=1986|chapter=The Role of the Egyptian Priesthood in Ptolemaic Egypt|isbn=0-87451-321-9}}
* {{cite book|last=Lehner|first=Mark|authorlink=Mark Lehner|title=The Complete Pyramids: Solving the Ancient Mysteries|year=1997|publisher=Thames and Hudson| isbn=0-500-05084-8}}
* {{cite book|editor-last=Lipiński|editor-first=Edward|title=State and Temple Economy in the Ancient Near East|year=1978|publisher=Departement Oriëntalistiek| isbn=90-70192-03-9}}
* {{cite book|last=Meeks|first=Dimitri|author2=Christine Favard-Meeks|others=Translated by G. M. Goshgarian|title=Daily Life of the Egyptian Gods|year=1996|origyear=1993|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-3115-8}}
* {{cite book|last=Quirke|first=Stephen|authorlink=Stephen Quirke|title=The Cult of Ra: Sun Worship in Ancient Egypt|year=2001|publisher=Thames and Hudson| isbn=0-500-05107-0}}
* {{cite book|editor-last=Quirke|editor-first=Stephen|title=The Temple in Ancient Egypt: New Discoveries and Recent Research|year=1997|publisher=British Museum Press| isbn=0-7141-0993-2}}
* {{cite book|editor-last=Redford|editor-first=Donald B.|editor-link=Donald B. Redford|title=The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt|year=2001|publisher=Oxford University Press| isbn=0-19-510234-7}}
* {{cite book|last=Reymond|first=E. A. E.|title=The Mythical Origin of the Egyptian Temple|year=1969|publisher=Manchester University Press| isbn=0-7190-0311-3}}
* {{cite book|last=Ritner|first=Robert Kriech|title=The Mechanics of Ancient Egyptian Magical Practice|year=1993|publisher=The Oriental Institute of the University of Chicago| isbn=0-918986-75-3}}
* {{cite book|last=Robins|first=Gay|title=Egyptian Painting and Relief|year=1986|publisher=Shire Publications| isbn=0-85263-789-6}}
* {{cite book|last=Sauneron|first=Serge|authorlink=Serge Sauneron|others=Translated by David Lorton|title=The Priests of Ancient Egypt, New Edition|year=2000|origyear=1988|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-8654-8}}
* {{cite book|editor-last=Shafer|editor-first=Byron E.|title=Temples of Ancient Egypt|year=1997|publisher=Cornell University Press| isbn=0-8014-3399-1}}
* {{cite book|last=Snape|first=Steven|title=Egyptian Temples|year=1996|publisher=Shire Publications| isbn=0-7478-0327-7}}
* {{cite journal|last=Spalinger|first=Anthony J.|title=The Limitations of Formal Ancient Egyptian Religion|journal = Journal of Near Eastern Studies|volume=57|issue = 4|date =Oktober 1998 |jstor=545450}}
* {{cite book|last=Spencer|first=Patricia|title=The Egyptian Temple: A Lexicographical Study|year=1984|publisher=Kegan Paul International| isbn=0-7103-0065-4}}
* {{cite journal|last=Teeter|first=Emily|title=Popular Worship in Ancient Egypt|journal=KMT|volume=4|issue=2|date=Summer 1993}}
* {{cite book|last=Wilkinson|first=Richard H.|authorlink=Richard H. Wilkinson|title=The Complete Temples of Ancient Egypt|year=2000|publisher=Thames and Hudson| isbn=0-500-05100-3}}
* {{cite book|editor1-link=Peter Ucko|editor1-last=Ucko|editor1-first=Peter J.|editor2-last=Tringham|editor2-first=Ruth|editor3-last=Dimbleby|editor3-first=G. W.|title=Man, Settlement and Urbanism|year=1973|publisher=Duckworth| isbn=0-7156-0589-5}}
{{refend}}
== Eksterne skakels ==
* {{Commons-kategorie inlyn|Ancient Egyptian Temples}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Egyptian temple|Engelse Wikipedia]]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Geboue en strukture van Antieke Egipte]]
[[Kategorie:Religie in Egipte]]
[[Kategorie:Tempels]]
mlmiewy6lficups3zj3bydzbx7wz29t
2518029
2518023
2022-08-07T16:11:30Z
Odriskelmac11
115344
verbeter
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Philae Temple R03.jpg|duimnael|340px|Die tempel van [[Isis]] by Philae, met suile en ’n toe binnehof links en die onderdakgebou regs.]]
[[Lêer:Thebes, Luxor, Egypt, Temple of Hatshepsut.jpg|duimnael|340px|Die dodetempel van [[farao]] [[Hatsjepsoet]].]]
'''Egiptiese tempels''' is gebou vir die amptelike aanbidding van die [[Egiptiese mitologie|gode]] en gedenking van die [[farao|farao's]] in [[Antieke Egipte]] en streke onder Egiptiese beheer. Tempels is beskou as die huise van die gode of konings aan wie hulle gewy is. Hier het die Egiptenare verskeie rituele uitgevoer: offerandes gebring, die gode se mitologiese interaksies nageboots met feeste en die magte van chaos afgeweer. Dié rituele is beskou as noodsaaklik vir die handhawing van [[maät]], die goddelike orde van die [[heelal]].
Dit was die farao's se plig om vir die gode te sorg en hulle het groot bedrae bestee aan die bou en instandhouding van die tempels. Hulle was genoodsaak om die meeste van hul rituele pligte oor te laat aan verskeie priesters, maar die grootste deel van die bevolking was uitgesluit van direkte deelname aan seremonies en toegang tot die heiligste plekke was vir hulle verbode. Tog was die tempel ’n belangrike godsdienstige plek vir Egiptenare van alle klasse; hulle het daar gaan bid, offerandes gebring en leiding van die gode gevra met behulp van ’n [[orakel]].
Die belangrikste plek in die tempel was die heiligdom, wat gewoonlik ’n kultusafbeelding, ’n [[standbeeld]] van die god, bevat het. Die kamers buite die heiligdom het mettertyd groter en uitspattiger geword – tempels het dus ontwikkel van klein altare in die laat [[Voordinastiese tydperk van Egipte|voordinastiese tydperk]] (laat 4de millennium v.C.) tot massiewe steengeboue in die [[Nuwe Ryk]] (omstreeks [[1550 v.C.|1550]]–[[1070 v.C.]]) en later. Hierdie aanbiddingsplekke was van die grootste en langs oorblywende voorbeelde van die Antieke Egiptiese [[argitektuur]], en die elemente is gerangskik en versier volgens ’n ingewikkelde patroon van godsdienstige simboliek. Hulle het gewoonlik bestaan uit ’n paar toe sale, oop howe en massiewe ingangsuile wat opgelyn het met die pad wat deur feesoptogte gevolg is. Buite die tempel was ’n buitemuur met ’n groot verskeidenheid kleiner geboue.
’n Groot tempel het ook groot stukke grond besit en duisende werkers in diens gehad wat in die tempel se behoeftes voorsien het. Hulle was dus belangrike godsdienstige én ekonomiese sentrums. Die priesters wat hierdie magtige instellings beheer het, het aansienlike invloed gehad en hoewel hulle veronderstel was om ondergeskik aan die farao te wees, het hulle soms sy mag uitgedaag.
Tempels is steeds gebou nadat Egipte sy onafhanklikheid verloor en ’n provinsie van die [[Romeinse Ryk]] geword het. Met die koms van die [[Christendom]] is volgelinge van die Egiptiese gode al hoe meer vervolg en die laaste tempel is in [[550]] n.C. gesluit. Die geboue is eeue lank verniel en verwaarloos, maar aan die begin van die [[19de eeu]] het belangstelling in Antieke Egipte weer opgevlam en gelei tot die ontstaan van [[Egiptologie]]. Duisende mense het Egipte besoek om die antieke beskawings se oorblyfsels te sien. Tientalle tempel het behoue gebly en van hulle het beroemde toeriste-attraksies geword wat baie bydra tot die ekonomie van [[Egipte|moderne Egipte]]. [[Egiptoloog|Egiptoloë]] bestudeer steeds die tempels en oorblyfsels van verwoeste tempels omdat hulle belangrike bronne van inligting is oor die Antieke Egiptiese beskawing.
== Funksies ==
=== Godsdienstig ===
[[Lêer:Seti before Amun.jpg|duimnael|160px|’n Reliëf van farao [[Seti I]] wat rituele uitvoer vir die god [[Amoen]].]]
Antieke Egiptiese tempels was veronderstel om plekke te wees waar die gode op aarde kon bly. Die woord wat die Egiptenare algemeen vir die tempelgebou gebruik, is juis ''ḥwt-nṯr'', "huis van ’n god".<ref>Spencer 1984, p. 22, 44; Snape 1996, p. 9</ref> ’n God se teenwoordigheid in die tempel het die menslike en goddelike ryke verbind en mense in staat gestel om deur middel van rituele met die gode te kommunikeer. Daar is geglo hierdie rituele het die gode onderhou en in staat gestel om sy rol in die natuur vol te hou. Hulle was dus ’n belangrike deel van die handhawing van [[maät]], die ideale orde van die natuur en menslike gemeenskap volgens die Egiptiese geloof.<ref>Dunand and Zivie-Coche 2005, pp. 89–91</ref> Die handhawing van maät was die hele doel van die Egiptiese godsdiens,<ref>Assmann 2001, p. 4</ref> en dit was ook die doel van die tempel.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, pp. 1–2</ref>
Omdat geglo is die farao het self goddelike mag, was die farao se goddelike natuur ’n sleutelelement van die Egiptiese tempel.<ref>Haeny, Gerhard, "New Kingdom 'Mortuary Temples' and 'Mansions of Millions of Years', in Shafer 1997, pp. 126, 281</ref> Die farao is as ’n heilige koning beskou as Egipte se verteenwoordiger by die gode.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, p. 3</ref> Dit was dus sy plig om die tempelrituele uit te voer. Dit is nie seker hoe dikwels hy aan dié rituele deelgeneem het nie, want die verspreiding van tempels oor die hele Egipte het dit onmoontlik vir hom gemaak om dit in alle gevalle te doen en die meeste van dié pligre is oorgelaat aan priesters. Die farao was egter verantwoordelike vir die instandhouding en uitbreiding van die tempels in sy ryk.<ref>Wilkinson 2000, pp. 8, 86</ref>
Elke tempel het ’n hoofgod gehad; die meeste is ook aan ander gode gewy.<ref>Meeks and Favard-Meeks 1996, pp. 126–128</ref> Alle gode het egter nie tempels gehad wat aan hulle gewy is nie. Die meeste van die gode wat wel tempels van hul eie gehad het, is net in sekere streke van Egipte aanbid.<ref>Wilkinson 2000, p. 82</ref> Baie van hulle was verbind met sekere stede, byvoorbeeld [[Ptah]] met [[Memphis, Egipte|Memphis]]. Baie van dié gode is verbind met die skepping van die heelal uit die [[oerheuwel]] en daarom is elke tempel verbind met die plek waar die skepping begin het.<ref>Reymond 1969, pp. 323–327</ref>
Farao's het ook tempels laat bou om hul gees in die hiernamaals te huisves, en dit was dikwels naby die plek van hal graftombers. Dit was dus eintlik dodetempels, en anders as die goddelike tempels. Daar is egter dikwels nie ’n duidelike onderskeid tussen die twee nie en Egiptenare het nie aparte woorde vir die twee soorte tempels gehad nie.<ref name="Haeny 89">Haeny, Gerhard, "New Kingdom 'Mortuary Temples' and 'Mansions of Millions of Years', in Shafer 1997, pp. 89–102</ref> Die rituele was ook nie uitsluitlik vir óf die afgestorwenes óf die gode nie.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, pp. 3–4</ref>
=== Ekonomies en administratief ===
[[Lêer:Nome deities with offerings.JPG.jpg|duimnael|links|270px|Provinsies, of [[nomos]]se, van Egipte bring offerandes vir die tempelgod.]]
Tempels was nie net plekke van aanbidding nie, maar ook ekonomiese sentrums. Hulle het duisende priesters, ambagsmanne en werkers in diens gehad.<ref>Wilkinson 2000, pp. 90–93</ref> Die ekonomie van ’n tempel was soortgelyk aan dié van ’n Egiptiese huishouding, met bediendes wat die tempelgod gedien het soos wat hulle met die eienaar van ’n landgoed sou gedoen het. Die verband word weerspieël deur die Egiptiese woord vir die tempeleiendom en -administrasie: ''pr'', wat beteken "huis" of "landgoed".<ref name="Spencer 17">Spencer 1984, p. 17</ref>
Van die tempel se voorraad het direk van die farao af gekom. In die Nuwe Ryk was dit dikwels buit van militêre veldtogte of belasting wat deur afhanklike state betaal is.<ref>Sauneron 2000, pp. 52–53</ref> Die farao kon ook ’n belasting instel wat direk na die tempel gegaan het.<ref>Evans 1961, pp. 216–217</ref>
’n Groot deel van die inkomste van die tempels was selfgegenereer. Groot stukke grondgebied langs die tempel, of soms in ’n heel ander gebied, het aan die tempel behoort. Die belangrikste hiervan was plase wat graan, vrugte of wyn geproduseer het of met vee geboer het. Tempels het veldtogte na die woestyn geloods wat bronne soos sout, heuning of wild ontgin het of edelgesteentes gemyn het.<ref>Haring 1997, pp. 372–379</ref> Sommige het vlote gehad wat by handel buite Egipte se grense betrokke was.
Soms is tempels ook gelas om ander uitgawes te dek. Die dodetempels van [[Thebe, Egipte|Thebe]] het byvoorbeeld voorraad verskaf aan die grafkelderbouers by [[Deir el-Medina]].<ref>Haring 1997, pp. 392–395</ref> ’n Tempel se grondgebied kon ook landwyd herversprei word en dit kon die ekonomiese landskap van Egipte verander.<ref>Quirke 2001, p. 168</ref> Die tempels was dus belangrike instrumente van die farao om die land se hulpbronne en mense te bestuur.<ref>Haring 1997, pp. 389, 394–396</ref> Tog het die priesters van die tempels groot mag gehad, en soms het hulle die farao se mag uitgedaag of selfs gekniehalter.<ref>Sauneron 2000, pp. 169–170, 182</ref>
== Konstruksie ==
[[Lêer:Karnak Ägyptisch-Hethitischer Friedensvertrag 06.jpg|duimnael|200px|Die steenblokke van ’n tempelmuur.]]
Tempels is regdeur [[Bo-Egipte|Bo-]] en [[Benede-Egipte]] gebou, asook in die Egipties beheerde [[oase]]s in die Libiese Woestyn en op die Sinai-skiereiland. In tydperke waarin Egipte Nubië oorheers het, is ook daar tempels gebou tot so ver suid as [[Djebel Barkal]].<ref>Wilkinson 2000, pp. 100, 233, 234</ref> Die meeste Egiptiese dorpe het een gehad,<ref>Wilkinson 2000, p. 16</ref> maar soms, soos met die dodetempels in Nubië, is die tempels in die oopte gebou.<ref name="Kemp">Kemp, Barry, "Temple and town in ancient Egypt", in Ucko et al., pp. 661, 666–667</ref> Die presiese ligging is dikwels om godsdienstige redes gekies, soos die mitiese geboorte- of begraafplek van ’n god. Die tempel se as kon ook oplyn met plekke van godsdienstige betekenis, soos die ligging van ’n naburige tempel, die plek waar die son opkom of spesifieke sterre. Die Groot Tempel van [[Aboe Simbel]] is byvoorbeeld so gebou dat die son twee keer per jaar op die standbeelde van die gode in die heiligdom skyn. Die meeste tempels het met die [[Nyl]]rivier opgelyn en hul as was min of meer oos-wes.<ref name="Wilkinson 36">Wilkinson 2000, pp. 36–37, 226</ref> Dit is egter ook beïnvloed deur die vloei van die rivier op ’n spesifieke plek.
’n Uitgebreide stel fondamentrituele het die bouwerk voorafgegaan, en nog rituele is uitgevoer as die bouwerk voltooi was om die tempel aan ’n sekere god te wy. Die bouwerk kon jare of selfs dekades duur.<ref name="Wilkinson 43">Wilkinson 2000, pp. 43–44</ref>
Die gebruik van klipstene vir die bou van latere Egiptiese tempels het hulle uitgesonder as die ewige huise van gode, in teenstelling met mense se huise wat met modderstene gebou is.<ref>Assmann 2001, p. 30</ref> Die hoofstene was van [[kalksteen|kalk-]] en [[sandsteen]], wat volop in Egipte was; stene wat harder was en dus moeiliker om te bewerk, soos [[graniet]], is in kleiner hoeveelhede vir individuele elemente soos obeliske gebruik.<ref name="Arnold 27">Arnold 1991, pp. 27–36, 47</ref> Die stene moes van naby die bouplek gekry word of is van ander plekke op die Nyl na die bouperseel vervoer.<ref>Wilkinson 2000, p. 40</ref>
Tempels is gebou op fondamente van steenblokke wat in sandgevulde slote gelê is.<ref>Arnold 1991, pp. 109–113</ref> Mure en ander strukture is met blokke van verskillende groottes gebou.<ref name="Arnold 120">Arnold 1991, pp. 120–122</ref> Die stene is in rye geplaas, gewoonlik sonder sement. Elke blok het by die ander om hom aangepas sodat dit perfek gepas het.<ref>Arnold 1991, pp. 115–122</ref> Die binnemure is gewoonlik met minder sorg gebou en stene van ’n swakker gehalte is gebruik.<ref>Arnold 1991, p. 148</ref> As die tempel voltooi was, is die stene afgewerk om ’n gladde oppervlak te verkry. Om dit te versier, is reliëfs uitgebeitel of as die stene van swakker gehalte was, is dit eers gepleister.<ref name="Robins 20">Robins 1986, pp. 20–25</ref> Die reliëfs is dan verder versier met verf, inlegwerk of verguldsel.<ref name="Uphill">Uphill, Eric, "The concept of the Egyptian palace as a 'ruling machine'", in Ucko et al., pp. 730–731</ref>
== Ontwerp en versiering ==
[[Lêer:SFEC AEH -ThebesNecropolis-2010-RamsesIII045.jpg|duimnael|250px|Die tempel van [[Ramses III]] by Medinet Haboe, omring deur die oorblyfsels van sekondêre geboue.]]
Soos met alle Egiptiese geboue het die ontwerp van tempels klem gelê op orde en simmetrie, en dit gekombineer met geometriese patrone met gestileerde organiese motiewe.<ref>Arnold, Dieter, "Architecture", in Redford 2001, vol. I, pp. 113–114</ref> Die grondplan is gewoonlik aangepas by ’n as wat van die heiligdom tot by die hoofingang geloop het. In latere tempels, byvoorbeeld uit die Nuwe Ryk en later, het die pad wat in feesoptogte gebruik is, die as gevorm. Die pad tussen die heiligdom en hoofingang was bedoel vir gebruik deur gode; mense het meestal kleiner ingange gebruik.<ref name="Assmann 31">Assmann 2001, pp. 31–33</ref> Die tipiese dele van die tempel, soos die suile, sale, binnehowe en hoë ingangspilare, is met dié pad langs gerangskik in ’n tradisionele, maar buigsame orde. Die mure om die tempel het talle kleiner geboue bevat.<ref name="Dunand 79">Dunand and Zivie-Coche 2005, pp. 79–82</ref>
Baie tempels is uit rotse gekap, soos by Aboe Simbel, of die binneste kamers is uit rotse gekap met bykomende strukture langsaan gebou, soos by [[Wadi es-Seboea]]. In sommige tempels, soos die dodetempels by [[Deir el-Bahari]], het die hoofpad met terrasse opgeloop na bo.
=== Heiligdom ===
Die tradisionele patroon van die tempels was hoogs simbolies. Dit was ’n grootliks uitgebreide weergawe van ’n Egiptiese huis, wat die doel daarvan as die huis van ’n god weerspieël het.<ref name="Spencer 17" /> Die heiligdom is vereenselwig met die [[oerheuwel]] waaruit die wêreld volgens die [[Egiptiese mitologie]] ontstaan het, en met ’n grafkelder waarheen die god se ''[[Egiptiese siel#Ba|ba]]'', of gees, gekom het om sy standbeeld te beset, soos gewone mense se gees hul [[mummie]] beset het.<ref>Assmann 2001, pp. 38, 43–44</ref> Hierdie plek moes van die onreine buitewêreld geïsoleer word, dikwels deur ander kamers en gange.<ref name="Assmann 31" /> Hoe nader ’n mens dus na die heiligdom beweeg het, hoe minder lig het van buite af ingeskyn en hoe meer beperkings was daar op wie daar mag kom.
=== Binneste kamers ===
[[Lêer:Edfu naos.jpg|duimnael|links|230px|Die altaar in die heiligdom van die Edfoe-tempel.]]
Die binneste kamers was om die heiligdom gesentreer. In baie dodetempels was standbeelde van die afgestorwe farao in dié kamers, of dit het ’n vals deur bevat waar sy ''ba'' sou verskyn het om offerandes te aanvaar.<ref>Arnold, Dieter, "Royal Cult Complexes of the Old and Middle Kingdoms", in Shafer 1997, pp. 71–72</ref> Daar was ook ander kapelle vir die gode wat met die tempelgod verbind is. As die tempelgod manlik was, was die kleiner kapelle gewoonlik gewy aan sy mitiese vrou en kind. In dodetempels was hulle gewoonlik gewy aan gode wat met koningskap verbind word.<ref>Wilkinson 2000, pp. 70, 82, 178–179</ref>
In ander kamers is seremoniële toerusting, rituele tekste of kosbaarhede gebêre, of dit het ’n spesifieke rituele funksie gehad. In die buitemuur aan die agterkant van die tempel was dikwels nisse waar mense kon bid tot die tempelgod – dit was die naaste wat hulle aan die heiligdom kon kom.<ref name="Teeter 1993, p. 31">Teeter 1993, p. 31</ref>
=== Sale en binnehowe ===
[[Lêer:SFEC EGYPT ESNA 2006-012.JPG|duimnael|220px|Die suilesaal van die Esna-tempel.]]
Sale met groot suile het regdeur die Egiptiese geskiedenis in die tempels voorgekom. Van die Nuwe Ryk af was hulle gewoonlik reg voor die heiligdom-area geleë.<ref name="Arnold 113">Arnold 2003, pp. 113, 180</ref> Daar was minder beperkings oor wie daar kon kom. Die sale was dikwels ook donker. ’n Tipiese voorbeeld van so ’n saal is die Groot Suilesaal by [[Karnak]], waarvan die suile 21 meter hoog was. Die suile was dikwels in die vorm van [[plant]]e soos die lotus of papirus, wat simbolies was van die mitologiese moeras wat die oerheuwel tydens die skepping omring het.
Daarbenewens was oop binnehowe, wat oorgangsgebiede was tussen die openbare ruimtes en die meer beperkte ruimtes om die heiligdom. Hier het die mense die priester ontmoet of byeengekom met feeste. Voor elke binnehof was groot pilare, wat veral van die Nuwe Ryk af ’n kenmerkende eienskap van die Egiptiese tempel se fasade geword het.
=== Buitemuur ===
Om die hele perseel was ’n muur gebou wat die tempel moes beskerm teen wanorde van buite.<ref>Shafer, Byron E., "Temples, Priests, and Rituals: An Overview", in Shafer 1997, p. 5</ref> Soms het hulle ook as beskermingsmure gedien teen invallers soos die [[Persië|Perse]].<ref>Arnold 1999, p.93</ref>
Teen die mure was verskeie geboue wat verband gehou het met die tempel se funksie. Daar was onder meer kapelle wat aan satellietgode gewy was. Om sommige tempels was mere waar water gekry is vir rituele, waar priesters kon was en wat die water gesimboliseer het waaruit die wêreld geskep is.<ref name="Dunand 79" /> Sanatoriums in sommige tempels het ’n plek gebied vir siekes wat op helingsdrome van die gode gewag het. Daar was ook kombuise, werkkamers en stoorplekke.<ref name="Wilkinson 74">Wilkinson 2000, pp. 74–75</ref> ’n Belangrike gebou was die ''pr-ˁnḫ'' of "huis van die lewe", waar die priesters die tempel se heilige geskrifte geskryf, gekopieer en geredigeer het. Dit was ook ’n plek van kennis met werke oor niegodsdienstige onderwerpe soos [[geskiedenis]], [[geologie]], [[sterrekunde]] en [[medisyne]].<ref>Sauneron 2000, pp. 132–142</ref>
=== Versiering ===
[[Lêer:SFEC-MEDINETHABU-2009-11-14-0008.JPG|duimnael|220px|links|Versierings aan die deurkosyne en plafonne by Medinet Haboe.]]
Die tempels was ryklik versier met reliëfs en standbeelde, wat alles ’n godsdienstige betekenis gehad het. Daar is geglo die gode is teenwoordig in die standbeelde en gee aan die tempel ’n heilige mag.<ref>Assmann 2001, p. 43</ref> Simbole van plekke in Egipte of die heelal het die mitiese elemente van die bouwerk aangevul. Beelde van rituele het klem gelê op die magiese uitwerking daarvan. Omdat die embleme godsdienstig van aard was, het dit ’n geïdealiseerde weergawe van die werklikheid uitgebeeld wat gedui het op die doel van die tempel eerder as op werklike gebeure.<ref>Gundlach, Rolf, "Temples", in Redford 2001, pp. 369, 371–372</ref> Alle beelde het byvoorbeeld gewys dat die koning die rituele uitvoer terwyl die priesters, as hulle uitgebeeld is, ’n sekondêre rol speel. Dit was onbelangrik dat hy selde teenwoordig was by die rituele; dit was sy rol as tussenganger tussen gode en mense wat saak gemaak het.<ref>Dunand & Zivie-Coche 2005, pp. 99–100</ref>
Die belangrikste vorm van versiering was reliëfs.<ref name="Gundlach 371">Gundlach, Rolf, "Temples", in Redford 2001, p. 371</ref> Dit het mettertyd al hoe meer geword en in latere tempels is die mure, plafonne, pilare en selfs balke alles versier.<ref>Finnestad, Ragnhild Bjerre, "Temples of the Ptolemaic and Roman Periods: Ancient Traditions in New Contexts", in Shafer 1997, p. 191</ref> Die reliëfs is geverf in die basiese kleure – swart, wit, rooi, geel, groen en blou – hoewel verf soms gemeng is om ander kleure te kry.<ref name="Robins 20" /> Verguldsels of gekleurde glas kon ook vir inlegsels gebruik word.<ref name="Uphill" />
Die reliëfs, van tonele sowel as [[Egiptiese hiërogliewe|hiërogliewe]], is van die belangrikste bronne van inligting oor Antieke Egipte. Hulle bevat kalenders van feeste en die woorde van gesange, vertel van die mites en beeld rituele uit. Farao's het vertel van hul bouwerk en hul militêre veldtogte teen die vyande van Egipte.<ref name="Gundlach 371" /> Die versierings in ’n spesifieke kamer vertel van die rituele wat daar plaasgevind het of wat die simboliese doel van die kamer was, en dit verskaf inligting oor die tempel se aktiwiteite.<ref>Arnold 2003, p. 205</ref>
Standbeelde, obeliske en pilare het oral in die tempels gestaan. Beelde van farao's was soms enorm: die grootstes was die beeld van Memnon by die dodetempel van [[Amenhotep III]] en die beeld van [[Ramses II]] in die [[Thebe, Egipte|Thebaanse dodeakker]].<ref>Wilkinson 2000, pp. 57–60</ref> Daar was ook beelde van gode, dikwels in die vorm van ’n sfinks, wat simbole van beskerming was. Die belangrikste standbeelde was die kultusbeelde, wat gewoonlik versier is met goud en edelstene.<ref>Wilkinson 2000, p. 70</ref>
== Godsdiensbedrywighede ==
=== Daaglikse rituele ===
Die daaglikse offeranderitueel was in al die tempels min of meer dieselfde, hoewel die presiese volgorde van gebeure onseker is.<ref name="Thompson">Thompson, Stephen E., "Cults: An Overview", in Redford 2001, vol. I p. 328</ref> Teen sonsopkoms het ’n priester die heiligdom binnegegaan met ’n kers om lig te verskaf. Hy het voor die altaar met die beeld van die tempelgod gekniel en sy lof met gesange besing. Nadat hy die vertrek met water en [[wierook]] gereinig het, het hy ’n beeldjie van die godin [[Maät]] voor die god gesit. Hy het die god dan van die altaar af gehaal, sy klere vervang en die beeld gesalf.<ref name="Dunand 90">Dunand and Zivie-Coche 2005, pp. 90–91</ref> Die een of ander tyd sou die priester ook ’n maaltyd voorsit wat ’n verskeidenheid vleis, groente, vrugte en brood sou insluit.<ref name="Thompson" /> Daar is geglo die god nuttig net die spirituele essensie van die maaltyd. Dus kon die kos ook aan ander standbeelde in die tempel aangebied word, en daarna na plaaslike dodekapelle geneem word vir nuttiging deur die afgestorwenes voordat die priesters eindelik die kos self geëet het.<ref>Englund, Gertie, "Offerings: An Overview", in Redford 2001, vol. II, p. 566</ref>
Ander offeranderituele het smiddae en met sonsondergang plaasgevind, hoewel die heiligdom nie weer oopgemaak is nie.<ref name="Dunand 90" /> Ander seremonies het ook daagliks plaasgevind, insluitende dié wat met ’n sekere god verband gehou het. In die kultus van die songod, [[Ra]], is gesange byvoorbeeld dag en nag gesing vir elke uur van sy reis deur die lug.<ref>Quirke 2001, p. 54</ref> In baie seremonies is die gevegte teen die magte van chaos nageboots.
Die Egiptenare het geglo alle rituele het ’n uitwerking gehad deur middel van towerkrag.<ref>Bleeker 1967, p. 44</ref> Vir hulle was towerkrag (''[[heka]]'') ’n basiese mag wat met rituele gemanipuleer is. Deur die gebruik van towerkrag is mense, voorwerpe en aksies gelykgestel met eweknieë in die goderyk en daarom sou dit ’n uitwerking hê op gebeure onder die gode.<ref name="Ritner 247">Ritner 1993, pp. 247–249</ref> In die daaglikse offerandes is die kultusstandbeeld byvoorbeeld gelykgestel met die god [[Osiris]], ongeag van watter god die standbeeld was. Die priester wat die ritueel uitgevoer het, is gelykgestel met [[Horus]], die lewende seun van Osiris wat in die mitologie offerandes aan sy pa bring. Dit was die standaard vir die verhouding tussen lewende mense en die afgestorwenes aan wie hulle offerandes bring, en eindelik het dit die standaard geword vir alle verhoudings tussen die lewendes en die dooies.<ref>Assmann 2001, pp. 49–51</ref> Deur homself gelyk te stel met ’n god in ’n mite, kon die priester dus in wisselwerking tree met die tempelgod.<ref name="Ritner 247" />
=== Feeste ===
[[Lêer:SFEC-RAMSES-II-TEMPLE-2009-130.JPG|duimnael|280px|Priesters dra ’n feesboot.]]
Op dae wat ’n besondere godsdienstige betekenis gehad het, is die daaglikse rituele vervang met feestelike seremonies. Die meeste feeste was jaarliks, hoewel nie altyd nie.<ref>Spalinger, Anthony, "Festivals", in Redford 2001, vol. I, p. 521</ref> Hulle het plaasgevind volgens die Egiptiese kalender, wat selde ooreengestem het met die werklike tyd van die jaar. Hoewel baie feeste dus hul oorsprong in die seisoene gehad het, het die tye waarop hulle gevier is nie meer met dié seisoene ooreengestem nie.<ref>Spalinger 1998, 257–258</ref> Die meeste feeste is by een tempel gehou, maar soms is meer tempels of ’n hele streek se tempels betrek; ’n paar feeste is regdeur die land gevier. In die Nuwe Ryk en later het die tempelkalenders tientalle feeste ingesluit, en dus is sommige dalk net deur die priesters gevolg.<ref name="Wilkinson 95">Wilkinson 2000, pp. 95–96</ref> Op feeste waar optogte gehou is, het die bevolking egter ook deelgeneem. Dan is gesange gesing en het musikante opgetree.<ref>Sauneron 2000, pp. 92–94, 96</ref>
Feeste het ook ingesluit die uitbeelding van mitiese gebeure of ander simboliese aksies, soos die sny van ’n koringgerf tydens oesfeeste wat gewy was aan die god [[Min (god)|Min]].<ref>Bleeker 1967, pp. 25, 40</ref> Baie sulke seremonies het net op die tempelterrein plaasgevind, maar soms het dit ’n besoek van die tempelgod aan die tempel van ’n ander god behels. Dan het die priesters die kultusstandbeeld in sy boot uit die tempel gedra. Die boot kon heelpad oor land gedra wees, of in ’n regte boot geplaas word om op die rivier te reis. Die doel van die gode se besoeke het gewissel; soms was vrugbaarheid ter sprake: in die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese Tydperk]] is die beeld van [[Hathor]] jaarliks van die [[Dendera-tempel]] vervoer na [[Edfoe]], die tempel van haar mitologiese man, Horus, en die beelde van die twee gode het dan verskeie nagte saam deurgebring om die geboorte van hul kind Harsomptus te vier.<ref name="Wilkinson 95" />
Ander feesreise het verband gehou met die ideologie van koningskap. Een van hulle was die [[Opet-fees]], ’n baie belangrike seremonie tydens die Nuwe Ryk waarin die beeld van [[Amoen]] by Karnak die beeld van Amoen by [[Luxor]] besoek het om die koning se goddelike bewind te bekragtig.<ref>Bell, Lanny, "The New Kingdom 'Divine' Temple: The Example of Luxor", in Shafer 1997, pp. 158, 174–176</ref> Ander het weer ’n begrafnis-aard gehad, soos die Mooi Fees van die Vallei, wanneer Amoen van Karnak na Medinet Haboe gereis het om begrafnisrituele uit te voer vir die agt gode van die [[Ogdoad]], wat daar begrawe sou gewees het.<ref name="Wilkinson 95" /> Die gemeenskaplike doel van die verskeie feeste was om die lewe onder die gode en in die kosmos te hernu.<ref>Bleeker 1967, p. 22</ref>
=== Orakels ===
Teen die begin van die Nuwe Ryk, of moontlik vroeër, was die feesseremonie ook ’n geleentheid waar mense [[orakel]]s van die gode kon vra. Hul vrae het gegaan oor van verlore voorwerpe tot die beste aanstelling in ’n regeringsposisie. Die bewegings van die boot waarin die god gedra is, het die god se antwoorde aangedui met ’n "ja" of "nee", deur oor te kantel na een van ’n paar tablette waarop moontlike antwoorde geskryf is of deur in die rigting van ’n spesifieke mens in die skare te wys. Teen die [[Derde Oorgangstydperk van Egipte|Derde Oorgangstydperk]] is orakels uitgebrei na buite feestye sodat mense meer gereeld die gode se raad kon vra. Priesters het die beweging van heilige diere geïnterpreteer of die antwoorde namens die gode verskaf.<ref>Frankfurter 1998, pp. 148–152</ref> Die priesters se veronderstelde vermoë om namens die gode te praat of hul tekens te interpreteer, het aan hulle groot politieke invloed gegee en dit onder meer vir die hoëpriesters van Amoen moontlik gemaak om Bo-Egipte tydens die Derde Oorgangstydperk te oorheers.<ref name="Kruchten">Kruchten, Jean-Marie, "Oracles", in Redford 2001, vol. II, pp. 609–611</ref>
== Verval ==
Nadat die Antieke Egiptiese godsdiensbedrywighede gestaak is, het die tempels algaande vervalle geraak. Baie is deur [[Christendom|Christene]] verniel of afgebreek in ’n poging om die oorblyfsels van heidense gebruike te vernietig. Plaaslike mense het die stene begin wegdra om vir nuwe geboue te gebruik.<ref name="Snape 60">Snape 1996, p. 60</ref> Wat nie deur die mens verniel is nie, was oorgelaat aan wind en weer. Tempels in woestyngebiede is toegewaai met sand en dié naby die Nyl, veral in Benede-Egipte, is soms heeltemal onder die rivier se slik begrawe. Baie groot tempelterreine soos [[Memphis, Egipte|Memphis]] en [[Heliopolis (antiek)|Heliopolis]] is in puin gelê, terwyl kleiner terreine ver weg van die digbevolkte gebiede grootliks onaangeraak gebly het. Met die begrip van hiërogliewe wat verlore geraak het, het inligting oor die Antieke Egiptiese kultuur en geloof onverstaanbaar opgesluit gelê in die tempels wat wel behoue gebly het.<ref>Wilkinson 2000, pp. 29, 102, 112–114</ref>
Die situasie het grootliks verander met die Franse militêre veldtog in 1798 in Egipte, waartydens talle geleerdes na die land gekom het om die antieke monumente te bestudeer. Dit het in Europa ’n groot belangstelling in die land gewek. In die vroeë [[19de eeu]] het al hoe meer Europeërs na Egipte begin reis om die monumente te sien en Egiptiese oudhede te versamel.<ref>Fagan 2004, pp. 55–57</ref> Baie voorwerpe, klein en groot, is deur ander regerings en private versamelaars verwyder. Dit het gelei tot die herontdekking van terreine soos Aboe Simbel, maar artefakte en soms hele tempels is ongeërg behandel.<ref>Fagan 2004, pp. 103, 126, 179–181</ref> Die ontdekkings van dié tyd het egter gelei tot die ontsyfering van die hiërogliewe en die begin van [[Egiptologie]] as ’n wetenskap.<ref>Fagan 2004, pp. xi, 160–162</ref>
Die vroeë Egiptoloë het die tempels intensief bestudeer, maar hul fokus was op die versameling van artefakte om na hul onderskeie lande te stuur, en hul opgrawingsmetodes het soms verdere skade aangerig.<ref>Fagan 2004, pp. 177–181</ref> Mettertyd het die idee posgevat dat die artefakte eerder bewaar moes word. Die Egiptiese regering het beheer van die argeologiese bedrywighede oorgeneem namate die land onafhankliker geraak het. Selfs in onlangse tye was daar egter bedreigings. Een daarvan was die bou van die [[Aswandam]] in die 1960's, toe van die tempels in Laer Nubië, onder meer Philae en Aboe Simbel, oorvloei sou word deur die nuutgevormde [[Nassermeer]]. Danksy ’n poging van die [[Verenigde Nasies]] is van die bedreigde tempels op hoër grond herbou,<ref>Fagan 2004, pp. 250–251</ref> maar verskeie ander het onder die meer verdwyn.<ref>Wilkinson 2000, pp. 219–220, 230</ref>
Vandag is daar tientalle terreine met aansienlike tempeloorblyfsels.<ref>Wilkinson 2000, Pt. V, ''passim''</ref> Baie meer het egter bestaan, en geen van die groot tempels in Benede- of Middel-Egipte het bewaar gebly nie.<ref>Baines, John, "Temples as symbols, guarantors, and participants in Egyptian civilization", in Quirke 1998, p. 226</ref> Dié wat wel bewaar gebly het, soos by Karnak, Luxor en Aboe Simbel, lok toeriste van oor die wêreld en die toerismebedryf maak ’n groot deel uit van die Egiptiese ekonomie.<ref>Egypt State Information Service, "Diversity of the Egyptian tourism modes" and "Significance of tourism in National Economy", in [http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1042 "Tourism: Introduction"]</ref> Die Egiptiese regering probeer ’n balans handhaaf tussen die eise van toerisme en die behoefte om die antieke monumente te beskerm teen skade deur toeriste.<ref>Fagan 2004, pp. 252–253</ref>
Argeologiese werk duur ook steeds voort, want baie tempels is nog begrawe en van die bestaande tempels is nog nie goed bestudeer nie. Van die verwoeste tempels, soos dié van [[Achenaten]], word selfs herbou. Hierdie pogings help begrip van die tempels aan, wat weer help om die Antieke Egiptiese kultuur as ’n geheel beter te verstaan.<ref name="Wilkinson 7">Wilkinson 2000, pp. 7, 240–242</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}
== Bronne ==
{{refbegin|3}}
* {{cite book|last=Arnold|first=Dieter|title=Building in Egypt: Pharaonic Stone Masonry|year=1991|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-511374-8}}
* {{cite book|last=Arnold|first=Dieter|others=Translated by Sabine H. Gardiner and Helen Strudwick. Edited by Nigel and Helen Strudwick|title=The Encyclopedia of Ancient Egyptian Architecture|year=2003|origyear=1994|publisher=Princeton University Press|isbn=0-691-11488-9}}
* {{cite book|last=Arnold|first=Dieter|title=Temples of the Last Pharaohs|year=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-512633-5}}
* {{cite book|last=Assmann|first=Jan|authorlink=Jan Assmann|others=Translated by David Lorton|title=The Search for God in Ancient Egypt|year=2001|origyear=1984|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-3786-5}}
* {{cite book|last=Bleeker|first=C. J.|title=Egyptian Festivals: Enactments of Religious Renewal|year=1967|publisher=E. J. Brill}}
* {{cite book|last=Dunand|first=Françoise|author2=Christiane Zivie-Coche|others=Translated by David Lorton|title=Gods and Men in Egypt: 3000 BCE to 395 CE|year=2005|origyear=2002|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-8853-2}}
* {{cite web|author=Egypt State Information Service|title=Tourism: Introduction|url=http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1042|accessdate=24 Februarie 2011}}
* {{cite journal|last=Evans| first=J. A. S. |title=A Social and Economic History of an Egyptian Temple in the Graeco-Roman Period|journal=Yale Classical Studies|volume=17|year=1961|pages=100–110}}
* {{cite book|last=Fagan|first=Brian|authorlink=Brian M. Fagan|title=The Rape of the Nile: Tomb Robbers, Tourists, and Archaeologists in Egypt, Revised Edition|year=2004|publisher=Westview Press|isbn=0-8133-4061-6}}
* {{cite book|last=Frankfurter| first=David|title=Religion in Roman Egypt: Assimilation and Resistance|publisher=Princeton University Press|year=1998| isbn=0-691-07054-7}}
* {{cite book|last=Haring|first=B. J. J.|title=Divine Households: Administrative and Economic Aspects of the New Kingdom Royal Memorial Temples in Western Thebes|year=1997|publisher=Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten| isbn=90-6258-212-5}}
* {{cite book|last=Johnson| first=Janet H.|editor-last=Lesko|editor-first=Leonard H.|title=Egyptological Studies in Honour of Richard A. Parker|publisher=Brown|year=1986|chapter=The Role of the Egyptian Priesthood in Ptolemaic Egypt|isbn=0-87451-321-9}}
* {{cite book|last=Lehner|first=Mark|authorlink=Mark Lehner|title=The Complete Pyramids: Solving the Ancient Mysteries|year=1997|publisher=Thames and Hudson| isbn=0-500-05084-8}}
* {{cite book|editor-last=Lipiński|editor-first=Edward|title=State and Temple Economy in the Ancient Near East|year=1978|publisher=Departement Oriëntalistiek| isbn=90-70192-03-9}}
* {{cite book|last=Meeks|first=Dimitri|author2=Christine Favard-Meeks|others=Translated by G. M. Goshgarian|title=Daily Life of the Egyptian Gods|year=1996|origyear=1993|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-3115-8}}
* {{cite book|last=Quirke|first=Stephen|authorlink=Stephen Quirke|title=The Cult of Ra: Sun Worship in Ancient Egypt|year=2001|publisher=Thames and Hudson| isbn=0-500-05107-0}}
* {{cite book|editor-last=Quirke|editor-first=Stephen|title=The Temple in Ancient Egypt: New Discoveries and Recent Research|year=1997|publisher=British Museum Press| isbn=0-7141-0993-2}}
* {{cite book|editor-last=Redford|editor-first=Donald B.|editor-link=Donald B. Redford|title=The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt|year=2001|publisher=Oxford University Press| isbn=0-19-510234-7}}
* {{cite book|last=Reymond|first=E. A. E.|title=The Mythical Origin of the Egyptian Temple|year=1969|publisher=Manchester University Press| isbn=0-7190-0311-3}}
* {{cite book|last=Ritner|first=Robert Kriech|title=The Mechanics of Ancient Egyptian Magical Practice|year=1993|publisher=The Oriental Institute of the University of Chicago| isbn=0-918986-75-3}}
* {{cite book|last=Robins|first=Gay|title=Egyptian Painting and Relief|year=1986|publisher=Shire Publications| isbn=0-85263-789-6}}
* {{cite book|last=Sauneron|first=Serge|authorlink=Serge Sauneron|others=Translated by David Lorton|title=The Priests of Ancient Egypt, New Edition|year=2000|origyear=1988|publisher=Cornell University Press|isbn=0-8014-8654-8}}
* {{cite book|editor-last=Shafer|editor-first=Byron E.|title=Temples of Ancient Egypt|year=1997|publisher=Cornell University Press| isbn=0-8014-3399-1}}
* {{cite book|last=Snape|first=Steven|title=Egyptian Temples|year=1996|publisher=Shire Publications| isbn=0-7478-0327-7}}
* {{cite journal|last=Spalinger|first=Anthony J.|title=The Limitations of Formal Ancient Egyptian Religion|journal = Journal of Near Eastern Studies|volume=57|issue = 4|date =Oktober 1998 |jstor=545450}}
* {{cite book|last=Spencer|first=Patricia|title=The Egyptian Temple: A Lexicographical Study|year=1984|publisher=Kegan Paul International| isbn=0-7103-0065-4}}
* {{cite journal|last=Teeter|first=Emily|title=Popular Worship in Ancient Egypt|journal=KMT|volume=4|issue=2|date=Summer 1993}}
* {{cite book|last=Wilkinson|first=Richard H.|authorlink=Richard H. Wilkinson|title=The Complete Temples of Ancient Egypt|year=2000|publisher=Thames and Hudson| isbn=0-500-05100-3}}
* {{cite book|editor1-link=Peter Ucko|editor1-last=Ucko|editor1-first=Peter J.|editor2-last=Tringham|editor2-first=Ruth|editor3-last=Dimbleby|editor3-first=G. W.|title=Man, Settlement and Urbanism|year=1973|publisher=Duckworth| isbn=0-7156-0589-5}}
{{refend}}
== Eksterne skakels ==
* {{Commons-kategorie inlyn|Ancient Egyptian Temples}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Egyptian temple|Engelse Wikipedia]]
{{Normdata}}
[[Kategorie:Geboue en strukture van Antieke Egipte]]
[[Kategorie:Religie in Egipte]]
[[Kategorie:Tempels]]
hy3xa1in8rrassshj0gine9sq56nmb8
Bessie
0
93755
2518105
1633872
2022-08-08T07:48:19Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Tomaat_dwarsdoorsnede.jpg|duimnael|Deursnee van 'n vierhokkige tamatie.]]
In die algemene spreektaal is 'n '''bessie''' die kleinerige [[vrug]] van 'n [[plant]]. In botaniese terme is 'n bessie egter, ongeag grootte, 'n eenvoudige, vlesige vrug met 'n enkele vrugbeginsel. Die soort bessies word "egte" of "ware bessies" genoem om hulle van valse bessies te onderskei. Volgens die definisie is [[tamatie]]s, [[koejawel]]s en [[druiwe]] egte bessies, maar moerbeie ('n saamgestelde vrug) en [[aarbei]]e ('n bykomstige vrug) is nie.
[[Lêer:true.berries.jpg|duimnael|links|Hierdie vrugte is volgens die botaniese definisie "egte bessies".]]
[[Lêer:Berries (USDA ARS).jpg|duimnael|links|Hierdie vrugte is volgens die botaniese definisie nie bessies nie.]]
[[Lêer:Ribes nigrum a1.JPG|duimnael|Swartbessies]]
Bessies kan verskillende vorme hê, van rond tot langwerpig, en kan eenhokkig of meerhokkig wees. Die vrugwand (die eksokarp) van 'n bessie kan dun (soos by rooibessies of [[druiwe]]) of dik (soos by [[spanspek]]) wees. Die bessie se sade is in die vleis (die mesokarp) ingebed.
Meeste bessies is klein, sappig en helder van kleur sodat hulle maklik deur [[voël]]s en ander [[dier]]e raakgesien kan word. Plante wat bessies produseer maak hoofsaaklik op diere staat om die sade daarin te versprei. Sommige van die sade sal slegs ontkiem as dit deur 'n spysverteringstelsel gaan, waarna die saadhuid onder invloed van die verteringssap en mikrobiese inwerking vir [[water]] deurdringbaar word.
Mense gebruik hoofsaaklik groter bessies vir voedselproduksie. Die meeste wilde spesies dra kleiner bessies. Nie alle bessies is eetbaar nie en sommige daarvan is giftig vir mense.
== Eksterne skakels ==
* {{Commonskat-inlyn|Berries}}
* {{Wikt-inlyn|bessie}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Bessies| ]]
[[Kategorie:Vrugte]]
qlsa1a75o1e4lne374i8r46tyfspy1s
Toyota Yaris
0
95605
2518090
1382654
2022-08-07T23:45:03Z
213.194.156.220
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Motorvoertuig
| name = Toyota Yaris
| image = [[Lêer:2020 Toyota GR Yaris 1.jpg|300px]]
| manufacturer = [[Toyota]]
| assembly = Japan en elders
| production = 1999–huidig
| class = Subkompak
| predecessor = Toyota Starlet<br />Toyota Tercel
}}
Die '''Toyota Yaris''' is 'n reeks motors wat deur [[Toyota]] vervaardig is.
== Eerstegeslag (XP10; 1999–2005) ==
Eerstegeslag modelle was van 1999 tot 2005 bemark onder die "Yaris"- en "Echo"-name, afhangende van die mark.
* '''[[Luikrug]]''': stam af van die [[Toyota Vitz]] (XP10) in die Japannese mark.
* '''[[Sedan]] en koepee''': stam af van die [[Toyota Platz]] (XP10) in die Japannese mark.
<gallery widths="250px" heights="150px">
Lêer:2003-2005 Toyota Echo (NCP10R) 3-door hatchback (2010-12-28).jpg|Eerstegeslag [[Toyota Vitz]] [[luikrug]].
Lêer:2000-2002 Toyota Echo Coupe.jpg|Eerstegeslag [[Toyota Platz]] [[koepee]].
Lêer:2002-2005 Toyota Echo (NCP12R) sedan 01.jpg|Eerstegeslag [[Toyota Platz]] [[sedan]].
</gallery>
== Tweedegeslag Yaris (XP90; 2005–2011) ==
Tweedegeslag modelle word sedert 2005 wêreldwyd onder die "Yaris" naam bemark, in luikrug- en sedanbakwerk.
* '''Luikrug''': stam af van die Toyota Vitz (XP90) in die Japannese mark.
* '''Sedan''': stam af van die Toyota Belta (XP90) in die Japannese mark.
<gallery widths="250px" heights="150px">
Lêer:Toyota Yaris 3 door.jpg|Tweedegeslag [[Toyota Vitz]] (XP90) luikrug
Lêer:09 Toyota Yaris sedan .jpg|Tweedegeslag [[Toyota Belta]] (XP90) sedan
</gallery>
{{Toyotamodelle}}
[[Kategorie:Toyota|Yaris]]
jmg9hrf4q4azq9j722alqu1a5j95gy0
Sjabloon:Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
10
98781
2518008
2517860
2022-08-07T14:27:27Z
Aliwal2012
39067
skuif Hlanganani na [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit]]
wikitext
text/x-wiki
{{#switch: {{{1|}}}
|DC44 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Alfred Nzo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Alfred Nzo highlighted (2011).svg|125x125px|center|Alfred Nzo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mount Ayliff]]'''
| group1 = [[Matatiele Plaaslike Munisipaliteit|Matatiele]]
| list1 = [[Andris]] • [[Bethesda]] • [[Cedarville]] • [[Dengwane]] • [[Dumasini]] • [[Ha-Mohapi]] •
[[Jabulani, Oos-Kaap|Jabulani]] • [[Kgubetsoana]] • [[Khoapa]] • [[KwaLunda]] • [[Lihetlane]] • [[Lugada]] • [[Luxeni]] • [[Mafa's Halt]] • [[Maloti]] • [[Matatiele]] • [[Mpharane]]
| group2 = [[Umzimvubu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimvubu]]
| list2 = [[Mount Ayliff]] • [[Mount Frere]] • [[Ngwegweni]]
| group3 = [[Winnie Madikizela-Mandela Plaaslike Munisipaliteit|Winnie Madikizela-Mandela]]
| list3 = [[Bizana]] • [[Nkantolo]]
| group4 = [[Ntabankulu Plaaslike Munisipaliteit|Ntabankulu]]
| list4 = [[Tabankulu]]
}}
|DC25 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amajuba-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amajuba highlighted (2011).svg|125x125px|center|Amajuba District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]]'''
| group1 = [[Newcastle Plaaslike Munisipaliteit|Newcastle]]
| list1 = [[Charlestown, KwaZulu-Natal|Charlestown]] • [[Madadeni]] • [[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]] • [[Ngagane]] • [[Osizweni]]
| group2 = [[eMadlangeni Plaaslike Munisipaliteit|eMadlangeni]]
| list2 = [[Berouw]] • [[Groenvlei, KwaZulu-Natal|Groenvlei]] • [[Kingsley, KwaZulu-Natal|Kingsley]] • [[Utrecht, KwaZulu-Natal|Utrecht]] • [[Waterval, KwaZulu-Natal|Waterval]]
| group3 = [[Dannhauser Plaaslike Munisipaliteit|Dannhauser]]
| list3 = [[Annieville]] • [[Anville, KwaZulu-Natal|Anville]] • [[Cloneen]] • [[Cork, KwaZulu-Natal|Cork]] • [[Curragh, KwaZulu-Natal|Curragh]] • [[Dannhauser]] • [[Doornkop, KwaZulu-Natal|Doornkop]] • [[Dorset, KwaZulu-Natal|Dorset]] • [[Durnacol]] • [[Eastbourne, KwaZulu-Natal|Eastbourne]] • [[Emafusini]] • [[Fairbreeze]] • [[Fulathela North]] • [[Grootgeluk]] • [[Hattingspruit]] • [[Hilltop, KwaZulu-Natal|Hilltop]] • [[Inverness, KwaZulu-Natal|Inverness]] • [[Jokis]] • [[Kempshoek]] • [[Kilegethe]] • [[Mbanane]] • [[Mtendeka]] • [[Naas, KwaZulu-Natal|Naas]] • [[Nellie, KwaZulu-Natal|Nellie]] • [[Nguqunguqu]] • [[Path Farm]] • [[Rutland, KwaZulu-Natal|Rutland]] • [[Skombaren]] • [[Springboklaagte, KwaZulu-Natal|Springboklaagte]] • [[Uitkyk, KwaZulu-Natal|Uitkyk]] • [[Verdriet]] • [[Zondo, KwaZulu-Natal|Zondo]]
}}
|DC12 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amathole-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amathole highlighted (2011).svg|150x150px|center|Amathole District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = [[Amahlathi Plaaslike Munisipaliteit|Amahlathi]]
| list1 = [[Border Post, Oos-Kaap|Border Post]] • [[Braunschweig, Oos-Kaap|Braunschweig]] • [[Burnshill]] • [[Cathcart]] • [[Debenek]] • [[Frankfort, Oos-Kaap|Frankfort]] • [[Keiweg]] • [[Keiskammahoek]] • [[Mnyameni]] • [[Stutterheim]]
| group2 = [[Groot Kei Plaaslike Munisipaliteit|Groot Kei]]
| list2 = [[Chakatha]] • [[Chicargo]] • [[Chintsa]] • [[Cwili]] • [[Diphini]] • [[Haga Haga]] • [[Keimond]] • [[Komga]] • [[Morganbaai]] • [[Queensberrybaai]]
| group3 = [[Mbhashe Plaaslike Munisipaliteit|Mbhashe]]
| list3 = [[Dutywa]] • [[Elliotdale]] • [[Hobeni]] • [[Willowvale]]
| group4 = [[Mnquma Plaaslike Munisipaliteit|Mnquma]]
| list4 = [[Blythswood]] • [[Butterworth]] • [[Kentani]] • [[Mazeppabaai]] • [[Nqamakwe]] • [[Qoloramond]]
| group5 = [[Ngqushwa Plaaslike Munisipaliteit|Ngqushwa]]
| list5 = [[Barracks, Oos-Kaap|Barracks]] • [[Bekruipkop]] • [[Bell, Oos-Kaap|Bell]] • [[Bodiam, Oos-Kaap|Bodiam]] • [[Cisira]] • [[Hamburg, Oos-Kaap|Hamburg]] • [[Glenmore, Oos-Kaap|Glenmore]] • [[KwaMasele]] • [[Lujiko]] • [[Magqazeni]] • [[Nobumba]] • [[Peddie]] • [[Qugqwala]] • [[Tamara]] • [[Wesley]] • [[Wooldridge, Oos-Kaap|Wooldridge]] • [[Zweledinga]]
| group6 = [[Raymond Mhlaba Plaaslike Munisipaliteit|Raymond Mhlaba]]
| list6 = [[Adelaide, Oos-Kaap|Adelaide]] • [[Alice, Oos-Kaap|Alice]] • [[Balfour, Oos-Kaap|Balfour]] • [[Bedford, Oos-Kaap|Bedford]] • [[Calderwood]] • [[Fort Beaufort]] • [[Healdtown]] • [[Hogsback]] • [[Katberg]] • [[Mhlangeni]] • [[Middeldrif, Oos-Kaap|Middeldrif]] • [[Seymour, Oos-Kaap|Seymour]]
}}
|DC37 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Bojanala Platinum-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Bojanala Platinum highlighted (2011).svg|150x150px|center|Bojanala Platinum District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Rustenburg|Rustenburg]]'''
| group1 = [[Moretele Plaaslike Munisipaliteit|Moretele]]
| list1 = [[Makapanstad]] • [[Mathibestad]] • [[Mogogelo]] • [[Moretele]] • [[Syferskuil]]
| group2 = [[Madibeng Plaaslike Munisipaliteit|Madibeng]]
| list2 = [[Brits]] • [[Broederstroom]] • [[Damonsville]] • [[De Wildt]] • [[Hartbeespoort]] • [[Jericho, Noordwes|Jericho]] • [[Kosmos, Noordwes|Kosmos]] • [[Mmakau]] • [[Modderspruit]] • [[Mooinooi]] • [[Skeerpoort]] • [[Sonop]]
| group3 = [[Rustenburg Plaaslike Munisipaliteit|Rustenburg]]
| list3 = [[Barseba]] • [[Beestekraal]] • [[Bethanie, Noordwes|Bethanie]] • [[Freedom Park, Noordwes|Freedom Park]] • [[Kroondal]] • [[Mankwe]] • [[Marikana]] • [[Phokeng]] • [[Rustenburg]] • [[Wonderkop]] • [[Zinniaville]]
| group4 = [[Kgetlengrivier Plaaslike Munisipaliteit|Kgetlengrivier]]
| list4 = [[Derby]] • [[Koster]] • [[Swartruggens]]
| group5 = [[Moses Kotane Plaaslike Munisipaliteit|Moses Kotane]]
| list5 = [[Dwarsberg]] • [[Goedehoop]] • [[Koffiekraal]] • [[Kraalhoek]] • [[Lesetlheng]] • [[Mabalstad]] • [[Mabeskraal]] • [[Madikwe]] • [[Mogwase]] • [[Pella, Noordwes|Pella]] • [[Ramokokastad]] • [[Sandfontein]] • [[Saulspoort]] • [[Silwerkrans]] • [[Sun City, Noordwes|Sun City]] • [[Uitkyk, Noordwes|Uitkyk]] • [[Vleischfontein]]
}}
|BUF = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Buffalo City Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Buffalo City highlighted (2011).svg|75x75px|center|Buffalo City within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Berlyn, Oos-Kaap|Berlyn]] • [[Bhisho]] • [[Breidbach]] • [[Cambridge, Oos-Londen|Cambridge]] • [[Dimbaza]] • [[Ducats]] • [[Duncan Village]] • [[Eluxolweni]] • [[Ententeni]] • [[Ginsberg]] • [[Goodhope, Buffalo City|Goodhope]] • [[Gompo]] • [[Gonubie]] • [[Ilitha]] • [[Inglewood]] • [[Kayser's Beach]] • [[Kidd's Beach]] • [[King William's Town]] • [[Kuni]] • [[KwaLini]] • [[KwaTshatshu]] • [[Kwetyana]] • [[Macleantown]] • [[Mbekweni]] • [[Mdantsane]] • [[Modaka]] • [[Mount Coke]] • [[Mzamomhle, Buffalo City|Mzamomhle]] • [[Ndevana]] • [[Need's Camp]] • [[Nompumelelo]] • [[Oos-Londen]] • [[Phakamisa, Oos-Kaap|Phakamisa]] • [[Potsdam, Oos-Kaap|Potsdam]] • [[Quigney]] • [[Sunrise-on-Sea]] • [[Tolofiyeni]] • [[Tyutyu]] • [[uMzantsi, Oos-Kaap|uMzantsi]] • [[Zwelitsha]]
}}
|DC35 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Capricorn-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Capricorn highlighted (2011).svg|150x150px|center|Capricorn District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Polokwane]]'''
| group1 = [[Aganang Plaaslike Munisipaliteit|Aganang]]
| list1 = [[Bakone]] • [[Boratapelo]] • [[Chloe]] • [[Cornelia, Limpopo|Cornelia]] • [[Damplaats]] • [[Diana, Limpopo|Diana]] • [[Dibeng, Aganang|Dibeng]] • [[Ga-Keetse]] • [[Ga-Kgoroshi]] • [[Ga-Kolopo]] • [[Ga-Lamola]] • [[Ga-Lepadima]] • [[Ga-Mabitsela]] • [[Ga-Madiba]] • [[Ga-Madietane]] • [[Ga-Mahoai]] • [[Ga-Mangou]] • [[Ga-Mankodi]] • [[Ga-Manyapje]] • [[Ga-Maribana]] • [[Ga-Masehlong]] • [[Ga-Mashashane]] • [[Ga-Matlapa]] • [[Ga-Matlhodi]] • [[Ga-Mmabasotho]] • [[Ga-Mmathongwana]] • [[Ga-Modikana]] • [[Ga-Mokobodi]] • [[Ga-Motlagomo]] • [[Ga-Ngwetsana]] • [[Ga-Nonyane]] • [[Ga-Phagodi]] • [[Ga-Piet]] • [[Ga-Ramakara]] • [[Ga-Rametlwana]] • [[Ga-Ramokadikadi]] • [[Ga-Ramoshwane]] • [[Ga-Ramotlokana]] • [[Ga-Rampuru]] • [[Ga-Rankuwa, Aganang|Ga-Rankuwa]] • [[Ga-Sebotse]] • [[Ga-Sechaba]] • [[Glen-Roy]] • [[Goedgevonden, Limpopo|Goedgevonden]] • [[Hwibi]] • [[Juno]] • [[Jupiter, Limpopo|Jupiter]] • [[Kalkspruit A (Ga-Maraba)]] • [[Kameelkop]] • [[Kanana, Aganang|Kanana]] • [[Leokaneng]] • [[Lepotlako]] • [[Madietane]] • [[Makgobane]] • [[Mamehlabe]] • [[Maraba]] • [[Matlala]] • [[Matlaleng]] • [[Mohlajeng]] • [[Mohlonong]] • [[Moletji, Aganang|Moletji]] • [[Monywaneng]] • [[Monotwane]] • [[Morowe]] • [[Naledi, Aganang|Naledi]] • [[Ngwanallela]] • [[Nokayamatlala]] • [[Ntlolane]] • [[Phetole]] • [[Phofu]] • [[Ramalapa]] • [[Rapitsi]] • [[Schoongelegen]] • [[Sebora]] • [[Sechaba]] • [[Sefahlane]] • [[Segwahleng]] • [[Sekuruwe]] • [[Setumong]] • [[Takalane, Limpopo|Takalane]] • [[Taung, Limpopo|Taung]] • [[Tibane]] • [[Utsane]] • [[Venus, Limpopo|Venus]] • [[Waschbank, Limpopo|Waschbank]]
| group2 = [[Blouberg Plaaslike Munisipaliteit|Blouberg]]
| list2 = [[Alldays]] • [[Burgerregt]] • [[De Villiersdale]] • [[Eldorado, Limpopo|Eldorado]] • [[Grootdraai]] • [[Indermark]] • [[My Darling, Limpopo|My Darling]] • [[Senwabarwana]] • [[Taaiboschgroet]] • [[Vivo]]
| group3 = [[Molemole Plaaslike Munisipaliteit|Molemole]]
| list3 = [[Dendron]] • [[Soekmekaar]]
| group4 = [[Polokwane Plaaslike Munisipaliteit|Polokwane]]
| list4 = [[Chuniespoort]] • [[Eerstegoud]] • [[Ga-Makanye]] • [[Ga-Molepo]] • [[Koloti]] • [[Laaste Hoop]] • [[Mankweng]] • [[Moria]] • [[Polokwane]] • [[Seshego]]
| group5 = [[Lepelle-Nkumpi Plaaslike Munisipaliteit|Lepelle-Nkumpi]]
| list5 = [[Byldrift]] • [[Droogte, Limpopo|Droogte]] • [[Klipheuvel]] • [[Lebowakgomo]] • [[Schuinsrand]] • [[Zebediela]]
}}
|DC13 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Chris Hani-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Chris Hani highlighted (2011).svg|150x150px|center|Chris Hani District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Komani]]'''
| group1 = [[Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit|Enoch Mgijima]]
| list1 = [[Baccle's Farm]] • [[Ezibeleni]] • [[Hofmeyr]] • [[Imvani]] • [[Komani]] • [[Lesseyton]] • [[Molteno, Oos-Kaap|Molteno]] •
[[Mpofu]] • [[Sada]] • [[Sterkstroom]] • [[Tarkastad]] • [[Tentergate]] • [[Thornhill, Enoch Mgijima|Thornhill]] • [[Tylden]] • [[Whittlesea]]
| group2 = [[Engcobo Plaaslike Munisipaliteit|Engcobo]]
| list2 = [[Clarkebury]] • [[Coghlan]] • [[Ngcobo]]
| group3 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Oos-Kaap|Emalahleni]]
| list3 = [[Dordrecht, Oos-Kaap|Dordrecht]] • [[Indwe]] • [[Lady Frere]]
| group4 = [[Intsika Yethu Plaaslike Munisipaliteit|Intsika Yethu]]
| list4 = [[Bolotwa]] • [[Cofimvaba]] • [[Ncora]] • [[Qamata]] • [[St Mark’s, Oos-Kaap|St Mark’s]] • [[Tsomo]]
| group5 = [[Inxuba Yethemba Plaaslike Munisipaliteit|Inxuba Yethemba]]
| list5 = [[Cradock]] • [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]] • [[Rosmead]]
| group6 = [[Sakhisizwe Plaaslike Munisipaliteit|Sakhisizwe]]
| list6 = [[Kala]] • [[Elliot]] • [[Mbewuleni]]
}}
|DC40 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Kenneth Kaunda-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Kenneth Kaunda highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Kenneth Kaunda District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Klerksdorp]]'''
| group1 = [[JB Marks Plaaslike Munisipaliteit|JB Marks]]
| list1 = [[Appeldraai]] • [[Boskop]] • [[Bruidegomskraal]] • [[Doornkop, Noordwes|Doornkop]] • [[GaMogopa]] • [[Goedgevonden A]] • [[Ikageng]] • [[Lindequesdrif]] • [[Makokskraal]] • [[Matlwang]] • [[Mohadin]] • [[Mooivalleipark]] • [[Potchefstroom]] • [[Promosa]] • [[Tshing]] • [[Ventersdorp]] • [[Venterskroon]] • [[Vlieger]] • [[Welgevonden]]
| group2 = [[Matlosana Plaaslike Munisipaliteit|Matlosana]]
| list2 = [[Dominionville]] • [[Doringkruin]] • [[Hartbeesfontein]] • [[Kanana, Noordwes|Kanana]] • [[Klerksdorp]] • [[Orkney, Noordwes|Orkney]] • [[Stilfontein]] • [[Tigane]] • [[Umzimhle]] • [[Vaal Reefs]]
| group3 = [[Maquassi Hills Plaaslike Munisipaliteit|Maquassi Hills]]
| list3 = [[Boskuil]] • [[Kgakala]] • [[Leeudoringstad]] • [[Makwassie]] • [[Rulaganyang]] • [[Trotsville]] • [[Tswelelang]] • [[Witpoort, Noordwes|Witpoort]] • [[Wolmaransstad]]
}}
|DC39 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Ruth Segomotsi Mompati-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Ruth Segomotsi Mompati highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Ruth Segomotsi Mompati District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vryburg]]'''
| group1 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Noordwes|Naledi]]
| list1 = [[Huhudi]] • [[Rekgaritlhile]] • [[Stella]] • [[Thakwane]]• [[Vryburg]]
| group2 = [[Mamusa Plaaslike Munisipaliteit|Mamusa]]
| list2 = [[Amalia]] • [[Glaudina]] • [[Ipelegeng]] • [[Mamusa]] • [[Molatswanene]] • [[Migdol]] • [[Schweizer-Reneke]]
| group3 = [[Groter Taung Plaaslike Munisipaliteit|Groter Taung]]
| list3 = [[Kameelputs]] • [[Magogong]] • [[Majeakgoro]] • [[Manthe]] • [[Pudimoe]] • [[Reivilo]] • [[Taung]]
| group4 = [[Lekwa-Teemane Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa-Teemane]]
| list4 = [[Bloemhof]] • [[Boitumelong]] • [[Christiana]] • [[Coverndale]] • [[Geluksoord]] • [[Utlwanang]]
| group5 = [[Kagisano-Molopo Plaaslike Munisipaliteit|Kagisano-Molopo]]
| list5 = [[Austrey]] • [[Bray]] • [[Ganyesa]] • [[Goodwood, Noordwes|Goodwood]] • [[Louwna]] • [[Morokweng]] • [[Piet Plessis]] • [[Pomfret, Noordwes|Pomfret]] • [[Tosca]]
}}
|DC32 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ehlanzeni highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ehlanzeni District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Nelspruit]]'''
| group1 = [[Mbombela Plaaslike Munisipaliteit|Mbombela]]
| list1 = [[Aldie]] • [[Alkmaar, Mpumalanga|Alkmaar]] • [[Bhekiswayo]] • [[Daantjie, Mpumalanga|Daantjie]] • [[Dwaleni]] • [[Ga-Tshwene]] • [[Gutshwa]] • [[Gutshwakop]] • [[Hazyview]] • [[Hlauhlau]] • [[Jerusalem, Mbombela|Jerusalem]] • [[Kaapsehoop]] • [[Kabokweni]] • [[Kanyamazane]] • [[Kiepersol, Mpumalanga|Kiepersol]] • [[Khumbula]] • [[Legogote]] • [[Mahushu]] • [[Malekutu]] • [[Manzini, Mpumalanga|Manzini]] • [[Matsulu]] • [[Msogwaba]] • [[Nelspruit]] • [[Newscom, Mpumalanga|Newscom]] • [[Ngodini]] • [[Ngodwana]] • [[Nkambeni]] • [[Numbi]] • [[Nyamazaneni]] • [[Nyongane]] • [[Phola]] • [[Pienaar, Mpumalanga|Pienaar]] • [[Skukuza]] • [[Swalala]] • [[Tekwane]] • [[Tekwane Estate]] • [[Tshabalala, Mbombela|Tshabalala]] • [[Witrivier]] • [[Zwelisha, Mpumalanga|Zwelisha]]
| group2 = [[Nkomazi Plaaslike Munisipaliteit|Nkomazi]]
| list2 = [[Boschfontein]] • [[Buffelspruit, Mpumalanga|Buffelspruit]] • [[Hectorspruit]] • [[Jeppesrif]] • [[Kaapmuiden]] • [[Kamatsamo]] • [[Komatipoort]] • [[Louieville]] • [[Magudu]] • [[Malalane]] • [[Marlothpark]] • [[Mbuzini]] • [[Tonga, Mpumalanga|Tonga]] • [[Vlakbult]]
| group3 = [[Thaba Chweu Plaaslike Munisipaliteit|Thaba Chweu]]
| list3 = [[Blyderivierspoort]] • [[Bosoord]] • [[Graskop]] • [[Hendriksdal]] • [[Krugerspos]] • [[Leroro]] • [[Lydenburg]] • [[Maartenshoop]] • [[Mashishing]] • [[Matibidi]] • [[Moremela]] • [[Pelgrimsrus]] • [[Sabie]] • [[Simile]]
| group4 = [[Umjindi Plaaslike Munisipaliteit|Umjindi]]
| list4 = [[Barberton]] • [[Emjindini]] • [[Sheba, Mpumalanga|Sheba]] • [[Verulam, Mpumalanga|Verulam]]
| group5 = [[Bosbokrand Plaaslike Munisipaliteit|Bosbokrand]]
| list5 = [[Acornhoek]] • [[Agincourt, Mpumalanga|Agincourt]] • [[Alexandria, Mpumalanga|Alexandria]] • [[Bosbokrand]] • [[Buffelshoek]] • [[Buyisonto]] • [[Casteel]] • [[Clare, Mpumalanga|Clare]] • [[Croquet Lawn A]] • [[Croquet Lawn B]] • [[Cunningmoor]] • [[Dingledayle]] • [[Edinburgh, Mpumalanga|Edinburgh]] • [[GaBoelang]] • [[Ga-Josepha]] • [[Godide]] • [[Hlanganani, Mpumalanga|Hlanganani]] • [[Hluvukani]] • [[Islington, Mpumalanga|Islington]] • [[Kamalamule]] • [[Kgapamadi]] • [[Khokhamoya]] • [[Khomanani]] • [[Kildare]] • [[Lillydale, Mpumalanga|Lillydale]] • [[Ludlow, Mpumalanga|Ludlow]] • [[Madras, Mpumalanga|Madras]] • [[Maotole]] • [[Marite]] • [[Matenten]] • [[Matsavana]] • [[Maviljan A]] • [[Maviljan B]] • [[Merry Pebble Stream]] • [[Mhlumeni]] • [[Mkhuhlu]] • [[Motlamogale]] • [[Motlamogatsane]] • [[Mphenyatsatsi]] • [[New Forest B]] • [[Newington, Mpumalanga|Newington]] • [[Okkerneutboom, Mpumalanga|Okkerneutboom]] • [[Orinoco A]] • [[Orinoco B]] • [[Orinoco C]] • [[Rolle]] • [[Ronaldsey]] • [[Rooiboklaagte]] • [[Rulani]] • [[Sekrepeng]] • [[Shata]] • [[Shatale]] • [[Somerset, Mpumalanga|Somerset]] • [[Thabakgolo]] • [[Thulamahashe]] • [[Tiyimeleni A]] • [[Tiyimeleni B]] • [[Tsakani]] • [[Violetbank C]] • [[Violetbank D]] • [[Waterval, Mpumalanga|Waterval]] • [[Welverdiend, Ehlanzeni|Welverdiend]] • [[Xanthia]] • [[Xikhusese]] • [[Zoeknog A]] • [[Zoeknog B]]
}}
|EKU = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ekurhuleni highlighted (2011).svg|75x75px|center|Ekurhuleni within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Germiston]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Alberton]] • [[Bapsfontein]] • [[Bedfordview]] • [[Benoni]] • [[Boksburg]] • [[Brakpan]] • [[Clayville]] • [[Daveyton]] • [[Dawnpark]] • [[Duduza]] • [[Edenvale]] • [[Elsburg]] • [[Etwatwa]] • [[Germiston]] • [[Isando]] • [[Katlehong]] • [[Kemptonpark]] • [[KwaThema]] • [[Nigel]] • [[Olifantsfontein]] • [[Primrose]] • [[Reigerpark]] • [[Springs]] • [[Tembisa]] • [[Thokoza]] • [[Tsakane]] • [[Vosloorus]] • [[Wattville]]
| group2 = Voorstede van<br />[[Kemptonpark]]
| list2 = [[Allen Grove]] • [[Aston Manor]] • [[Birchleigh]] • [[Bonaeropark]] • [[Cresslawn]] • [[Croydon, Gauteng|Croydon]] • [[Edleen]] • [[Estherpark]] • [[Glen Marais]] • [[Nimrodpark]] • [[Norkempark]] • [[Rhodesfield]] • [[Spartan]] • [[Van Riebeeckpark]]
}}
|ETH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[eThekwini Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with eThekwini highlighted (2011).svg|75x75px|center|eThekwini within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Durban]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Adams Mission]] • [[Amanzimtoti]] • [[Assagay]] • [[Buffelsdraai]] • [[Cato Ridge]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Chesterville, KwaZulu-Natal|Chesterville]] • [[Clermont, KwaZulu-Natal|Clermont]] • [[Doonside, KwaZulu-Natal|Doonside]] • [[Drummond]] • [[Durban]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Illovo, KwaZulu-Natal|Illovo]] • [[Illovo Beach]] • [[Inanda, KwaZulu-Natal|Inanda]] • [[Inchanga]] • [[Karridene]] • [[Kingsburgh]] • [[KwaMashu]] • [[La Mercy]] • [[Lamontville]] • [[Mount Edgecombe]] • [[Mount Moreland]] • [[Mpumalanga, KwaZulu-Natal|Mpumalanga]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Phoenix, KwaZulu-Natal|Phoenix]] • [[Pinetown]] • [[Tongaat]] • [[Umbogintwini]] • [[Umbumbulu]] • [[Umdloti]] • [[Umgababa]] • [[Umhlanga]] • [[Umkomaas]] • [[Verulam]] • [[Warner Beach]] • [[Winklespruit]]
| group2 = [[Voorstede van Durban]]
| list2 = |DC44 = {{Navigasieboks
|listclass = hlist
|border = child
| selected = {{{selected|}}}
| group1 = Sentraal
| list1 = [[Asherville, Durban|Asherville]] (area) • [[Berea, Durban| Berea]] (area) • [[Bluff, KwaZulu-Natal|The Bluff]] (area) • [[Cato Manor, Durban|Cato Manor]] • [[Essenwood, Durban|Essenwood]] • [[Glenwood, KwaZulu-Natal|Glenwood]] • [[Mayville, Durban|Mayville]] • [[Morningside, Durban|Morningside]] • [[Overport]] (area) • [[Stamford Hill, Durban|Stamford Hill]] • [[Sydenham, Durban|Sydenham]] • [[Windermere, Durban|Windermere]] • [[Yellowwood Park]]
| group2 = Noordelik
| list2 = [[Durban North]] • [[KwaMashu]] • [[Mount Edgecombe, KwaZulu-Natal|Mount Edgecombe]] • [[Phoenix, Durban|Phoenix]] • [[Umdloti, KwaZulu-Natal|Umdloti]] • [[Umhlanga, KwaZulu-Natal|Umhlanga]]
| group3 = Westelik
| list3 = [[Botha's Hill]] • [[Cowies Hill]] • [[Gillitts, KwaZulu-Natal|Gillitts]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Kloof, KwaZulu-Natal|Kloof]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Pinetown]] • [[Queensburgh]] • [[Westville, KwaZulu-Natal|Westville]] • [[Winston Park]] • [[Shallcross, Durban|Shallcross]]
| group4 = Suidelik
| list4 = [[Amanzimtoti, KwaZulu-Natal|Amanzimtoti]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Isipingo Beach, KwaZulu-Natal|Isipingo Beach]] • [[Umlazi]]
| group5 = Ander
| list5 = [[Bellaire, Durban|Bellaire]] • [[Montclair, Durban|Montclair]] • [[Reservoir Hills, Durban|Reservoir Hills]] • [[Rossburgh, Durban|Rossburgh]] • [[Umbilo, Durban|Umbilo]] • [[Woodhaven, Durban|Woodhaven]] • [[Woodlands, Durban|Woodlands]]
}}
}}
|DC20 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Fezile Dabi highlighted (2011).svg|150x150px|center|Fezile Dabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Sasolburg|Sasolburg]]'''
| group1 = [[Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit|Moqhaka]]
| list1 = [[Kroonstad]] • [[Maokeng]] • [[Matlwangtlwang]] • [[Rammulotsi]] • [[Steynsrus]] • [[Vierfontein]] • [[Viljoenskroon]]
| group2 = [[Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit|Ngwathe]]
| list2 = [[Edenville]] • [[Heilbron]] • [[Koppies]] • [[Kwakwatsi]] • [[Mokwallo]] • [[Ngwathe]] • [[Parys, Vrystaat|Parys]] • [[Phiritona]] • [[Sandersville]] • [[Schonkenville]] • [[Tumahole]] • [[Vredefort]]
| group3 = [[Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit|Metsimaholo]]
| list3 = [[Deneysville]] • [[Holly Country]] • [[Kragbron]] • [[Liliandale]] • [[Oranjeville]] • [[Refengkgotso]] • [[Richmond, Vrystaat|Richmond]] • [[Rietfontein, Vrystaat|Rietfontein]] • [[Sasolburg]] • [[Viljoensdrif]] • [[Zamdela]]
| group4 = [[Mafube Plaaslike Munisipaliteit|Mafube]]
| list4 = [[Cornelia]] • [[Frankfort]] • [[Mafahlaneng]] • [[Namahadi]] • [[Ntswanatsatsi]] • [[Qalabotjha]] • [[Tweeling, Vrystaat|Tweeling]] • [[Villiers]]
}}
|DC9 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Frances Baard-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Frances Baard highlighted (2011).svg|150x150px|center|Frances Baard District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kimberley]]'''
| group1 = [[Sol Plaatje Plaaslike Munisipaliteit|Sol Plaatje]]
| list1 = [[Beaconsfield]] • [[Galeshewe]] • [[Kimberley]] • [[Modderrivier, Noord-Kaap|Modderrivier]] • [[Ritchie]] • [[Roodepan]]
| group2 = [[Phokwane Plaaslike Munisipaliteit|Phokwane]]
| list2 = [[Ganspan]] • [[Hartswater]] • [[Jan Kempdorp]] • [[Pampierstad]]
| group3 = [[Magareng Plaaslike Munisipaliteit|Magareng]]
| list3 = [[Warrenton, Noord-Kaap|Warrenton]]
| group4 = [[Dikgatlong Plaaslike Munisipaliteit|Dikgatlong]]
| list4 = [[Barkly-Wes]] • [[Boetsap]] • [[Delportshoop]] • [[Koopmansfontein]] • [[Sydney on Vaal]] • [[Ulco]] • [[Windsorton]]
}}
|DC30 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Gert Sibande-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Gert Sibande highlighted (2011).svg|150x150px|center|Gert Sibande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]]'''
| group1 = [[Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit|Govan Mbeki]]
| list1 = [[Bethal]] • [[Charl Cilliers]] • [[Embalenhle]] • [[Evander]] • [[Kinross]] • [[Leandra]] • [[Lebohang]] • [[Leslie]] • [[Secunda]] • [[Trichardt]]
| group2 = [[Albert Luthuli Plaaslike Munisipaliteit|Albert Luthuli]]
| list2 = [[Badplaas]] • [[Bettysgoed]] • [[Carolina]] • [[Diepdale]] • [[Diepgezet]] • [[Dundonald]] • [[Eerstehoek]] • [[Hartebeeskop]] • [[Lochiel]] • [[Manaar]] • [[Moddergat]] • [[Mooiplaas, Mpumalanga|Mooiplaas]] • [[Steynsdorp]] • [[Tjakastad]]
| group3 = [[Mkhondo Plaaslike Munisipaliteit|Mkhondo]]
| list3 = [[Amsterdam, Mpumalanga|Amsterdam]] • [[Dirkiesdorp]] • [[Driefontein, Mpumalanga|Driefontein]] • [[Iswepe]] • [[KwaNgema]] • [[KwaThandeka]] • [[Mkhondo NU]] • [[Ngema Tribal Trust, Mpumalanga|Ngema Tribal Trust]] • [[Nkosanjaneni]] • [[Piet Retief, Mpumalanga|Piet Retief]] • [[Saul Mkhizeville]]
| group4 = [[Msukaligwa Plaaslike Munisipaliteit|Msukaligwa]]
| list4 = [[Breyten]] • [[Chrissiesmeer]] • [[Davel]] • [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]] • [[KwaDela]] • [[Lothair]] • [[Sheepmoor]] • [[Warburton]]
| group5 = [[Lekwa Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa]]
| list5 = [[Morgenzon]] • [[Sakhile, Mpumalanga|Sakhile]] • [[Sivukile]] • [[Standerton]] • [[Thuthukani]]
| group6 = [[Pixley ka Seme Plaaslike Munisipaliteit|Pixley ka Seme]]
| list6 = [[Amersfoort, Mpumalanga|Amersfoort]] • [[Daggakraal]] • [[Palmietfontein, Mpumalanga|Palmietfontein]] • [[Perdekop]] • [[Volksrust]] • [[Wakkerstroom]]
| group7 = [[Dipaleseng Plaaslike Munisipaliteit|Dipaleseng]]
| list7 = [[Balfour, Mpumalanga|Balfour]] • [[Greylingstad]] • [[Grootvlei]] • [[Nthorwane]] • [[Siyathemba]]
}}
|DC43 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Harry Gwala-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sisonke highlighted (2011).svg|150x150px|center|Harry Gwala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ixopo]]'''
| group1 = [[Nkosazana Dlamini-Zuma Plaaslike Munisipaliteit|Nkosazana Dlamini-Zuma]]
| list1 = [[Bulwer]] • [[Creighton]] • [[Donnybrook]] • [[Himeville]] • [[Hlabeni]] • [[Hlanganani, KwaZulu-Natal|Hlanganani]] • [[Ncwadi]] • [[Pevensey]] • [[Underberg]]
| group2 = [[Groter Kokstad Plaaslike Munisipaliteit|Groter Kokstad]]
| list2 = [[Aloekop]] • [[Franklin]] • [[Kokstad]] • [[Kransdraai]] • [[Pakkies, KwaZulu-Natal|Pakkies]]
| group3 = [[Ubuhlebezwe Plaaslike Munisipaliteit|Ubuhlebezwe]]
| list3 = [[Amashaka]] • [[Bovini]] • [[Echibini]] • [[Etshenilenduna]] • [[Hlokozi]] • [[Hlutankungu]] • [[Ixopo]] • [[Jolivet]] • [[KwaBhidla]] • [[KwaMagidigidi]] • [[KwaNokweja]] • [[Kweletsheni]] • [[Mahehle]] • [[Mandlekazi]] • [[Mgodi]] • [[Mhlabatshane]] • [[Mhlweni]] • [[Mpunga]] • [[Nhlozane]] • [[Ntabane]] • [[Ntapha]] • [[Sangcwaba]] • [[Tsheleni]] • [[Velabethuke]]
| group4 = [[Umzimkhulu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimkhulu]]
| list4 = [[Bisi]] • [[Clydesdale]] • [[Rietvlei, KwaZulu-Natal|Rietvlei]] • [[Rondedraai]] • [[Umzimkhulu]]
}}
|DC29 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ILembe-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with iLembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|ILembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[KwaDukuza]] (voorheen Stanger)'''
| group1 = [[Mandeni Plaaslike Munisipaliteit|Mandeni]]
| list1 = [[eMacambini]] • [[ISithebe]] • [[Mandeni]] • [[Nyoni]] • [[Tugela]]
| group2 = [[KwaDukuza Plaaslike Munisipaliteit|KwaDukuza]]
| list2 = [[Ballito]] • [[Darnall]] • [[Groutville]] • [[KwaDukuza]] • [[Nieu-Guelderland]] • [[Salt Rock]] • [[Sans Souci, KwaZulu-Natal|Sans Souci]] • [[Shaka's Rock]] • [[Shakaskraal]] • [[Zinkwazi Beach]]
| group3 = [[Ndwedwe Plaaslike Munisipaliteit|Ndwedwe]]
| list3 = [[Glendale Heights]] • [[Ndwedwe]] • [[Ozwathini]]
| group4 = [[Maphumulo Plaaslike Munisipaliteit|Maphumulo]]
| list4 = [[Maphumulo]]
}}
|DC14 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Joe Gqabi-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ukhahlamba highlighted (2011).svg|150x150px|center|Joe Gqabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Barkly-Oos]]'''
| group1 = [[Elundini Plaaslike Munisipaliteit|Elundini]]
| list1 = [[Maclear]] • [[Mount Fletcher]] • [[Ugie]]
| group2 = [[Senqu Plaaslike Munisipaliteit|Senqu]]
| list2 = [[Barkly-Oos]] • [[Herschel]] • [[Khwezinaledi]] • [[Lady Grey]] • [[Rhodes, Oos-Kaap|Rhodes]] • [[Rossouw, Oos-Kaap|Rossouw]] • [[Sterkspruit]] • [[Steve Tshwete, Lady Grey|Steve Tshwete]] • [[Zakhele]]
| group3 = [[Walter Sisulu Plaaslike Munisipaliteit|Walter Sisulu]]
| list3 = [[Aliwal-Noord]] • [[Burgersdorp]] • [[Jamestown, Oos-Kaap|Jamestown]] • [[Oviston]] • [[Steynsburg]] • [[Teebus]] • [[Venterstad]]
}}
|DC45 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[John Taolo Gaetsewe-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with John Taolo Gaetsewe highlighted (2011).svg|150x150px|center|John Taolo Gaetsewe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kuruman|Kuruman]]'''
| group1 = [[Joe Morolong Plaaslike Munisipaliteit|Joe Morolong]]
| list1 = [[Cassel]] • [[Dithakong]] • [[Heuningvlei]] • [[Hotazel]] • [[Van Zylsrus]]
| group2 = [[Ga-Segonyana Plaaslike Munisipaliteit|Ga-Segonyana]]
| list2 = [[Bankhara]] • [[Gamopedi]] • [[Ga-Ntatelang]] • [[Havard, Noord-Kaap|Havard]] • [[Kuruman]] • [[Magobe]] • [[Maheane]] • [[Mamoratwe]] • [[Maruping]] • [[Mothibistad]] • [[Ntsweng]] • [[Phakane]] • [[Sedibeng, Noord-Kaap|Sedibeng]] • [[Seodin]]
| group3 = [[Gamagara Plaaslike Munisipaliteit|Gamagara]]
| list3 = [[Dibeng]] • [[Dingleton|Dingleton (''voorheen'' Sishen)]] • [[Kathu]] • [[Olifantshoek]]
}}
|DC2 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cape Winelands highlighted (2011).svg|150x150px|center|Kaapse Wynlande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Stellenbosch]]'''
| group1 = [[Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit |Witzenberg]]
| list1 = [[Bella Vista]] • [[Ceres]] • [[Dwarsrivier]] • [[eNduli]] • [[Montana, Witzenberg|Montana]] • [[Op-die-Berg]] • [[Pine Valley, Witzenberg|Pine Valley]] • [[Prince Alfred Hamlet]] • [[Tulbagh]] • [[Wolseley]]
| group2 = [[Drakenstein Plaaslike Munisipaliteit |Drakenstein]]
| list2 = [[Gouda, Wes-Kaap|Gouda]] • [[Paarl]] • [[Saron]] • [[Simondium]] • [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]]
| group3 = [[Stellenbosch Plaaslike Munisipaliteit|Stellenbosch]]
| list3 = [[Franschhoek]] • [[Groendal]] • [[Jamestown, Wes-Kaap|Jamestown]] • [[Kayamandi]] • [[Klapmuts]] • [[Kylemore]] • [[Langrug]] • [[Languedoc, Wes-Kaap|Languedoc]] • [[Pniel]] • [[Robertsvlei]] • [[Rozendal]] • [[Stellenbosch]] • [[Wemmershoek]]
| group4 = [[Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit|Breedevallei]]
| list4 = [[De Doorns]] • [[Rawsonville]] • [[Touwsrivier]] • [[Worcester]]
| group5 = [[Langeberg Plaaslike Munisipaliteit|Langeberg]]
| list5 = [[Ashton]] • [[Bonnievale]] • [[McGregor]] • [[Montagu]] • [[Robertson]]
}}
|DC28 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThungulu highlighted (2011).svg|150x150px|center|King Cetshwayo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Richardsbaai]]'''
| group1 = [[uMhlathuze Plaaslike Munisipaliteit|uMhlathuze]]
| list1 = [[eSikhawini]] • [[Empangeni]] • [[Felixton]] • [[Richardsbaai]]
| group2 = [[uMlalazi Plaaslike Munisipaliteit|uMlalazi]]
| list2 = [[aMatikulu]] • [[Eshowe]] • [[Gingindlovu]] • [[Mbongolwane]] • [[Mtunzini]]
| group3 = [[Nkandla Plaaslike Munisipaliteit|Nkandla]]
| list3 = [[Nkandla]]
| group4 = [[uMfolozi Plaaslike Munisipaliteit|uMfolozi]]
| list4 = [[KwaMbonambi]]
| group5 = [[Ntambanana Plaaslike Munisipaliteit|Ntambanana]]
| list5 = [[Bhucanana]]
| group6 = [[Mthonjaneni Plaaslike Munisipaliteit|Mthonjaneni]]
| list6 = [[Melmoth]]
}}
|DC18 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Lejweleputswa-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Lejweleputswa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Lejweleputswa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Welkom]]'''
| group1 = [[Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit|Masilonyana]]
| list1 = [[Brandfort]] • [[Ikgomotseng]] • [[Majemasweu]] • [[Makeleketle]] • [[Masilo]] • [[Soutpan]] • [[Theunissen]] • [[Tshepong]] • [[Verkeerdevlei]] • [[Winburg]]
| group2 = [[Tokologo Plaaslike Munisipaliteit|Tokologo]]
| list2 = [[Boshof]] • [[Dealesville]] • [[Hertzogville]] • [[Malebogo]] • [[Seretse]]
| group3 = [[Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit|Tswelopele]]
| list3 = [[Bultfontein]] • [[Hoopstad]] • [[Phahameng, Tswelopele|Phahameng]] • [[Tikwana]]
| group4 = [[Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit|Matjhabeng]]
| list4 = [[Allanridge]] • [[Bronville]] • [[Hani Park]] • [[Hennenman]] • [[Kutloanong]] • [[Meloding]] • [[Mmamahabane]] • [[Odendaalsrus]] • [[Phathakahle]] • [[Phomolong]] • [[Riebeeckstad]] • [[Thabong]] • [[Tswelangpele]] • [[Ventersburg]] • [[Virginia]] • [[Welkom]] • [[Whites]]
| group5 = [[Nala Plaaslike Munisipaliteit|Nala]]
| list5 = [[Balkfontein]] • [[Bothaville]] • [[Kgotsong]] • [[Monyakeng]] • [[Wesselsbron]]
}}
|MAN = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mangaung highlighted (2011).svg|75x75px|center|Mangaung within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bloemfontein]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bainsvlei]] • [[Bloemfontein]] • [[Botshabelo]] • [[Maselspoort]] • [[Thaba Nchu]] • [[Westminster]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Bloemfontein]]
| list2 = [[Arboretum, Bloemfontein|Arboretum]] • [[Ashbury, Bloemfontein|Ashbury]] • [[Baysvalley, Bloemfontein|Baysvalley]] • [[Bayswater, Bloemfontein|Bayswater]] • [[Bloemside]] • [[Brandwag, Bloemfontein|Brandwag]] • [[Dan Pienaar, Bloemfontein|Dan Pienaar]] • [[Ehrlichpark, Bloemfontein|Ehrlichpark]] • [[Fauna, Bloemfontein|Fauna]] • [[Fichardtpark]] • [[Fleurdal]] • [[Gardeniapark]] • [[Generaal De Wet, Bloemfontein|Generaal De Wet]] • [[Grasslands, Bloemfontein|Grasslands]] • [[Grootvlei-gevangenis]] • [[Heuwelsig, Bloemfontein|Heuwelsig]] • [[Hospitaalpark]] • [[Langenhovenpark]] • [[Lourierpark]] • [[Bloemfontein Lughawe|Lughawe]] • [[Navalsig]] • [[Noordhoek, Bloemfontein|Noordhoek]] • [[Pellissier, Bloemfontein|Pellissier]] • [[Rodenbeck]] • [[Bloemfontein Sentraal|Sentraal]] • [[Uitsig, Bloemfontein|Uitsig]] • [[Universitas, Bloemfontein|Universitas]] • [[Westdene, Bloemfontein|Westdene]] • [[Wilgehof, Bloemfontein|Wilgehof]] • [[Willows, Bloemfontein|Willows]]
}}
|DC33 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mopani-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mopani highlighted (2011).svg|75x75px|South Africa Districts showing Mopani]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Giyani]]'''
| group1 = [[Ba-Phalaborwa Plaaslike Munisipaliteit|Ba-Phalaborwa]]
| list1 = [[Ben Farm]] • [[Ga-Mashishimale]] • [[Ga-Selwana]] • [[Gravelotte]] • [[Humulani]] • [[Leydsdorp]] • [[Lulekani]] • [[Mahale]] • [[Majeje]] • [[Makhushane]] • [[Maseke]] • [[Murchison, Limpopo|Murchison]] • [[Namakgale]] • [[Nondweni]] • [[Phalaborwa]] • [[Priska-Majeje]] • [[Vuyelani]]
| group2 = [[Groter Giyani Plaaslike Munisipaliteit|Groter Giyani]]
| list2 = [[Blinkwater, Limpopo|Blinkwater]] • [[Ghandlanani]] • [[Giyani]] • [[Hlopekani]] • [[KaDizingidzingi]] • [[KaDzumeri]] • [[KaGaula]] • [[KaHomu]] • [[KaMakhuva]] • [[KaMakosha]] • [[KaMapayeni]] • [[KaMininginisi]] • [[KaMpakani]] • [[KaNdengeza]] • [[KaNghalalume]] • [[KaNgove]] • [[KaNhlaneki]] • [[KaNkomo]] • [[KaNwadzekudzeku]] • [[KaNwamakena]] • [[KaSabulane]] • [[KaSiandana]] • [[KaSikhunyane]] • [[KaXikukwani]] • [[Mageva]] • [[Muyexe]] • [[Namenwamarhanga]] • [[Shimange]] • [[Shivulani]] • [[Sifasonke]] • [[Skhiming]] • [[Thomo]] • [[Xawela]] • [[Ximausa]]
| group3 = [[Groter Letaba Plaaslike Munisipaliteit|Groter Letaba]]
| list3 = [[Bellevue, Limpopo|Bellevue]] • [[Buqa]] • [[Ga-Abele]] • [[Ga-Femane]] • [[Ga-Kgapane]] • [[GaMaphale]] • [[GaNtata]] • [[GaPhooko]] • [[GaRamaroka]] • [[Klipkraal]] • [[Lebaka]] • [[Lehlareng]] • [[Lemondokop]] • [[Modjadji Hoofkraal]] • [[Modjadjiskloof]] • [[Mokgoba]] • [[Mokwasele]] • [[Mooketsi]] • [[Phongololo]] • [[Rotterdam, Limpopo|Rotterdam]]
| group4 = [[Groter Tzaneen Plaaslike Munisipaliteit|Groter Tzaneen]]
| list4 = [[Bordeaux, Limpopo|Bordeaux]] • [[Burgersdorp, Limpopo|Burgersdorp]] • [[Dan]] • [[Dwarsfontein]] • [[Ga-Kubjana]] • [[Ga-Matipane]] • [[Ga-Mookgo]] • [[Gabaza]] • [[Ga-Mokgwathi]] • [[Ga-Rakoma]] • [[Ga-Wally]] • [[Haenertsburg]] • [[Jokong]] • [[Joppie]] • [[Julesburg]] • [[Khujwana]] • [[Lenyenye]] • [[Letsitele]] • [[Longvalley]] • [[Maake]] • [[Mafarana]] • [[Magoboya]] • [[Makudibung]] • [[Mandlhakazi]] • [[Mariron]] • [[Mariveni]] • [[Mavele]] • [[Mawa]] • [[Miragoma]] • [[Mohlaba]] • [[Nkowankowa]] • [[Politsi]] • [[Ritakop]] • [[Sangoma, Limpopo|Sangoma]] • [[Shiluvane]] • [[Tzaneen]] • [[Xihoko]]
| group5 = [[Maruleng Plaaslike Munisipaliteit|Maruleng]]
| list5 = [[Balloon, Limpopo|Balloon]] • [[Bismark, Limpopo|Bismark]] • [[Butchwana]] • [[Calais, Limpopo|Calais]] • [[Enable, Limpopo|Enable]] • [[Finale, Limpopo|Finale]] • [[Hlohlokwe]] • [[Hoedspruit]] • [[Kampersrus]] • [[Kanana, Maruleng|Kanana]] • [[Lorraine, Limpopo|Lorraine]] • [[Madeira, Limpopo|Madeira]] • [[Mabins]] • [[Makgaung]] • [[Mametja]] • [[Mathlomelong]] • [[Metz, Limpopo|Metz]] • [[Moetladimo]] • [[Molalane]] • [[Ofcolaco]] • [[Sadawa]] • [[Sandton, Limpopo|Sandton]] • [[Sefikeng]] • [[Shikwane]] • [[Sofaya]] • [[The Oaks, Limpopo|The Oaks]] • [[The Willows, Limpopo|The Willows]] • [[Turkey, Limpopo|Turkey]] • [[Worcester, Limpopo|Worcester]]
}}
|DC6 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Namakwa-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Namakwa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Namakwa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]'''
| group1 = [[Hantam Plaaslike Munisipaliteit|Hantam]]
| list1 = [[Brandvlei]] • [[Calvinia]] • [[Loeriesfontein]] • [[Nieuwoudtville]]
| group2 = [[Kamiesberg Plaaslike Munisipaliteit|Kamiesberg]]
| list2 = [[Garies]] • [[Hondeklipbaai]] • [[Kamassies]] • [[Kamieskroon]] • [[Karkams]] • [[Kheis]] • [[Koingnaas]] • [[Kotzesrus]] • [[Leliefontein]] • [[Soebatsfontein]] • [[Spoegrivier]]
| group3 = [[Karoo Hoogland Plaaslike Munisipaliteit|Karoo Hoogland]]
| list3 = [[Fraserburg]] • [[Sutherland]] • [[Williston, Noord-Kaap|Williston]]
| group4 = [[Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit|Khâi-Ma]]
| list4 = [[Aggeneys]] • [[Onseepkans]] • [[Pella]] • [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]
| group5 = [[Nama Khoi Plaaslike Munisipaliteit|Nama Khoi]]
| list5 = [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]] • [[Concordia]] • [[Goodhouse]] • [[Grootmis]] • [[Henkries]] • [[Kleinsee]] • [[Komaggas]] • [[Nababeep]] • [[Okiep]] • [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] • [[Steinkopf]] • [[Vioolsdrif]]
| group6 = [[Richtersveld Plaaslike Munisipaliteit|Richtersveld]]
| list6 = [[Alexanderbaai]] • [[Eksteenfontein]] • [[Kuboes]] • [[Lekkersing]] • [[Port Nolloth]] • [[Sanddrif]]
}}
|NMA = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nelson Mandelabaai Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nelson Mandela Bay highlighted (2011).svg|100x100px|center|Nelson Mandelabaai within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Elizabeth]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Beachview, Oos-Kaap|Beachview]] • [[Bethelsdorp]] • [[Blue Horizon Bay]] • [[Colchester, Oos-Kaap|Colchester]] • [[Despatch]] • [[iBhayi]] • [[KwaNobuhle]] • [[Motherwell]] • [[New Brighton, Oos-Kaap|New Brighton]] • [[Port Elizabeth]] • [[Redhouse, Oos-Kaap|Redhouse]] • [[Seaview, Oos-Kaap|Seaview]] • [[Skoenmakerskop]] • [[Somerstrand]] • [[Swartkops]] • [[Uitenhage]] • [[Van Stadensriviermond]] • [[Woodridge, Oos-Kaap|Woodridge]]
}}
|DC38 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ngaka Modiri Molema highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ngaka Modiri Molema District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mahikeng]]'''
| group1 = [[Ratlou Plaaslike Munisipaliteit|Ratlou]]
| list1 = [[Kraaipan]] • [[Setlagole]]
| group2 = [[Tswaing Plaaslike Munisipaliteit|Tswaing]]
| list2 = [[Delareyville]] • [[Ganalaagte]] • [[Geysdorp]] • [[Ottosdal]] • [[Sannieshof]] • [[Springbokfontein, Noordwes|Springbokfontein]]
| group3 = [[Mahikeng Plaaslike Munisipaliteit|Mahikeng]]
| list3 = [[Goedgevonden B]] • [[Mahikeng]] • [[Mmabatho]] • [[Ottoshoop]] • [[Ramatlabama]] • [[Rooigrond]] • [[Slurry]] • [[Tsetse, Noordwes|Tsetse]]
| group4 = [[Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteit|Ditsobotla]]
| list4 = [[Bakerville]] • [[Biesiesvlei]] • [[Coligny]] • [[Itsoseng]] • [[Lichtenburg]]
| group5 = [[Ramotshere Moiloa Plaaslike Munisipaliteit|Ramotshere Moiloa]]
| list5 = [[Dinokana]] • [[Doornlaagte, Noordwes|Doornlaagte]] • [[Driefontein, Noordwes|Driefontein]] • [[Groot Marico]] • [[Jacobsdal, Noordwes|Jacobsdal]] • [[Leeufontein]] • [[Lehurutshe]] • [[Motswedi]] • [[Pachsdraai]] • [[Rietpan]] • [[Skilpadshek]] • [[Supingstad]] • [[Zeerust]]
}}
|DC31 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nkangala-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nkangala highlighted (2011).svg|150x150px|center|Nkangala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]'''
| group1 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Mpumalanga|Emalahleni]]
| list1 = [[Balmoral]] • [[Klarinet, Emalahleni|Klarinet]] • [[Kriel]] • [[KwaGuqa]] • [[Ogies]] • [[Witbank]]
| group2 = {{nowrap|[[Steve Tshwete Plaaslike Munisipaliteit|Steve Tshwete]]}}
| list2 = [[Botshabelo, Mpumalanga|Botshabelo]] • [[Hendrina]] • [[Mhluzi]] • [[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]
| group3 = [[Emakhazeni Plaaslike Munisipaliteit|Emakhazeni]]
| list3 = [[Belfast, Mpumalanga|Belfast]] • [[Dalmanutha]] • [[Dullstroom]] • [[Machadodorp]] • [[Vlakfontein, Mpumalanga|Vlakfontein]] • [[Waterval Boven]] • [[Waterval Onder]]
| group4 = [[Thembisile Hani Plaaslike Munisipaliteit|Thembisile Hani]]
| list4 = [[Boekenhouthoek]] • [[Klipfontein, Mpumalanga|Klipfontein]] • [[KwaMhlanga]] • [[Kwaggafontein]] • [[Loopspruit]] • [[Mathys Zyn Loop]] • [[Wolvenkop]]
| group5 = [[Dr. J.S. Moroka Plaaslike Munisipaliteit|Dr. J.S. Moroka]]
| list5 = [[Allemansdrift]] • [[Greenside, Mpumalanga|Greenside]] • [[Kameelrivier (dorp)|Kameelrivier]] • [[Mapoch (dorp)|Mapoch]] • [[Mbibana]] • [[Pankop]] • [[Siyabuswa]] • [[Toitskraal]] • [[Vaalbank]] • [[Vrieskraal]] • [[Wolwekraal]]
| group6 = [[Victor Khanye Plaaslike Munisipaliteit|Victor Khanye]]
| list6 = [[Delmas]] • [[Eloff]] • [[Rietkol]] • [[Sundra]]
}}
|DC15 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[O.R. Tambo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with OR Tambo highlighted (2011).svg|150x150px|center|OR Tambo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mthatha]]'''
| group1 = [[Ngquza Hill Plaaslike Munisipaliteit|Ngquza Hill]]
| list1 = [[Flagstaff]] • [[Lusikisiki]]
| group2 = [[Port St Johns Plaaslike Munisipaliteit|Port St Johns]]
| list2 = [[Port St. Johns]]
| group3 = [[Nyandeni Plaaslike Munisipaliteit|Nyandeni]]
| list3 = [[Buntingville]] • [[Canzibe]] • [[Libode]] • [[Ngqeleni]] • [[Nomcamba]]
| group4 = [[Mhlontlo Plaaslike Munisipaliteit|Mhlontlo]]
| list4 = [[Qumbu]] • [[Tsolo]]
| group5 = {{nowrap|[[Koning Sabata Dalindyebo Plaaslike Munisipaliteit|Koning Sabata Dalindyebo]]}}
| list5 = [[Koffiebaai]] • [[Mqanduli]] • [[Mthatha]] • [[Mvezo]] • [[Qunu]]
}}
|DC3 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Overberg-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Overberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Overberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bredasdorp]]'''
| group1 = [[Kaap Agulhas Plaaslike Munisipaliteit|Kaap Agulhas]]
| list1 = [[Arniston]] • [[Bredasdorp]] • [[Elim, Wes-Kaap|Elim]] • [[Hotagterklip]] • [[L'Agulhas]] • [[Napier, Wes-Kaap|Napier]] • [[Protem]] • [[Skipskop]] • [[Struisbaai]] • [[Suiderstrand]]
| group2 = [[Overstrand Plaaslike Munisipaliteit|Overstrand]]
| list2 = [[Baardskeerdersbos]] • [[Bettysbaai]] • [[Birkenhead, Wes-Kaap|Birkenhead]] • [[De Kelders]] • [[Fisherhaven]] • [[Franskraalstrand]] • [[Gansbaai]] • [[Hawston]] • [[Hermanus]] • [[Kleinbaai]] • [[Kleinmond]] • [[Mount Pleasant]] • [[Onrusrivier]] • [[Pearly Beach]] • [[Pringlebaai]] • [[Rooi-els, Wes-Kaap|Rooi-els]] • [[Sandbaai]] • [[Stanford]] • [[Van Dyksbaai]] • [[Vermont, Wes-Kaap|Vermont]] • [[Voëlklip]] • [[Wolvengat]] • [[Zwelihle]]
| group3 = [[Swellendam Plaaslike Munisipaliteit|Swellendam]]
| list3 = [[Barrydale]] • [[Infanta]] • [[Malgas]] • [[Stormsvlei]] • [[Suurbraak]] • [[Swellendam]]
| group4 = [[Theewaterskloof Plaaslike Munisipaliteit|Theewaterskloof]]
| list4 = [[Botrivier]] • [[Caledon]] • [[Dennehof]] • [[Genadendal]] • [[Grabouw]] • [[Greyton]] • [[Riviersonderend]] • [[Villiersdorp]]
}}
|DC7 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Pixley ka Seme-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Pixley ka Seme highlighted (2011).svg|150x150px|center|Pixley ka Seme District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[De Aar]]'''
| group1 = [[Emthanjeni Plaaslike Munisipaliteit|Emthanjeni]]
| list1 = [[Britstown]] • [[De Aar]] • [[Deelfontein]] • [[Hanover]]
| group2 = [[Kareeberg Plaaslike Munisipaliteit|Kareeberg]]
| list2 = [[Carnarvon]] • [[Vanwyksvlei]] • [[Vosburg]]
| group3 = [[Orania Verteenwoordigende Raad|Orania]]
| list3 = [[Orania]]
| group4 = [[Renosterberg Plaaslike Munisipaliteit|Renosterberg]]
| list4 = [[Petrusville]] • [[Philipstown]] • [[Vanderkloof]]
| group5 = [[Siyancuma Plaaslike Munisipaliteit|Siyancuma]]
| list5 = [[Campbell]] • [[Douglas, Noord-Kaap|Douglas]] • [[Griekwastad]] • [[Plooysburg]] • [[Schmidtsdrif]]
| group6 = [[Siyathemba Plaaslike Munisipaliteit|Siyathemba]]
| list6 = [[Marydale]] • [[Niekerkshoop]] • [[Prieska]]
| group7 = [[Thembelihle Plaaslike Munisipaliteit|Thembelihle]]
| list7 = [[Hopetown]] • [[Strydenburg]]
| group8 = [[Ubuntu Plaaslike Munisipaliteit|Ubuntu]]
| list8 = [[Hutchinson]] • [[Loxton]] • [[Merriman]] • [[Richmond, Noord-Kaap|Richmond]] • [[Victoria-Wes]]
| group9 = [[Umsobomvu Plaaslike Munisipaliteit|Umsobomvu]]
| list9 = [[Colesberg]] • [[Norvalspont]] • [[Noupoort]]
}}
|DC10 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sarah Baartman-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cacadu highlighted (2011).svg|150x150px|center]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Gqeberha]]'''
| group1 = [[Bloukraanroete Plaaslike Munisipaliteit|Bloukraanroete]]
| list1 = [[Kookhuis]] • [[Pearston]] • [[Somerset-Oos]]
| group2 = [[Dr Beyers Naudé Plaaslike Munisipaliteit|Dr Beyers Naudé]]
| list2 = [[Aberdeen, Oos-Kaap|Aberdeen]] • [[Adendorp]] • [[Graaff-Reinet]] • [[Jansenville]] • [[Kendrew]] • [[Klipplaat]] • [[Nieu-Bethesda]] • [[Rietbron]] • [[Steytlerville]] • [[Willowmore]]
| group3 = [[Kouga Plaaslike Munisipaliteit|Kouga]]
| list3 = [[Astonbaai]] • [[Gamtoosmond]] • [[Hankey]] • [[Humansdorp]] • [[Jeffreysbaai]] • [[Kaap St Francis]] • [[Kruisfontein]] • [[Loerie]] • [[Oesterbaai]] • [[Paradysstrand]] • [[Patensie]] • [[St. Francisbaai]] • [[Thornhill, Kouga|Thornhill]]
| group4 = [[Kou-Kamma Plaaslike Munisipaliteit|Kou-Kamma]]
| list4 = [[Clarkson]] • [[Coldstream]] • [[Joubertina]] • [[Kareedouw]] • [[Krakeelrivier]] • [[Louterwater]] • [[Misgund]] • [[Stormsrivier, Oos-Kaap|Stormsrivier]] • [[Thornham]] • [[Tweeriviere]]
| group5 = [[Makana Plaaslike Munisipaliteit|Makana]]
| list5 = [[Alicedale]] • [[Grahamstad]] • [[Riebeek-Oos]] • [[Salem, Oos-Kaap|Salem]]
| group6 = [[Ndlambe Plaaslike Munisipaliteit|Ndlambe]]
| list6 = [[Alexandria, Oos-Kaap|Alexandria]] • [[Bathurst, Oos-Kaap|Bathurst]] • [[Boesmansriviermond]] • [[Boknesstrand]] • [[Cannon Rocks]] • [[Kasouga]] • [[Kenton-on-Sea]] • [[Port Alfred]]
| group7 = [[Sondagsriviervallei Plaaslike Munisipaliteit|Sondagsriviervallei]]
| list7 = [[Addo]] • [[Bontrug]] • [[Enon, Oos-Kaap|Enon]] • [[Kirkwood]] • [[KwaZenzele]] • [[Nomathamasanqa]] • [[Paterson]]
}}
|DC42 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sedibeng-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sedibeng highlighted (2011).svg|100x100px|center|Sedibeng within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vereeniging]]'''
| group1 = [[Emfuleni Plaaslike Munisipaliteit|Emfuleni]]
| list1 = [[Boipatong]] • [[Bophelong]] • [[Evaton]] • [[Sebokeng]] • [[Sharpeville]] • [[Vanderbijlpark]] • [[Vereeniging]]
| group2 = [[Lesedi Plaaslike Munisipaliteit|Lesedi]]
| list2 = [[Devon, Gauteng|Devon]] • [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] • [[Ratanda]]
| group3 = [[Midvaal Plaaslike Munisipaliteit|Midvaal]]
| list3 = [[Henley on Klip]] • [[Meyerton]] • [[Randvaal]] • [[Risiville]] • [[Vaal Marina]] • [[Walkerville]]
}}
|DC47 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sekhukhune-distriksmunisipaliteit]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sekhukhune highlighted (2011).svg|150x150px|center|Sekhukhune District within South Africa]]
| state = autocollapse
| above = Setel: '''[[Groblersdal]]'''
| group1 = [[Elias Motsoaledi Plaaslike Munisipaliteit|Elias Motsoaledi]]
| list1 = [[Dennilton]] • [[Elandsdoorn]] • [[Frisgewaght, Elias Motsoaledi|Frisgewaght]] • [[Groblersdal]] • [[Keerom, Elias Motsoaledi|Keerom]] • [[Kgobokwane]] • [[Kikvorschfontein]] • [[Laersdrif]] • [[Roossenekal]] • [[Saaiplaas, Limpopo|Saaiplaas]] • [[Sterkfontein, Limpopo|Sterkfontein]] • [[Tafelkop]] • [[Tonteldoos, Limpopo|Tonteldoos]] • [[Waalkraal]] • [[Witfontein, Limpopo|Witfontein]]
| group2 = [[Ephraim Mogale Plaaslike Munisipaliteit|Ephraim Mogale]]
| list2 = [[Elandskraal]] • [[Kromdraai, Limpopo|Kromdraai]] • [[Marble Hall]]
| group3 = [[Fetakgomo Tubatse Plaaslike Munisipaliteit|Fetakgomo Tubatse]]
| list3 = [[Apel, Limpopo|Apel]] • [[Apiesdoring, Limpopo|Apiesdoring]] • [[Bogalatladi]] • [[Burgersfort]] • [[Driekop]] • [[Ga-Riba]] • [[GaRadingwana]] • [[GaSelepe]] • [[Mashung]] • [[Mecklenburg, Limpopo|Mecklenburg]] • [[Mogodumo]] • [[Moshate, Fetakgomo|Moshate]] • [[Mphanama]] • [[Ohrigstad]] • [[Penge]] • [[Praktiseer]] • [[Sefeteng B]] • [[Steelpoort]] • [[Strydkraal]] • [[Tsimeng]] • [[Tiekiedraai, Fetakgomo|Tiekiedraai]]
| group4 = [[Makhuduthamaga Plaaslike Munisipaliteit|Makhuduthamaga]]
| list4 = [[Center, Makhuduthamaga|Center]] • [[Dihlabeng]] • [[Diphagane]] • [[Diplaseng]] • [[Flaka]] • [[Ga-Machacha]] • [[GaMampane]] • [[GaMaroshi]] • [[Ga Masemola]] • [[GaMashabela]] • [[GaMohlala]] • [[GaMoloi]] • [[GaMolopane]] • [[GaMoretsela]] • [[Ga-Mosehla]] • [[GaSeopela]] • [[Ga-Tisana]] • [[Glen Cowie]] • [[Hlalanikahle]] • [[Jane Furse]] • [[Katlegong, Sekhukhune|Katlegong]] • [[Kgolane]] • [[Kolokotela]] • [[Kotsiri]] • [[Kutupu]] • [[Lebejane]] • [[Lehlakong]] • [[Lekgwareng]] • [[Lekwageng]] • [[Mabintwane]] • [[Mabopane, Sekhukhune|Mabopane]] • [[Madibaneng]] • [[Magneetshoogte]] • [[Magnetite, Sekhukhune|Magnetite]] • [[Magoreng]] • [[Mahabaneng]] • [[Mahlakole]] • [[Maila Modiketsi]] • [[Mailasegolo]] • [[Makapa]] • [[Makhutso]] • [[Malaka]] • [[Mamatsikili]] • [[Manganeng]] • [[Manyeleti, Sekhukhune|Manyeleti]] • [[Maretlwaneng]] • [[Marulaneng]] • [[Masateng]] • [[Masehlaneng]] • [[Mashegwane]] • [[Mashishing, Sekhukhune|Mashishing]] • [[Maswiakae]] • [[Mathibe]] • [[Mathibeng]] • [[Matlakatle]] • [[Matolokwale]] • [[Matsoke]] • [[Mmakoshala]] • [[Mogalabi]] • [[Mogashoa]] • [[Mogorwane]] • [[Mohlarekoma]] • [[Mokadi]] • [[Mokwete]] • [[Molelema]] • [[Molodi]] • [[Moraledi]] • [[Mosate]] • [[Nebo, Sekhukhune|Nebo]] • [[Ngwaritsi]] • [[Patantshwane]] • [[Phatametsane]] • [[Phokoane]] • [[Riverside, Sekhukhune|Riverside]] • [[Serageng]] • [[Schoonoord]] • [[Stocking, Sekhukhune|Stocking]] • [[Takataka]] • [[Thabampje Ga Sefoka]] • [[Thabaneng]] • [[Thoto]] • [[Tsatane]] • [[Tshehlwaneng]] • [[Tshesane]] • [[Tswatago]]
}}
|DC5 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Central Karoo highlighted (2011).svg|150x150px|center|Central Karoo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Beaufort-Wes]]'''
| group1 = [[Laingsburg Plaaslike Munisipaliteit|Laingsburg]]
| list1 = [[Laingsburg]] • [[Matjiesfontein]] • [[Prins Albertweg]]
| group2 = [[Prins Albert Plaaslike Munisipaliteit|Prins Albert]]
| list2 = [[Klaarstroom]] • [[Leeu-Gamka]] • [[Prins Albert]]
| group3 = [[Beaufort-Wes Plaaslike Munisipaliteit|Beaufort-Wes]]
| list3 = [[Beaufort-Wes]] • [[Merweville]] • [[Murraysburg]] • [[Nelspoort]]
}}
|DC19 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Thabo Mofutsanyana highlighted (2011).svg|150x150px|center|Thabo Mofutsanyana District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Phuthaditjhaba]]'''
| group1 = [[Setsoto Plaaslike Munisipaliteit|Setsoto]]
| list1 = [[Clocolan]] • [[Ficksburg]] • [[Marquard]] • [[Senekal]]
| group2 = [[Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit|Dihlabeng]]
| list2 = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] • [[Clarens, Vrystaat|Clarens]] • [[Fouriesburg]] • [[Paul Roux]] • [[Rosendal]]
| group3 = [[Nketoana Plaaslike Munisipaliteit|Nketoana]]
| list3 = [[Arlington, Vrystaat|Arlington]] • [[Leratswana]] • [[Lindley, Vrystaat|Lindley]] • [[Petrus Steyn]] • [[Reitz]]
| group4 = [[Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit|Maluti-a-Phofung]]
| list4 = [[Aberfeldy]] • [[Harrismith]] • [[Kestell]] • [[Makwane]] • [[Phahameng, Maluti-a-Phofung|Phahameng]] • [[Phuthaditjhaba]] • [[Swinburne]] • [[Tlholong]] • [[Tseki]]
| group5 = [[Phumelela Plaaslike Munisipaliteit|Phumelela]]
| list5 = [[Memel, Vrystaat|Memel]] • [[Verkykerskop]] • [[Vrede, Vrystaat|Vrede]] • [[Warden]]
| group6 = [[Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit|Mantsopa]]
| list6 = [[Excelsior, Vrystaat|Excelsior]] • [[Hobhouse]] • [[Ladybrand]] • [[Marseilles, Vrystaat|Marseilles]] • [[Thaba Phatswa]] • [[Tweespruit]]
}}
|TSH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Tshwane highlighted (2011).svg|75x75px|center|City of Tshwane within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pretoria]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bronkhorstspruit]] • [[Centurion]] • [[Cullinan]] • [[Ekangala]] • [[Ga-Rankuwa]] • [[Hammanskraal]] • [[Kleinfontein]] • [[Mabopane]] • [[Mamelodi]] • [[Nuwe Eersterus]] • [[Onderstepoort, Gauteng|Onderstepoort]] • [[Onverwacht, Gauteng|Onverwacht]] • [[Pretoria]] • [[Rayton]] • [[Refilwe]] • [[Rosslyn]] • [[Saulsville]] • [[Soshanguve]] • [[Temba]] • [[Wallmannsthal]] • [[Zithobeni]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Centurion]]
| list2 = [[Amberfield]] • [[Blue Valley Gholflandgoed|Blue Valley]] • [[Brookelands Lewenstyllandgoed|Brookelands Lewenstyl]] • [[Bronberrick]] • [[Claudius, Pretoria |Claudius]] • [[Clubview]] • [[Cornwall Hill]] • [[Doringkloof]] • [[Eco-Park Estate]] • [[Eldo Glen]] • [[Eldoraigne]] • [[Erasmia]] • [[Hennopspark]] • [[Heuweloord]] • [[Heuwelsig Landgoed]] • [[Highveld]] • [[Irene]] • [[Kloofsig]] • [[Laudium]] • [[Lyttelton]] • [[Olievenhoutbosch]] • [[Pierre van Ryneveldpark]] • [[Raslouw]] • [[Rooihuiskraal]] • [[Southdowns Irene Country Farm|Southdowns Irene]] • [[Sunderlandrif]] • [[Thatchfield]] • [[The Reeds]] • [[Valhalla]] • [[Wierdapark]] • [[Zwartkop]]
| group3 = Voorstede van<br/>[[Pretoria]]
| list3 = [[Akasia]] • [[Alphen Park]] • [[Amandasig]] • [[Annlin]] • [[Arcadia, Pretoria|Arcadia]] • [[Ashlea Gardens]] • [[Atteridgeville]] • [[Bailey's Muckleneuk]] • [[Booysens, Pretoria|Booysens]] • [[Brooklyn, Pretoria|Brooklyn]] • [[Brummeria]] • [[Capital Park]] • [[Chantelle]] • [[Claremont, Pretoria|Claremont]] • [[Clarina]] • [[Clearwater Flyfishing Estate]] • [[Colbyn]] • [[Constantiapark]] • [[Danville]] • [[Daspoort]] • [[Derdepoortpark]] • [[Die Wilgers]] • [[Doornpoort]] • [[Dorandia]] • [[Eastlynne]] • [[Eastwood]] • [[Eersterust]] • [[Ekklesia]] • [[Elandspoort]] • [[Elarduspark]] • [[Eloffsdal]] • [[Equestria]] • [[Erasmuskloof]] • [[Erasmusrand]] • [[Faerie Glen]] • [[Florauna]] • [[Fortina Landbouhoewes]] • [[Garsfontein]] • [[Gezina, Pretoria|Gezina]] • [[Groenkloof]] • [[Hatfield, Pretoria|Hatfield]] • [[Hazelwood]] • [[Heatherdale Landbouhoewes|Heatherdale LH]] • [[Hermanstad]] • [[Hesteapark]] • [[Hillcrest, Pretoria|Hillcrest]] • [[Hornsoord Landbouhoewes]] • [[Jan Niemand Park]] • [[Kameeldrift]] • [[Karenpark]] • [[Kilnerpark]] • [[Koedoespoort]] • [[Krauseville Hoewes]] • [[Kwaggasrand]] • [[Lady Selborne, Pretoria|Lady Selborne]] • [[La Montagne]] • [[Les Marais]] • [[Lindopark]] • [[Loftus Stadium]] • [[Lotus Gardens]] • [[Lotus Gardens uitb. 2]] • [[Lukasrand]] • [[Lydiana]] • [[Lynnwood]] • [[Lynnwood Glen]] • [[Lynnwood Manor]] • [[Lynnwood Park]] • [[Lynnwoodrif]] • [[Magalieskruin]] • [[Magaliesmoot]] • [[Mamelodi]] • [[Marabastad]] • [[Mayville]] • [[Menlopark, Pretoria|Menlopark]] • [[Menlyn]] • [[Meyerspark]] • [[Montana]] • [[Montana Hoewes]] • [[Montana Park]] • [[Montana Tuine]] • [[Monument Park]] • [[Mooikloof]] • [[Mooikloofrif]] • [[Môregloed]] • [[Moreletapark]] • [[Mountain View, Pretoria|Mountain View]] • [[Muckleneuk]] • [[Murrayfield]] • [[Newlands, Pretoria|Newlands]] • [[Nelmapius]] • [[Nieuw-Muckleneuk]] • [[Ninapark]] • [[Olympus, Pretoria|Olympus]] • [[Orchards, Gauteng|Orchards]] • [[Philip Nelpark]] • [[Pretoria-Noord]] • [[Pretoria-Tuine]] • [[Pretoria-Wes]] • [[Pretoriuspark]] • [[Prinshof]] • [[Proklamasieheuwel]] • [[Queenswood]] • [[Rietfontein, Pretoria|Rietfontein]] • [[Rietondale]] • [[Rietvalleirand]] • [[Riviera, Pretoria|Riviera]] • [[Roseville]] • [[Rosslyn Industrial]] • [[Salvokop]] • [[Shere]] • [[Silver Lakes]] • [[Silver Lakes Gholflandgoed]] • [[Silverton]] • [[Sinoville]] • [[Six Fountains]] • [[Sterrewag, Pretoria|Sterrewag]] • [[Suiderberg, Pretoria|Suiderberg]] • [[Sunnyside, Pretoria|Sunnyside]] • [[Thaba Tshwane]] • [[Theresapark]] • [[The Wilds, Pretoria|The Wilds]] • [[Tileba]] • [[Trevenna, Pretoria|Trevenna]] • [[Val de Grace]] • [[Villieria]] • [[Wapadrand]] • [[Waterkloof]] • [[Waterkloof Glen]] • [[Waterkloofpark]] • [[Waterkloofrif]] • [[Waltloo]] • [[Waverley]] • [[Weavind Park]] • [[Wespark]] • [[Wildebeesthoek SH]] • [[Willow Acres Landgoed]] • [[Willow Glen]] • [[Willow Park Manor]] • [[Wingate Park]] • [[Winternest Landbouhoewes|Winternest LH]] • [[Wonderboom-Suid]] • [[Woodhill]] • [[Woodlands, Pretoria|Woodlands]] • [[Zambezi Country Estate]] • [[Zwavelpoort]]
}}
|DC4 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Tuinroete-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Eden highlighted (2011).svg|150x150px|center|Garden Route District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[George]]'''
| group1 = [[Bitou Plaaslike Munisipaliteit|Bitou]]
| list1 = [[Harkerville]] • [[Keurboomstrand]] • [[Kranshoek]] • [[Kurland]] • [[Nature's Valley]] • [[Plettenbergbaai]] • [[Wittedrif]]
| group2 = [[George Plaaslike Munisipaliteit|George]]
| list2 = [[Avontuur]] • [[De Vlugt]] • [[George]] • [[Haarlem, Wes-Kaap|Haarlem]] • [[Herold]] • [[Heroldsbaai]] • [[Hoekwil]] • [[Pacaltsdorp]] • [[Twee Rivieren]] • [[Uniondale]] • [[Victoriabaai]] • [[Wildernis]]
| group3 = [[Hessequa Plaaslike Munisipaliteit|Hessequa]]
| list3 = [[Albertinia]] • [[Gouritsmond]] • [[Groot-Jongensfontein]] • [[Heidelberg, Wes-Kaap|Heidelberg]] • [[Port Beaufort]] • [[Riversdal]] • [[Slangrivier]] • [[Stilbaai]] • [[Vermaaklikheid]] • [[Witsand]]
| group4 = [[Kannaland Plaaslike Munisipaliteit|Kannaland]]
| list4 = [[Amaliënstein]] • [[Calitzdorp]] • [[Ladismith]] • [[Vanwyksdorp]] • [[Zoar, Wes-Kaap|Zoar]]
| group5 = [[Knysna Plaaslike Munisipaliteit|Knysna]]
| list5 = [[Brenton-on-Sea]] • [[Buffelsbaai]] • [[Karatara]] • [[Knysna]] • [[Rheenendal]] • [[Sedgefield]]
| group6 = [[Mosselbaai Plaaslike Munisipaliteit|Mosselbaai]]
| list6 = [[Boggomsbaai]] • [[Brandwag]] • [[Danabaai]] • [[Friemersheim]] • [[Glentana]] • [[Groot Brakrivier]] • [[Hartenbos]] • [[Herbertsdale]] • [[Klein-Brakrivier]] • [[Mosselbaai]] • [[Vleesbaai]]
| group7 = [[Oudtshoorn Plaaslike Munisipaliteit|Oudtshoorn]]
| list7 = [[De Hoop, Wes-Kaap|De Hoop]] • [[De Rust]] • [[Dysselsdorp]] • [[Matjiesrivier, Tuinroete|Matjiesrivier]] • [[Oudtshoorn]] • [[Volmoed]]
}}
|DC21 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ugu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ugu highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ugu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Shepstone]]'''
| group1 = [[Ray Nkonyeni Plaaslike Munisipaliteit|Ray Nkonyeni]]
| list1 = [[Anerley]] • [[Gamalakhe]] • [[Hibberdene]] • [[iZingolweni]] • [[Mahlabathini]] • [[Marburg]] • [[Margate, KwaZulu-Natal|Margate]] • [[Munster]] • [[Palm Beach]] • [[Port Edward]] • [[Port Shepstone]] • [[Ramsgate, KwaZulu-Natal|Ramsgate]] • [[Shelly Beach]] • [[Southbroom]] • [[St Michael's-on-Sea]] • [[Trafalgar, KwaZulu-Natal|Trafalgar]] • [[Umtentweni]] • [[Umzumbe]] • [[Uvongo]]
| group2 = [[Umzumbe Plaaslike Munisipaliteit|Umzumbe]]
| list2 = [[Mathulini]] • [[St Faith’s]]
| group3 = [[uMuziwabantu Plaaslike Munisipaliteit|uMuziwabantu]]
| list3 = [[Harding]] • [[Weza]]
| group4 = [[Vulamehlo Plaaslike Munisipaliteit|Vulamehlo]]
| list4 = [[Amahwaqa]] • [[Dududu]] • [[Dumisa]] • [[Emahlathini, Ugu|Emahlathini]] • [[Emgangeni]] • [[eMjunundwini]] • [[Itshehlophe]] • [[KaDlangezwa]] • [[Kenterton]] • [[KwaFakazi]] • [[KwaDumisa]] • [[Mapumulo]] • [[Mayfield, KwaZulu-Natal|Mayfield]] • [[Mbulula]] • [[Mdumezulu ]] • [[Mfume]] • [[Mkhumbani]] • [[Mkhunya]] • [[Mqangqala]] • [[Ncazuka]] • [[Ndaya]] • [[Nkwali]] • [[Odidini]] • [[Salaap]] • [[Ungendwa]] • [[Vonguzana]] • [[Wubwini]]
| group5 = [[uMdoni Plaaslike Munisipaliteit|uMdoni]]
| list5 = [[Bazley]] • [[Ifafastrand]] • [[Kelso, KwaZulu-Natal|Kelso]] • [[Mtwalume]] • [[Park Rynie]] • [[Pennington]] • [[Scottburgh]] • [[Sezela]] • [[Umzinto]]
}}
|DC22 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[uMgungundlovu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMgungundlovu highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMgungundlovu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pietermaritzburg]]'''
| group1 = [[uMshwathi Plaaslike Munisipaliteit|uMshwathi]]
| list1 = [[Albert Falls]] • [[Cool Air, KwaZulu-Natal|Cool Air]] • [[Dalton]] • [[New Hanover, KwaZulu-Natal|New Hanover]] • [[Trust Feed]] • [[Wartburg]]
| group2 = [[uMngeni Plaaslike Munisipaliteit|uMngeni]]
| list2 = [[Balgowan, KwaZulu-Natal|Balgowan]] • [[Hilton]] • [[Howick]] • [[Lidgetton]] • [[Leeurivier (dorpie)|Leeurivier]] • [[Merrivale, KwaZulu-Natal|Merrivale]] • [[Mpophomeni]] • [[Nottingham Road]]
| group3 = [[Mpofana Plaaslike Munisipaliteit|Mpofana]]
| list3 = [[Bruntville]] • [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] • [[Rosetta, KwaZulu-Natal|Rosetta]] • [[Townview, Mooirivier]]
| group4 = [[Impendle Plaaslike Munisipaliteit|Impendle]]
| list4 = [[Boston, KwaZulu-Natal|Boston]] • [[Impendle]]
| group5 = [[Msunduzi Plaaslike Munisipaliteit|Msunduzi]]
| list5 = [[Ashburton, KwaZulu-Natal|Ashburton]] • [[Edendale, KwaZulu-Natal|Edendale]] • [[Imbali]] • [[Pietermaritzburg]]
| group6 = [[Mkhambathini Plaaslike Munisipaliteit|Mkhambathini]]
| list6 = [[Camperdown]]
| group7 = [[Richmond Plaaslike Munisipaliteit|Richmond]]
| list7 = [[Hopewell, KwaZulu-Natal|Hopewell]] • [[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]] • [[Thornville]]
}}
|DC27 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Umkhanyakude-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMkhanyakude highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMkhanyakude District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mkuze]]'''
| group1 = [[Groot Vyf Hlabisa Plaaslike Munisipaliteit|Groot Vyf Hlabisa]]
| list1 = [[Amatshamnyama]] • [[Bazaneni]] • [[Dukumbane]] • [[Ezimbondweni]] • [[Giba]] • [[Hlabisa]] • [[Hlambanyathi]] • [[Hluhluwe]] • [[Koqhoqhoqho]] • [[KwaGula]] • [[KwaHlabisa]] • [[KwaMkenkethe]] • [[KwaQunwane]] • [[KwaSeme]] • [[KwaThembeka]] • [[Mabhokisini]] • [[Mabundeni]] • [[Madunjini]] • [[Matshamhlophe]] • [[Matshamnyama ]] • [[Mawuza]] • [[Mgangado]] • [[Mgwaqeni]] • [[Mpembeni]] • [[Mphakathini]] • [[Mphakathini B]] • [[Mthwadlana]] • [[Mzinene]] • [[Nhlawathi]] • [[Ngwenya, KwaZulu-Natal|Ngwenya]] • [[Njiya]] • [[Nkonyamaneni]] • [[Nomcondo]] • [[Nsimane]] • [[Nyathini]] • [[Papasi]] • [[Qomukuphila]] • [[Sikwakwaneni]] • [[Sitezi]] • [[Tanganeni]] • [[Thandanini]] • [[Zibayeni]] • [[Zidonini]]
| group2 = [[Jozini Plaaslike Munisipaliteit|Jozini]]
| list2 = [[Banjana]] • [[Bhambanani]] • [[Bhekindoda]] • [[Bhokweni]] • [[Biva]] • [[Dubulwayo]] • [[eGujini]] • [[Ekhuhlehleni]] • [[eMachobeni]] • [[eManqayini]] • [[Emanyiseni]] • [[Embandleni]] • [[eMombeni]] • [[eMthonjeni]] • [[ePhosheni]] • [[eSiweni ]] • [[eZinhlwathini]] • [[Ezinkunini]] • [[Fakude]] • [[Hlalanathi]] • [[Ingwavuma]] • [[Isihlangwini]] • [[Jozini]] • [[KwaGedle]] • [[KwaJobe]] • [[KwaLiweni]] • [[KwaMakhonyeni]] • [[KwaMangqwashu]] • [[KwaMbuzi]] • [[KwaNonjinjikazi]] • [[Kwaqondile]] • [[Lake View, Jozini|Lake View]] • [[Magugu]] • [[Makane]] • [[Malobeni]] • [[Mangwazane]] • [[Manhlali]] • [[Manyiseni]] • [[Masabe]] • [[Mathenjwa]] • [[Mbondla]] • [[Mhlekazi]] • [[Mjindi]] • [[Mkhanyeni]] • [[Mkhonjeni]] • [[Mkuze]] • [[Mkhuze]] • [[Mlambongwenya]] • [[Mngomezulu]] • [[Mphakathi]] • [[Mpileni]] • [[Mpondwana]] • [[Munywana]] • [[Mziki]] • [[Mzinyoni]] • [[Nambulungwana]] • [[Ndabeni]] • [[Ndumu]] • [[Ngonyameni]] • [[Nhlabezinde]] • [[Nkungwini]] • [[Nkwambane]] • [[Nohhihhi]] • [[Nondabuya]] • [[Ntabayengwe]] • [[Nyawo]] • [[Ohlalwini]] • [[Ophondweni, Jozini]] • [[Oshabeni]] • [[Phapheni]] • [[Pikinini Nyamazane]] • [[Qokolwane]] • [[Shemula]] • [[Sibongile]] • [[Sibonokuhle]] • [[Sihlangwini]] • [[Thembalethu]] • [[Tshaneni]] • [[Ubombo]] • [[Uphande]] • [[Zulwini]]
| group3 = [[Mtubatuba Plaaslike Munisipaliteit|Mtubatuba]]
| list3 = [[DukuDuku]] • [[Ebaswazini]] • [[Enqupheni]] • [[Ensolweni]] • [[Esiyembeni]] • [[Gunjaneni]] • [[Hoho]] • [[KwaMsane]] • [[KwaMthole]] • [[KwaSithole]] • [[Machibini]] • [[Madwaleni, KwaZulu-Natal|Madwaleni]] • [[Makhambane]] • [[Mapheleni]] • [[Mfekayi]] • [[Mhujini]] • [[Mshaya]] • [[Mtubatuba]] • [[Ndombeni]] • [[Nkatha]] • [[Nkolokoto]] • [[Nkombose]] • [[Ntondweni]] • [[Ogengele]] • [[Ophondweni, Mtubatuba]] • [[Phondweni]] • [[Qakwini]] • [[Shikishela]] • [[Somkele]] • [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]].
| group4 = [[uMhlabuyalingana Plaaslike Munisipaliteit|uMhlabuyalingana]]
| list4 = [[Kwangwanase]] • [[Mbazwana]] • [[Mseleni]]
}}
|DC24 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UMzinyathi-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMzinyathi highlighted (2011).svg|150x150px|center|UMzinyathi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Dundee, KwaZulu-Natal|Dundee]]'''
| group1 = [[Endumeni Plaaslike Munisipaliteit|Endumeni]]
| list1 = [[Dundee]] • [[Glencoe]] • [[Talana]] • [[Wasbank]]
| group2 = [[Nquthu Plaaslike Munisipaliteit|Nquthu]]
| list2 = [[Barklieside]] • [[HlathiDlamini]] • [[HlathiNgudulwane]] • [[Luvisi]] • [[Masotsheni]] • [[Mhlungwane A]] • [[Mkhonjane A]] • [[Mkhonjane E]] • [[Mqhedlana]] • [[Ndatshana]] • [[Nquthu]] • [[St Mathews]] • [[Seven, Nquthu|Seven]]
| group3 = [[Msinga Plaaslike Munisipaliteit|Msinga]]
| list3 = [[Dolo]] • [[Dungamanzi]] • [[Embangweni]] • [[Emthaleni]] • [[Enyandu]] • [[Esijozini]] • [[Ezingulubeni]] • [[Gujini]] • [[Guqa]] • [[Malomeni]] • [[Matshematshe]] • [[Mbabane, Msinga|Mbabane]] • [[Mbindolo]] • [[Nxamalala]] • [[Othulini]] • [[Ophate]] • [[Pomeroy]] • [[Sampofu]] • [[Tugela Ferry]] • [[Zenzele]]
| group4 = [[Umvoti Plaaslike Munisipaliteit|Umvoti]]
| list4 = [[Enhlalakahle]] • [[Eshane]] • [[Greytown]] • [[Hermannsburg]] • [[Kranskop]] • [[KwaZiba]] • [[Matimatolo]] • [[Mdlelanto]] • [[Mkhize]] • [[Mpanza]] • [[Muden]] • [[Ngwempisi]] • [[Perseverance]] • [[Vukaphanzi]]
}}
|DC23 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UThukela-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThukela highlighted (2011).svg|150x150px|center|UThukela District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ladysmith]]'''
| group1 = [[Alfred Duma Plaaslike Munisipaliteit|Alfred Duma]]
| list1 = [[Brakfontein]] • [[Colenso]] • [[Driefontein, KwaZulu-Natal|Driefontein]] • [[Ekuvukeni]] • [[Elandslaagte]] • [[Helpmekaar, KwaZulu-Natal|Helpmekaar]] • [[Kleinfontein, KwaZulu-Natal|Kleinfontein]] • [[Kliprivier (dorp)|Kliprivier]] • [[Ladysmith]] • [[Van Reenen]] • [[Waayhoek]] • [[Watersmeet]]
| group3 = [[Inkosi Langalibalele Plaaslike Munisipaliteit|Inkosi Langalibalele]]
| list3 = [[Cornfields, KwaZulu-Natal|Cornfields]] • [[Estcourt]] • [[Frere]] • [[Goodhome]] • [[Weenen]] • [[Wembezi]]
| group4 = [[Okhahlamba Plaaslike Munisipaliteit|Okhahlamba]]
| list4 = [[Bergville]] • [[Geluksburg]] • [[Moyeni]] • [[Rookdale]] • [[Winterton]]
}}
|DC34 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Vhembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|Vhembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Thohoyandou]]'''
| group1 = [[Musina Plaaslike Munisipaliteit|Musina]]
| list1 = [[Bale, Limpopo|Bale]] • [[Beitbrug]] • [[Folovhodwe]] • [[Ha-Makuya]] • [[Mabvete]] • [[Madimbo]] • [[Makavhini]] • [[Malale]] • [[Mangaya]] • [[Mapuloni]] • [[Maseha]] • [[Masisi]] • [[Mataulu]] • [[Matshena]] • [[Mopane]] • [[Mukovhabale]] • [[Musina]] • [[Muswodi]] • [[Mutshikilini]] • [[Shakadza]] • [[Tshipise]] • [[Tshiungani]] • [[Zwigodini]]
| group2 = [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit|Collins Chabane]]
| list2 = [[Dzimauli]] • [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] • [[Khakhu]] • [[Malamulele]] • [[Mapakoni]] • [[Mutale]] • [[Thengwe]] • [[Tshilamba]]
| group3 = [[Thulamela Plaaslike Munisipaliteit|Thulamela]]
| list3 = [[Basani]] • [[Dopeni]] • [[Duthuni]] • [[Dzwerani]] • [[Gaba]] • [[Gandlanani]] • [[Gondeni A]] • [[Green Farm, Limpopo|Green Farm]] • [[Ha-Lambani]] • [[Hasane]] • [[Hatshisele]] • [[Itsani]] • [[Jerome, Limpopo|Jerome]] • [[Jilongo]] • [[Jimmy Jones, Limpopo|Jimmy Jones]] • [[Ka-Mahonisi]] • [[Ka-Matiani]] • [[Ka-Mchipise]] • [[Ka-Mhinga]] • [[Ka-Mphambo]] • [[Ka-Mulamula]] • [[Ka-Sunduza]] • [[Ka-Vhele]] • [[Ka-Xikundu]] • [[Ka-Xitlhelani]] • [[Khalavha]] • [[Khubvi]] • [[Lwamondo]] • [[Makumeke]] • [[Makwarela]] • [[Malamulele]] • [[Maranzhe]] • [[Nyavani]] • [[Shigalo]] • [[Sibasa]] • [[Thohoyandou]] • [[Tshixwadza]]
| group4 = [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit|Makhado]]
| list4 = [[Bandelierkop]] • [[Bungeni]] • [[Buysdorp]] • [[Dzanani]] • [[Honingfontein]] • [[Kranspoort]] • [[Laatsgevonden]] • [[Levubu]] • [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] • [[Olifantshoek, Limpopo|Olifantshoek]] • [[Tiyani]] • [[Tshikota]] • [[Tshitale]] • [[Valdezia]] • [[Vuwani]] • [[Waterval, Limpopo|Waterval]]
}}
|DC36 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Waterberg-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Waterberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Waterberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Modimolle]]'''
| group1 = [[Thabazimbi Plaaslike Munisipaliteit|Thabazimbi]]
| list1 = [[Amandelbult]] • [[Middeldrift, Limpopo|Middeldrift]] • [[Northam]] • [[Rooiberg]] • [[Swartklip]] • [[Thabazimbi]]
| group2 = [[Lephalale Plaaslike Munisipaliteit|Lephalale]]
| list2 = [[Abbotspoort]] • [[Lephalale]] (ou Ellisras) • [[Onverwacht, Limpopo|Onverwacht]] • [[Villa Nora]]
| group3 = [[Modimolle–Mookgophong Plaaslike Munisipaliteit|Modimolle–Mookgophong]]
| list3 = [[Alma, Limpopo|Alma]] • [[Lesideng]] • [[Modimolle]] (ou Nylstroom) • [[Mookgophong]] (ou Naboomspruit) • [[Phagameng]] • [[Roedtan]] • [[Vaalwater]]
| group4 = [[Bela-Bela Plaaslike Munisipaliteit|Bela-Bela]]
| list4 = [[Bela-Bela]] • [[Pienaarsrivier (dorpie)|Pienaarsrivier]]• [[Rapotokwane]] • [[Rust de Winter]] • [[Settlers]] • [[Vingerkraal]] • [[Welgegund Village]]
| group5 = [[Mogalakwena Plaaslike Munisipaliteit|Mogalakwena]]
| list5 = [[Eseldrift]] • [[Lyden]] • [[Mahwelereng]] • [[Matsitsileng]] • [[Mokopane]] (ou Potgietersrus) • [[Mosesetjane]] • [[Sterkwater]]
}}
|DC1 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Weskus-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Coast highlighted (2011).svg|150x150px|center|Weskus District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Moorreesburg]]'''
| group1 = [[Matzikama Plaaslike Munisipaliteit|Matzikama]]
| list1 = [[Bitterfontein]] • [[Doringbaai]] • [[Ebenhaeser]] • [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]] • [[Kliprand]] • [[Koekenaap]] • [[Lutzville]] • [[Nuwerus]] • [[Papendorp, Wes-Kaap|Papendorp]] • [[Rietpoort]] • [[Strandfontein, Weskusdistrik|Strandfontein]] • [[Vanrhynsdorp]] • [[Vredendal]]
| group2 = [[Cederberg Plaaslike Munisipaliteit|Cederberg]]
| list2 = [[Citrusdal]] • [[Clanwilliam, Wes-Kaap|Clanwilliam]] • [[Elandsbaai]] • [[Graafwater]] • [[Lambertsbaai]] • [[Leipoldtville]] • [[Wupperthal]]
| group3 = [[Bergrivier Plaaslike Munisipaliteit|Bergrivier]]
| list3 = [[Aurora, Wes-Kaap|Aurora]] • [[Dwarskersbos]] • [[Eendekuil]] • [[Goedverwacht]] • [[Piketberg]] • [[Porterville]] • [[Redelinghuys]] • [[Velddrif]] • [[Wittewater]]
| group4 = [[Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit|Saldanhabaai]]
| list4 = [[Brittaniabaai]] • [[Hopefield]] • [[Jacobsbaai]] • [[Langebaan]] • [[Langebaanweg]] • [[Paternoster]] • [[Saldanha]] • [[St. Helenabaai]] • [[Stompneusbaai]] • [[Vredenburg]]
| group5 = [[Swartland Plaaslike Munisipaliteit|Swartland]]
| list5 = [[Abbotsdale]] • [[Chatsworth, Wes-Kaap|Chatsworth]] • [[Darling, Wes-Kaap|Darling]] • [[Grottobaai]] • [[Hermon]] • [[Jakkalsfontein]] • [[Kalbaskraal]] • [[Koringberg]] • [[Malmesbury, Wes-Kaap|Malmesbury]] • [[Moorreesburg]] • [[Riebeek-Kasteel]] • [[Riebeek-Wes]] • [[Yzerfontein]]
}}
|DC48 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Wesrand-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Rand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Wesrand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Randfontein]]'''
| group1 = [[Mogale City Plaaslike Munisipaliteit|Mogale City]]
| list1 = [[Azaadville]] • [[Kagiso]] • [[Krugersdorp]] • [[Lindley, Gauteng|Lindley]] • [[Magaliesburg]] • [[Muldersdrift]] • [[Munsieville]] • [[Rietvallei, Gauteng|Rietvallei]]
| group2 = [[Merafong City Plaaslike Munisipaliteit|Merafong City]]
| list2 = [[Blyvooruitzicht]] • [[Carletonville]] • [[Oos-Driefontein]] • [[Elandsrand]] • [[Fochville]] • [[Khutsong]] • [[Oberholzer]] • [[Welverdiend, Gauteng|Welverdiend]] • [[Wes-Driefontein]]
| group3 = [[Randfontein Plaaslike Munisipaliteit|Randfontein]]
| list3 = [[Mohlakeng]] • [[Randfontein]]
| group4 = [[Westonaria Plaaslike Munisipaliteit|Westonaria]]
| list4 = [[Bekkersdal]] • [[Modderfontein]] • [[Venterspos]] • [[Westonaria]]
}}
|DC16 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Xhariep-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| bodyclass = hlist
| above = Setel: '''[[Trompsburg]]'''
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Xhariep highlighted (2011).svg|150x150px|center|Xhariep District within South Africa]]
| group1 = [[Kopanong Plaaslike Munisipaliteit|Kopanong]]
| list1 = [[Bethany, Vrystaat|Bethany]] • [[Bethulie]] • [[Edenburg]] • [[Fauresmith]] • [[Gariepdam (dorp)|Gariepdam]] • [[Jagersfontein]] • [[Philippolis]] • [[Reddersburg]] • [[Springfontein]] • [[Trompsburg]]
| group2 = [[Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit|Letsemeng]]
| list2 = [[Jacobsdal]] • [[Koffiefontein]] • [[Luckhoff]] • [[Oppermansgronde]] • [[Petrusburg]] • [[Ratanang]] • [[Relebohile]] • [[Rooibult]] • [[Saundershoogte]] • [[Teisesville]]
| group3 = [[Mohokare Plaaslike Munisipaliteit|Mohokare]]
| list3 = [[Matlakeng]] • [[Mofulatshepe]] • [[Roleleyathunya]] • [[Rouxville]] • [[Smithfield]] • [[Uitkoms]] • [[Zastron]]
| group4 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Vrystaat|Naledi]]
| list4 = [[Dewetsdorp]] • [[Qibing]] • [[Van Stadensrus]] • [[Wepener]]
}}
|DC8 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ZF Mgcawu-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Siyanda highlighted (2011).svg|150x150px|center|ZF Mgcawu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Upington]]'''
| group1 = [[Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit|Dawid Kruiper]]
| list1 = [[Askham]] • [[Karos]] • [[Klippunt]] • [[Leerkrans]] • [[Lambrechtsdrif]] • [[Louisvale]] • [[Paballelo]] • [[Raaswater]] • [[Rietfontein, Noord-Kaap|Rietfontein]] • [[Straussburg]] • [[Swartkop, Dawid Kruiper|Swartkop]] • [[Upington]]
| group2 = [[Kai !Garib Plaaslike Munisipaliteit|Kai !Garib]]
| list2 = [[Augrabies]] • [[Kakamas]] • [[Keimoes]] • [[Kenhardt]] • [[Marchand]] • [[Nakop]] • [[Riemvasmaak]]
| group3 = [[Kgatelopele Plaaslike Munisipaliteit|Kgatelopele]]
| list3 = [[Danielskuil]] • [[Lime Acres]] • [[Owendale, Noord-Kaap|Owendale]]
| group4 = [[!Kheis Plaaslike Munisipaliteit|!Kheis]]
| list4 = [[Brandboom]] • [[Gannaput]] • [[Groblershoop]] • [[Grootdrink]] • [[Putsonderwater]] • [[Wegdraai]]
| group5 = [[Tsantsabane Plaaslike Munisipaliteit|Tsantsabane]]
| list5 = [[Glosam]] • [[Goedgedacht]] • [[Groenwater]] • [[Postmasburg]]
}}
|DC26 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Zululand-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Zululand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Zululand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ulundi]]'''
| group1 = [[Ulundi Plaaslike Munisipaliteit|Ulundi]]
| list1 = [[Babanango]] • [[Ceza, KwaZulu-Natal|Ceza]] • [[Mahlabatini]] • [[Ulundi]]
| group2 = [[Nongoma Plaaslike Munisipaliteit|Nongoma]]
| list2 = [[Nongoma]]
| group3 = [[Abaqulusi Plaaslike Munisipaliteit|Abaqulusi]]
| list3 = [[Glückstad]] • [[Hlobane]] • [[Louwsburg]] • [[Mondlo]] • [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]]
| group4 = [[uPhongolo Plaaslike Munisipaliteit|uPhongolo]]
| list4 = [[Belgrade, KwaZulu-Natal|Belgrade]] • [[Golela]] • [[Ncotshane]] • [[Pongola]]
| group5 = [[EDumbe Plaaslike Munisipaliteit|EDumbe]]
| list5 = [[Blinkwater]] • [[Eersteling]] • [[Lüneberg]] • [[Paulpietersburg]] • [[Pivaanspoort]] • [[Tamboekiesdraai]]
}}
}}<noinclude>
<code><nowiki>{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}</nowiki></code> = {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}
{{collapsible option}}
[[Kategorie:Aardrykskundige reekssjablone]]
</noinclude>
8zb0lif1bfq6yb9f8oz22je233oza7r
2518014
2518008
2022-08-07T15:03:26Z
Aliwal2012
39067
skuifVuwani
wikitext
text/x-wiki
{{#switch: {{{1|}}}
|DC44 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Alfred Nzo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Alfred Nzo highlighted (2011).svg|125x125px|center|Alfred Nzo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mount Ayliff]]'''
| group1 = [[Matatiele Plaaslike Munisipaliteit|Matatiele]]
| list1 = [[Andris]] • [[Bethesda]] • [[Cedarville]] • [[Dengwane]] • [[Dumasini]] • [[Ha-Mohapi]] •
[[Jabulani, Oos-Kaap|Jabulani]] • [[Kgubetsoana]] • [[Khoapa]] • [[KwaLunda]] • [[Lihetlane]] • [[Lugada]] • [[Luxeni]] • [[Mafa's Halt]] • [[Maloti]] • [[Matatiele]] • [[Mpharane]]
| group2 = [[Umzimvubu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimvubu]]
| list2 = [[Mount Ayliff]] • [[Mount Frere]] • [[Ngwegweni]]
| group3 = [[Winnie Madikizela-Mandela Plaaslike Munisipaliteit|Winnie Madikizela-Mandela]]
| list3 = [[Bizana]] • [[Nkantolo]]
| group4 = [[Ntabankulu Plaaslike Munisipaliteit|Ntabankulu]]
| list4 = [[Tabankulu]]
}}
|DC25 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amajuba-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amajuba highlighted (2011).svg|125x125px|center|Amajuba District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]]'''
| group1 = [[Newcastle Plaaslike Munisipaliteit|Newcastle]]
| list1 = [[Charlestown, KwaZulu-Natal|Charlestown]] • [[Madadeni]] • [[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]] • [[Ngagane]] • [[Osizweni]]
| group2 = [[eMadlangeni Plaaslike Munisipaliteit|eMadlangeni]]
| list2 = [[Berouw]] • [[Groenvlei, KwaZulu-Natal|Groenvlei]] • [[Kingsley, KwaZulu-Natal|Kingsley]] • [[Utrecht, KwaZulu-Natal|Utrecht]] • [[Waterval, KwaZulu-Natal|Waterval]]
| group3 = [[Dannhauser Plaaslike Munisipaliteit|Dannhauser]]
| list3 = [[Annieville]] • [[Anville, KwaZulu-Natal|Anville]] • [[Cloneen]] • [[Cork, KwaZulu-Natal|Cork]] • [[Curragh, KwaZulu-Natal|Curragh]] • [[Dannhauser]] • [[Doornkop, KwaZulu-Natal|Doornkop]] • [[Dorset, KwaZulu-Natal|Dorset]] • [[Durnacol]] • [[Eastbourne, KwaZulu-Natal|Eastbourne]] • [[Emafusini]] • [[Fairbreeze]] • [[Fulathela North]] • [[Grootgeluk]] • [[Hattingspruit]] • [[Hilltop, KwaZulu-Natal|Hilltop]] • [[Inverness, KwaZulu-Natal|Inverness]] • [[Jokis]] • [[Kempshoek]] • [[Kilegethe]] • [[Mbanane]] • [[Mtendeka]] • [[Naas, KwaZulu-Natal|Naas]] • [[Nellie, KwaZulu-Natal|Nellie]] • [[Nguqunguqu]] • [[Path Farm]] • [[Rutland, KwaZulu-Natal|Rutland]] • [[Skombaren]] • [[Springboklaagte, KwaZulu-Natal|Springboklaagte]] • [[Uitkyk, KwaZulu-Natal|Uitkyk]] • [[Verdriet]] • [[Zondo, KwaZulu-Natal|Zondo]]
}}
|DC12 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amathole-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amathole highlighted (2011).svg|150x150px|center|Amathole District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = [[Amahlathi Plaaslike Munisipaliteit|Amahlathi]]
| list1 = [[Border Post, Oos-Kaap|Border Post]] • [[Braunschweig, Oos-Kaap|Braunschweig]] • [[Burnshill]] • [[Cathcart]] • [[Debenek]] • [[Frankfort, Oos-Kaap|Frankfort]] • [[Keiweg]] • [[Keiskammahoek]] • [[Mnyameni]] • [[Stutterheim]]
| group2 = [[Groot Kei Plaaslike Munisipaliteit|Groot Kei]]
| list2 = [[Chakatha]] • [[Chicargo]] • [[Chintsa]] • [[Cwili]] • [[Diphini]] • [[Haga Haga]] • [[Keimond]] • [[Komga]] • [[Morganbaai]] • [[Queensberrybaai]]
| group3 = [[Mbhashe Plaaslike Munisipaliteit|Mbhashe]]
| list3 = [[Dutywa]] • [[Elliotdale]] • [[Hobeni]] • [[Willowvale]]
| group4 = [[Mnquma Plaaslike Munisipaliteit|Mnquma]]
| list4 = [[Blythswood]] • [[Butterworth]] • [[Kentani]] • [[Mazeppabaai]] • [[Nqamakwe]] • [[Qoloramond]]
| group5 = [[Ngqushwa Plaaslike Munisipaliteit|Ngqushwa]]
| list5 = [[Barracks, Oos-Kaap|Barracks]] • [[Bekruipkop]] • [[Bell, Oos-Kaap|Bell]] • [[Bodiam, Oos-Kaap|Bodiam]] • [[Cisira]] • [[Hamburg, Oos-Kaap|Hamburg]] • [[Glenmore, Oos-Kaap|Glenmore]] • [[KwaMasele]] • [[Lujiko]] • [[Magqazeni]] • [[Nobumba]] • [[Peddie]] • [[Qugqwala]] • [[Tamara]] • [[Wesley]] • [[Wooldridge, Oos-Kaap|Wooldridge]] • [[Zweledinga]]
| group6 = [[Raymond Mhlaba Plaaslike Munisipaliteit|Raymond Mhlaba]]
| list6 = [[Adelaide, Oos-Kaap|Adelaide]] • [[Alice, Oos-Kaap|Alice]] • [[Balfour, Oos-Kaap|Balfour]] • [[Bedford, Oos-Kaap|Bedford]] • [[Calderwood]] • [[Fort Beaufort]] • [[Healdtown]] • [[Hogsback]] • [[Katberg]] • [[Mhlangeni]] • [[Middeldrif, Oos-Kaap|Middeldrif]] • [[Seymour, Oos-Kaap|Seymour]]
}}
|DC37 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Bojanala Platinum-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Bojanala Platinum highlighted (2011).svg|150x150px|center|Bojanala Platinum District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Rustenburg|Rustenburg]]'''
| group1 = [[Moretele Plaaslike Munisipaliteit|Moretele]]
| list1 = [[Makapanstad]] • [[Mathibestad]] • [[Mogogelo]] • [[Moretele]] • [[Syferskuil]]
| group2 = [[Madibeng Plaaslike Munisipaliteit|Madibeng]]
| list2 = [[Brits]] • [[Broederstroom]] • [[Damonsville]] • [[De Wildt]] • [[Hartbeespoort]] • [[Jericho, Noordwes|Jericho]] • [[Kosmos, Noordwes|Kosmos]] • [[Mmakau]] • [[Modderspruit]] • [[Mooinooi]] • [[Skeerpoort]] • [[Sonop]]
| group3 = [[Rustenburg Plaaslike Munisipaliteit|Rustenburg]]
| list3 = [[Barseba]] • [[Beestekraal]] • [[Bethanie, Noordwes|Bethanie]] • [[Freedom Park, Noordwes|Freedom Park]] • [[Kroondal]] • [[Mankwe]] • [[Marikana]] • [[Phokeng]] • [[Rustenburg]] • [[Wonderkop]] • [[Zinniaville]]
| group4 = [[Kgetlengrivier Plaaslike Munisipaliteit|Kgetlengrivier]]
| list4 = [[Derby]] • [[Koster]] • [[Swartruggens]]
| group5 = [[Moses Kotane Plaaslike Munisipaliteit|Moses Kotane]]
| list5 = [[Dwarsberg]] • [[Goedehoop]] • [[Koffiekraal]] • [[Kraalhoek]] • [[Lesetlheng]] • [[Mabalstad]] • [[Mabeskraal]] • [[Madikwe]] • [[Mogwase]] • [[Pella, Noordwes|Pella]] • [[Ramokokastad]] • [[Sandfontein]] • [[Saulspoort]] • [[Silwerkrans]] • [[Sun City, Noordwes|Sun City]] • [[Uitkyk, Noordwes|Uitkyk]] • [[Vleischfontein]]
}}
|BUF = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Buffalo City Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Buffalo City highlighted (2011).svg|75x75px|center|Buffalo City within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Berlyn, Oos-Kaap|Berlyn]] • [[Bhisho]] • [[Breidbach]] • [[Cambridge, Oos-Londen|Cambridge]] • [[Dimbaza]] • [[Ducats]] • [[Duncan Village]] • [[Eluxolweni]] • [[Ententeni]] • [[Ginsberg]] • [[Goodhope, Buffalo City|Goodhope]] • [[Gompo]] • [[Gonubie]] • [[Ilitha]] • [[Inglewood]] • [[Kayser's Beach]] • [[Kidd's Beach]] • [[King William's Town]] • [[Kuni]] • [[KwaLini]] • [[KwaTshatshu]] • [[Kwetyana]] • [[Macleantown]] • [[Mbekweni]] • [[Mdantsane]] • [[Modaka]] • [[Mount Coke]] • [[Mzamomhle, Buffalo City|Mzamomhle]] • [[Ndevana]] • [[Need's Camp]] • [[Nompumelelo]] • [[Oos-Londen]] • [[Phakamisa, Oos-Kaap|Phakamisa]] • [[Potsdam, Oos-Kaap|Potsdam]] • [[Quigney]] • [[Sunrise-on-Sea]] • [[Tolofiyeni]] • [[Tyutyu]] • [[uMzantsi, Oos-Kaap|uMzantsi]] • [[Zwelitsha]]
}}
|DC35 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Capricorn-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Capricorn highlighted (2011).svg|150x150px|center|Capricorn District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Polokwane]]'''
| group1 = [[Aganang Plaaslike Munisipaliteit|Aganang]]
| list1 = [[Bakone]] • [[Boratapelo]] • [[Chloe]] • [[Cornelia, Limpopo|Cornelia]] • [[Damplaats]] • [[Diana, Limpopo|Diana]] • [[Dibeng, Aganang|Dibeng]] • [[Ga-Keetse]] • [[Ga-Kgoroshi]] • [[Ga-Kolopo]] • [[Ga-Lamola]] • [[Ga-Lepadima]] • [[Ga-Mabitsela]] • [[Ga-Madiba]] • [[Ga-Madietane]] • [[Ga-Mahoai]] • [[Ga-Mangou]] • [[Ga-Mankodi]] • [[Ga-Manyapje]] • [[Ga-Maribana]] • [[Ga-Masehlong]] • [[Ga-Mashashane]] • [[Ga-Matlapa]] • [[Ga-Matlhodi]] • [[Ga-Mmabasotho]] • [[Ga-Mmathongwana]] • [[Ga-Modikana]] • [[Ga-Mokobodi]] • [[Ga-Motlagomo]] • [[Ga-Ngwetsana]] • [[Ga-Nonyane]] • [[Ga-Phagodi]] • [[Ga-Piet]] • [[Ga-Ramakara]] • [[Ga-Rametlwana]] • [[Ga-Ramokadikadi]] • [[Ga-Ramoshwane]] • [[Ga-Ramotlokana]] • [[Ga-Rampuru]] • [[Ga-Rankuwa, Aganang|Ga-Rankuwa]] • [[Ga-Sebotse]] • [[Ga-Sechaba]] • [[Glen-Roy]] • [[Goedgevonden, Limpopo|Goedgevonden]] • [[Hwibi]] • [[Juno]] • [[Jupiter, Limpopo|Jupiter]] • [[Kalkspruit A (Ga-Maraba)]] • [[Kameelkop]] • [[Kanana, Aganang|Kanana]] • [[Leokaneng]] • [[Lepotlako]] • [[Madietane]] • [[Makgobane]] • [[Mamehlabe]] • [[Maraba]] • [[Matlala]] • [[Matlaleng]] • [[Mohlajeng]] • [[Mohlonong]] • [[Moletji, Aganang|Moletji]] • [[Monywaneng]] • [[Monotwane]] • [[Morowe]] • [[Naledi, Aganang|Naledi]] • [[Ngwanallela]] • [[Nokayamatlala]] • [[Ntlolane]] • [[Phetole]] • [[Phofu]] • [[Ramalapa]] • [[Rapitsi]] • [[Schoongelegen]] • [[Sebora]] • [[Sechaba]] • [[Sefahlane]] • [[Segwahleng]] • [[Sekuruwe]] • [[Setumong]] • [[Takalane, Limpopo|Takalane]] • [[Taung, Limpopo|Taung]] • [[Tibane]] • [[Utsane]] • [[Venus, Limpopo|Venus]] • [[Waschbank, Limpopo|Waschbank]]
| group2 = [[Blouberg Plaaslike Munisipaliteit|Blouberg]]
| list2 = [[Alldays]] • [[Burgerregt]] • [[De Villiersdale]] • [[Eldorado, Limpopo|Eldorado]] • [[Grootdraai]] • [[Indermark]] • [[My Darling, Limpopo|My Darling]] • [[Senwabarwana]] • [[Taaiboschgroet]] • [[Vivo]]
| group3 = [[Molemole Plaaslike Munisipaliteit|Molemole]]
| list3 = [[Dendron]] • [[Soekmekaar]]
| group4 = [[Polokwane Plaaslike Munisipaliteit|Polokwane]]
| list4 = [[Chuniespoort]] • [[Eerstegoud]] • [[Ga-Makanye]] • [[Ga-Molepo]] • [[Koloti]] • [[Laaste Hoop]] • [[Mankweng]] • [[Moria]] • [[Polokwane]] • [[Seshego]]
| group5 = [[Lepelle-Nkumpi Plaaslike Munisipaliteit|Lepelle-Nkumpi]]
| list5 = [[Byldrift]] • [[Droogte, Limpopo|Droogte]] • [[Klipheuvel]] • [[Lebowakgomo]] • [[Schuinsrand]] • [[Zebediela]]
}}
|DC13 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Chris Hani-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Chris Hani highlighted (2011).svg|150x150px|center|Chris Hani District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Komani]]'''
| group1 = [[Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit|Enoch Mgijima]]
| list1 = [[Baccle's Farm]] • [[Ezibeleni]] • [[Hofmeyr]] • [[Imvani]] • [[Komani]] • [[Lesseyton]] • [[Molteno, Oos-Kaap|Molteno]] •
[[Mpofu]] • [[Sada]] • [[Sterkstroom]] • [[Tarkastad]] • [[Tentergate]] • [[Thornhill, Enoch Mgijima|Thornhill]] • [[Tylden]] • [[Whittlesea]]
| group2 = [[Engcobo Plaaslike Munisipaliteit|Engcobo]]
| list2 = [[Clarkebury]] • [[Coghlan]] • [[Ngcobo]]
| group3 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Oos-Kaap|Emalahleni]]
| list3 = [[Dordrecht, Oos-Kaap|Dordrecht]] • [[Indwe]] • [[Lady Frere]]
| group4 = [[Intsika Yethu Plaaslike Munisipaliteit|Intsika Yethu]]
| list4 = [[Bolotwa]] • [[Cofimvaba]] • [[Ncora]] • [[Qamata]] • [[St Mark’s, Oos-Kaap|St Mark’s]] • [[Tsomo]]
| group5 = [[Inxuba Yethemba Plaaslike Munisipaliteit|Inxuba Yethemba]]
| list5 = [[Cradock]] • [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]] • [[Rosmead]]
| group6 = [[Sakhisizwe Plaaslike Munisipaliteit|Sakhisizwe]]
| list6 = [[Kala]] • [[Elliot]] • [[Mbewuleni]]
}}
|DC40 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Kenneth Kaunda-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Kenneth Kaunda highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Kenneth Kaunda District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Klerksdorp]]'''
| group1 = [[JB Marks Plaaslike Munisipaliteit|JB Marks]]
| list1 = [[Appeldraai]] • [[Boskop]] • [[Bruidegomskraal]] • [[Doornkop, Noordwes|Doornkop]] • [[GaMogopa]] • [[Goedgevonden A]] • [[Ikageng]] • [[Lindequesdrif]] • [[Makokskraal]] • [[Matlwang]] • [[Mohadin]] • [[Mooivalleipark]] • [[Potchefstroom]] • [[Promosa]] • [[Tshing]] • [[Ventersdorp]] • [[Venterskroon]] • [[Vlieger]] • [[Welgevonden]]
| group2 = [[Matlosana Plaaslike Munisipaliteit|Matlosana]]
| list2 = [[Dominionville]] • [[Doringkruin]] • [[Hartbeesfontein]] • [[Kanana, Noordwes|Kanana]] • [[Klerksdorp]] • [[Orkney, Noordwes|Orkney]] • [[Stilfontein]] • [[Tigane]] • [[Umzimhle]] • [[Vaal Reefs]]
| group3 = [[Maquassi Hills Plaaslike Munisipaliteit|Maquassi Hills]]
| list3 = [[Boskuil]] • [[Kgakala]] • [[Leeudoringstad]] • [[Makwassie]] • [[Rulaganyang]] • [[Trotsville]] • [[Tswelelang]] • [[Witpoort, Noordwes|Witpoort]] • [[Wolmaransstad]]
}}
|DC39 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Ruth Segomotsi Mompati-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Ruth Segomotsi Mompati highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Ruth Segomotsi Mompati District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vryburg]]'''
| group1 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Noordwes|Naledi]]
| list1 = [[Huhudi]] • [[Rekgaritlhile]] • [[Stella]] • [[Thakwane]]• [[Vryburg]]
| group2 = [[Mamusa Plaaslike Munisipaliteit|Mamusa]]
| list2 = [[Amalia]] • [[Glaudina]] • [[Ipelegeng]] • [[Mamusa]] • [[Molatswanene]] • [[Migdol]] • [[Schweizer-Reneke]]
| group3 = [[Groter Taung Plaaslike Munisipaliteit|Groter Taung]]
| list3 = [[Kameelputs]] • [[Magogong]] • [[Majeakgoro]] • [[Manthe]] • [[Pudimoe]] • [[Reivilo]] • [[Taung]]
| group4 = [[Lekwa-Teemane Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa-Teemane]]
| list4 = [[Bloemhof]] • [[Boitumelong]] • [[Christiana]] • [[Coverndale]] • [[Geluksoord]] • [[Utlwanang]]
| group5 = [[Kagisano-Molopo Plaaslike Munisipaliteit|Kagisano-Molopo]]
| list5 = [[Austrey]] • [[Bray]] • [[Ganyesa]] • [[Goodwood, Noordwes|Goodwood]] • [[Louwna]] • [[Morokweng]] • [[Piet Plessis]] • [[Pomfret, Noordwes|Pomfret]] • [[Tosca]]
}}
|DC32 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ehlanzeni highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ehlanzeni District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Nelspruit]]'''
| group1 = [[Mbombela Plaaslike Munisipaliteit|Mbombela]]
| list1 = [[Aldie]] • [[Alkmaar, Mpumalanga|Alkmaar]] • [[Bhekiswayo]] • [[Daantjie, Mpumalanga|Daantjie]] • [[Dwaleni]] • [[Ga-Tshwene]] • [[Gutshwa]] • [[Gutshwakop]] • [[Hazyview]] • [[Hlauhlau]] • [[Jerusalem, Mbombela|Jerusalem]] • [[Kaapsehoop]] • [[Kabokweni]] • [[Kanyamazane]] • [[Kiepersol, Mpumalanga|Kiepersol]] • [[Khumbula]] • [[Legogote]] • [[Mahushu]] • [[Malekutu]] • [[Manzini, Mpumalanga|Manzini]] • [[Matsulu]] • [[Msogwaba]] • [[Nelspruit]] • [[Newscom, Mpumalanga|Newscom]] • [[Ngodini]] • [[Ngodwana]] • [[Nkambeni]] • [[Numbi]] • [[Nyamazaneni]] • [[Nyongane]] • [[Phola]] • [[Pienaar, Mpumalanga|Pienaar]] • [[Skukuza]] • [[Swalala]] • [[Tekwane]] • [[Tekwane Estate]] • [[Tshabalala, Mbombela|Tshabalala]] • [[Witrivier]] • [[Zwelisha, Mpumalanga|Zwelisha]]
| group2 = [[Nkomazi Plaaslike Munisipaliteit|Nkomazi]]
| list2 = [[Boschfontein]] • [[Buffelspruit, Mpumalanga|Buffelspruit]] • [[Hectorspruit]] • [[Jeppesrif]] • [[Kaapmuiden]] • [[Kamatsamo]] • [[Komatipoort]] • [[Louieville]] • [[Magudu]] • [[Malalane]] • [[Marlothpark]] • [[Mbuzini]] • [[Tonga, Mpumalanga|Tonga]] • [[Vlakbult]]
| group3 = [[Thaba Chweu Plaaslike Munisipaliteit|Thaba Chweu]]
| list3 = [[Blyderivierspoort]] • [[Bosoord]] • [[Graskop]] • [[Hendriksdal]] • [[Krugerspos]] • [[Leroro]] • [[Lydenburg]] • [[Maartenshoop]] • [[Mashishing]] • [[Matibidi]] • [[Moremela]] • [[Pelgrimsrus]] • [[Sabie]] • [[Simile]]
| group4 = [[Umjindi Plaaslike Munisipaliteit|Umjindi]]
| list4 = [[Barberton]] • [[Emjindini]] • [[Sheba, Mpumalanga|Sheba]] • [[Verulam, Mpumalanga|Verulam]]
| group5 = [[Bosbokrand Plaaslike Munisipaliteit|Bosbokrand]]
| list5 = [[Acornhoek]] • [[Agincourt, Mpumalanga|Agincourt]] • [[Alexandria, Mpumalanga|Alexandria]] • [[Bosbokrand]] • [[Buffelshoek]] • [[Buyisonto]] • [[Casteel]] • [[Clare, Mpumalanga|Clare]] • [[Croquet Lawn A]] • [[Croquet Lawn B]] • [[Cunningmoor]] • [[Dingledayle]] • [[Edinburgh, Mpumalanga|Edinburgh]] • [[GaBoelang]] • [[Ga-Josepha]] • [[Godide]] • [[Hlanganani, Mpumalanga|Hlanganani]] • [[Hluvukani]] • [[Islington, Mpumalanga|Islington]] • [[Kamalamule]] • [[Kgapamadi]] • [[Khokhamoya]] • [[Khomanani]] • [[Kildare]] • [[Lillydale, Mpumalanga|Lillydale]] • [[Ludlow, Mpumalanga|Ludlow]] • [[Madras, Mpumalanga|Madras]] • [[Maotole]] • [[Marite]] • [[Matenten]] • [[Matsavana]] • [[Maviljan A]] • [[Maviljan B]] • [[Merry Pebble Stream]] • [[Mhlumeni]] • [[Mkhuhlu]] • [[Motlamogale]] • [[Motlamogatsane]] • [[Mphenyatsatsi]] • [[New Forest B]] • [[Newington, Mpumalanga|Newington]] • [[Okkerneutboom, Mpumalanga|Okkerneutboom]] • [[Orinoco A]] • [[Orinoco B]] • [[Orinoco C]] • [[Rolle]] • [[Ronaldsey]] • [[Rooiboklaagte]] • [[Rulani]] • [[Sekrepeng]] • [[Shata]] • [[Shatale]] • [[Somerset, Mpumalanga|Somerset]] • [[Thabakgolo]] • [[Thulamahashe]] • [[Tiyimeleni A]] • [[Tiyimeleni B]] • [[Tsakani]] • [[Violetbank C]] • [[Violetbank D]] • [[Waterval, Mpumalanga|Waterval]] • [[Welverdiend, Ehlanzeni|Welverdiend]] • [[Xanthia]] • [[Xikhusese]] • [[Zoeknog A]] • [[Zoeknog B]]
}}
|EKU = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ekurhuleni highlighted (2011).svg|75x75px|center|Ekurhuleni within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Germiston]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Alberton]] • [[Bapsfontein]] • [[Bedfordview]] • [[Benoni]] • [[Boksburg]] • [[Brakpan]] • [[Clayville]] • [[Daveyton]] • [[Dawnpark]] • [[Duduza]] • [[Edenvale]] • [[Elsburg]] • [[Etwatwa]] • [[Germiston]] • [[Isando]] • [[Katlehong]] • [[Kemptonpark]] • [[KwaThema]] • [[Nigel]] • [[Olifantsfontein]] • [[Primrose]] • [[Reigerpark]] • [[Springs]] • [[Tembisa]] • [[Thokoza]] • [[Tsakane]] • [[Vosloorus]] • [[Wattville]]
| group2 = Voorstede van<br />[[Kemptonpark]]
| list2 = [[Allen Grove]] • [[Aston Manor]] • [[Birchleigh]] • [[Bonaeropark]] • [[Cresslawn]] • [[Croydon, Gauteng|Croydon]] • [[Edleen]] • [[Estherpark]] • [[Glen Marais]] • [[Nimrodpark]] • [[Norkempark]] • [[Rhodesfield]] • [[Spartan]] • [[Van Riebeeckpark]]
}}
|ETH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[eThekwini Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with eThekwini highlighted (2011).svg|75x75px|center|eThekwini within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Durban]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Adams Mission]] • [[Amanzimtoti]] • [[Assagay]] • [[Buffelsdraai]] • [[Cato Ridge]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Chesterville, KwaZulu-Natal|Chesterville]] • [[Clermont, KwaZulu-Natal|Clermont]] • [[Doonside, KwaZulu-Natal|Doonside]] • [[Drummond]] • [[Durban]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Illovo, KwaZulu-Natal|Illovo]] • [[Illovo Beach]] • [[Inanda, KwaZulu-Natal|Inanda]] • [[Inchanga]] • [[Karridene]] • [[Kingsburgh]] • [[KwaMashu]] • [[La Mercy]] • [[Lamontville]] • [[Mount Edgecombe]] • [[Mount Moreland]] • [[Mpumalanga, KwaZulu-Natal|Mpumalanga]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Phoenix, KwaZulu-Natal|Phoenix]] • [[Pinetown]] • [[Tongaat]] • [[Umbogintwini]] • [[Umbumbulu]] • [[Umdloti]] • [[Umgababa]] • [[Umhlanga]] • [[Umkomaas]] • [[Verulam]] • [[Warner Beach]] • [[Winklespruit]]
| group2 = [[Voorstede van Durban]]
| list2 = |DC44 = {{Navigasieboks
|listclass = hlist
|border = child
| selected = {{{selected|}}}
| group1 = Sentraal
| list1 = [[Asherville, Durban|Asherville]] (area) • [[Berea, Durban| Berea]] (area) • [[Bluff, KwaZulu-Natal|The Bluff]] (area) • [[Cato Manor, Durban|Cato Manor]] • [[Essenwood, Durban|Essenwood]] • [[Glenwood, KwaZulu-Natal|Glenwood]] • [[Mayville, Durban|Mayville]] • [[Morningside, Durban|Morningside]] • [[Overport]] (area) • [[Stamford Hill, Durban|Stamford Hill]] • [[Sydenham, Durban|Sydenham]] • [[Windermere, Durban|Windermere]] • [[Yellowwood Park]]
| group2 = Noordelik
| list2 = [[Durban North]] • [[KwaMashu]] • [[Mount Edgecombe, KwaZulu-Natal|Mount Edgecombe]] • [[Phoenix, Durban|Phoenix]] • [[Umdloti, KwaZulu-Natal|Umdloti]] • [[Umhlanga, KwaZulu-Natal|Umhlanga]]
| group3 = Westelik
| list3 = [[Botha's Hill]] • [[Cowies Hill]] • [[Gillitts, KwaZulu-Natal|Gillitts]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Kloof, KwaZulu-Natal|Kloof]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Pinetown]] • [[Queensburgh]] • [[Westville, KwaZulu-Natal|Westville]] • [[Winston Park]] • [[Shallcross, Durban|Shallcross]]
| group4 = Suidelik
| list4 = [[Amanzimtoti, KwaZulu-Natal|Amanzimtoti]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Isipingo Beach, KwaZulu-Natal|Isipingo Beach]] • [[Umlazi]]
| group5 = Ander
| list5 = [[Bellaire, Durban|Bellaire]] • [[Montclair, Durban|Montclair]] • [[Reservoir Hills, Durban|Reservoir Hills]] • [[Rossburgh, Durban|Rossburgh]] • [[Umbilo, Durban|Umbilo]] • [[Woodhaven, Durban|Woodhaven]] • [[Woodlands, Durban|Woodlands]]
}}
}}
|DC20 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Fezile Dabi highlighted (2011).svg|150x150px|center|Fezile Dabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Sasolburg|Sasolburg]]'''
| group1 = [[Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit|Moqhaka]]
| list1 = [[Kroonstad]] • [[Maokeng]] • [[Matlwangtlwang]] • [[Rammulotsi]] • [[Steynsrus]] • [[Vierfontein]] • [[Viljoenskroon]]
| group2 = [[Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit|Ngwathe]]
| list2 = [[Edenville]] • [[Heilbron]] • [[Koppies]] • [[Kwakwatsi]] • [[Mokwallo]] • [[Ngwathe]] • [[Parys, Vrystaat|Parys]] • [[Phiritona]] • [[Sandersville]] • [[Schonkenville]] • [[Tumahole]] • [[Vredefort]]
| group3 = [[Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit|Metsimaholo]]
| list3 = [[Deneysville]] • [[Holly Country]] • [[Kragbron]] • [[Liliandale]] • [[Oranjeville]] • [[Refengkgotso]] • [[Richmond, Vrystaat|Richmond]] • [[Rietfontein, Vrystaat|Rietfontein]] • [[Sasolburg]] • [[Viljoensdrif]] • [[Zamdela]]
| group4 = [[Mafube Plaaslike Munisipaliteit|Mafube]]
| list4 = [[Cornelia]] • [[Frankfort]] • [[Mafahlaneng]] • [[Namahadi]] • [[Ntswanatsatsi]] • [[Qalabotjha]] • [[Tweeling, Vrystaat|Tweeling]] • [[Villiers]]
}}
|DC9 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Frances Baard-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Frances Baard highlighted (2011).svg|150x150px|center|Frances Baard District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kimberley]]'''
| group1 = [[Sol Plaatje Plaaslike Munisipaliteit|Sol Plaatje]]
| list1 = [[Beaconsfield]] • [[Galeshewe]] • [[Kimberley]] • [[Modderrivier, Noord-Kaap|Modderrivier]] • [[Ritchie]] • [[Roodepan]]
| group2 = [[Phokwane Plaaslike Munisipaliteit|Phokwane]]
| list2 = [[Ganspan]] • [[Hartswater]] • [[Jan Kempdorp]] • [[Pampierstad]]
| group3 = [[Magareng Plaaslike Munisipaliteit|Magareng]]
| list3 = [[Warrenton, Noord-Kaap|Warrenton]]
| group4 = [[Dikgatlong Plaaslike Munisipaliteit|Dikgatlong]]
| list4 = [[Barkly-Wes]] • [[Boetsap]] • [[Delportshoop]] • [[Koopmansfontein]] • [[Sydney on Vaal]] • [[Ulco]] • [[Windsorton]]
}}
|DC30 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Gert Sibande-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Gert Sibande highlighted (2011).svg|150x150px|center|Gert Sibande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]]'''
| group1 = [[Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit|Govan Mbeki]]
| list1 = [[Bethal]] • [[Charl Cilliers]] • [[Embalenhle]] • [[Evander]] • [[Kinross]] • [[Leandra]] • [[Lebohang]] • [[Leslie]] • [[Secunda]] • [[Trichardt]]
| group2 = [[Albert Luthuli Plaaslike Munisipaliteit|Albert Luthuli]]
| list2 = [[Badplaas]] • [[Bettysgoed]] • [[Carolina]] • [[Diepdale]] • [[Diepgezet]] • [[Dundonald]] • [[Eerstehoek]] • [[Hartebeeskop]] • [[Lochiel]] • [[Manaar]] • [[Moddergat]] • [[Mooiplaas, Mpumalanga|Mooiplaas]] • [[Steynsdorp]] • [[Tjakastad]]
| group3 = [[Mkhondo Plaaslike Munisipaliteit|Mkhondo]]
| list3 = [[Amsterdam, Mpumalanga|Amsterdam]] • [[Dirkiesdorp]] • [[Driefontein, Mpumalanga|Driefontein]] • [[Iswepe]] • [[KwaNgema]] • [[KwaThandeka]] • [[Mkhondo NU]] • [[Ngema Tribal Trust, Mpumalanga|Ngema Tribal Trust]] • [[Nkosanjaneni]] • [[Piet Retief, Mpumalanga|Piet Retief]] • [[Saul Mkhizeville]]
| group4 = [[Msukaligwa Plaaslike Munisipaliteit|Msukaligwa]]
| list4 = [[Breyten]] • [[Chrissiesmeer]] • [[Davel]] • [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]] • [[KwaDela]] • [[Lothair]] • [[Sheepmoor]] • [[Warburton]]
| group5 = [[Lekwa Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa]]
| list5 = [[Morgenzon]] • [[Sakhile, Mpumalanga|Sakhile]] • [[Sivukile]] • [[Standerton]] • [[Thuthukani]]
| group6 = [[Pixley ka Seme Plaaslike Munisipaliteit|Pixley ka Seme]]
| list6 = [[Amersfoort, Mpumalanga|Amersfoort]] • [[Daggakraal]] • [[Palmietfontein, Mpumalanga|Palmietfontein]] • [[Perdekop]] • [[Volksrust]] • [[Wakkerstroom]]
| group7 = [[Dipaleseng Plaaslike Munisipaliteit|Dipaleseng]]
| list7 = [[Balfour, Mpumalanga|Balfour]] • [[Greylingstad]] • [[Grootvlei]] • [[Nthorwane]] • [[Siyathemba]]
}}
|DC43 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Harry Gwala-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sisonke highlighted (2011).svg|150x150px|center|Harry Gwala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ixopo]]'''
| group1 = [[Nkosazana Dlamini-Zuma Plaaslike Munisipaliteit|Nkosazana Dlamini-Zuma]]
| list1 = [[Bulwer]] • [[Creighton]] • [[Donnybrook]] • [[Himeville]] • [[Hlabeni]] • [[Hlanganani, KwaZulu-Natal|Hlanganani]] • [[Ncwadi]] • [[Pevensey]] • [[Underberg]]
| group2 = [[Groter Kokstad Plaaslike Munisipaliteit|Groter Kokstad]]
| list2 = [[Aloekop]] • [[Franklin]] • [[Kokstad]] • [[Kransdraai]] • [[Pakkies, KwaZulu-Natal|Pakkies]]
| group3 = [[Ubuhlebezwe Plaaslike Munisipaliteit|Ubuhlebezwe]]
| list3 = [[Amashaka]] • [[Bovini]] • [[Echibini]] • [[Etshenilenduna]] • [[Hlokozi]] • [[Hlutankungu]] • [[Ixopo]] • [[Jolivet]] • [[KwaBhidla]] • [[KwaMagidigidi]] • [[KwaNokweja]] • [[Kweletsheni]] • [[Mahehle]] • [[Mandlekazi]] • [[Mgodi]] • [[Mhlabatshane]] • [[Mhlweni]] • [[Mpunga]] • [[Nhlozane]] • [[Ntabane]] • [[Ntapha]] • [[Sangcwaba]] • [[Tsheleni]] • [[Velabethuke]]
| group4 = [[Umzimkhulu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimkhulu]]
| list4 = [[Bisi]] • [[Clydesdale]] • [[Rietvlei, KwaZulu-Natal|Rietvlei]] • [[Rondedraai]] • [[Umzimkhulu]]
}}
|DC29 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ILembe-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with iLembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|ILembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[KwaDukuza]] (voorheen Stanger)'''
| group1 = [[Mandeni Plaaslike Munisipaliteit|Mandeni]]
| list1 = [[eMacambini]] • [[ISithebe]] • [[Mandeni]] • [[Nyoni]] • [[Tugela]]
| group2 = [[KwaDukuza Plaaslike Munisipaliteit|KwaDukuza]]
| list2 = [[Ballito]] • [[Darnall]] • [[Groutville]] • [[KwaDukuza]] • [[Nieu-Guelderland]] • [[Salt Rock]] • [[Sans Souci, KwaZulu-Natal|Sans Souci]] • [[Shaka's Rock]] • [[Shakaskraal]] • [[Zinkwazi Beach]]
| group3 = [[Ndwedwe Plaaslike Munisipaliteit|Ndwedwe]]
| list3 = [[Glendale Heights]] • [[Ndwedwe]] • [[Ozwathini]]
| group4 = [[Maphumulo Plaaslike Munisipaliteit|Maphumulo]]
| list4 = [[Maphumulo]]
}}
|DC14 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Joe Gqabi-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ukhahlamba highlighted (2011).svg|150x150px|center|Joe Gqabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Barkly-Oos]]'''
| group1 = [[Elundini Plaaslike Munisipaliteit|Elundini]]
| list1 = [[Maclear]] • [[Mount Fletcher]] • [[Ugie]]
| group2 = [[Senqu Plaaslike Munisipaliteit|Senqu]]
| list2 = [[Barkly-Oos]] • [[Herschel]] • [[Khwezinaledi]] • [[Lady Grey]] • [[Rhodes, Oos-Kaap|Rhodes]] • [[Rossouw, Oos-Kaap|Rossouw]] • [[Sterkspruit]] • [[Steve Tshwete, Lady Grey|Steve Tshwete]] • [[Zakhele]]
| group3 = [[Walter Sisulu Plaaslike Munisipaliteit|Walter Sisulu]]
| list3 = [[Aliwal-Noord]] • [[Burgersdorp]] • [[Jamestown, Oos-Kaap|Jamestown]] • [[Oviston]] • [[Steynsburg]] • [[Teebus]] • [[Venterstad]]
}}
|DC45 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[John Taolo Gaetsewe-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with John Taolo Gaetsewe highlighted (2011).svg|150x150px|center|John Taolo Gaetsewe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kuruman|Kuruman]]'''
| group1 = [[Joe Morolong Plaaslike Munisipaliteit|Joe Morolong]]
| list1 = [[Cassel]] • [[Dithakong]] • [[Heuningvlei]] • [[Hotazel]] • [[Van Zylsrus]]
| group2 = [[Ga-Segonyana Plaaslike Munisipaliteit|Ga-Segonyana]]
| list2 = [[Bankhara]] • [[Gamopedi]] • [[Ga-Ntatelang]] • [[Havard, Noord-Kaap|Havard]] • [[Kuruman]] • [[Magobe]] • [[Maheane]] • [[Mamoratwe]] • [[Maruping]] • [[Mothibistad]] • [[Ntsweng]] • [[Phakane]] • [[Sedibeng, Noord-Kaap|Sedibeng]] • [[Seodin]]
| group3 = [[Gamagara Plaaslike Munisipaliteit|Gamagara]]
| list3 = [[Dibeng]] • [[Dingleton|Dingleton (''voorheen'' Sishen)]] • [[Kathu]] • [[Olifantshoek]]
}}
|DC2 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cape Winelands highlighted (2011).svg|150x150px|center|Kaapse Wynlande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Stellenbosch]]'''
| group1 = [[Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit |Witzenberg]]
| list1 = [[Bella Vista]] • [[Ceres]] • [[Dwarsrivier]] • [[eNduli]] • [[Montana, Witzenberg|Montana]] • [[Op-die-Berg]] • [[Pine Valley, Witzenberg|Pine Valley]] • [[Prince Alfred Hamlet]] • [[Tulbagh]] • [[Wolseley]]
| group2 = [[Drakenstein Plaaslike Munisipaliteit |Drakenstein]]
| list2 = [[Gouda, Wes-Kaap|Gouda]] • [[Paarl]] • [[Saron]] • [[Simondium]] • [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]]
| group3 = [[Stellenbosch Plaaslike Munisipaliteit|Stellenbosch]]
| list3 = [[Franschhoek]] • [[Groendal]] • [[Jamestown, Wes-Kaap|Jamestown]] • [[Kayamandi]] • [[Klapmuts]] • [[Kylemore]] • [[Langrug]] • [[Languedoc, Wes-Kaap|Languedoc]] • [[Pniel]] • [[Robertsvlei]] • [[Rozendal]] • [[Stellenbosch]] • [[Wemmershoek]]
| group4 = [[Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit|Breedevallei]]
| list4 = [[De Doorns]] • [[Rawsonville]] • [[Touwsrivier]] • [[Worcester]]
| group5 = [[Langeberg Plaaslike Munisipaliteit|Langeberg]]
| list5 = [[Ashton]] • [[Bonnievale]] • [[McGregor]] • [[Montagu]] • [[Robertson]]
}}
|DC28 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThungulu highlighted (2011).svg|150x150px|center|King Cetshwayo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Richardsbaai]]'''
| group1 = [[uMhlathuze Plaaslike Munisipaliteit|uMhlathuze]]
| list1 = [[eSikhawini]] • [[Empangeni]] • [[Felixton]] • [[Richardsbaai]]
| group2 = [[uMlalazi Plaaslike Munisipaliteit|uMlalazi]]
| list2 = [[aMatikulu]] • [[Eshowe]] • [[Gingindlovu]] • [[Mbongolwane]] • [[Mtunzini]]
| group3 = [[Nkandla Plaaslike Munisipaliteit|Nkandla]]
| list3 = [[Nkandla]]
| group4 = [[uMfolozi Plaaslike Munisipaliteit|uMfolozi]]
| list4 = [[KwaMbonambi]]
| group5 = [[Ntambanana Plaaslike Munisipaliteit|Ntambanana]]
| list5 = [[Bhucanana]]
| group6 = [[Mthonjaneni Plaaslike Munisipaliteit|Mthonjaneni]]
| list6 = [[Melmoth]]
}}
|DC18 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Lejweleputswa-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Lejweleputswa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Lejweleputswa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Welkom]]'''
| group1 = [[Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit|Masilonyana]]
| list1 = [[Brandfort]] • [[Ikgomotseng]] • [[Majemasweu]] • [[Makeleketle]] • [[Masilo]] • [[Soutpan]] • [[Theunissen]] • [[Tshepong]] • [[Verkeerdevlei]] • [[Winburg]]
| group2 = [[Tokologo Plaaslike Munisipaliteit|Tokologo]]
| list2 = [[Boshof]] • [[Dealesville]] • [[Hertzogville]] • [[Malebogo]] • [[Seretse]]
| group3 = [[Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit|Tswelopele]]
| list3 = [[Bultfontein]] • [[Hoopstad]] • [[Phahameng, Tswelopele|Phahameng]] • [[Tikwana]]
| group4 = [[Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit|Matjhabeng]]
| list4 = [[Allanridge]] • [[Bronville]] • [[Hani Park]] • [[Hennenman]] • [[Kutloanong]] • [[Meloding]] • [[Mmamahabane]] • [[Odendaalsrus]] • [[Phathakahle]] • [[Phomolong]] • [[Riebeeckstad]] • [[Thabong]] • [[Tswelangpele]] • [[Ventersburg]] • [[Virginia]] • [[Welkom]] • [[Whites]]
| group5 = [[Nala Plaaslike Munisipaliteit|Nala]]
| list5 = [[Balkfontein]] • [[Bothaville]] • [[Kgotsong]] • [[Monyakeng]] • [[Wesselsbron]]
}}
|MAN = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mangaung highlighted (2011).svg|75x75px|center|Mangaung within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bloemfontein]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bainsvlei]] • [[Bloemfontein]] • [[Botshabelo]] • [[Maselspoort]] • [[Thaba Nchu]] • [[Westminster]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Bloemfontein]]
| list2 = [[Arboretum, Bloemfontein|Arboretum]] • [[Ashbury, Bloemfontein|Ashbury]] • [[Baysvalley, Bloemfontein|Baysvalley]] • [[Bayswater, Bloemfontein|Bayswater]] • [[Bloemside]] • [[Brandwag, Bloemfontein|Brandwag]] • [[Dan Pienaar, Bloemfontein|Dan Pienaar]] • [[Ehrlichpark, Bloemfontein|Ehrlichpark]] • [[Fauna, Bloemfontein|Fauna]] • [[Fichardtpark]] • [[Fleurdal]] • [[Gardeniapark]] • [[Generaal De Wet, Bloemfontein|Generaal De Wet]] • [[Grasslands, Bloemfontein|Grasslands]] • [[Grootvlei-gevangenis]] • [[Heuwelsig, Bloemfontein|Heuwelsig]] • [[Hospitaalpark]] • [[Langenhovenpark]] • [[Lourierpark]] • [[Bloemfontein Lughawe|Lughawe]] • [[Navalsig]] • [[Noordhoek, Bloemfontein|Noordhoek]] • [[Pellissier, Bloemfontein|Pellissier]] • [[Rodenbeck]] • [[Bloemfontein Sentraal|Sentraal]] • [[Uitsig, Bloemfontein|Uitsig]] • [[Universitas, Bloemfontein|Universitas]] • [[Westdene, Bloemfontein|Westdene]] • [[Wilgehof, Bloemfontein|Wilgehof]] • [[Willows, Bloemfontein|Willows]]
}}
|DC33 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mopani-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mopani highlighted (2011).svg|75x75px|South Africa Districts showing Mopani]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Giyani]]'''
| group1 = [[Ba-Phalaborwa Plaaslike Munisipaliteit|Ba-Phalaborwa]]
| list1 = [[Ben Farm]] • [[Ga-Mashishimale]] • [[Ga-Selwana]] • [[Gravelotte]] • [[Humulani]] • [[Leydsdorp]] • [[Lulekani]] • [[Mahale]] • [[Majeje]] • [[Makhushane]] • [[Maseke]] • [[Murchison, Limpopo|Murchison]] • [[Namakgale]] • [[Nondweni]] • [[Phalaborwa]] • [[Priska-Majeje]] • [[Vuyelani]]
| group2 = [[Groter Giyani Plaaslike Munisipaliteit|Groter Giyani]]
| list2 = [[Blinkwater, Limpopo|Blinkwater]] • [[Ghandlanani]] • [[Giyani]] • [[Hlopekani]] • [[KaDizingidzingi]] • [[KaDzumeri]] • [[KaGaula]] • [[KaHomu]] • [[KaMakhuva]] • [[KaMakosha]] • [[KaMapayeni]] • [[KaMininginisi]] • [[KaMpakani]] • [[KaNdengeza]] • [[KaNghalalume]] • [[KaNgove]] • [[KaNhlaneki]] • [[KaNkomo]] • [[KaNwadzekudzeku]] • [[KaNwamakena]] • [[KaSabulane]] • [[KaSiandana]] • [[KaSikhunyane]] • [[KaXikukwani]] • [[Mageva]] • [[Muyexe]] • [[Namenwamarhanga]] • [[Shimange]] • [[Shivulani]] • [[Sifasonke]] • [[Skhiming]] • [[Thomo]] • [[Xawela]] • [[Ximausa]]
| group3 = [[Groter Letaba Plaaslike Munisipaliteit|Groter Letaba]]
| list3 = [[Bellevue, Limpopo|Bellevue]] • [[Buqa]] • [[Ga-Abele]] • [[Ga-Femane]] • [[Ga-Kgapane]] • [[GaMaphale]] • [[GaNtata]] • [[GaPhooko]] • [[GaRamaroka]] • [[Klipkraal]] • [[Lebaka]] • [[Lehlareng]] • [[Lemondokop]] • [[Modjadji Hoofkraal]] • [[Modjadjiskloof]] • [[Mokgoba]] • [[Mokwasele]] • [[Mooketsi]] • [[Phongololo]] • [[Rotterdam, Limpopo|Rotterdam]]
| group4 = [[Groter Tzaneen Plaaslike Munisipaliteit|Groter Tzaneen]]
| list4 = [[Bordeaux, Limpopo|Bordeaux]] • [[Burgersdorp, Limpopo|Burgersdorp]] • [[Dan]] • [[Dwarsfontein]] • [[Ga-Kubjana]] • [[Ga-Matipane]] • [[Ga-Mookgo]] • [[Gabaza]] • [[Ga-Mokgwathi]] • [[Ga-Rakoma]] • [[Ga-Wally]] • [[Haenertsburg]] • [[Jokong]] • [[Joppie]] • [[Julesburg]] • [[Khujwana]] • [[Lenyenye]] • [[Letsitele]] • [[Longvalley]] • [[Maake]] • [[Mafarana]] • [[Magoboya]] • [[Makudibung]] • [[Mandlhakazi]] • [[Mariron]] • [[Mariveni]] • [[Mavele]] • [[Mawa]] • [[Miragoma]] • [[Mohlaba]] • [[Nkowankowa]] • [[Politsi]] • [[Ritakop]] • [[Sangoma, Limpopo|Sangoma]] • [[Shiluvane]] • [[Tzaneen]] • [[Xihoko]]
| group5 = [[Maruleng Plaaslike Munisipaliteit|Maruleng]]
| list5 = [[Balloon, Limpopo|Balloon]] • [[Bismark, Limpopo|Bismark]] • [[Butchwana]] • [[Calais, Limpopo|Calais]] • [[Enable, Limpopo|Enable]] • [[Finale, Limpopo|Finale]] • [[Hlohlokwe]] • [[Hoedspruit]] • [[Kampersrus]] • [[Kanana, Maruleng|Kanana]] • [[Lorraine, Limpopo|Lorraine]] • [[Madeira, Limpopo|Madeira]] • [[Mabins]] • [[Makgaung]] • [[Mametja]] • [[Mathlomelong]] • [[Metz, Limpopo|Metz]] • [[Moetladimo]] • [[Molalane]] • [[Ofcolaco]] • [[Sadawa]] • [[Sandton, Limpopo|Sandton]] • [[Sefikeng]] • [[Shikwane]] • [[Sofaya]] • [[The Oaks, Limpopo|The Oaks]] • [[The Willows, Limpopo|The Willows]] • [[Turkey, Limpopo|Turkey]] • [[Worcester, Limpopo|Worcester]]
}}
|DC6 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Namakwa-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Namakwa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Namakwa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]'''
| group1 = [[Hantam Plaaslike Munisipaliteit|Hantam]]
| list1 = [[Brandvlei]] • [[Calvinia]] • [[Loeriesfontein]] • [[Nieuwoudtville]]
| group2 = [[Kamiesberg Plaaslike Munisipaliteit|Kamiesberg]]
| list2 = [[Garies]] • [[Hondeklipbaai]] • [[Kamassies]] • [[Kamieskroon]] • [[Karkams]] • [[Kheis]] • [[Koingnaas]] • [[Kotzesrus]] • [[Leliefontein]] • [[Soebatsfontein]] • [[Spoegrivier]]
| group3 = [[Karoo Hoogland Plaaslike Munisipaliteit|Karoo Hoogland]]
| list3 = [[Fraserburg]] • [[Sutherland]] • [[Williston, Noord-Kaap|Williston]]
| group4 = [[Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit|Khâi-Ma]]
| list4 = [[Aggeneys]] • [[Onseepkans]] • [[Pella]] • [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]
| group5 = [[Nama Khoi Plaaslike Munisipaliteit|Nama Khoi]]
| list5 = [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]] • [[Concordia]] • [[Goodhouse]] • [[Grootmis]] • [[Henkries]] • [[Kleinsee]] • [[Komaggas]] • [[Nababeep]] • [[Okiep]] • [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] • [[Steinkopf]] • [[Vioolsdrif]]
| group6 = [[Richtersveld Plaaslike Munisipaliteit|Richtersveld]]
| list6 = [[Alexanderbaai]] • [[Eksteenfontein]] • [[Kuboes]] • [[Lekkersing]] • [[Port Nolloth]] • [[Sanddrif]]
}}
|NMA = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nelson Mandelabaai Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nelson Mandela Bay highlighted (2011).svg|100x100px|center|Nelson Mandelabaai within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Elizabeth]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Beachview, Oos-Kaap|Beachview]] • [[Bethelsdorp]] • [[Blue Horizon Bay]] • [[Colchester, Oos-Kaap|Colchester]] • [[Despatch]] • [[iBhayi]] • [[KwaNobuhle]] • [[Motherwell]] • [[New Brighton, Oos-Kaap|New Brighton]] • [[Port Elizabeth]] • [[Redhouse, Oos-Kaap|Redhouse]] • [[Seaview, Oos-Kaap|Seaview]] • [[Skoenmakerskop]] • [[Somerstrand]] • [[Swartkops]] • [[Uitenhage]] • [[Van Stadensriviermond]] • [[Woodridge, Oos-Kaap|Woodridge]]
}}
|DC38 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ngaka Modiri Molema highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ngaka Modiri Molema District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mahikeng]]'''
| group1 = [[Ratlou Plaaslike Munisipaliteit|Ratlou]]
| list1 = [[Kraaipan]] • [[Setlagole]]
| group2 = [[Tswaing Plaaslike Munisipaliteit|Tswaing]]
| list2 = [[Delareyville]] • [[Ganalaagte]] • [[Geysdorp]] • [[Ottosdal]] • [[Sannieshof]] • [[Springbokfontein, Noordwes|Springbokfontein]]
| group3 = [[Mahikeng Plaaslike Munisipaliteit|Mahikeng]]
| list3 = [[Goedgevonden B]] • [[Mahikeng]] • [[Mmabatho]] • [[Ottoshoop]] • [[Ramatlabama]] • [[Rooigrond]] • [[Slurry]] • [[Tsetse, Noordwes|Tsetse]]
| group4 = [[Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteit|Ditsobotla]]
| list4 = [[Bakerville]] • [[Biesiesvlei]] • [[Coligny]] • [[Itsoseng]] • [[Lichtenburg]]
| group5 = [[Ramotshere Moiloa Plaaslike Munisipaliteit|Ramotshere Moiloa]]
| list5 = [[Dinokana]] • [[Doornlaagte, Noordwes|Doornlaagte]] • [[Driefontein, Noordwes|Driefontein]] • [[Groot Marico]] • [[Jacobsdal, Noordwes|Jacobsdal]] • [[Leeufontein]] • [[Lehurutshe]] • [[Motswedi]] • [[Pachsdraai]] • [[Rietpan]] • [[Skilpadshek]] • [[Supingstad]] • [[Zeerust]]
}}
|DC31 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nkangala-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nkangala highlighted (2011).svg|150x150px|center|Nkangala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]'''
| group1 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Mpumalanga|Emalahleni]]
| list1 = [[Balmoral]] • [[Klarinet, Emalahleni|Klarinet]] • [[Kriel]] • [[KwaGuqa]] • [[Ogies]] • [[Witbank]]
| group2 = {{nowrap|[[Steve Tshwete Plaaslike Munisipaliteit|Steve Tshwete]]}}
| list2 = [[Botshabelo, Mpumalanga|Botshabelo]] • [[Hendrina]] • [[Mhluzi]] • [[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]
| group3 = [[Emakhazeni Plaaslike Munisipaliteit|Emakhazeni]]
| list3 = [[Belfast, Mpumalanga|Belfast]] • [[Dalmanutha]] • [[Dullstroom]] • [[Machadodorp]] • [[Vlakfontein, Mpumalanga|Vlakfontein]] • [[Waterval Boven]] • [[Waterval Onder]]
| group4 = [[Thembisile Hani Plaaslike Munisipaliteit|Thembisile Hani]]
| list4 = [[Boekenhouthoek]] • [[Klipfontein, Mpumalanga|Klipfontein]] • [[KwaMhlanga]] • [[Kwaggafontein]] • [[Loopspruit]] • [[Mathys Zyn Loop]] • [[Wolvenkop]]
| group5 = [[Dr. J.S. Moroka Plaaslike Munisipaliteit|Dr. J.S. Moroka]]
| list5 = [[Allemansdrift]] • [[Greenside, Mpumalanga|Greenside]] • [[Kameelrivier (dorp)|Kameelrivier]] • [[Mapoch (dorp)|Mapoch]] • [[Mbibana]] • [[Pankop]] • [[Siyabuswa]] • [[Toitskraal]] • [[Vaalbank]] • [[Vrieskraal]] • [[Wolwekraal]]
| group6 = [[Victor Khanye Plaaslike Munisipaliteit|Victor Khanye]]
| list6 = [[Delmas]] • [[Eloff]] • [[Rietkol]] • [[Sundra]]
}}
|DC15 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[O.R. Tambo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with OR Tambo highlighted (2011).svg|150x150px|center|OR Tambo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mthatha]]'''
| group1 = [[Ngquza Hill Plaaslike Munisipaliteit|Ngquza Hill]]
| list1 = [[Flagstaff]] • [[Lusikisiki]]
| group2 = [[Port St Johns Plaaslike Munisipaliteit|Port St Johns]]
| list2 = [[Port St. Johns]]
| group3 = [[Nyandeni Plaaslike Munisipaliteit|Nyandeni]]
| list3 = [[Buntingville]] • [[Canzibe]] • [[Libode]] • [[Ngqeleni]] • [[Nomcamba]]
| group4 = [[Mhlontlo Plaaslike Munisipaliteit|Mhlontlo]]
| list4 = [[Qumbu]] • [[Tsolo]]
| group5 = {{nowrap|[[Koning Sabata Dalindyebo Plaaslike Munisipaliteit|Koning Sabata Dalindyebo]]}}
| list5 = [[Koffiebaai]] • [[Mqanduli]] • [[Mthatha]] • [[Mvezo]] • [[Qunu]]
}}
|DC3 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Overberg-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Overberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Overberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bredasdorp]]'''
| group1 = [[Kaap Agulhas Plaaslike Munisipaliteit|Kaap Agulhas]]
| list1 = [[Arniston]] • [[Bredasdorp]] • [[Elim, Wes-Kaap|Elim]] • [[Hotagterklip]] • [[L'Agulhas]] • [[Napier, Wes-Kaap|Napier]] • [[Protem]] • [[Skipskop]] • [[Struisbaai]] • [[Suiderstrand]]
| group2 = [[Overstrand Plaaslike Munisipaliteit|Overstrand]]
| list2 = [[Baardskeerdersbos]] • [[Bettysbaai]] • [[Birkenhead, Wes-Kaap|Birkenhead]] • [[De Kelders]] • [[Fisherhaven]] • [[Franskraalstrand]] • [[Gansbaai]] • [[Hawston]] • [[Hermanus]] • [[Kleinbaai]] • [[Kleinmond]] • [[Mount Pleasant]] • [[Onrusrivier]] • [[Pearly Beach]] • [[Pringlebaai]] • [[Rooi-els, Wes-Kaap|Rooi-els]] • [[Sandbaai]] • [[Stanford]] • [[Van Dyksbaai]] • [[Vermont, Wes-Kaap|Vermont]] • [[Voëlklip]] • [[Wolvengat]] • [[Zwelihle]]
| group3 = [[Swellendam Plaaslike Munisipaliteit|Swellendam]]
| list3 = [[Barrydale]] • [[Infanta]] • [[Malgas]] • [[Stormsvlei]] • [[Suurbraak]] • [[Swellendam]]
| group4 = [[Theewaterskloof Plaaslike Munisipaliteit|Theewaterskloof]]
| list4 = [[Botrivier]] • [[Caledon]] • [[Dennehof]] • [[Genadendal]] • [[Grabouw]] • [[Greyton]] • [[Riviersonderend]] • [[Villiersdorp]]
}}
|DC7 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Pixley ka Seme-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Pixley ka Seme highlighted (2011).svg|150x150px|center|Pixley ka Seme District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[De Aar]]'''
| group1 = [[Emthanjeni Plaaslike Munisipaliteit|Emthanjeni]]
| list1 = [[Britstown]] • [[De Aar]] • [[Deelfontein]] • [[Hanover]]
| group2 = [[Kareeberg Plaaslike Munisipaliteit|Kareeberg]]
| list2 = [[Carnarvon]] • [[Vanwyksvlei]] • [[Vosburg]]
| group3 = [[Orania Verteenwoordigende Raad|Orania]]
| list3 = [[Orania]]
| group4 = [[Renosterberg Plaaslike Munisipaliteit|Renosterberg]]
| list4 = [[Petrusville]] • [[Philipstown]] • [[Vanderkloof]]
| group5 = [[Siyancuma Plaaslike Munisipaliteit|Siyancuma]]
| list5 = [[Campbell]] • [[Douglas, Noord-Kaap|Douglas]] • [[Griekwastad]] • [[Plooysburg]] • [[Schmidtsdrif]]
| group6 = [[Siyathemba Plaaslike Munisipaliteit|Siyathemba]]
| list6 = [[Marydale]] • [[Niekerkshoop]] • [[Prieska]]
| group7 = [[Thembelihle Plaaslike Munisipaliteit|Thembelihle]]
| list7 = [[Hopetown]] • [[Strydenburg]]
| group8 = [[Ubuntu Plaaslike Munisipaliteit|Ubuntu]]
| list8 = [[Hutchinson]] • [[Loxton]] • [[Merriman]] • [[Richmond, Noord-Kaap|Richmond]] • [[Victoria-Wes]]
| group9 = [[Umsobomvu Plaaslike Munisipaliteit|Umsobomvu]]
| list9 = [[Colesberg]] • [[Norvalspont]] • [[Noupoort]]
}}
|DC10 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sarah Baartman-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cacadu highlighted (2011).svg|150x150px|center]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Gqeberha]]'''
| group1 = [[Bloukraanroete Plaaslike Munisipaliteit|Bloukraanroete]]
| list1 = [[Kookhuis]] • [[Pearston]] • [[Somerset-Oos]]
| group2 = [[Dr Beyers Naudé Plaaslike Munisipaliteit|Dr Beyers Naudé]]
| list2 = [[Aberdeen, Oos-Kaap|Aberdeen]] • [[Adendorp]] • [[Graaff-Reinet]] • [[Jansenville]] • [[Kendrew]] • [[Klipplaat]] • [[Nieu-Bethesda]] • [[Rietbron]] • [[Steytlerville]] • [[Willowmore]]
| group3 = [[Kouga Plaaslike Munisipaliteit|Kouga]]
| list3 = [[Astonbaai]] • [[Gamtoosmond]] • [[Hankey]] • [[Humansdorp]] • [[Jeffreysbaai]] • [[Kaap St Francis]] • [[Kruisfontein]] • [[Loerie]] • [[Oesterbaai]] • [[Paradysstrand]] • [[Patensie]] • [[St. Francisbaai]] • [[Thornhill, Kouga|Thornhill]]
| group4 = [[Kou-Kamma Plaaslike Munisipaliteit|Kou-Kamma]]
| list4 = [[Clarkson]] • [[Coldstream]] • [[Joubertina]] • [[Kareedouw]] • [[Krakeelrivier]] • [[Louterwater]] • [[Misgund]] • [[Stormsrivier, Oos-Kaap|Stormsrivier]] • [[Thornham]] • [[Tweeriviere]]
| group5 = [[Makana Plaaslike Munisipaliteit|Makana]]
| list5 = [[Alicedale]] • [[Grahamstad]] • [[Riebeek-Oos]] • [[Salem, Oos-Kaap|Salem]]
| group6 = [[Ndlambe Plaaslike Munisipaliteit|Ndlambe]]
| list6 = [[Alexandria, Oos-Kaap|Alexandria]] • [[Bathurst, Oos-Kaap|Bathurst]] • [[Boesmansriviermond]] • [[Boknesstrand]] • [[Cannon Rocks]] • [[Kasouga]] • [[Kenton-on-Sea]] • [[Port Alfred]]
| group7 = [[Sondagsriviervallei Plaaslike Munisipaliteit|Sondagsriviervallei]]
| list7 = [[Addo]] • [[Bontrug]] • [[Enon, Oos-Kaap|Enon]] • [[Kirkwood]] • [[KwaZenzele]] • [[Nomathamasanqa]] • [[Paterson]]
}}
|DC42 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sedibeng-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sedibeng highlighted (2011).svg|100x100px|center|Sedibeng within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vereeniging]]'''
| group1 = [[Emfuleni Plaaslike Munisipaliteit|Emfuleni]]
| list1 = [[Boipatong]] • [[Bophelong]] • [[Evaton]] • [[Sebokeng]] • [[Sharpeville]] • [[Vanderbijlpark]] • [[Vereeniging]]
| group2 = [[Lesedi Plaaslike Munisipaliteit|Lesedi]]
| list2 = [[Devon, Gauteng|Devon]] • [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] • [[Ratanda]]
| group3 = [[Midvaal Plaaslike Munisipaliteit|Midvaal]]
| list3 = [[Henley on Klip]] • [[Meyerton]] • [[Randvaal]] • [[Risiville]] • [[Vaal Marina]] • [[Walkerville]]
}}
|DC47 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sekhukhune-distriksmunisipaliteit]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sekhukhune highlighted (2011).svg|150x150px|center|Sekhukhune District within South Africa]]
| state = autocollapse
| above = Setel: '''[[Groblersdal]]'''
| group1 = [[Elias Motsoaledi Plaaslike Munisipaliteit|Elias Motsoaledi]]
| list1 = [[Dennilton]] • [[Elandsdoorn]] • [[Frisgewaght, Elias Motsoaledi|Frisgewaght]] • [[Groblersdal]] • [[Keerom, Elias Motsoaledi|Keerom]] • [[Kgobokwane]] • [[Kikvorschfontein]] • [[Laersdrif]] • [[Roossenekal]] • [[Saaiplaas, Limpopo|Saaiplaas]] • [[Sterkfontein, Limpopo|Sterkfontein]] • [[Tafelkop]] • [[Tonteldoos, Limpopo|Tonteldoos]] • [[Waalkraal]] • [[Witfontein, Limpopo|Witfontein]]
| group2 = [[Ephraim Mogale Plaaslike Munisipaliteit|Ephraim Mogale]]
| list2 = [[Elandskraal]] • [[Kromdraai, Limpopo|Kromdraai]] • [[Marble Hall]]
| group3 = [[Fetakgomo Tubatse Plaaslike Munisipaliteit|Fetakgomo Tubatse]]
| list3 = [[Apel, Limpopo|Apel]] • [[Apiesdoring, Limpopo|Apiesdoring]] • [[Bogalatladi]] • [[Burgersfort]] • [[Driekop]] • [[Ga-Riba]] • [[GaRadingwana]] • [[GaSelepe]] • [[Mashung]] • [[Mecklenburg, Limpopo|Mecklenburg]] • [[Mogodumo]] • [[Moshate, Fetakgomo|Moshate]] • [[Mphanama]] • [[Ohrigstad]] • [[Penge]] • [[Praktiseer]] • [[Sefeteng B]] • [[Steelpoort]] • [[Strydkraal]] • [[Tsimeng]] • [[Tiekiedraai, Fetakgomo|Tiekiedraai]]
| group4 = [[Makhuduthamaga Plaaslike Munisipaliteit|Makhuduthamaga]]
| list4 = [[Center, Makhuduthamaga|Center]] • [[Dihlabeng]] • [[Diphagane]] • [[Diplaseng]] • [[Flaka]] • [[Ga-Machacha]] • [[GaMampane]] • [[GaMaroshi]] • [[Ga Masemola]] • [[GaMashabela]] • [[GaMohlala]] • [[GaMoloi]] • [[GaMolopane]] • [[GaMoretsela]] • [[Ga-Mosehla]] • [[GaSeopela]] • [[Ga-Tisana]] • [[Glen Cowie]] • [[Hlalanikahle]] • [[Jane Furse]] • [[Katlegong, Sekhukhune|Katlegong]] • [[Kgolane]] • [[Kolokotela]] • [[Kotsiri]] • [[Kutupu]] • [[Lebejane]] • [[Lehlakong]] • [[Lekgwareng]] • [[Lekwageng]] • [[Mabintwane]] • [[Mabopane, Sekhukhune|Mabopane]] • [[Madibaneng]] • [[Magneetshoogte]] • [[Magnetite, Sekhukhune|Magnetite]] • [[Magoreng]] • [[Mahabaneng]] • [[Mahlakole]] • [[Maila Modiketsi]] • [[Mailasegolo]] • [[Makapa]] • [[Makhutso]] • [[Malaka]] • [[Mamatsikili]] • [[Manganeng]] • [[Manyeleti, Sekhukhune|Manyeleti]] • [[Maretlwaneng]] • [[Marulaneng]] • [[Masateng]] • [[Masehlaneng]] • [[Mashegwane]] • [[Mashishing, Sekhukhune|Mashishing]] • [[Maswiakae]] • [[Mathibe]] • [[Mathibeng]] • [[Matlakatle]] • [[Matolokwale]] • [[Matsoke]] • [[Mmakoshala]] • [[Mogalabi]] • [[Mogashoa]] • [[Mogorwane]] • [[Mohlarekoma]] • [[Mokadi]] • [[Mokwete]] • [[Molelema]] • [[Molodi]] • [[Moraledi]] • [[Mosate]] • [[Nebo, Sekhukhune|Nebo]] • [[Ngwaritsi]] • [[Patantshwane]] • [[Phatametsane]] • [[Phokoane]] • [[Riverside, Sekhukhune|Riverside]] • [[Serageng]] • [[Schoonoord]] • [[Stocking, Sekhukhune|Stocking]] • [[Takataka]] • [[Thabampje Ga Sefoka]] • [[Thabaneng]] • [[Thoto]] • [[Tsatane]] • [[Tshehlwaneng]] • [[Tshesane]] • [[Tswatago]]
}}
|DC5 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Central Karoo highlighted (2011).svg|150x150px|center|Central Karoo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Beaufort-Wes]]'''
| group1 = [[Laingsburg Plaaslike Munisipaliteit|Laingsburg]]
| list1 = [[Laingsburg]] • [[Matjiesfontein]] • [[Prins Albertweg]]
| group2 = [[Prins Albert Plaaslike Munisipaliteit|Prins Albert]]
| list2 = [[Klaarstroom]] • [[Leeu-Gamka]] • [[Prins Albert]]
| group3 = [[Beaufort-Wes Plaaslike Munisipaliteit|Beaufort-Wes]]
| list3 = [[Beaufort-Wes]] • [[Merweville]] • [[Murraysburg]] • [[Nelspoort]]
}}
|DC19 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Thabo Mofutsanyana highlighted (2011).svg|150x150px|center|Thabo Mofutsanyana District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Phuthaditjhaba]]'''
| group1 = [[Setsoto Plaaslike Munisipaliteit|Setsoto]]
| list1 = [[Clocolan]] • [[Ficksburg]] • [[Marquard]] • [[Senekal]]
| group2 = [[Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit|Dihlabeng]]
| list2 = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] • [[Clarens, Vrystaat|Clarens]] • [[Fouriesburg]] • [[Paul Roux]] • [[Rosendal]]
| group3 = [[Nketoana Plaaslike Munisipaliteit|Nketoana]]
| list3 = [[Arlington, Vrystaat|Arlington]] • [[Leratswana]] • [[Lindley, Vrystaat|Lindley]] • [[Petrus Steyn]] • [[Reitz]]
| group4 = [[Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit|Maluti-a-Phofung]]
| list4 = [[Aberfeldy]] • [[Harrismith]] • [[Kestell]] • [[Makwane]] • [[Phahameng, Maluti-a-Phofung|Phahameng]] • [[Phuthaditjhaba]] • [[Swinburne]] • [[Tlholong]] • [[Tseki]]
| group5 = [[Phumelela Plaaslike Munisipaliteit|Phumelela]]
| list5 = [[Memel, Vrystaat|Memel]] • [[Verkykerskop]] • [[Vrede, Vrystaat|Vrede]] • [[Warden]]
| group6 = [[Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit|Mantsopa]]
| list6 = [[Excelsior, Vrystaat|Excelsior]] • [[Hobhouse]] • [[Ladybrand]] • [[Marseilles, Vrystaat|Marseilles]] • [[Thaba Phatswa]] • [[Tweespruit]]
}}
|TSH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Tshwane highlighted (2011).svg|75x75px|center|City of Tshwane within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pretoria]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bronkhorstspruit]] • [[Centurion]] • [[Cullinan]] • [[Ekangala]] • [[Ga-Rankuwa]] • [[Hammanskraal]] • [[Kleinfontein]] • [[Mabopane]] • [[Mamelodi]] • [[Nuwe Eersterus]] • [[Onderstepoort, Gauteng|Onderstepoort]] • [[Onverwacht, Gauteng|Onverwacht]] • [[Pretoria]] • [[Rayton]] • [[Refilwe]] • [[Rosslyn]] • [[Saulsville]] • [[Soshanguve]] • [[Temba]] • [[Wallmannsthal]] • [[Zithobeni]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Centurion]]
| list2 = [[Amberfield]] • [[Blue Valley Gholflandgoed|Blue Valley]] • [[Brookelands Lewenstyllandgoed|Brookelands Lewenstyl]] • [[Bronberrick]] • [[Claudius, Pretoria |Claudius]] • [[Clubview]] • [[Cornwall Hill]] • [[Doringkloof]] • [[Eco-Park Estate]] • [[Eldo Glen]] • [[Eldoraigne]] • [[Erasmia]] • [[Hennopspark]] • [[Heuweloord]] • [[Heuwelsig Landgoed]] • [[Highveld]] • [[Irene]] • [[Kloofsig]] • [[Laudium]] • [[Lyttelton]] • [[Olievenhoutbosch]] • [[Pierre van Ryneveldpark]] • [[Raslouw]] • [[Rooihuiskraal]] • [[Southdowns Irene Country Farm|Southdowns Irene]] • [[Sunderlandrif]] • [[Thatchfield]] • [[The Reeds]] • [[Valhalla]] • [[Wierdapark]] • [[Zwartkop]]
| group3 = Voorstede van<br/>[[Pretoria]]
| list3 = [[Akasia]] • [[Alphen Park]] • [[Amandasig]] • [[Annlin]] • [[Arcadia, Pretoria|Arcadia]] • [[Ashlea Gardens]] • [[Atteridgeville]] • [[Bailey's Muckleneuk]] • [[Booysens, Pretoria|Booysens]] • [[Brooklyn, Pretoria|Brooklyn]] • [[Brummeria]] • [[Capital Park]] • [[Chantelle]] • [[Claremont, Pretoria|Claremont]] • [[Clarina]] • [[Clearwater Flyfishing Estate]] • [[Colbyn]] • [[Constantiapark]] • [[Danville]] • [[Daspoort]] • [[Derdepoortpark]] • [[Die Wilgers]] • [[Doornpoort]] • [[Dorandia]] • [[Eastlynne]] • [[Eastwood]] • [[Eersterust]] • [[Ekklesia]] • [[Elandspoort]] • [[Elarduspark]] • [[Eloffsdal]] • [[Equestria]] • [[Erasmuskloof]] • [[Erasmusrand]] • [[Faerie Glen]] • [[Florauna]] • [[Fortina Landbouhoewes]] • [[Garsfontein]] • [[Gezina, Pretoria|Gezina]] • [[Groenkloof]] • [[Hatfield, Pretoria|Hatfield]] • [[Hazelwood]] • [[Heatherdale Landbouhoewes|Heatherdale LH]] • [[Hermanstad]] • [[Hesteapark]] • [[Hillcrest, Pretoria|Hillcrest]] • [[Hornsoord Landbouhoewes]] • [[Jan Niemand Park]] • [[Kameeldrift]] • [[Karenpark]] • [[Kilnerpark]] • [[Koedoespoort]] • [[Krauseville Hoewes]] • [[Kwaggasrand]] • [[Lady Selborne, Pretoria|Lady Selborne]] • [[La Montagne]] • [[Les Marais]] • [[Lindopark]] • [[Loftus Stadium]] • [[Lotus Gardens]] • [[Lotus Gardens uitb. 2]] • [[Lukasrand]] • [[Lydiana]] • [[Lynnwood]] • [[Lynnwood Glen]] • [[Lynnwood Manor]] • [[Lynnwood Park]] • [[Lynnwoodrif]] • [[Magalieskruin]] • [[Magaliesmoot]] • [[Mamelodi]] • [[Marabastad]] • [[Mayville]] • [[Menlopark, Pretoria|Menlopark]] • [[Menlyn]] • [[Meyerspark]] • [[Montana]] • [[Montana Hoewes]] • [[Montana Park]] • [[Montana Tuine]] • [[Monument Park]] • [[Mooikloof]] • [[Mooikloofrif]] • [[Môregloed]] • [[Moreletapark]] • [[Mountain View, Pretoria|Mountain View]] • [[Muckleneuk]] • [[Murrayfield]] • [[Newlands, Pretoria|Newlands]] • [[Nelmapius]] • [[Nieuw-Muckleneuk]] • [[Ninapark]] • [[Olympus, Pretoria|Olympus]] • [[Orchards, Gauteng|Orchards]] • [[Philip Nelpark]] • [[Pretoria-Noord]] • [[Pretoria-Tuine]] • [[Pretoria-Wes]] • [[Pretoriuspark]] • [[Prinshof]] • [[Proklamasieheuwel]] • [[Queenswood]] • [[Rietfontein, Pretoria|Rietfontein]] • [[Rietondale]] • [[Rietvalleirand]] • [[Riviera, Pretoria|Riviera]] • [[Roseville]] • [[Rosslyn Industrial]] • [[Salvokop]] • [[Shere]] • [[Silver Lakes]] • [[Silver Lakes Gholflandgoed]] • [[Silverton]] • [[Sinoville]] • [[Six Fountains]] • [[Sterrewag, Pretoria|Sterrewag]] • [[Suiderberg, Pretoria|Suiderberg]] • [[Sunnyside, Pretoria|Sunnyside]] • [[Thaba Tshwane]] • [[Theresapark]] • [[The Wilds, Pretoria|The Wilds]] • [[Tileba]] • [[Trevenna, Pretoria|Trevenna]] • [[Val de Grace]] • [[Villieria]] • [[Wapadrand]] • [[Waterkloof]] • [[Waterkloof Glen]] • [[Waterkloofpark]] • [[Waterkloofrif]] • [[Waltloo]] • [[Waverley]] • [[Weavind Park]] • [[Wespark]] • [[Wildebeesthoek SH]] • [[Willow Acres Landgoed]] • [[Willow Glen]] • [[Willow Park Manor]] • [[Wingate Park]] • [[Winternest Landbouhoewes|Winternest LH]] • [[Wonderboom-Suid]] • [[Woodhill]] • [[Woodlands, Pretoria|Woodlands]] • [[Zambezi Country Estate]] • [[Zwavelpoort]]
}}
|DC4 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Tuinroete-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Eden highlighted (2011).svg|150x150px|center|Garden Route District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[George]]'''
| group1 = [[Bitou Plaaslike Munisipaliteit|Bitou]]
| list1 = [[Harkerville]] • [[Keurboomstrand]] • [[Kranshoek]] • [[Kurland]] • [[Nature's Valley]] • [[Plettenbergbaai]] • [[Wittedrif]]
| group2 = [[George Plaaslike Munisipaliteit|George]]
| list2 = [[Avontuur]] • [[De Vlugt]] • [[George]] • [[Haarlem, Wes-Kaap|Haarlem]] • [[Herold]] • [[Heroldsbaai]] • [[Hoekwil]] • [[Pacaltsdorp]] • [[Twee Rivieren]] • [[Uniondale]] • [[Victoriabaai]] • [[Wildernis]]
| group3 = [[Hessequa Plaaslike Munisipaliteit|Hessequa]]
| list3 = [[Albertinia]] • [[Gouritsmond]] • [[Groot-Jongensfontein]] • [[Heidelberg, Wes-Kaap|Heidelberg]] • [[Port Beaufort]] • [[Riversdal]] • [[Slangrivier]] • [[Stilbaai]] • [[Vermaaklikheid]] • [[Witsand]]
| group4 = [[Kannaland Plaaslike Munisipaliteit|Kannaland]]
| list4 = [[Amaliënstein]] • [[Calitzdorp]] • [[Ladismith]] • [[Vanwyksdorp]] • [[Zoar, Wes-Kaap|Zoar]]
| group5 = [[Knysna Plaaslike Munisipaliteit|Knysna]]
| list5 = [[Brenton-on-Sea]] • [[Buffelsbaai]] • [[Karatara]] • [[Knysna]] • [[Rheenendal]] • [[Sedgefield]]
| group6 = [[Mosselbaai Plaaslike Munisipaliteit|Mosselbaai]]
| list6 = [[Boggomsbaai]] • [[Brandwag]] • [[Danabaai]] • [[Friemersheim]] • [[Glentana]] • [[Groot Brakrivier]] • [[Hartenbos]] • [[Herbertsdale]] • [[Klein-Brakrivier]] • [[Mosselbaai]] • [[Vleesbaai]]
| group7 = [[Oudtshoorn Plaaslike Munisipaliteit|Oudtshoorn]]
| list7 = [[De Hoop, Wes-Kaap|De Hoop]] • [[De Rust]] • [[Dysselsdorp]] • [[Matjiesrivier, Tuinroete|Matjiesrivier]] • [[Oudtshoorn]] • [[Volmoed]]
}}
|DC21 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ugu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ugu highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ugu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Shepstone]]'''
| group1 = [[Ray Nkonyeni Plaaslike Munisipaliteit|Ray Nkonyeni]]
| list1 = [[Anerley]] • [[Gamalakhe]] • [[Hibberdene]] • [[iZingolweni]] • [[Mahlabathini]] • [[Marburg]] • [[Margate, KwaZulu-Natal|Margate]] • [[Munster]] • [[Palm Beach]] • [[Port Edward]] • [[Port Shepstone]] • [[Ramsgate, KwaZulu-Natal|Ramsgate]] • [[Shelly Beach]] • [[Southbroom]] • [[St Michael's-on-Sea]] • [[Trafalgar, KwaZulu-Natal|Trafalgar]] • [[Umtentweni]] • [[Umzumbe]] • [[Uvongo]]
| group2 = [[Umzumbe Plaaslike Munisipaliteit|Umzumbe]]
| list2 = [[Mathulini]] • [[St Faith’s]]
| group3 = [[uMuziwabantu Plaaslike Munisipaliteit|uMuziwabantu]]
| list3 = [[Harding]] • [[Weza]]
| group4 = [[Vulamehlo Plaaslike Munisipaliteit|Vulamehlo]]
| list4 = [[Amahwaqa]] • [[Dududu]] • [[Dumisa]] • [[Emahlathini, Ugu|Emahlathini]] • [[Emgangeni]] • [[eMjunundwini]] • [[Itshehlophe]] • [[KaDlangezwa]] • [[Kenterton]] • [[KwaFakazi]] • [[KwaDumisa]] • [[Mapumulo]] • [[Mayfield, KwaZulu-Natal|Mayfield]] • [[Mbulula]] • [[Mdumezulu ]] • [[Mfume]] • [[Mkhumbani]] • [[Mkhunya]] • [[Mqangqala]] • [[Ncazuka]] • [[Ndaya]] • [[Nkwali]] • [[Odidini]] • [[Salaap]] • [[Ungendwa]] • [[Vonguzana]] • [[Wubwini]]
| group5 = [[uMdoni Plaaslike Munisipaliteit|uMdoni]]
| list5 = [[Bazley]] • [[Ifafastrand]] • [[Kelso, KwaZulu-Natal|Kelso]] • [[Mtwalume]] • [[Park Rynie]] • [[Pennington]] • [[Scottburgh]] • [[Sezela]] • [[Umzinto]]
}}
|DC22 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[uMgungundlovu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMgungundlovu highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMgungundlovu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pietermaritzburg]]'''
| group1 = [[uMshwathi Plaaslike Munisipaliteit|uMshwathi]]
| list1 = [[Albert Falls]] • [[Cool Air, KwaZulu-Natal|Cool Air]] • [[Dalton]] • [[New Hanover, KwaZulu-Natal|New Hanover]] • [[Trust Feed]] • [[Wartburg]]
| group2 = [[uMngeni Plaaslike Munisipaliteit|uMngeni]]
| list2 = [[Balgowan, KwaZulu-Natal|Balgowan]] • [[Hilton]] • [[Howick]] • [[Lidgetton]] • [[Leeurivier (dorpie)|Leeurivier]] • [[Merrivale, KwaZulu-Natal|Merrivale]] • [[Mpophomeni]] • [[Nottingham Road]]
| group3 = [[Mpofana Plaaslike Munisipaliteit|Mpofana]]
| list3 = [[Bruntville]] • [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] • [[Rosetta, KwaZulu-Natal|Rosetta]] • [[Townview, Mooirivier]]
| group4 = [[Impendle Plaaslike Munisipaliteit|Impendle]]
| list4 = [[Boston, KwaZulu-Natal|Boston]] • [[Impendle]]
| group5 = [[Msunduzi Plaaslike Munisipaliteit|Msunduzi]]
| list5 = [[Ashburton, KwaZulu-Natal|Ashburton]] • [[Edendale, KwaZulu-Natal|Edendale]] • [[Imbali]] • [[Pietermaritzburg]]
| group6 = [[Mkhambathini Plaaslike Munisipaliteit|Mkhambathini]]
| list6 = [[Camperdown]]
| group7 = [[Richmond Plaaslike Munisipaliteit|Richmond]]
| list7 = [[Hopewell, KwaZulu-Natal|Hopewell]] • [[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]] • [[Thornville]]
}}
|DC27 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Umkhanyakude-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMkhanyakude highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMkhanyakude District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mkuze]]'''
| group1 = [[Groot Vyf Hlabisa Plaaslike Munisipaliteit|Groot Vyf Hlabisa]]
| list1 = [[Amatshamnyama]] • [[Bazaneni]] • [[Dukumbane]] • [[Ezimbondweni]] • [[Giba]] • [[Hlabisa]] • [[Hlambanyathi]] • [[Hluhluwe]] • [[Koqhoqhoqho]] • [[KwaGula]] • [[KwaHlabisa]] • [[KwaMkenkethe]] • [[KwaQunwane]] • [[KwaSeme]] • [[KwaThembeka]] • [[Mabhokisini]] • [[Mabundeni]] • [[Madunjini]] • [[Matshamhlophe]] • [[Matshamnyama ]] • [[Mawuza]] • [[Mgangado]] • [[Mgwaqeni]] • [[Mpembeni]] • [[Mphakathini]] • [[Mphakathini B]] • [[Mthwadlana]] • [[Mzinene]] • [[Nhlawathi]] • [[Ngwenya, KwaZulu-Natal|Ngwenya]] • [[Njiya]] • [[Nkonyamaneni]] • [[Nomcondo]] • [[Nsimane]] • [[Nyathini]] • [[Papasi]] • [[Qomukuphila]] • [[Sikwakwaneni]] • [[Sitezi]] • [[Tanganeni]] • [[Thandanini]] • [[Zibayeni]] • [[Zidonini]]
| group2 = [[Jozini Plaaslike Munisipaliteit|Jozini]]
| list2 = [[Banjana]] • [[Bhambanani]] • [[Bhekindoda]] • [[Bhokweni]] • [[Biva]] • [[Dubulwayo]] • [[eGujini]] • [[Ekhuhlehleni]] • [[eMachobeni]] • [[eManqayini]] • [[Emanyiseni]] • [[Embandleni]] • [[eMombeni]] • [[eMthonjeni]] • [[ePhosheni]] • [[eSiweni ]] • [[eZinhlwathini]] • [[Ezinkunini]] • [[Fakude]] • [[Hlalanathi]] • [[Ingwavuma]] • [[Isihlangwini]] • [[Jozini]] • [[KwaGedle]] • [[KwaJobe]] • [[KwaLiweni]] • [[KwaMakhonyeni]] • [[KwaMangqwashu]] • [[KwaMbuzi]] • [[KwaNonjinjikazi]] • [[Kwaqondile]] • [[Lake View, Jozini|Lake View]] • [[Magugu]] • [[Makane]] • [[Malobeni]] • [[Mangwazane]] • [[Manhlali]] • [[Manyiseni]] • [[Masabe]] • [[Mathenjwa]] • [[Mbondla]] • [[Mhlekazi]] • [[Mjindi]] • [[Mkhanyeni]] • [[Mkhonjeni]] • [[Mkuze]] • [[Mkhuze]] • [[Mlambongwenya]] • [[Mngomezulu]] • [[Mphakathi]] • [[Mpileni]] • [[Mpondwana]] • [[Munywana]] • [[Mziki]] • [[Mzinyoni]] • [[Nambulungwana]] • [[Ndabeni]] • [[Ndumu]] • [[Ngonyameni]] • [[Nhlabezinde]] • [[Nkungwini]] • [[Nkwambane]] • [[Nohhihhi]] • [[Nondabuya]] • [[Ntabayengwe]] • [[Nyawo]] • [[Ohlalwini]] • [[Ophondweni, Jozini]] • [[Oshabeni]] • [[Phapheni]] • [[Pikinini Nyamazane]] • [[Qokolwane]] • [[Shemula]] • [[Sibongile]] • [[Sibonokuhle]] • [[Sihlangwini]] • [[Thembalethu]] • [[Tshaneni]] • [[Ubombo]] • [[Uphande]] • [[Zulwini]]
| group3 = [[Mtubatuba Plaaslike Munisipaliteit|Mtubatuba]]
| list3 = [[DukuDuku]] • [[Ebaswazini]] • [[Enqupheni]] • [[Ensolweni]] • [[Esiyembeni]] • [[Gunjaneni]] • [[Hoho]] • [[KwaMsane]] • [[KwaMthole]] • [[KwaSithole]] • [[Machibini]] • [[Madwaleni, KwaZulu-Natal|Madwaleni]] • [[Makhambane]] • [[Mapheleni]] • [[Mfekayi]] • [[Mhujini]] • [[Mshaya]] • [[Mtubatuba]] • [[Ndombeni]] • [[Nkatha]] • [[Nkolokoto]] • [[Nkombose]] • [[Ntondweni]] • [[Ogengele]] • [[Ophondweni, Mtubatuba]] • [[Phondweni]] • [[Qakwini]] • [[Shikishela]] • [[Somkele]] • [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]].
| group4 = [[uMhlabuyalingana Plaaslike Munisipaliteit|uMhlabuyalingana]]
| list4 = [[Kwangwanase]] • [[Mbazwana]] • [[Mseleni]]
}}
|DC24 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UMzinyathi-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMzinyathi highlighted (2011).svg|150x150px|center|UMzinyathi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Dundee, KwaZulu-Natal|Dundee]]'''
| group1 = [[Endumeni Plaaslike Munisipaliteit|Endumeni]]
| list1 = [[Dundee]] • [[Glencoe]] • [[Talana]] • [[Wasbank]]
| group2 = [[Nquthu Plaaslike Munisipaliteit|Nquthu]]
| list2 = [[Barklieside]] • [[HlathiDlamini]] • [[HlathiNgudulwane]] • [[Luvisi]] • [[Masotsheni]] • [[Mhlungwane A]] • [[Mkhonjane A]] • [[Mkhonjane E]] • [[Mqhedlana]] • [[Ndatshana]] • [[Nquthu]] • [[St Mathews]] • [[Seven, Nquthu|Seven]]
| group3 = [[Msinga Plaaslike Munisipaliteit|Msinga]]
| list3 = [[Dolo]] • [[Dungamanzi]] • [[Embangweni]] • [[Emthaleni]] • [[Enyandu]] • [[Esijozini]] • [[Ezingulubeni]] • [[Gujini]] • [[Guqa]] • [[Malomeni]] • [[Matshematshe]] • [[Mbabane, Msinga|Mbabane]] • [[Mbindolo]] • [[Nxamalala]] • [[Othulini]] • [[Ophate]] • [[Pomeroy]] • [[Sampofu]] • [[Tugela Ferry]] • [[Zenzele]]
| group4 = [[Umvoti Plaaslike Munisipaliteit|Umvoti]]
| list4 = [[Enhlalakahle]] • [[Eshane]] • [[Greytown]] • [[Hermannsburg]] • [[Kranskop]] • [[KwaZiba]] • [[Matimatolo]] • [[Mdlelanto]] • [[Mkhize]] • [[Mpanza]] • [[Muden]] • [[Ngwempisi]] • [[Perseverance]] • [[Vukaphanzi]]
}}
|DC23 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UThukela-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThukela highlighted (2011).svg|150x150px|center|UThukela District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ladysmith]]'''
| group1 = [[Alfred Duma Plaaslike Munisipaliteit|Alfred Duma]]
| list1 = [[Brakfontein]] • [[Colenso]] • [[Driefontein, KwaZulu-Natal|Driefontein]] • [[Ekuvukeni]] • [[Elandslaagte]] • [[Helpmekaar, KwaZulu-Natal|Helpmekaar]] • [[Kleinfontein, KwaZulu-Natal|Kleinfontein]] • [[Kliprivier (dorp)|Kliprivier]] • [[Ladysmith]] • [[Van Reenen]] • [[Waayhoek]] • [[Watersmeet]]
| group3 = [[Inkosi Langalibalele Plaaslike Munisipaliteit|Inkosi Langalibalele]]
| list3 = [[Cornfields, KwaZulu-Natal|Cornfields]] • [[Estcourt]] • [[Frere]] • [[Goodhome]] • [[Weenen]] • [[Wembezi]]
| group4 = [[Okhahlamba Plaaslike Munisipaliteit|Okhahlamba]]
| list4 = [[Bergville]] • [[Geluksburg]] • [[Moyeni]] • [[Rookdale]] • [[Winterton]]
}}
|DC34 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Vhembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|Vhembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Thohoyandou]]'''
| group1 = [[Musina Plaaslike Munisipaliteit|Musina]]
| list1 = [[Bale, Limpopo|Bale]] • [[Beitbrug]] • [[Folovhodwe]] • [[Ha-Makuya]] • [[Mabvete]] • [[Madimbo]] • [[Makavhini]] • [[Malale]] • [[Mangaya]] • [[Mapuloni]] • [[Maseha]] • [[Masisi]] • [[Mataulu]] • [[Matshena]] • [[Mopane]] • [[Mukovhabale]] • [[Musina]] • [[Muswodi]] • [[Mutshikilini]] • [[Shakadza]] • [[Tshipise]] • [[Tshiungani]] • [[Zwigodini]]
| group2 = [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit|Collins Chabane]]
| list2 = [[Dzimauli]] • [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] • [[Khakhu]] • [[Malamulele]] • [[Mapakoni]] • [[Mutale]] • [[Thengwe]] • [[Tshilamba]] • [[Vuwani]]
| group3 = [[Thulamela Plaaslike Munisipaliteit|Thulamela]]
| list3 = [[Basani]] • [[Dopeni]] • [[Duthuni]] • [[Dzwerani]] • [[Gaba]] • [[Gandlanani]] • [[Gondeni A]] • [[Green Farm, Limpopo|Green Farm]] • [[Ha-Lambani]] • [[Hasane]] • [[Hatshisele]] • [[Itsani]] • [[Jerome, Limpopo|Jerome]] • [[Jilongo]] • [[Jimmy Jones, Limpopo|Jimmy Jones]] • [[Ka-Mahonisi]] • [[Ka-Matiani]] • [[Ka-Mchipise]] • [[Ka-Mhinga]] • [[Ka-Mphambo]] • [[Ka-Mulamula]] • [[Ka-Sunduza]] • [[Ka-Vhele]] • [[Ka-Xikundu]] • [[Ka-Xitlhelani]] • [[Khalavha]] • [[Khubvi]] • [[Lwamondo]] • [[Makumeke]] • [[Makwarela]] • [[Malamulele]] • [[Maranzhe]] • [[Nyavani]] • [[Shigalo]] • [[Sibasa]] • [[Thohoyandou]] • [[Tshixwadza]]
| group4 = [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit|Makhado]]
| list4 = [[Bandelierkop]] • [[Bungeni]] • [[Buysdorp]] • [[Dzanani]] • [[Honingfontein]] • [[Kranspoort]] • [[Laatsgevonden]] • [[Levubu]] • [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] • [[Olifantshoek, Limpopo|Olifantshoek]] • [[Tiyani]] • [[Tshikota]] • [[Tshitale]] • [[Valdezia]] • [[Waterval, Limpopo|Waterval]]
}}
|DC36 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Waterberg-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Waterberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Waterberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Modimolle]]'''
| group1 = [[Thabazimbi Plaaslike Munisipaliteit|Thabazimbi]]
| list1 = [[Amandelbult]] • [[Middeldrift, Limpopo|Middeldrift]] • [[Northam]] • [[Rooiberg]] • [[Swartklip]] • [[Thabazimbi]]
| group2 = [[Lephalale Plaaslike Munisipaliteit|Lephalale]]
| list2 = [[Abbotspoort]] • [[Lephalale]] (ou Ellisras) • [[Onverwacht, Limpopo|Onverwacht]] • [[Villa Nora]]
| group3 = [[Modimolle–Mookgophong Plaaslike Munisipaliteit|Modimolle–Mookgophong]]
| list3 = [[Alma, Limpopo|Alma]] • [[Lesideng]] • [[Modimolle]] (ou Nylstroom) • [[Mookgophong]] (ou Naboomspruit) • [[Phagameng]] • [[Roedtan]] • [[Vaalwater]]
| group4 = [[Bela-Bela Plaaslike Munisipaliteit|Bela-Bela]]
| list4 = [[Bela-Bela]] • [[Pienaarsrivier (dorpie)|Pienaarsrivier]]• [[Rapotokwane]] • [[Rust de Winter]] • [[Settlers]] • [[Vingerkraal]] • [[Welgegund Village]]
| group5 = [[Mogalakwena Plaaslike Munisipaliteit|Mogalakwena]]
| list5 = [[Eseldrift]] • [[Lyden]] • [[Mahwelereng]] • [[Matsitsileng]] • [[Mokopane]] (ou Potgietersrus) • [[Mosesetjane]] • [[Sterkwater]]
}}
|DC1 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Weskus-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Coast highlighted (2011).svg|150x150px|center|Weskus District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Moorreesburg]]'''
| group1 = [[Matzikama Plaaslike Munisipaliteit|Matzikama]]
| list1 = [[Bitterfontein]] • [[Doringbaai]] • [[Ebenhaeser]] • [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]] • [[Kliprand]] • [[Koekenaap]] • [[Lutzville]] • [[Nuwerus]] • [[Papendorp, Wes-Kaap|Papendorp]] • [[Rietpoort]] • [[Strandfontein, Weskusdistrik|Strandfontein]] • [[Vanrhynsdorp]] • [[Vredendal]]
| group2 = [[Cederberg Plaaslike Munisipaliteit|Cederberg]]
| list2 = [[Citrusdal]] • [[Clanwilliam, Wes-Kaap|Clanwilliam]] • [[Elandsbaai]] • [[Graafwater]] • [[Lambertsbaai]] • [[Leipoldtville]] • [[Wupperthal]]
| group3 = [[Bergrivier Plaaslike Munisipaliteit|Bergrivier]]
| list3 = [[Aurora, Wes-Kaap|Aurora]] • [[Dwarskersbos]] • [[Eendekuil]] • [[Goedverwacht]] • [[Piketberg]] • [[Porterville]] • [[Redelinghuys]] • [[Velddrif]] • [[Wittewater]]
| group4 = [[Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit|Saldanhabaai]]
| list4 = [[Brittaniabaai]] • [[Hopefield]] • [[Jacobsbaai]] • [[Langebaan]] • [[Langebaanweg]] • [[Paternoster]] • [[Saldanha]] • [[St. Helenabaai]] • [[Stompneusbaai]] • [[Vredenburg]]
| group5 = [[Swartland Plaaslike Munisipaliteit|Swartland]]
| list5 = [[Abbotsdale]] • [[Chatsworth, Wes-Kaap|Chatsworth]] • [[Darling, Wes-Kaap|Darling]] • [[Grottobaai]] • [[Hermon]] • [[Jakkalsfontein]] • [[Kalbaskraal]] • [[Koringberg]] • [[Malmesbury, Wes-Kaap|Malmesbury]] • [[Moorreesburg]] • [[Riebeek-Kasteel]] • [[Riebeek-Wes]] • [[Yzerfontein]]
}}
|DC48 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Wesrand-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Rand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Wesrand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Randfontein]]'''
| group1 = [[Mogale City Plaaslike Munisipaliteit|Mogale City]]
| list1 = [[Azaadville]] • [[Kagiso]] • [[Krugersdorp]] • [[Lindley, Gauteng|Lindley]] • [[Magaliesburg]] • [[Muldersdrift]] • [[Munsieville]] • [[Rietvallei, Gauteng|Rietvallei]]
| group2 = [[Merafong City Plaaslike Munisipaliteit|Merafong City]]
| list2 = [[Blyvooruitzicht]] • [[Carletonville]] • [[Oos-Driefontein]] • [[Elandsrand]] • [[Fochville]] • [[Khutsong]] • [[Oberholzer]] • [[Welverdiend, Gauteng|Welverdiend]] • [[Wes-Driefontein]]
| group3 = [[Randfontein Plaaslike Munisipaliteit|Randfontein]]
| list3 = [[Mohlakeng]] • [[Randfontein]]
| group4 = [[Westonaria Plaaslike Munisipaliteit|Westonaria]]
| list4 = [[Bekkersdal]] • [[Modderfontein]] • [[Venterspos]] • [[Westonaria]]
}}
|DC16 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Xhariep-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| bodyclass = hlist
| above = Setel: '''[[Trompsburg]]'''
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Xhariep highlighted (2011).svg|150x150px|center|Xhariep District within South Africa]]
| group1 = [[Kopanong Plaaslike Munisipaliteit|Kopanong]]
| list1 = [[Bethany, Vrystaat|Bethany]] • [[Bethulie]] • [[Edenburg]] • [[Fauresmith]] • [[Gariepdam (dorp)|Gariepdam]] • [[Jagersfontein]] • [[Philippolis]] • [[Reddersburg]] • [[Springfontein]] • [[Trompsburg]]
| group2 = [[Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit|Letsemeng]]
| list2 = [[Jacobsdal]] • [[Koffiefontein]] • [[Luckhoff]] • [[Oppermansgronde]] • [[Petrusburg]] • [[Ratanang]] • [[Relebohile]] • [[Rooibult]] • [[Saundershoogte]] • [[Teisesville]]
| group3 = [[Mohokare Plaaslike Munisipaliteit|Mohokare]]
| list3 = [[Matlakeng]] • [[Mofulatshepe]] • [[Roleleyathunya]] • [[Rouxville]] • [[Smithfield]] • [[Uitkoms]] • [[Zastron]]
| group4 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Vrystaat|Naledi]]
| list4 = [[Dewetsdorp]] • [[Qibing]] • [[Van Stadensrus]] • [[Wepener]]
}}
|DC8 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ZF Mgcawu-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Siyanda highlighted (2011).svg|150x150px|center|ZF Mgcawu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Upington]]'''
| group1 = [[Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit|Dawid Kruiper]]
| list1 = [[Askham]] • [[Karos]] • [[Klippunt]] • [[Leerkrans]] • [[Lambrechtsdrif]] • [[Louisvale]] • [[Paballelo]] • [[Raaswater]] • [[Rietfontein, Noord-Kaap|Rietfontein]] • [[Straussburg]] • [[Swartkop, Dawid Kruiper|Swartkop]] • [[Upington]]
| group2 = [[Kai !Garib Plaaslike Munisipaliteit|Kai !Garib]]
| list2 = [[Augrabies]] • [[Kakamas]] • [[Keimoes]] • [[Kenhardt]] • [[Marchand]] • [[Nakop]] • [[Riemvasmaak]]
| group3 = [[Kgatelopele Plaaslike Munisipaliteit|Kgatelopele]]
| list3 = [[Danielskuil]] • [[Lime Acres]] • [[Owendale, Noord-Kaap|Owendale]]
| group4 = [[!Kheis Plaaslike Munisipaliteit|!Kheis]]
| list4 = [[Brandboom]] • [[Gannaput]] • [[Groblershoop]] • [[Grootdrink]] • [[Putsonderwater]] • [[Wegdraai]]
| group5 = [[Tsantsabane Plaaslike Munisipaliteit|Tsantsabane]]
| list5 = [[Glosam]] • [[Goedgedacht]] • [[Groenwater]] • [[Postmasburg]]
}}
|DC26 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Zululand-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Zululand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Zululand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ulundi]]'''
| group1 = [[Ulundi Plaaslike Munisipaliteit|Ulundi]]
| list1 = [[Babanango]] • [[Ceza, KwaZulu-Natal|Ceza]] • [[Mahlabatini]] • [[Ulundi]]
| group2 = [[Nongoma Plaaslike Munisipaliteit|Nongoma]]
| list2 = [[Nongoma]]
| group3 = [[Abaqulusi Plaaslike Munisipaliteit|Abaqulusi]]
| list3 = [[Glückstad]] • [[Hlobane]] • [[Louwsburg]] • [[Mondlo]] • [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]]
| group4 = [[uPhongolo Plaaslike Munisipaliteit|uPhongolo]]
| list4 = [[Belgrade, KwaZulu-Natal|Belgrade]] • [[Golela]] • [[Ncotshane]] • [[Pongola]]
| group5 = [[EDumbe Plaaslike Munisipaliteit|EDumbe]]
| list5 = [[Blinkwater]] • [[Eersteling]] • [[Lüneberg]] • [[Paulpietersburg]] • [[Pivaanspoort]] • [[Tamboekiesdraai]]
}}
}}<noinclude>
<code><nowiki>{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}</nowiki></code> = {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}
{{collapsible option}}
[[Kategorie:Aardrykskundige reekssjablone]]
</noinclude>
1uwtlhpmeyi3wu3pswea09fnv3g8hvl
2518021
2518014
2022-08-07T15:26:03Z
Aliwal2012
39067
+Ha-Rabali
wikitext
text/x-wiki
{{#switch: {{{1|}}}
|DC44 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Alfred Nzo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Alfred Nzo highlighted (2011).svg|125x125px|center|Alfred Nzo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mount Ayliff]]'''
| group1 = [[Matatiele Plaaslike Munisipaliteit|Matatiele]]
| list1 = [[Andris]] • [[Bethesda]] • [[Cedarville]] • [[Dengwane]] • [[Dumasini]] • [[Ha-Mohapi]] •
[[Jabulani, Oos-Kaap|Jabulani]] • [[Kgubetsoana]] • [[Khoapa]] • [[KwaLunda]] • [[Lihetlane]] • [[Lugada]] • [[Luxeni]] • [[Mafa's Halt]] • [[Maloti]] • [[Matatiele]] • [[Mpharane]]
| group2 = [[Umzimvubu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimvubu]]
| list2 = [[Mount Ayliff]] • [[Mount Frere]] • [[Ngwegweni]]
| group3 = [[Winnie Madikizela-Mandela Plaaslike Munisipaliteit|Winnie Madikizela-Mandela]]
| list3 = [[Bizana]] • [[Nkantolo]]
| group4 = [[Ntabankulu Plaaslike Munisipaliteit|Ntabankulu]]
| list4 = [[Tabankulu]]
}}
|DC25 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amajuba-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amajuba highlighted (2011).svg|125x125px|center|Amajuba District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]]'''
| group1 = [[Newcastle Plaaslike Munisipaliteit|Newcastle]]
| list1 = [[Charlestown, KwaZulu-Natal|Charlestown]] • [[Madadeni]] • [[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]] • [[Ngagane]] • [[Osizweni]]
| group2 = [[eMadlangeni Plaaslike Munisipaliteit|eMadlangeni]]
| list2 = [[Berouw]] • [[Groenvlei, KwaZulu-Natal|Groenvlei]] • [[Kingsley, KwaZulu-Natal|Kingsley]] • [[Utrecht, KwaZulu-Natal|Utrecht]] • [[Waterval, KwaZulu-Natal|Waterval]]
| group3 = [[Dannhauser Plaaslike Munisipaliteit|Dannhauser]]
| list3 = [[Annieville]] • [[Anville, KwaZulu-Natal|Anville]] • [[Cloneen]] • [[Cork, KwaZulu-Natal|Cork]] • [[Curragh, KwaZulu-Natal|Curragh]] • [[Dannhauser]] • [[Doornkop, KwaZulu-Natal|Doornkop]] • [[Dorset, KwaZulu-Natal|Dorset]] • [[Durnacol]] • [[Eastbourne, KwaZulu-Natal|Eastbourne]] • [[Emafusini]] • [[Fairbreeze]] • [[Fulathela North]] • [[Grootgeluk]] • [[Hattingspruit]] • [[Hilltop, KwaZulu-Natal|Hilltop]] • [[Inverness, KwaZulu-Natal|Inverness]] • [[Jokis]] • [[Kempshoek]] • [[Kilegethe]] • [[Mbanane]] • [[Mtendeka]] • [[Naas, KwaZulu-Natal|Naas]] • [[Nellie, KwaZulu-Natal|Nellie]] • [[Nguqunguqu]] • [[Path Farm]] • [[Rutland, KwaZulu-Natal|Rutland]] • [[Skombaren]] • [[Springboklaagte, KwaZulu-Natal|Springboklaagte]] • [[Uitkyk, KwaZulu-Natal|Uitkyk]] • [[Verdriet]] • [[Zondo, KwaZulu-Natal|Zondo]]
}}
|DC12 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amathole-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amathole highlighted (2011).svg|150x150px|center|Amathole District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = [[Amahlathi Plaaslike Munisipaliteit|Amahlathi]]
| list1 = [[Border Post, Oos-Kaap|Border Post]] • [[Braunschweig, Oos-Kaap|Braunschweig]] • [[Burnshill]] • [[Cathcart]] • [[Debenek]] • [[Frankfort, Oos-Kaap|Frankfort]] • [[Keiweg]] • [[Keiskammahoek]] • [[Mnyameni]] • [[Stutterheim]]
| group2 = [[Groot Kei Plaaslike Munisipaliteit|Groot Kei]]
| list2 = [[Chakatha]] • [[Chicargo]] • [[Chintsa]] • [[Cwili]] • [[Diphini]] • [[Haga Haga]] • [[Keimond]] • [[Komga]] • [[Morganbaai]] • [[Queensberrybaai]]
| group3 = [[Mbhashe Plaaslike Munisipaliteit|Mbhashe]]
| list3 = [[Dutywa]] • [[Elliotdale]] • [[Hobeni]] • [[Willowvale]]
| group4 = [[Mnquma Plaaslike Munisipaliteit|Mnquma]]
| list4 = [[Blythswood]] • [[Butterworth]] • [[Kentani]] • [[Mazeppabaai]] • [[Nqamakwe]] • [[Qoloramond]]
| group5 = [[Ngqushwa Plaaslike Munisipaliteit|Ngqushwa]]
| list5 = [[Barracks, Oos-Kaap|Barracks]] • [[Bekruipkop]] • [[Bell, Oos-Kaap|Bell]] • [[Bodiam, Oos-Kaap|Bodiam]] • [[Cisira]] • [[Hamburg, Oos-Kaap|Hamburg]] • [[Glenmore, Oos-Kaap|Glenmore]] • [[KwaMasele]] • [[Lujiko]] • [[Magqazeni]] • [[Nobumba]] • [[Peddie]] • [[Qugqwala]] • [[Tamara]] • [[Wesley]] • [[Wooldridge, Oos-Kaap|Wooldridge]] • [[Zweledinga]]
| group6 = [[Raymond Mhlaba Plaaslike Munisipaliteit|Raymond Mhlaba]]
| list6 = [[Adelaide, Oos-Kaap|Adelaide]] • [[Alice, Oos-Kaap|Alice]] • [[Balfour, Oos-Kaap|Balfour]] • [[Bedford, Oos-Kaap|Bedford]] • [[Calderwood]] • [[Fort Beaufort]] • [[Healdtown]] • [[Hogsback]] • [[Katberg]] • [[Mhlangeni]] • [[Middeldrif, Oos-Kaap|Middeldrif]] • [[Seymour, Oos-Kaap|Seymour]]
}}
|DC37 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Bojanala Platinum-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Bojanala Platinum highlighted (2011).svg|150x150px|center|Bojanala Platinum District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Rustenburg|Rustenburg]]'''
| group1 = [[Moretele Plaaslike Munisipaliteit|Moretele]]
| list1 = [[Makapanstad]] • [[Mathibestad]] • [[Mogogelo]] • [[Moretele]] • [[Syferskuil]]
| group2 = [[Madibeng Plaaslike Munisipaliteit|Madibeng]]
| list2 = [[Brits]] • [[Broederstroom]] • [[Damonsville]] • [[De Wildt]] • [[Hartbeespoort]] • [[Jericho, Noordwes|Jericho]] • [[Kosmos, Noordwes|Kosmos]] • [[Mmakau]] • [[Modderspruit]] • [[Mooinooi]] • [[Skeerpoort]] • [[Sonop]]
| group3 = [[Rustenburg Plaaslike Munisipaliteit|Rustenburg]]
| list3 = [[Barseba]] • [[Beestekraal]] • [[Bethanie, Noordwes|Bethanie]] • [[Freedom Park, Noordwes|Freedom Park]] • [[Kroondal]] • [[Mankwe]] • [[Marikana]] • [[Phokeng]] • [[Rustenburg]] • [[Wonderkop]] • [[Zinniaville]]
| group4 = [[Kgetlengrivier Plaaslike Munisipaliteit|Kgetlengrivier]]
| list4 = [[Derby]] • [[Koster]] • [[Swartruggens]]
| group5 = [[Moses Kotane Plaaslike Munisipaliteit|Moses Kotane]]
| list5 = [[Dwarsberg]] • [[Goedehoop]] • [[Koffiekraal]] • [[Kraalhoek]] • [[Lesetlheng]] • [[Mabalstad]] • [[Mabeskraal]] • [[Madikwe]] • [[Mogwase]] • [[Pella, Noordwes|Pella]] • [[Ramokokastad]] • [[Sandfontein]] • [[Saulspoort]] • [[Silwerkrans]] • [[Sun City, Noordwes|Sun City]] • [[Uitkyk, Noordwes|Uitkyk]] • [[Vleischfontein]]
}}
|BUF = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Buffalo City Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Buffalo City highlighted (2011).svg|75x75px|center|Buffalo City within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Berlyn, Oos-Kaap|Berlyn]] • [[Bhisho]] • [[Breidbach]] • [[Cambridge, Oos-Londen|Cambridge]] • [[Dimbaza]] • [[Ducats]] • [[Duncan Village]] • [[Eluxolweni]] • [[Ententeni]] • [[Ginsberg]] • [[Goodhope, Buffalo City|Goodhope]] • [[Gompo]] • [[Gonubie]] • [[Ilitha]] • [[Inglewood]] • [[Kayser's Beach]] • [[Kidd's Beach]] • [[King William's Town]] • [[Kuni]] • [[KwaLini]] • [[KwaTshatshu]] • [[Kwetyana]] • [[Macleantown]] • [[Mbekweni]] • [[Mdantsane]] • [[Modaka]] • [[Mount Coke]] • [[Mzamomhle, Buffalo City|Mzamomhle]] • [[Ndevana]] • [[Need's Camp]] • [[Nompumelelo]] • [[Oos-Londen]] • [[Phakamisa, Oos-Kaap|Phakamisa]] • [[Potsdam, Oos-Kaap|Potsdam]] • [[Quigney]] • [[Sunrise-on-Sea]] • [[Tolofiyeni]] • [[Tyutyu]] • [[uMzantsi, Oos-Kaap|uMzantsi]] • [[Zwelitsha]]
}}
|DC35 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Capricorn-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Capricorn highlighted (2011).svg|150x150px|center|Capricorn District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Polokwane]]'''
| group1 = [[Aganang Plaaslike Munisipaliteit|Aganang]]
| list1 = [[Bakone]] • [[Boratapelo]] • [[Chloe]] • [[Cornelia, Limpopo|Cornelia]] • [[Damplaats]] • [[Diana, Limpopo|Diana]] • [[Dibeng, Aganang|Dibeng]] • [[Ga-Keetse]] • [[Ga-Kgoroshi]] • [[Ga-Kolopo]] • [[Ga-Lamola]] • [[Ga-Lepadima]] • [[Ga-Mabitsela]] • [[Ga-Madiba]] • [[Ga-Madietane]] • [[Ga-Mahoai]] • [[Ga-Mangou]] • [[Ga-Mankodi]] • [[Ga-Manyapje]] • [[Ga-Maribana]] • [[Ga-Masehlong]] • [[Ga-Mashashane]] • [[Ga-Matlapa]] • [[Ga-Matlhodi]] • [[Ga-Mmabasotho]] • [[Ga-Mmathongwana]] • [[Ga-Modikana]] • [[Ga-Mokobodi]] • [[Ga-Motlagomo]] • [[Ga-Ngwetsana]] • [[Ga-Nonyane]] • [[Ga-Phagodi]] • [[Ga-Piet]] • [[Ga-Ramakara]] • [[Ga-Rametlwana]] • [[Ga-Ramokadikadi]] • [[Ga-Ramoshwane]] • [[Ga-Ramotlokana]] • [[Ga-Rampuru]] • [[Ga-Rankuwa, Aganang|Ga-Rankuwa]] • [[Ga-Sebotse]] • [[Ga-Sechaba]] • [[Glen-Roy]] • [[Goedgevonden, Limpopo|Goedgevonden]] • [[Hwibi]] • [[Juno]] • [[Jupiter, Limpopo|Jupiter]] • [[Kalkspruit A (Ga-Maraba)]] • [[Kameelkop]] • [[Kanana, Aganang|Kanana]] • [[Leokaneng]] • [[Lepotlako]] • [[Madietane]] • [[Makgobane]] • [[Mamehlabe]] • [[Maraba]] • [[Matlala]] • [[Matlaleng]] • [[Mohlajeng]] • [[Mohlonong]] • [[Moletji, Aganang|Moletji]] • [[Monywaneng]] • [[Monotwane]] • [[Morowe]] • [[Naledi, Aganang|Naledi]] • [[Ngwanallela]] • [[Nokayamatlala]] • [[Ntlolane]] • [[Phetole]] • [[Phofu]] • [[Ramalapa]] • [[Rapitsi]] • [[Schoongelegen]] • [[Sebora]] • [[Sechaba]] • [[Sefahlane]] • [[Segwahleng]] • [[Sekuruwe]] • [[Setumong]] • [[Takalane, Limpopo|Takalane]] • [[Taung, Limpopo|Taung]] • [[Tibane]] • [[Utsane]] • [[Venus, Limpopo|Venus]] • [[Waschbank, Limpopo|Waschbank]]
| group2 = [[Blouberg Plaaslike Munisipaliteit|Blouberg]]
| list2 = [[Alldays]] • [[Burgerregt]] • [[De Villiersdale]] • [[Eldorado, Limpopo|Eldorado]] • [[Grootdraai]] • [[Indermark]] • [[My Darling, Limpopo|My Darling]] • [[Senwabarwana]] • [[Taaiboschgroet]] • [[Vivo]]
| group3 = [[Molemole Plaaslike Munisipaliteit|Molemole]]
| list3 = [[Dendron]] • [[Soekmekaar]]
| group4 = [[Polokwane Plaaslike Munisipaliteit|Polokwane]]
| list4 = [[Chuniespoort]] • [[Eerstegoud]] • [[Ga-Makanye]] • [[Ga-Molepo]] • [[Koloti]] • [[Laaste Hoop]] • [[Mankweng]] • [[Moria]] • [[Polokwane]] • [[Seshego]]
| group5 = [[Lepelle-Nkumpi Plaaslike Munisipaliteit|Lepelle-Nkumpi]]
| list5 = [[Byldrift]] • [[Droogte, Limpopo|Droogte]] • [[Klipheuvel]] • [[Lebowakgomo]] • [[Schuinsrand]] • [[Zebediela]]
}}
|DC13 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Chris Hani-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Chris Hani highlighted (2011).svg|150x150px|center|Chris Hani District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Komani]]'''
| group1 = [[Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit|Enoch Mgijima]]
| list1 = [[Baccle's Farm]] • [[Ezibeleni]] • [[Hofmeyr]] • [[Imvani]] • [[Komani]] • [[Lesseyton]] • [[Molteno, Oos-Kaap|Molteno]] •
[[Mpofu]] • [[Sada]] • [[Sterkstroom]] • [[Tarkastad]] • [[Tentergate]] • [[Thornhill, Enoch Mgijima|Thornhill]] • [[Tylden]] • [[Whittlesea]]
| group2 = [[Engcobo Plaaslike Munisipaliteit|Engcobo]]
| list2 = [[Clarkebury]] • [[Coghlan]] • [[Ngcobo]]
| group3 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Oos-Kaap|Emalahleni]]
| list3 = [[Dordrecht, Oos-Kaap|Dordrecht]] • [[Indwe]] • [[Lady Frere]]
| group4 = [[Intsika Yethu Plaaslike Munisipaliteit|Intsika Yethu]]
| list4 = [[Bolotwa]] • [[Cofimvaba]] • [[Ncora]] • [[Qamata]] • [[St Mark’s, Oos-Kaap|St Mark’s]] • [[Tsomo]]
| group5 = [[Inxuba Yethemba Plaaslike Munisipaliteit|Inxuba Yethemba]]
| list5 = [[Cradock]] • [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]] • [[Rosmead]]
| group6 = [[Sakhisizwe Plaaslike Munisipaliteit|Sakhisizwe]]
| list6 = [[Kala]] • [[Elliot]] • [[Mbewuleni]]
}}
|DC40 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Kenneth Kaunda-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Kenneth Kaunda highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Kenneth Kaunda District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Klerksdorp]]'''
| group1 = [[JB Marks Plaaslike Munisipaliteit|JB Marks]]
| list1 = [[Appeldraai]] • [[Boskop]] • [[Bruidegomskraal]] • [[Doornkop, Noordwes|Doornkop]] • [[GaMogopa]] • [[Goedgevonden A]] • [[Ikageng]] • [[Lindequesdrif]] • [[Makokskraal]] • [[Matlwang]] • [[Mohadin]] • [[Mooivalleipark]] • [[Potchefstroom]] • [[Promosa]] • [[Tshing]] • [[Ventersdorp]] • [[Venterskroon]] • [[Vlieger]] • [[Welgevonden]]
| group2 = [[Matlosana Plaaslike Munisipaliteit|Matlosana]]
| list2 = [[Dominionville]] • [[Doringkruin]] • [[Hartbeesfontein]] • [[Kanana, Noordwes|Kanana]] • [[Klerksdorp]] • [[Orkney, Noordwes|Orkney]] • [[Stilfontein]] • [[Tigane]] • [[Umzimhle]] • [[Vaal Reefs]]
| group3 = [[Maquassi Hills Plaaslike Munisipaliteit|Maquassi Hills]]
| list3 = [[Boskuil]] • [[Kgakala]] • [[Leeudoringstad]] • [[Makwassie]] • [[Rulaganyang]] • [[Trotsville]] • [[Tswelelang]] • [[Witpoort, Noordwes|Witpoort]] • [[Wolmaransstad]]
}}
|DC39 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Ruth Segomotsi Mompati-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Ruth Segomotsi Mompati highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Ruth Segomotsi Mompati District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vryburg]]'''
| group1 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Noordwes|Naledi]]
| list1 = [[Huhudi]] • [[Rekgaritlhile]] • [[Stella]] • [[Thakwane]]• [[Vryburg]]
| group2 = [[Mamusa Plaaslike Munisipaliteit|Mamusa]]
| list2 = [[Amalia]] • [[Glaudina]] • [[Ipelegeng]] • [[Mamusa]] • [[Molatswanene]] • [[Migdol]] • [[Schweizer-Reneke]]
| group3 = [[Groter Taung Plaaslike Munisipaliteit|Groter Taung]]
| list3 = [[Kameelputs]] • [[Magogong]] • [[Majeakgoro]] • [[Manthe]] • [[Pudimoe]] • [[Reivilo]] • [[Taung]]
| group4 = [[Lekwa-Teemane Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa-Teemane]]
| list4 = [[Bloemhof]] • [[Boitumelong]] • [[Christiana]] • [[Coverndale]] • [[Geluksoord]] • [[Utlwanang]]
| group5 = [[Kagisano-Molopo Plaaslike Munisipaliteit|Kagisano-Molopo]]
| list5 = [[Austrey]] • [[Bray]] • [[Ganyesa]] • [[Goodwood, Noordwes|Goodwood]] • [[Louwna]] • [[Morokweng]] • [[Piet Plessis]] • [[Pomfret, Noordwes|Pomfret]] • [[Tosca]]
}}
|DC32 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ehlanzeni highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ehlanzeni District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Nelspruit]]'''
| group1 = [[Mbombela Plaaslike Munisipaliteit|Mbombela]]
| list1 = [[Aldie]] • [[Alkmaar, Mpumalanga|Alkmaar]] • [[Bhekiswayo]] • [[Daantjie, Mpumalanga|Daantjie]] • [[Dwaleni]] • [[Ga-Tshwene]] • [[Gutshwa]] • [[Gutshwakop]] • [[Hazyview]] • [[Hlauhlau]] • [[Jerusalem, Mbombela|Jerusalem]] • [[Kaapsehoop]] • [[Kabokweni]] • [[Kanyamazane]] • [[Kiepersol, Mpumalanga|Kiepersol]] • [[Khumbula]] • [[Legogote]] • [[Mahushu]] • [[Malekutu]] • [[Manzini, Mpumalanga|Manzini]] • [[Matsulu]] • [[Msogwaba]] • [[Nelspruit]] • [[Newscom, Mpumalanga|Newscom]] • [[Ngodini]] • [[Ngodwana]] • [[Nkambeni]] • [[Numbi]] • [[Nyamazaneni]] • [[Nyongane]] • [[Phola]] • [[Pienaar, Mpumalanga|Pienaar]] • [[Skukuza]] • [[Swalala]] • [[Tekwane]] • [[Tekwane Estate]] • [[Tshabalala, Mbombela|Tshabalala]] • [[Witrivier]] • [[Zwelisha, Mpumalanga|Zwelisha]]
| group2 = [[Nkomazi Plaaslike Munisipaliteit|Nkomazi]]
| list2 = [[Boschfontein]] • [[Buffelspruit, Mpumalanga|Buffelspruit]] • [[Hectorspruit]] • [[Jeppesrif]] • [[Kaapmuiden]] • [[Kamatsamo]] • [[Komatipoort]] • [[Louieville]] • [[Magudu]] • [[Malalane]] • [[Marlothpark]] • [[Mbuzini]] • [[Tonga, Mpumalanga|Tonga]] • [[Vlakbult]]
| group3 = [[Thaba Chweu Plaaslike Munisipaliteit|Thaba Chweu]]
| list3 = [[Blyderivierspoort]] • [[Bosoord]] • [[Graskop]] • [[Hendriksdal]] • [[Krugerspos]] • [[Leroro]] • [[Lydenburg]] • [[Maartenshoop]] • [[Mashishing]] • [[Matibidi]] • [[Moremela]] • [[Pelgrimsrus]] • [[Sabie]] • [[Simile]]
| group4 = [[Umjindi Plaaslike Munisipaliteit|Umjindi]]
| list4 = [[Barberton]] • [[Emjindini]] • [[Sheba, Mpumalanga|Sheba]] • [[Verulam, Mpumalanga|Verulam]]
| group5 = [[Bosbokrand Plaaslike Munisipaliteit|Bosbokrand]]
| list5 = [[Acornhoek]] • [[Agincourt, Mpumalanga|Agincourt]] • [[Alexandria, Mpumalanga|Alexandria]] • [[Bosbokrand]] • [[Buffelshoek]] • [[Buyisonto]] • [[Casteel]] • [[Clare, Mpumalanga|Clare]] • [[Croquet Lawn A]] • [[Croquet Lawn B]] • [[Cunningmoor]] • [[Dingledayle]] • [[Edinburgh, Mpumalanga|Edinburgh]] • [[GaBoelang]] • [[Ga-Josepha]] • [[Godide]] • [[Hlanganani, Mpumalanga|Hlanganani]] • [[Hluvukani]] • [[Islington, Mpumalanga|Islington]] • [[Kamalamule]] • [[Kgapamadi]] • [[Khokhamoya]] • [[Khomanani]] • [[Kildare]] • [[Lillydale, Mpumalanga|Lillydale]] • [[Ludlow, Mpumalanga|Ludlow]] • [[Madras, Mpumalanga|Madras]] • [[Maotole]] • [[Marite]] • [[Matenten]] • [[Matsavana]] • [[Maviljan A]] • [[Maviljan B]] • [[Merry Pebble Stream]] • [[Mhlumeni]] • [[Mkhuhlu]] • [[Motlamogale]] • [[Motlamogatsane]] • [[Mphenyatsatsi]] • [[New Forest B]] • [[Newington, Mpumalanga|Newington]] • [[Okkerneutboom, Mpumalanga|Okkerneutboom]] • [[Orinoco A]] • [[Orinoco B]] • [[Orinoco C]] • [[Rolle]] • [[Ronaldsey]] • [[Rooiboklaagte]] • [[Rulani]] • [[Sekrepeng]] • [[Shata]] • [[Shatale]] • [[Somerset, Mpumalanga|Somerset]] • [[Thabakgolo]] • [[Thulamahashe]] • [[Tiyimeleni A]] • [[Tiyimeleni B]] • [[Tsakani]] • [[Violetbank C]] • [[Violetbank D]] • [[Waterval, Mpumalanga|Waterval]] • [[Welverdiend, Ehlanzeni|Welverdiend]] • [[Xanthia]] • [[Xikhusese]] • [[Zoeknog A]] • [[Zoeknog B]]
}}
|EKU = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ekurhuleni highlighted (2011).svg|75x75px|center|Ekurhuleni within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Germiston]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Alberton]] • [[Bapsfontein]] • [[Bedfordview]] • [[Benoni]] • [[Boksburg]] • [[Brakpan]] • [[Clayville]] • [[Daveyton]] • [[Dawnpark]] • [[Duduza]] • [[Edenvale]] • [[Elsburg]] • [[Etwatwa]] • [[Germiston]] • [[Isando]] • [[Katlehong]] • [[Kemptonpark]] • [[KwaThema]] • [[Nigel]] • [[Olifantsfontein]] • [[Primrose]] • [[Reigerpark]] • [[Springs]] • [[Tembisa]] • [[Thokoza]] • [[Tsakane]] • [[Vosloorus]] • [[Wattville]]
| group2 = Voorstede van<br />[[Kemptonpark]]
| list2 = [[Allen Grove]] • [[Aston Manor]] • [[Birchleigh]] • [[Bonaeropark]] • [[Cresslawn]] • [[Croydon, Gauteng|Croydon]] • [[Edleen]] • [[Estherpark]] • [[Glen Marais]] • [[Nimrodpark]] • [[Norkempark]] • [[Rhodesfield]] • [[Spartan]] • [[Van Riebeeckpark]]
}}
|ETH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[eThekwini Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with eThekwini highlighted (2011).svg|75x75px|center|eThekwini within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Durban]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Adams Mission]] • [[Amanzimtoti]] • [[Assagay]] • [[Buffelsdraai]] • [[Cato Ridge]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Chesterville, KwaZulu-Natal|Chesterville]] • [[Clermont, KwaZulu-Natal|Clermont]] • [[Doonside, KwaZulu-Natal|Doonside]] • [[Drummond]] • [[Durban]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Illovo, KwaZulu-Natal|Illovo]] • [[Illovo Beach]] • [[Inanda, KwaZulu-Natal|Inanda]] • [[Inchanga]] • [[Karridene]] • [[Kingsburgh]] • [[KwaMashu]] • [[La Mercy]] • [[Lamontville]] • [[Mount Edgecombe]] • [[Mount Moreland]] • [[Mpumalanga, KwaZulu-Natal|Mpumalanga]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Phoenix, KwaZulu-Natal|Phoenix]] • [[Pinetown]] • [[Tongaat]] • [[Umbogintwini]] • [[Umbumbulu]] • [[Umdloti]] • [[Umgababa]] • [[Umhlanga]] • [[Umkomaas]] • [[Verulam]] • [[Warner Beach]] • [[Winklespruit]]
| group2 = [[Voorstede van Durban]]
| list2 = |DC44 = {{Navigasieboks
|listclass = hlist
|border = child
| selected = {{{selected|}}}
| group1 = Sentraal
| list1 = [[Asherville, Durban|Asherville]] (area) • [[Berea, Durban| Berea]] (area) • [[Bluff, KwaZulu-Natal|The Bluff]] (area) • [[Cato Manor, Durban|Cato Manor]] • [[Essenwood, Durban|Essenwood]] • [[Glenwood, KwaZulu-Natal|Glenwood]] • [[Mayville, Durban|Mayville]] • [[Morningside, Durban|Morningside]] • [[Overport]] (area) • [[Stamford Hill, Durban|Stamford Hill]] • [[Sydenham, Durban|Sydenham]] • [[Windermere, Durban|Windermere]] • [[Yellowwood Park]]
| group2 = Noordelik
| list2 = [[Durban North]] • [[KwaMashu]] • [[Mount Edgecombe, KwaZulu-Natal|Mount Edgecombe]] • [[Phoenix, Durban|Phoenix]] • [[Umdloti, KwaZulu-Natal|Umdloti]] • [[Umhlanga, KwaZulu-Natal|Umhlanga]]
| group3 = Westelik
| list3 = [[Botha's Hill]] • [[Cowies Hill]] • [[Gillitts, KwaZulu-Natal|Gillitts]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Kloof, KwaZulu-Natal|Kloof]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Pinetown]] • [[Queensburgh]] • [[Westville, KwaZulu-Natal|Westville]] • [[Winston Park]] • [[Shallcross, Durban|Shallcross]]
| group4 = Suidelik
| list4 = [[Amanzimtoti, KwaZulu-Natal|Amanzimtoti]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Isipingo Beach, KwaZulu-Natal|Isipingo Beach]] • [[Umlazi]]
| group5 = Ander
| list5 = [[Bellaire, Durban|Bellaire]] • [[Montclair, Durban|Montclair]] • [[Reservoir Hills, Durban|Reservoir Hills]] • [[Rossburgh, Durban|Rossburgh]] • [[Umbilo, Durban|Umbilo]] • [[Woodhaven, Durban|Woodhaven]] • [[Woodlands, Durban|Woodlands]]
}}
}}
|DC20 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Fezile Dabi highlighted (2011).svg|150x150px|center|Fezile Dabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Sasolburg|Sasolburg]]'''
| group1 = [[Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit|Moqhaka]]
| list1 = [[Kroonstad]] • [[Maokeng]] • [[Matlwangtlwang]] • [[Rammulotsi]] • [[Steynsrus]] • [[Vierfontein]] • [[Viljoenskroon]]
| group2 = [[Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit|Ngwathe]]
| list2 = [[Edenville]] • [[Heilbron]] • [[Koppies]] • [[Kwakwatsi]] • [[Mokwallo]] • [[Ngwathe]] • [[Parys, Vrystaat|Parys]] • [[Phiritona]] • [[Sandersville]] • [[Schonkenville]] • [[Tumahole]] • [[Vredefort]]
| group3 = [[Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit|Metsimaholo]]
| list3 = [[Deneysville]] • [[Holly Country]] • [[Kragbron]] • [[Liliandale]] • [[Oranjeville]] • [[Refengkgotso]] • [[Richmond, Vrystaat|Richmond]] • [[Rietfontein, Vrystaat|Rietfontein]] • [[Sasolburg]] • [[Viljoensdrif]] • [[Zamdela]]
| group4 = [[Mafube Plaaslike Munisipaliteit|Mafube]]
| list4 = [[Cornelia]] • [[Frankfort]] • [[Mafahlaneng]] • [[Namahadi]] • [[Ntswanatsatsi]] • [[Qalabotjha]] • [[Tweeling, Vrystaat|Tweeling]] • [[Villiers]]
}}
|DC9 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Frances Baard-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Frances Baard highlighted (2011).svg|150x150px|center|Frances Baard District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kimberley]]'''
| group1 = [[Sol Plaatje Plaaslike Munisipaliteit|Sol Plaatje]]
| list1 = [[Beaconsfield]] • [[Galeshewe]] • [[Kimberley]] • [[Modderrivier, Noord-Kaap|Modderrivier]] • [[Ritchie]] • [[Roodepan]]
| group2 = [[Phokwane Plaaslike Munisipaliteit|Phokwane]]
| list2 = [[Ganspan]] • [[Hartswater]] • [[Jan Kempdorp]] • [[Pampierstad]]
| group3 = [[Magareng Plaaslike Munisipaliteit|Magareng]]
| list3 = [[Warrenton, Noord-Kaap|Warrenton]]
| group4 = [[Dikgatlong Plaaslike Munisipaliteit|Dikgatlong]]
| list4 = [[Barkly-Wes]] • [[Boetsap]] • [[Delportshoop]] • [[Koopmansfontein]] • [[Sydney on Vaal]] • [[Ulco]] • [[Windsorton]]
}}
|DC30 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Gert Sibande-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Gert Sibande highlighted (2011).svg|150x150px|center|Gert Sibande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]]'''
| group1 = [[Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit|Govan Mbeki]]
| list1 = [[Bethal]] • [[Charl Cilliers]] • [[Embalenhle]] • [[Evander]] • [[Kinross]] • [[Leandra]] • [[Lebohang]] • [[Leslie]] • [[Secunda]] • [[Trichardt]]
| group2 = [[Albert Luthuli Plaaslike Munisipaliteit|Albert Luthuli]]
| list2 = [[Badplaas]] • [[Bettysgoed]] • [[Carolina]] • [[Diepdale]] • [[Diepgezet]] • [[Dundonald]] • [[Eerstehoek]] • [[Hartebeeskop]] • [[Lochiel]] • [[Manaar]] • [[Moddergat]] • [[Mooiplaas, Mpumalanga|Mooiplaas]] • [[Steynsdorp]] • [[Tjakastad]]
| group3 = [[Mkhondo Plaaslike Munisipaliteit|Mkhondo]]
| list3 = [[Amsterdam, Mpumalanga|Amsterdam]] • [[Dirkiesdorp]] • [[Driefontein, Mpumalanga|Driefontein]] • [[Iswepe]] • [[KwaNgema]] • [[KwaThandeka]] • [[Mkhondo NU]] • [[Ngema Tribal Trust, Mpumalanga|Ngema Tribal Trust]] • [[Nkosanjaneni]] • [[Piet Retief, Mpumalanga|Piet Retief]] • [[Saul Mkhizeville]]
| group4 = [[Msukaligwa Plaaslike Munisipaliteit|Msukaligwa]]
| list4 = [[Breyten]] • [[Chrissiesmeer]] • [[Davel]] • [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]] • [[KwaDela]] • [[Lothair]] • [[Sheepmoor]] • [[Warburton]]
| group5 = [[Lekwa Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa]]
| list5 = [[Morgenzon]] • [[Sakhile, Mpumalanga|Sakhile]] • [[Sivukile]] • [[Standerton]] • [[Thuthukani]]
| group6 = [[Pixley ka Seme Plaaslike Munisipaliteit|Pixley ka Seme]]
| list6 = [[Amersfoort, Mpumalanga|Amersfoort]] • [[Daggakraal]] • [[Palmietfontein, Mpumalanga|Palmietfontein]] • [[Perdekop]] • [[Volksrust]] • [[Wakkerstroom]]
| group7 = [[Dipaleseng Plaaslike Munisipaliteit|Dipaleseng]]
| list7 = [[Balfour, Mpumalanga|Balfour]] • [[Greylingstad]] • [[Grootvlei]] • [[Nthorwane]] • [[Siyathemba]]
}}
|DC43 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Harry Gwala-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sisonke highlighted (2011).svg|150x150px|center|Harry Gwala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ixopo]]'''
| group1 = [[Nkosazana Dlamini-Zuma Plaaslike Munisipaliteit|Nkosazana Dlamini-Zuma]]
| list1 = [[Bulwer]] • [[Creighton]] • [[Donnybrook]] • [[Himeville]] • [[Hlabeni]] • [[Hlanganani, KwaZulu-Natal|Hlanganani]] • [[Ncwadi]] • [[Pevensey]] • [[Underberg]]
| group2 = [[Groter Kokstad Plaaslike Munisipaliteit|Groter Kokstad]]
| list2 = [[Aloekop]] • [[Franklin]] • [[Kokstad]] • [[Kransdraai]] • [[Pakkies, KwaZulu-Natal|Pakkies]]
| group3 = [[Ubuhlebezwe Plaaslike Munisipaliteit|Ubuhlebezwe]]
| list3 = [[Amashaka]] • [[Bovini]] • [[Echibini]] • [[Etshenilenduna]] • [[Hlokozi]] • [[Hlutankungu]] • [[Ixopo]] • [[Jolivet]] • [[KwaBhidla]] • [[KwaMagidigidi]] • [[KwaNokweja]] • [[Kweletsheni]] • [[Mahehle]] • [[Mandlekazi]] • [[Mgodi]] • [[Mhlabatshane]] • [[Mhlweni]] • [[Mpunga]] • [[Nhlozane]] • [[Ntabane]] • [[Ntapha]] • [[Sangcwaba]] • [[Tsheleni]] • [[Velabethuke]]
| group4 = [[Umzimkhulu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimkhulu]]
| list4 = [[Bisi]] • [[Clydesdale]] • [[Rietvlei, KwaZulu-Natal|Rietvlei]] • [[Rondedraai]] • [[Umzimkhulu]]
}}
|DC29 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ILembe-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with iLembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|ILembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[KwaDukuza]] (voorheen Stanger)'''
| group1 = [[Mandeni Plaaslike Munisipaliteit|Mandeni]]
| list1 = [[eMacambini]] • [[ISithebe]] • [[Mandeni]] • [[Nyoni]] • [[Tugela]]
| group2 = [[KwaDukuza Plaaslike Munisipaliteit|KwaDukuza]]
| list2 = [[Ballito]] • [[Darnall]] • [[Groutville]] • [[KwaDukuza]] • [[Nieu-Guelderland]] • [[Salt Rock]] • [[Sans Souci, KwaZulu-Natal|Sans Souci]] • [[Shaka's Rock]] • [[Shakaskraal]] • [[Zinkwazi Beach]]
| group3 = [[Ndwedwe Plaaslike Munisipaliteit|Ndwedwe]]
| list3 = [[Glendale Heights]] • [[Ndwedwe]] • [[Ozwathini]]
| group4 = [[Maphumulo Plaaslike Munisipaliteit|Maphumulo]]
| list4 = [[Maphumulo]]
}}
|DC14 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Joe Gqabi-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ukhahlamba highlighted (2011).svg|150x150px|center|Joe Gqabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Barkly-Oos]]'''
| group1 = [[Elundini Plaaslike Munisipaliteit|Elundini]]
| list1 = [[Maclear]] • [[Mount Fletcher]] • [[Ugie]]
| group2 = [[Senqu Plaaslike Munisipaliteit|Senqu]]
| list2 = [[Barkly-Oos]] • [[Herschel]] • [[Khwezinaledi]] • [[Lady Grey]] • [[Rhodes, Oos-Kaap|Rhodes]] • [[Rossouw, Oos-Kaap|Rossouw]] • [[Sterkspruit]] • [[Steve Tshwete, Lady Grey|Steve Tshwete]] • [[Zakhele]]
| group3 = [[Walter Sisulu Plaaslike Munisipaliteit|Walter Sisulu]]
| list3 = [[Aliwal-Noord]] • [[Burgersdorp]] • [[Jamestown, Oos-Kaap|Jamestown]] • [[Oviston]] • [[Steynsburg]] • [[Teebus]] • [[Venterstad]]
}}
|DC45 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[John Taolo Gaetsewe-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with John Taolo Gaetsewe highlighted (2011).svg|150x150px|center|John Taolo Gaetsewe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kuruman|Kuruman]]'''
| group1 = [[Joe Morolong Plaaslike Munisipaliteit|Joe Morolong]]
| list1 = [[Cassel]] • [[Dithakong]] • [[Heuningvlei]] • [[Hotazel]] • [[Van Zylsrus]]
| group2 = [[Ga-Segonyana Plaaslike Munisipaliteit|Ga-Segonyana]]
| list2 = [[Bankhara]] • [[Gamopedi]] • [[Ga-Ntatelang]] • [[Havard, Noord-Kaap|Havard]] • [[Kuruman]] • [[Magobe]] • [[Maheane]] • [[Mamoratwe]] • [[Maruping]] • [[Mothibistad]] • [[Ntsweng]] • [[Phakane]] • [[Sedibeng, Noord-Kaap|Sedibeng]] • [[Seodin]]
| group3 = [[Gamagara Plaaslike Munisipaliteit|Gamagara]]
| list3 = [[Dibeng]] • [[Dingleton|Dingleton (''voorheen'' Sishen)]] • [[Kathu]] • [[Olifantshoek]]
}}
|DC2 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cape Winelands highlighted (2011).svg|150x150px|center|Kaapse Wynlande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Stellenbosch]]'''
| group1 = [[Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit |Witzenberg]]
| list1 = [[Bella Vista]] • [[Ceres]] • [[Dwarsrivier]] • [[eNduli]] • [[Montana, Witzenberg|Montana]] • [[Op-die-Berg]] • [[Pine Valley, Witzenberg|Pine Valley]] • [[Prince Alfred Hamlet]] • [[Tulbagh]] • [[Wolseley]]
| group2 = [[Drakenstein Plaaslike Munisipaliteit |Drakenstein]]
| list2 = [[Gouda, Wes-Kaap|Gouda]] • [[Paarl]] • [[Saron]] • [[Simondium]] • [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]]
| group3 = [[Stellenbosch Plaaslike Munisipaliteit|Stellenbosch]]
| list3 = [[Franschhoek]] • [[Groendal]] • [[Jamestown, Wes-Kaap|Jamestown]] • [[Kayamandi]] • [[Klapmuts]] • [[Kylemore]] • [[Langrug]] • [[Languedoc, Wes-Kaap|Languedoc]] • [[Pniel]] • [[Robertsvlei]] • [[Rozendal]] • [[Stellenbosch]] • [[Wemmershoek]]
| group4 = [[Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit|Breedevallei]]
| list4 = [[De Doorns]] • [[Rawsonville]] • [[Touwsrivier]] • [[Worcester]]
| group5 = [[Langeberg Plaaslike Munisipaliteit|Langeberg]]
| list5 = [[Ashton]] • [[Bonnievale]] • [[McGregor]] • [[Montagu]] • [[Robertson]]
}}
|DC28 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThungulu highlighted (2011).svg|150x150px|center|King Cetshwayo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Richardsbaai]]'''
| group1 = [[uMhlathuze Plaaslike Munisipaliteit|uMhlathuze]]
| list1 = [[eSikhawini]] • [[Empangeni]] • [[Felixton]] • [[Richardsbaai]]
| group2 = [[uMlalazi Plaaslike Munisipaliteit|uMlalazi]]
| list2 = [[aMatikulu]] • [[Eshowe]] • [[Gingindlovu]] • [[Mbongolwane]] • [[Mtunzini]]
| group3 = [[Nkandla Plaaslike Munisipaliteit|Nkandla]]
| list3 = [[Nkandla]]
| group4 = [[uMfolozi Plaaslike Munisipaliteit|uMfolozi]]
| list4 = [[KwaMbonambi]]
| group5 = [[Ntambanana Plaaslike Munisipaliteit|Ntambanana]]
| list5 = [[Bhucanana]]
| group6 = [[Mthonjaneni Plaaslike Munisipaliteit|Mthonjaneni]]
| list6 = [[Melmoth]]
}}
|DC18 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Lejweleputswa-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Lejweleputswa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Lejweleputswa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Welkom]]'''
| group1 = [[Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit|Masilonyana]]
| list1 = [[Brandfort]] • [[Ikgomotseng]] • [[Majemasweu]] • [[Makeleketle]] • [[Masilo]] • [[Soutpan]] • [[Theunissen]] • [[Tshepong]] • [[Verkeerdevlei]] • [[Winburg]]
| group2 = [[Tokologo Plaaslike Munisipaliteit|Tokologo]]
| list2 = [[Boshof]] • [[Dealesville]] • [[Hertzogville]] • [[Malebogo]] • [[Seretse]]
| group3 = [[Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit|Tswelopele]]
| list3 = [[Bultfontein]] • [[Hoopstad]] • [[Phahameng, Tswelopele|Phahameng]] • [[Tikwana]]
| group4 = [[Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit|Matjhabeng]]
| list4 = [[Allanridge]] • [[Bronville]] • [[Hani Park]] • [[Hennenman]] • [[Kutloanong]] • [[Meloding]] • [[Mmamahabane]] • [[Odendaalsrus]] • [[Phathakahle]] • [[Phomolong]] • [[Riebeeckstad]] • [[Thabong]] • [[Tswelangpele]] • [[Ventersburg]] • [[Virginia]] • [[Welkom]] • [[Whites]]
| group5 = [[Nala Plaaslike Munisipaliteit|Nala]]
| list5 = [[Balkfontein]] • [[Bothaville]] • [[Kgotsong]] • [[Monyakeng]] • [[Wesselsbron]]
}}
|MAN = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mangaung highlighted (2011).svg|75x75px|center|Mangaung within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bloemfontein]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bainsvlei]] • [[Bloemfontein]] • [[Botshabelo]] • [[Maselspoort]] • [[Thaba Nchu]] • [[Westminster]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Bloemfontein]]
| list2 = [[Arboretum, Bloemfontein|Arboretum]] • [[Ashbury, Bloemfontein|Ashbury]] • [[Baysvalley, Bloemfontein|Baysvalley]] • [[Bayswater, Bloemfontein|Bayswater]] • [[Bloemside]] • [[Brandwag, Bloemfontein|Brandwag]] • [[Dan Pienaar, Bloemfontein|Dan Pienaar]] • [[Ehrlichpark, Bloemfontein|Ehrlichpark]] • [[Fauna, Bloemfontein|Fauna]] • [[Fichardtpark]] • [[Fleurdal]] • [[Gardeniapark]] • [[Generaal De Wet, Bloemfontein|Generaal De Wet]] • [[Grasslands, Bloemfontein|Grasslands]] • [[Grootvlei-gevangenis]] • [[Heuwelsig, Bloemfontein|Heuwelsig]] • [[Hospitaalpark]] • [[Langenhovenpark]] • [[Lourierpark]] • [[Bloemfontein Lughawe|Lughawe]] • [[Navalsig]] • [[Noordhoek, Bloemfontein|Noordhoek]] • [[Pellissier, Bloemfontein|Pellissier]] • [[Rodenbeck]] • [[Bloemfontein Sentraal|Sentraal]] • [[Uitsig, Bloemfontein|Uitsig]] • [[Universitas, Bloemfontein|Universitas]] • [[Westdene, Bloemfontein|Westdene]] • [[Wilgehof, Bloemfontein|Wilgehof]] • [[Willows, Bloemfontein|Willows]]
}}
|DC33 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mopani-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mopani highlighted (2011).svg|75x75px|South Africa Districts showing Mopani]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Giyani]]'''
| group1 = [[Ba-Phalaborwa Plaaslike Munisipaliteit|Ba-Phalaborwa]]
| list1 = [[Ben Farm]] • [[Ga-Mashishimale]] • [[Ga-Selwana]] • [[Gravelotte]] • [[Humulani]] • [[Leydsdorp]] • [[Lulekani]] • [[Mahale]] • [[Majeje]] • [[Makhushane]] • [[Maseke]] • [[Murchison, Limpopo|Murchison]] • [[Namakgale]] • [[Nondweni]] • [[Phalaborwa]] • [[Priska-Majeje]] • [[Vuyelani]]
| group2 = [[Groter Giyani Plaaslike Munisipaliteit|Groter Giyani]]
| list2 = [[Blinkwater, Limpopo|Blinkwater]] • [[Ghandlanani]] • [[Giyani]] • [[Hlopekani]] • [[KaDizingidzingi]] • [[KaDzumeri]] • [[KaGaula]] • [[KaHomu]] • [[KaMakhuva]] • [[KaMakosha]] • [[KaMapayeni]] • [[KaMininginisi]] • [[KaMpakani]] • [[KaNdengeza]] • [[KaNghalalume]] • [[KaNgove]] • [[KaNhlaneki]] • [[KaNkomo]] • [[KaNwadzekudzeku]] • [[KaNwamakena]] • [[KaSabulane]] • [[KaSiandana]] • [[KaSikhunyane]] • [[KaXikukwani]] • [[Mageva]] • [[Muyexe]] • [[Namenwamarhanga]] • [[Shimange]] • [[Shivulani]] • [[Sifasonke]] • [[Skhiming]] • [[Thomo]] • [[Xawela]] • [[Ximausa]]
| group3 = [[Groter Letaba Plaaslike Munisipaliteit|Groter Letaba]]
| list3 = [[Bellevue, Limpopo|Bellevue]] • [[Buqa]] • [[Ga-Abele]] • [[Ga-Femane]] • [[Ga-Kgapane]] • [[GaMaphale]] • [[GaNtata]] • [[GaPhooko]] • [[GaRamaroka]] • [[Klipkraal]] • [[Lebaka]] • [[Lehlareng]] • [[Lemondokop]] • [[Modjadji Hoofkraal]] • [[Modjadjiskloof]] • [[Mokgoba]] • [[Mokwasele]] • [[Mooketsi]] • [[Phongololo]] • [[Rotterdam, Limpopo|Rotterdam]]
| group4 = [[Groter Tzaneen Plaaslike Munisipaliteit|Groter Tzaneen]]
| list4 = [[Bordeaux, Limpopo|Bordeaux]] • [[Burgersdorp, Limpopo|Burgersdorp]] • [[Dan]] • [[Dwarsfontein]] • [[Ga-Kubjana]] • [[Ga-Matipane]] • [[Ga-Mookgo]] • [[Gabaza]] • [[Ga-Mokgwathi]] • [[Ga-Rakoma]] • [[Ga-Wally]] • [[Haenertsburg]] • [[Jokong]] • [[Joppie]] • [[Julesburg]] • [[Khujwana]] • [[Lenyenye]] • [[Letsitele]] • [[Longvalley]] • [[Maake]] • [[Mafarana]] • [[Magoboya]] • [[Makudibung]] • [[Mandlhakazi]] • [[Mariron]] • [[Mariveni]] • [[Mavele]] • [[Mawa]] • [[Miragoma]] • [[Mohlaba]] • [[Nkowankowa]] • [[Politsi]] • [[Ritakop]] • [[Sangoma, Limpopo|Sangoma]] • [[Shiluvane]] • [[Tzaneen]] • [[Xihoko]]
| group5 = [[Maruleng Plaaslike Munisipaliteit|Maruleng]]
| list5 = [[Balloon, Limpopo|Balloon]] • [[Bismark, Limpopo|Bismark]] • [[Butchwana]] • [[Calais, Limpopo|Calais]] • [[Enable, Limpopo|Enable]] • [[Finale, Limpopo|Finale]] • [[Hlohlokwe]] • [[Hoedspruit]] • [[Kampersrus]] • [[Kanana, Maruleng|Kanana]] • [[Lorraine, Limpopo|Lorraine]] • [[Madeira, Limpopo|Madeira]] • [[Mabins]] • [[Makgaung]] • [[Mametja]] • [[Mathlomelong]] • [[Metz, Limpopo|Metz]] • [[Moetladimo]] • [[Molalane]] • [[Ofcolaco]] • [[Sadawa]] • [[Sandton, Limpopo|Sandton]] • [[Sefikeng]] • [[Shikwane]] • [[Sofaya]] • [[The Oaks, Limpopo|The Oaks]] • [[The Willows, Limpopo|The Willows]] • [[Turkey, Limpopo|Turkey]] • [[Worcester, Limpopo|Worcester]]
}}
|DC6 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Namakwa-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Namakwa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Namakwa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]'''
| group1 = [[Hantam Plaaslike Munisipaliteit|Hantam]]
| list1 = [[Brandvlei]] • [[Calvinia]] • [[Loeriesfontein]] • [[Nieuwoudtville]]
| group2 = [[Kamiesberg Plaaslike Munisipaliteit|Kamiesberg]]
| list2 = [[Garies]] • [[Hondeklipbaai]] • [[Kamassies]] • [[Kamieskroon]] • [[Karkams]] • [[Kheis]] • [[Koingnaas]] • [[Kotzesrus]] • [[Leliefontein]] • [[Soebatsfontein]] • [[Spoegrivier]]
| group3 = [[Karoo Hoogland Plaaslike Munisipaliteit|Karoo Hoogland]]
| list3 = [[Fraserburg]] • [[Sutherland]] • [[Williston, Noord-Kaap|Williston]]
| group4 = [[Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit|Khâi-Ma]]
| list4 = [[Aggeneys]] • [[Onseepkans]] • [[Pella]] • [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]
| group5 = [[Nama Khoi Plaaslike Munisipaliteit|Nama Khoi]]
| list5 = [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]] • [[Concordia]] • [[Goodhouse]] • [[Grootmis]] • [[Henkries]] • [[Kleinsee]] • [[Komaggas]] • [[Nababeep]] • [[Okiep]] • [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] • [[Steinkopf]] • [[Vioolsdrif]]
| group6 = [[Richtersveld Plaaslike Munisipaliteit|Richtersveld]]
| list6 = [[Alexanderbaai]] • [[Eksteenfontein]] • [[Kuboes]] • [[Lekkersing]] • [[Port Nolloth]] • [[Sanddrif]]
}}
|NMA = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nelson Mandelabaai Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nelson Mandela Bay highlighted (2011).svg|100x100px|center|Nelson Mandelabaai within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Elizabeth]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Beachview, Oos-Kaap|Beachview]] • [[Bethelsdorp]] • [[Blue Horizon Bay]] • [[Colchester, Oos-Kaap|Colchester]] • [[Despatch]] • [[iBhayi]] • [[KwaNobuhle]] • [[Motherwell]] • [[New Brighton, Oos-Kaap|New Brighton]] • [[Port Elizabeth]] • [[Redhouse, Oos-Kaap|Redhouse]] • [[Seaview, Oos-Kaap|Seaview]] • [[Skoenmakerskop]] • [[Somerstrand]] • [[Swartkops]] • [[Uitenhage]] • [[Van Stadensriviermond]] • [[Woodridge, Oos-Kaap|Woodridge]]
}}
|DC38 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ngaka Modiri Molema highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ngaka Modiri Molema District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mahikeng]]'''
| group1 = [[Ratlou Plaaslike Munisipaliteit|Ratlou]]
| list1 = [[Kraaipan]] • [[Setlagole]]
| group2 = [[Tswaing Plaaslike Munisipaliteit|Tswaing]]
| list2 = [[Delareyville]] • [[Ganalaagte]] • [[Geysdorp]] • [[Ottosdal]] • [[Sannieshof]] • [[Springbokfontein, Noordwes|Springbokfontein]]
| group3 = [[Mahikeng Plaaslike Munisipaliteit|Mahikeng]]
| list3 = [[Goedgevonden B]] • [[Mahikeng]] • [[Mmabatho]] • [[Ottoshoop]] • [[Ramatlabama]] • [[Rooigrond]] • [[Slurry]] • [[Tsetse, Noordwes|Tsetse]]
| group4 = [[Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteit|Ditsobotla]]
| list4 = [[Bakerville]] • [[Biesiesvlei]] • [[Coligny]] • [[Itsoseng]] • [[Lichtenburg]]
| group5 = [[Ramotshere Moiloa Plaaslike Munisipaliteit|Ramotshere Moiloa]]
| list5 = [[Dinokana]] • [[Doornlaagte, Noordwes|Doornlaagte]] • [[Driefontein, Noordwes|Driefontein]] • [[Groot Marico]] • [[Jacobsdal, Noordwes|Jacobsdal]] • [[Leeufontein]] • [[Lehurutshe]] • [[Motswedi]] • [[Pachsdraai]] • [[Rietpan]] • [[Skilpadshek]] • [[Supingstad]] • [[Zeerust]]
}}
|DC31 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nkangala-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nkangala highlighted (2011).svg|150x150px|center|Nkangala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]'''
| group1 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Mpumalanga|Emalahleni]]
| list1 = [[Balmoral]] • [[Klarinet, Emalahleni|Klarinet]] • [[Kriel]] • [[KwaGuqa]] • [[Ogies]] • [[Witbank]]
| group2 = {{nowrap|[[Steve Tshwete Plaaslike Munisipaliteit|Steve Tshwete]]}}
| list2 = [[Botshabelo, Mpumalanga|Botshabelo]] • [[Hendrina]] • [[Mhluzi]] • [[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]
| group3 = [[Emakhazeni Plaaslike Munisipaliteit|Emakhazeni]]
| list3 = [[Belfast, Mpumalanga|Belfast]] • [[Dalmanutha]] • [[Dullstroom]] • [[Machadodorp]] • [[Vlakfontein, Mpumalanga|Vlakfontein]] • [[Waterval Boven]] • [[Waterval Onder]]
| group4 = [[Thembisile Hani Plaaslike Munisipaliteit|Thembisile Hani]]
| list4 = [[Boekenhouthoek]] • [[Klipfontein, Mpumalanga|Klipfontein]] • [[KwaMhlanga]] • [[Kwaggafontein]] • [[Loopspruit]] • [[Mathys Zyn Loop]] • [[Wolvenkop]]
| group5 = [[Dr. J.S. Moroka Plaaslike Munisipaliteit|Dr. J.S. Moroka]]
| list5 = [[Allemansdrift]] • [[Greenside, Mpumalanga|Greenside]] • [[Kameelrivier (dorp)|Kameelrivier]] • [[Mapoch (dorp)|Mapoch]] • [[Mbibana]] • [[Pankop]] • [[Siyabuswa]] • [[Toitskraal]] • [[Vaalbank]] • [[Vrieskraal]] • [[Wolwekraal]]
| group6 = [[Victor Khanye Plaaslike Munisipaliteit|Victor Khanye]]
| list6 = [[Delmas]] • [[Eloff]] • [[Rietkol]] • [[Sundra]]
}}
|DC15 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[O.R. Tambo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with OR Tambo highlighted (2011).svg|150x150px|center|OR Tambo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mthatha]]'''
| group1 = [[Ngquza Hill Plaaslike Munisipaliteit|Ngquza Hill]]
| list1 = [[Flagstaff]] • [[Lusikisiki]]
| group2 = [[Port St Johns Plaaslike Munisipaliteit|Port St Johns]]
| list2 = [[Port St. Johns]]
| group3 = [[Nyandeni Plaaslike Munisipaliteit|Nyandeni]]
| list3 = [[Buntingville]] • [[Canzibe]] • [[Libode]] • [[Ngqeleni]] • [[Nomcamba]]
| group4 = [[Mhlontlo Plaaslike Munisipaliteit|Mhlontlo]]
| list4 = [[Qumbu]] • [[Tsolo]]
| group5 = {{nowrap|[[Koning Sabata Dalindyebo Plaaslike Munisipaliteit|Koning Sabata Dalindyebo]]}}
| list5 = [[Koffiebaai]] • [[Mqanduli]] • [[Mthatha]] • [[Mvezo]] • [[Qunu]]
}}
|DC3 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Overberg-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Overberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Overberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bredasdorp]]'''
| group1 = [[Kaap Agulhas Plaaslike Munisipaliteit|Kaap Agulhas]]
| list1 = [[Arniston]] • [[Bredasdorp]] • [[Elim, Wes-Kaap|Elim]] • [[Hotagterklip]] • [[L'Agulhas]] • [[Napier, Wes-Kaap|Napier]] • [[Protem]] • [[Skipskop]] • [[Struisbaai]] • [[Suiderstrand]]
| group2 = [[Overstrand Plaaslike Munisipaliteit|Overstrand]]
| list2 = [[Baardskeerdersbos]] • [[Bettysbaai]] • [[Birkenhead, Wes-Kaap|Birkenhead]] • [[De Kelders]] • [[Fisherhaven]] • [[Franskraalstrand]] • [[Gansbaai]] • [[Hawston]] • [[Hermanus]] • [[Kleinbaai]] • [[Kleinmond]] • [[Mount Pleasant]] • [[Onrusrivier]] • [[Pearly Beach]] • [[Pringlebaai]] • [[Rooi-els, Wes-Kaap|Rooi-els]] • [[Sandbaai]] • [[Stanford]] • [[Van Dyksbaai]] • [[Vermont, Wes-Kaap|Vermont]] • [[Voëlklip]] • [[Wolvengat]] • [[Zwelihle]]
| group3 = [[Swellendam Plaaslike Munisipaliteit|Swellendam]]
| list3 = [[Barrydale]] • [[Infanta]] • [[Malgas]] • [[Stormsvlei]] • [[Suurbraak]] • [[Swellendam]]
| group4 = [[Theewaterskloof Plaaslike Munisipaliteit|Theewaterskloof]]
| list4 = [[Botrivier]] • [[Caledon]] • [[Dennehof]] • [[Genadendal]] • [[Grabouw]] • [[Greyton]] • [[Riviersonderend]] • [[Villiersdorp]]
}}
|DC7 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Pixley ka Seme-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Pixley ka Seme highlighted (2011).svg|150x150px|center|Pixley ka Seme District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[De Aar]]'''
| group1 = [[Emthanjeni Plaaslike Munisipaliteit|Emthanjeni]]
| list1 = [[Britstown]] • [[De Aar]] • [[Deelfontein]] • [[Hanover]]
| group2 = [[Kareeberg Plaaslike Munisipaliteit|Kareeberg]]
| list2 = [[Carnarvon]] • [[Vanwyksvlei]] • [[Vosburg]]
| group3 = [[Orania Verteenwoordigende Raad|Orania]]
| list3 = [[Orania]]
| group4 = [[Renosterberg Plaaslike Munisipaliteit|Renosterberg]]
| list4 = [[Petrusville]] • [[Philipstown]] • [[Vanderkloof]]
| group5 = [[Siyancuma Plaaslike Munisipaliteit|Siyancuma]]
| list5 = [[Campbell]] • [[Douglas, Noord-Kaap|Douglas]] • [[Griekwastad]] • [[Plooysburg]] • [[Schmidtsdrif]]
| group6 = [[Siyathemba Plaaslike Munisipaliteit|Siyathemba]]
| list6 = [[Marydale]] • [[Niekerkshoop]] • [[Prieska]]
| group7 = [[Thembelihle Plaaslike Munisipaliteit|Thembelihle]]
| list7 = [[Hopetown]] • [[Strydenburg]]
| group8 = [[Ubuntu Plaaslike Munisipaliteit|Ubuntu]]
| list8 = [[Hutchinson]] • [[Loxton]] • [[Merriman]] • [[Richmond, Noord-Kaap|Richmond]] • [[Victoria-Wes]]
| group9 = [[Umsobomvu Plaaslike Munisipaliteit|Umsobomvu]]
| list9 = [[Colesberg]] • [[Norvalspont]] • [[Noupoort]]
}}
|DC10 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sarah Baartman-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cacadu highlighted (2011).svg|150x150px|center]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Gqeberha]]'''
| group1 = [[Bloukraanroete Plaaslike Munisipaliteit|Bloukraanroete]]
| list1 = [[Kookhuis]] • [[Pearston]] • [[Somerset-Oos]]
| group2 = [[Dr Beyers Naudé Plaaslike Munisipaliteit|Dr Beyers Naudé]]
| list2 = [[Aberdeen, Oos-Kaap|Aberdeen]] • [[Adendorp]] • [[Graaff-Reinet]] • [[Jansenville]] • [[Kendrew]] • [[Klipplaat]] • [[Nieu-Bethesda]] • [[Rietbron]] • [[Steytlerville]] • [[Willowmore]]
| group3 = [[Kouga Plaaslike Munisipaliteit|Kouga]]
| list3 = [[Astonbaai]] • [[Gamtoosmond]] • [[Hankey]] • [[Humansdorp]] • [[Jeffreysbaai]] • [[Kaap St Francis]] • [[Kruisfontein]] • [[Loerie]] • [[Oesterbaai]] • [[Paradysstrand]] • [[Patensie]] • [[St. Francisbaai]] • [[Thornhill, Kouga|Thornhill]]
| group4 = [[Kou-Kamma Plaaslike Munisipaliteit|Kou-Kamma]]
| list4 = [[Clarkson]] • [[Coldstream]] • [[Joubertina]] • [[Kareedouw]] • [[Krakeelrivier]] • [[Louterwater]] • [[Misgund]] • [[Stormsrivier, Oos-Kaap|Stormsrivier]] • [[Thornham]] • [[Tweeriviere]]
| group5 = [[Makana Plaaslike Munisipaliteit|Makana]]
| list5 = [[Alicedale]] • [[Grahamstad]] • [[Riebeek-Oos]] • [[Salem, Oos-Kaap|Salem]]
| group6 = [[Ndlambe Plaaslike Munisipaliteit|Ndlambe]]
| list6 = [[Alexandria, Oos-Kaap|Alexandria]] • [[Bathurst, Oos-Kaap|Bathurst]] • [[Boesmansriviermond]] • [[Boknesstrand]] • [[Cannon Rocks]] • [[Kasouga]] • [[Kenton-on-Sea]] • [[Port Alfred]]
| group7 = [[Sondagsriviervallei Plaaslike Munisipaliteit|Sondagsriviervallei]]
| list7 = [[Addo]] • [[Bontrug]] • [[Enon, Oos-Kaap|Enon]] • [[Kirkwood]] • [[KwaZenzele]] • [[Nomathamasanqa]] • [[Paterson]]
}}
|DC42 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sedibeng-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sedibeng highlighted (2011).svg|100x100px|center|Sedibeng within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vereeniging]]'''
| group1 = [[Emfuleni Plaaslike Munisipaliteit|Emfuleni]]
| list1 = [[Boipatong]] • [[Bophelong]] • [[Evaton]] • [[Sebokeng]] • [[Sharpeville]] • [[Vanderbijlpark]] • [[Vereeniging]]
| group2 = [[Lesedi Plaaslike Munisipaliteit|Lesedi]]
| list2 = [[Devon, Gauteng|Devon]] • [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] • [[Ratanda]]
| group3 = [[Midvaal Plaaslike Munisipaliteit|Midvaal]]
| list3 = [[Henley on Klip]] • [[Meyerton]] • [[Randvaal]] • [[Risiville]] • [[Vaal Marina]] • [[Walkerville]]
}}
|DC47 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sekhukhune-distriksmunisipaliteit]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sekhukhune highlighted (2011).svg|150x150px|center|Sekhukhune District within South Africa]]
| state = autocollapse
| above = Setel: '''[[Groblersdal]]'''
| group1 = [[Elias Motsoaledi Plaaslike Munisipaliteit|Elias Motsoaledi]]
| list1 = [[Dennilton]] • [[Elandsdoorn]] • [[Frisgewaght, Elias Motsoaledi|Frisgewaght]] • [[Groblersdal]] • [[Keerom, Elias Motsoaledi|Keerom]] • [[Kgobokwane]] • [[Kikvorschfontein]] • [[Laersdrif]] • [[Roossenekal]] • [[Saaiplaas, Limpopo|Saaiplaas]] • [[Sterkfontein, Limpopo|Sterkfontein]] • [[Tafelkop]] • [[Tonteldoos, Limpopo|Tonteldoos]] • [[Waalkraal]] • [[Witfontein, Limpopo|Witfontein]]
| group2 = [[Ephraim Mogale Plaaslike Munisipaliteit|Ephraim Mogale]]
| list2 = [[Elandskraal]] • [[Kromdraai, Limpopo|Kromdraai]] • [[Marble Hall]]
| group3 = [[Fetakgomo Tubatse Plaaslike Munisipaliteit|Fetakgomo Tubatse]]
| list3 = [[Apel, Limpopo|Apel]] • [[Apiesdoring, Limpopo|Apiesdoring]] • [[Bogalatladi]] • [[Burgersfort]] • [[Driekop]] • [[Ga-Riba]] • [[GaRadingwana]] • [[GaSelepe]] • [[Mashung]] • [[Mecklenburg, Limpopo|Mecklenburg]] • [[Mogodumo]] • [[Moshate, Fetakgomo|Moshate]] • [[Mphanama]] • [[Ohrigstad]] • [[Penge]] • [[Praktiseer]] • [[Sefeteng B]] • [[Steelpoort]] • [[Strydkraal]] • [[Tsimeng]] • [[Tiekiedraai, Fetakgomo|Tiekiedraai]]
| group4 = [[Makhuduthamaga Plaaslike Munisipaliteit|Makhuduthamaga]]
| list4 = [[Center, Makhuduthamaga|Center]] • [[Dihlabeng]] • [[Diphagane]] • [[Diplaseng]] • [[Flaka]] • [[Ga-Machacha]] • [[GaMampane]] • [[GaMaroshi]] • [[Ga Masemola]] • [[GaMashabela]] • [[GaMohlala]] • [[GaMoloi]] • [[GaMolopane]] • [[GaMoretsela]] • [[Ga-Mosehla]] • [[GaSeopela]] • [[Ga-Tisana]] • [[Glen Cowie]] • [[Hlalanikahle]] • [[Jane Furse]] • [[Katlegong, Sekhukhune|Katlegong]] • [[Kgolane]] • [[Kolokotela]] • [[Kotsiri]] • [[Kutupu]] • [[Lebejane]] • [[Lehlakong]] • [[Lekgwareng]] • [[Lekwageng]] • [[Mabintwane]] • [[Mabopane, Sekhukhune|Mabopane]] • [[Madibaneng]] • [[Magneetshoogte]] • [[Magnetite, Sekhukhune|Magnetite]] • [[Magoreng]] • [[Mahabaneng]] • [[Mahlakole]] • [[Maila Modiketsi]] • [[Mailasegolo]] • [[Makapa]] • [[Makhutso]] • [[Malaka]] • [[Mamatsikili]] • [[Manganeng]] • [[Manyeleti, Sekhukhune|Manyeleti]] • [[Maretlwaneng]] • [[Marulaneng]] • [[Masateng]] • [[Masehlaneng]] • [[Mashegwane]] • [[Mashishing, Sekhukhune|Mashishing]] • [[Maswiakae]] • [[Mathibe]] • [[Mathibeng]] • [[Matlakatle]] • [[Matolokwale]] • [[Matsoke]] • [[Mmakoshala]] • [[Mogalabi]] • [[Mogashoa]] • [[Mogorwane]] • [[Mohlarekoma]] • [[Mokadi]] • [[Mokwete]] • [[Molelema]] • [[Molodi]] • [[Moraledi]] • [[Mosate]] • [[Nebo, Sekhukhune|Nebo]] • [[Ngwaritsi]] • [[Patantshwane]] • [[Phatametsane]] • [[Phokoane]] • [[Riverside, Sekhukhune|Riverside]] • [[Serageng]] • [[Schoonoord]] • [[Stocking, Sekhukhune|Stocking]] • [[Takataka]] • [[Thabampje Ga Sefoka]] • [[Thabaneng]] • [[Thoto]] • [[Tsatane]] • [[Tshehlwaneng]] • [[Tshesane]] • [[Tswatago]]
}}
|DC5 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Central Karoo highlighted (2011).svg|150x150px|center|Central Karoo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Beaufort-Wes]]'''
| group1 = [[Laingsburg Plaaslike Munisipaliteit|Laingsburg]]
| list1 = [[Laingsburg]] • [[Matjiesfontein]] • [[Prins Albertweg]]
| group2 = [[Prins Albert Plaaslike Munisipaliteit|Prins Albert]]
| list2 = [[Klaarstroom]] • [[Leeu-Gamka]] • [[Prins Albert]]
| group3 = [[Beaufort-Wes Plaaslike Munisipaliteit|Beaufort-Wes]]
| list3 = [[Beaufort-Wes]] • [[Merweville]] • [[Murraysburg]] • [[Nelspoort]]
}}
|DC19 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Thabo Mofutsanyana highlighted (2011).svg|150x150px|center|Thabo Mofutsanyana District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Phuthaditjhaba]]'''
| group1 = [[Setsoto Plaaslike Munisipaliteit|Setsoto]]
| list1 = [[Clocolan]] • [[Ficksburg]] • [[Marquard]] • [[Senekal]]
| group2 = [[Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit|Dihlabeng]]
| list2 = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] • [[Clarens, Vrystaat|Clarens]] • [[Fouriesburg]] • [[Paul Roux]] • [[Rosendal]]
| group3 = [[Nketoana Plaaslike Munisipaliteit|Nketoana]]
| list3 = [[Arlington, Vrystaat|Arlington]] • [[Leratswana]] • [[Lindley, Vrystaat|Lindley]] • [[Petrus Steyn]] • [[Reitz]]
| group4 = [[Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit|Maluti-a-Phofung]]
| list4 = [[Aberfeldy]] • [[Harrismith]] • [[Kestell]] • [[Makwane]] • [[Phahameng, Maluti-a-Phofung|Phahameng]] • [[Phuthaditjhaba]] • [[Swinburne]] • [[Tlholong]] • [[Tseki]]
| group5 = [[Phumelela Plaaslike Munisipaliteit|Phumelela]]
| list5 = [[Memel, Vrystaat|Memel]] • [[Verkykerskop]] • [[Vrede, Vrystaat|Vrede]] • [[Warden]]
| group6 = [[Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit|Mantsopa]]
| list6 = [[Excelsior, Vrystaat|Excelsior]] • [[Hobhouse]] • [[Ladybrand]] • [[Marseilles, Vrystaat|Marseilles]] • [[Thaba Phatswa]] • [[Tweespruit]]
}}
|TSH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Tshwane highlighted (2011).svg|75x75px|center|City of Tshwane within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pretoria]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bronkhorstspruit]] • [[Centurion]] • [[Cullinan]] • [[Ekangala]] • [[Ga-Rankuwa]] • [[Hammanskraal]] • [[Kleinfontein]] • [[Mabopane]] • [[Mamelodi]] • [[Nuwe Eersterus]] • [[Onderstepoort, Gauteng|Onderstepoort]] • [[Onverwacht, Gauteng|Onverwacht]] • [[Pretoria]] • [[Rayton]] • [[Refilwe]] • [[Rosslyn]] • [[Saulsville]] • [[Soshanguve]] • [[Temba]] • [[Wallmannsthal]] • [[Zithobeni]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Centurion]]
| list2 = [[Amberfield]] • [[Blue Valley Gholflandgoed|Blue Valley]] • [[Brookelands Lewenstyllandgoed|Brookelands Lewenstyl]] • [[Bronberrick]] • [[Claudius, Pretoria |Claudius]] • [[Clubview]] • [[Cornwall Hill]] • [[Doringkloof]] • [[Eco-Park Estate]] • [[Eldo Glen]] • [[Eldoraigne]] • [[Erasmia]] • [[Hennopspark]] • [[Heuweloord]] • [[Heuwelsig Landgoed]] • [[Highveld]] • [[Irene]] • [[Kloofsig]] • [[Laudium]] • [[Lyttelton]] • [[Olievenhoutbosch]] • [[Pierre van Ryneveldpark]] • [[Raslouw]] • [[Rooihuiskraal]] • [[Southdowns Irene Country Farm|Southdowns Irene]] • [[Sunderlandrif]] • [[Thatchfield]] • [[The Reeds]] • [[Valhalla]] • [[Wierdapark]] • [[Zwartkop]]
| group3 = Voorstede van<br/>[[Pretoria]]
| list3 = [[Akasia]] • [[Alphen Park]] • [[Amandasig]] • [[Annlin]] • [[Arcadia, Pretoria|Arcadia]] • [[Ashlea Gardens]] • [[Atteridgeville]] • [[Bailey's Muckleneuk]] • [[Booysens, Pretoria|Booysens]] • [[Brooklyn, Pretoria|Brooklyn]] • [[Brummeria]] • [[Capital Park]] • [[Chantelle]] • [[Claremont, Pretoria|Claremont]] • [[Clarina]] • [[Clearwater Flyfishing Estate]] • [[Colbyn]] • [[Constantiapark]] • [[Danville]] • [[Daspoort]] • [[Derdepoortpark]] • [[Die Wilgers]] • [[Doornpoort]] • [[Dorandia]] • [[Eastlynne]] • [[Eastwood]] • [[Eersterust]] • [[Ekklesia]] • [[Elandspoort]] • [[Elarduspark]] • [[Eloffsdal]] • [[Equestria]] • [[Erasmuskloof]] • [[Erasmusrand]] • [[Faerie Glen]] • [[Florauna]] • [[Fortina Landbouhoewes]] • [[Garsfontein]] • [[Gezina, Pretoria|Gezina]] • [[Groenkloof]] • [[Hatfield, Pretoria|Hatfield]] • [[Hazelwood]] • [[Heatherdale Landbouhoewes|Heatherdale LH]] • [[Hermanstad]] • [[Hesteapark]] • [[Hillcrest, Pretoria|Hillcrest]] • [[Hornsoord Landbouhoewes]] • [[Jan Niemand Park]] • [[Kameeldrift]] • [[Karenpark]] • [[Kilnerpark]] • [[Koedoespoort]] • [[Krauseville Hoewes]] • [[Kwaggasrand]] • [[Lady Selborne, Pretoria|Lady Selborne]] • [[La Montagne]] • [[Les Marais]] • [[Lindopark]] • [[Loftus Stadium]] • [[Lotus Gardens]] • [[Lotus Gardens uitb. 2]] • [[Lukasrand]] • [[Lydiana]] • [[Lynnwood]] • [[Lynnwood Glen]] • [[Lynnwood Manor]] • [[Lynnwood Park]] • [[Lynnwoodrif]] • [[Magalieskruin]] • [[Magaliesmoot]] • [[Mamelodi]] • [[Marabastad]] • [[Mayville]] • [[Menlopark, Pretoria|Menlopark]] • [[Menlyn]] • [[Meyerspark]] • [[Montana]] • [[Montana Hoewes]] • [[Montana Park]] • [[Montana Tuine]] • [[Monument Park]] • [[Mooikloof]] • [[Mooikloofrif]] • [[Môregloed]] • [[Moreletapark]] • [[Mountain View, Pretoria|Mountain View]] • [[Muckleneuk]] • [[Murrayfield]] • [[Newlands, Pretoria|Newlands]] • [[Nelmapius]] • [[Nieuw-Muckleneuk]] • [[Ninapark]] • [[Olympus, Pretoria|Olympus]] • [[Orchards, Gauteng|Orchards]] • [[Philip Nelpark]] • [[Pretoria-Noord]] • [[Pretoria-Tuine]] • [[Pretoria-Wes]] • [[Pretoriuspark]] • [[Prinshof]] • [[Proklamasieheuwel]] • [[Queenswood]] • [[Rietfontein, Pretoria|Rietfontein]] • [[Rietondale]] • [[Rietvalleirand]] • [[Riviera, Pretoria|Riviera]] • [[Roseville]] • [[Rosslyn Industrial]] • [[Salvokop]] • [[Shere]] • [[Silver Lakes]] • [[Silver Lakes Gholflandgoed]] • [[Silverton]] • [[Sinoville]] • [[Six Fountains]] • [[Sterrewag, Pretoria|Sterrewag]] • [[Suiderberg, Pretoria|Suiderberg]] • [[Sunnyside, Pretoria|Sunnyside]] • [[Thaba Tshwane]] • [[Theresapark]] • [[The Wilds, Pretoria|The Wilds]] • [[Tileba]] • [[Trevenna, Pretoria|Trevenna]] • [[Val de Grace]] • [[Villieria]] • [[Wapadrand]] • [[Waterkloof]] • [[Waterkloof Glen]] • [[Waterkloofpark]] • [[Waterkloofrif]] • [[Waltloo]] • [[Waverley]] • [[Weavind Park]] • [[Wespark]] • [[Wildebeesthoek SH]] • [[Willow Acres Landgoed]] • [[Willow Glen]] • [[Willow Park Manor]] • [[Wingate Park]] • [[Winternest Landbouhoewes|Winternest LH]] • [[Wonderboom-Suid]] • [[Woodhill]] • [[Woodlands, Pretoria|Woodlands]] • [[Zambezi Country Estate]] • [[Zwavelpoort]]
}}
|DC4 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Tuinroete-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Eden highlighted (2011).svg|150x150px|center|Garden Route District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[George]]'''
| group1 = [[Bitou Plaaslike Munisipaliteit|Bitou]]
| list1 = [[Harkerville]] • [[Keurboomstrand]] • [[Kranshoek]] • [[Kurland]] • [[Nature's Valley]] • [[Plettenbergbaai]] • [[Wittedrif]]
| group2 = [[George Plaaslike Munisipaliteit|George]]
| list2 = [[Avontuur]] • [[De Vlugt]] • [[George]] • [[Haarlem, Wes-Kaap|Haarlem]] • [[Herold]] • [[Heroldsbaai]] • [[Hoekwil]] • [[Pacaltsdorp]] • [[Twee Rivieren]] • [[Uniondale]] • [[Victoriabaai]] • [[Wildernis]]
| group3 = [[Hessequa Plaaslike Munisipaliteit|Hessequa]]
| list3 = [[Albertinia]] • [[Gouritsmond]] • [[Groot-Jongensfontein]] • [[Heidelberg, Wes-Kaap|Heidelberg]] • [[Port Beaufort]] • [[Riversdal]] • [[Slangrivier]] • [[Stilbaai]] • [[Vermaaklikheid]] • [[Witsand]]
| group4 = [[Kannaland Plaaslike Munisipaliteit|Kannaland]]
| list4 = [[Amaliënstein]] • [[Calitzdorp]] • [[Ladismith]] • [[Vanwyksdorp]] • [[Zoar, Wes-Kaap|Zoar]]
| group5 = [[Knysna Plaaslike Munisipaliteit|Knysna]]
| list5 = [[Brenton-on-Sea]] • [[Buffelsbaai]] • [[Karatara]] • [[Knysna]] • [[Rheenendal]] • [[Sedgefield]]
| group6 = [[Mosselbaai Plaaslike Munisipaliteit|Mosselbaai]]
| list6 = [[Boggomsbaai]] • [[Brandwag]] • [[Danabaai]] • [[Friemersheim]] • [[Glentana]] • [[Groot Brakrivier]] • [[Hartenbos]] • [[Herbertsdale]] • [[Klein-Brakrivier]] • [[Mosselbaai]] • [[Vleesbaai]]
| group7 = [[Oudtshoorn Plaaslike Munisipaliteit|Oudtshoorn]]
| list7 = [[De Hoop, Wes-Kaap|De Hoop]] • [[De Rust]] • [[Dysselsdorp]] • [[Matjiesrivier, Tuinroete|Matjiesrivier]] • [[Oudtshoorn]] • [[Volmoed]]
}}
|DC21 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ugu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ugu highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ugu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Shepstone]]'''
| group1 = [[Ray Nkonyeni Plaaslike Munisipaliteit|Ray Nkonyeni]]
| list1 = [[Anerley]] • [[Gamalakhe]] • [[Hibberdene]] • [[iZingolweni]] • [[Mahlabathini]] • [[Marburg]] • [[Margate, KwaZulu-Natal|Margate]] • [[Munster]] • [[Palm Beach]] • [[Port Edward]] • [[Port Shepstone]] • [[Ramsgate, KwaZulu-Natal|Ramsgate]] • [[Shelly Beach]] • [[Southbroom]] • [[St Michael's-on-Sea]] • [[Trafalgar, KwaZulu-Natal|Trafalgar]] • [[Umtentweni]] • [[Umzumbe]] • [[Uvongo]]
| group2 = [[Umzumbe Plaaslike Munisipaliteit|Umzumbe]]
| list2 = [[Mathulini]] • [[St Faith’s]]
| group3 = [[uMuziwabantu Plaaslike Munisipaliteit|uMuziwabantu]]
| list3 = [[Harding]] • [[Weza]]
| group4 = [[Vulamehlo Plaaslike Munisipaliteit|Vulamehlo]]
| list4 = [[Amahwaqa]] • [[Dududu]] • [[Dumisa]] • [[Emahlathini, Ugu|Emahlathini]] • [[Emgangeni]] • [[eMjunundwini]] • [[Itshehlophe]] • [[KaDlangezwa]] • [[Kenterton]] • [[KwaFakazi]] • [[KwaDumisa]] • [[Mapumulo]] • [[Mayfield, KwaZulu-Natal|Mayfield]] • [[Mbulula]] • [[Mdumezulu ]] • [[Mfume]] • [[Mkhumbani]] • [[Mkhunya]] • [[Mqangqala]] • [[Ncazuka]] • [[Ndaya]] • [[Nkwali]] • [[Odidini]] • [[Salaap]] • [[Ungendwa]] • [[Vonguzana]] • [[Wubwini]]
| group5 = [[uMdoni Plaaslike Munisipaliteit|uMdoni]]
| list5 = [[Bazley]] • [[Ifafastrand]] • [[Kelso, KwaZulu-Natal|Kelso]] • [[Mtwalume]] • [[Park Rynie]] • [[Pennington]] • [[Scottburgh]] • [[Sezela]] • [[Umzinto]]
}}
|DC22 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[uMgungundlovu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMgungundlovu highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMgungundlovu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pietermaritzburg]]'''
| group1 = [[uMshwathi Plaaslike Munisipaliteit|uMshwathi]]
| list1 = [[Albert Falls]] • [[Cool Air, KwaZulu-Natal|Cool Air]] • [[Dalton]] • [[New Hanover, KwaZulu-Natal|New Hanover]] • [[Trust Feed]] • [[Wartburg]]
| group2 = [[uMngeni Plaaslike Munisipaliteit|uMngeni]]
| list2 = [[Balgowan, KwaZulu-Natal|Balgowan]] • [[Hilton]] • [[Howick]] • [[Lidgetton]] • [[Leeurivier (dorpie)|Leeurivier]] • [[Merrivale, KwaZulu-Natal|Merrivale]] • [[Mpophomeni]] • [[Nottingham Road]]
| group3 = [[Mpofana Plaaslike Munisipaliteit|Mpofana]]
| list3 = [[Bruntville]] • [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] • [[Rosetta, KwaZulu-Natal|Rosetta]] • [[Townview, Mooirivier]]
| group4 = [[Impendle Plaaslike Munisipaliteit|Impendle]]
| list4 = [[Boston, KwaZulu-Natal|Boston]] • [[Impendle]]
| group5 = [[Msunduzi Plaaslike Munisipaliteit|Msunduzi]]
| list5 = [[Ashburton, KwaZulu-Natal|Ashburton]] • [[Edendale, KwaZulu-Natal|Edendale]] • [[Imbali]] • [[Pietermaritzburg]]
| group6 = [[Mkhambathini Plaaslike Munisipaliteit|Mkhambathini]]
| list6 = [[Camperdown]]
| group7 = [[Richmond Plaaslike Munisipaliteit|Richmond]]
| list7 = [[Hopewell, KwaZulu-Natal|Hopewell]] • [[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]] • [[Thornville]]
}}
|DC27 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Umkhanyakude-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMkhanyakude highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMkhanyakude District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mkuze]]'''
| group1 = [[Groot Vyf Hlabisa Plaaslike Munisipaliteit|Groot Vyf Hlabisa]]
| list1 = [[Amatshamnyama]] • [[Bazaneni]] • [[Dukumbane]] • [[Ezimbondweni]] • [[Giba]] • [[Hlabisa]] • [[Hlambanyathi]] • [[Hluhluwe]] • [[Koqhoqhoqho]] • [[KwaGula]] • [[KwaHlabisa]] • [[KwaMkenkethe]] • [[KwaQunwane]] • [[KwaSeme]] • [[KwaThembeka]] • [[Mabhokisini]] • [[Mabundeni]] • [[Madunjini]] • [[Matshamhlophe]] • [[Matshamnyama ]] • [[Mawuza]] • [[Mgangado]] • [[Mgwaqeni]] • [[Mpembeni]] • [[Mphakathini]] • [[Mphakathini B]] • [[Mthwadlana]] • [[Mzinene]] • [[Nhlawathi]] • [[Ngwenya, KwaZulu-Natal|Ngwenya]] • [[Njiya]] • [[Nkonyamaneni]] • [[Nomcondo]] • [[Nsimane]] • [[Nyathini]] • [[Papasi]] • [[Qomukuphila]] • [[Sikwakwaneni]] • [[Sitezi]] • [[Tanganeni]] • [[Thandanini]] • [[Zibayeni]] • [[Zidonini]]
| group2 = [[Jozini Plaaslike Munisipaliteit|Jozini]]
| list2 = [[Banjana]] • [[Bhambanani]] • [[Bhekindoda]] • [[Bhokweni]] • [[Biva]] • [[Dubulwayo]] • [[eGujini]] • [[Ekhuhlehleni]] • [[eMachobeni]] • [[eManqayini]] • [[Emanyiseni]] • [[Embandleni]] • [[eMombeni]] • [[eMthonjeni]] • [[ePhosheni]] • [[eSiweni ]] • [[eZinhlwathini]] • [[Ezinkunini]] • [[Fakude]] • [[Hlalanathi]] • [[Ingwavuma]] • [[Isihlangwini]] • [[Jozini]] • [[KwaGedle]] • [[KwaJobe]] • [[KwaLiweni]] • [[KwaMakhonyeni]] • [[KwaMangqwashu]] • [[KwaMbuzi]] • [[KwaNonjinjikazi]] • [[Kwaqondile]] • [[Lake View, Jozini|Lake View]] • [[Magugu]] • [[Makane]] • [[Malobeni]] • [[Mangwazane]] • [[Manhlali]] • [[Manyiseni]] • [[Masabe]] • [[Mathenjwa]] • [[Mbondla]] • [[Mhlekazi]] • [[Mjindi]] • [[Mkhanyeni]] • [[Mkhonjeni]] • [[Mkuze]] • [[Mkhuze]] • [[Mlambongwenya]] • [[Mngomezulu]] • [[Mphakathi]] • [[Mpileni]] • [[Mpondwana]] • [[Munywana]] • [[Mziki]] • [[Mzinyoni]] • [[Nambulungwana]] • [[Ndabeni]] • [[Ndumu]] • [[Ngonyameni]] • [[Nhlabezinde]] • [[Nkungwini]] • [[Nkwambane]] • [[Nohhihhi]] • [[Nondabuya]] • [[Ntabayengwe]] • [[Nyawo]] • [[Ohlalwini]] • [[Ophondweni, Jozini]] • [[Oshabeni]] • [[Phapheni]] • [[Pikinini Nyamazane]] • [[Qokolwane]] • [[Shemula]] • [[Sibongile]] • [[Sibonokuhle]] • [[Sihlangwini]] • [[Thembalethu]] • [[Tshaneni]] • [[Ubombo]] • [[Uphande]] • [[Zulwini]]
| group3 = [[Mtubatuba Plaaslike Munisipaliteit|Mtubatuba]]
| list3 = [[DukuDuku]] • [[Ebaswazini]] • [[Enqupheni]] • [[Ensolweni]] • [[Esiyembeni]] • [[Gunjaneni]] • [[Hoho]] • [[KwaMsane]] • [[KwaMthole]] • [[KwaSithole]] • [[Machibini]] • [[Madwaleni, KwaZulu-Natal|Madwaleni]] • [[Makhambane]] • [[Mapheleni]] • [[Mfekayi]] • [[Mhujini]] • [[Mshaya]] • [[Mtubatuba]] • [[Ndombeni]] • [[Nkatha]] • [[Nkolokoto]] • [[Nkombose]] • [[Ntondweni]] • [[Ogengele]] • [[Ophondweni, Mtubatuba]] • [[Phondweni]] • [[Qakwini]] • [[Shikishela]] • [[Somkele]] • [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]].
| group4 = [[uMhlabuyalingana Plaaslike Munisipaliteit|uMhlabuyalingana]]
| list4 = [[Kwangwanase]] • [[Mbazwana]] • [[Mseleni]]
}}
|DC24 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UMzinyathi-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMzinyathi highlighted (2011).svg|150x150px|center|UMzinyathi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Dundee, KwaZulu-Natal|Dundee]]'''
| group1 = [[Endumeni Plaaslike Munisipaliteit|Endumeni]]
| list1 = [[Dundee]] • [[Glencoe]] • [[Talana]] • [[Wasbank]]
| group2 = [[Nquthu Plaaslike Munisipaliteit|Nquthu]]
| list2 = [[Barklieside]] • [[HlathiDlamini]] • [[HlathiNgudulwane]] • [[Luvisi]] • [[Masotsheni]] • [[Mhlungwane A]] • [[Mkhonjane A]] • [[Mkhonjane E]] • [[Mqhedlana]] • [[Ndatshana]] • [[Nquthu]] • [[St Mathews]] • [[Seven, Nquthu|Seven]]
| group3 = [[Msinga Plaaslike Munisipaliteit|Msinga]]
| list3 = [[Dolo]] • [[Dungamanzi]] • [[Embangweni]] • [[Emthaleni]] • [[Enyandu]] • [[Esijozini]] • [[Ezingulubeni]] • [[Gujini]] • [[Guqa]] • [[Malomeni]] • [[Matshematshe]] • [[Mbabane, Msinga|Mbabane]] • [[Mbindolo]] • [[Nxamalala]] • [[Othulini]] • [[Ophate]] • [[Pomeroy]] • [[Sampofu]] • [[Tugela Ferry]] • [[Zenzele]]
| group4 = [[Umvoti Plaaslike Munisipaliteit|Umvoti]]
| list4 = [[Enhlalakahle]] • [[Eshane]] • [[Greytown]] • [[Hermannsburg]] • [[Kranskop]] • [[KwaZiba]] • [[Matimatolo]] • [[Mdlelanto]] • [[Mkhize]] • [[Mpanza]] • [[Muden]] • [[Ngwempisi]] • [[Perseverance]] • [[Vukaphanzi]]
}}
|DC23 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UThukela-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThukela highlighted (2011).svg|150x150px|center|UThukela District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ladysmith]]'''
| group1 = [[Alfred Duma Plaaslike Munisipaliteit|Alfred Duma]]
| list1 = [[Brakfontein]] • [[Colenso]] • [[Driefontein, KwaZulu-Natal|Driefontein]] • [[Ekuvukeni]] • [[Elandslaagte]] • [[Helpmekaar, KwaZulu-Natal|Helpmekaar]] • [[Kleinfontein, KwaZulu-Natal|Kleinfontein]] • [[Kliprivier (dorp)|Kliprivier]] • [[Ladysmith]] • [[Van Reenen]] • [[Waayhoek]] • [[Watersmeet]]
| group3 = [[Inkosi Langalibalele Plaaslike Munisipaliteit|Inkosi Langalibalele]]
| list3 = [[Cornfields, KwaZulu-Natal|Cornfields]] • [[Estcourt]] • [[Frere]] • [[Goodhome]] • [[Weenen]] • [[Wembezi]]
| group4 = [[Okhahlamba Plaaslike Munisipaliteit|Okhahlamba]]
| list4 = [[Bergville]] • [[Geluksburg]] • [[Moyeni]] • [[Rookdale]] • [[Winterton]]
}}
|DC34 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Vhembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|Vhembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Thohoyandou]]'''
| group1 = [[Musina Plaaslike Munisipaliteit|Musina]]
| list1 = [[Bale, Limpopo|Bale]] • [[Beitbrug]] • [[Folovhodwe]] • [[Ha-Makuya]] • [[Mabvete]] • [[Madimbo]] • [[Makavhini]] • [[Malale]] • [[Mangaya]] • [[Mapuloni]] • [[Maseha]] • [[Masisi]] • [[Mataulu]] • [[Matshena]] • [[Mopane]] • [[Mukovhabale]] • [[Musina]] • [[Muswodi]] • [[Mutshikilini]] • [[Shakadza]] • [[Tshipise]] • [[Tshiungani]] • [[Zwigodini]]
| group2 = [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit|Collins Chabane]]
| list2 = [[Dzimauli]] • [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] • [[Khakhu]] • [[Malamulele]] • [[Mapakoni]] • [[Mutale]] • [[Thengwe]] • [[Tshilamba]] • [[Vuwani]]
| group3 = [[Thulamela Plaaslike Munisipaliteit|Thulamela]]
| list3 = [[Basani]] • [[Dopeni]] • [[Duthuni]] • [[Dzwerani]] • [[Gaba]] • [[Gandlanani]] • [[Gondeni A]] • [[Green Farm, Limpopo|Green Farm]] • [[Ha-Lambani]] • [[Hasane]] • [[Hatshisele]] • [[Itsani]] • [[Jerome, Limpopo|Jerome]] • [[Jilongo]] • [[Jimmy Jones, Limpopo|Jimmy Jones]] • [[Ka-Mahonisi]] • [[Ka-Matiani]] • [[Ka-Mchipise]] • [[Ka-Mhinga]] • [[Ka-Mphambo]] • [[Ka-Mulamula]] • [[Ka-Sunduza]] • [[Ka-Vhele]] • [[Ka-Xikundu]] • [[Ka-Xitlhelani]] • [[Khalavha]] • [[Khubvi]] • [[Lwamondo]] • [[Makumeke]] • [[Makwarela]] • [[Malamulele]] • [[Maranzhe]] • [[Nyavani]] • [[Shigalo]] • [[Sibasa]] • [[Thohoyandou]] • [[Tshixwadza]]
| group4 = [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit|Makhado]]
| list4 = [[Bandelierkop]] • [[Bungeni]] • [[Buysdorp]] • [[Dzanani]] • [[Ha-Rabali]] • [[Honingfontein]] • [[Kranspoort]] • [[Laatsgevonden]] • [[Levubu]] • [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] • [[Olifantshoek, Limpopo|Olifantshoek]] • [[Tiyani]] • [[Tshikota]] • [[Tshitale]] • [[Valdezia]] • [[Waterval, Limpopo|Waterval]]
}}
|DC36 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Waterberg-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Waterberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Waterberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Modimolle]]'''
| group1 = [[Thabazimbi Plaaslike Munisipaliteit|Thabazimbi]]
| list1 = [[Amandelbult]] • [[Middeldrift, Limpopo|Middeldrift]] • [[Northam]] • [[Rooiberg]] • [[Swartklip]] • [[Thabazimbi]]
| group2 = [[Lephalale Plaaslike Munisipaliteit|Lephalale]]
| list2 = [[Abbotspoort]] • [[Lephalale]] (ou Ellisras) • [[Onverwacht, Limpopo|Onverwacht]] • [[Villa Nora]]
| group3 = [[Modimolle–Mookgophong Plaaslike Munisipaliteit|Modimolle–Mookgophong]]
| list3 = [[Alma, Limpopo|Alma]] • [[Lesideng]] • [[Modimolle]] (ou Nylstroom) • [[Mookgophong]] (ou Naboomspruit) • [[Phagameng]] • [[Roedtan]] • [[Vaalwater]]
| group4 = [[Bela-Bela Plaaslike Munisipaliteit|Bela-Bela]]
| list4 = [[Bela-Bela]] • [[Pienaarsrivier (dorpie)|Pienaarsrivier]]• [[Rapotokwane]] • [[Rust de Winter]] • [[Settlers]] • [[Vingerkraal]] • [[Welgegund Village]]
| group5 = [[Mogalakwena Plaaslike Munisipaliteit|Mogalakwena]]
| list5 = [[Eseldrift]] • [[Lyden]] • [[Mahwelereng]] • [[Matsitsileng]] • [[Mokopane]] (ou Potgietersrus) • [[Mosesetjane]] • [[Sterkwater]]
}}
|DC1 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Weskus-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Coast highlighted (2011).svg|150x150px|center|Weskus District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Moorreesburg]]'''
| group1 = [[Matzikama Plaaslike Munisipaliteit|Matzikama]]
| list1 = [[Bitterfontein]] • [[Doringbaai]] • [[Ebenhaeser]] • [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]] • [[Kliprand]] • [[Koekenaap]] • [[Lutzville]] • [[Nuwerus]] • [[Papendorp, Wes-Kaap|Papendorp]] • [[Rietpoort]] • [[Strandfontein, Weskusdistrik|Strandfontein]] • [[Vanrhynsdorp]] • [[Vredendal]]
| group2 = [[Cederberg Plaaslike Munisipaliteit|Cederberg]]
| list2 = [[Citrusdal]] • [[Clanwilliam, Wes-Kaap|Clanwilliam]] • [[Elandsbaai]] • [[Graafwater]] • [[Lambertsbaai]] • [[Leipoldtville]] • [[Wupperthal]]
| group3 = [[Bergrivier Plaaslike Munisipaliteit|Bergrivier]]
| list3 = [[Aurora, Wes-Kaap|Aurora]] • [[Dwarskersbos]] • [[Eendekuil]] • [[Goedverwacht]] • [[Piketberg]] • [[Porterville]] • [[Redelinghuys]] • [[Velddrif]] • [[Wittewater]]
| group4 = [[Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit|Saldanhabaai]]
| list4 = [[Brittaniabaai]] • [[Hopefield]] • [[Jacobsbaai]] • [[Langebaan]] • [[Langebaanweg]] • [[Paternoster]] • [[Saldanha]] • [[St. Helenabaai]] • [[Stompneusbaai]] • [[Vredenburg]]
| group5 = [[Swartland Plaaslike Munisipaliteit|Swartland]]
| list5 = [[Abbotsdale]] • [[Chatsworth, Wes-Kaap|Chatsworth]] • [[Darling, Wes-Kaap|Darling]] • [[Grottobaai]] • [[Hermon]] • [[Jakkalsfontein]] • [[Kalbaskraal]] • [[Koringberg]] • [[Malmesbury, Wes-Kaap|Malmesbury]] • [[Moorreesburg]] • [[Riebeek-Kasteel]] • [[Riebeek-Wes]] • [[Yzerfontein]]
}}
|DC48 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Wesrand-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Rand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Wesrand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Randfontein]]'''
| group1 = [[Mogale City Plaaslike Munisipaliteit|Mogale City]]
| list1 = [[Azaadville]] • [[Kagiso]] • [[Krugersdorp]] • [[Lindley, Gauteng|Lindley]] • [[Magaliesburg]] • [[Muldersdrift]] • [[Munsieville]] • [[Rietvallei, Gauteng|Rietvallei]]
| group2 = [[Merafong City Plaaslike Munisipaliteit|Merafong City]]
| list2 = [[Blyvooruitzicht]] • [[Carletonville]] • [[Oos-Driefontein]] • [[Elandsrand]] • [[Fochville]] • [[Khutsong]] • [[Oberholzer]] • [[Welverdiend, Gauteng|Welverdiend]] • [[Wes-Driefontein]]
| group3 = [[Randfontein Plaaslike Munisipaliteit|Randfontein]]
| list3 = [[Mohlakeng]] • [[Randfontein]]
| group4 = [[Westonaria Plaaslike Munisipaliteit|Westonaria]]
| list4 = [[Bekkersdal]] • [[Modderfontein]] • [[Venterspos]] • [[Westonaria]]
}}
|DC16 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Xhariep-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| bodyclass = hlist
| above = Setel: '''[[Trompsburg]]'''
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Xhariep highlighted (2011).svg|150x150px|center|Xhariep District within South Africa]]
| group1 = [[Kopanong Plaaslike Munisipaliteit|Kopanong]]
| list1 = [[Bethany, Vrystaat|Bethany]] • [[Bethulie]] • [[Edenburg]] • [[Fauresmith]] • [[Gariepdam (dorp)|Gariepdam]] • [[Jagersfontein]] • [[Philippolis]] • [[Reddersburg]] • [[Springfontein]] • [[Trompsburg]]
| group2 = [[Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit|Letsemeng]]
| list2 = [[Jacobsdal]] • [[Koffiefontein]] • [[Luckhoff]] • [[Oppermansgronde]] • [[Petrusburg]] • [[Ratanang]] • [[Relebohile]] • [[Rooibult]] • [[Saundershoogte]] • [[Teisesville]]
| group3 = [[Mohokare Plaaslike Munisipaliteit|Mohokare]]
| list3 = [[Matlakeng]] • [[Mofulatshepe]] • [[Roleleyathunya]] • [[Rouxville]] • [[Smithfield]] • [[Uitkoms]] • [[Zastron]]
| group4 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Vrystaat|Naledi]]
| list4 = [[Dewetsdorp]] • [[Qibing]] • [[Van Stadensrus]] • [[Wepener]]
}}
|DC8 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ZF Mgcawu-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Siyanda highlighted (2011).svg|150x150px|center|ZF Mgcawu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Upington]]'''
| group1 = [[Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit|Dawid Kruiper]]
| list1 = [[Askham]] • [[Karos]] • [[Klippunt]] • [[Leerkrans]] • [[Lambrechtsdrif]] • [[Louisvale]] • [[Paballelo]] • [[Raaswater]] • [[Rietfontein, Noord-Kaap|Rietfontein]] • [[Straussburg]] • [[Swartkop, Dawid Kruiper|Swartkop]] • [[Upington]]
| group2 = [[Kai !Garib Plaaslike Munisipaliteit|Kai !Garib]]
| list2 = [[Augrabies]] • [[Kakamas]] • [[Keimoes]] • [[Kenhardt]] • [[Marchand]] • [[Nakop]] • [[Riemvasmaak]]
| group3 = [[Kgatelopele Plaaslike Munisipaliteit|Kgatelopele]]
| list3 = [[Danielskuil]] • [[Lime Acres]] • [[Owendale, Noord-Kaap|Owendale]]
| group4 = [[!Kheis Plaaslike Munisipaliteit|!Kheis]]
| list4 = [[Brandboom]] • [[Gannaput]] • [[Groblershoop]] • [[Grootdrink]] • [[Putsonderwater]] • [[Wegdraai]]
| group5 = [[Tsantsabane Plaaslike Munisipaliteit|Tsantsabane]]
| list5 = [[Glosam]] • [[Goedgedacht]] • [[Groenwater]] • [[Postmasburg]]
}}
|DC26 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Zululand-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Zululand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Zululand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ulundi]]'''
| group1 = [[Ulundi Plaaslike Munisipaliteit|Ulundi]]
| list1 = [[Babanango]] • [[Ceza, KwaZulu-Natal|Ceza]] • [[Mahlabatini]] • [[Ulundi]]
| group2 = [[Nongoma Plaaslike Munisipaliteit|Nongoma]]
| list2 = [[Nongoma]]
| group3 = [[Abaqulusi Plaaslike Munisipaliteit|Abaqulusi]]
| list3 = [[Glückstad]] • [[Hlobane]] • [[Louwsburg]] • [[Mondlo]] • [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]]
| group4 = [[uPhongolo Plaaslike Munisipaliteit|uPhongolo]]
| list4 = [[Belgrade, KwaZulu-Natal|Belgrade]] • [[Golela]] • [[Ncotshane]] • [[Pongola]]
| group5 = [[EDumbe Plaaslike Munisipaliteit|EDumbe]]
| list5 = [[Blinkwater]] • [[Eersteling]] • [[Lüneberg]] • [[Paulpietersburg]] • [[Pivaanspoort]] • [[Tamboekiesdraai]]
}}
}}<noinclude>
<code><nowiki>{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}</nowiki></code> = {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}
{{collapsible option}}
[[Kategorie:Aardrykskundige reekssjablone]]
</noinclude>
16j4qbpkojsfomj6i8aq9tkbr77s61g
2518037
2518021
2022-08-07T16:47:34Z
Aliwal2012
39067
+ [[Davhana]] [[Makushu]] • [[Maranikhwe]] • [[Mudimeli]]
wikitext
text/x-wiki
{{#switch: {{{1|}}}
|DC44 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Alfred Nzo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Alfred Nzo highlighted (2011).svg|125x125px|center|Alfred Nzo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mount Ayliff]]'''
| group1 = [[Matatiele Plaaslike Munisipaliteit|Matatiele]]
| list1 = [[Andris]] • [[Bethesda]] • [[Cedarville]] • [[Dengwane]] • [[Dumasini]] • [[Ha-Mohapi]] •
[[Jabulani, Oos-Kaap|Jabulani]] • [[Kgubetsoana]] • [[Khoapa]] • [[KwaLunda]] • [[Lihetlane]] • [[Lugada]] • [[Luxeni]] • [[Mafa's Halt]] • [[Maloti]] • [[Matatiele]] • [[Mpharane]]
| group2 = [[Umzimvubu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimvubu]]
| list2 = [[Mount Ayliff]] • [[Mount Frere]] • [[Ngwegweni]]
| group3 = [[Winnie Madikizela-Mandela Plaaslike Munisipaliteit|Winnie Madikizela-Mandela]]
| list3 = [[Bizana]] • [[Nkantolo]]
| group4 = [[Ntabankulu Plaaslike Munisipaliteit|Ntabankulu]]
| list4 = [[Tabankulu]]
}}
|DC25 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amajuba-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amajuba highlighted (2011).svg|125x125px|center|Amajuba District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]]'''
| group1 = [[Newcastle Plaaslike Munisipaliteit|Newcastle]]
| list1 = [[Charlestown, KwaZulu-Natal|Charlestown]] • [[Madadeni]] • [[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]] • [[Ngagane]] • [[Osizweni]]
| group2 = [[eMadlangeni Plaaslike Munisipaliteit|eMadlangeni]]
| list2 = [[Berouw]] • [[Groenvlei, KwaZulu-Natal|Groenvlei]] • [[Kingsley, KwaZulu-Natal|Kingsley]] • [[Utrecht, KwaZulu-Natal|Utrecht]] • [[Waterval, KwaZulu-Natal|Waterval]]
| group3 = [[Dannhauser Plaaslike Munisipaliteit|Dannhauser]]
| list3 = [[Annieville]] • [[Anville, KwaZulu-Natal|Anville]] • [[Cloneen]] • [[Cork, KwaZulu-Natal|Cork]] • [[Curragh, KwaZulu-Natal|Curragh]] • [[Dannhauser]] • [[Doornkop, KwaZulu-Natal|Doornkop]] • [[Dorset, KwaZulu-Natal|Dorset]] • [[Durnacol]] • [[Eastbourne, KwaZulu-Natal|Eastbourne]] • [[Emafusini]] • [[Fairbreeze]] • [[Fulathela North]] • [[Grootgeluk]] • [[Hattingspruit]] • [[Hilltop, KwaZulu-Natal|Hilltop]] • [[Inverness, KwaZulu-Natal|Inverness]] • [[Jokis]] • [[Kempshoek]] • [[Kilegethe]] • [[Mbanane]] • [[Mtendeka]] • [[Naas, KwaZulu-Natal|Naas]] • [[Nellie, KwaZulu-Natal|Nellie]] • [[Nguqunguqu]] • [[Path Farm]] • [[Rutland, KwaZulu-Natal|Rutland]] • [[Skombaren]] • [[Springboklaagte, KwaZulu-Natal|Springboklaagte]] • [[Uitkyk, KwaZulu-Natal|Uitkyk]] • [[Verdriet]] • [[Zondo, KwaZulu-Natal|Zondo]]
}}
|DC12 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amathole-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amathole highlighted (2011).svg|150x150px|center|Amathole District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = [[Amahlathi Plaaslike Munisipaliteit|Amahlathi]]
| list1 = [[Border Post, Oos-Kaap|Border Post]] • [[Braunschweig, Oos-Kaap|Braunschweig]] • [[Burnshill]] • [[Cathcart]] • [[Debenek]] • [[Frankfort, Oos-Kaap|Frankfort]] • [[Keiweg]] • [[Keiskammahoek]] • [[Mnyameni]] • [[Stutterheim]]
| group2 = [[Groot Kei Plaaslike Munisipaliteit|Groot Kei]]
| list2 = [[Chakatha]] • [[Chicargo]] • [[Chintsa]] • [[Cwili]] • [[Diphini]] • [[Haga Haga]] • [[Keimond]] • [[Komga]] • [[Morganbaai]] • [[Queensberrybaai]]
| group3 = [[Mbhashe Plaaslike Munisipaliteit|Mbhashe]]
| list3 = [[Dutywa]] • [[Elliotdale]] • [[Hobeni]] • [[Willowvale]]
| group4 = [[Mnquma Plaaslike Munisipaliteit|Mnquma]]
| list4 = [[Blythswood]] • [[Butterworth]] • [[Kentani]] • [[Mazeppabaai]] • [[Nqamakwe]] • [[Qoloramond]]
| group5 = [[Ngqushwa Plaaslike Munisipaliteit|Ngqushwa]]
| list5 = [[Barracks, Oos-Kaap|Barracks]] • [[Bekruipkop]] • [[Bell, Oos-Kaap|Bell]] • [[Bodiam, Oos-Kaap|Bodiam]] • [[Cisira]] • [[Hamburg, Oos-Kaap|Hamburg]] • [[Glenmore, Oos-Kaap|Glenmore]] • [[KwaMasele]] • [[Lujiko]] • [[Magqazeni]] • [[Nobumba]] • [[Peddie]] • [[Qugqwala]] • [[Tamara]] • [[Wesley]] • [[Wooldridge, Oos-Kaap|Wooldridge]] • [[Zweledinga]]
| group6 = [[Raymond Mhlaba Plaaslike Munisipaliteit|Raymond Mhlaba]]
| list6 = [[Adelaide, Oos-Kaap|Adelaide]] • [[Alice, Oos-Kaap|Alice]] • [[Balfour, Oos-Kaap|Balfour]] • [[Bedford, Oos-Kaap|Bedford]] • [[Calderwood]] • [[Fort Beaufort]] • [[Healdtown]] • [[Hogsback]] • [[Katberg]] • [[Mhlangeni]] • [[Middeldrif, Oos-Kaap|Middeldrif]] • [[Seymour, Oos-Kaap|Seymour]]
}}
|DC37 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Bojanala Platinum-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Bojanala Platinum highlighted (2011).svg|150x150px|center|Bojanala Platinum District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Rustenburg|Rustenburg]]'''
| group1 = [[Moretele Plaaslike Munisipaliteit|Moretele]]
| list1 = [[Makapanstad]] • [[Mathibestad]] • [[Mogogelo]] • [[Moretele]] • [[Syferskuil]]
| group2 = [[Madibeng Plaaslike Munisipaliteit|Madibeng]]
| list2 = [[Brits]] • [[Broederstroom]] • [[Damonsville]] • [[De Wildt]] • [[Hartbeespoort]] • [[Jericho, Noordwes|Jericho]] • [[Kosmos, Noordwes|Kosmos]] • [[Mmakau]] • [[Modderspruit]] • [[Mooinooi]] • [[Skeerpoort]] • [[Sonop]]
| group3 = [[Rustenburg Plaaslike Munisipaliteit|Rustenburg]]
| list3 = [[Barseba]] • [[Beestekraal]] • [[Bethanie, Noordwes|Bethanie]] • [[Freedom Park, Noordwes|Freedom Park]] • [[Kroondal]] • [[Mankwe]] • [[Marikana]] • [[Phokeng]] • [[Rustenburg]] • [[Wonderkop]] • [[Zinniaville]]
| group4 = [[Kgetlengrivier Plaaslike Munisipaliteit|Kgetlengrivier]]
| list4 = [[Derby]] • [[Koster]] • [[Swartruggens]]
| group5 = [[Moses Kotane Plaaslike Munisipaliteit|Moses Kotane]]
| list5 = [[Dwarsberg]] • [[Goedehoop]] • [[Koffiekraal]] • [[Kraalhoek]] • [[Lesetlheng]] • [[Mabalstad]] • [[Mabeskraal]] • [[Madikwe]] • [[Mogwase]] • [[Pella, Noordwes|Pella]] • [[Ramokokastad]] • [[Sandfontein]] • [[Saulspoort]] • [[Silwerkrans]] • [[Sun City, Noordwes|Sun City]] • [[Uitkyk, Noordwes|Uitkyk]] • [[Vleischfontein]]
}}
|BUF = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Buffalo City Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Buffalo City highlighted (2011).svg|75x75px|center|Buffalo City within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Berlyn, Oos-Kaap|Berlyn]] • [[Bhisho]] • [[Breidbach]] • [[Cambridge, Oos-Londen|Cambridge]] • [[Dimbaza]] • [[Ducats]] • [[Duncan Village]] • [[Eluxolweni]] • [[Ententeni]] • [[Ginsberg]] • [[Goodhope, Buffalo City|Goodhope]] • [[Gompo]] • [[Gonubie]] • [[Ilitha]] • [[Inglewood]] • [[Kayser's Beach]] • [[Kidd's Beach]] • [[King William's Town]] • [[Kuni]] • [[KwaLini]] • [[KwaTshatshu]] • [[Kwetyana]] • [[Macleantown]] • [[Mbekweni]] • [[Mdantsane]] • [[Modaka]] • [[Mount Coke]] • [[Mzamomhle, Buffalo City|Mzamomhle]] • [[Ndevana]] • [[Need's Camp]] • [[Nompumelelo]] • [[Oos-Londen]] • [[Phakamisa, Oos-Kaap|Phakamisa]] • [[Potsdam, Oos-Kaap|Potsdam]] • [[Quigney]] • [[Sunrise-on-Sea]] • [[Tolofiyeni]] • [[Tyutyu]] • [[uMzantsi, Oos-Kaap|uMzantsi]] • [[Zwelitsha]]
}}
|DC35 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Capricorn-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Capricorn highlighted (2011).svg|150x150px|center|Capricorn District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Polokwane]]'''
| group1 = [[Aganang Plaaslike Munisipaliteit|Aganang]]
| list1 = [[Bakone]] • [[Boratapelo]] • [[Chloe]] • [[Cornelia, Limpopo|Cornelia]] • [[Damplaats]] • [[Diana, Limpopo|Diana]] • [[Dibeng, Aganang|Dibeng]] • [[Ga-Keetse]] • [[Ga-Kgoroshi]] • [[Ga-Kolopo]] • [[Ga-Lamola]] • [[Ga-Lepadima]] • [[Ga-Mabitsela]] • [[Ga-Madiba]] • [[Ga-Madietane]] • [[Ga-Mahoai]] • [[Ga-Mangou]] • [[Ga-Mankodi]] • [[Ga-Manyapje]] • [[Ga-Maribana]] • [[Ga-Masehlong]] • [[Ga-Mashashane]] • [[Ga-Matlapa]] • [[Ga-Matlhodi]] • [[Ga-Mmabasotho]] • [[Ga-Mmathongwana]] • [[Ga-Modikana]] • [[Ga-Mokobodi]] • [[Ga-Motlagomo]] • [[Ga-Ngwetsana]] • [[Ga-Nonyane]] • [[Ga-Phagodi]] • [[Ga-Piet]] • [[Ga-Ramakara]] • [[Ga-Rametlwana]] • [[Ga-Ramokadikadi]] • [[Ga-Ramoshwane]] • [[Ga-Ramotlokana]] • [[Ga-Rampuru]] • [[Ga-Rankuwa, Aganang|Ga-Rankuwa]] • [[Ga-Sebotse]] • [[Ga-Sechaba]] • [[Glen-Roy]] • [[Goedgevonden, Limpopo|Goedgevonden]] • [[Hwibi]] • [[Juno]] • [[Jupiter, Limpopo|Jupiter]] • [[Kalkspruit A (Ga-Maraba)]] • [[Kameelkop]] • [[Kanana, Aganang|Kanana]] • [[Leokaneng]] • [[Lepotlako]] • [[Madietane]] • [[Makgobane]] • [[Mamehlabe]] • [[Maraba]] • [[Matlala]] • [[Matlaleng]] • [[Mohlajeng]] • [[Mohlonong]] • [[Moletji, Aganang|Moletji]] • [[Monywaneng]] • [[Monotwane]] • [[Morowe]] • [[Naledi, Aganang|Naledi]] • [[Ngwanallela]] • [[Nokayamatlala]] • [[Ntlolane]] • [[Phetole]] • [[Phofu]] • [[Ramalapa]] • [[Rapitsi]] • [[Schoongelegen]] • [[Sebora]] • [[Sechaba]] • [[Sefahlane]] • [[Segwahleng]] • [[Sekuruwe]] • [[Setumong]] • [[Takalane, Limpopo|Takalane]] • [[Taung, Limpopo|Taung]] • [[Tibane]] • [[Utsane]] • [[Venus, Limpopo|Venus]] • [[Waschbank, Limpopo|Waschbank]]
| group2 = [[Blouberg Plaaslike Munisipaliteit|Blouberg]]
| list2 = [[Alldays]] • [[Burgerregt]] • [[De Villiersdale]] • [[Eldorado, Limpopo|Eldorado]] • [[Grootdraai]] • [[Indermark]] • [[My Darling, Limpopo|My Darling]] • [[Senwabarwana]] • [[Taaiboschgroet]] • [[Vivo]]
| group3 = [[Molemole Plaaslike Munisipaliteit|Molemole]]
| list3 = [[Dendron]] • [[Soekmekaar]]
| group4 = [[Polokwane Plaaslike Munisipaliteit|Polokwane]]
| list4 = [[Chuniespoort]] • [[Eerstegoud]] • [[Ga-Makanye]] • [[Ga-Molepo]] • [[Koloti]] • [[Laaste Hoop]] • [[Mankweng]] • [[Moria]] • [[Polokwane]] • [[Seshego]]
| group5 = [[Lepelle-Nkumpi Plaaslike Munisipaliteit|Lepelle-Nkumpi]]
| list5 = [[Byldrift]] • [[Droogte, Limpopo|Droogte]] • [[Klipheuvel]] • [[Lebowakgomo]] • [[Schuinsrand]] • [[Zebediela]]
}}
|DC13 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Chris Hani-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Chris Hani highlighted (2011).svg|150x150px|center|Chris Hani District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Komani]]'''
| group1 = [[Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit|Enoch Mgijima]]
| list1 = [[Baccle's Farm]] • [[Ezibeleni]] • [[Hofmeyr]] • [[Imvani]] • [[Komani]] • [[Lesseyton]] • [[Molteno, Oos-Kaap|Molteno]] •
[[Mpofu]] • [[Sada]] • [[Sterkstroom]] • [[Tarkastad]] • [[Tentergate]] • [[Thornhill, Enoch Mgijima|Thornhill]] • [[Tylden]] • [[Whittlesea]]
| group2 = [[Engcobo Plaaslike Munisipaliteit|Engcobo]]
| list2 = [[Clarkebury]] • [[Coghlan]] • [[Ngcobo]]
| group3 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Oos-Kaap|Emalahleni]]
| list3 = [[Dordrecht, Oos-Kaap|Dordrecht]] • [[Indwe]] • [[Lady Frere]]
| group4 = [[Intsika Yethu Plaaslike Munisipaliteit|Intsika Yethu]]
| list4 = [[Bolotwa]] • [[Cofimvaba]] • [[Ncora]] • [[Qamata]] • [[St Mark’s, Oos-Kaap|St Mark’s]] • [[Tsomo]]
| group5 = [[Inxuba Yethemba Plaaslike Munisipaliteit|Inxuba Yethemba]]
| list5 = [[Cradock]] • [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]] • [[Rosmead]]
| group6 = [[Sakhisizwe Plaaslike Munisipaliteit|Sakhisizwe]]
| list6 = [[Kala]] • [[Elliot]] • [[Mbewuleni]]
}}
|DC40 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Kenneth Kaunda-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Kenneth Kaunda highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Kenneth Kaunda District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Klerksdorp]]'''
| group1 = [[JB Marks Plaaslike Munisipaliteit|JB Marks]]
| list1 = [[Appeldraai]] • [[Boskop]] • [[Bruidegomskraal]] • [[Doornkop, Noordwes|Doornkop]] • [[GaMogopa]] • [[Goedgevonden A]] • [[Ikageng]] • [[Lindequesdrif]] • [[Makokskraal]] • [[Matlwang]] • [[Mohadin]] • [[Mooivalleipark]] • [[Potchefstroom]] • [[Promosa]] • [[Tshing]] • [[Ventersdorp]] • [[Venterskroon]] • [[Vlieger]] • [[Welgevonden]]
| group2 = [[Matlosana Plaaslike Munisipaliteit|Matlosana]]
| list2 = [[Dominionville]] • [[Doringkruin]] • [[Hartbeesfontein]] • [[Kanana, Noordwes|Kanana]] • [[Klerksdorp]] • [[Orkney, Noordwes|Orkney]] • [[Stilfontein]] • [[Tigane]] • [[Umzimhle]] • [[Vaal Reefs]]
| group3 = [[Maquassi Hills Plaaslike Munisipaliteit|Maquassi Hills]]
| list3 = [[Boskuil]] • [[Kgakala]] • [[Leeudoringstad]] • [[Makwassie]] • [[Rulaganyang]] • [[Trotsville]] • [[Tswelelang]] • [[Witpoort, Noordwes|Witpoort]] • [[Wolmaransstad]]
}}
|DC39 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Ruth Segomotsi Mompati-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Ruth Segomotsi Mompati highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Ruth Segomotsi Mompati District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vryburg]]'''
| group1 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Noordwes|Naledi]]
| list1 = [[Huhudi]] • [[Rekgaritlhile]] • [[Stella]] • [[Thakwane]]• [[Vryburg]]
| group2 = [[Mamusa Plaaslike Munisipaliteit|Mamusa]]
| list2 = [[Amalia]] • [[Glaudina]] • [[Ipelegeng]] • [[Mamusa]] • [[Molatswanene]] • [[Migdol]] • [[Schweizer-Reneke]]
| group3 = [[Groter Taung Plaaslike Munisipaliteit|Groter Taung]]
| list3 = [[Kameelputs]] • [[Magogong]] • [[Majeakgoro]] • [[Manthe]] • [[Pudimoe]] • [[Reivilo]] • [[Taung]]
| group4 = [[Lekwa-Teemane Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa-Teemane]]
| list4 = [[Bloemhof]] • [[Boitumelong]] • [[Christiana]] • [[Coverndale]] • [[Geluksoord]] • [[Utlwanang]]
| group5 = [[Kagisano-Molopo Plaaslike Munisipaliteit|Kagisano-Molopo]]
| list5 = [[Austrey]] • [[Bray]] • [[Ganyesa]] • [[Goodwood, Noordwes|Goodwood]] • [[Louwna]] • [[Morokweng]] • [[Piet Plessis]] • [[Pomfret, Noordwes|Pomfret]] • [[Tosca]]
}}
|DC32 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ehlanzeni highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ehlanzeni District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Nelspruit]]'''
| group1 = [[Mbombela Plaaslike Munisipaliteit|Mbombela]]
| list1 = [[Aldie]] • [[Alkmaar, Mpumalanga|Alkmaar]] • [[Bhekiswayo]] • [[Daantjie, Mpumalanga|Daantjie]] • [[Dwaleni]] • [[Ga-Tshwene]] • [[Gutshwa]] • [[Gutshwakop]] • [[Hazyview]] • [[Hlauhlau]] • [[Jerusalem, Mbombela|Jerusalem]] • [[Kaapsehoop]] • [[Kabokweni]] • [[Kanyamazane]] • [[Kiepersol, Mpumalanga|Kiepersol]] • [[Khumbula]] • [[Legogote]] • [[Mahushu]] • [[Malekutu]] • [[Manzini, Mpumalanga|Manzini]] • [[Matsulu]] • [[Msogwaba]] • [[Nelspruit]] • [[Newscom, Mpumalanga|Newscom]] • [[Ngodini]] • [[Ngodwana]] • [[Nkambeni]] • [[Numbi]] • [[Nyamazaneni]] • [[Nyongane]] • [[Phola]] • [[Pienaar, Mpumalanga|Pienaar]] • [[Skukuza]] • [[Swalala]] • [[Tekwane]] • [[Tekwane Estate]] • [[Tshabalala, Mbombela|Tshabalala]] • [[Witrivier]] • [[Zwelisha, Mpumalanga|Zwelisha]]
| group2 = [[Nkomazi Plaaslike Munisipaliteit|Nkomazi]]
| list2 = [[Boschfontein]] • [[Buffelspruit, Mpumalanga|Buffelspruit]] • [[Hectorspruit]] • [[Jeppesrif]] • [[Kaapmuiden]] • [[Kamatsamo]] • [[Komatipoort]] • [[Louieville]] • [[Magudu]] • [[Malalane]] • [[Marlothpark]] • [[Mbuzini]] • [[Tonga, Mpumalanga|Tonga]] • [[Vlakbult]]
| group3 = [[Thaba Chweu Plaaslike Munisipaliteit|Thaba Chweu]]
| list3 = [[Blyderivierspoort]] • [[Bosoord]] • [[Graskop]] • [[Hendriksdal]] • [[Krugerspos]] • [[Leroro]] • [[Lydenburg]] • [[Maartenshoop]] • [[Mashishing]] • [[Matibidi]] • [[Moremela]] • [[Pelgrimsrus]] • [[Sabie]] • [[Simile]]
| group4 = [[Umjindi Plaaslike Munisipaliteit|Umjindi]]
| list4 = [[Barberton]] • [[Emjindini]] • [[Sheba, Mpumalanga|Sheba]] • [[Verulam, Mpumalanga|Verulam]]
| group5 = [[Bosbokrand Plaaslike Munisipaliteit|Bosbokrand]]
| list5 = [[Acornhoek]] • [[Agincourt, Mpumalanga|Agincourt]] • [[Alexandria, Mpumalanga|Alexandria]] • [[Bosbokrand]] • [[Buffelshoek]] • [[Buyisonto]] • [[Casteel]] • [[Clare, Mpumalanga|Clare]] • [[Croquet Lawn A]] • [[Croquet Lawn B]] • [[Cunningmoor]] • [[Dingledayle]] • [[Edinburgh, Mpumalanga|Edinburgh]] • [[GaBoelang]] • [[Ga-Josepha]] • [[Godide]] • [[Hlanganani, Mpumalanga|Hlanganani]] • [[Hluvukani]] • [[Islington, Mpumalanga|Islington]] • [[Kamalamule]] • [[Kgapamadi]] • [[Khokhamoya]] • [[Khomanani]] • [[Kildare]] • [[Lillydale, Mpumalanga|Lillydale]] • [[Ludlow, Mpumalanga|Ludlow]] • [[Madras, Mpumalanga|Madras]] • [[Maotole]] • [[Marite]] • [[Matenten]] • [[Matsavana]] • [[Maviljan A]] • [[Maviljan B]] • [[Merry Pebble Stream]] • [[Mhlumeni]] • [[Mkhuhlu]] • [[Motlamogale]] • [[Motlamogatsane]] • [[Mphenyatsatsi]] • [[New Forest B]] • [[Newington, Mpumalanga|Newington]] • [[Okkerneutboom, Mpumalanga|Okkerneutboom]] • [[Orinoco A]] • [[Orinoco B]] • [[Orinoco C]] • [[Rolle]] • [[Ronaldsey]] • [[Rooiboklaagte]] • [[Rulani]] • [[Sekrepeng]] • [[Shata]] • [[Shatale]] • [[Somerset, Mpumalanga|Somerset]] • [[Thabakgolo]] • [[Thulamahashe]] • [[Tiyimeleni A]] • [[Tiyimeleni B]] • [[Tsakani]] • [[Violetbank C]] • [[Violetbank D]] • [[Waterval, Mpumalanga|Waterval]] • [[Welverdiend, Ehlanzeni|Welverdiend]] • [[Xanthia]] • [[Xikhusese]] • [[Zoeknog A]] • [[Zoeknog B]]
}}
|EKU = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ekurhuleni highlighted (2011).svg|75x75px|center|Ekurhuleni within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Germiston]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Alberton]] • [[Bapsfontein]] • [[Bedfordview]] • [[Benoni]] • [[Boksburg]] • [[Brakpan]] • [[Clayville]] • [[Daveyton]] • [[Dawnpark]] • [[Duduza]] • [[Edenvale]] • [[Elsburg]] • [[Etwatwa]] • [[Germiston]] • [[Isando]] • [[Katlehong]] • [[Kemptonpark]] • [[KwaThema]] • [[Nigel]] • [[Olifantsfontein]] • [[Primrose]] • [[Reigerpark]] • [[Springs]] • [[Tembisa]] • [[Thokoza]] • [[Tsakane]] • [[Vosloorus]] • [[Wattville]]
| group2 = Voorstede van<br />[[Kemptonpark]]
| list2 = [[Allen Grove]] • [[Aston Manor]] • [[Birchleigh]] • [[Bonaeropark]] • [[Cresslawn]] • [[Croydon, Gauteng|Croydon]] • [[Edleen]] • [[Estherpark]] • [[Glen Marais]] • [[Nimrodpark]] • [[Norkempark]] • [[Rhodesfield]] • [[Spartan]] • [[Van Riebeeckpark]]
}}
|ETH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[eThekwini Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with eThekwini highlighted (2011).svg|75x75px|center|eThekwini within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Durban]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Adams Mission]] • [[Amanzimtoti]] • [[Assagay]] • [[Buffelsdraai]] • [[Cato Ridge]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Chesterville, KwaZulu-Natal|Chesterville]] • [[Clermont, KwaZulu-Natal|Clermont]] • [[Doonside, KwaZulu-Natal|Doonside]] • [[Drummond]] • [[Durban]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Illovo, KwaZulu-Natal|Illovo]] • [[Illovo Beach]] • [[Inanda, KwaZulu-Natal|Inanda]] • [[Inchanga]] • [[Karridene]] • [[Kingsburgh]] • [[KwaMashu]] • [[La Mercy]] • [[Lamontville]] • [[Mount Edgecombe]] • [[Mount Moreland]] • [[Mpumalanga, KwaZulu-Natal|Mpumalanga]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Phoenix, KwaZulu-Natal|Phoenix]] • [[Pinetown]] • [[Tongaat]] • [[Umbogintwini]] • [[Umbumbulu]] • [[Umdloti]] • [[Umgababa]] • [[Umhlanga]] • [[Umkomaas]] • [[Verulam]] • [[Warner Beach]] • [[Winklespruit]]
| group2 = [[Voorstede van Durban]]
| list2 = |DC44 = {{Navigasieboks
|listclass = hlist
|border = child
| selected = {{{selected|}}}
| group1 = Sentraal
| list1 = [[Asherville, Durban|Asherville]] (area) • [[Berea, Durban| Berea]] (area) • [[Bluff, KwaZulu-Natal|The Bluff]] (area) • [[Cato Manor, Durban|Cato Manor]] • [[Essenwood, Durban|Essenwood]] • [[Glenwood, KwaZulu-Natal|Glenwood]] • [[Mayville, Durban|Mayville]] • [[Morningside, Durban|Morningside]] • [[Overport]] (area) • [[Stamford Hill, Durban|Stamford Hill]] • [[Sydenham, Durban|Sydenham]] • [[Windermere, Durban|Windermere]] • [[Yellowwood Park]]
| group2 = Noordelik
| list2 = [[Durban North]] • [[KwaMashu]] • [[Mount Edgecombe, KwaZulu-Natal|Mount Edgecombe]] • [[Phoenix, Durban|Phoenix]] • [[Umdloti, KwaZulu-Natal|Umdloti]] • [[Umhlanga, KwaZulu-Natal|Umhlanga]]
| group3 = Westelik
| list3 = [[Botha's Hill]] • [[Cowies Hill]] • [[Gillitts, KwaZulu-Natal|Gillitts]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Kloof, KwaZulu-Natal|Kloof]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Pinetown]] • [[Queensburgh]] • [[Westville, KwaZulu-Natal|Westville]] • [[Winston Park]] • [[Shallcross, Durban|Shallcross]]
| group4 = Suidelik
| list4 = [[Amanzimtoti, KwaZulu-Natal|Amanzimtoti]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Isipingo Beach, KwaZulu-Natal|Isipingo Beach]] • [[Umlazi]]
| group5 = Ander
| list5 = [[Bellaire, Durban|Bellaire]] • [[Montclair, Durban|Montclair]] • [[Reservoir Hills, Durban|Reservoir Hills]] • [[Rossburgh, Durban|Rossburgh]] • [[Umbilo, Durban|Umbilo]] • [[Woodhaven, Durban|Woodhaven]] • [[Woodlands, Durban|Woodlands]]
}}
}}
|DC20 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Fezile Dabi highlighted (2011).svg|150x150px|center|Fezile Dabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Sasolburg|Sasolburg]]'''
| group1 = [[Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit|Moqhaka]]
| list1 = [[Kroonstad]] • [[Maokeng]] • [[Matlwangtlwang]] • [[Rammulotsi]] • [[Steynsrus]] • [[Vierfontein]] • [[Viljoenskroon]]
| group2 = [[Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit|Ngwathe]]
| list2 = [[Edenville]] • [[Heilbron]] • [[Koppies]] • [[Kwakwatsi]] • [[Mokwallo]] • [[Ngwathe]] • [[Parys, Vrystaat|Parys]] • [[Phiritona]] • [[Sandersville]] • [[Schonkenville]] • [[Tumahole]] • [[Vredefort]]
| group3 = [[Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit|Metsimaholo]]
| list3 = [[Deneysville]] • [[Holly Country]] • [[Kragbron]] • [[Liliandale]] • [[Oranjeville]] • [[Refengkgotso]] • [[Richmond, Vrystaat|Richmond]] • [[Rietfontein, Vrystaat|Rietfontein]] • [[Sasolburg]] • [[Viljoensdrif]] • [[Zamdela]]
| group4 = [[Mafube Plaaslike Munisipaliteit|Mafube]]
| list4 = [[Cornelia]] • [[Frankfort]] • [[Mafahlaneng]] • [[Namahadi]] • [[Ntswanatsatsi]] • [[Qalabotjha]] • [[Tweeling, Vrystaat|Tweeling]] • [[Villiers]]
}}
|DC9 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Frances Baard-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Frances Baard highlighted (2011).svg|150x150px|center|Frances Baard District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kimberley]]'''
| group1 = [[Sol Plaatje Plaaslike Munisipaliteit|Sol Plaatje]]
| list1 = [[Beaconsfield]] • [[Galeshewe]] • [[Kimberley]] • [[Modderrivier, Noord-Kaap|Modderrivier]] • [[Ritchie]] • [[Roodepan]]
| group2 = [[Phokwane Plaaslike Munisipaliteit|Phokwane]]
| list2 = [[Ganspan]] • [[Hartswater]] • [[Jan Kempdorp]] • [[Pampierstad]]
| group3 = [[Magareng Plaaslike Munisipaliteit|Magareng]]
| list3 = [[Warrenton, Noord-Kaap|Warrenton]]
| group4 = [[Dikgatlong Plaaslike Munisipaliteit|Dikgatlong]]
| list4 = [[Barkly-Wes]] • [[Boetsap]] • [[Delportshoop]] • [[Koopmansfontein]] • [[Sydney on Vaal]] • [[Ulco]] • [[Windsorton]]
}}
|DC30 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Gert Sibande-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Gert Sibande highlighted (2011).svg|150x150px|center|Gert Sibande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]]'''
| group1 = [[Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit|Govan Mbeki]]
| list1 = [[Bethal]] • [[Charl Cilliers]] • [[Embalenhle]] • [[Evander]] • [[Kinross]] • [[Leandra]] • [[Lebohang]] • [[Leslie]] • [[Secunda]] • [[Trichardt]]
| group2 = [[Albert Luthuli Plaaslike Munisipaliteit|Albert Luthuli]]
| list2 = [[Badplaas]] • [[Bettysgoed]] • [[Carolina]] • [[Diepdale]] • [[Diepgezet]] • [[Dundonald]] • [[Eerstehoek]] • [[Hartebeeskop]] • [[Lochiel]] • [[Manaar]] • [[Moddergat]] • [[Mooiplaas, Mpumalanga|Mooiplaas]] • [[Steynsdorp]] • [[Tjakastad]]
| group3 = [[Mkhondo Plaaslike Munisipaliteit|Mkhondo]]
| list3 = [[Amsterdam, Mpumalanga|Amsterdam]] • [[Dirkiesdorp]] • [[Driefontein, Mpumalanga|Driefontein]] • [[Iswepe]] • [[KwaNgema]] • [[KwaThandeka]] • [[Mkhondo NU]] • [[Ngema Tribal Trust, Mpumalanga|Ngema Tribal Trust]] • [[Nkosanjaneni]] • [[Piet Retief, Mpumalanga|Piet Retief]] • [[Saul Mkhizeville]]
| group4 = [[Msukaligwa Plaaslike Munisipaliteit|Msukaligwa]]
| list4 = [[Breyten]] • [[Chrissiesmeer]] • [[Davel]] • [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]] • [[KwaDela]] • [[Lothair]] • [[Sheepmoor]] • [[Warburton]]
| group5 = [[Lekwa Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa]]
| list5 = [[Morgenzon]] • [[Sakhile, Mpumalanga|Sakhile]] • [[Sivukile]] • [[Standerton]] • [[Thuthukani]]
| group6 = [[Pixley ka Seme Plaaslike Munisipaliteit|Pixley ka Seme]]
| list6 = [[Amersfoort, Mpumalanga|Amersfoort]] • [[Daggakraal]] • [[Palmietfontein, Mpumalanga|Palmietfontein]] • [[Perdekop]] • [[Volksrust]] • [[Wakkerstroom]]
| group7 = [[Dipaleseng Plaaslike Munisipaliteit|Dipaleseng]]
| list7 = [[Balfour, Mpumalanga|Balfour]] • [[Greylingstad]] • [[Grootvlei]] • [[Nthorwane]] • [[Siyathemba]]
}}
|DC43 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Harry Gwala-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sisonke highlighted (2011).svg|150x150px|center|Harry Gwala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ixopo]]'''
| group1 = [[Nkosazana Dlamini-Zuma Plaaslike Munisipaliteit|Nkosazana Dlamini-Zuma]]
| list1 = [[Bulwer]] • [[Creighton]] • [[Donnybrook]] • [[Himeville]] • [[Hlabeni]] • [[Hlanganani, KwaZulu-Natal|Hlanganani]] • [[Ncwadi]] • [[Pevensey]] • [[Underberg]]
| group2 = [[Groter Kokstad Plaaslike Munisipaliteit|Groter Kokstad]]
| list2 = [[Aloekop]] • [[Franklin]] • [[Kokstad]] • [[Kransdraai]] • [[Pakkies, KwaZulu-Natal|Pakkies]]
| group3 = [[Ubuhlebezwe Plaaslike Munisipaliteit|Ubuhlebezwe]]
| list3 = [[Amashaka]] • [[Bovini]] • [[Echibini]] • [[Etshenilenduna]] • [[Hlokozi]] • [[Hlutankungu]] • [[Ixopo]] • [[Jolivet]] • [[KwaBhidla]] • [[KwaMagidigidi]] • [[KwaNokweja]] • [[Kweletsheni]] • [[Mahehle]] • [[Mandlekazi]] • [[Mgodi]] • [[Mhlabatshane]] • [[Mhlweni]] • [[Mpunga]] • [[Nhlozane]] • [[Ntabane]] • [[Ntapha]] • [[Sangcwaba]] • [[Tsheleni]] • [[Velabethuke]]
| group4 = [[Umzimkhulu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimkhulu]]
| list4 = [[Bisi]] • [[Clydesdale]] • [[Rietvlei, KwaZulu-Natal|Rietvlei]] • [[Rondedraai]] • [[Umzimkhulu]]
}}
|DC29 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ILembe-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with iLembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|ILembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[KwaDukuza]] (voorheen Stanger)'''
| group1 = [[Mandeni Plaaslike Munisipaliteit|Mandeni]]
| list1 = [[eMacambini]] • [[ISithebe]] • [[Mandeni]] • [[Nyoni]] • [[Tugela]]
| group2 = [[KwaDukuza Plaaslike Munisipaliteit|KwaDukuza]]
| list2 = [[Ballito]] • [[Darnall]] • [[Groutville]] • [[KwaDukuza]] • [[Nieu-Guelderland]] • [[Salt Rock]] • [[Sans Souci, KwaZulu-Natal|Sans Souci]] • [[Shaka's Rock]] • [[Shakaskraal]] • [[Zinkwazi Beach]]
| group3 = [[Ndwedwe Plaaslike Munisipaliteit|Ndwedwe]]
| list3 = [[Glendale Heights]] • [[Ndwedwe]] • [[Ozwathini]]
| group4 = [[Maphumulo Plaaslike Munisipaliteit|Maphumulo]]
| list4 = [[Maphumulo]]
}}
|DC14 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Joe Gqabi-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ukhahlamba highlighted (2011).svg|150x150px|center|Joe Gqabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Barkly-Oos]]'''
| group1 = [[Elundini Plaaslike Munisipaliteit|Elundini]]
| list1 = [[Maclear]] • [[Mount Fletcher]] • [[Ugie]]
| group2 = [[Senqu Plaaslike Munisipaliteit|Senqu]]
| list2 = [[Barkly-Oos]] • [[Herschel]] • [[Khwezinaledi]] • [[Lady Grey]] • [[Rhodes, Oos-Kaap|Rhodes]] • [[Rossouw, Oos-Kaap|Rossouw]] • [[Sterkspruit]] • [[Steve Tshwete, Lady Grey|Steve Tshwete]] • [[Zakhele]]
| group3 = [[Walter Sisulu Plaaslike Munisipaliteit|Walter Sisulu]]
| list3 = [[Aliwal-Noord]] • [[Burgersdorp]] • [[Jamestown, Oos-Kaap|Jamestown]] • [[Oviston]] • [[Steynsburg]] • [[Teebus]] • [[Venterstad]]
}}
|DC45 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[John Taolo Gaetsewe-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with John Taolo Gaetsewe highlighted (2011).svg|150x150px|center|John Taolo Gaetsewe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kuruman|Kuruman]]'''
| group1 = [[Joe Morolong Plaaslike Munisipaliteit|Joe Morolong]]
| list1 = [[Cassel]] • [[Dithakong]] • [[Heuningvlei]] • [[Hotazel]] • [[Van Zylsrus]]
| group2 = [[Ga-Segonyana Plaaslike Munisipaliteit|Ga-Segonyana]]
| list2 = [[Bankhara]] • [[Gamopedi]] • [[Ga-Ntatelang]] • [[Havard, Noord-Kaap|Havard]] • [[Kuruman]] • [[Magobe]] • [[Maheane]] • [[Mamoratwe]] • [[Maruping]] • [[Mothibistad]] • [[Ntsweng]] • [[Phakane]] • [[Sedibeng, Noord-Kaap|Sedibeng]] • [[Seodin]]
| group3 = [[Gamagara Plaaslike Munisipaliteit|Gamagara]]
| list3 = [[Dibeng]] • [[Dingleton|Dingleton (''voorheen'' Sishen)]] • [[Kathu]] • [[Olifantshoek]]
}}
|DC2 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cape Winelands highlighted (2011).svg|150x150px|center|Kaapse Wynlande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Stellenbosch]]'''
| group1 = [[Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit |Witzenberg]]
| list1 = [[Bella Vista]] • [[Ceres]] • [[Dwarsrivier]] • [[eNduli]] • [[Montana, Witzenberg|Montana]] • [[Op-die-Berg]] • [[Pine Valley, Witzenberg|Pine Valley]] • [[Prince Alfred Hamlet]] • [[Tulbagh]] • [[Wolseley]]
| group2 = [[Drakenstein Plaaslike Munisipaliteit |Drakenstein]]
| list2 = [[Gouda, Wes-Kaap|Gouda]] • [[Paarl]] • [[Saron]] • [[Simondium]] • [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]]
| group3 = [[Stellenbosch Plaaslike Munisipaliteit|Stellenbosch]]
| list3 = [[Franschhoek]] • [[Groendal]] • [[Jamestown, Wes-Kaap|Jamestown]] • [[Kayamandi]] • [[Klapmuts]] • [[Kylemore]] • [[Langrug]] • [[Languedoc, Wes-Kaap|Languedoc]] • [[Pniel]] • [[Robertsvlei]] • [[Rozendal]] • [[Stellenbosch]] • [[Wemmershoek]]
| group4 = [[Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit|Breedevallei]]
| list4 = [[De Doorns]] • [[Rawsonville]] • [[Touwsrivier]] • [[Worcester]]
| group5 = [[Langeberg Plaaslike Munisipaliteit|Langeberg]]
| list5 = [[Ashton]] • [[Bonnievale]] • [[McGregor]] • [[Montagu]] • [[Robertson]]
}}
|DC28 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThungulu highlighted (2011).svg|150x150px|center|King Cetshwayo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Richardsbaai]]'''
| group1 = [[uMhlathuze Plaaslike Munisipaliteit|uMhlathuze]]
| list1 = [[eSikhawini]] • [[Empangeni]] • [[Felixton]] • [[Richardsbaai]]
| group2 = [[uMlalazi Plaaslike Munisipaliteit|uMlalazi]]
| list2 = [[aMatikulu]] • [[Eshowe]] • [[Gingindlovu]] • [[Mbongolwane]] • [[Mtunzini]]
| group3 = [[Nkandla Plaaslike Munisipaliteit|Nkandla]]
| list3 = [[Nkandla]]
| group4 = [[uMfolozi Plaaslike Munisipaliteit|uMfolozi]]
| list4 = [[KwaMbonambi]]
| group5 = [[Ntambanana Plaaslike Munisipaliteit|Ntambanana]]
| list5 = [[Bhucanana]]
| group6 = [[Mthonjaneni Plaaslike Munisipaliteit|Mthonjaneni]]
| list6 = [[Melmoth]]
}}
|DC18 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Lejweleputswa-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Lejweleputswa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Lejweleputswa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Welkom]]'''
| group1 = [[Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit|Masilonyana]]
| list1 = [[Brandfort]] • [[Ikgomotseng]] • [[Majemasweu]] • [[Makeleketle]] • [[Masilo]] • [[Soutpan]] • [[Theunissen]] • [[Tshepong]] • [[Verkeerdevlei]] • [[Winburg]]
| group2 = [[Tokologo Plaaslike Munisipaliteit|Tokologo]]
| list2 = [[Boshof]] • [[Dealesville]] • [[Hertzogville]] • [[Malebogo]] • [[Seretse]]
| group3 = [[Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit|Tswelopele]]
| list3 = [[Bultfontein]] • [[Hoopstad]] • [[Phahameng, Tswelopele|Phahameng]] • [[Tikwana]]
| group4 = [[Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit|Matjhabeng]]
| list4 = [[Allanridge]] • [[Bronville]] • [[Hani Park]] • [[Hennenman]] • [[Kutloanong]] • [[Meloding]] • [[Mmamahabane]] • [[Odendaalsrus]] • [[Phathakahle]] • [[Phomolong]] • [[Riebeeckstad]] • [[Thabong]] • [[Tswelangpele]] • [[Ventersburg]] • [[Virginia]] • [[Welkom]] • [[Whites]]
| group5 = [[Nala Plaaslike Munisipaliteit|Nala]]
| list5 = [[Balkfontein]] • [[Bothaville]] • [[Kgotsong]] • [[Monyakeng]] • [[Wesselsbron]]
}}
|MAN = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mangaung highlighted (2011).svg|75x75px|center|Mangaung within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bloemfontein]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bainsvlei]] • [[Bloemfontein]] • [[Botshabelo]] • [[Maselspoort]] • [[Thaba Nchu]] • [[Westminster]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Bloemfontein]]
| list2 = [[Arboretum, Bloemfontein|Arboretum]] • [[Ashbury, Bloemfontein|Ashbury]] • [[Baysvalley, Bloemfontein|Baysvalley]] • [[Bayswater, Bloemfontein|Bayswater]] • [[Bloemside]] • [[Brandwag, Bloemfontein|Brandwag]] • [[Dan Pienaar, Bloemfontein|Dan Pienaar]] • [[Ehrlichpark, Bloemfontein|Ehrlichpark]] • [[Fauna, Bloemfontein|Fauna]] • [[Fichardtpark]] • [[Fleurdal]] • [[Gardeniapark]] • [[Generaal De Wet, Bloemfontein|Generaal De Wet]] • [[Grasslands, Bloemfontein|Grasslands]] • [[Grootvlei-gevangenis]] • [[Heuwelsig, Bloemfontein|Heuwelsig]] • [[Hospitaalpark]] • [[Langenhovenpark]] • [[Lourierpark]] • [[Bloemfontein Lughawe|Lughawe]] • [[Navalsig]] • [[Noordhoek, Bloemfontein|Noordhoek]] • [[Pellissier, Bloemfontein|Pellissier]] • [[Rodenbeck]] • [[Bloemfontein Sentraal|Sentraal]] • [[Uitsig, Bloemfontein|Uitsig]] • [[Universitas, Bloemfontein|Universitas]] • [[Westdene, Bloemfontein|Westdene]] • [[Wilgehof, Bloemfontein|Wilgehof]] • [[Willows, Bloemfontein|Willows]]
}}
|DC33 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mopani-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mopani highlighted (2011).svg|75x75px|South Africa Districts showing Mopani]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Giyani]]'''
| group1 = [[Ba-Phalaborwa Plaaslike Munisipaliteit|Ba-Phalaborwa]]
| list1 = [[Ben Farm]] • [[Ga-Mashishimale]] • [[Ga-Selwana]] • [[Gravelotte]] • [[Humulani]] • [[Leydsdorp]] • [[Lulekani]] • [[Mahale]] • [[Majeje]] • [[Makhushane]] • [[Maseke]] • [[Murchison, Limpopo|Murchison]] • [[Namakgale]] • [[Nondweni]] • [[Phalaborwa]] • [[Priska-Majeje]] • [[Vuyelani]]
| group2 = [[Groter Giyani Plaaslike Munisipaliteit|Groter Giyani]]
| list2 = [[Blinkwater, Limpopo|Blinkwater]] • [[Ghandlanani]] • [[Giyani]] • [[Hlopekani]] • [[KaDizingidzingi]] • [[KaDzumeri]] • [[KaGaula]] • [[KaHomu]] • [[KaMakhuva]] • [[KaMakosha]] • [[KaMapayeni]] • [[KaMininginisi]] • [[KaMpakani]] • [[KaNdengeza]] • [[KaNghalalume]] • [[KaNgove]] • [[KaNhlaneki]] • [[KaNkomo]] • [[KaNwadzekudzeku]] • [[KaNwamakena]] • [[KaSabulane]] • [[KaSiandana]] • [[KaSikhunyane]] • [[KaXikukwani]] • [[Mageva]] • [[Muyexe]] • [[Namenwamarhanga]] • [[Shimange]] • [[Shivulani]] • [[Sifasonke]] • [[Skhiming]] • [[Thomo]] • [[Xawela]] • [[Ximausa]]
| group3 = [[Groter Letaba Plaaslike Munisipaliteit|Groter Letaba]]
| list3 = [[Bellevue, Limpopo|Bellevue]] • [[Buqa]] • [[Ga-Abele]] • [[Ga-Femane]] • [[Ga-Kgapane]] • [[GaMaphale]] • [[GaNtata]] • [[GaPhooko]] • [[GaRamaroka]] • [[Klipkraal]] • [[Lebaka]] • [[Lehlareng]] • [[Lemondokop]] • [[Modjadji Hoofkraal]] • [[Modjadjiskloof]] • [[Mokgoba]] • [[Mokwasele]] • [[Mooketsi]] • [[Phongololo]] • [[Rotterdam, Limpopo|Rotterdam]]
| group4 = [[Groter Tzaneen Plaaslike Munisipaliteit|Groter Tzaneen]]
| list4 = [[Bordeaux, Limpopo|Bordeaux]] • [[Burgersdorp, Limpopo|Burgersdorp]] • [[Dan]] • [[Dwarsfontein]] • [[Ga-Kubjana]] • [[Ga-Matipane]] • [[Ga-Mookgo]] • [[Gabaza]] • [[Ga-Mokgwathi]] • [[Ga-Rakoma]] • [[Ga-Wally]] • [[Haenertsburg]] • [[Jokong]] • [[Joppie]] • [[Julesburg]] • [[Khujwana]] • [[Lenyenye]] • [[Letsitele]] • [[Longvalley]] • [[Maake]] • [[Mafarana]] • [[Magoboya]] • [[Makudibung]] • [[Mandlhakazi]] • [[Mariron]] • [[Mariveni]] • [[Mavele]] • [[Mawa]] • [[Miragoma]] • [[Mohlaba]] • [[Nkowankowa]] • [[Politsi]] • [[Ritakop]] • [[Sangoma, Limpopo|Sangoma]] • [[Shiluvane]] • [[Tzaneen]] • [[Xihoko]]
| group5 = [[Maruleng Plaaslike Munisipaliteit|Maruleng]]
| list5 = [[Balloon, Limpopo|Balloon]] • [[Bismark, Limpopo|Bismark]] • [[Butchwana]] • [[Calais, Limpopo|Calais]] • [[Enable, Limpopo|Enable]] • [[Finale, Limpopo|Finale]] • [[Hlohlokwe]] • [[Hoedspruit]] • [[Kampersrus]] • [[Kanana, Maruleng|Kanana]] • [[Lorraine, Limpopo|Lorraine]] • [[Madeira, Limpopo|Madeira]] • [[Mabins]] • [[Makgaung]] • [[Mametja]] • [[Mathlomelong]] • [[Metz, Limpopo|Metz]] • [[Moetladimo]] • [[Molalane]] • [[Ofcolaco]] • [[Sadawa]] • [[Sandton, Limpopo|Sandton]] • [[Sefikeng]] • [[Shikwane]] • [[Sofaya]] • [[The Oaks, Limpopo|The Oaks]] • [[The Willows, Limpopo|The Willows]] • [[Turkey, Limpopo|Turkey]] • [[Worcester, Limpopo|Worcester]]
}}
|DC6 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Namakwa-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Namakwa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Namakwa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]'''
| group1 = [[Hantam Plaaslike Munisipaliteit|Hantam]]
| list1 = [[Brandvlei]] • [[Calvinia]] • [[Loeriesfontein]] • [[Nieuwoudtville]]
| group2 = [[Kamiesberg Plaaslike Munisipaliteit|Kamiesberg]]
| list2 = [[Garies]] • [[Hondeklipbaai]] • [[Kamassies]] • [[Kamieskroon]] • [[Karkams]] • [[Kheis]] • [[Koingnaas]] • [[Kotzesrus]] • [[Leliefontein]] • [[Soebatsfontein]] • [[Spoegrivier]]
| group3 = [[Karoo Hoogland Plaaslike Munisipaliteit|Karoo Hoogland]]
| list3 = [[Fraserburg]] • [[Sutherland]] • [[Williston, Noord-Kaap|Williston]]
| group4 = [[Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit|Khâi-Ma]]
| list4 = [[Aggeneys]] • [[Onseepkans]] • [[Pella]] • [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]
| group5 = [[Nama Khoi Plaaslike Munisipaliteit|Nama Khoi]]
| list5 = [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]] • [[Concordia]] • [[Goodhouse]] • [[Grootmis]] • [[Henkries]] • [[Kleinsee]] • [[Komaggas]] • [[Nababeep]] • [[Okiep]] • [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] • [[Steinkopf]] • [[Vioolsdrif]]
| group6 = [[Richtersveld Plaaslike Munisipaliteit|Richtersveld]]
| list6 = [[Alexanderbaai]] • [[Eksteenfontein]] • [[Kuboes]] • [[Lekkersing]] • [[Port Nolloth]] • [[Sanddrif]]
}}
|NMA = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nelson Mandelabaai Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nelson Mandela Bay highlighted (2011).svg|100x100px|center|Nelson Mandelabaai within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Elizabeth]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Beachview, Oos-Kaap|Beachview]] • [[Bethelsdorp]] • [[Blue Horizon Bay]] • [[Colchester, Oos-Kaap|Colchester]] • [[Despatch]] • [[iBhayi]] • [[KwaNobuhle]] • [[Motherwell]] • [[New Brighton, Oos-Kaap|New Brighton]] • [[Port Elizabeth]] • [[Redhouse, Oos-Kaap|Redhouse]] • [[Seaview, Oos-Kaap|Seaview]] • [[Skoenmakerskop]] • [[Somerstrand]] • [[Swartkops]] • [[Uitenhage]] • [[Van Stadensriviermond]] • [[Woodridge, Oos-Kaap|Woodridge]]
}}
|DC38 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ngaka Modiri Molema highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ngaka Modiri Molema District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mahikeng]]'''
| group1 = [[Ratlou Plaaslike Munisipaliteit|Ratlou]]
| list1 = [[Kraaipan]] • [[Setlagole]]
| group2 = [[Tswaing Plaaslike Munisipaliteit|Tswaing]]
| list2 = [[Delareyville]] • [[Ganalaagte]] • [[Geysdorp]] • [[Ottosdal]] • [[Sannieshof]] • [[Springbokfontein, Noordwes|Springbokfontein]]
| group3 = [[Mahikeng Plaaslike Munisipaliteit|Mahikeng]]
| list3 = [[Goedgevonden B]] • [[Mahikeng]] • [[Mmabatho]] • [[Ottoshoop]] • [[Ramatlabama]] • [[Rooigrond]] • [[Slurry]] • [[Tsetse, Noordwes|Tsetse]]
| group4 = [[Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteit|Ditsobotla]]
| list4 = [[Bakerville]] • [[Biesiesvlei]] • [[Coligny]] • [[Itsoseng]] • [[Lichtenburg]]
| group5 = [[Ramotshere Moiloa Plaaslike Munisipaliteit|Ramotshere Moiloa]]
| list5 = [[Dinokana]] • [[Doornlaagte, Noordwes|Doornlaagte]] • [[Driefontein, Noordwes|Driefontein]] • [[Groot Marico]] • [[Jacobsdal, Noordwes|Jacobsdal]] • [[Leeufontein]] • [[Lehurutshe]] • [[Motswedi]] • [[Pachsdraai]] • [[Rietpan]] • [[Skilpadshek]] • [[Supingstad]] • [[Zeerust]]
}}
|DC31 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nkangala-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nkangala highlighted (2011).svg|150x150px|center|Nkangala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]'''
| group1 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Mpumalanga|Emalahleni]]
| list1 = [[Balmoral]] • [[Klarinet, Emalahleni|Klarinet]] • [[Kriel]] • [[KwaGuqa]] • [[Ogies]] • [[Witbank]]
| group2 = {{nowrap|[[Steve Tshwete Plaaslike Munisipaliteit|Steve Tshwete]]}}
| list2 = [[Botshabelo, Mpumalanga|Botshabelo]] • [[Hendrina]] • [[Mhluzi]] • [[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]
| group3 = [[Emakhazeni Plaaslike Munisipaliteit|Emakhazeni]]
| list3 = [[Belfast, Mpumalanga|Belfast]] • [[Dalmanutha]] • [[Dullstroom]] • [[Machadodorp]] • [[Vlakfontein, Mpumalanga|Vlakfontein]] • [[Waterval Boven]] • [[Waterval Onder]]
| group4 = [[Thembisile Hani Plaaslike Munisipaliteit|Thembisile Hani]]
| list4 = [[Boekenhouthoek]] • [[Klipfontein, Mpumalanga|Klipfontein]] • [[KwaMhlanga]] • [[Kwaggafontein]] • [[Loopspruit]] • [[Mathys Zyn Loop]] • [[Wolvenkop]]
| group5 = [[Dr. J.S. Moroka Plaaslike Munisipaliteit|Dr. J.S. Moroka]]
| list5 = [[Allemansdrift]] • [[Greenside, Mpumalanga|Greenside]] • [[Kameelrivier (dorp)|Kameelrivier]] • [[Mapoch (dorp)|Mapoch]] • [[Mbibana]] • [[Pankop]] • [[Siyabuswa]] • [[Toitskraal]] • [[Vaalbank]] • [[Vrieskraal]] • [[Wolwekraal]]
| group6 = [[Victor Khanye Plaaslike Munisipaliteit|Victor Khanye]]
| list6 = [[Delmas]] • [[Eloff]] • [[Rietkol]] • [[Sundra]]
}}
|DC15 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[O.R. Tambo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with OR Tambo highlighted (2011).svg|150x150px|center|OR Tambo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mthatha]]'''
| group1 = [[Ngquza Hill Plaaslike Munisipaliteit|Ngquza Hill]]
| list1 = [[Flagstaff]] • [[Lusikisiki]]
| group2 = [[Port St Johns Plaaslike Munisipaliteit|Port St Johns]]
| list2 = [[Port St. Johns]]
| group3 = [[Nyandeni Plaaslike Munisipaliteit|Nyandeni]]
| list3 = [[Buntingville]] • [[Canzibe]] • [[Libode]] • [[Ngqeleni]] • [[Nomcamba]]
| group4 = [[Mhlontlo Plaaslike Munisipaliteit|Mhlontlo]]
| list4 = [[Qumbu]] • [[Tsolo]]
| group5 = {{nowrap|[[Koning Sabata Dalindyebo Plaaslike Munisipaliteit|Koning Sabata Dalindyebo]]}}
| list5 = [[Koffiebaai]] • [[Mqanduli]] • [[Mthatha]] • [[Mvezo]] • [[Qunu]]
}}
|DC3 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Overberg-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Overberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Overberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bredasdorp]]'''
| group1 = [[Kaap Agulhas Plaaslike Munisipaliteit|Kaap Agulhas]]
| list1 = [[Arniston]] • [[Bredasdorp]] • [[Elim, Wes-Kaap|Elim]] • [[Hotagterklip]] • [[L'Agulhas]] • [[Napier, Wes-Kaap|Napier]] • [[Protem]] • [[Skipskop]] • [[Struisbaai]] • [[Suiderstrand]]
| group2 = [[Overstrand Plaaslike Munisipaliteit|Overstrand]]
| list2 = [[Baardskeerdersbos]] • [[Bettysbaai]] • [[Birkenhead, Wes-Kaap|Birkenhead]] • [[De Kelders]] • [[Fisherhaven]] • [[Franskraalstrand]] • [[Gansbaai]] • [[Hawston]] • [[Hermanus]] • [[Kleinbaai]] • [[Kleinmond]] • [[Mount Pleasant]] • [[Onrusrivier]] • [[Pearly Beach]] • [[Pringlebaai]] • [[Rooi-els, Wes-Kaap|Rooi-els]] • [[Sandbaai]] • [[Stanford]] • [[Van Dyksbaai]] • [[Vermont, Wes-Kaap|Vermont]] • [[Voëlklip]] • [[Wolvengat]] • [[Zwelihle]]
| group3 = [[Swellendam Plaaslike Munisipaliteit|Swellendam]]
| list3 = [[Barrydale]] • [[Infanta]] • [[Malgas]] • [[Stormsvlei]] • [[Suurbraak]] • [[Swellendam]]
| group4 = [[Theewaterskloof Plaaslike Munisipaliteit|Theewaterskloof]]
| list4 = [[Botrivier]] • [[Caledon]] • [[Dennehof]] • [[Genadendal]] • [[Grabouw]] • [[Greyton]] • [[Riviersonderend]] • [[Villiersdorp]]
}}
|DC7 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Pixley ka Seme-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Pixley ka Seme highlighted (2011).svg|150x150px|center|Pixley ka Seme District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[De Aar]]'''
| group1 = [[Emthanjeni Plaaslike Munisipaliteit|Emthanjeni]]
| list1 = [[Britstown]] • [[De Aar]] • [[Deelfontein]] • [[Hanover]]
| group2 = [[Kareeberg Plaaslike Munisipaliteit|Kareeberg]]
| list2 = [[Carnarvon]] • [[Vanwyksvlei]] • [[Vosburg]]
| group3 = [[Orania Verteenwoordigende Raad|Orania]]
| list3 = [[Orania]]
| group4 = [[Renosterberg Plaaslike Munisipaliteit|Renosterberg]]
| list4 = [[Petrusville]] • [[Philipstown]] • [[Vanderkloof]]
| group5 = [[Siyancuma Plaaslike Munisipaliteit|Siyancuma]]
| list5 = [[Campbell]] • [[Douglas, Noord-Kaap|Douglas]] • [[Griekwastad]] • [[Plooysburg]] • [[Schmidtsdrif]]
| group6 = [[Siyathemba Plaaslike Munisipaliteit|Siyathemba]]
| list6 = [[Marydale]] • [[Niekerkshoop]] • [[Prieska]]
| group7 = [[Thembelihle Plaaslike Munisipaliteit|Thembelihle]]
| list7 = [[Hopetown]] • [[Strydenburg]]
| group8 = [[Ubuntu Plaaslike Munisipaliteit|Ubuntu]]
| list8 = [[Hutchinson]] • [[Loxton]] • [[Merriman]] • [[Richmond, Noord-Kaap|Richmond]] • [[Victoria-Wes]]
| group9 = [[Umsobomvu Plaaslike Munisipaliteit|Umsobomvu]]
| list9 = [[Colesberg]] • [[Norvalspont]] • [[Noupoort]]
}}
|DC10 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sarah Baartman-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cacadu highlighted (2011).svg|150x150px|center]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Gqeberha]]'''
| group1 = [[Bloukraanroete Plaaslike Munisipaliteit|Bloukraanroete]]
| list1 = [[Kookhuis]] • [[Pearston]] • [[Somerset-Oos]]
| group2 = [[Dr Beyers Naudé Plaaslike Munisipaliteit|Dr Beyers Naudé]]
| list2 = [[Aberdeen, Oos-Kaap|Aberdeen]] • [[Adendorp]] • [[Graaff-Reinet]] • [[Jansenville]] • [[Kendrew]] • [[Klipplaat]] • [[Nieu-Bethesda]] • [[Rietbron]] • [[Steytlerville]] • [[Willowmore]]
| group3 = [[Kouga Plaaslike Munisipaliteit|Kouga]]
| list3 = [[Astonbaai]] • [[Gamtoosmond]] • [[Hankey]] • [[Humansdorp]] • [[Jeffreysbaai]] • [[Kaap St Francis]] • [[Kruisfontein]] • [[Loerie]] • [[Oesterbaai]] • [[Paradysstrand]] • [[Patensie]] • [[St. Francisbaai]] • [[Thornhill, Kouga|Thornhill]]
| group4 = [[Kou-Kamma Plaaslike Munisipaliteit|Kou-Kamma]]
| list4 = [[Clarkson]] • [[Coldstream]] • [[Joubertina]] • [[Kareedouw]] • [[Krakeelrivier]] • [[Louterwater]] • [[Misgund]] • [[Stormsrivier, Oos-Kaap|Stormsrivier]] • [[Thornham]] • [[Tweeriviere]]
| group5 = [[Makana Plaaslike Munisipaliteit|Makana]]
| list5 = [[Alicedale]] • [[Grahamstad]] • [[Riebeek-Oos]] • [[Salem, Oos-Kaap|Salem]]
| group6 = [[Ndlambe Plaaslike Munisipaliteit|Ndlambe]]
| list6 = [[Alexandria, Oos-Kaap|Alexandria]] • [[Bathurst, Oos-Kaap|Bathurst]] • [[Boesmansriviermond]] • [[Boknesstrand]] • [[Cannon Rocks]] • [[Kasouga]] • [[Kenton-on-Sea]] • [[Port Alfred]]
| group7 = [[Sondagsriviervallei Plaaslike Munisipaliteit|Sondagsriviervallei]]
| list7 = [[Addo]] • [[Bontrug]] • [[Enon, Oos-Kaap|Enon]] • [[Kirkwood]] • [[KwaZenzele]] • [[Nomathamasanqa]] • [[Paterson]]
}}
|DC42 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sedibeng-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sedibeng highlighted (2011).svg|100x100px|center|Sedibeng within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vereeniging]]'''
| group1 = [[Emfuleni Plaaslike Munisipaliteit|Emfuleni]]
| list1 = [[Boipatong]] • [[Bophelong]] • [[Evaton]] • [[Sebokeng]] • [[Sharpeville]] • [[Vanderbijlpark]] • [[Vereeniging]]
| group2 = [[Lesedi Plaaslike Munisipaliteit|Lesedi]]
| list2 = [[Devon, Gauteng|Devon]] • [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] • [[Ratanda]]
| group3 = [[Midvaal Plaaslike Munisipaliteit|Midvaal]]
| list3 = [[Henley on Klip]] • [[Meyerton]] • [[Randvaal]] • [[Risiville]] • [[Vaal Marina]] • [[Walkerville]]
}}
|DC47 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sekhukhune-distriksmunisipaliteit]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sekhukhune highlighted (2011).svg|150x150px|center|Sekhukhune District within South Africa]]
| state = autocollapse
| above = Setel: '''[[Groblersdal]]'''
| group1 = [[Elias Motsoaledi Plaaslike Munisipaliteit|Elias Motsoaledi]]
| list1 = [[Dennilton]] • [[Elandsdoorn]] • [[Frisgewaght, Elias Motsoaledi|Frisgewaght]] • [[Groblersdal]] • [[Keerom, Elias Motsoaledi|Keerom]] • [[Kgobokwane]] • [[Kikvorschfontein]] • [[Laersdrif]] • [[Roossenekal]] • [[Saaiplaas, Limpopo|Saaiplaas]] • [[Sterkfontein, Limpopo|Sterkfontein]] • [[Tafelkop]] • [[Tonteldoos, Limpopo|Tonteldoos]] • [[Waalkraal]] • [[Witfontein, Limpopo|Witfontein]]
| group2 = [[Ephraim Mogale Plaaslike Munisipaliteit|Ephraim Mogale]]
| list2 = [[Elandskraal]] • [[Kromdraai, Limpopo|Kromdraai]] • [[Marble Hall]]
| group3 = [[Fetakgomo Tubatse Plaaslike Munisipaliteit|Fetakgomo Tubatse]]
| list3 = [[Apel, Limpopo|Apel]] • [[Apiesdoring, Limpopo|Apiesdoring]] • [[Bogalatladi]] • [[Burgersfort]] • [[Driekop]] • [[Ga-Riba]] • [[GaRadingwana]] • [[GaSelepe]] • [[Mashung]] • [[Mecklenburg, Limpopo|Mecklenburg]] • [[Mogodumo]] • [[Moshate, Fetakgomo|Moshate]] • [[Mphanama]] • [[Ohrigstad]] • [[Penge]] • [[Praktiseer]] • [[Sefeteng B]] • [[Steelpoort]] • [[Strydkraal]] • [[Tsimeng]] • [[Tiekiedraai, Fetakgomo|Tiekiedraai]]
| group4 = [[Makhuduthamaga Plaaslike Munisipaliteit|Makhuduthamaga]]
| list4 = [[Center, Makhuduthamaga|Center]] • [[Dihlabeng]] • [[Diphagane]] • [[Diplaseng]] • [[Flaka]] • [[Ga-Machacha]] • [[GaMampane]] • [[GaMaroshi]] • [[Ga Masemola]] • [[GaMashabela]] • [[GaMohlala]] • [[GaMoloi]] • [[GaMolopane]] • [[GaMoretsela]] • [[Ga-Mosehla]] • [[GaSeopela]] • [[Ga-Tisana]] • [[Glen Cowie]] • [[Hlalanikahle]] • [[Jane Furse]] • [[Katlegong, Sekhukhune|Katlegong]] • [[Kgolane]] • [[Kolokotela]] • [[Kotsiri]] • [[Kutupu]] • [[Lebejane]] • [[Lehlakong]] • [[Lekgwareng]] • [[Lekwageng]] • [[Mabintwane]] • [[Mabopane, Sekhukhune|Mabopane]] • [[Madibaneng]] • [[Magneetshoogte]] • [[Magnetite, Sekhukhune|Magnetite]] • [[Magoreng]] • [[Mahabaneng]] • [[Mahlakole]] • [[Maila Modiketsi]] • [[Mailasegolo]] • [[Makapa]] • [[Makhutso]] • [[Malaka]] • [[Mamatsikili]] • [[Manganeng]] • [[Manyeleti, Sekhukhune|Manyeleti]] • [[Maretlwaneng]] • [[Marulaneng]] • [[Masateng]] • [[Masehlaneng]] • [[Mashegwane]] • [[Mashishing, Sekhukhune|Mashishing]] • [[Maswiakae]] • [[Mathibe]] • [[Mathibeng]] • [[Matlakatle]] • [[Matolokwale]] • [[Matsoke]] • [[Mmakoshala]] • [[Mogalabi]] • [[Mogashoa]] • [[Mogorwane]] • [[Mohlarekoma]] • [[Mokadi]] • [[Mokwete]] • [[Molelema]] • [[Molodi]] • [[Moraledi]] • [[Mosate]] • [[Nebo, Sekhukhune|Nebo]] • [[Ngwaritsi]] • [[Patantshwane]] • [[Phatametsane]] • [[Phokoane]] • [[Riverside, Sekhukhune|Riverside]] • [[Serageng]] • [[Schoonoord]] • [[Stocking, Sekhukhune|Stocking]] • [[Takataka]] • [[Thabampje Ga Sefoka]] • [[Thabaneng]] • [[Thoto]] • [[Tsatane]] • [[Tshehlwaneng]] • [[Tshesane]] • [[Tswatago]]
}}
|DC5 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Central Karoo highlighted (2011).svg|150x150px|center|Central Karoo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Beaufort-Wes]]'''
| group1 = [[Laingsburg Plaaslike Munisipaliteit|Laingsburg]]
| list1 = [[Laingsburg]] • [[Matjiesfontein]] • [[Prins Albertweg]]
| group2 = [[Prins Albert Plaaslike Munisipaliteit|Prins Albert]]
| list2 = [[Klaarstroom]] • [[Leeu-Gamka]] • [[Prins Albert]]
| group3 = [[Beaufort-Wes Plaaslike Munisipaliteit|Beaufort-Wes]]
| list3 = [[Beaufort-Wes]] • [[Merweville]] • [[Murraysburg]] • [[Nelspoort]]
}}
|DC19 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Thabo Mofutsanyana highlighted (2011).svg|150x150px|center|Thabo Mofutsanyana District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Phuthaditjhaba]]'''
| group1 = [[Setsoto Plaaslike Munisipaliteit|Setsoto]]
| list1 = [[Clocolan]] • [[Ficksburg]] • [[Marquard]] • [[Senekal]]
| group2 = [[Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit|Dihlabeng]]
| list2 = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] • [[Clarens, Vrystaat|Clarens]] • [[Fouriesburg]] • [[Paul Roux]] • [[Rosendal]]
| group3 = [[Nketoana Plaaslike Munisipaliteit|Nketoana]]
| list3 = [[Arlington, Vrystaat|Arlington]] • [[Leratswana]] • [[Lindley, Vrystaat|Lindley]] • [[Petrus Steyn]] • [[Reitz]]
| group4 = [[Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit|Maluti-a-Phofung]]
| list4 = [[Aberfeldy]] • [[Harrismith]] • [[Kestell]] • [[Makwane]] • [[Phahameng, Maluti-a-Phofung|Phahameng]] • [[Phuthaditjhaba]] • [[Swinburne]] • [[Tlholong]] • [[Tseki]]
| group5 = [[Phumelela Plaaslike Munisipaliteit|Phumelela]]
| list5 = [[Memel, Vrystaat|Memel]] • [[Verkykerskop]] • [[Vrede, Vrystaat|Vrede]] • [[Warden]]
| group6 = [[Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit|Mantsopa]]
| list6 = [[Excelsior, Vrystaat|Excelsior]] • [[Hobhouse]] • [[Ladybrand]] • [[Marseilles, Vrystaat|Marseilles]] • [[Thaba Phatswa]] • [[Tweespruit]]
}}
|TSH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Tshwane highlighted (2011).svg|75x75px|center|City of Tshwane within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pretoria]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bronkhorstspruit]] • [[Centurion]] • [[Cullinan]] • [[Ekangala]] • [[Ga-Rankuwa]] • [[Hammanskraal]] • [[Kleinfontein]] • [[Mabopane]] • [[Mamelodi]] • [[Nuwe Eersterus]] • [[Onderstepoort, Gauteng|Onderstepoort]] • [[Onverwacht, Gauteng|Onverwacht]] • [[Pretoria]] • [[Rayton]] • [[Refilwe]] • [[Rosslyn]] • [[Saulsville]] • [[Soshanguve]] • [[Temba]] • [[Wallmannsthal]] • [[Zithobeni]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Centurion]]
| list2 = [[Amberfield]] • [[Blue Valley Gholflandgoed|Blue Valley]] • [[Brookelands Lewenstyllandgoed|Brookelands Lewenstyl]] • [[Bronberrick]] • [[Claudius, Pretoria |Claudius]] • [[Clubview]] • [[Cornwall Hill]] • [[Doringkloof]] • [[Eco-Park Estate]] • [[Eldo Glen]] • [[Eldoraigne]] • [[Erasmia]] • [[Hennopspark]] • [[Heuweloord]] • [[Heuwelsig Landgoed]] • [[Highveld]] • [[Irene]] • [[Kloofsig]] • [[Laudium]] • [[Lyttelton]] • [[Olievenhoutbosch]] • [[Pierre van Ryneveldpark]] • [[Raslouw]] • [[Rooihuiskraal]] • [[Southdowns Irene Country Farm|Southdowns Irene]] • [[Sunderlandrif]] • [[Thatchfield]] • [[The Reeds]] • [[Valhalla]] • [[Wierdapark]] • [[Zwartkop]]
| group3 = Voorstede van<br/>[[Pretoria]]
| list3 = [[Akasia]] • [[Alphen Park]] • [[Amandasig]] • [[Annlin]] • [[Arcadia, Pretoria|Arcadia]] • [[Ashlea Gardens]] • [[Atteridgeville]] • [[Bailey's Muckleneuk]] • [[Booysens, Pretoria|Booysens]] • [[Brooklyn, Pretoria|Brooklyn]] • [[Brummeria]] • [[Capital Park]] • [[Chantelle]] • [[Claremont, Pretoria|Claremont]] • [[Clarina]] • [[Clearwater Flyfishing Estate]] • [[Colbyn]] • [[Constantiapark]] • [[Danville]] • [[Daspoort]] • [[Derdepoortpark]] • [[Die Wilgers]] • [[Doornpoort]] • [[Dorandia]] • [[Eastlynne]] • [[Eastwood]] • [[Eersterust]] • [[Ekklesia]] • [[Elandspoort]] • [[Elarduspark]] • [[Eloffsdal]] • [[Equestria]] • [[Erasmuskloof]] • [[Erasmusrand]] • [[Faerie Glen]] • [[Florauna]] • [[Fortina Landbouhoewes]] • [[Garsfontein]] • [[Gezina, Pretoria|Gezina]] • [[Groenkloof]] • [[Hatfield, Pretoria|Hatfield]] • [[Hazelwood]] • [[Heatherdale Landbouhoewes|Heatherdale LH]] • [[Hermanstad]] • [[Hesteapark]] • [[Hillcrest, Pretoria|Hillcrest]] • [[Hornsoord Landbouhoewes]] • [[Jan Niemand Park]] • [[Kameeldrift]] • [[Karenpark]] • [[Kilnerpark]] • [[Koedoespoort]] • [[Krauseville Hoewes]] • [[Kwaggasrand]] • [[Lady Selborne, Pretoria|Lady Selborne]] • [[La Montagne]] • [[Les Marais]] • [[Lindopark]] • [[Loftus Stadium]] • [[Lotus Gardens]] • [[Lotus Gardens uitb. 2]] • [[Lukasrand]] • [[Lydiana]] • [[Lynnwood]] • [[Lynnwood Glen]] • [[Lynnwood Manor]] • [[Lynnwood Park]] • [[Lynnwoodrif]] • [[Magalieskruin]] • [[Magaliesmoot]] • [[Mamelodi]] • [[Marabastad]] • [[Mayville]] • [[Menlopark, Pretoria|Menlopark]] • [[Menlyn]] • [[Meyerspark]] • [[Montana]] • [[Montana Hoewes]] • [[Montana Park]] • [[Montana Tuine]] • [[Monument Park]] • [[Mooikloof]] • [[Mooikloofrif]] • [[Môregloed]] • [[Moreletapark]] • [[Mountain View, Pretoria|Mountain View]] • [[Muckleneuk]] • [[Murrayfield]] • [[Newlands, Pretoria|Newlands]] • [[Nelmapius]] • [[Nieuw-Muckleneuk]] • [[Ninapark]] • [[Olympus, Pretoria|Olympus]] • [[Orchards, Gauteng|Orchards]] • [[Philip Nelpark]] • [[Pretoria-Noord]] • [[Pretoria-Tuine]] • [[Pretoria-Wes]] • [[Pretoriuspark]] • [[Prinshof]] • [[Proklamasieheuwel]] • [[Queenswood]] • [[Rietfontein, Pretoria|Rietfontein]] • [[Rietondale]] • [[Rietvalleirand]] • [[Riviera, Pretoria|Riviera]] • [[Roseville]] • [[Rosslyn Industrial]] • [[Salvokop]] • [[Shere]] • [[Silver Lakes]] • [[Silver Lakes Gholflandgoed]] • [[Silverton]] • [[Sinoville]] • [[Six Fountains]] • [[Sterrewag, Pretoria|Sterrewag]] • [[Suiderberg, Pretoria|Suiderberg]] • [[Sunnyside, Pretoria|Sunnyside]] • [[Thaba Tshwane]] • [[Theresapark]] • [[The Wilds, Pretoria|The Wilds]] • [[Tileba]] • [[Trevenna, Pretoria|Trevenna]] • [[Val de Grace]] • [[Villieria]] • [[Wapadrand]] • [[Waterkloof]] • [[Waterkloof Glen]] • [[Waterkloofpark]] • [[Waterkloofrif]] • [[Waltloo]] • [[Waverley]] • [[Weavind Park]] • [[Wespark]] • [[Wildebeesthoek SH]] • [[Willow Acres Landgoed]] • [[Willow Glen]] • [[Willow Park Manor]] • [[Wingate Park]] • [[Winternest Landbouhoewes|Winternest LH]] • [[Wonderboom-Suid]] • [[Woodhill]] • [[Woodlands, Pretoria|Woodlands]] • [[Zambezi Country Estate]] • [[Zwavelpoort]]
}}
|DC4 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Tuinroete-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Eden highlighted (2011).svg|150x150px|center|Garden Route District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[George]]'''
| group1 = [[Bitou Plaaslike Munisipaliteit|Bitou]]
| list1 = [[Harkerville]] • [[Keurboomstrand]] • [[Kranshoek]] • [[Kurland]] • [[Nature's Valley]] • [[Plettenbergbaai]] • [[Wittedrif]]
| group2 = [[George Plaaslike Munisipaliteit|George]]
| list2 = [[Avontuur]] • [[De Vlugt]] • [[George]] • [[Haarlem, Wes-Kaap|Haarlem]] • [[Herold]] • [[Heroldsbaai]] • [[Hoekwil]] • [[Pacaltsdorp]] • [[Twee Rivieren]] • [[Uniondale]] • [[Victoriabaai]] • [[Wildernis]]
| group3 = [[Hessequa Plaaslike Munisipaliteit|Hessequa]]
| list3 = [[Albertinia]] • [[Gouritsmond]] • [[Groot-Jongensfontein]] • [[Heidelberg, Wes-Kaap|Heidelberg]] • [[Port Beaufort]] • [[Riversdal]] • [[Slangrivier]] • [[Stilbaai]] • [[Vermaaklikheid]] • [[Witsand]]
| group4 = [[Kannaland Plaaslike Munisipaliteit|Kannaland]]
| list4 = [[Amaliënstein]] • [[Calitzdorp]] • [[Ladismith]] • [[Vanwyksdorp]] • [[Zoar, Wes-Kaap|Zoar]]
| group5 = [[Knysna Plaaslike Munisipaliteit|Knysna]]
| list5 = [[Brenton-on-Sea]] • [[Buffelsbaai]] • [[Karatara]] • [[Knysna]] • [[Rheenendal]] • [[Sedgefield]]
| group6 = [[Mosselbaai Plaaslike Munisipaliteit|Mosselbaai]]
| list6 = [[Boggomsbaai]] • [[Brandwag]] • [[Danabaai]] • [[Friemersheim]] • [[Glentana]] • [[Groot Brakrivier]] • [[Hartenbos]] • [[Herbertsdale]] • [[Klein-Brakrivier]] • [[Mosselbaai]] • [[Vleesbaai]]
| group7 = [[Oudtshoorn Plaaslike Munisipaliteit|Oudtshoorn]]
| list7 = [[De Hoop, Wes-Kaap|De Hoop]] • [[De Rust]] • [[Dysselsdorp]] • [[Matjiesrivier, Tuinroete|Matjiesrivier]] • [[Oudtshoorn]] • [[Volmoed]]
}}
|DC21 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ugu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ugu highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ugu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Shepstone]]'''
| group1 = [[Ray Nkonyeni Plaaslike Munisipaliteit|Ray Nkonyeni]]
| list1 = [[Anerley]] • [[Gamalakhe]] • [[Hibberdene]] • [[iZingolweni]] • [[Mahlabathini]] • [[Marburg]] • [[Margate, KwaZulu-Natal|Margate]] • [[Munster]] • [[Palm Beach]] • [[Port Edward]] • [[Port Shepstone]] • [[Ramsgate, KwaZulu-Natal|Ramsgate]] • [[Shelly Beach]] • [[Southbroom]] • [[St Michael's-on-Sea]] • [[Trafalgar, KwaZulu-Natal|Trafalgar]] • [[Umtentweni]] • [[Umzumbe]] • [[Uvongo]]
| group2 = [[Umzumbe Plaaslike Munisipaliteit|Umzumbe]]
| list2 = [[Mathulini]] • [[St Faith’s]]
| group3 = [[uMuziwabantu Plaaslike Munisipaliteit|uMuziwabantu]]
| list3 = [[Harding]] • [[Weza]]
| group4 = [[Vulamehlo Plaaslike Munisipaliteit|Vulamehlo]]
| list4 = [[Amahwaqa]] • [[Dududu]] • [[Dumisa]] • [[Emahlathini, Ugu|Emahlathini]] • [[Emgangeni]] • [[eMjunundwini]] • [[Itshehlophe]] • [[KaDlangezwa]] • [[Kenterton]] • [[KwaFakazi]] • [[KwaDumisa]] • [[Mapumulo]] • [[Mayfield, KwaZulu-Natal|Mayfield]] • [[Mbulula]] • [[Mdumezulu ]] • [[Mfume]] • [[Mkhumbani]] • [[Mkhunya]] • [[Mqangqala]] • [[Ncazuka]] • [[Ndaya]] • [[Nkwali]] • [[Odidini]] • [[Salaap]] • [[Ungendwa]] • [[Vonguzana]] • [[Wubwini]]
| group5 = [[uMdoni Plaaslike Munisipaliteit|uMdoni]]
| list5 = [[Bazley]] • [[Ifafastrand]] • [[Kelso, KwaZulu-Natal|Kelso]] • [[Mtwalume]] • [[Park Rynie]] • [[Pennington]] • [[Scottburgh]] • [[Sezela]] • [[Umzinto]]
}}
|DC22 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[uMgungundlovu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMgungundlovu highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMgungundlovu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pietermaritzburg]]'''
| group1 = [[uMshwathi Plaaslike Munisipaliteit|uMshwathi]]
| list1 = [[Albert Falls]] • [[Cool Air, KwaZulu-Natal|Cool Air]] • [[Dalton]] • [[New Hanover, KwaZulu-Natal|New Hanover]] • [[Trust Feed]] • [[Wartburg]]
| group2 = [[uMngeni Plaaslike Munisipaliteit|uMngeni]]
| list2 = [[Balgowan, KwaZulu-Natal|Balgowan]] • [[Hilton]] • [[Howick]] • [[Lidgetton]] • [[Leeurivier (dorpie)|Leeurivier]] • [[Merrivale, KwaZulu-Natal|Merrivale]] • [[Mpophomeni]] • [[Nottingham Road]]
| group3 = [[Mpofana Plaaslike Munisipaliteit|Mpofana]]
| list3 = [[Bruntville]] • [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] • [[Rosetta, KwaZulu-Natal|Rosetta]] • [[Townview, Mooirivier]]
| group4 = [[Impendle Plaaslike Munisipaliteit|Impendle]]
| list4 = [[Boston, KwaZulu-Natal|Boston]] • [[Impendle]]
| group5 = [[Msunduzi Plaaslike Munisipaliteit|Msunduzi]]
| list5 = [[Ashburton, KwaZulu-Natal|Ashburton]] • [[Edendale, KwaZulu-Natal|Edendale]] • [[Imbali]] • [[Pietermaritzburg]]
| group6 = [[Mkhambathini Plaaslike Munisipaliteit|Mkhambathini]]
| list6 = [[Camperdown]]
| group7 = [[Richmond Plaaslike Munisipaliteit|Richmond]]
| list7 = [[Hopewell, KwaZulu-Natal|Hopewell]] • [[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]] • [[Thornville]]
}}
|DC27 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Umkhanyakude-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMkhanyakude highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMkhanyakude District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mkuze]]'''
| group1 = [[Groot Vyf Hlabisa Plaaslike Munisipaliteit|Groot Vyf Hlabisa]]
| list1 = [[Amatshamnyama]] • [[Bazaneni]] • [[Dukumbane]] • [[Ezimbondweni]] • [[Giba]] • [[Hlabisa]] • [[Hlambanyathi]] • [[Hluhluwe]] • [[Koqhoqhoqho]] • [[KwaGula]] • [[KwaHlabisa]] • [[KwaMkenkethe]] • [[KwaQunwane]] • [[KwaSeme]] • [[KwaThembeka]] • [[Mabhokisini]] • [[Mabundeni]] • [[Madunjini]] • [[Matshamhlophe]] • [[Matshamnyama ]] • [[Mawuza]] • [[Mgangado]] • [[Mgwaqeni]] • [[Mpembeni]] • [[Mphakathini]] • [[Mphakathini B]] • [[Mthwadlana]] • [[Mzinene]] • [[Nhlawathi]] • [[Ngwenya, KwaZulu-Natal|Ngwenya]] • [[Njiya]] • [[Nkonyamaneni]] • [[Nomcondo]] • [[Nsimane]] • [[Nyathini]] • [[Papasi]] • [[Qomukuphila]] • [[Sikwakwaneni]] • [[Sitezi]] • [[Tanganeni]] • [[Thandanini]] • [[Zibayeni]] • [[Zidonini]]
| group2 = [[Jozini Plaaslike Munisipaliteit|Jozini]]
| list2 = [[Banjana]] • [[Bhambanani]] • [[Bhekindoda]] • [[Bhokweni]] • [[Biva]] • [[Dubulwayo]] • [[eGujini]] • [[Ekhuhlehleni]] • [[eMachobeni]] • [[eManqayini]] • [[Emanyiseni]] • [[Embandleni]] • [[eMombeni]] • [[eMthonjeni]] • [[ePhosheni]] • [[eSiweni ]] • [[eZinhlwathini]] • [[Ezinkunini]] • [[Fakude]] • [[Hlalanathi]] • [[Ingwavuma]] • [[Isihlangwini]] • [[Jozini]] • [[KwaGedle]] • [[KwaJobe]] • [[KwaLiweni]] • [[KwaMakhonyeni]] • [[KwaMangqwashu]] • [[KwaMbuzi]] • [[KwaNonjinjikazi]] • [[Kwaqondile]] • [[Lake View, Jozini|Lake View]] • [[Magugu]] • [[Makane]] • [[Malobeni]] • [[Mangwazane]] • [[Manhlali]] • [[Manyiseni]] • [[Masabe]] • [[Mathenjwa]] • [[Mbondla]] • [[Mhlekazi]] • [[Mjindi]] • [[Mkhanyeni]] • [[Mkhonjeni]] • [[Mkuze]] • [[Mkhuze]] • [[Mlambongwenya]] • [[Mngomezulu]] • [[Mphakathi]] • [[Mpileni]] • [[Mpondwana]] • [[Munywana]] • [[Mziki]] • [[Mzinyoni]] • [[Nambulungwana]] • [[Ndabeni]] • [[Ndumu]] • [[Ngonyameni]] • [[Nhlabezinde]] • [[Nkungwini]] • [[Nkwambane]] • [[Nohhihhi]] • [[Nondabuya]] • [[Ntabayengwe]] • [[Nyawo]] • [[Ohlalwini]] • [[Ophondweni, Jozini]] • [[Oshabeni]] • [[Phapheni]] • [[Pikinini Nyamazane]] • [[Qokolwane]] • [[Shemula]] • [[Sibongile]] • [[Sibonokuhle]] • [[Sihlangwini]] • [[Thembalethu]] • [[Tshaneni]] • [[Ubombo]] • [[Uphande]] • [[Zulwini]]
| group3 = [[Mtubatuba Plaaslike Munisipaliteit|Mtubatuba]]
| list3 = [[DukuDuku]] • [[Ebaswazini]] • [[Enqupheni]] • [[Ensolweni]] • [[Esiyembeni]] • [[Gunjaneni]] • [[Hoho]] • [[KwaMsane]] • [[KwaMthole]] • [[KwaSithole]] • [[Machibini]] • [[Madwaleni, KwaZulu-Natal|Madwaleni]] • [[Makhambane]] • [[Mapheleni]] • [[Mfekayi]] • [[Mhujini]] • [[Mshaya]] • [[Mtubatuba]] • [[Ndombeni]] • [[Nkatha]] • [[Nkolokoto]] • [[Nkombose]] • [[Ntondweni]] • [[Ogengele]] • [[Ophondweni, Mtubatuba]] • [[Phondweni]] • [[Qakwini]] • [[Shikishela]] • [[Somkele]] • [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]].
| group4 = [[uMhlabuyalingana Plaaslike Munisipaliteit|uMhlabuyalingana]]
| list4 = [[Kwangwanase]] • [[Mbazwana]] • [[Mseleni]]
}}
|DC24 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UMzinyathi-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMzinyathi highlighted (2011).svg|150x150px|center|UMzinyathi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Dundee, KwaZulu-Natal|Dundee]]'''
| group1 = [[Endumeni Plaaslike Munisipaliteit|Endumeni]]
| list1 = [[Dundee]] • [[Glencoe]] • [[Talana]] • [[Wasbank]]
| group2 = [[Nquthu Plaaslike Munisipaliteit|Nquthu]]
| list2 = [[Barklieside]] • [[HlathiDlamini]] • [[HlathiNgudulwane]] • [[Luvisi]] • [[Masotsheni]] • [[Mhlungwane A]] • [[Mkhonjane A]] • [[Mkhonjane E]] • [[Mqhedlana]] • [[Ndatshana]] • [[Nquthu]] • [[St Mathews]] • [[Seven, Nquthu|Seven]]
| group3 = [[Msinga Plaaslike Munisipaliteit|Msinga]]
| list3 = [[Dolo]] • [[Dungamanzi]] • [[Embangweni]] • [[Emthaleni]] • [[Enyandu]] • [[Esijozini]] • [[Ezingulubeni]] • [[Gujini]] • [[Guqa]] • [[Malomeni]] • [[Matshematshe]] • [[Mbabane, Msinga|Mbabane]] • [[Mbindolo]] • [[Nxamalala]] • [[Othulini]] • [[Ophate]] • [[Pomeroy]] • [[Sampofu]] • [[Tugela Ferry]] • [[Zenzele]]
| group4 = [[Umvoti Plaaslike Munisipaliteit|Umvoti]]
| list4 = [[Enhlalakahle]] • [[Eshane]] • [[Greytown]] • [[Hermannsburg]] • [[Kranskop]] • [[KwaZiba]] • [[Matimatolo]] • [[Mdlelanto]] • [[Mkhize]] • [[Mpanza]] • [[Muden]] • [[Ngwempisi]] • [[Perseverance]] • [[Vukaphanzi]]
}}
|DC23 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UThukela-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThukela highlighted (2011).svg|150x150px|center|UThukela District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ladysmith]]'''
| group1 = [[Alfred Duma Plaaslike Munisipaliteit|Alfred Duma]]
| list1 = [[Brakfontein]] • [[Colenso]] • [[Driefontein, KwaZulu-Natal|Driefontein]] • [[Ekuvukeni]] • [[Elandslaagte]] • [[Helpmekaar, KwaZulu-Natal|Helpmekaar]] • [[Kleinfontein, KwaZulu-Natal|Kleinfontein]] • [[Kliprivier (dorp)|Kliprivier]] • [[Ladysmith]] • [[Van Reenen]] • [[Waayhoek]] • [[Watersmeet]]
| group3 = [[Inkosi Langalibalele Plaaslike Munisipaliteit|Inkosi Langalibalele]]
| list3 = [[Cornfields, KwaZulu-Natal|Cornfields]] • [[Estcourt]] • [[Frere]] • [[Goodhome]] • [[Weenen]] • [[Wembezi]]
| group4 = [[Okhahlamba Plaaslike Munisipaliteit|Okhahlamba]]
| list4 = [[Bergville]] • [[Geluksburg]] • [[Moyeni]] • [[Rookdale]] • [[Winterton]]
}}
|DC34 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Vhembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|Vhembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Thohoyandou]]'''
| group1 = [[Musina Plaaslike Munisipaliteit|Musina]]
| list1 = [[Bale, Limpopo|Bale]] • [[Beitbrug]] • [[Folovhodwe]] • [[Ha-Makuya]] • [[Mabvete]] • [[Madimbo]] • [[Makavhini]] • [[Malale]] • [[Mangaya]] • [[Mapuloni]] • [[Maseha]] • [[Masisi]] • [[Mataulu]] • [[Matshena]] • [[Mopane]] • [[Mukovhabale]] • [[Musina]] • [[Muswodi]] • [[Mutshikilini]] • [[Shakadza]] • [[Tshipise]] • [[Tshiungani]] • [[Zwigodini]]
| group2 = [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit|Collins Chabane]]
| list2 = [[Dzimauli]] • [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] • [[Khakhu]] • [[Malamulele]] • [[Mapakoni]] • [[Mutale]] • [[Thengwe]] • [[Tshilamba]] • [[Vuwani]]
| group3 = [[Thulamela Plaaslike Munisipaliteit|Thulamela]]
| list3 = [[Basani]] • [[Dopeni]] • [[Duthuni]] • [[Dzwerani]] • [[Gaba]] • [[Gandlanani]] • [[Gondeni A]] • [[Green Farm, Limpopo|Green Farm]] • [[Ha-Lambani]] • [[Hasane]] • [[Hatshisele]] • [[Itsani]] • [[Jerome, Limpopo|Jerome]] • [[Jilongo]] • [[Jimmy Jones, Limpopo|Jimmy Jones]] • [[Ka-Mahonisi]] • [[Ka-Matiani]] • [[Ka-Mchipise]] • [[Ka-Mhinga]] • [[Ka-Mphambo]] • [[Ka-Mulamula]] • [[Ka-Sunduza]] • [[Ka-Vhele]] • [[Ka-Xikundu]] • [[Ka-Xitlhelani]] • [[Khalavha]] • [[Khubvi]] • [[Lwamondo]] • [[Makumeke]] • [[Makwarela]] • [[Malamulele]] • [[Maranzhe]] • [[Nyavani]] • [[Shigalo]] • [[Sibasa]] • [[Thohoyandou]] • [[Tshixwadza]]
| group4 = [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit|Makhado]]
| list4 = [[Bandelierkop]] • [[Bungeni]] • [[Buysdorp]] • [[Davhana]] • [[Dzanani]] • [[Ha-Rabali]] • [[Honingfontein]] • [[Kranspoort]] • [[Kutama]] • [[Laatsgevonden]] • [[Levubu]] • [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] • [[Makushu]] • [[Maranikhwe]] • [[Mudimeli]] • [[Olifantshoek, Limpopo|Olifantshoek]] • [[Tiyani]] • [[Tshikota]] • [[Tshitale]] • [[Valdezia]] • [[Waterval, Limpopo|Waterval]]
}}
|DC36 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Waterberg-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Waterberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Waterberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Modimolle]]'''
| group1 = [[Thabazimbi Plaaslike Munisipaliteit|Thabazimbi]]
| list1 = [[Amandelbult]] • [[Middeldrift, Limpopo|Middeldrift]] • [[Northam]] • [[Rooiberg]] • [[Swartklip]] • [[Thabazimbi]]
| group2 = [[Lephalale Plaaslike Munisipaliteit|Lephalale]]
| list2 = [[Abbotspoort]] • [[Lephalale]] (ou Ellisras) • [[Onverwacht, Limpopo|Onverwacht]] • [[Villa Nora]]
| group3 = [[Modimolle–Mookgophong Plaaslike Munisipaliteit|Modimolle–Mookgophong]]
| list3 = [[Alma, Limpopo|Alma]] • [[Lesideng]] • [[Modimolle]] (ou Nylstroom) • [[Mookgophong]] (ou Naboomspruit) • [[Phagameng]] • [[Roedtan]] • [[Vaalwater]]
| group4 = [[Bela-Bela Plaaslike Munisipaliteit|Bela-Bela]]
| list4 = [[Bela-Bela]] • [[Pienaarsrivier (dorpie)|Pienaarsrivier]]• [[Rapotokwane]] • [[Rust de Winter]] • [[Settlers]] • [[Vingerkraal]] • [[Welgegund Village]]
| group5 = [[Mogalakwena Plaaslike Munisipaliteit|Mogalakwena]]
| list5 = [[Eseldrift]] • [[Lyden]] • [[Mahwelereng]] • [[Matsitsileng]] • [[Mokopane]] (ou Potgietersrus) • [[Mosesetjane]] • [[Sterkwater]]
}}
|DC1 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Weskus-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Coast highlighted (2011).svg|150x150px|center|Weskus District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Moorreesburg]]'''
| group1 = [[Matzikama Plaaslike Munisipaliteit|Matzikama]]
| list1 = [[Bitterfontein]] • [[Doringbaai]] • [[Ebenhaeser]] • [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]] • [[Kliprand]] • [[Koekenaap]] • [[Lutzville]] • [[Nuwerus]] • [[Papendorp, Wes-Kaap|Papendorp]] • [[Rietpoort]] • [[Strandfontein, Weskusdistrik|Strandfontein]] • [[Vanrhynsdorp]] • [[Vredendal]]
| group2 = [[Cederberg Plaaslike Munisipaliteit|Cederberg]]
| list2 = [[Citrusdal]] • [[Clanwilliam, Wes-Kaap|Clanwilliam]] • [[Elandsbaai]] • [[Graafwater]] • [[Lambertsbaai]] • [[Leipoldtville]] • [[Wupperthal]]
| group3 = [[Bergrivier Plaaslike Munisipaliteit|Bergrivier]]
| list3 = [[Aurora, Wes-Kaap|Aurora]] • [[Dwarskersbos]] • [[Eendekuil]] • [[Goedverwacht]] • [[Piketberg]] • [[Porterville]] • [[Redelinghuys]] • [[Velddrif]] • [[Wittewater]]
| group4 = [[Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit|Saldanhabaai]]
| list4 = [[Brittaniabaai]] • [[Hopefield]] • [[Jacobsbaai]] • [[Langebaan]] • [[Langebaanweg]] • [[Paternoster]] • [[Saldanha]] • [[St. Helenabaai]] • [[Stompneusbaai]] • [[Vredenburg]]
| group5 = [[Swartland Plaaslike Munisipaliteit|Swartland]]
| list5 = [[Abbotsdale]] • [[Chatsworth, Wes-Kaap|Chatsworth]] • [[Darling, Wes-Kaap|Darling]] • [[Grottobaai]] • [[Hermon]] • [[Jakkalsfontein]] • [[Kalbaskraal]] • [[Koringberg]] • [[Malmesbury, Wes-Kaap|Malmesbury]] • [[Moorreesburg]] • [[Riebeek-Kasteel]] • [[Riebeek-Wes]] • [[Yzerfontein]]
}}
|DC48 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Wesrand-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Rand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Wesrand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Randfontein]]'''
| group1 = [[Mogale City Plaaslike Munisipaliteit|Mogale City]]
| list1 = [[Azaadville]] • [[Kagiso]] • [[Krugersdorp]] • [[Lindley, Gauteng|Lindley]] • [[Magaliesburg]] • [[Muldersdrift]] • [[Munsieville]] • [[Rietvallei, Gauteng|Rietvallei]]
| group2 = [[Merafong City Plaaslike Munisipaliteit|Merafong City]]
| list2 = [[Blyvooruitzicht]] • [[Carletonville]] • [[Oos-Driefontein]] • [[Elandsrand]] • [[Fochville]] • [[Khutsong]] • [[Oberholzer]] • [[Welverdiend, Gauteng|Welverdiend]] • [[Wes-Driefontein]]
| group3 = [[Randfontein Plaaslike Munisipaliteit|Randfontein]]
| list3 = [[Mohlakeng]] • [[Randfontein]]
| group4 = [[Westonaria Plaaslike Munisipaliteit|Westonaria]]
| list4 = [[Bekkersdal]] • [[Modderfontein]] • [[Venterspos]] • [[Westonaria]]
}}
|DC16 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Xhariep-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| bodyclass = hlist
| above = Setel: '''[[Trompsburg]]'''
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Xhariep highlighted (2011).svg|150x150px|center|Xhariep District within South Africa]]
| group1 = [[Kopanong Plaaslike Munisipaliteit|Kopanong]]
| list1 = [[Bethany, Vrystaat|Bethany]] • [[Bethulie]] • [[Edenburg]] • [[Fauresmith]] • [[Gariepdam (dorp)|Gariepdam]] • [[Jagersfontein]] • [[Philippolis]] • [[Reddersburg]] • [[Springfontein]] • [[Trompsburg]]
| group2 = [[Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit|Letsemeng]]
| list2 = [[Jacobsdal]] • [[Koffiefontein]] • [[Luckhoff]] • [[Oppermansgronde]] • [[Petrusburg]] • [[Ratanang]] • [[Relebohile]] • [[Rooibult]] • [[Saundershoogte]] • [[Teisesville]]
| group3 = [[Mohokare Plaaslike Munisipaliteit|Mohokare]]
| list3 = [[Matlakeng]] • [[Mofulatshepe]] • [[Roleleyathunya]] • [[Rouxville]] • [[Smithfield]] • [[Uitkoms]] • [[Zastron]]
| group4 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Vrystaat|Naledi]]
| list4 = [[Dewetsdorp]] • [[Qibing]] • [[Van Stadensrus]] • [[Wepener]]
}}
|DC8 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ZF Mgcawu-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Siyanda highlighted (2011).svg|150x150px|center|ZF Mgcawu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Upington]]'''
| group1 = [[Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit|Dawid Kruiper]]
| list1 = [[Askham]] • [[Karos]] • [[Klippunt]] • [[Leerkrans]] • [[Lambrechtsdrif]] • [[Louisvale]] • [[Paballelo]] • [[Raaswater]] • [[Rietfontein, Noord-Kaap|Rietfontein]] • [[Straussburg]] • [[Swartkop, Dawid Kruiper|Swartkop]] • [[Upington]]
| group2 = [[Kai !Garib Plaaslike Munisipaliteit|Kai !Garib]]
| list2 = [[Augrabies]] • [[Kakamas]] • [[Keimoes]] • [[Kenhardt]] • [[Marchand]] • [[Nakop]] • [[Riemvasmaak]]
| group3 = [[Kgatelopele Plaaslike Munisipaliteit|Kgatelopele]]
| list3 = [[Danielskuil]] • [[Lime Acres]] • [[Owendale, Noord-Kaap|Owendale]]
| group4 = [[!Kheis Plaaslike Munisipaliteit|!Kheis]]
| list4 = [[Brandboom]] • [[Gannaput]] • [[Groblershoop]] • [[Grootdrink]] • [[Putsonderwater]] • [[Wegdraai]]
| group5 = [[Tsantsabane Plaaslike Munisipaliteit|Tsantsabane]]
| list5 = [[Glosam]] • [[Goedgedacht]] • [[Groenwater]] • [[Postmasburg]]
}}
|DC26 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Zululand-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Zululand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Zululand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ulundi]]'''
| group1 = [[Ulundi Plaaslike Munisipaliteit|Ulundi]]
| list1 = [[Babanango]] • [[Ceza, KwaZulu-Natal|Ceza]] • [[Mahlabatini]] • [[Ulundi]]
| group2 = [[Nongoma Plaaslike Munisipaliteit|Nongoma]]
| list2 = [[Nongoma]]
| group3 = [[Abaqulusi Plaaslike Munisipaliteit|Abaqulusi]]
| list3 = [[Glückstad]] • [[Hlobane]] • [[Louwsburg]] • [[Mondlo]] • [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]]
| group4 = [[uPhongolo Plaaslike Munisipaliteit|uPhongolo]]
| list4 = [[Belgrade, KwaZulu-Natal|Belgrade]] • [[Golela]] • [[Ncotshane]] • [[Pongola]]
| group5 = [[EDumbe Plaaslike Munisipaliteit|EDumbe]]
| list5 = [[Blinkwater]] • [[Eersteling]] • [[Lüneberg]] • [[Paulpietersburg]] • [[Pivaanspoort]] • [[Tamboekiesdraai]]
}}
}}<noinclude>
<code><nowiki>{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}</nowiki></code> = {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}
{{collapsible option}}
[[Kategorie:Aardrykskundige reekssjablone]]
</noinclude>
fju3kqb3ofzy54urzy3f7t9dxojg88u
2518044
2518037
2022-08-07T17:19:41Z
Aliwal2012
39067
hernoem [[Ha-Davhana]]
wikitext
text/x-wiki
{{#switch: {{{1|}}}
|DC44 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Alfred Nzo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Alfred Nzo highlighted (2011).svg|125x125px|center|Alfred Nzo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mount Ayliff]]'''
| group1 = [[Matatiele Plaaslike Munisipaliteit|Matatiele]]
| list1 = [[Andris]] • [[Bethesda]] • [[Cedarville]] • [[Dengwane]] • [[Dumasini]] • [[Ha-Mohapi]] •
[[Jabulani, Oos-Kaap|Jabulani]] • [[Kgubetsoana]] • [[Khoapa]] • [[KwaLunda]] • [[Lihetlane]] • [[Lugada]] • [[Luxeni]] • [[Mafa's Halt]] • [[Maloti]] • [[Matatiele]] • [[Mpharane]]
| group2 = [[Umzimvubu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimvubu]]
| list2 = [[Mount Ayliff]] • [[Mount Frere]] • [[Ngwegweni]]
| group3 = [[Winnie Madikizela-Mandela Plaaslike Munisipaliteit|Winnie Madikizela-Mandela]]
| list3 = [[Bizana]] • [[Nkantolo]]
| group4 = [[Ntabankulu Plaaslike Munisipaliteit|Ntabankulu]]
| list4 = [[Tabankulu]]
}}
|DC25 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amajuba-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amajuba highlighted (2011).svg|125x125px|center|Amajuba District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]]'''
| group1 = [[Newcastle Plaaslike Munisipaliteit|Newcastle]]
| list1 = [[Charlestown, KwaZulu-Natal|Charlestown]] • [[Madadeni]] • [[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]] • [[Ngagane]] • [[Osizweni]]
| group2 = [[eMadlangeni Plaaslike Munisipaliteit|eMadlangeni]]
| list2 = [[Berouw]] • [[Groenvlei, KwaZulu-Natal|Groenvlei]] • [[Kingsley, KwaZulu-Natal|Kingsley]] • [[Utrecht, KwaZulu-Natal|Utrecht]] • [[Waterval, KwaZulu-Natal|Waterval]]
| group3 = [[Dannhauser Plaaslike Munisipaliteit|Dannhauser]]
| list3 = [[Annieville]] • [[Anville, KwaZulu-Natal|Anville]] • [[Cloneen]] • [[Cork, KwaZulu-Natal|Cork]] • [[Curragh, KwaZulu-Natal|Curragh]] • [[Dannhauser]] • [[Doornkop, KwaZulu-Natal|Doornkop]] • [[Dorset, KwaZulu-Natal|Dorset]] • [[Durnacol]] • [[Eastbourne, KwaZulu-Natal|Eastbourne]] • [[Emafusini]] • [[Fairbreeze]] • [[Fulathela North]] • [[Grootgeluk]] • [[Hattingspruit]] • [[Hilltop, KwaZulu-Natal|Hilltop]] • [[Inverness, KwaZulu-Natal|Inverness]] • [[Jokis]] • [[Kempshoek]] • [[Kilegethe]] • [[Mbanane]] • [[Mtendeka]] • [[Naas, KwaZulu-Natal|Naas]] • [[Nellie, KwaZulu-Natal|Nellie]] • [[Nguqunguqu]] • [[Path Farm]] • [[Rutland, KwaZulu-Natal|Rutland]] • [[Skombaren]] • [[Springboklaagte, KwaZulu-Natal|Springboklaagte]] • [[Uitkyk, KwaZulu-Natal|Uitkyk]] • [[Verdriet]] • [[Zondo, KwaZulu-Natal|Zondo]]
}}
|DC12 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amathole-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amathole highlighted (2011).svg|150x150px|center|Amathole District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = [[Amahlathi Plaaslike Munisipaliteit|Amahlathi]]
| list1 = [[Border Post, Oos-Kaap|Border Post]] • [[Braunschweig, Oos-Kaap|Braunschweig]] • [[Burnshill]] • [[Cathcart]] • [[Debenek]] • [[Frankfort, Oos-Kaap|Frankfort]] • [[Keiweg]] • [[Keiskammahoek]] • [[Mnyameni]] • [[Stutterheim]]
| group2 = [[Groot Kei Plaaslike Munisipaliteit|Groot Kei]]
| list2 = [[Chakatha]] • [[Chicargo]] • [[Chintsa]] • [[Cwili]] • [[Diphini]] • [[Haga Haga]] • [[Keimond]] • [[Komga]] • [[Morganbaai]] • [[Queensberrybaai]]
| group3 = [[Mbhashe Plaaslike Munisipaliteit|Mbhashe]]
| list3 = [[Dutywa]] • [[Elliotdale]] • [[Hobeni]] • [[Willowvale]]
| group4 = [[Mnquma Plaaslike Munisipaliteit|Mnquma]]
| list4 = [[Blythswood]] • [[Butterworth]] • [[Kentani]] • [[Mazeppabaai]] • [[Nqamakwe]] • [[Qoloramond]]
| group5 = [[Ngqushwa Plaaslike Munisipaliteit|Ngqushwa]]
| list5 = [[Barracks, Oos-Kaap|Barracks]] • [[Bekruipkop]] • [[Bell, Oos-Kaap|Bell]] • [[Bodiam, Oos-Kaap|Bodiam]] • [[Cisira]] • [[Hamburg, Oos-Kaap|Hamburg]] • [[Glenmore, Oos-Kaap|Glenmore]] • [[KwaMasele]] • [[Lujiko]] • [[Magqazeni]] • [[Nobumba]] • [[Peddie]] • [[Qugqwala]] • [[Tamara]] • [[Wesley]] • [[Wooldridge, Oos-Kaap|Wooldridge]] • [[Zweledinga]]
| group6 = [[Raymond Mhlaba Plaaslike Munisipaliteit|Raymond Mhlaba]]
| list6 = [[Adelaide, Oos-Kaap|Adelaide]] • [[Alice, Oos-Kaap|Alice]] • [[Balfour, Oos-Kaap|Balfour]] • [[Bedford, Oos-Kaap|Bedford]] • [[Calderwood]] • [[Fort Beaufort]] • [[Healdtown]] • [[Hogsback]] • [[Katberg]] • [[Mhlangeni]] • [[Middeldrif, Oos-Kaap|Middeldrif]] • [[Seymour, Oos-Kaap|Seymour]]
}}
|DC37 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Bojanala Platinum-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Bojanala Platinum highlighted (2011).svg|150x150px|center|Bojanala Platinum District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Rustenburg|Rustenburg]]'''
| group1 = [[Moretele Plaaslike Munisipaliteit|Moretele]]
| list1 = [[Makapanstad]] • [[Mathibestad]] • [[Mogogelo]] • [[Moretele]] • [[Syferskuil]]
| group2 = [[Madibeng Plaaslike Munisipaliteit|Madibeng]]
| list2 = [[Brits]] • [[Broederstroom]] • [[Damonsville]] • [[De Wildt]] • [[Hartbeespoort]] • [[Jericho, Noordwes|Jericho]] • [[Kosmos, Noordwes|Kosmos]] • [[Mmakau]] • [[Modderspruit]] • [[Mooinooi]] • [[Skeerpoort]] • [[Sonop]]
| group3 = [[Rustenburg Plaaslike Munisipaliteit|Rustenburg]]
| list3 = [[Barseba]] • [[Beestekraal]] • [[Bethanie, Noordwes|Bethanie]] • [[Freedom Park, Noordwes|Freedom Park]] • [[Kroondal]] • [[Mankwe]] • [[Marikana]] • [[Phokeng]] • [[Rustenburg]] • [[Wonderkop]] • [[Zinniaville]]
| group4 = [[Kgetlengrivier Plaaslike Munisipaliteit|Kgetlengrivier]]
| list4 = [[Derby]] • [[Koster]] • [[Swartruggens]]
| group5 = [[Moses Kotane Plaaslike Munisipaliteit|Moses Kotane]]
| list5 = [[Dwarsberg]] • [[Goedehoop]] • [[Koffiekraal]] • [[Kraalhoek]] • [[Lesetlheng]] • [[Mabalstad]] • [[Mabeskraal]] • [[Madikwe]] • [[Mogwase]] • [[Pella, Noordwes|Pella]] • [[Ramokokastad]] • [[Sandfontein]] • [[Saulspoort]] • [[Silwerkrans]] • [[Sun City, Noordwes|Sun City]] • [[Uitkyk, Noordwes|Uitkyk]] • [[Vleischfontein]]
}}
|BUF = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Buffalo City Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Buffalo City highlighted (2011).svg|75x75px|center|Buffalo City within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Berlyn, Oos-Kaap|Berlyn]] • [[Bhisho]] • [[Breidbach]] • [[Cambridge, Oos-Londen|Cambridge]] • [[Dimbaza]] • [[Ducats]] • [[Duncan Village]] • [[Eluxolweni]] • [[Ententeni]] • [[Ginsberg]] • [[Goodhope, Buffalo City|Goodhope]] • [[Gompo]] • [[Gonubie]] • [[Ilitha]] • [[Inglewood]] • [[Kayser's Beach]] • [[Kidd's Beach]] • [[King William's Town]] • [[Kuni]] • [[KwaLini]] • [[KwaTshatshu]] • [[Kwetyana]] • [[Macleantown]] • [[Mbekweni]] • [[Mdantsane]] • [[Modaka]] • [[Mount Coke]] • [[Mzamomhle, Buffalo City|Mzamomhle]] • [[Ndevana]] • [[Need's Camp]] • [[Nompumelelo]] • [[Oos-Londen]] • [[Phakamisa, Oos-Kaap|Phakamisa]] • [[Potsdam, Oos-Kaap|Potsdam]] • [[Quigney]] • [[Sunrise-on-Sea]] • [[Tolofiyeni]] • [[Tyutyu]] • [[uMzantsi, Oos-Kaap|uMzantsi]] • [[Zwelitsha]]
}}
|DC35 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Capricorn-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Capricorn highlighted (2011).svg|150x150px|center|Capricorn District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Polokwane]]'''
| group1 = [[Aganang Plaaslike Munisipaliteit|Aganang]]
| list1 = [[Bakone]] • [[Boratapelo]] • [[Chloe]] • [[Cornelia, Limpopo|Cornelia]] • [[Damplaats]] • [[Diana, Limpopo|Diana]] • [[Dibeng, Aganang|Dibeng]] • [[Ga-Keetse]] • [[Ga-Kgoroshi]] • [[Ga-Kolopo]] • [[Ga-Lamola]] • [[Ga-Lepadima]] • [[Ga-Mabitsela]] • [[Ga-Madiba]] • [[Ga-Madietane]] • [[Ga-Mahoai]] • [[Ga-Mangou]] • [[Ga-Mankodi]] • [[Ga-Manyapje]] • [[Ga-Maribana]] • [[Ga-Masehlong]] • [[Ga-Mashashane]] • [[Ga-Matlapa]] • [[Ga-Matlhodi]] • [[Ga-Mmabasotho]] • [[Ga-Mmathongwana]] • [[Ga-Modikana]] • [[Ga-Mokobodi]] • [[Ga-Motlagomo]] • [[Ga-Ngwetsana]] • [[Ga-Nonyane]] • [[Ga-Phagodi]] • [[Ga-Piet]] • [[Ga-Ramakara]] • [[Ga-Rametlwana]] • [[Ga-Ramokadikadi]] • [[Ga-Ramoshwane]] • [[Ga-Ramotlokana]] • [[Ga-Rampuru]] • [[Ga-Rankuwa, Aganang|Ga-Rankuwa]] • [[Ga-Sebotse]] • [[Ga-Sechaba]] • [[Glen-Roy]] • [[Goedgevonden, Limpopo|Goedgevonden]] • [[Hwibi]] • [[Juno]] • [[Jupiter, Limpopo|Jupiter]] • [[Kalkspruit A (Ga-Maraba)]] • [[Kameelkop]] • [[Kanana, Aganang|Kanana]] • [[Leokaneng]] • [[Lepotlako]] • [[Madietane]] • [[Makgobane]] • [[Mamehlabe]] • [[Maraba]] • [[Matlala]] • [[Matlaleng]] • [[Mohlajeng]] • [[Mohlonong]] • [[Moletji, Aganang|Moletji]] • [[Monywaneng]] • [[Monotwane]] • [[Morowe]] • [[Naledi, Aganang|Naledi]] • [[Ngwanallela]] • [[Nokayamatlala]] • [[Ntlolane]] • [[Phetole]] • [[Phofu]] • [[Ramalapa]] • [[Rapitsi]] • [[Schoongelegen]] • [[Sebora]] • [[Sechaba]] • [[Sefahlane]] • [[Segwahleng]] • [[Sekuruwe]] • [[Setumong]] • [[Takalane, Limpopo|Takalane]] • [[Taung, Limpopo|Taung]] • [[Tibane]] • [[Utsane]] • [[Venus, Limpopo|Venus]] • [[Waschbank, Limpopo|Waschbank]]
| group2 = [[Blouberg Plaaslike Munisipaliteit|Blouberg]]
| list2 = [[Alldays]] • [[Burgerregt]] • [[De Villiersdale]] • [[Eldorado, Limpopo|Eldorado]] • [[Grootdraai]] • [[Indermark]] • [[My Darling, Limpopo|My Darling]] • [[Senwabarwana]] • [[Taaiboschgroet]] • [[Vivo]]
| group3 = [[Molemole Plaaslike Munisipaliteit|Molemole]]
| list3 = [[Dendron]] • [[Soekmekaar]]
| group4 = [[Polokwane Plaaslike Munisipaliteit|Polokwane]]
| list4 = [[Chuniespoort]] • [[Eerstegoud]] • [[Ga-Makanye]] • [[Ga-Molepo]] • [[Koloti]] • [[Laaste Hoop]] • [[Mankweng]] • [[Moria]] • [[Polokwane]] • [[Seshego]]
| group5 = [[Lepelle-Nkumpi Plaaslike Munisipaliteit|Lepelle-Nkumpi]]
| list5 = [[Byldrift]] • [[Droogte, Limpopo|Droogte]] • [[Klipheuvel]] • [[Lebowakgomo]] • [[Schuinsrand]] • [[Zebediela]]
}}
|DC13 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Chris Hani-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Chris Hani highlighted (2011).svg|150x150px|center|Chris Hani District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Komani]]'''
| group1 = [[Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit|Enoch Mgijima]]
| list1 = [[Baccle's Farm]] • [[Ezibeleni]] • [[Hofmeyr]] • [[Imvani]] • [[Komani]] • [[Lesseyton]] • [[Molteno, Oos-Kaap|Molteno]] •
[[Mpofu]] • [[Sada]] • [[Sterkstroom]] • [[Tarkastad]] • [[Tentergate]] • [[Thornhill, Enoch Mgijima|Thornhill]] • [[Tylden]] • [[Whittlesea]]
| group2 = [[Engcobo Plaaslike Munisipaliteit|Engcobo]]
| list2 = [[Clarkebury]] • [[Coghlan]] • [[Ngcobo]]
| group3 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Oos-Kaap|Emalahleni]]
| list3 = [[Dordrecht, Oos-Kaap|Dordrecht]] • [[Indwe]] • [[Lady Frere]]
| group4 = [[Intsika Yethu Plaaslike Munisipaliteit|Intsika Yethu]]
| list4 = [[Bolotwa]] • [[Cofimvaba]] • [[Ncora]] • [[Qamata]] • [[St Mark’s, Oos-Kaap|St Mark’s]] • [[Tsomo]]
| group5 = [[Inxuba Yethemba Plaaslike Munisipaliteit|Inxuba Yethemba]]
| list5 = [[Cradock]] • [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]] • [[Rosmead]]
| group6 = [[Sakhisizwe Plaaslike Munisipaliteit|Sakhisizwe]]
| list6 = [[Kala]] • [[Elliot]] • [[Mbewuleni]]
}}
|DC40 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Kenneth Kaunda-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Kenneth Kaunda highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Kenneth Kaunda District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Klerksdorp]]'''
| group1 = [[JB Marks Plaaslike Munisipaliteit|JB Marks]]
| list1 = [[Appeldraai]] • [[Boskop]] • [[Bruidegomskraal]] • [[Doornkop, Noordwes|Doornkop]] • [[GaMogopa]] • [[Goedgevonden A]] • [[Ikageng]] • [[Lindequesdrif]] • [[Makokskraal]] • [[Matlwang]] • [[Mohadin]] • [[Mooivalleipark]] • [[Potchefstroom]] • [[Promosa]] • [[Tshing]] • [[Ventersdorp]] • [[Venterskroon]] • [[Vlieger]] • [[Welgevonden]]
| group2 = [[Matlosana Plaaslike Munisipaliteit|Matlosana]]
| list2 = [[Dominionville]] • [[Doringkruin]] • [[Hartbeesfontein]] • [[Kanana, Noordwes|Kanana]] • [[Klerksdorp]] • [[Orkney, Noordwes|Orkney]] • [[Stilfontein]] • [[Tigane]] • [[Umzimhle]] • [[Vaal Reefs]]
| group3 = [[Maquassi Hills Plaaslike Munisipaliteit|Maquassi Hills]]
| list3 = [[Boskuil]] • [[Kgakala]] • [[Leeudoringstad]] • [[Makwassie]] • [[Rulaganyang]] • [[Trotsville]] • [[Tswelelang]] • [[Witpoort, Noordwes|Witpoort]] • [[Wolmaransstad]]
}}
|DC39 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Ruth Segomotsi Mompati-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Ruth Segomotsi Mompati highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Ruth Segomotsi Mompati District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vryburg]]'''
| group1 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Noordwes|Naledi]]
| list1 = [[Huhudi]] • [[Rekgaritlhile]] • [[Stella]] • [[Thakwane]]• [[Vryburg]]
| group2 = [[Mamusa Plaaslike Munisipaliteit|Mamusa]]
| list2 = [[Amalia]] • [[Glaudina]] • [[Ipelegeng]] • [[Mamusa]] • [[Molatswanene]] • [[Migdol]] • [[Schweizer-Reneke]]
| group3 = [[Groter Taung Plaaslike Munisipaliteit|Groter Taung]]
| list3 = [[Kameelputs]] • [[Magogong]] • [[Majeakgoro]] • [[Manthe]] • [[Pudimoe]] • [[Reivilo]] • [[Taung]]
| group4 = [[Lekwa-Teemane Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa-Teemane]]
| list4 = [[Bloemhof]] • [[Boitumelong]] • [[Christiana]] • [[Coverndale]] • [[Geluksoord]] • [[Utlwanang]]
| group5 = [[Kagisano-Molopo Plaaslike Munisipaliteit|Kagisano-Molopo]]
| list5 = [[Austrey]] • [[Bray]] • [[Ganyesa]] • [[Goodwood, Noordwes|Goodwood]] • [[Louwna]] • [[Morokweng]] • [[Piet Plessis]] • [[Pomfret, Noordwes|Pomfret]] • [[Tosca]]
}}
|DC32 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ehlanzeni highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ehlanzeni District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Nelspruit]]'''
| group1 = [[Mbombela Plaaslike Munisipaliteit|Mbombela]]
| list1 = [[Aldie]] • [[Alkmaar, Mpumalanga|Alkmaar]] • [[Bhekiswayo]] • [[Daantjie, Mpumalanga|Daantjie]] • [[Dwaleni]] • [[Ga-Tshwene]] • [[Gutshwa]] • [[Gutshwakop]] • [[Hazyview]] • [[Hlauhlau]] • [[Jerusalem, Mbombela|Jerusalem]] • [[Kaapsehoop]] • [[Kabokweni]] • [[Kanyamazane]] • [[Kiepersol, Mpumalanga|Kiepersol]] • [[Khumbula]] • [[Legogote]] • [[Mahushu]] • [[Malekutu]] • [[Manzini, Mpumalanga|Manzini]] • [[Matsulu]] • [[Msogwaba]] • [[Nelspruit]] • [[Newscom, Mpumalanga|Newscom]] • [[Ngodini]] • [[Ngodwana]] • [[Nkambeni]] • [[Numbi]] • [[Nyamazaneni]] • [[Nyongane]] • [[Phola]] • [[Pienaar, Mpumalanga|Pienaar]] • [[Skukuza]] • [[Swalala]] • [[Tekwane]] • [[Tekwane Estate]] • [[Tshabalala, Mbombela|Tshabalala]] • [[Witrivier]] • [[Zwelisha, Mpumalanga|Zwelisha]]
| group2 = [[Nkomazi Plaaslike Munisipaliteit|Nkomazi]]
| list2 = [[Boschfontein]] • [[Buffelspruit, Mpumalanga|Buffelspruit]] • [[Hectorspruit]] • [[Jeppesrif]] • [[Kaapmuiden]] • [[Kamatsamo]] • [[Komatipoort]] • [[Louieville]] • [[Magudu]] • [[Malalane]] • [[Marlothpark]] • [[Mbuzini]] • [[Tonga, Mpumalanga|Tonga]] • [[Vlakbult]]
| group3 = [[Thaba Chweu Plaaslike Munisipaliteit|Thaba Chweu]]
| list3 = [[Blyderivierspoort]] • [[Bosoord]] • [[Graskop]] • [[Hendriksdal]] • [[Krugerspos]] • [[Leroro]] • [[Lydenburg]] • [[Maartenshoop]] • [[Mashishing]] • [[Matibidi]] • [[Moremela]] • [[Pelgrimsrus]] • [[Sabie]] • [[Simile]]
| group4 = [[Umjindi Plaaslike Munisipaliteit|Umjindi]]
| list4 = [[Barberton]] • [[Emjindini]] • [[Sheba, Mpumalanga|Sheba]] • [[Verulam, Mpumalanga|Verulam]]
| group5 = [[Bosbokrand Plaaslike Munisipaliteit|Bosbokrand]]
| list5 = [[Acornhoek]] • [[Agincourt, Mpumalanga|Agincourt]] • [[Alexandria, Mpumalanga|Alexandria]] • [[Bosbokrand]] • [[Buffelshoek]] • [[Buyisonto]] • [[Casteel]] • [[Clare, Mpumalanga|Clare]] • [[Croquet Lawn A]] • [[Croquet Lawn B]] • [[Cunningmoor]] • [[Dingledayle]] • [[Edinburgh, Mpumalanga|Edinburgh]] • [[GaBoelang]] • [[Ga-Josepha]] • [[Godide]] • [[Hlanganani, Mpumalanga|Hlanganani]] • [[Hluvukani]] • [[Islington, Mpumalanga|Islington]] • [[Kamalamule]] • [[Kgapamadi]] • [[Khokhamoya]] • [[Khomanani]] • [[Kildare]] • [[Lillydale, Mpumalanga|Lillydale]] • [[Ludlow, Mpumalanga|Ludlow]] • [[Madras, Mpumalanga|Madras]] • [[Maotole]] • [[Marite]] • [[Matenten]] • [[Matsavana]] • [[Maviljan A]] • [[Maviljan B]] • [[Merry Pebble Stream]] • [[Mhlumeni]] • [[Mkhuhlu]] • [[Motlamogale]] • [[Motlamogatsane]] • [[Mphenyatsatsi]] • [[New Forest B]] • [[Newington, Mpumalanga|Newington]] • [[Okkerneutboom, Mpumalanga|Okkerneutboom]] • [[Orinoco A]] • [[Orinoco B]] • [[Orinoco C]] • [[Rolle]] • [[Ronaldsey]] • [[Rooiboklaagte]] • [[Rulani]] • [[Sekrepeng]] • [[Shata]] • [[Shatale]] • [[Somerset, Mpumalanga|Somerset]] • [[Thabakgolo]] • [[Thulamahashe]] • [[Tiyimeleni A]] • [[Tiyimeleni B]] • [[Tsakani]] • [[Violetbank C]] • [[Violetbank D]] • [[Waterval, Mpumalanga|Waterval]] • [[Welverdiend, Ehlanzeni|Welverdiend]] • [[Xanthia]] • [[Xikhusese]] • [[Zoeknog A]] • [[Zoeknog B]]
}}
|EKU = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ekurhuleni highlighted (2011).svg|75x75px|center|Ekurhuleni within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Germiston]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Alberton]] • [[Bapsfontein]] • [[Bedfordview]] • [[Benoni]] • [[Boksburg]] • [[Brakpan]] • [[Clayville]] • [[Daveyton]] • [[Dawnpark]] • [[Duduza]] • [[Edenvale]] • [[Elsburg]] • [[Etwatwa]] • [[Germiston]] • [[Isando]] • [[Katlehong]] • [[Kemptonpark]] • [[KwaThema]] • [[Nigel]] • [[Olifantsfontein]] • [[Primrose]] • [[Reigerpark]] • [[Springs]] • [[Tembisa]] • [[Thokoza]] • [[Tsakane]] • [[Vosloorus]] • [[Wattville]]
| group2 = Voorstede van<br />[[Kemptonpark]]
| list2 = [[Allen Grove]] • [[Aston Manor]] • [[Birchleigh]] • [[Bonaeropark]] • [[Cresslawn]] • [[Croydon, Gauteng|Croydon]] • [[Edleen]] • [[Estherpark]] • [[Glen Marais]] • [[Nimrodpark]] • [[Norkempark]] • [[Rhodesfield]] • [[Spartan]] • [[Van Riebeeckpark]]
}}
|ETH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[eThekwini Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with eThekwini highlighted (2011).svg|75x75px|center|eThekwini within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Durban]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Adams Mission]] • [[Amanzimtoti]] • [[Assagay]] • [[Buffelsdraai]] • [[Cato Ridge]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Chesterville, KwaZulu-Natal|Chesterville]] • [[Clermont, KwaZulu-Natal|Clermont]] • [[Doonside, KwaZulu-Natal|Doonside]] • [[Drummond]] • [[Durban]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Illovo, KwaZulu-Natal|Illovo]] • [[Illovo Beach]] • [[Inanda, KwaZulu-Natal|Inanda]] • [[Inchanga]] • [[Karridene]] • [[Kingsburgh]] • [[KwaMashu]] • [[La Mercy]] • [[Lamontville]] • [[Mount Edgecombe]] • [[Mount Moreland]] • [[Mpumalanga, KwaZulu-Natal|Mpumalanga]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Phoenix, KwaZulu-Natal|Phoenix]] • [[Pinetown]] • [[Tongaat]] • [[Umbogintwini]] • [[Umbumbulu]] • [[Umdloti]] • [[Umgababa]] • [[Umhlanga]] • [[Umkomaas]] • [[Verulam]] • [[Warner Beach]] • [[Winklespruit]]
| group2 = [[Voorstede van Durban]]
| list2 = |DC44 = {{Navigasieboks
|listclass = hlist
|border = child
| selected = {{{selected|}}}
| group1 = Sentraal
| list1 = [[Asherville, Durban|Asherville]] (area) • [[Berea, Durban| Berea]] (area) • [[Bluff, KwaZulu-Natal|The Bluff]] (area) • [[Cato Manor, Durban|Cato Manor]] • [[Essenwood, Durban|Essenwood]] • [[Glenwood, KwaZulu-Natal|Glenwood]] • [[Mayville, Durban|Mayville]] • [[Morningside, Durban|Morningside]] • [[Overport]] (area) • [[Stamford Hill, Durban|Stamford Hill]] • [[Sydenham, Durban|Sydenham]] • [[Windermere, Durban|Windermere]] • [[Yellowwood Park]]
| group2 = Noordelik
| list2 = [[Durban North]] • [[KwaMashu]] • [[Mount Edgecombe, KwaZulu-Natal|Mount Edgecombe]] • [[Phoenix, Durban|Phoenix]] • [[Umdloti, KwaZulu-Natal|Umdloti]] • [[Umhlanga, KwaZulu-Natal|Umhlanga]]
| group3 = Westelik
| list3 = [[Botha's Hill]] • [[Cowies Hill]] • [[Gillitts, KwaZulu-Natal|Gillitts]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Kloof, KwaZulu-Natal|Kloof]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Pinetown]] • [[Queensburgh]] • [[Westville, KwaZulu-Natal|Westville]] • [[Winston Park]] • [[Shallcross, Durban|Shallcross]]
| group4 = Suidelik
| list4 = [[Amanzimtoti, KwaZulu-Natal|Amanzimtoti]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Isipingo Beach, KwaZulu-Natal|Isipingo Beach]] • [[Umlazi]]
| group5 = Ander
| list5 = [[Bellaire, Durban|Bellaire]] • [[Montclair, Durban|Montclair]] • [[Reservoir Hills, Durban|Reservoir Hills]] • [[Rossburgh, Durban|Rossburgh]] • [[Umbilo, Durban|Umbilo]] • [[Woodhaven, Durban|Woodhaven]] • [[Woodlands, Durban|Woodlands]]
}}
}}
|DC20 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Fezile Dabi highlighted (2011).svg|150x150px|center|Fezile Dabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Sasolburg|Sasolburg]]'''
| group1 = [[Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit|Moqhaka]]
| list1 = [[Kroonstad]] • [[Maokeng]] • [[Matlwangtlwang]] • [[Rammulotsi]] • [[Steynsrus]] • [[Vierfontein]] • [[Viljoenskroon]]
| group2 = [[Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit|Ngwathe]]
| list2 = [[Edenville]] • [[Heilbron]] • [[Koppies]] • [[Kwakwatsi]] • [[Mokwallo]] • [[Ngwathe]] • [[Parys, Vrystaat|Parys]] • [[Phiritona]] • [[Sandersville]] • [[Schonkenville]] • [[Tumahole]] • [[Vredefort]]
| group3 = [[Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit|Metsimaholo]]
| list3 = [[Deneysville]] • [[Holly Country]] • [[Kragbron]] • [[Liliandale]] • [[Oranjeville]] • [[Refengkgotso]] • [[Richmond, Vrystaat|Richmond]] • [[Rietfontein, Vrystaat|Rietfontein]] • [[Sasolburg]] • [[Viljoensdrif]] • [[Zamdela]]
| group4 = [[Mafube Plaaslike Munisipaliteit|Mafube]]
| list4 = [[Cornelia]] • [[Frankfort]] • [[Mafahlaneng]] • [[Namahadi]] • [[Ntswanatsatsi]] • [[Qalabotjha]] • [[Tweeling, Vrystaat|Tweeling]] • [[Villiers]]
}}
|DC9 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Frances Baard-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Frances Baard highlighted (2011).svg|150x150px|center|Frances Baard District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kimberley]]'''
| group1 = [[Sol Plaatje Plaaslike Munisipaliteit|Sol Plaatje]]
| list1 = [[Beaconsfield]] • [[Galeshewe]] • [[Kimberley]] • [[Modderrivier, Noord-Kaap|Modderrivier]] • [[Ritchie]] • [[Roodepan]]
| group2 = [[Phokwane Plaaslike Munisipaliteit|Phokwane]]
| list2 = [[Ganspan]] • [[Hartswater]] • [[Jan Kempdorp]] • [[Pampierstad]]
| group3 = [[Magareng Plaaslike Munisipaliteit|Magareng]]
| list3 = [[Warrenton, Noord-Kaap|Warrenton]]
| group4 = [[Dikgatlong Plaaslike Munisipaliteit|Dikgatlong]]
| list4 = [[Barkly-Wes]] • [[Boetsap]] • [[Delportshoop]] • [[Koopmansfontein]] • [[Sydney on Vaal]] • [[Ulco]] • [[Windsorton]]
}}
|DC30 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Gert Sibande-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Gert Sibande highlighted (2011).svg|150x150px|center|Gert Sibande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]]'''
| group1 = [[Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit|Govan Mbeki]]
| list1 = [[Bethal]] • [[Charl Cilliers]] • [[Embalenhle]] • [[Evander]] • [[Kinross]] • [[Leandra]] • [[Lebohang]] • [[Leslie]] • [[Secunda]] • [[Trichardt]]
| group2 = [[Albert Luthuli Plaaslike Munisipaliteit|Albert Luthuli]]
| list2 = [[Badplaas]] • [[Bettysgoed]] • [[Carolina]] • [[Diepdale]] • [[Diepgezet]] • [[Dundonald]] • [[Eerstehoek]] • [[Hartebeeskop]] • [[Lochiel]] • [[Manaar]] • [[Moddergat]] • [[Mooiplaas, Mpumalanga|Mooiplaas]] • [[Steynsdorp]] • [[Tjakastad]]
| group3 = [[Mkhondo Plaaslike Munisipaliteit|Mkhondo]]
| list3 = [[Amsterdam, Mpumalanga|Amsterdam]] • [[Dirkiesdorp]] • [[Driefontein, Mpumalanga|Driefontein]] • [[Iswepe]] • [[KwaNgema]] • [[KwaThandeka]] • [[Mkhondo NU]] • [[Ngema Tribal Trust, Mpumalanga|Ngema Tribal Trust]] • [[Nkosanjaneni]] • [[Piet Retief, Mpumalanga|Piet Retief]] • [[Saul Mkhizeville]]
| group4 = [[Msukaligwa Plaaslike Munisipaliteit|Msukaligwa]]
| list4 = [[Breyten]] • [[Chrissiesmeer]] • [[Davel]] • [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]] • [[KwaDela]] • [[Lothair]] • [[Sheepmoor]] • [[Warburton]]
| group5 = [[Lekwa Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa]]
| list5 = [[Morgenzon]] • [[Sakhile, Mpumalanga|Sakhile]] • [[Sivukile]] • [[Standerton]] • [[Thuthukani]]
| group6 = [[Pixley ka Seme Plaaslike Munisipaliteit|Pixley ka Seme]]
| list6 = [[Amersfoort, Mpumalanga|Amersfoort]] • [[Daggakraal]] • [[Palmietfontein, Mpumalanga|Palmietfontein]] • [[Perdekop]] • [[Volksrust]] • [[Wakkerstroom]]
| group7 = [[Dipaleseng Plaaslike Munisipaliteit|Dipaleseng]]
| list7 = [[Balfour, Mpumalanga|Balfour]] • [[Greylingstad]] • [[Grootvlei]] • [[Nthorwane]] • [[Siyathemba]]
}}
|DC43 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Harry Gwala-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sisonke highlighted (2011).svg|150x150px|center|Harry Gwala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ixopo]]'''
| group1 = [[Nkosazana Dlamini-Zuma Plaaslike Munisipaliteit|Nkosazana Dlamini-Zuma]]
| list1 = [[Bulwer]] • [[Creighton]] • [[Donnybrook]] • [[Himeville]] • [[Hlabeni]] • [[Hlanganani, KwaZulu-Natal|Hlanganani]] • [[Ncwadi]] • [[Pevensey]] • [[Underberg]]
| group2 = [[Groter Kokstad Plaaslike Munisipaliteit|Groter Kokstad]]
| list2 = [[Aloekop]] • [[Franklin]] • [[Kokstad]] • [[Kransdraai]] • [[Pakkies, KwaZulu-Natal|Pakkies]]
| group3 = [[Ubuhlebezwe Plaaslike Munisipaliteit|Ubuhlebezwe]]
| list3 = [[Amashaka]] • [[Bovini]] • [[Echibini]] • [[Etshenilenduna]] • [[Hlokozi]] • [[Hlutankungu]] • [[Ixopo]] • [[Jolivet]] • [[KwaBhidla]] • [[KwaMagidigidi]] • [[KwaNokweja]] • [[Kweletsheni]] • [[Mahehle]] • [[Mandlekazi]] • [[Mgodi]] • [[Mhlabatshane]] • [[Mhlweni]] • [[Mpunga]] • [[Nhlozane]] • [[Ntabane]] • [[Ntapha]] • [[Sangcwaba]] • [[Tsheleni]] • [[Velabethuke]]
| group4 = [[Umzimkhulu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimkhulu]]
| list4 = [[Bisi]] • [[Clydesdale]] • [[Rietvlei, KwaZulu-Natal|Rietvlei]] • [[Rondedraai]] • [[Umzimkhulu]]
}}
|DC29 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ILembe-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with iLembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|ILembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[KwaDukuza]] (voorheen Stanger)'''
| group1 = [[Mandeni Plaaslike Munisipaliteit|Mandeni]]
| list1 = [[eMacambini]] • [[ISithebe]] • [[Mandeni]] • [[Nyoni]] • [[Tugela]]
| group2 = [[KwaDukuza Plaaslike Munisipaliteit|KwaDukuza]]
| list2 = [[Ballito]] • [[Darnall]] • [[Groutville]] • [[KwaDukuza]] • [[Nieu-Guelderland]] • [[Salt Rock]] • [[Sans Souci, KwaZulu-Natal|Sans Souci]] • [[Shaka's Rock]] • [[Shakaskraal]] • [[Zinkwazi Beach]]
| group3 = [[Ndwedwe Plaaslike Munisipaliteit|Ndwedwe]]
| list3 = [[Glendale Heights]] • [[Ndwedwe]] • [[Ozwathini]]
| group4 = [[Maphumulo Plaaslike Munisipaliteit|Maphumulo]]
| list4 = [[Maphumulo]]
}}
|DC14 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Joe Gqabi-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ukhahlamba highlighted (2011).svg|150x150px|center|Joe Gqabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Barkly-Oos]]'''
| group1 = [[Elundini Plaaslike Munisipaliteit|Elundini]]
| list1 = [[Maclear]] • [[Mount Fletcher]] • [[Ugie]]
| group2 = [[Senqu Plaaslike Munisipaliteit|Senqu]]
| list2 = [[Barkly-Oos]] • [[Herschel]] • [[Khwezinaledi]] • [[Lady Grey]] • [[Rhodes, Oos-Kaap|Rhodes]] • [[Rossouw, Oos-Kaap|Rossouw]] • [[Sterkspruit]] • [[Steve Tshwete, Lady Grey|Steve Tshwete]] • [[Zakhele]]
| group3 = [[Walter Sisulu Plaaslike Munisipaliteit|Walter Sisulu]]
| list3 = [[Aliwal-Noord]] • [[Burgersdorp]] • [[Jamestown, Oos-Kaap|Jamestown]] • [[Oviston]] • [[Steynsburg]] • [[Teebus]] • [[Venterstad]]
}}
|DC45 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[John Taolo Gaetsewe-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with John Taolo Gaetsewe highlighted (2011).svg|150x150px|center|John Taolo Gaetsewe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kuruman|Kuruman]]'''
| group1 = [[Joe Morolong Plaaslike Munisipaliteit|Joe Morolong]]
| list1 = [[Cassel]] • [[Dithakong]] • [[Heuningvlei]] • [[Hotazel]] • [[Van Zylsrus]]
| group2 = [[Ga-Segonyana Plaaslike Munisipaliteit|Ga-Segonyana]]
| list2 = [[Bankhara]] • [[Gamopedi]] • [[Ga-Ntatelang]] • [[Havard, Noord-Kaap|Havard]] • [[Kuruman]] • [[Magobe]] • [[Maheane]] • [[Mamoratwe]] • [[Maruping]] • [[Mothibistad]] • [[Ntsweng]] • [[Phakane]] • [[Sedibeng, Noord-Kaap|Sedibeng]] • [[Seodin]]
| group3 = [[Gamagara Plaaslike Munisipaliteit|Gamagara]]
| list3 = [[Dibeng]] • [[Dingleton|Dingleton (''voorheen'' Sishen)]] • [[Kathu]] • [[Olifantshoek]]
}}
|DC2 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cape Winelands highlighted (2011).svg|150x150px|center|Kaapse Wynlande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Stellenbosch]]'''
| group1 = [[Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit |Witzenberg]]
| list1 = [[Bella Vista]] • [[Ceres]] • [[Dwarsrivier]] • [[eNduli]] • [[Montana, Witzenberg|Montana]] • [[Op-die-Berg]] • [[Pine Valley, Witzenberg|Pine Valley]] • [[Prince Alfred Hamlet]] • [[Tulbagh]] • [[Wolseley]]
| group2 = [[Drakenstein Plaaslike Munisipaliteit |Drakenstein]]
| list2 = [[Gouda, Wes-Kaap|Gouda]] • [[Paarl]] • [[Saron]] • [[Simondium]] • [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]]
| group3 = [[Stellenbosch Plaaslike Munisipaliteit|Stellenbosch]]
| list3 = [[Franschhoek]] • [[Groendal]] • [[Jamestown, Wes-Kaap|Jamestown]] • [[Kayamandi]] • [[Klapmuts]] • [[Kylemore]] • [[Langrug]] • [[Languedoc, Wes-Kaap|Languedoc]] • [[Pniel]] • [[Robertsvlei]] • [[Rozendal]] • [[Stellenbosch]] • [[Wemmershoek]]
| group4 = [[Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit|Breedevallei]]
| list4 = [[De Doorns]] • [[Rawsonville]] • [[Touwsrivier]] • [[Worcester]]
| group5 = [[Langeberg Plaaslike Munisipaliteit|Langeberg]]
| list5 = [[Ashton]] • [[Bonnievale]] • [[McGregor]] • [[Montagu]] • [[Robertson]]
}}
|DC28 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThungulu highlighted (2011).svg|150x150px|center|King Cetshwayo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Richardsbaai]]'''
| group1 = [[uMhlathuze Plaaslike Munisipaliteit|uMhlathuze]]
| list1 = [[eSikhawini]] • [[Empangeni]] • [[Felixton]] • [[Richardsbaai]]
| group2 = [[uMlalazi Plaaslike Munisipaliteit|uMlalazi]]
| list2 = [[aMatikulu]] • [[Eshowe]] • [[Gingindlovu]] • [[Mbongolwane]] • [[Mtunzini]]
| group3 = [[Nkandla Plaaslike Munisipaliteit|Nkandla]]
| list3 = [[Nkandla]]
| group4 = [[uMfolozi Plaaslike Munisipaliteit|uMfolozi]]
| list4 = [[KwaMbonambi]]
| group5 = [[Ntambanana Plaaslike Munisipaliteit|Ntambanana]]
| list5 = [[Bhucanana]]
| group6 = [[Mthonjaneni Plaaslike Munisipaliteit|Mthonjaneni]]
| list6 = [[Melmoth]]
}}
|DC18 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Lejweleputswa-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Lejweleputswa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Lejweleputswa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Welkom]]'''
| group1 = [[Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit|Masilonyana]]
| list1 = [[Brandfort]] • [[Ikgomotseng]] • [[Majemasweu]] • [[Makeleketle]] • [[Masilo]] • [[Soutpan]] • [[Theunissen]] • [[Tshepong]] • [[Verkeerdevlei]] • [[Winburg]]
| group2 = [[Tokologo Plaaslike Munisipaliteit|Tokologo]]
| list2 = [[Boshof]] • [[Dealesville]] • [[Hertzogville]] • [[Malebogo]] • [[Seretse]]
| group3 = [[Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit|Tswelopele]]
| list3 = [[Bultfontein]] • [[Hoopstad]] • [[Phahameng, Tswelopele|Phahameng]] • [[Tikwana]]
| group4 = [[Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit|Matjhabeng]]
| list4 = [[Allanridge]] • [[Bronville]] • [[Hani Park]] • [[Hennenman]] • [[Kutloanong]] • [[Meloding]] • [[Mmamahabane]] • [[Odendaalsrus]] • [[Phathakahle]] • [[Phomolong]] • [[Riebeeckstad]] • [[Thabong]] • [[Tswelangpele]] • [[Ventersburg]] • [[Virginia]] • [[Welkom]] • [[Whites]]
| group5 = [[Nala Plaaslike Munisipaliteit|Nala]]
| list5 = [[Balkfontein]] • [[Bothaville]] • [[Kgotsong]] • [[Monyakeng]] • [[Wesselsbron]]
}}
|MAN = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mangaung highlighted (2011).svg|75x75px|center|Mangaung within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bloemfontein]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bainsvlei]] • [[Bloemfontein]] • [[Botshabelo]] • [[Maselspoort]] • [[Thaba Nchu]] • [[Westminster]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Bloemfontein]]
| list2 = [[Arboretum, Bloemfontein|Arboretum]] • [[Ashbury, Bloemfontein|Ashbury]] • [[Baysvalley, Bloemfontein|Baysvalley]] • [[Bayswater, Bloemfontein|Bayswater]] • [[Bloemside]] • [[Brandwag, Bloemfontein|Brandwag]] • [[Dan Pienaar, Bloemfontein|Dan Pienaar]] • [[Ehrlichpark, Bloemfontein|Ehrlichpark]] • [[Fauna, Bloemfontein|Fauna]] • [[Fichardtpark]] • [[Fleurdal]] • [[Gardeniapark]] • [[Generaal De Wet, Bloemfontein|Generaal De Wet]] • [[Grasslands, Bloemfontein|Grasslands]] • [[Grootvlei-gevangenis]] • [[Heuwelsig, Bloemfontein|Heuwelsig]] • [[Hospitaalpark]] • [[Langenhovenpark]] • [[Lourierpark]] • [[Bloemfontein Lughawe|Lughawe]] • [[Navalsig]] • [[Noordhoek, Bloemfontein|Noordhoek]] • [[Pellissier, Bloemfontein|Pellissier]] • [[Rodenbeck]] • [[Bloemfontein Sentraal|Sentraal]] • [[Uitsig, Bloemfontein|Uitsig]] • [[Universitas, Bloemfontein|Universitas]] • [[Westdene, Bloemfontein|Westdene]] • [[Wilgehof, Bloemfontein|Wilgehof]] • [[Willows, Bloemfontein|Willows]]
}}
|DC33 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mopani-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mopani highlighted (2011).svg|75x75px|South Africa Districts showing Mopani]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Giyani]]'''
| group1 = [[Ba-Phalaborwa Plaaslike Munisipaliteit|Ba-Phalaborwa]]
| list1 = [[Ben Farm]] • [[Ga-Mashishimale]] • [[Ga-Selwana]] • [[Gravelotte]] • [[Humulani]] • [[Leydsdorp]] • [[Lulekani]] • [[Mahale]] • [[Majeje]] • [[Makhushane]] • [[Maseke]] • [[Murchison, Limpopo|Murchison]] • [[Namakgale]] • [[Nondweni]] • [[Phalaborwa]] • [[Priska-Majeje]] • [[Vuyelani]]
| group2 = [[Groter Giyani Plaaslike Munisipaliteit|Groter Giyani]]
| list2 = [[Blinkwater, Limpopo|Blinkwater]] • [[Ghandlanani]] • [[Giyani]] • [[Hlopekani]] • [[KaDizingidzingi]] • [[KaDzumeri]] • [[KaGaula]] • [[KaHomu]] • [[KaMakhuva]] • [[KaMakosha]] • [[KaMapayeni]] • [[KaMininginisi]] • [[KaMpakani]] • [[KaNdengeza]] • [[KaNghalalume]] • [[KaNgove]] • [[KaNhlaneki]] • [[KaNkomo]] • [[KaNwadzekudzeku]] • [[KaNwamakena]] • [[KaSabulane]] • [[KaSiandana]] • [[KaSikhunyane]] • [[KaXikukwani]] • [[Mageva]] • [[Muyexe]] • [[Namenwamarhanga]] • [[Shimange]] • [[Shivulani]] • [[Sifasonke]] • [[Skhiming]] • [[Thomo]] • [[Xawela]] • [[Ximausa]]
| group3 = [[Groter Letaba Plaaslike Munisipaliteit|Groter Letaba]]
| list3 = [[Bellevue, Limpopo|Bellevue]] • [[Buqa]] • [[Ga-Abele]] • [[Ga-Femane]] • [[Ga-Kgapane]] • [[GaMaphale]] • [[GaNtata]] • [[GaPhooko]] • [[GaRamaroka]] • [[Klipkraal]] • [[Lebaka]] • [[Lehlareng]] • [[Lemondokop]] • [[Modjadji Hoofkraal]] • [[Modjadjiskloof]] • [[Mokgoba]] • [[Mokwasele]] • [[Mooketsi]] • [[Phongololo]] • [[Rotterdam, Limpopo|Rotterdam]]
| group4 = [[Groter Tzaneen Plaaslike Munisipaliteit|Groter Tzaneen]]
| list4 = [[Bordeaux, Limpopo|Bordeaux]] • [[Burgersdorp, Limpopo|Burgersdorp]] • [[Dan]] • [[Dwarsfontein]] • [[Ga-Kubjana]] • [[Ga-Matipane]] • [[Ga-Mookgo]] • [[Gabaza]] • [[Ga-Mokgwathi]] • [[Ga-Rakoma]] • [[Ga-Wally]] • [[Haenertsburg]] • [[Jokong]] • [[Joppie]] • [[Julesburg]] • [[Khujwana]] • [[Lenyenye]] • [[Letsitele]] • [[Longvalley]] • [[Maake]] • [[Mafarana]] • [[Magoboya]] • [[Makudibung]] • [[Mandlhakazi]] • [[Mariron]] • [[Mariveni]] • [[Mavele]] • [[Mawa]] • [[Miragoma]] • [[Mohlaba]] • [[Nkowankowa]] • [[Politsi]] • [[Ritakop]] • [[Sangoma, Limpopo|Sangoma]] • [[Shiluvane]] • [[Tzaneen]] • [[Xihoko]]
| group5 = [[Maruleng Plaaslike Munisipaliteit|Maruleng]]
| list5 = [[Balloon, Limpopo|Balloon]] • [[Bismark, Limpopo|Bismark]] • [[Butchwana]] • [[Calais, Limpopo|Calais]] • [[Enable, Limpopo|Enable]] • [[Finale, Limpopo|Finale]] • [[Hlohlokwe]] • [[Hoedspruit]] • [[Kampersrus]] • [[Kanana, Maruleng|Kanana]] • [[Lorraine, Limpopo|Lorraine]] • [[Madeira, Limpopo|Madeira]] • [[Mabins]] • [[Makgaung]] • [[Mametja]] • [[Mathlomelong]] • [[Metz, Limpopo|Metz]] • [[Moetladimo]] • [[Molalane]] • [[Ofcolaco]] • [[Sadawa]] • [[Sandton, Limpopo|Sandton]] • [[Sefikeng]] • [[Shikwane]] • [[Sofaya]] • [[The Oaks, Limpopo|The Oaks]] • [[The Willows, Limpopo|The Willows]] • [[Turkey, Limpopo|Turkey]] • [[Worcester, Limpopo|Worcester]]
}}
|DC6 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Namakwa-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Namakwa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Namakwa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]'''
| group1 = [[Hantam Plaaslike Munisipaliteit|Hantam]]
| list1 = [[Brandvlei]] • [[Calvinia]] • [[Loeriesfontein]] • [[Nieuwoudtville]]
| group2 = [[Kamiesberg Plaaslike Munisipaliteit|Kamiesberg]]
| list2 = [[Garies]] • [[Hondeklipbaai]] • [[Kamassies]] • [[Kamieskroon]] • [[Karkams]] • [[Kheis]] • [[Koingnaas]] • [[Kotzesrus]] • [[Leliefontein]] • [[Soebatsfontein]] • [[Spoegrivier]]
| group3 = [[Karoo Hoogland Plaaslike Munisipaliteit|Karoo Hoogland]]
| list3 = [[Fraserburg]] • [[Sutherland]] • [[Williston, Noord-Kaap|Williston]]
| group4 = [[Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit|Khâi-Ma]]
| list4 = [[Aggeneys]] • [[Onseepkans]] • [[Pella]] • [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]
| group5 = [[Nama Khoi Plaaslike Munisipaliteit|Nama Khoi]]
| list5 = [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]] • [[Concordia]] • [[Goodhouse]] • [[Grootmis]] • [[Henkries]] • [[Kleinsee]] • [[Komaggas]] • [[Nababeep]] • [[Okiep]] • [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] • [[Steinkopf]] • [[Vioolsdrif]]
| group6 = [[Richtersveld Plaaslike Munisipaliteit|Richtersveld]]
| list6 = [[Alexanderbaai]] • [[Eksteenfontein]] • [[Kuboes]] • [[Lekkersing]] • [[Port Nolloth]] • [[Sanddrif]]
}}
|NMA = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nelson Mandelabaai Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nelson Mandela Bay highlighted (2011).svg|100x100px|center|Nelson Mandelabaai within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Elizabeth]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Beachview, Oos-Kaap|Beachview]] • [[Bethelsdorp]] • [[Blue Horizon Bay]] • [[Colchester, Oos-Kaap|Colchester]] • [[Despatch]] • [[iBhayi]] • [[KwaNobuhle]] • [[Motherwell]] • [[New Brighton, Oos-Kaap|New Brighton]] • [[Port Elizabeth]] • [[Redhouse, Oos-Kaap|Redhouse]] • [[Seaview, Oos-Kaap|Seaview]] • [[Skoenmakerskop]] • [[Somerstrand]] • [[Swartkops]] • [[Uitenhage]] • [[Van Stadensriviermond]] • [[Woodridge, Oos-Kaap|Woodridge]]
}}
|DC38 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ngaka Modiri Molema highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ngaka Modiri Molema District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mahikeng]]'''
| group1 = [[Ratlou Plaaslike Munisipaliteit|Ratlou]]
| list1 = [[Kraaipan]] • [[Setlagole]]
| group2 = [[Tswaing Plaaslike Munisipaliteit|Tswaing]]
| list2 = [[Delareyville]] • [[Ganalaagte]] • [[Geysdorp]] • [[Ottosdal]] • [[Sannieshof]] • [[Springbokfontein, Noordwes|Springbokfontein]]
| group3 = [[Mahikeng Plaaslike Munisipaliteit|Mahikeng]]
| list3 = [[Goedgevonden B]] • [[Mahikeng]] • [[Mmabatho]] • [[Ottoshoop]] • [[Ramatlabama]] • [[Rooigrond]] • [[Slurry]] • [[Tsetse, Noordwes|Tsetse]]
| group4 = [[Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteit|Ditsobotla]]
| list4 = [[Bakerville]] • [[Biesiesvlei]] • [[Coligny]] • [[Itsoseng]] • [[Lichtenburg]]
| group5 = [[Ramotshere Moiloa Plaaslike Munisipaliteit|Ramotshere Moiloa]]
| list5 = [[Dinokana]] • [[Doornlaagte, Noordwes|Doornlaagte]] • [[Driefontein, Noordwes|Driefontein]] • [[Groot Marico]] • [[Jacobsdal, Noordwes|Jacobsdal]] • [[Leeufontein]] • [[Lehurutshe]] • [[Motswedi]] • [[Pachsdraai]] • [[Rietpan]] • [[Skilpadshek]] • [[Supingstad]] • [[Zeerust]]
}}
|DC31 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nkangala-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nkangala highlighted (2011).svg|150x150px|center|Nkangala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]'''
| group1 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Mpumalanga|Emalahleni]]
| list1 = [[Balmoral]] • [[Klarinet, Emalahleni|Klarinet]] • [[Kriel]] • [[KwaGuqa]] • [[Ogies]] • [[Witbank]]
| group2 = {{nowrap|[[Steve Tshwete Plaaslike Munisipaliteit|Steve Tshwete]]}}
| list2 = [[Botshabelo, Mpumalanga|Botshabelo]] • [[Hendrina]] • [[Mhluzi]] • [[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]
| group3 = [[Emakhazeni Plaaslike Munisipaliteit|Emakhazeni]]
| list3 = [[Belfast, Mpumalanga|Belfast]] • [[Dalmanutha]] • [[Dullstroom]] • [[Machadodorp]] • [[Vlakfontein, Mpumalanga|Vlakfontein]] • [[Waterval Boven]] • [[Waterval Onder]]
| group4 = [[Thembisile Hani Plaaslike Munisipaliteit|Thembisile Hani]]
| list4 = [[Boekenhouthoek]] • [[Klipfontein, Mpumalanga|Klipfontein]] • [[KwaMhlanga]] • [[Kwaggafontein]] • [[Loopspruit]] • [[Mathys Zyn Loop]] • [[Wolvenkop]]
| group5 = [[Dr. J.S. Moroka Plaaslike Munisipaliteit|Dr. J.S. Moroka]]
| list5 = [[Allemansdrift]] • [[Greenside, Mpumalanga|Greenside]] • [[Kameelrivier (dorp)|Kameelrivier]] • [[Mapoch (dorp)|Mapoch]] • [[Mbibana]] • [[Pankop]] • [[Siyabuswa]] • [[Toitskraal]] • [[Vaalbank]] • [[Vrieskraal]] • [[Wolwekraal]]
| group6 = [[Victor Khanye Plaaslike Munisipaliteit|Victor Khanye]]
| list6 = [[Delmas]] • [[Eloff]] • [[Rietkol]] • [[Sundra]]
}}
|DC15 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[O.R. Tambo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with OR Tambo highlighted (2011).svg|150x150px|center|OR Tambo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mthatha]]'''
| group1 = [[Ngquza Hill Plaaslike Munisipaliteit|Ngquza Hill]]
| list1 = [[Flagstaff]] • [[Lusikisiki]]
| group2 = [[Port St Johns Plaaslike Munisipaliteit|Port St Johns]]
| list2 = [[Port St. Johns]]
| group3 = [[Nyandeni Plaaslike Munisipaliteit|Nyandeni]]
| list3 = [[Buntingville]] • [[Canzibe]] • [[Libode]] • [[Ngqeleni]] • [[Nomcamba]]
| group4 = [[Mhlontlo Plaaslike Munisipaliteit|Mhlontlo]]
| list4 = [[Qumbu]] • [[Tsolo]]
| group5 = {{nowrap|[[Koning Sabata Dalindyebo Plaaslike Munisipaliteit|Koning Sabata Dalindyebo]]}}
| list5 = [[Koffiebaai]] • [[Mqanduli]] • [[Mthatha]] • [[Mvezo]] • [[Qunu]]
}}
|DC3 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Overberg-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Overberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Overberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bredasdorp]]'''
| group1 = [[Kaap Agulhas Plaaslike Munisipaliteit|Kaap Agulhas]]
| list1 = [[Arniston]] • [[Bredasdorp]] • [[Elim, Wes-Kaap|Elim]] • [[Hotagterklip]] • [[L'Agulhas]] • [[Napier, Wes-Kaap|Napier]] • [[Protem]] • [[Skipskop]] • [[Struisbaai]] • [[Suiderstrand]]
| group2 = [[Overstrand Plaaslike Munisipaliteit|Overstrand]]
| list2 = [[Baardskeerdersbos]] • [[Bettysbaai]] • [[Birkenhead, Wes-Kaap|Birkenhead]] • [[De Kelders]] • [[Fisherhaven]] • [[Franskraalstrand]] • [[Gansbaai]] • [[Hawston]] • [[Hermanus]] • [[Kleinbaai]] • [[Kleinmond]] • [[Mount Pleasant]] • [[Onrusrivier]] • [[Pearly Beach]] • [[Pringlebaai]] • [[Rooi-els, Wes-Kaap|Rooi-els]] • [[Sandbaai]] • [[Stanford]] • [[Van Dyksbaai]] • [[Vermont, Wes-Kaap|Vermont]] • [[Voëlklip]] • [[Wolvengat]] • [[Zwelihle]]
| group3 = [[Swellendam Plaaslike Munisipaliteit|Swellendam]]
| list3 = [[Barrydale]] • [[Infanta]] • [[Malgas]] • [[Stormsvlei]] • [[Suurbraak]] • [[Swellendam]]
| group4 = [[Theewaterskloof Plaaslike Munisipaliteit|Theewaterskloof]]
| list4 = [[Botrivier]] • [[Caledon]] • [[Dennehof]] • [[Genadendal]] • [[Grabouw]] • [[Greyton]] • [[Riviersonderend]] • [[Villiersdorp]]
}}
|DC7 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Pixley ka Seme-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Pixley ka Seme highlighted (2011).svg|150x150px|center|Pixley ka Seme District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[De Aar]]'''
| group1 = [[Emthanjeni Plaaslike Munisipaliteit|Emthanjeni]]
| list1 = [[Britstown]] • [[De Aar]] • [[Deelfontein]] • [[Hanover]]
| group2 = [[Kareeberg Plaaslike Munisipaliteit|Kareeberg]]
| list2 = [[Carnarvon]] • [[Vanwyksvlei]] • [[Vosburg]]
| group3 = [[Orania Verteenwoordigende Raad|Orania]]
| list3 = [[Orania]]
| group4 = [[Renosterberg Plaaslike Munisipaliteit|Renosterberg]]
| list4 = [[Petrusville]] • [[Philipstown]] • [[Vanderkloof]]
| group5 = [[Siyancuma Plaaslike Munisipaliteit|Siyancuma]]
| list5 = [[Campbell]] • [[Douglas, Noord-Kaap|Douglas]] • [[Griekwastad]] • [[Plooysburg]] • [[Schmidtsdrif]]
| group6 = [[Siyathemba Plaaslike Munisipaliteit|Siyathemba]]
| list6 = [[Marydale]] • [[Niekerkshoop]] • [[Prieska]]
| group7 = [[Thembelihle Plaaslike Munisipaliteit|Thembelihle]]
| list7 = [[Hopetown]] • [[Strydenburg]]
| group8 = [[Ubuntu Plaaslike Munisipaliteit|Ubuntu]]
| list8 = [[Hutchinson]] • [[Loxton]] • [[Merriman]] • [[Richmond, Noord-Kaap|Richmond]] • [[Victoria-Wes]]
| group9 = [[Umsobomvu Plaaslike Munisipaliteit|Umsobomvu]]
| list9 = [[Colesberg]] • [[Norvalspont]] • [[Noupoort]]
}}
|DC10 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sarah Baartman-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cacadu highlighted (2011).svg|150x150px|center]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Gqeberha]]'''
| group1 = [[Bloukraanroete Plaaslike Munisipaliteit|Bloukraanroete]]
| list1 = [[Kookhuis]] • [[Pearston]] • [[Somerset-Oos]]
| group2 = [[Dr Beyers Naudé Plaaslike Munisipaliteit|Dr Beyers Naudé]]
| list2 = [[Aberdeen, Oos-Kaap|Aberdeen]] • [[Adendorp]] • [[Graaff-Reinet]] • [[Jansenville]] • [[Kendrew]] • [[Klipplaat]] • [[Nieu-Bethesda]] • [[Rietbron]] • [[Steytlerville]] • [[Willowmore]]
| group3 = [[Kouga Plaaslike Munisipaliteit|Kouga]]
| list3 = [[Astonbaai]] • [[Gamtoosmond]] • [[Hankey]] • [[Humansdorp]] • [[Jeffreysbaai]] • [[Kaap St Francis]] • [[Kruisfontein]] • [[Loerie]] • [[Oesterbaai]] • [[Paradysstrand]] • [[Patensie]] • [[St. Francisbaai]] • [[Thornhill, Kouga|Thornhill]]
| group4 = [[Kou-Kamma Plaaslike Munisipaliteit|Kou-Kamma]]
| list4 = [[Clarkson]] • [[Coldstream]] • [[Joubertina]] • [[Kareedouw]] • [[Krakeelrivier]] • [[Louterwater]] • [[Misgund]] • [[Stormsrivier, Oos-Kaap|Stormsrivier]] • [[Thornham]] • [[Tweeriviere]]
| group5 = [[Makana Plaaslike Munisipaliteit|Makana]]
| list5 = [[Alicedale]] • [[Grahamstad]] • [[Riebeek-Oos]] • [[Salem, Oos-Kaap|Salem]]
| group6 = [[Ndlambe Plaaslike Munisipaliteit|Ndlambe]]
| list6 = [[Alexandria, Oos-Kaap|Alexandria]] • [[Bathurst, Oos-Kaap|Bathurst]] • [[Boesmansriviermond]] • [[Boknesstrand]] • [[Cannon Rocks]] • [[Kasouga]] • [[Kenton-on-Sea]] • [[Port Alfred]]
| group7 = [[Sondagsriviervallei Plaaslike Munisipaliteit|Sondagsriviervallei]]
| list7 = [[Addo]] • [[Bontrug]] • [[Enon, Oos-Kaap|Enon]] • [[Kirkwood]] • [[KwaZenzele]] • [[Nomathamasanqa]] • [[Paterson]]
}}
|DC42 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sedibeng-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sedibeng highlighted (2011).svg|100x100px|center|Sedibeng within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vereeniging]]'''
| group1 = [[Emfuleni Plaaslike Munisipaliteit|Emfuleni]]
| list1 = [[Boipatong]] • [[Bophelong]] • [[Evaton]] • [[Sebokeng]] • [[Sharpeville]] • [[Vanderbijlpark]] • [[Vereeniging]]
| group2 = [[Lesedi Plaaslike Munisipaliteit|Lesedi]]
| list2 = [[Devon, Gauteng|Devon]] • [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] • [[Ratanda]]
| group3 = [[Midvaal Plaaslike Munisipaliteit|Midvaal]]
| list3 = [[Henley on Klip]] • [[Meyerton]] • [[Randvaal]] • [[Risiville]] • [[Vaal Marina]] • [[Walkerville]]
}}
|DC47 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sekhukhune-distriksmunisipaliteit]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sekhukhune highlighted (2011).svg|150x150px|center|Sekhukhune District within South Africa]]
| state = autocollapse
| above = Setel: '''[[Groblersdal]]'''
| group1 = [[Elias Motsoaledi Plaaslike Munisipaliteit|Elias Motsoaledi]]
| list1 = [[Dennilton]] • [[Elandsdoorn]] • [[Frisgewaght, Elias Motsoaledi|Frisgewaght]] • [[Groblersdal]] • [[Keerom, Elias Motsoaledi|Keerom]] • [[Kgobokwane]] • [[Kikvorschfontein]] • [[Laersdrif]] • [[Roossenekal]] • [[Saaiplaas, Limpopo|Saaiplaas]] • [[Sterkfontein, Limpopo|Sterkfontein]] • [[Tafelkop]] • [[Tonteldoos, Limpopo|Tonteldoos]] • [[Waalkraal]] • [[Witfontein, Limpopo|Witfontein]]
| group2 = [[Ephraim Mogale Plaaslike Munisipaliteit|Ephraim Mogale]]
| list2 = [[Elandskraal]] • [[Kromdraai, Limpopo|Kromdraai]] • [[Marble Hall]]
| group3 = [[Fetakgomo Tubatse Plaaslike Munisipaliteit|Fetakgomo Tubatse]]
| list3 = [[Apel, Limpopo|Apel]] • [[Apiesdoring, Limpopo|Apiesdoring]] • [[Bogalatladi]] • [[Burgersfort]] • [[Driekop]] • [[Ga-Riba]] • [[GaRadingwana]] • [[GaSelepe]] • [[Mashung]] • [[Mecklenburg, Limpopo|Mecklenburg]] • [[Mogodumo]] • [[Moshate, Fetakgomo|Moshate]] • [[Mphanama]] • [[Ohrigstad]] • [[Penge]] • [[Praktiseer]] • [[Sefeteng B]] • [[Steelpoort]] • [[Strydkraal]] • [[Tsimeng]] • [[Tiekiedraai, Fetakgomo|Tiekiedraai]]
| group4 = [[Makhuduthamaga Plaaslike Munisipaliteit|Makhuduthamaga]]
| list4 = [[Center, Makhuduthamaga|Center]] • [[Dihlabeng]] • [[Diphagane]] • [[Diplaseng]] • [[Flaka]] • [[Ga-Machacha]] • [[GaMampane]] • [[GaMaroshi]] • [[Ga Masemola]] • [[GaMashabela]] • [[GaMohlala]] • [[GaMoloi]] • [[GaMolopane]] • [[GaMoretsela]] • [[Ga-Mosehla]] • [[GaSeopela]] • [[Ga-Tisana]] • [[Glen Cowie]] • [[Hlalanikahle]] • [[Jane Furse]] • [[Katlegong, Sekhukhune|Katlegong]] • [[Kgolane]] • [[Kolokotela]] • [[Kotsiri]] • [[Kutupu]] • [[Lebejane]] • [[Lehlakong]] • [[Lekgwareng]] • [[Lekwageng]] • [[Mabintwane]] • [[Mabopane, Sekhukhune|Mabopane]] • [[Madibaneng]] • [[Magneetshoogte]] • [[Magnetite, Sekhukhune|Magnetite]] • [[Magoreng]] • [[Mahabaneng]] • [[Mahlakole]] • [[Maila Modiketsi]] • [[Mailasegolo]] • [[Makapa]] • [[Makhutso]] • [[Malaka]] • [[Mamatsikili]] • [[Manganeng]] • [[Manyeleti, Sekhukhune|Manyeleti]] • [[Maretlwaneng]] • [[Marulaneng]] • [[Masateng]] • [[Masehlaneng]] • [[Mashegwane]] • [[Mashishing, Sekhukhune|Mashishing]] • [[Maswiakae]] • [[Mathibe]] • [[Mathibeng]] • [[Matlakatle]] • [[Matolokwale]] • [[Matsoke]] • [[Mmakoshala]] • [[Mogalabi]] • [[Mogashoa]] • [[Mogorwane]] • [[Mohlarekoma]] • [[Mokadi]] • [[Mokwete]] • [[Molelema]] • [[Molodi]] • [[Moraledi]] • [[Mosate]] • [[Nebo, Sekhukhune|Nebo]] • [[Ngwaritsi]] • [[Patantshwane]] • [[Phatametsane]] • [[Phokoane]] • [[Riverside, Sekhukhune|Riverside]] • [[Serageng]] • [[Schoonoord]] • [[Stocking, Sekhukhune|Stocking]] • [[Takataka]] • [[Thabampje Ga Sefoka]] • [[Thabaneng]] • [[Thoto]] • [[Tsatane]] • [[Tshehlwaneng]] • [[Tshesane]] • [[Tswatago]]
}}
|DC5 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Central Karoo highlighted (2011).svg|150x150px|center|Central Karoo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Beaufort-Wes]]'''
| group1 = [[Laingsburg Plaaslike Munisipaliteit|Laingsburg]]
| list1 = [[Laingsburg]] • [[Matjiesfontein]] • [[Prins Albertweg]]
| group2 = [[Prins Albert Plaaslike Munisipaliteit|Prins Albert]]
| list2 = [[Klaarstroom]] • [[Leeu-Gamka]] • [[Prins Albert]]
| group3 = [[Beaufort-Wes Plaaslike Munisipaliteit|Beaufort-Wes]]
| list3 = [[Beaufort-Wes]] • [[Merweville]] • [[Murraysburg]] • [[Nelspoort]]
}}
|DC19 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Thabo Mofutsanyana highlighted (2011).svg|150x150px|center|Thabo Mofutsanyana District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Phuthaditjhaba]]'''
| group1 = [[Setsoto Plaaslike Munisipaliteit|Setsoto]]
| list1 = [[Clocolan]] • [[Ficksburg]] • [[Marquard]] • [[Senekal]]
| group2 = [[Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit|Dihlabeng]]
| list2 = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] • [[Clarens, Vrystaat|Clarens]] • [[Fouriesburg]] • [[Paul Roux]] • [[Rosendal]]
| group3 = [[Nketoana Plaaslike Munisipaliteit|Nketoana]]
| list3 = [[Arlington, Vrystaat|Arlington]] • [[Leratswana]] • [[Lindley, Vrystaat|Lindley]] • [[Petrus Steyn]] • [[Reitz]]
| group4 = [[Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit|Maluti-a-Phofung]]
| list4 = [[Aberfeldy]] • [[Harrismith]] • [[Kestell]] • [[Makwane]] • [[Phahameng, Maluti-a-Phofung|Phahameng]] • [[Phuthaditjhaba]] • [[Swinburne]] • [[Tlholong]] • [[Tseki]]
| group5 = [[Phumelela Plaaslike Munisipaliteit|Phumelela]]
| list5 = [[Memel, Vrystaat|Memel]] • [[Verkykerskop]] • [[Vrede, Vrystaat|Vrede]] • [[Warden]]
| group6 = [[Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit|Mantsopa]]
| list6 = [[Excelsior, Vrystaat|Excelsior]] • [[Hobhouse]] • [[Ladybrand]] • [[Marseilles, Vrystaat|Marseilles]] • [[Thaba Phatswa]] • [[Tweespruit]]
}}
|TSH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Tshwane highlighted (2011).svg|75x75px|center|City of Tshwane within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pretoria]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bronkhorstspruit]] • [[Centurion]] • [[Cullinan]] • [[Ekangala]] • [[Ga-Rankuwa]] • [[Hammanskraal]] • [[Kleinfontein]] • [[Mabopane]] • [[Mamelodi]] • [[Nuwe Eersterus]] • [[Onderstepoort, Gauteng|Onderstepoort]] • [[Onverwacht, Gauteng|Onverwacht]] • [[Pretoria]] • [[Rayton]] • [[Refilwe]] • [[Rosslyn]] • [[Saulsville]] • [[Soshanguve]] • [[Temba]] • [[Wallmannsthal]] • [[Zithobeni]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Centurion]]
| list2 = [[Amberfield]] • [[Blue Valley Gholflandgoed|Blue Valley]] • [[Brookelands Lewenstyllandgoed|Brookelands Lewenstyl]] • [[Bronberrick]] • [[Claudius, Pretoria |Claudius]] • [[Clubview]] • [[Cornwall Hill]] • [[Doringkloof]] • [[Eco-Park Estate]] • [[Eldo Glen]] • [[Eldoraigne]] • [[Erasmia]] • [[Hennopspark]] • [[Heuweloord]] • [[Heuwelsig Landgoed]] • [[Highveld]] • [[Irene]] • [[Kloofsig]] • [[Laudium]] • [[Lyttelton]] • [[Olievenhoutbosch]] • [[Pierre van Ryneveldpark]] • [[Raslouw]] • [[Rooihuiskraal]] • [[Southdowns Irene Country Farm|Southdowns Irene]] • [[Sunderlandrif]] • [[Thatchfield]] • [[The Reeds]] • [[Valhalla]] • [[Wierdapark]] • [[Zwartkop]]
| group3 = Voorstede van<br/>[[Pretoria]]
| list3 = [[Akasia]] • [[Alphen Park]] • [[Amandasig]] • [[Annlin]] • [[Arcadia, Pretoria|Arcadia]] • [[Ashlea Gardens]] • [[Atteridgeville]] • [[Bailey's Muckleneuk]] • [[Booysens, Pretoria|Booysens]] • [[Brooklyn, Pretoria|Brooklyn]] • [[Brummeria]] • [[Capital Park]] • [[Chantelle]] • [[Claremont, Pretoria|Claremont]] • [[Clarina]] • [[Clearwater Flyfishing Estate]] • [[Colbyn]] • [[Constantiapark]] • [[Danville]] • [[Daspoort]] • [[Derdepoortpark]] • [[Die Wilgers]] • [[Doornpoort]] • [[Dorandia]] • [[Eastlynne]] • [[Eastwood]] • [[Eersterust]] • [[Ekklesia]] • [[Elandspoort]] • [[Elarduspark]] • [[Eloffsdal]] • [[Equestria]] • [[Erasmuskloof]] • [[Erasmusrand]] • [[Faerie Glen]] • [[Florauna]] • [[Fortina Landbouhoewes]] • [[Garsfontein]] • [[Gezina, Pretoria|Gezina]] • [[Groenkloof]] • [[Hatfield, Pretoria|Hatfield]] • [[Hazelwood]] • [[Heatherdale Landbouhoewes|Heatherdale LH]] • [[Hermanstad]] • [[Hesteapark]] • [[Hillcrest, Pretoria|Hillcrest]] • [[Hornsoord Landbouhoewes]] • [[Jan Niemand Park]] • [[Kameeldrift]] • [[Karenpark]] • [[Kilnerpark]] • [[Koedoespoort]] • [[Krauseville Hoewes]] • [[Kwaggasrand]] • [[Lady Selborne, Pretoria|Lady Selborne]] • [[La Montagne]] • [[Les Marais]] • [[Lindopark]] • [[Loftus Stadium]] • [[Lotus Gardens]] • [[Lotus Gardens uitb. 2]] • [[Lukasrand]] • [[Lydiana]] • [[Lynnwood]] • [[Lynnwood Glen]] • [[Lynnwood Manor]] • [[Lynnwood Park]] • [[Lynnwoodrif]] • [[Magalieskruin]] • [[Magaliesmoot]] • [[Mamelodi]] • [[Marabastad]] • [[Mayville]] • [[Menlopark, Pretoria|Menlopark]] • [[Menlyn]] • [[Meyerspark]] • [[Montana]] • [[Montana Hoewes]] • [[Montana Park]] • [[Montana Tuine]] • [[Monument Park]] • [[Mooikloof]] • [[Mooikloofrif]] • [[Môregloed]] • [[Moreletapark]] • [[Mountain View, Pretoria|Mountain View]] • [[Muckleneuk]] • [[Murrayfield]] • [[Newlands, Pretoria|Newlands]] • [[Nelmapius]] • [[Nieuw-Muckleneuk]] • [[Ninapark]] • [[Olympus, Pretoria|Olympus]] • [[Orchards, Gauteng|Orchards]] • [[Philip Nelpark]] • [[Pretoria-Noord]] • [[Pretoria-Tuine]] • [[Pretoria-Wes]] • [[Pretoriuspark]] • [[Prinshof]] • [[Proklamasieheuwel]] • [[Queenswood]] • [[Rietfontein, Pretoria|Rietfontein]] • [[Rietondale]] • [[Rietvalleirand]] • [[Riviera, Pretoria|Riviera]] • [[Roseville]] • [[Rosslyn Industrial]] • [[Salvokop]] • [[Shere]] • [[Silver Lakes]] • [[Silver Lakes Gholflandgoed]] • [[Silverton]] • [[Sinoville]] • [[Six Fountains]] • [[Sterrewag, Pretoria|Sterrewag]] • [[Suiderberg, Pretoria|Suiderberg]] • [[Sunnyside, Pretoria|Sunnyside]] • [[Thaba Tshwane]] • [[Theresapark]] • [[The Wilds, Pretoria|The Wilds]] • [[Tileba]] • [[Trevenna, Pretoria|Trevenna]] • [[Val de Grace]] • [[Villieria]] • [[Wapadrand]] • [[Waterkloof]] • [[Waterkloof Glen]] • [[Waterkloofpark]] • [[Waterkloofrif]] • [[Waltloo]] • [[Waverley]] • [[Weavind Park]] • [[Wespark]] • [[Wildebeesthoek SH]] • [[Willow Acres Landgoed]] • [[Willow Glen]] • [[Willow Park Manor]] • [[Wingate Park]] • [[Winternest Landbouhoewes|Winternest LH]] • [[Wonderboom-Suid]] • [[Woodhill]] • [[Woodlands, Pretoria|Woodlands]] • [[Zambezi Country Estate]] • [[Zwavelpoort]]
}}
|DC4 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Tuinroete-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Eden highlighted (2011).svg|150x150px|center|Garden Route District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[George]]'''
| group1 = [[Bitou Plaaslike Munisipaliteit|Bitou]]
| list1 = [[Harkerville]] • [[Keurboomstrand]] • [[Kranshoek]] • [[Kurland]] • [[Nature's Valley]] • [[Plettenbergbaai]] • [[Wittedrif]]
| group2 = [[George Plaaslike Munisipaliteit|George]]
| list2 = [[Avontuur]] • [[De Vlugt]] • [[George]] • [[Haarlem, Wes-Kaap|Haarlem]] • [[Herold]] • [[Heroldsbaai]] • [[Hoekwil]] • [[Pacaltsdorp]] • [[Twee Rivieren]] • [[Uniondale]] • [[Victoriabaai]] • [[Wildernis]]
| group3 = [[Hessequa Plaaslike Munisipaliteit|Hessequa]]
| list3 = [[Albertinia]] • [[Gouritsmond]] • [[Groot-Jongensfontein]] • [[Heidelberg, Wes-Kaap|Heidelberg]] • [[Port Beaufort]] • [[Riversdal]] • [[Slangrivier]] • [[Stilbaai]] • [[Vermaaklikheid]] • [[Witsand]]
| group4 = [[Kannaland Plaaslike Munisipaliteit|Kannaland]]
| list4 = [[Amaliënstein]] • [[Calitzdorp]] • [[Ladismith]] • [[Vanwyksdorp]] • [[Zoar, Wes-Kaap|Zoar]]
| group5 = [[Knysna Plaaslike Munisipaliteit|Knysna]]
| list5 = [[Brenton-on-Sea]] • [[Buffelsbaai]] • [[Karatara]] • [[Knysna]] • [[Rheenendal]] • [[Sedgefield]]
| group6 = [[Mosselbaai Plaaslike Munisipaliteit|Mosselbaai]]
| list6 = [[Boggomsbaai]] • [[Brandwag]] • [[Danabaai]] • [[Friemersheim]] • [[Glentana]] • [[Groot Brakrivier]] • [[Hartenbos]] • [[Herbertsdale]] • [[Klein-Brakrivier]] • [[Mosselbaai]] • [[Vleesbaai]]
| group7 = [[Oudtshoorn Plaaslike Munisipaliteit|Oudtshoorn]]
| list7 = [[De Hoop, Wes-Kaap|De Hoop]] • [[De Rust]] • [[Dysselsdorp]] • [[Matjiesrivier, Tuinroete|Matjiesrivier]] • [[Oudtshoorn]] • [[Volmoed]]
}}
|DC21 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ugu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ugu highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ugu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Shepstone]]'''
| group1 = [[Ray Nkonyeni Plaaslike Munisipaliteit|Ray Nkonyeni]]
| list1 = [[Anerley]] • [[Gamalakhe]] • [[Hibberdene]] • [[iZingolweni]] • [[Mahlabathini]] • [[Marburg]] • [[Margate, KwaZulu-Natal|Margate]] • [[Munster]] • [[Palm Beach]] • [[Port Edward]] • [[Port Shepstone]] • [[Ramsgate, KwaZulu-Natal|Ramsgate]] • [[Shelly Beach]] • [[Southbroom]] • [[St Michael's-on-Sea]] • [[Trafalgar, KwaZulu-Natal|Trafalgar]] • [[Umtentweni]] • [[Umzumbe]] • [[Uvongo]]
| group2 = [[Umzumbe Plaaslike Munisipaliteit|Umzumbe]]
| list2 = [[Mathulini]] • [[St Faith’s]]
| group3 = [[uMuziwabantu Plaaslike Munisipaliteit|uMuziwabantu]]
| list3 = [[Harding]] • [[Weza]]
| group4 = [[Vulamehlo Plaaslike Munisipaliteit|Vulamehlo]]
| list4 = [[Amahwaqa]] • [[Dududu]] • [[Dumisa]] • [[Emahlathini, Ugu|Emahlathini]] • [[Emgangeni]] • [[eMjunundwini]] • [[Itshehlophe]] • [[KaDlangezwa]] • [[Kenterton]] • [[KwaFakazi]] • [[KwaDumisa]] • [[Mapumulo]] • [[Mayfield, KwaZulu-Natal|Mayfield]] • [[Mbulula]] • [[Mdumezulu ]] • [[Mfume]] • [[Mkhumbani]] • [[Mkhunya]] • [[Mqangqala]] • [[Ncazuka]] • [[Ndaya]] • [[Nkwali]] • [[Odidini]] • [[Salaap]] • [[Ungendwa]] • [[Vonguzana]] • [[Wubwini]]
| group5 = [[uMdoni Plaaslike Munisipaliteit|uMdoni]]
| list5 = [[Bazley]] • [[Ifafastrand]] • [[Kelso, KwaZulu-Natal|Kelso]] • [[Mtwalume]] • [[Park Rynie]] • [[Pennington]] • [[Scottburgh]] • [[Sezela]] • [[Umzinto]]
}}
|DC22 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[uMgungundlovu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMgungundlovu highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMgungundlovu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pietermaritzburg]]'''
| group1 = [[uMshwathi Plaaslike Munisipaliteit|uMshwathi]]
| list1 = [[Albert Falls]] • [[Cool Air, KwaZulu-Natal|Cool Air]] • [[Dalton]] • [[New Hanover, KwaZulu-Natal|New Hanover]] • [[Trust Feed]] • [[Wartburg]]
| group2 = [[uMngeni Plaaslike Munisipaliteit|uMngeni]]
| list2 = [[Balgowan, KwaZulu-Natal|Balgowan]] • [[Hilton]] • [[Howick]] • [[Lidgetton]] • [[Leeurivier (dorpie)|Leeurivier]] • [[Merrivale, KwaZulu-Natal|Merrivale]] • [[Mpophomeni]] • [[Nottingham Road]]
| group3 = [[Mpofana Plaaslike Munisipaliteit|Mpofana]]
| list3 = [[Bruntville]] • [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] • [[Rosetta, KwaZulu-Natal|Rosetta]] • [[Townview, Mooirivier]]
| group4 = [[Impendle Plaaslike Munisipaliteit|Impendle]]
| list4 = [[Boston, KwaZulu-Natal|Boston]] • [[Impendle]]
| group5 = [[Msunduzi Plaaslike Munisipaliteit|Msunduzi]]
| list5 = [[Ashburton, KwaZulu-Natal|Ashburton]] • [[Edendale, KwaZulu-Natal|Edendale]] • [[Imbali]] • [[Pietermaritzburg]]
| group6 = [[Mkhambathini Plaaslike Munisipaliteit|Mkhambathini]]
| list6 = [[Camperdown]]
| group7 = [[Richmond Plaaslike Munisipaliteit|Richmond]]
| list7 = [[Hopewell, KwaZulu-Natal|Hopewell]] • [[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]] • [[Thornville]]
}}
|DC27 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Umkhanyakude-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMkhanyakude highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMkhanyakude District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mkuze]]'''
| group1 = [[Groot Vyf Hlabisa Plaaslike Munisipaliteit|Groot Vyf Hlabisa]]
| list1 = [[Amatshamnyama]] • [[Bazaneni]] • [[Dukumbane]] • [[Ezimbondweni]] • [[Giba]] • [[Hlabisa]] • [[Hlambanyathi]] • [[Hluhluwe]] • [[Koqhoqhoqho]] • [[KwaGula]] • [[KwaHlabisa]] • [[KwaMkenkethe]] • [[KwaQunwane]] • [[KwaSeme]] • [[KwaThembeka]] • [[Mabhokisini]] • [[Mabundeni]] • [[Madunjini]] • [[Matshamhlophe]] • [[Matshamnyama ]] • [[Mawuza]] • [[Mgangado]] • [[Mgwaqeni]] • [[Mpembeni]] • [[Mphakathini]] • [[Mphakathini B]] • [[Mthwadlana]] • [[Mzinene]] • [[Nhlawathi]] • [[Ngwenya, KwaZulu-Natal|Ngwenya]] • [[Njiya]] • [[Nkonyamaneni]] • [[Nomcondo]] • [[Nsimane]] • [[Nyathini]] • [[Papasi]] • [[Qomukuphila]] • [[Sikwakwaneni]] • [[Sitezi]] • [[Tanganeni]] • [[Thandanini]] • [[Zibayeni]] • [[Zidonini]]
| group2 = [[Jozini Plaaslike Munisipaliteit|Jozini]]
| list2 = [[Banjana]] • [[Bhambanani]] • [[Bhekindoda]] • [[Bhokweni]] • [[Biva]] • [[Dubulwayo]] • [[eGujini]] • [[Ekhuhlehleni]] • [[eMachobeni]] • [[eManqayini]] • [[Emanyiseni]] • [[Embandleni]] • [[eMombeni]] • [[eMthonjeni]] • [[ePhosheni]] • [[eSiweni ]] • [[eZinhlwathini]] • [[Ezinkunini]] • [[Fakude]] • [[Hlalanathi]] • [[Ingwavuma]] • [[Isihlangwini]] • [[Jozini]] • [[KwaGedle]] • [[KwaJobe]] • [[KwaLiweni]] • [[KwaMakhonyeni]] • [[KwaMangqwashu]] • [[KwaMbuzi]] • [[KwaNonjinjikazi]] • [[Kwaqondile]] • [[Lake View, Jozini|Lake View]] • [[Magugu]] • [[Makane]] • [[Malobeni]] • [[Mangwazane]] • [[Manhlali]] • [[Manyiseni]] • [[Masabe]] • [[Mathenjwa]] • [[Mbondla]] • [[Mhlekazi]] • [[Mjindi]] • [[Mkhanyeni]] • [[Mkhonjeni]] • [[Mkuze]] • [[Mkhuze]] • [[Mlambongwenya]] • [[Mngomezulu]] • [[Mphakathi]] • [[Mpileni]] • [[Mpondwana]] • [[Munywana]] • [[Mziki]] • [[Mzinyoni]] • [[Nambulungwana]] • [[Ndabeni]] • [[Ndumu]] • [[Ngonyameni]] • [[Nhlabezinde]] • [[Nkungwini]] • [[Nkwambane]] • [[Nohhihhi]] • [[Nondabuya]] • [[Ntabayengwe]] • [[Nyawo]] • [[Ohlalwini]] • [[Ophondweni, Jozini]] • [[Oshabeni]] • [[Phapheni]] • [[Pikinini Nyamazane]] • [[Qokolwane]] • [[Shemula]] • [[Sibongile]] • [[Sibonokuhle]] • [[Sihlangwini]] • [[Thembalethu]] • [[Tshaneni]] • [[Ubombo]] • [[Uphande]] • [[Zulwini]]
| group3 = [[Mtubatuba Plaaslike Munisipaliteit|Mtubatuba]]
| list3 = [[DukuDuku]] • [[Ebaswazini]] • [[Enqupheni]] • [[Ensolweni]] • [[Esiyembeni]] • [[Gunjaneni]] • [[Hoho]] • [[KwaMsane]] • [[KwaMthole]] • [[KwaSithole]] • [[Machibini]] • [[Madwaleni, KwaZulu-Natal|Madwaleni]] • [[Makhambane]] • [[Mapheleni]] • [[Mfekayi]] • [[Mhujini]] • [[Mshaya]] • [[Mtubatuba]] • [[Ndombeni]] • [[Nkatha]] • [[Nkolokoto]] • [[Nkombose]] • [[Ntondweni]] • [[Ogengele]] • [[Ophondweni, Mtubatuba]] • [[Phondweni]] • [[Qakwini]] • [[Shikishela]] • [[Somkele]] • [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]].
| group4 = [[uMhlabuyalingana Plaaslike Munisipaliteit|uMhlabuyalingana]]
| list4 = [[Kwangwanase]] • [[Mbazwana]] • [[Mseleni]]
}}
|DC24 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UMzinyathi-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMzinyathi highlighted (2011).svg|150x150px|center|UMzinyathi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Dundee, KwaZulu-Natal|Dundee]]'''
| group1 = [[Endumeni Plaaslike Munisipaliteit|Endumeni]]
| list1 = [[Dundee]] • [[Glencoe]] • [[Talana]] • [[Wasbank]]
| group2 = [[Nquthu Plaaslike Munisipaliteit|Nquthu]]
| list2 = [[Barklieside]] • [[HlathiDlamini]] • [[HlathiNgudulwane]] • [[Luvisi]] • [[Masotsheni]] • [[Mhlungwane A]] • [[Mkhonjane A]] • [[Mkhonjane E]] • [[Mqhedlana]] • [[Ndatshana]] • [[Nquthu]] • [[St Mathews]] • [[Seven, Nquthu|Seven]]
| group3 = [[Msinga Plaaslike Munisipaliteit|Msinga]]
| list3 = [[Dolo]] • [[Dungamanzi]] • [[Embangweni]] • [[Emthaleni]] • [[Enyandu]] • [[Esijozini]] • [[Ezingulubeni]] • [[Gujini]] • [[Guqa]] • [[Malomeni]] • [[Matshematshe]] • [[Mbabane, Msinga|Mbabane]] • [[Mbindolo]] • [[Nxamalala]] • [[Othulini]] • [[Ophate]] • [[Pomeroy]] • [[Sampofu]] • [[Tugela Ferry]] • [[Zenzele]]
| group4 = [[Umvoti Plaaslike Munisipaliteit|Umvoti]]
| list4 = [[Enhlalakahle]] • [[Eshane]] • [[Greytown]] • [[Hermannsburg]] • [[Kranskop]] • [[KwaZiba]] • [[Matimatolo]] • [[Mdlelanto]] • [[Mkhize]] • [[Mpanza]] • [[Muden]] • [[Ngwempisi]] • [[Perseverance]] • [[Vukaphanzi]]
}}
|DC23 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UThukela-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThukela highlighted (2011).svg|150x150px|center|UThukela District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ladysmith]]'''
| group1 = [[Alfred Duma Plaaslike Munisipaliteit|Alfred Duma]]
| list1 = [[Brakfontein]] • [[Colenso]] • [[Driefontein, KwaZulu-Natal|Driefontein]] • [[Ekuvukeni]] • [[Elandslaagte]] • [[Helpmekaar, KwaZulu-Natal|Helpmekaar]] • [[Kleinfontein, KwaZulu-Natal|Kleinfontein]] • [[Kliprivier (dorp)|Kliprivier]] • [[Ladysmith]] • [[Van Reenen]] • [[Waayhoek]] • [[Watersmeet]]
| group3 = [[Inkosi Langalibalele Plaaslike Munisipaliteit|Inkosi Langalibalele]]
| list3 = [[Cornfields, KwaZulu-Natal|Cornfields]] • [[Estcourt]] • [[Frere]] • [[Goodhome]] • [[Weenen]] • [[Wembezi]]
| group4 = [[Okhahlamba Plaaslike Munisipaliteit|Okhahlamba]]
| list4 = [[Bergville]] • [[Geluksburg]] • [[Moyeni]] • [[Rookdale]] • [[Winterton]]
}}
|DC34 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Vhembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|Vhembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Thohoyandou]]'''
| group1 = [[Musina Plaaslike Munisipaliteit|Musina]]
| list1 = [[Bale, Limpopo|Bale]] • [[Beitbrug]] • [[Folovhodwe]] • [[Ha-Makuya]] • [[Mabvete]] • [[Madimbo]] • [[Makavhini]] • [[Malale]] • [[Mangaya]] • [[Mapuloni]] • [[Maseha]] • [[Masisi]] • [[Mataulu]] • [[Matshena]] • [[Mopane]] • [[Mukovhabale]] • [[Musina]] • [[Muswodi]] • [[Mutshikilini]] • [[Shakadza]] • [[Tshipise]] • [[Tshiungani]] • [[Zwigodini]]
| group2 = [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit|Collins Chabane]]
| list2 = [[Dzimauli]] • [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] • [[Khakhu]] • [[Malamulele]] • [[Mapakoni]] • [[Mutale]] • [[Thengwe]] • [[Tshilamba]] • [[Vuwani]]
| group3 = [[Thulamela Plaaslike Munisipaliteit|Thulamela]]
| list3 = [[Basani]] • [[Dopeni]] • [[Duthuni]] • [[Dzwerani]] • [[Gaba]] • [[Gandlanani]] • [[Gondeni A]] • [[Green Farm, Limpopo|Green Farm]] • [[Ha-Lambani]] • [[Hasane]] • [[Hatshisele]] • [[Itsani]] • [[Jerome, Limpopo|Jerome]] • [[Jilongo]] • [[Jimmy Jones, Limpopo|Jimmy Jones]] • [[Ka-Mahonisi]] • [[Ka-Matiani]] • [[Ka-Mchipise]] • [[Ka-Mhinga]] • [[Ka-Mphambo]] • [[Ka-Mulamula]] • [[Ka-Sunduza]] • [[Ka-Vhele]] • [[Ka-Xikundu]] • [[Ka-Xitlhelani]] • [[Khalavha]] • [[Khubvi]] • [[Lwamondo]] • [[Makumeke]] • [[Makwarela]] • [[Malamulele]] • [[Maranzhe]] • [[Nyavani]] • [[Shigalo]] • [[Sibasa]] • [[Thohoyandou]] • [[Tshixwadza]]
| group4 = [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit|Makhado]]
| list4 = [[Bandelierkop]] • [[Bungeni]] • [[Buysdorp]] • [[Dzanani]] • [[Ha-Davhana]] • [[Ha-Rabali]] • [[Honingfontein]] • [[Kranspoort]] • [[Kutama]] • [[Laatsgevonden]] • [[Levubu]] • [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] • [[Makushu]] • [[Maranikhwe]] • [[Mudimeli]] • [[Olifantshoek, Limpopo|Olifantshoek]] • [[Tiyani]] • [[Tshikota]] • [[Tshitale]] • [[Valdezia]] • [[Waterval, Limpopo|Waterval]]
}}
|DC36 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Waterberg-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Waterberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Waterberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Modimolle]]'''
| group1 = [[Thabazimbi Plaaslike Munisipaliteit|Thabazimbi]]
| list1 = [[Amandelbult]] • [[Middeldrift, Limpopo|Middeldrift]] • [[Northam]] • [[Rooiberg]] • [[Swartklip]] • [[Thabazimbi]]
| group2 = [[Lephalale Plaaslike Munisipaliteit|Lephalale]]
| list2 = [[Abbotspoort]] • [[Lephalale]] (ou Ellisras) • [[Onverwacht, Limpopo|Onverwacht]] • [[Villa Nora]]
| group3 = [[Modimolle–Mookgophong Plaaslike Munisipaliteit|Modimolle–Mookgophong]]
| list3 = [[Alma, Limpopo|Alma]] • [[Lesideng]] • [[Modimolle]] (ou Nylstroom) • [[Mookgophong]] (ou Naboomspruit) • [[Phagameng]] • [[Roedtan]] • [[Vaalwater]]
| group4 = [[Bela-Bela Plaaslike Munisipaliteit|Bela-Bela]]
| list4 = [[Bela-Bela]] • [[Pienaarsrivier (dorpie)|Pienaarsrivier]]• [[Rapotokwane]] • [[Rust de Winter]] • [[Settlers]] • [[Vingerkraal]] • [[Welgegund Village]]
| group5 = [[Mogalakwena Plaaslike Munisipaliteit|Mogalakwena]]
| list5 = [[Eseldrift]] • [[Lyden]] • [[Mahwelereng]] • [[Matsitsileng]] • [[Mokopane]] (ou Potgietersrus) • [[Mosesetjane]] • [[Sterkwater]]
}}
|DC1 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Weskus-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Coast highlighted (2011).svg|150x150px|center|Weskus District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Moorreesburg]]'''
| group1 = [[Matzikama Plaaslike Munisipaliteit|Matzikama]]
| list1 = [[Bitterfontein]] • [[Doringbaai]] • [[Ebenhaeser]] • [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]] • [[Kliprand]] • [[Koekenaap]] • [[Lutzville]] • [[Nuwerus]] • [[Papendorp, Wes-Kaap|Papendorp]] • [[Rietpoort]] • [[Strandfontein, Weskusdistrik|Strandfontein]] • [[Vanrhynsdorp]] • [[Vredendal]]
| group2 = [[Cederberg Plaaslike Munisipaliteit|Cederberg]]
| list2 = [[Citrusdal]] • [[Clanwilliam, Wes-Kaap|Clanwilliam]] • [[Elandsbaai]] • [[Graafwater]] • [[Lambertsbaai]] • [[Leipoldtville]] • [[Wupperthal]]
| group3 = [[Bergrivier Plaaslike Munisipaliteit|Bergrivier]]
| list3 = [[Aurora, Wes-Kaap|Aurora]] • [[Dwarskersbos]] • [[Eendekuil]] • [[Goedverwacht]] • [[Piketberg]] • [[Porterville]] • [[Redelinghuys]] • [[Velddrif]] • [[Wittewater]]
| group4 = [[Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit|Saldanhabaai]]
| list4 = [[Brittaniabaai]] • [[Hopefield]] • [[Jacobsbaai]] • [[Langebaan]] • [[Langebaanweg]] • [[Paternoster]] • [[Saldanha]] • [[St. Helenabaai]] • [[Stompneusbaai]] • [[Vredenburg]]
| group5 = [[Swartland Plaaslike Munisipaliteit|Swartland]]
| list5 = [[Abbotsdale]] • [[Chatsworth, Wes-Kaap|Chatsworth]] • [[Darling, Wes-Kaap|Darling]] • [[Grottobaai]] • [[Hermon]] • [[Jakkalsfontein]] • [[Kalbaskraal]] • [[Koringberg]] • [[Malmesbury, Wes-Kaap|Malmesbury]] • [[Moorreesburg]] • [[Riebeek-Kasteel]] • [[Riebeek-Wes]] • [[Yzerfontein]]
}}
|DC48 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Wesrand-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Rand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Wesrand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Randfontein]]'''
| group1 = [[Mogale City Plaaslike Munisipaliteit|Mogale City]]
| list1 = [[Azaadville]] • [[Kagiso]] • [[Krugersdorp]] • [[Lindley, Gauteng|Lindley]] • [[Magaliesburg]] • [[Muldersdrift]] • [[Munsieville]] • [[Rietvallei, Gauteng|Rietvallei]]
| group2 = [[Merafong City Plaaslike Munisipaliteit|Merafong City]]
| list2 = [[Blyvooruitzicht]] • [[Carletonville]] • [[Oos-Driefontein]] • [[Elandsrand]] • [[Fochville]] • [[Khutsong]] • [[Oberholzer]] • [[Welverdiend, Gauteng|Welverdiend]] • [[Wes-Driefontein]]
| group3 = [[Randfontein Plaaslike Munisipaliteit|Randfontein]]
| list3 = [[Mohlakeng]] • [[Randfontein]]
| group4 = [[Westonaria Plaaslike Munisipaliteit|Westonaria]]
| list4 = [[Bekkersdal]] • [[Modderfontein]] • [[Venterspos]] • [[Westonaria]]
}}
|DC16 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Xhariep-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| bodyclass = hlist
| above = Setel: '''[[Trompsburg]]'''
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Xhariep highlighted (2011).svg|150x150px|center|Xhariep District within South Africa]]
| group1 = [[Kopanong Plaaslike Munisipaliteit|Kopanong]]
| list1 = [[Bethany, Vrystaat|Bethany]] • [[Bethulie]] • [[Edenburg]] • [[Fauresmith]] • [[Gariepdam (dorp)|Gariepdam]] • [[Jagersfontein]] • [[Philippolis]] • [[Reddersburg]] • [[Springfontein]] • [[Trompsburg]]
| group2 = [[Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit|Letsemeng]]
| list2 = [[Jacobsdal]] • [[Koffiefontein]] • [[Luckhoff]] • [[Oppermansgronde]] • [[Petrusburg]] • [[Ratanang]] • [[Relebohile]] • [[Rooibult]] • [[Saundershoogte]] • [[Teisesville]]
| group3 = [[Mohokare Plaaslike Munisipaliteit|Mohokare]]
| list3 = [[Matlakeng]] • [[Mofulatshepe]] • [[Roleleyathunya]] • [[Rouxville]] • [[Smithfield]] • [[Uitkoms]] • [[Zastron]]
| group4 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Vrystaat|Naledi]]
| list4 = [[Dewetsdorp]] • [[Qibing]] • [[Van Stadensrus]] • [[Wepener]]
}}
|DC8 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ZF Mgcawu-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Siyanda highlighted (2011).svg|150x150px|center|ZF Mgcawu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Upington]]'''
| group1 = [[Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit|Dawid Kruiper]]
| list1 = [[Askham]] • [[Karos]] • [[Klippunt]] • [[Leerkrans]] • [[Lambrechtsdrif]] • [[Louisvale]] • [[Paballelo]] • [[Raaswater]] • [[Rietfontein, Noord-Kaap|Rietfontein]] • [[Straussburg]] • [[Swartkop, Dawid Kruiper|Swartkop]] • [[Upington]]
| group2 = [[Kai !Garib Plaaslike Munisipaliteit|Kai !Garib]]
| list2 = [[Augrabies]] • [[Kakamas]] • [[Keimoes]] • [[Kenhardt]] • [[Marchand]] • [[Nakop]] • [[Riemvasmaak]]
| group3 = [[Kgatelopele Plaaslike Munisipaliteit|Kgatelopele]]
| list3 = [[Danielskuil]] • [[Lime Acres]] • [[Owendale, Noord-Kaap|Owendale]]
| group4 = [[!Kheis Plaaslike Munisipaliteit|!Kheis]]
| list4 = [[Brandboom]] • [[Gannaput]] • [[Groblershoop]] • [[Grootdrink]] • [[Putsonderwater]] • [[Wegdraai]]
| group5 = [[Tsantsabane Plaaslike Munisipaliteit|Tsantsabane]]
| list5 = [[Glosam]] • [[Goedgedacht]] • [[Groenwater]] • [[Postmasburg]]
}}
|DC26 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Zululand-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Zululand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Zululand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ulundi]]'''
| group1 = [[Ulundi Plaaslike Munisipaliteit|Ulundi]]
| list1 = [[Babanango]] • [[Ceza, KwaZulu-Natal|Ceza]] • [[Mahlabatini]] • [[Ulundi]]
| group2 = [[Nongoma Plaaslike Munisipaliteit|Nongoma]]
| list2 = [[Nongoma]]
| group3 = [[Abaqulusi Plaaslike Munisipaliteit|Abaqulusi]]
| list3 = [[Glückstad]] • [[Hlobane]] • [[Louwsburg]] • [[Mondlo]] • [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]]
| group4 = [[uPhongolo Plaaslike Munisipaliteit|uPhongolo]]
| list4 = [[Belgrade, KwaZulu-Natal|Belgrade]] • [[Golela]] • [[Ncotshane]] • [[Pongola]]
| group5 = [[EDumbe Plaaslike Munisipaliteit|EDumbe]]
| list5 = [[Blinkwater]] • [[Eersteling]] • [[Lüneberg]] • [[Paulpietersburg]] • [[Pivaanspoort]] • [[Tamboekiesdraai]]
}}
}}<noinclude>
<code><nowiki>{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}</nowiki></code> = {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}
{{collapsible option}}
[[Kategorie:Aardrykskundige reekssjablone]]
</noinclude>
h3gpmcmmkzrhcpnofkgkxplpsoabfpz
2518052
2518044
2022-08-07T18:05:59Z
Aliwal2012
39067
+Elim, Limpopo
wikitext
text/x-wiki
{{#switch: {{{1|}}}
|DC44 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Alfred Nzo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Alfred Nzo highlighted (2011).svg|125x125px|center|Alfred Nzo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mount Ayliff]]'''
| group1 = [[Matatiele Plaaslike Munisipaliteit|Matatiele]]
| list1 = [[Andris]] • [[Bethesda]] • [[Cedarville]] • [[Dengwane]] • [[Dumasini]] • [[Ha-Mohapi]] •
[[Jabulani, Oos-Kaap|Jabulani]] • [[Kgubetsoana]] • [[Khoapa]] • [[KwaLunda]] • [[Lihetlane]] • [[Lugada]] • [[Luxeni]] • [[Mafa's Halt]] • [[Maloti]] • [[Matatiele]] • [[Mpharane]]
| group2 = [[Umzimvubu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimvubu]]
| list2 = [[Mount Ayliff]] • [[Mount Frere]] • [[Ngwegweni]]
| group3 = [[Winnie Madikizela-Mandela Plaaslike Munisipaliteit|Winnie Madikizela-Mandela]]
| list3 = [[Bizana]] • [[Nkantolo]]
| group4 = [[Ntabankulu Plaaslike Munisipaliteit|Ntabankulu]]
| list4 = [[Tabankulu]]
}}
|DC25 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amajuba-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amajuba highlighted (2011).svg|125x125px|center|Amajuba District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]]'''
| group1 = [[Newcastle Plaaslike Munisipaliteit|Newcastle]]
| list1 = [[Charlestown, KwaZulu-Natal|Charlestown]] • [[Madadeni]] • [[Newcastle, KwaZulu-Natal|Newcastle]] • [[Ngagane]] • [[Osizweni]]
| group2 = [[eMadlangeni Plaaslike Munisipaliteit|eMadlangeni]]
| list2 = [[Berouw]] • [[Groenvlei, KwaZulu-Natal|Groenvlei]] • [[Kingsley, KwaZulu-Natal|Kingsley]] • [[Utrecht, KwaZulu-Natal|Utrecht]] • [[Waterval, KwaZulu-Natal|Waterval]]
| group3 = [[Dannhauser Plaaslike Munisipaliteit|Dannhauser]]
| list3 = [[Annieville]] • [[Anville, KwaZulu-Natal|Anville]] • [[Cloneen]] • [[Cork, KwaZulu-Natal|Cork]] • [[Curragh, KwaZulu-Natal|Curragh]] • [[Dannhauser]] • [[Doornkop, KwaZulu-Natal|Doornkop]] • [[Dorset, KwaZulu-Natal|Dorset]] • [[Durnacol]] • [[Eastbourne, KwaZulu-Natal|Eastbourne]] • [[Emafusini]] • [[Fairbreeze]] • [[Fulathela North]] • [[Grootgeluk]] • [[Hattingspruit]] • [[Hilltop, KwaZulu-Natal|Hilltop]] • [[Inverness, KwaZulu-Natal|Inverness]] • [[Jokis]] • [[Kempshoek]] • [[Kilegethe]] • [[Mbanane]] • [[Mtendeka]] • [[Naas, KwaZulu-Natal|Naas]] • [[Nellie, KwaZulu-Natal|Nellie]] • [[Nguqunguqu]] • [[Path Farm]] • [[Rutland, KwaZulu-Natal|Rutland]] • [[Skombaren]] • [[Springboklaagte, KwaZulu-Natal|Springboklaagte]] • [[Uitkyk, KwaZulu-Natal|Uitkyk]] • [[Verdriet]] • [[Zondo, KwaZulu-Natal|Zondo]]
}}
|DC12 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Amathole-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Amathole highlighted (2011).svg|150x150px|center|Amathole District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = [[Amahlathi Plaaslike Munisipaliteit|Amahlathi]]
| list1 = [[Border Post, Oos-Kaap|Border Post]] • [[Braunschweig, Oos-Kaap|Braunschweig]] • [[Burnshill]] • [[Cathcart]] • [[Debenek]] • [[Frankfort, Oos-Kaap|Frankfort]] • [[Keiweg]] • [[Keiskammahoek]] • [[Mnyameni]] • [[Stutterheim]]
| group2 = [[Groot Kei Plaaslike Munisipaliteit|Groot Kei]]
| list2 = [[Chakatha]] • [[Chicargo]] • [[Chintsa]] • [[Cwili]] • [[Diphini]] • [[Haga Haga]] • [[Keimond]] • [[Komga]] • [[Morganbaai]] • [[Queensberrybaai]]
| group3 = [[Mbhashe Plaaslike Munisipaliteit|Mbhashe]]
| list3 = [[Dutywa]] • [[Elliotdale]] • [[Hobeni]] • [[Willowvale]]
| group4 = [[Mnquma Plaaslike Munisipaliteit|Mnquma]]
| list4 = [[Blythswood]] • [[Butterworth]] • [[Kentani]] • [[Mazeppabaai]] • [[Nqamakwe]] • [[Qoloramond]]
| group5 = [[Ngqushwa Plaaslike Munisipaliteit|Ngqushwa]]
| list5 = [[Barracks, Oos-Kaap|Barracks]] • [[Bekruipkop]] • [[Bell, Oos-Kaap|Bell]] • [[Bodiam, Oos-Kaap|Bodiam]] • [[Cisira]] • [[Hamburg, Oos-Kaap|Hamburg]] • [[Glenmore, Oos-Kaap|Glenmore]] • [[KwaMasele]] • [[Lujiko]] • [[Magqazeni]] • [[Nobumba]] • [[Peddie]] • [[Qugqwala]] • [[Tamara]] • [[Wesley]] • [[Wooldridge, Oos-Kaap|Wooldridge]] • [[Zweledinga]]
| group6 = [[Raymond Mhlaba Plaaslike Munisipaliteit|Raymond Mhlaba]]
| list6 = [[Adelaide, Oos-Kaap|Adelaide]] • [[Alice, Oos-Kaap|Alice]] • [[Balfour, Oos-Kaap|Balfour]] • [[Bedford, Oos-Kaap|Bedford]] • [[Calderwood]] • [[Fort Beaufort]] • [[Healdtown]] • [[Hogsback]] • [[Katberg]] • [[Mhlangeni]] • [[Middeldrif, Oos-Kaap|Middeldrif]] • [[Seymour, Oos-Kaap|Seymour]]
}}
|DC37 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Bojanala Platinum-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Bojanala Platinum highlighted (2011).svg|150x150px|center|Bojanala Platinum District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Rustenburg|Rustenburg]]'''
| group1 = [[Moretele Plaaslike Munisipaliteit|Moretele]]
| list1 = [[Makapanstad]] • [[Mathibestad]] • [[Mogogelo]] • [[Moretele]] • [[Syferskuil]]
| group2 = [[Madibeng Plaaslike Munisipaliteit|Madibeng]]
| list2 = [[Brits]] • [[Broederstroom]] • [[Damonsville]] • [[De Wildt]] • [[Hartbeespoort]] • [[Jericho, Noordwes|Jericho]] • [[Kosmos, Noordwes|Kosmos]] • [[Mmakau]] • [[Modderspruit]] • [[Mooinooi]] • [[Skeerpoort]] • [[Sonop]]
| group3 = [[Rustenburg Plaaslike Munisipaliteit|Rustenburg]]
| list3 = [[Barseba]] • [[Beestekraal]] • [[Bethanie, Noordwes|Bethanie]] • [[Freedom Park, Noordwes|Freedom Park]] • [[Kroondal]] • [[Mankwe]] • [[Marikana]] • [[Phokeng]] • [[Rustenburg]] • [[Wonderkop]] • [[Zinniaville]]
| group4 = [[Kgetlengrivier Plaaslike Munisipaliteit|Kgetlengrivier]]
| list4 = [[Derby]] • [[Koster]] • [[Swartruggens]]
| group5 = [[Moses Kotane Plaaslike Munisipaliteit|Moses Kotane]]
| list5 = [[Dwarsberg]] • [[Goedehoop]] • [[Koffiekraal]] • [[Kraalhoek]] • [[Lesetlheng]] • [[Mabalstad]] • [[Mabeskraal]] • [[Madikwe]] • [[Mogwase]] • [[Pella, Noordwes|Pella]] • [[Ramokokastad]] • [[Sandfontein]] • [[Saulspoort]] • [[Silwerkrans]] • [[Sun City, Noordwes|Sun City]] • [[Uitkyk, Noordwes|Uitkyk]] • [[Vleischfontein]]
}}
|BUF = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Buffalo City Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Buffalo City highlighted (2011).svg|75x75px|center|Buffalo City within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Oos-Londen]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Berlyn, Oos-Kaap|Berlyn]] • [[Bhisho]] • [[Breidbach]] • [[Cambridge, Oos-Londen|Cambridge]] • [[Dimbaza]] • [[Ducats]] • [[Duncan Village]] • [[Eluxolweni]] • [[Ententeni]] • [[Ginsberg]] • [[Goodhope, Buffalo City|Goodhope]] • [[Gompo]] • [[Gonubie]] • [[Ilitha]] • [[Inglewood]] • [[Kayser's Beach]] • [[Kidd's Beach]] • [[King William's Town]] • [[Kuni]] • [[KwaLini]] • [[KwaTshatshu]] • [[Kwetyana]] • [[Macleantown]] • [[Mbekweni]] • [[Mdantsane]] • [[Modaka]] • [[Mount Coke]] • [[Mzamomhle, Buffalo City|Mzamomhle]] • [[Ndevana]] • [[Need's Camp]] • [[Nompumelelo]] • [[Oos-Londen]] • [[Phakamisa, Oos-Kaap|Phakamisa]] • [[Potsdam, Oos-Kaap|Potsdam]] • [[Quigney]] • [[Sunrise-on-Sea]] • [[Tolofiyeni]] • [[Tyutyu]] • [[uMzantsi, Oos-Kaap|uMzantsi]] • [[Zwelitsha]]
}}
|DC35 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Capricorn-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Capricorn highlighted (2011).svg|150x150px|center|Capricorn District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Polokwane]]'''
| group1 = [[Aganang Plaaslike Munisipaliteit|Aganang]]
| list1 = [[Bakone]] • [[Boratapelo]] • [[Chloe]] • [[Cornelia, Limpopo|Cornelia]] • [[Damplaats]] • [[Diana, Limpopo|Diana]] • [[Dibeng, Aganang|Dibeng]] • [[Ga-Keetse]] • [[Ga-Kgoroshi]] • [[Ga-Kolopo]] • [[Ga-Lamola]] • [[Ga-Lepadima]] • [[Ga-Mabitsela]] • [[Ga-Madiba]] • [[Ga-Madietane]] • [[Ga-Mahoai]] • [[Ga-Mangou]] • [[Ga-Mankodi]] • [[Ga-Manyapje]] • [[Ga-Maribana]] • [[Ga-Masehlong]] • [[Ga-Mashashane]] • [[Ga-Matlapa]] • [[Ga-Matlhodi]] • [[Ga-Mmabasotho]] • [[Ga-Mmathongwana]] • [[Ga-Modikana]] • [[Ga-Mokobodi]] • [[Ga-Motlagomo]] • [[Ga-Ngwetsana]] • [[Ga-Nonyane]] • [[Ga-Phagodi]] • [[Ga-Piet]] • [[Ga-Ramakara]] • [[Ga-Rametlwana]] • [[Ga-Ramokadikadi]] • [[Ga-Ramoshwane]] • [[Ga-Ramotlokana]] • [[Ga-Rampuru]] • [[Ga-Rankuwa, Aganang|Ga-Rankuwa]] • [[Ga-Sebotse]] • [[Ga-Sechaba]] • [[Glen-Roy]] • [[Goedgevonden, Limpopo|Goedgevonden]] • [[Hwibi]] • [[Juno]] • [[Jupiter, Limpopo|Jupiter]] • [[Kalkspruit A (Ga-Maraba)]] • [[Kameelkop]] • [[Kanana, Aganang|Kanana]] • [[Leokaneng]] • [[Lepotlako]] • [[Madietane]] • [[Makgobane]] • [[Mamehlabe]] • [[Maraba]] • [[Matlala]] • [[Matlaleng]] • [[Mohlajeng]] • [[Mohlonong]] • [[Moletji, Aganang|Moletji]] • [[Monywaneng]] • [[Monotwane]] • [[Morowe]] • [[Naledi, Aganang|Naledi]] • [[Ngwanallela]] • [[Nokayamatlala]] • [[Ntlolane]] • [[Phetole]] • [[Phofu]] • [[Ramalapa]] • [[Rapitsi]] • [[Schoongelegen]] • [[Sebora]] • [[Sechaba]] • [[Sefahlane]] • [[Segwahleng]] • [[Sekuruwe]] • [[Setumong]] • [[Takalane, Limpopo|Takalane]] • [[Taung, Limpopo|Taung]] • [[Tibane]] • [[Utsane]] • [[Venus, Limpopo|Venus]] • [[Waschbank, Limpopo|Waschbank]]
| group2 = [[Blouberg Plaaslike Munisipaliteit|Blouberg]]
| list2 = [[Alldays]] • [[Burgerregt]] • [[De Villiersdale]] • [[Eldorado, Limpopo|Eldorado]] • [[Grootdraai]] • [[Indermark]] • [[My Darling, Limpopo|My Darling]] • [[Senwabarwana]] • [[Taaiboschgroet]] • [[Vivo]]
| group3 = [[Molemole Plaaslike Munisipaliteit|Molemole]]
| list3 = [[Dendron]] • [[Soekmekaar]]
| group4 = [[Polokwane Plaaslike Munisipaliteit|Polokwane]]
| list4 = [[Chuniespoort]] • [[Eerstegoud]] • [[Ga-Makanye]] • [[Ga-Molepo]] • [[Koloti]] • [[Laaste Hoop]] • [[Mankweng]] • [[Moria]] • [[Polokwane]] • [[Seshego]]
| group5 = [[Lepelle-Nkumpi Plaaslike Munisipaliteit|Lepelle-Nkumpi]]
| list5 = [[Byldrift]] • [[Droogte, Limpopo|Droogte]] • [[Klipheuvel]] • [[Lebowakgomo]] • [[Schuinsrand]] • [[Zebediela]]
}}
|DC13 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Chris Hani-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Chris Hani highlighted (2011).svg|150x150px|center|Chris Hani District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Komani]]'''
| group1 = [[Enoch Mgijima Plaaslike Munisipaliteit|Enoch Mgijima]]
| list1 = [[Baccle's Farm]] • [[Ezibeleni]] • [[Hofmeyr]] • [[Imvani]] • [[Komani]] • [[Lesseyton]] • [[Molteno, Oos-Kaap|Molteno]] •
[[Mpofu]] • [[Sada]] • [[Sterkstroom]] • [[Tarkastad]] • [[Tentergate]] • [[Thornhill, Enoch Mgijima|Thornhill]] • [[Tylden]] • [[Whittlesea]]
| group2 = [[Engcobo Plaaslike Munisipaliteit|Engcobo]]
| list2 = [[Clarkebury]] • [[Coghlan]] • [[Ngcobo]]
| group3 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Oos-Kaap|Emalahleni]]
| list3 = [[Dordrecht, Oos-Kaap|Dordrecht]] • [[Indwe]] • [[Lady Frere]]
| group4 = [[Intsika Yethu Plaaslike Munisipaliteit|Intsika Yethu]]
| list4 = [[Bolotwa]] • [[Cofimvaba]] • [[Ncora]] • [[Qamata]] • [[St Mark’s, Oos-Kaap|St Mark’s]] • [[Tsomo]]
| group5 = [[Inxuba Yethemba Plaaslike Munisipaliteit|Inxuba Yethemba]]
| list5 = [[Cradock]] • [[Middelburg, Oos-Kaap|Middelburg]] • [[Rosmead]]
| group6 = [[Sakhisizwe Plaaslike Munisipaliteit|Sakhisizwe]]
| list6 = [[Kala]] • [[Elliot]] • [[Mbewuleni]]
}}
|DC40 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Kenneth Kaunda-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Kenneth Kaunda highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Kenneth Kaunda District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Klerksdorp]]'''
| group1 = [[JB Marks Plaaslike Munisipaliteit|JB Marks]]
| list1 = [[Appeldraai]] • [[Boskop]] • [[Bruidegomskraal]] • [[Doornkop, Noordwes|Doornkop]] • [[GaMogopa]] • [[Goedgevonden A]] • [[Ikageng]] • [[Lindequesdrif]] • [[Makokskraal]] • [[Matlwang]] • [[Mohadin]] • [[Mooivalleipark]] • [[Potchefstroom]] • [[Promosa]] • [[Tshing]] • [[Ventersdorp]] • [[Venterskroon]] • [[Vlieger]] • [[Welgevonden]]
| group2 = [[Matlosana Plaaslike Munisipaliteit|Matlosana]]
| list2 = [[Dominionville]] • [[Doringkruin]] • [[Hartbeesfontein]] • [[Kanana, Noordwes|Kanana]] • [[Klerksdorp]] • [[Orkney, Noordwes|Orkney]] • [[Stilfontein]] • [[Tigane]] • [[Umzimhle]] • [[Vaal Reefs]]
| group3 = [[Maquassi Hills Plaaslike Munisipaliteit|Maquassi Hills]]
| list3 = [[Boskuil]] • [[Kgakala]] • [[Leeudoringstad]] • [[Makwassie]] • [[Rulaganyang]] • [[Trotsville]] • [[Tswelelang]] • [[Witpoort, Noordwes|Witpoort]] • [[Wolmaransstad]]
}}
|DC39 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Dr Ruth Segomotsi Mompati-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes|Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Dr Ruth Segomotsi Mompati highlighted (2011).svg|150x150px|center|Dr Ruth Segomotsi Mompati District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vryburg]]'''
| group1 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Noordwes|Naledi]]
| list1 = [[Huhudi]] • [[Rekgaritlhile]] • [[Stella]] • [[Thakwane]]• [[Vryburg]]
| group2 = [[Mamusa Plaaslike Munisipaliteit|Mamusa]]
| list2 = [[Amalia]] • [[Glaudina]] • [[Ipelegeng]] • [[Mamusa]] • [[Molatswanene]] • [[Migdol]] • [[Schweizer-Reneke]]
| group3 = [[Groter Taung Plaaslike Munisipaliteit|Groter Taung]]
| list3 = [[Kameelputs]] • [[Magogong]] • [[Majeakgoro]] • [[Manthe]] • [[Pudimoe]] • [[Reivilo]] • [[Taung]]
| group4 = [[Lekwa-Teemane Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa-Teemane]]
| list4 = [[Bloemhof]] • [[Boitumelong]] • [[Christiana]] • [[Coverndale]] • [[Geluksoord]] • [[Utlwanang]]
| group5 = [[Kagisano-Molopo Plaaslike Munisipaliteit|Kagisano-Molopo]]
| list5 = [[Austrey]] • [[Bray]] • [[Ganyesa]] • [[Goodwood, Noordwes|Goodwood]] • [[Louwna]] • [[Morokweng]] • [[Piet Plessis]] • [[Pomfret, Noordwes|Pomfret]] • [[Tosca]]
}}
|DC32 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ehlanzeni-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ehlanzeni highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ehlanzeni District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Nelspruit]]'''
| group1 = [[Mbombela Plaaslike Munisipaliteit|Mbombela]]
| list1 = [[Aldie]] • [[Alkmaar, Mpumalanga|Alkmaar]] • [[Bhekiswayo]] • [[Daantjie, Mpumalanga|Daantjie]] • [[Dwaleni]] • [[Ga-Tshwene]] • [[Gutshwa]] • [[Gutshwakop]] • [[Hazyview]] • [[Hlauhlau]] • [[Jerusalem, Mbombela|Jerusalem]] • [[Kaapsehoop]] • [[Kabokweni]] • [[Kanyamazane]] • [[Kiepersol, Mpumalanga|Kiepersol]] • [[Khumbula]] • [[Legogote]] • [[Mahushu]] • [[Malekutu]] • [[Manzini, Mpumalanga|Manzini]] • [[Matsulu]] • [[Msogwaba]] • [[Nelspruit]] • [[Newscom, Mpumalanga|Newscom]] • [[Ngodini]] • [[Ngodwana]] • [[Nkambeni]] • [[Numbi]] • [[Nyamazaneni]] • [[Nyongane]] • [[Phola]] • [[Pienaar, Mpumalanga|Pienaar]] • [[Skukuza]] • [[Swalala]] • [[Tekwane]] • [[Tekwane Estate]] • [[Tshabalala, Mbombela|Tshabalala]] • [[Witrivier]] • [[Zwelisha, Mpumalanga|Zwelisha]]
| group2 = [[Nkomazi Plaaslike Munisipaliteit|Nkomazi]]
| list2 = [[Boschfontein]] • [[Buffelspruit, Mpumalanga|Buffelspruit]] • [[Hectorspruit]] • [[Jeppesrif]] • [[Kaapmuiden]] • [[Kamatsamo]] • [[Komatipoort]] • [[Louieville]] • [[Magudu]] • [[Malalane]] • [[Marlothpark]] • [[Mbuzini]] • [[Tonga, Mpumalanga|Tonga]] • [[Vlakbult]]
| group3 = [[Thaba Chweu Plaaslike Munisipaliteit|Thaba Chweu]]
| list3 = [[Blyderivierspoort]] • [[Bosoord]] • [[Graskop]] • [[Hendriksdal]] • [[Krugerspos]] • [[Leroro]] • [[Lydenburg]] • [[Maartenshoop]] • [[Mashishing]] • [[Matibidi]] • [[Moremela]] • [[Pelgrimsrus]] • [[Sabie]] • [[Simile]]
| group4 = [[Umjindi Plaaslike Munisipaliteit|Umjindi]]
| list4 = [[Barberton]] • [[Emjindini]] • [[Sheba, Mpumalanga|Sheba]] • [[Verulam, Mpumalanga|Verulam]]
| group5 = [[Bosbokrand Plaaslike Munisipaliteit|Bosbokrand]]
| list5 = [[Acornhoek]] • [[Agincourt, Mpumalanga|Agincourt]] • [[Alexandria, Mpumalanga|Alexandria]] • [[Bosbokrand]] • [[Buffelshoek]] • [[Buyisonto]] • [[Casteel]] • [[Clare, Mpumalanga|Clare]] • [[Croquet Lawn A]] • [[Croquet Lawn B]] • [[Cunningmoor]] • [[Dingledayle]] • [[Edinburgh, Mpumalanga|Edinburgh]] • [[GaBoelang]] • [[Ga-Josepha]] • [[Godide]] • [[Hlanganani, Mpumalanga|Hlanganani]] • [[Hluvukani]] • [[Islington, Mpumalanga|Islington]] • [[Kamalamule]] • [[Kgapamadi]] • [[Khokhamoya]] • [[Khomanani]] • [[Kildare]] • [[Lillydale, Mpumalanga|Lillydale]] • [[Ludlow, Mpumalanga|Ludlow]] • [[Madras, Mpumalanga|Madras]] • [[Maotole]] • [[Marite]] • [[Matenten]] • [[Matsavana]] • [[Maviljan A]] • [[Maviljan B]] • [[Merry Pebble Stream]] • [[Mhlumeni]] • [[Mkhuhlu]] • [[Motlamogale]] • [[Motlamogatsane]] • [[Mphenyatsatsi]] • [[New Forest B]] • [[Newington, Mpumalanga|Newington]] • [[Okkerneutboom, Mpumalanga|Okkerneutboom]] • [[Orinoco A]] • [[Orinoco B]] • [[Orinoco C]] • [[Rolle]] • [[Ronaldsey]] • [[Rooiboklaagte]] • [[Rulani]] • [[Sekrepeng]] • [[Shata]] • [[Shatale]] • [[Somerset, Mpumalanga|Somerset]] • [[Thabakgolo]] • [[Thulamahashe]] • [[Tiyimeleni A]] • [[Tiyimeleni B]] • [[Tsakani]] • [[Violetbank C]] • [[Violetbank D]] • [[Waterval, Mpumalanga|Waterval]] • [[Welverdiend, Ehlanzeni|Welverdiend]] • [[Xanthia]] • [[Xikhusese]] • [[Zoeknog A]] • [[Zoeknog B]]
}}
|EKU = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ekurhuleni highlighted (2011).svg|75x75px|center|Ekurhuleni within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Germiston]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Alberton]] • [[Bapsfontein]] • [[Bedfordview]] • [[Benoni]] • [[Boksburg]] • [[Brakpan]] • [[Clayville]] • [[Daveyton]] • [[Dawnpark]] • [[Duduza]] • [[Edenvale]] • [[Elsburg]] • [[Etwatwa]] • [[Germiston]] • [[Isando]] • [[Katlehong]] • [[Kemptonpark]] • [[KwaThema]] • [[Nigel]] • [[Olifantsfontein]] • [[Primrose]] • [[Reigerpark]] • [[Springs]] • [[Tembisa]] • [[Thokoza]] • [[Tsakane]] • [[Vosloorus]] • [[Wattville]]
| group2 = Voorstede van<br />[[Kemptonpark]]
| list2 = [[Allen Grove]] • [[Aston Manor]] • [[Birchleigh]] • [[Bonaeropark]] • [[Cresslawn]] • [[Croydon, Gauteng|Croydon]] • [[Edleen]] • [[Estherpark]] • [[Glen Marais]] • [[Nimrodpark]] • [[Norkempark]] • [[Rhodesfield]] • [[Spartan]] • [[Van Riebeeckpark]]
}}
|ETH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[eThekwini Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with eThekwini highlighted (2011).svg|75x75px|center|eThekwini within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Durban]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Adams Mission]] • [[Amanzimtoti]] • [[Assagay]] • [[Buffelsdraai]] • [[Cato Ridge]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Chesterville, KwaZulu-Natal|Chesterville]] • [[Clermont, KwaZulu-Natal|Clermont]] • [[Doonside, KwaZulu-Natal|Doonside]] • [[Drummond]] • [[Durban]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Illovo, KwaZulu-Natal|Illovo]] • [[Illovo Beach]] • [[Inanda, KwaZulu-Natal|Inanda]] • [[Inchanga]] • [[Karridene]] • [[Kingsburgh]] • [[KwaMashu]] • [[La Mercy]] • [[Lamontville]] • [[Mount Edgecombe]] • [[Mount Moreland]] • [[Mpumalanga, KwaZulu-Natal|Mpumalanga]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Phoenix, KwaZulu-Natal|Phoenix]] • [[Pinetown]] • [[Tongaat]] • [[Umbogintwini]] • [[Umbumbulu]] • [[Umdloti]] • [[Umgababa]] • [[Umhlanga]] • [[Umkomaas]] • [[Verulam]] • [[Warner Beach]] • [[Winklespruit]]
| group2 = [[Voorstede van Durban]]
| list2 = |DC44 = {{Navigasieboks
|listclass = hlist
|border = child
| selected = {{{selected|}}}
| group1 = Sentraal
| list1 = [[Asherville, Durban|Asherville]] (area) • [[Berea, Durban| Berea]] (area) • [[Bluff, KwaZulu-Natal|The Bluff]] (area) • [[Cato Manor, Durban|Cato Manor]] • [[Essenwood, Durban|Essenwood]] • [[Glenwood, KwaZulu-Natal|Glenwood]] • [[Mayville, Durban|Mayville]] • [[Morningside, Durban|Morningside]] • [[Overport]] (area) • [[Stamford Hill, Durban|Stamford Hill]] • [[Sydenham, Durban|Sydenham]] • [[Windermere, Durban|Windermere]] • [[Yellowwood Park]]
| group2 = Noordelik
| list2 = [[Durban North]] • [[KwaMashu]] • [[Mount Edgecombe, KwaZulu-Natal|Mount Edgecombe]] • [[Phoenix, Durban|Phoenix]] • [[Umdloti, KwaZulu-Natal|Umdloti]] • [[Umhlanga, KwaZulu-Natal|Umhlanga]]
| group3 = Westelik
| list3 = [[Botha's Hill]] • [[Cowies Hill]] • [[Gillitts, KwaZulu-Natal|Gillitts]] • [[Hillcrest, KwaZulu-Natal|Hillcrest]] • [[Kloof, KwaZulu-Natal|Kloof]] • [[New Germany, KwaZulu-Natal|New Germany]] • [[Pinetown]] • [[Queensburgh]] • [[Westville, KwaZulu-Natal|Westville]] • [[Winston Park]] • [[Shallcross, Durban|Shallcross]]
| group4 = Suidelik
| list4 = [[Amanzimtoti, KwaZulu-Natal|Amanzimtoti]] • [[Chatsworth, Durban|Chatsworth]] • [[Isipingo Beach, KwaZulu-Natal|Isipingo Beach]] • [[Umlazi]]
| group5 = Ander
| list5 = [[Bellaire, Durban|Bellaire]] • [[Montclair, Durban|Montclair]] • [[Reservoir Hills, Durban|Reservoir Hills]] • [[Rossburgh, Durban|Rossburgh]] • [[Umbilo, Durban|Umbilo]] • [[Woodhaven, Durban|Woodhaven]] • [[Woodlands, Durban|Woodlands]]
}}
}}
|DC20 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Fezile Dabi-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Fezile Dabi highlighted (2011).svg|150x150px|center|Fezile Dabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Sasolburg|Sasolburg]]'''
| group1 = [[Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit|Moqhaka]]
| list1 = [[Kroonstad]] • [[Maokeng]] • [[Matlwangtlwang]] • [[Rammulotsi]] • [[Steynsrus]] • [[Vierfontein]] • [[Viljoenskroon]]
| group2 = [[Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit|Ngwathe]]
| list2 = [[Edenville]] • [[Heilbron]] • [[Koppies]] • [[Kwakwatsi]] • [[Mokwallo]] • [[Ngwathe]] • [[Parys, Vrystaat|Parys]] • [[Phiritona]] • [[Sandersville]] • [[Schonkenville]] • [[Tumahole]] • [[Vredefort]]
| group3 = [[Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit|Metsimaholo]]
| list3 = [[Deneysville]] • [[Holly Country]] • [[Kragbron]] • [[Liliandale]] • [[Oranjeville]] • [[Refengkgotso]] • [[Richmond, Vrystaat|Richmond]] • [[Rietfontein, Vrystaat|Rietfontein]] • [[Sasolburg]] • [[Viljoensdrif]] • [[Zamdela]]
| group4 = [[Mafube Plaaslike Munisipaliteit|Mafube]]
| list4 = [[Cornelia]] • [[Frankfort]] • [[Mafahlaneng]] • [[Namahadi]] • [[Ntswanatsatsi]] • [[Qalabotjha]] • [[Tweeling, Vrystaat|Tweeling]] • [[Villiers]]
}}
|DC9 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Frances Baard-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Frances Baard highlighted (2011).svg|150x150px|center|Frances Baard District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kimberley]]'''
| group1 = [[Sol Plaatje Plaaslike Munisipaliteit|Sol Plaatje]]
| list1 = [[Beaconsfield]] • [[Galeshewe]] • [[Kimberley]] • [[Modderrivier, Noord-Kaap|Modderrivier]] • [[Ritchie]] • [[Roodepan]]
| group2 = [[Phokwane Plaaslike Munisipaliteit|Phokwane]]
| list2 = [[Ganspan]] • [[Hartswater]] • [[Jan Kempdorp]] • [[Pampierstad]]
| group3 = [[Magareng Plaaslike Munisipaliteit|Magareng]]
| list3 = [[Warrenton, Noord-Kaap|Warrenton]]
| group4 = [[Dikgatlong Plaaslike Munisipaliteit|Dikgatlong]]
| list4 = [[Barkly-Wes]] • [[Boetsap]] • [[Delportshoop]] • [[Koopmansfontein]] • [[Sydney on Vaal]] • [[Ulco]] • [[Windsorton]]
}}
|DC30 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Gert Sibande-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Gert Sibande highlighted (2011).svg|150x150px|center|Gert Sibande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]]'''
| group1 = [[Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit|Govan Mbeki]]
| list1 = [[Bethal]] • [[Charl Cilliers]] • [[Embalenhle]] • [[Evander]] • [[Kinross]] • [[Leandra]] • [[Lebohang]] • [[Leslie]] • [[Secunda]] • [[Trichardt]]
| group2 = [[Albert Luthuli Plaaslike Munisipaliteit|Albert Luthuli]]
| list2 = [[Badplaas]] • [[Bettysgoed]] • [[Carolina]] • [[Diepdale]] • [[Diepgezet]] • [[Dundonald]] • [[Eerstehoek]] • [[Hartebeeskop]] • [[Lochiel]] • [[Manaar]] • [[Moddergat]] • [[Mooiplaas, Mpumalanga|Mooiplaas]] • [[Steynsdorp]] • [[Tjakastad]]
| group3 = [[Mkhondo Plaaslike Munisipaliteit|Mkhondo]]
| list3 = [[Amsterdam, Mpumalanga|Amsterdam]] • [[Dirkiesdorp]] • [[Driefontein, Mpumalanga|Driefontein]] • [[Iswepe]] • [[KwaNgema]] • [[KwaThandeka]] • [[Mkhondo NU]] • [[Ngema Tribal Trust, Mpumalanga|Ngema Tribal Trust]] • [[Nkosanjaneni]] • [[Piet Retief, Mpumalanga|Piet Retief]] • [[Saul Mkhizeville]]
| group4 = [[Msukaligwa Plaaslike Munisipaliteit|Msukaligwa]]
| list4 = [[Breyten]] • [[Chrissiesmeer]] • [[Davel]] • [[Ermelo, Mpumalanga|Ermelo]] • [[KwaDela]] • [[Lothair]] • [[Sheepmoor]] • [[Warburton]]
| group5 = [[Lekwa Plaaslike Munisipaliteit|Lekwa]]
| list5 = [[Morgenzon]] • [[Sakhile, Mpumalanga|Sakhile]] • [[Sivukile]] • [[Standerton]] • [[Thuthukani]]
| group6 = [[Pixley ka Seme Plaaslike Munisipaliteit|Pixley ka Seme]]
| list6 = [[Amersfoort, Mpumalanga|Amersfoort]] • [[Daggakraal]] • [[Palmietfontein, Mpumalanga|Palmietfontein]] • [[Perdekop]] • [[Volksrust]] • [[Wakkerstroom]]
| group7 = [[Dipaleseng Plaaslike Munisipaliteit|Dipaleseng]]
| list7 = [[Balfour, Mpumalanga|Balfour]] • [[Greylingstad]] • [[Grootvlei]] • [[Nthorwane]] • [[Siyathemba]]
}}
|DC43 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Harry Gwala-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sisonke highlighted (2011).svg|150x150px|center|Harry Gwala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ixopo]]'''
| group1 = [[Nkosazana Dlamini-Zuma Plaaslike Munisipaliteit|Nkosazana Dlamini-Zuma]]
| list1 = [[Bulwer]] • [[Creighton]] • [[Donnybrook]] • [[Himeville]] • [[Hlabeni]] • [[Hlanganani, KwaZulu-Natal|Hlanganani]] • [[Ncwadi]] • [[Pevensey]] • [[Underberg]]
| group2 = [[Groter Kokstad Plaaslike Munisipaliteit|Groter Kokstad]]
| list2 = [[Aloekop]] • [[Franklin]] • [[Kokstad]] • [[Kransdraai]] • [[Pakkies, KwaZulu-Natal|Pakkies]]
| group3 = [[Ubuhlebezwe Plaaslike Munisipaliteit|Ubuhlebezwe]]
| list3 = [[Amashaka]] • [[Bovini]] • [[Echibini]] • [[Etshenilenduna]] • [[Hlokozi]] • [[Hlutankungu]] • [[Ixopo]] • [[Jolivet]] • [[KwaBhidla]] • [[KwaMagidigidi]] • [[KwaNokweja]] • [[Kweletsheni]] • [[Mahehle]] • [[Mandlekazi]] • [[Mgodi]] • [[Mhlabatshane]] • [[Mhlweni]] • [[Mpunga]] • [[Nhlozane]] • [[Ntabane]] • [[Ntapha]] • [[Sangcwaba]] • [[Tsheleni]] • [[Velabethuke]]
| group4 = [[Umzimkhulu Plaaslike Munisipaliteit|Umzimkhulu]]
| list4 = [[Bisi]] • [[Clydesdale]] • [[Rietvlei, KwaZulu-Natal|Rietvlei]] • [[Rondedraai]] • [[Umzimkhulu]]
}}
|DC29 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ILembe-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with iLembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|ILembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[KwaDukuza]] (voorheen Stanger)'''
| group1 = [[Mandeni Plaaslike Munisipaliteit|Mandeni]]
| list1 = [[eMacambini]] • [[ISithebe]] • [[Mandeni]] • [[Nyoni]] • [[Tugela]]
| group2 = [[KwaDukuza Plaaslike Munisipaliteit|KwaDukuza]]
| list2 = [[Ballito]] • [[Darnall]] • [[Groutville]] • [[KwaDukuza]] • [[Nieu-Guelderland]] • [[Salt Rock]] • [[Sans Souci, KwaZulu-Natal|Sans Souci]] • [[Shaka's Rock]] • [[Shakaskraal]] • [[Zinkwazi Beach]]
| group3 = [[Ndwedwe Plaaslike Munisipaliteit|Ndwedwe]]
| list3 = [[Glendale Heights]] • [[Ndwedwe]] • [[Ozwathini]]
| group4 = [[Maphumulo Plaaslike Munisipaliteit|Maphumulo]]
| list4 = [[Maphumulo]]
}}
|DC14 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Joe Gqabi-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ukhahlamba highlighted (2011).svg|150x150px|center|Joe Gqabi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Barkly-Oos]]'''
| group1 = [[Elundini Plaaslike Munisipaliteit|Elundini]]
| list1 = [[Maclear]] • [[Mount Fletcher]] • [[Ugie]]
| group2 = [[Senqu Plaaslike Munisipaliteit|Senqu]]
| list2 = [[Barkly-Oos]] • [[Herschel]] • [[Khwezinaledi]] • [[Lady Grey]] • [[Rhodes, Oos-Kaap|Rhodes]] • [[Rossouw, Oos-Kaap|Rossouw]] • [[Sterkspruit]] • [[Steve Tshwete, Lady Grey|Steve Tshwete]] • [[Zakhele]]
| group3 = [[Walter Sisulu Plaaslike Munisipaliteit|Walter Sisulu]]
| list3 = [[Aliwal-Noord]] • [[Burgersdorp]] • [[Jamestown, Oos-Kaap|Jamestown]] • [[Oviston]] • [[Steynsburg]] • [[Teebus]] • [[Venterstad]]
}}
|DC45 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[John Taolo Gaetsewe-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with John Taolo Gaetsewe highlighted (2011).svg|150x150px|center|John Taolo Gaetsewe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Kuruman|Kuruman]]'''
| group1 = [[Joe Morolong Plaaslike Munisipaliteit|Joe Morolong]]
| list1 = [[Cassel]] • [[Dithakong]] • [[Heuningvlei]] • [[Hotazel]] • [[Van Zylsrus]]
| group2 = [[Ga-Segonyana Plaaslike Munisipaliteit|Ga-Segonyana]]
| list2 = [[Bankhara]] • [[Gamopedi]] • [[Ga-Ntatelang]] • [[Havard, Noord-Kaap|Havard]] • [[Kuruman]] • [[Magobe]] • [[Maheane]] • [[Mamoratwe]] • [[Maruping]] • [[Mothibistad]] • [[Ntsweng]] • [[Phakane]] • [[Sedibeng, Noord-Kaap|Sedibeng]] • [[Seodin]]
| group3 = [[Gamagara Plaaslike Munisipaliteit|Gamagara]]
| list3 = [[Dibeng]] • [[Dingleton|Dingleton (''voorheen'' Sishen)]] • [[Kathu]] • [[Olifantshoek]]
}}
|DC2 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cape Winelands highlighted (2011).svg|150x150px|center|Kaapse Wynlande District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Stellenbosch]]'''
| group1 = [[Witzenberg Plaaslike Munisipaliteit |Witzenberg]]
| list1 = [[Bella Vista]] • [[Ceres]] • [[Dwarsrivier]] • [[eNduli]] • [[Montana, Witzenberg|Montana]] • [[Op-die-Berg]] • [[Pine Valley, Witzenberg|Pine Valley]] • [[Prince Alfred Hamlet]] • [[Tulbagh]] • [[Wolseley]]
| group2 = [[Drakenstein Plaaslike Munisipaliteit |Drakenstein]]
| list2 = [[Gouda, Wes-Kaap|Gouda]] • [[Paarl]] • [[Saron]] • [[Simondium]] • [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]]
| group3 = [[Stellenbosch Plaaslike Munisipaliteit|Stellenbosch]]
| list3 = [[Franschhoek]] • [[Groendal]] • [[Jamestown, Wes-Kaap|Jamestown]] • [[Kayamandi]] • [[Klapmuts]] • [[Kylemore]] • [[Langrug]] • [[Languedoc, Wes-Kaap|Languedoc]] • [[Pniel]] • [[Robertsvlei]] • [[Rozendal]] • [[Stellenbosch]] • [[Wemmershoek]]
| group4 = [[Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit|Breedevallei]]
| list4 = [[De Doorns]] • [[Rawsonville]] • [[Touwsrivier]] • [[Worcester]]
| group5 = [[Langeberg Plaaslike Munisipaliteit|Langeberg]]
| list5 = [[Ashton]] • [[Bonnievale]] • [[McGregor]] • [[Montagu]] • [[Robertson]]
}}
|DC28 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThungulu highlighted (2011).svg|150x150px|center|King Cetshwayo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Richardsbaai]]'''
| group1 = [[uMhlathuze Plaaslike Munisipaliteit|uMhlathuze]]
| list1 = [[eSikhawini]] • [[Empangeni]] • [[Felixton]] • [[Richardsbaai]]
| group2 = [[uMlalazi Plaaslike Munisipaliteit|uMlalazi]]
| list2 = [[aMatikulu]] • [[Eshowe]] • [[Gingindlovu]] • [[Mbongolwane]] • [[Mtunzini]]
| group3 = [[Nkandla Plaaslike Munisipaliteit|Nkandla]]
| list3 = [[Nkandla]]
| group4 = [[uMfolozi Plaaslike Munisipaliteit|uMfolozi]]
| list4 = [[KwaMbonambi]]
| group5 = [[Ntambanana Plaaslike Munisipaliteit|Ntambanana]]
| list5 = [[Bhucanana]]
| group6 = [[Mthonjaneni Plaaslike Munisipaliteit|Mthonjaneni]]
| list6 = [[Melmoth]]
}}
|DC18 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Lejweleputswa-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Lejweleputswa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Lejweleputswa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Welkom]]'''
| group1 = [[Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit|Masilonyana]]
| list1 = [[Brandfort]] • [[Ikgomotseng]] • [[Majemasweu]] • [[Makeleketle]] • [[Masilo]] • [[Soutpan]] • [[Theunissen]] • [[Tshepong]] • [[Verkeerdevlei]] • [[Winburg]]
| group2 = [[Tokologo Plaaslike Munisipaliteit|Tokologo]]
| list2 = [[Boshof]] • [[Dealesville]] • [[Hertzogville]] • [[Malebogo]] • [[Seretse]]
| group3 = [[Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit|Tswelopele]]
| list3 = [[Bultfontein]] • [[Hoopstad]] • [[Phahameng, Tswelopele|Phahameng]] • [[Tikwana]]
| group4 = [[Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit|Matjhabeng]]
| list4 = [[Allanridge]] • [[Bronville]] • [[Hani Park]] • [[Hennenman]] • [[Kutloanong]] • [[Meloding]] • [[Mmamahabane]] • [[Odendaalsrus]] • [[Phathakahle]] • [[Phomolong]] • [[Riebeeckstad]] • [[Thabong]] • [[Tswelangpele]] • [[Ventersburg]] • [[Virginia]] • [[Welkom]] • [[Whites]]
| group5 = [[Nala Plaaslike Munisipaliteit|Nala]]
| list5 = [[Balkfontein]] • [[Bothaville]] • [[Kgotsong]] • [[Monyakeng]] • [[Wesselsbron]]
}}
|MAN = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mangaung highlighted (2011).svg|75x75px|center|Mangaung within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bloemfontein]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bainsvlei]] • [[Bloemfontein]] • [[Botshabelo]] • [[Maselspoort]] • [[Thaba Nchu]] • [[Westminster]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Bloemfontein]]
| list2 = [[Arboretum, Bloemfontein|Arboretum]] • [[Ashbury, Bloemfontein|Ashbury]] • [[Baysvalley, Bloemfontein|Baysvalley]] • [[Bayswater, Bloemfontein|Bayswater]] • [[Bloemside]] • [[Brandwag, Bloemfontein|Brandwag]] • [[Dan Pienaar, Bloemfontein|Dan Pienaar]] • [[Ehrlichpark, Bloemfontein|Ehrlichpark]] • [[Fauna, Bloemfontein|Fauna]] • [[Fichardtpark]] • [[Fleurdal]] • [[Gardeniapark]] • [[Generaal De Wet, Bloemfontein|Generaal De Wet]] • [[Grasslands, Bloemfontein|Grasslands]] • [[Grootvlei-gevangenis]] • [[Heuwelsig, Bloemfontein|Heuwelsig]] • [[Hospitaalpark]] • [[Langenhovenpark]] • [[Lourierpark]] • [[Bloemfontein Lughawe|Lughawe]] • [[Navalsig]] • [[Noordhoek, Bloemfontein|Noordhoek]] • [[Pellissier, Bloemfontein|Pellissier]] • [[Rodenbeck]] • [[Bloemfontein Sentraal|Sentraal]] • [[Uitsig, Bloemfontein|Uitsig]] • [[Universitas, Bloemfontein|Universitas]] • [[Westdene, Bloemfontein|Westdene]] • [[Wilgehof, Bloemfontein|Wilgehof]] • [[Willows, Bloemfontein|Willows]]
}}
|DC33 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Mopani-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Mopani highlighted (2011).svg|75x75px|South Africa Districts showing Mopani]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Giyani]]'''
| group1 = [[Ba-Phalaborwa Plaaslike Munisipaliteit|Ba-Phalaborwa]]
| list1 = [[Ben Farm]] • [[Ga-Mashishimale]] • [[Ga-Selwana]] • [[Gravelotte]] • [[Humulani]] • [[Leydsdorp]] • [[Lulekani]] • [[Mahale]] • [[Majeje]] • [[Makhushane]] • [[Maseke]] • [[Murchison, Limpopo|Murchison]] • [[Namakgale]] • [[Nondweni]] • [[Phalaborwa]] • [[Priska-Majeje]] • [[Vuyelani]]
| group2 = [[Groter Giyani Plaaslike Munisipaliteit|Groter Giyani]]
| list2 = [[Blinkwater, Limpopo|Blinkwater]] • [[Ghandlanani]] • [[Giyani]] • [[Hlopekani]] • [[KaDizingidzingi]] • [[KaDzumeri]] • [[KaGaula]] • [[KaHomu]] • [[KaMakhuva]] • [[KaMakosha]] • [[KaMapayeni]] • [[KaMininginisi]] • [[KaMpakani]] • [[KaNdengeza]] • [[KaNghalalume]] • [[KaNgove]] • [[KaNhlaneki]] • [[KaNkomo]] • [[KaNwadzekudzeku]] • [[KaNwamakena]] • [[KaSabulane]] • [[KaSiandana]] • [[KaSikhunyane]] • [[KaXikukwani]] • [[Mageva]] • [[Muyexe]] • [[Namenwamarhanga]] • [[Shimange]] • [[Shivulani]] • [[Sifasonke]] • [[Skhiming]] • [[Thomo]] • [[Xawela]] • [[Ximausa]]
| group3 = [[Groter Letaba Plaaslike Munisipaliteit|Groter Letaba]]
| list3 = [[Bellevue, Limpopo|Bellevue]] • [[Buqa]] • [[Ga-Abele]] • [[Ga-Femane]] • [[Ga-Kgapane]] • [[GaMaphale]] • [[GaNtata]] • [[GaPhooko]] • [[GaRamaroka]] • [[Klipkraal]] • [[Lebaka]] • [[Lehlareng]] • [[Lemondokop]] • [[Modjadji Hoofkraal]] • [[Modjadjiskloof]] • [[Mokgoba]] • [[Mokwasele]] • [[Mooketsi]] • [[Phongololo]] • [[Rotterdam, Limpopo|Rotterdam]]
| group4 = [[Groter Tzaneen Plaaslike Munisipaliteit|Groter Tzaneen]]
| list4 = [[Bordeaux, Limpopo|Bordeaux]] • [[Burgersdorp, Limpopo|Burgersdorp]] • [[Dan]] • [[Dwarsfontein]] • [[Ga-Kubjana]] • [[Ga-Matipane]] • [[Ga-Mookgo]] • [[Gabaza]] • [[Ga-Mokgwathi]] • [[Ga-Rakoma]] • [[Ga-Wally]] • [[Haenertsburg]] • [[Jokong]] • [[Joppie]] • [[Julesburg]] • [[Khujwana]] • [[Lenyenye]] • [[Letsitele]] • [[Longvalley]] • [[Maake]] • [[Mafarana]] • [[Magoboya]] • [[Makudibung]] • [[Mandlhakazi]] • [[Mariron]] • [[Mariveni]] • [[Mavele]] • [[Mawa]] • [[Miragoma]] • [[Mohlaba]] • [[Nkowankowa]] • [[Politsi]] • [[Ritakop]] • [[Sangoma, Limpopo|Sangoma]] • [[Shiluvane]] • [[Tzaneen]] • [[Xihoko]]
| group5 = [[Maruleng Plaaslike Munisipaliteit|Maruleng]]
| list5 = [[Balloon, Limpopo|Balloon]] • [[Bismark, Limpopo|Bismark]] • [[Butchwana]] • [[Calais, Limpopo|Calais]] • [[Enable, Limpopo|Enable]] • [[Finale, Limpopo|Finale]] • [[Hlohlokwe]] • [[Hoedspruit]] • [[Kampersrus]] • [[Kanana, Maruleng|Kanana]] • [[Lorraine, Limpopo|Lorraine]] • [[Madeira, Limpopo|Madeira]] • [[Mabins]] • [[Makgaung]] • [[Mametja]] • [[Mathlomelong]] • [[Metz, Limpopo|Metz]] • [[Moetladimo]] • [[Molalane]] • [[Ofcolaco]] • [[Sadawa]] • [[Sandton, Limpopo|Sandton]] • [[Sefikeng]] • [[Shikwane]] • [[Sofaya]] • [[The Oaks, Limpopo|The Oaks]] • [[The Willows, Limpopo|The Willows]] • [[Turkey, Limpopo|Turkey]] • [[Worcester, Limpopo|Worcester]]
}}
|DC6 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Namakwa-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Namakwa highlighted (2011).svg|150x150px|center|Namakwa District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]'''
| group1 = [[Hantam Plaaslike Munisipaliteit|Hantam]]
| list1 = [[Brandvlei]] • [[Calvinia]] • [[Loeriesfontein]] • [[Nieuwoudtville]]
| group2 = [[Kamiesberg Plaaslike Munisipaliteit|Kamiesberg]]
| list2 = [[Garies]] • [[Hondeklipbaai]] • [[Kamassies]] • [[Kamieskroon]] • [[Karkams]] • [[Kheis]] • [[Koingnaas]] • [[Kotzesrus]] • [[Leliefontein]] • [[Soebatsfontein]] • [[Spoegrivier]]
| group3 = [[Karoo Hoogland Plaaslike Munisipaliteit|Karoo Hoogland]]
| list3 = [[Fraserburg]] • [[Sutherland]] • [[Williston, Noord-Kaap|Williston]]
| group4 = [[Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit|Khâi-Ma]]
| list4 = [[Aggeneys]] • [[Onseepkans]] • [[Pella]] • [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]
| group5 = [[Nama Khoi Plaaslike Munisipaliteit|Nama Khoi]]
| list5 = [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]] • [[Concordia]] • [[Goodhouse]] • [[Grootmis]] • [[Henkries]] • [[Kleinsee]] • [[Komaggas]] • [[Nababeep]] • [[Okiep]] • [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] • [[Steinkopf]] • [[Vioolsdrif]]
| group6 = [[Richtersveld Plaaslike Munisipaliteit|Richtersveld]]
| list6 = [[Alexanderbaai]] • [[Eksteenfontein]] • [[Kuboes]] • [[Lekkersing]] • [[Port Nolloth]] • [[Sanddrif]]
}}
|NMA = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nelson Mandelabaai Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nelson Mandela Bay highlighted (2011).svg|100x100px|center|Nelson Mandelabaai within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Elizabeth]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Beachview, Oos-Kaap|Beachview]] • [[Bethelsdorp]] • [[Blue Horizon Bay]] • [[Colchester, Oos-Kaap|Colchester]] • [[Despatch]] • [[iBhayi]] • [[KwaNobuhle]] • [[Motherwell]] • [[New Brighton, Oos-Kaap|New Brighton]] • [[Port Elizabeth]] • [[Redhouse, Oos-Kaap|Redhouse]] • [[Seaview, Oos-Kaap|Seaview]] • [[Skoenmakerskop]] • [[Somerstrand]] • [[Swartkops]] • [[Uitenhage]] • [[Van Stadensriviermond]] • [[Woodridge, Oos-Kaap|Woodridge]]
}}
|DC38 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ngaka Modiri Molema-distriksmunisipaliteit]], [[Noordwes]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ngaka Modiri Molema highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ngaka Modiri Molema District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mahikeng]]'''
| group1 = [[Ratlou Plaaslike Munisipaliteit|Ratlou]]
| list1 = [[Kraaipan]] • [[Setlagole]]
| group2 = [[Tswaing Plaaslike Munisipaliteit|Tswaing]]
| list2 = [[Delareyville]] • [[Ganalaagte]] • [[Geysdorp]] • [[Ottosdal]] • [[Sannieshof]] • [[Springbokfontein, Noordwes|Springbokfontein]]
| group3 = [[Mahikeng Plaaslike Munisipaliteit|Mahikeng]]
| list3 = [[Goedgevonden B]] • [[Mahikeng]] • [[Mmabatho]] • [[Ottoshoop]] • [[Ramatlabama]] • [[Rooigrond]] • [[Slurry]] • [[Tsetse, Noordwes|Tsetse]]
| group4 = [[Ditsobotla Plaaslike Munisipaliteit|Ditsobotla]]
| list4 = [[Bakerville]] • [[Biesiesvlei]] • [[Coligny]] • [[Itsoseng]] • [[Lichtenburg]]
| group5 = [[Ramotshere Moiloa Plaaslike Munisipaliteit|Ramotshere Moiloa]]
| list5 = [[Dinokana]] • [[Doornlaagte, Noordwes|Doornlaagte]] • [[Driefontein, Noordwes|Driefontein]] • [[Groot Marico]] • [[Jacobsdal, Noordwes|Jacobsdal]] • [[Leeufontein]] • [[Lehurutshe]] • [[Motswedi]] • [[Pachsdraai]] • [[Rietpan]] • [[Skilpadshek]] • [[Supingstad]] • [[Zeerust]]
}}
|DC31 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Nkangala-distriksmunisipaliteit]], [[Mpumalanga]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Nkangala highlighted (2011).svg|150x150px|center|Nkangala District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]'''
| group1 = [[Emalahleni Plaaslike Munisipaliteit, Mpumalanga|Emalahleni]]
| list1 = [[Balmoral]] • [[Klarinet, Emalahleni|Klarinet]] • [[Kriel]] • [[KwaGuqa]] • [[Ogies]] • [[Witbank]]
| group2 = {{nowrap|[[Steve Tshwete Plaaslike Munisipaliteit|Steve Tshwete]]}}
| list2 = [[Botshabelo, Mpumalanga|Botshabelo]] • [[Hendrina]] • [[Mhluzi]] • [[Middelburg, Mpumalanga|Middelburg]]
| group3 = [[Emakhazeni Plaaslike Munisipaliteit|Emakhazeni]]
| list3 = [[Belfast, Mpumalanga|Belfast]] • [[Dalmanutha]] • [[Dullstroom]] • [[Machadodorp]] • [[Vlakfontein, Mpumalanga|Vlakfontein]] • [[Waterval Boven]] • [[Waterval Onder]]
| group4 = [[Thembisile Hani Plaaslike Munisipaliteit|Thembisile Hani]]
| list4 = [[Boekenhouthoek]] • [[Klipfontein, Mpumalanga|Klipfontein]] • [[KwaMhlanga]] • [[Kwaggafontein]] • [[Loopspruit]] • [[Mathys Zyn Loop]] • [[Wolvenkop]]
| group5 = [[Dr. J.S. Moroka Plaaslike Munisipaliteit|Dr. J.S. Moroka]]
| list5 = [[Allemansdrift]] • [[Greenside, Mpumalanga|Greenside]] • [[Kameelrivier (dorp)|Kameelrivier]] • [[Mapoch (dorp)|Mapoch]] • [[Mbibana]] • [[Pankop]] • [[Siyabuswa]] • [[Toitskraal]] • [[Vaalbank]] • [[Vrieskraal]] • [[Wolwekraal]]
| group6 = [[Victor Khanye Plaaslike Munisipaliteit|Victor Khanye]]
| list6 = [[Delmas]] • [[Eloff]] • [[Rietkol]] • [[Sundra]]
}}
|DC15 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[O.R. Tambo-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with OR Tambo highlighted (2011).svg|150x150px|center|OR Tambo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mthatha]]'''
| group1 = [[Ngquza Hill Plaaslike Munisipaliteit|Ngquza Hill]]
| list1 = [[Flagstaff]] • [[Lusikisiki]]
| group2 = [[Port St Johns Plaaslike Munisipaliteit|Port St Johns]]
| list2 = [[Port St. Johns]]
| group3 = [[Nyandeni Plaaslike Munisipaliteit|Nyandeni]]
| list3 = [[Buntingville]] • [[Canzibe]] • [[Libode]] • [[Ngqeleni]] • [[Nomcamba]]
| group4 = [[Mhlontlo Plaaslike Munisipaliteit|Mhlontlo]]
| list4 = [[Qumbu]] • [[Tsolo]]
| group5 = {{nowrap|[[Koning Sabata Dalindyebo Plaaslike Munisipaliteit|Koning Sabata Dalindyebo]]}}
| list5 = [[Koffiebaai]] • [[Mqanduli]] • [[Mthatha]] • [[Mvezo]] • [[Qunu]]
}}
|DC3 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Overberg-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Overberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Overberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Bredasdorp]]'''
| group1 = [[Kaap Agulhas Plaaslike Munisipaliteit|Kaap Agulhas]]
| list1 = [[Arniston]] • [[Bredasdorp]] • [[Elim, Wes-Kaap|Elim]] • [[Hotagterklip]] • [[L'Agulhas]] • [[Napier, Wes-Kaap|Napier]] • [[Protem]] • [[Skipskop]] • [[Struisbaai]] • [[Suiderstrand]]
| group2 = [[Overstrand Plaaslike Munisipaliteit|Overstrand]]
| list2 = [[Baardskeerdersbos]] • [[Bettysbaai]] • [[Birkenhead, Wes-Kaap|Birkenhead]] • [[De Kelders]] • [[Fisherhaven]] • [[Franskraalstrand]] • [[Gansbaai]] • [[Hawston]] • [[Hermanus]] • [[Kleinbaai]] • [[Kleinmond]] • [[Mount Pleasant]] • [[Onrusrivier]] • [[Pearly Beach]] • [[Pringlebaai]] • [[Rooi-els, Wes-Kaap|Rooi-els]] • [[Sandbaai]] • [[Stanford]] • [[Van Dyksbaai]] • [[Vermont, Wes-Kaap|Vermont]] • [[Voëlklip]] • [[Wolvengat]] • [[Zwelihle]]
| group3 = [[Swellendam Plaaslike Munisipaliteit|Swellendam]]
| list3 = [[Barrydale]] • [[Infanta]] • [[Malgas]] • [[Stormsvlei]] • [[Suurbraak]] • [[Swellendam]]
| group4 = [[Theewaterskloof Plaaslike Munisipaliteit|Theewaterskloof]]
| list4 = [[Botrivier]] • [[Caledon]] • [[Dennehof]] • [[Genadendal]] • [[Grabouw]] • [[Greyton]] • [[Riviersonderend]] • [[Villiersdorp]]
}}
|DC7 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Pixley ka Seme-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Pixley ka Seme highlighted (2011).svg|150x150px|center|Pixley ka Seme District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[De Aar]]'''
| group1 = [[Emthanjeni Plaaslike Munisipaliteit|Emthanjeni]]
| list1 = [[Britstown]] • [[De Aar]] • [[Deelfontein]] • [[Hanover]]
| group2 = [[Kareeberg Plaaslike Munisipaliteit|Kareeberg]]
| list2 = [[Carnarvon]] • [[Vanwyksvlei]] • [[Vosburg]]
| group3 = [[Orania Verteenwoordigende Raad|Orania]]
| list3 = [[Orania]]
| group4 = [[Renosterberg Plaaslike Munisipaliteit|Renosterberg]]
| list4 = [[Petrusville]] • [[Philipstown]] • [[Vanderkloof]]
| group5 = [[Siyancuma Plaaslike Munisipaliteit|Siyancuma]]
| list5 = [[Campbell]] • [[Douglas, Noord-Kaap|Douglas]] • [[Griekwastad]] • [[Plooysburg]] • [[Schmidtsdrif]]
| group6 = [[Siyathemba Plaaslike Munisipaliteit|Siyathemba]]
| list6 = [[Marydale]] • [[Niekerkshoop]] • [[Prieska]]
| group7 = [[Thembelihle Plaaslike Munisipaliteit|Thembelihle]]
| list7 = [[Hopetown]] • [[Strydenburg]]
| group8 = [[Ubuntu Plaaslike Munisipaliteit|Ubuntu]]
| list8 = [[Hutchinson]] • [[Loxton]] • [[Merriman]] • [[Richmond, Noord-Kaap|Richmond]] • [[Victoria-Wes]]
| group9 = [[Umsobomvu Plaaslike Munisipaliteit|Umsobomvu]]
| list9 = [[Colesberg]] • [[Norvalspont]] • [[Noupoort]]
}}
|DC10 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sarah Baartman-distriksmunisipaliteit]], [[Oos-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Cacadu highlighted (2011).svg|150x150px|center]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Gqeberha]]'''
| group1 = [[Bloukraanroete Plaaslike Munisipaliteit|Bloukraanroete]]
| list1 = [[Kookhuis]] • [[Pearston]] • [[Somerset-Oos]]
| group2 = [[Dr Beyers Naudé Plaaslike Munisipaliteit|Dr Beyers Naudé]]
| list2 = [[Aberdeen, Oos-Kaap|Aberdeen]] • [[Adendorp]] • [[Graaff-Reinet]] • [[Jansenville]] • [[Kendrew]] • [[Klipplaat]] • [[Nieu-Bethesda]] • [[Rietbron]] • [[Steytlerville]] • [[Willowmore]]
| group3 = [[Kouga Plaaslike Munisipaliteit|Kouga]]
| list3 = [[Astonbaai]] • [[Gamtoosmond]] • [[Hankey]] • [[Humansdorp]] • [[Jeffreysbaai]] • [[Kaap St Francis]] • [[Kruisfontein]] • [[Loerie]] • [[Oesterbaai]] • [[Paradysstrand]] • [[Patensie]] • [[St. Francisbaai]] • [[Thornhill, Kouga|Thornhill]]
| group4 = [[Kou-Kamma Plaaslike Munisipaliteit|Kou-Kamma]]
| list4 = [[Clarkson]] • [[Coldstream]] • [[Joubertina]] • [[Kareedouw]] • [[Krakeelrivier]] • [[Louterwater]] • [[Misgund]] • [[Stormsrivier, Oos-Kaap|Stormsrivier]] • [[Thornham]] • [[Tweeriviere]]
| group5 = [[Makana Plaaslike Munisipaliteit|Makana]]
| list5 = [[Alicedale]] • [[Grahamstad]] • [[Riebeek-Oos]] • [[Salem, Oos-Kaap|Salem]]
| group6 = [[Ndlambe Plaaslike Munisipaliteit|Ndlambe]]
| list6 = [[Alexandria, Oos-Kaap|Alexandria]] • [[Bathurst, Oos-Kaap|Bathurst]] • [[Boesmansriviermond]] • [[Boknesstrand]] • [[Cannon Rocks]] • [[Kasouga]] • [[Kenton-on-Sea]] • [[Port Alfred]]
| group7 = [[Sondagsriviervallei Plaaslike Munisipaliteit|Sondagsriviervallei]]
| list7 = [[Addo]] • [[Bontrug]] • [[Enon, Oos-Kaap|Enon]] • [[Kirkwood]] • [[KwaZenzele]] • [[Nomathamasanqa]] • [[Paterson]]
}}
|DC42 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sedibeng-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sedibeng highlighted (2011).svg|100x100px|center|Sedibeng within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Vereeniging]]'''
| group1 = [[Emfuleni Plaaslike Munisipaliteit|Emfuleni]]
| list1 = [[Boipatong]] • [[Bophelong]] • [[Evaton]] • [[Sebokeng]] • [[Sharpeville]] • [[Vanderbijlpark]] • [[Vereeniging]]
| group2 = [[Lesedi Plaaslike Munisipaliteit|Lesedi]]
| list2 = [[Devon, Gauteng|Devon]] • [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] • [[Ratanda]]
| group3 = [[Midvaal Plaaslike Munisipaliteit|Midvaal]]
| list3 = [[Henley on Klip]] • [[Meyerton]] • [[Randvaal]] • [[Risiville]] • [[Vaal Marina]] • [[Walkerville]]
}}
|DC47 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sekhukhune-distriksmunisipaliteit]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Sekhukhune highlighted (2011).svg|150x150px|center|Sekhukhune District within South Africa]]
| state = autocollapse
| above = Setel: '''[[Groblersdal]]'''
| group1 = [[Elias Motsoaledi Plaaslike Munisipaliteit|Elias Motsoaledi]]
| list1 = [[Dennilton]] • [[Elandsdoorn]] • [[Frisgewaght, Elias Motsoaledi|Frisgewaght]] • [[Groblersdal]] • [[Keerom, Elias Motsoaledi|Keerom]] • [[Kgobokwane]] • [[Kikvorschfontein]] • [[Laersdrif]] • [[Roossenekal]] • [[Saaiplaas, Limpopo|Saaiplaas]] • [[Sterkfontein, Limpopo|Sterkfontein]] • [[Tafelkop]] • [[Tonteldoos, Limpopo|Tonteldoos]] • [[Waalkraal]] • [[Witfontein, Limpopo|Witfontein]]
| group2 = [[Ephraim Mogale Plaaslike Munisipaliteit|Ephraim Mogale]]
| list2 = [[Elandskraal]] • [[Kromdraai, Limpopo|Kromdraai]] • [[Marble Hall]]
| group3 = [[Fetakgomo Tubatse Plaaslike Munisipaliteit|Fetakgomo Tubatse]]
| list3 = [[Apel, Limpopo|Apel]] • [[Apiesdoring, Limpopo|Apiesdoring]] • [[Bogalatladi]] • [[Burgersfort]] • [[Driekop]] • [[Ga-Riba]] • [[GaRadingwana]] • [[GaSelepe]] • [[Mashung]] • [[Mecklenburg, Limpopo|Mecklenburg]] • [[Mogodumo]] • [[Moshate, Fetakgomo|Moshate]] • [[Mphanama]] • [[Ohrigstad]] • [[Penge]] • [[Praktiseer]] • [[Sefeteng B]] • [[Steelpoort]] • [[Strydkraal]] • [[Tsimeng]] • [[Tiekiedraai, Fetakgomo|Tiekiedraai]]
| group4 = [[Makhuduthamaga Plaaslike Munisipaliteit|Makhuduthamaga]]
| list4 = [[Center, Makhuduthamaga|Center]] • [[Dihlabeng]] • [[Diphagane]] • [[Diplaseng]] • [[Flaka]] • [[Ga-Machacha]] • [[GaMampane]] • [[GaMaroshi]] • [[Ga Masemola]] • [[GaMashabela]] • [[GaMohlala]] • [[GaMoloi]] • [[GaMolopane]] • [[GaMoretsela]] • [[Ga-Mosehla]] • [[GaSeopela]] • [[Ga-Tisana]] • [[Glen Cowie]] • [[Hlalanikahle]] • [[Jane Furse]] • [[Katlegong, Sekhukhune|Katlegong]] • [[Kgolane]] • [[Kolokotela]] • [[Kotsiri]] • [[Kutupu]] • [[Lebejane]] • [[Lehlakong]] • [[Lekgwareng]] • [[Lekwageng]] • [[Mabintwane]] • [[Mabopane, Sekhukhune|Mabopane]] • [[Madibaneng]] • [[Magneetshoogte]] • [[Magnetite, Sekhukhune|Magnetite]] • [[Magoreng]] • [[Mahabaneng]] • [[Mahlakole]] • [[Maila Modiketsi]] • [[Mailasegolo]] • [[Makapa]] • [[Makhutso]] • [[Malaka]] • [[Mamatsikili]] • [[Manganeng]] • [[Manyeleti, Sekhukhune|Manyeleti]] • [[Maretlwaneng]] • [[Marulaneng]] • [[Masateng]] • [[Masehlaneng]] • [[Mashegwane]] • [[Mashishing, Sekhukhune|Mashishing]] • [[Maswiakae]] • [[Mathibe]] • [[Mathibeng]] • [[Matlakatle]] • [[Matolokwale]] • [[Matsoke]] • [[Mmakoshala]] • [[Mogalabi]] • [[Mogashoa]] • [[Mogorwane]] • [[Mohlarekoma]] • [[Mokadi]] • [[Mokwete]] • [[Molelema]] • [[Molodi]] • [[Moraledi]] • [[Mosate]] • [[Nebo, Sekhukhune|Nebo]] • [[Ngwaritsi]] • [[Patantshwane]] • [[Phatametsane]] • [[Phokoane]] • [[Riverside, Sekhukhune|Riverside]] • [[Serageng]] • [[Schoonoord]] • [[Stocking, Sekhukhune|Stocking]] • [[Takataka]] • [[Thabampje Ga Sefoka]] • [[Thabaneng]] • [[Thoto]] • [[Tsatane]] • [[Tshehlwaneng]] • [[Tshesane]] • [[Tswatago]]
}}
|DC5 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Sentraal Karoo-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Central Karoo highlighted (2011).svg|150x150px|center|Central Karoo District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Beaufort-Wes]]'''
| group1 = [[Laingsburg Plaaslike Munisipaliteit|Laingsburg]]
| list1 = [[Laingsburg]] • [[Matjiesfontein]] • [[Prins Albertweg]]
| group2 = [[Prins Albert Plaaslike Munisipaliteit|Prins Albert]]
| list2 = [[Klaarstroom]] • [[Leeu-Gamka]] • [[Prins Albert]]
| group3 = [[Beaufort-Wes Plaaslike Munisipaliteit|Beaufort-Wes]]
| list3 = [[Beaufort-Wes]] • [[Merweville]] • [[Murraysburg]] • [[Nelspoort]]
}}
|DC19 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Thabo Mofutsanyana highlighted (2011).svg|150x150px|center|Thabo Mofutsanyana District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Phuthaditjhaba]]'''
| group1 = [[Setsoto Plaaslike Munisipaliteit|Setsoto]]
| list1 = [[Clocolan]] • [[Ficksburg]] • [[Marquard]] • [[Senekal]]
| group2 = [[Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit|Dihlabeng]]
| list2 = [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] • [[Clarens, Vrystaat|Clarens]] • [[Fouriesburg]] • [[Paul Roux]] • [[Rosendal]]
| group3 = [[Nketoana Plaaslike Munisipaliteit|Nketoana]]
| list3 = [[Arlington, Vrystaat|Arlington]] • [[Leratswana]] • [[Lindley, Vrystaat|Lindley]] • [[Petrus Steyn]] • [[Reitz]]
| group4 = [[Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit|Maluti-a-Phofung]]
| list4 = [[Aberfeldy]] • [[Harrismith]] • [[Kestell]] • [[Makwane]] • [[Phahameng, Maluti-a-Phofung|Phahameng]] • [[Phuthaditjhaba]] • [[Swinburne]] • [[Tlholong]] • [[Tseki]]
| group5 = [[Phumelela Plaaslike Munisipaliteit|Phumelela]]
| list5 = [[Memel, Vrystaat|Memel]] • [[Verkykerskop]] • [[Vrede, Vrystaat|Vrede]] • [[Warden]]
| group6 = [[Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit|Mantsopa]]
| list6 = [[Excelsior, Vrystaat|Excelsior]] • [[Hobhouse]] • [[Ladybrand]] • [[Marseilles, Vrystaat|Marseilles]] • [[Thaba Phatswa]] • [[Tweespruit]]
}}
|TSH = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Tshwane highlighted (2011).svg|75x75px|center|City of Tshwane within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pretoria]]'''
| group1 = Nedersettings
| list1 = [[Bronkhorstspruit]] • [[Centurion]] • [[Cullinan]] • [[Ekangala]] • [[Ga-Rankuwa]] • [[Hammanskraal]] • [[Kleinfontein]] • [[Mabopane]] • [[Mamelodi]] • [[Nuwe Eersterus]] • [[Onderstepoort, Gauteng|Onderstepoort]] • [[Onverwacht, Gauteng|Onverwacht]] • [[Pretoria]] • [[Rayton]] • [[Refilwe]] • [[Rosslyn]] • [[Saulsville]] • [[Soshanguve]] • [[Temba]] • [[Wallmannsthal]] • [[Zithobeni]]
| group2 = Voorstede van<br/>[[Centurion]]
| list2 = [[Amberfield]] • [[Blue Valley Gholflandgoed|Blue Valley]] • [[Brookelands Lewenstyllandgoed|Brookelands Lewenstyl]] • [[Bronberrick]] • [[Claudius, Pretoria |Claudius]] • [[Clubview]] • [[Cornwall Hill]] • [[Doringkloof]] • [[Eco-Park Estate]] • [[Eldo Glen]] • [[Eldoraigne]] • [[Erasmia]] • [[Hennopspark]] • [[Heuweloord]] • [[Heuwelsig Landgoed]] • [[Highveld]] • [[Irene]] • [[Kloofsig]] • [[Laudium]] • [[Lyttelton]] • [[Olievenhoutbosch]] • [[Pierre van Ryneveldpark]] • [[Raslouw]] • [[Rooihuiskraal]] • [[Southdowns Irene Country Farm|Southdowns Irene]] • [[Sunderlandrif]] • [[Thatchfield]] • [[The Reeds]] • [[Valhalla]] • [[Wierdapark]] • [[Zwartkop]]
| group3 = Voorstede van<br/>[[Pretoria]]
| list3 = [[Akasia]] • [[Alphen Park]] • [[Amandasig]] • [[Annlin]] • [[Arcadia, Pretoria|Arcadia]] • [[Ashlea Gardens]] • [[Atteridgeville]] • [[Bailey's Muckleneuk]] • [[Booysens, Pretoria|Booysens]] • [[Brooklyn, Pretoria|Brooklyn]] • [[Brummeria]] • [[Capital Park]] • [[Chantelle]] • [[Claremont, Pretoria|Claremont]] • [[Clarina]] • [[Clearwater Flyfishing Estate]] • [[Colbyn]] • [[Constantiapark]] • [[Danville]] • [[Daspoort]] • [[Derdepoortpark]] • [[Die Wilgers]] • [[Doornpoort]] • [[Dorandia]] • [[Eastlynne]] • [[Eastwood]] • [[Eersterust]] • [[Ekklesia]] • [[Elandspoort]] • [[Elarduspark]] • [[Eloffsdal]] • [[Equestria]] • [[Erasmuskloof]] • [[Erasmusrand]] • [[Faerie Glen]] • [[Florauna]] • [[Fortina Landbouhoewes]] • [[Garsfontein]] • [[Gezina, Pretoria|Gezina]] • [[Groenkloof]] • [[Hatfield, Pretoria|Hatfield]] • [[Hazelwood]] • [[Heatherdale Landbouhoewes|Heatherdale LH]] • [[Hermanstad]] • [[Hesteapark]] • [[Hillcrest, Pretoria|Hillcrest]] • [[Hornsoord Landbouhoewes]] • [[Jan Niemand Park]] • [[Kameeldrift]] • [[Karenpark]] • [[Kilnerpark]] • [[Koedoespoort]] • [[Krauseville Hoewes]] • [[Kwaggasrand]] • [[Lady Selborne, Pretoria|Lady Selborne]] • [[La Montagne]] • [[Les Marais]] • [[Lindopark]] • [[Loftus Stadium]] • [[Lotus Gardens]] • [[Lotus Gardens uitb. 2]] • [[Lukasrand]] • [[Lydiana]] • [[Lynnwood]] • [[Lynnwood Glen]] • [[Lynnwood Manor]] • [[Lynnwood Park]] • [[Lynnwoodrif]] • [[Magalieskruin]] • [[Magaliesmoot]] • [[Mamelodi]] • [[Marabastad]] • [[Mayville]] • [[Menlopark, Pretoria|Menlopark]] • [[Menlyn]] • [[Meyerspark]] • [[Montana]] • [[Montana Hoewes]] • [[Montana Park]] • [[Montana Tuine]] • [[Monument Park]] • [[Mooikloof]] • [[Mooikloofrif]] • [[Môregloed]] • [[Moreletapark]] • [[Mountain View, Pretoria|Mountain View]] • [[Muckleneuk]] • [[Murrayfield]] • [[Newlands, Pretoria|Newlands]] • [[Nelmapius]] • [[Nieuw-Muckleneuk]] • [[Ninapark]] • [[Olympus, Pretoria|Olympus]] • [[Orchards, Gauteng|Orchards]] • [[Philip Nelpark]] • [[Pretoria-Noord]] • [[Pretoria-Tuine]] • [[Pretoria-Wes]] • [[Pretoriuspark]] • [[Prinshof]] • [[Proklamasieheuwel]] • [[Queenswood]] • [[Rietfontein, Pretoria|Rietfontein]] • [[Rietondale]] • [[Rietvalleirand]] • [[Riviera, Pretoria|Riviera]] • [[Roseville]] • [[Rosslyn Industrial]] • [[Salvokop]] • [[Shere]] • [[Silver Lakes]] • [[Silver Lakes Gholflandgoed]] • [[Silverton]] • [[Sinoville]] • [[Six Fountains]] • [[Sterrewag, Pretoria|Sterrewag]] • [[Suiderberg, Pretoria|Suiderberg]] • [[Sunnyside, Pretoria|Sunnyside]] • [[Thaba Tshwane]] • [[Theresapark]] • [[The Wilds, Pretoria|The Wilds]] • [[Tileba]] • [[Trevenna, Pretoria|Trevenna]] • [[Val de Grace]] • [[Villieria]] • [[Wapadrand]] • [[Waterkloof]] • [[Waterkloof Glen]] • [[Waterkloofpark]] • [[Waterkloofrif]] • [[Waltloo]] • [[Waverley]] • [[Weavind Park]] • [[Wespark]] • [[Wildebeesthoek SH]] • [[Willow Acres Landgoed]] • [[Willow Glen]] • [[Willow Park Manor]] • [[Wingate Park]] • [[Winternest Landbouhoewes|Winternest LH]] • [[Wonderboom-Suid]] • [[Woodhill]] • [[Woodlands, Pretoria|Woodlands]] • [[Zambezi Country Estate]] • [[Zwavelpoort]]
}}
|DC4 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Tuinroete-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Eden highlighted (2011).svg|150x150px|center|Garden Route District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[George]]'''
| group1 = [[Bitou Plaaslike Munisipaliteit|Bitou]]
| list1 = [[Harkerville]] • [[Keurboomstrand]] • [[Kranshoek]] • [[Kurland]] • [[Nature's Valley]] • [[Plettenbergbaai]] • [[Wittedrif]]
| group2 = [[George Plaaslike Munisipaliteit|George]]
| list2 = [[Avontuur]] • [[De Vlugt]] • [[George]] • [[Haarlem, Wes-Kaap|Haarlem]] • [[Herold]] • [[Heroldsbaai]] • [[Hoekwil]] • [[Pacaltsdorp]] • [[Twee Rivieren]] • [[Uniondale]] • [[Victoriabaai]] • [[Wildernis]]
| group3 = [[Hessequa Plaaslike Munisipaliteit|Hessequa]]
| list3 = [[Albertinia]] • [[Gouritsmond]] • [[Groot-Jongensfontein]] • [[Heidelberg, Wes-Kaap|Heidelberg]] • [[Port Beaufort]] • [[Riversdal]] • [[Slangrivier]] • [[Stilbaai]] • [[Vermaaklikheid]] • [[Witsand]]
| group4 = [[Kannaland Plaaslike Munisipaliteit|Kannaland]]
| list4 = [[Amaliënstein]] • [[Calitzdorp]] • [[Ladismith]] • [[Vanwyksdorp]] • [[Zoar, Wes-Kaap|Zoar]]
| group5 = [[Knysna Plaaslike Munisipaliteit|Knysna]]
| list5 = [[Brenton-on-Sea]] • [[Buffelsbaai]] • [[Karatara]] • [[Knysna]] • [[Rheenendal]] • [[Sedgefield]]
| group6 = [[Mosselbaai Plaaslike Munisipaliteit|Mosselbaai]]
| list6 = [[Boggomsbaai]] • [[Brandwag]] • [[Danabaai]] • [[Friemersheim]] • [[Glentana]] • [[Groot Brakrivier]] • [[Hartenbos]] • [[Herbertsdale]] • [[Klein-Brakrivier]] • [[Mosselbaai]] • [[Vleesbaai]]
| group7 = [[Oudtshoorn Plaaslike Munisipaliteit|Oudtshoorn]]
| list7 = [[De Hoop, Wes-Kaap|De Hoop]] • [[De Rust]] • [[Dysselsdorp]] • [[Matjiesrivier, Tuinroete|Matjiesrivier]] • [[Oudtshoorn]] • [[Volmoed]]
}}
|DC21 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Ugu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Ugu highlighted (2011).svg|150x150px|center|Ugu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Port Shepstone]]'''
| group1 = [[Ray Nkonyeni Plaaslike Munisipaliteit|Ray Nkonyeni]]
| list1 = [[Anerley]] • [[Gamalakhe]] • [[Hibberdene]] • [[iZingolweni]] • [[Mahlabathini]] • [[Marburg]] • [[Margate, KwaZulu-Natal|Margate]] • [[Munster]] • [[Palm Beach]] • [[Port Edward]] • [[Port Shepstone]] • [[Ramsgate, KwaZulu-Natal|Ramsgate]] • [[Shelly Beach]] • [[Southbroom]] • [[St Michael's-on-Sea]] • [[Trafalgar, KwaZulu-Natal|Trafalgar]] • [[Umtentweni]] • [[Umzumbe]] • [[Uvongo]]
| group2 = [[Umzumbe Plaaslike Munisipaliteit|Umzumbe]]
| list2 = [[Mathulini]] • [[St Faith’s]]
| group3 = [[uMuziwabantu Plaaslike Munisipaliteit|uMuziwabantu]]
| list3 = [[Harding]] • [[Weza]]
| group4 = [[Vulamehlo Plaaslike Munisipaliteit|Vulamehlo]]
| list4 = [[Amahwaqa]] • [[Dududu]] • [[Dumisa]] • [[Emahlathini, Ugu|Emahlathini]] • [[Emgangeni]] • [[eMjunundwini]] • [[Itshehlophe]] • [[KaDlangezwa]] • [[Kenterton]] • [[KwaFakazi]] • [[KwaDumisa]] • [[Mapumulo]] • [[Mayfield, KwaZulu-Natal|Mayfield]] • [[Mbulula]] • [[Mdumezulu ]] • [[Mfume]] • [[Mkhumbani]] • [[Mkhunya]] • [[Mqangqala]] • [[Ncazuka]] • [[Ndaya]] • [[Nkwali]] • [[Odidini]] • [[Salaap]] • [[Ungendwa]] • [[Vonguzana]] • [[Wubwini]]
| group5 = [[uMdoni Plaaslike Munisipaliteit|uMdoni]]
| list5 = [[Bazley]] • [[Ifafastrand]] • [[Kelso, KwaZulu-Natal|Kelso]] • [[Mtwalume]] • [[Park Rynie]] • [[Pennington]] • [[Scottburgh]] • [[Sezela]] • [[Umzinto]]
}}
|DC22 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[uMgungundlovu-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMgungundlovu highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMgungundlovu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Pietermaritzburg]]'''
| group1 = [[uMshwathi Plaaslike Munisipaliteit|uMshwathi]]
| list1 = [[Albert Falls]] • [[Cool Air, KwaZulu-Natal|Cool Air]] • [[Dalton]] • [[New Hanover, KwaZulu-Natal|New Hanover]] • [[Trust Feed]] • [[Wartburg]]
| group2 = [[uMngeni Plaaslike Munisipaliteit|uMngeni]]
| list2 = [[Balgowan, KwaZulu-Natal|Balgowan]] • [[Hilton]] • [[Howick]] • [[Lidgetton]] • [[Leeurivier (dorpie)|Leeurivier]] • [[Merrivale, KwaZulu-Natal|Merrivale]] • [[Mpophomeni]] • [[Nottingham Road]]
| group3 = [[Mpofana Plaaslike Munisipaliteit|Mpofana]]
| list3 = [[Bruntville]] • [[Mooirivier (KwaZulu-Natal)|Mooirivier]] • [[Rosetta, KwaZulu-Natal|Rosetta]] • [[Townview, Mooirivier]]
| group4 = [[Impendle Plaaslike Munisipaliteit|Impendle]]
| list4 = [[Boston, KwaZulu-Natal|Boston]] • [[Impendle]]
| group5 = [[Msunduzi Plaaslike Munisipaliteit|Msunduzi]]
| list5 = [[Ashburton, KwaZulu-Natal|Ashburton]] • [[Edendale, KwaZulu-Natal|Edendale]] • [[Imbali]] • [[Pietermaritzburg]]
| group6 = [[Mkhambathini Plaaslike Munisipaliteit|Mkhambathini]]
| list6 = [[Camperdown]]
| group7 = [[Richmond Plaaslike Munisipaliteit|Richmond]]
| list7 = [[Hopewell, KwaZulu-Natal|Hopewell]] • [[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]] • [[Thornville]]
}}
|DC27 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Umkhanyakude-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMkhanyakude highlighted (2011).svg|150x150px|center|uMkhanyakude District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Mkuze]]'''
| group1 = [[Groot Vyf Hlabisa Plaaslike Munisipaliteit|Groot Vyf Hlabisa]]
| list1 = [[Amatshamnyama]] • [[Bazaneni]] • [[Dukumbane]] • [[Ezimbondweni]] • [[Giba]] • [[Hlabisa]] • [[Hlambanyathi]] • [[Hluhluwe]] • [[Koqhoqhoqho]] • [[KwaGula]] • [[KwaHlabisa]] • [[KwaMkenkethe]] • [[KwaQunwane]] • [[KwaSeme]] • [[KwaThembeka]] • [[Mabhokisini]] • [[Mabundeni]] • [[Madunjini]] • [[Matshamhlophe]] • [[Matshamnyama ]] • [[Mawuza]] • [[Mgangado]] • [[Mgwaqeni]] • [[Mpembeni]] • [[Mphakathini]] • [[Mphakathini B]] • [[Mthwadlana]] • [[Mzinene]] • [[Nhlawathi]] • [[Ngwenya, KwaZulu-Natal|Ngwenya]] • [[Njiya]] • [[Nkonyamaneni]] • [[Nomcondo]] • [[Nsimane]] • [[Nyathini]] • [[Papasi]] • [[Qomukuphila]] • [[Sikwakwaneni]] • [[Sitezi]] • [[Tanganeni]] • [[Thandanini]] • [[Zibayeni]] • [[Zidonini]]
| group2 = [[Jozini Plaaslike Munisipaliteit|Jozini]]
| list2 = [[Banjana]] • [[Bhambanani]] • [[Bhekindoda]] • [[Bhokweni]] • [[Biva]] • [[Dubulwayo]] • [[eGujini]] • [[Ekhuhlehleni]] • [[eMachobeni]] • [[eManqayini]] • [[Emanyiseni]] • [[Embandleni]] • [[eMombeni]] • [[eMthonjeni]] • [[ePhosheni]] • [[eSiweni ]] • [[eZinhlwathini]] • [[Ezinkunini]] • [[Fakude]] • [[Hlalanathi]] • [[Ingwavuma]] • [[Isihlangwini]] • [[Jozini]] • [[KwaGedle]] • [[KwaJobe]] • [[KwaLiweni]] • [[KwaMakhonyeni]] • [[KwaMangqwashu]] • [[KwaMbuzi]] • [[KwaNonjinjikazi]] • [[Kwaqondile]] • [[Lake View, Jozini|Lake View]] • [[Magugu]] • [[Makane]] • [[Malobeni]] • [[Mangwazane]] • [[Manhlali]] • [[Manyiseni]] • [[Masabe]] • [[Mathenjwa]] • [[Mbondla]] • [[Mhlekazi]] • [[Mjindi]] • [[Mkhanyeni]] • [[Mkhonjeni]] • [[Mkuze]] • [[Mkhuze]] • [[Mlambongwenya]] • [[Mngomezulu]] • [[Mphakathi]] • [[Mpileni]] • [[Mpondwana]] • [[Munywana]] • [[Mziki]] • [[Mzinyoni]] • [[Nambulungwana]] • [[Ndabeni]] • [[Ndumu]] • [[Ngonyameni]] • [[Nhlabezinde]] • [[Nkungwini]] • [[Nkwambane]] • [[Nohhihhi]] • [[Nondabuya]] • [[Ntabayengwe]] • [[Nyawo]] • [[Ohlalwini]] • [[Ophondweni, Jozini]] • [[Oshabeni]] • [[Phapheni]] • [[Pikinini Nyamazane]] • [[Qokolwane]] • [[Shemula]] • [[Sibongile]] • [[Sibonokuhle]] • [[Sihlangwini]] • [[Thembalethu]] • [[Tshaneni]] • [[Ubombo]] • [[Uphande]] • [[Zulwini]]
| group3 = [[Mtubatuba Plaaslike Munisipaliteit|Mtubatuba]]
| list3 = [[DukuDuku]] • [[Ebaswazini]] • [[Enqupheni]] • [[Ensolweni]] • [[Esiyembeni]] • [[Gunjaneni]] • [[Hoho]] • [[KwaMsane]] • [[KwaMthole]] • [[KwaSithole]] • [[Machibini]] • [[Madwaleni, KwaZulu-Natal|Madwaleni]] • [[Makhambane]] • [[Mapheleni]] • [[Mfekayi]] • [[Mhujini]] • [[Mshaya]] • [[Mtubatuba]] • [[Ndombeni]] • [[Nkatha]] • [[Nkolokoto]] • [[Nkombose]] • [[Ntondweni]] • [[Ogengele]] • [[Ophondweni, Mtubatuba]] • [[Phondweni]] • [[Qakwini]] • [[Shikishela]] • [[Somkele]] • [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Lucia]].
| group4 = [[uMhlabuyalingana Plaaslike Munisipaliteit|uMhlabuyalingana]]
| list4 = [[Kwangwanase]] • [[Mbazwana]] • [[Mseleni]]
}}
|DC24 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UMzinyathi-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uMzinyathi highlighted (2011).svg|150x150px|center|UMzinyathi District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Dundee, KwaZulu-Natal|Dundee]]'''
| group1 = [[Endumeni Plaaslike Munisipaliteit|Endumeni]]
| list1 = [[Dundee]] • [[Glencoe]] • [[Talana]] • [[Wasbank]]
| group2 = [[Nquthu Plaaslike Munisipaliteit|Nquthu]]
| list2 = [[Barklieside]] • [[HlathiDlamini]] • [[HlathiNgudulwane]] • [[Luvisi]] • [[Masotsheni]] • [[Mhlungwane A]] • [[Mkhonjane A]] • [[Mkhonjane E]] • [[Mqhedlana]] • [[Ndatshana]] • [[Nquthu]] • [[St Mathews]] • [[Seven, Nquthu|Seven]]
| group3 = [[Msinga Plaaslike Munisipaliteit|Msinga]]
| list3 = [[Dolo]] • [[Dungamanzi]] • [[Embangweni]] • [[Emthaleni]] • [[Enyandu]] • [[Esijozini]] • [[Ezingulubeni]] • [[Gujini]] • [[Guqa]] • [[Malomeni]] • [[Matshematshe]] • [[Mbabane, Msinga|Mbabane]] • [[Mbindolo]] • [[Nxamalala]] • [[Othulini]] • [[Ophate]] • [[Pomeroy]] • [[Sampofu]] • [[Tugela Ferry]] • [[Zenzele]]
| group4 = [[Umvoti Plaaslike Munisipaliteit|Umvoti]]
| list4 = [[Enhlalakahle]] • [[Eshane]] • [[Greytown]] • [[Hermannsburg]] • [[Kranskop]] • [[KwaZiba]] • [[Matimatolo]] • [[Mdlelanto]] • [[Mkhize]] • [[Mpanza]] • [[Muden]] • [[Ngwempisi]] • [[Perseverance]] • [[Vukaphanzi]]
}}
|DC23 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[UThukela-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with uThukela highlighted (2011).svg|150x150px|center|UThukela District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ladysmith]]'''
| group1 = [[Alfred Duma Plaaslike Munisipaliteit|Alfred Duma]]
| list1 = [[Brakfontein]] • [[Colenso]] • [[Driefontein, KwaZulu-Natal|Driefontein]] • [[Ekuvukeni]] • [[Elandslaagte]] • [[Helpmekaar, KwaZulu-Natal|Helpmekaar]] • [[Kleinfontein, KwaZulu-Natal|Kleinfontein]] • [[Kliprivier (dorp)|Kliprivier]] • [[Ladysmith]] • [[Van Reenen]] • [[Waayhoek]] • [[Watersmeet]]
| group3 = [[Inkosi Langalibalele Plaaslike Munisipaliteit|Inkosi Langalibalele]]
| list3 = [[Cornfields, KwaZulu-Natal|Cornfields]] • [[Estcourt]] • [[Frere]] • [[Goodhome]] • [[Weenen]] • [[Wembezi]]
| group4 = [[Okhahlamba Plaaslike Munisipaliteit|Okhahlamba]]
| list4 = [[Bergville]] • [[Geluksburg]] • [[Moyeni]] • [[Rookdale]] • [[Winterton]]
}}
|DC34 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Vhembe highlighted (2011).svg|150x150px|center|Vhembe District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Thohoyandou]]'''
| group1 = [[Musina Plaaslike Munisipaliteit|Musina]]
| list1 = [[Bale, Limpopo|Bale]] • [[Beitbrug]] • [[Folovhodwe]] • [[Ha-Makuya]] • [[Mabvete]] • [[Madimbo]] • [[Makavhini]] • [[Malale]] • [[Mangaya]] • [[Mapuloni]] • [[Maseha]] • [[Masisi]] • [[Mataulu]] • [[Matshena]] • [[Mopane]] • [[Mukovhabale]] • [[Musina]] • [[Muswodi]] • [[Mutshikilini]] • [[Shakadza]] • [[Tshipise]] • [[Tshiungani]] • [[Zwigodini]]
| group2 = [[Collins Chabane Plaaslike Munisipaliteit|Collins Chabane]]
| list2 = [[Dzimauli]] • [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] • [[Khakhu]] • [[Malamulele]] • [[Mapakoni]] • [[Mutale]] • [[Thengwe]] • [[Tshilamba]] • [[Vuwani]]
| group3 = [[Thulamela Plaaslike Munisipaliteit|Thulamela]]
| list3 = [[Basani]] • [[Dopeni]] • [[Duthuni]] • [[Dzwerani]] • [[Gaba]] • [[Gandlanani]] • [[Gondeni A]] • [[Green Farm, Limpopo|Green Farm]] • [[Ha-Lambani]] • [[Hasane]] • [[Hatshisele]] • [[Itsani]] • [[Jerome, Limpopo|Jerome]] • [[Jilongo]] • [[Jimmy Jones, Limpopo|Jimmy Jones]] • [[Ka-Mahonisi]] • [[Ka-Matiani]] • [[Ka-Mchipise]] • [[Ka-Mhinga]] • [[Ka-Mphambo]] • [[Ka-Mulamula]] • [[Ka-Sunduza]] • [[Ka-Vhele]] • [[Ka-Xikundu]] • [[Ka-Xitlhelani]] • [[Khalavha]] • [[Khubvi]] • [[Lwamondo]] • [[Makumeke]] • [[Makwarela]] • [[Malamulele]] • [[Maranzhe]] • [[Nyavani]] • [[Shigalo]] • [[Sibasa]] • [[Thohoyandou]] • [[Tshixwadza]]
| group4 = [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit|Makhado]]
| list4 = [[Bandelierkop]] • [[Bungeni]] • [[Buysdorp]] • [[Dzanani]] • [[Elim, Limpopo|Elim]] • [[Ha-Davhana]] • [[Ha-Rabali]] • [[Honingfontein]] • [[Kranspoort]] • [[Kutama]] • [[Laatsgevonden]] • [[Levubu]] • [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] • [[Makushu]] • [[Maranikhwe]] • [[Mudimeli]] • [[Olifantshoek, Limpopo|Olifantshoek]] • [[Tiyani]] • [[Tshikota]] • [[Tshitale]] • [[Valdezia]] • [[Waterval, Limpopo|Waterval]]
}}
|DC36 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Waterberg-distriksmunisipaliteit]], [[Limpopo]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Waterberg highlighted (2011).svg|150x150px|center|Waterberg District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Modimolle]]'''
| group1 = [[Thabazimbi Plaaslike Munisipaliteit|Thabazimbi]]
| list1 = [[Amandelbult]] • [[Middeldrift, Limpopo|Middeldrift]] • [[Northam]] • [[Rooiberg]] • [[Swartklip]] • [[Thabazimbi]]
| group2 = [[Lephalale Plaaslike Munisipaliteit|Lephalale]]
| list2 = [[Abbotspoort]] • [[Lephalale]] (ou Ellisras) • [[Onverwacht, Limpopo|Onverwacht]] • [[Villa Nora]]
| group3 = [[Modimolle–Mookgophong Plaaslike Munisipaliteit|Modimolle–Mookgophong]]
| list3 = [[Alma, Limpopo|Alma]] • [[Lesideng]] • [[Modimolle]] (ou Nylstroom) • [[Mookgophong]] (ou Naboomspruit) • [[Phagameng]] • [[Roedtan]] • [[Vaalwater]]
| group4 = [[Bela-Bela Plaaslike Munisipaliteit|Bela-Bela]]
| list4 = [[Bela-Bela]] • [[Pienaarsrivier (dorpie)|Pienaarsrivier]]• [[Rapotokwane]] • [[Rust de Winter]] • [[Settlers]] • [[Vingerkraal]] • [[Welgegund Village]]
| group5 = [[Mogalakwena Plaaslike Munisipaliteit|Mogalakwena]]
| list5 = [[Eseldrift]] • [[Lyden]] • [[Mahwelereng]] • [[Matsitsileng]] • [[Mokopane]] (ou Potgietersrus) • [[Mosesetjane]] • [[Sterkwater]]
}}
|DC1 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Weskus-distriksmunisipaliteit]], [[Wes-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Coast highlighted (2011).svg|150x150px|center|Weskus District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Moorreesburg]]'''
| group1 = [[Matzikama Plaaslike Munisipaliteit|Matzikama]]
| list1 = [[Bitterfontein]] • [[Doringbaai]] • [[Ebenhaeser]] • [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]] • [[Kliprand]] • [[Koekenaap]] • [[Lutzville]] • [[Nuwerus]] • [[Papendorp, Wes-Kaap|Papendorp]] • [[Rietpoort]] • [[Strandfontein, Weskusdistrik|Strandfontein]] • [[Vanrhynsdorp]] • [[Vredendal]]
| group2 = [[Cederberg Plaaslike Munisipaliteit|Cederberg]]
| list2 = [[Citrusdal]] • [[Clanwilliam, Wes-Kaap|Clanwilliam]] • [[Elandsbaai]] • [[Graafwater]] • [[Lambertsbaai]] • [[Leipoldtville]] • [[Wupperthal]]
| group3 = [[Bergrivier Plaaslike Munisipaliteit|Bergrivier]]
| list3 = [[Aurora, Wes-Kaap|Aurora]] • [[Dwarskersbos]] • [[Eendekuil]] • [[Goedverwacht]] • [[Piketberg]] • [[Porterville]] • [[Redelinghuys]] • [[Velddrif]] • [[Wittewater]]
| group4 = [[Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit|Saldanhabaai]]
| list4 = [[Brittaniabaai]] • [[Hopefield]] • [[Jacobsbaai]] • [[Langebaan]] • [[Langebaanweg]] • [[Paternoster]] • [[Saldanha]] • [[St. Helenabaai]] • [[Stompneusbaai]] • [[Vredenburg]]
| group5 = [[Swartland Plaaslike Munisipaliteit|Swartland]]
| list5 = [[Abbotsdale]] • [[Chatsworth, Wes-Kaap|Chatsworth]] • [[Darling, Wes-Kaap|Darling]] • [[Grottobaai]] • [[Hermon]] • [[Jakkalsfontein]] • [[Kalbaskraal]] • [[Koringberg]] • [[Malmesbury, Wes-Kaap|Malmesbury]] • [[Moorreesburg]] • [[Riebeek-Kasteel]] • [[Riebeek-Wes]] • [[Yzerfontein]]
}}
|DC48 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Wesrand-distriksmunisipaliteit]], [[Gauteng]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with West Rand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Wesrand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Randfontein]]'''
| group1 = [[Mogale City Plaaslike Munisipaliteit|Mogale City]]
| list1 = [[Azaadville]] • [[Kagiso]] • [[Krugersdorp]] • [[Lindley, Gauteng|Lindley]] • [[Magaliesburg]] • [[Muldersdrift]] • [[Munsieville]] • [[Rietvallei, Gauteng|Rietvallei]]
| group2 = [[Merafong City Plaaslike Munisipaliteit|Merafong City]]
| list2 = [[Blyvooruitzicht]] • [[Carletonville]] • [[Oos-Driefontein]] • [[Elandsrand]] • [[Fochville]] • [[Khutsong]] • [[Oberholzer]] • [[Welverdiend, Gauteng|Welverdiend]] • [[Wes-Driefontein]]
| group3 = [[Randfontein Plaaslike Munisipaliteit|Randfontein]]
| list3 = [[Mohlakeng]] • [[Randfontein]]
| group4 = [[Westonaria Plaaslike Munisipaliteit|Westonaria]]
| list4 = [[Bekkersdal]] • [[Modderfontein]] • [[Venterspos]] • [[Westonaria]]
}}
|DC16 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Xhariep-distriksmunisipaliteit]], [[Vrystaat|Vrystaat]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| bodyclass = hlist
| above = Setel: '''[[Trompsburg]]'''
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Xhariep highlighted (2011).svg|150x150px|center|Xhariep District within South Africa]]
| group1 = [[Kopanong Plaaslike Munisipaliteit|Kopanong]]
| list1 = [[Bethany, Vrystaat|Bethany]] • [[Bethulie]] • [[Edenburg]] • [[Fauresmith]] • [[Gariepdam (dorp)|Gariepdam]] • [[Jagersfontein]] • [[Philippolis]] • [[Reddersburg]] • [[Springfontein]] • [[Trompsburg]]
| group2 = [[Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit|Letsemeng]]
| list2 = [[Jacobsdal]] • [[Koffiefontein]] • [[Luckhoff]] • [[Oppermansgronde]] • [[Petrusburg]] • [[Ratanang]] • [[Relebohile]] • [[Rooibult]] • [[Saundershoogte]] • [[Teisesville]]
| group3 = [[Mohokare Plaaslike Munisipaliteit|Mohokare]]
| list3 = [[Matlakeng]] • [[Mofulatshepe]] • [[Roleleyathunya]] • [[Rouxville]] • [[Smithfield]] • [[Uitkoms]] • [[Zastron]]
| group4 = [[Naledi Plaaslike Munisipaliteit, Vrystaat|Naledi]]
| list4 = [[Dewetsdorp]] • [[Qibing]] • [[Van Stadensrus]] • [[Wepener]]
}}
|DC8 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[ZF Mgcawu-distriksmunisipaliteit]], [[Noord-Kaap]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Siyanda highlighted (2011).svg|150x150px|center|ZF Mgcawu District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Upington]]'''
| group1 = [[Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit|Dawid Kruiper]]
| list1 = [[Askham]] • [[Karos]] • [[Klippunt]] • [[Leerkrans]] • [[Lambrechtsdrif]] • [[Louisvale]] • [[Paballelo]] • [[Raaswater]] • [[Rietfontein, Noord-Kaap|Rietfontein]] • [[Straussburg]] • [[Swartkop, Dawid Kruiper|Swartkop]] • [[Upington]]
| group2 = [[Kai !Garib Plaaslike Munisipaliteit|Kai !Garib]]
| list2 = [[Augrabies]] • [[Kakamas]] • [[Keimoes]] • [[Kenhardt]] • [[Marchand]] • [[Nakop]] • [[Riemvasmaak]]
| group3 = [[Kgatelopele Plaaslike Munisipaliteit|Kgatelopele]]
| list3 = [[Danielskuil]] • [[Lime Acres]] • [[Owendale, Noord-Kaap|Owendale]]
| group4 = [[!Kheis Plaaslike Munisipaliteit|!Kheis]]
| list4 = [[Brandboom]] • [[Gannaput]] • [[Groblershoop]] • [[Grootdrink]] • [[Putsonderwater]] • [[Wegdraai]]
| group5 = [[Tsantsabane Plaaslike Munisipaliteit|Tsantsabane]]
| list5 = [[Glosam]] • [[Goedgedacht]] • [[Groenwater]] • [[Postmasburg]]
}}
|DC26 = {{Navigasieboks
| name = Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox
| title = [[Zululand-distriksmunisipaliteit]], [[KwaZulu-Natal]]
| bodyclass = hlist
| image = [[Lêer:Map of South Africa with Zululand highlighted (2011).svg|150x150px|center|Zululand District within South Africa]]
| state = {{{state|autocollapse}}}
| above = Setel: '''[[Ulundi]]'''
| group1 = [[Ulundi Plaaslike Munisipaliteit|Ulundi]]
| list1 = [[Babanango]] • [[Ceza, KwaZulu-Natal|Ceza]] • [[Mahlabatini]] • [[Ulundi]]
| group2 = [[Nongoma Plaaslike Munisipaliteit|Nongoma]]
| list2 = [[Nongoma]]
| group3 = [[Abaqulusi Plaaslike Munisipaliteit|Abaqulusi]]
| list3 = [[Glückstad]] • [[Hlobane]] • [[Louwsburg]] • [[Mondlo]] • [[Vryheid, KwaZulu-Natal|Vryheid]]
| group4 = [[uPhongolo Plaaslike Munisipaliteit|uPhongolo]]
| list4 = [[Belgrade, KwaZulu-Natal|Belgrade]] • [[Golela]] • [[Ncotshane]] • [[Pongola]]
| group5 = [[EDumbe Plaaslike Munisipaliteit|EDumbe]]
| list5 = [[Blinkwater]] • [[Eersteling]] • [[Lüneberg]] • [[Paulpietersburg]] • [[Pivaanspoort]] • [[Tamboekiesdraai]]
}}
}}<noinclude>
<code><nowiki>{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}</nowiki></code> = {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC8}}
{{collapsible option}}
[[Kategorie:Aardrykskundige reekssjablone]]
</noinclude>
n80u8bml3m5tnojmrqxgai6e6iv9i8l
McLaren
0
102875
2517980
2516493
2022-08-07T12:34:16Z
Richardkiwi
90000
([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Sergio Perez 2013 Malaysia FP2.jpg]] → [[File:Sergio Pèrez 2013 Malaysia FP2.jpg]] [[c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · Typo of Pèrez
wikitext
text/x-wiki
'''McLaren Racing Limited''' is 'n [[Brittanje|Britse]] [[motorsport]]span met 'n lang geskiedenis sedert 1963. Hulle neem aan [[Formule Een]]wêreldkampioenskapsrenne deel en gebruik tans (2021–) [[Mercedes-Benz]] se E Performance-enjins in hulle renmotors, nadat hulle in 2018 en 2019 [[Renault F1|Renault se F1-enjins]] gebruik het. Die span het tot in November 2017 [[Honda Racing F1|Honda-enjins]] gebruik, maar was ontevrede met dié se werkverrigting en wedrenbetroubaarheid.
Die span se renjaers vir die [[2018 Formule Een-seisoen]] was [[Fernando Alonso]] en [[Stoffel Vandoorne]], en in [[2019 Formule Een-seisoen|2019]] het die span twee nuwelinge, naamlik [[Carlos Sainz jr.]] en [[Lando Norris]], ingespan. In [[2021 Formule Een-seisoen|2021]] vervang [[Daniel Ricciardo]] vir Sainz wat na [[Scuderia Ferrari|Ferrari]] verskuif het.
== Uitslae in 1990−1999 ==
{{Tabelverklaring vir F1-renjaeruitslag}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:85%"
! Jaar
! Onderstel
! Enjin
! Bande
! Bestuurders
! 1
! 2
! 3
! 4
! 5
! 6
! 7
! 8
! 9
! 10
! 11
! 12
! 13
! 14
! 15
! 16
! 17
! Punte
! Plek
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1990 Formule Een-seisoen|1990]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/5B
| rowspan="3"| [[Honda]] RA100E 3.5 V10
| rowspan="3"| {{Goodyear}}
|
| [[1990 Verenigde State Grand Prix|VSA]]
| [[1990 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1990 San Marino Grand Prix|SMR]]
| [[1990 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1990 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1990 Meksikaanse Grand Prix|MEX]]
| [[1990 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1990 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1990 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1990 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1990 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1990 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1990 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1990 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1990 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1990 Australiese Grand Prix|AUS]]
|
|rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"|'''121'''
|rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"|'''{{goud}}'''
|-
|align="left"| {{BR-VLAG}} [[Ayrton Senna]]
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#cfcfff"|20
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|
|-
|align="left"| {{AT-VLAG}} [[Gerhard Berger]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|4{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#cfcfff"|14
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#cfcfff"|16
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1991 Formule Een-seisoen|1991]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/6
| rowspan="3"| [[Honda]] RA121E 3.5 V12
| rowspan="3"| {{Goodyear}}
|
| [[1991 Verenigde State Grand Prix|VSA]]
| [[1991 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1991 San Marino Grand Prix|SMR]]
| [[1991 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1991 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1991 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1991 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1991 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1991 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1991 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1991 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1991 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1991 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1991 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1991 Australiese Grand Prix|AUS]]
|
|rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"|'''139'''
|rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"|'''{{goud}}'''
|-
|align="left"| {{BR-VLAG}} [[Ayrton Senna]]
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|
|-
|align="left"| {{AT-VLAG}} [[Gerhard Berger]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram snelste ronde}}
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1992 Formule Een-seisoen|1992]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/6B<br />MP4/7A
| rowspan="3"| [[Honda]] RA122E 3.5 V12<br />[[Honda]] RA122E/B 3.5 V12
| rowspan="3"| {{Goodyear}}
|
| [[1992 Suid-Afrikaanse Grand Prix|RSA]]
| [[1992 Meksikaanse Grand Prix|MEX]]
| [[1992 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1992 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1992 San Marino Grand Prix|SMA]]
| [[1992 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1992 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1992 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1992 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1992 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1992 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1992 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1992 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1992 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1992 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1992 Australiese Grand Prix|AUS]]
|
|rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"|'''99'''
|rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"| {{BR-VLAG}} [[Ayrton Senna]]
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|9
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|
|-
|align="left"| {{AT-VLAG}} [[Gerhard Berger]]
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|4{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="4"| [[1993 Formule Een-seisoen|1993]]
| rowspan="4"| [[McLaren]] MP4/8
| rowspan="4"| [[Ford Motor Company|Ford]] HBE7 3.5 [[V8-enjin|V8]]
| rowspan="4"| {{Goodyear}}
|
| [[1993 Suid-Afrikaanse Grand Prix|RSA]]
| [[1993 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1993 Europese Grand Prix|EUR]]
| [[1993 San Marino Grand Prix|SMA]]
| [[1993 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1993 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1993 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1993 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1993 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1993 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1993 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1993 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1993 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1993 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1993 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1993 Australiese Grand Prix|AUS]]
|
|rowspan="4" bgcolor="#dfdfdf"|'''84'''
|rowspan="4" bgcolor="#dfdfdf"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"| {{US-VLAG}} Michael Andretti
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#cfcfff"|8
|bgcolor="#cfcfff"|14
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|8
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|
|-
|align="left"| {{BR-VLAG}} [[Ayrton Senna]]
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#cfcfff"|18
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|
|-
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1994 Formule Een-seisoen|1994]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/9
| rowspan="3"| [[Peugeot]] A6 3.5 V10
| rowspan="3"| {{Goodyear}}
|
| [[1994 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1994 Pasifiese Grand Prix|PAS]]
| [[1994 San Marino Grand Prix|SAN]]
| [[1994 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1994 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1994 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1994 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1994 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1994 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1994 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1994 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1994 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1994 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1994 Europese Grand Prix|EUR]]
| [[1994 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1994 Australiese Grand Prix|AUS]]
|
|rowspan="3" bgcolor=""|'''42'''
|rowspan="3" bgcolor=""|'''4'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#cfcfff"|12
|
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[Martin Brundle]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|8
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#cfcfff"|11
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="4"| [[1995 Formule Een-seisoen|1995]]
| rowspan="4"| [[McLaren]] MP4/10<br />MP4/10B<br />MP4/10C
| rowspan="4"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO 110 3.0 V10
| rowspan="4"| {{Goodyear}}
|
| [[1995 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1995 Argentynse Grand Prix|ARG]]
| [[1995 San Marino Grand Prix|SAN]]
| [[1995 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1995 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1995 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1995 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1995 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1995 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1995 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1995 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1995 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1995 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1995 Europese Grand Prix|EUR]]
| [[1995 Pasifiese Grand Prix|PAS]]
| [[1995 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1995 Australiese Grand Prix|AUS]]
|rowspan="4" bgcolor=""|'''30'''
|rowspan="4" bgcolor=""|'''4'''
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[Mark Blundell]]
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|
|
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|11
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#cfcfff"|9
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|9
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#dfffdf"|4
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[Nigel Mansell]]
|
|
|bgcolor="#cfcfff"|10
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|8
|
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffff"|<small>DNS</small>
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1996 Formule Een-seisoen|1996]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/11
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br />FO 110 3.0 V10
| rowspan="3"| {{Goodyear}}
|
| [[1996 Australiese Grand Prix|AUS]]
| [[1996 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1996 Argentynse Grand Prix|ARG]]
| [[1996 Europese Grand Prix|EUR]]
| [[1996 San Marino Grand Prix|SAN]]
| [[1996 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1996 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1996 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1996 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1996 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1996 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1996 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1996 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1996 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1996 Portugese Grand Prix|POR]]
| [[1996 Japannese Grand Prix|JPN]]
|
|rowspan="3" bgcolor=""|'''49'''
|rowspan="3" bgcolor=""|'''4'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|8
|bgcolor="#cfcfff"|8
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|13
|bgcolor="#cfcfff"|8
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1997 Formule Een-seisoen|1997]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/12
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br />FO110E 3.0 V10 <br />FO110F 3.0 V10
| rowspan="3"| {{Goodyear}}
|
| [[1997 Australiese Grand Prix|AUS]]
| [[1997 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1997 Argentynse Grand Prix|ARG]]
| [[1997 San Marino Grand Prix|SAN]]
| [[1997 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1997 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1997 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1997 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1997 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1997 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1997 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1997 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1997 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1997 Oostenrykse Grand Prix|OST]]
| [[1997 Luxemburgse Grand Prix|LUX]]
| [[1997 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[1997 Europese Grand Prix|EUR]]
|rowspan="3" bgcolor=""|'''63'''
|rowspan="3" bgcolor=""|'''4'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#000000" style="color: white"|<small>DSQ</small>
|bgcolor="#cfcfff"|9{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#ffffbf"|1
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#cfcfff"|10
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor="#cfcfff"|7{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#cfcfff"|10
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1998 Formule Een-seisoen|1998]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/13
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br />FO110G 3.0 [[V-motor|V10]]
| rowspan="3"| {{Bridgestone}}
|
| [[1998 Australiese Grand Prix|AUS]]
| [[1998 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1998 Argentynse Grand Prix|ARG]]
| [[1998 San Marino Grand Prix|SAN]]
| [[1998 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1998 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1998 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1998 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1998 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1998 Oostenrykse Grand Prix|OST]]
| [[1998 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1998 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1998 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1998 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1998 Luxemburgse Grand Prix|LUX]]
| [[1998 Japannese Grand Prix|JPN]]
|
|rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"|'''156'''
|rowspan="3" bgcolor="#ffffbf"|'''{{goud}}'''
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfffdf"|6{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|6{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|6{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|4{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[1999 Formule Een-seisoen|1999]]
| rowspan="3"| [[McLaren]] MP4/14
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br />FO110H 3.0 V10
| rowspan="3"| {{Bridgestone}}
|
| [[1999 Australiese Grand Prix|AUS]]
| [[1999 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[1999 San Marino Grand Prix|SAN]]
| [[1999 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[1999 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[1999 Kanadese Grand Prix|KAN]]
| [[1999 Franse Grand Prix|FRA]]
| [[1999 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[1999 Oostenrykse Grand Prix|OST]]
| [[1999 Duitse Grand Prix|DUI]]
| [[1999 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[1999 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[1999 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[1999 Europese Grand Prix|EUR]]
| [[1999 Maleisiese Grand Prix|MAL]]
| [[1999 Japannese Grand Prix|JPN]]
|
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''124'''
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|5{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffffbf"|1
|
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfffdf"|5{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! Jaar
! Onderstel
! Enjin
! Bande
! Bestuurders
! 1
! 2
! 3
! 4
! 5
! 6
! 7
! 8
! 9
! 10
! 11
! 12
! 13
! 14
! 15
! 16
! 17
! Punte
! Plek
|}
== Uitslae in 2000–2019 ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:75%;"
|-
! Jaar
! Onderstel<br/>en bande
! Enjin
! Bestuurders
! 1
! 2
! 3
! 4
! 5
! 6
! 7
! 8
! 9
! 10
! 11
! 12
! 13
! 14
! 15
! 16
! 17
! 18
! 19
! 20
! 21
! Punte
! Plek
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[2000 Formule Een-seisoen|2000]]
| rowspan="3"| MP4/15<br/><br/>{{Bridgestone}}
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO110J 3.0 V10
|
| [[2000 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2000 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2000 San Marino Grand Prix|SAN]] <br /> {{IT-VLAG}}
| [[2000 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2000 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2000 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2000 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2000 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2000 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2000 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2000 Duitse Grand Prix|DUI]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2000 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2000 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2000 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2000 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2000 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2000 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''152'''
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#dfffdf"|6{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfffdf"|4{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfffdf"|4{{Pictogram snelste ronde}}
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#000000" style="color: white;"|<small>DSQ</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#cfcfff"|7
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|5{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[2001 Formule Een-seisoen|2001]]
| rowspan="3"| MP4-16<br/><br/>{{Bridgestone}}
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO110K 3.0 V10
|
| [[2001 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2001 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2001 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2001 San Marino Grand Prix|SAN]] <br /> {{IT-VLAG}}
| [[2001 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2001 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2001 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2001 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2001 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2001 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2001 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2001 Duitse Grand Prix|DUI]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2001 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2001 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2001 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2001 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2001 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''102'''
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Mika Häkkinen]]
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"| 6{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#cfcfff"|9
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|6
|bgcolor=""|<small>DNS</small>
|bgcolor="#ffffbf"| 1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#dfffdf"| 5{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfffdf"|4
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfffdf"|4
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffffbf"|1
|bgcolor="#dfdfdf"|2{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#dfffdf"|5
|bgcolor="#ffffbf"|1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfffdf"|5{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfffdf"|4{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#dfdfdf"|2
|bgcolor="#efcfff"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|bgcolor="#ffdf9f"|3
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[2002 Formule Een-seisoen|2002]]
| rowspan="3"| MP4-17<br/><br/>{{Michelin}}
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO110M 3.0 V10
|
| [[2002 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2002 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2002 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2002 San Marino Grand Prix|SAN]] <br /> {{IT-VLAG}}
| [[2002 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2002 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2002 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2002 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2002 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2002 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2002 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2002 Duitse Grand Prix|DUI]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2002 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2002 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2002 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2002 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2002 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"|'''65'''
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"|'''{{brons}}'''
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#CFCFFF"| 10
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#CFCFFF"| 7
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Kimi Räikkönen]]
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"|<small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[2003 Formule Een-seisoen|2003]]
| rowspan="3"| MP4-17D<br/><br/>{{Michelin}}
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO110M 3.0 V10 <br /> FO110P 3.0 V10
|
| [[2003 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2003 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2003 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2003 San Marino Grand Prix|SAN]] <br /> {{IT-VLAG}}
| [[2003 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2003 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2003 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2003 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2003 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2003 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2003 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2003 Duitse Grand Prix|DUI]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2003 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2003 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2003 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2003 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
|
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"|'''142'''
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"|'''{{brons}}'''
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#CFCFFF"| 15
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Kimi Räikkönen]]
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="3"| [[2004 Formule Een-seisoen|2004]]
| rowspan="3"| MP4-19<br />MP4-19B<br/>{{Michelin}}
| rowspan="3"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO 110Q 3.0 V10
|
| [[2004 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2004 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2004 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2004 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2004 San Marino Grand Prix|SAN]] <br /> {{IT-VLAG}}
| [[2004 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2004 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2004 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2004 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2004 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2004 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2004 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2004 Duitse Grand Prix|DUI]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2004 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2004 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2004 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}}
| [[2004 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2004 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor=""|'''69'''
|rowspan="3" bgcolor=""|'''5'''
|-
|align="left"| {{GB-VLAG}} [[David Coulthard]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 8
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|bgcolor="#CFCFFF"| 10
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|
|
|
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Kimi Räikkönen]]
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 8
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
! rowspan="5"| [[2005 Formule Een-seisoen|2005]]
| rowspan="5"| MP4-20<br/><br/>{{Michelin}}
| rowspan="5"| [[Mercedes-Benz]] <br /> FO 110R 3.0 V10
|
| [[2005 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2005 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2005 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}}
| [[2005 San Marino Grand Prix|SMR]] <br /> {{vlagikoon|SMR}}
| [[2005 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2005 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2005 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{EU-VLAG}}
| [[2005 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2005 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{US-VLAG}}
| [[2005 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2005 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2005 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}}
| [[2005 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{HU-VLAG}}
| [[2005 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{TR-VLAG}}
| [[2005 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{IT-VLAG}}
| [[2005 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{BE-VLAG}}
| [[2005 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{BR-VLAG}}
| [[2005 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{JP-VLAG}}
| [[2005 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
|
|
|rowspan="5" bgcolor="#DFDFDF"|'''182'''
|rowspan="5" bgcolor="#DFDFDF"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Kimi Räikkönen]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 8
|bgcolor="#CFCFFF"| 9{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor=""| <small>DNS</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 4{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram snelste ronde}}
|
|
|-
|align="left"| {{CO-VLAG}} [[Juan Pablo Montoya]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|
|
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#000000"| <span style="color:white;"><small>DSQ</small></span>
|bgcolor=""| <small>DNS</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#CFCFFF"| 14{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|
|
|-
|align="left"| {{ES-VLAG}} [[Pedro de la Rosa]]
|
|
|bgcolor="#DFFFDF"| 5{{Pictogram snelste ronde}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{AT-VLAG}} [[Alexander Wurz|A. Wurz]]
|
|
|
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="4"| [[2006 Formule Een-seisoen|2006]]
|rowspan="4"| McLaren MP4-21<br/><br/>{{Michelin}}
|rowspan="4"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108S<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2006 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}}
| [[2006 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2006 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2006 San Marino Grand Prix|SMR]] <br /> {{vlagikoon|SMR}}
| [[2006 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2006 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2006 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2006 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2006 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2006 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2006 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2006 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{DE-VLAG}}
| [[2006 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2006 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}}
| [[2006 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2006 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2006 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2006 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|
|
|rowspan="4" bgcolor="#FFDF9F"|'''110'''
|rowspan="4" bgcolor="#FFDF9F"|'''{{brons}}'''
|-
|align="left"| {{FI-VLAG}} [[Kimi Räikkönen]]
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|
|
|
|-
|align="left"| {{CO-VLAG}} [[Juan Pablo Montoya]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|align="left"| {{ES-VLAG}} [[Pedro de la Rosa]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#EFCFFF"| <small>DNF</small>
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|bgcolor="#DFFFDF"| 8
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2007 Formule Een-seisoen|2007]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-22<br/><br/>{{Bridgestone}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108T<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2007 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{AU-VLAG}}
| [[2007 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{MY-VLAG}}
| [[2007 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{BH-VLAG}}
| [[2007 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{ES-VLAG}}
| [[2007 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{MC-VLAG}}
| [[2007 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{CA-VLAG}}
| [[2007 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2007 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{FR-VLAG}}
| [[2007 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{GB-VLAG}}
| [[2007 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2007 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2007 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}}
| [[2007 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2007 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2007 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2007 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2007 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#000000"| {{Kleur|white|'''0'''}}
|rowspan="3" bgcolor="#000000"| {{Kleur|white|'''<small>Uitge-<br />sluit</small>'''}}
|-
|align="left"|{{ES-VLAG}} [[Fernando Alonso]]
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 7{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|
|
|
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lewis Hamilton]]
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2008 Formule Een-seisoen|2008]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-23<br/><br/>{{Bridgestone}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO108T<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2008 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2008 Maleisiese Grand Prix|MAL]]<br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2008 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2008 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2008 Turkse Grand Prix|TUR]]<br /> {{vlagikoon|TUR}}
| [[2008 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}}
| [[2008 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2008 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}}
| [[2008 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2008 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2008 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2008 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2008 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2008 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2008 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2008 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2008 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2008 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''151'''
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lewis Hamilton]]
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#CFCFFF"| 13
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#CFCFFF"| 10
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#FFDF9F"| 3{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#CFCFFF"| 12{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|
|
|
|-
|align="left"|{{FI-VLAG}} [[Heikki Kovalainen]]
|bgcolor="#DFFFDF"| 5{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#DFFFDF"| 5{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|bgcolor="#DFFFDF"| 8
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFFFDF"| 5{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#CFCFFF"| 10
|bgcolor="#DFDFDF"| 2
|bgcolor="#CFCFFF"| 10
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2009 Formule Een-seisoen|2009]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-24<br/><br/>{{Bridgestone}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108W<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2009 Australiese Grand Prix|AUS]]
| [[2009 Maleisiese Grand Prix|MAL]]
| [[2009 Chinese Grand Prix|CHN]]
| [[2009 Bahreinse Grand Prix|BHR]]
| [[2009 Spaanse Grand Prix|ESP]]
| [[2009 Monaco Grand Prix|MON]]
| [[2009 Turkse Grand Prix|TUR]]
| [[2009 Britse Grand Prix|GBR]]
| [[2009 Duitse Grand Prix|GER]]
| [[2009 Hongaarse Grand Prix|HON]]
| [[2009 Europese Grand Prix|EUR]]
| [[2009 Belgiese Grand Prix|BEL]]
| [[2009 Italiaanse Grand Prix|ITA]]
| [[2009 Singapoerse Grand Prix|SIN]]
| [[2009 Japannese Grand Prix|JPN]]
| [[2009 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]]
| [[2009 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"| '''71'''
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"| '''{{brons}}'''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lewis Hamilton]]
|bgcolor="#000000"| {{Kleur|white|DSQ}}
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#CFCFFF"| 9
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|bgcolor="#CFCFFF"| 13
|bgcolor="#CFCFFF"| 16
|bgcolor="#CFCFFF"| 18
|bgcolor="#FFFFBF"| 1
|bgcolor="#DFDFDF"| 2{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#CFCFFF"| 12{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFFFBF"| 1{{Pictogram poleposition}}
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#FFDF9F"| 3
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF{{Pictogram poleposition}}
|
|
|
|
|-
|align="left"|{{FI-VLAG}} [[Heikki Kovalainen]]
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#CFCFFF"| 14
|bgcolor="#EFCFFF"| DNF
|bgcolor="#DFFFDF"| 8
|bgcolor="#DFFFDF"| 5
|bgcolor="#DFFFDF"| 4
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 6
|bgcolor="#DFFFDF"| 7
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|bgcolor="#CFCFFF"| 12
|bgcolor="#CFCFFF"| 11
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2010 Formule Een-seisoen|2010]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-25<br/><br/>{{Bridgestone}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108X<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2010 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2010 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2010 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2010 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2010 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2010 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2010 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}}
| [[2010 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2010 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2010 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2010 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2010 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2010 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2010 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2010 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2010 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2010 Koreaanse Grand Prix|KOR]] <br /> {{vlagikoon|KOR}}
| [[2010 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2010 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''454'''
|rowspan="3" bgcolor="#DFDFDF"|'''{{silwer}}'''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lewis Hamilton]]
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2011 Formule Een-seisoen|2011]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-26<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108Y<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2011 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2011 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2011 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2011 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}}
| [[2011 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2011 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2011 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2011 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2011 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2011 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2011 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2011 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2011 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2011 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2011 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2011 Koreaanse Grand Prix|KOR]] <br /> {{vlagikoon|KOR}}
| [[2011 Indiese Grand Prix|IND]] <br /> {{vlagikoon|IND}}
| [[2011 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
| [[2011 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''497 '''
|rowspan="3" bgcolor="#dfdfdf"| '''{{silwer}} '''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lewis Hamilton]]
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2012 Formule Een-seisoen|2012]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-27<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108Z<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2012 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2012 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2012 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2012 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2012 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2012 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2012 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2012 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|EUR}}
| [[2012 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2012 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2012 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2012 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2012 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2012 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2012 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2012 Koreaanse Grand Prix|KOR]] <br /> {{vlagikoon|KOR}}
| [[2012 Indiese Grand Prix|IND]] <br /> {{vlagikoon|IND}}
| [[2012 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
| [[2012 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2012 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"| '''378'''
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"| {{brons}}
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#cfcfff"| 18
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lewis Hamilton]]
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#cfcfff"| 19
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#ffffbf"| 1
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2013 Formule Een-seisoen|2013]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-28<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />FO 108F<br />2.4 [[V8-enjin|V8]]
|
| [[2013 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2013 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2013 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2013 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2013 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2013 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2013 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2013 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2013 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2013 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2013 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2013 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2013 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2013 Koreaanse Grand Prix|KOR]] <br /> {{vlagikoon|KOR}}
| [[2013 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2013 Indiese Grand Prix|IND]] <br /> {{vlagikoon|IND}}
| [[2013 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
| [[2013 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2013 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|
|
|rowspan="3"| '''122'''
|rowspan="3"| '''5de'''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 17
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|
|
|-
|align="left"|{{MX-VLAG}} [[Sergio Pérez]]
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 20
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#cfcfff"| 15
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2014 Formule Een-seisoen|2014]]
|rowspan="3"| McLaren MP4-29<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes<br />-Benz]]<br />PU106A Hybrid<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2014 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2014 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2014 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2014 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2014 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2014 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2014 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2014 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
| [[2014 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2014 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2014 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2014 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2014 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2014 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2014 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2014 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
| [[2014 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2014 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2014 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|
|
|rowspan="3"| '''181'''
|rowspan="3"| '''5de'''
|-
|align="left"|{{DK-VLAG}} [[Kevin Magnussen]]
|bgcolor="#dfdfdf"| 2
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 17
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 4
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="4"| [[2015 Formule Een-seisoen|2015]]
|rowspan="4"| McLaren MP4-30<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="4"| [[Honda Racing F1|Honda]] RA615H<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2015 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2015 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2015 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2015 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2015 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2015 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2015 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2015 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
| [[2015 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2015 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2015 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2015 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2015 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2015 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2015 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
| [[2015 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2015 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}}
| [[2015 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2015 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|
|
|rowspan="4"| '''27'''
|rowspan="4"| '''9de'''
|-
|align="left"|{{DK-VLAG}} [[Kevin Magnussen]]
|bgcolor="#ffffff"| DNS
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|align="left"|{{ES-VLAG}} [[Fernando Alonso]]
|
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#cfcfff"| 18
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 15
|bgcolor="#cfcfff"| 17
|
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#ffffff"| DNS
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="4"| [[2016 Formule Een-seisoen|2016]]
|rowspan="4"| McLaren MP4-31<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="4"| [[Honda Racing F1|Honda]] RA616H<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2016 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2016 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2016 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{CN-VLAG}}
| [[2016 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
| [[2016 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2016 Monaco Grand Prix|MON]] <br />{{vlagikoon|MON}}
| [[2016 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2016 Europese Grand Prix|EUR]] <br /> {{vlagikoon|AZE}}
| [[2016 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
| [[2016 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2016 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2016 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2016 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2016 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2016 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2016 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
| [[2016 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2016 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2016 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}}
| [[2016 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2016 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|rowspan="4"| '''76'''
|rowspan="4"| '''6de'''
|-
|align="left"|{{ES-VLAG}} [[Fernando Alonso]]
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 18
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#cfcfff"| 14{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|-
|align="left"|{{BE-VLAG}} [[Stoffel Vandoorne]]
|
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Jenson Button]]
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 18
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2017 Formule Een-seisoen|2017]]
|rowspan="3"| McLaren MCL32<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Honda Racing F1|Honda]] RA617H<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
|[[2017 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
|[[2017 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}}
|[[2017 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
|[[2017 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
|[[2017 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
|[[2017 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}}
|[[2017 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
|[[2017 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}}
|[[2017 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
|[[2017 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
|[[2017 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
|[[2017 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
|[[2017 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
|[[2017 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
|[[2017 Maleisiese Grand Prix|MAL]] <br /> {{vlagikoon|MYS}}
|[[2017 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
|[[2017 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
|[[2017 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}}
|[[2017 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
|[[2017 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|
|rowspan="3" |'''30'''
|rowspan="3" |'''9de'''
|-
|align="left"|{{ES-VLAG}} [[Fernando Alonso]]
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#ffffff"| DNS
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|ND
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 6{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 17
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|
|-
|align="left"|{{BE-VLAG}} [[Stoffel Vandoorne]]
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#ffffff"| DNS
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2018 Formule Een-seisoen|2018]]
|rowspan="3"| McLaren MCL33<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] R.E.18<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2018 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2018 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2018 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}}
| [[2018 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}}
| [[2018 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2018 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}}
| [[2018 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2018 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}}
| [[2018 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
| [[2018 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2018 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2018 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2018 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2018 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2018 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2018 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
| [[2018 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2018 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2018 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}}
| [[2018 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2018 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|rowspan="3"| '''62'''
|rowspan="3"| '''6de'''
|-
|align="left"|{{vlagikoon|ESP}} [[Fernando Alonso]]
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 17
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|-
|align="left"|{{vlagikoon|BEL}} [[Stoffel Vandoorne]]
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 15
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 15
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#cfcfff"| 16
|bgcolor="#cfcfff"| 15
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#cfcfff"| 15
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2019 Formule Een-seisoen|2019]]
|rowspan="3"| McLaren MCL34<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] E.Tech19<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2019 Australiese Grand Prix|AUS]] <br /> {{vlagikoon|AUS}}
| [[2019 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2019 Chinese Grand Prix|CHN]] <br /> {{vlagikoon|CHN}}
| [[2019 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}}
| [[2019 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2019 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}}
| [[2019 Kanadese Grand Prix|KAN]] <br /> {{vlagikoon|CAN}}
| [[2019 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}}
| [[2019 Oostenrykse Grand Prix|OST]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
| [[2019 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2019 Duitse Grand Prix|GER]] <br /> {{vlagikoon|GER}}
| [[2019 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2019 Belgiese Grand Prix|BEL]] <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2019 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2019 Singapoerse Grand Prix|SIN]] <br /> {{vlagikoon|SIN}}
| [[2019 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
| [[2019 Japannese Grand Prix|JPN]] <br /> {{vlagikoon|JPN}}
| [[2019 Meksikaanse Grand Prix|MEX]] <br /> {{vlagikoon|MEX}}
| [[2019 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2019 Brasiliaanse Grand Prix|BRA]] <br /> {{vlagikoon|BRA}}
| [[2019 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|rowspan="3"| '''145'''
|rowspan="3"| '''4de'''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lando Norris]]
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 18
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 9
|bgcolor="#cfcfff"| 11†
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|-
|align="left"|{{ES-VLAG}} [[Carlos Sainz jr.]]
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 19
|bgcolor="#cfcfff"| 14
|bgcolor="#dfffdf"| 7
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#cfcfff"| 11
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#efcfff"| DNF
|bgcolor="#cfcfff"| 12
|bgcolor="#dfffdf"| 6
|bgcolor="#dfffdf"| 5
|bgcolor="#cfcfff"| 13
|bgcolor="#dfffdf"| 8
|bgcolor="#ffdf9f"| 3
|bgcolor="#dfffdf"| 10
|-
! Jaar
! Onderstel<br/>en bande
! Enjin
! Bestuurders
! 1
! 2
! 3
! 4
! 5
! 6
! 7
! 8
! 9
! 10
! 11
! 12
! 13
! 14
! 15
! 16
! 17
! 18
! 19
! 20
! 21
! Punte
! Plek
|}
==2020 tot hede==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:75%;"
|-
! Jaar
! Onderstel<br/>en bande
! Enjin
! Renjaers
! 1
! 2
! 3
! 4
! 5
! 6
! 7
! 8
! 9
! 10
! 11
! 12
! 13
! 14
! 15
! 16
! 17
! 18
! 19
! 20
! 21
! 22
! Punte
! Plek
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2020 Formule Een-seisoen|2020]]
|rowspan="3"| McLaren MCL35<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Renault F1|Renault]] E.Tech20<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2020 Oostenrykse Grand Prix|OOS]]<br/>{{AT-VLAG}}
| [[2020 Stiermarkse Grand Prix|STI]]<br/>[[Lêer:Flag of Steiermark.svg|20px]]
| [[2020 Hongaarse Grand Prix|HON]]<br/>{{HU-VLAG}}
| [[2020 Britse Grand Prix|GBR]]<br/>{{GB-VLAG}}
| [[70ste Herdenking Grand Prix|70J]]<br/>
| [[2020 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br/>{{ES-VLAG}}
| [[2020 Belgiese Grand Prix|BEL]]<br/>{{BE-VLAG}}
| [[2020 Italiaanse Grand Prix|ITA]]<br/>{{IT-VLAG}}
| [[2020 Toskaanse Grand Prix|TOS]]<br/>{{IT-VLAG}}
| [[2020 Russiese Grand Prix|RUS]]<br/>{{RU-VLAG}}
| [[2020 Eifelse Grand Prix|EIF]]<br/>{{DE-VLAG}}
| [[2020 Portugese Grand Prix|POR]]<br/>{{PT-VLAG}}
| [[2020 Emilia-Romagna Grand Prix|EMI]]<br/>{{IT-VLAG}}
| [[2020 Turkse Grand Prix|TUR]]<br/>{{vlagikoon|TUR}}
| [[2020 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br/>{{vlagikoon|BHR}}
| [[2020 Sakhir Grand Prix|SAK]]<br/>{{vlagikoon|BHR}}
| [[2020 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]<br/>{{vlagikoon|UAE}}
|
|
|
|
|
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"|'''202'''
|rowspan="3" bgcolor="#FFDF9F"|'''{{brons}}'''
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lando Norris]]
|bgcolor=ffdf9f| 3{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=cfcfff| 13
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 9
|bgcolor=dfffdf| 10
|bgcolor=dfffdf| 7
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=dfffdf| 6
|bgcolor=cfcfff| 15
|bgcolor=efcfff| DNF
|bgcolor=cfcfff| 13
|bgcolor=dfffdf| 8
|bgcolor=dfffdf| 8{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=dfffdf| 10
|bgcolor=dfffdf| 5
|
|
|
|
|
|-
|align="left"|{{ES-VLAG}} [[Carlos Sainz jr.]]
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 9{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor=dfffdf| 9
|bgcolor=cfcfff| 13
|bgcolor=cfcfff| 13
|bgcolor=dfffdf| 6
|bgcolor=ffffff| DNS
|bgcolor=dfdfdf| 2
|bgcolor=efcfff| DNF
|bgcolor=efcfff| DNF
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 6
|bgcolor=dfffdf| 7
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=dfffdf| 6
|
|
|
|
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2021 Formule Een-seisoen|2021]]
|rowspan="3"| McLaren MCL35M<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes]] M12 E Performance<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
| [[2021 Bahreinse Grand Prix|BHR]] <br /> {{vlagikoon|BHR}}
| [[2021 Emilia Romagna Grand Prix|EMI]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2021 Portugese Grand Prix|POR]]<br/>{{PT-VLAG}}
| [[2021 Spaanse Grand Prix|ESP]] <br /> {{vlagikoon|ESP}}
| [[2021 Monaco Grand Prix|MON]] <br /> {{vlagikoon|MON}}
| [[2021 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]] <br /> {{vlagikoon|AZE}}
| [[2021 Franse Grand Prix|FRA]] <br /> {{vlagikoon|FRA}}
| [[2021 Stiermarkse Grand Prix|STI]] <br /> [[Lêer:Flag of Steiermark.svg|20px]]
| [[2021 Oostenrykse Grand Prix|OOS]] <br /> {{vlagikoon|AUT}}
| [[2021 Britse Grand Prix|GBR]] <br /> {{vlagikoon|GBR}}
| [[2021 Hongaarse Grand Prix|HON]] <br /> {{vlagikoon|HUN}}
| [[2021 Belgiese Grand Prix|BEL]]‡ <br /> {{vlagikoon|BEL}}
| [[2021 Nederlandse Grand Prix|NED]] <br /> {{vlagikoon|NED}}
| [[2021 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br /> {{vlagikoon|ITA}}
| [[2021 Russiese Grand Prix|RUS]] <br /> {{vlagikoon|RUS}}
| [[2021 Turkse Grand Prix|TUR]] <br /> {{vlagikoon|TUR}}
| [[2021 Verenigde State Grand Prix|VSA]] <br /> {{vlagikoon|VSA}}
| [[2021 Meksikostad Grand Prix|MXS]] <br /> {{vlagikoon|MEX}}
| [[2021 São Paulo Grand Prix|SAP]] <br /> [[Beeld:Bandeira_da_cidade_de_São_Paulo.svg|20px]]
| [[2021 Katarse Grand Prix|KAT]] <br /> {{vlagikoon|QAT}}
| [[2021 Saoedi-Arabiese Grand Prix|SAU]] <br /> {{vlagikoon|SAU}}
| [[2021 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]] <br /> {{vlagikoon|UAE}}
|rowspan="3" |'''275'''
|rowspan="3" |'''4de'''
|-
|align="left"|{{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]]
|bgcolor=dfffdf| 7
|bgcolor=dfffdf| 6
|bgcolor=dfffdf| 9
|bgcolor=dfffdf| 6
|bgcolor=cfcfff| 12
|bgcolor=dfffdf| 9
|bgcolor=dfffdf| 6
|bgcolor=cfcfff| 13
|bgcolor=dfffdf| 7
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=cfcfff| 11
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=cfcfff| 11
|bgcolor=ffffbf| 1{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=cfcfff| 13
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=cfcfff| 12
|bgcolor=efcfff| DNF
|bgcolor=cfcfff| 12
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=cfcfff| 12
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lando Norris]]
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=ffdf9f| 3
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 8
|bgcolor=ffdf9f| 3
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=dfffdf| 5
|bgcolor=ffdf9f| 3
|bgcolor=dfffdf| 4
|bgcolor=efcfff| DNF
|bgcolor=cfcfff| 14
|bgcolor=dfffdf| 10
|bgcolor=dfdfdf| 2
|bgcolor=dfffdf| 7{{Pictogram poleposition|p=1|f=1}}
|bgcolor=dfffdf| 7
|bgcolor=dfffdf| 8
|bgcolor=dfffdf| 10
|bgcolor=dfffdf| 10
|bgcolor=dfffdf| 9
|bgcolor=dfffdf| 10
|bgcolor=dfffdf| 7
|-
|-style="border-top:3px solid #aaaaaa"
!rowspan="3"| [[2022 Formule Een-seisoen|2022]]
|rowspan="3"| McLaren MCL36<br/><br/>{{Pirelli}}
|rowspan="3"| [[Mercedes-Benz|Mercedes]] M13 E Performance<br />1.6 [[V6-enjin|V6 turbo]]
|
|bgcolor=| [[2022 Bahreinse Grand Prix|BHR]]<br/> {{vlagikoon|BHR}}
|bgcolor=| [[2022 Saoedi-Arabiese Grand Prix|SAU]]<br/> {{vlagikoon|SAU}}
|bgcolor=| [[2022 Australiese Grand Prix|AUS]]<br/> {{vlagikoon|AUS}}
|bgcolor=| [[2022 Emilia-Romagna Grand Prix|EMI]]<br/> {{vlagikoon|ITA}}
|bgcolor=| [[2022 Miami Grand Prix|MIA]]<br/> [[Beeld:Flag of Miami, Florida.svg|20px|rand]]
|bgcolor=| [[2022 Spaanse Grand Prix|ESP]]<br/> {{vlagikoon|ESP}}
|bgcolor=| [[2022 Monaco Grand Prix|MON]]<br/> {{vlagikoon|MON}}
|bgcolor=| [[2022 Azerbeidjanse Grand Prix|AZE]]<br/> {{vlagikoon|AZE}}
|bgcolor=| [[2022 Kanadese Grand Prix|KAN]]<br/> {{vlagikoon|CAN}}
|bgcolor=| [[2022 Britse Grand Prix|GBR]]<br/> {{vlagikoon|GBR}}
|bgcolor=| [[2022 Oostenrykse Grand Prix|OST]]<br/> {{vlagikoon|AUT}}
|bgcolor=| [[2022 Franse Grand Prix|FRA]]<br/> {{vlagikoon|FRA}}
|bgcolor=| [[2022 Hongaarse Grand Prix|HON]]<br/> {{vlagikoon|HUN}}
|bgcolor=| [[2022 Belgiese Grand Prix|BEL]]<br/> {{vlagikoon|BEL}}
|bgcolor=| [[2022 Nederlandse Grand Prix|NED]]<br/> {{vlagikoon|NED}}
|bgcolor=| [[2022 Italiaanse Grand Prix|ITA]] <br/> {{vlagikoon|ITA}}
|bgcolor=| [[2022 Singapoerse Grand Prix|SIN]]<br/> {{vlagikoon|SIN}}
|bgcolor=| [[2022 Japannese Grand Prix|JPN]]<br/> {{vlagikoon|JPN}}
|bgcolor=| [[2022 Verenigde State Grand Prix|VSA]]<br/> {{vlagikoon|VSA}}
|bgcolor=| [[2022 Meksikostad Grand Prix|MXS]]<br/> {{vlagikoon|MEX}}
|bgcolor=| [[2022 São Paulo Grand Prix|SAP]]<br/> [[Beeld:Bandeira_da_cidade_de_São_Paulo.svg|20px]]
|bgcolor=| [[2022 Aboe Dhabi Grand Prix|ABU]]<br/> {{vlagikoon|UAE}}
|rowspan="3" |'''95 *'''
|rowspan="3" |'''5 *'''
|-
|align="left"|{{AU-VLAG}} [[Daniel Ricciardo]]
|bgcolor=cfcfff|14
|bgcolor=efcfff|DNF
|bgcolor=dfffdf|7
|bgcolor=cfcfff|<sup>'''6'''</sup>18
|bgcolor=cfcfff|13
|bgcolor=cfcfff|12
|bgcolor=cfcfff|13
|bgcolor=dfffdf|8
|bgcolor=cfcfff|11
|bgcolor=cfcfff|13
|bgcolor=dfffdf|<sup>'''12'''</sup>9
|bgcolor=dfffdf|7
|bgcolor=cfcfff|15
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|-
|align="left"|{{GB-VLAG}} [[Lando Norris]]
|bgcolor=cfcfff|15
|bgcolor=dfffdf|7
|bgcolor=dfffdf|6
|bgcolor=ffdf9f|<sup>'''5'''</sup>3
|bgcolor=efcfff|<small>DNF</small>
|bgcolor=dfffdf|8
|bgcolor=dfffdf|6{{Pictogram snelste ronde}}
|bgcolor=dfffdf|9
|bgcolor=cfcfff|15
|bgcolor=dfffdf|6
|bgcolor=dfffdf|<sup>'''11'''</sup>7
|bgcolor=dfffdf|9
|bgcolor=dfffdf|7
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|bgcolor=|
|}
'''*''' seisoen nog aan die gang<br/>
† Die renjaer het nie die wedren voltooi nie, maar is nogtans geklassifiseer omdat hy meer as 90% van die ren voltooi het.<br/>
‡ Halwe punte is in België toegeken in 2021 omdat daar minder as 75% van die wedren afgelê is weens hewige reën.
== Galery ==
<gallery mode="packed" heights="120">
Lêer:ProstAlain McLarenMP4-2B 1985.jpg|[[Alain Prost]] in die McLaren MP4-2B (1985)
Lêer:Ayrton Senna 1988 Canada.jpg|[[Ayrton Senna]] in 1988 in [[Kanadese Grand Prix|Kanada]]
Lêer:Mika Hakkinen 1999 Canada.jpg|[[Mika Häkkinen]] wen die 1999 [[Kanadese Grand Prix]]
Lêer:Fernando Alonso 2007 2.jpg|Fernando Alonso in 2007
</gallery>
<gallery mode="packed" heights="120">
Lêer:Lewis hamilton - 2008 Melb GP.jpg|[[Lewis Hamilton]] in [[2008 Australiese Grand Prix|Melborne]], 2008
Lêer:Hamilton McLaren MP4-24.jpg|Hamilton in die McLaren MP4-24
Lêer:Sergio Pèrez 2013 Malaysia FP2.jpg|Sergio Perez in 2013 in [[2013 Maleisiese Grand Prix|Maleisië]]
Lêer:McLaren duo 2015 Malaysia Race.jpg|[[Fernando Alonso|Alonso]] gevolg deur [[Jenson Button|Button]] in die [[2015 Maleisiese Grand Prix]]
</gallery>
<gallery mode="packed" heights="120">
Lêer:Fernando_Alonso_2016_Malaysia_Q1.jpg|Fernando Alonso in 2016 in [[2016 Maleisiese Grand Prix|Maleisië]]
Lêer:Stoffel_Vandoorne_2017_Catalonia_test_(27_Feb-2_Mar)_Day_4.jpg|[[Stoffel Vandoorne]] in die McLaren MCL32 (2017)
</gallery>
==Eksterne skakels==
{{CommonsKategorie}}
* {{official website|https://www.mclaren.com/racing/}}
[[Kategorie:Formule Een Wêreldvervaardigerskampioene]]
[[Kategorie:Formule Een-vervaardigers]]
mx8fplfnybc3i8mibtogmhjd7byovg1
Hlanganani, Limpopo
0
104935
2518004
1696579
2022-08-07T14:21:09Z
Aliwal2012
39067
nou in Collins Chabane
wikitext
text/x-wiki
:''Hierdie artikel handel oor die [[dorp]] in [[Limpopo]]. Vir ander plekke met dieselfde naam, sien [[Hlanganani (dubbelsinnig)]].''
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Hlanganani
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = [[Dorp]]
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 11 |lats = 42
| longd = 30 |longm = 14 |longs = 10
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Collins Chabane
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 99.8%
| persent_kleurling = 0.1%
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander = 0.1%
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Tsonga]]
| demografie2_info1 = 81.4%
| demografie2_titel2 = [[Venda]]
| demografie2_info2 = 16.0%
| demografie2_titel3 = [[Engels]]
| demografie2_info3 = 1.1%
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 1.5%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode =
| sensuskode = 968105
| webwerf =
}}
'''Hlanganani''' is 'n samevoeging van verskeie groot [[nedersetting]]s wat in die noordwestelike gedeelte van die voormalige [[Gazankulu]]-tuisland in [[Suid-Afrika]] geleë is.
Die groot woongebied (9.1 km²) van Hlanganani lê langs die R578-teerpad ongeveer halfpad tussen [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] en [[Giyani]], naby die Elim Hospitaal.
Hlanganani se buurdorp aan die westekant is die woongebied [[Bungeni]]. Die meeste inwoners (81.4%) is [[Tsonga]]sprekend.
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
n3374iqg15asy54p4zx15f0eywircgm
Borsjt
0
124368
2518068
2517497
2022-08-07T19:27:42Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas gereg
| bgcolor =
| naam = Borsjt
| beeld = Borscht served.jpg
| breedte = 280
| onderskrif =
| soort = Sop
| gang =
| land = [[Rusland]], [[Oekraïne]], ens.
| streek =
| bestanddeel = Beet
| bestanddele = Vleisaftreksel, kool, wortels,<br />uie, aartappels, tamaties
| variasies = Groen, wit borsjt
| soortgelyk = Suring-, rog-, koolsop
| ander =
| tyd = 3 tot 6 uur
| lewer =
| porsie =
| kalorieë =
| kilojoules =
| proteïen =
| vet =
| koolhidrate =
| glukemies =
}}
[[Lêer:Sv Vesillya 2016 067.jpg|duimnael|Potjieborsjt.]]
'''Borsjt''' ([[Oekraïens]], [[Russies]]: борщ, ''borsjtsj''; {{Audio|Ru-borshch.ogg|Russiese uitspraak}}) is ’n suur [[sop]] wat in verskeie [[Oos-Europa|Oos-Europese]] lande gewild is, veral in [[Oekraïne]], [[Rusland]], [[Pole]], [[Belarus]], [[Litaue]] en [[Roemenië]]. Die variasie wat in die [[Weste]] gewoonlik met die naam verbind word, is van Oekraïense oorsprong en bevat [[beet]] as een van die hoofbestanddele, vandaar die sop se kenmerkende [[rooi]] kleur. Daar is egter verskeie ander variasies sonder beet, soos [[suring]]-, [[rog]]- en [[kool]]borsjt.
Borsjt is ’n nuwer variasie van ’n antieke sop wat gemaak is van die gepekelde stamme, blare en blomskerms van die [[Heracleum sphondylium|bereklou]] (''Heracleum sphondylium''), ’n kruidagtige plant wat in klam graslande groei en aan die gereg sy [[Slawiese tale|Slawiese]] naam verleen het. Mettertyd het dit ontwikkel in ’n groot verskeidenheid soppe, waarvan die een met beet as basis die gewildste geword het. Dit word gewoonlik gemaak van vleis- of beenaftreksel en gebraaide [[groente]], wat benewens beet [[kool]], [[Wortel (groente)|wortels]], [[ui]]e, [[aartappel]]s en [[tamatie]]s kan insluit. Dit kan, na gelang van die resep, [[vleis]] of [[vis]] bevat of geheel en al [[vegetaries]] wees; dit kan warm of koud voorgesit word; dit kan wissel van ’n vullende maaltyd tot ’n helder sop. Dit word dikwels voorgesit saam met suurroom, hardgekookte [[eier]]s of aartappels, maar ’n groot verskeidenheid bykosse kan saam daarmee opgedien word.
Die gewildheid daarvan het deur Oos-Europa en die voormalige [[Russiese Ryk]] versprei en daarna na ander [[kontinent]]e. Vandag beskou verskeie etniese groepe borsjt as hul nasionale gereg en word dit as deel van rituele maaltye geniet in die [[Oosters-Ortodokse Kerk|Oosters-Ortodokse]], Oekraïens-Griekse Katolieke, [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katolieke]] en [[Jode|Joodse]] tradisie.
== Etimologie ==
Die [[Afrikaans]]e woord kom van die [[Jiddisj]]e באָרשט (''borsjt''), wat afgelei is van die spelling борщ ([[transkripsie]]: ''borsjtsj''), wat algemeen in [[Oos-Slawiese tale]] soos [[Oekraïens]] en [[Russies]] voorkom.
Dit kom weer van die [[Ou Kerkslawies|Proto-Slawiese]] ''*bŭrščǐ'' ("bereklou", of Борщевик обыкновенный ''Borsjtsjewik obiknowjenni'').{{sfnp|Rudnyc'kyj|1972|pp=179–180 (vol. 1)|loc="борщ"}}{{sfnp|Pokorny|2007|p=312|loc="bhares-:bhores-"}}{{sfnp|Vasmer|1973|loc=[http://dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/37071/борщ "борщ"]}} Dit was die sop se hoofbestanddeel voordat dit deur ander groente, hoofsaaklik beet, vervang is. Laasgenoemde variasie van die sop het in Oekraïne ontstaan.
== Bestanddele en bereiding ==
[[Lêer:Borsch-con-fungi 032.jpg|duimnael|links|Bestanddele kan insluit beesvleis, varkvleis, varkvet, beet, kool, wortels, seldery, uie, aartappels, sampioene, tamatiepasta, pietersielie, grasuie, dille, loerierblare, speserye en swartpeper.]]
’n Tipiese Oekraïense borsjt word tradisioneel gemaak van vleis- of beenaftreksel, gebraaide groente en gefermenteerde beetsap. Die res van die bestanddele hang van die resep af.
Die aftreksel word gewoonlik gemaak deur vleis, bene of albei te kook. Bees- of varkvleis of ’n kombinasie daarvan word meestal gebruik; borsstuk, ribbetjies, skenkels en dikribskyf word beskou as die geurigste, veral wanneer dit teen hoë hitte gekook word. Murgbene word beskou as die beste keuse vir die beenaftreksel. Vleisaftreksel word sowat twee uur lank gekook en beenaftreksel vier tot ses uur. Die vleis en bene word gewoonlik ná die tyd verwyder en die vleis word in die sop teruggesit sowat 10 tot 15 minute voor die borsjt gereed is. Sommige resepte vereis gerookte vleis, en dit gee die sop ’n kenmerkende grookte geur, terwyl pluimvee en lamsvleis in ander gebruik word. Tydens vastye word visaftreksel dikwels gebruik om die gebruik van vleis te systap, terwyl vegetariese variasies dikwels sampioensop in plaas van aftreksel bevat.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=83}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}
Die groente wat meestal in borsjt gebruik word, is beet, kool, wortels, aartappels, witwortel, uie en tamaties (of tamatiepasta). Sommige resepte bevat ook boontjies, tertappels, rape, seldery, murgpampoentjies en soetrissies. Die tradisionele bereidingsmetode is om die groente vooraf te kook, braai of bak, apart van die vleis, en dit daarna by die aftreksel te voeg. Dit kom van die Russiese manier van bestanddele apart kook totdat alles gelyk gaar is. Die groente word gewoonlik in repies gesny, behalwe die aartappels en murgpampoentjies wat in blokkies gekap word. Die beet word soms vooraf effens gekook of gebak en dan met [[asyn]] of [[suurlemoen]]sap besprinkel om die kleur te bewaar, en word soms apart van die ander groente gebraai.
[[Lêer:Russkij-Borschtsch.jpg|duimnael|’n Bak dik Russiese borsjt.]]
Die oorheersende smake in borsjt is soet en suur. Die kombinasie word gewoonlik bereik deur beetsuur by te voeg.{{sfnp |Burlakoff |2013 |loc=Chapter 2}} Dit word gemaak deur gesnyde beet met vooraf gekookte, lou water te bedek en te laat staan om te gis.{{sfnp |Panek |1905 |p=41}} [[Suiker]], [[sout]] en [[suurlemoen]]sap kan ook bygevoeg word om die smaak te balanseer, en ou [[rogbrood]] om die proses te verhaas. Ná twee tot drie weke (twee tot vyf dae met die brood) word die donkerrooi soet en suur vloeistof deur ’n doek gegiet en is dit gereed om gebruik te word. Dit word by die sop gegooi net voor dit gaar is, want as dit te lank kook, sal die suurderige smaak verdwyn.{{sfnp|Burlakoff|2013 |loc=Appendix}}
Omdat die kook van borsjt met beetsuur gewoonlik dae vooraf beplan moet word, is daar deesdae resepte waarin beetsuur met vars beetsap vervang word terwyl die suur smaak ingebring word met ander bestanddele soos [[asyn]], suurlemoensap of [[sitroensuur]], [[tamatie]]s, [[Appel|tertappels]], droë [[rooiwyn]], gepekelde [[dille]] of ’n gismengsel van rogmeel en water.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=84}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=190–192}} Die sop word gewoonlik gegeur met ’n groot verskeidenheid [[krui]]e, [[spesery]]e en ander smaakmiddels soos [[Tafelsout|sout]], [[Peper|swartpeper]], [[knoffel]], loerierblare en [[dille]]. In sommige resepte word meel of ’n [[botter]]-en-[[meel]]mengsel gebruik om die borsjt verder te verdik. Daar word algemeen geglo ’n goeie borsjt moet dik genoeg wees dat ’n lepel regop daarin kan staan.
== Geskiedenis ==
=== Oorsprong ===
[[Lêer:HeracleumSphondylium1.jpg|duimnael|upright|Bereklou, die oorspronklike hoofbestanddeel van borsjt.]]
Borsjt is ’n moderne weergawe van ’n antieke sop wat deur die Slawiërs van bereklou (''Heracleum sphondylium'') gemaak is. Die Slawiese naam was Борщевик обыкновенный (''Borsjtsjewik obiknowjenni'') en die sop se naam is daarvan afgelei. Dit het in klam graslande gegroei en is as voer en menslike kos gebruik – van Oos-Europa tot [[Siberië]] en Noordwes-Amerika.{{sfnp|Łuczaj|2013|pp=20–21}}{{sfnp|Kuhnlein|Turner|1986|p=311}}
Die Slawiërs het bereklou in Mei bymekaargemaak en die stamme, blare en blomskerms opgekap. Dit is op ’n warm plek in water laat lê om te gis. Ná ’n paar dae was dit ’n "mengsel tussen [[bier]] en [[suurkool]]".{{sfnp|Łuczaj|2013|p=21}} Dit is dan gebruik om ’n sop met ’n suur smaak en skerp reuk te kook.{{sfn|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}
Die vroegste geskrewe verwysing na die Slawiese bereklousop is in ''Domostroi'', ’n 16de-eeuse geskrif met morele reëls en advies oor huishouding. Daarin word aanbeveel die plant word "by die heining, in die hele tuin, geplant waar die brandnetel groei", dat ’n sop daarvan gekook word en dat die leser dit "in vadersnaam met die behoeftiges deel".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Szymon Syreński, ’n 17de-eeuse botanikus, het "ons Poolse bereklou" beskryf as ’n groente wat goed bekend was in Pole, Rusland, Litaue en Samogitië (dus die grootste deel van die noordelike Oos-Europa) en dat dit gebruik is om ’n "smaakvolle sop" te kook met hoenderaftreksel, eiers, suurroom en manna. Hy was egter meer geïnteresseerd in die plant se [[Medisyne|medisinale]] waarde en het aanbeveel gepekelde bereklousap word gebruik as ’n kuur vir [[koors]] of ’n [[babbelas]].{{sfnp|Syrennius|1613|p=673}}
Borsjt van bereklou was hoofsaaklik ’n armmansgereg. Dit word steeds weerspieël in [[Pools]]e uitdrukkings soos "goedkoop soos borsjt" (''tanio jak barszcz''){{sfnp|Barber|2004|loc="[http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195418163.001.0001/m_en_ca0008152?rskey=HPoO0R&result=1 borscht]"}}{{sfnp|Rothstein|Rothstein|1998|pp=307}} en voeg "twee sampioene by borsjt" (''dwa grzyby w barszcz''; om uitspattig te wees).{{sfn|Żmigrodzki|loc=[http://www.wsjp.pl/do_druku.php?id_hasla=15821&id_znaczenia=1244072 "dwa grzyby w barszcz"]}} Dit was nie algemeen op die rykes se tafels te sien nie.
=== Diversifikasie ===
[[Lêer:Zakwas na żur.jpg|duimnael|links|Rogmeel wat met water gemeng en laat staan word om suur te word is een van die hoofbestanddele van Poolse wit borsjt.]]
Mettertyd is ander bestanddele by die sop gevoeg en is die bereklou heeltemal vervang; woorde soos ''borsjtsj'' en ''barszcz'' het algemeen geraak vir enige sop met ’n suur smaak. In die 19de-eeuse Pole het dit sop ingesluit wat van suurbessies, korente, kruisbessies, seldery of pruime gemaak is.{{sfnp|Rostafiński|1916|pp=38–39}}{{sfnp|Gloger|1900|pp=116–117 (vol. 1)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Barszcz|"Barszcz"]]}}{{sfnp|Gołębiowski|1830|p=33}}
John Gerard, ’n 17de-eeuse botanikus, het opgemerk mense in Pole en Litaue het ’n drankie gemaak van bereklou en suurdeeg, of iets anders wat van deeg gemaak is, wat in die plek van bier gedrink is.{{sfnp|Gerard|1636|p=1009}} Dit laat dit klink asof bereklousop soms met ’n gefermenteerde mengsel van water en gort-, hawer- of rogmeel gemeng is. Sulke suur, gelatienagtige meel-en-watermengsels, wat oorspronklik bekend was as "kisel" (van die Proto-Slawiese stam *kisli, "suur"),{{sfnp|Vasmer|1973|loc=[http://dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/41001/кислый "кислый"]}}{{sfnp|Trubachyov|1987|pp=271–272 (vol. 13)|loc=[http://etymolog.ruslang.ru/doc/essja13.pdf "*kyselь"]}} is reeds in die 12de-eeuse ''[[Primêre Kronieke]]'' van [[Kiëf-Roes]] genoem{{sfnp|Matyukhina|2013|loc=[https://books.google.pl/books?id=nLt1AgAAQBAJ&pg=PT52 "Русские пития"]}}{{sfnp|Artyukh|1977|p=35}} en was tot in die middel van die 19de eeu ’n stapelvoedsel van Oekraïne en Rusland.{{sfnp|Artyukh|1977|p=38}} In Pole het ’n sop wat op verdunde kisel geskoei is, bekend geword as óf ''żur''{{sfnp|Gloger|1900|pp=522–523 (vol. 4)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Żur|"Żur"]]}} óf ''barszcz''. Later, om dit te onderskei van rooi beetsop, is dit ''barszcz biały'' ("wit borsjt") genoem.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=45}}
Die oudste bekende Poolse resepte vir borsjt, wat geskryf is deur sjefs wat kos vir die aristokrate gemaak het, dateer van die laat 17de eeu. Stanisław Czerniecki, hoofsjef van prins Aleksander Michał Lubomirski, het verskeie resepte vir borsjt ingesluit in sy ''Compendium ferculorum'' (''’n Versameling Geregte''), die eerste kookboek wat oorspronklik in Pools gepubliseer is, in 1682. Dit sluit suur soppe soos suurlemoenborsjt en "koninklike borsjt" in; laasgenoemde is gemaak van ’n verskeidenheid gedroogde, gerookte of vars vis en gefermenteerde rogsemels.{{sfnp|Czerniecki|1682|pp=71–72}} ’n Resepteversameling van omstreeks 1686 uit die Radziwiłł-familie gevat ’n resep vir bereklouborsjt gemeng met [[papawersaad]] of fyngemaalde [[amandel]]s. Omdat dit ’n maal vir die [[Vastyd]] was, is dit gegarneer met nagemaakte eiers van fyn gekapte [[snoek]] wat gedeeltelik met [[saffraan]] gekleur en in ovaal balle gerol is.{{sfn|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}{{sfnp|Dumanowski|Jankowski|2011|p=185}} In ’n alternatiewe resep vir amandelborsjt is die gepekelde bereklou met asyn vervang.{{sfnp|Dumanowski|Jankowski|2011|p=165}}
[[Lêer:Shchi.jpg|duimnael|Borsjt met kool as hoofbestanddeel kan soms moeilik van [[sjtsji]] (BO) onderskei word.]]
Uit borsjt het verskeie suur soppe in Oos-Pole ontwikkel. Voorbeelde sluit in uieborsjt, waarvoor daar ’n resep in ’n Russiese resepteboek uit 1905 was,{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 6}} en ’n groen borsjt met suring as hoofbestanddeel, wat steeds ’n gewilde somersop in Oekraïne en Rusland is. In ''’n Geskenk aan Jong Huisvroue'' deur Jelena Molochowets, die Russiese trefferresepteboek van die 19de eeu{{sfnp|Christian|1994}} wat in 1861 die eerste keer gepubliseer is, is daar nege resepte vir borsjt, waarvan sommige geskoei is op [[Kwas (drank)|kwas]], ’n tradisionele Slawiese gefermenteerde drankie wat van rogbrood gemaak word.{{sfnp|Molokhovets|1998|loc=Recipes 43–48, 74, 75, 77}} Kwasgebaseerde variasies is ook in dié tyd in Oekraïne gemaak; sommige was soorte groen borsjt en ander soortgelyk aan die Russiese ''okrosjka''.{{sfnp|Artyukh|1977|p=55}}
Voordat beet as hoofbestanddeel gebruik is, was kool ’n belangrike bestanddeel. Koolborsjt is óf van vars kool óf van suurkool gemaak en is moeilik onderskeibaar van Russiese [[sjtsji]].{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapters 4,6}} Die middel-19de-eeuse ''Verklarende Woordeboek van die Lewende Groot Russiese Taal'' definieer borsjt juis as "’n soort sjtsji" met beetsuur bygevoeg vir surigheid.{{sfnp|Dal|1863–66|loc=[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc2p/210234 "Борщ"]}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Die belangrikheid van kool as ’n bestanddeel van borsjt vind weerklank in die Oekraïense gesegde "sonder brood is dit nie middagete nie; sonder kool is dit nie borsjt nie" (Без хліба – не обід; без капусти – не борщ; ''Bez chliba – ne obid; bez kapoesti – ne borsjtsj).{{sfn|''Pryslivya i prykazky''}}
=== Nuwe bestanddele ===
[[Lêer:Leon Wyczółkowski, Kopanie buraków I.jpg|duimnael|links|Beet word geoes in wat nou Oekraïne is, ’n skildery deur Leon Wyczółkowski (1893).]]
Beet (''Beta vulgaris''), ’n plant inheems aan die [[Middellandse See]]-gebied, word reeds van die oudheid af verbou.{{sfnp|Rostafiński|1916|pp=5–6}} Net die blare is aanvanklik gebruik omdat die witterige, bitter, gepunte wortel as oneetbaar beskou is.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=10}} Die blare is waarskynlik lank gelede al in groen borsjt gebruik, voordat die rooi, beetgebaseerde sop sy verskyning gemaak het.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Beetvariëteite met ronde, rooi, soet wortels is eers vir seker sedert die 12de eeu bekend{{sfnp|Small|2009|p=97}} en het eers teen die 16de eeu na Oos-Europa versprei.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=11}} Mikołaj Rej, ’n digter en moralis van die Poolse [[Renaissance]], het die eerste bekende Poolse resep vir gepekelde beet in 1568 in sy boek ''Die Lewe van ’n Eerlike Man'' gepubliseer.{{sfnp|Rostafiński|1916|pp=15–16}} Dit sou later ontwikkel in ''ćwikła''{{sfnp|Rostafiński|1916|p=17}} (Pools) of ''chrain mit burik'' (Jiddisj),{{sfnp|Marks|2010|pp=541–543|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT541 "Horseradish"]}} ’n lekkerny met beet en [[peperwortel]] wat in die Poolse en Joodse kookkuns gewild is. Rej het ook die "baie smaaklike pekelwater" (''rosołek barzo smaczny'') aanbeveel wat oorgebly het nadat die beet gepekel is;{{sfnp|Rej|1567|loc=[[:s:pl:Żywot człowieka poćciwego/Księga druga|Księga Druga]]}} dit was ’n vroeë weergawe van beetsuur. Die suur is in Poolse volksmedisyne gebruik as kuur vir ’n babbelas en – gemeng met [[heuning]] – vir ’n seer keel.{{sfnp|Gloger|1900|pp=116–117 (vol. 1)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Barszcz|"Barszcz"]]}}
[[Lêer:BORSHCH.JPG|duimnael|Die byvoeging van tamaties kan borsjt ’n [[oranje]] skynsel gee in plaas van die persrooi kleur wat beet meebring.]]
Dit sal seker nooit vir seker bekend wees wie eerste daaraan gedink het om beetsuur te gebruik om borsjt te geur nie, wat ook daaraan sy rooi kleur gee. Jerzy Samuel Bandtkie se Pools-[[Duits]]e woordeboek wat in 1806 gepubliseer is, het ''barszcz'' die eerste keer gedefinieer as ’n sop wat van gepekelde beet gemaak is.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=41}} Die feit dat sekere 19de-eeuse Russiese en Poolse resepteboeke, soos die ''Handboek van die Ervare Russiese Huisvrou'' (1842) deur Jekaterina Awdejewa{{sfnp|Avdeyeva|1846|pp=198–199}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 5}} en ''Die Litause Kok'' (1854) deur Wincenta Zawadzka,{{sfnp|Zawadzka|1913|p=[http://polona.pl/item/843952/18/ 12]}} na beetgebaseerde borsjt verwys as "Klein-Russiese borsjt" (''barszcz małorosyjski'' en ''borsjtsj malorossijski''). ("Klein-Russies" is ’n term wat in dié tyd gebruik is vir etniese Oekraïners onder die bewind van die [[Russiese Ryk]].) Dit dui daarop dat dié ontwikkeling plaasgevind het in wat nou Oekraïne is.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Dié land se grond en klimaat is besonder geskik vir die verbouing van beet. In Oekraïense legendes, moontlik van 19de-eeuse oorsprong, word die uitvinding van borsjt toegeskryf aan óf [[Kosakke#Zaporozje-Kosakke|Zaporozje-Kosakke]] wat in 1683 in die Poolse weermag diens gedoen het óf die [[Kosakke#Don-Kosakke|Don-Kosakke]] wat in 1695 in die Russiese weermag was.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}
[[Spanje|Spaanse]] [[conquistadores]] het in die 16de eeu aartappels en tamaties van die [[Amerikas]] na Europa gebring, maar dié groente het eers in die 19de eeu in Oos-Europa algemeen en gewild geraak. Eindelik het albei deel van boere se stapeldieet geword, asook belangrike bestanddele van Oekraïense en Russiese borsjt. Aartappels het rape in borsjtresepte vervang en tamaties – vars, geblik of in pastavorm – het beetsuur vervang as die bron van surigheid. Rape word selde in moderne resepte aangetref en indien wel, saam met aartappels.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} In Oekraïne is vir ’n lang ruk beide beetsuur en tamaties gebruik totdat laasgenoemde in die laaste derde van die 19de eeu meer algemeen geraak het.{{sfnp|Artyukh|2006|p=13}}
=== Verspreiding ===
[[Lêer:Ukranian borscht.jpg|duimnael|Auguste Escoffier, in Frankryk bekend as "die koning van sjefs en die sjef van konings", was gefassineer deur borsjt se robynrooi kleur.]]
In die 19de en 20ste eeu het die gewildheid van borsjt na buite die Slawiese tuislande versprei, grootliks danksy faktore soos die territoriale uitbreiding van die Russiese Ryk, Rusland se groeiende politieke en kulturele aansien en die emigrasie van Russe. Namate Rusland al hoe meer grondgebied in Noord- en Sentraal-Eurasië beslaan het, is borsjt bekendgestel in die kookkuns van verskeie volke in die gebied, van [[Finland]]{{sfnp|MacVeigh|2008|p=193}} tot die [[Kaukasus]],{{sfnp|Petrosian|Underwood|2006|pp=107–108}}{{sfnp|King|2006|p=12}} en van [[Iran]]{{sfnp|Petrosian|Underwood|2006|pp=108}} tot [[China]] en [[Alaska]] (Russiese Amerika).{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 8}}
Weswaarts het borsjt se gewildheid in ’n mindere mate toegeneem; [[Duitsers]] het hul neus opgetrek vir dié sop en ander Oos-Europese kos.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Wat gehelp het om dit in Wes-Europa bekend te stel, was die gebruik van Russiese [[tsaar]]s asook Russiese en Poolse aristokrate om gevierde Franse sjefs in diens te neem – hulle het later hul eie weergawes van die gereg gemaak en so die Franse se belangstelling daarin gewek. Een van die eerste Franse sjefs wat dit gedoen het, was Marie-Antoine Carême, wat in 1819 vir ’n rukkie vir tsaar [[Aleksander I van Rusland|Aleksander I]] gewerk het.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 3}} Volgens hom het die oorspronklike Russiese sop net as inspirasie gedien vir ’n uitspattige [[haute cuisine]]-gereg met ’n tikkie Oosterse eksotisme.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapters 3 and 10}} Benewens groente en beetsuur was daar in sy resep ’n geroosterde en ’n gebraaide hoender, ’n eend, ’n stuk lamsvleis, beesstert, ’n murgbeen, ’n pond spek en ses groot stukke wors. Hy het voorgestel dit word opgedien saam met bees-''quenelles'', eiers en [[croûton]]s.{{sfnp |Burlakoff |2013 |loc=Appendix}} Auguste Escoffier, ’n leerling van hom, was gefassineer deur die sop se robynrooi kleur. Hy het sy meester se resep vereenvoudig en ’n plek vir ''potage bortsch'' ("borsjtsop") in die Franse kookkuns verseker.{{sfnp |Burlakoff |2013 |loc=Chapter 10}} Urbain Dubois en Émile Bernard, wat in Poolse aristokrate se diens was, het dit bekendgestel as Poolse sop; hul kookboek, ''La cuisine classique'', wat in 1856 gepubliseer is, bevat ’n borsjtresep met die beskrywende naam ''potage au jus de betteraves à la polonaise'' ("beetsapsop in ’n Poolse styl");{{sfn|Dumanowski, ''Klasyczny barszcz...''}} dit is teen die derde uitgawe in 1868 verander in ''potage barsch à la polonaise''.{{sfnp|Dubois|Bernard|1868|p=22}} In 1867 is beetborsjt saam met haring, steur, ''koelebjaka'' en Pozjarski-kotelet{{sfn|The Epicure's Year Book|p=83}} voorgesit op ’n ete met ’n Russiese tema op die Internasionale Ekspo in [[Parys]], en dit het die internasionale verbintenis met die Russiese kultuur versterk.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Preface}}
[[Lêer:Ukrainian borscht.JPG|duimnael|links|Oekraïense beet-en-koolborsjt.]]
Massamigrasie uit die Russiese Ryk na Noord-Amerika, aanvanklik veral weens die vervolging van lede van godsdienstige minderheidsgroepe, het ’n belangrike rol daarin gespeel dat borsjt aan die ander kant van die [[Atlantiese Oseaan]] bekendgestel is. Die vroegste golwe migrasie het plaasgevind in ’n tyd toe koolgebaseerde borsjt steeds die bekendste variasie in minstens dele van Rusland was. Die [[Mennoniet]]e, wat in die 1870's uit die Russiese [[Wolga]]streek in [[Kanada]] en die [[VSA]] begin aankom het,{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 4}} het nog nie beet gebruik nie;{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} in plaas daarvan het Mennonitiese variasies kool, suurkool en suring bevat.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 4}} Volgens die ''Joodse Ensiklopedie'', wat in 1906 gepubliseer is, was koolgebaseerde ''kraut borscht'' in dié tyd ook in die Amerikaans-Joodse kookkuns gewilder as die beetvariasies.{{sfnp|Jewish Encyclopedia|1906|p=257}} Daaropvolgende Joodse immigrante het die rooi variasies in Amerika help gewild maak.
In die 1930's, toe die meeste Amerikaanse hotelle geweier het om Jode toe te laat weens wydverspreide [[antisemitisme]], het Jode van die deelstaat [[New York (deelstaat)|New York]] na oorde in die Catskillberge begin stroom vir hul somervakansies. Die gebied het ’n groot sentrum van Joodse vermaak geword, met restaurante wat etes aangebied het waar jy kon eet soveel as wat jy wou, insluitende groot hoeveelhede borsjt. Grossinger's, een van die grootste oorde, het borsjt deur die dag voorgesit, elke dag van die jaar. Die streek het, aanvanklik as ’n bespotting, bekend geword as die "Borsjtgordel", en dit het die verbintenis van borsjt met die Amerikaans-Joodse kultuur versterk.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Omdat die meeste mense in die somer vakansie gehou het, is die sop gewoonlik koud opgedien. Marc Gold was een van die grootste verskaffers; hulle het op die hoogtepunt van hul sukses sowat 1,5 [[ton]] per jaar gelewer.{{sfnp|Lagnado|2011}} Gold se borsjt het bestaan uit beetpuree wat met suiker, sout en sitroensuur gegeur{{sfn|Gold's Borscht}} en gewoonlik met suurroom gemeng is; dit kan eerder as ’n "beet-smoothie" beskryf word. Sulke "perserige, waterige sop" word, volgens Nikolai Burlakoff, skrywer van ''The World of Russian Borsch'', "in Amerika verbind met borsjt in die algemeen en Joodse borsjt in die besonder".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 7}}
[[Lêer:Borsch-tube.jpg|duimnael|Borsjt in ’n buisie vir gebruik in die ruimte.]]
In die [[Sowjetunie]] was borsjt een van die gewildste geregte vir elke dag. Dit is deur James Meek, ’n Britse korrespondent in Kiëf en Moskou, beskryf as "die gemene deler van die Sowjet-kombuis, die gereg wat die hooftafel van die [[Moskouse Kremlin|Kremlin]] en die agterafste kantien in die boendoes van die [[Oeralgebergte|Oeral]] verbind het, ... die beetsop wat soos ’n hoofslagaar deur die kombuise van Oos-Slawiese lande gepomp het".{{sfnp|Meek|2008}} Van die Sowjetleiers was die Oekraïens gebore [[Leonid Brezjnef]] besonder lief vir borsjt, wat sy vrou vir hom bly kook het selfs nadat hulle in die Kremlin ingetrek het.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 3}}
Die sop het selfs ’n rol gespeel in die Sowjetunie se [[Ruimtevaart|ruimteprogram]]. In Maart 1961, as deel van ’n kommunikasietoetsvlug, is ’n vooraf opgeneemde resep vir borsjt uit die Korabl-Spoetnik 4-ruimtetuig uitgesaai. Die tuig, met diere en ’n pop aan boord, is in ’n lae wentelbaan om die [[Aarde]] geplaas in voorbereiding vir bemande ruimtevlugte.{{sfnp|Garber|2013}} Regte borsjt het eindelik in die ruimte beland as voedsel vir Sowjet- en later Russiese [[ruimtevaarder]]s.{{sfnp|Vedernikov|2015}}
== Variasies ==
[[Lêer:Borscz 041.jpg|duimnael|links|’n Oekraïense borsjt met bone.]]
As die land van oorsprong van borsjt{{sfnp|Kafka|1998|p=176}} spog Oekraïne met baie streeksvariasies,{{sfnp|Saberi|Saberi|2014}}{{sfnp|Volokh|Manus|1983|p=96}} met feitlik elke [[oblast]] wat sy eie weergawe het. Verskille sluit in die soort aftreksel wat gebruik word (vleis, been of albei), die soort vleis (bees, vark, pluimvee, ens.), die keuse van groente en die manier waarop dit opgekap of gekook word. So word lams- sowel as beesvleis in die [[Kiëf]]se weergawe gebruik in plaas van die tradisionele bees- en varkvleis, terwyl die aftreksel in die [[Poltawa]]-streek van pluimveevleis gekook word: dus hoender, eend of gans. Die gebruik van murgpampoentjies, bone en appels is kenmerkend van [[Tsjernihif]] se borsjt; in dié variasie word beet gebraai in plantolie pleks van vet, en die suur smaak kom uitsluitlik van tamaties en tertappels. Die [[Lwif]]-weergawe bevat beenaftreksel en word voorgesit met stukkies [[Weense worsie]]s.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=83–86}}{{sfn|Kulinariya|pp=792–793}}
Baie streekvariasies het ook in [[Rusland]] ontstaan, soos die [[Moskou]]se weergawe wat voorgesit word met stukkies vleis, [[ham]] en Weense worsies, die [[Siberië|Siberiese]] borsjt bevat [[frikkadel]]le en [[Pskof]] se borsjt gedroogde [[spiering]] uit die plaaslike mere. Ander unieke Russiese weergawes sluit in kloosters se Vastydborsjt, met gemarineerde [[seewier]] in plaas van kool, en die Russiese vloot se weergawe (флотский борщ, ''flotski borsjtsj''), waar die groente in vierkante of diamantvorms gesny word pleks van repies.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}}{{sfn|Kulinariya|pp=213–216}}
[[Lêer:Barszcz z uszkami.jpg|duimnael|Poolse Kersaandborsjt word opgedien met ''uszka'', of oorvormige [[kluitjie]]s gevul met sampioene.]]
Benewens die dik soorte borsjt wat hier bo beskryf is, is daar in Pole ook ’n robynkleurige beetsop-boeljon (vleisaftreksel) bekend as ''barszcz czysty czerwony'' – ’n rooi, helder borsjt. Dit word gemaak deur gefiltreerde vleis-en-groenteaftreksel met dun sampioensop en beetsuur te meng. In sommige weergawes kan gerookte vleis vir die aftreksel gebruik word en die surigheid kan verkry of verhoog word deur suurlemoensap, dillepekelwater of droë rooiwyn by te voeg. Dit kan in ’n sopbakkie voorgesit word, of – veral met ’n deftige aandete – as ’n warm maal in ’n beker met twee handvatsels en saam met [[kroket]]te of gevulde pasteikors. Anders as met ander soorte borsjt, word dit nie met suurroom wit gemaak nie.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=9, 180, 190}}
Kersaandborsjt (''Barszcz wigilijny'') is ’n variasie van helder borsjt wat tradisioneel met die Poolse Kersaandete voorgesit word. Dan word die vleisaftreksel óf uitgelaat óf vervang met vissop wat gewoonlik gemaak word deur die kook van die afgekapte koppe van vis wat vir ander Kersgeregte gebruik is. Die sampioene wat gebruik word om die sampioensop te kook, word dan in ''uszka'' (klein gevulde kluitjies) geplaas en saam met die borsjt voorgesit.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=182, 190}}
=== Koue borsjt ===
[[Lêer:Chlodnik (Cold Borscht).jpg|duimnael|Litause koue borsjt (''šaltibarščiai''), gemeng met suurroom of [[jogurt]] en besprinkel met grasuie.]]
[[Lêer:Borscz zelenyj ukr.jpg|duimnael|’n Sop met suring as basis word voorgesit met suurroom en ’n hardgekookte eier.]]
In die [[somer]] is koue borsjt ’n gewilde alternatief vir bogenoemde variasies, wat gewoonlik warm voorgesit word. Dit bestaan uit beetsuur of beetsap wat gemeng word met suurroom, [[karringmelk]], suurmelk, [[kefir]] of jogurt. Die mengsel het ’n kenmerkende [[pienk]] of [[magenta]] kleur.{{sfnp|Kafka|1998|p=176}} Dit word verkoel voorgesit, gewoonlik met fyn gekapte beet, [[komkommer]], [[radys]]e en [[salot]]te, asook halwe hardgekookte eiers en vars [[dille]]. Verder kan gekapte kalfsvleis, [[ham]] of [[kreef]] bygevoeg word.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=211–212}}{{sfnp|Kuroń|2004|pp=200–201}}{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=108}}
Hierdie sop het waarskynlik ontstaan in die Grootvorstedom van Litaue, wat die gebiede van die hedendaagse [[Litaue]] en [[Belarus]] beslaan het, en dit is steeds deel van die koskultuur van hierdie en naburige lande. [[Litaus]] is eintlik die enigste taal in die streek wat daarna verwys as "koue borsjt" (''šaltibarščiai''). In [[Belarussies]] is dit bekend as халаднік (''chaladnik'', of "koue sop"); in Pools as ''chłodnik litewski'' ("Litause koue sop") en in Russies as свекольник (''swekolnik'', of "beetsop".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=108}}
=== Sonder beet ===
Hoewel "borsjt" in die Weste hoofsaaklik na sop met beet verwys, is daar soppe met dieselfde naam waarin beet nie gebruik word nie of opsioneel is. Die algemeenste neiging is dat ’n suur smaak verkry word deur die byvoeging van verskeie suur bestanddele.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}
"Groen sop" met suring as basis is ’n ligte sop wat van blaargroente gemaak word en algemeen in Oekraïne en Rusland is. Suring word gewoonlik gebruik, maar spinasie, brandnetel, tuinmelde en soms perdeblom, jigwortel en [[wildeknoffel]] word ook bygevoeg, veral wanneer die lenteseisoen van suring verby is.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}{{sfnp|Łuczaj|2012|p=21}}{{sfnp|Artyukh|1977|p=55}}{{sfnp|Gurko|Chakvin|Kasperovich|2010|p=78}}{{sfnp|Guboglo|Simchenko|1992|p=98}} Nes beetborsjt is dit gebaseer op vleis- of groenteaftreksel en word dit gewoonlik voorgesit met gekookte aartappels en hardgekookte eiers, en besprinkel met dille.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}
[[Lêer:Żurek.jpg|duimnael|links|Wit borsjt met wors, spek en eiers.]]
In die Poolse kookkuns word die terme ''barszcz biały'' ("wit borsjt"), ''żur'' of ''żurek'' ("suur sop") afwisselend gebruik of verwys dit na verskillende soppe, na gelang van die streeksdialek en bestanddele.{{sfn|Żmigrodzki|loc=[http://www.wsjp.pl/do_druku.php?id_hasla=10421&id_znaczenia=1913700 "biały barszcz"]}} Dit word gewoonlik gemaak van ’n gismengsel van rog of hawermeel en water. Dit word gegeur met knoffel en [[marjolein]], en met eiers en gekookte wors voorgesit. Die water waarin die wors gekook is, word dikwels gebruik in plaas van die vleisaftreksel.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|p=193}}
In die [[Karpate]] van Suid-Pole word variasies van borsjt gemaak waar die suur smaak van [[suiwelproduk]]te soos dik- of karringmelk kom.{{sfnp|Szymanderska|2010|pp=454–455}}
In [[Roemenië]] en [[Moldowa]] word ’n mengsel van koringsemels of hawermeel en water wat laat staan is om te gis, gebruik nes in Poolse wit borsjt.{{sfnp|Gal|2003|loc=[http://dexonline.ro/definitie/bor%C8%99/369568 "Borș"]}}{{sfnp|Reid|Pettersen|2007|p=52}} Dit word gebruik om ’n suur smaak te verleen aan ’n verskeidenheid geurige Roemeense soppe, bekend as ''borș'' of ''ciorbă''. Variasies sluit in ''ciorbă de perișoare'' (met frikkadelle), ''ciorbă de burtă'' (met [[afval]]), ''borş de peşte'' (met vis) en ''borş de sfeclă roşie'' (met beet).{{sfnp|Rennon|2007|p=53}}{{sfnp|Auzias|Labourdette|2012|p=77}}
== Garnerings en bykosse ==
[[Lêer:Barszcz, pasztecik, Borgowo.JPG|duimnael|’n Helder Poolse sop voorgesit met ’n kroket en agurkie.]]
Borsjt word, nes ander soppe in Oos-Slawiese lande, selde alleen geëet. Daar is meestal ’n bykos by, al is dit net ’n sny brood. Bokwietgort of gekookte aartappels is eenvoudige bykosse,{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=17}} maar die sop word gewoonlik vergesel van meer ingewikkelde geregte. Daar is net so ’n groot verskeidenheid garnerings en bykosse by borsjt as wat daar sopvariasies is.
Meestal word borsjt saam met suurroom opgedien.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|The Visual Food Encyclopedia|1996|p=600}} Die room kan apart voorgesit word sodat gaste self kan besluit hoeveel hulle wil byvoeg of die sop kan reeds "wit gemaak" wees. In Jiddisj is die proses om die sop wit te maak bekend as ''farweissen'', of met suurroom gemeng. Soms word die room met meel verdik voordat dit by die sop gevoeg word.{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}} Yogurt{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}
Gekapte kruie word dikwels oor die sop gesprinkel. Dille is die algemeenste, maar pietersielie, grasuie en salotte word ook dikwels gebruik. Individuele porsies kan gegeur word met fyngemaakte rissies of knoffel.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}} Gekookte eiers{{sfnp|Kuroń|2004|pp=186, 189, 201, 245–247}} of bone{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=17}} word ook dikwels saam met borsjt voorgesit.
Die vleis waarvan die aftreksel gekook is, kan opgesny en óf in die sop teruggesit óf as ’n bykos opgedien word.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 1}} Spek en wors is ook algemene bykosse.{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}} Borsjt wat van bone-aftreksel gemaak is, kan ook op die ou Poolse manier saam met murg voorgesit word.{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}}
Siberiese borsjt word dikwels saam met frikkadelle (фрикадельки; ''frikadelki'') of maalvleis en uie opgedien.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}} In Pole en dele van Wes-Oekraïne is oorvormige kluitjies (''uszka''; sampioene of vleis in deeg toegedraai) gewild saam met borsjt. Sampioengevulde ''uszka'' word veral verbind met Poolse Kersaandborsjt.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|p=226}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=16–17}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}}
In Oekraïne word ''pampoesjki'' (geurge, pofferige rolletjies met kookolie en gemaalde knoffel bo-oor){{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 1}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=16}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}} dikwels saam opgedien. In Rusland kan borsjt voorgesit word met verskeie bykosse wat kaas bevat, soos kaastertjies, klein pannekoekies waar die kaas in die deeg ingemeng word of ’n kasserol van bokwietgort en kaas.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}}
== In die kultuur ==
=== As ’n rituele gereg ===
Borsjt word dikwels verbind met sy rol in die godsdienstige tradisies van verskeie denominasies, soos die [[Oosters-Ortodokse Kerk|Oosters-Ortodokse]], Oekraïens-Griekse Katolieke en Rooms-Katolieke geloof en [[Judaïsme]] in Oos-Europa. In Oos-Slawiese lande word "gedenkborsjt" (Russies: поминальный борщ, ''pominalni borsjtsj'') voorgesit as die eerste gang van ’n nagwaak ná ’n begrafnis. Volgens tradisie eet die siel van die afgestorwene die kos of styg die siel op hemel toe op die stoom wat uit die bakke borsjt en ander warm geregte soos ''[[blini]]'', [[Kasha|pap]], gekookte aartappels of varsgebakte [[brood]] kom.{{sfnp|Vinogradova|Levkievskaya|2012|p=138}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 4}} In die streek [[Polesië]] wat oor die grens tussen [[Oekraïne]] en [[Belarus]] strek, word dieselfde geregte voorgesit as ’n offerande aan die siele van afgestorwe voorouers tydens die jaarlikse halfheidense herdenkingseremonie bekend as ''Dzjadi'', of Voorvadersnag.{{sfnp|Gurko|Chakvin|Kasperovich|2010|p=73}}{{sfnp|Vinogradova|Levkievskaya|2012|p=195}}
[[Lêer:Wigilia potrawy 554.jpg|duimnael|’n Bak borsjt en ander geregte staan gereed vir ’n Poolse Kersaandete.]]
In [[Pole]] en Oekraïne is borsjt gewoonlik een van die geregte wat op ’n [[Oukersaand|Kersaandete]] voorgesit word. Dit word op [[24 Desember]] (Rooms-Katoliek) of [[6 Januarie]] (Oosters-Ortodoks) gevier sodra die eerste [[ster]] aan die aandhemel verskyn.{{sfnp|Łozińska|Łoziński|2013|pp=162–165}} Dit is ’n feestelike maaltyd wat terselfdertyd voldoen aan vasvereistes. Dit bestaan tradisioneel uit 12 verskillende geregte wat geen landdierprodukte bevat nie.{{sfnp|Szymula|2012|p=280}} Kersaandborsjt is dus óf vegetaries óf het visaftreksel as basis. Dit word ook nie met suurroom gemeng nie. In Oekraïne bevat die sop groente wat in plantolie gebraai is pleks van in vet, sowel as bone en sampioene. Dit kan ook droog saam met koringmeel gebraai word.{{sfnp|Artyukh|2006|p=13}} Die Poolse weergawe van Kersaandborsjt is ’n helder, robynrooi sop. Beide die Oekraïense en Poolse weergawes word dikwels saam met ''uszka'' opgedien.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=190–192}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=16–17}}
Terwyl Kersfees in Pole tradisioneel met rooi borsjt verbind word, word die [[Vastyd]] – die periode voor [[Paasfees]] waarin gevas word – verbind met ’n vleislose weergawe van wit borsjt, of ''żur''. Jongmense het dikwels Heilige Saterdag, die laaste dag van die Vastyd, gevier met ’n "begrafnis" van wit borsjt, waartydens ’n pot sop óf in die grond begrawe is óf gebreek is terwyl ’n niksvermoedende seun dit op sy kop dra, tot groot vermaak van die omstanders.{{sfnp|Gloger|1900|pp=522–523 (vol. 4)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Żur|"Żur"]]}} Die volgende dag sou wit borsjt weer op die Paastafel verskyn – dié keer met vleisaftreksel, wors, spek en eiers in.{{sfn|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}
In die Oos-Europese [[Asjkenasiese Jode|Asjkenasies-Joodse]] tradisie word ’n vegetariese borsjt, wat saam met suurroom en gekookte aartappels voorgesit word en bekend is as ''peisachdiker borsjt'', beskou as ’n noodsaaklike gereg tydens die [[Pesach]]. Omdat dit in die lente ([[Maart]] of [[April]]) plaasvind, gee die bereiding van Pesach-borsjt mense die kans om ontslae te raak van die laaste beetsuur wat oorgebly het van die beet wat in die winter gepekel is, enige orige aartappels asook suurroom wat in die nuwe kalwingstyd volop was.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Koue borsjt met suurroom gemeng, is ook gewild met [[Sjawoe'ot]], die Joodse Wekefees laat in [[Mei]] of vroeg in [[Junie]], ’n tyd wat tradisioneel met [[suiwelprodukte]] verbind word.{{sfnp|Morel|2008}} Seudah Shlishit, of die derde maaltyd van die [[Sabbat]], sluit ook dikwels borsjt in.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}}
=== As ’n etniese gereg ===
Borsjt word verbind met verskeie etniese groepe, veral [[Oekraïners]], [[Russe]], [[Pole (volk)|Pole]] en Asjkenasiese Jode, wat daarop aanspraak maak dat dit hul eie nasionale of etniese gereg en kultuurikoon is.{{sfnp|Perianova|2012|pp=161–162}}{{sfnp|Mazitova|2005}} Sulke aannames is nie noodwendig eksklusief nie, omdat die sop se geskiedenis begin het voor die opkoms van moderne state in Oos-Europa met hul voortdurende grensverskuiwings.
{{Aanhalingskas|align = right| width = 30% | quote = Pochljobkin en die Sowjetunie is dood, en tog lewe Borsjtland voort. Resepte, nes voëls, ignoreer politieke grense ... Die dowwe buitelyn van die Tsaristies-Sowjetse imperium glimp steeds in die kollektiewe stoom van bakke beet en kool in vleisaftreksel, en in die sagte klank van skeppies suurroom wat in sop plons, van die [[Swartsee]] tot die [[See van Japan]] en, danksy emigrasie, van [[Brooklyn]] tot [[Berlyn]].{{sfnp|Meek|2008}} | source = – '''James Meek''' |qalign = center | bgcolor = #FFFFF0 | quoted = 1 }}
In die woorde van Burlakoff is borsjt "volmaak geskik vir ’n globale kultuur". Hy beskryf dit as ’n "globale verskynsel" waarvan "plaaslike variasies so talryk en uiteenlopend is, dit is soms moeilik vir ’n niespesialis om te verstaan dat elke enkele voorbeeld daarvan deel is van ’n verenigde tradisie". Hy beskou borsjt as "’n byna perfekte voorbeeld van ... 'glokalisering' – ’n verskynsel wat globaal versprei maar plaaslike behoeftes en gewoontes weerspieël in sy variasies en aanpassing; ... ’n hoogs gelokaliseerde produk wat geglobaliseer en in die proses aangepas is by toestande wat verskil van die oorpronklike".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 3}} Maar volgens die Russiese linguis en antropoloog Irina Perjanowa "is mense geneig om besitlik oor hul kos en trots daarop te wees". ’n "Verbintenis tussen aansprake op kos en grondgebied" kan waargeneem word, wat daartoe lei dat die kosgebied verander in ’n "gevegsterrein wat allerhande soorte mites laat ontstaan en versprei".{{sfnp|Perianova|2012|pp=161–162}}
{{dubbelbeeld|links|Borshch stamp UA026-05 transparent.png|140|Borshch stamp UA027-05 transparent.png|140|’n Bak borsjt en verskillende bestanddele op Oekraïense posseëls.}}
Die weergawe van borsjt wat vandag die gewildste is, die rooi een met beet as hoofbestanddeel, het waarskynlik ontstaan in wat nou Oekraïne is.{{sfnp|Schultze|2000|pp=65–66}}{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Borsjt as ’n daaglikse stapelvoedsel vir Oekraïners word onder meer weerspieël deur die Oekraïense gesegde "borsjt en pap is ons kos" (Борщ та каша – їжа наша; ''Borsjtsj ta kasja – jizja nasja'').{{sfn|''Pryslivya i prykazky..''}} Vergelyk dit met die Russiese spreekwoord, waarin borsjt deur [[sjtsji]] vervang word (Щи да каша – пища наша; ''Sjtsji da kasja – pisjtsja nasja'').{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Preface}}). Die dikkerige sop waarin beet net een van talle groentebestanddele is, anders as die helder Poolse beetsop, is steeds in Pole bekend as "Oekraïense borsjt" (''barszcz ukraiński'').{{sfnp|Kuroń|2004|p=188}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|p=191}}
In die Sowjetunie het resepteboeke wat deur die regering geborg is, soos ''Die Boek van Smaaklike en Gesonde Kos'' wat deur [[Anastas Mikojan]] saamgestel is en ''Gids tot Resepte en Kosvervaardiging'', ’n verenigde Sowjetse kookkuns bevorder met gestandaardiseerde weergawes van tradisionele geregte.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 6}}{{sfn|Kulinariya|pp=31–32}}{{sfnp|Mack|Surina|2005|pp=114–115}} Dieselfde kooktegnieke en resepte is in kookskole regdeur die land aan studente geleer en so is ’n gemeenskaplike kookstyl in Sowjetse eetplekke toegepas.{{sfnp|Mack|Surina|2005|pp=114–115}} Hoewel dit deur die kookkuns van die land se verskillende etniese groepe geïnspireer is, is baie van die resepte aangebied as deel van ’n algemene Sowjetse erfenis; so is dit gedissosieer van die individuele geografiese oorspronge van die geregte.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 6}}
Baie mense binne en buite die Sowjetunie het borsjt al hoe meer begin beskou as ’n Sowjetse – en dus eintlik ’n Russiese – sop in plaas van ’n Oekraïense gereg.{{sfnp|World and Its Peoples|2010|p=1424}} Dit is veral deur William Pochljobkin, ’n vooraanstaande Russiese kosskrywer, gekritiseer. Hy het beetgebaseerde borsjt onomwonde beskryf as "een van die geregte van die Oekraïense kookkuns" wat internasionaal gewild geraak het.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|pp=80–83}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Bronne ==
{{refbegin|4}}
* {{cite book
| last = Artyukh
| first = Lidiya
| year = 1977
| title = Ukrayinska narodna kulinariya
| script-title = (Українська народна кулинарія)
| trans-title = Ukrainian Folk Cuisine
| language = Ukrainian
| location = Kyyiv
| publisher = Naukova dumka
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Artyukh
| first = Lidiya
| year = 2006
| title = Tradytsiyna ukrayinska kukhnya v narodnomu kalendari
| script-title = (Традиційна українська кухня в народному календарі)
| trans-title = Traditional Ukrainian Cuisine in the Folk Calendar
| language = Ukrainian
| location = Kyyiv
| publisher = Baltiya-Druk
| isbn = 966-8137-24-8
| url = https://books.google.pl/books?id=fLizySL-EUMC
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Burlakoff
| first = Nikolai
| year = 2013
| title = The World of Russian Borsch: Explorations of Memory, People, History, Cookbooks & Recipes
| location = North Charleston, SC
| publisher = Createspace Independent Pub
| isbn = 978-1-4840-2740-0
| ref = harv }}
* {{cite journal
| last = Christian
| first = David
| author-link = David Christian (historian)
| date = April 1994
| title = Classic Russian Cooking: Elena Molokhovets' ''A Gift to Young Housewives''
| journal = Russian Review
| volume = 53
| issue = 2
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Dembińska
| first = Maria
| editor1-last = Weaver
| editor1-first = William Woys
| year = 1999
| title = Food and Drink in Medieval Poland: Rediscovering a Cuisine of the Past
| location = Philadelphia
| publisher = University of Pennsylvania Press
| isbn = 0-8122-3224-0
| url = https://books.google.com/?id=Iru2rMQR8eYC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false
| ref = harv }}
* {{cite web
| last = Dumanowski
| first = Jarosław
| title = Barszcz, żur i post
| trans-title = Borscht, sour rye soup, and fast
| language = Polish
| website = naTemat
| url = http://dumanowski.natemat.pl/49153,barszcz-zur-i-post
| access-date = 2015-06-02
| ref = {{harvid|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}
}}
* {{cite web
| last = Dumanowski
| first = Jarosław
| title = Klasyczny barszcz: Francuscy mistrzowie o polskiej kuchni
| trans-title = Classic borscht: French chefs about Polish cuisine
| language = Polish
| website = naTemat
| url = http://dumanowski.natemat.pl/103339,klasyczny-barszcz-francuscy-mistrzowie-o-polskiej-kuchni
| access-date = 2015-06-02
| ref = {{harvid|Dumanowski, ''Klasyczny barszcz...''}} }}
* {{cite book
| last = Fertig
| first = Judith M.
| year = 2011
| title = Prairie Home Cooking: 400 Recipes that Celebrate the Bountiful Harvests, Creative Cooks, and Comforting Foods of the American Heartland
| location = Boston
| publisher = Houghton Mifflin Harcourt
| isbn = 1-55832-144-6
| url = https://books.google.pl/books?id=9yA2Q0Y-uOkC&pg=PA128
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Garber
| first = Megan
| date = 2013-03-28
| title = The Doll That Helped the Soviets Beat the U.S. to Space
| newspaper = The Atlantic
| url = https://www.theatlantic.com/technology/archive/2013/03/the-doll-that-helped-the-soviets-beat-the-us-to-space/274400/
| access-date = 2016-01-18
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Gołębiowski
| first = Łukasz
| year = 1830
| title = Domy i dwory (Houses and Manors)
| language = Polish
| location = Warszawa
| publisher = N. Glücksberg
| url = http://polona.pl/item/3554682/21/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Guboglo
| first1 = Mikhail Nikolayevich
| last2 = Simchenko
| first2 = Yury Borisovich
| year = 1992
| title = Ukraintsy: Istoriko-etnografichesky ocherk traditsionnoy kultury (Ukranian: A Historical Ethnographic Essay of the Traditional Culture)
| location = Moskva
| publisher = Rossiyskaya akademiya nauk, Institut etnologii i antropologii im. N.N Miklukho-Maklaya
| language = Russian
| url = https://books.google.com/books?id=UGQiAQAAMAAJ&q=зеленый+борщ&dq=зеленый+борщ
| ref = harv }}
* {{cite book
| editor-last1 = Gurko
| editor-first1 = Alexandra V.
| editor-last2 = Chakvin
| editor-first2 = Igor V.
| editor-last3 = Kasperovich
| editor-first3 = Galina I.
| year = 2010
| title = Etnokulturnye protsessy Vostochnogo Polesya v proshlom i nastoyashchem (Ethnocultural Processes of Eastern Polesye in the Past and Present)
| language = Russies
| publisher = Institut iskusstvovedeniya, etnografii i folklora imeni K. Krapivy NAN Belarusi
| isbn = 978-985-08-1229-2
| url = https://books.google.pl/books?id=cS2zBAAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Kafka
| first = Barbara
| title = Soup: A Way of Life
| publisher = Artisan Books
| year = 1998
| isbn = 978-1-57965-125-1
| url = https://books.google.com/books?id=MEifqCLtyh8C&pg=PA176
| page = 176
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Karbowiak
| first = Antoni
| year = 1900
| title = Obiady profesorów Uniw. Jagiellońskiego w XVI. i XVII. wieku (Luncheons of Jagiellonian University Professors in the 16th–17th Centuries)
| location = Kraków
| publisher = Tow. Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/10537708/0/
| ref = harv }}
* {{cite journal
| last1 = Kuhnlein
| first1 = Harriet V.
| last2 = Turner
| first2 = Nancy J.
| year = 1986
| title = Cow-parsnip (''Heracleum lanatum'' Michx.): an indigenous vegetable of native people of northwestern North America
| journal = Journal of Ethnobiology
| volume = 6
| issue = 2
| pages = 309–324
| publisher = Society of Ethnobiology
| url = https://ethnobiology.org/sites/default/files/pdfs/JoE/6-2/KuhnleinTurner1986.pdf
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Lagnado
| first = Lucette
| date = 2011-06-28
| title = A Family Named Gold Tries to Add Cool to a Soup That's the Color Purple
| newspaper = The Wall Street Journal
| url = https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702304231204576406000546981170
| access-date = 2016-01-11
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Łozińska
| first1 = Maja
| last2 = Łoziński
| first2 = Jan
| year = 2013
| title = Historia polskiego smaku: kuchnia, stół, obyczaje (History of Polish Taste: Kitchen, Table, Customs)
| language = Polish
| location = Warszawa
| publisher = Wydawnictwo Naukowe PWN
| isbn = 978-83-7705-269-3
| ref = harv }}
* {{cite journal
| last = Łuczaj
| first = Łukasz
| title = Brzozowy sok, "czeremsza" i zielony barszcz – ankieta etnobotaniczna wśród botaników ukraińskich (Birch sap, ramsons and green borsch – an ethnobotanical survey among Ukrainian botanists)
| year = 2012
| journal = Etnobiologia polska
| volume = 2
| publisher = Zakład Ekotoksykologii, Zamiejscowy Wydział Biotechnologii, Uniwersytet Rzeszowski
| location = Wojaszówka
| language = Polish
| issn = 2083-6228
| pages = 15–22
| url = http://www.etnobiologia.com/2012/eb2_15-22%20luczaj.pdf
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Łuczaj
| first = Łukasz
| title = Dzika kuchnia (Wild Cuisine)
| year = 2013
| publisher = Nasza Księgarnia
| location = Warszawa
| language = Polish
| isbn = 978-83-10-12378-7
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Mack
| first1 = Glenn Randall
| last2 = Surina
| first2 = Asele
| title = Food Culture in Russia and Central Asia
| year = 2005
| publisher = Greenwood Publishing Group
| url = https://books.google.com/books?id=j7MTx_zcIR0C
| issn = 1545-2638
| isbn = 978-0-313-32773-5
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Majkowski
| first = Hilary
| year = 1932
| title = Wyczółkowski 1852–1932
| language = Polish
| location = Poznań
| publisher = Rolnicza Druk. i Księg. Nakładowa
| url = https://polona.pl/item/44345978/20/
| ref = harv }} Pages unnumbered.
* {{cite book
| last = Matyukhina
| first = Yuliya
| title = The Russian Diet
| year = 2013
| publisher = Nauchnaya Kniga
| location =
| language = Russian
| isbn = 978-5-457-52538-2
| url = https://books.google.pl/books?id=nLt1AgAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Mazitova
| first = Hanna
| date = 2005-12-22
| title = Whose borscht?
| language = Ukrainian
| url = http://www.day.kiev.ua/uk/article/cuspilstvo/chiy-borshch
| access-date = 2016-01-25
| newspaper = Den'
| publisher = Ukrayinska Pres-Grupa
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Meek
| first = James
| date = 2008-03-15
| title = The story of borshch
| url = https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2008/mar/15/foodanddrink.travelfoodanddrink
| access-date = 2015-07-09
| newspaper = The Guardian
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Morel
| first = Linda
| date = 2008-05-15
| title = Cold soups for Shavuot
| url = http://www.jta.org/2008/05/15/life-religion/cold-soups-for-shavuot
| access-date = 2016-01-24
| newspaper = Jewish Telegraphic Agency
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Panek
| first = Kazimierz
| title = Mikroby oraz chemizm kiśnienia barszczu (Microbes and Chemistry of Borscht Fermentation)
| year = 1905
| publisher = Akademia Umiejętności
| location = Kraków
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/15178238/46/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Perianova
| first = Irina
| editor-last = Ratiani
| editor-first = Irma
| title = Totalitarianism and Literary Discourse: 20th Century Experience
| chapter = Culinary Myths of the Soviet Union
| year = 2012
| publisher = Cambridge Scholars Publishing
| isbn = 978-1-4438-3445-2
| pages = 160–175
| url = https://books.google.pl/books?id=OyQrBwAAQBAJ&pg=PA160
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Petrosian
| first1 = Irina
| last2 = Underwood
| first2 = David
| title = Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore
| year = 2006
| publisher = Lulu
| location = Bloomington
| isbn = 978-1-4116-9865-9
| url = https://books.google.pl/books?id=0oXYX9Qzx9oC&pg=PA107
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Pokhlebkin
| first = William Vasilyevich
| title = Natsionalnye kukhni nashikh narodov (National Cuisines of Our Peoples)
| year = 2004
| origyear = 1978
| publisher = Tsentrpoligraf
| location = Moskou
| language = Russies
| isbn = 5-9524-0718-8
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Pryslivya i prykazky pro yizhu ta khlib (Proverbs and sayings about food and bread)
| language = Ukrainian
| website = Ukrayinski pryslivya i prykazky
| url = http://prikazka.pp.ua/pages/pro-iju.html
| access-date = 2016-01-20
| ref = {{harvid|''Pryslivya i prykazky..''}}
| url-status =dead
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20160125201503/http://prikazka.pp.ua/pages/pro-iju.html
| archivedate = 2016-01-25
| df =
}}
* {{cite book
| last = Rostafiński
| first = Józef
| authorlink = Józef Rostafiński
| title = O nazwach i użytku ćwikły, buraków i barszczu (Names and Uses of Chards, Beets and Hogweed)
| year = 1916
| publisher = Akademia Umiejętności
| location = Kraków
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/20246864/10/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Rothstein
| first1 = Halina
| last2 = Rothstein
| first2 = Robert A.
| editor-last = Greenspoon
| editor-first = Leonard Jay
| series = Studies in Jewish Civilization
| title = Yiddish Language & Culture: Then & Now
| volume = 9
| chapter = Food in Yiddish and Slavic Folk Culture: A Comparative/Contrastive View
| year = 1998
| publisher = Creighton University Press
| location = Omaha
| isbn = 1-881871-25-8
| issn = 1070-8510
| pages = 305–328
| url = http://bib.convdocs.org/v37532/?download=1
| format = pdf
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Schultze
| first = Sydney
| title = Culture and Customs of Russia
| date = 2000
| publisher = Greenwood Publishing Group
| isbn = 978-0-313-31101-7
| url = https://books.google.com/books?id=c4kvrPEweOcC&pg=PA65
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Small
| first = Ernest
| title = Top 100 Food Plants: The World's Most Important Culinary Crops
| year = 2009
| publisher = NRC Research Press
| location = Knoxville
| isbn = 978-0-660-19858-3
| url = https://books.google.pl/books?id=nyWY_YkV7qAC&pg=PA97
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Strybel
| first1 = Robert
| last2 = Strybel
| first2 = Maria
| title = Polish Heritage Cookery
| url = https://books.google.com/books?id=UtA6-pyGJmMC&printsec=frontcover
| origyear = 1993
| year = 2005
| publisher = Hippocrene Books
| location = New York
| isbn = 0-7818-1124-4
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Szymula
| first = Elzbieta
| chapter = Polish Diet
| pages = 277–295
| editor1-last = Thaker
| editor1-first = Aruna
| editor2-last = Barton
| editor2-first = Arlene
| title = Multicultural Handbook of Food, Nutrition and Dietetics
| year = 2012
| publisher = Wiley-Blackwell
| isbn = 978-1-4051-7358-2
| url = https://books.google.pl/books?id=YF1YCg5Ig-EC&pg=PA277
| ref = harv }}
* {{cite book
| title = The Visual Food Encyclopedia
| publisher = Québec Amerique
| year = 1996
| isbn = 978-2-7644-0898-8
| url = https://books.google.com/books?id=TOG-ItIHp_kC&pg=PA600
| ref = {{harvid|The Visual Food Encyclopedia|1996}} }}
* {{cite book
| last1 = Volokh
| first1 = Anne
| last2 = Manus
| first2 = Mavis
| title = The Art of Russian Cuisine
| publisher = Macmillan
| year = 1983
| url = https://books.google.com/books?id=UJssAAAAYAAJ
| isbn = 978-0-02-622090-3
| ref = harv}}
* {{cite news
| last1 = Zhou
| first1 = Sili
| last2 = Sun
| first2 = Yanru
| date = 2012-08-20
| title = Yībǎi gè Shànghǎi rén yǒu yībǎi zhǒng luó sòng tāng (One hundred types of borscht for one hundred Shanghainese)
| script-title = (一百个上海人有一百种罗宋汤)
| language = Chinese
| newspaper = Sina
| url = http://sh.sina.com.cn/food/msjx/2012-08-20/15368302.html
| access-date = 2017-05-10
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Avdeyeva
| first1 = Yekaterina Alekseyevna
| author-link = Yekaterina Avdeyeva
| year = 1846
| origyear = 1842
| title = Ruchnaya kniga russkoy opytnoy khozyayki (Handbook of the Experienced Russian Housewife)
| format =
| url =
| language = Russian
| location = Sankt-Peterburg
| publisher = Sveshnikov
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Czerniecki
| first1 = Stanisław
| author-link = Stanisław Czerniecki
| year = 1682
| title = Compendium ferculorum, albo Zebranie potraw
| trans-title = A Collection of Dishes
| url = http://polona.pl/item/3490233/82/
| language = Polish
| location = Kraków
| publisher = Drukarnia Jerzego i Mikołaja Schedlów
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Dubois
| first1 = Urbain
| last2 = Bernard
| first2 = Émile
| title = La cuisine classique : études pratiques, raisonnées et démonstratives de l'École française appliquée au service à la russe
| trans-title = Classic Cuisine: Practical, Systematic and Demonstrative Studies of the French School of Russian Table Service
| year = 1868
| origyear = 1856
| publisher = E. Dentu
| location = Paris
| language = French
| url = https://books.google.pl/books?id=QEWKlQ8Ro_MC
| ref = harv }}
* {{cite book
| editor-last1 = Dumanowski
| editor-first1 = Jarosław
| editor-last2 = Jankowski
| editor-first2 = Rafał
| year = 2011
| title = Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów
| trans-title = A Very Good Way of Frying Various Confections
| series = Monumenta Poloniae Culinaria
| volume = 2
| language = Polish
| location = Warszawa
| publisher = Muzeum Pałac w Wilanowie
| isbn = 978-83-60959-18-3
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Gerard
| first = John
| editor-last = Johnson
| editor-first = Thomas
| title = The Herball Or Generall Historie of Plantes: Very Much Enlarged and Amended by Thomas Johnson Citizen and Apothecarye of London
| year = 1636
| volume = 2
| publisher = Adam Islip Joice Norton and Richard Whitakers
| location =
| url = https://books.google.pl/books?id=Ml9fAAAAcAAJ&pg=PA1008
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Gold's Borscht, 24 fl oz, (Pack of 6)
| url = http://www.walmart.com/ip/Gold-s-Borscht-24-fl-oz-Pack-of-6/29474068
| access-date = 2016-01-18
| publisher = Walmart
| ref = {{harvid|Gold's Borscht}} }}
* {{cite book
| title = Kulinariya
| script-title = (Кулинария)
| trans-title = Cookery
| location = Moskva
| publisher = Gostorgizdat
| year = 1955–58
| language = Russian
| ref = {{harvid|Kulinariya}} }}
* {{cite book
| last = Kuroń
| first = Maciej
| author-link = Maciej Kuroń
| title = Kuchnia polska: Kuchnia Rzeczypospolitej wielu narodów
| trans-title = Polish Cuisine: Cuisine of a Commonwealth of Many Nations
| year = 2004
| publisher = Czarna Owca
| language = Polish
| isbn = 83-89763-25-7
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Marcin z Urzędowa
| title = Herbarz Polski, to iest o przyrodzeniu zioł y drzew rozmaitych, y innych rzeczy do lekarztw nalezących
| trans_title = Polish Herbal, or Of the Complexion of Various Herbs and Trees, and Other Things of which Medicines Comprise
| year = 1595
| publisher = Drukarnia Łazarzowa
| location = Kraków
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/3354085/11/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Molokhovets
| first = Elena
| translator-last = Toomre
| translator-first = Joyce Stetson
| title = Classic Russian Cooking: Elena Molokhovets' ''A Gift to Young Housewives''
| year = 1998
| orig-year = 1861
| publisher = Indiana University Press
| isbn = 978-0-253-21210-8
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Rej
| first1 = Mikołaj
| title = Żywot człowieka poczciwego
| trans_title = Life of an Honest Man
| year = 1567
| language = Polish
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Syrennius
| first1 = Simon
| title = Zielnik
| trans_title = Herbal
| year = 1613
| publisher = Drukarnia Bazylego Skalskiego
| location = Cracovia
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/3354323/350/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Szymanderska
| first = Hanna
| title = Kuchnia polska: Potrawy regionalne (Polish Cuisine: Regional Dishes)
| year = 2010
| publisher = Świat Książki
| location = Warszawa
| language = Polish
| isbn = 978-83-7799-631-7
| ref = harv }}
* {{cite book
| year = 1868
| title = The Epicure's Year Book and Table Companion
| url = https://books.google.pl/books?id=ZUROAAAAYAAJ&pg=PA83
| location = London
| publisher = Bradbury, Evans, & Co.
| ref = {{harvid|The Epicure's Year Book}} }}
* {{cite book
| last1 = Zawadzka
| first1 = Wincenta
| year = 1913
| origyear = 1854
| title = Kucharka litewska
| trans-title = The Lithuanian Cook
| url = http://polona.pl/item/843952/3/
| language = Polish
| location = Wilno
| publisher = Józef Zawadzki
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Auzias
| first1 = Dominique
| last2 = Labourdette
| first2 = Jean-Paul
| title = Roumanie 2012–2013
| trans-title = Romania 2012–2013
| year = 2012
| publisher = Petit Futé
| location = Paris
| language = French
| isbn = 978-2-7469-6376-4
| url = https://books.google.pl/books?id=MwMzJ2_lPtAC&pg=PA77
| ref = harv }}
* {{cite book
| editor-last = Barber
| editor-first = Katherine
| title = The Canadian Oxford Dictionary
| edition = 2nd
| publisher = Oxford University Press
| date = 2004
| url = http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195418163.001.0001/acref-9780195418163
| access-date = 2016-12-23
| url-access = subscription
| doi = 10.1093/acref/9780195418163.001.0001
| isbn = 978-0-19-541816-3
| ref = {{harvid|Barber|2004}} }}
* {{cite web
| last = Dal
| first = Vladimir I.
| title = Tolkovy slovar zhivogo velikorusskogo yazyka
| script-title = (Толковый словарь живого великорусского языка)
| trans-title = Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language
| language = Russian
| website = Akademik
| url = http://dic.academic.ru/contents.nsf/enc2p/
| access-date = 2015-08-02
| date = 1863–66
| location = Sankt-Petersburg
| publisher = Obshchestvo lyubiteley rossiyskoy slovesnosti
| ref = {{harvid|Dal|1863–66}} }}
* {{cite encyclopedia
| editor-last1 = Davidson
| editor-first1= Alan
| editor-last2 = Jaine
| editor-first2= Tom
| year = 2014
| orig-year = 1999
| edition = 3rd
| url = http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199677337.001.0001/acref-9780199677337-e-1337?rskey=OUNqnB&result=1
| access-date = 2016-12-23
| url-access = subscription
| title = Kisel
| encyclopedia = The Oxford Companion to Food
| publisher = Oxford University Press
| isbn = 9780199677337
| doi = 10.1093/acref/9780199677337.001.0001
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Dictionary.com Unabridged
| url = http://dictionary.reference.com/
| access-date = 2015-05-20
| publisher = Random House
| ref = {{harvid|Dictionary.com}} }}
* {{cite web
| editor-last1 = Doroszewski
| editor-first1 = Witold
| title = Słownik Języka Polskiego
| trans-title = Polish Dictionary
| year = 1969
| publisher = Państwowe Wydawnictwo Naukowe
| location = Warszawa
| language = Polish
| url = http://doroszewski.pwn.pl
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Encyclopædia Britannica Online
| url = https://www.britannica.com/topic/borsch
| access-date = 2015-05-20
| publisher = Encyclopædia Britannica Inc.
| ref = {{harvid|Encyclopædia Britannica}} }}
* {{cite web
| last1 = Gal
| first1 = A.M.
| title = Dicționar gastronomic explicativ
| trans-title = Explanatory Culinary Dictionary
| year = 2003
| publisher = Editura Gemma Print
| language = Romanian
| url = https://dexonline.ro/surse
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Gloger
| first1 = Zygmunt
| authorlink = Zygmunt Gloger
| title = Encyklopedja Staropolska
| trans_title = Old Polish Encyclopedia
| year = 1900
| publisher = P. Laskauer i W. Babicki
| location = Warszawa
| language = Polish
| ref = harv }}
* {{cite web
| last = Harper
| first = Douglas
| title = Online Etymology Dictionary
| url = http://www.etymonline.com
| access-date = 2015-05-20
| publisher =
| ref = {{harvid|Harper}} }}
* {{cite encyclopedia
| last1 = Hirsch
| first1 = Emil G.
| last2 = Benzinger
| first2 = Immanuel
| last3 = Jacobs
| first3 = Joseph
| last4 = Harris
| first4 = Isidore
| last5 = Fishberg
| first5 = Bertha
| last6 = Dobsevage
| first6 = I. George
| title = Cookery
| pages = 254–257
| url = http://www.jewishencyclopedia.com/articles/4638-cookery
| encyclopedia = Jewish Encyclopedia
| date = 1906
| location = New York
| publisher = Funk & Wagnalls Co.
| lccn = 16014703
| ref = {{harvid|Jewish Encyclopedia|1906}} }}
* {{cite book
| last = King
| first = David C.
| title = Azerbaijan
| series = Cultures of the World
| year = 2006
| publisher = Marshall Cavendish
| location = New York
| isbn = 0-7614-2011-8
| url = https://books.google.pl/books?id=NCez3ZuV3NoC&pg=PA123
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = MacVeigh
| first = Jeremy
| title = International Cuisine
| year = 2008
| publisher = Cengage Learning
| location = Clifton Park, NY
| isbn = 978-1-111-79970-0
| url = https://books.google.pl/books?id=6VwGAAAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Marks
| first = Gil
| title = The World of Jewish Cooking
| year = 1999
| url = https://books.google.com/books?id=Ux2lGKCKVPYC&pg=PA63
| publisher = Simon & Schuster
| isbn = 978-0-684-83559-4
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Marks
| first = Gil
| title = Encyclopedia of Jewish Food
| year = 2010
| url = https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC
| publisher = John Wiley & Sons
| location = Hoboken
| isbn = 978-0-470-39130-3
| ref = harv }}
* {{cite web
|title = Merriam-Webster's Word Central
|url = http://www.wordcentral.com/
|access-date = 2016-02-17
|ref = {{harvid|Merriam-Webster's Word Central}}
}}
* {{cite book
| last = Mish
| first = Frederick C.
| title = Merriam-Webster's Collegiate Dictionary
| edition = 11th
| year = 2004
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Neilson
| first1 = William Allan
| last2 = Knott
| first2 = Thomas A.
| last3 = Carhart
| first3 = Paul W.
| title = Webster's New International Dictionary
| edition = 2nd
| year = 1947
| origyear = 1934
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Pokorny
| first = Julius
| editor1-last = Starostin
| editor1-first = George
| editor2-last = Lubotsky
| editor2-first = A.
| title = Proto-Indo-European Etymological Dictionary: A Revised Edition of Julius Pokorny's ''Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch''
| publisher = Dnghu Association
| year = 2007
| origyear = 1959
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Reid
| first1 = Robert
| last2 = Pettersen
| first2 = Leif
| title = Romania & Moldova
| year = 2007
| publisher = Lonely Planet
| isbn = 978-1-74104-478-2
| url = https://books.google.pl/books?id=WSV_7OSOnf4C&pg=PA52
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Rennon
| first = Rosemary K.
| title = Language and Travel Guide to Romania
| year = 2007
| publisher = Hippocrene Books
| location = New York
| isbn = 978-0-7818-1150-7
| url = https://books.google.pl/books?id=SGNHF0_NISEC&pg=PA53
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Rudnyc'kyj
| first = Jaroslav B.
| title = An Etymological Dictionary of the Ukrainian Language
| url = http://litopys.org.ua/djvu/rudnycky_slovnyk.htm
| access-date = 2015-05-20
| publisher = Ukrainian Free Academy of Sciences
| year = 1972
| location = Winnipeg
| ref = harv }}
* {{cite encyclopedia
| editor-last1 = Davidson
| editor-first1= Alan
| editor-last2 = Jaine
| editor-first2= Tom
| last1 = Saberi
| first1 = Philip
| last2 = Saberi
| first2 = Helen
| year = 2014
| orig-year = 1999
| edition = 3rd
| url = http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199677337.001.0001/acref-9780199677337-e-0296?rskey=DSZPQM&result=1
| access-date = 2016-12-23
| url-access = subscription
| title = Borshch
| encyclopedia = The Oxford Companion to Food
| publisher = Oxford University Press
| isbn = 9780199677337
| doi = 10.1093/acref/9780199677337.001.0001
| ref = harv }}
* {{cite encyclopedia
| editor-last = Trubachyov
| editor-first = Oleg
| title = Etimologichesky slovar slavyanskikh yazykov
| trans-title = Etymological Dictionary of Slavic Languages
| script-title = (Этимологический словарь славянских языков)
| location = Moskva
| publisher = Nauka
| language = Russian
| url = http://etymolog.ruslang.ru/index.php?act=essja
| date = 1987
| ref = {{harvid|Trubachyov|1987}} }}
* {{cite web
| last = Vasmer
| first = Maksimilian Romanovich
| title = Etimologichesky slovar russkogo yazyka
| trans-title = Russian Etymological Dictionary
| script-title = (Этимологический словарь русского языка)
| location = Moskva
| publisher = Progress
| website = Akademik
| url = http://dic.academic.ru/contents.nsf/vasmer/
| language = Russian
| year = 1973
| origyear = 1958
| ref = harv }}
* {{cite book
| title = World and Its Peoples: Belarus, Russian Federation, and Ukraine
| year = 2010
| location = New York
| publisher = Marshall Cavendish
| isbn = 978-0-7614-7900-0
| ref = {{harvid|World and Its Peoples|2010}} }}
* {{cite book
| title = World and Its Peoples: Middle East, Western Asia and Northern Africa
| year = 2006
| publisher = Marshall Cavendish
| location = New York
| isbn = 978-0-7614-7571-2
| ref = {{harvid|World and Its Peoples|2006}} }}
* {{cite book
| last = Zdanovich
| first = Leonid I.
| title = Bibliya povara ili entsiklopediya sovremennoy kukhni (Chef's Bible, or Encyclopedia of Modern Cuisine)
| year = 2014
| publisher = Osteon-Press
| location = Noginsk
| language = Russian
| isbn = 978-5-00-064178-1
| url = https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite web
| editor-last1 = Żmigrodzki
| editor-first1 = Piotr
| title = Wielki Słownik Języka Polskiego (The Great Polish Dictionary)
| publisher = Instytut Języka Polskiego PAN
| language = Polish
| url = http://www.wsjp.pl/
| ref = {{harvid|Żmigrodzki}} }}
{{refend}}
== Eksterne skakels ==
* {{Commons-kategorie inlyn|Borscht}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Borscht|Engelse Wikipedia]]
{{Voorbladster}}
[[Kategorie:Armeense kookkuns]]
[[Kategorie:Azerbeidjanse kookkuns]]
[[Kategorie:Oekraïense kookkuns]]
[[Kategorie:Poolse kookkuns]]
[[Kategorie:Russiese kookkuns]]
[[Kategorie:Soppe]]
emt9gwmy0cl972n8v2v5b6b6521z4yz
2518073
2518068
2022-08-07T19:32:13Z
196.250.216.40
/* Bestanddele en bereiding */ spelfout
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas gereg
| bgcolor =
| naam = Borsjt
| beeld = Borscht served.jpg
| breedte = 280
| onderskrif =
| soort = Sop
| gang =
| land = [[Rusland]], [[Oekraïne]], ens.
| streek =
| bestanddeel = Beet
| bestanddele = Vleisaftreksel, kool, wortels,<br />uie, aartappels, tamaties
| variasies = Groen, wit borsjt
| soortgelyk = Suring-, rog-, koolsop
| ander =
| tyd = 3 tot 6 uur
| lewer =
| porsie =
| kalorieë =
| kilojoules =
| proteïen =
| vet =
| koolhidrate =
| glukemies =
}}
[[Lêer:Sv Vesillya 2016 067.jpg|duimnael|Potjieborsjt.]]
'''Borsjt''' ([[Oekraïens]], [[Russies]]: борщ, ''borsjtsj''; {{Audio|Ru-borshch.ogg|Russiese uitspraak}}) is ’n suur [[sop]] wat in verskeie [[Oos-Europa|Oos-Europese]] lande gewild is, veral in [[Oekraïne]], [[Rusland]], [[Pole]], [[Belarus]], [[Litaue]] en [[Roemenië]]. Die variasie wat in die [[Weste]] gewoonlik met die naam verbind word, is van Oekraïense oorsprong en bevat [[beet]] as een van die hoofbestanddele, vandaar die sop se kenmerkende [[rooi]] kleur. Daar is egter verskeie ander variasies sonder beet, soos [[suring]]-, [[rog]]- en [[kool]]borsjt.
Borsjt is ’n nuwer variasie van ’n antieke sop wat gemaak is van die gepekelde stamme, blare en blomskerms van die [[Heracleum sphondylium|bereklou]] (''Heracleum sphondylium''), ’n kruidagtige plant wat in klam graslande groei en aan die gereg sy [[Slawiese tale|Slawiese]] naam verleen het. Mettertyd het dit ontwikkel in ’n groot verskeidenheid soppe, waarvan die een met beet as basis die gewildste geword het. Dit word gewoonlik gemaak van vleis- of beenaftreksel en gebraaide [[groente]], wat benewens beet [[kool]], [[Wortel (groente)|wortels]], [[ui]]e, [[aartappel]]s en [[tamatie]]s kan insluit. Dit kan, na gelang van die resep, [[vleis]] of [[vis]] bevat of geheel en al [[vegetaries]] wees; dit kan warm of koud voorgesit word; dit kan wissel van ’n vullende maaltyd tot ’n helder sop. Dit word dikwels voorgesit saam met suurroom, hardgekookte [[eier]]s of aartappels, maar ’n groot verskeidenheid bykosse kan saam daarmee opgedien word.
Die gewildheid daarvan het deur Oos-Europa en die voormalige [[Russiese Ryk]] versprei en daarna na ander [[kontinent]]e. Vandag beskou verskeie etniese groepe borsjt as hul nasionale gereg en word dit as deel van rituele maaltye geniet in die [[Oosters-Ortodokse Kerk|Oosters-Ortodokse]], Oekraïens-Griekse Katolieke, [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katolieke]] en [[Jode|Joodse]] tradisie.
== Etimologie ==
Die [[Afrikaans]]e woord kom van die [[Jiddisj]]e באָרשט (''borsjt''), wat afgelei is van die spelling борщ ([[transkripsie]]: ''borsjtsj''), wat algemeen in [[Oos-Slawiese tale]] soos [[Oekraïens]] en [[Russies]] voorkom.
Dit kom weer van die [[Ou Kerkslawies|Proto-Slawiese]] ''*bŭrščǐ'' ("bereklou", of Борщевик обыкновенный ''Borsjtsjewik obiknowjenni'').{{sfnp|Rudnyc'kyj|1972|pp=179–180 (vol. 1)|loc="борщ"}}{{sfnp|Pokorny|2007|p=312|loc="bhares-:bhores-"}}{{sfnp|Vasmer|1973|loc=[http://dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/37071/борщ "борщ"]}} Dit was die sop se hoofbestanddeel voordat dit deur ander groente, hoofsaaklik beet, vervang is. Laasgenoemde variasie van die sop het in Oekraïne ontstaan.
== Bestanddele en bereiding ==
[[Lêer:Borsch-con-fungi 032.jpg|duimnael|links|Bestanddele kan insluit beesvleis, varkvleis, varkvet, beet, kool, wortels, seldery, uie, aartappels, sampioene, tamatiepasta, pietersielie, grasuie, dille, loerierblare, speserye en swartpeper.]]
’n Tipiese Oekraïense borsjt word tradisioneel gemaak van vleis- of beenaftreksel, gebraaide groente en gefermenteerde beetsap. Die res van die bestanddele hang van die resep af.
Die aftreksel word gewoonlik gemaak deur vleis, bene of albei te kook. Bees- of varkvleis of ’n kombinasie daarvan word meestal gebruik; borsstuk, ribbetjies, skenkels en dikribskyf word beskou as die geurigste, veral wanneer dit teen hoë hitte gekook word. Murgbene word beskou as die beste keuse vir die beenaftreksel. Vleisaftreksel word sowat twee uur lank gekook en beenaftreksel vier tot ses uur. Die vleis en bene word gewoonlik ná die tyd verwyder en die vleis word in die sop teruggesit sowat 10 tot 15 minute voor die borsjt gereed is. Sommige resepte vereis gerookte vleis, en dit gee die sop ’n kenmerkende gerookte geur, terwyl pluimvee en lamsvleis in ander gebruik word. Tydens vastye word visaftreksel dikwels gebruik om die gebruik van vleis te systap, terwyl vegetariese variasies dikwels sampioensop in plaas van aftreksel bevat.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=83}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}
Die groente wat meestal in borsjt gebruik word, is beet, kool, wortels, aartappels, witwortel, uie en tamaties (of tamatiepasta). Sommige resepte bevat ook boontjies, tertappels, rape, seldery, murgpampoentjies en soetrissies. Die tradisionele bereidingsmetode is om die groente vooraf te kook, braai of bak, apart van die vleis, en dit daarna by die aftreksel te voeg. Dit kom van die Russiese manier van bestanddele apart kook totdat alles gelyk gaar is. Die groente word gewoonlik in repies gesny, behalwe die aartappels en murgpampoentjies wat in blokkies gekap word. Die beet word soms vooraf effens gekook of gebak en dan met [[asyn]] of [[suurlemoen]]sap besprinkel om die kleur te bewaar, en word soms apart van die ander groente gebraai.
[[Lêer:Russkij-Borschtsch.jpg|duimnael|’n Bak dik Russiese borsjt.]]
Die oorheersende smake in borsjt is soet en suur. Die kombinasie word gewoonlik bereik deur beetsuur by te voeg.{{sfnp |Burlakoff |2013 |loc=Chapter 2}} Dit word gemaak deur gesnyde beet met vooraf gekookte, lou water te bedek en te laat staan om te gis.{{sfnp |Panek |1905 |p=41}} [[Suiker]], [[sout]] en [[suurlemoen]]sap kan ook bygevoeg word om die smaak te balanseer, en ou [[rogbrood]] om die proses te verhaas. Ná twee tot drie weke (twee tot vyf dae met die brood) word die donkerrooi soet en suur vloeistof deur ’n doek gegiet en is dit gereed om gebruik te word. Dit word by die sop gegooi net voor dit gaar is, want as dit te lank kook, sal die suurderige smaak verdwyn.{{sfnp|Burlakoff|2013 |loc=Appendix}}
Omdat die kook van borsjt met beetsuur gewoonlik dae vooraf beplan moet word, is daar deesdae resepte waarin beetsuur met vars beetsap vervang word terwyl die suur smaak ingebring word met ander bestanddele soos [[asyn]], suurlemoensap of [[sitroensuur]], [[tamatie]]s, [[Appel|tertappels]], droë [[rooiwyn]], gepekelde [[dille]] of ’n gismengsel van rogmeel en water.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=84}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=190–192}} Die sop word gewoonlik gegeur met ’n groot verskeidenheid [[krui]]e, [[spesery]]e en ander smaakmiddels soos [[Tafelsout|sout]], [[Peper|swartpeper]], [[knoffel]], loerierblare en [[dille]]. In sommige resepte word meel of ’n [[botter]]-en-[[meel]]mengsel gebruik om die borsjt verder te verdik. Daar word algemeen geglo ’n goeie borsjt moet dik genoeg wees dat ’n lepel regop daarin kan staan.
== Geskiedenis ==
=== Oorsprong ===
[[Lêer:HeracleumSphondylium1.jpg|duimnael|upright|Bereklou, die oorspronklike hoofbestanddeel van borsjt.]]
Borsjt is ’n moderne weergawe van ’n antieke sop wat deur die Slawiërs van bereklou (''Heracleum sphondylium'') gemaak is. Die Slawiese naam was Борщевик обыкновенный (''Borsjtsjewik obiknowjenni'') en die sop se naam is daarvan afgelei. Dit het in klam graslande gegroei en is as voer en menslike kos gebruik – van Oos-Europa tot [[Siberië]] en Noordwes-Amerika.{{sfnp|Łuczaj|2013|pp=20–21}}{{sfnp|Kuhnlein|Turner|1986|p=311}}
Die Slawiërs het bereklou in Mei bymekaargemaak en die stamme, blare en blomskerms opgekap. Dit is op ’n warm plek in water laat lê om te gis. Ná ’n paar dae was dit ’n "mengsel tussen [[bier]] en [[suurkool]]".{{sfnp|Łuczaj|2013|p=21}} Dit is dan gebruik om ’n sop met ’n suur smaak en skerp reuk te kook.{{sfn|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}
Die vroegste geskrewe verwysing na die Slawiese bereklousop is in ''Domostroi'', ’n 16de-eeuse geskrif met morele reëls en advies oor huishouding. Daarin word aanbeveel die plant word "by die heining, in die hele tuin, geplant waar die brandnetel groei", dat ’n sop daarvan gekook word en dat die leser dit "in vadersnaam met die behoeftiges deel".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Szymon Syreński, ’n 17de-eeuse botanikus, het "ons Poolse bereklou" beskryf as ’n groente wat goed bekend was in Pole, Rusland, Litaue en Samogitië (dus die grootste deel van die noordelike Oos-Europa) en dat dit gebruik is om ’n "smaakvolle sop" te kook met hoenderaftreksel, eiers, suurroom en manna. Hy was egter meer geïnteresseerd in die plant se [[Medisyne|medisinale]] waarde en het aanbeveel gepekelde bereklousap word gebruik as ’n kuur vir [[koors]] of ’n [[babbelas]].{{sfnp|Syrennius|1613|p=673}}
Borsjt van bereklou was hoofsaaklik ’n armmansgereg. Dit word steeds weerspieël in [[Pools]]e uitdrukkings soos "goedkoop soos borsjt" (''tanio jak barszcz''){{sfnp|Barber|2004|loc="[http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195418163.001.0001/m_en_ca0008152?rskey=HPoO0R&result=1 borscht]"}}{{sfnp|Rothstein|Rothstein|1998|pp=307}} en voeg "twee sampioene by borsjt" (''dwa grzyby w barszcz''; om uitspattig te wees).{{sfn|Żmigrodzki|loc=[http://www.wsjp.pl/do_druku.php?id_hasla=15821&id_znaczenia=1244072 "dwa grzyby w barszcz"]}} Dit was nie algemeen op die rykes se tafels te sien nie.
=== Diversifikasie ===
[[Lêer:Zakwas na żur.jpg|duimnael|links|Rogmeel wat met water gemeng en laat staan word om suur te word is een van die hoofbestanddele van Poolse wit borsjt.]]
Mettertyd is ander bestanddele by die sop gevoeg en is die bereklou heeltemal vervang; woorde soos ''borsjtsj'' en ''barszcz'' het algemeen geraak vir enige sop met ’n suur smaak. In die 19de-eeuse Pole het dit sop ingesluit wat van suurbessies, korente, kruisbessies, seldery of pruime gemaak is.{{sfnp|Rostafiński|1916|pp=38–39}}{{sfnp|Gloger|1900|pp=116–117 (vol. 1)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Barszcz|"Barszcz"]]}}{{sfnp|Gołębiowski|1830|p=33}}
John Gerard, ’n 17de-eeuse botanikus, het opgemerk mense in Pole en Litaue het ’n drankie gemaak van bereklou en suurdeeg, of iets anders wat van deeg gemaak is, wat in die plek van bier gedrink is.{{sfnp|Gerard|1636|p=1009}} Dit laat dit klink asof bereklousop soms met ’n gefermenteerde mengsel van water en gort-, hawer- of rogmeel gemeng is. Sulke suur, gelatienagtige meel-en-watermengsels, wat oorspronklik bekend was as "kisel" (van die Proto-Slawiese stam *kisli, "suur"),{{sfnp|Vasmer|1973|loc=[http://dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/41001/кислый "кислый"]}}{{sfnp|Trubachyov|1987|pp=271–272 (vol. 13)|loc=[http://etymolog.ruslang.ru/doc/essja13.pdf "*kyselь"]}} is reeds in die 12de-eeuse ''[[Primêre Kronieke]]'' van [[Kiëf-Roes]] genoem{{sfnp|Matyukhina|2013|loc=[https://books.google.pl/books?id=nLt1AgAAQBAJ&pg=PT52 "Русские пития"]}}{{sfnp|Artyukh|1977|p=35}} en was tot in die middel van die 19de eeu ’n stapelvoedsel van Oekraïne en Rusland.{{sfnp|Artyukh|1977|p=38}} In Pole het ’n sop wat op verdunde kisel geskoei is, bekend geword as óf ''żur''{{sfnp|Gloger|1900|pp=522–523 (vol. 4)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Żur|"Żur"]]}} óf ''barszcz''. Later, om dit te onderskei van rooi beetsop, is dit ''barszcz biały'' ("wit borsjt") genoem.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=45}}
Die oudste bekende Poolse resepte vir borsjt, wat geskryf is deur sjefs wat kos vir die aristokrate gemaak het, dateer van die laat 17de eeu. Stanisław Czerniecki, hoofsjef van prins Aleksander Michał Lubomirski, het verskeie resepte vir borsjt ingesluit in sy ''Compendium ferculorum'' (''’n Versameling Geregte''), die eerste kookboek wat oorspronklik in Pools gepubliseer is, in 1682. Dit sluit suur soppe soos suurlemoenborsjt en "koninklike borsjt" in; laasgenoemde is gemaak van ’n verskeidenheid gedroogde, gerookte of vars vis en gefermenteerde rogsemels.{{sfnp|Czerniecki|1682|pp=71–72}} ’n Resepteversameling van omstreeks 1686 uit die Radziwiłł-familie gevat ’n resep vir bereklouborsjt gemeng met [[papawersaad]] of fyngemaalde [[amandel]]s. Omdat dit ’n maal vir die [[Vastyd]] was, is dit gegarneer met nagemaakte eiers van fyn gekapte [[snoek]] wat gedeeltelik met [[saffraan]] gekleur en in ovaal balle gerol is.{{sfn|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}{{sfnp|Dumanowski|Jankowski|2011|p=185}} In ’n alternatiewe resep vir amandelborsjt is die gepekelde bereklou met asyn vervang.{{sfnp|Dumanowski|Jankowski|2011|p=165}}
[[Lêer:Shchi.jpg|duimnael|Borsjt met kool as hoofbestanddeel kan soms moeilik van [[sjtsji]] (BO) onderskei word.]]
Uit borsjt het verskeie suur soppe in Oos-Pole ontwikkel. Voorbeelde sluit in uieborsjt, waarvoor daar ’n resep in ’n Russiese resepteboek uit 1905 was,{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 6}} en ’n groen borsjt met suring as hoofbestanddeel, wat steeds ’n gewilde somersop in Oekraïne en Rusland is. In ''’n Geskenk aan Jong Huisvroue'' deur Jelena Molochowets, die Russiese trefferresepteboek van die 19de eeu{{sfnp|Christian|1994}} wat in 1861 die eerste keer gepubliseer is, is daar nege resepte vir borsjt, waarvan sommige geskoei is op [[Kwas (drank)|kwas]], ’n tradisionele Slawiese gefermenteerde drankie wat van rogbrood gemaak word.{{sfnp|Molokhovets|1998|loc=Recipes 43–48, 74, 75, 77}} Kwasgebaseerde variasies is ook in dié tyd in Oekraïne gemaak; sommige was soorte groen borsjt en ander soortgelyk aan die Russiese ''okrosjka''.{{sfnp|Artyukh|1977|p=55}}
Voordat beet as hoofbestanddeel gebruik is, was kool ’n belangrike bestanddeel. Koolborsjt is óf van vars kool óf van suurkool gemaak en is moeilik onderskeibaar van Russiese [[sjtsji]].{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapters 4,6}} Die middel-19de-eeuse ''Verklarende Woordeboek van die Lewende Groot Russiese Taal'' definieer borsjt juis as "’n soort sjtsji" met beetsuur bygevoeg vir surigheid.{{sfnp|Dal|1863–66|loc=[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc2p/210234 "Борщ"]}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Die belangrikheid van kool as ’n bestanddeel van borsjt vind weerklank in die Oekraïense gesegde "sonder brood is dit nie middagete nie; sonder kool is dit nie borsjt nie" (Без хліба – не обід; без капусти – не борщ; ''Bez chliba – ne obid; bez kapoesti – ne borsjtsj).{{sfn|''Pryslivya i prykazky''}}
=== Nuwe bestanddele ===
[[Lêer:Leon Wyczółkowski, Kopanie buraków I.jpg|duimnael|links|Beet word geoes in wat nou Oekraïne is, ’n skildery deur Leon Wyczółkowski (1893).]]
Beet (''Beta vulgaris''), ’n plant inheems aan die [[Middellandse See]]-gebied, word reeds van die oudheid af verbou.{{sfnp|Rostafiński|1916|pp=5–6}} Net die blare is aanvanklik gebruik omdat die witterige, bitter, gepunte wortel as oneetbaar beskou is.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=10}} Die blare is waarskynlik lank gelede al in groen borsjt gebruik, voordat die rooi, beetgebaseerde sop sy verskyning gemaak het.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Beetvariëteite met ronde, rooi, soet wortels is eers vir seker sedert die 12de eeu bekend{{sfnp|Small|2009|p=97}} en het eers teen die 16de eeu na Oos-Europa versprei.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=11}} Mikołaj Rej, ’n digter en moralis van die Poolse [[Renaissance]], het die eerste bekende Poolse resep vir gepekelde beet in 1568 in sy boek ''Die Lewe van ’n Eerlike Man'' gepubliseer.{{sfnp|Rostafiński|1916|pp=15–16}} Dit sou later ontwikkel in ''ćwikła''{{sfnp|Rostafiński|1916|p=17}} (Pools) of ''chrain mit burik'' (Jiddisj),{{sfnp|Marks|2010|pp=541–543|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT541 "Horseradish"]}} ’n lekkerny met beet en [[peperwortel]] wat in die Poolse en Joodse kookkuns gewild is. Rej het ook die "baie smaaklike pekelwater" (''rosołek barzo smaczny'') aanbeveel wat oorgebly het nadat die beet gepekel is;{{sfnp|Rej|1567|loc=[[:s:pl:Żywot człowieka poćciwego/Księga druga|Księga Druga]]}} dit was ’n vroeë weergawe van beetsuur. Die suur is in Poolse volksmedisyne gebruik as kuur vir ’n babbelas en – gemeng met [[heuning]] – vir ’n seer keel.{{sfnp|Gloger|1900|pp=116–117 (vol. 1)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Barszcz|"Barszcz"]]}}
[[Lêer:BORSHCH.JPG|duimnael|Die byvoeging van tamaties kan borsjt ’n [[oranje]] skynsel gee in plaas van die persrooi kleur wat beet meebring.]]
Dit sal seker nooit vir seker bekend wees wie eerste daaraan gedink het om beetsuur te gebruik om borsjt te geur nie, wat ook daaraan sy rooi kleur gee. Jerzy Samuel Bandtkie se Pools-[[Duits]]e woordeboek wat in 1806 gepubliseer is, het ''barszcz'' die eerste keer gedefinieer as ’n sop wat van gepekelde beet gemaak is.{{sfnp|Rostafiński|1916|p=41}} Die feit dat sekere 19de-eeuse Russiese en Poolse resepteboeke, soos die ''Handboek van die Ervare Russiese Huisvrou'' (1842) deur Jekaterina Awdejewa{{sfnp|Avdeyeva|1846|pp=198–199}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 5}} en ''Die Litause Kok'' (1854) deur Wincenta Zawadzka,{{sfnp|Zawadzka|1913|p=[http://polona.pl/item/843952/18/ 12]}} na beetgebaseerde borsjt verwys as "Klein-Russiese borsjt" (''barszcz małorosyjski'' en ''borsjtsj malorossijski''). ("Klein-Russies" is ’n term wat in dié tyd gebruik is vir etniese Oekraïners onder die bewind van die [[Russiese Ryk]].) Dit dui daarop dat dié ontwikkeling plaasgevind het in wat nou Oekraïne is.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Dié land se grond en klimaat is besonder geskik vir die verbouing van beet. In Oekraïense legendes, moontlik van 19de-eeuse oorsprong, word die uitvinding van borsjt toegeskryf aan óf [[Kosakke#Zaporozje-Kosakke|Zaporozje-Kosakke]] wat in 1683 in die Poolse weermag diens gedoen het óf die [[Kosakke#Don-Kosakke|Don-Kosakke]] wat in 1695 in die Russiese weermag was.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}
[[Spanje|Spaanse]] [[conquistadores]] het in die 16de eeu aartappels en tamaties van die [[Amerikas]] na Europa gebring, maar dié groente het eers in die 19de eeu in Oos-Europa algemeen en gewild geraak. Eindelik het albei deel van boere se stapeldieet geword, asook belangrike bestanddele van Oekraïense en Russiese borsjt. Aartappels het rape in borsjtresepte vervang en tamaties – vars, geblik of in pastavorm – het beetsuur vervang as die bron van surigheid. Rape word selde in moderne resepte aangetref en indien wel, saam met aartappels.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} In Oekraïne is vir ’n lang ruk beide beetsuur en tamaties gebruik totdat laasgenoemde in die laaste derde van die 19de eeu meer algemeen geraak het.{{sfnp|Artyukh|2006|p=13}}
=== Verspreiding ===
[[Lêer:Ukranian borscht.jpg|duimnael|Auguste Escoffier, in Frankryk bekend as "die koning van sjefs en die sjef van konings", was gefassineer deur borsjt se robynrooi kleur.]]
In die 19de en 20ste eeu het die gewildheid van borsjt na buite die Slawiese tuislande versprei, grootliks danksy faktore soos die territoriale uitbreiding van die Russiese Ryk, Rusland se groeiende politieke en kulturele aansien en die emigrasie van Russe. Namate Rusland al hoe meer grondgebied in Noord- en Sentraal-Eurasië beslaan het, is borsjt bekendgestel in die kookkuns van verskeie volke in die gebied, van [[Finland]]{{sfnp|MacVeigh|2008|p=193}} tot die [[Kaukasus]],{{sfnp|Petrosian|Underwood|2006|pp=107–108}}{{sfnp|King|2006|p=12}} en van [[Iran]]{{sfnp|Petrosian|Underwood|2006|pp=108}} tot [[China]] en [[Alaska]] (Russiese Amerika).{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 8}}
Weswaarts het borsjt se gewildheid in ’n mindere mate toegeneem; [[Duitsers]] het hul neus opgetrek vir dié sop en ander Oos-Europese kos.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Wat gehelp het om dit in Wes-Europa bekend te stel, was die gebruik van Russiese [[tsaar]]s asook Russiese en Poolse aristokrate om gevierde Franse sjefs in diens te neem – hulle het later hul eie weergawes van die gereg gemaak en so die Franse se belangstelling daarin gewek. Een van die eerste Franse sjefs wat dit gedoen het, was Marie-Antoine Carême, wat in 1819 vir ’n rukkie vir tsaar [[Aleksander I van Rusland|Aleksander I]] gewerk het.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 3}} Volgens hom het die oorspronklike Russiese sop net as inspirasie gedien vir ’n uitspattige [[haute cuisine]]-gereg met ’n tikkie Oosterse eksotisme.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapters 3 and 10}} Benewens groente en beetsuur was daar in sy resep ’n geroosterde en ’n gebraaide hoender, ’n eend, ’n stuk lamsvleis, beesstert, ’n murgbeen, ’n pond spek en ses groot stukke wors. Hy het voorgestel dit word opgedien saam met bees-''quenelles'', eiers en [[croûton]]s.{{sfnp |Burlakoff |2013 |loc=Appendix}} Auguste Escoffier, ’n leerling van hom, was gefassineer deur die sop se robynrooi kleur. Hy het sy meester se resep vereenvoudig en ’n plek vir ''potage bortsch'' ("borsjtsop") in die Franse kookkuns verseker.{{sfnp |Burlakoff |2013 |loc=Chapter 10}} Urbain Dubois en Émile Bernard, wat in Poolse aristokrate se diens was, het dit bekendgestel as Poolse sop; hul kookboek, ''La cuisine classique'', wat in 1856 gepubliseer is, bevat ’n borsjtresep met die beskrywende naam ''potage au jus de betteraves à la polonaise'' ("beetsapsop in ’n Poolse styl");{{sfn|Dumanowski, ''Klasyczny barszcz...''}} dit is teen die derde uitgawe in 1868 verander in ''potage barsch à la polonaise''.{{sfnp|Dubois|Bernard|1868|p=22}} In 1867 is beetborsjt saam met haring, steur, ''koelebjaka'' en Pozjarski-kotelet{{sfn|The Epicure's Year Book|p=83}} voorgesit op ’n ete met ’n Russiese tema op die Internasionale Ekspo in [[Parys]], en dit het die internasionale verbintenis met die Russiese kultuur versterk.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Preface}}
[[Lêer:Ukrainian borscht.JPG|duimnael|links|Oekraïense beet-en-koolborsjt.]]
Massamigrasie uit die Russiese Ryk na Noord-Amerika, aanvanklik veral weens die vervolging van lede van godsdienstige minderheidsgroepe, het ’n belangrike rol daarin gespeel dat borsjt aan die ander kant van die [[Atlantiese Oseaan]] bekendgestel is. Die vroegste golwe migrasie het plaasgevind in ’n tyd toe koolgebaseerde borsjt steeds die bekendste variasie in minstens dele van Rusland was. Die [[Mennoniet]]e, wat in die 1870's uit die Russiese [[Wolga]]streek in [[Kanada]] en die [[VSA]] begin aankom het,{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 4}} het nog nie beet gebruik nie;{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} in plaas daarvan het Mennonitiese variasies kool, suurkool en suring bevat.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 4}} Volgens die ''Joodse Ensiklopedie'', wat in 1906 gepubliseer is, was koolgebaseerde ''kraut borscht'' in dié tyd ook in die Amerikaans-Joodse kookkuns gewilder as die beetvariasies.{{sfnp|Jewish Encyclopedia|1906|p=257}} Daaropvolgende Joodse immigrante het die rooi variasies in Amerika help gewild maak.
In die 1930's, toe die meeste Amerikaanse hotelle geweier het om Jode toe te laat weens wydverspreide [[antisemitisme]], het Jode van die deelstaat [[New York (deelstaat)|New York]] na oorde in die Catskillberge begin stroom vir hul somervakansies. Die gebied het ’n groot sentrum van Joodse vermaak geword, met restaurante wat etes aangebied het waar jy kon eet soveel as wat jy wou, insluitende groot hoeveelhede borsjt. Grossinger's, een van die grootste oorde, het borsjt deur die dag voorgesit, elke dag van die jaar. Die streek het, aanvanklik as ’n bespotting, bekend geword as die "Borsjtgordel", en dit het die verbintenis van borsjt met die Amerikaans-Joodse kultuur versterk.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Omdat die meeste mense in die somer vakansie gehou het, is die sop gewoonlik koud opgedien. Marc Gold was een van die grootste verskaffers; hulle het op die hoogtepunt van hul sukses sowat 1,5 [[ton]] per jaar gelewer.{{sfnp|Lagnado|2011}} Gold se borsjt het bestaan uit beetpuree wat met suiker, sout en sitroensuur gegeur{{sfn|Gold's Borscht}} en gewoonlik met suurroom gemeng is; dit kan eerder as ’n "beet-smoothie" beskryf word. Sulke "perserige, waterige sop" word, volgens Nikolai Burlakoff, skrywer van ''The World of Russian Borsch'', "in Amerika verbind met borsjt in die algemeen en Joodse borsjt in die besonder".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 7}}
[[Lêer:Borsch-tube.jpg|duimnael|Borsjt in ’n buisie vir gebruik in die ruimte.]]
In die [[Sowjetunie]] was borsjt een van die gewildste geregte vir elke dag. Dit is deur James Meek, ’n Britse korrespondent in Kiëf en Moskou, beskryf as "die gemene deler van die Sowjet-kombuis, die gereg wat die hooftafel van die [[Moskouse Kremlin|Kremlin]] en die agterafste kantien in die boendoes van die [[Oeralgebergte|Oeral]] verbind het, ... die beetsop wat soos ’n hoofslagaar deur die kombuise van Oos-Slawiese lande gepomp het".{{sfnp|Meek|2008}} Van die Sowjetleiers was die Oekraïens gebore [[Leonid Brezjnef]] besonder lief vir borsjt, wat sy vrou vir hom bly kook het selfs nadat hulle in die Kremlin ingetrek het.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 3}}
Die sop het selfs ’n rol gespeel in die Sowjetunie se [[Ruimtevaart|ruimteprogram]]. In Maart 1961, as deel van ’n kommunikasietoetsvlug, is ’n vooraf opgeneemde resep vir borsjt uit die Korabl-Spoetnik 4-ruimtetuig uitgesaai. Die tuig, met diere en ’n pop aan boord, is in ’n lae wentelbaan om die [[Aarde]] geplaas in voorbereiding vir bemande ruimtevlugte.{{sfnp|Garber|2013}} Regte borsjt het eindelik in die ruimte beland as voedsel vir Sowjet- en later Russiese [[ruimtevaarder]]s.{{sfnp|Vedernikov|2015}}
== Variasies ==
[[Lêer:Borscz 041.jpg|duimnael|links|’n Oekraïense borsjt met bone.]]
As die land van oorsprong van borsjt{{sfnp|Kafka|1998|p=176}} spog Oekraïne met baie streeksvariasies,{{sfnp|Saberi|Saberi|2014}}{{sfnp|Volokh|Manus|1983|p=96}} met feitlik elke [[oblast]] wat sy eie weergawe het. Verskille sluit in die soort aftreksel wat gebruik word (vleis, been of albei), die soort vleis (bees, vark, pluimvee, ens.), die keuse van groente en die manier waarop dit opgekap of gekook word. So word lams- sowel as beesvleis in die [[Kiëf]]se weergawe gebruik in plaas van die tradisionele bees- en varkvleis, terwyl die aftreksel in die [[Poltawa]]-streek van pluimveevleis gekook word: dus hoender, eend of gans. Die gebruik van murgpampoentjies, bone en appels is kenmerkend van [[Tsjernihif]] se borsjt; in dié variasie word beet gebraai in plantolie pleks van vet, en die suur smaak kom uitsluitlik van tamaties en tertappels. Die [[Lwif]]-weergawe bevat beenaftreksel en word voorgesit met stukkies [[Weense worsie]]s.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=83–86}}{{sfn|Kulinariya|pp=792–793}}
Baie streekvariasies het ook in [[Rusland]] ontstaan, soos die [[Moskou]]se weergawe wat voorgesit word met stukkies vleis, [[ham]] en Weense worsies, die [[Siberië|Siberiese]] borsjt bevat [[frikkadel]]le en [[Pskof]] se borsjt gedroogde [[spiering]] uit die plaaslike mere. Ander unieke Russiese weergawes sluit in kloosters se Vastydborsjt, met gemarineerde [[seewier]] in plaas van kool, en die Russiese vloot se weergawe (флотский борщ, ''flotski borsjtsj''), waar die groente in vierkante of diamantvorms gesny word pleks van repies.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}}{{sfn|Kulinariya|pp=213–216}}
[[Lêer:Barszcz z uszkami.jpg|duimnael|Poolse Kersaandborsjt word opgedien met ''uszka'', of oorvormige [[kluitjie]]s gevul met sampioene.]]
Benewens die dik soorte borsjt wat hier bo beskryf is, is daar in Pole ook ’n robynkleurige beetsop-boeljon (vleisaftreksel) bekend as ''barszcz czysty czerwony'' – ’n rooi, helder borsjt. Dit word gemaak deur gefiltreerde vleis-en-groenteaftreksel met dun sampioensop en beetsuur te meng. In sommige weergawes kan gerookte vleis vir die aftreksel gebruik word en die surigheid kan verkry of verhoog word deur suurlemoensap, dillepekelwater of droë rooiwyn by te voeg. Dit kan in ’n sopbakkie voorgesit word, of – veral met ’n deftige aandete – as ’n warm maal in ’n beker met twee handvatsels en saam met [[kroket]]te of gevulde pasteikors. Anders as met ander soorte borsjt, word dit nie met suurroom wit gemaak nie.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=9, 180, 190}}
Kersaandborsjt (''Barszcz wigilijny'') is ’n variasie van helder borsjt wat tradisioneel met die Poolse Kersaandete voorgesit word. Dan word die vleisaftreksel óf uitgelaat óf vervang met vissop wat gewoonlik gemaak word deur die kook van die afgekapte koppe van vis wat vir ander Kersgeregte gebruik is. Die sampioene wat gebruik word om die sampioensop te kook, word dan in ''uszka'' (klein gevulde kluitjies) geplaas en saam met die borsjt voorgesit.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=182, 190}}
=== Koue borsjt ===
[[Lêer:Chlodnik (Cold Borscht).jpg|duimnael|Litause koue borsjt (''šaltibarščiai''), gemeng met suurroom of [[jogurt]] en besprinkel met grasuie.]]
[[Lêer:Borscz zelenyj ukr.jpg|duimnael|’n Sop met suring as basis word voorgesit met suurroom en ’n hardgekookte eier.]]
In die [[somer]] is koue borsjt ’n gewilde alternatief vir bogenoemde variasies, wat gewoonlik warm voorgesit word. Dit bestaan uit beetsuur of beetsap wat gemeng word met suurroom, [[karringmelk]], suurmelk, [[kefir]] of jogurt. Die mengsel het ’n kenmerkende [[pienk]] of [[magenta]] kleur.{{sfnp|Kafka|1998|p=176}} Dit word verkoel voorgesit, gewoonlik met fyn gekapte beet, [[komkommer]], [[radys]]e en [[salot]]te, asook halwe hardgekookte eiers en vars [[dille]]. Verder kan gekapte kalfsvleis, [[ham]] of [[kreef]] bygevoeg word.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=211–212}}{{sfnp|Kuroń|2004|pp=200–201}}{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=108}}
Hierdie sop het waarskynlik ontstaan in die Grootvorstedom van Litaue, wat die gebiede van die hedendaagse [[Litaue]] en [[Belarus]] beslaan het, en dit is steeds deel van die koskultuur van hierdie en naburige lande. [[Litaus]] is eintlik die enigste taal in die streek wat daarna verwys as "koue borsjt" (''šaltibarščiai''). In [[Belarussies]] is dit bekend as халаднік (''chaladnik'', of "koue sop"); in Pools as ''chłodnik litewski'' ("Litause koue sop") en in Russies as свекольник (''swekolnik'', of "beetsop".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}{{sfnp|Pokhlebkin|2004|p=108}}
=== Sonder beet ===
Hoewel "borsjt" in die Weste hoofsaaklik na sop met beet verwys, is daar soppe met dieselfde naam waarin beet nie gebruik word nie of opsioneel is. Die algemeenste neiging is dat ’n suur smaak verkry word deur die byvoeging van verskeie suur bestanddele.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}
"Groen sop" met suring as basis is ’n ligte sop wat van blaargroente gemaak word en algemeen in Oekraïne en Rusland is. Suring word gewoonlik gebruik, maar spinasie, brandnetel, tuinmelde en soms perdeblom, jigwortel en [[wildeknoffel]] word ook bygevoeg, veral wanneer die lenteseisoen van suring verby is.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}}{{sfnp|Łuczaj|2012|p=21}}{{sfnp|Artyukh|1977|p=55}}{{sfnp|Gurko|Chakvin|Kasperovich|2010|p=78}}{{sfnp|Guboglo|Simchenko|1992|p=98}} Nes beetborsjt is dit gebaseer op vleis- of groenteaftreksel en word dit gewoonlik voorgesit met gekookte aartappels en hardgekookte eiers, en besprinkel met dille.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}
[[Lêer:Żurek.jpg|duimnael|links|Wit borsjt met wors, spek en eiers.]]
In die Poolse kookkuns word die terme ''barszcz biały'' ("wit borsjt"), ''żur'' of ''żurek'' ("suur sop") afwisselend gebruik of verwys dit na verskillende soppe, na gelang van die streeksdialek en bestanddele.{{sfn|Żmigrodzki|loc=[http://www.wsjp.pl/do_druku.php?id_hasla=10421&id_znaczenia=1913700 "biały barszcz"]}} Dit word gewoonlik gemaak van ’n gismengsel van rog of hawermeel en water. Dit word gegeur met knoffel en [[marjolein]], en met eiers en gekookte wors voorgesit. Die water waarin die wors gekook is, word dikwels gebruik in plaas van die vleisaftreksel.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|p=193}}
In die [[Karpate]] van Suid-Pole word variasies van borsjt gemaak waar die suur smaak van [[suiwelproduk]]te soos dik- of karringmelk kom.{{sfnp|Szymanderska|2010|pp=454–455}}
In [[Roemenië]] en [[Moldowa]] word ’n mengsel van koringsemels of hawermeel en water wat laat staan is om te gis, gebruik nes in Poolse wit borsjt.{{sfnp|Gal|2003|loc=[http://dexonline.ro/definitie/bor%C8%99/369568 "Borș"]}}{{sfnp|Reid|Pettersen|2007|p=52}} Dit word gebruik om ’n suur smaak te verleen aan ’n verskeidenheid geurige Roemeense soppe, bekend as ''borș'' of ''ciorbă''. Variasies sluit in ''ciorbă de perișoare'' (met frikkadelle), ''ciorbă de burtă'' (met [[afval]]), ''borş de peşte'' (met vis) en ''borş de sfeclă roşie'' (met beet).{{sfnp|Rennon|2007|p=53}}{{sfnp|Auzias|Labourdette|2012|p=77}}
== Garnerings en bykosse ==
[[Lêer:Barszcz, pasztecik, Borgowo.JPG|duimnael|’n Helder Poolse sop voorgesit met ’n kroket en agurkie.]]
Borsjt word, nes ander soppe in Oos-Slawiese lande, selde alleen geëet. Daar is meestal ’n bykos by, al is dit net ’n sny brood. Bokwietgort of gekookte aartappels is eenvoudige bykosse,{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=17}} maar die sop word gewoonlik vergesel van meer ingewikkelde geregte. Daar is net so ’n groot verskeidenheid garnerings en bykosse by borsjt as wat daar sopvariasies is.
Meestal word borsjt saam met suurroom opgedien.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|The Visual Food Encyclopedia|1996|p=600}} Die room kan apart voorgesit word sodat gaste self kan besluit hoeveel hulle wil byvoeg of die sop kan reeds "wit gemaak" wees. In Jiddisj is die proses om die sop wit te maak bekend as ''farweissen'', of met suurroom gemeng. Soms word die room met meel verdik voordat dit by die sop gevoeg word.{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}} Yogurt{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}
Gekapte kruie word dikwels oor die sop gesprinkel. Dille is die algemeenste, maar pietersielie, grasuie en salotte word ook dikwels gebruik. Individuele porsies kan gegeur word met fyngemaakte rissies of knoffel.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}} Gekookte eiers{{sfnp|Kuroń|2004|pp=186, 189, 201, 245–247}} of bone{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=17}} word ook dikwels saam met borsjt voorgesit.
Die vleis waarvan die aftreksel gekook is, kan opgesny en óf in die sop teruggesit óf as ’n bykos opgedien word.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 1}} Spek en wors is ook algemene bykosse.{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}} Borsjt wat van bone-aftreksel gemaak is, kan ook op die ou Poolse manier saam met murg voorgesit word.{{sfnp|Kuroń|2004|pp=182–189}}
Siberiese borsjt word dikwels saam met frikkadelle (фрикадельки; ''frikadelki'') of maalvleis en uie opgedien.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}} In Pole en dele van Wes-Oekraïne is oorvormige kluitjies (''uszka''; sampioene of vleis in deeg toegedraai) gewild saam met borsjt. Sampioengevulde ''uszka'' word veral verbind met Poolse Kersaandborsjt.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|p=226}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=16–17}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}}
In Oekraïne word ''pampoesjki'' (geurge, pofferige rolletjies met kookolie en gemaalde knoffel bo-oor){{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 1}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=16}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}} dikwels saam opgedien. In Rusland kan borsjt voorgesit word met verskeie bykosse wat kaas bevat, soos kaastertjies, klein pannekoekies waar die kaas in die deeg ingemeng word of ’n kasserol van bokwietgort en kaas.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Appendix}}{{sfnp|Zdanovich|2014|loc=[https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ&pg=PT100 "Борщи"]}}
== In die kultuur ==
=== As ’n rituele gereg ===
Borsjt word dikwels verbind met sy rol in die godsdienstige tradisies van verskeie denominasies, soos die [[Oosters-Ortodokse Kerk|Oosters-Ortodokse]], Oekraïens-Griekse Katolieke en Rooms-Katolieke geloof en [[Judaïsme]] in Oos-Europa. In Oos-Slawiese lande word "gedenkborsjt" (Russies: поминальный борщ, ''pominalni borsjtsj'') voorgesit as die eerste gang van ’n nagwaak ná ’n begrafnis. Volgens tradisie eet die siel van die afgestorwene die kos of styg die siel op hemel toe op die stoom wat uit die bakke borsjt en ander warm geregte soos ''[[blini]]'', [[Kasha|pap]], gekookte aartappels of varsgebakte [[brood]] kom.{{sfnp|Vinogradova|Levkievskaya|2012|p=138}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 4}} In die streek [[Polesië]] wat oor die grens tussen [[Oekraïne]] en [[Belarus]] strek, word dieselfde geregte voorgesit as ’n offerande aan die siele van afgestorwe voorouers tydens die jaarlikse halfheidense herdenkingseremonie bekend as ''Dzjadi'', of Voorvadersnag.{{sfnp|Gurko|Chakvin|Kasperovich|2010|p=73}}{{sfnp|Vinogradova|Levkievskaya|2012|p=195}}
[[Lêer:Wigilia potrawy 554.jpg|duimnael|’n Bak borsjt en ander geregte staan gereed vir ’n Poolse Kersaandete.]]
In [[Pole]] en Oekraïne is borsjt gewoonlik een van die geregte wat op ’n [[Oukersaand|Kersaandete]] voorgesit word. Dit word op [[24 Desember]] (Rooms-Katoliek) of [[6 Januarie]] (Oosters-Ortodoks) gevier sodra die eerste [[ster]] aan die aandhemel verskyn.{{sfnp|Łozińska|Łoziński|2013|pp=162–165}} Dit is ’n feestelike maaltyd wat terselfdertyd voldoen aan vasvereistes. Dit bestaan tradisioneel uit 12 verskillende geregte wat geen landdierprodukte bevat nie.{{sfnp|Szymula|2012|p=280}} Kersaandborsjt is dus óf vegetaries óf het visaftreksel as basis. Dit word ook nie met suurroom gemeng nie. In Oekraïne bevat die sop groente wat in plantolie gebraai is pleks van in vet, sowel as bone en sampioene. Dit kan ook droog saam met koringmeel gebraai word.{{sfnp|Artyukh|2006|p=13}} Die Poolse weergawe van Kersaandborsjt is ’n helder, robynrooi sop. Beide die Oekraïense en Poolse weergawes word dikwels saam met ''uszka'' opgedien.{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|pp=190–192}}{{sfnp|Artyukh|2006|p=16–17}}
Terwyl Kersfees in Pole tradisioneel met rooi borsjt verbind word, word die [[Vastyd]] – die periode voor [[Paasfees]] waarin gevas word – verbind met ’n vleislose weergawe van wit borsjt, of ''żur''. Jongmense het dikwels Heilige Saterdag, die laaste dag van die Vastyd, gevier met ’n "begrafnis" van wit borsjt, waartydens ’n pot sop óf in die grond begrawe is óf gebreek is terwyl ’n niksvermoedende seun dit op sy kop dra, tot groot vermaak van die omstanders.{{sfnp|Gloger|1900|pp=522–523 (vol. 4)|loc=[[:s:pl:Encyklopedia staropolska/Żur|"Żur"]]}} Die volgende dag sou wit borsjt weer op die Paastafel verskyn – dié keer met vleisaftreksel, wors, spek en eiers in.{{sfn|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}
In die Oos-Europese [[Asjkenasiese Jode|Asjkenasies-Joodse]] tradisie word ’n vegetariese borsjt, wat saam met suurroom en gekookte aartappels voorgesit word en bekend is as ''peisachdiker borsjt'', beskou as ’n noodsaaklike gereg tydens die [[Pesach]]. Omdat dit in die lente ([[Maart]] of [[April]]) plaasvind, gee die bereiding van Pesach-borsjt mense die kans om ontslae te raak van die laaste beetsuur wat oorgebly het van die beet wat in die winter gepekel is, enige orige aartappels asook suurroom wat in die nuwe kalwingstyd volop was.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}} Koue borsjt met suurroom gemeng, is ook gewild met [[Sjawoe'ot]], die Joodse Wekefees laat in [[Mei]] of vroeg in [[Junie]], ’n tyd wat tradisioneel met [[suiwelprodukte]] verbind word.{{sfnp|Morel|2008}} Seudah Shlishit, of die derde maaltyd van die [[Sabbat]], sluit ook dikwels borsjt in.{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}}
=== As ’n etniese gereg ===
Borsjt word verbind met verskeie etniese groepe, veral [[Oekraïners]], [[Russe]], [[Pole (volk)|Pole]] en Asjkenasiese Jode, wat daarop aanspraak maak dat dit hul eie nasionale of etniese gereg en kultuurikoon is.{{sfnp|Perianova|2012|pp=161–162}}{{sfnp|Mazitova|2005}} Sulke aannames is nie noodwendig eksklusief nie, omdat die sop se geskiedenis begin het voor die opkoms van moderne state in Oos-Europa met hul voortdurende grensverskuiwings.
{{Aanhalingskas|align = right| width = 30% | quote = Pochljobkin en die Sowjetunie is dood, en tog lewe Borsjtland voort. Resepte, nes voëls, ignoreer politieke grense ... Die dowwe buitelyn van die Tsaristies-Sowjetse imperium glimp steeds in die kollektiewe stoom van bakke beet en kool in vleisaftreksel, en in die sagte klank van skeppies suurroom wat in sop plons, van die [[Swartsee]] tot die [[See van Japan]] en, danksy emigrasie, van [[Brooklyn]] tot [[Berlyn]].{{sfnp|Meek|2008}} | source = – '''James Meek''' |qalign = center | bgcolor = #FFFFF0 | quoted = 1 }}
In die woorde van Burlakoff is borsjt "volmaak geskik vir ’n globale kultuur". Hy beskryf dit as ’n "globale verskynsel" waarvan "plaaslike variasies so talryk en uiteenlopend is, dit is soms moeilik vir ’n niespesialis om te verstaan dat elke enkele voorbeeld daarvan deel is van ’n verenigde tradisie". Hy beskou borsjt as "’n byna perfekte voorbeeld van ... 'glokalisering' – ’n verskynsel wat globaal versprei maar plaaslike behoeftes en gewoontes weerspieël in sy variasies en aanpassing; ... ’n hoogs gelokaliseerde produk wat geglobaliseer en in die proses aangepas is by toestande wat verskil van die oorpronklike".{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 3}} Maar volgens die Russiese linguis en antropoloog Irina Perjanowa "is mense geneig om besitlik oor hul kos en trots daarop te wees". ’n "Verbintenis tussen aansprake op kos en grondgebied" kan waargeneem word, wat daartoe lei dat die kosgebied verander in ’n "gevegsterrein wat allerhande soorte mites laat ontstaan en versprei".{{sfnp|Perianova|2012|pp=161–162}}
{{dubbelbeeld|links|Borshch stamp UA026-05 transparent.png|140|Borshch stamp UA027-05 transparent.png|140|’n Bak borsjt en verskillende bestanddele op Oekraïense posseëls.}}
Die weergawe van borsjt wat vandag die gewildste is, die rooi een met beet as hoofbestanddeel, het waarskynlik ontstaan in wat nou Oekraïne is.{{sfnp|Schultze|2000|pp=65–66}}{{sfnp|Marks|2010|pp=196–200|loc=[https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC&pg=PT196 "Borscht"]}}{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 2}} Borsjt as ’n daaglikse stapelvoedsel vir Oekraïners word onder meer weerspieël deur die Oekraïense gesegde "borsjt en pap is ons kos" (Борщ та каша – їжа наша; ''Borsjtsj ta kasja – jizja nasja'').{{sfn|''Pryslivya i prykazky..''}} Vergelyk dit met die Russiese spreekwoord, waarin borsjt deur [[sjtsji]] vervang word (Щи да каша – пища наша; ''Sjtsji da kasja – pisjtsja nasja'').{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Preface}}). Die dikkerige sop waarin beet net een van talle groentebestanddele is, anders as die helder Poolse beetsop, is steeds in Pole bekend as "Oekraïense borsjt" (''barszcz ukraiński'').{{sfnp|Kuroń|2004|p=188}}{{sfnp|Strybel|Strybel|2005|p=191}}
In die Sowjetunie het resepteboeke wat deur die regering geborg is, soos ''Die Boek van Smaaklike en Gesonde Kos'' wat deur [[Anastas Mikojan]] saamgestel is en ''Gids tot Resepte en Kosvervaardiging'', ’n verenigde Sowjetse kookkuns bevorder met gestandaardiseerde weergawes van tradisionele geregte.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 6}}{{sfn|Kulinariya|pp=31–32}}{{sfnp|Mack|Surina|2005|pp=114–115}} Dieselfde kooktegnieke en resepte is in kookskole regdeur die land aan studente geleer en so is ’n gemeenskaplike kookstyl in Sowjetse eetplekke toegepas.{{sfnp|Mack|Surina|2005|pp=114–115}} Hoewel dit deur die kookkuns van die land se verskillende etniese groepe geïnspireer is, is baie van die resepte aangebied as deel van ’n algemene Sowjetse erfenis; so is dit gedissosieer van die individuele geografiese oorspronge van die geregte.{{sfnp|Burlakoff|2013|loc=Chapter 6}}
Baie mense binne en buite die Sowjetunie het borsjt al hoe meer begin beskou as ’n Sowjetse – en dus eintlik ’n Russiese – sop in plaas van ’n Oekraïense gereg.{{sfnp|World and Its Peoples|2010|p=1424}} Dit is veral deur William Pochljobkin, ’n vooraanstaande Russiese kosskrywer, gekritiseer. Hy het beetgebaseerde borsjt onomwonde beskryf as "een van die geregte van die Oekraïense kookkuns" wat internasionaal gewild geraak het.{{sfnp|Pokhlebkin|2004|pp=80–83}}
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Bronne ==
{{refbegin|4}}
* {{cite book
| last = Artyukh
| first = Lidiya
| year = 1977
| title = Ukrayinska narodna kulinariya
| script-title = (Українська народна кулинарія)
| trans-title = Ukrainian Folk Cuisine
| language = Ukrainian
| location = Kyyiv
| publisher = Naukova dumka
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Artyukh
| first = Lidiya
| year = 2006
| title = Tradytsiyna ukrayinska kukhnya v narodnomu kalendari
| script-title = (Традиційна українська кухня в народному календарі)
| trans-title = Traditional Ukrainian Cuisine in the Folk Calendar
| language = Ukrainian
| location = Kyyiv
| publisher = Baltiya-Druk
| isbn = 966-8137-24-8
| url = https://books.google.pl/books?id=fLizySL-EUMC
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Burlakoff
| first = Nikolai
| year = 2013
| title = The World of Russian Borsch: Explorations of Memory, People, History, Cookbooks & Recipes
| location = North Charleston, SC
| publisher = Createspace Independent Pub
| isbn = 978-1-4840-2740-0
| ref = harv }}
* {{cite journal
| last = Christian
| first = David
| author-link = David Christian (historian)
| date = April 1994
| title = Classic Russian Cooking: Elena Molokhovets' ''A Gift to Young Housewives''
| journal = Russian Review
| volume = 53
| issue = 2
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Dembińska
| first = Maria
| editor1-last = Weaver
| editor1-first = William Woys
| year = 1999
| title = Food and Drink in Medieval Poland: Rediscovering a Cuisine of the Past
| location = Philadelphia
| publisher = University of Pennsylvania Press
| isbn = 0-8122-3224-0
| url = https://books.google.com/?id=Iru2rMQR8eYC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false
| ref = harv }}
* {{cite web
| last = Dumanowski
| first = Jarosław
| title = Barszcz, żur i post
| trans-title = Borscht, sour rye soup, and fast
| language = Polish
| website = naTemat
| url = http://dumanowski.natemat.pl/49153,barszcz-zur-i-post
| access-date = 2015-06-02
| ref = {{harvid|Dumanowski, ''Barszcz, żur i post''}}
}}
* {{cite web
| last = Dumanowski
| first = Jarosław
| title = Klasyczny barszcz: Francuscy mistrzowie o polskiej kuchni
| trans-title = Classic borscht: French chefs about Polish cuisine
| language = Polish
| website = naTemat
| url = http://dumanowski.natemat.pl/103339,klasyczny-barszcz-francuscy-mistrzowie-o-polskiej-kuchni
| access-date = 2015-06-02
| ref = {{harvid|Dumanowski, ''Klasyczny barszcz...''}} }}
* {{cite book
| last = Fertig
| first = Judith M.
| year = 2011
| title = Prairie Home Cooking: 400 Recipes that Celebrate the Bountiful Harvests, Creative Cooks, and Comforting Foods of the American Heartland
| location = Boston
| publisher = Houghton Mifflin Harcourt
| isbn = 1-55832-144-6
| url = https://books.google.pl/books?id=9yA2Q0Y-uOkC&pg=PA128
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Garber
| first = Megan
| date = 2013-03-28
| title = The Doll That Helped the Soviets Beat the U.S. to Space
| newspaper = The Atlantic
| url = https://www.theatlantic.com/technology/archive/2013/03/the-doll-that-helped-the-soviets-beat-the-us-to-space/274400/
| access-date = 2016-01-18
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Gołębiowski
| first = Łukasz
| year = 1830
| title = Domy i dwory (Houses and Manors)
| language = Polish
| location = Warszawa
| publisher = N. Glücksberg
| url = http://polona.pl/item/3554682/21/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Guboglo
| first1 = Mikhail Nikolayevich
| last2 = Simchenko
| first2 = Yury Borisovich
| year = 1992
| title = Ukraintsy: Istoriko-etnografichesky ocherk traditsionnoy kultury (Ukranian: A Historical Ethnographic Essay of the Traditional Culture)
| location = Moskva
| publisher = Rossiyskaya akademiya nauk, Institut etnologii i antropologii im. N.N Miklukho-Maklaya
| language = Russian
| url = https://books.google.com/books?id=UGQiAQAAMAAJ&q=зеленый+борщ&dq=зеленый+борщ
| ref = harv }}
* {{cite book
| editor-last1 = Gurko
| editor-first1 = Alexandra V.
| editor-last2 = Chakvin
| editor-first2 = Igor V.
| editor-last3 = Kasperovich
| editor-first3 = Galina I.
| year = 2010
| title = Etnokulturnye protsessy Vostochnogo Polesya v proshlom i nastoyashchem (Ethnocultural Processes of Eastern Polesye in the Past and Present)
| language = Russies
| publisher = Institut iskusstvovedeniya, etnografii i folklora imeni K. Krapivy NAN Belarusi
| isbn = 978-985-08-1229-2
| url = https://books.google.pl/books?id=cS2zBAAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Kafka
| first = Barbara
| title = Soup: A Way of Life
| publisher = Artisan Books
| year = 1998
| isbn = 978-1-57965-125-1
| url = https://books.google.com/books?id=MEifqCLtyh8C&pg=PA176
| page = 176
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Karbowiak
| first = Antoni
| year = 1900
| title = Obiady profesorów Uniw. Jagiellońskiego w XVI. i XVII. wieku (Luncheons of Jagiellonian University Professors in the 16th–17th Centuries)
| location = Kraków
| publisher = Tow. Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/10537708/0/
| ref = harv }}
* {{cite journal
| last1 = Kuhnlein
| first1 = Harriet V.
| last2 = Turner
| first2 = Nancy J.
| year = 1986
| title = Cow-parsnip (''Heracleum lanatum'' Michx.): an indigenous vegetable of native people of northwestern North America
| journal = Journal of Ethnobiology
| volume = 6
| issue = 2
| pages = 309–324
| publisher = Society of Ethnobiology
| url = https://ethnobiology.org/sites/default/files/pdfs/JoE/6-2/KuhnleinTurner1986.pdf
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Lagnado
| first = Lucette
| date = 2011-06-28
| title = A Family Named Gold Tries to Add Cool to a Soup That's the Color Purple
| newspaper = The Wall Street Journal
| url = https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702304231204576406000546981170
| access-date = 2016-01-11
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Łozińska
| first1 = Maja
| last2 = Łoziński
| first2 = Jan
| year = 2013
| title = Historia polskiego smaku: kuchnia, stół, obyczaje (History of Polish Taste: Kitchen, Table, Customs)
| language = Polish
| location = Warszawa
| publisher = Wydawnictwo Naukowe PWN
| isbn = 978-83-7705-269-3
| ref = harv }}
* {{cite journal
| last = Łuczaj
| first = Łukasz
| title = Brzozowy sok, "czeremsza" i zielony barszcz – ankieta etnobotaniczna wśród botaników ukraińskich (Birch sap, ramsons and green borsch – an ethnobotanical survey among Ukrainian botanists)
| year = 2012
| journal = Etnobiologia polska
| volume = 2
| publisher = Zakład Ekotoksykologii, Zamiejscowy Wydział Biotechnologii, Uniwersytet Rzeszowski
| location = Wojaszówka
| language = Polish
| issn = 2083-6228
| pages = 15–22
| url = http://www.etnobiologia.com/2012/eb2_15-22%20luczaj.pdf
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Łuczaj
| first = Łukasz
| title = Dzika kuchnia (Wild Cuisine)
| year = 2013
| publisher = Nasza Księgarnia
| location = Warszawa
| language = Polish
| isbn = 978-83-10-12378-7
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Mack
| first1 = Glenn Randall
| last2 = Surina
| first2 = Asele
| title = Food Culture in Russia and Central Asia
| year = 2005
| publisher = Greenwood Publishing Group
| url = https://books.google.com/books?id=j7MTx_zcIR0C
| issn = 1545-2638
| isbn = 978-0-313-32773-5
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Majkowski
| first = Hilary
| year = 1932
| title = Wyczółkowski 1852–1932
| language = Polish
| location = Poznań
| publisher = Rolnicza Druk. i Księg. Nakładowa
| url = https://polona.pl/item/44345978/20/
| ref = harv }} Pages unnumbered.
* {{cite book
| last = Matyukhina
| first = Yuliya
| title = The Russian Diet
| year = 2013
| publisher = Nauchnaya Kniga
| location =
| language = Russian
| isbn = 978-5-457-52538-2
| url = https://books.google.pl/books?id=nLt1AgAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Mazitova
| first = Hanna
| date = 2005-12-22
| title = Whose borscht?
| language = Ukrainian
| url = http://www.day.kiev.ua/uk/article/cuspilstvo/chiy-borshch
| access-date = 2016-01-25
| newspaper = Den'
| publisher = Ukrayinska Pres-Grupa
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Meek
| first = James
| date = 2008-03-15
| title = The story of borshch
| url = https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2008/mar/15/foodanddrink.travelfoodanddrink
| access-date = 2015-07-09
| newspaper = The Guardian
| ref = harv }}
* {{cite news
| last = Morel
| first = Linda
| date = 2008-05-15
| title = Cold soups for Shavuot
| url = http://www.jta.org/2008/05/15/life-religion/cold-soups-for-shavuot
| access-date = 2016-01-24
| newspaper = Jewish Telegraphic Agency
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Panek
| first = Kazimierz
| title = Mikroby oraz chemizm kiśnienia barszczu (Microbes and Chemistry of Borscht Fermentation)
| year = 1905
| publisher = Akademia Umiejętności
| location = Kraków
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/15178238/46/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Perianova
| first = Irina
| editor-last = Ratiani
| editor-first = Irma
| title = Totalitarianism and Literary Discourse: 20th Century Experience
| chapter = Culinary Myths of the Soviet Union
| year = 2012
| publisher = Cambridge Scholars Publishing
| isbn = 978-1-4438-3445-2
| pages = 160–175
| url = https://books.google.pl/books?id=OyQrBwAAQBAJ&pg=PA160
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Petrosian
| first1 = Irina
| last2 = Underwood
| first2 = David
| title = Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore
| year = 2006
| publisher = Lulu
| location = Bloomington
| isbn = 978-1-4116-9865-9
| url = https://books.google.pl/books?id=0oXYX9Qzx9oC&pg=PA107
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Pokhlebkin
| first = William Vasilyevich
| title = Natsionalnye kukhni nashikh narodov (National Cuisines of Our Peoples)
| year = 2004
| origyear = 1978
| publisher = Tsentrpoligraf
| location = Moskou
| language = Russies
| isbn = 5-9524-0718-8
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Pryslivya i prykazky pro yizhu ta khlib (Proverbs and sayings about food and bread)
| language = Ukrainian
| website = Ukrayinski pryslivya i prykazky
| url = http://prikazka.pp.ua/pages/pro-iju.html
| access-date = 2016-01-20
| ref = {{harvid|''Pryslivya i prykazky..''}}
| url-status =dead
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20160125201503/http://prikazka.pp.ua/pages/pro-iju.html
| archivedate = 2016-01-25
| df =
}}
* {{cite book
| last = Rostafiński
| first = Józef
| authorlink = Józef Rostafiński
| title = O nazwach i użytku ćwikły, buraków i barszczu (Names and Uses of Chards, Beets and Hogweed)
| year = 1916
| publisher = Akademia Umiejętności
| location = Kraków
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/20246864/10/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Rothstein
| first1 = Halina
| last2 = Rothstein
| first2 = Robert A.
| editor-last = Greenspoon
| editor-first = Leonard Jay
| series = Studies in Jewish Civilization
| title = Yiddish Language & Culture: Then & Now
| volume = 9
| chapter = Food in Yiddish and Slavic Folk Culture: A Comparative/Contrastive View
| year = 1998
| publisher = Creighton University Press
| location = Omaha
| isbn = 1-881871-25-8
| issn = 1070-8510
| pages = 305–328
| url = http://bib.convdocs.org/v37532/?download=1
| format = pdf
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Schultze
| first = Sydney
| title = Culture and Customs of Russia
| date = 2000
| publisher = Greenwood Publishing Group
| isbn = 978-0-313-31101-7
| url = https://books.google.com/books?id=c4kvrPEweOcC&pg=PA65
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Small
| first = Ernest
| title = Top 100 Food Plants: The World's Most Important Culinary Crops
| year = 2009
| publisher = NRC Research Press
| location = Knoxville
| isbn = 978-0-660-19858-3
| url = https://books.google.pl/books?id=nyWY_YkV7qAC&pg=PA97
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Strybel
| first1 = Robert
| last2 = Strybel
| first2 = Maria
| title = Polish Heritage Cookery
| url = https://books.google.com/books?id=UtA6-pyGJmMC&printsec=frontcover
| origyear = 1993
| year = 2005
| publisher = Hippocrene Books
| location = New York
| isbn = 0-7818-1124-4
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Szymula
| first = Elzbieta
| chapter = Polish Diet
| pages = 277–295
| editor1-last = Thaker
| editor1-first = Aruna
| editor2-last = Barton
| editor2-first = Arlene
| title = Multicultural Handbook of Food, Nutrition and Dietetics
| year = 2012
| publisher = Wiley-Blackwell
| isbn = 978-1-4051-7358-2
| url = https://books.google.pl/books?id=YF1YCg5Ig-EC&pg=PA277
| ref = harv }}
* {{cite book
| title = The Visual Food Encyclopedia
| publisher = Québec Amerique
| year = 1996
| isbn = 978-2-7644-0898-8
| url = https://books.google.com/books?id=TOG-ItIHp_kC&pg=PA600
| ref = {{harvid|The Visual Food Encyclopedia|1996}} }}
* {{cite book
| last1 = Volokh
| first1 = Anne
| last2 = Manus
| first2 = Mavis
| title = The Art of Russian Cuisine
| publisher = Macmillan
| year = 1983
| url = https://books.google.com/books?id=UJssAAAAYAAJ
| isbn = 978-0-02-622090-3
| ref = harv}}
* {{cite news
| last1 = Zhou
| first1 = Sili
| last2 = Sun
| first2 = Yanru
| date = 2012-08-20
| title = Yībǎi gè Shànghǎi rén yǒu yībǎi zhǒng luó sòng tāng (One hundred types of borscht for one hundred Shanghainese)
| script-title = (一百个上海人有一百种罗宋汤)
| language = Chinese
| newspaper = Sina
| url = http://sh.sina.com.cn/food/msjx/2012-08-20/15368302.html
| access-date = 2017-05-10
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Avdeyeva
| first1 = Yekaterina Alekseyevna
| author-link = Yekaterina Avdeyeva
| year = 1846
| origyear = 1842
| title = Ruchnaya kniga russkoy opytnoy khozyayki (Handbook of the Experienced Russian Housewife)
| format =
| url =
| language = Russian
| location = Sankt-Peterburg
| publisher = Sveshnikov
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Czerniecki
| first1 = Stanisław
| author-link = Stanisław Czerniecki
| year = 1682
| title = Compendium ferculorum, albo Zebranie potraw
| trans-title = A Collection of Dishes
| url = http://polona.pl/item/3490233/82/
| language = Polish
| location = Kraków
| publisher = Drukarnia Jerzego i Mikołaja Schedlów
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Dubois
| first1 = Urbain
| last2 = Bernard
| first2 = Émile
| title = La cuisine classique : études pratiques, raisonnées et démonstratives de l'École française appliquée au service à la russe
| trans-title = Classic Cuisine: Practical, Systematic and Demonstrative Studies of the French School of Russian Table Service
| year = 1868
| origyear = 1856
| publisher = E. Dentu
| location = Paris
| language = French
| url = https://books.google.pl/books?id=QEWKlQ8Ro_MC
| ref = harv }}
* {{cite book
| editor-last1 = Dumanowski
| editor-first1 = Jarosław
| editor-last2 = Jankowski
| editor-first2 = Rafał
| year = 2011
| title = Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów
| trans-title = A Very Good Way of Frying Various Confections
| series = Monumenta Poloniae Culinaria
| volume = 2
| language = Polish
| location = Warszawa
| publisher = Muzeum Pałac w Wilanowie
| isbn = 978-83-60959-18-3
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Gerard
| first = John
| editor-last = Johnson
| editor-first = Thomas
| title = The Herball Or Generall Historie of Plantes: Very Much Enlarged and Amended by Thomas Johnson Citizen and Apothecarye of London
| year = 1636
| volume = 2
| publisher = Adam Islip Joice Norton and Richard Whitakers
| location =
| url = https://books.google.pl/books?id=Ml9fAAAAcAAJ&pg=PA1008
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Gold's Borscht, 24 fl oz, (Pack of 6)
| url = http://www.walmart.com/ip/Gold-s-Borscht-24-fl-oz-Pack-of-6/29474068
| access-date = 2016-01-18
| publisher = Walmart
| ref = {{harvid|Gold's Borscht}} }}
* {{cite book
| title = Kulinariya
| script-title = (Кулинария)
| trans-title = Cookery
| location = Moskva
| publisher = Gostorgizdat
| year = 1955–58
| language = Russian
| ref = {{harvid|Kulinariya}} }}
* {{cite book
| last = Kuroń
| first = Maciej
| author-link = Maciej Kuroń
| title = Kuchnia polska: Kuchnia Rzeczypospolitej wielu narodów
| trans-title = Polish Cuisine: Cuisine of a Commonwealth of Many Nations
| year = 2004
| publisher = Czarna Owca
| language = Polish
| isbn = 83-89763-25-7
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Marcin z Urzędowa
| title = Herbarz Polski, to iest o przyrodzeniu zioł y drzew rozmaitych, y innych rzeczy do lekarztw nalezących
| trans_title = Polish Herbal, or Of the Complexion of Various Herbs and Trees, and Other Things of which Medicines Comprise
| year = 1595
| publisher = Drukarnia Łazarzowa
| location = Kraków
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/3354085/11/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Molokhovets
| first = Elena
| translator-last = Toomre
| translator-first = Joyce Stetson
| title = Classic Russian Cooking: Elena Molokhovets' ''A Gift to Young Housewives''
| year = 1998
| orig-year = 1861
| publisher = Indiana University Press
| isbn = 978-0-253-21210-8
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Rej
| first1 = Mikołaj
| title = Żywot człowieka poczciwego
| trans_title = Life of an Honest Man
| year = 1567
| language = Polish
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Syrennius
| first1 = Simon
| title = Zielnik
| trans_title = Herbal
| year = 1613
| publisher = Drukarnia Bazylego Skalskiego
| location = Cracovia
| language = Polish
| url = http://polona.pl/item/3354323/350/
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Szymanderska
| first = Hanna
| title = Kuchnia polska: Potrawy regionalne (Polish Cuisine: Regional Dishes)
| year = 2010
| publisher = Świat Książki
| location = Warszawa
| language = Polish
| isbn = 978-83-7799-631-7
| ref = harv }}
* {{cite book
| year = 1868
| title = The Epicure's Year Book and Table Companion
| url = https://books.google.pl/books?id=ZUROAAAAYAAJ&pg=PA83
| location = London
| publisher = Bradbury, Evans, & Co.
| ref = {{harvid|The Epicure's Year Book}} }}
* {{cite book
| last1 = Zawadzka
| first1 = Wincenta
| year = 1913
| origyear = 1854
| title = Kucharka litewska
| trans-title = The Lithuanian Cook
| url = http://polona.pl/item/843952/3/
| language = Polish
| location = Wilno
| publisher = Józef Zawadzki
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Auzias
| first1 = Dominique
| last2 = Labourdette
| first2 = Jean-Paul
| title = Roumanie 2012–2013
| trans-title = Romania 2012–2013
| year = 2012
| publisher = Petit Futé
| location = Paris
| language = French
| isbn = 978-2-7469-6376-4
| url = https://books.google.pl/books?id=MwMzJ2_lPtAC&pg=PA77
| ref = harv }}
* {{cite book
| editor-last = Barber
| editor-first = Katherine
| title = The Canadian Oxford Dictionary
| edition = 2nd
| publisher = Oxford University Press
| date = 2004
| url = http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195418163.001.0001/acref-9780195418163
| access-date = 2016-12-23
| url-access = subscription
| doi = 10.1093/acref/9780195418163.001.0001
| isbn = 978-0-19-541816-3
| ref = {{harvid|Barber|2004}} }}
* {{cite web
| last = Dal
| first = Vladimir I.
| title = Tolkovy slovar zhivogo velikorusskogo yazyka
| script-title = (Толковый словарь живого великорусского языка)
| trans-title = Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language
| language = Russian
| website = Akademik
| url = http://dic.academic.ru/contents.nsf/enc2p/
| access-date = 2015-08-02
| date = 1863–66
| location = Sankt-Petersburg
| publisher = Obshchestvo lyubiteley rossiyskoy slovesnosti
| ref = {{harvid|Dal|1863–66}} }}
* {{cite encyclopedia
| editor-last1 = Davidson
| editor-first1= Alan
| editor-last2 = Jaine
| editor-first2= Tom
| year = 2014
| orig-year = 1999
| edition = 3rd
| url = http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199677337.001.0001/acref-9780199677337-e-1337?rskey=OUNqnB&result=1
| access-date = 2016-12-23
| url-access = subscription
| title = Kisel
| encyclopedia = The Oxford Companion to Food
| publisher = Oxford University Press
| isbn = 9780199677337
| doi = 10.1093/acref/9780199677337.001.0001
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Dictionary.com Unabridged
| url = http://dictionary.reference.com/
| access-date = 2015-05-20
| publisher = Random House
| ref = {{harvid|Dictionary.com}} }}
* {{cite web
| editor-last1 = Doroszewski
| editor-first1 = Witold
| title = Słownik Języka Polskiego
| trans-title = Polish Dictionary
| year = 1969
| publisher = Państwowe Wydawnictwo Naukowe
| location = Warszawa
| language = Polish
| url = http://doroszewski.pwn.pl
| ref = harv }}
* {{cite web
| title = Encyclopædia Britannica Online
| url = https://www.britannica.com/topic/borsch
| access-date = 2015-05-20
| publisher = Encyclopædia Britannica Inc.
| ref = {{harvid|Encyclopædia Britannica}} }}
* {{cite web
| last1 = Gal
| first1 = A.M.
| title = Dicționar gastronomic explicativ
| trans-title = Explanatory Culinary Dictionary
| year = 2003
| publisher = Editura Gemma Print
| language = Romanian
| url = https://dexonline.ro/surse
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Gloger
| first1 = Zygmunt
| authorlink = Zygmunt Gloger
| title = Encyklopedja Staropolska
| trans_title = Old Polish Encyclopedia
| year = 1900
| publisher = P. Laskauer i W. Babicki
| location = Warszawa
| language = Polish
| ref = harv }}
* {{cite web
| last = Harper
| first = Douglas
| title = Online Etymology Dictionary
| url = http://www.etymonline.com
| access-date = 2015-05-20
| publisher =
| ref = {{harvid|Harper}} }}
* {{cite encyclopedia
| last1 = Hirsch
| first1 = Emil G.
| last2 = Benzinger
| first2 = Immanuel
| last3 = Jacobs
| first3 = Joseph
| last4 = Harris
| first4 = Isidore
| last5 = Fishberg
| first5 = Bertha
| last6 = Dobsevage
| first6 = I. George
| title = Cookery
| pages = 254–257
| url = http://www.jewishencyclopedia.com/articles/4638-cookery
| encyclopedia = Jewish Encyclopedia
| date = 1906
| location = New York
| publisher = Funk & Wagnalls Co.
| lccn = 16014703
| ref = {{harvid|Jewish Encyclopedia|1906}} }}
* {{cite book
| last = King
| first = David C.
| title = Azerbaijan
| series = Cultures of the World
| year = 2006
| publisher = Marshall Cavendish
| location = New York
| isbn = 0-7614-2011-8
| url = https://books.google.pl/books?id=NCez3ZuV3NoC&pg=PA123
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = MacVeigh
| first = Jeremy
| title = International Cuisine
| year = 2008
| publisher = Cengage Learning
| location = Clifton Park, NY
| isbn = 978-1-111-79970-0
| url = https://books.google.pl/books?id=6VwGAAAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Marks
| first = Gil
| title = The World of Jewish Cooking
| year = 1999
| url = https://books.google.com/books?id=Ux2lGKCKVPYC&pg=PA63
| publisher = Simon & Schuster
| isbn = 978-0-684-83559-4
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Marks
| first = Gil
| title = Encyclopedia of Jewish Food
| year = 2010
| url = https://books.google.pl/books?id=gFK_yx7Ps7cC
| publisher = John Wiley & Sons
| location = Hoboken
| isbn = 978-0-470-39130-3
| ref = harv }}
* {{cite web
|title = Merriam-Webster's Word Central
|url = http://www.wordcentral.com/
|access-date = 2016-02-17
|ref = {{harvid|Merriam-Webster's Word Central}}
}}
* {{cite book
| last = Mish
| first = Frederick C.
| title = Merriam-Webster's Collegiate Dictionary
| edition = 11th
| year = 2004
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Neilson
| first1 = William Allan
| last2 = Knott
| first2 = Thomas A.
| last3 = Carhart
| first3 = Paul W.
| title = Webster's New International Dictionary
| edition = 2nd
| year = 1947
| origyear = 1934
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Pokorny
| first = Julius
| editor1-last = Starostin
| editor1-first = George
| editor2-last = Lubotsky
| editor2-first = A.
| title = Proto-Indo-European Etymological Dictionary: A Revised Edition of Julius Pokorny's ''Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch''
| publisher = Dnghu Association
| year = 2007
| origyear = 1959
| ref = harv }}
* {{cite book
| last1 = Reid
| first1 = Robert
| last2 = Pettersen
| first2 = Leif
| title = Romania & Moldova
| year = 2007
| publisher = Lonely Planet
| isbn = 978-1-74104-478-2
| url = https://books.google.pl/books?id=WSV_7OSOnf4C&pg=PA52
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Rennon
| first = Rosemary K.
| title = Language and Travel Guide to Romania
| year = 2007
| publisher = Hippocrene Books
| location = New York
| isbn = 978-0-7818-1150-7
| url = https://books.google.pl/books?id=SGNHF0_NISEC&pg=PA53
| ref = harv }}
* {{cite book
| last = Rudnyc'kyj
| first = Jaroslav B.
| title = An Etymological Dictionary of the Ukrainian Language
| url = http://litopys.org.ua/djvu/rudnycky_slovnyk.htm
| access-date = 2015-05-20
| publisher = Ukrainian Free Academy of Sciences
| year = 1972
| location = Winnipeg
| ref = harv }}
* {{cite encyclopedia
| editor-last1 = Davidson
| editor-first1= Alan
| editor-last2 = Jaine
| editor-first2= Tom
| last1 = Saberi
| first1 = Philip
| last2 = Saberi
| first2 = Helen
| year = 2014
| orig-year = 1999
| edition = 3rd
| url = http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199677337.001.0001/acref-9780199677337-e-0296?rskey=DSZPQM&result=1
| access-date = 2016-12-23
| url-access = subscription
| title = Borshch
| encyclopedia = The Oxford Companion to Food
| publisher = Oxford University Press
| isbn = 9780199677337
| doi = 10.1093/acref/9780199677337.001.0001
| ref = harv }}
* {{cite encyclopedia
| editor-last = Trubachyov
| editor-first = Oleg
| title = Etimologichesky slovar slavyanskikh yazykov
| trans-title = Etymological Dictionary of Slavic Languages
| script-title = (Этимологический словарь славянских языков)
| location = Moskva
| publisher = Nauka
| language = Russian
| url = http://etymolog.ruslang.ru/index.php?act=essja
| date = 1987
| ref = {{harvid|Trubachyov|1987}} }}
* {{cite web
| last = Vasmer
| first = Maksimilian Romanovich
| title = Etimologichesky slovar russkogo yazyka
| trans-title = Russian Etymological Dictionary
| script-title = (Этимологический словарь русского языка)
| location = Moskva
| publisher = Progress
| website = Akademik
| url = http://dic.academic.ru/contents.nsf/vasmer/
| language = Russian
| year = 1973
| origyear = 1958
| ref = harv }}
* {{cite book
| title = World and Its Peoples: Belarus, Russian Federation, and Ukraine
| year = 2010
| location = New York
| publisher = Marshall Cavendish
| isbn = 978-0-7614-7900-0
| ref = {{harvid|World and Its Peoples|2010}} }}
* {{cite book
| title = World and Its Peoples: Middle East, Western Asia and Northern Africa
| year = 2006
| publisher = Marshall Cavendish
| location = New York
| isbn = 978-0-7614-7571-2
| ref = {{harvid|World and Its Peoples|2006}} }}
* {{cite book
| last = Zdanovich
| first = Leonid I.
| title = Bibliya povara ili entsiklopediya sovremennoy kukhni (Chef's Bible, or Encyclopedia of Modern Cuisine)
| year = 2014
| publisher = Osteon-Press
| location = Noginsk
| language = Russian
| isbn = 978-5-00-064178-1
| url = https://books.google.pl/books?id=NXmoAgAAQBAJ
| ref = harv }}
* {{cite web
| editor-last1 = Żmigrodzki
| editor-first1 = Piotr
| title = Wielki Słownik Języka Polskiego (The Great Polish Dictionary)
| publisher = Instytut Języka Polskiego PAN
| language = Polish
| url = http://www.wsjp.pl/
| ref = {{harvid|Żmigrodzki}} }}
{{refend}}
== Eksterne skakels ==
* {{Commons-kategorie inlyn|Borscht}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Borscht|Engelse Wikipedia]]
{{Voorbladster}}
[[Kategorie:Armeense kookkuns]]
[[Kategorie:Azerbeidjanse kookkuns]]
[[Kategorie:Oekraïense kookkuns]]
[[Kategorie:Poolse kookkuns]]
[[Kategorie:Russiese kookkuns]]
[[Kategorie:Soppe]]
s8cpitj2e3a3yg5twmdowig9r8cxwkp
Nederlandse nasionale krieketspan
0
191496
2518069
2517594
2022-08-07T19:30:03Z
SpesBona
2720
Bygewerk & [[Sjabloon:Voorbladster]]
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Krieketspan
| naam = Nederland
| beeld = Kenteken van die Nederlandse nasionale krieketspan.png
| byskrif = Kenteken van die Nederlandse nasionale krieketspan
| bynaam = ''Oranje''
| konferensie = [[Koninklike Nederlandse Krieketbond]] (KNCB)
| kaptein = [[Scott Edwards]]
| afrigter = {{vlagikoon|Australië}} [[Ryan Campbell]]
| toetsstatusjaar =
| ikr_status = Assosiaatlid met [[Internasionale eendagwedstryd|EDI]]-status
| ikr_aansluiting = 1966
| ikr_streek = [[Europese Krieketraad|EKR]] (Europa)
| toetsrang =
| beste_toetsrang =
| edi-rang = 15de
| beste_edi-rang = 11de (2 Mei 2021)
| t20i-rang = 18de
| beste_t20i-rang = 10de (8 Junie 2009)
| eerste_toets =
| mees_onlangse_toets =
| aantal_toetse =
| aantal_toetse_vanjaar =
| toetsrekord =
| toetsrekord_vanjaar =
| eerste_edi = t {{Cr-NZ}} op [[Reliance-stadion]], [[Vadodara]]; 17 Februarie 1996
| mees_onlangse_edi = t {{Cr-EN}} op [[VRA-krieketveld]], [[Amstelveen]]; 22 Junie 2022
| aantal_edis = 98
| aantal_edis_vanjaar = 12
| edi-rekord = 34/59 (36,70%)<br />(1 gelykop, 4 onbeslis)
| edi-rekord_vanjaar = 0/12<br />(0 gelykop, 0 onbeslis)
| wb_verskynings = 4/12
| wb_eerste = [[Krieketwêreldbeker 1996|1996]]
| wb_beste = Groepfase (in [[Krieketwêreldbeker 1996|1996]], [[Krieketwêreldbeker 2003|2003]], [[Krieketwêreldbeker 2007|2007]] en [[Krieketwêreldbeker 2011|2011]])
| wbk_verskynings = 11
| wbk_eerste = 1979
| wbk_beste = Kampioen (in 2001)
| kt_verskynings = 1/8
| kt_eerste = [[Kampioentrofee 2002|2002]]
| kt_beste = Groepfase (in [[Kampioentrofee 2002|2002]])
| eerste_t20i = t {{Cr-KE}} op [[Stormont (krieketveld)|Stormont]], [[Belfast]]; 2 Augustus 2008
| mees_onlangse_t20i = t {{Cr-NZ}} op [[Sportpark Westvliet]], [[Leidschendam-Voorburg]]; 5 Augustus 2022
| aantal_t20is = 90
| aantal_t20is_vanjaar = 7
| t20i-rekord = 45/40 (52,87%)<br />(2 gelykop, 3 onbeslis)
| t20i-rekord_vanjaar = 4/3<br />(0 gelykop, 0 onbeslis)
| wt20-verskynings = 4/7
| eerste_wt20 = [[T20I-wêreldbeker 2009|2009]]
| beste_wt20 = Super 10 (in [[T20I-wêreldbeker 2014|2014]])
| wt20k-verskynings = 7
| eerste_wt20k = 2008
| beste_wt20k = Kampioen (in 2008, 2015 en 2019)
| h_patroon_la =
| h_patroon_b =
| h_patroon_ra =
| h_patroon_broek =
| h_linkerarm =
| h_liggaam =
| h_regterarm =
| h_broek =
| a_patroon_la = _orange_border
| a_patroon_b = _collar
| a_patroon_ra = _orange_border
| a_patroon_broek =
| a_linkerarm = 000080
| a_liggaam = FF5F00
| a_regterarm = 000080
| a_broek = FF5F00
| t_patroon_la =
| t_patroon_b =
| t_patroon_ra =
| t_patroon_broek =
| t_linkerarm =
| t_liggaam =
| t_regterarm =
| t_broek =
| a_titel = EDI- en T20I-klere
}}
Die '''Nederlandse nasionale krieketspan''' ([[Nederlands]]: ''Nederlands cricketelftal''), met die bynaam ''Oranje'', is die nasionale [[krieket]]span van [[Nederland]] en verteenwoordig dié land in internasionale krieket. Krieket word in Nederland deur die [[Koninklike Nederlandse Krieketbond]] (Nederlands: ''Koninklijke Nederlandse Cricket Bond'') beheer. Nederland speel sy tuiswedstryde op die [[VRA-krieketveld]] in [[Amstelveen]], net buite [[Amsterdam]], en het tydens die [[Krieketwêreldbeker 1996]] in [[Suid-Asië]] sy eerste verskyning gemaak. Saam met [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] is Nederland tradisioneel een van die sterker Europese nasionale krieketspanne na die [[Toetskrieket|toetsnasies]] [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] en [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]].
Krieket word sedert die 18de eeu in Nederland gespeel en was reeds in die 1860’s ’n gewilde sport in dié land. Ander sportsoorte – veral [[sokker]] – het intussen onder [[Nederlanders]] meer gewild geword en krieket verbygesteek; tans is daar sowat 6 000 krieketspelers in Nederland. Die eerste nasionale vereniging, die voorloper van die huidige Koninklike Nederlandse Krieketbond, is in 1883 gestig, en in 1966 is assosiaatstatus deur die [[Internasionale Krieketraad]] aan Nederland toegeken. Die Nederlandse nasionale krieketspan het tot dusver aan elke krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi deelgeneem; hulle het die 2001-toernooi in Kanada gewen en was twee keer die naaswenner (in 1986 en 1990). Hulle het ook aan vier krieketwêreldbekertoernooie (in [[Krieketwêreldbeker 1996|1996]], [[Krieketwêreldbeker 2003|2003]], [[Krieketwêreldbeker 2007|2007]] en [[Krieketwêreldbeker 2011|2011]]) deelgeneem, en vanaf 1996 het die nasionale span aan die plaaslike Engelse NatWest-trofee, asook sy opvolger, die C&G-trofee, deelgeneem. Tydens die [[Krieketwêreldbeker 1999]] is een wedstryd, dié tussen [[Proteas|Suid-Afrika]] en [[Keniaanse nasionale krieketspan|Kenia]], op Nederlandse bodem gespeel, maar die Nederlandse span self het nie aan dié toernooi deelgeneem nie. In 2004 het hulle [[eersterangse krieket]] in die Interkontinentale beker gespeel, gelykop gespeel teen Skotland in [[Aberdeen, Skotland|Aberdeen]] en in [[Deventer]] met ’n beurt teen [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] verloor.
Nederland het van 1 Januarie 2006 tot 1 Februarie 2014 [[Internasionale eendagwedstryd|EDI-status]] geniet.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/netherlands-kenya-and-canada-lose-odi-status-714845 |title=Netherlands, Kenya and Canada lose ODI status |publisher=ESPNcricinfo |date=1 Februarie 2014 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Hulle het in Junie 2014 hul [[Twintig20|T20I-status]] herwin nadat hulle in 2008 hul eerste wedstryd in hierdie formaat gespeel het.<ref name="T20I-status">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/nepal-netherlands-get-t20-international-status-756175 |title=Nepal, Netherlands get T20 international status |publisher=ESPNcricinfo |date=28 Junie 2014 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Nederland het sy EDI-status ná afloop van die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi in Maart 2018 herwin. Hulle het hierdie status ná hul oorwinning tydens die Wêreldkrieketligakampioenskap 2015/17 en hul gevolglike kwalifisering vir die EDI-liga 2020/22 verkry, en sal hierdie status tot die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi in 2023 behou.
In April 2018 het die IKR besluit om aan al sy lede volle T20I-status toe te ken. Vervolgens sal al die T20I-wedstryde wat Nederland ná 1 Januarie 2019 teen ander IKR-lede speel, as ’n volle T20I erken word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/media-releases/672322 |title=All T20 matches between ICC members to get international status |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=26 April 2018 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Nederland is tans (Augustus 2022) 14de op die eendagranglys en 18de op die Twintig20-wêreldranglys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/rankings/mens/team-rankings/odi |title=Men's ODI Team Rankings |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=1 Augustus 2022 |accessdate=5 Augustus 2022}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/rankings/mens/team-rankings/t20i |title=Men's T20I Team Rankings |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |date=3 Augustus 2022 |accessdate=5 Augustus 2022}}</ref>
== Beheerliggaam ==
{{Hoofartikel|Koninklike Nederlandse Krieketbond}}
[[Lêer:Areal picture Cricket Club Bloemendaal.jpg|duimnael|links|Krieketwedstryde by die Krieketklub Bloemendaal, [[Noord-Holland]]]]
Die Koninklike Nederlandse Krieketbond (Nederland: ''Koninklijke Nederlandse Cricket Bond'', KNCB) is in 1833 as Nederlandse Krieketbond gestig en het in 1958 ’n Koninklike Handves ontvang. Dit is verantwoordelik vir die reëling van krieket in Nederland en verteenwoordig sedert 1966 Nederland as ’n assossiaatlid by die [[Internasionale Krieketraad]] (IKR). Spelers van [[Sint Maarten]], ’n outonome land binne die [[Koninkryk van die Nederlande]], mag vir die [[Wes-Indiese nasionale krieketspan]] gekeur word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://emergingcricket.com/opinion/west-indies-as-separate/ |title=West Indies as separate cricketing countries? |publisher=Emerging Cricket |author=Jordan Gommer |date=8 Julie 2020 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Die Koninklike Nederlandse Krieketbond bestuur al die Nederlandse verteenwoordigende nasionale spanne, insluitende die mans, vroue en jeug. Hulle is ook verantwoordelik vir die bestuur en organisasie van EDI- en T20I-reekse teen ander spanne, en die reëling van internasionale wedstryde tuis. Daarbenewens is die KNCB verantwoordelik vir inkomsteverkryging deur die verkoop van kaartjies, borgskappe en uitsaairegte, veral in verband met die Nederlandse span.
Kinders en jongmense word reeds op skool aan krieket bekend gestel en na gelang van hul belangstelling en talent begin hul met hul afrigting.<ref>{{nl}} {{cite web |url=https://www.cricket4kids.nl/wat-is-cricket4kids/ |title=Cricket4KIDS is cool! |publisher=Koninklike Nederlandse Krieketbond |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Nes ander krieketnasies beskik Nederland oor ’n o/19-nasionale span wat aan die [[o/19-krieketwêreldbeker]] deelneem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/the-under-19-world-cup-232496 |title=The Under-19 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Martin Williamson |date=11 Januarie 2006 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
== Geskiedenis ==
=== Invoering en vestiging van krieket ===
[[Lêer:Noorthey1849.jpg|duimnael|links|Die voormalige Instituut Noorthey, waar onder andere krieket onderrig is, in 1849]]
’n [[Engelse]] handelaar het krieket in die 1780’s vir die eerste keer na Nederland gebring, meer spesifiek na [[Scheveningen]].<ref name="Orange_future">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/liam-brickhill-talks-to-richard-cox-chief-executive-of-the-netherlands-cricket-board-532591 |title=Eyeing the orange future |publisher=ESPNcricinfo |author=Liam Brickhill |date=18 September 2011 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Volgens ’n berig deur die koopman Thomas Hope, wat in Amsterdam gewerk het in die 1790’s, was krieket vir die Nederlandse gemeenskap in [[Rome]] ’n belangrike ontspanningsaktiwiteit. Die krieketspel was reeds sedert die teenwoordigheid van Britse soldate tydens die [[Napoleontiese Oorloë]] in die vroeë 19de eeu in Nederland bekend.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.justlanded.com/english/Netherlands/Articles/Culture/Cricket-below-sea-level |title=Cricket below sea level |publisher=Just Landed |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Die daaropvolgende verwysing na krieket dateer uit 1845, toe leerlinge by die Instituut Noorthey in [[Leidschendam-Voorburg|Leidschendam]] dié sport beoefen het. In die daaropvolgende jaar word berig dat [[Suid-Afrika]]anse studente by die [[Universiteit Utrecht]] krieket speel. In 1856 het leerlinge van die [[Kaapkolonie]] en uit Nederland in Utrecht krieket teen mekaar gespeel.<ref name="Timeline">{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketeurope4.net/NETHERLANDS/GENERAL/timeline.shtml |title=Netherlands timeline |publisher=Cricket Europe |accessdate=22 Januarie 2020 |archive-date=22 Februarie 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222160347/http://www.cricketeurope4.net/NETHERLANDS/GENERAL/timeline.shtml |url-status=dead}}</ref> In 1857 is die eerste Nederlandse krieketklub in Leidschendam gestig.<ref name="Netherlands_cricket">{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/netherlands-cricket-261623 |title=Netherlands cricket |publisher=ESPNcricinfo |author=Roy Morgan |date=6 Oktober 2006 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Daarna het die sport stadiger ontwikkel en is veral deur Nederlandse aristokrate tydens hul kontak met [[Engeland]] beoefen. In 1875 is in [[Deventer]] met ''Utile Dulci'' die oudste Nederlandse krieketklub gestig wat tot vandag toe aktief is,<ref>{{nl}} {{cite web |url=https://www.konud.nl/428/historisch-gezien/ |title=Historisch gezien |publisher=Koninklijke UD |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> in 1878 het die Haagsche CC gevolg en in 1881 Rood en Wit in [[Haarlem, Nederland|Haarlem]]. Ten minste vanaf die middel-1870’s het ná die stigting van verdere krieketklubs krieket spoedig begin ontwikkel in Nederland. Die sport het veral weens [[Victoriaanse tydperk|Victoriaanse]] waardes soos ’n regverdige spel, amateurisme en eksklusiwiteit gewild geraak. Teen 1888 was daar 18 krieketklubs in Nederland met sowat 300 lede. Hulle het soms gespeel volgens hul eie reëls wat nie altyd met dié van die [[Marylebone-krieketklub]] (MCC) ooreengestem het nie. Byvoorbeeld was dit by die klub in Deventer as onsportief beskou om die bal agter die paaltjies te slaan en op dié manier lopies aan te teken.<ref name="Netherlands_cricket" />
=== Die nasionale span se eerste jare ===
Die Nederlandse nasionale krieketspan het sy eerste wedstryd in 1881 gespeel. Hulle het met 22 spelers teen ’n [[Uxbridge]]-krieketklubspan te staan gekom, maar hulle het met ’n beurt verloor. Nadat die behoefte aan ’n sentrale reëling van krieket in Nederland duidelik geword het, is op 30 September 1883 op inisiatief van die Haagsche Krieketklub en 18 ander stigtingslede, waarvan vier vandag nog bestaan (HCC, Hercules Utrecht, Hilversum en UD Deventer), die [[Koninklike Nederlandse Krieketbond|Nederlandse Krieketbond]] (NCB) gestig.<ref name="Timeline" /> Ten tye van die beheerliggaam se stigting was die vlak van Nederlandse krieket beskeie. Die bal is meestal uit die onderarm geboul en wedstryde het op elke effens plat oppervlak plaasgevind. In 1899 het die beheerliggaam die Engelse Arthur Bentley aangestel om die Nederlandse krieket te verbeter. Hy het moderne boulwerkmetodes ingevoer en onder hom het ook beide die kolf- en veldwerk aansienlik verbeter.<ref name="Netherlands_cricket" /> Die ontwikkeling van krieket in die Europese Nederland het ook dié in die [[Nederlandse koloniale ryk|Nederlandse oorsese gebiede]] beïnvloed; byvoorbeeld het die sport in [[Sint Maarten]] gevestig, dié eiland stel egter spelers beskikbaar vir die [[Wes-Indiese nasionale krieketspan]], wat sedert 1928 [[toetskrieket]]status geniet.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.icc-cricket.com/about/the-icc/history-of-icc/1909-1963 |title=1909–1963 – Imperial Cricket Conference |publisher=[[Internasionale Krieketraad]] |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Gedurende die 1880’s en 1890’s het Engelse klubspanne Nederland gereeld besoek. Die kleredrag, speelstyl en houding wat deur hierdie klubspelers vertoon is, is deur die [[Nederlanders]] nageboots.<ref name="Netherlands_cricket" /> In 1884 het die Haagsche CC die eerste nasionale kampioenskap gewen. In 1886 het die [[Engelse nasionale krieketspan|Engelse nasionale span]] begin om Nederland te besoek en in 1888 het ’n Engelse span, aangevoer deur Lord Sheffield, in [[Den Haag]] gespeel. Sir [[Arthur Conan Doyle]], die skrywer van onder andere [[Sherlock Holmes]], het in die 1891-span gespeel.<ref name="Timeline" /> In 1892 was die “Here van Holland” die eerste Nederlandse span en die eerste krieketspan van buite die [[Britse Ryk]] wat Engeland besoek het.<ref name="Timeline" /><ref name="Netherlands_cricket" /> In [[Yorkshire]] het hulle in vyf wedstryde teen klubspanne te staan gekom. In 1893 het die Yorkshire-span Nederland besoek en in [[Heemstede]] teen ''All Holland'' gespeel, tydens dié toer het die draaibouler [[Ted Peate]] in albei wedstryde se beurte nege paaltjies elk geneem.<ref name="Timeline" /> In 1894 het hulle weer Engeland besoek en op [[Lord’s]] in ’n wedstryd teen die MCC gespeel, wat die gasheer met ’n beurt en 169 lopies gewen het.<ref name="Here_van_Holland">{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1900S/1901/OTHERS+ICC/GENTLEMEN-NL_IN_ENG/ |title=Gentlemen of Holland in England |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Die besoeke deur Engelse spanne het gedurende die 1890’s voortgegaan en op een van dié toere het [[Carst Posthuma]] debuteer, wat later die eerste Nederlandse [[eersterangse krieket]]speler sou word.<ref name="Timeline" /> Gedurende sy loopbaan het hy altesaam 2 339 paaltjies teen ’n boulgemiddelde van 8.66 geneem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/player/carst-posthuma-24933 |title=Carst Posthuma |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Aan die einde van die 19de eeu was krieket vir ’n kort tyd onder die hoërklas van die bevolking gewild, maar ná 1890 is dit deur [[sokker]] vervang. Baie krieketklubs is in sokkerklubs omskep, nadat hulle vir ’n rukkie albei sportsoorte aangebied het. Maar die sport het nog nooit heeltemal verdwyn nie. In [[Randstad]] se hoërklaskringe het krieket ’n beperkte aanhangerskap behou. In die eerste dekade van die 20ste eeu het krieket in Nederland verder aan gewildheid verloor, veral onder jong sportlui, wat deels te wyte was aan die Nederlandse simpatie met die [[Boere]] tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]], derhalwe wou hulle nie ’n sport beoefen wat veral met Engeland verbind was nie.<ref name="Netherlands_cricket" />
=== Toenemende internasionale verhoudings ===
In 1901 het die “Here van Holland” weer na Engeland getoer en die Nederlandse krieket was meer gevestig. Tydens dié toer het hulle in vyf wedstryde gespeel, waarvan twee onbeslis geëindig het, terwyl hulle in die ander wedstryde nederlae gely het.<ref name="Here_van_Holland" /> In een wedstryd het die Nederlandse 377 lopies met die verlies van alle paaltjies aangeteken, maar die MCC het met 485 lopies gewen. In 1905 het hulle in [[Antwerpen]] vir die eerste keer [[België]] ontmoet en gelykop gespeel. In 1908 het J.C. Schröder teen België in Antwerpen 117 lopies tot die algehele telling van 240 lopies bygedra. In 1910 het die Nederlandse span België vir ’n toernooi tydens die [[Wêreldtentoonstelling]] in [[Brussel]] besoek, waaraan saam met die gasheer ook die MCC en [[Frankryk]] deelgeneem het.<ref name="Timeline" /> Hulle is deur die MCC met twee paaltjies geklop,<ref>{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1910S/1910/OTHERS+ICC/BEXT/NL_MCC_BEXT_23-24JUN1910.html |title=Scorecard of MCC v Netherlands |publisher=ESPNcricinfo |date=23 Junie 1910 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> en deur Frankryk met 63 lopies,<ref>{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1910S/1910/OTHERS+ICC/BEXT/NL_FRANCE_BEXT_26JUN1910.html |title=Scorecard of France v Netherlands |publisher=ESPNcricinfo |date=26 Junie 1910 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> waarop hulle teen België met 116 lopies gewen het.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1910S/1910/OTHERS+ICC/BEXT/BELGIUM_NL_BEXT_25JUN1910.html |title=Scorecard of Belgium v Netherlands |publisher=ESPNcricinfo |date=25 Junie 1910 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In 1915 is tydens die [[Eerste Wêreldoorlog]], waartydens Nederland neutraal gebly het, ’n groot aantal Britse offisiere geïnterneer en baie van hulle het by plaaslike krieketklubs aangesluit. ’n Span bestaande uit hierdie spelers het selfs die Nederlandse kampioenskap in 1918 gewen.<ref name="Timeline" /> Tot in 1937, net onderbroke deur die Eerste Wêreldoorlog, het Nederland gereeld teen België gespeel.<ref name="Netherlands_cricket" />
Ná die einde van die oorlog, toe die Britse soldate onttrek het, het die Nederlandse beheerliggaam gereageer en was op soek na oorsese spanne, waarteen die nasionale span kon speel. Die “Flamingos”, ’n Nederlandse toerspan, is in 1921 gestig en het vanaf 1922 ’n aantal toere na Engeland onderneem.<ref name="Timeline" /> Die besoeke deur Engelse spanne aan Nederland het ook voortgegaan. As gevolg van hierdie ontwikkelinge is in die 1920’s nuwe klubs gestig of het weer aktief begin word. Hoewel krieket steeds as sport van die hoërklas beskou is, het die aantal spelers gegroei en meer mense het dit as ’n ontspanningsaktiwiteit met die waardes van amateurisme en sportmanskap begin uitoefen. Die 1930’s word algemeen as die bloeityd van Nederlandse krieket beskou.<ref name="Netherlands_cricket" /> In 1934 is die eerste Nederlandse vrouekampioenskap van stapel gestuur en die Nederlandse nasionale vrouekrieketspan het in 1937 twee wedstryde teen Australië gespeel, maar hulle is in albei duidelik verslaan. Ná die Duitse besetting van Nederland in 1940 is krieket as ’t ware gekniehalter en dit kon net in die geheim uitgeoefen word.<ref name="Timeline" /> Die [[Nasionaal-Sosialisme|Nasionaal-Sosialiste]] het dié sport as “onmanlik” en “ongermaans” verguis; hulle het dit as “nie gewelddadig” genoeg beskou nie. Nogtans het plaaslike aanhangers krieket bo water gehou en teen spyte van die besetters se teenwoordigheid en die verwoestinge tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] het hulle daarin geslaag om elke jaar sowat 300 wedstryde te reël.<ref name="Orange_future" /><ref name="Netherlands_cricket" />
Gedurende die eerste naoorlogse jare is enkele wedstryde tussen plaaslike klubs en die Britse troepe aangebied. Vanaf 1951, beginnende met [[Proteas|Suid-Afrika]], het die meeste vername toetsnasies tydens of ná hul toere na Engeland ook Nederland besoek en meestal duidelike oorwinnings aangeteken.<ref name="Netherlands_cricket" /> In 1953 het [[Australiese nasionale krieketspan|Australië]] Nederland besoek en in Den Haag met 153 lopies gewen, in 1957 het Wes-Indië gevolg.<ref name="Timeline" /> In 1955 het hulle vir die eerste keer [[Denemarke]] ontmoet (albei wedstryde het onbeslis geëindig), waarmee die “kontinentale toetse” tussen albei spanne begin het, wat tot in 1981 uitgespeel is.<ref name="Netherlands_cricket" /> In 1958 het die Nederlandse beheerliggaam ’n koninklike handves van [[Juliana van Nederland|Koningin Juliana]] ontvang en sedertdien mag dit na homself as “Koninklike Nederlandse Krieketbond” (''Koninklijke Nederlandse Cricket Bond'', KNCB) verwys.<ref name="Timeline" /><ref name="Netherlands_cricket" />
=== Die jare as ’n geassosieerde lid ===
[[Lêer:Cricket Nederland tegen Zuid-Afrika, Bestanddeelnr 904-7668.jpg|duimnael|Krieketwedstryd tussen Nederland en [[Proteas|Suid-Afrika]] op VRA-krieketveld in Amstelveen op 16 September 1951]]
[[Lêer:Interland cricketwedstrijd Nederland tegen Denemarken te Amstelveen, Bestanddeelnr 910-5503.jpg|duimnael|Krieketwedstryd tussen Nederland en Denemarke op VRA-krieketveld in Amstelveen op 25 Julie 1959]]
[[Lêer:Opzienbarende cricketmatch Weeknummer 64-36 - Open Beelden - 56301.ogv|duimnael|Filmnuus uit 1964: Nederland wen die krieketwedstryd teen Australië op die Haagse krieketveld]]
In 1963 het W.A. Pierhagen teen Denemarke 14 paaltjies geneem.<ref name="Timeline" /> In Augustus 1964 het die Nederlandse span hul eerste oorwinning teen ’n toetskrieketspan behaal, toe hulle Australië (tydens hul toer na Engeland om [[die As]]) met drie paaltjies in [[Den Haag]] geklop het.<ref name="Timeline" /><ref name="Netherlands_cricket" /> Twee jaar later het hulle ’n geassosieerde lid van die IKR geword.<ref name="Timeline" /><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Countries/20.html |title=Netherlands |publisher=Cricket Archive |archive-url=https://web.archive.org/web/20170416125616/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Countries/20.html |archive-date=16 April 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
In 1970 het die Nederlanders vir die eerste keer [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] en in 1979 [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] ontmoet.<ref name="Netherlands_cricket" /> In 1971 het die [[paaltjiewagter]] R.F. Schoonheim in die wedstryd teen Ierland sewe paaltjies geneem.<ref name="Timeline" /> Die Nederlanders is as ’n nietoetsspan nie vir die [[Krieketwêreldbeker 1975]] in Engeland genooi nie. Nadat die MCC in 1977 die bestuur van die Engelse nasionale span aan die Toets- en Countykrieketraad oorhandig het, het die KNCB die oudste bestaande nasionale krieketbeheerliggaam geword.<ref name="Netherlands_cricket" /> Die eerste twee IKR-trofeetoernooie, onderskeidelik in 1979 en 1982, het min sukses van die Nederlanders gesien, aangesien hulle in albei toernooie in die eerste rondte uitgeskakel is. Vervolgens het hulle beide die krieketwêreldbekertoernooie in [[Krieketwêreldbeker 1979|1979]] en [[Krieketwêreldbeker 1983|1983]] in Engeland misgeloop. Maar die 1986-toernooi het hulle as naaswenner, na [[Zimbabwiese nasionale krieketspan|Zimbabwe]], afgesluit, wat egter nie genoeg was om vir die [[Krieketwêreldbeker 1987]] in [[Indië]] en [[Pakistan]] te kwalifiseer nie.
=== Suksesvolle jare ===
Gedurende die 1980’s het die aantal in die buiteland gebore spelers in die nasionale span aansienlik toegeneem, van wie die meeste óf deur ’n langer verblyf in Nederland óf deur hul aanvaarding van burgerskap gekwalifiseer het. Hoewel hierdie spelers die nasionale span se gehalte verbeter het, het hulle ook die gemiddelde ouderdom verhoog en jonger spelers se kanse verminder. Die tydperk tussen 1986 en 2001 word as die suksesvolste in die Nederlandse krieketgeskiedenis beskou.<ref name="Netherlands_cricket" /> In die middel van die 1980’s het ’n aantal vername Nederlandse krieketspelers ’n professionele loopbaan by een van die Engelse countyklubs begin. Die eerste van hulle was [[Paul-Jan Bakker]], ’n medium-snelbouler wat vanaf 1986 tot 1992 vir [[Hampshire]] gespeel het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/player/paul-jan-bakker-24860 |title=Paul-Jan Bakker |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Die suksesvolste Nederlandse krieketspeler in Engeland was [[Roland Lefebvre]], ’n regshandige kolwer en ook ’n medium-snelbouler wat veral vir [[Somerset]] (1990–1992) en [[Glamorgan]] (1993–1995) gespeel het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/player/roland-lefebvre-24918 |title=Roland Lefebvre |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Beide Bakker en Lefebvre het hulleself beskikbaar gestel vir die nasionale span indien nodig en Lefebvre het vir ’n aantal jare as kaptein gedien. In teenstelling daarmee het dit latere spelers soos [[Andre van Troost]] ([[Somerset]])<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/player/andre-van-troost-24976 |title=Andre van Troost |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> en [[Bastiaan Zuiderent]] ([[Sussex]]),<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/player/bas-zuiderent-24990 |title=Bas Zuiderent |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> verkies om vir hul counties pleks van die nasionale span te speel. As hulle tog vir die nasionale span verskyn het, was hulle minder suksesvol. In 1988 het Nederland ’n suksesvolle toer na [[Nieu-Seeland]] onderneem.<ref name="Timeline" /> In 1989 het Nederland ’n sterk Engelse span, insluitende twee toekomstige kapteins – [[Alec Stewart]] en [[Nasser Hussain]] – met drie lopies verslaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/51/51747.html |title=Scorecard of Netherlands v England |publisher=Cricket Archive |date=16 Augustus 1989 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191025113156/https://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/51/51747.html |archive-date=25 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
In 1990 het Nederland die IKR-trofee gehuisves, die eerste sodanige toernooi buite Engeland, en weer as naaswenner na Zimbabwe afgesluit en sodoende die [[Krieketwêreldbeker 1992]] in [[Australië]] en Nieu-Seeland misgeloop.<ref name="Timeline" /> Gedurende die 1990’s het Nederland ’n aantal tuisoorwinnings teen gevestigde toetsnasies aangeteken: In 1991 het hulle Wes-Indië met vyf paaltjies verslaan,<ref>{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1991/WI_IN_ENG/WI_NL_OD1_15AUG1991.html |title=Scorecard of Netherlands v West Indies |publisher=ESPNcricinfo |date=15 Augustus 1991 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> in 1993 Engeland met sewe paaltjies<ref>{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1993/OTHERS+ICC/ENG-XI_NL_10JUL1993.html |title=Scorecard of Netherlands v England |publisher=ESPNcricinfo |date=10 Julie 1993 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> en in 1994 Suid-Afrika met nege paaltjies.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://static.espncricinfo.com/db/ARCHIVE/1994/RSA_IN_ENG/RSA_NL_04SEP1994.html |title=Scorecard of Netherlands v South Africa |publisher=ESPNcricinfo |date=4 September 1994 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref><ref name="Timeline" /><ref name="Netherlands_cricket" /> In 1992 is hulle tuis deur [[Pakistanse nasionale krieketspan|Pakistan]] met sewe lopies geklop. In 1994 het die Nederlanders vir die eerste keer daarin geslaag om vir ’n [[krieketwêreldbeker]]toernooi te kwalifiseer, nadat hulle tydens dié jaar se IKR-trofee derde geëindig het. Tydens die [[Krieketwêreldbeker 1996]] in Indië, Pakistan en [[Sri Lanka]] is hulle in al hul wedstryde deur [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan|Nieu-Seeland]], Engeland, Pakistan, die [[Verenigde Arabiese Emirate se nasionale krieketspan|Verenigde Arabiese Emirate]] en Suid-Afrika geklop en sodoende in die laaste plek uitgeskakel. Aansluitend het Nederland aan die Europese Krieketkampioenskap 1996 deelgeneem en tweede geëindig. Sedertdien het hulle aan al hierdie toernooie deelgeneem en dit sowel in 1998 as in 2000 gewen.<ref name="Timeline" />
Vanaf 1995 het Nederland vir die volgende tien jaar aan die Engelse NatWest-trofee deelgeneem en in 1999 hul beste prestasie behaal, nadat hulle ná ’n oorwinning teen [[Durham]] die vierde rondte gehaal het. In 1996 is in Deventer en Amstelveen krieketvelde met graskolfblaaie opgerig, wat as ’n belangrike stap vir die aanbieding van internasionale toernooie beskou is.<ref name="Netherlands_cricket" /> Die Nederlanders het egter nie daarin geslag om vir die [[Krieketwêreldbeker 1999]] te kwalifiseer nie, nadat hulle tydens die IKR-trofee in 1997 in [[Maleisië]] slegs sesde kon eindig. Hulle het nogtans ’n wedstryd tydens dié toernooi aangebied, naamlik dié tussen [[Keniaanse nasionale krieketspan|Kenia]] en Suid-Afrika op die VRA-krieketveld in Amstelveen.<ref name="Timeline" />
=== Misgelope toernooie ===
In 2001 het Nederland die IKR-trofee gewen, nadat hulle [[Namibiese nasionale krieketspan|Namibië]] in die eindstryd in [[Toronto]] geklop het. Hulle het vervolgens vir beide die [[Kampioentrofee 2002]] in Sri Lanka en die [[Krieketwêreldbeker 2003]] in [[Suid-Afrika]], [[Kenia]] en [[Zimbabwe]] gekwalifiseer. Tydens die Kampioentrofee 2002 het die Nederlanders twee swaar nederlae teen die gasheer en Pakistan gely, waardeur hulle reeds in die groepfase uitgeskakel is. Die Krieketwêreldbeker het op ’n soortgelyke manier verloop: Nederland het ná nederlae teen [[Indiese nasionale krieketspan|Indië]], Engeland, Australië, Pakistan en Zimbabwe versuim om verby die eerste rondte te vorder, maar hulle het hul eerste internasionale EDI-oorwinning in die laaste wedstryd teen Namibië aangeteken. Die twee kolwers [[Feiko Kloppenburg]] (met 121 lopies) en [[Klaas-Jan van Noortwijk]] (met 134 onoorwonne lopies) het die twee eerste EDI-honderdtalle vir Nederland gemoker.<ref name="Timeline" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/dutch-prove-to-be-too-strong-for-brave-namibia-130169 |title=Dutch prove to be too strong for brave Namibia |publisher=ESPNcricinfo |author=Ralph Dellor |date=3 Maart 2003 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Die IKR-trofee 2005 het Nederland in die vyfde plek afgesluit, vervolgens vir die [[Krieketwêreldbeker 2007]] in Wes-Indië gekwalifiseer<ref name="Timeline" /> en EDI-status tot en met die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi 2009 ontvang. Hul eerste EDI-wedstryd met dié nuwe status is in Maart 2006 teen Kenia gereël; dié wedstryd moes egter weens Kenia se toer na [[Bangladesj]] gekanselleer word. Hul eerste EDI-wedstryd met die nuwe status (en hul twaalfde algehele) het toe teen [[Sri Lankaanse nasionale krieketspan|Sri Lanka]] plaasgevind; dit was ook hul eerste EDI-wedstryd tuis. Sri Lanka het hierdie twee-wedstrydreeks egter met 2–0 gewen, en in die eerste wedstryd ’n destydse EDI-rekordtelling van 443/9 aangeteken.<ref name="Timeline" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/sri-lanka-tour-of-netherlands-2006-247643/netherlands-vs-sri-lanka-1st-odi-247827/match-report |title=Sri Lanka break one-day record |publisher=ESPNcricinfo |date=4 Julie 2006 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/sri-lanka-tour-of-netherlands-2006-247643/netherlands-vs-sri-lanka-2nd-odi-247828/match-report |title=Sri Lanka down Dutch for second time |publisher=ESPNcricinfo |date=6 Julie 2006 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In Maart 2006 het Nederland sy eerste Interkontinentale bekerwedstryd teen Kenia in [[Nairobi]] gespeel. Dié wedstryd het gelykop geëindig, maar Nederland is ses punte vir hul voorsprong in die eerste beurt toegeken.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/86/86450.html |title=Scorecard of Kenya v Netherlands |publisher=Cricket Archive |date=29 Maart 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200204190416/https://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/86/86450.html |archive-date=4 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> In Augustus dieselfde jaar het Nederland aan afdeling een van die Europese Kampioenskap deelgeneem. Hulle het Denemarke en [[Italië]] verslaan, maar teen Skotland verloor. Hulle het dié toernooi in die derde plek afgesluit.<ref name="Timeline" />
[[Lêer:Ryan ten doeschate.jpg|duimnael|upright|Die [[Suid-Afrika]]ansgebore [[Ryan ten Doeschate]] hou die rekord vir die hoogste kolfgemiddelde in EDI-krieket<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/player/ryan-ten-doeschate-47660 |title=Ryan ten Doeschate |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>]]
In November het die Nederlandse span na Suid-Afrika getoer. Hulle het eers ’n Interkontinentale bekerwedstryd teen [[Bermudaanse nasionale krieketspan|Bermuda]] gespeel: [[David Hemp]] het ’n destydse kompetisierekord van 247 onoorwonne lopies aangeteken, maar dié wedstryd het gelykop geëindig.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/86/86457.html |title=Scorecard of Bermuda v Netherlands |publisher=Cricket Archive |date=21 November 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303195003/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/86/86457.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Daarop het ’n driehoekige reeks in Suid-Afrika teen Bermuda en [[Kanadese nasionale krieketspan|Kanada]] gevolg, wat Nederland beklink het.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Events/Tables/ICC_Associates_South_Africa_Tri-Series_2006-07.html |title=ICC Associates South Africa Tri-Series points table |publisher=Cricket Archive |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303210021/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Events/Tables/ICC_Associates_South_Africa_Tri-Series_2006-07.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hul laaste wedstryd in 2006 was ’n Interkontinentale bekerwedstryd teen Kanada in Suid-Afrika. Nederland het dié wedstryd met sewe paaltjies gewen, nadat [[Ryan ten Doeschate]] ’n nuwe rekordtelling van 259 onoorwonne lopies gemoker het.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/86/86458.html |title=Scorecard of Canada v Netherlands |publisher=Cricket Archive |date=5 Desember 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303183236/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/86/86458.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
In vroeg 2007 het die Nederlandse span Nairobi vir afdeling een van die Wêreldkrieketliga besoek en in die derde plek van ses deelnemende spanne geëindig, waarvolgens hulle nie vir die eerste [[T20I-wêreldbeker 2007]] in Suid-Afrika gekwalifiseer het nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Events/Tables/ICC_World_Cricket_League_2007.html |title=2007 ICC World Cricket League Division One points table |publisher=Cricket Archive |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303211956/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Events/Tables/ICC_World_Cricket_League_2007.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Daarop het die Krieketwêreldbeker 2007 in Wes-Indië gevolg, waartydens Nederland ná nederlae teen Suid-Afrika en Australië in die groepfase uitgeskakel is, hoewel hulle Skotland verslaan het.<ref name="Timeline" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-cup-2006-07-125929/netherlands-vs-scotland-19th-match-group-a-247474/match-report |title=At last, some Dutch delight |publisher=ESPNCricinfo |author=Andrew Miller |date=22 Maart 2007 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Ná die Krieketwêreldbeker het die Nederlandse span ’n transformasie ondergaan. In dié tydperk is die nasionale span verbygesteek deur die nasionale vrouespan wat in 2007 in hul eerste toetswedstryd gespeel het en daarmee binne die IKR-strukture ’n hoër status geniet as die nasionale mansspan.<ref name="Orange_future" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/south-africa-women-tour-of-netherlands-2007-298726/netherlands-women-vs-south-africa-women-only-test-298730/match-report |title=South Africa crush Netherlands |publisher=ESPNcricinfo |date=31 Julie 2007 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Dit was die eerste (en tot dusver enigste toetswedstryd) in Nederland.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/test-history-but-all-eyes-on-the-odis-303879 |title=Test history … but all eyes on the ODIs |publisher=ESPNcricinfo |date=27 Julie 2007 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In Junie 2007 het die Nederlandse span Kanada vir ’n Interkontinentale bekerwedstryd teen die gasheer in [[King City, Ontario|King City]], besoek, wat hulle gewen het.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123036.html |title=Scorecard of Canada v Netherlands |publisher=Cricket Archive |date=28 Junie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303170758/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123036.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Aansluitend het hulle dié toer se eerste EDI met 117 lopies gewen.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123079.html |title=Scorecard of Canada v Netherlands |publisher=Cricket Archive |date=3 Julie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303223539/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123079.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live}}</ref> Hulle het toe aan ’n vierhoekige toernooi in [[Ierland]] deelgeneem, maar met tien paaltjies teen Wes-Indië<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123073.html |title=Scorecard of Netherlands v West Indies |publisher=Cricket Archive |date=10 Julie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303213356/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123073.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> en met een lopie teen Ierland verloor.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123074.html |title=Scorecard of Ireland v Netherlands |publisher=Cricket Archive |date=11 Julie 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121105083035/http://www.cricketarchive.co.uk/Archive/Scorecards/123/123074.html |archive-date=5 November 2012 |url-status=live}}</ref>
In Augustus 2008 het Nederland aan die T20I-wêreldbekerkwalifisering deelgeneem. Tydens dié toernooi het Nederland sy eerste [[Twintig20|T20I-wedstryde]] gespeel.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/ireland-to-host-inaugural-world-twenty20-qualifiers-354462 |title=Ireland to host inaugural World Twenty20 qualifiers |publisher=ESPNcricinfo |date=12 Junie 2008 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Hulle het in Groep B met ’n beter lopietempo in die eerste plek geëindig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-qualifier-2008-353665/points-table-standings |title=Points Table – ICC World Twenty20 Qualifier 2008 |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In die halfeindstryd het hulle Skotland geklop,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-qualifier-2008-353665/netherlands-vs-scotland-2nd-semi-final-361531/match-report |title=Netherlands set up final encounter |publisher=ESPNcricinfo |author=John Ward |date=4 Augustus 2008 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> terwyl die eindstryd weens reën afgelas moes word en die span die trofee met Ierland gedeel het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-qualifier-2008-353665/ireland-vs-netherlands-final-354461/match-report |title=Ireland and Netherlands share the trophy |publisher=ESPNcricinfo |date=5 Augustus 2008 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Ná hierdie prestasie het die Nederlanders vir die [[T20I-wêreldbeker 2009]] in Engeland gekwalifiseer. In die openingswedstryd het Nederland die krieketwêreld verras, toe hulle die gasheer op Lord’s met vier paaltjies geklop het.<ref name="Timeline" /><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-2009-335113/england-vs-netherlands-1st-match-group-b-355991/match-report |title=de Grooth leads Netherlands to famous win |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew McGlashan |date=5 Junie 2009 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In die tweede wedstryd is Nederland deur die latere kampioen Pakistan geklop, waarvolgens hulle met ’n swakker lopietempo nie die Super Agt kon haal nie, nadat Pakistan tevore deur Engeland verslaan is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-2009-335113/netherlands-vs-pakistan-9th-match-group-b-355999/match-report |title=Afridi seals Pakistan's progression |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Miller |date=9 Junie 2009 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Tydens die kwalifisering vir die [[T20I-wêreldbeker 2010]] in Wes-Indië het hulle vierde geëindig en sodoende dié toernooi misgeloop.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-qualifier-2009-10-410068/ireland-vs-netherlands-16th-match-super-four-439510/match-report |title=Ireland rout Netherlands to reach World Twenty20 |publisher=ESPNcricinfo |author=Sahil Dutta |date=13 Februarie 2010 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Twee jaar later het hulle op ’n soortgelyke manier vertoon, toe hulle tydens die kwalifisering vir die [[T20I-wêreldbeker 2012]] in Sri Lanka ook in die vierde plek geëindig het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-twenty20-qualifier-2011-12-532912/ireland-vs-netherlands-65th-match-preliminary-final-546470/match-report |title=Ireland edge one step closer to final |publisher=ESPNcricinfo |author=Gerard Siggins |date=23 Maart 2012 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
=== Gereelde deelname aan toernooie ===
[[Lêer:Netherlands cricket team.jpg|duimnael|Die Nederlandse nasionale krieketspan op 5 Julie 2010 in [[Rotterdam]]]]
Op 20 Julie 2010 het die Nederlandse span vir die eerste keer ’n toetsnasie in ’n EDI-wedstryd verslaan. In ’n eenmalige wedstryd tydens [[Bengaalse nasionale krieketspan|Bangladesj]] se besoek, wat weens reën tot 30 boulbeurte per span verminder is, het hulle die besoekers met ses paaltjies verslaan. Dié oorwinning, saam met hul wenrekord teen ander assosiaat- en medelede, het daartoe gelei dat Nederland in die IKR se amptelike EDI-ranglys ingesluit is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/netherlands-tour-of-scotland-2010-467441/bangladesh-vs-netherlands-only-odi-450105/match-report |title=Barresi carries Netherlands to major victory |publisher=ESPNcricinfo |date=20 Julie 2010 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Met hul derde plek tydens die krieketwêreldbekerkwalifisering 2009 het hulle vir die [[Krieketwêreldbeker 2011]] in Bangladesj, Indië en Sri Lanka gekwalifiseer.<ref name="Timeline" /> Tydens dié toernooi het Nederland op 22 Februarie 2011 sy hoogste telling teen ’n volle lid aangeteken, toe hulle teen Engeland eerste begin kolf en 292 lopies gemoker het, van wie Ryan ten Doeschate 119 lopies in 110 aflewerings. Nederland was egter nie in staat om hul hoë telling in die boulwerk te verdedig nie en het versuim om ’n groot skokoorwinning te behaal; Engeland het dié wedstryd eindelik met ses paaltjies beklink.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-cricket-world-cup-2010-11-381449/england-vs-netherlands-5th-match-group-b-433562/match-report |title=England survive ten Doeschate brilliance |publisher=ESPNcricinfo |author=Andrew Miller |date=22 Februarie 2011 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In die oorblywende wedstryde teen Wes-Indië, Suid-Afrika, Indië, Bangladesj en Ierland kon Nederland nie daarin slaag om ’n oorwinning aan te teken nie en het laaste in hul groep geëindig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/world-cup-2011-review-a-quest-for-consistency-and-professionalism-507490 |title=Promising but patchy |publisher=ESPNcricinfo |author=Firdose Moonda |date=22 Maart 2011 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> In September 2011 het Nederland Kenia in ’n kort twee-EDI-wedstrydreeks tuis skoonskip met 2–0 verslaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-world-cricket-league-championship-2011-2013-14-518430/netherlands-vs-kenya-10th-match-523483/match-report |title=Barresi stars as Netherlands down Kenya again |publisher=ESPNcricinfo |date=13 September 2011 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
Tydens die T20I-wêreldbekerkwalifisering 2013 het hulle vir die [[T20I-wêreldbeker 2014]] in Bangladesj gekwalifiseer en in die hooftoernooi het Nederland een oorwinning en een nederlaag aangeteken, voordat hulle in die laaste beslissende wedstryd te staan gekom het. Om met ’n beter lopietempo bo Zimbabwe en Ierland tot die volgende rondte te vorder moes hulle Ierland se telling binne 14.2 boulbeurte of minder inhaal. Toe Ierland 189 lopies aangeteken het, het dit egter onwaarskynlik gelyk. Met ’n sterk en aggressiewe kolfwerk het hulle nogtans 193/4 in 13.5 boulbeurte aangeteken, waardeur hulle die Super Tien gehaal het. Hoewel Nederland sy volgende drie wedstryde in dié rondte verloor het, insluitende ’n 39/10 teen Sri Lanka, kon hulle herstel en Engeland in die laaste wedstryd klop, Nederland het nogtans in die laaste plek geëindig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/world-t20-2013-14-628368/england-vs-netherlands-29th-match-group-1-682953/match-report |title=Netherlands humiliate England |publisher=ESPNcricinfo |author=George Dobell |date=31 Maart 2014 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
In Junie 2014 is tydens die IKR se jaarlikse vergadering in [[Melbourne]] aan beide [[Nepalese nasionale krieketspan|Nepal]] en Nederland T20I-status toegeken, nadat hulle vir die T20I-wêreldbeker 2014 gekwalifiseer het.<ref name="T20I-status" /> Nederland het sowel tydens die kwalifisering vir die [[Krieketwêreldbeker 2015]] in Australië en Nieu-Seeland<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/calum-macleod-blasts-record-scotland-score-712217 |title=MacLeod blasts record Scotland score |publisher=ESPNcricinfo |date=23 Januarie 2014 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> asook vir die [[Krieketwêreldbeker 2019]] in Engeland en [[Wallis]] misluk.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/cricket-wc-qualifier-2017-18-1132997/netherlands-vs-west-indies-17th-match-group-a-1133014/match-report |title=Lewis 84 puts Netherlands out of Super Sixes |publisher=ESPNcricinfo |author=Sreshth Shah |date=12 Maart 2018 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Daarteenoor het hulle tydens die T20I-wêreldbekerkwalifisering 2015 vir die [[T20I-wêreldbeker 2016]] in Indië gekwalifiseer en in hul groep net benede Bangladesj in die tweede plek geëindig, maar nie tot die Super Tien gevorder nie.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/981149.html |title=Netherlands ousted after Dharamsala washout |publisher=ESPNcricinfo |author=Deivarayan Muthu |date=11 Maart 2016 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Nederland het ook daarin geslaag om vir die [[T20I-wêreldbeker 2021]] in [[Oman]] en die [[Verenigde Arabiese Emirate]] te kwalifiseer, maar hulle is ná drie nederlae reeds in die eerste rondte uitgeskakel.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/icc-men-s-t20-world-cup-2021-22-1267897/ireland-vs-sri-lanka-8th-match-first-round-group-a-1273719/match-report |title=Hasaranga, Nissanka, Theekshana down Ireland to seal Sri Lanka's Super 12s spot |publisher=ESPNcricinfo |author=Danyal Rasool |date=20 Oktober 2021 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Nadat Nederland die Wêreldkrieketligakampioenskap 2015/17 gewen het, neem hulle as enigste nietoetspan aan die Krieketwêreldbekersuperliga 2020/2023 vir die [[Krieketwêreldbeker 2023]] in Indië deel, waar hulle teen die toetsnasies te staan kom.<ref>{{nl}} {{cite web |url=http://kncb.nl/overwinning-nederland-op-namibie/ |title=Nederland wint World Cricket League! |publisher=Koninklike Nederlandse Krieketbond |date=6 Desember 2017 |accessdate=6 Desember 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171206203736/http://kncb.nl/overwinning-nederland-op-namibie/ |archive-date=6 Desember 2017 |url-status=dead}}</ref> Die eerste EDI-reeks teen Ierland in Junie 2021 het Nederland met 2–1 beklink.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/ireland-tour-of-netherlands-2021-1251947/netherlands-vs-ireland-3rd-odi-1251964/match-report |title=Stephan Myburgh's 74 takes Netherlands to series win |publisher=ESPNcricinfo |author=Hemant Brar |date=7 Junie 2021 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref> Die vorige EDI-reeks teen Skotland het met 1–1 gelykop geëindig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/scotland-tour-of-netherlands-2021-1260082/netherlands-vs-scotland-2nd-odi-1260085/match-report |title=Evans, Munsey help Scotland draw level |publisher=ESPNcricinfo |date=20 Mei 2021 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
== Kleure, kenteken en bynaam ==
In EDI- en T20I-krieket dra Nederland oranje truie met oranje moue en ’n blou V-halslyn en oranje broeke. Veldwerkers dra ’n blou bofbalpet met oranje kleuraksente of ’n oranje sonhoed. Die kolwers se helms is op ’n soortgelyke manier geverf. Gedurende IKR-toernooie verskyn die borg se embleem op die regtermou en die belettering ''NETHERLANDS'' verskyn in die middel van die trui.
Die Koninklike Nederlandse Krieketbond toon ’n gekroonde [[leeu]] wat trap, voor hom ’n paaltjie wat lê. Die leeu op die kenteken is die nasionale en koningsdier van Nederland.
Die Nederlandse nasionale krieketspan se bynaam is ''Oranje'', ontleen aan die oranje truie en die [[Nederlandse monargie|Huis van Oranje-Nassau]]. Die oorsprong was in die Franse graafskap Orange wat [[Willem van Oranje]] geërf het. Hy het die Nederlanders in die 16de eeu na [[onafhanklikheid]] van [[Spanje]] geneem. Die volkslied “[[Wilhelmus van Nassouwe|Wilhelmus]]” is ook aan hom gewy en [[Oranje (kleur)|oranje]] het die nasionale kleur van Nederland geword.
== Tuisstadions ==
{{Location map+ |Nederland
|caption=Ligging van Nederlandse krieketstadions
|places=
{{location map~|Nederland|label=<small>[[Hazelaarweg Stadion|Hazelaarweg]]</small>|position=right|lat=51.967909|long=4.484975}}
{{location map~|Nederland|label=<small>[[Sportpark Thurlede|Thurlede]]</small>|position=left|lat=51.92985|long=4.394658}}
{{location map~|Nederland|label=<small>[[Sportpark Westvliet|Westvliet]]</small>|position=left|lat=52.068597|long=4.374369}}
{{location map~|Nederland|label=<small>[[VRA-krieketveld|VRA]]</small>|position=left|lat=52.319444|long=4.849058}}
{{location map~|Nederland|label=<small>[[Sportpark Het Schootsveld|Schootsveld]]</small>|position=right|lat=52.150910|long=6.133370}}
{{location map~|Nederland|label=<small>[[Sportpark Maarschalkerweerd|Maarschalkerweerd]]</small>|position=right|lat=52.0438|long=5.091435}}
}}
Nederland beskik nie oor ’n amptelike tuisstadion vir sy nasionale span nie. Die Nederlandse nasionale krieketspan gebruik vir hul krieketwedstryde eerder ’n verskeidenheid stadions dwarsdeur Nederland:
{| border="0" class="wikitable sortable"
|- bgcolor="#cccccc"
! No. !! Stadion !! Plek !! Eerste wedstryd
|-
| 1
| [[VRA-krieketveld]]
| [[Amstelveen]]
| 26 Mei 1999
|-
| 2
| [[Sportpark Maarschalkerweerd]]
| [[Utrecht (munisipaliteit)|Utrecht]]
| 25 Junie 2002
|-
| 3
| [[Sportpark Thurlede]]
| [[Schiedam]]
| 23 Julie 2003
|-
| 4
| [[Sportpark Het Schootsveld]]
| [[Deventer]]
| 5 Augustus 2007
|-
| 5
| [[Hazelaarweg Stadion]]
| [[Rotterdam]]
| 18 Augustus 2007
|-
| 6
| [[Sportpark Westvliet]]
| [[Leidschendam-Voorburg]]
| 1 Julie 2010
|}
=== Krieketwêreldbekerstadions ===
{{Hoofartikel|Krieketwêreldbeker 1999}}
Tydens die Krieketwêreldbeker 1999 is Amstelveen se VRA-krieketveld vir een wedstryd, dié tussen Kenia en Suid-Afrika, ingespan. Nederland het dié toernooi saam met Engeland, Ierland, Skotland en Wallis aangebied, alhoewel die nasionale span nie daaraan deelgeneem het nie.
== Spelers ==
=== Spelerstatistieke ===
Altesaam het vir Nederland 82 spelers [[Internasionale eendagwedstryd|EDI-]] en 56 spelers [[Twintig20|T20I-krieket]] gespeel. Vervolgens die spelers, wat vir die Nederlandse span die meeste lopies aangeteken en die meeste paaltjies geneem het.
==== Lopies ====
{| class="wikitable"
! colspan="4" |EDI
! colspan="4" |T20I
|-
! scope=col | Speler
! scope=col | Tydperk
! scope=col | EDIs
! scope=col | Lopies
! scope=col | Speler
! scope=col | Tydperk
! scope=col | T20Is
! scope=col | Lopies
|-
|style="text-align:left;"| [[Ryan ten Doeschate]]
| 2006–2011
| align=center | 33
| align=center | '''1 541'''
| [[Max O’Dowd]]
| 2015–hede
| align=center | 50
| align=center | '''1 347'''
|-
| [[Eric Szwarczynski]]
| 2006–2014
| align=center | 41
| align=center | '''1 102'''
| [[Ben Cooper (krieketspeler)|Ben Cooper]]
| 2013–2021
| align=center | 58
| align=center | '''1 239'''
|-
| [[Bas Zuiderent]]
| 1996–2011
| align=center | 57
| align=center | '''1 097'''
| [[Stephan Myburgh]]
| 2012–hede
| align=center | 42
| align=center | '''{{0}}864'''
|-
| [[Tom Cooper (krieketspeler)|Tom Cooper]]
| 2010–hede
| align=center | 26
| align=center | '''1 049'''
| [[Wesley Barresi]]
| 2012–2019
| align=center | 42
| align=center | '''{{0}}799'''
|-
| [[Peter Borren]]
| 2006–2014
| align=center | 58
| align=center | '''1 004'''
| [[Peter Borren]]
| 2008–2017
| align=center | 43
| align=center | '''{{0}}638'''
|- class=sortbottom
| colspan=4 | <small>Korrek teen: 7 Augustus 2022</small><ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / One-Day Internationals / Most Runs |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
| colspan=4 | <small>Korrek teen: 7 Augustus 2022</small><ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=3;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / Twenty20 Internationals / Most Runs |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
|}
==== Paaltjies ====
{| class="wikitable"
! colspan="4" |EDI
! colspan="4" |T20I
|-
! scope=col | Speler
! scope=col | Tydperk
! scope=col | EDIs
! scope=col | Paaltjies
! scope=col | Speler
! scope=col | Tydperk
! scope=col | T20Is
! scope=col | Paaltjies
|-
| [[Mudassar Bukhari]]
| 2007–2014
| align=center | 46
| align=center | '''57'''
| [[Pieter Seelaar]]
| 2008–2021
| align=center | 77
| align=center | '''58'''
|-
| [[Pieter Seelaar]]
| 2006–hede
| align=center | 57
| align=center | '''57'''
| [[Paul van Meekeren]]
| 2013–hede
| align=center | 50
| align=center | '''53'''
|-
| [[Ryan ten Doeschate]]
| 2006–2011
| align=center | 33
| align=center | '''55'''
| [[Ahsan Malik]]
| 2012–2017
| align=center | 31
| align=center | '''44'''
|-
| [[Peter Borren]]
| 2006–2014
| align=center | 58
| align=center | '''46'''
| [[Mudassar Bukhari]]
| 2008–2016
| align=center | 38
| align=center | '''43'''
|-
| [[Edgar Schiferli]]
| 2002–2013
| align=center | 30
| align=center | '''33'''
| [[Timm van der Gugten]]
| 2012–2021
| align=center | 40
| align=center | '''41'''
|- class=sortbottom
| colspan=4 | <small>Korrek teen: 7 Augustus 2022</small><ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/bowling/most_wickets_career.html?class=2;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / One-Day Internationals / Most Wickets |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
| colspan=4 | <small>Korrek teen: 7 Augustus 2022</small><ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/bowling/most_wickets_career.html?class=3;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / Twenty20 Internationals / Most Wickets |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
|}
=== Spankapteins ===
Tot op hede het sewe spelers as [[Kaptein (sport)|kaptein]] vir Nederland tydens ’n EDI-wedstryd opgetree, en vyf tydens ’n T20I.<ref>Die tydperk verwys na die ooreenstemmende krieketseisoen waarin die eerste of laaste wedstryd van die tyd as kaptein plaasgevind het</ref>
{| border="0" class="wikitable sortable"
|-bgcolor="#cccccc"
! colspan="3" | EDI<ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/individual/list_captains.html?class=2;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / One-Day Internationals / List of Captains |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
! colspan="2" | T20I<ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/individual/list_captains.html?class=3;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / Twenty20 Internationals / List of Captains |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
|-
! No. !! Naam !! Tydperk !! Naam !! Tydperk
|-
| 1
| Steven Lubbers
| 1996
| Jeroen Smits
| 2008–2009
|-
| 2
| Roland Lefebvre
| 1996–2003
| Peter Borren
| 2010–2017
|-
| 3
| Luuk van Troost
| 2003–2007
| Michael Swart
| 2013
|-
| 4
| Jeroen Smits
| 2007–2009
| Pieter Seelaar
| 2018–2021
|-
| 5
| Peter Borren
| 2010–2014
| '''Scott Edwards'''
| 2022–hede
|-
| 6
| Pieter Seelaar
| 2018–2022
|-
| 7
| '''Scott Edwards'''
| 2022–hede
|}
== Rekords ==
=== EDI-rekord teen ander lande ===
{| class="wikitable" style="text-align:center;width:600px"
! Teenstander !! Wedstryde !! Gewen !! Verloor !! Gelykop !! Onbeslis !! % Gewen !! Eerste oorwinning
|-
|colspan="16" style="text-align:center"| '''t. Toetsnasies'''
|-
|align="left"| {{Cr-AF}} || 9 || 2 || 7 || 0 || 0 || 22,22 || 30 Augustus 2009
|-
|align="left"| {{Cr-AU}} || 2 || 0 || 2 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-BD}} || 2 || 1 || 1 || 0 || 0 || 50,00 || 20 Julie 2010
|-
|align="left"| {{Cr-EN}} || 6 || 0 || 6 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-IN}} || 2 || 0 || 2 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-IE}} || 13 || 3 || 8 || 1 || 1 || 29,16 || 5 Februarie 2007
|-
|align="left"| {{Cr-NZ}} || 4 || 0 || 4 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-PK}} || 3 || 0 || 3 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-LK}} || 3 || 0 || 3 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-ZA}} || 5 || 0 || 4 || 0 || 1 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-WI}} || 5 || 0 || 5 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-ZW}} || 3 || 2 || 1 || 0 || 0 || 66,67 || 19 Junie 2019
|-
|colspan="16" style="text-align:center"| '''t. Assosiaatlede'''
|-
|align="left"| {{Cr-BM}} || 7 || 6 || 1 || 0 || 0 || 85,71 || 28 November 2006
|-
|align="left"| {{Cr-CA}} || 9 || 8 || 0 || 0 || 1 || 100,00 || 26 November 2006
|-
|align="left"| {{Cr-KE}} || 10 || 7 || 3 || 0 || 0 || 70,00 || 21 Augustus 2008
|-
|align="left"| {{Cr-NA}} || 1 || 1 || 0 || 0 || 0 || 100,00 || 3 Maart 2003
|-
|align="left"| {{Cr-NP}} || 2 || 1 || 1 || 0 || 0 || 50,00 || 1 Augustus 2018
|-
|align="left"| {{Cr-XS}} || 11 || 3 || 7 || 0 || 1 || 30,00 || 22 Maart 2007
|-
|align="left"| {{Cr-AE}} || 1 || 0 || 1 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|- class="sortbottom"
|align="left"| '''Algeheel''' || '''98''' || '''34''' || '''59''' || '''1''' || '''4''' || '''36,70''' || 3 Maart 2003
|-
|colspan="9"| ''Rekords volledig tot en met EDI #4442 op 7 Augustus 2022. Laaste keer hersien op 7 Augustus 2022. Wenpersentasies sluit geen uitslae uit en tel gelykop as ’n halwe oorwinning.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/team/results_summary.html?class=2;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / ODI matches / Result summary |publisher=ESPNcricinfo |date=7 Augustus 2022 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
|}
=== Wêreldbekerrekord ===
{| class="wikitable"
!Jaar!!Uitslag
|-
|[[Krieketwêreldbeker 1979|1979]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 1983|1983]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 1987|1987]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 1992|1992]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 1996|1996]] || Groepfase: 12de uit 12
|-
|[[Krieketwêreldbeker 1999|1999]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 2003|2003]] || Groepfase: 11de uit 14
|-
|[[Krieketwêreldbeker 2007|2007]] || Groepfase: 12de uit 16
|-
|[[Krieketwêreldbeker 2011|2011]] || Groepfase: 13de uit 14
|-
|[[Krieketwêreldbeker 2015|2015]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 2019|2019]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Krieketwêreldbeker 2023|2023]] || {{n.v.t.}}
|}
=== Kampioentrofeerekord ===
{| class="wikitable"
!Jaar!!Uitslag
|-
|[[Kampioentrofee 1998|1998]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Kampioentrofee 2000|2000]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Kampioentrofee 2002|2002]] || Groepfase
|-
|[[Kampioentrofee 2004|2004]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Kampioentrofee 2006|2006]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Kampioentrofee 2009|2009]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Kampioentrofee 2013|2013]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[Kampioentrofee 2017|2017]] || Nie gekwalifiseer nie
|}
=== T20I-rekord teen ander lande ===
{| class="wikitable" style="text-align:center;width:600px"
! Teenstander !! Wedstryde !! Gewen !! Verloor !! Gelykop !! Onbeslis !! % Gewen !! Eerste T20I-oorwinning
|-
|colspan="15" style="text-align:center"| '''t. Toetsnasies'''
|-
|align="left"| {{Cr-AF}} || 4 || 2 || 2 || 0 || 0 || 50,00 || 12 Februarie 2010
|-
|align="left"| {{Cr-BD}} || 3 || 1 || 2 || 0 || 0 || 33,33 || 26 Julie 2012
|-
|align="left"| {{Cr-EN}} || 2 || 2 || 0 || 0 || 0 || 100,00 || 5 Junie 2009
|-
|align="left"| {{Cr-IE}} || 13 || 7 || 5 || 0 || 1 || 58,33 || 21 Maart 2014
|-
|align="left"| {{Cr-NZ}} || 3 || 0 || 3 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-PK}} || 1 || 0 || 1 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-LK}} || 2 || 0 || 2 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-ZA}} || 1 || 0 || 1 || 0 || 0 || 0,00 || –
|-
|align="left"| {{Cr-ZW}} || 4 || 1 || 2 || 1 || 0 || 50,00 || 23 Junie 2019
|-
|colspan="15" style="text-align:center"| '''t. Assosiaatlede'''
|-
|align="left"| {{Cr-BM}} || 1 || 1 || 0 || 0 || 0 || 100,00 || 26 Oktober 2019
|-
|align="left"| {{Cr-HK}} || 3 || 2 || 1 || 0 || 0 || 66,67 || 10 Oktober 2019
|-
|align="left"| {{Cr-CA}} || 3 || 2 || 1 || 0 || 0 || 66,67 || 9 Februarie 2010
|-
|align="left"| {{Cr-KE}} || 6 || 4 || 2 || 0 || 0 || 66,67 || 2 Augustus 2008
|-
|align="left"| {{vlagland|Maleisië}} || 2 || 1 || 0 || 1 || 0 || 50,00 || 18 April 2021
|-
|align="left"| {{Cr-NA}} || 2 || 1 || 1 || 0 || 0 || 50,00 || 19 Oktober 2019
|-
|align="left"| {{Cr-NP}} || 9 || 4 || 4 || 0 || 1 || 50,00 || 30 Junie 2015
|-
|align="left"| {{Cr-OM}} || 4 || 2 || 1 || 0 || 1 || 66,67 || 15 Januarie 2017
|-
|align="left"| {{Cr-PG}} || 3 || 2 || 1 || 0 || 0 || 66,67 || 2 November 2019
|-
|align="left"| {{vlagland|Singapoer}} || 1 || 1 || 0 || 0 || 0 || 100,00 || 22 Oktober 2019
|-
|align="left"| {{Cr-XS}} || 13 || 6 || 7 || 0 || 0 || 46,15 || 4 Augustus 2008
|-
|align="left"| {{vlagland|Uganda}} || 1 || 1 || 0 || 0 || 0 || 100,00 || 14 Julie 2022
|-
|align="left"| {{Cr-AE}} || 8 || 4 || 4 || 0 || 0 || 50,00 || 17 Maart 2014
|-
|align="left"| {{Cr-US}} || 1 || 1 || 0 || 0 || 0 || 100,00 || 15 Julie 2022
|-
|- class="sortbottom"
|align="left"| '''Algeheel''' || '''90''' || '''45''' || '''40''' || '''2''' || '''3''' || '''52,87''' || 2 Augustus 2008
|-
|colspan="9"| ''Rekords volledig tot en met T20I #1725 op 6 Augustus 2022. Gelykop verwys na wedstryde wat deur ’n valbyl (soos ’n Superboulbeurt) beslis is. Wenpersentasies sluit geen uitslae uit en gelykop as ’n halwe oorwinning (ongeag die valbyl).''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://stats.espncricinfo.com/ci/engine/records/team/results_summary.html?class=3;id=15;type=team |title=Records / Netherlands / Twenty20 Internationals / Result summary |publisher=ESPNcricinfo |date=6 Augustus 2022 |accessdate=7 Augustus 2022}}</ref>
|}
=== Twintig20-rekord ===
{| class="wikitable"
!Jaar!!Uitslag
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2007|2007]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2009|2009]] || Groepfase: 9de uit 12
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2010|2010]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2012|2012]] || Nie gekwalifiseer nie
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2014|2014]] || Super 10: 9de/16
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2016|2016]] || Groepfase: 12de/16
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2021|2021]] || Groepfase: 15de/16
|-
|[[T20I-wêreldbeker 2022|2022]] || ''gekwalifiseer''
|}
== Sien ook ==
* [[Nederlandse nasionale rugbyspan]]
* [[Nederlandse nasionale sokkerspan]]
== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Netherlands national cricket team|Nederlandse nasionale krieketspan}}
* {{nl}} [https://www.kncb.nl/ Amptelike webwerf van die Koninklike Nederlandse Krieketbond]
* {{en}} [https://www.espncricinfo.com/team/netherlands-15 Nederland op ESPNcricinfo]
{{Nasionale krieketspanne}}
{{Normdata}}
{{Voorbladster}}
[[Kategorie:Krieket in Nederland]]
[[Kategorie:Nasionale krieketspanne van Europa]]
ncxwvaula8co4ukrge93d389wx6smbh
Bespreking:Nederlandse nasionale krieketspan
1
194869
2518085
2517596
2022-08-07T20:55:32Z
SpesBona
2720
+ [[Sjabloon:Voorbladartikel]]
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
{{voorbladartikel
|week = 32
|jaar = 2022
}}
kha7o2xpkk577srz66xn214xn341xh3
Sanna
0
282659
2518121
2459439
2022-08-08T09:15:33Z
196.15.154.226
bron aangedui
wikitext
text/x-wiki
'''Sanna''' is 'n tipe [[voorlaaier (geweer)]] wat moontlik deur die [[Voortrekkers]] tydens die [[Groot Trek]] gebruik is.
==Bibliografie==
*Lategan, Felix: Voortrekker weapons and tactics. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 26, nr. 2, Desember 1976.
{{Saadjie}}
[[Kategorie:Voortrekkers]]
[[Kategorie:Wapens]]
otob93fzcwp6z39nwrwcyzt9scsk5gv
Sjabloon:Koronaviruspandemie van 2019-2020/data
10
386551
2517999
2517812
2022-08-07T14:00:31Z
TolBot
141581
[[m:User:TolBot/Task 5|Taak 5]]: dateer COVID-19-pandemiedata op
json
application/json
{
"AD": {
"cases": 45793,
"deaths": 154,
"deaths_per_million": 1948.528,
"fully_vaccinated": 53456,
"name": "Andorra",
"percent_fully_vaccinated": 69.11,
"percent_vaccinated": 74.83,
"population": 79034,
"total_vaccinated": 57886,
"vaccine_doses": 153383
},
"AE": {
"cases": 997769,
"deaths": 2337,
"deaths_per_million": 249.542,
"fully_vaccinated": 9792266,
"name": "Verenigde Arabiese Emirate",
"percent_fully_vaccinated": 98.01,
"percent_vaccinated": 100,
"population": 9365144,
"total_vaccinated": 9991089,
"vaccine_doses": 24922054
},
"AF": {
"cases": 187109,
"deaths": 7752,
"deaths_per_million": 193.319,
"fully_vaccinated": 6571487,
"name": "Afghanistan",
"percent_fully_vaccinated": 16.39,
"percent_vaccinated": 18.19,
"population": 40099462,
"total_vaccinated": 7294709,
"vaccine_doses": 8040605
},
"AG": {
"cases": 8773,
"deaths": 144,
"deaths_per_million": 1544.733,
"fully_vaccinated": 62031,
"name": "Antigua en Barbuda",
"percent_fully_vaccinated": 62.83,
"percent_vaccinated": 64.92,
"population": 93220,
"total_vaccinated": 64091,
"vaccine_doses": 126122
},
"AI": {
"cases": 3620,
"deaths": 10,
"deaths_per_million": 634.8,
"fully_vaccinated": 10273,
"name": "Anguilla (eiland)",
"percent_fully_vaccinated": 65.21,
"percent_vaccinated": 68.79,
"population": 15753,
"total_vaccinated": 10837,
"vaccine_doses": 24060
},
"AL": {
"cases": 316976,
"deaths": 3560,
"deaths_per_million": 1247.062,
"fully_vaccinated": 1253962,
"name": "Albanië",
"percent_fully_vaccinated": 43.93,
"percent_vaccinated": 46.61,
"population": 2854710,
"total_vaccinated": 1330520,
"vaccine_doses": 2934116
},
"AM": {
"cases": 426799,
"deaths": 8635,
"deaths_per_million": 3093.902,
"fully_vaccinated": 980101,
"name": "Armenië",
"percent_fully_vaccinated": 33.02,
"percent_vaccinated": 38.01,
"population": 2790974,
"total_vaccinated": 1128072,
"vaccine_doses": 2141957
},
"AO": {
"cases": 102636,
"deaths": 1917,
"deaths_per_million": 55.559,
"fully_vaccinated": 7478983,
"name": "Angola",
"percent_fully_vaccinated": 21.68,
"percent_vaccinated": 39.53,
"population": 34503774,
"total_vaccinated": 13639803,
"vaccine_doses": 21323036
},
"AQ": {
"name": "Antarktika"
},
"AR": {
"cases": 9560307,
"deaths": 129369,
"deaths_per_million": 2857.292,
"fully_vaccinated": 37690616,
"name": "Argentinië",
"percent_fully_vaccinated": 83.24,
"percent_vaccinated": 91.03,
"population": 45276780,
"total_vaccinated": 41213573,
"vaccine_doses": 108108913
},
"AS": {
"name": "Amerikaans-Samoa"
},
"AT": {
"cases": 4821763,
"deaths": 20411,
"deaths_per_million": 2287.695,
"fully_vaccinated": 6625237,
"name": "Oostenryk",
"percent_fully_vaccinated": 74.26,
"percent_vaccinated": 76.57,
"population": 8922082,
"total_vaccinated": 6831552,
"vaccine_doses": 18418001
},
"AU": {
"cases": 9638079,
"deaths": 12321,
"deaths_per_million": 475.327,
"fully_vaccinated": 21736491,
"name": "Australië",
"percent_fully_vaccinated": 83.86,
"percent_vaccinated": 86.42,
"population": 25921089,
"total_vaccinated": 22401543,
"vaccine_doses": 58260465
},
"AW": {
"cases": 42286,
"deaths": 226,
"deaths_per_million": 2121.349,
"fully_vaccinated": 83266,
"name": "Aruba",
"percent_fully_vaccinated": 78.16,
"percent_vaccinated": 84.05,
"population": 106536,
"total_vaccinated": 89543,
"vaccine_doses": 172809
},
"AX": {
"name": "Åland"
},
"AZ": {
"cases": 801470,
"deaths": 9760,
"deaths_per_million": 946.379,
"fully_vaccinated": 4858790,
"name": "Azerbeidjan",
"percent_fully_vaccinated": 47.11,
"percent_vaccinated": 52.05,
"population": 10312992,
"total_vaccinated": 5368294,
"vaccine_doses": 13827603
},
"BA": {
"cases": 387803,
"deaths": 15902,
"deaths_per_million": 4861.595,
"fully_vaccinated": 846080,
"name": "Bosnië en Herzegowina",
"percent_fully_vaccinated": 25.93,
"percent_vaccinated": 28.91,
"population": 3270943,
"total_vaccinated": 943394,
"vaccine_doses": 1924950
},
"BB": {
"cases": 94601,
"deaths": 499,
"deaths_per_million": 1774.538,
"fully_vaccinated": 154076,
"name": "Barbados",
"percent_fully_vaccinated": 54.79,
"percent_vaccinated": 57.96,
"population": 281200,
"total_vaccinated": 162990,
"vaccine_doses": 317066
},
"BD": {
"cases": 2007119,
"deaths": 29304,
"deaths_per_million": 173.032,
"fully_vaccinated": 120703120,
"name": "Bangladesj",
"percent_fully_vaccinated": 71.27,
"percent_vaccinated": 76.84,
"population": 169356251,
"total_vaccinated": 130137673,
"vaccine_doses": 291123460
},
"BE": {
"cases": 4437299,
"deaths": 32296,
"deaths_per_million": 2781.4,
"fully_vaccinated": 9155038,
"name": "België",
"percent_fully_vaccinated": 78.85,
"percent_vaccinated": 79.68,
"population": 11611420,
"total_vaccinated": 9251930,
"vaccine_doses": 25732299
},
"BF": {
"cases": 21128,
"deaths": 387,
"deaths_per_million": 17.511,
"fully_vaccinated": 1640349,
"name": "Burkina Faso",
"percent_fully_vaccinated": 7.42,
"percent_vaccinated": 11.55,
"population": 22100683,
"total_vaccinated": 2551596,
"vaccine_doses": 3134621
},
"BG": {
"cases": 1217154,
"deaths": 37431,
"deaths_per_million": 5435.916,
"fully_vaccinated": 2065675,
"name": "Bulgarye",
"percent_fully_vaccinated": 30,
"percent_vaccinated": 30.4,
"population": 6885868,
"total_vaccinated": 2093417,
"vaccine_doses": 4488309
},
"BH": {
"cases": 662406,
"deaths": 1511,
"deaths_per_million": 1032.622,
"fully_vaccinated": 1224505,
"name": "Bahrein",
"percent_fully_vaccinated": 83.68,
"percent_vaccinated": 84.71,
"population": 1463265,
"total_vaccinated": 1239519,
"vaccine_doses": 3462651
},
"BI": {
"cases": 47008,
"deaths": 38,
"deaths_per_million": 3.028,
"fully_vaccinated": 16112,
"name": "Burundi",
"percent_fully_vaccinated": 0.13,
"percent_vaccinated": 0.13,
"population": 12551213,
"total_vaccinated": 16702,
"vaccine_doses": 18568
},
"BJ": {
"cases": 27316,
"deaths": 163,
"deaths_per_million": 12.541,
"fully_vaccinated": 2690085,
"name": "Benin",
"percent_fully_vaccinated": 20.7,
"percent_vaccinated": 24.42,
"population": 12996895,
"total_vaccinated": 3174135,
"vaccine_doses": 3681560
},
"BL": {
"name": "Sint Bartholomeus"
},
"BM": {
"cases": 17356,
"deaths": 148,
"deaths_per_million": 2305.835,
"fully_vaccinated": 47657,
"name": "Bermuda",
"percent_fully_vaccinated": 74.25,
"percent_vaccinated": 75.65,
"population": 64185,
"total_vaccinated": 48554,
"vaccine_doses": 132042
},
"BN": {
"cases": 211157,
"deaths": 225,
"deaths_per_million": 505.195,
"fully_vaccinated": 426764,
"name": "Broenei",
"percent_fully_vaccinated": 96.66,
"percent_vaccinated": 100.63,
"population": 445373,
"total_vaccinated": 444293,
"vaccine_doses": 1173118
},
"BO": {
"cases": 1062772,
"deaths": 22091,
"deaths_per_million": 1828.805,
"fully_vaccinated": 6080564,
"name": "Bolivië",
"percent_fully_vaccinated": 50.34,
"percent_vaccinated": 60.43,
"population": 12079472,
"total_vaccinated": 7299112,
"vaccine_doses": 14332894
},
"BQ": {
"cases": 10897,
"deaths": 37,
"deaths_per_million": 1385.456,
"fully_vaccinated": 16736,
"name": "Karibiese Nederland",
"percent_fully_vaccinated": 63.29,
"percent_vaccinated": 72.26,
"population": 26706,
"total_vaccinated": 19109,
"vaccine_doses": 35845
},
"BR": {
"cases": 34011173,
"deaths": 679939,
"deaths_per_million": 3172.449,
"fully_vaccinated": 170168354,
"name": "Brasilië",
"percent_fully_vaccinated": 79.4,
"percent_vaccinated": 86.41,
"population": 214326223,
"total_vaccinated": 185208286,
"vaccine_doses": 465319009
},
"BS": {
"cases": 36812,
"deaths": 822,
"deaths_per_million": 2015.17,
"fully_vaccinated": 162434,
"name": "Bahamas",
"percent_fully_vaccinated": 39.82,
"percent_vaccinated": 41.92,
"population": 407906,
"total_vaccinated": 171010,
"vaccine_doses": 355282
},
"BT": {
"cases": 60530,
"deaths": 21,
"deaths_per_million": 27.01,
"fully_vaccinated": 673485,
"name": "Bhoetan",
"percent_fully_vaccinated": 86.62,
"percent_vaccinated": 89.29,
"population": 777486,
"total_vaccinated": 694208,
"vaccine_doses": 1917605
},
"BW": {
"cases": 325724,
"deaths": 2772,
"deaths_per_million": 1070.922,
"fully_vaccinated": 1512567,
"name": "Botswana",
"percent_fully_vaccinated": 58.44,
"percent_vaccinated": 65.54,
"population": 2588423,
"total_vaccinated": 1696430,
"vaccine_doses": 2862659
},
"BY": {
"cases": 994037,
"deaths": 7118,
"deaths_per_million": 743.148,
"fully_vaccinated": 6332753,
"name": "Belarus",
"percent_fully_vaccinated": 66.12,
"percent_vaccinated": 67.21,
"population": 9578168,
"total_vaccinated": 6437839,
"vaccine_doses": 13394906
},
"BZ": {
"cases": 67424,
"deaths": 680,
"deaths_per_million": 1699.868,
"fully_vaccinated": 218586,
"name": "Belize",
"percent_fully_vaccinated": 54.64,
"percent_vaccinated": 62.41,
"population": 400031,
"total_vaccinated": 249641,
"vaccine_doses": 496542
},
"CA": {
"cases": 4117035,
"deaths": 43154,
"deaths_per_million": 1131.018,
"fully_vaccinated": 31499831,
"name": "Kanada",
"percent_fully_vaccinated": 82.56,
"percent_vaccinated": 86.03,
"population": 38155012,
"total_vaccinated": 32824002,
"vaccine_doses": 87412791
},
"CC": {
"name": "Kokoseilande"
},
"CD": {
"cases": 92173,
"deaths": 1390,
"deaths_per_million": 14.495,
"fully_vaccinated": 2262577,
"name": "Demokratiese Republiek die Kongo",
"percent_fully_vaccinated": 2.36,
"percent_vaccinated": 3.6,
"population": 95894118,
"total_vaccinated": 3450478,
"vaccine_doses": 3745679
},
"CF": {
"cases": 14781,
"deaths": 113,
"deaths_per_million": 20.707,
"fully_vaccinated": 1245498,
"name": "Sentraal-Afrikaanse Republiek",
"percent_fully_vaccinated": 22.82,
"percent_vaccinated": 23.86,
"population": 5457154,
"total_vaccinated": 1301882,
"vaccine_doses": 1392969
},
"CG": {
"cases": 24775,
"deaths": 386,
"deaths_per_million": 66.143,
"fully_vaccinated": 654005,
"name": "Republiek die Kongo",
"percent_fully_vaccinated": 11.21,
"percent_vaccinated": 11.92,
"population": 5835806,
"total_vaccinated": 695631,
"vaccine_doses": 833078
},
"CH": {
"cases": 3972622,
"deaths": 13918,
"deaths_per_million": 1601.352,
"fully_vaccinated": 6006703,
"name": "Switserland",
"percent_fully_vaccinated": 69.11,
"percent_vaccinated": 70.08,
"population": 8691406,
"total_vaccinated": 6091354,
"vaccine_doses": 15888259
},
"CI": {
"cases": 85712,
"deaths": 811,
"deaths_per_million": 29.514,
"fully_vaccinated": 6808411,
"name": "Ivoorkus",
"percent_fully_vaccinated": 24.78,
"percent_vaccinated": 33.59,
"population": 27478249,
"total_vaccinated": 9229469,
"vaccine_doses": 14445720
},
"CK": {
"cases": 6129,
"deaths": 1,
"deaths_per_million": 58.813,
"fully_vaccinated": 14685,
"name": "Cookeilande",
"percent_fully_vaccinated": 83.57,
"percent_vaccinated": 85.55,
"population": 17003,
"total_vaccinated": 15033,
"vaccine_doses": 39780
},
"CL": {
"cases": 4297144,
"deaths": 59773,
"deaths_per_million": 3066.354,
"fully_vaccinated": 17633211,
"name": "Chili",
"percent_fully_vaccinated": 90.46,
"percent_vaccinated": 92.54,
"population": 19493184,
"total_vaccinated": 18038789,
"vaccine_doses": 61271526
},
"CM": {
"cases": 120215,
"deaths": 1931,
"deaths_per_million": 70.996,
"fully_vaccinated": 1226658,
"name": "Kameroen",
"percent_fully_vaccinated": 4.51,
"percent_vaccinated": 5.77,
"population": 27198628,
"total_vaccinated": 1569870,
"vaccine_doses": 1854436
},
"CN": {
"cases": 908875,
"deaths": 5226,
"deaths_per_million": 3.665,
"fully_vaccinated": 1264901000,
"name": "Volksrepubliek China",
"note": "Sluit nie spesiale administratiewe streke ([[Hong Kong]] en [[Macau]]) of [[Taiwan]] in nie.",
"percent_fully_vaccinated": 88.71,
"percent_vaccinated": 91.08,
"population": 1425893464,
"total_vaccinated": 1298636000,
"vaccine_doses": 3425843000
},
"CO": {
"cases": 6278998,
"deaths": 141075,
"deaths_per_million": 2738.44,
"fully_vaccinated": 36397439,
"name": "Colombia",
"percent_fully_vaccinated": 70.65,
"percent_vaccinated": 82.64,
"population": 51516562,
"total_vaccinated": 42573293,
"vaccine_doses": 87079477
},
"CR": {
"cases": 1044385,
"deaths": 8754,
"deaths_per_million": 1698.501,
"fully_vaccinated": 4183451,
"name": "Costa Rica",
"percent_fully_vaccinated": 81.17,
"percent_vaccinated": 86.51,
"population": 5153957,
"total_vaccinated": 4458619,
"vaccine_doses": 11504591
},
"CU": {
"cases": 1108706,
"deaths": 8529,
"deaths_per_million": 757.704,
"fully_vaccinated": 9979799,
"name": "Kuba",
"percent_fully_vaccinated": 88.66,
"percent_vaccinated": 94.93,
"population": 11256372,
"total_vaccinated": 10686054,
"vaccine_doses": 39579269
},
"CV": {
"cases": 62206,
"deaths": 410,
"deaths_per_million": 697.368,
"fully_vaccinated": 307784,
"name": "Kaap Verde",
"percent_fully_vaccinated": 52.35,
"percent_vaccinated": 60.5,
"population": 587925,
"total_vaccinated": 355667,
"vaccine_doses": 823283
},
"CW": {
"cases": 45127,
"deaths": 282,
"deaths_per_million": 1481.575,
"fully_vaccinated": 99727,
"name": "Curaçao",
"percent_fully_vaccinated": 52.39,
"percent_vaccinated": 56.94,
"population": 190338,
"total_vaccinated": 108375,
"vaccine_doses": 255000
},
"CX": {
"name": "Kerseiland"
},
"CY": {
"cases": 568383,
"deaths": 1143,
"deaths_per_million": 1275.66,
"fully_vaccinated": 645367,
"name": "Siprus",
"percent_fully_vaccinated": 72.03,
"percent_vaccinated": 74.66,
"population": 896007,
"total_vaccinated": 668933,
"vaccine_doses": 1791383
},
"CZ": {
"cases": 3998850,
"deaths": 40555,
"deaths_per_million": 3858.431,
"fully_vaccinated": 6884052,
"name": "Tsjeggië",
"percent_fully_vaccinated": 65.5,
"percent_vaccinated": 66.31,
"population": 10510750,
"total_vaccinated": 6969841,
"vaccine_doses": 17792325
},
"DE": {
"cases": 31228314,
"deaths": 144858,
"deaths_per_million": 1736.728,
"fully_vaccinated": 63400418,
"name": "Duitsland",
"percent_fully_vaccinated": 76.01,
"percent_vaccinated": 77.61,
"population": 83408554,
"total_vaccinated": 64736716,
"vaccine_doses": 184090143
},
"DJ": {
"cases": 15690,
"deaths": 189,
"deaths_per_million": 170.955,
"fully_vaccinated": 190673,
"name": "Djiboeti",
"percent_fully_vaccinated": 17.25,
"percent_vaccinated": 19.09,
"population": 1105557,
"total_vaccinated": 211044,
"vaccine_doses": 231653
},
"DK": {
"cases": 3240454,
"deaths": 6701,
"deaths_per_million": 1144.64,
"fully_vaccinated": 4788269,
"name": "Denemarke",
"percent_fully_vaccinated": 81.79,
"percent_vaccinated": 82.4,
"population": 5854240,
"total_vaccinated": 4823955,
"vaccine_doses": 13218811
},
"DM": {
"cases": 14852,
"deaths": 68,
"deaths_per_million": 939.071,
"fully_vaccinated": 30566,
"name": "Dominica",
"percent_fully_vaccinated": 42.21,
"percent_vaccinated": 45.4,
"population": 72412,
"total_vaccinated": 32872,
"vaccine_doses": 67431
},
"DO": {
"cases": 632655,
"deaths": 4384,
"deaths_per_million": 394.32,
"fully_vaccinated": 6019826,
"name": "Dominikaanse Republiek",
"percent_fully_vaccinated": 54.15,
"percent_vaccinated": 65.28,
"population": 11117874,
"total_vaccinated": 7258247,
"vaccine_doses": 15899057
},
"DZ": {
"cases": 268141,
"deaths": 6878,
"deaths_per_million": 155.688,
"fully_vaccinated": 6851660,
"name": "Algerië",
"percent_fully_vaccinated": 15.36,
"percent_vaccinated": 18.4,
"population": 44177969,
"total_vaccinated": 8210605,
"vaccine_doses": 15205854
},
"EC": {
"cases": 975234,
"deaths": 35811,
"deaths_per_million": 2012.11,
"fully_vaccinated": 14063328,
"name": "Ecuador",
"percent_fully_vaccinated": 79.02,
"percent_vaccinated": 85.52,
"population": 17797737,
"total_vaccinated": 15219781,
"vaccine_doses": 36801542
},
"EE": {
"cases": 591377,
"deaths": 2628,
"deaths_per_million": 1977.872,
"fully_vaccinated": 843678,
"name": "Estland",
"percent_fully_vaccinated": 63.5,
"percent_vaccinated": 65.06,
"population": 1328701,
"total_vaccinated": 864426,
"vaccine_doses": 2003839
},
"EG": {
"cases": 515645,
"deaths": 24775,
"deaths_per_million": 226.748,
"fully_vaccinated": 38603443,
"name": "Egipte",
"percent_fully_vaccinated": 35.33,
"percent_vaccinated": 47.33,
"population": 109262178,
"total_vaccinated": 51718920,
"vaccine_doses": 95223214
},
"EH": {
"name": "Wes-Sahara",
"population": 611872
},
"ER": {
"cases": 10116,
"deaths": 103,
"deaths_per_million": 28.451,
"fully_vaccinated": null,
"name": "Eritrea",
"percent_vaccinated": null,
"population": 3620312,
"total_vaccinated": null,
"vaccine_doses": null
},
"ES": {
"cases": 13266184,
"deaths": 111094,
"deaths_per_million": 2339.465,
"fully_vaccinated": 40614299,
"name": "Spanje",
"percent_fully_vaccinated": 85.53,
"percent_vaccinated": 86.93,
"population": 47486935,
"total_vaccinated": 41281380,
"vaccine_doses": 95548924
},
"ET": {
"cases": 492476,
"deaths": 7569,
"deaths_per_million": 62.927,
"fully_vaccinated": 38296046,
"name": "Ethiopië",
"percent_fully_vaccinated": 31.84,
"percent_vaccinated": 37.16,
"population": 120283026,
"total_vaccinated": 44695420,
"vaccine_doses": 52477385
},
"EU": {
"cases": 160868525,
"deaths": 1123900,
"deaths_per_million": 2510.983,
"fully_vaccinated": 327860266,
"name": "Europese Unie",
"note": "Data vir lidlande van die [[Europese Unie]] word individueel gelys, maar word ook gerieflikheidshalwe hier bygetel. Hulle word nie dubbel getel vir die wêreldtotaal nie.",
"percent_fully_vaccinated": 73.25,
"percent_vaccinated": 75.5,
"population": 447593544,
"total_vaccinated": 337942755,
"vaccine_doses": 893877040
},
"FI": {
"cases": 1218216,
"deaths": 5251,
"deaths_per_million": 948.52,
"fully_vaccinated": 4338350,
"name": "Finland",
"percent_fully_vaccinated": 78.37,
"percent_vaccinated": 81.64,
"population": 5535992,
"total_vaccinated": 4519683,
"vaccine_doses": 12315719
},
"FJ": {
"cases": 67805,
"deaths": 874,
"deaths_per_million": 945.263,
"fully_vaccinated": 636527,
"name": "Fidji",
"percent_fully_vaccinated": 68.84,
"percent_vaccinated": 76.56,
"population": 924610,
"total_vaccinated": 707899,
"vaccine_doses": 1519291
},
"FK": {
"cases": 1847,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 1775,
"name": "Falkland-eilande",
"percent_vaccinated": 75.57,
"population": 3764,
"total_vaccinated": 2632,
"vaccine_doses": 4407
},
"FM": {
"cases": 6507,
"deaths": 12,
"deaths_per_million": 106.072,
"fully_vaccinated": null,
"name": "Gefedereerde State van Mikronesië",
"percent_vaccinated": null,
"population": 113131,
"total_vaccinated": null,
"vaccine_doses": null
},
"FO": {
"cases": 34658,
"deaths": 28,
"deaths_per_million": 529.421,
"fully_vaccinated": 40895,
"name": "Faroëreilande",
"percent_fully_vaccinated": 83.37,
"percent_vaccinated": 85.04,
"population": 52888,
"total_vaccinated": 41715,
"vaccine_doses": 103894
},
"FR": {
"cases": 34086302,
"deaths": 152606,
"deaths_per_million": 2263.445,
"fully_vaccinated": 53005170,
"name": "Frankryk",
"percent_fully_vaccinated": 78.62,
"percent_vaccinated": 80.87,
"population": 67422000,
"total_vaccinated": 54526274,
"vaccine_doses": 148733461
},
"GA": {
"cases": 48511,
"deaths": 306,
"deaths_per_million": 130.703,
"fully_vaccinated": 256802,
"name": "Gaboen",
"percent_fully_vaccinated": 10.97,
"percent_vaccinated": 13.22,
"population": 2341179,
"total_vaccinated": 309473,
"vaccine_doses": 568751
},
"GB": {
"cases": 23457428,
"deaths": 185247,
"deaths_per_million": 2753.331,
"fully_vaccinated": 50483527,
"name": "Verenigde Koninkryk",
"percent_fully_vaccinated": 75.03,
"percent_vaccinated": 79.83,
"population": 67281040,
"total_vaccinated": 53710109,
"vaccine_doses": 150590197
},
"GD": {
"cases": 18822,
"deaths": 234,
"deaths_per_million": 1877.859,
"fully_vaccinated": 38687,
"name": "Grenada",
"percent_fully_vaccinated": 31.05,
"percent_vaccinated": 35.23,
"population": 124610,
"total_vaccinated": 43899,
"vaccine_doses": 89584
},
"GE": {
"cases": 1698020,
"deaths": 16869,
"deaths_per_million": 4488.848,
"fully_vaccinated": 1273576,
"name": "Georgië",
"percent_fully_vaccinated": 33.89,
"percent_vaccinated": 43.64,
"population": 3757980,
"total_vaccinated": 1639970,
"vaccine_doses": 2913546
},
"GF": {
"name": "Frans-Guyana"
},
"GG": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 51351,
"name": "Guernsey",
"percent_fully_vaccinated": 81.01,
"percent_vaccinated": 85.42,
"population": 63065,
"total_vaccinated": 54146,
"vaccine_doses": 157708
},
"GH": {
"cases": 168306,
"deaths": 1458,
"deaths_per_million": 44.407,
"fully_vaccinated": 7928573,
"name": "Ghana",
"percent_fully_vaccinated": 24.15,
"percent_vaccinated": 33.75,
"population": 32833031,
"total_vaccinated": 11079814,
"vaccine_doses": 19883528
},
"GI": {
"cases": 19999,
"deaths": 106,
"deaths_per_million": 3244.567,
"fully_vaccinated": 41421,
"name": "Gibraltar",
"percent_fully_vaccinated": 122.94,
"percent_vaccinated": 124.88,
"population": 32670,
"total_vaccinated": 42074,
"vaccine_doses": 119855
},
"GL": {
"cases": 11971,
"deaths": 21,
"deaths_per_million": 373.38,
"fully_vaccinated": 38502,
"name": "Groenland",
"percent_fully_vaccinated": 67.7,
"percent_vaccinated": 72.52,
"population": 56243,
"total_vaccinated": 41243,
"vaccine_doses": 79745
},
"GM": {
"cases": 12149,
"deaths": 368,
"deaths_per_million": 139.398,
"fully_vaccinated": 354340,
"name": "Gambië",
"percent_fully_vaccinated": 14.25,
"percent_vaccinated": 18.07,
"population": 2639916,
"total_vaccinated": 449464,
"vaccine_doses": 812811
},
"GN": {
"cases": 37408,
"deaths": 445,
"deaths_per_million": 32.885,
"fully_vaccinated": 2712094,
"name": "Guinee",
"percent_fully_vaccinated": 20.04,
"percent_vaccinated": 34.3,
"population": 13531906,
"total_vaccinated": 4640906,
"vaccine_doses": 6299160
},
"GP": {
"name": "Guadeloupe"
},
"GQ": {
"cases": 16776,
"deaths": 183,
"deaths_per_million": 111.963,
"fully_vaccinated": 214032,
"name": "Ekwatoriaal-Guinee",
"percent_fully_vaccinated": 13.09,
"percent_vaccinated": 16.53,
"population": 1634466,
"total_vaccinated": 270109,
"vaccine_doses": 488738
},
"GR": {
"cases": 4474616,
"deaths": 31377,
"deaths_per_million": 3003.916,
"fully_vaccinated": 7633699,
"name": "Griekeland",
"percent_fully_vaccinated": 73.08,
"percent_vaccinated": 75.86,
"population": 10445365,
"total_vaccinated": 7923936,
"vaccine_doses": 21272982
},
"GS": {
"name": "Suid-Georgië en die Suidelike Sandwicheilande"
},
"GT": {
"cases": 1056618,
"deaths": 19114,
"deaths_per_million": 1085.5,
"fully_vaccinated": 6568367,
"name": "Guatemala",
"percent_fully_vaccinated": 37.3,
"percent_vaccinated": 48.02,
"population": 17608483,
"total_vaccinated": 8454886,
"vaccine_doses": 18669862
},
"GU": {
"name": "Guam",
"population": 170184
},
"GW": {
"cases": 8440,
"deaths": 174,
"deaths_per_million": 84.436,
"fully_vaccinated": 342389,
"name": "Guinee-Bissau",
"percent_fully_vaccinated": 16.62,
"percent_vaccinated": 25.72,
"population": 2060721,
"total_vaccinated": 529954,
"vaccine_doses": 573125
},
"GY": {
"cases": 70126,
"deaths": 1271,
"deaths_per_million": 1579.732,
"fully_vaccinated": 461605,
"name": "Guyana",
"percent_fully_vaccinated": 57.37,
"percent_vaccinated": 60.39,
"population": 804567,
"total_vaccinated": 485891,
"vaccine_doses": 1017969
},
"HK": {
"cases": 1380968,
"deaths": 9535,
"deaths_per_million": 1272.253,
"fully_vaccinated": 6516771,
"name": "Hongkong",
"percent_fully_vaccinated": 86.95,
"percent_vaccinated": 90.31,
"population": 7494578,
"total_vaccinated": 6768054,
"vaccine_doses": 18077844
},
"HN": {
"cases": 445271,
"deaths": 10945,
"deaths_per_million": 1064.86,
"fully_vaccinated": 5493660,
"name": "Honduras",
"percent_fully_vaccinated": 53.45,
"percent_vaccinated": 60.91,
"population": 10278346,
"total_vaccinated": 6261004,
"vaccine_doses": 14837097
},
"HR": {
"cases": 1192555,
"deaths": 16389,
"deaths_per_million": 4036.565,
"fully_vaccinated": 2246308,
"name": "Kroasië",
"percent_fully_vaccinated": 55.33,
"percent_vaccinated": 57.06,
"population": 4060135,
"total_vaccinated": 2316558,
"vaccine_doses": 5265340
},
"HT": {
"cases": 32464,
"deaths": 838,
"deaths_per_million": 73.203,
"fully_vaccinated": 162599,
"name": "Haïti",
"percent_fully_vaccinated": 1.42,
"percent_vaccinated": 2.18,
"population": 11447569,
"total_vaccinated": 249913,
"vaccine_doses": 354635
},
"HU": {
"cases": 1987321,
"deaths": 46886,
"deaths_per_million": 4828.737,
"fully_vaccinated": 6200631,
"name": "Hongarye",
"percent_fully_vaccinated": 63.86,
"percent_vaccinated": 66.06,
"population": 9709786,
"total_vaccinated": 6413971,
"vaccine_doses": 16530488
},
"ID": {
"cases": 6240699,
"deaths": 157082,
"deaths_per_million": 573.809,
"fully_vaccinated": 170143379,
"name": "Indonesië",
"percent_fully_vaccinated": 62.15,
"percent_vaccinated": 73.99,
"population": 273753191,
"total_vaccinated": 202563389,
"vaccine_doses": 429156238
},
"IE": {
"cases": 1647605,
"deaths": 7700,
"deaths_per_million": 1544.161,
"fully_vaccinated": 4046912,
"name": "Republiek Ierland",
"percent_fully_vaccinated": 81.16,
"percent_vaccinated": 82.08,
"population": 4986526,
"total_vaccinated": 4093173,
"vaccine_doses": 11012095
},
"IL": {
"cases": 4598467,
"deaths": 11433,
"deaths_per_million": 1230.546,
"fully_vaccinated": 6149772,
"name": "Israel",
"percent_fully_vaccinated": 66.19,
"percent_vaccinated": 72.27,
"population": 9291000,
"total_vaccinated": 6715027,
"vaccine_doses": 18212185
},
"IM": {
"cases": 37794,
"deaths": 114,
"deaths_per_million": 1352.907,
"fully_vaccinated": 67106,
"name": "Man (eiland)",
"percent_fully_vaccinated": 78.57,
"percent_vaccinated": 81.44,
"population": 84263,
"total_vaccinated": 69560,
"vaccine_doses": 189994
},
"IN": {
"cases": 44145709,
"deaths": 526689,
"deaths_per_million": 374.185,
"fully_vaccinated": 935057847,
"name": "Indië",
"percent_fully_vaccinated": 66.43,
"percent_vaccinated": 72.62,
"population": 1407563842,
"total_vaccinated": 1022134169,
"vaccine_doses": 2059773065
},
"IO": {
"name": "Britse Indiese Oseaangebied"
},
"IQ": {
"cases": 2450637,
"deaths": 25325,
"deaths_per_million": 581.735,
"fully_vaccinated": 7722021,
"name": "Irak",
"percent_fully_vaccinated": 17.74,
"percent_vaccinated": 25.24,
"population": 43533592,
"total_vaccinated": 10985871,
"vaccine_doses": 18929174
},
"IR": {
"cases": 7434945,
"deaths": 142398,
"deaths_per_million": 1619.568,
"fully_vaccinated": 58058144,
"name": "Iran",
"percent_fully_vaccinated": 66.03,
"percent_vaccinated": 73.58,
"population": 87923432,
"total_vaccinated": 64698435,
"vaccine_doses": 150984487
},
"IS": {
"cases": 202831,
"deaths": 179,
"deaths_per_million": 483.346,
"fully_vaccinated": 290193,
"name": "Ysland",
"percent_fully_vaccinated": 78.69,
"percent_vaccinated": 84,
"population": 370335,
"total_vaccinated": 309770,
"vaccine_doses": 805469
},
"IT": {
"cases": 21286771,
"deaths": 173062,
"deaths_per_million": 2921.354,
"fully_vaccinated": 47957351,
"name": "Italië",
"percent_fully_vaccinated": 80.95,
"percent_vaccinated": 85.79,
"population": 59240330,
"total_vaccinated": 50820436,
"vaccine_doses": 139906988
},
"JE": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 81163,
"name": "New Jersey",
"percent_fully_vaccinated": 74.04,
"percent_vaccinated": 76.49,
"population": 109618,
"total_vaccinated": 83844,
"vaccine_doses": 237997
},
"JM": {
"cases": 147006,
"deaths": 3206,
"deaths_per_million": 1133.786,
"fully_vaccinated": 720230,
"name": "Jamaika",
"percent_fully_vaccinated": 25.47,
"percent_vaccinated": 29.07,
"population": 2827694,
"total_vaccinated": 822134,
"vaccine_doses": 1473140
},
"JO": {
"cases": 1715296,
"deaths": 14083,
"deaths_per_million": 1263.244,
"fully_vaccinated": 4551253,
"name": "Jordanië",
"percent_fully_vaccinated": 40.82,
"percent_vaccinated": 43.17,
"population": 11148278,
"total_vaccinated": 4812827,
"vaccine_doses": 10032773
},
"JP": {
"cases": 14079172,
"deaths": 33542,
"deaths_per_million": 269.17,
"fully_vaccinated": 102531607,
"name": "Japan",
"percent_fully_vaccinated": 82.28,
"percent_vaccinated": 83.41,
"population": 124612530,
"total_vaccinated": 103933861,
"vaccine_doses": 300799133
},
"KE": {
"cases": 337833,
"deaths": 5672,
"deaths_per_million": 107.008,
"fully_vaccinated": 9326814,
"name": "Kenia",
"percent_fully_vaccinated": 16.96,
"percent_vaccinated": 22.99,
"population": 53005614,
"total_vaccinated": 12641679,
"vaccine_doses": 18535975
},
"KG": {
"cases": 203776,
"deaths": 2991,
"deaths_per_million": 458.198,
"fully_vaccinated": 1326878,
"name": "Kirgisië",
"percent_fully_vaccinated": 20.33,
"percent_vaccinated": 24.14,
"population": 6527743,
"total_vaccinated": 1576018,
"vaccine_doses": 3172309
},
"KH": {
"cases": 136977,
"deaths": 3056,
"deaths_per_million": 184.218,
"fully_vaccinated": 14427169,
"name": "Kambodja",
"percent_fully_vaccinated": 86.97,
"percent_vaccinated": 91.12,
"population": 16589023,
"total_vaccinated": 15115433,
"vaccine_doses": 41897973
},
"KI": {
"cases": 3430,
"deaths": 13,
"deaths_per_million": 100.874,
"fully_vaccinated": 60670,
"name": "Kiribati",
"percent_fully_vaccinated": 49.98,
"percent_vaccinated": 66.37,
"population": 128874,
"total_vaccinated": 80566,
"vaccine_doses": 147497
},
"KM": {
"cases": 8340,
"deaths": 160,
"deaths_per_million": 194.736,
"fully_vaccinated": 381922,
"name": "Comore-eilande",
"percent_fully_vaccinated": 46.48,
"percent_vaccinated": 51.16,
"population": 821626,
"total_vaccinated": 420317,
"vaccine_doses": 804403
},
"KN": {
"cases": 6477,
"deaths": 46,
"deaths_per_million": 966.265,
"fully_vaccinated": 26944,
"name": "St. Kitts en Nevis",
"percent_fully_vaccinated": 56.6,
"percent_vaccinated": 70.99,
"population": 47606,
"total_vaccinated": 33794,
"vaccine_doses": 64225
},
"KP": {
"cases": 1,
"deaths": 6,
"deaths_per_million": 0.231,
"name": "Noord-Korea",
"population": 25971909
},
"KR": {
"cases": 20489128,
"deaths": 25263,
"deaths_per_million": 487.419,
"fully_vaccinated": 44653945,
"name": "Suid-Korea",
"percent_fully_vaccinated": 86.15,
"percent_vaccinated": 87,
"population": 51830139,
"total_vaccinated": 45089887,
"vaccine_doses": 127677777
},
"KW": {
"cases": 654814,
"deaths": 2562,
"deaths_per_million": 602.807,
"fully_vaccinated": 3329555,
"name": "Koeweit",
"percent_fully_vaccinated": 78.34,
"percent_vaccinated": 80.93,
"population": 4250114,
"total_vaccinated": 3439433,
"vaccine_doses": 8173067
},
"KY": {
"cases": 29419,
"deaths": 29,
"deaths_per_million": 425.619,
"fully_vaccinated": 59972,
"name": "Kaaimanseilande",
"percent_fully_vaccinated": 88.02,
"percent_vaccinated": 90.33,
"population": 68136,
"total_vaccinated": 61550,
"vaccine_doses": 147390
},
"KZ": {
"cases": 1454520,
"deaths": 19025,
"deaths_per_million": 991.068,
"fully_vaccinated": 10531166,
"name": "Kasakstan",
"percent_fully_vaccinated": 54.86,
"percent_vaccinated": 56.25,
"population": 19196465,
"total_vaccinated": 10797752,
"vaccine_doses": 20918681
},
"LA": {
"cases": 211711,
"deaths": 757,
"deaths_per_million": 101.952,
"fully_vaccinated": 5213334,
"name": "Laos",
"percent_fully_vaccinated": 70.21,
"percent_vaccinated": 79.22,
"population": 7425058,
"total_vaccinated": 5881972,
"vaccine_doses": 11095306
},
"LB": {
"cases": 1185405,
"deaths": 10546,
"deaths_per_million": 1885.696,
"fully_vaccinated": 2385832,
"name": "Libanon",
"percent_fully_vaccinated": 42.66,
"percent_vaccinated": 48.46,
"population": 5592631,
"total_vaccinated": 2709945,
"vaccine_doses": 5720506
},
"LC": {
"cases": 28161,
"deaths": 387,
"deaths_per_million": 2154.165,
"fully_vaccinated": 54609,
"name": "St. Lucia",
"percent_fully_vaccinated": 30.4,
"percent_vaccinated": 33.31,
"population": 179652,
"total_vaccinated": 59835,
"vaccine_doses": 122184
},
"LI": {
"cases": 18805,
"deaths": 86,
"deaths_per_million": 2202.925,
"fully_vaccinated": 26436,
"name": "Liechtenstein",
"percent_fully_vaccinated": 67.72,
"percent_vaccinated": 68.53,
"population": 39039,
"total_vaccinated": 26753,
"vaccine_doses": 71303
},
"LK": {
"cases": 666580,
"deaths": 16583,
"deaths_per_million": 761.616,
"fully_vaccinated": 14555036,
"name": "Sri Lanka",
"percent_fully_vaccinated": 66.85,
"percent_vaccinated": 78.56,
"population": 21773441,
"total_vaccinated": 17105217,
"vaccine_doses": 39666023
},
"LR": {
"cases": 7548,
"deaths": 294,
"deaths_per_million": 56.61,
"fully_vaccinated": 2328125,
"name": "Liberië",
"percent_fully_vaccinated": 44.83,
"percent_vaccinated": 50.95,
"population": 5193416,
"total_vaccinated": 2645947,
"vaccine_doses": 2921554
},
"LS": {
"cases": 34040,
"deaths": 702,
"deaths_per_million": 307.699,
"fully_vaccinated": 872661,
"name": "Lesotho",
"percent_fully_vaccinated": 38.25,
"percent_vaccinated": 40.51,
"population": 2281454,
"total_vaccinated": 924248,
"vaccine_doses": 1077116
},
"LT": {
"cases": 1191712,
"deaths": 9218,
"deaths_per_million": 3307.913,
"fully_vaccinated": 1877405,
"name": "Litaue",
"percent_fully_vaccinated": 67.37,
"percent_vaccinated": 70.11,
"population": 2786651,
"total_vaccinated": 1953638,
"vaccine_doses": 4494204
},
"LU": {
"cases": 283721,
"deaths": 1115,
"deaths_per_million": 1744.038,
"fully_vaccinated": 462338,
"name": "Luxemburg",
"percent_fully_vaccinated": 72.83,
"percent_vaccinated": 75.32,
"population": 639321,
"total_vaccinated": 481536,
"vaccine_doses": 1328097
},
"LV": {
"cases": 871181,
"deaths": 5901,
"deaths_per_million": 3149.016,
"fully_vaccinated": 1305976,
"name": "Letland",
"percent_fully_vaccinated": 69.69,
"percent_vaccinated": 71.84,
"population": 1873919,
"total_vaccinated": 1346184,
"vaccine_doses": 2895716
},
"LY": {
"cases": 505350,
"deaths": 6433,
"deaths_per_million": 955.12,
"fully_vaccinated": 1217626,
"name": "Libië",
"percent_fully_vaccinated": 18.08,
"percent_vaccinated": 34.08,
"population": 6735277,
"total_vaccinated": 2295317,
"vaccine_doses": 3677815
},
"MA": {
"cases": 1262501,
"deaths": 16256,
"deaths_per_million": 438.444,
"fully_vaccinated": 23464808,
"name": "Marokko",
"percent_fully_vaccinated": 63.29,
"percent_vaccinated": 67.36,
"population": 37076584,
"total_vaccinated": 24974386,
"vaccine_doses": 55051989
},
"MC": {
"cases": 14174,
"deaths": 61,
"deaths_per_million": 1662.76,
"fully_vaccinated": 23308,
"name": "Monaco",
"percent_fully_vaccinated": 58.98,
"percent_vaccinated": 67.49,
"population": 36686,
"total_vaccinated": 26672,
"vaccine_doses": 49980
},
"MD": {
"cases": 541715,
"deaths": 11630,
"deaths_per_million": 3798.784,
"fully_vaccinated": 1063425,
"name": "Moldowa",
"percent_fully_vaccinated": 26.43,
"percent_vaccinated": 26.87,
"population": 3061506,
"total_vaccinated": 1081073,
"vaccine_doses": 2165600
},
"ME": {
"cases": 264464,
"deaths": 2754,
"deaths_per_million": 4386.335,
"fully_vaccinated": 284408,
"name": "Montenegro",
"percent_fully_vaccinated": 45.3,
"percent_vaccinated": 46.56,
"population": 627859,
"total_vaccinated": 292328,
"vaccine_doses": 677758
},
"MF": {
"name": "Saint-Martin"
},
"MG": {
"cases": 66491,
"deaths": 1408,
"deaths_per_million": 48.693,
"fully_vaccinated": 1297671,
"name": "Madagaskar",
"percent_fully_vaccinated": 4.49,
"percent_vaccinated": 4.64,
"population": 28915653,
"total_vaccinated": 1340993,
"vaccine_doses": 1610098
},
"MH": {
"cases": 68,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": null,
"name": "Marshalleilande",
"percent_vaccinated": null,
"population": 42050,
"total_vaccinated": null,
"vaccine_doses": null
},
"MK": {
"cases": 330755,
"deaths": 9388,
"deaths_per_million": 4463.399,
"fully_vaccinated": 837577,
"name": "Noord-Masedonië",
"percent_fully_vaccinated": 39.82,
"percent_vaccinated": 40.61,
"population": 2103330,
"total_vaccinated": 854061,
"vaccine_doses": 1856093
},
"ML": {
"cases": 31236,
"deaths": 739,
"deaths_per_million": 33.737,
"fully_vaccinated": 1444558,
"name": "Mali",
"percent_fully_vaccinated": 6.59,
"percent_vaccinated": 9.05,
"population": 21904983,
"total_vaccinated": 1982922,
"vaccine_doses": 2700389
},
"MM": {
"cases": 614190,
"deaths": 19434,
"deaths_per_million": 361.24,
"fully_vaccinated": 27027467,
"name": "Mianmar",
"percent_fully_vaccinated": 49.31,
"percent_vaccinated": 60.22,
"population": 53798084,
"total_vaccinated": 33004742,
"vaccine_doses": 62259560
},
"MN": {
"cases": 954305,
"deaths": 2121,
"deaths_per_million": 633.554,
"fully_vaccinated": 2175617,
"name": "Mongolië",
"percent_fully_vaccinated": 65.35,
"percent_vaccinated": 68.27,
"population": 3347782,
"total_vaccinated": 2272965,
"vaccine_doses": 5492919
},
"MO": {
"cases": 791,
"deaths": 6,
"deaths_per_million": 8.739,
"fully_vaccinated": 590248,
"name": "Macau",
"percent_fully_vaccinated": 85.97,
"percent_vaccinated": 89.92,
"population": 686607,
"total_vaccinated": 617412,
"vaccine_doses": 1456299
},
"MP": {
"name": "Noordelike Mariana-eilande"
},
"MQ": {
"name": "Martinique"
},
"MR": {
"cases": 62652,
"deaths": 992,
"deaths_per_million": 214.952,
"fully_vaccinated": 1410195,
"name": "Mauritanië",
"percent_fully_vaccinated": 30.56,
"percent_vaccinated": 43.17,
"population": 4614974,
"total_vaccinated": 1992317,
"vaccine_doses": 3052866
},
"MS": {
"cases": 1077,
"deaths": 8,
"deaths_per_million": 1811.184,
"fully_vaccinated": 1915,
"name": "Montserrat",
"percent_fully_vaccinated": 43.36,
"percent_vaccinated": 46.95,
"population": 4417,
"total_vaccinated": 2074,
"vaccine_doses": 4499
},
"MT": {
"cases": 113220,
"deaths": 795,
"deaths_per_million": 1509.261,
"fully_vaccinated": 470376,
"name": "Malta",
"percent_fully_vaccinated": 89.3,
"percent_vaccinated": 90.65,
"population": 526748,
"total_vaccinated": 477480,
"vaccine_doses": 1332064
},
"MU": {
"cases": 248720,
"deaths": 1015,
"deaths_per_million": 781.421,
"fully_vaccinated": 977728,
"name": "Mauritius",
"percent_fully_vaccinated": 75.27,
"percent_vaccinated": 78.68,
"population": 1298915,
"total_vaccinated": 1021934,
"vaccine_doses": 2566599
},
"MV": {
"cases": 184485,
"deaths": 307,
"deaths_per_million": 588.734,
"fully_vaccinated": 384747,
"name": "Maledive",
"percent_fully_vaccinated": 73.78,
"percent_vaccinated": 76.52,
"population": 521458,
"total_vaccinated": 398995,
"vaccine_doses": 949602
},
"MW": {
"cases": 87617,
"deaths": 2670,
"deaths_per_million": 134.24,
"fully_vaccinated": 1517989,
"name": "Malawi",
"percent_fully_vaccinated": 7.63,
"percent_vaccinated": 10.69,
"population": 19889742,
"total_vaccinated": 2125294,
"vaccine_doses": 3171945
},
"MX": {
"cases": 6854180,
"deaths": 328306,
"deaths_per_million": 2591.103,
"fully_vaccinated": 79947470,
"name": "Meksiko",
"percent_fully_vaccinated": 63.1,
"percent_vaccinated": 72.87,
"population": 126705138,
"total_vaccinated": 92333818,
"vaccine_doses": 209673612
},
"MY": {
"cases": 4705824,
"deaths": 36020,
"deaths_per_million": 1072.858,
"fully_vaccinated": 27463534,
"name": "Maleisië",
"percent_fully_vaccinated": 81.8,
"percent_vaccinated": 83.63,
"population": 33573874,
"total_vaccinated": 28077297,
"vaccine_doses": 71903562
},
"MZ": {
"cases": 229739,
"deaths": 2216,
"deaths_per_million": 69.084,
"fully_vaccinated": 14098645,
"name": "Mosambiek",
"percent_fully_vaccinated": 43.83,
"percent_vaccinated": 46.57,
"population": 32077072,
"total_vaccinated": 14978771,
"vaccine_doses": 31616078
},
"NA": {
"cases": 169253,
"deaths": 4072,
"deaths_per_million": 1609.39,
"fully_vaccinated": 462994,
"name": "Namibië",
"percent_fully_vaccinated": 18.3,
"percent_vaccinated": 21.16,
"population": 2530151,
"total_vaccinated": 535335,
"vaccine_doses": 879989
},
"NC": {
"cases": 71073,
"deaths": 314,
"deaths_per_million": 1091.035,
"fully_vaccinated": 180518,
"name": "Nieu-Kaledonië",
"percent_fully_vaccinated": 62.72,
"percent_vaccinated": 65.52,
"population": 287800,
"total_vaccinated": 188554,
"vaccine_doses": 462522
},
"NE": {
"cases": 9119,
"deaths": 311,
"deaths_per_million": 12.316,
"fully_vaccinated": 2888988,
"name": "Niger",
"percent_fully_vaccinated": 11.44,
"percent_vaccinated": 14.44,
"population": 25252722,
"total_vaccinated": 3647695,
"vaccine_doses": 4394310
},
"NF": {
"name": "Norfolkeiland"
},
"NG": {
"cases": 261473,
"deaths": 3147,
"deaths_per_million": 14.747,
"fully_vaccinated": 24675659,
"name": "Nigerië",
"percent_fully_vaccinated": 11.56,
"percent_vaccinated": 17.13,
"population": 213401323,
"total_vaccinated": 36549506,
"vaccine_doses": 56126494
},
"NI": {
"cases": 14807,
"deaths": 244,
"deaths_per_million": 35.618,
"fully_vaccinated": 5629912,
"name": "Nicaragua",
"percent_fully_vaccinated": 82.18,
"percent_vaccinated": 87.72,
"population": 6850540,
"total_vaccinated": 6009617,
"vaccine_doses": 11639529
},
"NL": {
"cases": 8360416,
"deaths": 22598,
"deaths_per_million": 1291.189,
"fully_vaccinated": 12111092,
"name": "Nederland",
"percent_fully_vaccinated": 69.2,
"percent_vaccinated": 74,
"population": 17501696,
"total_vaccinated": 12950702,
"vaccine_doses": 36045756
},
"NO": {
"cases": 1456922,
"deaths": 3623,
"deaths_per_million": 670.551,
"fully_vaccinated": 4050234,
"name": "Noorweë",
"percent_fully_vaccinated": 74.96,
"percent_vaccinated": 80.39,
"population": 5403021,
"total_vaccinated": 4343478,
"vaccine_doses": 11530698
},
"NP": {
"cases": 989676,
"deaths": 11971,
"deaths_per_million": 398.568,
"fully_vaccinated": 20579365,
"name": "Nepal",
"percent_fully_vaccinated": 68.52,
"percent_vaccinated": 83.32,
"population": 30034989,
"total_vaccinated": 25026214,
"vaccine_doses": 52867991
},
"NR": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 8585,
"name": "Nauru",
"percent_fully_vaccinated": 68.61,
"percent_vaccinated": 83.86,
"population": 12512,
"total_vaccinated": 10493,
"vaccine_doses": 24005
},
"NU": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 1417,
"name": "Niue",
"percent_fully_vaccinated": 87.79,
"percent_vaccinated": 102.23,
"population": 1614,
"total_vaccinated": 1650,
"vaccine_doses": 4161
},
"NZ": {
"cases": 1656229,
"deaths": 1638,
"deaths_per_million": 319.315,
"fully_vaccinated": 4127776,
"name": "Nieu-Seeland",
"percent_fully_vaccinated": 80.47,
"percent_vaccinated": 83.74,
"population": 5129728,
"total_vaccinated": 4295485,
"vaccine_doses": 11522479
},
"OM": {
"cases": 396722,
"deaths": 4628,
"deaths_per_million": 1023.787,
"fully_vaccinated": 3039478,
"name": "Oman",
"percent_fully_vaccinated": 58.19,
"percent_vaccinated": 62.54,
"population": 4520471,
"total_vaccinated": 3266729,
"vaccine_doses": 7068002
},
"PA": {
"cases": 954369,
"deaths": 8425,
"deaths_per_million": 1936.218,
"fully_vaccinated": 3131836,
"name": "Panama",
"percent_fully_vaccinated": 71.98,
"percent_vaccinated": 80.25,
"population": 4351267,
"total_vaccinated": 3491894,
"vaccine_doses": 8502818
},
"PE": {
"cases": 3951495,
"deaths": 214546,
"deaths_per_million": 6363.429,
"fully_vaccinated": 27919138,
"name": "Peru",
"percent_fully_vaccinated": 82.81,
"percent_vaccinated": 88.07,
"population": 33715472,
"total_vaccinated": 29691628,
"vaccine_doses": 80978903
},
"PF": {
"cases": 75819,
"deaths": 649,
"deaths_per_million": 2134.644,
"fully_vaccinated": 180807,
"name": "Frans-Polinesië",
"percent_fully_vaccinated": 63.99,
"percent_vaccinated": 66.67,
"population": 304032,
"total_vaccinated": 188352,
"vaccine_doses": 453259
},
"PG": {
"cases": 44800,
"deaths": 663,
"deaths_per_million": 66.637,
"fully_vaccinated": 281948,
"name": "Papoea-Nieu-Guinee",
"percent_fully_vaccinated": 2.83,
"percent_vaccinated": 3.43,
"population": 9949437,
"total_vaccinated": 341307,
"vaccine_doses": 623255
},
"PH": {
"cases": 3799334,
"deaths": 60789,
"deaths_per_million": 533.797,
"fully_vaccinated": 71835024,
"name": "Filippyne",
"percent_fully_vaccinated": 63.08,
"percent_vaccinated": 67.12,
"population": 113880328,
"total_vaccinated": 76438466,
"vaccine_doses": 156547670
},
"PK": {
"cases": 1559201,
"deaths": 30505,
"deaths_per_million": 131.827,
"fully_vaccinated": 129921311,
"name": "Pakistan",
"percent_fully_vaccinated": 56.15,
"percent_vaccinated": 59.84,
"population": 231402116,
"total_vaccinated": 138476803,
"vaccine_doses": 287848376
},
"PL": {
"cases": 6093571,
"deaths": 116660,
"deaths_per_million": 3045.339,
"fully_vaccinated": 22530603,
"name": "Pole",
"percent_fully_vaccinated": 58.81,
"percent_vaccinated": 59.4,
"population": 38307726,
"total_vaccinated": 22753080,
"vaccine_doses": 55293611
},
"PM": {
"cases": 3112,
"deaths": 1,
"deaths_per_million": 169.981,
"name": "Sint Pierre en Miquelon",
"population": 5883
},
"PN": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 47,
"name": "Pitcairneilande",
"percent_fully_vaccinated": 100,
"percent_vaccinated": 100,
"total_vaccinated": 47,
"vaccine_doses": 94
},
"PR": {
"population": 2828246
},
"PS": {
"cases": 691065,
"deaths": 5688,
"deaths_per_million": 1108.039,
"fully_vaccinated": 1773409,
"name": "Staat Palestina",
"percent_fully_vaccinated": 34.55,
"percent_vaccinated": 39.15,
"population": 5133392,
"total_vaccinated": 2009619,
"vaccine_doses": 3737310
},
"PT": {
"cases": 5359624,
"deaths": 24664,
"deaths_per_million": 2396.866,
"fully_vaccinated": 8899233,
"name": "Portugal",
"percent_fully_vaccinated": 86.48,
"percent_vaccinated": 94.65,
"population": 10290103,
"total_vaccinated": 9740081,
"vaccine_doses": 24793071
},
"PW": {
"cases": 5308,
"deaths": 6,
"deaths_per_million": 332.889,
"name": "Palau",
"population": 18024
},
"PY": {
"cases": 710890,
"deaths": 19289,
"deaths_per_million": 2877.324,
"fully_vaccinated": 3491828,
"name": "Paraguay",
"percent_fully_vaccinated": 52.09,
"percent_vaccinated": 58.9,
"population": 6703799,
"total_vaccinated": 3948425,
"vaccine_doses": 9257248
},
"QA": {
"cases": 413489,
"deaths": 681,
"deaths_per_million": 253.326,
"fully_vaccinated": 2743181,
"name": "Katar",
"percent_fully_vaccinated": 102.04,
"percent_vaccinated": 102.04,
"population": 2688235,
"total_vaccinated": 2743181,
"vaccine_doses": 7302700
},
"RE": {
"name": "Réunion"
},
"RO": {
"cases": 3112474,
"deaths": 66171,
"deaths_per_million": 3423.483,
"fully_vaccinated": 8114769,
"name": "Roemenië",
"percent_fully_vaccinated": 42.42,
"percent_vaccinated": 42.3,
"population": 19328560,
"total_vaccinated": 8176457,
"vaccine_doses": 16827486
},
"RS": {
"cases": 2160253,
"deaths": 16347,
"deaths_per_million": 2378.94,
"fully_vaccinated": 3278198,
"name": "Serwië",
"percent_fully_vaccinated": 47.71,
"percent_vaccinated": 48.81,
"population": 6871547,
"total_vaccinated": 3354075,
"vaccine_doses": 8534688
},
"RU": {
"cases": 18420288,
"deaths": 374940,
"deaths_per_million": 2583.962,
"fully_vaccinated": 75211211,
"name": "Rusland",
"percent_fully_vaccinated": 51.83,
"percent_vaccinated": 56.91,
"population": 145102755,
"total_vaccinated": 82584587,
"vaccine_doses": 171469139
},
"RW": {
"cases": 132299,
"deaths": 1466,
"deaths_per_million": 108.9,
"fully_vaccinated": 10414585,
"name": "Rwanda",
"percent_fully_vaccinated": 77.36,
"percent_vaccinated": 81.27,
"population": 13461888,
"total_vaccinated": 10940142,
"vaccine_doses": 25522207
},
"SA": {
"cases": 810887,
"deaths": 9260,
"deaths_per_million": 257.577,
"fully_vaccinated": 25082132,
"name": "Saoedi-Arabië",
"percent_fully_vaccinated": 70.97,
"percent_vaccinated": 75.59,
"population": 35950396,
"total_vaccinated": 26713922,
"vaccine_doses": 66700629
},
"SB": {
"cases": 21544,
"deaths": 153,
"deaths_per_million": 216.147,
"fully_vaccinated": 187200,
"name": "Salomonseilande",
"percent_fully_vaccinated": 26.45,
"percent_vaccinated": 40.9,
"population": 707851,
"total_vaccinated": 289502,
"vaccine_doses": 479045
},
"SC": {
"cases": 45540,
"deaths": 168,
"deaths_per_million": 1577.909,
"fully_vaccinated": 80990,
"name": "Seychelle",
"percent_fully_vaccinated": 76.07,
"percent_vaccinated": 80.05,
"population": 106470,
"total_vaccinated": 85233,
"vaccine_doses": 209471
},
"SD": {
"cases": 63074,
"deaths": 4958,
"deaths_per_million": 108.592,
"fully_vaccinated": 4536964,
"name": "Soedan",
"percent_fully_vaccinated": 10.1,
"percent_vaccinated": 14.81,
"population": 45657202,
"total_vaccinated": 6651268,
"vaccine_doses": 8179010
},
"SE": {
"cases": 2545671,
"deaths": 19433,
"deaths_per_million": 1856.58,
"fully_vaccinated": 7651988,
"name": "Swede",
"percent_fully_vaccinated": 75.31,
"percent_vaccinated": 77.15,
"population": 10467097,
"total_vaccinated": 7838695,
"vaccine_doses": 22674504
},
"SG": {
"cases": 1754777,
"deaths": 1536,
"deaths_per_million": 281.649,
"fully_vaccinated": 5000501,
"name": "Singapoer",
"percent_fully_vaccinated": 91.69,
"percent_vaccinated": 92.09,
"population": 5453600,
"total_vaccinated": 5022441,
"vaccine_doses": 14281534
},
"SH": {
"cases": 4,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 3531,
"name": "Sint Helena, Ascension en Tristan da Cunha",
"percent_vaccinated": 71.83,
"population": 5404,
"total_vaccinated": 4361,
"vaccine_doses": 7892
},
"SI": {
"cases": 1093023,
"deaths": 6721,
"deaths_per_million": 3171.166,
"fully_vaccinated": 1222225,
"name": "Slowenië",
"percent_fully_vaccinated": 57.67,
"percent_vaccinated": 59.72,
"population": 2119410,
"total_vaccinated": 1265802,
"vaccine_doses": 2996643
},
"SJ": {
"name": "Svalbard en Jan Mayen"
},
"SK": {
"cases": 2580748,
"deaths": 20236,
"deaths_per_million": 3714.648,
"fully_vaccinated": 2763608,
"name": "Slowakye",
"percent_fully_vaccinated": 50.73,
"percent_vaccinated": 51.82,
"population": 5447622,
"total_vaccinated": 2822919,
"vaccine_doses": 7074781
},
"SL": {
"cases": 7737,
"deaths": 125,
"deaths_per_million": 14.844,
"fully_vaccinated": 1918592,
"name": "Sierra Leone",
"percent_fully_vaccinated": 22.78,
"percent_vaccinated": 31.42,
"population": 8420641,
"total_vaccinated": 2645861,
"vaccine_doses": 3526495
},
"SM": {
"cases": 20007,
"deaths": 118,
"deaths_per_million": 3496.711,
"fully_vaccinated": 23633,
"name": "San Marino",
"percent_fully_vaccinated": 69.49,
"percent_vaccinated": 77.5,
"population": 33746,
"total_vaccinated": 26357,
"vaccine_doses": 69338
},
"SN": {
"cases": 87550,
"deaths": 1968,
"deaths_per_million": 116.61,
"fully_vaccinated": 1071360,
"name": "Senegal",
"percent_fully_vaccinated": 6.35,
"percent_vaccinated": 13.38,
"population": 16876720,
"total_vaccinated": 2300648,
"vaccine_doses": 2523856
},
"SO": {
"cases": 27020,
"deaths": 1361,
"deaths_per_million": 79.751,
"fully_vaccinated": 2040506,
"name": "Somalië",
"percent_fully_vaccinated": 11.96,
"percent_vaccinated": 16.45,
"population": 17065581,
"total_vaccinated": 2807072,
"vaccine_doses": 3648859
},
"SR": {
"cases": 80982,
"deaths": 1380,
"deaths_per_million": 2251.282,
"fully_vaccinated": 237879,
"name": "Suriname",
"percent_fully_vaccinated": 40.2,
"percent_vaccinated": 45.26,
"population": 612984,
"total_vaccinated": 267820,
"vaccine_doses": 505699
},
"SS": {
"cases": 17780,
"deaths": 138,
"deaths_per_million": 12.839,
"fully_vaccinated": 1369250,
"name": "Suid-Soedan",
"percent_fully_vaccinated": 12.74,
"percent_vaccinated": 13.13,
"population": 10748272,
"total_vaccinated": 1411298,
"vaccine_doses": 1461516
},
"ST": {
"cases": 6115,
"deaths": 75,
"deaths_per_million": 336.162,
"fully_vaccinated": 99341,
"name": "São Tomé en Príncipe",
"percent_fully_vaccinated": 44.53,
"percent_vaccinated": 56.27,
"population": 223107,
"total_vaccinated": 125550,
"vaccine_doses": 221655
},
"SV": {
"cases": 190818,
"deaths": 4210,
"deaths_per_million": 666.755,
"fully_vaccinated": 4330643,
"name": "El Salvador",
"percent_fully_vaccinated": 68.59,
"percent_vaccinated": 73.33,
"population": 6314167,
"total_vaccinated": 4630037,
"vaccine_doses": 11127982
},
"SX": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 26417,
"name": "Sint Maarten",
"percent_fully_vaccinated": 59.98,
"percent_vaccinated": 64.5,
"population": 44042,
"total_vaccinated": 28407,
"vaccine_doses": 63735
},
"SY": {
"cases": 56464,
"deaths": 3150,
"deaths_per_million": 147.718,
"fully_vaccinated": 1914784,
"name": "Sirië",
"percent_fully_vaccinated": 8.98,
"percent_vaccinated": 13.33,
"population": 21324367,
"total_vaccinated": 2842478,
"vaccine_doses": 4389805
},
"SZ": {
"cases": 73301,
"deaths": 1419,
"deaths_per_million": 1190.166,
"fully_vaccinated": 342088,
"name": "Eswatini",
"percent_fully_vaccinated": 28.69,
"percent_vaccinated": 34.43,
"population": 1192271,
"total_vaccinated": 410506,
"vaccine_doses": 684885
},
"TC": {
"cases": 6328,
"deaths": 36,
"deaths_per_million": 797.978,
"fully_vaccinated": 30129,
"name": "Turks- en Caicoseilande",
"percent_fully_vaccinated": 66.78,
"percent_vaccinated": 71.35,
"population": 45114,
"total_vaccinated": 32189,
"vaccine_doses": 70169
},
"TD": {
"cases": 7437,
"deaths": 193,
"deaths_per_million": 11.234,
"fully_vaccinated": 2093522,
"name": "Tsjad",
"percent_fully_vaccinated": 12.38,
"percent_vaccinated": 13.12,
"population": 17179740,
"total_vaccinated": 2218493,
"vaccine_doses": 2356138
},
"TF": {
"name": "Franse Suidelike en Antarktiese Gebiede"
},
"TG": {
"cases": 38176,
"deaths": 281,
"deaths_per_million": 32.505,
"fully_vaccinated": 1557538,
"name": "Togo",
"percent_fully_vaccinated": 18.02,
"percent_vaccinated": 24.74,
"population": 8644829,
"total_vaccinated": 2138953,
"vaccine_doses": 3290821
},
"TH": {
"cases": 4605608,
"deaths": 31596,
"deaths_per_million": 441.278,
"fully_vaccinated": 53232206,
"name": "Thailand",
"percent_fully_vaccinated": 74.35,
"percent_vaccinated": 79.42,
"population": 71601103,
"total_vaccinated": 56865606,
"vaccine_doses": 141126246
},
"TJ": {
"cases": 17786,
"deaths": 125,
"deaths_per_million": 12.82,
"fully_vaccinated": 4976770,
"name": "Tadjikistan",
"percent_fully_vaccinated": 51.05,
"percent_vaccinated": 53.23,
"population": 9750064,
"total_vaccinated": 5189877,
"vaccine_doses": 12504152
},
"TK": {
"fully_vaccinated": 1125,
"name": "Tokelau",
"percent_fully_vaccinated": 60.84,
"percent_vaccinated": 72.42,
"population": 1849,
"total_vaccinated": 1339,
"vaccine_doses": 2464
},
"TL": {
"cases": 23036,
"deaths": 134,
"deaths_per_million": 101.443,
"fully_vaccinated": 732690,
"name": "Oos-Timor",
"percent_fully_vaccinated": 55.47,
"percent_vaccinated": 63.98,
"population": 1320942,
"total_vaccinated": 845153,
"vaccine_doses": 1757560
},
"TM": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 9753,
"name": "Turkmenistan",
"percent_vaccinated": 0.53,
"total_vaccinated": 32240,
"vaccine_doses": 41993
},
"TN": {
"cases": 1134660,
"deaths": 29105,
"deaths_per_million": 2373.41,
"fully_vaccinated": 6378774,
"name": "Tunisië",
"percent_fully_vaccinated": 52.02,
"percent_vaccinated": 72.51,
"population": 12262946,
"total_vaccinated": 8892359,
"vaccine_doses": 14907870
},
"TO": {
"cases": 12554,
"deaths": 12,
"deaths_per_million": 113.189,
"fully_vaccinated": 97151,
"name": "Tonga",
"percent_fully_vaccinated": 91,
"percent_vaccinated": 101.41,
"population": 106017,
"total_vaccinated": 108263,
"vaccine_doses": 242634
},
"TR": {
"cases": 16295817,
"deaths": 99678,
"deaths_per_million": 1175.789,
"fully_vaccinated": 53123772,
"name": "Turkye",
"percent_fully_vaccinated": 62.66,
"percent_vaccinated": 68.29,
"population": 84775404,
"total_vaccinated": 57893532,
"vaccine_doses": 151114930
},
"TT": {
"cases": 172889,
"deaths": 4067,
"deaths_per_million": 2665.726,
"fully_vaccinated": 715699,
"name": "Trinidad en Tobago",
"percent_fully_vaccinated": 46.91,
"percent_vaccinated": 49.32,
"population": 1525663,
"total_vaccinated": 752393,
"vaccine_doses": 1577797
},
"TV": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 6160,
"name": "Tuvalu",
"percent_fully_vaccinated": 51.66,
"percent_vaccinated": 53.4,
"population": 11925,
"total_vaccinated": 6368,
"vaccine_doses": 12528
},
"TW": {
"cases": 4716819,
"deaths": 9187,
"deaths_per_million": 385.039,
"fully_vaccinated": 19942658,
"name": "Republiek China",
"percent_fully_vaccinated": 83.58,
"percent_vaccinated": 89.43,
"population": 23859912,
"total_vaccinated": 21338555,
"vaccine_doses": 59848300
},
"TZ": {
"cases": 37865,
"deaths": 841,
"deaths_per_million": 13.226,
"fully_vaccinated": 12036710,
"name": "Tanzanië",
"percent_fully_vaccinated": 18.93,
"percent_vaccinated": 21.15,
"population": 63588334,
"total_vaccinated": 13445924,
"vaccine_doses": 16871609
},
"UA": {
"cases": 5298604,
"deaths": 116484,
"deaths_per_million": 2675.86,
"fully_vaccinated": 15221792,
"name": "Oekraïne",
"percent_fully_vaccinated": 35.02,
"percent_vaccinated": 36.19,
"population": 43531422,
"total_vaccinated": 15729617,
"vaccine_doses": 31683310
},
"UG": {
"cases": 169396,
"deaths": 3628,
"deaths_per_million": 79.121,
"fully_vaccinated": 12280315,
"name": "Uganda",
"percent_fully_vaccinated": 26.78,
"percent_vaccinated": 39.43,
"population": 45853778,
"total_vaccinated": 18081463,
"vaccine_doses": 24655406
},
"US": {
"cases": 92197380,
"deaths": 1034152,
"deaths_per_million": 3068.722,
"fully_vaccinated": 223035566,
"name": "Verenigde State van Amerika",
"percent_fully_vaccinated": 67.18,
"percent_vaccinated": 78.79,
"population": 336997624,
"total_vaccinated": 261591428,
"vaccine_doses": 604235972
},
"UY": {
"cases": 971728,
"deaths": 7415,
"deaths_per_million": 2164.167,
"fully_vaccinated": 2890463,
"name": "Uruguay",
"percent_fully_vaccinated": 84.36,
"percent_vaccinated": 87.54,
"population": 3426260,
"total_vaccinated": 2999239,
"vaccine_doses": 8717090
},
"UZ": {
"cases": 243294,
"deaths": 1637,
"deaths_per_million": 48.032,
"fully_vaccinated": 15794134,
"name": "Oesbekistan",
"percent_fully_vaccinated": 46.34,
"percent_vaccinated": 58.36,
"population": 34081449,
"total_vaccinated": 19890447,
"vaccine_doses": 58191020
},
"VA": {
"cases": 29,
"deaths": 0,
"fully_vaccinated": null,
"name": "Vatikaanstad",
"percent_vaccinated": null,
"population": 511,
"total_vaccinated": null,
"vaccine_doses": null
},
"VC": {
"cases": 9390,
"deaths": 115,
"deaths_per_million": 1102.251,
"fully_vaccinated": 31144,
"name": "St. Vincent en die Grenadine",
"percent_fully_vaccinated": 29.85,
"percent_vaccinated": 35.47,
"population": 104332,
"total_vaccinated": 37011,
"vaccine_doses": 72202
},
"VE": {
"cases": 538155,
"deaths": 5768,
"deaths_per_million": 204.54,
"fully_vaccinated": 14287370,
"name": "Venezuela",
"percent_fully_vaccinated": 49.77,
"percent_vaccinated": 77.19,
"population": 28199866,
"total_vaccinated": 22157232,
"vaccine_doses": 37860994
},
"VG": {
"cases": 7131,
"deaths": 63,
"deaths_per_million": 2024.291,
"fully_vaccinated": 18187,
"name": "Britse Maagde-eilande",
"percent_fully_vaccinated": 58.44,
"percent_vaccinated": 62.44,
"population": 31122,
"total_vaccinated": 19433,
"vaccine_doses": 41346
},
"VI": {
"population": 104218
},
"VN": {
"cases": 11346137,
"deaths": 43094,
"deaths_per_million": 442.135,
"fully_vaccinated": 80185029,
"name": "Viëtnam",
"percent_fully_vaccinated": 82.27,
"percent_vaccinated": 89.04,
"population": 97468028,
"total_vaccinated": 86785069,
"vaccine_doses": 234856999
},
"VU": {
"cases": 11731,
"deaths": 14,
"deaths_per_million": 43.868,
"fully_vaccinated": 130607,
"name": "Vanuatu",
"percent_fully_vaccinated": 40.93,
"percent_vaccinated": 53.97,
"population": 319136,
"total_vaccinated": 172232,
"vaccine_doses": 313449
},
"WF": {
"cases": 761,
"deaths": 7,
"deaths_per_million": 602.047,
"fully_vaccinated": 6457,
"name": "Wallis en Futuna",
"percent_fully_vaccinated": 58.2,
"percent_vaccinated": 58.44,
"population": 11627,
"total_vaccinated": 6483,
"vaccine_doses": 16426
},
"WS": {
"cases": 15405,
"deaths": 29,
"deaths_per_million": 132.563,
"fully_vaccinated": 198896,
"name": "Samoa",
"percent_fully_vaccinated": 90.92,
"percent_vaccinated": 104.81,
"population": 218764,
"total_vaccinated": 229291,
"vaccine_doses": 495431
},
"XC": {
"cases": null,
"deaths": null,
"fully_vaccinated": 275988,
"name": "Turkse Republiek van Noord-Siprus",
"percent_fully_vaccinated": 72.2,
"percent_vaccinated": 74.39,
"total_vaccinated": 284357,
"vaccine_doses": 617389
},
"XK": {
"cases": 260686,
"deaths": 3175,
"deaths_per_million": 1781.591,
"fully_vaccinated": 824249,
"name": "Kosovo",
"percent_fully_vaccinated": 46.25,
"percent_vaccinated": 50.82,
"population": 1782115,
"total_vaccinated": 905679,
"vaccine_doses": 1834658
},
"XW": {
"cases": 584187133,
"deaths": 6417837,
"deaths_per_million": 811.43,
"fully_vaccinated": 4880663027,
"name": "Wêreld",
"note": "Lande wat nie data rapporteer vir 'n spesifieke kolom nie se data is nie ingesluit by die wêreldtotaal vir dié kolom nie.",
"percent_fully_vaccinated": 61.71,
"percent_vaccinated": 67.15,
"population": 7909295152,
"total_vaccinated": 5311032787,
"vaccine_doses": 12399102030
},
"YE": {
"cases": 11895,
"deaths": 2152,
"deaths_per_million": 65.248,
"fully_vaccinated": 446120,
"name": "Jemen",
"percent_fully_vaccinated": 1.46,
"percent_vaccinated": 2.29,
"population": 32981641,
"total_vaccinated": 697956,
"vaccine_doses": 864544
},
"YT": {
"name": "Mayotte"
},
"ZA": {
"cases": 4004555,
"deaths": 101982,
"deaths_per_million": 1717.093,
"fully_vaccinated": 19239158,
"name": "Suid-Afrika",
"percent_fully_vaccinated": 32.39,
"percent_vaccinated": 37.35,
"population": 59392255,
"total_vaccinated": 22182661,
"vaccine_doses": 37265934
},
"ZM": {
"cases": 331074,
"deaths": 4016,
"deaths_per_million": 206.233,
"fully_vaccinated": 5158680,
"name": "Zambië",
"percent_fully_vaccinated": 26.49,
"percent_vaccinated": 17.13,
"population": 19473125,
"total_vaccinated": 3240892,
"vaccine_doses": 8130436
},
"ZW": {
"cases": 256444,
"deaths": 5581,
"deaths_per_million": 348.954,
"fully_vaccinated": 4692440,
"name": "Zimbabwe",
"percent_fully_vaccinated": 29.34,
"percent_vaccinated": 39.87,
"population": 15993524,
"total_vaccinated": 6376117,
"vaccine_doses": 12182698
}
}
h8f9tq42r2g2n2h5xpp3yyowean8f89
Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022
4
387616
2518078
2516552
2022-08-07T19:35:04Z
SpesBona
2720
Skuif vanaf [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]]
wikitext
text/x-wiki
{{argief}}
== [[Doebai Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|2 Desember 2021}}
* {{ondersteun}} – My nederige bydrae, vir julle goedkeuring. [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:05, 2 November 2021 (UTC)
* {{ondersteun}} – Iets van alles daar. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 14:26, 2 November 2021 (UTC)
* <s>{{gekant}} – In die oorspronklike [[:en:Dubai International Airport|Engelse artikel]] is nog meer as 120 000 grepe oor vir vertaling. Op die oomblik is selfs die [[:de:Flughafen Dubai|Duitstalige artikel]] met 28 593 grepe omvangryker as hierdie met 27 527 grepe. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 2 November 2021 (UTC)</s>
*: {{Kommentaar}} Ek sal die artikel verder uitbrei, dis net dat sommige inligting in die Engels baie vervelig is, soos watter bestemmings/roetes bedien word! Groete [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:57, 3 November 2021 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 14:45, 5 November 2021 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 1 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 9 Januarie 2022 (UTC)
== [[Wright-broers]] ==
{{sperdatum|7 Januarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle is reg vir opstyg, nog 'n bietjie afstof, maar is amper in die lug. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:27, 7 Desember 2021 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:15, 20 Desember 2021 (UTC)
* {{ondersteun}} – Goed gedoen! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:17, 20 Desember 2021 (UTC)
* {{ondersteun}} – Dankie Sobaka, dit was 'n groot projek gewees! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:32, 20 Desember 2021 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 06:50, 4 Januarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 2 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 9 Januarie 2022 (UTC)
== [[Moord op die Romanofs]] ==
{{sperdatum|3 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Iets anders. Agatha Christie, amper. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:15, 3 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 17:30, 3 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:42, 3 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:34, 4 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Van die redes hoekom ek 'n probleem met kommunisme het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 5 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 30 Januarie 2022 (UTC)
== [[Militêre geskiedenis van Suid-Afrika]] ==
{{sperdatum|7 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:33, 7 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Sal 'n meer omvattende inleiding byvoeg. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 10:33, 8 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:09, 9 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 6 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 6 Februarie 2022 (UTC)
== [[Hongaarse Rewolusie van 1956]] ==
{{sperdatum|8 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Belangrike opstand, deel van die [[Koue Oorlog]] geskiedenis. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 10:33, 8 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:09, 9 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:39, 10 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:43, 10 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Nog een! Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 7 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 13 Februarie 2022 (UTC)
== [[James Webb-ruimteteleskoop]] ==
{{sperdatum|10 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Sal in die volgende maand nog baie aangepas moet word, maar ek sit dit solank hier. As 'n mens te lank wag, is dit naderhand ou nuus. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:29, 10 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Ek het gewag hiervoor! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 10 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:33, 10 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:57, 11 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}}, 'n werklik interessante en aktuele onderwerp. Stem saam met Burgert, dit moet voorblad toe voor dit ou nuus is! – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 8 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:38, 20 Februarie 2022 (UTC)
== [[Wat Phra Kaew]] ==
{{sperdatum|18 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjew! [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:45, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:30, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Uitstekend! Baie dankie Burgert Behr. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:36, 20 Januarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 9 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 27 Februarie 2022 (UTC)
== [[Keniaanse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|18 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – 20 jaar gelede was hulle onder die bestes en 10 jaar gelede het hullle "verdwyn". – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 06:40, 19 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:36, 20 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:24, 7 Februarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 10 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 6 Maart 2022 (UTC)
== [[Vlad Dracula]] ==
{{sperdatum|27 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Die wreedaard, spesiaal om kinders nagmerries te gee. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:45, 27 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 05:55, 28 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ...en ons ou ooms ook Burgert! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:01, 28 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:52, 31 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:24, 7 Februarie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 11 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 13 Maart 2022 (UTC)
== [[Rosettasteen]] ==
{{sperdatum|28 Februarie 2022}}
* {{ondersteun}} – Vanjaar is dit tweehonderd jaar sedert [[Jean-François Champollion]] die transliterasie van die Egiptiese skrifte gebaseer op die Rosettasteen gepubliseer het. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:33, 31 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:24, 31 Januarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:24, 7 Februarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 12 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 20 Maart 2022 (UTC)
== [[Nyabêla]] ==
{{sperdatum|14 Maart 2022}}
* {{ondersteun}} – Kan seker nog 'n bietjie uitgebrei word, maar ek dink dit is 'n baie goeie artikel. En ons wiki is die enigste wiki met 'n bladsy oor die man. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 19:12, 12 Februarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 12 Februarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Iets anders. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 20:28, 12 Februarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 13 2022]]. Groete --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:19, 24 Maart 2022 (UTC)
== [[Senuweestelsel]] ==
{{sperdatum|24 Maart 2022}}
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:02, 24 Februarie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:15, 31 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – 'n Laat stem. Goeie artikel! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:39, 7 April 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 15 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 10 April 2022 (UTC)
== [[Swastika]] ==
{{sperdatum|4 April 2022}}
* {{ondersteun}} – Myns insiens interessante inligting. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 10:40, 4 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:16, 24 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – As ons net die paar rooi skakels blou kan maak... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:18, 31 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:20, 7 April 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 16 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 17 April 2022 (UTC)
== [[Kanadese nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|14 April 2022}}
* {{ondersteun}} – Tot onlangs toe was hulle die enigste Noord-Amerikaanse span wat aan elke [[rugbywêreldbeker]]toernooi deelgeneem en in 1991 die kwarteindrondte gehaal het, maar die [[Rugbywêreldbeker 2023]] sal die eerste toernooi wees wat hulle misloop. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – So 'n kort saadjie vir [[Rugby Kanada]] sal help... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:19, 31 Maart 2022 (UTC)
{{spaces|25}} {{uitgevoer}} --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:19, 1 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 06:50, 23 April 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 17 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 24 April 2022 (UTC)
== [[Plafon van die Sixtynse kapel]] ==
{{sperdatum|30 April 2022}}
* {{ondersteun}} – Interessant. <s>Moet nog 'n laaste keer deurgelees word.</s> [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:57, 31 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:14, 31 Maart 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:35, 1 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:20, 7 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 06:54, 23 April 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 18 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 1 Mei 2022 (UTC)
== [[Sjanghai]] ==
{{sperdatum|7 Mei 2022}}
* {{ondersteun}} – Grootste stad van China. Artikel grootliks verder vertaal deur myself. [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:19, 7 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:06, 7 April 2022 (UTC)
* {{neutraal}} – Jy het 'n reuse taak aangepak. En die artikel is nou in 'n baie beter toestand as tevore. Maar ek dink artikels (veral voorblad artikels) oor groot stede kort nog die volgende afdelings: Geografie/klimaat, politiek, demografie, internasionale betrekkinge. Ek sal sien waar ek kan byvoeg. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:03, 8 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:35, 17 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 18:00, 2 Mei 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 19 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 8 Mei 2022 (UTC)
== [[Maori-kultuur]] ==
{{sperdatum|17 Mei 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 20:21, 17 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:35, 17 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 06:54, 23 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:45, 26 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 17:59, 2 Mei 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 20 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 15 Mei 2022 (UTC)
== [[Antieke Hawaii]] ==
{{sperdatum|26 Mei 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:34, 26 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:45, 26 April 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 17:59, 2 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:59, 15 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:12, 17 Mei 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 21 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 22 Mei 2022 (UTC)
== [[Nepalese nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|2 Junie 2022}}
* {{ondersteun}} – Dié span het in onlangse jare baie vordering gemaak en hulle is nou een van die leidende assosiaatlede in internasionale krieket. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 17:59, 2 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 13:47, 6 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:59, 15 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:00, 17 Mei 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 22 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 29 Mei 2022 (UTC)
== [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] ==
{{sperdatum|6 Junie 2022}}
* {{ondersteun}} – 70 jaar op die troon. Dis 'n lekker menslike artikel, sonder te veel tegniese jargon. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:29, 6 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun! Goed gedoen. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:13, 6 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 13:47, 6 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:00, 17 Mei 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 23 2022]] – Groete. --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:30, 5 Junie 2022 (UTC)
== [[Russies-Japannese Oorlog]] ==
{{sperdatum|28 Junie 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 10:17, 28 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:54, 28 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 11:37, 28 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:15, 30 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:19, 30 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:50, 6 Junie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 24 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 12 Junie 2022 (UTC)
== [[Proxima Centauri]] ==
{{sperdatum|28 Junie 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 10:20, 28 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:54, 28 Mei 2022 (UTC)
** {{kommentaar}} – Hi Burgert, kan jy dalk aansluitend hierby ook [[Alpha Centauri]] tot voorbladstatus verhef? Groete, [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]]
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 11:37, 28 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:20, 30 Mei 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:50, 6 Junie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 25 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 19 Junie 2022 (UTC)
== [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|6 Julie 2022}}
* {{ondersteun}} – Fidji is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Cibi-oorlogsdans. Groete. – [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:50, 6 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – baie interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:21, 9 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:23, 10 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:59, 10 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:43, 12 Junie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 26 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 26 Junie 2022 (UTC)
== [[Qantas]] ==
{{sperdatum|8 Julie 2022}}
* {{ondersteun}} ''fly, fly away!'' – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 23:01, 8 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Gee hom vlerke! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:07, 9 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Goed gedoen! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:29, 9 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:43, 12 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:00, 22 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 3 Julie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 27 2022]] – Groete! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 17:21, 3 Julie 2022 (UTC)
== [[Legendariese Sweedse konings]] ==
{{sperdatum|12 Julie 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:26, 12 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:43, 12 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:44, 13 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Nog 'n wenner! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:07, 21 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:00, 22 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 28 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 10 Julie 2022 (UTC)
== [[Centurion (tenk)]] ==
{{sperdatum|15 Julie 2022}}
* {{ondersteun}}, sjoe, uiteindelik! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:02, 15 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:55, 19 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:28, 19 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:00, 22 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 29 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 17 Julie 2022 (UTC)
== [[Alpha Centauri]] ==
{{sperdatum|24 Julie 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:17, 24 Junie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:49, 1 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:07, 2 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 09:06, 3 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 30 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 24 Julie 2022 (UTC)
== [[Oorsprong van voëls]] ==
{{sperdatum|1 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 14:38, 2 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 2 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 09:06, 3 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Interessante artikel, dankie Burgert! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:22, 3 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:12, 4 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 31 2022]] – Groete, --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:12, 30 Julie 2022 (UTC)
== [[Nederlandse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|4 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC)
* {{kommentaar}} – goeie kandidaat, deur SpesBona uitgebrei, maar moet nog deeglik geproeflees word vir taalfoute en sinskonstruksie. --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:53, 4 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – (proeflees afgehandel, dankie!) – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:11, 7 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:53, 8 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:14, 8 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:37, 2 Augustus 2022 (UTC)
[[Wikipedia:Voorbladartikel week 32 2022]] – Groete, --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]] [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:02, 5 Augustus 2022 (UTC)
5waqku0gttrcpx5mbz5shan89rbza7x
Slag van die Antonof-lughawe
0
390509
2517985
2499939
2022-08-07T12:57:32Z
CommonsDelinker
1161
"AN-225_Mirya_ablaze_in_it's_Hangar_on_February_27th,_2002.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] verwyder is omrede: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:AN-225 Mirya ablaze in it's Hangar on February 27th, 2
wikitext
text/x-wiki
Die '''Slag van die Antonof-lughawe''', ook bekend as die '''Slag van die Hostomel-lughawe''', was 'n militêre slag wat plaasgevind het by die Antonov-lughawe in Hostomel, [[Kijif-oblast]] tydens die Kijif-offensief van die [[Russiese inval in Oekraïne, 2022|2022 Russiese inval in die Oekraïne]].
Op 24 Februarie 2022, 'n paar uur nadat president van [[Rusland]] [[Vladimir Poetin]] die begin van 'n "spesiale militêre operasie" in die [[Oekraïne]] aangekondig het, het Russiese troepe van die Russiese valskermmagte (VDV) 'n lugaanval op Antonof-lughawe gedoen met die doel om dit oor te neem. Die lughawe het strategiese waarde gehad aangesien dit minder as 10 kilometer (6.2 myl) buite die hoofstad [[Kijif]] geleë was, wat Russiese troepe in staat sou stel om meer troepe en swaarder toerusting per lug in te bring om die stad direk te bedreig.<ref>Roblin, Sebastien (27 Februarie 2022). "Pictures: In Battle For Hostomel, Ukraine Drove Back Russia's Attack Helicopters And Elite Paratroopers". 19FortyFive. Geargiveer op 26 Februarie 2022. Besoek 28 Februarie 2022.</ref> Die Oekraïense weermag het egter gereageer met 'n teenaanval wat die onondersteunde Russiese magte omsingel het en die aanvanklike aanval afgeweer het.<ref name=":0">{{Cite news |date=25 Februarie 2022 |title=Эксперт объяснил значение киевского аэродрома Гостомель для спецоперации |work=MKRU |url=https://www.mk.ru/politics/2022/02/25/ekspert-obyasnil-znachenie-kievskogo-aerodroma-gostomel-dlya-specoperacii.html |access-date=27 Februarie 2022 |archive-date=26 Februarie 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220226091751/https://www.mk.ru/politics/2022/02/25/ekspert-obyasnil-znachenie-kievskogo-aerodroma-gostomel-dlya-specoperacii.html |url-status=live }}</ref> Die aanval het die volgende dag hervat met nog 'n valskermaanval deur die VDV gekombineer met 'n grondaanval deur gepantserde versterkings wat van die Belarusiese grens af kom en deur die Oekraïense verdediging gebreek het. Die lughawe is toe deur die Russiese magte oorgeneem.<ref name=":0" />Ten spyte hiervan het die onverwagte Oekraïnse weerstand die planne van 'n vinnige kapitulasie van Kijif in die wiele gery,<ref name="Marson">{{cite news |last1 = Marson | first1 = James | date = 2022-03-03 | title = Putin Thought Ukraine Would Fall Quickly. An Airport Battle Proved Him Wrong. | url = https://www.wsj.com/articles/putin-thought-ukraine-would-fall-quickly-an-airport-battle-proved-him-wrong-11646343121 | url-status = live | work = [[The Wall Street Journal]] | language = en-us | publisher = Dow Jones & Company |eissn = 1042-9840 | issn = 0099-9660 | oclc = 781541372 | archive-url = https://web.archive.org/web/20220307230009/https://www.wsj.com/articles/putin-thought-ukraine-would-fall-quickly-an-airport-battle-proved-him-wrong-11646343121 | archive-date = 2022-03-07 | access-date = 2022-03-08 | url-access = subscription | quote = }}</ref> en die lughawe was te beskadig om as 'n funksionele landingstrook gebruik te word.<ref name="allages">{{Cite news | date = 25 Februarie 2022 | title = Ukraine asks for fighters of all ages, reports city lost, but successes elsewhere | url = https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/ukraine-asks-for-fighters-of-all-ages-reports-city-lost-but-successes-elsewhere/ | access-date = 1 Maart 2022 | work = The Times of Israel | language = en | archive-date = 27 Februarie 2022 | archive-url = https://web.archive.org/web/20220227094507/https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/ukraine-asks-for-fighters-of-all-ages-reports-city-lost-but-successes-elsewhere/ | oclc = 969749342 | url-status = live | df = dmy-all}}</ref>
Die [[Antonof An-225]] Mrija, die wêreld se grootste vliegtuig, is tydens die Slag van die Antonof-lughawe in sy vliegtuigloods vernietig.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Russiese inval in Oekraïne, 2022]]
bskzxe6qdfb0r58xorhirx8vvama1ge
2518063
2517985
2022-08-07T18:59:02Z
Sobaka
328
Beeld
wikitext
text/x-wiki
Die '''Slag van die Antonof-lughawe''', ook bekend as die '''Slag van die Hostomel-lughawe''', was 'n militêre slag wat plaasgevind het by die Antonov-lughawe in Hostomel, [[Kijif-oblast]] tydens die Kijif-offensief van die [[Russiese inval in Oekraïne, 2022|2022 Russiese inval in die Oekraïne]].
[[Lêer:Antonov Airport after Russian invasion of Ukraine and Mriya.jpg|duimnael|'n Nader foto van die oorblyfsels van die [[Antonof An-225]] ]]
Op 24 Februarie 2022, 'n paar uur nadat president van [[Rusland]] [[Vladimir Poetin]] die begin van 'n "spesiale militêre operasie" in die [[Oekraïne]] aangekondig het, het Russiese troepe van die Russiese valskermmagte (VDV) 'n lugaanval op Antonof-lughawe gedoen met die doel om dit oor te neem. Die lughawe het strategiese waarde gehad aangesien dit minder as 10 kilometer (6.2 myl) buite die hoofstad [[Kijif]] geleë was, wat Russiese troepe in staat sou stel om meer troepe en swaarder toerusting per lug in te bring om die stad direk te bedreig.<ref>Roblin, Sebastien (27 Februarie 2022). "Pictures: In Battle For Hostomel, Ukraine Drove Back Russia's Attack Helicopters And Elite Paratroopers". 19FortyFive. Geargiveer op 26 Februarie 2022. Besoek 28 Februarie 2022.</ref> Die Oekraïense weermag het egter gereageer met 'n teenaanval wat die onondersteunde Russiese magte omsingel het en die aanvanklike aanval afgeweer het.<ref name=":0">{{Cite news |date=25 Februarie 2022 |title=Эксперт объяснил значение киевского аэродрома Гостомель для спецоперации |work=MKRU |url=https://www.mk.ru/politics/2022/02/25/ekspert-obyasnil-znachenie-kievskogo-aerodroma-gostomel-dlya-specoperacii.html |access-date=27 Februarie 2022 |archive-date=26 Februarie 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220226091751/https://www.mk.ru/politics/2022/02/25/ekspert-obyasnil-znachenie-kievskogo-aerodroma-gostomel-dlya-specoperacii.html |url-status=live }}</ref> Die aanval het die volgende dag hervat met nog 'n valskermaanval deur die VDV gekombineer met 'n grondaanval deur gepantserde versterkings wat van die Belarusiese grens af kom en deur die Oekraïense verdediging gebreek het. Die lughawe is toe deur die Russiese magte oorgeneem.<ref name=":0" />Ten spyte hiervan het die onverwagte Oekraïnse weerstand die planne van 'n vinnige kapitulasie van Kijif in die wiele gery,<ref name="Marson">{{cite news |last1 = Marson | first1 = James | date = 2022-03-03 | title = Putin Thought Ukraine Would Fall Quickly. An Airport Battle Proved Him Wrong. | url = https://www.wsj.com/articles/putin-thought-ukraine-would-fall-quickly-an-airport-battle-proved-him-wrong-11646343121 | url-status = live | work = [[The Wall Street Journal]] | language = en-us | publisher = Dow Jones & Company |eissn = 1042-9840 | issn = 0099-9660 | oclc = 781541372 | archive-url = https://web.archive.org/web/20220307230009/https://www.wsj.com/articles/putin-thought-ukraine-would-fall-quickly-an-airport-battle-proved-him-wrong-11646343121 | archive-date = 2022-03-07 | access-date = 2022-03-08 | url-access = subscription | quote = }}</ref> en die lughawe was te beskadig om as 'n funksionele landingstrook gebruik te word.<ref name="allages">{{Cite news | date = 25 Februarie 2022 | title = Ukraine asks for fighters of all ages, reports city lost, but successes elsewhere | url = https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/ukraine-asks-for-fighters-of-all-ages-reports-city-lost-but-successes-elsewhere/ | access-date = 1 Maart 2022 | work = The Times of Israel | language = en | archive-date = 27 Februarie 2022 | archive-url = https://web.archive.org/web/20220227094507/https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/ukraine-asks-for-fighters-of-all-ages-reports-city-lost-but-successes-elsewhere/ | oclc = 969749342 | url-status = live | df = dmy-all}}</ref>
Die [[Antonof An-225]] Mrija, die wêreld se grootste vliegtuig, is tydens die Slag van die Antonof-lughawe in sy vliegtuigloods vernietig.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Russiese inval in Oekraïne, 2022]]
0c54w282jf1vf33aupldh771qn1ir7n
Gebruiker:Rooiratel/Nog Doen Lys
2
391915
2518106
2513687
2022-08-08T07:58:29Z
Rooiratel
90342
/* Bladsye om te skep */
wikitext
text/x-wiki
Al die dinge wat ek op Wikimedia nog wil doen, maar wat ek vir een of ander rede uitstel, word op hierdie bladsy neergeskryf, so dat ek nie vergeet nie. As jy wil hê ek moet iets vir jou doen, voeg dit by, en ek sal eendag daarby uitkom.
== Beelde om te vertaal ==
{| class="wikitable sortable"
! Beeld !! Status !! Notas
|-
| [[Lêer:1964_71395L-Ranger.svg|duimnael]] || Nog nie uitgevoer nie || Voorgestelde vertalings : [[Bespreking:Ranger_5]]
|}
== Wikidata items om te skep ==
{| class="wikitable sortable"
! afwiki bladsy !! Status !! Wikidata skakel
|-
| [[Psoralea vanberkeliae]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q110245179]]
|-
| [[Lachenalia schlechteri]]|| {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542519]]
|-
| [[Micranthus plantagineus]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542574]]
|}
== Kernartikels om te skep ==
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Absent_Articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê | Afwesige (afwiki) artikels]]
* [[:m:List_of_articles_every_Wikipedia_should_have/Expanded|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei)]]
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_expanded_sample_of_articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei) | Ranglys]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Kultuur en die kunste]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Filosofie_en_denkwyse]]
== Bladsye om te skep ==
{| class="wikitable"
|+
!wikidata
!af-wiki
!voorbeeld
!hulpbronne / notas
|-
|[[d:Q3769306]]
|[[Giulia Tofana]]
|[[:en:Giulia Tofana]]
|
|-
|[[d:Q499047]]
|[[Sado (stad)]]
|[[:nl:Sado (stad)]]
|
|-
|[[d:Q998623]]
|[[Sado (eiland)]]
|[[:nl:Sado (eiland)]]
|
|-
|[[d:Q2957574]]
|[[Charles Baugniet]]
|[[:en:Charles Baugniet]]
|
|-
|[[d:Q1997527]]
|[[Samuel Sarphati]]
|[[:nl:Samuel Sarphati]]
|
|-
|[[d:Q517486]]
|[[Slag van Senta]]
|[[:en:Battle of Zenta]]
|
|-
|[[d:Q864578]]
|[[Jean Pain]]
|[[:en:Jean Pain]]
|
|-
|[[d:Q28862268]]
|<s>[[Helga Kohl]]</s>
|[[:en:Helga Kohl]]
|Uitgevoer deur Abrahamvisser
|-
|[[d:Q543072]]
|[[Slag van Kassinga]]
|[[:en:Battle of Cassinga]]
|
|-
|[[d:Q1331440]]
|[[Japannese nasionalisme]]
|[[:en:Japanese nationalism]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Geskiedenis van sensuur in Suid-Afrika]]
|
|https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Sensuurwet_(Wet_op_Publikasies_en_Vermaaklikhede_van_1963_en_1974) <br /> https://amandladurban.org.za/censorship-during-apartheid/ <br /> https://www.sahistory.org.za/article/apartheid-legislation-1850s-1970s
|-
|[[d:Q253716]]
|[[Carmina Burana (Orff)]]
|[[:en:Carmina Burana (Orff)]]
|
|-
|[[d:Q157150]]
|[[Carmina Burana]]
|[[:en:Carmina Burana]]
|
|-
|[[d:Q597353]]
|[[O Fortuna]]
|[[:en:O Fortuna]]
|
|-
|[[d:Q1350189]]
|[[Egyptoloog]]
|[[:nl:Egyptoloog]]
|
|-
|<s>[[d:Q43013]]</s>
|<s>[[Notaboek]]</s>
|[[:simple:Notebook]]
|
|-
|<s>[[d:Q35820]]</s>
|<s>[[Wright-broers]]</s>
|[[:en:Wright Brothers]]
|Uitgevoer deur Sobaka.
|-
|[[d:Q1396131]]
|[[Wilbur Wright]]
|[[:en:Wilbur Wright]]
|
|-
|[[d:Q494455]]
|[[Orville Wright]]
|[[:en:Orville Wright]]
|
|-
|[[d:Q1793969]]
|[[Skandinawiese ontwerp]]
|[[:en:Scandinavian design]]
|
|-
|[[d:Q379727]]
|[[Benedict Wallet Vilakazi]]
|[[:en:Benedict Wallet Vilakazi]]
|
|-
|<s>[[d:Q77402]]</s>
|<s>[[Wilhelm Bleek]]</s>
|[[:en:Wilhelm Bleek]]
|Uitgevoer deur Burgert Behr.
|-
|[[d:Q1246165]]
|[[Dorothea Bleek]]
|[[:en:Dorothea Bleek]]
|
|-
|[[d:Q1814626]]
|[[Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|[[:no:Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|
|-
|[[d:Q64691658]]
|<s>[[Vratjiesaalwee]]</s>
|[[:en:Tulista pumila]]
|https://haworthia-gasteria.blogspot.com/2008/07/haworthia-maxima.html | groei naby [[Mowers]]
|-
|[[d:Q3588]]
|[[Rewolusies van 1848]]
|[[:en:Revolutions of 1848]]
|
|-
|[[d:Q161081]]
|[[Deflasie]]
|[[:en:Deflation]]
|https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/030915/why-deflation-bad-economy.asp
|-
|[[d:Q185565]]
|[[Hiperinflasie]]
|[[:en:Hyperinflation]]
|
|-
|[[d:Q126793]]
|[[Kleinhandel]]
|[[:en:Retail]]
|
|-
|[[d:Q64450]]
|[[Marx Brothers]]
|[[:en:Marx Brothers]]
|
|-
|[[d:Q9570]]
|[[Amitabh Bachchan]]
|[[:en:Amitabh Bachchan]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q3111264]]
|[[Pran (akteur)]]
|[[:en:Pran]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q202833]]
|[[Sosiale media]]
|[[:en:Social media]]
|
|-
|[[d:Q26141481]]
|[[Sjabloon:Modeweke]]
|[[:en:Template:Fashion_weeks]]
|
|-
|[[d:Q130829]]
|[[Milaanse modeweek]]
|[[:en:Milan Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q2446003]]
|[[Paryse modeweek]]
|[[:en:Paris Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q4892425]]
|[[Berlynse modeweek]]
|[[:en:Berlin Fashion Week]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Suid-Afrikaanse modeweek]]
|
| [https://www.safashionweek.co.za/ webwerf] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/SA_Fashion_Week_2019_Annual_Report.pdf 2019 verslag] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/The%20economic%20value%20of%20the%20creative%20designer%20fashion%20industry%20in%20SA%208.pdf ekonomiese verslag]
|-
|N/A
|[[Ruth Everard-Haden]]
|N/A
|-
|N/A
|[[Bertha Everard-Haden]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q1351843]]
|[[Jean Fourastié]]
|[[:en:Jean Fourastié]]
|
|-
|[[d:Q1256893]]
|[[Drie-sektore-hipotese]]
|[[:en:Three-sector model]]
|
|-
|[[d:Q55638]]
|[[Tersiêre sektor in die ekonomie]]
|[[:en:Tertiary sector of the economy]]
|
|-
|[[d:Q710695]]
|[[Bobbejaan Schoepen]]
|[[:en:Bobbejaan Schoepen]]
|
|-
|[[d:Q34023]]
|[[Grafheuwel]]
|[[:en:Tumulus]]
|
|-
|[[d:Q1462742]]
|[[Mark van Cornwall]]
|[[:en:Mark of Cornwall]]
|
|-
|[[d:Q238693]]
|[[Historia Regum Britanniae]]
|[[:en:Historia Regum Britanniae]]
|
|-
|[[d:Q25343472]]
|[[Moses Tladi]]
|[[:en:Moses Tladi]]
|
|-
|[[d:Q16546677]]
|[[Nina Salaman]]
|[[:en:Nina Salaman]]
|
|-
|[[d:Q735324]]
|[[Johanna Booyson]]
|[[:pt:Johanna Booyson]]
|
|-
|[[d:Q512788]]
|[[Zama Magudulela]]
|[[:fr:Zama Magudulela]]
|
|-
|[[d:Q182672]]
|[[Soönose]]
|[[:en:Zoonosis]]
|
|-
|[[d:Q2119287]]
|[[Willem den Broeder]]
|[[:nl:Willem den Broeder]]
|
|-
|N/A
|[[Sensuur in Suid-Afrika]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q83087]]
|[[Vuurklip]]
|[[:en:Flint]]
|ook bekend as vuursteen (http://www.taalmuseum.co.za/rookmus-tonteldoos-en-kwispedoor/)
|-
|N/A
|E.H. Waugh
|N/A
|https://www.theheritageportal.co.za/article/westcliff-stairs-honoured-blue-plaques<nowiki/>https://www.heritageregister.org.za/architect/waugh-e-h
|-
|[[d:Q170749]]
|[[Oppervlaktespanning]]
|[[:en:Surface tension]]
|
|-
|[[d:Q105723435]]
|[[Trix Vivier]]
|[[:en:Trix Vivier]]
|
|-
|[[d:Q13424289]]
|[[Edward Snowden]]
|[[:en:Edward Snowden]]
|
|}
== Bladsye om te verbeter ==
Die met 'n laer moeitekoste sal meer impak hê met 'n klein verbetering. Sien [[Gebruiker:AHB|hier]].
{| class="wikitable sortable"
|+
!Bladsy
!Moeitekoste (grepe per geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae)
!notas
|-
|[[Drakensberge]]
|2675
|brei uit
|-
|[[Geskiedenis van Namibië]]
|6840
|voltooi vertaling
|-
|[[Tuisonderwys]]
|
|neutraliteit (was geskrap)
|-
|[[17de eeu]]
| {{formatnum:{{#expr: (1652 / 983) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
|brei uit soos [[16de eeu]]
|-
|[[Kabinet van Suid-Afrika]]
|275
|
|-
|[[Edith Louise Mary King]]
|1531
|https://www.lifewithart.com/artists/edith-king.html
|-
|[[Afrikaanse letterkunde]]
| {{formatnum:{{#expr: (18745 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.dbnl.org/tekst/kann003gesk02_01/kann003gesk02_01_0004.php bron 1] [http://koersjournal.org.za/index.php/koers/article/download/1423/1529 bron 2]
|-
|[[Teater van Suid-Afrika]]
| {{formatnum:{{#expr: (28953 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Ruim op en brei uit. [https://www.brandsouthafrica.com/people-culture/culture/theatre bron 1] [https://esat.sun.ac.za/index.php/South_African_Theatre/Overview bron 2]
|-
|[[Suid-Afrikaanse rand|Suid-Afrikaanse Rand]]
| {{formatnum:{{#expr: (19083 / 23) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.justice.gov.za/commissions/comm_rand/final%20report.htm bron1] [https://www.imf.org/external/pubs/nft/2006/soafrica/eng/pasoafr/sach10.pdf bron 2]
|-
|[[Carles Puigdemont]]
|{{formatnum:{{#expr: (1805 / 1766) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
|Vir een of ander rede, een van ons mees besoekte artikels.
|}
cz8hn5zhjbaahnvtgz4sbrjn3huxx21
2518111
2518106
2022-08-08T08:37:33Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
Al die dinge wat ek op Wikimedia nog wil doen, maar wat ek vir een of ander rede uitstel, word op hierdie bladsy neergeskryf, so dat ek nie vergeet nie. As jy wil hê ek moet iets vir jou doen, voeg dit by, en ek sal eendag daarby uitkom.
== Beelde om te vertaal ==
{| class="wikitable sortable"
! Beeld !! Status !! Notas
|-
| [[Lêer:1964_71395L-Ranger.svg|duimnael]] || Nog nie uitgevoer nie || Voorgestelde vertalings : [[Bespreking:Ranger_5]]
|}
== Wikidata items om te skep ==
{| class="wikitable sortable"
! afwiki bladsy !! Status !! Wikidata skakel
|-
| [[Psoralea vanberkeliae]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q110245179]]
|-
| [[Lachenalia schlechteri]]|| {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542519]]
|-
| [[Micranthus plantagineus]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542574]]
|}
== Kernartikels om te skep ==
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Absent_Articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê | Afwesige (afwiki) artikels]]
* [[:m:List_of_articles_every_Wikipedia_should_have/Expanded|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei)]]
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_expanded_sample_of_articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei) | Ranglys]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Kultuur en die kunste]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Filosofie_en_denkwyse]]
== Bladsye om te skep ==
{| class="wikitable"
|+
!wikidata
!af-wiki
!voorbeeld
!hulpbronne / notas
|-
|[[d:Q3769306]]
|[[Giulia Tofana]]
|[[:en:Giulia Tofana]]
|
|-
|[[d:Q499047]]
|[[Sado (stad)]]
|[[:nl:Sado (stad)]]
|
|-
|[[d:Q998623]]
|[[Sado (eiland)]]
|[[:nl:Sado (eiland)]]
|
|-
|[[d:Q2957574]]
|[[Charles Baugniet]]
|[[:en:Charles Baugniet]]
|
|-
|[[d:Q1997527]]
|[[Samuel Sarphati]]
|[[:nl:Samuel Sarphati]]
|
|-
|[[d:Q517486]]
|[[Slag van Senta]]
|[[:en:Battle of Zenta]]
|
|-
|[[d:Q864578]]
|[[Jean Pain]]
|[[:en:Jean Pain]]
|
|-
|[[d:Q28862268]]
|<s>[[Helga Kohl]]</s>
|[[:en:Helga Kohl]]
|Uitgevoer deur Abrahamvisser
|-
|[[d:Q543072]]
|[[Slag van Kassinga]]
|[[:en:Battle of Cassinga]]
|
|-
|[[d:Q1331440]]
|[[Japannese nasionalisme]]
|[[:en:Japanese nationalism]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Geskiedenis van sensuur in Suid-Afrika]]
|
|https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Sensuurwet_(Wet_op_Publikasies_en_Vermaaklikhede_van_1963_en_1974) <br /> https://amandladurban.org.za/censorship-during-apartheid/ <br /> https://www.sahistory.org.za/article/apartheid-legislation-1850s-1970s
|-
|[[d:Q253716]]
|[[Carmina Burana (Orff)]]
|[[:en:Carmina Burana (Orff)]]
|
|-
|[[d:Q157150]]
|[[Carmina Burana]]
|[[:en:Carmina Burana]]
|
|-
|[[d:Q597353]]
|[[O Fortuna]]
|[[:en:O Fortuna]]
|
|-
|[[d:Q1350189]]
|[[Egyptoloog]]
|[[:nl:Egyptoloog]]
|
|-
|<s>[[d:Q43013]]</s>
|<s>[[Notaboek]]</s>
|[[:simple:Notebook]]
|
|-
|<s>[[d:Q35820]]</s>
|<s>[[Wright-broers]]</s>
|[[:en:Wright Brothers]]
|Uitgevoer deur Sobaka.
|-
|[[d:Q1396131]]
|[[Wilbur Wright]]
|[[:en:Wilbur Wright]]
|
|-
|[[d:Q494455]]
|[[Orville Wright]]
|[[:en:Orville Wright]]
|
|-
|[[d:Q1793969]]
|[[Skandinawiese ontwerp]]
|[[:en:Scandinavian design]]
|
|-
|[[d:Q379727]]
|[[Benedict Wallet Vilakazi]]
|[[:en:Benedict Wallet Vilakazi]]
|
|-
|<s>[[d:Q77402]]</s>
|<s>[[Wilhelm Bleek]]</s>
|[[:en:Wilhelm Bleek]]
|Uitgevoer deur Burgert Behr.
|-
|[[d:Q1246165]]
|[[Dorothea Bleek]]
|[[:en:Dorothea Bleek]]
|
|-
|[[d:Q1814626]]
|[[Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|[[:no:Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|
|-
|[[d:Q64691658]]
|<s>[[Vratjiesaalwee]]</s>
|[[:en:Tulista pumila]]
|https://haworthia-gasteria.blogspot.com/2008/07/haworthia-maxima.html | groei naby [[Mowers]]
|-
|[[d:Q3588]]
|[[Rewolusies van 1848]]
|[[:en:Revolutions of 1848]]
|
|-
|[[d:Q161081]]
|[[Deflasie]]
|[[:en:Deflation]]
|https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/030915/why-deflation-bad-economy.asp
|-
|[[d:Q185565]]
|[[Hiperinflasie]]
|[[:en:Hyperinflation]]
|
|-
|[[d:Q126793]]
|[[Kleinhandel]]
|[[:en:Retail]]
|
|-
|[[d:Q64450]]
|[[Marx Brothers]]
|[[:en:Marx Brothers]]
|
|-
|[[d:Q9570]]
|[[Amitabh Bachchan]]
|[[:en:Amitabh Bachchan]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q3111264]]
|[[Pran (akteur)]]
|[[:en:Pran]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q202833]]
|[[Sosiale media]]
|[[:en:Social media]]
|
|-
|[[d:Q26141481]]
|[[Sjabloon:Modeweke]]
|[[:en:Template:Fashion_weeks]]
|
|-
|[[d:Q130829]]
|[[Milaanse modeweek]]
|[[:en:Milan Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q2446003]]
|[[Paryse modeweek]]
|[[:en:Paris Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q4892425]]
|[[Berlynse modeweek]]
|[[:en:Berlin Fashion Week]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Suid-Afrikaanse modeweek]]
|
| [https://www.safashionweek.co.za/ webwerf] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/SA_Fashion_Week_2019_Annual_Report.pdf 2019 verslag] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/The%20economic%20value%20of%20the%20creative%20designer%20fashion%20industry%20in%20SA%208.pdf ekonomiese verslag]
|-
|N/A
|[[Ruth Everard-Haden]]
|N/A
|-
|N/A
|[[Bertha Everard-Haden]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q1351843]]
|[[Jean Fourastié]]
|[[:en:Jean Fourastié]]
|
|-
|[[d:Q1256893]]
|[[Drie-sektore-hipotese]]
|[[:en:Three-sector model]]
|
|-
|[[d:Q55638]]
|[[Tersiêre sektor in die ekonomie]]
|[[:en:Tertiary sector of the economy]]
|
|-
|[[d:Q710695]]
|[[Bobbejaan Schoepen]]
|[[:en:Bobbejaan Schoepen]]
|
|-
|[[d:Q34023]]
|[[Grafheuwel]]
|[[:en:Tumulus]]
|
|-
|[[d:Q1462742]]
|[[Mark van Cornwall]]
|[[:en:Mark of Cornwall]]
|
|-
|[[d:Q238693]]
|[[Historia Regum Britanniae]]
|[[:en:Historia Regum Britanniae]]
|
|-
|[[d:Q25343472]]
|[[Moses Tladi]]
|[[:en:Moses Tladi]]
|
|-
|[[d:Q16546677]]
|[[Nina Salaman]]
|[[:en:Nina Salaman]]
|
|-
|[[d:Q735324]]
|[[Johanna Booyson]]
|[[:pt:Johanna Booyson]]
|
|-
|[[d:Q512788]]
|[[Zama Magudulela]]
|[[:fr:Zama Magudulela]]
|
|-
|[[d:Q182672]]
|[[Soönose]]
|[[:en:Zoonosis]]
|
|-
|[[d:Q2119287]]
|[[Willem den Broeder]]
|[[:nl:Willem den Broeder]]
|
|-
|N/A
|[[Sensuur in Suid-Afrika]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q83087]]
|[[Vuurklip]]
|[[:en:Flint]]
|ook bekend as vuursteen (http://www.taalmuseum.co.za/rookmus-tonteldoos-en-kwispedoor/)
|-
|N/A
|E.H. Waugh
|N/A
|https://www.theheritageportal.co.za/article/westcliff-stairs-honoured-blue-plaques<nowiki/>https://www.heritageregister.org.za/architect/waugh-e-h
|-
|[[d:Q170749]]
|[[Oppervlaktespanning]]
|[[:en:Surface tension]]
|
|-
|[[d:Q105723435]]
|[[Trix Vivier]]
|[[:en:Trix Vivier]]
|
|-
|[[d:Q13424289]]
|[[Edward Snowden]]
|[[:en:Edward Snowden]]
|
|-
|[[d:Q375336]]
|[[Filmateljee]]
|[[en:Film studio]]
|
|-
|[[d:Q434841]]
|[[20th Century Studios]]
|[[en:20th Century Studios]]
|
|-
|[[d:Q179200
|[[Metro-Goldwyn-Mayer]]
|[[en:Metro-Goldwyn-Mayer]]
|
|-
|[[d:Q186941
|[[Columbia Pictures]]
|[[en:Columbia Pictures]]
|
|-
|[[d:Q126399]]
|[[Warner Bros.]]
|[[en:Warner Bros.]]
|
|-
|[[d:Q465449
|[[Miramax]]
|[[en:Miramax]]
|
|}
== Bladsye om te verbeter ==
Die met 'n laer moeitekoste sal meer impak hê met 'n klein verbetering. Sien [[Gebruiker:AHB|hier]].
{| class="wikitable sortable"
|+
!Bladsy
!Moeitekoste (grepe per geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae)
!notas
|-
|[[Drakensberge]]
|2675
|brei uit
|-
|[[Geskiedenis van Namibië]]
|6840
|voltooi vertaling
|-
|[[Tuisonderwys]]
|
|neutraliteit (was geskrap)
|-
|[[17de eeu]]
| {{formatnum:{{#expr: (1652 / 983) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
|brei uit soos [[16de eeu]]
|-
|[[Kabinet van Suid-Afrika]]
|275
|
|-
|[[Edith Louise Mary King]]
|1531
|https://www.lifewithart.com/artists/edith-king.html
|-
|[[Afrikaanse letterkunde]]
| {{formatnum:{{#expr: (18745 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.dbnl.org/tekst/kann003gesk02_01/kann003gesk02_01_0004.php bron 1] [http://koersjournal.org.za/index.php/koers/article/download/1423/1529 bron 2]
|-
|[[Teater van Suid-Afrika]]
| {{formatnum:{{#expr: (28953 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Ruim op en brei uit. [https://www.brandsouthafrica.com/people-culture/culture/theatre bron 1] [https://esat.sun.ac.za/index.php/South_African_Theatre/Overview bron 2]
|-
|[[Suid-Afrikaanse rand|Suid-Afrikaanse Rand]]
| {{formatnum:{{#expr: (19083 / 23) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.justice.gov.za/commissions/comm_rand/final%20report.htm bron1] [https://www.imf.org/external/pubs/nft/2006/soafrica/eng/pasoafr/sach10.pdf bron 2]
|-
|[[Carles Puigdemont]]
|{{formatnum:{{#expr: (1805 / 1766) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
|Vir een of ander rede, een van ons mees besoekte artikels.
|}
h8n9yxyxpcydusgvfat8ml7b1ggmeaw
2518112
2518111
2022-08-08T08:38:06Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
Al die dinge wat ek op Wikimedia nog wil doen, maar wat ek vir een of ander rede uitstel, word op hierdie bladsy neergeskryf, so dat ek nie vergeet nie. As jy wil hê ek moet iets vir jou doen, voeg dit by, en ek sal eendag daarby uitkom.
== Beelde om te vertaal ==
{| class="wikitable sortable"
! Beeld !! Status !! Notas
|-
| [[Lêer:1964_71395L-Ranger.svg|duimnael]] || Nog nie uitgevoer nie || Voorgestelde vertalings : [[Bespreking:Ranger_5]]
|}
== Wikidata items om te skep ==
{| class="wikitable sortable"
! afwiki bladsy !! Status !! Wikidata skakel
|-
| [[Psoralea vanberkeliae]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q110245179]]
|-
| [[Lachenalia schlechteri]]|| {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542519]]
|-
| [[Micranthus plantagineus]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542574]]
|}
== Kernartikels om te skep ==
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Absent_Articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê | Afwesige (afwiki) artikels]]
* [[:m:List_of_articles_every_Wikipedia_should_have/Expanded|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei)]]
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_expanded_sample_of_articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei) | Ranglys]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Kultuur en die kunste]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Filosofie_en_denkwyse]]
== Bladsye om te skep ==
{| class="wikitable"
|+
!wikidata
!af-wiki
!voorbeeld
!hulpbronne / notas
|-
|[[d:Q3769306]]
|[[Giulia Tofana]]
|[[:en:Giulia Tofana]]
|
|-
|[[d:Q499047]]
|[[Sado (stad)]]
|[[:nl:Sado (stad)]]
|
|-
|[[d:Q998623]]
|[[Sado (eiland)]]
|[[:nl:Sado (eiland)]]
|
|-
|[[d:Q2957574]]
|[[Charles Baugniet]]
|[[:en:Charles Baugniet]]
|
|-
|[[d:Q1997527]]
|[[Samuel Sarphati]]
|[[:nl:Samuel Sarphati]]
|
|-
|[[d:Q517486]]
|[[Slag van Senta]]
|[[:en:Battle of Zenta]]
|
|-
|[[d:Q864578]]
|[[Jean Pain]]
|[[:en:Jean Pain]]
|
|-
|[[d:Q28862268]]
|<s>[[Helga Kohl]]</s>
|[[:en:Helga Kohl]]
|Uitgevoer deur Abrahamvisser
|-
|[[d:Q543072]]
|[[Slag van Kassinga]]
|[[:en:Battle of Cassinga]]
|
|-
|[[d:Q1331440]]
|[[Japannese nasionalisme]]
|[[:en:Japanese nationalism]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Geskiedenis van sensuur in Suid-Afrika]]
|
|https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Sensuurwet_(Wet_op_Publikasies_en_Vermaaklikhede_van_1963_en_1974) <br /> https://amandladurban.org.za/censorship-during-apartheid/ <br /> https://www.sahistory.org.za/article/apartheid-legislation-1850s-1970s
|-
|[[d:Q253716]]
|[[Carmina Burana (Orff)]]
|[[:en:Carmina Burana (Orff)]]
|
|-
|[[d:Q157150]]
|[[Carmina Burana]]
|[[:en:Carmina Burana]]
|
|-
|[[d:Q597353]]
|[[O Fortuna]]
|[[:en:O Fortuna]]
|
|-
|[[d:Q1350189]]
|[[Egyptoloog]]
|[[:nl:Egyptoloog]]
|
|-
|<s>[[d:Q43013]]</s>
|<s>[[Notaboek]]</s>
|[[:simple:Notebook]]
|
|-
|<s>[[d:Q35820]]</s>
|<s>[[Wright-broers]]</s>
|[[:en:Wright Brothers]]
|Uitgevoer deur Sobaka.
|-
|[[d:Q1396131]]
|[[Wilbur Wright]]
|[[:en:Wilbur Wright]]
|
|-
|[[d:Q494455]]
|[[Orville Wright]]
|[[:en:Orville Wright]]
|
|-
|[[d:Q1793969]]
|[[Skandinawiese ontwerp]]
|[[:en:Scandinavian design]]
|
|-
|[[d:Q379727]]
|[[Benedict Wallet Vilakazi]]
|[[:en:Benedict Wallet Vilakazi]]
|
|-
|<s>[[d:Q77402]]</s>
|<s>[[Wilhelm Bleek]]</s>
|[[:en:Wilhelm Bleek]]
|Uitgevoer deur Burgert Behr.
|-
|[[d:Q1246165]]
|[[Dorothea Bleek]]
|[[:en:Dorothea Bleek]]
|
|-
|[[d:Q1814626]]
|[[Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|[[:no:Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|
|-
|[[d:Q64691658]]
|<s>[[Vratjiesaalwee]]</s>
|[[:en:Tulista pumila]]
|https://haworthia-gasteria.blogspot.com/2008/07/haworthia-maxima.html | groei naby [[Mowers]]
|-
|[[d:Q3588]]
|[[Rewolusies van 1848]]
|[[:en:Revolutions of 1848]]
|
|-
|[[d:Q161081]]
|[[Deflasie]]
|[[:en:Deflation]]
|https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/030915/why-deflation-bad-economy.asp
|-
|[[d:Q185565]]
|[[Hiperinflasie]]
|[[:en:Hyperinflation]]
|
|-
|[[d:Q126793]]
|[[Kleinhandel]]
|[[:en:Retail]]
|
|-
|[[d:Q64450]]
|[[Marx Brothers]]
|[[:en:Marx Brothers]]
|
|-
|[[d:Q9570]]
|[[Amitabh Bachchan]]
|[[:en:Amitabh Bachchan]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q3111264]]
|[[Pran (akteur)]]
|[[:en:Pran]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q202833]]
|[[Sosiale media]]
|[[:en:Social media]]
|
|-
|[[d:Q26141481]]
|[[Sjabloon:Modeweke]]
|[[:en:Template:Fashion_weeks]]
|
|-
|[[d:Q130829]]
|[[Milaanse modeweek]]
|[[:en:Milan Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q2446003]]
|[[Paryse modeweek]]
|[[:en:Paris Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q4892425]]
|[[Berlynse modeweek]]
|[[:en:Berlin Fashion Week]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Suid-Afrikaanse modeweek]]
|
| [https://www.safashionweek.co.za/ webwerf] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/SA_Fashion_Week_2019_Annual_Report.pdf 2019 verslag] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/The%20economic%20value%20of%20the%20creative%20designer%20fashion%20industry%20in%20SA%208.pdf ekonomiese verslag]
|-
|N/A
|[[Ruth Everard-Haden]]
|N/A
|-
|N/A
|[[Bertha Everard-Haden]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q1351843]]
|[[Jean Fourastié]]
|[[:en:Jean Fourastié]]
|
|-
|[[d:Q1256893]]
|[[Drie-sektore-hipotese]]
|[[:en:Three-sector model]]
|
|-
|[[d:Q55638]]
|[[Tersiêre sektor in die ekonomie]]
|[[:en:Tertiary sector of the economy]]
|
|-
|[[d:Q710695]]
|[[Bobbejaan Schoepen]]
|[[:en:Bobbejaan Schoepen]]
|
|-
|[[d:Q34023]]
|[[Grafheuwel]]
|[[:en:Tumulus]]
|
|-
|[[d:Q1462742]]
|[[Mark van Cornwall]]
|[[:en:Mark of Cornwall]]
|
|-
|[[d:Q238693]]
|[[Historia Regum Britanniae]]
|[[:en:Historia Regum Britanniae]]
|
|-
|[[d:Q25343472]]
|[[Moses Tladi]]
|[[:en:Moses Tladi]]
|
|-
|[[d:Q16546677]]
|[[Nina Salaman]]
|[[:en:Nina Salaman]]
|
|-
|[[d:Q735324]]
|[[Johanna Booyson]]
|[[:pt:Johanna Booyson]]
|
|-
|[[d:Q512788]]
|[[Zama Magudulela]]
|[[:fr:Zama Magudulela]]
|
|-
|[[d:Q182672]]
|[[Soönose]]
|[[:en:Zoonosis]]
|
|-
|[[d:Q2119287]]
|[[Willem den Broeder]]
|[[:nl:Willem den Broeder]]
|
|-
|N/A
|[[Sensuur in Suid-Afrika]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q83087]]
|[[Vuurklip]]
|[[:en:Flint]]
|ook bekend as vuursteen (http://www.taalmuseum.co.za/rookmus-tonteldoos-en-kwispedoor/)
|-
|N/A
|E.H. Waugh
|N/A
|https://www.theheritageportal.co.za/article/westcliff-stairs-honoured-blue-plaques<nowiki/>https://www.heritageregister.org.za/architect/waugh-e-h
|-
|[[d:Q170749]]
|[[Oppervlaktespanning]]
|[[:en:Surface tension]]
|
|-
|[[d:Q105723435]]
|[[Trix Vivier]]
|[[:en:Trix Vivier]]
|
|-
|[[d:Q13424289]]
|[[Edward Snowden]]
|[[:en:Edward Snowden]]
|
|-
|[[d:Q375336]]
|[[Filmateljee]]
|[[en:Film studio]]
|
|-
|[[d:Q434841]]
|[[20th Century Studios]]
|[[en:20th Century Studios]]
|
|-
|[[d:Q179200]]
|[[Metro-Goldwyn-Mayer]]
|[[en:Metro-Goldwyn-Mayer]]
|
|-
|[[d:Q186941]]
|[[Columbia Pictures]]
|[[en:Columbia Pictures]]
|
|-
|[[d:Q126399]]
|[[Warner Bros.]]
|[[en:Warner Bros.]]
|
|-
|[[d:Q465449]]
|[[Miramax]]
|[[en:Miramax]]
|
|}
== Bladsye om te verbeter ==
Die met 'n laer moeitekoste sal meer impak hê met 'n klein verbetering. Sien [[Gebruiker:AHB|hier]].
{| class="wikitable sortable"
|+
!Bladsy
!Moeitekoste (grepe per geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae)
!notas
|-
|[[Drakensberge]]
|2675
|brei uit
|-
|[[Geskiedenis van Namibië]]
|6840
|voltooi vertaling
|-
|[[Tuisonderwys]]
|
|neutraliteit (was geskrap)
|-
|[[17de eeu]]
| {{formatnum:{{#expr: (1652 / 983) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
|brei uit soos [[16de eeu]]
|-
|[[Kabinet van Suid-Afrika]]
|275
|
|-
|[[Edith Louise Mary King]]
|1531
|https://www.lifewithart.com/artists/edith-king.html
|-
|[[Afrikaanse letterkunde]]
| {{formatnum:{{#expr: (18745 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.dbnl.org/tekst/kann003gesk02_01/kann003gesk02_01_0004.php bron 1] [http://koersjournal.org.za/index.php/koers/article/download/1423/1529 bron 2]
|-
|[[Teater van Suid-Afrika]]
| {{formatnum:{{#expr: (28953 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Ruim op en brei uit. [https://www.brandsouthafrica.com/people-culture/culture/theatre bron 1] [https://esat.sun.ac.za/index.php/South_African_Theatre/Overview bron 2]
|-
|[[Suid-Afrikaanse rand|Suid-Afrikaanse Rand]]
| {{formatnum:{{#expr: (19083 / 23) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.justice.gov.za/commissions/comm_rand/final%20report.htm bron1] [https://www.imf.org/external/pubs/nft/2006/soafrica/eng/pasoafr/sach10.pdf bron 2]
|-
|[[Carles Puigdemont]]
|{{formatnum:{{#expr: (1805 / 1766) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
|Vir een of ander rede, een van ons mees besoekte artikels.
|}
nl1zaz6mogvczr7jxcuzpxpli8own84
2518113
2518112
2022-08-08T08:43:15Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
Al die dinge wat ek op Wikimedia nog wil doen, maar wat ek vir een of ander rede uitstel, word op hierdie bladsy neergeskryf, so dat ek nie vergeet nie. As jy wil hê ek moet iets vir jou doen, voeg dit by, en ek sal eendag daarby uitkom.
== Beelde om te vertaal ==
{| class="wikitable sortable"
! Beeld !! Status !! Notas
|-
| [[Lêer:1964_71395L-Ranger.svg|duimnael]] || Nog nie uitgevoer nie || Voorgestelde vertalings : [[Bespreking:Ranger_5]]
|}
== Wikidata items om te skep ==
{| class="wikitable sortable"
! afwiki bladsy !! Status !! Wikidata skakel
|-
| [[Psoralea vanberkeliae]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q110245179]]
|-
| [[Lachenalia schlechteri]]|| {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542519]]
|-
| [[Micranthus plantagineus]] || {{Uitgevoer}} || [[d:Q108542574]]
|}
== Kernartikels om te skep ==
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Absent_Articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê | Afwesige (afwiki) artikels]]
* [[:m:List_of_articles_every_Wikipedia_should_have/Expanded|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei)]]
* [[:m:List_of_Wikipedias_by_expanded_sample_of_articles|Lys van artikels wat elke Wikipedia behoort te hê (uitgebrei) | Ranglys]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Kultuur en die kunste]]
* [[Portaal:Inhoudsopgawe/Oorsigte/Filosofie_en_denkwyse]]
== Bladsye om te skep ==
{| class="wikitable"
|+
!wikidata
!af-wiki
!voorbeeld
!hulpbronne / notas
|-
|[[d:Q3769306]]
|[[Giulia Tofana]]
|[[:en:Giulia Tofana]]
|
|-
|[[d:Q499047]]
|[[Sado (stad)]]
|[[:nl:Sado (stad)]]
|
|-
|[[d:Q998623]]
|[[Sado (eiland)]]
|[[:nl:Sado (eiland)]]
|
|-
|[[d:Q2957574]]
|[[Charles Baugniet]]
|[[:en:Charles Baugniet]]
|
|-
|[[d:Q1997527]]
|[[Samuel Sarphati]]
|[[:nl:Samuel Sarphati]]
|
|-
|[[d:Q517486]]
|[[Slag van Senta]]
|[[:en:Battle of Zenta]]
|
|-
|[[d:Q864578]]
|[[Jean Pain]]
|[[:en:Jean Pain]]
|
|-
|[[d:Q28862268]]
|<s>[[Helga Kohl]]</s>
|[[:en:Helga Kohl]]
|Uitgevoer deur Abrahamvisser
|-
|[[d:Q543072]]
|[[Slag van Kassinga]]
|[[:en:Battle of Cassinga]]
|
|-
|[[d:Q1331440]]
|[[Japannese nasionalisme]]
|[[:en:Japanese nationalism]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Geskiedenis van sensuur in Suid-Afrika]]
|
|https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Sensuurwet_(Wet_op_Publikasies_en_Vermaaklikhede_van_1963_en_1974) <br /> https://amandladurban.org.za/censorship-during-apartheid/ <br /> https://www.sahistory.org.za/article/apartheid-legislation-1850s-1970s
|-
|[[d:Q253716]]
|[[Carmina Burana (Orff)]]
|[[:en:Carmina Burana (Orff)]]
|
|-
|[[d:Q157150]]
|[[Carmina Burana]]
|[[:en:Carmina Burana]]
|
|-
|[[d:Q597353]]
|[[O Fortuna]]
|[[:en:O Fortuna]]
|
|-
|[[d:Q1350189]]
|[[Egyptoloog]]
|[[:nl:Egyptoloog]]
|
|-
|<s>[[d:Q43013]]</s>
|<s>[[Notaboek]]</s>
|[[:simple:Notebook]]
|
|-
|<s>[[d:Q35820]]</s>
|<s>[[Wright-broers]]</s>
|[[:en:Wright Brothers]]
|Uitgevoer deur Sobaka.
|-
|[[d:Q1396131]]
|[[Wilbur Wright]]
|[[:en:Wilbur Wright]]
|
|-
|[[d:Q494455]]
|[[Orville Wright]]
|[[:en:Orville Wright]]
|
|-
|[[d:Q1793969]]
|[[Skandinawiese ontwerp]]
|[[:en:Scandinavian design]]
|
|-
|[[d:Q379727]]
|[[Benedict Wallet Vilakazi]]
|[[:en:Benedict Wallet Vilakazi]]
|
|-
|<s>[[d:Q77402]]</s>
|<s>[[Wilhelm Bleek]]</s>
|[[:en:Wilhelm Bleek]]
|Uitgevoer deur Burgert Behr.
|-
|[[d:Q1246165]]
|[[Dorothea Bleek]]
|[[:en:Dorothea Bleek]]
|
|-
|[[d:Q1814626]]
|[[Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|[[:no:Gadla Henry Mphakanyiswa]]
|
|-
|[[d:Q64691658]]
|<s>[[Vratjiesaalwee]]</s>
|[[:en:Tulista pumila]]
|https://haworthia-gasteria.blogspot.com/2008/07/haworthia-maxima.html | groei naby [[Mowers]]
|-
|[[d:Q3588]]
|[[Rewolusies van 1848]]
|[[:en:Revolutions of 1848]]
|
|-
|[[d:Q161081]]
|[[Deflasie]]
|[[:en:Deflation]]
|https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/030915/why-deflation-bad-economy.asp
|-
|[[d:Q185565]]
|[[Hiperinflasie]]
|[[:en:Hyperinflation]]
|
|-
|[[d:Q126793]]
|[[Kleinhandel]]
|[[:en:Retail]]
|
|-
|[[d:Q64450]]
|[[Marx Brothers]]
|[[:en:Marx Brothers]]
|
|-
|[[d:Q9570]]
|[[Amitabh Bachchan]]
|[[:en:Amitabh Bachchan]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q3111264]]
|[[Pran (akteur)]]
|[[:en:Pran]]
|Indiese akteur
|-
|[[d:Q202833]]
|[[Sosiale media]]
|[[:en:Social media]]
|
|-
|[[d:Q26141481]]
|[[Sjabloon:Modeweke]]
|[[:en:Template:Fashion_weeks]]
|
|-
|[[d:Q130829]]
|[[Milaanse modeweek]]
|[[:en:Milan Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q2446003]]
|[[Paryse modeweek]]
|[[:en:Paris Fashion Week]]
|
|-
|[[d:Q4892425]]
|[[Berlynse modeweek]]
|[[:en:Berlin Fashion Week]]
|
|-
|Bestaan nie
|[[Suid-Afrikaanse modeweek]]
|
| [https://www.safashionweek.co.za/ webwerf] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/SA_Fashion_Week_2019_Annual_Report.pdf 2019 verslag] [https://www.safashionweek.co.za/wp-content/uploads/2020/09_02/The%20economic%20value%20of%20the%20creative%20designer%20fashion%20industry%20in%20SA%208.pdf ekonomiese verslag]
|-
|N/A
|[[Ruth Everard-Haden]]
|N/A
|-
|N/A
|[[Bertha Everard-Haden]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q1351843]]
|[[Jean Fourastié]]
|[[:en:Jean Fourastié]]
|
|-
|[[d:Q1256893]]
|[[Drie-sektore-hipotese]]
|[[:en:Three-sector model]]
|
|-
|[[d:Q55638]]
|[[Tersiêre sektor in die ekonomie]]
|[[:en:Tertiary sector of the economy]]
|
|-
|[[d:Q710695]]
|[[Bobbejaan Schoepen]]
|[[:en:Bobbejaan Schoepen]]
|
|-
|[[d:Q34023]]
|[[Grafheuwel]]
|[[:en:Tumulus]]
|
|-
|[[d:Q1462742]]
|[[Mark van Cornwall]]
|[[:en:Mark of Cornwall]]
|
|-
|[[d:Q238693]]
|[[Historia Regum Britanniae]]
|[[:en:Historia Regum Britanniae]]
|
|-
|[[d:Q25343472]]
|[[Moses Tladi]]
|[[:en:Moses Tladi]]
|
|-
|[[d:Q16546677]]
|[[Nina Salaman]]
|[[:en:Nina Salaman]]
|
|-
|[[d:Q735324]]
|[[Johanna Booyson]]
|[[:pt:Johanna Booyson]]
|
|-
|[[d:Q512788]]
|[[Zama Magudulela]]
|[[:fr:Zama Magudulela]]
|
|-
|[[d:Q182672]]
|[[Soönose]]
|[[:en:Zoonosis]]
|
|-
|[[d:Q2119287]]
|[[Willem den Broeder]]
|[[:nl:Willem den Broeder]]
|
|-
|N/A
|[[Sensuur in Suid-Afrika]]
|N/A
|
|-
|[[d:Q83087]]
|[[Vuurklip]]
|[[:en:Flint]]
|ook bekend as vuursteen (http://www.taalmuseum.co.za/rookmus-tonteldoos-en-kwispedoor/)
|-
|N/A
|E.H. Waugh
|N/A
|https://www.theheritageportal.co.za/article/westcliff-stairs-honoured-blue-plaques<nowiki/>https://www.heritageregister.org.za/architect/waugh-e-h
|-
|[[d:Q170749]]
|[[Oppervlaktespanning]]
|[[:en:Surface tension]]
|
|-
|[[d:Q105723435]]
|[[Trix Vivier]]
|[[:en:Trix Vivier]]
|
|-
|[[d:Q13424289]]
|[[Edward Snowden]]
|[[:en:Edward Snowden]]
|
|-
|[[d:Q375336]]
|[[Filmateljee]]
|[[:en:Film studio]]
|
|-
|[[d:Q434841]]
|[[20th Century Studios]]
|[[:en:20th Century Studios]]
|
|-
|[[d:Q179200]]
|[[Metro-Goldwyn-Mayer]]
|[[:en:Metro-Goldwyn-Mayer]]
|
|-
|[[d:Q186941]]
|[[Columbia Pictures]]
|[[:en:Columbia Pictures]]
|
|-
|[[d:Q126399]]
|[[Warner Bros.]]
|[[:en:Warner Bros.]]
|
|-
|[[d:Q465449]]
|[[Miramax]]
|[[:en:Miramax]]
|
|}
== Bladsye om te verbeter ==
Die met 'n laer moeitekoste sal meer impak hê met 'n klein verbetering. Sien [[Gebruiker:AHB|hier]].
{| class="wikitable sortable"
|+
!Bladsy
!Moeitekoste (grepe per geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae)
!notas
|-
|[[Drakensberge]]
|2675
|brei uit
|-
|[[Geskiedenis van Namibië]]
|6840
|voltooi vertaling
|-
|[[Tuisonderwys]]
|
|neutraliteit (was geskrap)
|-
|[[17de eeu]]
| {{formatnum:{{#expr: (1652 / 983) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
|brei uit soos [[16de eeu]]
|-
|[[Kabinet van Suid-Afrika]]
|275
|
|-
|[[Edith Louise Mary King]]
|1531
|https://www.lifewithart.com/artists/edith-king.html
|-
|[[Afrikaanse letterkunde]]
| {{formatnum:{{#expr: (18745 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.dbnl.org/tekst/kann003gesk02_01/kann003gesk02_01_0004.php bron 1] [http://koersjournal.org.za/index.php/koers/article/download/1423/1529 bron 2]
|-
|[[Teater van Suid-Afrika]]
| {{formatnum:{{#expr: (28953 / 3) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke -->
| Ruim op en brei uit. [https://www.brandsouthafrica.com/people-culture/culture/theatre bron 1] [https://esat.sun.ac.za/index.php/South_African_Theatre/Overview bron 2]
|-
|[[Suid-Afrikaanse rand|Suid-Afrikaanse Rand]]
| {{formatnum:{{#expr: (19083 / 23) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
| Brei geskiedenis uit. [https://www.justice.gov.za/commissions/comm_rand/final%20report.htm bron1] [https://www.imf.org/external/pubs/nft/2006/soafrica/eng/pasoafr/sach10.pdf bron 2]
|-
|[[Carles Puigdemont]]
|{{formatnum:{{#expr: (1805 / 1766) round 2 }}}} <!-- Moeitekoste = grepe / geldmiddele daaglikse bladtrekke oor 90 dae -->
|Vir een of ander rede, een van ons mees besoekte artikels.
|}
4ukes3fkib76w88k40kr4ny4x1pm7f5
Vloek (taal)
0
391981
2518134
2515732
2022-08-08T10:16:08Z
196.15.154.226
/* Verwysings */ rooi skakels
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Profanity.svg|duimnael|In spotprente en strokiesprente word vloekwoorde dikwels uitgebeeld deur woorde met simbole te vervang ("grawlixes" in die leksikon van spotprenttekenaar [[Mort Walker]]).]]
Om te '''vloek''' is 'n sosiaal-aanstootlike gebruik van taal.<ref name="mw" /> Gevolglik is vloek taalgebruik wat soms as onbeleefd, onbeskof, onbetaamlik of [[kultuur|kultureel]] aanstootlik beskou word; in sekere godsdienste vorm dit [[sonde]].<ref name="Wellman2010"/> Dit kan gebruik word om 'n [[pejoratiewe|vernedering van iemand of iets]] te wys,<ref name="Marquis" /> of beskou word as 'n uitdrukking van sterk gevoel teenoor iets. Sommige woorde kan ook as [[versterker]]s gebruik word.
In sy ouer, meer letterlike sin verwys "vloektaal" na 'n gebrek aan respek vir dinge wat as [[heilig]] beskou word, wat enigiets impliseer wat inspirerend of eerbiedig verdien, sowel as gedrag wat soortgelyke disrespek toon of godsdienstige aanstoot.<ref name="Longman - profanity" />
== Sien ook ==
* [[Vloek (kwaadaardige betowering)]]
* [[Malediktologie]]
== Verwysings ==
{{Verwysings|verwysings=
<ref name="mw">"[http://www.merriam-webster.com/dictionary/profanity Definition of Profanity]", Merriam-Webster Online Dictionary, besoek op 2014-08-31.</ref>
<ref name="Wellman2010">{{cite web |last1=Wellman |first1=Jared |title=Is cursing or swearing a sin? |url=https://carm.org/about-sanctification/is-cursing-or-swearing-a-sin/ |publisher=Christian Apologetics and Research Ministry |access-date=16 February 2022 |language=English |date=18 September 2010 |quote=...from the biblical definition of sin, our overview of cursing, and Scripture’s many expressions on the use of our tongue that it is without question a sin to curse.}}</ref>
<ref name="Marquis">{{Cite journal|last=Marquis|first=A.N.|date=1940|title=The Monthly Supplement: a current biographical reference service, Volumes 1-2|journal=The Monthly Supplement|publisher=A.N. Marquis|location=United States|volume=1-2|pages=337}}</ref>
<ref name="Longman - profanity">{{cite web|url=http://www.ldoceonline.com/dictionary/profanity|title=Definition of profanity|publisher=Longman Dictionary of Contemporary English – online|access-date=11 September 2014}}</ref>
}}
== Eksterne skakels ==
* [https://vloek.co.za/ vloek.co.za]
* {{Gutenberg|no=5402|name=Dictionary of the Vulgar Tongue|author=[[Francis Grose]]|year=1811}}
{{Normdata}}
qm5oukgtylk1w68nisbs8ixrutfqo4b
Rollo
0
392045
2518056
2513643
2022-08-07T18:23:41Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Rollo
| orde = [[Graaf]] van Rouen
| termynbegin = 911
| termeinde = 928
| opvolger = Willem I van Normandië
| huweliksmaat = {{plainlist|
*Poppa van Bayeux
*Gisela van Frankryk (moontlik)}}
| kinders = {{plainlist|
*Willem I van Normandië
*[[Geirlaug]]}}
| issue-link = #Descendants
| issue-pipe = meer
| beeld = RolloA.jpg
| huis = [[Huis van Normandië|Normandië]] (stigter)
| geboortedatum = omstreeks 835/870<ref>{{cite book|first=Jim
|last=Bradbury|title=The Routledge Companion to Medieval Warfare|url=https://archive.org/details/routledgecompani00brad_406
|url-access=limited
|publisher=Routledge|year=2004|page=[https://archive.org/details/routledgecompani00brad_406/page/n92 83] |isbn=978-0-415-41395-4}}</ref><ref>{{cite book|first=Pierre |last=Bouet|title=Rollon : Le chef viking qui fonda la Normandie|language=fr|publisher=Tallander|year=2016|page=76}}</ref><ref>{{cite book|first1=Kim |last1=Hjardar|first2=Vegard |last2=Vike|title=Vikings at War|publisher=Casemate Publishers & Book Distributors, LLC|year=2016|page=329 |isbn=979-1021017467}}</ref>
| geboorteplek = [[Skandinawië]]
| sterfdatum = 928/933
| sterfplek = [[Normandië]]
| rusplek = Rouen-katedraal
| religie = {{plainlist|
*Noorse heidendom
*later (voor die [[Oos-Wes-skisma|Skisma van 1054]]) [[Rooms-Katoliek|Katoliek]]}}
}}
'''Rollo''' ([[Normandies]]: Rou, ''Rolloun''; [[Oudnoors]]: Hrólfr; {{lang-fr|Rollon}}; sterf tussen 928 en 933) was 'n [[Wiking]] en die eerste heerser oor [[Normandië]]; vandag 'n streek in Noord-Frankryk. Hy was een van die beste Noorse krygsmanne en het 'n permanente basis op [[Franke|Frankiese]] gebied in die vallei van die benede-[[Seine]] gestig. Na die Beleg van Chartres in [[911]] het Karel die Eenvoudige, koning van die [[Wes-Frankiese Ryk]], grond tussen die monding van die Seine en wat vandag bekend staan as [[Rouen]] aan die Wikings toegestaan, in ruil daarvoor dat Rollo toestem om sy plundery stop te sit, trou aan die koning te sweer, hom bekeer na die [[Christendom]], en 'n belofte aflê om die Seine se monding te verdedig teen Wiking-plunderaars. {{sfn|Bates|1982|pp=8–10}}<ref>{{cite book |author=Flodoard of Reims |author-link=Flodoard of Reims |editor-last1=Fanning |editor-first1=Steven |editor-last2=Bachrach |editor-first2=Bernard S. |title=The Annals of Flodoard of Reims: 919-966 |date=2011 |publisher=University of Toronto Press |isbn=978-1-44260-001-0 |pages=xx-xxi, 14, 16–17}}</ref>
Die eerste geboekstaafde gebruik van die naam Rollo, as synde die leier van hierdie Wiking-setlaars, kom voor in 'n oktrooi uit [[918]]. Hy het voortgegaan om tot ten minste [[928]] oor Normandië te heers. Hy is opgevolg deur sy seun [[Willem I van Normandië|Willem I]] as heerser van die [[hertog]]dom van Normandië, wat deur Rollo gestig is. <ref>{{Cite encyclopedia |url=https://www.britannica.com/biography/Rollo-duke-of-Normandy |title=Rollo |encyclopedia=Encyclopedia Britannica |access-date=2017-11-10 |date=2008-08-28 |language=en}}</ref> Rollo se nageslag en die van volgelinge het weens vermenging met die inheemse Franke en Gallo-Romaanse bevolking van die gebiede wat hul beset het weldra bekend geword as "Normandiërs". As gevolg van die Normandiërs se verowering van [[Engeland]], Suid-[[Italië]] en [[Sisilië]] oor die volgende twee eeue het hul afstammelinge vanaf die [[11de eeu|11de]] tot [[13de eeu|13de]] eeu Engeland, groot dele van [[Ierland]], die [[Sisilië|Koninkryk van Sisilië]] en [[Antiogië]] regeer. Sodoende het hulle 'n blywende nalatenskap gelaat wat die geskiedenis van [[Europa]] en die [[Nabye Ooste|Levant]] grootliks beïnvloed het. <ref>{{cite book |first1=François |last1=Neveux |first2=Howard |last2=Curtis |title=A Brief History of the Normans: The Conquests that Changed the Face of Europe|publisher=Robinson|year=2008 |isbn=978-1-84529-523-3}}</ref>
== Sien ook ==
* [[Wikings]]
* [[Geirlaug]]
* [[Poppa van Bayeux]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
* {{cite book |first=David |last=Bates|title=Normandy Before 1066|publisher=Longman|year=1982 |isbn=978-0-582-48492-4}}
* {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=f_TUAwAAQBAJ&q=rollo+viking+was+baptised+Robert&pg=PA8|title=The Normans: The History of a Dynasty|last=Crouch|first=David|date=2006|publisher=A & C Black|isbn=978-1-85285-595-6|language=en}}
* {{cite book |ref={{harvid|Dudo|1998}} |author=Dudo van Sint-Quentin |title=Dudo of St Quentin: ''History of the Normans'' |editor-first=Eric |editor-last=Christiansen |publisher=Woodbridge |date=1998 |isbn=978-0-85115-552-4}}
* {{cite book |last=Ferguson|first=Robert|year=2009|title=The Hammer and the Cross: A New History of the Vikings|location=London|publisher=Allen Lane, an imprint of Penguin Group |isbn=978-0-670-02079-9}}
* {{cite book |last1=Van Houts |first1=Elizabeth |title=The Normans in Europe |date=2000 |publisher=Manchester University Press |location=Manchester |isbn=978-0-7190-4751-0}}
===Primêre bronne===
* {{cite book|author=Dudo of St. Quentin|title=History of the Normans|editor=Eric Christiansen|translator=Eric Christiansen|location=Woodbridge, Suffolk|publisher=Boydell Press|date=1998}} [https://books.google.com/books?id=3ueqiHfAzrMC&newbks=1&newbks_redir=0&lpg=PP1&dq=dudo%20of%20St%20Quentin&pg=PP1#v=onepage&q&f=false See]
* {{cite book|title=The Gesta Normannorum Ducum of William of Jumièges, Orderic Vitalis and Robert of Torigni|editor=Elizabeth van Houts|year=1992}}
* {{cite book|title=The Normans in Europe|translator=Elizabeth van Houts|editor=Elizabeth van Houts|location=Manchester and New York|publisher=Manchester University|year=2000}}
* {{cite book|title=Orkneyinga Saga: The History of the Earls of Orkney|translator-link1=Hermann Pálsson|translator-last1=Pálsson|translator-first1=Hermann|translator-last2=Edwards|translator-first2=Paul|publisher=Hogarth Press|location=London|year=1978|isbn=0-7012-0431-1}}. Heruitgegee in 1981, Harmondsworth: Penguin. {{ISBN|0-14-044383-5}}.
===Sekondêre bronne===
* {{cite book|last=Crouch|first=David|year=2002|title=The Normans: the History of a Dynasty|location=London|publisher=Hambledon and London|isbn=1-85285-387-5|url-access=registration|url=https://archive.org/details/isbn_9781852855956}}
* {{cite book|last=Christiansen|first=Eric|year=2002|title=The Norsemen in the Viking Age|url=https://archive.org/details/norsemeninviking00eric|url-access=registration|publisher=Blackwell Publishers Ltd.}}
* {{cite book|last1=Fitzhugh|first1=William W.|last2=Ward|first2=Elizabeth|year=2000|title=Vikings: The North Atlantic Saga|url=https://archive.org/details/vikingsnorthatla00fitz|url-access=registration|publisher=Smithsonian Institution Press}}
* {{cite book|last=Konstam|first=Agnus|year=2002|title=Historical Atlas of the Viking World|publisher=Checkmark Books}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Rollo}}
[[Kategorie:Geboortes in die 9de eeu]]
[[Kategorie:Sterftes in die 930's]]
1bieqvuzdhfjpx3rom7aw195otawvu4
Ruschia
0
392328
2517984
2517896
2022-08-07T12:56:50Z
Oesjaar
7467
Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plant versamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia dilatata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia divaricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia edentula'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia esterhuyseniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia exigua'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia extensa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''Ruschia filipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia floribunda'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia fourcadei'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia framesii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia frederici'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia fugitans'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia goodiae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
21xl8jmg302g8rgyjunlxkjxda7siug
2517990
2517984
2022-08-07T13:19:54Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plant versamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia dilatata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia divaricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia edentula'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''Ruschia filipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia floribunda'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia fourcadei'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia framesii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia frederici'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia fugitans'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia goodiae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
t0humr6cdookee01ohq110k9dmdl0nd
2517994
2517990
2022-08-07T13:44:10Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plant versamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia dilatata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia edentula'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia fourcadei'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia framesii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia frederici'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia fugitans'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia goodiae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
hvspssu4yh7mzdn1tfaw52k3l1hqrqu
2517997
2517994
2022-08-07T13:53:48Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plant versamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia fourcadei'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia framesii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia frederici'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia fugitans'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia goodiae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia gracilis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
fg2zi8cm6qgi6nn1qpjlpkls9j218y6
2518002
2517997
2022-08-07T14:18:45Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plant versamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia fourcadei'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia framesii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia frederici'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia fugitans'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
2pk8zwlspxn5409glogg7sxzfz6k2am
2518010
2518002
2022-08-07T14:42:52Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plant versamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
tiq5mvfmefa5ullqe1d8mwcog1dqf16
2518020
2518010
2022-08-07T15:25:42Z
JMK
649
+galery
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia griquensis'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Fotogalery ==
<gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%">
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''Ruschia aggregata''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''Ruschia albida''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''Ruschia brevibracteata ''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''Ruschia burtoniae'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''Ruschia crassa'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''Ruschia dichroa '' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''Ruschia karooica''
Ruschia lineolata 9.jpg|''Ruschia lineolata''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''Ruschia macowanii''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''Ruschia pulvinaris''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''Ruschia schollii''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''Ruschia spinosa''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''Ruschia uncinata'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
</gallery>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
hhjuxuawjxftktqzv33kvuuj2sz18vr
2518025
2518020
2022-08-07T15:45:45Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Net nog enetjie!
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia grisea'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia hamata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Fotogalery ==
<gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%">
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''Ruschia aggregata''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''Ruschia albida''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''Ruschia brevibracteata ''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''Ruschia burtoniae'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''Ruschia crassa'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''Ruschia dichroa '' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''Ruschia karooica''
Ruschia lineolata 9.jpg|''Ruschia lineolata''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''Ruschia macowanii''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''Ruschia pulvinaris''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''Ruschia schollii''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''Ruschia spinosa''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''Ruschia uncinata'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
</gallery>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
g4tyiy5g3rqldkzkoyc8pm00c3bk7w1
2518027
2518025
2022-08-07T15:57:26Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia rigens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Fotogalery ==
<gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%">
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''Ruschia aggregata''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''Ruschia albida''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''Ruschia brevibracteata ''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''Ruschia burtoniae'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''Ruschia crassa'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''Ruschia dichroa '' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''Ruschia karooica''
Ruschia lineolata 9.jpg|''Ruschia lineolata''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''Ruschia macowanii''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''Ruschia pulvinaris''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''Ruschia schollii''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''Ruschia spinosa''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''Ruschia uncinata'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
</gallery>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
8j0cxhdnmxz0kot7o6db7vjv6sebbfm
2518045
2518027
2022-08-07T17:37:42Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakel
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia foliosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia rigens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Fotogalery ==
<gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%">
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''Ruschia aggregata''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''Ruschia albida''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''Ruschia brevibracteata ''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''Ruschia burtoniae'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''Ruschia crassa'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''Ruschia dichroa '' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''Ruschia karooica''
Ruschia lineolata 9.jpg|''Ruschia lineolata''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''Ruschia macowanii''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''Ruschia pulvinaris''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''Ruschia schollii''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''Ruschia spinosa''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''Ruschia uncinata'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
</gallery>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
q0bz0d4msxuaa0m4c11l36y2zqkghgh
2518064
2518045
2022-08-07T19:08:35Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakel
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia foliosa]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia rigens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''Ruschia sandbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Fotogalery ==
<gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%">
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''Ruschia aggregata''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''Ruschia albida''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''Ruschia brevibracteata ''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''Ruschia burtoniae'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''Ruschia crassa'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''Ruschia dichroa '' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''Ruschia karooica''
Ruschia lineolata 9.jpg|''Ruschia lineolata''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''Ruschia macowanii''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''Ruschia pulvinaris''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''Ruschia schollii''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''Ruschia spinosa''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''Ruschia uncinata'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
</gallery>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
lyt9in8rtxnbm2wk36ovdwug34zs4c5
2518066
2518064
2022-08-07T19:20:14Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Verbeter
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.<ref>[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012</ref>
Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.<ref>http://pza.sanbi.org/ruschia</ref>
== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Ruschia acocksii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acuminata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia acutangula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia aggregata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia alata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia albida]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Ruschia altigena]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia amicorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ampliata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia approximata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia aspera]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia atrata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia barnardii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bijliae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevibracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevicyma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevifolia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia brevipes'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia britteniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia burtoniae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcarea'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia calcicola'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia callifera'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia campestris'' <small>(Burch.) Schwantes</small>
* ''Ruschia canonotata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia capornii'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia caroli]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia caudata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cedarbergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia centrocapsula'' <small>H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia cincta'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia clavata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia complanata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia congesta'' <small>(Salm-Dyck) L.Bolus</small>
* ''Ruschia copiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia costata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia cradockensis'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia crassa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia crassisepala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia cupulata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia curta'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia cymbifolia'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia cymosa'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia decurrens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia decurvans'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dejagerae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia deminuta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia densiflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia depressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia dichroa'' <small>(Rolfe) L.Bolus</small>
* ''Ruschia dielsiana'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia dilatata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia divaricata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia duthieae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia edentula]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia elineata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia erecta'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia exigua]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia extensa]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia festiva]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia filipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia firma]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia floribunda]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia foliosa]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia frederici]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia fugitans]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia glauca]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia goodiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia gracilis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia griquensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia grisea]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia hamata]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia haworthii'' <small>H.Jacobsen & G.D.Rowley</small>
* ''Ruschia heteropetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia holensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia imbricata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia impressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inclusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia inconspicua'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia incurvata]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia indecora]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia indurata'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia intermedia'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia intricata'' <small>(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann & Stüber</small>
* ''Ruschia karrachabensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia karrooica]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kliphergensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia kuboosana'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lapidicola'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lavisii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxa'' <small>(Willd.) Schwantes</small>
* ''Ruschia laxiflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia laxipetala'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lerouxiae'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia leucosperma'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia lineolata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia lisabeliae'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia macowanii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia magnifica]]'' <small>Klak</small>
* ''Ruschia mariae'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia marianae'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia maxima]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia middlemostii'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia misera'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Ruschia mollis'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia montaguensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia muelleri'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia muiriana'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia multiflora'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia muricata'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' <small>Friedrich</small>
* ''Ruschia nelii'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia neovirens'' <small>Schwantes</small>
* ''Ruschia nieuwerustensis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia nonimpressa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia obtusa'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small>
* ''Ruschia orientalis'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia pallens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia parviflora'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' <small>(Mill.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pinguis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia pollardii]]'' <small>Friedrich</small>
* ''[[Ruschia primosii]]'' <small>L.Bolul</small>
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia punctulata]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia pungens]]'' <small>(A.Berger) H.Jacobsen</small>
* ''[[Ruschia putterillii]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rariflora]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia recurva]]'' <small>(Moench) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia rigens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia rigida'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia rigidicaulis'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia robusta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''Ruschia rupicola'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''Ruschia ruralis'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' <small>Dinter</small>
* ''[[Ruschia sandbergensis]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia sarmentosa'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia scabra'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia schollii]]'' <small>(Salm-Dyck) Schwantes</small>
* ''Ruschia semidentata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia semiglobosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia senaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia serrulata'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia sessilis'' <small>(Thunb.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''Ruschia singula'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia solitaria'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia spinosa'' <small>(L.) Dehn</small>
* ''Ruschia staminodiosa'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia stricta'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''Ruschia suaveolens'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subpaniculata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subsphaerica'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia subteres'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tardissima'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tecta]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tenella'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia testacea]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia tribracteata'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia triflora'' <small>L.Bolus</small>
* ''Ruschia truteri'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia tumidula]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''Ruschia turgida'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia umbellata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia uncinata]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia unidens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vaginata]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia valida]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia versicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Ruschia victoris]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia virgata]]'' <small>(Haw.) L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' <small>(Dinter) Schwantes</small>
{{div col end}}
== Fotogalery ==
<gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%">
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''Ruschia aggregata''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''Ruschia albida''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''Ruschia brevibracteata ''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''Ruschia burtoniae'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''Ruschia crassa'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''Ruschia dichroa '' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''Ruschia karooica''
Ruschia lineolata 9.jpg|''Ruschia lineolata''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''Ruschia macowanii''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''Ruschia pulvinaris''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''Ruschia schollii''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''Ruschia spinosa''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''Ruschia uncinata'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
</gallery>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
dngkbx4t9yu0aa4ep43rdyrig8s2nv2
Willem III van Akwitanië
0
392421
2518054
2516658
2022-08-07T18:17:41Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| beeld =
| naam = Willem III van Akwitanië
| orde1 = [[Hertog]] van Akwitanië
| termynbegin1 = [[935]]
| termeinde1 = [[963]]
| voorganger1 = Ebalus van Akwitanië
| opvolger1 = Hugo die Grote
| orde2 = Graaf van Poitiers
| termynbegin2 = [[935]]
| termeinde2 = [[963]]
| voorganger2 = Ebalus van Akwitanië
| opvolger2 = Willem IV van Akwitanië
| geboortedatum = [[913]]
| sterfdatum = [[963]]
| vader = [[Ebalus van Akwitanië]]
| moeder = Emilienne
| dinastie = Ranoelfiden (Huis van Poitiers)
}}
'''Willem III van Akwitanië''' (913 – [[3 April]] [[963]], Saint-Maixent-l'École); met die byname ''Vlashoof'' ([[Latyn]]: Caput stupae), omdat hy ligblonde hare gehad het, of ''die Vrome''; was die seun van [[Ebalus van Akwitanië]] en Emilienne (Emiliana). Hy word Graaf van Poitiers as ''Willem I'', in opvolging van sy vader, en vanaf [[935]] [[hertog]] van [[Akwitanië]], as ''Willem III''.
In 935 volg hy sy vader op as graaf van Poitiers en eis ook die titel van [[hertog]] van Akwitanië op, maar die koninklike kanselary het eers die jaar voor sy eie dood (962) sy [[hertog]]like titel erken. Kort na die dood van Koning Roedolf van Frankryk in 936 moes hy onder druk van Lodewyk IV van Frankryk selfs sy besittings in Poitiers opgee ten gunste van [[Hugo die Grote]]. In die jare hierna het Willem III vir Lodewyk IV teen Hugo die Grote geveg, onder andere tydens die verlore Slag van Laon. Toe vrede in [[942]] bemiddel word tussen Lodewyk IV en Hugo die Grote, het Willem III vir Lodewyk IV as sy koning gehuldig en op die wyse die titel van Poitiers teruggekry, asook die aanstelling van leke-ab van Saint-Hilaire-le-Grand.
In [[950]] het hy weer gebots met Koning Lodewyk IV toe dié en Hugo die Grote versoen geraak het, en Lodewyk IV vir Hugo die Grote as [[hertog]] van onderskeidelik Akwitanië en Boergondië aangestel het. Lodewyk IV en Hugo die Grote het probeer om Akwitanië te verower, maar is deur Willem III verslaan. In [[955]] het Willem III graaf van [[Auvergne]] en van [[Limoges]] geword. Willem het ook Vitry-sur-Loire van die graaf van Anjou verower. Koning Lotarius (941; Laon - 2 Maart 986) van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] (Lodewyk IV se opvolger) het Willem III gevrees. Hy en Hugo die Grote het in 955 gepoog om Poitiers te verower, maar misluk, alhoewel Willem III in 'n veldslag verslaan is. Na Hugo die Grote se dood is hy opgevolg deur die minderjarige Hugo Capet as Hertog van Akwitanië, Hugo kon egter nie die aansprake op die hertogdom voortsit nie, en omdat Willem III met Koning Lotarius versoen is, het 'n tydperk van vrede ingetree. Vanaf [[959]] het Willem III die titel van ''Graaf van die Hertogdom van Akwitanië'' gedra, en in [[962]] formeel ''Hertog van Akwitanië'' geword. Die abdy van Saint-Hilaire-le-Grand is aan hom gegee, wat ná sy dood in sy dinastie gebly het. Willem III is die stigter van die hertoglike biblioteek in die Paleis van Poitiers. Hy is in die abdy van Saint-Cyprien begrawe.
Hy is in [[935]] getroud met [[Geirlaug|Geirlaug van Normandië]] ([[912]] - [[14 Oktober]] [[962]]), die dogter van [[Rollo]] van Normandië, en het twee kinders by haar gehad:
* Willem IV van Akwitanië (935 - 993)
* [[Adelheid van Poitiers|Adelheid]] (952-1004), wat getroud was met Hugo Capet.{{efn|Volgens Bouchard was Adelheid nie van Poitiers/Akwitanië nie. 'n Dokument uit 982 wat as "bewys" vir Adelheid se oorsprong gebruik is, maak melding van 'n suster (Adela) van Willem IV van Akwitanië wat getroud was met 'n sekere hertog Eblo, wat later verander is na hertog Hugo Capet. Bouchard konstateer dat die dokument as ongeorganiseerd voorkom, en dat beide hertog Eblo en sy vrou Adela reeds teen 982 dood was. Bouchard konstateer derhalwe dat Adelheid se afkoms onseker is.}}
== Voorouers==
{| class="wikitable" style="background:#FFFFFF; font-size:85%; text-align:center"
|- bgcolor="#E0E0E0"
!colspan="9"|Voorouers van Willem V van Akwitanië
|-
|'''Oorgrootouers'''
|colspan="2"|Ranoelf I van Akwitanië (820-866)<br />∞ <br />Bilchildis van Maine (omstreeks 830-)
|colspan="2"|? (-)<br />∞ <br />? (-)
|colspan="2"|? (-)<br />∞ <br />? (-)
|colspan="2"|? (-)<br />∞ <br />? (-)
|-
|'''Grootouers'''
|colspan="4"|Ranoelf II van Poitiers (850-890)<br />∞ <br />? (omstreeks 934)
|colspan="4"|? (-)<br />∞ <br />? (-)
|-
|'''Ouers'''
|colspan="8"|[[Ebalus van Akwitanië]] {{sfn|Painter|1956|p=244}} (873-935)<br />∞ <br />Emilienne (omstreeks 934)
|- bgcolor="#E0E0E0"
|colspan="9"|'''Willem III van Akwitanië (913-963)'''
|}
== Notas ==
{{Notelist}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
*{{cite book |title= Those of My Blood: Creating Noble Families in Medieval Francia |first=Constance Brittain |last=Bouchard |publisher=University of Pennsylvania Press |year=2001 }}
*{{cite journal |title=Castellans of the Plain of Poitou in the Eleventh and Twelfth Centuries |first=Sidney |last=Painter |journal=Speculum |volume= 31| issue = 2 Apr |publisher=The University of Chicago Press |year=1956 |doi=10.2307/2849411 |jstor=2849411 |s2cid=162306871 }}
{{S-start}}
{{S-hou|Huis van Poitiers||913|3 April|963}}
{{S-bef| rows = 2 | before = [[Ebalus van Akwitanië]]}}
{{S-ttl| title = Hertog van Akwitaniê
| years = 935–963 }}
{{S-aft| rows = 2 | na = Willem IV van Akwitanië }}
{{S-ttl| title = Hertog van Poitiers
| years = 935–963 }}
{{S-end}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Willem 03, Hertog van Akwitanië}}
[[Kategorie:Geboortes in 913]]
[[Kategorie:Sterftes in 963]]
5rpvb8ov3dx5nrsss9yjjlh20ibrm4x
Judicael Berengar
0
392431
2518057
2516022
2022-08-07T18:28:26Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
'''Judicael''' (ook Juhel, Judhel of Judhael, soos hy bekendstaan in [[Bretagne|Bretonse]] bronne) of '''Berengar''' (of Berengarius in [[Franke|Frankiese]] bronne), somtyds ook bekend as '''Judicael Berengar''', was in die [[10de eeu]] [[Hertog]] van Rennes.
== Biografie ==
Daar is nie sekerheid oor Judicael Berengar se afkoms nie. 'n Gewilde oplossing is om hom as die seun van Hertog Berengar (somtyds word hy geïdentifiseer as die seun van Berengar van Rennes, en somtyds as Berengar se veronderstelde kleinseun aan moederskant met dieselfde naam<ref>Daar is geen primêre bewysmateriaal van 'n jonger hertog Berengar nie, behalwe vir rekords wat na Judicael self verwys [as Berengar; sy Frankiese naam.]</ref>) en die dogter van Gurvand, Hertog van [[Bretagne]], te identifiseer. 'n [[11de eeu]]se versameling van Anjou-geslagsregisters beskryf hom egter as die seun van Pascweten, seun van Alan I van Bretagne.
In [[939]] het hy saam met Alan II van Bretagne en Hugo II van Maine teen die [[Wikings|Noormanne]] geveg tydens die Slag van Trans-la-Forêt.<ref>Kim Hjardar, Vegard Vike. ''Vikings at War.'' Casemate Publishers & Book Distributors, LLC, 2016. p 334</ref>
Hy is die eerste keer in [[944]] as hertog gedokumenteer. Hy was teenwoordig as getuie by die ondertekening van Alan II van Bretagne se oktrooie, en by laasgenoemde se dood het hy blykbaar onder die invloed van Wicohen, aartsbiskop van Dol, gekom. Latere bronne bevat 'n berig oor Conan I van Rennes (sy seun) se redding van Judicael en sy (haar naam is egter nie bekend nie) vrou. Dit wil voorkom asof hy teen [[979]] reeds dood was, toe sy seun aan die hof van Odo I van Blois teenwoordig was.
== Verwysings==
{{Verwysings}}
{{S-start}}
{{s-reg}}
{{succession box
| title = Hertog van Rennes
| years =
| before = Berengar van Rennes
| after = Conan I van Rennes
}}
{{S-end}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Judicael Berengar}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Frankryk]]
14az468q9dmg24vbxkedxjn5zuq9d45
Hugo die Grote
0
392442
2518058
2516193
2022-08-07T18:30:54Z
196.250.216.40
/* Biografie */
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Hugo die Grote
| dinastie = Robertiane
| vader = [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]]
| moeder = [[Beatrix van Vermandois]]
| huweliksmaat = Judith van Maine<br/>[[Eadhild|Eadhild van Engeland]]<br/>[[Hedwig van Sakse]]
| kinders = Beatrix van Frankryk <br/> Hugo Capet <br/> Emma van Parys, Gravin van Normandië <br/> [[Otto van Boergondië]] <br/> [[Hendrik I van Boergondië]]
| geboortedatum = omstreeks 898
| geboorteplek = [[Parys]]
| sterfdatum = {{sterfdatum|956|6|16|}} (Ouderdom om en by 57-58)
| sterfplek = Dourdan
}}
'''Hugo die Grote''' (gebore omstreeks 898;<ref>Linda Seidel, ''Legends in Limestone: Lazarus, Gislebertus, and the Cathedral of Autun'', (University of Chicago Press, 1999), 67.<br> Widukind (of Corvey), ''Deeds of the Saxons'', vertalers, Bernard S. Bachrach en David S. Bachrach, (The Catholic University of America Press, 2014), 43.</ref>sterf op [[16 Junie]] [[956]]) was Hertog van die [[Franke]] en Graaf van Parys.
==Biografie==
Hugo was die seun van Koning [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]] en Beatrix van Vermandois.<ref name="ESII10-11">Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten'', Neue Folge, Band II (Verlag von J. A. Stargardt, Marburg, Duitsland, 1984), Tafeln 10-11</ref> Hy is gebore in [[Parys]], [[Île-de-France]], [[Frankryk]]. Sy oudste seun was Hugo Capet, wat in [[987]] Koning van Frankryk geword het.<ref>Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 69</ref> Sy familie staan bekend as die ''Robertyne''.<ref>Lucien Bély, ''The History of France'' ( J.P. Gisserot, Parys, 2001), p. 21</ref>
In 922 het die baronne van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]], na 'n opstand teen die [[Karolingers|Karolingiese]] Koning [[Karel die Eenvoudige]] (wat onder hul aanslag uit sy koninkryk gevlug het), vir Robert I, Hugo se vader, as koning van Wes-Frankië gekies.<ref name="PR252">Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', Vertaler, Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), p.250</ref> Na die dood van Robert I tydens die Slag van Soissons in 923 het Hugo die koningskap geweier, en derhalwe is sy swaer, Roedolf van Frankryk, as die Franse koning gekroon.<ref name="PR252"/> Karel die Eenvoudige het Hugo se neef, Hertog [[Herbert II van Vermandois]], om hulp gevra om sy koninkryk te herwin, maar is in pleks hiervan deur Herbert II gevange geneem.<ref name="PR252"/> Herbert II het toe sy vername gevangene (die afgesette Karel) gebruik om sy eie ambisies te verwesenlik. Hy het tot met Karel se afsterwe in [[929]] herhaaldelik gedreig om die koning vry te laat.<ref>Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', vertaler, Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), pp.250-1</ref> Van hierdie punt af was Herbert II van Vermandois in 'n stryd gewikkel met Koning Roedolf en Hertog Hugo.<ref name="PR252"/> Herbert II en Roedolf het uiteindelik in [[935]] 'n ooreenkoms bereik.<ref name="PR252"/>
Met die afsterwe van Roedolf in [[936]] is Hugo in besit geplaas van byna die gehele streek tussen die [[Loire]] en die [[Seine]], wat ooreenkom met die antieke streek van Neustrië, met uitsondering van Anjou en die gebied wat in [[911]] aan die [[Normandiërs]] gegee is.<ref>Elizabeth M. Hallam, ''Capetian France; 987-1328'' (Longman Group Ltd., Londen & New York, 1980), p. 89</ref> Hugo het 'n aktiewe rol daarin gespeel om Koning [[Lodewyk IV van Frankryk|Lodewyk IV]] (''d'Outremer'') in [[936]] van die Koninkryk van Engeland oor te bring.<ref>''The Annals of Flodoard of Reims: 919-966'', Reds. & vertalers, Stephen Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. xvii</ref> In [[937]] is Hugo getroud met Hedwig van Sakse, die dogter van Koning [[Hendrik die Voëlkyker]] van Duitsland en Matilda van Ringelheim. Kort hierna het 'n rusie onstaan tussen hom en Lodewyk IV.<ref>Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', Vert. Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), p.262</ref>
In [[938]] het Koning Lodewyk IV begin om vestings en gebiede aan te val wat voorheen behoort het aan lede van sy familie, waarvan sommige behoort het aan [[Herbert II van Vermandois]].<ref>''The Annals of Flodoard of Reims; 919-966'', Reds. & vertalers, Steven Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 30</ref> In [[939]] het koning Lodewyk IV vir Hugo die Grote en Hertog [[Willem I van Normandië|Willem Langswaard]] van Normandië aangeval, waarna 'n wapenstilstand bewerk is wat tot Junie geduur het. <ref>''The Annals of Flodoard of Reims; 919-966'', Reds. & vertalers, Steven Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 31</ref> Daardie selfde jaar het Hugo die Grote, saam met Hertog Herbert II van Vermandois, Hertog [[Arnulf I van Vlaandere]] en Hertog [[Willem I van Normandië]] hulde gebring aan Keiser [[Otto die Grote]] van die [[Heilige Romeinse Ryk]], en hom ondersteun in sy struwelinge met Lodewyk IV.<ref>''The Annals of Flodoard of Reims; 919-966'', Reds & vertalers, Steven Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 32</ref>
Toe Lodewyk IV in [[945]] deur die [[Normandiërs]] gevange geneem is, is hy oorhandig aan Hugo die Grote, in ruil vir die jong hertog Richard.<ref>David Crouch, ''The Normans'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 16</ref> Hugo het Lodewyk IV in [[936]] vrygelaat op voorwaarde dat hy die Vesting van Laon moet oorgee.<ref>Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 40</ref> In [[948]], tydens 'n kerkraadsitting by Ingelheim, het die biskoppe, waarvan net twee nie van Duitsland was nie, vir Hugo die Grote ''in absentia'' veroordeel en geëkskommunikeer, en Aartsbiskop Artauld van Reims herstel in sy posisie by Reims.<ref name="JB41">Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 41</ref> Hugo het in antwoord hierop vir Soissons en Reims aangeval, terwyl die ekskommunikasie herroep is deur 'n kerkraadsitting te [[Trier]].<ref name="JB41"/> In [[953]] het Hugo die Grote uiteindelik wel toegewings gemaak, en vrede gemaak met Lodewyk IV, die kerk en sy swaer Otto die Grote.<ref name="JB41"/>
By die afsterwe van Lodewyk IV was Hugo die Grote een van die eerste om Lotarius van Frankryk as sy opvolger te erken. Met die ingryping van Lotarius se moeder, Gerberga van Sakse, het Hugo ook 'n instrumentele rol daarin gespeel om Lotarius te laat kroon as koning. <ref name="JB41"/> Ter erkenning van sy dienste het Hugo die graafskappe van Boergondië en Akwitanië van die nuwe koning ontvang. <ref name="JB42">Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 42</ref> In dieselfde jaar het Hertog [[Giselbert van Châlon]] egter homself as Hugo se vasaal erken en sy dogter verloof aan Hugo die Grote se oudste seun, [[Hendrik I van Boergondië]].<ref name="JB42"/> By Giselbert se dood (8 April 956) het Hugo effektiewelik meester van die graafskap geword, maar op 16 Junie in Dourdan gesterf.<ref name="ESII10-11"/><!--<ref group=lower-alpha>In the ''[[Divine Comedy]]'' Dante meets the soul of Duke Hugh in [[Purgatorio|Purgatory]], lamenting the avarice of his descendants.</ref>-->
== Familie ==
Hugo die Grote het aanvanklik in [[922]] in die huwelik getree met Judith, dogter van [[Rogier van Maine]] en sy vrou Rothilde, die dogter van Keiser [[Karel die Kale]].<ref name="ESII10-11"/> Sy sterf kinderloos in 925.<ref name="ESII10-11"/>
Hugo se tweede vrou was [[Eadhild]], dogter van [[Eduard die Ouere]], koning van die Angele, en halfsuster van Koning [[Athelstan van Engeland]].<ref name="ESII10-11"/> Hulle is in 926 getroud, maar ook sy sterf kinderloos in 938.<ref name="ESII10-11"/>
Hugo se derde vrou was [[Hedwig van Sakse]], dogter van [[Hendrik die Voëlkyker]] en Matilda van Ringelheim. Sy en Hugo se kinders was:
* [[Beatrix van Frankryk]]. Sy is getroud met [[Frederik I van Lotaringe]].<ref name="ESII10-11"/>
* [[Hugo Capet]] (omstreeks 939–996)<ref name="ESII11">Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten'', Neue Folge, Band II (Verlag von J. A. Stargardt, Marburg, Duitsland, 1984), Tafel 11</ref>
* Emma van Parys (gebore omstreeks 943; sterf ná 968).<ref name="ESII11"/>
* [[Otto van Boergondië]], in 956 gebore.<ref name="JB42"/>
* [[Hendrik I van Boergondië]]) (946–1002)<ref name="JB42"/>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Hugo die Grote}}
[[Kategorie:Geboortes in die 890's]]
[[Kategorie:Sterftes in 956]]
cxegy1mxkgxf6990opgx4w1y0ggnogp
2518059
2518058
2022-08-07T18:43:32Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Hugo die Grote
| dinastie = Robertyne
| vader = [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]]
| moeder = [[Beatrix van Vermandois]]
| huweliksmaat = Judith van Maine<br/>[[Eadhild|Eadhild van Engeland]]<br/>[[Hedwig van Sakse]]
| kinders = Beatrix van Frankryk <br/> Hugo Capet <br/> Emma van Parys, Gravin van Normandië <br/> [[Otto van Boergondië]] <br/> [[Hendrik I van Boergondië]]
| geboortedatum = omstreeks 898
| geboorteplek = [[Parys]]
| sterfdatum = {{sterfdatum|956|6|16|}} (Ouderdom om en by 57-58)
| sterfplek = Dourdan
}}
'''Hugo die Grote''' (gebore omstreeks 898;<ref>Linda Seidel, ''Legends in Limestone: Lazarus, Gislebertus, and the Cathedral of Autun'', (University of Chicago Press, 1999), 67.<br> Widukind (of Corvey), ''Deeds of the Saxons'', vertalers, Bernard S. Bachrach en David S. Bachrach, (The Catholic University of America Press, 2014), 43.</ref>sterf op [[16 Junie]] [[956]]) was [[Hertog]] van die [[Franke]] en Graaf van Parys.
==Biografie==
Hugo was die seun van Koning [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]] en Beatrix van Vermandois.<ref name="ESII10-11">Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten'', Neue Folge, Band II (Verlag von J. A. Stargardt, Marburg, Duitsland, 1984), Tafeln 10-11</ref> Hy is gebore in [[Parys]], [[Île-de-France]], [[Frankryk]]. Sy oudste seun was Hugo Capet, wat in [[987]] Koning van Frankryk geword het.<ref>Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 69</ref> Sy familie staan bekend as die ''Robertyne''.<ref>Lucien Bély, ''The History of France'' ( J.P. Gisserot, Parys, 2001), p. 21</ref>
In 922 het die baronne van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]], na 'n opstand teen die [[Karolingers|Karolingiese]] Koning [[Karel die Eenvoudige]] (wat onder hul aanslag uit sy koninkryk gevlug het), vir Robert I, Hugo se vader, as koning van Wes-Frankië gekies.<ref name="PR252">Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', Vertaler, Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), p.250</ref> Na die dood van Robert I tydens die Slag van Soissons in 923 het Hugo die koningskap geweier, en derhalwe is sy swaer, Roedolf van Frankryk, as die Franse koning gekroon.<ref name="PR252"/> Karel die Eenvoudige het Hugo se neef, Hertog [[Herbert II van Vermandois]], om hulp gevra om sy koninkryk te herwin, maar is in pleks hiervan deur Herbert II gevange geneem.<ref name="PR252"/> Herbert II het toe sy vername gevangene (die afgesette Karel) gebruik om sy eie ambisies te verwesenlik. Hy het tot met Karel se afsterwe in [[929]] herhaaldelik gedreig om die koning vry te laat.<ref>Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', vertaler, Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), pp.250-1</ref> Van hierdie punt af was Herbert II van Vermandois in 'n stryd gewikkel met Koning Roedolf en Hertog Hugo.<ref name="PR252"/> Herbert II en Roedolf het uiteindelik in [[935]] 'n ooreenkoms bereik.<ref name="PR252"/>
Met die afsterwe van Roedolf in [[936]] is Hugo in besit geplaas van byna die gehele streek tussen die [[Loire]] en die [[Seine]], wat ooreenkom met die antieke streek van Neustrië, met uitsondering van Anjou en die gebied wat in [[911]] aan die [[Normandiërs]] gegee is.<ref>Elizabeth M. Hallam, ''Capetian France; 987-1328'' (Longman Group Ltd., Londen & New York, 1980), p. 89</ref> Hugo het 'n aktiewe rol daarin gespeel om Koning [[Lodewyk IV van Frankryk|Lodewyk IV]] (''d'Outremer'') in [[936]] van die Koninkryk van Engeland oor te bring.<ref>''The Annals of Flodoard of Reims: 919-966'', Reds. & vertalers, Stephen Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. xvii</ref> In [[937]] is Hugo getroud met Hedwig van Sakse, die dogter van Koning [[Hendrik die Voëlkyker]] van Duitsland en Matilda van Ringelheim. Kort hierna het 'n rusie onstaan tussen hom en Lodewyk IV.<ref>Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', Vert. Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), p.262</ref>
In [[938]] het Koning Lodewyk IV begin om vestings en gebiede aan te val wat voorheen behoort het aan lede van sy familie, waarvan sommige behoort het aan [[Herbert II van Vermandois]].<ref>''The Annals of Flodoard of Reims; 919-966'', Reds. & vertalers, Steven Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 30</ref> In [[939]] het koning Lodewyk IV vir Hugo die Grote en Hertog [[Willem I van Normandië|Willem Langswaard]] van Normandië aangeval, waarna 'n wapenstilstand bewerk is wat tot Junie geduur het. <ref>''The Annals of Flodoard of Reims; 919-966'', Reds. & vertalers, Steven Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 31</ref> Daardie selfde jaar het Hugo die Grote, saam met Hertog Herbert II van Vermandois, Hertog [[Arnulf I van Vlaandere]] en Hertog [[Willem I van Normandië]] 'n eed van getrouheid gesweer aan Keiser [[Otto die Grote]] van die [[Heilige Romeinse Ryk]] en hom bygestaan in sy struwelinge met Lodewyk IV.<ref>''The Annals of Flodoard of Reims; 919-966'', Reds & vertalers, Steven Fanning & Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 32</ref>
Toe Lodewyk IV in [[945]] deur die [[Normandiërs]] gevange geneem is, is hy oorhandig aan Hugo die Grote, in ruil vir die jong hertog Richard.<ref>David Crouch, ''The Normans'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 16</ref> Hugo het Lodewyk IV in [[936]] vrygelaat op voorwaarde dat hy die Vesting van Laon moet oorgee.<ref>Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 40</ref> In [[948]], tydens 'n kerkraadsitting by Ingelheim, het die biskoppe, waarvan net twee nie van Duitsland was nie, vir Hugo die Grote ''in absentia'' veroordeel en geëkskommunikeer, en Aartsbiskop Artauld van Reims herstel in sy posisie by Reims.<ref name="JB41">Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 41</ref> Hugo het in antwoord hierop vir Soissons en Reims aangeval, terwyl die ekskommunikasie herroep is deur 'n kerkraadsitting te [[Trier]].<ref name="JB41"/> In [[953]] het Hugo die Grote uiteindelik wel toegewings gemaak, en die vrede herstel met Lodewyk IV, die kerk, en sy swaer Otto die Grote.<ref name="JB41"/>
By die afsterwe van Lodewyk IV was Hugo die Grote een van die eerstes om Lotarius van Frankryk as sy opvolger te erken. Met die ingryping van Lotarius se moeder, Gerberga van Sakse, het Hugo ook 'n instrumentele rol daarin gespeel om Lotarius te laat kroon as koning. <ref name="JB41"/> Ter erkenning van sy dienste het Hugo beheer oor die hertogdomme van Boergondië en Akwitanië van die nuwe koning verkry. <ref name="JB42">Jim Bradbury, ''The Capetians: Kings of France, 987-1328'' (Hambledon Continuum, Londen & New York, 2007), p. 42</ref> In dieselfde jaar het Hertog [[Giselbert van Châlon]] egter homself as Hugo se vasaal erken en sy dogter verloof aan Hugo die Grote se oudste seun, [[Hendrik I van Boergondië]].<ref name="JB42"/> By Giselbert se dood (8 April 956) het Hugo effektiewelik beheer oor die hertogdom verkry, maar op 16 Junie in Dourdan gesterf.<ref name="ESII10-11"/><!--<ref group=lower-alpha>In the ''[[Divine Comedy]]'' Dante meets the soul of Duke Hugh in [[Purgatorio|Purgatory]], lamenting the avarice of his descendants.</ref>-->
== Familie ==
Hugo die Grote het aanvanklik in [[922]] in die huwelik getree met Judith, dogter van [[Rogier van Maine]] en sy vrou Rothilde, die dogter van Keiser [[Karel die Kale]].<ref name="ESII10-11"/> Sy sterf kinderloos in 925.<ref name="ESII10-11"/>
Hugo se tweede vrou was [[Eadhild]], dogter van [[Eduard die Ouere]], koning van die Angele, en halfsuster van Koning [[Athelstan van Engeland]].<ref name="ESII10-11"/> Hulle is in 926 getroud, maar ook sy sterf kinderloos in 938.<ref name="ESII10-11"/>
Hugo se derde vrou was [[Hedwig van Sakse]], dogter van [[Hendrik die Voëlkyker]] en Matilda van Ringelheim. Sy en Hugo se kinders was:
* [[Beatrix van Frankryk]]. Sy is getroud met [[Frederik I van Lotaringe]].<ref name="ESII10-11"/>
* [[Hugo Capet]] (omstreeks 939–996)<ref name="ESII11">Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten'', Neue Folge, Band II (Verlag von J. A. Stargardt, Marburg, Duitsland, 1984), Tafel 11</ref>
* Emma van Parys (gebore omstreeks 943; sterf ná 968).<ref name="ESII11"/>
* [[Otto van Boergondië]], in 956 gebore.<ref name="JB42"/>
* [[Hendrik I van Boergondië]]) (946–1002)<ref name="JB42"/>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Hugo die Grote}}
[[Kategorie:Geboortes in die 890's]]
[[Kategorie:Sterftes in 956]]
nlmqpywzyk592lgqecf869pm4p8yxil
Giselbert van Châlon
0
392443
2518060
2516664
2022-08-07T18:47:28Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
'''Giselbert''' '''van Châlon''' (sterf op 8 April 956) was hertog van Châlon, Autun, Troyes, Avallon en Dijon, en van 952 tot 956 hertog van [[Boergondië]]. Hy het ''de facto'' die heerser van die Hertogdom van Boergondië geword (hy was nie Hertog ''de jure'' nie).<ref>{{cite web |last1=Raphaël Bijard |title=La construction de la Bourgogne Robertienne (936 - 1031) |url=https://www.academia.edu/53288686/La_construction_de_la_Bourgogne_Robertienne_936_1031_ |website=Academia}}</ref> Hy het saam met sy vrou, Ermengarde, twee dogters gehad: Adelheid en Luitgard.{{sfn|Bourchard|2001|p=147}} Giselbert het, te midde van die stryd om mag in [[10de eeu]]se Frankryk, nooit daarin geslaag om die onafhanklikheid van die hertogdom te verseker nie. In [[952]] het hy die vasaal geword van [[Hugo die Grote]], en sy oudste dogter Luitgard laat trou met Hugo die Grote se jongste seun, [[Otto van Boergondië|Otto van Parys]]. {{sfn|Bourchard|2001|p=147}} Adelheid is uiteindelik getroud met [[Robert van Vermandois|Robert I van Meaux]].
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
*{{cite book |first=Constance B. |last=Bourchard |title=Those of my Blood: Constructing Noble Families in Medieval Francia |publisher=University of Pennsylvania Press |year=2001 }}
{{S-start}}
{{s-bef|before=[[Hugo die Swarte]]}}
{{s-ttl|title=Hertog van Boergondië|years=952–956}}
{{s-aft|after=[[Otto van Boergondië]]}}
{{S-end}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Giselbert van Chalon}}
[[Kategorie:Sterftes in 956]]
8x78gfakbs5xnqrdtkc0veyeoijpyyk
Hugo die Swarte
0
392444
2518061
2517717
2022-08-07T18:51:10Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Hugo die Swarte
| orde1 = Hertog van Boergondië
| beeld =
| beeldonderskrif =
| termynbegin = 923
| termeinde = 952
| voorganger =
| opvolger =
| huweliksmaat =
| dinastie = Bosoniede
| vader = [[Richard i van Boergondië]]
| moeder = [[Adelheid van Boergondië|Adelheid van Auxerre]]
| geboortedatum =
| geboorteplek =
| sterfdatum = 952
| sterfplek =
}}
'''Hugo die Swarte''' (oorlede [[952]]) was van [[923]] tot sy afsterwe in 952 die [[Hertog van Boergondië]]. Hy was deur sy vader, wat die jonger broer was van [[Boso van Provence]], deel van die [[Hertog van Boergondië|Dinastie van die Bosonides]].
Hugo was die seun van [[Richard I van Boergondië|Richard van Autun]] en [[Adelheid van Boergondië|Adelheid van Auxerre]] (gebore in omstreeks [[849]]). Hy het sy ouer broer, [[Roedolf van Frankryk]], as hertog van Boergondië opgevolg, toe Roedolf in [[923]] verkies is as Koning van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]].<ref name=NewCamb>{{cite book|last=Bourchard|first=Constance Brittain|title='''The New Cambridge Medieval History: Vol. III, c.900 – c.1024''' (Link is extract=Volume III, Chapter 1 "Introduction: Reading the Tenth Century")|year=1999|publisher=Cambridge University Press|volume=III|location=Cambridge|chapter=Burgundy and Provence:879-1032|editor1-last=Reuter|editor1-first=Timothy|editor1-link=Timothy Reuter|editor2-last=McKitterick|editor2-first=Rosamond|editor2-link=Rosamond McKitterick|editor3-last=Abulafia|editor3-first=David|editor3-link=David Abulafia|isbn=0-521-36447-7|page=336|edition=1. publ.|url=http://catdir.loc.gov/catdir/samples/cam031/93039643.pdf|accessdate=28 Feb 2013}}</ref>
Dit is moontlik dat Hugo na Roedolf se dood in [[936]] ambisies gekoester het om die troon te bestyg, toe hy geweier het om [[Lodewyk IV van Frankryk|Lodewyk IV]] as koning van Wes-Frankië te erken. Gevolglik het Lodewyk IV vir [[Hugo die Grote]] gestuur wat Auxerre en [[Sens]] verower het.<ref>Jean Dunbabin, ''France in the making: 843-1180'', (Oxford University Press, 2000), 65.</ref> Die hertogdom van Boergondië is verdeel tussen Hugo die Grote en [[Hugo die Swarte]].<ref name=NewCamb />
Dit is onbekend of Hugo getroud was. Hy het waarskynlik sonder kinders gesterf, aangesien hy opgevolg is <ref>Constance B. Bourchard, ''Those of my Blood: Constructing Noble Families in Medieval Francia'', (University of Pennsylvania Press, 2001), 146-147.</ref> deur [[Giselbert van Châlon]], wat die ''de facto'' heerser van Boergondië geword het (hy was nie ''de jure'' hertog nie).<ref>{{cite web |last1=Raphaël Bijard |title=La construction de la Bourgogne Robertienne (936 – 1031) |url=https://www.academia.edu/53288686/La_construction_de_la_Bourgogne_Robertienne_936_1031_ |website=Academia}}</ref>
== Sien ook ==
* [[Hertog van Boergondië]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Hugo die Swarte}}
[[Kategorie:Boergondië]]
[[Kategorie:Sterftes in 952]]
3t9tes2hd95vi0obx924gu768b76ovq
Bernard van Italië
0
392504
2518081
2516857
2022-08-07T20:23:47Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Bernard
| orde = Koning van die Lombarde
| beeld = Frontispiece, St. Paul im Lavanttal, Stiftsbibliothek, Cod. 4-1.jpg
| beeldonderskrif = Bernard (links) en Iustitia (regs)
| termynbegin = [[810]]
| termeinde = [[818]]
| voorganger = [[Pepyn van Italië|Pepyn Karloman]]
| opvolger = Lotarius I
| koningin = Cunigunda van Laon
| huweliksmaat =
| kinders = [[Pepyn van Vermandois]]
| dinastie = [[Karolingers]]
| vader = [[Pepyn van Italië|Pepyn Karloman]]
| moeder =
| geboortedatum = [[797]]
| geboorteplek = Vermandois, [[Frankiese Ryk]]
| sterfdatum = [[818]]
| sterfplek = [[Agen]], Frankiese Ryk
| rusplek = [[Milaan]], [[Lombardye]]
}}
'''Bernard''' ([[797]] – [[17 April]] [[818]]) was vanaf 810 tot 818 Koning van die [[Lombarde]]. Hy het 'n komplot teen sy oom, [[Lodewyk die Vrome]] (van die [[Heilige Romeinse Ryk]]), gevoer toe Lodewyk se ''Ordinatio Imperii'' (Ryksordonnansie) vir Bernard vasaal van sy neef Lotarius I gemaak het. Toe Bernard se komplot ontdek is, het Lodewyk beveel dat hy verblind word. Hy het aan sy besering beswyk.
==Lewe==
Bernard is gebore in 797 as die buite-egtelike seun van Koning [[Pepyn van Italië]], seun van [[Karel die Grote]]. In 810 sterf Pepyn aan 'n siekte wat opgedoen is tydens die beleg van [[Venesië]]. Bernard se grootvader het toegelaat dat hy sy titels erf, ten spyte daarvan dat hy buite-egtelik was.<ref>[https://books.google.com/books?id=LUCPcwybApIC&pg=PA10&dq=Bernard+of+Italy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi4mIyl-5PXAhVCOyYKHUBcD6oQ6AEINTAC#v=onepage&q=Bernard%20of%20Italy&f=false Noble, Thomas F. X., ''Charlemagne and Louis the Pious''], Penn State Press, 2009, {{ISBN|9780271035734}}, p. 10</ref> Bernard is getroud met 'n vrou genaamd Cunigunde. Die jaar van hul huwelik en haar oorsprong is onseker. Sommige bronne verwys na haar as "van Laon". Hulle enigste seun was [[Pepyn van Vermandois]], wat in 817 gebore is.
In 817 het [[Lodewyk die Vrome]] die ''Ordinatio Imperii'' laat optrek, wat die toekoms van die [[Franke|Frankiese Ryk]] uitgestippel het. Ingevolge die oktrooi het die grootste deel van die Frankiese grondgebied na Lodewyk se oudste seun Lotarius gegaan. Bernard het geen verdere grondgebied ontvang nie, en alhoewel hy as koning van Italië bevestig is, sou hy voortaan 'n vasaal van Lotarius I wees, soos wat ook die geval was met betrekking tot Lodewyk en Karel die Grote.<ref name=Cambridge>[https://books.google.com/books?id=9lHeh36S8ooC&pg=PT904&dq=Bernard+of+Italy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi4mIyl-5PXAhVCOyYKHUBcD6oQ6AEIRzAF#v=onepage&q=Bernard%20of%20Italy&f=false "Revolt of Bernard of Italy"], ''The Cambridge Medieval History Series'' volumes 1-5, Plantagenet Publishing</ref> Sekere van sy raadgewers, waaronder graaf Eggideo, en sy kamerheer Reginhard, het Bernard oortuig dat die reëling sy posisie bedreig. Ander betrokkenes was Reginhar (hy was die kleinseun van 'n rebel uit Thüringen wat Karel die Grote teengestaan het) en Harrad. Anshelm, Biskop van Milaan en Theodulf van Orléans, is ook daarvan beskuldig dat hulle betrokke was: daar is egter geen bewyse om Theodulf se skuld of onskuld te bewys nie, terwyl die mate van Anshelm se betrokkenheid onduidelik is.<ref name="ReferenceA">McKitterick, Rosamond, ''The Frankish Kingdoms under the Carolingians''</ref><ref name="Riche, Pierre p. 148">Riché, Pierre, ''The Carolingians'', p. 148</ref>
Dit blyk dat Bernard voor die gebeurtenis goed saamgewerk het met sy oom. <ref name=Cambridge/> Sy hoof beswaar het betrekking gehad op die idee dat hy voortaan 'n vasaal (onderdaan) van Lotarius sou wees. In praktiese terme is sy posisie egter nie geraak deur die oktrooi nie, en hy kon met 'n geruste hart voortgegaan het om onder die nuwe reëling te heers. Nietemin het verslae, wat "deels waar" was, Lodewyk die Vrome bereik dat sy neef beplan om 'n 'onwettige' —d.i. 'n onafhanklike regering—in Italië op die been te bring.<ref name="ReferenceA"/>
Louis die Vrome het vinnig op die komplot gereageer en suidwaarts na Chalon gemarsjeer. Bernard en sy ondersteuners is verras. Bernard het na Chalon gereis in 'n poging om 'n skikking te bereik, maar hy en die hoofsamesweerders is gedwing om hul oor te gee aan Lodewyk, wat hulle na [[Agen]] laat neem het, waar hulle verhoor en ter dood veroordeel is. Lodewyk het hulle egter 'begenadig' en hul vonnisse tot verblinding versag, wat Bernard as bedreiging sou neutraliseer, sonder om hom werklik dood te maak. Die proses van verblinding (wat uitgevoer is deur 'n rooiwarm mes of dolk op die oogbal te druk) was egter so traumaties dat Bernard twee dae daarna in pyn gesterf het. Terselfdertyd het Lodewyk ook sy halfbroers Drogo van Metz, Hugo, abt van Saint-Quentin, en Theoderic laat tonsuur en tot kloosters beperk, om te verhoed dat ander familielede hom uitdaag. Hy het ook diegene wat skuldig was of verdink is van samewerking met Bernard hardhandig behandel: Theodulf van Orléans is gevange geneem, en is kort daarna dood; mindere rolspelers is verblind, en geestelikes is afgesit en gevange geneem; almal het grond en titels verloor.<ref name="ReferenceA"/><ref name="Riche, Pierre p. 148"/><ref name="ReferenceB">McKitterick, Rosamond, ''The New Cambridge History, 700–900''</ref>
== Nalatenskap ==
[[Lêer:9705 - Milano - S. Ambrogio - Tesoro - Tomba di Bernardo & arc. Anselmo I - Foto Giovanni Dall'Orto 25-Apr-2007.jpg|duimnael|17de eeuse gedenk-fresko uit Bernard se graf in Milaan, Italië]]
Die Koninkryk van Italië is na Bernard se dood weer in die Frankiese ryk opgeneem, en kort daarna aan Lodewyk se oudste seun Lotarius I toegeken. In 822 het Lodewyk in die openbaar 'n boetedoening gemaak by Attigny, waar hy voor die hele hof erken het dat hy sy broerskind vermoor het; hy het ook sy halfbroers weer verwelkom. Hierdie optrede spruit moontlik uit gewetenswroeginge jeens sy aandeel in Bernard se dood. Sommige historici voer aan dat sy gedrag hom oop gelaat het vir oorheersing deur die priestersklas, en dat hy deur die optrede aansien en respek onder die [[Franke|Frankiese]] adel ingeboet het.<ref name="ReferenceA"/> Ander wys egter daarop dat Bernard se komplot 'n ernstige bedreiging vir die stabiliteit van die koninkryk was; so óók die oordrewe reaksie daarop; Lodewyk se openbare vertoning van boetedoening was dus 'n goed beoordeelde gebaar om harmonie te herstel en sy gesag te hervestig.<ref name="ReferenceB"/>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{s-start}}
{{s-hou|[[Karolingers]]|797||17 April|818}}
{{s-reg|}}
{{s-bef|before=[[Pepyn van Italië]]|Pepyn Karloman]]}}
{{s-ttl|title=[[Lombarde|Koning van die Lombarde]]|years=8 Julie 810 – 17 April 818|regent1=[[Karel die Grote]]|years1=810–814}}
{{s-aft|after=Lotarius I}}
{{s-end}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Bernard Van Italië}}
[[Kategorie:Geboortes in 797]]
[[Kategorie:Sterftes in 818]]
aenn2hhe5h4zosku9bu939esl77wlnd
Sjabloon:Dele van 'n dag
10
392585
2518103
2517923
2022-08-08T07:45:15Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Dele van 'n dag
| title = Dele van 'n [[dag]]
| listclass = hlist
| image = [[Lêer:Sun and Moon Nuremberg chronicle.jpg|100px]]
| group1 = [[Dagtyd]]
| list1 = [[Oggend]]{{·}}[[Middag]]{{·}}[[Namiddag]]{{·}}[[Aand]]
| group2 = [[Skemer]]
| list2 = [[Oggendskemering]]{{·}}[[Sonsopkoms]]{{·}}[[Sonsondergang]]{{·}}[[Aandskemering]]{{·}}[[Oggendskemering]]
| group3 = [[Nag]]
| list3 = [[Middernag]]{{·}}[[Hekseuur]]
| group4 = Verwante
| list4 = [[Belt van Venus]]{{·}}[[Blou uur]]{{·}}[[Goue uur (fotografie)|Goue uur]]<!--{{·}}[[Terminator (solar)|Terminator]]-->{{·}}[[Daglig]]{{·}}[[Maanlig]]{{·}}[[Middernag son]]{{·}}[[Poolnag]]{{·}}[[Sodiaklig]]
}}<noinclude>
{{collapsible option}}
</noinclude>
j6qmlk9qhqxg7i4h83qxc9fxzsgxc4i
2518104
2518103
2022-08-08T07:45:34Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Dele van 'n dag
| title = Dele van 'n [[dag]]
| listclass = hlist
| image = [[Lêer:Sun and Moon Nuremberg chronicle.jpg|100px]]
| group1 = [[Dagtyd]]
| list1 = [[Oggend]]{{·}}[[Middag]]{{·}}[[Namiddag]]{{·}}[[Aand]]
| group2 = [[Skemer]]
| list2 = [[Oggendskemering]]{{·}}[[Sonsopkoms]]{{·}}[[Sonsondergang]]{{·}}[[Aandskemering]]
| group3 = [[Nag]]
| list3 = [[Middernag]]{{·}}[[Hekseuur]]
| group4 = Verwante
| list4 = [[Belt van Venus]]{{·}}[[Blou uur]]{{·}}[[Goue uur (fotografie)|Goue uur]]<!--{{·}}[[Terminator (solar)|Terminator]]-->{{·}}[[Daglig]]{{·}}[[Maanlig]]{{·}}[[Middernag son]]{{·}}[[Poolnag]]{{·}}[[Sodiaklig]]
}}<noinclude>
{{collapsible option}}
</noinclude>
pilv9nrljy5y6obl3swbmp1y9vb8jz8
Drosanthemum
0
392599
2518016
2517519
2022-08-07T15:08:30Z
JMK
649
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Douvygies
| image =Drosanthemum_speciosumP1050020.JPG
| image_caption = ''[[Drosanthemum speciosum]]''
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Drosanthemum''''', in die volksmond bekend as die '''douvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1927 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Daar is 110 [[spesie]]s wat tot die genus hoort en 25 is deel van die [[fynbos]]. Die genus kom hoofsaaklik in die winterreënval gebied voor.
== Spesies ==
Daar is 110 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16172-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Drosanthemum acuminatum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum acutifolium]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum albens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum albiflorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum ambiguum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum amomalum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum anemophilum]]'' <small>van Jaarsv. & S.A.Hammer</small>
* ''[[Drosanthemum archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum attenuatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum austricola]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum autumnale]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum barkerae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum bellum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum bicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum boerhavii]]'' <small>(Eckl. & Zeyh.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum brakfonteinense]]'' <small>Liede, A.Schweiger & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum breve]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum brevifolium]]'' <small>(Aiton) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum calycinum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum capillare]]'' <small>(L.f.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum cereale]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum chrysum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum collinum]]'' <small>(Sond.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum comptonii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum concavum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum crassum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum curtophyllum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum cymiferum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum deciduum]]'' <small>H.E.K.Hartmann & Bruckm.</small>
* ''[[Drosanthemum decumbens]]'' <small>(L.Bolus) van Jaarsv.</small>
* ''[[Drosanthemum dejagerae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum delicatulum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum dipageae]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum duplessiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum eburneum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum ecclesianum]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum edwardsiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum erigeriflorum]]'' <small>(Jacq.) Stearn</small>
* ''[[Drosanthemum exspersum]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum filiforme]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum flammeum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum flavum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum floribundum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum fourcadei]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum fulleri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum giffenii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes ex H.Jacobsen</small>
* ''[[Drosanthemum glabrescens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum globosum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum godmaniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum gracillimum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum hallii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum hirtellum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum hispidum]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum hispifolium]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum inornatum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum intermedium]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum jamesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum karrooense]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum latipetalum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum lavisii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum laxum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum leipoldtii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum leptum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum lignosum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum lique]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum longipes]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum luederitzii]]'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum macrocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum maculatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum marinum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum mathewsii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum micans]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum muirii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum nollothense]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum nordenstamii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum obibense]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum oculatum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum opacum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum overbergense]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Drosanthemum pallens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum papillatum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum parvifolium]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum pauper]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum praecultum]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum prostratum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum pubipetalum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Drosanthemum pulchellum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum pulchrum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum pulverulentum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum quadratum]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Drosanthemum ramosissimum]]'' <small>(Schltr.) L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum salicola]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum schoenlandianum]]'' <small>(Schltr.) L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum semiglobosum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum speciosum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum stokoei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum striatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum subclausum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum subcompressum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum subplanum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum subspinosum]]'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum tetramerum]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum thudichumii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum tuberculiferum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum uniondalense]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum vandermerwei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum vespertinum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum wittebergense]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum worcesterense]]'' <small>L.Bolus</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Drosanthemum| ]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
55uqbdp0864s0qa0d2bi9e6e3o6wago
2518018
2518016
2022-08-07T15:11:57Z
Oesjaar
7467
/* Spesies */ Skakel
wikitext
text/x-wiki
{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Douvygies
| image =Drosanthemum_speciosumP1050020.JPG
| image_caption = ''[[Drosanthemum speciosum]]''
| status =
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center>
| synonyms =
}}
'''''Drosanthemum''''', in die volksmond bekend as die '''douvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1927 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Daar is 110 [[spesie]]s wat tot die genus hoort en 25 is deel van die [[fynbos]]. Die genus kom hoofsaaklik in die winterreënval gebied voor.
== Spesies ==
Daar is 110 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16172-1</ref>
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Drosanthemum acuminatum]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small>
* ''[[Drosanthemum acutifolium]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum albens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum albiflorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum ambiguum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum amomalum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum anemophilum]]'' <small>van Jaarsv. & S.A.Hammer</small>
* ''[[Drosanthemum archeri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum attenuatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum austricola]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum autumnale]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum barkerae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum bellum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum bicolor]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum boerhavii]]'' <small>(Eckl. & Zeyh.) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum brakfonteinense]]'' <small>Liede, A.Schweiger & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum breve]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum brevifolium]]'' <small>(Aiton) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum calycinum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum capillare]]'' <small>(L.f.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum cereale]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum chrysum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum collinum]]'' <small>(Sond.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum comptonii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum concavum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum crassum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum curtophyllum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum cymiferum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum deciduum]]'' <small>H.E.K.Hartmann & Bruckm.</small>
* ''[[Drosanthemum decumbens]]'' <small>(L.Bolus) van Jaarsv.</small>
* ''[[Drosanthemum dejagerae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum delicatulum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum dipageae]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum duplessiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum eburneum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum ecclesianum]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum edwardsiae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum erigeriflorum]]'' <small>(Jacq.) Stearn</small>
* ''[[Drosanthemum exspersum]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum filiforme]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum flammeum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum flavum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum floribundum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum fourcadei]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum framesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum fulleri]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum giffenii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes ex H.Jacobsen</small>
* ''[[Drosanthemum glabrescens]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum globosum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum godmaniae]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum gracillimum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum hallii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum hirtellum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum hispidum]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum hispifolium]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum inornatum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum intermedium]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum jamesii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum karrooense]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum latipetalum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum lavisii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum laxum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum leipoldtii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum leptum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum lignosum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum lique]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum longipes]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum luederitzii]]'' <small>(Engl.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum macrocalyx]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum maculatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum marinum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum mathewsii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum micans]]'' <small>(L.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum muirii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum nollothense]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum nordenstamii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum obibense]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum oculatum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum opacum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum overbergense]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Drosanthemum pallens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum papillatum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum parvifolium]]'' <small>Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum pauper]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum praecultum]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum prostratum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum pubipetalum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small>
* ''[[Drosanthemum pulchellum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum pulchrum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum pulverulentum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum quadratum]]'' <small>Klak</small>
* ''[[Drosanthemum ramosissimum]]'' <small>(Schltr.) L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum salicola]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum schoenlandianum]]'' <small>(Schltr.) L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum semiglobosum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum speciosum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum stokoei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum striatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum subclausum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum subcompressum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small>
* ''[[Drosanthemum subplanum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum subspinosum]]'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum tetramerum]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum thudichumii]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum tuberculiferum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum uniondalense]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small>
* ''[[Drosanthemum vandermerwei]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum vespertinum]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum wittebergense]]'' <small>L.Bolus</small>
* ''[[Drosanthemum worcesterense]]'' <small>L.Bolus</small>
{{div col end}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Drosanthemum| ]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
hr827gvofnq70qcbxnjoqcea3gq9nhw
Wikipedia:Voorbladartikel week 32 2022
4
392612
2518071
2517595
2022-08-07T19:31:02Z
SpesBona
2720
+ [[Nederlandse nasionale krieketspan]]
wikitext
text/x-wiki
{{Omraam|Kenteken van die Nederlandse nasionale krieketspan.png|200px|left|Kenteken van Nederlandse nasionale krieketspan.}}
Die '''[[Nederlandse nasionale krieketspan]]''', met die bynaam ''Oranje'', is die nasionale [[krieket]]span van [[Nederland]] en verteenwoordig dié land in internasionale krieket. Krieket word in Nederland deur die [[Koninklike Nederlandse Krieketbond]] beheer. Nederland speel sy tuiswedstryde op die [[VRA-krieketveld]] in [[Amstelveen]], net buite [[Amsterdam]], en het tydens die [[Krieketwêreldbeker 1996]] in [[Suid-Asië]] sy eerste verskyning gemaak. Saam met [[Skotse nasionale krieketspan|Skotland]] is Nederland tradisioneel een van die sterker Europese nasionale krieketspanne na die [[Toetskrieket|toetsnasies]] [[Engelse nasionale krieketspan|Engeland]] en [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]].
Krieket word sedert die 18de eeu in Nederland gespeel en was reeds in die 1860’s ’n gewilde sport in dié land. Ander sportsoorte – veral [[sokker]] – het intussen onder [[Nederlanders]] meer gewild geword en krieket verbygesteek; tans is daar sowat 6 000 krieketspelers in Nederland. Die eerste nasionale vereniging, die voorloper van die huidige Koninklike Nederlandse Krieketbond, is in 1883 gestig, en in 1966 is assosiaatstatus deur die [[Internasionale Krieketraad]] aan Nederland toegeken. Die Nederlandse nasionale krieketspan het tot dusver aan elke krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi deelgeneem; hulle het die 2001-toernooi in Kanada gewen en was twee keer die naaswenner (in 1986 en 1990). Hulle het ook aan vier krieketwêreldbekertoernooie (in [[Krieketwêreldbeker 1996|1996]], [[Krieketwêreldbeker 2003|2003]], [[Krieketwêreldbeker 2007|2007]] en [[Krieketwêreldbeker 2011|2011]]) deelgeneem, en vanaf 1996 het die nasionale span aan die plaaslike Engelse NatWest-trofee, asook sy opvolger, die C&G-trofee, deelgeneem. Tydens die [[Krieketwêreldbeker 1999]] is een wedstryd, dié tussen [[Proteas|Suid-Afrika]] en [[Keniaanse nasionale krieketspan|Kenia]], op Nederlandse bodem gespeel, maar die Nederlandse span self het nie aan dié toernooi deelgeneem nie. In 2004 het hulle [[eersterangse krieket]] in die Interkontinentale beker gespeel, gelykop gespeel teen Skotland in [[Aberdeen, Skotland|Aberdeen]] en in [[Deventer]] met ’n beurt teen [[Ierse nasionale krieketspan|Ierland]] verloor.
Nederland het van 1 Januarie 2006 tot 1 Februarie 2014 [[Internasionale eendagwedstryd|EDI-status]] geniet. Hulle het in Junie 2014 hul [[Twintig20|T20I-status]] herwin nadat hulle in 2008 hul eerste wedstryd in hierdie formaat gespeel het. Nederland het sy EDI-status ná afloop van die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi in Maart 2018 herwin. Hulle het hierdie status ná hul oorwinning tydens die Wêreldkrieketligakampioenskap 2015/17 en hul gevolglike kwalifisering vir die EDI-liga 2020/22 verkry, en sal hierdie status tot die krieketwêreldbekerkwalifiseringstoernooi in 2023 behou.
In April 2018 het die IKR besluit om aan al sy lede volle T20I-status toe te ken. Vervolgens sal al die T20I-wedstryde wat Nederland ná 1 Januarie 2019 teen ander IKR-lede speel, as ’n volle T20I erken word. Nederland is tans (Augustus 2022) 14de op die eendagranglys en 18de op die Twintig20-wêreldranglys.
: ''[[Nederlandse nasionale krieketspan|...lees verder]]''
5onqu9uzyznvony194qeedfuy5lgskv
Der Ring des Nibelungen
0
392658
2517977
2517777
2022-08-07T12:19:21Z
Rooiratel
90342
Beeld bygevoeg
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Bühnenbildentwurf Rheingold.JPG|duimnael|regs|Die eerste toneel van ''Das Rheingold'' van die eerste [[Bayreuth Fees]] produksie van ''Bühnenfestspiel'' in 1876.]]
'''Der Ring des Nibelungen''' is 'n siklus van vier Duitstalige epiese musiekdramas wat deur [[Richard Wagner]] gekomponeer is. Die werke is losweg gebaseer op karakters uit Germaanse heldelegendes, naamlik Noorse legendariese sages en die Nibelungenlied. Die komponis noem die siklus 'n "Bühnenfestspiel" (verhoogfeesstuk), gestruktureer in drie dae, voorafgegaan deur 'n Vorabend ("voorlopige aand"). Daar word dikwels hierna verwys as die Ring-siklus, Wagner se Ring of bloot Die Ring.
Wagner het die libretto en musiek geskryf oor die loop van ongeveer ses-en-twintig jaar, van 1848 tot 1874. Die vier dele wat die Ring-siklus uitmaak, is in volgorde:
''Das Rheingold''
''Die Walküre''
''Siegfried'' en
''Götterdämmerung''
Individuele werke van die sekwens word dikwels afsonderlik opgevoer, en inderdaad bevat die operas dialoë wat gebeure in die vorige operas noem, sodat 'n kyker enige daarvan kon kyk sonder om na die vorige dele te kyk, en steeds die intrige verstaan. Wagner het egter bedoel dat hulle in reekse opgevoer sou word. Die eerste uitvoering as 'n siklus het die eerste [[Bayreuth]]-fees in 1876 geopen, begin met Das Rheingold op 13 Augustus en eindig met Götterdämmerung op 17 Augustus.
Opera-verhoogregisseur Anthony Freud het gesê dat '''Der Ring des Nibelungen''' "die hoogwatermerk van ons kunsvorm is, die mees massiewe uitdaging wat enige operageselskap kan aanpak."
== Titel ==
Wagner se titel word die meeste letterlik in Engels weergegee as The Ring of the Nibelung. Die Nibelung van die titel is die dwerg Alberich, en die betrokke ring is die een wat hy uit Ryngoud vervaardig. Die titel dui dus op "Alberich se ring".
== Inhoud ==
Die siklus is 'n werk van buitengewone omvang. Miskien is die mees uitstaande faset van die monumentale werk die blote lengte daarvan: 'n volledige uitvoering van die siklus vind oor vier nagte by die opera plaas, met 'n totale speeltyd van ongeveer 15 uur, afhangend van die dirigent se pas. Die eerste en kortste werk, ''Das Rheingold'', het geen tussenpose nie en is een aaneenlopende stuk musiek wat tipies sowat twee en 'n half uur duur, terwyl die laaste en langste, ''Götterdämmerung'', tot vyf uur neem, intervalle uitgesluit. Die siklus is geskoei na antieke Griekse dramas wat as drie tragedies en een saterspel aangebied is. Die Ring begin met ''Die Walküre'' en eindig met ''Götterdämmerung'', met ''Das Rheingold'' as prelude. Wagner het ''Das Rheingold'' 'n ''Vorabend'' of "Voorlopige aand" genoem, en Die Walküre, Siegfried en Götterdämmerung het onderskeidelik Eerste Dag, Tweede Dag en Derde Dag van die trilogie onder die titel gehad.
Die omvang van die verhaal is epies. Dit volg die stryd van gode, helde en verskeie mitiese wesens oor die gelyknamige towerring wat oorheersing oor die hele wêreld verleen. Die drama en intrige duur voort deur drie generasies van protagoniste, tot die finale ramp aan die einde van Götterdämmerung.
Die musiek van die siklus is ryk aan tekstuur, en groei in kompleksiteit soos die siklus vorder. Wagner het vir 'n orkes van omvangryke proporsies geskryf, insluitend 'n sterk vergrote koperblaasafdeling met nuwe instrumente soos die Wagner-tuba, bastrompet en kontrabastromboon. Opmerklik genoeg gebruik hy 'n koor slegs relatief kort, in bedryf twee en drie van Götterdämmerung, en dan meestal van mans met net 'n paar vroue. Hy het uiteindelik 'n doelgeboude teater, die Bayreuth Festspielhaus, laat bou, waarin hierdie werk verrig is. Die teater het 'n spesiale verhoog wat die groot orkes met die sangers se stemme meng, sodat hulle op 'n natuurlike volume kan sing. Die gevolg was dat die sangers hulle nie tydens die lang optredes vokaal hoef in te span nie.
== Bronne ==
* {{cite book|last1=Burbidge|first1=Peter|first2=Richard|last2=Sutton|title=The Wagner Companion|location=London|year=1979|isbn=0571114504}}
* {{cite book|last=Cooke|first=Deryck|author-link=Deryck Cooke|url=https://books.google.com/books?id=0Rr5xTZQykgC|title=I Saw the World End: A Study of Wagner's Ring|location=New York|publisher=Oxford University Press|year=2000|isbn=0193153181}}
* {{cite book|last=Fifield|first=Christopher|author-link=Christopher Fifield|title=Ibbs and Tillett: The Rise and Fall of a Musical Empire|location=London|publisher=Ashgate|year=2005|isbn=978-1840142907}}
* {{cite book|last=Magee|first=Bryan|author-link=Bryan Magee|year=2001|title=The Tristan chord: Wagner and Philosophy|publisher=Metropolitan Books|isbn=0805067884}}
* {{cite book|last=Mendelssohn|first=Fanny|author-link=Fanny Mendelssohn|editor=Marcia Citron|editor-link=Marcia Citron|year=1987|title=Letters of Fanny Hensel to Felix Mendelssohn|publisher=Pendragon Press|isbn=978-0-918728-52-4}}
* {{cite book|last=Millington|first=Barry|year=2008|chapter=Der Ring des Nibelungen: conception and interpretation|editor-last=Grey|editor-first=Thomas S.|series=Cambridge Companions to Music|title=The Cambridge Companion to Wagner|pages=74–84|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0521644396}}
* {{cite book|last=Shaw|first=George Bernard|author-link=George Bernard Shaw|year=1898|title=The Perfect Wagnerite|url=http://www.gutenberg.org/files/1487/1487-h/1487-h.htm#2H_4_0011|via=Project Gutenberg|access-date=2017-04-29}}
{{Normdata}}
lxahf339khxq8lfsm9h51l7onxz73g1
2022-Rugbykampioenskapreeks
0
392670
2518076
2517838
2022-08-07T19:33:59Z
Aliwal2012
39067
/* Bepalings */
wikitext
text/x-wiki
Die '''2022-Rugbykampioenskapsreeks''' is die tiende uitgawe van die jaarlikse Suidelike Halfrond-[[Die Rugbykampioenskap|Rugbykampioenskap]], wat tussen [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]], [[Wallabies|Australië]], [[All Blacks|Nieu-Seeland]] en [[Springbokke|Suid-Afrika]] beslis word. Die toernooi keer terug om in alle mededingende lande aangebied te word, nadat reisbeperkings in 2020-21 weens COVID-19 die toernooi belemmer het.
Die kompetisie word bedryf deur [[SANZAAR]], 'n gesamentlike onderneming van die vier lande se nasionale unies, en om borgskapredes bekend as ''Die [[Castle Lager|Castle]] Rugbykampioenskap'' in Suid-Afrika, ''The Fortinet Rugby Championship'' in Nieu-Seeland, ''The eToro Rugby Championship'' in Australië, en ''The Zurich Rugby Championship'' in Argentinië. <ref>[https://uar.com.ar/2021/08/13/uar-y-zurich-extienden-su-acuerdo-hasta-2023/ UAR y Zurich extienden su acuerdo hasta 2023] - Unión Argentina de Rugby, 13 August 2021</ref>
Die toernooi word egter vir die eerste keer herstruktureer sedert Argentinië by die kompetisie aangesluit het, met elke span wat hul wedstryde tuis en weg speel. Elke land sal 3 wedstryde aanbied, maar nie eweredig oor hul mededingende nasies nie. <ref name="sarugby">{{Cite web|url=https://www.sarugby.co.za/news-features/articles/2022/02/08/boks-home-test-schedule-for-2022-confirmed/|title=Boks’ home Test schedule for 2022 confirmed|website=SA Rugby|access-date=2022-02-23}}</ref> Argentinië sal twee keer gasheer wees vir Australië en Suid-Afrika een keer; Australië sal Suid-Afrika twee keer huisves en Nieu-Seeland een keer; Nieu-Seeland sal twee keer gasheer wees vir Argentinië en Australië een keer; en Suid-Afrika sal twee keer gasheer wees vir Nieu-Seeland en Argentinië een keer.
== Bepalings ==
=== Rondte 1 ===
{{rugbywedstryd
| datum = 6 Augustus 2022
| tyd = 17:05 [[SAST]] (UTC+02)
| tuis = [[Springbokke|Suid-Afrika]] {{vlagikoon|RSA}}
| telling = 26 – 10
| rapport = [https://super.rugby/therugbychampionship/match-centre/?competition=214&season=2023&match=931230 Verslag]
| weg = {{NZLru}}
| tuispunte = '''Drieë:''' Kurt-Lee Arendse<br />[[Willie le Roux]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Handré Pollard]] (2/2)<br /> '''Strafskoppe:''' Pollard (3/3)<br />'''Skepskop:''' [[Handré Pollard|Pollard]] (1/1)<br />'''Rooikaart:''' Kurt-Lee Arendse
| wegpunte = '''Drie:''' Shannon Frizell<br />'''Doelskop:''' Richie Mo'unga (1/1)<br /> '''Strafskop:''' Jordie Barrett (1/1)
| stadion = [[Mbombela-stadion]], [[Nelspruit]]
| bywoning = 42 367
| skeidsregter = Angus Gardner (Australië)
}}
{{rugbywedstryd
| datum = 6 Augustus 2022
| tyd = 16:05 (UTC−03)
| tuis = [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]] {{vlagikoon|ARG}}
| telling = 26 – 41
| rapport =
| weg = {{AUSru}}
| tuispunte =
| wegpunte =
| stadion = Estadio Malvinas Argentinas, Mendoza
| bywoning = 33 000
| skeidsregter = Mike Adamson (Skotland)
}}
=== Rondte 2 ===
{{rugbywedstryd
| datum = 13 Augustus 2022
| tyd = 17:05 [[SAST]] (UTC+02)
| tuis = [[Springbokke|Suid-Afrika]] {{vlagikoon|RSA}}
| telling = 0 – 0
| rapport =
| weg = {{NZLru}}
| tuispunte =
| wegpunte = <!-- '''Drieë:''' Brodie Retallick <br />'''Doelskoppe:''' [[Beauden Barrett]] <br /> '''Strafskop:''' B. Barrett (1/1)-->
| stadion = [[Ellispark-stadion]], Johannesburg
| bywoning =
| skeidsregter =
}}
{{rugbywedstryd
| datum = 13 Augustus 2022
| tyd = 16:05 (UTC−03)
| tuis = [[Argentynse nasionale rugbyspan|Argentinië]] {{vlagikoon|ARG}}
| telling = 0 – 0
| rapport =
| weg = {{AUSru}}
| tuispunte =
| wegpunte =
| stadion = Estadio San Juan del Bicentenario, [[San Juan]]
| bywoning =
| skeidsregter =
}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Die Rugbykampioenskap}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Die Rugbykampioenskap]]
[[Kategorie:Sport in 2022]]
[[Kategorie:Sportnuus]]
bc97jmaaw00fsjxni0dt1riq30o62c4
Boso van Arles
0
392676
2518062
2517862
2022-08-07T18:54:42Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
'''Boso van Arles''' (gebore omstreeks [[800]]; sterf in [[855]]) was 'n [[Franke|Frankiese]] graaf van onderskeidelik [[Turyn]] en Valois uit die Bosoniede-dinastie.
{{Inligtingskas Ampsbekleër
| naam = Boso van Arles
| geboortedatum = omstreeks 800
| sterfdatum = omstreeks 855
| kinders = Boso, [[Theutberga]], Richildis, [[Hugbert (Bosoniede)|Hugbert]]
| vader = [[Boso II van Italië]]
| dinastie = [[Bosoniede]]
}}
==Familie en kinders==
Hy was getroud met Engeltrude. Hulle het die volgende kinders gehad:
* Boso, Graaf van Valois (sterf 874)
* [[Theutberga]] (sterf voor 25 November 875), getroud met [[Lotarius II]]
* Richildis (sterf 883), getroud met [[Bivinus van Metz]]
* [[Hugbert (Bosoniede)|Hugbert]], Graaf van Valois en leke-ab van die Abdy van Sint Mauritius (820–864).
== Bronne ==
*Pierre Riché, ''The Carolingians, a family who forged Europe''.
== Eksterne skakels ==
*[http://genealogy.euweb.cz/french/boson.html GENEALOGY.EU: Bosonides]
*[http://www.stirnet.com/genie/data/ancient/ms/provence1.php#top Stirnet: Provence1] {{subscription required}}
{{DEFAULTSORT:Boso van Arles}}
{{Saadjie}}
[[Kategorie:Geboortes in die 800's]]
[[Kategorie:Sterftes in 855]]
ojcdkpho9ztdi211jyljv28e38t2jvk
Fynstowwe
0
392690
2518125
2517931
2022-08-08T09:23:07Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
'''Fynstowwe''' is [[Mikroskoop|mikroskopiese]] [[deeltjie]]s van [[vaste stof]] of [[vloeistof]] [[materie]] [[suspensie (chemie)|gesuspendeer]] in die [[Aarde se atmosfeer|lug]]. Die term ''[[aërosol]]'' verwys gewoonlik na die fynstof/lug [[mengsel]], in teenstelling met die fynstowwe alleen.<ref>{{cite book |vauthors=Seinfeld J, Pandis S |title=Atmospheric Chemistry and Physics: From Air Pollution to Climate Change |edition=2nd |publisher=[[John Wiley & Sons]] |year=1998 |location=Hoboken, New Jersey |isbn=978-0-471-17816-3 |page=[https://archive.org/details/atmosphericchemi0000sein/page/97 97] |url-access=registration |url=https://archive.org/details/atmosphericchemi0000sein/page/97 }}</ref> Bronne van fynstowwe kan natuurlik of [[antropogeniese gevaar|antropogenies]] wees.<ref>{{cite journal |vauthors=Plainiotis S, Pericleous KA, Fisher BE, Shier L |date=January 2010 |title=Application of Lagrangian particle dispersion models to air quality assessment in the Trans-Manche region of Nord-Pas-de-Calais (France) and Kent (Great Britain) |journal=International Journal of Environment and Pollution |volume=40 |issue=1/2/3 |pages=160–74 |doi=10.1504/IJEP.2010.030891 |url=http://www.harmo.org/Conferences/Proceedings/_Crete/publishedSections/p398.pdf }}</ref> Hulle het impak op klimaat en [[neerslag]] wat menslike [[gesondheid]] nadelig beïnvloed, op maniere bykomend tot direkte inaseming.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
24we7edowlb3984pylaohmmz8fqtaq3
Alphonse Matejka
0
392696
2517981
2517975
2022-08-07T12:40:01Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = Alphonse Matejka
| image =
| alt =
| caption =
| birth_name =
| birth_date = {{Birth date|1902|01|09}}
| birth_place = [[St. Gallen]], [[Switserland]]
| death_date = {{Death date and age|1999|10|27|1902|01|09}}
| death_place = La Chaux-de-Fonds, [[Switserland]]
| nationality = Switser
| other_names =
| occupation =
| years_active =
| known_for =
| notable_works =
}}
'''Alphonse Matejka''' (9 Januarie 1902 in [[St. Gallen]], [[Switserland]] - 27 Oktober 1999 in La Chaux-de-Fonds, Switserland) was 'n bekende [[Interlingue|Oksidentalis]] van Tsjeggiese oorsprong.<ref>[http://cosmoglotta.narod.ru/Cg289/cg289.htm Alphonse Matejka 1902—1999], Cosmoglotta 289, Estive 2000</ref>
== Biografie ==
Die Matejkas was oorspronklik van Wischkovitz ([[Boheme]]). Sy pa het voor 1900 in Switserland aangekom, miskien weens die gebrek aan werksgeleenthede in die [[Tsjeggiese Republiek]]. Hy het in 1915 Switserse burgerskap ontvang. Sy seun Alphonse is op 9 Januarie 1902 in [[St. Gallen]] gebore. Hy het sy laaste jare as student in die handelsafdeling van die kantonskool deurgebring waar hy 'n studente-unie gestig het onder die naam '' Industria Sangallensis''.
Weens sy taalkundige vermoë het hy daarin geslaag om werk by Reichenbach & Kie te kry. Dié maatskappy sou hom later na sy filiaal in Parys oorplaas. Daar het hy sy vrou, Jeanne Bellanger, ontmoet. Die egpaar is in 1928 getroud.
In die 30's verhuis hy na Zürich en toe na Amsterdam in 1936, en kom terug na Switserland om hom uiteindelik in La Chaux-de-Fonds te vestig. Hy het werk by die horlosiebedryf gekry.
== Taalkundige strewes ==
Alphonse Matejka kon verskeie [[Romaanse tale|Romaanse]] en [[Germaanse tale]] praat. Hy het ook [[Russiese taal|Russies]] gepraat en kon vir 'n Russiese joernaal skryf en selfs in daardie taal vir die Russiese Akademie van Wetenskappe vertaal.
Hy het by die Ido-beweging betrokke geraak<ref>{{cite magazine |last= |first= |date= June 1937 |title= Alphonse Matejka |url=http://cosmoglotta.pbworks.com/w/page/132293652/Cosmoglotta%20B%20011%20%28jun%201937%29 |magazine=Cosmoglotta |location= |publisher= |access-date= |quote= Ti eminent Idist, quel just ha definitivmen transit a Occidental, deve esser regardat, quam on regarda un activ politico, avan li dinamic funde de su partí, continui, penosimen opresset schismatic luctas inter li divers ales e nuancies.}}</ref>. Hy het Occidental egter in 1937 begin ondersteun.
In 1942 het hy die eerste uitgawe van die handboek ''OCCIDENTAL die internationale Welthilfssprache'' gepubliseer<ref>{{cite book |last=Matejka |first=Alphonse |author-link= |date=1942 |title=Occidental, die internationale Welthilfssprache |url=https://books.google.com/books?id=Xx9GKQEACAAJ&q=OCCIDENTAL+die+internationale+Welthilfssprache |location= |publisher=Occidental, die internationale Welthilfssprache: Vollst. Lehrgang in 20 Lektionen |page= |isbn=}}</ref>. Dit is in 1945 gevolg deur ''Wörterbuch Occidental-Deutsch e Deutsch-Occidental''. Hierdie boek is gebaseer op die werke van Joseph Gär en [[Ric Berger]]. Nadat die taalnaam na [[Interlingue]] verander is, het hy die boek ''Interlingue die natürliche Welthilfssprache, für Millionen geschaffen, von Millionen verstanden' geskryf en bygewerk. Vollständiger Lehrgang in 20 Lektionen''.
Hy was ook ''[[Cosmoglotta]]'' se hoofredakteur vir etlike jare.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Matejka, Alphonse}}
[[Kategorie:Interlingue]]
[[Kategorie:Taalkundiges]]
[[Kategorie:Geboortes in 1902]]
[[Kategorie:Sterftes in 1999]]
ti74kc2u40y0hepxu2yzroqujuwtxtz
Ric Berger
0
392697
2517982
2517969
2022-08-07T12:44:41Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:G RicBerger.gif|197px|right]]
'''Richard "Ric" Berger''' (1894–1984) was 'n [[Switserland|Switserse]] professor in ontwerp, versiering en kunsgeskiedenis. Hy is veral bekend vir sy talle koerantberigte oor historiese monumente, hoofsaaklik in die Franssprekende deel van Switserland, insluitend sy eie tekeninge van die geboue. Deur hierdie artikels het hy bygedra tot 'n verhoogde belangstelling in historiese monumente en omgewings onder baie tot dusver oningeligte mense, en waarskynlik ook indirek bygedra tot 'n wyer belangstelling om historiese monumente van vernietiging te bewaar en te red.
Omstreeks die vroeë 1970's het hy voorbeelde van sy koerantgeskrifte gepubliseer in boeke wat deur amateur-historici en argeoloë gewaardeer is en steeds is. Hy word met meer omsigtigheid in universiteitskringe gelees, omdat hy bekend staan as 'n "vulgarizer" en in wese die stand van kennis in die tydperk van sy publikasies, hoofsaaklik die 1950's, weerspieël. Omdat hy ook 'n aktiewe onderwyser was, het hy referate geskryf oor heraldiek, oor die geskiedenis van die alfabet en oor die tekengewoontes van kinders.
== Internasionale hulptaalaktiwiteite ==
Ric Berger het die grootste deel van sy lewe betrokke by internasionale hulptale, en vier in die loop van sy lewe ondersteun. Berger was 'n uiters aktiewe voorstander van watter taal hy ook al destyds ondersteun het, terwyl hy geneig was om ander hewig te kritiseer, insluitend tale wat hy voorheen ondersteun het.<ref name=":0">{{Cite web |title=Cosmoglotta A, 1928, bl. 117 |url=https://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e0g&datum=1928&page=128&size=45 |access-date=2022-05-06 |webwerf=anno.onb. ac.at}}</ref>
=== Esperanto ===
In 1912, op die ouderdom van 18, het hy as 'n [[Esperanto|Esperantis]] in universele tale begin belangstel.
=== Ido ===
Berger het in 1918 begin om [[Ido]] na ses jaar by Esperanto te ondersteun.
=== Occidental (later Interlingue) ===
Berger se aktiwiteite met [[Interlingue|Occidental]] het in 1928 begin, toe hy die redakteur van die tydskrif ''Svissia''<ref>{{Cite web |title=ÖNB-ANNO - Svissia |url=https://anno .onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e6z&datum=1928&page=1&size=45 |access-date=2022-05-02 |website=anno.onb.ac.at}}</ref> (bekend as ''Helvetia'' vanaf 1929) wat tot 1933 publikasie voortgesit het.<ref>{{Cite web |title=ÖNB-ANNO - Helvetia |url=https://anno.onb.ac.at/cgi-content /anno-plus?aid=e1e&size=45 |access-date=2022-05-02 |website=anno.onb.ac.at}}</ref> Onmiddellik nadat hy Ido verlaat het, het hy 'n felle veldtog begin om Occidental te bevorder en te kritiseer Ido in die plek daarvan, skryf dikwels verskeie artikels vir Cosmoglotta en wy dikwels byna hele uitgawes aan kritiek op Ido.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |title=Cosmoglotta A, 1937, p. 65 |url=https://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e0g&datum=1937&page=66&size=50 |access-date=2022-05-06 |webwerf=anno.onb. ac.at}}</ref>
Hy was mederedakteur van die Occidental-tydskrif "[[Cosmoglotta]]" van 1934 tot 1950. In 1945 het hy dit begin oorweeg om die naam van die taal te verander, deur die moontlike name ''Auli'' en ''Wahl'' voor te stel.<ref>{{Cite web|url=http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e0m&datum=1945&page=65&size=45|title=ÖNB-ANNO - Cosmoglotta (Reeks B)}}</ref> Hy het uiteindelik daarin geslaag om in 1949 die naam van die taal na ''Interlingue'' te verander.
=== Interlingua ===
Ric Berger het in 1956 amptelik in [[Interlingua]] belang gestel, die laaste hulptaal waarvoor hy gewerk het. Van Januarie 1959 tot Desember 1963 was Berger sekretaris-generaal van die [[Union Mundial pro Interlingua]] ([[Union Mundial pro Interlingua|UMI]]) en redakteur van die Interlingua-tydskrif ''Currero''. Hy het meer as 20 boeke geskryf oor kuns en historiese monumente in [[Switserland]] en 'n groot aantal tematiese notaboeke in [[Interlingua]], veral oor die geskiedenis van [[internasionale hulptale]]s. Hy het die ''Revista de Interlingua'', wat met sy dood gestaak het, van 1966 tot 1983 geredigeer. Hierdie tydskrif het gegroei tot meer as 6 000 bladsye wat na 60 lande gestuur is. As hoof van sy eie uitgewersfirma, Editiones Interlingua, het hy Interlingua-handleidings in verskeie tale gepubliseer, om te verseker dat handleidings in die "kleintale" ingesluit is.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
* Herinnering in ''Currero'' nr. 78/1984.
{{Normdata}}
[[Kategorie:Interlingua]]
[[Kategorie:Interlingue]]
[[Kategorie:Geboortes in 1894]]
[[Kategorie:Sterftes in 1984]]
s6udf44hg4a2pjy1k40h2dux2eqlaay
Ptolemeus XV
0
392699
2517976
2022-08-07T12:09:39Z
Burgert Behr
2401
Stuur aan na [[Ptolemeus XV Caesarion]]
wikitext
text/x-wiki
#AANSTUUR [[Ptolemeus XV Caesarion]]
et84w7uxvykg0fxtlan6xjlskydvgef
Ptolemeus XIV Filopator
0
392700
2517978
2022-08-07T12:29:21Z
Burgert Behr
2401
Nuwe artikel
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas farao
| naam = Ptolemeus XIV
| lewe =
| beeld = Ptolemy XIV.jpg
| onderskrif =
| beeldgrootte = 220px
| funksie = [[Farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese dinastie]]
| periode = 47-44 v.C., saam met [[Cleopatra VII]]
| voorganger = [[Ptolemeus XIII]]
| opvolger = [[Caesarion]]
| vader = [[Ptolemeus XII Auletes]]
| moeder =
| gade = Cleopatra VII (suster)
| gebore = c. 59 v.C.
| oorlede = 26 Julie 44 v.C. (op sowat 15)
}}
'''Ptolemeus XIV Filopator''' ([[Grieks]]: Πτολεμαῖος Φιλοπάτωρ; omstreeks 59-44 v.C.) was van 47 v.C. tot met sy dood in 44 v.C [[farao]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] en een van die laaste lede van die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese dinastie]]. Hy was die seun van [[Ptolemeus XII Auletes]] en die broer en medeheerser van [[Cleopatra VII]].
==Biografie==
Hy en Cleopatra was getroud, maar sy het haar verhouding met die [[Antieke Rome|Romeinse]] dikatator [[Julius Caesar]] voortgesit. Ptolemeus het waarskynlik net in naam regeer, volgens die Egiptiese tradisie, terwyl Cleopatra die eintlike gesag gehad het.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=cLBhof4h2K4C&q=Ptolemy+XIV&pg=PA349|title=A History of the Ptolemaic Empire|last1=Holbl|first1=Gunther|last2=Hölbl|first2=Günther|publisher=Routledge|year=2003|isbn=9780415201452|location=Londen en New York|pages=237|language=en|translator-last=Saavedra|translator-first=Tina|orig-year=2001}}</ref>
Op 15 Maart 44 v.C. is Caesar in Rome vermoor deur 'n groep samesweerders. Ptolemeus is ook kort daarna dood. Volgens 'n inskripsie het hy op 26 Julie 44 v.C. nog gelewe.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=KSonyiReFY8C&q=Ptolemy+XIV&pg=PR13|title=The Reign of Cleopatra|last=Burstein|first=Stanley Mayer|publisher=University of Oklahoma Press|year=2007|isbn=9780806138718|location=Norman, OK|pages=xiii|language=en}}</ref> Cleopatra het haar broer vermoedelik laat vermoor om hom te vervang met sy nefie [[Caesarion|Ptolemeus XV Caesarion]], haar seun by Caesar. Caesarion is op 2 September 44 v.C. as medeheeser aangewys.
==Verwysings==
{{Verwysings}}
==Skakels==
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Ptolemy XIV Philopator}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Farao's van Egipte]]
ja8nkfwfhqh1y770218h2vtdbl40f0m
Ptolemeus XIV
0
392701
2517979
2022-08-07T12:30:34Z
Burgert Behr
2401
Stuur aan na [[Ptolemeus XIV Filopator]]
wikitext
text/x-wiki
#AANSTUUR [[Ptolemeus XIV Filopator]]
ji2x84rtn9l4t4zzn76f6dd0rq5kr8m
Berenike IV
0
392702
2517983
2022-08-07T12:53:47Z
Burgert Behr
2401
Nuwe artikel
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas farao
| naam = Berenike IV
| lewe =
| beeld =
| onderskrif =
| beeldgrootte =
| funksie = [[Koningin]] van die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese dinastie]]
| periode = 58-55 v.C.
| voorganger = [[Ptolemeus XII Auletes]]
| opvolger = Ptolemeus XII
| vader = Ptolemeus XII
| moeder = Cleopatra V
| gade = Seleukos VII Kubiosaktes
| gebore = 77 v.C.
| oorlede = 55 v.C.
}}
'''Berenike IV Epifaneia''' ([[Grieks]]: Βερενίκη; 77-55 v.C.) was 'n Griekse prinses en koningin van die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese dinastie]] van [[Antieke Egipte|Egipte]]. Sy het van 58-55 v.C. oor Egipte regeer gedurende die verbanning van haar vader, [[Ptolemeus XII Auletes]], na [[Romeinse Republiek|Rome]]. Dit is onduidelik of sy eers die medeheerser was saam met haar ma, Cleopatra V, of 'n moontlike suster, Cleopatra VI, maar sy het in 57 v.C. alleenheerser geword.
Met die terugkeer van Ptolemeus XII na Egipte met Romeinse militêre hulp, is Berenike IV omvergewerp en deur haar vader laat vermoor. Hy het voor sy dood 'n ander dogter, [[Cleopatra VII]], en sy seun [[Ptolemeus XIII]] as medeheersers aangewys.
==Skakels==
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Berenice IV}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Farao's van Egipte]]
bcm0ixitz3ykw5ks16ekslm6q4xqg0e
Ruschia putterillii
0
392703
2517986
2022-08-07T13:01:15Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| image2 =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia putterillii
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1950
| synonyms =* ''Mesembryanthemum putterillii'' <small>L.Bolus</small></small>
}}
'''''Ruschia putterillii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap]], [[Vrystaat]] asook [[Lesotho]] voorkom.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-274 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364453-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
73cdhn3agz6z52r24yjv2bx0q2r661c
Ruschia rariflora
0
392704
2517987
2022-08-07T13:08:19Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia rariflora
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1933
| synonyms =
}}
'''''Ruschia rariflora''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-279 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364458-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
okra5txwtqottkw9h2rg5y5164k8fdx
Romeinse sensor
0
392705
2517988
2022-08-07T13:13:48Z
Burgert Behr
2401
Nuwe artikel
wikitext
text/x-wiki
'n '''Sensor''' was 'n magistraat in [[antieke Rome]] (daar was twee) wat verantwoordelik was vir die handhawing van die [[sensus]] en openbare [[moraal]]. Hy het ook toesig gehou oor sekere spekte van die regering se finansies.<ref>Suolahti, J. (1963) ''The Roman Censors: A Study on Social Structure'' (Helsinki)</ref>
Die mag van 'n sensor was absoluut; geen magistraat kon hom teengaan nie en sy besluite kon net gekanselleer word deur 'n ander sensor wat hom opvolg.
Die sensor se handhawing van die openbare moraal het gelei tot die betekenis van die moderne woorde "sensor" en "sensuur".<ref>"Sensor" in die Etimologiewoordeboek van Afrikaans (EWA) by [https://viva-afrikaans.org/ viva-afrikaans.org] (intekening nodig). Besoek op 7 Augustus 2022.</ref>
==Verwysings==
{{Verwysings}}
==Skakels==
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Roman censor}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Geskiedenis van Rome]]
[[Kategorie:Romeinse reg]]
kluvii84e3bb4xizzbc86w11va2x06w
Ruschia pungens
0
392706
2517989
2022-08-07T13:15:33Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia pungens
| authority = (A.Berger) H.Jacobsen 1958
| synonyms =* ''Mesembryanthemum pungens'' <small>A.Berger</small>
}}
'''''Ruschia pungens''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap]] voorkom.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-272 Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58044-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
hip571ggnud1tjlqngr4p8ixpxksq9i
Ruschia esterhuyseniae
0
392707
2517991
2022-08-07T13:34:55Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia esterhuyseniae
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1950
| synonyms =
}}
'''''Ruschia esterhuyseniae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-105 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364292-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
d31aux2b7nxibrnjktmuvy6a76tm1d8
Ruschia exigua
0
392708
2517992
2022-08-07T13:39:07Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia exigua
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1939
| synonyms =
}}
'''''Ruschia exigua''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-108 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364295-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
es2nv9z76qlbtzxvsnjughhp0wrdzcu
Ruschia extensa
0
392709
2517993
2022-08-07T13:41:31Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia extensa
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930
| synonyms =
}}
'''''Ruschia extensa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-110 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364297-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
bhy3d1dnjtpvhucwsy9914lbnbvo8ji
Ruschia filipetala
0
392710
2517995
2022-08-07T13:46:49Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia filipetala
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms =* ''Mesembryanthemum filipetalum'' <small>(L.Bolus) N.E.Br.</small>
}}
'''''Ruschia filipetala''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-115 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364303-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
8ad1qr4dtufhnsm2zou1tcuru7rv6pv
Ruschia floribunda
0
392711
2517996
2022-08-07T13:50:08Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia floribunda
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms =
}}
'''''Ruschia floribunda''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-117 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364305-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
69x1yqgkn180e4ypi56wioyb3c69e19
Ruschia dilatata
0
392712
2517998
2022-08-07T13:56:04Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia dilatata
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931
| synonyms =
}}
'''''Ruschia dilatata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-88 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364273-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
sqf5d5wfnq6fibto4mx9zuxlvvj0cev
Ruschia divaricata
0
392713
2518000
2022-08-07T14:03:42Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia divaricata
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930
| synonyms =* ''Eberlanzia divaricata'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Eberlanzia tatasbergensis''<small>L.Bolus</small>
* ''Eberlanzia vulnerans''<small>(L.Bolus) L.Bolus</small>
* ''Mesembryanthemum spinescens''<small>Pax ex Engl.</small>
* ''Ruschia vulnerans''<small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia divaricata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]], [[Vrystaat]] asook [[Namibië]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-377 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364277-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
1kqo2g5b9g25l024kjn07nz3bxb6d3l
Ruschia edentula
0
392714
2518001
2022-08-07T14:12:03Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia edentula
| authority = (Haw.) [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1950
| synonyms =* ''Braunsia edentula'' <small>(Haw.) N.E.Br.</small>
* ''Echinus edentulus'' <small>(Haw.) N.E.Br.</small>
* ''Mesembryanthemum edentulum'' <small>Haw.</small>
}}
'''''Ruschia edentula''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] en die [[Oos-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-99 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364286-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
fu1mm1qx2zs9hx4ey5hfwqekiefnaby
Ruschia goodiae
0
392715
2518005
2022-08-07T14:21:31Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia goodiae
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms =* ''Mesembryanthemum goodiae'' <small>N.E.Br.</small>
}}
'''''Ruschia goodiae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-129 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364319-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
13huro0umh0ndgt3bfqx3xhj8mbdqlo
2518006
2518005
2022-08-07T14:24:23Z
Oesjaar
7467
Verbeter
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia goodiae
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms =* ''Mesembryanthemum goodiae'' <small>N.E.Br.</small>
}}
'''''Ruschia goodiae''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-129 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364319-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
rmsogppyxwuk68ytlsuzn07cjtpzprj
Ruschia gracilipes
0
392716
2518007
2022-08-07T14:26:39Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia gracilipes
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958
| synonyms =
}}
'''''Ruschia gracilipes''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-130 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58012-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
7g286vxhnf9l02zg98w1xyzi2p5i5ma
Ruschia gracilis
0
392717
2518009
2022-08-07T14:29:47Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia gracilis
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958
| synonyms = * ''Mesembryanthemum exile'' <small>N.E.Br.</small>
}}
'''''Ruschia gracilis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-131 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364320-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
t4ttogwys5bylr99axp6hz2co1vnwii
Ruschia fourcadei
0
392718
2518011
2022-08-07T14:50:06Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia fourcadei
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms =* ''Mesembryanthemum fourcadei'' <small>(L.Bolus) N.E.Br.</small>
}}
'''''Ruschia fourcadei''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Oos-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-119 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364308-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
rwx8sesnk2ucbjdbkvt4vwhhn70lsvh
Ruschia framesii
0
392719
2518012
2022-08-07T14:53:12Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia framesii
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms =* ''Mesembryanthemum framesii'' <small>(L.Bolus) N.E.Br.</small>
}}
'''''Ruschia framesii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Oos-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-120 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364309-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
1rgrz1kzeekt5rii0l2aswbt2c56do9
Ruschia frederici
0
392720
2518013
2022-08-07T15:02:25Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia frederici
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1950
| synonyms =* ''Mesembryanthemum frederici'' <small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia frederici''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-121 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364310-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
ekwap36k4e7e3xelooct4xueqxvf1g5
Ruschia fugitans
0
392721
2518015
2022-08-07T15:05:30Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia fugitans
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1937
| synonyms =
}}
'''''Ruschia fugitans''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-123 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364312-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
evzpzqs2t17np78m0w1gi5cpvsdmjj3
Ha-Rabali
0
392722
2518019
2022-08-07T15:24:27Z
Aliwal2012
39067
nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Rabali
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 41
| longd = 30 |longm = 9 |longs = 11
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 3.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968039
| webwerf =
}}
'''Ha-Rabali''' is 'n nedersetting in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]]. Dit is langs [[Dzanani]] geleë.
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
dcq8kflt467u80mezt93tsgqnr8vrx5
2518024
2518019
2022-08-07T15:36:35Z
Aliwal2012
39067
koördinate
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Rabali
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 29
| longd = 30 |longm = 5 |longs = 53
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 3.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968039
| webwerf =
}}
'''Ha-Rabali''' is 'n nedersetting in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]]. Dit is langs [[Dzanani]] geleë.
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
gpk9seaw4ako0gvpxow3ubsfrzh8ksj
Ruschia griquensis
0
392723
2518026
2022-08-07T15:49:03Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia griquensis
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1926
| synonyms =* ''Mesembryanthemum griquense'' <small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia griquensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en [[Vrystaat]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-135 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364324-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
6vw919jodu6tx35y5pjwt5gxqevkbx7
Ruschia grisea
0
392724
2518028
2022-08-07T16:00:38Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia grisea
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1926
| synonyms =* ''Mesembryanthemum griseum'' <small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia grisea''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-136 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364325-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
ehe2ga91kxt6gp3v5zqxltxzqm9yhyi
Makushu
0
392725
2518030
2022-08-07T16:22:30Z
Aliwal2012
39067
Nuwe bladsy geskep met '<!-- {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp | naam = Ha-Rabali | inheemse_naam = | ander_naam = | beeld_stadsilhoeët = | beeldbyskrif = | latd = 22 |latm = 52 |lats = 29 | longd = 30 |longm = 5 |longs = 53 | provinsie = Limpopo | distrik = Vhembe | munisipaliteit = Makhado | stigtingsdatum = | regeringstipe = | leier_party = | leie...'
wikitext
text/x-wiki
<!-- {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Rabali
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 29
| longd = 30 |longm = 5 |longs = 53
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 3.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968039
| webwerf =
}} -->
'''{{PAGENAME}}''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
re8wiivdomewnqvretr34142vpypgwg
2518036
2518030
2022-08-07T16:38:29Z
Aliwal2012
39067
+inligtingskassie
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Makushu
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 45 |lats = 55
| longd = 30 |longm = 3 |longs = 22
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 95.5%
| demografie2_titel2 = [[Sotho]]
| demografie2_info2 = 2.6%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 1.9%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968009
| webwerf =
}}
'''Makushu''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
oflsznpy8iaz664y14gphkzmtzlp311
Kutama
0
392726
2518031
2022-08-07T16:23:09Z
Aliwal2012
39067
nuwe saadjie, nog besig!
wikitext
text/x-wiki
<!-- {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Rabali
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 29
| longd = 30 |longm = 5 |longs = 53
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 3.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968039
| webwerf =
}} -->
'''{{PAGENAME}}''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
re8wiivdomewnqvretr34142vpypgwg
2518039
2518031
2022-08-07T17:06:03Z
Aliwal2012
39067
+inligtingskassie
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Kutama
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 3 |lats = 39
| longd = 29 |longm = 37 |longs = 52
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 87.2%
| demografie2_titel2 = [[Noord-Sotho]]
| demografie2_info2 = 4.7%
| demografie2_titel3 = [[Sotho]]
| demografie2_info3 = 4.0%
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 4.1%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968080
| webwerf =
}} -->
'''Kutama''' is 'n versameling van [[nedersetting]]s wes van [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
ooia1cgcqy069zkhbbrdl4mjvhjen9n
2518040
2518039
2022-08-07T17:07:57Z
Aliwal2012
39067
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Kutama
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 3 |lats = 39
| longd = 29 |longm = 37 |longs = 52
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 87.2%
| demografie2_titel2 = [[Noord-Sotho]]
| demografie2_info2 = 4.7%
| demografie2_titel3 = [[Sotho]]
| demografie2_info3 = 4.0%
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 4.1%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968080
| webwerf =
}}
'''Kutama''' is 'n versameling van [[nedersetting]]s 25 km wes van [[Louis Trichardt, Limpopo|Louis Trichardt]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
0chvye3ogafsek4cc34sfs54hvhxheu
Maranikhwe
0
392727
2518032
2022-08-07T16:23:38Z
Aliwal2012
39067
nuwe artikel, nog besig!
wikitext
text/x-wiki
<!-- {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Rabali
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 29
| longd = 30 |longm = 5 |longs = 53
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 3.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968039
| webwerf =
}} -->
'''{{PAGENAME}}''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
re8wiivdomewnqvretr34142vpypgwg
2518038
2518032
2022-08-07T16:54:32Z
Aliwal2012
39067
+inligtingskassie
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Maranikhwe
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 45 |lats = 12
| longd = 30 |longm = 8 |longs = 20
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 98.7%
| demografie2_titel2 = [[Sotho]]
| demografie2_info2 = 1.3%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 =
| demografie2_info5 =
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968008
| webwerf =
}}
'''Maranikhwe''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
8lx8sjradfim4nssledvsk9mfiol6u6
Masakona
0
392728
2518033
2022-08-07T16:23:54Z
Aliwal2012
39067
nuwe artikel, nog besig!
wikitext
text/x-wiki
<!-- {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Rabali
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 29
| longd = 30 |longm = 5 |longs = 53
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.0%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 3.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968039
| webwerf =
}} -->
'''{{PAGENAME}}''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
re8wiivdomewnqvretr34142vpypgwg
Mudimeli
0
392729
2518034
2022-08-07T16:26:47Z
Aliwal2012
39067
nuwe artikel, nog besig!
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Mudimeli
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif = <!--
| latd = 22 |latm = 52 |lats = 29
| longd = 30 |longm = 5 |longs = 53 -->
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.4%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 2.6%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968018
| webwerf =
}}
'''Mudimeli''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
fqlgj5y7d030z5lbz89vlogg99kfjum
2518035
2518034
2022-08-07T16:32:22Z
Aliwal2012
39067
koördinate
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Mudimeli
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 22 |latm = 48 |lats = 6.4
| longd = 29 |longm = 57 |longs = 21.3
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 97.4%
| demografie2_titel2 =
| demografie2_info2 =
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 2.6%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968018
| webwerf =
}}
'''Mudimeli''' is 'n [[nedersetting]] in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
k6hsc1cyviceu1fhxihlyqvac4cf25g
Ruschia hamata
0
392730
2518041
2022-08-07T17:11:14Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia hamata
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1927
| synonyms =* ''Mesembryanthemum hamatum'' <small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia hamata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]], [[Noordwes]], die [[Vrystaat]] asook [[Lesotho]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-138 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364327-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
30jwy7ms8azlh3l4z7w1g1xgcedyhhi
2518042
2518041
2022-08-07T17:12:10Z
Oesjaar
7467
Verbeter
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia hamata
| authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes 1927
| synonyms =* ''Mesembryanthemum hamatum'' <small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia hamata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]], [[Noordwes]], die [[Vrystaat]] asook [[Lesotho]] voor. Die plant word ook die ''beesvygie'' genoem.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-138 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364327-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
dqexo1pbncu95wx76fc6h6diadb5vrb
Ha-Davhana
0
392731
2518043
2022-08-07T17:18:03Z
Aliwal2012
39067
Ha-Davhana
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Ha-Davhana
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 12 |lats = 54.6
| longd = 30 |longm = 27 |longs = 59.6
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 100%
| persent_kleurling =
| persent_asiër =
| persent_wit =
| persent_ander =
| demografie2_voetnotas =
| demografie2_titel1 = [[Venda]]
| demografie2_info1 = 91.0%
| demografie2_titel2 = [[Tsonga]]
| demografie2_info2 = 8,0%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 1.0%
| poskode = 0955
| poskode2 = 0955
| skakelkode = 015
| sensuskode = 968107
| webwerf =
}}
'''Ha-Davhana''' is 'n nedersetting in [[Makhado Plaaslike Munisipaliteit]] in [[Limpopo]], [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
dv75jfh5rfv6177hzzgnapr05z8ia2w
Elim, Limpopo
0
392732
2518046
2022-08-07T17:39:08Z
Aliwal2012
39067
Elim: nuwe artikel van 'n belangrike plek
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Elim
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = [[Nedersetting]]
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 9 |lats = 24
| longd = 30 |longm = 3 |longs = 11
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 98.9%
| persent_kleurling = 0.1%
| persent_asiër = 0.2%
| persent_wit = 0.1%
| persent_ander = 0.7%
| demografie2_voetnotas = <ref name="Sensus 2011"/>
| demografie2_titel1 = [[Tsonga]]
| demografie2_info1 = 71.8%
| demografie2_titel2 = [[Venda (taal)|Venda]]
| demografie2_info2 = 22.8%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 5.4%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode =
| sensuskode = 968094
| webwerf =
}}
'''Elim''' is 'n woongebied ([[township]]) rondom die Elim-hospitaal, geleë in die distrik van [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] in die voormalige [[Sjangaans|Tsonga-]]tuisland, [[Gazankulu]], langs die [[R578 (Suid-Afrika)|R578-pad]] na [[Giyani]] in die [[Limpopo]]provinsie van [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
aa2yatgt96ar5il7p3h3t9i27pfdc9k
2518118
2518046
2022-08-08T08:51:49Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Elim
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = [[Nedersetting]]
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 9 |lats = 24
| longd = 30 |longm = 3 |longs = 11
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 98.9%
| persent_kleurling = 0.1%
| persent_asiër = 0.2%
| persent_wit = 0.1%
| persent_ander = 0.7%
| demografie2_voetnotas = <ref name="Sensus 2011"/>
| demografie2_titel1 = [[Tsonga]]
| demografie2_info1 = 71.8%
| demografie2_titel2 = [[Venda (taal)|Venda]]
| demografie2_info2 = 22.8%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 5.4%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode =
| sensuskode = 968094
| webwerf =
}}
'''Elim''' is 'n woongebied ([[township]]) rondom die Elim-hospitaal, geleë in die distrik van [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] in die voormalige [[Sjangaans|Tsonga-]]tuisland, [[Gazankulu]], langs die [[R578 (Suid-Afrika)|R578-pad]] na [[Giyani]] in die [[Limpopo]]provinsie van [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
q351mswnnxmfr08qf37ukldxspvgd7y
2518120
2518118
2022-08-08T09:14:12Z
Aliwal2012
39067
lyk my dis in Collins Chabane munisipaliteit
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Elim
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = [[Nedersetting]]
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 9 |lats = 24
| longd = 30 |longm = 3 |longs = 11
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Collins Chabane
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 98.9%
| persent_kleurling = 0.1%
| persent_asiër = 0.2%
| persent_wit = 0.1%
| persent_ander = 0.7%
| demografie2_voetnotas = <ref name="Sensus 2011"/>
| demografie2_titel1 = [[Tsonga]]
| demografie2_info1 = 71.8%
| demografie2_titel2 = [[Venda (taal)|Venda]]
| demografie2_info2 = 22.8%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 5.4%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode =
| sensuskode = 968094
| webwerf =
}}
'''Elim''' is 'n woongebied ([[township]]) rondom die Elim-hospitaal, geleë in die distrik van [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] in die voormalige [[Sjangaans|Tsongatuisland]], [[Gazankulu]], langs die [[R578 (Suid-Afrika)|R578-pad]] na [[Giyani]] in die [[Limpopo]]provinsie van [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
kv0ergmatxj6h9c1k7z9vqf7mpcv95x
2518137
2518120
2022-08-08T10:55:07Z
Aliwal2012
39067
Wysigings deur [[Special:Contributions/Aliwal2012|Aliwal2012]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Rooiratel|Rooiratel]]
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam = Elim
| inheemse_naam =
| ander_naam =
| nedersetting_tipe = [[Nedersetting]]
| beeld_stadsilhoeët =
| beeldbyskrif =
| latd = 23 |latm = 9 |lats = 24
| longd = 30 |longm = 3 |longs = 11
| provinsie = Limpopo
| distrik = Vhembe
| munisipaliteit = Makhado
| stigtingsdatum =
| regeringstipe =
| leier_party =
| leiertitel =
| leiernaam =
| oppervlakvoetnotas =
| oppervlak_totaal_km2 =
| hoogte_m =
| bevolking_totaal =
| bevolking_soos_op = 2011
| bevolkingvoetnotas =
| demografie1_voetnotas =
| persent_swart = 98.9%
| persent_kleurling = 0.1%
| persent_asiër = 0.2%
| persent_wit = 0.1%
| persent_ander = 0.7%
| demografie2_voetnotas = <ref name="Sensus 2011"/>
| demografie2_titel1 = [[Tsonga]]
| demografie2_info1 = 71.8%
| demografie2_titel2 = [[Venda (taal)|Venda]]
| demografie2_info2 = 22.8%
| demografie2_titel3 =
| demografie2_info3 =
| demografie2_titel4 =
| demografie2_info4 =
| demografie2_titel5 = Ander
| demografie2_info5 = 5.4%
| poskode =
| poskode2 =
| skakelkode =
| sensuskode = 968094
| webwerf =
}}
'''Elim''' is 'n woongebied ([[township]]) rondom die Elim-hospitaal, geleë in die distrik van [[Hlanganani, Limpopo|Hlanganani]] in die voormalige [[Sjangaans|Tsonga-]]tuisland, [[Gazankulu]], langs die [[R578 (Suid-Afrika)|R578-pad]] na [[Giyani]] in die [[Limpopo]]provinsie van [[Suid-Afrika]].
== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC34}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nedersettings in Limpopo]]
q351mswnnxmfr08qf37ukldxspvgd7y
Ruschia rigens
0
392733
2518047
2022-08-07T17:40:00Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia rigens
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931
| synonyms = * ''Mesembryanthemum dressianum'' <small>J.W.Ingram</small>
}}
'''''Ruschia rigens''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Vrystaat]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-280 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364460-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
327fi18x567qi7mzkbhe70rp527ntyo
Ruschia foliosa
0
392734
2518065
2022-08-07T19:12:25Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia foliosa
| authority = (Haw.) Schwantes 1935
| synonyms =* ''Mesembryanthemum foliosum'' <small>Haw.</small>
}}
'''''Ruschia foliosa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]], [[Oos-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-467 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364306-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
6x0snop9irq06oe184v2pqcqoud3tgn
Ruschia sandbergensis
0
392735
2518067
2022-08-07T19:22:42Z
Oesjaar
7467
Nuwe artikel!
wikitext
text/x-wiki
{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = <!-- Afrikaanse naam -->
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia sandbergensis
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958
| synonyms =* ''Lampranthus herrei'' <small>L.Bolus</small>
* ''Mesembryanthemum herrei'' <small>L.Bolus</small>
}}
'''''Ruschia sandbergensis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom.
== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-290 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58047-1 Plants of the World Online]
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
dddnbsdd4hv9nlhn5as7hd2qnro1hqa
Lêer:Kenteken van die Nederlandse nasionale krieketspan.png
6
392736
2518070
2022-08-07T19:30:26Z
SpesBona
2720
{{Beeldinligting
|beskrywing=Kenteken van die [[Nederlandse nasionale krieketspan]]
|bron=[[:en:File:Logo of cricket Netherlands.png]]
|datum=Onbekend
|daarsteller=[[Koninklike Nederlandse Krieketbond]]
|outeur=Onbekend
|ander_weergawes=Geen
}}
[[Kategorie:Krieket in Nederland]]
[[Kategorie:Nasionale krieketspanne van Europa]]
wikitext
text/x-wiki
== Opsomming ==
{{Beeldinligting
|beskrywing=Kenteken van die [[Nederlandse nasionale krieketspan]]
|bron=[[:en:File:Logo of cricket Netherlands.png]]
|datum=Onbekend
|daarsteller=[[Koninklike Nederlandse Krieketbond]]
|outeur=Onbekend
|ander_weergawes=Geen
}}
[[Kategorie:Krieket in Nederland]]
[[Kategorie:Nasionale krieketspanne van Europa]]
== Lisensiëring ==
{{Kenteken}}
n4dabhqw9v1edj9zuv14jx4unoehg48
Wikipedia:Voorbladbeeld week 32 2022
4
392737
2518074
2022-08-07T19:32:24Z
SpesBona
2720
+ [[Lêer:Ganymede - Perijove 34 Composite.jpg]]
wikitext
text/x-wiki
[[Jupiter]] se [[natuurlike satelliet]] [[Ganumedes (maan)|Ganumedes]], soos fotografeer deur [[Juno (ruimtetuig)|Juno]] in 2021.
{{Omraam|Ganymede - Perijove 34 Composite.jpg|400px|links|Jupiter se natuurlike satelliet Ganumedes, soos fotografeer deur Juno in 2021.}}
8mezaspcvdw7asolkmiyo6h22cnr429
2518110
2518074
2022-08-08T08:26:39Z
Aliwal2012
39067
maak beeld kleiner
wikitext
text/x-wiki
[[Jupiter]] se [[natuurlike satelliet]] [[Ganumedes (maan)|Ganumedes]], soos gefotografeer deur [[Juno (ruimtetuig)|Juno]] in 2021.
{{Omraam|Ganymede - Perijove 34 Composite.jpg|330px|links|Jupiter se natuurlike satelliet Ganumedes, soos gefotografeer deur Juno in 2021.}}
1cxbn0lp7qhyceuaxjkq4l9lde0a2dn
Bivinus van Metz
0
392738
2518080
2022-08-07T20:05:50Z
196.250.216.40
Nuwe bladsy geskep met ''''Bivinus van Metz''' (810/830 - 863) was die [[Franke|Frankiese]] grondlegger van die [[Bosonide|Bivinide]]-familie. Hy was getroud met 'n dogter (moontlik Richildis) van [[Boso van Arles|Boso die Ouere]]. Bivinus was die seun van [[graaf]] Richard van Amiens. Hy was graaf van die Ardenne en vanaf 842 moontlik ook graaf van Metz. Tussen 855 en 856 het koning Lotarius II van Lorraine hom as leke-ab van die Gorze-abdy aangestel.<ref name="Riche198">Pierre Riche, ''T...'
wikitext
text/x-wiki
'''Bivinus van Metz''' (810/830 - 863) was die [[Franke|Frankiese]] grondlegger van die [[Bosonide|Bivinide]]-familie. Hy was getroud met 'n dogter (moontlik Richildis) van [[Boso van Arles|Boso die Ouere]]. Bivinus was die seun van [[graaf]] Richard van Amiens. Hy was graaf van die Ardenne en vanaf 842 moontlik ook graaf van Metz. Tussen 855 en 856 het koning Lotarius II van Lorraine hom as leke-ab van die Gorze-abdy aangestel.<ref name="Riche198">Pierre Riche, ''The Carolingians: The Family who Forged Europe'', vertaler Michael Idomir Allen, (Universiteit van [[Pennsilvanië]] Drukkers, 1983), 198.</ref> Onder sy bewind het die abdy egter verval en 'n gebrek aan dissipline het onder hom posgevat. Hy is gevolglik gedwing om die pos in 863 aan 'n klerk genaamd Betton af te staan.
== Kinders ==
Sy kinders sluit in:
* Richildis van Provence (845-910), wat in [[870]] getroud is met Koning [[Karel die Kale]];<ref name="Riche198" />
* [[Richard I van Boergondië|Richard]] (855-921), Graaf van Boergondië;
* [[Boso van Provence|Boso]] (844-887), Koning van Provence;
* moontlik Bivinus, Hertog van Metz.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
*Pierre Riché, The Carolingians, a family who forged Europe.
{{DEFAULTSORT:Bivinus van Metz}}
[[Kategorie:Geboortes in die 9de eeu]]
[[Kategorie:Sterftes in 863]]
9huil63xmpkpw1k254suyhbcrkxxrrw
Emma van Frankryk
0
392739
2518086
2022-08-07T21:26:58Z
196.250.216.40
Nuwe bladsy geskep met '[[Lêer:Karel Rudolf.jpg|duimnael|Uitbeelding van twee konings, Emma se man [[Roedolf van Frankryk]] (regs, op die troon) en [[Karel die Eenvoudige]] (links, middel)|197px]] '''Emma van Frankryk''' (sterf in 935)<ref>{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots: A Biographical Dictionary of Military Women |volume=2 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=538 |isbn=0-313-29197-7}}</ref> was 'n Fr...'
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Karel Rudolf.jpg|duimnael|Uitbeelding van twee konings, Emma se man [[Roedolf van Frankryk]] (regs, op die troon) en [[Karel die Eenvoudige]] (links, middel)|197px]]
'''Emma van Frankryk''' (sterf in 935)<ref>{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots: A Biographical Dictionary of Military Women |volume=2 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=538 |isbn=0-313-29197-7}}</ref> was 'n Franse prinses en vanaf 923 tot haar afsterwe koningin van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]]. Sy staan ook bekend as Emma Capet, Emma van Boergondië, of Emma van Neustrië.<ref name=":0">{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots - A Biographical Dictionary of Military Women |volume=1 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=152 |isbn=0-313-32707-6}}</ref> Sy was die dogter van [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]] en óf Aelis van Maine<ref>Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten''</ref> óf [[Beatrix van Vermandois]]. Haar familie staan bekend as die Robertyne of Robertiens.
Omstreeks 921 is sy getroud met [[Hertog]] [[Roedolf van Frankryk|Roedolf van Boergondië]].<ref>France, J., Bulst, N. and Reynolds, P. 1989. ''Rodulfi Glabri Historiarum Libri Quinque'', ''Rodulfus Glaber Opera'' (Oxford).</ref> Roedolf is op 13 Julie 923 by Saint-Médard de Soissons gekroon as Koning van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] en gevolglik het sy Koningin van Frankryk geword.
Sy het haar man se reg op die kroon verdedig teen die [[Karolingers|Karolingiese]] aanspraakmaker [[Karel die Eenvoudige]] en haar swaer Herbert II van Vermandois. Emma het in 931 vir Avalon verower, en in 933 die beleg van Château Thierry met Koning Roedolf se leër aangevoer teen Herbert II.<ref name=":0" />
Emma was die eerste Frankiese koningin wat gekroon is: sy is in dieselfde jaar as haar man in [[Reims]] deur die Biskop van Reims (genaamd Séulf) gekroon. Kroniekskrywers het opgemerk dat alhoewel die koronasie in dieselfde jaar plaasgevind het waarin haar man gekroon is, dit tog 'n bietjie later plaasgevind het.
Dit wil voorkom asof Emma geboorte aan slegs 'n seun, genaamd Lodewyk, geskenk het. <ref>“''Rodulfo rege… filius eius Ludovicus… ex Emma regina''”</ref><ref>Abbé E. Bougaud. 1875. ''Chronique de l'abbaye de Saint-Bénigne de Dijon'' (''Chronicle St-Bénigne de Dijon''), str. 126.</ref> Dit is egter moontlik dat Emma ook 'n dogter genaamd Judith gehad het.<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/BURGUNDY.htm#RaoulBurgundyKingFrancedied936 RICHARD 890-921, RAOUL 921-936]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{S-start}}
{{s-roy}}
|-
{{Succession box|title=[[Wes-Frankiese Ryk|Koningin van Wes-Frankië]]|before=[[Beatrix van Vermandois]]|after=[[Gerberga van Sakse]]|years=923-934}}
{{S-end}}
{{DEFAULTSORT:Frankryk, Emma Van}}
[[Kategorie:Sterftes in 934]]
b0t0zkw41bvt6rq88uw0pkt0fwup0g7
2518088
2518086
2022-08-07T23:07:52Z
196.250.216.40
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Karel Rudolf.jpg|duimnael|Uitbeelding van twee konings, Emma se man [[Roedolf van Frankryk]] (regs, op die troon) en [[Karel die Eenvoudige]] (links, middel)|197px]]
'''Emma van Frankryk''' (sterf in 935)<ref>{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots: A Biographical Dictionary of Military Women |volume=2 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=538 |isbn=0-313-29197-7}}</ref> was 'n Franse prinses en vanaf 923 tot haar afsterwe koningin van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] deur haar huwelik met [[Roedolf van Frankryk]]. Sy staan ook bekend as Emma Capet, Emma van Boergondië, of Emma van Neustrië.<ref name=":0">{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots - A Biographical Dictionary of Military Women |volume=1 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=152 |isbn=0-313-32707-6}}</ref> Sy was die dogter van [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]] en óf Aelis van Maine,<ref>Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten''</ref> óf [[Beatrix van Vermandois]]. Haar familie staan bekend as die Robertyne of Robertiens.
Omstreeks 921 is sy getroud met [[Hertog]] [[Roedolf van Frankryk]].<ref>France, J., Bulst, N. and Reynolds, P. 1989. ''Rodulfi Glabri Historiarum Libri Quinque'', ''Rodulfus Glaber Opera'' (Oxford).</ref> Roedolf is op 13 Julie 923 by Saint-Médard de Soissons gekroon as Koning van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] en gevolglik het sy Koningin van Frankryk geword.
Sy het haar man se reg op die kroon verdedig teen die [[Karolingers|Karolingiese]] aanspraakmaker [[Karel die Eenvoudige]] en haar swaer Herbert II van Vermandois. Emma het in 931 vir Avalon verower, en in 933 die beleg van ''Château Thierry'' teen Herbert II aangevoer met haar man se leër.<ref name=":0" />
Emma was die eerste Frankiese koningin wat gekroon is: sy is in dieselfde jaar as haar man in [[Reims]] deur die Biskop van Reims gekroon. Kroniekskrywers het opgemerk dat alhoewel die koronasie in dieselfde jaar plaasgevind het waarin haar man gekroon is, dit tog 'n bietjie later plaasgevind het.
Dit wil voorkom asof Emma geboorte aan slegs 'n seun, genaamd Lodewyk, geskenk het. <ref>“''Rodulfo rege… filius eius Ludovicus… ex Emma regina''”</ref><ref>Abbé E. Bougaud. 1875. ''Chronique de l'abbaye de Saint-Bénigne de Dijon'' (''Chronicle St-Bénigne de Dijon''), str. 126.</ref> Dit is egter moontlik dat Emma ook 'n dogter genaamd Judith gehad het.<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/BURGUNDY.htm#RaoulBurgundyKingFrancedied936 RICHARD 890-921, RAOUL 921-936]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{S-start}}
{{s-roy}}
|-
{{Succession box|title=[[Wes-Frankiese Ryk|Koningin van Wes-Frankië]]|before=[[Beatrix van Vermandois]]|after=[[Gerberga van Sakse]]|years=923-934}}
{{S-end}}
{{DEFAULTSORT:Frankryk, Emma Van}}
[[Kategorie:Sterftes in 934]]
tj4qvmx7bdi4x2hueooh3zveofbuozc
2518116
2518088
2022-08-08T08:45:26Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
[[Lêer:Karel Rudolf.jpg|duimnael|Uitbeelding van twee konings, Emma se man [[Roedolf van Frankryk]] (regs, op die troon) en [[Karel die Eenvoudige]] (links, middel)|197px]]
'''Emma van Frankryk''' (sterf in 935)<ref>{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots: A Biographical Dictionary of Military Women |volume=2 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=538 |isbn=0-313-29197-7}}</ref> was 'n Franse prinses en vanaf 923 tot haar afsterwe koningin van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] deur haar huwelik met [[Roedolf van Frankryk]]. Sy staan ook bekend as Emma Capet, Emma van Boergondië, of Emma van Neustrië.<ref name=":0">{{cite book |editor-last=Pennington |editor-first=Reina |title=Amazons to Fighter Pilots - A Biographical Dictionary of Military Women |volume=1 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, CT |year=2003 |pages=152 |isbn=0-313-32707-6}}</ref> Sy was die dogter van [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]] en óf Aelis van Maine,<ref>Detlev Schwennicke, ''Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten''</ref> óf [[Beatrix van Vermandois]]. Haar familie staan bekend as die Robertyne of Robertiens.
Omstreeks 921 is sy getroud met [[Hertog]] [[Roedolf van Frankryk]].<ref>France, J., Bulst, N. and Reynolds, P. 1989. ''Rodulfi Glabri Historiarum Libri Quinque'', ''Rodulfus Glaber Opera'' (Oxford).</ref> Roedolf is op 13 Julie 923 by Saint-Médard de Soissons gekroon as Koning van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] en gevolglik het sy Koningin van Frankryk geword.
Sy het haar man se reg op die kroon verdedig teen die [[Karolingers|Karolingiese]] aanspraakmaker [[Karel die Eenvoudige]] en haar swaer Herbert II van Vermandois. Emma het in 931 vir Avalon verower, en in 933 die beleg van ''Château Thierry'' teen Herbert II aangevoer met haar man se leër.<ref name=":0" />
Emma was die eerste Frankiese koningin wat gekroon is: sy is in dieselfde jaar as haar man in [[Reims]] deur die Biskop van Reims gekroon. Kroniekskrywers het opgemerk dat alhoewel die koronasie in dieselfde jaar plaasgevind het waarin haar man gekroon is, dit tog 'n bietjie later plaasgevind het.
Dit wil voorkom asof Emma geboorte aan slegs 'n seun, genaamd Lodewyk, geskenk het. <ref>“''Rodulfo rege… filius eius Ludovicus… ex Emma regina''”</ref><ref>Abbé E. Bougaud. 1875. ''Chronique de l'abbaye de Saint-Bénigne de Dijon'' (''Chronicle St-Bénigne de Dijon''), str. 126.</ref> Dit is egter moontlik dat Emma ook 'n dogter genaamd Judith gehad het.<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/BURGUNDY.htm#RaoulBurgundyKingFrancedied936 RICHARD 890-921, RAOUL 921-936]</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{S-start}}
{{s-roy}}
|-
{{Succession box|title=[[Wes-Frankiese Ryk|Koningin van Wes-Frankië]]|before=[[Beatrix van Vermandois]]|after=[[Gerberga van Sakse]]|years=923-934}}
{{S-end}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Frankryk, Emma Van}}
[[Kategorie:Sterftes in 934]]
hpnuzcpnxa01q3g7ti3tuosxd21u3nk
Eadhild
0
392740
2518087
2022-08-07T22:34:10Z
196.250.216.40
Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas Persoon | naam = Eadhild | geboortedatum = Onbekend | sterfdatum = omstreeks 937 | huweliksmaat = [[Hugo die Grote]] | vader = [[Eduard die Ouere]] | moeder = Ælfflæd }} '''Eadhild''' (sterf in 937) was 'n [[Engelse]] prinses en die tweede vrou van [[Hugo die Grote|Hugo]], Hertog van die [[Franke]]. Sy was die dogter van Eduard die Oue...'
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Eadhild
| geboortedatum = Onbekend
| sterfdatum = omstreeks 937
| huweliksmaat = [[Hugo die Grote]]
| vader = [[Eduard die Ouere]]
| moeder = Ælfflæd
}}
'''Eadhild''' (sterf in 937) was 'n [[Engelse]] prinses en die tweede vrou van [[Hugo die Grote|Hugo]], Hertog van die [[Franke]]. Sy was die dogter van [[Eduard die Ouere]], koning van die Angele. en sy tweede vrou Ælfflæd.<ref>Foot, 2011, p. xv</ref>
In 926 het Eduard se seun, koning [[Athelstan van Engeland|Athelstan]], toegestem om sy half-suster Eadhild met Hugo te laat trou, in ruil vir 'n enorme hoeveelheid geskenke en relieke. Volgens Willem van Malmesbury het hierdie geskenke [[spesery]]e, juwele, [[perd]]e, 'n vaas van oniks, 'n kroon van soliede [[goud]], die swaard van [[Konstantyn die Grote]], [[Karel die Grote]] se [[lans (wapen)|lans]] en 'n deel van [[Jesus Christus|Jesus die Verlosser]] se doringkroon ingesluit.<ref>Foot, 2011, p. 18, 47-48, 192-193</ref> Eadhild se suster Eadgifu van Wessex was die vrou van die afgesette koning van die [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Franke]], [[Karel die Eenvoudige]]. Hugo was 'n potensiële mededinger vir die Frankiese troon, en dit is moontlik dat Eadgifu die huwelik ondersteun het ten einde 'n gevaarlike skakel tussen Hugo en [[Herbert II van Vermandois]] uit die weg te ruim. <ref>Foot, 2010, p. 246</ref>
Eadhild sterf kinderloos in 937.<ref>Ortenberg, p. 228; Freeman, p. 234</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
*{{cite book | last = Foot | first = Sarah | authorlink= Sarah Foot | title=Æthelstan: the first king of England|publisher=Yale University Press| year = 2011 |ISBN= 978-0-300-12535-1}}
*{{cite book|title=England and the Continent in the Tenth Century:Studies in Honour of Wilhelm Levison (1876-1947)|publisher=Brepols|year=2010|editor-first=David|editor-last=Rollason|editor2-first=Conrad|editor2-last=Leyser|editor3-first=Hannah|editor3-last=Williams|first=Sarah|last=Foot|chapter=Dynastic Strategies: The West Saxon Royal Family in Europe|isbn=9782503532080}}
*{{cite book|title=The History of the Norman Conquest of England|first=Edward Augustus|last= Freeman|authorlink=Edward Augustus Freeman|url=https://archive.org/details/historynormanco01unkngoog|page=[https://archive.org/details/historynormanco01unkngoog/page/n270 234]|quote=eadhild childless.|year=1867|publisher=Clarendon Press}}
*{{cite book|title=England and the Continent in the Tenth Century:Studies in Honour of Wilhelm Levison (1876-1947)|publisher=Brepols|year=2010|editor-first=David|editor-last=Rollason|editor2-first=Conrad|editor2-last=Leyser|editor3-first=Hannah|editor3-last=Williams|first=Veronica|last=Ortenberg|chapter='The King from Overseas: Why did Æthelstan Matter in Tenth-Century Continental Affairs?|isbn=9782503532080}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sterftes in 937]]
{{Saadjie}}
ddahoyup71dpvtmp4hduj01od6l9ljh
2518102
2518087
2022-08-08T07:38:11Z
196.15.154.226
/* Bronne */ rooi skakels
wikitext
text/x-wiki
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Eadhild
| geboortedatum = Onbekend
| sterfdatum = omstreeks 937
| huweliksmaat = [[Hugo die Grote]]
| vader = [[Eduard die Ouere]]
| moeder = Ælfflæd
}}
'''Eadhild''' (sterf in 937) was 'n [[Engelse]] prinses en die tweede vrou van [[Hugo die Grote|Hugo]], Hertog van die [[Franke]]. Sy was die dogter van [[Eduard die Ouere]], koning van die Angele. en sy tweede vrou Ælfflæd.<ref>Foot, 2011, p. xv</ref>
In 926 het Eduard se seun, koning [[Athelstan van Engeland|Athelstan]], toegestem om sy half-suster Eadhild met Hugo te laat trou, in ruil vir 'n enorme hoeveelheid geskenke en relieke. Volgens Willem van Malmesbury het hierdie geskenke [[spesery]]e, juwele, [[perd]]e, 'n vaas van oniks, 'n kroon van soliede [[goud]], die swaard van [[Konstantyn die Grote]], [[Karel die Grote]] se [[lans (wapen)|lans]] en 'n deel van [[Jesus Christus|Jesus die Verlosser]] se doringkroon ingesluit.<ref>Foot, 2011, p. 18, 47-48, 192-193</ref> Eadhild se suster Eadgifu van Wessex was die vrou van die afgesette koning van die [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Franke]], [[Karel die Eenvoudige]]. Hugo was 'n potensiële mededinger vir die Frankiese troon, en dit is moontlik dat Eadgifu die huwelik ondersteun het ten einde 'n gevaarlike skakel tussen Hugo en [[Herbert II van Vermandois]] uit die weg te ruim. <ref>Foot, 2010, p. 246</ref>
Eadhild sterf kinderloos in 937.<ref>Ortenberg, p. 228; Freeman, p. 234</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
*{{cite book | last = Foot | first = Sarah | title=Æthelstan: the first king of England|publisher=Yale University Press| year = 2011 |ISBN= 978-0-300-12535-1}}
*{{cite book|title=England and the Continent in the Tenth Century:Studies in Honour of Wilhelm Levison (1876-1947)|publisher=Brepols|year=2010|editor-first=David|editor-last=Rollason|editor2-first=Conrad|editor2-last=Leyser|editor3-first=Hannah|editor3-last=Williams|first=Sarah|last=Foot|chapter=Dynastic Strategies: The West Saxon Royal Family in Europe|isbn=9782503532080}}
*{{cite book|title=The History of the Norman Conquest of England|first=Edward Augustus|last= Freeman|url=https://archive.org/details/historynormanco01unkngoog|page=[https://archive.org/details/historynormanco01unkngoog/page/n270 234]|quote=eadhild childless.|year=1867|publisher=Clarendon Press}}
*{{cite book|title=England and the Continent in the Tenth Century:Studies in Honour of Wilhelm Levison (1876-1947)|publisher=Brepols|year=2010|editor-first=David|editor-last=Rollason|editor2-first=Conrad|editor2-last=Leyser|editor3-first=Hannah|editor3-last=Williams|first=Veronica|last=Ortenberg|chapter='The King from Overseas: Why did Æthelstan Matter in Tenth-Century Continental Affairs?|isbn=9782503532080}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Sterftes in 937]]
{{Saadjie}}
50czu5rfd2xpcflfonwydl59z731rhg
Beatrix van Vermandois
0
392741
2518089
2022-08-07T23:32:56Z
196.250.216.40
Nuwe bladsy geskep met ''''Beatrix van Vermandois''' (gebore omstreeks 880; sterf ná 26 Maart 931) was 'n [[Karolingers|Karolingiese]] aristokraat, koningin van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] deur haar huwelik met [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]], en moeder van [[Hugo die Grote]]. == Lewensloop == Beatrix{{Efn|In moderne Frans word haar naam geskryf as Béatrice.}} was die dogter van [[Herbert I van Vermandois]].<ref name="ESIII49">Detlev Schwennicke, Europäische St...'
wikitext
text/x-wiki
'''Beatrix van Vermandois''' (gebore omstreeks 880; sterf ná 26 Maart 931) was 'n [[Karolingers|Karolingiese]] aristokraat, koningin van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] deur haar huwelik met [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]], en moeder van [[Hugo die Grote]].
== Lewensloop ==
Beatrix{{Efn|In moderne Frans word haar naam geskryf as Béatrice.}} was die dogter van [[Herbert I van Vermandois]].<ref name="ESIII49">Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band III, Teilband 1 (Marburg, Germany: J. A. Stargardt, 1984), Tafel 49</ref> Sy was ook die suster van [[Herbert II van Vermandois]] en 'n afstammeling aan vaderskant van [[Karel die Grote]] deur Koning [[Bernard van Italië]].{{efn|Volgens die ''Abbreviatio'' deur Fra Andreas was Beatrix die kleindogter van Bernard, koning van Italië. Alberic van Trois-Fontaines was reeds in die 1250's bewus van die afkoms: MGH SS 23.757.<ref>Andrew W. Lewis, 'Dynastic Structures and Capetian Throne-Right: the Views of Giles of Paris', ''Traditio'', Vol. 33 (1977), pp. 246-47 n.94</ref>}}<ref>''The Annals of Flodoard of Reims, 919-966'', redakteure en vertalers; Steven Fanning; Bernard S. Bachrach (Toronto: University of Toronto Press, 2011), pp. xvi, 91</ref> Sy was deur haar huwelik met Robert I 'n afstammeling van die [[Dinastie van die Capetingers|Capetingers]]. Op 15 Junie 923 is haar man gedood tydens die Slag van Soissons. Kort hierna is die koningskap aangebied aan hul seun [[Hugo die Grote|Hugo]], wat dit van die hand gewys het.<ref>Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', vertaler; Michael Idomir Allen (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1993), p. 250</ref> Beatrix sterf ná Maart [[931]].<ref name="ESIII49" />
== Huwelik en kinders ==
[[Lêer:Hugues le Grand duc des Francs.jpg|124px|duimnael|Beatrix se seun was [[Hugo die Grote]], voorvader van verskeie konings.]]
Sy het in omstreeks 890 getrou, en was die tweede vrou van [[Robert I van Frankryk|Robert I]], [[Markgraaf]] van Neustrië, wat in [[922]] die Koning van Frankryk geword het.<ref name="ESII10">Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band II (Marburg, Duitsland: J. A. Stargardt, 1984), Tafel 10</ref> Hulle was die ouers van:
* [[Hugo die Grote]] – vader van [[Hugo Capet]]<ref name="ESII10"/><ref>Constance Brittain Bouchard, ''Those of My Blood: Creating Noble Families in Medieval Francia'' (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2001), p. 112</ref>
*[[Emma van Frankryk]] (waarskynlik)<ref>Let op dat die ''Europäische Stammtafeln'' Emma egter as die kind van Robert deur 'n sekere dame genaamd Aélis identifiseer.</ref> – vrou van [[Roedolf van Frankryk]]
==Notas==
{{notelist}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bykomende verwysings ==
* Patrick Van Kerrebrouck, ''Nouvelle histoire généalogique de l'auguste maison de France'', vol. 1 : ''La Préhistoire des Capétiens (par Christian Settipani)'', 1993
{{s-start}}
{{s-roy}}
|-
{{succession box
| title = Koningin van Wes-Frankië
| before = Eadgifu van Wessex
| after = [[Emma van Frankryk]]
| years = 922–923
}}
{{s-end}}
{{Saadjie}}
{{DEFAULTSORT:Beatrix van Vermandois}}
[[Kategorie:Geboortes in die 880's]]
[[Kategorie:Sterftes in die 10de eeu]]
dob2k9euquh8e585krbs1ogq976ft8j
2518114
2518089
2022-08-08T08:44:51Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
'''Beatrix van Vermandois''' (gebore omstreeks 880; sterf ná 26 Maart 931) was 'n [[Karolingers|Karolingiese]] aristokraat, koningin van [[Wes-Frankiese Ryk|Wes-Frankië]] deur haar huwelik met [[Robert van Boergondië|Robert I van Frankryk]], en moeder van [[Hugo die Grote]].
== Lewensloop ==
Beatrix{{Efn|In moderne Frans word haar naam geskryf as Béatrice.}} was die dogter van [[Herbert I van Vermandois]].<ref name="ESIII49">Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band III, Teilband 1 (Marburg, Germany: J. A. Stargardt, 1984), Tafel 49</ref> Sy was ook die suster van [[Herbert II van Vermandois]] en 'n afstammeling aan vaderskant van [[Karel die Grote]] deur Koning [[Bernard van Italië]].{{efn|Volgens die ''Abbreviatio'' deur Fra Andreas was Beatrix die kleindogter van Bernard, koning van Italië. Alberic van Trois-Fontaines was reeds in die 1250's bewus van die afkoms: MGH SS 23.757.<ref>Andrew W. Lewis, 'Dynastic Structures and Capetian Throne-Right: the Views of Giles of Paris', ''Traditio'', Vol. 33 (1977), pp. 246-47 n.94</ref>}}<ref>''The Annals of Flodoard of Reims, 919-966'', redakteure en vertalers; Steven Fanning; Bernard S. Bachrach (Toronto: University of Toronto Press, 2011), pp. xvi, 91</ref> Sy was deur haar huwelik met Robert I 'n afstammeling van die [[Dinastie van die Capetingers|Capetingers]]. Op 15 Junie 923 is haar man gedood tydens die Slag van Soissons. Kort hierna is die koningskap aangebied aan hul seun [[Hugo die Grote|Hugo]], wat dit van die hand gewys het.<ref>Pierre Riché, ''The Carolingians; A Family who Forged Europe'', vertaler; Michael Idomir Allen (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1993), p. 250</ref> Beatrix sterf ná Maart [[931]].<ref name="ESIII49" />
== Huwelik en kinders ==
[[Lêer:Hugues le Grand duc des Francs.jpg|124px|duimnael|Beatrix se seun was [[Hugo die Grote]], voorvader van verskeie konings.]]
Sy het in omstreeks 890 getrou, en was die tweede vrou van [[Robert I van Frankryk|Robert I]], [[Markgraaf]] van Neustrië, wat in [[922]] die Koning van Frankryk geword het.<ref name="ESII10">Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band II (Marburg, Duitsland: J. A. Stargardt, 1984), Tafel 10</ref> Hulle was die ouers van:
* [[Hugo die Grote]] – vader van [[Hugo Capet]]<ref name="ESII10"/><ref>Constance Brittain Bouchard, ''Those of My Blood: Creating Noble Families in Medieval Francia'' (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2001), p. 112</ref>
*[[Emma van Frankryk]] (waarskynlik)<ref>Let op dat die ''Europäische Stammtafeln'' Emma egter as die kind van Robert deur 'n sekere dame genaamd Aélis identifiseer.</ref> – vrou van [[Roedolf van Frankryk]]
==Notas==
{{notas}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronne ==
* Patrick Van Kerrebrouck, ''Nouvelle histoire généalogique de l'auguste maison de France'', vol. 1 : ''La Préhistoire des Capétiens (par Christian Settipani)'', 1993
{{s-start}}
{{s-roy}}
|-
{{succession box
| title = Koningin van Wes-Frankië
| before = Eadgifu van Wessex
| after = [[Emma van Frankryk]]
| years = 922–923
}}
{{s-end}}
{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Beatrix van Vermandois}}
[[Kategorie:Geboortes in die 880's]]
[[Kategorie:Sterftes in die 10de eeu]]
dc73m9zf0zjn6v2p80bquvodymjl5cq
Bespreking:Beatrix van Vermandois
1
392742
2518096
2022-08-08T06:47:40Z
196.15.154.226
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Louisa Bolus
1
392743
2518097
2022-08-08T07:05:38Z
Rooiratel
90342
Sjablone bygevoeg
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Eadhild
1
392744
2518101
2022-08-08T07:35:50Z
196.15.154.226
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Kategorie:Huidige Wikipedia-verjaarsdae
14
392745
2518107
2022-08-08T08:02:44Z
Rooiratel
90342
Nuwe bladsy geskep met 'Hierdie is 'n lys van Wikipediane wat by Wikipedia aangesluit het (die eerste keer 'n rekening geregistreer het, of hul eerste aangemelde wysiging gemaak het) op '''{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}}''' een of meer jaar gelede. Dit word gevul deur die gebruikersbokse <nowiki>{{Gebruiker Wikipediaan vir}}</nowiki>.'
wikitext
text/x-wiki
Hierdie is 'n lys van Wikipediane wat by Wikipedia aangesluit het (die eerste keer 'n rekening geregistreer het, of hul eerste aangemelde wysiging gemaak het) op '''{{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}}''' een of meer jaar gelede. Dit word gevul deur die gebruikersbokse <nowiki>{{Gebruiker Wikipediaan vir}}</nowiki>.
h40pgrrs30zvxhg1iajygku3gidj130
Kategorie:Sterftes in 934
14
392746
2518117
2022-08-08T08:46:49Z
Rooiratel
90342
Nuwe Kategorie
wikitext
text/x-wiki
{{Sterftejare|93|4}}
{{Commons-kategorie|934 deaths|Sterftes in 934}}
jmru58b4h3znxvc3wqciejorjxk39cb
Bespreking:Emma van Frankryk
1
392747
2518124
2022-08-08T09:22:10Z
196.15.154.226
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Bernard van Italië
1
392748
2518126
2022-08-08T09:25:10Z
196.15.154.226
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Oggend
1
392749
2518127
2022-08-08T09:25:36Z
Rooiratel
90342
Sjablone bygevoeg
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Aand
1
392750
2518128
2022-08-08T09:27:30Z
Rooiratel
90342
Sjablone bygevoeg
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Beligting
1
392751
2518129
2022-08-08T09:28:10Z
Rooiratel
90342
Sjablone bygevoeg
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Verstrooiing
1
392752
2518130
2022-08-08T10:01:57Z
Rooiratel
90342
Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Bespreking:Skemer
1
392753
2518131
2022-08-08T10:02:50Z
Rooiratel
90342
Sjablone bygevoeg
wikitext
text/x-wiki
{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}
2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv
Vloek
0
392754
2518132
2022-08-08T10:06:53Z
Rooiratel
90342
Nuwe dubbelsinnigheidsbladsy
wikitext
text/x-wiki
'''Vloek''' kan verwys naa:
* [[Vloek (taal)]]
* [[Vloek (kwaadaardige betowering)]]
{{Dubbelsinnig}}
5rggksli2lcet181mr138ude3byil3f
2518133
2518132
2022-08-08T10:09:49Z
Rooiratel
90342
wikitext
text/x-wiki
'''Vloek''' kan verwys naa:
* [[Vloek (taal)]]
* [[Vloek (kwaadaardige betowering)]]
== Sien ook ==
* [[Hulpbronvloek]]
{{Dubbelsinnig}}
q20qnq5ih7kdg3y8slcrfu54x2m5uc3