4 Oktober

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="af">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>afwiki</dbname>
    <base>https://af.wikipedia.org/wiki/Tuisblad</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.25</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Spesiaal</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Bespreking</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Gebruiker</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Gebruikerbespreking</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipediabespreking</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Lêer</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Lêerbespreking</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWikibespreking</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Sjabloon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Sjabloonbespreking</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Hulp</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Hulpbespreking</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorie</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategoriebespreking</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Portaal</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Portaalbespreking</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>4 Oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2423</id>
    <revision>
      <id>2520257</id>
      <parentid>2469919</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:25:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gebeure */ skakel na Tafelberg#Die_kabelkar</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4826" xml:space="preserve">{{OktoberKalender}}

'''4 Oktober''' is die 277ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (278ste in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 88 dae in die res van die jaar.

== Gebeure ==
[[Lêer:Langlaagte.jpg|duimnael|regs|100px|Die plek van die eerste [[Goud]]myne in Johannesburg]]
[[Lêer:Tupolew Tu 144 Sinsheim.JPG|duimnael|regs|100px|Tupolew Tu-144]]
* [[1159]] – [[Octaviano de Monticelli]] word gekroon as [[Teenpous Victor IV (Octavianus)|Pous Victor IV]].
* [[1209]] – [[Pous Innocentius III]] kroon Otto IV as keiser van die [[Heilige Romeinse Ryk]].
* [[1535]] – Die eerste volledige Engelse vertaling van die [[Bybel]] is in [[Zürich]], [[Switserland]], gedruk. Die vertaling is deur William Tyndale en Miles Coverdale gedoen.
* [[1582]] – [[Spanje]], [[Portugal]], [[Pole]], [[Litaue]] en dele van [[Italië]] vervang die [[Juliaanse kalender]] met die [[Gregoriaanse kalender]], met die gevolg dat Donderdag 4 Oktober 1582 direk gevolg word deur Vrydag 15 Oktober 1582.
* [[1644]] – [[Pous Innocentius X]] word gekroon deur kardinaal Carlo de' Medici.
* [[1676]] – [[Pous Innocentius XI]] word gekroon deur kardinaal Francesco Maidalchini.
* [[1886]] – Amptelike stigtingsdag van die [[goud]]stad [[Johannesburg]].
* [[1929]] – Die oorspronklike [[Tafelberg#Die_kabelkar|Tafelberg-kabelkar]] word in [[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]], geopen. 'n Verbeterde kabelkar word op 4 Oktober [[1997]] ingewy.
* [[1957]] – [[Rusland]] lanseer [[Spoetnik 1]], die eerste [[satelliet]] wat om die [[Aarde]] wentel en daarmee word die  [[ruimtetydperk]] ingelei.
* [[1958]] – Die grondwet van die [[Frankryk|Vyfde Republiek]], wat met medewerking van [[Charles de Gaulle]] en Michel Debré geskryf is, word aanvaar.
* [[1966]] – [[Lesotho]] word van die [[Verenigde Koninkryk]] onafhanklik.
* [[1984]] – Die laaste volledige [[Toepolef Tu-144]], die eerste [[klankgrens|supersoniese]] [[vliegtuig|passasiersvliegtuig]] ter wêreld wat deur die [[Sowjetunie|Sowjetse]] vliegtuigbouer Aleksei Andrejewitsj Toepolef ontwikkel is, word in diens geneem.
* [[1997]] – [[Tafelberg]] kry 'n nuwe kabelkar op sy sweefspoor, wat in die rondte kan draai vir beter uitsig.

== Geboortes ==
* [[1289]] – Koning Lodewyk X van Frankryk († [[1316]]).
* [[1822]] – [[Rutherford B. Hayes]], 19de [[President van die Verenigde State]] († [[1893]]).
* [[1836]] – [[Piet Cronjé]], Suid-Afrikaanse militaris en boeregeneraal († [[1911]]).
* [[1875]] – [[Gustav Preller]], Suid-Afrikaanse joernalis, redakteur en geskiedskrywer († [[1943]]).
* [[1895]] – [[Buster Keaton]], Amerikaanse akteur († [[1966]]).
* [[1916]] – [[Anton Rupert]], Suid-Afrikaanse entrepreneur, sakeman en omgewingsbewaarder († [[2006]]).
* 1916 – Vitaly Ginzburg, Russiese fisikus en [[Nobelprys vir Fisika]]-wenner († [[2009]]).
* [[1923]] – [[Charlton Heston]], Amerikaanse akteur († [[2008]]).
* [[1928]] – [[Alvin Toffler]], Amerikaanse [[futuris]], joernalis en skrywer († [[2016]]).
* [[1931]] – [[Richard Rorty]], Amerikaanse [[filosoof]] († [[2007]]).
* 1931 – [[Basil D'Oliveira]], ’n veelsydige bruin Suid-Afrikaanse krieketspeler († [[2011]]).
* [[1938]] – Kurt Wüthrich, Switserse chemikus en [[Nobelprys vir Chemie]]-wenner.
* [[1941]] – Jackie Collins, Britse skryfster († [[2015]]).
* 1941 – [[Anne Rice]], Amerikaanse skryfster († [[2021]]).
* [[1946]] – [[Susan Sarandon]], Amerikaanse aktrise.
* [[1976]] – [[Alicia Silverstone]], Amerikaanse aktrise.

== Sterftes ==
* [[1669]] – [[Rembrandt van Rijn]], Nederlandse skilder (* [[1606]]).
* [[1747]] – [[Amaro Pargo]], Spaanse kaper en handelaar (* [[1678]]).
* [[1842]] – Sir [[Galbraith Lowry Cole]], die vyfde Britse goewerneur van die [[Kaap die Goeie Hoop]] (* [[1772]]).
* [[1871]] – [[Sarel Cilliers]], Voortrekker-leier (* [[1801]]).
* [[1919]] – [[Petrus Postma]], Suid-Afrikaanse predikant en Christelike onderwysaktivis (* [[1854]]).
* [[1947]] – [[Max Planck]], Duitse fisikus (* [[1858]]).
* [[1957]] – [[Jacob Hendrik Pierneef]], [[Suid-Afrika]]anse skilder (* [[1886]]).
* [[1970]] – Janis Joplin, Amerikaanse sangeres (* [[1943]]).
* [[1979]] – [[Gerard Rissik]], Suid-Afrikaanse bankier en die vierde president van die [[Suid-Afrikaanse Reserwebank]] (* [[1903]]).
* [[1999]] – [[De Villiers Graaff]], leier van die [[Verenigde Party]] tussen 1956 en 1977 (* [[1913]]).
* [[2019]] – [[Diahann Carroll]], Amerikaanse aktrise (* [[1935]]).
* [[2020]] – [[Pieter Spaarwater]], rubriekskrywer, motorredakteur en omroeper (* [[1936]]).

== Vakansies, vierings, en waarnemingsdae ==
*
== Gepubliseer ==
===Teologie===
* [[1833]] – ''Quo Graviora'': Oor die pragmatiese konstitusie, deur [[Pous Gregorius XVI]].

{{commonskat|4 October}}

[[Kategorie:Oktober]]</text>
      <sha1>srircbuuchol7h5ld2sff8y3hilmrtr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>48</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3904</id>
    <revision>
      <id>2520241</id>
      <parentid>1208227</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:47:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.40.76.45</ip>
      </contributor>
      <comment>Eref</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="431" xml:space="preserve">{{jare|1}}

[[Hfzkg|jfhgjgf]]&lt;ref group=&quot;ddeee&quot;&gt;Dfdfd&lt;/ref&gt;Die '''jaar 48''' was 'n [[skrikkeljaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Woensdag]] begin het. Dit was die 48ste jaar van die [[1ste eeu]] n.C. In teenstelling met [[gewone jaar|gewone jare]] het die jaar 366 dae en 'n [[29 Februarie]] gehad.

== Gebeure ==
* [[Aulus Vitellius]] word konsul.

== Geboortes ==
*

== Sterftes ==
*

[[Kategorie:1ste eeu]]</text>
      <sha1>amhy8f6p9lvu18bq1t2e6bq8m826mxo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520245</id>
      <parentid>2520241</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T17:15:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Wysigings deur [[Special:Contributions/212.40.76.45|212.40.76.45]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Naudefj|Naudefj]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="384" xml:space="preserve">{{jare|1}}

Die '''jaar 48''' was 'n [[skrikkeljaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Woensdag]] begin het. Dit was die 48ste jaar van die [[1ste eeu]] n.C. In teenstelling met [[gewone jaar|gewone jare]] het die jaar 366 dae en 'n [[29 Februarie]] gehad.

== Gebeure ==
* [[Aulus Vitellius]] word konsul.

== Geboortes ==
*

== Sterftes ==
*

[[Kategorie:1ste eeu]]</text>
      <sha1>ki5wt2ley77ba974qtmxahxyw1jf5p4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruikerbespreking:Alias</title>
    <ns>3</ns>
    <id>4441</id>
    <revision>
      <id>2520434</id>
      <parentid>2499801</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T10:54:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:Kategorie:Lede van die vyftienjaargemeenskap]] verwyder ([[Wikipedia:HotCat|HotCat.js]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9391" xml:space="preserve">{{argiefboks|2
| argief1 = [[/Argief20050902|Deel 1]]
| argief2 = [[/Argief20170912|Deel 2]]
}}
[[Lêer:Editor - bronze star.jpg|regs|duimnael|240px|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Veteran Editor II (or Grand Tutnum)|Veteraanredakteur II]]&lt;br/&gt;(16 jaar, 13 000+)&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Toegeken deur Aliwal2012&lt;/small&gt;]]

== Administrateur en burokraat ==

Goeieaand Alias, ek is bly dat jy hier steeds aktief is! Op jou bladsy staan &quot;Ek is ook 'n administrateur en burokraat&quot;, maar jy het hierde regte in 2013 verloor. Sal ons jou ou regte herstel? Jy sal beslis 'n goeie admin en burokraat wees! Groete. -- [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:30, 24 Mei 2017 (UTC)

: Gits, ek het nooit die teks weer verander nie. Ek probeer te help, want ek bly passievol oor Afrikaans en glo Wikipedia is belangrik. My tyd is beperk en ek wil nie die verkeerde verwagtinge skep nie. Meeste van wat ek (en ander) doen, kan mens doen sonder administrateursregte, dus is dit nie vir my belangrik nie. Enkele dinge wat ek glo ons met die voorblad en soortgelyke dinge moet doen, sal later seker wel 'n administrateur benodig. Dus nie nou belangrik nie, maar dan kan ek self help met vandalisme soos tevore, maar ten minste is daar nou heelwat mense. As iemand voel dat my rol as burokraat belangrik was en ek weer daarmee moet help, sal ek dit oorweeg, maar dit was juis al die gebruikerhernoemings destyds wat my moed gebreek het. Deesdae is dit darem nie meer 'n probleem nie. --[[Gebruiker:Alias|Alias]] ([[Gebruikerbespreking:Alias|kontak]]) 07:06, 25 Mei 2017 (UTC)

:: [[Gebruiker:Alias]], ek het jou vir administrateur [[Wikipediabespreking:Administrateur#Gebruiker:Alias|genomineer]]. Sal jy asb. die nominasie aanvaar? [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|kontak]]) 08:49, 12 September 2017 (UTC)

::: Hallo, [[gebruiker:K175|K175]]. Dankie vir die nominasie. Wat ek bo geskryf het, bly waar. Ek moet dalk ook byvoeg dat my tyd baie wisselvallig is. Ek sal maklik vir 'n maand of meer verdwyn op 'n slag. Ek was onder die indruk dat daar heelwat administrateurs is, maar ek sien nou 'n paar van hulle is minder aktief. Ek is beskikbaar as die gemeenskap voel ek kan 'n bydrae lewer ten spyte van my wisselvallige beskikbaarheid. Ek is onseker of daar 'n groot tekort is, veral wat burokrate betref - daar is seker nie meer deesdae soveel werk vir 'n burokraat nie, of hoe?  --[[Gebruiker:Alias|Alias]] ([[Gebruikerbespreking:Alias|kontak]]) 13:08, 12 September 2017 (UTC)

== [[Louvre]] ==

Alias, gebruik asb jou spelling speelding op bogenoemde! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:15, 5 September 2017 (UTC)
: [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]], ek sal probeer om op 'n stadium te kyk. My tyd is nou eers weer bietjie op. Terloops, my speelding is een speltoetser, twee oë, en 'n klomp woordeboeke! (Dalk later 'n meer tegniese oplossing.) --[[Gebruiker:Alias|Alias]] ([[Gebruikerbespreking:Alias|kontak]]) 13:15, 12 September 2017 (UTC)

== Argivering van ou besprekings op jou besprekingsbladsy ==

Mag ek maar ou besprekings op jou besprekingsbladsy argiveer? Die bladsy begin om stadiger te laai a.g.v. sy grootte. [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|kontak]]) 08:55, 12 September 2017 (UTC)
: Ek het dit sommer gou gedoen. Ek het nie gesien hoe lank dit al geword het nie. --[[Gebruiker:Alias|Alias]] ([[Gebruikerbespreking:Alias|kontak]]) 13:13, 12 September 2017 (UTC)

== Jou e-pos ==
Alias, ek het jou e-pos geantwoord! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:48, 8 November 2018 (UTC)

== Bedrywig ==
Goed om te sien jy is weer 'n bietjie aktief hier! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:54, 27 Mei 2019 (UTC)

== Wikipedia:Tienjaargemeenskap ==
Alias, plaas solank die kategorie onder aan jou naam totdat ons die 15 jaar dinge uitsorteer het! Sien [[Wikipedia:Tienjaargemeenskap]]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:48, 23 Junie 2019 (UTC)

== Community Insights Survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

'''Share your experience in this survey'''

Hi {{PAGENAME}},

The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey about your experience with {{SITENAME}} and Wikimedia. The purpose of this survey is to learn how well the Foundation is supporting your work on wiki and how we can change or improve things in the future. The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation.

Please take 15 to 25 minutes  to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act3) give your feedback through this survey]'''.  It is available in various languages.

This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English).

Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.

Sincerely,
&lt;/div&gt; [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 00:47, 7 September 2019 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act3)&amp;oldid=19353451 --&gt;

== Reminder: Community Insights Survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

'''Share your experience in this survey'''

Hi {{PAGENAME}},

A couple of weeks ago, we invited you to take the Community Insights Survey. It is the Wikimedia Foundation’s annual survey of our global communities. We want to learn how well we support your work on wiki. We are 10% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal! '''Your voice matters to us.'''

Please take 15 to 25 minutes  to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act3) give your feedback through this survey]'''.  It is available in various languages.

This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English).

Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.

Sincerely,
&lt;/div&gt; [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 18:55, 20 September 2019 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act3)&amp;oldid=19397733 --&gt;

== Skryfweek Maandag, 23 September 2019 – Sondag, 29 September 2019 ==

Hallo, Alias, onthou asb. om onderwerpe te nomineer vir volgende week se [[Wikipedia:Skryfweek|skryfweek!]] [[Namibië]] loop tans voor, met [[Indonesië]] in die tweede plek! –&amp;nbsp;[[Gebruiker:K175|K175]]&amp;nbsp;([[Gebruikerbespreking:K175|gesels&amp;nbsp;met&amp;nbsp;my]]&amp;nbsp;|&amp;nbsp;[[Spesiaal:Bydraes/K175|my&amp;nbsp;bydraes]]) 16:42, 22 September 2019 (UTC)

== Reminder: Community Insights Survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

'''Share your experience in this survey'''

Hi {{PAGENAME}},

There are only a few weeks left to take the Community Insights Survey! We are 30% towards our goal for participation. If you have not already taken the survey, you can help us reach our goal!
With this poll, the Wikimedia Foundation gathers feedback on how well we support your work on wiki. It only takes 15-25 minutes to complete, and it has a direct impact on the support we provide.

Please take 15 to 25 minutes  to '''[https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_0pSrrkJAKVRXPpj?Target=CI2019List(meafwps,act3) give your feedback through this survey]'''.  It is available in various languages.

This survey is hosted by a third-party and [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Community_Insights_2019_Survey_Privacy_Statement governed by this privacy statement] (in English).

Find [[m:Community Insights/Frequent questions|more information about this project]]. [mailto:surveys@wikimedia.org Email us] if you have any questions, or if you don't want to receive future messages about taking this survey.

Sincerely,
&lt;/div&gt; [[User:RMaung (WMF)|RMaung (WMF)]] 15:11, 4 Oktober 2019 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RMaung (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CI2019List(meaf_wps,act3)&amp;oldid=19430538 --&gt;

== [[Wikipedia:Vyftienjaargemeenskap]] ==

{{ping|Alias}}, ons het die 15-jaar gemeenskap geskep. Jy is een van hulle! Geluk en dankie! {{vyftienjaargemeenskap}} Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:04, 20 Desember 2019 (UTC)


== Leef jy nog? ==
Hoe gaan dit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:29, 19 Mei 2022 (UTC)

: Ja, hoor! Tyd is min, maar ek het toevallig bietjie vandalisme gesien wat ek dink ek weet wat om mee te doen. En toe sommer die artikel vinnig hersien... Ek weet ek dra nie veel by nie, maar elke bietjie help, nè? --[[Gebruiker:Alias|Alias]] ([[Gebruikerbespreking:Alias|kontak]]) 07:32, 19 Mei 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3z025zdjr6u6psea3yezg6de4u1wevq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedia:Geselshoekie</title>
    <ns>4</ns>
    <id>5209</id>
    <revision>
      <id>2520148</id>
      <parentid>2520082</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:46:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Wysigings deur [[Special:Contributions/Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Oesjaar|Oesjaar]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25335" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
&lt;div style=&quot;position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;&quot; class=&quot;nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks &lt;includeonly&gt;noprint&lt;/includeonly&gt;&quot;&gt;
{{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|&lt;!-- nothing --&gt;|
* [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]]
}}a
*[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]]
&lt;/div&gt;
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]&lt;!--
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!&lt;br/&gt;&lt;small&gt;(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)&lt;/small&gt;]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--&gt;
&lt;div style=&quot;background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;&quot;&gt;
&lt;big&gt;&lt;center&gt;'''Sien ook:'''&lt;/center&gt;&lt;/big&gt;
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.

&lt;center&gt;'''Verdere hulp:'''&lt;br /&gt;&lt;/center&gt;
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
&lt;/div&gt;

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
}}

Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie.  Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur &lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt; te tik, of die &quot;Handtekening met datum&quot;-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.

Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.

Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.

Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]

&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;&lt;center&gt;'''&gt;&gt;&gt;  [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&amp;action=edit&amp;section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] &lt;&lt;&lt;'''&lt;/center&gt;&lt;/div&gt;

== Ek is met die Maan gepla... ==
Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC)

:Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die &quot;donker kant&quot;. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  16:35, 17 Julie 2022 (UTC)

== Die ruimteterme... ==

Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC)
:{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC)

== Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]&lt;/span&gt; 
----
Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word.  

Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1&lt;/tvar&gt;|lees verder]])
* '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]])
* '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]])
* '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]])
* '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]])
* '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]])
* '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]])
* '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]])
* '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]])
*
'''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;

[[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC)

== Ons is nou 69ste... ==

Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC)

== Taaldinge op RSG ==

[[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC)
:Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC)
::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  18:39, 31 Julie 2022 (UTC)
:::As sy by 15:33 sê: &quot;Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby,&quot; dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC)
::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete!
[[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC)

== [[Museum van Legendes]] ==

Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC)

:Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC)
::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC)

== Wikipedia op FB ==

Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC)

== Die opleidingsessie te [[SAAWK]] ==

Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC)

:Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC)

::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC)
:::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC)

== Benodig ==

'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC)

== Groete uit Duitsland! ==

Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC)

:{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC)
::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC)

== Endemies aan/in/vir ==

Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC)
:Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. &quot;Endemies vir&quot; slaan my dronk, en &quot;endemies tot&quot; sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir &quot;endemies aan&quot; nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC)
::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC)
:::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:56, 5 Augustus 2022 (UTC)

== [[Louisa Bolus]] ==

Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC)
:En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC)

== Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag ==

Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC)

:Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC)
::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC)
:::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  08:01, 10 Augustus 2022 (UTC)
::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC)

== Reëls vir afkappingsteken/apostroof  ==

Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê &quot; ’ &quot; is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&amp;t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide &quot; ’ &quot; en &quot; ' &quot; aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys &amp; Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek.

Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die &quot; ' &quot; karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. 

Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC)
:Op Engelse wikipedia word &quot; ’ &quot; getrou in &quot; ' &quot; verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC)

::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&amp;t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC)
::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC)
:::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  18:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC)
:::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : &quot; Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. &quot; So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC)
:::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC)
:::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC)
::::::Jy het. Jy het gesê &quot;Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm&quot;. So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC)

== [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel ==

Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC)
:Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  18:27, 10 Augustus 2022 (UTC)
::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC)

== Theunis C.C. Lombard ==

Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC)

:Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n &quot;Theunis Christiaan Christoffel Lombard&quot; wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC)
::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC)

== Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... ==

Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC)

== Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... ==

Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&amp;fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC)

== Geluk prof. Anne-Marie Beukes! ==

Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC)

== Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! ==

Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC)

== Bemarking.... ==

Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan.
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>swk2vmjge1wxgbnxyn9hpkfiond6s6i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520266</id>
      <parentid>2520148</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:51:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Louisa Bolus */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25562" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
__NOINDEX__
&lt;div style=&quot;position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;&quot; class=&quot;nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks &lt;includeonly&gt;noprint&lt;/includeonly&gt;&quot;&gt;
{{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|&lt;!-- nothing --&gt;|
* [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]]
}}a
*[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]]
&lt;/div&gt;
[[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]&lt;!--
[[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]]
[[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]]
[[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!&lt;br/&gt;&lt;small&gt;(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)&lt;/small&gt;]]
[[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--&gt;
&lt;div style=&quot;background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;&quot;&gt;
&lt;big&gt;&lt;center&gt;'''Sien ook:'''&lt;/center&gt;&lt;/big&gt;
* [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is.
* [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers.
* [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy.
* [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer.

&lt;center&gt;'''Verdere hulp:'''&lt;br /&gt;&lt;/center&gt;
Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die
* [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']],
* [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en
* [[:m:|Meta Wikipedia]].
&lt;/div&gt;

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]]
| argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]]
| argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]]
| argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]]
| argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]]
| argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]]
| argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]]
| argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]]
| argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]]
| argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]]
| argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]]
| argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]]
| argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]]
| argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]]
| argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]]
| argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]]
| argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]]
}}

Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie.  Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur &lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt; te tik, of die &quot;Handtekening met datum&quot;-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys.

Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak.

Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word.

Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans]

&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;&lt;center&gt;'''&gt;&gt;&gt;  [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&amp;action=edit&amp;section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] &lt;&lt;&lt;'''&lt;/center&gt;&lt;/div&gt;

== Ek is met die Maan gepla... ==
Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC)

:Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die &quot;donker kant&quot;. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  16:35, 17 Julie 2022 (UTC)

== Die ruimteterme... ==

Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC)
:{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC)

== Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]&lt;/span&gt; 
----
Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word.  

Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1&lt;/tvar&gt;|lees verder]])
* '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]])
* '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]])
* '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]])
* '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]])
* '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]])
* '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]])
* '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]])
* '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]])
*
'''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;

[[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC)

== Ons is nou 69ste... ==

Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC)

== Taaldinge op RSG ==

[[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC)
:Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC)
::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  18:39, 31 Julie 2022 (UTC)
:::As sy by 15:33 sê: &quot;Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby,&quot; dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC)
::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete!
[[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC)

== [[Museum van Legendes]] ==

Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC)

:Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC)
::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC)

== Wikipedia op FB ==

Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC)

== Die opleidingsessie te [[SAAWK]] ==

Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC)

:Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC)

::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC)
:::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC)

== Benodig ==

'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC)

== Groete uit Duitsland! ==

Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC)

:{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC)
::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC)

== Endemies aan/in/vir ==

Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC)
:Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. &quot;Endemies vir&quot; slaan my dronk, en &quot;endemies tot&quot; sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir &quot;endemies aan&quot; nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC)
::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC)
:::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:56, 5 Augustus 2022 (UTC)

== [[Louisa Bolus]] ==

Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC)
:En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC)

== Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag ==

Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC)

:Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC)
::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC)
:::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  08:01, 10 Augustus 2022 (UTC)
::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC)

== Reëls vir afkappingsteken/apostroof  ==

Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê &quot; ’ &quot; is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&amp;t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide &quot; ’ &quot; en &quot; ' &quot; aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys &amp; Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek.

Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die &quot; ' &quot; karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. 

Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC)
:Op Engelse wikipedia word &quot; ’ &quot; getrou in &quot; ' &quot; verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC)

::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&amp;t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC)
::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC)
:::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  18:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC)
:::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : &quot; Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. &quot; So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC)
:::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC)
:::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC)
::::::Jy het. Jy het gesê &quot;Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm&quot;. So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC)

== [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel ==

Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC)
:Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  18:27, 10 Augustus 2022 (UTC)
::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC)

== Theunis C.C. Lombard ==

Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC)

:Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n &quot;Theunis Christiaan Christoffel Lombard&quot; wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC)
::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC)

== Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... ==

Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC)

== Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... ==

Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&amp;fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC)

== Geluk prof. Anne-Marie Beukes! ==

Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC)

== Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! ==

Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC)

== Bemarking.... ==

Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan.
Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC)

== Louisa Bolus ==

Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3fm6dz3oc1k0c82ktr8zsmq1i6kvh0w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Roemenië</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5417</id>
    <revision>
      <id>2520369</id>
      <parentid>2485786</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T06:51:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A00:23C8:292:7B01:159E:3CC4:14D9:40F2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38092" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = '''România'''
|volle_naam              = '''Roemenië'''
|algemene_naam           = Roemenië
|beeld_vlag              = Flag of Romania.svg
|beeld_wapen             = Coat of arms of Romania.svg
|simbool_tipe            = Wapen
|beeld_kaart             = EU-Romania.svg
|leuse                   = 
|volkslied               = ''[[Deșteaptă-te, române!]]''&lt;br /&gt;&lt;small&gt;''([[Roemeens]] vir: &quot;Waak op, Roemeniërs!&quot;)''&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;&lt;center&gt;[[Lêer:Desteapta-te, romane!.ogg]]&lt;/center&gt;
|amptelike_tale          = [[Roemeens]]
|hoofstad                = [[Boekarest]]
{{Koördinate|44|25|N|26|6|O}}
|latd                    = 44
|latm                    = 25
|latNS                   = N
|longd                   = 26
|longm                   = 6
|longEW                  = O
|grootste_stad           = [[Boekarest]]
|regeringsvorm           = Unitêre semi-presidensiële&lt;br /&gt;grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = &lt;br /&gt;• [[President]]&lt;br /&gt;• [[Eerste minister]]
|leiername               = [[Klaus Iohannis]]&lt;br /&gt;[[Nicolae Ciucă]]
|oppervlak_rang          = 81&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 238&amp;nbsp;397
|oppervlakmi²            = 92&amp;nbsp;046
|persent_water           = 3
|bevolking_skatting      = 19&amp;nbsp;186&amp;nbsp;201&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/poprez_ian2021r.pdf|title=Populația rezidentă la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/anexa_date/poprez_ian2021r.xls |title=Populaţia rezidentă pe sexe şi vârste, la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_skatting_jaar = 2021
|bevolking_rang          = 61&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|bevolking_sensus        = 20&amp;nbsp;121&amp;nbsp;641&lt;ref name=&quot;CensusRef&quot;&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |title=Romanian 2011 census (final results) |publisher=INSSE |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509213807/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_sensus_jaar   = 2011
|bevolkingsdigtheid      = 80,4
|bevolkingsdigtheidmi²   = 208,2
|bevolkingsdigtheidrang  = 136&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP                 = $653,903&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=imf2&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=968,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2019&amp;ey=2026&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1 |title=Romania |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2021 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|BBP_PPP_rang            = 36&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP_jaar            = 2021
|BBP_PPP_per_kapita      = $33&amp;nbsp;833&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 44&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP                     = $287,279&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_rang                = 47&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_jaar                = 2021
|BBP_per_kapita          = $14&amp;nbsp;864&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_per_kapita_rang     = 56&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|onafhanklikheidstipe    = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Prinsdom Wallachië&lt;br /&gt;• Prinsdom Moldowa&lt;br /&gt;• Prinsdom Transsilvanië&lt;br /&gt;• Verenigde Prinsdome&lt;br /&gt;• Onafhanklikheid van die&lt;br /&gt;[[Ottomaanse Ryk]]&lt;br /&gt;• Koninkryk Roemenië&lt;br /&gt;• Groot Unie&lt;br /&gt;• Volksrepubliek Roemenië&lt;br /&gt;• Sosialistiese grondwet&lt;br /&gt;• Roemeense Rewolusie&lt;br /&gt;• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums  = &lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1330]]&lt;br /&gt;[[1346]]&lt;br /&gt;[[1570]]&lt;br /&gt;[[24 Januarie]] [[1859]]&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1877]] / [[1878]]&lt;br /&gt;[[14 Maart]] [[1881]]&lt;br /&gt;[[1 Desember]] [[1918]]&lt;br /&gt;[[30 Desember]] [[1947]]&lt;br /&gt;[[21 Augustus]] [[1965]]&lt;br /&gt;[[16 Desember|16]]–[[27 Desember]] [[1989]]&lt;br /&gt;[[21 November]] [[1991]]
|MOI                     = {{wins}} 0,828&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |title=Human Development Report 2020 |publisher=United Nations Development Programme |date=2020 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|MOI_rang                = 49&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|MOI_jaar                = 2019
|MOI_kategorie           = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini                    = 35,8&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RO |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|Gini_rang               = 
|Gini_jaar               = 2018
|Gini_kategorie          = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid             = [[Roemeense leu|Leu]]
|geldeenheid_kode        = RON
|land_kode               = RO
|tydsone                 = OET
|utc_afwyking            = [[UTC+02:00|+2]]
|tydsone_somer           = OEST
|utc_afwyking_DST        = [[UTC+03:00|+3]]
|internet_domein         = [[.ro]]
|skakelkode              = 40
|voetskrif               = 
}}

'''Roemenië''' ([[Roemeens]]: ''România'', [romɨˈni.a], {{Audio|Ro-România.ogg|luister}}) is 'n [[land]] in [[Sentraal-Europa|Sentraal-]] en [[Suidoos-Europa]]. Dit beslaan 'n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km² en het 'n bevolking van 19&amp;nbsp;401&amp;nbsp;658 in 2019 gehad. Roemenië grens in die noordweste aan [[Hongarye]], in die noordooste aan [[Moldowa]], in die noorde aan [[Oekraïne]], in die ooste aan die [[Swartsee]], in die suide aan [[Bulgarye]] en in die suidweste aan [[Serwië]]. Die [[Romaanse tale|Romaanstalige]] Roemenië is omring deur [[Slawiese tale|Slawiestalige lande]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Boekarest]]. Roemenië is ryk aan kultuur en natuurskoon. Die [[Donau]]rivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, 'n [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]] weens sy biodiversiteit. Die [[Karpate]]berge oorheers die sentrum van die land.

[[Lêer:Satellite image of Romania in December 2001.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Roemenië in Desember 2001]]
Die [[amptelike taal]] is Roemeens, 'n Romaanse taal. Die etniese samestelling van Roemenië is soos volg: 89% is [[Roemene|Roemeens]], 7% [[Hongare|Hongaars]], 3,5% [[Roma]] en die res bestaan uit 'n klein aantal [[Duitsers]], [[Russe]], [[Turke]] en [[Jode]]. 81% van die bevolking behoort aan die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]].

Roemenië het op 29 Maart 2004 'n lidland van die [[NAVO]] en op 1 Januarie 2007 'n lidland van die [[Europese Unie]] geword.

Roemenië beklee die 52ste plek in die [[menslike-ontwikkelingsindeks]], en is 'n [[ontwikkelende land]] met 'n hoë-inkomste-ekonomie. Dit het die 45ste grootste ekonomie ter wêreld volgens nominale BBP, met 'n jaarlikse ekonomiese groeikoers van 3,5% in 2020.

== Etimologie ==
Roemenië (România) kom van Român (Roemeens), en die Latynse Romanus (&quot;[[Romaans|Romeins]]&quot;). Die oudste dokument in Roemeens is van [[Câmpulung]] van 1521 (bekend as &quot;[[Neacșu se brief]] van Câmpulung&quot;). In die brief waarsku Neacşu die burgemeester van Brașov van 'n Turkse bedreiging. In plaas van [[Walachye]] word die naam wat die inwoners self aan hul land gegee het, gebruik: Țara Românească, die Roemeense land (Țara &lt; Latyn Terra = land). In die volgende eeue was daar twee spellings: Român en Rumân. In die sewentiende eeu is besluit dat die vorm &quot;rumân&quot;, wat dikwels vir laer klasse gebruik word, die betekenis &quot;[[Lyfeienskap|lyfeiene]]&quot; gekry het, terwyl die vorm &quot;român&quot; 'n etno-linguistiese betekenis gekry het. Na die afskaffing van slawerny in 1746 het die vorm &quot;rumân&quot; begin verdwyn, en die vorm &quot;român(esc)&quot; het uiteindelik die korrekte en enigste spelling geword. Die naam &quot;România&quot; het die algemene naam vir alle Roemeense lande geword, en is die eerste keer in die vroeë negentiende eeu gebruik. Die Roemeniërs is die mees oostelike Romaanse volk; dit word heeltemal omring deur nie-Romaanse lande (&quot;'n Romaanse eiland in 'n Slawiese See&quot;).

== Geografie ==
[[Lêer:Romania general map-en.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië]]
[[Lêer:Romania map of Köppen climate classification.png|duimnael|links|Klimaatsones in Roemenië volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]]
[[Lêer:Cheile Turzii (Turda Gorges).jpg|duimnael|links|Cheile Turzii in die Roemeense Wes-Karpate (Apuseni)]]
Roemenië is in die [[Sentraal-Europa|sentrale]] en [[Suidoos-Europa|suidoostelike]] deel van [[Europa]] geleë en beslaan ’n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km². Die Roemeense grense word deur hoofsaaklik twee riviere gevorm: die Donau in die suide en die [[Proet]] in die ooste.

Roemenië word in die noorde begrens deur Oekraïne, in die ooste deur Moldowa, Oekraïne en die Swartsee, in die suide deur Bulgarye, terwyl Serwië en Hongarye in die weste lê. Roemenië beslaan dele van die historiese gebiede Banat, [[Dasië]], Dobroedja, Moldawië, [[Transsilvanië]] en [[Walachye]]. Die noordelike en sentrale deel van dié land word gekenmerk deur die Karpateberge of Karpate.

Roemenië het 'n gematigde klimaat van koue [[winter]]s en warm [[somer]]s. Die gemiddelde jaartemperatuur wissel van noord na suid tussen 7 en 11 °C. Die neerslag wissel baie. Dit [[reën]] min langs die kus, terwyl dit in die Karpate gemiddeld tot 1&amp;nbsp;400&amp;nbsp;mm per jaar reën.

Die land het ook 'n kusstrook aan die Swartsee (245&amp;nbsp;km). Kenmerkend vir die Roemeense landskap is die groot boog wat die Karpate maak, 'n middelgebergte uit die [[Tersiêr]], en die heuwels en plato's, met laagvlaktes langs die groot riviere.

Tipies van die Karpate is die baie bergmassiewe wat deur riviervalleie van mekaar geskei word met 14 bergreekse wat hoogtes van meer as 2&amp;nbsp;000&amp;nbsp;m bereik waarvan Moldoveanu-piek die hoogste is teen 2&amp;nbsp;544&amp;nbsp;m.

Natuurlike en semi-natuurlike ekosisteme beslaan ongeveer 47% van die land se oppervlakte. Daar is bykans 10&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km² (ongeveer 5% van die totale oppervlakte) se beskermde gebiede in Roemenië wat bestaan uit 13 nasionale parke en drie biosfeerreservate.

Roemenië het een van die grootste dele van die ongerepte woud in Europa (byna 27% van sy grondgebied). Ongeveer 3&amp;nbsp;700 plantspesies is in die land geïdentifiseer (23 is as natuurlike monumente verklaar, 74 uitgesterf, 39 bedreig, 171 kwesbaar en 1&amp;nbsp;253 skaars).

Die fauna van Roemenië bestaan uit 33&amp;nbsp;792 diersoorte (33&amp;nbsp;085 [[ongewerweldes]] en 707 [[gewerweldes]]. Daar is byna 400 unieke soorte soogdiere, voëls, reptiele en amfibieë, insluitend ongeveer 50% van Europa se [[Bruinbeer|bruinbere]] (Rusland uitgesluit) en 20% van die [[Wolf|wolwe]].

Die Donaurivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, wat die tweede grootste en bes bewaarde delta in Europa is, 'n biosfeerreservaat en wêrelderfenisgebied weens sy biodiversiteit. Die Donaudelta is die grootste aaneenlopende moerasland in Europa (5&amp;nbsp;800&amp;nbsp;km²), en ondersteun 1&amp;nbsp;688 verskillende plantspesies. Byna al die Roemeense riviere mond uiteindelik in die Donau uit, deels via die [[Tisza]], waarin die Mures- en Somesriviere  dreineer wat in die berge ontspring. Die riviere suid van die Transsilvaanse Alpe, die Jiu, Arges, Prahova en Ialomita mond direk in die Donau uit.

Die Oltetrivier ontspring in die middel van die Karpate en vloei deur die Transsilvaanse Alpe. Die [[Siret]] en [[Proet]] word uit die oostelike deel van die Karpate en uit die Moldawiese hoogvlakte gevoed. Daar is baie mere langs die Donau en lagunes langs die kuslyn. Dit is moeilik om die  rivierstelsel se watervlak te beheer en oorstromings kom voor. 'n Ander natuurverskynsel wat Roemenië nou en dan teister is [[aardbewing]]s.

=== Roemeense kuslyn ===
Daar is geen natuurlike hawens aan die Roemeense kuslyn nie. Die enigste hawe vir groot skepe is [[Constanța]], na die Oekraïense hawe [[Odessa]], die grootste hawe langs die [[Swartsee]]. Die Donaurivier se delta ondervind in die somer subtropiese klimaatstoestande terwyl die binneland van Roemenië 'n kontinentale klimaat het.

Gevolglik is die somers in die binneland uiters warm en die winters baie koud. Uiteenlopende soorte diere en voëls, onder meer pelikane, tropiese voëls, bere, wolwe, takbokke en rooikatte kom in die land voor. Daar is soms baie sterk winde in die berge; een van die kwaaiste winterwinde is die noordelike ''Crivat'', wat dikwels groot skade aan oeste aanrig.

== Geskiedenis ==
=== Dasiërs en Romeine ===
[[Lêer:Sarmizegetusa Regia.JPG|duimnael|[[Sarmizegetusa]] was die hoofstad en die militêre, religieuse en politieke sentrum van Dacië.]]
In 513 v.C. is verskeie stamme van die Getes noord van die Donau verslaan deur die Persiese keiser [[Dareios I van Persië|Darius die Grote]] in sy veldtog teen die Skithiërs (Herodotus IV.93). Die Getes, net soos die Dasiërs wat in dieselfde omgewing gewoon het, was 'n Thrakiese volk. Sommige sien die Geto-Dasiërs as 'n enkellopende volk. Ná 'n halwe millennium is die Geto-Daciërs onder leiding van Decebalus verslaan deur die [[Romeinse Ryk]] onder leiding van keiser [[Trajanus]]. Hy het twee veldtogte tussen 101 en 106 n.C. nodig gehad om hulle te verslaan. Die gebied het die status gekry van 'n Romeinse provinsie met die naam [[Dacia (Romeinse provinsie)|Dacia (Dacia Traiana)]]. Trajanus se Kolom op die forum in [[Rome]] is in herinnering aan hierdie oorwinning opgerig. Dacië het 'n hoogtepunt bereik tydens die regering van Boerebista omstreeks 80 v.C.

Die Romeine het 'n georganiseerde kolonisasiebeleid gevolg en die inwoners van die provinsie het 'n lang tydperk van vrede en voorspoed in die tweede eeu geniet. Geleerdes wat die Daco-Romeinse kontinuïteitsteorie aanvaar – een van die belangrikste teorieë oor die oorsprong van die Roemeniërs – sê dat die saamwoon van die inheemse Dasiërs en die Romeinse koloniste in Romeinse Dacia die eerste fase van die Roemene se etnogenese was. Die [[Gote|Gotiese]] en [[Karpate|Karpatiese]] invalle tussen 238–269 (vanaf die begin van die Romeinse krisis van die derde eeu tot die Slag van Naissus) het die Romeinse Ryk uiteindelik gedwing om afstand te doen van Dacia.

=== Ná die Romeinse heerskappy ===
[[Lêer:Theoretical map of Romanian origins.png|duimnael|Kaart van die Roemene se etnogese]]
Tussen 271 en 275 verlaat die Romeine die voormalige Dacia, waar die [[Gote]] binnegeval het. Hulle het daar gewoon tot die vierde eeu saam met die plaaslike bevolking. Toe kom 'n nomadiese volk, die [[Hunne]]. Die Gepiede en die [[Aware]] het tot in die agtste eeu in Transsilvanië regeer, toe die [[Bulgare]] Dacia by hul ryk gevoeg het en dit tot 1018 regeer het.

Transsilvanië was Hongaars vanaf die stigting van die Hongaarse Koninkryk in die tiende of elfde eeu tot die sestiende eeu; toe word die prinsdom [[Transsilvanië]] gevorm. Maar weens die verwoesting en finansiële las is die plaaslike bevolking nie deur die migrante geraak in hul lewenswyse en hul kultuur nie. Die Pechenegs, Cumans en Uzen was ook op Roemeense terrein, soos dit blyk uit argeologiese opgrawings. Die Roemeense owerhede [[Walachye]] (deur Basarab I) en Moldawië (deur die Maramureșaan Dragoș) is tussen die dertiende en veertiende eeu gestig. In die Middeleeue het die Roemene in twee verskillende en onafhanklike Roemeense owerhede gewoon: Walachye (Roemeens: ''Țara Românească'' – Roemeense Land) en [[Moldawië]] (Roemeens: ''Moldova''), maar ook in die Hongaarse Transsilvanië.

=== Laat Middeleeue ===
[[Lêer:Romania 1600.png|duimnael|Die drie prinsdomme is deur die Karpate van mekaar geskei: Moldowa (rooi), Walachye (blou), Transsilvanië (geel)]]
In 1475 verslaan Stefanus die Grote van Moldawië (''Ștefan cel Mare'') die [[Turke]] in die Slag van Vaslui. Ander heersers in die 15de eeu soos [[Vlad Dracula]], ook bekend as Vlad die Deurboorder (''Vlad Țepeș''), heerser van Walachye, en Johannes Hunyadi (''Iancu de Hunedoara'', heerser van Transsilvanië) het ook teen die Turke geveg. Ondanks die oorwinnings in die 15de eeu het Walachye en Moldawië aan die einde van die vyftiende, vroeë 16de eeu (1476 – Walachye, 1514 – Moldawië) onder die [[susereiniteit]] van die [[Ottomaanse Ryk]] gekom. Soos vasalstate, het hulle volledige interne outonomie en 'n sekere eksterne onafhanklikheid gehad, wat hulle aan die einde van die 18de eeu heeltemal verloor het. In 1812 het die [[Russiese Ryk]] die oostelike helfte van Moldawië geannekseer (hoewel Moldawië dit gedeeltelik herwin het na die Verdrag van Parys in 1856). In 1775 het die [[Keiserryk Oostenryk]] die noordelike deel van [[Boekowina]] (Noord-Moldawië) geannekseer en die Ottomaanse Ryk het die suidoostelike deel van Moldawië, die Boedzjak (Roemeens: Bugeac), geannekseer.

Een van die grootste Hongaarse konings, Matthias Corvinus (in Roemeens bekend as ''Matei Corvin'', heerser tussen 1458–1490 – sy vader was 'n Roemeen), is in Transsilvanië gebore en is volgens Roemeense bewerings 'n Roemeen vanweë sy Roemeense vader, Johannes Hunyadi (Roemeens: ''Iancu de Hunedoara''), terwyl die Hongare beweer hy is 'n Hongaar vanweë sy Hongaarse moeder. Later in 1541 het Transsilvanië amptelik 'n multi-etniese vorstedom geword, onder toesig van die Ottomaanse Ryk na die [[Slag van Mohács]].

=== Vroegmoderne Roemenië ===
{{Multibeeld
| align       = right
| voetskrif   = Prins Michael die Dappere regeer oor die drie middeleeuse vorstedomme Walachye, Moldawië en Transsilvanië.
| beeld1      = Mihai 1600.png|wydte1=200
| beeld2      = MihaiViteazul.jpg|wydte2=115
}}
Michael die Dappere (Roemeens: ''Mihai Viteazul'') (1558 – 9 Augustus 1601) was heerser van Walachye (1593–1601), van Transsilvanië (1599–1600) en van Moldawië (1600). Tydens sy regeringstydperk is sy drie vorstedomme, wat grotendeels deur Roemene bewoon is, vir die eerste keer deur een monarg bestuur. Hy word beskou as een van Roemenië se nasionale helde.

Aan die einde van die agtiende eeu verower die Keiserryk Oostenryk Transsilvanië. Tydens die Oostenryks-Hongaarse dubbele monargie (1867–1918) is die Roemeense in Transsilvanië onderdruk deur die beleid van die &quot;magyarisering&quot; van die Hongaarse regering.

Na eeue van Ottomaanse heerskappy in Moldawië en Walachye, het die Roemeense ook daar toenemend onderdruk begin voel. In 1848 het daar byvoorbeeld 'n nasionalistiese rewolusie in Walachye begin onder leiding van Tudor Vladimirescu, wat egter wreed verpletter is. Walachye het onder die Ottomaanse bewind gebly.

=== Van die Verenigde Prinsdom na die Koninkryk Roemenië ===
[[Lêer:RomaniaBorderHistoryAnnimation 1859-2010.gif|duimnael|links|Ontwikkeling van Roemenië se grondgebied sedert 1859]]
[[Lêer:L'Illustration 1862 gravure Ouverture du Corps Législatif à Bucharest.jpg|duimnael|Opening in Boekarest van die eerste Wetgewende Vergadering van die Verenigde Prinsdomme van Roemenië]]
[[Lêer:King Carol I of Romania with his nephew and great nephew.jpg|duimnael|Koning Carol I van Roemenië met sy neef koning Ferdinand I van Roemenië en groot-neef koning Carol II van Roemenië.]]
[[Lêer:Roemenië MASSR 1920.png|duimnael|links|Koninkryk Roemenië na die Eerste Wêreldoorlog en in oranje die Moldawiese ASSR]]
Walachye en Moldawië het in 1859 hul onafhanklikheid van die Turke verklaar en verkies dieselfde monarg (Domnitor), Alexander Johan Cuza (Roemeens: ''Alexandru Ioan Cuza''), maar is nie deur [[Frans Josef I van Oostenryk]] erken nie. Sultan [[Abdülaziz]] het hierdie staat op 23 Desember 1861 erken, waarna Moldawië en Walachye op 24 Januarie 1862 formeel een geword het as Verenigde Prinsdom Roemenië, ook Klein Roemenië genoem, met Boekarest as hoofstad.

Cuza se toenemende [[outoritarisme]] het gelei tot sy ondergang in 1866 deur 'n groot koalisie van konserwatiewe en liberale radikale.

Op 26 Maart 1866 word [[Carol I van Roemenië|Karel van Hohenzollern-Sigmaringen]] deur die regering verkies as die nuwe monarg (Domnitor) van die land. Deur die verteenwoordiger van 'n erkende dinastie (Hohenzollern-Sigmaringen) aan die bewind te bring, het hulle gehoop om, soos die Grieke, die omliggende state wat tot dusver die gewoonte gehad het om die Roemeense gebied te oorheers, te balanseer. Rusland het al afsonderlike neigings in Moldawië luid en duidelik ondersteun deur demonstrasies in Iasi, die hoofstad van die destydse provinsie Moldawië, te reël. Op 10 Mei 1881 word Karl gekroon as die eerste [[koning]] ('rege') van Roemenië en Carol I.

Tydens die Russies-Turkse oorlog tussen 1877–1878 het Roemenië aan die Russiese kant geveg; in 1878 is die onafhanklike staat Roemenië amptelik deur die [[Groot Moondheid]] erken tydens die Kongres van Berlyn. In ruil vir die afstaan van die drie suidelike distrikte Bessarabië aan Rusland, wat ná die [[Krimoorlog]] in 1852 deur Moldawië herwin is, het Roemenië die Dobruja ontvang. In 1881 is die Prinsdom Roemenië ontbind en het 'n nuwe koninkryk sy plek ingeneem; Prins Carol I is gekroon as koning van Roemenië.

Tydens die [[Balkanoorloë|Tweede Balkanoorlog]] in 1913 het Roemenië die suidelike Dobruja van Bulgarye verkry deur die Verdrag van Boekarest.

Na twee jaar van neutraliteit in die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Roemenië oorlog teen die [[Sentrale Moondhede]] verklaar. Die Roemeense veldtog het in rampe vir Roemenië geëindig; die Sentraal Moondhede het 'n groot deel van die land beset en binne vier maande 'n groot deel van die Roemeense leër vernietig. Ná die oorlog het die Russiese Ryk en Oostenryk-Hongarye geval, waarna Bessarabia (1917), Bukovina en Transsilvanië (1918) tot die Roemeense koninkryk gevoeg is. Die Hongaarse-Roemeense oorlog is gevoer tussen Hongarye en Roemenië van 13 November 1918 tot 3 Augustus 1919. Die Roemeense leër het groot dele van Hongarye, waaronder [[Boedapest]], beset tot 28 Maart 1920, toe die Entente-magte die Roemeense oortuig het om uiteindelik terug te trek na die afbakeningslyne. Die [[Trianon-verdrag|Verdrag van Trianon]] in 1920 het verseker dat die streke Banaat, Crișana en Maramureș ook by Roemenië gevoeg word. Die nuwe Roemenië sou grens aan [[Joego-Slawië]], Hongarye, [[Tsjeggo-Slowakye]], [[Pole]] (Stanisławów), die [[Sowjetunie]] en Bulgarye.

Op 15 Oktober 1922 word koning Ferdinand (die neef van Carol I, die koning van Roemenië sedert 1914) gekroon as die koning van die volledige Roemenië in Alba Iulia, in die hartjie van Transsilvanië.

=== Roemenië tydens die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Romania1941.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië in 1941]]
Net voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1939 is Roemenië die grootste olieverskaffer van [[Nazi-Duitsland]]. In 1940 het Ion Antonescu met 'n staatsgreep aan die mag gekom. Antonescu het toe as 'n diktator opgetree en met die Ystergarde, 'n fascistiese groep, saamgewerk.

Noord-Transsilvanië is deur die Tweede Weense Toekenningsverdrag aan Hongarye oorhandig. In 1940 is die noorde van Boekowina, Bessarabië en die suide van die Dobruja deur Russiese en Bulgaarse troepe beset. Karel II het dieselfde jaar in paniek bedank en is opgevolg deur die jong Michael. Die regering het hulp gesoek en uiteindelik in lyn gekom met Nazi-Duitsland, Italië, Hongarye en Bulgarye, en Roemenië verklaar dus oorlog teen die Russe en die [[Geallieerdes]]. In die voetspore van die Duitsers het Roemenië ná [[Operasie Barbarossa]], gelei deur generaal Ion Antonescu, Bessarabië en Noord-Boekowina van die Sowjetunie verower. Roemenië het die gebied Transnistrië, deel van wat tans Moldawië is, van Nazi-Duitsland ontvang.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het die regime van Antonescu, wat met [[Nazi-Duitsland]] saamgewerk het, 'n rol in die [[Holocaust]] gespeel; die regime het baie [[Jode]] en in 'n mindere mate ook [[Roma]] onderdruk en vermoor. Volgens 'n vrye verslag van 'n kommissie uit 2004 wat namens die oudpresident Ion Iliescu uitgereik is, was die Roemeense outoriteite een van die belangrikste daders in die beplanning en uitvoering van die moord aan 280&amp;nbsp;000 tot 380&amp;nbsp;000 [[Jode]], veral in die oostelike gebiede van Roemenië.

Aan die einde van die oorlog in 1944 het die [[Rooi Leër]] Roemenië binnegedring. Koning Michael het die diktatuur van Antonescu beëindig en oorlog aan Duitsland verklaard, maar die Konferensie van Parys van 1947 het geen bydra van Roemenië in die nederlaag van Nazi-Duitsland erken nie.

=== Ná die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Protest against corruption - Bucharest 2017 - Piata Universitatii - 5.jpg|duimnael|Roemenië het gedurende die Roemeense betogings in 2017/19 groot golwe van betogings teen regterlike hervormings beleef]]
Terwyl die [[Rooi Leër]] se troepe in die land gestasioneer was, is in 1946 verkiesings gehou. Die kommuniste het 80% van die stemme gekry, maar dit was die gevolg van stemmanipulasie. Koning Michael moes weens druk van die kommuniste (en die Rooi Leër) van sy troon afstand doen. Hy het die land verlaat, wat dadelik tot 'n volksrepubliek verklaar is. Die kommunis Gheorghe Gheorghiu-Dej het aan bewind gekom.

Roemenië was tot 1958 'n kommunistiese staat onder die direkte militêre en ekonomiese bewind van die [[Sowjetunie]]. Gedurende hierdie periode is die skaars hulpbronne wat Roemenië ná die Tweede Wêreldoorlog nog gehad het, deur die Russe geplunder, nadat 'n verdrag daaroor gesluit is. Die &quot;SovRom&quot;, gemengde Sowjet-Roemeense maatskappye, moes vir die skade wat die Russe tydens die Tweede Wêreldoorlog gely het, vergoed, benewens die &quot;ruim&quot; vergoeding aan die Sowjetunie. Gedurende hierdie tydperk is meer as twee miljoen mense dikwels arbitrêr gevange geneem, dikwels om beweerde politieke, ekonomiese of ander redes. Daar was honderdduisende moorde, marteling en misbruik van politieke teenstanders en gewone burgers. Minstens 200&amp;nbsp;000 mense het tussen 1948 en 1964 hul lewens verloor as gevolg van kommunistiese uitbreiding in Roemenië.

Sedert 1960 het die Roemeense leiers hulle begin distansieer van die Sowjetunie en hul eie binnelandse en buitelandse beleid gehandhaaf. Roemenië bly egter binne die Sowjetse invloedsfeer. Die ekonomie groei gedurende die tydperk. In 1980 beleef die land 'n insinking en ly sommige Roemene honger.

In 1989 rebelleer die Roemene teen die diktator Nicolae Ceausescu en die kommunistiese regering. Sedert 1990 is Roemenië 'n demokrasie.

== Bevolking ==
=== Religie ===
[[Lêer:Manastirea Putna.JPG|duimnael|Die [[Kerk (gebou)|kerk]] Manastirea Putna]]
Roemenië is 'n sekulêre staat en het geen staatsgodsdiens nie. Die 2011-sensus toon dat 'n oorweldigende meerderheid van die bevolking hulself as [[Christene]] identifiseer: [[Roemeens-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] (81%), Protestante (6,2%), Rooms-Katolieke (4,3%) en Griekse Katolieke (0,8%).

=== Tale ===
[[Lêer:Romania harta etnica 2011.PNG|duimnael|links|Verspreiding van [[etniese groep]]e in Roemenië volgens die 2011-sensus]]
Volgens die Roemeense grondwet is Roemeens (''limba română'') die ampstaal van Roemenië. Dit is die belangrikste taal in die land en word deur sowat 89,5 persent van die bevolking gepraat. [[Hongaars]] (6,6 persent) en Romanes (2,5 persent) is tans die belangrikste minderheidstale. Onder meer as gevolg van die emigrasie na [[Duitsland]] het die [[Duits]]e taal se aandeel tot sowat 0,3 persent gedaal. Daar is 'n klein [[Pools]]sprekende minderheid in die Boekowina, terwyl in die Banat en die noordweste van Transsilvanië ook [[Slowaaks]] gepraat word. Ander minderheidstale is [[Oekraïens]] (0,3 persent, in die Boekowina en Maramoeresj), [[Turks]] (0,2 persent, Dobroedsja, [[Russies]] (0,2 persent, veral in die Donaudelta), [[Tartaars]] (0,1 persent, Dobroedsja) en kleiner tale (0,3 persent).&lt;ref&gt;{{ro}} [http://www.recensamant.ro/ Sensus 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060424065630/http://www.recensamant.ro/ |date=24 April 2006 }}&lt;/ref&gt; Die aandeel Roemeenssprekendes neem geleidelik toe.

== Ekonomie ==
In 2019 het Roemenië 'n BBP (PPP) van $ 547 miljard en 'n BBP per capita (PPP) van $ 28 189.&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;{{en}} {{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |title=Report for Selected Countries and Subjects |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=21 April 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171010095227/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |archive-date=10 Oktober 2017}}&lt;/ref&gt; Volgens die [[Wêreldbank]] is Roemenië 'n ekonomie met 'n hoë inkomste. Volgens Eurostat was Roemenië se BBP per capita (PPS) 70% van die EU-gemiddelde (100%) in 2019.&lt;ref name=&quot;WB&quot; GROUP&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519-world-bank-country-and-lending-groups |title=World Bank Country and Lending Groups |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Julie 2020}}&lt;/ref&gt; Dit is 'n toename van 44% in 2007 (die jaar van Roemenië se toetreding tot die EU), wat Roemenië een van die ekonomies wat die vinnigste groei in die EU.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&amp;init=1&amp;language=en&amp;pcode=tec00114&amp;plugin=1 |title=GDP per capita in PPS |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu/eurostat |access-date=18 June 2020}}&lt;/ref&gt; Volgens 'n verslag van die Wêreldbank van 2019 is Roemenië in die 52ste plek uit 190 ekonomieë in die gemak van sake doen, een plek hoër as die buurland Hongarye en een plek laer as Italië.&lt;ref name=&quot;doingbusiness.org&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.doingbusiness.org/en/data/exploreeconomies|title=Explore Economies|publisher=[[Wêreldbank]]}}&lt;/ref&gt;

Ná 1989 het die land 'n dekade van ekonomiese onstabiliteit en agteruitgang beleef. Dit is deels gelei deur 'n verouderde industriële basis en 'n gebrek aan strukturele hervorming. Vanaf 2000 is die Roemeense ekonomie egter omskep in 'n relatiewe makro -ekonomiese stabiliteit, gekenmerk deur hoë groei, lae werkloosheid en dalende inflasie. Volgens die [[Wêreldbank]] het die BBP per capita in koopkragpariteit gegroei van $13&amp;nbsp;687 in 2007 tot $28&amp;nbsp;206 in 2018.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |title=GDP per capita, PPP (current international $) – Romania |url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD?locations=RO&amp;name_desc=false |website=data.worldbank.org |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=23 Januarie 2020}}&lt;/ref&gt; Roemenië se gemiddelde maandelikse loon het tot 2020 gestyg tot € 1&amp;nbsp;212,&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/cs12r20.pdf |title=Monthly average salary in Romania |accessdate=18 Februarie 2021 |website=insse.ro}}&lt;/ref&gt; en 'n inflasiekoers van -1,1% in 2016.&lt;ref name=&quot;Eurostat&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |title=Eurostat, HICP – monthly data (12-month average rate of change) |publisher=[[Eurostat]] |accessdate=5 Maart 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305114746/http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |archive-date=5 Maart 2017}}&lt;/ref&gt; Werkloosheid in Roemenië was in Augustus 2018 op 4,3%, wat laag is in vergelyking met ander EU-lande.

== Kultuur ==
[[Lêer:Enescu24.jpg|duimnael|links|[[Gheorghe Enescu|George Enescu]], die bekendste Roemeense komponis van klassieke musiek.]]
[[Lêer:Eminescu.jpg|duimnael|upright|[[Mihai Eminescu]], die bekendste Roemeense digter.]]
Roemenië het 'n vooruitstrewende en diverse kultuur, wat onder meer in argitektuur en artefakte weerspieël word.

Roemene is baie trots op hul ontdekkings en uitvindings. Sommige uitvindings en ontdekkings van die Roemene is die ''[[Coandă-effek]]'' ([[Henri Coandă]] was die &quot;vader&quot; van die moderne vegvliegtuie met 'n straalenjin), [[insulien]] (deur [[Nicolae Paulescu]]) en die [[vulpen]] (deur [[Petrache Poenaru]]).

[[Roemeense literatuur]] het onlangs 'n bietjie bekendheid verwerf buite die grense van Roemenië (meestal deur vertalings in Duits, Frans en Engels). Sommige moderne Roemeense skrywers het baie gewild geword in Duitsland, Frankryk en Italië, waaronder Eugen Ionescu, Emil Cioran, Mircea Eliade, Mircea Cărtărescu en Linda Maria Baros.

Die ouer klassieke skrywers van die Roemeense literatuur en die Roemeense poësie het ook bekend geword buite Roemenië. Tradisioneel waardeer Roemene poësie meer as Roemeense prosa. [[Mihai Eminescu]], 'n 19de-eeuse digter, is nog steeds baie gewild in Roemenië, en is ook die &quot;beste Roemeense digter van alle tye&quot; genoem. Die rewolusionêre jaar van 1848 het sy weerklank in die drie vorstedomme gehad, wat gelei het tot die opkoms van 'n nuwe elite in die middel van die negentiende eeu: Mihail Kogălniceanu (skrywer, politikus en die eerste premier van die verenigde Roemenië), Vasile Alecsandri (politikus, dramaturg en digter), Andrei Mureșanu (publisis en skrywer van die Roemeense volkslied) en Nicolae Bălcescu (historikus, skrywer en rewolusionêr).

Die komposisies van [[Gheorghe Enescu|George Enescu]] is onder die Roemene bekend. Baie beskou Enescu as hul belangrikste musikant. Die simfonieorkes van Boekarest is genoem na Enescu.

=== Sport ===
[[Lêer:Romania national rugby union team.jpg|duimnael|links|Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] nadat hulle in 2016 die Pershing-trofee ingepalm het]]
[[Lêer:Algérie-Roumanie - 20140604 - Equipe de Roumanie.jpg|duimnael|Die Roemeense nasionale sokkerspan in 2014]]
Oină word as nasionale sport van Roemenië beskou&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |title=Oina – sportul naţional uitat |accessdate=21 November 2012 |date=18 September 2010 |publisher=Adevărul Holding |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303203527/http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en is verwant aan [[bofbal]]/[[sagtebal]] en [[krieket]]. [[Sokker]] is die gewildste [[sport]]soort in Roemenië en die [[Roemeense nasionale sokkerspan]] het tot dusver sewe keer aan die [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]] deelgeneem. Hulle het hul beste prestasie tydens die 1990's opgelewer en tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994]] die kwarteindrondte bereik.

Ander gewilde sportsoorte sluit in [[tennis]], [[handbal]], [[basketbal]] en [[rugby]]. Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] het tot dusver vir byna elke [[Rugbywêreldbeker]] gekwalifiseer, maar nog nie tot die uitklopfase deurgedring nie. Roemenië is, saam met [[Belgiese nasionale rugbyspan|België]] en [[Spaanse nasionale rugbyspan|Spanje]], nadat hulle tydens die kwalifisering vir die [[Rugbywêreldbeker 2019]] ongeskikte spelers ingespan het, vir elke wedstryd met hierdie spelers met puntaftrekking beboet.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite news |url=https://www.world.rugby/news/340527 |title=Independent Appeal Committee decision regarding Romania and Spain |work=[[Wêreldrugby]] |date=6 Junie 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190407234059/https://www.world.rugby/news/340527 |archive-date=7 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |title=Russia handed 2019 World Cup spot |publisher=ESPNscrum |date=15 Mei 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190920062158/https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |archive-date=20 September 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Vervolgens kon die drie spanne nie vir die 2019-toernooi kwalifiseer nie; vir Roemenië die enigste toernooi tot dusver wat hulle misgeloop het. Hulle behoort tot die sterkste Europese spanne buite die [[Sesnasies-toernooi]] en staan bekend as &quot;die Eike&quot; (''Stejarii''). Roemenië ding in die [[Europese Nasiesbeker]] met ander opkomende rugbyspanne mee. Sedert 2002 ding [[Georgiese nasionale rugbyspan|Georgië]] en Roemenië om die Antimbeker mee; dié beker is na die Metropolis van Moentenië en Dobroedja van die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]], die Georgiër Antim Iverianul, genoem. Sedert 2021 ding [[Russiese nasionale rugbyspan|Rusland]] en Roemenië om die Kiseleffbeker mee; dié beker is genoem na die hertog Pawel Kiseleff, 'n Rus wat die eerste grondwette van beide Wallachië en Moldawië (hedendaagse Roemenië en Moldowa) beïnvloed het.&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://frr.ro/2021/03/03/cupa-kiseleff-trofeu-ce-va-fi-pus-in-joc-la-meciurile-dintre-romania-si-rusia/ |title=CUPA KISELEFF, TROFEU CE VA FI PUS ÎN JOC LA MECIURILE DINTRE ROMÂNIA ȘI RUSIA |publisher=Federația Română de Rugby |date=3 Maart 2021 |accessdate=20 Maart 2021}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Bronnelys ==
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Romania|title=Romania|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|date=11 Oktober 2016|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/romania/|title=Romania|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{af}} ''[[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]]'', 1980, ISBN 0-7981-0826-6, volume 4, bl. 661
* {{af}} ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0-908409-65-6, volume 24, bl. 37

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Romania|Roemenië}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Romania|Roemenië}}
* {{ro}} [https://www.presidency.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense president]
* {{ro}} [http://www.parlament.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense parlement]

{{Lande van Europa}}
{{EU-lande}}
{{NAVO-lande}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Roemenië| ]]</text>
      <sha1>1xl6vphllyqumef9saobxuevuk3yn1t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520373</id>
      <parentid>2520369</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:02:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A00:23C8:292:7B01:159E:3CC4:14D9:40F2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Geografie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38272" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = '''România'''
|volle_naam              = '''Roemenië'''
|algemene_naam           = Roemenië
|beeld_vlag              = Flag of Romania.svg
|beeld_wapen             = Coat of arms of Romania.svg
|simbool_tipe            = Wapen
|beeld_kaart             = EU-Romania.svg
|leuse                   = 
|volkslied               = ''[[Deșteaptă-te, române!]]''&lt;br /&gt;&lt;small&gt;''([[Roemeens]] vir: &quot;Waak op, Roemeniërs!&quot;)''&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;&lt;center&gt;[[Lêer:Desteapta-te, romane!.ogg]]&lt;/center&gt;
|amptelike_tale          = [[Roemeens]]
|hoofstad                = [[Boekarest]]
{{Koördinate|44|25|N|26|6|O}}
|latd                    = 44
|latm                    = 25
|latNS                   = N
|longd                   = 26
|longm                   = 6
|longEW                  = O
|grootste_stad           = [[Boekarest]]
|regeringsvorm           = Unitêre semi-presidensiële&lt;br /&gt;grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = &lt;br /&gt;• [[President]]&lt;br /&gt;• [[Eerste minister]]
|leiername               = [[Klaus Iohannis]]&lt;br /&gt;[[Nicolae Ciucă]]
|oppervlak_rang          = 81&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 238&amp;nbsp;397
|oppervlakmi²            = 92&amp;nbsp;046
|persent_water           = 3
|bevolking_skatting      = 19&amp;nbsp;186&amp;nbsp;201&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/poprez_ian2021r.pdf|title=Populația rezidentă la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/anexa_date/poprez_ian2021r.xls |title=Populaţia rezidentă pe sexe şi vârste, la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_skatting_jaar = 2021
|bevolking_rang          = 61&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|bevolking_sensus        = 20&amp;nbsp;121&amp;nbsp;641&lt;ref name=&quot;CensusRef&quot;&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |title=Romanian 2011 census (final results) |publisher=INSSE |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509213807/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_sensus_jaar   = 2011
|bevolkingsdigtheid      = 80,4
|bevolkingsdigtheidmi²   = 208,2
|bevolkingsdigtheidrang  = 136&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP                 = $653,903&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=imf2&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=968,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2019&amp;ey=2026&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1 |title=Romania |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2021 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|BBP_PPP_rang            = 36&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP_jaar            = 2021
|BBP_PPP_per_kapita      = $33&amp;nbsp;833&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 44&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP                     = $287,279&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_rang                = 47&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_jaar                = 2021
|BBP_per_kapita          = $14&amp;nbsp;864&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_per_kapita_rang     = 56&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|onafhanklikheidstipe    = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Prinsdom Wallachië&lt;br /&gt;• Prinsdom Moldowa&lt;br /&gt;• Prinsdom Transsilvanië&lt;br /&gt;• Verenigde Prinsdome&lt;br /&gt;• Onafhanklikheid van die&lt;br /&gt;[[Ottomaanse Ryk]]&lt;br /&gt;• Koninkryk Roemenië&lt;br /&gt;• Groot Unie&lt;br /&gt;• Volksrepubliek Roemenië&lt;br /&gt;• Sosialistiese grondwet&lt;br /&gt;• Roemeense Rewolusie&lt;br /&gt;• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums  = &lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1330]]&lt;br /&gt;[[1346]]&lt;br /&gt;[[1570]]&lt;br /&gt;[[24 Januarie]] [[1859]]&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1877]] / [[1878]]&lt;br /&gt;[[14 Maart]] [[1881]]&lt;br /&gt;[[1 Desember]] [[1918]]&lt;br /&gt;[[30 Desember]] [[1947]]&lt;br /&gt;[[21 Augustus]] [[1965]]&lt;br /&gt;[[16 Desember|16]]–[[27 Desember]] [[1989]]&lt;br /&gt;[[21 November]] [[1991]]
|MOI                     = {{wins}} 0,828&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |title=Human Development Report 2020 |publisher=United Nations Development Programme |date=2020 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|MOI_rang                = 49&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|MOI_jaar                = 2019
|MOI_kategorie           = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini                    = 35,8&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RO |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|Gini_rang               = 
|Gini_jaar               = 2018
|Gini_kategorie          = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid             = [[Roemeense leu|Leu]]
|geldeenheid_kode        = RON
|land_kode               = RO
|tydsone                 = OET
|utc_afwyking            = [[UTC+02:00|+2]]
|tydsone_somer           = OEST
|utc_afwyking_DST        = [[UTC+03:00|+3]]
|internet_domein         = [[.ro]]
|skakelkode              = 40
|voetskrif               = 
}}

'''Roemenië''' ([[Roemeens]]: ''România'', [romɨˈni.a], {{Audio|Ro-România.ogg|luister}}) is 'n [[land]] in [[Sentraal-Europa|Sentraal-]] en [[Suidoos-Europa]]. Dit beslaan 'n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km² en het 'n bevolking van 19&amp;nbsp;401&amp;nbsp;658 in 2019 gehad. Roemenië grens in die noordweste aan [[Hongarye]], in die noordooste aan [[Moldowa]], in die noorde aan [[Oekraïne]], in die ooste aan die [[Swartsee]], in die suide aan [[Bulgarye]] en in die suidweste aan [[Serwië]]. Die [[Romaanse tale|Romaanstalige]] Roemenië is omring deur [[Slawiese tale|Slawiestalige lande]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Boekarest]]. Roemenië is ryk aan kultuur en natuurskoon. Die [[Donau]]rivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, 'n [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]] weens sy biodiversiteit. Die [[Karpate]]berge oorheers die sentrum van die land.

[[Lêer:Satellite image of Romania in December 2001.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Roemenië in Desember 2001]]
Die [[amptelike taal]] is Roemeens, 'n Romaanse taal. Die etniese samestelling van Roemenië is soos volg: 89% is [[Roemene|Roemeens]], 7% [[Hongare|Hongaars]], 3,5% [[Roma]] en die res bestaan uit 'n klein aantal [[Duitsers]], [[Russe]], [[Turke]] en [[Jode]]. 81% van die bevolking behoort aan die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]].

Roemenië het op 29 Maart 2004 'n lidland van die [[NAVO]] en op 1 Januarie 2007 'n lidland van die [[Europese Unie]] geword.

Roemenië beklee die 52ste plek in die [[menslike-ontwikkelingsindeks]], en is 'n [[ontwikkelende land]] met 'n hoë-inkomste-ekonomie. Dit het die 45ste grootste ekonomie ter wêreld volgens nominale BBP, met 'n jaarlikse ekonomiese groeikoers van 3,5% in 2020.

== Etimologie ==
Roemenië (România) kom van Român (Roemeens), en die Latynse Romanus (&quot;[[Romaans|Romeins]]&quot;). Die oudste dokument in Roemeens is van [[Câmpulung]] van 1521 (bekend as &quot;[[Neacșu se brief]] van Câmpulung&quot;). In die brief waarsku Neacşu die burgemeester van Brașov van 'n Turkse bedreiging. In plaas van [[Walachye]] word die naam wat die inwoners self aan hul land gegee het, gebruik: Țara Românească, die Roemeense land (Țara &lt; Latyn Terra = land). In die volgende eeue was daar twee spellings: Român en Rumân. In die sewentiende eeu is besluit dat die vorm &quot;rumân&quot;, wat dikwels vir laer klasse gebruik word, die betekenis &quot;[[Lyfeienskap|lyfeiene]]&quot; gekry het, terwyl die vorm &quot;român&quot; 'n etno-linguistiese betekenis gekry het. Na die afskaffing van slawerny in 1746 het die vorm &quot;rumân&quot; begin verdwyn, en die vorm &quot;român(esc)&quot; het uiteindelik die korrekte en enigste spelling geword. Die naam &quot;România&quot; het die algemene naam vir alle Roemeense lande geword, en is die eerste keer in die vroeë negentiende eeu gebruik. Die Roemeniërs is die mees oostelike Romaanse volk; dit word heeltemal omring deur nie-Romaanse lande (&quot;'n Romaanse eiland in 'n Slawiese See&quot;).

== Geografie ==
[[Lêer:Romania general map-en.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië]]
[[Lêer:Romania map of Köppen climate classification.png|duimnael|links|Klimaatsones in Roemenië volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]]
[[Lêer:Bucegi Sphinx, Romania.jpg|duimnael|regt|Die Roemeense &quot;sfinks&quot; geleë op die plato van Bucegi-berge op 'n hoogte van 2 216 meter. Dit is 8 meter hoog en 12 meter breed.]]
[[Lêer:Cheile Turzii (Turda Gorges).jpg|duimnael|links|Cheile Turzii in die Roemeense Wes-Karpate (Apuseni)]]
Roemenië is in die [[Sentraal-Europa|sentrale]] en [[Suidoos-Europa|suidoostelike]] deel van [[Europa]] geleë en beslaan ’n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km². Die Roemeense grense word deur hoofsaaklik twee riviere gevorm: die Donau in die suide en die [[Proet]] in die ooste.

Roemenië word in die noorde begrens deur Oekraïne, in die ooste deur Moldowa, Oekraïne en die Swartsee, in die suide deur Bulgarye, terwyl Serwië en Hongarye in die weste lê. Roemenië beslaan dele van die historiese gebiede Banat, [[Dasië]], Dobroedja, Moldawië, [[Transsilvanië]] en [[Walachye]]. Die noordelike en sentrale deel van dié land word gekenmerk deur die Karpateberge of Karpate.

Roemenië het 'n gematigde klimaat van koue [[winter]]s en warm [[somer]]s. Die gemiddelde jaartemperatuur wissel van noord na suid tussen 7 en 11 °C. Die neerslag wissel baie. Dit [[reën]] min langs die kus, terwyl dit in die Karpate gemiddeld tot 1&amp;nbsp;400&amp;nbsp;mm per jaar reën.

Die land het ook 'n kusstrook aan die Swartsee (245&amp;nbsp;km). Kenmerkend vir die Roemeense landskap is die groot boog wat die Karpate maak, 'n middelgebergte uit die [[Tersiêr]], en die heuwels en plato's, met laagvlaktes langs die groot riviere.

Tipies van die Karpate is die baie bergmassiewe wat deur riviervalleie van mekaar geskei word met 14 bergreekse wat hoogtes van meer as 2&amp;nbsp;000&amp;nbsp;m bereik waarvan Moldoveanu-piek die hoogste is teen 2&amp;nbsp;544&amp;nbsp;m.

Natuurlike en semi-natuurlike ekosisteme beslaan ongeveer 47% van die land se oppervlakte. Daar is bykans 10&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km² (ongeveer 5% van die totale oppervlakte) se beskermde gebiede in Roemenië wat bestaan uit 13 nasionale parke en drie biosfeerreservate.

Roemenië het een van die grootste dele van die ongerepte woud in Europa (byna 27% van sy grondgebied). Ongeveer 3&amp;nbsp;700 plantspesies is in die land geïdentifiseer (23 is as natuurlike monumente verklaar, 74 uitgesterf, 39 bedreig, 171 kwesbaar en 1&amp;nbsp;253 skaars).

Die fauna van Roemenië bestaan uit 33&amp;nbsp;792 diersoorte (33&amp;nbsp;085 [[ongewerweldes]] en 707 [[gewerweldes]]. Daar is byna 400 unieke soorte soogdiere, voëls, reptiele en amfibieë, insluitend ongeveer 50% van Europa se [[Bruinbeer|bruinbere]] (Rusland uitgesluit) en 20% van die [[Wolf|wolwe]].

Die Donaurivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, wat die tweede grootste en bes bewaarde delta in Europa is, 'n biosfeerreservaat en wêrelderfenisgebied weens sy biodiversiteit. Die Donaudelta is die grootste aaneenlopende moerasland in Europa (5&amp;nbsp;800&amp;nbsp;km²), en ondersteun 1&amp;nbsp;688 verskillende plantspesies. Byna al die Roemeense riviere mond uiteindelik in die Donau uit, deels via die [[Tisza]], waarin die Mures- en Somesriviere  dreineer wat in die berge ontspring. Die riviere suid van die Transsilvaanse Alpe, die Jiu, Arges, Prahova en Ialomita mond direk in die Donau uit.

Die Oltetrivier ontspring in die middel van die Karpate en vloei deur die Transsilvaanse Alpe. Die [[Siret]] en [[Proet]] word uit die oostelike deel van die Karpate en uit die Moldawiese hoogvlakte gevoed. Daar is baie mere langs die Donau en lagunes langs die kuslyn. Dit is moeilik om die  rivierstelsel se watervlak te beheer en oorstromings kom voor. 'n Ander natuurverskynsel wat Roemenië nou en dan teister is [[aardbewing]]s.

=== Roemeense kuslyn ===
Daar is geen natuurlike hawens aan die Roemeense kuslyn nie. Die enigste hawe vir groot skepe is [[Constanța]], na die Oekraïense hawe [[Odessa]], die grootste hawe langs die [[Swartsee]]. Die Donaurivier se delta ondervind in die somer subtropiese klimaatstoestande terwyl die binneland van Roemenië 'n kontinentale klimaat het.

Gevolglik is die somers in die binneland uiters warm en die winters baie koud. Uiteenlopende soorte diere en voëls, onder meer pelikane, tropiese voëls, bere, wolwe, takbokke en rooikatte kom in die land voor. Daar is soms baie sterk winde in die berge; een van die kwaaiste winterwinde is die noordelike ''Crivat'', wat dikwels groot skade aan oeste aanrig.

== Geskiedenis ==
=== Dasiërs en Romeine ===
[[Lêer:Sarmizegetusa Regia.JPG|duimnael|[[Sarmizegetusa]] was die hoofstad en die militêre, religieuse en politieke sentrum van Dacië.]]
In 513 v.C. is verskeie stamme van die Getes noord van die Donau verslaan deur die Persiese keiser [[Dareios I van Persië|Darius die Grote]] in sy veldtog teen die Skithiërs (Herodotus IV.93). Die Getes, net soos die Dasiërs wat in dieselfde omgewing gewoon het, was 'n Thrakiese volk. Sommige sien die Geto-Dasiërs as 'n enkellopende volk. Ná 'n halwe millennium is die Geto-Daciërs onder leiding van Decebalus verslaan deur die [[Romeinse Ryk]] onder leiding van keiser [[Trajanus]]. Hy het twee veldtogte tussen 101 en 106 n.C. nodig gehad om hulle te verslaan. Die gebied het die status gekry van 'n Romeinse provinsie met die naam [[Dacia (Romeinse provinsie)|Dacia (Dacia Traiana)]]. Trajanus se Kolom op die forum in [[Rome]] is in herinnering aan hierdie oorwinning opgerig. Dacië het 'n hoogtepunt bereik tydens die regering van Boerebista omstreeks 80 v.C.

Die Romeine het 'n georganiseerde kolonisasiebeleid gevolg en die inwoners van die provinsie het 'n lang tydperk van vrede en voorspoed in die tweede eeu geniet. Geleerdes wat die Daco-Romeinse kontinuïteitsteorie aanvaar – een van die belangrikste teorieë oor die oorsprong van die Roemeniërs – sê dat die saamwoon van die inheemse Dasiërs en die Romeinse koloniste in Romeinse Dacia die eerste fase van die Roemene se etnogenese was. Die [[Gote|Gotiese]] en [[Karpate|Karpatiese]] invalle tussen 238–269 (vanaf die begin van die Romeinse krisis van die derde eeu tot die Slag van Naissus) het die Romeinse Ryk uiteindelik gedwing om afstand te doen van Dacia.

=== Ná die Romeinse heerskappy ===
[[Lêer:Theoretical map of Romanian origins.png|duimnael|Kaart van die Roemene se etnogese]]
Tussen 271 en 275 verlaat die Romeine die voormalige Dacia, waar die [[Gote]] binnegeval het. Hulle het daar gewoon tot die vierde eeu saam met die plaaslike bevolking. Toe kom 'n nomadiese volk, die [[Hunne]]. Die Gepiede en die [[Aware]] het tot in die agtste eeu in Transsilvanië regeer, toe die [[Bulgare]] Dacia by hul ryk gevoeg het en dit tot 1018 regeer het.

Transsilvanië was Hongaars vanaf die stigting van die Hongaarse Koninkryk in die tiende of elfde eeu tot die sestiende eeu; toe word die prinsdom [[Transsilvanië]] gevorm. Maar weens die verwoesting en finansiële las is die plaaslike bevolking nie deur die migrante geraak in hul lewenswyse en hul kultuur nie. Die Pechenegs, Cumans en Uzen was ook op Roemeense terrein, soos dit blyk uit argeologiese opgrawings. Die Roemeense owerhede [[Walachye]] (deur Basarab I) en Moldawië (deur die Maramureșaan Dragoș) is tussen die dertiende en veertiende eeu gestig. In die Middeleeue het die Roemene in twee verskillende en onafhanklike Roemeense owerhede gewoon: Walachye (Roemeens: ''Țara Românească'' – Roemeense Land) en [[Moldawië]] (Roemeens: ''Moldova''), maar ook in die Hongaarse Transsilvanië.

=== Laat Middeleeue ===
[[Lêer:Romania 1600.png|duimnael|Die drie prinsdomme is deur die Karpate van mekaar geskei: Moldowa (rooi), Walachye (blou), Transsilvanië (geel)]]
In 1475 verslaan Stefanus die Grote van Moldawië (''Ștefan cel Mare'') die [[Turke]] in die Slag van Vaslui. Ander heersers in die 15de eeu soos [[Vlad Dracula]], ook bekend as Vlad die Deurboorder (''Vlad Țepeș''), heerser van Walachye, en Johannes Hunyadi (''Iancu de Hunedoara'', heerser van Transsilvanië) het ook teen die Turke geveg. Ondanks die oorwinnings in die 15de eeu het Walachye en Moldawië aan die einde van die vyftiende, vroeë 16de eeu (1476 – Walachye, 1514 – Moldawië) onder die [[susereiniteit]] van die [[Ottomaanse Ryk]] gekom. Soos vasalstate, het hulle volledige interne outonomie en 'n sekere eksterne onafhanklikheid gehad, wat hulle aan die einde van die 18de eeu heeltemal verloor het. In 1812 het die [[Russiese Ryk]] die oostelike helfte van Moldawië geannekseer (hoewel Moldawië dit gedeeltelik herwin het na die Verdrag van Parys in 1856). In 1775 het die [[Keiserryk Oostenryk]] die noordelike deel van [[Boekowina]] (Noord-Moldawië) geannekseer en die Ottomaanse Ryk het die suidoostelike deel van Moldawië, die Boedzjak (Roemeens: Bugeac), geannekseer.

Een van die grootste Hongaarse konings, Matthias Corvinus (in Roemeens bekend as ''Matei Corvin'', heerser tussen 1458–1490 – sy vader was 'n Roemeen), is in Transsilvanië gebore en is volgens Roemeense bewerings 'n Roemeen vanweë sy Roemeense vader, Johannes Hunyadi (Roemeens: ''Iancu de Hunedoara''), terwyl die Hongare beweer hy is 'n Hongaar vanweë sy Hongaarse moeder. Later in 1541 het Transsilvanië amptelik 'n multi-etniese vorstedom geword, onder toesig van die Ottomaanse Ryk na die [[Slag van Mohács]].

=== Vroegmoderne Roemenië ===
{{Multibeeld
| align       = right
| voetskrif   = Prins Michael die Dappere regeer oor die drie middeleeuse vorstedomme Walachye, Moldawië en Transsilvanië.
| beeld1      = Mihai 1600.png|wydte1=200
| beeld2      = MihaiViteazul.jpg|wydte2=115
}}
Michael die Dappere (Roemeens: ''Mihai Viteazul'') (1558 – 9 Augustus 1601) was heerser van Walachye (1593–1601), van Transsilvanië (1599–1600) en van Moldawië (1600). Tydens sy regeringstydperk is sy drie vorstedomme, wat grotendeels deur Roemene bewoon is, vir die eerste keer deur een monarg bestuur. Hy word beskou as een van Roemenië se nasionale helde.

Aan die einde van die agtiende eeu verower die Keiserryk Oostenryk Transsilvanië. Tydens die Oostenryks-Hongaarse dubbele monargie (1867–1918) is die Roemeense in Transsilvanië onderdruk deur die beleid van die &quot;magyarisering&quot; van die Hongaarse regering.

Na eeue van Ottomaanse heerskappy in Moldawië en Walachye, het die Roemeense ook daar toenemend onderdruk begin voel. In 1848 het daar byvoorbeeld 'n nasionalistiese rewolusie in Walachye begin onder leiding van Tudor Vladimirescu, wat egter wreed verpletter is. Walachye het onder die Ottomaanse bewind gebly.

=== Van die Verenigde Prinsdom na die Koninkryk Roemenië ===
[[Lêer:RomaniaBorderHistoryAnnimation 1859-2010.gif|duimnael|links|Ontwikkeling van Roemenië se grondgebied sedert 1859]]
[[Lêer:L'Illustration 1862 gravure Ouverture du Corps Législatif à Bucharest.jpg|duimnael|Opening in Boekarest van die eerste Wetgewende Vergadering van die Verenigde Prinsdomme van Roemenië]]
[[Lêer:King Carol I of Romania with his nephew and great nephew.jpg|duimnael|Koning Carol I van Roemenië met sy neef koning Ferdinand I van Roemenië en groot-neef koning Carol II van Roemenië.]]
[[Lêer:Roemenië MASSR 1920.png|duimnael|links|Koninkryk Roemenië na die Eerste Wêreldoorlog en in oranje die Moldawiese ASSR]]
Walachye en Moldawië het in 1859 hul onafhanklikheid van die Turke verklaar en verkies dieselfde monarg (Domnitor), Alexander Johan Cuza (Roemeens: ''Alexandru Ioan Cuza''), maar is nie deur [[Frans Josef I van Oostenryk]] erken nie. Sultan [[Abdülaziz]] het hierdie staat op 23 Desember 1861 erken, waarna Moldawië en Walachye op 24 Januarie 1862 formeel een geword het as Verenigde Prinsdom Roemenië, ook Klein Roemenië genoem, met Boekarest as hoofstad.

Cuza se toenemende [[outoritarisme]] het gelei tot sy ondergang in 1866 deur 'n groot koalisie van konserwatiewe en liberale radikale.

Op 26 Maart 1866 word [[Carol I van Roemenië|Karel van Hohenzollern-Sigmaringen]] deur die regering verkies as die nuwe monarg (Domnitor) van die land. Deur die verteenwoordiger van 'n erkende dinastie (Hohenzollern-Sigmaringen) aan die bewind te bring, het hulle gehoop om, soos die Grieke, die omliggende state wat tot dusver die gewoonte gehad het om die Roemeense gebied te oorheers, te balanseer. Rusland het al afsonderlike neigings in Moldawië luid en duidelik ondersteun deur demonstrasies in Iasi, die hoofstad van die destydse provinsie Moldawië, te reël. Op 10 Mei 1881 word Karl gekroon as die eerste [[koning]] ('rege') van Roemenië en Carol I.

Tydens die Russies-Turkse oorlog tussen 1877–1878 het Roemenië aan die Russiese kant geveg; in 1878 is die onafhanklike staat Roemenië amptelik deur die [[Groot Moondheid]] erken tydens die Kongres van Berlyn. In ruil vir die afstaan van die drie suidelike distrikte Bessarabië aan Rusland, wat ná die [[Krimoorlog]] in 1852 deur Moldawië herwin is, het Roemenië die Dobruja ontvang. In 1881 is die Prinsdom Roemenië ontbind en het 'n nuwe koninkryk sy plek ingeneem; Prins Carol I is gekroon as koning van Roemenië.

Tydens die [[Balkanoorloë|Tweede Balkanoorlog]] in 1913 het Roemenië die suidelike Dobruja van Bulgarye verkry deur die Verdrag van Boekarest.

Na twee jaar van neutraliteit in die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Roemenië oorlog teen die [[Sentrale Moondhede]] verklaar. Die Roemeense veldtog het in rampe vir Roemenië geëindig; die Sentraal Moondhede het 'n groot deel van die land beset en binne vier maande 'n groot deel van die Roemeense leër vernietig. Ná die oorlog het die Russiese Ryk en Oostenryk-Hongarye geval, waarna Bessarabia (1917), Bukovina en Transsilvanië (1918) tot die Roemeense koninkryk gevoeg is. Die Hongaarse-Roemeense oorlog is gevoer tussen Hongarye en Roemenië van 13 November 1918 tot 3 Augustus 1919. Die Roemeense leër het groot dele van Hongarye, waaronder [[Boedapest]], beset tot 28 Maart 1920, toe die Entente-magte die Roemeense oortuig het om uiteindelik terug te trek na die afbakeningslyne. Die [[Trianon-verdrag|Verdrag van Trianon]] in 1920 het verseker dat die streke Banaat, Crișana en Maramureș ook by Roemenië gevoeg word. Die nuwe Roemenië sou grens aan [[Joego-Slawië]], Hongarye, [[Tsjeggo-Slowakye]], [[Pole]] (Stanisławów), die [[Sowjetunie]] en Bulgarye.

Op 15 Oktober 1922 word koning Ferdinand (die neef van Carol I, die koning van Roemenië sedert 1914) gekroon as die koning van die volledige Roemenië in Alba Iulia, in die hartjie van Transsilvanië.

=== Roemenië tydens die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Romania1941.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië in 1941]]
Net voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1939 is Roemenië die grootste olieverskaffer van [[Nazi-Duitsland]]. In 1940 het Ion Antonescu met 'n staatsgreep aan die mag gekom. Antonescu het toe as 'n diktator opgetree en met die Ystergarde, 'n fascistiese groep, saamgewerk.

Noord-Transsilvanië is deur die Tweede Weense Toekenningsverdrag aan Hongarye oorhandig. In 1940 is die noorde van Boekowina, Bessarabië en die suide van die Dobruja deur Russiese en Bulgaarse troepe beset. Karel II het dieselfde jaar in paniek bedank en is opgevolg deur die jong Michael. Die regering het hulp gesoek en uiteindelik in lyn gekom met Nazi-Duitsland, Italië, Hongarye en Bulgarye, en Roemenië verklaar dus oorlog teen die Russe en die [[Geallieerdes]]. In die voetspore van die Duitsers het Roemenië ná [[Operasie Barbarossa]], gelei deur generaal Ion Antonescu, Bessarabië en Noord-Boekowina van die Sowjetunie verower. Roemenië het die gebied Transnistrië, deel van wat tans Moldawië is, van Nazi-Duitsland ontvang.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het die regime van Antonescu, wat met [[Nazi-Duitsland]] saamgewerk het, 'n rol in die [[Holocaust]] gespeel; die regime het baie [[Jode]] en in 'n mindere mate ook [[Roma]] onderdruk en vermoor. Volgens 'n vrye verslag van 'n kommissie uit 2004 wat namens die oudpresident Ion Iliescu uitgereik is, was die Roemeense outoriteite een van die belangrikste daders in die beplanning en uitvoering van die moord aan 280&amp;nbsp;000 tot 380&amp;nbsp;000 [[Jode]], veral in die oostelike gebiede van Roemenië.

Aan die einde van die oorlog in 1944 het die [[Rooi Leër]] Roemenië binnegedring. Koning Michael het die diktatuur van Antonescu beëindig en oorlog aan Duitsland verklaard, maar die Konferensie van Parys van 1947 het geen bydra van Roemenië in die nederlaag van Nazi-Duitsland erken nie.

=== Ná die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Protest against corruption - Bucharest 2017 - Piata Universitatii - 5.jpg|duimnael|Roemenië het gedurende die Roemeense betogings in 2017/19 groot golwe van betogings teen regterlike hervormings beleef]]
Terwyl die [[Rooi Leër]] se troepe in die land gestasioneer was, is in 1946 verkiesings gehou. Die kommuniste het 80% van die stemme gekry, maar dit was die gevolg van stemmanipulasie. Koning Michael moes weens druk van die kommuniste (en die Rooi Leër) van sy troon afstand doen. Hy het die land verlaat, wat dadelik tot 'n volksrepubliek verklaar is. Die kommunis Gheorghe Gheorghiu-Dej het aan bewind gekom.

Roemenië was tot 1958 'n kommunistiese staat onder die direkte militêre en ekonomiese bewind van die [[Sowjetunie]]. Gedurende hierdie periode is die skaars hulpbronne wat Roemenië ná die Tweede Wêreldoorlog nog gehad het, deur die Russe geplunder, nadat 'n verdrag daaroor gesluit is. Die &quot;SovRom&quot;, gemengde Sowjet-Roemeense maatskappye, moes vir die skade wat die Russe tydens die Tweede Wêreldoorlog gely het, vergoed, benewens die &quot;ruim&quot; vergoeding aan die Sowjetunie. Gedurende hierdie tydperk is meer as twee miljoen mense dikwels arbitrêr gevange geneem, dikwels om beweerde politieke, ekonomiese of ander redes. Daar was honderdduisende moorde, marteling en misbruik van politieke teenstanders en gewone burgers. Minstens 200&amp;nbsp;000 mense het tussen 1948 en 1964 hul lewens verloor as gevolg van kommunistiese uitbreiding in Roemenië.

Sedert 1960 het die Roemeense leiers hulle begin distansieer van die Sowjetunie en hul eie binnelandse en buitelandse beleid gehandhaaf. Roemenië bly egter binne die Sowjetse invloedsfeer. Die ekonomie groei gedurende die tydperk. In 1980 beleef die land 'n insinking en ly sommige Roemene honger.

In 1989 rebelleer die Roemene teen die diktator Nicolae Ceausescu en die kommunistiese regering. Sedert 1990 is Roemenië 'n demokrasie.

== Bevolking ==
=== Religie ===
[[Lêer:Manastirea Putna.JPG|duimnael|Die [[Kerk (gebou)|kerk]] Manastirea Putna]]
Roemenië is 'n sekulêre staat en het geen staatsgodsdiens nie. Die 2011-sensus toon dat 'n oorweldigende meerderheid van die bevolking hulself as [[Christene]] identifiseer: [[Roemeens-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] (81%), Protestante (6,2%), Rooms-Katolieke (4,3%) en Griekse Katolieke (0,8%).

=== Tale ===
[[Lêer:Romania harta etnica 2011.PNG|duimnael|links|Verspreiding van [[etniese groep]]e in Roemenië volgens die 2011-sensus]]
Volgens die Roemeense grondwet is Roemeens (''limba română'') die ampstaal van Roemenië. Dit is die belangrikste taal in die land en word deur sowat 89,5 persent van die bevolking gepraat. [[Hongaars]] (6,6 persent) en Romanes (2,5 persent) is tans die belangrikste minderheidstale. Onder meer as gevolg van die emigrasie na [[Duitsland]] het die [[Duits]]e taal se aandeel tot sowat 0,3 persent gedaal. Daar is 'n klein [[Pools]]sprekende minderheid in die Boekowina, terwyl in die Banat en die noordweste van Transsilvanië ook [[Slowaaks]] gepraat word. Ander minderheidstale is [[Oekraïens]] (0,3 persent, in die Boekowina en Maramoeresj), [[Turks]] (0,2 persent, Dobroedsja, [[Russies]] (0,2 persent, veral in die Donaudelta), [[Tartaars]] (0,1 persent, Dobroedsja) en kleiner tale (0,3 persent).&lt;ref&gt;{{ro}} [http://www.recensamant.ro/ Sensus 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060424065630/http://www.recensamant.ro/ |date=24 April 2006 }}&lt;/ref&gt; Die aandeel Roemeenssprekendes neem geleidelik toe.

== Ekonomie ==
In 2019 het Roemenië 'n BBP (PPP) van $ 547 miljard en 'n BBP per capita (PPP) van $ 28 189.&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;{{en}} {{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |title=Report for Selected Countries and Subjects |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=21 April 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171010095227/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |archive-date=10 Oktober 2017}}&lt;/ref&gt; Volgens die [[Wêreldbank]] is Roemenië 'n ekonomie met 'n hoë inkomste. Volgens Eurostat was Roemenië se BBP per capita (PPS) 70% van die EU-gemiddelde (100%) in 2019.&lt;ref name=&quot;WB&quot; GROUP&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519-world-bank-country-and-lending-groups |title=World Bank Country and Lending Groups |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Julie 2020}}&lt;/ref&gt; Dit is 'n toename van 44% in 2007 (die jaar van Roemenië se toetreding tot die EU), wat Roemenië een van die ekonomies wat die vinnigste groei in die EU.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&amp;init=1&amp;language=en&amp;pcode=tec00114&amp;plugin=1 |title=GDP per capita in PPS |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu/eurostat |access-date=18 June 2020}}&lt;/ref&gt; Volgens 'n verslag van die Wêreldbank van 2019 is Roemenië in die 52ste plek uit 190 ekonomieë in die gemak van sake doen, een plek hoër as die buurland Hongarye en een plek laer as Italië.&lt;ref name=&quot;doingbusiness.org&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.doingbusiness.org/en/data/exploreeconomies|title=Explore Economies|publisher=[[Wêreldbank]]}}&lt;/ref&gt;

Ná 1989 het die land 'n dekade van ekonomiese onstabiliteit en agteruitgang beleef. Dit is deels gelei deur 'n verouderde industriële basis en 'n gebrek aan strukturele hervorming. Vanaf 2000 is die Roemeense ekonomie egter omskep in 'n relatiewe makro -ekonomiese stabiliteit, gekenmerk deur hoë groei, lae werkloosheid en dalende inflasie. Volgens die [[Wêreldbank]] het die BBP per capita in koopkragpariteit gegroei van $13&amp;nbsp;687 in 2007 tot $28&amp;nbsp;206 in 2018.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |title=GDP per capita, PPP (current international $) – Romania |url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD?locations=RO&amp;name_desc=false |website=data.worldbank.org |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=23 Januarie 2020}}&lt;/ref&gt; Roemenië se gemiddelde maandelikse loon het tot 2020 gestyg tot € 1&amp;nbsp;212,&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/cs12r20.pdf |title=Monthly average salary in Romania |accessdate=18 Februarie 2021 |website=insse.ro}}&lt;/ref&gt; en 'n inflasiekoers van -1,1% in 2016.&lt;ref name=&quot;Eurostat&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |title=Eurostat, HICP – monthly data (12-month average rate of change) |publisher=[[Eurostat]] |accessdate=5 Maart 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305114746/http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |archive-date=5 Maart 2017}}&lt;/ref&gt; Werkloosheid in Roemenië was in Augustus 2018 op 4,3%, wat laag is in vergelyking met ander EU-lande.

== Kultuur ==
[[Lêer:Enescu24.jpg|duimnael|links|[[Gheorghe Enescu|George Enescu]], die bekendste Roemeense komponis van klassieke musiek.]]
[[Lêer:Eminescu.jpg|duimnael|upright|[[Mihai Eminescu]], die bekendste Roemeense digter.]]
Roemenië het 'n vooruitstrewende en diverse kultuur, wat onder meer in argitektuur en artefakte weerspieël word.

Roemene is baie trots op hul ontdekkings en uitvindings. Sommige uitvindings en ontdekkings van die Roemene is die ''[[Coandă-effek]]'' ([[Henri Coandă]] was die &quot;vader&quot; van die moderne vegvliegtuie met 'n straalenjin), [[insulien]] (deur [[Nicolae Paulescu]]) en die [[vulpen]] (deur [[Petrache Poenaru]]).

[[Roemeense literatuur]] het onlangs 'n bietjie bekendheid verwerf buite die grense van Roemenië (meestal deur vertalings in Duits, Frans en Engels). Sommige moderne Roemeense skrywers het baie gewild geword in Duitsland, Frankryk en Italië, waaronder Eugen Ionescu, Emil Cioran, Mircea Eliade, Mircea Cărtărescu en Linda Maria Baros.

Die ouer klassieke skrywers van die Roemeense literatuur en die Roemeense poësie het ook bekend geword buite Roemenië. Tradisioneel waardeer Roemene poësie meer as Roemeense prosa. [[Mihai Eminescu]], 'n 19de-eeuse digter, is nog steeds baie gewild in Roemenië, en is ook die &quot;beste Roemeense digter van alle tye&quot; genoem. Die rewolusionêre jaar van 1848 het sy weerklank in die drie vorstedomme gehad, wat gelei het tot die opkoms van 'n nuwe elite in die middel van die negentiende eeu: Mihail Kogălniceanu (skrywer, politikus en die eerste premier van die verenigde Roemenië), Vasile Alecsandri (politikus, dramaturg en digter), Andrei Mureșanu (publisis en skrywer van die Roemeense volkslied) en Nicolae Bălcescu (historikus, skrywer en rewolusionêr).

Die komposisies van [[Gheorghe Enescu|George Enescu]] is onder die Roemene bekend. Baie beskou Enescu as hul belangrikste musikant. Die simfonieorkes van Boekarest is genoem na Enescu.

=== Sport ===
[[Lêer:Romania national rugby union team.jpg|duimnael|links|Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] nadat hulle in 2016 die Pershing-trofee ingepalm het]]
[[Lêer:Algérie-Roumanie - 20140604 - Equipe de Roumanie.jpg|duimnael|Die Roemeense nasionale sokkerspan in 2014]]
Oină word as nasionale sport van Roemenië beskou&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |title=Oina – sportul naţional uitat |accessdate=21 November 2012 |date=18 September 2010 |publisher=Adevărul Holding |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303203527/http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en is verwant aan [[bofbal]]/[[sagtebal]] en [[krieket]]. [[Sokker]] is die gewildste [[sport]]soort in Roemenië en die [[Roemeense nasionale sokkerspan]] het tot dusver sewe keer aan die [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]] deelgeneem. Hulle het hul beste prestasie tydens die 1990's opgelewer en tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994]] die kwarteindrondte bereik.

Ander gewilde sportsoorte sluit in [[tennis]], [[handbal]], [[basketbal]] en [[rugby]]. Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] het tot dusver vir byna elke [[Rugbywêreldbeker]] gekwalifiseer, maar nog nie tot die uitklopfase deurgedring nie. Roemenië is, saam met [[Belgiese nasionale rugbyspan|België]] en [[Spaanse nasionale rugbyspan|Spanje]], nadat hulle tydens die kwalifisering vir die [[Rugbywêreldbeker 2019]] ongeskikte spelers ingespan het, vir elke wedstryd met hierdie spelers met puntaftrekking beboet.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite news |url=https://www.world.rugby/news/340527 |title=Independent Appeal Committee decision regarding Romania and Spain |work=[[Wêreldrugby]] |date=6 Junie 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190407234059/https://www.world.rugby/news/340527 |archive-date=7 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |title=Russia handed 2019 World Cup spot |publisher=ESPNscrum |date=15 Mei 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190920062158/https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |archive-date=20 September 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Vervolgens kon die drie spanne nie vir die 2019-toernooi kwalifiseer nie; vir Roemenië die enigste toernooi tot dusver wat hulle misgeloop het. Hulle behoort tot die sterkste Europese spanne buite die [[Sesnasies-toernooi]] en staan bekend as &quot;die Eike&quot; (''Stejarii''). Roemenië ding in die [[Europese Nasiesbeker]] met ander opkomende rugbyspanne mee. Sedert 2002 ding [[Georgiese nasionale rugbyspan|Georgië]] en Roemenië om die Antimbeker mee; dié beker is na die Metropolis van Moentenië en Dobroedja van die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]], die Georgiër Antim Iverianul, genoem. Sedert 2021 ding [[Russiese nasionale rugbyspan|Rusland]] en Roemenië om die Kiseleffbeker mee; dié beker is genoem na die hertog Pawel Kiseleff, 'n Rus wat die eerste grondwette van beide Wallachië en Moldawië (hedendaagse Roemenië en Moldowa) beïnvloed het.&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://frr.ro/2021/03/03/cupa-kiseleff-trofeu-ce-va-fi-pus-in-joc-la-meciurile-dintre-romania-si-rusia/ |title=CUPA KISELEFF, TROFEU CE VA FI PUS ÎN JOC LA MECIURILE DINTRE ROMÂNIA ȘI RUSIA |publisher=Federația Română de Rugby |date=3 Maart 2021 |accessdate=20 Maart 2021}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Bronnelys ==
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Romania|title=Romania|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|date=11 Oktober 2016|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/romania/|title=Romania|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{af}} ''[[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]]'', 1980, ISBN 0-7981-0826-6, volume 4, bl. 661
* {{af}} ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0-908409-65-6, volume 24, bl. 37

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Romania|Roemenië}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Romania|Roemenië}}
* {{ro}} [https://www.presidency.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense president]
* {{ro}} [http://www.parlament.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense parlement]

{{Lande van Europa}}
{{EU-lande}}
{{NAVO-lande}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Roemenië| ]]</text>
      <sha1>pqv8f4dpb7e4dyukjqucudnhdizoth1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520379</id>
      <parentid>2520373</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:09:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A00:23C8:292:7B01:159E:3CC4:14D9:40F2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Geografie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38275" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = '''România'''
|volle_naam              = '''Roemenië'''
|algemene_naam           = Roemenië
|beeld_vlag              = Flag of Romania.svg
|beeld_wapen             = Coat of arms of Romania.svg
|simbool_tipe            = Wapen
|beeld_kaart             = EU-Romania.svg
|leuse                   = 
|volkslied               = ''[[Deșteaptă-te, române!]]''&lt;br /&gt;&lt;small&gt;''([[Roemeens]] vir: &quot;Waak op, Roemeniërs!&quot;)''&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;&lt;center&gt;[[Lêer:Desteapta-te, romane!.ogg]]&lt;/center&gt;
|amptelike_tale          = [[Roemeens]]
|hoofstad                = [[Boekarest]]
{{Koördinate|44|25|N|26|6|O}}
|latd                    = 44
|latm                    = 25
|latNS                   = N
|longd                   = 26
|longm                   = 6
|longEW                  = O
|grootste_stad           = [[Boekarest]]
|regeringsvorm           = Unitêre semi-presidensiële&lt;br /&gt;grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = &lt;br /&gt;• [[President]]&lt;br /&gt;• [[Eerste minister]]
|leiername               = [[Klaus Iohannis]]&lt;br /&gt;[[Nicolae Ciucă]]
|oppervlak_rang          = 81&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 238&amp;nbsp;397
|oppervlakmi²            = 92&amp;nbsp;046
|persent_water           = 3
|bevolking_skatting      = 19&amp;nbsp;186&amp;nbsp;201&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/poprez_ian2021r.pdf|title=Populația rezidentă la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/anexa_date/poprez_ian2021r.xls |title=Populaţia rezidentă pe sexe şi vârste, la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_skatting_jaar = 2021
|bevolking_rang          = 61&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|bevolking_sensus        = 20&amp;nbsp;121&amp;nbsp;641&lt;ref name=&quot;CensusRef&quot;&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |title=Romanian 2011 census (final results) |publisher=INSSE |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509213807/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_sensus_jaar   = 2011
|bevolkingsdigtheid      = 80,4
|bevolkingsdigtheidmi²   = 208,2
|bevolkingsdigtheidrang  = 136&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP                 = $653,903&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=imf2&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=968,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2019&amp;ey=2026&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1 |title=Romania |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2021 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|BBP_PPP_rang            = 36&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP_jaar            = 2021
|BBP_PPP_per_kapita      = $33&amp;nbsp;833&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 44&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP                     = $287,279&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_rang                = 47&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_jaar                = 2021
|BBP_per_kapita          = $14&amp;nbsp;864&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_per_kapita_rang     = 56&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|onafhanklikheidstipe    = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Prinsdom Wallachië&lt;br /&gt;• Prinsdom Moldowa&lt;br /&gt;• Prinsdom Transsilvanië&lt;br /&gt;• Verenigde Prinsdome&lt;br /&gt;• Onafhanklikheid van die&lt;br /&gt;[[Ottomaanse Ryk]]&lt;br /&gt;• Koninkryk Roemenië&lt;br /&gt;• Groot Unie&lt;br /&gt;• Volksrepubliek Roemenië&lt;br /&gt;• Sosialistiese grondwet&lt;br /&gt;• Roemeense Rewolusie&lt;br /&gt;• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums  = &lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1330]]&lt;br /&gt;[[1346]]&lt;br /&gt;[[1570]]&lt;br /&gt;[[24 Januarie]] [[1859]]&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1877]] / [[1878]]&lt;br /&gt;[[14 Maart]] [[1881]]&lt;br /&gt;[[1 Desember]] [[1918]]&lt;br /&gt;[[30 Desember]] [[1947]]&lt;br /&gt;[[21 Augustus]] [[1965]]&lt;br /&gt;[[16 Desember|16]]–[[27 Desember]] [[1989]]&lt;br /&gt;[[21 November]] [[1991]]
|MOI                     = {{wins}} 0,828&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |title=Human Development Report 2020 |publisher=United Nations Development Programme |date=2020 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|MOI_rang                = 49&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|MOI_jaar                = 2019
|MOI_kategorie           = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini                    = 35,8&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RO |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|Gini_rang               = 
|Gini_jaar               = 2018
|Gini_kategorie          = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid             = [[Roemeense leu|Leu]]
|geldeenheid_kode        = RON
|land_kode               = RO
|tydsone                 = OET
|utc_afwyking            = [[UTC+02:00|+2]]
|tydsone_somer           = OEST
|utc_afwyking_DST        = [[UTC+03:00|+3]]
|internet_domein         = [[.ro]]
|skakelkode              = 40
|voetskrif               = 
}}

'''Roemenië''' ([[Roemeens]]: ''România'', [romɨˈni.a], {{Audio|Ro-România.ogg|luister}}) is 'n [[land]] in [[Sentraal-Europa|Sentraal-]] en [[Suidoos-Europa]]. Dit beslaan 'n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km² en het 'n bevolking van 19&amp;nbsp;401&amp;nbsp;658 in 2019 gehad. Roemenië grens in die noordweste aan [[Hongarye]], in die noordooste aan [[Moldowa]], in die noorde aan [[Oekraïne]], in die ooste aan die [[Swartsee]], in die suide aan [[Bulgarye]] en in die suidweste aan [[Serwië]]. Die [[Romaanse tale|Romaanstalige]] Roemenië is omring deur [[Slawiese tale|Slawiestalige lande]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Boekarest]]. Roemenië is ryk aan kultuur en natuurskoon. Die [[Donau]]rivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, 'n [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]] weens sy biodiversiteit. Die [[Karpate]]berge oorheers die sentrum van die land.

[[Lêer:Satellite image of Romania in December 2001.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Roemenië in Desember 2001]]
Die [[amptelike taal]] is Roemeens, 'n Romaanse taal. Die etniese samestelling van Roemenië is soos volg: 89% is [[Roemene|Roemeens]], 7% [[Hongare|Hongaars]], 3,5% [[Roma]] en die res bestaan uit 'n klein aantal [[Duitsers]], [[Russe]], [[Turke]] en [[Jode]]. 81% van die bevolking behoort aan die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]].

Roemenië het op 29 Maart 2004 'n lidland van die [[NAVO]] en op 1 Januarie 2007 'n lidland van die [[Europese Unie]] geword.

Roemenië beklee die 52ste plek in die [[menslike-ontwikkelingsindeks]], en is 'n [[ontwikkelende land]] met 'n hoë-inkomste-ekonomie. Dit het die 45ste grootste ekonomie ter wêreld volgens nominale BBP, met 'n jaarlikse ekonomiese groeikoers van 3,5% in 2020.

== Etimologie ==
Roemenië (România) kom van Român (Roemeens), en die Latynse Romanus (&quot;[[Romaans|Romeins]]&quot;). Die oudste dokument in Roemeens is van [[Câmpulung]] van 1521 (bekend as &quot;[[Neacșu se brief]] van Câmpulung&quot;). In die brief waarsku Neacşu die burgemeester van Brașov van 'n Turkse bedreiging. In plaas van [[Walachye]] word die naam wat die inwoners self aan hul land gegee het, gebruik: Țara Românească, die Roemeense land (Țara &lt; Latyn Terra = land). In die volgende eeue was daar twee spellings: Român en Rumân. In die sewentiende eeu is besluit dat die vorm &quot;rumân&quot;, wat dikwels vir laer klasse gebruik word, die betekenis &quot;[[Lyfeienskap|lyfeiene]]&quot; gekry het, terwyl die vorm &quot;român&quot; 'n etno-linguistiese betekenis gekry het. Na die afskaffing van slawerny in 1746 het die vorm &quot;rumân&quot; begin verdwyn, en die vorm &quot;român(esc)&quot; het uiteindelik die korrekte en enigste spelling geword. Die naam &quot;România&quot; het die algemene naam vir alle Roemeense lande geword, en is die eerste keer in die vroeë negentiende eeu gebruik. Die Roemeniërs is die mees oostelike Romaanse volk; dit word heeltemal omring deur nie-Romaanse lande (&quot;'n Romaanse eiland in 'n Slawiese See&quot;).

== Geografie ==
[[Lêer:Romania general map-en.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië]]
[[Lêer:Romania map of Köppen climate classification.png|duimnael|links|Klimaatsones in Roemenië volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]]
[[Lêer:Bucegi Sphinx, Romania.jpg|duimnael|regt|Die Roemeense &quot;sfinks&quot; is op die plato van Bucegi-berge geleë op 'n hoogte van 2 216 meter. Dit is 8 meter hoog en 12 meter breed.]]
[[Lêer:Cheile Turzii (Turda Gorges).jpg|duimnael|links|Cheile Turzii in die Roemeense Wes-Karpate (Apuseni)]]
Roemenië is in die [[Sentraal-Europa|sentrale]] en [[Suidoos-Europa|suidoostelike]] deel van [[Europa]] geleë en beslaan ’n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km². Die Roemeense grense word deur hoofsaaklik twee riviere gevorm: die Donau in die suide en die [[Proet]] in die ooste.

Roemenië word in die noorde begrens deur Oekraïne, in die ooste deur Moldowa, Oekraïne en die Swartsee, in die suide deur Bulgarye, terwyl Serwië en Hongarye in die weste lê. Roemenië beslaan dele van die historiese gebiede Banat, [[Dasië]], Dobroedja, Moldawië, [[Transsilvanië]] en [[Walachye]]. Die noordelike en sentrale deel van dié land word gekenmerk deur die Karpateberge of Karpate.

Roemenië het 'n gematigde klimaat van koue [[winter]]s en warm [[somer]]s. Die gemiddelde jaartemperatuur wissel van noord na suid tussen 7 en 11 °C. Die neerslag wissel baie. Dit [[reën]] min langs die kus, terwyl dit in die Karpate gemiddeld tot 1&amp;nbsp;400&amp;nbsp;mm per jaar reën.

Die land het ook 'n kusstrook aan die Swartsee (245&amp;nbsp;km). Kenmerkend vir die Roemeense landskap is die groot boog wat die Karpate maak, 'n middelgebergte uit die [[Tersiêr]], en die heuwels en plato's, met laagvlaktes langs die groot riviere.

Tipies van die Karpate is die baie bergmassiewe wat deur riviervalleie van mekaar geskei word met 14 bergreekse wat hoogtes van meer as 2&amp;nbsp;000&amp;nbsp;m bereik waarvan Moldoveanu-piek die hoogste is teen 2&amp;nbsp;544&amp;nbsp;m.

Natuurlike en semi-natuurlike ekosisteme beslaan ongeveer 47% van die land se oppervlakte. Daar is bykans 10&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km² (ongeveer 5% van die totale oppervlakte) se beskermde gebiede in Roemenië wat bestaan uit 13 nasionale parke en drie biosfeerreservate.

Roemenië het een van die grootste dele van die ongerepte woud in Europa (byna 27% van sy grondgebied). Ongeveer 3&amp;nbsp;700 plantspesies is in die land geïdentifiseer (23 is as natuurlike monumente verklaar, 74 uitgesterf, 39 bedreig, 171 kwesbaar en 1&amp;nbsp;253 skaars).

Die fauna van Roemenië bestaan uit 33&amp;nbsp;792 diersoorte (33&amp;nbsp;085 [[ongewerweldes]] en 707 [[gewerweldes]]. Daar is byna 400 unieke soorte soogdiere, voëls, reptiele en amfibieë, insluitend ongeveer 50% van Europa se [[Bruinbeer|bruinbere]] (Rusland uitgesluit) en 20% van die [[Wolf|wolwe]].

Die Donaurivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, wat die tweede grootste en bes bewaarde delta in Europa is, 'n biosfeerreservaat en wêrelderfenisgebied weens sy biodiversiteit. Die Donaudelta is die grootste aaneenlopende moerasland in Europa (5&amp;nbsp;800&amp;nbsp;km²), en ondersteun 1&amp;nbsp;688 verskillende plantspesies. Byna al die Roemeense riviere mond uiteindelik in die Donau uit, deels via die [[Tisza]], waarin die Mures- en Somesriviere  dreineer wat in die berge ontspring. Die riviere suid van die Transsilvaanse Alpe, die Jiu, Arges, Prahova en Ialomita mond direk in die Donau uit.

Die Oltetrivier ontspring in die middel van die Karpate en vloei deur die Transsilvaanse Alpe. Die [[Siret]] en [[Proet]] word uit die oostelike deel van die Karpate en uit die Moldawiese hoogvlakte gevoed. Daar is baie mere langs die Donau en lagunes langs die kuslyn. Dit is moeilik om die  rivierstelsel se watervlak te beheer en oorstromings kom voor. 'n Ander natuurverskynsel wat Roemenië nou en dan teister is [[aardbewing]]s.

=== Roemeense kuslyn ===
Daar is geen natuurlike hawens aan die Roemeense kuslyn nie. Die enigste hawe vir groot skepe is [[Constanța]], na die Oekraïense hawe [[Odessa]], die grootste hawe langs die [[Swartsee]]. Die Donaurivier se delta ondervind in die somer subtropiese klimaatstoestande terwyl die binneland van Roemenië 'n kontinentale klimaat het.

Gevolglik is die somers in die binneland uiters warm en die winters baie koud. Uiteenlopende soorte diere en voëls, onder meer pelikane, tropiese voëls, bere, wolwe, takbokke en rooikatte kom in die land voor. Daar is soms baie sterk winde in die berge; een van die kwaaiste winterwinde is die noordelike ''Crivat'', wat dikwels groot skade aan oeste aanrig.

== Geskiedenis ==
=== Dasiërs en Romeine ===
[[Lêer:Sarmizegetusa Regia.JPG|duimnael|[[Sarmizegetusa]] was die hoofstad en die militêre, religieuse en politieke sentrum van Dacië.]]
In 513 v.C. is verskeie stamme van die Getes noord van die Donau verslaan deur die Persiese keiser [[Dareios I van Persië|Darius die Grote]] in sy veldtog teen die Skithiërs (Herodotus IV.93). Die Getes, net soos die Dasiërs wat in dieselfde omgewing gewoon het, was 'n Thrakiese volk. Sommige sien die Geto-Dasiërs as 'n enkellopende volk. Ná 'n halwe millennium is die Geto-Daciërs onder leiding van Decebalus verslaan deur die [[Romeinse Ryk]] onder leiding van keiser [[Trajanus]]. Hy het twee veldtogte tussen 101 en 106 n.C. nodig gehad om hulle te verslaan. Die gebied het die status gekry van 'n Romeinse provinsie met die naam [[Dacia (Romeinse provinsie)|Dacia (Dacia Traiana)]]. Trajanus se Kolom op die forum in [[Rome]] is in herinnering aan hierdie oorwinning opgerig. Dacië het 'n hoogtepunt bereik tydens die regering van Boerebista omstreeks 80 v.C.

Die Romeine het 'n georganiseerde kolonisasiebeleid gevolg en die inwoners van die provinsie het 'n lang tydperk van vrede en voorspoed in die tweede eeu geniet. Geleerdes wat die Daco-Romeinse kontinuïteitsteorie aanvaar – een van die belangrikste teorieë oor die oorsprong van die Roemeniërs – sê dat die saamwoon van die inheemse Dasiërs en die Romeinse koloniste in Romeinse Dacia die eerste fase van die Roemene se etnogenese was. Die [[Gote|Gotiese]] en [[Karpate|Karpatiese]] invalle tussen 238–269 (vanaf die begin van die Romeinse krisis van die derde eeu tot die Slag van Naissus) het die Romeinse Ryk uiteindelik gedwing om afstand te doen van Dacia.

=== Ná die Romeinse heerskappy ===
[[Lêer:Theoretical map of Romanian origins.png|duimnael|Kaart van die Roemene se etnogese]]
Tussen 271 en 275 verlaat die Romeine die voormalige Dacia, waar die [[Gote]] binnegeval het. Hulle het daar gewoon tot die vierde eeu saam met die plaaslike bevolking. Toe kom 'n nomadiese volk, die [[Hunne]]. Die Gepiede en die [[Aware]] het tot in die agtste eeu in Transsilvanië regeer, toe die [[Bulgare]] Dacia by hul ryk gevoeg het en dit tot 1018 regeer het.

Transsilvanië was Hongaars vanaf die stigting van die Hongaarse Koninkryk in die tiende of elfde eeu tot die sestiende eeu; toe word die prinsdom [[Transsilvanië]] gevorm. Maar weens die verwoesting en finansiële las is die plaaslike bevolking nie deur die migrante geraak in hul lewenswyse en hul kultuur nie. Die Pechenegs, Cumans en Uzen was ook op Roemeense terrein, soos dit blyk uit argeologiese opgrawings. Die Roemeense owerhede [[Walachye]] (deur Basarab I) en Moldawië (deur die Maramureșaan Dragoș) is tussen die dertiende en veertiende eeu gestig. In die Middeleeue het die Roemene in twee verskillende en onafhanklike Roemeense owerhede gewoon: Walachye (Roemeens: ''Țara Românească'' – Roemeense Land) en [[Moldawië]] (Roemeens: ''Moldova''), maar ook in die Hongaarse Transsilvanië.

=== Laat Middeleeue ===
[[Lêer:Romania 1600.png|duimnael|Die drie prinsdomme is deur die Karpate van mekaar geskei: Moldowa (rooi), Walachye (blou), Transsilvanië (geel)]]
In 1475 verslaan Stefanus die Grote van Moldawië (''Ștefan cel Mare'') die [[Turke]] in die Slag van Vaslui. Ander heersers in die 15de eeu soos [[Vlad Dracula]], ook bekend as Vlad die Deurboorder (''Vlad Țepeș''), heerser van Walachye, en Johannes Hunyadi (''Iancu de Hunedoara'', heerser van Transsilvanië) het ook teen die Turke geveg. Ondanks die oorwinnings in die 15de eeu het Walachye en Moldawië aan die einde van die vyftiende, vroeë 16de eeu (1476 – Walachye, 1514 – Moldawië) onder die [[susereiniteit]] van die [[Ottomaanse Ryk]] gekom. Soos vasalstate, het hulle volledige interne outonomie en 'n sekere eksterne onafhanklikheid gehad, wat hulle aan die einde van die 18de eeu heeltemal verloor het. In 1812 het die [[Russiese Ryk]] die oostelike helfte van Moldawië geannekseer (hoewel Moldawië dit gedeeltelik herwin het na die Verdrag van Parys in 1856). In 1775 het die [[Keiserryk Oostenryk]] die noordelike deel van [[Boekowina]] (Noord-Moldawië) geannekseer en die Ottomaanse Ryk het die suidoostelike deel van Moldawië, die Boedzjak (Roemeens: Bugeac), geannekseer.

Een van die grootste Hongaarse konings, Matthias Corvinus (in Roemeens bekend as ''Matei Corvin'', heerser tussen 1458–1490 – sy vader was 'n Roemeen), is in Transsilvanië gebore en is volgens Roemeense bewerings 'n Roemeen vanweë sy Roemeense vader, Johannes Hunyadi (Roemeens: ''Iancu de Hunedoara''), terwyl die Hongare beweer hy is 'n Hongaar vanweë sy Hongaarse moeder. Later in 1541 het Transsilvanië amptelik 'n multi-etniese vorstedom geword, onder toesig van die Ottomaanse Ryk na die [[Slag van Mohács]].

=== Vroegmoderne Roemenië ===
{{Multibeeld
| align       = right
| voetskrif   = Prins Michael die Dappere regeer oor die drie middeleeuse vorstedomme Walachye, Moldawië en Transsilvanië.
| beeld1      = Mihai 1600.png|wydte1=200
| beeld2      = MihaiViteazul.jpg|wydte2=115
}}
Michael die Dappere (Roemeens: ''Mihai Viteazul'') (1558 – 9 Augustus 1601) was heerser van Walachye (1593–1601), van Transsilvanië (1599–1600) en van Moldawië (1600). Tydens sy regeringstydperk is sy drie vorstedomme, wat grotendeels deur Roemene bewoon is, vir die eerste keer deur een monarg bestuur. Hy word beskou as een van Roemenië se nasionale helde.

Aan die einde van die agtiende eeu verower die Keiserryk Oostenryk Transsilvanië. Tydens die Oostenryks-Hongaarse dubbele monargie (1867–1918) is die Roemeense in Transsilvanië onderdruk deur die beleid van die &quot;magyarisering&quot; van die Hongaarse regering.

Na eeue van Ottomaanse heerskappy in Moldawië en Walachye, het die Roemeense ook daar toenemend onderdruk begin voel. In 1848 het daar byvoorbeeld 'n nasionalistiese rewolusie in Walachye begin onder leiding van Tudor Vladimirescu, wat egter wreed verpletter is. Walachye het onder die Ottomaanse bewind gebly.

=== Van die Verenigde Prinsdom na die Koninkryk Roemenië ===
[[Lêer:RomaniaBorderHistoryAnnimation 1859-2010.gif|duimnael|links|Ontwikkeling van Roemenië se grondgebied sedert 1859]]
[[Lêer:L'Illustration 1862 gravure Ouverture du Corps Législatif à Bucharest.jpg|duimnael|Opening in Boekarest van die eerste Wetgewende Vergadering van die Verenigde Prinsdomme van Roemenië]]
[[Lêer:King Carol I of Romania with his nephew and great nephew.jpg|duimnael|Koning Carol I van Roemenië met sy neef koning Ferdinand I van Roemenië en groot-neef koning Carol II van Roemenië.]]
[[Lêer:Roemenië MASSR 1920.png|duimnael|links|Koninkryk Roemenië na die Eerste Wêreldoorlog en in oranje die Moldawiese ASSR]]
Walachye en Moldawië het in 1859 hul onafhanklikheid van die Turke verklaar en verkies dieselfde monarg (Domnitor), Alexander Johan Cuza (Roemeens: ''Alexandru Ioan Cuza''), maar is nie deur [[Frans Josef I van Oostenryk]] erken nie. Sultan [[Abdülaziz]] het hierdie staat op 23 Desember 1861 erken, waarna Moldawië en Walachye op 24 Januarie 1862 formeel een geword het as Verenigde Prinsdom Roemenië, ook Klein Roemenië genoem, met Boekarest as hoofstad.

Cuza se toenemende [[outoritarisme]] het gelei tot sy ondergang in 1866 deur 'n groot koalisie van konserwatiewe en liberale radikale.

Op 26 Maart 1866 word [[Carol I van Roemenië|Karel van Hohenzollern-Sigmaringen]] deur die regering verkies as die nuwe monarg (Domnitor) van die land. Deur die verteenwoordiger van 'n erkende dinastie (Hohenzollern-Sigmaringen) aan die bewind te bring, het hulle gehoop om, soos die Grieke, die omliggende state wat tot dusver die gewoonte gehad het om die Roemeense gebied te oorheers, te balanseer. Rusland het al afsonderlike neigings in Moldawië luid en duidelik ondersteun deur demonstrasies in Iasi, die hoofstad van die destydse provinsie Moldawië, te reël. Op 10 Mei 1881 word Karl gekroon as die eerste [[koning]] ('rege') van Roemenië en Carol I.

Tydens die Russies-Turkse oorlog tussen 1877–1878 het Roemenië aan die Russiese kant geveg; in 1878 is die onafhanklike staat Roemenië amptelik deur die [[Groot Moondheid]] erken tydens die Kongres van Berlyn. In ruil vir die afstaan van die drie suidelike distrikte Bessarabië aan Rusland, wat ná die [[Krimoorlog]] in 1852 deur Moldawië herwin is, het Roemenië die Dobruja ontvang. In 1881 is die Prinsdom Roemenië ontbind en het 'n nuwe koninkryk sy plek ingeneem; Prins Carol I is gekroon as koning van Roemenië.

Tydens die [[Balkanoorloë|Tweede Balkanoorlog]] in 1913 het Roemenië die suidelike Dobruja van Bulgarye verkry deur die Verdrag van Boekarest.

Na twee jaar van neutraliteit in die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Roemenië oorlog teen die [[Sentrale Moondhede]] verklaar. Die Roemeense veldtog het in rampe vir Roemenië geëindig; die Sentraal Moondhede het 'n groot deel van die land beset en binne vier maande 'n groot deel van die Roemeense leër vernietig. Ná die oorlog het die Russiese Ryk en Oostenryk-Hongarye geval, waarna Bessarabia (1917), Bukovina en Transsilvanië (1918) tot die Roemeense koninkryk gevoeg is. Die Hongaarse-Roemeense oorlog is gevoer tussen Hongarye en Roemenië van 13 November 1918 tot 3 Augustus 1919. Die Roemeense leër het groot dele van Hongarye, waaronder [[Boedapest]], beset tot 28 Maart 1920, toe die Entente-magte die Roemeense oortuig het om uiteindelik terug te trek na die afbakeningslyne. Die [[Trianon-verdrag|Verdrag van Trianon]] in 1920 het verseker dat die streke Banaat, Crișana en Maramureș ook by Roemenië gevoeg word. Die nuwe Roemenië sou grens aan [[Joego-Slawië]], Hongarye, [[Tsjeggo-Slowakye]], [[Pole]] (Stanisławów), die [[Sowjetunie]] en Bulgarye.

Op 15 Oktober 1922 word koning Ferdinand (die neef van Carol I, die koning van Roemenië sedert 1914) gekroon as die koning van die volledige Roemenië in Alba Iulia, in die hartjie van Transsilvanië.

=== Roemenië tydens die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Romania1941.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië in 1941]]
Net voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1939 is Roemenië die grootste olieverskaffer van [[Nazi-Duitsland]]. In 1940 het Ion Antonescu met 'n staatsgreep aan die mag gekom. Antonescu het toe as 'n diktator opgetree en met die Ystergarde, 'n fascistiese groep, saamgewerk.

Noord-Transsilvanië is deur die Tweede Weense Toekenningsverdrag aan Hongarye oorhandig. In 1940 is die noorde van Boekowina, Bessarabië en die suide van die Dobruja deur Russiese en Bulgaarse troepe beset. Karel II het dieselfde jaar in paniek bedank en is opgevolg deur die jong Michael. Die regering het hulp gesoek en uiteindelik in lyn gekom met Nazi-Duitsland, Italië, Hongarye en Bulgarye, en Roemenië verklaar dus oorlog teen die Russe en die [[Geallieerdes]]. In die voetspore van die Duitsers het Roemenië ná [[Operasie Barbarossa]], gelei deur generaal Ion Antonescu, Bessarabië en Noord-Boekowina van die Sowjetunie verower. Roemenië het die gebied Transnistrië, deel van wat tans Moldawië is, van Nazi-Duitsland ontvang.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het die regime van Antonescu, wat met [[Nazi-Duitsland]] saamgewerk het, 'n rol in die [[Holocaust]] gespeel; die regime het baie [[Jode]] en in 'n mindere mate ook [[Roma]] onderdruk en vermoor. Volgens 'n vrye verslag van 'n kommissie uit 2004 wat namens die oudpresident Ion Iliescu uitgereik is, was die Roemeense outoriteite een van die belangrikste daders in die beplanning en uitvoering van die moord aan 280&amp;nbsp;000 tot 380&amp;nbsp;000 [[Jode]], veral in die oostelike gebiede van Roemenië.

Aan die einde van die oorlog in 1944 het die [[Rooi Leër]] Roemenië binnegedring. Koning Michael het die diktatuur van Antonescu beëindig en oorlog aan Duitsland verklaard, maar die Konferensie van Parys van 1947 het geen bydra van Roemenië in die nederlaag van Nazi-Duitsland erken nie.

=== Ná die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Protest against corruption - Bucharest 2017 - Piata Universitatii - 5.jpg|duimnael|Roemenië het gedurende die Roemeense betogings in 2017/19 groot golwe van betogings teen regterlike hervormings beleef]]
Terwyl die [[Rooi Leër]] se troepe in die land gestasioneer was, is in 1946 verkiesings gehou. Die kommuniste het 80% van die stemme gekry, maar dit was die gevolg van stemmanipulasie. Koning Michael moes weens druk van die kommuniste (en die Rooi Leër) van sy troon afstand doen. Hy het die land verlaat, wat dadelik tot 'n volksrepubliek verklaar is. Die kommunis Gheorghe Gheorghiu-Dej het aan bewind gekom.

Roemenië was tot 1958 'n kommunistiese staat onder die direkte militêre en ekonomiese bewind van die [[Sowjetunie]]. Gedurende hierdie periode is die skaars hulpbronne wat Roemenië ná die Tweede Wêreldoorlog nog gehad het, deur die Russe geplunder, nadat 'n verdrag daaroor gesluit is. Die &quot;SovRom&quot;, gemengde Sowjet-Roemeense maatskappye, moes vir die skade wat die Russe tydens die Tweede Wêreldoorlog gely het, vergoed, benewens die &quot;ruim&quot; vergoeding aan die Sowjetunie. Gedurende hierdie tydperk is meer as twee miljoen mense dikwels arbitrêr gevange geneem, dikwels om beweerde politieke, ekonomiese of ander redes. Daar was honderdduisende moorde, marteling en misbruik van politieke teenstanders en gewone burgers. Minstens 200&amp;nbsp;000 mense het tussen 1948 en 1964 hul lewens verloor as gevolg van kommunistiese uitbreiding in Roemenië.

Sedert 1960 het die Roemeense leiers hulle begin distansieer van die Sowjetunie en hul eie binnelandse en buitelandse beleid gehandhaaf. Roemenië bly egter binne die Sowjetse invloedsfeer. Die ekonomie groei gedurende die tydperk. In 1980 beleef die land 'n insinking en ly sommige Roemene honger.

In 1989 rebelleer die Roemene teen die diktator Nicolae Ceausescu en die kommunistiese regering. Sedert 1990 is Roemenië 'n demokrasie.

== Bevolking ==
=== Religie ===
[[Lêer:Manastirea Putna.JPG|duimnael|Die [[Kerk (gebou)|kerk]] Manastirea Putna]]
Roemenië is 'n sekulêre staat en het geen staatsgodsdiens nie. Die 2011-sensus toon dat 'n oorweldigende meerderheid van die bevolking hulself as [[Christene]] identifiseer: [[Roemeens-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] (81%), Protestante (6,2%), Rooms-Katolieke (4,3%) en Griekse Katolieke (0,8%).

=== Tale ===
[[Lêer:Romania harta etnica 2011.PNG|duimnael|links|Verspreiding van [[etniese groep]]e in Roemenië volgens die 2011-sensus]]
Volgens die Roemeense grondwet is Roemeens (''limba română'') die ampstaal van Roemenië. Dit is die belangrikste taal in die land en word deur sowat 89,5 persent van die bevolking gepraat. [[Hongaars]] (6,6 persent) en Romanes (2,5 persent) is tans die belangrikste minderheidstale. Onder meer as gevolg van die emigrasie na [[Duitsland]] het die [[Duits]]e taal se aandeel tot sowat 0,3 persent gedaal. Daar is 'n klein [[Pools]]sprekende minderheid in die Boekowina, terwyl in die Banat en die noordweste van Transsilvanië ook [[Slowaaks]] gepraat word. Ander minderheidstale is [[Oekraïens]] (0,3 persent, in die Boekowina en Maramoeresj), [[Turks]] (0,2 persent, Dobroedsja, [[Russies]] (0,2 persent, veral in die Donaudelta), [[Tartaars]] (0,1 persent, Dobroedsja) en kleiner tale (0,3 persent).&lt;ref&gt;{{ro}} [http://www.recensamant.ro/ Sensus 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060424065630/http://www.recensamant.ro/ |date=24 April 2006 }}&lt;/ref&gt; Die aandeel Roemeenssprekendes neem geleidelik toe.

== Ekonomie ==
In 2019 het Roemenië 'n BBP (PPP) van $ 547 miljard en 'n BBP per capita (PPP) van $ 28 189.&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;{{en}} {{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |title=Report for Selected Countries and Subjects |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=21 April 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171010095227/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |archive-date=10 Oktober 2017}}&lt;/ref&gt; Volgens die [[Wêreldbank]] is Roemenië 'n ekonomie met 'n hoë inkomste. Volgens Eurostat was Roemenië se BBP per capita (PPS) 70% van die EU-gemiddelde (100%) in 2019.&lt;ref name=&quot;WB&quot; GROUP&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519-world-bank-country-and-lending-groups |title=World Bank Country and Lending Groups |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Julie 2020}}&lt;/ref&gt; Dit is 'n toename van 44% in 2007 (die jaar van Roemenië se toetreding tot die EU), wat Roemenië een van die ekonomies wat die vinnigste groei in die EU.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&amp;init=1&amp;language=en&amp;pcode=tec00114&amp;plugin=1 |title=GDP per capita in PPS |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu/eurostat |access-date=18 June 2020}}&lt;/ref&gt; Volgens 'n verslag van die Wêreldbank van 2019 is Roemenië in die 52ste plek uit 190 ekonomieë in die gemak van sake doen, een plek hoër as die buurland Hongarye en een plek laer as Italië.&lt;ref name=&quot;doingbusiness.org&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.doingbusiness.org/en/data/exploreeconomies|title=Explore Economies|publisher=[[Wêreldbank]]}}&lt;/ref&gt;

Ná 1989 het die land 'n dekade van ekonomiese onstabiliteit en agteruitgang beleef. Dit is deels gelei deur 'n verouderde industriële basis en 'n gebrek aan strukturele hervorming. Vanaf 2000 is die Roemeense ekonomie egter omskep in 'n relatiewe makro -ekonomiese stabiliteit, gekenmerk deur hoë groei, lae werkloosheid en dalende inflasie. Volgens die [[Wêreldbank]] het die BBP per capita in koopkragpariteit gegroei van $13&amp;nbsp;687 in 2007 tot $28&amp;nbsp;206 in 2018.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |title=GDP per capita, PPP (current international $) – Romania |url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD?locations=RO&amp;name_desc=false |website=data.worldbank.org |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=23 Januarie 2020}}&lt;/ref&gt; Roemenië se gemiddelde maandelikse loon het tot 2020 gestyg tot € 1&amp;nbsp;212,&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/cs12r20.pdf |title=Monthly average salary in Romania |accessdate=18 Februarie 2021 |website=insse.ro}}&lt;/ref&gt; en 'n inflasiekoers van -1,1% in 2016.&lt;ref name=&quot;Eurostat&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |title=Eurostat, HICP – monthly data (12-month average rate of change) |publisher=[[Eurostat]] |accessdate=5 Maart 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305114746/http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |archive-date=5 Maart 2017}}&lt;/ref&gt; Werkloosheid in Roemenië was in Augustus 2018 op 4,3%, wat laag is in vergelyking met ander EU-lande.

== Kultuur ==
[[Lêer:Enescu24.jpg|duimnael|links|[[Gheorghe Enescu|George Enescu]], die bekendste Roemeense komponis van klassieke musiek.]]
[[Lêer:Eminescu.jpg|duimnael|upright|[[Mihai Eminescu]], die bekendste Roemeense digter.]]
Roemenië het 'n vooruitstrewende en diverse kultuur, wat onder meer in argitektuur en artefakte weerspieël word.

Roemene is baie trots op hul ontdekkings en uitvindings. Sommige uitvindings en ontdekkings van die Roemene is die ''[[Coandă-effek]]'' ([[Henri Coandă]] was die &quot;vader&quot; van die moderne vegvliegtuie met 'n straalenjin), [[insulien]] (deur [[Nicolae Paulescu]]) en die [[vulpen]] (deur [[Petrache Poenaru]]).

[[Roemeense literatuur]] het onlangs 'n bietjie bekendheid verwerf buite die grense van Roemenië (meestal deur vertalings in Duits, Frans en Engels). Sommige moderne Roemeense skrywers het baie gewild geword in Duitsland, Frankryk en Italië, waaronder Eugen Ionescu, Emil Cioran, Mircea Eliade, Mircea Cărtărescu en Linda Maria Baros.

Die ouer klassieke skrywers van die Roemeense literatuur en die Roemeense poësie het ook bekend geword buite Roemenië. Tradisioneel waardeer Roemene poësie meer as Roemeense prosa. [[Mihai Eminescu]], 'n 19de-eeuse digter, is nog steeds baie gewild in Roemenië, en is ook die &quot;beste Roemeense digter van alle tye&quot; genoem. Die rewolusionêre jaar van 1848 het sy weerklank in die drie vorstedomme gehad, wat gelei het tot die opkoms van 'n nuwe elite in die middel van die negentiende eeu: Mihail Kogălniceanu (skrywer, politikus en die eerste premier van die verenigde Roemenië), Vasile Alecsandri (politikus, dramaturg en digter), Andrei Mureșanu (publisis en skrywer van die Roemeense volkslied) en Nicolae Bălcescu (historikus, skrywer en rewolusionêr).

Die komposisies van [[Gheorghe Enescu|George Enescu]] is onder die Roemene bekend. Baie beskou Enescu as hul belangrikste musikant. Die simfonieorkes van Boekarest is genoem na Enescu.

=== Sport ===
[[Lêer:Romania national rugby union team.jpg|duimnael|links|Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] nadat hulle in 2016 die Pershing-trofee ingepalm het]]
[[Lêer:Algérie-Roumanie - 20140604 - Equipe de Roumanie.jpg|duimnael|Die Roemeense nasionale sokkerspan in 2014]]
Oină word as nasionale sport van Roemenië beskou&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |title=Oina – sportul naţional uitat |accessdate=21 November 2012 |date=18 September 2010 |publisher=Adevărul Holding |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303203527/http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en is verwant aan [[bofbal]]/[[sagtebal]] en [[krieket]]. [[Sokker]] is die gewildste [[sport]]soort in Roemenië en die [[Roemeense nasionale sokkerspan]] het tot dusver sewe keer aan die [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]] deelgeneem. Hulle het hul beste prestasie tydens die 1990's opgelewer en tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994]] die kwarteindrondte bereik.

Ander gewilde sportsoorte sluit in [[tennis]], [[handbal]], [[basketbal]] en [[rugby]]. Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] het tot dusver vir byna elke [[Rugbywêreldbeker]] gekwalifiseer, maar nog nie tot die uitklopfase deurgedring nie. Roemenië is, saam met [[Belgiese nasionale rugbyspan|België]] en [[Spaanse nasionale rugbyspan|Spanje]], nadat hulle tydens die kwalifisering vir die [[Rugbywêreldbeker 2019]] ongeskikte spelers ingespan het, vir elke wedstryd met hierdie spelers met puntaftrekking beboet.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite news |url=https://www.world.rugby/news/340527 |title=Independent Appeal Committee decision regarding Romania and Spain |work=[[Wêreldrugby]] |date=6 Junie 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190407234059/https://www.world.rugby/news/340527 |archive-date=7 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |title=Russia handed 2019 World Cup spot |publisher=ESPNscrum |date=15 Mei 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190920062158/https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |archive-date=20 September 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Vervolgens kon die drie spanne nie vir die 2019-toernooi kwalifiseer nie; vir Roemenië die enigste toernooi tot dusver wat hulle misgeloop het. Hulle behoort tot die sterkste Europese spanne buite die [[Sesnasies-toernooi]] en staan bekend as &quot;die Eike&quot; (''Stejarii''). Roemenië ding in die [[Europese Nasiesbeker]] met ander opkomende rugbyspanne mee. Sedert 2002 ding [[Georgiese nasionale rugbyspan|Georgië]] en Roemenië om die Antimbeker mee; dié beker is na die Metropolis van Moentenië en Dobroedja van die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]], die Georgiër Antim Iverianul, genoem. Sedert 2021 ding [[Russiese nasionale rugbyspan|Rusland]] en Roemenië om die Kiseleffbeker mee; dié beker is genoem na die hertog Pawel Kiseleff, 'n Rus wat die eerste grondwette van beide Wallachië en Moldawië (hedendaagse Roemenië en Moldowa) beïnvloed het.&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://frr.ro/2021/03/03/cupa-kiseleff-trofeu-ce-va-fi-pus-in-joc-la-meciurile-dintre-romania-si-rusia/ |title=CUPA KISELEFF, TROFEU CE VA FI PUS ÎN JOC LA MECIURILE DINTRE ROMÂNIA ȘI RUSIA |publisher=Federația Română de Rugby |date=3 Maart 2021 |accessdate=20 Maart 2021}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Bronnelys ==
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Romania|title=Romania|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|date=11 Oktober 2016|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/romania/|title=Romania|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{af}} ''[[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]]'', 1980, ISBN 0-7981-0826-6, volume 4, bl. 661
* {{af}} ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0-908409-65-6, volume 24, bl. 37

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Romania|Roemenië}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Romania|Roemenië}}
* {{ro}} [https://www.presidency.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense president]
* {{ro}} [http://www.parlament.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense parlement]

{{Lande van Europa}}
{{EU-lande}}
{{NAVO-lande}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Roemenië| ]]</text>
      <sha1>h9idju96g5lclfz2evnnm7p4k0c8ut5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520380</id>
      <parentid>2520379</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:11:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A00:23C8:292:7B01:159E:3CC4:14D9:40F2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Etimologie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38268" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = '''România'''
|volle_naam              = '''Roemenië'''
|algemene_naam           = Roemenië
|beeld_vlag              = Flag of Romania.svg
|beeld_wapen             = Coat of arms of Romania.svg
|simbool_tipe            = Wapen
|beeld_kaart             = EU-Romania.svg
|leuse                   = 
|volkslied               = ''[[Deșteaptă-te, române!]]''&lt;br /&gt;&lt;small&gt;''([[Roemeens]] vir: &quot;Waak op, Roemeniërs!&quot;)''&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;&lt;center&gt;[[Lêer:Desteapta-te, romane!.ogg]]&lt;/center&gt;
|amptelike_tale          = [[Roemeens]]
|hoofstad                = [[Boekarest]]
{{Koördinate|44|25|N|26|6|O}}
|latd                    = 44
|latm                    = 25
|latNS                   = N
|longd                   = 26
|longm                   = 6
|longEW                  = O
|grootste_stad           = [[Boekarest]]
|regeringsvorm           = Unitêre semi-presidensiële&lt;br /&gt;grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = &lt;br /&gt;• [[President]]&lt;br /&gt;• [[Eerste minister]]
|leiername               = [[Klaus Iohannis]]&lt;br /&gt;[[Nicolae Ciucă]]
|oppervlak_rang          = 81&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 238&amp;nbsp;397
|oppervlakmi²            = 92&amp;nbsp;046
|persent_water           = 3
|bevolking_skatting      = 19&amp;nbsp;186&amp;nbsp;201&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/poprez_ian2021r.pdf|title=Populația rezidentă la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/anexa_date/poprez_ian2021r.xls |title=Populaţia rezidentă pe sexe şi vârste, la 1 Ianuarie 2021 |publisher=Nasionale Instituut van Statistiek |accessdate=30 Augustus 2021}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_skatting_jaar = 2021
|bevolking_rang          = 61&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|bevolking_sensus        = 20&amp;nbsp;121&amp;nbsp;641&lt;ref name=&quot;CensusRef&quot;&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |title=Romanian 2011 census (final results) |publisher=INSSE |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509213807/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|bevolking_sensus_jaar   = 2011
|bevolkingsdigtheid      = 80,4
|bevolkingsdigtheidmi²   = 208,2
|bevolkingsdigtheidrang  = 136&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP                 = $653,903&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=imf2&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=968,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2019&amp;ey=2026&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1 |title=Romania |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2021 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|BBP_PPP_rang            = 36&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP_jaar            = 2021
|BBP_PPP_per_kapita      = $33&amp;nbsp;833&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 44&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP                     = $287,279&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_rang                = 47&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|BBP_jaar                = 2021
|BBP_per_kapita          = $14&amp;nbsp;864&lt;ref name=&quot;imf2&quot; /&gt;
|BBP_per_kapita_rang     = 56&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|onafhanklikheidstipe    = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Prinsdom Wallachië&lt;br /&gt;• Prinsdom Moldowa&lt;br /&gt;• Prinsdom Transsilvanië&lt;br /&gt;• Verenigde Prinsdome&lt;br /&gt;• Onafhanklikheid van die&lt;br /&gt;[[Ottomaanse Ryk]]&lt;br /&gt;• Koninkryk Roemenië&lt;br /&gt;• Groot Unie&lt;br /&gt;• Volksrepubliek Roemenië&lt;br /&gt;• Sosialistiese grondwet&lt;br /&gt;• Roemeense Rewolusie&lt;br /&gt;• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums  = &lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1330]]&lt;br /&gt;[[1346]]&lt;br /&gt;[[1570]]&lt;br /&gt;[[24 Januarie]] [[1859]]&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;[[1877]] / [[1878]]&lt;br /&gt;[[14 Maart]] [[1881]]&lt;br /&gt;[[1 Desember]] [[1918]]&lt;br /&gt;[[30 Desember]] [[1947]]&lt;br /&gt;[[21 Augustus]] [[1965]]&lt;br /&gt;[[16 Desember|16]]–[[27 Desember]] [[1989]]&lt;br /&gt;[[21 November]] [[1991]]
|MOI                     = {{wins}} 0,828&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf |title=Human Development Report 2020 |publisher=United Nations Development Programme |date=2020 |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|MOI_rang                = 49&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|MOI_jaar                = 2019
|MOI_kategorie           = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini                    = 35,8&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RO |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Desember 2021}}&lt;/ref&gt;
|Gini_rang               = 
|Gini_jaar               = 2018
|Gini_kategorie          = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid             = [[Roemeense leu|Leu]]
|geldeenheid_kode        = RON
|land_kode               = RO
|tydsone                 = OET
|utc_afwyking            = [[UTC+02:00|+2]]
|tydsone_somer           = OEST
|utc_afwyking_DST        = [[UTC+03:00|+3]]
|internet_domein         = [[.ro]]
|skakelkode              = 40
|voetskrif               = 
}}

'''Roemenië''' ([[Roemeens]]: ''România'', [romɨˈni.a], {{Audio|Ro-România.ogg|luister}}) is 'n [[land]] in [[Sentraal-Europa|Sentraal-]] en [[Suidoos-Europa]]. Dit beslaan 'n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km² en het 'n bevolking van 19&amp;nbsp;401&amp;nbsp;658 in 2019 gehad. Roemenië grens in die noordweste aan [[Hongarye]], in die noordooste aan [[Moldowa]], in die noorde aan [[Oekraïne]], in die ooste aan die [[Swartsee]], in die suide aan [[Bulgarye]] en in die suidweste aan [[Serwië]]. Die [[Romaanse tale|Romaanstalige]] Roemenië is omring deur [[Slawiese tale|Slawiestalige lande]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Boekarest]]. Roemenië is ryk aan kultuur en natuurskoon. Die [[Donau]]rivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, 'n [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied]] weens sy biodiversiteit. Die [[Karpate]]berge oorheers die sentrum van die land.

[[Lêer:Satellite image of Romania in December 2001.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Roemenië in Desember 2001]]
Die [[amptelike taal]] is Roemeens, 'n Romaanse taal. Die etniese samestelling van Roemenië is soos volg: 89% is [[Roemene|Roemeens]], 7% [[Hongare|Hongaars]], 3,5% [[Roma]] en die res bestaan uit 'n klein aantal [[Duitsers]], [[Russe]], [[Turke]] en [[Jode]]. 81% van die bevolking behoort aan die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]].

Roemenië het op 29 Maart 2004 'n lidland van die [[NAVO]] en op 1 Januarie 2007 'n lidland van die [[Europese Unie]] geword.

Roemenië beklee die 52ste plek in die [[menslike-ontwikkelingsindeks]], en is 'n [[ontwikkelende land]] met 'n hoë-inkomste-ekonomie. Dit het die 45ste grootste ekonomie ter wêreld volgens nominale BBP, met 'n jaarlikse ekonomiese groeikoers van 3,5% in 2020.

== Etimologie ==
Roemenië (România) kom van Român (Roemeens), en die Latynse Romanus (&quot;[[Romaans|Romeins]]&quot;). Die oudste dokument in Roemeens is van [[Câmpulung]] van 1521 (bekend as &quot;[[Neacșu se brief]] van Câmpulung&quot;). In die brief waarsku Neacşu die burgemeester van Brașov van 'n Turkse bedreiging. In plaas van [[Walachye]] word die naam wat die inwoners self aan hul land gegee het, gebruik: Țara Românească, die Roemeense land (Țara &lt; Latyn Terra = land). In die volgende eeue was daar twee spellings: Român en Rumân. In die 17de eeu is besluit dat die vorm &quot;rumân&quot;, wat dikwels vir laer klasse gebruik word, die betekenis &quot;[[Lyfeienskap|lyfeiene]]&quot; gekry het, terwyl die vorm &quot;român&quot; 'n etno-linguistiese betekenis gekry het. Na die afskaffing van slawerny in 1746 het die vorm &quot;rumân&quot; begin verdwyn, en die vorm &quot;român(esc)&quot; het uiteindelik die korrekte en enigste spelling geword. Die naam &quot;România&quot; het die algemene naam vir alle Roemeense lande geword, en is die eerste keer in die vroeë negentiende eeu gebruik. Die Roemeniërs is die mees oostelike Romaanse volk; dit word heeltemal omring deur nie-Romaanse lande (&quot;'n Romaanse eiland in 'n Slawiese See&quot;).

== Geografie ==
[[Lêer:Romania general map-en.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië]]
[[Lêer:Romania map of Köppen climate classification.png|duimnael|links|Klimaatsones in Roemenië volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]]
[[Lêer:Bucegi Sphinx, Romania.jpg|duimnael|regt|Die Roemeense &quot;sfinks&quot; is op die plato van Bucegi-berge geleë op 'n hoogte van 2 216 meter. Dit is 8 meter hoog en 12 meter breed.]]
[[Lêer:Cheile Turzii (Turda Gorges).jpg|duimnael|links|Cheile Turzii in die Roemeense Wes-Karpate (Apuseni)]]
Roemenië is in die [[Sentraal-Europa|sentrale]] en [[Suidoos-Europa|suidoostelike]] deel van [[Europa]] geleë en beslaan ’n oppervlakte van 238&amp;nbsp;397&amp;nbsp;km². Die Roemeense grense word deur hoofsaaklik twee riviere gevorm: die Donau in die suide en die [[Proet]] in die ooste.

Roemenië word in die noorde begrens deur Oekraïne, in die ooste deur Moldowa, Oekraïne en die Swartsee, in die suide deur Bulgarye, terwyl Serwië en Hongarye in die weste lê. Roemenië beslaan dele van die historiese gebiede Banat, [[Dasië]], Dobroedja, Moldawië, [[Transsilvanië]] en [[Walachye]]. Die noordelike en sentrale deel van dié land word gekenmerk deur die Karpateberge of Karpate.

Roemenië het 'n gematigde klimaat van koue [[winter]]s en warm [[somer]]s. Die gemiddelde jaartemperatuur wissel van noord na suid tussen 7 en 11 °C. Die neerslag wissel baie. Dit [[reën]] min langs die kus, terwyl dit in die Karpate gemiddeld tot 1&amp;nbsp;400&amp;nbsp;mm per jaar reën.

Die land het ook 'n kusstrook aan die Swartsee (245&amp;nbsp;km). Kenmerkend vir die Roemeense landskap is die groot boog wat die Karpate maak, 'n middelgebergte uit die [[Tersiêr]], en die heuwels en plato's, met laagvlaktes langs die groot riviere.

Tipies van die Karpate is die baie bergmassiewe wat deur riviervalleie van mekaar geskei word met 14 bergreekse wat hoogtes van meer as 2&amp;nbsp;000&amp;nbsp;m bereik waarvan Moldoveanu-piek die hoogste is teen 2&amp;nbsp;544&amp;nbsp;m.

Natuurlike en semi-natuurlike ekosisteme beslaan ongeveer 47% van die land se oppervlakte. Daar is bykans 10&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km² (ongeveer 5% van die totale oppervlakte) se beskermde gebiede in Roemenië wat bestaan uit 13 nasionale parke en drie biosfeerreservate.

Roemenië het een van die grootste dele van die ongerepte woud in Europa (byna 27% van sy grondgebied). Ongeveer 3&amp;nbsp;700 plantspesies is in die land geïdentifiseer (23 is as natuurlike monumente verklaar, 74 uitgesterf, 39 bedreig, 171 kwesbaar en 1&amp;nbsp;253 skaars).

Die fauna van Roemenië bestaan uit 33&amp;nbsp;792 diersoorte (33&amp;nbsp;085 [[ongewerweldes]] en 707 [[gewerweldes]]. Daar is byna 400 unieke soorte soogdiere, voëls, reptiele en amfibieë, insluitend ongeveer 50% van Europa se [[Bruinbeer|bruinbere]] (Rusland uitgesluit) en 20% van die [[Wolf|wolwe]].

Die Donaurivier vloei in die Swartsee en vorm die Donaudelta, wat die tweede grootste en bes bewaarde delta in Europa is, 'n biosfeerreservaat en wêrelderfenisgebied weens sy biodiversiteit. Die Donaudelta is die grootste aaneenlopende moerasland in Europa (5&amp;nbsp;800&amp;nbsp;km²), en ondersteun 1&amp;nbsp;688 verskillende plantspesies. Byna al die Roemeense riviere mond uiteindelik in die Donau uit, deels via die [[Tisza]], waarin die Mures- en Somesriviere  dreineer wat in die berge ontspring. Die riviere suid van die Transsilvaanse Alpe, die Jiu, Arges, Prahova en Ialomita mond direk in die Donau uit.

Die Oltetrivier ontspring in die middel van die Karpate en vloei deur die Transsilvaanse Alpe. Die [[Siret]] en [[Proet]] word uit die oostelike deel van die Karpate en uit die Moldawiese hoogvlakte gevoed. Daar is baie mere langs die Donau en lagunes langs die kuslyn. Dit is moeilik om die  rivierstelsel se watervlak te beheer en oorstromings kom voor. 'n Ander natuurverskynsel wat Roemenië nou en dan teister is [[aardbewing]]s.

=== Roemeense kuslyn ===
Daar is geen natuurlike hawens aan die Roemeense kuslyn nie. Die enigste hawe vir groot skepe is [[Constanța]], na die Oekraïense hawe [[Odessa]], die grootste hawe langs die [[Swartsee]]. Die Donaurivier se delta ondervind in die somer subtropiese klimaatstoestande terwyl die binneland van Roemenië 'n kontinentale klimaat het.

Gevolglik is die somers in die binneland uiters warm en die winters baie koud. Uiteenlopende soorte diere en voëls, onder meer pelikane, tropiese voëls, bere, wolwe, takbokke en rooikatte kom in die land voor. Daar is soms baie sterk winde in die berge; een van die kwaaiste winterwinde is die noordelike ''Crivat'', wat dikwels groot skade aan oeste aanrig.

== Geskiedenis ==
=== Dasiërs en Romeine ===
[[Lêer:Sarmizegetusa Regia.JPG|duimnael|[[Sarmizegetusa]] was die hoofstad en die militêre, religieuse en politieke sentrum van Dacië.]]
In 513 v.C. is verskeie stamme van die Getes noord van die Donau verslaan deur die Persiese keiser [[Dareios I van Persië|Darius die Grote]] in sy veldtog teen die Skithiërs (Herodotus IV.93). Die Getes, net soos die Dasiërs wat in dieselfde omgewing gewoon het, was 'n Thrakiese volk. Sommige sien die Geto-Dasiërs as 'n enkellopende volk. Ná 'n halwe millennium is die Geto-Daciërs onder leiding van Decebalus verslaan deur die [[Romeinse Ryk]] onder leiding van keiser [[Trajanus]]. Hy het twee veldtogte tussen 101 en 106 n.C. nodig gehad om hulle te verslaan. Die gebied het die status gekry van 'n Romeinse provinsie met die naam [[Dacia (Romeinse provinsie)|Dacia (Dacia Traiana)]]. Trajanus se Kolom op die forum in [[Rome]] is in herinnering aan hierdie oorwinning opgerig. Dacië het 'n hoogtepunt bereik tydens die regering van Boerebista omstreeks 80 v.C.

Die Romeine het 'n georganiseerde kolonisasiebeleid gevolg en die inwoners van die provinsie het 'n lang tydperk van vrede en voorspoed in die tweede eeu geniet. Geleerdes wat die Daco-Romeinse kontinuïteitsteorie aanvaar – een van die belangrikste teorieë oor die oorsprong van die Roemeniërs – sê dat die saamwoon van die inheemse Dasiërs en die Romeinse koloniste in Romeinse Dacia die eerste fase van die Roemene se etnogenese was. Die [[Gote|Gotiese]] en [[Karpate|Karpatiese]] invalle tussen 238–269 (vanaf die begin van die Romeinse krisis van die derde eeu tot die Slag van Naissus) het die Romeinse Ryk uiteindelik gedwing om afstand te doen van Dacia.

=== Ná die Romeinse heerskappy ===
[[Lêer:Theoretical map of Romanian origins.png|duimnael|Kaart van die Roemene se etnogese]]
Tussen 271 en 275 verlaat die Romeine die voormalige Dacia, waar die [[Gote]] binnegeval het. Hulle het daar gewoon tot die vierde eeu saam met die plaaslike bevolking. Toe kom 'n nomadiese volk, die [[Hunne]]. Die Gepiede en die [[Aware]] het tot in die agtste eeu in Transsilvanië regeer, toe die [[Bulgare]] Dacia by hul ryk gevoeg het en dit tot 1018 regeer het.

Transsilvanië was Hongaars vanaf die stigting van die Hongaarse Koninkryk in die tiende of elfde eeu tot die sestiende eeu; toe word die prinsdom [[Transsilvanië]] gevorm. Maar weens die verwoesting en finansiële las is die plaaslike bevolking nie deur die migrante geraak in hul lewenswyse en hul kultuur nie. Die Pechenegs, Cumans en Uzen was ook op Roemeense terrein, soos dit blyk uit argeologiese opgrawings. Die Roemeense owerhede [[Walachye]] (deur Basarab I) en Moldawië (deur die Maramureșaan Dragoș) is tussen die dertiende en veertiende eeu gestig. In die Middeleeue het die Roemene in twee verskillende en onafhanklike Roemeense owerhede gewoon: Walachye (Roemeens: ''Țara Românească'' – Roemeense Land) en [[Moldawië]] (Roemeens: ''Moldova''), maar ook in die Hongaarse Transsilvanië.

=== Laat Middeleeue ===
[[Lêer:Romania 1600.png|duimnael|Die drie prinsdomme is deur die Karpate van mekaar geskei: Moldowa (rooi), Walachye (blou), Transsilvanië (geel)]]
In 1475 verslaan Stefanus die Grote van Moldawië (''Ștefan cel Mare'') die [[Turke]] in die Slag van Vaslui. Ander heersers in die 15de eeu soos [[Vlad Dracula]], ook bekend as Vlad die Deurboorder (''Vlad Țepeș''), heerser van Walachye, en Johannes Hunyadi (''Iancu de Hunedoara'', heerser van Transsilvanië) het ook teen die Turke geveg. Ondanks die oorwinnings in die 15de eeu het Walachye en Moldawië aan die einde van die vyftiende, vroeë 16de eeu (1476 – Walachye, 1514 – Moldawië) onder die [[susereiniteit]] van die [[Ottomaanse Ryk]] gekom. Soos vasalstate, het hulle volledige interne outonomie en 'n sekere eksterne onafhanklikheid gehad, wat hulle aan die einde van die 18de eeu heeltemal verloor het. In 1812 het die [[Russiese Ryk]] die oostelike helfte van Moldawië geannekseer (hoewel Moldawië dit gedeeltelik herwin het na die Verdrag van Parys in 1856). In 1775 het die [[Keiserryk Oostenryk]] die noordelike deel van [[Boekowina]] (Noord-Moldawië) geannekseer en die Ottomaanse Ryk het die suidoostelike deel van Moldawië, die Boedzjak (Roemeens: Bugeac), geannekseer.

Een van die grootste Hongaarse konings, Matthias Corvinus (in Roemeens bekend as ''Matei Corvin'', heerser tussen 1458–1490 – sy vader was 'n Roemeen), is in Transsilvanië gebore en is volgens Roemeense bewerings 'n Roemeen vanweë sy Roemeense vader, Johannes Hunyadi (Roemeens: ''Iancu de Hunedoara''), terwyl die Hongare beweer hy is 'n Hongaar vanweë sy Hongaarse moeder. Later in 1541 het Transsilvanië amptelik 'n multi-etniese vorstedom geword, onder toesig van die Ottomaanse Ryk na die [[Slag van Mohács]].

=== Vroegmoderne Roemenië ===
{{Multibeeld
| align       = right
| voetskrif   = Prins Michael die Dappere regeer oor die drie middeleeuse vorstedomme Walachye, Moldawië en Transsilvanië.
| beeld1      = Mihai 1600.png|wydte1=200
| beeld2      = MihaiViteazul.jpg|wydte2=115
}}
Michael die Dappere (Roemeens: ''Mihai Viteazul'') (1558 – 9 Augustus 1601) was heerser van Walachye (1593–1601), van Transsilvanië (1599–1600) en van Moldawië (1600). Tydens sy regeringstydperk is sy drie vorstedomme, wat grotendeels deur Roemene bewoon is, vir die eerste keer deur een monarg bestuur. Hy word beskou as een van Roemenië se nasionale helde.

Aan die einde van die agtiende eeu verower die Keiserryk Oostenryk Transsilvanië. Tydens die Oostenryks-Hongaarse dubbele monargie (1867–1918) is die Roemeense in Transsilvanië onderdruk deur die beleid van die &quot;magyarisering&quot; van die Hongaarse regering.

Na eeue van Ottomaanse heerskappy in Moldawië en Walachye, het die Roemeense ook daar toenemend onderdruk begin voel. In 1848 het daar byvoorbeeld 'n nasionalistiese rewolusie in Walachye begin onder leiding van Tudor Vladimirescu, wat egter wreed verpletter is. Walachye het onder die Ottomaanse bewind gebly.

=== Van die Verenigde Prinsdom na die Koninkryk Roemenië ===
[[Lêer:RomaniaBorderHistoryAnnimation 1859-2010.gif|duimnael|links|Ontwikkeling van Roemenië se grondgebied sedert 1859]]
[[Lêer:L'Illustration 1862 gravure Ouverture du Corps Législatif à Bucharest.jpg|duimnael|Opening in Boekarest van die eerste Wetgewende Vergadering van die Verenigde Prinsdomme van Roemenië]]
[[Lêer:King Carol I of Romania with his nephew and great nephew.jpg|duimnael|Koning Carol I van Roemenië met sy neef koning Ferdinand I van Roemenië en groot-neef koning Carol II van Roemenië.]]
[[Lêer:Roemenië MASSR 1920.png|duimnael|links|Koninkryk Roemenië na die Eerste Wêreldoorlog en in oranje die Moldawiese ASSR]]
Walachye en Moldawië het in 1859 hul onafhanklikheid van die Turke verklaar en verkies dieselfde monarg (Domnitor), Alexander Johan Cuza (Roemeens: ''Alexandru Ioan Cuza''), maar is nie deur [[Frans Josef I van Oostenryk]] erken nie. Sultan [[Abdülaziz]] het hierdie staat op 23 Desember 1861 erken, waarna Moldawië en Walachye op 24 Januarie 1862 formeel een geword het as Verenigde Prinsdom Roemenië, ook Klein Roemenië genoem, met Boekarest as hoofstad.

Cuza se toenemende [[outoritarisme]] het gelei tot sy ondergang in 1866 deur 'n groot koalisie van konserwatiewe en liberale radikale.

Op 26 Maart 1866 word [[Carol I van Roemenië|Karel van Hohenzollern-Sigmaringen]] deur die regering verkies as die nuwe monarg (Domnitor) van die land. Deur die verteenwoordiger van 'n erkende dinastie (Hohenzollern-Sigmaringen) aan die bewind te bring, het hulle gehoop om, soos die Grieke, die omliggende state wat tot dusver die gewoonte gehad het om die Roemeense gebied te oorheers, te balanseer. Rusland het al afsonderlike neigings in Moldawië luid en duidelik ondersteun deur demonstrasies in Iasi, die hoofstad van die destydse provinsie Moldawië, te reël. Op 10 Mei 1881 word Karl gekroon as die eerste [[koning]] ('rege') van Roemenië en Carol I.

Tydens die Russies-Turkse oorlog tussen 1877–1878 het Roemenië aan die Russiese kant geveg; in 1878 is die onafhanklike staat Roemenië amptelik deur die [[Groot Moondheid]] erken tydens die Kongres van Berlyn. In ruil vir die afstaan van die drie suidelike distrikte Bessarabië aan Rusland, wat ná die [[Krimoorlog]] in 1852 deur Moldawië herwin is, het Roemenië die Dobruja ontvang. In 1881 is die Prinsdom Roemenië ontbind en het 'n nuwe koninkryk sy plek ingeneem; Prins Carol I is gekroon as koning van Roemenië.

Tydens die [[Balkanoorloë|Tweede Balkanoorlog]] in 1913 het Roemenië die suidelike Dobruja van Bulgarye verkry deur die Verdrag van Boekarest.

Na twee jaar van neutraliteit in die [[Eerste Wêreldoorlog]] het Roemenië oorlog teen die [[Sentrale Moondhede]] verklaar. Die Roemeense veldtog het in rampe vir Roemenië geëindig; die Sentraal Moondhede het 'n groot deel van die land beset en binne vier maande 'n groot deel van die Roemeense leër vernietig. Ná die oorlog het die Russiese Ryk en Oostenryk-Hongarye geval, waarna Bessarabia (1917), Bukovina en Transsilvanië (1918) tot die Roemeense koninkryk gevoeg is. Die Hongaarse-Roemeense oorlog is gevoer tussen Hongarye en Roemenië van 13 November 1918 tot 3 Augustus 1919. Die Roemeense leër het groot dele van Hongarye, waaronder [[Boedapest]], beset tot 28 Maart 1920, toe die Entente-magte die Roemeense oortuig het om uiteindelik terug te trek na die afbakeningslyne. Die [[Trianon-verdrag|Verdrag van Trianon]] in 1920 het verseker dat die streke Banaat, Crișana en Maramureș ook by Roemenië gevoeg word. Die nuwe Roemenië sou grens aan [[Joego-Slawië]], Hongarye, [[Tsjeggo-Slowakye]], [[Pole]] (Stanisławów), die [[Sowjetunie]] en Bulgarye.

Op 15 Oktober 1922 word koning Ferdinand (die neef van Carol I, die koning van Roemenië sedert 1914) gekroon as die koning van die volledige Roemenië in Alba Iulia, in die hartjie van Transsilvanië.

=== Roemenië tydens die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Romania1941.png|duimnael|links|Kaart van Roemenië in 1941]]
Net voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1939 is Roemenië die grootste olieverskaffer van [[Nazi-Duitsland]]. In 1940 het Ion Antonescu met 'n staatsgreep aan die mag gekom. Antonescu het toe as 'n diktator opgetree en met die Ystergarde, 'n fascistiese groep, saamgewerk.

Noord-Transsilvanië is deur die Tweede Weense Toekenningsverdrag aan Hongarye oorhandig. In 1940 is die noorde van Boekowina, Bessarabië en die suide van die Dobruja deur Russiese en Bulgaarse troepe beset. Karel II het dieselfde jaar in paniek bedank en is opgevolg deur die jong Michael. Die regering het hulp gesoek en uiteindelik in lyn gekom met Nazi-Duitsland, Italië, Hongarye en Bulgarye, en Roemenië verklaar dus oorlog teen die Russe en die [[Geallieerdes]]. In die voetspore van die Duitsers het Roemenië ná [[Operasie Barbarossa]], gelei deur generaal Ion Antonescu, Bessarabië en Noord-Boekowina van die Sowjetunie verower. Roemenië het die gebied Transnistrië, deel van wat tans Moldawië is, van Nazi-Duitsland ontvang.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het die regime van Antonescu, wat met [[Nazi-Duitsland]] saamgewerk het, 'n rol in die [[Holocaust]] gespeel; die regime het baie [[Jode]] en in 'n mindere mate ook [[Roma]] onderdruk en vermoor. Volgens 'n vrye verslag van 'n kommissie uit 2004 wat namens die oudpresident Ion Iliescu uitgereik is, was die Roemeense outoriteite een van die belangrikste daders in die beplanning en uitvoering van die moord aan 280&amp;nbsp;000 tot 380&amp;nbsp;000 [[Jode]], veral in die oostelike gebiede van Roemenië.

Aan die einde van die oorlog in 1944 het die [[Rooi Leër]] Roemenië binnegedring. Koning Michael het die diktatuur van Antonescu beëindig en oorlog aan Duitsland verklaard, maar die Konferensie van Parys van 1947 het geen bydra van Roemenië in die nederlaag van Nazi-Duitsland erken nie.

=== Ná die Tweede Wêreldoorlog ===
[[Lêer:Protest against corruption - Bucharest 2017 - Piata Universitatii - 5.jpg|duimnael|Roemenië het gedurende die Roemeense betogings in 2017/19 groot golwe van betogings teen regterlike hervormings beleef]]
Terwyl die [[Rooi Leër]] se troepe in die land gestasioneer was, is in 1946 verkiesings gehou. Die kommuniste het 80% van die stemme gekry, maar dit was die gevolg van stemmanipulasie. Koning Michael moes weens druk van die kommuniste (en die Rooi Leër) van sy troon afstand doen. Hy het die land verlaat, wat dadelik tot 'n volksrepubliek verklaar is. Die kommunis Gheorghe Gheorghiu-Dej het aan bewind gekom.

Roemenië was tot 1958 'n kommunistiese staat onder die direkte militêre en ekonomiese bewind van die [[Sowjetunie]]. Gedurende hierdie periode is die skaars hulpbronne wat Roemenië ná die Tweede Wêreldoorlog nog gehad het, deur die Russe geplunder, nadat 'n verdrag daaroor gesluit is. Die &quot;SovRom&quot;, gemengde Sowjet-Roemeense maatskappye, moes vir die skade wat die Russe tydens die Tweede Wêreldoorlog gely het, vergoed, benewens die &quot;ruim&quot; vergoeding aan die Sowjetunie. Gedurende hierdie tydperk is meer as twee miljoen mense dikwels arbitrêr gevange geneem, dikwels om beweerde politieke, ekonomiese of ander redes. Daar was honderdduisende moorde, marteling en misbruik van politieke teenstanders en gewone burgers. Minstens 200&amp;nbsp;000 mense het tussen 1948 en 1964 hul lewens verloor as gevolg van kommunistiese uitbreiding in Roemenië.

Sedert 1960 het die Roemeense leiers hulle begin distansieer van die Sowjetunie en hul eie binnelandse en buitelandse beleid gehandhaaf. Roemenië bly egter binne die Sowjetse invloedsfeer. Die ekonomie groei gedurende die tydperk. In 1980 beleef die land 'n insinking en ly sommige Roemene honger.

In 1989 rebelleer die Roemene teen die diktator Nicolae Ceausescu en die kommunistiese regering. Sedert 1990 is Roemenië 'n demokrasie.

== Bevolking ==
=== Religie ===
[[Lêer:Manastirea Putna.JPG|duimnael|Die [[Kerk (gebou)|kerk]] Manastirea Putna]]
Roemenië is 'n sekulêre staat en het geen staatsgodsdiens nie. Die 2011-sensus toon dat 'n oorweldigende meerderheid van die bevolking hulself as [[Christene]] identifiseer: [[Roemeens-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] (81%), Protestante (6,2%), Rooms-Katolieke (4,3%) en Griekse Katolieke (0,8%).

=== Tale ===
[[Lêer:Romania harta etnica 2011.PNG|duimnael|links|Verspreiding van [[etniese groep]]e in Roemenië volgens die 2011-sensus]]
Volgens die Roemeense grondwet is Roemeens (''limba română'') die ampstaal van Roemenië. Dit is die belangrikste taal in die land en word deur sowat 89,5 persent van die bevolking gepraat. [[Hongaars]] (6,6 persent) en Romanes (2,5 persent) is tans die belangrikste minderheidstale. Onder meer as gevolg van die emigrasie na [[Duitsland]] het die [[Duits]]e taal se aandeel tot sowat 0,3 persent gedaal. Daar is 'n klein [[Pools]]sprekende minderheid in die Boekowina, terwyl in die Banat en die noordweste van Transsilvanië ook [[Slowaaks]] gepraat word. Ander minderheidstale is [[Oekraïens]] (0,3 persent, in die Boekowina en Maramoeresj), [[Turks]] (0,2 persent, Dobroedsja, [[Russies]] (0,2 persent, veral in die Donaudelta), [[Tartaars]] (0,1 persent, Dobroedsja) en kleiner tale (0,3 persent).&lt;ref&gt;{{ro}} [http://www.recensamant.ro/ Sensus 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060424065630/http://www.recensamant.ro/ |date=24 April 2006 }}&lt;/ref&gt; Die aandeel Roemeenssprekendes neem geleidelik toe.

== Ekonomie ==
In 2019 het Roemenië 'n BBP (PPP) van $ 547 miljard en 'n BBP per capita (PPP) van $ 28 189.&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;{{en}} {{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |title=Report for Selected Countries and Subjects |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=21 April 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171010095227/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2015&amp;ey=2022&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=24&amp;pr1.y=9&amp;c=968&amp;s=PPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |archive-date=10 Oktober 2017}}&lt;/ref&gt; Volgens die [[Wêreldbank]] is Roemenië 'n ekonomie met 'n hoë inkomste. Volgens Eurostat was Roemenië se BBP per capita (PPS) 70% van die EU-gemiddelde (100%) in 2019.&lt;ref name=&quot;WB&quot; GROUP&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519-world-bank-country-and-lending-groups |title=World Bank Country and Lending Groups |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=1 Julie 2020}}&lt;/ref&gt; Dit is 'n toename van 44% in 2007 (die jaar van Roemenië se toetreding tot die EU), wat Roemenië een van die ekonomies wat die vinnigste groei in die EU.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&amp;init=1&amp;language=en&amp;pcode=tec00114&amp;plugin=1 |title=GDP per capita in PPS |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu/eurostat |access-date=18 June 2020}}&lt;/ref&gt; Volgens 'n verslag van die Wêreldbank van 2019 is Roemenië in die 52ste plek uit 190 ekonomieë in die gemak van sake doen, een plek hoër as die buurland Hongarye en een plek laer as Italië.&lt;ref name=&quot;doingbusiness.org&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.doingbusiness.org/en/data/exploreeconomies|title=Explore Economies|publisher=[[Wêreldbank]]}}&lt;/ref&gt;

Ná 1989 het die land 'n dekade van ekonomiese onstabiliteit en agteruitgang beleef. Dit is deels gelei deur 'n verouderde industriële basis en 'n gebrek aan strukturele hervorming. Vanaf 2000 is die Roemeense ekonomie egter omskep in 'n relatiewe makro -ekonomiese stabiliteit, gekenmerk deur hoë groei, lae werkloosheid en dalende inflasie. Volgens die [[Wêreldbank]] het die BBP per capita in koopkragpariteit gegroei van $13&amp;nbsp;687 in 2007 tot $28&amp;nbsp;206 in 2018.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |title=GDP per capita, PPP (current international $) – Romania |url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD?locations=RO&amp;name_desc=false |website=data.worldbank.org |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=23 Januarie 2020}}&lt;/ref&gt; Roemenië se gemiddelde maandelikse loon het tot 2020 gestyg tot € 1&amp;nbsp;212,&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://insse.ro/cms/sites/default/files/com_presa/com_pdf/cs12r20.pdf |title=Monthly average salary in Romania |accessdate=18 Februarie 2021 |website=insse.ro}}&lt;/ref&gt; en 'n inflasiekoers van -1,1% in 2016.&lt;ref name=&quot;Eurostat&quot;&gt;{{en}} {{cite web |url=http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |title=Eurostat, HICP – monthly data (12-month average rate of change) |publisher=[[Eurostat]] |accessdate=5 Maart 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305114746/http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&amp;plugin=1&amp;pcode=tec00118&amp;language=en |archive-date=5 Maart 2017}}&lt;/ref&gt; Werkloosheid in Roemenië was in Augustus 2018 op 4,3%, wat laag is in vergelyking met ander EU-lande.

== Kultuur ==
[[Lêer:Enescu24.jpg|duimnael|links|[[Gheorghe Enescu|George Enescu]], die bekendste Roemeense komponis van klassieke musiek.]]
[[Lêer:Eminescu.jpg|duimnael|upright|[[Mihai Eminescu]], die bekendste Roemeense digter.]]
Roemenië het 'n vooruitstrewende en diverse kultuur, wat onder meer in argitektuur en artefakte weerspieël word.

Roemene is baie trots op hul ontdekkings en uitvindings. Sommige uitvindings en ontdekkings van die Roemene is die ''[[Coandă-effek]]'' ([[Henri Coandă]] was die &quot;vader&quot; van die moderne vegvliegtuie met 'n straalenjin), [[insulien]] (deur [[Nicolae Paulescu]]) en die [[vulpen]] (deur [[Petrache Poenaru]]).

[[Roemeense literatuur]] het onlangs 'n bietjie bekendheid verwerf buite die grense van Roemenië (meestal deur vertalings in Duits, Frans en Engels). Sommige moderne Roemeense skrywers het baie gewild geword in Duitsland, Frankryk en Italië, waaronder Eugen Ionescu, Emil Cioran, Mircea Eliade, Mircea Cărtărescu en Linda Maria Baros.

Die ouer klassieke skrywers van die Roemeense literatuur en die Roemeense poësie het ook bekend geword buite Roemenië. Tradisioneel waardeer Roemene poësie meer as Roemeense prosa. [[Mihai Eminescu]], 'n 19de-eeuse digter, is nog steeds baie gewild in Roemenië, en is ook die &quot;beste Roemeense digter van alle tye&quot; genoem. Die rewolusionêre jaar van 1848 het sy weerklank in die drie vorstedomme gehad, wat gelei het tot die opkoms van 'n nuwe elite in die middel van die negentiende eeu: Mihail Kogălniceanu (skrywer, politikus en die eerste premier van die verenigde Roemenië), Vasile Alecsandri (politikus, dramaturg en digter), Andrei Mureșanu (publisis en skrywer van die Roemeense volkslied) en Nicolae Bălcescu (historikus, skrywer en rewolusionêr).

Die komposisies van [[Gheorghe Enescu|George Enescu]] is onder die Roemene bekend. Baie beskou Enescu as hul belangrikste musikant. Die simfonieorkes van Boekarest is genoem na Enescu.

=== Sport ===
[[Lêer:Romania national rugby union team.jpg|duimnael|links|Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] nadat hulle in 2016 die Pershing-trofee ingepalm het]]
[[Lêer:Algérie-Roumanie - 20140604 - Equipe de Roumanie.jpg|duimnael|Die Roemeense nasionale sokkerspan in 2014]]
Oină word as nasionale sport van Roemenië beskou&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |title=Oina – sportul naţional uitat |accessdate=21 November 2012 |date=18 September 2010 |publisher=Adevărul Holding |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303203527/http://www.historia.ro/exclusiv_web/actualitate/articol/oina-sportul-national-uitat |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en is verwant aan [[bofbal]]/[[sagtebal]] en [[krieket]]. [[Sokker]] is die gewildste [[sport]]soort in Roemenië en die [[Roemeense nasionale sokkerspan]] het tot dusver sewe keer aan die [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]] deelgeneem. Hulle het hul beste prestasie tydens die 1990's opgelewer en tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1994]] die kwarteindrondte bereik.

Ander gewilde sportsoorte sluit in [[tennis]], [[handbal]], [[basketbal]] en [[rugby]]. Die [[Roemeense nasionale rugbyspan]] het tot dusver vir byna elke [[Rugbywêreldbeker]] gekwalifiseer, maar nog nie tot die uitklopfase deurgedring nie. Roemenië is, saam met [[Belgiese nasionale rugbyspan|België]] en [[Spaanse nasionale rugbyspan|Spanje]], nadat hulle tydens die kwalifisering vir die [[Rugbywêreldbeker 2019]] ongeskikte spelers ingespan het, vir elke wedstryd met hierdie spelers met puntaftrekking beboet.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite news |url=https://www.world.rugby/news/340527 |title=Independent Appeal Committee decision regarding Romania and Spain |work=[[Wêreldrugby]] |date=6 Junie 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190407234059/https://www.world.rugby/news/340527 |archive-date=7 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |title=Russia handed 2019 World Cup spot |publisher=ESPNscrum |date=15 Mei 2018 |accessdate=27 Desember 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190920062158/https://www.espn.co.uk/rugby/story/_/id/23511452/rugby-world-cup-russia-benefit-romania-spain-belgium-deducted-points |archive-date=20 September 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Vervolgens kon die drie spanne nie vir die 2019-toernooi kwalifiseer nie; vir Roemenië die enigste toernooi tot dusver wat hulle misgeloop het. Hulle behoort tot die sterkste Europese spanne buite die [[Sesnasies-toernooi]] en staan bekend as &quot;die Eike&quot; (''Stejarii''). Roemenië ding in die [[Europese Nasiesbeker]] met ander opkomende rugbyspanne mee. Sedert 2002 ding [[Georgiese nasionale rugbyspan|Georgië]] en Roemenië om die Antimbeker mee; dié beker is na die Metropolis van Moentenië en Dobroedja van die [[Roemeens-Ortodokse Kerk]], die Georgiër Antim Iverianul, genoem. Sedert 2021 ding [[Russiese nasionale rugbyspan|Rusland]] en Roemenië om die Kiseleffbeker mee; dié beker is genoem na die hertog Pawel Kiseleff, 'n Rus wat die eerste grondwette van beide Wallachië en Moldawië (hedendaagse Roemenië en Moldowa) beïnvloed het.&lt;ref&gt;{{ro}} {{cite web |url=https://frr.ro/2021/03/03/cupa-kiseleff-trofeu-ce-va-fi-pus-in-joc-la-meciurile-dintre-romania-si-rusia/ |title=CUPA KISELEFF, TROFEU CE VA FI PUS ÎN JOC LA MECIURILE DINTRE ROMÂNIA ȘI RUSIA |publisher=Federația Română de Rugby |date=3 Maart 2021 |accessdate=20 Maart 2021}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Bronnelys ==
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Romania|title=Romania|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|date=11 Oktober 2016|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/romania/|title=Romania|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=1 Desember 2021}}
* {{af}} ''[[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]]'', 1980, ISBN 0-7981-0826-6, volume 4, bl. 661
* {{af}} ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0-908409-65-6, volume 24, bl. 37

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Romania|Roemenië}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Romania|Roemenië}}
* {{ro}} [https://www.presidency.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense president]
* {{ro}} [http://www.parlament.ro/ Amptelike webwerf van die Roemeense parlement]

{{Lande van Europa}}
{{EU-lande}}
{{NAVO-lande}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Roemenië| ]]</text>
      <sha1>hf67e5y5ty3n66k892vrmbweba757wx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Endemie (ekologie)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6461</id>
    <revision>
      <id>2520113</id>
      <parentid>1881478</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Burgert Behr het bladsy [[Endemies (ekologie)]] na [[Endemie (ekologie)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2208" xml:space="preserve">:''Hierdie artikel behandel die ekologiese betekenis van &quot;endemies&quot;. Sien [[endemies]] vir ander betekenisse.''
[[Lêer:Fynbos-landscape-2.jpg|duimnael|200px|[[Fynbos]] is endemies aan Suid-Afrika en kom nie elders voor nie.]]
[[Lêer:Dronte 17th Century color corrected.jpg|duimnael|200px|Die [[dodo]] (reeds uitgestorwe) was endemies aan [[Mauritius]] en het nie elders voorgekom nie.]]

'''Endemies''' in [[biologie]] en [[ekologie]] beteken eksklusief inheems aan 'n plek of biota. Dit is in kontras met 'n aantal ander terme wat &quot;nie inheems&quot; beteken (soos eksoties, indringer, ingevoer, genaturaliseer, nie-inheems). Let daarop dat dit ook onderskei word van '''''[[inheems]]''''': 'n ''Endemiese spesie'' is uniek aan daardie plek of omgewing, en word nie natuurlik gevind op enige ander plek ter wêreld nie, terwyl 'n ''inheemse spesie'' nie uniek is nie, omdat dit ook inheems aan ander liggings is.

Gewoonlik word die term aan 'n diskrete geografiese eenheid toegeken, mees algemeen 'n eiland of eilandgroep, maar soms aan 'n land of ander gedefinieerde area.

Eilande is veral geneig om endemiese lewensvorms te ontwikkel juis as gevolg van hul geografiese isolasie; afgeleë eilandgroepe, soos [[Hawaii]] en die [[Galápagos-eilande|Galapagos]] het groot getalle endemiese spesies. Die afgesonderde area en kwesbaarheid aan die invloed van mense en ingevoerde spesies beteken dat endemiese spesies al té maklik kan uitsterf.

Endemiese spesies kan ook ontwikkel in ander biologies geïsoleerde areas, soos die hoëvelde van [[Ethiopië]], of groot waterliggame soos die [[Baikalmeer]].

Volgens die Wêreldnatuurlewefonds besit die volgende ekostreke die grootste persentasie endemiese plante:

* Madagaskar laeveldwoude en droë bladwisselende woude ([[Madagaskar]])
* Nieu-Kaledonië reënwoude en droë woude ([[Nieu-Kaledonië]])
* Hawaii tropiese klamwoude en droë woude ([[Verenigde State]])
* Sierra Madre de Oaxaca denne-eikwoude en Sierra Madre del Sur denne-eikwoude ([[Mexiko]], [[Guatemala]])
* [[Fynbos]] ([[Suid-Afrika]])
* Kwongan heidevelde ([[Australië]])

== Sien ook ==
*[[:Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]

[[Kategorie:Ekologie]]
[[Kategorie:Natuurwetenskap]]</text>
      <sha1>pv2ghglgkqiakqrl83oxz67terc07qq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad</title>
    <ns>4</ns>
    <id>9591</id>
    <revision>
      <id>2520232</id>
      <parentid>2520033</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:07:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>/* Samoaanse nasionale rugbyspan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13742" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;10&quot;
| colspan=&quot;2&quot; |
'''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia'''

Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel.

Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou.

'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag.

Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]].
|-
| colspan=&quot;2&quot; | &lt;div style=&quot;border-bottom: solid 2px #479429;&quot;&gt;[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''&lt;/div&gt;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }}
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }}
|}

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]]
| argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]]
| argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]]
| argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]]
| argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]]
| argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]]
| argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]]
| argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]]
| argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]]
| argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]]
| argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]]
| argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]]
| argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]]
| argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]]
| argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]]
| argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]]
| argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]]
}}

Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien.

U is welkom om die volgende sjablone te gebruik:
* {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}})
* {{sl|gekant}} ({{gekant}})
* {{sl|neutraal}} ({{neutraal}})
* {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}})
* {{sl|vraag}} ({{vraag}})

; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''.

;Nuwe voorstelle

== [[Cleopatra VII]] ==
{{sperdatum|20 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kan ons asb die artikel gedurende Augustus plaas - die maand van die vrou? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:05, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Geen probleem, ons druk haar sommer voor in die ry in! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:01, 10 Augustus 2022 (UTC) 
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:17, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Fenisië]] ==
{{sperdatum|26 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:06, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Uranus se ringe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:18, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[San Francisco Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:48, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:46, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Neanderdaller]] ==
{{sperdatum|31 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:23, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Jupiter]] ==
{{sperdatum|2 September 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  12:33, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Virgin Australia]] ==
{{sperdatum|7 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Aansluitend tot sy mededinger, [[Qantas]]. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:38, 8 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:16, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Samoaanse nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Samoa is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Siva Tau-oorlogsdans. Ek vra dat hierdie artikel in die week rondom 23 September 2022 geplaas word, dan sal dit in 'n unieke gebeurtenis saam met [[:de:Samoanische Rugby-Union-Nationalmannschaft]] op die voorblad verskyn. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:38, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Skotse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kyk net, van die wedstrydstatistiek in die inligtingskassie moet opgedateer word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:42, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{kommentaar}} – Soos gewoonlik sal al die statistieke op die Sondag van die plasing hersien word. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:20, 18 Augustus 2022 (UTC)

&lt;!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! --&gt;
[[Kategorie:Voorblad]]</text>
      <sha1>lkvcedcdkcnc395kosawtpsgcor39mt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520234</id>
      <parentid>2520232</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:07:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>/* Skotse nasionale krieketspan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13861" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;10&quot;
| colspan=&quot;2&quot; |
'''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia'''

Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel.

Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou.

'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag.

Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]].
|-
| colspan=&quot;2&quot; | &lt;div style=&quot;border-bottom: solid 2px #479429;&quot;&gt;[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''&lt;/div&gt;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }}
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }}
|}

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]]
| argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]]
| argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]]
| argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]]
| argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]]
| argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]]
| argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]]
| argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]]
| argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]]
| argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]]
| argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]]
| argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]]
| argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]]
| argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]]
| argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]]
| argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]]
| argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]]
}}

Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien.

U is welkom om die volgende sjablone te gebruik:
* {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}})
* {{sl|gekant}} ({{gekant}})
* {{sl|neutraal}} ({{neutraal}})
* {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}})
* {{sl|vraag}} ({{vraag}})

; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''.

;Nuwe voorstelle

== [[Cleopatra VII]] ==
{{sperdatum|20 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kan ons asb die artikel gedurende Augustus plaas - die maand van die vrou? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:05, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Geen probleem, ons druk haar sommer voor in die ry in! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:01, 10 Augustus 2022 (UTC) 
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:17, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Fenisië]] ==
{{sperdatum|26 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:06, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Uranus se ringe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:18, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[San Francisco Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:48, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:46, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Neanderdaller]] ==
{{sperdatum|31 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:23, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Jupiter]] ==
{{sperdatum|2 September 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  12:33, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Virgin Australia]] ==
{{sperdatum|7 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Aansluitend tot sy mededinger, [[Qantas]]. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:38, 8 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:16, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Samoaanse nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Samoa is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Siva Tau-oorlogsdans. Ek vra dat hierdie artikel in die week rondom 23 September 2022 geplaas word, dan sal dit in 'n unieke gebeurtenis saam met [[:de:Samoanische Rugby-Union-Nationalmannschaft]] op die voorblad verskyn. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:38, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Skotse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kyk net, van die wedstrydstatistiek in die inligtingskassie moet opgedateer word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:42, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{kommentaar}} – Soos gewoonlik sal al die statistieke op die Sondag van die plasing hersien word. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:20, 18 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

&lt;!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! --&gt;
[[Kategorie:Voorblad]]</text>
      <sha1>9m37e9m2el6bx1s0re9euqp1girc5lm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520235</id>
      <parentid>2520234</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:08:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Kandidaatartikel: Miami</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14117" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;10&quot;
| colspan=&quot;2&quot; |
'''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia'''

Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel.

Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou.

'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag.

Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]].
|-
| colspan=&quot;2&quot; | &lt;div style=&quot;border-bottom: solid 2px #479429;&quot;&gt;[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''&lt;/div&gt;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }}
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }}
|}

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]]
| argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]]
| argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]]
| argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]]
| argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]]
| argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]]
| argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]]
| argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]]
| argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]]
| argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]]
| argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]]
| argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]]
| argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]]
| argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]]
| argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]]
| argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]]
| argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]]
}}

Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien.

U is welkom om die volgende sjablone te gebruik:
* {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}})
* {{sl|gekant}} ({{gekant}})
* {{sl|neutraal}} ({{neutraal}})
* {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}})
* {{sl|vraag}} ({{vraag}})

; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''.

;Nuwe voorstelle

== [[Cleopatra VII]] ==
{{sperdatum|20 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kan ons asb die artikel gedurende Augustus plaas - die maand van die vrou? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:05, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Geen probleem, ons druk haar sommer voor in die ry in! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:01, 10 Augustus 2022 (UTC) 
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:17, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Fenisië]] ==
{{sperdatum|26 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:06, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Uranus se ringe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:18, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[San Francisco Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:48, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:46, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Neanderdaller]] ==
{{sperdatum|31 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:23, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Jupiter]] ==
{{sperdatum|2 September 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  12:33, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Virgin Australia]] ==
{{sperdatum|7 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Aansluitend tot sy mededinger, [[Qantas]]. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:38, 8 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:16, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Samoaanse nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Samoa is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Siva Tau-oorlogsdans. Ek vra dat hierdie artikel in die week rondom 23 September 2022 geplaas word, dan sal dit in 'n unieke gebeurtenis saam met [[:de:Samoanische Rugby-Union-Nationalmannschaft]] op die voorblad verskyn. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:38, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Skotse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kyk net, van die wedstrydstatistiek in die inligtingskassie moet opgedateer word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:42, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{kommentaar}} – Soos gewoonlik sal al die statistieke op die Sondag van die plasing hersien word. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:20, 18 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Miami]] ==
{{sperdatum|19 September 2022}}
* {{ondersteun}} – lekker by die see, maar na ek dit vertaal het, sien ek dis 'n reuse stad! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:08, 19 Augustus 2022 (UTC)
&lt;!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! --&gt;
[[Kategorie:Voorblad]]</text>
      <sha1>mvhgabc1grjaftaj3hgunj32eugash0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520238</id>
      <parentid>2520235</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:24:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>/* Miami */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14450" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;10&quot;
| colspan=&quot;2&quot; |
'''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia'''

Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel.

Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou.

'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag.

Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]].
|-
| colspan=&quot;2&quot; | &lt;div style=&quot;border-bottom: solid 2px #479429;&quot;&gt;[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''&lt;/div&gt;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }}
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }}
|}

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]]
| argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]]
| argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]]
| argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]]
| argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]]
| argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]]
| argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]]
| argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]]
| argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]]
| argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]]
| argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]]
| argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]]
| argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]]
| argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]]
| argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]]
| argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]]
| argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]]
}}

Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien.

U is welkom om die volgende sjablone te gebruik:
* {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}})
* {{sl|gekant}} ({{gekant}})
* {{sl|neutraal}} ({{neutraal}})
* {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}})
* {{sl|vraag}} ({{vraag}})

; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''.

;Nuwe voorstelle

== [[Cleopatra VII]] ==
{{sperdatum|20 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kan ons asb die artikel gedurende Augustus plaas - die maand van die vrou? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:05, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Geen probleem, ons druk haar sommer voor in die ry in! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:01, 10 Augustus 2022 (UTC) 
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:17, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Fenisië]] ==
{{sperdatum|26 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:06, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Uranus se ringe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:18, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[San Francisco Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:48, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:46, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Neanderdaller]] ==
{{sperdatum|31 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:23, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Jupiter]] ==
{{sperdatum|2 September 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  12:33, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Virgin Australia]] ==
{{sperdatum|7 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Aansluitend tot sy mededinger, [[Qantas]]. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:38, 8 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:16, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Samoaanse nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Samoa is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Siva Tau-oorlogsdans. Ek vra dat hierdie artikel in die week rondom 23 September 2022 geplaas word, dan sal dit in 'n unieke gebeurtenis saam met [[:de:Samoanische Rugby-Union-Nationalmannschaft]] op die voorblad verskyn. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:38, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Skotse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kyk net, van die wedstrydstatistiek in die inligtingskassie moet opgedateer word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:42, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{kommentaar}} – Soos gewoonlik sal al die statistieke op die Sondag van die plasing hersien word. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:20, 18 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Miami]] ==
{{sperdatum|19 September 2022}}
* {{ondersteun}} – lekker by die see, maar na ek dit vertaal het, sien ek dis 'n reuse stad! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:08, 19 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kom eerder Mouillepunt toe; hier is nie Mafia nie. En dis kleiner. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  16:24, 19 Augustus 2022 (UTC)

&lt;!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! --&gt;
[[Kategorie:Voorblad]]</text>
      <sha1>q0803g49kxhuqlurqn619vt67j1enqy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520268</id>
      <parentid>2520238</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:13:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>/* Miami */ Reply</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14632" xml:space="preserve">{| width=&quot;100%&quot; style=&quot;background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;10&quot;
| colspan=&quot;2&quot; |
'''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia'''

Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel.

Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou.

'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag.

Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]].
|-
| colspan=&quot;2&quot; | &lt;div style=&quot;border-bottom: solid 2px #479429;&quot;&gt;[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''&lt;/div&gt;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }}
| width=&quot;50%&quot; |
'''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]'''
{{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }}
|}

{{Argiefboks|18
| argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]]
| argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]]
| argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]]
| argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]]
| argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]]
| argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]]
| argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]]
| argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]]
| argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]]
| argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]]
| argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]]
| argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]]
| argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]]
| argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]]
| argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]]
| argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]]
| argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]]
| argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]]
}}

Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien.

U is welkom om die volgende sjablone te gebruik:
* {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}})
* {{sl|gekant}} ({{gekant}})
* {{sl|neutraal}} ({{neutraal}})
* {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}})
* {{sl|vraag}} ({{vraag}})

; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''.

;Nuwe voorstelle

== [[Cleopatra VII]] ==
{{sperdatum|20 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:08, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kan ons asb die artikel gedurende Augustus plaas - die maand van die vrou? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:05, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Geen probleem, ons druk haar sommer voor in die ry in! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:01, 10 Augustus 2022 (UTC) 
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:17, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Fenisië]] ==
{{sperdatum|26 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:06, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Uranus se ringe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  09:18, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[San Francisco Internasionale Lughawe]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:48, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] ==
{{sperdatum|30 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  19:46, 30 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Neanderdaller]] ==
{{sperdatum|31 Augustus 2022}}
* {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:23, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Jupiter]] ==
{{sperdatum|2 September 2022}}
* {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  12:33, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Virgin Australia]] ==
{{sperdatum|7 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Aansluitend tot sy mededinger, [[Qantas]]. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:38, 8 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:16, 10 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)

== [[Samoaanse nasionale rugbyspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Samoa is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Siva Tau-oorlogsdans. Ek vra dat hierdie artikel in die week rondom 23 September 2022 geplaas word, dan sal dit in 'n unieke gebeurtenis saam met [[:de:Samoanische Rugby-Union-Nationalmannschaft]] op die voorblad verskyn. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:38, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Skotse nasionale krieketspan]] ==
{{sperdatum|14 September 2022}}
* {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kyk net, van die wedstrydstatistiek in die inligtingskassie moet opgedateer word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:42, 16 Augustus 2022 (UTC)
* {{kommentaar}} – Soos gewoonlik sal al die statistieke op die Sondag van die plasing hersien word. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:20, 18 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

== [[Miami]] ==
{{sperdatum|19 September 2022}}
* {{ondersteun}} – lekker by die see, maar na ek dit vertaal het, sien ek dis 'n reuse stad! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:08, 19 Augustus 2022 (UTC)
* {{ondersteun}} – Kom eerder Mouillepunt toe; hier is nie Mafia nie. En dis kleiner. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  16:24, 19 Augustus 2022 (UTC)
*:Sal so maak Burgert, LOL! Dankie dat jy my poging hier ondersteun. [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:13, 19 Augustus 2022 (UTC)

&lt;!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! --&gt;
[[Kategorie:Voorblad]]</text>
      <sha1>qgpplgktuicorklvghfmdsd23x6fxap</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Letterkunde</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11587</id>
    <revision>
      <id>2520283</id>
      <parentid>2512110</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:19:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Geskiedenis */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28489" xml:space="preserve">[[Lêer:Merton College library hall.jpg|duimnael|regs|300px|Merton-kollege se biblioteek.]]
'''Letterkunde''' of '''literatuur''' (Latyn &quot;''Litterae''&quot; mv. van &quot;''letter''&quot;) is [[skryfkuns|geskrewe]] taalkunswerke wat op grond van gemeenskaplike [[taal]] of verwantskap, [[kultuur]], periode, styl, lewensbeskouing of ander faktore met mekaar saamhang. Die [[Estetika|estetiese]] waarde van letterkunde lê in die skoonheid van taalgebruik en/of die gevoel wat dit by die leser aanwakker.&lt;ref name=HAT&gt;{{citation |title=Handwoordeboek van die Afrikaanse taal |editor=[[F.F. Odendal|Odendaal, F.F.]] |editor2=Gouws, R.H. |publisher=Pearson |year=2009 |place=Pinelands |ISBN=978-1-77025-665-1}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=WAT&gt;{{Citation |title=Woordeboek van die Afrikaanse Taal |editor=Botha, W.F.(Dr)|publisher=Buro van die WAT|place=Stellenbosch |year=2009|url=http://www.woordeboek.co.za/}}&lt;/ref&gt; Literatuur word onderskei van lektuur of leesstof, wat alle geskrewe werk insluit, deur die estetiese universele waarde wat dit besit.

'n '''Letterkundige''' bestudeer tekste wat tot die literatuur gereken word, dus die fenomeen van literatuur in die breë sin. Iemand wat as letterkundige werksaam is, word ook 'n literator genoem, wat ook breedweg die betekenis kan dra van iemand wat homself algeheel aan die lettere wy. Ook kan 'n toegewyde [[skrywer]], dus nie 'n ondersoeker nie maar 'n beoefenaar van die letterkunde, bekend staan as 'n letterkundige of literator.&lt;ref name=Lexicon1998&gt;{{citation |author=Van Gorp, H. |author2=Ghesquiere, R. |title=Lexicon van literaire termen |publisher=Martinus Nijhoff |place=Groningen |year=1998 |isbn=ISBN 9789001704957}}&lt;/ref&gt;

Literatuur kan algemeen opgedeel word in twee tegnieke, [[prosa]] en [[poësie]] en twee vorme, [[fiksie]] en [[nie-fiksie]]. Nie-fiksie as kategorie sluit onder andere [[Polemiek|polemiese]] werke, [[Biografie|biografieë]] en nadenkende essays in terwyl verbeeldingswerke tekste insluit soos fiksie, [[drama]] of poësie). Literatuur in poësie benadruk die estetiese en ritmiese kwaliteite van [[taal]] – soos klank, simboliek, en metrum – om betekenisse op te roep addisioneel tot, of in stede van die oorspronklike betekenis, terwyl literatuur in prosa-formaat gewone [[grammatika]]le strukture en die natuurlike vloei van spraak gebruik. Letterkunde kan ook geklassifiseer word volgens historiese tydperke, [[genre]]s en politieke invloede. Terwyl die konsep van genre oor die eeue heen verbreed het, bestaan 'n genre oor die algemeen uit kunswerke wat binne 'n spesifieke sentrale tema val; voorbeelde van genre sluit onder meer die [[ridderroman]], [[raaiselroman]], [[misdaadfiksie]], [[fantasie]], [[hygliteratuur]] en [[avontuurroman]] in.

Vername historiese tydperkte in die [[Nederlandse literatuur]], sluit in die [[Middeleeue]], [[Laatmiddeleeue]], die [[Renaissance]], die [[Frans-klassisisme]] en [[barok]], die 18de-eeuse [[verligting]], die [[Napoleontiese tydperk|oorgangsfase]], die [[romantiek]] van die vroeg 19de eeu, die later 19de-eeuse [[Realisme (kunste)|realisme]] en 20ste-eeuse [[Modernisme|Modernistiese]] en [[Postmodernisme|Postmodernistiese]] tydperke.&lt;ref name=NLWiki&gt;{{citation |title=Nederlandse literatuur |url=[[:nl:Nederlandse literatuur]]|accessdate=23 Oktober 2013}}&lt;/ref&gt; Belangrike intellektuele bewegings wat die literatuurstudie beïnvloed het sluit in [[feminisme]], [[postkolonialisme]], [[psigoanalise]], [[poststrukturalisme]], postmodernisme, [[romantiek]] en [[Marxisme]].

== Geskiedenis ==
{{Hoofartikel| Literatuurgeskiedenis}}
[[Lêer:Old book bindings.jpg|duimnael|Ou gebinde boeke by die Oxfordse [[Merton-kollege]]biblioteek.]]
Die ''[[Heldedig van Gilgamesj]]'' is een van die oudste bekende literêre werke. Die Babiloniese heldedig se ontstaan spruit voort uit stories in [[Sumeries]]. Hoewel die Sumeriese stories ouer is (waarskynlik rondom 2100 v.C.), is die epiese gedig na skatting rondom 1900 v.C. saamgestel. Die epos behandel temas van heldemoed, vriendskap, verlies en die soeke na ewige lewe.

Verskillende geskiedkundige tydperke word in letterkunde weergegee. In die era voor verstedeliking oorheers nasionale en stamverwante sages, rekenskap van gebruike en die oorsprong van die wêreld, en mites wat soms morele en geestelike boodskappe vervat. [[Homeros]] se eposse dateer terug na die middel van die [[ystertydperk]], en 'n groot aantal Indiese eposse van 'n effens latere periode bevat meer bewyse van doelbewuste literêre outeurskap wat vir lang periodes deur middel van mondelinge tradisies oorleef het voor dit neergepen is.

Met die ontwikkeling van 'n meer stedelike kultuur onder vroeë beskawings het akademies 'n platform geskep vir die oordrag van spekulatiewe en filosofiese literatuur, met die blywende vestiging van letterkunde in [[Geskiedenis van China|Antieke China]], [[Persië]], [[Antieke Griekeland]] en [[Rome]] tot gevolg. Baie werke uit die oudheid, selfs in verhalende vorm, bevat verborge morele of didaktiese doelstellings, soos die Sanskrit ''[[Panchatantra]]'' of ''[[Metamorfoses]] '' van Ovidius. [[Drama]] en [[satire]], vir literêre produksie, het ontwikkel namate die stedelike kultuur 'n groterwordende openbare gehoor, en later lesers, verskaf het. [[Liriek]] was in teenstelling met epiek oor die algemeen die fokus van die howe en elite kringe, vernaam in Oos-Asië waar liedere deur die Chinese aristokrasie as gedigte versamel is, veral belangrik die ''Shih-ching'' of ''[[Boek van odes]] ''. Poësie van voorbeskawing ballades en liedere het oor 'n lang tydperk die literêre medium binnegedring en mettertyd beïnvloed.

In antieke China het vroeë letterkunde primêr gefokus op filosofie, [[geskiedskrywing]], [[krygswetenskap]]pe, landbou en [[digkuns]]. China, die oorsprong van papiervervaardiging en [[blokdruk]], het een van die wêreld se eerste drukkerskulture opgelewer.&lt;ref name=HyattMajor1971&gt;{{citation |author=A Hyatt Mayor |title=Prints and People |publisher=Metropolitan Museum of Art |place=Princeton |year=1971 |volumes=1-4 |isbn=0-691-00326-2}}&lt;/ref&gt;  'n Groot hoeveelheid van die Chinese literatuur dateer uit die [[Honderd skole van denke]] periode gedurende die Oostelike [[Zhou Dinastie]] (769-269 v.C.). Die belangrikste hiervan sluit die klassieke werke in van [[Konfusianisme]], [[Taoïsme]], Mohisme, [[Legalisme]] en werke van krygswetenskappe (byvoorbeeld [[Sun Tzu]] se ''[[Die kuns van oorlogvoering]] '') en Chinese geskiedenis (byvoorbeeld [[Sima Qian]] se ''[[Shiji|Optekeninge van die hofgeskiedskrywer]]''). Antieke Chinese letterkunde het geweldig klem gelê op geskiedskrywing, met soms uiters gedetailleerde hofrekords. 'n Uitstaande stuk verhalende geskiedenis oor Antieke China is die [[Zuo Zhuan]], wat nie later as 389 v.C. saamgestel kon gewees het nie, en toegedeel word aan die blinde 5de eeu v.C. historikus Zuo Qiuming.

In Antieke Indië ontstaan letterkunde uit stories wat oorspronklik mondelings oorgedra is. Vroeë genres sluit in drama, fabels, [[soetra]]s en heldedigte. Sanskrit-literatuur begin met die [[Vedas]] wat terugdateer na 1500-1000 v.C., en gaan voort met die Sanskrit-eposse van Ystertydperk-Indië. Die Vegas tel onder van die oudste heilige geskrifte. Die Samhitas (Vediese versamelings) dateer rofweg terug na 1500-1000 v.C., en die “sirkum-Vediese” tekste, asook die redigering van die Samhitas, dateer terug na circa 1000-500 v.C. wat gevolglik uitloop op 'n Vediese periode, wat strek vanaf die middel 2de tot middel 1ste eeu v.C., of die [[Bronstydperk|Laat-Bronstydperk]] en [[Ystertydperk]].&lt;ref name=&quot;Flood&quot;&gt;{{Harvnb|Flood|1996|p=37}}&lt;/ref&gt; In die tydperk van ongeveer die 6de tot die 1ste eeu v.C. geskied die samestelling en redigering van die twee invloedrykste Indiese eposse, die ''[[Mahabharata]]'' en die ''[[Ramayana]]'', met latere redigering wat volg tot die 4de eeu n.Ch.

In Antieke Griekeland is die eposse van [[Homeros]], wat die ''[[Ilias]]'' en ''[[Odussee]]'' geskryf het, asook [[Hesiodos]] se ''[[Werke en dae]]'' en ''[[Theogonia]]'', van die vroegste en mees invloedryke Antieke Griekse literatuur. Klassieke Griekse genres sluit in filosofie, [[poësie]], historiografie, [[komedie]] en [[drama]]. [[Plato]] en [[Aristoteles]] het filosofiese tekste neergepen wat die fondament van Westerse filosofie geword het, [[Sappho]] en [[Pindaros]] was invloedryke [[Liriek|liriese digters]] en [[Herodotos]] en [[Thukydides]] was vroeë Griekse historici. Hoewel dramas baie populêr was bestaan van die honderde [[tragedie]]s wat geskryf en opgevoer is in die [[klassieke oudheid]], nog slegs 'n beperkte aantal opvoerings deur drie skrywers: [[Aeschylus]], [[Sophokles]] en [[Euripides]]. [[Aristophanes]] se opvoerings verskaf die enigste werklike voorbeelde van 'n genre van komedie bekend as [[Antieke Griekse komedie|Ou komedie]], die vroegste vorm van Griekse komedie, en word as’t ware gebruik om die genre te definieer.&lt;ref&gt;{{citation |title=Aristophanes: Clouds |editor=K.J.Dover |publisher=Oxford University Press |year=1970 |pages=Intro. page X}}&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Johann Heinrich Wilhelm Tischbein 007.jpg|duimnael|links|220px|[[Johann Wolfgang von Goethe]], [[Duitse]] skrywer en outeur van die [[Faust]]- boeke.]]
Romeinse geskiedenis en biografieë het die uitgebreide Middeleeuse literatuur oor die lewens van heiliges en wonderbaarlike kronieke vooruitgeloop, maar die mees kenmerkende vorm van die [[Middeleeue]] was die [[ridderroman]], 'n avontuurbelaaide en soms magiese verhaal met 'n sterk populêre inslag. Kontroversiële, religieuse, politieke en instruktiewe literatuur het tydens die Renaissance vermenigvuldig as gevolg van die drukpers, terwyl Middeleeuse ridderfiksie ontwikkel het in 'n meer karaktergebaseerde en sielkundige verhaalvorm, die [[roman]], waarvan vroeë vername voorbeelde die Chinese [[Reis na die weste|Aap]] en die Duitse [[Faust]]-boeke is.

Tydens die [[verligting]] is filosofiese verlope en spekulasies oor geskiedenis en die menslike natuur in die literatuur geïntegreer saam met sosiale en politieke verwikkelinge. Die onvermydelike gevolg was die ontploffing van [[Romantiek]] in die latere helfte van die 18de eeu wat die verbeeldingryke en fantastiese subjektiwiteit van die ou romantiek en volksliteratuur teruggebring het, en die voortreflikheid van individuele ondervinding en emosie bevestig het. Soos die 19de eeu uitgeloop het, het Europese fiksie egter ontwikkel tot [[Realisme (kuns)|realisme]] en [[Naturalisme (letterkunde)|naturalisme]], die noukeurige dokumentering van die werklike lewe en sosiale neigings. Heelwat van die naturalistiese uitsette was implisiet polemies en het sosiale en politieke verandering beïnvloed. 20ste-eeuse fiksie en drama het weer teruggetree na die subjektiewe, met fokus op onderbewuste dryfvere en sosiale en omgewingsdruk op die individu. Skrywers soos [[Marcel Proust|Proust]], [[T.S. Eliot|Elliot]], [[James Joyce|Joyce]], [[Franz Kafka|Kafka]] en [[Luigig Pirandello|Pirandello]] vergestalt die neiging om interne eerder as eksterne realiteite neer te pen.

Genre-fiksie, ten spyte van sy vaste formules, bewys ook dat dit die werklikheid kan bevraagteken in sy 20ste-eeuse formaat, deur die ondersoeke en vrae van die skeptiese [[Misdaadroman|speurder]] en die alternatiewe realiteite van [[wetenskapsfiksie]]. Die skeiding tussen “hoofstroom”- en genrevorms (joernalistiek ingesluit) gaan voort om te vervaag tydens die periode tot vandag. [[William S. Burroughs]], in sy vroeë werke, en [[Hunter S. Thompson]] verbreed dokumentêre verslaggewing tot sterk subjektiewe verklarings na die [[Tweede Wêreldoorlog]], en [[Postmodernisme|postmoderne]] kritici bekritiseer oor die algemeen objektiewe realisme.

== Poësie ==
{{Hoofartikel|Poësie}}
'n [[Gedig]] is 'n komposisie wat in vers geskryf is (hoewel epiek en dramatiese fiksie ook al van die formaat gebruik gemaak het). Gedigte gebruik die estetiese aard van taal om veelvuldige betekenisse te belig en emotiewe reaksie te ontlok. Gedigte steun sterk op beeld en [[metafoor]], en kan 'n ritmiese struktuur besit gebaseer op beklemtoonde patrone ([[metrum]]) of patrone van wisselvallige lettergreeplengtes (soos met klassieke prosodie); en kan van [[rym]] gebruik maak. Vanweë die uiteenlopendheid van poëtiese vorme en strukture, is [[poësie]] moeilik om te karakteriseer en omskryf. As 'n literatuursoort maak poësie egter tipies gebruik van die ''formele'' eienskappe van die woorde waarmee dit werk – die eienskappe van die [[Skryfkuns|geskrewe]] en [[Spraak|gesproke]] vorms van die woorde, onafhanklik van hul betekenis. So byvoorbeeld kan ritme vasgelê word deur die aantal lettergrepe in die woorde, of hoe die lettergrepe beklemtoon word; rym en [[alliterasie]] is afhanklik van die klanke van die woorde.

Bes moontlik gaan digkuns enige ander vorme van literatuur vooruit. Vroeë voorbeelde sluit in die [[Sumeries]]e ''Gilgamesjepos'' (rondom 2700 v.C.), dele van die [[Bybel]], die oorblywende werke van [[Homeros]] (die ''[[Ilias]]'' en die ''[[Odussee]]''), en die Indiese eposse ''Ramayana'' en ''Mahabharata''. By kulture wat vernaam van [[mondelinge tradisie]]s gebruik maak het die formele eienskappe van digkuns baie maal 'n [[Mnemotegniek|mnemoniese]] (geheuevaslegging) funksie, en belangrike tekste: regtelik, [[genealogie]]s of moreel kan byvoorbeeld eerste in versvorm verskyn.

Sekere poësie gebruik baie spesifieke vorme, soos die [[haikoe]], [[limeriek]] en [[sonnet]]. 'n Tradisionele haikoe in Japannees geskryf hou verband met die [[natuur]], bevat sewentien ''onji'' (lettergrepe) wat oor drie reëls versprei is in groepe van vyf, sewe en vyf, en besit 'n ''kigo'', 'n spesifieke woord wat seisoen aandui. 'n Limeriek het vyf versreëls, met 'n AABBA rymskema, en lengtes van 3,3,2,2,3 beklemtoonde lettergrepe. Dit het tradisioneel 'n minder eerbiedige houding jeens die natuur. Digkuns wat nie by die formele poëtiese strukture hou nie word “[[vrye vers]]” genoem.

Taal en tradisie dikteer sekere poëtiese norme. Persiese digkuns rym altyd, terwyl Griekse digkuns selde rym. Sekere tale bevat meer rymwoorde as ander. Italiaans is byvoorbeeld ryk aan rymstrukture wat 'n beperkte stel van rym toelaat deur 'n lang gedig. Die oorvloed is die gevolg van woorduitgange wat reëlmatige vorms volg. Tale met ongereelde woorduitgange, soos Engels met sy baie aangenome woorde, is minder talryk in rym. Moontlik is die mees [[paradigma]]tiese styl van Engelse digkuns die leë vers, soos dit voorkom in die werke van [[Shakespeare]] en [[John Milton|Milton]], wat bestaan uit nie-rymende jambiese pentameters. Sekere tale verkies langer versreëls; ander weer korter reëls. Van die konvensies is die gevolg van die gemak waarmee sekere tale se woordeskat en grammatika in sekere strukture pas eerder as in ander; dit kan byvoorbeeld voorkom as 'n taal tipies langer woorde het as ander, soos Grieks en Duits. Ander strukturele konvensies ontstaan weer as gevolg van historiese toeval, waar baie sprekers van 'n taal goeie poësie assosieer met 'n verssoort wat deur 'n baie goeie digter verkies is.

Teaterwerk (sien ondertoe) het tradisioneel versvorm aangeneem. Dit kom vandag egter byna glad nie buite [[opera]] en [[blyspel]]e voor nie, hoewel baie sal argumenteer dat dramatiese taal intrinsiek poëties gebly het.

In die laaste jare het digitale poësie sy opwagting gemaak wat voordeel trek uit die artistieke, publisering en sintetiese waardes van die digitale media.

== Essays ==
{{Hoofartikel|Essay}}
'n [[Essay]] bestaan uit 'n bespreking van 'n onderwerp vanuit die skrywer se persoonlike oogpunt, soos vergestalt deur die werke van [[Michel de Montaigne]] of Charles Lamb.

&quot;Essay&quot; is afgelei van die Franse woord vir &quot;om te probeer&quot; ''essayer''. Dus kan mens, oop, uitlokkende en onoortuigende essays kry. Die term “essay” is aanvanklik gebruik vir die nadenkende gemymer van [[Michel de Montaigne]], wat die reputasie dra as die vader van die tipe literatuur.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.lib.uchicago.edu/e/webexhibits/bookusebooktheory/commonplacethinking.html |title=Book Use Book Theory: 1500–1700: Commonplace Thinking |publisher=Lib.uchicago.edu |access-date=10 Augustus 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170704051539/https://www.lib.uchicago.edu/e/webexhibits/bookusebooktheory/commonplacethinking.html |archive-date=4 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Die essay kom in verskillende vorme en style voor wat deur verskeie skrywers, studente en professionele essayiste gebruik word. Van die vernaamste vorme sluit in:
* oorsaak en gevolg: gekenmerk deur gemaklike skakels wat van 'n oorsaak na 'n gevolg lei, sorgsame taal met 'n nadruklike of chronologiese volgorde &lt;ref&gt;{{Citation |chapter=Chapter 7: Cause and Effect |author=Glenn, Cheryl |title=Making Sense: A Real World Rhetorical Reader |editor=Denise B. Wydra, et al. Second ed. |place=Boston, MA |publisher=Bedford/St. Martin's |year=2005}}&lt;/ref&gt;
* vergelyk en kontrasteer: bestaande uit 'n basis vir vergelyking, punte van vergelyking en analogieë, volgens onderwerp of punt gegroepeer &lt;ref&gt;{{Citation |chapter= Chapter 6: Comparison and Contrast|author=Glenn, Cheryl |title=Making Sense: A Real World Rhetorical Reader |editor=Denise B. Wydra, et al. Second ed. |place=Boston, MA |publisher=Bedford/St. Martin's |year=2005}}&lt;/ref&gt;
* beskrywend: gekenmerk deur sintuiglike detail wat tot die fisiese, emosionele en intellektuele wese van die leser spreek &lt;ref&gt;{{Citation |chapter= Chapter 2: Description|author=Glenn, Cheryl |title=Making Sense: A Real World Rhetorical Reader |editor=Denise B. Wydra, et al. Second ed. |place=Boston, MA |publisher=Bedford/St. Martin's |year=2005}}&lt;/ref&gt;
* familiêr: waar die essayis spreek asof tot 'n enkele leser &lt;ref name=Fadiman&gt;{{cite book|last=Fadiman|first=Anne|author-link=Anne Fadiman|title=At Large and At Small: Familiar Essays|pages=x – xi}}&lt;/ref&gt;
* geskiedenis: wat 'n bewering of argument oor 'n historiese gebeurtenis beskryf &lt;ref&gt;{{citation |title=History Essay Format &amp; Thesis Statement |date=Februarie 2010}}&lt;/ref&gt;
* narratief: wat deur terug- of vorentoe-flitse tot 'n klimaks opbou &lt;ref&gt;{{Citation |chapter= Chapter 3: Narration |author=Glenn, Cheryl |title=Making Sense: A Real World Rhetorical Reader |editor=Denise B. Wydra, et al. Second ed. |place=Boston, MA |publisher=Bedford/St. Martin's |year=2005}}&lt;/ref&gt;
* krities: gemik op objektiewe analise van die onderwerp
* ekonomies: wat 'n ekonomiese verskynsel of begrip aan die leser duidelik maak.

== Ander prosa ==
[[Filosofie]]se, [[Geskiedenis|historiese]], [[joernalistiek]]e en [[wetenskaplike]] skryfwerk word tradisioneel as letterkunde beskou. Dit bied sommige van die oudste prosageskrifte wat nog in bestaan is; romans en stories het die naam &quot;fiksie&quot; verwerf om dit te onderskei van feitlike skryfwerk of [[nie-fiksie]], wat skrywers tradisioneel as prosa neergepen het.

=== Natuurwetenskappe ===
Met vooruitgang en spesialisering wat nuwe wetenskaplike navorsing minder toeganklik gemaak het vir die meeste toeskouers, het die “literêre” wese van wetenskaplike skryfwerk deur die laaste twee eeue minder beslissend geraak. Deesdae verskyn wetenskap meestal in joernale. Wetenskaplike werke van [[Aristoteles]], [[Copernicus]] en [[Newton]] besit nog steeds groot waarde, maar omdat die wetenskap daarin verouderd is, dien dit nie meer as wetenskaplike leerstof nie. Tog bly dit te tegnies om gemaklik in te pas by meeste letterkundige studieprogramme. Buite “wetenskapsgeskiedenis”programme lees studente nie sommer sulke werke nie.

=== Filosofie ===
Filosofie het ook toenemend 'n akademiese vakgebied geword. Meer van die rigting se beoefenaars betreur egter die feit as in die geval van die wetenskappe; nieteenstaande verskyn meeste nuwe filosofiese werke in akademiese joernale. Vername filosowe deur die eeue – [[Plato]], [[Aristoteles]], [[Sokrates]], [[Augustinus]], [[Descartes]], [[Søren Kierkegaard|Kierkegaard]], [[Nietzsche]] – het net so kanonies geraak soos enige skrywer. Sekere onlangse filosofiese werke word argumentsonthalwe beskou as “letterkunde”, soos sommige van Simon Blackburn se werk, maar meeste daarvan nie, en sekere rigtings soos logika het uiters tegnies geraak tot 'n mate gelyk aan [[wiskunde]].

=== Geskiedenis ===
'n Groot hoeveelheid geskiedskrywing tel as letterkunde, veral die genre bekend as kreatiewe nie-fiksie, so ook 'n groot deel van joernalistiek, soos literêre joernalistiek. Die gebiede het egter geweldig groot geraak en het merendeels primêr 'n prakties nuttige doel: om data vas te vang of vars inligting oor te dra. As resultaat hiervan skiet die skryfwerk in die velde dikwels tekort aan literêre kwaliteit, hoewel dit dikwels in sy beter gedaante die nodige kwaliteit besit. Grootse “literêre” historici sluit in [[Herodotus]], [[Thukydides]] en Procopius, wat almal as kanoniese literêre figure gereken word.

=== Die reg ===
Die [[reg]] lê 'n minder duidelike saak voor. Sekere van [[Plato]] en [[Aristoteles]] se skryfwerk, die wettablette van [[Hammurabi]] van [[Babilon]], of selfs die ouer dele van die [[Bybel]] kan as regsliteratuur beskou word. Romeinse reg soos gekodifiseer in die [[Corpus Juris Civilis]] onder heerskappy van [[Justinianus I]] van die [[Bisantynse ryk]] besit 'n reputasie as gewigtige literatuur. Die stigtingsdokumente van verskeie lande, insluitend [[Grondwet]]te en wetboeke kan as letterkunde gereken word; meeste geregtelike skryfwerk dra egter selde enige literêre meriete aangesien dit neig tot onnodige omslagtigheid.

== Drama ==
{{Hoofartikel|Drama|Toneelstuk}}
[[Lêer:Vasnetsov samolet.jpg|links|duimnael|300px| 'n [[Vlieënde tapyt]] is 'n legendariese tapyt wat gebruik kan word om mense wat vinnig daarop te lande kom onmiddellik te vervoer na hulle bestemming in stories soos [[Duisend-en-een nagte]].]]
'n [[Toneelstuk]] of [[drama]] bied nog 'n klassieke literêre vorm wat voortgegaan het om deur die eeue te ontwikkel. Dit bestaan gewoonlik uit [[dialoog]] tussen [[Karakter (kunste)karakters]], en is merendeels gemik op dramatiese/teatrale vertoning (sien [[teater]]) eerder as op leeswerk. Gedurende die 18de en 19de eeu het [[opera]] ontwikkel as 'n kombinasie tussen poësie, drama en [[musiek]]. Meeste drama het tot relatief onlangs vers as formaat gebruik. [[Romeo en Juliet]] is 'n voorbeeld van klassieke romantiese drama wat algemeen as literatuur beskou word.

[[Teater in Antieke Griekeland|Griekse drama]] dien as voorbeeld vir die vroegste vorme daarvan en waaroor ons vandag beduidende kennis besit. [[Tragedie]] het as [[genre]] van drama ontwikkel as 'n toneelstuk wat geassosieer word met [[religie]]use en publieke [[fees]]te, en tipies ontwikkel het uit bekende [[Geskiedenis|historiese]] of [[mitologie]]se temas. Tragedies het gewoonlik baie ernstige temas verteenwoordig. Met die koms van nuwer tegnologie is manuskripte geskryf vir nie-teater media, tot die kunsvorm bygevoeg. War of the Worlds (radio) in 1938, word beskou as die begin van die radiodrama en verskeie dramas is al verwerk vir rolprente en televisie. Omgekeerd is televisie, rolprent en radio-literatuur ook al verwerk vir gedrukte of elektroniese media.

== Mondelinge letterkunde ==
Die term mondelinge letterkunde verwys nie na geskrewe nie maar mondelinge tradisies, wat verskillende soorte [[epiek]], [[poësie]], [[drama]], [[folklore]] en [[ballade]]s insluit. Die gebruik van hierdie [[oksimoron]] is egter kontroversieel en word nie algemeen deur de akademie aanvaar nie. Sommiges vermy die [[Etimologie|etimologiese vraagstuk]] deur na &quot;[[Orale tradisie|mondelinge verhalende tradisie]]&quot;, &quot;mondelinge heilige tradisie&quot; of &quot;mondelinge poësie&quot; te verwys of direk na epiek of poësie (terme wat nie noodwendig skryfkuns insluit nie). Ander verkies weer om neologismes soos &quot;oratuur&quot; te skep.

== Ander narratiewe vorme ==
* Elektroniese literatuur, 'n genre wat bestaan uit werke met die digitale omgewing as oorsprong
* [[Rolprent]]e, video’s en uitgesaaide [[strooisage]]s (sepies) het 'n nis oopgekerf wat dikwels kan vergelyk met funksionaliteit van prosa-fiksie.
* [[Grafiese roman]]s en strokiesprentboeke verteenwoordig verhale oorgedra deur 'n kombinasie van opeenvolgende kunswerk, dialoog en teks.

== Literêre genres ==
[[Literêre genre]] is 'n metode vir die kategorisering van letterkunde. Die term se oorsprong is Frans, en dui op 'n voorgestelde tipe of klas.&lt;ref&gt;{{citation |author=M. H. Abrams |title= Glossary of Literary Terms |publisher=Harcourt |place=New York |year= 1999 |pages=108}}&lt;/ref&gt; Sulke klasse is egter oorgelewer aan verandering, en is al op verskillende maniere gebruik in ander tye tradisies.

== Literêre tegnieke ==
{{Hoofartikel|Literêre tegniek|Literêre middel}}
'n '''Literêre tegniek''' of '''literêre middel''' kan deur skrywers gebruik word om die geskrewe raamwerk van 'n literêre stuk te verbeter, en spesifieke effekte te skep. Dit omarm 'n wye reeks van benaderings tot die komposisie van 'n werk: of dit in die [[Persoon (taalkunde)|eerste persoon]] of vanuit 'n ander perspektief vertel word, om tradisionele liniêre of nie-lineêre narratief te gebruik, of die keuse van literêre genre, is alles voorbeelde van literêre tegniek. Die tegniek kan aan die leser toon dat daar 'n bekende struktuur en voorstelling tot 'n werk is, soos 'n konvensionele [[Misdaadfiksie|moordraaisel-roman]]; of, die skrywer kan kies om te eksperimenteer met die tegnieke om die leser te verras.

Volgens die metode kan die gebruik van 'n tegniek lei tot die ontwikkeling van 'n nuwe genre, soos in die geval van een van die eerste moderne romans, ''Pamela'' deur [[Samuel Richardson]]. ''Pamela'' is geskryf as 'n versameling van briewekorrespondensie, genoem &quot;brieftegniek&quot;; die tegniek te gebruik het Pamela die tradisie rondom die [[briefroman]] versterk, 'n genre wat toe reeds al vir 'n tyd gebruik is maar sonder dieselfde toejuiging.

Literêre tegniek word van [[Vertelperspektief|literêre middel]] onderskei, nes [[militêre strategie]] onderskei word van [[Taktiek (militê)|militêre taktiek]]. Middele is spesifieke konstruksies binne die narratief wat dit effektief maak. Voorbeelde sluit in [[vergelyking]], woorduitlating of [[ellips]], narratiewe [[Motief (letterkunde)|motiewe]] en sinnebeeld of [[allegorie]]. Selfs 'n eenvoudige [[woordspel]]ing kan as 'n literêre middel dien. Die vertelperspektief kan as literêre middel oorweeg word, soos met die gebruik van die [[gedagtestroom]]-narratief.

Literêre kritiek impliseer 'n beoordeling en evaluasie van 'n letterkundestuk, en in sommige gevalle word dit gebruik om die onvoltooide werk of klassieke stuk te verbeter, soos 'n deurlopende teaterproduksie. Literêre redakteure kan 'n soortgelyke rol vervul vir die skrywers saam met wie hulle werk. Daar is vele soorte letterkundige kritiek en elke soort kan aangewend word om 'n stuk op 'n verskillende manier, of om 'n ander aspek daarvan, te beoordeel.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Sien ook ==
{{Hoofartikel| Hooftrekke van letterkunde|Indeks van Letterkunde-artikels}}
{{Portaal|Letterkunde}}
* [[Afrikaanse letterkunde]]
* [[Nobelprys vir Letterkunde]]

'''Lyste'''
* [[Lys van outeurs]]
* [[Lys van boeke]]
* [[Lys van literêre toekennings]]
* [[Lys van literêre terme]]

'''Verwante onderwerpe'''
* [[Jeugliteratuur]]
* [[Hygliteratuur]]
* [[Fiksie]]
* [[Literatuurgeskiedenis]] (Oudheid – 1800)
* [[Moderne literatuurgeskiedenis]] (1800– )
* [[Hungryalisme]]
* [[Literêre kritiek]]
* [[Literêre tydskrif]]
* [[Rabbynse literatuur]]
* [[Wetenskaplike literatuur]]

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Literature}}
{{Wikt|letterkunde}}
* [http://wikisource.org/wiki/Tuisblad Wikisource webwerf], bevat onder andere Afrikaanse literatuur.
* [http://www.litnet.co.za/ Litnet], Letterkunde webwerf
* [http://www.literaryterminology.com/ LTT], Artikels oor literêre terme en verskynsels
* [http://versindaba.co.za/ Versinbaba], Poësie webwerf
* [http://www.literator.org.za/index.php/literator Literator], Letterkundejoernaal
* [http://www.gutenberg.org/ Projek Guttenberg Aanlynbiblioteek]
* [http://www.iblist.com/ Internet Boekelys] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070207044954/http://www.iblist.com/ |date= 7 Februarie 2007 }}
* [http://www.archive.org/details/texts Internet-argief digitale e-Boekversameling]

{{en-vertaal|Literature}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Letterkunde| ]]</text>
      <sha1>c94rarfa2mfchsgn87n0il4j1v8vgkn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mali</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11605</id>
    <revision>
      <id>2520111</id>
      <parentid>2520091</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:28:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Wysigings deur [[Special:Contributions/202.181.19.233|202.181.19.233]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14850" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = Republiek Mali
|volle_naam              = {{unbulleted list|item_style=font-size:88%;|{{plaaslike naam|fr|République du Mali}}}} {{unbulleted list|item_style=font-size:88%;|{{plaaslike naam|bm|Mali ka Fasojamana}}}}
|algemene_naam           = Mali
|beeld_vlag              = Flag of Mali.svg
|beeld_wapen             = Coat of arms of Mali.svg
|simbool_tipe            = Seël
|beeld_kaart             = Location Mali AU Africa.svg
|leuse                   = ''Un peuple, un but, une foi''&lt;br /&gt;&lt;small&gt;''([[Frans]] vir: &quot;Een volk, een doel, een geloof&quot;)''&lt;/small&gt;
|volkslied               = ''[[Le Mali]]''&lt;ref&gt;{{fr}} [https://web.archive.org/web/20081220122918/http://www.koulouba.pr.ml/spip.php?article93&amp;calendrier_mois=9&amp;calendrier_annee=2008 Presidency of Mali: Symboles de la République, L'Hymne National du Mali]. Koulouba.pr.ml. Besoek op 14 April 2017.&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;&lt;center&gt;[[Lêer:Malian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga]]&lt;/center&gt;
|amptelike_tale          = [[Frans]] • [[Bambara]] (''[[lingua franca]]'')
|hoofstad                = [[Bamako]]
{{Koördinate|12|39|N|8|0|W}}
|latd                    = 12
|latm                    = 39
|latNS                   = N
|longd                   = 8
|longm                   = 0
|longEW                  = W
|grootste_stad           = [[Bamako]]
|regeringsvorm           = Unitêre semi-presidensiële&lt;br /&gt;grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = &lt;br /&gt;• [[President]]&lt;br /&gt;• [[Eerste minister]]
|leiername               = [[Assimi Goïta]]&lt;br /&gt;[[Choguel Kokalla Maïga]]
|oppervlak_rang          = 23&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 1&amp;nbsp;240&amp;nbsp;192
|oppervlakmi²            = 478&amp;nbsp;841
|persent_water           = 1,6
|bevolking_skatting      = 
|bevolking_skatting_jaar = 
|bevolking_rang          = 67&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|bevolking_sensus        = 19&amp;nbsp;329&amp;nbsp;841&lt;ref&gt;{{fr}} {{cite web|url=http://instat.gov.ml/voir_actu.aspx?lactu=44 |title=Mali preliminary 2018 census |publisher=Institut National de la Statistique |accessdate=29 November 2018 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100418055748/http://instat.gov.ml/voir_actu.aspx?lactu=44 |archivedate=18 April 2010 |df= }}&lt;/ref&gt;
|bevolking_sensus_jaar   = 2018
|bevolkingsdigtheid      = 11,7
|bevolkingsdigtheidmi²   = 30,3
|bevolkingsdigtheidrang  = 215&lt;sup&gt;de&lt;/sup&gt;
|BBP_PPP                 = $47,460&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=imf2&gt;{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=76&amp;pr.y=7&amp;sy=2016&amp;ey=2023&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=678&amp;s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |title=Mali |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=24 April 2019}}&lt;/ref&gt;
|BBP_PPP_rang            = 
|BBP_PPP_jaar            = 2019
|BBP_PPP_per_kapita      = $2&amp;nbsp;354&lt;ref name=imf2 /&gt;
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 
|BBP                     = $18,488&amp;nbsp;miljard&lt;ref name=imf2 /&gt;
|BBP_rang                = 
|BBP_jaar                = 2019
|BBP_per_kapita          = $917&lt;ref name=imf2 /&gt;
|BBP_per_kapita_rang     = 
|onafhanklikheidstipe    = • van [[Frankryk]]{{smallsup|a}}&lt;br /&gt;• as Mali&lt;br /&gt;• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsgebeure = 
|onafhanklikheidsdatums  = &lt;br /&gt;[[20 Junie]] [[1960]]&lt;br /&gt;[[22 September]] [[1960]]&lt;br /&gt;[[12 Januarie]] [[1992]]
|MOI                     = {{wins}} 0,427&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf |title=2018 Human Development Report |date=2018 |access-date=24 April 2019 |publisher=United Nations Development Programme |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200515153229/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf |archive-date=15 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|MOI_rang                = 182&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt;
|MOI_jaar                = 2017
|MOI_kategorie           = {{kleur|#990000|laag}}
|Gini                    = 33,0&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=ML |title=Mali |publisher=[[Wêreldbank]] |access-date=24 April 2019 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009110026/https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI%3Flocations%3DML |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|Gini_rang               = 
|Gini_jaar               = 2009
|Gini_kategorie          = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid             = [[Wes-Afrikaanse CFA-frank|CFA-frank]]
|geldeenheid_kode        = XOF
|land_kode               = LR
|tydsone                 = GMT
|utc_afwyking            = [[UTC±00:00|±0]]
|tydsone_somer           = nie toegepas nie
|utc_afwyking_DST        = [[UTC±00:00|±0]]
|internet_domein         = [[.ml]]
|skakelkode              = 223
|voetskrif               = a. saam met [[Senegal]] binne die [[Mali-Federasie]].
}}

'''Mali''' ([[Frans]]: [maˈli], {{Audio|Fr-Mali.ogg|luister}}), amptelik die '''Republiek Mali''' (Frans: ''République du Mali''; [[Bambara]]: ''Mali ka Fasojamana''), is 'n [[landingeslote land]] in [[Wes-Afrika]]. Dit het die tweede grootste grondgebied van al die lande in Wes-Afrika. Dit grens aan [[Algerië]] in die noorde, [[Niger]] in die ooste, [[Burkina Faso]] en [[Ivoorkus]] in die suide, [[Guinee]] in die suidweste, en [[Senegal]] en [[Mauritanië]] in die weste. Die land se reguit grense aan die noorde strek tot in die middel van die [[Sahara]]woestyn, terwyl die land se suide, waar die meeste inwoners woon, die [[Nigerrivier|Niger-]] en [[Sénégalrivier]]e insluit. Dit het in 'n stadium bekend gestaan as [[Frans-Soedan]], maar is later na die [[Maliryk]] genoem.

[[Lêer:Mali sat.png|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Mali]]
[[Lêer:Malikaart.png|duimnael|links|Kaart van Mali]]
Mali beslaan 'n oppervlakte van 1&amp;nbsp;240&amp;nbsp;192&amp;nbsp;km² en het  in 2018 'n bevolking van 19&amp;nbsp;329&amp;nbsp;841  gehad. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Bamako]], in die suidweste van die land weerskante die Nigerrivier.

== Geskiedenis ==
[[Lêer:Djingareiber cour.jpg|duimnael|links|Djingareiber, [[Timboektoe]]]]
[[Lêer:Digue à Djenné.png|duimnael|links|Djenné au Mali]]
[[Lêer:View over Bamako - 20th February 2005.jpg|duimnael|links|Uitsig oor [[Bamako]]]]
Die [[Mandé]]mense vestig hulle in die [[Sahel]] (insluitende hedendaagse Mali) en vorm 'n reeks [[Sahelkoninkryk]]e wat die [[Ghanaryk]], die [[Maliryk]], en die [[Songhairyk]] insluit. [[Timboektoe]] was 'n sleutelstad in hierdie ryke as 'n buitepos vir [[trans-Saharahandel]] en 'n middelpunt vir geleerdheid. Die Songhairyk kwyn onder 'n [[Marokko|Marokkaanse]] inval in 1591.

Mali word van 1880 deur [[Frankryk]] binnegeval, wat dit as 'n oorsese department van Frankryk annekseer. Die kolonie, wat met tye ook naburige lande ingesluit het, het as [[Frans-Soedan]] of die Soedannese Republiek bekend gestaan. In die begin van 1959 word die unie van Mali en [[Senegal]] die [[Mali-Federasie]], wat op 20 Junie 1960 onafhanklikheid van Frankryk verkry. Senegal onttrek hom ná 'n paar maande uit die Mali-Federasie. Die Republiek van Mali, onder [[Modibo Keïta]], onttrek hom op 22 September 1960 uit die [[Franse Gemeenskap (Vyfde Republiek)|Franse Gemeenskap]].

Mali is van onafhanklikheid tot 1991 deur 'n reeks diktators regeer. Anti-regeringsbetogings in 1991 lei tot 'n [[staatsgreep]], 'n tussentydse regering, en 'n nuwe [[grondwet]]. In 1992 wen [[Alpha Oumar Konaré]] Mali se eerste demokratiese, veelparty- presidensiële verkiesing. Met sy herverkiesing in 1997 druk president Konaré politiese en ekonomiese hervormings deur en beveg korrupsie. In 2002 word hy ná 'n demokratiese verkiesing opgevolg deur [[Amadou Toumani Touré]], wat 'n sleutelfiguur in die demokratiese opstand van 1991 was.

In Januarie 2012 het die [[Toearegs]] in die noorde van Mali in opstand teen die sentrale regering gekom en vervolgens die onafhanklikheid van [[Azawad]] met die hoofstad [[Gao]] verklaar. Met behulp van Franse ondersteuning kon Mali die gebied herwin en ná onderhandelinge is dié gebied by Mali heringelyf.

== Politiek ==
Mali se grondwet maak voorsiening vir 'n veelpartydemokrasie, met die enigste beperking 'n verbod op partye gegrond op etniese, godsdiens, streeks- of geslagslyne. Die Nasionale Vergadering is die enigste wetgewende vertakking van die regering. Dit bestaan tans uit 147 lede. Verteenwoordiging word toegedeel volgens die bevolking van administratiewe distrikte. Die regering het 'n vyfjaartermyn.

== Gebiede ==
[[Lêer:Children playing in Buguni Mali 010605.jpg|duimnael|links|Kinders in Buguni, Mali]]
Mali word verdeel in nege gebiede ([[region]]s), insluitende die [[hoofstaddistrik]] Bamako:
* [[Bamakohoofstaddistrik]]
* [[Gao-streek|Gao]]
* [[Kayes-streek|Kayes]]
* [[Kidal-streek|Kidal]]
* [[Koulikoro-streek|Koulikoro]]
* [[Mopti-streek|Mopti]]
* [[Ségou-streek|Ségou]]
* [[Sikasso-streek|Sikasso]]
* [[Tombouctou-streek|Tombouctou]]

== Geografie ==
[[Lêer:Mali Topography.png|duimnael|Topografiese kaart van Mali]]
[[Lêer:Chutes Gouina3.jpg|duimnael|Diamo-Waterval, amptelik bekend as Chutes de Gouina]]
Mali word deur land omring en het 'n [[subtropies]]e tot [[droë klimaat]]. Dit is meestal plat en styg na golwende [[sand]]bedekte heuwels in die noordelike vlaktes en [[savanne]] om die Nigerrivier in die suide. Die heuwels van die [[Air Massif]] en [[Djado Plateau]] lê in die noordooste. Die grootste deel van die land lê in die [[Sahara]]woestyn, wat 'n warm, stof-belaaide [[harmattan]] dynserigheid veroorsaak, wat algemeen voorkom tydens die droë seisoen, en herhaalde [[droogte]]s veroorsaak. Die nasie het aansienlike natuurlike hulpbronne, met [[goud]], [[uraan]], [[Fosfaat|fosfate]], [[kaolien]], [[tafelsout]] en [[kalksteen]] wat die meeste ontgin word.

Daar word beraam dat Mali in die natter gedeeltes die potensiaal het om 'n groot [[rys]]produsent te word, maar ontwikkeling van hierdie sektor het nog nie plaasgevind nie. Ander produkte wat van belang is, is grondboontjies, wat op kleiner skaal verbou word.

Twee groot riviere in Mali is die Nigerrivier, wat deur die [[hoofstad]] Bamako noordoos tot in die Niger loop, voor dit suid draai deur Nigerië tot in die [[Atlantiese Oseaan]], en die Sénégalrivier wat weswaart vloei tot in Senegal. Die voormalige Maliese hoofstad [[Kayes]] is om die oewers van die Sénégalrivier gebou. 'n Indrukwekkende waterval, die [[Gouina-waterval]], kom oos van Kayes voor.

== Ekonomie ==
[[Lêer:Kati market street (and Amadu).jpg|duimnael|links|'n Mark in Kati (Mali)]]
[[Lêer:The new mosque in mali atamari.jpg|duimnael|'n Nuwe [[moskee]] in Mali]]
Mali is onder die armste land ter wêreld, met 65% van die land se grondgebied woestyn of halfwoestyn. Ekonomiese bedrywighede is hoofsaaklik beperk tot die oewergebied besproei deur die Nigerrivier. Ongeveer 10% van die bevolking is nomadies en sowat 80% van die arbeidsmag is betrokke by [[boerdery]] of [[vissery]]. Nywerheidsaktiwiteite is gefokus op die verwerking van boerderyprodukte. Mali is totaal afhanklik van buitelandse hulpverlening en is blootgestel aan skommelings in wêreldpryse vir [[katoen]], die land se hoofuitvoerproduk.

In 1997 sit die land die suksesvolle implementering van 'n [[Internasionale Monetêre Fonds]]-aanbevole [[strukturele aanpassing]]sprogram voort wat die land help om te groei, diversifiseer en buitelandse beleggings te lok. Mali se volging van ekonomiese hervorming, en die 50% devaluasie van die [[Wes-Afrikaanse CFA-frank|CFA-frank]] in Januarie 1994, het ekonomiese groei bevorder. Verskeie [[multinasionaal|multinasionale]] maatskappye brei goudmynbou-werksaamhede in 1996–1998 uit, en die regering verwag dat Mali 'n belangrike [[goud]]produsent in [[Afrika suid van die Sahara]] sal word in die volgende paar jaar. Groot goudmyne sluit SEMOS ('n vennootskap tussen [[AngloGold Ashanti]], [[Iamgold]] en die Maliregering) se [[Sadiola Hill-goudmyn]], [[Yatela-goudmyn]] in die weste, en [[Morilla]] in die sentrale gedeelte van die land in.

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}

=== Regering ===
* [http://www.maliembassy.us/ The Embassy of Mali in Washington DC] regeringsinligting en skakels

=== Nuus ===
* [http://allafrica.com/mali/ allAfrica.com – Mali – nuushooftrekke]

=== Oorsigte ===
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/country_profiles/1021454.stm BBC News Country Profile – ''Mali'']
* [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ml.html CIA World Factbook – ''Mali''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051228052903/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ml.html |date=28 Desember 2005 }}
* [http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/0/897ce24a48d43c82802565f700407640?Opendocument United Nations Human Rights – ''Mali''] – dateer uit 1997
* [http://www.malifolkecenter.org/lowersection/mali-context.html Mali Folkecenter – ''Mali''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060614160241/http://www.malifolkecenter.org/lowersection/mali-context.html |date=14 Junie 2006 }} van 'n organisasie wat hulle beywer vir die onderhoubare bestuur van natuurlike hulpbronne.

=== Gidse ===
* [http://search.looksmart.com/p/browse/us1/us317836/us317916/us559898/us559899/us10065674/us559933/ LookSmart – ''Mali''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304201835/http://search.looksmart.com/p/browse/us1/us317836/us317916/us559898/us559899/us10065674/us559933/ |date= 4 Maart 2016 }}
* [http://dmoz.org/Regional/Africa/Mali/ Open Directory Project – ''Mali''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050925084143/http://dmoz.org/Regional/Africa/Mali/ |date=25 September 2005 }}
* [http://www-sul.stanford.edu/depts/ssrg/africa/mali.html Stanford University – Africa South of the Sahara: ''Mali'']
* [http://www.afrika.no/index/Countries/Mali/ The Index on Africa – ''Mali''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040831080341/http://www.afrika.no/index/Countries/Mali/ |date=31 Augustus 2004 }}
* [http://www.sas.upenn.edu/African_Studies/Country_Specific/Mali.html University of Pennsylvania – African Studies Center: ''Mali'']
* [http://dir.yahoo.com/Regional/Countries/Mali/ Yahoo! – ''Mali''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051220053132/http://dir.yahoo.com/Regional/Countries/Mali |date=20 Desember 2005 }}

=== Musiek ===
* [http://www.coraconnection.com/ Cora Connection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/19991010051813/http://www.coraconnection.com/ |date=10 Oktober 1999 }} West African music resources

=== Toerisme ===
* {{Wikivoyage}}
* [http://www.officetourisme-mali.com/ amptelike toerismewebwerf]

{{Lande van Afrika}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Mali| ]]
[[Kategorie:Voormalige Franse kolonies]]</text>
      <sha1>64hwjob8wr2w5j1v7h4wf24u94bucoj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rif (Atlasgebergte)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12048</id>
    <revision>
      <id>2520112</id>
      <parentid>2518894</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:31:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>197.253.227.193</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1663" xml:space="preserve">{{Gaan taal na}}
[[Beeld:Strasse von Gibraltar2004.jpg|duimnael|260px|regs|Die ''Rif'' van [[Tarifa]] af aanskou]]
Die '''Rif''' (ook ''Er Rif'') is 'n  sowat 350 kilometer lange, tot die [[Atlasgebergte]] in [[Noord-Afrika]] behorende, [[bergreeks]] in [[Marokko]], wat reg aan die [[Middellandse See]] lê.

Dit is die Afrika uitloper in die [[Straat van Gibraltar]] teenoor die uitloper op die [[Iberiese Skiereiland]]. Suid daarvan eindig dit teen die [[Mittlerer Atlas]] en [[Tellatlas]]&lt;!--abgelöst--&gt;.

Dit is nie baie dig bewoon nie, daar word egter die stede [[Tangier]] met sowat 620&amp;nbsp;000 inwoners, (2004) byna reg by die kus van die Straat van Gibraltar, en [[Tétouan]] met sowat 320&amp;nbsp;000 inwoners (2004) ook noord aan die voet van die bergreeks, aangetref. 'n Groot deel van die bevolking is [[Berbers]]e Rif-[[Kabyle]].
[[Lêer:Territoire du Rif (protectorat espagnol de 1912 à 1956) au nord du Maroc.png|duimnael|Rif]]
Die hoogste pieke van die Rif lê 2&amp;nbsp;456 meter bo seespieël.
[[Image:Atlasgebergte.jpg|duimnael|500px|links|Die gesamentlike Atlasgebergte topografies en polities]]

== Geskiedenis ==
In 1912 word die noordelike hang van die berge deel van 'n [[Spanje|Spaanse]] [[protektoraat]], tog kon die Spanjaarde hulle invloed net langs die Middellandse See uitbou, 1921-26 rig [[Abd el-Krim]] die onafhanklike Rif-Republiek op, kyk [[Marokko|Geskiedenis van Marokko]].

== Eksterne Skakels ==
{{commonscat|Rif}}
[http://www.haschisch-film.de Haschisch - Der Film] Dokumentêre film van Daniel Gräbner oor die Hanfanbau in die Rifbergreeks

{{Atlasgebergte}}

[[Kategorie:Atlasgebergte]]
[[Kategorie:Bergreekse in Marokko]]</text>
      <sha1>gb0kdxf2wfbakc15w6yucda8mmbdj48</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ontdekking van die chemiese elemente</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17147</id>
    <revision>
      <id>2520259</id>
      <parentid>2458177</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:26:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FMSky</username>
        <id>134028</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15158" xml:space="preserve">Die '''ontdekking van die [[chemiese element]]e''' waarvan die bestaan vandag bekend is word in kronologiese volgorde voorgestel. Die elemente word in die algemeen gelys in die volgorde waarin elkeen vir die eerste keer as 'n suiwer element gedefinieer is, aangesien die presiese datum waarop meeste elemente ontdek is nie akkuraat gedefinieer word nie. Die ontdekking van die eerste paar elemente het geen geskrewe rekord nie.

== Antieke tyd ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;9%&quot; | Naam
! width=&quot;30%&quot; | Datum
! width=&quot;46%&quot; | Ontdekker
|-
|[[Koolstof]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Silwer]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Koper]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Swael (chemiese element)|Swael]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Tin]]
| Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Goud]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Lood]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Yster]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|-
|[[Kwik]]
|Antieke tyd
|Onbekend
|}

== 13de eeu ==
[[Beeld:AlbertusMagnus.jpg|duimnael|125px|regs|Albertus Magnus]]
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Arseen]]
|[[1250]]
|Daar word geglo dat [[Albertus Magnus]] die eerste was om die element te isoleer. 
|}

== 15de eeu ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Antimoon]]
|[[1450]]
|Vir die eerste keer wetenskaplik deur [[Tholden]] beskryf
|-
|[[Bismut]]
|[[15de eeu]]?
|Kon beskryf gewees het in werk wat toegeskryf is aan 
[[Basil Valentinus]], beslissend geïdentifiseer deur [[Claude François Geoffroy]] in 1753
|}

== 16de eeu ==
[[Beeld:Paracelsus01.jpg|duimnael|regs|125px|Paracelsus]]
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Sink]]
|[[1526]]
|As 'n unieke metaal geïdentifiseer deur [[Paracelsus]]
|}

== 17de eeu ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Fosfor]]
|[[1669]]
|[[Hening Brand]], later deur [[Robert Boyle]] beskryf
|}

== 18de eeu ==
[[Beeld:Lavoisier.jpg|duimnael|regs|125px|Antoine Lavoisier]]
[[Beeld:Martin Heinrich Klaproth.jpg|duimnael|regs|125px|Martin Heinrich Klaproth]]
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Kobalt]]
|[[1732]]
|[[Georg Brandt]]
|-
|[[Platinum]]
|ca. [[1741]]
|Onafhanklik deur  [[Antonio de Ulloa]] (in 1748 gepubliseer) en [[Charles Wood (wetenskaplike)|Charles Wood]].
|In [[Suid-Amerika]]anse gouderts opgemerk sedert die [[16de eeu]].
|-
|[[Nikkel]]
|[[1751]]
|[[Axel Fredrik Cronstedt]]
|-
|[[Magnesium]]
|[[1755]]
|[[Joseph Black]]
|-
|[[Waterstof]]
|[[1766]]
|Geïsoleer en beskryf deur [[Henry Cavendish]], die naam ''Hydrogyn'' deur  [[Antoine Lavoisier]] gegee
|-
|[[Suurstof]]
|[[1771]]
|[[Joseph Priestley]]
|As gevolg van sy geloof in [[flogiston]] het Priestley nie besef dat hy 'n nuwe element voorberei het nie, en het hy gedag dat hy daarin geslaag het om lug vry van flogiston (&quot;de-phlogisticated air&quot;) voor te berei.
|-
|[[Stikstof]]
|[[1772]]
| [[Daniel Rutherford]]
|-
|[[Chloor]]
|[[1774]]
|[[Carl Wilhelm Scheele]]
|-
|[[Mangaan]]
|[[1774]]
|[[Johan Gottlieb Gahn]]
|-
|[[Molibdenum]]
|[[1778]]
|[[Carl Wilhelm Scheele]]
|-
|[[Tellurium]]
|[[1782]]
|[[Franz-Joseph Müller von Reichenstein]]
|-
|[[Wolfram]]
|[[1783]]
|[[Juan José Elhuyar]] en [[Fausto Elhuyar]]
|-
|[[Uraan]]
|[[1789]]
|[[Martin Heinrich Klaproth]]
|Vernoem na die nuut ontdekte planeet, [[Uranus (planeet)|Uranus]]
|-
|[[Sirkonium]]
|[[1789]]
|[[Martin Heinrich Klaproth]]
|-
|[[Stronsium]]
|[[1793]]
|[[Martin Heinrich Klaproth]]
|-
|[[Yttrium]]
|[[1794]]
| [[Johan Gadolin]]
|-
|[[Titaan (element)|Titaan]]
|[[1797]]
|[[Martin Heinrich Klaproth]]
|-
|[[Chroom]]
|[[1797]]
|[[Louis Nicolas Vauquelin]]
|-
|[[Berillium]]
|[[1798]]
|[[Louis Nicolas Vauquelin]]
|}

== 19de eeu ==
[[beeld:Andrés Manuel del Río (Rafael Ximeno y Planes 1825) retrato.png|duimnael|regs|125px|Andrés Manuel del Río]]
[[beeld:Humphry Davy.jpeg|duimnael|regs|125px|Humphry Davy]]
[[beeld:William crookes.jpg|duimnael|regs|125px|Sir William Crookes]]
[[beeld:Robert Bunsen portrait.jpg|duimnael|regs|125px|Robert Bunsen]]

[[beeld:Marie Curie (Nobel-Chem).jpg|duimnael|regs|125px|Marie Curie]]

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Vanadium]]
|[[1801]]
|[[Andrés Manuel del Río]]
|-
|[[Niobium]]
|[[1801]]
|[[Charles Hatchett]]
|Columbium genoem deur die ontdekker.
|-
|[[Tantalum]]
|[[1802]]
|[[Anders Gustaf Ekeberg]]
|-
|[[Cerium]]
|[[1803]]
|[[Martin Heinrich Klaproth]]; [[Jöns Jakob Berzelius]] en [[Hisinger]]
|Vernoem na die nuut ontdekte [[asteroïde]], [[1 Ceres|Ceres]]. Dit omtrent gelyktydig in twee laboratoria ontdek. Daar is egter later aangetoon dat Berzelius en Hisinger se serium eintlik 'n mengsel van serium, lantaan en sogenaamde [[didymium]] was.
|-
|[[Rodium]]
|[[1803]]
| [[William Hyde Wollaston]]
|-
|[[Palladium]]
|[[1803]]
|[[Ryan Lumadue]]
|Vernoem na die nuut ontdekte [[asteroïde]], [[2 Pallas|Pallas]].
|-
|[[Osmium]]
|[[1803]]
| [[Smithson Tennant]]
|-
|[[Iridium]]
|[[1803]]
| [[Smithson Tennant]]
|-
|[[Natrium]]
|[[1807]]
|[[Humphry Davy]]
|Ontdek deur [[elektrisiteit]] van die [[Voltaic pile]] te gebruik om die soute van alkali metale te ontbind;
|-
|[[Kalsium]]
|[[1808]]
|[[Humphry Davy]]
| Ontdek deur [[elektrisiteit]] van die [[Voltaic pile]] te gebruik om die soute van alkali metale te ontbind.
|-
|[[Barium]]
|[[1808]]
|[[Humphry Davy]]
| Ontdek deur [[elektrisiteit]] van die [[Voltaic pile]] te gebruik om die soute van alkali metale te ontbind.
|-
|[[Boor (element)|Boor]]
|[[1808]]
|[[Joseph Louis Gay-Lussac]] en [[Louis-Jacques Thenard]]
|-
|[[Jodium]]
|[[1811]]
|[[Bernard Courtois]]
|-
|[[Litium]]
|[[1817]]
|[[Johan August Arfwedson]]
|-
|[[Kadmium]]
|[[1817]]
|[[Friedrich Strohmeyer]] Onafhanklik deur [[Karl Samuel Leberecht Hermann|K.S.L. Hermann]] ontdek
|-
|[[Seleen]]
|[[1817]]
|[[Jöns Jakob Berzelius]]
|-
|[[Silikon]]
|[[1823]]
|[[Jöns Jakob Berzelius]]
|-
|[[Aluminium]]
|[[1825]]
|[[Hans Christian Oersted|Hans Christian Ørsted]]
|Kon in Romeinse tye geïsoleer gewees het, kyk by [[Aluminium#Geskiedenis|geskiedenis van aluminium]].
|-
|[[Broom]]
|[[1826]]
|[[Antoine Jérôme Balard]]
|-
|[[Torium]]
|[[1828]]
|[[Jöns Jakob Berzelius]]
|-
|[[Berillium]]
|[[1828]]
|[[Friedrich Woehler|Friedrich Wöhler]]. Onafhanklik deur [[A.A.B. Bussy]] ontdek
|-
|[[Lantaan]]
|[[1839]]-41
|[[Carl Gustaf Mosander]]
|Ontdek toe Mosander aangetoon het dat die cerium wat in [[1803]] deur Berzelius geïsoleer is eintlik 'n mengsel van serium, lantaan en so-genaamde didimium was.
|-
|[[Terbium]]
|[[1843]]
|[[Carl Gustaf Mosander]]
|-
|[[Erbium]]
|[[1843]]
|[[Carl Gustaf Mosander]]
|-
|[[Rutenium]]
|[[1844]]
|[[Karl Klaus]]
|-
|[[Caesium]]
|[[1860]]
|[[Robert Bunsen]] en [[Gustav Kirchoff]]
|Vir die eerste keer geïdentifiseer deur die blou spektroskopiese [[emissielyn]].
|-
|[[Rubidium]]
|[[1860]]
|[[Robert Bunsen]] en [[Gustav Kirchoff]]
|Vir die eerste keer geïdentifiseer deur die rooi spektroskopiese [[emissielyn]].
|-
|[[Tallium]]
|[[1861]]
|[[Sir William Crookes]]
|Vir die eerste keer geïdentifiseer deur die heldergroen spektroskopiese [[emissielyn]].
|-
|[[Indium]]
|[[1863]]
|[[Ferdinand Reich]] en [[Hieronymous Theodor Richter|Theodor Richter]]
|Vir die eerste keer geïdentifiseer deur die indigo-blou spektroskopiese [[emissielyn]].
|-
|[[Helium]]
|[[1868]]
|Onafhanklik deur [[Pierre Jules César Janssen|Pierre Jansen]] en [[Joseph Norman Lockyer|Norman Lockyer]]
|Vir die eerste keer deur sterrekundiges geïdentifiseer as 'n emissielyn in die [[son]] se spektrum.
|-
|[[Gallium]]
|[[1875]]
|[[Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran]]
|Voorspel deur [[Dmitri Mendelejef|Mendelejef]] in 1871 as ekaaluminium.
|-
|[[Ytterbium]]
|[[1878]]
|[[Jean Charles Galissard de Marignac]]
|-
|[[Tulium]]
|[[1879]]
|[[Per Teodor Cleve]]
|-
|[[Skandium]]
|[[1879]]
|[[Lars Fredrik Nilson]]
|Voorspel deur Mendelejef in 1871 as ekaboron.
|-
|[[Holmium]]
|[[1879]]
|[[Marc Delafontaine]], [[Jacques-Louis Soret]] en [[Per Teodor Cleve]]
|-
|[[Samarium]]
|[[1879]]
|[[Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran]]
|-
|[[Gadolinium]]
|[[1880]]
|[[Jean Charles Galissard de Marignac]]
|-
|[[Praseodimium]]
|[[1885]]
|[[Carl Auer von Welsbach]]
|Die didimium wat in [[1839]] deur Mosander geïsoleer is, is aangetoon om te bestaan uit twee aparte elemente; praseodimium en neodimium.
|-
|[[Neodimium]]
|[[1885]]
|[[Carl Auer von Welsbach]]
|Die didimium wat in [[1839]] deur Mosander geïsoleer is, is aangetoon om te bestaan uit twee aparte elemente; praseodimium en neodimium.
|-
|[[Disprosium]]
|[[1886]]
|[[Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran]]
|-
|[[Germanium]]
|[[1886]]
|[[Clemens Winkler]]
|Voorspel deur Mendelejef in 1871 as ekasilikon.
|-
|[[Fluoor]]
|[[1886]]
| [[Joseph Henri Moissan]]
|-
|[[Argon]]
|[[1894]]
|[[John William Strutt, 3rd Baron Rayleigh|Lord Rayleigh]] en Sir [[William Ramsay]]
|Ontdek deur die molekulêre massa van vloeibare stikstof te verander en die voorbereiding van stikstof deur chemiese metodes.
|-
|[[Neon]]
|[[1898]]
|Sir [[William Ramsay]]
|Van vloeibare argon geskei deur verskil in kookpunt.
|-
|[[Kripton]]
|[[1898]]
|Sir [[William Ramsay]]
|Van vloeibare argon geskei deur verskil in kookpunt.
|-
|[[Xenon]]
|[[1898]]
|Sir [[William Ramsay]]
|Van vloeibare argon geskei deur verskil in kookpunt.
|-
|[[Radium]]
|[[1898]]
|[[Pierre Curie]] en [[Marie Curie]]
|-
|[[Polonium]]
|[[1898]]
|[[Pierre Curie]] en [[Marie Curie]]
|-
|[[Radon]]
|[[1898]]
|[[Friedrich Ernst Dorn]], wat dit nitron genoem het
|Ontdek as 'n produk van die radioaktiewe verval van radium.
|-
|[[Aktinium]]
|[[1899]]
|[[Ryan Lumadue]]
|}

== 20ste eeu ==

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Europium]]
|[[1901]]
|[[Eugene Demarcay]]
|-
|[[Lutesium]]
|[[1907]]
|[[Georges Urbain]]
|-
|[[Protaktinium]]
|[[1917]]
|[[Kasimir Fajans]], [[O. Göhring]], [[Fredrich Soddy]], [[John Cranston]], [[Lise Meitner]] en [[Otto Hahn]]
|-
|[[Hafnium]]
|[[1923]]
|[[Dirk Coster]] en [[Georg von Hevesy|György Hevesy]]
|-
|[[Renium]]
|[[1925]]
|[[Walter Noddack]] en [[Ida Noddack]]
|-
|[[Tegnesium]]
|[[1937]]
|[[Carlo Perrier]] en [[Emilio Segrè]]
|Eerste [[sintetiese element]] ontdek. Voorspel deur Mendelejef in 1871 as ekamanganese.
|-
|[[Frankium]]
|[[1939]]
|[[Marguerite Derey]]
|Laaste natuurlik voorkomende element wat ontdek is; alle elemente wat hierna ontdek is, is sinteties.
|-
|[[Astaat]]
|[[1940]]
|[[Dale R. Corson]], [[K.R.Mackenzie]], [[Emilio Segrè]]
|Later bepaal dat dit in uiters klein hoeveelhede (&lt;25 gram in aardkors) natuurlik voorkom.

|-
|[[Neptunium]]
|[[1940]]
|[[Edwin McMillan|E.M. McMillan]] en [[Philip H. Abelson]], [[Universiteit van Kalifornië, Berkeley]]
|Eerste [[transuraan element]] ontdek.
|-
|[[Plutonium]]
|[[1941]]
|[[Glenn T. Seaborg]], [[Arthur C. Wahl]], [[Joseph W. Kennedy]], [[Emilio Segrè]]
|-
|[[Curium]]
|[[1944]]
|[[Glenn T. Seaborg]]
|-
|[[Amerikium]]
|[[1944]]
|[[Glenn T. Seaborg]]
|-
|[[Prometium]]
|[[1945]]
|[[Jacob A. Marinsky]]
|-
|[[Berkelium]]
|[[1949]]
|[[Albert Ghiorso]], [[Glenn T. Seaborg]], [[Stanley G. Thompson]], [[Kenneth Street Jr.]]
|-
|[[Kalifornium]]
|[[1950]]
|[[Albert Ghiorso]], [[Glenn T. Seaborg]], [[Stanley G. Thompson]], [[Kenneth Street Jr.]]
|-
|[[Einsteinium]]
|[[1952]]
|[[Argonne Laboratorium]], [[Los Alamos Laboratorium]], en [[Universiteit van Kalifornië]]
|-
|[[Fermium]]
|[[1953]]
|[[Argonne Laboratorium]], [[Los Alamos Laboratorium]], en [[University van Kalifornië]]
|-
|[[Mendelevium]]
|[[1955]]
|[[Glenn T. Seaborg]], [[Evans G. Valens]]
|-
|[[Nobelium]]
|[[1958]]
|[[Albert Ghiorso]], [[Glenn T. Seaborg]], [[John R. Walton]] en [[Torbørn Sikkeland]]
|-
|[[Lawrensium]]
|[[1961]]
| [[Albert Ghiorso]], [[Torbjørn Sikkeland]], [[Almon Larsh]] en [[Robert M. Latimer]]
|-
|[[Rutherfordium]]
|[[1964]]
|[[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] by Dubna, U.S.S.R.
|-
|[[Dubnium]]
|[[1970]]
|[[Albert Ghiorso]]
|-
|[[Seaborgium]]
|[[1974]]
| [[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] en [[Universiteit van Kalifornië, Berkeley]]
|-
|[[Bohrium]]
|[[1976]]
|[[Y. Oganessian]] et al, [[Dubna]] en besvestig by [[Gesellschaft für Schwerionenforschung|GSI]] (1982)
|-
|[[Meitnerium]]
|[[1982]]
|[[Peter Armbruster]] en [[Gottfried Münzenberg]], [[Gesellschaft für Schwerionenforschung|GSI]]
|-
|[[Hassium]]
|[[1984]]
| [[Peter Armbruster]] en [[Gottfried Münzenberg]]
|-
|[[Darmstadtium]]
|[[1994]]
|[[S. Hofmann]], [[V. Ninov]] et al, [[Gesellschaft für Schwerionenforschung|GSI]]
|-
|[[Röntgenium]]
|[[1994]]
|[[S. Hofmann]], [[V. Ninov]] et al, [[Gesellschaft für Schwerionenforschung|GSI]]
|-
|[[Copernicium]]
|[[1996]]
|[[S. Hofmann]], [[V. Ninov]] et al, [[Gesellschaft für Schwerionenforschung|GSI]]
|-
|[[Flerovium]]
|[[1999]]
|[[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] by Dubna&lt;ref&gt;{{cite journal | last = Oganessian | first = Yu. Ts. |  year = 1999 | month = October | title = Synthesis of Superheavy Nuclei in the &lt;sup&gt;48&lt;/sup&gt;Ca + &lt;sup&gt;244&lt;/sup&gt;Pu Reaction | journal = Physical Review Letters | volume = 83 | pages = 3154 | doi = 10.1103/PhysRevLett.83.3154 | url = http://link.aps.org/abstract/PRL/v83/p3154 }}&lt;/ref&gt;
|}

== 21ste eeu ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;15%&quot; | Naam
! width=&quot;9%&quot; | Datum
! width=&quot;30%&quot; | Ontdekker
! width=&quot;46%&quot; | Notas
|-
|[[Livermorium]]
|[[2001]]
|[[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] by Dubna&lt;ref&gt;{{cite journal | last = Oganessian | first = Yu. Ts. |  year = 2000 | title = Observation of the decay of &lt;sup&gt;292&lt;/sup&gt;116 | journal = Physical Review C | volume = 63 | pages = 011301 | doi = 10.1103/PhysRevC.63.011301 | url = http://link.aps.org/abstract/PRC/v63/e011301 }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[Nihonium]]
|[[2004]]
| [[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] by Dubna en [[Lawrence Livermore National Laboratory]]&lt;ref name=&quot;113+115&quot;&gt;{{cite journal | last = Oganessian | first = Yu. Ts. | year = 2005 | title = Synthesis of elements 115 and 113 in the reaction &lt;sup&gt;243&lt;/sup&gt;Am + &lt;sup&gt;48&lt;/sup&gt;Ca | journal = Physical Review C | volume = 72 | pages = 034611 | doi = 10.1103/PhysRevC.72.034611 | url = http://link.aps.org/abstract/PRC/v72/e034611 }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[Moskovium (element)|Moskovium]]
|[[2004]]
| [[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] by Dubna en [[Lawrence Livermore National Laboratory]]&lt;ref name=&quot;113+115&quot; /&gt;
|-
|[[Oganesson]]
|[[2006]]
| [[Gesamentlike Instituut vir Kernnavorsing]] by Dubna en [[Lawrence Livermore National Laboratory]]&lt;ref&gt;{{cite journal | last = Oganessian | first = Yu. Ts. | year = 2006 | title = Synthesis of the isotopes of elements 118 and 116 in the &lt;sup&gt;249&lt;/sup&gt;Cf and 245&lt;sup&gt;Cm&lt;/sup&gt;+&lt;sup&gt;48&lt;/sup&gt;Ca fusion reactions | journal = Physical Review C | volume = 74 | pages = 044602 | doi = 10.1103/PhysRevC.74.044602 | url = http://link.aps.org/abstract/PRC/v74/e044602 }}&lt;/ref&gt;
|}

== Kyk ook ==
* [[Periodieke tabel]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

[[Kategorie:Chemie]]</text>
      <sha1>nfustnq865z3c5va6u2ic3q075y5pf7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mouillepunt-vuurtoring</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17370</id>
    <revision>
      <id>2520288</id>
      <parentid>2473964</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:28:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>trs</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1487" xml:space="preserve">[[Lêer:Mouille Point Lighthouse.jpg|duimnael|regs|200px|'n Poskaart wat die Mouillepunt-vuurtoring uitbeeld]]
Die '''Mouillepunt-vuurtoring''' was 'n [[vuurtoring]] in [[Mouillepunt]] in [[Kaapstad]], [[Suid-Afrika]], wat in [[1842]] gebou en in [[1908]] gesloop is. Dit was aan die noordoostelike kant van [[Tafelbaai]] in [[Grangerbaai]] geleë. Die gevaarlike rotse by [[Mouillepunt]] het dit genoodsaak.

Dit was die tweede vuurtoring wat in Suid-Afrika gebou is naas die [[Groenpunt-vuurtoring]] ([[1824]]). Dit was 'n ronde steentoring, omtrent 11 meter hoog. Die fondament kan nog gesien word voor die hotelskool van die [[Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie]].&lt;ref&gt;[http://www.lighthousedepot.com/home.cfm Lighthouse Depot] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225084827/http://www.lighthousedepot.com/home.cfm |date=25 Februarie 2008 }},  [http://www.lighthousedepot.com/database/uniquelighthouse.cfm?value=5152 Mouille Point Light] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071006105834/http://www.lighthousedepot.com/database/uniquelighthouse.cfm?value=5152 |date= 6 Oktober 2007 }}, besoek op 21 Desember 2006&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== {{Koördinate|33|54|00|S|18|25|19|O|aansig=titel}}Sien ook ==
* [[Ligtoring]]
* [[Vuurtorings van Suid-Afrika]]
* [[Groenpunt-vuurtoring]]

== Bron ==
* KENNIS, 1980, vol 5, bl. 878-879, ISBN 0 7981 0827 4
{{Saadjie}}
{{Vuurtorings van Suid-Afrika}}

[[Kategorie:Vuurtorings van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>ppqy3a6mx46s3mdoxirkquhiruayqje</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Knersvlakte</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20266</id>
    <revision>
      <id>2520349</id>
      <parentid>2508333</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:40:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2065" xml:space="preserve">[[Lêer:Matzikama LM topographic map.svg|regs|duimnael|Die Knersvlakte-natuurreservaat (donkergroen) omvat slegs dele van die Knersvlakte]]

Die '''Knersvlakte''' is 'n dorre streek in die noorde van die [[Wes-Kaap]] begrens deur die Hardeveld in die weste, die [[Bokkeveldberge]] in die ooste, die Kliprante in die noorde en die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier]] in die suide. Die naam verwys waarskynlik na die dorre, waterlose landskap en die smart wat reisigers in die ou dae hier te beurt geval het.

'n Deel van die Knersvlakte is met stukkies [[kwarts]] bedek en in hierdie streek groei baie [[endemies]]e plante, veral [[vygies]]. Die hele [[genus]] ''Argyroderma'', waartoe ook die [[vingervygie]] en die [[bababoudjie]]s behoort, is endemies.

Die wit kwartsgruis weerkaats die sonlig, en is nie so warm soos die donkerder rotse en grond wat in aangrensende gebiede voorkom nie. Omdat die gebied geïsoleer is van ander gebiede; en met volop kwartsstene, is daar 'n hoë vlak van endemisme in die plante wat in die Knersvlakte voorkom. Baie van hierdie plante is klein en kompak, wat vermoedelik 'n aanpassing is om hitte te absorbeer aangesien reën in 'n kort en koel winterperiode voorkom.

Ekologies word die gebied tot die [[ekostreek]] van die [[sukkulente Karoo]] gereken. Die Knersvlakte-natuurreservaat is in 2014 deur CapeNature en die Wêreldnatuurlewefonds (WWF) gestig om die endemiese plantegroei van die Knersvlakte te beskerm.
[[Lêer:P1010054.JPG|duimnael|links|300px|Uitsig oor die Knersvlakte]]
[[Lêer:Crassula columnaris03.jpg|duimnael|regs|190px|''Crassula columnaris'', 'n [[vetplant]] inheems aan die Knersvlakte]]

== Sien ook ==
* [[Lys van streeksname in Suid-Afrika]]

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Knersvlakte}}
* [http://www.skep.org.za/documents/Knersvlakte%20Fact%20Sheet.pdf SKEP-organisasie] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120310212449/http://www.skep.org.za/documents/Knersvlakte%20Fact%20Sheet.pdf |date=10 Maart 2012 }}

{{Saadjie}}

[[Kategorie:Streke van die Wes-Kaap]]</text>
      <sha1>bb82gwvpu1dawue12weamj9bj5vlbd7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520352</id>
      <parentid>2520349</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:50:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>bababoudjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2065" xml:space="preserve">[[Lêer:Matzikama LM topographic map.svg|regs|duimnael|Die Knersvlakte-natuurreservaat (donkergroen) omvat slegs dele van die Knersvlakte]]

Die '''Knersvlakte''' is 'n dorre streek in die noorde van die [[Wes-Kaap]] begrens deur die Hardeveld in die weste, die [[Bokkeveldberge]] in die ooste, die Kliprante in die noorde en die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier]] in die suide. Die naam verwys waarskynlik na die dorre, waterlose landskap en die smart wat reisigers in die ou dae hier te beurt geval het.

'n Deel van die Knersvlakte is met stukkies [[kwarts]] bedek en in hierdie streek groei baie [[endemies]]e plante, veral [[vygies]]. Die hele [[genus]] ''Argyroderma'', waartoe ook die [[vingervygie]] en die [[bababoudjies]] behoort, is endemies.

Die wit kwartsgruis weerkaats die sonlig, en is nie so warm soos die donkerder rotse en grond wat in aangrensende gebiede voorkom nie. Omdat die gebied geïsoleer is van ander gebiede; en met volop kwartsstene, is daar 'n hoë vlak van endemisme in die plante wat in die Knersvlakte voorkom. Baie van hierdie plante is klein en kompak, wat vermoedelik 'n aanpassing is om hitte te absorbeer aangesien reën in 'n kort en koel winterperiode voorkom.

Ekologies word die gebied tot die [[ekostreek]] van die [[sukkulente Karoo]] gereken. Die Knersvlakte-natuurreservaat is in 2014 deur CapeNature en die Wêreldnatuurlewefonds (WWF) gestig om die endemiese plantegroei van die Knersvlakte te beskerm.
[[Lêer:P1010054.JPG|duimnael|links|300px|Uitsig oor die Knersvlakte]]
[[Lêer:Crassula columnaris03.jpg|duimnael|regs|190px|''Crassula columnaris'', 'n [[vetplant]] inheems aan die Knersvlakte]]

== Sien ook ==
* [[Lys van streeksname in Suid-Afrika]]

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Knersvlakte}}
* [http://www.skep.org.za/documents/Knersvlakte%20Fact%20Sheet.pdf SKEP-organisasie] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120310212449/http://www.skep.org.za/documents/Knersvlakte%20Fact%20Sheet.pdf |date=10 Maart 2012 }}

{{Saadjie}}

[[Kategorie:Streke van die Wes-Kaap]]</text>
      <sha1>2zek1scwsr7olm6cnt1gs9pwekl5rpr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cate Blanchett</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23066</id>
    <revision>
      <id>2520345</id>
      <parentid>2502888</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:30:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2863" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Cate Blanchett
| Beeld                     = Cate Blanchett-0547 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = 
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Birth date and age|1969|05|14|df=yes}}
| Geboorteplek              = [[Ivanhoe]], [[Victoria (Australië)|Victoria]], [[Australië]]
| Nasionaliteit             = Australiër
| Sterftedatum              = 
| Sterfteplek               = 
| Beroep                    = Aktrise
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = [http://cateblanchett.net/ cateblanchett.net]
| Aktiewe jare              = 1990-     
| imdb                      = 0000949
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Catherine Elise (Cate) Blanchett''' (gebore [[14 Mei]] [[1969]] in [[Melbourne]]) is 'n [[Australië|Australiese]] rolprent- en teateraktrise. Sy in in flieks soos ''Elizabeth'' en die ''Lord of the Rings''-trilogie te sien.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt;

In 1998 het sy 'n [[Academy Award]]-nominasie as Beste Aktrise vir haar rol as [[Elizabeth I van Engeland|Elizabeth I]] in ''Elizabeth'' gekry. In 2005 het sy 'n toekenning as Beste Byspeler vir haar rol as [[Katharine Hepburn]] in [[Martin Scorsese]] se ''[[The Aviator (rolprent)|The Aviator]]'' ontvang.

== Rolprente ==
* ''Elizabeth'' (1998)
* ''Pushing Tin'' (1999)
* ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' (2001)
* ''Bandits'' (2001)
* ''[[The Lord of the Rings: The Two Towers (rolprent)|The Lord of the Rings: The Two Towers]]'' (2002)
* ''Heaven'' (2002)
* ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King (Rolprent)|The Lord of the Rings: The Return of the King (2003)]]''
* ''[[The Aviator (Rolprent)|The Aviator]]'' (2004)
* ''Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull'' (2008)
* ''The Curious Case of Benjamin Button'' (2008)
* ''Robin Hood'' (2010)
* ''Hanna'' (2011)
* ''The Hobbit: An Unexpected Journey'' (2012)
* ''Blue Jasmine'' (2013)

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commonskat}}
{{Wikiquote}}
* [http://www.imdb.com/name/nm949/ Cate Blanchett]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} by die ''Internet Movie Database''

{{Saadjie}}

{{London Film Critics Circle Award vir aktrise van die jaar}}
{{Los Angeles Film Critics Association Award vir beste aktrise}}
{{National Society of Film Critics Award vir beste aktrise}}
{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Blanchett, Cate}}
[[Kategorie:Geboortes in 1969]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Australiese aktrises van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Australiese aktrises van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>k57l246jzqcvimhlib75z3hkx98o0du</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Verenigde Apostoliese Kerk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28011</id>
    <revision>
      <id>2520307</id>
      <parentid>2430594</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:05:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Veverve</username>
        <id>106934</id>
      </contributor>
      <comment>/* Geskiedenis */ [[Wikipedia:Verifieerbaarheid]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1246" xml:space="preserve">[[Lêer:Logo-uac.svg|duimnael|upright|regs|Kenteken]]

Dit is 'n groep onafhanklike kerke wat saamgegroepeer is, met gemeenskaplike bande in die herlewings beweging van die [[Katoliek Apostoliese Kerk]] in die 19de eeu, wat in [[Engeland]] en [[Skotland]] begin het.

== Ekumeniese betrekkinge ==
Die Verenigde Apostoliese Kerk streef Ekumeniese betrekkinge na.

Sedert die 1990's is ekumeniese bande met die Nuwe Apostoliese Kerk opgebou.  Apostel Den Haan het aangekondig dat hy alle betrekkinge opskort met ingang van 4 Desember 2007 na opmerkings wat gemaak is oor die stigterslid van die Verenide Apostoliese Kerk, die voormalige Assistent Hoofapostel [[Peter Kuhlen]], deur Distriks Apostel Walter Drave van die Nuwe Apostoliese Kerk, tydens 'n Infromasie Sessie. [http://www.apostolischekritiek.nl/gvac_verbreekt_alle_banden_met_d.htm]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

== Eksterne Skakels ==
* http://www.apostle-unity.co.za {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100503221021/http://www.apostle-unity.co.za/ |date= 3 Mei 2010 }}
* http://www.united-apostolic.org/
* http://www.apostolisch.de/
* http://www.apostolisch.nl/
* http://www.apostolisch.ch/

[[Kategorie:Apostoliese kerke]]</text>
      <sha1>nfo3v61kcgbcwctxc6m2074sqgx7sqa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Heath Ledger</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28514</id>
    <revision>
      <id>2520298</id>
      <parentid>2412135</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:57:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6863" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Heath Ledger
| Beeld                     = Heath Ledger.jpg
| Beeldbeskrywing           = 
| Beeldonderskrif           = Heath Ledger in 2006 op die Berlynse Filmfees.
| Geboortenaam              = Heath Andrew Ledger
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = [[4 April]] [[1979]]
| Geboorteplek              = [[Perth]], [[Australië]]
| Nasionaliteit             = Australies
| Sterftedatum              = [[22 Januarie]] [[2008]]
| Sterfteplek               = [[New York Stad]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]]
| Beroep                    = Akteur
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| imdb                      = 5132
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Heath Andrew Ledger''' ([[4 April]] [[1979]], [[Perth]], [[Australië]] – [[22 Januarie]] [[2008]], [[New York Stad]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]]) was 'n [[Oscar]]-benoemde Australiesgebore akteur. Nadat hy in die negentigerjare in 'n paar televisiereekse gespeel het, het hy vir hom 'n naam in [[Hollywood]] gemaak. Hy het in 'n paar suksesvolle rolprente verskyn, onder meer ''10 Things I Hate About You'', ''The Patriot'', ''Monster's Ball'', ''A Knight's Tale'' en ''[[Brokeback Mountain]]''. Hy het ook kort voor sy dood die rol van &quot;The Joker&quot; vertolk in die rolprent ''[[The Dark Knight]]''.

== Loopbaan ==
Sy eerste akteursrol is in die goedkoop film ''Blackrock'', waarin hy ’n klein rolletjie speel. Daarna verskyn hy ook in 'n paar Australiese sepies, onder meer ''Home and Away''. Hy trek na Amerika, waar hy ’n paar onsuksesvolle oudisies aflê voordat hy die hoofrol kry in ''Two Hands'' en ’n rol in die tienerprent ''10 Things I Hate About You''.

Hierna volg ernstiger rolle om van sy beeld as tienerheld ontslae te raak. Hy speel in die oorlogsprent ''The Patriot'' saam met [[Mel Gibson]]. In [[2005]] speel hy en [[Jake Gyllenhaal]] in die prent ''[[Brokeback Mountain]]'' twee gay cowboys in die [[Wyoming]] van die sestigerjare. Daarvoor word Ledger in [[2006]] benoem vir ’n [[Golden Globe]]- en [[Academy Award|Oscar]]-toekenning. Hy speel ook die rol van &quot;The Joker&quot; in die [[Batman]]-film ''[[The Dark Knight]]'', wat voor sy dood voltooi is, maar nog uitgereik moet word. In 2009 sou die fanatasie-avontuurprent ''The Imaginarium of Doctor Parnassus'' uitgereik word met Ledger in die rolverdeling. 

== Persoonlike lewe ==
Voor 2002 het Ledger vir kort rukkies met die aktrises [[Lisa Zane]] en [[Heather Graham]] uitgegaan. Van Augustus 2002 tot April 2004 het hy 'n verhouding gehad met die aktrise [[Naomi Watts]], wat hy op die stel van ''Ned Kelly'' ontmoet het.

Ledger was verloof aan die aktrise [[Michelle Williams (aktrise)|Michelle Williams]], wat hy ontmoet het op die stel van ''Brokeback Mountain'', waarin sy die rol van sy vrou vertolk. Hulle het ’n dogter, Matilda Rose, wat op [[28 Oktober]] [[2005]] in [[Brooklyn, New York]] gebore is. Williams en Ledger is in Augustus 2007 uitmekaar.

== Dood ==
Ledger is in Janurie 2008 op 28-jarige leeftyd dood in sy woonstel in die buurt SoHo, New York, aangetref met [[voorskrifmedisyne]] in sy badkamer. Volgens die polisie word sy dood as ’n ongeluk beskou.

== Filmografie ==
{{Filmografie
| als = acteur
}}
|- align=center
|----||align=left|Jeugreeks ''ROAR''||align=left|-||
|- align=center
|1992||align=left|''Clowning Around''||align=left|-||
|- align=center
|1997||align=left|''Blackrock''||align=left|Toby Ackland||
|- align=center
|1997||align=left|''Paws''||align=left|Oberon||
|- align=center
|1999||align=left|''10 Things I Hate About You''||align=left|Patrick Verona||
|- align=center
|1999||align=left|''Two Hands''||align=left|Jimmy||
|- align=center
|2000||align=left|''The Patriot''||align=left|Gabriel Martin||
|- align=center
|2001||align=left|''A Knight's Tale''||align=left|Sir William Thatcher/Sir Ulrich von Lichtenstein of Gelderland||
|- align=center
|2001||align=left|''Monster's Ball''||align=left|Sonny Grotowski||
|- align=center
|2002||align=left|''The Four Feathers''||align=left|Harry Faversham||
|- align=center
|2003||align=left|''Ned Kelly''||align=left|Ned Kelly||
|- align=center
|2003||align=left|''The Order''||align=left|Alex Bernier||
|- align=center
|2005||align=left|''Lords of Dogtown''||align=left|Skip||
|- align=center
|2005||align=left|''The Brothers Grimm (film)''||align=left|Jacob Grimm||
|- align=center
|2005||align=left|''[[Brokeback Mountain]]''||align=left|Ennis Del Mar||
|- align=center
|2005||align=left|''Casanova''||align=left|Giacomo Casanova||
|- align=center
|2006||align=left|''Candy''||align=left|Dan||
|- align=center
|2007||align=left|''I'm Not There''||align=left|Robbie Clark||
|- align=center
|2008||align=left|''Tree of Life''|| ||
|- align=center
|2008||align=left|''The Dark Knight''||align=left|The Joker
|- align=center
|2009||align=left|''The Imaginarium of Doctor Parnassus''||align=left|Tony||
|}

== Toekennings en benoemings ==
* '''Academy Award ([[Oscar]])'''
** 2006 – Academy Award vir beste akteur, ''[[Brokeback Mountain]]'' (Benoem)
* '''Australian Film Institute Awards'''
** 1999 – Australian Film Institute Award vir beste akteur, ''Two Hands'' (Benoem)
** 2003 – Australian Film Institute Award vir beste akteur, ''Ned Kelly'' (Benoem)
** 2006 – Australian Film Institute Award vir beste akteur, ''Candy'' (Benoem)
* '''BAFTA'''
** 2006 – BAFTA vir beste akteur, ''[[Brokeback Mountain]]'' (Benoem)
* '''Golden Globe Award'''
** 2006 – Golden Globe Award vir beste akteur in ’n filmdrama, ''[[Brokeback Mountain]]'' (Benoem)
* '''Independent Spirit Award'''
** 2008 – Robert Altman Award, ''I'm Not There'' '''(Wen)''' *deel met res van filmspan.
** 2006 – Independent Spirit Award vir beste akteur, ''[[Brokeback Mountain]]'' (Benoem)
* '''MTV Movie Awards'''
** 2006 – Beste soen, ''[[Brokeback Mountain]]'' '''(Wen)''' *deel met [[Jake Gyllenhaal]]
** 2002 – Beste soen, ''A Knight's Tale'' (Benoem) *deel met Shannyn Sossamon
** 2002 – Best Musical Sequence ''A Knight's Tale'' (Benoem) *deel met Shannyn Sossamon
** 2000 – Best Musical Sequence ''10 Things I Hate About You'' (Benoem)
* '''Screen Actors Guild Awards'''
** 2006 – Screen Actors Guild Award vir beste rolverdeling in ’n rolprent, ''[[Brokeback Mountain]]'' (Benoem)
** 2006 – Screen Actors Guild Award vir uitstekende vertolking deur ’n akteur in ’n hoofrol, ''[[Brokeback Mountain]]'' (Benoem)

== Eksterne skakels ==
* [http://www.imdb.com/name/nm0005132/ Heath Ledger] by die ''Internet Movie Database''

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Ledger, Heath}}
[[Kategorie:Geboortes in 1979]]
[[Kategorie:Sterftes in 2008]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>hfqorvw093jm40i6mk8tmb59kawqysf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hoërskool Langenhoven</title>
    <ns>0</ns>
    <id>31309</id>
    <revision>
      <id>2520459</id>
      <parentid>2515152</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:34:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>klein taalverbetering</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3756" xml:space="preserve">'''Hoërskool Langenhoven''' is 'n hoërskool in [[Pretoria]]. Dit is in [[Paul Krugerstraat]] geleë, teen die berg, oorkant die [[Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika|Nasionale Dieretuin]]. Dit is op 'n ou ashoop gebou, en daar word ook soms skertsenderwyse na die skool as die &quot;ashoopskool&quot; verwys. Hoërskool Langenhoven beskik oor akademiese-, tegniese-, en praktiese rigtings.

== Geskiedenis ==
Die Hoërskool Langenhoven is een van die oudste skole in Pretoria. Dit is in [[1885]] gestig en was aanvanklik bekend as ''De West Eind School'' met [[Nederlands]] as onderrigtaal. Na die [[Anglo-Boereoorlog]], in die tydperk tussen [[1902]] en [[1917]] is die meeste skole gedwing om in [[Engels]] onderrig te gee maar ''De West Eind School'' is toegelaat om voort te gaan in Nederlands.

In [[1914]] het dit een van die eerste skole geword om [[Afrikaans]] te gebruik. In [[2002]] het die skool oorgeskakel na parallelmedium met Afrikaans en Engels as onderrigtale.

In [[1936]] is die skool se naam verander na ''Die Hoërskool Langenhoven''.  Dit is vernoem na die Afrikaanse skrywer en politikus, [[C.J. Langenhoven]], wie se pogings bygedra het tot die gebruik van Afrikaans as onderrigtaal van graad 1 tot standerd 4, en die erkenning van Afrikaans as een van die amptelike tale in [[1925]].

In [[1910]] het die skool na 'n nuwe gebou verhuis op die hoek van Pretorius- en Potgieterstraat, maar in die 1950's kon die gebou en skoolterrein nie bybly met die toename in leerlingtal nie. In [[1957]] het die skool na die huidige geboue en terrein verhuis. Ná 'n oorgangstyd sedert 1995 van eers dubbel- en toe parallelmediumonderrig, is die skool se onderrigmedium sedert 2010 Engels, met Afrikaans as eerste addisionele taal.

== Tegniese rigting ==
In [[1974]] is vir die eerste keer tegniese vakke aangebied. Destyds was mnr. Belling die hoof van die tegniese afdeling.

== Voormalige skoolhoofde ==
* Mnr Rautenbach
* Mnr Leon de Beer
* Mnr Willie JH Kahts
* Me JE De La Port
* Me C O'Neil (Huidige skoolhoof)

== Skoollied ==
Die skool se skoollied:

&lt;poem style=&quot;font-style:italic; padding-left:1em&quot;&gt;Kinders van die Trekkergees
Laat ons leuse ons wagwoord wees:
Ons vir jou Suid-Afrika!

Trou aan God en ideaal,
Aan ons naaste volk en taal
Ons vir jou Suid-Afrika!

Kom Langenhoven Hoërskool
Hou hoog jou naam en dra
Jou donkerblou en goue vaandel
Oor groot Suid-Afrika.

Children of a brand new day
Rising up to show the way
We are proud South Africans!

True to God and fellow man
Trying to be the best we can
Hear our call South Africa!

Come Langenhoven High school
Stand proud in who you are
And carry the blue and gold
Across South Africa&lt;/poem&gt;

== Bekende alumni ==
* [[Lucas Maree]]

== Eksterne skakels ==
* {{en}} [http://www.diehslangenhoven.co.za/ Hoërskool Langenhoven se webwerf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140516213104/http://diehslangenhoven.co.za/ |date=16 Mei 2014 }}
* [http://wikimapia.org/#lat=-25.7333097&amp;lon=28.1867927&amp;z=18&amp;l=0&amp;m=a&amp;v=2&amp;show=/8667921/af/ Straatkaart van die Hoërskool Langenhoven (WikiMapia)] (verskeie tale)
&lt;!--  &quot;Zoomed out&quot;   --&gt;
* [http://maps.google.com/maps/ms?hl=en&amp;ie=UTF8&amp;oe=UTF8&amp;msa=0&amp;t=h&amp;msid=100264867523841558616.00044ec92b085c8c918fb&amp;ll=-25.733165,28.186889&amp;spn=0.009394,0.019999&amp;z=16 Straatkaart van die Hoërskool Langenhoven (Google Maps)]
&lt;!--  &quot;Zoomed in&quot;   --&gt;
&lt;!--
* [http://maps.google.com/maps/ms?hl=en&amp;ie=UTF8&amp;oe=UTF8&amp;msa=0&amp;t=h&amp;msid=100264867523841558616.00044ec92b085c8c918fb&amp;ll=-25.733165,28.186889&amp;spn=0.002349,0.005&amp;z=18 Straatkaart van die Hoërskool Langenhoven (Google Maps)]
--&gt;

{{Koördinate|-25.733165|28.186889|aansig=titel}}

{{DEFAULTSORT:Langenhoven, Hoerskool}}
[[Kategorie:Skole in Gauteng]]
[[Kategorie:Geboue en strukture in Pretoria]]</text>
      <sha1>2ciek74ijfv6okp7bfe6a4txvw8i0cn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:NJR ZA</title>
    <ns>2</ns>
    <id>31689</id>
    <revision>
      <id>2520433</id>
      <parentid>2148625</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T10:50:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:Kategorie:Vyftienjaargemeenskap]] bygevoeg ([[Wikipedia:HotCat|HotCat.js]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2442" xml:space="preserve">__NOTOC__
__NOEDITSECTION__
{{Babel|af|en|nl-1}}
[[Image:South Africa-Pretoria Zoo-Sundial01.jpg|Ek spandeer veels te veel tyd op wikis, maar gelukkig werk my horlosie net in die dag.|thumb|right|242px]]
[[Image:Seal Point Lighthouse-001.jpg|Moet meer van hierdie gaan besoek, net 'n handvol van Suid-Afrika se vuurtorings is op wikipedia.|thumb|right|242px]]
[[Image:South Africa-Gauteng-Maropeng02.jpg|thumb|right|242px|Op 'n muur by die Maropeng Sentrum, in die ''Cradle of Humankind'', kan mens die volgende wyse woorde vind: '''''There are no passengers on Spaceship Earth. We are all crew. - [[Marshall McLuhan]]''''']]
&lt;div style=&quot;position:absolute; right:13px; top:5px;&quot;&gt;[[Image:Flag of South Africa.svg|100px|none]]&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin-right:1.4em;background:#cccccc;border:1px solid #778cdb;text-align:left;color:#000;padding:5px;max-width:70%;min-width:30%&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;Wie ek is&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;
My naam is Nick &lt;br&gt;
I woon in [[Gauteng]], [[Suid-Afrika]]&lt;br/&gt;
Kontak my op [[User talk:NJR_ZA|my besprekingsblad]] of [[Special:Emailuser/NJR_ZA | epos]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;Trommel&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;
;Algemeen
* [[Suid-Afrika]]
* [[:Kategorie:Suid-Afrika]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;wiki Werk&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;

;Dinge om te doen

&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;Ander wikis waar ek werk doen&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;
* [http://en.wikimedia.org/wiki/User:NJR_ZA Wikipedia]
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/User:NJR_ZA Commons]
* [http://wikitravel.org/en/User:NJR_ZA WikiTravel]
* [http://www.wikimapia.org/ Wikimapia]
&lt;/div&gt;
{{userpage}}
&lt;/div&gt;

[[Kategorie:Vyftienjaargemeenskap]]</text>
      <sha1>t862h2fwpd6ct0gz8v0r0996rl8rwc7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520435</id>
      <parentid>2520433</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T10:55:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Kategorie verander na &quot;Lede van die vyftienjaargemeenskap&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2455" xml:space="preserve">__NOTOC__
__NOEDITSECTION__
{{Babel|af|en|nl-1}}
[[Image:South Africa-Pretoria Zoo-Sundial01.jpg|Ek spandeer veels te veel tyd op wikis, maar gelukkig werk my horlosie net in die dag.|thumb|right|242px]]
[[Image:Seal Point Lighthouse-001.jpg|Moet meer van hierdie gaan besoek, net 'n handvol van Suid-Afrika se vuurtorings is op wikipedia.|thumb|right|242px]]
[[Image:South Africa-Gauteng-Maropeng02.jpg|thumb|right|242px|Op 'n muur by die Maropeng Sentrum, in die ''Cradle of Humankind'', kan mens die volgende wyse woorde vind: '''''There are no passengers on Spaceship Earth. We are all crew. - [[Marshall McLuhan]]''''']]
&lt;div style=&quot;position:absolute; right:13px; top:5px;&quot;&gt;[[Image:Flag of South Africa.svg|100px|none]]&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin-right:1.4em;background:#cccccc;border:1px solid #778cdb;text-align:left;color:#000;padding:5px;max-width:70%;min-width:30%&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;Wie ek is&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;
My naam is Nick &lt;br&gt;
I woon in [[Gauteng]], [[Suid-Afrika]]&lt;br/&gt;
Kontak my op [[User talk:NJR_ZA|my besprekingsblad]] of [[Special:Emailuser/NJR_ZA | epos]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;Trommel&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;
;Algemeen
* [[Suid-Afrika]]
* [[:Kategorie:Suid-Afrika]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;wiki Werk&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;

;Dinge om te doen

&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;margin:0;background:#93212f;font-family:sans-serif;font-size:130%;font-weight:bold;border:none;text-align:left;color:#cccccc;padding-left:0.4em;padding-top:0.2em;padding-bottom:0.2em;&quot;&gt;Ander wikis waar ek werk doen&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:5px 15px 15px 15px;&quot;&gt;
* [http://en.wikimedia.org/wiki/User:NJR_ZA Wikipedia]
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/User:NJR_ZA Commons]
* [http://wikitravel.org/en/User:NJR_ZA WikiTravel]
* [http://www.wikimapia.org/ Wikimapia]
&lt;/div&gt;
{{userpage}}
&lt;/div&gt;

[[Kategorie:Lede van die vyftienjaargemeenskap]]</text>
      <sha1>aqmlu9j98y9fw761h76dfxpzh72a6g7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>NG gemeente Kerksondermure</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33750</id>
    <revision>
      <id>2520144</id>
      <parentid>2520095</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:42:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Vee skoon van oormaat aanlyn-skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2167" xml:space="preserve">'''Kerksondermure''' is ‘n insluitende Christelike gemeenskap in [[Centurion]] en [https://www.google.com/maps/place/Kerksondermure,+Midstream+Estate,+Centurion/@-25.857677,28.1707789,15z/data=!4m5!3m4!1s0x1e956f59aaaaaaab:0x2912d26cf08d7965!8m2!3d-25.9102151!4d28.1912005 Midstream], Gauteng, Suid-Afrika. Die gemeente is gerig daarop om die Jesuslewe te ontdek en die missionale opdrag van [https://www.bible.com/af/bible/6/JHN.13.AFR83 Johannes 13] uit te leef.

Kerksondermure se eredienste, wat deur duisende mense weekliks bygewoon word, hetsy aanlyn of inpersoon, is Woord-gebaseerd, met lofprysing en aanbidding as twee belangrike pilare. Almal is welkom om Sondae 08:00, 10:00 en 18:30 te kom kerk, te koffie én te kuier.

== Geskiedenis ==

Die eerste spore van die geskiedenis van Kerksondermure begin in Maart 1986 met die eerste NG Verwoerdburgstad erediens. Op 12 Mei 1990, gedurende ’n Paasete, word die kerkgebou in Hippolaan, Centurion, ingewy. Twintig jaar later in 2006 verander die naam van NG Verwoerdburgstad na Kerksondermure. Die naamsverandering is gebore uit ’n begeerte om ’n naam te hê wat verwoord wat die gemeente glo God hulle voor geroep het. Na in-diepte navorsing in 2008 oor ‘n konsep genaamd “een gemeente op meer plekke”, word ‘n droom gebore om Kerksondermure Midstream te vestig. Dit word amptelik in Julie 2010 gevestig.

Kerksondermure wil graag bekend staan as die liefdevolste gemeente op aarde wat deurlopend in mense en gemeenskappe regoor die land belê wat ’n langtermyn bydrae tot voedselsekerheid en armoedeverligting lewer.

Vir meer inligting oor Kerksondermure, besoek die gemeente se [https://ksm.co.za/ webwerf], [https://www.facebook.com/Kerksondermure/ Facebook-blad] of [https://www.youtube.com/c/kerksondermurevideos/featured YouTube-kanaal].

== Eksterne skakels ==
* [http://www.ksm.co.za/ Die gemeente se webwerf]
* [https://www.youtube.com/c/kerksondermurevideos/featured Die gemeente se YouTube-blad] 
* [https://www.facebook.com/Kerksondermure/ Die gemeente se Facebook-blad]

{{Saadjie}}

{{DEFAULTSORT:Kerksondermure}}
[[Kategorie:Nederduitse Gereformeerde Kerk in Groot-Pretoria]]</text>
      <sha1>677v8jtvo9yy96rmy1lbcrnppf7g68c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lisa Gerrard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33837</id>
    <revision>
      <id>2520222</id>
      <parentid>2146435</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:52:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1437" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
| naam            = Lisa Gerrard
| beeld           = LisaGerrard-Press-Image-2009.jpg
| beeldgrootte    = 
| dwarsformaat    = 
| beeldbeskrywing = 
| beeldonderskrif = Lisa Gerrard in 2009
| agtergrondkleur = solo
| geboortenaam    = 
| alias           = 
| geboortedatum   = {{GDEO|1961|4|12}}
| geboorteplek    = [[Melbourne]]
| oorsprong       = [[Australië]]
| sterfdatum      = 
| sterfplek       = 
| genre           = 
| beroep          = 
| instrument      = 
| jare_aktief     = 
| etiket          = 
| assosiasies     = Dead Can Dance, [[Klaus Schulze]]
| webwerf         = http://www.lisagerrard.com
| huidige_lede    = 
| gewese_lede     = 
}}

'''Lisa Gerrard''' (* [[Melbourne]], 12 April 1961) is 'n [[Australië|Australiese]] sangeres en komponis wat internasionale faam behaal het met die groep ''Dead Can Dance'' waarvan sy saam met Brendan Perry die kern gevorm het. In 2000 het Gerrard die [[Golden Globe]] Award en 'n [[Oscar]] vir haar bydrae tot die musiekklankbaan van die rolprent ''[[Gladiator]]'' gewen. Gerrard het ook aan die musiekklankbaan van ''Man on Fire'' gewerk. Sy staan bekend vir haar diep [[Alt (sangstem)|alt]]-sangstem.

== Eksterne skakels ==
* [http://www.lisagerrard.com/ Lisa Gerrard se webwerf] {{en}}

{{Saadjie}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gerrard, Lisa}}
[[Kategorie:Australiese musici]]
[[Kategorie:Geboortes in 1961]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>215jvsp4ncs8nbklms5t7c8uu1x44cq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Miami</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34378</id>
    <revision>
      <id>2520139</id>
      <parentid>2520012</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:25:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>verbeter uitleg</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47826" xml:space="preserve">{| align=&quot;right&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;&quot;
! align=&quot;center&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;&quot; |
'''Miami'''&lt;br /&gt;
[[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]]
|- style=&quot;background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999&quot;
| '''Kaart'''
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;| '''Seël'''
|- style=&quot;background:white&quot;
|rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]]
|- style=&quot;background: white&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]]
|- style=&quot;background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;|
|- style=&quot;background: #CEDAF2; text-align:center;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999&quot;| '''Vlag'''
|- style=&quot;background: white; border-top:1px solid #999;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]]
|- style=&quot;background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;|
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Land'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] 
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Deelstaat'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Koördinate'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}}
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Stigting'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[1825]]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Geïnkorporeer op'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[28 Julie]] [[1896]]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Oppervlakte:'''
| style=&quot;background: #f7f8ff&quot; | &amp;nbsp;
|-
| &amp;nbsp;- Totaal
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]]
|-
| &amp;nbsp;'''Hoogte bo seevlak'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 13 m
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|-
|&amp;nbsp;'''Bevolking:'''
| style=&quot;background: #f7f8ff&quot; | &amp;nbsp;
|-
| &amp;nbsp;- Totaal (2021)
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 439&amp;nbsp;890
|-
| &amp;nbsp;- Bevolkingsdigtheid 
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 4&amp;nbsp;299,6/vk km
|-
| &amp;nbsp;- Metropolitaanse gebied 
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 6&amp;nbsp;091&amp;nbsp;747
|-
|&amp;nbsp;'''Tydsone'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | EST ([[UTC-5]]) &lt;br /&gt; Somertyd: EDT (UTC-4)
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|-
|&amp;nbsp;'''Klimaat'''
| style=&quot;background: #f7f8ff&quot; | &amp;nbsp;
|-
| &amp;nbsp;- Tipe
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | Subtropiese klimaat
|-
| &amp;nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 27&amp;nbsp;°C
|-
| &amp;nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 12,5 / 20,3&amp;nbsp;°C
|-
| &amp;nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 1397 mm
|-
|&amp;nbsp;'''Burgemeester'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | Francis X. Suarez (R)
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Amptelike Webwerf'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [http://www.miamigov.com/ City of Miami]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|}

'''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&amp;nbsp;241 in die 2020-sensus,&lt;ref name=&quot;QuickFacts&quot;&gt;{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}&lt;/ref&gt; is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. 

Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt; waarvan 58 hoër as 150 meter (491 vt) is.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.skyscrapercenter.com/quick-lists#q=&amp;page=1&amp;type=building&amp;status=COM&amp;status=UCT&amp;status=STO&amp;min_year=0&amp;max_year=9999&amp;region=0&amp;country=0&amp;city=1632 |title=The Skyscraper Center: Buildings in Miami |website=skyscrapercenter.com |publisher=TBUH |language=en |access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt;

Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.&lt;ref name=GaWC&gt;{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}&lt;/ref&gt; Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.&lt;ref name=&quot;bea.gov1&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}&lt;/ref&gt; In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.&lt;ref&gt;{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}&lt;/ref&gt; In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}&lt;/ref&gt; Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}&lt;/ref&gt; Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.&lt;ref name=&quot;2020Hispanic&quot;&gt;{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&amp;g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&amp;tid=DECENNIALPL2020.P2&amp;hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's &quot;Wall Street South&quot;|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt; Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,&lt;ref&gt;[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html &quot;100 of the largest hospitals and health systems in America,&quot;] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010&lt;/ref&gt; en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing.

PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die &quot;Cruise Capital of the World&quot;.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}&lt;/ref&gt; Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}&lt;/ref&gt; Miami word soms die &quot;poort na Latyns-Amerika&quot; genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}&lt;/ref&gt;

Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken.

== Geskiedenis ==
Die Tequesta-stam het die Miami-gebied vir ongeveer 2 000 jaar bewoon voor kontak met Europeërs gemaak is. 'n Dorpie van honderde mense, wat dateer uit 500–600 v.C., was aan die monding van die Miami-rivier geleë. Daar word geglo dat die hele stam teen die middel van die 1700's na [[Kuba]] gemigreer het.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/02/04/us/florida-indian-village/index.html?hpt=hp_c3|title=Questions of preservation after ancient village found in downtown Miami|author=Smith, Matt|date=4 Februarie 2014|access-date=4 Februarie 2014|publisher=CNN}}&lt;/ref&gt;

In 1566 het admiraal Pedro Menéndez de Avilés, Florida se eerste goewerneur, die gebied vir Spanje opgeëis. 'n Spaanse sending is een jaar later gebou. Spanje en Brittanje het agtereenvolgens Florida regeer totdat Spanje dit in 1821 aan die Verenigde State afgestaan het. In 1836 het die VSA Fort Dallas op die oewer van die Miami-rivier gebou as deel van hul ontwikkeling van die Florida-gebied en hul poging om die Seminoles te onderdruk en te verwyder. As gevolg hiervan het die Miami-gebied 'n terrein geword van gevegte in die Tweede Seminole-oorlog.

[[Lêer:Mouth of Miami River 20100211.jpg|duimnael|links|Die monding van die Miamirivier by Brickell Key, Februarie 2010]]
Miami word beskou as die enigste groot stad in die Verenigde State wat deur 'n vrou gestig is. Julia Tuttle, 'n plaaslike sitruskweker en 'n ryk [[Cleveland, Ohio|Cleveland]]-boorling, was die oorspronklike eienaar van die grond waarop die stad gebou is.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://parade.com/256292/claudiagryvatzcopquin/whats-the-one-major-american-city-founded-by-a-woman/|title=What's the One Major American City Founded by a Woman?|last=Copquin|first=Claudia Gryvatz|date=23 Januarie 2014|website=Parade|language=en|access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt; In die laat 19de eeu was die gebied bekend as &quot;Biscayne Bay Country&quot;, en berigte het dit beskryf as 'n belowende wildernis en &quot;een van die beste boupersele in Florida&quot;.&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Day in St. Augustine&amp;nbsp;— The Hack Line to Biscayne Bay|date=January 10, 1893|newspaper=The Florida Times-Union}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news| title= A Trip to Biscayne Bay| work= The Tropical Sun| date= March 9, 1893}}&lt;/ref&gt; Die Groot Vries van 1894–1895 het Miami se groei versnel, aangesien die oeste daar die enigste in Florida was wat oorleef het. Miami is op 28 Julie 1896 amptelik as 'n stad ingelyf, met 'n bevolking van net meer as 300.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |title=South Florida: A Brief History |author1=Williams, Linda K. |author2=George, Paul S. |publisher=Historical Museum of South Florida |access-date=August 24, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100429002717/http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |archive-date=April 29, 2010}}&lt;/ref&gt;

Afro-Amerikaanse arbeid het 'n deurslaggewende rol in Miami se vroeë ontwikkeling gespeel. Gedurende die vroeë 20ste eeu het migrante uit die Bahamas en Afro-Amerikaners 40 persent van die stad se bevolking uitgemaak. Ten spyte van hul rol in die stad se groei, was hul gemeenskap tot 'n klein ruimte beperk.&lt;ref name= Concrete&gt;{{Cite book|title = A World More Concrete: Real Estate and the Remaking of Jim Crow South Florida|last = Connolly|first = Nathan|publisher = University of Chicago Press|year = 2014|page= 25}}&lt;/ref&gt;

Nadat [[Fidel Castro]] ná die Rewolusie in 1959 in Kuba aan bewind gekom het, het baie ryk Kubane skuiling in Miami gesoek, wat die stad se bevolking verder vergroot het. Miami het in die 1980's en 1990's nuwe besighede en kulturele geriewe ontwikkel as deel van die Nuwe Suide. Rasse- en kulturele spanning het soms ontstaan, maar die stad het in die laaste helfte van die 20ste eeu ontwikkel as 'n belangrike internasionale, finansiële en kulturele sentrum. Dit is die tweede grootste Amerikaanse stad met 'n Spaanssprekende meerderheid (na [[El Paso]], [[Texas]]), en die grootste stad met 'n Kubaans-Amerikaanse pluraliteit.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1976/03/03/archives/wallace-pressing-the-abortion-issue.html|title=Wallace Pressing the Abortion Issue|first=Roy Reed Special to The New York|last=Times|newspaper=The New York Times|date=March 3, 1976}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;U.S. Census, 2010 (Ethnicity) and Census American Community Survey 2008 (language).&lt;/ref&gt;

== Geografie ==
[[Lêer:Downtown Miami Panorama from the Rusty Pelican photo D Ramey Logan.jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami gesien vanaf Virginia Key, 2014]]
[[Lêer:Downtown Miami, Miami, FL, USA - panoramio (15).jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami met Interstate 95 in die voorgrond, 2014]]
[[Lêer:DowntownMiamiPanorama.jpg|duimnael|links|900px|Downtown Miami gesien vanaf PortMiami, 2009]]
{{clear}}
Miami en sy voorstede is geleë op 'n breë vlakte tussen die Everglades in die weste en Biscayne-baai in die ooste, wat strek vanaf Lake Okeechobee suidwaarts tot Floridabaai. Die hoogte van die gebied is gemiddeld ongeveer 1,8 m (6 voet) bo seespieël in die meeste woonbuurte, veral naby die kus.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |title=Miami, Florida metropolitan area as seen from STS-62 |publisher=[[NASA]] |access-date=August 19, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071201191110/http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |archive-date=December 1, 2007}}&lt;/ref&gt; Die hoogste punte word gevind langs die Miami Rock Ridge, wat onder die grootste deel van die oostelike Miami-metro lê. Die grootste deel van die stad is aan die kus van Biscaynebaai, wat 'n paar honderd natuurlike en kunsmatige versperring-eilande bevat, waarvan die grootste Miami Beach en South Beach bevat. Die [[Golfstroom]], 'n warm seestroom, loop noordwaarts net 24 km van die kus af, sodat die stad se klimaat die hele jaar warm en gematig bly.

=== Geologie ===
Onder die vlakte lê die Biscayne-akwifeer, 'n natuurlike ondergrondse bron van vars water wat strek vanaf die suide van Palm Beach County tot in Floridabaai. Dit kom die naaste aan die landoppervlak rondom die stede Miami Springs en Hialeah.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://capp.water.usgs.gov/gwa/ch_g/G-text4.html|title=USGS Ground Water Atlas of the United States|publisher=United States Geological Survey|access-date=February 19, 2006}}&lt;/ref&gt; Die grootste deel van die Miami-metropolitaanse gebied kry sy drinkwater van die Biscayne-akwifer. As gevolg van die akwifeer is dit nie moontlik om meer as 5 tot 6 meter te grawe sonder om water te tref nie, wat ondergrondse konstruksie belemmer, alhoewel sommige ondergrondse parkeergarages bestaan. Om hierdie rede is die [[moltrein|massavervoerstelsels]] in en om Miami verhewe of op straatvlak.&lt;ref name=&quot;geology&quot;&gt;{{cite web|title=Miami Geology|url=http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|website=miami-americabeach.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170314102309/http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|archive-date=March 14, 2017|access-date=April 3, 2019}}&lt;/ref&gt;

Die meeste van die westekant van die stad grens aan die Everglades, 'n tropiese moerasland wat die grootste deel van die suidelike gedeelte van Florida dek. Amerikaanse krokodille wat in die vleie woon, het dit in Miami-gemeenskappe en op groot snelweë gewaag.&lt;ref name=&quot;geology&quot;/&gt;

=== Klimaat ===
Miami het 'n tropiese moessonklimaat ([[Köppen-klimaatklassifikasie]] Am)&lt;ref name=&quot;Miami, Florida&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=20227&amp;cityname=Miami%2C+Florida%2C+United+States+of+America&amp;units= |title=Weather: Miami, Florida |work=Weatherbase |access-date=March 30, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/pdf/kottek_et_al_2006_A4.pdf |title=World Map of Köppen−Geiger Climate Classification}}&lt;/ref&gt; met warm en nat somers en warm en droë winters. Die stad se seevlakhoogte, kusligging, posisie net bokant die [[Kreefskeerkring]] en nabyheid aan die [[Golfstroom]] vorm sy klimaat.

Die [[tropiese sikloon|orkaan]]seisoen strek amptelik van 1 Junie tot 30 November, hoewel orkane buite daardie datums kan ontwikkel. Die mees waarskynlike tyd vir Miami om getref te word, is tydens die hoogtepunt van die Kaap Verde-seisoen, wat middel Augustus tot einde September is.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |publisher=The Weather Channel |title=Vulnerable cities: Miami, Florida |access-date=February 19, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427194724/http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |archive-date=April 27, 2006}}&lt;/ref&gt; Alhoewel tornado's ongewoon in die gebied is, het een in 1925 en nog een in 1997 toegeslaan. Ongeveer 40% van huise in Miami is op vloedvlaktes gebou en word as vloedrisiko-sones beskou.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.economist.com/news/united-states/21728964-one-12-americans-now-lives-home-some-risk-flooding-irma-spared-america|title=Irma spared America, but still had a big effect on it|newspaper=The Economist|access-date=September 26, 2017|language=en}}&lt;/ref&gt;

Miami is een van die groot kusstede in die Verenigde State wat die meeste deur klimaatsverandering geraak word.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the &quot;Most Vulnerable&quot; Coastal City Worldwide|url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/|access-date=November 14, 2020|website=Scientific American|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040|url=https://www.rff.org/publications/reports/florida-climate-outlook/|access-date=November 14, 2020|website=Resources for the Future|language=en-US}}&lt;/ref&gt; Wêreldwyd is dit ook een van die stede wat die meeste gevaar loop, volgens 'n 2020-verslag deur ''Resources for the Future''.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the &quot;Most Vulnerable&quot; Coastal City Worldwide |url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/ |access-date=2022-04-22 |website=Scientific American |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040 |url=https://media.rff.org/documents/Florida_Climate_Outlook.pdf |access-date=2022-04-22 |website=Resources for the Future |language=en-US}}&lt;/ref&gt; Wêreldwye seevlakstyging, wat in Miami na verwagting 53 tot 100 cm teen 2070 sal wees, sal lei tot 'n toename in stormskade, meer intense oorstromings, en sal ook die stad se watervoorsiening bedreig.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Unified Sea Level Rise Projection Southeast Florida|url=https://southeastfloridaclimatecompact.org/wp-content/uploads/2020/04/Sea-Level-Rise-Projection-Guidance-Report_FINAL_02212020.pdf|access-date=February 11, 2022|website=www.southeastfloridaclimatecompact.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Miami-Dade County - Environment - Impact on South Florida|url=http://www.miamidade.gov/environment/climate-change-impact.asp|access-date=November 14, 2020|website=www.miamidade.gov}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Luscombe|first=Richard|date=April 21, 2020|title=Will Florida be lost forever to the climate crisis?|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/21/florida-climate-crisis-sea-level-habitat-loss|access-date=November 14, 2020|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Ander potensiële impakte van klimaatsverandering sluit in hoër orkaanwindsnelhede en hewige donderstorms, wat hael of tornado's kan veroorsaak.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Sommige beskermingspogings is in plek, insluitend voedende strande en die byvoeging van beskermende versperrings, die verhoging van geboue en paaie wat kwesbaar is, en die herstel van natuurlike habitatte soos vleilande.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Miami Beach het $500 miljoen belê om paaie, geboue en waterstelsels te beskerm. Eiendomspryse in Miami weerspieël reeds die styging in pryse vir vaste eiendom op 'n hoër hoogte binne die stad in vergelyking met vaste eiendom op 'n laer hoogte.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Olick|first=Diana|date=August 29, 2018|title=Rising Risks: 'Climate gentrification' is changing Miami real estate values – for better and worse|url=https://www.cnbc.com/2018/08/29/climate-gentrification-is-changing-miami-real-estate-values.html|access-date=November 14, 2020|website=CNBC|language=en}}&lt;/ref&gt;

== Demografie ==
[[Lêer:Miamimanhattanizationdowntown.jpg|duimnael|upright=1.1|Teen 2006 het die hoë konstruksie in Miami die gewilde mening oor &quot;Miami se Manhattanization&quot; geïnspireer.]]
Die binnestad is die tuiste van minder as een dertiende van die bevolking van Suid-Florida. Miami is die 44ste meesbevolkte stad in die Verenigde State. Die Miami-metropolitaanse gebied, wat die graafskappe Miami-Dade, Broward en Palm Beach insluit, het 'n bevolking van 6,1 miljoen mense, die agtste meeste in die Verenigde State.&lt;ref name=&quot;2009 Pop. Est.&quot;&gt;{{cite web|url=http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|title=Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2009|work=2009 Population Estimates|publisher=United States Census Bureau, Population Division|date=March 19, 2010|access-date=September 5, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016090520/http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|archive-date=October 16, 2015|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

In 1960 het Hispane ongeveer 5% van die bevolking van Miami-Dade County uitgemaak. Tussen 1960 en 2000 was 90% van die bevolkingsgroei in die land uit Hispane bestaan, wat die Spaanse gedeelte van die bevolking teen 2000 tot meer as 57% verhoog het.&lt;ref&gt;{{cite web |date=September 2003 |title=Demographic Profile: Miami–Dade County, Florida 1960–2000 |url=http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf |publisher=Miami–Dade County Department of Planning and Zoning |location=Miami, Florida |page=iii (p. 5 of PDF) |archive-url=https://web.archive.org/web/20120320082430/http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf| archive-date=March 20, 2012 |access-date=January 19, 2020}}&lt;/ref&gt;

In 1970 het die Sensusburo gerapporteer dat Miami se bevolking 45% Spaans, 32,9% nie-Spaans wit en 22,7% swart was.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Florida – Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990 |publisher=U.S. Census Bureau |url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |access-date=April 21, 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120812191959/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |archive-date=August 12, 2012}}&lt;/ref&gt; Miami se plofbare bevolkingsgroei is aangedryf deur interne migrasie uit ander dele van die land, hoofsaaklik tot in die 1980's, sowel as deur immigrasie, hoofsaaklik van die 1960's tot die 1990's. Immigrasie na Miami gaan steeds voort en Miami se groei vandag word grootliks toegeskryf aan sy vinnige verstedeliking en hoë konstruksie, wat die bevolkingsdigthede van die middestad vergroot het, soos in Downtown, Brickell en Edgewater. Miami word meer as 'n multikulturele mosaïek beskou as 'n smeltkroes, met inwoners wat steeds hul [[kultuur|kulturele kenmerke]] behou. Die algehele kultuur van Miami word sterk beïnvloed deur sy groot bevolking van Hispane uit die Karibiese Eilande en Suid-Amerika en swart mense hoofsaaklik van die Karibiese eilande.&lt;ref&gt;[http://www.miamidadematters.org/demographicdata 2020 Demographics]. Miami Matters. Besoek 23 Junie 2020&lt;/ref&gt;

== Ekonomie ==
[[Lêer:Brickell1.JPG|duimnael|upright=1.1|Downtown Miami is 'n sentrale nasionale spilpunt vir finansies, handel en internasionale besigheid. Brickelllaan in die middestad van Miami het die grootste konsentrasie internasionale banke in die land.]]
[[Lêer:Brickell Avenue 20100203.jpg|duimnael|upright=1.1|Brickelllaan in die middestad van Miami se Brickell Finansiële Distrik, Februarie 2010.]]
Miami is 'n belangrike sentrum van handel en finansies en spog met 'n sterk internasionale sakegemeenskap. Volgens die 2020-ranglys van wêreldstede wat deur die ''Globalization and World Cities Research Network'' (GaWC) onderneem is, gebaseer op die vlak van teenwoordigheid van globale korporatiewe diensorganisasies, word Miami as 'n Beta +-vlak wêreldstad beskou, saam met [[Atlanta]], [[Dallas]] en [[Houston]].

Volgens die Amerikaanse sensus tussen die jare 2015–2019 het Miami egter 'n gebrek ondervind aan eienaarbehuising, rekenaar- en internetgebruik, onderwys met betrekking tot baccalaureusgraad of hoër, gemiddelde huishoudelike inkomste, per capita-inkomste, terwyl dit 'n hoër persentasie persone in armoede het.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html|title=GaWC - The World According to GaWC 2018|website=www.lboro.ac.uk|access-date=June 18, 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=US Census 2015-2019|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/houstoncitytexas,atlantacitygeorgia,dallascitytexas,miamicityflorida/PST045219}}&lt;/ref&gt; Miami het 'n bruto metropolitaanse produk van $257 miljard, 11de in die Verenigde State en 20ste wêreldwyd in GMP.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Which are the largest city economies in the world and how might this change by 2025?|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID%3D1562 |website=PricewaterhouseCoopers UK|access-date=November 20, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130531000745/http://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562 |archive-date=May 31, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Gross Metropolitan Product|url=http://greyhill.com/gross-metropolitan-product|publisher=Greyhill Advisors|access-date=September 29, 2011}}&lt;/ref&gt;

Gedurende die middel-2000's het die stad sy grootste eiendomsoplewing sedert die Florida-grondoplewing van die 1920's beleef, en die stad het meer as honderd goedgekeurde hoë konstruksieprojekte gehad. Slegs 50 is uiteindelik gebou.&lt;ref&gt;[http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/?id=101321&amp;bt=2&amp;ht=3&amp;sro=1 Miami: High rise buildings–All]. Emporis. Besoek 25 Augustus 2007.&lt;/ref&gt; Snelle hoë konstruksie het gelei tot vinnige bevolkingsgroei in die binneste woonbuurte van Miami, met Downtown, Brickell en Edgewater wat die vinnigsgroeiende gebiede van die stad geword het. Die stad het tans die sewe hoogste (sowel as vyftien van die top twintig) wolkekrabbers in die staat Florida, met die hoogste die 265 meter- Panoramatoring.&lt;ref name=emporis&gt;{{cite web|url=http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/?id=101321&amp;bt=9&amp;ht=2&amp;sro=1|title=Miami:High rise buildings–Completed|publisher=Emporis|access-date=August 19, 2007}}&lt;/ref&gt; As gevolg van sy sterkte in internasionale besigheid, finansies en handel, het die stad een van die grootste konsentrasie internasionale banke in die land, hoofsaaklik langs Brickelllaan in Brickell, Miami se finansiële distrik. Miami was die gasheerstad van die 2003 Free Trade Area of the Americas- onderhandelinge.

Miami is die tuiste van die Nasionale Orkaansentrum en die hoofkwartier van die Verenigde State se suidelike bevel, verantwoordelik vir militêre operasies in Sentraal- en Suid-Amerika. Miami is ook 'n industriële sentrum, veral vir klipgroewe en pakhuise. Hierdie nywerhede is grootliks gesentreer op die westekant van die stad naby Doral en Hialeah.

Volgens die Amerikaanse Sensusburo in 2012 het Miami die vierde hoogste persentasie gesinsinkomste onder die federale armoedelyn uit alle groot stede in die Verenigde State gehad, na onderskeidelik [[Detroit|Detroit, Michigan]], [[Cleveland, Ohio]] en [[Cincinnati, Ohio]]. Miami is ook een van die min stede in die VSA waar die plaaslike regering insolvent gegaan het, in 2001.
&lt;ref&gt;{{citation|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,135186,00.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930034506/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,135186,00.html|url-status=dead|archive-date=September 30, 2007|title=Gloom over Miami|last=Cohen|first=Adam|date=June 24, 2001|magazine=Time magazine|access-date=September 2, 2007}}&lt;/ref&gt; Aan die ander kant het Miami toekennings vir sy omgewingsbeleid gewen: in 2008 is dit volgens Forbes as &quot;Amerika se skoonste stad&quot; geklassifiseer vir sy goeie luggehalte, groot groen ruimtes, skoon drinkwater, skoon strate en herwinningsprogramme oor die hele stad.&lt;ref name=&quot;Van Riper&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.forbes.com/business/2008/03/17/miami-seattle-orlando-biz-logistics-cx_tvr_0317cleanest.html|title=America's cleanest cities|last=Van Riper|first=Tom|date=March 17, 2008|work=[[Forbes]]|access-date=February 23, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20100529143525/http://www.forbes.com/2008/03/17/miami-seattle-orlando-biz-logistics-cx_tvr_0317cleanest.html|archive-date=May 29, 2010}}&lt;/ref&gt;

== Kultuur ==
Miami geniet 'n lewendige kultuur wat beïnvloed word deur 'n diverse bevolking van regoor die wêreld. Miami staan bekend as die &quot;Magic City&quot; omdat dit oënskynlik oornag opgeduik het as gevolg van sy jong ouderdom, massiewe groei en sy estetika van neon art deco. Die stad self is berug vir sy dwelmoorlog in die vroeë 1980's. Dit word ook die &quot;hoofstad van Latyns-Amerika&quot; genoem vanweë die groot bevolking van Spaanssprekendes.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-36281648|title=How Miami became the capital of affluent Latin America|last=Fajardo|first=Luis|date=May 16, 2016|website=[[BBC News]]|access-date=May 16, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2014/07/20/us/20miami.html|title=Influx of South Americans Drives Miami's Reinvention|last=Alvarez|first=Lizette|date=July 19, 2014|website=[[The New York Times]]|access-date=July 19, 2014}}&lt;/ref&gt;

Miami is ook 'n groot modesentrum, die tuiste van modelle en van die topmodelagentskappe ter wêreld. Die stad is gasheer vir baie modevertonings en -geleenthede, insluitend die jaarlikse Miami Modeweek en die Mercedes-Benz Modeweek Miami, wat in die Wynwood Kunsdistrik gehou word.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.miamifashionweek.com/new_admin/html/Overview.html|title=Miami Fashion Week|publisher=Miami Fashion Week|access-date=April 20, 2008|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080511195801/http://www.miamifashionweek.com/new_admin/html/Overview.html|archive-date=May 11, 2008}}&lt;/ref&gt;

===	Kookkuns ===
Die kookkuns van Miami is 'n weerspieëling van sy diverse bevolking, met 'n groot invloed van die Karibiese en Latyns-Amerikaanse kookkuns. Deur die twee met Amerikaanse kookkuns te kombineer, het dit 'n unieke Suid-Florida -kookstyl geskep wat bekend staan as Floribbean-kombuis. Dit is wyd beskikbaar in Miami en Suid-Florida en word in restaurantkettings soos Pollo Tropical gevind.

Kubaanse immigrante in die 1960's het die Kubaanse toebroodjie en medianoche, Kubaanse espresso, Bistec de Palomilla en croquetas gebring, wat almal in gewildheid toegeneem het onder alle inwoners van Miami en simbole geword van die stad se gevarieerde kosse. Vandag is dit deel van die plaaslike kultuur en kan hulle oral in die stad by vensterkafees gevind word, veral buite supermarkte en restaurante.&lt;ref&gt;[http://whatscookingamerica.net/History/Sandwiches/CubanSandwich.htm Cuban Sandwich, History of Cuban Sandwich, History of Cubano Sandwich]. Whatscookingamerica.net. Besoek op 8 Oktober 2012.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.frommers.com/destinations/miami/0017024034.html Local Cuisine in Miami at Frommer's]. Frommers.com. Besoek op 8 Oktober 2012.&lt;/ref&gt; Sommige van hierdie plekke, soos die Versailles-restaurant in Little Havana, is landmerk-eetplekke van Miami. Geleë aan die Atlantiese Oseaan, en met 'n lang geskiedenis as 'n hawe, is Miami ook bekend vir sy seekos, met baie seekosrestaurante langs die Miami-rivier en in en om Biscaynebaai.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.miaminewtimes.com/restaurants/search/cuisine:Seafood/ |title=Miami Cuisine: Seafood Restaurants Guide – Miami Dining Guide |archive-url=https://web.archive.org/web/20120720222320/https://www.miaminewtimes.com/restaurants/search/cuisine%3ASeafood/ |archive-date=20 Julie 2012 |newspaper=Miami New Times |access-date= 8 Oktober 2012}}&lt;/ref&gt; Die stad is ook die hoofkwartier van restaurantkettings soos [[Burger King]] en Benihana.

== Onderwys ==
=== Kolleges en universiteite ===
[[File:Florida International University.jpg|thumb|upright=1.1|Florida Internasionale Universiteit, met sy hoofkampus in die nabygeleë Universiteitspark, is die grootste universiteit in Suid-Florida en die vierde grootste universiteit deur inskrywing in die Verenigde State. Dit is ook een van Florida se primêre navorsingsuniversiteite]]
[[File:University of Miami Otto G. Richter Library.jpg|thumb|upright=1.1|Die Universiteit van Miami in die nabygeleë Coral Gables, wat in 1925 gestig is, is Florida se top-private instelling vir hoër onderwys.]]
Miami-Dade County het meer as 200,000 studente wat by plaaslike kolleges en universiteite ingeskryf is, wat dit sewende in die land plaas in per capita universiteitsinskrywing. In 2010 het die stad se vier grootste kolleges en universiteite, Miami Dade College, Florida International University, University of Miami en Barry University, 28 000 studente gegradueer.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.miamiherald.com/2012/04/02/2728287/jobs-education-and-miami-dades.html |archive-url=https://archive.today/20120908025159/http://www.miamiherald.com/2012/04/02/2728287/jobs-education-and-miami-dades.html |url-status=dead |archive-date=September 8, 2012 |title=Jobs, education and Miami-Dades future |work=The Miami Herald |access-date=April 3, 2012}}&lt;/ref&gt;

Miami is ook die tuiste van winsgewende en nie-winsgewende organisasies wat 'n reeks professionele opleiding en ander verwante opvoedkundige programme bied. Per Scholas is byvoorbeeld 'n nie-winsgewende organisasie wat gratis professionele sertifiseringsopleiding bied wat daarop gemik is om CompTIA A+ en Network+ sertifiseringseksamens suksesvol te slaag as 'n roete om werk te kry en loopbane te bou.&lt;ref&gt;{{cite news|title = Helping Veterans Find Civilian Jobs|url =https://www.nytimes.com/2010/11/11/giving/11VETS.html
|work=The New York Times|first=Elizabeth|last=Olson|date = November 10, 2010}}&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;{{cite web|title=Training Workers for Good Jobs|url=http://www.perscholas.org/articles/News%20NYT.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20080820024613/http://perscholas.org/articles/News%20NYT.pdf|url-status=dead|archive-date=August 20, 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Building a Career Path Where There Was Just a Dead End|url=http://www.perscholas.org/articles/Building-a-Career-Path.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20080720181355/http://www.perscholas.org/articles/Building-a-Career-Path.pdf|url-status=dead|archive-date=July 20, 2008}}&lt;/ref&gt;

Kolleges en universiteite in en om Miami:
# [[Barry University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.barry.edu/en/about-barry|title=Why Barry? – Barry University|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Broward College]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.broward.edu/|title=Broward College Homepage|website=Broward.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Carlos Albizu University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.albizu.edu/miami/|title=Miami Campus – Carlos Albizu University|website=albizu.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Florida Atlantic University]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fau.edu/about/locations/|title=FAU Campuses|website=[[Florida Atlantic University]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Florida International University]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fiu.edu/|title=Florida International University official website|website=fiu.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Florida Memorial University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fmuniv.edu/|title=Florida Memorial University webpage|website=fmuniv.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Keiser University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.keiseruniversity.edu/why-keiser/|title=Why Keiser?|publisher=[[Keiser University]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Manchester Business School]] (satelliet)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/10270256|title=Manchester Business School opens Miami base|date=8 June 2010|website=[[BBC News]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Miami Culinary Institute]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mdc.edu/culinary/|title=Miami Dade College: Miami Culinary Institute|website=mdc.com|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Miami Dade College]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mdc.edu/|title=About MDC|website=[[Miami Dade College]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Miami International University of Art &amp; Design]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.artinstitutes.edu/miami|title=Miami International University of Art &amp; Design – The Art Institutes|website=artinstitutes.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Nova Southeastern University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nova.edu/|title=Nova Southeastern University Homepage|website=nova.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Palm Beach State College]] (publiek)
# [[St. Thomas University (Florida)|St. Thomas University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stu.edu/about-stu/|title=About St. Thomas University|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Southeastern College]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sec.edu/about/|title=History and Mission of Southeastern College|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Talmudic University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://talmudicu.edu/about/|title=About the Yeshiva|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[University of Miami]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://welcome.miami.edu/about-um/index.html|title=About UM – University of Miami|website=miami.edu|access-date=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt;

== Sport ==
[[File:200127-H-PX819-0092.jpg|right|thumb|upright=1.1|Hard Rock Stadium is die tuisveld vir die Miami Dolphins van die National Football League, die Miami Hurricanes-sokkerspan van die Universiteit van Miami, en College Football Playoff se Orange Bowl- wedstryd wat jaarliks in Januarie gehou word]]
[[File:Miami Jai Alai fronton.jpg|thumb|upright=1.1|Casino Miami, bekend as &quot;The Yankee Stadium of Jai Alai&quot;]]
Miami se vernaamste vyf sportspanne is Inter Miami CF in Major League Soccer (MLS),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.intermiamicf.com/club/about|title=About the Club |website=Inter Miami CF|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt; die Miami Dolphins in die National Football League (NFL),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.miamidolphins.com/|title=The Official website of the Miami Dolphins|website=Miami Dolphins|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt; die Miami Heat van die National Basketball Association (NBA),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nba.com/heat/team/history|title=Miami Heat History|website=HEAT.com|access-date=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt;  die Miami Marlins van Major League Baseball (MLB),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mlb.com/marlins/history/timeline-1980s|title=Miami Marlins Franchise Timeline|website=Marlins.com|access-date=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt; en die Florida Panthers van die National Hockey League (NHL).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nhl.com/panthers|title=Official website of the Florida Panthers|website=NHL.com|publisher=National Hockey League|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt; Die Miami Ope, 'n jaarlikse tennistoernooi, is voorheen in Key Biscayne gehou voordat dit na Hard Rock-stadion verskuif is het nadat die toernooi in 2019 deur die Miami Dolphins-eienaar Stephen Ross gekoop is. Die stad is die tuiste van talle marinas, Jai Alai-venues en gholfbane. Die stad se strate het in die verlede professionele motorrenne aangebied, veral die oopwiel Grand Prix van Miami, die sportmotor Grand Prix van Miami, en die [[Formule Een]] [[Miami Grand Prix]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.formula1.com/en/latest/article.miami-grand-prix-to-join-f1-calendar-in-2022.44Dqc0CfhQzb7bb7MIjkqX.html|title=Miami Grand Prix to join F1 calendar in 2022, with exciting new circuit planned|date=April 18, 2021|website=Formula1.com|access-date=March 9, 2022}}&lt;/ref&gt; Die Homestead-Miami Speedway-ovaal bied NASCAR-renne aan.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.homesteadmiamispeedway.com/track-history/|title=Track History and Records|website=homestead Miami speedway.com|access-date=March 9, 2022}}&lt;/ref&gt;

Die Heat en die Marlins speel binne Miami se stadsgrense, onderskeidelik by die FTX Arena in Downtown en LoanDepot Park in Little Havana. Marlins Park is gebou op die terrein van die ou Miami Orange Bowl-stadion.

Die Miami Dolphins speel by Hard Rock Stadium in die voorstedelike Miami Gardens, terwyl die Florida Panthers in die nabygeleë Sunrise by die FLA Live Arena speel. Inter Miami CF speel by die DRV PNK-stadion in die nabygeleë [[Fort Lauderdale]], tydelik totdat 'n stadion in Miami gebou word.

Miami is ook die tuiste van vele universiteitsportspanne. Die twee grootstes is die Universiteit van Miami Hurricanes, wie se sokkerspan in die Hard Rock-stadion speel en Florida International University Panthers, wie se sokkerspan by die Ricardo Silva-stadion speel.

== Toerisme ==
Toerisme is een van Miami se grootste private sektor- nywerhede, wat verantwoordelik is vir meer as 144 800 werksgeleenthede in Miami-Dade County.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.globest.com/2018/05/02/greater-miami-tourism-industry-setting-records/?slreturn=20180904191824|title=Greater Miami Tourism Industry Setting Records|last=Jordan|first=John|website=globest.com|publisher=GlobeSt|date = May 2, 2018|access-date=April 1, 2019}}&lt;/ref&gt;  Die stad se gereelde uitbeelding in musiek, film en populêre kultuur het die stad en sy landmerke wêreldwyd herkenbaar gemaak. In 2016 het dit die tweede hoogste aantal buitelandse toeriste van enige stad in die Verenigde State gelok, na New York City, en is onder die top 20 stede wêreldwyd volgens internasionale besoekersbesteding. Meer as 15.9 miljoen besoekers het in 2017 in Miami aangekom en $26,1 miljard tot die ekonomie bygedra.&lt;ref&gt;{{cite news|url = https://www.miamiherald.com/latest-news/article210209129.html|publisher = Miami Herald|title = Despite Irma, Miami tourism grew in 2017. Will Asia flights make 2018 even better?|last = Herrera|first = Chabeli|website=miamiherald.com|date = May 1, 2018|access-date=April 1, 2019}}&lt;/ref&gt; Met 'n groot hotelinfrastruktuur en die nuut opgeknapte Miami Beach Convention Centre, is Miami 'n gewilde bestemming vir jaarlikse konferensies.

== Vervoer ==
Miami Internasionale Lughawe (MIA) en PortMiami is van die land se besigste toegangshawens, veral vir vrag uit Suid-Amerika en die Karibiese Eilande. PortMiami is die wêreld se besigste vaarthawe, en MIA is die besigste lughawe in Florida en die grootste poort tussen die Verenigde State en Latyns-Amerika.&lt;ref&gt;{{cite news|title=New figures show PortMiami retained No. 1 cruise port ranking|url=http://www.bizjournals.com/southflorida/news/2012/12/24/portmiami-drops-behind-port-canaveral.html|work=Business Journal|access-date=March 31, 2013}}&lt;/ref&gt;

Miami is die tuiste van een van die grootste hawens in die Verenigde State, die PortMiami. Dit is die grootste vaarthawe ter wêreld, en word dikwels die &quot;Cruise Capital of the World&quot; en die &quot;Cargo Gateway of the Americas&quot; genoem.&lt;ref name=miamiport&gt;{{cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/|title=Port of Miami|work=Miami-Dade County|access-date=October 28, 2008}}&lt;/ref&gt; Dit het vir meer as 'n dekade sy status as die nommer een vaar-/passasiershawe in die wêreld behou, en akkommodeer die grootste vaartuie en die groot vaartfirmas. In 2017 het die hawe 5 340 559 passasiers bedien.&lt;ref name = portreport&gt;{{cite web|url = http://www.miamidade.gov/portmiami/library/brochures/2017-statistics-brochure.pdf|title = 2017-18 Port Report|publisher = PortMiami}}&lt;/ref&gt; Boonop is die hawe een van die land se besigste vraghawens en het 9 162 340 ton vrag in 2017 ingevoer.&lt;ref name = portreport/&gt;

Onder Noord-Amerikaanse hawens is dit tweede na New Orleans se hawe van Suid-Louisiana in vragtonnemaat wat uit Latyns-Amerika ingevoer word. Die hawe beslaan 2 vk km en het sewe passasiersterminale. China is die hawe se nommer een invoerland en nommer een uitvoerland. Miami het die wêreld se grootste aantal hoofkwartiere van vaartmaatskappye, die tuiste van Carnival Cruise Line, Celebrity Cruises, Norwegian Cruise Line, Oceania Cruises en Royal Caribbean International. In 2014 is die Port of Miami-tonnel geopen, wat die MacArthur Causeway met PortMiami verbind.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Cordle|first1=Ina Paiva|title=The new PortMiami tunnel's opening is delayed until mid-June|url=http://www.miamiherald.com/2014/05/28/4143644/the-new-portmiami-tunnels-opening.html|access-date=June 6, 2014|newspaper=The Miami Herald|date=May 28, 2014}}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Bermudadriehoek]]

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}}
* {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf]

{{Normdata}}

[[Kategorie:Kusstede]]
[[Kategorie:Nedersettings in Florida]]</text>
      <sha1>jimtikuve80i898f24dtlharpywdgzs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520211</id>
      <parentid>2520139</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:41:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>+Media, vermaak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52068" xml:space="preserve">{| align=&quot;right&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;&quot;
! align=&quot;center&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;&quot; |
'''Miami'''&lt;br /&gt;
[[Lêer:Miami collage 20110330.jpg|280px]]
|- style=&quot;background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999&quot;
| '''Kaart'''
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;| '''Seël'''
|- style=&quot;background:white&quot;
|rowspan=6| [[Lêer:Miami-Dade County Florida Incorporated and Unincorporated areas Miami Highlighted.svg|180px|senter]]
|- style=&quot;background: white&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;| [[Lêer:Seal of Miami, Florida.svg|75px|senter]]
|- style=&quot;background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;|
|- style=&quot;background: #CEDAF2; text-align:center;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999&quot;| '''Vlag'''
|- style=&quot;background: white; border-top:1px solid #999;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;| [[Lêer:Flag of Miami, Florida.svg|90px|senter]]
|- style=&quot;background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;&quot;
|style=&quot;border-left:1px solid #999&quot;|
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Land'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[Lêer:Flag of the United States.svg|20px]] [[Verenigde State]] 
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Deelstaat'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[Lêer:Flag of Florida.svg|20px]] [[Florida]]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Koördinate'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | {{Koördinate|25|46|N|80|12|W|display=inline,title}}
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Stigting'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[1825]]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Geïnkorporeer op'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [[28 Julie]] [[1896]]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Oppervlakte:'''
| style=&quot;background: #f7f8ff&quot; | &amp;nbsp;
|-
| &amp;nbsp;- Totaal
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 143,1 [[vierkante kilometer|vk km]]
|-
| &amp;nbsp;'''Hoogte bo seevlak'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 13 m
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|-
|&amp;nbsp;'''Bevolking:'''
| style=&quot;background: #f7f8ff&quot; | &amp;nbsp;
|-
| &amp;nbsp;- Totaal (2021)
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 439&amp;nbsp;890
|-
| &amp;nbsp;- Bevolkingsdigtheid 
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 4&amp;nbsp;299,6/vk km
|-
| &amp;nbsp;- Metropolitaanse gebied 
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 6&amp;nbsp;091&amp;nbsp;747
|-
|&amp;nbsp;'''Tydsone'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | EST ([[UTC-5]]) &lt;br /&gt; Somertyd: EDT (UTC-4)
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|-
|&amp;nbsp;'''Klimaat'''
| style=&quot;background: #f7f8ff&quot; | &amp;nbsp;
|-
| &amp;nbsp;- Tipe
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | Subtropiese klimaat
|-
| &amp;nbsp;- Gemiddelde jaarlikse temperatuur
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 27&amp;nbsp;°C
|-
| &amp;nbsp;- Gem. temp. Januarie/Julie
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 12,5 / 20,3&amp;nbsp;°C
|-
| &amp;nbsp;- Gemiddelde jaarlikse neerslae
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | 1397 mm
|-
|&amp;nbsp;'''Burgemeester'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | Francis X. Suarez (R)
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|&amp;nbsp;'''Amptelike Webwerf'''
| style=&quot;background: #f7f8ff; text-align:center;&quot; | [http://www.miamigov.com/ City of Miami]
|-  style=&quot;border-top:1px solid #999;&quot;
|}

'''Miami''' is 'n groot stad en kusmetropool geleë in Miami-Dade County in die suidooste van Florida. Met 'n bevolking van 442&amp;nbsp;241 in die 2020-sensus,&lt;ref name=&quot;QuickFacts&quot;&gt;{{cite web |title=QuickFacts: Miami city, Florida |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/miamicityflorida/PST045219 |publisher=United States Census Bureau |access-date=March 23, 2022}}&lt;/ref&gt; is dit die tweede grootste stad in die [[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|deelstaat]] van [[Florida]] ná [[Jacksonville]], die elfde-digsbevolkte stad in Suidoos-VSA, en die 44ste mees bevolkte stad in die land. Miami is die kern van die land se negende grootste en wêreld se 34ste grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 6,138 miljoen mense in 2020. 

Miami lê in die suidoostelike deel van Florida, tussen die Florida Everglades en die [[Atlantiese Oseaan]]. Die stad het die derde grootste luglyn in die Verenigde State met meer as 300 hoë geboue,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/us-cities-with-the-most-skyscrapers.html|title=US Cities With the Most Skyscrapers|website=WorldAtlas|date=6 Februarie 2018|language=en|access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt; waarvan 58 hoër as 150 meter (491 vt) is.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.skyscrapercenter.com/quick-lists#q=&amp;page=1&amp;type=building&amp;status=COM&amp;status=UCT&amp;status=STO&amp;min_year=0&amp;max_year=9999&amp;region=0&amp;country=0&amp;city=1632 |title=The Skyscraper Center: Buildings in Miami |website=skyscrapercenter.com |publisher=TBUH |language=en |access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt;

Miami is 'n belangrike sentrum en leier in finansies, handel, seevervoer, kultuur, kuns en internasionale handel.&lt;ref name=GaWC&gt;{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html|title=The World According to GaWC 2008|publisher=Globalization and World Cities Study Group and Network, Loughborough University|access-date=March 3, 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |title=Inventory of World Cities |publisher=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network |access-date=December 1, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191556/http://www.lboro.ac.uk/gawc/citylist.html |archive-date=October 14, 2013}}&lt;/ref&gt; Die Miami-metropolitaanse gebied is verreweg die grootste stedelike ekonomie in Florida en die 12de grootste in die Verenigde State, met 'n BBP van $344,9 miljard teen 2017.&lt;ref name=&quot;bea.gov1&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.bea.gov/system/files/2018-09/gdp_metro0918_0.pdf|title=Gross Domestic Product by Metropolitan Area, 2017|publisher=Bea.gov|access-date=October 23, 2018}}&lt;/ref&gt; In 2020 is Miami deur die GaWC as 'n Beta + vlak wêreldstad geklassifiseer.&lt;ref&gt;{{cite web |title=The World According to GaWC 2020 |url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html |website=GaWC - Research Network |publisher=Globalization and World Cities |access-date=August 31, 2020}}&lt;/ref&gt; In 2019 was Miami in die sewende plek in die Verenigde State en 31ste wêreldwyd in sakeaktiwiteite, mensekapitaal, inligtingsuitruiling, kulturele ervaring en politieke betrokkenheid.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.atkearney.com/documents/20152/2794549/A+Question+of+Talent%E2%80%942019+Global+Cities+Report.pdf/106f30b1-83db-25b3-2802-fa04343a36e4?t=1559144999157|title=2019 Global Cities Report|website=ATKearney}}&lt;/ref&gt; Volgens 'n UBS-studie in 2018 van 77 wêreldstede, is Miami die tweede rykste stad in die Verenigde State en derde rykste wêreldwyd in koopkrag.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/economics/richest-cities-world.html|title=City Mayors: Richest cities in the world|website=www.citymayors.com|access-date=June 18, 2019}}&lt;/ref&gt; Miami is 'n meerderheid-minderheidstad met 'n Spaanse bevolking van 310 472, of 70,2 persent van die stad se bevolking.&lt;ref name=&quot;2020Hispanic&quot;&gt;{{cite web |title=P2: Hispanic or Latino |url=https://data.census.gov/cedsci/table?q=P2%3A%20HISPANIC%20OR%20LATINO,%20AND%20NOT%20HISPANIC%20OR%20LATINO%20BY%20RACE&amp;g=0100000US%24160000_0400000US72%240500000&amp;tid=DECENNIALPL2020.P2&amp;hidePreview=true |website=2020 Census |publisher=United States Census Bureau |access-date=10 October 2021 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;

Die middestad van Miami het een van die grootste konsentrasies van internasionale banke in die Verenigde State en is die tuiste van baie groot nasionale en internasionale maatskappye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/scottbeyer/2015/05/07/welcome-to-brickell-miamis-wall-street-south/|title=Welcome To Brickell, Miami's &quot;Wall Street South&quot;|last=Beyer|first=Scott|website=Forbes|language=en|access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt; Die Gesondheidsdistrik is die tuiste van verskeie groot Universiteit van Miami-geaffilieerde hospitaal- en gesondheidsfasiliteite, insluitend Jackson Memorial Hospital, die land se grootste hospitaal met 1 547 beddens,&lt;ref&gt;[https://www.beckershospitalreview.com/100-of-the-largest-hospitals-and-health-systems-in-america-2021.html &quot;100 of the largest hospitals and health systems in America,&quot;] ''Becker's Hospital Review'', Julie 2010&lt;/ref&gt; en die Leonard M. Miller School of Medicine, die Universiteit van Miami se akademiese mediese sentrum en onderrighospitaal, en ander wat betrokke is by gesondheidsverwante sorg en navorsing.

PortMiami, die stad se seehawe, is die besigste vaarthawe in die wêreld in beide passasiersverkeer en vaartlyne, en verwys na homself as die &quot;Cruise Capital of the World&quot;.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/library/2017-cruise-guide.pdf|title=PortMiami 2017 Cruise Guide}}&lt;/ref&gt; Miami is ook 'n belangrike toerismekern vir internasionale besoekers, die tweede plek in die land na New York-stad.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Miami Is The Second Most Popular Destination For International Visitors (And Growing Fast)|url=http://www.thenextmiami.com/miami-is-the-second-most-popular-destination-for-international-visitors-and-growing-fast/|publisher=TheNextMiami.com|access-date=5 November 2016}}&lt;/ref&gt; Miami word soms die &quot;poort na Latyns-Amerika&quot; genoem vanweë die omvang van sy kommersiële en kulturele bande.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=September 2017|title=Florida: Gateway to Latin America and the Caribbean|url=https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707195916/https://www.enterpriseflorida.com/wp-content/uploads/brief-florida-gateway-latin-america-caribbean.pdf|archive-date=7 July 2021|access-date=29 November 2021}}&lt;/ref&gt;

Miami is in 1896 vernoem na die Miami-rivier, afgelei van die [[Tequesta]] woord ''Mayaimi'', die historiese naam van die Okeechobee-meer, wat ''soet water'' beteken.

== Geskiedenis ==
Die Tequesta-stam het die Miami-gebied vir ongeveer 2 000 jaar bewoon voor kontak met Europeërs gemaak is. 'n Dorpie van honderde mense, wat dateer uit 500–600 v.C., was aan die monding van die Miami-rivier geleë. Daar word geglo dat die hele stam teen die middel van die 1700's na [[Kuba]] gemigreer het.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.cnn.com/2014/02/04/us/florida-indian-village/index.html?hpt=hp_c3|title=Questions of preservation after ancient village found in downtown Miami|author=Smith, Matt|date=4 Februarie 2014|access-date=4 Februarie 2014|publisher=CNN}}&lt;/ref&gt;

In 1566 het admiraal Pedro Menéndez de Avilés, Florida se eerste goewerneur, die gebied vir Spanje opgeëis. 'n Spaanse sending is een jaar later gebou. Spanje en Brittanje het agtereenvolgens Florida regeer totdat Spanje dit in 1821 aan die Verenigde State afgestaan het. In 1836 het die VSA Fort Dallas op die oewer van die Miami-rivier gebou as deel van hul ontwikkeling van die Florida-gebied en hul poging om die Seminoles te onderdruk en te verwyder. As gevolg hiervan het die Miami-gebied 'n terrein geword van gevegte in die Tweede Seminole-oorlog.

[[Lêer:Mouth of Miami River 20100211.jpg|duimnael|links|Die monding van die Miamirivier by Brickell Key, Februarie 2010]]
Miami word beskou as die enigste groot stad in die Verenigde State wat deur 'n vrou gestig is. Julia Tuttle, 'n plaaslike sitruskweker en 'n ryk [[Cleveland, Ohio|Cleveland]]-boorling, was die oorspronklike eienaar van die grond waarop die stad gebou is.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://parade.com/256292/claudiagryvatzcopquin/whats-the-one-major-american-city-founded-by-a-woman/|title=What's the One Major American City Founded by a Woman?|last=Copquin|first=Claudia Gryvatz|date=23 Januarie 2014|website=Parade|language=en|access-date=18 Junie 2019}}&lt;/ref&gt; In die laat 19de eeu was die gebied bekend as &quot;Biscayne Bay Country&quot;, en berigte het dit beskryf as 'n belowende wildernis en &quot;een van die beste boupersele in Florida&quot;.&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Day in St. Augustine&amp;nbsp;— The Hack Line to Biscayne Bay|date=January 10, 1893|newspaper=The Florida Times-Union}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news| title= A Trip to Biscayne Bay| work= The Tropical Sun| date= March 9, 1893}}&lt;/ref&gt; Die Groot Vries van 1894–1895 het Miami se groei versnel, aangesien die oeste daar die enigste in Florida was wat oorleef het. Miami is op 28 Julie 1896 amptelik as 'n stad ingelyf, met 'n bevolking van net meer as 300.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |title=South Florida: A Brief History |author1=Williams, Linda K. |author2=George, Paul S. |publisher=Historical Museum of South Florida |access-date=August 24, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100429002717/http://www.hmsf.org/history/south-florida-brief-history.htm |archive-date=April 29, 2010}}&lt;/ref&gt;

Afro-Amerikaanse arbeid het 'n deurslaggewende rol in Miami se vroeë ontwikkeling gespeel. Gedurende die vroeë 20ste eeu het migrante uit die Bahamas en Afro-Amerikaners 40 persent van die stad se bevolking uitgemaak. Ten spyte van hul rol in die stad se groei, was hul gemeenskap tot 'n klein ruimte beperk.&lt;ref name= Concrete&gt;{{Cite book|title = A World More Concrete: Real Estate and the Remaking of Jim Crow South Florida|last = Connolly|first = Nathan|publisher = University of Chicago Press|year = 2014|page= 25}}&lt;/ref&gt;

Nadat [[Fidel Castro]] ná die Rewolusie in 1959 in Kuba aan bewind gekom het, het baie ryk Kubane skuiling in Miami gesoek, wat die stad se bevolking verder vergroot het. Miami het in die 1980's en 1990's nuwe besighede en kulturele geriewe ontwikkel as deel van die Nuwe Suide. Rasse- en kulturele spanning het soms ontstaan, maar die stad het in die laaste helfte van die 20ste eeu ontwikkel as 'n belangrike internasionale, finansiële en kulturele sentrum. Dit is die tweede grootste Amerikaanse stad met 'n Spaanssprekende meerderheid (na [[El Paso]], [[Texas]]), en die grootste stad met 'n Kubaans-Amerikaanse pluraliteit.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1976/03/03/archives/wallace-pressing-the-abortion-issue.html|title=Wallace Pressing the Abortion Issue|first=Roy Reed Special to The New York|last=Times|newspaper=The New York Times|date=March 3, 1976}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;U.S. Census, 2010 (Ethnicity) and Census American Community Survey 2008 (language).&lt;/ref&gt;

== Geografie ==
[[Lêer:Downtown Miami Panorama from the Rusty Pelican photo D Ramey Logan.jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami gesien vanaf Virginia Key, 2014]]
[[Lêer:Downtown Miami, Miami, FL, USA - panoramio (15).jpg|duimnael|links|850px|Downtown Miami met Interstate 95 in die voorgrond, 2014]]
[[Lêer:DowntownMiamiPanorama.jpg|duimnael|links|900px|Downtown Miami gesien vanaf PortMiami, 2009]]
{{clear}}
Miami en sy voorstede is geleë op 'n breë vlakte tussen die Everglades in die weste en Biscayne-baai in die ooste, wat strek vanaf Lake Okeechobee suidwaarts tot Floridabaai. Die hoogte van die gebied is gemiddeld ongeveer 1,8 m (6 voet) bo seespieël in die meeste woonbuurte, veral naby die kus.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |title=Miami, Florida metropolitan area as seen from STS-62 |publisher=[[NASA]] |access-date=August 19, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071201191110/http://images.jsc.nasa.gov/luceneweb/caption_direct.jsp?photoId=STS062-85-026 |archive-date=December 1, 2007}}&lt;/ref&gt; Die hoogste punte word gevind langs die Miami Rock Ridge, wat onder die grootste deel van die oostelike Miami-metro lê. Die grootste deel van die stad is aan die kus van Biscaynebaai, wat 'n paar honderd natuurlike en kunsmatige versperring-eilande bevat, waarvan die grootste Miami Beach en South Beach bevat. Die [[Golfstroom]], 'n warm seestroom, loop noordwaarts net 24 km van die kus af, sodat die stad se klimaat die hele jaar warm en gematig bly.

=== Geologie ===
Onder die vlakte lê die Biscayne-akwifeer, 'n natuurlike ondergrondse bron van vars water wat strek vanaf die suide van Palm Beach County tot in Floridabaai. Dit kom die naaste aan die landoppervlak rondom die stede Miami Springs en Hialeah.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://capp.water.usgs.gov/gwa/ch_g/G-text4.html|title=USGS Ground Water Atlas of the United States|publisher=United States Geological Survey|access-date=February 19, 2006}}&lt;/ref&gt; Die grootste deel van die Miami-metropolitaanse gebied kry sy drinkwater van die Biscayne-akwifer. As gevolg van die akwifeer is dit nie moontlik om meer as 5 tot 6 meter te grawe sonder om water te tref nie, wat ondergrondse konstruksie belemmer, alhoewel sommige ondergrondse parkeergarages bestaan. Om hierdie rede is die [[moltrein|massavervoerstelsels]] in en om Miami verhewe of op straatvlak.&lt;ref name=&quot;geology&quot;&gt;{{cite web|title=Miami Geology|url=http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|website=miami-americabeach.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170314102309/http://www.miami-americabeach.com/about_us/Miami_Geology.html|archive-date=March 14, 2017|access-date=April 3, 2019}}&lt;/ref&gt;

Die meeste van die westekant van die stad grens aan die Everglades, 'n tropiese moerasland wat die grootste deel van die suidelike gedeelte van Florida dek. Amerikaanse krokodille wat in die vleie woon, het dit in Miami-gemeenskappe en op groot snelweë gewaag.&lt;ref name=&quot;geology&quot;/&gt;

=== Klimaat ===
Miami het 'n tropiese moessonklimaat ([[Köppen-klimaatklassifikasie]] Am)&lt;ref name=&quot;Miami, Florida&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=20227&amp;cityname=Miami%2C+Florida%2C+United+States+of+America&amp;units= |title=Weather: Miami, Florida |work=Weatherbase |access-date=March 30, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/pdf/kottek_et_al_2006_A4.pdf |title=World Map of Köppen−Geiger Climate Classification}}&lt;/ref&gt; met warm en nat somers en warm en droë winters. Die stad se seevlakhoogte, kusligging, posisie net bokant die [[Kreefskeerkring]] en nabyheid aan die [[Golfstroom]] vorm sy klimaat.

Die [[tropiese sikloon|orkaan]]seisoen strek amptelik van 1 Junie tot 30 November, hoewel orkane buite daardie datums kan ontwikkel. Die mees waarskynlike tyd vir Miami om getref te word, is tydens die hoogtepunt van die Kaap Verde-seisoen, wat middel Augustus tot einde September is.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |publisher=The Weather Channel |title=Vulnerable cities: Miami, Florida |access-date=February 19, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427194724/http://www.weather.com/newscenter/specialreports/hurricanes/vulnerablecities/miami.html |archive-date=April 27, 2006}}&lt;/ref&gt; Alhoewel tornado's ongewoon in die gebied is, het een in 1925 en nog een in 1997 toegeslaan. Ongeveer 40% van huise in Miami is op vloedvlaktes gebou en word as vloedrisiko-sones beskou.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.economist.com/news/united-states/21728964-one-12-americans-now-lives-home-some-risk-flooding-irma-spared-america|title=Irma spared America, but still had a big effect on it|newspaper=The Economist|access-date=September 26, 2017|language=en}}&lt;/ref&gt;

Miami is een van die groot kusstede in die Verenigde State wat die meeste deur klimaatsverandering geraak word.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the &quot;Most Vulnerable&quot; Coastal City Worldwide|url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/|access-date=November 14, 2020|website=Scientific American|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040|url=https://www.rff.org/publications/reports/florida-climate-outlook/|access-date=November 14, 2020|website=Resources for the Future|language=en-US}}&lt;/ref&gt; Wêreldwyd is dit ook een van die stede wat die meeste gevaar loop, volgens 'n 2020-verslag deur ''Resources for the Future''.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Cusick |first=Daniel |title=Miami Is the &quot;Most Vulnerable&quot; Coastal City Worldwide |url=https://www.scientificamerican.com/article/miami-is-the-most-vulnerable-coastal-city-worldwide/ |access-date=2022-04-22 |website=Scientific American |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |title=Florida Climate Outlook: Assessing Physical and Economic Impacts through 2040 |url=https://media.rff.org/documents/Florida_Climate_Outlook.pdf |access-date=2022-04-22 |website=Resources for the Future |language=en-US}}&lt;/ref&gt; Wêreldwye seevlakstyging, wat in Miami na verwagting 53 tot 100 cm teen 2070 sal wees, sal lei tot 'n toename in stormskade, meer intense oorstromings, en sal ook die stad se watervoorsiening bedreig.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Unified Sea Level Rise Projection Southeast Florida|url=https://southeastfloridaclimatecompact.org/wp-content/uploads/2020/04/Sea-Level-Rise-Projection-Guidance-Report_FINAL_02212020.pdf|access-date=February 11, 2022|website=www.southeastfloridaclimatecompact.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Miami-Dade County - Environment - Impact on South Florida|url=http://www.miamidade.gov/environment/climate-change-impact.asp|access-date=November 14, 2020|website=www.miamidade.gov}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Luscombe|first=Richard|date=April 21, 2020|title=Will Florida be lost forever to the climate crisis?|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/21/florida-climate-crisis-sea-level-habitat-loss|access-date=November 14, 2020|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;

Ander potensiële impakte van klimaatsverandering sluit in hoër orkaanwindsnelhede en hewige donderstorms, wat hael of tornado's kan veroorsaak.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Sommige beskermingspogings is in plek, insluitend voedende strande en die byvoeging van beskermende versperrings, die verhoging van geboue en paaie wat kwesbaar is, en die herstel van natuurlike habitatte soos vleilande.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; Miami Beach het $500 miljoen belê om paaie, geboue en waterstelsels te beskerm. Eiendomspryse in Miami weerspieël reeds die styging in pryse vir vaste eiendom op 'n hoër hoogte binne die stad in vergelyking met vaste eiendom op 'n laer hoogte.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Olick|first=Diana|date=August 29, 2018|title=Rising Risks: 'Climate gentrification' is changing Miami real estate values – for better and worse|url=https://www.cnbc.com/2018/08/29/climate-gentrification-is-changing-miami-real-estate-values.html|access-date=November 14, 2020|website=CNBC|language=en}}&lt;/ref&gt;

== Demografie ==
[[Lêer:Miamimanhattanizationdowntown.jpg|duimnael|upright=1.1|Teen 2006 het die hoë konstruksie in Miami die gewilde mening oor &quot;Miami se Manhattanization&quot; geïnspireer.]]
Die binnestad is die tuiste van minder as een dertiende van die bevolking van Suid-Florida. Miami is die 44ste meesbevolkte stad in die Verenigde State. Die Miami-metropolitaanse gebied, wat die graafskappe Miami-Dade, Broward en Palm Beach insluit, het 'n bevolking van 6,1 miljoen mense, die agtste meeste in die Verenigde State.&lt;ref name=&quot;2009 Pop. Est.&quot;&gt;{{cite web|url=http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|title=Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2009|work=2009 Population Estimates|publisher=United States Census Bureau, Population Division|date=March 19, 2010|access-date=September 5, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016090520/http://emiami.condos/CBSA-EST2009-01.xlsx|archive-date=October 16, 2015|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

In 1960 het Hispane ongeveer 5% van die bevolking van Miami-Dade County uitgemaak. Tussen 1960 en 2000 was 90% van die bevolkingsgroei in die land uit Hispane bestaan, wat die Spaanse gedeelte van die bevolking teen 2000 tot meer as 57% verhoog het.&lt;ref&gt;{{cite web |date=September 2003 |title=Demographic Profile: Miami–Dade County, Florida 1960–2000 |url=http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf |publisher=Miami–Dade County Department of Planning and Zoning |location=Miami, Florida |page=iii (p. 5 of PDF) |archive-url=https://web.archive.org/web/20120320082430/http://www.miamidade.gov/planzone/Library/Census/demographic_profile.pdf| archive-date=March 20, 2012 |access-date=January 19, 2020}}&lt;/ref&gt;

In 1970 het die Sensusburo gerapporteer dat Miami se bevolking 45% Spaans, 32,9% nie-Spaans wit en 22,7% swart was.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Florida – Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990 |publisher=U.S. Census Bureau |url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |access-date=April 21, 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120812191959/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html |archive-date=August 12, 2012}}&lt;/ref&gt; Miami se plofbare bevolkingsgroei is aangedryf deur interne migrasie uit ander dele van die land, hoofsaaklik tot in die 1980's, sowel as deur immigrasie, hoofsaaklik van die 1960's tot die 1990's. Immigrasie na Miami gaan steeds voort en Miami se groei vandag word grootliks toegeskryf aan sy vinnige verstedeliking en hoë konstruksie, wat die bevolkingsdigthede van die middestad vergroot het, soos in Downtown, Brickell en Edgewater. Miami word meer as 'n multikulturele mosaïek beskou as 'n smeltkroes, met inwoners wat steeds hul [[kultuur|kulturele kenmerke]] behou. Die algehele kultuur van Miami word sterk beïnvloed deur sy groot bevolking van Hispane uit die Karibiese Eilande en Suid-Amerika en swart mense hoofsaaklik van die Karibiese eilande.&lt;ref&gt;[http://www.miamidadematters.org/demographicdata 2020 Demographics]. Miami Matters. Besoek 23 Junie 2020&lt;/ref&gt;

== Ekonomie ==
[[Lêer:Brickell1.JPG|duimnael|upright=1.1|Downtown Miami is 'n sentrale nasionale spilpunt vir finansies, handel en internasionale besigheid. Brickelllaan in die middestad van Miami het die grootste konsentrasie internasionale banke in die land.]]
[[Lêer:Brickell Avenue 20100203.jpg|duimnael|upright=1.1|Brickelllaan in die middestad van Miami se Brickell Finansiële Distrik, Februarie 2010.]]
Miami is 'n belangrike sentrum van handel en finansies en spog met 'n sterk internasionale sakegemeenskap. Volgens die 2020-ranglys van wêreldstede wat deur die ''Globalization and World Cities Research Network'' (GaWC) onderneem is, gebaseer op die vlak van teenwoordigheid van globale korporatiewe diensorganisasies, word Miami as 'n Beta +-vlak wêreldstad beskou, saam met [[Atlanta]], [[Dallas]] en [[Houston]].

Volgens die Amerikaanse sensus tussen die jare 2015–2019 het Miami egter 'n gebrek ondervind aan eienaarbehuising, rekenaar- en internetgebruik, onderwys met betrekking tot baccalaureusgraad of hoër, gemiddelde huishoudelike inkomste, per capita-inkomste, terwyl dit 'n hoër persentasie persone in armoede het.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html|title=GaWC - The World According to GaWC 2018|website=www.lboro.ac.uk|access-date=June 18, 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=US Census 2015-2019|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/houstoncitytexas,atlantacitygeorgia,dallascitytexas,miamicityflorida/PST045219}}&lt;/ref&gt; Miami het 'n bruto metropolitaanse produk van $257 miljard, 11de in die Verenigde State en 20ste wêreldwyd in GMP.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Which are the largest city economies in the world and how might this change by 2025?|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID%3D1562 |website=PricewaterhouseCoopers UK|access-date=November 20, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130531000745/http://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562 |archive-date=May 31, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Gross Metropolitan Product|url=http://greyhill.com/gross-metropolitan-product|publisher=Greyhill Advisors|access-date=September 29, 2011}}&lt;/ref&gt;

Gedurende die middel-2000's het die stad sy grootste eiendomsoplewing sedert die Florida-grondoplewing van die 1920's beleef, en die stad het meer as honderd goedgekeurde hoë konstruksieprojekte gehad. Slegs 50 is uiteindelik gebou.&lt;ref&gt;[http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/?id=101321&amp;bt=2&amp;ht=3&amp;sro=1 Miami: High rise buildings–All]. Emporis. Besoek 25 Augustus 2007.&lt;/ref&gt; Snelle hoë konstruksie het gelei tot vinnige bevolkingsgroei in die binneste woonbuurte van Miami, met Downtown, Brickell en Edgewater wat die vinnigsgroeiende gebiede van die stad geword het. Die stad het tans die sewe hoogste (sowel as vyftien van die top twintig) wolkekrabbers in die staat Florida, met die hoogste die 265 meter- Panoramatoring.&lt;ref name=emporis&gt;{{cite web|url=http://www.emporis.com/en/wm/ci/bu/sk/li/?id=101321&amp;bt=9&amp;ht=2&amp;sro=1|title=Miami:High rise buildings–Completed|publisher=Emporis|access-date=August 19, 2007}}&lt;/ref&gt; As gevolg van sy sterkte in internasionale besigheid, finansies en handel, het die stad een van die grootste konsentrasie internasionale banke in die land, hoofsaaklik langs Brickelllaan in Brickell, Miami se finansiële distrik. Miami was die gasheerstad van die 2003 Free Trade Area of the Americas- onderhandelinge.

Miami is die tuiste van die Nasionale Orkaansentrum en die hoofkwartier van die Verenigde State se suidelike bevel, verantwoordelik vir militêre operasies in Sentraal- en Suid-Amerika. Miami is ook 'n industriële sentrum, veral vir klipgroewe en pakhuise. Hierdie nywerhede is grootliks gesentreer op die westekant van die stad naby Doral en Hialeah.

Volgens die Amerikaanse Sensusburo in 2012 het Miami die vierde hoogste persentasie gesinsinkomste onder die federale armoedelyn uit alle groot stede in die Verenigde State gehad, na onderskeidelik [[Detroit|Detroit, Michigan]], [[Cleveland, Ohio]] en [[Cincinnati, Ohio]]. Miami is ook een van die min stede in die VSA waar die plaaslike regering insolvent gegaan het, in 2001.
&lt;ref&gt;{{citation|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,135186,00.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930034506/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,135186,00.html|url-status=dead|archive-date=September 30, 2007|title=Gloom over Miami|last=Cohen|first=Adam|date=June 24, 2001|magazine=Time magazine|access-date=September 2, 2007}}&lt;/ref&gt; Aan die ander kant het Miami toekennings vir sy omgewingsbeleid gewen: in 2008 is dit volgens Forbes as &quot;Amerika se skoonste stad&quot; geklassifiseer vir sy goeie luggehalte, groot groen ruimtes, skoon drinkwater, skoon strate en herwinningsprogramme oor die hele stad.&lt;ref name=&quot;Van Riper&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.forbes.com/business/2008/03/17/miami-seattle-orlando-biz-logistics-cx_tvr_0317cleanest.html|title=America's cleanest cities|last=Van Riper|first=Tom|date=March 17, 2008|work=[[Forbes]]|access-date=February 23, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20100529143525/http://www.forbes.com/2008/03/17/miami-seattle-orlando-biz-logistics-cx_tvr_0317cleanest.html|archive-date=May 29, 2010}}&lt;/ref&gt;

== Kultuur ==
Miami geniet 'n lewendige kultuur wat beïnvloed word deur 'n diverse bevolking van regoor die wêreld. Miami staan bekend as die &quot;Magic City&quot; omdat dit oënskynlik oornag opgeduik het as gevolg van sy jong ouderdom, massiewe groei en sy estetika van neon art deco. Die stad self is berug vir sy dwelmoorlog in die vroeë 1980's. Dit word ook die &quot;hoofstad van Latyns-Amerika&quot; genoem vanweë die groot bevolking van Spaanssprekendes.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-36281648|title=How Miami became the capital of affluent Latin America|last=Fajardo|first=Luis|date=May 16, 2016|website=[[BBC News]]|access-date=May 16, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2014/07/20/us/20miami.html|title=Influx of South Americans Drives Miami's Reinvention|last=Alvarez|first=Lizette|date=July 19, 2014|website=[[The New York Times]]|access-date=July 19, 2014}}&lt;/ref&gt;

=== Vermaak en uitvoerende kunste ===
[[Lêer:Knightconcerthall.jpg|duimnael|upright=1.1|Adrienne Arsht Sentrum vir die Uitvoerende Kunste, die tweede grootste sentrum vir uitvoerende kunste in die Verenigde State.]]
Benewens jaarlikse feeste soos die Calle Ocho-fees, is Miami die tuiste van baie vermaaklikheidsplekke, teaters, museums, parke en sentrums vir uitvoerende kunste. Die nuutste toevoeging tot die Miami-kunstetoneel is die Adrienne Arsht-sentrum vir die uitvoerende kunste, die tuiste van die Florida Grand Opera en die tweede grootste sentrum vir uitvoerende kunste in die Verenigde State na Lincoln-sentrum in New York.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2007/02/04/arts/music/04tomm.html|title=Carnival Center for the Performing Arts - Miami - Music|last=Tommasini|first=Anthony|date=4 Februarie 2007|work=The New York Times|access-date=29 Mei 2018|language=en|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; Die sentrum lok baie grootskaalse operas, ballette, konserte en musiekblyspele van regoor die wêreld. Ander uitvoerende kunste-lokale in Miami sluit die Olympia-teater, Wertheim Performing Arts Centre, die Fair Expo-sentrum, die Tower-teater en die Bayfront Park-amfiteater in.

Nog 'n gevierde gebeurtenis is die Miami Internanionale Filmfees, wat elke jaar vir 10 dae rondom die eerste week van Maart plaasvind, waartydens onafhanklike internasionale en Amerikaanse [[rolprent]]e regoor die stad vertoon word. Miami het meer as 'n halfdosyn onafhanklike filmteaters.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://miamifilmfestival.com/|title=Miami International Film Festival|website=Miami Film Festival|language=en-US|access-date=20 Junie 2019}}&lt;/ref&gt;

Miami lok 'n groot aantal musikante, sangers, akteurs, dansers en orkesspelers. Die stad het talle orkeste, simfonieë en konservatoriums vir uitvoerende kuns. Dit sluit in die ''Florida Grand Opera, FIU School of Music, Frost School of Music'' en die ''New World School of the Arts''.

Miami is ook 'n groot modesentrum, die tuiste van modelle en van die topmodelagentskappe ter wêreld. Die stad is gasheer vir baie modevertonings en -geleenthede, insluitend die jaarlikse Miami Modeweek en die Mercedes-Benz Modeweek Miami, wat in die Wynwood Kunsdistrik gehou word.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.miamifashionweek.com/new_admin/html/Overview.html|title=Miami Fashion Week|publisher=Miami Fashion Week|access-date=20 April 2008|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080511195801/http://www.miamifashionweek.com/new_admin/html/Overview.html|archive-date=11 Mei 2008}}&lt;/ref&gt;

===	Museums en visuele kuns ===
Sommige van die museums in Miami sluit in die Frost Kunsmuseum, Frost Museum of Science, HistoryMiami, Institute of Contemporary Art, Miami Kindermuseum, Pérez Kunsmuseum, Lowe Kunsmuseum, en die Vizcaya Museum and Gardens, 'n Nasionale Historiese Landmerk geleë op 'n 28-akker vroeë 20ste-eeuse landgoed in Coconut Grove.

===	Kookkuns ===
Die kookkuns van Miami is 'n weerspieëling van sy diverse bevolking, met 'n groot invloed van die Karibiese en Latyns-Amerikaanse kookkuns. Deur die twee met Amerikaanse kookkuns te kombineer, het dit 'n unieke Suid-Florida -kookstyl geskep wat bekend staan as Floribbean-kombuis. Dit is wyd beskikbaar in Miami en Suid-Florida en word in restaurantkettings soos Pollo Tropical gevind.

Kubaanse immigrante in die 1960's het die Kubaanse toebroodjie en medianoche, Kubaanse espresso, Bistec de Palomilla en croquetas gebring, wat almal in gewildheid toegeneem het onder alle inwoners van Miami en simbole geword van die stad se gevarieerde kosse. Vandag is dit deel van die plaaslike kultuur en kan hulle oral in die stad by vensterkafees gevind word, veral buite supermarkte en restaurante.&lt;ref&gt;[http://whatscookingamerica.net/History/Sandwiches/CubanSandwich.htm Cuban Sandwich, History of Cuban Sandwich, History of Cubano Sandwich]. Whatscookingamerica.net. Besoek op 8 Oktober 2012.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.frommers.com/destinations/miami/0017024034.html Local Cuisine in Miami at Frommer's]. Frommers.com. Besoek op 8 Oktober 2012.&lt;/ref&gt; Sommige van hierdie plekke, soos die Versailles-restaurant in Little Havana, is landmerk-eetplekke van Miami. Geleë aan die Atlantiese Oseaan, en met 'n lang geskiedenis as 'n hawe, is Miami ook bekend vir sy seekos, met baie seekosrestaurante langs die Miami-rivier en in en om Biscaynebaai.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.miaminewtimes.com/restaurants/search/cuisine:Seafood/ |title=Miami Cuisine: Seafood Restaurants Guide – Miami Dining Guide |archive-url=https://web.archive.org/web/20120720222320/https://www.miaminewtimes.com/restaurants/search/cuisine%3ASeafood/ |archive-date=20 Julie 2012 |newspaper=Miami New Times |access-date= 8 Oktober 2012}}&lt;/ref&gt; Die stad is ook die hoofkwartier van restaurantkettings soos [[Burger King]] en Benihana.

== Onderwys ==
=== Kolleges en universiteite ===
[[Lêer:Florida International University.jpg|duimnael|upright=1.1|Florida Internasionale Universiteit, met sy hoofkampus in die nabygeleë Universiteitspark, is die grootste universiteit in Suid-Florida en die vierde grootste universiteit deur inskrywing in die Verenigde State. Dit is ook een van Florida se primêre navorsingsuniversiteite]]
[[Lêer:University of Miami Otto G. Richter Library.jpg|duimnael|upright=1.1|Die Universiteit van Miami in die nabygeleë Coral Gables, wat in 1925 gestig is, is Florida se top-private instelling vir hoër onderwys.]]
Miami-Dade County het meer as 200,000 studente wat by plaaslike kolleges en universiteite ingeskryf is, wat dit sewende in die land plaas in per capita universiteitsinskrywing. In 2010 het die stad se vier grootste kolleges en universiteite, Miami Dade College, Florida International University, University of Miami en Barry University, 28 000 studente gegradueer.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.miamiherald.com/2012/04/02/2728287/jobs-education-and-miami-dades.html |archive-url=https://archive.today/20120908025159/http://www.miamiherald.com/2012/04/02/2728287/jobs-education-and-miami-dades.html |url-status=dead |archive-date=September 8, 2012 |title=Jobs, education and Miami-Dades future |work=The Miami Herald |access-date=April 3, 2012}}&lt;/ref&gt;

Miami is ook die tuiste van winsgewende en nie-winsgewende organisasies wat 'n reeks professionele opleiding en ander verwante opvoedkundige programme bied. Per Scholas is byvoorbeeld 'n nie-winsgewende organisasie wat gratis professionele sertifiseringsopleiding bied wat daarop gemik is om CompTIA A+ en Network+ sertifiseringseksamens suksesvol te slaag as 'n roete om werk te kry en loopbane te bou.&lt;ref&gt;{{cite news|title = Helping Veterans Find Civilian Jobs|url =https://www.nytimes.com/2010/11/11/giving/11VETS.html
|work=The New York Times|first=Elizabeth|last=Olson|date = November 10, 2010}}&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;{{cite web|title=Training Workers for Good Jobs|url=http://www.perscholas.org/articles/News%20NYT.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20080820024613/http://perscholas.org/articles/News%20NYT.pdf|url-status=dead|archive-date=August 20, 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Building a Career Path Where There Was Just a Dead End|url=http://www.perscholas.org/articles/Building-a-Career-Path.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20080720181355/http://www.perscholas.org/articles/Building-a-Career-Path.pdf|url-status=dead|archive-date=July 20, 2008}}&lt;/ref&gt;

Kolleges en universiteite in en om Miami:
# [[Barry University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.barry.edu/en/about-barry|title=Why Barry? – Barry University|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Broward College]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.broward.edu/|title=Broward College Homepage|website=Broward.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Carlos Albizu University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.albizu.edu/miami/|title=Miami Campus – Carlos Albizu University|website=albizu.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Florida Atlantic University]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fau.edu/about/locations/|title=FAU Campuses|website=[[Florida Atlantic University]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Florida International University]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fiu.edu/|title=Florida International University official website|website=fiu.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Florida Memorial University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fmuniv.edu/|title=Florida Memorial University webpage|website=fmuniv.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Keiser University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.keiseruniversity.edu/why-keiser/|title=Why Keiser?|publisher=[[Keiser University]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Manchester Business School]] (satellietligging, VK-publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/10270256|title=Manchester Business School opens Miami base|date=8 June 2010|website=[[BBC News]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Miami Culinary Institute]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mdc.edu/culinary/|title=Miami Dade College: Miami Culinary Institute|website=mdc.com|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Miami Dade College]] (publiek)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mdc.edu/|title=About MDC|website=[[Miami Dade College]]|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Miami International University of Art &amp; Design]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.artinstitutes.edu/miami|title=Miami International University of Art &amp; Design – The Art Institutes|website=artinstitutes.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Nova Southeastern University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nova.edu/|title=Nova Southeastern University Homepage|website=nova.edu|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Palm Beach State College]] (publiek)
# [[St. Thomas University (Florida)|St. Thomas University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stu.edu/about-stu/|title=About St. Thomas University|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Southeastern College]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.sec.edu/about/|title=History and Mission of Southeastern College|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[Talmudic University]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://talmudicu.edu/about/|title=About the Yeshiva|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt;
# [[University of Miami]] (privaat)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://welcome.miami.edu/about-um/index.html|title=About UM – University of Miami|website=miami.edu|access-date=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt;

== Media ==
Miami het een van die grootste televisiemarkte in die land en die tweede grootste in die staat Florida na Tampabaai. Miami het verskeie groot koerante, die belangrikste en grootste koerant is ''The Miami Herald''. ''El Nuevo Herald'' is die belangrikste en grootste Spaanstalige koerant. Die Miami Herald en El Nuevo Herald is Miami en Suid-Florida se belangrikste en grootste koerante. Die koerante het hul jarelange tuiste in die middestad van Miami in 2013 verlaat. Die koerante het nou hul hoofkwartier by die voormalige tuiste van die Amerikaanse suidelike bevel in Doral.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://miami.cbslocal.com/2013/05/16/its-moving-day-for-miami-herald-staff-reporters/ | publisher=CBSMiami |title=It's Moving Day for Miami Herald Staff, Reporters | date=May 16, 2013 | access-date=July 28, 2013}}&lt;/ref&gt;

Ander groot koerante sluit in ''Miami Today'', met sy hoofkwartier in Brickell, ''Miami New Times'', hoofkwartier in Midtown, ''Miami Sun Post, South Florida Business Journal, Miami Times'', en ''Biscayne Boulevard Times''. 'n Bykomende Spaanstalige koerant, ''Diario Las Americas'', bedien ook Miami. Die ''Miami Herald'' is Miami se primêre koerant met meer as 'n miljoen lesers en het sy hoofkwartier in Downtown in Herald Plaza.

Verskeie ander studentekoerante van die plaaslike universiteite, soos die oudste, die Universiteit van Miami se The Miami Hurricane, Florida International University se The Beacon, Miami-Dade College se The Metropolis, Barry University se The Buccaneer, onder andere . Baie woonbuurte en naburige gebiede het ook hul eie plaaslike koerante soos die Aventura News, Coral Gables Tribune, Biscayne Bay Tribune en die Palmetto Bay News.

'n Aantal tydskrifteword in die groter Miami-gebied versprei, insluitend Miami Monthly, Suidoos-Florida se enigste stad/streek; Ocean Drive, 'n brandpunt sosiale toneel- glansblad; en South Florida Business Leader.

== Sport ==
[[Lêer:200127-H-PX819-0092.jpg|regs|duimnael|upright=1.1|Hard Rock Stadium is die tuisveld vir die Miami Dolphins van die National Football League, die Miami Hurricanes-sokkerspan van die Universiteit van Miami, en College Football Playoff se Orange Bowl- wedstryd wat jaarliks in Januarie gehou word]]
[[Lêer:Miami Jai Alai fronton.jpg|duimnael|upright=1.1|Casino Miami, bekend as &quot;The Yankee Stadium of Jai Alai&quot;]]
Miami se vernaamste vyf sportspanne is Inter Miami CF in Major League Soccer (MLS),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.intermiamicf.com/club/about|title=About the Club |website=Inter Miami CF|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt; die Miami Dolphins in die National Football League (NFL),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.miamidolphins.com/|title=The Official website of the Miami Dolphins|website=Miami Dolphins|access-date=July 31, 2022}}&lt;/ref&gt; die Miami Heat van die National Basketball Association (NBA),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nba.com/heat/team/history|title=Miami Heat History|website=HEAT.com|access-date=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt;  die Miami Marlins van Major League Baseball (MLB),&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mlb.com/marlins/history/timeline-1980s|title=Miami Marlins Franchise Timeline|website=Marlins.com|access-date=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt; en die Florida Panthers van die National Hockey League (NHL).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nhl.com/panthers|title=Official website of the Florida Panthers|website=NHL.com|publisher=National Hockey League|access-date=February 27, 2022}}&lt;/ref&gt; Die Miami Ope, 'n jaarlikse tennistoernooi, is voorheen in Key Biscayne gehou voordat dit na Hard Rock-stadion verskuif is het nadat die toernooi in 2019 deur die Miami Dolphins-eienaar Stephen Ross gekoop is. Die stad is die tuiste van talle marinas, Jai Alai-venues en gholfbane. Die stad se strate het in die verlede professionele motorrenne aangebied, veral die oopwiel Grand Prix van Miami, die sportmotor Grand Prix van Miami, en die [[Formule Een]] [[Miami Grand Prix]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.formula1.com/en/latest/article.miami-grand-prix-to-join-f1-calendar-in-2022.44Dqc0CfhQzb7bb7MIjkqX.html|title=Miami Grand Prix to join F1 calendar in 2022, with exciting new circuit planned|date=April 18, 2021|website=Formula1.com|access-date=March 9, 2022}}&lt;/ref&gt; Die Homestead-Miami Speedway-ovaal bied NASCAR-renne aan.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.homesteadmiamispeedway.com/track-history/|title=Track History and Records|website=homestead Miami speedway.com|access-date=March 9, 2022}}&lt;/ref&gt;

Die Heat en die Marlins speel binne Miami se stadsgrense, onderskeidelik by die FTX Arena in Downtown en LoanDepot Park in Little Havana. Marlins Park is gebou op die terrein van die ou Miami Orange Bowl-stadion.

Die Miami Dolphins speel by Hard Rock Stadium in die voorstedelike Miami Gardens, terwyl die Florida Panthers in die nabygeleë Sunrise by die FLA Live Arena speel. Inter Miami CF speel by die DRV PNK-stadion in die nabygeleë [[Fort Lauderdale]], tydelik totdat 'n stadion in Miami gebou word.

Miami is ook die tuiste van vele universiteitsportspanne. Die twee grootstes is die Universiteit van Miami Hurricanes, wie se sokkerspan in die Hard Rock-stadion speel en Florida International University Panthers, wie se sokkerspan by die Ricardo Silva-stadion speel.

== Toerisme ==
Toerisme is een van Miami se grootste private sektor- nywerhede, wat verantwoordelik is vir meer as 144 800 werksgeleenthede in Miami-Dade County.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.globest.com/2018/05/02/greater-miami-tourism-industry-setting-records/?slreturn=20180904191824|title=Greater Miami Tourism Industry Setting Records|last=Jordan|first=John|website=globest.com|publisher=GlobeSt|date = May 2, 2018|access-date=April 1, 2019}}&lt;/ref&gt;  Die stad se gereelde uitbeelding in musiek, film en populêre kultuur het die stad en sy landmerke wêreldwyd herkenbaar gemaak. In 2016 het dit die tweede hoogste aantal buitelandse toeriste van enige stad in die Verenigde State gelok, na New York City, en is onder die top 20 stede wêreldwyd volgens internasionale besoekersbesteding. Meer as 15.9 miljoen besoekers het in 2017 in Miami aangekom en $26,1 miljard tot die ekonomie bygedra.&lt;ref&gt;{{cite news|url = https://www.miamiherald.com/latest-news/article210209129.html|publisher = Miami Herald|title = Despite Irma, Miami tourism grew in 2017. Will Asia flights make 2018 even better?|last = Herrera|first = Chabeli|website=miamiherald.com|date = May 1, 2018|access-date=April 1, 2019}}&lt;/ref&gt; Met 'n groot hotelinfrastruktuur en die nuut opgeknapte Miami Beach Convention Centre, is Miami 'n gewilde bestemming vir jaarlikse konferensies.

== Vervoer ==
Miami Internasionale Lughawe (MIA) en PortMiami is van die land se besigste toegangshawens, veral vir vrag uit Suid-Amerika en die Karibiese Eilande. PortMiami is die wêreld se besigste vaarthawe, en MIA is die besigste lughawe in Florida en die grootste poort tussen die Verenigde State en Latyns-Amerika.&lt;ref&gt;{{cite news|title=New figures show PortMiami retained No. 1 cruise port ranking|url=http://www.bizjournals.com/southflorida/news/2012/12/24/portmiami-drops-behind-port-canaveral.html|work=Business Journal|access-date=March 31, 2013}}&lt;/ref&gt;

Miami is die tuiste van een van die grootste hawens in die Verenigde State, die PortMiami. Dit is die grootste vaarthawe ter wêreld, en word dikwels die &quot;Cruise Capital of the World&quot; en die &quot;Cargo Gateway of the Americas&quot; genoem.&lt;ref name=miamiport&gt;{{cite web|url=http://www.miamidade.gov/portmiami/|title=Port of Miami|work=Miami-Dade County|access-date=October 28, 2008}}&lt;/ref&gt; Dit het vir meer as 'n dekade sy status as die nommer een vaar-/passasiershawe in die wêreld behou, en akkommodeer die grootste vaartuie en die groot vaartfirmas. In 2017 het die hawe 5 340 559 passasiers bedien.&lt;ref name = portreport&gt;{{cite web|url = http://www.miamidade.gov/portmiami/library/brochures/2017-statistics-brochure.pdf|title = 2017-18 Port Report|publisher = PortMiami}}&lt;/ref&gt; Boonop is die hawe een van die land se besigste vraghawens en het 9 162 340 ton vrag in 2017 ingevoer.&lt;ref name = portreport/&gt;

Onder Noord-Amerikaanse hawens is dit tweede na New Orleans se hawe van Suid-Louisiana in vragtonnemaat wat uit Latyns-Amerika ingevoer word. Die hawe beslaan 2 vk km en het sewe passasiersterminale. China is die hawe se nommer een invoerland en nommer een uitvoerland. Miami het die wêreld se grootste aantal hoofkwartiere van vaartmaatskappye, die tuiste van Carnival Cruise Line, Celebrity Cruises, Norwegian Cruise Line, Oceania Cruises en Royal Caribbean International. In 2014 is die Port of Miami-tonnel geopen, wat die MacArthur Causeway met PortMiami verbind.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Cordle|first1=Ina Paiva|title=The new PortMiami tunnel's opening is delayed until mid-June|url=http://www.miamiherald.com/2014/05/28/4143644/the-new-portmiami-tunnels-opening.html|access-date=June 6, 2014|newspaper=The Miami Herald|date=May 28, 2014}}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Bermudadriehoek]]

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Miami, Florida}}
* {{en}} [http://www.miamigov.com/ Miami se amptelike webwerf]

{{Normdata}}

[[Kategorie:Kusstede]]
[[Kategorie:Nedersettings in Florida]]</text>
      <sha1>5o4ou7c7uku78syuwv04yxdrkbmnolr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Huis van Hohenzollern-Sigmaringen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36732</id>
    <revision>
      <id>2520366</id>
      <parentid>1619003</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T03:19:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wrg6jcstbwtcu</username>
        <id>144373</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5970" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Huis van Hohenzollern-Sigmaringen&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Suid-Duitsland&lt;/small&gt;
|kleur = #ccf
|beeld = Hohenzollern Haus Wappen 2.svg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif = Wapen van die Huis van Hohenzollern-Sigmaringen
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1 = Land
|1 = Graafskap/Prinsdom Hohenzollern-Sigmaringen
|opskrif2 = Stigter
|2 = [[Karl II, Graaf van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl II]]
|opskrif3 = Gestig
|3 = [[1576]]
|opskrif4 = Geëindig
|4 = [[1850]]
|opskrif5 = Rede
|5 = [[Anneksasie]] deur [[Pruise]]
|opskrif6 = 
|6 = 
|opskrif7 = 
|7 = 
}}

{{Inligtingskas
|naam = Huis van Hohenzollern-Sigmaringen&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Oos-Europa&lt;/small&gt;
|kleur = #ccf
|beeld = Kingdom of Romania - Big CoA.svg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif = Wapen van die Huis van Hohenzollern-Sigmaringen
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1 = Land
|1 = Roemenië
|opskrif2 = Stigter
|2 = [[Carol I van Roemenië|Carol I]]
|opskrif3 = Gestig
|3 = [[10 Mei]] [[1866]]
|opskrif4 = Laaste heerser
|4 = [[Michael van Roemenië|Michael]]
|opskrif5 = Abdikasie
|5 = [[30 Desember]] [[1947]]
|opskrif6 = Rede
|6 = Kommunistiese staatsgreep
|opskrif7 = Huidige hoof
|7 = [[Michael van Roemenië|Michael]]
}}

[[Beeld:Hsigmaringen1848.png|duimnael|Die Graafskap Hohenzollern-Sigmaringen]]
[[Beeld:20ste-eeuws Roemenië.gif|duimnael|Kaart van Roemenië in die 20ste eeu]]

Die '''Huis van Hohenzollern-Sigmaringen''' is ’n tak van die [[Swabe|Swabiese]] lyn van die [[Hohenzollern]]-dinastie. Dit het oor die '''Graafskap Hohenzollern-Sigmaringen''' geheers wat later ’n [[prinsdom]] geword het.

== Geskiedenis ==
Die Graafskap Hohenzollern-Sigmaringen het in [[1576]] ontstaan met die verdeling van die [[Zollern|Graafskap Hohenzollern]], wat deel was van die [[Heilige Romeinse Ryk]]. Met die dood van die laaste Graaf van Hohenzollern, [[Karl I, Graaf van Hohenzollern|Karl I]] (1512–1579), is die grond tussen sy drie seuns verdeel:
* [[Eitel Friedrich IV, Graaf van Hohenzollern-Hechingen|Eitel Frederick IV van Hohenzollern-Hechingen]] (1545–1605)
* [[Karl II, Graaf van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl II van Hohenzollern-Sigmaringen]] (1547–1606)
* [[Christoph van Hohenzollern-Haigerloch]] (1552–1592)

Die Graafskap (sedert [[1623]] Prinsdom) Hohenzollern-Sigmaringen was ’n klein [[leengrond]]gebied in Suidwes-[[Duitsland]] wat in 1815 ’n onafhanklike staat geword het ná die [[Napoleontiese Oorloë]]. In die rewolusies van [[1848]] is die destydse heerser, [[Karl, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl]], onttroon. Sy seun, [[Prins Karl Anton van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl Anton]], het hom opgevolg en [[Pruise]] se hulp gevra. In ’n verdrag wat in Desember van dié jaar onderteken is, is Hohenzollern-Sigmaringen deur Pruise geannekseer met ingang van Maart 1850.

Karl Anton was van 1858 tot 1861 minister-president van Pruise. Toe die Hohenzollern-Hechingen-lyn in 1869 uitsterf met die dood van [[Konstantyn van Hohenzollern-Hechingen|Konstantyn]], het Karl Anton van Hohenzollern-Sigmaringen die titel Prins van Hohenzollern aangeneem.

Sy tweede seun, [[Carol I van Roemenië|Karl Eitel Friedrich van Hohenzollern-Sigmaringen]], het prins (1866–1881) en toe koning (1881–1914) van [[Roemenië]] geword onder die naam Carol. Die huis het op die troon gebly tot met die beëindiging van die [[Koninkryk van Roemenië|Roemeense monargie]] in [[1947]] toe die land [[Kommunisme|kommunisties]] geword het.

[[Frankryk|Franse]] teenkanting teen die kandidaatskap van Carol se ouer broer, [[Leopold, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|prins Leopold]], vir die troon van [[Spanje]] het die [[Frans-Pruisiese Oorlog]] (1870–1871) veroorsaak wat gelei het tot die stigting van die [[Duitse Keiserryk|Duitse Ryk]] in Januarie [[1871]].

== Heersers ==
=== Suid-Duitsland ===
==== Grawe van Hohenzollern (1576–1623) ====
* [[Karl II, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl II]] 1576–1606
* [[Johann, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Johann]] 1606–1623

==== Prinse van Hohenzollern-Sigmaringen (1623–1849) ====
* [[Johann, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Johann]] 1623–1638
* [[Meinrad I, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Meinrad I]] 1638–1681
* [[Maximilian, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Maximilian]] 1681–1689
* [[Meinrad II, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Meinrad II]] 1689–1715
* [[Joseph Franz Ernst, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Joseph Franz Ernst]] 1715–1769
* [[Karl Friedrich, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl Friedrich]] 1769–1785
* [[Anton Aloys, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Anton Aloys]] 1785–1831
* [[Karl, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl]] 1831–1848
* [[Karl Anton, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl Anton]] 1848–1869
* [[Prins Leopold van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1885–1905
* [[Prins Wilhelm van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1905–1927
* [[Friedrich, Prins van Hohenzollern|Prins Friedrich van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1927–1965
* [[Prins Friedrich Wilhelm van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1965–hede

=== Oos-Europa ===
==== Prins van Roemenië (1866–1881) ====
* [[Carol I van Roemenië|Carol I]] 1866–1881

==== Konings van Roemenië (1881–1947) ====
* [[Carol I van Roemenië|Carol I]] 1881–1914
* [[Ferdinand van Roemenië|Ferdinand]] 1914–1927
* [[Michael van Roemenië|Michael]] 1927–1930
* [[Carol II van Roemenië|Carol II]] 1930–1940
* [[Michael van Roemenië|Michael]] 1940–1947

== Eksterne skakels ==
* [http://www.hohenzollern.de/schloss-sigmaringen/schloss/wappen.php Amptelike webtuiste van die Huis van Hohenzollern-Sigmaringen]
* [http://www.familiaregala.ro/ Amptelike webtuiste van die Roemeense koningsgesin]

== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikels [[:en:Hohenzollern-Sigmaringen]]''

{{Regerende dinastieë in Europa}}

[[Kategorie:Geskiedenis van Roemenië]]
[[Kategorie:Huis van Hohenzollern| ]]</text>
      <sha1>a2n82b6ni5wcxd8jw495k0ue9x897a9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520367</id>
      <parentid>2520366</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T03:20:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wrg6jcstbwtcu</username>
        <id>144373</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5965" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Huis van Hohenzollern-Sigmaringen&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Suid-Duitsland&lt;/small&gt;
|kleur = #ccf
|beeld = Wappen Hohenzollern 2.svg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif = Wapen van die Huis van Hohenzollern-Sigmaringen
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1 = Land
|1 = Graafskap/Prinsdom Hohenzollern-Sigmaringen
|opskrif2 = Stigter
|2 = [[Karl II, Graaf van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl II]]
|opskrif3 = Gestig
|3 = [[1576]]
|opskrif4 = Geëindig
|4 = [[1850]]
|opskrif5 = Rede
|5 = [[Anneksasie]] deur [[Pruise]]
|opskrif6 = 
|6 = 
|opskrif7 = 
|7 = 
}}

{{Inligtingskas
|naam = Huis van Hohenzollern-Sigmaringen&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Oos-Europa&lt;/small&gt;
|kleur = #ccf
|beeld = Kingdom of Romania - Big CoA.svg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif = Wapen van die Huis van Hohenzollern-Sigmaringen
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1 = Land
|1 = Roemenië
|opskrif2 = Stigter
|2 = [[Carol I van Roemenië|Carol I]]
|opskrif3 = Gestig
|3 = [[10 Mei]] [[1866]]
|opskrif4 = Laaste heerser
|4 = [[Michael van Roemenië|Michael]]
|opskrif5 = Abdikasie
|5 = [[30 Desember]] [[1947]]
|opskrif6 = Rede
|6 = Kommunistiese staatsgreep
|opskrif7 = Huidige hoof
|7 = [[Michael van Roemenië|Michael]]
}}

[[Beeld:Hsigmaringen1848.png|duimnael|Die Graafskap Hohenzollern-Sigmaringen]]
[[Beeld:20ste-eeuws Roemenië.gif|duimnael|Kaart van Roemenië in die 20ste eeu]]

Die '''Huis van Hohenzollern-Sigmaringen''' is ’n tak van die [[Swabe|Swabiese]] lyn van die [[Hohenzollern]]-dinastie. Dit het oor die '''Graafskap Hohenzollern-Sigmaringen''' geheers wat later ’n [[prinsdom]] geword het.

== Geskiedenis ==
Die Graafskap Hohenzollern-Sigmaringen het in [[1576]] ontstaan met die verdeling van die [[Zollern|Graafskap Hohenzollern]], wat deel was van die [[Heilige Romeinse Ryk]]. Met die dood van die laaste Graaf van Hohenzollern, [[Karl I, Graaf van Hohenzollern|Karl I]] (1512–1579), is die grond tussen sy drie seuns verdeel:
* [[Eitel Friedrich IV, Graaf van Hohenzollern-Hechingen|Eitel Frederick IV van Hohenzollern-Hechingen]] (1545–1605)
* [[Karl II, Graaf van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl II van Hohenzollern-Sigmaringen]] (1547–1606)
* [[Christoph van Hohenzollern-Haigerloch]] (1552–1592)

Die Graafskap (sedert [[1623]] Prinsdom) Hohenzollern-Sigmaringen was ’n klein [[leengrond]]gebied in Suidwes-[[Duitsland]] wat in 1815 ’n onafhanklike staat geword het ná die [[Napoleontiese Oorloë]]. In die rewolusies van [[1848]] is die destydse heerser, [[Karl, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl]], onttroon. Sy seun, [[Prins Karl Anton van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl Anton]], het hom opgevolg en [[Pruise]] se hulp gevra. In ’n verdrag wat in Desember van dié jaar onderteken is, is Hohenzollern-Sigmaringen deur Pruise geannekseer met ingang van Maart 1850.

Karl Anton was van 1858 tot 1861 minister-president van Pruise. Toe die Hohenzollern-Hechingen-lyn in 1869 uitsterf met die dood van [[Konstantyn van Hohenzollern-Hechingen|Konstantyn]], het Karl Anton van Hohenzollern-Sigmaringen die titel Prins van Hohenzollern aangeneem.

Sy tweede seun, [[Carol I van Roemenië|Karl Eitel Friedrich van Hohenzollern-Sigmaringen]], het prins (1866–1881) en toe koning (1881–1914) van [[Roemenië]] geword onder die naam Carol. Die huis het op die troon gebly tot met die beëindiging van die [[Koninkryk van Roemenië|Roemeense monargie]] in [[1947]] toe die land [[Kommunisme|kommunisties]] geword het.

[[Frankryk|Franse]] teenkanting teen die kandidaatskap van Carol se ouer broer, [[Leopold, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|prins Leopold]], vir die troon van [[Spanje]] het die [[Frans-Pruisiese Oorlog]] (1870–1871) veroorsaak wat gelei het tot die stigting van die [[Duitse Keiserryk|Duitse Ryk]] in Januarie [[1871]].

== Heersers ==
=== Suid-Duitsland ===
==== Grawe van Hohenzollern (1576–1623) ====
* [[Karl II, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl II]] 1576–1606
* [[Johann, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Johann]] 1606–1623

==== Prinse van Hohenzollern-Sigmaringen (1623–1849) ====
* [[Johann, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Johann]] 1623–1638
* [[Meinrad I, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Meinrad I]] 1638–1681
* [[Maximilian, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Maximilian]] 1681–1689
* [[Meinrad II, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Meinrad II]] 1689–1715
* [[Joseph Franz Ernst, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Joseph Franz Ernst]] 1715–1769
* [[Karl Friedrich, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl Friedrich]] 1769–1785
* [[Anton Aloys, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Anton Aloys]] 1785–1831
* [[Karl, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl]] 1831–1848
* [[Karl Anton, Prins van Hohenzollern-Sigmaringen|Karl Anton]] 1848–1869
* [[Prins Leopold van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1885–1905
* [[Prins Wilhelm van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1905–1927
* [[Friedrich, Prins van Hohenzollern|Prins Friedrich van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1927–1965
* [[Prins Friedrich Wilhelm van Hohenzollern-Sigmaringen]] 1965–hede

=== Oos-Europa ===
==== Prins van Roemenië (1866–1881) ====
* [[Carol I van Roemenië|Carol I]] 1866–1881

==== Konings van Roemenië (1881–1947) ====
* [[Carol I van Roemenië|Carol I]] 1881–1914
* [[Ferdinand van Roemenië|Ferdinand]] 1914–1927
* [[Michael van Roemenië|Michael]] 1927–1930
* [[Carol II van Roemenië|Carol II]] 1930–1940
* [[Michael van Roemenië|Michael]] 1940–1947

== Eksterne skakels ==
* [http://www.hohenzollern.de/schloss-sigmaringen/schloss/wappen.php Amptelike webtuiste van die Huis van Hohenzollern-Sigmaringen]
* [http://www.familiaregala.ro/ Amptelike webtuiste van die Roemeense koningsgesin]

== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikels [[:en:Hohenzollern-Sigmaringen]]''

{{Regerende dinastieë in Europa}}

[[Kategorie:Geskiedenis van Roemenië]]
[[Kategorie:Huis van Hohenzollern| ]]</text>
      <sha1>0zbr1rcc286x12fbrqzwr3kexmwqnum</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Leonardo DiCaprio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>39478</id>
    <revision>
      <id>2520333</id>
      <parentid>2461862</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:29:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3696" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                = Leonardo DiCaprio
| Beeld               = LeonardoDiCaprioNov08.jpg
| Beeldbeskrywing     = Leonardo DiCaprio by die primière van Body of Lies in Londen.
| Beeldonderskrif     = Leonardo DiCaprio by die primière van ''Body of Lies'' in [[Londen]].
| Geboortenaam        = Leonardo Wilhelm DiCaprio
| Alias               = 
| Geboortedatum       = 11 November 1974
| Geboorteplek        = [[Hollywood]], [[Los Angeles]], [[Kalifornië]] ([[VSA]])
| Nasionaliteit       = Amerikaans
| Sterftedatum        = 
| Sterfteplek         = 
| Lewensmaat          =  {{Plainlist|
* [[Gisele Bündchen]] (~2000–2005)
* Bar Refaeli (2005–2011)
* Camila Morrone (2017–tans)}}
| Beroep              = Akteur, rolprentvervaardiger
| Aktiewe jare        = 1989-tans
| Noemenswaardige rolprente = ''[[Titanic (rolprent)|Titanic]]'', ''Blood Diamond'', ''The Revenant''
| Webwerf             = [http://www.leonardodicaprio.com www.leonardodicaprio.com]
| imdb                = 0000138
| Toekennings         = Golden Globe vir ''The Aviator''; &lt;br/&gt;Oscar vir ''The Revenant''
}}

'''Leonardo Wilhelm DiCaprio''' (* [[11 November]] [[1974]])&lt;ref name=&quot;DiCaprio1&quot;&gt;{{cite book|last=Catalano|first=Grace|title=Leonardo DiCaprio: Modern-Day Romeo|publisher=Dell Publishing Group|date=1997|location=New York, New York|pages=7–15|isbn=0-440-22701-1}}&lt;/ref&gt; is 'n [[Amerika]]anse akteur en rolprentvervaardiger wie se loopbaan afgeskop het met sy rol in die televisiesitkom ''Growing Pains'' en vinnig na rolprente oorgeslaan het. Sy kritiese deurbraakrolprentvertoning het in ''This Boy's Life'' gekom en is gou deur ''What's Eating Gilbert Grape'' gevolg. Sy vertolking van die rol van die verstandelik gestremde broer van [[Johnny Depp]] (in die titelrol) het hom nominasies vir die [[Golden Globe]] en [[Oscar|Academy-toekennings]] vir &quot;Beste Ondersteunende Akteur&quot; besorg. Hy het roem verwerf vir sy vertolking van Jack Dawson in ''[[Titanic (rolprent)|Titanic]]'' en het in verskeie ander suksesvolle rolprente verskyn, insluitende ''Romeo + Juliet'', ''Catch Me If You Can'', en ''Blood Diamond;'' hy is vir laasgenoemde vir die Academy-toekenning vir &quot;Beste Akteur&quot; genomineer.

'n Verdere Academy-nominasie het gekom vir sy rol as Howard Hughes in ''[[The Aviator (Rolprent)|The Aviator]]'', deur [[Martin Scorsese]] geregisseer. Hy het voortgegaan om met Scorsese in rolprente soos ''Gangs of New York'' en ''The Departed'' te werk. Hierdie samewerkingsvennootskap is vergelyk met die vroeëre werksverhouding tussen Scorsese en akteur [[Robert de Niro]], wat ook rolle in Scorsese se rolprente tydens sy vroeë loopbaan vertolk het.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pr-inside.com/entertainment-blog/2007/01/29/scorsese-likens-dicaprio-to-de-niro/ |title=Entertainment News » SCORSESE LIKENS DiCAPRIO TO DE NIRO |publisher=Pr-inside.com |date=29 Januarie 2007 |access-date=13 Januarie 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090903105426/http://www.pr-inside.com/entertainment-blog/2007/01/29/scorsese-likens-dicaprio-to-de-niro/ |archive-date= 3 September 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; DiCaprio het daarbenewens nog ook twee [[Bafta]]-nominasies, drie Screen Actors Guild-nominasies, en 'n Silver Bear-toekenning ontvang.

In 2016 het DiCaprio die Oscar vir &quot;Beste Akteur&quot; gewen vir sy rol in ''The Revenant''.  

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:DiCaprio, Leonardo}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1974]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>e56aq22tw9ipltwy8dc5bivqaylqwgt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Baikalmeer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>42104</id>
    <revision>
      <id>2520105</id>
      <parentid>2520088</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:06:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8190" xml:space="preserve">: ''Hierdie artikel handel oor die meer in Rusland. Vir die meer in Kasakstan, sien [[Balchasj-meer]].''

{{Inligtingskas Waterliggaam
| Naam = Baikalmeer
| Beeld = Olchon1.jpg
| Beeld_byskrif = 'n Sjamane-steen op die eiland Olchon
| Kaart = Karte baikal2.png
| Kaart_byskrif = Kaart van die Baikalmeer (in Duits)
| Koördinate = {{Koördinate|53|30|N|108|0|O|region:RU-BU_type:waterbody_scale:5000000|aansig=inlyn,titel}}
| Ligging = [[Siberië]], [[Rusland]]
| Soort = Kontinentale skeur-meer
| Oppervlakte = 31&amp;nbsp;722&amp;nbsp;km² (12&amp;nbsp;248&amp;nbsp;myl²)
| Gem_diepte = 744,4&amp;nbsp;m (2&amp;nbsp;442&amp;nbsp;vt)
| Maks_diepte = 1&amp;nbsp;642&amp;nbsp;m (5&amp;nbsp;387&amp;nbsp;vt)
| Volume = 23&amp;nbsp;615,39&amp;nbsp;km³ (5&amp;nbsp;670&amp;nbsp;myl³)
| Oppervlakhoogte = 455,5&amp;nbsp;m (1&amp;nbsp;494&amp;nbsp;vt)
| Lengte = 636&amp;nbsp;km (395&amp;nbsp;myl)
| Breedte = 79&amp;nbsp;km 49&amp;nbsp;myl)
| Opvangsgebied = 571&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km²
| Omtrek = 2&amp;nbsp;100&amp;nbsp;km (1&amp;nbsp;300&amp;nbsp;myl)
| Invloei = [[Selenga]], Barguzin, Bo-Angara
| Uitvloei = [[Angara]]
| Eiland = Olchon
| Nedersettings = [[Irkoetsk]]
| Gevries = Januarie tot Mei
| Rangorde_volume = 1ste
}}

Die '''Baikalmeer''' ([[Russies]]: о́зеро Байка́л, ''Ozero Baykal'', [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl], afgelei van die [[Boerjaties]]e Байгал нуур / ''Baygal nuur'' of &quot;ryk meer&quot;, in Russies en ander Europese tale dikwels net '''Baikal''' genoem; [[Mongools]]: Байгал нуур, ''Baygal nuur'', letterlik: &quot;die natuurlike meer&quot;&lt;ref&gt;{{en}} Dervla Murphy (2007) ''Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals'', Londen, John Murray, bl. 173&lt;/ref&gt;) is 'n [[meer]] in die suide van [[Siberië]] in die [[Asië|Asiatiese]] deel van die [[Rusland|Russiese Federasie]], naby die grens met [[Mongolië]]. Dit is die oudste en diepste varswatermeer ter wêreld.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt; Die meer het 'n maksimum diepte van 1&amp;nbsp;637 meter en is meer as 25 miljoen jaar gelede gevorm.&lt;ref&gt;{{de}} [http://www.greenpeace.de/themen/artenvielfalt/weltnaturerbe-baikalsee Greenpeace Duitsland: ''Weltnaturerbe Baikalsee'']&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Торосы зимнего Байкала.jpg|duimnael|links|Winter op die eiland Olchon]]
Die Baikalmeer is 'n voorbeeld van hoe 'n tipiese sinkdal in 'n gematigde klimaat met water gevul raak as daar nie genoeg verdamping plaasvind om die invloei van water in die kom te balanseer nie. Omdat dit so ver van die see en van ander groot mere is, het dit 'n uiters interessante plante- en dierelewe. Minstens driekwart van die [[spesie]]s wat hier aangetref word, is [[inheems]] en word nêrens ander aangetref nie.

Die Baikalmeer strek oor meer as 31&amp;nbsp;720 vierkante kilometer, en sy waterinhoud (wat sowat twintig persent van die wêreld se varswatervoorraad verteenwoordig) is so groot dat dit vyftig jaar lank in die mensheid se drinkwaterbehoeftes sou kon voorsien. 

Indien sy waterinhoud gelykmatig oor die aardbol verdeel sou word, sou dit twintig sentimeter hoog met water bedek wees. Die [[Russe]] verwys dan ook na die meer as die &quot;Bron van die Planeet&quot;. Die Baikalmeer bevat meer water as al die [[Noord-Amerika]]anse [[Groot Mere]] tesame.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite book|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael  | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders : you must see before you die|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=978-1-84403-674-5|page=620|edition=2009 }}&lt;/ref&gt;

Die enigste rivier, wat water uit die Baikal afvoer, die [[Angara]], loop na die [[Jenisejrivier|Jenisej]] en mond in die [[Arktiese Oseaan]] se [[Karasee]] uit. [[Unesco]] het die Baikalmeergebied in [[1996]] as [[wêrelderfenisgebied]] gelys.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/754 |title=Lake Baikal |publisher=[[Unesco]] |access-date=15 Julie 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607141149/https://whc.unesco.org/en/list/754 |archive-date=7 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Fauna en flora ==

=== Ongewerweldes ===

==== Sponse ====

[[Lêer:Lubomirskia-baicalensis.jpg|duimnael|regop|Museummonster van die vertakkende spons ''[[Lubomirskia baicalensis]]''. Lewendige monsters is meer heldergroen.]]

Ten minste 18 [[spesie]]s van [[sponsdier]]e is in die meer teenwoordig,&lt;ref name=Kaluzhnaya2005&gt;Kaluzhnaya; Belikov; Schröder; Rothenberger; Zapf; Kaandorp; Borejko; Müller; and Müller (2005). ''Dynamics of skeleton formation in the Lake Baikal sponge Lubomirskia baicalensis. Part I. Biological and biochemical studies.'' Naturwissenschaften 92: 128–133.&lt;/ref&gt; insluitende ongeveer 15 spesies van die [[endemie (ekologie)|endemiese]] familie [[Lubomirskiidae]] (die res is van die nie-endemiese familie [[Spongillidae]]).&lt;ref name=Paradina2003&gt;Paradina; Kulikova; Suturin; and Saibatalova (2003). ''The Distribution of Chemical Elements in Sponges of the Family Lubomirskiidae in Lake Baikal.'' International Symposium – Speciation in Ancient Lakes, SIAL III – Irkutsk 2002. Berliner Paläobiologische Abhandlungen 4: 151–157.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite WoRMS |author=de Voogd, N.J.; Alvarez, B.; Boury-Esnault, N.; Carballo, J.L.; Cárdenas, P.; Díaz, M.-C.; Dohrmann, M.; Downey, R.; Hajdu, E.; Hooper, J.N.A.; Kelly, M.; Klautau, M.; Manconi, R.; Morrow, C.C. Pisera, A.B.; Ríos, P.; Rützler, K.; Schönberg, C.; Vacelet, J.; van Soest, R.W.M. |year=2021 |title=Lubomirskiidae Weltner, 1895 |id=167011 |access-date=24 November 2021}}&lt;/ref&gt; Op die bodem naby die kus vorm sponse die grootste biomassa.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''[[Lubomirskia baicalensis]]'', ''[[Lubomirskiidae|Baikalospongia bacillifera]]'', en ''[[Lubomirskiidae|B. intermedia]]'' is buitengewoon groot vir varswatersponse en kan meer as 1&amp;nbsp;m groot word.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt;&lt;ref&gt;Belikov; Kaluzhnaya; Schröder; Müller; and Müller (2007). Lake Baikal endemic sponge Lubomirskia baikalensis: structure and organization of the gene family of silicatein and its role in morphogenesis. Porifera Research: Biodiversity, Innovation and Sustainability, pp. 179–188.&lt;/ref&gt; Hierdie drie spesies is die algemeenste sponsspesies in die Baikalmeer.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''Baikalospongia''-spesies het gewoonlik kors- of tapytagtige strukture, terwyl ''L. baikalensis'' takagtige strukture het en in areas waar dit volop is soms onderwater &quot;woude&quot; vorm.&lt;ref name=Kozhov1963&gt;{{cite book| author=Kozhov, M. | year=1963 | title=Lake Baikal and Its Life | series=Monographiae Biologicae | volume=11 | pages=63–67 | isbn=978-94-015-7388-7}}&lt;/ref&gt; Die meeste sponse in die meer is gewoonlik groen terwyl hulle lewendig is weens die teenwoordigheid van [[simbiose|simbiotiese]] [[chlorofiet]]e ([[zoochlorella]]), maar is soms bruin of geel.&lt;ref&gt;Müller; and Grachev, eds. (2009). ''Biosilica in Evolution, Morphogenesis, and Nanobiotechnology: Case Study Lake Baikal'', pp. 81–110. [[Springer Publishing]]. {{ISBN|978-3-540-88551-1}}.&lt;/ref&gt;

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|[[Nasa]]-Satellietfoto van die Baikalmeer.
Lêer:Берег Баргузинского заповедника.JPG|Uitsig oor die Bargoezinski-reservaat vanaf die Baikalmeer.
Lêer:Baikal ol'chon ri südosten.jpg|Die Baikalmeer in die somer.
Lêer:Baikal-seal 4747-pho.jpg|'n Baikalrob (''Pusa sibirica'').
Lêer:Baikal lake Crack in the ice.jpg|Ysbedekking word met behulp van 'n skeertuig ondersoek.
Lêer:Baikal sledging.jpg|'n Slee op die Baikalmeer, ca. 1890.
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 1, bl. 83

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
;Wiki-webtuistes
----
{{CommonsKategorie-inlyn|Lake Baikal|Baikalmeer}}
;Media
----
* [https://www.youtube.com/watch?v=r_izDyWAid4 ''Alex Drone/YouTube: Ys op die Baikalmeer'']
;Ensiklopediese inligting
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Lake-Baikal|title=Lake Baikal|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=16 April 2019}}


{{Ruslandsaadjie}}
{{Wêrelderfenisgebiede in Rusland}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Mere in Asië]]
[[Kategorie:Mere in Rusland]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Rusland]]</text>
      <sha1>ob74fvbqxtb7aybt0gevhqyaic8y07j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520106</id>
      <parentid>2520105</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8255" xml:space="preserve">: ''Hierdie artikel handel oor die meer in Rusland. Vir die meer in Kasakstan, sien [[Balchasj-meer]].''

{{Inligtingskas Waterliggaam
| Naam = Baikalmeer
| Beeld = Olchon1.jpg
| Beeld_byskrif = 'n Sjamane-steen op die eiland Olchon
| Kaart = Karte baikal2.png
| Kaart_byskrif = Kaart van die Baikalmeer (in Duits)
| Koördinate = {{Koördinate|53|30|N|108|0|O|region:RU-BU_type:waterbody_scale:5000000|aansig=inlyn,titel}}
| Ligging = [[Siberië]], [[Rusland]]
| Soort = Kontinentale skeur-meer
| Oppervlakte = 31&amp;nbsp;722&amp;nbsp;km² (12&amp;nbsp;248&amp;nbsp;myl²)
| Gem_diepte = 744,4&amp;nbsp;m (2&amp;nbsp;442&amp;nbsp;vt)
| Maks_diepte = 1&amp;nbsp;642&amp;nbsp;m (5&amp;nbsp;387&amp;nbsp;vt)
| Volume = 23&amp;nbsp;615,39&amp;nbsp;km³ (5&amp;nbsp;670&amp;nbsp;myl³)
| Oppervlakhoogte = 455,5&amp;nbsp;m (1&amp;nbsp;494&amp;nbsp;vt)
| Lengte = 636&amp;nbsp;km (395&amp;nbsp;myl)
| Breedte = 79&amp;nbsp;km 49&amp;nbsp;myl)
| Opvangsgebied = 571&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km²
| Omtrek = 2&amp;nbsp;100&amp;nbsp;km (1&amp;nbsp;300&amp;nbsp;myl)
| Invloei = [[Selenga]], Barguzin, Bo-Angara
| Uitvloei = [[Angara]]
| Eiland = Olchon
| Nedersettings = [[Irkoetsk]]
| Gevries = Januarie tot Mei
| Rangorde_volume = 1ste
}}

Die '''Baikalmeer''' ([[Russies]]: о́зеро Байка́л, ''Ozero Baykal'', [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl], afgelei van die [[Boerjaties]]e Байгал нуур / ''Baygal nuur'' of &quot;ryk meer&quot;, in Russies en ander Europese tale dikwels net '''Baikal''' genoem; [[Mongools]]: Байгал нуур, ''Baygal nuur'', letterlik: &quot;die natuurlike meer&quot;&lt;ref&gt;{{en}} Dervla Murphy (2007) ''Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals'', Londen, John Murray, bl. 173&lt;/ref&gt;) is 'n [[meer]] in die suide van [[Siberië]] in die [[Asië|Asiatiese]] deel van die [[Rusland|Russiese Federasie]], naby die grens met [[Mongolië]]. Dit is die oudste en diepste varswatermeer ter wêreld.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt; Die meer het 'n maksimum diepte van 1&amp;nbsp;637 meter en is meer as 25 miljoen jaar gelede gevorm.&lt;ref&gt;{{de}} [http://www.greenpeace.de/themen/artenvielfalt/weltnaturerbe-baikalsee Greenpeace Duitsland: ''Weltnaturerbe Baikalsee'']&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Торосы зимнего Байкала.jpg|duimnael|links|Winter op die eiland Olchon]]
Die Baikalmeer is 'n voorbeeld van hoe 'n tipiese sinkdal in 'n gematigde klimaat met water gevul raak as daar nie genoeg verdamping plaasvind om die invloei van water in die kom te balanseer nie. Omdat dit so ver van die see en van ander groot mere is, het dit 'n uiters interessante plante- en dierelewe. Minstens driekwart van die [[spesie]]s wat hier aangetref word, is [[endemie (ekologie)|endemies]], dit wil sê, [[inheems]] aan die Baikalmeer en word nêrens ander aangetref nie.

Die Baikalmeer strek oor meer as 31&amp;nbsp;720 vierkante kilometer, en sy waterinhoud (wat sowat twintig persent van die wêreld se varswatervoorraad verteenwoordig) is so groot dat dit vyftig jaar lank in die mensheid se drinkwaterbehoeftes sou kon voorsien. 

Indien sy waterinhoud gelykmatig oor die aardbol verdeel sou word, sou dit twintig sentimeter hoog met water bedek wees. Die [[Russe]] verwys dan ook na die meer as die &quot;Bron van die Planeet&quot;. Die Baikalmeer bevat meer water as al die [[Noord-Amerika]]anse [[Groot Mere]] tesame.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite book|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael  | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders : you must see before you die|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=978-1-84403-674-5|page=620|edition=2009 }}&lt;/ref&gt;

Die enigste rivier, wat water uit die Baikal afvoer, die [[Angara]], loop na die [[Jenisejrivier|Jenisej]] en mond in die [[Arktiese Oseaan]] se [[Karasee]] uit. [[Unesco]] het die Baikalmeergebied in [[1996]] as [[wêrelderfenisgebied]] gelys.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/754 |title=Lake Baikal |publisher=[[Unesco]] |access-date=15 Julie 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607141149/https://whc.unesco.org/en/list/754 |archive-date=7 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Fauna en flora ==

=== Ongewerweldes ===

==== Sponse ====

[[Lêer:Lubomirskia-baicalensis.jpg|duimnael|regop|Museummonster van die vertakkende spons ''[[Lubomirskia baicalensis]]''. Lewendige monsters is meer heldergroen.]]

Ten minste 18 [[spesie]]s van [[sponsdier]]e is in die meer teenwoordig,&lt;ref name=Kaluzhnaya2005&gt;Kaluzhnaya; Belikov; Schröder; Rothenberger; Zapf; Kaandorp; Borejko; Müller; and Müller (2005). ''Dynamics of skeleton formation in the Lake Baikal sponge Lubomirskia baicalensis. Part I. Biological and biochemical studies.'' Naturwissenschaften 92: 128–133.&lt;/ref&gt; insluitende ongeveer 15 spesies van die [[endemie (ekologie)|endemiese]] familie [[Lubomirskiidae]] (die res is van die nie-endemiese familie [[Spongillidae]]).&lt;ref name=Paradina2003&gt;Paradina; Kulikova; Suturin; and Saibatalova (2003). ''The Distribution of Chemical Elements in Sponges of the Family Lubomirskiidae in Lake Baikal.'' International Symposium – Speciation in Ancient Lakes, SIAL III – Irkutsk 2002. Berliner Paläobiologische Abhandlungen 4: 151–157.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite WoRMS |author=de Voogd, N.J.; Alvarez, B.; Boury-Esnault, N.; Carballo, J.L.; Cárdenas, P.; Díaz, M.-C.; Dohrmann, M.; Downey, R.; Hajdu, E.; Hooper, J.N.A.; Kelly, M.; Klautau, M.; Manconi, R.; Morrow, C.C. Pisera, A.B.; Ríos, P.; Rützler, K.; Schönberg, C.; Vacelet, J.; van Soest, R.W.M. |year=2021 |title=Lubomirskiidae Weltner, 1895 |id=167011 |access-date=24 November 2021}}&lt;/ref&gt; Op die bodem naby die kus vorm sponse die grootste biomassa.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''[[Lubomirskia baicalensis]]'', ''[[Lubomirskiidae|Baikalospongia bacillifera]]'', en ''[[Lubomirskiidae|B. intermedia]]'' is buitengewoon groot vir varswatersponse en kan meer as 1&amp;nbsp;m groot word.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt;&lt;ref&gt;Belikov; Kaluzhnaya; Schröder; Müller; and Müller (2007). Lake Baikal endemic sponge Lubomirskia baikalensis: structure and organization of the gene family of silicatein and its role in morphogenesis. Porifera Research: Biodiversity, Innovation and Sustainability, pp. 179–188.&lt;/ref&gt; Hierdie drie spesies is die algemeenste sponsspesies in die Baikalmeer.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''Baikalospongia''-spesies het gewoonlik kors- of tapytagtige strukture, terwyl ''L. baikalensis'' takagtige strukture het en in areas waar dit volop is soms onderwater &quot;woude&quot; vorm.&lt;ref name=Kozhov1963&gt;{{cite book| author=Kozhov, M. | year=1963 | title=Lake Baikal and Its Life | series=Monographiae Biologicae | volume=11 | pages=63–67 | isbn=978-94-015-7388-7}}&lt;/ref&gt; Die meeste sponse in die meer is gewoonlik groen terwyl hulle lewendig is weens die teenwoordigheid van [[simbiose|simbiotiese]] [[chlorofiet]]e ([[zoochlorella]]), maar is soms bruin of geel.&lt;ref&gt;Müller; and Grachev, eds. (2009). ''Biosilica in Evolution, Morphogenesis, and Nanobiotechnology: Case Study Lake Baikal'', pp. 81–110. [[Springer Publishing]]. {{ISBN|978-3-540-88551-1}}.&lt;/ref&gt;

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|[[Nasa]]-Satellietfoto van die Baikalmeer.
Lêer:Берег Баргузинского заповедника.JPG|Uitsig oor die Bargoezinski-reservaat vanaf die Baikalmeer.
Lêer:Baikal ol'chon ri südosten.jpg|Die Baikalmeer in die somer.
Lêer:Baikal-seal 4747-pho.jpg|'n Baikalrob (''Pusa sibirica'').
Lêer:Baikal lake Crack in the ice.jpg|Ysbedekking word met behulp van 'n skeertuig ondersoek.
Lêer:Baikal sledging.jpg|'n Slee op die Baikalmeer, ca. 1890.
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 1, bl. 83

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
;Wiki-webtuistes
----
{{CommonsKategorie-inlyn|Lake Baikal|Baikalmeer}}
;Media
----
* [https://www.youtube.com/watch?v=r_izDyWAid4 ''Alex Drone/YouTube: Ys op die Baikalmeer'']
;Ensiklopediese inligting
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Lake-Baikal|title=Lake Baikal|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=16 April 2019}}


{{Ruslandsaadjie}}
{{Wêrelderfenisgebiede in Rusland}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Mere in Asië]]
[[Kategorie:Mere in Rusland]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Rusland]]</text>
      <sha1>ia2ih37usuq8fyhiweh30g2t4gjmb87</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520107</id>
      <parentid>2520106</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:08:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8278" xml:space="preserve">: ''Hierdie artikel handel oor die meer in Rusland. Vir die meer in Kasakstan, sien [[Balchasj-meer]].''

{{Inligtingskas Waterliggaam
| Naam = Baikalmeer
| Beeld = Olchon1.jpg
| Beeld_byskrif = 'n Sjamane-steen op die eiland Olchon
| Kaart = Karte baikal2.png
| Kaart_byskrif = Kaart van die Baikalmeer (in Duits)
| Koördinate = {{Koördinate|53|30|N|108|0|O|region:RU-BU_type:waterbody_scale:5000000|aansig=inlyn,titel}}
| Ligging = [[Siberië]], [[Rusland]]
| Soort = Kontinentale skeur-meer
| Oppervlakte = 31&amp;nbsp;722&amp;nbsp;km² (12&amp;nbsp;248&amp;nbsp;myl²)
| Gem_diepte = 744,4&amp;nbsp;m (2&amp;nbsp;442&amp;nbsp;vt)
| Maks_diepte = 1&amp;nbsp;642&amp;nbsp;m (5&amp;nbsp;387&amp;nbsp;vt)
| Volume = 23&amp;nbsp;615,39&amp;nbsp;km³ (5&amp;nbsp;670&amp;nbsp;myl³)
| Oppervlakhoogte = 455,5&amp;nbsp;m (1&amp;nbsp;494&amp;nbsp;vt)
| Lengte = 636&amp;nbsp;km (395&amp;nbsp;myl)
| Breedte = 79&amp;nbsp;km 49&amp;nbsp;myl)
| Opvangsgebied = 571&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km²
| Omtrek = 2&amp;nbsp;100&amp;nbsp;km (1&amp;nbsp;300&amp;nbsp;myl)
| Invloei = [[Selenga]], Barguzin, Bo-Angara
| Uitvloei = [[Angara]]
| Eiland = Olchon
| Nedersettings = [[Irkoetsk]]
| Gevries = Januarie tot Mei
| Rangorde_volume = 1ste
}}

Die '''Baikalmeer''' ([[Russies]]: о́зеро Байка́л, ''Ozero Baykal'', [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl], afgelei van die [[Boerjaties]]e Байгал нуур / ''Baygal nuur'' of &quot;ryk meer&quot;, in Russies en ander Europese tale dikwels net '''Baikal''' genoem; [[Mongools]]: Байгал нуур, ''Baygal nuur'', letterlik: &quot;die natuurlike meer&quot;&lt;ref&gt;{{en}} Dervla Murphy (2007) ''Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals'', Londen, John Murray, bl. 173&lt;/ref&gt;) is 'n [[meer]] in die suide van [[Siberië]] in die [[Asië|Asiatiese]] deel van die [[Rusland|Russiese Federasie]], naby die grens met [[Mongolië]]. Dit is die oudste en diepste varswatermeer ter wêreld.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt; Die meer het 'n maksimum diepte van 1&amp;nbsp;637 meter en is meer as 25 miljoen jaar gelede gevorm.&lt;ref&gt;{{de}} [http://www.greenpeace.de/themen/artenvielfalt/weltnaturerbe-baikalsee Greenpeace Duitsland: ''Weltnaturerbe Baikalsee'']&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Торосы зимнего Байкала.jpg|duimnael|links|Winter op die eiland Olchon]]
Die Baikalmeer is 'n voorbeeld van hoe 'n tipiese sinkdal in 'n gematigde klimaat met water gevul raak as daar nie genoeg verdamping plaasvind om die invloei van water in die kom te balanseer nie. Omdat dit so ver van die see en van ander groot mere is, het dit 'n uiters interessante plante- en dierelewe. Minstens driekwart van die [[spesie]]s wat hier aangetref word, is [[endemie (ekologie)|endemies]], dit wil sê, [[inheems]] aan die Baikalmeer en word nêrens ander aangetref nie.

Die Baikalmeer strek oor meer as 31&amp;nbsp;720 vierkante kilometer, en sy waterinhoud (wat sowat twintig persent van die wêreld se varswatervoorraad verteenwoordig) is so groot dat dit vyftig jaar lank in die mensheid se drinkwaterbehoeftes sou kon voorsien. 

Indien sy waterinhoud gelykmatig oor die aardbol verdeel sou word, sou dit twintig sentimeter hoog met water bedek wees. Die [[Russe]] verwys dan ook na die meer as die &quot;Bron van die Planeet&quot;. Die Baikalmeer bevat meer water as al die [[Noord-Amerika]]anse [[Groot Mere]] tesame.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite book|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael  | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders : you must see before you die|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=978-1-84403-674-5|page=620|edition=2009 }}&lt;/ref&gt;

Die enigste rivier, wat water uit die Baikal afvoer, die [[Angara]], loop na die [[Jenisejrivier|Jenisej]] en mond in die [[Arktiese Oseaan]] se [[Karasee]] uit. [[Unesco]] het die Baikalmeergebied in [[1996]] as [[wêrelderfenisgebied]] gelys.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/754 |title=Lake Baikal |publisher=[[Unesco]] |access-date=15 Julie 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607141149/https://whc.unesco.org/en/list/754 |archive-date=7 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Fauna en flora ==

=== Ongewerweldes ===

==== Sponse ====

[[Lêer:Lubomirskia-baicalensis.jpg|duimnael|regop|Museummonster van die vertakkende spons ''[[Lubomirskia baicalensis]]''. Lewendige monsters is meer heldergroen.]]

Ten minste 18 [[spesie]]s van [[sponsdier]]e is in die meer teenwoordig,&lt;ref name=Kaluzhnaya2005&gt;Kaluzhnaya; Belikov; Schröder; Rothenberger; Zapf; Kaandorp; Borejko; Müller; and Müller (2005). ''Dynamics of skeleton formation in the Lake Baikal sponge Lubomirskia baicalensis. Part I. Biological and biochemical studies.'' Naturwissenschaften 92: 128–133.&lt;/ref&gt; insluitende ongeveer 15 spesies van die [[endemie (ekologie)|endemiese]] [[Familie (biologie)|familie]] [[Lubomirskiidae]] (die res is van die nie-endemiese familie [[Spongillidae]]).&lt;ref name=Paradina2003&gt;Paradina; Kulikova; Suturin; and Saibatalova (2003). ''The Distribution of Chemical Elements in Sponges of the Family Lubomirskiidae in Lake Baikal.'' International Symposium – Speciation in Ancient Lakes, SIAL III – Irkutsk 2002. Berliner Paläobiologische Abhandlungen 4: 151–157.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite WoRMS |author=de Voogd, N.J.; Alvarez, B.; Boury-Esnault, N.; Carballo, J.L.; Cárdenas, P.; Díaz, M.-C.; Dohrmann, M.; Downey, R.; Hajdu, E.; Hooper, J.N.A.; Kelly, M.; Klautau, M.; Manconi, R.; Morrow, C.C. Pisera, A.B.; Ríos, P.; Rützler, K.; Schönberg, C.; Vacelet, J.; van Soest, R.W.M. |year=2021 |title=Lubomirskiidae Weltner, 1895 |id=167011 |access-date=24 November 2021}}&lt;/ref&gt; Op die bodem naby die kus vorm sponse die grootste biomassa.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''[[Lubomirskia baicalensis]]'', ''[[Lubomirskiidae|Baikalospongia bacillifera]]'', en ''[[Lubomirskiidae|B. intermedia]]'' is buitengewoon groot vir varswatersponse en kan meer as 1&amp;nbsp;m groot word.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt;&lt;ref&gt;Belikov; Kaluzhnaya; Schröder; Müller; and Müller (2007). Lake Baikal endemic sponge Lubomirskia baikalensis: structure and organization of the gene family of silicatein and its role in morphogenesis. Porifera Research: Biodiversity, Innovation and Sustainability, pp. 179–188.&lt;/ref&gt; Hierdie drie spesies is die algemeenste sponsspesies in die Baikalmeer.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''Baikalospongia''-spesies het gewoonlik kors- of tapytagtige strukture, terwyl ''L. baikalensis'' takagtige strukture het en in areas waar dit volop is soms onderwater &quot;woude&quot; vorm.&lt;ref name=Kozhov1963&gt;{{cite book| author=Kozhov, M. | year=1963 | title=Lake Baikal and Its Life | series=Monographiae Biologicae | volume=11 | pages=63–67 | isbn=978-94-015-7388-7}}&lt;/ref&gt; Die meeste sponse in die meer is gewoonlik groen terwyl hulle lewendig is weens die teenwoordigheid van [[simbiose|simbiotiese]] [[chlorofiet]]e ([[zoochlorella]]), maar is soms bruin of geel.&lt;ref&gt;Müller; and Grachev, eds. (2009). ''Biosilica in Evolution, Morphogenesis, and Nanobiotechnology: Case Study Lake Baikal'', pp. 81–110. [[Springer Publishing]]. {{ISBN|978-3-540-88551-1}}.&lt;/ref&gt;

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|[[Nasa]]-Satellietfoto van die Baikalmeer.
Lêer:Берег Баргузинского заповедника.JPG|Uitsig oor die Bargoezinski-reservaat vanaf die Baikalmeer.
Lêer:Baikal ol'chon ri südosten.jpg|Die Baikalmeer in die somer.
Lêer:Baikal-seal 4747-pho.jpg|'n Baikalrob (''Pusa sibirica'').
Lêer:Baikal lake Crack in the ice.jpg|Ysbedekking word met behulp van 'n skeertuig ondersoek.
Lêer:Baikal sledging.jpg|'n Slee op die Baikalmeer, ca. 1890.
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 1, bl. 83

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
;Wiki-webtuistes
----
{{CommonsKategorie-inlyn|Lake Baikal|Baikalmeer}}
;Media
----
* [https://www.youtube.com/watch?v=r_izDyWAid4 ''Alex Drone/YouTube: Ys op die Baikalmeer'']
;Ensiklopediese inligting
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Lake-Baikal|title=Lake Baikal|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=16 April 2019}}


{{Ruslandsaadjie}}
{{Wêrelderfenisgebiede in Rusland}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Mere in Asië]]
[[Kategorie:Mere in Rusland]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Rusland]]</text>
      <sha1>6ifwjmhe6wk1bou1vmhvhom9ep4wo1o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520108</id>
      <parentid>2520107</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:08:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>Tikfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8279" xml:space="preserve">: ''Hierdie artikel handel oor die meer in Rusland. Vir die meer in Kasakstan, sien [[Balchasj-meer]].''

{{Inligtingskas Waterliggaam
| Naam = Baikalmeer
| Beeld = Olchon1.jpg
| Beeld_byskrif = 'n Sjamane-steen op die eiland Olchon
| Kaart = Karte baikal2.png
| Kaart_byskrif = Kaart van die Baikalmeer (in Duits)
| Koördinate = {{Koördinate|53|30|N|108|0|O|region:RU-BU_type:waterbody_scale:5000000|aansig=inlyn,titel}}
| Ligging = [[Siberië]], [[Rusland]]
| Soort = Kontinentale skeur-meer
| Oppervlakte = 31&amp;nbsp;722&amp;nbsp;km² (12&amp;nbsp;248&amp;nbsp;myl²)
| Gem_diepte = 744,4&amp;nbsp;m (2&amp;nbsp;442&amp;nbsp;vt)
| Maks_diepte = 1&amp;nbsp;642&amp;nbsp;m (5&amp;nbsp;387&amp;nbsp;vt)
| Volume = 23&amp;nbsp;615,39&amp;nbsp;km³ (5&amp;nbsp;670&amp;nbsp;myl³)
| Oppervlakhoogte = 455,5&amp;nbsp;m (1&amp;nbsp;494&amp;nbsp;vt)
| Lengte = 636&amp;nbsp;km (395&amp;nbsp;myl)
| Breedte = 79&amp;nbsp;km 49&amp;nbsp;myl)
| Opvangsgebied = 571&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km²
| Omtrek = 2&amp;nbsp;100&amp;nbsp;km (1&amp;nbsp;300&amp;nbsp;myl)
| Invloei = [[Selenga]], Barguzin, Bo-Angara
| Uitvloei = [[Angara]]
| Eiland = Olchon
| Nedersettings = [[Irkoetsk]]
| Gevries = Januarie tot Mei
| Rangorde_volume = 1ste
}}

Die '''Baikalmeer''' ([[Russies]]: о́зеро Байка́л, ''Ozero Baykal'', [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl], afgelei van die [[Boerjaties]]e Байгал нуур / ''Baygal nuur'' of &quot;ryk meer&quot;, in Russies en ander Europese tale dikwels net '''Baikal''' genoem; [[Mongools]]: Байгал нуур, ''Baygal nuur'', letterlik: &quot;die natuurlike meer&quot;&lt;ref&gt;{{en}} Dervla Murphy (2007) ''Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals'', Londen, John Murray, bl. 173&lt;/ref&gt;) is 'n [[meer]] in die suide van [[Siberië]] in die [[Asië|Asiatiese]] deel van die [[Rusland|Russiese Federasie]], naby die grens met [[Mongolië]]. Dit is die oudste en diepste varswatermeer ter wêreld.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt; Die meer het 'n maksimum diepte van 1&amp;nbsp;637 meter en is meer as 25 miljoen jaar gelede gevorm.&lt;ref&gt;{{de}} [http://www.greenpeace.de/themen/artenvielfalt/weltnaturerbe-baikalsee Greenpeace Duitsland: ''Weltnaturerbe Baikalsee'']&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Торосы зимнего Байкала.jpg|duimnael|links|Winter op die eiland Olchon]]
Die Baikalmeer is 'n voorbeeld van hoe 'n tipiese sinkdal in 'n gematigde klimaat met water gevul raak as daar nie genoeg verdamping plaasvind om die invloei van water in die kom te balanseer nie. Omdat dit so ver van die see en van ander groot mere is, het dit 'n uiters interessante plante- en dierelewe. Minstens driekwart van die [[spesie]]s wat hier aangetref word, is [[endemie (ekologie)|endemies]], dit wil sê, [[inheems]] aan die Baikalmeer en word nêrens anders aangetref nie.

Die Baikalmeer strek oor meer as 31&amp;nbsp;720 vierkante kilometer, en sy waterinhoud (wat sowat twintig persent van die wêreld se varswatervoorraad verteenwoordig) is so groot dat dit vyftig jaar lank in die mensheid se drinkwaterbehoeftes sou kon voorsien. 

Indien sy waterinhoud gelykmatig oor die aardbol verdeel sou word, sou dit twintig sentimeter hoog met water bedek wees. Die [[Russe]] verwys dan ook na die meer as die &quot;Bron van die Planeet&quot;. Die Baikalmeer bevat meer water as al die [[Noord-Amerika]]anse [[Groot Mere]] tesame.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite book|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael  | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders : you must see before you die|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=978-1-84403-674-5|page=620|edition=2009 }}&lt;/ref&gt;

Die enigste rivier, wat water uit die Baikal afvoer, die [[Angara]], loop na die [[Jenisejrivier|Jenisej]] en mond in die [[Arktiese Oseaan]] se [[Karasee]] uit. [[Unesco]] het die Baikalmeergebied in [[1996]] as [[wêrelderfenisgebied]] gelys.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/754 |title=Lake Baikal |publisher=[[Unesco]] |access-date=15 Julie 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607141149/https://whc.unesco.org/en/list/754 |archive-date=7 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Fauna en flora ==

=== Ongewerweldes ===

==== Sponse ====

[[Lêer:Lubomirskia-baicalensis.jpg|duimnael|regop|Museummonster van die vertakkende spons ''[[Lubomirskia baicalensis]]''. Lewendige monsters is meer heldergroen.]]

Ten minste 18 [[spesie]]s van [[sponsdier]]e is in die meer teenwoordig,&lt;ref name=Kaluzhnaya2005&gt;Kaluzhnaya; Belikov; Schröder; Rothenberger; Zapf; Kaandorp; Borejko; Müller; and Müller (2005). ''Dynamics of skeleton formation in the Lake Baikal sponge Lubomirskia baicalensis. Part I. Biological and biochemical studies.'' Naturwissenschaften 92: 128–133.&lt;/ref&gt; insluitende ongeveer 15 spesies van die [[endemie (ekologie)|endemiese]] [[Familie (biologie)|familie]] [[Lubomirskiidae]] (die res is van die nie-endemiese familie [[Spongillidae]]).&lt;ref name=Paradina2003&gt;Paradina; Kulikova; Suturin; and Saibatalova (2003). ''The Distribution of Chemical Elements in Sponges of the Family Lubomirskiidae in Lake Baikal.'' International Symposium – Speciation in Ancient Lakes, SIAL III – Irkutsk 2002. Berliner Paläobiologische Abhandlungen 4: 151–157.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite WoRMS |author=de Voogd, N.J.; Alvarez, B.; Boury-Esnault, N.; Carballo, J.L.; Cárdenas, P.; Díaz, M.-C.; Dohrmann, M.; Downey, R.; Hajdu, E.; Hooper, J.N.A.; Kelly, M.; Klautau, M.; Manconi, R.; Morrow, C.C. Pisera, A.B.; Ríos, P.; Rützler, K.; Schönberg, C.; Vacelet, J.; van Soest, R.W.M. |year=2021 |title=Lubomirskiidae Weltner, 1895 |id=167011 |access-date=24 November 2021}}&lt;/ref&gt; Op die bodem naby die kus vorm sponse die grootste biomassa.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''[[Lubomirskia baicalensis]]'', ''[[Lubomirskiidae|Baikalospongia bacillifera]]'', en ''[[Lubomirskiidae|B. intermedia]]'' is buitengewoon groot vir varswatersponse en kan meer as 1&amp;nbsp;m groot word.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt;&lt;ref&gt;Belikov; Kaluzhnaya; Schröder; Müller; and Müller (2007). Lake Baikal endemic sponge Lubomirskia baikalensis: structure and organization of the gene family of silicatein and its role in morphogenesis. Porifera Research: Biodiversity, Innovation and Sustainability, pp. 179–188.&lt;/ref&gt; Hierdie drie spesies is die algemeenste sponsspesies in die Baikalmeer.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''Baikalospongia''-spesies het gewoonlik kors- of tapytagtige strukture, terwyl ''L. baikalensis'' takagtige strukture het en in areas waar dit volop is soms onderwater &quot;woude&quot; vorm.&lt;ref name=Kozhov1963&gt;{{cite book| author=Kozhov, M. | year=1963 | title=Lake Baikal and Its Life | series=Monographiae Biologicae | volume=11 | pages=63–67 | isbn=978-94-015-7388-7}}&lt;/ref&gt; Die meeste sponse in die meer is gewoonlik groen terwyl hulle lewendig is weens die teenwoordigheid van [[simbiose|simbiotiese]] [[chlorofiet]]e ([[zoochlorella]]), maar is soms bruin of geel.&lt;ref&gt;Müller; and Grachev, eds. (2009). ''Biosilica in Evolution, Morphogenesis, and Nanobiotechnology: Case Study Lake Baikal'', pp. 81–110. [[Springer Publishing]]. {{ISBN|978-3-540-88551-1}}.&lt;/ref&gt;

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|[[Nasa]]-Satellietfoto van die Baikalmeer.
Lêer:Берег Баргузинского заповедника.JPG|Uitsig oor die Bargoezinski-reservaat vanaf die Baikalmeer.
Lêer:Baikal ol'chon ri südosten.jpg|Die Baikalmeer in die somer.
Lêer:Baikal-seal 4747-pho.jpg|'n Baikalrob (''Pusa sibirica'').
Lêer:Baikal lake Crack in the ice.jpg|Ysbedekking word met behulp van 'n skeertuig ondersoek.
Lêer:Baikal sledging.jpg|'n Slee op die Baikalmeer, ca. 1890.
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 1, bl. 83

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
;Wiki-webtuistes
----
{{CommonsKategorie-inlyn|Lake Baikal|Baikalmeer}}
;Media
----
* [https://www.youtube.com/watch?v=r_izDyWAid4 ''Alex Drone/YouTube: Ys op die Baikalmeer'']
;Ensiklopediese inligting
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Lake-Baikal|title=Lake Baikal|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=16 April 2019}}


{{Ruslandsaadjie}}
{{Wêrelderfenisgebiede in Rusland}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Mere in Asië]]
[[Kategorie:Mere in Rusland]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Rusland]]</text>
      <sha1>eah83twmfq9f11wck9g7ksbsvd2grlv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520134</id>
      <parentid>2520108</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:43:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sponse */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8283" xml:space="preserve">: ''Hierdie artikel handel oor die meer in Rusland. Vir die meer in Kasakstan, sien [[Balchasj-meer]].''

{{Inligtingskas Waterliggaam
| Naam = Baikalmeer
| Beeld = Olchon1.jpg
| Beeld_byskrif = 'n Sjamane-steen op die eiland Olchon
| Kaart = Karte baikal2.png
| Kaart_byskrif = Kaart van die Baikalmeer (in Duits)
| Koördinate = {{Koördinate|53|30|N|108|0|O|region:RU-BU_type:waterbody_scale:5000000|aansig=inlyn,titel}}
| Ligging = [[Siberië]], [[Rusland]]
| Soort = Kontinentale skeur-meer
| Oppervlakte = 31&amp;nbsp;722&amp;nbsp;km² (12&amp;nbsp;248&amp;nbsp;myl²)
| Gem_diepte = 744,4&amp;nbsp;m (2&amp;nbsp;442&amp;nbsp;vt)
| Maks_diepte = 1&amp;nbsp;642&amp;nbsp;m (5&amp;nbsp;387&amp;nbsp;vt)
| Volume = 23&amp;nbsp;615,39&amp;nbsp;km³ (5&amp;nbsp;670&amp;nbsp;myl³)
| Oppervlakhoogte = 455,5&amp;nbsp;m (1&amp;nbsp;494&amp;nbsp;vt)
| Lengte = 636&amp;nbsp;km (395&amp;nbsp;myl)
| Breedte = 79&amp;nbsp;km 49&amp;nbsp;myl)
| Opvangsgebied = 571&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km²
| Omtrek = 2&amp;nbsp;100&amp;nbsp;km (1&amp;nbsp;300&amp;nbsp;myl)
| Invloei = [[Selenga]], Barguzin, Bo-Angara
| Uitvloei = [[Angara]]
| Eiland = Olchon
| Nedersettings = [[Irkoetsk]]
| Gevries = Januarie tot Mei
| Rangorde_volume = 1ste
}}

Die '''Baikalmeer''' ([[Russies]]: о́зеро Байка́л, ''Ozero Baykal'', [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl], afgelei van die [[Boerjaties]]e Байгал нуур / ''Baygal nuur'' of &quot;ryk meer&quot;, in Russies en ander Europese tale dikwels net '''Baikal''' genoem; [[Mongools]]: Байгал нуур, ''Baygal nuur'', letterlik: &quot;die natuurlike meer&quot;&lt;ref&gt;{{en}} Dervla Murphy (2007) ''Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals'', Londen, John Murray, bl. 173&lt;/ref&gt;) is 'n [[meer]] in die suide van [[Siberië]] in die [[Asië|Asiatiese]] deel van die [[Rusland|Russiese Federasie]], naby die grens met [[Mongolië]]. Dit is die oudste en diepste varswatermeer ter wêreld.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt; Die meer het 'n maksimum diepte van 1&amp;nbsp;637 meter en is meer as 25 miljoen jaar gelede gevorm.&lt;ref&gt;{{de}} [http://www.greenpeace.de/themen/artenvielfalt/weltnaturerbe-baikalsee Greenpeace Duitsland: ''Weltnaturerbe Baikalsee'']&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Торосы зимнего Байкала.jpg|duimnael|links|Winter op die eiland Olchon]]
Die Baikalmeer is 'n voorbeeld van hoe 'n tipiese sinkdal in 'n gematigde klimaat met water gevul raak as daar nie genoeg verdamping plaasvind om die invloei van water in die kom te balanseer nie. Omdat dit so ver van die see en van ander groot mere is, het dit 'n uiters interessante plante- en dierelewe. Minstens driekwart van die [[spesie]]s wat hier aangetref word, is [[endemie (ekologie)|endemies]], dit wil sê, [[inheems]] aan die Baikalmeer en word nêrens anders aangetref nie.

Die Baikalmeer strek oor meer as 31&amp;nbsp;720 vierkante kilometer, en sy waterinhoud (wat sowat twintig persent van die wêreld se varswatervoorraad verteenwoordig) is so groot dat dit vyftig jaar lank in die mensheid se drinkwaterbehoeftes sou kon voorsien. 

Indien sy waterinhoud gelykmatig oor die aardbol verdeel sou word, sou dit twintig sentimeter hoog met water bedek wees. Die [[Russe]] verwys dan ook na die meer as die &quot;Bron van die Planeet&quot;. Die Baikalmeer bevat meer water as al die [[Noord-Amerika]]anse [[Groot Mere]] tesame.&lt;ref&gt;{{en}} {{cite book|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael  | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders : you must see before you die|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=978-1-84403-674-5|page=620|edition=2009 }}&lt;/ref&gt;

Die enigste rivier, wat water uit die Baikal afvoer, die [[Angara]], loop na die [[Jenisejrivier|Jenisej]] en mond in die [[Arktiese Oseaan]] se [[Karasee]] uit. [[Unesco]] het die Baikalmeergebied in [[1996]] as [[wêrelderfenisgebied]] gelys.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/754 |title=Lake Baikal |publisher=[[Unesco]] |access-date=15 Julie 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607141149/https://whc.unesco.org/en/list/754 |archive-date=7 Junie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Fauna en flora ==

=== Ongewerweldes ===

==== Sponse ====

[[Lêer:Lubomirskia-baicalensis.jpg|duimnael|regop|Museummonster van die vertakkende spons ''[[Lubomirskia baicalensis]]''. Lewendige monsters is meer heldergroen.]]

Ten minste 18 [[spesie]]s van [[sponsdier]]e is in die meer teenwoordig,&lt;ref name=Kaluzhnaya2005&gt;Kaluzhnaya; Belikov; Schröder; Rothenberger; Zapf; Kaandorp; Borejko; Müller; and Müller (2005). ''Dynamics of skeleton formation in the Lake Baikal sponge Lubomirskia baicalensis. Part I. Biological and biochemical studies.'' Naturwissenschaften 92: 128–133.&lt;/ref&gt; insluitende ongeveer 15 spesies van die [[endemie (ekologie)|endemiese]] [[Familie (biologie)|familie]] [[Lubomirskiidae]] (die res is van die nie-endemiese familie [[Spongillidae]]).&lt;ref name=Paradina2003&gt;Paradina; Kulikova; Suturin; and Saibatalova (2003). ''The Distribution of Chemical Elements in Sponges of the Family Lubomirskiidae in Lake Baikal.'' International Symposium – Speciation in Ancient Lakes, SIAL III – Irkutsk 2002. Berliner Paläobiologische Abhandlungen 4: 151–157.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite WoRMS |author=de Voogd, N.J.; Alvarez, B.; Boury-Esnault, N.; Carballo, J.L.; Cárdenas, P.; Díaz, M.-C.; Dohrmann, M.; Downey, R.; Hajdu, E.; Hooper, J.N.A.; Kelly, M.; Klautau, M.; Manconi, R.; Morrow, C.C. Pisera, A.B.; Ríos, P.; Rützler, K.; Schönberg, C.; Vacelet, J.; van Soest, R.W.M. |year=2021 |title=Lubomirskiidae Weltner, 1895 |id=167011 |access-date=24 November 2021}}&lt;/ref&gt; Op die bodem naby die kus vorm sponse die grootste [[biomassa]].&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''[[Lubomirskia baicalensis]]'', ''[[Lubomirskiidae|Baikalospongia bacillifera]]'', en ''[[Lubomirskiidae|B. intermedia]]'' is buitengewoon groot vir varswatersponse en kan meer as 1&amp;nbsp;m groot word.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt;&lt;ref&gt;Belikov; Kaluzhnaya; Schröder; Müller; and Müller (2007). Lake Baikal endemic sponge Lubomirskia baikalensis: structure and organization of the gene family of silicatein and its role in morphogenesis. Porifera Research: Biodiversity, Innovation and Sustainability, pp. 179–188.&lt;/ref&gt; Hierdie drie spesies is die algemeenste sponsspesies in die Baikalmeer.&lt;ref name=Kaluzhnaya2005/&gt; ''Baikalospongia''-spesies het gewoonlik kors- of tapytagtige strukture, terwyl ''L. baikalensis'' takagtige strukture het en in areas waar dit volop is soms onderwater-&quot;woude&quot; vorm.&lt;ref name=Kozhov1963&gt;{{cite book| author=Kozhov, M. | year=1963 | title=Lake Baikal and Its Life | series=Monographiae Biologicae | volume=11 | pages=63–67 | isbn=978-94-015-7388-7}}&lt;/ref&gt; Die meeste sponse in die meer is gewoonlik groen terwyl hulle lewendig is weens die teenwoordigheid van [[simbiose|simbiotiese]] [[chlorofiet]]e ([[zoochlorella]]), maar is soms bruin of geel.&lt;ref&gt;Müller; and Grachev, eds. (2009). ''Biosilica in Evolution, Morphogenesis, and Nanobiotechnology: Case Study Lake Baikal'', pp. 81–110. [[Springer Publishing]]. {{ISBN|978-3-540-88551-1}}.&lt;/ref&gt;

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|[[Nasa]]-Satellietfoto van die Baikalmeer.
Lêer:Берег Баргузинского заповедника.JPG|Uitsig oor die Bargoezinski-reservaat vanaf die Baikalmeer.
Lêer:Baikal ol'chon ri südosten.jpg|Die Baikalmeer in die somer.
Lêer:Baikal-seal 4747-pho.jpg|'n Baikalrob (''Pusa sibirica'').
Lêer:Baikal lake Crack in the ice.jpg|Ysbedekking word met behulp van 'n skeertuig ondersoek.
Lêer:Baikal sledging.jpg|'n Slee op die Baikalmeer, ca. 1890.
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 1, bl. 83

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
;Wiki-webtuistes
----
{{CommonsKategorie-inlyn|Lake Baikal|Baikalmeer}}
;Media
----
* [https://www.youtube.com/watch?v=r_izDyWAid4 ''Alex Drone/YouTube: Ys op die Baikalmeer'']
;Ensiklopediese inligting
----
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Lake-Baikal|title=Lake Baikal|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=16 April 2019}}


{{Ruslandsaadjie}}
{{Wêrelderfenisgebiede in Rusland}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Mere in Asië]]
[[Kategorie:Mere in Rusland]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Rusland]]</text>
      <sha1>ekliicyqavqfvylvwq5i3h45v7t6yio</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kastrasie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>45974</id>
    <revision>
      <id>2520281</id>
      <parentid>2437136</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:15:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* China */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12381" xml:space="preserve">[[Beeld:Charaf-ed-Din. Operation for castration (1466).jpg|duimnael|250px|’n Mediese illustrasie deur die Persiese hitorikus Sharaf ad-Din van ’n operasie vir kastrasie, omstreeks 1466.]]
[[Beeld:Castration.jpg|duimnael|160px|Kastrasie as ’n straf in die 16de eeu.]]

'''Kastrasie''' (ook genoem sterilisasie, ontmanning, ovariëktomie, ens.) is enige manier – snykundig, chemies of andersins – waardeur ’n manlike mens of dier die funksie van die [[testikel]]s of ’n vroulike mens of dier die funksie van die [[eierstok]]ke verloor.

Met snykundige kastrasie word die testikels met [[chirurgie]] verwyder en met chemiese kastrasie word die testikels met chemiese middels gedeaktiveer. Kastrasie veroorsaak sterilisasie, wat meebring dat die persoon of dier nie meer kan voortplant nie; dit verminder ook die vervaardiging van sekere [[Hormoon|hormone]] soos [[testosteroon]] en [[estrogeen]]. Die uitwerking van die afname in laasgenoemde is aansienlik dwarsdeur ’n vrou se liggaam.&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Prophylactic oophorectomy in pre-menopausal women and long term health – a review | pmc=2585770 | pmid=18714076 | doi=10.1258/mi.2008.008016 | volume=14 | date=September 2008 | journal=Menopause Int | pages=111–6 | last1 = Shuster | first1 = LT | last2 = Gostout | first2 = BS | last3 = Grossardt | first3 = BR | last4 = Rocca | first4 = WA}}&lt;/ref&gt;

Soms verwys die term &quot;kastrasie&quot; ook na emaskulasie (die verwydering van die [[penis]] én testikels). In sommige kulture word geen onderskeid tussen die twee getref nie en dit kan verwarrend wees. By diere help kastrasie voordelige omstandighede skep, soos om oorbevolking te voorkom en die geslagsdrif te verminder. Daar word dikwels gesê die dier is &quot;reggemaak&quot;.

==Geskiedenis==
Kastrasie is dikwels in sekere kulture in [[Europa]], [[Afrika]] en [[Suid-Asië|Suid-]] en [[Oos-Asië]] om godsdienstige of sosiale redes gebruik. Sommige volke het ná ’n veldslag die gevangenes of lyke van die verloorders gekastreer om hul oorwinning te simboliseer. Gekastreerde mans ([[eunug]]s) is dikwels gebruik as personeel in burokrasieë en paleise, veral in [[harem]]s.

In [[China]] het eunugs in baie tydperke soms die mag oorgeneem, veral in die latere [[Han-dinastie|Han-]], laat [[Tang-dinastie|Tang-]] en laat [[Ming-dinastie]].

In antieke tye is beide die penis en testikels dikwels verwyder. Dit het groot gevaar ingehou aangesien die gekastreerde man hom kon doodbloei of infeksie kon intree. In sommige state soos die [[Bisantynse Ryk]] is dit as dieselfde as doodstraf beskou.

Óf Chrurgiese óf chemiese kastrasie word soms in die geval van [[prostaatkanker]] uitgevoer.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.malecare.com |title=MaleCare.com |publisher=MaleCare.com |date=23 Februarie 2011 |access-date=5 Februarie 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20101029193717/http://www.malecare.com/ |archive-date=29 Oktober 2010 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; As testoroon afneem, kan dit die groei van kanker vertraag. Dit laat ook die geslagsdrif en seksuele obsessies of gedrag by seksueel afwykendes afneem.

Kastrasie is al in lande soos die [[Verenigde State]] gebruik vir seksoortreders.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://abcnews.go.com/US/story?id=93947 |title=Some Sex Offenders Opt for Castration. ABC News |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922122908/https://abcnews.go.com/US/story?id=93947 |archive-date=22 September 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

===Europa===
[[Beeld:The Mutilation of Uranus by Saturn.jpg|duimnael|320px|''Die kastrasie van [[Uranos]]'', fresko deur Vasari &amp; Cristofano Gherardi, omstreeks 1560 ([[Florence]]).]]

In die [[Griekse mitologie]] het [[Kronos]] sy pa, [[Uranos]], gekastreer nadat laasgenoemde die [[Sikloop|siklope]] en [[honderdhandige]]s laat opsluit het.

[[Edward Gibbon]] se ''[[The History of the Decline and Fall of the Roman Empire]]''&lt;ref&gt;[https://www.gutenberg.org/browse/authors/g#a375 ''The History of the Decline and Fall of the Roman Empire''] author record at [[Project Gutenberg]]. Based on the Rev. H.H. Milman edition of 1845.&lt;/ref&gt; vertel hoe die [[Normandië]]rs tydens hul invalle in [[Sisilië]] en [[Italië]] hul vyande gekastreer het.

In die [[Middeleeuse]] [[Georgië|Koninkryk Georgië]] is die troonsteler Demna deur sy oom George III laat kastreer om die oorheersing van George se tak van die familie te verseker.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Eastmond|first=Antony|title=Royal imagery in medieval Georgia|year=1998|publisher=Pennsylvania State University Press|location=University Park, Pa.|isbn=0271016280|page=107|url=https://books.google.com/books?id=2KPdSQU-Bx4C&amp;pg=PA107 }}&lt;/ref&gt;

[[William Wallace]], die [[Skotland|Skotse]] weerstandsleier, is gekastreer as deel van sy teregstelling omdat hy teen die Engelse heerskappy in opstand gekom het.

In 1952 is [[Alan Turing]], die vader van rekenaarwetenskap en die uitvinder van die Turingmasjien, vervolg vir [[Homoseksualiteit|homoseksuele dade]] en het hy chemiese kastrasie bo gevangenisstraf verkies.

===China===
Rekords van kastrasie in China dateer uit die [[Shang-dinastie]] (omstreeks 1700-1050&amp;nbsp;v.C.), toe die Shang-konings oorlogsgevangenes laat kastreer het.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=S3Y2PTI_vYYC&amp;pg=PA136&amp;dq=castration+captives+china#v=onepage|title=Children in slavery through the ages|author1=Gwyn Campbell |author2=Suzanne Miers |author3=Joseph Calder Miller |year=2009|publisher=Ohio University Press|isbn=0-8214-1877-7|page=136|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Ka6jNJcX_ygC&amp;pg=PA11&amp;dq=total+castration+in+china+mortality+rate#v=onepage|title=The eunuchs in the Ming dynasty|author=Shih-shan Henry Tsai|year=1996|publisher=SUNY Press|isbn=0-7914-2687-4|page=11|accessdate=28 Junie 2010}}&lt;/ref&gt;

Tydens die bewind van Mu van die [[Zhou-dinastie]] (10de eeu&amp;nbsp;v.C.) is die wet verander sodat mense makliker gekastreer kon word in die plek van die doodstraf.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oUkQAAAAYAAJ&amp;pg=PA141&amp;dq=castration+rape+china#v=snippet&amp;q=castration%20capital%20avoid|title=China of the Chinese|author=Edward Theodore Chalmers Werner|year=1919|publisher=Charles Scribner's Sons|isbn=|page=146|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt; Nie net die testikels is verwyder nie, maar al die geslagsdele is terselfdertyd met ’n mes afgesny.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=S3Y2PTI_vYYC&amp;dq=korean+castrated+dog+bite&amp;q=no+doubts+both+penis+and+testicles+were+cut+off#v=snippet&amp;q=no%20doubts%20both%20penis%20and%20testicles%20were%20cut%20off|title=Children in slavery through the ages|author1=Gwyn Campbell |author2=Suzanne Miers |author3=Joseph Calder Miller |year=2009|publisher=Ohio University Press|isbn=0-8214-1877-7|page=138|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt;

Mans is tydens die [[Qin-dinastie]] (221-206&amp;nbsp;v.C.) gekastreer en [[Slaaf|slawe]] gemaak om aan projekte soos die [[Terracottaleër]] te werk.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=V6U2AQAAIAAJ&amp;q=Most+of+them+were+forced+laborers,+slaves,+and+prisoners,+'men+punished+by+castration+or+sentenced+to+penal&amp;dq=Most+of+them+were+forced+laborers,+slaves,+and+prisoners,+'men+punished+by+castration+or+sentenced+to+penal|title=Qin Shihuang|author=Bayerischen Landesamtes für Denkmalpflege|year=2001|publisher=Bayerisches Landesamt für Denkmalpflege|location=|isbn=3-87490-711-2|page=273|pages=|accessdate=2011-01-11}}&lt;/ref&gt; Die regering het beslag gelê op die eiendom van verkragters wat as straf gekastreer is en hul familielede is slawe gemaak.&lt;ref&gt;{{cite book|title=The early Chinese empires: Qin and Han|author=Mark Edward Lewis|year=2007|publisher=Harvard University Press|location=|isbn=0-674-02477-X|page=252|pages=|accessdate=2011-01-11|url=https://books.google.com/books?id=EHKxM31e408C&amp;pg=PA252&amp;dq=recovered+Qin+documents+indicate+that+the+state+enslaved+the+women+and+children+of+anyone+sentenced+to+three+years+of+hard+labor+or+worse,+as+well+as+those+castrated+for+rape.#v=onepage&amp;q=recovered%20Qin%20documents%20indicate%20that%20the%20state%20enslaved%20the%20women%20and%20children%20of%20anyone%20sentenced%20to%20three%20years%20of%20hard%20labor%20or%20worse%2C%20as%20well%20as%20those%20castrated%20for%20rape.}}&lt;/ref&gt;

Ook mans wat tydens die Han-dinastie met kastrasie gestraf is, is vir slawearbeid gebruik.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=8IktAAAAIAAJ&amp;q=during+this+dynasty,+those+criminals+who+were+punished+with+castration+were+assigned+to+work+in+the&amp;dq=during+this+dynasty,+those+criminals+who+were+punished+with+castration+were+assigned+to+work+in+the|title=Osiris, Volume 10|author=History of Science Society|year=1952|publisher=Saint Catherine Press|location=|isbn=|page=144|pages=|accessdate=2011-01-11}}&lt;/ref&gt; Kastrasie is as straf vir verskeie oortredings gebruik.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=A1nwvKNPMWkC&amp;pg=PA75&amp;dq=qin+castration+slave+theft#v=onepage&amp;q=castration%20qin|title=The History of China|author=Britannica Educational Publishing|year=2010|publisher=The Rosen Publishing Group|isbn=1-61530-181-X|page=76|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=NhkRAAAAYAAJ&amp;dq=qin+castration+slave+filial&amp;q=castration|title=Women in traditional Chinese theater: the heroine's play|author=Qian Ma|year=2005|publisher=University Press of America|isbn=0-7618-3217-3|page=149|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt; Die Chinese historikus [[Sima Qian]] is op bevel van die keiser gekastreer weens andersdenkende idees.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oUkQAAAAYAAJ&amp;pg=PA141&amp;dq=castration+rape+china#v=snippet&amp;q=castration%20inflicted%20li%20ling|title=China of the Chinese|author=Edward Theodore Chalmers Werner|year=1919|publisher=Charles Scribner's Sons|isbn=|page=152|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt;

In die vroeë tydperk van die Ming-dinastie (1368-1644&amp;nbsp;v.C.) het China daarop aangedring dat eunugs van [[Korea]] af gestuur word as deel van die land se heffings. Sommige het toesig gehou in die harems van die Chinese keiser.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=tyhT9SZRLS8C&amp;pg=PA301&amp;dq=korean+eunuchs+ming+dynasty#v=onepage|title=The Cambridge history of China: The Ming dynasty, 1368–1644, Part 1|author1=Frederick W. Mote |author2=Denis Twitchett |author3=John King Fairbank |year=1988|publisher=Cambridge University Press|location=|page=976|isbn=0-521-24332-7|accessdate=2011-01-11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Ka6jNJcX_ygC&amp;pg=PA14&amp;dq=eunuch+virgin+ming#v=onepage&amp;q=eunuch%20virgin%20ming|title=The eunuchs in the Ming dynasty|author=Shih-shan Henry Tsai|year=1996|publisher=SUNY Press|location=|isbn=0-7914-2687-4|page=16|pages=|accessdate=2010-06-28}}&lt;/ref&gt;

Toe die Chinese die [[Mongolië|Mongoolse]] bewind omverwerp, is baie Mongole gekastreer en as eunugs gebruik.&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=CC5tAAAAMAAJ&amp;q=There+is+no+record+of+how+many+Mongol+captives+were+castrated+as+a+means+of+punishment%3B+nevertheless+it+is+known+that+during+the&amp;dq=There+is+no+record+of+how+many+Mongol+captives+were+castrated+as+a+means+of+punishment%3B+nevertheless+it+is+known+that+during+the|title=Journal of Asian history, Volume 25|year=1991|publisher=O. Harrassowitz.|isbn=|page=127|accessdate=11 Januarie 2011}}&lt;/ref&gt; Toe die Ming-leër [[Yunnan]] eindelik in 1382 van die Mongole afneem, is duisende gevangenes doodgemaak en hul seuns – insluitende [[Zheng He]] – is gekastreer soos die gewoonte was.&lt;ref&gt;https://www.nytimes.com/2003/02/02/books/chapters/0202-1st-menzi.html&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;google16&quot;&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Ka6jNJcX_ygC&amp;pg=PA16&amp;dq=miao+rebellion+tribe+southwest+china+ming#v=onepage|title=The eunuchs in the Ming dynasty|author=Shih-shan Henry Tsai|year=1996|publisher=SUNY Press|location=|isbn=0-7914-2687-4|page=16|pages=|accessdate=2010-06-28}}&lt;/ref&gt;

Aan die einde van die Ming-dinastie was daar sowat 70&amp;nbsp;000 eunugs in diens van die keiser, sommige in die [[Verbode Stad]].

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

==Eksterne skakels==
*{{Commons-kategorie inlyn|Castration}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Castration|Engelse Wikipedia]]

[[Kategorie:Andrologie]]</text>
      <sha1>li5huhxuuy3pgifslmfazq8g5romvqm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sima Qian</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52628</id>
    <revision>
      <id>2520270</id>
      <parentid>2186695</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:50:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>bywerk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3176" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Sima Qian
| bynaam           = 
| beeld            = Sima Qian (painted portrait).jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = 
| geboortedatum    = ca. 145 of 135 v.C.
| geboorteplek     = Longmen, Han-China (tans Hejin, Sjanxi)
| dood_datum       = ca. 86 v.C.
| sterfteplek      = 
| ouers            = Sima Tan (vader)
| titel            = 
| nasionaliteit    = [[China]]
| beroep           = Historikus
| bekend           = ''Aantekeninge van die Groot Historikus''
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| godsdiens        = 
| huweliksmaat     = 
| kinders          = 
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}

'''Sima Qian''' ([[Tradisionele Chinees]]: 司馬遷; [[Vereenvoudigde Chinees]]: 司马迁) (ca. 145 – ca. 86 v.C.) was 'n belangrike Chinese historikus en skrywer. Hy was die samesteller van die [[Shiji]], die eerste Chinese werk wat die bekende Chinese geskiedenis beskryf het. Hy word dan ook gesien as die &quot;vader van Chinese geskiedenisskrywing&quot;.

== Hofhistorikus ==
Sima Qian kom uit 'n familie van astroloë wat ook historiese gebeure opteken. Sy pa, Sima Tan, was tussen 140 en 110 vC. in diens van keiser Wu as ''taishi ling'' (太史令), die hofsterrekundige, hofastroloog en hofhistorikus, drie funksies wat oorvleuel het. Sima Qian is gebore in Longmen (龍門), naby die huidige Hancheng in [[Shaanxi]]. Volgens sy eie outobiografie (''Juan'' 130) kon hy reeds op tienjarige ouderdom antieke tekste opsê. Vanaf die ouderdom van 20, finansieel ondersteun deur sy pa, het hy uitgebreide reise in die Yangzirivier-gebied onderneem. Hy was veral geïnteresseerd in historiese plekke. Na 'n tydperk van studie in die hoofstede Qi en Lu, is hy aangestel as 'n hofbeampte (Langzhong, 郎中, 'Heer van die Paleis'). Hy het militêre ekspedisies vergesel om die weste en suidweste te onderwerp. Op hierdie manier het hy Kunming in die huidige [[Yunnan]] in 111 bereik. Sy rapport is na sy terugkeer aan die keiser oorhandig.

In 110 vC. is sy pa, Sima Tan, oorlede. As hoof van die Imperiale Biblioteek het hy begin om historiese materiaal te versamel, waaruit hy uiteindelik 'n historiese oorsig wou saamstel. Sima Qian is deur hom opdrag gegee om daardie werk te voltooi. In 108, wat sy pa opgevolg het, is hy as ''taishi ling'' aangestel. Van daardie oomblik af het Sima Qian self bronne begin versamel, beide uit die keiserlike argiewe en uit private biblioteke. Hieruit het hy uiteindelik die Shiji saamgestel. Met betrekking tot 'n belangrike historiese bron, die Boek van Dokumente, is hy geadviseer deur Kong Angguo (孔安國), 'n direkte afstammeling van [[Konfusius]] en redakteur van die guwen-weergawe van daardie werk.

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* {{en}} [http://www.members.tripod.com/~journeyeast/sima_qian.html Sima Qian]

{{Saadjie}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Geboortes in 145 v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 1ste eeu v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 2de eeu v.C.]]
[[Kategorie:Chinese geskiedkundiges]]
[[Kategorie:Sterftes in 86 v.C.]]</text>
      <sha1>kwmb8yvc14y0km563reobio5begobq2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520275</id>
      <parentid>2520270</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:01:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Hofhistorikus */ bywerk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3190" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Sima Qian
| bynaam           = 
| beeld            = Sima Qian (painted portrait).jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = 
| geboortedatum    = ca. 145 of 135 v.C.
| geboorteplek     = Longmen, Han-China (tans Hejin, Sjanxi)
| dood_datum       = ca. 86 v.C.
| sterfteplek      = 
| ouers            = Sima Tan (vader)
| titel            = 
| nasionaliteit    = [[China]]
| beroep           = Historikus
| bekend           = ''Aantekeninge van die Groot Historikus''
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| godsdiens        = 
| huweliksmaat     = 
| kinders          = 
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}

'''Sima Qian''' ([[Tradisionele Chinees]]: 司馬遷; [[Vereenvoudigde Chinees]]: 司马迁) (ca. 145 – ca. 86 v.C.) was 'n belangrike Chinese historikus en skrywer. Hy was die samesteller van die [[Shiji]], die eerste Chinese werk wat die bekende Chinese geskiedenis beskryf het. Hy word dan ook gesien as die &quot;vader van Chinese geskiedenisskrywing&quot;.

== Hofhistorikus ==
Sima Qian kom uit 'n familie van astroloë wat ook historiese gebeure opteken. Sy pa, Sima Tan, was tussen 140 en 110 vC. in diens van keiser Wu as ''taishi ling'' (太史令), die hofsterrekundige, hofastroloog en hofhistorikus, drie funksies wat oorvleuel het. Sima Qian is gebore in Longmen (龍門), naby die huidige Hancheng in [[Shaanxi]]. Volgens sy eie outobiografie (''Juan'' 130) kon hy reeds op tienjarige ouderdom antieke tekste opsê. Vanaf die ouderdom van 20, finansieel ondersteun deur sy pa, het hy uitgebreide reise in die Yangzirivier-gebied onderneem. Hy was veral geïnteresseerd in historiese plekke. Na 'n tydperk van studie in die hoofstede Qi en Lu, is hy aangestel as 'n hofbeampte (Langzhong, 郎中, 'Heer van die Paleis'). Hy het militêre ekspedisies vergesel om die weste en suidweste te onderwerp. Op hierdie manier het hy Kunming in die huidige [[Yunnan]] in 111 bereik. Sy rapport is na sy terugkeer aan die keiser oorhandig.

In 110 vC. is sy pa, Sima Tan, oorlede. As hoof van die Imperiale Biblioteek het hy begin om historiese materiaal te versamel, waaruit hy uiteindelik 'n historiese oorsig wou saamstel. Sima Qian is deur hom opdrag gegee om daardie werk te voltooi. In 108, wat sy pa opgevolg het, is hy as ''taishi ling'' aangestel. Van daardie oomblik af het Sima Qian self bronne begin versamel, beide uit die keiserlike argiewe en uit private biblioteke. Hieruit het hy uiteindelik die Shiji saamgestel. Met betrekking tot 'n belangrike historiese bron, die Boek van Dokumente (''shujing''), is hy geadviseer deur Kong Angguo (孔安國), 'n direkte afstammeling van [[Konfusius]] en redakteur van die guwen-weergawe van daardie werk.

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* {{en}} [http://www.members.tripod.com/~journeyeast/sima_qian.html Sima Qian]

{{Saadjie}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Geboortes in 145 v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 1ste eeu v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 2de eeu v.C.]]
[[Kategorie:Chinese geskiedkundiges]]
[[Kategorie:Sterftes in 86 v.C.]]</text>
      <sha1>foky4am8tc717ly2f1npkh0ftkq4mnz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520285</id>
      <parentid>2520275</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:23:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>Bronne</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4614" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Sima Qian
| bynaam           = 
| beeld            = Sima Qian (painted portrait).jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = 
| geboortedatum    = ca. 145 of 135 v.C.
| geboorteplek     = Longmen, Han-China (tans Hejin, Sjanxi)
| dood_datum       = ca. 86 v.C.
| sterfteplek      = 
| ouers            = Sima Tan (vader)
| titel            = 
| nasionaliteit    = [[China]]
| beroep           = Historikus
| bekend           = ''Aantekeninge van die Groot Historikus''
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| godsdiens        = 
| huweliksmaat     = 
| kinders          = 
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}

'''Sima Qian''' ([[Tradisionele Chinees]]: 司馬遷; [[Vereenvoudigde Chinees]]: 司马迁) (ca. 145 – ca. 86 v.C.) was 'n belangrike Chinese historikus en skrywer. Hy was die samesteller van die [[Shiji]], die eerste Chinese werk wat die bekende Chinese geskiedenis beskryf het. Hy word dan ook gesien as die &quot;vader van Chinese geskiedenisskrywing&quot;.

== Hofhistorikus ==
Sima Qian kom uit 'n familie van astroloë wat ook historiese gebeure opteken. Sy pa, Sima Tan, was tussen 140 en 110 vC. in diens van keiser Wu as ''taishi ling'' (太史令), die hofsterrekundige, hofastroloog en hofhistorikus, drie funksies wat oorvleuel het. Sima Qian is gebore in Longmen (龍門), naby die huidige Hancheng in [[Shaanxi]]. Volgens sy eie outobiografie (''Juan'' 130) kon hy reeds op tienjarige ouderdom antieke tekste opsê. Vanaf die ouderdom van 20, finansieel ondersteun deur sy pa, het hy uitgebreide reise in die Yangzirivier-gebied onderneem. Hy was veral geïnteresseerd in historiese plekke. Na 'n tydperk van studie in die hoofstede Qi en Lu, is hy aangestel as 'n hofbeampte (Langzhong, 郎中, 'Heer van die Paleis'). Hy het militêre ekspedisies vergesel om die weste en suidweste te onderwerp. Op hierdie manier het hy Kunming in die huidige [[Yunnan]] in 111 bereik. Sy rapport is na sy terugkeer aan die keiser oorhandig.

In 110 vC. is sy pa, Sima Tan, oorlede. As hoof van die Imperiale Biblioteek het hy begin om historiese materiaal te versamel, waaruit hy uiteindelik 'n historiese oorsig wou saamstel. Sima Qian is deur hom opdrag gegee om daardie werk te voltooi. In 108, wat sy pa opgevolg het, is hy as ''taishi ling'' aangestel. Van daardie oomblik af het Sima Qian self bronne begin versamel, beide uit die keiserlike argiewe en uit private biblioteke. Hieruit het hy uiteindelik die Shiji saamgestel. Met betrekking tot 'n belangrike historiese bron, die Boek van Dokumente (''shujing''), is hy geadviseer deur Kong Angguo (孔安國), 'n direkte afstammeling van [[Konfusius]] en redakteur van die guwen-weergawe van daardie werk.

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* {{en}} [http://www.members.tripod.com/~journeyeast/sima_qian.html Sima Qian]

== Bronne ==
{{refbegin}}
* {{cite journal | last = Chin | first = Tamara | title = Defamiliarizing the Foreigner: Sima Qian's Ethnography and Han-Xiongnu Marriage Diplomacy | journal = Harvard Journal of Asiatic Studies | volume = 70 | issue = 2 | date = December 2010 | pages = 311–354 | doi = 10.1353/jas.2010.0004 | jstor = 40930904 | s2cid = 153189373 | url = https://www.jstor.org/stable/40930904}}
* {{cite book | last = de Crespigny | first = Rafe | title = A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220&amp;nbsp;AD) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2007 | isbn = 978-90-04-15605-0 }}
* {{cite book | last = Hughes-Warrington | first = Marnie | title = Fifty Key Thinkers on History | location = London | publisher = Routledge | year = 2000  }}
* {{cite book | first = David R. | last = Knechtges | chapter = Sima Qian 司馬遷 | editor-first1 = David R. | editor-last1 = Knechtges | editor-first2 = Tai-ping | editor-last2 = Chang | title = Ancient and Early Medieval Chinese Literature: A Reference Guide, Part Two | location = Leiden, South Holland | publisher = Brill | year = 2014 | pages = 959–965 | isbn = 978-90-04-19240-9 }}
* {{cite book | first = Burton | last = Watson | title = Ssu-ma Ch'ien: Grand Historian of China | location = New York, NY | publisher = Columbia University Press | year = 1958 | url = https://archive.org/details/ssumachiengrandh012602mbp }}
{{refend}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Geboortes in 145 v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 1ste eeu v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 2de eeu v.C.]]
[[Kategorie:Chinese geskiedkundiges]]
[[Kategorie:Sterftes in 86 v.C.]]</text>
      <sha1>5dpgab86875dnyovtyhwwkb89a67uv9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520286</id>
      <parentid>2520285</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:24:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>opruim</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4614" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Sima Qian
| bynaam           = 
| beeld            = Sima Qian (painted portrait).jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = 
| geboortedatum    = ca. 145 of 135 v.C.
| geboorteplek     = Longmen, Han-China (tans Hejin, Sjanxi)
| dood_datum       = ca. 86 v.C.
| sterfteplek      = 
| ouers            = Sima Tan (vader)
| titel            = 
| nasionaliteit    = [[China]]
| beroep           = Historikus
| bekend           = ''Aantekeninge van die Groot Historikus''
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| godsdiens        = 
| huweliksmaat     = 
| kinders          = 
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}

'''Sima Qian''' ([[Tradisionele Chinees]]: 司馬遷; [[Vereenvoudigde Chinees]]: 司马迁) (ca. 145 – ca. 86 v.C.) was 'n belangrike Chinese historikus en skrywer. Hy was die samesteller van die [[Shiji]], die eerste Chinese werk wat die bekende Chinese geskiedenis beskryf het. Hy word dan ook gesien as die &quot;vader van Chinese geskiedenisskrywing&quot;.

== Hofhistorikus ==
Sima Qian kom uit 'n familie van astroloë wat ook historiese gebeure opteken. Sy pa, Sima Tan, was tussen 140 en 110 vC. in diens van keiser Wu as ''taishi ling'' (太史令), die hofsterrekundige, hofastroloog en hofhistorikus, drie funksies wat oorvleuel het. Sima Qian is gebore in Longmen (龍門), naby die huidige Hancheng in [[Shaanxi]]. Volgens sy eie outobiografie (''Juan'' 130) kon hy reeds op tienjarige ouderdom antieke tekste opsê. Vanaf die ouderdom van 20, finansieel ondersteun deur sy pa, het hy uitgebreide reise in die Yangzirivier-gebied onderneem. Hy was veral geïnteresseerd in historiese plekke. Na 'n tydperk van studie in die hoofstede Qi en Lu, is hy aangestel as 'n hofbeampte (Langzhong, 郎中, 'Heer van die Paleis'). Hy het militêre ekspedisies vergesel om die weste en suidweste te onderwerp. Op hierdie manier het hy Kunming in die huidige [[Yunnan]] in 111 bereik. Sy rapport is na sy terugkeer aan die keiser oorhandig.

In 110 vC. is sy pa, Sima Tan, oorlede. As hoof van die Imperiale Biblioteek het hy begin om historiese materiaal te versamel, waaruit hy uiteindelik 'n historiese oorsig wou saamstel. Sima Qian is deur hom opdrag gegee om daardie werk te voltooi. In 108, wat sy pa opgevolg het, is hy as ''taishi ling'' aangestel. Van daardie oomblik af het Sima Qian self bronne begin versamel, beide uit die keiserlike argiewe en uit private biblioteke. Hieruit het hy uiteindelik die Shiji saamgestel. Met betrekking tot 'n belangrike historiese bron, die Boek van Dokumente (''shujing''), is hy geadviseer deur Kong Angguo (孔安國), 'n direkte afstammeling van [[Konfusius]] en redakteur van die guwen-weergawe van daardie werk.

== Bronne ==
{{refbegin}}
* {{cite journal | last = Chin | first = Tamara | title = Defamiliarizing the Foreigner: Sima Qian's Ethnography and Han-Xiongnu Marriage Diplomacy | journal = Harvard Journal of Asiatic Studies | volume = 70 | issue = 2 | date = December 2010 | pages = 311–354 | doi = 10.1353/jas.2010.0004 | jstor = 40930904 | s2cid = 153189373 | url = https://www.jstor.org/stable/40930904}}
* {{cite book | last = de Crespigny | first = Rafe | title = A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220&amp;nbsp;AD) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2007 | isbn = 978-90-04-15605-0 }}
* {{cite book | last = Hughes-Warrington | first = Marnie | title = Fifty Key Thinkers on History | location = London | publisher = Routledge | year = 2000  }}
* {{cite book | first = David R. | last = Knechtges | chapter = Sima Qian 司馬遷 | editor-first1 = David R. | editor-last1 = Knechtges | editor-first2 = Tai-ping | editor-last2 = Chang | title = Ancient and Early Medieval Chinese Literature: A Reference Guide, Part Two | location = Leiden, South Holland | publisher = Brill | year = 2014 | pages = 959–965 | isbn = 978-90-04-19240-9 }}
* {{cite book | first = Burton | last = Watson | title = Ssu-ma Ch'ien: Grand Historian of China | location = New York, NY | publisher = Columbia University Press | year = 1958 | url = https://archive.org/details/ssumachiengrandh012602mbp }}
{{refend}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* {{en}} [http://www.members.tripod.com/~journeyeast/sima_qian.html Sima Qian]
{{Normdata}}

[[Kategorie:Geboortes in 145 v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 1ste eeu v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 2de eeu v.C.]]
[[Kategorie:Chinese geskiedkundiges]]
[[Kategorie:Sterftes in 86 v.C.]]</text>
      <sha1>hpmrcydnbe46td4riywhrlrubh5tjzg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Clifton</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57295</id>
    <revision>
      <id>2520421</id>
      <parentid>2229855</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:07:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>flickr foto van Cliftonstrand</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1540" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Nedersetting
|amptelike_naam=Clifton
|ander_naam=
|nedersetting_tipe= Voorstad
|beeld_stadsilhoeët=Clifton from lion's head.jpg
|beeldgrootte=250px
|beeldbyskrif=Clifton vanaf Leeukop gesien
|duimdrukkerkaart=Kaapstad
|duimdrukkeretiketposisie=links
|onderafdelingtipe=[[Land]]
|onderafdelingnaam={{vlag|Suid-Afrika}}
|onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Suid-Afrika|Provinsie]]
|onderafdelingtipe2=Metropolitaanse Munisipaliteit
|onderafdelingnaam1=[[Wes-Kaap]]
|onderafdelingnaam2=[[Stad Kaapstad Metropolitaanse Munisipaliteit|Stad Kaapstad]]
|stigtingstitel=
|stigtingsdatum=
|oppervlak_totaal_km2=0.61
|hoogte_m=
|koördinaattipe=
|koördinate   = {{Koördinate|33|56|4|S|18|22|40|O|aansig=inlyn,titel}}
|bevolking_soos_op=2011
|bevolking_totaal=507
|bevolkingsdigtheid_km2=830
|tydsone=[[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]]
|utcafset=+2
|poskodetipe=[[Poskode]]
|poskode=8005
|skakelkode=021
|voetnotas=
|webwerf=
}}

'''Clifton''' is 'n klein maar welvarende [[voorstad]] in westelike [[Kaapstad]]. Volgens die 2011-sensus het die voorstad 'n inwonertal van 507 gehad, waarvan 396 (78%) Blankes was.&lt;ref&gt;[https://census2011.adrianfrith.com/place/199041045 Clifton] ''2011-sensus''&lt;/ref&gt; Clifton se vierde strand is as 'n [[blouvlagstrand]] gesertifiseer.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

==Eksterne skakels==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3818292390/ ’n Foto van Cliftonstrand vanaf The Clifton Hotel se terras geneem (~1952)]

{{Saadjie}}
{{Kaapstadse voorstede}}

[[Kategorie:Voorstede van Kaapstad]]</text>
      <sha1>qdib89j5l80e18x9cgc35rmfc5x15n7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520429</id>
      <parentid>2520421</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:48:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Eksterne skakels */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1540" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Nedersetting
|amptelike_naam=Clifton
|ander_naam=
|nedersetting_tipe= Voorstad
|beeld_stadsilhoeët=Clifton from lion's head.jpg
|beeldgrootte=250px
|beeldbyskrif=Clifton vanaf Leeukop gesien
|duimdrukkerkaart=Kaapstad
|duimdrukkeretiketposisie=links
|onderafdelingtipe=[[Land]]
|onderafdelingnaam={{vlag|Suid-Afrika}}
|onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Suid-Afrika|Provinsie]]
|onderafdelingtipe2=Metropolitaanse Munisipaliteit
|onderafdelingnaam1=[[Wes-Kaap]]
|onderafdelingnaam2=[[Stad Kaapstad Metropolitaanse Munisipaliteit|Stad Kaapstad]]
|stigtingstitel=
|stigtingsdatum=
|oppervlak_totaal_km2=0.61
|hoogte_m=
|koördinaattipe=
|koördinate   = {{Koördinate|33|56|4|S|18|22|40|O|aansig=inlyn,titel}}
|bevolking_soos_op=2011
|bevolking_totaal=507
|bevolkingsdigtheid_km2=830
|tydsone=[[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]]
|utcafset=+2
|poskodetipe=[[Poskode]]
|poskode=8005
|skakelkode=021
|voetnotas=
|webwerf=
}}

'''Clifton''' is 'n klein maar welvarende [[voorstad]] in westelike [[Kaapstad]]. Volgens die 2011-sensus het die voorstad 'n inwonertal van 507 gehad, waarvan 396 (78%) Blankes was.&lt;ref&gt;[https://census2011.adrianfrith.com/place/199041045 Clifton] ''2011-sensus''&lt;/ref&gt; Clifton se vierde strand is as 'n [[blouvlagstrand]] gesertifiseer.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

==Eksterne skakels==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3818292390/ ’n Foto van Cliftonstrand vanaf die Clifton Hotel se terras geneem (~1952)]

{{Saadjie}}
{{Kaapstadse voorstede}}

[[Kategorie:Voorstede van Kaapstad]]</text>
      <sha1>m05zulu4iul1snbrgt98d9zs51ptddg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mouillepunt</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57368</id>
    <revision>
      <id>2520417</id>
      <parentid>2439377</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:57:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>/* Eksterne skakels */ flickr Uitsig op Mouillepunt en Seepunt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6142" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Nedersetting
|amptelike_naam=Mouillepunt
|ander_naam=Mouille Point
|nedersetting_tipe=Voorstad
|beeld_stadsilhoeët=Mouille Point and Green Point.jpg
|beeldgrootte=250px
|duimdrukkerkaart=Kaapstad
|duimdrukkeretiketposisie=bokant
|onderafdelingtipe=[[Land]]
|onderafdelingnaam={{vlag|Suid-Afrika}}
|onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Suid-Afrika|Provinsie]]
|onderafdelingtipe2=Metropolitaanse Munisipaliteit
|onderafdelingnaam1=[[Wes-Kaap]]
|onderafdelingnaam2=[[Stad Kaapstad Metropolitaanse Munisipaliteit|Stad Kaapstad]]
|leiertitel=
|leiernaam=
|stigtingstitel=
|stigtingsdatum=
|oppervlak_totaal_km2=0.34
|hoogte_m=5
|koördinaattipe=
|koördinate   = {{Koördinate|33|54|3|S|18|24|10|O|aansig=inlyn,titel}}
|bevolking_soos_op=2011
|bevolkingnotas=
|bevolking_totaal=1714
|bevolkingsdigtheid_km2=
|tydsone=[[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]]
|utcafset=+2
|poskodetipe=[[Poskode]]
|poskode=Busse: 8005 &lt;br /&gt;Strate: Geen
|skakelkode=021
|voetnotas=
|webwerf=
}}

'''Mouillepunt''' is ’n welvarende voorstad in [[Kaapstad]]. Dit is geleë tussen die [[Victoria &amp; Alfred Waterfront|V&amp;A Waterfront]] en [[Grangerbaai]] in die ooste, [[Groenpunt]] in die suide en die [[Atlantiese Oseaan]] in die noorde en weste. Die voorstad omsoom die kuslyn en bestaan hoofsaaklik uit hoë woonstelblokke.

Dit is ’n baie klein voorstad, met slegs twee groot strate, Kusweg en Bayweg. Dit is ook die tuiste van die Mouillepunt-promenade, ’n geplaveide promenade aan die kus wat daagliks deur duisende Kapenaars gebruik word. Daaragter lê die Groenpunt-meent, wat eers uit verskeie sportvelde bestaan het en nou ’n gholfbaan bevat. Die nuwe Groenpunt Stadspark &amp; Biodiversiteitstuin is net agter Mouillepunt en het ’n ingang in Bayweg.

Volgens die 2011-sensus het Mouillepunt ’n bevolking van 1&amp;nbsp;714 gehad.&lt;ref&gt;[http://census2011.adrianfrith.com/place/199041001 Mouillepunt] ''2011-sensus''&lt;/ref&gt;

==Naam==
Die naam &quot;Mouille&quot; kom van die [[Frans]]e woord vir ankerplek. In die vroeë 18de eeu het skepe dikwels in Tafelbaai gestrand en die destydse goewerneur het besluit ’n golfbreker (''mouille'' in Frans) is nodig om die skepe wat voor anker lê te beskerm. Bouwerk het in 1743 begin. Alle boere wat goedere na die stad gebring het, moes ’n vrag stene oplaai en na Mouillepunt aanry, waar dit afgelaai is. Slawe en gevangenes is gebruik om die golfbreker te bou, maar ná drie jaar van rowwe waters was nog net 100&amp;nbsp;m voltooi en die projek is gestaak. 

In 1781 het die Franse in die stad aangekom en ’n militêre battery naby die onvoltooide ''mouille'' opgerig met die naam Mouillepunt-battery.

==Vuurtorings==
&lt;gallery heights=&quot;190px&quot;&gt;
Lêer:Mouille Point Lighthouse.jpg|Die ou Mouillepunt-vuurtoring.
Lêer:Greenpoint Lighthouse close-up.jpg|Die huidige Groenpunt-vuurtoring.
&lt;/gallery&gt;

Die [[Groenpunt-vuurtoring]] is in Mouillepunt geleë, maar desondanks het die vragskip ''SA Seafarer'' op 1 Julie 1966, tydens ’n woeste winterstorm, tussen Mouillepunt en [[Drieankerbaai]] op die rotse geloop. Almal aan boord is deur helikopters van die [[Lugmagbasis Ysterplaat]] gered.

Die [[Mouillepunt-vuurtoring]] bestaan nie meer nie. Die vuurtoring was aan die oostelike punt van die voorstad, naby [[Grangerbaai]], geleë. ’n Nuwe vuurtoring kan volgens tradisie nie dieselfde naam as ’n oue hê nie en toe ’n nuwe vuurtoring in Mouillepunt opgerig word, is dit die Groenpunt-vuurtoring genoem. Dit is gebruik om die eerste vuurtoringwagters in Suid-Afrika op te lei en word vandag nog as 'n konferensiebestemming gebruik. Dit word ook uitverhuur vir huweliksonthale.&lt;ref&gt;Kap.event, http://www.capetown-wedding.com/lighthouse.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070117053411/http://www.capetown-wedding.com/lighthouse.html |date=17 Januarie 2007 }} Plek: Lighthouse, besoek op 21 Desember 2006&lt;/ref&gt;

Baie jare lank (omstreeks die 1960's) was daar oorkant die vuurtoring ’n inrypadkafee met die naam &quot;The Doll's House&quot;, waarheen Kapenaars gegaan het vir iets te ete of te drinke, dikwels laat saans ná ’n fliek. Etes is op ’n skinkbord voorgesit wat aan die motordeur vasgeknip is.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mouillepoint-capetown.co.za/dolls-house/#.VIaULlSUeCw |title=argiefkopie |access-date= 5 Januarie 2019 |archive-date=21 Oktober 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021055354/http://mouillepoint-capetown.co.za/dolls-house/#.VIaULlSUeCw |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Die kafee was bekend daarvoor dat [[seemeeu]]e dikwels op die motors se dak gaan sit en kos van die skinkbord af gegaps het.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mouillepoint-capetown.co.za/listing/lighting-the-way/#.VIaUu1SUeCw |title=argiefkopie |access-date= 5 Januarie 2019 |archive-date=22 Maart 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160322063312/http://mouillepoint-capetown.co.za/listing/lighting-the-way/#.VIaUu1SUeCw |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==Galery==
{{Galery
|breedte=200
|regels=3
|Mouille_Point,_South_Africa_wza.jpg|Mouillepunt, soos van Tafelbaai af gesien.
|The Green Point Lighthouse.jpg|Die Groenpunt-vuurtoring met [[Duiwelspiek]] op die agtergrond.
|Green Point - Cape Town - Boer War - Transit Camp.jpg|’n Foto van die Groenpunt-meent tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]]. Die gebied is gebruik as ’n oorgangskamp vir oorlogsgevangenes wat per skip na verafgeleë eilande gestuur is. Die ou Mouillepunt-vuurtoring kan op die agtergrond gesien word, asook die begin van bouwerk aan die ou [[Groenpunt-stadion]] regs onder.
|Green_Point_Lighthouse_CT_jeh.jpg|’n Deel van Mouillepunt, met [[Vlaeberg]] en [[Duiwelspiek]] op die agtergrond.
}}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

==Eksterne skakels==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3817489395/ Uitsig op Mouillepunt en Seepunt (1959)]
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/5419634735/ ’n Foto van die wrak van die SA ''Seafarer'']
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3821021253/ ’n Foto van die Doll's House-padkafee]
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Mouille Point|Engelse Wikipedia]]

{{Kaapstadse voorstede}}

[[Kategorie:Voorstede van Kaapstad]]</text>
      <sha1>56k9k2vmd7lm7dmcwlvmfec01qo7ieb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520418</id>
      <parentid>2520417</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:59:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Eksterne skakels */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6149" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Nedersetting
|amptelike_naam=Mouillepunt
|ander_naam=Mouille Point
|nedersetting_tipe=Voorstad
|beeld_stadsilhoeët=Mouille Point and Green Point.jpg
|beeldgrootte=250px
|duimdrukkerkaart=Kaapstad
|duimdrukkeretiketposisie=bokant
|onderafdelingtipe=[[Land]]
|onderafdelingnaam={{vlag|Suid-Afrika}}
|onderafdelingtipe1=[[Provinsies van Suid-Afrika|Provinsie]]
|onderafdelingtipe2=Metropolitaanse Munisipaliteit
|onderafdelingnaam1=[[Wes-Kaap]]
|onderafdelingnaam2=[[Stad Kaapstad Metropolitaanse Munisipaliteit|Stad Kaapstad]]
|leiertitel=
|leiernaam=
|stigtingstitel=
|stigtingsdatum=
|oppervlak_totaal_km2=0.34
|hoogte_m=5
|koördinaattipe=
|koördinate   = {{Koördinate|33|54|3|S|18|24|10|O|aansig=inlyn,titel}}
|bevolking_soos_op=2011
|bevolkingnotas=
|bevolking_totaal=1714
|bevolkingsdigtheid_km2=
|tydsone=[[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]]
|utcafset=+2
|poskodetipe=[[Poskode]]
|poskode=Busse: 8005 &lt;br /&gt;Strate: Geen
|skakelkode=021
|voetnotas=
|webwerf=
}}

'''Mouillepunt''' is ’n welvarende voorstad in [[Kaapstad]]. Dit is geleë tussen die [[Victoria &amp; Alfred Waterfront|V&amp;A Waterfront]] en [[Grangerbaai]] in die ooste, [[Groenpunt]] in die suide en die [[Atlantiese Oseaan]] in die noorde en weste. Die voorstad omsoom die kuslyn en bestaan hoofsaaklik uit hoë woonstelblokke.

Dit is ’n baie klein voorstad, met slegs twee groot strate, Kusweg en Bayweg. Dit is ook die tuiste van die Mouillepunt-promenade, ’n geplaveide promenade aan die kus wat daagliks deur duisende Kapenaars gebruik word. Daaragter lê die Groenpunt-meent, wat eers uit verskeie sportvelde bestaan het en nou ’n gholfbaan bevat. Die nuwe Groenpunt Stadspark &amp; Biodiversiteitstuin is net agter Mouillepunt en het ’n ingang in Bayweg.

Volgens die 2011-sensus het Mouillepunt ’n bevolking van 1&amp;nbsp;714 gehad.&lt;ref&gt;[http://census2011.adrianfrith.com/place/199041001 Mouillepunt] ''2011-sensus''&lt;/ref&gt;

==Naam==
Die naam &quot;Mouille&quot; kom van die [[Frans]]e woord vir ankerplek. In die vroeë 18de eeu het skepe dikwels in Tafelbaai gestrand en die destydse goewerneur het besluit ’n golfbreker (''mouille'' in Frans) is nodig om die skepe wat voor anker lê te beskerm. Bouwerk het in 1743 begin. Alle boere wat goedere na die stad gebring het, moes ’n vrag stene oplaai en na Mouillepunt aanry, waar dit afgelaai is. Slawe en gevangenes is gebruik om die golfbreker te bou, maar ná drie jaar van rowwe waters was nog net 100&amp;nbsp;m voltooi en die projek is gestaak. 

In 1781 het die Franse in die stad aangekom en ’n militêre battery naby die onvoltooide ''mouille'' opgerig met die naam Mouillepunt-battery.

==Vuurtorings==
&lt;gallery heights=&quot;190px&quot;&gt;
Lêer:Mouille Point Lighthouse.jpg|Die ou Mouillepunt-vuurtoring.
Lêer:Greenpoint Lighthouse close-up.jpg|Die huidige Groenpunt-vuurtoring.
&lt;/gallery&gt;

Die [[Groenpunt-vuurtoring]] is in Mouillepunt geleë, maar desondanks het die vragskip ''SA Seafarer'' op 1 Julie 1966, tydens ’n woeste winterstorm, tussen Mouillepunt en [[Drieankerbaai]] op die rotse geloop. Almal aan boord is deur helikopters van die [[Lugmagbasis Ysterplaat]] gered.

Die [[Mouillepunt-vuurtoring]] bestaan nie meer nie. Die vuurtoring was aan die oostelike punt van die voorstad, naby [[Grangerbaai]], geleë. ’n Nuwe vuurtoring kan volgens tradisie nie dieselfde naam as ’n oue hê nie en toe ’n nuwe vuurtoring in Mouillepunt opgerig word, is dit die Groenpunt-vuurtoring genoem. Dit is gebruik om die eerste vuurtoringwagters in Suid-Afrika op te lei en word vandag nog as 'n konferensiebestemming gebruik. Dit word ook uitverhuur vir huweliksonthale.&lt;ref&gt;Kap.event, http://www.capetown-wedding.com/lighthouse.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070117053411/http://www.capetown-wedding.com/lighthouse.html |date=17 Januarie 2007 }} Plek: Lighthouse, besoek op 21 Desember 2006&lt;/ref&gt;

Baie jare lank (omstreeks die 1960's) was daar oorkant die vuurtoring ’n inrypadkafee met die naam &quot;The Doll's House&quot;, waarheen Kapenaars gegaan het vir iets te ete of te drinke, dikwels laat saans ná ’n fliek. Etes is op ’n skinkbord voorgesit wat aan die motordeur vasgeknip is.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mouillepoint-capetown.co.za/dolls-house/#.VIaULlSUeCw |title=argiefkopie |access-date= 5 Januarie 2019 |archive-date=21 Oktober 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021055354/http://mouillepoint-capetown.co.za/dolls-house/#.VIaULlSUeCw |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; Die kafee was bekend daarvoor dat [[seemeeu]]e dikwels op die motors se dak gaan sit en kos van die skinkbord af gegaps het.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mouillepoint-capetown.co.za/listing/lighting-the-way/#.VIaUu1SUeCw |title=argiefkopie |access-date= 5 Januarie 2019 |archive-date=22 Maart 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160322063312/http://mouillepoint-capetown.co.za/listing/lighting-the-way/#.VIaUu1SUeCw |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==Galery==
{{Galery
|breedte=200
|regels=3
|Mouille_Point,_South_Africa_wza.jpg|Mouillepunt, soos van Tafelbaai af gesien.
|The Green Point Lighthouse.jpg|Die Groenpunt-vuurtoring met [[Duiwelspiek]] op die agtergrond.
|Green Point - Cape Town - Boer War - Transit Camp.jpg|’n Foto van die Groenpunt-meent tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]]. Die gebied is gebruik as ’n oorgangskamp vir oorlogsgevangenes wat per skip na verafgeleë eilande gestuur is. Die ou Mouillepunt-vuurtoring kan op die agtergrond gesien word, asook die begin van bouwerk aan die ou [[Groenpunt-stadion]] regs onder.
|Green_Point_Lighthouse_CT_jeh.jpg|’n Deel van Mouillepunt, met [[Vlaeberg]] en [[Duiwelspiek]] op die agtergrond.
}}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

==Eksterne skakels==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3817489395/ ’n Lugfoto van Mouillepunt en Seepunt (1959)]
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/5419634735/ ’n Foto van die wrak van die SA ''Seafarer'']
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3821021253/ ’n Foto van die Doll's House-padkafee]
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Mouille Point|Engelse Wikipedia]]

{{Kaapstadse voorstede}}

[[Kategorie:Voorstede van Kaapstad]]</text>
      <sha1>6t60x82g5chfw848celveir65ncwn4k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stephen Fry (rugbyspeler)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>59068</id>
    <revision>
      <id>2520457</id>
      <parentid>2038725</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:34:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Stephen Fry]] na [[Stephen Fry (rugby speler)]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Daar is 'n baie meer bekende Stephen Fry</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2543" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Rugbyspeler
| naam                   = Stephen Fry
| beeld                  = 
| byskrif                = 
| vollenaam              = Stephen Perry Fry
| bynaam                 = 
| geboortedatum          = 14 Julie 1924
| geboorteplek           = [[Somerset-Wes]], [[Suid-Afrika]]
| sterftedatum           = {{SDEO|1924|7|14|2002|6|29}}
| sterfteplek            = [[Somerset-Wes]]
| lengte                 = 
| gewig                  = 
| ru_posisies            = [[Slot (rugby)|Slot]]
| ru_amateurjare         = 
| ru_amateurklubs        = Garrison, [[Universiteit van Kaapstad]], Villagers, [[Somerset-Wes]]
| ru_amklubwedstryde     =
| ru_amklubpunte         = 
| ru_amopdatering        = 
| ru_klubjare            = 
| ru_proklubs            = 
| ru_klubwedstryde       = 
| ru_klubpunte           = 
| ru_klubopdatering      = 
| super14                = 
| super14jare            = 
| super14wedstryde       = 
| super14punte           = 
| ru_currentclub         = 
| super14opdatering      = 
| ru_provinsie           = Westelike&amp;nbsp;Provinsie, Wes-Transvaal
| ru_provinsiejare       = 
| ru_provinsiewedstryde  = 
| ru_provinsiepunte      = 
| ru_provinsieopdatering = 
| ru_sewesnasionalejare  = 
| ru_sewesnasionalespan  = 
| ru_sewesnasionalekomp  = 
| ru_sewesopdatering     = 
| ru_nasionalespan       = {{Rugby-unie-landdata|RSA|1928}}
| ru_nasionalejare       = 1951–1955
| ru_nasionalewedstryde  = 13
| ru_nasionalepunte      = 
| ru_nsopdatering        = 
| ru_afrigtingklubs      = 
| ru_afrigtingjare       = 
| ru_afrigtingopdatering = 
| ander                  = Ja
| beroep                 = Elektriese ingenieur, Boer
| eggenote               = 
| kinders                = 
| familie                = 
| skool                  = [[Diocesan College]]
| universiteit           = [[Universiteit van Kaapstad]]
| url                    =
}}

'''Stephen Perry Fry''' ([[14 Julie]] [[1924]], [[Somerset-Wes]] – [[29 Junie]] [[2002]], Somerset-Wes) was 'n [[Springbokke|Springbokrugbyspeler]] en Suid-Afrika se drie-en-twintigste [[Springbokkaptein]].

== Bron ==
* 30 Super Springboks. Paul Dobson. 1995. ISBN 0-7981-3411-9

== Eksterne skakels ==
* {{Genslin-bokke|id=345|naam=Stephen Fry}}

{{beginboks}}
{{opvolgboks|
  voor=[[Hennie Muller]] |
  titel=Springbokkaptein |
  jare=1951-1955 |
  na=[[Basie Vivier]]
}}
{{eindboks}}

{{DEFAULTSORT:Fry, Stephan}}
[[Kategorie:Springbokrugbyspelers]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse rugbyspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1924]]
[[Kategorie:Sterftes in 2002]]</text>
      <sha1>9jxmz8z40676b3ayp4joinzkqfghphh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520464</id>
      <parentid>2520457</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:36:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Stephen Fry (rugby speler)]] na [[Stephen Fry (rugbyspeler)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2543" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Rugbyspeler
| naam                   = Stephen Fry
| beeld                  = 
| byskrif                = 
| vollenaam              = Stephen Perry Fry
| bynaam                 = 
| geboortedatum          = 14 Julie 1924
| geboorteplek           = [[Somerset-Wes]], [[Suid-Afrika]]
| sterftedatum           = {{SDEO|1924|7|14|2002|6|29}}
| sterfteplek            = [[Somerset-Wes]]
| lengte                 = 
| gewig                  = 
| ru_posisies            = [[Slot (rugby)|Slot]]
| ru_amateurjare         = 
| ru_amateurklubs        = Garrison, [[Universiteit van Kaapstad]], Villagers, [[Somerset-Wes]]
| ru_amklubwedstryde     =
| ru_amklubpunte         = 
| ru_amopdatering        = 
| ru_klubjare            = 
| ru_proklubs            = 
| ru_klubwedstryde       = 
| ru_klubpunte           = 
| ru_klubopdatering      = 
| super14                = 
| super14jare            = 
| super14wedstryde       = 
| super14punte           = 
| ru_currentclub         = 
| super14opdatering      = 
| ru_provinsie           = Westelike&amp;nbsp;Provinsie, Wes-Transvaal
| ru_provinsiejare       = 
| ru_provinsiewedstryde  = 
| ru_provinsiepunte      = 
| ru_provinsieopdatering = 
| ru_sewesnasionalejare  = 
| ru_sewesnasionalespan  = 
| ru_sewesnasionalekomp  = 
| ru_sewesopdatering     = 
| ru_nasionalespan       = {{Rugby-unie-landdata|RSA|1928}}
| ru_nasionalejare       = 1951–1955
| ru_nasionalewedstryde  = 13
| ru_nasionalepunte      = 
| ru_nsopdatering        = 
| ru_afrigtingklubs      = 
| ru_afrigtingjare       = 
| ru_afrigtingopdatering = 
| ander                  = Ja
| beroep                 = Elektriese ingenieur, Boer
| eggenote               = 
| kinders                = 
| familie                = 
| skool                  = [[Diocesan College]]
| universiteit           = [[Universiteit van Kaapstad]]
| url                    =
}}

'''Stephen Perry Fry''' ([[14 Julie]] [[1924]], [[Somerset-Wes]] – [[29 Junie]] [[2002]], Somerset-Wes) was 'n [[Springbokke|Springbokrugbyspeler]] en Suid-Afrika se drie-en-twintigste [[Springbokkaptein]].

== Bron ==
* 30 Super Springboks. Paul Dobson. 1995. ISBN 0-7981-3411-9

== Eksterne skakels ==
* {{Genslin-bokke|id=345|naam=Stephen Fry}}

{{beginboks}}
{{opvolgboks|
  voor=[[Hennie Muller]] |
  titel=Springbokkaptein |
  jare=1951-1955 |
  na=[[Basie Vivier]]
}}
{{eindboks}}

{{DEFAULTSORT:Fry, Stephan}}
[[Kategorie:Springbokrugbyspelers]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse rugbyspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1924]]
[[Kategorie:Sterftes in 2002]]</text>
      <sha1>9jxmz8z40676b3ayp4joinzkqfghphh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520471</id>
      <parentid>2520464</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:39:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2584" xml:space="preserve">:''Vir die akteur sien [[Stephen Fry]]''
{{Inligtingskas Rugbyspeler
| naam                   = Stephen Fry
| beeld                  = 
| byskrif                = 
| vollenaam              = Stephen Perry Fry
| bynaam                 = 
| geboortedatum          = 14 Julie 1924
| geboorteplek           = [[Somerset-Wes]], [[Suid-Afrika]]
| sterftedatum           = {{SDEO|1924|7|14|2002|6|29}}
| sterfteplek            = [[Somerset-Wes]]
| lengte                 = 
| gewig                  = 
| ru_posisies            = [[Slot (rugby)|Slot]]
| ru_amateurjare         = 
| ru_amateurklubs        = Garrison, [[Universiteit van Kaapstad]], Villagers, [[Somerset-Wes]]
| ru_amklubwedstryde     =
| ru_amklubpunte         = 
| ru_amopdatering        = 
| ru_klubjare            = 
| ru_proklubs            = 
| ru_klubwedstryde       = 
| ru_klubpunte           = 
| ru_klubopdatering      = 
| super14                = 
| super14jare            = 
| super14wedstryde       = 
| super14punte           = 
| ru_currentclub         = 
| super14opdatering      = 
| ru_provinsie           = Westelike&amp;nbsp;Provinsie, Wes-Transvaal
| ru_provinsiejare       = 
| ru_provinsiewedstryde  = 
| ru_provinsiepunte      = 
| ru_provinsieopdatering = 
| ru_sewesnasionalejare  = 
| ru_sewesnasionalespan  = 
| ru_sewesnasionalekomp  = 
| ru_sewesopdatering     = 
| ru_nasionalespan       = {{Rugby-unie-landdata|RSA|1928}}
| ru_nasionalejare       = 1951–1955
| ru_nasionalewedstryde  = 13
| ru_nasionalepunte      = 
| ru_nsopdatering        = 
| ru_afrigtingklubs      = 
| ru_afrigtingjare       = 
| ru_afrigtingopdatering = 
| ander                  = Ja
| beroep                 = Elektriese ingenieur, Boer
| eggenote               = 
| kinders                = 
| familie                = 
| skool                  = [[Diocesan College]]
| universiteit           = [[Universiteit van Kaapstad]]
| url                    =
}}

'''Stephen Perry Fry''' ([[14 Julie]] [[1924]], [[Somerset-Wes]] – [[29 Junie]] [[2002]], Somerset-Wes) was 'n [[Springbokke|Springbokrugbyspeler]] en Suid-Afrika se drie-en-twintigste [[Springbokkaptein]].

== Bron ==
* 30 Super Springboks. Paul Dobson. 1995. ISBN 0-7981-3411-9

== Eksterne skakels ==
* {{Genslin-bokke|id=345|naam=Stephen Fry}}

{{beginboks}}
{{opvolgboks|
  voor=[[Hennie Muller]] |
  titel=Springbokkaptein |
  jare=1951-1955 |
  na=[[Basie Vivier]]
}}
{{eindboks}}

{{DEFAULTSORT:Fry, Stephan}}
[[Kategorie:Springbokrugbyspelers]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse rugbyspelers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1924]]
[[Kategorie:Sterftes in 2002]]</text>
      <sha1>t030spxkbds7zzts4gci1ogpfzxml34</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>79565</id>
    <revision>
      <id>2520290</id>
      <parentid>2506179</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:31:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>kanselier           = [[Thandi Modise]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2763" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Universiteit
|naam                = Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie
|beeld               = CPUT Cape Town Campus.jpg
|beeldbyskrif        = Die Kaapstad-kampus met die [[Tafelberg]] in die agtergrond.
|latyn_naam          = 
|leuse               = ''Creating Futures''
|leuseafr            = 
|leuseeng            = 
|gestig              = [[2005]] as 'n samesmelting van die Kaapse Technikon (1920) en die Skiereiland Technikon (1962)
|gesluit             = 
|tipe                = Openbare universiteit
|affiliasie          = 
|befondsing          = 
|amptenaar_in_beheer = 
|voorsitter          = 
|kanselier           = [[Thandi Modise]]
|president           = 
|visie-president     = 
|superintendent      = 
|provoos             = 
|visie_kanselier     = Chris Nhlapo
|rektor              = 
|prinsipaal          = 
|dekaan              = 
|direkteur           = 
|fakulteit           = 
|personeel           = 
|studentetal         = meer as 33&amp;nbsp;569&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://heda.cput.ac.za |title=CPUT Facts and Statistics page |work=CPUT Management Information Services |accessdate=1 Junie 2014 |archive-date=29 April 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150429024253/https://heda.cput.ac.za/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; (Desember 2013)
|voorgraadse studente= 
|nagraadse studente  = 
|doktoraal           = 
|ander               = 
|ligging             = [[Kaapstad]], [[Wes-Kaap]]
|stad                = [[Kaapstad]]
|provinsie           = [[Wes-Kaap]]
|land                = [[Suid-Afrika]]
|coor                = {{Koördinate|33|55|56|S|18|38|25|O|tipe:landmark|aansig=inlyn,titel}}
|kampus              = vyf
|voormalige_name     = 
|free_label          = 
|free                = 
|sport               = 
|kleure              = Blou en wit
|bynaam              = Katte
|gelukbringer        = 
|affiliasies         = [[Association of African Universities|AAU]], [[Cape Higher Education Consortium|CHEC]], [[Higher Education South Africa|HESA]]
|webtuiste           = [http://www.cput.ac.za/ cput.ac.za]
|logo                = 
|voetnotas           = 
}}

Die '''Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie''' (''KSUT'', [[Engels]]: ''Cape Peninsula University of Technology'') is 'n [[universiteit]] in [[Kaapstad]]. Dit beslaan onder andere kampusse in [[Zonnebloem]] en [[Bellville]]. Die universiteit is gevorm deur die samesmelting van die voormalige Kaapse Technikon en die Skiereiland Technikon. 

KSUT bied verskeie programme aan in vele velde, insluitend ingenieurswese en grafiese ontwerp. Programme tot op DTech-vlak word aangebied.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Saadjie}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Geboue en strukture in Kaapstad]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse universiteite]]</text>
      <sha1>abgaf1j7703hq74d41aujsy15q7ezya</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520291</id>
      <parentid>2520290</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:36:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2763" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Universiteit
|naam                = Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie
|beeld               = CPUT Cape Town Campus.jpg
|beeldbyskrif        = Die Kaapstad-kampus met die [[Tafelberg]] in die agtergrond.
|latyn_naam          = 
|leuse               = ''Creating Futures''
|leuseafr            = 
|leuseeng            = 
|gestig              = [[2005]] as 'n samesmelting van die Kaapse Technikon (1920) en die Skiereiland Technikon (1962)
|gesluit             = 
|tipe                = Openbare universiteit
|affiliasie          = 
|befondsing          = 
|amptenaar_in_beheer = 
|voorsitter          = 
|kanselier           = [[Thandi Modise]]
|president           = 
|vise-president      = 
|superintendent      = 
|provoos             = 
|vise-kanselier      = Chris Nhlapo
|rektor              = 
|prinsipaal          = 
|dekaan              = 
|direkteur           = 
|fakulteit           = 
|personeel           = 
|studentetal         = meer as 33&amp;nbsp;569&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web |url=https://heda.cput.ac.za |title=CPUT Facts and Statistics page |work=CPUT Management Information Services |accessdate=1 Junie 2014 |archive-date=29 April 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150429024253/https://heda.cput.ac.za/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; (Desember 2013)
|voorgraadse studente= 
|nagraadse studente  = 
|doktoraal           = 
|ander               = 
|ligging             = [[Kaapstad]], [[Wes-Kaap]]
|stad                = [[Kaapstad]]
|provinsie           = [[Wes-Kaap]]
|land                = [[Suid-Afrika]]
|coor                = {{Koördinate|33|55|56|S|18|38|25|O|tipe:landmark|aansig=inlyn,titel}}
|kampus              = vyf
|voormalige_name     = 
|free_label          = 
|free                = 
|sport               = 
|kleure              = Blou en wit
|bynaam              = Katte
|gelukbringer        = 
|affiliasies         = [[Association of African Universities|AAU]], [[Cape Higher Education Consortium|CHEC]], [[Higher Education South Africa|HESA]]
|webtuiste           = [http://www.cput.ac.za/ cput.ac.za]
|logo                = 
|voetnotas           = 
}}

Die '''Kaapse Skiereiland Universiteit van Tegnologie''' (''KSUT'', [[Engels]]: ''Cape Peninsula University of Technology'') is 'n [[universiteit]] in [[Kaapstad]]. Dit beslaan onder andere kampusse in [[Zonnebloem]] en [[Bellville]]. Die universiteit is gevorm deur die samesmelting van die voormalige Kaapse Technikon en die Skiereiland Technikon. 

KSUT bied verskeie programme aan in vele velde, insluitend ingenieurswese en grafiese ontwerp. Programme tot op DTech-vlak word aangebied.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Saadjie}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Geboue en strukture in Kaapstad]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse universiteite]]</text>
      <sha1>cky5i1h7p5xhmt29275ztj3imrnx5bz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>73ste Oscar-toekenningsaand</title>
    <ns>0</ns>
    <id>80425</id>
    <revision>
      <id>2520216</id>
      <parentid>2219029</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:48:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7509" xml:space="preserve">{{Oscar-aand
| naam = &lt;big&gt;73&lt;/big&gt;ste Oscar-toekenningsaand
| beeld = 
| onderskrif = 
| datum = [[25 Maart]] [[2001]]
| plek = Shrine Auditorium, &lt;br /&gt;[[Los Angeles]]
| aanbieder = [[Steve Martin]]
| rolprent = ''Gladiator''
| meestepryse = ''Gladiator'' (5)
| benoemings = ''Gladiator'' (12)
}}

Die '''72ste Oscar-toekenningsaand''' is op [[25 Maart]] [[2001]] deur die ''Academy of Motion Picture Arts and Sciences'' in [[Los Angeles]] gehou om erkenning te gee aan die rolprente van 2000. [[Steve Martin]] was die aanbieder en hy is vir ’n [[Emmy]] benoem daarvoor. Dit was die laaste keer dat die seremonie in die Shrine Auditorium in Los Angeles gehou is.

''[[Gladiator]]'' het twaalf benoemings gekry en vyf [[Oscar]]s gewen, onder meer vir beste rolprent. ''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' het 10 benoemings gekry en ''Traffic'' en ''Erin Brockovich'' vyf elk. ''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' het ’n rekord opgestel vir die buitelandse prent wat die meeste benoemings nog ontvang het, en het ''Fanny and Alexander'' se rekord van vier Oscars geëwenaar.

[[Björk]] het die seremonie bygewoon in ’n rok met ’n vals swaan om haar gedrapeer. Dit het groot reaksie ontlok en gelei tot verskeie aanmerking deur die Oscar-deelnemers.

== Pryse ==
{{Kombi-beeld|Soderbergh cropped 2009.jpg|RussellCroweOct05.jpg|Julia Roberts 2011 Shankbone 3.JPG|MarciaGayHarden07TIFF.jpg|Benicio del Toro2.jpg|
|align=right
|width=150px
|caption1=Steven Soderbergh
|caption2=[[Russell Crowe]]
|caption3=[[Julia Roberts]]
|caption4=Marcia Gay Harden
|caption5=[[Benicio del Toro]]
}}
Hier volg ’n lys van die belangrikste wenners en benoemdes (die wenners word eerste genoem en is in vet druk):&lt;ref name=&quot;Oscars2001&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/73rd-winners.html |title=The 73rd Academy Awards (2001) Nominees and Winners |access-date=19 November 2011 |work=oscars.org |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001074103/https://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/73rd-winners.html |archive-date=1 Oktober 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

{| class=wikitable
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste rolprent
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste regisseur
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Gladiator'' – Douglas Wick, David Franzoni, Branko Lustig'''
**''Chocolat'' – David Brown, Kit Goldman, Leslie Holleran
** ''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' – William Kong, Hsu Li Kong, Ang Lee
** ''Erin Brockovich'' – [[Danny DeVito]], Michael Shamberg, Stacey Sher
** ''Traffic'' – Marshall Herskovitz, Edward Zwick, Laura Bickford
| valign=&quot;top&quot; |
* '''Steven Soderbergh&amp;nbsp;– ''Traffic'''''
** Stephen Daldry&amp;nbsp;– ''Billy Elliot''
**[[Ang Lee]]&amp;nbsp;– ''Crouching Tiger, Hidden Dragon''
** Steven Soderbergh&amp;nbsp;– ''Erin Brockovich''
** [[Ridley Scott]]&amp;nbsp;– ''Gladiator''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste akteur
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste aktrise
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Russell Crowe]]&amp;nbsp;– ''Gladiator'' as genl. Maximus Decimus Meridius'''
** [[Javier Bardem]]&amp;nbsp;– ''Before Night Falls''
** [[Tom Hanks]]&amp;nbsp;– ''Cast Away''
** [[Ed Harris]]&amp;nbsp;– ''Pollock''
**[[Geoffrey Rush]]&amp;nbsp;– ''Quills''
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Julia Roberts]]&amp;nbsp;– ''Erin Brockovich'' as Erin Brockovich'''
** [[Joan Allen]]&amp;nbsp;– ''The Contender''
** [[Juliette Binoche]]&amp;nbsp;– ''Chocolat''
** [[Ellen Burstyn]]&amp;nbsp;– ''Requiem for a Dream''
** [[Laura Linney]]&amp;nbsp;– ''You Can Count on Me''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste manlike byspeler
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste vroulike byspeler
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Benicio del Toro]]&amp;nbsp;– ''Traffic'' as Javier Rodriguez Rodriguez'''
** [[Jeff Bridges]]&amp;nbsp;– ''The Contender''
** [[Willem Dafoe]]&amp;nbsp;– ''Shadow of the Vampire''
** [[Albert Finney]]&amp;nbsp;– ''Erin Brockovich''
** [[Joaquin Phoenix]]&amp;nbsp;– ''Gladiator''
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Marcia Gay Harden]]&amp;nbsp;– ''Pollock'' as Lee Krasner'''
** [[Judi Dench]]&amp;nbsp;– ''Chocolat''
** [[Kate Hudson]]&amp;nbsp;– ''Almost Famous''
** [[Frances McDormand]]&amp;nbsp;– ''Almost Famous''
** [[Julie Walters]]&amp;nbsp;– ''Billy Elliot''
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike draaiboek
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste verwerkte draaiboek
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Almost Famous''&amp;nbsp;– Cameron Crowe'''
** ''Billy Elliot''&amp;nbsp;– Lee Hall
** ''Erin Brockovich''&amp;nbsp;– Susannah Grant
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– David Franzoni, John Logan, William Nicholson
** ''You Can Count on Me''&amp;nbsp;– Kenneth Lonergan
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Traffic''&amp;nbsp;– Stephen Gaghan'''
** ''Chocolat''&amp;nbsp;– Robert Nelson Jacobs
** ''O Brother, Where Art Thou?''&amp;nbsp;– [[Coen-broers|Joel Coen, Ethan Coen]]
** ''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– James Schamus, Hui-Ling Wang, Kuo Jung Tsai
** ''Wonder Boys''&amp;nbsp;– Steve Kloves
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste buitelandse rolprent
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste oorspronklike musiek
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' ([[Taiwan]])'''
** ''Amores Perros'' ([[Mexiko]])
** ''The Taste of Others'' ([[Frankryk]])
** ''Iedereen Beroemd!'' ([[België]])
** ''Divided We Fall'' ([[Tsjeggië]])
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Tan Dun'''
** ''Chocolat''&amp;nbsp;– Rachel Portman
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– Hans Zimmer
** ''Malèna''&amp;nbsp;– Ennio Morricone
** ''The Patriot''&amp;nbsp;– John Williams
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kunsredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kinematografie
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Timmy Yip'''
** ''How the Grinch Stole Christmas''&amp;nbsp;– Michael Corenblith, Merideth Boswell
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– Arthur Max, Crispian Sallis
** ''Quills''&amp;nbsp;– Martin Childs, Jill Quertier
** ''Vatel''&amp;nbsp;– Jean Rabasse, Françoise Benoît-Fresco
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Peter Pau'''
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– John Mathieson
** ''Malèna''&amp;nbsp;– Lajos Koltai
** ''O Brother, Where Art Thou?''&amp;nbsp;– Roger Deakins
** ''The Patriot''&amp;nbsp;– Caleb Deschanel
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste rolprentredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste visuele effekte
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Traffic''&amp;nbsp;– Stephen Mirrione'''
** ''Almost Famous''&amp;nbsp;– Joe Hutshing, Saar Klein
** ''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Tim Squyres
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– Pietro Scalia
** ''Wonder Boys''&amp;nbsp;– Dede Allen
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Gladiator''&amp;nbsp;– John Nelson, Neil Corbould, Tim Burke, Rob Harvey'''
** ''Hollow Man''&amp;nbsp;– Scott E. Anderson, Craig Hayes, Scott Stokdyk, Stan Parks
** ''The Perfect Storm''&amp;nbsp;– Stefen Fangmeier, Habib Zargarpour, John Frazier, Walt Conti
|}

=== Ereprys ===
* Ernest Lehman
* Jack Cardiff

=== Irving G. Thalberg-prys ===
* Dino De Laurentiis

=== Gordon E. Sawyer-prys ===
* Irwin W. Young

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://www.oscar.com/ Amptelike webtuiste van die Oscars]
* {{Commons-kategorie inlyn|Academy Awards|Oscars}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:73rd Academy Awards|Engelse Wikipedia]]

{{Oscar-aande}}

[[Kategorie:Oscars|73]]</text>
      <sha1>e2hsfjy0vu0noq5zcul7v8pd2u9wf19</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520230</id>
      <parentid>2520216</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:04:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pryse */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7513" xml:space="preserve">{{Oscar-aand
| naam = &lt;big&gt;73&lt;/big&gt;ste Oscar-toekenningsaand
| beeld = 
| onderskrif = 
| datum = [[25 Maart]] [[2001]]
| plek = Shrine Auditorium, &lt;br /&gt;[[Los Angeles]]
| aanbieder = [[Steve Martin]]
| rolprent = ''Gladiator''
| meestepryse = ''Gladiator'' (5)
| benoemings = ''Gladiator'' (12)
}}

Die '''72ste Oscar-toekenningsaand''' is op [[25 Maart]] [[2001]] deur die ''Academy of Motion Picture Arts and Sciences'' in [[Los Angeles]] gehou om erkenning te gee aan die rolprente van 2000. [[Steve Martin]] was die aanbieder en hy is vir ’n [[Emmy]] benoem daarvoor. Dit was die laaste keer dat die seremonie in die Shrine Auditorium in Los Angeles gehou is.

''[[Gladiator]]'' het twaalf benoemings gekry en vyf [[Oscar]]s gewen, onder meer vir beste rolprent. ''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' het 10 benoemings gekry en ''Traffic'' en ''Erin Brockovich'' vyf elk. ''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' het ’n rekord opgestel vir die buitelandse prent wat die meeste benoemings nog ontvang het, en het ''Fanny and Alexander'' se rekord van vier Oscars geëwenaar.

[[Björk]] het die seremonie bygewoon in ’n rok met ’n vals swaan om haar gedrapeer. Dit het groot reaksie ontlok en gelei tot verskeie aanmerking deur die Oscar-deelnemers.

== Pryse ==
{{Kombi-beeld|Soderbergh cropped 2009.jpg|RussellCroweOct05.jpg|Julia Roberts 2011 Shankbone 3.JPG|MarciaGayHarden07TIFF.jpg|Benicio del Toro2.jpg|
|align=right
|width=150px
|caption1=Steven Soderbergh
|caption2=[[Russell Crowe]]
|caption3=[[Julia Roberts]]
|caption4=Marcia Gay Harden
|caption5=[[Benicio del Toro]]
}}
Hier volg ’n lys van die belangrikste wenners en benoemdes (die wenners word eerste genoem en is in vet druk):&lt;ref name=&quot;Oscars2001&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/73rd-winners.html |title=The 73rd Academy Awards (2001) Nominees and Winners |access-date=19 November 2011 |work=oscars.org |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001074103/https://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/73rd-winners.html |archive-date=1 Oktober 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

{| class=wikitable
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste rolprent
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste regisseur
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''[[Gladiator]]'' – Douglas Wick, David Franzoni, Branko Lustig'''
**''Chocolat'' – David Brown, Kit Goldman, Leslie Holleran
** ''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' – William Kong, Hsu Li Kong, Ang Lee
** ''Erin Brockovich'' – [[Danny DeVito]], Michael Shamberg, Stacey Sher
** ''Traffic'' – Marshall Herskovitz, Edward Zwick, Laura Bickford
| valign=&quot;top&quot; |
* '''Steven Soderbergh&amp;nbsp;– ''Traffic'''''
** Stephen Daldry&amp;nbsp;– ''Billy Elliot''
**[[Ang Lee]]&amp;nbsp;– ''Crouching Tiger, Hidden Dragon''
** Steven Soderbergh&amp;nbsp;– ''Erin Brockovich''
** [[Ridley Scott]]&amp;nbsp;– ''Gladiator''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste akteur
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste aktrise
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Russell Crowe]]&amp;nbsp;– ''Gladiator'' as genl. Maximus Decimus Meridius'''
** [[Javier Bardem]]&amp;nbsp;– ''Before Night Falls''
** [[Tom Hanks]]&amp;nbsp;– ''Cast Away''
** [[Ed Harris]]&amp;nbsp;– ''Pollock''
**[[Geoffrey Rush]]&amp;nbsp;– ''Quills''
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Julia Roberts]]&amp;nbsp;– ''Erin Brockovich'' as Erin Brockovich'''
** [[Joan Allen]]&amp;nbsp;– ''The Contender''
** [[Juliette Binoche]]&amp;nbsp;– ''Chocolat''
** [[Ellen Burstyn]]&amp;nbsp;– ''Requiem for a Dream''
** [[Laura Linney]]&amp;nbsp;– ''You Can Count on Me''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste manlike byspeler
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste vroulike byspeler
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Benicio del Toro]]&amp;nbsp;– ''Traffic'' as Javier Rodriguez Rodriguez'''
** [[Jeff Bridges]]&amp;nbsp;– ''The Contender''
** [[Willem Dafoe]]&amp;nbsp;– ''Shadow of the Vampire''
** [[Albert Finney]]&amp;nbsp;– ''Erin Brockovich''
** [[Joaquin Phoenix]]&amp;nbsp;– ''Gladiator''
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Marcia Gay Harden]]&amp;nbsp;– ''Pollock'' as Lee Krasner'''
** [[Judi Dench]]&amp;nbsp;– ''Chocolat''
** [[Kate Hudson]]&amp;nbsp;– ''Almost Famous''
** [[Frances McDormand]]&amp;nbsp;– ''Almost Famous''
** [[Julie Walters]]&amp;nbsp;– ''Billy Elliot''
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike draaiboek
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste verwerkte draaiboek
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Almost Famous''&amp;nbsp;– Cameron Crowe'''
** ''Billy Elliot''&amp;nbsp;– Lee Hall
** ''Erin Brockovich''&amp;nbsp;– Susannah Grant
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– David Franzoni, John Logan, William Nicholson
** ''You Can Count on Me''&amp;nbsp;– Kenneth Lonergan
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Traffic''&amp;nbsp;– Stephen Gaghan'''
** ''Chocolat''&amp;nbsp;– Robert Nelson Jacobs
** ''O Brother, Where Art Thou?''&amp;nbsp;– [[Coen-broers|Joel Coen, Ethan Coen]]
** ''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– James Schamus, Hui-Ling Wang, Kuo Jung Tsai
** ''Wonder Boys''&amp;nbsp;– Steve Kloves
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste buitelandse rolprent
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste oorspronklike musiek
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon'' ([[Taiwan]])'''
** ''Amores Perros'' ([[Mexiko]])
** ''The Taste of Others'' ([[Frankryk]])
** ''Iedereen Beroemd!'' ([[België]])
** ''Divided We Fall'' ([[Tsjeggië]])
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Tan Dun'''
** ''Chocolat''&amp;nbsp;– Rachel Portman
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– Hans Zimmer
** ''Malèna''&amp;nbsp;– Ennio Morricone
** ''The Patriot''&amp;nbsp;– John Williams
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kunsredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kinematografie
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Timmy Yip'''
** ''How the Grinch Stole Christmas''&amp;nbsp;– Michael Corenblith, Merideth Boswell
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– Arthur Max, Crispian Sallis
** ''Quills''&amp;nbsp;– Martin Childs, Jill Quertier
** ''Vatel''&amp;nbsp;– Jean Rabasse, Françoise Benoît-Fresco
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Peter Pau'''
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– John Mathieson
** ''Malèna''&amp;nbsp;– Lajos Koltai
** ''O Brother, Where Art Thou?''&amp;nbsp;– Roger Deakins
** ''The Patriot''&amp;nbsp;– Caleb Deschanel
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste rolprentredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste visuele effekte
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Traffic''&amp;nbsp;– Stephen Mirrione'''
** ''Almost Famous''&amp;nbsp;– Joe Hutshing, Saar Klein
** ''Crouching Tiger, Hidden Dragon''&amp;nbsp;– Tim Squyres
** ''Gladiator''&amp;nbsp;– Pietro Scalia
** ''Wonder Boys''&amp;nbsp;– Dede Allen
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Gladiator''&amp;nbsp;– John Nelson, Neil Corbould, Tim Burke, Rob Harvey'''
** ''Hollow Man''&amp;nbsp;– Scott E. Anderson, Craig Hayes, Scott Stokdyk, Stan Parks
** ''The Perfect Storm''&amp;nbsp;– Stefen Fangmeier, Habib Zargarpour, John Frazier, Walt Conti
|}

=== Ereprys ===
* Ernest Lehman
* Jack Cardiff

=== Irving G. Thalberg-prys ===
* Dino De Laurentiis

=== Gordon E. Sawyer-prys ===
* Irwin W. Young

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://www.oscar.com/ Amptelike webtuiste van die Oscars]
* {{Commons-kategorie inlyn|Academy Awards|Oscars}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:73rd Academy Awards|Engelse Wikipedia]]

{{Oscar-aande}}

[[Kategorie:Oscars|73]]</text>
      <sha1>rbe4ca47v9c6rjycryahoar8nm8jb87</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>74ste Oscar-toekenningsaand</title>
    <ns>0</ns>
    <id>80426</id>
    <revision>
      <id>2520194</id>
      <parentid>2219031</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:31:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Pryse */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9329" xml:space="preserve">{{Oscar-aand
| naam = &lt;big&gt;74&lt;/big&gt;ste Oscar-toekenningsaand
| beeld = 
| onderskrif = 
| datum = [[24 Maart]] [[2002]]
| plek = [[Dolby-teater|Kodak-teater]], [[Hollywood]]
| aanbieder = [[Whoopi Goldberg]]
| rolprent = ''A Beautiful Mind''
| meestepryse = ''A Beautiful Mind'' en ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;(4&amp;nbsp;elk)
| benoemings = ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;(13)
}}

Die '''74ste Oscar-toekenningsaand''' is op [[24 Maart]] [[2002]] deur die Academy of Motion Picture Arts and Sciences in [[Hollywood]] gehou om erkenning te gee aan die rolprente van 2001. [[Whoopi Goldberg]] was die aanbieder. Dit was die eerste Oscar-seremonie wat in Hollywood aangebied is sedert die [[33ste Oscar-toekenningsaand]] in 1960.

''A Beautiful Mind'' het vier [[Oscar]]s gewen, insluitende beste rolprent en regisseur.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/entertainment/2002/oscars_2002/1839685.stm |title=Critics' Beautiful debate |date=25 Februarie 2002 |work=BBC News |access-date=24 Mei 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190515023430/http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/entertainment/2002/oscars_2002/1839685.stm |archive-date=15 Mei 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' het ook vier pryse gewen – almal in die tegniese kategorieë.

Dit was die eerste jaar dat ’n prys vir beste vollengte-animasieprent toegeken is en dat ’n swart Amerikaner ([[Halle Berry]]) die Oscar vir beste aktrise gewen het.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/entertainment/2002/oscars_2002/1892608.stm |title=Halle Berry's acceptance speech |date=25 Februarie 2002 |work=BBC News |access-date=24 Mei 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190803134441/http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/entertainment/2002/oscars_2002/1892608.stm |archive-date=3 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Pryse ==
{{Kombi-beeld|Ron Howard 2011 Shankbone 3.JPG|DenzelWashingtonMay05.jpg|Halle Berry 11 AA.jpg|JimBroadbent07TIFF cropped.jpg|Jennifer Connelly 2005.2.jpg|
|align=right
|width=150px
|caption1=[[Ron Howard]]
|caption2=[[Denzel Washington]]
|caption3=[[Halle Berry]]
|caption4=[[Jim Broadbent]]
|caption5=[[Jennifer Connelly]]
}}
Hier volg ’n lys van die belangrikste wenners en benoemdes (die wenners word eerste genoem en is in vet druk):&lt;ref name=&quot;Oscars2002&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/74th-winners.html |title=The 74th Academy Awards (2002) Nominees and Winners |access-date=19 November 2011 |work=oscars.org |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001074138/https://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/74th-winners.html |archive-date=1 Oktober 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

{| class=wikitable
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste rolprent
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste regisseur
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''[[A Beautiful Mind]]'' – Brian Grazer, [[Ron Howard]]'''
** ''Gosford Park'' – Robert Altman, Bob Balaban, David Levy
** ''In the Bedroom'' – Ross Katz, Todd Field, Graham Leader
** ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring'' – Peter Jackson, Fran Walsh, Barrie M. Osborne
** ''Moulin Rouge!'' – Baz Luhrmann, Fred Baron, Martin Brown
| valign=&quot;top&quot; |
* '''Ron Howard&amp;nbsp;– ''A Beautiful Mind'''''
** Robert Altman&amp;nbsp;– ''Gosford Park''
** Peter Jackson&amp;nbsp;– ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''
** [[David Lynch]]&amp;nbsp;– ''Mulholland Drive''
** [[Ridley Scott]]&amp;nbsp;– ''Black Hawk Down''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste akteur
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste aktrise
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Denzel Washington]]&amp;nbsp;– ''Training Day as Alonzo Harris'''''
** [[Russell Crowe]]&amp;nbsp;– ''A Beautiful Mind''
** [[Sean Penn]]&amp;nbsp;– ''I Am Sam''
** [[Will Smith]]&amp;nbsp;– ''Ali''
** [[Tom Wilkinson]]&amp;nbsp;– ''In the Bedroom''
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Halle Berry]]&amp;nbsp;– ''Monster's Ball as Leticia Musgrove'''''
**[[Judi Dench]]&amp;nbsp;– ''Iris''
** [[Nicole Kidman]]&amp;nbsp;– ''Moulin Rouge!''
** [[Sissy Spacek]]&amp;nbsp;– ''In the Bedroom''
** [[Renée Zellweger]]&amp;nbsp;– ''Bridget Jones's Diary''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste manlike byspeler
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste vroulike byspeler
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Jim Broadbent]]&amp;nbsp;– ''Iris'' as John Bayley'''
** [[Ethan Hawke]]&amp;nbsp;– ''Training Day''
** [[Ben Kingsley]]&amp;nbsp;– ''Sexy Beast''
** [[Ian McKellen]]&amp;nbsp;– ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''
** [[Jon Voight]]&amp;nbsp;– ''Ali''
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Jennifer Connelly]]&amp;nbsp;– ''A Beautiful Mind'' as Alicia Larde-Nash'''
** [[Helen Mirren]]&amp;nbsp;– ''Gosford Park''
** [[Maggie Smith]]&amp;nbsp;– ''Gosford Park''
** [[Marisa Tomei]]&amp;nbsp;– ''In the Bedroom''
** [[Kate Winslet]]&amp;nbsp;– ''Iris''
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike draaiboek
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste verwerkte draaiboek
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Gosford Park''&amp;nbsp;– Julian Fellowes '''
** ''Amélie''&amp;nbsp;– Guillaume Laurant, Jean-Pierre Jeunet
** ''Memento''&amp;nbsp;– Christopher Nolan, Jonathan Nolan
** ''Monster's Ball''&amp;nbsp;– Milo Addica, Will Rokos
** ''The Royal Tenenbaums''&amp;nbsp;– Wes Anderson, Owen Wilson
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''A Beautiful Mind''&amp;nbsp;– Akiva Goldsman'''
** ''Ghost World''&amp;nbsp;– Daniel Clowes, Terry Zwigoff
** ''In the Bedroom''&amp;nbsp;– Todd Field, Robert Festinger
** ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;– Peter Jackson, Fran Walsh, Philippa Boyens
** ''Shrek''&amp;nbsp;– Ted Elliott, Terry Rossio, Joe Stillman, Roger S. H. Schulman
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste animasieprent
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste buitelandse rolprent
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Shrek''&amp;nbsp;– Aron Warner'''
** ''Jimmy Neutron: Boy Genius''&amp;nbsp;– John A. Davis, Steve Oedekerk
** ''Monsters, Inc.''&amp;nbsp;– Pete Docter, John Lasseter
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''No Man's Land'' ([[Bosnië-Herzegowina]])'''
** ''Amélie'' ([[Frankryk]])
** ''Elling'' ([[Noorweë]])
** ''Lagaan'' ([[Indië]])
** ''Son of the Bride'' ([[Argentinië]])
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike musiek
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike liedjie
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''&amp;nbsp;– Howard Shore'''
**''A Beautiful Mind''&amp;nbsp;– [[James Horner]]
** ''Harry Potter and the Sorcerer's Stone''&amp;nbsp;– John Williams
** ''Monsters, Inc.''&amp;nbsp;– [[Randy Newman]]
** ''A.I. Artificial Intelligence''&amp;nbsp;– John Williams
| valign=&quot;top&quot; |
* '''&quot;If I Didn't Have You&quot; uit ''Monsters, Inc.''&amp;nbsp;– [[Randy Newman]]'''
** &quot;May It Be&quot; uit ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''&amp;nbsp;– [[Enya]], Nicky Ryan, [[Roma Ryan]]
** &quot;There You'll Be&quot; uit ''Pearl Harbor''&amp;nbsp;– Diane Warren
** &quot;Until...&quot; uit ''Kate &amp; Leopold''&amp;nbsp;– [[Sting]]
** &quot;Vanilla Sky&quot; uit ''Vanilla Sky''&amp;nbsp;– [[Paul McCartney]]
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kunsredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kinematografie
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Moulin Rouge!''&amp;nbsp;– Catherine Martin, Brigitte Broch'''
** ''Amélie''&amp;nbsp;– Aline Bonetto, Marie-Laure Valla
** ''Gosford Park''&amp;nbsp;– Stephen Altman, Anna Pinnock
** ''Harry Potter and the Philosopher's Stone''&amp;nbsp;– Stuart Craig, Stephenie McMillan
** ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;– Grant Major, Dan Hennah
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;– Andrew Lesnie'''
** ''Amélie''&amp;nbsp;– Bruno Delbonnel
** ''Black Hawk Down''&amp;nbsp;– Slawomir Idziak
** ''The Man Who Wasn't There''&amp;nbsp;– Roger Deakins
** ''Moulin Rouge!''&amp;nbsp;– Donald M. McAlpine
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste rolprentredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste visuele effekte
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Black Hawk Down''&amp;nbsp;– Pietro Scalia'''
** ''A Beautiful Mind''&amp;nbsp;– Mike Hill, Daniel P. Hanley
** ''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;– John Gilbert
** ''Memento''&amp;nbsp;– Dody Dorn
** ''Moulin Rouge!''&amp;nbsp;– Jill Bilcock
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring''&amp;nbsp;– Jim Rygiel, Randall William Cook, Richard Taylor, Mark Stetson'''
** ''A.I. Artificial Intelligence''&amp;nbsp;– Dennis Muren, Scott Farrar, Stan Winston, Michael Lantieri
** ''Pearl Harbor''&amp;nbsp;– Eric Brevig, John Frazier, Ed Hirsh, Ben Snow
|}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://www.oscar.com/ Amptelike webtuiste van die Oscars]
* {{Commons-kategorie inlyn|Academy Awards|Oscars}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:74th Academy Awards|Engelse Wikipedia]]

{{Oscar-aande}}

[[Kategorie:Oscars|74]]</text>
      <sha1>biymkgmqml9mnyfewuoae83tl2qzsdg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>83ste Oscar-toekenningsaand</title>
    <ns>0</ns>
    <id>80457</id>
    <revision>
      <id>2520152</id>
      <parentid>2260878</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:53:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pryse */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9422" xml:space="preserve">{{Oscar-aand
| naam = &lt;big&gt;83&lt;/big&gt;ste Oscar-toekenningsaand
| beeld = 
| onderskrif = 
| datum = [[27 Februarie]] [[2011]]
| plek = [[Dolby-teater|Kodak-teater]], [[Los Angeles]]
| aanbieder = [[James Franco]] &lt;br /&gt;[[Anne Hathaway]]
| rolprent = ''The King's Speech''
| meestepryse = ''The King's Speech'' en &lt;br /&gt;''Inception'' (4 elk)
| benoemings = ''The King's Speech'' (12)
}}

Die '''83ste Oscar-toekenningsaand''' is op [[27 Februarie]] [[2011]] deur die ''Academy of Motion Picture Arts and Sciences'' in [[Hollywood]] gehou om erkenning te gee aan die rolprente van 2010. [[James Franco]] en [[Anne Hathaway]] was die aanbieders.

''The King's Speech'' het die meeste benoemings gekry (12) en het vier [[Oscar]]s gewen: beste prent, regisseur, akteur en oorspronklike draaiboek. ''Inception'' het ook vier Oscars gewen – almal in die tegniese kategorieë.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.telegraph.co.uk/culture/film/oscars/8348550/Oscars-2011-as-it-happened.html# |title=Oscars 2011: as it happened |date=28 Februarie 2011 |work=Daily Telegraph |access-date=28 Februarie 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180827142311/https://www.telegraph.co.uk/culture/film/oscars/8348550/Oscars-2011-as-it-happened.html |archive-date=27 Augustus 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; ''The Social Network'' het drie pryse gewen, en ''[[Alice in Wonderland]]'', ''The Fighter'' en ''Toy Story 3'' twee elk.

== Pryse ==
{{Kombi-beeld|TomHopper10TIFF.jpg|ColinFirthJan11.jpg|Natalie Portman at TIFF 2009.jpg|Christian Bale - 002.jpg|Melissa Leo at the 2009 Tribeca Film Festival.jpg|
|align=right
|width=150px
|caption1=Tom Hopper
|caption2=[[Colin Firth]]
|caption3=[[Natalie Portman]]
|caption4=[[Christian Bale]]
|caption5=[[Melissa Leo]]
}}
Hier volg ’n lys van die belangrikste wenners en benoemdes (die wenners word eerste genoem en is in vet druk):&lt;ref name=&quot;Oscars2011&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/83rd-winners.html |title=The 83rd Academy Awards (2011) Nominees and Winners |access-date=23 November 2011 |work=oscars.org |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006102745/http://www.oscars.org/awards/academyawards/legacy/ceremony/83rd-winners.html |archive-date=6 Oktober 2014 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

{| class=wikitable
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste rolprent
! style=&quot;background:#FAF0BE; width:50%&quot; | Beste regisseur
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The King's Speech''&amp;nbsp;– Iain Canning, Emile Sherman, Gareth Unwin
** ''127 Hours''&amp;nbsp;– Danny Boyle, Christian Colson
** ''Black Swan''&amp;nbsp;– Scott Franklin, Mike Medavoy, Brian Oliver
** ''The Fighter''&amp;nbsp;– David Hoberman, Todd Lieberman, Mark Wahlberg
** ''[[Inception]]''&amp;nbsp;– Christopher Nolan, Emma Thomas
** ''The Kids Are All Right''&amp;nbsp;– Gary Gilbert, Jeff Levy-Hinte, Celine Rattray
** ''The Social Network''&amp;nbsp;– Dana Brunetti, Ceán Chaffin, Michael De Luca, Scott Rudin
** ''Toy Story 3''&amp;nbsp;– Darla K. Anderson
** ''True Grit''&amp;nbsp;– [[Coen-broers|Ethan Coen, Joel Coen]], Scott Rudin
** ''Winter's Bone''&amp;nbsp;– Alix Madigan, Anne Rosellini
| valign=&quot;top&quot; |
* '''Tom Hooper&amp;nbsp;– ''The King's Speech'''''
** Darren Aronofsky&amp;nbsp;– ''Black Swan''
** Ethan Coen, Joel Coen&amp;nbsp;– ''True Grit''
** David Fincher&amp;nbsp;– ''The Social Network''
** David O. Russell&amp;nbsp;– ''The Fighter''
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste akteur
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste aktrise
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Colin Firth]]&amp;nbsp;– ''The King's Speech as koning George VI''
** [[Javier Bardem]]&amp;nbsp;– ''Biutiful'' as Uxbal
** [[Jeff Bridges]]&amp;nbsp;– ''True Grit'' as Rooster Cogburn
** [[Jesse Eisenberg]]&amp;nbsp;– ''The Social Network'' as Mark Zuckerberg
** [[James Franco]]&amp;nbsp;– ''127 Hours'' as Aron Ralston
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Natalie Portman]]&amp;nbsp;– ''Black Swan'' as Nina Sayers'''
** [[Annette Bening]]&amp;nbsp;– ''The Kids Are All Right'' as dr. Nicole &quot;Nic&quot; Allgood
** [[Nicole Kidman]]&amp;nbsp;– ''Rabbit Hole'' as Becca Corbett
** [[Jennifer Lawrence]]&amp;nbsp;– ''Winter's Bone'' as Ree Dolly
** [[Michelle Williams]]&amp;nbsp;– ''Blue Valentine'' as Cindy
|-
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste manlike byspeler
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FAF0BE;&quot; ! style=&quot;width=&quot;50%&quot; |  Beste vroulike byspeler
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Christian Bale]]&amp;nbsp;– ''The Fighter'' as Dicky Eklund'''
** [[John Hawkes]]&amp;nbsp;– ''Winter's Bone'' as Teardrop Dolly
** [[Jeremy Renner]]&amp;nbsp;– ''The Town'' as James &quot;Jem&quot; Coughlin
** [[Mark Ruffalo]]&amp;nbsp;– ''The Kids Are All Right'' as Paul Hatfield
** [[Geoffrey Rush]]&amp;nbsp;– ''The King's Speech'' as Lionel Logue
| valign=&quot;top&quot; |
* '''[[Melissa Leo]]&amp;nbsp;– ''The Fighter as Alice Ward''
** [[Amy Adams]]&amp;nbsp;– ''The Fighter'' as Charlene Fleming
** [[Helena Bonham Carter]]&amp;nbsp;– ''The King's Speech'' as die [[Elizabeth Bowes-Lyon|koningin-moeder]]
** [[Hailee Steinfeld]]&amp;nbsp;– ''True Grit'' as Mattie Ross
** [[Jacki Weaver]]&amp;nbsp;– ''Animal Kingdom'' as Janine &quot;Smurf&quot; Cody
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike draaiboek
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste verwerkte draaiboek
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The King's Speech''&amp;nbsp;– David Seidler'''
** ''Another Year''&amp;nbsp;– Mike Leigh
** ''The Fighter''&amp;nbsp;– Scott Silver, Paul Tamasy, Eric Johnson
** ''Inception''&amp;nbsp;– Christopher Nolan
** ''The Kids Are All Right''&amp;nbsp;– Lisa Cholodenko, Stuart Blumberg
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The Social Network''&amp;nbsp;– Aaron Sorkin van ''The Accidental Billionaires'' deur Ben Mezrich'''
** ''127 Hours''&amp;nbsp;– Danny Boyle, Simon Beaufoy van ''Between a Rock and a Hard Place'' deur Aron Ralston
** ''Toy Story 3''&amp;nbsp;– Michael Arndt, John Lasseter, Andrew Stanton, Lee Unkrich; karakters gebaseer op ''Toy Story'' en ''Toy Story 2''
** ''True Grit''&amp;nbsp;– Ethan Coen, Joel Coen van ''True Grit'' deur Charles Portis
** ''Winter's Bone''&amp;nbsp;– Debra Granik, Anne Rosellini van ''Winter's Bone'' deur Daniel Woodrell
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste animasieprent
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; |  Beste buitelandse rolprent
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Toy Story 3''&amp;nbsp;– Lee Unkrich'''
** ''How to Train Your Dragon''&amp;nbsp;– Chris Sanders, Dean DeBlois
** ''The Illusionist''&amp;nbsp;– Sylvain Chomet
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''In a Better World'' ([[Denemarke]])
** ''[[Biutiful]]'' ([[Mexiko]])
** ''Dogtooth'' ([[Griekeland]])
** ''Incendies'' ([[Kanada]])
** ''Outside the Law'' ([[Algerië]])
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike musiek
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste oorspronklike liedjie
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The Social Network''&amp;nbsp;– Trent Reznor, Atticus Ross'''
**''127 Hours''&amp;nbsp;– A.R. Rahman
** ''How to Train Your Dragon ''&amp;nbsp;– John Powell
** ''Inception''&amp;nbsp;– Hans Zimmer
** ''The King's Speech''&amp;nbsp;– [[Alexandre Desplat]]
| valign=&quot;top&quot; |
* '''&quot;We Belong Together&quot; uit ''Toy Story 3''&amp;nbsp;– Randy Newman'''
** &quot;Coming Home&quot; uit ''Country Strong''&amp;nbsp;– Tom Douglas, Hillary Lindsey, Troy Verges
** &quot;I See the Light&quot; uit ''Tangled''&amp;nbsp;– Alan Menken, Glenn Slater
** &quot;If I Rise&quot; uit ''127 Hours''&amp;nbsp;– A.R. Rahman, Rollo Armstrong, Dido
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kunsredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste kinematografie
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Alice in Wonderland''&amp;nbsp;– Robert Stromberg, Karen O'Hara'''
** ''Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1''&amp;nbsp;– Stuart Craig, Stephenie McMillan
** ''Inception''&amp;nbsp;– Guy Hendrix Dyas, Larry Dias, Doug Mowat
** ''The King's Speech''&amp;nbsp;– Eve Stewart, Judy Farr
** ''True Grit''&amp;nbsp;– Jess Gonchor, Nancy Haigh
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Inception''&amp;nbsp;– Wally Pfister
** ''Black Swan''&amp;nbsp;– Matthew Libatique
** ''The King's Speech''&amp;nbsp;– Danny Cohen
** ''The Social Network''&amp;nbsp;– Jeff Cronenweth
** ''True Grit''&amp;nbsp;– Roger Deakins
|-
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste rolprentredigering
! style=&quot;background:#FAF0BE&quot; | Beste visuele effekte
|-
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''The Social Network''&amp;nbsp;– Angus Wall, Kirk Baxter'''
** ''127 Hours''&amp;nbsp;– Jon Harris
** ''Black Swan''&amp;nbsp;– Andrew Weisblum
** ''The Fighter''&amp;nbsp;– Pamela Martin
** ''The King's Speech''&amp;nbsp;– Tariq Anwar
| valign=&quot;top&quot; |
* '''''Inception''&amp;nbsp;– Paul Franklin, Chris Corbould, Andrew Lockley, Peter Bebb
** ''Alice in Wonderland''&amp;nbsp;– Ken Ralston, David Schaub, Carey Villegas, Sean Phillips
** ''Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 1''&amp;nbsp;– Tim Burke, John Richardson, Christian Manz, Nicolas Aithadi
** ''Hereafter''&amp;nbsp;– Michael Owens, Bryan Grill, Stephan Trojanski, Joe Farrell
** ''Iron Man 2''&amp;nbsp;– Janek Sirrs, Ben Snow, Ged Wright, Daniel Sudick
|}

=== Erepryse ===
* Kevin Brownlow
* Jean-Luc Godard
* Eli Wallach

=== Irving G. Thalberg-gedenkprys ===
* [[Francis Ford Coppola]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://www.oscar.com/ Amptelike webtuiste van die Oscars]
* {{Commons-kategorie inlyn|Academy Awards|Oscars}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:83rd Academy Awards|Engelse Wikipedia]]

{{Oscar-aande}}

[[Kategorie:Oscars|83]]</text>
      <sha1>l5kt6qu8iea9k4kvslyu0cx8860iehf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Igor Sikorsky</title>
    <ns>0</ns>
    <id>85349</id>
    <revision>
      <id>2520109</id>
      <parentid>2503115</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:09:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Imbirius</username>
        <id>151869</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3136" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Igor Sikorsky
| bynaam           = 
| beeld            = Sikorsky, Igor.jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = Igor Ivanovich Sikorsky
| geboortedatum    = [[25 Mei]] [[1889]]
| geboorteplek     = [[Kiëf]], [[Russiese Ryk]]
| dood_datum       = [[26 Oktober]] [[1972]]
| sterfteplek      = [[Easton]], [[Connecticut]], [[VSA]]
| ouers            = 
| titel            = 
| nasionaliteit    = Russiese Amerikaner
| beroep           = Ingenieur
| ander            = 
| bekend           = Vliegtuie en helikopters
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| godsdiens        = 
| huweliksmaat     = Olga Fyodorovna Simkovitch, Elisabeth Semion
| kinders          = Tania, Sergei, Nikolai, Igor, George
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}

'''Igor Ivanovich Sikorsky''' ([[Oekraïens]]: І́гор Іва́нович Сікорський, [[Russies]]: И́горь Ива́нович Сико́рский, [[Afrikaans]]e [[transliterasie]]: Igor Iwanowitsj Sikorski; [[25 Mei]] [[1889]] - [[26 Oktober]] [[1972]]) was 'n ingenieur wat [[helikopter]]s en [[vliegtuig|vliegtuie]] gebou het. Hy is gebore in Kiëf, [[Russiese Keiserryk]] (nou [[Kijif]] in [[Oekraïne]]). Hy studeer aan die Russiese Vlootkollege in [[Sint Petersburg]] en doen gevorderde studies by die Instituut van Tegnologie in Kiëf en later in [[Frankryk]]. Teen 1911 het hy reeds verskeie vliegtuie en twee helikopters gebou. Die tweede kon sy eie gewig van 400 pond van die grond af lig.

== Loopbaan ==
Van 1912 tot 1918 was hy die hoof van die ingenieurswese-afdeling van die Russo-Baltic Railroad Car Works. Hier ontwerp en bou hy van 1913-1914 die eerste veelvoudige-enjin-vliegtuie. In die [[Eerste Wêreldoorlog]] bou hy 75 vierenjinbomwerpers vir die Russiese weermag. In 1918 gaan hy na Frankryk, waar hy dieselfde taak verrig.

Ná die [[Eerste Wêreldoorlog]] verhuis hy na Amerika. Van 1919 af werk hy by Hanevig-Sikorsky Aircraft Corporation en van 1923 af by Sikorsky Aero Engineering Corporation. In 1928 word sy maatskappy 'n afdeling van [[United Aircraft Corporation]], met Sikorsky as hoofingenieur. Hy tree in 1957 hier af.

== Vliegtuie en helikopters gebou ==
Sikorsky se eerste vliegtuig wat hy in Amerika gebou het, was die S-29, 'n twee-enjin-dubbeldekker, in 1923. Hierdie vliegtuig is in die [[rolprent]] ''[[Hell's Angels (rolprent)|Hell's Angels]]'' vernietig. In 1929 het hy die S-38 verskaf aan Pan American Airways. Die S-40 en S-42 is onderskeidelik in 1931 en 1932 voltooi. Albei vliegtuie was toegerus met konstante-spoed-skroewe. Die S-42 het in 1934 'n hoogterekord van 20&amp;nbsp;407 voet opgestel. Die S-38, voltooi in 1934, het 'n spoedrekord opgestel. Later het hy sy aandag gevestig op die bou van helikopters.

== Bron ==
* ''Colliers Encyclopedia'' Vol 21. Bladsy 23. 1970.

{{Saadjie}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Sikorsky, Igor}}
[[Kategorie:Geboortes in 1889]]
[[Kategorie:Lugvaartpioniers]]
[[Kategorie:Oekraïners]]
[[Kategorie:Sterftes in 1972]]</text>
      <sha1>c5142n08i1tqsuqk7dv44teyom0kesc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cleopatra VII</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88017</id>
    <revision>
      <id>2520237</id>
      <parentid>2518484</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:14:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="105823" xml:space="preserve">{{Inligtingskas farao
| naam = Cleopatra VII
| lewe = Cleopatra VII Thea Filopator
| beeld = Bust of Cleopatra VII - Altes Museum - Berlin - Germany 2017.jpg
| onderskrif = Borsbeeld van Cleopatra VII (Altes Museum, [[Berlyn]]).
| beeldgrootte = 240px
| funksie = [[Farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese Dinastie]]
| periode = [[51 v.C.]] – [[10 Augustus]] [[30 v.C.]] (21 jaar)
| voorganger = [[Ptolemeus XII Auletes]]
| vader = Ptolemeus XII Auletes
| moeder = Cleopatra V (vermoedelik)
| gebore = 69&amp;nbsp;v.C. &lt;br /&gt;[[Alexandrië]], [[Egipte]]
| oorlede = 10 Augustus 30&amp;nbsp;v.C. (op 39) &lt;br /&gt;Alexandrië
}}

'''Cleopatra VII Filopator''' ([[Grieks]]: Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ; [[69&amp;nbsp;v.C.]] - 10 Augustus [[30&amp;nbsp;v.C.]]), in die geskiedenis bekend as '''Cleopatra''' of '''Kleopatra''', was van 51 tot 30&amp;nbsp;v.C. [[farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] en sy laaste aktiewe heerser.&lt;ref name=Diplomaat group=&quot;nota&quot;&gt;Sy was ook 'n diplomaat, vlootaanvoerder, linguis en mediese skrywer; sien {{harvtxt|Roller|2010|p=1}} en {{harvtxt|Bradford|2000|p=13}}.&lt;/ref&gt; 

As lid van die Ptolemeïese dinastie was sy 'n afstammeling van sy stigter, [[Ptolemeus I Soter]], 'n [[Koninkryk Masedonië|Masedoniese]] generaal en vriend van [[Alexander die Grote]]. Ná Cleopatra se dood het Egipte [[Aegyptus (Romeinse provinsie)|'n provinsie van die Romeinse Ryk]] geword, en dit was die einde van die tweede laaste [[Hellenistiese tydperk|Hellenistiese]] staat en tydperk wat geduur het vanaf die bewind van Alexander (336-323&amp;nbsp;v.C.). Haar moedertaal was [[Koine]], en sy was die enigste Ptolemeïese heerser wat [[Egipties]] leer praat het.

In 58&amp;nbsp;v.C. het Cleopatra vermoedelik haar pa, [[Ptolemeus XII Auletes]], vergesel tydens sy verbanning na Rome ná 'n opstand in Egipte ('n Romeinse [[vasal]]staat) en dit het sy dogter [[Berenike IV]] in staat gestel om die troon op te eis. Berenike is in 55&amp;nbsp;v.C. vermoor toe Ptolemeus met Romeinse militêre hulp na Egipte terugkeer. Toe hy in 51&amp;nbsp;v.C sterf, het die gesamentlike bewind van Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIII]] begin, maar 'n uitval tussen hulle het tot 'n [[burgeroorlog]] gelei. Nadat die Romeinse staatsman [[Pompeius]] in 48&amp;nbsp;v.C. 'n veldslag in [[Romeinse Griekeland|Griekeland]] teen sy teenstander [[Julius Caesar]] ('n Romeinse dikatator en konsul) in Caesar se burgeroorlog verloor het, het hy na Egipte gevlug. Pompeius was 'n politieke bondgenoot van Ptolemeus XII, maar Ptolemeus XIII het hom op aanbeveling van sy hofeunugs in 'n lokval gelei en vermoor voor Caesar se aankoms en besetting van [[Alexandrië]]. 
{{Hiero/3name |
| align = left
| naam     = Cleopatra | horus=&lt;hiero&gt;wr:r-nb-nfr-nfr-nfr-H2:x-O22&lt;/hiero&gt;| praenomen=&lt;hiero&gt;q:rw-W:p-d:r:t*H8-nTr-t:H8-R7:t-z:N36&lt;/hiero&gt;| nomen=&lt;hiero&gt;q:rw-i-wA-p-A-d:r-t-A-H8&lt;/hiero&gt;}}
Caesar het toe probeer om die mededingende Ptolemeïese sibbes te herenig, maar Ptolemeus se hoofraadgewer het gedink Caesar se voorwaardes bevoordeel Cleopatra, en daarom het Ptolemeus se magte haar en Caesar by die paleis beleër. Kort nadat die beleg deur versterkings opgehef is, is Ptolemeus XIII dood in die Slag van die Nyl. Cleopatra se halfsuster Arsinoe IV is eindelik na [[Efese]] verban vir haar rol in die beleg. Caesar het Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIV]] tot medeheersers verklaar, maar het 'n verhouding met Cleopatra begin wat tot die geboorte van 'n seun, [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]], gelei het. Cleopatra het in 46 en 44&amp;nbsp;v.C. as 'n vasalkoningin na Rome gereis, waar sy in Caesar se villa gebly het. Ná die sluipmoord op Caesar en, op haar bevel, Ptolemeus XIV in 44&amp;nbsp;v.C., het sy Caesarion as Ptolemeus XV se medeheerser aangestel.

In die Bevrydersoorlog van 43-42&amp;nbsp;v.C. het Cleopatra haar aan die kant van die Tweede [[Triumviraat]] geskaar wat gevorm is deur Caesar se nefie en erfgenaam [[Augustus Octavianus|Octavianus]], [[Marcus Antonius]] en Marcus Aemilius Lepidus. Nadat hulle in 41&amp;nbsp;v.C. ontmoet het, het Cleopatra 'n verhouding met Antonius begin. Hy het Arsinoe op haar versoek laat teregstel en al hoe meer op Cleopatra begin steun vir befondsing en militêre hulp tydens sy invalle in die [[Partiese Ryk]] en [[Armenië|Koninkryk Armenië]]. Die [[#Skenkings van Alexandrië|Skenkings van Alexandrië]] het hulle kinders – Alexander Helios, Cleopatra Selene II en Ptolemeus Philadelphus – tot heersers van verskeie eertydse gebiede onder Antonius se gesag verklaar. Dit, tesame met hulle troue en Antonius se egskeiding van Octavianus se suster, het gelei tot die finale oorlog teen die [[Romeinse Republiek]]. Octavianus het 'n propagandaoorlog gevoer en Antonius se bondgenote in die Romeinse Senaat gedwing om in 32&amp;nbsp;v.C. uit Rome te vlug, en hy het oorlog teen Cleopatra verklaar. 

Nadat hy Antonius en Cleopatra se vloot in 31&amp;nbsp;v.C. in die [[Slag van Actium]] verslaan het, het Octavianus se magte Egipte in 30&amp;nbsp;v.C. binnegeval en Antonius verslaan. Dit het gelei tot Antonius se selfmoord en Cleopatra se dood nadat sy gif gedrink het.

==Etimologie==
Die [[Latyn|gelatiniseerde]] vorm Cleopatra kom van die antieke [[Grieks]]e Kleopátra (Κλεοπάτρα), wat beteken &quot;glorie van haar vader&quot;,{{sfnp|Royster|2003|p=48}} van κλέος (''kléos'', &quot;glorie&quot;) en πατήρ (patḗr, &quot;vader&quot;).{{sfnp|Muellner|}} Die manlike vorm sou geskryf gewees het as óf Kleópatros (Κλεόπατρος) óf Pátroklos (Πάτροκλος).{{sfnp|Muellner|}} 

Cleopatra was die naam van Alexander die Grote se suster sowel as van Cleopatra Alcyone, vrou van die held Meleager in die [[Griekse mitologie]].{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16}} Deur die huwelik tussen [[Ptolemeus V Epiphanes]] en Cleopatra I Sira ('n [[Seleukidiese Ryk|Seleukidiese]] prinses) het die naam in die Ptolemeïese dinastie beland.{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16, 39}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=55–57}} Cleopatra se aangenome titel, Theā́ Philopátōra (Θεᾱ́ Φιλοπάτωρα) beteken &quot;godin wat haar vader liefhet&quot;.{{sfnp|Burstein|2004|p=15}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=84, 215}}

==Biografie==
===Agtergrond===
[[Beeld:Diadokhoi240nbc.jpg|thumb|links|220px|Hellenistiese koninkryke wat ontstaan het ná die dood van Alexander die Grote.]]

Ptolemeïese farao's is deur die hoëpriester van [[Ptah]] in [[Memphis (Egipte)|Memphis]] gekroon, maar het in die multikulturele en grootliks Griekse stad [[Alexandrië]] gewoon wat deur Alexander die Grote van [[Koninkryk Masedonië|Masedonië]] gestig is.{{sfnp|Roller|2010|pp=32–33}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=1, 3, 11, 129}} Hulle het [[Grieks]] gepraat en as Hellenistiese monarge oor Egipte regeer. Hulle het geweier om [[Egipties]] te leer praat.{{sfnp|Roller|2010|pp=29–33}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=1, 5, 13–14, 88, 105–106}}&lt;ref name=Egipties group=&quot;nota&quot;&gt;Die weiering van Ptolemeïese heersers om Egipties te leer praat, is die rede hoekom antieke Grieks ([[Koine]]) saam met Egipties op amptelike hofdokumente soos die [[Rosettasteen]] gebruik is ({{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3 |title=Radio 4 Programmes – A History of the World in 100 Objects, Empire Builders (300 BC – 1 AD), Rosetta Stone |publisher=BBC |access-date=7 June 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100523105204/http://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3 |archive-date=23 May 2010 |url-status=live }}).&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:Ptolemy XII Auletes Louvre Ma3449.jpg|thumb|180px|'n Hellenistiese borsbeeld van Ptolemeus&amp;nbsp;XII Auletes, die vader van Cleopatra ([[Louvre]], Parys).{{sfnp|Roller|2010|p=18}}]]
In teenstelling hiermee kon Cleopatra baie tale praat en sy was die eerste Ptolemeïese heerser wat Egipties geleer het.{{sfnp|Schiff|2011|p=35}}{{sfnp|Roller|2010|pp=46–48}} Volgens [[Plutarchus]] kon sy ook onder meer [[Hebreeus]] (of [[Aramees]]), [[Arabies]], [[Siries]], [[Parties]] en dalk selfs [[Latyn]] praat.&lt;ref name=Tale group=&quot;nota&quot;&gt;Vir die baie tale wat Cleopatra gepraat het, sien {{harvtxt|Roller|2010|pp=46–48}} en {{harvtxt|Burstein|2004|pp=11–12}}.&lt;/ref&gt; Van dié tale weerspieël Cleopatra se wens om die [[Wes-Asië|Wes-Asiatiese]] gebiede te herstel wat eens tot die Ptolemeïese Ryk behoort het.{{sfnp|Roller|2010|pp=46–48, 100}}

Romeinse inmenging in Egipte kom van voor Cleopatra se bewind.{{sfnp|Roller|2010|pp=38–42}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xviii, 10}} Toe Ptolemeus&amp;nbsp;IX Lathyros laat in 81&amp;nbsp;v.C. sterf, is hy deur sy dogter Berenike&amp;nbsp;III opgevolg.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Grant|1972|pp=10–11}} Teenstand teen die bewind van 'n enkele vroulike heerser het haar egter gedwing om met haar neef en stiefseun Ptolemeus&amp;nbsp;XI Alexander&amp;nbsp;II te trou en hom as medeheerser te aanvaar.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Grant|1972|pp=10–11}} Ptolemeus&amp;nbsp;XI het sy vrou kort ná die huwelik in 80&amp;nbsp;v.C. vermoor, maar is in die opstand oor die moord daaroor [[Lynch|gelynch]].{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Burstein|2004|p=xix}}{{sfnp|Grant|1972|p=11}} Ptolemus&amp;nbsp;XI, of dalk sy oom Ptolemy&amp;nbsp;IX of vader, Ptolemy&amp;nbsp;X Alexander&amp;nbsp;I, het die Ptolemeïese Ryk aan Rome nagelaat as kollateraal vir lenings. Daarom het die Romeine die wetlike reg gehad om Egipte, hulle [[vasal]]staat, oor te neem ná die moord op Ptolemeus&amp;nbsp;XI.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Burstein|2004|p=12}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=74}} 

Die Romeine het egter verkies om die Ptolemeïese Ryk tussen die wettige seuns van Ptolemeus&amp;nbsp;IX te verdeel. Hulle het [[Siprus]] aan Ptolemeus van Siprus gegee en Egipte aan Ptolemeus XII Auletes.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Burstein|2004|p=xix}}

===Bewind en verbanning van Ptolemeus XII===
In 65&amp;nbsp;v.C. het die [[Romeinse sensor]] voor die Senaat gepleit Rome moet die Ptolemeïese Egipte annekseer, maar dit is verwerp.{{sfnp|Roller|2010|p=20}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xix, 12–13}} Ptolemeus&amp;nbsp;XII het op die bedreiging van 'n moontlike anneksasie gereageer deur vergoeding en groot geskenke aan magtige Romeinse staatsmanne te bied, soos aan [[Pompeius]] en eindelik [[Julius Caesar]] nadat hy in 59&amp;nbsp;v.C. Romeinse konsul geword het.{{sfnp|Roller|2010|pp=20–21}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 12–13}} Ptolemeus se optrede het hom egter bankrot gemaak en hy moes noodgedwonge lenings van 'n Romeinse bankier kry.{{sfnp|Roller|2010|p=21}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=76}}

[[Beeld:Retrato femenino (26771127162).jpg|thumb|links|180px|Waarskynlik 'n portret van Cleopatra wat ná haar dood geskilder is, met rooi hare en haar besonderse gelaatstrekke ([[Italië]], 1ste eeu&amp;nbsp;n.C.{{sfnp|Walker|Higgs|2001|pp=314–315}}{{sfnp|Fletcher|2008|loc=p. 87, beeldplate en byskrifte tussen pp. 246–247}}]]
In 58&amp;nbsp;v.C. het die Romeine Siprus geannekseer en Ptolemeus van Siprus, Ptolemeus&amp;nbsp;XII se broer, met aantygings van [[seerowery]] daartoe gedryf om selfmoord te pleeg eerder as om verban te word.{{sfnp|Roller|2010|p=22}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=76}} Ptolemeus&amp;nbsp;XII het in die openbaar niks gesê oor sy broer se dood nie, en dié besluit en sy bemaking van tradisioneel Ptolemeïese grondgebied aan die Romeine het sy geloofwaardigheid geknou onder onderdane, wat reeds woedend was oor sy ekonomiese beleide.{{sfnp|Burstein|2004|pp=13, 75}}{{sfnp|Grant|1972|pp=14–15}} 

Ptolemeus&amp;nbsp;XII is toe uit Egipte verban. Hy het eers na [[Rhodos]], toe na [[Athene]] en eindelik na Pompeius se villa naby Praeneste, Italië, gevlug.{{sfnp|Roller|2010|p=22}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 13, 75}} Hy het byna 'n jaar daar aan die buitewyke van Rome deurgebring, blykbaar vergesel van sy dogter Cleopatra, wat toe sowat 11 jaar oud was.&lt;ref name=Dogter group=&quot;nota&quot;&gt;Fletcher {{harvtxt|Fletcher|2008|pp=76–77}} het min twyfel hieroor: &quot;Auletes is in die somer van 58&amp;nbsp;v.C. van die troon gesit en omdat hy vir sy lewe gevrees het, het hy uit beide sy paleis en sy koninkryk gevlug, hoewel hy nie heeltemal alleen was nie. Een Griekse bron onthul hy is &quot;deur een van sy dogters&quot; vergesel. Aangesien die oudste, Berenike&amp;nbsp;IV, monarg was en die jongste, Arisone, nie veel ouer as 'n baba nie, word algemeen aanvaar dit moes sy middelste en gunstelingdogter, die 11-jarige Cleopatra, gewees het.&quot;&lt;/ref&gt; Berenike&amp;nbsp;IV het afgesante na Rome gestuur om voorspraak te maak vir haar bewind en die herinstelling van haar pa op die troon teen te staan, maar Ptolemeus het sluipmoordenaars gestuur om die leiers van die afgesante te vermoor, 'n voorval wat deur sy magtige Romeinse ondersteuners toegesmeer is.{{sfnp|Burstein|2004|p=13}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=77–78}} Toe die Romeinse Senaat weier om aan Ptolemeus&amp;nbsp;XII 'n gewapende eskort te verskaf om na Egipte terug te keer, het hy besluit om Rome laat in 57&amp;nbsp;v.C. te verlaat en het hy in [[Efese]] gaan bly.{{sfnp|Roller|2010|pp=23–24}}{{sfnp|Grant|1972|p=16}}

[[Beeld:Roman Republic in 40bC.svg|thumb|220px|Die Romeinse Republiek (groen) en Ptolemeïese Egipte (geel) in 40&amp;nbsp;v.C.]]
Ptolemeus&amp;nbsp;XII se Romeinse finansiers was vasbeslote om sy bewind te herstel.{{sfnp|Roller|2010|p=24}} Pompeius het Aulus Gabinius, die Romeinse goewerneur van [[Syria (Romeinse provinsie)|Syria]], omgekoop om Egipte binne te val en Ptolemeus op die troon terug te plaas. Gabinius het dit in die lente van 55&amp;nbsp;v.C. gedoen.{{sfnp|Roller|2010|p=24}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=13, 76}} [[Marcus Antonius]] was as jong offisier onder Gabinius se bevel. Hy het hom onderskei deur Ptolemeus&amp;nbsp;XII te keer om die inwoners van Pelousion te vermoor en deur die lyk van Archelaos, Berenike&amp;nbsp;IV se man, te red nadat hy in 'n veldslag gesneuwel het om te verseker hy kry 'n koninklike begrafnis.{{sfnp|Roller|2010|pp=24–25}}{{sfnp|Burstein|2004|p=76}} Cleopatra, wat toe 14 jaar oud was, sou saam met die Romeinse ekspedisie na Egipte gereis het; jare later het Antonius erken hy het in dié tyd op haar verlief geraak.{{sfnp|Roller|2010|pp=24–25}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=23, 73}}

Gabinius is in Rome verhoor omdat hy sy gesag oorskry het. Hy is onskuldig bevind, maar in sy tweede verhoor, vir die aanvaarding van omkoopgeld, is hy skuldig bevind en verban. Caesar sou dit sewe jaar later, in 48&amp;nbsp;v.C., herroep.{{sfnp|Roller|2010|p=25}}{{sfnp|Grant|1972|p=18}} Ptolemeus&amp;nbsp;XII het Berenike&amp;nbsp;IV en haar ryk ondersteuners laat teregstel en beslag op hulle eiendom gelê.{{sfnp|Roller|2010|pp=25–26}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=13–14, 76}}  

Ptolemeus het 'n testament laat opstel waarin hy Cleopatra en sy seun Ptolemeus&amp;nbsp;XIII as sy gesamentlike erfgename aanwys en hy het die ekonomie gestabiliseer.{{sfnp|Burstein|2004|p=14}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=80, 85}} Op 31 Mei 52&amp;nbsp;v.C. is Cleopatra 'n regent van Ptolemeus gemaak.{{sfnp|Roller|2010|p=27}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=84–85}} Ptolemeus het nie al sy skuld afbetaal teen die tyd dat hy dood is nie, en die skuld is oorgedra aan sy opvolgers, Cleopatra en Ptolemeus&amp;nbsp;XIII.{{sfnp|Roller|2010|p=26}}{{sfnp|Grant|1972|p=18}}

===Troonbestyging===
{{Multibeeld
   | align = right
   | direction = horizontal
   | voetskrif   = Links: Cleopatra, aangetrek as 'n farao, bied offerandes aan die godin [[Isis]]. Op 'n [[stele]] van kalksteen uit 51&amp;nbsp;v.C. (Louvre, Parys).{{pb}}Regs: Die [[cartouche]]s van Cleopatra en Caesarion op 'n stele uit die Ptolemeïese tydperk. (Petrie-museum van Egiptiese Argeologie, Londen).
   | beeld1      = Cleopatra Isis Louvre E27113.jpg
   | width1 = 120
   | beeld2      = Limestone stela of a high priest of god Ptah. It bears the cartouches of Cleopatra and Caesarion. From Egypt. Ptolemaic Period. The Petrie Museum of Egyptian Archaeology, London.jpg
   | width2 = 165
  }}

Ptolemeus XII is die een of ander tyd voor 22 Maart 51&amp;nbsp;v.C. oorlede. Verskeie dringende noodgevalle het Cleopatra kort ná haar troonbestyging in die gesig gestaar, soos [[hongersnood]] wat deur 'n droogte en 'n lae vloedvlak van die Nyl veroorsaak is en wetteloosheid wat aangehits is deur die Gabiniani, die nou werklose Romeinse soldate wat deur Gabinius in Egipte agtergelaat is om die land te beset.{{sfnp|Roller|2010|pp=53–54}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=16–17}} Sy het ook haar pa se skuld geërf en die Romeinse Republiek baie geskuld.{{sfnp|Roller|2010|p=53}}

Teen 29 Augustus 51&amp;nbsp;v.C. het amptelike dokumente Cleopatra die enigste heerser begin noem. Dit is 'n bewys dat sy haar broer Ptolemeus XIII as medeheerser verwerp het.{{sfnp|Burstein|2004|p=16}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=91–92}} Sy het waarskynlik met hom getrou,{{sfnp|Burstein|2004|p=xx}} hoewel daar geen rekord daarvan is nie.{{sfnp|Hölbl|2001|p=231}} 

Die Ptolemeïese gebruik van huwelike tussen sibbes is deur [[Ptolemeus II Philadelphus|Ptolemeus II]] en sy suster Arsinoe II begin.{{sfnp|Roller|2010|pp=36–37}}{{sfnp|Burstein|2004|p=5}} Dit was lank reeds die gebruik in Egipte, maar het die Grieke gewalg.{{sfnp|Grant|1972|pp=26–27}} Teen die tyd van Cleopatra se bewind is dit egter as 'n normale reëling vir Ptolemeïese heersers beskou.{{sfnp|Burstein|2004|p=5}}

Ondanks Cleopatra se verwerping het Ptolemeus&amp;nbsp;XIII steeds magtige bondgenote gehad, veral die [[eunug]] Potheinos, sy kindertydse onderwyser en regent en die administrateur van sy eiendom.{{sfnp|Roller|2010|pp=56–57}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=16–17}} Daar was ook ander wat Cleopatra teengestaan het en dit lyk of sy 'n kort bondgenootskap met 'n ander broer, Ptolemeus&amp;nbsp;XIV, gesluit het. 

Teen die herfs van 50&amp;nbsp;v.C. het Ptolemeus XIII egter die oorhand in hulle konflik gekry en het hy begin om dokumente te teken met sy naam voor dié van sy suster.{{sfnp|Hölbl|2001|p=231}}{{sfnp|Roller|2010|p=57}}

===Sluipmoord op Pompeius===
[[Beeld:Pompey the Great, Augustean copy of a 70-60 BC original, Venice Museo Archeologico Nazionale (22205132751).jpg|thumb|180px|'n Romeinse beeld van die gesig van Pompeius uit 27&amp;nbsp;v.C. - 14&amp;nbsp;n.C. ('n kopie van die oorspronklike beeld uit 70-60&amp;nbsp;v.C.]]

In die somer van 49&amp;nbsp;v.C. was Cleopatra en haar magte steeds in gevegte teen dié van Ptolemeus&amp;nbsp;XIII in Alexandrië betrokke toe Pompeius se seun, Gnaius Pompeius, militêre hulp namens sy pa kom vra.{{sfnp|Roller|2010|p=57}} Nadat Pompeius in Januarie 49&amp;nbsp;v.C. van die Galliese Oorloë na Italië teruggekeer het, het Caesar hom en sy ondersteuners gedwing om na [[Griekeland]] te vlug.{{sfnp|Roller|2010|p=58}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=94–95}} In dalk hulle laaste gesamentlike dekreet het Cleopatra en Ptolemeus ingestem om 60 skepe en 500 soldate, insluitende die Gabiniani, te stuur om Pompeius te help. Dit het waarskynlik gehelp om 'n deel van hulle skuld aan Rome terug te betaal.{{sfnp|Roller|2010|p=58}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=95}} Cleopatra het intussen die geveg teen haar broer verloor en het na [[Thebe, Egipte|Thebe]] gevlug.{{sfnp|Roller|2010|pp=58–59}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=95–96}} 

Teen die lente van 48&amp;nbsp;v.C. het Cleopatra saam met haar jonger suster, Arsinoe IV, na Syria gereis om 'n mag op die been te bring wat Egipte kon inval.{{sfnp|Roller|2010|p=59}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 17}} Sy het met 'n leër teruggekeer, maar haar optog na Alexandrië is gestuit deur haar broer se magte, en sy het buite Pelousion in die oostelike [[Nyldelta]] uitgekamp.{{sfnp|Roller|2010|pp=59–60}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 17}}

In Griekeland is Pompeius se magte op 9 Augustus 48&amp;nbsp;v.C. deur Caesar s'n verwoes en hy het na [[Tirus]] gevlug.{{sfnp|Bringmann|2007|p=259}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 17}} Vanweë sy noue bande met die Ptolemeuse het Pompeius besluit om in Egipte te gaan skuil en sy magte daar aan te vul.{{sfnp|Roller|2010|p=60}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 17}} Ptolemeus&amp;nbsp;XIII se raadgewers was egter bang dat hy Egipte sou gebruik in 'n uitgerekte Romeinse burgeroorlog.{{sfnp|Roller|2010|p=60}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=98}} Pompeius het Egipte eindelik naby Pelousion binnegekom nadat hy in 'n geskrewe brief genooi is, maar hy is op 28 September 48&amp;nbsp;v.C. in 'n lokval gelei en vermoor.{{sfnp|Roller|2010|p=60}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=259}} 

Ptolemeus XIII het geglo hy het sy mag gedemonstreer en terselfdertyd die situasie ontlont deur Pompeius se afgesnyde kop na Caesar te stuur wat teen vroeg Oktober in Alexandrië aangekom en in die koninklike paleis gaan bly het.{{sfnp|Roller|2010|pp=60–61}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 18}} Caesar was egter woedend oor Pompeius se dood en het 'n beroep op Ptolemeus en Cleopatra gedoen om hulle troepe te ontbind en vrede te maak.{{sfnp|Roller|2010|pp=60–61}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}}

===Verhouding met Julius Caesar===
[[Beeld:Retrato de Julio César (26724093101).jpg|thumb|180px|'n Romeinse beeld van Caesar uit sy tyd. Argeologiese Museum van Turyn, Italië.]]
Ptolemeus&amp;nbsp;XIII het aan die voorpunt van sy leër in Alexandrië aangekom, in duidelike uittarting van Caesar se opdrag om sy troepe te ontbind en sy leër te verlaat voor hy terugkom.{{sfnp|Roller|2010|p=61}} Cleopatra het aanvanklik gesante na Caesar gestuur, maar toe sy hoor hy is geneig om affairs met koninklike vroue te hê, het sy na Alexandrië gegaan om hom persoonlik te spreek.{{sfnp|Roller|2010|p=61}}{{sfnp|Burstein|2004|p=18}} Die historikus [[Dio Cassius]] vertel sy het dit gedoen sonder om haar broer te verwittig, dat sy uitlokkend aangetrek was en Caesar met haar spitsvondigheid bekoor het.{{sfnp|Roller|2010|p=61}}{{sfnp|Hölbl|2001|pp=234–235}} [[Plutarchus]] gee 'n heel ander, en dalk mitiese, prentjie oor hoe sy in die paleis ingesmokkel is om Caesar te ontmoet.{{sfnp|Roller|2010|p=61}}{{sfnp|Hölbl|2001|p=234}}{{sfnp|Jones|2006|pp=57–58}}

[[Beeld:Клеопатра VII.jpg|thumb|160px|links|'n Egiptiese standbeeld, waarskynlik van Cleopatra, in swart basalt uit die tweede helfte van die 1ste eeu&amp;nbsp;v.C. ([[Hermitage]], [[Sint Petersburg]]).]]
Toe Ptolemeus besef sy suster is in die paleis en praat persoonlik met Caesar, het hy die bevolking van Alexandrië probeer opsweep om in opstand te kom, maar Caesar het hom laat arresteer en die skare kalmeer.{{sfnp|Roller|2010|pp=61–62}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=112–113}} Caesar het Cleopatra en Ptolemeus toe voor die raad van Alexandrië geroep en die testament van Ptolemeus XII, wat voorheen in Pompeius se besit was, voorgelees waarin hy Cleopatra en Ptolemeus&amp;nbsp;XIII as sy gesamentlike erfgename aanwys.{{sfnp|Hölbl|2001|p=235}}{{sfnp|Burstein|2004|p=18}} Caesar het toe probeer om te reël dat die twee ander sibbes, Arsinoe&amp;nbsp;IV en Ptolemeus&amp;nbsp;XIV, saam oor Siprus regeer om so enige mededingende aanspraakmakers op die Egiptiese troon uit te skakel en sommer ook die Ptolemeïese onderdane te paai wat steeds bitter was omdat Siprus in 58&amp;nbsp;v.C. aan die Romeine afgestaan is.{{sfnp|Roller|2010|p=62}}{{sfnp|Hölbl|2001|p=235}}

Omdat die eunug Potheinos gedink het Cleopatra word bo Ptolemeus&amp;nbsp;XIII bevoordeel en dat laasgenoemde se leër van 20&amp;nbsp;000 Caesar se 4&amp;nbsp;000 troepe sonder steun maklik sou kon oorrompel, het hy besluit Ptolemeus se leër moet na Alexandrië opruk en beide Caesar en Cleopatra aanval.{{sfnp|Roller|2010|p=62}}{{sfnp|Hölbl|2001|p=235}} 

Nadat Caesar vir Potheinos laat teregstel het, het Arsinoe&amp;nbsp;IV by die leëraanvoerder Achillas aangesluit en is sy tot koningin verklaar, maar sy het kort daarna haar onderwyser Ganumedes vir Achillas laat vermoor om sy posisie as die aanvoerder van haar leër oor te neem.{{sfnp|Hölbl|2001|p=236}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=118–119}} Ganumedes het Caesar daarna om die bos gelei deur die teenwoordigheid van Ptolemeus XIII as onderhandelaar te versoek, sodat Ptolemeus by Arsinoe&amp;nbsp;IV se leër kon aansluit.{{sfnp|Roller|2010|p=63}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=119}} Die daaropvolgende beleg van die paleis, met Caesar en Cleopatra binne-in vasgekeer, het tot in die volgende jaar, 47&amp;nbsp;v.C., geduur.{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}}{{sfnp|Hölbl|2001|pp=235–236}}

In Januarie of Maart 47&amp;nbsp;v.C. het Caesar se versterkings opgedaag. Ptolemeus&amp;nbsp;XIII en Arsinoe&amp;nbsp;IV het hulle magte na die Nyl teruggetrek, waar Caesar hulle aangeval het. Ptolemeus het per boot probeer vlug, maar dit het omgeslaan en hy het verdrink.{{sfnp|Roller|2010|pp=63–64}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}} Arsinoe is na die Tempel van [[Artemis]] in Efese verban.{{sfnp|Roller|2010|p=64}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=172}} Cleopatra was afwesig tydens dié gebeure, moontlik omdat sy sedert September 48&amp;nbsp;v.C. swanger was met Caesar se kind.{{sfnp|Roller|2010|pp=64, 69}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 19–20}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=120}}

[[Beeld:Cleopatra and Caesar by Jean-Leon-Gerome.jpg|thumb|180px|''Cleopatra en Caesar'' (1866), 'n skildery deur Jean-Léon Gérôme.]]
Caesar se termyn as konsul het aan die einde van 48&amp;nbsp;v.C. geëindig.{{sfnp|Roller|2010|p=64}} Antonius, 'n offisier van hom, het egter Caesar se aanstelling as diktator help verseker. Dit het 'n jaar geduur, tot Oktober 47&amp;nbsp;v.C., en aan Caesar die wetlike mag gegee om die dinastiese dispuut in Egipte op te klaar.{{sfnp|Roller|2010|p=64}} Omdat hy versigtig was om Cleopatra se ouer suster, Berenike&amp;nbsp;IV, wat alleen as vrou wou regeer,  se fout te herhaal het Caesar die 22-jarige Cleopatra en haar 12-jarige broer, Ptolemeus XIV, as gesamentlike heersers aangewys deur die twee in naam te laat trou. Cleopatra het egter steeds saam met Caesar gewoon.{{sfnp|Roller|2010|pp=64–65}}{{sfnp|Burstein|2004|p=19}}

Caesar het omstreeks April 47&amp;nbsp;v.C. uit Egipte vertrek, na bewering om na probleme in [[Anatolië]] om te sien. Dit kan ook wees dat Caesar, wat met die prominente Romeinse vrou Calpurnia getroud was, nie saam met Cleopatra gesien wou word terwyl sy die lewe aan hulle seun skenk nie.{{sfnp|Roller|2010|p=67}} Hy het drie legioene in Egipte agtergelaat, wat later tot vier vermeerder is, om Cleopatra se posisie te beskerm, maar ook dalk om 'n ogie oor haar te hou.{{sfnp|Burstein|2004|p=20}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=153}}

[[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]], wat na bewering Cleopatra se seun by Caesar was, is op 23 Junie 47&amp;nbsp;v.C. gebore en is oorspronklik &quot;Pharaoh Caesar&quot; genoem, soos in 'n [[stele]] van Memphis staan.{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 20}} Hoewel hy steeds nie kinders by Calpurnia gehad het nie, het Caesar in die openbaar oor Caesarion geswyg (maar sy vaderskap dalk in privaatheid aanvaar).{{sfnp|Roller|2010|p=70}} Cleopatra het aan die ander kant herhaalde amptelike verklarings oor Caesarion se herkoms gemaak en genoem dat Caesar sy vader is.{{sfnp|Roller|2010|p=70}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=162–163}}

[[Beeld:Ptolemaic Queen (Cleopatra VII?), 50-30 B.C.E., 71.12.jpg|thumb|links|160px|'n Egiptiese portret van 'n Ptolemeïese koningin, moontlik Cleopatra, omstreeks 51-30&amp;nbsp;v.C.]]
Cleopatra en haar medeheerser in naam, Ptolemeus&amp;nbsp;XIV, het Rome iewers laat in 46&amp;nbsp;v.C. besoek, na veronderstelling sonder Caesarion, en het in 'n villa van Caesar oorgebly.{{sfnp|Roller|2010|p=71}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 20}} Soos met hulle pa, Ptolemeus&amp;nbsp;XII, het Caesar aan beide Cleopatra en Ptolemeus&amp;nbsp;XIV die wetlike status &quot;vriend en bondgenoot van die Romeinse volk&quot; gegee (''socius et amicus populi Romani'', eintlik &quot;vasalheersers lojaal aan Rome&quot;).{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 20, 64}} 

Cleopatra se besoekers in die villa sluit die senator [[Cicero]] in wat gedink het sy is arrogant.{{sfnp|Roller|2010|p=72}} 

Sosigenes van Alexandrië, een van die lede van Cleopatra se hof, het Caesar gehelp in die berekenings vir die nuwe [[Juliaanse kalender]], wat op 1 Januarie 45&amp;nbsp;v.C. in werking getree het.{{sfnp|Roller|2010|pp=72, 126}}{{sfnp|Burstein|2004|p=21}} 

Die Tempel van Venus Genetrix, wat op 25 September 46&amp;nbsp;v.C. in die Forum van Caesar opgerig is, het 'n goue standbeeld van Cleopatra bevat (wat minstens tot in die 3de eeu&amp;nbsp;n.C. daar gestaan het), wat die moeder van Caesar se kind regstreeks verbind het met die godin [[Venus (mitologie)|Venus]], moeder van die Romeine.{{sfnp|Roller|2010|pp=72, 175}}{{sfnp|Burstein|2004|p=21}} Die beeld het ook die Egiptiese godin [[Isis]] op 'n subtiele manier met die [[Romeinse mitologie|Romeinse godsdiens]] verbind.{{sfnp|Roller|2010|p=72}}

Caesar is op 15 Maart 44&amp;nbsp;v.C. in 'n sluipmoordaanval dood, maar Cleopatra het tot omstreeks middel April in Rome gebly, met die vae hoop dat Caesarion as Caesar se erfgenaam erken sou word.{{sfnp|Roller|2010|p=74}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 21}} In Caesar se testament is sy nefie [[Augustus Octavianus|Octavianus]] egter as sy hooferfgenaam aangewys, en dié het in Italië aangekom min of meer die tyd toe Cleopatra terug is na Egipte.{{sfnp|Roller|2010|p=74}} 

'n Paar maande later het Cleopatra Ptolemeus&amp;nbsp;XIV laat vergiftig en haar seun Caesarion as haar medeheerser aangestel.{{sfnp|Roller|2010|pp=74–75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 22}}

===Cleopatra in die Bevrydersoorlog===
Octavianus, Antonius en Marcus Aemilius Lepidus het die Tweede [[Triumviraat]] in 43&amp;nbsp;v.C. gestig om orde in die Romeinse Republiek te herstel en Caesar se sluipmoordenaars (die sogenaamde Bevryders) te laat boet.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 21–22}} Cleopatra het boodskappe van beide Gaius Cassius Longinus, een van die sluipmoordenaars, en Publius Cornelius Dolabella, prokonsul van Syria en lojaal aan Caesar, gekry waarin hulle militêre hulp vra.{{sfnp|Roller|2010|p=75}} 

[[Beeld:Cleopatra Gate in Tarsus.JPG|thumb|Cleopatra se Poort in Tarsos (nou Tarsus, [[Turkye]]), waar sy Marcus Antonius in 41&amp;nbsp;v.C. ontmoet het.]]
Sy het aan Cassius geskryf met die verskoning dat Egipte te veel probleme het om te help, terwyl sy die vier legioene wat Caesar in Egipte agtergelaat het, na Dolabella gestuur het.{{sfnp|Roller|2010|p=75}} Dié troepe is egter in [[Palestina]] deur Cassius gevange geneem.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|p=22}} 

Cleopatra het haar eie vloot na Griekeland geneem om Octavianus en Antonius persoonlik te help, maar haar skepe is erg beskadig in 'n [[Mediterreense]] storm en sy het te laat opgedaag.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=22–23}} Teen die herfs van 42&amp;nbsp;v.C. het Antonius die magte van Caesar se sluipmoordenaars in Griekeland verslaan, wat gelei het tot die selfmoord van Cassius en Marcus Junius Brutus.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 22–23}}

Teen einde 42&amp;nbsp;v.C. het Octavianus beheer oor 'n groot deel van die westelike helfte van die Romeinse Republiek gekry en Antonius oor die oostelike helfte, met Lepidus grootliks uitgeskakel.{{sfnp|Roller|2010|p=76}} In die somer van 41&amp;nbsp;v.C. het Antonius sy hoofkwartier in Tarsos in Anatolië gevestig en Cleopatra in verskeie briewe gevra om hom daar te besoek, maar sy het dit geïgnoreer todat Antonius se gesant Quintus Dellius haar oorreed het.{{sfnp|Roller|2010|pp=76–77}} Die ontmoeting sou Cleopatra die kans gee om die misverstand uit die weg te ruim dat sy Cassius ondersteun het, maar Antonius wou ongetwyfeld 'n persoonlike, romantiese verhouding met die koningin hê.{{sfnp|Roller|2010|p=77}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 23}} 

Cleopatra het na Taros geseil en Antonius en sy offisiere twee nagte lank op oorvloedige bankette aan boord van haar skip onthaal.{{sfnp|Roller|2010|pp=77–79}}{{sfnp|Burstein|2004|p=23}} Cleopatra het haar naam gesuiwer en Antonius oortuig om haar verbanne suster, Arsinoe&amp;nbsp;IV, in Efese te laat teregstel.{{sfnp|Roller|2010|p=79}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 24, 76}} 

===Verhouding met Marcus Antonius===
[[Beeld:Marcus Antonius marble bust in the Vatican Museums.jpg|thumb|180px|'n Romeinse marmerborsbeeld van die Romeinse konsul en [[triumvir]] [[Marcus Antonius]], laat 1ste eeu&amp;nbsp;n.C. (Vatikaanmuseums).]]
Cleopatra het Antonius genooi om na Egipte te kom voordat hy Tarsos verlaat, en hy het Alexandrië teen November 41&amp;nbsp;v.C. besoek.{{sfnp|Roller|2010|p=79}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 24}} Alexandrië het Antonius goed ontvang, beide vanweë sy heldhaftige optrede om Ptolemeus&amp;nbsp;XII terug te plaas op die troon en omdat hy na Egipte gekom het sonder 'n besettingsmag soos Caesar s'n.{{sfnp|Roller|2010|pp=79–80}}{{sfnp|Burstein|2004|p=25}} 

Cleopatra het hom versigtig gekies om die pa van nog erfgename te wees, want hy is beskou as die magtigste Romeinse figuur ná Caesar se dood.{{sfnp|Roller|2010|pp=81–82}} Met sy mag as [[triumvir]] het Antonius ook die outoriteit gehad om vorige Ptolemeïese gebiede aan Egipte terug te gee.{{sfnp|Roller|2010|pp=82–83}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} 

Teen die lente van 40&amp;nbsp;v.C. het Antonius Egipte verlaat weens probleme in Syria. Teen einde 40&amp;nbsp;v.C. het Cleopatra die lewe aan 'n tweeling geskenk: 'n seun met die naam Alexander Helios en 'n dogter met die naam Cleopatra Selene II, wat Antonius albei as sy kinders erken het.{{sfnp|Roller|2010|pp=83–84}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25}} [[Son|Helios]] (die son) en [[Maan|Selene]] (die maan) was simbolies van 'n nuwe tydperk van gemeenskapsverjonging,{{sfnp|Roller|2010|p=84}} sowel as 'n aanduiding dat Cleopatra gehoop het Antonius sou in die voetspore van [[Alexander die Grote]] volg en die [[Partiese Ryk]] verower.{{sfnp|Burstein|2004|p=25}}

Marcus Antonius se Partiese veldtog in die ooste is onderbreek deur 'n burgeroorlog (41-40&amp;nbsp;v.C.) wat deur sy ambisieuse vrou, Fulvia, teen Octavianus begin is in die hoop dat haar man die onbetwiste leier van Rome sou word.{{sfnp|Roller|2010|p=84}}{{sfnp|Burstein|2004|p=73}} Daar is al voorgestel Fulvia wou Antonius by Cleopatra wegkry, maar die konflik het in Italië begin voor sy en Cleopatra se ontmoeting.{{sfnp|Roller|2010|pp=84–85}} 

[[Beeld:Lawrence Alma-Tadema- Anthony and Cleopatra.JPG|thumb|250px|links|''Die Ontmoeting tussen Antonius en Cleopatra'' (1885), deur Lawrence Alma-Tadema.]]
Fulvia en Antonius se broer Lucius Antonius is eindelik deur Octavianus beleër by Perusia en toe uit Italië verban. Fulvia is in Griekeland dood toe sy by Antonius probeer uitkom het.{{sfnp|Roller|2010|p=85}} Haar skielike dood het gelei tot 'n versoening tussen Octavianus en Antonius in September 40&amp;nbsp;v.C.{{sfnp|Roller|2010|p=85}}{{sfnp|Burstein|2004|p=25}} Die ooreenkoms wat tussen hulle bereik is, sluit in dat Antonius beheer oor die Romeinse Republiek se gebiede oos van die [[Ioniese See]] behou, maar dat hy sekere ander dele afstaan, asook dat hy met Octavianus se suster Octavia die Jongere trou.{{sfnp|Roller|2010|pp=85–86}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25, 73}}

Die verhouding tussen Antonius en Cleopatra het dalk versuur toe hy nie net met Octavia trou nie, maar ook twee kinders, Antonia die Ouere in 39&amp;nbsp;v.C. en Antonia die Jongere in 36&amp;nbsp;v.C., by haar het en sy hoofkwartier na Athene skuif.{{sfnp|Roller|2010|p=89}} Met soldate wat Octavianus en Octavia gereël het, is Antonius na [[Antiogië]], waar hy hom voorberei het op sy oorlog teen die Parte.{{sfnp|Roller|2010|p=90}}

Antonius het Cleopatra na Antiogië ontbied om ernstige sake met haar te bespreek, soos finansiële steun van haar vir sy Partiese veldtog.{{sfnp|Roller|2010|p=90}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} Cleopatra het haar tweeling, wat nou drie jaar oud was, na Antiogië gebring waar Antonius hulle die eerste keer gesien het en waar hulle waarskynlik hulle vanne, Helios en Selene, gekry het as deel van Antonius en Cleopatra se ambisieuse planne vir die toekoms.{{sfnp|Roller|2010|pp=90–91}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Om die ooste te stabiliseer het Antonius nie net Cleopatra se gebied vergroot nie,{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} maar ook nuwe heersersdinastieë en vasalheersers geskep wat lojaal teenoor hom sou wees, maar hom eindelik oorleef het.{{sfnp|Roller|2010|pp=91–92}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}}

[[Beeld:Antony with Octavian aureus.jpg|thumb|240px|Romeinse muntstukke met afbeedlings van Marcus Antonius (links) en Octavianus wat in 41&amp;nbsp;v.C. uitgereik is om die skepping van die Tweede Triumviraat in 43&amp;nbsp;v.C. te vier.]]
Cleopatra het groot voormalige Ptolemeïese gebiede in die [[Levant]] teruggekry, insluitende feitlik die hele [[Fenisië]] ([[Libanon]]) minus [[Tirus]] en [[Sidon]], wat in Romeinse hande gebly het.{{sfnp|Roller|2010|p=92}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} In die lig van haar familiebande met die [[Seleukidiese Ryk|Seleukiede]] het sy 'n deel van [[Syria (Romeinse provinsie)|Syria]] aan die Bo-[[Orontes]]rivier gekry.{{sfnp|Roller|2010|pp=92–93}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} Onder die heelwat ander gebiede wat sy ontvang het, tel ook [[Jerigo]] in Palestina.{{sfnp|Roller|2010|pp=94, 142}}{{sfnp|Burstein|2004|p=26}} 

Antonius se uitbreiding van die Ptolemeïese Ryk deur grondgebied af te staan wat onder direkte Romeinse beheer was, is deur sy teenstander Octavianus uitgebuit. Dié het op die gevoel van die Romeinse burgers gespeel deur die aandag te vestig op die bemagtiging van 'n buitelandse koningin ten koste van hulle republiek.{{sfnp|Roller|2010|pp=94–95}} 

Octavianus het ook vertel Antonius verwaarloos sy vrou, Octavia. Hy het aan haar en sy eie vrou, Livia, die buitengewone voorreg van hoogheiligheid gegee.{{sfnp|Roller|2010|pp=94–95}} Die eerste standbeeld is 50 jaar tevore aan 'n lewende Romeinse vrou opgedra,{{sfnp|Roller|2010|p=95}} en Octavia en Livia het nou in haar voetspore gevolg. Hulle standbeelde is waarskynlik in Caesar se Forum opgerig om mee te ding met dié van Cleopatra wat deur Caesar opgerig is.{{sfnp|Roller|2010|p=95}}

In 36&amp;nbsp;v.C. het Cleopatra Antonius na die [[Eufraat]] vergesel op pad om die Partiese Ryk in te val.{{sfnp|Roller|2010|pp=95–96}} Sy het daarna na Egipte teruggekeer, moontlik omdat sy hoog swanger was.{{sfnp|Roller|2010|p=96}} Teen die somer van 36&amp;nbsp;v.C. het sy die lewe geskenk aan Ptolemeus Filadelfus, haar tweede seun by Antonius.{{sfnp|Roller|2010|p=96}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}}

Antonius se Partiese veldtog in 36&amp;nbsp;v.C. het om verskeie redes klaaglik misluk. Een rede was die verraad van Artavasdes II van Armenië, wat na die Partiese kant oorgeloop het.{{sfnp|Roller|2010|p=97}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} Nadat hy sowat 30&amp;nbsp;000 soldate verloor het, het Antonius eindelik in Desember by Leukokome naby die hedendaagse [[Beiroet]] aangekom en kwaai begin drink voordat Cleopatara opgedaag het met geld en klere vir sy manne.{{sfnp|Roller|2010|p=97}}{{sfnp|Burstein|2004|p=27}} Hy wou nie teruggaan huis toe nie en is saam met Cleopatra terug na Alexandrië om sy pasgebore seun te sien.{{sfnp|Roller|2010|p=97}}

===Skenkings van Alexandrië===
Terwyl Antonius in 35&amp;nbsp;v.C. vir nog 'n Partiese ekspedisie voorberei het, dié keer teen hulle bondgenoot Armenië, het Octavia met 2&amp;nbsp;000 soldate na Athene gereis om na bewering vir Antonius te help, maar waarskynliker in 'n plan wat deur Octavianus uitgedink is om Antonius in die verleentheid te stel oor sy militêre verliese.{{sfnp|Roller|2010|pp=97–98}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=27–28}} Antonius het die soldate in ontvangs geneem, maar vir Octavia gesê om nie oos van Athene te kom nie omdat hy en Cleopatra saam na Antiogië sou reis. Hy het egter skielik en onverwags die militêre veldtog laat vaar en is terug na Alexandrië.{{sfnp|Roller|2010|pp=97–98}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=27–28}} Toe Octavia na Rome terugkeer, het Octavianus haar uitgebeeld as 'n slagoffer wat verkeerd behandel is deur Antonius, hoewel sy geweier het om Antonius se huis te verlaat.{{sfnp|Roller|2010|p=98}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} Octavianus het al hoe meer selfvertoue gekry namate hy sy teenstanders in die weste uit die weg geruim het: selfs Lepidus, die derde lid van die triumviraat, wat in huisarres geplaas is nadat hy in Sisilië teen Octavianus in opstand gekom het.{{sfnp|Roller|2010|p=98}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}}

[[Beeld:Papyrus document containing signature of Cleopatra VII of Egypt.jpg|thumb|240px|'n Papirusdokument van Februarie 33&amp;nbsp;v.C. wat belastingskwytskelding aan iemand in Egipte verleen. Cleopatra se handtekening is deur 'n amptenaar aangebring, maar die woorde &quot;γινέσθωι&quot; (''ginésthōi'', &quot;laat dit gebeur&quot;){{sfnp|Burstein|2004|p=33}} wat in Grieks bygevoeg is, is moontlik in Cleopatra se eie handskrif.{{sfnp|Roller|2010|pp=133–134}}]]
Antonius se gesant Quintus Dellius is in 34&amp;nbsp;v.C. na Artavasdes II gestuur om 'n huwelik te reël tussen die Armeense koning se dogter en Alexander Helios, die seun van Antonius en Cleopatra.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}{{sfnp|Burstein|2004|p=28}} Toe dit van die hand gewys word, het Antonius en sy leër Armenië binnegeval, hulle magte verslaan en die koning en sy familie gevange geneem.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 28}} Antonius het toe 'n militêre parade in Alexandrië gehou in die vorm van 'n Romeinse oorwinning. Hy was aangetrek soos [[Dionusos]] en het die stad op 'n strydwa binnegery om die koninklike gevangenes aan Cleopatra te wys. Sy het op 'n goue troon gesit.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=28–29}} Nuus oor die voorval is kwaai in Rome gekritiseer as 'n verdraaiing van geëerde Romeinse rites en rituele vir 'n Egiptiese koningin.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}

Op 'n geleentheid wat kort daarna gehou is, het Cleopatra soos [[Isis]] aangetrek en verklaar sy is die koningin van konings en haar seun Caesarion die koning van konings, terwyl Alexander Helios verklaar is tot koning van Armenië, [[Medië]] en Partië, en die tweejarige Ptolemeus Filadelfos tot koning van Sirië en Silisië.{{sfnp|Roller|2010|pp=99–100}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=301–302}} Cleopatra Selene&amp;nbsp;II is die koningin van Kreta en Sirene gemaak.{{sfnp|Roller|2010|p=100}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Antonius en Cleopatra kon tydens dié seremonie getrou het.{{sfnp|Roller|2010|p=100}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 29}} Antonius het 'n verslag na Rome gestuur vir die bekragtiging van dié grondeise, wat nou bekend is as die Skenkings van Alexandrië. Octavianus wou dit vir propaganda laat publiseer, maar die twee konsuls, albei ondersteuners van Antonius, het dit uit die openbare oog gehou.{{sfnp|Roller|2010|pp=100–101}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}}

Laat in 34&amp;nbsp;v.C. het Antonius en Octavianus in 'n hete propagandaoorlog betrokke geraak wat jare geduur het.{{sfnp|Roller|2010|pp=129–130}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Antonius het beweer sy teenstander het Lepidus onwettig uit hulle triumviraat geskop en hom verhinder om troepe in Italië bymekaar te maak. Octavianus het Antonius weer daarvan beskuldig dat hy die koning van Armenië onwettig aangehou het, met Cleopatra getrou het al was hy nog met sy suster Octavia getroud, en Caesarion in plaas van Octavianus as Caesar se erfgenaam verklaar het.{{sfnp|Roller|2010|pp=129–130}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} 

Die beskuldigings en skinderstories van dié propagandaoorlog het baie gewilde persepsies van Cleopatra geskep.{{sfnp|Roller|2010|p=130}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=65–66}} Sy sou Marcus Antonius glo gebreinspoel het met heksery en towery en was so gevaarlik soos [[Homeros]] se [[Helena van Troje]] om die beskawing te verwoes.{{sfnp|Roller|2010|pp=130–131}} [[Plinius die ouere]] het beweer Cleopatra het eenkeer 'n pêrel wat tienmiljoene [[sestersie]]s werd was, in asyn opgelos net om 'n weddenskap op 'n partytjie te wen.&lt;ref&gt;Plinius die ouere, ''Natural History'' [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137%3Abook%3D9%3Achapter%3D58 9.58] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200620043122/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137%3Abook%3D9%3Achapter%3D58 |date=20 Junie 2020 }}&lt;/ref&gt;{{sfnp|Roller|2010|p=132}} 

===Slag van Actium===
[[Beeld:Augustus Statue.JPG|thumb|180px|'n Gerekonstrueerde standbeeld van [[Augustus Octavianus|Augustus]] as 'n jonger Octavianus, 30&amp;nbsp;v.C.]]

In 'n toespraak voor die Romeinse Senaat op sy eerste dag as konsul op 1&amp;nbsp;Januarie 33&amp;nbsp;v.C., het Octavianus Antonius daarvan beskuldig dat hy probeer om Romeinse vryhede en territoriale integriteit te ondermyn as 'n slaaf van sy Oosterse koningin.{{sfnp|Bringmann|2007|p=302}} Voordat Antonius en Octavianus se gesamentlike ''imperium'' op 31 Desember 33&amp;nbsp;v.C. verval het, het Antonius vir Caesarion tot Caesar se ware erfgenaam verklaar in 'n poging om Octavianus te ondermyn.{{sfnp|Bringmann|2007|p=302}} In 32&amp;nbsp;v.C. het twee ondersteuners van Antonius, Gaius Sosius en Gnaeus Domitius Ahenobarbus, konsuls geword. Eersgenoemde het 'n vurige toespraak gelewer waarin hy Octavianus, wat nou 'n privaat burger sonder 'n openbare amp was, veroordeel het.{{sfnp|Roller|2010|p=134}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=302–303}} Tydens die volgende senaatsessie het Octavianus die Senaatshuis met gewapende wagte binngegaan en sy eie beskuldigings teen die konsuls geopper.{{sfnp|Roller|2010|p=134}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Die konsuls en meer as 200 senatore wat Antonius steeds ondersteun het, was hierdeur geïntimideer en het die volgende dag uit Rome gevlug om by Antonius aan te sluit.{{sfnp|Roller|2010|p=134}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}}

[[Beeld:Castro Battle of Actium.jpg|thumb|291px|links|Die [[Slag van Actium]], 1672, deur Lorenzo A. Castro.]]
Antonius en Cleopatra het in 32&amp;nbsp;v.C. na Efese gereis, waar sy 200 van die 800 skepe wat hy bymekaar kon maak, aan hom verskaf het.{{sfnp|Roller|2010|p=134}} Ahenobarbus, wat bang was dat Octavianus se propaganda aan die publiek sou uitlek, het Antonius probeer oorreed om Cleopatra uit te sluit uit die veldtog teen Octavianus.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Publius Canidius Crassus het weer gemeen Cleopatra befonds die oorlog en was 'n bevoegde monarg.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Cleopatra het geweier om na Egipte terug te keer en het gedink sy kan Egipte makliker verdedig as sy Octavianus in Griekeland afkeer.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Haar besluit het daartoe gelei dat prominente Romeine soos Ahenobarbus en Lucius Munatius Plancus die groep verlaat het.

In die lente van 32&amp;nbsp;v.C. het Antonius en Cleopatra na Athene gereis, waar sy Antonius oorreed het om 'n amptelike egskeidingsbrief aan Octavia te stuur.{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 29}} Plancus het Octavianus aangeraai om beslag te lê op Antonius se testament, wat deur die [[Vestaalse maagd]]e gehou is.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Hoewel dit 'n verbreking van heilige en wetlike regte was, het Octavianus die dokument met geweld by die Tempel van Vesta gekry, en dit het 'n nuttige wapen geword in die propagandaoorlog teen Antonius en Cleopatra.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Octavianus het dele van die testament uitgelig, soos dat Caesarion as Caesar se erfgenaam genoem word, dat die Skenkings van Alexandrië wettig was, dat Antonius langs Cleopatra in Egipte begrawe moet word in plaas van in Rome, en dat Alexandrië die nuwe hoofstad van die Romeinse Republiek sal word.{{sfnp|Roller|2010|p=136}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} 

As 'n bewys van lojaliteit aan Rome het Octavianus besluit om sy eie [[mausoleum]] by die Marsveld te bou.{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Octavianus se regsposisie is ook verbeter deurdat hy in 31&amp;nbsp;v.C. tot konsul verkies is.{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Met die inhoud van Antonius se testament wat bekend gemaak is, het Octavianus 'n wetlike rede gehad om oorlog teen Cleopatra te verklaar{{sfnp|Roller|2010|p=136}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 30}} (nie teen Antonius nie).&lt;ref name=Oorlog group=&quot;nota&quot;&gt;Soos Jones {{harvtxt|Jones|2006|p=147}} verduidelik, moes Octavianus twee keer dink voordat hy teen Antonius optree. Hy moes versigtig wees om 'n verbintenis met burgeroorlog te vermy, want die Romeine was moeg vir oorlog en Octavianus kon steun verloor as hy teen 'n mede-Romein oorlog verklaar.&lt;/ref&gt; Die wetlike rede vir oorlog was nie soseer Cleopatra se territoriale uitbreiding en voormalige Romeinse gebiede wat deur haar kinders saam met Antonius regeer word nie, maar eerder dat sy militêre steun aan 'n privaat burger verskaf het nadat Antonius se mag as triumvir verval het.{{sfnp|Roller|2010|pp=136–137}}
{{Multibeeld
   | align = left
   | direction = horizontal
   | background color  = 
   | voetskrif   = Silwermunte met Cleopatra se kop op uit Sirië (links) en uit Israel.
   | beeld1      = Cleopatra VII tetradrachm Syria mint.jpg
   | width1 = 143
   | beeld2      = Cleopatra VII tetradrachm Ascalon mint.jpg
   | width2 = 148
  }}

Antonius en Cleopatra het 'n groter vloot as Octavianus gehad, maar hulle bemanning was nie almal goed opgelei nie en was dalk soms van handelskepe, terwyl Octavianus 'n ten volle professionale mag gehad het.{{sfnp|Roller|2010|pp=137, 139}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Antonius wou die [[Adriatiese See]] oorsteek en Octavianus by óf Tarentum óf Brundisium voorkeer,{{sfnp|Bringmann|2007|pp=303–304}} maar Cleopatra, wat hoofsaaklik die verdediging van Egipte in gedagte gehad het, wou Italië nie direk aanval nie.{{sfnp|Roller|2010|p=137}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Antonius en Cleopatra het by Patrai in Griekeland oorwinter en het teen die lente van 31&amp;nbsp;v.C. na Actium, een die suidekant van die Golf van Actium, beweeg.{{sfnp|Roller|2010|p=137}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=303–304}}

Cleopatra en Antonius het in die somer verskeie gevegte om Actium teen Octavianus verloor, en soldate het na Octavianus se kamp oorgeloop, insluitende Antonius se jare lange vriend Dellius{{sfnp|Roller|2010|p=138}} en verskeie konings.{{sfnp|Roller|2010|p=138}} Terwyl sommige in Antonius se kamp aanbeveel het dat hulle die seekonflik beëindig en in die binneland veg, het Cleopatra 'n seestryd verkies om Octavianus se vloot van Egipte af weg te hou.{{sfnp|Roller|2010|p=139}}

Op 2 September 31&amp;nbsp;v.C. het Octavianus se magte, onder leiding van [[Marcus Vipsanius Agrippa]], in die [[Slag van Actium]] teen die magte van Antonius en Cleopatra te staan gekom.{{sfnp|Roller|2010|p=139}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=303–304}} Antonius se swaar skepe het probeer om naby die meer mobiele vaartuie van Octavianus te bly om hulle te verpletter met swaar artillerie. Octavianus se ligter skepe het hulle egter suksesvol bly ontwyk. Cleopatra se skepe het skielik uit die seeslag onttrek en Antonius het op een van haar skepe geklim. Saam het hulle na Tainaron gevlug.{{sfnp|Roller|2010|pp=139–140}} Die Slag van Actium het voortgeduur sonder Antonius en Cleopatra tot op die oggend van 3 September, en dit is gevolg deur 'n groot oorlopery van offisiere en ander soldate na Octavianus se kant.{{sfnp|Roller|2010|p=140}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}}

===Ondergang en dood===
[[Beeld:Roman Wall painting from the House of Giuseppe II, Pompeii, 1st century AD, death of Sophonisba, but more likely Cleopatra VII of Egypt consuming poison.jpg|thumb|240px|'n Romeinse skildery uit die huis van Giuseppe II in [[Pompeji]], vroeg 1ste eeu&amp;nbsp;n.C., wat heel waarskynlik Cleopatra uitbeeld wat gif drink, terwyl haar seun Caesarion agter haar staan.{{sfnp|Roller|2010|pp=178–179}}{{sfnp|Elia|1956|pp=3–7}}]]

Terwyl Octavianus Athene verower het, het Antonius en Cleopatra by Paraitonion in Egipte geland.{{sfnp|Roller|2010|p=140}} Die paartjie het toe uiteengegaan: Antonius na Cirene om nog troepe bymekaar te maak en Cleopatra na die hawe van Alexandrië in 'n poging om die opposisie te mislei en die gebeure in Griekeland as 'n oorwinning voor te stel.{{sfnp|Roller|2010|p=140}} Sy was bang nuus oor die uitslag van die geveg by Actium sou tot 'n rebellie lei.{{sfnp|Brambach|1996|p=312}}

Lucius Pinarius, Antonio se goewerneur van Cirene, het nuus ontvang dat Octavianus die Slag van Actium gewen het voordat Antonius se boodskappers sy hof kon bereik.{{sfnp|Roller|2010|p=141}} Pinarius het dié boodskappers laat teregstel en toe oorgeloop na Octavianus se kant. Hy het ook die vier legioene wat Antonius wou hê, aan Octavianus gegee.{{sfnp|Roller|2010|p=141}} Antonius het byna selfmoord gepleeg nadat hy dié nuus gehoor het, maar is deur sy offisiere gekeer.{{sfnp|Roller|2010|p=141}}  

Teen die laat somer van 31&amp;nbsp;v.C. het Cleopatra dalk Antonius as 'n verantwoordelikheid begin beskou terwyl sy voorberei het om Egipte aan haar seun Caesarion te bemaak.{{sfnp|Roller|2010|p=142}} Sy het beplan om die troon aan hom oor te gee, haar vloot uit die [[Middellandse See]] na die [[Rooisee]] te neem en na 'n buitelandse hawe te vaar, miskien [[Indië]], waar sy tyd wou bestee om te herstel.{{sfnp|Roller|2010|p=142}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} Malichus I het egter haar vloot afgebrand en sy het geen ander opsie gehad as om in Egipte te bly en met Octavianus te onderhandel nie.{{sfnp|Roller|2010|p=142}} 

Cleopatra het nou haar seun voorberei om die alleenheerser van Egipte te word.{{sfnp|Roller|2010|pp=142–143}} Sy het Octavianus gevra of haar kinders Egipte kon erf en of Antonius in bannelingskap in Egipte kon bly. Sy het vir hom uitspattige geskenke gestuur en geld in die toekoms belowe.{{sfnp|Roller|2010|p=143}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} 

[[Beeld:The Death of Cleopatra arthur.jpg|thumb|links|250px|''Die dood van Cleopatra'' (1892), deur Reginald Arthur.]]
Ná lang onderhandelings sonder enige resultate het Octavianus in die lente van 30&amp;nbsp;v.C. na Egipte vertrek  om dit in te val.{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxiii, 31}} Hy het Pelousion oorgeneem terwyl Cornelius Gallus die magte van Antonius naby Paraitonion verslaan het.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Southern|2009|p=153}} Octavianus het vinnig na Alexandrië beweeg, waar Antonius se vloot op 1 Augustus 30&amp;nbsp;v.C. aan hom oorgegee het, gevolg deur sy kavallerie.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} Cleopatra het in haar graftombe gaan wegkruip en 'n boodskap aan Antonius laat stuur dat sy selfmoord gepleeg het.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Jones|2006|p=184}} In desperaatheid het Antonius homself in die maag gesteek en so op 53-jarige ouderdom selfmoord gepleeg.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} Intussen het Proculeius Cleopatra se graftombe met 'n leer binnegegaan, haar aangehou en gekeer dat sy haarself saam met haar skatte verbrand.{{sfnp|Roller|2010|p=146}}{{sfnp|Jones|2006|pp=185–186}} Sy is toegelaat om Antonius se lyk te balsem en in haar graftombe te begrawe voordat sy na die paleis begelei is.{{sfnp|Roller|2010|p=146}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}}

Octavianus het Alexandrië binnegegaan, die paleis beset en Cleopatra se jongste drie kinders gevange geneem.{{sfnp|Roller|2010|p=146}}{{sfnp|Southern|2009|p=155}} Toe 'n spioen vir Cleopatra sê Octavianus beplan om haar en haar kinders drie dae later na Rome te neem, het sy haar selfmoord begin beplan omdat sy nie in Rome as deel van Octavianus se oorwinning geparadeer wou word soos haar suster Arsinoe&amp;nbsp;IV nie.{{sfnp|Roller|2010|p=147}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} Dit is onduidelik of sy in haar paleis of in haar graftombe selfmoord gepleeg het.{{sfnp|Roller|2010|pp=147–148}} Dit is ook onseker hoe sy dit gedoen het: haar deur 'n slang laat pik of die gif met 'n naald ingepuit het.{{sfnp|Roller|2010|p=148}}{{sfnp|Anderson|2003|p=56}}

Ná haar dood sou Caesarion, nou Ptolemeus&amp;nbsp;XV, net 18 dae lank regeer voordat hy op bevel van Octavianus op 29&amp;nbsp;Augustus 30&amp;nbsp;v.C. tereggestel is.{{sfnp|Roller|2010|pp=149–150}}{{sfnp|Skeat|1953|pp=99–100}} Met die val van die Ptolemeïese Ryk het Egipte die Romeinse provinsie [[Aegyptus (Romeinse provinsie)|Aegyptus]] geword,{{sfnp|Roller|2010|pp=150–151}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} en dit was die einde van die Hellenistiese tydperk.{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxiii, 1}} In Januarie 27&amp;nbsp;v.C. is Octavianus hernoem tot Augustus (&quot;die geëerde&quot;) en het hy die eerste Romeinse keiser geword. Dit was die begin van die [[Romeinse Ryk]].{{sfnp|Bringmann|2007|pp=304–307}}

==Nalatenskap==
===Kinders en opvolgers===
{{Multibeeld
   | align = left
   | direction = horizontal
   | background color  = 
   | voetskrif   = Links: 'n Romeinse kopbeeld van óf Cleopatra óf haar dogter Cleopatra Selene II, koningin van [[Mauretanië]], uit die laat 1ste eeu&amp;nbsp;v.C. (Argeologiemuseum van Cherchell, Algerië.{{sfnp|Roller|2003|p=139}}{{sfnp|Ferroukhi|2001a|p=219}}{{pb}}Regs: 'n Waarskynlike beeld van Cleopatra Selene II, 1ste eeu&amp;nbsp;n.C.{{sfnp|Roller|2003|pp=141–142}}{{sfnp|Walker|2001|pp=312–313}}
   | beeld1      = Cleopatra Selene II bust, Cherchell, Algeria 4.jpg
   | width1 = 212
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = Allégorie de la province romaine d'Afrique - Grand Palais, Paris 2014.jpg
   | width2 = 120
   | onderskrif2 = 
  }}

Ná haar selfmoord is Cleopatra se drie oorlewende kinders – Cleopatra Selene&amp;nbsp;II, Alexander Helios en Ptolemeus Filadelfos – na Rome gestuur saam met Octavianus se suster Octavia die Jongere, 'n voormalige vrou van hulle vader, as hulle voog.{{sfnp|Roller|2010|p=153}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=32, 76–77}} Cleopatra Selene&amp;nbsp;II en Alexander Helios was teenwoordig in die Romeinse triomf van Octavianus in 29&amp;nbsp;v.C.{{sfnp|Roller|2010|p=153}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Die lot van Alexander Helios en Ptolemeus Filadelfus hierna is onbekend.{{sfnp|Roller|2010|p=153}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} 

Octavia het gereël dat Cleopatra Selene&amp;nbsp;II met [[Juba&amp;nbsp;II]], seun van [[Juba&amp;nbsp;I]] van [[Numidië]], trou.{{sfnp|Roller|2010|pp=153–154}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=32, 76–77}} Keiser Augustus het Juba&amp;nbsp;II en Cleopatra Selene&amp;nbsp;II ná hulle troue in 25&amp;nbsp;v.C. aangestel as die nuwe heersers van [[Mauretanië]], waar hulle die ou [[Kartago|Kartaagse]] stad Iol hulle nuwe hoofstad gemaak het, met die naam Caesarea Mauretaniae (die moderne Cherchell in [[Algerië]]).{{sfnp|Roller|2010|pp=153–154}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Cleopatra Selene&amp;nbsp;II het baie geleerdes, kunstenaars en raadgewers van haar ma se koninklike hof in Alexandrië ingevoer om haar in Caesarea te dien.{{sfnp|Roller|2010|pp=154–155}} Sy het ook haar seun, Ptolemeus van Mauritanië, so genoem ter ere van haar Ptolemeïese erfenis.{{sfnp|Roller|2010|p=155}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=32, 77}}

Cleopatra Selene&amp;nbsp;II is omstreeks 5&amp;nbsp;v.C. oorlede en toe Juba&amp;nbsp;II in 23/24&amp;nbsp;n.C. sterf, is hy deur sy seun Ptolemeus opgevolg.{{sfnp|Roller|2010|p=155}} Dié is egter eindelik in 40&amp;nbsp;n.C. deur die Romeinse keiser [[Caligula]] tereggestel, dalk onder die voorwendsel dat Ptolemeus sy eie koninklike geld onwettig laat munt het en regalia gebruik het wat vir die Romeinse keiser alleen bedoel was.{{sfnp|Roller|2010|pp=155–156}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxiii, 32, 77–78}} 

Ptolemeus was die laaste bekende monarg van die Ptolemeïese dinastie. 'n Kultus wat aan Cleopatra gewy is, het tot minstens 373&amp;nbsp;n.C. bestaan toe Petesenufe, 'n Egiptiese [[skriba]] van die boek ''Isis'', verduidelik het dat hy &quot;die figuur van Cleopatra in goud bedek het&quot;.{{sfnp|Roller|2010|p=151}}

===Cleopatra in antieke letterkunde en kuns===
====Romeinse kuns====
Hoewel amper 50 antieke werke van Romeinse geskiedenis Cleopatra noem, bevat hulle dikwels net kort weergawes van die Slag van Actium, haar selfmoord of Romeinse propaganda oor haar persoonlike tekortkominge.{{sfnp|Roller|2010|p=7}} Hoewel dit nie 'n biografie van Cleopatra is nie, skets die ''Lewe van Antonius'', wat in die 1ste eeu&amp;nbsp;n.C. deur [[Plutarchus]] geskryf is, die beste prentjie van Cleopatra se lewe.{{sfnp|Roller|2010|pp=7–8}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=67, 93}} Die ''Romeinse Geskiedenis'', wat in die 3de eeu&amp;nbsp;n.C. deur die historikus [[Cassius Dio]] gepubliseer is, verskaf 'n aaneenlopende geskiedenis van die tydperk van Cleopatra se bewind.{{sfnp|Roller|2010|p=8}}

Die skryfwerk van Marcus Tullius Cicero, wat haar persoonlik geken het, skep 'n onvleiende beeld van haar.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Die skrywers uit die Augustynse tyd [[Vergilius]], [[Horatius]], [[Propertius]] en [[Ovidius]] herhaal net die negatiewe sienings wat die regerende Romeinse regime van die tyd goedgekeur het,{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}}{{sfnp|Burstein|2004|p=67}} hoewel Vergilius die idee van Cleopatra as 'n figuur van romanse en epiese melodrama skilder.{{sfnp|Gurval|2011|pp=66–70}}

Die historici [[Strabo]], [[Valerius Maximus]], [[Plinius die ouere]] en [[Appianus]] skryf nie so volledig oor haar nie, maar sommige verskaf besonderhede van haar lewe wat nie in ander historiese rekords bewaar gebly het nie.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Inskripsies wat haar mening weergee, is baie skaars.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Die fragmente van ''Libyka'', wat deur Cleopatra se skoonseun Juba II laat skryf is, verskaf 'n kykie in 'n moontlike historiese werk wat dalk Cleopatra se perspektief verduidelik.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}}

Cleopatra is in talle kunswerke uitgebeeld, in sowel Egiptiese as Griekse en Romeinse style.{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}} Werk wat bewaar gebly het, sluit in standbeelde, borsbeelde, reliëfs en muntstukke.{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}} Beelde van haar uit haar tyd is beide in en buite die Ptolemeïese Ryk geskep. Plutarchus beweer die openbare beelde van Antonius is deur Augustus laat vernietig, maar dié van Cleopatra is ná haar dood bewaar danksy haar vriend Archibius wat die keiser betaal het om dit nie te verwoes nie.{{sfnp|Grout|2017a|}}{{sfnp|Roller|2010|p=151}}

Van die Grieks-Romeinse kopbeelde van Cleopatra wat bewaar gebly het, het die &quot;Berlynse Cleopatra&quot;, in die Altes Museum, haar hele neus, terwyl die neus van die &quot;Vatikaanse Cleopatra&quot;, in die Vatikaanmuseums, weg is.{{sfnp|Roller|2010|pp=174–175}}{{sfnp|Pina Polo|2013|pp=185–186}} Die twee beelde lyk baie eenders, kom albei uit die 1ste eeu&amp;nbsp;v.C. en is in Romeinse villas in Italië ontdek. Nog 'n moontlike kopbeeld van Cleopatra is in die [[Britse Museum]] in [[Londen]], maar dit kan ook iemand anders in haar geselskap wees tydens 'n besoek aan Rome.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Walker|Higgs|2017|}} Die vrou het dieselfde gelaatstrekke as op die ander twee beelde, maar het 'n ander haarstyl en geen kroon nie.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Walker|Higgs|2017|}} Dit kon egter gemaak gewees het in 'n ander tydperk van Cleopatra se lewe.{{sfnp|Walker|Higgs|2017|}}

&lt;gallery widths=&quot;130px&quot; heights=&quot;200px&quot; perrow=&quot;6&quot;&gt;
Beeld:Cleopatra VII, Marble, 40-30 BC, Vatican Museums 001.jpg|Cleopatra, middel 1ste eeu v.C., met 'n Hellenistiese kroon (Vatikaanmuseums).{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Grout|2017b|}}{{sfnp|Roller|2010|pp=174–175}}
Beeld:Cleopatra VII, Marble, 40-30 BC, Vatican Museums 003.jpg|Profiel van die &quot;Vatikaanse Cleopatra&quot;.
Beeld:-0035 Altes Museum Portrait Kleopatra VII anagoria.JPG|Cleopatra, middel 1ste eeu v.C., met 'n Hellenistiese kroon (Altes Museum).{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Grout|2017b|}}
Beeld:Bust of Cleopatra VII - Altes Museum - Berlin - Germany 2017 (3).jpg|'n Profiel van die &quot;Berlynse Cleopatra&quot;.
Beeld:Cleopatra bust in the British Museum.jpg|'n Antieke Romeinse kopbeeld uit 50-30 v.C., (nou in die [[Britse Museum]], Londen).
Beeld:Cleopatra_bust_in_the_British_Museum,_side_view.jpg|'n Profiel van die Londense beeld.
&lt;/gallery&gt;

{{Multibeeld
   | align = right
   | direction = horizontal
   | voetskrif   = 'n Romeinse skildery wat gevind is in die huis van Marcus Fabius Rufus in [[Pompeji]], Italië, wat Cleopatra as Venus Genetrix en haar seun Caesarion as [[Kupido]] uitbeeld (middel 1ste eeu v.C.).
   | beeld1      = Venus and Cupid from the House of Marcus Fabius Rufus at Pompeii, most likely a depiction of Cleopatra VII (2).jpg
   | width1 = 230
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = Venus and Cupid from the House of Marcus Fabius Rufus at Pompeii, most likely a depiction of Cleopatra VII (5).jpg
   | width2 = 159
   | onderskrif2 = 
}}

'n Skildery van [[Venus (mitologie)|Venus Geneterix]] en [[Kupido]] wat in [[Pompeji]] in die huis van Marcus Fabius Rufus gekry is op 'n muurskildery uit die middel 1ste eeu&amp;nbsp;v.C., is waarskynlik 'n uitbeelding van Cleopatra en haar seun [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]].{{sfnp|Roller|2010|p=175}}{{sfnp|Walker|2008|pp=35, 42–44}} Dit is moontlik geskilder in die tyd toe die Tempel van [[Venus (mitologie)|Venus Genetrix]] (&quot;Venus die moeder&quot;) in die Forum van Caesar in September 46&amp;nbsp;v.C. gebou is, waar Caesar 'n vergulde standbeeld van Cleopatra laat oprig het.{{sfnp|Roller|2010|p=175}}{{sfnp|Walker|2008|pp=35, 42–44}} Die kamer met die skildery is deur die eienaar afgesper, dalk uit reaksie op die teregstelling van Caesarion in 30&amp;nbsp;v.C. op bevel van Octavianus. Uitbeeldings van Cleopatra se seun sou toe nie byval gevind het by die nuwe Romeinse regering nie.{{sfnp|Roller|2010|p=175}}{{sfnp|Walker|2008|pp=43–44}} 

{{Multibeeld
   | align = left
   | direction = horizontal
   | background color  = 
   | voetskrif   = 'n Antieke Romeinse [[fresko]], moontlik van Cleopatra, uit die Huis van die Boord in Pompeji, Italië, middel 1ste eeu n.C.
   | beeld1      = Fresco of a woman in profile, possibly Cleopatra VII of Ptolemaic Egypt, from the House of the Orchard at Pompeii.jpg
   | width1 = 120
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = Fresco of a woman in profile, possible portrait bust of Cleopatra VII of Egypt, from the House of the Orchard at Pompeii.jpg
   | width2 = 181
   | onderskrif2 = 
  }}

'n Romeinse paneelskildery uit [[Herculaneum]], Italië, wat uit die 8ste eeu&amp;nbsp;n.C. dateer, beeld ook moontlik Cleopatra uit.{{sfnp|Walker|Higgs|2001|pp=314–315}}{{sfnp|Fletcher|2008|loc=p. 87, image plates and captions between pp. 246–247}} Daarin is haar rooibruin hare agteroorgekam in 'n bolla. 'n Baie soortgelyke gevefde borsbeeld van 'n vrou met 'n blou kopband in die Huis van die Boord in Pompeji is in 'n Egiptiese styl, soos 'n [[Groot Sfinks van Giza|sfinks]] in 'n Griekse styl, en is dalk deur dieselfde kunstenaar geskep.{{sfnp|Walker|Higgs|2001|pp=314–315}}

====Portland-vaas====
[[Beeld:Portland Vase BM Gem4036 n6.jpg|200px|thumb|'n Moontlike uitbeelding op die Portland-vaas van [[Marcus Antonius]] wat deur Cleopatra gelok word terwyl sy op 'n slang sit. Anton, Antonius se vermeende voorouer, kyk toe en [[Eros]] vlieg daarbo.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Caygill|2009|p=146}}]]

Die Portlandvaas, 'n Romeinse kameeglasvaas wat uit die tyd van Augustus kom en nou in die Britse Museum is, sluit 'n moontlike uitbeelding in van Cleopatra en Antonius.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Walker|2004|pp=41–59}} Cleopatra gryp Antonius se arm en trek hom nader terwyl 'n slang tussen haar bene uitsteek, [[Eros]] vlieg bo die toneel en Anton, die vermeende voorvader van die Antoniusfamilie, kyk in wanhoop toe hoe Antonius na sy ondergang gelei word.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Caygill|2009|p=146}} 

Die ander kant van die vaas beeld moontlik 'n toneel uit met Octavia, wat deur haar man, Antonius, verlaat word. By haar is haar broer, keiser Augustus.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Caygill|2009|p=146}} Die vaas is dus nie voor 35&amp;nbsp;v.C. geskep nie toe Antonius sy vrou teruggestuur het na Italië terwyl hy saam met Cleopatra in Alexandrië gebly het.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}

====Egiptiese kuns====
Die ''Borsbeeld van Cleopatra'' in die Koninklike Museum van Ontario is 'n borsbeeld van Cleopatra in die Egiptiese styl.{{sfnp|Ashton|2002|p=39}} Dit dateer van die 1ste eeu&amp;nbsp;v.C. en is dalk die vroegste uitbeelding van Cleopatra as beide 'n [[godin]] en 'n regerende [[farao]] van Egipte.{{sfnp|Ashton|2002|p=39}} 

Die Tempel van Dendera in Egipte bevat reliëfbeelde in 'n Egiptiese styl van Cleopatra en haar jong seun Caesarion as 'n volwasse man en regerende farao wat offerandes aan die gode bring.{{sfnp|Kleiner|2005|p=87}} Augustus het sy naam daarby laat graveer ná Cleopatra se dood.

&lt;gallery widths=&quot;200px&quot; heights=&quot;200px&quot; perrow=&quot;4&quot;&gt;
Beeld:Bust of Cleopatra at the Royal Ontario Museum.jpg|'n Egiptiese borbeeld van Cleopatra in die Koninklike Museum van Ontario, 1ste eeu&amp;nbsp;v.C.
Beeld:Denderah3 Cleopatra Cesarion.jpg|Cleopatra en haar seun Caesarion in die Tempel van Dendera.
Beeld:Statue of a Ptolemaic Queen, perhaps Cleopatra VII MET 89.2.660 EGDP013678.jpg|'n Marmerbeeld van Cleopatra met haar [[cartouche]] op haar regterboarm en 'n kroon op haar kop, in die Metropolitan-kunsmuseum, [[New York]].{{sfnp|Ashton|2001b|p=165}}
&lt;/gallery&gt;

====Moderne uitbeeldings====
[[Lêer:Taylor and Burton Cleopatra.jpg|duimnael|links|200px|[[Richard Burton]] as [[Marcus Antonius|Mark Antony]] en [[Elizabeth Taylor]] as Cleopatra in ''Cleopatra'' (1963).]]
In [[Victoriaanse tydperk|Victoriaanse Brittanje]] is Cleopatra verbind met baie aspekte van die Egiptiese kultuur en haar beeld is gebruik op verskeie huishoudelike produkte, soos olielampe, poskaarte en sigarette.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=173–174}} Romans soos H. Rider Haggard se ''Cleopatra'' (1889) en Théophile Gautier se ''One of Cleopatra's Nights'' (1838) beeld die koningin uit as 'n sensuele en mistieke Oosterling, terwyl die [[Egiptoloog]] Georg Ebers se ''Cleopatra'' (1894) meer op historiese feite gegrond is.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=173–174}}{{sfnp|Pucci|2011|p=201}} 

Ander skrywers soos [[George Bernard Shaw]] het toneelstukke oor Cleopatra geskryf, terwyl [[Shakespeare]] se ''Antonius en Cleopatra'' teen die Victoriaanse tydperk as 'n kanonieke werk beskou is.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|p=173}} In sy onvoltooide kortverhaal van 1825 ''Die Egiptese Nagte'' het [[Aleksander Poesjkin]] die 4de-eeuse Romeinse historikus Aurelius Victor se bewerings, wat voorheen grootliks geïgnoreer is, gewild gemaak dat Cleopatra haar as [[prostituut]] aan mans aangebied het in ruil vir hulle lewens.{{sfnp|Jones|2006|pp=260–263}}{{sfnp|Pucci|2011|pp=198, 201}} 

Georges Méliès se ''Robbing Cleopatra's Tomb'', 'n Franse stilrolprent en riller van 1899, was die eerste [[rolprent]] wat Cleopatra uitgebeeld het.{{sfnp|Jones|2006|p=325}} Talle aktrise het Cleopatara daarna in prente uitgebeeld, soos [[Theda Bara]] in 1917, [[Claudette Colbert]] in 1934 en [[Elizabeth Taylor]] in 1963.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=172–173, 178}} Voordat Taylor in die prent ''Cleopatra'' verskyn het, het [[Tydskrif|vrouetydskrifte]] van die vroeë 1960's geadverteer hoe om grimering, klere, juweliersware en haarstyle te gebruik om die &quot;Egiptiese&quot; voorkoms te kry soos dié van Cleopatra en [[Nefertiti]].{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=172–173}} 

Teen die einde van die 20ste eeu was daar 43 rolprente, 200 toneelstukke en romans, 45 operas en 5 ballette wat met Cleopatra verbind is.{{sfnp|Pucci|2011|p=195}}

===Stamboon===
{{Multibeeld
   | align = right
   | direction = horizontal
   | voetskrif   = Links: 'n Hellenistiese borsbeeld van [[Ptolemeus I Soter]], nou in die [[Louvre]].{{pb}}Regs: 'n Borsbeeld van [[Seleukos I Nikator]], nou in die Nasionale Argeologiese Museum, [[Napels]].
   | beeld1      = Ptolemy I Soter Louvre Ma849.jpg
   | width1 = 108
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = Seleuco I 2.JPG
   | width2 = 113
   | onderskrif2 = 
  }}
{{Multibeeld
   | align = right
   | direction = horizontal
   | voetskrif   = 'n Waarskynlike beeld van Cleopatra V Trifaina, 1ste eeu&amp;nbsp;v.C., van Benede-Egipte.
   | beeld1      = MSR-Ra80-c-MSR.jpg
   | width1 = 112
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = MSR-Ra80-b-MSR.jpg
   | width2 = 110
   | onderskrif2 = 
  }}

Cleopatra het tot die Masedoniese Ptolemeïese dinastie behoort.{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16}}{{sfnp|Jones|2006|pp=xiii, 3, 279}} Deur haar vader, [[Ptolemeus XII Auletes]], was sy 'n afstammeling van twee prominente vriende van [[Alexander die Grote]] van [[Koninkryk Masedonië|Masedonië]]: die generaal [[Ptolemeus I Soter]], die stigter van die Ptolemeïese Ryk van Egipte, en [[Seleukos I Nikator]], die Masedoniese Griekse stigter van die [[Seleukidiese Ryk]] van [[Wes-Asië]].{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=3, 34, 36, 51}} Terwyl Cleopatra se vaderlike lyn teruggespeur kan word, is haar moederlike lyn onbekend.{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16, 164–166}}{{sfnp|Jones|2006|p=xiii}} Sy was vermoedelik die dogter van Cleopatra VI Trifaina (ook bekend as Cleopatra V Trifaina).

Cleopatra I Sira was die enigste lid van die Ptolemeïese dinastie wat vir seker 'n nie-Griekse afstamming gehad het.{{sfnp|Grant|1972|p=5}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=56, 73}} Haar moeder was die dogter van 'n koning van die Mitridatiese dinastie en sy vrou, wat 'n gemengde Grieks-Persiese herkoms gehad het.{{sfnp|McGing|2016}} Cleopatra I Sira se pa was Antiogus III die Grote, 'n afstammeling van koningin Apama, die Sogdiese Irannese vrou van Seleukos I Nikator.{{sfnp|Grant|1972|p=5}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=56, 73}} Daar word algemeen geglo die Ptolemeuse het nie in die inheemse Egiptenare ingetrou nie.{{sfnp|Fletcher|2008|p=73}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=69–70}} Michael Grant meen daar is net een bekende Egiptiese minnares en geen vrou nie van 'n Ptolemeus. Volgens hom het Cleopatra waarskynlik geen Egiptiese herkoms gehad nie en &quot;sou sy haarself as Grieks beskryf het&quot;.{{sfnp|Grant|1972|p=5}} Bewerings dat Cleopatra 'n buite-egtelike kind was, is nooit geopper in Romeinse propaganda teen haar nie.{{sfnp|Grant|1972|p=4}}{{sfnp|Roller|2010|p=165}} Cleopatra V (of VI) is verban uit die hof van Ptolemeus&amp;nbsp;XII laat in 69&amp;nbsp;v.C., 'n paar maande ná die geboorte van Cleopatra, terwyl Ptolemeus&amp;nbsp;XII se drie jonger kinders almal gebore is tydens die afwesigheid van sy vrou.{{sfnp|Roller|2010|pp=18–19}} 

{{Stamboom/begin}}
{{Stamboom | | | | | | | | | | P12  | | |787| | |C6
|P12 = {{farao-ikoon}}&lt;br /&gt;'''[[Ptolemeus XII]]'''
|C6 = Cleopatra VI Trifaina
|787 = Egiptiese of Masedoniese houvrou}}
{{Stamboom | | | | | | |,|-|-|-|+|-|-|-|v|^|-|-|v|-|^|-|.}}
{{Stamboom | | | | | | P13 |-| CL7 |-|P14| |AR4| |BE4 
|BE4 = ''Berenike IV'' | P13 = {{farao-ikoon}}&lt;br /&gt;'''[[Ptolemeus XIII]]''' | CL7 = {{farao-ikoon}}&lt;br /&gt;''Cleopatra VII'' | P14 = {{farao-ikoon}}&lt;br /&gt;'''[[Ptolemeus XIV]]''' | AR4 = ''Arsinoe IV''}}
{{Stamboom | | | | | | | | | | |!| | | |}}
{{Stamboom | | | | CES | | | | |!| | | | | MAR | | CES = [[Julius Caesar]] | MAR = [[Marcus Antonius]]}}
{{Stamboom | | | | |`|-|-|v|-|-|^|-|-|v|-|-|'| | |}}
{{Stamboom | | | | | | | |!| | | | |,|^|-|-|v|-|-|-|-|-|-|-|.| |}}
{{Stamboom | | | | | | | P15 | | | ALE | | CLS |v| JUB | | PTP | | P15 = {{farao-ikoon}}&lt;br /&gt;'''[[Ptolemeus XV Caesarion|Ptolemeus XV]]''' | ALE = Alexander Helios | CLS = ''Cleopatra Selene II'' | JUB = Juba II&lt;br /&gt;van Mauritanië | PTP = Ptolemeus Filadelfus }}
{{Stamboom | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!| |}}
{{Stamboom | | | | | | | | | | | | | | | | | | PTM 
| PTM = Ptolemeus&lt;br /&gt;van Mauritanië
| boxstyle18 = ;border:1px dashed }}
{{Stamboom/einde}}

==Notas==
{{Reflist|group=&quot;nota&quot;}}

==Verwysings==
{{Verwysings|4}}

===Bronne===
====Aanlyn====
{{refbegin|2}}
* {{Citation|last=Brown|first=Chip|title=The Search for Cleopatra|journal=National Geographic|date=July 2011|url=https://www.nationalgeographic.com/magazine/2011/07/Cleopatra/|access-date=27 December 2018|postscript=.|archive-date=10 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180310120357/https://www.nationalgeographic.com/magazine/2011/07/Cleopatra/|url-status=live}}
* {{Citation|last=Grout|first=James|title=Basalt Statue of Cleopatra|encyclopedia=Encyclopaedia Romana|publisher=University of Chicago|date=1 April 2017a|url=http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/basalt.html|access-date=7 March 2018|postscript=.}}
* {{Citation|last=Grout|first=James|title=Was Cleopatra Beautiful?|encyclopedia=Encyclopaedia Romana|publisher=University of Chicago|date=1 April 2017b|url=http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/bust.html|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-date=24 June 2013|archive-url=https://www.webcitation.org/6HcjSrfMz?url=http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/bust.html|url-status=live}}
* {{Citation|last=Lendering|first=Jona|title=Apame I|url=https://www.livius.org/articles/person/apame-i/|date=10 August 2020|access-date=25 September 2020|website=Livius.org|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001172745/https://www.livius.org/articles/person/apame-i/|url-status=live}}
* {{Citation|last=McGing|first=Brian|title=PONTUS|url=https://www.iranicaonline.org/articles/pontus|date=20 September 2016|access-date=21 October 2020|website=Encyclopædia Iranica|archive-date=2 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201102081631/https://iranicaonline.org/articles/pontus|url-status=live}}
* {{Citation|last=Muellner|first=Leonard|title=A Poetic Etymology of Pietas in the Aeneid|url=https://chs.harvard.edu/CHS/article/display/4817|publisher=Center for Hellenic Studies, Harvard University|access-date=9 April 2018|postscript=.|archive-date=9 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180409171543/https://chs.harvard.edu/CHS/article/display/4817|url-status=live}}
* {{Citation|last=Plutarch|title=Plutarch's Lives|translator=Bernadotte Perrin|year=1920|publisher=Harvard University Press (Perseus Digital Library, Tufts University)|location=Cambridge, MA|url=https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0007.tlg058.perseus-eng1:54|access-date=8 March 2018|postscript=.|archive-date=7 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180307225745/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0007.tlg058.perseus-eng1:54|url-status=live}}
* {{Citation|title=Portrait féminin (mère de Cléopâtre ?)|url=https://saintraymond.toulouse.fr/Portrait-feminin-mere-de-Cleopatre_a629.html|access-date=29 July 2021|language=French|website=|publisher=Musée Saint-Raymond|ref={{sfnref|Musée Saint-Raymond}}}}
* {{Citation|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3|title=Radio 4 Programmes – A History of the World in 100 Objects, Empire Builders (300 BC – 1 AD), Rosetta Stone|publisher=BBC|access-date=7 June 2010|postscript=.|archive-date=23 May 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100523105204/http://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3|url-status=live}}
* {{Citation|last1=Raia|first1=Ann R.|last2=Sebesta|first2=Judith Lynn|title=The World of State|publisher=College of New Rochelle|date=September 2017|url=https://www2.cnr.edu/home/sas/araia/state.html|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-url=https://web.archive.org/web/20180306202531/https://www2.cnr.edu/home/sas/araia/state.html|archive-date=6 March 2018|url-status=dead}}
* {{Citation|author-last=Reece|author-first=Steve|year=2017|chapter=Cleopatra Couldn't Spell (And Neither Can We!)|chapter-url=https://www.academia.edu/32565047|editor-last=Groton|editor-first=Anne Harmar|title=Ab Omni Parte Beatus: Classical Essays in Honor of James M. May|publisher=Bolchazy-Carducci Publishers|location=Mundelein, IL|pages=201–220|isbn=978-0-86516-843-5|lccn=2017002236|oclc=969973660|access-date=2 September 2018|postscript=.}}
* {{Citation|last1=Sabino|first1=Rachel|last2=Gross-Diaz|first2=Theresa|year=2016|title=Cat. 22 Tetradrachm Portraying Queen Cleopatra VII|publisher=Art Institute of Chicago|url=https://publications.artic.edu/roman/api/epub/480/510/print_view|doi=10.13140/RG.2.2.23475.22560|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-date=6 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180306142846/https://publications.artic.edu/roman/api/epub/480/510/print_view|url-status=live}}
* {{Citation|last=Tyldesley|first=Joyce|title=Cleopatra, Queen of Egypt|date=6 December 2017|encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]]|url=https://www.britannica.com/biography/Cleopatra-queen-of-Egypt|access-date=18 May 2018|postscript=.|archive-date=30 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630012353/https://www.britannica.com/biography/Cleopatra-queen-of-Egypt|url-status=live}}
* {{Citation|last1=Walker|first1=Susan|last2=Higgs|first2=Peter|title=Portrait Head|publisher=British Museum|year=2017|orig-year=2001|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=465561&amp;partId=1|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-date=6 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180306155419/http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=465561&amp;partId=1|url-status=live}}
{{refend}}

====In druk====
{{refbegin|2}}
* {{Citation|last=Anderson|first=Jaynie|title=Tiepolo's Cleopatra|location=Melbourne|publisher=Macmillan|year=2003|url=https://books.google.com/books?id=K_zR2mHWPmoC|isbn=978-1-876832-44-5|postscript=.|access-date=15 November 2015|archive-date=7 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191007111829/https://books.google.com/books?id=K_zR2mHWPmoC|url-status=live}}
* {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=194 Marble head of a Ptolemaic queen with vulture headdress|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001a|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/217 217]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/217}}
* {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=163 Limestone head of Cleopatra VII|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001b|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/164 164]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/164}}
* {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|title=Identifying the ROM's 'Cleopatra'|journal=Rotunda|date=Spring 2002|url=https://books.google.com/books?id=J9keAQAAMAAJ|pages=36–39|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519072347/https://books.google.com/books?id=J9keAQAAMAAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|title=Cleopatra and Egypt|location=Oxford|publisher=Blackwell|year=2008|url=https://books.google.com/books?id=RD5yAAAAMAAJ|isbn=978-1-4051-1390-8|postscript=.|access-date=18 June 2020|archive-date=12 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200812145957/https://books.google.com/books?id=RD5yAAAAMAAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Bivar|first=A.D.H.|chapter=The Political History of Iran Under the Arsacids|chapter-url=https://books.google.com/books?id=Ko_RafMSGLkC&amp;pg=PA21|pages=21–99|title=Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian, and Sasanian periods|year=1983|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|editor-last=Yarshater|editor-first=Ehsan|isbn=978-0-521-20092-9|postscript=.|access-date=19 April 2018|archive-date=16 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216223124/https://books.google.com/books?id=Ko_RafMSGLkC&amp;pg=PA21|url-status=live}}
* {{Citation|last=Bradford|first=Ernle|title=Cleopatra|year=2000|orig-year=1971|publisher=Penguin Group|isbn=978-0-14-139014-7|postscript=.}}
* {{Citation|last=Brambach|first=Joachim|author-link=|title=Kleopatra|year=1996|orig-year=1991|publisher=Diederichs|location=Munich|isbn=3-424-01239-4|postscript=.}}
* {{Citation|last=Bringmann|first=Klaus|title=A History of the Roman Republic|year=2007|orig-year=2002|location=Cambridge|publisher=Polity Press|isbn=978-0-7456-3371-8|translator=W. J. Smyth|language=en|url=http://politybooks.com/bookdetail/?isbn=9780745633701|postscript=.|access-date=7 June 2018|archive-date=12 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612140850/http://politybooks.com/bookdetail/?isbn=9780745633701|url-status=live}}
* {{Citation|last=Brosius|first=Maria|title=The Persians: An Introduction|year=2006|publisher=Routledge|location=London &amp; New York|isbn=978-0-415-32089-4|postscript=.}}
* {{Citation|last=Burstein|first=Stanley M.|title=The Reign of Cleopatra|location=Westport, CT|publisher=Greenwood Press|year=2004|url=https://archive.org/stream/ReignOfCleopatra/Reign%20of%20cleopatra_djvu.txt|isbn=978-0-313-32527-4|postscript=.}}
* {{Citation|last=Caygill|first=Marjorie|title=Treasures of the British Museum|location=London|publisher=British Museum Press (Trustees of the British Museum)|year=2009|isbn=978-0-7141-5062-8|postscript=.}}
* {{Citation|last=Chauveau|first=Michel|title=Egypt in the Age of Cleopatra: History and Society Under the Ptolemies|location=Ithaca, NY|publisher=Cornell University Press|year=2000|orig-year=1997|translator=David Lorton|language=en|url=https://books.google.com/books?id=a5U-8b-fVNgC|isbn=978-0-8014-8576-3|postscript=.|access-date=12 April 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519044719/https://books.google.com/books?id=a5U-8b-fVNgC|url-status=live}}
* {{Citation|last=Crawford|first=Michael|title=The Roman Republican Coinage|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|year=1974|isbn=978-0-521-07492-6|postscript=.}}
* {{Citation|last=Curtius|first=Ludwig|title=Ikonographische Beitrage zum Portrar der romischen Republik und der Julisch-Claudischen Familie|language=de|journal=RM|volume=48|year=1933|oclc=633408511|pages=182–243|postscript=.}}
* {{Citation|last=DeMaria Smith|first=Margaret Mary|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=HRH Cleopatra: the Last of the Ptolemies and the Egyptian Paintings of Sir Lawrence Alma-Tadema|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=150–171|postscript=.}}
* {{Citation|last1=Dodson|first1=Aidan|last2=Hilton|first2=Dyan|title=The Complete Royal Families of Ancient Egypt|year=2004|publisher=Thames &amp; Hudson|location=London|isbn=978-0-500-05128-3|url=https://archive.org/stream/AidanDodsonTheCompleteRoyalFamiliesOfAncientEgypt/|postscript=.}}
* {{Citation|last=Dudley|first=Donald|title=The Civilization of Rome|year=1960|publisher=New American Library|location=New York|isbn=978-1-258-45054-0|postscript=.}}
* {{Citation|last=Elia|first=Olga|title=La tradizione della morte di Cleopatra nella pittura pompeiana|journal=Rendiconti dell'Accademia di Archeologia, Lettere e Belle Arti|volume=30|year=1956|orig-year=1955|language=it|pages=3–7|oclc=848857115|postscript=.}}
* {{Citation|last=Ferroukhi|first=Mafoud|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=197 Marble portrait, perhaps of Cleopatra VII's daughter, Cleopatra Selene, Queen of Mauretania|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001a|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/219 219]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/219}}
* {{Citation|last=Ferroukhi|first=Mafoud|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=262 Veiled head from a marble portrait statue|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001b|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/242 242]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/242}}
* {{Citation|last=Fletcher|first=Joann|title=Cleopatra the Great: The Woman Behind the Legend|year=2008|publisher=Harper|location=New York|isbn=978-0-06-058558-7|url=https://archive.org/details/cleopatragreatwo00flet|postscript=.}}
* {{Citation|last=Goldsworthy|first=Adrian Keith|title=Antony and Cleopatra|year=2010|publisher=Yale University Press|location=New Haven, CT|isbn=978-0-300-16534-0}}.
* {{Citation|last=Grant|first=Michael|title=Cleopatra|url=https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.524570/2015.524570.Cleopatra#page/n1/mode/2up|year=1972|location=London|publisher=Weidenfeld and Nicolson; Richard Clay (the Chaucer Press)|isbn=978-0-297-99502-9|postscript=.}}
* {{Citation|last=Gurval|first=Robert A.|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=Dying Like a Queen: the Story of Cleopatra and the Asp(s) in Antiquity|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=54–77|postscript=.}}
* {{Citation|last=Higgs|first=Peter|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=Searching for Cleopatra's image: classical portraits in stone|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|pages=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/200 200–209]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/200}}
* {{Citation|last=Holt|first=Frank L.|title=Alexander the Great and Bactria: the Formation of a Greek Frontier in Central Asia|year=1989|publisher=E.J. Brill|location=Leiden|isbn=978-90-04-08612-8|url=https://books.google.com/books?id=VSA4AAAAIAAJ|postscript=.|access-date=30 March 2018|archive-date=7 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191007111753/https://books.google.com/books?id=VSA4AAAAIAAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Hölbl|first=Günther|title=A History of the Ptolemaic Empire|translator=Tina Saavedra|year=2001|orig-year=1994|publisher=Routledge|location=London|isbn=978-0-415-20145-2|postscript=.}}
* {{Citation|last=Hsia|first=Chih-tsing|title=C.T. Hsia on Chinese Literature|year=2004|publisher=Columbia University Press|location=New York|isbn=978-0-231-12990-9|url=https://books.google.com/books?id=5skzCgAAQBAJ|postscript=.|access-date=29 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519155543/https://books.google.com/books?id=5skzCgAAQBAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Jeffreys|first=David|chapter=Memphis|chapter-url=https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|pages=488–490|title=Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt|year=1999|publisher=Routledge|location=London|editor-last=Bard|editor-first=Kathryn A.|isbn=978-0-415-18589-9|postscript=.|access-date=2 November 2018|archive-date=1 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171101174007/https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Johnson|first=Janet H.|chapter=Late and Ptolemaic periods, overview|chapter-url=https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|pages=66–72|title=Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt|year=1999|publisher=Routledge|location=London|editor-last=Bard|editor-first=Kathryn A.|isbn=978-0-415-18589-9|postscript=.|access-date=2 November 2018|archive-date=1 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171101174007/https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Jones|first=Prudence J.|title=Cleopatra: a sourcebook|year=2006|publisher=University of Oklahoma Press|location=Norman, OK|isbn=978-0-8061-3741-4|url=https://books.google.com/books?id=GQZB28EegT4C|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=24 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191224025741/https://books.google.com/books?id=GQZB28EegT4C|url-status=live}}
* {{Citation|last=Kennedy|first=David L.|editor-given1=David L.|editor-surname1=Kennedy|editor-given2=David|editor-surname2=Braund|chapter=Parthia and Rome: eastern perspectives|pages=67–90|title=The Roman Army in the East|year=1996|location=Ann Arbor|publisher=Cushing Malloy Inc., Journal of Roman Archaeology: Supplementary Series Number Eighteen|isbn=978-1-887829-18-2}}
* {{Citation|last=Kleiner|first=Diana E. E.|title=Cleopatra and Rome|year=2005|publisher=Belknap Press of Harvard University Press|location=Cambridge, MA|isbn=978-0-674-01905-8|url=https://books.google.com/books?id=NkwEQAyx3_4C|postscript=.|access-date=6 March 2018|archive-date=11 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200511073042/https://books.google.com/books?id=NkwEQAyx3_4C|url-status=live}}
* {{Citation|last=Lippold|first=Georg|title=Die Skulpturen des Vaticanischen Museums|language=de|volume=3|year=1936|publisher=Walter de Gruyter &amp; Co.|location=Berlin|oclc=803204281|url=http://arachne.uni-koeln.de/item/buch/975|postscript=.}}
* {{Citation|last1=Meadows|first1=Andrew|last2=Ashton|first2=Sally-Ann|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=186 Bronze coin of Cleopatra VII|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/178 178]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/178}}
* {{Citation|last=Newman|first=Robert |title=A Dialogue of Power in the Coinage of Antony and Octavian (44–30 B.C.)|journal=American Journal of Numismatics|volume=2 |pages=37–63 |date=1990|postscript=.|jstor=43580166 }}
* {{Citation|last1=Pfrommer|first1=Michael|last2=Towne-Markus|first2=Elana|title=Greek Gold from Hellenistic Egypt|year=2001|publisher=Getty Publications (J. Paul Getty Trust)|series=Getty Museum Studies on Art|location=Los Angeles|isbn=978-0-89236-633-0|url=http://www.getty.edu/publications/virtuallibrary/0892366338.html|postscript=.|access-date=22 June 2018|archive-date=22 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180622041533/http://www.getty.edu/publications/virtuallibrary/0892366338.html|url-status=live}}
* {{Citation|last=Pina Polo|first=Francisco|editor-given1=Silke|editor-surname1=Knippschild|editor-given2=Marta|editor-surname2=García Morcillo|chapter=The Great Seducer: Cleopatra, Queen and Sex Symbol|title=Seduction and Power: Antiquity in the Visual and Performing Arts|year=2013|publisher=Bloomsbury Academic|location=London|isbn=978-1-4411-9065-9|chapter-url=https://books.google.com/books?id=uaIdAAAAQBAJ|pages=183–197|postscript=.|access-date=9 March 2018|archive-date=23 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190623003836/https://books.google.com/books?id=uaIdAAAAQBAJ|url-status=live}}
* {{Citation |last=Plant |first=Ian Michael |chapter-url=https://books.google.com/books?id=rJpGIrUUPPMC&amp;dq=%22cleopatra+the+physician%22&amp;pg=PA135 |title=Women Writers of Ancient Greece and Rome: An Anthology |date=2004 |publisher=Equinox |isbn=978-1-904768-02-9 |pages=135–144 |language=en |chapter=39. Cleopatra (fl. after AD 64)}}
* {{Citation|last1=Pratt|first1=Frances|last2=Fizel|first2=Becca|title=Encaustic Materials and Methods|year=1949|publisher=Lear Publishers|location=New York|oclc=560769|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015020374446;view=1up;seq=23;size=125|postscript=.|access-date=7 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519141046/https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015020374446;view=1up;seq=23;size=125|url-status=live}}
* {{Citation|last=Preston|first=Diana|title=Cleopatra and Antony: Power, Love, and Politics in the Ancient World|year=2009|publisher=Walker and Company|location=New York|isbn=978-0-8027-1738-2|url=https://books.google.com/books?id=0WZQ27r3TUQC|postscript=.|access-date=18 June 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519051635/https://books.google.com/books?id=0WZQ27r3TUQC|url-status=live}}
* {{Citation|last=Pucci|first=Giuseppe|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=Every Man's Cleopatra|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=195–207|postscript=.}}
* {{Citation|last=Roller|first=Duane W.|title=The World of Juba II and Kleopatra Selene: Royal Scholarship on Rome's African Frontier|year=2003|publisher=Routledge|location=New York|isbn=978-0-415-30596-9|postscript=.}}
* {{Citation|last=Roller|first=Duane W.|title=Cleopatra: a biography|year=2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-536553-5|url=https://archive.org/details/cleopatrabiograp00roll_0|postscript=.}}
* {{Citation|last=Rowland|first=Ingrid D.|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=The Amazing Afterlife of Cleopatra's Love Potions|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=132–149|postscript=.}}
* {{Citation|last=Royster|first=Francesca T.|title=Becoming Cleopatra: The Shifting Image of an Icon|year=2003|publisher=Palgrave MacMillan|location=New York|isbn=978-1-4039-6109-9}}
* {{Citation|last=Sartain|first=John|title=On the Antique Painting in Encaustic of Cleopatra: Discovered in 1818|year=1885|publisher=George Gebbie &amp; Co.|location=Philadelphia|oclc=3806143|url=https://archive.org/stream/cu31924008637112#page/n7/mode/1up|postscript=.}}
* {{Citation|last=Schiff|first=Stacy|title=Cleopatra: A Life|year=2011|publisher=Random House|location=UK|isbn=978-0-7535-3956-9|postscript=.}}
* {{Citation|last=Skeat|first=T. C.|title=The Last Days of Cleopatra: A Chronological Problem|journal=The Journal of Roman Studies|volume=43|issue=1–2|year=1953|jstor=297786|pages=98–100|doi=10.2307/297786|s2cid=162835002 |postscript=.}}
* {{Citation|last=Southern|first=Patricia|title=Augustus|edition=2nd|year=2014|orig-year=1998|publisher=Routledge|location=London|isbn=978-0-415-62838-9|url=https://books.google.com/books?id=9QsiAQAAQBAJ|postscript=.|access-date=19 April 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519140023/https://books.google.com/books?id=9QsiAQAAQBAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Southern|first=Patricia|title=Antony and Cleopatra: The Doomed Love Affair That United Ancient Rome and Egypt|year=2009|orig-year=2007|publisher=Amberley Publishing|location=Stroud, Gloucestershire|isbn=978-1-84868-324-2|url=https://books.google.com/books?id=aQaLPAAIzzkC|postscript=.|access-date=22 April 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519065153/https://books.google.com/books?id=aQaLPAAIzzkC|url-status=live}}
* {{Citation|last=Varner|first=Eric R.|title=Mutilation and Transformation: Damnatio Memoriae and Roman Imperial Portraiture|year=2004|publisher=Brill|location=Leiden|isbn=978-90-04-13577-2|url=https://books.google.com/books?id=5IpPhTqnDJkC|postscript=.|access-date=6 March 2018|archive-date=26 April 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170426055847/https://books.google.com/books?id=5IpPhTqnDJkC|url-status=live}}
* {{Citation|last=Walker|first=Susan|title=The Portland Vase|series=British Museum Objects in Focus|publisher=British Museum Press|year=2004|isbn=978-0-7141-5022-2|url=https://books.google.com/books?id=8jrrAAAAMAAJ|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519073847/https://books.google.com/books?id=8jrrAAAAMAAJ|url-status=live}}
* {{Citation|last=Walker|first=Susan|title=Cleopatra in Pompeii?|journal=Papers of the British School at Rome|volume=76|year=2008|jstor=40311128|pages=35–46, 345–348|postscript=.|doi=10.1017/S0068246200000404|doi-access=free}}
* {{Citation|last=Walker|first=Susan|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=324 Gilded silver dish, decorated with a bust perhaps representing Cleopatra Selene|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|pages=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/312 312–313]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/312}}
* {{Citation|last1=Walker|first1=Susan|last2=Higgs|first2=Peter|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=325 Painting with a portrait of a woman in profile|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|pages=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/314 314–315]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/314}}
* {{Citation|last=Whitehorne|first=John|title=Cleopatras|location=London|publisher=Routledge|year=1994|isbn=978-0-415-05806-3}}
* {{Citation|last1=Woodstra|first1=Chris|last2=Brennan|first2=Gerald|last3=Schrott|first3=Allen|title=All Music Guide to Classical Music: The Definitive Guide to Classical Music|year=2005|publisher=All Media Guide (Backbeat Books)|location=Ann Arbor, MI|isbn=978-0-87930-865-0|url=https://books.google.com/books?id=nlDOICBmhbkC|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519143558/https://books.google.com/books?id=nlDOICBmhbkC|url-status=live}}
* {{Citation|last1=Wyke|first1=Maria|last2=Montserrat|first2=Dominic|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=Glamour Girls: Cleomania in Mass Culture|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=172–194|postscript=.}}
{{refend}}

==Nog leesstof==
{{refbegin|2}}
* {{cite book|last=Chauveau|first=Michel|title=Cleopatra: Beyond the Myth|publisher=Cornell University Press|year=2004|isbn=978-0-8014-8953-2}}
* {{Cite book|last=Flamarion|first=Edith|translator-last=Bonfante-Warren|translator-first=Alexandra|title=Cleopatra: The Life and Death of a Pharaoh|series=&quot;Abrams Discoveries&quot; series|publisher=Harry N. Abrams|location=New York|year=1997|isbn=978-0-8109-2805-3|url=https://archive.org/details/cleopatralifedea00flam}}
* {{cite book|last=Foss|first=Michael|title=The Search for Cleopatra|publisher=Arcade Publishing|year=1999|isbn=978-1-55970-503-5}}
* {{cite book|last=Fraser|first=P.M.|title=Ptolemaic Alexandria|volume=1-3|year=1985|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-814278-2|edition=reprint}}
* {{cite book|last=Lindsay|first=Jack |title=Cleopatra|year=1972|publisher=Coward-McCann|location=New York|oclc=671705946}}
* {{cite book|last=Hughes-Hallett|first=Lucy|title=Cleopatra: Histories, Dreams and Distortions |publisher= HarperCollins|year=1991|isbn=978-0060920937}}
* {{cite book|last=Nardo|first=Don|title=Cleopatra|publisher=Lucent Books|year=1994|isbn=978-1-56006-023-9}}
* {{cite book|last=Pomeroy|first=Sarah B.|title=Women in Hellenistic Egypt: from Alexander to Cleopatra|year=1984|publisher=Schocken Books|location=New York|isbn=978-0-8052-3911-9}}
* {{cite book|last=Samson|first=Julia|title=Nefertiti &amp; Cleopatra|publisher=Stacey International|year=1990|isbn=978-0-948695-18-6}}
* {{cite book|last=Southern|first=Pat|title=Cleopatra|publisher=Tempus|year=2000|isbn=978-0-7524-1494-2}}
* {{cite book|last=Syme|first=Ronald |title=The Roman Revolution|url=https://archive.org/details/romanrevolution0000syme|url-access=registration|publisher=Oxford University Press|year=1962|orig-year=1939|oclc=404094}}
* {{cite book|last=Tyldesley|first=Joyce|title=Cleopatra: Last Queen of Egypt|url=https://archive.org/details/cleopatralastque00joyc|url-access=registration|publisher=Basic Books|year=2008|isbn=978-0-465-01892-5}}
* {{cite book|last=Volkmann|first=Hans|title=Cleopatra: a Study in Politics and Propaganda|year=1958|publisher=Sagamore Press|location=New York|others=T.J. Cadoux, trans|oclc=899077769}}
* {{cite book|last=Watterson|first=Barbara|title=Cleopatra: Fact and Fiction|publisher=Amberley Publishing|year=2020|isbn=978-1-445-66965-6}}
* {{cite book|last=Weigall|first=Arthur E. P. Brome|title=The Life and Times of Cleopatra, Queen of Egypt |url=https://archive.org/details/ajl1424.0001.001.umich.edu|year=1914|publisher=Blackwood|location=Edinburgh|oclc=316294139 }}
{{refend}}

==Skakels==
* [https://www.youtube.com/watch?v=boQOXk9ZEoc Antieke Romeinse uitbeeldings van Cleopatra VII], op [[YouTube]]
* [http://www.gutenberg.org/ebooks/10992 ''Cleopatra''] (1852), 'n Victoriaanse kinderboek deur Jacob Abbott, Project Gutenberg-uitgawe
* [https://web.archive.org/web/20060811000057/http://www.discoverychannelasia.com/ontv_egyptweek/death_cleopatra/index.shtml &quot;Geheimdinnige dood van Cleopatra&quot;] op die Discovery-kanaal
* [https://web.archive.org/web/20030208021301/http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/cleopatra_vii.shtml Cleopatra VII] by [https://www.bbc.co.uk/history/ BBC History]
* [https://www.worldhistory.org/Cleopatra_VII/ Cleopatra VII] in World History Encyclopedia
* Jarus, Owen (13 Maart 2014). &quot;[https://www.livescience.com/44071-cleopatra-biography.html Cleopatra: feite en biografir]&quot;. ''Live Science''.
* Watkins, Thayer. &quot;[http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/cleopatra.htm Die tydlyn van Cleopatra se lewe].&quot; San Jose State University.
{{CommonsKategorie-inlyn|Cleopatra VII of Egypt}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Cleopatra VII|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

[[Kategorie:Farao's van Egipte]]
[[Kategorie:Geboortes in 69 v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 1ste eeu v.C.]]
[[Kategorie:Sterftes in 30 v.C.]]</text>
      <sha1>8bd8ylyd7v5p1agl6blztocd3948zg4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Akasia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88055</id>
    <revision>
      <id>2520332</id>
      <parentid>2371933</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Moet nie verwar word met die woonbuurt [[Akasiapark]] in Kaapstad nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2214" xml:space="preserve">:''Nota: Moenie verwar word met die parlementêre woonbuurt'' [[Akasiapark]] ''in Kaapstad nie.''
{{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp
| naam                    = Akasia
| inheemse_naam           = 
| ander_naam              = 
| nedersetting_tipe       = [[Dorp]]
| beeld_stadsilhoeët      = 
| beeldbyskrif            = 
| latd  = 25 |latm  = 40 |lats  = 00
| longd = 28 |longm = 06 |longs = 34.2
| provinsie               = Gauteng
| distrik                 = 
| munisipaliteit          = Stad Tshwane
| stigtingsdatum          = 
| regeringstipe           = 
| leier_party             = 
| leiertitel              = 
| leiernaam               = 
| hoogte_m                = 1315
| bevolking_totaal        = 
| bevolking_soos_op       = 2011
| bevolkingvoetnotas      = 
| demografie1_voetnotas   = 
| persent_swart           = 73.75%
| persent_kleurling       = 1.10%
| persent_asiër           = 0.78%
| persent_wit             = 23.92%
| persent_ander           = 0.2%
| demografie2_voetnotas   = 
| demografie2_titel1      = [[Tswana]]
| demografie2_info1       = 23.82%
| demografie2_titel2      = [[Afrikaans]]
| demografie2_info2       = 23.31%
| demografie2_titel3      = [[Sepedi]]
| demografie2_info3       = 12.43%
| demografie2_titel4      = [[Engels]]
| demografie2_info4       = 9.87%
| demografie2_titel5      = Ander
| demografie2_info5       = 30.57%
| poskode                 = 
| poskode2                = 
| skakelkode              = 012
| sensuskode              = 799037
| webwerf                 = 
}}

'''Akasia''' is 'n groep [[voorstad|woonbuurte]] aan die noordekant van [[Pretoria]] in [[Suid-Afrika]]. Dit is in die noorde van die [[Gauteng]]-provinsie geleë en is sedert 2000 onder beheer van die [[Stad Tshwane Metropolitaanse Munisipaliteit]]. Akasia het ongeveer 59&amp;nbsp;455 inwoners in 2011 gehad en sluit buurte soos [[Orchards, Gauteng|Orchards]], [[Karenpark]], [[Amandasig]], [[Theresapark]], [[Ninapark]], [[Clarina]], [[Hesteapark]], [[Florauna]] en [[Chantelle]] in.

== Sien ook ==
* [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Pretoria saadjie}}
{{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|TSH}}

[[Kategorie:Voorstede van Pretoria]]</text>
      <sha1>mlk4ek3ugma3b3t9haxadinh1fdls3x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88149</id>
    <revision>
      <id>2520438</id>
      <parentid>2439762</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:04:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fotogalery */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3980" xml:space="preserve">[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Cableway02.jpg|duimnael|Kabelspoor binne die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-001.jpg|duimnael|Wandelpad deur die dieretuin]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-002.jpg|duimnael|Die [[Apiesrivier]] vloei deur die dieretuin]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-003.jpg|duimnael|Afrika-Savanne uitstalling]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-004.jpg|duimnael|Leeukampie]]

Die '''Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika''' in [[Pretoria]] is 'n fasiliteit van die Nasionale Navorsingstigting (NNS) waar 'n groot verskeidenheid [[spesie]]s van [[dier]]e aangehou word vir besoekers om te besigtig.

Die 85 ha [[dieretuin]] huisves 3117 voorbeelde van 209 [[soogdier]]spesies, 1358 voorbeelde van 202 [[voël]]soorte, 3871 voorbeelde van 190 [[vis]]spesies, 388 voorbeelde van 4 [[ongewerwelde]] spesies, 309 voorbeelde van 93 [[reptiel]]spesies, en 44 voorbeelde van 7 [[amfibie]]se spesies.

Die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika is die grootste dieretuin in die land en die enigste een met nasionale status. Die dieretuin word deur meer as 600&amp;nbsp;000 mense per jaar besoek. Die totale lengte van die wandelpaaie in die dieretuin is ongeveer 6&amp;nbsp;km.

== Geskiedenis ==
Johannes Francois Celliers het die plaas ''Klein Schoemansdal'' by [[Stephanus Schoeman]] (Predident van die [[ZAR]]) gekoop en dit na ''Rus in Urbe'' herdoop. In [[1895]] is die plaas deur die staat bekom&lt;ref name=jmv&gt;{{cite news |last=Versluis |first=Jeanne-Marié |title=Reuse-vyeboom op kampioen-lys |url=http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2013/01/04/B1/3/tjmvye.html |accessdate=25 Junie 2014 |newspaper=Beeld |date=4 Januarie 2012 |archive-date= 9 April 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150409175447/http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2013/01/04/B1/3/tjmvye.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; en die dieretuin is gestig met die uitbreek van die [[Tweede Vryheidsoorlog]] in [[1899]].&lt;ref&gt;{{cite book |author=H. T. Montague Bell, C. Arthur Lane, British Association for the Advancement of Science, Meeting, South African Association for the Advancement of Science |title=A Guide to the Transvaal |publisher=Bartholomew &amp; Lawlor |date=1905 |pages=21 |url=http://www.archive.org/stream/aguidetotransva00unkngoog#page/n44/mode/1up |accessdate=25 Junie 2014}}&lt;/ref&gt; Dit het in [[1916]] amptelik die Nasionale Dieretuin geword.

== Akwarium en reptielpark ==
'n [[Akwarium]] en reptielpark vorm ook deel van die dieretuinfasiliteit in Pretoria. Die akwarium is die grootste binnelandse see-akwarium in die land.

== Fasiliteite en aktiwiteite ==
Die dieretuin beskik oor 'n kafeteria, vier kiosks, en 'n restaurant. Daar is talle piekniekplekke onder skadubome. Braaifasiliteite is beskikbaar by die piekniekarea langs die [[Apiesrivier]] asook 'n kabelspoor wat bedryf word tussen 10:00 en 16:15.

== Besoektye ==
Die dieretuin is 7 dae per week oop, elke dag van die jaar. Kaartjies word daagliks verkoop tussen 8:30 en 16:30 en die hekke sluit om 17:30.

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-006.jpg|Kabel- en gholfkarretjie in die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-005.jpg|Pretoria se middestad vanaf die Pretoria Dieretuin gesien
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Avarium02.jpg|Binne die voëlhok
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Avarium01.jpg|[[Pretoria]] se stadshorison vanuit die voëlhok gesien
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* [http://www.nzg.ac.za/aboutus/index.php &quot;The National Zoological Gardens of South Africa&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130413020010/http://www.nzg.ac.za/aboutus/index.php |date=13 April 2013 }} Besoek op 25 Junie 2014.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|National Zoological Gardens of South Africa}}

{{Koördinate|25|44|18|S|28|11|21|E|type:landmark_region:SA|aansig=titel}}

[[Kategorie:Dieretuine]]
[[Kategorie:Geboue en strukture in Pretoria]]</text>
      <sha1>rr8uyy8il2eenygcju8f1i0g0qa0qkl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520470</id>
      <parentid>2520438</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:39:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>+foto van sonwyser</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4081" xml:space="preserve">[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Cableway02.jpg|duimnael|Kabelspoor binne die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-001.jpg|duimnael|Wandelpad deur die dieretuin]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-002.jpg|duimnael|Die [[Apiesrivier]] vloei deur die dieretuin]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-003.jpg|duimnael|Afrika-Savanne uitstalling]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-004.jpg|duimnael|Leeukampie]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Sundial01.jpg|duimnael|Die sonwyser, 'n redelike nuwe toevoeging]]

Die '''Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika''' in [[Pretoria]] is 'n fasiliteit van die Nasionale Navorsingstigting (NNS) waar 'n groot verskeidenheid [[spesie]]s van [[dier]]e aangehou word vir besoekers om te besigtig.

Die 85 ha [[dieretuin]] huisves 3117 voorbeelde van 209 [[soogdier]]spesies, 1358 voorbeelde van 202 [[voël]]soorte, 3871 voorbeelde van 190 [[vis]]spesies, 388 voorbeelde van 4 [[ongewerwelde]] spesies, 309 voorbeelde van 93 [[reptiel]]spesies, en 44 voorbeelde van 7 [[amfibie]]se spesies.

Die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika is die grootste dieretuin in die land en die enigste een met nasionale status. Die dieretuin word deur meer as 600&amp;nbsp;000 mense per jaar besoek. Die totale lengte van die wandelpaaie in die dieretuin is ongeveer 6&amp;nbsp;km.

== Geskiedenis ==
Johannes Francois Celliers het die plaas ''Klein Schoemansdal'' by [[Stephanus Schoeman]] (Predident van die [[ZAR]]) gekoop en dit na ''Rus in Urbe'' herdoop. In [[1895]] is die plaas deur die staat bekom&lt;ref name=jmv&gt;{{cite news |last=Versluis |first=Jeanne-Marié |title=Reuse-vyeboom op kampioen-lys |url=http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2013/01/04/B1/3/tjmvye.html |accessdate=25 Junie 2014 |newspaper=Beeld |date=4 Januarie 2012 |archive-date= 9 April 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150409175447/http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2013/01/04/B1/3/tjmvye.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; en die dieretuin is gestig met die uitbreek van die [[Tweede Vryheidsoorlog]] in [[1899]].&lt;ref&gt;{{cite book |author=H. T. Montague Bell, C. Arthur Lane, British Association for the Advancement of Science, Meeting, South African Association for the Advancement of Science |title=A Guide to the Transvaal |publisher=Bartholomew &amp; Lawlor |date=1905 |pages=21 |url=http://www.archive.org/stream/aguidetotransva00unkngoog#page/n44/mode/1up |accessdate=25 Junie 2014}}&lt;/ref&gt; Dit het in [[1916]] amptelik die Nasionale Dieretuin geword.

== Akwarium en reptielpark ==
'n [[Akwarium]] en reptielpark vorm ook deel van die dieretuinfasiliteit in Pretoria. Die akwarium is die grootste binnelandse see-akwarium in die land.

== Fasiliteite en aktiwiteite ==
Die dieretuin beskik oor 'n kafeteria, vier kiosks, en 'n restaurant. Daar is talle piekniekplekke onder skadubome. Braaifasiliteite is beskikbaar by die piekniekarea langs die [[Apiesrivier]] asook 'n kabelspoor wat bedryf word tussen 10:00 en 16:15.

== Besoektye ==
Die dieretuin is 7 dae per week oop, elke dag van die jaar. Kaartjies word daagliks verkoop tussen 8:30 en 16:30 en die hekke sluit om 17:30.

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-006.jpg|Kabel- en gholfkarretjie in die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-005.jpg|Pretoria se middestad vanaf die Pretoria Dieretuin gesien
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Avarium02.jpg|Binne die voëlhok
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Avarium01.jpg|[[Pretoria]] se stadshorison vanuit die voëlhok gesien
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* [http://www.nzg.ac.za/aboutus/index.php &quot;The National Zoological Gardens of South Africa&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130413020010/http://www.nzg.ac.za/aboutus/index.php |date=13 April 2013 }} Besoek op 25 Junie 2014.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|National Zoological Gardens of South Africa}}

{{Koördinate|25|44|18|S|28|11|21|E|type:landmark_region:SA|aansig=titel}}

[[Kategorie:Dieretuine]]
[[Kategorie:Geboue en strukture in Pretoria]]</text>
      <sha1>2uzb2yhdyxxmxigoaqfhvpc1wo3smap</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520472</id>
      <parentid>2520470</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:42:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Geskiedenis */ tikfoutjie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4087" xml:space="preserve">[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Cableway02.jpg|duimnael|Kabelspoor binne die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-001.jpg|duimnael|Wandelpad deur die dieretuin]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-002.jpg|duimnael|Die [[Apiesrivier]] vloei deur die dieretuin]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-003.jpg|duimnael|Afrika-Savanne uitstalling]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-004.jpg|duimnael|Leeukampie]]
[[Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Sundial01.jpg|duimnael|Die sonwyser, 'n redelike nuwe toevoeging]]

Die '''Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika''' in [[Pretoria]] is 'n fasiliteit van die Nasionale Navorsingstigting (NNS) waar 'n groot verskeidenheid [[spesie]]s van [[dier]]e aangehou word vir besoekers om te besigtig.

Die 85 ha [[dieretuin]] huisves 3117 voorbeelde van 209 [[soogdier]]spesies, 1358 voorbeelde van 202 [[voël]]soorte, 3871 voorbeelde van 190 [[vis]]spesies, 388 voorbeelde van 4 [[ongewerwelde]] spesies, 309 voorbeelde van 93 [[reptiel]]spesies, en 44 voorbeelde van 7 [[amfibie]]se spesies.

Die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika is die grootste dieretuin in die land en die enigste een met nasionale status. Die dieretuin word deur meer as 600&amp;nbsp;000 mense per jaar besoek. Die totale lengte van die wandelpaaie in die dieretuin is ongeveer 6&amp;nbsp;km.

== Geskiedenis ==
Johannes Francois Celliers het die plaas ''Klein Schoemansdal'' by [[Stephanus Schoeman]] (Staatspresident van die [[ZAR]]) gekoop en dit na ''Rus in Urbe'' herdoop. In [[1895]] is die plaas deur die staat bekom&lt;ref name=jmv&gt;{{cite news |last=Versluis |first=Jeanne-Marié |title=Reuse-vyeboom op kampioen-lys |url=http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2013/01/04/B1/3/tjmvye.html |accessdate=25 Junie 2014 |newspaper=Beeld |date=4 Januarie 2012 |archive-date= 9 April 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150409175447/http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2013/01/04/B1/3/tjmvye.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; en die dieretuin is gestig met die uitbreek van die [[Tweede Vryheidsoorlog]] in [[1899]].&lt;ref&gt;{{cite book |author=H. T. Montague Bell, C. Arthur Lane, British Association for the Advancement of Science, Meeting, South African Association for the Advancement of Science |title=A Guide to the Transvaal |publisher=Bartholomew &amp; Lawlor |date=1905 |pages=21 |url=http://www.archive.org/stream/aguidetotransva00unkngoog#page/n44/mode/1up |accessdate=25 Junie 2014}}&lt;/ref&gt; Dit het in [[1916]] amptelik die Nasionale Dieretuin geword.

== Akwarium en reptielpark ==
'n [[Akwarium]] en reptielpark vorm ook deel van die dieretuinfasiliteit in Pretoria. Die akwarium is die grootste binnelandse see-akwarium in die land.

== Fasiliteite en aktiwiteite ==
Die dieretuin beskik oor 'n kafeteria, vier kiosks, en 'n restaurant. Daar is talle piekniekplekke onder skadubome. Braaifasiliteite is beskikbaar by die piekniekarea langs die [[Apiesrivier]] asook 'n kabelspoor wat bedryf word tussen 10:00 en 16:15.

== Besoektye ==
Die dieretuin is 7 dae per week oop, elke dag van die jaar. Kaartjies word daagliks verkoop tussen 8:30 en 16:30 en die hekke sluit om 17:30.

== Fotogalery ==
&lt;center&gt;&lt;gallery&gt;
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-006.jpg|Kabel- en gholfkarretjie in die Nasionale Dieretuin van Suid-Afrika
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-005.jpg|Pretoria se middestad vanaf die Pretoria Dieretuin gesien
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Avarium02.jpg|Binne die voëlhok
Lêer:South Africa-Pretoria Zoo-Avarium01.jpg|[[Pretoria]] se stadshorison vanuit die voëlhok gesien
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Bronne ==
* [http://www.nzg.ac.za/aboutus/index.php &quot;The National Zoological Gardens of South Africa&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130413020010/http://www.nzg.ac.za/aboutus/index.php |date=13 April 2013 }} Besoek op 25 Junie 2014.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|National Zoological Gardens of South Africa}}

{{Koördinate|25|44|18|S|28|11|21|E|type:landmark_region:SA|aansig=titel}}

[[Kategorie:Dieretuine]]
[[Kategorie:Geboue en strukture in Pretoria]]</text>
      <sha1>oonghgoen4mszqra3je1sjiq0775136</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Voorblad</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96658</id>
    <revision>
      <id>2520136</id>
      <parentid>2506292</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:11:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2964" xml:space="preserve">;Portale
[[Portaal:Rusland|Rusland]] • [[Portaal:Sterrekunde|Sterrekunde]] • [[Portaal:Katte|Katte]] • [[Portaal:Skryfstelsels|Skryfstelsels]] • [[Portaal:Turkye|Turkye]] • [[Portaal:Antieke Egipte|Antieke Egipte]] • [[Portaal:Griekse mitologie|Griekse mitologie]]

;Voorbladartikels
[[Akkadiese Ryk]] • [[Alpha Centauri]] • [[Andromeda-sterrestelsel]] • [[Antieke Egipte]] • [[Antieke Hawaii]] • [[Asjantiryk]] • [[Assirië]] • [[Asteroïde]] • [[Berg Athos]] • [[Boeddhisme]] • [[Bonobo]] • [[Borsjt]] • [[Buiteaardse lewe]] • [[Ted Bundy|Bundy, Ted]] • [[Dier]] • [[Dinosourus]] • [[Egiptiese mitologie]] • [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] • [[Ethiopië]] • [[Europese Suidelike Sterrewag]] • [[Roger Federer|Federer, Roger]] • [[Paul Gauguin|Gauguin, Paul]] • [[Geestesteuring]] • [[Georgië]] • [[Geskiedenis van die Aarde]] • [[Geskiedenis van erotiese afbeeldings]] • [[Goelag]] • [[Interseks]] • [[Hadj]] • [[Hiernamaals]] • [[Hindoeïsme]] • [[Indusvalleibeskawing]] • [[Istanboel]] • [[Jaar]] • [[James Webb-ruimteteleskoop]] • [[Kaapse Plooigordel]] • [[Kamera]] • [[Karoo-supergroep]] • [[Kasakstan]] • [[Kat]] • [[Khmer-ryk]] • [[Kiëf-Roes]] • [[Koesj]] • [[Komeet]] • [[Koraal]] • [[Kosakke]] • [[Koue Oorlog]] • [[Kryt-Paleogeen-uitwissing]] • [[Kuipergordel]] • [[Kulturele Rewolusie]] • [[Legendariese Sweedse konings]] • [[Maan]] • [[Madagaskar]] • [[Malawi]] • [[Maori-kultuur]] • [[Republiek Noord-Masedonië]] • [[Memphis (Egipte)]] • [[Mens]] • [[Menslike evolusie]] • [[Mesopotamië]] • [[Moldowa]] • [[Mongoolse Ryk]] • [[Moord op die Romanofs]] • [[Neolitiese Omwenteling]] • [[Neptunus]] • [[Nikolaas II van Rusland]] • [[Oorsprong van voëls]] • [[Oosters-Ortodokse Kerk]] • [[Opsporing van eksoplanete]] • [[Paaseiland]] • [[Paleolitikum]] • [[Palmyra]] • [[Partiese Ryk]] • [[Pitia]] • [[Plafon van die Sixtynse kapel]] • [[Pluto (dwergplaneet)|Pluto]] • [[Wladimir Poetin|Poetin, Wladimir]] • [[Proxima Centauri]] • [[Rooiplein]] • [[Rusland]] • [[Russies-Japannese Oorlog]] • [[Russiese Rewolusie (1917)]] • [[Sachalin]] • [[Seerowery]] • [[Seks]] • [[Seksualiteit in antieke Rome]] • [[Seksuele oriëntasie]]• [[Senuweestelsel]] • [[Sesdaagse Oorlog]] • [[Siberië]] • [[Sisiliaanse Mafia]] • [[Slaap]] • [[Slag van Stalingrad]] • [[Slawiese mitologie]] • [[Ster]] • [[Swastika]] • [[Tafelberg]] • [[Tahiti]] • [[Elizabeth Taylor|Taylor, Elizabeth]] • [[Tirus]] • [[Toekoms van die Aarde]] • [[Topkapi-paleis]] • [[Triton (maan)]] • [[Trojaanse Oorlog]] • [[Anton Tsjechof|Tsjechof, Anton]] • [[Tuin van Wellus]] • [[Veranderlike ster]] • [[Victoria van die Verenigde Koninkryk]] • [[Vlad Dracula]] • [[Vulkaan]] • [[Waarneembare heelal]] • [[Wat Phra Kaew]] • [[Wêreldgeskiedenis]]</text>
      <sha1>ahpzel1rnvkbr80ks6ywd2rit3lsez6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Rusland</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96659</id>
    <revision>
      <id>2520187</id>
      <parentid>2493745</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:23:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24879" xml:space="preserve">;Rusland en Russiese geskiedenis
[[Lêer:100000-rubles-Belarus-2000-f.jpg|200px|links|border]]
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Goelag]]}} • '''[[Roebel]]''' • [[Russian Ark]] • [[Djed Moroz]] • [[Kiëf-Roes]] • [[Juliaanse kalender]] • [[Russiese Rewolusie (1905)]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Russiese Rewolusie (1917)]]}} • [[Bolsjewiste]] • [[Mensjewis]] • [[Februarie-rewolusie]] • [[Gemenebes van Onafhanklike State]] • [[Russiese mafia]] • [[Teefoorlog]] • [[Ougelowiges]] • [[Nowaja Gazeta]] • [[Putin's Russia]] • [[Tsjeka]] • [[Beslanskool-gyselaardrama]] • [[Lys van joernaliste wat in Rusland vermoor is]] • [[Tyd van Beroeringe]] • [[Koezma Minin]] • [[Dmitri Pozjarski]] • [[Held van die Sowjetunie]] • [[Held van die Russiese Federasie]] • [[Kolomenskoje]] • [[Nowodewitsji-klooster]] • [[Wit Monumente van Wladimir en Soezdal]] • [[Ferapontof-klooster]] • [[Moskowië]] • [[Tsaredom van Rusland]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Koue Oorlog]]}} • [[Spoetnik 1]] • [[Spoetnik 2]] • [[Spoetnik 3]] • [[Spoetnik 4]] • [[Spoetnik 5]] • [[Spoetnik 6]] • [[Spoetnik 7]] • [[Wenera 1]] • [[Wenera 2MW-1 No.1]] • [[Wenera-ruimteprogram]] • [[Loenochod-ruimteprogram]] • [[Wega-ruimteprogram]] • [[Spoetnik-ruimteprogram]] • [[Kosmos]] • [[Molnija]] • [[Zond-ruimteprogram]] • [[Mars 1M|Marsnik-ruimteprogram]] • [[Fobos-ruimteprogram]] • [[Zenit]] • [[Wostok-ruimteprogram]] • [[Woschod-ruimteprogram]] • [[Saljoet-ruimteprogram]] • [[Ruimtewedloop ]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kosakke]]}} • [[Kosakië]] • [[Hetman]] • [[Ataman]] • [[Republiek van Nowgorod]] • [[K-141 Koersk]] • [[Russiese oligarg]] • [[Staatsdoema]] • [[Sambo]] • [[Doebrofka-gyselaardrama]] • [[Joekos]] • [[Aeroflot]] • [[Komsomolskaja Prawda]] • [[Groot Suiwering]] • [[Chroesjtsjof-ontdooiing]] • [[Orde van Lenin]] • [[AftoWAZ]] • [[Internasionale Lughawe Sjeremetjewo]] • [[Moskouse Lughawe Domodedowo]] • [[Internasionale Lughawe Wnoekowo]] • [[Marsveld]] • [[Die Moederland Roep]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Slag van Stalingrad]]}} • [[Leen-en-pagwet]] • [[Vuurstorm]] • [[Patroniem]] • [[Fabergé-eier]] • [[Huis van Fabergé]] • [[Tsarewitsj]] • [[Tsesarewitsj]] • [[Elisabethaanse Bybel]] • [[Ostrogbybel]] • [[Cyrillus en Methodius]] • [[Russiese Bybelvertalings]] • [[Russiese wet op gay propaganda]] • [[VK (sosiale netwerk)]] • [[Yandex]] • [[Die Meester en Margarita]] • [[Bolsjoi-teater]] • [[Mali-teater]] • [[Dekabriste-opstand]] • [[Isakkatedraal]] • [[Bronsruiter]] • [[Matrjosjka]] • [[Russiese verniskuns]] • [[Petroesjka]] • [[Kokosjnik]] • [[Snegoerotsjka]] • [[Troika]] • [[Chochloma]] • [[Chodinka-tragedie]] • [[Roesskaja Prawda]] • [[Roes (volk)]] • [[Askold]] • [[Griekse vuur]] • [[Die Verhaal van Igor se Veldtog]] • [[Nowgorodse Kodeks]] • [[Palimpses]] • [[Wladimir-Soezdal]] • [[Bilina]] • [[Russies-Japannese Oorlog]]

;Deelgebiede
[[Krai]] • [[Mari El]] • [[Deelgebiede van Rusland]] • [[Jakoetië]] • [[Adigea]] • [[Altai]] • [[Basjkortostan]] • [[Boerjatië]] • [[Republiek van Komi]] • [[Tiwa]] • [[Karelië]] • [[Tomsk-oblast]] • [[Kalmikië]] • [[Kabardino-Balkarië]] • [[Tsjoewasjië]] • [[Zabaikalski]] • [[Tsjetsjnië]] • [[Siberiese Federale Distrik]] • [[Nowosibirsk-oblast]] • [[Nowgorod-oblast]] • [[Nizjni Nowgorod-oblast]] • [[Moskou-oblast]] • [[Oeljanofsk-oblast]] • [[Orjol-oblast]] • [[Amoer-oblast]] • [[Ekonomiese distrikte van Rusland]] • [[Republieke van Rusland]] • [[Outonome oblaste van Rusland]] • [[Outonome okroegs van Rusland]] • [[Federale stede van Rusland]] • [[Federale distrikte van Rusland]] • [[Federale stad]] • [[Kamtsjatka-krai]] • [[Chabarofsk-krai]] • [[Altai-krai]] • [[Krasnojarsk-krai]] • [[Krasnodar-krai]] • [[Perm-krai]] • [[Stawropol-krai]] • [[Primorski-krai]] • [[Mordowië]] • [[Karatsjai-Tsjerkessië]] • [[Dagestan]] • [[Chakassië]] • [[Joodse Outonome Oblast]] • [[Archangelsk-oblast]] • [[Astrachan-oblast]] • [[Belgorod-oblast]] • [[Brjansk-oblast]] • [[Irkoetsk-oblast]] • [[Iwanowo-oblast]] • [[Jaroslawl-oblast]] • [[Kaloega-oblast]] • [[Kemerowo-oblast]] • [[Kirof-oblast]] • [[Koergan-oblast]] • [[Koersk-oblast]] • [[Kostroma-oblast]] • [[Leningrad-oblast]] • [[Lipetsk-oblast]] • [[Magadan-oblast]] • [[Moermansk-oblast]] • [[Omsk-oblast]] • [[Orenburg-oblast]] • [[Penza-oblast]] • [[Pskof-oblast]] • [[Rjazan-oblast]] • [[Rostof-oblast]] • [[Sachalin-oblast]] • [[Samara-oblast]] • [[Saratof-oblast]] • [[Smolensk-oblast]] • [[Swerdlofsk-oblast]] • [[Tambof-oblast]] • [[Tjoemen-oblast]] • [[Toela-oblast]] • [[Tsjeljabinsk-oblast]] • [[Twer-oblast]] • [[Wladimir-oblast]] • [[Wologda-oblast]] • [[Wolgograd-oblast]] • [[Woronezj-oblast]] • [[Ingoesjetië]] • [[Noord-Ossetië-Alanië]] • [[Oedmoertië]] • [[Chanto-Mansië]] • [[Jamalië]] • [[Nenetsië]] • [[Tsjoekotka]] • [[Federale Distrik Noord-Kaukasus]] • [[Sentrale Federale Distrik]] • [[Suidelike Federale Distrik]] • [[Noordwestelike Federale Distrik]] • [[Verre-Oosterse Federale Distrik]] • [[Federale Distrik Oeral]] • [[Federale Distrik Wolga]] • [[Sentrale ekonomiese streek]] • [[Ekonomiese streek Sentraal-Swartgrond]] • [[Oos-Siberiese ekonomiese streek]] • [[Verre-Oosterse ekonomiese streek]] • [[Noordelike ekonomiese streek]] • [[Ekonomiese streek Noord-Kaukasus]] • [[Noordwestelike ekonomiese streek]] • [[Ekonomiese streek Wolga]] • [[Ekonomiese streek Oeral]] • [[Ekonomiese streek Wolga-Wjatka]] • [[Wes-Siberiese ekonomiese streek]] • [[Federale Distrik Krim]]

;Geografie
[[Lêer:D0807I14-HarbourTour.jpg|links|200px|border]]
[[Sint Petersburg]] • [[Weliki Oestjoeg]] • [[Poesjkin]] • [[Beslan]] • [[Jaroslawl]] • [[Sjoesjenskoje]] • [[Nowotsjerkassk]] • [[Weliki Nowgorod]] • [[Oimjakon]] • [[Tjoemen]] • [[Barnaoel]] • [[Irkoetsk]] • [[Kemerowo]] • [[Krasnojarsk]] • [[Nowokoeznetsk]] • [[Tobolsk]] • [[Chabarofsk]] • '''[[Petropawlofsk-Kamtsjatski]]''' • [[Komsomolsk aan die Amoer]] • [[Joezjno-Sachalinsk]] • [[Stawropol]] • [[Tsjita]] • [[Archangelsk]] • [[Blagowesjtsjensk]] • [[Brjansk]] • [[Wladimir (stad)|Wladimir]] • [[Wologda]] • [[Woronezj]] • [[Iwanowo]] • [[Kaloega]] • [[Kirof]] • [[Kostroma]] • [[Koergan]] • [[Koersk (stad)|Koersk]] • [[Lipetsk]] • [[Magadan]] • [[Orenburg]] • [[Orjol]] • [[Penza]] • [[Pskof]] • [[Rjazan]] • [[Saratof]] • [[Tambof]] • [[Twer]] • [[Oeljanofsk]] • [[Birobidzjan]] • [[Narjan-Mar]] • [[Chanti-Mansijsk]] • [[Anadir]] • [[Salechard]] • [[Maikop]] • [[Oelan-Oede]] • [[Izborsk]] • [[Gorno-Altaisk]] • [[Machatsjkala]] • [[Magas]] • [[Naltsjik]] • [[Elista]] • [[Tsjerkessk]] • [[Petrozawodsk]] • [[Jakoetsk]] • [[Wladikafkaz]] • [[Grozni]] • [[Siktifkar]] • [[Josjkar-Ola]] • [[Saransk]] • [[Kizil]] • [[Izjefsk]] • [[Abakan]] • [[Tsjeboksari]] • [[Russiese Sosialistiese Federale Sowjetrepubliek]] • [[Turkmeense Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Moldawiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Lettiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Georgiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Armeense Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Azerbeidjanse Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Kirgisiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Tadjikistanse_Sosialistiese_Sowjetrepubliek]] • [[Oezbekistanse_Sosialistiese_Sowjetrepubliek]] • [[Litause_Sosialistiese_Sowjetrepubliek]] • [[Kazachstanse_Sosialistiese_Sowjetrepubliek]] • [[Estniese_Sosialistiese_Sowjetrepubliek]] • [[Moskwa-rivier]] • [[Newa-rivier]] • [[Ob-rivier]] • [[Oka-rivier]] • [[Oka-rivier (Siberië)]] • [[Wolga-rivier]] • [[Don-rivier]] • [[Amoer-rivier]] • [[Steppe]] • [[Toendra]] • [[Taiga]] • [[Podsol]] • [[Ysgrond]] • [[Jana-rivier]] • [[Lena-rivier]] • [[Oeralgebergte]] • [[Solowjetski-eilande]] • [[Kizji]] • [[Vulkane van Kamtsjatka]] • [[Sichote-Alin]] • [[Dnjepr]] • [[Oeral-rivier]] • [[See van Azof]] • [[Nowgorod-kremlin]] • [[Jaroslafhof]] • [[Wit-Russiese Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Oekraïnse Sosialistiese Sowjetrepubliek]] • [[Sachalin]] • [[Tsjeko-meer]] • [[Wasiljefski-eiland]] • [[Dekabristof-eiland]] • [[Jelagin-eiland]] • [[Krestofski-eiland]] • [[Kamenni-eiland]] • [[Aptekarski-eiland]] • [[Petrogradski-eiland]] • [[Petrofski-eiland]] • [[Zajatsji-eiland]] • [[Groot-Newarivier]] • [[Klein-Newarivier]] • [[Groot-Nefkarivier]] • [[Middel-Nefkarivier]] • [[Klein-Nefkarivier]] • [[Fontanka]] • [[Moika]] • [[Wrangeleiland]] • [[Tsjoekotka-skiereiland]] • [[Tsjoekotkasee]] • [[Beringsee]] • [[Lenapilare]] • [[Bulgar]] • [[Geodetiese Boog van Struve]] • [[Uvs Nuur-bekken]] • [[Poetoranaplato]] • [[Heraldeiland]] • [[Inuïete]] • [[Eskimo-Aleoetiese tale]] • [[Soezdal]] • [[Oeglitsj]]

;Siberië
[[Beeld:Goldenwiki_2.png|16px]] {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Siberië]]}} • [[Siberiese Tartare]] • [[Transsiberiese Spoorlyn]] • [[Skitiërs]] • [[Goue Horde]] • [[Geskiedenis van Siberië]] • [[Ontdekkingsreisigers in Siberië]] • [[Siberiese Khanaat]] • [[Jermak]] • [[Djotsji]] • [[Orda Khan]] • [[Koetsjoem]] • [[Siberiese Trappe]] • [[Nieu-Siberiese Eilande]] • [[Anzjoe-eilande]] • [[Ljachofski-eilande]] • [[De Long-eilande]] • [[Russiese Verre-Ooste]] • [[Koeril-eilande]] • [[See van Ochotsk]] • [[Siberiese Federale Distrik]] • [[Kamtsjatka-skiereiland]] • [[Demid Pjanda]] • [[Iwan Moskwitin]] • [[Wassili Pojarkof]] • [[Jerofei Chabarof]] • [[Koerbat Iwanof]] • [[Wladimir Atlasof]] • [[Johann Gmelin]] • [[Stepan Krasjeninnikof]] • [[Danila Antsiferof]] • [[Johann Georgi]] • [[Aleksander Boenge]] • [[Gennadi Newelskoi]] • [[Wladimir Obroetsjef]] • [[Iwan Tsjerski]] • [[Wladimir Arsenjef]] • [[Vitus Bering]]

;Argitektuur
[[Lêer:The_Trinity_Cathedral_Troitse_Sergiyeva_Lavra.jpg|regs|130px|border]]
[[Hermitage]] • [[Winterpaleis]] • [[Kerk van die Verlosser op Bloed]] • [[Sint Basilius-katedraal]] • [[Katedraal van Christus die Verlosser]] • [[Beloselski-Belozerski-paleis]] • [[Aleksander-paleis]] • [[Anitsjkof-paleis]] • [[Katharina-paleis]] • [[Gatsjina-paleis]] • [[Oranienbaum]] • [[Peterhof]] • [[Somerpaleis]] • [[Pawlofsk-paleis]] • [[Katharinahof]] • [[Wladimir-paleis]] • [[Jelagin-paleis]] • [[Tauris-paleis]] • [[Strelna]] • [[Paleis van Groothertog Aleksei Aleksandrowitsj]] • [[Marmerpaleis]] • [[Nikolaas-paleis]] • [[Mariinski-paleis]] • [[Sint Michail-kasteel]] • [[Moskouse Kremlin]] • [[Kremlin]] • '''[[Drie-eenheid-klooster van Sint Sergei]]''' • [[Lawra]] • [[Tsarskoje Selo]] • [[Sewe Susters (Moskou)]] • [[Moskouse Staatsuniversiteit]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Rooiplein]]}} • [[Lenin-mausoleum]] • [[GUM]] • [[Moskouse Historiese Staatsmuseum]] • [[Kazan-katedraal]] • [[Gedenkteken vir Minin en Pozjarski]] • [[Lobnoje Mesto]] • [[Kremlinmuur-dodeakker]] • [[Voormalige Moskouse Provinsiale Raadsgebou]] • [[Moskouse Kremlintorings]] • [[Solowjetski-klooster]] • [[Nizjni Nowgorod-kremlin]] • [[Staraja Ladoga]] • [[Smolensk-kremlin]] • [[Kolomna-kremlin]] • [[Tobolsk-kremlin]] • [[Toela-kremlin]] • [[Astrachan-kremlin]] • [[Fort van Petrus en Paulus]] • [[Katedraal van Petrus en Paulus]] • [[Nefski Prospekt]] • [[Hotel Oekraïne]] • [[Woonstelblok aan Kotelnitsjeskaja-wal]] • [[Woonstelgebou op Koedrinskajaplein]] • [[Hotel Leningradskaja]] • [[Rooihek-administrasiegebou]] • [[Hoofgebou van die Russiese departement van buitelandse sake]] • [[Oespenski-katedraal]] • [[Ipatijef-klooster]] • [[Krimbrug]] • [[Kiëfse Petsjersk-lawra]] • [[Kerk van die Tiendes]] • [[Datsja]] • [[Potjomkindorp]]

;Politiek
[[Dmitri Medwedef]] • [[Prins Georgi Lwof]] • [[Wladimir Zjirinofski]] • [[Achmat Kadirof]] • [[Nadezjda Kroepskaja]] • [[Boris Jeltsin]] • [[Michail Prochorof]] • [[Gennadi Zioeganof]] • [[Sergei Mironof]] • [[Russiese presidentsverkiesing, 2012]] • [[Verenigde Rusland]] • [[Regverdige Rusland]] • [[Liberaal-Demokratiese Party van Rusland]] • [[Kommunistiese Party van die Russiese Federasie]] • [[Jabloko]] • [[Die Ander Rusland]] • [[Nasionaal-Bolsjewistiese Party]] • [[Joeri Loezjkof]] • [[Boris Berezovsky]] • [[Sergei Stepasjin]] • [[Andrei Loegowoi]] • [[Nikita Chroesjtsjof]] • [[Leonid Brezjnef]] • [[Joeri Andropof]] • [[Konstantin Tsjernenko]] • [[Komsomol]]

;Russies en ander Rusland-tale
[[Glagolitiese alfabet]] • [[Transliterasie]] • [[Padonki-jargon]] • [[Nadsat]] • [[Russiese mat (taal)]] • [[Komi-Sirjeens]] • [[Tale van Rusland]] • [[Abazyns]] • [[Adigies]] • [[Altais]] • [[Awaars]] • [[Basjkiries]] • [[Boerjaties]] • [[Chakassies]] • [[Erzja]] • [[Ingoesjeties]] • [[Jakoeties]] • [[Kabardies]] • [[Kalmikies]] • [[Karatsjai-Balkaries]] • [[Mansi]] • [[Mari]] • [[Moksja]] • [[Tiwaans]] • [[Tsjetsjnies]] • [[Nogai]] • [[Oedmoerts]] • [[Noordoos-Kaukasiese tale]] • [[Noordwes-Kaukasiese tale]] • [[Oud-Oos-Slawies]] • [[Protoslawies]]

;Grootprinse, tsare en keisers van Rusland
[[Rjoerik-dinastie]] • [[Grootprins]] • [[Rjoerik]] • [[Oleg van Kiëf]] • [[Igor I van Kiëf]] • [[Olga van Kiëf]] • [[Swjatoslaf I van Kiëf]] • [[Jaropolk I van Kiëf ]] • [[Dmitri Donskoi]] • [[Andrei Kobila]] • [[Semjon I van Moskou]] • [[Huis van Romanof]] • [[Tsaar]] • [[Lys van tsaars van Rusland]] • [[Opritsjnina]] • [[Fjodor I van Rusland]] • [[Boris Godoenof]] • [[Fjodor II van Rusland]] • [[Vals Dmitri I van Rusland]] • [[Vals Dmitri II van Rusland]] • [[Wasili IV van Rusland]] • [[Michail van Rusland]] • [[Aleksei van Rusland]] • [[Fjodor III van Rusland]] • [[Iwan V van Rusland]] • [[Pieter I van Rusland]] • [[Katharina I van Rusland]] • [[Pieter II van Rusland]] • [[Anna van Rusland]] • [[Iwan VI van Rusland]] • [[Elisabeth van Rusland]] • [[Pieter III van Rusland]] • [[Katharina II van Rusland]] • [[Paul van Rusland]] • [[Aleksander I van Rusland]] • [[Nikolaas I van Rusland]] • [[Aleksander II van Rusland]] • [[Aleksander III van Rusland]] • [[Wladimir I van Kiëf]] • [[Swjatopolk I van Kiëf]] • [[Jaroslaf I van Kiëf]] • [[Isjaslaf I van Kiëf]] • [[Swjatoslaf II van Kiëf]] • [[Wsewolod I van Kiëf]] • [[Swjatopolk II van Kiëf]] • [[Wladimir Monomach]] • [[Mstislaf I van Kiëf]] • [[Jaropolk II van Kiëf]] • [[Wsewolod II van Kiëf]] • [[Igor II van Kiëf]] • [[Isjaslaf II van Kiëf]] • [[Joeri Dolgoroeki]] • [[Andrei Bogoljoebski]] • [[Michail van Wladimir]] • [[Wsewolod die Groot Nes]] • [[Joeri II van Wladimir]] • [[Konstantyn van Rostof]] • [[Jaroslaf II van Wladimir]] • [[Swjatoslaf III van Wladimir]] • [[Andrei II van Wladimir]] • [[Aleksander Nefski]] •[[Jaroslaf III van Twer]] • [[Wasili van Kostroma]] • [[Dmitri I van Pereslawl]] • [[Andrei III van Gorodets]] • [[Michail van Twer]] • [[Joeri III van Moskou]] • [[Dmitri II van Twer]] • [[Aleksander van Twer]] • [[Iwan I van Moskou|Iwan Katila]] • [[Iwan II van Moskou]] • [[Wasili I van Moskou]] • [[Wasili II van Moskou]] • [[Iwan III van Rusland]] • [[Wasili III van Rusland]] • [[Sofia Aleksejewna]] • [[Keiser van Rusland]]

;Ander Russiese en verwante mense
[[Lêer:Kuzma petrov-vodkin, ritratto di anna akhmatova, 1922.JPG|links|130px|border]]
[[Grigori Raspoetin]] • [[Aleksei Romanof]] • [[Anastasia Romanowa]] (dogter van [[Nikolaas II van Rusland|Nikolaas II]]) • [[Anastasia Romanowna]] (vrou van [[Iwan IV van Rusland|Iwan die Verskriklike]]) • [[Grigori Potjomkin]] • [[Aleksander Poesjkin]] • [[Abram Gannibal]] • [[David Oistrakh]] • [[Pjotr Tsjaikofski]] • [[Aleksander Oeljanof]] • [[Marat Safin]] • [[Iwan Bilibin]] • [[Ilja Repin]] • [[Michail Nesterof]] • [[Wiktor Wasnetsof]] • [[Prinses Alix van Hesse-Darmstadt]] • [[Prinses Dagmar van Denemarke]] • [[Anna Anderson]] • [[Anna Politkofskaja]] • [[Michail Kalasjnikof]] • [[Ilja Oeljanof]] • [[Maria Oeljanowa]] • [[Georgi Plechanof]] • '''[[Anna Achmatowa]]''' (1&amp;nbsp;000ste artikel) • [[Boris Pasternak]] • [[Michail Chodorkofski]] • [[Sergei Eisenstein]] • [[Wladimir Wisotski]] • [[Anton Tsjechof]] • [[Vladimir Nabokov]] • [[Dmitri Pawlowitsj van Rusland]] • [[Kirill Wladimirowitsj van Rusland]] • [[Wladimir Kirillowitsj van Rusland]] • [[Maria Wladimirowna van Rusland]] • [[Nikolaas Nikolajewitsj van Rusland]] • [[Takke van die Russiese keiserlike familie]] • [[Aanspraakmakers op die troon van Rusland]] • [[Nikolai Gogol]] • [[Boris Nemtsof]] • [[Aleksei Nawalni]] • [[Wiktor Wekselberg]] • [[Prins Dmitri Romanof]] • [[Prins Andrei Romanof]] • [[Lys van groothertoë van Rusland]] • [[Groothertog Konstantyn Nikolajewitsj van Rusland|Groothertog Konstantyn Nikolajewitsj]] • [[Groothertog Georgi Michailowitsj van Rusland|Groothertog Georgi Michailowitsj]] • [[Aleksei Petrowitsj, tsarewitsj van Rusland]] • [[Groothertog Konstantyn Pawlewitsj van Rusland|Groothertog Konstantyn Pawlewitsj]] • [[Groothertog Michail Pawlowitsj van Rusland|Groothertog Michail Pawlowitsj]] • [[Groothertog Nikolaas Nikolajewitsj van Rusland (1831-1891)|Groothertog Nikolaas Nikolajewitsj]] • [[Groothertog Michail Nikolajewitsj van Rusland|Groothertog Michail Nikolajewitsj]] • [[Groothertog Nikolaas Aleksandrowitsj van Rusland|Groothertog Nikolaas Aleksandrowitsj]] • [[Groothertog Sergei Aleksandrowitsj van Rusland|Groothertog Sergei Aleksandrowitsj‎]] • [[Groothertog Nikolaas Konstantinowitsj van Rusland|Groothertog Nikolaas Konstantinowitsj‎‎]] • [[Groothertog Wladimir Aleksandrowitsj van Rusland|Groothertog Wladimir Aleksandrowitsj]] • [[Groothertog Georgi Aleksandrowitsj van Rusland|Groothertog Georgi Aleksandrowitsj]] • [[Groothertog Konstantyn Konstantinowitsj van Rusland|Groothertog Konstantyn Konstantinowitsj]] • [[Groothertog Sergei Michailowitsj van Rusland|Groothertog Sergei Michailowitsj]] • [[Groothertog Aleksei Michailowitsj van Rusland|Groothertog Aleksei Michailowitsj]] • [[Rudolf Nureyev]] • [[Aleksandr Solzhenitsyn]] • [[Prinses Victoria Melita van Sakse-Koburg en Gotha]] • [[Ernst Ludwig, Groothertog van Hesse]] • [[Michail Boelgakof]] • [[Sergei Prokofiëf]] • [[Georgi Michailowitsj, graaf Brasof]] • [[Matilda Ksjessinskaja]] • [[Groothertogin Olga Nikolajewna van Rusland]] • [[Groothertogin Tatjana Nikolajewna van Rusland]] • [[Groothertogin Maria Nikolajewna van Rusland]] • [[Feliks Joesoepof]] • [[Jakof Swerdlof]] • [[Wasili Soerikof]] • [[Groothertog Aleksei Aleksandrowitsj van Rusland|Groothertog Aleksei Aleksandrowitsj]] • [[Groothertog Paul Aleksandrowitsj van Rusland|Groothertog Paul Aleksandrowitsj]] • [[Groothertog Dmitri Konstantinowitsj van Rusland|Groothertog Dmitri Konstantinowitsj]] • [[Groothertog Wjatsjeslaf Konstantinowitsj van Rusland|Groothertog Wjatsjeslaf Konstantinowitsj]] • [[Groothertog Pieter Nikolajewitsj van Rusland|Groothertog Pieter Nikolajewitsj]] • [[Groothertog Nikolaas Michailowitsj van Rusland|Groothertog Nikolaas Michailowitsj]] • [[Groothertog Michail Michailowitsj van Rusland|Groothertog Michail Michailowitsj]] • [[Groothertog Georgi Michailowitsj van Rusland (1863-1919)|Groothertog Georgi Michailowitsj]] • [[Groothertog Aleksander Michailowitsj van Rusland|Groothertog Aleksander Michailowitsj]] • [[Groothertog Boris Wladimirowitsj van Rusland|Groothertog Boris Wladimirowitsj]] • [[Groothertog Andrei Wladimirowitsj van Rusland|Groothertog Andrei Wladimirowitsj]]

;Oosters-Ortodokse Kerk
[[Lêer:The_Descent_Of_The_Holy_Spirit.png|links|130px|border]]
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;'''[[Oosters-Ortodokse Kerk]]'''}} • [[Russies-Ortodokse Kerk]] • [[Awwakoem Petrof]] • [[Bojarinja Morozowa]] • [[Oosterse Skisma]] • [[Primus inter pares]] • [[Ekumeniese Patriarg van Konstantinopel]] • [[Ekumeniese Patriarg Bartolomeus I van Konstantinopel]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Berg Athos]]}} • [[Roemeens-Ortodokse Kerk]] • [[Bulgaars-Ortodokse Kerk]] • [[Ekumeniese Patriargaat van Konstantinopel]] • [[Serwies-Ortodokse Kerk]] • [[Kerk van Siprus]] • [[Grieks-Ortodokse Kerk van Antiochië]] • [[Grieks-Ortodokse Kerk van Alexandrië]] • [[Grieks-Ortodokse Patriargaat van Jerusalem]] • [[Georgies-Ortodokse en Apostoliese Kerk]] • [[Pools-Ortodokse Kerk]] • [[Ortodokse Onafhanklike Kerk van Albanië]] • [[Ortodokse Kerk van Tsjeggië en Slowakye]] • [[Grieks-Ortodokse Kerk]] • [[Kerk van Griekeland]] • [[Ortodokse Kerk in Amerika]] • [[Eerste Konsilie van Nicea]] • [[Eerste Konsilie van Konstantinopel]] • [[Konsilie van Efese]] • [[Konsilie van Chalcedon]] • [[Tweede Konsilie van Konstantinopel]] • [[Derde Konsilie van Konstantinopel]] • [[Tweede Konsilie van Nicea]] • [[Miafisitisme]] • [[Ekumeniese konsilie]] • [[Nicea]] • [[Nestorius van Konstantinopel]] • [[Monoteletisme]] • [[Monofisitisme]] • [[Christologie]] • [[Oriëntale Ortodoksie]] • [[Assiriese Kerk van die Ooste]] • [[Tweede Konsilie van Efese]] • [[Askese]] • [[Teose]] • [[Kruisteken]] • [[Karyes]] • [[Dafni]] • [[Groot Lawra (Athos)]] • [[Vatopedi-klooster]] • [[Iviron-klooster]] • [[Hilandar-klooster]] • [[Dionysiou-klooster]] • [[Koutloumousiou-klooster]] • [[Pantokratoros-klooster]] • [[Xeropotamou-klooster]] • [[Zograf-klooster]] • [[Dochiariou-klooster]] • [[Karakallou-klooster]] • [[Filotheou-klooster]] • [[Simonopetra-klooster]] • [[Agiou Pavlou-klooster]] • [[Stavronikita-klooster]] • [[Xenophontos-klooster]] • [[Osiou Grigoriou-klooster]] • [[Esphigmenou-klooster]] • [[Agiou Panteleimonos-klooster]] • [[Konstamonitou-klooster]] • [[Selibaat]] • [[Bisantynse tyd]] • [[Wallachye]] • [[Chalkidiki]] • [[Strabo]] • [[Diofisitisme]] • [[Outokefalie]] • [[Meteora]] • [[Teotokos van Wladimir]]

;Patriarge van Moskou en die hele Rusland
[[Patriarg Filaret van Moskou|Filaret]] • [[Patriarg Nikon van Moskou|Nikon]] • [[Patriarg Kirill van Moskou|Kirill]] • [[Patriarg Aleksi II van Moskou|Aleksi II]] • [[Patriarg Job van Moskou|St. Job]] • [[Patriarg Ignatius van Moskou|Ignatius]] • [[Patriarg Hermogenes van Moskou|St. Hermogenes]] • [[Patriarg Joasaf I van Moskou|Joasaf I]] • [[Patriarg Josef van Moskou|Josef]] • [[Patriarg Pitirim van Moskou|Pitirim]] • [[Patriarg Joasaf II van Moskou|Joasaf II]] • [[Patriarg Joachim van Moskou|Joachim]] • [[Patriarg Adriaan van Moskou|Adriaan]] • [[Stefan Jaworski]] • [[Patriarg Tichon van Moskou|St. Tichon]] • [[Patriarg Sergius van Moskou|Sergius]] • [[Aartsbiskop Pieter van Kroetitsi]] • [[Patriarg Aleksi I van Moskou|Aleksi I]] • [[Patriarg Pimen van Moskou|Pimen]] • [[Patriargaat van Moskou]] 

;Russiese heiliges
[[Basilius die Salige]] • [[Joerodiwi]] • [[Boris en Gleb]] • [[Prinses Elisabeth van Hesse-Darmstadt]] • [[Dmitri Iwanowitsj van Rusland|Dmitri Iwanowitsj]] • [[Nikon die Droë]] • [[Ewdokija van Moskou]] • [[Nikita die Pilaarheilige]] • [[Pilaarheilige]] • [[Ksenia van Sint Petersburg]] • [[Warwara Jakowlewa]] • [[Stefan van Perm]] • [[Fjodor die Swarte]] • [[Fjodor Koezmitsj]] • [[Nestor die Kroniekskrywer]]

;Romanofmoord
[[Golf van Geduld]] • [[Siberiese ingryping]] • [[The Moscow Times]] • [[Dmitri Moeratof]] • [[Moord op die Romanofs]] • [[Wit beweging]] • [[Kerk op Bloed]] • [[Ipatijef-huis]] • [[Aleksander Koltsjak]] • [[Aleksander Kerenski]] • [[Wasili Jakowlef]] • [[Pjotr Jermakof]] • [[Jakof Joerofski]] • [[Klimenti Nagorni]] • [[Paul Ilyinsky]] • [[Prins Karl Emich van Leiningen]] • [[Romanofryk]] • [[Rehabilitasie (Sowjetunie)]]

;Oekraïne
[[Russiese inval in Oekraïne, 2022]] • [[Donbas]] • [[Wit-blou-wit vlag]] • [[Z (militêre simbool)]] • [[Poetin – choeilo!]] • [[Roesski wojenni korabl, idi na choei!]] • [[Ki]] • [[Kuelap]] • [[Babin Jar]] • [[Zaroebintsi-kultuur]] • [[Sint Sofia-katedraal, Kijif]]</text>
      <sha1>tqhscdxyyr03z648cjolwir1j7urp82</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Fotografie</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96673</id>
    <revision>
      <id>2520170</id>
      <parentid>1749524</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:10:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1063" xml:space="preserve">[[Lêer:Olympus_E-420.jpg|220px|center|border]]
[[Lensopening]] • [[Velddiepte]] • [[Reël van derdes]] • [[Filmspoed]] • [[Beligting (fotografie)|Beligting]] • [[Sluiter (fotografie)|Sluiter]] • [[Lensopeningprioriteit]] • [[Sluiterprioriteit]] • [[F-nommer]] • [[Intreepupil]] • [[Fokusafstand]] • [[Veelvoudige beligting]] • [[Henri Cartier-Bresson]] • [[135-film]] • [[Ernst Haas]] • [[Margaret Bourke-White]] • [[Robert Capa]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;'''[[Kamera]]'''}} • [[Kamerakonsertina]] • [[Beeldsensor]] • [[Fokus]] • [[Silwerhalogenide]] • [[Donkerkamer]] • [[Wyehoeklens]] • [[Telefotolens]] • [[Objektieflens]] • [[Nicéphore Niépce]] • [[Louis Daguerre]] • [[Daguerreotipe]] • [[Alphonse Giroux]] • [[Alhazen]] • [[Lens]] • [[Giambattista della Porta]] • [[Brownie]] • [[Optiese as]] • [[Simmetrie]] • [[Video]] • [[Lee Miller]] • [[Alfred Eisenstaedt]] • [[Annie Leibovitz]] • [[Cecil Beaton]] • [[Patrick Anson, 5de Graaf van Lichfield]]</text>
      <sha1>gk4bzi7jm76hw27xqsoyhv2kr0ntcwk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Ruimte</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96676</id>
    <revision>
      <id>2520200</id>
      <parentid>2454182</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:37:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30450" xml:space="preserve">;Sterrebeelde
[[Lêer:Antennae,_Hubble_images.jpg|180px|right|border]]
[[Lys van sterrebeelde]] • [[Sentour (sterrebeeld)|Sentour]] • [[Visse (sterrebeeld)|Visse]] • [[Waterdraer (sterrebeeld)|Waterdraer]] • [[Steenbok (sterrebeeld)|Steenbok]] • [[Ram (sterrebeeld)|Ram]] • [[Andromeda (sterrebeeld)|Andromeda]] • [[Lugpomp (sterrebeeld)|Lugpomp]] • [[Paradysvoël (sterrebeeld)|Paradysvoël]] • [[Agterdek (sterrebeeld)|Agterdek]] • [[Kiel (sterrebeeld)|Kiel]] • [[Seile (sterrebeeld)|Seile]] • [[Kompas (sterrebeeld)|Kompas]] • [[Passer (sterrebeeld)|Passer]] • [[Akkedis (sterrebeeld)|Akkedis]] • [[Altaar (sterrebeeld)|Altaar]] • [[Arend (sterrebeeld)|Arend]] • [[Slangdraer (sterrebeeld)|Slangdraer]] • [[Slang (sterrebeeld)|Slang]] • [[Koetsier (sterrebeeld)|Koetsier]] • [[Kameleon (sterrebeeld)|Kameleon]] • [[Veewagter (sterrebeeld)|Veewagter]] • [[Hercules (sterrebeeld)|Hercules]] • [[Graveerstif (sterrebeeld)|Graveerstif]] • [[Suidelike Vis]] • [[Kraanvoël (sterrebeeld)|Kraanvoël]] • [[Beeldhouer (sterrebeeld)|Beeldhouer]] • [[Beker (sterrebeeld)|Beker]] • [[Kraai (sterrebeeld)|Kraai]] • [[Noordelike Waterslang]] • [[Suidelike Waterslang]] • [[Berenice se Hare]] • [[Vlieënde Vis]] • [[Winkelhaak (sterrebeeld)|Winkelhaak]] • [[Boogskutter (sterrebeeld)|Boogskutter]] • [[Cassiopeia (sterrebeeld)|Cassiopeia]] • [[Teleskoop (sterrebeeld)|Teleskoop]] • [[Mikroskoop (sterrebeeld)|Mikroskoop]] • [[Draak (sterrebeeld)|Draak]] • [[Cepheus (sterrebeeld)|Cepheus]] • [[Dolfyn (sterrebeeld)|Dolfyn]] • [[Vlieënde Perd]] • [[Feniks (sterrebeeld)|Feniks]] • [[Jaghonde (sterrebeeld)|Jaghonde]] • [[Perseus (sterrebeeld)|Perseus]] • [[Pou (sterrebeeld)|Pou]] • [[Weegskaal (sterrebeeld)|Weegskaal]] • [[Skerpioen (sterrebeeld)|Skerpioen]] • [[Maagd (sterrebeeld)|Maagd]] • [[Leeu (sterrebeeld)|Leeu]] • [[Klein Leeu]] • [[Tweeling (sterrebeeld)|Tweeling]] • [[Driehoek (sterrebeeld)|Driehoek]] • [[Suidelike Driehoek]] • [[Jagter (sterrebeeld)|Jagter]] • [[Groot Hond (sterrebeeld)|Groot Hond]] • [[Klein Hond (sterrebeeld)|Klein Hond]] • [[Duif (sterrebeeld)|Duif]] • [[Eenhoring (sterrebeeld)|Eenhoring]] • [[Eridanus (sterrebeeld)|Eridanus]] • [[Haas (sterrebeeld)|Haas]] • [[Horlosie (sterrebeeld)|Horlosie]] • [[Noordelike Kroon]] • [[Suidelike Kroon]] • [[Kreef (sterrebeeld)|Kreef]] • [[Klein Beer]] • [[Skild (sterrebeeld)|Skild]] • [[Skilder (sterrebeeld)|Skilder]] • [[Kameelperd (sterrebeeld)|Kameelperd]] • [[Swaardvis (sterrebeeld)|Swaardvis]] • [[Wolf (sterrebeeld)|Wolf]] • [[Sekstant (sterrebeeld)|Sekstant]] • [[Oktant (sterrebeeld)|Oktant]] • [[Oond (sterrebeeld)|Oond]] • [[Pyl (sterrebeeld)|Pyl]] • [[Vlieg (sterrebeeld)|Vlieg]] • [[Vos (sterrebeeld)|Vos]] • [[Vul (sterrebeeld)|Vul]] • [[Walvis (sterrebeeld)|Walvis]] • [[Toekan (sterrebeeld)|Toekan]] • [[Rooikat (sterrebeeld)|Rooikat]] • [[Bul (sterrebeeld)|Bul]] • [[Indiër (sterrebeeld)|Indiër]] • [[Lier (sterrebeeld)|Lier]] • [[Net (sterrebeeld)|Net]]

;Messier-voorwerpe
[[Messier-voorwerp]] • [[Lys van Messier-voorwerpe]] • [[Plejades (sterreswerm)]] • [[Krap-newel]] • [[Messier 2]] • [[Messier 3]] • [[Messier 4]] • [[Messier 5]] • [[Skoenlapper-sterreswerm]] • [[Ptolemaeus-sterreswerm]] • [[Lagune-newel]] • [[Messier 9]] • [[Messier 10]] • [[Wilde-eend-sterreswerm]] • [[Messier 12]] • [[Messier 13]] • [[Messier 14]] • [[Messier 15]] • [[Arend-newel]] • [[Omega-newel]] • [[Messier 18]] • [[Messier 19]] • [[Driespletige Newel]] • [[Messier 21]] • [[Messier 22]] • [[Messier 23]] • [[Boogskutter-sterwolk]] • [[Messier 25]] • [[Messier 26]] • [[Handgewig-newel]] • [[Messier 28]] • [[Messier 29]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Andromeda-sterrestelsel]]}} • [[Messier 30]] • [[Messier 32]] • [[Messier 34]] • [[Messier 35]] • [[Messier 36]] • [[Messier 37]] • [[Messier 38]] • [[Messier 39]] • [[Driehoek-sterrestelsel]] • [[Winnecke 4]] • [[Messier 41]] • [[Orion-newel]] • [[Messier 43]] • [[Byekorf-sterreswerm]] • [[Messier 46]] • [[Messier 47]] • [[Messier 48]] • [[Messier 49]] • [[Messier 50]] • [[Draaikolk-sterrestelsel]] • [[Messier 52]] • [[Messier 53]] • [[Messier 54]] • [[Messier 55]] • [[Messier 56]] • [[Ring-newel]] • [[Sonneblom-sterrestelsel]] • [[Swartoog-sterrestelsel]] • [[Messier 65]] • [[Messier 66]] • [[Messier 60]] • [[Messier 61]] • [[Messier 62]] • [[Messier 67]] • [[Messier 68]] • [[Messier 69]] • [[Messier 58]] • [[Messier 59]] • [[Messier 70]] • [[Messier 71]] • [[Messier 72]] • [[Messier 73]] • [[Messier 74]] • [[Messier 75]] • [[Klein Handgewig-newel]] • [[Messier 77]] • [[Messier 78]] • [[Messier 79]] • [[Messier 80]] • [[Messier 81]] • [[Messier 82]] • [[Suidelike Windmeul-sterrestelsel]] • [[Messier 84]] • [[Messier 85]] • [[Messier 86]] • [[Messier 87]] • [[Messier 88]] • [[Messier 89]] • [[Messier 90]] • [[Messier 91]] • [[Messier 92]] • [[Messier 93]] • [[Messier 94]] • [[Messier 95]] • [[Messier 96]] • [[Uil-newel]] • [[Messier 98]] • [[Messier 99]] • [[Messier 100]] • [[Windmeul-sterrestelsel]] • [[Messier 102]] • [[Messier 103]] • [[Sombrero-sterrestelsel]] • [[Messier 105]] • [[Messier 106]] • [[Messier 107]] • [[Messier 108]] • [[Messier 109]] • [[Messier 110]]

;Die Melkweg
[[Lêer:ESO-VLT-Laser-phot-33a-07.jpg|200px|links|border]]
[[Lys van Melkweg se satelliet-sterrestelsels]] • [[Pisces-Cetus-superswermkompleks]] • [[Boötes I-dwergsterrestelsel]] • [[Boötes III-dwergsterrestelsel]] • [[Canes Venatici I-dwergsterrestelsel]] • [[Canes Venatici II-dwergsterrestelsel]] • [[Canis Major-dwergsterrestelsel]] • [[Carina-dwergsterrestelsel]] • [[Draco-dwergsterrestelsel]] • [[Fornax-dwergsterrestelsel]] • [[Monoceros-ring]] • [[Hercules-dwergsterrestelsel]] • [[Leo I-dwergsterrestelsel]] • [[Leo II-dwergsterrestelsel]] • [[Leo IV-dwergsterrestelsel]] • [[Leo V-dwergsterrestelsel]] • [[Phoenix-dwergsterrestelsel]] • [[Pisces I-dwergsterrestelsel]] • [[Pisces II-dwergsterrestelsel]] • [[Sagittarius- Elliptiese Dwergsterrestelsel]] • [[Sculptor-dwergsterrestelsel]] • [[Sextans-dwergsterrestelsel]] • [[Ursa Major I-dwergsterrestelsel]] • [[Ursa Major II-dwergsterrestelsel]] • [[Ursa Minor-dwergsterrestelsel]] • [[Virgo-sterrestroom]] • [[Scutum-Centaurus-arm]] • [[Perseus-arm]] • [[Norma-Cygnus-arm]] • [[Orion-Cygnus-arm]] • [[Carina-Sagittarius-arm]] • [[Magellaanse Brug]] • [[Segue 3]] • [[Willman 1]] • [[Koposov I]] • [[Koposov II]] • [[Sagittarius A*]] • [[Sagittarius A]] • [[Galaktiese antisentrum]] • [[Plaaslike Interstellêre Wolk]] • [[G-wolk]] • [[Gould-gordel]] • [[Groot Magellaanse Wolk]] • [[Klein Magellaanse Wolk]]

;Soorte voorwerpe
[[Multiversum]] • [[Galaktiese filament]] • [[Superswerm]] • [[Sterrestelselswerm]] • [[Supermassiewe swartkolk]] • [[Spiraalsterrestelsel]] • [[Elliptiese sterrestelsel]] • [[Lensvormige sterrestelsel]] • [[Onreëlmatige sterrestelsel]] • [[Interaktiewe sterrestelsel]] • [[Steruitbarsting-sterrestelsel]] • [[Donker sterrestelsel]] • [[Aktiewe sterrestelsel]] • [[Dwergsterrestelsel]] • [[Satelliet-sterrestelsel]] • [[Sterrestroom]] • [[Sterreswerm]] • [[Groot kwasargroep]] • [[Superholte]] • [[Galaktiese bol]] • [[Galaktiese halo]] • [[Sterrepatroon]] • [[Nova]] • [[Newel]] • [[Planetêre newel]] • [[Diepruimte]] • [[Veelvoudige ster]] • [[Dubbelster]] • [[X-straaldubbelster]] • [[Hiperreus]] • [[Superreus]] • [[Helder reus]] • [[Reusester]] • [[Subreusester]] • [[Rooi reus]] • [[Blou reus]] • [[Blou dwaalster]] • [[Subdwergster]] • [[Wit dwerg]] • [[Rooi dwerg]] • [[Geel dwerg]] • [[Swart dwerg]] • [[Bruin dwerg]] • [[Kompakte ster]] • [[Neutronster]] • [[Poolster]] • [[Cepheïed]] • [[Pulsar]] • [[Wolf-Rayetster]] • [[RR Lyrae-ster]] • [[Opvlamster]] • [[T Tauri-ster]] • [[Herbig Ae/Be-ster]] • [[Intergalaktiese ster]] • [[Kwasar]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Veranderlike ster]]}} • [[Mira-veranderlike]] • [[Swartstraler]] • [[Protoplanetêre skyf]] • [[Molekulêre wolk]] • [[Trojaan (sterrekunde)|Trojaan]] • [[Supernova-oorblyfsel]] • [[Ligsterk blou veranderlike]] • [[Kwarkster]] • [[Hipernova]] • [[Gammaflits]] • [[Dwergster]] • [[Sirkumpolêre ster]] • [[Luside]] • [[Skilster]] • [[Be-ster]] • [[Protoster]] • [[Jong stervoorwerp]] • [[Voorhoofreeksster]]

;Sterre en groepe
[[Lêer:Stephan%27s_Quintet_X-ray_%2B_Optical.jpg|regs|200px|border]] 
[[Plaaslike Groep]] • [[Groot Muur (sterrekunde)|Groot Muur]] • [[Groot Muur van Sloan]] • [[Sculptor-muur]] • [[Virgo-superswerm]] • [[Shapley-superswerm]] • [[Hydra-Centaurus-superswerm]] • [[Horologium-superswerm]] • [[Coma-superswerm]] • [[Hercules-superswerms]] • [[Pavo-Indus-superswerm]] • [[Perseus-Pisces-superswerm]] • [[Virgo-sterrestelselswerm]] • [[Norma-sterrestelselswerm]] • [[Fornax-sterrestelselswerm]] • [[Antlia-sterrestelselswerm]] • [[Centaurus-sterrestelselswerm]] • [[Hydra-sterrestelselswerm]] • [[Coma-sterrestelselswerm]] • [[Perseus-sterrestelselswerm]] • '''[[Antenne-sterrestelsels]]''' • [[Hiades (sterreswerm)]] • [[Jagter se Belt]] • [[Groot Wa]] • [[Leeu-drietal]] • [[Robert se Kwartet]] • [[Seyfert se Sekstet]] • '''[[Stephan se Kwintet]]''' • [[Suidelike Krap-newel]] • [[VIRGOHI21]] • [[S/2000 J 11]] • [[NGC 3628]] • [[Polaris]] • [[HD 10180]] • [[HD 40307]] • [[Kepler-11]] • [[Kepler-20]] • [[Kepler-33]] • [[55 Cancri]] • [[Upsilon Andromedae]] • [[Mu Arae]] • [[Gliese 876]] • [[R136a1]] • [[NML Cygni]] • [[WASP-12b]] • [[R Coronae Australis]] • [[Barnard se Ster]] • [[Van Maanen se Ster]] • [[Vega]] • [[Alpha Centauri]] • [[Epsilon Eridani]] • [[Procyon]] • [[Epsilon Indi]] • [[Tau Ceti]] • [[16 Cygni]] • [[U1.27]] • [[Arp 273]] • [[Arp 271]] • [[Arp 272]] • [[Arp 116]] • [[Arp 220]] • [[Arp 81]] • [[Arp 147]] • [[Arp 193]] • [[Abell 3266]] • [[Abell 39]] • [[NGC 4676]] • [[NGC 2207 en IC 2163]] • [[NGC 1]] • [[NGC 2]] • [[NGC 3]] • [[NGC 4]] • [[NGC 5]] • [[NGC 20]] (ook 6) • [[NGC 7]] • [[NGC 8]] • [[NGC 9]] • [[NGC 17]] (ook 34) • [[NGC 4435 en NGC 4438]] • [[UGC 4881]] • [[Kepler-62]] • [[Omega Centauri]] • [[Kapteyn se Ster]] • [[SMSS J031300.36-670839.3]] • [[WOH G64]] • [[Laniakea-superswerm]] • [[Eridanus-sterrestelselswerm]] • [[Kepler-90]] • [[Kepler-186]] • [[Kepler-32]] • [[Kepler-102]] • [[Algol]] • [[Mira]] • [[Chi Cygni]] • [[Delta Cephei]] • [[Beta Cephei]] • [[Beta Lyrae]] • [[Eta Aquilae]] • [[PV Telescopii]] • [[Deneb]] • [[Betelgeuse]] • [[Winterdriehoek]] • [[Somerseshoek]] • [[Eta Carinae]] • [[Krap-pulsar]] • [[Luyten 726-8]] • [[Regulus]] • [[2010 TK7]] • [[3753 Cruithne]] • [[HD 7924]] • [[Eskimo-newel]] • [[Planetêre Newel M2-9]] • [[Kewer-newel]] • [[Rooi Spinnekop-newel]] • [[Mier-newel]] • [[Uurglas-newel]] • [[Spirograaf-newel]] • [[Suidelike Ring-newel]] • [[Skeppingspilare]] • [[Kepler-452]] • [[Crater 2-dwergsterrestelsel]] • [[Rho Ophiuchi-wolkkompleks]] • [[Westerhout 40]] • [[Abell 2218]] • [[NGC 6357]] • [[NGC 6334]] • [[Tarantula-newel]] • [[SN 1987A]] • [[Rigel]] • [[UY Scuti]] • [[KY Cygni]] • [[KIC 8462852]] • [[V Hydrae]] • [[TRAPPIST-1]] • [[Alpha Andromedae]] • [[Beta Andromedae]] • [[Gamma Andromedae]] • [[Alpha Aquarii]] • [[Beta Aquarii]] • [[Gamma Aquarii]] • [[Delta Aquarii]] • [[Epsilon Aquarii]] • [[Kappa Aquarii]] • [[Nu Aquarii]] • [[Mu Aquarii]] • [[Alpha Arae]] • [[Beta Arae]] • [[Delta Arae]] • [[Gamma Arae]] • [[Alpha Cancri]] • [[Beta Cancri]] • [[Alpha Cassiopeiae]] • [[Beta Cassiopeiae]] • [[Alpha Cephei]] • [[Gamma Cephei]] • [[Beta Centauri]] • [[Epsilon Centauri]] • [[Alpha Ceti]] • [[Beta Ceti]] • [[Gamma Ceti]] • [[Alpha Crucis]] • [[Beta Crucis]] • [[Delta Crucis]] • [[Gamma Crucis]] • [[Kappa Crucis]] • [[Alpha Delphini]] • [[Beta Delphini]] • [[Alpha Herculis]] • [[Beta Herculis]] • [[Alpha Librae]] • [[Beta Librae]] • [[Alpha Ophiuchi]] • [[Beta Ophiuchi]] • [[Rho Ophiuchi]] • [[Mintaka]] • [[Alnitak]] • [[Alnilam]] • [[NGC 1999]] • [[Bellatrix]] • [[Saiph]] • [[Donker newel]] • [[Barnard 68]] • [[Perdekopnewel]] • [[Barnard se Lus]] • [[Orionkompleks]] • [[Vlamnewel]] • [[Groot Rif]] • [[Cygnus OB2]] • [[OB-assosiasie]] • [[Carina OB1]] • [[Carina OB2]] • [[HD 209458]] • [[HD 140283]] • [[Groot Muur in Hercules-Corona Borealis]] • [[Perseus-Pegasus-filament]] • [[Coma-filament]] • [[Sigma Octantis]] • [[Kepler-1625]] • [[WASP-12]] • [[HIP 41378]] • [[Kepler-80]] • [[Kepler-444]] • [[Gliese 676]] • [[HR 8799]] • [[K2-72]] • [[K2-187]] • [[Kepler-24]] • [[Kepler-26]] • [[Kepler-37]] • [[Kepler-89]] • [[Kepler-107]] • [[Alpha Antliae]] • [[Alpha Apodis]] • [[Altair]] • [[Hamal]] • [[Capella]] • [[Arcturus]] • [[Alpha Caeli]] • [[Beta Camelopardalis]] • [[Cor Caroli]] • [[Delta Capricorni]] • [[Alpha Chamaeleontis]] • [[Alpha Circini]] • [[Phakt]] • [[Beta Comae Berenices]] • [[Meridiana]] • [[Alphekka]] • [[Gamma Corvi]] • [[Delta Crateris]] • [[Alpha Doradus]] • [[Eltanin]] • [[Kitalpha]] • [[Achernar]] • [[Alpha Fornacis]] • [[Pollux]] • [[Alnair]] • [[Alpha Horologii]] • [[Alphard]] • [[Y Sagittarii]] • [[12 Canis Majoris]] • [[Beta Hydri]] • [[Alpha Indi]] • [[Alpha Lacertae]] • [[Praecipua]] • [[Arneb]] • [[Alpha Lupi]] • [[Alpha Lyncis]] • [[Alpha Mensae]] • [[Gamma Microscopii]] • [[Beta Monocerotis]] • [[Alpha Muscae]] • [[Gamma2 Normae]] • [[Nu Octantis]] • [[Peacock]] • [[Enif]] • [[Mirfak]] • [[Ankaa]] • [[Alpha Pictoris]] • [[Eta Piscium]] • [[Fomalhaut]] • [[Naos]] • [[Alpha Reticuli]] • [[Gamma Sagittae]] • [[Epsilon Sagittarii]] • [[Antares]] • [[Alpha Sculptoris]] • [[Alpha Scuti]] • [[Unukalhai]] • [[Alpha Sextantis]] • [[Aldebaran]] • [[Alpha Telescopii]] • [[Beta Trianguli]] • [[Atria]] • [[Alpha Tucanae]] • [[Alioth]] • [[Gamma Velorum]] • [[Beta Volantis]] • [[Anser]] • [[Spica]] • [[Shaula]] • [[Castor]] • [[Elnath]] • [[Miaplacidus]] • [[Dubhe]] • [[Wezen]] • [[Sargas]] • [[Avior]] • [[Alkaid]] • [[Menkalinan]] • [[Alhena]] • [[Mirzam]] • [[Delta Velorum]] • [[EBLM J0555-57]] • [[GJ 3512]] • [[Kruger 60]] • [[Scholz se Ster]] • [[TYC 8998-760-1]] • [[Bloudwerg (rooidwergstadium)]] • [[Iota Aquarii]] • [[HD 108236]] • [[WD J0914+1914]] • [[Stephenson 2-18]] • [[WHL0137-LS]] • [[Proxima Centauri]] • [[HD 84406]] • [[Wawielsterrestelsel]]

;Planete, mane en kleinplanete
[[Lêer:Jupiter family.jpg|links|200px|border]] 
'''[[Jupiter se natuurlike satelliete]]''' • [[Jupiter se ringe]] • [[Saturnus se ringe]] • [[Uranus se natuurlike satelliete]] • [[Uranus se ringe]] • [[Neptunus se natuurlike satelliete]] • [[Neptunus se ringe]] • [[Pluto se natuurlike satelliete]] • [[Metis (maan)]] • [[Adrastea (maan)]] • [[Amalthea (maan)]] • [[Thebe (maan)]] • [[Himalia-groep]] • [[Karme-groep]] • [[Ananke-groep]] • [[Pasiphaë-groep]] • [[Themisto (maan)]] • [[Karpo (maan)]] • [[Disnomia (maan)]] • [[Kleinplaneet]] • [[Asteroïdegordel]] • [[Sentour (kleinplaneet)]] • [[Trans-Neptunus-voorwerp]] • [[Verstrooide skyf]] • [[Natuurlike satelliete van kleinplanete]] • [[Planetêre ring]] • [[Groot Wit Vlek]] • [[Drakestorm]] • [[Halley se Komeet]] • [[Eksokomeet]] • [[Kreutz-sonskeerder]] • [[Eksoplaneet]] • [[Super-aarde]] • [[4 Vesta]] • [[Haumea se natuurlike satelliete]] • [[Gliese 163 c]] • [[Gliese 667 Cc]] • [[Kepler-22b]] • [[Tau Ceti e]] • [[Tau Ceti f]] • [[KOI-1686.01]] • [[Gliese 832 c]] • [[Kepler-186f]] • [[Gale (krater)]] • [[Aeolis Palus]] • [[Aeolis Mons]] • [[Mane van Galilei]] • [[Planetesimaal]] • [[Warm Jupiter]] • [[Protoplaneet]] • [[Hidra (maan)]] • [[Nix (maan)]]  • [[Styx (maan)]] • [[Kepler-452b]] • [[Mars-kruisende kleinplaneet]] • [[Naby-aarde-voorwerp]] • [[Maanafstand]] • [[Bolied]] • [[Meteoorreën]] • [[Perseïdes]] • [[Geminides]] • [[Uitstralingspunt]] • [[Rotskomeet]] • [[Quadrantides]] • [[Andromedides]] • [[Taurides]] • [[Ursides]] • [[Virginides]] • [[Orionides]] • [[Eta Aquariïdes]] • [[Lyrides]] • [[(225088) 2007 OR10]] • [[2016 HO3]]• [[17473 Freddiemercury‎]] • [[2008 KV42]] • [[(471325) 2011 KT19]] • [[Proxima Centauri b]] • [[HD 209458 b]] • [[15760 Albion]] • [[Plutino]] • [[(181708) 1993 FW]] • [[16 Psyche]] • [[50000 Quaoar]] • [[90377 Sedna]] • [[90482 Orcus]] • [[120347 Salacia]] • [[(307261) 2002 MS4]] • [[2060 Chiron]] • [[2060 Chiron]] • [[5145 Pholus]] • [[20000 Varuna]] • [[38628 Huya]] • [[79360 Sila-Nunam]] • [[JPL Small-Body Database]] • [[Kleinplaneetsentrum]] • [[Planeet X]] • [[Theia (planeet)]] • [[WASP-4b]] • [[Submaan]] • [[Herdersmaan]] • [[Daphnis (maan)]] • [[Pan (maan)]] • [[Prometheus (maan)]] • [[Pandora (maan)]] • [[Janus (maan)]] • [[Epimetheus (maan)]] • [[Huperion (maan)]] • [[Atlas (maan)]] • [[Kalipso (maan)]] • [[Cordelia (maan)]] • [[Ophelia (maan)]] • [[Galatea (maan)]] • [[Proteus (maan)]] • [[2015 TG387]] • [[Sednoïde]] • [[2012 VP113]] • [[Eksomaan]] • [[Weesplaneet]] • [[Kepler-1625b I]] • [[Klein Sonnestelselliggaam]] • [[(486958) 2014 MU69]] • [[Thule]] • [[2018 VG18]] • [[2 Pallas]] • [[3 Juno]] • [[5 Astraea]] • [[6 Hebe]] • [[7 Iris]] • [[8 Flora]] • [[9 Metis]] • [[10 Hygiea]] • [[(55638) 2002 VE95]] • [[Vlugtigheid (planetologie)]] • [[Planetologie]] • [[Kontakdubbelvoorwerp]] • [[K2-18b]] • [[2I/Borisov]] • [[1I/ʻOumuamua]] • [[Miranda (maan)]] • [[TOI 700 d]] • [[Troposfeer]] • [[Mesosfeer]] • [[Termosfeer]] • [[Eksosfeer]] • [[Aardmantel]] • [[Aardkern]] • [[Struktuur van die Aarde]] • [[Ysreus]] • [[Reuseplaneet]] • [[Warm Neptunus]] • [[Hillswolk]] • [[Tempel 1]] • [[C/2019 Y4 (ATLAS)]] • [[C/2020 F8 (SWAN)]] • [[Planete anderkant Neptunus]] • [[Tyche (hipotetiese planeet)]] • [[Desdemona (maan)]] • [[Cressida (maan)]] • [[Kupido (maan)]] • [[Belinda (maan)]] • [[Bianca (maan)]] • [[Juliet (maan)]] • [[Portia (maan)]] • [[Rosalind (maan)]] • [[Perdita (maan)]] • [[Puck (maan)]] • [[Naiade (maan)]] • [[Talassa (maan)]] • [[Despina (maan)]] • [[Groot Donker Vlek]] • [[Klein Donker Vlek]] • [[2020 QG]] • [[2020 CD3]] • [[Tydelike satelliet]] • [[Maanillusie]] • [[Planetêre differensiasie]] • [[Geologiese provinsie]] • [[Regoliet]] • [[Maskon]] • [[90 Antiope]] • [[209 Dido]] • [[Mini-Neptunus]]

;Katalogusse en lyste
[[Lys van sterrekundige katalogusse]] • [[Abell-katalogus]] • [[Flamsteed-naam]] • [[Bayer-naam]] • [[New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars]] • [[2MASS]] • [[Gliese-katalogus]] • [[Hipparcos]] • [[Henry Draper-katalogus]] • [[Tycho-2-katalogus]] • [[Lys van Abell-sterrestelselswerms]] • [[Bright Star Catalogue]] • [[Digitale Sloan-lugopname]] • [[SKY-MAP.ORG]] (WikiSky) • [[Atlas of Peculiar Galaxies]] • [[Uppsala General Catalogue of Galaxies]] • [[Catalogue of Galaxies and of Clusters of Galaxies]] • [[Simbad]] • [[Uranometria]] • [[Lys van naaste sterre]] • [[Lys van gewone name van sterre]] • [[Sterre met planete]] • [[Kepler-voorwerp van belang]] • [[General Catalogue of Variable Stars]] • [[Centre de Données astronomiques de Strasbourg]] • [[VizieR]] • [[Aladin Sky Atlas]] • [[Lys van planetêre newels]] • [[Lys van die grootste sterrestelsels]] • [[Lys van die naaste sterrestelsels]] • [[Lys van Andromeda se satelliet-sterrestelsels]] • [[Lys van stervormende gebiede in die Plaaslike Groep]] • [[Barnard-katalogus]] • [[Lys van helderste sterre]]

;Teorieë en wette
[[Olbers se Paradoks]] • [[Groot Aantrekker]] • [[Doppler-effek]] • [[Schwarzschild-radius]] • [[Wet van Hubble]] • [[Hertzsprung-Russell-diagram]] • [[Sterreklassifikasie]] • [[Newton se Swaartekragwet]] • [[Uitsluitingsbeginsel van Pauli]] • [[Relatiwiteitsteorie]] • [[Massa-energieverband]] • [[Algemene relatiwiteit]] • [[Buiteaardse lewe]] • [[Astrobiologie]] • [[Gaia-hipotese]] • [[Koperniese Rewolusie]] • [[Seldsame Aarde-hipotese]] • [[Fermi-paradoks]] • [[Roswell-voorval]] • [[Chandrasekhar-limiet]] • [[Algol-paradoks]] • [[Eddington-limiet]] • [[Jarkofski-effek]] • [[Hill-sfeer]] • [[Argument van periapside]] • [[Seeligereffek]]

;Verkenning
[[Cassini-Huygens]] • [[Mars-verkenningstuig]] • [[2001 Mars Odyssey]] • [[Mars Pathfinder]] • [[Mars Global Surveyor]] • [[Mars Express]] • [[Mars Reconnaissance Orbiter]] • [[Spitzer-ruimteteleskoop]] • [[Tiangong]] • [[Shenzhou]] • [[Mir]] • [[Internasionale Ruimtestasie]] • [[Kepler-ruimteteleskoop]] • [[Fermi-gammastraal-ruimteteleskoop]] • [[Chandra-X-straalsterrewag]] • [[Mars-wetenskaplaboratorium]] • [[Herschel-ruimtesterrewag]] • [[Spektroskopie]] • [[Arecibo-boodskap]] • [[Voyager Goue Plaat]] • [[Pioneer-plaat]] • [[James Webb-ruimteteleskoop]] • [[Gaia (ruimtetuig)]] • [[Ruimtekolonisasie]] • [[Juno (ruimtetuig)]] • [[New Frontiers-program‎‎]] • [[Swift]] • [[Hubble-diepveld]] • [[Ruimtevaart]] • [[Max Planck-geselskap]] • [[Paranal-sterrewag]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Europese Suidelike Sterrewag]]}} • [[MeerKAT]] • [[Palomar-sterrewag]] • [[Wide Angle Search for Planets]] • [[InSight]] • [[Chang'e 4]] • [[TESS]] • [[Opsporing van eksoplanete]] • [[Astrofotografie]] • [[Ruimteverkenning]] • [[SpX-DM2]] • [[Bob Behnken]] • [[Doug Hurley]] • [[SOFIA]] • [[Galileo-ruimtesending]] • [[Parker-sonverkenningstuig]] • [[Halowentelbaan]] • [[Kanadese Ruimteagentskap]] • [[Webb se Eerste Diepveld]]

;Sterrekundiges
[[Edwin Hubble]] • [[Vesto Slipher]] • [[Ptolemaeus]] • [[Johann Baptist Cysat]] • [[Nicolas-Claude Fabri de Peiresc]] • [[Edmond Halley]] • [[Jean-Philippe de Chéseaux]] • [[Nicolas Louis de Lacaille]] • [[Charles Messier]] • [[William Herschel]] • [[John Herschel]] • [[Pierre Méchain]] • [[Christian Doppler]] • [[William Huggins]] • [[Isaac Roberts]] • [[Wilhelm Gliese]] • [[George Abell]] • [[Johann Bayer]] • [[John Flamsteed]] • [[Timocharis]] • [[Aristillus]] • [[Tycho Brahe]] • [[Annie Cannon]] • [[Fred Whipple]] • [[Heber Curtis]] • [[Harlow Shapley]] • [[Carl Sagan]] • [[Giordano Bruno]] • [[Pierre-Simon Laplace]] • [[Alan Stern]] • [[Jan Oort]] • [[Walter Baade]] • [[Gerard Kuiper]] • [[Michael E. Brown]] • [[Jack G. Hills]] • [[James van Allen]] • [[Percival Lowell]] • [[Urbain Le Verrier]] • [[Johann Gottfried Galle]] • [[John Couch Adams]] • [[James E. Webb]]

;Ander
[[Lêer:52706main_hstorion_lg.jpg|170px|links|border]]
[[Sonmassa]] • [[Gravitasielens]] • [[Hemelewenaar]] • [[Absolute helderheid]] • [[Parsek]] • [[Ligjaar]] • [[Magnitude]] • [[Hemelpool]] • [[Hidrostatiese ewewig]] • [[Apside]] • [[Ruimtestof]] • [[Sodiaklig]] • [[Internasionale Astronomiese Unie]] • [[Metaal (astronomie)]] • [[Eiebeweging]] • [[Bibcode]] • [[Boogminuut]] • [[Boogsekonde]] • [[Aardmassa]] • [[Aardradius]] • [[Jupiter-massa]] • [[Jupiter-radius]] • [[Sonradius]] • [[Donker materie]] • [[Rooiverskuiwing]] • [[Sigbare spektrum]] • [[Deklinasie]] • [[Regte klimming]] • [[Epog (sterrekunde)]] • [[Lentepunt]] • [[Aksiale presessie]] • [[Lugkoördinaatstelsel]] • [[Radiale snelheid]] • [[Parallaks]] • [[Sonligsterkte]] • [[Sterwind]] • [[Hemelliggaam]] • [[Bewoonbare sone]] • [[Liggewendheid]] • [[Sonstilstand]] • [[Dag-en-nag-ewening]] • [[Ruimtetyd]] • [[Waarnemingshorison]] • [[Akkresieskyf]] • '''[[Boogskok]]''' • [[Maansverduistering]] • [[Maanknoop]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Toekoms van die Aarde]]}} • [[Spektraallyn]] • [[Interstellêre medium]] • [[Groot Debat]] • [[Sonvlek]] • [[Reïonisasie]] • [[Chronologie van die heelal]] • [[Hubble-ultradiepveld]] • [[Hubble Ekstreme Diepveld]] • [[Lagrange-punt]] • [[Inflasie (kosmologie)]] • [[Uitdying van die heelal]] • [[Metriek]] • [[Manhattan-metriek]] • [[Onstabiele strook]] • [[Ligkurwe]] • [[Asteroseismologie]] • [[Asimptotiese reusetak]] • [[Asimptoot]] • [[Baanresonansie]] • [[Aanpassingsoptiek]] • [[Groot Bombardement]] • [[Sirkumstellêre skyf]] • [[Kleurindeks]] • [[Retrograde en prograde beweging]] • [[Ashelling]] • [[Omwentelingsas]] • [[Baie Groot Teleskoop]] • [[Singulariteit (sterrekunde)]] • [[Naakte singulariteit]] • [[Volmaan]] • [[Donkermaan]] • [[Maanfase]] • [[Librasie]] • [[Supermaan]] • [[Maansonkalender]] • [[Tropiese jaar]] • [[Sideriese jaar]] • [[Interkalasie (tydmeting)]] • [[Maanmaand]] • [[Konjunksie (sterrekunde)]] • [[Sterrekundige simbool]] • [[Oorgang (sterrekunde)]] • [[Ligbesoedeling]] • [[Altasimut]] • [[Baanhelling]] • [[Kirkwoodgaping]] • [[Ewewigstemperatuur]] • [[Spanspekterrein]] • [[Effektiewe temperatuur]] • [[Sterevolusie]] • [[Ontaarde materie]] • [[Meridiaan (sterrekunde)]] • [[Kulminasie]] • [[Senit]] • [[Maanstilstand]] • [[Saros]] • [[Starlink]] • [[Giroskoop]] • [[Seismologie]] • [[Suid-Atlantiese Anomalie]] • [[Plasmawolk]] • [[Skokgolf]] • [[Van Allen-gordel]] • [[Fluks]] • [[Stromingsleer]] • [[Sosiale wetenskap]] • [[Kosmologiese konstante]] • [[Lambda-KDM-model]] • [[Parameter]] • [[Kosmologie]] • [[Kosmiese mikrogolfagtergrond]] • [[Herkombinasie (kosmologie)]] • [[Thomson-verstrooiing]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Waarneembare heelal]]}} • [[Terrestriale Tyd]] • [[Atoomhorlosie]] • [[Maankalender]] • [[Sonkalender]] • [[Heliosentriese wentelbaan]] • [[Tydlyn van die verre toekoms]] • [[Googol]] • [[Deeltjiehorison]] • [[WISE-teleskoop]] • [[Galaktiese gety]] • [[Swaartekragslinger]] • [[Witkolk]] • [[Skynbare retrograde beweging]] • [[Sinchroniese wentelbaan]] • [[Supersinchroniese wentelbaan]] • [[Subsinchroniese wentelbaan]] • [[Differensiële rotasie]] • [[Stervorming]] • [[Sisigie]] • [[Korona]] • [[Gegenschein]] • [[Skynbare grootte]] • [[Reëlmatige maan]] • [[Horisontale tak]]

;Astrologie
[[Ram (sterreteken)|Ram]] • [[Bul (sterreteken)|Bul]] • [[Tweeling (sterreteken)|Tweeling]] • [[Kreef (sterreteken)|Kreef]] • [[Leeu (sterreteken)|Leeu]] • [[Maagd (sterreteken)|Maagd]] • [[Weegskaal (sterreteken)|Weegskaal]] • [[Skerpioen (sterreteken)|Skerpioen]] • [[Boogskutter (sterreteken)|Boogskutter]] • [[Waterdraer (sterreteken)|Waterdraer]] • [[Visse (sterreteken)|Visse]] • [[Planete in astrologie]] • [[Diereriem]] • [[Astrologie]] • [[Huis (astrologie)]]

;Chinese astrologie
[[Slang (astrologie)]] • [[Rot (astrologie)]] • [[Os (astrologie)]] • [[Tier (astrologie)]] • [[Konyn (astrologie)]] • [[Draak (astrologie)]] • [[Perd (astrologie)]] • [[Bok (astrologie)]] • [[Aap (astrologie)]] • [[Haan (astrologie)]] • [[Hond (astrologie)]] • [[Vark (astrologie)]] • [[Chinese astrologie]] • [[Hemelstam]] • [[Aardtak]] • [[Vuurrot (astrologie)]] • [[Houtrot (astrologie)]] • [[Aardrot (astrologie)]] • [[Metaalrot (astrologie)]] • [[Waterrot (astrologie)]] • [[Houtos (astrologie)]] • [[Vuuros (astrologie)]] • [[Aardos (astrologie)]] • [[Metaalos (astrologie)]] • [[Wateros (astrologie)]] • [[Vuurtier (astrologie)]] • [[Aardtier (astrologie)]] • [[Metaaltier (astrologie)]] • [[Watertier (astrologie)]] • [[Houttier (astrologie)]] • [[Vuurkonyn (astrologie)]] • [[Aardkonyn (astrologie)]] • [[Metaalkonyn (astrologie)]] • [[Waterkonyn (astrologie)]] • [[Houtkonyn (astrologie)]] • [[Aarddraak (astrologie)]] • [[Metaaldraak (astrologie)]] • [[Waterdraak (astrologie)]] • [[Houtdraak (astrologie)]] • [[Vuurdraak (astrologie)]] • [[Aardslang (astrologie)]] • [[Waterslang (astrologie)]] • [[Metaalslang (astrologie)]] • [[Houtslang (astrologie)]] • [[Vuurslang (astrologie)]] • [[Metaalperd (astrologie)]] • [[Waterperd (astrologie)]] • [[Houtperd (astrologie)]] • [[Vuurperd (astrologie)]] • [[Aardperd (astrologie)]] • [[Metaalbok (astrologie)]] • [[Waterbok (astrologie)]] • [[Houtbok (astrologie)]] • [[Vuurbok (astrologie)]] • [[Aardbok (astrologie)]] • [[Wateraap (astrologie)]] • [[Houtaap (astrologie)]] • [[Vuuraap (astrologie)]] • [[Aardaap (astrologie)]] • [[Metaalaap (astrologie)]] • [[Waterhaan (astrologie)]] • [[Houthaan (astrologie)]] • [[Vuurhaan (astrologie)]] • [[Aardhaan (astrologie)]] • [[Metaalhaan (astrologie)]] • [[Vuurhond (astrologie)]] • [[Houthond (astrologie)]] • [[Aardhond (astrologie)]] • [[Metaalhond (astrologie)]] • [[Waterhond (astrologie)]] • [[Houtvark (astrologie)]] • [[Vuurvark (astrologie)]] • [[Aardvark (astrologie)]] • [[Metaalvark (astrologie)]] • [[Watervark (astrologie)]] • [[Sestigdelige siklus]] • [[Lichun]] • [[Yushui]] • [[Jingzhe]] • [[Chunfen]] • [[Qingming]] • [[Guyu]] • [[Lixia]] • [[Xiaoman]] • [[Mangzhong]] • [[Xiazhi]] • [[Xiaoshu]] • [[Dashu]] • [[Liqiu]] • [[Chushu]] • [[Bailu]] • [[Qiufen]] • [[Hanlu]] • [[Shuangjiang]] • [[Lidong]] • [[Xiaoxue]] • [[Daxue]] • [[Dongzhi]] • [[Xiaohan]] • [[Dahan]] • [[Sontermyn]] • [[Pentade]] • [[Feng shui]] • [[Qi]]</text>
      <sha1>og5rx9rafob8az1jnid10n0uj2weyz0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Koninklikes</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96678</id>
    <revision>
      <id>2520177</id>
      <parentid>2493744</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:18:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14158" xml:space="preserve">;Brittanje
[[Lêer:Bayeux_Tapestry_William.jpg|links|110px|border]]
[[George I van Groot-Brittanje]] • [[George II van Groot-Brittanje]] • [[George III van die Verenigde Koninkryk]] • [[George IV van die Verenigde Koninkryk]] • [[William IV van die Verenigde Koninkryk]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Victoria van die Verenigde Koninkryk]]}} • [[Edward VII van die Verenigde Koninkryk]] • [[George V van die Verenigde Koninkryk]] • [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] • [[Edward VIII van die Verenigde Koninkryk]] • [[Lys van monarge van Brittanje]] • [[Anna van Groot-Brittanje]] • [[George VI van die Verenigde Koninkryk]] • [[Willem III van Engeland]] • [[Maria II van Engeland]] • [[Jakobus II van Engeland]] • [[Karel II van Engeland]] • [[Karel I van Engeland ]] • [[Maria I van Engeland]] • [[Lady Jane Grey]] • [[Eduard VI van Engeland]] • [[Hendrik VIII van Engeland]] • [[Hendrik VII van Engeland]] • [[Richard III van Engeland]] • [[Eduard V van Engeland]] • [[Eduard IV van Engeland]] • [[Egbert van Wessex]] • [[Ethelwulf van Wessex]] • [[Ethelbald van Wessex]] • [[Ethelbert van Wessex]] • [[Ethelred van Wessex]] • [[Alfred die Grote]] • [[Eduard die Ouere]] • [[Ethelweard van Wessex]] • [[Athelstan van Engeland]] • [[Edmund I van Engeland]] • [[Edred van Engeland]] • [[Edwy van Engeland]] • [[Edgar die Vreedsame]] • [[Eduard die Martelaar]] • [[Ethelred II van Engeland]] • [[Sven I van Denemarke]] • [[Knoet die Grote]] • [[Edmund Ironside]] • [[Harold Haasvoet]] • [[Hartaknoet]] • [[Eduard die Belyer]] • [[Harold Godwinson]] • [[Edgar Adeling]] • '''[[Willem I van Engeland]]''' • [[Willem II van Engeland]] • [[Hendrik I van Engeland]] • [[Matilda van Engeland]] • [[Stefanus van Engeland]] • [[Hendrik II van Engeland]] • [[Hendrik die Jong Koning]] • [[Richard I van Engeland]] • [[Hendrik III van Engeland]] • [[Eduard I van Engeland]] • [[Eduard II van Engeland]] • [[Eduard III van Engeland]] • [[Richard II van Engeland]] • [[Hendrik IV van Engeland]] • [[Britse troonopvolging]] • [[Act of Settlement 1701]] • [[Die Anargie]] • [[Titulus Regius]]

;Skotland
[[Lys van monarge van Skotland]] • [[Kenneth MacAlpin]] • [[Donald I]] • [[Konstantyn I van Skotland]] • [[Áed]] • [[Koninkryk Alba]] • [[Gaele]] • [[Pikte]] • [[Giric]] • [[Donald II]] • [[Eochaid]] • [[Konstantyn II van Skotland]] • [[Malcolm I]] • [[Macbeth van Skotland]] • [[Duncan I]] • [[Lulach]] • [[Malcolm III]] • [[Maria I van Skotland]] • [[Jakobus V van Skotland]] • [[Margaret Tudor]] • [[Jakobus IV van Skotland]]

;Griekeland
[[George I van Griekeland|George I]] • [[Konstantyn I van Griekeland|Konstantyn I]] • [[Alexander van Griekeland|Alexander]] • [[George II van Griekeland|George II]] • [[Paul van Griekeland|Paul]] • [[Konstantyn II van Griekeland|Konstantyn II]] • [[Otto van Griekeland|Otto]] • [[Prins Andreas van Griekeland en Denemarke]]

;Denemarke
[[Sven I van Denemarke|Sven I]] • [[Knoet die Grote]] • [[Hartaknoet]] • [[Christiaan IX van Denemarke|Christiaan IX]] • [[Margrethe II van Denemarke|Margrethe II]] • [[Frederik VIII van Denemarke|Frederik VIII]] • [[Christiaan X van Denemarke|Christiaan X]] • [[Frederik IX van Denemarke|Frederik IX]] • [[Hartaknoet van Denemarke|Hartaknoet]] • [[Gorm die Oue]] • [[Harald I van Denemarke|Harald Bloutand]] • [[Harald II van Denemarke|Harald II]] • [[Magnus I van Noorweë|Magnus I]] • [[Sven II van Denemarke|Sven II]] • [[Harald III van Denemarke|Harald III]] • [[Knoet IV van Denemarke|Knoet die Heilige]] • [[Olaf I van Denemarke|Olaf I]] • [[Erik I van Denemarke|Erik I]] • [[Niels van Denemarke|Niels]] • [[Erik II van Denemarke|Erik II]] • [[Erik III van Denemarke|Erik III]] • [[Sven III van Denemarke|Sven III]] • [[Knoet V van Denemarke|Knoet V]] • [[Waldemar I van Denemarke|Waldemar I]] • [[Knoet VI van Denemarke|Knoet VI]] • [[Waldemar II van Denemarke|Waldemar II]] • [[Erik IV van Denemarke|Erik IV]] • [[Abel van Denemarke|Abel]] • [[Christoffel I van Denemarke|Christoffel I]] • [[Erik V van Denemarke|Erik V]] • [[Erik VI van Denemarke|Erik VI]] • [[Christoffel II van Denemarke|Christoffel II]] • [[Waldemar III van Denemarke|Waldemar III]] • [[Waldemar IV van Denemarke|Waldemar IV]] • [[Olaf II van Denemarke|Olaf II]] • [[Margrethe I van Denemarke|Margrethe I]] • [[Erik van Pommere]] • [[Christoffel van Beiere]] • [[Christiaan I van Denemarke|Christiaan I]] • [[Hans van Denemarke|Hans]] • [[Huis van Oldenburg]] • [[Christiaan II van Denemarke]] • [[Frederik I van Denemarke]] • [[Christiaan III van Denemarke]] • [[Frederik II van Denemarke]] • [[Christiaan IV van Denemarke]] • [[Frederik III van Denemarke]] • [[Christiaan V van Denemarke]] • [[Frederik IV van Denemarke]] • [[Christiaan VI van Denemarke]] • [[Frederik V van Denemarke]] • [[Christiaan VII van Denemarke]] • [[Frederik VI van Denemarke]] • [[Christiaan VIII van Denemarke]] • [[Frederik VII van Denemarke]] • [[Frederik, kroonprins van Denemarke]] • [[Louise van Hesse-Kassel]] • [[Haakon VII van Noorweë]] • [[Maud van Wallis]]

;Masedonië
[[Philippus II van Masedonië|Philippus II]] • [[Karanos]] • [[Koinos]] • [[Tirimmas van Masedonië|Tirimmas]] • [[Perdikkas I van Masedonië|Perdikkas I]] • [[Argeïese Dinastie]] • [[Argaios I van Masedonië|Argaios I]] • [[Philippus I van Masedonië|Philippus I]] • [[Airopos I van Masedonië|Airopos I]] • [[Alketas I van Masedonië|Alketas I]] • [[Amintas I van Masedonië|Amintas I]] • [[Alexander I van Masedonië|Alexander I]] • [[Perdikkas II van Masedonië|Perdikkas II]] • [[Alketas II van Masedonië|Alketas II]] • [[Archelaos I van Masedonië|Archelaos I]] • [[Krateros van Masedonië|Krateros]] • [[Orestes van Masedonië|Orestes]] • [[Airopos II van Masedonië|Airopos II]] • [[Pausanias van Masedonië|Pausanias]]

;Bisantynse Ryk
[[Lêer:Michael_iii.jpg|regs|110px|border]]
[[Lys van Bisantynse keisers]] • [[Herakleios van Bisantium|Herakleios]] • [[Arcadius]] • [[Theodosius II van Bisantium|Theodosius II]] • [[Marcianus van Bisantium|Marcianus]] • [[Dinastie van Theodosius]] • [[Leo I van Bisantium|Leo I]] • [[Leo II van Bisantium|Leo II]] • [[Zeno van Bisantium|Zeno]] • [[Basiliscus van Bisantium|Basiliscus]] • [[Anastasius I van Bisantium|Anastasius I]] • [[Thraciese Dinastie]] • [[Justinus I van Bisantium|Justinus I]] • [[Justinianus I van Bisantium|Justinianus I]] • [[Justinus II van Bisantium|Justinus II]] • [[Tiberius II Konstantyn]] • [[Mauricius van Bisantium|Mauricius]] • [[Justiniaanse Dinastie]] • [[Phokas van Bisantium|Phokas]] • [[Konstantyn III Herakleios]] • [[Heraklonas van Bisantium|Heraklonas]] • [[Constans II van Bisantium|Constans II]] • [[Konstantyn IV van Bisantium|Konstantyn IV]] • [[Justinianus II van Bisantium|Justinianus II]] • [[Leontios van Bisantium|Leontios]] • [[Tiberius III Apsimar]] • [[Philippikos Bardanes]] • [[Anastasius II van Bisantium|Anastasius II]] • [[Theodosius III van Bisantium|Theodosius III]] • [[Leo III die Isauriër]] • [[Konstantyn V van Bisantium|Konstantyn V]] • [[Leo IV die Kasaar]] • [[Konstantyn VI van Bisantium|Konstantyn VI]] • [[Irene van Athene]] • [[Siriese Dinastie]] • [[Nikephoros I Logothetes]] • [[Staurakios van Bisantium|Staurakios]] • [[Michael I Rangabe]] • [[Dinastie van Nikephoros]] • [[Leo V die Armeen]] • [[Michael II van Bisantium|Michael II]] • [[Theophilus van Bisantium|Theophilus]] • '''[[Michael III van Bisantium|Michael III]]''' • [[Frigiese Dinastie]] • [[Basilius I die Masedoniër]] • [[Leo VI van Bisantium|Leo VI]] • [[Alexander van Bisantium|Alexander]] • [[Konstantyn VII van Bisantium|Konstantyn VII]] • [[Romanos I van Bisantium|Romanos I]] • [[Romanos II van Bisantium|Romanos II]] • [[Nikephoros II Phokas]] • [[Johannes I Tzimiskes]] • [[Basilius II van Bisantium|Basilius II]] • [[Konstantyn VIII van Bisantium|Konstantyn VIII]] • [[Romanos III Argyros]] • [[Michael IV die Paflagoniër]] • [[Michael V Kalaphates]] • [[Zoë van Bisantium]] • [[Theodora van Bisantium]] • [[Konstantyn IX Monomachos]] • [[Michael VI Bringas]] • [[Isak I Komnenos]] • [[Konstantyn X Doukas]] • [[Romanos IV Diogenes]] • [[Michael VII Doukas]] • [[Nikephoros III Botaneiates]] • [[Alexios I Komnenos]] • [[Johannes II Komnenos]] • [[Manuel I Komnenos]] • [[Alexios II Komnenos]] • [[Andronikos I Komnenos]] • [[Isak II Angelos]] • [[Alexios III Angelos]] • [[Alexios IV Angelos]] • [[Alexios V Doukas]] • [[Konstantyn Laskaris]] • [[Theodorus I Laskaris]] • [[Johannes III Doukas Vatatzes]] • [[Theodorus II Laskaris]] • [[Johannes IV Laskaris]] • [[Andronikos II Palaiologos]] • [[Andronikos III Palaiologos]] • [[Johannes V Palaiologos]] • [[Konstantyn XI Palaiologos]] • [[Johannes VIII Palaiologos]] • [[Manuel II Palaiologos]] • [[Johannes VII Palaiologos]] • [[Johannes VI Kantakouzenos]] • [[Andronikos IV Palaiologos]] • [[Constantius II]] • [[Julianus]] • [[Jovianus]]

;Swede
[[Victoria van Swede]] • [[Gustaf VI Adolf van Swede]] • [[Gustaf V van Swede]] • [[Oscar II van Swede]] • [[Karl XV van Swede]] • [[Oscar I van Swede]] • [[Karl XIV Johan van Swede]]

;Ander
[[Rainier III van Monaco]] • [[Albert II van Monaco]] • [[Dawid IV van Georgië]] • [[Mirian III van Iberië]] • [[Tamar van Georgië]] • [[Maria Tudor, koningin van Frankryk]] • [[Vlad II Dracul]] • [[Orde van die Draak]] • [[Sighișoara]] • [[Radu cel Frumos]] • [[Târgoviște]] • [[Moldawië (prinsdom)]] • [[Stefanus III van Moldawië]]

;Europese koningshuise
[[Huis van Hannover]] • [[Huis van Sakse-Koburg en Gotha]] • [[Belgiese monargie]] • [[Huis van Bernadotte]] • [[Huis van Bourbon]] • [[Huis van Grimaldi]] • [[Huis van Liechtenstein]] • [[Huis van Nassau-Weilburg]] • [[Huis van Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg]] • [[Huis van Bragança-Wettin]] • [[Huis van Karađorđević]] • [[Huis van Savoje]] (onaangeteken) • [[Huis van Zogoe]] • [[Huis van Windsor]] • [[Nederlandse monargie]] • [[Hohenzollern-Sigmaringen]] • [[Huis van Stuart]] • [[Huis van Tudor]] • [[Huis van York]] • [[Huis van Wessex]] • [[Huis van Normandië]] • [[Huis van Plantagenêt]] • [[Wittelsbach]] • [[Huis van Palts-Neumarkt]] • [[Huis van Lancaster]] • [[Bagrationi-dinastie]] • [[Koninkryk Hannover]] • [[Keurvorstedom Brunswyk-Lüneburg]] • [[Huis van Welfe]]

;Europese adellikes, ens.
[[Prins Philip, Hertog van Edinburg]] • [[Prins Edward, Hertog van Kent en Strathearn]] • [[Prinses Victoria van Sakse-Koburg-Saalfeld]] • [[Keiser van Indië]] • [[Victoria, kroonprinses]] • [[Alice van die Verenigde Koninkryk]] • [[Albert, prinsgemaal]] • [[Alfred, Hertog van Sakse-Koburg en Gotha]] • [[Prins Leopold, Hertog van Albany]] • [[Prinses Helena van die Verenigde Koninkryk]] • [[Prins Arthur, Hertog van Connaught en Strathearn]] • [[Prinses Beatrice van die Verenigde Koninkryk]] • [[Prinses Louise, Hertogin van Argyll]] • [[Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland]] • [[Victoriaanse tydperk]] • [[Saliese wet]] • [[Anne Mountbatten-Windsor|Anne, kroonprinses]] • [[Prins Andrew, Hertog van York]] • [[Prins Edward, Graaf van Wessex]] • [[Sophie, Gravin van Wessex]] • [[Mark Phillips]] • [[Tim Laurence]] • [[Sarah, Hertogin van York]] • [[Alexandra van Denemarke]] • [[Elizabeth Bowes-Lyon]] • [[Caroline, Prinses van Hannover]] • [[Prinses Stéphanie van Monaco]] • [[Olga Konstantinowna van Rusland]] • [[Ernst August, Prins van Hannover]] • [[Jan van Gent]] • [[Anna Boleyn]] • [[Jane Seymour]] • [[Anna van Kleef]] • [[Catharina Howard]] • [[Catharina Parr]] • [[Catharina van Aragon]] • [[Elizabeth van York]] • [[Arthur, Prins van Wallis]] • [[Prins George van Cambridge]] • [[Prins Harry, Hertog van Sussex]] • [[Ernst August, keurvors van Brunswyk-Lüneburg]] • [[Keurvors]] • [[Sophia van die Palts]] • [[John Brown (dienskneg)|John Brown]] • [[Mountbatten-Windsor]] • [[Prinses Margaret, Gravin van Snowdon]] • [[Prinses Victoria van Hesse-Darmstad]] • [[Prinses Alice van Battenberg]] • [[Louis Mountbatten, 1ste graaf Mountbatten van Birma]] • [[Mary van Teck]] • [[Meghan Markle]] • [[Hertog van Sussex]] • [[Hertog van Cambridge]] • [[Hertog van Edinburg]] • [[Britse prins]] • [[Prins van Wallis]] • [[Prins Louis van Cambridge]] • [[Patentbrief]] • [[Archie Mountbatten-Windsor]] • [[Prins Franz Wilhelm van Pruise]] • [[Ludwig IV, Groothertog van Hesse]] • [[Battenberg-familie]] • [[Hemofilie onder Europese koninklikes]] • [[Julia, Prinses van Battenberg]] • [[Prins Hendrik van Battenberg]]

;Koninklike wonings in die Verenigde Koninkryk
[[Buckingham-paleis]] • [[Kensington-paleis]] • [[Balmoral-kasteel]] • [[Clarence House]] • [[Sint James-paleis]] • [[Sandringham House]] • [[Windsor-kasteel]] • [[Llwynywermod]] • [[Londense Tower]] • [[Coppins]] • [[Edinburg-kasteel]] • [[Hillsborough-kasteel]] • [[Highgrove House]] • [[Bagshot Park]] • [[Birkhall]] • [[Gatcombe Park]] • [[Holyrood-paleis]] • [[Royal Lodge]] • [[Thatched House Lodge]] • [[Paleis van Beaulieu]] • [[Beaumont-paleis]] • [[Bridewell-paleis]] • [[Brantridge Park]] • [[Carlton House]] • [[Coombe Abbey]] • [[Cumberland Lodge]] • [[Dunfermline-paleis]] • [[Eltham-paleis]] • [[Falkland-paleis]] • [[Queen's House]] • [[Paleis van Placentia]] • [[Marlborough House]] • [[Kasteel van Mey]] • [[Fort Belvedere]] • [[Hampton Court-paleis]] • [[Kew-paleis]] • [[Linlithgow-paleis]] • [[Royal Pavilion]] • [[Savoy-paleis]] • [[Paleis van Whitehall]] • [[Stirling-kasteel]] • [[Osborne House]]</text>
      <sha1>dg59a6agyz4jjep0b5wih1fj4o70h0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520179</id>
      <parentid>2520177</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:19:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14338" xml:space="preserve">;Brittanje
[[Lêer:Bayeux_Tapestry_William.jpg|links|110px|border]]
[[George I van Groot-Brittanje]] • [[George II van Groot-Brittanje]] • [[George III van die Verenigde Koninkryk]] • [[George IV van die Verenigde Koninkryk]] • [[William IV van die Verenigde Koninkryk]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Victoria van die Verenigde Koninkryk]]}} • [[Edward VII van die Verenigde Koninkryk]] • [[George V van die Verenigde Koninkryk]] • [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] • [[Edward VIII van die Verenigde Koninkryk]] • [[Lys van monarge van Brittanje]] • [[Anna van Groot-Brittanje]] • [[George VI van die Verenigde Koninkryk]] • [[Willem III van Engeland]] • [[Maria II van Engeland]] • [[Jakobus II van Engeland]] • [[Karel II van Engeland]] • [[Karel I van Engeland ]] • [[Maria I van Engeland]] • [[Lady Jane Grey]] • [[Eduard VI van Engeland]] • [[Hendrik VIII van Engeland]] • [[Hendrik VII van Engeland]] • [[Richard III van Engeland]] • [[Eduard V van Engeland]] • [[Eduard IV van Engeland]] • [[Egbert van Wessex]] • [[Ethelwulf van Wessex]] • [[Ethelbald van Wessex]] • [[Ethelbert van Wessex]] • [[Ethelred van Wessex]] • [[Alfred die Grote]] • [[Eduard die Ouere]] • [[Ethelweard van Wessex]] • [[Athelstan van Engeland]] • [[Edmund I van Engeland]] • [[Edred van Engeland]] • [[Edwy van Engeland]] • [[Edgar die Vreedsame]] • [[Eduard die Martelaar]] • [[Ethelred II van Engeland]] • [[Sven I van Denemarke]] • [[Knoet die Grote]] • [[Edmund Ironside]] • [[Harold Haasvoet]] • [[Hartaknoet]] • [[Eduard die Belyer]] • [[Harold Godwinson]] • [[Edgar Adeling]] • '''[[Willem I van Engeland]]''' • [[Willem II van Engeland]] • [[Hendrik I van Engeland]] • [[Matilda van Engeland]] • [[Stefanus van Engeland]] • [[Hendrik II van Engeland]] • [[Hendrik die Jong Koning]] • [[Richard I van Engeland]] • [[Hendrik III van Engeland]] • [[Eduard I van Engeland]] • [[Eduard II van Engeland]] • [[Eduard III van Engeland]] • [[Richard II van Engeland]] • [[Hendrik IV van Engeland]] • [[Britse troonopvolging]] • [[Act of Settlement 1701]] • [[Die Anargie]] • [[Titulus Regius]]

;Skotland
[[Lys van monarge van Skotland]] • [[Kenneth MacAlpin]] • [[Donald I]] • [[Konstantyn I van Skotland]] • [[Áed]] • [[Koninkryk Alba]] • [[Gaele]] • [[Pikte]] • [[Giric]] • [[Donald II]] • [[Eochaid]] • [[Konstantyn II van Skotland]] • [[Malcolm I]] • [[Macbeth van Skotland]] • [[Duncan I]] • [[Lulach]] • [[Malcolm III]] • [[Maria I van Skotland]] • [[Jakobus V van Skotland]] • [[Margaret Tudor]] • [[Jakobus IV van Skotland]]

;Griekeland
[[George I van Griekeland|George I]] • [[Konstantyn I van Griekeland|Konstantyn I]] • [[Alexander van Griekeland|Alexander]] • [[George II van Griekeland|George II]] • [[Paul van Griekeland|Paul]] • [[Konstantyn II van Griekeland|Konstantyn II]] • [[Otto van Griekeland|Otto]] • [[Prins Andreas van Griekeland en Denemarke]]

;Denemarke
[[Sven I van Denemarke|Sven I]] • [[Knoet die Grote]] • [[Hartaknoet]] • [[Christiaan IX van Denemarke|Christiaan IX]] • [[Margrethe II van Denemarke|Margrethe II]] • [[Frederik VIII van Denemarke|Frederik VIII]] • [[Christiaan X van Denemarke|Christiaan X]] • [[Frederik IX van Denemarke|Frederik IX]] • [[Hartaknoet van Denemarke|Hartaknoet]] • [[Gorm die Oue]] • [[Harald I van Denemarke|Harald Bloutand]] • [[Harald II van Denemarke|Harald II]] • [[Magnus I van Noorweë|Magnus I]] • [[Sven II van Denemarke|Sven II]] • [[Harald III van Denemarke|Harald III]] • [[Knoet IV van Denemarke|Knoet die Heilige]] • [[Olaf I van Denemarke|Olaf I]] • [[Erik I van Denemarke|Erik I]] • [[Niels van Denemarke|Niels]] • [[Erik II van Denemarke|Erik II]] • [[Erik III van Denemarke|Erik III]] • [[Sven III van Denemarke|Sven III]] • [[Knoet V van Denemarke|Knoet V]] • [[Waldemar I van Denemarke|Waldemar I]] • [[Knoet VI van Denemarke|Knoet VI]] • [[Waldemar II van Denemarke|Waldemar II]] • [[Erik IV van Denemarke|Erik IV]] • [[Abel van Denemarke|Abel]] • [[Christoffel I van Denemarke|Christoffel I]] • [[Erik V van Denemarke|Erik V]] • [[Erik VI van Denemarke|Erik VI]] • [[Christoffel II van Denemarke|Christoffel II]] • [[Waldemar III van Denemarke|Waldemar III]] • [[Waldemar IV van Denemarke|Waldemar IV]] • [[Olaf II van Denemarke|Olaf II]] • [[Margrethe I van Denemarke|Margrethe I]] • [[Erik van Pommere]] • [[Christoffel van Beiere]] • [[Christiaan I van Denemarke|Christiaan I]] • [[Hans van Denemarke|Hans]] • [[Huis van Oldenburg]] • [[Christiaan II van Denemarke]] • [[Frederik I van Denemarke]] • [[Christiaan III van Denemarke]] • [[Frederik II van Denemarke]] • [[Christiaan IV van Denemarke]] • [[Frederik III van Denemarke]] • [[Christiaan V van Denemarke]] • [[Frederik IV van Denemarke]] • [[Christiaan VI van Denemarke]] • [[Frederik V van Denemarke]] • [[Christiaan VII van Denemarke]] • [[Frederik VI van Denemarke]] • [[Christiaan VIII van Denemarke]] • [[Frederik VII van Denemarke]] • [[Frederik, kroonprins van Denemarke]] • [[Louise van Hesse-Kassel]] • [[Haakon VII van Noorweë]] • [[Maud van Wallis]]

;Masedonië
[[Philippus II van Masedonië|Philippus II]] • [[Karanos]] • [[Koinos]] • [[Tirimmas van Masedonië|Tirimmas]] • [[Perdikkas I van Masedonië|Perdikkas I]] • [[Argeïese Dinastie]] • [[Argaios I van Masedonië|Argaios I]] • [[Philippus I van Masedonië|Philippus I]] • [[Airopos I van Masedonië|Airopos I]] • [[Alketas I van Masedonië|Alketas I]] • [[Amintas I van Masedonië|Amintas I]] • [[Alexander I van Masedonië|Alexander I]] • [[Perdikkas II van Masedonië|Perdikkas II]] • [[Alketas II van Masedonië|Alketas II]] • [[Archelaos I van Masedonië|Archelaos I]] • [[Krateros van Masedonië|Krateros]] • [[Orestes van Masedonië|Orestes]] • [[Airopos II van Masedonië|Airopos II]] • [[Pausanias van Masedonië|Pausanias]]

;Bisantynse Ryk
[[Lêer:Michael_iii.jpg|regs|110px|border]]
[[Lys van Bisantynse keisers]] • [[Herakleios van Bisantium|Herakleios]] • [[Arcadius]] • [[Theodosius II van Bisantium|Theodosius II]] • [[Marcianus van Bisantium|Marcianus]] • [[Dinastie van Theodosius]] • [[Leo I van Bisantium|Leo I]] • [[Leo II van Bisantium|Leo II]] • [[Zeno van Bisantium|Zeno]] • [[Basiliscus van Bisantium|Basiliscus]] • [[Anastasius I van Bisantium|Anastasius I]] • [[Thraciese Dinastie]] • [[Justinus I van Bisantium|Justinus I]] • [[Justinianus I van Bisantium|Justinianus I]] • [[Justinus II van Bisantium|Justinus II]] • [[Tiberius II Konstantyn]] • [[Mauricius van Bisantium|Mauricius]] • [[Justiniaanse Dinastie]] • [[Phokas van Bisantium|Phokas]] • [[Konstantyn III Herakleios]] • [[Heraklonas van Bisantium|Heraklonas]] • [[Constans II van Bisantium|Constans II]] • [[Konstantyn IV van Bisantium|Konstantyn IV]] • [[Justinianus II van Bisantium|Justinianus II]] • [[Leontios van Bisantium|Leontios]] • [[Tiberius III Apsimar]] • [[Philippikos Bardanes]] • [[Anastasius II van Bisantium|Anastasius II]] • [[Theodosius III van Bisantium|Theodosius III]] • [[Leo III die Isauriër]] • [[Konstantyn V van Bisantium|Konstantyn V]] • [[Leo IV die Kasaar]] • [[Konstantyn VI van Bisantium|Konstantyn VI]] • [[Irene van Athene]] • [[Siriese Dinastie]] • [[Nikephoros I Logothetes]] • [[Staurakios van Bisantium|Staurakios]] • [[Michael I Rangabe]] • [[Dinastie van Nikephoros]] • [[Leo V die Armeen]] • [[Michael II van Bisantium|Michael II]] • [[Theophilus van Bisantium|Theophilus]] • '''[[Michael III van Bisantium|Michael III]]''' • [[Frigiese Dinastie]] • [[Basilius I die Masedoniër]] • [[Leo VI van Bisantium|Leo VI]] • [[Alexander van Bisantium|Alexander]] • [[Konstantyn VII van Bisantium|Konstantyn VII]] • [[Romanos I van Bisantium|Romanos I]] • [[Romanos II van Bisantium|Romanos II]] • [[Nikephoros II Phokas]] • [[Johannes I Tzimiskes]] • [[Basilius II van Bisantium|Basilius II]] • [[Konstantyn VIII van Bisantium|Konstantyn VIII]] • [[Romanos III Argyros]] • [[Michael IV die Paflagoniër]] • [[Michael V Kalaphates]] • [[Zoë van Bisantium]] • [[Theodora van Bisantium]] • [[Konstantyn IX Monomachos]] • [[Michael VI Bringas]] • [[Isak I Komnenos]] • [[Konstantyn X Doukas]] • [[Romanos IV Diogenes]] • [[Michael VII Doukas]] • [[Nikephoros III Botaneiates]] • [[Alexios I Komnenos]] • [[Johannes II Komnenos]] • [[Manuel I Komnenos]] • [[Alexios II Komnenos]] • [[Andronikos I Komnenos]] • [[Isak II Angelos]] • [[Alexios III Angelos]] • [[Alexios IV Angelos]] • [[Alexios V Doukas]] • [[Konstantyn Laskaris]] • [[Theodorus I Laskaris]] • [[Johannes III Doukas Vatatzes]] • [[Theodorus II Laskaris]] • [[Johannes IV Laskaris]] • [[Andronikos II Palaiologos]] • [[Andronikos III Palaiologos]] • [[Johannes V Palaiologos]] • [[Konstantyn XI Palaiologos]] • [[Johannes VIII Palaiologos]] • [[Manuel II Palaiologos]] • [[Johannes VII Palaiologos]] • [[Johannes VI Kantakouzenos]] • [[Andronikos IV Palaiologos]] • [[Constantius II]] • [[Julianus]] • [[Jovianus]]

;Swede
[[Victoria van Swede]] • [[Gustaf VI Adolf van Swede]] • [[Gustaf V van Swede]] • [[Oscar II van Swede]] • [[Karl XV van Swede]] • [[Oscar I van Swede]] • [[Karl XIV Johan van Swede]]

;Ander
[[Rainier III van Monaco]] • [[Albert II van Monaco]] • [[Dawid IV van Georgië]] • [[Mirian III van Iberië]] • [[Tamar van Georgië]] • [[Maria Tudor, koningin van Frankryk]] • [[Vlad II Dracul]] • [[Orde van die Draak]] • [[Sighișoara]] • [[Radu cel Frumos]] • [[Târgoviște]] • [[Moldawië (prinsdom)]] • [[Stefanus III van Moldawië]]

;Europese koningshuise
[[Huis van Hannover]] • [[Huis van Sakse-Koburg en Gotha]] • [[Belgiese monargie]] • [[Huis van Bernadotte]] • [[Huis van Bourbon]] • [[Huis van Grimaldi]] • [[Huis van Liechtenstein]] • [[Huis van Nassau-Weilburg]] • [[Huis van Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg]] • [[Huis van Bragança-Wettin]] • [[Huis van Karađorđević]] • [[Huis van Savoje]] (onaangeteken) • [[Huis van Zogoe]] • [[Huis van Windsor]] • [[Nederlandse monargie]] • [[Hohenzollern-Sigmaringen]] • [[Huis van Stuart]] • [[Huis van Tudor]] • [[Huis van York]] • [[Huis van Wessex]] • [[Huis van Normandië]] • [[Huis van Plantagenêt]] • [[Wittelsbach]] • [[Huis van Palts-Neumarkt]] • [[Huis van Lancaster]] • [[Bagrationi-dinastie]] • [[Koninkryk Hannover]] • [[Keurvorstedom Brunswyk-Lüneburg]] • [[Huis van Welfe]]

;Europese adellikes, ens.
[[Prins Philip, Hertog van Edinburg]] • [[Prins Edward, Hertog van Kent en Strathearn]] • [[Prinses Victoria van Sakse-Koburg-Saalfeld]] • [[Keiser van Indië]] • [[Victoria, kroonprinses]] • [[Alice van die Verenigde Koninkryk]] • [[Albert, prinsgemaal]] • [[Alfred, Hertog van Sakse-Koburg en Gotha]] • [[Prins Leopold, Hertog van Albany]] • [[Prinses Helena van die Verenigde Koninkryk]] • [[Prins Arthur, Hertog van Connaught en Strathearn]] • [[Prinses Beatrice van die Verenigde Koninkryk]] • [[Prinses Louise, Hertogin van Argyll]] • [[Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland]] • [[Victoriaanse tydperk]] • [[Saliese wet]] • [[Anne Mountbatten-Windsor|Anne, kroonprinses]] • [[Prins Andrew, Hertog van York]] • [[Prins Edward, Graaf van Wessex]] • [[Sophie, Gravin van Wessex]] • [[Mark Phillips]] • [[Tim Laurence]] • [[Sarah, Hertogin van York]] • [[Alexandra van Denemarke]] • [[Elizabeth Bowes-Lyon]] • [[Caroline, Prinses van Hannover]] • [[Prinses Stéphanie van Monaco]] • [[Olga Konstantinowna van Rusland]] • [[Ernst August, Prins van Hannover]] • [[Jan van Gent]] • [[Anna Boleyn]] • [[Jane Seymour]] • [[Anna van Kleef]] • [[Catharina Howard]] • [[Catharina Parr]] • [[Catharina van Aragon]] • [[Elizabeth van York]] • [[Arthur, Prins van Wallis]] • [[Prins George van Cambridge]] • [[Prins Harry, Hertog van Sussex]] • [[Ernst August, keurvors van Brunswyk-Lüneburg]] • [[Keurvors]] • [[Sophia van die Palts]] • [[John Brown (dienskneg)|John Brown]] • [[Mountbatten-Windsor]] • [[Prinses Margaret, Gravin van Snowdon]] • [[Prinses Victoria van Hesse-Darmstad]] • [[Prinses Alice van Battenberg]] • [[Louis Mountbatten, 1ste graaf Mountbatten van Birma]] • [[Mary van Teck]] • [[Meghan Markle]] • [[Hertog van Sussex]] • [[Hertog van Cambridge]] • [[Hertog van Edinburg]] • [[Britse prins]] • [[Prins van Wallis]] • [[Prins Louis van Cambridge]] • [[Patentbrief]] • [[Archie Mountbatten-Windsor]] • [[Prins Franz Wilhelm van Pruise]] • [[Ludwig IV, Groothertog van Hesse]] • [[Battenberg-familie]] • [[Hemofilie onder Europese koninklikes]] • [[Julia, Prinses van Battenberg]] • [[Prins Hendrik van Battenberg]] • [[Antony Armstrong-Jones, 1ste Graaf van Snowdon]] • [[Wallis Simpson]] • [[Peter Townsend]] • [[Nerissa en Katherine Bowes-Lyon]] • [[Camilla, Hertogin van Cornwall]]

;Koninklike wonings in die Verenigde Koninkryk
[[Buckingham-paleis]] • [[Kensington-paleis]] • [[Balmoral-kasteel]] • [[Clarence House]] • [[Sint James-paleis]] • [[Sandringham House]] • [[Windsor-kasteel]] • [[Llwynywermod]] • [[Londense Tower]] • [[Coppins]] • [[Edinburg-kasteel]] • [[Hillsborough-kasteel]] • [[Highgrove House]] • [[Bagshot Park]] • [[Birkhall]] • [[Gatcombe Park]] • [[Holyrood-paleis]] • [[Royal Lodge]] • [[Thatched House Lodge]] • [[Paleis van Beaulieu]] • [[Beaumont-paleis]] • [[Bridewell-paleis]] • [[Brantridge Park]] • [[Carlton House]] • [[Coombe Abbey]] • [[Cumberland Lodge]] • [[Dunfermline-paleis]] • [[Eltham-paleis]] • [[Falkland-paleis]] • [[Queen's House]] • [[Paleis van Placentia]] • [[Marlborough House]] • [[Kasteel van Mey]] • [[Fort Belvedere]] • [[Hampton Court-paleis]] • [[Kew-paleis]] • [[Linlithgow-paleis]] • [[Royal Pavilion]] • [[Savoy-paleis]] • [[Paleis van Whitehall]] • [[Stirling-kasteel]] • [[Osborne House]]</text>
      <sha1>8l6jt73yo2b6ygf4x3bp9sky8m8on6h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Mitologie</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96679</id>
    <revision>
      <id>2520172</id>
      <parentid>2506285</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:14:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9049" xml:space="preserve">;Slawiese mitologie
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Slawiese mitologie]]}} • [[Baba Jaga]] • [[Tsjernobog]] • [[Peroen]] • [[Iwan Tsarewitsj]] • [[Die Zori]] • [[Domowoi]] • [[Belobog]] • [[Swarog]] • [[Jaf, Praf en Naf]] • [[Chors]] • [[Dazjbog]] • [[Primêre Kronieke]] • [[Weles]] • [[Jarilo]] • [[Slawiese draak|Zmei]] • [[Marzjana]] • [[Triglaf]] • [[Mat Zemlja]] • [[Stribog]] • [[Boek van Weles]] • [[Roesalka]] • [[Ljech, Tsjech en Roes]] • [[Slawiese vuurvoël|Zjar-ptitsa]] • [[Kosjtsjei]] • [[Lesji]] • [[Živa]] • [[Swjatowid]] • [[Zarja]] • [[Berstuk]] • [[Lada (mitologie)|Lada]] • [[Mokosj]] • [[Oźwiena]] • [[Ilja Moeromets]] • [[Dobrinja Nikititsj]] • [[Aljosja Popowitsj]] • [[Baš Čelik]] • [[Libuše]] • [[Ala]] • [[Bjes]] • [[Varingblom]] • [[Alkonost (mitologie)]] • [[Gamajoen]] • [[Sirin]] • [[Simargl]] • [[Raskovnik]] • [[Złota Baba]] • [[Bagiennik]] • [[Bannik]] • [[Boginki]] • [[Drekawats]] • [[Wila]] • [[Licho]] • [[Kikimora]]

;Griekse mitologie
[[Lêer:Bust_Ganymede_Louvre_Ma535.jpg|regs|140px|border]]
[[Apollo (mitologie)|Apollo]] • [[Olimpiese gode]] • [[Olimpus]] • [[Zeus]] • [[Grasieë]] • [[Hefaistos]] • [[Afrodite]] • [[Ares]] • [[Chtoniese gode]] • [[Sater]] • [[Chaos (mitologie)|Chaos]] • [[Sikloop]] • [[Poseidon]] • [[Hera]] • [[Kronos]] • [[Okeanos]] • [[Nyx]] • [[Oidipus]] • [[Sentour]] • [[Griekse oergode]] • [[Artemis]] • [[Titaan (mitologie)|Titaan]] • [[Dionusos]] • [[Eter]] • [[Chronos]] • [[Hemera]] • [[Lys van Griekse mitologiese figure]] • [[Erebos]] • [[Gaia (mitologie)|Gaia]] • [[Tartaros]] • '''[[Ganumedes (mitologie)|Ganumedes]]''' • [[Krios]] • [[Koios]] • [[Asteria]] • [[Atlas (mitologie)|Atlas]] • [[Eos]] • [[Epimeteus]] • [[Helios]] • [[Leto]] • [[Menoitios]] • [[Prometeus]] • [[Selene]] • [[Gorgo]] • [[Eros]] • [[Hades]] • [[Uranos]] • [[Pontos]] • [[Teia]] • [[Minotourus]] • [[Nimf]] • [[Honderdhandige]] • [[Atena]] • [[Demeter]] • [[Iapetos]] • [[Hestia]] • [[Rea]] • [[Huperion]] • [[Mnemosune]] • [[Foibe]] • [[Tetis]] • [[Temis]] • [[Plejade (mitologie)]] • [[Hiade]] • [[Hesperide]] • [[Okeanied]] • [[Lampade]] • [[Limnade]] • [[Driade]] • [[Najade]] • [[Muse]] • [[Alseïde]] • [[Auloniade]] • [[Napaia]] • [[Oreade]] • [[Hamadriade]] • [[Meliai]] • [[Korikiaanse nimfe]] • [[Nereïde]] • [[Pegaia]] • [[Krinaia]] • [[Pan (mitologie)|Pan]] • [[Herakles]] • [[Adonis]] • [[Gigant]] • [[Skikgodin]] • [[Persefone]] • [[Eriniër]] • [[Alfeios]] • [[Asklepios]] • [[Hebe]] • [[Achilles]] • [[Peleus]] • [[Amasone (mitologie)|Amasone]] • [[Ikaros]] • [[Jason (mitologie)|Jason]] • [[Penelope (mitologie)|Penelope]] • [[Antiope]] • [[Daidalos]] • [[Tantalos]] • [[Sisufos]] • [[Tanatos]] • [[Teseus]] • [[Perseus (mitologie)]] • [[Chiron]] • [[Tetis]] • [[Ilias]] • [[Agamemnon]] • [[Statius]] • [[Achilleid]] • [[Styx]] • [[Epiese Siklus]] • [[Odussee]] • [[Odusseus]] • [[Medusa]] • [[Ovidius]] • [[Titanestryd]] • [[Hermafroditos]] • [[Priapos]] • [[Atos (mitologie)]] • [[Pluto (mitologie)]] • [[Charon (mitologie)]] • [[Hidra (mitologie)]] • [[Kerberos (mitologie)]] • [[Orfeus]] • [[Orfisme]] • [[Kubele]] • [[Orion (mitologie)]] • [[Trojaanse Oorlog]] • [[Gordius]] • [[Midas]] • [[Mugdon]] • [[Priamos]] • [[Paris]] • [[Helena van Troje]] • [[Menelaos]] • [[Tindareos]] • [[Patroklos]] • [[Alias die Grote]] • [[Eris (mitologie)]] • [[Hektor]] • [[Memnon]] • [[Eratostenes]] • [[Eutuchios Proklos]] • [[Leda (mitologie)]] • [[Pentesileia]] • [[Telegonie]] • [[Telegonos]] • [[Kirke]] • [[Palamedes]] • [[Europa (mitologie)]] • [[Dido]]

;Egiptiese mitologie
'''[[Ptah]]''' • [[Sechmet]] • [[Horus]] • [[Nefertem]] • [[Amoen]] • [[Moet]] • [[Chonsoe]] • [[Thebaanse Triade]] • [[Memphis-triade]] • [[Aten]] • [[Hathor]] • [[Apis]] • [[Bastet]] • [[Neith]] • [[Osiris]] • [[Isis]] • [[Vyf name van die farao's]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Egiptiese mitologie]]}} • [[Maät]] • [[Doeat]] • [[Boeke van Asemhaling]] • [[Boek van Grotte]] • [[Egiptiese siel]] • [[Atoem]] • [[Ennead]] • [[Noe]] • [[Geb]] • [[Sjoe]] • [[Noet]] • [[Set (god)]] • [[Nege boë]] • [[Anoebis]] • [[Anoeket]] • [[Chnoem]] • [[Apep]] • [[Vier seuns van Horus]] • [[Chepri]] • [[Meschenet]] • [[Bes]] • [[Heqet]] • [[Maahes]] • [[Mafdet]] • [[Min (god)]] • [[Montoe]] • [[Nechbet]] • [[Wadjet]] • [[Oog van Horus]] • [[Oog van Ra]] • [[Nephthys]] • [[Raet-Tawy]] • [[Satet]] • [[Seker]] • [[Serket]] • [[Sesjat]] • [[Thoth]] • [[Sobek]] • [[Taweret]] • [[Tefnoet]] • [[Wepwawet]] • [[Anch]] • [[Mondopeningseremonie]] • [[Egiptiese Dodeboek]] • [[Boek van Poorte]] • [[Amdoeat]] • [[Benben]] • [[Boek van die Aarde]] • [[Enigmatiese Boek van die Onderwêreld]] • [[Orakel]]

;Noorse mitologie en legendariese konings
[[Ragnarök]] • [[Fimbulvetr]] • [[Lif en Lifthrasir]] • [[Yggdrasil]] • [[Ragnar Lodbrok]] • [[Bloedarend]] • [[Berserker]] • [[Hyoscyamus niger]] • [[Loki]] • [[Ase (mitologie)]] • [[Wane]] • [[Balder]] • [[Thor]] • [[Freyr]] • [[Surtr]] • [[Borr]] • [[Lagertha]] • [[Aslaug]] • [[Gesta Danorum]] • [[Skildmaagd]] • [[Legendariese Sweedse konings]] • [[Fjölnir]] • [[Sveigder]] • [[Vanlande]] • [[Visbur]] • [[Domalde]] • [[Domar]] • [[Dyggvi‎]] • [[Dag die Wyse]] • [[Agne]] •  [[Alarik en Erik]] • [[Yngling]] • [[Ynglinga saga]] • [[Snorri Sturluson]] • [[Yngvi en Alf]] • [[Hugleik]] • [[Haki]] • [[Jorund]] • [[Aun]] • [[Egil]] • [[Ottar]] • [[Adils]] • [[Eystein]] • [[Sölve]] • [[Ingvar]] • [[Anund]] • [[Ingjald]] • [[Njord]] • [[Sigurd Ring]] • [[Ivar Vidfamne]] • [[Harald Oorlogtand]] • [[Eysteinn Beli]] • [[Björn Ysterkant]] • [[Erik Björnsson‎‎]] • [[Erik Refilsson‎]] • [[Björn at Haugi]] • [[Anund Uppsale]] • [[Erik Anundsson]] • [[Huis van Munsö]] • [[Björn Eriksson]] • [[Erik die Oorwinnaar]] • [[Olof Skötkonung]] • [[Anund Jakob]] • [[Emund die Oue]] • [[Olof Björnsson]] • [[Adam van Bremen]] • [[Skald]] • [[Poëtiese Edda]] • [[Prosaïese Edda]] • [[Kenning]] • [[Verhaal van Ragnar se seuns]] • [[Verhaal van Ragnar Lodbrok]] • [[Sigurd Slang-in-die-oog]] • [[Ivar die Beenlose]]

;Mesopotamiese mitologie
[[Sjamasj]] • [[Adad]] • [[Nanna]] • [[Dingir]] • [[Isjtar]] • [[Anoe]] • [[Enki]] • [[Enlil]] • [[Assur (god)|Assur]] • [[Tiamat]] • [[Abzu]] • [[Heldedig van Gilgamesj]] • [[Gilgamesj]] • [[Ninlil]] • [[Enkidu]] • [[Ninhursag]]

;Ander godsdienste
[[Hiernamaals]] • [[Eleusis]] • [[Abrahamitiese gelowe]] • [[Sadduseërs]] • [[Spiritisme]] • [[Teosofie (Böhme)]] • [[Hermetisme]] • [[Vaevuur]] • [[Limbo]] • [[Drie-eenheid]] • [[Saga]] • [[Tweede Tempel]] • [[Talmoed]] • [[Zohar]] • [[Nuwe aarde]] • [[Hel]] • [[Salomo se Tempel]] • [[Verbondsark]] • [[Toring van Babel]] • [[Tuin van Eden]] • [[Boom van die lewe (Bybel)]] • [[Boom van alle kennis]] • [[Sondeval]] • [[Boek van Jubileë]] • [[1 Henog]] • [[Uriël]] • [[2 Henog]] • [[3 Henog]] • [[Henog]] • [[Pseudepigraaf]] • [[Sleutel van Salomo]] • [[Paulus (Jazidji)]] • [[Johanna Ibrahim]] • [[Christendom in Sirië]] • [[Melkitiese Grieks-Katolieke Kerk]] • [[Oosters-Katolieke Kerke]] • [[Latynse Kerk]] • [[Christendom in Afrika]] • [[Broers van Jesus]] • [[Fresko]] • [[Plafon van die Sixtynse kapel]] • [[Sixtynse kapel]] • [[Lilith]] • [[Pendentief]] • [[Ribgewelf]] • [[Sondvloed]] • [[Vloedmite]] • [[Skeppingsmite]]

;Misterieë en geheime organisasies
[[Pitia]] • [[Omfalos]] • [[Konka]] • [[Eleusiniese misterieë]] • [[Dionisiese misterieë]] • [[Misteriegodsdiens]] • [[Mitraïsme]] • [[Misterieë van Isis]] • [[Assassyne]] • [[Tiandihui]] • [[Illuminati]] • [[Skull and Bones]] • [[Triade (georganiseerde misdaad)]] • [[Opus Dei]] • [[Odessa (organisasie)]] • [[Piton]] • [[Boodskapperstaf]] • [[Staf van Asklepios]] • [[Boodskapperstaf as mediese simbool]] • [[Pitiese Spele]] • [[Nemeïese Spele]] • [[Istmiese Spele]] • [[Pan-Hellenistiese Spele]] • [[Antieke Olimpiese Spele]] • [[Etileen]] • [[Toksikologie]]

;Tuin van Wellus
[[Tuin van Wellus]] • [[Triptiek]] • [[Laaste Oordeel]] • [[Eenhoring]] • [[Narwal]] • [[Legenda aurea]] • [[Vlaamse Primitiewes]] • [[Erfsonde]] • [[Sint Joris]] • [[Adamiete]] • [[Broeders van die vrye gees]] • [[Pouslike bul]] • [[Taboriete]] • [[Dracaena]] • [[Onsterflikheid]]</text>
      <sha1>qfwddzel9fmpp9kewl8rutx30fr0lz6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520204</id>
      <parentid>2520172</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:38:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9256" xml:space="preserve">;Slawiese mitologie
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Slawiese mitologie]]}} • [[Baba Jaga]] • [[Tsjernobog]] • [[Peroen]] • [[Iwan Tsarewitsj]] • [[Die Zori]] • [[Domowoi]] • [[Belobog]] • [[Swarog]] • [[Jaf, Praf en Naf]] • [[Chors]] • [[Dazjbog]] • [[Primêre Kronieke]] • [[Weles]] • [[Jarilo]] • [[Slawiese draak|Zmei]] • [[Marzjana]] • [[Triglaf]] • [[Mat Zemlja]] • [[Stribog]] • [[Boek van Weles]] • [[Roesalka]] • [[Ljech, Tsjech en Roes]] • [[Slawiese vuurvoël|Zjar-ptitsa]] • [[Kosjtsjei]] • [[Lesji]] • [[Živa]] • [[Swjatowid]] • [[Zarja]] • [[Berstuk]] • [[Lada (mitologie)|Lada]] • [[Mokosj]] • [[Oźwiena]] • [[Ilja Moeromets]] • [[Dobrinja Nikititsj]] • [[Aljosja Popowitsj]] • [[Baš Čelik]] • [[Libuše]] • [[Ala]] • [[Bjes]] • [[Varingblom]] • [[Alkonost (mitologie)]] • [[Gamajoen]] • [[Sirin]] • [[Simargl]] • [[Raskovnik]] • [[Złota Baba]] • [[Bagiennik]] • [[Bannik]] • [[Boginki]] • [[Drekawats]] • [[Wila]] • [[Licho]] • [[Kikimora]]

;Griekse mitologie
[[Lêer:Bust_Ganymede_Louvre_Ma535.jpg|regs|140px|border]]
[[Apollo (mitologie)|Apollo]] • [[Olimpiese gode]] • [[Olimpus]] • [[Zeus]] • [[Grasieë]] • [[Hefaistos]] • [[Afrodite]] • [[Ares]] • [[Chtoniese gode]] • [[Sater]] • [[Chaos (mitologie)|Chaos]] • [[Sikloop]] • [[Poseidon]] • [[Hera]] • [[Kronos]] • [[Okeanos]] • [[Nyx]] • [[Oidipus]] • [[Sentour]] • [[Griekse oergode]] • [[Artemis]] • [[Titaan (mitologie)|Titaan]] • [[Dionusos]] • [[Eter]] • [[Chronos]] • [[Hemera]] • [[Lys van Griekse mitologiese figure]] • [[Erebos]] • [[Gaia (mitologie)|Gaia]] • [[Tartaros]] • '''[[Ganumedes (mitologie)|Ganumedes]]''' • [[Krios]] • [[Koios]] • [[Asteria]] • [[Atlas (mitologie)|Atlas]] • [[Eos]] • [[Epimeteus]] • [[Helios]] • [[Leto]] • [[Menoitios]] • [[Prometeus]] • [[Selene]] • [[Gorgo]] • [[Eros]] • [[Hades]] • [[Uranos]] • [[Pontos]] • [[Teia]] • [[Minotourus]] • [[Nimf]] • [[Honderdhandige]] • [[Atena]] • [[Demeter]] • [[Iapetos]] • [[Hestia]] • [[Rea]] • [[Huperion]] • [[Mnemosune]] • [[Foibe]] • [[Tetis]] • [[Temis]] • [[Plejade (mitologie)]] • [[Hiade]] • [[Hesperide]] • [[Okeanied]] • [[Lampade]] • [[Limnade]] • [[Driade]] • [[Najade]] • [[Muse]] • [[Alseïde]] • [[Auloniade]] • [[Napaia]] • [[Oreade]] • [[Hamadriade]] • [[Meliai]] • [[Korikiaanse nimfe]] • [[Nereïde]] • [[Pegaia]] • [[Krinaia]] • [[Pan (mitologie)|Pan]] • [[Herakles]] • [[Adonis]] • [[Gigant]] • [[Skikgodin]] • [[Persefone]] • [[Eriniër]] • [[Alfeios]] • [[Asklepios]] • [[Hebe]] • [[Achilles]] • [[Peleus]] • [[Amasone (mitologie)|Amasone]] • [[Ikaros]] • [[Jason (mitologie)|Jason]] • [[Penelope (mitologie)|Penelope]] • [[Antiope]] • [[Daidalos]] • [[Tantalos]] • [[Sisufos]] • [[Tanatos]] • [[Teseus]] • [[Perseus (mitologie)]] • [[Chiron]] • [[Tetis]] • [[Ilias]] • [[Agamemnon]] • [[Statius]] • [[Achilleid]] • [[Styx]] • [[Epiese Siklus]] • [[Odussee]] • [[Odusseus]] • [[Medusa]] • [[Ovidius]] • [[Titanestryd]] • [[Hermafroditos]] • [[Priapos]] • [[Atos (mitologie)]] • [[Pluto (mitologie)]] • [[Charon (mitologie)]] • [[Hidra (mitologie)]] • [[Kerberos (mitologie)]] • [[Orfeus]] • [[Orfisme]] • [[Kubele]] • [[Orion (mitologie)]] • [[Trojaanse Oorlog]] • [[Gordius]] • [[Midas]] • [[Mugdon]] • [[Priamos]] • [[Paris]] • [[Helena van Troje]] • [[Menelaos]] • [[Tindareos]] • [[Patroklos]] • [[Alias die Grote]] • [[Eris (mitologie)]] • [[Hektor]] • [[Memnon]] • [[Eratostenes]] • [[Eutuchios Proklos]] • [[Leda (mitologie)]] • [[Pentesileia]] • [[Telegonie]] • [[Telegonos]] • [[Kirke]] • [[Palamedes]] • [[Europa (mitologie)]] • [[Dido]]

;Egiptiese mitologie
'''[[Ptah]]''' • [[Sechmet]] • [[Horus]] • [[Nefertem]] • [[Amoen]] • [[Moet]] • [[Chonsoe]] • [[Thebaanse Triade]] • [[Memphis-triade]] • [[Aten]] • [[Hathor]] • [[Apis]] • [[Bastet]] • [[Neith]] • [[Osiris]] • [[Isis]] • [[Vyf name van die farao's]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Egiptiese mitologie]]}} • [[Maät]] • [[Doeat]] • [[Boeke van Asemhaling]] • [[Boek van Grotte]] • [[Egiptiese siel]] • [[Atoem]] • [[Ennead]] • [[Noe]] • [[Geb]] • [[Sjoe]] • [[Noet]] • [[Set (god)]] • [[Nege boë]] • [[Anoebis]] • [[Anoeket]] • [[Chnoem]] • [[Apep]] • [[Vier seuns van Horus]] • [[Chepri]] • [[Meschenet]] • [[Bes]] • [[Heqet]] • [[Maahes]] • [[Mafdet]] • [[Min (god)]] • [[Montoe]] • [[Nechbet]] • [[Wadjet]] • [[Oog van Horus]] • [[Oog van Ra]] • [[Nephthys]] • [[Raet-Tawy]] • [[Satet]] • [[Seker]] • [[Serket]] • [[Sesjat]] • [[Thoth]] • [[Sobek]] • [[Taweret]] • [[Tefnoet]] • [[Wepwawet]] • [[Anch]] • [[Mondopeningseremonie]] • [[Egiptiese Dodeboek]] • [[Boek van Poorte]] • [[Amdoeat]] • [[Benben]] • [[Boek van die Aarde]] • [[Enigmatiese Boek van die Onderwêreld]] • [[Orakel]]

;Noorse mitologie en legendariese konings
[[Ragnarök]] • [[Fimbulvetr]] • [[Lif en Lifthrasir]] • [[Yggdrasil]] • [[Ragnar Lodbrok]] • [[Bloedarend]] • [[Berserker]] • [[Hyoscyamus niger]] • [[Loki]] • [[Ase (mitologie)]] • [[Wane]] • [[Balder]] • [[Thor]] • [[Freyr]] • [[Surtr]] • [[Borr]] • [[Lagertha]] • [[Aslaug]] • [[Gesta Danorum]] • [[Skildmaagd]] • [[Legendariese Sweedse konings]] • [[Fjölnir]] • [[Sveigder]] • [[Vanlande]] • [[Visbur]] • [[Domalde]] • [[Domar]] • [[Dyggvi‎]] • [[Dag die Wyse]] • [[Agne]] •  [[Alarik en Erik]] • [[Yngling]] • [[Ynglinga saga]] • [[Snorri Sturluson]] • [[Yngvi en Alf]] • [[Hugleik]] • [[Haki]] • [[Jorund]] • [[Aun]] • [[Egil]] • [[Ottar]] • [[Adils]] • [[Eystein]] • [[Sölve]] • [[Ingvar]] • [[Anund]] • [[Ingjald]] • [[Njord]] • [[Sigurd Ring]] • [[Ivar Vidfamne]] • [[Harald Oorlogtand]] • [[Eysteinn Beli]] • [[Björn Ysterkant]] • [[Erik Björnsson‎‎]] • [[Erik Refilsson‎]] • [[Björn at Haugi]] • [[Anund Uppsale]] • [[Erik Anundsson]] • [[Huis van Munsö]] • [[Björn Eriksson]] • [[Erik die Oorwinnaar]] • [[Olof Skötkonung]] • [[Anund Jakob]] • [[Emund die Oue]] • [[Olof Björnsson]] • [[Adam van Bremen]] • [[Skald]] • [[Poëtiese Edda]] • [[Prosaïese Edda]] • [[Kenning]] • [[Verhaal van Ragnar se seuns]] • [[Verhaal van Ragnar Lodbrok]] • [[Sigurd Slang-in-die-oog]] • [[Ivar die Beenlose]]

;Mesopotamiese mitologie
[[Sjamasj]] • [[Adad]] • [[Nanna]] • [[Dingir]] • [[Isjtar]] • [[Anoe]] • [[Enki]] • [[Enlil]] • [[Assur (god)|Assur]] • [[Tiamat]] • [[Abzu]] • [[Heldedig van Gilgamesj]] • [[Gilgamesj]] • [[Ninlil]] • [[Enkidu]] • [[Ninhursag]]

;Ander godsdienste
[[Hiernamaals]] • [[Eleusis]] • [[Abrahamitiese gelowe]] • [[Sadduseërs]] • [[Spiritisme]] • [[Teosofie (Böhme)]] • [[Hermetisme]] • [[Vaevuur]] • [[Limbo]] • [[Drie-eenheid]] • [[Saga]] • [[Tweede Tempel]] • [[Talmoed]] • [[Zohar]] • [[Nuwe aarde]] • [[Hel]] • [[Salomo se Tempel]] • [[Verbondsark]] • [[Toring van Babel]] • [[Tuin van Eden]] • [[Boom van die lewe (Bybel)]] • [[Boom van alle kennis]] • [[Sondeval]] • [[Boek van Jubileë]] • [[1 Henog]] • [[Uriël]] • [[2 Henog]] • [[3 Henog]] • [[Henog]] • [[Pseudepigraaf]] • [[Sleutel van Salomo]] • [[Paulus (Jazidji)]] • [[Johanna Ibrahim]] • [[Christendom in Sirië]] • [[Melkitiese Grieks-Katolieke Kerk]] • [[Oosters-Katolieke Kerke]] • [[Latynse Kerk]] • [[Christendom in Afrika]] • [[Broers van Jesus]] • [[Fresko]] • [[Plafon van die Sixtynse kapel]] • [[Sixtynse kapel]] • [[Lilith]] • [[Pendentief]] • [[Ribgewelf]] • [[Sondvloed]] • [[Vloedmite]] • [[Skeppingsmite]] • [[Monnik]] • [[Derde orde]] • [[Novise]] • [[Jesusgebed]] • [[Hermiet]] • [[Reël van Sint Benediktus]] • [[Benediktus van Nursia]] • [[Kerkvaders]] • [[Christelike kruis]] • [[Kruis]]

;Misterieë en geheime organisasies
[[Pitia]] • [[Omfalos]] • [[Konka]] • [[Eleusiniese misterieë]] • [[Dionisiese misterieë]] • [[Misteriegodsdiens]] • [[Mitraïsme]] • [[Misterieë van Isis]] • [[Assassyne]] • [[Tiandihui]] • [[Illuminati]] • [[Skull and Bones]] • [[Triade (georganiseerde misdaad)]] • [[Opus Dei]] • [[Odessa (organisasie)]] • [[Piton]] • [[Boodskapperstaf]] • [[Staf van Asklepios]] • [[Boodskapperstaf as mediese simbool]] • [[Pitiese Spele]] • [[Nemeïese Spele]] • [[Istmiese Spele]] • [[Pan-Hellenistiese Spele]] • [[Antieke Olimpiese Spele]] • [[Etileen]] • [[Toksikologie]]

;Tuin van Wellus
[[Tuin van Wellus]] • [[Triptiek]] • [[Laaste Oordeel]] • [[Eenhoring]] • [[Narwal]] • [[Legenda aurea]] • [[Vlaamse Primitiewes]] • [[Erfsonde]] • [[Sint Joris]] • [[Adamiete]] • [[Broeders van die vrye gees]] • [[Pouslike bul]] • [[Taboriete]] • [[Dracaena]] • [[Onsterflikheid]]</text>
      <sha1>q82m1ovool9tkhmm4x97qdugmmw4inf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Vermaak</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96683</id>
    <revision>
      <id>2520173</id>
      <parentid>2493742</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21929" xml:space="preserve">;Akteurs, regisseurs, ens.
[[Lêer:Heath_Ledger.jpg|240px|links|border]]
'''[[Heath Ledger]]''' • [[Yul Brynner]] • [[Federico Fellini]] • [[Stanley Kubrick]] • [[James Dean]] • [[Montgomery Clift]] • [[Clark Gable]] • [[Johnny Weissmuller]] • [[Charlton Heston]] • [[Edgar Rice Burroughs]] • [[Christopher Lambert]] • [[Omar Sharif]] • [[Emil Jannings]] • [[Gary Cooper]] • [[Spencer Tracy]] • [[Laurence Olivier]] • [[William Holden]] • [[Paul Newman]] • [[Robert Redford]] • [[Gregory Peck]] • [[Sidney Poitier]] • [[Rex Harrison]] • [[Jon Voight]] • [[Richard Dreyfuss]] • [[Matthew McConaughey]] • [[Jared Leto]] • [[Michael Fassbender]] • [[George Lucas]] • [[Alfred Hitchcock]] • [[Akira Kurosawa]] • [[Sting]] • [[Helen Mirren]] • [[Idris Elba]] • [[Will Smith]] • [[Jane Fonda]] • [[Al Pacino]] • [[Christian Bale]] • [[Colin Farrell]] • [[Maggie Smith]] • [[Mark Ruffalo]] • [[Sylvester Stallone]] • [[Jake Gyllenhaal]] • [[Jennifer Aniston]] • [[Michael Keaton]] • [[Joaquin Phoenix]] • [[River Phoenix]] • [[Roberto Rossellini]] • [[Ingrid Bergman]] • [[Isabella Rossellini]] • [[Gus van Sant]] • [[David Lynch]] • [[Sean Penn]] • [[Martin Scorsese]] • [[Julia Roberts]] • [[Sandra Bullock]] • [[Ethan Hawke]] • [[Steve Martin]] • [[Angela Lansbury]] • [[Ang Lee]] • [[Daniel Day-Lewis]] • [[Jack Nicholson]] • [[Hugh Jackman]] • [[Denzel Washington]] • [[Helen Hunt]] • [[Anne Hathaway]] • [[Tommy Lee Jones]] • [[George Clooney]] • [[Glenn Close]] • [[Gary Oldman]] • [[Christopher Plummer]] • [[Kenneth Branagh]] • [[Nick Nolte]] • [[Colin Firth]] • [[Annette Bening]] • [[Jeff Bridges]] • [[Woody Harrelson]] • [[Penélope Cruz]] • [[Robert Downey jr.]] • [[James Cameron]] • [[Mickey Rourke]] • [[Johnny Depp]] • [[Julie Christie]] • [[Mark Wahlberg]] • [[Alan Arkin]] • [[Clint Eastwood]] • [[Ryan Gosling]] • [[Reese Witherspoon]] • [[Matt Dillon]] • [[William Hurt]] • [[Jamie Foxx]] • [[Hilary Swank]] • [[Diane Keaton]] • [[Renée Zellweger]] • [[Benicio del Toro]] • [[Tim Robbins]] • [[Jude Law]] • [[Morgan Freeman]] • [[Nicolas Cage]] • [[Michael Caine]] • [[Ed Harris]] • [[Christopher Walken]] • [[Catherine Zeta-Jones]] • [[Russell Crowe]] • [[Halle Berry]] • [[Sissy Spacek]] • [[Whoopi Goldberg]] • [[Willem Dafoe]] • [[Kate Hudson]] • [[Warren Beatty]] • [[Robert Duvall]] • [[Elia Kazan]] • [[Anthony Hopkins]] • [[Dustin Hoffman]] • [[Kim Basinger]] • [[Burt Reynolds]] • [[Tom Cruise]] • [[James Woods]] • [[Susan Sarandon]] • [[Sharon Stone]] • [[Emma Thompson]] • [[Kirk Douglas]] • [[Jessica Lange]] • [[John Travolta]] • [[John Malkovich]] • [[Ralph Fiennes]] • [[Tatum O'Neal]] • [[Liam Neeson]] • [[Jeremy Irons]] • [[Winona Ryder]] • [[Catherine Deneuve]] • [[Vanessa Redgrave]] • [[Gérard Depardieu]] • [[Richard Harris]] • [[Kevin Costner]] • [[Anjelica Huston]] • [[Kathy Bates]] • [[Francis Ford Coppola]] • [[Oliver Stone]] • [[Spike Lee]] • [[Kevin Kline]] • [[John Cleese]] • [[Gene Hackman]] • [[Michael Douglas]] • [[Marlee Matlin]] • [[Sigourney Weaver]] • [[Tom Berenger]] • [[Anne Bancroft]] • [[Harrison Ford]] • [[Shirley MacLaine]] • [[Louis Gossett jr.]] • [[Ben Kingsley]] • [[Henry Fonda]] • [[John Gielgud]] • [[Candice Bergen]] • [[Jack Lemmon]] • [[Mikhail Baryshnikov]] • [[Richard Burton]] • [[Faye Dunaway]] • [[Glenda Jackson]] • [[Liza Minnelli]] • [[Shelley Winters]] • [[James Caan]] • [[Brie Larson]] • [[Neil Patrick Harris]] • [[Chris Rock]] • [[Margaret Sixel]] • [[Tom Hardy]] • [[Ryan O'Neal]] • [[Ali MacGraw]] • [[George C. Scott]] • [[Steve McQueen]] • [[Bernardo Bertolucci]] • [[Bob Fosse]] • [[Liv Ullmann]] • [[Lynn Redgrave]] • [[Franco Nero]] • [[Walter Matthau]] • [[Anthony Quinn]] • [[Natalie Wood]] • [[Robert Wagner]] • [[Terence Stamp]] • [[Peter Falk]] • [[David Niven]] • [[Tony Curtis]] • [[Lana Turner]] • [[Joanne Woodward]] • [[Rock Hudson]] • [[Bette Davis]] • [[Jack Palance]] • [[Vivien Leigh]] • [[Richard Gere]] • [[Mia Farrow]] • [[Dean Martin]] • [[Cary Grant]] • [[Telly Savalas]] • [[Dirk Bogarde]] • [[Lucille Ball]] • [[Vincente Minnelli]] • [[Cecil B. DeMille]] • [[Guillermo del Toro]] • [[Frances McDormand]] • [[James Franco]] • [[Martin McDonagh]] • [[Seth Meyers]] • [[Saoirse Ronan]] • [[Alfonso Cuarón]] • [[Olivia Colman]] • [[Richard E. Grant]]
 
;Rolprente, resensies, ens.
[[Lêer:My own private idaho.jpg|180px|regs|border]]
[[A Clockwork Orange (rolprent)]] • [[Oz (TV-reeks)]] • [[Doctor Zhivago]] • [[Tarzan]] • [[Broadway (teater)]] • '''[[My Own Private Idaho]]''' • [[Kunsrolprent]] • [[New Queer Cinema]] • [[Brokeback Mountain]] • [[Milk]] • [[Film noir]] • [[Neo-noir]] • [[Blue Velvet]] • [[Twin Peaks]] • [[Kultusrolprent]] • [[Lys van kultusrolprente]] • [[Diva (rolprent)]] • [[Rotten Tomatoes]] • [[AllMovie]] • [[Roger Ebert]] • [[Metacritic]] • [[Box Office Mojo]] • [[Turner Classic Movies]] • [[Internet-Broadway-databasis]] • [[Papillon]] • [[Bagdad Café]] • [[Graaf Dracula]] • [[Weerwolf]] • [[Vlad Dracula|Vlad die Deurboorder]] • [[Swartmagie]] • [[Witmagie]] • [[Pentagram]] • [[Towerkuns]] • [[Transsilvanië]] • [[Szeklers]] • [[Another Country]] • [[The Shawshank Redemption]] • [[The Crown (TV-reeks)]]

;Oscar-aande
[[1ste Oscar-toekenningsaand|1ste (1929)]] • [[2de Oscar-toekenningsaand|2de (1930)]] • [[3de Oscar-toekenningsaand|3de (1930)]] • [[4de Oscar-toekenningsaand|4de (1931)]] • [[5de Oscar-toekenningsaand|5de (1932)]] • [[6de Oscar-toekenningsaand|6de (1934)]] • [[7de Oscar-toekenningsaand|7de (1935)]] • [[8ste Oscar-toekenningsaand|8ste (1936)]] • [[9de Oscar-toekenningsaand|9de (1937)]] • [[10de Oscar-toekenningsaand|10de (1938)]] • [[11de Oscar-toekenningsaand|11de (1939)]] • [[12de Oscar-toekenningsaand|12de (1940)]] • [[13de Oscar-toekenningsaand|13de (1941)]] • [[14de Oscar-toekenningsaand|14de (1942)]] • [[15de Oscar-toekenningsaand|15de (1943)]] • [[16de Oscar-toekenningsaand|16de (1944)]] • [[17de Oscar-toekenningsaand|17de (1945)]] • [[18de Oscar-toekenningsaand|18de (1946)]] • [[19de Oscar-toekenningsaand|19de (1947)]] • [[20ste Oscar-toekenningsaand|20ste (1948)]] • [[21ste Oscar-toekenningsaand|21ste (1949)]] • [[22ste Oscar-toekenningsaand|22ste (1950)]] • [[23ste Oscar-toekenningsaand|23ste (1951)]] • [[24ste Oscar-toekenningsaand|24ste (1952)]] • [[25ste Oscar-toekenningsaand|25ste (1953)]] • [[26ste Oscar-toekenningsaand|26ste (1954)]] • [[27ste Oscar-toekenningsaand|27ste (1955)]] • [[28ste Oscar-toekenningsaand|28ste (1956)]] • [[29ste Oscar-toekenningsaand|29ste (1957)]] • [[30ste Oscar-toekenningsaand|30ste (1958)]] • [[31ste Oscar-toekenningsaand|31ste (1959)]] • [[32ste Oscar-toekenningsaand|32ste (1960)]] • [[33ste Oscar-toekenningsaand|33ste (1961)]] • [[34ste Oscar-toekenningsaand|34ste (1962)]] • [[35ste Oscar-toekenningsaand|35ste (1963)]] • [[36ste Oscar-toekenningsaand|36ste (1964)]] • [[37ste Oscar-toekenningsaand|37ste (1965)]] • [[38ste Oscar-toekenningsaand|38ste (1966)]] • [[39ste Oscar-toekenningsaand|39ste (1967)]] • [[40ste Oscar-toekenningsaand|40ste (1968)]] • [[41ste Oscar-toekenningsaand|41ste (1969)]] • [[42ste Oscar-toekenningsaand|42ste (1970)]] • [[43ste Oscar-toekenningsaand|43ste (1971)]] • [[44ste Oscar-toekenningsaand|44ste (1972)]] • [[45ste Oscar-toekenningsaand|45ste (1973)]] • [[46ste Oscar-toekenningsaand|46ste (1974)]] • [[47ste Oscar-toekenningsaand|47ste (1975)]] • [[48ste Oscar-toekenningsaand|48ste (1976)]] • [[49ste Oscar-toekenningsaand|49ste (1977)]] • [[50ste Oscar-toekenningsaand|50ste (1978)]] • [[51ste Oscar-toekenningsaand|51ste (1979)]] • [[52ste Oscar-toekenningsaand|52ste (1980)]] • [[53ste Oscar-toekenningsaand|53ste (1981)]] • [[54ste Oscar-toekenningsaand|54ste (1982)]] • [[55ste Oscar-toekenningsaand|55ste (1983)]] • [[56ste Oscar-toekenningsaand|56ste (1984)]] • [[57ste Oscar-toekenningsaand|57ste (1985)]] • [[58ste Oscar-toekenningsaand|58ste (1986)]] • [[59ste Oscar-toekenningsaand|59ste (1987)]] • [[60ste Oscar-toekenningsaand|60ste (1988)]] • [[61ste Oscar-toekenningsaand|61ste (1989)]] • [[62ste Oscar-toekenningsaand|62ste (1990)]] • [[63ste Oscar-toekenningsaand|63ste (1991)]] • [[64ste Oscar-toekenningsaand|64ste (1992)]] • [[65ste Oscar-toekenningsaand|65ste (1993)]] • [[66ste Oscar-toekenningsaand|66ste (1994)]] • [[67ste Oscar-toekenningsaand|67ste (1995)]] • [[68ste Oscar-toekenningsaand|68ste (1996)]] • [[69ste Oscar-toekenningsaand|69ste (1997)]] • [[70ste Oscar-toekenningsaand|70ste (1998)]] • [[71st1 Oscar-toekenningsaand|71ste (1999)]] • [[72ste Oscar-toekenningsaand|72ste (2000)]] • [[73ste Oscar-toekenningsaand|73ste (2001)]] • [[74ste Oscar-toekenningsaand|74ste (2002)]] • [[75ste Oscar-toekenningsaand|75ste (2003)]] • [[76ste Oscar-toekenningsaand|76ste (2004)]] • [[77ste Oscar-toekenningsaand|77ste (2005)]] • [[78ste Oscar-toekenningsaand|78ste (2006)]] • [[79ste Oscar-toekenningsaand|79ste (2007)]] • [[80ste Oscar-toekenningsaand|80ste (2008)]] • [[81st1 Oscar-toekenningsaand|81ste (2009)]] • [[82ste Oscar-toekenningsaand|82ste (2010)]] • [[83ste Oscar-toekenningsaand|83ste (2011)]] • [[84ste Oscar-toekenningsaand|84ste (2012)]] • [[85ste Oscar-toekenningsaand|85ste (2013)]] • [[86ste Oscar-toekenningsaand|86ste (2014)]] • [[87ste Oscar-toekenningsaand|87ste (2015)]] • [[88ste Oscar-toekenningsaand|88ste (2016)]] • [[89ste Oscar-toekenningsaand|89ste (2017)]] • [[90ste Oscar-toekenningsaand|90ste (2018)]] • [[91ste Oscar-toekenningsaand|91ste (2019)]] • [[92ste Oscar-toekenningsaand|92ste (2020)]] • [[93ste Oscar-toekenningsaand|93ste (2021)]]

;Golden Globe-aande
[[Golden Globe]] • [[1ste Golden Globe-toekenningsaand|1ste (1944)]] • [[2de Golden Globe-toekenningsaand|2de (1945)]] • [[3de Golden Globe-toekenningsaand|3de (1946)]] • [[4de Golden Globe-toekenningsaand|4de (1947)]] • [[5de Golden Globe-toekenningsaand|5de (1948)]] • [[6de Golden Globe-toekenningsaand|6de (1949)]] • [[7de Golden Globe-toekenningsaand|7de (1950)]] • [[8ste Golden Globe-toekenningsaand|8ste (1951)]] • [[9de Golden Globe-toekenningsaand|9de (1952)]] • [[10de Golden Globe-toekenningsaand|10de (1953)]] • [[11de Golden Globe-toekenningsaand|11de (1954)]] • [[12de Golden Globe-toekenningsaand|12de (1955)]] • [[13de Golden Globe-toekenningsaand|13de (1956)]] • [[14de Golden Globe-toekenningsaand|14de (1957)]] • [[15de Golden Globe-toekenningsaand|15de (1958)]] • [[16de Golden Globe-toekenningsaand|16de (1959)]] • [[17de Golden Globe-toekenningsaand|17de (1960)]] • [[18de Golden Globe-toekenningsaand|18de (1961)]] • [[19de Golden Globe-toekenningsaand|19de (1962)]] • [[20ste Golden Globe-toekenningsaand|20ste (1963)]] • [[21ste Golden Globe-toekenningsaand|21ste (1964)]] • [[22ste Golden Globe-toekenningsaand|22ste (1965)]] • [[23ste Golden Globe-toekenningsaand|23ste (1966)]] • [[24ste Golden Globe-toekenningsaand|24ste (1967)]] • [[25ste Golden Globe-toekenningsaand|25ste (1968)]] • [[26ste Golden Globe-toekenningsaand|26ste (1969)]] • [[27ste Golden Globe-toekenningsaand|27ste (1970)]] • [[28ste Golden Globe-toekenningsaand|28ste (1971)]] • [[29ste Golden Globe-toekenningsaand|29ste (1972)]] • [[30ste Golden Globe-toekenningsaand|30ste (1973)]] • [[31ste Golden Globe-toekenningsaand|31ste (1974)]] • [[32ste Golden Globe-toekenningsaand|32ste (1975)]] • [[33ste Golden Globe-toekenningsaand|33ste (1976)]] • [[34ste Golden Globe-toekenningsaand|34ste (1977)]] • [[35ste Golden Globe-toekenningsaand|35ste (1978)]] • [[36ste Golden Globe-toekenningsaand|36ste (1979)]] • [[37ste Golden Globe-toekenningsaand|37ste (1980)]] • [[38ste Golden Globe-toekenningsaand|38ste (1981)]] • [[39ste Golden Globe-toekenningsaand|39ste (1982)]] • [[40ste Golden Globe-toekenningsaand|40ste (1983)]] • [[41ste Golden Globe-toekenningsaand|41ste (1984)]] • [[42ste Golden Globe-toekenningsaand|42ste (1985)]] • [[43ste Golden Globe-toekenningsaand|43ste (1986)]] • [[44ste Golden Globe-toekenningsaand|44ste (1987)]] • [[45ste Golden Globe-toekenningsaand|45ste (1988)]] • [[46ste Golden Globe-toekenningsaand|46ste (1989)]] • [[47ste Golden Globe-toekenningsaand|47ste (1990)]] • [[48ste Golden Globe-toekenningsaand|48ste (1991)]] • [[49ste Golden Globe-toekenningsaand|49ste (1992)]] • [[50ste Golden Globe-toekenningsaand|50ste (1993)]] • [[51ste Golden Globe-toekenningsaand|51ste (1994)]] • [[52ste Golden Globe-toekenningsaand|52ste (1995)]] • [[53ste Golden Globe-toekenningsaand|53ste (1996)]] • [[54ste Golden Globe-toekenningsaand|54ste (1997)]] • [[55ste Golden Globe-toekenningsaand|55ste (1998)]] • [[56ste Golden Globe-toekenningsaand|56ste (1999)]] • [[57ste Golden Globe-toekenningsaand|57ste (2000)]] • [[58ste Golden Globe-toekenningsaand|58ste (2001)]] • [[59ste Golden Globe-toekenningsaand|59ste (2002)]] • [[60ste Golden Globe-toekenningsaand|60ste (2003)]] • [[61ste Golden Globe-toekenningsaand|61ste (2004)]] • [[62ste Golden Globe-toekenningsaand|62ste (2005)]] • [[63ste Golden Globe-toekenningsaand|63ste (2006)]] • [[64ste Golden Globe-toekenningsaand|64ste (2007)]] • [[65ste Golden Globe-toekenningsaand|65ste (2008)]] • [[66ste Golden Globe-toekenningsaand|66ste (2009)]] • [[67ste Golden Globe-toekenningsaand|67ste (2010)]] • [[68ste Golden Globe-toekenningsaand|68ste (2011)]] • [[69ste Golden Globe-toekenningsaand|69ste (2012)]] • [[70ste Golden Globe-toekenningsaand|70ste (2013)]] • [[71ste Golden Globe-toekenningsaand|71ste (2014)]] • [[72ste Golden Globe-toekenningsaand|72ste (2015)]] • [[73ste Golden Globe-toekenningsaand|73ste (2016)]] • [[74ste Golden Globe-toekenningsaand|74ste (2017)]]‎‎ • [[75ste Golden Globe-toekenningsaand|75ste (2018)]] • [[76ste Golden Globe-toekenningsaand|76ste (2019)]] • [[77ste Golden Globe-toekenningsaand|77ste (2020)]] • [[78ste Golden Globe-toekenningsaand|78ste (2021)]]

;Cannes-rolprentfeeste
[[Cannes-rolprentfees 1946|1946]] • [[Cannes-rolprentfees 1947|1947]] • [[Cannes-rolprentfees 1949|1949]] • [[Cannes-rolprentfees 1951|1951]] • [[Cannes-rolprentfees 1952|1952]] • [[Cannes-rolprentfees 1953|1953]] • [[Cannes-rolprentfees 1954|1954]] • [[Cannes-rolprentfees 1955|1955]] • [[Cannes-rolprentfees 1956|1956]] • [[Cannes-rolprentfees 1957|1957]] • [[Cannes-rolprentfees 1958|1958]] • [[Cannes-rolprentfees 1959|1959]] • [[Cannes-rolprentfees 1960|1960]] • [[Cannes-rolprentfees 1961|1961]] • [[Cannes-rolprentfees 1962|1962]] • [[Cannes-rolprentfees 1963|1963]] • [[Cannes-rolprentfees 1964|1964]] • [[Cannes-rolprentfees 1965|1965]] • [[Cannes-rolprentfees 1966|1966]] • [[Cannes-rolprentfees 1967|1967]] • [[Cannes-rolprentfees 1968|1968]] • [[Cannes-rolprentfees 1969|1969]] • [[Cannes-rolprentfees 1970|1970]] • [[Cannes-rolprentfees 1971|1971]] • [[Cannes-rolprentfees 1972|1972]] • [[Cannes-rolprentfees 1973|1973]] • [[Cannes-rolprentfees 1974|1974]] • [[Cannes-rolprentfees 1975|1975]] • [[Cannes-rolprentfees 1976|1976]] • [[Cannes-rolprentfees 1977|1977]] • [[Cannes-rolprentfees 1978|1978]] • [[Cannes-rolprentfees 1979|1979]] • [[Cannes-rolprentfees 1980|1980]] • [[Cannes-rolprentfees 1981|1981]] • [[Cannes-rolprentfees 1982|1982]] • [[Cannes-rolprentfees 1983|1983]] • [[Cannes-rolprentfees 1984|1984]] • [[Cannes-rolprentfees 1985|1985]] • [[Cannes-rolprentfees 1986|1986]] • [[Cannes-rolprentfees 1987|1987]] • [[Cannes-rolprentfees 1988|1988]] • [[Cannes-rolprentfees 1989|1989]] • [[Cannes-rolprentfees 1990|1990]] • [[Cannes-rolprentfees 1991|1991]] • [[Cannes-rolprentfees 1992|1992]] • [[Cannes-rolprentfees 1993|1993]] • [[Cannes-rolprentfees 1994|1994]] • [[Cannes-rolprentfees 1995|1995]] • [[Cannes-rolprentfees 1996|1996]] • [[Cannes-rolprentfees 1997|1997]] • [[Cannes-rolprentfees 1998|1998]] • [[Cannes-rolprentfees 1999|1999]] • [[Cannes-rolprentfees 2000|2000]] • [[Cannes-rolprentfees 2001|2001]] • [[Cannes-rolprentfees 2002|2002]] • [[Cannes-rolprentfees 2003|2003]] • [[Cannes-rolprentfees 2004|2004]] • [[Cannes-rolprentfees 2005|2005]] • [[Cannes-rolprentfees 2006|2006]] • [[Cannes-rolprentfees 2007|2007]] • [[Cannes-rolprentfees 2008|2008]] • [[Cannes-rolprentfees 2009|2009]] • [[Cannes-rolprentfees 2010|2010]] • [[Cannes-rolprentfees 2011|2011]] • [[Cannes-rolprentfees 2012|2012]] • [[Cannes-rolprentfees 2013|2013]] • [[Cannes-rolprentfees 2014|2014]] • [[Cannes-rolprentfees 2015|2015]] • [[Cannes-rolprentfees 2016|2016]] • [[Cannes-rolprentfees 2017|2017]] • [[Cannes-rolprentfees 2018|2018]] • [[Cannes-rolprentfees 2019|2019]]

;Ander pryse
[[Grammy]] • [[Emmy]] • [[Brit Awards]] • [[Mercury-prys]] • [[Hollywood Walk of Fame]] • [[Lys van sterre op die Hollywood Walk of Fame]] • [[Bafta]] • [[Goue Leeu]] • [[Cecil B. DeMille-prys]] • [[Palme d'Or]] • [[Cannes-rolprentfees]] • [[37ste AVN-prystoekenning]] • [[36ste AVN-prystoekenning]] • [[AVN Adult Entertainment Expo]] • [[35ste AVN-prystoekenning]] • [[34ste AVN-prystoekenning]] • [[33ste AVN-prystoekenning]] • [[32ste AVN-prystoekenning]]

;SA kunstenaars
[[Lêer:Hendrik_Hanekom.jpg|links|140px|border]]
[[Wena Naudé]] • [[Trudie Taljaard]] • '''[[Hendrik Hanekom]]''' • [[Mathilda Hanekom]] • [[André Huguenet]] • [[Siegfried Mynhardt]] • [[Paul de Groot]] • [[Lydia Lindeque]] • [[Paul Slabolepszy]] • [[Marius Weyers]] • [[John Kani]] • [[Kappie Botha]] • [[Chris du Toit]] • [[Limpie Basson]] • [[Taubie Kushlick]] • [[Judy Page]] • [[Vivian Solomons]] • [[Yvonne Bryceland]] • [[Brian Astbury]] • [[Louis van Niekerk]] • [[Bill Curry]] • [[Dawie Malan]] • [[Lida Botha]] • [[Paul Lückhoff]] • [[Eckard Rabe]] • [[Dewald Wasserfall]] • [[Demi Lee Moore]] • [[Tertius Meintjes]] • [[Justin Fox]] • [[Grethe Fox]] • [[Ruhan du Toit]] • [[Touch of Class]]

;Ander kunstenaars
[[Kevin Olusola]] • [[Kumbh Mela]] 

;Afrikaanse rolprente
[[Hulda Versteegh MD]] • [[Die Professor en die Prikkelpop]] • [[Gee My Jou Hand]] • [[Salomien]] • [[Die Vlugteling]] • [[Die Hele Dorp Weet]] • [[Soekie]] • [[Voortreflike Familie Smit]] • [[Sien Jou Môre]] • [[Dirkie]] • [[Lied in My Hart]] • [[Jy Is My Liefling]] • [[Die Wildtemmer]] • [[Seun van die Wildtemmer]] • [[Vicki]] • [[My Broer se Bril]] • [[Vlug van die Seemeeu]] • [[Die Banneling]] • [[Liefde vir Lelik]] • [[Kaptein Caprivi]] • [[Pappalap]] • [[Die Erfgenaam]] • [[Breekpunt]] • [[Lindie]] • [[Die Drie Van der Merwes]] • [[Die Spook van Donkergat]] • [[Die Bankrower]] • [[Die Wit Sluier]] • [[Aanslag op Kariba]] • [[Boland!]] • [[Dans van die Flamink]] • [[Tant Ralie se Losieshuis]] • [[Die Spaanse Vlieg]]

;Afrikaanse teater
[[Die Ruimte]] • [[Baxter-teatersentrum]] • [[Kunstekaap-teatersentrum]] • [[Markteater]] • [[Sand du Plessis-teaterkompleks]] • [[Fringe]] • [[Laager]] • [[Kruik]] • [[Sukovs]] • [[Truk]] • [[Naruk]] • [[Swaruk]] • [[Nasionale Teater van Namibië]] • [[Kunstekaap]] • [[Playhouse Company]] • [[Pacofs]] • [[Staatsteater-geselskap]] • [[Labia (teater)|Labia]] • [[Ida Labia]] • [[Alexander-teater]] • [[Suid-Afrikaanse Staatsteater]] • [[The Barnyard Theatre]] • [[On Broadway]] • [[Fugard-teater]] • [[Maynardville-opelugteater]] • [[Theatre on the Bay]] • [[Pieter Toerien]] • [[Afrikaansche Schouwburg]] • [[Alhambra-bioskoop, Kaapstad]] • [[Alhambra-teater, Durban]] • [[Alhambra-teater, Johannesburg]] • [[NG gemeente St. Stephen's]] • [[Bloemfonteinse Stadskouburg]] • [[Bloemfonteinse Teatergroep]] • [[Sterrewagteater]] • [[Lamont-Hussey-sterrewag]] • [[Die Bywoners]] • [[Die Koffiehuis]] • [[Ernest Oppenheimer-teater]]

;Afrikaanse liedjies
[[Vader Jakob]] • [[Hansie slim]] • [[Jan Pierewiet]] • [[Wiegeliedjie (Slaap, my kindjie, slaap sag)]] • [[Liewe Maan]] • [[Daar gaan uit vergange se dae]] • [[Loreley]] • [[Die vrolike musikant]] • [[O, die liewe Martatjie]] • [[O, boereplaas]] • [[Santjie van Soendal]] • [[Stille nag, heilige nag]] • [[Silwervloot]] • [[Afrikaners is plesierig]] • [[Al lê die berge nog so blou]] • [[Mamma, 'k wil 'n man hê]] • [[My hartjie, my liefie]] • [[Bolandse nooi'ntjie]] • [[Suikerbossie]] • [[Marietjie, Maraia, Maryne]] • [[Ek soek na my Dina]] • [[In die Mei]] • [[Liefde verlore]] • [[Koffie, koffie]] • [[Gaudeamus igitur (Kom nou, kêrels)]]

;XXX
[[NoFap]] • [[Pornoster]] • [[Gonzo-pornografie]] • [[Amateurpornografie]] • [[Veelrassige pornografie]] • [[IAFD]] • [[AVN-prys]] • [[XBIZ-prys]] • [[Jenna Jameson]] • [[Rocco Siffredi]] • [[James Deen]] • [[Briana Banks]] • [[François Sagat]] • [[Pornografiese subgenres]] • [[Hentai]] • [[AVN-prys vir manlike kunstenaar van die jaar]] • [[Manuel Ferrara]] • [[Mick Blue]] • [[T. T. Boy]] • [[Small Hands]] • [[Lexington Steele]] • [[Evan Stone]] • [[Tommy Gunn]] • [[Michael Lucas]]

;Ander
[[Stereoskopie]] • [[Stereopse]] • [[Binokulêre visie]] • [[Akkommodasie (oog)]] • [[Stereoskoop]] • [[Vergensie]] • [[Oneindigheid]] • [[3D-rolprent]] • [[IMAX]] • [[Wi-Fi]]</text>
      <sha1>afgp4ym38chs3wt61zp0yviolf5cybs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520182</id>
      <parentid>2520173</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:20:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22019" xml:space="preserve">;Akteurs, regisseurs, ens.
[[Lêer:Heath_Ledger.jpg|240px|links|border]]
'''[[Heath Ledger]]''' • [[Yul Brynner]] • [[Federico Fellini]] • [[Stanley Kubrick]] • [[James Dean]] • [[Montgomery Clift]] • [[Clark Gable]] • [[Johnny Weissmuller]] • [[Charlton Heston]] • [[Edgar Rice Burroughs]] • [[Christopher Lambert]] • [[Omar Sharif]] • [[Emil Jannings]] • [[Gary Cooper]] • [[Spencer Tracy]] • [[Laurence Olivier]] • [[William Holden]] • [[Paul Newman]] • [[Robert Redford]] • [[Gregory Peck]] • [[Sidney Poitier]] • [[Rex Harrison]] • [[Jon Voight]] • [[Richard Dreyfuss]] • [[Matthew McConaughey]] • [[Jared Leto]] • [[Michael Fassbender]] • [[George Lucas]] • [[Alfred Hitchcock]] • [[Akira Kurosawa]] • [[Sting]] • [[Helen Mirren]] • [[Idris Elba]] • [[Will Smith]] • [[Jane Fonda]] • [[Al Pacino]] • [[Christian Bale]] • [[Colin Farrell]] • [[Maggie Smith]] • [[Mark Ruffalo]] • [[Sylvester Stallone]] • [[Jake Gyllenhaal]] • [[Jennifer Aniston]] • [[Michael Keaton]] • [[Joaquin Phoenix]] • [[River Phoenix]] • [[Roberto Rossellini]] • [[Ingrid Bergman]] • [[Isabella Rossellini]] • [[Gus van Sant]] • [[David Lynch]] • [[Sean Penn]] • [[Martin Scorsese]] • [[Julia Roberts]] • [[Sandra Bullock]] • [[Ethan Hawke]] • [[Steve Martin]] • [[Angela Lansbury]] • [[Ang Lee]] • [[Daniel Day-Lewis]] • [[Jack Nicholson]] • [[Hugh Jackman]] • [[Denzel Washington]] • [[Helen Hunt]] • [[Anne Hathaway]] • [[Tommy Lee Jones]] • [[George Clooney]] • [[Glenn Close]] • [[Gary Oldman]] • [[Christopher Plummer]] • [[Kenneth Branagh]] • [[Nick Nolte]] • [[Colin Firth]] • [[Annette Bening]] • [[Jeff Bridges]] • [[Woody Harrelson]] • [[Penélope Cruz]] • [[Robert Downey jr.]] • [[James Cameron]] • [[Mickey Rourke]] • [[Johnny Depp]] • [[Julie Christie]] • [[Mark Wahlberg]] • [[Alan Arkin]] • [[Clint Eastwood]] • [[Ryan Gosling]] • [[Reese Witherspoon]] • [[Matt Dillon]] • [[William Hurt]] • [[Jamie Foxx]] • [[Hilary Swank]] • [[Diane Keaton]] • [[Renée Zellweger]] • [[Benicio del Toro]] • [[Tim Robbins]] • [[Jude Law]] • [[Morgan Freeman]] • [[Nicolas Cage]] • [[Michael Caine]] • [[Ed Harris]] • [[Christopher Walken]] • [[Catherine Zeta-Jones]] • [[Russell Crowe]] • [[Halle Berry]] • [[Sissy Spacek]] • [[Whoopi Goldberg]] • [[Willem Dafoe]] • [[Kate Hudson]] • [[Warren Beatty]] • [[Robert Duvall]] • [[Elia Kazan]] • [[Anthony Hopkins]] • [[Dustin Hoffman]] • [[Kim Basinger]] • [[Burt Reynolds]] • [[Tom Cruise]] • [[James Woods]] • [[Susan Sarandon]] • [[Sharon Stone]] • [[Emma Thompson]] • [[Kirk Douglas]] • [[Jessica Lange]] • [[John Travolta]] • [[John Malkovich]] • [[Ralph Fiennes]] • [[Tatum O'Neal]] • [[Liam Neeson]] • [[Jeremy Irons]] • [[Winona Ryder]] • [[Catherine Deneuve]] • [[Vanessa Redgrave]] • [[Gérard Depardieu]] • [[Richard Harris]] • [[Kevin Costner]] • [[Anjelica Huston]] • [[Kathy Bates]] • [[Francis Ford Coppola]] • [[Oliver Stone]] • [[Spike Lee]] • [[Kevin Kline]] • [[John Cleese]] • [[Gene Hackman]] • [[Michael Douglas]] • [[Marlee Matlin]] • [[Sigourney Weaver]] • [[Tom Berenger]] • [[Anne Bancroft]] • [[Harrison Ford]] • [[Shirley MacLaine]] • [[Louis Gossett jr.]] • [[Ben Kingsley]] • [[Henry Fonda]] • [[John Gielgud]] • [[Candice Bergen]] • [[Jack Lemmon]] • [[Mikhail Baryshnikov]] • [[Richard Burton]] • [[Faye Dunaway]] • [[Glenda Jackson]] • [[Liza Minnelli]] • [[Shelley Winters]] • [[James Caan]] • [[Brie Larson]] • [[Neil Patrick Harris]] • [[Chris Rock]] • [[Margaret Sixel]] • [[Tom Hardy]] • [[Ryan O'Neal]] • [[Ali MacGraw]] • [[George C. Scott]] • [[Steve McQueen]] • [[Bernardo Bertolucci]] • [[Bob Fosse]] • [[Liv Ullmann]] • [[Lynn Redgrave]] • [[Franco Nero]] • [[Walter Matthau]] • [[Anthony Quinn]] • [[Natalie Wood]] • [[Robert Wagner]] • [[Terence Stamp]] • [[Peter Falk]] • [[David Niven]] • [[Tony Curtis]] • [[Lana Turner]] • [[Joanne Woodward]] • [[Rock Hudson]] • [[Bette Davis]] • [[Jack Palance]] • [[Vivien Leigh]] • [[Richard Gere]] • [[Mia Farrow]] • [[Dean Martin]] • [[Cary Grant]] • [[Telly Savalas]] • [[Dirk Bogarde]] • [[Lucille Ball]] • [[Vincente Minnelli]] • [[Cecil B. DeMille]] • [[Guillermo del Toro]] • [[Frances McDormand]] • [[James Franco]] • [[Martin McDonagh]] • [[Seth Meyers]] • [[Saoirse Ronan]] • [[Alfonso Cuarón]] • [[Olivia Colman]] • [[Richard E. Grant]]
 
;Rolprente, resensies, ens.
[[Lêer:My own private idaho.jpg|180px|regs|border]]
[[A Clockwork Orange (rolprent)]] • [[Oz (TV-reeks)]] • [[Doctor Zhivago]] • [[Tarzan]] • [[Broadway (teater)]] • '''[[My Own Private Idaho]]''' • [[Kunsrolprent]] • [[New Queer Cinema]] • [[Brokeback Mountain]] • [[Milk]] • [[Film noir]] • [[Neo-noir]] • [[Blue Velvet]] • [[Twin Peaks]] • [[Kultusrolprent]] • [[Lys van kultusrolprente]] • [[Diva (rolprent)]] • [[Rotten Tomatoes]] • [[AllMovie]] • [[Roger Ebert]] • [[Metacritic]] • [[Box Office Mojo]] • [[Turner Classic Movies]] • [[Internet-Broadway-databasis]] • [[Papillon]] • [[Bagdad Café]] • [[Graaf Dracula]] • [[Weerwolf]] • [[Vlad Dracula|Vlad die Deurboorder]] • [[Swartmagie]] • [[Witmagie]] • [[Pentagram]] • [[Towerkuns]] • [[Transsilvanië]] • [[Szeklers]] • [[Another Country]] • [[The Shawshank Redemption]] • [[The Crown (TV-reeks)]]

;Oscar-aande
[[1ste Oscar-toekenningsaand|1ste (1929)]] • [[2de Oscar-toekenningsaand|2de (1930)]] • [[3de Oscar-toekenningsaand|3de (1930)]] • [[4de Oscar-toekenningsaand|4de (1931)]] • [[5de Oscar-toekenningsaand|5de (1932)]] • [[6de Oscar-toekenningsaand|6de (1934)]] • [[7de Oscar-toekenningsaand|7de (1935)]] • [[8ste Oscar-toekenningsaand|8ste (1936)]] • [[9de Oscar-toekenningsaand|9de (1937)]] • [[10de Oscar-toekenningsaand|10de (1938)]] • [[11de Oscar-toekenningsaand|11de (1939)]] • [[12de Oscar-toekenningsaand|12de (1940)]] • [[13de Oscar-toekenningsaand|13de (1941)]] • [[14de Oscar-toekenningsaand|14de (1942)]] • [[15de Oscar-toekenningsaand|15de (1943)]] • [[16de Oscar-toekenningsaand|16de (1944)]] • [[17de Oscar-toekenningsaand|17de (1945)]] • [[18de Oscar-toekenningsaand|18de (1946)]] • [[19de Oscar-toekenningsaand|19de (1947)]] • [[20ste Oscar-toekenningsaand|20ste (1948)]] • [[21ste Oscar-toekenningsaand|21ste (1949)]] • [[22ste Oscar-toekenningsaand|22ste (1950)]] • [[23ste Oscar-toekenningsaand|23ste (1951)]] • [[24ste Oscar-toekenningsaand|24ste (1952)]] • [[25ste Oscar-toekenningsaand|25ste (1953)]] • [[26ste Oscar-toekenningsaand|26ste (1954)]] • [[27ste Oscar-toekenningsaand|27ste (1955)]] • [[28ste Oscar-toekenningsaand|28ste (1956)]] • [[29ste Oscar-toekenningsaand|29ste (1957)]] • [[30ste Oscar-toekenningsaand|30ste (1958)]] • [[31ste Oscar-toekenningsaand|31ste (1959)]] • [[32ste Oscar-toekenningsaand|32ste (1960)]] • [[33ste Oscar-toekenningsaand|33ste (1961)]] • [[34ste Oscar-toekenningsaand|34ste (1962)]] • [[35ste Oscar-toekenningsaand|35ste (1963)]] • [[36ste Oscar-toekenningsaand|36ste (1964)]] • [[37ste Oscar-toekenningsaand|37ste (1965)]] • [[38ste Oscar-toekenningsaand|38ste (1966)]] • [[39ste Oscar-toekenningsaand|39ste (1967)]] • [[40ste Oscar-toekenningsaand|40ste (1968)]] • [[41ste Oscar-toekenningsaand|41ste (1969)]] • [[42ste Oscar-toekenningsaand|42ste (1970)]] • [[43ste Oscar-toekenningsaand|43ste (1971)]] • [[44ste Oscar-toekenningsaand|44ste (1972)]] • [[45ste Oscar-toekenningsaand|45ste (1973)]] • [[46ste Oscar-toekenningsaand|46ste (1974)]] • [[47ste Oscar-toekenningsaand|47ste (1975)]] • [[48ste Oscar-toekenningsaand|48ste (1976)]] • [[49ste Oscar-toekenningsaand|49ste (1977)]] • [[50ste Oscar-toekenningsaand|50ste (1978)]] • [[51ste Oscar-toekenningsaand|51ste (1979)]] • [[52ste Oscar-toekenningsaand|52ste (1980)]] • [[53ste Oscar-toekenningsaand|53ste (1981)]] • [[54ste Oscar-toekenningsaand|54ste (1982)]] • [[55ste Oscar-toekenningsaand|55ste (1983)]] • [[56ste Oscar-toekenningsaand|56ste (1984)]] • [[57ste Oscar-toekenningsaand|57ste (1985)]] • [[58ste Oscar-toekenningsaand|58ste (1986)]] • [[59ste Oscar-toekenningsaand|59ste (1987)]] • [[60ste Oscar-toekenningsaand|60ste (1988)]] • [[61ste Oscar-toekenningsaand|61ste (1989)]] • [[62ste Oscar-toekenningsaand|62ste (1990)]] • [[63ste Oscar-toekenningsaand|63ste (1991)]] • [[64ste Oscar-toekenningsaand|64ste (1992)]] • [[65ste Oscar-toekenningsaand|65ste (1993)]] • [[66ste Oscar-toekenningsaand|66ste (1994)]] • [[67ste Oscar-toekenningsaand|67ste (1995)]] • [[68ste Oscar-toekenningsaand|68ste (1996)]] • [[69ste Oscar-toekenningsaand|69ste (1997)]] • [[70ste Oscar-toekenningsaand|70ste (1998)]] • [[71st1 Oscar-toekenningsaand|71ste (1999)]] • [[72ste Oscar-toekenningsaand|72ste (2000)]] • [[73ste Oscar-toekenningsaand|73ste (2001)]] • [[74ste Oscar-toekenningsaand|74ste (2002)]] • [[75ste Oscar-toekenningsaand|75ste (2003)]] • [[76ste Oscar-toekenningsaand|76ste (2004)]] • [[77ste Oscar-toekenningsaand|77ste (2005)]] • [[78ste Oscar-toekenningsaand|78ste (2006)]] • [[79ste Oscar-toekenningsaand|79ste (2007)]] • [[80ste Oscar-toekenningsaand|80ste (2008)]] • [[81st1 Oscar-toekenningsaand|81ste (2009)]] • [[82ste Oscar-toekenningsaand|82ste (2010)]] • [[83ste Oscar-toekenningsaand|83ste (2011)]] • [[84ste Oscar-toekenningsaand|84ste (2012)]] • [[85ste Oscar-toekenningsaand|85ste (2013)]] • [[86ste Oscar-toekenningsaand|86ste (2014)]] • [[87ste Oscar-toekenningsaand|87ste (2015)]] • [[88ste Oscar-toekenningsaand|88ste (2016)]] • [[89ste Oscar-toekenningsaand|89ste (2017)]] • [[90ste Oscar-toekenningsaand|90ste (2018)]] • [[91ste Oscar-toekenningsaand|91ste (2019)]] • [[92ste Oscar-toekenningsaand|92ste (2020)]] • [[93ste Oscar-toekenningsaand|93ste (2021)]]

;Golden Globe-aande
[[Golden Globe]] • [[1ste Golden Globe-toekenningsaand|1ste (1944)]] • [[2de Golden Globe-toekenningsaand|2de (1945)]] • [[3de Golden Globe-toekenningsaand|3de (1946)]] • [[4de Golden Globe-toekenningsaand|4de (1947)]] • [[5de Golden Globe-toekenningsaand|5de (1948)]] • [[6de Golden Globe-toekenningsaand|6de (1949)]] • [[7de Golden Globe-toekenningsaand|7de (1950)]] • [[8ste Golden Globe-toekenningsaand|8ste (1951)]] • [[9de Golden Globe-toekenningsaand|9de (1952)]] • [[10de Golden Globe-toekenningsaand|10de (1953)]] • [[11de Golden Globe-toekenningsaand|11de (1954)]] • [[12de Golden Globe-toekenningsaand|12de (1955)]] • [[13de Golden Globe-toekenningsaand|13de (1956)]] • [[14de Golden Globe-toekenningsaand|14de (1957)]] • [[15de Golden Globe-toekenningsaand|15de (1958)]] • [[16de Golden Globe-toekenningsaand|16de (1959)]] • [[17de Golden Globe-toekenningsaand|17de (1960)]] • [[18de Golden Globe-toekenningsaand|18de (1961)]] • [[19de Golden Globe-toekenningsaand|19de (1962)]] • [[20ste Golden Globe-toekenningsaand|20ste (1963)]] • [[21ste Golden Globe-toekenningsaand|21ste (1964)]] • [[22ste Golden Globe-toekenningsaand|22ste (1965)]] • [[23ste Golden Globe-toekenningsaand|23ste (1966)]] • [[24ste Golden Globe-toekenningsaand|24ste (1967)]] • [[25ste Golden Globe-toekenningsaand|25ste (1968)]] • [[26ste Golden Globe-toekenningsaand|26ste (1969)]] • [[27ste Golden Globe-toekenningsaand|27ste (1970)]] • [[28ste Golden Globe-toekenningsaand|28ste (1971)]] • [[29ste Golden Globe-toekenningsaand|29ste (1972)]] • [[30ste Golden Globe-toekenningsaand|30ste (1973)]] • [[31ste Golden Globe-toekenningsaand|31ste (1974)]] • [[32ste Golden Globe-toekenningsaand|32ste (1975)]] • [[33ste Golden Globe-toekenningsaand|33ste (1976)]] • [[34ste Golden Globe-toekenningsaand|34ste (1977)]] • [[35ste Golden Globe-toekenningsaand|35ste (1978)]] • [[36ste Golden Globe-toekenningsaand|36ste (1979)]] • [[37ste Golden Globe-toekenningsaand|37ste (1980)]] • [[38ste Golden Globe-toekenningsaand|38ste (1981)]] • [[39ste Golden Globe-toekenningsaand|39ste (1982)]] • [[40ste Golden Globe-toekenningsaand|40ste (1983)]] • [[41ste Golden Globe-toekenningsaand|41ste (1984)]] • [[42ste Golden Globe-toekenningsaand|42ste (1985)]] • [[43ste Golden Globe-toekenningsaand|43ste (1986)]] • [[44ste Golden Globe-toekenningsaand|44ste (1987)]] • [[45ste Golden Globe-toekenningsaand|45ste (1988)]] • [[46ste Golden Globe-toekenningsaand|46ste (1989)]] • [[47ste Golden Globe-toekenningsaand|47ste (1990)]] • [[48ste Golden Globe-toekenningsaand|48ste (1991)]] • [[49ste Golden Globe-toekenningsaand|49ste (1992)]] • [[50ste Golden Globe-toekenningsaand|50ste (1993)]] • [[51ste Golden Globe-toekenningsaand|51ste (1994)]] • [[52ste Golden Globe-toekenningsaand|52ste (1995)]] • [[53ste Golden Globe-toekenningsaand|53ste (1996)]] • [[54ste Golden Globe-toekenningsaand|54ste (1997)]] • [[55ste Golden Globe-toekenningsaand|55ste (1998)]] • [[56ste Golden Globe-toekenningsaand|56ste (1999)]] • [[57ste Golden Globe-toekenningsaand|57ste (2000)]] • [[58ste Golden Globe-toekenningsaand|58ste (2001)]] • [[59ste Golden Globe-toekenningsaand|59ste (2002)]] • [[60ste Golden Globe-toekenningsaand|60ste (2003)]] • [[61ste Golden Globe-toekenningsaand|61ste (2004)]] • [[62ste Golden Globe-toekenningsaand|62ste (2005)]] • [[63ste Golden Globe-toekenningsaand|63ste (2006)]] • [[64ste Golden Globe-toekenningsaand|64ste (2007)]] • [[65ste Golden Globe-toekenningsaand|65ste (2008)]] • [[66ste Golden Globe-toekenningsaand|66ste (2009)]] • [[67ste Golden Globe-toekenningsaand|67ste (2010)]] • [[68ste Golden Globe-toekenningsaand|68ste (2011)]] • [[69ste Golden Globe-toekenningsaand|69ste (2012)]] • [[70ste Golden Globe-toekenningsaand|70ste (2013)]] • [[71ste Golden Globe-toekenningsaand|71ste (2014)]] • [[72ste Golden Globe-toekenningsaand|72ste (2015)]] • [[73ste Golden Globe-toekenningsaand|73ste (2016)]] • [[74ste Golden Globe-toekenningsaand|74ste (2017)]]‎‎ • [[75ste Golden Globe-toekenningsaand|75ste (2018)]] • [[76ste Golden Globe-toekenningsaand|76ste (2019)]] • [[77ste Golden Globe-toekenningsaand|77ste (2020)]] • [[78ste Golden Globe-toekenningsaand|78ste (2021)]]

;Cannes-rolprentfeeste
[[Cannes-rolprentfees 1946|1946]] • [[Cannes-rolprentfees 1947|1947]] • [[Cannes-rolprentfees 1949|1949]] • [[Cannes-rolprentfees 1951|1951]] • [[Cannes-rolprentfees 1952|1952]] • [[Cannes-rolprentfees 1953|1953]] • [[Cannes-rolprentfees 1954|1954]] • [[Cannes-rolprentfees 1955|1955]] • [[Cannes-rolprentfees 1956|1956]] • [[Cannes-rolprentfees 1957|1957]] • [[Cannes-rolprentfees 1958|1958]] • [[Cannes-rolprentfees 1959|1959]] • [[Cannes-rolprentfees 1960|1960]] • [[Cannes-rolprentfees 1961|1961]] • [[Cannes-rolprentfees 1962|1962]] • [[Cannes-rolprentfees 1963|1963]] • [[Cannes-rolprentfees 1964|1964]] • [[Cannes-rolprentfees 1965|1965]] • [[Cannes-rolprentfees 1966|1966]] • [[Cannes-rolprentfees 1967|1967]] • [[Cannes-rolprentfees 1968|1968]] • [[Cannes-rolprentfees 1969|1969]] • [[Cannes-rolprentfees 1970|1970]] • [[Cannes-rolprentfees 1971|1971]] • [[Cannes-rolprentfees 1972|1972]] • [[Cannes-rolprentfees 1973|1973]] • [[Cannes-rolprentfees 1974|1974]] • [[Cannes-rolprentfees 1975|1975]] • [[Cannes-rolprentfees 1976|1976]] • [[Cannes-rolprentfees 1977|1977]] • [[Cannes-rolprentfees 1978|1978]] • [[Cannes-rolprentfees 1979|1979]] • [[Cannes-rolprentfees 1980|1980]] • [[Cannes-rolprentfees 1981|1981]] • [[Cannes-rolprentfees 1982|1982]] • [[Cannes-rolprentfees 1983|1983]] • [[Cannes-rolprentfees 1984|1984]] • [[Cannes-rolprentfees 1985|1985]] • [[Cannes-rolprentfees 1986|1986]] • [[Cannes-rolprentfees 1987|1987]] • [[Cannes-rolprentfees 1988|1988]] • [[Cannes-rolprentfees 1989|1989]] • [[Cannes-rolprentfees 1990|1990]] • [[Cannes-rolprentfees 1991|1991]] • [[Cannes-rolprentfees 1992|1992]] • [[Cannes-rolprentfees 1993|1993]] • [[Cannes-rolprentfees 1994|1994]] • [[Cannes-rolprentfees 1995|1995]] • [[Cannes-rolprentfees 1996|1996]] • [[Cannes-rolprentfees 1997|1997]] • [[Cannes-rolprentfees 1998|1998]] • [[Cannes-rolprentfees 1999|1999]] • [[Cannes-rolprentfees 2000|2000]] • [[Cannes-rolprentfees 2001|2001]] • [[Cannes-rolprentfees 2002|2002]] • [[Cannes-rolprentfees 2003|2003]] • [[Cannes-rolprentfees 2004|2004]] • [[Cannes-rolprentfees 2005|2005]] • [[Cannes-rolprentfees 2006|2006]] • [[Cannes-rolprentfees 2007|2007]] • [[Cannes-rolprentfees 2008|2008]] • [[Cannes-rolprentfees 2009|2009]] • [[Cannes-rolprentfees 2010|2010]] • [[Cannes-rolprentfees 2011|2011]] • [[Cannes-rolprentfees 2012|2012]] • [[Cannes-rolprentfees 2013|2013]] • [[Cannes-rolprentfees 2014|2014]] • [[Cannes-rolprentfees 2015|2015]] • [[Cannes-rolprentfees 2016|2016]] • [[Cannes-rolprentfees 2017|2017]] • [[Cannes-rolprentfees 2018|2018]] • [[Cannes-rolprentfees 2019|2019]]

;Ander pryse
[[Grammy]] • [[Emmy]] • [[Brit Awards]] • [[Mercury-prys]] • [[Hollywood Walk of Fame]] • [[Lys van sterre op die Hollywood Walk of Fame]] • [[Bafta]] • [[Goue Leeu]] • [[Cecil B. DeMille-prys]] • [[Palme d'Or]] • [[Cannes-rolprentfees]] • [[37ste AVN-prystoekenning]] • [[36ste AVN-prystoekenning]] • [[AVN Adult Entertainment Expo]] • [[35ste AVN-prystoekenning]] • [[34ste AVN-prystoekenning]] • [[33ste AVN-prystoekenning]] • [[32ste AVN-prystoekenning]]

;SA kunstenaars
[[Lêer:Hendrik_Hanekom.jpg|links|140px|border]]
[[Wena Naudé]] • [[Trudie Taljaard]] • '''[[Hendrik Hanekom]]''' • [[Mathilda Hanekom]] • [[André Huguenet]] • [[Siegfried Mynhardt]] • [[Paul de Groot]] • [[Lydia Lindeque]] • [[Paul Slabolepszy]] • [[Marius Weyers]] • [[John Kani]] • [[Kappie Botha]] • [[Chris du Toit]] • [[Limpie Basson]] • [[Taubie Kushlick]] • [[Judy Page]] • [[Vivian Solomons]] • [[Yvonne Bryceland]] • [[Brian Astbury]] • [[Louis van Niekerk]] • [[Bill Curry]] • [[Dawie Malan]] • [[Lida Botha]] • [[Paul Lückhoff]] • [[Eckard Rabe]] • [[Dewald Wasserfall]] • [[Demi Lee Moore]] • [[Tertius Meintjes]] • [[Justin Fox]] • [[Grethe Fox]] • [[Ruhan du Toit]] • [[Touch of Class]]

;Ander kunstenaars
[[Kevin Olusola]] • [[Kumbh Mela]] 

;Afrikaanse rolprente
[[Hulda Versteegh MD]] • [[Die Professor en die Prikkelpop]] • [[Gee My Jou Hand]] • [[Salomien]] • [[Die Vlugteling]] • [[Die Hele Dorp Weet]] • [[Soekie]] • [[Voortreflike Familie Smit]] • [[Sien Jou Môre]] • [[Dirkie]] • [[Lied in My Hart]] • [[Jy Is My Liefling]] • [[Die Wildtemmer]] • [[Seun van die Wildtemmer]] • [[Vicki]] • [[My Broer se Bril]] • [[Vlug van die Seemeeu]] • [[Die Banneling]] • [[Liefde vir Lelik]] • [[Kaptein Caprivi]] • [[Pappalap]] • [[Die Erfgenaam]] • [[Breekpunt]] • [[Lindie]] • [[Die Drie Van der Merwes]] • [[Die Spook van Donkergat]] • [[Die Bankrower]] • [[Die Wit Sluier]] • [[Aanslag op Kariba]] • [[Boland!]] • [[Dans van die Flamink]] • [[Tant Ralie se Losieshuis]] • [[Die Spaanse Vlieg]]

;Afrikaanse teater
[[Die Ruimte]] • [[Baxter-teatersentrum]] • [[Kunstekaap-teatersentrum]] • [[Markteater]] • [[Sand du Plessis-teaterkompleks]] • [[Fringe]] • [[Laager]] • [[Kruik]] • [[Sukovs]] • [[Truk]] • [[Naruk]] • [[Swaruk]] • [[Nasionale Teater van Namibië]] • [[Kunstekaap]] • [[Playhouse Company]] • [[Pacofs]] • [[Staatsteater-geselskap]] • [[Labia (teater)|Labia]] • [[Ida Labia]] • [[Alexander-teater]] • [[Suid-Afrikaanse Staatsteater]] • [[The Barnyard Theatre]] • [[On Broadway]] • [[Fugard-teater]] • [[Maynardville-opelugteater]] • [[Theatre on the Bay]] • [[Pieter Toerien]] • [[Afrikaansche Schouwburg]] • [[Alhambra-bioskoop, Kaapstad]] • [[Alhambra-teater, Durban]] • [[Alhambra-teater, Johannesburg]] • [[NG gemeente St. Stephen's]] • [[Bloemfonteinse Stadskouburg]] • [[Bloemfonteinse Teatergroep]] • [[Sterrewagteater]] • [[Lamont-Hussey-sterrewag]] • [[Die Bywoners]] • [[Die Koffiehuis]] • [[Ernest Oppenheimer-teater]]

;Afrikaanse liedjies
[[Vader Jakob]] • [[Hansie slim]] • [[Jan Pierewiet]] • [[Wiegeliedjie (Slaap, my kindjie, slaap sag)]] • [[Liewe Maan]] • [[Daar gaan uit vergange se dae]] • [[Loreley]] • [[Die vrolike musikant]] • [[O, die liewe Martatjie]] • [[O, boereplaas]] • [[Santjie van Soendal]] • [[Stille nag, heilige nag]] • [[Silwervloot]] • [[Afrikaners is plesierig]] • [[Al lê die berge nog so blou]] • [[Mamma, 'k wil 'n man hê]] • [[My hartjie, my liefie]] • [[Bolandse nooi'ntjie]] • [[Suikerbossie]] • [[Marietjie, Maraia, Maryne]] • [[Ek soek na my Dina]] • [[In die Mei]] • [[Liefde verlore]] • [[Koffie, koffie]] • [[Gaudeamus igitur (Kom nou, kêrels)]]

;XXX
[[NoFap]] • [[Pornoster]] • [[Gonzo-pornografie]] • [[Amateurpornografie]] • [[Veelrassige pornografie]] • [[IAFD]] • [[AVN-prys]] • [[XBIZ-prys]] • [[Jenna Jameson]] • [[Rocco Siffredi]] • [[James Deen]] • [[Briana Banks]] • [[François Sagat]] • [[Pornografiese subgenres]] • [[Hentai]] • [[AVN-prys vir manlike kunstenaar van die jaar]] • [[Manuel Ferrara]] • [[Mick Blue]] • [[T. T. Boy]] • [[Small Hands]] • [[Lexington Steele]] • [[Evan Stone]] • [[Tommy Gunn]] • [[Michael Lucas]]

;Tydskrifte
[[Vogue (tydskrif)]] • [[Condé Nast]] • [[Anna Wintour]] • [[Twiggy]]

;Ander
[[Stereoskopie]] • [[Stereopse]] • [[Binokulêre visie]] • [[Akkommodasie (oog)]] • [[Stereoskoop]] • [[Vergensie]] • [[Oneindigheid]] • [[3D-rolprent]] • [[IMAX]] • [[Wi-Fi]]</text>
      <sha1>8gmbrbrr07pp3u1f0d4e1px0p3ebrw8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Egiptologie</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96684</id>
    <revision>
      <id>2520171</id>
      <parentid>2157216</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:11:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4447" xml:space="preserve">;Farao's
[[Lêer:TUT-Ausstellung_FFM_2012_47_(7117819557).jpg|regs|150px|border]]
[[Lêer:Nofretete_Neues_Museum.jpg|regs|150px|border]]
[[Cleopatra]] • '''[[Toetankamen]]''' • [[Djoser]] • [[Choefoe]] • [[Chafra]] • [[Djedefre]] • [[Snofroe]] • [[Menkaoere]] • [[Sjepseskaf]] • [[Oeserkaf]] • [[Sahoere]] • [[Neferirkare]] • [[Neferefre]] • [[Sjepseskare]] • [[Nioeserre]] • [[Menkaoehor]] • [[Oenas]] • [[Teti]] • [[Sechemchet]] • [[Menes]] • [[Hor-Aha]] • [[Narmer]] • [[Djer]] • [[Pepi I]] • [[Amenemhat I]] • [[Amenemhat II]] • [[Senoesret II]] • [[Amenemhat III]] • [[Toetmoses IV]] • [[Amenhotep II]] • [[Pi-Ramses]] • [[Amenhotep III]] • [[Achenaten]] • [[Horemheb]] • [[Ramses II]] • '''[[Nefertiti]]''' • [[Pije]] • [[Merneptah]] • [[Sjesjonk I]] • [[Taharqa]] • [[Tantamani]] • [[Ptolemeus I Soter]] • [[Ptolemeus II Philadelphus]] • [[Ptolemeus III Euergetes]] • [[Ptolemeus IV Philopator]] • [[Ptolemeus V Epiphanes]] • [[Apriës]] • [[Amyrteus]] • [[Nepherites I]] • [[Nectanebo I]] • [[Nectanebo II]] • [[Antef I]] • [[Mentoehotep II]] • [[Toetmoses I]] • [[Lys van farao's]] • [[Hoeni]] • [[Toetmoses III]] • [[Hatsjepsoet]] • [[Ahmoses I]] • [[Seqenenre Tao]] • [[Osorkon II]] • [[Psamtik I]] • [[Jonger Dame]] • [[Vloek van die farao's]] • [[Anchesenamen]] • [[Smenchkare]] • [[Ramses I]] • [[Seti I]] • [[Ai]] • [[Amenhotep I]] • [[Ptolemeus XII Auletes]] • [[Ptolemeus XIII Theos Filopator]] • [[Ptolemeus XIV Filopator]] • [[Berenike IV]]

;Tydperke en dinastieë
[[Nuwe Ryk van Egipte]] • [[Ou Ryk van Egipte]] • [[Middelryk van Egipte]] • [[Laat Tydperk van Antieke Egipte]] • [[Eerste Oorgangstydperk van Egipte]] • [[Tweede Oorgangstydperk van Egipte]] • [[Derde Oorgangstydperk van Egipte]] • [[Vroegdinastiese Tydperk van Egipte]] • [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese Tydperk]] • [[5de Dinastie van Egipte|5de Dinastie]] • [[4de Dinastie van Egipte|4de Dinastie]] • [[3de Dinastie van Egipte|3de Dinastie]] • [[6de Dinastie van Egipte|6de Dinastie]] • [[7de Dinastie van Egipte|7de Dinastie]] • [[8ste Dinastie van Egipte|8ste Dinastie]] • [[9de Dinastie van Egipte|9de Dinastie]] • [[10de Dinastie van Egipte|10de Dinastie]] • [[11de Dinastie van Egipte|11de Dinastie]] • [[12de Dinastie van Egipte|12de Dinastie]] • [[13de Dinastie van Egipte|13de Dinastie]] • [[18de Dinastie van Egipte|18de Dinastie]] • [[19de Dinastie van Egipte|19de Dinastie]] • [[20ste Dinastie van Egipte|20ste Dinastie]] • [[21ste Dinastie van Egipte|21ste Dinastie]] • [[22ste Dinastie van Egipte|22ste Dinastie]] • [[25ste Dinastie van Egipte|25st Dinastie]] • [[29ste Dinastie van Egipte|29ste Dinastie]] • [[1ste Dinastie]] • [[2de Dinastie]] • [[31ste Dinastie]] • [[30ste Dinastie]] • [[28ste Dinastie]] • [[27ste Dinastie]] • [[26ste Dinastie]] • [[24ste Dinastie]] • [[23ste Dinastie]] • [[14de Dinastie]] • [[15de Dinastie]] • [[16de Dinastie]] • [[17de Dinastie]]

;Plekke
[[Groot Piramide van Giza]] • [[Egiptiese piramide]] • [[Piramide]] • [[Mastaba]] • [[Groot Sfinks van Giza]] • [[Piramide van Djoser]] • [[Dahsjoer]] • [[Saqqara]] • [[Aboesir]] • [[Aboe Rawasj]] • [[Lisjt]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Memphis, Egipte]]}} • [[Aneb-Hetch]] • [[Aboe Gorab]] • [[Thebe, Egipte|Thebe]] • [[Thinis]] • [[Amarna]] • [[Djebel Barkal]] • [[Napata]] • [[Koesj]] • [[Nubië]] • [[Itjtawy]] • [[Heliopolis (antiek)|Heliopolis]] • [[Poent]] • [[Hiëraties]] • [[Karnak]] • [[Nechen]] • [[Herakleopolis]] • [[Groot Egiptiese Museum]] • [[Vallei van die Konings]] • [[Benede-Egipte]] • [[Bo-Egipte]] • [[Tanis]] • [[Leontopolis]] • [[Saïs]] • [[Dodeakker van Giza]] • [[Aboe Simbel-tempels]] • [[Deir el-Bahari]] • [[Katarakte van die Nyl]]

;Ander
[[Manetho]] • [[Imhotep]] • [[Nomos]] • [[Pschent]] • [[Sed-fees]] • [[Palermosteen]] • [[Droomstele]] • [[Stele]] • [[Flinders Petrie]] • [[Demoties]] • [[Diodorus Siculus]] • [[Abd-al-Latif]] • [[Egiptiese tweelettertekens]] • [[Egiptiese drielettertekens]] • [[Sergey Brin]] • [[Egiptologie]] • [[Egipties]] • [[Hyksos]] • [[Narmer-palet]] • [[Hiëraties]] • [[Egiptiese Arabies]] • [[Mummie]] • [[Gardiner se lys tekens]]</text>
      <sha1>c673ps649p5mpbpazgmixix2g141umj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Ander lande</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96685</id>
    <revision>
      <id>2520174</id>
      <parentid>2494334</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:16:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12468" xml:space="preserve">;Griekeland
[[Argaïese Griekeland]] • [[Andokides-skilder]] • [[Polis (stad)]] • [[Griekse Donker Middeleeue]] • [[Miceense Griekeland]] • [[Micene]] • [[Tiryns]] • [[Doriese inval]] • [[Helladiese tydperk]] • [[Sikladiese beskawing]] • [[Pylos]] • [[Orchomenos]] • [[Knossos]] • [[Frankokrasie]] • [[Epirus]] • [[Lineêr B]] • [[Tholos]] • [[Achajers]] • [[Doriërs]] • [[Seevolke]] • [[Hellenistiese Griekeland]] • [[Romeinse Griekeland]] • [[Ottomaanse Griekeland]] • [[Klassieke Griekeland]] • [[Egeïese beskawings]] • [[Kylix]] • [[Oenochoë]] • [[Krater (vaas)]] • [[Swartfiguurstyl]] • [[Rooifiguurstyl]] • [[Psykter]] • [[Voluut]] • [[Klassieke orde]] • [[Dionisia]]

;Mongoolse Ryk
[[Batoe Khan]] • [[Berke Khan]] • [[Möngke Khan]] • [[Güyük Khan]] • [[Ögedei Khan]] • [[Toghon Temür]] • [[Khagan]] • [[Toloei Khan]] • [[Bordjigin]] • [[Tsjagatai Khan]] • [[Karakoroem]] • [[Il-khanaat]] • [[Tsjagatai-khanaat]] • [[Yuan-dinastie]] • [[Ariq Böke]] • [[Khamag-Mongole]] • [[Kaboel Khan]] • [[Pax Mongolica]] • [[Hordes van die Oeloes van Djotsji]] • [[Hülegü Khan]] • [[Mongoolse Cyrilliese skrif]] • [[Mongoolse inval in Europa]] • [[Westelike Xia]] • [[Khanaat]]

;China
[[Ming-dinastie]] • [[Mantsjoerye]] • [[Song-dinastie]] • [[Vyf Dinastieë en Tien Koninkryke]] • [[Jin-dinastie (1115-1234)]] • [[Jin-dinastie (265-420)]] • [[Han-dinastie]] • [[Liao-dinastie]] • [[Tang-dinastie]] • [[Qin-dinastie]] • [[Drie Koninkryke]] • [[Suidelike en Noordelike Dinastieë]] • [[Sui-dinastie]] • [[Qing-dinastie]] • [[Chinese Keiserryk]] • [[Song Jian]] • [[Eenkindbeleid]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kulturele Rewolusie]]}} • [[Terracottaleër]] • [[Groot Sprong Voorwaarts]] • [[Rooi Garde]] • [[Hemeltempel]] • [[Mawangdui]] • [[Ming-graftombes]] • [[Vier Ou Dinge]] • [[Chinese Nuwejaar]] • [[Verbode Stad]] • [[Keiserlike Stad, Beijing]] • [[Bende van Vier]] • [[Groot Chinese Hongersnood]] • [[Vyf Swart Kategorieë]] • [[Chinese Burgeroorlog]] • [[Kuomintang]] • [[Straat van Taiwan]] • [[Lin Biao]] • [[Maoïsme]] • [[Yongdingmen]] • [[Shangdu]] • [[Siku Quanshu]] • [[Yongle-ensiklopedie]] • [[Leishu]] • [[Wade-Giles]] • [[Yongle]] • [[Jyutping]] • [[Jianwen]] • [[Hongwu]] • [[Porseleintoring van Nanjing]] 

;Malawi
[[Cape Maclear]] • [[Bao]] • [[Hastings Banda]] • [[Zomba]] • [[Malawimeer Nasionale Park]] • [[Ekspat]] • [[Shirehoogland]] • [[Mulanjemassief]] • [[Zombamassief]] • [[Maravi]] • [[Chichewa]] • [[Protektoraat]] • [[Chongoni-rotskunsgebied]] • [[Chewa]] • [[Monkey Bay]] • [[Mangochi]] • [[Chilwameer]] • [[Nkhata Bay]] • [[WaYao]] • [[Nyau]] • [[King's African Rifles]] • [[Streke van Malawi]] • [[Likoma-eiland]] • [[Ngoni]] • [[Tonga (Malawi)]]

;Polinesië
[[Makemake (god)]] • [[Rapa Nui-mitologie]] • [[Tangata manu]] • [[Moai]] • [[Rapa Nui (taal)]] • [[Rongorongo]] • [[Rapa Nui-volk]] • [[Mangareva]] • [[Jacob Roggeveen]] • [[Anakena]] • [[Hotu Matu'a]] • [[Jean-Baptiste Dutrou-Bornier]] • [[Marquesaseilande]] • [[Orongo]] • [[Thor Heyerdahl]] • [[Katherine Routledge]] • [[Thomas Barthel]] • [[Alfred Métraux]] • [[Australeilande]] • [[Geselskapseilande]] • [[Bora Bora]] • [[Juan Fernández-eilande]] • [[Robinson Crusoe]] • [[Boestrofedon]] • [[Alexander Salmon]] • [[Koninkryk Tahiti]] • [[Tahitiaans]] • [[Berg Roonui]] • [[Berg Orohena]] • [[Berg Aorai]] • [[Taro]] • [[Pomare I]] • [[Pomare II]] • [[Pomare III]] • [[Pomare IV]] • [[Pomare V]] • [[Moorea]] • [[Raiatea]] • [[ʻOkina]] • [[Tiaré tahiti]] • [[Monoi-olie]] • [[Marae]] • [[Tapu]] • [[Vlerkprou]] • [[Polinesiese mitologie]] • [[Oro]] • [[Hawaiki]] • [[Hina (godin)]] • [[Taaroa]] • [[Sina en die paling]] • [[Tane]] • [[Rangi en Papa]] • [[Tu]] • [[Rongo]] • [[Kohara]] • [[Spoke in die Polinesiese kultuur]] • [[Maui (god)]] • [[Tangaroa]] • [[Malik Joyeux]] • [[Teahupoo]] • [[Branderbreekpunt]] • ''[[Artocarpus altilis]]'' • [[Tautatomo Mairau]] • [[Otea]] • [[Mana]] • [[Samuel Wallis]] • [[Tuamotu-argipel]] • [[Maiao]] • [[Mehetia]] • [[Tetiaroa]] • [[Huahine]]  [[Manuae (Geselskapseilande)]] • [[Maupihaa]] • [[Maupiti]] • [[Motu One (Geselskapseilande)‎]] • [[Tahaa]] • [[Tupai]] • [[Gambiereilande]] • [[Hiva-Oa]] • [[Mahu]] • [[Punaauia]]

;Hawaii
[[Kamehameha I]] • [[Dissel]] • [[Ku]] • [[Kanaloa]] • [[Kane]] • [[Lono]] • [[Kawa]] • [[Wakea]] • [[Lua-o-Milu]] • [[Polinesiese rot]] • [[Alapaʻi]] • [[Dood van James Cook]] • [[Makahiki]] • [[William Bligh]] • [[Polinesiese kultuur]] • [[Admiraliteitseilande]] • [[Lapitakultuur]]

;Antieke Rome
[[Antieke Romeinse godsdiens]] • [[Genius]] • [[Aeneas]] • [[Liber]] • [[Fallus]] • [[Herme]] • [[Fascinum]] • [[Toffie (teken)]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Seksualiteit in antieke Rome]]}} • [[Martialis]] • [[Juvenalis]] • [[Plautus]] • [[Cato die ouere]] • [[Lucretius]] • [[Catullus]] • [[Tibullus]] • [[Propertius]] • [[Vestaalse maagd]] • [[Mutunus Tutunus]] • [[Votiewe offer]] • [[Epikurus]] • [[Stoïsisme]] • [[Kruiskleding]] • [[Lupercalia]] • [[Floralia]] • [[Marcus Annaeus Seneca]] • [[Romulus en Remus]] • [[Lucretia]] • [[Hiperseksualiteit]] • [[Venus (mitologie)]] • [[Vulcanus]] • [[Jupiter (mitologie)]] • [[Fortuna]] • [[Diana (mitologie)]] • [[Mercurius (mitologie)]] • [[Neptunus (mitologie)]] • [[Minerva]] • [[Juno (mitologie)]] • [[Hercules]] • [[Maia]] • [[Pentatonix]] • [[Romeinse provinsie]] • [[Imperiale provinsie]] • [[Senatoriale provinsie]] • [[Tetrargie]]

;Madagaskar
[[Lemur]] • [[Fossa]] • [[Merina]] • [[Betsimisaraka]] • [[Betsileo]] • [[Austronesiese volke]] • [[Hery Rajaonarimampianina]] • [[Andriamanelo]] • [[Ralambo]] • [[Andrianjaka]] • [[Andriantsitakatrandriana]] • [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] • [[Andrianjaka Razakatsitakatrandriana]] • [[Andriamasinavalona]] • [[Rova van Antananarivo]] • [[Twaalf heilige heuwels van Imerina]] • [[Koninkryk Imerina]] • [[Vazimba]] • [[Hova]] • [[Andrianampoinimerina]] • [[Radama I]] • [[Ranavalona I]] • [[Radama II]] • [[Rasoherina]] • [[Ranavalona II]] • [[Ranavalona III]] • [[Andriana]] • [[Reisigerspalm]] • [[Didiereaceae]] • [[Pachypodium]] • [[Catharanthus]] • [[Neuroptera]] • [[Olifantvoël]] • [[Tangena]] • [[Sorabe]] • [[Famadihana]] • [[Valiha]] • [[Malgassiese ariary]] • [[Raffia]] • [[Tsimihety]] • [[Sakalava]] • [[Moraingy]] • [[Frans-Hova-oorloë]] • [[Île Sainte-Marie]] • [[Libertalia]] • [[Malgassiese Opstand]] • [[Madagaskarplan]] • [[Lamba]]

;Khmer-ryk
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Khmer-ryk]]}} • [[Angkor]] • [[Khmer Rouge]] • [[Angkor Thom]] • [[Berg Meru]] • [[Phnom Kulen]] • [[Ta Prohm]] • [[Bayon]] • [[Preah Ko]] • [[Bakong]] • [[Banteay Srei]] • [[Baphuon]] • [[Preah Khan]] • [[Sdok Kok Thom]] • [[Baray]] • [[Oos-Mebon]] • [[Wes-Mebon]] • [[Ponhea Yat]] • [[Wat Phnom]] • [[Jayavarman II]] • [[Jayavarman III]] • [[Indravarman I]] • [[Yasovarman I]] • [[Harshavarman I]] • [[Ishanavarman II]] • [[Jayavarman IV]] • [[Harshavarman II]] • [[Rajendravarman II]] • [[Jayavarman V]] • [[Suryavarman I]] • [[Udayadityavarman II]] • [[Harshavarman III]] • [[Jayavarman VI]] • [[Suryavarman II]] • [[Dharanindravarman I]] • [[Dharanindravarman II]] • [[Yasovarman II]] • [[Tribhuvanadityavarman]] • [[Indravarman II]] • [[Jayavarman VIII]] • [[Indravarman III]] • [[Indrajayavarman]] • [[Jayavarman IX]]

;Arabiese wêreld
[[Arabiese wêreld]] • [[Pan-Arabisme]] • [[Arabiese diaspora]] • [[Verdragskus]] • [[Abdoel Aziz al-Saoed]] • [[Saoed van Saoedi-Arabië]] • [[Faisal van Saoedi-Arabië]] • [[Khalid van Saoedi-Arabië]] • [[Fahd van Saoedi-Arabië]] • [[Salman van Saoedi-Arabië]] • [[Huis van Saoed]] • [[Mohammad ibn Saoed]] • [[Soedairi-sewe]] • [[Pan-Islamisme]] • [[Nisba]] • [[Jamal al-Din al-Afghani]] • [[Sesdaagse Oorlog]] • [[Hoessein van Jordanië]] • [[Hasjemiete]] • [[Abdoellah I van Jordanië]] • [[Talal van Jordanië]] • [[Abdoellah II van Jordanië]] • [[Koningin Rania van Jordanië]] • [[Hoessein, kroonprins van Jordanië]] • [[Sjarief]] • [[Sajjid]] • [[Top (Arabiese kleredrag)]] • [[Bisjt]] • [[Iran-Irakse Oorlog]] • [[Emiraat Dirija]] • [[Emiraat Nadjd]] • [[Golanhoogland]] • [[Wahhabisme]] 

;Bhoetan
[[Omgewingskwessies in Bhoetan]] • [[LGBT-regte in Bhoetan]] • [[Dzong-argitektuur]] • [[Lys van beskermde gebiede van Bhoetan]] • [[Bumdeling-natuurlewereservaat]] • [[Nasionale Park Jigme Dorji]] • [[Nasionale Park Jigme Singye Wangchuck]] • [[Jomotsangkha-natuurlewereservaat]] • [[Phibsoo-natuurlewereservaat]] • [[Druk Gyalpo]] • [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]] • [[Jigme Singye Wangchuck]] • [[Jigme Namgyel Wangchuck]] • [[Jigme Dorji Wangchuck]] • [[Jigme Wangchuck]] • [[Huis van Wangchuck]] • [[Ugyen Wangchuck]] • [[Penlop van Trongsa]] • [[Jigme Namgyal]] • [[Ledumahadi]] • [[Shabdrung Rinpoche]] • [[Druk Desi]] • [[Je Khenpo]] • [[Penlop]] • [[Kabney]] • [[Gho]] • [[Ngalop]] • [[Etniese groepe in Bhoetan]] • [[Openbare vakansiedae in Bhoetan]]

;Ethiopië
[[Zagwe-dinastie]] • [[Salomoniese Dinastie]] • [[Koningin van Skeba]] • [[Jetbarak]] • [[Lalibela van Ethiopië]] • [[Kedoes Harbe]] • [[Jan Sejoem]] • [[Tatadim]] • [[Mara Takla Haimanot]] • [[Germa Sejoem]] • [[Jemrehana Krestos]] • [[Jekoeno Amlak]] • [[Na'akueto La'ab]] • [[Agau-volk]] • [[Agau-tale]] • [[Sabeërs]] • [[Sabees]] • [[Tewodros II]] • [[Menelik II]] • [[Perdenaam]] • [[Shewa]] • [[Zara Jakob]] • [[Josua II van Ethiopië]] • [[Mentewab]] • [[Joas I van Ethiopië]] • [[Johannes II van Ethiopië]] • [[Mikael Sehoel]] • [[Derg]] • [[Goedit]] • [[Dil Na'od]] • [[Ras (titel)]] • [[Menelik I]] • [[Isak I van Ethiopië]] • [[Dawid II van Ethiopië]] • [[Zemene Mesafint]] • [[Italiaans-Oos-Afrika]] • [[Ethiopies-Ortodokse Tewahedo-kerk]] • [[Eritrees-Ortodokse Tewahedo-kerk]] • [[P'ent'ay]] • [[Rooi Terreur (Ethiopië)]] • [[Sof Omar-grotte]] • [[D'mt]] • [[Lidj Josua van Ethiopië]] • [[Zauditu]] • [[Omo-oorblyfsels]] • [[Yekatit 12]] • [[Toponimie]] • [[Hachalu Hundessa]] • [[Groot Ethiopiese Renaissancedam]] • [[Tirus]] • [[Brahmagupta]] • [Chanakya]]

;Nieu-Seeland / Maori's
[[Maori-mitologie]] • [[Maori-kultuur]] • [[Moa]] • [[Wairau Bar]] • [[Taika Waititi]] • [[Nieu-Seelandse Orde van Verdienste]] • [[Once were warriors (rolprent)]] • [[Utu (rolprent)]] • [[Tūheitia Paki]] • [[Te Atairangikaahu]] • [[Korokī Mahuta]] • [[Te Rata]] • [[Mahuta Tāwhiao]] • [[Tāwhiao]] • [[Pōtatau Te Wherowhero]] • [[Maori-koningsbeweging]]

;Ander
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Indusvalleibeskawing]]}} • [[Mohenjo-Daro]] • [[Harappa]] • [[PubMed]] • [[Ballas]] • [[Stiersprong]] • [[Indusskrif]] • [[Begraafplaas H-kultuur]] • [[Dasa]] • [[Kot Diji]] • [[Mehrgarh]] • [[Ravi]] • [[Elam]] • [[Lidië]] • [[Moab]] • [[Arameërs]]• [[Nabye Ooste]] • [[Antieke Nabye Ooste]] • [[Hamidiese slagting]] • [[Kassiete]] • [[Oegarit]] • [[Attaliede]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Asjantiryk]]}} • [[Osei Kofi Tutu I]] • [[Asjanti (streek)]] • [[Goue Stoel]] • [[Opoku Ware I]] • [[Otumfuo Nana Osei Tutu II]] • [[Oorlog van die Goue Stoel]] • [[Goudkus (streek)]] • [[Denkyira]] • [[Skatpligtige]] • [[Prempeh I]] • [[Prempeh II]] • [[Akantrom]] • [[Adaefees]] • [[Resident]] • [[Kasjta]] • [[Meroë]] • [[Ahmoses, seun van Ebana]] • [[Alara van Nubië]] • [[Kermakultuur]] • [[Noba]] • [[Altaar]] • [[Columbiaanse uitwisseling]] • [[Pueblokultuur]] • [[Pax Britannica]] • [[Verval van die Bronstydperk]] • [[Mochekultuur]] • [[Stiebeuel]] • [[Sarasene]]</text>
      <sha1>fpj5xmylh14frh3jiiopgs1rbdqt8dg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520185</id>
      <parentid>2520174</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:23:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12771" xml:space="preserve">;Griekeland
[[Argaïese Griekeland]] • [[Andokides-skilder]] • [[Polis (stad)]] • [[Griekse Donker Middeleeue]] • [[Miceense Griekeland]] • [[Micene]] • [[Tiryns]] • [[Doriese inval]] • [[Helladiese tydperk]] • [[Sikladiese beskawing]] • [[Pylos]] • [[Orchomenos]] • [[Knossos]] • [[Frankokrasie]] • [[Epirus]] • [[Lineêr B]] • [[Tholos]] • [[Achajers]] • [[Doriërs]] • [[Seevolke]] • [[Hellenistiese Griekeland]] • [[Romeinse Griekeland]] • [[Ottomaanse Griekeland]] • [[Klassieke Griekeland]] • [[Egeïese beskawings]] • [[Kylix]] • [[Oenochoë]] • [[Krater (vaas)]] • [[Swartfiguurstyl]] • [[Rooifiguurstyl]] • [[Psykter]] • [[Voluut]] • [[Klassieke orde]] • [[Dionisia]]

;Mongoolse Ryk
[[Batoe Khan]] • [[Berke Khan]] • [[Möngke Khan]] • [[Güyük Khan]] • [[Ögedei Khan]] • [[Toghon Temür]] • [[Khagan]] • [[Toloei Khan]] • [[Bordjigin]] • [[Tsjagatai Khan]] • [[Karakoroem]] • [[Il-khanaat]] • [[Tsjagatai-khanaat]] • [[Yuan-dinastie]] • [[Ariq Böke]] • [[Khamag-Mongole]] • [[Kaboel Khan]] • [[Pax Mongolica]] • [[Hordes van die Oeloes van Djotsji]] • [[Hülegü Khan]] • [[Mongoolse Cyrilliese skrif]] • [[Mongoolse inval in Europa]] • [[Westelike Xia]] • [[Khanaat]]

;China
[[Ming-dinastie]] • [[Mantsjoerye]] • [[Song-dinastie]] • [[Vyf Dinastieë en Tien Koninkryke]] • [[Jin-dinastie (1115-1234)]] • [[Jin-dinastie (265-420)]] • [[Han-dinastie]] • [[Liao-dinastie]] • [[Tang-dinastie]] • [[Qin-dinastie]] • [[Drie Koninkryke]] • [[Suidelike en Noordelike Dinastieë]] • [[Sui-dinastie]] • [[Qing-dinastie]] • [[Chinese Keiserryk]] • [[Song Jian]] • [[Eenkindbeleid]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kulturele Rewolusie]]}} • [[Terracottaleër]] • [[Groot Sprong Voorwaarts]] • [[Rooi Garde]] • [[Hemeltempel]] • [[Mawangdui]] • [[Ming-graftombes]] • [[Vier Ou Dinge]] • [[Chinese Nuwejaar]] • [[Verbode Stad]] • [[Keiserlike Stad, Beijing]] • [[Bende van Vier]] • [[Groot Chinese Hongersnood]] • [[Vyf Swart Kategorieë]] • [[Chinese Burgeroorlog]] • [[Kuomintang]] • [[Straat van Taiwan]] • [[Lin Biao]] • [[Maoïsme]] • [[Yongdingmen]] • [[Shangdu]] • [[Siku Quanshu]] • [[Yongle-ensiklopedie]] • [[Leishu]] • [[Wade-Giles]] • [[Yongle]] • [[Jyutping]] • [[Jianwen]] • [[Hongwu]] • [[Porseleintoring van Nanjing]] 

;Malawi
[[Cape Maclear]] • [[Bao]] • [[Hastings Banda]] • [[Zomba]] • [[Malawimeer Nasionale Park]] • [[Ekspat]] • [[Shirehoogland]] • [[Mulanjemassief]] • [[Zombamassief]] • [[Maravi]] • [[Chichewa]] • [[Protektoraat]] • [[Chongoni-rotskunsgebied]] • [[Chewa]] • [[Monkey Bay]] • [[Mangochi]] • [[Chilwameer]] • [[Nkhata Bay]] • [[WaYao]] • [[Nyau]] • [[King's African Rifles]] • [[Streke van Malawi]] • [[Likoma-eiland]] • [[Ngoni]] • [[Tonga (Malawi)]]

;Polinesië
[[Makemake (god)]] • [[Rapa Nui-mitologie]] • [[Tangata manu]] • [[Moai]] • [[Rapa Nui (taal)]] • [[Rongorongo]] • [[Rapa Nui-volk]] • [[Mangareva]] • [[Jacob Roggeveen]] • [[Anakena]] • [[Hotu Matu'a]] • [[Jean-Baptiste Dutrou-Bornier]] • [[Marquesaseilande]] • [[Orongo]] • [[Thor Heyerdahl]] • [[Katherine Routledge]] • [[Thomas Barthel]] • [[Alfred Métraux]] • [[Australeilande]] • [[Geselskapseilande]] • [[Bora Bora]] • [[Juan Fernández-eilande]] • [[Robinson Crusoe]] • [[Boestrofedon]] • [[Alexander Salmon]] • [[Koninkryk Tahiti]] • [[Tahitiaans]] • [[Berg Roonui]] • [[Berg Orohena]] • [[Berg Aorai]] • [[Taro]] • [[Pomare I]] • [[Pomare II]] • [[Pomare III]] • [[Pomare IV]] • [[Pomare V]] • [[Moorea]] • [[Raiatea]] • [[ʻOkina]] • [[Tiaré tahiti]] • [[Monoi-olie]] • [[Marae]] • [[Tapu]] • [[Vlerkprou]] • [[Polinesiese mitologie]] • [[Oro]] • [[Hawaiki]] • [[Hina (godin)]] • [[Taaroa]] • [[Sina en die paling]] • [[Tane]] • [[Rangi en Papa]] • [[Tu]] • [[Rongo]] • [[Kohara]] • [[Spoke in die Polinesiese kultuur]] • [[Maui (god)]] • [[Tangaroa]] • [[Malik Joyeux]] • [[Teahupoo]] • [[Branderbreekpunt]] • ''[[Artocarpus altilis]]'' • [[Tautatomo Mairau]] • [[Otea]] • [[Mana]] • [[Samuel Wallis]] • [[Tuamotu-argipel]] • [[Maiao]] • [[Mehetia]] • [[Tetiaroa]] • [[Huahine]]  [[Manuae (Geselskapseilande)]] • [[Maupihaa]] • [[Maupiti]] • [[Motu One (Geselskapseilande)‎]] • [[Tahaa]] • [[Tupai]] • [[Gambiereilande]] • [[Hiva-Oa]] • [[Mahu]] • [[Punaauia]]

;Hawaii
[[Kamehameha I]] • [[Dissel]] • [[Ku]] • [[Kanaloa]] • [[Kane]] • [[Lono]] • [[Kawa]] • [[Wakea]] • [[Lua-o-Milu]] • [[Polinesiese rot]] • [[Alapaʻi]] • [[Dood van James Cook]] • [[Makahiki]] • [[William Bligh]] • [[Polinesiese kultuur]] • [[Admiraliteitseilande]] • [[Lapitakultuur]]

;Antieke Rome
[[Antieke Romeinse godsdiens]] • [[Genius]] • [[Aeneas]] • [[Liber]] • [[Fallus]] • [[Herme]] • [[Fascinum]] • [[Toffie (teken)]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Seksualiteit in antieke Rome]]}} • [[Martialis]] • [[Juvenalis]] • [[Plautus]] • [[Cato die ouere]] • [[Lucretius]] • [[Catullus]] • [[Tibullus]] • [[Propertius]] • [[Vestaalse maagd]] • [[Mutunus Tutunus]] • [[Votiewe offer]] • [[Epikurus]] • [[Stoïsisme]] • [[Kruiskleding]] • [[Lupercalia]] • [[Floralia]] • [[Marcus Annaeus Seneca]] • [[Romulus en Remus]] • [[Lucretia]] • [[Hiperseksualiteit]] • [[Venus (mitologie)]] • [[Vulcanus]] • [[Jupiter (mitologie)]] • [[Fortuna]] • [[Diana (mitologie)]] • [[Mercurius (mitologie)]] • [[Neptunus (mitologie)]] • [[Minerva]] • [[Juno (mitologie)]] • [[Hercules]] • [[Maia]] • [[Pentatonix]] • [[Romeinse provinsie]] • [[Imperiale provinsie]] • [[Senatoriale provinsie]] • [[Tetrargie]]

;Madagaskar
[[Lemur]] • [[Fossa]] • [[Merina]] • [[Betsimisaraka]] • [[Betsileo]] • [[Austronesiese volke]] • [[Hery Rajaonarimampianina]] • [[Andriamanelo]] • [[Ralambo]] • [[Andrianjaka]] • [[Andriantsitakatrandriana]] • [[Andriantsimitoviaminandriandehibe]] • [[Andrianjaka Razakatsitakatrandriana]] • [[Andriamasinavalona]] • [[Rova van Antananarivo]] • [[Twaalf heilige heuwels van Imerina]] • [[Koninkryk Imerina]] • [[Vazimba]] • [[Hova]] • [[Andrianampoinimerina]] • [[Radama I]] • [[Ranavalona I]] • [[Radama II]] • [[Rasoherina]] • [[Ranavalona II]] • [[Ranavalona III]] • [[Andriana]] • [[Reisigerspalm]] • [[Didiereaceae]] • [[Pachypodium]] • [[Catharanthus]] • [[Neuroptera]] • [[Olifantvoël]] • [[Tangena]] • [[Sorabe]] • [[Famadihana]] • [[Valiha]] • [[Malgassiese ariary]] • [[Raffia]] • [[Tsimihety]] • [[Sakalava]] • [[Moraingy]] • [[Frans-Hova-oorloë]] • [[Île Sainte-Marie]] • [[Libertalia]] • [[Malgassiese Opstand]] • [[Madagaskarplan]] • [[Lamba]]

;Khmer-ryk
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Khmer-ryk]]}} • [[Angkor]] • [[Khmer Rouge]] • [[Angkor Thom]] • [[Berg Meru]] • [[Phnom Kulen]] • [[Ta Prohm]] • [[Bayon]] • [[Preah Ko]] • [[Bakong]] • [[Banteay Srei]] • [[Baphuon]] • [[Preah Khan]] • [[Sdok Kok Thom]] • [[Baray]] • [[Oos-Mebon]] • [[Wes-Mebon]] • [[Ponhea Yat]] • [[Wat Phnom]] • [[Jayavarman II]] • [[Jayavarman III]] • [[Indravarman I]] • [[Yasovarman I]] • [[Harshavarman I]] • [[Ishanavarman II]] • [[Jayavarman IV]] • [[Harshavarman II]] • [[Rajendravarman II]] • [[Jayavarman V]] • [[Suryavarman I]] • [[Udayadityavarman II]] • [[Harshavarman III]] • [[Jayavarman VI]] • [[Suryavarman II]] • [[Dharanindravarman I]] • [[Dharanindravarman II]] • [[Yasovarman II]] • [[Tribhuvanadityavarman]] • [[Indravarman II]] • [[Jayavarman VIII]] • [[Indravarman III]] • [[Indrajayavarman]] • [[Jayavarman IX]]

;Arabiese wêreld
[[Arabiese wêreld]] • [[Pan-Arabisme]] • [[Arabiese diaspora]] • [[Verdragskus]] • [[Abdoel Aziz al-Saoed]] • [[Saoed van Saoedi-Arabië]] • [[Faisal van Saoedi-Arabië]] • [[Khalid van Saoedi-Arabië]] • [[Fahd van Saoedi-Arabië]] • [[Salman van Saoedi-Arabië]] • [[Huis van Saoed]] • [[Mohammad ibn Saoed]] • [[Soedairi-sewe]] • [[Pan-Islamisme]] • [[Nisba]] • [[Jamal al-Din al-Afghani]] • [[Sesdaagse Oorlog]] • [[Hoessein van Jordanië]] • [[Hasjemiete]] • [[Abdoellah I van Jordanië]] • [[Talal van Jordanië]] • [[Abdoellah II van Jordanië]] • [[Koningin Rania van Jordanië]] • [[Hoessein, kroonprins van Jordanië]] • [[Sjarief]] • [[Sajjid]] • [[Top (Arabiese kleredrag)]] • [[Bisjt]] • [[Iran-Irakse Oorlog]] • [[Emiraat Dirija]] • [[Emiraat Nadjd]] • [[Golanhoogland]] • [[Wahhabisme]] 

;Bhoetan
[[Omgewingskwessies in Bhoetan]] • [[LGBT-regte in Bhoetan]] • [[Dzong-argitektuur]] • [[Lys van beskermde gebiede van Bhoetan]] • [[Bumdeling-natuurlewereservaat]] • [[Nasionale Park Jigme Dorji]] • [[Nasionale Park Jigme Singye Wangchuck]] • [[Jomotsangkha-natuurlewereservaat]] • [[Phibsoo-natuurlewereservaat]] • [[Druk Gyalpo]] • [[Jigme Khesar Namgyel Wangchuck]] • [[Jigme Singye Wangchuck]] • [[Jigme Namgyel Wangchuck]] • [[Jigme Dorji Wangchuck]] • [[Jigme Wangchuck]] • [[Huis van Wangchuck]] • [[Ugyen Wangchuck]] • [[Penlop van Trongsa]] • [[Jigme Namgyal]] • [[Ledumahadi]] • [[Shabdrung Rinpoche]] • [[Druk Desi]] • [[Je Khenpo]] • [[Penlop]] • [[Kabney]] • [[Gho]] • [[Ngalop]] • [[Etniese groepe in Bhoetan]] • [[Openbare vakansiedae in Bhoetan]]

;Ethiopië
[[Zagwe-dinastie]] • [[Salomoniese Dinastie]] • [[Koningin van Skeba]] • [[Jetbarak]] • [[Lalibela van Ethiopië]] • [[Kedoes Harbe]] • [[Jan Sejoem]] • [[Tatadim]] • [[Mara Takla Haimanot]] • [[Germa Sejoem]] • [[Jemrehana Krestos]] • [[Jekoeno Amlak]] • [[Na'akueto La'ab]] • [[Agau-volk]] • [[Agau-tale]] • [[Sabeërs]] • [[Sabees]] • [[Tewodros II]] • [[Menelik II]] • [[Perdenaam]] • [[Shewa]] • [[Zara Jakob]] • [[Josua II van Ethiopië]] • [[Mentewab]] • [[Joas I van Ethiopië]] • [[Johannes II van Ethiopië]] • [[Mikael Sehoel]] • [[Derg]] • [[Goedit]] • [[Dil Na'od]] • [[Ras (titel)]] • [[Menelik I]] • [[Isak I van Ethiopië]] • [[Dawid II van Ethiopië]] • [[Zemene Mesafint]] • [[Italiaans-Oos-Afrika]] • [[Ethiopies-Ortodokse Tewahedo-kerk]] • [[Eritrees-Ortodokse Tewahedo-kerk]] • [[P'ent'ay]] • [[Rooi Terreur (Ethiopië)]] • [[Sof Omar-grotte]] • [[D'mt]] • [[Lidj Josua van Ethiopië]] • [[Zauditu]] • [[Omo-oorblyfsels]] • [[Yekatit 12]] • [[Toponimie]] • [[Hachalu Hundessa]] • [[Groot Ethiopiese Renaissancedam]] • [[Tirus]] • [[Brahmagupta]] • [Chanakya]]

;Nieu-Seeland / Maori's
[[Maori-mitologie]] • [[Maori-kultuur]] • [[Moa]] • [[Wairau Bar]] • [[Taika Waititi]] • [[Nieu-Seelandse Orde van Verdienste]] • [[Once were warriors (rolprent)]] • [[Utu (rolprent)]] • [[Tūheitia Paki]] • [[Te Atairangikaahu]] • [[Korokī Mahuta]] • [[Te Rata]] • [[Mahuta Tāwhiao]] • [[Tāwhiao]] • [[Pōtatau Te Wherowhero]] • [[Maori-koningsbeweging]]

;Fenisië
[[Fenisies]] • [[Sidon]] • [[Bublos]] • [[Orontes]] • [[Griffioen]] • [[Lasuursteen]] • [[Etbaäl I]] • [[Etbaäl II]] • [[Hiram I]] • [[Abibaäl]] • [[Pigmalion]] • [[Baäl I]] • [[Astartus]] • [[Deleastartus]] • [[Astarimus]] • [[Phelles]] • [[Abdastartus]]

;Ander
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Indusvalleibeskawing]]}} • [[Mohenjo-Daro]] • [[Harappa]] • [[PubMed]] • [[Ballas]] • [[Stiersprong]] • [[Indusskrif]] • [[Begraafplaas H-kultuur]] • [[Dasa]] • [[Kot Diji]] • [[Mehrgarh]] • [[Ravi]] • [[Elam]] • [[Lidië]] • [[Moab]] • [[Arameërs]]• [[Nabye Ooste]] • [[Antieke Nabye Ooste]] • [[Hamidiese slagting]] • [[Kassiete]] • [[Oegarit]] • [[Attaliede]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Asjantiryk]]}} • [[Osei Kofi Tutu I]] • [[Asjanti (streek)]] • [[Goue Stoel]] • [[Opoku Ware I]] • [[Otumfuo Nana Osei Tutu II]] • [[Oorlog van die Goue Stoel]] • [[Goudkus (streek)]] • [[Denkyira]] • [[Skatpligtige]] • [[Prempeh I]] • [[Prempeh II]] • [[Akantrom]] • [[Adaefees]] • [[Resident]] • [[Kasjta]] • [[Meroë]] • [[Ahmoses, seun van Ebana]] • [[Alara van Nubië]] • [[Kermakultuur]] • [[Noba]] • [[Altaar]] • [[Columbiaanse uitwisseling]] • [[Pueblokultuur]] • [[Pax Britannica]] • [[Verval van die Bronstydperk]] • [[Mochekultuur]] • [[Stiebeuel]] • [[Sarasene]]</text>
      <sha1>som0khy8c16er24f2s7ubr1v6k0vjju</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Ander artikels</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96686</id>
    <revision>
      <id>2520169</id>
      <parentid>2454173</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:09:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7584" xml:space="preserve">[[Lêer:0 Constantinus I - Palazzo dei Conservatori (2).JPG|150px|regs|border]]
[[Lêer:Barry_Richter.jpeg|150px|regs|border]]
[[Lêer:Paul_Gauguin_111.jpg|150px|regs|border]]
[[Tokyo Sexwale]] • [[Kosowo]] • [[Sint Petersburg-ope]] • [[Eiland Wight]] • [[The Sims 2]] • [[The Sims 3]] • [[The Sims]] • [[V.]] • '''[[Konstantyn die Grote]]''' • [[Theodosius II]] • [[Septimius Severus]] • [[Licinius]] • [[Theodosius I]] • [[Michael VIII Paleologus]] • [[Mik-en-druk-kamera]] • [[Koninkryk van Masedonië]] • [[Masedonië (Griekeland)]] • [[Masedonië (streek)]] • [[Kazanse Kremlin]] • [[Goue Berge van Altai]] • [[Altaïese argali]] • [[Rose-oorlog]] • [[Ge'ez]] • '''[[Barry Richter]]''' • [[Cecil Boyle]] • [[Hangklip]] • [[Oliestoei]] • [[Geheuerympie]] • [[Vetkanale]] • [[Waarheid]] • [[Timoer]] • [[Diktatorskap]] • [[Aralmeer]] • [[Goed en kwaad]] • [[Kalligrafie]] • [[Gram per liter]] • [[Kilogram per kubieke meter]] • [[Joule per mol]] • [[Jakobyn]] • [[Tuileries-paleis]] • [[Getyboek]] • [[Sapfo]] • [[Markies de Sade]] • [[Baardbelasting]] • [[Kort en lang skaalverdeling]] • [[Biljoen]] • [[Nanotegnologie]] • [[Milanković-teorie]] • [[C3-plant]] • [[C4-plant]] • [[Iberië]] • [[Kolchis]] • [[Suid-Kaukasiese tale]] • [[Giorgi Margwelasjwili]] • [[Roosrewolusie]] • [[Kartlos]] • [[Duisend-en-een-nag]] • [[Stonehenge]] • [[Die Nagwag]] • [[Hippokrates]] • [[Kaart]] • [[Die Dood van Sokrates]] • [[Thomas van Aquino]] • [[Avicenna]] • [[Maimonides]] • [[Estetika]] • [[Kristal]] • [[Verligting]] • [[Kennis]] • [[11de eeu v.C.]] • [[12de eeu v.C.]] • [[13de eeu v.C.]] • [[14de eeu v.C.]] • [[15de eeu v.C.]] • [[16de eeu v.C.]] • [[17de eeu v.C.]] • [[18de eeu v.C.]] • [[19de eeu v.C.]] • [[20ste eeu v.C.]] • [[21ste eeu v.C.]] • [[22ste eeu v.C.]] • [[23ste eeu v.C.]] • [[24ste eeu v.C.]] • [[25ste eeu v.C.]] • [[26ste eeu v.C.]] • [[27ste eeu v.C.]] • [[28ste eeu v.C.]] • [[29ste eeu v.C.]] • [[30ste eeu v.C.]] • [[31ste eeu v.C.]] • [[Cyrano de Bergerac]] • [[Godheid]] • [[Orde van die Britse Ryk]] • [[Orde van die Kousband]] • [[Mormoonse Tabernakelkoor]] • [[Sitar]] • [[Timoeriede]] • [[Wolga-Bulgarye]] • [[Alanië]] • [[Vrye wil]] • [[Determinisme (filosofie)]] • [[Turkse tale]] • [[Braille]] • [[Louis Braille]] • [[Altaïese tale]] • [[Sensu]] • [[Skemerkelkie]] • [[Likeur]] • [[Koine]] • [[Henri de Toulouse-Lautrec]] • [[Aartshertog Frans Ferdinand van Oostenryk-Este]] • [[Oostenryk-Este]] • [[Sentrale Moondhede]] • [[Drievoudige Verbond]] • [[Drievoudige Entente]] • [[Loopgraaf]] • [[Vickers-masjiengeweer]] • [[Kanon]] • [[Inteling]] • [[Moulin Rouge]] • [[Cornelius Rost]] • [[Meridiaan]] • [[Sewe Slapers van Efese]] • [[Tempel van Artemis]] • [[Huis van die Maagd Maria]] • [[Vuurtoring van Alexandrië]] • [[Mausoleum van Halikarnassos]] • [[Zeus-standbeeld van Olimpia]] • [[Kolos van Rhodos]] • [[Talent (maateenheid)]] • [[Mireia Lalaguna]] • [[Liesl Laurie]] • [[Anneline Kriel]] • [[Margaret Gardiner]] • [[Amy Kleinhans]] • [[Jo-Ann Strauss]] • [[Anita Bryant]] • [[Robeiland]] • [[Sukkulente Karoo]] • [[Nama-Karoo]] • [[Albany-ruigte]] • [[Kaapstad-hawe]] • [[Durban-hawe]] • [[Ngqura-hawe]] • [[Orde van die Skitterende Ster]] • [[Kennedysentrum-eerbewys]]‎ • [[Cayenne-strafkolonie]] • [[Crack]] • [[Swartseevloot]] • [[Persona non grata]] • [[Ekspat]] • [[Protektoraat]] • [[Monoliet]] • [[Seisoen]] • [[Kilometer per uur]] • [[Padtekens in Suid-Afrika]] • [[Totem]] • [[Totempaal]] • [[Doggersland]] • [[Storegga-aardverskuiwing]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;'''[[Paul Gauguin]]'''}} • [[Postimpressionisme]] • [[Paul Cézanne]] • [[Sintetisme]] • [[Avant-garde]] • [[Camille Pissarro]] • [[Cloisonnisme]] • [[Theo van Gogh]] • [[Primitivisme]] • [[Charles Laval]] • [[Émile Bernard]] • [[Édouard Manet]] • [[Grot van die Patriarge]] • [[Gabriël]] • [[Tempelberg]] • [[Dwase vir Christus]] • [[Woestynvaders]] • [[Antonius van Egipte]] • [[Kopties-Ortodokse Kerk]] • [[Franciskus van Assisi]] • [[Klariste]] • [[Franciskanerorde]] • [[Find a Grave]] • [[Masai]] • [[Masai (taal)]] • [[Masai-mitologie]] • [[Ngai]] • [[Olapa]] • [[Trappiste]] • [[Trappistebier]] • [[Google Doodle]] • [[Per aspera ad astra]] • [[Mejuffrou Suid-Afrika 2017]] • [[Demi-Leigh Nel-Peters]] • [[Macadam]] • [[Klassieke element]] • [[Eter (klassieke element)]] • [[Ondermaanse]] • [[Bagua]] • [[Dooiegeld]] • [[Gety]] • [[Aardmeetkunde]] • [[Konstante]] • [[Ontwikkelende land]] • [[Ontwikkelde land]] • [[Galg]] • [[Ontvlugting]] • [[Raamvertelling]] • '''[[Alfred Kinsey]]''' • [[Mesa]] • [[Folklore]] • [[Pretoriaanse Garde]] • [[Tempel]] • [[Deurgangsrite]] • [[Köppen-klimaatklassifikasie]] • [[Moeson]] • [[Passaatwind]] • [[Oosblok]] • [[Hepatitis B]] • [[Poffertjie]] • [[Rum]] • [[Sy]] • [[Voorwerppermanensie]] • [[Stonewall-onluste]] • [[Stonewall Inn]] • [[Greenwich Village]] • [[Eersgeboortereg]] • [['Ndrangheta]] • [[Kollusie]] • [[Pryselastisiteit]] • [[Produkdifferensiasie]] • [[Toetredeversperring]] • [[Persoon (taalkunde)]] • [[Geïsoleerde volk]] • [[Sentinelese]] • [[Noord-Sentineleiland]] • [[Jarawas]] • [[Awá]] • [[Apiacá]] • [[Korubo]] • [[Die Gatman]] • [[Tupi-Guarani-tale]] • [[Amasonereënwoud]] • [[Wikipedia:Tienjaargemeenskap]] • [[Standaardafwyking]] • [[Populasie (statistiek)]] • [[Steekproef]] • [[Gemiddelde]] • [[Tale van Namibië]] • [[Groot Eskarp, Suider-Afrika]] • [[Bernard Montgomery]] • [[Badorde]] • [[Internasionale Tennisheldesaal]] • [[Megaliet]] • [[Kardanophanging]] • [[Biblioteek van die Japannese Parlement]] • [[Kokkai]] • [[Phil Heemstra]] • [[Tornyn (walvis)]] • [[Tornyn (tuna)]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Neolitiese Omwenteling]]}} • [[Jagter-versamelaar]] • [[Vrugbare Halfmaan]] • [[Biblioteca Nacional de España]] • [[Koninklijke Bibliotheek]] • [[Name and Title Authority File of Catalonia]] • [[BIBSYS]] • [[CiNii]] • [[Nasionale Biblioteek van Letland]] • [[Nasionale Biblioteek van Australië]] • [[Nasionale en Universiteitsbiblioteek in Zagreb]] • [[RERO (Biblioteeknetwerk van Wes-Switserland)]] • [[LIBRIS]] • [[SNAC]] • [[Trove]] • [[Panmiksie]] • [[Effektiewe bevolkingsgrootte]] • [[Whonamedit?]] • [[arXiv]] • [[Semantic Scholar]] • [[CiteSeerX]] • [[Nat mark]] • [[Nostalgie]] • [[Skuldgevoel]] • [[KWV]] • [[Ontbondeling]] • [[Khan]] • [[Bojaar]] • [[Adel]] • [[Nasionale Biblioteek van Pole]] • [[Nasionale Biblioteek van Roemenië]] • [[Nasionale Biblioteek van Korea]] • [[Internasionale Plantnaamindeks]] • [[The Plant List]] • [[World Flora Online]] • [[Union List of Artist Names]] • [[Nederlandse Instituut vir Kunsgeskiedenis]] • [[PubMed Central]] • [[Sandby borg]] • [[Ringfort]] •  [[Geoglief]] • [[Nazca-lyne]] • [[Kondor]] • [[Daniil Medvedev]] • [[Afslaan (tennis)]] • [[Dubbelfout (tennis)]] • [[Swastika]] • [[Swastikasteen]] • [[Andesbeskawings]] • [[Quipu]] • [[Argeologiese kultuur]] • [[Cambridge-5]] • [[Bunsenbrander]] • [[John Irving]] • [[Romeinse sensor]]</text>
      <sha1>t2a9d6jj052246d53v0s8g4kbj5l46p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Oorgeskryf</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96688</id>
    <revision>
      <id>2520191</id>
      <parentid>2392577</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:28:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3737" xml:space="preserve">[[Lêer:Telescope.jpg|120px|links|border]]
[[Russies]] • [[Iwan IV van Rusland]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Nikolaas II van Rusland]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Wladimir Poetin]]}} • [[Prawda]] • [[Kwas (drank)]] • [[FSB]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Rusland]]}} • [[Lys van monarge van Engeland]] • [[Jakobus I van Engeland]] • [[Elizabeth I van Engeland]] • [[Jan van Engeland]] • [[Djengis Khan]] • [[Steenbok (sterreteken)]] • [[Griekse mitologie]] • [[Hermes]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Istanboel]]}} • [[Süleyman I]] • [[Loena-ruimteprogram]] • [[Sowjetse Mars-ruimteprogram]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kat]]}} • [[Khayelitsha]] • [[Wladimir Lenin]] • [[Meteoroïde]] • [[Lys van grootste sterre]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Ster]]}} • [[Olympus Mons]] • [[Ruimte]] • [[Periodieke tabel]] • [[Burt Lancaster]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Moldowa]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Komeet]]}} • '''[[Teleskoop]]''' • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Georgië]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kasakstan]]}} • [[Georgies]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Dinosourus]]}} • [[Tyrannosaurus rex]] • [[Oerknal]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Melkweg]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Antieke Egipte]]}} • [[Andrei Tsjikatilo]] • [[Jeffrey Dahmer]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Mongoolse Ryk]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Pluto (dwergplaneet)]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Boeddhisme]]}} • [[Natuurlike satelliet]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Malawi]]}} • [[Lilongwe]] • [[Blantyre]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Paaseiland]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Tahiti]]}} • [[Frans-Polinesië]] • [[Simposium]] • [[Shiva]] • [[Dier]] • [[Testikel]] • [[Kerkslawies]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Nikolaas II van Rusland]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Mens]]}} • [[Proton]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Madagaskar]]}} • [[Bantoevolke]] • [[LGBT]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Noord-Masedonië]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kuipergordel]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Triton (maan)]]}} • [[Ganymedes (maan)]] • [[Nukleon]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Roger Federer]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Asteroïde]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Seks]]}} • [[Gasreus]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Karoo-supergroep]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Tafelberg]]}} • [[Antropologie]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Jaar]]}} • [[0 (jaar)]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Neptunus]]}} • [[Djengis Khan]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Mesopotamië]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Maan]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Hindoeïsme]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Ethiopië]]}} • [[Outisme]] • [[Superkontinent]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Vulkaan]]}} • [[Vulkanisme]] • [[Vryheidstandbeeld]] • [[Kijif]] • [[Wolodimir Zelenski]] • [[Maori's]]</text>
      <sha1>frsrtjcej68jvf8vgxhrjp7j5mm5ghy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520214</id>
      <parentid>2520191</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3803" xml:space="preserve">[[Lêer:Telescope.jpg|120px|links|border]]
[[Russies]] • [[Iwan IV van Rusland]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Nikolaas II van Rusland]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Wladimir Poetin]]}} • [[Prawda]] • [[Kwas (drank)]] • [[FSB]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Rusland]]}} • [[Lys van monarge van Engeland]] • [[Jakobus I van Engeland]] • [[Elizabeth I van Engeland]] • [[Jan van Engeland]] • [[Djengis Khan]] • [[Steenbok (sterreteken)]] • [[Griekse mitologie]] • [[Hermes]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Istanboel]]}} • [[Süleyman I]] • [[Loena-ruimteprogram]] • [[Sowjetse Mars-ruimteprogram]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kat]]}} • [[Khayelitsha]] • [[Wladimir Lenin]] • [[Meteoroïde]] • [[Lys van grootste sterre]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Ster]]}} • [[Olympus Mons]] • [[Ruimte]] • [[Periodieke tabel]] • [[Burt Lancaster]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Moldowa]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Komeet]]}} • '''[[Teleskoop]]''' • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Georgië]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kasakstan]]}} • [[Georgies]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Dinosourus]]}} • [[Tyrannosaurus rex]] • [[Oerknal]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Melkweg]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Antieke Egipte]]}} • [[Andrei Tsjikatilo]] • [[Jeffrey Dahmer]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Mongoolse Ryk]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Pluto (dwergplaneet)]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Boeddhisme]]}} • [[Natuurlike satelliet]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Malawi]]}} • [[Lilongwe]] • [[Blantyre]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Paaseiland]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Tahiti]]}} • [[Frans-Polinesië]] • [[Simposium]] • [[Shiva]] • [[Dier]] • [[Testikel]] • [[Kerkslawies]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Nikolaas II van Rusland]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Mens]]}} • [[Proton]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Madagaskar]]}} • [[Bantoevolke]] • [[LGBT]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Noord-Masedonië]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Kuipergordel]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Triton (maan)]]}} • [[Ganymedes (maan)]] • [[Nukleon]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Roger Federer]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Asteroïde]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Seks]]}} • [[Gasreus]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Karoo-supergroep]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Tafelberg]]}} • [[Antropologie]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Jaar]]}} • [[0 (jaar)]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Neptunus]]}} • [[Djengis Khan]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Mesopotamië]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Maan]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Hindoeïsme]]}} • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Ethiopië]]}} • [[Outisme]] • [[Superkontinent]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Vulkaan]]}} • [[Vulkanisme]] • [[Vryheidstandbeeld]] • [[Kijif]] • [[Wolodimir Zelenski]] • [[Maori's]] • [[Germaanse mitologie]] • [[Paleoantropologie]] • [[Nag]]</text>
      <sha1>j4ofz9bhs5h7xgt3az2rdz2o9qfhpcz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Ander dinge</title>
    <ns>2</ns>
    <id>96689</id>
    <revision>
      <id>2520137</id>
      <parentid>2496412</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:19:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26593" xml:space="preserve">;Foto's
[[Lêer:Cape Town Stadium wza2.jpg|regs|320px|border]]
[[:File:Obelisk of Thutmose III in the Hippodrome of Constantinople.jpg|Obelisk of Thutmose III in the Hippodrome of Constantinople]] • [[:File:Pergamos Acropolis as seen from the Asklepieion wza.jpg|Pergamos Acropolis as seen from the Asklepieion wza]] • [[:File:Hagia Sophia WZA.jpg|Hagia Sophia WZA]] • [[:File:Walls in Topkapi2 wza.jpg|Walls in Topkapi2 wza]] •‎ [[:File:Walls in Topkapi1 WZA.jpg|Walls in Topkapi1 WZA]] •‎ [[:File:Midas grave, inside, Gordion, Turkey wza.jpg|Midas grave, inside, Gordion, Turkey wza]] •‎ [[:File:Midas grave, Gordion, Turkey wza.jpg|Midas grave, Gordion, Turkey wza]] • [[:File:Necropolis graves2, Hierapolis wza.jpg|Necropolis graves2, Hierapolis wza]] • [[:File:Necropolis graves1, Hierapolis wza.jpg|Necropolis graves1, Hierapolis wza]] • [[:File:Troy altar, Turkey wza.jpg|Troy altar, Turkey wza]] • [[:File:Troy, pillars and amphitheatre wza.jpg|Troy, pillars and amphitheatre wza]] • [[:File:Ari Burnu Cemetery, Anzac Cove, Gallipoli wza.jpg|Ari Burnu Cemetery, Anzac Cove, Gallipoli wza]] • [[:File:Grand Bazaar lamps2 wza.jpg|Grand Bazaar lamps2 wza]] • [[:File:Mount Hasan, volcano in Cappadocia wza.jpg|Mount Hasan, volcano in Cappadocia wza]] • [[:File:Süleymaniye-moskee wza.jpg|Süleymaniye-moskee wza]] • [[:File:Children near Seljuk karavanserai, Agzikarahan, Turkey wza.JPG|Children near Seljuk karavanserai, Agzikarahan, Turkey wza]] • [[:File:Kaymakli children wza.jpg|Kaymakli children wza]] • [[:File:Kaymakli1 wza.JPG|Kaymakli1 wza]] • [[:File:Kaymakli0 wza.JPG|Kaymakli0 wza]] • [[:File:Cappadocia - Göreme Mountain wza.jpg|Cappadocia - Göreme Mountain wza]] • [[:File:Cappadocia - Göreme Valley wza.jpg|Cappadocia - Göreme Valley wza]] • [[:File:Cappadocia - camel wza.jpg|Cappadocia - camel wza]] • [[:File:Cappadocia6 wza.jpg|Cappadocia6 wza]] • [[:File:Cappadocia2 wza.jpg|Cappadocia2 wza]] • [[:File:Antalya spices3 wza.jpg|Antalya spices3 wza]] • [[:File:Antalya spices5 wza.jpg|Antalya spices5 wza]] • [[:File:Antalya ataturk statue2 wza.jpg|Antalya ataturk statue2 wza]] • [[:File:Dardanelles1 wza.jpg|Dardanelles1 wza]] • [[:File:Ataturks Words wza.jpg|Ataturks Words wza]] • [[:File:Ürgüp fairy chimneys wza.jpg|Ürgüp fairy chimneys wza]] • [[:File:Uchisar, Turkey wza.jpg|Uchisar, Turkey wza]] • [[:File:Anatolia Ancient Regions base af.jpg|Anatolia Ancient Regions base af]] • [[:File:Tunel inside wza.jpg|Tunel inside wza]] • [[:File:Ankara and mosque wza.jpg|Ankara and mosque wza]] • [[:File:Bettys Bay, South Africa wza.jpg|Bettys Bay, South Africa wza]] • [[:File:Table Bay, South Africa wza.jpg|Table Bay, South Africa wza]] • [[:File:Table Mountain scene wza.jpg|Table Mountain scene wza]] • [[:File:Mouille Point, South Africa wza.jpg|Mouille Point, South Africa wza]] • [[:File:Bloubergstrand wza.jpg|Bloubergstrand wza]] • [[:File:Hangklip wza.jpg|Hangklip wza]] • [[:File:Signal Hill and Lions Head wza.jpg|Signal Hill and Lions Head wza]] • [[:File:Lions Head &amp; Signal Hill wza.jpg|Lions Head &amp; Signal Hill wza]] • '''[[:File:Cape Town Stadium wza2.jpg|Cape Town Stadium wza2]]''' • [[:File:V&amp;A Waterfront, Cape Town wza.jpg|V&amp;A Waterfront, Cape Town wza]] • [[:File:Groenpunt wza.jpg|Groenpunt wza]] • [[:File:Antalya harbour wza.jpg|Antalya harbour wza]] • [[:File:Byzantine Gate, Hierapolis wza.JPG|Byzantine Gate, Hierapolis wza]] • [[:File:Pamukkale, lime cascades wza.JPG|Pamukkale, lime cascades wza]] • [[:File:Marys House wza.JPG|Marys House wza]] • [[:File:Istiklal444.jpg|Istiklal444]] • [[:File:Tempel van Trajanus.JPG|Tempel van Trajanus]] • [[:File:Layers of Troy.JPG|Layers of Troy]] • [[:File:Anzac Cove, Gallipoli.JPG|Anzac Cove, Gallipoli]] • [[:Lêer:Russian Flag with map af.png|Russian Flag with map af]] • [[:Lêer:Bao, Malawi.jpg|Bao, Malawi.jpg]] • [[:Lêer:Zomba WZA.jpg|Zomba WZA.jpg]] • [[:Lêer:Victoria-kloktoring WZA.jpg|Victoria-kloktoring WZA.jpg]] • [[:Lêer:Malawimeer, Mangochi WZA.jpg|Malawimeer, Mangochi WZA.jpg]] • [[:File:KAR, Zomba, Malawi WZA.jpg|KAR, Zomba, Malawi WZA.jpg]] • [[:Beeld:Kocatepe mosque, Ankara.jpg|Kocatepe mosque, Ankara.jpg]] • [[:Beeld:Khokhloma spoon.jpg|Khokhloma spoon]]

;Vertaalde kaarte ens.
[[Lêer:Standard_Model_of_Elementary_Particles_afr.svg|links|180px|border]]
[[:File:Biological classification L Pengo vflip af.svg|Biological classification L Pengo vflip af]] • [[:File:Scheme cat anatomy-en af2.svg|Scheme cat anatomy-en af2]] • [[:File:Western schism 1378-1417 af.svg|Western schism 1378-1417 af]] • [[:File:Black Sea map Afrikaans.png|Black Sea map Afrikaans]] • [[:File:Gulag Location Map af.svg|Gulag Location Map af]] • [[:File:AzovSeaCities Afrikaans.png|AzovSeaCities Afrikaans]] • [[:File:Siberian Cities Graph Afrikaans.png|Siberian Cities Graph Afrikaans]] • [[:File:Siberian Cities Map2.png|Siberian Cities Map2]] • [[:File:New Siberian Islands Afrikaans.png|New Siberian Islands Afrikaans]] • [[:File:Chechnya03_af.png|Tsjetsjnië]] • [[:File:North_ossetia_alania_map_af.png|Noord-Ossetië-Alanië]] • [[:File:Tatar03_af.png|Tartarstan]] • [[:File:Mordovia03_af.png|Mordowië]] • [[:File:MariEl03_af.png|Mari El]] • [[:File:Komi03_af.png|Komi]] • [[:File:Kalmykia03_af.png|Kalmikië]] • [[:File:Dagestan_af.png|Dagestan]] • [[:File:Basjkortostan_af.png|Basjkortostan]] • [[:File:Adygea_af.png|Adigea]] • [[:File:Karachay_Cherkess03_af.png|Karatsjai-Tsjerkessië]] • [[:File:HRDiagram af.png|HRDiagram af]] • [[:File:Local_supercluster-ly_af.png|Plaaslike Superswerm]] • [[:File:Kepler-11_side_view_with_solar_system_af.svg|Kepler-11-planeetstelsel]] • [[:Lêer:Status iucn3.1 af.svg|Status iucn3.1]] • [[:Lêer:Parallax Example af.svg|Parallax Example]] • [[:Lêer:Star-sizes af.jpg|Stergroottes]] • [[:Lêer:Atmosphere_layers-en_af.png|Atmosfeerlae]] • [[:Lêer:Magnetopause_af.jpg|Magnetopouse]] • [[:Lêer:Elementary_particle_interactions_af.svg|Elementêre deeltjie-interaksies]] • [[:Lêer:Particle_overview_af.png|Deeltjie-oorsig]] • '''[[:Lêer:Standard Model of Elementary Particles af.svg|Standaardmodel]]''' • [[:Lêer:Karta Athos af.png|Karta Athos af]] • [[:Lêer:Spb-locator_af.svg|Spb-locator_af]] • [[:Lêer:NevaRiverLabelled_af.png|NevaRiverLabelled_af]] • [[:Lêer:Walachia_af.svg|Walachia af.svg]] • [[:Lêer:Yagli_gures5.jpg|Yagli gures5.jpg]] • [[:Lêer:Altai_republic_map_af.png|Altai republic map af.png]] • [[:Lêer:Buryatia02_af.png|Buryatia02 af.png]] • [[:Lêer:Chuvashia03_af.png|Chuvashia03 af.png]] • [[:Lêer:Ingush03_af.png|Ingush03 af.png]] • [[:Lêer:Kabardino_Balkaria_Republic_map_af.png|Kabardino Balkaria Republic map af.png]] • [[:Lêer:Khakassia_republic_map_af.png|Khakassia republic map af.png]] • [[:Lêer:Sakha_Yakutia_rep_af.png|Sakha Yakutia rep af.png]] • [[:Lêer:Tuva_republic_map_af.png|Tuva republic map af.png]] • [[:Lêer:Udmurt03_af.png|Udmurt03 af.png]] • [[:Lêer:Earth-lighting-equinox_af.png|Earth-lighting-equinox af.png]] • [[:Lêer:BH-no-escape-3_af.svg|BH-no-escape-3 af.svg]] • [[:Lêer:Three_Cornered_Hat,_Alhambra,_Cape_Town.jpg|Three Cornered Hat, Alhambra, Cape Town.jpg]] • [[:Lêer:Alexander_Theatre,_Johannesburg.jpg|Alexander Theatre, Johannesburg.jpg]] • [[:Lêer:Baxter_Theatre,_Cape_Town.jpg|Baxter Theatre, Cape Town.jpg]] • [[:Lêer:South_African_State_Theatre12.jpg|South African State Theatre12.jpg]] • [[:Lêer:Triple_Alliance_af.png|Triple Alliance af.png]] • [[:Lêer:Olympus_mons_vergleich_af.svg|Olympus mons vergleich af.svg]] • [[:Lêer:MoldovanGDPBySector_af.svg|MoldovanGDPBySector af.svg]] • [[:Lêer:Albedo-e_hg_af.svg|Albedo-e hg af.svg]] • [[:Lêer:Ceres_2003_2004_clear_sky_total_sky_albedo_af.png|Ceres 2003 2004 clear sky total sky albedo af.png]] • [[:Lêer:Ozone_altitude_UV_graph_af.svg|Ozone altitude UV graph af.svg]] • [[:Lêer:Uranus-intern-af.svg|Uranus-intern-af.svg]] • [[:Lêer:Elongatie1 af.jpg|Elongatie1 af.jpg]] • [[:Lêer:800crab af.png|800crab af.png]] • [[:Lêer:Geometry of a Lunar Eclipse af.svg|Geometry of a Lunar Eclipse af.svg]] • [[:Lêer:Tidal braking af.svg|Tidal braking af.svg]] • [[:Lêer:Solar evolution af.svg|Solar evolution af.svg]] • [[:Lêer:Pangaea continents af.svg|Pangaea continents af.svg]] ‎• [[:Lêer:Sun red giant af.svg|Sun red giant af.svg]] ‎• [[:Lêer:Plates tect2 af.svg|Plates tect2 af.svg]]‎ • [[:Lêer:Evolution of dinosaurs af.svg|Evolution of dinosaurs af.svg]] ‎• [[:Lêer:Reflex camera simple labels af.svg|Reflex camera simple labels af.svg]] • [[:Lêer:Humorism af.svg|Humorism af.svg]] • [[:Lêer:Milky Way Arms af.svg|Milky Way Arms af.svg]] • [[:Lêer:Kapteyns-stern af.jpg|Kapteyns-stern af.jpg]] • [[:Lêer:Carte-Memphis-Necropoles 0109 af.jpg|Carte-Memphis-Necropoles 0109 af.jpg]] • [[:Lêer:Ancient Egypt map-af.svg|Ancient Egypt map-af.svg]] • [[:Lêer:OortCloud P-sys-af.png|OortCloud P-sys-af.png]] • [[:Lêer:Oort cloud Sedna orbit af.svg|Oort cloud Sedna orbit af.svg]] • [[:Lêer:Mycenaean world af.png|Mycenaean world af]] • [[:Lêer:Reion_diagram_af.jpg|Reion_diagram_af]] • [[:Lêer:Vrije Wil Taxonomie af.svg|Vrije Wil Taxonomie af]] • [[:Lêer:Status_TNC_af.svg|Status_TNC_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_G1_af.svg|Status_TNC_G1_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_G2_af.svg|Status_TNC_G2_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_G3_af.svg|Status_TNC_G3_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_G4_af.svg|Status_TNC_G4_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_G5_af.svg|Status_TNC_G5_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_GH_af.svg|Status_TNC_GH_af]] • [[:Lêer:Status_TNC_GX_af.svg|Status_TNC_GX_af]] • [[:Lêer:Magnolia wieseneri - labelled gynoecium af.jpg|Magnolia wieseneri - labelled gynoecium af]] • [[:Lêer:Alternation of generations simpler af.jpg|Alternation of generations simpler af]] • [[:Lêer:Haploid vs diploid af2.png|Haploid vs diploid af2]] • [[:Lêer:Punnett square mendel flowers af.svg|Punnett square mendel flowers af]] • [[:Lêer:Speciation modes edit af.svg|Speciation modes edit af]] • [[:Lêer:HR-vartype af.svg|HR-vartype af]] • [[:Lêer:Light curve of binary star Kepler-16 af.svg|Light curve of binary star Kepler-16 af]] • [[:Lêer:HR-diag-instability-strip af.svg|HR-diag-instability-strip af]] • [[:Lêer:Stellar evolutionary tracks af.jpg|Stellar evolutionary tracks af]] • [[:Beeld:Hertzsprung-Russel StarData af.jpg|Hertzsprung-Russel StarData af.jpg]]  • [[:Beeld:Stomach colon rectum diagram-af.svg|Stomach colon rectum diagram-af.svg]] • [[:Beeld:Smilodon fatalis life-restoration '08 af.jpg|Smilodon fatalis life-restoration '08 af.jpg]] • [[:Beeld:Kepler-11 side view with solar system af.svg|Kepler-11 side view with solar system af.svg]] • [[:Beeld:Erdgeschichte af2.svg|Erdgeschichte af2.svg]] • [[:Beeld:Large Mammals Africa Australia NAmerica Madagascar af.svg|Large Mammals Africa Australia NAmerica Madagascar af.svg]] • [[:Beeld:Chukchi Sea af.png|Chukchi Sea af.png]] • [[:Beeld:Struve Geodetic Arc-zoom-af.svg|Struve Geodetic Arc-zoom-af.svg]] • [[:Beeld:Nineveh_map_city_walls_%26_gates_af.jpg|Nineveh_map_city_walls_%26_gates_af.jpg]] • [[:Beeld:Ancient Egypt and Mesopotamia c. 1450 BC af.png|Ancient Egypt and Mesopotamia c. 1450 BC af.png]] • [[:Beeld:Liggrys blokkie.jpg|Liggrys blokkie.jpg]] • [[:Lêer:Dominance &amp; prominence af.svg|Dominance &amp; prominence af.svg]] • [[:Lêer:EightTNOs af.png|EightTNOs af.png]] • [[:Lêer:Lyrid meteor shower radiant point af.jpg|Lyrid meteor shower radiant point af.jpg]] • [[:Lêer:NEA 1 km or more af.png|NEA 1 km or more af.png]] ‎• [[:Lêer:NEO by size af.png|NEO by size af.png]] • [[:Lêer:Euler diagram of solar system bodies af.svg|Euler diagram of solar system bodies af.svg]] ‎• [[:Lêer:Pluto's moons 2015-0603 115-111 af.jpg|Pluto's moons 2015-0603 115-111 af.jpg]] ‎• [[:Lêer:NH-Pluto-MethaneIce-20150715 af.jpg|NH-Pluto-MethaneIce-20150715 af.jpg]] • [[:Lêer:Internal Structure of Pluto af.jpg|Internal Structure of Pluto af.jpg]] ‎• [[:Lêer:Herald Island map af.png|Herald Island map af.png]] ‎• [[:Lêer:Standard Model of Elementary Particles afr.svg|Standard Model of Elementary Particles afr.svg]] (nuwe weergawe) •  [[:Lêer:Doggerland af.png|Doggerland af.png]] • [[:Lêer:Juno's interplanetary trajectory af.jpg|Juno's interplanetary trajectory af.jpg]] ‎• [[:Lêer:Maravi Kingdom map c 1650s af.svg|Maravi Kingdom map c 1650s af.svg]] • [[:Lêer:Hill sphere of the planets af.png|Hill sphere of the planets af.png]] • [[:Lêer:Seasons af.jpg|Seasons af.jpg]] • [[:Lêer:Black hole details af.jpg|Black hole details af.jpg]] • [[:Beeld:Hajj locations and rites af.png|Hajj locations and rites af]] ‎• [[:Beeld:Circumcision illustration af.jpg|Circumcision illustration af]] • [[:Beeld:Yugas-Ages-based-on-Sri-Yukteswar af.jpg|Yugas-Ages-based-on-Sri-Yukteswar af]] • [[:Beeld:NSdiagram af.svg|NSdiagram af]] • [[:Beeld:TE-Nervous system diagram-af.svg|TE-Nervous system diagram-af]] • [[:Beeld:Wuxing af.svg|Wuxing af]] • [[:Beeld:Tide overview af.svg|Tide overview af]] • [[:Beeld:Kingdoms around Israel 830 map af.svg|Kingdoms around Israel 830 map af]]‎ • [[:Beeld:Hominidae_chart_af.svg|Hominidae chart af]] • [[:Beeld:Anterior_view_of_human_female_and_male,_with_labels_af.svg|Anterior view of human female and male, with labels af]] • [[:Beeld:Difference_DNA_RNA-AF.svg|Difference DNA RNA AF]] • [[:Beeld:Chromosome2 merge af.svg|Chromosome2 merge af]] • [[:Beeld:Bene van die ribbekas.svg|Bene van die ribbekas]] • [[:Beeld:Madagascar map of Köppen climate classification af.png|Madagascar map of Köppen climate classification af]] • [[:Beeld:Mafia family structure tree af.svg|Mafia family structure tree af]]

;Sjablone
[[Lêer:Symbol of Orthodoxy.svg|right|80px|border]]
[[Lêer:Order of Lenin obverse Turova TB.png|right|80px|border]]
[[Lêer:Dharma Wheel.svg|right|80px|border]]
{{sj|Tsare van Rusland}} • {{sj|Deelgebiede van Rusland}} • {{sj|Russiese stede met meer as miljoen inwoners}} • {{sj|Slawiese mitologie}} • {{sj|Leiers SuRu}} • {{sj|Republieke van die Sowjetunie}} • {{sj|Britse monarge wat afstam van Hannover}} • {{sj|Rjoerik-dinastie}} • {{sj|Regerende dinastieë in Europa}} • {{sj|Inligtingskas2}} • {{sj|Kinders van koningin Victoria}} • {{sj|Koninklike wonings VK}} • {{sj|Konings – tabel}} • {{sj|Monarge van Brittanje}} • {{sj|Monarge van Engeland}} • {{sj|Ruslandsaadjie}} • {{sj|Eur-mit-saadjie}} • {{sj|legend0}} • {{sj|Nieu-Siberiese Eilande}} • {{sj|Paleise in Rusland}} • {{sj|Diereriem}} • {{sj|Griekse mitologie}} • {{sj|Griekse nimfe}} • {{sj|Griekse konings}} • {{sj|Deense monarge}} • {{sj|Tur-d}} • {{sj|Tur-o}} • {{sj|Tur-p}} • {{sj|Europese roete E}} • {{sj|Tr}} • {{sj|Ottomaanse sultans}} • {{sj|Konings van Kappadosië}} • {{sj|Masedoniese konings}} • {{sj|Wêrelderfenisgebiede in Rusland}} • {{sj|Bakens aan Rooiplein}} • {{sj|Sewe Susters}} • {{sj|Amptelike tale in Rusland}} • {{sj|Spoetnik-program}} • {{sj|Sowjet-ruimtesendings}} • {{sj|Russiese patriarge}} • {{sj|Ortodokse Kerke}} • {{sj|Katrasse}} • {{sj|Wetklas}} • {{sj|Kremlins}} • {{sj|Gr}} • {{sj|Skrifte}} • {{sj|Alfabet}} • {{sj|Inligtingskas Cyrilliese alfabet}} • {{sj|Henvrou}} • {{sj|HR-diagram}} • {{sj|Jupiter}} • {{sj|Saturnus}} • {{sj|Messier}} • {{sj|Lug}} • {{sj|Verwys}} • {{sj|Sterre}} • {{sj|Melkweg}} • {{sj|RK}} • {{sj|Dek}} • {{sj|Wentelkas}} • {{sj|Wentelkas begin}} • {{sj|Wentelkas einde}} • {{sj|±}} • {{sj|Sterplanete}} • {{sj|Sterrestelsels}} • {{sj|Bisantynse keisers}} • {{sj|Bibcode}} • {{sj|Sterkleur}} • {{sj|Deeltjie}} • {{sj|Inligtingskas ster}} • {{sj|Inligtingskas sterrestelsel}} • {{sj|Inligtingskas sterrebeeld}} • {{sj|Val}} • {{sj|Sj}} • {{sj|Colort}} • {{sj|Colort/Color}} • {{sj|Number table sorting}} • {{sj|Hex3}} • {{sj|Hex2}} • {{sj|Nts}} • {{sj|Sp}} • {{Sj|RGBtoHSL.H}} • {{sj|RGBtoHSL.L}} • {{sj|RGBtoHSL.S}} • {{sj|RGBtoHSV.S}} • {{sj|RGBtoHSV.V}} • {{sj|!xt}} • {{sj|TeX}} • {{sj|Val/delimitnum}} • {{sj|Valid}} • {{sj|Xpdop3c}} • {{sj|Evalns}} • {{sj|Val/delimitnum/fraction}} • {{sj|Val/units}} • {{sj|Val/unitswithlink}} • {{sj|Xpda}} • {{sj|Xpd/url}} • {{sj|Xpd/w}} • {{sj|1x}} • {{sj|Xpd/code}} • {{sj|Inligtingskas sterrestelsel2}} • {{sj|Lug2}} • {{sj|Inligtingskas newel}} • '''{{sj|Inligtingskas Oosters-Ortodokse Kerk}}''' • {{sj|Kantbalk Ortodoks}} • {{sj|Inligtingskas konsilies}} • {{sj|Russiese deelgebied}} • {{sj|Russiese federale distrik}} • {{sj|Sonstilstande en nagewenings}} • {{sj|Sportmedalje}} • {{sj|Sportmedalje-bo}} • {{sj|Sportmedalje-onder}} • {{sj|Sportmedalje-land}} • {{sj|Sportmedalje-goud}} • {{sj|Sportmedalje-silwer}} • {{sj|Sportmedalje-brons}} • {{sj|Sportmedalje-sportgebeure}} • {{sj|Rolprentprys}} • {{sj|Rolprentprys-bo}} • {{sj|Rolprentprys-onder}} • {{sj|Rolprentprys-klas}} • {{sj|Rolprentprys-opskrif}} • {{sj|Rolprentprys-notas}} • {{sj|Ruimtesaadjie}} • {{sj|WikiSky}} • {{sj|NavNGC}} • {{sj|NavArp}} • {{sj|NavM}} • {{sj|Moldowa-gebiede}} • {{sj|Moldowa-gebiede/kern}} • {{sj|Grootste stede van Moldowa}} • {{sj|Oscar-aande}} • {{sj|Inligtingskas Patriarg}} • {{sj|Sybalk Senosoïkum-era}} • {{sj|Sybalk Mesosoïkum-era}} • {{sj|Gebruiker Kaapstad}} • {{sj|Grootste stede van Georgië}} • {{sj|Ahnentafel2}} • {{sj|Ahnentafel3}} • {{sj|Ahnentafel4}} • {{sj|Ahnentafel5}} • {{sj|Ahnentafel-kompak5}} • {{sj|Ahnentafel6}} • {{sj|Grootste stede van Kasakstan}} • {{sj|Gebruiker ruimte}} • {{sj|Vir jaar maand dag}} • {{sj|Babel0}} {{sj|Gebruiker el-4}}, ens • {{sj|columns}} • {{sj|Golden Globe-aande}} • {{sj|Fanerosoïese Eon}} • {{sj|Prekambrium}} • {{sj|Beeld-inligting}} • {{sj|Inligting}} • {{sj|H:titel}} • {{sj|Beeld-inligting-uitwissing}} • {{sj|chem}} • {{sj|Geotydperke}} • {{sj|Devoon}} • {{sj|Karboon}} • {{sj|Perm}} • {{sj|Trias}} • {{sj|Jura}} • {{sj|Kryt}} • {{sj|Paleogeen}} • {{sj|Neogeen}} • {{sj|Kwartêr}} • {{sj|Siluur}} • {{sj|Inligtingskas fossiel}} • {{sj|Homo}} • {{sj|Taksoboks2}} • {{sj|Beeld-inligting-tirannosourides}} • {{sj|Taksoboks3}} • {{sj|Beeld-inligting-dinosourusse}} • {{sj|Verwysings2}} • {{sj|Beeld-inligting-souropodes}} • {{sj|Beeld-inligting-ornitopodes}} • {{sj|Beeld-inligting-teropodes}} • {{sj|f/}} • [https://ss.wikipedia.org/wiki/Template:Simple_box Simple Box vir Swazi] • {{sj|Inligtingskas siekte‎‎}} • {{sj|ICD10}} • {{sj|ICD9}} • {{sj|EMedicine2}} • {{sj|ICD10Hoofstuk}} • {{sj|DSM-IV}} • {{sj|Inligtingskas Teaters}} • {{sj|Math}} • {{sj|Sqrt}} • {{sj|Raamwerk}} • {{sj|Raamradius}} • {{sj|Liggingkaart Europa2}} • {{sj|Inligtingskas farao}} • {{sj|Inligtingskas farao/hiërogliewe}}‎‎ • {{sj|Inligtingskas Antieke terreine}} • {{sj|Memphiskaart}} • {{sj|Egiptiese god}} • {{sj|Egiptiese godin}} • {{sj|Antieke Egipte}} • {{sj|Hiero}} • {{sj|Hiero/1cartouche}} • {{sj|Hiero/2cartouche}} • {{sj|Hiero/serech}} • {{sj|Hiero/3name}} • {{sj|Hiero/5name}} • {{sj|Opvolgkassie}} • {{sj|Egiptekas}} • {{sj|Skeidingslyn}} • {{sj|Egipgode}} • {{sj|Inligtingskas eksoplaneet}} • {{sj|Lug3}} • {{sj|Inligtingskas MarsGeo}} • {{sj|Aarde-posisie}} • {{sj|Inligtingskas sterrestelselswerm}} • {{sj|Kleurstreep}} • {{sj|Oscar-aand}} • {{sj|Golden Globe-aand}} • {{sj|Moordenaar}} • {{sj|Nedersetting-kaart}} • {{sj|Kantbalk streeksgeskiedenis}} • {{sj|Kantbalk Griekeland}} • {{sj|Yuan-stamboom}} • {{sj|Chinese keiserlike dinastieë}} • {{sj|Braillecel}} • {{sj|Gebruikersbydraes}} • {{sj|Tydsverloop}} • {{sj|Tyd in weke}} • {{sj|Held van die Sowjetunie}} • '''{{sj|Orde van Lenin}}''' • {{sj|Held van Rusland}} • {{sj|Aanhalingskas}} • {{sj|ICD9pros}} • {{sj|OPS301}} • {{sj|Inligtingskas godheid}} • {{sj|Inligtingskas godin}} • {{sj|Mesopotamiese mitologie}} • {{sj|Fl.}} • {{sj|Afk}} • {{sj|Skrif}} • {{sj|Wigskrif}} • {{sj|Boeddhistiese name}} • {{sj|Inligtingskas Boeddhiste}} • {{sj|Boeddhistiese name sonder foto}} • '''{{sj|Kantbalk Boeddhisme}}''' • {{sj|Sewe Wonders van die Antieke Wêreld}} • {{sj|Inligtingskas Titelhouer}} • {{sj|Inligtingskas Hawe}} • {{sj|Inligtingskas Kerk‎‎}} • {{sj|Rotten Tomatoes}} • {{sj|AllMovie naam}} • {{sj|AllMovie titel}} • {{sj|Metacritic rolprent‎}} • {{sj|Metacritic TV‎}} • {{sj|Metacritic videospel‎}} • {{sj|Metacritic album‎}} • {{sj|Tcmdb naam}} • {{sj|Tcmdb titel}} • {{sj|Mojo naam}} • {{sj|Mojo titel}} • {{sj|Rotten Tomatoes naam}} • {{sj|IBDB naam}} • {{sj|IBDB titel}} • {{sj|IBDB toneelstuk}} • {{sj|IBDB venue}} • {{sj|Inligtingskas gevangenis}} • {{sj|Inligtingskas Rolprentfees}} • {{sj|Sorteer}} • {{sj|Mp}} • {{sj|Vbreuk}} • {{sj|Inligtingskas Meteoorreën}} • {{sj|Meteoorreëns}} • {{sj|Inligtingskas supernova}} • {{sj|Grootste stede van Malawi}} • {{sj|Unesco}} • {{sj|TNV-afstande}} • {{sj|Liggingkaart Malawi-reliëf}} • {{sj|Spoedomrekenings}} • {{sj|Padleft}} • {{sj|Roro}} • {{sj|Polinesiese mitologie}} • {{sj|Oseaniëkaart‎‎}} • {{sj|Geselskapseilande}} • {{sj|Liggingkaart Stille Oseaan}} • {{sj|Inligtingskas moskee}} • {{sj|Inligtingskas Islamprofeet}} • {{sj|Ses Islamitiese profete}} • {{sj|Liggingmerk}} • {{sj|Aardmassa}} • {{sj|Aardradius}} • {{sj|Sonmassa}} • {{sj|Sonradius}} • {{sj|Sonligsterkte}} • {{sj|Jupiter-massa}} • {{sj|Jupiter-radius}} • {{sj|Maanmassa}} • {{sj|Maanradius}} • {{sj|Imdb karakter}} • {{sj|Webarchive}} • {{sj|Find a Grave}} • {{sj|Cannesfees}} • {{sj|Cannes-rolprentfeeste}} • {{sj|Kroon}} • {{sj|Tsesarewitsji van Rusland}} • {{sj|Groothertoë van Rusland}} • {{sj|Elementboks afdeling geskiedenis‎}} • {{sj|Elementboks ontdekdatum‎}} • {{sj|Elementboks ontdekdeur}} • {{sj|Elementboks naamdatum}} • {{sj|Elementboks ounaam‎}} • {{sj|Elementboks genoemna‎}} • {{sj|Isotope per element}} • {{sj|Elementboks isotope verval3 (2 2 1)}} • ‎‎{{sj|Periodieke tabel (metalloïede)}} • {{sj|Periodieke tabel (niemetale)}} • {{sj|Periodieke tabel (klein)}} • {{sj|Periodieke tabel (transuraan)}} • {{sj|Element}} • {{sj|Enkelnuklied}} • {{sj|KomplekseNuklied}} • {{sj|Fisikadeeltjie}} • {{sj|TjekElement}} • {{sj|SimboolVirElement}} • {{sj|SkakelVirElement}} • {{sj|ProtoneVirElement}} • {{sj|NeutroneVirElement}} • {{Sj|Inligtingskas lied}} • {{Sj|Kladogram}} • {{Sj|Koraalfossielrekord}} • {{Sj|Inligtingskas anatomie}} • {{Sj|FMA}} • {{Sj|TA98}} • {{Sj|‎Neuronkaart}} • {{Sj|Sinapskaart}} • {{Sj|DorlandsDict}} • {{Sj|Str rep}} • {{Sj|Str mid}} • {{Sj|Str mid/core}} • {{Sj|TerminologiaHistologica‎}} • {{Sj|Simbadskakel}} • {{Sj|Sterligging}} • {{Sj|Inligtingskas ster veelvoudig}} • {{Sj|Inligtingskas gereg}} • {{Sj|Inligtingskas kaas}} • {{sj|Sfnp}} • {{sj|Oos-Slawiese naam}} • {{sj|Inligtingskas pryse}} • {{sj|IAFD naam}} • {{sj|IAFD titel}} • {{sj|Sybalk manlike geslagsorgane}} • {{sj|In afwagting}} • {{sj|Chinese naam}} • {{sj|Chinese name}} • {{sj|Taksonbalk}} • {{sj|Wikidatabeskrywing}} • {{sj|Superimpose2}} • {{sj|Rotate}} • {{sj|Transform}} • {{sj|Subatomiese deeltjie}} • {{sj|10 Year topicon‎}}‎ • {{sj|Inligtingskas misdadiger}} • {{sj|Adeltitel}} • {{sj|Grootste stede van Noord-Masedonië}} • {{sj|JPL-kleinliggaam}} • {{sj|Dp}} (dwergplanete) • {{sj|60-jaarsiklus}} • {{sj|Simbool}} • {{sj|Kantbalk sontermyne}} • {{sj|Sontermyngrade}} • {{sj|Yes}} • {{sj|Maybe}} • {{sj|Bhoetan-beskermingsgebied}} • {{sj|Inligtingskas koning2}} • {{sj|CSS-fotosnoei}} • {{sj|Liggingkaart Sacha (Jakoetië)}} • {{sj|Webblad Gaia-DR2}} (gebruik as Webblad DR2) • {{sj|Webblad Simbad}} • {{sj|Bolyn}} • {{sj|SI-eenhede}} • {{sj|Interstellêre ruimtetuie en vlugbane}} • {{sj|Kantbalk Antieke Nabye Ooste}} • {{sj|Periodieke tabel}} • {{sj|Periodieke tabel (uitgebrei)}} • {{sj|Periodieke tabel (met f-blok)}} • {{sj|Periodieke tabel (vereenvoudig)}} • {{sj|Inligtingskas teleskoop‎}} • {{sj|Spasies}} • {{sj|Deeltjie}} • {{sj|Subatomiese deeltjie}} • {{sj|Afstande vanaf Son}} • {{sj|Wentelkas-skyf}} • {{sj|Rooi sirkel}} • {{sj|Menslike evolusie}} • {{sj|Deg2DMS}} • {{sj|Arabiese wêreld}} • {{sj|Sybalk vroulike geslagsorgane}} • {{sj|Post-nominale/GBR}} • {{sj|R}} • {{sj|Eksoplaneetgetal}} • {{sj|Vertaaluit}} • {{sj|Gebruikersjablone}} • {{sj|Tienjaargemeenskap}} • {{sj|Neolitiese chronologie}} • {{sj|Uitgesterf}} • {{sj|Cite tweet}} • {{sj|Draw Bar}} • {{sj|Timeline Note}} • {{sj|Timeline Legend}} • {{sj|Font}} • {{sj|Graphical timeline}} • {{sj|Scalemarkers}} • {{sj|Menslike tydlyn}} • {{sj|LeweOpAarde}} • {{sj|Natuurtydlyn}} • {{sj|Tydlyn van lewe}} • {{sj|Inligtingskas seerower}} • {{sj|PIE}} • {{sj|JPL}} • {{sj|SterfjareVC}} • {{sj|SterfdekadesVC}} • {{sj|PD-notice}} • {{sj|Ordelys}} • {{sj|Kantbalk Menslike ontwikkeling}} • {{sj|MongolUnicode}} • {{sj|WhoNamedIt}} • {{sj|Mongools-Chinese name}} • {{sj|Spesiale karakters}} • {{sj|Kantbalk Trojaanse Oorlog}} • {{sj|Inligtingskas Argeologiese kulture}} • {{sj|Inligtingskas Artefak}} • {{sj|Kantbalk Wêreldgeskiedenis}} • {{sj|Hominiene}} • {{sj|Inligtingskas godsdiensgeskrif}} • {{sj|Tree chart}} • {{sj|Stamboom van die Battenbergs, Mountbattens en Mountbatten-Windsors}} • {{sj|Pie chart}} • {{sj|Legend1}} • {{sj|Sybalk Latynse alfabet}} • {{sj|Plaaslike naam}} • {{sj|CSS image crop}} • {{sj|Beeldgroep}} • {{sj|Beeldgroep2}} • {{sj|Multiple image}} • {{sj|Klimaatkaart}} • {{sj|Dekadevulkane-kaart}} • {{sj|TNV's}} • {{sj|Inligtingskas VenusGeo}} • {{sj|AVN-man}} • {{sj|Aanspraakmakers op die Russiese troon sedert 1917}} • {{sj|L1/core}} • {{sj|L1}} • {{sj|L2}} • {{sj|L3}} • {{sj|L4}} • {{sj|L5}} • {{sj|Kaart van Wat Phra Kaew}} • {{sj|Chakri-konings}} • {{sj|DNZB}} • {{sj|The Rosetta Barnstar}} • {{sj|Netflix-titel}} • {{sj|Ruimtevlugbemanning}} • {{sj|Bots}} • {{sj|Farao-ikoon}}</text>
      <sha1>0ihzb8zkrh7dibbaepic7821htsf19f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Diere</title>
    <ns>2</ns>
    <id>100840</id>
    <revision>
      <id>2520184</id>
      <parentid>2392591</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:21:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8003" xml:space="preserve">;Katte
[[Lêer:Siberiancat.jpg|220px|regs|border]]
[[Lys van katrasse]] • [[Manx]] • [[Abessiniese kat]] • [[Somaliese kat]] • [[Persiese kat]] • [[Kleurpunte]] • [[Himalajakat]] • [[Heilige Birmaanse kat]] • [[Birmaanse kat]] • [[Russiese bloukat]] • [[Russiese wit-, swart- en streepkat]] • [[Nebelung]] • [[Corniese rex]] • [[Egiptiese mau]] • [[Devon-rex]] • [[Siamese kat]] • [[Balinese kat]] • [[Chartreux]] • [[Skotse vouoorkat]] • '''[[Siberiese kat]]''' • [[Japannese stompstertkat]] • [[Amerikaanse draadhaarkat]] • [[Amerikaanse korthaarkat]] • [[Amerikaanse langhaarkat]] • [[Bengaalse kat]] • [[Serengeti-kat]] • [[Savannekat]] • [[Britse korthaarkat]] • [[Don-sfinks]] • [[Peterbald]] • [[Koerile-stompstertkat]] • [[Australiese sluierkat]] • [[Turkse angora]] • [[Turkse van]] • [[Korat]] • [[Maine Coon]] • [[Noorse boskat]] • [[Eksotiese korthaarkat]] • [[Havana-bruinkat]] • [[Oosterse korthaarkat]] • [[Oosterse langhaarkat]] • [[Amerikaanse kruloorkat]] • [[Asiatiese kat]] • [[Egeïese kat]] • [[Ragamuffin]] • [[Rex-kat]] • [[Oekraïnse lefkoi]] • [[Pixie-bob]] • [[Chausie]] • [[Munchkin]] • [[LaPerm]] • [[Amerikaanse stompstertkat]] • [[Ragdoll]] • [[Selkirk-rex]] • [[Dragon Li]] • [[Singapura]] • [[Kimriese kat]] • [[Javanese kat]] • [[Britse langhaarkat]] • [[Bombaaikat]] • [[Brasiliaanse korthaarkat]] • [[Cheetoh]] • [[Ocicat]] • [[Toyger]] • [[Thaise kat]] • [[Tonkanese kat]] • [[Bambino]] • [[Sfinkskat]] • [[Minskin]] • [[Snowshoe]] • [[Duitse rex]] • [[Europese korthaarkat]] • [[Oregon-rex]] • [[Sokoke]] • [[Felis]] • [[Wildekat]] • [[Felidae]] • [[Carnivora]] • [[Felinae]] • [[Europese wildekat]] • [[Suider-Afrikaanse wildekat]] • [[Asiatiese wildekat]] • [[Sjinese bergkat]] • [[Moeraskat]]

;Dinosourusse, ens.
[[Lêer:Bałtów_Park_Jurajski_001.jpg|links|220px|border]]
[[Klassifikasie van dinosourusse]] • [[Theropoda]] • [[Saurischia]] • [[Ornithischia]] • [[Sauropodomorpha]] • [[Stegosauria]] • [[Cerapoda]] • [[Ornithopoda]] • [[Ankylosauria]] • [[Herrerasauridae]] • [[Coelophysidae]] • [[Dilophosauridae]] • [[Ceratosauria]] • [[Tetanurae]] • [[Heterodontosauridae]] • [[Ceratopsia]] • [[Archosauria]] • [[Triceratops]] • [[Ammosaurus]] • [[Iguanodon]] • [[Megalosauroidea]] • [[Carnosauria]] • [[Coelurosauria]] • [[Iguanodontia]] • [[Maniraptora]] • [[Dromaeosauridae]] • [[Troodontidae]] • [[Oviraptorosauria]] • [[Hypsilophodontidae]] • [[Spinosauridae]] • [[Carcharodontosauridae]] • [[Rebbachisauridae]] • [[Eoraptor]] • [[Nyasasaurus]] • [[Brachiosauridae]] • [[Titanosauria]] • [[Hadrosauridae]] • [[Tyrannosauridae]] • [[Pachycephalosauria]] • [[Abelisauridae]] • [[Rhabdodontidae]] • [[Nodosauridae]] • [[Therizinosauria]] • [[Gorgosaurus]] • [[Tarbosaurus]] • [[Albertosaurus]] • [[Daspletosaurus]] • [[Velociraptor]] • '''[[Stegosaurus]]''' • [[Spinosaurus]] • [[Brachiosaurus]] • [[Herrerasaurus]] • [[Shantungosaurus]] • [[Amphicoelias]] • [[Protoceratops]] • [[Anchiornis]] • [[Wannanosaurus]] • [[Microceratus]] • [[Giraffatitan]] • [[Diplodocus]] • [[Sauroposeidon]] • [[Sauropoda]] • [[Ornithomimosauria]] • [[Thyreophora]] • [[Sauropsida]] • [[Archaeopterygidae]] • [[Compsognathidae]] • [[Alvarezsauroidea]] • [[Dinosauriformes]] • [[Archosauromorpha]] • [[Megalosaurus]] • [[Argentinosaurus]] • [[Supersaurus]] • [[Paraceratherium]] • [[Avemetatarsalia]] • [[Therapsida]] • [[Cynodontia]] • [[Diapsida]] • [[Edmontosaurus]] • [[Juravenator]] • [[Agilisaurus]] • [[Dreadnoughtus]] • [[Brontosaurus]] • [[Apatosaurus]] • [[Diplodocidae]] • [[Chilesaurus]] • [[Wendiceratops]] • [[Lessemsauridae]] • [[Dicynodontia]] • [[Anomodontia]] • [[Homo luzonensis]] • [[Mesosaurus]] • [[Dinocephalia]] • [[Lystrosaurus]] • [[Eurypterida]] • [[Oorsprong van voëls]] • [[Archaeopteryx]] • [[Microraptor]] • [[Scansoriopteryx]] • [[Rahonavis]] • [[Paraves]] • [[Gastroliet]] • [[Mensaap]] • [[Pan (genus)]] • [[Bosvleis]]

;Ystyddiere
[[Wolhaarmammoet]] • [[Mammoet]] • [[Smilodon]] • [[Sabeltandkat]] • [[Reuseluidier]] • [[Reusebloedsuiervlermuis]] • [[Phorusrhacos]] • [[Reusewolf]] • [[Steppewisent]] • [[Wolhaarrenoster]] • [[Purussaurus]] • [[Koningakkedis]] • [[Megalodon]] • [[Hippidion]] • [[Meiolania]] • [[Amerikaanse leeu]] • [[Reuse-akkedis]]

;Takbokke
[[Rendier]] • [[Muskusos]] • [[Poolvos]] • [[Gewei]] • [[Hertagtiges]] • [[Amerikaanse eland]] • [[Ree]] • [[Amerikaanse elk]] • [[Edelhert]] • [[Cervinae]] • [[Capreolinae]] • [[Sambar]] • [[Damhert]] • [[Poedoe]] • [[Sikahert]] • [[Cervus]] • [[Spieshert]] • [[Pampashert]] • [[Waterhert]] • [[Kuifhert]] • [[Muntjakherte]] • [[Muntjak]] • [[Witsterthert]] • [[Barbaryse hert]]

;Koraal
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Koraal]]}} • [[Neteldier]] • [[Blomdier]] • [[Soöxantella]] • [[Kuit]] • [[Poliep]] • [[Eksoskelet]] • [[Hydrozoa]] • [[Senosark]] • [[Uitloper (biologie)]] • [[Zoantharia]] • [[World Register of Marine Species]] • [[Hexacorallia]] • [[Octocorallia]] • [[Ceriantharia]] • [[Medusa (biologie)]] • [[Rifakwarium]]

;Voëls
[[Intelligensie by voëls]] • [[Ara]] • [[Gryspapegaai]] • [[Gaai]] • [[Ekster]] • [[Aphelocoma]] • [[Kolibrie]] • [[Bykolibrie]] • [[Swaardkolibrie]] • [[Toei]] • [[Heuningvreters]] • [[Bruinnekraaf]] • [[Raaf]] • [[Kraaiagtiges]] • [[Neutkraker (voël)]] • [[Witkeeldwerggaai]] • [[Swartkeeldwerggaai]] • [[Kerkkraai]] • [[Dikbekraaf]] • [[Kaketoe]] • [[Taigagaai]] • [[Pinjongaai]] • [[Eurasiese gaai]] • [[Grysborsboomekster]] • [[Boomekster]] • [[Eurasiese ekster]] • [[Spegvink]] • [[Groot kaktusgrondvink]] • [[Darwinvinke]] • [[Tangare]] • [[Kea]] • [[Kokketiel]] • [[Budjie]] • [[Kalkoen]] 

;Databasisse
[[Animal Diversity Web]] • [[Encyclopedia of Life]] • [[Fauna Europaea]] • [[Global Biodiversity Information Facility]] • [[National Center for Biotechnology Information]] • [[Hulp:Taksonidentifiseerders]] • [[AlgaeBase]] • [[BacDive]] • [[BugGuide]] • [[iNaturalist]] • [[eBird]] • [[Fossilworks]] • [[EPPO-kode]] • [[Handbook of the Birds of the World]]

;Ander artikels
[[Siberiese tier]] • [[Baikal-rob]] • [[Amoer-luiperd]] • [[Siberiese vlieënde eekhoring]] • [[Siberiese muskushert]] • [[Siberiese eekhorinkie]] • [[Siberiese bergwesel]] • [[Kamtsjatka-bruinbeer]] • [[Oos-Siberiese bruinbeer]] • [[Wasbeerhond]] • [[Sabeldier]] • [[Eurasiese rooikat]] • [[Asiese swartbeer]] • [[Hermelyn]] • [[Sneeuluiperd]] • [[Plankton]] • [[Sweepdiertjie]] • [[Straaldiertjie]] • [[Foraminifera]] • [[Sjimpansee]] • [[Bonobo]] • [[Gibbon]] • [[Gorilla]] • [[Orang-oetang]] • [[Skerpioen]] • [[Kwesbare spesie]] • [[Kritiek bedreigde spesie]] • [[Byna-bedreigde spesie]] • [[Uitgestorwe in die wildernis]] • [[Veilige spesie]] • [[Uitsterwing]] • [[Funksionele uitsterwing]] • [[Obligate parasiet]] • [[Myxozoa]] • [[Holtedier]] • [[Sponsdier]] • [[Parazoa]] • [[Eumetazoa]] • [[Platwurm]] • [[Ribkwal]] • [[Choanoflagellatea]] • [[Apoikozoa]] • [[Placozoa]] • [[Bilateria]] • [[Deuterostomia]] • [[Protostomia]] • [[Opisthokonta]] • [[Stromatoliet]] • [[Graptolithina]] • [[Erdwurm]] • [[Mond]] • [[Lophotrochozoa]] • [[Synapsida]] • [[Pelycosauria]] • [[Haplorhini]] • [[Genoom]] • [[Nukleotied]] • [[Basispaar]] • [[Haplogroep]] • [[Immuunstelsel]] • [[Verhemelte]] • [[Pigmee]] • [[Dubbele heliks]] • [[Endotermies (biologie)]] • [[Eksotermies (biologie)]] • [[Datagebrekkig]] • [[Ongeëvalueer]]</text>
      <sha1>m2thxk7ndoqc0vnia44gvrw3axwa179</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Partiese Ryk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>101969</id>
    <revision>
      <id>2520277</id>
      <parentid>2517832</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:08:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Inheemse en eksterne bronne */ skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="96115" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Voormalige land
|gewone_lang_naam = Partiese Ryk
|gewone_naam    = Persië
|kontinent      =Asië
|gebied         =Nabye-Ooste
|era            = Mesopotamies
|jaar_begin     =247&amp;nbsp;v.C.
|jaar_einde     =224&amp;nbsp;n.C.
|flag_p1 = Vergina Sun WIPO.svg
|p1 = Seleukidiese Ryk
|flag_s1 = Derafsh Kaviani flag of the late Sassanid Empire.svg
|s1= Sassanidiese Ryk
|flag_s2 = Derafsh Kaviani.png
|s2= Koesjan-ryk
|gebeurtenis1   = Stigting
|datum_gebeurtenis1     = 247&amp;nbsp;v.C.
|gebeurtenis2   = Ontbind
|datum_gebeurtenis2     =224&amp;nbsp;n.C.
|beeld_kaart    =Parthian Empire at its greatest extent.png
|beeld_kaart_byskrif    =Die Partiese Ryk (groen) op sy grootste
|algemene_tale  =[[Parties]], [[Persies]], [[Aramees]] (lingua franca),&lt;ref&gt;{{cite book|last=Chyet|first=Michael L.|editor1-last=Afsaruddin|editor1-first=Asma|editor2-last=Krotkoff|editor2-first=Georg|editor3-last=Zahniser|editor3-first=A. H. Mathias|title=Humanism, Culture, and Language in the Near East: Studies in Honor of Georg Krotkoff|year=1997|publisher=Eisenbrauns|isbn=978-1-57506-020-0|page=284}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Green 1992 45&quot;&gt;{{harvnb|Green|1992|p=45}}&lt;/ref&gt; [[Akkadies]],&lt;ref name=&quot;IP&quot; /&gt; [[Grieks]] (amptelik)&lt;ref name=&quot;Green 1992 45&quot; /&gt;
|hoofstad               =[[Ktesifon]],&lt;ref name=IP&gt;{{cite book|last=Fattah|first=Hala Mundhir|title=A Brief History Of Iraq|year=2009|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-0-8160-5767-2|page=46}}&lt;/ref&gt; Ekbatana, Hekatompilos, [[Susa]], [[Nisa, Turkmenistan|Mitradatkirt]], Asaak
|regeringstipe  =Monargie
|titel_leier    =Koning
|leier1         =Arsakes&amp;nbsp;I &lt;small&gt;(eerste)&lt;/small&gt;
|jaar_leier1    =247–211&amp;nbsp;v.C.
|leier2         = Artabanus&amp;nbsp;V &lt;small&gt;(laaste)&lt;/small&gt;
|jaar_leier2    =208–224&amp;nbsp;n.C.
}}

Die '''Partiese Ryk''' of '''Parthiese Ryk''' (247&amp;nbsp;v.C. - 224&amp;nbsp;n.C., ook bekend as die '''Arsakidiese Ryk''')&lt;ref&gt;Van die [[Grieks]]e Ἀρσάκης ''Arsakēs'', van die [[Parties]]e 𐭀𐭓𐭔𐭊 ''Aršak''&lt;/ref&gt; was ’n groot politieke en kulturele mag in [[Persië]] (antieke [[Iran]]).&lt;ref name=&quot;Brosius&quot;&gt;Brosius, Maria (2006), ''The Persians: An Introduction'', Londen &amp; New York: Routledge, ISBN 0-415-32089-5&lt;/ref&gt; Laasgenoemde naam is afgelei van [[Arsakes I]] van Partië,&lt;ref name=&quot;Brosius&quot; /&gt; wat die ryk in die middel [[3de eeu&amp;nbsp;v.C.]] gestig het toe hy die streek Partië in Noordoos-Iran verower het. Dié was toe ’n [[satraap|satrapie]] (provinsie) van die [[Seleukidiese Ryk]] wat gerebelleer het.

[[Mitridates I van Partië|Mitridates I]] (bewind: omstreeks 171-132&amp;nbsp;v.C.) het die ryk grootliks uitgebrei deur [[Mede|Medië]] en [[Mesopotamië]] van die Seleukiede te verower. Op sy hoogtepunt het die Partiese Ryk gestrek van die noorde van die [[Eufraat]], in wat vandag Sentraal-Oos-[[Turkye]] is, tot die hedendaagse [[Afganistan]] en Wes-[[Pakistan]]. Die ryk, wat aan die [[Syroete]] tussen die [[Romeinse Ryk]] in die [[Mediterreense]] bekken en die [[Han-dinastie]] van [[China]] geleë was, het ’n groot handelsentrum geword.

Die [[Parters]] het die kuns, argitektuur en geloof van die [[Perse]], [[Grieke]] en streekkulture aangeneem. Vir sowat die eerste helfte van sy bestaan het die Arsakidiese hof elemente van die Griekse kultuur aangeneem, maar later was daar ’n herlewing van Irannese tradisies. Die Arsakidiese heersers het die titel &quot;koning van konings&quot; gehad as deel van hulle aanspraak dat hulle erfgename van die Irannese [[Achaemenidiese Ryk]] is. Namate hulle mag toegeneem het, het die magsetel geskuif van [[Nisa]] na [[Ktesifon]] aan die [[Tigris]] (suid van die hedendaagse [[Bagdad]] in [[Irak]]), hoewel ander stede ook as hoofstad gedien het.

Die Parters se vroegste vyande was die [[Seleukidiese Ryk|Seleukiede]] in die weste en die [[Skitiërs]] in die noorde. Namate Partië egter weswaarts uitgebrei het, het hulle gebots met die [[Armeniërs]] en eindelik die laat [[Romeinse Republiek]]. Rome en Partië het met mekaar meegeding om die konings van [[Armenië]], wat tussen hulle gelê het, te onderwerp. Die Parters het die Romeine in 53&amp;nbsp;v.C. verslaan en in 40-39&amp;nbsp;v.C. het Partiese magte die hele [[Levant]] behalwe [[Tirus]] van die Romeine afgeneem. [[Marcus Antonius]] het ’n teenaanval op Partië geloods, hoewel sy suksesse oor die algemeen in sy afwesigheid behaal is onder die aanvoering van sy luitenant Ventidius. Verskeie Romeinse keisers of hul generaals het [[Mesopotamië]] ook in die volgende paar eeue binnegeval.

Gereelde burgeroorloë tussen aanspraakmakers op die Partiese troon het gevaarliker blyk te wees as buitelandse invalle. Die Partiese mag het afgeneem nadat [[Ardasjir I]] van die Sassanidiese dinastie in opstand gekom het teen die Arsakiede en hul laaste heerser, [[Artabanus IV van Partië|Artabanus IV]], in 224 oorwin en vermoor het. Ardasjir het die [[Sassanidiese Ryk]] gestig wat oor Iran en ’n groot deel van die [[Nabye Ooste]] geheers het tot met die [[Moslem]]se verowerings van die [[7de eeu]]&amp;nbsp;n.C., hoewel die Arsakidiese dinastie in kleiner streke voortgeleef het.

Partiese bronne, wat in [[Parties]], [[Koine|Grieks]] en ander tale geskryf was, is skaars in vergelyking met Sassanidiese en selfs vroeëre Achaemenidiese bronne. Benewens ’n paar tablette in [[wigskrif]], fragmente van [[Pottebakkery|potte]], rotsinskripsies, muntstukke en ’n paar perkamentrolle, is ’n groot deel van Partië se geskiedenis net bekend uit eksterne bronne. Dit is hoofsaaklik Griekse en Romeinse geskiedenisgeskrifte, maar ook geskrifte van China.&lt;ref&gt;{{harvnb|Ball|2016|p=155}}&lt;/ref&gt; Partiese kunswerke word deur historici beskou as ’n geldige bron om die aspekte van die gemeenskap en kultuur te verstaan wat in teksbronne ontbreek.

==Geskiedenis==
===Oorsprong en stigting===
[[Beeld:Coin of Arsaces I (1), Nisa mint.jpg|thumb|220px|Die silwerdragme van Arsakes I (bewind omstreeks 247-211&amp;nbsp;v,C.) met die Griekse inskripsie van sy naam.]]

Voordat [[Arsakes I]] die Arsakidiese Dinastie gestig het, was hy opperhoof van die Parni, ’n antieke [[Sentraal-Asië|Sentraal-Asiatiese]] stam van die [[Irannese volke]] en een van verskeie [[nomade|nomadiese]] stamme in die konfederasie van die Dahae.&lt;ref&gt;{{harvnb|Katouzian|2009|p=41}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=7}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=24–27}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=83–84}}&lt;/ref&gt; Die Parni het waarskynlik ’n Oos-[[Irannese tale|Irannese taal]] gepraat, in teenstelling met die Wes-Irannese taal wat in dié tyd in Partië gepraat is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=24}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=84}}&lt;/ref&gt; Laasgenoemde was ’n noordoostelike provinsie, eers onder die Achaemenidiese Ryk en daarna die Seleukidiese Ryk.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=24–27}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=83–84}}&lt;/ref&gt; Nadat hulle die streek verower het, het die Parni [[Parties]] as die amptelike taal van die hof aanvaar en dit gepraat saam met [[Persies|Middelpersies]], [[Aramees]], [[Grieks]], [[Akkadies|Babilonies]], [[Sogdiese alfabet|Sogdies]] en ander tale in die veeltalige streke wat hulle verower het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=7–8}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=83–84}}&lt;/ref&gt;

Dit is onseker hoekom die Arsakidiese hof 247&amp;nbsp;v.C. terugwerkend as die eerste jaar van die Arsakidiese tydperk gekies het. A.D.H. Bivar meen dit was die jaar waarin die Seleukiede beheer oor Partië afgestaan het aan Andragoras, die aangestelde satraap wat teen hulle in opstand gekom het. Dus het Arsakes I &quot;sy bewindsjaar terugdateer&quot; na die oomblik toe die Seleukidiese beheer oor Partië geëindig het.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_28-29&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=28–29}}&lt;/ref&gt; Vesta Sarkhosh Curtis beweer egter dit was bloot die jaar waarin Arsakes hoof van die Parni-stam geword het.&lt;ref name=&quot;curtis_2007_7&quot;&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=7}}&lt;/ref&gt; Homa Katouzian&lt;ref name=&quot;katouzian 2009 41&quot;&gt;{{harvnb|Katouzian|2009|p=41}}&lt;/ref&gt; en Gene Ralph Garthwaite&lt;ref name=&quot;garthwaite_2005_67&quot;&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=67}}&lt;/ref&gt; dink dit was die jaar waarin Arsakes Partië verower en die Seleukidiese owerhede uitgedryf het; tog beweer Curtis&lt;ref name=&quot;curtis_2007_7&quot;/&gt; en Maria Brosius&lt;ref name=&quot;brosius_2006_85&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=85}}&lt;/ref&gt; dat Andragoras nie voor 238&amp;nbsp;v.C. deur die Arsakiede verslaan is nie.

Dit is onduidelik wie Arsakes I se onmiddellike opvolger was. Bivar&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=29–31}}&lt;/ref&gt; en Katouzian&lt;ref name=&quot;katouzian 2009 41&quot;/&gt; sê dit was sy broer [[Tiridates I van Partië|Tiridates I]], wat weer in 211&amp;nbsp;v.C. deur sy seun [[Arsakes II van Partië|Arsakes II]] opgevolg is. Curtis&lt;ref name=&quot;curtis_2007_8&quot;&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=8}}&lt;/ref&gt; en Brosius&lt;ref name=&quot;brosius_2006_86&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=86}}&lt;/ref&gt; beweer egter Arsakes II was Arsakes I se onmiddellike opvolger. Curtis beweer die opvolging was in 211&amp;nbsp;v.C., terwyl Brosius beweer dit was in 217&amp;nbsp;v.C. Bivar dring daarop aan dat 138&amp;nbsp;v.C., die laaste bewindsjaar van Mitridates I, &quot;die eerste presies vasgestelde bewindsjaar in die Partiese geskiedenis&quot; was.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=36}}&lt;/ref&gt; Weens hierdie en ander teenstrydighede sit Bivar twee aparte koninklike chronologieë uiteen wat deur historici aanvaar word.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_98-99&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=98–99}}&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:Rome-Seleucia-Parthia 200bc.jpg|thumb|links|300px|Partië (geel), die Seleukidiese Ryk (blou) en die [[Romeinse Republiek]] (pers) omstreeks 200&amp;nbsp;v.C.]]
Arsakes het vir ’n tyd sy posisie in Partië en [[Hirkanië]] gekonsolideer deur voordeel te trek uit die inval van die Seleukidiese gebied in die weste deur [[Ptolemeus III Euergetes]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] (bewind: omstreeks 246-222&amp;nbsp;v.C.). Dié konflik met Ptolemeus, die Derde Siriese Oorlog (246-241 v.C.), het Diodotos I ook in staat gestel om te rebelleer en die Griekse Koninkryk Baktrië in Sentraal-Asië te stig.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_85&quot;/&gt; Laasgenoemde se opvolger, Diodotos II, het ’n vennootskap met Arsakes teen die Seleukiede aangegaan, maar Arsakes is tydelik uit Partië verdryf deur die magte van Seleukos II (bewind: 246-225&amp;nbsp;v.C.).&lt;ref name=&quot;brosius_2006_85-86&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=85–86}}&lt;/ref&gt; Ná ’n tyd in bannelingskap het Arsakes ’n teenaanval geloods en Partië herower. Seleukos II se opvolger, Antiochos III, kon nie dadelik reageer nie omdat sy troepe besig was om die rebellie van die satraap Molon in Medië te onderdruk.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_85-86&quot;/&gt;

Antiochos III het wel in 210 of 209&amp;nbsp;v.C. ’n enorme veldtog geloods om Partië en Baktrië terug te wen. Hy was onsuksesvol, ondanks ’n paar oorwinnings, maar kon ’n vredesooreenkoms met Arsakes II sluit. Laasgenoemde het die titel &quot;koning&quot; (Grieks: ''basileus'') gekry in ruil daarvoor dat hy Antiochos III as sy meerdere aanvaar.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_29 brosius_2006_86 kennedy_1996_74&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=29}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=86}}; {{harvnb|Kennedy|1996|p=74}}&lt;/ref&gt; 

Die Seleukiede kon nie verder in Partiese sake inmeng nie vanweë groter indringing deur die Romeinse Republiek en die Seleukiede se neerlaag by Magnesië in 190&amp;nbsp;v.C.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_29 brosius_2006_86 kennedy_1996_74&quot;/&gt; [[Priapatius]] (bewind: omstreeks 191-176&amp;nbsp;v.C.) het Arsakes II opgevolg, en [[Fraates I]] (bewind: 176-171&amp;nbsp;v.C.) het eindelik die Partiese troon bestyg. Hy het sonder verdere Seleukidiese inmenging oor Partië regeer.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=29–31}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=86}}&lt;/ref&gt;

===Uitbreiding en vereniging===
[[Beeld:MithridatesIParthiaCoinHistoryofIran.jpg|thumb|220px|’n Dragme van Mitridates I wat hom uitbeeld met ’n [[baard]] en koninklike diadem (sirkel juwele) op sy kop. Keersy: [[Herakles]]/Verethragna wat ’n knuppel in sy linkerhand en ’n beker in sy regterhand vashou. Die Griekse inskripsie lui: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΡΣΑΚΟΥ ΦΙΛΕΛΛΗΝΟΣ, &quot;van die groot koning Arsakes die Grieksgesinde&quot;.]]

Fraates I het Partië se beheer volgens geskrifte tot verby die Poorte van Alexander uitgebrei en Apamea Ragiana beset. Die ligging van albei dié plekke is onbekend.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=31}}&lt;/ref&gt; Die grootste uitbreiding van Partiese mag en grondgebied het egter plaasgevind tydens die bewind van sy broer en opvolger, [[Mitridates I van Partië|Mitridates I]] (bewind: omstreeks 171-132 v.C.),&lt;ref name=&quot;brosius_2006_86&quot;/&gt; vir wie Katouzian vergelyk met [[Kores die Grote]], stigter van die Achaemenidiese Ryk.&lt;ref name=&quot;katouzian 2009 41&quot;/&gt;

Die betrekkinge tussen Partië en die Grieks-Baktriese koninkryk het ná die dood van Diodotos II versleg nadat Mitridates se magte twee gebiede beset het van die koninkryk, wat toe deur Eukratides I van Baktrië regeer is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=33}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=86}}&lt;/ref&gt; Mitridates het Medië in 148 of 147&amp;nbsp;v.C. binnegeval en Ekbatana beset; die streek is kort tevore gedestabiliseer deur die Seleukidiese onderdrukking van ’n rebellie.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=10–11}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=33}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}}&lt;/ref&gt; Dié oorwinning is gevolg deur die Partiese verowering van [[Babilonië]] in [[Mesopotamië]], waar Mitridates in 141&amp;nbsp;v.C. muntstukke by [[Seleukië]] laat munt en ’n amptelike inhuldigingseremonie laat hou het.&lt;ref name=&quot;curtis_2007_10-11 brosius_2006_86-87 Bivar_1983_34 Garthwaite_2005_76&quot;&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=10–11}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=86–87}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=34}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}};&lt;/ref&gt; Terwyl Mitridates na Hirkanië teruggetrek het, het sy magte die koninkryke Elymais en Charakene onderwerp en [[Susa]] beset.&lt;ref name=&quot;curtis_2007_10-11 brosius_2006_86-87 Bivar_1983_34 Garthwaite_2005_76&quot;/&gt; Teen dié tyd het die Partiese mag tot so ver oos as die [[Indus]]rivier gestrek.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=35}}&lt;/ref&gt;

Hoewel Hekatompilos die eerste Partiese hoofstad was, was Mitridates se koninklike wonings in Seleukië, Ekbatana, [[Ktesifon]] en sy nuut gestigte stad, Mitradatkert ([[Nisa, Turkmenistan|Nisa]]), waar die graftombes van die Arsakidiese konings gebou en onderhou is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=103, 110–113}}&lt;/ref&gt; Ekbatana het die somerwoonplek van die Arsakidiese koninklikes geword.&lt;ref&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|p=73}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=77}}&lt;/ref&gt; Ktesifon was dalk nie die amptelike hoofstad voor die bewind van [[Gotarzes I]] (bewind: 90-80&amp;nbsp;v.C.) nie.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=77}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=38–39}}&lt;/ref&gt; Volgens Brosius het dit die plek van die kroningseremonies en die figuratiewe stad van die Arsakiede geword.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_103&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=103}}&lt;/ref&gt;

Die Seleukiede kon nie dadelik weerwraak neem nie, omdat generaal Diodotos Trifon in 142&amp;nbsp;v.C. ’n rebellie by die hoofstad [[Antiogië]] aangevoer het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=34}}&lt;/ref&gt; Teen 140&amp;nbsp;v.C. het Demetrios II Nikator ’n teenaanval teen die Parters in Mesopotamië geloods. Ondanks vroeë suksesse is die Seleukiede verslaan en Demetrios self is deur Partiese magte gevange geneem en na Hirkanië gebring. Daar het Mitridates die gevangene met groot gasvryheid onthaal; hy het selfs sy dogter Rodogune met Demetrios laat trou.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=89}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=35}}; {{harvnb|Shayegan|2007|pp=83–103}}&lt;/ref&gt;

Antiochos VII Sidetes, ’n broer van Demetrios, het die Seleukidiese troon bestyg en met laasgenoemde se vrou, Kleopatra Tea, getrou. Nadat hy Diodotos Trifon verslaan het, het Antiochos ’n veldtog in 130&amp;nbsp;v.C. gelei om Mesopotamië terug te neem. Dié streek was nou onder die bewind van [[Fraates II]] (bewind: 132-127&amp;nbsp;v.C.). Die Partiese generaal Indates is verslaan en daarop het ’n plaaslike opstand gevolg waarin die Partiese goewerneur van Babilonië vermoor is. Antiochos het Babilonië verower en Susa beset, waar hy geld laat munt het.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_36-37 curtis_2007_11&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=36–37}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=11}}; {{harvnb|Shayegan|2011|pp=121–150}}&lt;/ref&gt; Nadat hy met sy leër tot in Medië gevorder het, het die Parters vrede probeer maak. Antiochos het dit van die hand gewys tensy die Arsakiede alle grond, behalwe Partië self, aan hom oorgee, groot heffings betaal en Demetrios vrylaat. Arsakes het Demetrios vrygelaat en hom na [[Sirië]] gestuur, maar geweier om aan die ander eise toe te gee.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=76–77}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=36–37}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=11}}&lt;/ref&gt; Teen die lente van 129&amp;nbsp;v.C. was die Mede in ’n openlike opstand teen Antiochos, wie se soldate al die hulpbronne op die platteland in die winter opgebruik het. Terwyl Antiochos die opstand probeer onderdruk het, het die Parters die streek bestorm en hom in 129&amp;nbsp;v.C. in die Slag van Ekbatana verslaan. Sy liggaam is in ’n silwerkis na Sirië teruggestuur. Sy seun Seleukos is gevange geneem&lt;ref&gt;{{harvnb|Shayegan|2011|pp=145–150}}&lt;/ref&gt; en ’n dogter is in Fraates se harem opgeneem.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=37–38}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=77}}; sien ook {{harvnb|Brosius|2006|p=90}} en {{harvnb|Katouzian|2009|pp=41–42}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Coin of Mithridates II of Parthia (obverse and reverse), Ray mint.jpg|thumb|220px|’n Dragme van Mitridates II. Keersy: ’n sittende boogskutter met ’n boog; die inskripsie lui: &quot;van die koning van konings Arsakes die roemryke Grieksgesinde&quot;.]]

Terwyl die Parters die gebiede teruggewen het wat hulle in die weste verloor het, het ’n ander bedreiging in die ooste ontstaan. In 177-176&amp;nbsp;v.C. het die nomadiese konfederasie van die Xiongnu die nomadiese Yuezhi uit Noordwes-China verdryf het;&lt;ref&gt;{{harvnb|Torday|1997|pp=80–81}}&lt;/ref&gt; die Yuezhi het toe na Baktrië migreer en die (Skitiese) Saka-stamme verdryf. Die Saka moes noodgedwonge verder wes trek, waar hulle die Partiese Ryk se noordoostelike grense oorgesteek het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=36–37}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=89, 91}}&lt;/ref&gt; Mitridates moes dus na Hirkanië terugtrek ná sy verowering van Mesopotamië.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_89&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=89}}&lt;/ref&gt;

Van die Saka is in Fraates se mag teen Antiochos opgeneem. Hulle het egter te laat opgedaag om aan die veldslag deel te neem. Toe Fraates weier om hulle lone te betaal, het die Saka in opstand gekom. Fraates het dit probeer onderdruk met die hulp van voormalige Seleukidiese soldate; dié het Fraates egter ook in die steek gelaat en by die Saka aangesluit.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=38}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=77}}&lt;/ref&gt; Fraates II het teen dié gesamentlik mag opgetrek, maar is in die veldslag gedood.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=38–39}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=77}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=11}}; {{harvnb|Katouzian|2009|p=42}}&lt;/ref&gt; Volgens die Romeinse historikus Justinus het sy opvolger, [[Artabanus I van Partië|Artabanus I]] (bewind: omstreeks 128-124&amp;nbsp;v.C.), dieselfde lot oorgekom in gevegte teen nomades in die ooste.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=38–39}}&lt;/ref&gt; [[Mitridates II van Partië|Mitridates II]] (bewind: omstreeks 124-91&amp;nbsp;v.C.) het later die grondgebied wat aan die Saka afgestaan is, teruggewen.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=40–41}}; {{harvnb|Katouzian|2009|p=42}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Silk from Mawangdui 2.jpg|thumb|links|230px|[[Sy]] van [[China]] se [[Han-dinastie]], 2de eeu&amp;nbsp;v.C. Chinese sy was waarskynlik die winsgewendste luukse-item waarmee die Parters aan die westelike punt van die Syroete handel gedryf het.&lt;ref name=&quot;garthwaite_2005_78&quot;&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=78}}&lt;/ref&gt;]]
Nadat die Seleukiede uit Mesopotamië onttrek het, het die Arsakidiese hof die Partiese goewerneur van Babilonië, Himerus, gelas om Charakene te verower wat in dié tyd deur Hispaosines regeer is. Toe dit misluk, het Hispaosines Babilonië in 127&amp;nbsp;v.C. binnegeval en Seleukië beset. Teen 122&amp;nbsp;v.C. het Mitridates II Hispaosines egter uit Babilonië verdryf en die inwoners van Charakene [[vasal]]le onder Partiese heerskappy gemaak.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=40}}; {{harvnb|Curtis|2007|pp=11–12}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=90}}&lt;/ref&gt; 

Nadat Mitridates Partiese beheer verder weswaarts uitgebrei het, het hy in ’n konflik met die [[Armenië|Koninkryk Armenië]] betrokke geraak.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=11–12}}&lt;/ref&gt; Sy magte het Artavasdes I van Armenië in 97&amp;nbsp;v.C. verslaan en sy seun Tigranes gevange geneem; dié sou later [[Tigranes die Grote]] van Armenië word.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=91–92}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=40–41}}&lt;/ref&gt;

Die Indo-Partiese Koninkryk, wat in die hedendaagse [[Afganistan]] en [[Pakistan]] geleë was, het in die 1ste eeu&amp;nbsp;v.C. ’n bondgenootskap met die Partiese Ryk aangegaan.&lt;ref name=&quot;bivar_2007_26&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|2007|p=26}}&lt;/ref&gt; Volgens Bivar het dié twee state mekaar as politieke eweknieë beskou.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=41}}&lt;/ref&gt; 

Nadat die Chinese diplomaat [[Zhang Qian]] sy land se handelsbetrekkinge na Sentraal-Asië uitgebrei het tydens die bewind van [[Han Wudi|keiser Wu van Han]] (bewind: 141-87&amp;nbsp;v.C.), het die [[Han-dinastie|Han-ryk]] van China in 121&amp;nbsp;v.C. ’n afvaardiging na Mitridates II gestuur. Die twee lande het handelsbetrekkinge aangeknoop via die [[Syroete]]. Die Partiese Ryk het finansiële voordeel getrek uit die belasting wat op Eurasiese karavaanhandel in [[sy]] gehef is; sy was die duurste luukse-item wat die [[Romeinse Ryk|Romeine]] ingevoer het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=78}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=122–123}}&lt;/ref&gt; Pêrels is ook van China af ingevoer, terwyl die Chinese Partiese [[spesery]]e, parfuums en [[vrugte]] gekoop het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=123–125}}&lt;/ref&gt; Nog Partiese items wat deur die Romeine gekoop is benewens sy, was [[yster]]goedere, speserye en [[Leer (stof)|leer]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Kurz|1983|p=560}}&lt;/ref&gt;

===Rome en Armenië===
[[Beeld:Parthian Iran Museum.jpg|thumb|180px|Bronsstandbeeld van ’n Partiese edelman, 50&amp;nbsp;v.C. - 150&amp;nbsp;n.C. (Nasionale Museum van Iran).]]

Die Koesjanryk in Noord-[[Indië]] het in ’n groot mate die veiligheid van Partië se oosgrens verseker.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_92&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=92}}&lt;/ref&gt; Van die middel 1ste eeu&amp;nbsp;v.C. af het die Arsakiede dus daarop gekonsentreer om die wesgrens te beveilig, veral teen Rome.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_92&quot;/&gt; ’n Jaar ná die onderwerping van Armenië deur Mitridates&amp;nbsp;II, het Lucius Cornelius Sulla, die Romeinse prokonsul van Silisië, by die [[Eufraat]]rivier met die Partiese diplomaat Orobazus vergader. Die twee het ooreengekom dat die rivier as grens sou dien tussen Partië en Rome, hoewel verskeie historici meen Sulla het net die mag gehad om dié terme aan Rome terug te rapporteer.&lt;ref&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|pp=73–78}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=91}}; {{harvnb|Sheldon|2010|pp=12–16}}&lt;/ref&gt;

Ondanks dié ooreenkoms het Partië in 93 of 92&amp;nbsp;v.C. ’n oorlog in Sirië teen die stamleier Laodise en haar Seleukidiese bondgenoot, Antiochos X Eusebes, gevoer en laasgenoemde gedood.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_77–78&quot;&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|pp=77–78}}&lt;/ref&gt; Toe een van die laaste Seleukidiese monarge, Demetrios III Eucaerus, probeer om Beroea (die moderne [[Aleppo]]) te beset, het Partië militêre hulp aan die inwoners gestuur en Demetrios is verslaan.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_77–78&quot;/&gt;

Mitridates II is deur sy seun [[Gotarzes I]] opgevolg.&lt;ref&gt;{{harvnb|Assar|2006|p=62}}; {{harvnb|Shayegan|2011|p=225}}; {{harvnb|Rezakhani|2013|p=770}}&lt;/ref&gt; Hy het regeer in ’n tydperk wat geleerdes die &quot;Partiese donker tydperk&quot; noem weens die gebrek aan duidelike inligting oor gebeure in dié tyd in die ryk, buiten ’n reeks oënskynlike oorvleuelende bewindstydperke.{{sfn|Shayegan|2011|pp=188–189}}{{sfn|Sellwood|1976|p=2}} Dit is eers met die troonbestyging van [[Orodes II]] omstreeks 57&amp;nbsp;v.C. dat die opvolging van Partiese leiers weer redelik duidelik word.{{sfn|Sellwood|1976|p=2}} Dié verdeelde monargie het Partië verswak en Tigranes&amp;nbsp;II van Armenië in staat gestel om Partiese grondgebied in Wes-Mesopotamië te verower. Dié grond sou eers weer tydens die bewind van [[Sinatrukes van Partië|Sinatrukes]] (bewind: omstreeks 78-69&amp;nbsp;v.C.) teruggekry word.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=91–92}}&lt;/ref&gt;

Ná die uitbreek van die Derde Mitridatiese Oorlog het Mitridates&amp;nbsp;VI van Pontus, ’n bondgenoot van Tigranes&amp;nbsp;II van Armenië, Partië se hulp teen Rome gevra, maar Sinatrukes het geweier om te help.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_44-45&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=44–45}}&lt;/ref&gt; Toe die Romeinse aanvoerder Lucullus in 69&amp;nbsp;v.C. teen die Armeense hoofstad, Tigranocerta, opruk, het Mitridates&amp;nbsp;VI en Tigranes&amp;nbsp;II die hulp van [[Fraates III]] gevra. Fraates het egter ook nie hulp gestuur nie, en ná die val van Tigranocerta het hy die Eufraat as die grens tussen Partië en Rome met Lucullus herbevestig.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=45–46}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=94}}&lt;/ref&gt;

Tigranes die Jongere, seun van Tigranes II van Armenië, kon nie die troon van sy vader afneem nie. Hy het na Fraates III gevlug en hom oorreed om teen Armenië se nuwe hoofstad, Artaxarta, op te ruk. Toe dié aanslag misluk, het Tigranes die Jongere weer gevlug, dié keer na die Romeinse bevelvoerder [[Pompeius]]. Hy het Pompeius belowe hy sou as ’n gids deur Armenië optree, maar toe Tigranes II aan Rome oorgee as ’n vasalkoning, is Tigranes die Jongere as ’n gevangene na Rome gebring.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=46–47}}&lt;/ref&gt; Fraates het geëis dat Pompeius Tigranes die Jongere aan hom uitlewer, maar Pompeius het geweier. Uit weerwraak het Fraates ’n aanval geloods op Kordiene (nou in Suidoos-Turkye), waar die Romeinse konsul Lucius Afranius die Parters uitgedryf het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=47}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Head of Marcus Licinius Crassus, middle of 1st century BC, from Italy, Moi, Auguste, Empereur de Rome exhibition, Grand Palais, Paris - 14649017884.jpg|thumb|links|150px|’n Romeinse marmerkopbeeld van die triumvir Marcus Licinius Crassus.]]
Fraates III is deur sy seuns [[Orodes II van Partië|Orodes]] en [[Mitridates IV van Partië|Mitridates IV]] vermoor, waarna Orodes sy rug op Mitridates gekeer en hom gedwing het om van Medië na [[Syria (Romeinse provinsie)|Romeinse Syria]] te vlug.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=48–49}}; sien ook {{harvnb|Katouzian|2009|pp=42–43}}&lt;/ref&gt; Aulus Gabinius, die Romeinse prokonsul van Syria, het na die Eufraat opgeruk ter ondersteuning van Mitridates, maar moes omdraai om Ptolemeus XII Auletes teen ’n rebellie in Egipte te help.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=48–49}}&lt;/ref&gt; Ondanks die feit dat Mitridates sy Romeinse ondersteuning verloor het, het hy daarin geslaag om Babilonië te verower en het hy geld by Seleukië laat munt tot in 54&amp;nbsp;v.C. In dié jaar het Orodes se generaal Surena Seleukië herower en Mitridates is tereggestel.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=49}}&lt;/ref&gt;

Marcus Licinius Crassus, een van die [[triumvir]]s wat nou prokonsul van Syria was, het Partië in 53&amp;nbsp;v.C. binnegeval in laat ondersteuning van Mitridates.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=49–50}}; {{harvnb|Katouzian|2009|pp=42–43}}&lt;/ref&gt; Terwyl sy leër na Carrhae (die hedendaagse [[Harran]] in Suidoos-Turkye) opgeruk het, het Orodes Armenië ingeval en ondersteuning van Rome se bondgenoot Artavasdes II van Armenië afgesny. Orodes het Artavasdes oorreed om sy suster te laat trou met kroonprins [[Pakoros I van Partië|Pakoros]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=55–56}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=79}}; sien ook {{harvnb|Brosius|2006|pp=94–95}} en {{harvnb|Curtis|2007|pp=12–13}}&lt;/ref&gt;

Surena, met slegs ’n berede leër, het opgeruk om Crassus te ontmoet.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=52–55}}&lt;/ref&gt; Surena se 1&amp;nbsp;000 [[katafrak]]te (kavalleriesoldate, wat met lanse gewapen was) en 9&amp;nbsp;000 berede boogskutters is rofweg vier tot een in getalle oortref deur Crassus se leër.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_52&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=52}}&lt;/ref&gt; Die Parters het ’n taktiek gebruik om te maak of hulle terugtrek om die vyand uit te lok, en dan om te draai en die vyand te skiet wanneer hulle blootgestel was. Dié taktiek het Crassus se leër verwoes.

Met sowat 20&amp;nbsp;000 Romeine wat gesneuwel het, 10&amp;nbsp;000 wat gevang is en nog sowat 10&amp;nbsp;000 wat na die weste ontsnap het, het Crassus die Armeense platteland ingevlug.&lt;ref&gt;{{harvnb|Katouzian|2009|pp=42–43}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=79}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=52–55}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}&lt;/ref&gt; Surena het Crassus gevra om te onderhandel, en Crassus het dit aanvaar. Hy is egter vermoor toe een van sy junior offisiere, wat ’n lokval vermoed het, hom probeer keer het om Surena se kamp binne te gaan.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=52–55}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}&lt;/ref&gt; Crassus se neerlaag by Carrhae was een van die ergste militêre neerlae in die Romeinse geskiedenis.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_78&quot;/&gt; Partië se oorwinning het sy reputasie bevestig as ’n formidabele mag en amper gelyk aan dié van Rome.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=55–56}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}&lt;/ref&gt; Orodes het Surena egter kort daarna laat teregstel uit vrees dat hy die Arsakidiese troon wou oorneem.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_78&quot;&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|p=78}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Antony with Octavian aureus.jpg|thumb|220px|Goue Romeinse muntstukke met die portrette van [[Marcus Antonius]] (links) en [[Augustus Octavianus|Octavianus]] wat in 41&amp;nbsp;v.C. gemunt is ter herdenking van die stigting van die Tweede Triumviraat in 43&amp;nbsp;v.C. deur Octavianus, Antonius en Marcus Lepidus.]]
Aangespoor deur die oorwinning oor Crassus, het die Parters probeer om Romeinse gebiede in [[Wes-Asië]] te buit. Kroonprins Pakoros I en sy bevelvoerder Osakes het Sirië in 51&amp;nbsp;v.C. tot in Antiogië ingeval, maar is deur Gaius Cassius Longinus gestop, wat Osakes in ’n lokval gelei en vermoor het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|pp=78–79}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=56}}&lt;/ref&gt; Die Arsakiede het hulle aan die kant van Pompeius geskaar in die burgeroorlog teen [[Julius Caesar]] en het selfs troepe gestuur om in 42&amp;nbsp;v.C. teen Caesar te veg&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=56–57}}; {{harvnb|Strugnell|2006|p=243}}&lt;/ref&gt;

Quintus Labienus, ’n generaal wat lojaal was aan Cassius en [[Marcus Junius Brutus|Brutus]], het hom in 40&amp;nbsp;v.C. aan die kant van Partië geskaar teen die [[Tweede Triumviraat]]; die volgende jaar het hy Sirië binnegeval saam met Pakoros&amp;nbsp;I.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_57 strugnell_2006_244 kennedy_1996_80&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=57}}; {{harvnb|Strugnell|2006|p=244}}; {{harvnb|Kennedy|1996|p=80}}&lt;/ref&gt; Die triumvir [[Marcus Antonius]] kon nie die Romeinse verdediging teen Partië aanvoer nie vanweë sy vertrek na [[Italië]], waar hy magte bymekaargemaak het om sy teenstander [[Augustus Octavianus|Octavianus]] te konfronteer en eindelik by Brundisium met hom te onderhandel.&lt;ref&gt;{{harvnb|Syme|1939|pp=214–217}}&lt;/ref&gt;

Nadat Pakoros se leër Sirië beset het, het Labienus die Partiese hoofmag verlaat om [[Anatolië]] binne te val, terwyl Pakoros en sy bevelvoerder Barzafarnes die Romeinse [[Levant]] binnegeval het.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_57 strugnell_2006_244 kennedy_1996_80&quot;/&gt; Hulle het al die nedersettings aan die Mediterreense kus onderwerp tot so ver suid as Ptolemais (die hedendaagse [[Akko]] in [[Israel]]), buiten [[Tirus]].&lt;ref name=&quot;bivar_1983_57&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=57}}&lt;/ref&gt; In [[Judea]] is die pro-Romeinse magte van die hoëpriester Hyrcanus II, prins Phasael en [[Herodes die Grote|Herodes]] deur die Parters en hulle Joodse bondgenoot Antigonus II Mattathias verslaan; laasgenoemde het koning van Judea geword, terwyl Herodes na sy fort by Masada gevlug het.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_57 strugnell_2006_244 kennedy_1996_80&quot;/&gt;

Ondanks dié suksesse het die Romeine die Parters gou uit die Levant gedryf. Publius Ventidius Bassus, ’n offisier onder Marcus Antonius, het Labienus in 39&amp;nbsp;v.C. verslaan en laat teregstel.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_57-58 strugnell_2006_239, 245 brosius_2006_96 kennedy 1996_80&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=57–58}}; {{harvnb|Strugnell|2006|pp=239, 245}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}; {{harvnb|Kennedy|1996|p=80}}&lt;/ref&gt; Kort daarna is ’n Partiese mag in Sirië onder generaal Farnapates verslaan.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_57-58 strugnell_2006_239, 245 brosius_2006_96 kennedy 1996_80&quot;/&gt;

As gevolg daarvan het Pakoros I tydelik aan Sirië onttrek. Toe hy in die lente van 38&amp;nbsp;v.C. terugkeer, het hy noordoos van Antiogië met Ventidius slaags geraak. Pakoros is in die geveg gedood en sy magte het oor die Eufraat teruggetrek. Sy dood het gelei tot ’n opvolgingskrisis waarin Orodes II vir [[Fraates IV]] (bewind: omstreeks 38-2&amp;nbsp;v.C.) as sy nuwe erfgenaam gekies het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=58}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=96}}; {{harvnb|Kennedy|1996|pp=80–81}}; see also {{harvnb|Strugnell|2006|pp=239, 245–246}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Drachm of Phraates IV, Mithradatkart mint.jpg|thumb|220px|’n Dragme van [[Fraates IV]]. Die inskripsie lui: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΑΡΣΑΚΟΥ ΕΥΕΡΓΕΤΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝΟΣ &quot;van die koning van konings Arsakes die roemryke Grieksgesinde&quot;.]]
Toe Fraates&amp;nbsp;IV die troon bestyg, het hy ander moontlike aanspraakmakers op die troon uitgeskakel deur sy eie broers te vermoor en verban.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=79}}&lt;/ref&gt; Een van hulle, Monaeses, het na Antonius gevlug en hom oorreed om Partië binne te val.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=58–59}}; {{harvnb|Kennedy|1996|p=81}}&lt;/ref&gt; Antonius het Partië se bondgenoot van Judea, Antigonus, in 37&amp;nbsp;v.C. verslaan en Herodes as ’n vasalkoning in sy plek aangestel.

Die volgende jaar, toe Antonius na Theodosiopolis opruk, het Artavasdes&amp;nbsp;II van Armenië weer eens van bondgenoot verander deur troepe vir Antonius te stuur. Antonius het die koninkryk Atropatene (die hedendaagse Irannese Aserbeidjan), wat toe deur Partië se bondgenoot Artavasdes&amp;nbsp;I van Atropatene regeer is, ingeval met die doel om die hoofstad, Praaspa, te beset. Fraates&amp;nbsp;IV het Antonius sa agterste afdeling egter in ’n lokval gelei en ’n reusestormram vernietig wat bedoel was vir die besetting van Praaspa; hierna het Artavasdes&amp;nbsp;II Antonius se magte in die steek gelaat.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=58–59}}&lt;/ref&gt;

Die Parters het Antonius se mag agtervolg en aangeval terwyl dit na Armenië gevlug het. Eindelik het die verswakte mag Sirië bereik.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=60–63}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=80}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=13}}&lt;/ref&gt; Antonius het Artavasdes&amp;nbsp;II in ’n lokval gelei met die belofte van ’n huweliksbondgenootskap. Artavasdes is in 34&amp;nbsp;v.C. gevang, in [[Alexandrië]] in Egipte&lt;ref&gt;{{harvnb|Roller|2010|p=99}}&lt;/ref&gt; geparadeer in Antonius se kamma-oorwinningseremonie, en eindelik deur [[Cleopatra VII]] van die [[Ptolemeïese Ryk]] laat teregstel.&lt;ref&gt;{{harvnb|Burstein|2004|p=31}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bivar_1983_64-65&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=64–65}}&lt;/ref&gt;

Antonius het probeer om ’n bondgenootskap met Artavasdes&amp;nbsp;I van Atropatene aan te gaan nadat dié se betrekkinge met Fraates&amp;nbsp;IV versuur het. Dit is laat vaar toe Antonius en sy magte in 33&amp;nbsp;v.C. aan Armenië onttrek; hulle het ’n Partiese inval vrygespring, terwyl Antonius se teenstander Octavianus sy magte in die weste aangeval het.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_64-65&quot;/&gt; Ná die neerlaag en selfmoord van Antonius en Cleopatra in 30&amp;nbsp;v.C.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roller|2010|pp=145–151}}&lt;/ref&gt; het die Partiese bondgenoot Artaxias II weer die troon van Armenië bestyg.

===Vrede met Rome en burgeroorlog===
Ná die neerlaag en dood van Antonius en Cleopatra van Ptolemeïese Egipte ná die [[Slag van Actium]] in 31&amp;nbsp;v.C. het Octavianus sy politieke mag gekonsolideer. Hy is in 27&amp;nbsp;v.C. deur die Romeinse Senaat [[Augustus]] gedoop en het die eerste Romeinse keiser geword.&lt;ref&gt;{{harvnb|Roller|2010|pp=138–151}}; {{harvnb|Bringmann|2007|pp=304–307}}&lt;/ref&gt; Min of meer dié tyd het Tiridates II Fraates IV vir ’n kort rukkie onttroon, maar Fraates het gou sy mag herstel met die hulp van Skitiese nomades.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=65–66}}&lt;/ref&gt; Tiridates het na die Romeine gevlug en een van Fraates se seuns saam met hom geneem. 

[[Beeld:Augustus Prima Porta (detail).PNG|thumb|links|220px|’n Nabyskoot van die borsplaat op die standbeeld ''Augustus van Prima Porta''. Dit wys ’n Parter wat die Aquila aan Augustus teruggee.]]
In onderhandelings in 20&amp;nbsp;v.C. het Fraates die vrylating van sy seun bewerkstellig. In ruil daarvoor het die Romeine die verlore Aquila (veldteken) teruggekry wat die Parters in 53&amp;nbsp;v.C. in Carrhae gebuit het, sowel as enige oorlewende oorlogsgevangenes.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=80}}; sien ook {{harvnb|Strugnell|2006|pp=251–252}}&lt;/ref&gt; Augustus het die terugkry van die veldteken beskou as ’n politieke oorwinning oor Partië; dié propaganda is gevier met die munt van nuwe geld, die bou van ’n nuwe tempel om die veldteken te huisves en selfs in [[beeldende kuns]], soos die borsplaattoneel op sy standbeeld ''Augustus van Prima Porta''.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=96–97; 136–137}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=66–67}}; {{harvnb|Curtis|2007|pp=12–13}}&lt;/ref&gt;

Saam met die prins het Augustus ook aan Fraates IV ’n Italiaanse slawemeisie gegee wat later koningin [[Musa van Partië]] geword het. Om te verseker dat haar kind, Fraatakes, die troon sou erf, het Musa Fraates IV oorreed om sy ander seuns as gyselaars aan Augustus te gee. Weer eens het Augustus dit as propaganda gebruik om die oorgawe van Partië aan Rome te verkondig.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=67}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=96–99}}&lt;/ref&gt; Toe Fraatakes koning [[Fraates V van Partië|Fraates&amp;nbsp;V]] (bewind: omstreeks 2&amp;nbsp;v.C. - 4&amp;nbsp;n.C.) word, het Musa saam met hom regeer. Volgens [[Josephus]] het sy ook met hom getrou. Die Partiese adel, wat gekant was daarteen dat ’n koning met nie-Arsakidiese bloed op die troon sit, het die twee na ’n Romeinse gebied verban.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=68}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=97–99}}; sien ook {{harvnb|Garthwaite|2005|p=80}}&lt;/ref&gt; Fraates se opvolger, [[Orodes III van Partië|Orodes&amp;nbsp;III]], was net twee jaar koning en is opgevolg deur [[Vonones I van Partië|Vonones&amp;nbsp;I]], wat baie Romeinse maniere aangeleer het gedurende sy tyd in Rome. Die Partiese adel, wat nie gehou het van Vonones se goedgesindheid teenoor die Romeine nie, het ’n teenstander-aanspraakmaker, [[Artabanus II van Partië|Artabanus]] (bewind: omstreeks 10-38&amp;nbsp;n.C.), gerugsteun. Hy het Vonones eindelik verslaan en na Romeinse Sirië verban.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=68–69}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=97–99}}&lt;/ref&gt;

Tydens die bewind van Artabanus II het twee Joodse nieadellike broers, Anilai en Asinai van Nehardea (in die hedendaagse Irak),&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=69–71}}&lt;/ref&gt; ’n opstand teen die Partiese goewerneur van Babilonië gelei. Nadat die goewerneur verslaan is, het Artabanus II die broers toestemming gegee om oor die streek te regeer omdat hy bang was vir nog rebellies.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=71}}&lt;/ref&gt; Anilai se Partiese vrou het Asinai vergigtig uit vrees dat hy Anilai sou aanval oor sy huwelik met ’n nie-Jood. Hierna het Anilai in ’n gewapende stryd betrokke geraak met ’n skoonseun van Artabanus wat hom eindelik verslaan het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=71–72}}&lt;/ref&gt; Met die Joodse regering uit die weg geruim, het die inheemse Babiloniërs die plaaslike Joodse gemeenskap begin teister en hulle gedwing om na Seleukië te migreer. Toe dié stad in 35-36&amp;nbsp;n.C. teen Partiese heerskappy begin rebelleer, is die Jode weer verban, dié keer deur die plaaslike Grieke en Armeniërs. Die Jode het na Ktesifon, Nehardea en Nisibis gevlug.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=72–73}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Augustus Denarius 19 BC 2230399.jpg|thumb|220px|’n Denarius wat in 19&amp;nbsp;v.C. gemunt is tydens die bewind van Augustus. Op die voorkant is die godin Feronia en op die keersy ’n Partiese man wat uit onderwerping kniel terwyl hy die Romeinse Aquila oorhandig.]]
Hoewel daar vrede tussen Partië en Rome was, het laasgenoemde steeds in Partiese sake ingemeng. Die Romeinse keiser [[Tiberius]] het betrokke geraak in ’n sameswering deur Farasmanes I van Iberië om sy broer Mitridates op die troon van Armenië te plaas deur die Partiese bondgenoot koning Arsakes te vermoor.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=73}}&lt;/ref&gt; Artabanus II het probeer om Partiese beheer oor Armenië te herstel, maar het misluk. Dit het gelei tot ’n aristokratiese opstand wat hom genoop het om na Skitië te vlug. Die Romeine het ’n gyselaar-prins, Tiridates III, vrygelaat om oor die streek te regeer as ’n bondgenoot van Rome. Kort voor sy dood het Artabanus daarin geslaag om Tiridates met behulp van soldate van Hirkanië van die troon af te dwing.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=73–74}}&lt;/ref&gt; 

Ná Artabanus se dood in 38&amp;nbsp;n.C. het ’n lang burgeroorlog ontstaan tussen die regmatige opvolger, [[Vardanes I van Partië|Vardanes I]], en sy broer [[Gotarzes II van Partië|Gotarzes II]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=75–76}}&lt;/ref&gt; Nadat Vardanes tydens ’n jaguitstappie vermoor is, het die Partiese adel in 49&amp;nbsp;n.C. ’n beroep op die Romeinse keiser, [[Claudius]], gedoen om die gyselaar-prins Meherdates vry te laat as teenstander van Gotarzes. Dit het geboemerang toe Meherdates verraai is; hy is gevange geneem en na Gotarzes gestuur waar sy ore afgesny is om hom as koning te diskwalifiseer.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=76–78}}&lt;/ref&gt;

===Nog konflik met Rome en Partiese agteruitgang===
Nadat Farasmanes&amp;nbsp;I van die [[Koninkryk Iberië]] sy seun Rhadamistus gestuur het om Armenië in te val om die Romeinse vasalkoning Mitridates van die troon af te sit, het [[Vologases I van Partië]] (bewind: omstreeks 51-77) beplan om die land in te val en sy broer, die latere Tiridates I, op die troon van Armenië te plaas.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=79}}&lt;/ref&gt; Rhadamistus het eindelik sy mag verloor en van die begin van Tiridates se bewind af sou Partië – met kort onderbrekings – ferm beheer oor Armenië behou deur middel van die [[Arsakidiese dinastie van Armenië]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=79–81}}; {{harvnb|Kennedy|1996|p=81}}&lt;/ref&gt; Selfs ná die val van die Partiese Ryk het die Arsakidiese lyn deur die Armeense konings voortbestaan,&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=82}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=79–81}}&lt;/ref&gt; asook deur die [[Georgië|Georgiese]] konings van die [[Arsakidiese dinastie van Iberië]] en vir baie eeue daarna in [[Azerbeidjan|Kaukasiese Albanië]] deur die [[Arsakidiese dinastie van Kaukasiese Albanië]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Bausani|1971|p=41}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:King cornucopia Louvre Sb7302.jpg|thumb|180px|’n Partiese koning bring ’n offerande aan die god [[Herakles]]-Veretragna, [[Iran]]. 2de-3de eeu. [[Louvre]].]]
Toe Vardanes II in 55&amp;nbsp;n.C. rebelleer teen sy pa, Vologases&amp;nbsp;I, het Vologases sy magte aan Armenië onttrek. Rome het vinnig probeer om die politieke vakuum te vul wat ontstaan het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=81}}&lt;/ref&gt; In die Rooms-Partiese Oorlog van 58-63 het die aanvoerder Gnaeus Domitius Corbulo ’n mate van militêre sukses teen die Parters behaal terwyl hy Tigranes VI van Armenië as ’n Romeinse vasal aangestel het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=81–85}}&lt;/ref&gt; Sy opvolger, Lucius Caesennius Paetus, is egter deur die Partiërs verslaan en het uit Armenië gevlug.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=83–85}}&lt;/ref&gt; Ná ’n vredesooreenkoms het Tiridates&amp;nbsp;I in 63&amp;nbsp;n.C. na [[Napels]] en Rome gereis. Op albei plekke het die Romeinse keiser [[Nero]] hom seremonieel as koning van Armenië gekroon.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=99–100}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=85}}&lt;/ref&gt;

'n Lang tydperk van vrede tussen Partië en Rome het ontstaan, met net die inval deur [[Alane]] in Partië se oostelike gebied omstreeks 72 wat deur Romeinse historici genoem word.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=86}}&lt;/ref&gt; Terwyl Augustus en Nero hulle beleide ten opsigte van Partië versigtig bepaal het, het latere Romeinse keisers die oostelike [[Vrugbare Halfmaan]], die hartland van die Partiese Ryk aan die [[Tigris]] en [[Eufraat]], ingeval en dit probeer verower. Die verhoogde aggressie kan deels verduidelik word aan die hand van Rome se militêre hervormings.&lt;ref&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|pp=67, 87–88}}&lt;/ref&gt; Om Partië se krag in berede vegters te ewenaar het die Romeine eers buitelandse bondgenoete (veral [[Nabateërs]]) gebruik, maar later ’n permanente mag gestig.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_87&quot;&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|p=87}}&lt;/ref&gt; Die Romeine het eindelik regimente perdeboogskutters (''sagittarii'') gehad.&lt;ref&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|pp=87–88}}; sien ook {{harvnb|Kurz|1983|pp=561–562}}&lt;/ref&gt; Die Romeine het egter geen waarneembare strategie ten opsigte van die Parters gehad nie en het min grondgebied met dié invalle gewen.&lt;ref&gt;{{harvnb|Sheldon|2010|pp=231–232}}&lt;/ref&gt; Die belangrikste oorweging vir oorlog was die bevordering van die persoonlike glorie en politieke aansien van die keiser, asook om Rome se eer te verdedig teen wat beskou is as minagtings, soos Partiese inmenging in die sake van Rome se vasalstate.&lt;ref&gt;{{harvnb|Sheldon|2010|pp=9–10, 231–235}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Parthian King Vologases at Behistun.jpg|thumb|180px|links|’n Rotsreliëf van ’n Partiese koning, waarskynlik Vologases III.]]
Vyandelikhede tussen Rome en Partië het weer opgevlam toe Osroes I van Partië die Armeense koning Sanatruk afsit en hom vervang met Axidares, die seun van Pakoros II, sonder om Rome te raadpleeg.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=86–87}}&lt;/ref&gt; Die Romeinse keiser [[Trajanus]] het die volgende Partiese benoemde vir die troon, Partamasiris, in 114 laat vermoor en Armenië eerder ’n [[Armenia (Romeinse provinsie)|Romeinse provinsie]] gemaak.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=88}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=13}}; {{harvnb|Lightfoot|1990|p=117}}&lt;/ref&gt; Sy magte, onder Lusius Quietus, het ook Nisibis beset; die plan was hoofsaaklik om beheer te kry oor al die groot roetes oor die noordelike Mesopotamiese vlakte.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lightfoot|1990|pp=117–118}}; sien ook {{harvnb|Bivar|1983|pp=90–91}}&lt;/ref&gt; 

Trajanus het Mesopotamië die volgende jaar binnegeval en het min teenstand gekry, want Osroes was besig met ’n burgeroorlog in die ooste teen [[Vologases III van Partië]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=88–89}}&lt;/ref&gt; Trajanus het die winter van 115-116 by Antiogië deurgebring, maar het sy veldtog in die lente hervat. Terwyl hy met die Eufraat langs beweeg het, het hy Dura-Europos, die hoofstad Ktesifon&lt;ref&gt;{{cite book|author=Dr. Aaron Ralby|title=Atlas of Military History|chapter-url=https://archive.org/details/atlasofworldmili0000ralb|chapter-url-access=registration|year=2013|publisher=Parragon|isbn=978-1-4723-0963-1|page=[https://archive.org/details/atlasofworldmili0000ralb/page/239 239]|chapter=Emperor Trajan, 98–117: Greatest Extent of Rome}}&lt;/ref&gt; en Seleukië verower, en selfs Charakene onderwerp waar hy gekyk het hoe skepe van die Persiese Golf na Indië vertrek.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=88–90}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=81}}; {{harvnb|Lightfoot|1990|p=120}}; sien ook {{harvnb|Katouzian|2009|p=44}}&lt;/ref&gt;

In die laaste maande van 116 het Trajanus die Persiese stad Sussa verower. Toe Sanatrukes II van Partië magte in Oos-Partië bymekaarmaak om die Romeine aan te val, het sy neef Partamaspates hom verraai en vermoor: Trajanus het hom gekroon as nuwe koning van Partië.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_90-91&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=90–91}}&lt;/ref&gt; Trajanus wou in 118 ’n hernude aanval op Partië loods en die land finaal onderwerp,&lt;ref&gt;{{harvnb|Mommsen|2004|p=69}}&lt;/ref&gt; maar hy is skielik in Augustus 117 dood. 

[[Beeld:ParthianInChains.jpg|thumb|180px|’n Parter met ’n [[Frigiese mus]] (regs) wat uitgebeeld word as ’n oorlogsgevangene in kettings wat deur ’n Romein vasgehou word, Rome, 203&amp;nbsp;n.C.]]
Trajanus se opvolger, [[Hadrianus]], het die Eufraat herbevestig as die grens tussen Partië en Rome en besluit om Mesopotamië nie in te val nie weens Rome se destydse beperkte militêre hulpbronne.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=100}}; sien ook {{harvnb|Lightfoot|1990|p=115}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=81}}; en {{harvnb|Bivar|1983|p=91}}&lt;/ref&gt; Partamaspates het gevlug nadat die Parters teen hom in opstand gekom het, maar die Romeine het hom koning van [[Osroene]] gemaak. Osroes I is dood tydens sy konflik met Vologases III, en laasgenoemde is opgevolg deur [[Vologases IV van Partië]], wat ’n tydperk van vrede en stabiliteit ingelui het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=92–93}}&lt;/ref&gt; Die Rooms-Partiese Oorlog van 161-166 het egter begin toe Vologases Armenië en Sirië inval en Edessa terugverower. Die Romeinse keiser [[Marcus Aurelius]] het sy medeheerser [[Lucius Verus]] Sirië laat bewaak terwyl Marcus Statius Priscus Armenië in 163 ingeval het, gevolg deur die inval in Mesopotamië deur Avidius Cassius in 164.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=93}}&lt;/ref&gt; Die Romeine het Seleukië en Ktesifon verower en tot op die grond afgebrand, maar hulle moes noodgedwonge terugval toe Romeinse soldate ’n dodelike siekte (moontlik [[pokke]]) opdoen wat gou die Romeinse wêreld verwoes het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=100}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=93–94}}&lt;/ref&gt; Hoewel hulle teruggetrek het, het die stad Dura-Europos van toe af in Romeinse hande gebly.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=13}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=93–94}}&lt;/ref&gt;  

Omstreeks 212, kort nadat [[Vologases VI van Partië]] (bewind: omstreeks 208-222) die troon bestyg het, het sy broer Artabanus IV (sterf omstreeks 224) teen hom gerebelleer en beheer gekry oor ’n groter deel van die ryk.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_94-95&quot;&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=94–95}}&lt;/ref&gt; Intussen het die Romeinse keiser Caracalla die konings van Osroene en Armenië van die troon gesit om hulle weer Romeinse provinsies te maak. Hy het Mesopotamië binnemarsjeer onder die voorwendsel dat hy met een van Artabanus se dogters gaan trou, maar – omdat die huwelik nie toegelaat is nie – oorlog gemaak teen Partië en Arbil oos van die Tigris verower.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_94-95&quot;/&gt; Caracalla is die volgende jaar deur sy soldate vermoor op pad na Carrhae.&lt;ref name=&quot;bivar_1983_94-95&quot;/&gt; 

Die Partiese Ryk, wat verswak is deur interne strydvoerings en oorloë teen Rome, is gou deur die [[Sassanidiese Ryk]] vervang. [[Ardasjir I]], die plaaslike Irannese heerser van Persis, het die omringende gebiede begin onderwerp in uittarting van die Arsakidiese heerskappy.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_101 bivar_1983_95-96 curtis_2007_14 katouzian_2009_44&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=101}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=95–96}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=14}}; sien ook {{harvnb|Katouzian|2009|p=44}}&lt;/ref&gt; Hy het Artabanus IV op 28 April 224 dalk naby [[Isfahan]] gekonfronteer, hom verslaan en die Sassanidiese Ryk gestig.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_101 bivar_1983_95-96 curtis_2007_14 katouzian_2009_44&quot;/&gt; 

Die Sassaniede het nie net Partië se erflating as die bewerker van Rome se ondergang geërf nie, maar sou ook probeer om die grense van die Achaemenidiese Ryk te herstel deur vir ’n kort ruk die Levant, Anatolië en Egipte van die [[Oos-Romeinse Ryk]] terug te wen tydens die bewind van [[Chosroës II]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Frye|1983|pp=173–174}}&lt;/ref&gt; Hulle sou dié gebiede moes afstaan aan [[Herakleios van Bisantium|Herakleios]], die laaste Romeinse keiser voor die Arabiese oorwinnings, maar hulle was langer as 400 jaar die opvolgers van Partië as Rome se grootste teenstander.&lt;ref&gt;Norman A. Stillman ''The Jews of Arab Lands'' pp 22 Jewish Publication Society, 1979 {{ISBN|0-8276-1155-2}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;International Congress of Byzantine Studies ''Proceedings of the 21st International Congress of Byzantine Studies, Londen, 21-26 Augustus 2006, Volumes 1-3'' pp 29. Ashgate Pub Co, 30 September 2006 {{ISBN|0-7546-5740-X}}&lt;/ref&gt;

===Inheemse en eksterne bronne===
{{Multibeeld
   | align = right
   | direction = horizontal
   | background color  = 
   | voetskrif   = Partiese goue juwele wat op ’n begrafnisterrein in [[Nineve]] in [[Irak]] ontdek is. [[Britse Museum]].
   | beeld1      = Parthian gold funerary objects by Nickmard Khoey.jpg
   | width1 = 130
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = Parthian jewelry from Nineveh by Nickmard Khoey.jpg
   | width2 = 180
   | onderskrif2 = 
  }}

Plaaslike en buitelandse geskrewe dokumente, sowel as nietekstuele artefakte is gebruik om die Partiese geskiedenis te rekonstrueer.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1261-1262&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|pp=1261–1262}}&lt;/ref&gt; Hoewel die Partiese hof rekords gehou het, het die Parters geen formele begrip van geskiedenis gehad nie; die vroegste geskiedenis van Iran is eers in die tyd van die laaste Sassanidiese heerser, Yazdegerd III (bewind: 632-651), saamgestel.&lt;ref&gt;{{harvnb|Yarshater|1983|p=359}}&lt;/ref&gt; Inheemse bronne van die Partiese geskiedenis is skaars; daar is minder van hulle as van enige ander deel van die Irannese geskiedenis.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1261&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|p=1261}}&lt;/ref&gt; Die grootste deel van die Partiese geskiedenis bevat Griekse sowel as Partiese en Armeense inskripsies.&lt;ref name=&quot;garthwaite_2005_75-76&quot;&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=75–76}}&lt;/ref&gt; 

Die waardevolste inheemse bronne vir die rekonstruksie van ’n akkurate chronologie van die Arsakidiese heersers is die muntstukke wat elke heerser uitgereik het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=67}}; {{harvnb|Widengren|1983|p=1262}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=79–80}}&lt;/ref&gt; Hulle verteenwoordig ’n &quot;oorgang van nietekstuele tot tekstuele oorblyfsels&quot;, volgens die historikus Geo Widengren.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1262&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|p=1262}}&lt;/ref&gt; Ander bronne vir die rekonstruksie van chronologie sluit in [[Sterrekunde|sterrekundige]] tablette en kolofons in [[wigskrif]] wat in Babilonië ontdek is.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1265&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|p=1265}}&lt;/ref&gt; Inheemse teksbronne sluit ook klipinskripsies, perkament- en papirusdokumente en potskerwe in.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1262&quot;/&gt;

{{Multibeeld
   | align = left
   | direction = vertical
   | background color  = 
   | voetskrif   = Partiese juwele uit die 2de eeu n.C.
   | beeld1      = Samartian-Persian necklace and amulet.png
   | width1 = 200
   | onderskrif1 = 
   | beeld2      = Golden Necklace - Parthian Empire 2nd AD.JPG
   | width2 = 200
   | onderskrif2 = 
  }}
Groot kiste potskerwe is byvoorbeeld op die terrein van die vroeë Partiese hoofstad Mitradatkert (vandag in Turkmenistan) ontdek met inligting oor die verkoop en berging van items soos [[wyn]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=75–76}}; {{harvnb|Widengren|1983|p=1263}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=118–119}}&lt;/ref&gt; Saam met perkamentdokumente wat op terreine soos Dura-Europos ontdek is, verskaf dit waardevolle inligting oor Partiese regeringsadministrasie, veral sake soos [[belasting]], militêre titels en provinsiale organisasie.&lt;ref&gt;{{harvnb|Widengren|1983|p=1263}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=118–119}}&lt;/ref&gt;

Die Griekse en Latynse geskiedenisgeskrifte, wat die meeste inligting oor die Partiese geskiedenis verskaf, word nie as heeltemal betroubaar beskou nie, omdat hulle geskryf is uit die perspektief van teenstanders en oorlogsvyande.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=67, 75}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=22}}&lt;/ref&gt; Dië eksterne bronne gaan dikwels oor groot militêre en politieke gebeurtenisse en ignoreer dikwels sosiale en kulturele aspekte van die Partiese geskiedenis.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=75}}; {{harvnb|Bivar|1983|pp=80–81}}&lt;/ref&gt; 

Die Romeine het die Parters dikwels as woeste vegters uitgebeeld, maar ook as ’n kultureel verfynde volk; resepte vir Partiese geregte in die kookboek ''Apicius'' weerspieël hulle bewondering van die Partiese [[kookkuns]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Kurz|1983|p=564}}; sien ook {{harvnb|Brosius|2006|p=138}}&lt;/ref&gt; Apollodorus van Artemita en Arrianus het geskiedenisgeskrifte geskryf wat op Partië fokus maar wat nou verlore is, buiten as aangehaalde uittreksels in ander geskiedenisgeskrifte.&lt;ref&gt;{{harvnb|Widengren|1983|pp=1261, 1264}}&lt;/ref&gt; Isidorus van Charax, wat tydens die bewind van Augustus gelewe het, verskaf ’n beskrywing van Partiese gebiede, moontlik uit ’n Partiese regeringsopname.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1264&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|p=1264}}&lt;/ref&gt; Mense en gebeure in die Partiese geskiedenis kom ook in ’n mindere mate voor in die geskiedenisgeskrifte van Justinus, [[Strabo]], [[Diodorus Siculus]], [[Plutarchus]], [[Dio Cassius]], [[Flavius Josephus|Josephus]] en [[Plinius die ouere]].&lt;ref&gt;{{harvnb|Widengren|1983|pp=1265–1266}}&lt;/ref&gt;

[[Beeld:Iran-bastan-32.jpg|thumb|220px|’n Partiese keramiekolielamp, Nasionale Museum van Iran.]]
Die Partiese geskiedenis kan ook gerekonstrueer word uit Chinese historiese rekords.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1265, 1267&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|pp=1265, 1267}}&lt;/ref&gt; Hulle het ’n neutraler standpunt oor Partië gehandhaaf,&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=80}}; {{harvnb|Posch|1998|p=363}}&lt;/ref&gt; hoewel die gewoonte van Chinese kroniekskrywers om materiaal uit ouer werke (van onbepaalde oorsprong) te kopieer, dit moeilik maak om ’n chronologiese volgorde van gebeure te bepaal.&lt;ref&gt;{{harvnb|Posch|1998|p=358}}&lt;/ref&gt; Die Chinese het Partië 安息 (''Ānxī'') genoem, dalk na aanleiding van die Griekse naam vir die Partiese stad ''Antiogië in Margiana'' (Ἀντιόχεια ἡ ἐν τῇ Μαργιανῇ).&lt;ref&gt;{{harvnb|Watson|1983|pp=541–542}}&lt;/ref&gt; Dit kan ook ’n vertaling wees van &quot;[[Arsakes I van Partië|Arsakes]]&quot;, die dinastie se stigter.&lt;ref&gt;{{harvnb|Wang|2007|p=90}}&lt;/ref&gt; Verskeie boeke verskaf inligting oor die nomadiese migrasies wat gelei het tot die vroeë Saka-inval in Partië, asook waardevolle politieke en geografiese inligting.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1265, 1267&quot;/&gt; Die ''[[Shiji]]'' (ook bekend as die ''Rekords van die Groot Historikus'') deur [[Sima Qian]] beskryf bvoorbeeld in hoofstuk 123 eksotiese presente wat Mitridates II aan die [[Han-dinastie|Han-hof]] geskenk het, soorte lanboukundige gewasse wat in Partië verbou is, die vervaardiging van wyn met druiwe, rondreisende handelaars, en die grootte en ligging van die Partiese grondgebied.&lt;ref&gt;{{harvnb|Wang|2007|pp=89–90}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=90–91, 122}}&lt;/ref&gt; Die ''Shiji'' noem ook dat die Parters &quot;horisontaal op stroke leer&quot; geskryf het, dus op perkament.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=118}}; sien ook {{harvnb|Wang|2007|p=90}} vir ’n soortgelyke vertaling&lt;/ref&gt;

==Regering en administrasie==
===Sentrale owerheid===
[[Beeld:650521.jpg|thumb|’n Muntstuk van Kamnaskires III, koning van Elymais, en sy vrou, koningin Anzaze, 1ste eeu v.C.]]

Die Partiese regering was merkwaardig gedesentraliseer in vergelyking met dié van die vroeëre Achaemenidiese Ryk.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=67–68}}&lt;/ref&gt; Volgens ’n inheemse historiese bron was die gebiede waaroor die sentrale regering beheer gehad het, op ’n soortgelyke manier georganiseer as in die Seleukidiese Ryk. Hulle het albei ’n drieledige afdeling van provinsiale hiërargie gehad: die Partiese ''marzbān'', ''xšatrap'' en ''dizpat'' – soortgelyk aan die Seleukidiese [[Satraap|satrapie]], epargie en hipargie.&lt;ref name=&quot;widengren_1983_1263&quot;&gt;{{harvnb|Widengren|1983|p=1263}}&lt;/ref&gt; Die Partiese Ryk het ook verskeie ondergeskikte, semi-onafhanklike state omsluit, insluitende [[Georgië|Kaukasiese Iberië]], [[Armenië|Koninkryk Armenië]], Atropatene, Kordiene, [[Adiabene]], Edessa, [[Hatra]], Charakene, Elymais en Persis.&lt;ref name=&quot;lukonin_1983_701&quot;&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|p=701}}&lt;/ref&gt; Die staatsheersers het oor hulle eie gebiede regeer en hulle eie geld laat munt wat verskil het van die geld van die koninklike munt.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|p=701}}; {{harvnb|Curtis|2007|pp=19–21}}&lt;/ref&gt; Dit was nie veel anders as in die Achaemenidiese Ryk nie, wat ook ’n paar stadstate gehad het en selfs verafgeleë satrapieë wat semi-onafhanklik was, maar &quot;die opperheerskappy van die koning erken, heffings betaal en militêre steun verskaf het&quot;, volgens Brosius.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=113–114}}&lt;/ref&gt; Die satrape van die Partiese Ryk het egter oor kleiner gebiede regeer en het dalk effens minder aansien en invloed gehad as hulle Achaemenidiese voorgangers.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=115–116}}&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:YoungManWithParthianCostume.jpg|thumb|150px|’n Jong man van [[Palmyra]] in Partiese klere; van ’n [[stele]] by Palmyra, vroeg 3de eeu&amp;nbsp;n.C.]]
===Adel===
Die hoof van die Partiese regering was die koning van konings. Hy was [[Poligamie|poligaam]] en is gewoonlik deur sy eersgebore seun opgevolg.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_103-104&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=103–104}}&lt;/ref&gt; Nes met die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeuse]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] is daar rekords van Arsakidiese koning wat met hulle niggies en miskien selfs halfsusters getrou het; koningin Musa het met haar eie seun getrou, hoewel dit ’n ekstreme en unieke geval was.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_103-104&quot;/&gt; 

Brosius verskaf ’n uittreksel uit ’n brief wat koning Artabanus II in 21&amp;nbsp;n.C. in Grieks aan ’n goewerneur en burgers van [[Susa]] geskryf het. Daaruit blyk dit dat die koning kon inmeng namens ’n burger, ’n saak kon hersien en die plaaslike beslissing kon verander as hy wou.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=119}}&lt;/ref&gt;

Die oorerflike titels van die adel tydens die bewind van die eerste Sassanidiese monarg, Ardasjir I, weerspieël waarskynlik die titels wat reeds in gebruik was gedurende die Partiese tydperk.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|pp=699–700}}&lt;/ref&gt; Daar was drie vlakke adellikes: die hoogste hiervan was die streekkonings net onder die koning van konings, die tweede vlak was die koning se aangetroude familie en die derde vlak die hoofde van plaaslike clans en klein gebiede.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|pp=700–704}}&lt;/ref&gt;

Teen die 1ste eeu&amp;nbsp;n.C. het die Partiese adel groot mag en invloed in die troonbestyging en afsetting van die Arsakidiese konings gehad.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=99–100, 104}}&lt;/ref&gt; Sommige adellikes het as hofraadgewers en heilige priesters gedien.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=104–105, 117–118}}&lt;/ref&gt; [[Strabo]] herhaal in sy ''Geografika'' ’n bewering deur die Griekse filosoof en historikus [[Poseidonios]] dat die Raad van Partië uit adellike familielede en towenaars bestaan het, twee groepe &quot;waaruit die koning aangestel is&quot;.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0198:book=11:chapter=9:section=3|title=Strabo, Geografika, boek 11, hoofstuk 9, afdeling 3|website=www.perseus.tufts.edu|access-date=2017-09-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20161221063316/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0198%3Abook%3D11%3Achapter%3D9%3Asection%3D3|archive-date=2016-12-21|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 

Van die groot adellike families van Partië wat aan die begin van die Sassanidiese tydperk genoem word, word net twee uitdruklik in vroeëre Partiese dokumente vermeld: die Huise van Suren en van Karen.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|pp=704–705}}&lt;/ref&gt; Die historikus [[Plutarchus]] sê lede van die Suren-familie, die eerste onder die adel, het die voorreg gehad om elke nuwe Arsakidiese koning van konings te kroon.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|p=704}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=104}}&lt;/ref&gt;

===Weermag===
Die Partiese Ryk het geen permanente weermag gehad nie, maar kon vinnig troepe bymekaarmaak in geval van ’n krisis.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=116, 122}}; {{harvnb|Sheldon|2010|pp=231–232}}&lt;/ref&gt; Daar was ’n klein, permanente gewapende wag vir die koning, wat uit adellikes, slawe en huursoldate bestaan het.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_84&quot;&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|p=84}}&lt;/ref&gt; In forte aan die grens was ook permanente [[garnisoen]]e; Partiese inskripsies onthul sommige van die militêre titels wat aan bevelvoerders van dié plekke gegee is.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_84&quot;/&gt; Militêre magte kon ook vir diplomatieke doeleindes gebruik word. Toe Chinese gesante Partië byvoorbeeld in die laat 2de eeu&amp;nbsp;v.C. besoek, is 20&amp;nbsp;000 berede soldate na die oosgrens gestuur om die ambassade te begelei, volgens die ''Shiji''. Dié getal is egter waarskynlik oordryf.&lt;ref&gt;{{harvnb|Wang|2007|pp=99–100}}&lt;/ref&gt;

{{Multibeeld
   | align = right
   | direction = horizontal
   | background color  = 
   | voetskrif   = Berede boogskutters en katafrakte het saam ’n doeltreffende militêre verdedigingstelsel gevorm.
   | beeld1      = ParthianHorseman.jpg
   | width1 = 148
   | onderskrif1 = ’n Partiese berede boogskutter.
   | beeld2      = ParthianCataphract.JPG
   | width2 = 200
   | onderskrif2 = ’n Partiese katafrak wat teen ’n leeu veg.
   | beeld3      = Zahhak castle stucco 2.JPG
   | width3 = 116
   | onderskrif3 = ’n Reliëf van ’n voetsoldaat.
  }}
Die hoofaanvalsmag van die Partiese weermag was sy [[katafrak]]te, ’n [[kavallerie]] met man en perd uitgevat in [[maliekolder]]s.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_120 garthwaite_2005_78&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=120}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=78}}&lt;/ref&gt; Die katafrakte het [[lans]]e gehad waarmee hulle in die vyandelike linies kon injaag, maar die pyl en boog was tot die berede [[Boogskiet|boogskutters]] beperk.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=120}}; {{harvnb|Kennedy|1996|p=84}}&lt;/ref&gt; Vanweë die koste van hulle wapens en wapenrustuing is katafrakte uit die aristokratie gewerf wat ’n mate van outonomie van die koning gevra het in ruil vir hulle dienste.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=116–118}}; sien ook {{harvnb|Garthwaite|2005|p=78}} en {{harvnb|Kennedy|1996|p=84}}&lt;/ref&gt; 

Die berede boogskutters is uit die burgerklas gewerf; hulle het ’n eenvoudige tuniek gedra.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_120 garthwaite_2005_78&quot;/&gt; Hulle kon die vyand skiet terwyl hulle perdry en weg van die vyand kyk; die tegniek, bekend as ’n [[Partiese pyl]], was hoogs doeltreffend.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=120}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=78}}; {{harvnb|Kurz|1983|p=561}}&lt;/ref&gt; Dié kombinasie was ’n beslissende faktor in die Slag van [[Harran|Carrhae]], waar ’n Partiese mag ’n veel groter Romeinse leër onder Crassus verslaan het.

Die grootte van die Partiese weermag is onbekend, nes dié van die ryk se algehele bevolking. Argeologiese uitgrawings in voormalige Partiese stedelike gebiede onthul egter nedersettings wat ’n groot bevolking sou kon onderhou en dus ’n groot mannekrag sou gehad het.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_83&quot;&gt;{{harvnb|Kennedy|1996|p=83}}&lt;/ref&gt; Digte bevolkingsbiede in streke soos Babilonië sou baie aanloklik vir die Romeinse Ryk gewees het, omdat hulle leërs genoeg sou gehad het om te eet.&lt;ref name=&quot;kennedy_1996_83&quot;/&gt;

===Geldeenheid===
Die Griekse [[dragme]], wat gewoonlik van silwer gemaak is,&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=9, 11–12, 16}}&lt;/ref&gt; was die standaardgeldstuk wat in die Partiese Ryk gebruik is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=7–25}}; {{harvnb|Sellwood|1983|pp=279–298}}&lt;/ref&gt; Die Arsakiede het koninklike munte vir die slaan van geld gehad in Hekatompilos, Seleukië en Ekbatana.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_103&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=103}}&lt;/ref&gt; 

Van die ryk se stigting tot met sy val het dragmes wat in die Partiese tydperk gemunt is, selde minder as 3,5&amp;nbsp;g of meer as 4,2&amp;nbsp;g geweeg.&lt;ref&gt;{{harvnb|Sellwood|1983|p=280}}&lt;/ref&gt; Die eerste Partiese tetradragmes, wat sowat 16&amp;nbsp;g geweeg het, het verskyn nadat Mitridates I Mesopotamië verower het. Hulle is uitsluitlik by Seleukië geslaan.&lt;ref&gt;{{harvnb|Sellwood|1983|p=282}}&lt;/ref&gt;

==Gemeenskap en kultuur==
===Hellenisme en die Irannese herlewing===
[[Beeld:Drachma Mithradates II.jpg|thumb|220px|’n Muntstuk van Mitridates II. Die klere is Parties, terwyl die styl Hellenisties is (hy sit op ’n [[omfalos]]). Die Griekse inskripsie lui: &quot;Koning Arsakes die Grieksgesinde&quot;.]]

Hoewel die Griekse kultuur van die Seleukiede in die [[Hellenistiese tydperk]] algemeen aanvaar is deur volke van die [[Nabye Ooste]], was daar in die Partiese tydperk ’n Irannese kultuurherlewing in [[godsdiens]], die [[kuns]]te en selfs [[klere]]modes.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|pp=14–15}}; sien ook {{harvnb|Katouzian|2009|p=45}}&lt;/ref&gt; Die Arsakidiese heersers was bewus van beide die Hellenistiese en Persiese kulturele wortels van hulle koningskap en het hulleself &quot;koning van konings&quot; genoem na aanleiding van die gebruik van die Persiese konings, maar het ook bevestig dat hulle &quot;filhellene&quot; (Grieksgesindes, of vriende van die Grieke) is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=85}}; {{harvnb|Curtis|2007|pp=14–15}}&lt;/ref&gt; Die woord &quot;filhelleen&quot; het op Partiese muntstukke voorgekom tot met die bewind van Artabanus II.&lt;ref name=&quot;curtis_2007_11&quot;&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=11}}&lt;/ref&gt; Die einde van die gebruik daarvan dui op die herlewing van die Irannese kultuur in Partië.&lt;ref name=&quot;curtis_2007_16&quot;&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=16}}&lt;/ref&gt; Vologases I was die eerste Arsakidiese heerser wat die Partiese skrif en taal op sy muntstukke laat aanbring het saam met die nou feitlik onleesbare Grieks.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=80–81}}; sien ook {{harvnb|Curtis|2007|p=21}} en {{harvnb|Schlumberger|1983|p=1030}}&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:ParthianWaterSpoutWithFaceOfIranianMan1-2ndCenturyCE.jpg|thumb|180px|links|’n Partiese keramiek-waterspuitstuk in die vorm van ’n man se kop, 1ste of 2de eeu.]]
Die Griekse kultuur het egter nie heeltemal uit die Partiese Ryk verdwyn nie, en daar is bewyse dat die Arsakiede [[Griekse teater]] geniet het. Toe die kop van Crassus na Orodes II gebring is, was hy en die Armeense koning Artavasdes II in die teater om ’n opvoering van ''Die Bakchai'' deur [[Euripides]] te kyk. Die regisseur het besluit om Crassus se werklike afgesnyde kop te gebruik in plaas van die rekwisiet-kop van die karakter Penteus.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|p=56}}&lt;/ref&gt;

Op sy muntstukke word Arsakes I uitgebeeld in klere soortgelyk aan dié van Achaemenidiese satrape. Volgens A. Shahbazi &quot;wyk Arsakes met opset af van Seleukidiese muntstukke om sy nasionalistiese en koninklike aspirasies te beklemtoon, en hy noem homself Kārny/Karni (Grieks: Outokrator), ’n titel wat reeds gehou is deur Achaemenidiese opperste generaals&quot;.&lt;ref name=shahbazi525/&gt; In oreenstemming met Achaemenidiese tradisies, is rotsreliëfbeelde van Arsakidiese heersers by die berg Behistoen uitgekerf, waar [[Darius I van Persië]] (bewind: 522-486&amp;nbsp;v.C.) ’n [[Behistoen-inskripsie|koninklike inskripsie]] aangebring het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=85}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=128–129}}&lt;/ref&gt; 

Boonop het die Arsakiede beweer hulle stam van Artaxerxes II van Persië (bewind: 404-358) af om groter wetlikheid aan hulle heerskappy oor voormalige Achaemenidiese gebiede te verleen, dus as &quot;wetlike erfgename van glorieryke konings&quot; van antieke Iran.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|p=697}}&lt;/ref&gt; Artabanus II het een van sy seuns Darius genoem en beweer hy stam van [[Kores die Grote]] af.&lt;ref name=shahbazi525&gt;{{harvnb|Shahbazi|1987|p=525}}&lt;/ref&gt; 

Verder het die Arsakidiese konings tipiese [[Zoroastrisme|Zoroastristiese]] name vir hulleself gekies, asook die &quot;heroïese agtergrond&quot; van die [[Zoroastrisme#Die Avesta|Avesta]], volgens V.G. Lukonin.&lt;ref&gt;{{harvnb|Lukonin|1983|p=687}}; {{harvnb|Shahbazi|1987|p=525}}&lt;/ref&gt; Verder het hulle die Babiloniese kalender ingestel, met name van die Achaemenidiese Irannese kalender, in die plek van die Masedoniese kalender van die Seleukiede.&lt;ref&gt;{{harvnb|Duchesne-Guillemin|1983|pp=867–868}}&lt;/ref&gt;

===Godsdiens===
[[Beeld:ParthianVotiveReliefIranKhuzestan2ndCenturyCE.jpg|thumb|180px|’n Partiese geloftereliëf; 2de eeu.]]
Omdat die Partiese Ryk kultureel en politiek heterogeen was, het dit ’n verskeidenheid godsdiens- en geloofstelsels gehad, waarvan die algemeenste die [[Griekse mitologie|Griekse]] en [[Persiese mitologie|Irannese]] kultusse was.&lt;ref name=&quot;katouzian_2009_45&quot;&gt;{{harvnb|Katouzian|2009|p=45}}&lt;/ref&gt; Benewens ’n minderheid [[Jode]]&lt;ref&gt;{{harvnb|Neusner|1983|pp=909–923}}&lt;/ref&gt; en vroeë [[Christen]]e,&lt;ref&gt;{{harvnb|Asmussen|1983|pp=924–928}}&lt;/ref&gt; was die meeste Parters [[Politeïsme|politeïsties]].&lt;ref name=&quot;brosius_2006_125&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=125}}&lt;/ref&gt; Griekse en Irannese gode is dikwels verenig as een. [[Zeus]] is byvoorbeeld dikwels gelykgestel aan [[Zoroastrisme#Een God – Ahura Mazda|Ahura Mazda]], [[Hermes]] aan [[Utu|Sjamasj]], ensovoorts.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|pp=68, 83–84}}; {{harvnb|Colpe|1983|p=823}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=125}}&lt;/ref&gt; Benewens die hoofgode, het elke etniese groep ook hulle eie gode gehad.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_125&quot;/&gt; Nes met die Seleukidiese heersers,&lt;ref&gt;{{harvnb|Duchesne-Guillemin|1983|pp=872–873}}&lt;/ref&gt; het Partiese kuns gewys die Arsakidiese konings het hulleself as gode beskou; dié kultus van die heersers was waarskynlik die algemeenste.&lt;ref&gt;{{harvnb|Colpe|1983|p=844}}&lt;/ref&gt;

In hoe ’n mate die Arsakiede [[Zoroastrisme]] aangehang het, word vandag oor gedebatteer.&lt;ref&gt;{{harvnb|Katouzian|2009|p=45}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=102–103}}&lt;/ref&gt; Die volgelinge van [[Zoroaster]] sou die bloederige offerandes van sommige Irannese kultusse uit die Partiese tydperk onaanvaarbaar gevind het.&lt;ref name=&quot;katouzian_2009_45&quot;/&gt; Daar is egter bewyse dat Vologases I die teenwoordigheid van Zoroastristiese towenaar-priesters aan die hof aangemoedig het en die samestelling van heilige Zoroastristiese tekste wat later die [[Zoroastrisme#Die Avesta|Avesta]] gevorm het, geborg het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=85–86}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|pp=80–81}}; {{harvnb|Duchesne-Guillemin|1983|p=867}}&lt;/ref&gt; Die Sassanidiese hof het Zoroastrisme later as die ryk se amptelike staatsgodsdiens aanvaar.&lt;ref&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=67}}; {{harvnb|Asmussen|1983|pp=928, 933–934}}&lt;/ref&gt;

Daar is min argeologiese bewyse vir die verspreiding van [[Boeddhisme]] van [[Koesj]] na Iran.&lt;ref&gt;{{harvnb|Emmerick|1983|p=957}}&lt;/ref&gt; Dit is egter uit Chinese bronne bekend dat ’n Partiese edelman en Boeddhistemonnik as ’n Boeddhistesendeling na [[Luoyang]] in Han-China gereis en verskeie boeddhistetekste in [[Chinees]] vertaal het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Demiéville|1986|p=823}}; {{harvnb|Zhang|2002|p=75}}&lt;/ref&gt;

===Kuns en argitektuur===
[[Beeld:Hatra (17).jpg|thumb|180px|’n ''[[Iwan]]'' met ’n tonnelgewelf by die ingang van die antieke terrein [[Hatra]], moderne [[Irak]]; omstreeks 50&amp;nbsp;n.C.]]
Partiese kuns kan in drie geohistoriese fases verdeel word: die kuns van Partië self; dié van die Irannese plato en dié van Partiese Mesopotamië.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_127&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=127}}&lt;/ref&gt; Die eerste werklike Partiese kuns, wat by Mitridatkert ontdek is, het elemente van Griekse en Irannese kuns gekombineer soos in Achaemenidiese en Seleukidiese tradisies.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_127&quot;/&gt; In die tweede fase het Partiese kuns inspirasie gevind in Achaemenidiese kuns, soos die inhuldigingsreliëf van Mitridates II by die berg Behistun.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_128&quot;/&gt; Die derde fase het geleidelike ontwikkel ná die Partiese verowering van Mesopotamië.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_128&quot;/&gt;

Algemene motiewe van die Partiese tydperk sluit in tonele van koninklike jagtogte en die inhuldigings van Arsakidiese konings.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=127}}; sien ook {{harvnb|Schlumberger|1983|pp=1041–1043}}&lt;/ref&gt; Die gebruik van dié motiewe is later uitgebrei om portrette van plaaslike heersers in te sluit.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_127&quot;/&gt; Algemene kunsmediums was rotsreliëf, fresko's en selfs graffiti.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_127&quot;/&gt; Geometriese en gestileerde plantpatrone is ook op gepleisterde mure aangebring.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_128&quot;/&gt; ’n Algemene motief van die Sassanidiese tydperk van twee ruiters wat met lanse veg, het die eerste keer in die Partiese reliëfs by die berg Behistun voorgekom.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=129, 132}}&lt;/ref&gt;

In portrette is mense reg van voor geskilder.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=127}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=84}}; {{harvnb|Schlumberger|1983|pp=1049–1050}}&lt;/ref&gt; Dit en ander elemente van die Partiese kuns het egter geleidelik verdwyn met die groot kulturele en politieke veranderings wat deur die Sassanidiese Ryk ingevoer is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Schlumberger|1983|p=1053}}&lt;/ref&gt; 

Partiese [[argitektuur]] het elemente van Achaemenidiese en Griekse argitektuur aangeneem, maar het van albei verskil. Die styl het sover bekend eerste in Mitridatkert voorgekom.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_111-112&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=111–112}}&lt;/ref&gt; ’n Tipiese eienskap van Partiese argitektuur was die ''[[Iwan (argitektuur)|iwan]]'', ’n ruimte wat deur ’n boog of tonnelgewelf ondersteun word en aan die een kant oop is.&lt;ref name=&quot;garthwaite_2005_84 brosius_2006_128 schlumberger_1983_1049&quot;&gt;{{harvnb|Garthwaite|2005|p=84}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=128}}; {{harvnb|Schlumberger|1983|p=1049}}&lt;/ref&gt; Die gebruik van die tonnelgewelf het die Grieke se gebruik van pilare vervang om dakke te ondersteun.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_128&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=128}}&lt;/ref&gt; 

Hoewel die ''iwan'' tydens die Achaemenidiese tydperk en vroeër bekend was in kleiner en ondergrondse strukture, was dit die Parters wat hulle die eerste keer op monumentale skaal gebou het.&lt;ref name=&quot;garthwaite_2005_84 brosius_2006_128 schlumberger_1983_1049&quot;/&gt; Die vroegste Partiese ''iwans'', wat in die vroeë 1ste eeu&amp;nbsp;n.C. gebou is, word by Seleukië aangetref.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_128&quot;/&gt; Monumentale ''iwans'' is ook algemeen tussen die antieke tempels van [[Hatra]].

===Klere en bybehore===
[[Beeld:Sarbaz Nysa.jpg|thumb|140px|Die kop van ’n Partiese soldaat wat van ’n standbeeld afgebreek het. Hy dra ’n Griekse soort helm; 2de eeu&amp;nbsp;v.C.]]

Die tipiese Partiese perdrydrag word uitgebeeld deur die [[Partiese Ryk#Rome en Armenië|bekende bronsstandbeeld]] van ’n Partiese edelman by Shami, Elymais. Die figuur is 1,9&amp;nbsp;m lank en dra ’n V-vormige tuniek wat met ’n gordel vasgebind is en ’n mus oor sy teruggeborselde hare.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=132–134}}&lt;/ref&gt; Sy uitrusting word dikwels gesien op Partiese muntstukke van die middel 1ste eeu&amp;nbsp;v.C.&lt;ref name=&quot;curtis_2007_16&quot;/&gt;

Voorbeelde van klere aan Partiese standbeelde is ontdek in uitgrawaings by Hatra in Noordwes-Irak. Standbeelde daar bevat die tipiese Partiese hemp (''qamis'') wat van fyn versierde materiaal gemaak is en by langbroeke gedra word.&lt;ref&gt;{{harvnb|Bivar|1983|pp=91–92}}&lt;/ref&gt; Die aristokrasie van Hatra het ’n bobhaarstyl, kopbedekkings en tunieke met gordels gedra wat kenmerkend was van die adellikes van die sentrale Arsakidiese hof.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_134-135&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=134–135}}&lt;/ref&gt; Die pak is selfs deur die Arsakidiese konings gedra, soos gesien kan word op muntstukke.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=15}}&lt;/ref&gt; Dit is ook in [[Palmyra]], Sirië, gedra.&lt;ref&gt;{{harvnb|Curtis|2007|p=17}}&lt;/ref&gt;

Partiese standbeelde beeld vroue uit in mantels met lang moue oor ’n rok, met halsbande, oorringe, armbande en hooftooisels met juwele.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=108, 134–135}}&lt;/ref&gt; Hulle rokke het baie voue gehad en is by die een skouer met ’n doekspeld vasgesteek.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_134-135&quot;/&gt; Hulle hooftooisels het ook sluiers gehad wat na agter gedrapeer was.&lt;ref name=&quot;brosius_2006_134-135&quot;/&gt;

Op Partiese muntstukke kan gesien word hoe mans se hoofbedekkings deur die jare verander het – van sagte hoede met flappe&lt;ref name=&quot;brosius_2006_101&quot;&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=101}}&lt;/ref&gt; tot Partiese [[tiara]]s versier met pêrels en juwele.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|pp=101–102}}; {{harvnb|Curtis|2007|p=15}}&lt;/ref&gt;

===Taal===
Die Parters was kultureel en godsdienstig baie verdraagsaam en het [[Grieks]] as hulle amptelike taal aanvaar, met [[Aramees]] wat die [[lingua franca]] in die ryk was.&lt;ref name=&quot;Green 1992 45&quot;/&gt; Die inheemse tale [[Parties]], [[Persies|Middelpersies]] en [[Akkadies]] is ook gebruik.

===Skryf en letterkunde===
[[Beeld:Parthian lute player.jpg|thumb|links|180px|’n Partiese luit, omstreeks 3&amp;nbsp;v.C. - 3&amp;nbsp;n.C.]]
Dit is bekend dat die hof se minnesanger (''gōsān'') in die Partiese tydperk poëtiese letterkunde saam met [[musiek]] voorgedra het. Hulle stories, in versvorm, is egter nie neergeskryf nie tot in die daaropvolgende Sassanidiese tydperk.&lt;ref&gt;{{harvnb|Brosius|2006|p=106}}&lt;/ref&gt; Daar is in werklikheid geen Partiese letterkunde wat in die oorspronklike vorm behoue gebly het nie; al die teks wat bewaar gebly het, is in die volgende eeu neergeskryf.&lt;ref&gt;{{harvnb|Boyce|1983|p=1151}}&lt;/ref&gt; Daar word geglo verhale soos die romantiese storie ''[[Vis en Rāmin]]'' en die [[epos]] van die [[Kajanidiese dinastie]] is deel van die korpus van mondelinge letterkunde uit die Partiese tydperk, hoewel dit eers veel later neergeskryf is.&lt;ref&gt;{{harvnb|Boyce|1983|pp=1158–1159}}&lt;/ref&gt; Hoewel letterkunde in Parties nie geboekstaaf is nie, is daar bewyse dat die die Arsakiede geskrewe Griekse letterkunde erken en gerespekteer het.&lt;ref&gt;{{harvnb|Boyce|1983|pp=1154–1155}}; sien ook {{harvnb|Kennedy|1996|p=74}}&lt;/ref&gt;

===Vroue in die Partiese Ryk===
Daar is baie min geskrewe en argeologiese bronne oor die posisie van vroue in die Partiese Ryk. Die stukkies inligting wat wel bestaan, is ook net oor koninklike vroue, wie se posisie baie ooreenkomste toon met dié in die [[Achaemenidiese Ryk|voorafgaande Achaemenidiese Ryk]] en die [[Sassanidiese Ryk|daaropvolgende Sassanidiese Ryk]].&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;/&gt;

Die Partiese konings was [[Poligamie|poligaam]] en het verskeie vroue met die titel koningin asook byvroue gehad.&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;&gt;Maria Brosius, “WOMEN i. In Pre-Islamic Persia”, Encyclopædia Iranica, aanlyn uitgawe, 2021, beskikbaar by WOMEN i. In Pre-Islamic Persia (besoek op 26 Januarie 2021). Oorspronklik gepubliseer: 1 Januarie 2000. Encyclopædia Iranica, aanlyn uitgawe, New York, 1996- https://iranicaonline.org/articles/women-i&lt;/ref&gt; Dit is bekend dat konings dikwels met hulle susters getrou het, maar dit is onbekend of dit hulle bloed- of halfsusters was.&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;/&gt; 

[[Beeld:Coin of Phraatakes (Phraates V) with Musa, Seleucia mint.jpg|thumb|220px|’n Muntstuk van Fraates V met sy ma, Musa, op die keersy.]]
Volgens Romeinse bronne het Partiese konings harems vol vroulike [[Slaaf|slawe]] en [[hetaira]]s gehad wat geen kontak met ander mans gehad het nie, en koninklike vroue mag nie aan die koninklike bankette deelgeneem het nie.&lt;ref&gt;Lerouge, Ch. 2007. L’image des Parthes dans le monde gréco-romain. Stuttgart.&lt;/ref&gt; Of koninklike vroue apart van mans gewoon het, is onbekend, want daar is geen bewyse daarvan gevind nie. Dit is egter bekend dat vroue minstens as vermaaksterre aan koninklike bankette deelgeneem het, want vroue word op argeologiese beelde gewys waar hulle op sulke geleenthede die gaste vermaak met musiek en danse.&lt;ref&gt;Kaim, B. 2016. “Women, Dance and the Hunt: Splendour and Pleasures of Court Life in Arsacid and Early Sasanian Art.” In V.S. Curtis, E.J. Pendleton, M. Alram en T. Daryaee (reds.), The Parthian and Early Sasanian Empires: Adaptation and Expansion, Oxford, 90–105&lt;/ref&gt;

Daar word aanvaar dat koninklike Partiese vroue hulle eie eiendom, grond en vervaardigers kon besit en bestuur, nes hulle voorgangers in die Achaemenidiese en Seleukidiese Ryk en hulle opvolgers in die Sassanidiese Ryk. Dit is bekend dat koninklike en adellike vroue hulle mans met hulle eie gevolge na oorlogsterreine gevolg het.&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;/&gt; 

Dit lyk of koninklike vroue ’n kleiner rol in sake gespeel het.&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;/&gt; In kunswerke kan gesien word hulle trek baie dieselfde aan as vroue van die Achaemenidiese tydperk: rokke met baie voue en lang moue wat met ’n gordel vasgemaak word, met ’n tiara of ’n sluier wat teen hulle rug afhang.&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;/&gt; Hoewel hulle name en titels op amptelike dokumente verskyn het, is Partiese vroue selde in kuns uitgebeeld. Net twee vroue is ooit op Partiese munte uitgebeeld: koningin [[Musa van Partië]] en koningin Anzaze van Elymais.&lt;ref name=&quot;Maria Brosius&quot;/&gt; Musa is die enigste vrou wat vir seker as koningin regeer het, terwyl [[Rinnu]], die moeder van die minderjarige koning [[Fraates II van Partië|Fraates II]], die enigste vrou is wat sover bekend as regent regeer het.&lt;ref&gt;N. C. Debevoise, A Political History of Parthia, Chicago, 1938.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;J. Oelsner, “Recht im hellenistischen Babylon,” in Legal Documents of the Hellenistic World, reds. M.J. Geller en H. Maehler, Londen, 1995, pp. 106–148.&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

==Bronne==
{{refbegin|3}}
* {{citation|last=An|first=Jiayao|chapter=When Glass Was Treasured in China|pages=79–94|title=Silk Road Studies: Nomads, Traders, and Holy Men Along China's Silk Road|volume=7|year=2002|publisher=Brepols Publishers|location=Turnhout|editor-last=Juliano, Annette L., Judith A. Lerner|isbn=978-2-503-52178-7}}.
* {{Cite book|last=Assar|first=Gholamreza F.|year= 2006|title=A Revised Parthian Chronology of the Period 91-55 BC|journal=Parthica. Incontri di Culture Nel Mondo Antico|publisher=Istituti Editoriali e Poligrafici Internazionali|volume=8|isbn=978-8-881-47453-0|issn=1128-6342}}
* {{citation|last=Ball|first=Warwick|title=Rome in the East: Transformation of an Empire, 2nd Edition|year=2016|publisher=Routledge|location=Londen &amp; New York|isbn=978-0-415-72078-6}}.
* {{citation|last=Bausani|first=Alessandro|pages=[https://archive.org/details/persiansfromearl0000baus/page/41 41]|title=The Persians, from the earliest days to the twentieth century|year=1971|publisher=St. Martin's Press|location=New York|isbn=978-0-236-17760-8|url=https://archive.org/details/persiansfromearl0000baus/page/41}}.
* {{citation|last=Bivar|first=A.D.H.|chapter=Gondophares and the Indo-Parthians|pages=26–36|title=The Age of the Parthians: The Ideas of Iran|volume=2|year=2007|publisher=I.B. Tauris &amp; Co Ltd., in association with the London Middle East Institute at SOAS and the British Museum|location=London &amp; New York|editor-last=Curtis, Vesta Sarkhosh and Sarah Stewart|isbn=978-1-84511-406-0}}.
* {{cite book|last=Bringmann|first=Klaus|title=A History of the Roman Republic|year=2007|orig-year=2002|location=Cambridge|publisher=Polity Press|isbn=978-0-7456-3371-8|translator=W. J. Smyth|language=en|url=http://www.polity.co.uk/book.asp?ref=9780745633701}}
* {{citation|last=Brosius|first=Maria|title=The Persians: An Introduction|year=2006|publisher=Routledge|location=Londen &amp; New York|isbn=978-0-415-32089-4}}.
* {{citation|last=Burstein |first=Stanley M. |title=The Reign of Cleopatra |location=Westport, CT |publisher=Greenwood Press |year=2004 |url=https://archive.org/stream/ReignOfCleopatra/Reign%20of%20cleopatra_djvu.txt |isbn=978-0-313-32527-4 |postscript=.}}
* {{citation|last=Curtis|first=Vesta Sarkhosh|chapter=The Iranian Revival in the Parthian Period|pages=7–25|title=The Age of the Parthians: The Ideas of Iran|volume=2|year=2007|publisher=I.B. Tauris &amp; Co Ltd., in association with the London Middle East Institute at SOAS and the British Museum|location=London &amp; New York|editor-last=Curtis, Vesta Sarkhosh, Sarah Stewart|isbn=978-1-84511-406-0}}.
* {{citation|last=de Crespigny|first=Rafe|title=A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220 AD)|year=2007|publisher=Koninklijke Brill|location=Leiden|isbn=978-90-04-15605-0}}.
* {{cite journal |last1=De Jong |first1=Albert |title=Regional Variation in Zoroastrianism: The Case of the Parthians |journal=Bulletin of the Asia Institute |date=2008 |volume=22|jstor=24049232}}.
* {{citation|last=Demiéville|first=Paul|chapter=Philosophy and religion from Han to Sui|pages=808–872|title=Cambridge History of China: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220|volume=1|year=1986|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|editor-last=Twitchett and Loewe|isbn=978-0-521-24327-8}}.
* {{citation |last=Ebrey |first=Patricia Buckley |title=The Cambridge Illustrated History of China |year=1999 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |isbn=978-0-521-66991-7 |url=https://archive.org/details/cambridgeillustr00ebre }} (slapband).
* {{citation|last=Garthwaite|first=Gene Ralph|title=The Persians|year=2005|publisher=Blackwell Publishing, Ltd.|location=Oxford &amp; Carlton|isbn=978-1-55786-860-2}}.
* {{citation|last=Green|first=Tamara M.|title=The City of the Moon God: Religious Traditions of Harran|year=1992|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-09513-7}}.
* {{citation|last=Howard|first=Michael C.|title=Transnationalism in Ancient and Medieval Societies: the Role of Cross Border Trade and Travel|year=2012|publisher=McFarland &amp; Company|location=Jefferson}}.
* {{citation|last=Katouzian|first=Homa|title=The Persians: Ancient, Medieval, and Modern Iran|year=2009|publisher=Yale University Press|location=New Haven &amp; Londen|isbn=978-0-300-12118-6}}.
* {{citation|last=Kennedy|first=David |editor-given1=David L. |editor-surname1=Kennedy |editor-given2=David |editor-surname2=Braund |chapter=Parthia and Rome: eastern perspectives|pages=67–90|title=The Roman Army in the East|year=1996|location=Ann Arbor|publisher=Cushing Malloy Inc., Journal of Roman Archaeology: Supplementary Series Number Eighteen|isbn=978-1-887829-18-2}}
* {{Citation |doi=10.2307/300283 |last=Lightfoot |first=C.S. |year=1990 |title=Trajan's Parthian War and the Fourth-Century Perspective |journal=The Journal of Roman Studies |volume=80 |pages=115–126|jstor=300283 }}
* {{citation|last=Mawer|first=Granville Allen|chapter=The Riddle of Cattigara|pages=38–39|title=Mapping Our World: Terra Incognita to Australia|year=2013|publisher=National Library of Australia|location=Canberra|editor-given1=Robert|editor-surname1=Nichols|editor-given2=Martin|editor-surname2=Woods|isbn=978-0-642-27809-8}}.
* {{citation|last=Mommsen|first=Theodor|author-link=Theodor Mommsen|title=The Provinces of the Roman Empire: From Caesar to Diocletian|year=2004 |orig-year=original publication 1909 by Ares Publishers, Inc.|volume=2|publisher=Gorgias Press|location=Piscataway (New Jersey)|isbn=978-1-59333-026-2}}.
* {{citation|last1=Morton|first1=William S.|last2=Lewis|first2=Charlton M.|title=China: Its History and Culture|year=2005|publisher=McGraw-Hill|location=New York|isbn=978-0-07-141279-7}}.
* {{cite journal |last=Olbrycht|first=Marek Jan| title=The Sacral Kingship of the early Arsacids. I. Fire Cult and Kingly Glory|journal=Anabasis |date=2016|volume=7 |pages=91–106 |url=https://www.academia.edu/33754166|url-access=registration}}
* {{citation|last=Posch|first=Walter|chapter=Chinesische Quellen zu den Parthern|pages=355–364|title=Das Partherreich und seine Zeugnisse|editor-last=Weisehöfer|editor-first=Josef|series=Historia: Zeitschrift für alte Geschichte, vol. 122|location=Stuttgart|publisher=Franz Steiner|year=1998|language=de}}.
* {{cite book |last1=Rezakhani |first1=Khodadad|editor-last=Potts|editor-first=Daniel T.|title=The Oxford Handbook of Ancient Iran |date=2013 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0199733309 |chapter=Arsacid, Elymaean, and Persid Coinage}}
* {{Citation|last=Roller |first=Duane W. |title=Cleopatra: a biography|year=2010 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |isbn=978-0-19-536553-5 |url=https://books.google.com/books?id=EZo6DwAAQBAJ |postscript=.}}
* {{cite journal |last=Sellwood|first=David |year=1976 |title=The Drachms of the Parthian &quot;Dark Age&quot; |journal=The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland |publisher=Cambridge University Press |volume=1 |issue= 1|pages=2–25 |doi= 10.1017/S0035869X00132988|jstor=25203669}}
* {{Citation |last=Shahbazi|first=Shahpur A.|year=1987|title=Arsacids. I. Origin|journal=Encyclopaedia Iranica|volume=2|page=255}}
* {{Citation |last=Shayegan|first=Rahim M.|year=2007|title=On Demetrius II Nicator's Arsacid Captivity and Second Rule|journal=Bulletin of the Asia Institute|volume=17|pages=83–103}}
* {{Citation |last=Shayegan|first=Rahim M.|title=Arsacids and Sasanians: Political Ideology in Post-Hellenistic and Late Antique Persia |year=2011|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-0-521-76641-8}}
* {{citation|last=Sheldon|first=Rose Mary|title=Rome's Wars in Parthia: Blood in the Sand|year=2010|publisher=Valentine Mitchell|location=London &amp; Portland|isbn=978-0-85303-981-5}}
* {{Citation |doi=10.1556/AAnt.46.2006.3.3 |last=Strugnell |first=Emma |year=2006 |title=Ventidius' Parthian War: Rome's Forgotten Eastern Triumph |journal=Acta Antiqua |volume=46 |issue= 3|pages=239–252 }}
* {{citation|last=Syme |first=Ronald |title=The Roman Revolution |year=1939 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |isbn=978-0-19-280320-7 }}
* {{citation|last=Torday|first=Laszlo|title=Mounted Archers: The Beginnings of Central Asian History|year=1997|publisher=The Durham Academic Press|location=Durham|isbn=978-1-900838-03-0}}
* {{citation|last=Wang|first=Tao|chapter=Parthia in China: a Re-examination of the Historical Records|pages=87–104|title=The Age of the Parthians: The Ideas of Iran|volume=2|year=2007|publisher=I.B. Tauris &amp; Co Ltd., in association with the London Middle East Institute at SOAS and the British Museum|location=London &amp; New York|editor-last=Curtis, Vesta Sarkhosh and Sarah Stewart|isbn=978-1-84511-406-0}}.
* {{citation|last=Waters|first=Kenneth H.|chapter=The Reign of Trajan, part VII: Trajanic Wars and Frontiers. The Danube and the East|pages=415–427&lt;!--381-431--&gt;|title=Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Principat. II.2|year=1974|editor-last=Temporini|editor-first=Hildegard|location=Berlin|publisher=Walter de Gruyter}}.
* {{citation|last=Wood|first=Frances|title=The Silk Road: Two Thousand Years in the Heart of Asia|year=2002|publisher=University of California Press|location=Berkeley &amp; Los Angeles|isbn=978-0-520-24340-8|url-access=registration|url=https://archive.org/details/silkroadtwothous0000wood}}.
* {{citation|last=Yü|first=Ying-shih|chapter=Han Foreign Relations|pages=377–462|title=Cambridge History of China: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220|volume=1|year=1986|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|editor-last=Twitchett, Denis and Michael Loewe|isbn=978-0-521-24327-8}}.
* {{citation|last=Young|first=Gary K.|title=Rome's Eastern Trade: International Commerce and Imperial Policy, 31 BC - AD 305|year=2001|publisher=Routledge|location=Londen &amp; New York|isbn=978-0-415-24219-6}}.
* {{citation|last=Zhang|first=Guanuda|chapter=The Role of the Sogdians as Translators of Buddhist Texts|pages=75–78|title=Silk Road Studies: Nomads, Traders, and Holy Men Along China's Silk Road|volume=7|year=2002|publisher=Brepols Publishers|location=Turnhout|editor-last=Juliano, Annette L. &amp; Judith A. Lerner|isbn=978-2-503-52178-7}}.
* {{cite book | title = The Oxford Handbook of Iranian History | year = 2012 | publisher = Oxford University Press | last = Daryaee | first = Touraj | pages = 1–432 | isbn = 978-0-19-987575-7 | url = https://books.google.com/books?id=K-poAgAAQBAJ | access-date = 2019-02-10 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190101051501/https://books.google.dk/books?id=K-poAgAAQBAJ&amp;pg | archive-date = 2019-01-01 | url-status = dead }}
{{refend}}

==Nog leesstof==
{{refbegin}}
* {{citation|last=Neusner|first=J.|title=Parthian Political Ideology|journal=Iranica Antiqua|volume=3|year=1963|pages=40–59 |ref=none}}
* {{citation|last=Schippmann|first=Klaus|chapter=Arsacid ii. The Arsacid dynasty|pages=526–535|title=Encyclopaedia Iranica|volume=2|year=1987|location=New York|publisher=Routledge &amp; Kegan Paul|title-link=Encyclopædia Iranica |ref=none}}
{{refend}}

== Eksterne skakels ==
* {{en}} {{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/arsacids-index|title=Arsacids|publisher=Encyclopædia Iranica|accessdate=21 Mei 2019}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Parthia|title=Parthia|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=21 Mei 2019}}
{{CommonsKategorie-inlyn|Parthia}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Parthian Empire}}

{{Normdata}}
{{Voorbladster}}

[[Kategorie:Partiese Ryk| ]]</text>
      <sha1>5g07rf623basczx4irj77frq2fiaztk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bradley Cooper</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102193</id>
    <revision>
      <id>2520319</id>
      <parentid>2220899</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:15:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Filmografie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6849" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Bradley Cooper
| Beeld                     = Bradley Cooper (29670050807) (cropped 2).jpg
| Beeldbeskrywing           = 
| Beeldonderskrif           = Cooper in 2018
| Geboortenaam              = Bradley Charles Cooper
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1975|1|5}}
| Geboorteplek              = [[Philadelphia]], [[Pennsilvanië]] ([[VSA]])
| Nasionaliteit             = Amerikaans
| Sterftedatum              = 
| Sterfteplek               = 
| Lewensmaat                = [[Jennifer Esposito]] 2006-2007
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1999–present
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| imdb                      = 177896
| Toekennings               = 
}}

'''Bradley Cooper''' (gebore op [[5 Januarie]] [[1975]] in [[Philadelphia]], [[Pennsilvanië]]) is 'n [[Amerika]]anse akteur. Hy is veral bekend vir sy rolle in die films ''The Hangover'' (2009), ''The A-Team'' (2010), ''Wedding Crashers'' (2005) en ''Limitless'' (2011). In 2011 is hy as People magazine se aantreklikste man aangewys.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bradley Cooper Is ''People''{{'}}s Sexiest Man Alive!|url=http://www.people.com/people/package/article/0,,20315920_20545580,00.html|work=People|accessdate=18 November 2011|first=Alexis|last=Chiu|first2=Charlotte|last2=Triggs|date=16 November 2011}}&lt;/ref&gt;

== Persoonlike lewe ==
Cooper se vroeë jare in die vermaaklikbedryf was met probleme ondervind. Toe sy rol in die tweede seisoen van ''Alias'' gedemoveer is na 'n baie klein deel, wou hy ophou werk in die vermaaklikbedryf.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/american-hustle-star-bradley-cooper-666231 |title=Bradley Cooper Wanted to 'Kill Myself' While Filming 'Alias' |date=Desember 17, 2013 |work=The Hollywood Reporter |access-date=Augustus 21, 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200415094404/https://www.hollywoodreporter.com/news/american-hustle-star-bradley-cooper-666231 |archive-date=15 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Sy middelverslawing en twyfel oor sy loopbaan het gedagtes van selfmoord veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.inquisitr.com/1065256/bradley-cooper-suicide-actor-wanted-to-kill-himself-because-of-early-career-doubt/#Qr93JmW5QWZtiqMK.99 |title=Bradley Cooper Suicide: Actor Wanted To 'Kill Himself' Because of Early Career Doubt |first=Gregory |last=Wakeman |date=Desember 17, 2013 |publisher=Inquisitr |access-date=Januarie 10, 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190811035314/https://www.inquisitr.com/1065256/bradley-cooper-suicide-actor-wanted-to-kill-himself-because-of-early-career-doubt/ |archive-date=11 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Cooper het sedert 2004 ophou alkohol drink en het gesê dat dit sy lewe sou verwoes het.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.independent.ie/woman/celeb-news/cooper-booze-would-have-ruined-me-29849280.html |title=Cooper: Booze would have ruined me |date=Desember 18, 2013 |work=Irish Independent |access-date=Desember 18, 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131219030534/http://www.independent.ie/woman/celeb-news/cooper-booze-would-have-ruined-me-29849280.html |archive-date=19 Desember 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

In Oktober 2006 is Cooper verloof met aktrise [[Jennifer Esposito]]. Hulle is later in Desember getroud. In Mei 2007 het Esposito aansoek gedoen vir 'n egskeiding wat in November afgehandel was.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.people.com/people/article/0,,20037538,00.html |title=Jennifer Esposito, Bradley Cooper Split |first=Emily |last=Fromm |work=People |date=Mei 2, 2007 |access-date=Julie 16, 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303184810/http://www.people.com/people/article/0,,20037538,00.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Twee jaar na die dood van sy pa van longkanker in 2011, het hy met sy ma na Los Angeles verhuis.&lt;ref name=&quot;LATM2&quot;&gt;{{cite news|url=http://articles.latimes.com/2013/apr/16/entertainment/la-et-mg-bradley-cooper-mom-details-20130416 |title=Bradley Cooper explains why he lives with his mom |date=April 16, 2013 |work=Los Angeles Times |last1=Saad |first1=Nardine |accessdate=Augustus 25, 2016 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160910134401/http://articles.latimes.com/2013/apr/16/entertainment/la-et-mg-bradley-cooper-mom-details-20130416 |archivedate=September 10, 2016 |df= }}&lt;/ref&gt;

== Filmografie ==
* 2001: ''Wet Hot American Summer'' – Ben
* 2002: ''My Little Eye'' – Travis Patterson
* 2002: ''Bending All the Rules'' – Jeff
* 2003: ''The Last Cowboy'' – Morgan Murphy
* 2004: ''I Want to Marry Ryan Banks'' – Todd Doherty
* 2005: ''Wedding Crashers'' – Zachary &quot;Sack&quot; Lodge
* 2006: ''Failure to Launch'' – Demo
* 2007: ''The Comebacks'' – Cowboy
* 2008: ''The Midnight Meat Train'' – Trash
* 2008: ''The Rocker'' – Trash Grice
* 2008: ''Yes Man'' – Peter
* 2008: ''Older than America'' – Luke
* 2009: ''He's Just Not That Into You'' – Ben
* 2009: ''The Hangover'' – Philip &quot;Phil&quot; Wenneck
* 2009: ''All About Steve'' – Steve Gunders
* 2009: ''New York, I Love You'' – Gus Cooper
* 2009: ''Case 39'' – Douglas J. Ames
* 2010: ''Valentine's Day'' – Holden Bristow
* 2010: ''The A-Team'' – Templeton Arthur &quot;The Faceman&quot; Peck
* 2010: ''Brother's Justice'' – Bradley Cooper/Dwight Sage
* 2011: ''Limitless'' – Edward &quot;Eddie&quot; Morra
* 2011: ''The Hangover Part II'' – Philip &quot;Phil&quot; Wenneck
* 2012: ''Hit and Run'' – Alex Dimitri
* 2012: ''Silver Linings Playbook'' – Patrick &quot;Pat&quot; Solatano, Jr.
* 2012: ''The Words'' – Rory Jansen
* 2013: ''The Place Beyond the Pines'' – Avery Cross
* 2013: ''The Hangover Part III'' – Philip &quot;Phil&quot; Wenneck
* 2013: ''American Hustle'' – Richard &quot;Richie&quot; DiMaso
* 2014: ''Guardians of the Galaxy'' – Rocket
* 2014: ''Serena'' – George Pemperton
* 2014: ''American Sniper'' – Chris Kyle
* 2015: ''Aloha'' – Brian Gilcrest
* 2016: ''10 Cloverfield Lane'' – Ben
* 2016: ''War Dogs''
* 2017: ''Guardians of the Galaxy Vol. 2'' – Rocket
* 2018: ''[[Avengers: Infinity War]]'' – Rocket
* 2018: ''A Star Is Born'' – Jackson Maine
* 2018: ''The Mule'' – Colin Bates

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{Commonskat-inlyn|Bradley Cooper}}
* [http://www.boxofficemojo.com/people/chart/?view=Actor&amp;id=bradleycooper.htm Bradley Cooper] by [[Box Office Mojo]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Cooper, Bradley}}
[[Kategorie:Geboortes in 1975]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>5v0t78r8d2qo6o48c984hndvn52ehcb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Christian Bale</title>
    <ns>0</ns>
    <id>106279</id>
    <revision>
      <id>2520293</id>
      <parentid>2447919</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:50:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29926" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Christian Bale
| Beeld                     = Christian Bale 2014 (cropped).jpg
| Beeldonderskrif           = Christian Bale in 2014 op die Berlynse Rolprentfees.
| Geboortenaam              = Christian Charles Philip Bale
| Geboortedatum             = {{GDEO|1974|01|30}}
| Geboorteplek              = Haverfordwest, Pembrokeshire, [[Wallis]], [[Brittanje]]
| Nasionaliteit             = Brits
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare			   = 1982–tans
| imdb                      = 288
}}

'''Christian Charles Philip Bale''' (* 30 [[Januarie]] [[1974]]–) is ’n [[Verenigde Koninkryk|Britse]] akteur.&lt;ref name=&quot;Phase 9&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.phase9.tv/moviefeatures/reignoffire-christianbale.shtml |title=Q&amp;A with Christian Bale |publisher=Phase9.tv |access-date=3 Desember 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191220035000/http://www.phase9.tv/moviefeatures/reignoffire-christianbale.shtml |archive-date=20 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NotWelsh&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.christianbale.net/articles/2000/imdb2000.htm |quote=I was born in Wales but I'm not Welsh – I'm English |title=Christian Bale: American Psycho |publisher=IMDB News |access-date=21 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120816004518/http://www.christianbale.net/articles/2000/imdb2000.htm |archive-date=16 Augustus 2012 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het al in groot rolprente gespeel en in kleiner produksies van onafhanklike vervaardigers en kunsateljees.

Hy het op 13 aandag getrek in [[Steven Spielberg]] se ''Empire of the Sun'' (1987). Hy het die rol vertolk van ’n Engelse seun wat tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] van sy ouers geskei raak en verdwaal, en hom eindelik bevind in ’n [[Japan]]nese [[konsentrasiekamp]].&lt;ref&gt;{{cite news |last=Singer |first=Leigh |url=http://www.guardian.co.uk/film/filmblog/2009/feb/19/best-actors-never-nominated-for-oscars |title=Oscars: the best actors never to have been nominated |work=The Guardian |date=19 Februarie 2009 |access-date=26 Februarie 2010 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20111209202521/http://www.guardian.co.uk/film/filmblog/2009/feb/19/best-actors-never-nominated-for-oscars |archive-date= 9 Desember 2011 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; In 2000 het hy lof gekry vir sy uitbeelding van die reeksmoordenaar Patrick Bateman in ''[[American psycho|American Psycho]]''. Hy gaan tot uiterstes om vir ’n rol voor te berei; dit was veral die geval met die sielkundige riller ''The Machinist'' (2004), waarvoor hy 28,5 kg verloor het om die rol van Trevor Reznik te vertolk.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.allvoices.com/contributed-news/5890121-christian-bale-lost-63-pounds-and-get-other-110-in-less-than-a-year |title=Christian Bale Lost 63 pounds and get other 110 in less than 9 months! |publisher=Allvoices.com |date=22 Mei 2010 |access-date=6 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140107024856/http://www.allvoices.com/contributed-news/5890121-christian-bale-lost-63-pounds-and-get-other-110-in-less-than-a-year |archive-date=7 Januarie 2014 |url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Bale het internasionaal meer bekend geraak vir rol as [[Batman|Bruce Wayne/Batman]] in ''[[Batman Begins]]'' (2005), ''[[The Dark Knight]]'' (2008) en ''[[The Dark Knight Rises]]'' (2012). Vir sy spel in ''The Fighter'' (2010) het hy ook groot lof gekry asook verskeie pryse, onder meer ’n [[Oscar]] vir beste manlike byspeler. Nog noemenswaardige rolle was in ''American Hustle'' en ''The Big Short''.

== Vroeë lewe ==
Bale is in Haverfordwest in Pembrokeshire, [[Wallis]] gebore as die seun van David Bale, ’n entrepreneur, vlieënier en talentbestuurder, en Jenny (geb. James), wat in ’n sirkus opgetree het&lt;ref&gt;[http://www.filmreference.com/film/91/Christian-Bale.html Christian Bale-profiel by] FilmReference.com.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;rourke&quot;&gt;{{cite news|first=Mary|last=Rourke|title=Activist David Bale had commitment to Africa|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2001829381_baleobit04.html|work=The Seattle Times|date=4 Januarie 2004|accessdate=30 Junie 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Eonl&gt;{{cite news |last=Serpe |first=Gina |title=Christian Bailed Over Alleged Assault; Denies Wrongdoing |url=http://www.eonline.com/news/christian_bailed_over_alleged_assault/3340 |access-date=26 September 2011 |publisher=E! |date=22 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20111210090311/http://www.eonline.com/news/christian_bailed_over_alleged_assault/3340 |archive-date=10 Desember 2011 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het drie susters.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Secrets of the Jay Leno show revealed: New book lifts the lid on celebrity divas and behind-the-scenes craziness from the show's 22-year run|work=[[Daily Mail]]|date=14 June 2014|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-2658216/Secrets-Jay-Leno-revealed-New-book-lifts-lid-celebrity-divas-scenes-craziness-shows-22-year-run.html}}&lt;/ref&gt; 

Bale se ma is Engels en sy pa ’n gebore [[Suid-Afrika]]ner. Hy het al gesê: &quot;Ek is in Wallis gebore, maar ek is nie Wallies nie – ek is Engels.&quot;&lt;ref name=&quot;NotWelsh&quot;/&gt; Hy het in [[Wallis]], [[Surrey]] en [[Dorset]] in Engeland, en in [[Portugal]] grootgeword.&lt;ref&gt;{{cite web |author=metrowebukmetro |url=http://www.metro.co.uk/showbiz/interviews/66042-60-seconds-christian-bale |title=60 SECONDS: Christian Bale |publisher=Metro.co.uk |date=13 September 2007 |access-date=6 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20110514111833/http://www.metro.co.uk/showbiz/interviews/66042-60-seconds-christian-bale |archive-date=14 Mei 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/8271873/Christian-Bale-Yes-it-is-the-same-guy.html |title=Christian Bale: Yes, it is the same guy |access-date=9 Februarie 2014 |date=21 Januarie 2011 |work=The Daily Telegraph |publisher=Telegraph Media Group Limited |location=London, UK |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190710154303/https://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/8271873/Christian-Bale-Yes-it-is-the-same-guy.html |archive-date=10 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Sy ouers is in 1991 geskei. Sy ma en susters het in Engeland agtergebly terwyl hy en sy pa na [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], verhuis het toe hy 17 jaar oud was.&lt;ref name=&quot;Sister&quot;&gt;{{cite news |title=Sister of Hollywood star Christian Bale faces losing her home |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/news/5037278.Sister_of_Hollywood_star_Christian_Bale_faces_losing_her_home |access-date=12 Julie 2013 |newspaper=Bournemouth Echo |date=3 Maart 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106203022/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/5037278.Sister_of_Hollywood_star_Christian_Bale_faces_losing_her_home/ |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Sy eerste toneelspelondervinding was in 1982 in ’n advertensie vir ’n wasgoedversagmiddel. In 1984 het hy sy verhoogdebuut gemaak in ''The Nerd'' in die [[West End, Londen|West End]] in [[Londen]].&lt;ref&gt;Kamarauskas, K. [http://www.thespiannet.com/actors/B/bale_christian/index.shtml Christian Bale profile at Thespian Net]; URL besoek op 19 Maart 2014.&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==
[[Beeld:Ch Bale 02.jpg|links|duimnael|180px|'n 14-jarige Bale in [[Stockholm]], [[Swede]], terwyl hy in Februarie 1988 voorbrand vir die prent ''Empire of the Sun'' gemaak het.]]
Bale het sy rolprentdebuut in 1986 gemaak as die tsarewitsj [[Aleksei Nikolajewitsj van Rusland]] in die TV-prent ''Anastasia: The Mystery of Anna''.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Christian Bale biography |url=http://www.contactmusic.com/info/christian_bale |publisher=Contact music |access-date=21 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150127123424/http://www.contactmusic.com/info/christian_bale |archive-date=27 Januarie 2015 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Daarna het hoofrolle gevolg in die minireeks ''Heart of the Country'' en die fantasieprent ''Mio in the Land of Faraway''.

Vir sy spel in ''Empire of the Sun'' (1987) is hy deur die Amerikaanse National Board of Review of Motion Pictures benoem as beste jong akteur – dit was die eerste keer dat die prys toegeken is.&lt;ref name=&quot;bbc wales&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/wales/arts/sites/themes/film/christian_bale.shtml |title=BBC Wales – Arts – Christian Bale |publisher=BBC Wales |access-date=13 April 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090213150833/http://www.bbc.co.uk/wales/arts/sites/themes/film/christian_bale.shtml |archive-date=13 Februarie 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het nie gehou van die bohaai wat die publiek en sy skoolmaats daaroor gemaak het nie en het oorweeg om op te hou toneelspeel, totdat [[Kenneth Branagh]] hom oorreed het om in 1989 in ''Henry V'' te speel.&lt;ref name=&quot;bbc wales&quot;/&gt; In 1990 het hy saam met [[Charlton Heston]] verskyn in ''Treasure Island''. Hierna het rolle gevolg in ''Newsies'', ''Swing Kids'', ''Little Women'' en ''Velvet Goldmine''.

In 1999 het Bale die rol van die reeksmoordenaar Patrick Bateman in ''[[American psycho|American Psycho]]'', ’n rolprentweergawe van die omstrede boek met dieselfde naam, vertolk. Hy het tot uiterstes gegaan om die voorkoms te kry wat in die boek beskryf word.&lt;ref&gt;Fischer, Paul. [http://www.crankycritic.com/qa/pf_articles/christianbale.html &quot;Unmasking an American Psycho.&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000613080016/http://www.crankycritic.com/qa/pf_articles/christianbale.html |date=13 Junie 2000 }} ''The Cranky Critic''; URL besoek op 15 Mei 2006.&lt;/ref&gt; Hy het hom ook eenkant gehou om die donker kant van Bateman se persoonlikheid baas te raak. ''American Psycho'' het groot reaksie uitgelok, sommige daarvan negatief. Die resensent en rolprenthistorikus [[Roger Ebert]] het dit selfs [[pornografie]] genoem.&lt;ref name=&quot;McCormick&quot;&gt;McCormick, Moira. [http://video.barnesandnoble.com/search/interview.asp?CTR=104632 &quot;Christian Bale&amp;nbsp;– Good Christian Talks About Playing a Yuppie from Hell&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081204080229/http://video.barnesandnoble.com/search/interview.asp?CTR=104632 |date= 4 Desember 2008 }}, Barnes &amp; Noble.com, 5 September 2000; URL besoek op 15 Mei 2006&lt;/ref&gt; Hy het dit egter ’n positiewe resensie gegee en Bale geprys vir sy spel.&lt;ref&gt;Ebert, Roger. [http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20000414/REVIEWS/4140303/1023 &quot;American Psycho&quot;], ''Chicago Sun-Times'', 14 April 2000; URL besoek op 17 Mei 2006&lt;/ref&gt;

Sy eerste rol daarna was ''Captain Corelli's Mandolin''. In 2000 het hy weer ’n moordenaar gespeel, dié keer in ''Shaft''. Bale het in 2002 sy eerste aksierol gekry in die post-apokaliptiese aksiefantasieprent ''Reign of Fire''.&lt;ref&gt;[http://www.imdb.com/title/tt0253556/business ''Reign of Fire'' IMDb profile]; URL besoek op 19 Maart 2014.&lt;/ref&gt; Hy het daarin saam met [[Matthew McConaughey]] gespeel.

Ná ’n blaaskans van ’n jaar het hy in 2004 in die sielkundige riller ''The Machinist'' gespeel. Hy het weer tot uiterstes gegaan om hom vir sy rol voor te berei om Reznik se uitgeteerde voorkoms te kry.&lt;ref name=&quot;RadioFree&quot;&gt;{{cite web |last=Lee |first=Michael J. |url=http://movies.radiofree.com/interviews/themachi_christian_bale.shtml |title=Interviews Christian Bale, The Machinist |access-date=5 Mei 2008 |date=4 Oktober 2004 |publisher=Radio Free |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603171029/http://movies.radiofree.com/interviews/themachi_christian_bale.shtml |archive-date=3 Junie 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het in binne ’n paar maande 27&amp;nbsp;kg verloor.&lt;ref name=&quot;IGN&quot;&gt;{{cite web|last=Gilchrist|first=Todd|url=http://movies.ign.com/articles/557/557527p1.html|title=IGN Interviews Christian Bale|work=IGN FilmForce|date=15 Oktober 2004|accessdate=15 Oktober 2004|archive-date=25 Desember 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111225103005/http://movies.ign.com/articles/557/557527p1.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Aan die einde van die verfilming het Bale net 55&amp;nbsp;kg geweeg.&lt;ref name=&quot;RadioFree&quot;/&gt; 

In 2004 het Bale die hoofrol van Batman en sy alter ego, Bruce Wayne, gekry in ''[[Batman Begins]]''. Dit was net nadat hy maer geword het vir sy rol in ''The Machinist'' en hy moes weer spiere oefen om soos Batman te lyk. Hy het ses maande gekry om dit te doen. Hy het die spertyd gehaal en binne dié tyd 45&amp;nbsp;kg gewig aangesit.&lt;ref&gt;Jordan, Sean. [http://www.femmefatales.com/?p=44 Christian Bale: Belatedly Blabbing Batman] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061007195233/http://www.femmefatales.com/?p=44 |date= 7 Oktober 2006 }}, ''Femme Fatales'', Julie/Augustus 2005; URL besoek op 16 Mei 2006&lt;/ref&gt; ''Batman Begins'' is op 15 Junie 2005 uitgereik en was ’n internasionale sukses.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=batmanbegins.htm |title=Batman Begins (2005) |publisher=Box Office Mojo |access-date=13 April 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190724205014/https://www.boxofficemojo.com/movies/?id=batmanbegins.htm |archive-date=24 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het die rol weer in ''[[The Dark Knight]]'' vertolk. Die prent, wat in 2008 uitgereik is, was ’n treffer en het ’n nuwe rekord opgestel deur in sy eerste naweek in Amerika $158,4&amp;nbsp;miljoen te laat inrol.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dark Knight Sets Weekend Box-Office Record |url=http://www.foxnews.com/story/0,2933,386822,00.html |publisher=Fox News Channel |agency=Associated Press |date=21 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20121026122002/http://www.foxnews.com/story/0,2933,386822,00.html |archive-date=26 Oktober 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dit het binne 10 dae $300&amp;nbsp;miljoen oorskry, binne 18 dae $400&amp;nbsp;miljoen en binne 43 dae $500&amp;nbsp;miljoen – drie nuwe Amerikaanse rekords.&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Dark Knight Rewrites Box Office Record Books |url=http://afp.google.com/article/ALeqM5jIoMPprXFl4emMKV7YkA7XIACbGg |publisher=Google News |agency=Agence France-Presse |date=22 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130617041124/http://afp.google.com/article/ALeqM5jIoMPprXFl4emMKV7YkA7XIACbGg |archive-date=17 Junie 2013 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dit het wêreldwyd meer as $1&amp;nbsp;miljard gemaak.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/alltime/world |title=Box Office Mojo: All Time Worldwide Box Office Grosses |publisher=Boxofficemojo.com |access-date=26 Februarie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191018194502/https://www.boxofficemojo.com/alltime/world/ |archive-date=18 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

In 2012 het hy weer eens die rol van Batman vertolk in ''[[The Dark Knight Rises]]''.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Ray |last=Subers |title='Batman' Returns 20 July 2012 |work=Box Office Mojo |date=30 April 2010 |url=http://boxofficemojo.com/news/?id=2747&amp;p=.htm |access-date=30 April 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820131053/http://www.boxofficemojo.com/news/?id=2747 |archive-date=20 Augustus 2010 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Dié opvolg het weer meer as $1&amp;nbsp;miljard gemaak.&lt;ref name=&quot;all time&quot;&gt;{{cite web |url=http://boxofficemojo.com/alltime/world |title=All Time Worldwide Box Office Grosses |publisher=Box Office Mojo, Amazon.com |access-date=6 September 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191018194502/https://www.boxofficemojo.com/alltime/world/ |archive-date=18 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://boxofficemojo.com/yearly/chart/?view2=worldwide&amp;yr=2012&amp;p=.htm |title=2012 Yearly Box Office Results |publisher=Box Office Mojo, Amazon.com |access-date=6 September 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130113154847/http://www.boxofficemojo.com/yearly/chart/?view2=worldwide |archive-date=13 Januarie 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:Christian Bale - 002.jpg|duimnael|180px|Bale in 2008.]]
Ná ''Batman Begins'' het Bale weer in onafhanklike rolprente begin optree. Hy het een van die twee hoffrolle vertolk in die misdaaddrama ''Harsh Times'', saam met [[Freddy Rodriguez]] en [[Eva Longoria]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.usatoday.com/life/movies/news/2005-07-26-blanchett-toronto_x.htm |title=Blanchett joins Toronto festival lineup |date=26 Julie 2005 |work=USA Today |agency=Associated Press |access-date=13 April 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120630224752/http://www.usatoday.com/life/movies/news/2005-07-26-blanchett-toronto_x.htm |archive-date=30 Junie 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In ''The New World'' het hy saam met [[Colin Farrell]] en Q'Orianka Kilcher gespeel. Hy as ’n sekondêre karakter wat net in die laaste derde van die prent sy verskyning gemaak het. Die prent was ’n mislukking in Amerika en dit het ook nie internasionaal ’n wins gemaak nie.&lt;ref&gt;{{cite web|title=The New World at Box Office Mojo|url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=newworld.htm}}&lt;/ref&gt;

In 2006 het Bale vier projekte aangepak, onder meer ''The Prestige'' saam met [[Hugh Jackman]], [[Scarlett Johansson]], [[Piper Perabo]] en [[David Bowie]] en ''I'm Not There'' saam met [[Heath Ledger]].

In 2010 het hy saam met [[Mark Wahlberg]] in die drama ''The Fighter'' gespeel. Hy het 14 kg vir die rol van Dicky Eklund verloor en het die [[Golden Globe]] vir beste manlike byspeler in ’n rolprent, die [[Oscar]] vir beste manlike byspeler en nog 30 pryse vir sy spel gewen.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Christian Bale wins Oscar for &quot;The Fighter&quot; |url=http://www.reuters.com/article/2011/02/28/us-oscars-supportactor-idUSTRE71R0OX20110228 |access-date=9 Mei 2015 |agency=Reuters |date=28 Februarie 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20151128053938/http://www.reuters.com/article/2011/02/28/us-oscars-supportactor-idUSTRE71R0OX20110228 |archive-date=28 November 2015 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://nymag.com/daily/entertainment/2009/05/melissa_leo_to_control_christi.html |title=Melissa Leo to Control Christian Bale and Mark Wahlberg's Bedtimes |last=Barshad |first=Amos |date=20 Mei 2009 |work=New York |access-date=4 Junie 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090531092445/http://nymag.com/daily/entertainment/2009/05/melissa_leo_to_control_christi.html |archive-date=31 Mei 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; 

In Desember 2010 is aangekondig Bale sou in die historiese drama ''The Flowers of War'' speel, met [[Zhang Yimou]] as regisseur.&lt;ref name=&quot;hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/christian-bale-star-zhang-yimou-64417 |title=Christian Bale to Star in Zhang Yimou film |work=The Hollywood Reporter |access-date=25 September 2011 |first=Jonathan |last=Landreth |date=22 Desember 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200105185939/https://www.hollywoodreporter.com/news/christian-bale-star-zhang-yimou-64417 |archive-date=5 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Tydens die verfilming in Januarie 2011 het Bale en ’n span van [[CNN]] probeer om [[Chen Guangcheng]], ’n blinde aktivis onder nie-amptelike huisarres weens sy kritiek teen [[China]] se eenkindbeleid, te besoek. Terwyl die kameraspan dit afgeneem het, is hy deur tientalle Chinese veiligheidsbeamptes, wat hom nie herken het nie, geslaan, gestamp en toegang tot Guangcheng geweier.&lt;ref name=CNN1512/&gt; Bale het later gesê hy wou &quot;die man ontmoet, met hom bladskud en vertel watter inspirasie hy is&quot;.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-16215416 |title=Christian Bale barred from visiting China activist Chen |date=16 Desember 2011 |publisher=BBC News |access-date=27 April 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190422013554/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-16215416 |archive-date=22 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Moore |first=Malcolm |url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8960076/Christian-Bale-manhandled-while-trying-to-visit-Chinese-activist.html |title=Christian Bale manhandled while trying to visit Chinese activist |work=The Telegraph |date=16 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190108041908/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8960076/Christian-Bale-manhandled-while-trying-to-visit-Chinese-activist.html |archive-date=8 Januarie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Op videomateriaal kan ook gesien word hoe Bale en die CNN-span met klippe gegooi word en hoe ’n bussie 40 minute lank agter hul motor aanjaag.&lt;ref name=CNN1512&gt;{{cite web |url=http://edition.cnn.com/2011/12/15/world/asia/china-bale-activist/index.html?hpt=hp_c2 |title='Batman' star Bale punched, stopped from visiting blind Chinese activist |date=17 Desember 2011 |publisher=CNN |access-date=27 April 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180123190614/http://edition.cnn.com/2011/12/15/world/asia/china-bale-activist/index.html?hpt=hp_c2 |archive-date=23 Januarie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

In 2013 het hy Russell Baze gespeel in die riller ''Out of the Furnace'',&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cinemablend.com/new/Christian-Bale-Casey-Affleck-Zoe-Saldana-Confirmed-Out-Furnace-30296.html |title=Christian Bale, Casey Affleck And Zoe Saldana Confirmed For Out of the Furnace |publisher=CinemaBlend.com |access-date=9 April 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190622141558/https://www.cinemablend.com/new/Christian-Bale-Casey-Affleck-Zoe-Saldana-Confirmed-Out-Furnace-30296.html |archive-date=22 Junie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en ook verskyn in ''American Hustle''.&lt;ref name=&quot;COLLIDER&quot;&gt;{{cite web |url=http://collider.com/david-o-russell-movie-american-hustle |title=David O. Russell’s Next Film Gets New Title: AMERICAN HUSTLE |first=Adam |last=Chitwood |date=15 April 2013 |publisher=collider.com |access-date=16 April 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200108133726/https://collider.com/david-o-russell-movie-american-hustle/ |archive-date=8 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Total Film&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.totalfilm.com/news/david-o-russell-and-christian-bale-to-reunite-on-american-bullshit |title=David O. Russell and Christian Bale to reunite on American Bullshit |publisher=TotalFilm.com |access-date=9 Julie 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714234637/http://www.totalfilm.com/news/david-o-russell-and-christian-bale-to-reunite-on-american-bullshit |archive-date=14 Julie 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Vir laasgenoemde prent het hy 20&amp;nbsp;kg aangesit, sy kop kaal geskeer en ’n houding ontwikkel wat hom 3&amp;nbsp;cm korter laat vertoon het – wat tot rugprobleme gelei het.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Christian Bale's one-two punch with 'Furnace,' 'Hustle'|author=Mandell, Andrea|date=3 Desember 2013|url=http://www.usatoday.com/story/life/people/2013/12/03/christian-bale-talks-out-of-the-furnace-and-american-hustle/3817069/}}&lt;/ref&gt; [[Robert de Niro]], wat ’n kameerol in die prent gehad het, het hom na berig word nie herken toe hy aan hom voorgestel word nie.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Christian Bale's 'American Hustle' Transformation Even Fooled Co-Star|author=Rosen, Christopher|date=20 Desember 2013|url=http://www.huffingtonpost.com/2013/12/09/christian-bale-american-hustle_n_4412611.html|work=The Huffington Post|accessdate=6 Januarie 2014}}&lt;/ref&gt; 

Bale was [[Moses]] in [[Ridley Scott]] se Bybelse epos ''Exodus: Gods and Kings'',&lt;ref name=&quot;Deadline&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.deadline.com/2013/03/christian-bale-eyeing-moses |title=Christian Bale Eyeing Moses? |publisher=Deadline.com |access-date=19 Oktober 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140426120050/http://www.deadline.com/2013/03/christian-bale-eyeing-moses/ |archive-date=26 April 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hollywood Reporter&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/joel-edgerton-play-ramses-ridley-604967 |title=Joel Edgerton to Play Ramses in Ridley Scott's 'Exodus' |publisher=HollywoodReporter.com |access-date=19 Oktober 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200110224500/https://www.hollywoodreporter.com/news/joel-edgerton-play-ramses-ridley-604967 |archive-date=10 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; wat op 12 Desember 2014 uitgereik is. Sy laaste prent (tot in Januarie 2016) was ''The Promise'' (2016).

== Persoonlike lewe ==
Bale is op 29 Januarie 2000 met Sandra &quot;Sibi&quot; Blažić, ’n [[Serwië|Serwies]]-Amerikaanse voormalige model en grimeerkunstenaar, getroud. Hulle het twee kinders, Emmaline (geb. 2005) en Joseph (geb. 2014).&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2446065/Christian-Bale---profile.html |title=Christian Bale profile |last=Singh |first=Anita |date=23 Julie 2008 |work=The Daily Telegraph |access-date=13 April 2009 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327142441/http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2446065/Christian-Bale---profile.html |archive-date=27 Maart 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.imdb.com/news/ni0060707 |title=Bale Becomes a Father |access-date=15 Julie 2008 |date=29 Maart 2005 |publisher=Internet Movie Database |work=Wenn |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129112900/http://www.imdb.com/news/ni0060707 |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |first=Craig |last=McLean |url=http://www.theage.com.au/news/Film/Suit-yourself-mate/2005/05/26/1116950815155.html |title=Suit yourself, mate |access-date=15 Julie 2008 |date=29 Mei 2005 |work=The Age |location=Melbourne |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170807112033/http://www.theage.com.au/news/Film/Suit-yourself-mate/2005/05/26/1116950815155.html |archive-date=7 Augustus 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://celebritybabies.people.com/2014/03/08/christian-bale-sibi-blazic-pregnant-expecting-second-child |title=Second Child on the Way for Christian Bale |date=8 Maart 2014 |work=People |access-date=9 Maart 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180612162319/http://celebritybabies.people.com/2014/03/08/christian-bale-sibi-blazic-pregnant-expecting-second-child/ |archive-date=12 Junie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nydailynews.com/entertainment/gossip/christian-bale-wife-baby-boy-article-1.1908469 |title=Christian Bale, wife Sibi welcome baby boy |work=nydailynews.com |access-date=12 Desember 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180118181410/http://www.nydailynews.com/entertainment/gossip/christian-bale-wife-baby-boy-article-1.1908469 |archive-date=18 Januarie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Bale woon sedert 1992 in [[Los Angeles]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/film/2005/jun/05/features.magazine |title=Dark Star |last=Hoad |first=Phil |date=5 Junie 2005 |work=The Guardian |access-date=13 April 2009 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20081022145311/http://www.guardian.co.uk/film/2005/jun/05/features.magazine |archive-date=22 Oktober 2008 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Nes sy pa steun hy omgewingsgroepe soos [[Greenpeace]] en die [[Wêreldnatuurlewefonds]]. Hy is saam met sy vrou op die beheerliggaam van die [[Dian Fossey]]-gorillafonds.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://gorillafund.org/page.aspx?pid=419 |title=Dian Fossey Gorilla Fund |publisher=Gorillafund.org |date=14 April 2014 |accessdate=16 Mei 2014 |archive-date=20 Junie 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100620181254/http://gorillafund.org/Page.aspx?pid=419 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

== Filmografie ==

{{Col-begin}}
{{Col-break}}
* ''Mio in the Land of Faraway'' (1987)
* ''Empire of the Sun'' (1987)
* ''Treasure Island'' (1990)
* ''Newsies'' (1992)
* ''Swing Kids'' (1993)
* ''Little Women'' (1994)
* ''Pocahontas'' (1995)
* ''Metroland'' (1997)
* ''All the Little Animals'' (1998)
* ''Velvet Goldmine'' (1998) 
* ''A Midsummer Night's Dream'' (1999)
* ''American Psycho'' (2000)
{{Col-break}}
* ''Shaft'' (2000)
* ''Laurel Canyon'' (2002)
* ''Reign of Fire'' (2002)
* ''Equilibrium'' (2002)
* ''The Machinist'' (2004)
* ''Batman Begins'' (2005) 
*''Harsh Times'' (2005)
* ''The New World'' (2005)
* ''The Prestige'' (2006)
* ''Rescue Dawn'' (2006)
* ''3:10 to Yuma'' (2007)
* ''The Dark Knight'' (2008)
{{Col-break}}
* ''Terminator Salvation'' (2009)
* ''Public Enemies'' (2009)
* ''The Fighter'' (2010)
* ''The Flowers of War'' (2011)
* ''The Dark Knight Rises'' (2012)
* ''Out of the Furnace'' (2013)
* ''American Hustle'' (2013)
* ''Exodus: Gods and Kings'' (2014)
* ''Knight of Cups'' (2015)
* ''The Big Short'' (2015)
* ''The Promise'' (2016)
{{Col-end}}

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
*{{Imdb naam|288}}
* {{Commons-kategorie inlyn|Christian Bale}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Christian Bale|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Bale, Christian}}
[[Kategorie:Britse akteurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1974]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>7kbecp90zidvf7w0fhg3ucmtjug0hfq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520294</id>
      <parentid>2520293</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:51:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Filmografie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29958" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Christian Bale
| Beeld                     = Christian Bale 2014 (cropped).jpg
| Beeldonderskrif           = Christian Bale in 2014 op die Berlynse Rolprentfees.
| Geboortenaam              = Christian Charles Philip Bale
| Geboortedatum             = {{GDEO|1974|01|30}}
| Geboorteplek              = Haverfordwest, Pembrokeshire, [[Wallis]], [[Brittanje]]
| Nasionaliteit             = Brits
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare			   = 1982–tans
| imdb                      = 288
}}

'''Christian Charles Philip Bale''' (* 30 [[Januarie]] [[1974]]–) is ’n [[Verenigde Koninkryk|Britse]] akteur.&lt;ref name=&quot;Phase 9&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.phase9.tv/moviefeatures/reignoffire-christianbale.shtml |title=Q&amp;A with Christian Bale |publisher=Phase9.tv |access-date=3 Desember 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191220035000/http://www.phase9.tv/moviefeatures/reignoffire-christianbale.shtml |archive-date=20 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NotWelsh&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.christianbale.net/articles/2000/imdb2000.htm |quote=I was born in Wales but I'm not Welsh – I'm English |title=Christian Bale: American Psycho |publisher=IMDB News |access-date=21 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120816004518/http://www.christianbale.net/articles/2000/imdb2000.htm |archive-date=16 Augustus 2012 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het al in groot rolprente gespeel en in kleiner produksies van onafhanklike vervaardigers en kunsateljees.

Hy het op 13 aandag getrek in [[Steven Spielberg]] se ''Empire of the Sun'' (1987). Hy het die rol vertolk van ’n Engelse seun wat tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] van sy ouers geskei raak en verdwaal, en hom eindelik bevind in ’n [[Japan]]nese [[konsentrasiekamp]].&lt;ref&gt;{{cite news |last=Singer |first=Leigh |url=http://www.guardian.co.uk/film/filmblog/2009/feb/19/best-actors-never-nominated-for-oscars |title=Oscars: the best actors never to have been nominated |work=The Guardian |date=19 Februarie 2009 |access-date=26 Februarie 2010 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20111209202521/http://www.guardian.co.uk/film/filmblog/2009/feb/19/best-actors-never-nominated-for-oscars |archive-date= 9 Desember 2011 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; In 2000 het hy lof gekry vir sy uitbeelding van die reeksmoordenaar Patrick Bateman in ''[[American psycho|American Psycho]]''. Hy gaan tot uiterstes om vir ’n rol voor te berei; dit was veral die geval met die sielkundige riller ''The Machinist'' (2004), waarvoor hy 28,5 kg verloor het om die rol van Trevor Reznik te vertolk.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.allvoices.com/contributed-news/5890121-christian-bale-lost-63-pounds-and-get-other-110-in-less-than-a-year |title=Christian Bale Lost 63 pounds and get other 110 in less than 9 months! |publisher=Allvoices.com |date=22 Mei 2010 |access-date=6 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140107024856/http://www.allvoices.com/contributed-news/5890121-christian-bale-lost-63-pounds-and-get-other-110-in-less-than-a-year |archive-date=7 Januarie 2014 |url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Bale het internasionaal meer bekend geraak vir rol as [[Batman|Bruce Wayne/Batman]] in ''[[Batman Begins]]'' (2005), ''[[The Dark Knight]]'' (2008) en ''[[The Dark Knight Rises]]'' (2012). Vir sy spel in ''The Fighter'' (2010) het hy ook groot lof gekry asook verskeie pryse, onder meer ’n [[Oscar]] vir beste manlike byspeler. Nog noemenswaardige rolle was in ''American Hustle'' en ''The Big Short''.

== Vroeë lewe ==
Bale is in Haverfordwest in Pembrokeshire, [[Wallis]] gebore as die seun van David Bale, ’n entrepreneur, vlieënier en talentbestuurder, en Jenny (geb. James), wat in ’n sirkus opgetree het&lt;ref&gt;[http://www.filmreference.com/film/91/Christian-Bale.html Christian Bale-profiel by] FilmReference.com.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;rourke&quot;&gt;{{cite news|first=Mary|last=Rourke|title=Activist David Bale had commitment to Africa|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2001829381_baleobit04.html|work=The Seattle Times|date=4 Januarie 2004|accessdate=30 Junie 2008}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Eonl&gt;{{cite news |last=Serpe |first=Gina |title=Christian Bailed Over Alleged Assault; Denies Wrongdoing |url=http://www.eonline.com/news/christian_bailed_over_alleged_assault/3340 |access-date=26 September 2011 |publisher=E! |date=22 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20111210090311/http://www.eonline.com/news/christian_bailed_over_alleged_assault/3340 |archive-date=10 Desember 2011 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het drie susters.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Secrets of the Jay Leno show revealed: New book lifts the lid on celebrity divas and behind-the-scenes craziness from the show's 22-year run|work=[[Daily Mail]]|date=14 June 2014|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-2658216/Secrets-Jay-Leno-revealed-New-book-lifts-lid-celebrity-divas-scenes-craziness-shows-22-year-run.html}}&lt;/ref&gt; 

Bale se ma is Engels en sy pa ’n gebore [[Suid-Afrika]]ner. Hy het al gesê: &quot;Ek is in Wallis gebore, maar ek is nie Wallies nie – ek is Engels.&quot;&lt;ref name=&quot;NotWelsh&quot;/&gt; Hy het in [[Wallis]], [[Surrey]] en [[Dorset]] in Engeland, en in [[Portugal]] grootgeword.&lt;ref&gt;{{cite web |author=metrowebukmetro |url=http://www.metro.co.uk/showbiz/interviews/66042-60-seconds-christian-bale |title=60 SECONDS: Christian Bale |publisher=Metro.co.uk |date=13 September 2007 |access-date=6 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20110514111833/http://www.metro.co.uk/showbiz/interviews/66042-60-seconds-christian-bale |archive-date=14 Mei 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/8271873/Christian-Bale-Yes-it-is-the-same-guy.html |title=Christian Bale: Yes, it is the same guy |access-date=9 Februarie 2014 |date=21 Januarie 2011 |work=The Daily Telegraph |publisher=Telegraph Media Group Limited |location=London, UK |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190710154303/https://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/8271873/Christian-Bale-Yes-it-is-the-same-guy.html |archive-date=10 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Sy ouers is in 1991 geskei. Sy ma en susters het in Engeland agtergebly terwyl hy en sy pa na [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], verhuis het toe hy 17 jaar oud was.&lt;ref name=&quot;Sister&quot;&gt;{{cite news |title=Sister of Hollywood star Christian Bale faces losing her home |url=http://www.bournemouthecho.co.uk/news/5037278.Sister_of_Hollywood_star_Christian_Bale_faces_losing_her_home |access-date=12 Julie 2013 |newspaper=Bournemouth Echo |date=3 Maart 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106203022/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/5037278.Sister_of_Hollywood_star_Christian_Bale_faces_losing_her_home/ |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Sy eerste toneelspelondervinding was in 1982 in ’n advertensie vir ’n wasgoedversagmiddel. In 1984 het hy sy verhoogdebuut gemaak in ''The Nerd'' in die [[West End, Londen|West End]] in [[Londen]].&lt;ref&gt;Kamarauskas, K. [http://www.thespiannet.com/actors/B/bale_christian/index.shtml Christian Bale profile at Thespian Net]; URL besoek op 19 Maart 2014.&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==
[[Beeld:Ch Bale 02.jpg|links|duimnael|180px|'n 14-jarige Bale in [[Stockholm]], [[Swede]], terwyl hy in Februarie 1988 voorbrand vir die prent ''Empire of the Sun'' gemaak het.]]
Bale het sy rolprentdebuut in 1986 gemaak as die tsarewitsj [[Aleksei Nikolajewitsj van Rusland]] in die TV-prent ''Anastasia: The Mystery of Anna''.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Christian Bale biography |url=http://www.contactmusic.com/info/christian_bale |publisher=Contact music |access-date=21 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150127123424/http://www.contactmusic.com/info/christian_bale |archive-date=27 Januarie 2015 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Daarna het hoofrolle gevolg in die minireeks ''Heart of the Country'' en die fantasieprent ''Mio in the Land of Faraway''.

Vir sy spel in ''Empire of the Sun'' (1987) is hy deur die Amerikaanse National Board of Review of Motion Pictures benoem as beste jong akteur – dit was die eerste keer dat die prys toegeken is.&lt;ref name=&quot;bbc wales&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/wales/arts/sites/themes/film/christian_bale.shtml |title=BBC Wales – Arts – Christian Bale |publisher=BBC Wales |access-date=13 April 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090213150833/http://www.bbc.co.uk/wales/arts/sites/themes/film/christian_bale.shtml |archive-date=13 Februarie 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het nie gehou van die bohaai wat die publiek en sy skoolmaats daaroor gemaak het nie en het oorweeg om op te hou toneelspeel, totdat [[Kenneth Branagh]] hom oorreed het om in 1989 in ''Henry V'' te speel.&lt;ref name=&quot;bbc wales&quot;/&gt; In 1990 het hy saam met [[Charlton Heston]] verskyn in ''Treasure Island''. Hierna het rolle gevolg in ''Newsies'', ''Swing Kids'', ''Little Women'' en ''Velvet Goldmine''.

In 1999 het Bale die rol van die reeksmoordenaar Patrick Bateman in ''[[American psycho|American Psycho]]'', ’n rolprentweergawe van die omstrede boek met dieselfde naam, vertolk. Hy het tot uiterstes gegaan om die voorkoms te kry wat in die boek beskryf word.&lt;ref&gt;Fischer, Paul. [http://www.crankycritic.com/qa/pf_articles/christianbale.html &quot;Unmasking an American Psycho.&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000613080016/http://www.crankycritic.com/qa/pf_articles/christianbale.html |date=13 Junie 2000 }} ''The Cranky Critic''; URL besoek op 15 Mei 2006.&lt;/ref&gt; Hy het hom ook eenkant gehou om die donker kant van Bateman se persoonlikheid baas te raak. ''American Psycho'' het groot reaksie uitgelok, sommige daarvan negatief. Die resensent en rolprenthistorikus [[Roger Ebert]] het dit selfs [[pornografie]] genoem.&lt;ref name=&quot;McCormick&quot;&gt;McCormick, Moira. [http://video.barnesandnoble.com/search/interview.asp?CTR=104632 &quot;Christian Bale&amp;nbsp;– Good Christian Talks About Playing a Yuppie from Hell&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081204080229/http://video.barnesandnoble.com/search/interview.asp?CTR=104632 |date= 4 Desember 2008 }}, Barnes &amp; Noble.com, 5 September 2000; URL besoek op 15 Mei 2006&lt;/ref&gt; Hy het dit egter ’n positiewe resensie gegee en Bale geprys vir sy spel.&lt;ref&gt;Ebert, Roger. [http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20000414/REVIEWS/4140303/1023 &quot;American Psycho&quot;], ''Chicago Sun-Times'', 14 April 2000; URL besoek op 17 Mei 2006&lt;/ref&gt;

Sy eerste rol daarna was ''Captain Corelli's Mandolin''. In 2000 het hy weer ’n moordenaar gespeel, dié keer in ''Shaft''. Bale het in 2002 sy eerste aksierol gekry in die post-apokaliptiese aksiefantasieprent ''Reign of Fire''.&lt;ref&gt;[http://www.imdb.com/title/tt0253556/business ''Reign of Fire'' IMDb profile]; URL besoek op 19 Maart 2014.&lt;/ref&gt; Hy het daarin saam met [[Matthew McConaughey]] gespeel.

Ná ’n blaaskans van ’n jaar het hy in 2004 in die sielkundige riller ''The Machinist'' gespeel. Hy het weer tot uiterstes gegaan om hom vir sy rol voor te berei om Reznik se uitgeteerde voorkoms te kry.&lt;ref name=&quot;RadioFree&quot;&gt;{{cite web |last=Lee |first=Michael J. |url=http://movies.radiofree.com/interviews/themachi_christian_bale.shtml |title=Interviews Christian Bale, The Machinist |access-date=5 Mei 2008 |date=4 Oktober 2004 |publisher=Radio Free |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603171029/http://movies.radiofree.com/interviews/themachi_christian_bale.shtml |archive-date=3 Junie 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het in binne ’n paar maande 27&amp;nbsp;kg verloor.&lt;ref name=&quot;IGN&quot;&gt;{{cite web|last=Gilchrist|first=Todd|url=http://movies.ign.com/articles/557/557527p1.html|title=IGN Interviews Christian Bale|work=IGN FilmForce|date=15 Oktober 2004|accessdate=15 Oktober 2004|archive-date=25 Desember 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111225103005/http://movies.ign.com/articles/557/557527p1.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Aan die einde van die verfilming het Bale net 55&amp;nbsp;kg geweeg.&lt;ref name=&quot;RadioFree&quot;/&gt; 

In 2004 het Bale die hoofrol van Batman en sy alter ego, Bruce Wayne, gekry in ''[[Batman Begins]]''. Dit was net nadat hy maer geword het vir sy rol in ''The Machinist'' en hy moes weer spiere oefen om soos Batman te lyk. Hy het ses maande gekry om dit te doen. Hy het die spertyd gehaal en binne dié tyd 45&amp;nbsp;kg gewig aangesit.&lt;ref&gt;Jordan, Sean. [http://www.femmefatales.com/?p=44 Christian Bale: Belatedly Blabbing Batman] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061007195233/http://www.femmefatales.com/?p=44 |date= 7 Oktober 2006 }}, ''Femme Fatales'', Julie/Augustus 2005; URL besoek op 16 Mei 2006&lt;/ref&gt; ''Batman Begins'' is op 15 Junie 2005 uitgereik en was ’n internasionale sukses.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=batmanbegins.htm |title=Batman Begins (2005) |publisher=Box Office Mojo |access-date=13 April 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190724205014/https://www.boxofficemojo.com/movies/?id=batmanbegins.htm |archive-date=24 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het die rol weer in ''[[The Dark Knight]]'' vertolk. Die prent, wat in 2008 uitgereik is, was ’n treffer en het ’n nuwe rekord opgestel deur in sy eerste naweek in Amerika $158,4&amp;nbsp;miljoen te laat inrol.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Dark Knight Sets Weekend Box-Office Record |url=http://www.foxnews.com/story/0,2933,386822,00.html |publisher=Fox News Channel |agency=Associated Press |date=21 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20121026122002/http://www.foxnews.com/story/0,2933,386822,00.html |archive-date=26 Oktober 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dit het binne 10 dae $300&amp;nbsp;miljoen oorskry, binne 18 dae $400&amp;nbsp;miljoen en binne 43 dae $500&amp;nbsp;miljoen – drie nuwe Amerikaanse rekords.&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Dark Knight Rewrites Box Office Record Books |url=http://afp.google.com/article/ALeqM5jIoMPprXFl4emMKV7YkA7XIACbGg |publisher=Google News |agency=Agence France-Presse |date=22 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130617041124/http://afp.google.com/article/ALeqM5jIoMPprXFl4emMKV7YkA7XIACbGg |archive-date=17 Junie 2013 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dit het wêreldwyd meer as $1&amp;nbsp;miljard gemaak.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/alltime/world |title=Box Office Mojo: All Time Worldwide Box Office Grosses |publisher=Boxofficemojo.com |access-date=26 Februarie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191018194502/https://www.boxofficemojo.com/alltime/world/ |archive-date=18 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

In 2012 het hy weer eens die rol van Batman vertolk in ''[[The Dark Knight Rises]]''.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Ray |last=Subers |title='Batman' Returns 20 July 2012 |work=Box Office Mojo |date=30 April 2010 |url=http://boxofficemojo.com/news/?id=2747&amp;p=.htm |access-date=30 April 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100820131053/http://www.boxofficemojo.com/news/?id=2747 |archive-date=20 Augustus 2010 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Dié opvolg het weer meer as $1&amp;nbsp;miljard gemaak.&lt;ref name=&quot;all time&quot;&gt;{{cite web |url=http://boxofficemojo.com/alltime/world |title=All Time Worldwide Box Office Grosses |publisher=Box Office Mojo, Amazon.com |access-date=6 September 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191018194502/https://www.boxofficemojo.com/alltime/world/ |archive-date=18 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://boxofficemojo.com/yearly/chart/?view2=worldwide&amp;yr=2012&amp;p=.htm |title=2012 Yearly Box Office Results |publisher=Box Office Mojo, Amazon.com |access-date=6 September 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130113154847/http://www.boxofficemojo.com/yearly/chart/?view2=worldwide |archive-date=13 Januarie 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:Christian Bale - 002.jpg|duimnael|180px|Bale in 2008.]]
Ná ''Batman Begins'' het Bale weer in onafhanklike rolprente begin optree. Hy het een van die twee hoffrolle vertolk in die misdaaddrama ''Harsh Times'', saam met [[Freddy Rodriguez]] en [[Eva Longoria]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.usatoday.com/life/movies/news/2005-07-26-blanchett-toronto_x.htm |title=Blanchett joins Toronto festival lineup |date=26 Julie 2005 |work=USA Today |agency=Associated Press |access-date=13 April 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120630224752/http://www.usatoday.com/life/movies/news/2005-07-26-blanchett-toronto_x.htm |archive-date=30 Junie 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In ''The New World'' het hy saam met [[Colin Farrell]] en Q'Orianka Kilcher gespeel. Hy as ’n sekondêre karakter wat net in die laaste derde van die prent sy verskyning gemaak het. Die prent was ’n mislukking in Amerika en dit het ook nie internasionaal ’n wins gemaak nie.&lt;ref&gt;{{cite web|title=The New World at Box Office Mojo|url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=newworld.htm}}&lt;/ref&gt;

In 2006 het Bale vier projekte aangepak, onder meer ''The Prestige'' saam met [[Hugh Jackman]], [[Scarlett Johansson]], [[Piper Perabo]] en [[David Bowie]] en ''I'm Not There'' saam met [[Heath Ledger]].

In 2010 het hy saam met [[Mark Wahlberg]] in die drama ''The Fighter'' gespeel. Hy het 14 kg vir die rol van Dicky Eklund verloor en het die [[Golden Globe]] vir beste manlike byspeler in ’n rolprent, die [[Oscar]] vir beste manlike byspeler en nog 30 pryse vir sy spel gewen.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Christian Bale wins Oscar for &quot;The Fighter&quot; |url=http://www.reuters.com/article/2011/02/28/us-oscars-supportactor-idUSTRE71R0OX20110228 |access-date=9 Mei 2015 |agency=Reuters |date=28 Februarie 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20151128053938/http://www.reuters.com/article/2011/02/28/us-oscars-supportactor-idUSTRE71R0OX20110228 |archive-date=28 November 2015 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://nymag.com/daily/entertainment/2009/05/melissa_leo_to_control_christi.html |title=Melissa Leo to Control Christian Bale and Mark Wahlberg's Bedtimes |last=Barshad |first=Amos |date=20 Mei 2009 |work=New York |access-date=4 Junie 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090531092445/http://nymag.com/daily/entertainment/2009/05/melissa_leo_to_control_christi.html |archive-date=31 Mei 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; 

In Desember 2010 is aangekondig Bale sou in die historiese drama ''The Flowers of War'' speel, met [[Zhang Yimou]] as regisseur.&lt;ref name=&quot;hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/christian-bale-star-zhang-yimou-64417 |title=Christian Bale to Star in Zhang Yimou film |work=The Hollywood Reporter |access-date=25 September 2011 |first=Jonathan |last=Landreth |date=22 Desember 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200105185939/https://www.hollywoodreporter.com/news/christian-bale-star-zhang-yimou-64417 |archive-date=5 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Tydens die verfilming in Januarie 2011 het Bale en ’n span van [[CNN]] probeer om [[Chen Guangcheng]], ’n blinde aktivis onder nie-amptelike huisarres weens sy kritiek teen [[China]] se eenkindbeleid, te besoek. Terwyl die kameraspan dit afgeneem het, is hy deur tientalle Chinese veiligheidsbeamptes, wat hom nie herken het nie, geslaan, gestamp en toegang tot Guangcheng geweier.&lt;ref name=CNN1512/&gt; Bale het later gesê hy wou &quot;die man ontmoet, met hom bladskud en vertel watter inspirasie hy is&quot;.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-16215416 |title=Christian Bale barred from visiting China activist Chen |date=16 Desember 2011 |publisher=BBC News |access-date=27 April 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190422013554/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-16215416 |archive-date=22 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Moore |first=Malcolm |url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8960076/Christian-Bale-manhandled-while-trying-to-visit-Chinese-activist.html |title=Christian Bale manhandled while trying to visit Chinese activist |work=The Telegraph |date=16 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190108041908/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/china/8960076/Christian-Bale-manhandled-while-trying-to-visit-Chinese-activist.html |archive-date=8 Januarie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Op videomateriaal kan ook gesien word hoe Bale en die CNN-span met klippe gegooi word en hoe ’n bussie 40 minute lank agter hul motor aanjaag.&lt;ref name=CNN1512&gt;{{cite web |url=http://edition.cnn.com/2011/12/15/world/asia/china-bale-activist/index.html?hpt=hp_c2 |title='Batman' star Bale punched, stopped from visiting blind Chinese activist |date=17 Desember 2011 |publisher=CNN |access-date=27 April 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180123190614/http://edition.cnn.com/2011/12/15/world/asia/china-bale-activist/index.html?hpt=hp_c2 |archive-date=23 Januarie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

In 2013 het hy Russell Baze gespeel in die riller ''Out of the Furnace'',&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cinemablend.com/new/Christian-Bale-Casey-Affleck-Zoe-Saldana-Confirmed-Out-Furnace-30296.html |title=Christian Bale, Casey Affleck And Zoe Saldana Confirmed For Out of the Furnace |publisher=CinemaBlend.com |access-date=9 April 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190622141558/https://www.cinemablend.com/new/Christian-Bale-Casey-Affleck-Zoe-Saldana-Confirmed-Out-Furnace-30296.html |archive-date=22 Junie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en ook verskyn in ''American Hustle''.&lt;ref name=&quot;COLLIDER&quot;&gt;{{cite web |url=http://collider.com/david-o-russell-movie-american-hustle |title=David O. Russell’s Next Film Gets New Title: AMERICAN HUSTLE |first=Adam |last=Chitwood |date=15 April 2013 |publisher=collider.com |access-date=16 April 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200108133726/https://collider.com/david-o-russell-movie-american-hustle/ |archive-date=8 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Total Film&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.totalfilm.com/news/david-o-russell-and-christian-bale-to-reunite-on-american-bullshit |title=David O. Russell and Christian Bale to reunite on American Bullshit |publisher=TotalFilm.com |access-date=9 Julie 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714234637/http://www.totalfilm.com/news/david-o-russell-and-christian-bale-to-reunite-on-american-bullshit |archive-date=14 Julie 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Vir laasgenoemde prent het hy 20&amp;nbsp;kg aangesit, sy kop kaal geskeer en ’n houding ontwikkel wat hom 3&amp;nbsp;cm korter laat vertoon het – wat tot rugprobleme gelei het.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Christian Bale's one-two punch with 'Furnace,' 'Hustle'|author=Mandell, Andrea|date=3 Desember 2013|url=http://www.usatoday.com/story/life/people/2013/12/03/christian-bale-talks-out-of-the-furnace-and-american-hustle/3817069/}}&lt;/ref&gt; [[Robert de Niro]], wat ’n kameerol in die prent gehad het, het hom na berig word nie herken toe hy aan hom voorgestel word nie.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Christian Bale's 'American Hustle' Transformation Even Fooled Co-Star|author=Rosen, Christopher|date=20 Desember 2013|url=http://www.huffingtonpost.com/2013/12/09/christian-bale-american-hustle_n_4412611.html|work=The Huffington Post|accessdate=6 Januarie 2014}}&lt;/ref&gt; 

Bale was [[Moses]] in [[Ridley Scott]] se Bybelse epos ''Exodus: Gods and Kings'',&lt;ref name=&quot;Deadline&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.deadline.com/2013/03/christian-bale-eyeing-moses |title=Christian Bale Eyeing Moses? |publisher=Deadline.com |access-date=19 Oktober 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140426120050/http://www.deadline.com/2013/03/christian-bale-eyeing-moses/ |archive-date=26 April 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hollywood Reporter&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/joel-edgerton-play-ramses-ridley-604967 |title=Joel Edgerton to Play Ramses in Ridley Scott's 'Exodus' |publisher=HollywoodReporter.com |access-date=19 Oktober 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200110224500/https://www.hollywoodreporter.com/news/joel-edgerton-play-ramses-ridley-604967 |archive-date=10 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; wat op 12 Desember 2014 uitgereik is. Sy laaste prent (tot in Januarie 2016) was ''The Promise'' (2016).

== Persoonlike lewe ==
Bale is op 29 Januarie 2000 met Sandra &quot;Sibi&quot; Blažić, ’n [[Serwië|Serwies]]-Amerikaanse voormalige model en grimeerkunstenaar, getroud. Hulle het twee kinders, Emmaline (geb. 2005) en Joseph (geb. 2014).&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2446065/Christian-Bale---profile.html |title=Christian Bale profile |last=Singh |first=Anita |date=23 Julie 2008 |work=The Daily Telegraph |access-date=13 April 2009 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327142441/http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2446065/Christian-Bale---profile.html |archive-date=27 Maart 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.imdb.com/news/ni0060707 |title=Bale Becomes a Father |access-date=15 Julie 2008 |date=29 Maart 2005 |publisher=Internet Movie Database |work=Wenn |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129112900/http://www.imdb.com/news/ni0060707 |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |first=Craig |last=McLean |url=http://www.theage.com.au/news/Film/Suit-yourself-mate/2005/05/26/1116950815155.html |title=Suit yourself, mate |access-date=15 Julie 2008 |date=29 Mei 2005 |work=The Age |location=Melbourne |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170807112033/http://www.theage.com.au/news/Film/Suit-yourself-mate/2005/05/26/1116950815155.html |archive-date=7 Augustus 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://celebritybabies.people.com/2014/03/08/christian-bale-sibi-blazic-pregnant-expecting-second-child |title=Second Child on the Way for Christian Bale |date=8 Maart 2014 |work=People |access-date=9 Maart 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180612162319/http://celebritybabies.people.com/2014/03/08/christian-bale-sibi-blazic-pregnant-expecting-second-child/ |archive-date=12 Junie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nydailynews.com/entertainment/gossip/christian-bale-wife-baby-boy-article-1.1908469 |title=Christian Bale, wife Sibi welcome baby boy |work=nydailynews.com |access-date=12 Desember 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180118181410/http://www.nydailynews.com/entertainment/gossip/christian-bale-wife-baby-boy-article-1.1908469 |archive-date=18 Januarie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Bale woon sedert 1992 in [[Los Angeles]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/film/2005/jun/05/features.magazine |title=Dark Star |last=Hoad |first=Phil |date=5 Junie 2005 |work=The Guardian |access-date=13 April 2009 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20081022145311/http://www.guardian.co.uk/film/2005/jun/05/features.magazine |archive-date=22 Oktober 2008 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Nes sy pa steun hy omgewingsgroepe soos [[Greenpeace]] en die [[Wêreldnatuurlewefonds]]. Hy is saam met sy vrou op die beheerliggaam van die [[Dian Fossey]]-gorillafonds.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://gorillafund.org/page.aspx?pid=419 |title=Dian Fossey Gorilla Fund |publisher=Gorillafund.org |date=14 April 2014 |accessdate=16 Mei 2014 |archive-date=20 Junie 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100620181254/http://gorillafund.org/Page.aspx?pid=419 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; 

== Filmografie ==

{{Col-begin}}
{{Col-break}}
* ''Mio in the Land of Faraway'' (1987)
* ''Empire of the Sun'' (1987)
* ''Treasure Island'' (1990)
* ''Newsies'' (1992)
* ''Swing Kids'' (1993)
* ''Little Women'' (1994)
* ''Pocahontas'' (1995)
* ''Metroland'' (1997)
* ''All the Little Animals'' (1998)
* ''Velvet Goldmine'' (1998) 
* ''A Midsummer Night's Dream'' (1999)
* ''[[American psycho|American Psycho]]'' (2000)
{{Col-break}}
* ''Shaft'' (2000)
* ''Laurel Canyon'' (2002)
* ''Reign of Fire'' (2002)
* ''Equilibrium'' (2002)
* ''The Machinist'' (2004)
* ''[[Batman Begins]]'' (2005) 
*''Harsh Times'' (2005)
* ''The New World'' (2005)
* ''The Prestige'' (2006)
* ''Rescue Dawn'' (2006)
* ''3:10 to Yuma'' (2007)
* ''[[The Dark Knight]]'' (2008)
{{Col-break}}
* ''Terminator Salvation'' (2009)
* ''Public Enemies'' (2009)
* ''The Fighter'' (2010)
* ''The Flowers of War'' (2011)
* ''[[The Dark Knight Rises]]'' (2012)
* ''Out of the Furnace'' (2013)
* ''American Hustle'' (2013)
* ''Exodus: Gods and Kings'' (2014)
* ''Knight of Cups'' (2015)
* ''The Big Short'' (2015)
* ''The Promise'' (2016)
{{Col-end}}

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
*{{Imdb naam|288}}
* {{Commons-kategorie inlyn|Christian Bale}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Christian Bale|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Bale, Christian}}
[[Kategorie:Britse akteurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1974]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>n4jr2lp1qepzllfjt1uz8cexppvhsry</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mark Ruffalo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>106306</id>
    <revision>
      <id>2520303</id>
      <parentid>2438917</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:03:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18541" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Mark Ruffalo
| Beeld                     = Mark Ruffalo June 2014.jpg
| Beeldonderskrif           = Mark Ruffalo in Junie 2014.
| Geboortenaam              = Mark Alan Ruffalo
| Geboortedatum             = {{GDEO|1967|11|22}}
| Geboorteplek              = Kenosha, [[Wisconsin]], [[VSA]]
| Nasionaliteit             = Amerikaans
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, aktivis, regisseur, humanitaris
| Aktiewe jare			   = 1988–tans
| Lewensmaat = In 2000 getroud met Sunrise Coigney
| Kinders = 3
| imdb                      = 749263
}}

'''Mark Alan Ruffalo''' (geb. 22 November 1967)&lt;ref&gt;{{cite news|title=Monitor|newspaper=Entertainment Weekly|date=25 November 2011|issue=1182|pages=30}}&lt;/ref&gt; is ’n Amerikaanse akteur, vervaardiger, aktivis, regisseur en humanitaris. Hy het die rol van die [[Marvel Comics]]-karakter [[Hulk|dr. Bruce Banner/die Hulk]] in 2012 in ''[[The Avengers]]'' en in 2015 in ''[[Avengers: Age of Ultron]]'' vertolk. 

== Vroeë lewe ==
Ruffalo is in Kenosha, [[Wisconsin]], gebore. Sy pa, Frank Lawrence Ruffalo jr., was ’n verwer en sy ma, Marie Rose Hebert, ’n haarkapper en stilis.&lt;ref name=&quot;actors&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;parade&quot;&gt;{{cite news |last=Radar |first=Dotson |title=I Wouldn't Give Any Of It Back |work=Parade |date=9 Mei 2004 |url=http://www.parade.com/articles/editions/2004/edition_05-09-2004/featured_0 |access-date=20 September 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090114015641/http://www.parade.com/articles/editions/2004/edition_05-09-2004/featured_0 |archive-date=14 Januarie 2009 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Baldassarre |first=Angela |title=On the trail of a real-life serial killer |work=Tandem |location=Canada |date=4 Maart 2007 |url=http://www.corrieretandem.com/viewstory.php?storyid=7084 |access-date=20 September 2007 |language=ja |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106221615/http://www.corrieretandem.com/viewstory.php?storyid=7084 |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het twee susters, Tania en Nicole, en ’n broer wat in 2008 dood is.&lt;ref name=&quot;actors&quot;/&gt; Sy pa is van Italiaanse afkoms en sy ma is half-Frans-Kanadees en half-Italiaans.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ruffalo ascends to the next level in 'Heaven' |url=http://usatoday30.usatoday.com/life/people/2005-09-15-ruffalo_x.htm |access-date=20 Desember 2013 |newspaper=USA Today |date=15 September 2005 |first=Susan |last=Wloszczyna |quote=Ruffalo, an Italian-French-Canadian mix,,, |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106221704/http://usatoday30.usatoday.com/life/people/2005-09-15-ruffalo_x.htm |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 
 
Ruffalo het homself al as ’n gelukkige kind beskryf,&lt;ref&gt;{{cite news |last=Pearlman |first=Cindy |title=Working on a killer movie |work=Chicago Sun-Times |date=25 Februarie 2007 |url=http://www.suntimes.com/entertainment/pearlman/271775,SHO-Sunday-movies25.article |access-date=20 September 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20071016065556/http://www.suntimes.com/entertainment/pearlman/271775,SHO-Sunday-movies25.article |archive-date=16 Oktober 2007 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; hoewel hy as kind en jong volwassene aan ongediagnoseerde [[disleksie]] en [[aandaggebrek-hiperaktiwiteitsteuring]] (AGHS) gelei het.&lt;ref name=&quot;RollingStone&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.rollingstone.com/movies/features/the-hulk-the-last-angry-man-20150504 |title=The Hulk: The Last Angry Man |author=Hiatt, Brian |date=4 Mei 2015 |website=Rolling Stone |publisher=Wenner Media, Ltd. |access-date=5 Mei 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171014083609/https://www.rollingstone.com/movies/features/the-hulk-the-last-angry-man-20150504 |archive-date=14 Oktober 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het in [[Virginië]] grootgeword, waar sy pa gewerk het, en het op skool aan [[stoei]] deelgeneem. Hy het saam met sy gesin na [[San Diego]] in [[Kalifornië]] verhuis en daarna na [[Los Angeles]]. Hy was vir ’n paar produksies vir die Orpheus Theatre Company skrywer, regisseur en akteur en het amper ’n dekade lank as kroegman gewerk.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Dumenco |first1=Simon |title=The Kid Stays In the Pictures |url=http://nymag.com/nymetro/movies/features/n_8518/ |website=New York Magazine |publisher=New York Media, LLC |access-date=16 Desember 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181119020831/http://nymag.com/nymetro/movies/features/n_8518/ |archive-date=19 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==
Ná die rol waarmee hy aandag getrek het in ''You Can Count on Me'' (2000), het hy in hoogs aangeskrewe prente verskyn soos ''Collateral'' (2004), ''Eternal Sunshine of the Spotless Mind'' (2004), ''Zodiac'' (2007) en ''Shutter Island'' (2010). Vir sy spel in ''The Kids Are All Right'' (2010) en ''Foxcatcher'' (2014) is hy benoem vir ’n [[Oscar]] en [[Golden Globe]] vir beste manlike byspeler.&lt;ref name=&quot;actors&quot;&gt;{{cite episode |title=Mark Ruffalo |url=http://www.imdb.com/title/tt1013112/ |series=Inside the Actors Studio |serieslink=Inside the Actors Studio |network=Bravo! |airdate=2007-03-19 |season=13 |number=6}}&lt;/ref&gt; In 2015 het hy weer lof en verskeie benoemings gekry vir sy spel in ''Infinitely Polar Bear'' en ''Spotlight''.

Vir televisie het hy ’n Screen Actors Guild-prys gewen en ’n [[Emmy]]- en [[Golden Globe]]-benoeming gekry vir ''The Normal Heart'', wat hy ook vervaardig het.

== Persoonlike lewe ==
Ruffalo is sedert Junie 2000 getroud met Sunrise Coigney en hulle het drie kinders: die seun Keen (geb. 2001) en dogters Bella Noche (geb. 2005) en Odette (geb. 2007). Hulle woon in [[Manhattan]].&lt;ref&gt;Ellis, Josh. [http://www.mensjournal.com/mark-ruffalos-good-life-formula-3-kids-1-rabbit-47-acres-2-764-miles-from-hollywood-20130509 &quot;Mark Ruffalo's Good Life Formula: 3 Kids, 1 Rabbit, 47 acres, 2,764 Miles From Hollywood&quot;]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Men's Journal''. Junie 2013; URL besoek op 26 April 2015.&lt;/ref&gt;

Ná die voltooiing van die prent ''The Last Castle'' in 2001 is Ruffalo gediagnoseer met ’n soort breingewas en is hy geopereer. Die gewas was goedaardig, maar het gelei tot ’n tydperk van gedeeltelike gesigsverlamming.&lt;ref name=&quot;parade&quot;/&gt; Hy het van die verlamming herstel, maar is sedertdien doof in sy linkeroor.&lt;ref name=&quot;RollingStone&quot;/&gt;

Op 1 Desember 2008 is Ruffalo se broer, Scott, by sy huis in [[Beverly Hills]] geskiet.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Jones |first=Oliver |url=http://www.people.com/people/article/0,,20244026,00.html |title=Mark Ruffalo's Brother Shot in the Head |work=People |date=3 Desember 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106221841/https://people.com/people/article/0,,20244026,00.html |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Volgens een berig was dit ’n skoot in ’n teregstellingstyl van agter in die kop.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://news.bostonherald.com/track/star_tracks/view.bg?articleid=1136914 |title=Scott Ruffalo still in critical condition |work=Boston Herald |date=5 Desember 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120813051822/http://news.bostonherald.com/track/star_tracks/view.bg?articleid=1136914 |archive-date=13 Augustus 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy is op 8 Desember dood. Die polisie het twee mense, ’n man en vrou, in hegtenis geneem.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.people.com/people/article/0,,20245091,00.html |title=Scott Ruffalo Dies from Gunshot Wound |work=People |date=9 Desember 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106221949/https://people.com/people/article/0,,20245091,00.html |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Die vrou se prokureur het vir die polisie gesê Scott Ruffalo het homself per ongeluk geskiet.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.nydailynews.com/news/us_world/2008/12/09/2008-12-09_actor_mark_ruffalos_brother_scott_died_a.html |title=Actor Mark Ruffalo's brother, Scott, died after playing Russian Roulette, says murder suspect |first=Nancy |last=Dillon |work=Daily News |location=New York-stad |date=9 Desember 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090208195319/http://www.nydailynews.com/news/us_world/2008/12/09/2008-12-09_actor_mark_ruffalos_brother_scott_died_a.html |archive-date= 8 Februarie 2009 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=17 Januarie 2016 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news | url  = http://abclocal.go.com/kabc/story?section=news/entertainment&amp;id=6550615 |title=Autopsy scheduled for Scott Ruffalo| publisher= KABC-TV | location = Los Angeles | date = 11 Desember 2008| archiveurl = https://web.archive.org/web/20141016134550/http://abc7.com/archive/6550615/ | archivedate= 16 Oktober 2014 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; Die vroulike verdagte is op 6 Januarie 2012 dood.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://latimesblogs.latimes.com/lanow/2012/02/death-of-mark-ruffalos-brother-key-witness-may-have-overdosed.html |title=Death of Mark Ruffalo's brother: Key witness may have overdosed |work=Los Angeles Times |date=29 Februarie 2012 |first=Andrew |last=Blankstein |access-date=26 April 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215181504/https://latimesblogs.latimes.com/lanow/2012/02/death-of-mark-ruffalos-brother-key-witness-may-have-overdosed.html |archive-date=15 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

=== Politieke sienings ===
Op 4 Oktober 2006 het hy op die daaglikse nuusprogram ''Democracy Now!'' verskyn en gepraat teen die oorlog in [[Irak]], marteling en die administrasie van [[George W. Bush]]. Hy het op 14 Augustus 2008 op ’n program van ''Penn &amp; Teller: Bullshit!'' verskyn met die titel &quot;Wêreldvrede&quot;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.youtube.com/watch?v=LPnoD1xYIms&amp;feature=relmfu|title=YouTube – &quot;World Peace&quot; with Penn and Teller|publisher=YouTube.com|accessdate=2012-11-12}}&lt;/ref&gt; en is ’n voorstander van keuses vir ’n mens. Hy het gesê hy wil nie hê die tyd moet teruggaan na waar vroue hul [[swangerskap]]pe onwettig laat beëindig het nie.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Mark Ruffalo's pro-choice stance on abortion rights sets a powerful example|url=http://www.theguardian.com/lifeandstyle/the-womens-blog-with-jane-martinson/2013/aug/19/mark-ruffalo-pro-choice-abortion-rights?CMP=EMCNEWEML6619I2&amp;et_cid=45809&amp;et_rid=7107573&amp;Linkid=http%3a%2f%2fwww.theguardian.com%2flifeandstyle%2fthe-womens-blog-with-jane-martinson%2f2013%2faug%2f19%2fmark-ruffalo-pro-choice-abortion-rights|accessdate=20 Augustus 2013|newspaper=The Guardian|date=19 Augustus 2013|author=Kira Cochrane}}&lt;/ref&gt;

Hy is ook ’n ondersteuner van [[LGBT]]-regte en is gekant teen [[hidrobreking]] (''fracking''). In 2008 het hy die bekendste teenstander daarvan geword nadat hy sy eie ondersoek oor die onderwerp gedoen het.&lt;ref name=nym&gt;{{cite news |url=http://nymag.com/news/intelligencer/topic/fracking-2012-9/ |title=Fracklash |publisher=New York magazine |date=10 September 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200406183153/https://nymag.com/news/intelligencer/topic/fracking-2012-9/ |archive-date=6 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het in verskeie programme verskyn om daaroor te praat.&lt;ref&gt;[http://www.commondreams.org/video/2010/10/05-0 Mark Ruffalo Speaks Out Against Fracking Practices on The Rachel Maddow Show] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140427120035/http://www.commondreams.org/video/2010/10/05-0 |date=27 April 2014 }}, commondreams.org, 5 Oktober 2010.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|author=|url=http://current.com/shows/countdown/video/web-extra-mark-ruffalo-on-fracking-up|title=Web Extra: Countdown Contributor Mark Ruffalo on Fracking&amp;nbsp;– Countdown with Keith Olbermann|publisher=Current.com|date=2011-07-13|accessdate=2012-08-15}}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.waterdefense.org |title=Mark Ruffalo |access-date=8 Januarie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200301111810/https://waterdefense.org/ |archive-date=1 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In 2014 het hy ’n rol in ’n dokumentêr gespeel oor die gevolge van ’n groot olielekking.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.bostonglobe.com/lifestyle/names/2014/09/29/mark-ruffalo-goes-wading-charles-river/th9uaz9mB4behLKUIe3BtK/story.html |title=Mark Ruffalo goes wading in the Charles River |publisher=The Boston Globe |date=30 September 2014 |first=Beth |last=Teitell |access-date=30 September 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428085616/https://www.bostonglobe.com/lifestyle/names/2014/09/29/mark-ruffalo-goes-wading-charles-river/th9uaz9mB4behLKUIe3BtK/story.html |archive-date=28 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Filmografie ==
[[Beeld:Mark Ruffalo at the Toronto premiere of The Avengers (cropped).jpg|200px|duimnael|Ruffalo in 2012 op die [[Toronto]]-première van ''The Avengers''.]]

=== Rolprente ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Jaar
! Titel
! Rol
! class=&quot;unsortable&quot; | Notas
|-
| 1992
| ''Rough Trade''
| Hank
| Kortfilm
|-
| 1994
| ''Mirror, Mirror 2: Raven Dance''
| Christian
|
|-
| 1994
| ''There Goes My Baby''
| J.D.
|
|-
| 1995
| ''Mirror, Mirror III: The Voyeur''
| Joey
|
|-
| 1996
| ''The Destiny of Marty Fine''
| Brett
|
|-
| 1996
| ''The Dentist''
| Steve Landers
|
|-
| 1996
| ''Blood Money''
| Attorney
|
|-
| 1996
| ''The Last Big Thing''
| Brent Benedict
|
|-
| 1998
| ''Safe Men''
| Frank
|
|-
| 1998
| ''54''
| Ricko
|
|-
| 1999
| ''How Does Anyone Get Old?''
| Johnnie
| Kortfilm
|-
| 1999
| ''A Fish in the Bathtub''
| Joel
|
|-
| 1999
| ''Ride with the Devil''
| Alf Bowden
|
|-
| 2000
| ''You Can Count on Me''
| Terry Prescott
| 
|-
| 2000
|''Committed''
| T-Bo
|
|-
| 2001
| ''The Last Castle''
| Yates
|
|-
| 2001
| ''Apartment 12''
| Alex
|
|-
| 2002
| ''XX/XY''
| Coles
|
|-
| 2002
| ''Windtalkers''
| Weerman Pappas
|
|-
| 2003
| ''My Life Without Me''
| Lee
|
|-
| 2003
| ''View from the Top''
| Ted Stewart
|
|-
| 2003
| ''In the Cut''
| Speurder Giovanni A. Malloy 
|
|-
| 2004
| ''We Don't Live Here Anymore''
| Jack Linden
| Ook uitvoerende vervaardiger
|-
| 2004
| ''Eternal Sunshine of the Spotless Mind''
| Stan
|
|-
| 2004
| ''13 Going on 30''
| Matt Flamhaff
|
|-
| 2004
| ''Collateral''
| Ray Fanning
|
|-
| 2005
| ''Just Like Heaven''
| David Abbott
|
|-
| 2005
| ''Rumor Has It...''
| Jeff Daly
|
|-
| 2006
| ''All the King's Men''
| Adam Stanton
|
|-
| 2007
| ''Chicago 10''
| Jerry Rubin (stem)
|
|-
| 2007
| ''Zodiac''
| Inspekteur Dave Toschi
|
|-
| 2007
| ''Reservation Road''
| Dwight Arno
|
|-
| 2008
| ''Blindness''
| Dokter
| 
|-
| 2008
| ''What Doesn't Kill You''
| Brian Reilly
| 
|-
| 2009
| ''The Brothers Bloom''
| Stephen
|
|-
| 2009
| ''Where the Wild Things Are''
| Adrian
|
|-
| 2009
| ''Sympathy for Delicious''
| Joe
| Ook regisseur en vervaardiger
|-
| 2010
| ''The Kids Are All Right''
| Paul Hatfield
| 
|-
| 2010
| ''Shutter Island''
| Chuck Aule / dr. Lester Sheehan
| 
|-
| 2010
| ''Date Night''
| Brad Sullivan
|
|-
| 2011
| ''Margaret''
| Gerald Maretti
|
|-
| 2012
| ''[[The Avengers]]''
| Dr. Bruce Banner / die Hulk 
|
|-
| 2013
| ''Thanks for Sharing''
| Adam
|
|-
| 2013
| ''Iron Man 3''
| Dr. Bruce Banner
| Geen erkenning
|-
| 2013
| ''Now You See Me''
| Dylan Rhodes
|
|-
| 2013
| ''Begin Again''
| Dan Mulligan
|
|-
| 2014
| ''Infinitely Polar Bear''
| Cam Stuart 
| Ook uitvoerende vervaardiger
|-
| 2014
| ''Foxcatcher''
| Dave Schultz
|
|-
| 2015
| ''[[Avengers: Age of Ultron]]''
| Dr. Bruce Banner / die Hulk
|
|-
| 2015
| ''Spotlight''
| Michael Rezendes
|
|-
| 2016
| ''Now You See Me 2''
| Dylan Rhodes
| 
|}

=== Televisie ===
{|class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Jaar
! Titel
! Rol
! Notas
|-
| 1989
| ''CBS Summer Playhouse''
| Michael Dunne
| Episode: &quot;American Nuclear&quot;
|-
| 1994
| ''Due South''
| Vinnie Webber
| Episode: &quot;A Cop, a Mountie, and a Baby&quot;
|-
| 1997
| ''On the 2nd Day of Christmas''
| Bert
| TV-fliek
|-
| 1998
| ''Houdini''
| Theo
| TV-fliek
|-
| 2000
| ''The Beat''
| Zane Marinelli 
| 8 episodes
|-
| 2008
| ''Penn &amp; Teller: Bullshit!''
| Homself 
| Episode: &quot;Wêreldvrede&quot;
|-
| 2014
| ''The Normal Heart''
| Alexander 'Ned' Weeks
| TV-fliek; ook uitvoerende vervaardiger
|}

== Pryse ==
{| class= &quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Jaar
! Prys
! Werk
|-
| rowspan=&quot;7&quot;|2000
| Boston Society of Film Critics Award vir beste akteur&lt;small&gt;(3de plek)&lt;/small&gt;
| rowspan=&quot;7&quot;|''You Can Count on Me''
|-
|Los Angeles Film Critics Association New Generation Award
|-
|Montreal-rolprentfeesprys vir beste akteur
|-
|National Society of Film Critics Award vir beste akteur &lt;small&gt;(2de plek)&lt;/small&gt;
|-
|San Diego Film Critics Society Award vir beste akteur &lt;small&gt;(2de plek)&lt;/small&gt;
|-
|Southeastern Film Critics Association Award vir beste akteur &lt;small&gt;(3de plek)&lt;/small&gt;
|-
|Toronto Film Critics Association Award vir beste akteur &lt;small&gt;(2de plek)&lt;/small&gt;
|-
| 2009
|Sundance Film Festival Special Jury Prize
| ''Sympathy for Delicious''
|-
| rowspan=&quot;2&quot;|2010
| Boston Society of Film Critics Award vir beste akteur &lt;small&gt;(2de plek)&lt;/small&gt;
|rowspan=&quot;2&quot;| ''The Kids Are All Right''
|-
|New York Film Critics Circle Award vir beste manlike byspeler
|-
| 2012
|MTV Movie Award vir beste geveg
| ''The Avengers''
|-
|rowspan=&quot;5&quot;|2014
|Emmy  vir uitnemende TV-rolprent &lt;small&gt;(medevervaardiger)&lt;/small&gt;
|rowspan=&quot;3&quot;|''The Normal Heart''
|-
|Satellite Award vir beste akteur
|-
|Screen Actors Guild Award vir uitmentende spel
|-
|Hollywood Film Award vir beste span
|rowspan=&quot;2&quot;|''Foxcatcher''
|-
|Gotham Independent Film Awards|Gotham Independent Film Jury Award
|-
|rowspan=&quot;3&quot;| 2015
| Gotham Independent Film Awards vir beste span
|rowspan=&quot;3&quot;| ''Spotlight''
|-
| Independent Spirit Award
|-
| Satellite Award vir beste span 
|-
|}

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
*{{Imdb naam|749263}}
* {{Commons-kategorie inlyn|Mark Ruffalo}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Mark Ruffalo|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Ruffalo, Mark}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentregisseurs]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktiviste]]
[[Kategorie:Geboortes in 1967]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>kbto6pa5nljrg3j3jd3sp2x1f5m7ikj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Donald Trump</title>
    <ns>0</ns>
    <id>106430</id>
    <revision>
      <id>2520394</id>
      <parentid>2520003</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:58:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Hofie &quot;‎Ná-presidensiële ondersoeke&quot; het beter geklink</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19681" xml:space="preserve">{{President van die VSA
| Beeld           = [[Lêer:Donald Trump official portrait.jpg|260px]]
| Naam            = Donald Trump
| Volgorde        = [[President van die Verenigde State van Amerika|45&lt;sup&gt;ste&lt;/sup&gt; President]]
| Ampstermyn      = [[20 Januarie]] [[2017]] – [[20 Januarie]] [[2021]]
| Voorganger      = [[Barack Obama]]
| Opvolger        = [[Joe Biden]]
| Geboortedatum   = {{Geboortedatum en ouderdom|1946|6|14}}
| Geboorteplek    = Queens, [[New York Stad]]
| Sterftedatum    = 
| Sterfteplek     = 
| Eerste Dame     = [[Melania Trump]] (née Knauss)
| Politieke party = [[Republikeinse Party (Verenigde State)|Republikein]] (2012–hede; 2009–11; 1987–99)&lt;ref name=&quot;politifact&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.politifact.com/florida/statements/2015/aug/24/jeb-bush/bush-says-trump-was-democrat-longer-republican-las/ |title=Bush says Trump was a Democrat longer than a Republican 'in the last decade' |publisher=PolitiFact Florida Politifact.com |access-date=21 Oktober 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191013101242/https://www.politifact.com/florida/statements/2015/aug/24/jeb-bush/bush-says-trump-was-democrat-longer-republican-las/ |archive-date=13 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
| Visepresident   = Mike Pence
| Handtekening    = Donald Trump Signature.svg
}}
{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Donald Trump
| bynaam           = 
| beeld            = 
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = Donald John Trump
| geboortedatum    = 
| geboorteplek     = 
| dood_datum       = 
| sterfteplek      = 
| ouers            = Fred Trump&lt;br /&gt;Mary Anne MacLeod Trump
| titel            = 
| nasionaliteit    = {{vlagland|Verenigde State}}
| beroep           = Voorsitter en president van die Trump-organisasie&lt;br /&gt;Voorsitter van Trump Plaza Associates, LLC&lt;br /&gt;Voorsitter van Trump Atlantic City Associates&lt;br /&gt;Gasheer van ''The Apprentice'' (2004–15)
| ander            = 
| bekend           = 
| salaris          = $250 miljoen&lt;ref&gt;{{en}} {{cite web | url=http://bigstory.ap.org/article/342727953ae64b928622004f56e4c7d6/donald-trump-wealth-details-released-federal-regulators | title=Donald Trump wealth details released by federal regulators | publisher=Associated Press | date=22 Julie 2015 | accessdate=16 Desember 2015 | author=Horwtiz, Jeff | archive-date=22 Desember 2015 | archive-url=https://web.archive.org/web/20151222223753/http://bigstory.ap.org/article/342727953ae64b928622004f56e4c7d6/donald-trump-wealth-details-released-federal-regulators | url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = Republikein&lt;br /&gt;Vorige affiliasies:&lt;br /&gt;Onafhanklik (2011–12)&lt;ref name=&quot;politifact&quot; /&gt;&lt;br /&gt;[[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokrate]] (2001–09;&lt;ref name=&quot;politifact&quot; /&gt; 1987&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.boston.com/news/local/massachusetts/blogs/hilary-sargent/2014/01/22/the-man-responsible-for-donald-trump-never-ending-presidential-campaign/95LunCt63n3xKoq5DyJNFI/blog.html |title=The man responsible for Donald Trump's never-ending presidential campaign |publisher=News Local Massachusetts. Boston.com |date=22 Januarie 2014 |access-date=21 Oktober 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160325083033/http://www.boston.com/news/local/massachusetts/blogs/hilary-sargent/2014/01/22/the-man-responsible-for-donald-trump-never-ending-presidential-campaign/95LunCt63n3xKoq5DyJNFI/blog.html |archive-date=25 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;)&lt;br /&gt;[[Reformisteparty (Verenigde State)|Reformiste]] (1999–2001)&lt;ref name=&quot;politifact&quot; /&gt;
| huweliksmaat     = Ivana Zelníčková (1977–91)&lt;br /&gt;Marla Maples (1993–99)&lt;br /&gt;Melania Knauss (2005–hede)
| kinders          = 5: Donald Jr., Ivanka, Eric, Tiffany, Barron
| webblad          = [http://www.donaldjtrump.com/ donaldjtrump.com]
| handtekening     = 
}}

'''Donald John Trump''' (gebore [[14 Junie]] [[1946]] in Queens, [[New York Stad]]) is ’n [[Verenigde State|Amerikaanse]] sakemagnaat wat as die 45ste [[President van die Verenigde State van Amerika]] gedien het. Hy was die [[Republikeinse Party (Verenigde State)|Republikeinse Party]] se kandidaat en het sy Demokratiese teenstander [[Hillary Clinton]] op [[8 November]] [[2016]] in die [[Amerikaanse presidentsverkiesing 2016|Amerikaanse presidentsverkiesing]] verslaan, hoewel hy minder stemme as sy op hom verenig het. Hy is op [[20 Januarie]] [[2017]] as die 45ste president beëdig. Op 20 Januarie 2021 is hy deur die [[Demokratiese Party (Verenigde State)|Demokraat]] [[Joe Biden]] opgevolg, wat hom in die [[Amerikaanse presidentsverkiesing 2020]] verslaan het.

Op 70 jaar was Trump die oudste en welvarendste persoonlikheid wat ooit die amp van president van die VSA beklee het, asook die eerste sonder enige voorafgaande militêre of politieke loopbaan en die vyfde wat op nasionale vlak geen meerderheid van die uitgebragte stemme op hom verenig het nie. Trump is ook ’n belegger, skrywer en TV-persoonlikheid. In 1971 het hy die voorsitter van die eiendomsgroep geword wat in besit van sy familie is en dit hernoem tot ''[[The Trump Organization]]''. Hy het die onderneming vervolgens uitgebrei om die bou en renovasie van [[wolkekrabber]]s, [[hotel]]le, kasinos en gholfbane in te sluit. Die onderneming ''Trump Entertainment Resorts'' is deur hom gestig.

Hy het in Junie 2015 sy kandidatuur vir die Amerikaanse presidentskap van November 2016 aangekondig en is op 19 Julie 2016 deur die Republikeinse Party amptelik as die party se presidentskandidaat benoem.

== Vroeë lewe ==
Donald Trump se voorouers aan vaderskant is afkomstig uit die Duitse nedersetting Kallstadt in die Palts-streek, en van die [[Buite-Hebride]] in [[Skotland]] aan moederskant. Sy grootouers en sy moeder is almal in Europa gebore. Trump is op 14 Junie 1946 in Jamaica, Queens, 'n woonbuurt in die stad [[New York Stad|New York]] gebore. Hy is die vierde van vyf kinders van Frederick Christ &quot;Fred&quot; Trump (1905–1999) en Mary Anne Trump (née MacLeod, 1912–2000). Trump het twee susters, Maryanne en Elizabeth, en twee broers, Fred Jr., en Robert. Trump se ouer broer, Fred Jr., het in 1981 weens alkoholisme gesterf. Trump het al aangedui dat sy broer se dood aanleiding gegee het tot sy besluit om homself te weerhou van enige alkoholiese drank en sigarette. Robert Trump is in Augustus 2020 oorlede.

==Grensmuur==
Een van Trump se verkiesingsbeloftes was om 'n muur teen die Meksikaanse grens op te rig, en Republikeine het oorweeg om aksyns van tot 20% op Meksikaanse invoere te hef wat effektief vir die muur sou betaal. Meksiko is byvoorbeeld die grootste verskaffer van vars groente aan die VSA, en het in 2016 groente ter waarde van $5,6 miljard na die VSA uitgevoer.&lt;ref&gt;[https://www.usatoday.com/border-wall/story/us-trade-mexico-imports-tomatoes/585350001/ Border commerce, and who will really pay for the wall], Daniel González, azcentral.com, USA TODAY NETWORK&lt;/ref&gt; Teen die einde van Trump se termyn het betonmure of metaalheinings oor 'n afstand van 423 myl gestrek, waarvan sekere dele opknappings van bestaande mure was. 

==2020 verkiesing==
In die [[Amerikaanse presidentsverkiesing 2020|2020 verkiesing]] het 159,633,396 Amerikaners gestem, die grootste getal tot nog toe, waarvan Biden en Harris 51.3%&lt;!--81,283,098 stemme--&gt; op hul verenig het, en Trump en Pence, 46.8%.&lt;!--74,222,958 stemme--&gt; Trump was van mening dat grootskaalse verkiesingsbedrog die skaal in Biden se guns geswaai het, en het etlike geregtelike aksies geloots om sekere bepalende uitslae ongeldig te verklaar. Die deelstaat Texas het ook 'n aksie geloots maar was ewe onsuksesvol in die hof. Uiteindelik het Trump, sy regsverteenwoordiger [[Rudy Giuliani]] en ander Republikeine vurige toesprake voor die [[Capitol|Kapitoolgebou]] gehou. Sekere optoggangers het die [[Bestorming van die Verenigde State Kongresgebou in 2021|Kapitool bestorm en binnegedring]]. Hiervoor het die senaat gepoog om Trump nogmaals in 'n staat van beskuldiging te plaas, maar kon nie die nodige tweederde meerderheid verkry om hom skuldig te bevind nie.&lt;ref&gt;[https://www.thenationalnews.com/world/the-americas/donald-trump-cleared-in-impeachment-vote-over-the-captol-hill-riot-1.1165474 Donald Trump cleared in impeachment vote over the Captol Hill riot: The 57-43 vote fell short of the two-thirds majority required for conviction], Simon Rushton, 13 Februarie 2021, ''The National News''&lt;/ref&gt; 

== Buitelandse beleid ==
Die prioriteite van Donald Trump se buitelandse en veiligheidsbeleid het hul uiting gevind in die leuse ''America first'' – 'n merkbare koersverandering en breuk met Washington se politieke tradisies. Met hierdie nuwe doktrine het Trump beoog om groter speelruimte in sy [[buitelandse beleid]] te laat vir nasionale belange van die Verenigde State waar dit eensydig afdwingbaar was. Sy administrasie het gevolglik daarna gestrewe om verpligtinge, wat die VSA ingevolge internasionale ooreenkomste aangegaan het, te verminder en die land se militêre slaankrag te vergroot.&lt;ref&gt;{{de}} [https://www.bpb.de/internationales/amerika/usa/311560/regierungsbilanz-4-jahre-donald-trump ''Bundeszentrale für politische Bildung (bpb), 23 Junie 2020: Vier Jahre Donald J. Trump: Ein Rückblick auf seine Regierungsbilanz in der Innen- und Außenpolitik. Besoek op 16 Julie 2020'']&lt;/ref&gt; Die klem is dadelik geplaas op bestryding van gewelddadige ekstremisme en die herposisionering vir grootmoondheidskompetisie met China en Rusland.&lt;ref name=&quot;cam1&quot;&gt;{{cite journal |last1=Campbell |first1=John |title=U.S. Africa Policy Needs a Reset |journal=Foreign Affairs |date=12 Oktober 2020 |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/africa/2020-10-12/us-africa-policy-needs-reset |accessdate=13 Oktober 2020}}&lt;/ref&gt;

=== China ===
President Trump het 'n beleid in werking gestel wat beoog het om [[China]] se toenemende geopolitiese invloed hok te slaan. Spesifiek is daar opgetree teen China se ongunstige handelspraktyke en hul strewe na politieke, ekonomiese en tegnologiese dominansie deur finansiering van groot projekte in ontwikkelende lande. Daar is gevrees dat bates en natuurlike hulpbronne van arm lande in Chinese hande sal val wanneer hierdie lande nie hul Chinese leningsverpligtinge kan nakom nie. China se strategiese belange in Afrika het reeds veral olie, gas, steenkool en metale ingesluit, wat vir hul konstruksie- en vervaardigingsektore benodig is, terwyl Afrika lenings vir infrastruktuurprojekte benodig het. [[Zambië]], [[Angola]], die [[Demokratiese Republiek van die Kongo|DRK]], [[Mosambiek]], [[Ethiopië]], [[Soedan]], [[Kenia]] en [[Djiboeti]] het onder die lande getel wat teen 2018 reeds van hul bates aan Chinese beheer moes afstaan.&lt;ref name=&quot;kwasi&quot;&gt;{{cite news |last1=Kwasi |first1=Stellah |title=High cost of having China as Africa's partner of choice |url=https://www.msn.com/en-za/money/news/high-cost-of-having-china-as-africas-partner-of-choice/ar-BBUICsN?ocid=spartanntp |access-date=16 Maart 2019 |agency=ISS Today, Daily Maverick | publisher=msn money |date=14 Maart 2019 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009123535/https://www.msn.com/en-za/money/news/high-cost-of-having-china-as-africas-partner-of-choice/ar-BBUICsN%3Focid%3Dspartanntp |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Daar is perke gestel op Chinese beleggings in die VSA wat kon meebring dat Amerikaanse tegnologie en handelsgeheime in Chinese hande val, en die uitvoer van siviele kerntegnologie na China is in 2018 aan streng beperkings onderwerp. Tariewe van $250 miljard is op Chinese goedere geplaas ten einde handelspraktyke te kortwiek wat Amerikaanse maatskappye benadeel het.&lt;ref name=&quot;thrush&quot;&gt;{{cite news |last1=Thrush |first1= Glen |title= Trump Embraces Foreign Aid to Counter China’s Global Influence |url= https://www.msn.com/en-za/money/markets/trump-embraces-foreign-aid-to-counter-china’s-global-influence/ar-BBOoEcn?ocid=spartanntp |accessdate= 15 Oktober 2018 |agency=The New York Times |publisher=msn money |date=15 Oktober 2018}}&lt;/ref&gt;

In sy verkiesingsveldtog het Trump sterk kritiek uitgespreek oor Amerika se buitelandse hulp tydens sy voorgangers se termyne. 'n Afskaling van buitelandse hulp sou egter in China se hande speel wat beplan het om $1 biljoen se konstruksiehulp aan 100 lande beskikbaar te stel. Gevolglik is Trump se beleid in Oktober 2018 aangepas om buitelandse hulpprogramme vir infrastruktuur in Afrika, Asië en die Amerikas te bevorder. Dié hulpprogramme het $60 miljard se lenings, leningswaarborge en versekering teen politieke risikos vir maatskappye behels wat in ontwikkelende lande wou besigheid doen. Die hoop is uitgespreek dat die nuwe stelsel beleggings volgens maksimum ekonomiese en politieke effek sou toeken, en gelyketyd die korrupsie en wanbestuur sou systap waardeur China se beleggings in [[Maleisië]] en elders gekenmerk is.&lt;ref name=&quot;thrush&quot; /&gt;

=== Afrika ===
Weens Trump se kenmerkende ''America first''-benadering was belangrike beleidsaanpassings jeens Afrika te wagte. Desondanks is Amerika se voorafgaande betrokkenheid by Afrika grootliks uit sy eie oorwegings en die kongres se invloed gehandhaaf. Sy grondige skeptisisme oor buitelandse betrokkenheid, en veral in armer ontwikkelende lande, het wel hand aan hand gegaan met 'n afskaling van dié internasionale handelsooreenkomste wat as onbillik teenoor die Verenigde State beskou is. Amerikaanse steun vir internasionale hulporganisasies waarvan Afrika afhanklik is, het onder die loep gekom, en Amerika se beperkte militêre teenwoordigheid in Afrika is ingekort van 7&amp;nbsp;200 ontplooide personeel in 2018, tot 7&amp;nbsp;000 in 2019 en 6&amp;nbsp;000 in 2020. Ten spyte van die besnoeiing van AFRICOM-magte, is beplan om tussen 2021 en 2025 meer as $330 miljoen te spandeer om 27 basisse op die vasteland te versterk en uit te brei.&lt;ref name=&quot;cam1&quot; /&gt;

Trump het min aptyt vir betrokkenheid by Afrika se interne beleidskwessies getoon. Tydens sy eerste termyn het hy dan nie soos sy twee voorgangers na die vasteland gereis nie, en Afrika se publieke gesondheid of die integriteit van hul verkiesings het geen hernieude aandag geniet nie. Rex Tillerson, sy minister van buitelandse sake, het ontslae geraak van sy departement se kenners rakende Afrika-aangeleenthede, en sy opvolger [[Mike Pompeo]] het hierdie kundigheid eweneens nie herstel nie. Trump het Afrika-staatshoofde op die periferie van die VN se Algemene Vergadering ontmoet en enkele Afrika-leiers is in die Withuis ontvang. Diplomasie is gefokus op handel, belegging en hulp, benewens die finansiering van groot hulp- en beleggingsinisiatiewe, en die vestiging van nuwe ondernemings.&lt;ref name=&quot;cam1&quot; /&gt;

In weerwil van Trump se begrotingsvoorstelle wat buitelandse hulp sou inkort, het die Republikeins-beheerde kongres duur humanitêre programme voortgesit, insluitend die president se noodplan vir vigsverligting (PEPFAR). Die staatsdepartement en Amerikaanse agentskap vir internasionale ontwikkeling (USAID) se hulp aan Afrika-lande het $7,1 miljard in die 2019-boekjaar beloop, wat met besteding deur die regering van president [[Barack Obama]] gestrook het. Een sg. onregverdige handelsooreenkoms, die African Growth and Opportunity Act, waarvolgens Afrika-produkte suid van die Sahara sonder aksyns na die VSA uitgevoer word, is ongeskonde behou. Trump het ook sy eie handels- en beleggingsinisiatief, Prosper Africa, van stapel gestuur vir fasilitering van private Amerikaanse beleggings in Afrika. Die by Trump ongewilde Overseas Private Investment Corporation wat finansierings- en beleggingsversekering aan Afrika-lande verskaf het, is saam met USAID se ontwikkelingskredietowerheid omskep in die U.S. International Development Finance Corporation wat grootliks op Afrika gefokus is.&lt;ref name=&quot;cam1&quot; /&gt;

== ‎Ná-presidensiële ondersoeke ==
Sedert hy die presidentskap verlaat het, was Trump die onderwerp van verskeie ondersoeke na sowel sy saketransaksies as sy optrede tydens die presidentskap. In Februarie 2021 het die distriksprokureur vir Fulton County, [[Georgia]], 'n kriminele ondersoek na Trump se telefoonoproepe aan die Georgia-sekretaris van buitelandse sake, Brad Raffensperger, aangekondig. Afsonderlik is die New Yorkse Staatsprokureur-generaal se kantoor besig met siviele en kriminele ondersoeke na Trump se sakebedrywighede, die ondersoek is in samewerking met die Manhattan-distriksprokureur se kantoor. Teen Mei 2021 het 'n spesiale jurie aanklagte oorweeg. In Julie 2021 het die aanklaers van New York die Trump-organisasie aangekla van 'n &quot;15 jaar skema om die regering te bedrieg&quot;. 

In Desember 2021 het die New York Staatsprokureur-generaal se kantoor Trump gedagvaar om sekere dokumente voor te lê. Op 25 April 2022 het regter Arthur Engoron in die staat New York Trump weens minagting van die hof aangekla omdat hy nie aan die dagvaarding voldoen het nie. 

Toe hy die [[Withuis]] verlaat het, het Trump bokse dokumente saamgeneem na sy woning by Mar-a-Lago. Die Amerikaanse Nasionale Argief- en Rekordadministrasie het probeer om die dokumente in die hande te kry, soos vereis deur die Presidensiële Rekordswet, en het 15 bokse in Februarie 2022 ontvang. Hulle het later die Departement van Justisie ingelig dat sommige van die materiaal as geklassifiseerde nasionale veiligheidsinligting gemerk is. 

In Junie 2022 het die departement van justisie aan Trump 'n jurie-dagvaarding gestuur, waarin enige bykomende dokumente wat geklassifiseer is, aangevra is.  

Op 8 Augustus 2022 het [[Federal Bureau of Investigation|FBI-agente]] met 'n deursoeklasbrief Trump se woning by Mar-a-Lago deursoek as deel van 'n ondersoek na die moontlike wanhantering van dokumente en materiaal wat na die Argief gestuur moes gewees het. Hulle was op soek na geklassifiseerde items en dokumente, insluitend dié wat met [[kernwapen]]s verband hou. Die Geheime Diens het &quot;toegang vergemaklik&quot; vir die FBI, en Trump se prokureur was teenwoordig. Op 12 Augustus 2022 is die teks van die deursoeklasbrief aan die publiek vrygestel, met verwysing na die ondersoek van drie moontlike misdade: oortreding van die Spioenasiewet, dwarsboming van die gereg en die verwydering of vernietiging van staatsrekords. Die lys van dokumente en ander materiaal wat deur die FBI gekonfiskeer is, is ook vrygestel; dit het 11 stelle geklassifiseerde dokumente gelys, insluitend vier wat as &quot;hoogsgeheim&quot; gemerk is.&lt;ref&gt;Zengerle, Patricia (February 18, 2022). &quot;Trump took classified material from White House to Florida, National Archives says&quot;. Reuters. Retrieved August 11, 2022.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Thrush, Glenn; Haberman, Maggie; Protess, Ben (August 11, 2022). &quot;Trump Search Said to Be Part of Effort to Find Highly Classified Material&quot;. Retrieved August 12, 2022.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt; Barrett, Devlin; Dawsey, Josh; Stein, Perry; Harris, Shane (August 12, 2022). &quot;FBI searched Trump's home to look for nuclear documents and other items, sources say&quot;. The Washington Post. Retrieved August 12, 2022.&lt;/ref&gt;

== Familie ==
* [[Eric Trump]]

== Sien ook ==
* [[Amerikaanse presidentsverkiesing 2016]]
* [[Amerikaanse presidentsverkiesing 2020]]

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
* {{en}} [http://www.donaldjtrump.com/ Donald Trump se amptelike webwerf]

{{Presidente van die VSA}}
{{Time-persone van die jaar}}
{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Trump, Donald}}
[[Kategorie:Presidente van die Verenigde State]]
[[Kategorie:Amerikaanse entrepreneurs]]
[[Kategorie:Amerikaanse skrywers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1946]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>1v7jya4vuz57os4p99s0sntbmluel3b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Joaquin Phoenix</title>
    <ns>0</ns>
    <id>106812</id>
    <revision>
      <id>2520269</id>
      <parentid>2448387</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:48:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Loopbaan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9595" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Joaquin Phoenix
| Beeld                     = Joaquin Phoenix 2014.jpg
| Beeldonderskrif           = Phoenix in 2014 by die New Yorkse Rolprentfees.
| Geboortenaam              = Joaquín Rafael Bottom
| Geboortedatum             = {{GDEO|1974|10|28}}
| Geboorteplek              = Río Piedras, [[Puerto Rico]]
| Nasionaliteit             = Amerikaans
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, musikant, aktivis
| Aktiewe jare			   = 1982–tans
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| imdb                      = 1618
| Toekennings               = 
}}

'''Joaquin Phoenix''' (gebore as '''Joaquín Rafael Bottom''', [[28 Oktober]] [[1974]]), voorheen bekend as '''Leaf Phoenix''',&lt;ref name=GR2002 &gt;{{citation | year=2002 | title=Contemporary theatre, film, and television | publisher=Gale Research Co. | isbn=978-0-7876-6360-5 | page=213 }}&lt;/ref&gt; is ’n [[Amerika]]anse akteur, vervaardiger, musikant en aktivis. Vir sy werk as ’n kunstenaar het hy ’n [[Grammy]]-, [[Golden Globe]]- en drie [[Oscar]]-benoemings ontvang.  

== Vroeë lewe ==
Joaquín Rafael Bottom is in Río Piedras, [[Puerto Rico]], gebore as die derde oudste van die vyf kinders van Amerikaanse ouers. Sy ouer broer was die akteur [[River Phoenix]] (1970–1993).&lt;ref&gt;{{cite web| url=http://www.sacredlovingstream.com/html/index.php?name=Content&amp;pid=23| title=The Phoenix Family| publisher=Sacred Loving Stream| accessdate=21 Augustus 2007| archive-date=16 Mei 2016| archive-url=https://web.archive.org/web/20160516162624/http://www.sacredlovingstream.com/html/index.php?name=Content&amp;pid=23| url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

Sy pa, John Lee Bottom, was van Engelse, [[Duitsland|Duitse]] en [[Frankryk|Franse]] afkoms.&lt;ref name=&quot;ritz&quot;&gt;{{cite web |author=Roberta and David Ritz |title=Strange Days |url=http://www.xfamily.org/index.php/US_Magazine:_Strange_Days |publisher=Us Magazine |date=Oktober 1995 |access-date=1 September 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419011716/https://www.xfamily.org/index.php/US_Magazine:_Strange_Days |archive-date=19 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.imdb.com/name/nm0001618/bio&lt;/ref&gt; Sy ma, Arlyn Dunetz, is in [[The Bronx]], [[New York-stad|New York]], gebore as die dogter van Joodse ouers wie se familie uit [[Rusland]] en [[Hongarye]] geëmigreer het.&lt;ref name=&quot;pfefferman&quot;&gt;{{cite web| author=Naomi Pfefferman| title=The Days of Summer| url=http://www.jewishjournal.com/home/preview.php?id=8397| publisher=Jewish Journal| date=12 April 2002| accessdate=1 September 2007}}&lt;/ref&gt; Phoenix se ouers is in 1969 getroud, waarna hulle by ’n godsdiensgroep, Children of God, aangesluit en deur [[Suid-Amerika]] gereis het.&lt;ref name=&quot;ritz&quot;/&gt; Hulle het die groep verlaat en in 1978 na Amerika teruggekeer. Hulle het hul van na Phoenix verander na aanleiding van die Feniks, die [[mitologie]]se voël wat uit sy eie as verrys het. Dit was vir hulle simbolies van hul nuwe begin.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.aleka.org/phoenix/zines/phoeni53.html |title=PREMIERE April 1988 |publisher=Aleka.org |access-date=24 Augustus 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191020172015/http://www.aleka.org/phoenix/zines/phoeni53.html |archive-date=20 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; 

In dié tyd het Joaquín homself Leaf begin noem omdat hy ’n natuurverwante naam wou hê soos sy sibbes. As kinderakteur het hy dié naam gebruik, totdat hy 15 was, en daarna weer die naam Joaquin gebruik.&lt;ref&gt;{{cite web |author=Paul Fischer |url=http://www.darkhorizons.com/news6/joaquin.htm |title=Gladiator |publisher=Dark Horizons |year=2000 |access-date=22 Augustus 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151017012508/http://www.darkhorizons.com/news6/joaquin.htm |archive-date=17 Oktober 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Om kos en geld vir die gesin te verskaf, het die kinders op straat en by verskeie talentkompetisies gesing en musiek gemaak.&lt;ref name=&quot;Bio&quot;/&gt; Hulle is eindelik ontdek deur ’n kinderagent van [[Hollywood]], Iris Burton, wat vir al vyf kinders werk gekry het, veral in advertensies en TV-programme.&lt;ref&gt;{{cite news| author=Mary Rourke| url=http://www.latimes.com/news/printedition/california/la-me-burton10apr10,1,885672.story| title=Iris Burton, 77; Hollywood agent represented child actors| publisher=LA Times| accessdate=11 April 2008| archiveurl=https://web.archive.org/web/20080414123043/http://www.latimes.com/news/printedition/california/la-me-burton10apr10,1,885672.story| archivedate=14 April 2008| date=10 April 2008| url-status=live}}&lt;/ref&gt; Joaquin het hom as ’n kinderakteur gevestig en daarna saam met sy pa na [[Mexiko]] en Suid-Amerika gereis.&lt;ref name=&quot;Bio&quot;&gt;{{cite web|title=Joaquin Phoenix- Biography|url=http://movies.yahoo.com/person/joaquin-phoenix/biography.html;_ylt=AwrB302drNRRUxAAygX3TssF;_ylu=X3oDMTI2ajBnaDlrBG1pdANQZXJzb24gRW50aXR5IEFib3V0BHBvcwMxBHNlYwNNZWRpYUVudGl0eUFib3V0TGlua3NQYWNrYWdlQXNzZW1ibHk-;_ylg=X3oDMTE2Z2ppM3RwBGludGwDdXMEbGFuZwNlbi11cwRwc3RhaWQDBHBzdGNhdAMEcHQD;_ylv=3|publisher=Yahoo! Movies|accessdate=3 Julie 2013}}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

Drie dae ná Joaquin se 19de verjaardag, op [[31 Oktober]] [[1993]], het sy broer River per ongeluk ’n oordosis [[dwelms]] geneem. Hy het op die sypaadjie buite die nagklub The Viper Room in West Hollywood ineengesak en gesterf. Joaquin se oproep om hulp na 911 is herhaaldelik oor die radio en op TV gespeel.&lt;ref name=&quot;franksreelreviews.com&quot;&gt;{{cite web |title=Joaquin Phoenix 911 Call – River Phoenix – Viper Room |url=http://www.franksreelreviews.com/shorttakes/viperroom.htm |access-date=11 Januarie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171112081118/http://franksreelreviews.com/shorttakes/viperroom.htm |archive-date=12 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; In antwoord daarop het hy hom vir omtrent ’n jaar van die openbare lewe onttrek.&lt;ref name=&quot;glamourmagazine.co.uk&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.glamourmagazine.co.uk/joaquin-phoenix |title=Joaquin Phoenix |work=Glamour Magazine |access-date=1 Mei 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304055902/http://www.glamourmagazine.co.uk/joaquin-phoenix |archive-date=4 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==
[[Beeld:Joaquin Cannes 20002 cropped.jpg|duimnael|links|160px|Phoenix in Mei 2000 by die [[Cannes-rolprentfees]].]]

Phoenix het sy loopbaan begin deur in episodes van TV-reekse te verskyn saam met sy broer [[River Phoenix]] en suster [[Summer Phoenix]]. Sy eerste groot rol was in die komediedramafliek ''Parenthood'' (1989). In die tyd as kinderakteur het hy erkenning gekry as Leaf Phoenix. Hy het later weer sy geboortenaam gebruik en lof gekry vir byspelerrolle in verskeie prente, veral ''To Die For'' (1995) en ''Quills'' (2000). 

Hy het internasionaal veral aandag getrek met sy rol as [[Commodus]] in die epiese 2000-rolprent ''[[Gladiator]]'', waarvoor hy ’n Oscar-benoeming vir beste manlike byspeler gekry het. Hy is daarna vir Oscars benoem vir beste akteur vir sy rolle as [[Johnny Cash]] in ''Walk the Line'' (2005) en as Freddie Quell, ’n seksbehepte alkoholis-soldaat in die [[Tweede Wêreldoorlog]], in die drama ''The Master'' (2012). Hy en sy broer River is steeds die enigste twee broers wat vir hul toneelspel vir ’n Oscar benoem is. 

Van sy ander noemenswaardige prente is die satiriese ''Buffalo Soldiers'' (2001), die wetenskapsfiksieriller ''Signs'' (2002), die animasiefliek ''Brother Bear'' (2003), die historiese drama ''Hotel Rwanda'' (2004), die sielkundige riller ''The Village'' (2004), die dokumentêr ''Earthlings'' (2005), die romantiese drama ''Two Lovers'' (2008), die drama ''The Immigrant'' (2013) en die komediedrama ''Inherent Vice'' (2014).

Phoenix regisseer ook musiekvideo's en vervaardig rolprente en TV-programme. Hy het ook ’n album, die klankbaan vir ''Walk the Line'', uitgereik en het daarvoor die [[Grammy]] vir beste saamgestelde klankbaan vir visuele media gewen. 

Hy is ’n sosiale aktivis wat verskeie welsyn- en humanitêre organisasies steun. Hy is ook bekend as ’n voorstander van diereregte.&lt;ref name=&quot;stars&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.looktothestars.org/celebrity/115-joaquin-phoenix |title=Joaquin Phoenix's Charity Work |publisher=Look To The Stars |access-date=22 Augustus 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120614081732/http://www.looktothestars.org/celebrity/115-joaquin-phoenix |archive-date=14 Junie 2012 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Fake leather please!&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report_fake-leather-please_1064075 |title=Fake leather please! |publisher=Daily News and Analysis |date=14 November 2006 |accessdate=1 Desember 2012}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Eksterne skakels ==
*[http://movies.about.com/od/walktheline/a/walkline111505.htm Joaquin Phoenix-onderhoud vir ''Walk the Line'']
*{{Imdb naam|1618}}
* {{Commons-kategorie inlyn|Joaquin Phoenix}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Joaquin Phoenix|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Phoenix, Joaquin}}
[[Kategorie:Geboortes in 1974]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktiviste]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Diereregteaktiviste]]</text>
      <sha1>agjmyc35wupkouclldoh26at99v5ktn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Anne Hathaway</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107221</id>
    <revision>
      <id>2520301</id>
      <parentid>2472559</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:00:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2512" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Anne Hathaway
| Beeld                     = Anne Hathaway in 2017.png
| Beeldonderskrif           = Hathaway in 2017.
| Geboortenaam              = Anne Jacqueline Hathaway
| Geboortedatum             = {{GDEO|1982|11|12}}
| Aktiewe jare			   = 1999-tans
}} 

'''Anne Jacqueline Hathaway''' (gebore op [[12 November]] [[1982]]) is ’n [[Amerika]]anse aktrise en sangeres. Ná verskeie verhoogrolle het sy in die TV-reeks van 1999 ''Get Real'' gespeel. Sy het bekend geraak ná haar rol as Mia Thermopolis in die [[Disney]]-prent ''The Princess Diaries'' (2001) en sy opvolg (2004). Sedertdien was sy in dramatiese prente te sien soos die 2005-flieks ''Havoc'' en ''[[Brokeback Mountain]]''. In 2006 het sy in ''The Devil Wears Prada'' gespeel en in 2007 in ''Becoming Jane'' as [[Jane Austen]]. Sy was ook Catwoman in Christopher Nolan se [[The Dark Knight Rises|''The Dark Knight Rises'']] (2012) en in ''Interstellar'' (2014).

In 2008 het sy verskeie pryse gewen vir haar spel in ''Rachel Getting Married'', asook ’n [[Oscar]]-benoeming vir beste aktrise. In 2010 was sy te sien in die lokettreffers ''Valentine's Day'', ''Alice in Wonderland'' en ''Love and Other Drugs''. Sy het ’n [[Emmy]] gewen vir haar stemwerk in ''[[The Simpsons]]''. In 2012 was sy in ''Les Misérables'' en het sy groot lof en verskeie pryse vir haar spel gekry, onder meer die [[Golden Globe]], Screen Actors Guild Award en [[Bafta]] vir beste vroulike byspeler.

Die tydskrif ''People'' het haar een van die nuwe sterre van 2001 genoem&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.movietome.com/people/76242/anne-hathaway/trivia.html |title=Anne Hathaway |publisher=movietome.com |accessdate=9 Oktober 2006 |archive-date=17 Desember 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081217153551/http://www.movietome.com/people/76242/anne-hathaway/trivia.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; en sy was in 2006 op die lys van hul 50 mooiste mense.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.people.com/people/anne_hathaway |title=Anne Hathaway |work=People |access-date=10 Oktober 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160829150406/http://www.people.com/people/anne_hathaway |archive-date=29 Augustus 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Hathaway, Anne}}
[[Kategorie:Geboortes in 1982]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>o0ict7z293sgvszpf7bmxxcgki7vnrf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tommy Lee Jones</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107222</id>
    <revision>
      <id>2520320</id>
      <parentid>2216524</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:17:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2248" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tommy Lee Jones
| Beeld                     = Tommy Lee Jones Cannes.jpg
| Beeldonderskrif           = Jones in 2005 by die [[Cannes-rolprentfees]].
| Geboortenaam              = 
| Geboortedatum             = {{GDEO|1946|9|15}}
| Aktiewe jare			   = 1970-tans
}} 

'''Tommy Lee Jones''' (gebore op [[15 September]] [[1946]])&lt;ref name=&quot;filmref&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.filmreference.com/film/98/Tommy-Lee-Jones.html |title=Tommy Lee Jones Biography (1946–) |publisher=Filmreference.com |access-date=16 Mei 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191213092252/http://www.filmreference.com/film/98/Tommy-Lee-Jones.html |archive-date=13 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.nytimes.com/1993/08/01/movies/film-tommy-lee-jones-snarls-his-way-to-the-pinnacle.html?partner=rssnyt&amp;emc=rss&amp;pagewanted=2 |work=The New York Times |title=FILM; Tommy Lee Jones Snarls His Way to the Pinnacle |first=Bernard |last=Weinraub |date=1 Augustus 1993 |access-date=28 Maart 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190828041004/https://www.nytimes.com/1993/08/01/movies/film-tommy-lee-jones-snarls-his-way-to-the-pinnacle.html?partner=rssnyt |archive-date=28 Augustus 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; is ’n [[Amerika]]anse akteur en rolprentmaker. Hy het vier [[Oscar]]-benoemings gekry, en het een gewen vir beste manlike byspeler vir sy spel in die 1993-riller ''The Fugitive''.

Sy ander noemenswaardige rolle was in die [[televisie|TV]]-minireeks ''Lonesome Dove'', die ''Men in Black''-fliekreeks, en in die prente ''[[No Country for Old Men (Rolprent)|No Country for Old Men]]'', ''Batman Forever'', ''Under Siege'', ''Man of the House'' en ''Natural Born Killers''. Hy het ook al werklike mense uitgebeeld soos die sakeman [[Howard Hughes]], die Kongreslid Thaddeus Stevens, die tereggestelde moordenaar Gary Gilmore en die basketbalheld Ty Cobb.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Jones, Tommy Lee}}
[[Kategorie:Geboortes in 1946]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>0lgewepditxbvikyvq1tkgi8kjyvh3a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Christopher Plummer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107247</id>
    <revision>
      <id>2520199</id>
      <parentid>2405824</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:36:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Loopbaan */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3157" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Christopher Plummer
| Beeld                     = ChristopherPlummer09TIFF.jpg
| Beeldonderskrif           = Plummer in 2009 by die [[Toronto]]-rolprentfees.
| Geboortenaam              = Arthur Christopher Orme Plummer
| Geboortedatum             = 13 Desember 1929
| Geboorteplek              = [[Toronto]], [[Ontario]], [[Kanada]]
| Sterfdatum                = {{death date and age|2021|02|05|1929|12|13|df=yes}}
| Sterfplek                 = [[Weston (Connecticut)|Weston]], [[Connecticut]], [[Verenigde State]]
| Aktiewe jare			    = 1958–2021
}} 

'''Arthur Christopher Orme Plummer''' [[Orde van Kanada|CC]] ([[13 Desember]] [[1929]]–[[5 Februarie]] [[2021]]) was ’n [[Kanada|Kanadese]] [[teater]]-, [[rolprent]]- en [[televisie]][[akteur]]. 

== Loopbaan ==
[[Beeld:Christopher Plummer.jpg|duimnael|links|160px|’n Foto deur Carl van Vechten, 1959.]]
Nadat hy sy rolprentdebuut in die 1958 prent ''Stage Struck'' gemaak het, het hy ’n suksesvolle loopbaan gehad wat oor vyf dekades strek. 

Van Plummer se mees noemenswaardige rolle was in ''Battle of Britain'' (1969), ''Waterloo'' (1970), ''The Return of the Pink Panther'' (1975), ''Murder by Decree'' (1979), ''Star Trek VI: The Undiscovered Country'' (1991), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), ''Nicholas Nickleby'' (2002), ''The New World'' (2005), ''Inside Man'' (2006), ''The Imaginarium of Doctor Parnassus'' (2009) en ''The Girl with the Dragon Tattoo'' (2011). Hy het verskeie historiese figure uitgebeeld, onder andere Rudyard Kipling in ''The Man Who Would Be King'' (1975), Mike Wallace in ''The Insider'' (1999) en [[Leo Tolstoi]] in ''The Last Station'' (2009).

Van al sy uiteenlopende rolle is Plummer vir baie mense die bekendste vir dié van kaptein Georg von Trapp in die 1965-treffermusiekprent ''The Sound of Music'', saam met [[Julie Andrews]].&lt;ref name=&quot;Plummer&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.boston.com/ae/movies/articles/2010/01/31/at_80_christopher_plummer_lands_roles_that_are_his_cup_of_tea/?page=2 |title=At 80, Plummer has arrived at his 'Station' |work=Boston Globe |publisher=boston.com |date=31 Januarie 2010 |author=Judy Abel |access-date=25 Julie 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303191349/http://www.boston.com/ae/movies/articles/2010/01/31/at_80_christopher_plummer_lands_roles_that_are_his_cup_of_tea/?page=2 |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het ook in verskeie televisieprojekte gespeel, soos die minireeks ''The Thorn Birds''.

Plummer het talle pryse vir sy werk gewen, onder meer ’n [[Oscar]], twee [[Emmy]]s, twee [[Tony]]s, ’n [[Golden Globe]], ’n Screen Actors Guild Award en ’n [[Bafta]]. Toe hy op die [[84ste Oscar-toekenningsaand]] in 2012 op die ouderdom van 82 ’n Oscar wen vir ''Beginners'', het hy die oudste persoon nog geword wat dié prys inpalm.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Plummer, Christopher}}
[[Kategorie:Geboortes in 1929]]
[[Kategorie:Sterftes in 2021]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>8hmxojkvj2h8t9e3htol8jfxj98d9rf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Morgan Freeman</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107350</id>
    <revision>
      <id>2520297</id>
      <parentid>2211294</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:56:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3238" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Morgan Freeman
| Beeld                     = Morgan Freeman - Discovery Shoot (6559314831).jpg
| Beeldonderskrif           = Freeman in 2008.
| Geboortenaam              = 
| Geboortedatum             = {{GDEO|1937|6|1}}
| Aktiewe jare			   = 1964-tans
}} 

'''Morgan Freeman'''&lt;ref name=&quot;New Yorker interview 1978&quot;&gt;[https://books.google.com/books?id=l74eAQAAMAAJ&amp;dq=%22+my+father+was+Morgan+Porterfield+Freeman%2C+but+they+forgot+to+give+me+a+middle+name%22&amp;q=Morgan+Porterfield+Freeman Onderhoud] ''The New Yorker'', 3 Julie 1978&lt;/ref&gt; (gebore op [[1 Junie]] [[1937]])&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Steinbeiser |first1=Andrew |title=Happy Birthday! Morgan Freeman Turns 78 Today |url=http://comicbook.com/2015/06/01/happy-birthday-morgan-freeman-turns-78-today/ |website=ComicBook.com |publisher=ComicBook.com |access-date=1 Junie 2015 |date=1 Junie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190328080903/https://comicbook.com/2015/06/01/happy-birthday-morgan-freeman-turns-78-today/ |archive-date=28 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; is ’n [[Amerika]]anse [[akteur]]. Hy het in 2005 ’n [[Oscar]] vir beste manlike byspeler gewen vir ''Million Dollar Baby'' en is vir Oscars benoem vir sy spel in ''Street Smart'' (1987), ''Driving Miss Daisy'' (1989), ''[[The Shawshank Redemption]]'' (1994) en ''Invictus'' (2009). Hy het ook ’n [[Golden Globe]] en Screen Actors Guild Award gewen. Hy is bekend vir sy kenmerkende diep stem. 

== Loopbaan ==
Sy eerste rolprent was in ''Who Says I Can't Ride a Rainbow?'' (1971), maar hy het die eerste keer in Amerika bekend geword danksy rolle in sepies soos ''Another World'' en die kinderprogram ''The Electric Company''&lt;ref name=&quot;actors&quot;&gt;Uit ''Inside the Actors Studio'', seisoen 11, episode 10&lt;/ref&gt; Freeman self beskou sy rol as Fast Black in die prent ''Street Smart'' (1987) as sy deurbraakrol.&lt;ref name=street&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=JezWgZV7P6A|title=Morgan Freeman talks 'Street Smart', winning an Oscar and reveals that acting isn't hard] 21 Augustus 2014, YouTube. Besoek op 23 Augustus 2015&lt;/ref&gt;

Van die middel 1980's af was hy in groter byspelerrolle, as veral wyse, vaderlike karakters.&lt;ref name=&quot;actors&quot;/&gt; Hy het daarna in meer bekende prente gespeel soos die chauffeur Hoke in ''Driving Miss Daisy'' en sers. Major Rawlins in ''Glory'' (albei 1989).&lt;ref name=&quot;actors&quot;/&gt; In 1994 was hy Red in die hoog aangeskrewe ''[[The Shawshank Redemption]]''.

Van die ander treffers waarin hy te sien was, is ''Robin Hood: Prince of Thieves'' (1991), ''Seven'' (1995), ''Deep Impact'' (1998), ''The Sum of All Fears'' (2002), ''Bruce Almighty'' (2003), ''The Lego Movie'' (2014) en ''Lucy'' (2014). Freeman is die ster wat die vierde meeste geld inbring: gemiddeld $74,4&amp;nbsp;miljoen per prent.&lt;ref&gt;[http://www.boxofficemojo.com/people/?view=Actor&amp;sort=sumgross&amp;p=.htm &quot;People Index.&quot;] Box Office Mojo.&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Freeman, Morgan}}
[[Kategorie:Afro-Amerikaners]]
[[Kategorie:Geboortes in 1937]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>88vv2iszgh4mgxn5hkb3t3oodupmx2j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Michael Caine</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107352</id>
    <revision>
      <id>2520155</id>
      <parentid>2211132</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:56:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Loopbaan */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3483" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Sir Michael Caine
| Beeld                     = Michael Caine - Viennale 2012 g (cropped).jpg
| Beeldonderskrif           = Caine in 2012 by die [[Wene|Weense]] Rolprentfees.
| Geboortenaam              = Maurice Joseph Micklewhite
| Geboortedatum             = {{GDEO|1933|03|14}}
| Aktiewe jare		    = 1950-tans
}}

'''Sir Michael Caine''', [[Orde van die Britse Ryk|CBE]] (gebore as '''Maurice Joseph Micklewhite'''; [[14 Maart]] [[1933]]) is ’n [[Brittanje|Britse]] [[akteur]] en [[skrywer]]. Hy is bekend vir sy kenmerkende werkersklas-aksent en het in langer as ses dekades in oor die honderd prente verskyn. Hy word beskou as ’n Britse ikoon&lt;ref name=&quot;CNN&quot;&gt;{{cite news |title=Screening Room Special: Michael Caine |url=http://edition.cnn.com/2007/SHOWBIZ/Movies/09/30/caine.october/ |agency=CNN |issue=29 Oktober 2007 |date=25 Junie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191029152452/https://edition.cnn.com/2007/SHOWBIZ/Movies/09/30/caine.october/ |archive-date=29 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en is in 2000 deur koningin [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] tot ridder geslaan vir sy bydrae tot die rolprentwese.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==
[[Beeld:Michael-caine-trailer.jpg|duimnael|links|260px|Michael Caine in die lokprent vir ''Zulu'' (1964).]]

Hy het sy deurbraak in die 1960's gemaak in ’n paar geloofde Britse rolprente, soos ''Zulu'' (1964), ''The Ipcress File'' (1965), ''Alfie'' (1966), waarvoor hy ’n [[Oscar]]-benoeming gekry het, ''The Italian Job'' (1969) en ''Battle of Britain'' (1969). Sy grootste prente in die 1970's sluit in ''Get Carter'' (1971), ''The Last Valley'', ''Sleuth'' (1972), waarvoor hy weer vir ’n Oscar benoem is, ''The Man Who Would Be King'' (1975) en ''A Bridge Too Far'' (1977). Hy het van sy grootste suksesse in die 1980's behaal in onder meer ''Educating Rita'' (1983), waarvoor hy ’n [[Golden Globe]] en [[Bafta]] vir beste akteur gekry het. In 1986 het hy ’n Oscar vir beste manlike byspleler gekry vir sy spel in [[Woody Allen]] se ''Hannah and Her Sisters''.

Caine was in 1992 Ebenezer Scrooge in ''The Muppet Christmas Carol''. Terwyl hy teen dié tyd eintlik uitgetree het, het hy in die laat 1990's ’n terugkeer gemaak; hy het sy tweede Golden Globe gekry vir ''Little Voice'' (1998) en sy tweede Oscar vir beste manlike byspeler vir ''The Cider House Rules'' (1999). In die 2002-parodie ''Austin Powers in Goldmember'' was hy Nigel Powers en in Christopher Nolan se ''Batman''-reeks was hy te sien as Alfred Pennyworth. Hy het in verskeie ander Nolan-prente gespeel, soos ''The Prestige'' (2006), ''[[Inception]]'' (2010) en ''Interstellar'' (2014). Caine is die akteur wat die negende meeste geld by die loket laat inrol.&lt;ref&gt;[http://www.boxofficemojo.com/people/?view=Actor&amp;sort=sumgross&amp;p=.htm &quot;People Index.&quot;] Box Office Mojo. Besoek op 6 Desember 2015&lt;/ref&gt;

Caine is een van net twee akteurs wat in elke dekade van die 1960's tot die 2000's vir ’n Oscar vir toneelspel benoem is; die ander een is [[Jack Nicholson]].

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Caine, Michael}}
[[Kategorie:Britse akteurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1933]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>celavv681wecwn866sn0h1cqjmx3ywn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ed Harris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107353</id>
    <revision>
      <id>2520198</id>
      <parentid>2434325</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:36:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Loopbaan */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7900" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Ed Harris
| Beeld                     = EdHarris10TIFF.jpg
| Beeldonderskrif           = Harris in 2010 by die [[Toronto]]-rolprentfees.
| Geboortenaam              = Edward Allen Harris
| Geboortedatum             = {{GDEO|1950|11|28}}
| Aktiewe jare			   = 1976-tans
}} 

'''Edward Allen &quot;Ed&quot; Harris''' (gebeore op [[28 November]] [[1950]]) is ’n [[Amerika]]anse [[akteur]], regisseur, vervaardiger en draaiboekskrywer. Hy is veral bekend vir rolprente soos ''The Right Stuff'' (1983), ''The Abyss'' (1989), ''Nixon'' (1995), ''The Rock'' (1996), ''Enemy at the Gates'' (2001), ''A History of Violence'' (2005) en ''Gravity'' (2013).

Hy is drie keer benoem vir ’n [[Oscar]] vir beste manlike byspeler, in ''Apollo 13'' (1995), ''The Truman Show'' (1998) en ''The Hours'' (2002). Hy is ook vir ’n Oscar vir beste akteur benoem in sy regisseursdebuut, ''Pollock'' (2000). Hy het al ’n [[Golden Globe]] gewen en in 2015 ’n ster op die [[Hollywood Walk of Fame]] gekry.

== Loopbaan ==

Harris het sy akteursloopbaan op die verhoog begin. In sy eerste rolprent het hy ’n klein rol gespeel in die 1978-spanningsdrama ''Coma''. Twee jaar later het hy sy eerste groot rol gekry in ''Borderline'' (1980) en die volgende jaar het hy die hoofrol in ''Knightriders'' vertolk. In 1983 het Harris meer bekend geword danksy sy rol as die ruimtevaarder [[John Glenn]] in ''The Right Stuff''.&lt;ref name=&quot;bravo&quot;&gt;{{cite episode|title=Ed Harris|series=Inside the Actors Studio|network=Bravo}}&lt;/ref&gt; 

In 1986 het hy ’n [[Tony]]-benoeming gekry vir sy spel in die toneelstuk ''Precious Sons''. Hy het ook twee ander pryse daarvoor gewen.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.playbillvault.com/Person/Detail/77208/Ed-Harris |title=Ed Harris: Performer |work=Playbill |access-date=13 November 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20151117013945/http://www.playbillvault.com/Person/Detail/77208/Ed-Harris |archive-date=17 November 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In 1989 het sy spel in ''Jacknife'' hom sy eerste [[Golden Globe]]-benoeming besorg, vir beste manlike byspeler.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.rogerebert.com/reviews/jacknife-1989 |title=Jacknife Movie Review &amp; Film Summary |publisher=RogerEbert.com |first=Roger |last=Ebert |date=24 Maart 1989 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171230172333/https://www.rogerebert.com/reviews/jacknife-1989 |archive-date=30 Desember 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In dieselfde jaar was hy in die [[wetenskapsfiksie]]prent ''The Abyss''.

Harris het in 1992 in die [[drama]] ''Glengarry Glen Ross'' gespeel en die Valladolid-prys daarvoor gewen. Sy volgende flieks was ''The Firm'' (1993), ''Needful Things'' (1993) en die [[neo-noir]]-prent ''China Moon'' (1994). In 1995 was hy E. Howard Hunt in [[Oliver Stone]] se prent ''Nixon'', en daarna het hy sy eerste Oscar-benoeming vir beste manlike byspeler gekry vir sy rol as die [[Nasa]]-vlugdirekteur Gene Kranz in ''Apollo 13''.&lt;ref name=&quot;bravo&quot;/&gt; Die volgende jaar was hy in die [[televisie]]weergawe van ''Riders of the Purple Sage'', wat hy ook vervaardig het, en in die [[Broadway]]-toneelstuk ''Taking Sides''.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.playbill.com/features/article/ed-harris-seeks-the-man-behind-the-uniform-100825 |title=Ed Harris Seeks the Man Behind the Uniform |work=Playbill |first=Ellis |last=Nassour |date=16 Oktober 1996 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181006234823/http://www.playbill.com/features/article/ed-harris-seeks-the-man-behind-the-uniform-100825 |archive-date=6 Oktober 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In 1998 het hy ’n Golden Globe en sy tweede Oscar-benoeming vir beste manlike byspeler gekry vir ''The Truman Show''.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/oscar/movies/?id=trumanshow.htm |title=The Truman Show - 1998 Academy Awards Profile |publisher=Box Office Mojo |access-date=13 November 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816020757/http://www.boxofficemojo.com/oscar/movies/?id=trumanshow.htm |archive-date=16 Augustus 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-srv/digest/daily/jan99/globes24.htm?movieslede=y|title='Private Ryan', Spielberg Win Golden Globes|work=The Washington Post|first=Michael|last=Fleeman|date=24 Januarie 1999}}&lt;/ref&gt;

Hy het sy regisseursdebuut gemaak met die 2000-prent ''Pollock'', waarin hy ook die rol van die kunstenaar [[Jackson Pollock]] vertolk het. Hy is daarvoor vir ’n Oscar vir beste akteur benoem.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.theguardian.com/film/2001/feb/25/features.awardsandprizes |title=Ed Harris: The ultimate splasher movie |work=The Guardian |first=Edward |last=Helmore |date=25 Februarie 2001 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200101070431/https://www.theguardian.com/film/2001/feb/25/features.awardsandprizes |archive-date=1 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Twee jaar later het Harris sy vierde Oscar-benoeming gekry vir sy rol as Richard Brown in die Brits-Amerikaanse drama ''The Hours''.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/films/2003/02/12/ed_harris_the_hours_interview.shtml |title=Ed Harris – The Hours Interview |publisher=BBC News |first=David |last=Michael |date=12 Februarie 2003 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160602020654/http://www.bbc.co.uk/films/2003/02/12/ed_harris_the_hours_interview.shtml |archive-date= 2 Junie 2016 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=13 November 2015 }}&lt;/ref&gt; Tussendeur was hy in die biografiese prent ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001) en die oorlogsriller ''Enemy at the Gates'' (2001).

Vir sy hoofrol as Miles Roby in die 2005-minireeks ''Empire Falls'' is Harris benoem vir ’n Emmy en Golden Globe vir beste akteur.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.playbill.com/news/article/philip-seymour-hoffman-and-paul-newman-star-in-empire-falls-hbo-film-debuts-126159 |title=Philip Seymour Hoffman and Paul Newman Star in &quot;Empire Falls&quot; HBO Film, Debuts May 28-29 |work=Playbill |first=Ernio |last=Hernandez |date=28 Mei 2005 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011072316/http://www.playbill.com/news/article/philip-seymour-hoffman-and-paul-newman-star-in-empire-falls-hbo-film-debuts-126159 |archive-date=11 Oktober 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Daarna was hy in ''A History of Violence'' (2005), [[Beethoven]] in ''Copying Beethoven'', die neo-noir-raaiselfliek ''Gone Baby Gone'' (2007) en ''National Treasure: Book of Secrets'' (2007).

In 2010 was hy in die oorlewingsdrama ''The Way Back'' en het groot lof ontvang; resensente het gemeen hy het ’n Oscar-benoeming verdien.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.vanityfair.com/hollywood/2010/11/could-ed-harris-finally-win-an-oscar-for-the-way-back |title=Could Ed Harris Finally Win an Oscar for The Way Back? |work=Vanity Fair |first=John |last=Lopez |date=11 November 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160413144020/http://www.vanityfair.com/hollywood/2010/11/could-ed-harris-finally-win-an-oscar-for-the-way-back |archive-date=13 April 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In 2012 was hy in die riller ''Man on a Ledge'' en in 2012 het hy die Golden Globe en ’n Emmy-benoeming vir beste manlike byspeler gekry vir sy rol as senator [[John McCain]] in die drama ''Game Change'', wat vir TV gemaak is. In 2013 was hy in ''Sweetwater'', ''The Face of Love'' en ''Gravity''. In 2015 het hy die titelrol gespeel in die misdaadtragedie ''Cymbeline''.

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Harris, Ed}}
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentregisseurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1950]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>o66lue0ophrib7znr30rxdxrplhk6vc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Russell Crowe</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107357</id>
    <revision>
      <id>2520201</id>
      <parentid>2427550</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:37:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Filmografie */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5339" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Russell Crowe
| Beeld                     = RussellCroweOct05.jpg
| Beeldbeskrywing           = 
| Beeldonderskrif           = Crowe in 2005.
| Geboortenaam              = Russell Ira Crowe
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{GDEO|1964|4|7}}
| Geboorteplek              = [[Wellington]]
| Nasionaliteit             = [[Nieu-Seeland]]
| Sterftedatum              = 
| Sterfteplek               = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = Danielle Spencer
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = 
| Aktiewe jare	            = 1985-tans
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| imdb                      = 0000128
| Toekennings               = 
}}

'''Russell Ira Crowe''' (gebore op [[7 April]] [[1964]]) is ’n akteur, [[rolprent]]vervaardiger en [[Musiek|musikant]]. Hoewel hy ’n [[Nieu-Seeland]]se burger is, het hy die grootste deel van sy lewe in [[Australië]] gewoon en beskou hy homself as ’n Australiër.&lt;ref name=&quot;Roach&quot;&gt;{{cite news |last=Roach |first=Vicki |title=Oscar-winner Russell Crowe denied Australian citizenship |url=http://www.couriermail.com.au/entertainment/oscarwinner-russell-crowe-denied-australian-citizenship/story-fnic6ynx-1226670247991 |access-date=26 Junie 2013 |newspaper=Courier Mail |date=26 Junie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160815062942/http://www.couriermail.com.au/entertainment/oscarwinner-russell-crowe-denied-australian-citizenship/story-fnic6ynx-1226670247991 |archive-date=2016-08-15 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het internasionaal bekend geraak vir sy rol as die [[Romeinse Ryk|Romeinse]] generaal Maximus Decimus Meridius in die historiese 2000-prent ''Gladiator'', waarvoor hy ’n [[Oscar]] vir beste akteur en nog drie pryse gewen en tien ander benoemings gekry het.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==

Crowe het sy vermaakloopbaan in die vroeë 1980's in Nieu-Seeland as ’n musikant met die naam '''Russ Le Roq''' begin. Hy het verskeie enkelspelers uitgereik, onder meer &quot;I Just Want To Be Like [[Marlon Brando]]&quot;, &quot;Pier 13&quot;, &quot;Shattered Glass&quot;.&lt;ref&gt;Ewbank/Hildred: Russell Crowe&amp;nbsp;– The Biography, Carlton Publishing, London, 2001, page 23&lt;/ref&gt; Hy was in 1984 die bestuurder van ’n [[Auckland]]se musiekvenue met die naam &quot;The Venue&quot;.

In Australië het hy in verskeie toneelstukke opgetree, asook in die [[televisie]]reeks ''Neighbours''. In 1990 het hy in die Australiese prente ''The Crossing'' en ''Blood Oath'' gespeel. In 1992 was hy in die fliek ''Romper Stomper'', waarvoor hy die Australiese Rolprentinstituut se prys vir best akteur gewen het.

Hierna het Crowe op Amerikaanse prente gekonsentreer. In 1999 was hy in die prent ''The Insider'' in die rol van Jeffrey Wigand, ’n fluitjieblaser by ’n tabakmaatskappy. Daarvoor het hy vyf pryse as beste akteur gewen en nog sewe benoemings gekry. Ook vir sy rol as die wiskundige en [[Nobelprys]]wenner John F. Nash in die 2001-prent ''A Beautiful Mind'' het hy verskeie pryse gewen, onder meer ’n [[Bafta]], [[Golden Globe]] en Screen Actors Guild Award vir beste akteur.

Sy ander prente sluit in ''Virtuosity'' (1995), ''L.A. Confidential'' (1997), ''Proof of Life'' (2000), ''Cinderella Man'' (2005), ''American Gangster'' (2007), ''Robin Hood'' (2010), ''Les Misérables'' (2012) en ''Noah'' (2014). Benewens sy verskeie pryse en talle benoemings, het hy ’n ster op die [[Hollywood Walk of Fame]].

== Filmografie ==
[[Lêer:Russell Crowe 2012.jpg|duimnael|Russell Crowe in 2012]]
* ''Blood Oath'' (1990)
* ''The Crossing'' (1990)
* ''Proof'' (1991)
* ''Spotswood'' (1992)
* ''Romper Stomper'' (1992)
* ''Hammers over the Anvil'' (1993)
* ''Love in Limbo'' (1993)
* ''The Silver Brumby'' (1993)
* ''For the Moment'' (1993)
* ''The Sum of Us'' (1994)
* ''Rough Magic'' (1995)
* ''Virtuosity'' (1995)
* ''The Quick and the Dead'' (1995)
* ''No Way Back'' (1995)
* ''Heaven's Burning'' (1997)
* ''Breaking Up'' (1997)
* ''L.A. Confidential'' (1997)
* ''The Insider'' (1999)
* ''Mystery, Alaska'' (1999)
* ''Proof of Life'' (2000)
* ''Gladiator'' (2000)
* ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001)
* ''Master and Commander: The Far Side of the World'' (2003)
* ''Cinderella Man'' (2005)
* ''A Good Year'' (2006)
* ''3:10 to Yuma'' (2007)
* ''American Gangster'' (2007)
* ''Body of Lies'' (2008)
* ''Tenderness'' (2009)
* ''State of Play'' (2009)
* ''Robin Hood'' (2010)
* ''The Next Three Days'' (2010)
* ''The Man with the Iron Fists'' (2012)
* ''Les Misérables'' (2012)
* ''Man of Steel'' (2013)
* ''Noah'' (2014)
* ''The Water Diviner'' (2014)
* ''Fathers and Daughters'' (2015)
* ''The Nice Guys'' (2016)
* ''The Mummy'' (2017)
* ''Boy Erased'' (2018)
* ''True History of the Kelly Gang'' (2019)

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons category|Russell Crowe}}
{{Wikiquote}}
* {{IMDb name|128}}
* {{Twitter|russellcrowe}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Crowe, Russell}}
[[Kategorie:Geboortes in 1964]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>emoeb4df7bppcaqp16n5pirr2owlo28</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520271</id>
      <parentid>2520201</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:52:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5351" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Russell Crowe
| Beeld                     = RussellCroweOct05.jpg
| Beeldbeskrywing           = 
| Beeldonderskrif           = Crowe in 2005.
| Geboortenaam              = Russell Ira Crowe
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{GDEO|1964|4|7}}
| Geboorteplek              = [[Wellington]]
| Nasionaliteit             = [[Nieu-Seeland]]
| Sterftedatum              = 
| Sterfteplek               = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = Danielle Spencer
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = 
| Aktiewe jare	            = 1985-tans
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| imdb                      = 0000128
| Toekennings               = 
}}

'''Russell Ira Crowe''' (gebore op [[7 April]] [[1964]]) is ’n akteur, [[rolprent]]vervaardiger en [[Musiek|musikant]]. Hoewel hy ’n [[Nieu-Seeland]]se burger is, het hy die grootste deel van sy lewe in [[Australië]] gewoon en beskou hy homself as ’n Australiër.&lt;ref name=&quot;Roach&quot;&gt;{{cite news |last=Roach |first=Vicki |title=Oscar-winner Russell Crowe denied Australian citizenship |url=http://www.couriermail.com.au/entertainment/oscarwinner-russell-crowe-denied-australian-citizenship/story-fnic6ynx-1226670247991 |access-date=26 Junie 2013 |newspaper=Courier Mail |date=26 Junie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160815062942/http://www.couriermail.com.au/entertainment/oscarwinner-russell-crowe-denied-australian-citizenship/story-fnic6ynx-1226670247991 |archive-date=2016-08-15 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het internasionaal bekend geraak vir sy rol as die [[Romeinse Ryk|Romeinse]] generaal Maximus Decimus Meridius in die historiese 2000-prent ''[[Gladiator]]'', waarvoor hy ’n [[Oscar]] vir beste akteur en nog drie pryse gewen en tien ander benoemings gekry het.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt;

== Loopbaan ==

Crowe het sy vermaakloopbaan in die vroeë 1980's in Nieu-Seeland as ’n musikant met die naam '''Russ Le Roq''' begin. Hy het verskeie enkelspelers uitgereik, onder meer &quot;I Just Want To Be Like [[Marlon Brando]]&quot;, &quot;Pier 13&quot;, &quot;Shattered Glass&quot;.&lt;ref&gt;Ewbank/Hildred: Russell Crowe&amp;nbsp;– The Biography, Carlton Publishing, London, 2001, page 23&lt;/ref&gt; Hy was in 1984 die bestuurder van ’n [[Auckland]]se musiekvenue met die naam &quot;The Venue&quot;.

In Australië het hy in verskeie toneelstukke opgetree, asook in die [[televisie]]reeks ''Neighbours''. In 1990 het hy in die Australiese prente ''The Crossing'' en ''Blood Oath'' gespeel. In 1992 was hy in die fliek ''Romper Stomper'', waarvoor hy die Australiese Rolprentinstituut se prys vir best akteur gewen het.

Hierna het Crowe op Amerikaanse prente gekonsentreer. In 1999 was hy in die prent ''The Insider'' in die rol van Jeffrey Wigand, ’n fluitjieblaser by ’n tabakmaatskappy. Daarvoor het hy vyf pryse as beste akteur gewen en nog sewe benoemings gekry. Ook vir sy rol as die wiskundige en [[Nobelprys]]wenner John F. Nash in die 2001-prent ''[[A Beautiful Mind]]'' het hy verskeie pryse gewen, onder meer ’n [[Bafta]], [[Golden Globe]] en Screen Actors Guild Award vir beste akteur.

Sy ander prente sluit in ''Virtuosity'' (1995), ''L.A. Confidential'' (1997), ''Proof of Life'' (2000), ''Cinderella Man'' (2005), ''American Gangster'' (2007), ''Robin Hood'' (2010), ''Les Misérables'' (2012) en ''Noah'' (2014). Benewens sy verskeie pryse en talle benoemings, het hy ’n ster op die [[Hollywood Walk of Fame]].

== Filmografie ==
[[Lêer:Russell Crowe 2012.jpg|duimnael|Russell Crowe in 2012]]
* ''Blood Oath'' (1990)
* ''The Crossing'' (1990)
* ''Proof'' (1991)
* ''Spotswood'' (1992)
* ''Romper Stomper'' (1992)
* ''Hammers over the Anvil'' (1993)
* ''Love in Limbo'' (1993)
* ''The Silver Brumby'' (1993)
* ''For the Moment'' (1993)
* ''The Sum of Us'' (1994)
* ''Rough Magic'' (1995)
* ''Virtuosity'' (1995)
* ''The Quick and the Dead'' (1995)
* ''No Way Back'' (1995)
* ''Heaven's Burning'' (1997)
* ''Breaking Up'' (1997)
* ''L.A. Confidential'' (1997)
* ''The Insider'' (1999)
* ''Mystery, Alaska'' (1999)
* ''Proof of Life'' (2000)
* ''[[Gladiator]]'' (2000)
* ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001)
* ''Master and Commander: The Far Side of the World'' (2003)
* ''Cinderella Man'' (2005)
* ''A Good Year'' (2006)
* ''3:10 to Yuma'' (2007)
* ''American Gangster'' (2007)
* ''Body of Lies'' (2008)
* ''Tenderness'' (2009)
* ''State of Play'' (2009)
* ''Robin Hood'' (2010)
* ''The Next Three Days'' (2010)
* ''The Man with the Iron Fists'' (2012)
* ''Les Misérables'' (2012)
* ''Man of Steel'' (2013)
* ''Noah'' (2014)
* ''The Water Diviner'' (2014)
* ''Fathers and Daughters'' (2015)
* ''The Nice Guys'' (2016)
* ''The Mummy'' (2017)
* ''Boy Erased'' (2018)
* ''True History of the Kelly Gang'' (2019)

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons category|Russell Crowe}}
{{Wikiquote}}
* {{IMDb name|128}}
* {{Twitter|russellcrowe}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Crowe, Russell}}
[[Kategorie:Geboortes in 1964]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>1e3p9ve4rhya2302wl2ojwjdgoenzsc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Liam Neeson</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107583</id>
    <revision>
      <id>2520295</id>
      <parentid>2210234</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:53:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3464" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Liam Neeson
| Beeld                     = Liam_Neeson_Deauville_2012.jpg
| Beeldonderskrif           = Neeson in 2012.
| Geboortenaam              = Liam John Neeson
| Geboortedatum             = {{GDEO|1952|06|7}}
| Aktiewe jare			   = 1976-tans
}} 

'''Liam John Neeson''', [[Orde van die Britse Ryk|OBE]] (gebore op [[7 Junie]] [[1952]])&lt;ref name=swe&gt;{{cite news |last=Morales |first=Tatiana |title=Liam Neeson on Kinsey |publisher=CBS News |date=15 Desember 2004 |url=http://www.cbsnews.com/stories/2004/12/15/earlyshow/leisure/celebspot/main661155.shtml |access-date=16 Oktober 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019154438/http://www.cbsnews.com/stories/2004/12/15/earlyshow/leisure/celebspot/main661155.shtml |archive-date=19 Oktober 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; is ’n [[Noord-Ierland|Noord-Ierse]] [[akteur]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=Liam Neeson promotes Northern Ireland tourism |publisher=BBC |date=10 Maart 2014 |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-northern-ireland-26504259 |access-date=29 Desember 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190428192414/https://www.bbc.co.uk/news/uk-northern-ireland-26504259 |archive-date=28 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

== Loopbaan ==
In 1976 het hy by die Lyric Players' Theatre in [[Belfast]] aangesluit. Hy het daarna in die [[rolprent]] ''Excalibur'' (1981) verskyn. Tussen 1982 en 1987 was hy in vyf prente te sien, onder meer in ''The Bounty'' saam met [[Mel Gibson]] en [[Anthony Hopkins]] (1984) en ''The Mission'' saam met [[Robert de Niro]] en [[Jeremy Irons]] (1986). In 1989 het hy ’n hoofrol saam met [[Patrick Swayze]] vertolk in ''Next of Kin'' (1989).

Hy het groter bekendheid verwerf toe hy in 1993 die titelrol vertolk het in ''Schindler's List'', wat die [[Oscar]] vir beste rolprent gewen het. Hy het daarna in ander suksesvolle prente gespeel, soos die geskiedenisprent ''Michael Collins'' (1996), die musiekspel ''Les Misérables'' (1998), die epiese ''Star Wars Episode I: The Phantom Menace'' (1999), die biografiedrama ''Kinsey'' (2004), die superheldprent ''[[Batman Begins]]'' (2005), die fantasie-avontuur ''Clash of the Titans'' (2010), die fantasiereeks ''The Chronicles of Narnia'' (2005–'10) en die riller ''The Grey'' (2011).

Hy is vir verskeie pryse vir beste akteur benoem, onder meer ’n Oscar, ’n [[Bafta]] en drie [[Golden Globe]]s. Die rolprenttydskrif ''Empire'' beskou Neeson as &quot;een van die 100 sexyste sterre in die rolprentgeskiedenis&quot; en van &quot;die top-100-rolprentsterre van alle tye&quot;.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.amiannoying.com/%28S%2821trpz55kccy1v454m12y345%29%29/collection.aspx?collection=47 |title=Empire Magazine's Top 100 Movie Stars 1997 |access-date=26 Maart 2011 |work=amiannoying.com |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160125145345/http://www.amiannoying.com/(S(xtbszdtveqmcgm2yljun4nug))/collection.aspx?collection=47 |archive-date=25 Januarie 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{Mojo naam|liamneeson}}
* {{Imdb naam|553}}
* {{Tcmdb naam|139569}}
* {{Commons-kategorie inlyn|Liam Neeson}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Liam Neeson|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Neeson, Liam}}
[[Kategorie:Britse akteurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1952]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>rrtnrypy43ix1l9uu4y7020ezvatj78</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Richard Harris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107622</id>
    <revision>
      <id>2520274</id>
      <parentid>2238315</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:56:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2793" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Richard Harris
| Beeld                     = Richard Harris 1985.jpg
| Beeldonderskrif           = Harris in 1985.
| Geboortenaam              = Richard St John Harris
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum|1930|10|01}}
| Sterftedatum              = {{Sterftedatum en ouderdom|1930|10|01|2002|10|25}}
| Aktiewe jare			   = 1958–2002
}} 

'''Richard St John Harris''' ([[1 Oktober]] [[1930]] – [[25 Oktober]] [[2002]])&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.people.com/people/article/0,,20138440,00.html |title=Lionhearted - Death, Richard Harris |publisher=People.com |date=26 Mei 2014 |access-date=19 Augustus 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306183825/http://www.people.com/people/article/0,,20138440,00.html |archive-date=6 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; was ’n [[Ierland|Ierse]] [[akteur]], sanger, skrywer, vervaardiger, regisseur en draaiboekskrywer.

== Loopbaan ==
Harris het op die verhoog en in talle [[rolprent]]e verskyn. Hy het sy debuut in 1958 in die prent ''Alive and Kicking'' gemaak en in 1959 in die [[West End, Londen|West End]] die hoofrol in die toneelstuk ''The Ginger Man'' gespeel. Hy was ook in ''Mutiny on the Bounty'' (1962). Sy eerste hoofrol in ’n fliek was in ''This Sporting Life'' (1963), as ’n bitter jong steenkoolmyner wat ’n bekende [[rugby]]speler word.

Ander rolle sluit in koning Arthur in ''Camelot'' (1967), ’n aristrokraat en gevangene in ''A Man Called Horse'' (1970), ’n skutter in [[Clint Eastwood]] se western ''Unforgiven'' (1992), keiser [[Marcus Aurelius]] in ''[[Gladiator]]'' (2000) en Albus Dumbledore in die eerste twee ''Harry Potter''-flieks (2001 en 2002). 

Harris het ook ’n top-10-treffer in [[Brittanje]] en die [[VSA]] gehad met sy 1968-weergawe van [[Jimmy Webb]] se liedjie &quot;MacArthur Park&quot;, wat goue status verwerf het.&lt;ref name=&quot;The Book of Golden Discs&quot;&gt;{{cite book| last = Murrells| first = Joseph| title = The Book of Golden Discs| url = https://books.google.com/?id=oryDMQAACAAJ| edition = 2nd| year = 1978| publisher = Barrie and Jenkins Ltd| location = Londen| isbn = 978-0-214-20512-5| page = 241| accessdate = 8 November 2011 }}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{Imdb naam|1321}}
* {{Tcmdb naam|514404%7C129974}}
* [http://www.richardharris.de/ The Round Table, die Richard Harris-aanhangerwebtuiste]
* [http://dumbledorequotes.com Dumbledore-aanhalings]
* {{Commons-kategorie inlyn|Richard Harris}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Richard Harris|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Harris, Richard}}
[[Kategorie:Ierse akteurs]]
[[Kategorie:Sangers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1930]]
[[Kategorie:Sterftes in 2002]]</text>
      <sha1>nanxihdgexdg4agwrz7clyq0tgj69cs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tom Berenger</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107690</id>
    <revision>
      <id>2520153</id>
      <parentid>2430193</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:54:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Loopbaan */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4390" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tom Berenger
| Beeld                     = Tom Berenger - Monte-Carlo Television Festival.jpg
| Beeldonderskrif           = Berenger in 2013.
| Geboortenaam              = Thomas Michael Moore
| Geboortedatum             = {{GDEO|1949|5|31}}
| Aktiewe jare			   = 1968-tans
}}

'''Tom Berenger''' (gebore as '''Thomas Michael Moore'''; [[31 Mei]] [[1949]]) is ’n [[Amerika]]anse [[akteur]] van [[televisie]] en [[rolprent]]e. Hy is in 1986 vir ’n [[Oscar]] vir beste manlike byspeler benoem vir ''Platoon'' (1986).

== Loopbaan ==
Berenger het [[joernalistiek]] aan die Universiteit van [[Missouri]] studeer, maar ná sy studie besluit om toneel te speel. Hy moes sy van verander omdat daar reeds ’n akteur met die naam Tom Moore was. Berenger het in 1988 die Tom Berenger-beursfonds vir toneelspel gestig om studente te beloën wat in toneelspel uitblink.

Hy het in die 1970's in streeksteaters gewerk voordat hy [[New York Stad|New York]] toe verhuis het. Sy eerste TV-rolle was in sepies, soos die hoofrol van Tim Siegel in ''One Life to Live''. Sy rolprentdebuut was die hoofrol in die onafhanklike prent ''Rush It'' (1976). ’n Klein rol het gevolg in ''Looking for Mr. Goodbar'', en daarna was hy in ''In Praise of Older Women'' (1978). In 1979 was hy Butch Cassidy in ''Butch and Sundance: The Early Days'', ’n rol wat hy gekry het omdat hy effens na [[Paul Newman]] lyk&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/19790603/PEOPLE/906030302 |work=Chicago Sun-Times |title=Interview with William Katt |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20121004195052/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F19790603%2FPEOPLE%2F906030302 |archive-date= 4 Oktober 2012 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=13 Augustus 2021 }}&lt;/ref&gt; wat die rol in 1969 in ''[[Butch Cassidy and the Sundance Kid]]'' vertolk het.

In die 1980's het Berenger in groter prente begin speel, soos ''The Big Chill'' (1983), ''Platoon'' (1986), ''Someone to Watch Over Me'' (1987) en ''Major League'' (1989). In 1986 het hy ’n Oscar-benoeming gekry vir sy uitbeelding van stafsersant Barnes in ''Platoon'' (hy het ’n [[Golden Globe]] vir beste manlike byspeler daarvoor gewen). In 1993 was hy in ''Sniper'' (en drie van die vier opvolgprente). Ander noemenswaardige flieks uit dié tydperk sluit in ''Born on the Fourth of July'' (1989), ''Shattered'' (1991), ''Sliver'' en ''Gettysburg'' (1993) en ''Chasers'' (1994).

Hy was later hoofsaaklik in byspelerrolle in prente en op TV te sien, soos in die laaste seisoen van die gewilde reeks ''Cheers'', waarvoor hy vir ’n [[Emmy]] benoem is. Hy het ook die 1997-minireeks ''Rough Riders'' vervaardig.

In 2010 was hy te sien in die [[wetenskapsfiksie]]riller ''[[Inception]]'' saam met [[Leonardo DiCaprio]] en [[Cillian Murphy]]. Dit was ’n sukses en Berenger se eerste rol in ’n hoofstroomfliek sedert ''Training Day'' in 2001. In 2012 was hy in die TV-minireeks ''Hatfields &amp; McCoys'' as Jim Vance. Hy het ’n Emmy vir beste byspeler gewen vir sy spel.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Pennington |first=Gail |url=http://www.stltoday.com/entertainment/television/gail-pennington/homeland-wins-big-hamm-loses-again-at-emmys/article_3db182bc-05de-11e2-b471-001a4bcf6878.html |title='Homeland' wins big; Hamm loses again at Emmys |publisher=St. Louis Post-Dispatch via website |date=24 September 2012 |access-date=24 September 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181129143853/https://www.stltoday.com/entertainment/television/gail-pennington/homeland-wins-big-hamm-loses-again-at-emmys/article_3db182bc-05de-11e2-b471-001a4bcf6878.html |archive-date=29 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://www.tomberengeronline.com/ Tom Berenger Online]
* {{IMDb naam|297}}
* [http://www.celebritydetective.com/aerial/tom_berenger2.html Tom Berenger] by Celebrity Detective
* {{Commons-kategorie inlyn|Tom Berenger}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Tom Berenger|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Berenger, Tom}}
[[Kategorie:Geboortes in 1949]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>rwh5qm17hi0fm4735ql0ydodg1pr799</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Akasiapark</title>
    <ns>0</ns>
    <id>107922</id>
    <revision>
      <id>2520330</id>
      <parentid>1880069</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:28:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Moet nie verwar word met die woonbuurt [[Akasia]] in Pretoria nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="755" xml:space="preserve">:''Nota: Moet nie verwar word met die woonbuurt'' [[Akasia]] ''in Pretoria nie.''
'''Akasiapark''' is 'n woongebied vir staatsamptenare, parlementslede en spoorwegamptenare in [[Kaapstad]], [[Wes-kaap]], [[Suid-Afrika]].

Akasiapark is aangelê op 'n deel van die voormalige lugmagbasis Wingfield. Van 1947 tot [[1 Desember]] [[1959]] het dit bekendgestaan as Sassar, maar die naam is toe verander na Akasiapark na aanleiding van die [[Port Jackson (boom)|port jackson]]s wat hier groei.

== Bron ==
* {{en}} Raper, Peter Edmund. 2004. ''New Dictionary of South African Place Names''. Johannesburg &amp; Cape Town&lt;!-- Moet asseblief nie verander nie; dis korrek so --&gt;: Jonathan Ball Publishers.

{{Kaapstadse voorstede}}

[[Kategorie:Voorstede van Kaapstad]]</text>
      <sha1>e7s9yg028oenx4jx99ykxhr5yx1viyq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520344</id>
      <parentid>2520330</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:30:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="724" xml:space="preserve">:''Nota: Moet nie verwar word met die woonbuurt'' [[Akasia]] ''in Pretoria nie.''
'''Akasiapark''' is 'n woongebied vir staatsamptenare, parlementslede en spoorwegamptenare in [[Kaapstad]], [[Wes-kaap]], [[Suid-Afrika]].

Akasiapark is aangelê op 'n deel van die voormalige [[Wingfield Aerodrome|lugmagbasis Wingfield]]. Van 1947 tot [[1 Desember]] [[1959]] het dit bekendgestaan as Sassar, maar die naam is toe verander na Akasiapark na aanleiding van die [[Port Jackson (boom)|port jackson]]s wat hier groei.

== Bron ==
* {{en}} Raper, Peter Edmund. 2004. ''New Dictionary of South African Place Names''. Johannesburg &amp; Cape Town: Jonathan Ball Publishers.

{{Kaapstadse voorstede}}

[[Kategorie:Voorstede van Kaapstad]]</text>
      <sha1>87qhhdcajg9jp2ibvh5fovigxlcwo0r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tom Hardy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>108222</id>
    <revision>
      <id>2520154</id>
      <parentid>2216519</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:55:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Loopbaan */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4014" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tom Hardy
| Beeld                     = Tom Hardy TIFF 2014.jpg
| Beeldonderskrif           = Hardy in 2014 by die première van ''The Drop''.
| Geboortenaam              = Edward Thomas Hardy
| Geboortedatum             = {{GDEO|1977|9|15}}
| Aktiewe jare			   = 2001-tans
}} 

'''Edward Thomas''' &quot;'''Tom'''&quot; '''Hardy'''&lt;ref&gt;{{cite web |last=Hadfield |first=Tom |url=http://www.telegraph.co.uk/active/8722690/Tom-Hardy-timeline.html |title=Tom Hardy timeline |publisher=Telegraph |date=25 Augustus 2011 |access-date=15 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200413041857/https://www.telegraph.co.uk/active/8722690/Tom-Hardy-timeline.html |archive-date=13 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; (gebore op [[15 September]] [[1977]]) is ’n [[Brittanje|Britse]] [[akteur]], draaiboekskrywer en vervaardiger. 

== Loopbaan ==
[[Beeld:Tom Hardy Cannes 2015.jpg|duimnael|links|180px|Hardy in 2015 by die [[Cannes-rolprentfees]].]]

Hy het sy rolprentdebuut in 2001 in [[Ridley Scott]] se oorlogsfliek ''Black Hawk Down'' gemaak. Sy ander noemenswaardige prente sluit in die [[wetenskapsfiksie]]prent ''Star Trek: Nemesis'' (2002), die misdaadprent ''RocknRolla'' (2008), die biografiese sielkundedrama ''Bronson'' (2008), die riller ''[[Inception]]'' (2010), die sportdrama ''Warrior'' (2011), spioenasiefliek ''Tinker Tailor Soldier Spy'' (2011), die misdaaddrama ''Lawless'' (2012), die drama ''Locke'' (2013), die rampokkerfliek ''The Drop'' (2014) en die biografiese western-riller ''The Revenant'' (2015), waarvoor hy vir ’n [[Oscar]] vir beste manlike byspeler benoem is. Hy was ook Bane in die superheldfliek ''The Dark Knight Rises'' (2012), &quot;Mad&quot; Max Rockatansky in ''Mad Max: Fury Road'' (2015) en albei Kray-tweelingbroers in die misdaadriller ''Legend'' (2015).

Hardy se [[televisie]]rolle sluit in die oorlogsdrama-minireeks ''Band of Brothers'' (2001), die historiese minireeks ''The Virgin Queen'' (2005), ''Wuthering Heights'' (2008), die dramareeks ''The Take'' (2009) en die historiese misdaaddramareeks ''Peaky Blinders'' (2013).

Hy was ook in die [[VSA]] en Brittanje op die verhoog. Hy is vir ’n Olivier-prys benoem vir die mees belowende nuweling vir sy rol as Skank in die 2003-produksie van ''In Arabia We'd All Be Kings''. In 2003 het hy die Evening Standard-prys ontvang vir uitnemende nuweling in beide ''In Arabia We'd All be Kings'' en ''Blood''. Hy was ook in die 2007-produksie van ''The Man of Mode'' en het in 2010 positiewe resensies gekry vir sy spel in ''The Long Red Road'', wat deur [[Philip Seymour Hoffman]] geregisseer is.

Die kommersiële mislukking in 2002 van ''Star Trek: Nemesis'' het daartoe gelei dat Hardy verslaaf geraak het aan [[alkohol]] en [[crack]].&lt;ref&gt;{{Cite news |last = McLean |first = Gareth |title = 'I want adulation' |newspaper=[[The Guardian]] |location = England |page = 13 |publisher=Guardian News and Media Limited |date = 23 Junie 2009 |url = http://www.guardian.co.uk/culture/2009/jun/23/tom-hardy-star-trek-actor}}&lt;/ref&gt; Hy is in 2015 gekies as een van die tydskrif ''GQ'' se 50 bes geklede mans.&lt;ref&gt;{{cite news |title=50 Best Dressed Men in Britain 2015 |url=http://www.gq-magazine.co.uk/style/articles/2015-01/05/best-dressed-men-2015/ |work=GQ |date=5 Januarie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160115210716/http://www.gq-magazine.co.uk/style/articles/2015-01/05/best-dressed-men-2015/ |archive-date=15 Januarie 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{AllMovie naam|301932}}
* {{Imdb naam|0362766}}
* {{Tcmdb naam|569210}}
* {{Commons-kategorie inlyn|Tom Hardy}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Tom Hardy|Engelse Wikipedia]]

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Hardy, Tom}}
[[Kategorie:Britse akteurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1977]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>61yn4xp0s7dcl19xvh7le82yl8e2ook</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stephen Rea</title>
    <ns>0</ns>
    <id>108250</id>
    <revision>
      <id>2520329</id>
      <parentid>1915389</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:27:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Filmografie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2193" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
|Naam= Stephen Rea
|Beeld= Stephen Rea.jpg
|Beeldbeskrywing= By die 2010 Berlin Filmfees
|Beeldonderskrif= By die 2010 Berlin Filmfees
|Geboortedatum= {{GDEO|1946|10|31}}
|Aktiewe jare= 1970-tans
}}

'''Stephen Rea''' ([[Belfast]], [[31 Oktober]] [[1946]]) is 'n [[Noord-Ierland|Noord-Ierse]] akteur. Hy is vir 'n [[Academy Award]] vir sy rol in die film ''The Crying Game'' (1992) genomineer.

== Filmografie ==
{|
| valign=top width=400 |
* 1970 ''Cry of the Banshee''
* 1978 ''On a Paving Stone Mounted''
* 1982 ''Angel (1982)|Angel''
* 1983 ''Loose Connections''
* 1984 ''The Company of Wolves''
* 1985 ''The Doctor and the Devils''
* 1991 ''Life Is Sweet (film)|Life Is Sweet''
* 1992 ''The Crying Game''
* 1994 ''Princess Caraboo''
* 1994 ''Angie''
* 1994 ''Interview with the Vampire''
* 1994 ''Prêt-à-Porter''
* 1995 ''Between the Devil and the Deep Blue Sea''
* 1995 ''Citizen X''
* 1995 ''All Men are Mortal''
* 1996 ''Trojan Eddie''
* 1996 ''Michael Collins''
* 1996 ''Crime of the Century''
* 1996 ''The Last of the High Kings''
* 1997 ''Double Tap''
* 1997 ''Fever Pitch''
* 1997 ''The Butcher Boy''
* 1997 ''Hacks''
* 1997 ''A Further Gesture''
* 1998 ''Still Crazy''
* 1998 ''This Is My Father''
* 1999 ''Guinevere''
* 1999 ''The End of the Affair''
* 1999 ''The Life Before This''
| valign=top width=400 |
* 1999 ''In Dreams''
* 2000 ''The King's Wake'' (stem)
* 2001 ''The Musketeer''
* 2001 ''On the Edge''
* 2002 ''FeardotCom''
* 2002 ''Evelyn''
* 2003 ''The i Inside''
* 2003 ''Bloom''
* 2004 ''Fluent Dysphasia''
* 2004 ''Control''
* 2004 ''Proud''
* 2004 ''The Confessor''
* 2004 ''The Halo Effect''
* 2005 ''Breakfast on Pluto''
* 2005 ''Tara Road''
* 2005 ''River Queen''
* 2005 ''[[V for Vendetta]]''
* 2006 ''Sisters''
* 2006 ''Sixty Six''
* 2007 ''Until Death''
* 2007 ''The Reaping''
* 2007 ''Stuck''
* 2008 ''The Devil's Mercy''
* 2008 ''Heidi 4 Paws'' (stem)
* 2008 ''Kisses''
* 2008 ''The Heavy''
* 2009 ''Nothing Personal''
|}

== Eksterne skakels ==
{{Commonskat-inlyn}}
* {{IMDb|0001653}}

{{Saadjie}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Rea, Stephen}}
[[Kategorie:Britse akteurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1946]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>rj5le93dii5hd0cy9doykbp6ddbmkt6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruikerbespreking:K175</title>
    <ns>3</ns>
    <id>111255</id>
    <revision>
      <id>2520351</id>
      <parentid>2519914</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:50:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hulp nodig met sjabloon/module dinge */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4191" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{argiefboks|3
| argief1 = [[/argief2019|2019]]
| argief2 = [[/argief2020|2020]]
| argief3 = [[/argief2021|2021]]
}}
== Stefania Turkewich ==

Hello K 175, When you have time, could you take a look at this article: [[en: Stefania Turkewich]]?  You have an interest in music, and Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine.  As part of the Wiki Gap project and now the CEE Spring 2021 project, I've been trying to place articles about her into Wikipediaes other than English. I asked another of your editors a while back to take a look at it, but have had no response.  If the article interests you, could you do a version for the Afrikaans Wikipedia? [[Gebruiker:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ([[Gebruikerbespreking:Nicola Mitchell|kontak]]) 14:43, 2 April 2021 (UTC)

== Kabouterbot ==

Adriaan, kyk asb na jou bot. Lyk dit heet nou elke siel op Wikipedia welkom. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:47, 30 Julie 2021 (UTC)

:Hi, K175. Ek het vir Kabouterbot versper omdat dit besig was om vir gebruikers wat nie eers op hierdie Wikipedia aktief is nie, te verwelkom. Maak asseblief jou robot reg sodat dit nie so wanfunksioneer nie en moenie die blokkade lig voordat jy die kode verander het/probleem opgelos het nie. Groete,  [[Gebruiker:Lefcentreright|Lefcentreright]] ([[Gebruikerbespreking:Lefcentreright|kontak]]) 14:53, 30 Julie 2021 (UTC)

== Et. al's... ==

Gaan jy al die Et Al's regmaak? Daar was net onder 100 laas week. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:46, 14 Augustus 2021 (UTC)

: {{ping|Oesjaar}} Ja, ek sal. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:48, 14 Augustus 2021 (UTC)

== Sjabloon:Cite Journal en Cite Book ==

Hi Adriaan, is dit moontlik om die parameter &quot;month&quot; by hierdie 2 sjablone te voeg? Oesjaar het dit aangevra op die Geselshoekie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:14, 12 Oktober 2021 (UTC)

== Teleostei en [[Sjabloon:Taksonomie/Ariidae]] ==

{{ping|K175}}, jy verwys na Teleoste in jou sjablone. Ek vermoed dit moet [[Teleostei]] wees. Loer asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:03, 1 November 2021 (UTC)
:Dieselfde met Sjabloon:Taksonomie/Maja (genus) en Crustacea waarna verwys word na Crustacean.

== Hulp nodig met sjabloon/module dinge ==

Hallo K175, ek hoop dinge gaan goed met jou. Ek weet jy het nou minder tyd om op Wikipedia te spandeer, maar ek hoop jy kan my help met iets. Ek probeer om [[Sjabloon:Skoonmaak]] te verander om meer soos die Engelse wiki te lyk/werk.

Ek sien op enwiki gebruik hulle die Ambox sjabloon (saam met 'n klomp verwante sjablone en modules). Ek sien jy het reeds hulle almal oorgedra na afwiki. 

Ek toets my veranderings hier : [[Sjabloon:Skoonmaak2]] 

Alles lyk soos ek dit wil hê, behalwe die tweede woord op die sjabloon. Dit sê &quot;article&quot; en nie &quot;artikel&quot; of &quot;bladsy&quot; nie. Dit het oorspronklik ook &quot;This article&quot; gesê, maar ek kon toe die &quot;This&quot; vertaal na &quot;Hierdie&quot;.

Ek het oorlas gesoek vir die bron van die &quot;article&quot; maar ek vind dit nêrens nie.

Ek dog dit was sekerlik op [[Module:Message_box/configuration]], maar dit het toe nie gewerk nie.

As jy so bietjie tyd kry, kan jy my asseblief hiermee help! Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:29, 3 Augustus 2022 (UTC)

:lol, ek het dit in minder as 'n minuut gevind nadat ek vir jou 'n boodskap gelos het. XD Dit was toe op [[Module:Boodskapraam/konfigurasie]] - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:34, 3 Augustus 2022 (UTC)

:: Maar ek sien noudat ek dit verder toets, dat ek nie die &quot;nocat&quot; parameter kan laat werk nie. Kan jy dalk met dit help? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:25, 3 Augustus 2022 (UTC)

::: {{ping|Rooiratel}} Kan jy jou toets iewers publiseer sodat ek ondersoek kan instel? – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 21:50, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>4c44mup092ihq0slgu2xo2exzpfr3vn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520440</id>
      <parentid>2520351</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:10:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>/* Hulp nodig met sjabloon/module dinge */ Reply</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4378" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{argiefboks|3
| argief1 = [[/argief2019|2019]]
| argief2 = [[/argief2020|2020]]
| argief3 = [[/argief2021|2021]]
}}
== Stefania Turkewich ==

Hello K 175, When you have time, could you take a look at this article: [[en: Stefania Turkewich]]?  You have an interest in music, and Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine.  As part of the Wiki Gap project and now the CEE Spring 2021 project, I've been trying to place articles about her into Wikipediaes other than English. I asked another of your editors a while back to take a look at it, but have had no response.  If the article interests you, could you do a version for the Afrikaans Wikipedia? [[Gebruiker:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ([[Gebruikerbespreking:Nicola Mitchell|kontak]]) 14:43, 2 April 2021 (UTC)

== Kabouterbot ==

Adriaan, kyk asb na jou bot. Lyk dit heet nou elke siel op Wikipedia welkom. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:47, 30 Julie 2021 (UTC)

:Hi, K175. Ek het vir Kabouterbot versper omdat dit besig was om vir gebruikers wat nie eers op hierdie Wikipedia aktief is nie, te verwelkom. Maak asseblief jou robot reg sodat dit nie so wanfunksioneer nie en moenie die blokkade lig voordat jy die kode verander het/probleem opgelos het nie. Groete,  [[Gebruiker:Lefcentreright|Lefcentreright]] ([[Gebruikerbespreking:Lefcentreright|kontak]]) 14:53, 30 Julie 2021 (UTC)

== Et. al's... ==

Gaan jy al die Et Al's regmaak? Daar was net onder 100 laas week. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:46, 14 Augustus 2021 (UTC)

: {{ping|Oesjaar}} Ja, ek sal. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:48, 14 Augustus 2021 (UTC)

== Sjabloon:Cite Journal en Cite Book ==

Hi Adriaan, is dit moontlik om die parameter &quot;month&quot; by hierdie 2 sjablone te voeg? Oesjaar het dit aangevra op die Geselshoekie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:14, 12 Oktober 2021 (UTC)

== Teleostei en [[Sjabloon:Taksonomie/Ariidae]] ==

{{ping|K175}}, jy verwys na Teleoste in jou sjablone. Ek vermoed dit moet [[Teleostei]] wees. Loer asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:03, 1 November 2021 (UTC)
:Dieselfde met Sjabloon:Taksonomie/Maja (genus) en Crustacea waarna verwys word na Crustacean.

== Hulp nodig met sjabloon/module dinge ==

Hallo K175, ek hoop dinge gaan goed met jou. Ek weet jy het nou minder tyd om op Wikipedia te spandeer, maar ek hoop jy kan my help met iets. Ek probeer om [[Sjabloon:Skoonmaak]] te verander om meer soos die Engelse wiki te lyk/werk.

Ek sien op enwiki gebruik hulle die Ambox sjabloon (saam met 'n klomp verwante sjablone en modules). Ek sien jy het reeds hulle almal oorgedra na afwiki. 

Ek toets my veranderings hier : [[Sjabloon:Skoonmaak2]] 

Alles lyk soos ek dit wil hê, behalwe die tweede woord op die sjabloon. Dit sê &quot;article&quot; en nie &quot;artikel&quot; of &quot;bladsy&quot; nie. Dit het oorspronklik ook &quot;This article&quot; gesê, maar ek kon toe die &quot;This&quot; vertaal na &quot;Hierdie&quot;.

Ek het oorlas gesoek vir die bron van die &quot;article&quot; maar ek vind dit nêrens nie.

Ek dog dit was sekerlik op [[Module:Message_box/configuration]], maar dit het toe nie gewerk nie.

As jy so bietjie tyd kry, kan jy my asseblief hiermee help! Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:29, 3 Augustus 2022 (UTC)

:lol, ek het dit in minder as 'n minuut gevind nadat ek vir jou 'n boodskap gelos het. XD Dit was toe op [[Module:Boodskapraam/konfigurasie]] - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:34, 3 Augustus 2022 (UTC)

:: Maar ek sien noudat ek dit verder toets, dat ek nie die &quot;nocat&quot; parameter kan laat werk nie. Kan jy dalk met dit help? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:25, 3 Augustus 2022 (UTC)

::: {{ping|Rooiratel}} Kan jy jou toets iewers publiseer sodat ek ondersoek kan instel? – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 21:50, 19 Augustus 2022 (UTC)
::::{{ping|K175}} O ja! XD Sien hier : [[Gebruiker:Rooiratel/Toets]]. Dankie! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:10, 20 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3madkzc3h90oguuax3zxtvodixesxvj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Butilin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>111906</id>
    <revision>
      <id>2520358</id>
      <parentid>1609258</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:57:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.173.110.27</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3284" xml:space="preserve">'''Butilin''' (ook Bucelin, of Buclin, of Bucilin, lat. ''Butilinus'' of Bucilinus, of ''Buccelenus''; * ?; † [[554]]) was, volgens die aantekeninge van die [[Biskop]] Marius van Avenches van 536 tot 554 in die opdrag van die Merowingiese heerskappy [[Alemanne|Alamannieser]] ''dux'' (baie vry vertaal: [[hertog]]) in die bisdom van Avenches. Hy was die broer van Leuthari I. Sy opvolger as ''dux'' was Magnachar.

Butilin en Leuthari word beskou as die eerste ''duces'' van die Alamanni, wat hul gesag van die [[Franke|Frankiese]] [[koning]] Theudebald bekom het, maar polities in sy afhanklikheid gestaan het. Die twee broers was, volgens die historikus Agathias van Alamanniese oorsprong.

Volgens Adathias het die in die oorlog van die Gote verslane Oosgote wat hulle nog noord van die Porivier kon hou gesandtes aan die Frankiese koning Theudebald gestuur om 'n bondgenootskap met hom te smee teen die Oos-Romeinse leër onder Narses. Ofskoon Theudebald geweier het, het die broers Butilin en Leuthari die bondgenootskap bygetree. Dit kan aanvaar word dat Theudebald hierdie besluit goedgekeur het, want op hierdie manier het hy waarskynlik gehoop om invloed op Italië te wen, sonder om persoonlik en openlik Justinianus I te moes teenstaan.

Volgens Agathias kon Butilin en Leuthari 'n leër van 75,000 Alamanni en Franke optel (wat sekerlik oordrewe is), wat in die lente van 553 in Italië ingeval het, vir eers Parma kon verower. 'n poging om hulle daar te verdryf was onsuksesvol. Die oorblywende die Gote het hulle stede se poorte vir die Frankiese-alamanniese leer geopen. Daarna het 'n strooptog wat die leer tot aan die  Straat van Messina gebring het. In die somer van 554 het die broers van mekaar afskeid geneem en Leuthari het met 'n deel van die leer na die Noorde getrek, om na bewering sy buit in veiligheid te bring. Nadat Leuthari met sy deel van die leër reeds die Porivier oorgesteek het, is hy en sy leër deur'n plaag getref. Ook Butilin se deel van die leer is as gevolg van siektes uitgedun en verswak. Tog het Butilin die beslissende veldslag met Narses gesoek. Van die lot van sy broer, het hy geweet het nie. In herfs van 554 het hy geëindig met die verpletterende nederlaag van sy oorblywende leer in die Veldslag van die Casilinus by Capua.

Moontlik het die Bisantynse Digter en historikus Agathias, in retrospek, probeer om die mislukking aan die twee broers aan te dig, om die Frankiese koning in 'n beter lig te stel. Hulle is deur die [[Gote]] meegesleur om aan hierdie veldtog deel te neem, selfs al het hul koning Theudebald dit nie goedgekeur nie. Ander bronne praat egter van 'n Frankiese veldtog.

== Bronne ==
* Agathias (530/32–582) – Historiae
* [[Biskop]] Marius van Avenches (530-594)
* Paulus Diaconus

== Literatuur ==
* Dieter Geuenich: ''&lt;nowiki/&gt;'n geskiedenis van die Alemanne''. Kohlhammer, Stuttgart 2004, ISBN 3-17-018227-7 / ISBN 3-17-012095-6
* Werner Lütkenhaus: ''Leuthari''. In:''ware ensiklopedie van die Germaanse oudheid kliënt''(RGA). 2.Uitgawe.Vol. 18, Walter de Gruyter, Berlyn/New York 2001,ISBN 3110169509, p.&amp;nbsp;303-304. ([http://books.google.de/books?id=A0R2HCwM--oC&amp;lpg=PP1&amp;hl=de&amp;pg=PA303#v=onepage&amp;q&amp;f=false aanlyn])

[[Kategorie:Alemanne]]
[[Kategorie:Sterftes in 554]]</text>
      <sha1>5twpsib3qs4md2567bnef4sy2vpnwfd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520360</id>
      <parentid>2520358</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:58:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.173.110.27</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3297" xml:space="preserve">'''Butilin''' (ook Bucelin, of Buclin, of Bucçlin, of Bucilin, lat. ''Butilinus'' of Bucilinus, of ''Buccelenus''; * ?; † [[554]]) was, volgens die aantekeninge van die [[Biskop]] Marius van Avenches van 536 tot 554 in die opdrag van die Merowingiese heerskappy [[Alemanne|Alamannieser]] ''dux'' (baie vry vertaal: [[hertog]]) in die bisdom van Avenches. Hy was die broer van Leuthari I. Sy opvolger as ''dux'' was Magnachar.

Butilin en Leuthari word beskou as die eerste ''duces'' van die Alamanni, wat hul gesag van die [[Franke|Frankiese]] [[koning]] Theudebald bekom het, maar polities in sy afhanklikheid gestaan het. Die twee broers was, volgens die historikus Agathias van Alamanniese oorsprong.

Volgens Adathias het die in die oorlog van die Gote verslane Oosgote wat hulle nog noord van die Porivier kon hou gesandtes aan die Frankiese koning Theudebald gestuur om 'n bondgenootskap met hom te smee teen die Oos-Romeinse leër onder Narses. Ofskoon Theudebald geweier het, het die broers Butilin en Leuthari die bondgenootskap bygetree. Dit kan aanvaar word dat Theudebald hierdie besluit goedgekeur het, want op hierdie manier het hy waarskynlik gehoop om invloed op Italië te wen, sonder om persoonlik en openlik Justinianus I te moes teenstaan.

Volgens Agathias kon Butilin en Leuthari 'n leër van 75,000 Alamanni en Franke optel (wat sekerlik oordrewe is), wat in die lente van 553 in Italië ingeval het, vir eers Parma kon verower. 'n poging om hulle daar te verdryf was onsuksesvol. Die oorblywende die Gote het hulle stede se poorte vir die Frankiese-alamanniese leer geopen. Daarna het 'n strooptog wat die leer tot aan die  Straat van Messina gebring het. In die somer van 554 het die broers van mekaar afskeid geneem en Leuthari het met 'n deel van die leer na die Noorde getrek, om na bewering sy buit in veiligheid te bring. Nadat Leuthari met sy deel van die leër reeds die Porivier oorgesteek het, is hy en sy leër deur'n plaag getref. Ook Butilin se deel van die leer is as gevolg van siektes uitgedun en verswak. Tog het Butilin die beslissende veldslag met Narses gesoek. Van die lot van sy broer, het hy geweet het nie. In herfs van 554 het hy geëindig met die verpletterende nederlaag van sy oorblywende leer in die Veldslag van die Casilinus by Capua.

Moontlik het die Bisantynse Digter en historikus Agathias, in retrospek, probeer om die mislukking aan die twee broers aan te dig, om die Frankiese koning in 'n beter lig te stel. Hulle is deur die [[Gote]] meegesleur om aan hierdie veldtog deel te neem, selfs al het hul koning Theudebald dit nie goedgekeur nie. Ander bronne praat egter van 'n Frankiese veldtog.

== Bronne ==
* Agathias (530/32–582) – Historiae
* [[Biskop]] Marius van Avenches (530-594)
* Paulus Diaconus

== Literatuur ==
* Dieter Geuenich: ''&lt;nowiki/&gt;'n geskiedenis van die Alemanne''. Kohlhammer, Stuttgart 2004, ISBN 3-17-018227-7 / ISBN 3-17-012095-6
* Werner Lütkenhaus: ''Leuthari''. In:''ware ensiklopedie van die Germaanse oudheid kliënt''(RGA). 2.Uitgawe.Vol. 18, Walter de Gruyter, Berlyn/New York 2001,ISBN 3110169509, p.&amp;nbsp;303-304. ([http://books.google.de/books?id=A0R2HCwM--oC&amp;lpg=PP1&amp;hl=de&amp;pg=PA303#v=onepage&amp;q&amp;f=false aanlyn])

[[Kategorie:Alemanne]]
[[Kategorie:Sterftes in 554]]</text>
      <sha1>oasbayekbafhutz44psc1lxsqzm193t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Melodie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>112787</id>
    <revision>
      <id>2520442</id>
      <parentid>1788038</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:13:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>minus 30 rooi skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6350" xml:space="preserve">[[Lêer:BachFugueBar.png|duimnael|’n Maat uit [[Johann Sebastian Bach|J. S. Bach]] se [[Fugue|Fuga]] No. 17 in A-mol, [[BWV 862]], uit ''[[Das wohltemperierte Klavier]]'' (Deel I), ’n voorbeeld van kontrapunt.{{Geluid|BachFugueBar.mid|Speel}} Die twee stemme (melodieë) op elke [[Notebalk|balk]] kan onderskei word deur die rigting van die dwarsbalkies.&lt;br /&gt;
{{Geluid|BachFugueBar4.mid|Stem 4}}, {{Geluid|BachFugueBar3.mid|Stem 3}},&lt;br /&gt;
{{Geluid|BachFugueBar2.mid|Stem 2}}, {{Geluid|BachFugueBar1.mid|Stem 1}}]]

’n '''Melodie''' (uit [[Grieks]] μελῳδία, ''melōidía'', &quot;sang&quot;),&lt;ref&gt;{{Cite book|chapter-url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dmelw|chapter=μελῳδ-ία|title=Melodia|author=[[Henry Liddell|Henry George Liddell]], [[Robert Scott (philologist)|Robert Scott]]|work=[[A Greek–English Lexicon]]|publisher=Perseus Digital Library, Tufts University}}&lt;/ref&gt; ook '''wysie''', '''stem''' of '''lyn''', is ’n liniêre opeenvolging van musieknote wat die luisteraar as ’n eenheid waarneem. In die letterlikste sin is ’n melodie ’n kombinasie van [[toonhoogte]] en [[ritme]], terwyl die term in meer figuurlike sin die ander elemente van musiek, soos toonkleur kan insluit. Dit kan as die voorgrond beskou word van die begeleiding in die agtergrond. ’n Lyn of party hoef nie ’n voorgrondmelodie te wees nie.

Melodieë bestaan dikwels uit een of meer musikale frases of motiewe, en word gewoonlik in verskillende vorme deur ’n hele komposisie herhaal. Melodieë kan ook beskryf word deur hulle [[melodiese beweging]] of die toonhoogtes of die intervalle tussen note (hoofsaaklik [[Trappe en spronge|konjunk of disjunk]] of met verdere beperkings), omvang van toonhoogte, spanning en oplossing, kontinuïteit en koherensie, kadens en vorm.

== Elemente ==
Met die oog op hoeveel verskillende elemente en style van melodie daar is, &quot;beperk baie bestaande verklarings [van melodie] ons tot spesifieke stilistiewe modelle, en hulle is te eksklusief&quot;.&lt;ref name=&quot;Kliewer&quot;&gt;Kliewer, Vernon (1975).&lt;/ref&gt; Paul Narveson het in 1984 beweer dat meer as driekwart van melodiese onderwerpe nie deeglik ondersoek is nie.&lt;ref&gt;Narveson, Paul (1984).&lt;/ref&gt;

Die melodieë wat in die meeste Europese musiek wat voor die 20e eeu geskryf is, bestaan, asook in populêre musiek deur die 20e eeu heen, het &quot;vaste en maklik herkenbare frekwensiepatrone&quot;, herhalende &quot;gebeurtenisse, dikwels periodies, op alle struktuurvlakke&quot; en &quot;herhaling van tydsdure en patrone tydsduur&quot;.&lt;ref name=&quot;Kliewer&quot;&gt;Kliewer, Vernon (1975).&lt;/ref&gt;

In the 20e eeu het melodie &quot;gebruik gemaak van ’n groter verskeidenheid noothulpbronne was wat in enige ander tydperk van Westerse [[Klassieke musiek|musiek]] die gewoonte was&quot;. Hoewel die [[diatoniese toonleer]] nog gebruik is, het die [[chromatiese toonleer]] &quot;in algemene gebruik&quot; geraak.&lt;ref name=&quot;Kliewer&quot;&gt;Kliewer, Vernon (1975).&lt;/ref&gt; Komponiste het ook ’n strukturele rol toegeken aan &quot;die kwalitatiewe dimensies&quot; wat vroeër &quot;byna uitsluitlik vir toonhoogte en ritme behou is&quot;. Kliewer sê: &quot;Die noodsaaklike elemente van enige melodie is tydduur, toonhoogte en kwaliteit ([[toonkleur]]), tekstuur en klanksterkte.&quot;&lt;ref name=&quot;Kliewer&quot;&gt;Kliewer, Vernon (1975).&lt;/ref&gt; Al is dieselfde melodie moontlik herkenbaar wanneer dit met ’n groot verskeidenheid toonkleure en dinamiek gespeel word, is laasgenoemde moontlik steeds ’n &quot;element van liniêre ordening&quot;.&lt;ref name=&quot;Kliewer&quot;&gt;Kliewer, Vernon (1975).&lt;/ref&gt;

== Voorbeelde ==
Verskillende musiekstyle wend melodie op verskillende maniere aan. Byvoorbeeld:
* [[Jazz]]-musikante gebruik die term ''&quot;lead&quot; ''of ''&quot;head&quot;'' om na die hoofmelodie te verwys, wat as die beginpunt vir improvisasie gebruik word [[rockmusiek]], melodiese musiek en ander vorme van [[Popmusiek|populêre musiek]] en volksmusiek is geneig om een of twee melodieë (vers en refrein) te kies en daarby te hou; die frasering en woorde kan verskil.
* Indiese klassieke musiek steun swaar op melodie en [[ritme]], en nie soveel op [[harmonie]] nie, aangesien die musiek geen akkoordwisseling bevat nie.
* [[Bali]]nese [[gamelan]]musiek maak dikwels gebruik van ingewikkelde variasies op ’n enkele melodie wat gelyktydig gespeel word. Dit word heterofonie genoem.
* In Westerse [[klassieke musiek]] lei [[komponis]]te dikwels ’n aanvanklike melodie, of tema, in en skep dan variasies. Klassieke musiek het dikwels etlike melodiese lae, wat polifonie genoem word, soos dié in ’n fuga, ’n soort [[kontrapunt]]. Dikwels word melodieë gebou op motiewe of kort melodiese fragmente, soos die opening van Beethoven se Vyfde Simfonie. [[Richard Wagner]] het die konsep van 'n ''leitmotif'' bekend gemaak: ’n motief of melodie wat geassosieer word met 'n sekere idee, persoon of plek.
* Hoewel toonhoogte en tydduur van primêre belang is in melodieë in die meeste [[Popmusiek|populêre musiek]] en klassieke musiek uit die tydperk van klassieke Westerse harmonie het die belangrikheid van toonhoogte en tydduur van minder belang geword in kontemporêre musiek van die 20e en 21e eeu en het toonkleur belangriker, soms die belangrikste, geword. Voorbeelde sluit in musique concrète, klangfarbenmelodie, Elliott Carter se ''Eight Etudes and a Fantasy'' (wat ’n beweging insluit met net een noot), die derde beweging van Ruth Crawford-Seeger se Strykkwartet 1931 (later geherorkestreer as ''Andante for string orchestra''), wat die melodie skep uit ’n onveranderde stel toonhoogtes deur &quot;dissonante dinamiek&quot;, en György Ligeti se ''Aventures'', waarin herhalende spraakklanke die liniêre vorm skep.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Verdere leeswerk ==
* Apel, Willi. ''Harvard Dictionary of Music'', 2e uit., bl.&amp;nbsp;517–19.
* Edwards, Arthur C. ''The Art of Melody'', bl. xix–xxx.
* Holst, Imogen (1962/2008). ''Tune'', Faber and Faber, Londen. ISBN 0-571-24198-0.
* Smits van Waesberghe, Joseph&amp;nbsp;([[:nl:Jos. Smits van Waesberghe|nl]]) (1955). ''A Textbook of Melody: A course in functional melodic analysis'', American Institute of Musicology.
* Szabolcsi, Bence (1965). ''A History Of Melody'', Barrie and Rockliff, Londen.
* Trippett, David (2013). ''Wagner's Melodies''. Cambridge University Press.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Musiekteorie]]</text>
      <sha1>a3fr1kkjtwf9qn60mhf2v7cy4cqyqky</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gué Pequeno</title>
    <ns>0</ns>
    <id>113526</id>
    <revision>
      <id>2520363</id>
      <parentid>2498420</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T22:10:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>1161</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;Guè_Pequeno_Official.jpg&quot; is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Didym|Didym]] verwyder is omrede: [[:c:COM:VRT|No permission]] since 4 July 2022</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2370" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Musikale kunstenaar
| naam            = Gué Pequeno
| beeld           =
| beeldgrootte    = 
| dwarsformaat    = 
| beeldbeskrywing = 
| beeldonderskrif = 
| agtergrondkleur = solo-groep
| geboortenaam    = Cosimo Fini
| alias           = Gué Pequeno
| geboortedatum   = {{GDEO|1980|12|25}}
| geboorteplek    = [[Milaan]], [[Lombardye]], [[Italië]]
| oorsprong       = &lt;!-- Gebruik slegs as geen geboorteplek beskikbaar of indien oorsprong van geboorteplek verskil --&gt;
| sterfdatum      = 
| sterfplek       = 
| genre           = [[Hip-hop]]
| beroep          = Rapper, musiekprodusent
| instrument      = stem, sleutelbord, sampler, dromme
| jare_aktief     = 1999–onlangs
| etiket          = Tanta Roba, Universal, Def Jam
| assosiasies     = [[Marracash]], [[Jake la Furia]], [[Fabri Fibra]], [[Surfa]]
| webwerf         = [http://www.guepequeno.it/]
| huidige_lede    = 
| gewese_lede     = 
}}

'''Cosimo Fini''' (gebore [[25 Desember]] [[1980]]), beter bekend onder sy verhoognaam '''Gué Pequeno''', is 'n Italiaanse rapper, liedjieskrywer, musiekprodusent.&lt;ref&gt;{{cite web |first=Giovanni |last=Recchia |title=Minervino Murge |url=http://www.bisceglieindiretta.it/minervino-murge-gue-pequeno-in-concerto-alla-villa-faro/ |publisher=bisceglieindiretta.it |date=5 Augustus 2016 |language=it |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419190021/http://www.bisceglieindiretta.it/minervino-murge-gue-pequeno-in-concerto-alla-villa-faro/ |archive-date=19 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Diskografie ==
=== Album ===
* 2011 – ''[[Il ragazzo d'oro]]''
* 2013 – ''[[Bravo ragazzo (album Gué Pequeno)|Bravo ragazzo]]''
* 2015 – ''[[Vero (album)|Vero]]''

=== Met Sacre Scuole ===
* 1999 – ''[[3 MC's al cubo]]''

=== Met Club Dogo ===
* 2003 – ''[[Mi fist]]''
* 2006 – ''[[Penna capitale]]''
* 2007 – ''[[Vile denaro]]''
* 2009 – ''[[Dogocrazia]]''
* 2010 – ''[[Che bello essere noi]]''
* 2012 – ''[[Noi siamo il club]]''
* 2014 – ''[[Non siamo più quelli di Mi fist]]''

=== Met Dogo Gang ===
* 2005 – ''[[Roccia Music Vol. 1]]''
* 2008 – ''[[Benvenuti nella giungla]]''

=== Met Marracash ===
* 2016 – ''[[Santeria (album)|Santeria]]''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{DEFAULTSORT:Pequeno, Gué}}
[[Kategorie:Italiaanse kletsrymers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1980]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>0rtat98mevrfo8zbu7ffktd24whioqw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Islam</title>
    <ns>2</ns>
    <id>114507</id>
    <revision>
      <id>2520188</id>
      <parentid>2011764</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:24:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1570" xml:space="preserve">[[Lêer:Al-Haram_mosque_-_Flickr_-_Al_Jazeera_English.jpg|200px|regs|border]]
[[Groot Moskee van Samarra]] • [[Mihrab]] • '''[[Al-Masdjid al-Haram]]''' • [[Groot Moskee van Koeweit‎]] • [[Name van God in Islam]] • [[Groot Moskee van Doebai]] • [[Omajjadiese Moskee]] • [[Yivli Minare-moskee]] • [[Groot Jamia-moskee]] • [[Groot Moskee van Machatsjkala]] • [[Groot Moskee van Parys]] • [[Groot Moskee]] • [[Groot Moskee van Tangier]] • [[Groot Moskee van Taza]] • [[Groot Moskee van Salé]] • [[Hadit]] • {{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;[[Hadj]]}} • [[Safa en Marwa]] • [[Oemra]] • [[Ihram]] • [[Berg Arafat]] • [[Moezdalifa]] • [[Swart Steen]] • [[Mohammed se eerste openbaring]] • [[Zamzam-put]] • [[Hagar in Islam]] • [[Ismael in Islam]] • [[Jesus in Islam]] • [[Eid-oel-Adha]] • [[Djamarat-brug]] • [[Al-Masdjid an-Nabawi]] • [[Kiebla]] • [[Moskee van die Twee Kieblas]] • [[Soera]] • [[Abraham in Islam]] • [[Noag in Islam]] • [[Adam in Islam]] • [[Hüd]] • [[Iederies]] • [[Jakob in Islam]] • [[Moses in Islam]] • [[Josef in Islam]] • [[Minaret]] • [[Kocatepe-moskee]] • [[Boerka]] • [[Nikab]] • [[Hidjab]] • [[Doepatta]] • [[Djin]] • [[Iblis]] • [[Islamitiese mitologie]] • [[Mikat]] • [[Nagreis]] • [[Boerak]] • [[Zoelfikar]] • [[Sjaria]] • [[Islamitiese seksualiteitswette]] • [[Sjia]] • [[Soenni]] • [[Magrieb]] • [[Isjaai]] • [[Thoer]] • [[Fadjer]] • [[Asser]] • [[Whaktoe]] • [[The Satanic Verses]] • [[Fatwa]]</text>
      <sha1>7jcne10kp61h1u1t1i7irc5vq700pmk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vygies</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115531</id>
    <revision>
      <id>2520354</id>
      <parentid>2517604</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:52:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7445" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

==Taksonomie==
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer. 

Die familie omvat die geslagte:&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=19897#null |title=ITIS |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181231092431/https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN |archive-date=31 Desember 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|regs|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
* ''Aptenia'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Braunsia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Carpobrotus'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Cephalophyllum'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Cheiridopsis'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Conicosia'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Knopie|Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Cypselea'' &lt;small&gt;Turpin&lt;/small&gt;
* ''Delosperma'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Disphyma'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Fenestraria'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Frithia'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Galenia'' &lt;small&gt;[[Carolus Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Lithops'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Malephora'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Oscularia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Psilocaulon'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Sesuvium'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Tetragonia'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Trianthema'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>awd7judyd1fsgwuaagpzrd62vfyq8zb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520368</id>
      <parentid>2520354</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T06:30:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7541" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

==Taksonomie==
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer. 

Die familie omvat die geslagte:&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&amp;search_value=19897#null |title=ITIS |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181231092431/https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN |archive-date=31 Desember 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|regs|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
* ''Aptenia'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Braunsia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Carpobrotus'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Cephalophyllum'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Cheiridopsis'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Conicosia'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Knopie|Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Cypselea'' &lt;small&gt;Turpin&lt;/small&gt;
* ''Delosperma'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Disphyma'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Fenestraria'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Frithia'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Galenia'' &lt;small&gt;[[Carolus Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Lithops'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Malephora'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Oscularia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Psilocaulon'' &lt;small&gt;N.E. Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Sesuvium'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Tetragonia'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Trianthema'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>035lb95yl1lnccerv8citrrium5jqd0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520370</id>
      <parentid>2520368</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T06:53:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Taksonomie */ &quot;n Poefie taak amper klaar!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11989" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

==Taksonomie==
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer. 

Die familie omvat 120 geslagte:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|regs|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;Eckl. &amp; Zeyh.&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;van Jaarsv.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;Burm.f.&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>08uoa8ziipfomb8kzzjomfpiv9udmky</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520371</id>
      <parentid>2520370</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T06:55:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12010" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

==Taksonomie==
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer.
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]

== Genera ==
Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;Eckl. &amp; Zeyh.&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;van Jaarsv.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;Burm.f.&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>2uhedxtkyx0yrjn2g6cdi3knrhnunaq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520372</id>
      <parentid>2520371</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T06:56:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Taksonomie */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12012" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

== Taksonomie ==
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer.

== Genera ==
Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;Eckl. &amp; Zeyh.&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;van Jaarsv.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;Burm.f.&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>jnviwan0773axpf0v9z16zef2cop5hm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520381</id>
      <parentid>2520372</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:11:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Genera */ Skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12091" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

== Taksonomie ==
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer.

== Genera ==
Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] &amp; [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]] ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;van Jaarsv.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;Burm.f.&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>8rsqmx300rye3yr6s8qt4fh9uxdi0zf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520382</id>
      <parentid>2520381</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:12:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Genera */ Skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12112" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

== Taksonomie ==
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer.

== Genera ==
Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] &amp; [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;[[Carolus Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]] ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;van Jaarsv.&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;Burm.f.&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>3gqrz9h27z1kfr28col0ch21fsbuk7t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520383</id>
      <parentid>2520382</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:13:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Genera */ Skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12136" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

== Taksonomie ==
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer.

== Genera ==
Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] &amp; [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;[[Carolus Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]] ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;[[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;Burm.f.&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>hegbt8klxpow94avxqrozthbxf4iwlu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520384</id>
      <parentid>2520383</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Genera */ Skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12165" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Vygie
| image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = 'n Bokbaaivygie
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = '''Aizoaceae'''
| familia_authority =   Martinov
| subdivision_ranks = Genera
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms = * ''Ficoidaceae''
* ''Mesembryanthemaceae''
* ''Tetragoniaceae''
}}
'''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.&lt;ref&gt;{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld &amp; Flora Sept, 1996}}&lt;/ref&gt;

== Taksonomie ==
[[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']]
Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&amp;nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. 

Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer.

== Genera ==
Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2&lt;/ref&gt;

{{div col|colwidth=26em}}
* ''[[Acrodon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Acrosanthes]]'' &lt;small&gt;[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] &amp; [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoanthemum]]'' &lt;small&gt;Dinter ex Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Aizoon]]'' &lt;small&gt;[[Carolus Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Aloinopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Amphibolia]]'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]] ex Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Antegibbaeum]]'' &lt;small&gt;Schwantes ex C.Weber&lt;/small&gt;
* ''[[Antimima]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Argyroderma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Astridia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Bergeranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Braunsia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Brianhuntleya]]'' &lt;small&gt;Chess., S.A.Hammer &amp; I.Oliv.&lt;/small&gt;
* ''[[Calamophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Carpanthea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Carpobrotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[× Carruanthophyllum]]'' &lt;small&gt;G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Carruanthus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cephalophyllum]]'' &lt;small&gt;(Haw.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cerochlamys]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Chasmatophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Cheiridopsis]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Circandra]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cleretum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conicosia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Conophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Cylindrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Deilanthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Delosperma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dicrocaulon]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Didymaotus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dinteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Diplosoma]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Disphyma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Dracophilus]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemopsis]]'' &lt;small&gt;Rauschert&lt;/small&gt;
* ''[[Drosanthemum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Eberlanzia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ebracteola]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Enarganthe]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Erepsia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Esterhuysenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Faucaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Fenestraria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Frithia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Gibbaeum]]'' &lt;small&gt;Haw. ex N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Glottiphyllum]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Gunniopsis]]'' &lt;small&gt;Pax&lt;/small&gt;
* ''[[Hallianthus]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Hammeria]]'' &lt;small&gt;Burgoyne&lt;/small&gt;
* ''[[Hartmanthus]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Hereroa]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Hymenogyne]]'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''[[Jacobsenia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Jensenobotrya]]'' &lt;small&gt;A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Jordaaniella]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Juttadinteria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Khadia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lampranthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Lapidaria]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Leipoldtia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Lemonanthemum]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Lithops]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Machairophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Malephora]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Malotigena]]'' &lt;small&gt;Niederle&lt;/small&gt;
* ''[[Marlothistella]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mesembryanthemum]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Mestoklema]]'' &lt;small&gt;N.E.Br. ex Glen&lt;/small&gt;
* ''[[Meyerophytum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mitrophyllum]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Monilaria]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Mossia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Muiria]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Namaquanthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Namibia]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Nananthus]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Nelia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Neohenricia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Octopoma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Oophytum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Orthopterum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Oscularia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ottosonderia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Peersia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Phiambolia]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Pleiospilos]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Prepodesma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Psammophora]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Rabiea]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhinephyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Rhombophyllum]]'' &lt;small&gt;(Schwantes) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Roosia]]'' &lt;small&gt;[[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschianthus]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschiella]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Saphesia]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Sarcozona]]'' &lt;small&gt;J.M.Black&lt;/small&gt;
* ''[[Schlechteranthus]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Schwantesia]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Scopelogena]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex A.G.J.Herre&lt;/small&gt;
* ''[[Sesuvium]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Skiatophytum]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Smicrostigma]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Stayneria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Stoeberia]]'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Stomatium]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Tanquana]]'' &lt;small&gt;H.Hartmann &amp; Liede&lt;/small&gt;
* ''[[Tetragonia]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Titanopsis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Trianthema]]'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''[[Tribulocarpus]]'' &lt;small&gt;S.Moore&lt;/small&gt;
* ''[[Trichodiadema]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Vanheerdea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Vanzijlia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Vlokia]]'' &lt;small&gt;S.A.Hammer&lt;/small&gt;
* ''[[Wooleya]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Zaleya]]'' &lt;small&gt;[[Nicolaas Laurens Burman |Burm.f.]]&lt;/small&gt;
* ''[[Zeuktophyllum]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Groeiwyse en morfologie ==
Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. 

Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. 

Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal &quot;kroonblare&quot; - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). 

== Voortplanting ==
Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. 

Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]].

== Verteenwoordigers ==
Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. 

Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. 

Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. 

Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk.

== Tuinbou ==
Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Rooivygie]]
* [[Bokbaaivygie]]
* [[Suurvy]]
* [[Natalse duinevygie]]
* [[Vingervygie]]
* [[Bababoudjies]]
* [[Bokklootjies]]
* ''[[Lithops hookeri]]''

== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Vygies| ]]</text>
      <sha1>obme02hiq87o8cerlryu2zryxd4izwm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bababoudjies</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115535</id>
    <revision>
      <id>2520289</id>
      <parentid>2220208</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:29:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2020" xml:space="preserve">{{Taxobox
| name = Bababoudjie
| image = SDC11414 - Argyroderma roseum.JPG
| image_width = 240px
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = [[Aizoaceae]]
| genus = '''[[Argyroderma]]'''
| species = A. delaetii
| binomial = Argyroderma delaetii
| binomial_authority = C.A.Maass
}}

'''Bababoudjies''' (''Argyroderma delaetii'' C.A.Maass syn. ''Argyroderma roseum'' Schwantes) is vetplante wat op die kwartsvlakte van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]''
en word op de [[SANBI-rooilys]] as ''veilig'' (LC) beskou.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083611/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 3&amp;nbsp;cm word nie en een paar vlesige blare per jaar groei tussen die kwarts wat dikwels die Knersvlakte bedek. Die blomme kan verskeie kleure hê.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |title=Llifele |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083604/http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hulle groei veral tussen die wit kwartssteentjies wat baie van die sonlig reflekteer. Dit hou die temperatuur van die blaartjies sowat 10K laer as op die streek se rooi sandgronde.&lt;ref&gt;''Life Strategies of Succulents in Deserts: With Special Reference to the Namib Desert'', {{Aut|Dieter J. von Willert}}, CUP Archive, 1992
ISBN 0-521-24468-4, ISBN 978-0-521-24468-8, bls. 148&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Vygies]]</text>
      <sha1>1fj3kea8uzdattmiz8lmk8s7nvaon9c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520355</id>
      <parentid>2520289</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:53:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Aliwal2012 het bladsy [[Bababoudjie]] na [[Bababoudjies]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Bababoudjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2020" xml:space="preserve">{{Taxobox
| name = Bababoudjie
| image = SDC11414 - Argyroderma roseum.JPG
| image_width = 240px
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = [[Aizoaceae]]
| genus = '''[[Argyroderma]]'''
| species = A. delaetii
| binomial = Argyroderma delaetii
| binomial_authority = C.A.Maass
}}

'''Bababoudjies''' (''Argyroderma delaetii'' C.A.Maass syn. ''Argyroderma roseum'' Schwantes) is vetplante wat op die kwartsvlakte van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]''
en word op de [[SANBI-rooilys]] as ''veilig'' (LC) beskou.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083611/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 3&amp;nbsp;cm word nie en een paar vlesige blare per jaar groei tussen die kwarts wat dikwels die Knersvlakte bedek. Die blomme kan verskeie kleure hê.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |title=Llifele |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083604/http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hulle groei veral tussen die wit kwartssteentjies wat baie van die sonlig reflekteer. Dit hou die temperatuur van die blaartjies sowat 10K laer as op die streek se rooi sandgronde.&lt;ref&gt;''Life Strategies of Succulents in Deserts: With Special Reference to the Namib Desert'', {{Aut|Dieter J. von Willert}}, CUP Archive, 1992
ISBN 0-521-24468-4, ISBN 978-0-521-24468-8, bls. 148&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Vygies]]</text>
      <sha1>1fj3kea8uzdattmiz8lmk8s7nvaon9c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bokklootjies</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115577</id>
    <revision>
      <id>2520357</id>
      <parentid>2339113</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:56:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1765" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Bokklootjies
| image = Argyroderma testiculum.jpg
| image_width = 240px
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = [[Aizoaceae]]
| genus = '''[[Argyroderma]]'''
| species = ''A. testiculare''
| binomial = ''Argyroderma testiculare''
| binomial_authority = (Aiton) N.E.Br.
}}

'''Bokklootjies''' of '''beesklootjies''', ook ([[Eufemisme|eufemisties]]): '''-kloutjies''' (''Argyroderma testiculare'' (Aiton) N.E.Br.) is vetplante wat tussen die kwarts van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]'' en word op die [[SANBI-rooilys]] as seldsaam gelys, omrede dit net in 'n klein gebied voorkom (kleiner as 300&amp;nbsp;km²), maar nie daar bedreig is nie.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-60 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430181110/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-60 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Argyroderma testiculare - RSA5.jpg|duimnael|links|Bokklootjies]]

Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 15&amp;nbsp;cm word nie. Die blare is dik en lyk soos 'n eier wat in twee helftes gekap is. Die blommetjies is pers met 'n geel hart.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.houseplantsexpert.com/argyroderma-testiculare.html |title=houseplantexpert |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129025102/https://www.houseplantsexpert.com/argyroderma-testiculare.html |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Vygies]]</text>
      <sha1>jryaj9uewm7w3shgxo7f1ngme1gwftq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520361</id>
      <parentid>2520357</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:58:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Aliwal2012 het bladsy [[Bokklootjie]] na [[Bokklootjies]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Bokklootjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1765" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Bokklootjies
| image = Argyroderma testiculum.jpg
| image_width = 240px
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = [[Aizoaceae]]
| genus = '''[[Argyroderma]]'''
| species = ''A. testiculare''
| binomial = ''Argyroderma testiculare''
| binomial_authority = (Aiton) N.E.Br.
}}

'''Bokklootjies''' of '''beesklootjies''', ook ([[Eufemisme|eufemisties]]): '''-kloutjies''' (''Argyroderma testiculare'' (Aiton) N.E.Br.) is vetplante wat tussen die kwarts van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]'' en word op die [[SANBI-rooilys]] as seldsaam gelys, omrede dit net in 'n klein gebied voorkom (kleiner as 300&amp;nbsp;km²), maar nie daar bedreig is nie.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-60 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430181110/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-60 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Argyroderma testiculare - RSA5.jpg|duimnael|links|Bokklootjies]]

Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 15&amp;nbsp;cm word nie. Die blare is dik en lyk soos 'n eier wat in twee helftes gekap is. Die blommetjies is pers met 'n geel hart.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.houseplantsexpert.com/argyroderma-testiculare.html |title=houseplantexpert |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129025102/https://www.houseplantsexpert.com/argyroderma-testiculare.html |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Vygies]]</text>
      <sha1>jryaj9uewm7w3shgxo7f1ngme1gwftq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Conophytum auriflorum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115750</id>
    <revision>
      <id>2520376</id>
      <parentid>2454754</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:06:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Verwysings */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2652" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = ''Conophytum auriflorum''
| titelweergawe = ''Conophytum auriflorum''
| image = Conophytum auriflorum ssp. turbiniformis GotBot 2015 001.jpg
| image_width = 240px
| status             = LC
| status_system      = iucn3.1
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = ''[[Aizoaceae]]''
| genus = '''''[[Conophytum]]'''''
| species = ''C. auriflorum''
| binomial = ''Conophytum auriflorum''
| binomial_authority = Tischer
}}

'''''Conophytum auriflorum'''''   is 'n dwergplantjie, 'n [[knopie]] uit die [[vygies]]-familie. Op die [[SANBI-rooilys]] word twee in Suid-Afrika [[endemies (ekologie)|endemiese]] ondersoorte gegee wat altwee as ''seldsaam'' gelys is, omrede hulle net in beperkte gebiede in die [[sukkulente Karoo]] van die [[Noord-Kaap]] voorkom, maar daar nie bedreig word nie.

*''Conophytum auriflorum'' Tischer subsp. ''auriflorum'' &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=115-30 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200503154732/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=115-30 |archive-date=3 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; naby [[Komaggas]].
*''Conophytum auriflorum'' Tischer subsp. ''turbiniforme'' (Rawé) S.A.Hammer&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=115-413 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170709235516/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=115-413 |archive-date=9 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; op die [[Spektakelpas]] naby [[Springbok]].

Dit is dwergplante wat uitsien as klein suiltjies en hulle is baie goed aangepas aan die Karoo se droë klimaat. Die blomme is goudgeel soos die wetenskaplike naam ''auriflorum'' sê. Hulle is gunstelinge onder mense wat vetplante kultiveer, maar hulle is nie maklik te hou nie. In die winter groei hulle veral deur die mis wat hulle vog bring. Te veel vog doen hul velletjie bars en dit veroorsaak littekens. In die somer rus hulle en moet hulle baie min water kry.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/28077/Conophytum_turbiniforme |title=llife |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190913234146/http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/28077/Conophytum_turbiniforme |archive-date=13 September 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=25 Oktober 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Conophytum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>ea4uqzn4sw8yeb6162dn8cl1li6riin</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Argyroderma delaetii</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115843</id>
    <redirect title="Bababoudjies" />
    <revision>
      <id>2520353</id>
      <parentid>1501033</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:51:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>bababoudjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" xml:space="preserve">#AANSTUUR: [[Bababoudjies]]

[[Kategorie:Aizoaceae]]</text>
      <sha1>2g6l5swygk6tvwn8732lm8f3uo0j9kn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Argyroderma testiculare</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115844</id>
    <redirect title="Bokklootjies" />
    <revision>
      <id>2520359</id>
      <parentid>1501034</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:57:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Bokklootjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" xml:space="preserve">#AANSTUUR: [[Bokklootjies]]

[[Kategorie:Aizoaceae]]</text>
      <sha1>2owv30a4wtxo1nyzqmqfd4ancgwzv1l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Knopie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>117019</id>
    <revision>
      <id>2520374</id>
      <parentid>2520062</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:05:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Verwysings */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2001" xml:space="preserve">::''Sien gerus [[knopiespinnekop]] vir die spinnekoppe wat knopie genoem word. Hierdie artikel gaan oor die plantjies.''
{{Taksoboks
| name = Knopies
| image = Conophytum ficiforme in Robertson Karoo habitat - dried in dormancy 1.jpg
| image_width = 240px
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = ''[[Aizoaceae]]''
| genus = '''''[[Conophytum]]'''''
| subdivision_ranks  = Spesies
| subdivision        = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms =* ''Berresfordia'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]], Notes Mesembryanthemum 2: 313 (1932)&lt;/small&gt;
* ''Conophyton'' &lt;small&gt;Haw., Saxifrag. Enum. 2: 82 (1821)&lt;/small&gt;
* ''Derenbergia'' &lt;small&gt;Schwantes, Z. Sukkulentenk. 2: 138 (1925)&lt;/small&gt;
* ''Herreanthus'' &lt;small&gt;Schwantes, Gartenwelt 32: 514 (1928)&lt;/small&gt;
* ''Ophthalmophyllum'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes, Möller's Deutsche Gärtn.-Zeitung 42: 64 (1927)&lt;/small&gt;
}}

'n '''Knopie''' of '''waterblasie''' is 'n plantjie wat tot die [[genus]] ''Conophytum'' behoort. Hierdie genus maak deel uit van die [[vygies|vygiefamilie]] ''Aizoacea''. Knopies kom veral in die [[sukkulente Karoo]] voor en is dikwels [[endemies (ekologie)|endemies]] aan Suid-Afrika. Die [[SANBI-rooilys]] vermeld 103 spesies en talle subspesies waarvan party net van een plek bekend is.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/genus.php?genus=115 |title=SANBI-rooily |archive-url=https://web.archive.org/web/20170710065329/http://redlist.sanbi.org/genus.php?genus=115 |archive-date=10 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Knopies is dwergvetplantjies wat uitsien soos party balletjies of suiltjies wat tussen die klippe lê. Hulle lyk op die lewende steentjies van die genus ''Lithops'' maar het 'n ander vorm.

== Spesies wat hier verder beskryf word ==
*''[[Conophytum auriflorum]]''
*''[[Conophytum burgeri]]''
*''[[Conophytum ficiforme]]''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Conophytum]]</text>
      <sha1>ohfjltdhhpnq7z0w6xiymr8iik4u9t8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520387</id>
      <parentid>2520374</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:41:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Skoonmaak.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1824" xml:space="preserve">::''Sien gerus [[knopiespinnekop]] vir die spinnekoppe wat knopie genoem word. Hierdie artikel gaan oor die plantjies.''
{{Taksoboks
| name = Knopies
| image = Conophytum ficiforme in Robertson Karoo habitat - dried in dormancy 1.jpg
| image_width = 240px
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = ''[[Aizoaceae]]''
| genus = '''''[[Conophytum]]'''''
| subdivision_ranks  = Spesies
| subdivision        = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms_ref  =
| synonyms =* ''Berresfordia'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;
* ''Conophyton'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''Derenbergia'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Herreanthus'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Ophthalmophyllum'' &lt;small&gt;Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
}}

'n '''Knopie''' of '''waterblasie''' is 'n plantjie wat tot die [[genus]] ''Conophytum'' behoort. Hierdie genus maak deel uit van die [[vygies|vygiefamilie]] ''Aizoacea''. Knopies kom veral in die [[sukkulente Karoo]] voor en is dikwels [[endemies (ekologie)|endemies]] aan Suid-Afrika. Die [[SANBI-rooilys]] vermeld 103 spesies en talle subspesies waarvan party net van een plek bekend is.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/genus.php?genus=115 |title=SANBI-rooily |archive-url=https://web.archive.org/web/20170710065329/http://redlist.sanbi.org/genus.php?genus=115 |archive-date=10 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Knopies is dwergvetplantjies wat uitsien soos party balletjies of suiltjies wat tussen die klippe lê. Hulle lyk op die lewende steentjies van die genus ''Lithops'' maar het 'n ander vorm.

== Spesies wat hier verder beskryf word ==
*''[[Conophytum auriflorum]]''
*''[[Conophytum burgeri]]''
*''[[Conophytum ficiforme]]''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Conophytum]]</text>
      <sha1>rpknn3jelogd5jr8nq5r44a3wlo2j24</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Conophytum ficiforme</title>
    <ns>0</ns>
    <id>117021</id>
    <revision>
      <id>2520378</id>
      <parentid>2515775</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:07:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Verwysings */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2900" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image = Conophytum ficiforme in Robertson Karoo habitat - dried in dormancy 1.jpg
| taxon = Conophytum ficiforme
| authority = (Haw.) N.E.Br.
| synonyms = * ''Conophytum altile'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Conophytum assimile'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Conophytum ficiforme var. placitum'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Rawé&lt;/small&gt;
* ''Conophytum odoratum'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Conophytum pallidum'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Conophytum placitum'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum altile'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum assimile'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum ficiforme'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum jugiferum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum odoratum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum pallidum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum placitum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
}}

'''''Conophytum ficiforme'' (Haw.) N.E.Br.''' is 'n [[knopie]] wat [[endemies (ekologie)|endemies]] aan Suid-Afrika is. Dit kom in die [[Wes-Kaap]] voor en op die [[SANBI-rooilys]] is dit as ''veilig'' gelys.&lt;ref name=&quot;SANBI&quot;&gt;{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=115-114 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200503154752/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=115-114 |archive-date=3 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Dit kom op die Malmesburyskalie tussen kwartsklippies voor maar dit word ook in die Karoo van Worcester aangetref. Hier groei hulle in die skaduwee van wat verpleegsterplante genoem word en vorm groot klompe. Die verpleegsterplant behoed die saailinge vir die felle son. Die plant lyk op 'n balletjie of 'n vyg, maar dit kan kan ook 'n gleuf hê wat die lyf in twee blare verdeel. Dit is gewoonlik grysgroen van kleur maar dit hang af van die hoeveelheid reën wat dit ontvang het. In droë tyde kan dit rooi or pers lyk. Die lyfies is 20&amp;nbsp;mm lank en 15&amp;nbsp;mm breed. In die herfs kry dit geurige blommetjie wat  pienk, wit of liggeel van kleur kan wees. Die vrug is 'n kapsule wat baie klein saadjies bevat.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.plantzafrica.com/plantcd/conophytumficiforme.htm |title=PlantZAfrica |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160802104914/http://www.plantzafrica.com/plantcd/conophytumficiforme.htm |archive-date= 2 Augustus 2016 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=23 November 2016 }}&lt;/ref&gt;

== Galery ==
&lt;gallery&gt;
1 Conophytum ficiforme - worcester acilliers.jpg|
Conophytum ficiforme in Robertson Karoo habitat - dried in dormancy 5.jpg|in droë tyd
1 Conophytum ficiforme in cultivation.jpg|met gleufies
&lt;/gallery&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Conophytum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>52xv455f4lilcq8war1dd3aewgspmfc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Papierkannetjie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>117032</id>
    <revision>
      <id>2520377</id>
      <parentid>2442943</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:06:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Verwysings */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2668" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Papierkannetjie
| image = Conophytum burgeri in cultivation 1.jpg
| image_width = 240px
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Caryophyllales]]
| familia = ''[[Aizoaceae]]''
| genus = '''''[[Conophytum]]'''''
| species = ''C. burgeri''
| binomial = ''Conophytum burgeri''
| binomial_authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]]
}}

Die '''papierkannetjie''' (''Conophytum burgeri'' L.Bolus) is 'n [[knopie]] wat net naby [[Aggeneys]] in die noordelike [[Boesmanland]] aangetref word. Die wetenskaplike naam ''burgeri'' verwys na die familie Burger wat die kwartsietvlakte naby Aggenys besit het waar hierdie knopie aangetref is. Hierdie grond is nou die besit van die Black Mountain-mynboubedryf, maar hulle beskerm die plek waar dit voorkom. Hierdie deel van die [[sukkulente Karoo]] is die enigste plek waar dit aangetref is.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.smale-conophytum.co.uk/G4_Conophytum/G4_Cono_burgeri.htm |title=Smale conophytum UK |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161127071753/http://www.smale-conophytum.co.uk/G4_Conophytum/G4_Cono_burgeri.htm |archive-date=27 November 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Hierdie knopie is 'n dwergplantjie met 'n besondere vorm wat dit, teen die kwartsietagtergrond waar dit voorkom, uiters moeilik maak om te vind. Dit word net 2&amp;nbsp;cm hoog en 4,5&amp;nbsp;cm in deursnee en het die vorm van 'n eier. Dit is eintlik twee vergroeide dik blare. Dit kan groen van kleur wees, maar ook rooierig soos robyn, maar dit is dikwels oortrek met 'n papieragtige omhulsel wat eintlik die uitgedroogde reste van die vorige seisoen se blare is. Hierdie bedekking maak die plantjie nie net moeilik om te vind nie, maar die omhulsel is ook 'n beskerming teen die son. Onder die papierjassie is die plantjie halfdeurskynend, wat die son se gefilterde lig dieper in die plant laat deurdring, om daar fotosintese moontlik te maak. Die vorm van die plant is rond om vogverlies te beperk. In April kry die plantjie 'n enkel blommetjie wat helderpienk van kleur is en met sy heuninggeur bye en ander [[insek]]te lok.
&lt;ref name=&quot;Jaarsveld&quot;&gt;{{webaanhaling|titel=''Die papierkannetjie van Aggeneys'' {{Outeur|Ernst van Jaarsveld}}|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/80/1/3219.pdf?expires=1479926977&amp;id=id&amp;accname=guest&amp;checksum=35C1F3F345BA807DD3B37A9D029396D5}}&lt;/ref&gt;

== Galery ==
&lt;gallery&gt;
Conophytum burgeri - RSA 5.jpg|
Conophytum burgeri in cultivation 2.jpg|
&lt;/gallery&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Conophytum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>9qi850wvx7in38z7mnkrk1bs3613yo9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ridley Scott</title>
    <ns>0</ns>
    <id>120096</id>
    <revision>
      <id>2520215</id>
      <parentid>2027105</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:47:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2417" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Ridley Scott
| bynaam           = 
| beeld            = NASA_Journey_to_Mars_and_%E2%80%9CThe_Martian%22_(201508180030HQ).jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = Ridley Scott in 2015
| geboortenaam     = 
| geboortedatum    = 30 November 1937
| geboorteplek     = South Shields, [[Durham (graafskap)|graafskap Durham]], [[Engeland]]
| sterfdatum       = 
| sterfteplek      = 
| ouers            = 
| titel            = 
| nasionaliteit    = 
| alma_mater       = Royal College of Art
| beroep           = Regisseur en rolprentvervaardiger
| ander            = 
| bekend           = 
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| religie          = 
| huweliksmaat     = Felicity Heywood&amp;nbsp;&lt;small&gt;(1964, geskei in 1975)&lt;/small&gt;
Sandy Watson
&lt;small&gt;(1979, geskei in 1989)&lt;/small&gt;
Giannina Facio
&lt;small&gt;(2015)&lt;/small&gt;
| kinders          = Jake, Luke en Jordan
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}

'''Sir Ridley Scott''' (* [[30 November]] [[1937]]) is 'n [[Engeland|Engelse]] rolprentregisseur en -vervaardiger wie se kommersiële deurbraak in 1979 met die wetenskapsfiksiefilm ''Alien'' gekom het. Sy mees bekende werke is die neo-noir-distopiese wetenskapsfiksiefilm ''[[Blade Runner]]'', die misdaaddrama ''Thelma &amp; Louise'' (1991), die historiese drama ''[[Gladiator]]'' (2000, bekroon met die [[Oscar]] vir beste rolprent), die oorlogsrolprent ''Black Hawk Dawn'' (2001), die misdaadriller ''Hannibal'' (2001), die biografiese rolprent ''American Gangster'' (2007), en die wetenskapsfiksiefilms ''Prometheus'' (2012) en ''The Martian'' (2015).

Scott staan bekend vir sy atmosferiese en hoogs gekonsentreerde visuele styl. Alhoewel sy rolprente grootliks varieer ten opsigte van toneelskikking en die tydperk waarin hulle afspeel, beeld Ridley daarin dikwels merkwaardige stedelike omgewings uit, wat van 2de eeuse [[Rome]] (in ''Gladiator''), 12de eeuse [[Jerusalem]] (''Kingdom of Heaven'') en [[Middeleeue|Middeleeuse]] [[Engeland]] (''Robin Hood'') tot hedendaagse [[Mogadisjoe]] en die futuristiese stadlandskap van [[Los Angeles]] in ''Blade Runner'' strek. 'n Ander kenmerk van sy werke is sterk vroulike karakters.

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Scott, Ridley}}
[[Kategorie:Engelse regisseurs]]
[[Kategorie:Geboortes in 1937]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>m7ehxk9i4doveogbvp0xkiewe3j53hq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Die krygskuns</title>
    <ns>0</ns>
    <id>121319</id>
    <revision>
      <id>2520282</id>
      <parentid>2511562</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:17:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Teks en kommentaar */ skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8094" xml:space="preserve">{{TITELAANSIG|''Die krygskuns''}}
{{Boek
| titel           = ''Die krygskuns''
| subtitel        = 
| oorspr titel    = 
| vertaler        = 
| beeld           = [[Lêer:Bamboo book - closed - UCR.jpg|180px]]
| outeur          = [[Sunzi]]
| omslagontwerp   = 
| land            = {{vlagland|China}}
| taal            = [[Chinees]]
| reeks           = 
| onderwerp       = [[Krygkunde]], [[Militêre strategie]] en taktiek
| genre           = Nie-fiksie
| uitgewer        = 
| uitgewingsdatum = [[5de eeu v.C.]]
| medium          = 
| bladsye         = 
| grootte_gewig   = 
| oplage          = 
| isbn            = 
| isbntoeligting  = 
| issn            = 
| voorafgegaan    = 
| vervolg         = 
}}

'''''Die krygskuns''''' is 'n antieke [[China|Chinese]] militêre verhandeling uit die [[5de eeu v.C.]] Dit is deur die antieke Chinese [[Militêre strategie |militêre strateeg]] [[Sunzi]] geskryf en dit bestaan uit dertien hoofstukke waar elke hoofstuk één aspek van [[oorlog]] bespreek. In [[1080]] kanoniseer Keiser Shenzong van Song ''Die krygskuns'' deur dit vóór in die kanon van ''[[Sewe Militêre Klassieke]]'' te plaas. Dit is die invloedrykste strategiese verhandeling in [[Oos-Asië]] en het onder meer [[Verre Ooste|Ooste]]rse en [[Weste]]rse [[Krygskunde|militêre denke]], besigheidstaktiek en juridiese strategie beïnvloed.

''Die krygskuns'' is die eerste na die Weste gebring toe dit in [[1772]] deur die [[Jesuïet]] Jean Joseph Marie Amiot in [[Frans]] vertaal is. Die [[Britse Ryk|Britse]] offisier Everard Ferguson Calthrop het in [[1905]] 'n gedeeltelike vertaling in [[Engels]] beskikbaar gestel. Die eerste volledige Engelse vertaling was 'n geannoteerde weergawe wat in [[1910]] deur Lionel Giles gepubliseer is. Beroemde leiers, waaronder [[Mao Zedong]], Generaal [[Võ Nguyên Giáp]], Generaal [[Douglas MacArthur]], en leiers van die [[Japannese Keiserryk]] is deur ''Die krygskuns'' beïnvloed.

== Geskiedenis ==
=== Teks en kommentaar ===
''Die kuns van die oorlog'' (''Die krygskuns'') word tradisioneel toegeskryf aan 'n ou Chinese militêre generaal bekend as Sun Tzu (nou geromaniseer &quot;Sunzi&quot;), wat &quot;Meester Sun&quot; beteken. Tradisioneel word gesê dat Sun Tzu in die 6de eeu vC geleef het, maar die vroegste dele van ''Die krygskuns'' dateer waarskynlik minstens 100 jaar later.{{sfnp|Lewis|1999|p=604}}

[[Sima Qian]] se ''[[Shiji |Rekords van die Groot Historikus]]'', die eerste van China se 24 dinastiese geskiedenis, teken 'n vroeë Chinese tradisie aan dat 'n teks oor militêre aangeleenthede deur 'n 'Sun Wu' (孫武) uit die staat Qi geskryf is en dat hierdie teks gelees en bestudeer deur koning Helü van Wu (r. 514–495 vC). {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=447}} Hierdie teks is tradisioneel geïdentifiseer met ''Die krygskuns''. Die konvensionele siening was dat Sun Wu 'n militêre teoretikus was vanaf die einde van die [[Tydperk van die Lente en die Herfs|lente- en herfsperiode]] (776–471 vC) wat uit sy tuisland Qi na die suidoostelike koninkryk Wu gevlug het, waar hy die koning beïndruk het met sy vermoë om selfs deftige paleisdames in [[oorlog]]voering op te lei en om Wu se leërs kragtig genoeg te maak om hul westerse teenstanders in die deelstaat Chu uit te daag. Hierdie siening word steeds wyd in China gehuldig.{{sfnp|Mair|2007|pp=12–13}}

Die strateeg, [[digter]] en krygsheer Cao Cao het in die vroeë 3de eeu nC die vroegste bekende kommentaar op ''Die krygskuns'' geskryf. {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=447}} In die voorwoord van Cao word duidelik gemaak dat hy die teks verwerk en sekere gedeeltes verwyder het, maar die omvang van sy veranderinge was histories onduidelik.{{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=447}} Die krygskuns verskyn dwarsdeur die bibliografiese katalogusse van die Chinese dinastiese geskiedenis, maar die lys van die indelings en grootte daarvan het baie gewissel.{{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=447}}

=== Skrywer ===
Vanaf die [[12de eeu]] het sommige Chinese geleerdes begin twyfel oor die historiese bestaan van Sun Tzu, hoofsaaklik op grond daarvan dat hy nie in die historiese klassieke ''Die Kommentaar van  Zuo'' (Zuo zhuan 左傳) genoem word nie, wat die meeste van die bekendste figure noem uit die lente- en herfsperiode. {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=447}} Die naam &quot;Sun Wu&quot; (孫武) kom in geen teks voor die ''Rekords van die Groot Historikus'', {{sfnp|Mair|2007|p=9}} voor nie, en word vermoed dat dit 'n opgemaakte beskrywende bynaam is wat &quot;die voortvlugtende vegter&quot; beteken: die van &quot;Sun &quot;word verbuig as die verwante term&quot; voortvlugtend &quot;(xùn 遜), terwyl&quot; Wu &quot;die antieke Chinese deug van&quot; krygsgevaar, dapper &quot;(wǔ 武) is, wat ooreenstem met Sunzi se rol as die held se dubbelganger in die verhaal van Wu Zixu.{{sfnp|Mair|2007|p=10}}  In die vroeë 20ste eeu het die Chinese skrywer en hervormer Liang Qichao geteoretiseer dat die teks eintlik in die 4de eeu vC geskryf is deur Sun Tzu se vermeende afstammeling Sun Bin, aangesien 'n aantal historiese bronne 'n militêre verhandeling noem wat hy geskryf het. {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=447}}  In teenstelling met Sun Wu, blyk dit dat Sun Bin 'n werklike persoon was wat 'n ware outoriteit was oor militêre aangeleenthede, en moontlik die inspirasie vir die skepping van die historiese figuur 'Sun Tzu' deur 'n vorm van [[eufemisme]].{{sfnp|Mair|2007|p=10}}

In 1972 word die Yinqueshan Han-strokies ontdek in twee grafkelders van die [[Han-dinastie]] (206 vC - 220 nC) naby die stad [[Linyi]] in die [[Shandong]]-provinsie. {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=448}}  Onder die vele geskrifte van bamboesstrokies in die grafte, wat onderskeidelik tussen 134 en 118 v.C. en brei uit op die vroeëre ''Die krygkuns'' deur Sunzi.{{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=449}} Die materiaal van die Sun Bin-teks oorvleuel met 'n groot deel van die &quot;Sun Tzu&quot;-teks, en die twee kan 'n enkele, voortdurend ontwikkelende intellektuele tradisie wees wat verenig word onder die naam Sun. Hierdie ontdekking het getoon dat baie van die historiese verwarring te wyte was aan die feit dat daar twee tekste was wat na verwys kon word as ''Die krygkuns'', nie een nie. {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=449}} Die inhoud van die vorige teks is ongeveer een derde van die hoofstukke van die moderne ''Die krygkuns'', en hul teks stem baie ooreen.{{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=448}} Daar word nou algemeen aanvaar dat die vroeëre ''Die krygkuns'' een of ander tyd tussen 500 en 430 vC voltooi is. {{sfnp|Gawlikowski|Loewe|1993|p=449}}

== Sien ook ==
* [[Die 36 krygsliste]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Verdere leeswerk ==
*Gawlikowski, Krzysztof; Loewe, Michael (1993). &quot;Sun tzu ping fa 孫子兵法&quot;. In Loewe, Michael (ed.). Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide. Berkeley: Society for the Study of Early China; Institute of East Asian Studies, University of California, Berkeley. pp. 446–55. ISBN 978-1-55729-043-4.
*Graff, David A. (2002). Medieval Chinese Warfare, 300-900. Warfare and History. London: Routledge. ISBN 978-0415239554.
*Griffith, Samuel (2005). Sun Tzu: The Illustrated Art of War. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0195189995.
*Lewis, Mark Edward (1999). &quot;Warring States Political History&quot;. In Loewe, Michael; Shaughnessy, Edward (eds.). The Cambridge History of Ancient China. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 587–650. ISBN 978-0-521-47030-8.
* Mair, Victor H. (2007). The Art of War: Sun Zi's Military Methods. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-13382-1.
*Smith, Kidder (1999). &quot;The Military Texts: The Sunzi&quot;. In de Bary, Wm. Theodore (ed.). Sources of Chinese Tradition: From Earliest Times to 1600, Volume 1 (2nd ed.). New York: Columbia University Press. pp. 213–24. ISBN 978-0-231-10938-3.
*Yuen, Derek M. C. (2014). Deciphering Sun Tzu: How to Read 'The Art of War'. Oxford University Press. ISBN 9780199373512.
*Вєдєнєєв, Д. В.; Гавриленко, О. А.; Кубіцький, С. О. (2017). Остроухова, В. В. (ed.). Еволюція воєнного мистецтва: у 2 ч.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Niefiksie]]</text>
      <sha1>lw1e7zo6uxhwsehoi3wismvpanizban</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Coen-broers</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123886</id>
    <revision>
      <id>2520325</id>
      <parentid>2443735</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:21:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Filmografie */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3249" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Coen-broers
| Beeld                     = Coen brothers Cannes 2015 2 (CROPPED).jpg
| Beeldbeskrywing           = 
| Beeldonderskrif           = Die Coen-broers by die [[Cannes-rolprentfees 2015|Cannes-filmfees van 2015]].
| Geboortenaam              = Joel en Ethan Coen
| Alias                     = Tweekoppige regisseur
| Geboortedatum             = 
| Geboorteplek              = St. Louis Park, [[Minneapolis]]
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State]]
| Sterftedatum              = 
| Sterfteplek               = 
| Beroep                    = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| imdb                      = 
| Toekennings               = 
}}

Die [[Amerikaanse]] broers Joel (1954-) en Ethan Coen (1957-) staan kollektief as die '''Coen-broers''' (of ''Coen Brothers'') bekend. Hulle is bekend vir die draaiboeke wat hulle skryf en die [[rolprent]]e wat hulle maak. In die filmwêreld word hulle die &quot;tweekoppige regisseur&quot; genoem, omdat hul meestal nou saamwerk en dieselfde idees vir hul prente deel. Hulle flieks sluit in ''[[Fargo (rolprent)|Fargo]]'' (1996), ''The Big Lebowski'' (1998) en ''[[No Country for Old Men (Rolprent)|No Country for Old Men]]'' (2007). Hulle het [[Oscar]]s vir ''Fargo'' en ''No Country for Old Men'' ontvang.&lt;ref name=&quot;HAT Taal-en-feitegids&quot;&gt;HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8&lt;/ref&gt;

== Lewensloop ==
Joel Coen is op [[29 November]] [[1954]] in St. Louis Park, 'n buitewyk van [[Minneapolis]], gebore. Hy is sedert 1984 met die aktrise [[Frances McDormand]] getroud en het 'n aangenome seun genaamd Pedro. Ethan Coen is op [[21 September]] [[1957]] gebore, ook in St. Louis Park. Hy is met Tricia Cooke getroud. Hulle pa is 'n hoogleraar in ekonomie, terwyl hul ma 'n hoogleraar in kunsgeskiedenis is.

Ná skool het Joel filmwese aan die Bard-kollege by Simon's Rock in Massachusetts studeer. Ethan het filosofie aan die Princeton Universiteit studeer.

Hul eerste film, ''Blood Simple'' (1984) handel oor 'n kroeg-eienaar wat 'n speurder vra om sy vrou en haar minnaar te vermoor. Cohens het die regie behartig, maar slegs Joel is vir die fliek gekrediteer.

== Filmografie ==
[[Lêer:COEN Brothers (cannesPH).jpg|duimnael|Ethan en Joel Coen by die Cannes-filmfees (2001).]]

* ''Blood Simple'' (1984)
* ''Raising Arizona'' (1987)
* ''Miller's Crossing'' (1990)
* ''Barton Fink'' (1991)
* ''The Hudsucker Proxy'' (1994)
* ''[[Fargo (rolprent)|Fargo]]'' (1996)
* ''The Big Lebowski'' (1998)
* ''O Brother, Where Art Thou?'' (2000)
* ''The Man Who Wasn't There'' (2001)
* ''Intolerable Cruelty'' (2003)
* ''The Ladykillers'' (2004)
* ''[[No Country for Old Men (rolprent)|No Country for Old Men]]'' (2007)
* ''Burn After Reading'' (2008)
* ''A Serious Man'' (2009)
* ''True Grit'' (2010)
* ''Inside Llewyn Davis'' (2013)
* ''Hail, Caesar!'' (2016)

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{Commonskat-inlyn|Coen brothers}}
* {{IMDb naam|1054|Joel Coen}}
* {{IMDb naam|1053|Ethan Coen}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse akteurs]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Geboortes in 1954]]
[[Kategorie:Geboortes in 1957]]
[[Kategorie:Geboortes in die 1950's]]</text>
      <sha1>mc68zibw3ca6x8ukhfpdqntkykxtcey</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruikerbespreking:Rooiratel</title>
    <ns>3</ns>
    <id>124717</id>
    <revision>
      <id>2520441</id>
      <parentid>2516636</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:12:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Spesiebox */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13985" xml:space="preserve">{{argiefboks|4
| argief1 = [[/argief2018|2018]]
| argief2 = [[/argief2019|2019]]
| argief3 = [[/argief2020|2020]]
| argief4 = [[/argief2021|2021]]
}}
[[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]&lt;br /&gt;(5 jaar, 32&amp;nbsp;000+)&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022&lt;/small&gt;]]

== [[Mannetjiebos]] ==

Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC)

== [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] ==

Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC)

== Spesieboks ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC)

== [[Arctotis acuminata]] ==

{{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC)

== [[Gazania caespitosa]] ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC)

== [[Dimorphotheca]] ==

{{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC)

== [[Arctotheca calendula]] ==

{{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC)

== Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? ==

Hi! {{ping|User:Rooiratel}}

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here]

Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC)

== [[Gymnosporia]]  ==

{{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC)

== [[Maytenus peduncularis]] ==

{{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC)

== [[Putterlickia verrucosa]] ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC)

== Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina ==

{{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC)

== &quot;draft&quot;-artikel ==
Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC)

: Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} &quot;hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie&quot; ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die &quot;draft&quot; artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n &quot;draft&quot;-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC)

Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC)

== SAAWK se pryse ==

Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC)

== Stem asb! ==

Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)!  

Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC)

:Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC)

== [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata ==

Hallo Rooiratel!

Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. 

Altwee entiteite kon al van 2007 af.

Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie.

Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC)

:Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC)
::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC)
:::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC)
::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC)

== Rooi skakels na &quot;Interessante brokkies&quot; ==

Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na &quot;Wikipedia:Interessante brokkies/0&quot;. Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC)

:Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC)
::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die &quot;Wikipedia:Interessante brokkies/0&quot; bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC)
:::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC)
:::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC)
:Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC)
::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC)
:::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC)

== Changuion ==

@Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC)

:Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof.
:Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. 
:Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC)
::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC)
:::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die &lt;nowiki&gt;{{Gaan taal na}}&lt;/nowiki&gt;-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê &quot;Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer.&quot; So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC)
::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan.  [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC)

== Spesiebox ==

Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hf4spq5c49plnpl6fjrddgfe0p1493q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520444</id>
      <parentid>2520441</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:16:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>/* Spesiebox */ Reply</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14110" xml:space="preserve">{{argiefboks|4
| argief1 = [[/argief2018|2018]]
| argief2 = [[/argief2019|2019]]
| argief3 = [[/argief2020|2020]]
| argief4 = [[/argief2021|2021]]
}}
[[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]&lt;br /&gt;(5 jaar, 32&amp;nbsp;000+)&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022&lt;/small&gt;]]

== [[Mannetjiebos]] ==

Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC)

== [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] ==

Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC)

== Spesieboks ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC)

== [[Arctotis acuminata]] ==

{{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC)

== [[Gazania caespitosa]] ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC)

== [[Dimorphotheca]] ==

{{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC)

== [[Arctotheca calendula]] ==

{{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC)

== Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? ==

Hi! {{ping|User:Rooiratel}}

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here]

Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC)

== [[Gymnosporia]]  ==

{{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC)

== [[Maytenus peduncularis]] ==

{{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC)

== [[Putterlickia verrucosa]] ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC)

== Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina ==

{{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC)

== &quot;draft&quot;-artikel ==
Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC)

: Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} &quot;hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie&quot; ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die &quot;draft&quot; artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n &quot;draft&quot;-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC)

Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC)

== SAAWK se pryse ==

Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC)

== Stem asb! ==

Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)!  

Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC)

:Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC)

== [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata ==

Hallo Rooiratel!

Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. 

Altwee entiteite kon al van 2007 af.

Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie.

Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC)

:Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC)
::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC)
:::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC)
::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC)

== Rooi skakels na &quot;Interessante brokkies&quot; ==

Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na &quot;Wikipedia:Interessante brokkies/0&quot;. Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC)

:Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC)
::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die &quot;Wikipedia:Interessante brokkies/0&quot; bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC)
:::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC)
:::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC)
:Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC)
::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC)
:::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC)

== Changuion ==

@Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC)

:Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof.
:Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. 
:Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC)
::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC)
:::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die &lt;nowiki&gt;{{Gaan taal na}}&lt;/nowiki&gt;-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê &quot;Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer.&quot; So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC)
::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan.  [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC)

== Spesiebox ==

Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>p8lza4fvusl07wgbf56ff83td4sc1vn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520445</id>
      <parentid>2520444</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:18:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Spesiebox */ Dankie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14220" xml:space="preserve">{{argiefboks|4
| argief1 = [[/argief2018|2018]]
| argief2 = [[/argief2019|2019]]
| argief3 = [[/argief2020|2020]]
| argief4 = [[/argief2021|2021]]
}}
[[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]&lt;br /&gt;(5 jaar, 32&amp;nbsp;000+)&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022&lt;/small&gt;]]

== [[Mannetjiebos]] ==

Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC)

== [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] ==

Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC)

== Spesieboks ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC)

== [[Arctotis acuminata]] ==

{{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC)

== [[Gazania caespitosa]] ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC)

:{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC)

== [[Dimorphotheca]] ==

{{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC)

== [[Arctotheca calendula]] ==

{{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC)
::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC)

== Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? ==

Hi! {{ping|User:Rooiratel}}

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here]

Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC)

== [[Gymnosporia]]  ==

{{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC)

== [[Maytenus peduncularis]] ==

{{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC)

== [[Putterlickia verrucosa]] ==

{{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC)

== Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina ==

{{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC)

== &quot;draft&quot;-artikel ==
Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC)

: Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} &quot;hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie&quot; ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die &quot;draft&quot; artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n &quot;draft&quot;-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC)

Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC)

== SAAWK se pryse ==

Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC)

== Stem asb! ==

Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)!  

Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC)

:Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC)

== [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata ==

Hallo Rooiratel!

Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. 

Altwee entiteite kon al van 2007 af.

Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie.

Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC)

:Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC)
::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC)
:::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC)
::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC)

== Rooi skakels na &quot;Interessante brokkies&quot; ==

Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na &quot;Wikipedia:Interessante brokkies/0&quot;. Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC)

:Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC)
::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die &quot;Wikipedia:Interessante brokkies/0&quot; bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC)
:::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC)
:::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC)
:Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC)
::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC)
:::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC)

== Changuion ==

@Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC)

:Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof.
:Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. 
:Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&amp;nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC)
::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC)
::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC)
:::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die &lt;nowiki&gt;{{Gaan taal na}}&lt;/nowiki&gt;-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê &quot;Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer.&quot; So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC)
::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan.  [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC)

== Spesiebox ==

Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC)

:{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC)
::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0w7jnf5zafu2nh2pa8mxb73rctf0fh9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gouritsrivierbrug</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125269</id>
    <revision>
      <id>2520425</id>
      <parentid>2385659</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:30:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>fotobyskrif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4680" xml:space="preserve">[[Lêer:Gouritz River Bridges2.jpg|duimnael|regs|280px|Gouritsrivierbrug vanuit die kloof gesien.]]

Die bekendste '''Gouritsrivierbrug''' is 'n padbrug oor die [[N2]]-nasionale pad tussen [[Albertinia]] en [[Mosselbaai]].

==Huidige N2-brug==
Hierdie brug is 34&amp;nbsp;km wes van Mosselbaai by 34° 11′ 9.7″ suid en 21° 45′ 11″ oos. Die konstruksiewerksaamhede het in 1972 begin en die brug is sedert 1978 in gebruik. Dit is 210&amp;nbsp;m lank, 14&amp;nbsp;m breed, 61&amp;nbsp;m bo die rivierbedding en van gewapende beton gebou. Siviele ingenieursfirmas Freeman Fox en Liebenberg &amp; Stander was verantwoordelik vir die ontwerp en die firma Concor (Murray &amp; Roberts)  vir die bou.

==Eerste padbrug==
[[Lêer:Bridge Gouritsrivier.JPG|duimnael|links|350px|Die drielingbrûe oor die Gouritsrivier naby Albertinia, v.l.n.r. spoor, ou (1892) en nuwe (1978). Foto: Kol André Kritzinger]]
Totdat die eerste brug oor die Gouritsrivier in Maart 1892 op hierdie punt geopen is, was die kloof van die rivier 'n groot hindernis vir die vervoer met ossewaens ooswaarts. Hierdie eerste brug is deur sir Benjamin Baker ontwerp en lyk baie soos die Firth Bridge in Skotland wat ook deur Baker ontwerp is. Die Gouritsbrug is in Engeland deur die maatskappy Andrew Handyside vervaardig. Met sy lengte van 214,8 m en 60,8 m bo die rivierbedding was hierdie staalbrug jare lank die langste en hoogste brug in Afrika. Hierdie smal brug dateer uit die tyd van voor motorvoertuie. Vanaf 22 Januarie 1906 tot 1931 het ook die trein oor die brug geloop. Na 1931 tot 1977 was dit weer slegs 'n padbrug en vir 'n aantal jare daarna het rekspronggeesdriftiges die brug gebruik. Hierna is die brug permanent gesluit. In 1942 is die padoppervlak geteer.

==Spoorbrug==
Wet 2 van 1903 van die [[Kaapkolonie]] het toestemming aan die spoorwegmaatskappy verleen om die padbrug te gebruik teen £500 p.j. plus die helfte van die instandhoudingskoste van die brug. Verdere bepalings het gelui dat ‘n trein slegs teen 8 myl per uur oor die brug mag beweeg, nie mag rem of stop op die brug nie, nie agteruit mag ry nie en dat slegs een [[lokomotief]] op die brug mag wees. 

Maar treine en lokomotiewe het swaarder geword en daar is toe besluit om 'n afsonderlike treinbrug te bou. 'n Nuwe brug is slegs 49&amp;nbsp;m stroomop van die padbrug opgerig en 'n spoorverlegging van slegs 'n kilometer was daarvoor nodig. Twee ander moontlike roetes is ondersoek waar daar geen groot brug nodig sou wees  nie, maar dan moes die spoor oor 'n baie groot afstand verlê word. Die nuwe brug is ontwerp deur C.V. von Abo, vervaardig deur die ''Tees Side Bridge Co. of England'' en in 1930-1931 opgerig onder toesig van N. Prettijohn (wat ook betrokke was by die bou van die spoorlyn na [[Knysna]]). Die brug is 62,5 m bo die rivierbedding en was op daardie tydstip die hoogste spoorbrug op [[Kaapspoor]] in die land.

Tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] is op 4 Augustus 1942 'n poging aangewend om die brug op te blaas. Die vermoedelike daders was lede van die [[Ossewabrandwag]], maar niemand is ooit in hegtenis geneem nie. Die goederetrein wat hulle wou opblaas, was toevallig gans te vroeg voor sy beplande tyd.

==Ander rivieroorgange==
Daar is 'n paar ander brûe en enkele driwwe om die Gourits mee oor te steek. Die meeste driwwe is egter op privaateiendom.
*Op 'n swak grondpad in die [[Klein-Karoo]]  tussen [[Volmoed]] via Paardebond en [[Van Wyksdorp]] is daar 'n rivieroorgang by 33° 46′ 59″ suid en 21° 44′ 10″ oos.
*Die John Muller-brug op die [[R327 (Suid-Afrika)|R327]]-pad tussen [[Herbertsdale]] en Van Wyksdorp is 'n laagwaterbrug by 33° 54′ 32″ suid en 21° 39′ 11″ oos.
*Net suid van die Gouritspoort, 5 km wes van Herbertsdale en 32 km van Albertinia is daar 'n brug met 'n normale padwydte by 33° 58′ 49″ suid en 21° 39′ 13″ oos (waar die teer- en die grondpad bymekaar aansluit).
*Net noord van die [[Du Plessispas]] op die pad na Buysplaas en Cooper is die Outeniquadrif by ongeveer 34° 5′ suid en 21° 47′ oos. 
*Blandsdrif by Buysplaas
*By Johnsonspos en Voëlvlei tussen [[Vleesbaai]] en Gouritsmond is daar 'n smal brug oor die rivier by 34° 16′ 54″ suid en 21° 49′ 40″ oos.

==Eksterne skakels==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3812395920/ ’n Foto van die ou Gouritsrivierbrug (geneem in 2009), waar rekspronge plaasvind.]

==Bibliografie==
*Boonzaaier, Boon: ''Spore oor die veld – 'n spoorwegsafari deur Suider-Afrika''. Warmbad, 2008. ISBN 978-0-620-41712-9
*Burman, Jose: ''Early railways at the Cape''. Kaapstad: [[Human &amp; Rousseau]], 1984. ISBN 0-7981-1760-5
*structurae.net
*theheritageportal.co.za

[[Kategorie: Brûe in Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>9mgf4xb96665h1b3587opki21qt5fxn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520427</id>
      <parentid>2520425</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:32:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>/* Eksterne skakels */ byskrif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4690" xml:space="preserve">[[Lêer:Gouritz River Bridges2.jpg|duimnael|regs|280px|Gouritsrivierbrug vanuit die kloof gesien.]]

Die bekendste '''Gouritsrivierbrug''' is 'n padbrug oor die [[N2]]-nasionale pad tussen [[Albertinia]] en [[Mosselbaai]].

==Huidige N2-brug==
Hierdie brug is 34&amp;nbsp;km wes van Mosselbaai by 34° 11′ 9.7″ suid en 21° 45′ 11″ oos. Die konstruksiewerksaamhede het in 1972 begin en die brug is sedert 1978 in gebruik. Dit is 210&amp;nbsp;m lank, 14&amp;nbsp;m breed, 61&amp;nbsp;m bo die rivierbedding en van gewapende beton gebou. Siviele ingenieursfirmas Freeman Fox en Liebenberg &amp; Stander was verantwoordelik vir die ontwerp en die firma Concor (Murray &amp; Roberts)  vir die bou.

==Eerste padbrug==
[[Lêer:Bridge Gouritsrivier.JPG|duimnael|links|350px|Die drielingbrûe oor die Gouritsrivier naby Albertinia, v.l.n.r. spoor, ou (1892) en nuwe (1978). Foto: Kol André Kritzinger]]
Totdat die eerste brug oor die Gouritsrivier in Maart 1892 op hierdie punt geopen is, was die kloof van die rivier 'n groot hindernis vir die vervoer met ossewaens ooswaarts. Hierdie eerste brug is deur sir Benjamin Baker ontwerp en lyk baie soos die Firth Bridge in Skotland wat ook deur Baker ontwerp is. Die Gouritsbrug is in Engeland deur die maatskappy Andrew Handyside vervaardig. Met sy lengte van 214,8 m en 60,8 m bo die rivierbedding was hierdie staalbrug jare lank die langste en hoogste brug in Afrika. Hierdie smal brug dateer uit die tyd van voor motorvoertuie. Vanaf 22 Januarie 1906 tot 1931 het ook die trein oor die brug geloop. Na 1931 tot 1977 was dit weer slegs 'n padbrug en vir 'n aantal jare daarna het rekspronggeesdriftiges die brug gebruik. Hierna is die brug permanent gesluit. In 1942 is die padoppervlak geteer.

==Spoorbrug==
Wet 2 van 1903 van die [[Kaapkolonie]] het toestemming aan die spoorwegmaatskappy verleen om die padbrug te gebruik teen £500 p.j. plus die helfte van die instandhoudingskoste van die brug. Verdere bepalings het gelui dat ‘n trein slegs teen 8 myl per uur oor die brug mag beweeg, nie mag rem of stop op die brug nie, nie agteruit mag ry nie en dat slegs een [[lokomotief]] op die brug mag wees. 

Maar treine en lokomotiewe het swaarder geword en daar is toe besluit om 'n afsonderlike treinbrug te bou. 'n Nuwe brug is slegs 49&amp;nbsp;m stroomop van die padbrug opgerig en 'n spoorverlegging van slegs 'n kilometer was daarvoor nodig. Twee ander moontlike roetes is ondersoek waar daar geen groot brug nodig sou wees  nie, maar dan moes die spoor oor 'n baie groot afstand verlê word. Die nuwe brug is ontwerp deur C.V. von Abo, vervaardig deur die ''Tees Side Bridge Co. of England'' en in 1930-1931 opgerig onder toesig van N. Prettijohn (wat ook betrokke was by die bou van die spoorlyn na [[Knysna]]). Die brug is 62,5 m bo die rivierbedding en was op daardie tydstip die hoogste spoorbrug op [[Kaapspoor]] in die land.

Tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] is op 4 Augustus 1942 'n poging aangewend om die brug op te blaas. Die vermoedelike daders was lede van die [[Ossewabrandwag]], maar niemand is ooit in hegtenis geneem nie. Die goederetrein wat hulle wou opblaas, was toevallig gans te vroeg voor sy beplande tyd.

==Ander rivieroorgange==
Daar is 'n paar ander brûe en enkele driwwe om die Gourits mee oor te steek. Die meeste driwwe is egter op privaateiendom.
*Op 'n swak grondpad in die [[Klein-Karoo]]  tussen [[Volmoed]] via Paardebond en [[Van Wyksdorp]] is daar 'n rivieroorgang by 33° 46′ 59″ suid en 21° 44′ 10″ oos.
*Die John Muller-brug op die [[R327 (Suid-Afrika)|R327]]-pad tussen [[Herbertsdale]] en Van Wyksdorp is 'n laagwaterbrug by 33° 54′ 32″ suid en 21° 39′ 11″ oos.
*Net suid van die Gouritspoort, 5 km wes van Herbertsdale en 32 km van Albertinia is daar 'n brug met 'n normale padwydte by 33° 58′ 49″ suid en 21° 39′ 13″ oos (waar die teer- en die grondpad bymekaar aansluit).
*Net noord van die [[Du Plessispas]] op die pad na Buysplaas en Cooper is die Outeniquadrif by ongeveer 34° 5′ suid en 21° 47′ oos. 
*Blandsdrif by Buysplaas
*By Johnsonspos en Voëlvlei tussen [[Vleesbaai]] en Gouritsmond is daar 'n smal brug oor die rivier by 34° 16′ 54″ suid en 21° 49′ 40″ oos.

==Eksterne skakels==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3812395920/ ’n Foto van die ou Gouritsrivierbrug (gebou in 1892), waar slegs rekspronge tans plaasvind.]

==Bibliografie==
*Boonzaaier, Boon: ''Spore oor die veld – 'n spoorwegsafari deur Suider-Afrika''. Warmbad, 2008. ISBN 978-0-620-41712-9
*Burman, Jose: ''Early railways at the Cape''. Kaapstad: [[Human &amp; Rousseau]], 1984. ISBN 0-7981-1760-5
*structurae.net
*theheritageportal.co.za

[[Kategorie: Brûe in Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>59pjww4kmihbf9yrrx8r0as81rkf9y6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Kos</title>
    <ns>2</ns>
    <id>125871</id>
    <revision>
      <id>2520192</id>
      <parentid>1749523</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:29:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1038" xml:space="preserve">[[Lêer:Borscht_served.jpg|200px|right|border]]
{{nowrap|[[Beeld:Cscr-featured.svg|16px]]&amp;nbsp;'''[[Borsjt]]'''}} • [[Sjtsji]] • [[Heracleum sphondylium]] • [[Sop]] • [[Vegetarisme]] • [[Rog]] • [[Rogbrood]] • [[Suurkool]] • [[Crouton]] • [[Weense worsie]] • [[Kroket]] • [[Kluitjie]] • [[Blin]] • [[Pirozjki]] • [[Maaskaas]] • [[Pasta]] • [[Penne]] • [[Macaroni]] • [[Durum]] • [[Pesto]] • [[Al dente]] • [[Lourierblaar]] • [[Al forno]] • [[Lasagne]] • [[Fettuccine]] • [[Tagliatelle]] • [[Tortellini]] • [[Cannelloni]] • [[Fusilli]] • [[Vermicelli]] • [[Hoender Kiëf]] • [[Coulibiac]] • [[Kasja]] • [[Soljanka]] • [[Zakoeski]] • [[Koelitsj]] • [[Medowoecha]] • [[Oladji]] • [[Pirog]] • [[Koernik]]

;Kase
[[Ricotta]] • [[Bloukaas]] • [[Brie]] • [[Edam]] • [[Feta]] • [[Gouda]] • [[Mascarpone]] • [[Parmesaan]] • [[Halloumi]] • [[Gloucesterkaas]] • [[Gorgonzola]] • [[Red Leicester]] • [[Stilton]] • [[Maasdamkaas]] • [[Pecorino]]</text>
      <sha1>rwgfrs87oej8q4dud89vayjp2t8sv7k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stellan Skarsgård</title>
    <ns>0</ns>
    <id>126856</id>
    <revision>
      <id>2520308</id>
      <parentid>2490607</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:06:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2760" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
|naam=Stellan Skarsgård
|beeld=Stellan Skarsgård 2009.jpg
|beeldbeskrywing=Stellan Skarsgård in [[Kalmar]], Julie 2009
|geboortenaam=Stellan John Skarsgård
|geboortedatum={{Birth date and age|1951|6|13|df=yes}}
|geboorteplek=[[Gotenburg]], [[Sweden|Swede]]
|beroep=Akteur
|huweliksmaat= My Agnes 1975 - 2007 &lt;br /&gt; Megan Everett vanaf 2009
|kinders=8, &lt;span id=&quot;result_box&quot; class=&quot;short_text&quot; lang=&quot;af&quot;&gt;&lt;span class=&quot;&quot;&gt;insluitend&lt;/span&gt;&lt;/span&gt; [[Alexander Skarsgård|Alexander]], [[Gustaf Skarsgård|Gustaf]], [[Bill Skarsgård|Bill]] en [[Valter Skarsgård|Valter]]
}}

'''Stellan John Skarsgård''' is 'n [[Swede|Sweedse]] akteur. Hy is bekend vir sy rol as Jan Nyman in ''Breaking the Waves'' (1996), Kaptein Tupolev in ''The Hunt for Red October'' (1990), Prof. Gerald Lambeau in ''Good Will Hunting'' (1997), Bootstrap Bill Turner in ''Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest'' (2006) en ''Pirates of the Caribbean: At World's End ''(2007), Bill Anderson in ''Mamma Mia!'' (2008), Bevelvoerder Maximilian Richter in ''Angels and Demons'' (2009), Martin Vanger in ''The Girl With the Dragon Tattoo'' (2011), Dr Erik Selvig in die Marvel Film Heelal films ''Thor'' (2011), ''[[The Avengers]]'' (2012), ''Thor: The Dark World'' (2013), en ''[[Avengers: Age of Ultron]] ''(2015) en ''The Grand Duke'' in ''Cinderella'' (2015).

== Vroeë lewe ==
Skarsgård is gebore in [[Gotenburg|Göteborg]], [[Swede]], die seun van Gudrun (née Larsson) en Jan Skarsgård.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.filmreference.com/film/25/Stellan-Skarsgaard.html |title=Stellan Skarsgaard Biography |publisher=Filmreference.com |access-date=5 Maart 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190626200636/http://www.filmreference.com/film/25/Stellan-Skarsgaard.html |archive-date=26 Junie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|last=Thyselius|year=1999|first=Erik|title=Vem är det?: Svensk biografisk handbok: Volume 44|publisher=Norstedt|pages=1004}}&lt;/ref&gt; Die gesin het dikwels verhuis, en het onder andere in Helsingborg, Totebo, Kalmar, Marielund en [[Uppsala]] gewoon.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.stellanonline.com/pcafe1998.html |title=Hollywood’s Lonely Hero |publisher=Stellanonline.com |access-date=5 Maart 2010 |language=zu |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002113705/http://www.stellanonline.com/pcafe1998.html |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Skardgård, Stellan}}
[[Kategorie:Geboortes in 1951]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Sweedse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Sweedse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>4r0nqjjz21mnt9r4x845jq7riq7h9vd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Terracottaleër</title>
    <ns>0</ns>
    <id>132200</id>
    <revision>
      <id>2520280</id>
      <parentid>2458905</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:12:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Geskiedenis */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33607" xml:space="preserve">{{Chinese name
|titel = Terracottaleër
|beeld = Terracotta Army-China2.jpg
|onderskrif = ’n Deel van die leër.
|beeldbreedte = 265px
|TChinees = 兵馬俑
|VChinees = 兵马俑
|Pinyin = Bīngmǎyǒng
|WadeGiles = 
|Kantonees = 
|Jyutping = 
|TaiwanHakka = 
|Minnanyu = 
|ander = 
}}
{{Inligtingskas Wêrelderfenisgebied
|naam        = Mausoleum van die &lt;br /&gt;Eerste Qin-keiser
|beeld       = [[Lêer:Terracotta Army, View of Pit 1.jpg|265px]]
|beeldbyskrif= 
|lande = {{vlagland|China}}
|onderafdelings = 
|tipe        = Kultureel
|kriteria    = i, iii, iv, vi
|ID          = 441
|skakel      = 
|streek      = [[Shaanxi]]
|duimdrukkerkaart = Volksrepubliek China
|duimdrukkerkaartbyskrif = Posisie van die Mausoleum van die Eerste Qin-keiser in China
|duimdrukkeretiketposisie = regs
|duimdrukkerkaartgrootte =
|kaart_byskrif =
|breedtegraad = 35
|breedtegraad_m = 36
|breedtegraad_s = 
|breedtegraad_NS = N 
|lengtegraad = 108
|lengtegraad_m = 24
|lengtegraad_s = 
|lengtegraad_OW = O
|köordinate =  
|jaar        = 1987
|sessie     =  11de
|uitbreding   =  
|bedreigd      = 
}}

Die '''Terracottaleër''' ([[Vereenvoudigde Chinese karakters|vereenvoudigde Chinees]]: 兵馬俑, [[Tradisionele Chinese karakters|tradisionele Chinees]]: 兵马俑, &quot;Soldaat-en-perd-begrafnisbeelde&quot;) is ’n versameling beelde van [[keramiek|terracotta]] wat die leër van [[Qin Shi Huang]], die eerste keiser van [[China]], uitbeeld. Dit is ’n vorm van begrafniskuns wat in [[210 v.C.|210]] tot [[209 v.C.]] saam met die keiser begrawe is om hom in die hiernamaals te beskerm.

Die figure is in 1974 deur plaaslike boere in [[Xi'an]], in die provinsie [[Shaanxi]], ontdek. Hulle wissel in hoogte volgens hul rol – die hoogstes is die generaals. Die figure sluit soldate, strydwaens en perde in. Volgens ramings in 2007 bevat die drie putte met die Terracottaleër meer as 8&amp;nbsp;000 soldate, 130 strydwaens en 670 perde. Die meeste is nog in die Qin Shi Huang-mausoleum begrawe.{{sfn|Portal|2007|p=167}} Ander, niemilitêre beelde is in ander putte ontdek; dit sluit hofamptenare, akrobate, atlete en musikante in.

== Geskiedenis ==
Die bou van die graftome is deur die historikus [[Sima Qian]] (145-90 v.C.) beskryf in sy bekendste werk, ''[[Shiji]]'', wat ’n eeu ná die voltooiing van die mausoleum geskryf is. Werk daaraan het begin in 246&amp;nbsp;v.C., kort nadat keiser Qin (toe 13 jaar oud) die troon bestyg het, en 700&amp;nbsp;000 werkers het eindelik aan die projek gewerk.&lt;ref name=&quot;chinesetext&quot;/&gt; Die geograaf Li Daoyuan het ses eeue ná die keiser se dood in ''Shui Jing Zhu'' geskryf Berg Li is ’n goeie ligging vanweë sy gunstige geologie. Daar is talle [[jade]]myne; die noordekant is ryk aan [[goud]] en die suidekant ryk aan jade. Dit is glo hoekom die keiser, wat bewus was van sy goeie reputasie, gekies het om daar begrawe te word.{{sfn|Clements|2007|p = 158}}&lt;ref&gt;[http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%B0%B4%E7%B6%93%E6%B3%A8/19 Shui Jing Zhu, hoofstuk 19]&lt;/ref&gt; Sima Qian het geskryf die keiser is begrawe saam met paleise, torings, amptenare, waardevolle artefakte en wonderbaarlike voorwerpe. Geen melding word egter van die terracottabeelde gemaak nie.&lt;ref name=&quot;chinesetext&quot;&gt;[http://ctext.org/pre-qin-and-han?filter=d270 Sima Qian –  ''Shiji'', Volume 6]&lt;/ref&gt;

Latere historiese geskrifte noem die moontlikheid dat die tombe geplunder is deur [[Xiang Yu]], ’n aanspraakmaker op die troon ná die eerste keiser se dood.&lt;ref&gt;[http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%B0%B4%E7%B6%93%E6%B3%A8/19 Shui Jing Zhu, hoofstuk 19]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ctext.org/dictionary.pl?if=en&amp;id=4944 Sima Qian – Shiji, Volume 8]&lt;/ref&gt; Daar is egter geen aanduidings van ’n plundery nie.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/4359774.stm |title=Royal Chinese treasure discovered |publisher=BBC News |date=20 Oktober 2005 |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20061215145834/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/4359774.stm |archive-date=15 Desember 2006 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;

=== Ontdekking ===
[[Beeld:Tomb of Emperor Qin Shi Huang.jpg|duimnael|links|260px|Die heuwel waarin die graftombe geleë is.]]

Die Terracottaleër is op 29 Maart 1974&lt;ref name=&quot;Agnew2010&quot;&gt;{{cite book|last=Agnew|first=Neville|title=Conservation of Ancient Sites on the Silk Road|url={{google books |plainurl=y |id=n8YAyXzJE2IC|page=214}}|accessdate=11 Julie 2012|date=2010-08-03|publisher=Getty Publications|isbn=9781606060131|page=214}}&lt;/ref&gt; deur boere ontdek terwyl hulle ’n put sowat 1,5&amp;nbsp;km oos van die tombe gegrawe het,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://science.nationalgeographic.com/science/archaeology/emperor-qin/ |title=Emperor Qin's Terracotta Army |author=O. Louis Mazzatenta |publisher=National Geographic |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225104704/http://science.nationalgeographic.com/science/archaeology/emperor-qin/ |archive-date=25 Februarie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;The precise coordinates are {{Coord|34|23|5.71|N|109|16|23.19|E|type:landmark|display=inline}})&lt;/ref&gt; in ’n streek wat vol ondergrondse fonteine en waterweë is. Eeue lank al was daar berigte van stukkies terracottabeelde en fragmente van die Qin-[[nekropolis]] wat in die omgewing gevind is.{{sfn|Clements|2007|pp= 155, 157, 158, 160–161, 166  }} Hierdie ontdekking het Chinese argeoloë dus aangespoor om ondersoek in te stel, en so is die beelde ontdek.

’n Museumkompleks is intussen oor die gebied gebou, met die grootste put wat in ’n groot struktuur gehuisves word.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.lonelyplanet.com/china/shaanxi-shanxi/xian/sights/historic/army-terracotta-warriors |title=Army of Terracotta Warriors |work=Lonely Planet }}&lt;/ref&gt;

Die leër is deel van ’n veel groter nekropolis. Met [[radar]]ondersoeke is vasgestel dat die gebied omtrent 98&amp;nbsp;km&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; groot is.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://news.nationalgeographic.com/2016/10/china-first-emperor-terra-cotta-warriors-tomb/?sf38672445=1 |title=Discoveries May Rewrite History of China's Terra-Cotta Warriors |date=12 Oktober 2016 |access-date=12 Oktober 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190319125512/https://news.nationalgeographic.com/2016/10/china-first-emperor-terra-cotta-warriors-tomb/?sf38672445=1 |archive-date=19 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Die nekropolis is gebou as ’n mikrokosmos van die keiser se paleis en dek ’n groot gebied om die heuwel waarin die tombe is aan die voet van Berg Li. Dit is in die vorm van ’n [[Piramide|piramideagtige struktuur]],&lt;ref&gt;{{cite web |author=73&amp;#21495; Qin Ling Bei Lu |url=http://maps.google.co.uk/maps?f=q&amp;source=embed&amp;hl=en&amp;geocode=&amp;q=34.38130,+109.25365&amp;aq=&amp;sll=53.800651,-4.064941&amp;sspn=14.588871,37.265625&amp;ie=UTF8&amp;t=h&amp;ll=34.381864,109.254398&amp;spn=0.004967,0.009098&amp;z=16 |title=Google maps |publisher=Maps.google.co.uk |date=1 Januarie 1970 |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140529153833/https://maps.google.co.uk/maps?f=q |archive-date=29 Mei 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en word omring deur twee sterk mure met ingange. Die nekropolis bestaan uit verskeie kantore, sale, perdestalle en ander strukture, sowel as ’n keiserlike park om die heuwel. Die soldate staan wag aan die oostekant van die tombe. Tot 5&amp;nbsp;m rooi, sanderige grond het in die twee millenniums van die tombe se bestaan op die terrein versamel.{{sfn|Clements|2007|p=160}}

Dit lyk of die tombe lugdig verseël is.&lt;ref name=&quot;channel4&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/firstemperor4a.html |title=The First Emperor |publisher=Channel4.com |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100930090555/http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/e-h/firstemperor4a.html |archive-date=30 September 2010 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;q=cache:DP-039QAig8J:ftp://124.42.15.59/ck/2011-01/165/096/062/464/On%2520the%2520Prediction%2520of%2520Heat%2520Transfer%2520Across%2520Turbulent%2520Liquid%2520Films.pdf+3d+reconstruction+of+underground+palace+of+qin+tomb&amp;hl=en&amp;gl=uk&amp;pid=bl&amp;srcid=ADGEESg0Uyt9EYlzOcxA4XPYGfq7TW0LnYcEIcuIYTgZmhVOmZ8iZAf5H9R-1IJN0SrEck4vRM60ZDAv0XbQ4dbqoASdO7bbLhZzYEGTKa607_9Sh6bCIFkEX_pirIG1BthOknVjKOe0&amp;sig=AHIEtbQA1PhVFoMbOjCMjxcO_CUt_rYkDg |title=Application of geographical methods to explore the underground palace of the Emperor Qin Shi Huang Mausoleum |publisher=Google  |accessdate=2011-12-03}}&lt;/ref&gt; Dit word toe gehou, moontlik vanweë kommer oor die bewaring van die artefakte daarin.&lt;ref name=&quot;channel4&quot;/&gt; Ná die uitgrawing van die Terracottaleër het die geverfde oppervlak op van die beelde begin afdop en verbleik.&lt;ref&gt;{{cite web |author=Nature |url=http://www.nature.com/news/2003/031127/full/news031124-7.html |title=Terracotta Army saved from crack up |publisher=Nature.com |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170713095826/http://www.nature.com/news/2003/031127/full/news031124-7.html |archive-date=13 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Die vernis oor die verf kan binne sekondes omkrul as dit aan die droë lug van Xi'an blootgestel word en kan binne minute afdop.&lt;ref&gt;Larmer, Brook. &quot;Terra-Cotta Warriors in Color.&quot; ''National Geographic'' Junie 2012: 86&lt;/ref&gt;

== Uitgrawingsterrein ==
===Putte===

[[Beeld:Terracotta Army Pit 1 - 2.jpg|duimnael|260px|Put 1, die grootste put wat uitgegrawe is.]]
Vier hoofputte van sowat 7&amp;nbsp;m diep is al uitgegrawe.&lt;ref name=&quot;lecture&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.history.ucsb.edu/faculty/barbierilow/Courses/fall%20of%20qin%20and%20tomb/player.html |title=The Necropolis of First Emperor of Qin |publisher=History.ucsb.edu |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924030456/http://www.history.ucsb.edu/faculty/barbierilow/Courses/fall%20of%20qin%20and%20tomb/player.html |archive-date=24 September 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;lothar&quot;&gt;[https://www.scribd.com/doc/6694321/LedderoseA-Magic-Army-for-the-Emperor A Magic Army for the Emperor] Lothar Ledderose&lt;/ref&gt; Hulle is sowat 1,5&amp;nbsp;km oos van die grafheuwel geleë. Die soldate is so gerangskik dat dit lyk of hulle die tombe vanuit die ooste beskerm waar keiser Qin se verowerde state was.

==== Put 1 ====
Put 1, wat 230&amp;nbsp;m lank en 62&amp;nbsp;m breed is,&lt;ref name=&quot;Lothar&quot;&gt;{{harvnb|Ledderose|1998|pp=51–73}} [https://www.scribd.com/doc/6694321/LedderoseA-Magic-Army-for-the-Emperor A Magic Army for the Emperor]&lt;/ref&gt; bevat die hoofleër van meer as 6&amp;nbsp;000 figure.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.china.org.cn/english/kuaixun/74862.htm |title=The Mausoleum of the First Emperor of the Qin Dynasty and Terracotta Warriors and Horses |publisher=China.org.cn |date=12 September 2003 |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131207141448/http://china.org.cn/english/kuaixun/74862.htm |archive-date=7 Desember 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dit het 11 gange, waarvan die meeste breër as 3&amp;nbsp;m is. Hulle is uitgevoer met klein stene en het houtplafonne wat deur groot balke en stutte omhoog gehou word. Dié ontwerp is ook vir die graftombes van adellikes gebruik. Die houtplafonne is met matte van riet en lae klei bedek om dit waterdig te hou. Daarna is nog grond bo-op geplaas om hulle sowat 2-3&amp;nbsp;m bo die omringende grondvlak te laat uitstaan.{{sfn|Portal|2007}}

==== Ander ====
Put&amp;nbsp;2 bevat kavallerie- en infanterie-eenhede sowel as strydwaens, en stel moontlik ’n militêre wag voor. Put&amp;nbsp;3 is die beheerpos, met offisiere met hoë range en ’n oorlogswa. Put&amp;nbsp;4 is leeg en is moontlik deur die bouers leeg gelos.

Sommige van die figure in Put&amp;nbsp;1 en 2 toon brandskade, terwyl oorblyfsels van gebrande dakbalke ook gekry is.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/8676886.stm |title=China unearths 114 new Terracotta Warriors |publisher=BBC News  |date=2010-05-12|accessdate=2011-12-03}}&lt;/ref&gt; Dit, tesame met die vermiste wapens, is al beskou as bewys van die beweerde plundery deur Xiang Yu en die daaropvolgende brandstigting. Daar word geglo dit het die dak laat instort, wat weer die leërfigure daaronder stukkend geval het. Die terracottafigure wat op die oomblik uitgestal word, is uit die fragmente opgebou.

Ander putte wat deel van die nekropolis is, is ook uitgegrawe.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.travelchinaguide.com/cityguides/xian/terracotta/pits.htm |title=Terracotta Accessory Pits |publisher=Travelchinaguide.com |date=10 Oktober 2009 |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180928044003/https://www.travelchinaguide.com/cityguides/xian/terracotta/pits.htm |archive-date=28 September 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hulle lê binne en buite die mure wat die grafheuwel omring. Hulle bevat bronswaens; terracottafigure van vermaakkunstenaars soos akrobate en van amptenare; klipwapenrustings; grafte van perde, seldsame diere en werkers; en kraanvoëls en eende van brons in wat ’n ondergrondse park voorstel.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.chinadaily.com.cn/m/daminggong/2010-05/13/content_9845517_3.htm |title=Decoding the Mausoleum of Emperor Qin Shihuang |work=China Daily |date=13 Mei 2010 |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191218091447/http://www.chinadaily.com.cn/m/daminggong/2010-05/13/content_9845517_3.htm |archive-date=18 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Soldaatfigure ==
[[Beeld:Soldier Horse.JPG|duimnael|links|180px|’n Terracottasoldaat met sy perd.]]

=== Soorte en voorkoms ===
Die terracottafigure is lewensgroot. Hul hoogte, uniforms en haarstyle verskil volgens hul rang. Dit lyk of elke figuur ’n unieke gesig het; geleerdes het egter 10 basiese gesigsvorms geïdentifiseer.&lt;ref name=&quot;national geographic&quot;&gt;{{cite book |url={{google books |plainurl=y |id=TrPmZXt-wIEC|page=27}} |title =The Terra Cotta Warriors |work=National Geographic Museum |page=27 }}&lt;/ref&gt; Die figure beeld die volgende uit: gepantserde soldate, ongepantserde infanteriesoldate, perderuiters met pildooshoedjies, strydwadrywers met helms en beter pantserbeskerming, wadrywers met spiese, knielende boogskutters met pantseruitrusting, ongepantserde boogskutters wat staan, en generaals en ander offisiere met laer range.&lt;ref&gt;{{cite book |url={{google books |plainurl=y |id=DbtrAwAAQBAJ|page=110}}|title=The Terracotta Warriors: The Secret Codes of the Emperor's Army |first= Maurice |last=Cotterell |publisher=Inner Traditions Bear and Company|date=Junie 2004|isbn=978-1591430339 |pages=105–112 }}&lt;/ref&gt; Daar is egter afwisseling in die uniforms: Sommige dra byvoorbeeld skeenskutte en ander nie; sommige het lang- en ander kortbroeke aan; en hul pantseruitrustings verskil na gelang van hul rang, funksie en posisie in die formasie.&lt;ref&gt;{{cite book |url={{google books |plainurl=y |id=DbtrAwAAQBAJ|page=103}}|title=The Terracotta Warriors: The Secret Codes of the Emperor's Army |first= Maurice |last=Cotterell |publisher=Inner Traditions Bear and Company|date=Junie 2004|isbn=978-1591430339 |pages=103–105 }}&lt;/ref&gt; 

[[Beeld:Recreated colored terracotta warriors.jpg|duimnael|Figure van ’n boogskutter en offisier om te wys hoe hulle sou gelyk het toe hulle geverf was.]]
Die figure is aanvanklik in helder kleure geverf: pienk, rooi, groen, blou, swart, bruin, wit en pers.&lt;ref&gt;{{cite web|author=John Simpson, Greg Hurst 3 Desember 2011 12:01&amp;nbsp;am |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article2414695.ece |title=Terracotta soldier – in full colour |work=The Times |location=UK |accessdate=2011-12-03}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.chinadaily.com.cn/china/2010-09/09/content_11278335.htm |title=Terracotta army emerges in its true colors |work=China Daily |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200124003247/https://www.chinadaily.com.cn/china/2010-09/09/content_11278335.htm |archive-date=24 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Die kleurafwerking en individuele gesigsvorms sou hulle ’n realistiese voorkoms gegee het. Die meeste van die verf het egter mettertyd afgedop en verbleik.

Sommige geleerdes meen daar is dalk ’n [[Hellenistiese Griekeland|Hellenistiese]] invloed te bespeur vanweë die gebrek aan lewensgroot en realistiese beelde voor die Qin-dinastie.&lt;ref&gt;[http://www.soas.ac.uk/news/newsitem89619.html Early links with West likely inspiration for Terracotta Warriors, argues SOAS scholar], School of Oriental and African Studies (SOAS), University of London&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Lukas Nickel, [http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&amp;aid=9035632 The First Emperor and sculpture in China], SOAS, University of London, Cambridge University Press, 2013&lt;/ref&gt; Volgens hulle is die moontlike Griekse invloed veral sigbaar in sommige figure, soos dié van die akrobate, en in die tegniek wat vir die maak van die bronsbeelde gebruik is.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-37624943 |title=Western contact with China began long before Marco Polo, experts say |date=12 Oktober 2016 |work=BBC |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190823192322/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-37624943 |archive-date=23 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.independent.co.uk/news/science/china-terracotta-army-ancient-greek-sculptors-alexander-the-great-marco-polo-a7357606.html |title=Ancient Greeks may have built China's famous Terracotta Army – 1,500 years before Marco Polo |last=Johnston |first=Ian |date=13 Oktober 2016 |website=Independent.co.uk |access-date=14 Oktober 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200316221951/https://www.independent.co.uk/news/science/china-terracotta-army-ancient-greek-sculptors-alexander-the-great-marco-polo-a7357606.html |archive-date=16 Maart 2020 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Chinese geleerdes skiet egter dié idee af omdat daar geen bewys is van kontak tussen die antieke Grieke en die Chinese bouers van die tombe nie.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.livescience.com/56939-china-terracotta-warriors-stir-controversy.html |title=Why China's Terracotta Warriors Are Stirring Controversy |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200105042337/https://www.livescience.com/56939-china-terracotta-warriors-stir-controversy.html |archive-date=5 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

=== Vervaardiging ===
Die terracottafigure is deur regeringswerkers en plaaslike vakmanne in werkwinkels gemaak van plaaslike materiale. Die koppe, arms, bene en torso's is apart gemaak en daarna aanmekaargeplak. Ná voltooiing is die figure in die putte geplaas in presiese militêre formasies volgens rang en funksie.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.upf.edu/materials/huma/central/abast/ledder.htm |title=A Magic Army for the Emperor |publisher=Upf.edu |date=1 Oktober 1979 |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130407175701/http://www.upf.edu/materials/huma/central/abast/ledder.htm |archive-date=7 April 2013 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Die gesigte is met gietvorms gemaak; daar was minstens 10 gietvorms vir die gesigte.&lt;ref name=&quot;national geographic&quot;/&gt; Klei is agterna gebruik om die gesigsuitdrukkings op elke gesig uniek te maak.{{sfn|Portal|2007|p=170}} In dié tyd van streng keiserlike beheer is van elke werkwinkel verwag om sy naam aan te bring op die voorwerpe wat hy maak ter wille van gehaltebeheer. Dit het moderne historici gehelp om te bepaal watter werkwinkels se plig dit was om teëls en ander alledaagse voorwerpe vir die Terracottaleër te maak.

=== Wapens ===
[[Beeld:Bronze jian of the Terracotta Army.jpg|duimnael|links|300px|’n ''Jian''-swaard van brons met ’n chroombedekking.]]

Die meeste figure sou regte wapens gehad het om hulle meer realisties te laat lyk. Die meeste van die wapens is egter gesteel of het vergaan. Tog is baie wapens soos swaarde, spiese, lanse, byle, skilde, boë en pylpunte in die putte gekry.&lt;ref name=&quot;lecture&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.travelchinaguide.com/attraction/shaanxi/xian/terra_cotta_army/weapon_1.htm |title=Exquisite Weaponry of Terra Cotta Army |publisher=Travelchinaguide.com |access-date=3 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200302224541/https://www.travelchinaguide.com/attraction/shaanxi/xian/terra_cotta_army/weapon_1.htm |archive-date=2 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Meer as 40&amp;nbsp;000 bronswapenitems is ontdek, veral pylkoppe.&lt;ref&gt;{{cite journal |url=http://www.ai-journal.com/articles/10.5334/ai.1316/ |title=Making Weapons for the Terracotta Army |authors=Marcos Martinón-Torres, Xiuzhen Janice Li, Andrew Bevan, Yin Xia, Zhao Kun, Thilo Rehren |date=2011 |journal=Archaeology International |volume=13 |pages=65–75 |doi=10.5334/ai.1316 }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; Bronsswaarde en {{nowrap|-dolke}} is ook gevind.&lt;ref&gt;{{cite book |id=DbtrAwAAQBAJ|title=The Terracotta Warriors: The Secret Codes of the Emperor's Army |first= Maurice |last=Cotterell |publisher=Inner Traditions Bear and Company|date=Junie 2004|isbn=978-1591430339 |pages=99–102 }}&lt;/ref&gt;

{{Kombi-beeld|Terra Cotta Warriors, Guardians of China’s First Emperor.jpg|Terra Cotta Warriors, Guardians of China’s First Emperor 1.jpg|
|align=right
|width=150px
|caption1=
|caption2=Klipwapenrusting in die Nasionale Geografiemuseum.
}}

Van die wapens, soos die swaarde, was skerp en is bedek met ’n laag van 10-15 mikrometer [[chroomdioksied]], wat hulle 2&amp;nbsp;000 jaar teen roes sou beskerm het.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.chinatourguide.com/xian/terracotta_warriors_details.html |title=Terracotta Warriors (Terracotta Army) |publisher=China Tour Guide |access-date=28 Julie 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191029054408/http://www.chinatourguide.com/xian/terracotta_warriors_details.html |archive-date=29 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|title=China's imperial tombs and mausoleums|author=Zhewen Luo|year=1993|publisher=Foreign Languages Press|isbn=7-119-01619-9|page=102}}&lt;/ref&gt; Van hulle het datums op van tussen 245 en 228&amp;nbsp;v.C., wat daarop dui dat hulle as wapens gebruik is voordat hulle begrawe is.&lt;ref name=&quot;bm&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.britishmuseum.org/PDF/Teachers_resource_pack_30_8a.pdf |title=The First Emperor - China's Terracotta Army - Teacher's Resource Pack |publisher=British Museum |access-date= 4 Februarie 2018 |archive-date=15 Desember 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161215125655/http://www.britishmuseum.org/PDF/Teachers_resource_pack_30_8a.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

’n Belangrike element van die leër is die strydwa, waarvan vier soorte ontdek is. In gevegte het pare waens voor infanterie-eenhede gery. Die belangrikste wapen van die drywers was die ''ge'', of dolk-byl, ’n L-vormige bronslem wat aan ’n lang skag gemonteer was en gebruik is om na die vyand te kap. Die infanteriesoldate het ook ’n ''ge'' gehad wat aan korter skagte gemonteer was, asook [[hellebaard]]e, spiese en lanse. Vir gevegte op ’n kort afstand het beide strydwadrywers en infanteriesoldate reguit swaarde gehad waarvan albei kante skerp was. Die boogskutters het boë met gesofistikeerde meganismes gehad wat pyle verder as 800&amp;nbsp;m kon skiet.&lt;ref name=&quot;bm&quot;/&gt;

== Uitstallings ==
’n Versameling van 120 voorwerpe uit die mausoleum en 12 terracottasoldate is van 13 September 2007 tot April 2008 in die [[Britse Museum]] in [[Londen]] vertoon as deel van ’n spesiale uitstalling.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.britishmuseum.org/the_museum/news_and_press/press_releases/2007/the_first_emperor.aspx|title=British Museum - The First Emperor: China's Terracotta Army|publisher=British Museum|access-date= 4 Februarie 2018|archive-date=11 Augustus 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811175153/http://www.britishmuseum.org/the_museum/news_and_press/press_releases/2007/the_first_emperor.aspx|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Dit het meegebring dat 2008 die museum se suksesvolste jaar nog was en dat die museum tussen 2007 en 2008 Brittanje se grootste kulturele attraksie was.&lt;ref name=&quot;guardian&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.theguardian.com/artanddesign/2008/jul/02/design.heritage |title=Terracotta army makes British Museum favourite attraction |work=The Guardian |location=Londen |date=2 Julie 2008 |first=Charlotte |last=Higgins |access-date=25 Mei 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190331204554/https://www.theguardian.com/artanddesign/2008/jul/02/design.heritage |archive-date=31 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bestwestern.co.uk/Editorial-News/Article/British-Museum-sees-its-most-successful-year-ever-401.aspx |title=British Museum sees its most successful year ever |work=Best Western |date=3 Julie 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20091213150929/http://www.bestwestern.co.uk/Editorial-News/Article/British-Museum-sees-its-most-successful-year-ever-401.aspx |archive-date=13 Desember 2009 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Februarie 2018 }}&lt;/ref&gt; Dit het die meeste besoekers gelok sedert die [[Toetankamen]]-uitstalling van 1972.&lt;ref name=&quot;guardian&quot;/&gt; Daar is berig dat die 400&amp;nbsp;000 vooraf betaalde kaartjies so gou uitverkoop is dat die museum sy openingsure tot middernag verleng het.&lt;ref name=&quot;greatexhibitions&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.cbc.ca/news/arts/british-museum-ponders-24-hour-opening-for-terracotta-warriors-1.632243 |title=British Museum ponders 24-hour opening for terracotta warriors |publisher=CBC News |date=22 November 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160813173758/http://www.cbc.ca/news/arts/british-museum-ponders-24-hour-opening-for-terracotta-warriors-1.632243 |archive-date=13 Augustus 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Desondanks moes baie besoekers weggewys word.&lt;ref name=&quot;thetimes&quot;&gt;{{cite news |url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/visual_arts/article4296037.ece |title=Is the British Museum the greatest museum on earth? |work=The Times |location=London |date=9 Julie 2008 |first=Damian |last=Whitworth |access-date=25 Mei 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110616042845/http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/visual_arts/article4296037.ece |archive-date=16 Junie 2011 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Op die dag waarop die Chinese Nuwejaar gevier is, was daar so ’n toeloop dat die museum sy deure moes sluit.&lt;ref name=&quot;thetimes&quot;/&gt; 

In 2004 is soldate en ander voorwerpe in die Forum de Barcelona in [[Barcelona]] uitgestal. Dit was hul suksesvolste uitstalling nog.&lt;ref&gt;{{cite web |author=DesarrolloWeb |url=http://www.guiarte.com/noticias/los-guerreros-de-xian-en-el-forum-de-barcelona.html |title=Los guerreros de Xian, en el Forum de Barcelona |publisher=Guiarte.com |date=19 April 2007 |access-date=3 Desember 2011 |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20180328231836/https://guiarte.com/noticias/los-guerreros-de-xian-en-el-forum-de-barcelona.html |archive-date=28 Maart 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dieselfde uitstalling was daarna in die Fundación Canal de Isabel II in [[Madrid]], en dit was ook hul mees geslaagde uitstalling.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.futuropasado.com/?p=198 |title=Guerreros de Xian |publisher=Futuropasado.com |access-date=3 Desember 2011 |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20190319134315/https://www.futuropasado.com/?p=198 |archive-date=19 Maart 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Ander plekke waar dit ’n ongekende getal besoekers gelok het, is verskeie stede in [[Noord-Amerika]],&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.guangzhouhotel.com/news/Terracotta_Army_Exhibition.shtml |title=Record-Breaking Terracotta Army Exhibition at Atlanta museum |access-date=16 Januarie 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120322152737/http://www.guangzhouhotel.com/news/Terracotta_Army_Exhibition.shtml |archive-date=22 Maart 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[Toronto]]&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.cbc.ca/arts/artdesign/story/2011/01/06/terracotta-warriors-rom-attendance.html |title=ROM's terracotta warriors show a blockbuster |publisher=CBC |date=6 Januarie 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20110110044845/http://www.cbc.ca/arts/artdesign/story/2011/01/06/terracotta-warriors-rom-attendance.html |archive-date=10 Januarie 2011 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date= 4 Februarie 2018 }}&lt;/ref&gt; [[Swede]],&lt;ref&gt;
{{cite web|url=http://www.nileguide.com/destination/stockholm/local-events/china-s-terracotta-army/14617|title=China's Terracotta Army, Stockholm, Sweden, Reviews |accessdate=20 Januarie 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.artdaily.com/index.asp?int_sec=2&amp;int_new=40000 |title=World Famous Terracotta Army Arrives in Stockholm for Exhibition at Ostasiatiska Museum |access-date=20 Januarie 2010 |language=ja |archive-url=https://web.archive.org/web/20081122051721/http://www.artdaily.com/index.asp?int_sec=2 |archive-date=22 November 2008 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; en [[Turyn]] en [[Milaan]] in [[Italië]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ilsole24ore.com/art/SoleOnLine4/Tempo%20libero%20e%20Cultura/2008/07/celeste-impero.shtml?uuid=04e02b30-53d3-11dd-b517-978c7de2eb40&amp;type=Libero|title=Il Celeste Impero. Guerrieri di terracotta a Torino - Il Sole 24 ORE|publisher=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://viaggi.nanopress.it/news/esercito-di-terracotta-dalla-cina-a-palazzo-reale-di-milano/P18267/ |title=Esercito di Terracotta: dalla Cina a Palazzo Reale di Milano - NanoPress Viaggi |language=it |archive-url=https://web.archive.org/web/20190401015139/https://viaggi.nanopress.it/news/esercito-di-terracotta-dalla-cina-a-palazzo-reale-di-milano/P18267/ |archive-date=1 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

== Galery ==
&lt;Gallery&gt;
Beeld:Terracotta army 5256.jpg|Rye soldate.
Beeld:Officer Terrakottaarmén.jpg|Nabyskoot van die kop van ’n boogskutter.
Beeld:Terracotta pmorgan.jpg|Die gesigte van die soldate verskil van mekaar.
Beeld:XianCavalryman.JPG|’n Ruiter en sy perd.
Beeld:Terrakottaarmén.jpg|Rye infanteriesoldate.
Beeld:TerraCotta Color and Detail.JPG|Die figure was aanvanklik geverf.
Beeld:Qin bronze chariot two.jpg|’n Bronsstrydwa vir die keiser.
Beeld:Terracotta horse and two soldiers.jpg|’n Terracottaperd en twee soldate.
Beeld:Archer head.jpg|Nabyskoot van ’n boogskutter se kop met bykomstighede.
Beeld:Terracotta color 1.jpg|Van die oorspronklike kleure van die soldate.
&lt;/gallery&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings|3}}

== Bibliografie ==
* {{cite book|first=Jonathan |last=Clements|title=The First Emperor of China|url={{google books |plainurl=y |id=6_U3HQAACAAJ |slegs_url=true}}|date=18 Januarie 2007|publisher=Sutton|isbn=978-0-7509-3960-7 |ref=harv}}
* {{cite book|first=Corinne |last=Debaine-Francfort|title=The Search for Ancient China|series=New Horizons-reeks |url={{google books |plainurl=y |id=8W6jQgAACAAJ |slegs_url=true}}|year=1999|publisher=Thames &amp; Hudson|isbn=978-0-500-30095-4}}
* {{cite book|last=Dillon|first=Michael|title=China: A Historical and Cultural Dictionary|publisher=Curzon|location=Richmond, Surrey|year=1998|series=Durham East Asia-reeks |isbn=978-0-7007-0439-2}}
* {{cite book|first=Jane |last=Portal|title=The First Emperor: China's Terracotta Army|url={{google books |plainurl=y |id=DWRTFl36nksC |slegs_url=true}}|year=2007|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02697-1 |ref=harv}}
* {{cite book|url=https://www.scribd.com/doc/6694321/LedderoseA-Magic-Army-for-the-Emperor|last=Ledderose|first=Lothar|title=Ten Thousand Things: Module and Mass Production in Chinese Art|publisher=Princeton University Press|location=Princeton, NJ|year=2000|series=The A.W. Mellon Lectures in the Fine Arts|chapter=A Magic Army for the Emperor|isbn=978-0-691-00957-5 |ref=harv}}
* {{cite book|first=Dorothy |last=Perkins|title=Encyclopedia of China: The Essential Reference to China, Its History and Culture|url={{google books |plainurl=y |id=aUuVQAAACAAJ |slegs_url=true}}|year=2000|publisher=Facts On File|isbn=978-0-8160-4374-3}}

== Eksterne skakels ==
*[http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&amp;id_site=441 Unesco se beskrywing van die mausoleum]
*[http://www.bmy.com.cn Emperor Qinshihuang's Mausoleum Site Museum (amptelike webtuiste)]
*[http://english.people.com.cn/200507/09/eng20050709_195157.html People's Daily-artikel oor die Terracottaleër]
*[http://osgfilms.com/terracotta-warriors-at-discovery-times-square/ OSGFilms Video-artikel: ''Terracotta Warriors at Discovery Times Square'']
*[http://www.history.ucsb.edu/faculty/barbierilow/Research/Lectures/Qin/player.html ''The Necropolis of the First Emperor of Qin''] Uittreksels uit 'n lesing
*[https://www.pbs.org/wnet/secrets/episodes/chinas-terracotta-warriors-watch-the-full-episode/844/ ''China's Terracotta Warriors'']  Dokumentêr
*{{Commons-kategorie inlyn|Terracotta Army}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Terracotta Army|Engelse Wikipedia]]

[[Kategorie:Geskiedenis van China]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in China]]
[[Kategorie:Kultuur in China]]</text>
      <sha1>29rmhrktlpece1q9huap6zjargpvxv0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kokketiel</title>
    <ns>0</ns>
    <id>134123</id>
    <revision>
      <id>2520449</id>
      <parentid>2445812</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:26:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>196.250.216.41</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6640" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Kokketiel
| image = Cockatielmale.jpg
| image_width = 200px
| image_caption = ’n Kokketielmannetjie.&lt;br /&gt; [[Lêer:Nymphicus hollandicus call.ogg|duimnael|center|Die klank van ’n kokketiel.]]
| status              = LC
| status_system       = IUCN3.1
| status_ref          = &lt;ref&gt;{{IUCN|id=22684828 |title=''Nymphicus hollandicus'' |assessor=BirdLife International |assessor-link=BirdLife International |version=2013.2 |year=2012 |accessdate=26 November 2013}}&lt;/ref&gt;
| regnum = [[Animalia]]
| phylum = [[Chordata]]
| classis = [[Aves]]
| ordo = [[Psittaciformes]]
| familia = [[Cacatuidae]]
| subfamilia = [[Nymphicinae]]
| genus               = ''Nymphicus''
| genus_authority    = [[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1832
| species             = '''''N. hollandicus'''''
| binomial = ''Nymphicus hollandicus''
| binomial_authority = ([[Robert Kerr (writer)|Kerr]], 1792)
| range_map           = Bird range cockatiel.png
| range_map_caption   = Verspreidingsgebied in rooi.
 | synonyms            = 
''Psittacus hollandicus'' (Kerr, 1792)&lt;br /&gt;
''Leptolophus hollandicus''
}}

Die '''kokketiel''' (''Nymphicus hollandicus'') is ’n lid van die [[Kaketoe]]familie wat [[inheems]] aan [[Australië]] is. Hulle is oor die wêreld heen gewild as troeteldiere en is redelik maklik om te teel. As [[voël]]s wat in hokke aangehou word, is hulle naas die [[budjie]] die gewildste.&lt;ref name=&quot;ausmus&quot;&gt;{{cite web |url=http://birdsinbackyards.net/species/Nymphicus-hollandicus |title=Factsheets:Cockatiel |access-date=30 Augustus 2008 |publisher=Australian Museum |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191103054219/http://www.birdsinbackyards.net/species/Nymphicus-hollandicus |archive-date= 3 November 2019 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;

Die kokketiel is die enigste lid van die [[genus]] '''''Nymphicus'''''. Dit is voorheen beskou as ’n kuifpapegaai, maar ná meer onlangse molekulêre studies&lt;ref name=adams1984&gt;{{cite journal|year=1984|title=Biochemical systematics of the Australian cockatoos (Psittaciformes: Cacatuinae)|journal=Australian Journal of Zoology |volume=32|issue=3|pages=363–77|doi=10.1071/ZO9840363|last1=Adams|first1= M|last2=Baverstock|first2=PR|last3=Saunders|first3=DA|last4=Schodde|first4=R|last5=Smith|first5=GT}}&lt;/ref&gt; en [[DNS]]-toetse&lt;ref&gt;Brown, D.M. &amp; Toft, C.A. (1999): [https://www.academia.edu/364859/Molecular_Systematics_and_Biogeography_of_the_Cockatoos_Psittaciformes_Cacatuidae_ Molecular systematics and biogeography of the cockatoos (Psittaciformes: ''Cacatuidae'')]. Auk 116(1): 141-157.&lt;/ref&gt; is hulle in hul eie subfamilie, ''Nymphicinae'', in die kaketoefamilie, [[Cacatuidae]], geplaas. Dit is die kleinste voël in die familie. Kokketiele is inheems aan Australië en kom veral in die moeras-, struik- en boslande voor.

== Beskrywing ==
[[Beeld:Cockatiel Crest.jpg|duimnael|links|240px|’n Kokketiel in die natuur wys sy opgewondenheid of belangstelling met sy regop kuif.]]
Die stand van die kokketiel se kuif dui sy gemoedstemming aan. Dit staan regop wanneer hy geskrik het of opgewonde is, skuins in ’n neutrale bui en plat teen die kop wanneer hy kwaad of op die verdediging is. Die voël se stert maak omtrent die helfte van sy totale lengte uit. Hy is sowat 30-33&amp;nbsp;cm lank en dus die klienste kaketoespesie. 

Die &quot;gewone grys&quot; of &quot;natuurtipe&quot; kokketiel se vere is hoofsaaklik grys met opvallende wit vlekke aan die vlerke. Die mannetjie se gesig is geel of wit en die wyfie s’n hoofsaaklik grys of liggrys. Albei geslagte het ’n oranje kol op elke oor. 

Hulle sing graag en kan geleer word om spesifieke wysies te sing. Soos papegaaie, maar in ’n mindere mate, kan hulle deur hul eienaars geleer word om woorde te herhaal.

Kokketiele is inheems aan Australië, waar hulle hoofsaaklik in droë of halfdroë gebiede voorkom, maar altyd naby water. Hulle is nomadies en sal trek na waar water en kos beskikbaar is.&lt;ref name=&quot;ausmus&quot; /&gt; Hulle word  

óf in pare óf in klein groepe aangetref.&lt;ref name=&quot;ausmus&quot; /&gt; Soms sal ’n paar honderd by ’n plek met water voorkom. Hulle eet dikwels landbougewasse. 

==Taksonomie en etimologie==
[[Beeld:Nymphicus hollandicus -perching on wires -Australia-6a.jpg|duimnael|links|240px|Wilde kokketiele in Australië.]]

Die kokketiel is aanvanklik in 1793 deur die Skotse skrywer Robert Kerr as ''Psittacus hollandicus'' geklassifiseer. In 1832 is dit deur die Duitse ornitoloog Johann Georg Wagler na sy eie [[genus]], ''Nymphicus'', geskuif. Die genusnaam weerspieël die reaksie van een van die eerste groepe [[Europa|Europeërs]] wat die voëls in hul natuurlike [[habitat]] gesien het; hulle het gedink die voëls is so mooi dat hulle hulle na die [[Griekse mitologie|mitologiese]] [[nimf]]e genoem het. Die [[spesie]]naam ''hollandicus'' verwys na Nieu-Holland, ’n historiese naam vir Australië.

Daar is lank geargumenteer oor die kokketiel se biologiese verwantskap; dit word nou in ’n monotipiese [[Familie (biologie)|subfamilie]], Nymphicinae, geklassifiseer, maar is in die verlede verkeerdelik gegroepeer onder die [[Platycercinae]], die breëstertpapegaaie. Dié kwessie is nou opgelos met molekulêre studies. In ’n studie van 1984 is vasgestel hulle is nader aan kaketoes verwant as aan papegaaie.&lt;ref name=adams1984&gt;{{cite journal|year=1984|title=Biochemical systematics of the Australian cockatoos (Psittaciformes: Cacatuinae)|journal=Australian Journal of Zoology |volume=32|issue=3|pages=363–77|doi=10.1071/ZO9840363|last1=Adams|first1= M|last2=Baverstock|first2=PR|last3=Saunders|first3=DA|last4=Schodde|first4=R|last5=Smith|first5=GT}}&lt;/ref&gt; Die unieke parakiet (wat langstertpapegaai beteken) se morfologiese eienskappe is ’n gevolg van die afname in grootte en die gepaardgaande verandering van sy ekologiese nis.

Die kokketiel word nou biologies geklassifiseer as ’n ware lid van [[Cacatuidae]] omdat hy al die kaketoe se biologiese eienskappe deel wat selde elders aangetref word.

[[File:Nymphicus hollandicus MHNT.ZOO.2010.11.148.28.jpg|thumb| ''Nymphicus hollandicus'']]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://ibc.lynxeds.com/species/cockatiel-nymphicus-hollandicus Video's, foto's en klanke] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322083307/http://ibc.lynxeds.com/species/cockatiel-nymphicus-hollandicus |date=22 Maart 2016 }} – Internet Bird Collection
*{{Wikispecies-inlyn|Nymphicus hollandicus}}
*{{Commons-kategorie inlyn|Nymphicus hollandicus}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Cockatiel|Engelse Wikipedia]]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Papegaaie en parkiete]]</text>
      <sha1>ku6icap1m3itmz5m599pm69oserm6rb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520450</id>
      <parentid>2520449</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:28:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>196.250.216.41</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Beskrywing */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6636" xml:space="preserve">{{Taksoboks
| name = Kokketiel
| image = Cockatielmale.jpg
| image_width = 200px
| image_caption = ’n Kokketielmannetjie.&lt;br /&gt; [[Lêer:Nymphicus hollandicus call.ogg|duimnael|center|Die klank van ’n kokketiel.]]
| status              = LC
| status_system       = IUCN3.1
| status_ref          = &lt;ref&gt;{{IUCN|id=22684828 |title=''Nymphicus hollandicus'' |assessor=BirdLife International |assessor-link=BirdLife International |version=2013.2 |year=2012 |accessdate=26 November 2013}}&lt;/ref&gt;
| regnum = [[Animalia]]
| phylum = [[Chordata]]
| classis = [[Aves]]
| ordo = [[Psittaciformes]]
| familia = [[Cacatuidae]]
| subfamilia = [[Nymphicinae]]
| genus               = ''Nymphicus''
| genus_authority    = [[Johann Georg Wagler|Wagler]], 1832
| species             = '''''N. hollandicus'''''
| binomial = ''Nymphicus hollandicus''
| binomial_authority = ([[Robert Kerr (writer)|Kerr]], 1792)
| range_map           = Bird range cockatiel.png
| range_map_caption   = Verspreidingsgebied in rooi.
 | synonyms            = 
''Psittacus hollandicus'' (Kerr, 1792)&lt;br /&gt;
''Leptolophus hollandicus''
}}

Die '''kokketiel''' (''Nymphicus hollandicus'') is ’n lid van die [[Kaketoe]]familie wat [[inheems]] aan [[Australië]] is. Hulle is oor die wêreld heen gewild as troeteldiere en is redelik maklik om te teel. As [[voël]]s wat in hokke aangehou word, is hulle naas die [[budjie]] die gewildste.&lt;ref name=&quot;ausmus&quot;&gt;{{cite web |url=http://birdsinbackyards.net/species/Nymphicus-hollandicus |title=Factsheets:Cockatiel |access-date=30 Augustus 2008 |publisher=Australian Museum |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191103054219/http://www.birdsinbackyards.net/species/Nymphicus-hollandicus |archive-date= 3 November 2019 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;

Die kokketiel is die enigste lid van die [[genus]] '''''Nymphicus'''''. Dit is voorheen beskou as ’n kuifpapegaai, maar ná meer onlangse molekulêre studies&lt;ref name=adams1984&gt;{{cite journal|year=1984|title=Biochemical systematics of the Australian cockatoos (Psittaciformes: Cacatuinae)|journal=Australian Journal of Zoology |volume=32|issue=3|pages=363–77|doi=10.1071/ZO9840363|last1=Adams|first1= M|last2=Baverstock|first2=PR|last3=Saunders|first3=DA|last4=Schodde|first4=R|last5=Smith|first5=GT}}&lt;/ref&gt; en [[DNS]]-toetse&lt;ref&gt;Brown, D.M. &amp; Toft, C.A. (1999): [https://www.academia.edu/364859/Molecular_Systematics_and_Biogeography_of_the_Cockatoos_Psittaciformes_Cacatuidae_ Molecular systematics and biogeography of the cockatoos (Psittaciformes: ''Cacatuidae'')]. Auk 116(1): 141-157.&lt;/ref&gt; is hulle in hul eie subfamilie, ''Nymphicinae'', in die kaketoefamilie, [[Cacatuidae]], geplaas. Dit is die kleinste voël in die familie. Kokketiele is inheems aan Australië en kom veral in die moeras-, struik- en boslande voor.

== Beskrywing ==
[[Beeld:Cockatiel Crest.jpg|duimnael|links|240px|’n Kokketiel in die natuur wys sy opgewondenheid of belangstelling met sy regop kuif.]]
Die stand van die kokketiel se kuif dui sy gemoedstemming aan. Dit staan regop wanneer hy geskrik het of opgewonde is, skuins in ’n neutrale bui en plat teen die kop wanneer hy kwaad of op die verdediging is. Die voël se stert maak omtrent die helfte van sy totale lengte uit. Hy is sowat 30-33&amp;nbsp;cm lank en dus die klienste kaketoespesie. 

Die &quot;gewone grys&quot; of &quot;natuurtipe&quot; kokketiel se vere is hoofsaaklik grys met opvallende wit vlekke aan die vlerke. Die mannetjie se gesig is geel of wit en die wyfie s’n hoofsaaklik grys of liggrys. Albei geslagte het ’n oranje kol op elke oor. 

Hulle sing graag en kan geleer word om spesifieke wysies te sing. Soos papegaaie, maar in ’n mindere mate, kan hulle deur hul eienaars geleer word om woorde te herhaal.

Kokketiele is inheems aan Australië, waar hulle hoofsaaklik in droë of halfdroë gebiede voorkom, maar altyd naby water. Hulle is nomadies en sal trek na waar water en kos beskikbaar is.&lt;ref name=&quot;ausmus&quot; /&gt; Hulle word óf in pare óf in klein groepe aangetref.&lt;ref name=&quot;ausmus&quot; /&gt; Soms sal ’n paar honderd by ’n plek met water voorkom. Hulle eet dikwels landbougewasse.

==Taksonomie en etimologie==
[[Beeld:Nymphicus hollandicus -perching on wires -Australia-6a.jpg|duimnael|links|240px|Wilde kokketiele in Australië.]]

Die kokketiel is aanvanklik in 1793 deur die Skotse skrywer Robert Kerr as ''Psittacus hollandicus'' geklassifiseer. In 1832 is dit deur die Duitse ornitoloog Johann Georg Wagler na sy eie [[genus]], ''Nymphicus'', geskuif. Die genusnaam weerspieël die reaksie van een van die eerste groepe [[Europa|Europeërs]] wat die voëls in hul natuurlike [[habitat]] gesien het; hulle het gedink die voëls is so mooi dat hulle hulle na die [[Griekse mitologie|mitologiese]] [[nimf]]e genoem het. Die [[spesie]]naam ''hollandicus'' verwys na Nieu-Holland, ’n historiese naam vir Australië.

Daar is lank geargumenteer oor die kokketiel se biologiese verwantskap; dit word nou in ’n monotipiese [[Familie (biologie)|subfamilie]], Nymphicinae, geklassifiseer, maar is in die verlede verkeerdelik gegroepeer onder die [[Platycercinae]], die breëstertpapegaaie. Dié kwessie is nou opgelos met molekulêre studies. In ’n studie van 1984 is vasgestel hulle is nader aan kaketoes verwant as aan papegaaie.&lt;ref name=adams1984&gt;{{cite journal|year=1984|title=Biochemical systematics of the Australian cockatoos (Psittaciformes: Cacatuinae)|journal=Australian Journal of Zoology |volume=32|issue=3|pages=363–77|doi=10.1071/ZO9840363|last1=Adams|first1= M|last2=Baverstock|first2=PR|last3=Saunders|first3=DA|last4=Schodde|first4=R|last5=Smith|first5=GT}}&lt;/ref&gt; Die unieke parakiet (wat langstertpapegaai beteken) se morfologiese eienskappe is ’n gevolg van die afname in grootte en die gepaardgaande verandering van sy ekologiese nis.

Die kokketiel word nou biologies geklassifiseer as ’n ware lid van [[Cacatuidae]] omdat hy al die kaketoe se biologiese eienskappe deel wat selde elders aangetref word.

[[File:Nymphicus hollandicus MHNT.ZOO.2010.11.148.28.jpg|thumb| ''Nymphicus hollandicus'']]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [http://ibc.lynxeds.com/species/cockatiel-nymphicus-hollandicus Video's, foto's en klanke] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160322083307/http://ibc.lynxeds.com/species/cockatiel-nymphicus-hollandicus |date=22 Maart 2016 }} – Internet Bird Collection
*{{Wikispecies-inlyn|Nymphicus hollandicus}}
*{{Commons-kategorie inlyn|Nymphicus hollandicus}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Cockatiel|Engelse Wikipedia]]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Papegaaie en parkiete]]</text>
      <sha1>8gf7vrsvwf833nngmk32wexwdlgsmrw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:WhatsApp</title>
    <ns>1</ns>
    <id>144247</id>
    <revision>
      <id>2520176</id>
      <parentid>1701324</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:17:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0</ip>
      </contributor>
      <comment>/* tariq */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="186" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

== tariq ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:17, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>1dev6nwp68h4ssuvj818nozdl6jtliw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520178</id>
      <parentid>2520176</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:18:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0</ip>
      </contributor>
      <comment>/* wasia */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="328" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

== tariq ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:17, 19 Augustus 2022 (UTC)

== wasia ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:18, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tb210uuy00njg0y35orxnx0asvkwhov</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520180</id>
      <parentid>2520178</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:20:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0</ip>
      </contributor>
      <comment>/* mnbvcxz */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="480" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

== tariq ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:17, 19 Augustus 2022 (UTC)

== wasia ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:18, 19 Augustus 2022 (UTC)

== mnbvcxz ==

9149415291
mnbvcxz [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:20, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>9erohap7axeyyber7o4s6774nj5lc2g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520181</id>
      <parentid>2520180</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:20:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0</ip>
      </contributor>
      <comment>Rol weergawe 2520180 deur [[Special:Contributions/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] ([[User talk:2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|bespreek]]) terug.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="328" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

== tariq ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:17, 19 Augustus 2022 (UTC)

== wasia ==

9149415291 [[Spesiaal:Bydraes/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] 15:18, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tb210uuy00njg0y35orxnx0asvkwhov</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520190</id>
      <parentid>2520181</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:24:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Wysigings deur [[Special:Contributions/2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0|2409:4054:51D:8614:0:0:210A:70B0]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:KabouterBot|KabouterBot]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Bababoudjies</title>
    <ns>1</ns>
    <id>159720</id>
    <revision>
      <id>2520356</id>
      <parentid>1717432</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:53:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Aliwal2012 het bladsy [[Bespreking:Bababoudjie]] na [[Bespreking:Bababoudjies]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Bababoudjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Bokklootjies</title>
    <ns>1</ns>
    <id>159731</id>
    <revision>
      <id>2520362</id>
      <parentid>1717443</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:58:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Aliwal2012 het bladsy [[Bespreking:Bokklootjie]] na [[Bespreking:Bokklootjies]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Bokklootjies is een begrip</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Miami</title>
    <ns>1</ns>
    <id>163344</id>
    <revision>
      <id>2520229</id>
      <parentid>1721125</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:03:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Voorbladkandidaat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="122" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

{{Voorbladkandidaat}}
&lt;!-- 
{{voorbladartikel
|week = 42
|jaar = 2022
}} --&gt;</text>
      <sha1>skrvpcvaxzcp6ilkzgbd0ukz2x9y0cn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Endemie (ekologie)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>174128</id>
    <revision>
      <id>2520115</id>
      <parentid>2520085</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Burgert Behr het bladsy [[Bespreking:Endemies (ekologie)]] na [[Bespreking:Endemie (ekologie)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="240" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

== Titel ==

Moet die titel nie by die naamwoord wees nie, d.i. [[Endemie (ekologie)]]? – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:07, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0303trqe4ht8j85zre578ytqy9b66c2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520117</id>
      <parentid>2520115</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:36:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>/* Titel */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="502" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}

== Titel ==

Moet die titel nie by die naamwoord wees nie, d.i. [[Endemie (ekologie)]]? – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 10:07, 19 Augustus 2022 (UTC)

:Ek het geskuif. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:36, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>059gacn75gkaf4llnhbvyq916v0zec4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lys van gewildste voorname</title>
    <ns>0</ns>
    <id>193170</id>
    <revision>
      <id>2520160</id>
      <parentid>2210492</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:59:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mentonique</username>
        <id>151999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1313" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
Hierdie is 'n '''lys van die gewildste voorname''' volgens land.

== Afrika ==
=== Manlike name ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- style=&quot;background:#a0d0ff;&quot;
! style=&quot;width:300px;&quot;|Region (year)!!|Nr. 1!!Nr. 2!!Nr. 3!!Nr. 4!!Nr. 5!!Nr. 6!!Nr. 7!!Nr. 8!!Nr. 9 !!Nr. 10
=='''Afrikaans Name'''==
|-nr.1 Krisjan
||[[Suid-Afrika]]&lt;ref name=&quot;maroela&quot;&gt;{{cite web |url=https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/hier-is-die-gewildste-babaname-in-sa-in-2017/ |title=Hiér is die gewildste babaname in SA in 2017 |date=27 Augustus 2018 |work=[[Maroela Media]] |access-date=28 Augustus 2018 |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20191230235150/https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/hier-is-die-gewildste-babaname-in-sa-in-2017/ |archive-date=30 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; (2017) ||Enzokuhle||Lethabo||Melokuhle||Lubanzi||Amogelang||Siyabonga||Bandile||Junior||Bokamoso||Mpho
|}

=== Vroulike name ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- style=&quot;background:#a0d0ff;&quot;
!width=300|Region (year)!!|Nr. 1!!Nr. 2!!Nr. 3!!Nr. 4!!Nr. 5!!Nr. 6!!Nr. 7!!Nr. 8!!Nr. 9 !!Nr. 10
|-
|[[Suid-Afrika]]&lt;ref name=&quot;maroela&quot;/&gt; (2017)||Enzokuhle||Melokuhle||Amahle||Lethabo||Amogelang||Omphile||Lesedi||Rethabile||Luthando||Thandolwethu
|}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

[[Kategorie:Lyste]]
[[Kategorie:Name]]</text>
      <sha1>0fkg0jejt2vypv2btpqc9o9mt67vbv6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Burgert Behr/Artikels</title>
    <ns>2</ns>
    <id>193328</id>
    <revision>
      <id>2520140</id>
      <parentid>2506288</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:27:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1292" xml:space="preserve">{{div col|3}}
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Ruimte|Astronomie en astrologie]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Rusland|Rusland]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Turkye|Turkye]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Egiptologie|Egiptologie]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Mesopotamië|Mesopotamië]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Ander lande|Ander lande]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Koninklikes|Europese heersers, ens.]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Mitologie|Mitologie en godsdiens]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Skryfstelsels|Skryfstelsels]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Geologie|Geologie &amp; paleontologie]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Boeddhisme|Boeddhisme en Hindoeïsme]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Islam|Islam]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Anatomie|Seksualiteit en anatomie]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Steurings|Steurings en siektes]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Fisika|Fisika en chemie]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Diere|Diere]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Plantkunde|Plantkunde]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Fotografie|Fotografie]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Misdaad|Misdaad]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Kos|Kos]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Vermaak|Vermaak]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Oorgeskryf|Artikels oorgeskryf]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Ander artikels|Ander artikels]]
*[[Gebruiker:Burgert Behr/Ander dinge|Sjablone, foto's]]
{{div col end}}</text>
      <sha1>31wo8wlfn12p6ezrd69jj1gxazkdwch</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tomas Arana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>207155</id>
    <revision>
      <id>2520219</id>
      <parentid>2293209</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:50:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2944" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tomas Arana
| Beeld                     =
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Thomas Clifford Arana
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1955|4|3}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0032962
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Tomas Arana''' (gebore 3 April 1955) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Gladiator'' (2000), ''The Bourne Supremacy'' (2004), ''Limitless'' (2011), en ''Guardians of the Galaxy'' (2014).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1986: ''Incidente di percorso''
* 1988: ''Intimacy''
* 1988: ''Domino''
* 1988: ''Rosso di sera''
* 1989: ''The Church''
* 1990: ''Deadly Chase''
* 1992: ''Body Puzzle''
* 1992: ''Over the Line''
* 1992: ''Misunderstanding of the Moon''
* 1993: ''The Final Scoop''
* 1997: ''Last Cut''
* 1999: ''Wildflowers''
* 1999: ''Branchie''
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2001: ''Chimera''
* 2002: ''Derailed''
* 2002: ''Outpatient''
* 2003: ''The Accidental Detective''
* 2003: ''This Girl's Life''
* 2004: ''The Bourne Supremacy''
* 2004: ''The Three-Legged Fox''
* 2004: ''Legami sporchi''
* 2004: ''The Hungarian Servant''
* 2005: ''Private Property''
* 2010: ''Mission London''
* 2010: ''Old School, New School''
* 2011: ''Limitless''
* 2013: ''The President's Staff''
* 2014: ''Guardians of the Galaxy''
* 2014: ''When Bette Met Mae''
* 2016: ''Ustica: The Missing Paper''
* 2017: ''MMA Love Never Dies''
* ''Echoes of the Past''

=== Televisiereekse ===
* 2013: ''Project: SERA''
* 2013: ''Crime Stories''
* 2014: ''Intelligence''

=== Televisierolprente ===
* 1984: ''Tango glaciale''
* 1985: ''Perfidi incanti''
* 1985: ''Otello''
* 1987: ''Il cespuglio delle bacche velenose''
* 1988: ''The Prince of Terror''
* 1993: ''Estasi''
* 1996: ''Witness Run''
* 1999: ''Tre stelle''

=== Video's ===
* 1993: ''Madonna: Bad Girl''
* 1999: ''Madonna: The Video Collection 93:99''
* 2005: ''Strength and Honor: Creating the World of 'Gladiator'''
* 2009: ''Defiance: Return to the Forest''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0032962}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Arana, Tomas}}
[[Kategorie:Geboortes in 1955]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>msodykdtg8mrqhtcnz19mh4yb87xn3p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jacob Batalon</title>
    <ns>0</ns>
    <id>207267</id>
    <revision>
      <id>2520326</id>
      <parentid>2097334</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:23:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1804" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Jacob Batalon
| Beeld                     = Jacob Batalon by Gage Skidmore.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1996|6|6}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 2016–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 8188622
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Jacob Batalon''' (gebore 6 Junie 1996) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Spider-Man: Homecoming'' (2017), ''Every Day'' (2018), ''[[Avengers: Infinity War]]'' (2018), en ''Spider-Man: Far From Home'' (2019).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2016: ''North Woods''
* 2017: ''Spider-Man: Homecoming''
* 2018: ''Every Day''
* 2018: ''[[Avengers: Infinity War]]''
* 2019: ''Spider-Man: Far From Home''
* ''The True Don Quixote''
* ''Dish''

=== Video's ===
* 2017: ''Spider-Man: Homecoming, Pros and Cons of Spider-Man''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|8188622|Jacob Batalon}}
* {{Instagram|lifeisaloha|Jacob Batalon}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Batalon, Jacob}}
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Geboortes in 1996]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>glb0c1ixaaajn4t9z24hgull70lyltq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Spencer Treat Clark</title>
    <ns>0</ns>
    <id>207870</id>
    <revision>
      <id>2520217</id>
      <parentid>2094726</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:49:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2032" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Spencer Treat Clark
| Beeld                     = Spencer Treat Clark (8611981923) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|9|24}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1995–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0004829
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Spencer Treat Clark''' (gebore 24 September 1987) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Gladiator'' (2000) en ''Mystic River'' (2003), en in die televisiereekse ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' (2013) en ''Animal Kingdom'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2000: ''Unbreakable''
* 2003: ''Mystic River''
* 2007: ''Superheroes''
* 2013: ''Deep Dark Canyon''
* 2013: ''The Last Exorcism Part II''
* 2014: ''Druid Peak''
* 2016: ''Ice Scream''

=== Televisiereekse ===
* 2013: ''Agents of S.H.I.E.L.D.''
* 2016: ''Animal Kingdom''

=== Televisierolprente ===
* 1995: ''Long Island Fever''

=== Video's ===
* 1996: ''Christmas in Cartoontown''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004829|Spencer Treat Clark}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Clark, Spencer Treat}}
[[Kategorie:Geboortes in 1987]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>dz3y8scuvdimle4oismfdoy7u9a61e8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aaron Eckhart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208250</id>
    <revision>
      <id>2520299</id>
      <parentid>2103427</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:58:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3191" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Aaron Eckhart
| Beeld                     = Aaron Eckhart (29830286295) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Aaron Edward Eckhart
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1968|3|12}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1992–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0001173
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Aaron Eckhart''' (gebore 12 Maart 1968) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''In the Company of Men'' (1997), ''Thank You for Smoking'' (2005), ''[[The Dark Knight]]'' (2008), en ''Rabbit Hole'' (2010).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1997: ''In the Company of Men''
* 1998: ''Your Friends &amp; Neighbors''
* 1998: ''Thursday''
* 1999: ''Molly''
* 2002: ''Possession''
* 2003: ''The Core''
* 2003: ''Paycheck''
* 2004: ''Suspect Zero''
* 2005: ''Thank You for Smoking''
* 2005: ''Neverwas''
* 2005: ''Conversations with Other Women''
* 2006: ''The Black Dahlia''
* 2007: ''No Reservations''
* 2007: ''Towelhead''
* 2007: ''Meet Bill''
* 2008: ''[[The Dark Knight]]''
* 2009: ''Love Happens''
* 2010: ''Rabbit Hole''
* 2011: ''The Rum Diary''
* 2011: ''Battle Los Angeles''
* 2012: ''Erased''
* 2013: ''Olympus Has Fallen''
* 2014: ''I, Frankenstein''
* 2015: ''My All-American''
* 2016: ''Bleed for This''
* 2016: ''Incarnate''
* 2016: ''Sully''
* 2016: ''London Has Fallen''
* ''Live!''

=== Televisiereekse ===
* 2010: ''Asia Uncut with Jon Niermann''
* 2018: ''The Romanoffs''

=== Televisierolprente ===
* 2002: ''Behind the Scenes of 'Possession'''
* 2004: ''From Hong Kong to Hollywood: The Making of John Woo''
* 2004: ''Remembering the Future: Paycheck &amp; the Worlds of Philip K. Dick''

=== Video's ===
* 2003: ''To the Core and Back''
* 2004: ''New Frontiers: Making 'The Missing'''
* 2004: ''Paycheck: Designing the Future''
* 2005: ''What We See When We Close Our Eyes''
* 2007: ''Vanity Fair: Killers Kill, Dead Men Die''
* 2010: ''Love Happens: Deleted Scenes''
* 2013: ''The Fire Rises: The Creation and Impact of the Dark Knight Trilogy''
* 2016: ''The Making of 'London Has Fallen'''
* 2016: ''London Has Fallen: Guns, Knives &amp; Explosives''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0001173|Aaron Eckhart}}
* {{Twitter|aaroneckhart|Aaron Eckhart}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Eckhart, Aaron}}
[[Kategorie:Geboortes in 1968]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>fbe18esucittce9dkyy4ktpzj01rs7n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Adam Goldberg</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208597</id>
    <revision>
      <id>2520205</id>
      <parentid>2103545</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:39:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2866" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Adam Goldberg
| Beeld                     = Adam Goldberg (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Adam Charles Goldberg
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1970|10|25}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0004965
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Adam Goldberg''' (gebore 25 Oktober 1970) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Prophecy'' (1995), ''Saving Private Ryan'' (1998), ''A Beautiful Mind'' (2001), en ''Deja Vu'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1995: ''The Prophecy''
* 1998: ''Saving Private Ryan''
* 1998: ''Scotch and Milk''
* 2000: ''Clayton''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''All Over the Guy''
* 2001: ''Fast Sofa''
* 2001: ''According to Spencer''
* 2002: ''The Salton Sea''
* 2003: ''How to Lose a Guy in 10 Days''
* 2003: ''The Hebrew Hammer''
* 2003: ''I Love Your Work''
* 2006: ''Deja Vu''
* 2007: ''2 Days in Paris''
* 2009: ''(Untitled)''
* 2010: ''Miss Nobody''
* 2010: ''Norman''
* 2015: ''No Way Jose''
* 2016: ''Rebirth''
* ''The Hebrew Hammer vs. Hitler''

=== Televisiereekse ===
* 1995: ''Double Rush''
* 1996: ''Relativity''
* 2002: ''Late World with Zach''
* 2004: ''Joey''
* 2005: ''Head Cases''
* 2009: ''The Unusuals''
* 2011: ''The Trivial Pursuits of Arthur Banks''
* 2012: ''NYC 22''
* 2015: ''The Jim Gaffigan Show''
* 2017: ''Taken''
* 2017: ''Lore''

=== Televisierolprente ===
* 1988: ''Plagues''
* 1999: ''True Love''
* 2002: ''Flashpoint''
* 2003: ''Running with the Bulls''
* 2004: ''Frankenstein''
* 2004: ''My Life, Inc.''
* 2013: ''Anna Nicole''
* 2013: ''Divorce: A Love Story''

=== Video's ===
* 2004: '''Saving Private Ryan': Boot Camp''
* 2005: ''Making 'Dazed'''
* 2005: ''Zach Galifianakis: Look Who It Isn't''
* 2007: ''Déjà Vu: Double Take Behind the Scenes''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004965|Adam Goldberg}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Goldberg, Adam}}
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>91epm81zlmyuzl72bi0prc2nzfh2dva</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520313</id>
      <parentid>2520205</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:10:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2870" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Adam Goldberg
| Beeld                     = Adam Goldberg (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Adam Charles Goldberg
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1970|10|25}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0004965
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Adam Goldberg''' (gebore 25 Oktober 1970) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Prophecy'' (1995), ''Saving Private Ryan'' (1998), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en ''Deja Vu'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1995: ''The Prophecy''
* 1998: ''Saving Private Ryan''
* 1998: ''Scotch and Milk''
* 2000: ''Clayton''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''All Over the Guy''
* 2001: ''Fast Sofa''
* 2001: ''According to Spencer''
* 2002: ''The Salton Sea''
* 2003: ''How to Lose a Guy in 10 Days''
* 2003: ''The Hebrew Hammer''
* 2003: ''I Love Your Work''
* 2006: ''Deja Vu''
* 2007: ''2 Days in Paris''
* 2009: ''(Untitled)''
* 2010: ''Miss Nobody''
* 2010: ''Norman''
* 2015: ''No Way Jose''
* 2016: ''Rebirth''
* ''The Hebrew Hammer vs. Hitler''

=== Televisiereekse ===
* 1995: ''Double Rush''
* 1996: ''Relativity''
* 2002: ''Late World with Zach''
* 2004: ''Joey''
* 2005: ''Head Cases''
* 2009: ''The Unusuals''
* 2011: ''The Trivial Pursuits of Arthur Banks''
* 2012: ''NYC 22''
* 2015: ''The Jim Gaffigan Show''
* 2017: ''Taken''
* 2017: ''Lore''

=== Televisierolprente ===
* 1988: ''Plagues''
* 1999: ''True Love''
* 2002: ''Flashpoint''
* 2003: ''Running with the Bulls''
* 2004: ''Frankenstein''
* 2004: ''My Life, Inc.''
* 2013: ''Anna Nicole''
* 2013: ''Divorce: A Love Story''

=== Video's ===
* 2004: '''Saving Private Ryan': Boot Camp''
* 2005: ''Making 'Dazed'''
* 2005: ''Zach Galifianakis: Look Who It Isn't''
* 2007: ''Déjà Vu: Double Take Behind the Scenes''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004965|Adam Goldberg}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Goldberg, Adam}}
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>k1eibqg4y3nkv5g1pu04x14i0txwd4l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520448</id>
      <parentid>2520313</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:26:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Nie meer wees nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2854" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Adam Goldberg
| Beeld                     = Adam Goldberg (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Adam Charles Goldberg
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1970|10|25}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0004965
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Adam Goldberg''' (gebore 25 Oktober 1970) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Prophecy'' (1995), ''Saving Private Ryan'' (1998), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en ''Deja Vu'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1995: ''The Prophecy''
* 1998: ''Saving Private Ryan''
* 1998: ''Scotch and Milk''
* 2000: ''Clayton''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''All Over the Guy''
* 2001: ''Fast Sofa''
* 2001: ''According to Spencer''
* 2002: ''The Salton Sea''
* 2003: ''How to Lose a Guy in 10 Days''
* 2003: ''The Hebrew Hammer''
* 2003: ''I Love Your Work''
* 2006: ''Deja Vu''
* 2007: ''2 Days in Paris''
* 2009: ''(Untitled)''
* 2010: ''Miss Nobody''
* 2010: ''Norman''
* 2015: ''No Way Jose''
* 2016: ''Rebirth''
* ''The Hebrew Hammer vs. Hitler''

=== Televisiereekse ===
* 1995: ''Double Rush''
* 1996: ''Relativity''
* 2002: ''Late World with Zach''
* 2004: ''Joey''
* 2005: ''Head Cases''
* 2009: ''The Unusuals''
* 2011: ''The Trivial Pursuits of Arthur Banks''
* 2012: ''NYC 22''
* 2015: ''The Jim Gaffigan Show''
* 2017: ''Taken''
* 2017: ''Lore''

=== Televisierolprente ===
* 1988: ''Plagues''
* 1999: ''True Love''
* 2002: ''Flashpoint''
* 2003: ''Running with the Bulls''
* 2004: ''Frankenstein''
* 2004: ''My Life, Inc.''
* 2013: ''Anna Nicole''
* 2013: ''Divorce: A Love Story''

=== Video's ===
* 2004: '''Saving Private Ryan': Boot Camp''
* 2005: ''Making 'Dazed'''
* 2005: ''Zach Galifianakis: Look Who It Isn't''
* 2007: ''Déjà Vu: Double Take Behind the Scenes''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0004965|Adam Goldberg}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Goldberg, Adam}}
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>tiois5mpgkcythm4qbmf30yadeqnybu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Joseph Gordon-Levitt</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208616</id>
    <revision>
      <id>2520150</id>
      <parentid>2103551</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:51:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3516" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Joseph Gordon-Levitt
| Beeld                     = Joseph Gordon-Levitt 2013.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Gordon-Levitt in November 2013
| Geboortenaam              = Joseph Leonard Gordon-Levitt
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1981|2|17}}
| Geboorteplek              = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], Verenigde State
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = Tasha McCauley
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0330687
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Joseph Gordon-Levitt''' (gebore 17 Februarie 1981) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''[[Inception]]'' (2010), ''50/50'' (2011), ''Looper'' (2012), en ''Don Jon'' (2013).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1994: ''Holy Matrimony''
* 1996: ''The Juror''
* 1998: ''Sweet Jane''
* 1999: ''10 Things I Hate About You''
* 2000: ''Forever Lulu''
* 2001: ''Manic''
* 2002: ''Treasure Planet''
* 2004: ''Mysterious Skin''
* 2005: ''Brick''
* 2007: ''The Lookout''
* 2008: ''Killshot''
* 2008: ''Stop-Loss''
* 2008: ''Uncertainty''
* 2009: ''500 Days of Summer''
* 2010: ''Inception''
* 2010: ''Elektra Luxx''
* 2010: ''Hesher''
* 2011: ''50/50''
* 2012: ''Looper''
* 2012: ''Lincoln''
* 2012: ''Premium Rush''
* 2013: ''Don Jon''
* 2014: ''Sin City: A Dame to Kill For''
* 2015: ''The Walk''
* 2015: ''The Night Before''
* 2016: ''Snowden''
* ''Fraggle Rock: The Movie''
* ''Sovereign''
* ''In Sight''
* ''Wingmen''
* ''K Troop''
* ''7500''
* ''Untitled Henry Joost/Ariel Schulman Sci-Fi Project''

=== Televisiereekse ===
* 1991: ''Dark Shadows''
* 1992: ''The Powers That Be''
* 1996: ''3rd Rock from the Sun''
* 2009: ''In Character With...''
* 2012: ''Metaphysical Milkshake''
* 2012: ''Rotten Tomatoes''
* 2014: ''HitRECord on TV''
* 2015: ''MTV After Hours with Josh Horowitz''
* 2017: ''Comrade Detective''

=== Televisierolprente ===
* 1995: ''The Great Elephant Escape''

=== Video's ===
* 2006: ''Building 'Brick'''
* 2008: ''The Making of 'Stop-Loss'''
* 2009: ''The Big Bang Theory: The Making of 'G.I. Joe'''
* 2009: ''Not a Love Story: Making (500) Days of Summer''
* 2009: ''Summer at Sundance''
* 2010: ''Dreams: Cinema of the Subconscious''
* 2010: ''Inception: The Cobol Job''
* 2010: ''Inception: Jump Right Into the Action''
* 2012: ''Premium Rush: The Starting Line''
* 2012: ''Premium Rush: Behind the Wheels''
* 2013: ''Looper: The Future from the Beginning''
* 2013: ''Looper: The Science of Time Travel''
* 2016: ''First Steps: Learning to Walk the Wire''
* 2016: ''The Amazing Walk''
* 2016: ''The Walk: Pillars of Support''
* 2016: ''Snowden Live''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0330687|Joseph Gordon-Levitt}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gordon-Levitt, Joseph}}
[[Kategorie:Geboortes in 1981]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>ei9ex146nwdou3f2q356p6a6ti6xabk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520347</id>
      <parentid>2520150</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:34:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Rolprente */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3520" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Joseph Gordon-Levitt
| Beeld                     = Joseph Gordon-Levitt 2013.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Gordon-Levitt in November 2013
| Geboortenaam              = Joseph Leonard Gordon-Levitt
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1981|2|17}}
| Geboorteplek              = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], Verenigde State
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = Tasha McCauley
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0330687
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Joseph Gordon-Levitt''' (gebore 17 Februarie 1981) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''[[Inception]]'' (2010), ''50/50'' (2011), ''Looper'' (2012), en ''Don Jon'' (2013).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1994: ''Holy Matrimony''
* 1996: ''The Juror''
* 1998: ''Sweet Jane''
* 1999: ''10 Things I Hate About You''
* 2000: ''Forever Lulu''
* 2001: ''Manic''
* 2002: ''Treasure Planet''
* 2004: ''Mysterious Skin''
* 2005: ''Brick''
* 2007: ''The Lookout''
* 2008: ''Killshot''
* 2008: ''Stop-Loss''
* 2008: ''Uncertainty''
* 2009: ''500 Days of Summer''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''Elektra Luxx''
* 2010: ''Hesher''
* 2011: ''50/50''
* 2012: ''Looper''
* 2012: ''Lincoln''
* 2012: ''Premium Rush''
* 2013: ''Don Jon''
* 2014: ''Sin City: A Dame to Kill For''
* 2015: ''The Walk''
* 2015: ''The Night Before''
* 2016: ''Snowden''
* ''Fraggle Rock: The Movie''
* ''Sovereign''
* ''In Sight''
* ''Wingmen''
* ''K Troop''
* ''7500''
* ''Untitled Henry Joost/Ariel Schulman Sci-Fi Project''

=== Televisiereekse ===
* 1991: ''Dark Shadows''
* 1992: ''The Powers That Be''
* 1996: ''3rd Rock from the Sun''
* 2009: ''In Character With...''
* 2012: ''Metaphysical Milkshake''
* 2012: ''Rotten Tomatoes''
* 2014: ''HitRECord on TV''
* 2015: ''MTV After Hours with Josh Horowitz''
* 2017: ''Comrade Detective''

=== Televisierolprente ===
* 1995: ''The Great Elephant Escape''

=== Video's ===
* 2006: ''Building 'Brick'''
* 2008: ''The Making of 'Stop-Loss'''
* 2009: ''The Big Bang Theory: The Making of 'G.I. Joe'''
* 2009: ''Not a Love Story: Making (500) Days of Summer''
* 2009: ''Summer at Sundance''
* 2010: ''Dreams: Cinema of the Subconscious''
* 2010: ''Inception: The Cobol Job''
* 2010: ''Inception: Jump Right Into the Action''
* 2012: ''Premium Rush: The Starting Line''
* 2012: ''Premium Rush: Behind the Wheels''
* 2013: ''Looper: The Future from the Beginning''
* 2013: ''Looper: The Science of Time Travel''
* 2016: ''First Steps: Learning to Walk the Wire''
* 2016: ''The Amazing Walk''
* 2016: ''The Walk: Pillars of Support''
* 2016: ''Snowden Live''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0330687|Joseph Gordon-Levitt}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gordon-Levitt, Joseph}}
[[Kategorie:Geboortes in 1981]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>20f23s3luwkv7rzd2b7oy8192n8ujjr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Clark Gregg</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208664</id>
    <revision>
      <id>2520305</id>
      <parentid>2103572</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:04:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2424" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Clark Gregg
| Beeld                     = Clark Gregg WonderCon 2016.png
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Robert Clark Gregg
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1962|4|2}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, regisseur, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1988–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0163988
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Clark Gregg''' (gebore 2 April 1962) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, regisseur, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Choke'' (2008) en ''[[The Avengers]]'' (2012), en in die televisiereekse ''The New Adventures of Old Christine'' (2006) en ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' (2013).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1991: ''Lana in Love''
* 1998: ''The Adventures of Sebastian Cole''
* 2000: ''What Lies Beneath''
* 2004: ''In Enemy Hands''
* 2008: ''Choke''
* 2012: ''[[The Avengers]]''
* 2013: ''Labor Day''
* 2013: ''Trust Me''

=== Televisiereekse ===
* 2006: ''The New Adventures of Old Christine''
* 2011: ''Cinema &amp; Spice''
* 2013: ''Agents of S.H.I.E.L.D.''
* 2016: ''Marvel's Off the Rack''

=== Televisierolprente ===
* 2002: ''My Sister's Keeper''
* 2006: ''The Road to Christmas''

=== Video's ===
* 2011: ''Marvel One-Shot: A Funny Thing Happened on the Way to Thor's Hammer''
* 2011: ''Marvel One-Shot: The Consultant''
* 2011: ''Nimrod and Stinky's Antarctic Adventure''
* 2012: ''The Avengers: Assembling the Ultimate Team''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0163988|Clark Gregg}}
* {{Twitter|clarkgregg|Clark Gregg}}
* {{Instagram|clarkgregg|Clark Gregg}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gregg, Clark}}
[[Kategorie:Geboortes in 1962]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>2rwbvm8o589wcvoyu6c7ke101sn4oo3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520476</id>
      <parentid>2520305</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:49:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Nie meer wees nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2408" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Clark Gregg
| Beeld                     = Clark Gregg WonderCon 2016.png
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Robert Clark Gregg
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1962|4|2}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, regisseur, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1988–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0163988
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Clark Gregg''' (gebore 2 April 1962) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, regisseur, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Choke'' (2008) en ''[[The Avengers]]'' (2012), en in die televisiereekse ''The New Adventures of Old Christine'' (2006) en ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' (2013).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1991: ''Lana in Love''
* 1998: ''The Adventures of Sebastian Cole''
* 2000: ''What Lies Beneath''
* 2004: ''In Enemy Hands''
* 2008: ''Choke''
* 2012: ''[[The Avengers]]''
* 2013: ''Labor Day''
* 2013: ''Trust Me''

=== Televisiereekse ===
* 2006: ''The New Adventures of Old Christine''
* 2011: ''Cinema &amp; Spice''
* 2013: ''Agents of S.H.I.E.L.D.''
* 2016: ''Marvel's Off the Rack''

=== Televisierolprente ===
* 2002: ''My Sister's Keeper''
* 2006: ''The Road to Christmas''

=== Video's ===
* 2011: ''Marvel One-Shot: A Funny Thing Happened on the Way to Thor's Hammer''
* 2011: ''Marvel One-Shot: The Consultant''
* 2011: ''Nimrod and Stinky's Antarctic Adventure''
* 2012: ''The Avengers: Assembling the Ultimate Team''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0163988|Clark Gregg}}
* {{Twitter|clarkgregg|Clark Gregg}}
* {{Instagram|clarkgregg|Clark Gregg}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Gregg, Clark}}
[[Kategorie:Geboortes in 1962]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>a08z7gyfsu5y2ckl0a4e9dhu058rm12</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lukas Haas</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208720</id>
    <revision>
      <id>2520167</id>
      <parentid>2490270</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:01:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3111" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Lukas Haas
| Beeld                     = Lukas Haas in 2018.jpg|thumb|
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Lukas Haas (2018)
| Geboortenaam              = Lukas Daniel Haas
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1976|4|16}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = [[Akteur]]
| Aktiewe jare              = 1983–tans
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0001305
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Lukas Haas''' (gebore 16 April 1976) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]]. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Witness'' (1985), ''Mars Attacks!'' (1996), ''Inception'' (2010), en ''The Revenant'' (2015).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1985: ''Witness''
* 1986: ''Solarbabies''
* 1988: ''Lady in White''
* 1988: ''The Wizard of Loneliness''
* 1991: ''Convicts''
* 1991: ''Rambling Rose''
* 1992: ''Alan &amp; Naomi''
* 1996: ''Mars Attacks!''
* 1996: ''Boys''
* 1996: ''Johns''
* 2003: ''Bookies''
* 2005: ''Brick''
* 2005: ''Last Days''
* 2005: ''Barry Dingle''
* 2006: ''Who Loves the Sun''
* 2006: ''The Tripper''
* 2006: ''Swedish Auto''
* 2007: ''Gardener of Eden''
* 2007: ''The Cradle''
* 2008: ''While She Was Out''
* 2008: ''Death in Love''
* 2009: ''The Perfect Age of Rock 'n' Roll''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2011: ''Red Riding Hood''
* 2012: ''Crazy Eyes''
* 2013: ''Meth Head''
* 2013: ''Jobs''
* 2014: ''Dark Was the Night''
* 2015: ''The Revenant''
* 2015: ''Always Worthy''
* 2018: ''Frank and Ava''
* ''Browse''

=== Televisiereekse ===
* 1994: ''Tales of the Wild''
* 2001: ''Heavy Gear: The Animated Series''
* 2012: ''Touch''

=== Televisierolprente ===
* 1986: ''Shattered Spirits''
* 1988: ''A Place at the Table''
* 1989: ''The Ryan White Story''
* 1991: ''The Perfect Tribute''
* 1994: ''Warrior Spirit''
* 1998: ''David and Lisa''
* 2002: ''Lathe of Heaven''
* 2005: ''Dirt Squirrel''

=== Video's ===
* 1999: ''Witness: A Conversation with Director Peter Weir''
* 2003: ''Testament at 20''
* 2005: ''Between Two Worlds: The Making of 'Witness'''
* 2005: ''Making of Last Days''
* 2006: ''Cast of Characters: The Making of 'Material Girls'''
* 2007: ''Making 'Who Loves the Sun'''
* 2008: ''T Takes: Room 108''
* 2010: ''Inception: The Cobol Job''
* 2012: ''Under the Radar: The Making of 'Contraband'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0001305|Lukas Haas}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Haas, Lukas}}
[[Kategorie:Geboortes in 1976]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>bz88ung64xjsp9zskmp7i4pp2pc3e79</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Judd Hirsch</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208912</id>
    <revision>
      <id>2520202</id>
      <parentid>2099343</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:38:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3516" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Judd Hirsch
| Beeld                     = Judd Hirsch - 1967.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Judd Seymore Hirsch&lt;ref name=HistDictContempAmTheater-Hirsch&gt;{{cite book|last1=Fisher|first1=James|title=Historical Dictionary of Contemporary American Theater|date=2011|publisher=Scarecrow Press|location=Lanham, Md. |isbn=9780810855328 |page=360 |url=https://books.google.com/books?id=m6O5-spILIUC&amp;lpg=PA360&amp;pg=PA360#v=onepage&amp;q=Judd%20Seymore%20Hirsch|access-date=4 August 2014|quote=Born Judd Seymore Hirsch in the Bronx}}&lt;/ref&gt;
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1935|3|15}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 3
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1959–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0002139
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Judd Hirsch''' (gebore 15 Maart 1935) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Ordinary People'' (1980), ''Independence Day'' (1996), en ''A Beautiful Mind'' (2001), en in die televisiereeks ''Taxi'' (1978).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1978: ''King of the Gypsies''
* 1980: ''Ordinary People''
* 1983: ''Without a Trace''
* 1984: ''Teachers''
* 1984: ''The Goodbye People''
* 1988: ''Running on Empty''
* 1996: ''Independence Day''
* 1999: ''Out of the Cold''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2004: ''Zeyda and the Hitman''
* 2010: ''Polish Bar''
* 2011: ''This Must Be the Place''
* 2013: ''Altered Minds''
* ''Uncut Gems''

=== Televisiereekse ===
* 1976: ''Delvecchio''
* 1976: ''Visions''
* 1978: ''Taxi''
* 1985: ''Detective in the House''
* 1988: ''Dear John''
* 1996: ''Sex, Censorship and the Silver Screen''
* 1997: ''George &amp; Leo''
* 2003: ''Regular Joe''
* 2005: ''Numb3rs''
* 2013: ''Maron''
* 2014: ''Forever''
* 2014: ''Small Miracles''
* 2017: ''Superior Donuts''

=== Televisierolprente ===
* 1974: ''The Law''
* 1975: ''The Legend of Valentino''
* 1979: ''Sooner or Later''
* 1980: ''Marriage Is Alive and Well''
* 1985: ''Brotherly Love''
* 1985: ''First Steps''
* 1988: ''The Great Escape II: The Untold Story''
* 1990: ''She Said No''
* 1994: ''Betrayal of Trust''
* 1996: ''The 1964 World's Fair''
* 1999: ''Rocky Marciano''
* 2000: ''Taxi Dreams''
* 2003: ''ABC 50th Anniversary Blooper Celebration''
* 2003: ''Who Killed the Federal Theatre''
* 2013: ''Untitled Larry Dorf/Ben Falcone Project''

=== Video's ===
* 2009: ''Celebrating 100''
* 2009: ''Crunching Numb3rs: Season Five''
* 2016: ''Independence Day: A Legacy Surging Forward''
* 2016: ''Another Day: The Making of 'Independence Day: Resurgence'''
* 2016: ''Resurgence: Its Early Albuquerque''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0002139|Judd Hirsch}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Hirsch, Judd}}
[[Kategorie:Geboortes in 1935]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>fult5wifx602f277qa2i4vz1xy610b6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520314</id>
      <parentid>2520202</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:11:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3520" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Judd Hirsch
| Beeld                     = Judd Hirsch - 1967.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Judd Seymore Hirsch&lt;ref name=HistDictContempAmTheater-Hirsch&gt;{{cite book|last1=Fisher|first1=James|title=Historical Dictionary of Contemporary American Theater|date=2011|publisher=Scarecrow Press|location=Lanham, Md. |isbn=9780810855328 |page=360 |url=https://books.google.com/books?id=m6O5-spILIUC&amp;lpg=PA360&amp;pg=PA360#v=onepage&amp;q=Judd%20Seymore%20Hirsch|access-date=4 August 2014|quote=Born Judd Seymore Hirsch in the Bronx}}&lt;/ref&gt;
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1935|3|15}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 3
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1959–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0002139
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Judd Hirsch''' (gebore 15 Maart 1935) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Ordinary People'' (1980), ''Independence Day'' (1996), en ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en in die televisiereeks ''Taxi'' (1978).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1978: ''King of the Gypsies''
* 1980: ''Ordinary People''
* 1983: ''Without a Trace''
* 1984: ''Teachers''
* 1984: ''The Goodbye People''
* 1988: ''Running on Empty''
* 1996: ''Independence Day''
* 1999: ''Out of the Cold''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2004: ''Zeyda and the Hitman''
* 2010: ''Polish Bar''
* 2011: ''This Must Be the Place''
* 2013: ''Altered Minds''
* ''Uncut Gems''

=== Televisiereekse ===
* 1976: ''Delvecchio''
* 1976: ''Visions''
* 1978: ''Taxi''
* 1985: ''Detective in the House''
* 1988: ''Dear John''
* 1996: ''Sex, Censorship and the Silver Screen''
* 1997: ''George &amp; Leo''
* 2003: ''Regular Joe''
* 2005: ''Numb3rs''
* 2013: ''Maron''
* 2014: ''Forever''
* 2014: ''Small Miracles''
* 2017: ''Superior Donuts''

=== Televisierolprente ===
* 1974: ''The Law''
* 1975: ''The Legend of Valentino''
* 1979: ''Sooner or Later''
* 1980: ''Marriage Is Alive and Well''
* 1985: ''Brotherly Love''
* 1985: ''First Steps''
* 1988: ''The Great Escape II: The Untold Story''
* 1990: ''She Said No''
* 1994: ''Betrayal of Trust''
* 1996: ''The 1964 World's Fair''
* 1999: ''Rocky Marciano''
* 2000: ''Taxi Dreams''
* 2003: ''ABC 50th Anniversary Blooper Celebration''
* 2003: ''Who Killed the Federal Theatre''
* 2013: ''Untitled Larry Dorf/Ben Falcone Project''

=== Video's ===
* 2009: ''Celebrating 100''
* 2009: ''Crunching Numb3rs: Season Five''
* 2016: ''Independence Day: A Legacy Surging Forward''
* 2016: ''Another Day: The Making of 'Independence Day: Resurgence'''
* 2016: ''Resurgence: Its Early Albuquerque''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0002139|Judd Hirsch}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Hirsch, Judd}}
[[Kategorie:Geboortes in 1935]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>r4ghwxr2qsh3hra3q37l6ku76vopkmp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520453</id>
      <parentid>2520314</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:28:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3638" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Judd Hirsch
| Beeld                     = Judd Hirsch - 1967.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Judd Seymore Hirsch&lt;ref name=HistDictContempAmTheater-Hirsch&gt;{{cite book|last1=Fisher|first1=James|title=Historical Dictionary of Contemporary American Theater|date=2011|publisher=Scarecrow Press|location=Lanham, Md. |isbn=9780810855328 |page=360 |url=https://books.google.com/books?id=m6O5-spILIUC&amp;lpg=PA360&amp;pg=PA360#v=onepage&amp;q=Judd%20Seymore%20Hirsch|access-date=4 August 2014|quote=Born Judd Seymore Hirsch in the Bronx}}&lt;/ref&gt;
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1935|3|15}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 3
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1959–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0002139
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Judd Hirsch''' (gebore 15 Maart 1935) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Ordinary People'' (1980), ''Independence Day'' (1996), en ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en in die televisiereeks ''Taxi'' (1978).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1978: ''King of the Gypsies''
* 1980: ''Ordinary People''
* 1983: ''Without a Trace''
* 1984: ''Teachers''
* 1984: ''The Goodbye People''
* 1988: ''Running on Empty''
* 1996: ''Independence Day''
* 1999: ''Out of the Cold''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2004: ''Zeyda and the Hitman''
* 2010: ''Polish Bar''
* 2011: ''This Must Be the Place''
* 2013: ''Altered Minds''
* 2019: ''Uncut Gems''
* 2021: ''Burning at Both Ends''
* 2022: ''Showing Up''
* 2022: ''Hollywood Stargirl''
* 2022: ''The Fabelmans''

=== Televisiereekse ===
* 1976: ''Delvecchio''
* 1976: ''Visions''
* 1978: ''Taxi''
* 1985: ''Detective in the House''
* 1988: ''Dear John''
* 1996: ''Sex, Censorship and the Silver Screen''
* 1997: ''George &amp; Leo''
* 2003: ''Regular Joe''
* 2005: ''Numb3rs''
* 2013: ''Maron''
* 2014: ''Forever''
* 2014: ''Small Miracles''
* 2017: ''Superior Donuts''

=== Televisierolprente ===
* 1974: ''The Law''
* 1975: ''The Legend of Valentino''
* 1979: ''Sooner or Later''
* 1980: ''Marriage Is Alive and Well''
* 1985: ''Brotherly Love''
* 1985: ''First Steps''
* 1988: ''The Great Escape II: The Untold Story''
* 1990: ''She Said No''
* 1994: ''Betrayal of Trust''
* 1996: ''The 1964 World's Fair''
* 1999: ''Rocky Marciano''
* 2000: ''Taxi Dreams''
* 2003: ''ABC 50th Anniversary Blooper Celebration''
* 2003: ''Who Killed the Federal Theatre''
* 2013: ''Untitled Larry Dorf/Ben Falcone Project''

=== Video's ===
* 2009: ''Celebrating 100''
* 2009: ''Crunching Numb3rs: Season Five''
* 2016: ''Independence Day: A Legacy Surging Forward''
* 2016: ''Another Day: The Making of 'Independence Day: Resurgence'''
* 2016: ''Resurgence: Its Early Albuquerque''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0002139|Judd Hirsch}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Hirsch, Judd}}
[[Kategorie:Geboortes in 1935]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>8g1vejor9dvxc256cocvhgyxcb02pvo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tohoru Masamune</title>
    <ns>0</ns>
    <id>209574</id>
    <revision>
      <id>2520163</id>
      <parentid>2100633</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:00:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1980" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tohoru Masamune
| Beeld                     =  
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              =  
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = 
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0556070
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Tohoru Masamune''' is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Inception'' (2010) en ''Teenage Mutant Ninja Turtles'' (2014), en in die televisiereekse ''American Dad!'' (2005) en ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' (2013).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2012: ''The Monogamy Experiment''
* 2014: ''Teenage Mutant Ninja Turtles''
* 2018: ''Bond of Justice: Kizuna''
* 2018: ''The Silk Road''
* ''Angelic Magica''

=== Televisiereekse ===
* 2005: ''American Dad!''
* 2010: ''Solo: The Series''
* 2011: ''The Icarus II Project''
* 2013: ''Agents of S.H.I.E.L.D.''
* 2016: ''The Mobile Oval''
* 2018: ''Artificial''

=== Televisierolprente ===
* 2008: ''Warbirds''

=== Video's ===
* 2012: ''Never Say Never''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0556070|Tohoru Masamune}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Masamune, Tohoru}}
[[Kategorie:Geboortes in 1956]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>c9e7d8p05rxnvmi6qvl2bc6din52nji</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Josh Lucas</title>
    <ns>0</ns>
    <id>212600</id>
    <revision>
      <id>2520208</id>
      <parentid>2100388</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:40:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3230" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Josh Lucas
| Beeld                     = Josh Lucas July 14, 2014 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Joshua Lucas Easy Dent Maurer
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = 
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en kinematograaf
| Aktiewe jare              = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0524197
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Josh Lucas''' is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en kinematograaf. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''American Psycho'' (2000), ''A Beautiful Mind'' (2001), ''Sweet Home Alabama'' (2002), en ''Poseidon'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1997: ''The Definite Maybe''
* 1998: ''Allan Houser/Haozous: The Lifetime Work of an American Master''
* 2000: ''American Psycho''
* 2000: ''The Dancer''
* 2000: ''Drop Back Ten''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''When Strangers Appear''
* 2001: ''Session 9''
* 2002: ''Sweet Home Alabama''
* 2003: ''Hulk''
* 2004: ''Undertow''
* 2004: ''Around the Bend''
* 2005: ''An Unfinished Life''
* 2005: ''Stealth''
* 2006: ''Poseidon''
* 2006: ''Glory Road''
* 2008: ''Death in Love''
* 2009: ''Tell Tale''
* 2009: ''Stolen''
* 2010: ''Life as We Know It''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Shadows &amp; Lies''
* 2010: ''Daydream Nation''
* 2011: ''Red Dog''
* 2011: ''Ghost of New Orleans''
* 2011: ''Hide Away''
* 2012: ''Stolen''
* 2013: ''Big Sur''
* 2013: ''Space Warriors''
* 2013: ''Wish You Well''
* 2014: ''The Mend''
* 2016: ''Dear Eleanor''
* 2018: ''The Guardian Angel''
* 2018: ''All Square''
* 2018: ''Breakthrough''
* ''The Secret''
* ''Cortex''

=== Televisiereekse ===
* 1997: ''Cracker: Mind Over Murder''
* 2007: ''Ecoist''
* 2012: ''The Firm''
* 2014: ''The Mysteries of Laura''

=== Televisierolprente ===
* 1993: ''Class of '61''
* 2003: ''Hulk: The Lowdown''
* 2006: ''Starz Special: On the Set of 'Glory Road'''
* 2009: ''Possible Side Effects''
* 2013: ''Occult''

=== Video's ===
* 2002: ''Four Reasons''
* 2003: ''The Incredible Ang Lee''
* 2005: ''Under the Undertow''
* 2005: ''Harnessing Speed''
* 2006: ''Poseidon: A Ship on a Soundstage''
* 2008: ''T Takes: Josh Lucas''
* 2008: ''T Takes: Room 115''
* 2011: ''2011 Vail Film Festival''
* 2013: ''Stolen: Cast and Crew Interviews''
* 2013: ''Stolen: Behind the Scenes''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0524197|Josh Lucas}}
* {{Twitter|JoshLucas|Josh Lucas}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Lucas, Josh}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>7jtiua809eyvpx37swj6g05zzoipdoi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520212</id>
      <parentid>2520208</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:43:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Nie meer wees nie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3215" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Josh Lucas
| Beeld                     = Josh Lucas July 14, 2014 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Joshua Lucas Easy Dent Maurer
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = 
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en kinematograaf
| Aktiewe jare              = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0524197
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Josh Lucas''' is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en kinematograaf. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''American Psycho'' (2000), ''A Beautiful Mind'' (2001), ''Sweet Home Alabama'' (2002), en ''Poseidon'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1997: ''The Definite Maybe''
* 1998: ''Allan Houser/Haozous: The Lifetime Work of an American Master''
* 2000: ''American Psycho''
* 2000: ''The Dancer''
* 2000: ''Drop Back Ten''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''When Strangers Appear''
* 2001: ''Session 9''
* 2002: ''Sweet Home Alabama''
* 2003: ''Hulk''
* 2004: ''Undertow''
* 2004: ''Around the Bend''
* 2005: ''An Unfinished Life''
* 2005: ''Stealth''
* 2006: ''Poseidon''
* 2006: ''Glory Road''
* 2008: ''Death in Love''
* 2009: ''Tell Tale''
* 2009: ''Stolen''
* 2010: ''Life as We Know It''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Shadows &amp; Lies''
* 2010: ''Daydream Nation''
* 2011: ''Red Dog''
* 2011: ''Ghost of New Orleans''
* 2011: ''Hide Away''
* 2012: ''Stolen''
* 2013: ''Big Sur''
* 2013: ''Space Warriors''
* 2013: ''Wish You Well''
* 2014: ''The Mend''
* 2016: ''Dear Eleanor''
* 2018: ''The Guardian Angel''
* 2018: ''All Square''
* 2018: ''Breakthrough''
* ''The Secret''
* ''Cortex''

=== Televisiereekse ===
* 1997: ''Cracker: Mind Over Murder''
* 2007: ''Ecoist''
* 2012: ''The Firm''
* 2014: ''The Mysteries of Laura''

=== Televisierolprente ===
* 1993: ''Class of '61''
* 2003: ''Hulk: The Lowdown''
* 2006: ''Starz Special: On the Set of 'Glory Road'''
* 2009: ''Possible Side Effects''
* 2013: ''Occult''

=== Video's ===
* 2002: ''Four Reasons''
* 2003: ''The Incredible Ang Lee''
* 2005: ''Under the Undertow''
* 2005: ''Harnessing Speed''
* 2006: ''Poseidon: A Ship on a Soundstage''
* 2008: ''T Takes: Josh Lucas''
* 2008: ''T Takes: Room 115''
* 2011: ''2011 Vail Film Festival''
* 2013: ''Stolen: Cast and Crew Interviews''
* 2013: ''Stolen: Behind the Scenes''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0524197|Josh Lucas}}
* {{Twitter|JoshLucas|Josh Lucas}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Lucas, Josh}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>3zk49we8s3c8aisfnwz80cv8smiuia1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520315</id>
      <parentid>2520212</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:11:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3219" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Josh Lucas
| Beeld                     = Josh Lucas July 14, 2014 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Joshua Lucas Easy Dent Maurer
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = 
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en kinematograaf
| Aktiewe jare              = 1990–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0524197
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Josh Lucas''' is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en kinematograaf. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''American Psycho'' (2000), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), ''Sweet Home Alabama'' (2002), en ''Poseidon'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1997: ''The Definite Maybe''
* 1998: ''Allan Houser/Haozous: The Lifetime Work of an American Master''
* 2000: ''American Psycho''
* 2000: ''The Dancer''
* 2000: ''Drop Back Ten''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''When Strangers Appear''
* 2001: ''Session 9''
* 2002: ''Sweet Home Alabama''
* 2003: ''Hulk''
* 2004: ''Undertow''
* 2004: ''Around the Bend''
* 2005: ''An Unfinished Life''
* 2005: ''Stealth''
* 2006: ''Poseidon''
* 2006: ''Glory Road''
* 2008: ''Death in Love''
* 2009: ''Tell Tale''
* 2009: ''Stolen''
* 2010: ''Life as We Know It''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Shadows &amp; Lies''
* 2010: ''Daydream Nation''
* 2011: ''Red Dog''
* 2011: ''Ghost of New Orleans''
* 2011: ''Hide Away''
* 2012: ''Stolen''
* 2013: ''Big Sur''
* 2013: ''Space Warriors''
* 2013: ''Wish You Well''
* 2014: ''The Mend''
* 2016: ''Dear Eleanor''
* 2018: ''The Guardian Angel''
* 2018: ''All Square''
* 2018: ''Breakthrough''
* ''The Secret''
* ''Cortex''

=== Televisiereekse ===
* 1997: ''Cracker: Mind Over Murder''
* 2007: ''Ecoist''
* 2012: ''The Firm''
* 2014: ''The Mysteries of Laura''

=== Televisierolprente ===
* 1993: ''Class of '61''
* 2003: ''Hulk: The Lowdown''
* 2006: ''Starz Special: On the Set of 'Glory Road'''
* 2009: ''Possible Side Effects''
* 2013: ''Occult''

=== Video's ===
* 2002: ''Four Reasons''
* 2003: ''The Incredible Ang Lee''
* 2005: ''Under the Undertow''
* 2005: ''Harnessing Speed''
* 2006: ''Poseidon: A Ship on a Soundstage''
* 2008: ''T Takes: Josh Lucas''
* 2008: ''T Takes: Room 115''
* 2011: ''2011 Vail Film Festival''
* 2013: ''Stolen: Cast and Crew Interviews''
* 2013: ''Stolen: Behind the Scenes''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0524197|Josh Lucas}}
* {{Twitter|JoshLucas|Josh Lucas}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Lucas, Josh}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>9i6fij297aa1pto8m1263htu7c9y72u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Anthony Rapp</title>
    <ns>0</ns>
    <id>213774</id>
    <revision>
      <id>2520197</id>
      <parentid>2104041</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:35:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2051" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Anthony Rapp
| Beeld                     = Anthony Rapp 2005.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Anthony Deane Rapp 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|10|26}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0710829
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Anthony Rapp''' (gebore 26 Oktober 1971) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Adventures in Babysitting'' (1987), ''Dazed and Confused'' (1993), ''A Beautiful Mind'' (2001), en ''Rent'' (2005).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1987: ''Adventures in Babysitting''
* 1993: ''Dazed and Confused''
* 1996: ''The Mantis Murder''
* 1997: ''David Searching''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2005: ''Rent''
* 2008: ''Scaring the Fish''
* 2012: ''Hostage''
* 2016: ''Opening Night''
* 2016: ''bwoy''
* 2016: ''Do You Take This Man''

=== Televisiereekse ===
* 2016: ''Broadway Masters''
* 2017: ''Star Trek: Discovery''
* 2017: ''After Trek''

=== Televisierolprente ===
* 1990: ''Sky High''
* 2005: ''MTV &amp; Logo Present 'The Out 100'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0710829|Anthony Rapp}}
* {{Twitter|albinokid|Anthony Rapp}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Rapp, Anthony}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>9y3jxgy1on3mb0xos6450cbk857yeo9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520316</id>
      <parentid>2520197</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:11:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2055" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Anthony Rapp
| Beeld                     = Anthony Rapp 2005.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Anthony Deane Rapp 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|10|26}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0710829
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Anthony Rapp''' (gebore 26 Oktober 1971) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Adventures in Babysitting'' (1987), ''Dazed and Confused'' (1993), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en ''Rent'' (2005).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1987: ''Adventures in Babysitting''
* 1993: ''Dazed and Confused''
* 1996: ''The Mantis Murder''
* 1997: ''David Searching''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2005: ''Rent''
* 2008: ''Scaring the Fish''
* 2012: ''Hostage''
* 2016: ''Opening Night''
* 2016: ''bwoy''
* 2016: ''Do You Take This Man''

=== Televisiereekse ===
* 2016: ''Broadway Masters''
* 2017: ''Star Trek: Discovery''
* 2017: ''After Trek''

=== Televisierolprente ===
* 1990: ''Sky High''
* 2005: ''MTV &amp; Logo Present 'The Out 100'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0710829|Anthony Rapp}}
* {{Twitter|albinokid|Anthony Rapp}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Rapp, Anthony}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>e6dbea4hhjyroju0i8c7rlb6ckorcm0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>James Spader</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214552</id>
    <revision>
      <id>2520317</id>
      <parentid>2490182</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:13:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2826" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = James Spader
| Beeld                     = The Blacklist - James Spader (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = James Todd Spader
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1960|2|7}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 3
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1978–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000652
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''James Spader''' (gebore 7 Februarie 1960) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Sex, Lies, and Videotape'' (1989) en ''[[Avengers: Age of Ultron]]'' (2015), en in die televisiereekse ''Boston Legal'' (2004) en ''The Blacklist'' (2013).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1985: ''The New Kids''
* 1985: ''Tuff Turf''
* 1987: ''Less Than Zero''
* 1987: ''Mannequin''
* 1988: ''Jack's Back''
* 1989: ''Sex, Lies, and Videotape''
* 1989: ''The Rachel Papers''
* 1990: ''Bad Influence''
* 1990: ''White Palace''
* 1991: ''True Colors''
* 1992: ''Storyville''
* 1993: ''The Music of Chance''
* 1993: ''Dream Lover''
* 1994: ''Stargate''
* 1994: ''Wolf''
* 1996: ''Crash''
* 1997: ''Driftwood''
* 1997: ''Keys to Tulsa''
* 1997: ''Critical Care''
* 1998: ''It All Came True''
* 2000: ''Supernova''
* 2000: ''The Watcher''
* 2001: ''Speaking of Sex''
* 2002: ''Secretary''
* 2002: ''The Stickup''
* 2003: ''Alien Hunter''
* 2003: ''I Witness''
* 2004: ''Shadow of Fear''
* 2009: ''Shorts''
* 2015: ''[[Avengers: Age of Ultron]]''

=== Televisiereekse ===
* 1983: ''The Family Tree''
* 2004: ''Boston Legal''
* 2006: ''Discovery Atlas''
* 2012: ''[[The Office (Amerikaanse televisiereeks)|The Office]]''
* 2013: ''The Blacklist''

=== Televisierolprente ===
* 1983: ''Cocaine: One Man's Seduction''
* 1983: ''A Killer in the Family''
* 1984: ''Family Secrets''
* 1985: ''Starcrossed''
* 2003: ''The Pentagon Papers''

=== Video's ===
* 1988: ''Greasy Lake''
* 2003: ''The Making of 'Stargate'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000652|James Spader}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Spader, James}}
[[Kategorie:Geboortes in 1960]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>nzh26a42269nvyq8ph7x9jj10yh0vhx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vivien Cardone</title>
    <ns>0</ns>
    <id>218084</id>
    <revision>
      <id>2520196</id>
      <parentid>2095151</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:34:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1754" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Vivien Cardone
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Vivien Elisabeth Cardone
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1993|4|14}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1055187
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Vivien Cardone''' (gebore 14 April 1993) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise en vervaardiger. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprent ''A Beautiful Mind'' (2001) en in die televisiereekse ''One Life to Live'' (1968), ''Law &amp; Order: Special Victims Unit'' (1999), en ''Everwood'' (2002).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2008: ''All Roads Lead Home''

=== Televisiereekse ===
* 1968: ''One Life to Live''
* 1999: ''Law &amp; Order: Special Victims Unit''
* 2002: ''Everwood''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1055187|Vivien Cardone}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Cardone, Vivien}}
[[Kategorie:Geboortes in 1993]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>qwu8e2n3j0gugxi6p1ixfyhybc332j0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jennifer Connelly</title>
    <ns>0</ns>
    <id>220732</id>
    <revision>
      <id>2520210</id>
      <parentid>1988894</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:41:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3928" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Jennifer Connelly
| Beeld                     = Jennifer Connelly 2012.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Connelly in 2012
| Geboortenaam              = Jennifer Lynn Connelly
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1970|12|12}}
| Geboorteplek              = Cairo, New York, Verenigde State
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 3
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise
| Aktiewe jare              = 1982–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000124
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Jennifer Connelly''' (gebore 12 Desember 1970) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''The Rocketeer'' (1991), ''Requiem for a Dream'' (2000), ''A Beautiful Mind'' (2001), en ''House of Sand and Fog'' (2003).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1985: ''Phenomena''
* 1985: ''Seven Minutes in Heaven''
* 1986: ''Labyrinth''
* 1988: ''Some Girls''
* 1989: ''Ballet''
* 1990: ''The Hot Spot''
* 1991: ''The Rocketeer''
* 1991: ''Career Opportunities''
* 1994: ''Of Love and Shadows''
* 1995: ''Higher Learning''
* 1996: ''Far Harbor''
* 1996: ''Mulholland Falls''
* 1997: ''Inventing the Abbotts''
* 1998: ''Dark City''
* 2000: ''Requiem for a Dream''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2003: ''House of Sand and Fog''
* 2003: ''Hulk''
* 2005: ''Dark Water''
* 2006: ''Little Children''
* 2006: ''Blood Diamond''
* 2007: ''Reservation Road''
* 2008: ''The Day the Earth Stood Still''
* 2009: ''9''
* 2009: ''Creation''
* 2009: ''He's Just Not That Into You''
* 2010: ''Virginia''
* 2011: ''Salvation Boulevard''
* 2011: ''The Dilemma''
* 2012: ''Stuck in Love''
* 2014: ''Winter's Tale''
* 2014: ''Noah''
* 2014: ''Aloft''
* 2016: ''American Pastoral''
* 2017: ''Only the Brave''
* 2018: ''Alita: Battle Angel''
* 2020: ''Top Gun: Maverick''

=== Televisiereekse ===
* 2000: ''The $treet''
* 2002: ''Movie Show Plus''
* 2003: ''Cartaz Cultural''

=== Televisierolprente ===
* 1992: ''The Heart of Justice''
* 2003: ''The Hulk: An MTV Movie Special''
* 2004: ''Premiere Women in Hollywood Awards''
* 2008: ''The Day the Earth Stood Still: T4 Movie Special''

=== Video's ===
* 1985: ''The Valley''
* 1992: ''Roy Orbison: I Drove All Night''
* 2001: ''The Making of 'Requiem for a Dream'''
* 2003: ''The Making of 'Hulk'''
* 2003: ''The Incredible Ang Lee''
* 2003: ''Hulk: The Dog Fight Scene''
* 2003: ''Hulk: Behind the Scenes''
* 2003: ''Hulk Cam: Inside the Rage''
* 2004: ''Behind the Scenes of 'House of Sand and Fog'''
* 2005: ''Beneath the Surface: The Making of 'Dark Water'''
* 2005: ''Dark Water: Extraordinary Ensemble''
* 2007: ''Blood Diamond: Becoming Archer''
* 2007: ''Blood Diamond: Journalism on the Front Line''
* 2007: ''Blood Diamond: Focus Points''
* 2009: '''9': The Long and the Short of It''
* 2009: '''9': U-Control Picture in Picture''
* 2009: ''The Look of '9'''
* 2009: ''Re-Imagining 'The Day'''
* 2009: ''The Day the Earth Was Green''
* 2016: ''Labyrinth: Reordering Time - Looking Back on Labyrinth''
* 2016: ''Labyrinth: Remembering the Goblin King''
* 2017: ''Making the American Dream''
* 2017: ''American Pastoral: Adapting an American Classic''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000124|Jennifer Connelly}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Connelly, Jennifer}}
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>5a69dqretxy5bb5j02fq04bdipwsjqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520312</id>
      <parentid>2520210</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:10:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3932" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Jennifer Connelly
| Beeld                     = Jennifer Connelly 2012.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Connelly in 2012
| Geboortenaam              = Jennifer Lynn Connelly
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1970|12|12}}
| Geboorteplek              = Cairo, New York, Verenigde State
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 3
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise
| Aktiewe jare              = 1982–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000124
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Jennifer Connelly''' (gebore 12 Desember 1970) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''The Rocketeer'' (1991), ''Requiem for a Dream'' (2000), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en ''House of Sand and Fog'' (2003).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1985: ''Phenomena''
* 1985: ''Seven Minutes in Heaven''
* 1986: ''Labyrinth''
* 1988: ''Some Girls''
* 1989: ''Ballet''
* 1990: ''The Hot Spot''
* 1991: ''The Rocketeer''
* 1991: ''Career Opportunities''
* 1994: ''Of Love and Shadows''
* 1995: ''Higher Learning''
* 1996: ''Far Harbor''
* 1996: ''Mulholland Falls''
* 1997: ''Inventing the Abbotts''
* 1998: ''Dark City''
* 2000: ''Requiem for a Dream''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2003: ''House of Sand and Fog''
* 2003: ''Hulk''
* 2005: ''Dark Water''
* 2006: ''Little Children''
* 2006: ''Blood Diamond''
* 2007: ''Reservation Road''
* 2008: ''The Day the Earth Stood Still''
* 2009: ''9''
* 2009: ''Creation''
* 2009: ''He's Just Not That Into You''
* 2010: ''Virginia''
* 2011: ''Salvation Boulevard''
* 2011: ''The Dilemma''
* 2012: ''Stuck in Love''
* 2014: ''Winter's Tale''
* 2014: ''Noah''
* 2014: ''Aloft''
* 2016: ''American Pastoral''
* 2017: ''Only the Brave''
* 2018: ''Alita: Battle Angel''
* 2020: ''Top Gun: Maverick''

=== Televisiereekse ===
* 2000: ''The $treet''
* 2002: ''Movie Show Plus''
* 2003: ''Cartaz Cultural''

=== Televisierolprente ===
* 1992: ''The Heart of Justice''
* 2003: ''The Hulk: An MTV Movie Special''
* 2004: ''Premiere Women in Hollywood Awards''
* 2008: ''The Day the Earth Stood Still: T4 Movie Special''

=== Video's ===
* 1985: ''The Valley''
* 1992: ''Roy Orbison: I Drove All Night''
* 2001: ''The Making of 'Requiem for a Dream'''
* 2003: ''The Making of 'Hulk'''
* 2003: ''The Incredible Ang Lee''
* 2003: ''Hulk: The Dog Fight Scene''
* 2003: ''Hulk: Behind the Scenes''
* 2003: ''Hulk Cam: Inside the Rage''
* 2004: ''Behind the Scenes of 'House of Sand and Fog'''
* 2005: ''Beneath the Surface: The Making of 'Dark Water'''
* 2005: ''Dark Water: Extraordinary Ensemble''
* 2007: ''Blood Diamond: Becoming Archer''
* 2007: ''Blood Diamond: Journalism on the Front Line''
* 2007: ''Blood Diamond: Focus Points''
* 2009: '''9': The Long and the Short of It''
* 2009: '''9': U-Control Picture in Picture''
* 2009: ''The Look of '9'''
* 2009: ''Re-Imagining 'The Day'''
* 2009: ''The Day the Earth Was Green''
* 2016: ''Labyrinth: Reordering Time - Looking Back on Labyrinth''
* 2016: ''Labyrinth: Remembering the Goblin King''
* 2017: ''Making the American Dream''
* 2017: ''American Pastoral: Adapting an American Classic''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000124|Jennifer Connelly}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Connelly, Jennifer}}
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>rmvtlmbojgu9v74lvdis21bhrhoenb0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Maggie Gyllenhaal</title>
    <ns>0</ns>
    <id>223143</id>
    <revision>
      <id>2520300</id>
      <parentid>2021668</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:59:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2557" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Maggie Gyllenhaal
| Beeld                     = Maggie Gyllenhaal Berlinale 2017.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Margalit Ruth Gyllenhaal
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = 
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1992–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0350454
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Maggie Gyllenhaal''' (gebore 16 November 1977) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise en vervaardiger. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''Secretary'' (2002), ''[[The Dark Knight]]'' (2008), ''Crazy Heart'' (2009), en ''Frank'' (2014).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2002: ''Secretary''
* 2003: ''Casa de los babys''
* 2003: ''Mona Lisa Smile''
* 2004: ''Criminal''
* 2005: ''Happy Endings''
* 2005: ''The Great New Wonderful''
* 2005: ''Trust the Man''
* 2006: ''Sherrybaby''
* 2006: ''World Trade Center''
* 2008: ''[[The Dark Knight]]''
* 2009: ''Crazy Heart''
* 2010: ''Nanny McPhee Returns''
* 2011: ''Hysteria''
* 2012: ''Won't Back Down''
* 2012: ''Bam150''
* 2013: ''White House Down''
* 2014: ''Frank''
* 2014: ''The Sturgeon Queens''
* 2018: ''The Kindergarten Teacher''

=== Televisiereekse ===
* 1999: ''Independent Lens''
* 2014: ''Variety Studio: Actors on Actors''
* 2016: ''Truth and Power''
* 2017: ''The Deuce''

=== Televisierolprente ===
* 2012: ''The Corrections''
* 2018: ''[[Sylvia Plath]]: Inside the Bell Jar''

=== Video's ===
* 2009: ''The Making of 'Away We Go'''
* 2012: ''Won't Back Down: A Tribute to Teachers''
* 2012: ''Hysteria: Behind the Scenes''
* 2013: ''Meet the Insiders of 'White House Down'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0350454|Maggie Gyllenhaal}}

{{National Board of Review Award vir beste deurbraakvertoning}}
{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gyllenhaal, Maggie}}
[[Kategorie:Geboortes in 1977]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>6ekcda8t2l45te589iqrn48dyyqp3pt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Katie Holmes</title>
    <ns>0</ns>
    <id>223520</id>
    <revision>
      <id>2520296</id>
      <parentid>2187141</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:53:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4559" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Katie Holmes
| Beeld                     = Katie Holmes, 2009.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Kate Noelle Holmes{{refn|Several sources state &quot;Katherine&quot;&lt;ref&gt;Nana Schoenberg. &quot;[http://articles.chicagotribune.com/2005-07-12/features/0507110251_1_toledo-jamie-farr-charities Toledo's biggest star? Sure, Katie Holmes 'is very nice.' But 'she's no Jamie Farr] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120812091320/http://articles.chicagotribune.com/2005-07-12/features/0507110251_1_toledo-jamie-farr-charities |date=August 12, 2012 }}'&quot;, ''[[Chicago Tribune]]'', July 12, 2005. Sec. 5, pg. 1.&lt;/ref&gt; and others &quot;Kate&quot; to be Holmes' legal name.&lt;ref&gt;Janice Dunn. &quot;Katie Holmes: A girl on the verge.&quot; ''[[Rolling Stone]]''. Issue 795, September 17, 1998, pg. 44&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cohen2005&quot;&gt;Scott Lyle Cohen. &quot;Home Sweet Holmes&quot;, ''Giant''. Issue 5. June–July 2005. (&quot;My name is Kate.&quot;)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''[[Current Biography]] ''. On-line database accessed February 8, 2006&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Mangels177&gt;Andy Mangels. ''From'' Scream ''to'' Dawson's Creek: ''An Unauthorized Take on the Phenomenal Career of Kevin Williamson''. Los Angeles: Renaissance Books, 2000. {{ISBN|1-58063-122-3}}, 177&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;autogenerated2002&quot;&gt;John Griffiths. &quot;Katie Holmes: Edging Her Way Into People's Hearts.&quot; ''Biography Magazine''. September 2002. 88–90, 106.&lt;/ref&gt; The [http://cdn.digitalcity.com/tmz_documents/cruise_bc_8_5.pdf birth certificate] of Holmes's daughter, Suri, lists the actress's name as &quot;Kate Noelle Holmes&quot;. |group=n}}
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1978|12|18}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 1
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0005017
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Katie Holmes''' (gebore 18 Desember 1978) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise en vervaardiger. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''Disturbing Behavior'' (1998), ''[[Batman Begins]]'' (2005), en ''Jack and Jill'' (2011), en in die televisiereeks ''Dawson's Creek'' (1998).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1998: ''Disturbing Behavior''
* 1999: ''Teaching Mrs. Tingle''
* 2000: ''The Gift''
* 2002: ''Abandon''
* 2003: ''Pieces of April''
* 2004: ''First Daughter''
* 2005: ''[[Batman Begins]]''
* 2008: ''Mad Money''
* 2010: ''Don't Be Afraid of the Dark''
* 2010: ''The Extra Man''
* 2010: ''The Romantics''
* 2011: ''Jack and Jill''
* 2014: ''Days and Nights''
* 2014: ''Miss Meadows''
* 2015: ''Woman in Gold''
* 2015: ''Touched with Fire''
* 2016: ''All We Had''
* 2017: ''A Happening of Monumental Proportions''
* 2017: ''Dear Dictator''
* 2018: ''Doorman''
* ''The Secret''
* ''Coda''

=== Televisiereekse ===
* 1998: ''Dawson's Creek''
* 2007: ''Kig Ind TV''
* 2008: ''Tellement People''
* 2011: ''A Poem Is...''

=== Televisierolprente ===
* 1999: ''Dawson's Creek: Behind the Scenes''
* 1999: ''Songs from Dawson's Creek''
* 2006: ''The Most Annoying People of 2006''
* 2007: ''InStyle: Celebrity Weddings''
* 2009: ''National Memorial Day Concert''
* 2010: ''AMC News Special: 10 Stories of Sundance''
* 2014: ''Dangerous Liaisons''
* ''Untitled FBI/Fox Project''

=== Video's ===
* 1998: ''The Flys: Got You (Where I Want You)''
* 2000: ''Bob Dylan: Things Have Changed''
* 2001: ''The Gift: A Look Inside''
* 2004: ''All the Pieces Together''
* 2005: ''Batman: The Tumbler''
* 2005: ''Saving Gotham City''
* 2010: ''Digital Death/Buy Life''
* 2015: ''The Making of Woman in Gold''
* 2016: ''The Naked Babes of Batman''
* 2016: ''Mr. Skin's Favorite Horror Movie Nude Scenes''

== Notas ==
&lt;references group=&quot;n&quot;/&gt;
== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0005017|Katie Holmes}}
* {{Instagram|katieholmes212|Katie Holmes}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Holmes, Katie}}
[[Kategorie:Geboortes in 1978]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>8b7yhkpot0dgssl4x1via2g5qr0f4rz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Josie Maran</title>
    <ns>0</ns>
    <id>225759</id>
    <revision>
      <id>2520348</id>
      <parentid>2502917</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:34:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1897" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Josie Maran
| Beeld                     = Josie Maran (face).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Johanna Selhorst Maran
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1978|5|8}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise
| Aktiewe jare              = 2002–2008 (acting)&lt;br&gt;2007-nou (entrepreneur)
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1036691
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Josie Maran''' (gebore 8 Mei 1978) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''[[The Aviator (rolprent)|The Aviator]]'' (2004), ''Van Helsing'' (2004), en ''Little Black Book'' (2004).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2002: ''The Mallory Effect''
* 2002: ''Swatters''
* 2004: ''[[The Aviator (Rolprent)|The Aviator]]''
* 2004: ''Van Helsing''
* 2004: ''Little Black Book''
* 2006: ''The Gravedancers''
* 2014: ''Where the Sun Kisses the Ocean''

=== Televisierolprente ===
* 2004: ''Van Helsing: The Man and the Monsters''

=== Video's ===
* 1997: ''Backstreet Boys: Everybody (Backstreet's Back)''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1036691|Josie Maran}}
* {{Twitter|josie_maran|Josie Maran}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Maran, Josie}}
[[Kategorie:Geboortes in 1978]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>lularbc920dzi4xi5n75j9i9s6xb7qj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Elizabeth Olsen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>226182</id>
    <revision>
      <id>2520310</id>
      <parentid>2092019</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:08:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2896" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Elizabeth Olsen
| Beeld                     = Elizabeth Olsen SDCC 2014 2 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Olsen in 2014 
| Geboortenaam              = Elizabeth Chase Olsen
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1989|2|16}}
| Geboorteplek              = Sherman Oaks, [[Los Angeles]], Verenigde State
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = New York Universiteit
| Beroep                    = Aktrise en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1993–96; 2011–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0647634
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Elizabeth Olsen''' (gebore 16 Februarie 1989) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise en vervaardiger. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''Martha Marcy May Marlene'' (2011), ''[[Avengers: Age of Ultron]]'' (2015), ''Captain America: Civil War'' (2016), en ''[[Avengers: Infinity War]]'' (2018).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2011: ''Martha Marcy May Marlene''
* 2011: ''Peace, Love &amp; Misunderstanding''
* 2011: ''Silent House''
* 2012: ''Red Lights''
* 2012: ''Liberal Arts''
* 2013: ''In Secret''
* 2013: ''Oldboy''
* 2013: ''Very Good Girls''
* 2014: ''Godzilla''
* 2015: ''[[Avengers: Age of Ultron]]''
* 2015: ''I Saw the Light''
* 2016: ''Captain America: Civil War''
* 2017: ''Kodachrome''
* 2017: ''Ingrid Goes West''
* 2018: ''[[Avengers: Infinity War]]''

=== Televisiereekse ===
* 2018: ''Sorry for Your Loss''

=== Televisierolprente ===
* 2015: ''Using Their Powers for Good: A CNN Super-Heroes Special''

=== Video's ===
* 1993: ''Our First Video''
* 1994: ''The Adventures of Mary-Kate &amp; Ashley: The Case of Thorn Mansion''
* 1995: ''The Adventures of Mary-Kate &amp; Ashley: The Case of the Mystery Cruise''
* 1995: ''The Adventures of Mary-Kate &amp; Ashley: The Case of the Christmas Caper''
* 2012: ''Red Lights: Cast Interviews''
* 2014: ''The Making of 'Oldboy'''
* 2014: ''Oldboy: Talking Heads''
* 2014: ''Oldboy: Transformation''
* 2017: ''Wind River: Behind the Scenes Video Gallery''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0647634|Elizabeth Olsen}}
* {{Facebook|OfficiallyElizabethOlsen|Elizabeth Olsen}}
* {{Instagram|elizabetholsenofficial|Elizabeth Olsen}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Olsen, Elizabeth}}
[[Kategorie:Geboortes in 1989]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>f6qf5ciesv96ogn9ma0hsblfayoz7qh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Natalie Portman</title>
    <ns>0</ns>
    <id>226386</id>
    <revision>
      <id>2520327</id>
      <parentid>2211459</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:26:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6770" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Natalie Portman
| Beeld                     = NataliePortman09TIFF.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Portman in 2009 
| Geboortenaam              = Neta-Lee Hershlag
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1981|6|9}}
| Geboorteplek              = [[Jerusalem]], [[Israel]]
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]], [[Israel]]ies
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = [[Harvard-universiteit]]
| Beroep                    = Aktrise, vervaardiger en regisseur
| Aktiewe jare              = 1994{{ndash}}nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000204
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Natalie Portman''' (gebore '''Neta-Lee Hershlag'''; 9 Junie [[1981]] in [[Jerusalem]], [[Israel]])&lt;ref name=&quot;cbsnews-Hershlag&quot;&gt;{{cite news |publisher=CBS News |title=A 'Garden State' Of Mind |first=Ellen |last=Crean |url=http://www.cbsnews.com/stories/2004/07/30/earlyshow/leisure/celebspot/main633153.shtml |access-date=Oktober 18, 2007 |date=Julie 30, 2004 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131029200114/http://www.cbsnews.com/stories/2004/07/30/earlyshow/leisure/celebspot/main633153.shtml |archive-date=29 Oktober 2013 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; is 'n [[Israel]]s-[[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise, vervaardiger en regisseur. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''Closer'' (2004), ''[[V for Vendetta]]'' (2005), ''Black Swan'' (2010), en ''Jackie'' (2016). Haar ouers is beide Joods.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/theobserver/2011/jan/02/observer-profile-natalie-portman |title=Natalie Portman: The prodigy comes of age |access-date=Junie 10, 2018 |date=Januarie 2, 2011 |last=Collins |first=Andrew |work=The Guardian |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200514085815/https://www.theguardian.com/theobserver/2011/jan/02/observer-profile-natalie-portman |archive-date=14 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.jta.org/2007/07/19/arts-entertainment/why-jewish-guys-dig-natalie-portman |title=Why Jewish guys dig Natalie Portman |access-date=Junie 10, 2018 |date=Julie 19, 2007 |last=Gross |first=Max |work=Jewish Telegraphic Agency |quote=Natalie Portman, who played Queen Amidala of the planet Naboo, was born in Jerusalem to an Israeli father and American Jewish mother. |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142715/https://www.jta.org/2007/07/19/arts-entertainment/why-jewish-guys-dig-natalie-portman |archive-date=12 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/showbiz/natalie-portman-names-son-alef-6419397.html |title=Natalie Portman names son Alef |date=Julie 7, 2011 |work=Evening Standard |access-date=Junie 10, 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200514085837/https://www.standard.co.uk/showbiz/natalie-portman-names-son-alef-6419397.html |archive-date=14 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1994: ''Léon: The Professional''
* 1999: ''Star Wars: Episode I - The Phantom Menace''
* 1999: ''Anywhere But Here''
* 2000: ''Where the Heart Is''
* 2002: ''Star Wars: Episode II - Attack of the Clones''
* 2004: ''Closer''
* 2004: ''Garden State''
* 2005: ''[[V for Vendetta]]''
* 2005: ''Star Wars: Episode III - Revenge of the Sith''
* 2005: ''Free Zone''
* 2006: ''Goya's Ghosts''
* 2007: ''Mr. Magorium's Wonder Emporium''
* 2007: ''My Blueberry Nights''
* 2008: ''The Other Boleyn Girl''
* 2008: ''New York, I Love You''
* 2009: ''Brothers''
* 2009: ''Love and Other Impossible Pursuits''
* 2010: ''Black Swan''
* 2010: ''Hesher''
* 2011: ''Thor''
* 2011: ''Your Highness''
* 2011: ''No Strings Attached''
* 2013: ''Thor: The Dark World''
* 2015: ''A Tale of Love and Darkness''
* 2015: ''Knight of Cups''
* 2015: ''Jane Got a Gun''
* 2016: ''Jackie''
* 2016: ''Planetarium''
* 2017: ''Song to Song''
* 2017: ''Eating Animals''
* 2018: ''Annihilation''
* 2018: ''The Death and Life of John F. Donovan''
* 2018: ''Vox Lux''
* ''Important Artifacts and Personal Property from the Collection of Lenore Doolan and Harold Morris, Including Books, Street Fashion, and Jewelry''
* ''Best Buds''
* ''Pale Blue Dot''
* ''Bronco Belle''
* ''Foxy Trotter''
* ''Untitled Abigail Van Buren/Ann Landers Project''

=== Televisiereekse ===
* 2000: ''Entertainers with Byron Allen''
* 2008: ''Between Two Ferns with Zach Galifianakis''

=== Televisierolprente ===
* 2007: ''Saving a Species: Gorillas on the Brink''
* 2014: ''A.M.P.A.S. Tribute Film: Jean Claude Carriere''
* 2017: ''Amy Adams: An American Cinematheque Tribute''

=== Video's ===
* 2001: ''The Beginning: Making 'Episode I'''
* 2002: ''Episode II: Behind the Scenes''
* 2005: ''Natalie Portman: Starting Young''
* 2006: ''Designing the Near Future''
* 2006: ''Freedom! Forever!: Making 'V for Vendetta'''
* 2006: ''Remember, Remember: Guy Fawkes and the Gunpowder Plot''
* 2006: ''The Lonely Island: Natalie's Rap''
* 2007: ''Paul McCartney: Dance Tonight''
* 2008: ''Natalie Portman and Rashida Jones Speak Out''
* 2008: ''Translating History to Screen''
* 2008: ''Director's Notebook: Re-imagining a Cult Classic for the 21st Century''
* 2009: ''Greed, a New Fragrance by Francesco Vezzoli''
* 2011: ''Thor: Our Fearless Leader''
* 2011: ''Thor: Assembling the Troupe''
* 2011: ''Episode III: Crew and Cast Interviews''
* 2011: ''Dior: Miss Dior''
* 2012: ''Paul McCartney: My Valentine''
* 2013: ''Dior: Miss Dior Blooming Bouquet''
* 2014: ''A Brothers' Journey: Thor &amp; Loki''
* 2015: ''Dior: Miss Dior''
* 2017: ''James Blake: My Willing Heart''
* 2017: ''From Jackie to Camelot''
* 2017: ''Dior: Miss Dior - What would you do for love?''
* 2018: ''The Lonely Island: Natalie's Rap 2.0''

== Verwysings==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000204|Natalie Portman}}
* {{Instagram|natalieportman|Natalie Portman}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Portman, Natalie}}
[[Kategorie:Amerikaanse Jode]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentregisseurs]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]]
[[Kategorie:Israelse Jode]]
[[Kategorie:Israelse kunstenaars]]
[[Kategorie:Geboortes in 1981]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Diereregteaktiviste]]</text>
      <sha1>3cju1jmrxj1h8cw4xa6vpo0z1nc5asn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stephen Fry</title>
    <ns>0</ns>
    <id>227366</id>
    <revision>
      <id>2520460</id>
      <parentid>2429556</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:35:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Stephen Fry (akteur)]] na [[Stephen Fry]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6135" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Stephen Fry
| Beeld                     = Stephen Fry June 2016.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Fry in 2016
| Geboortenaam              = Stephen John Fry
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1957|8|24}}
| Geboorteplek              = [[Hampstead]], [[Londen]], Engeland
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Brits]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, komediant en skrywer
| Aktiewe jare              = 1981–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = {{url|www.stephenfry.com}}
| IMDb                      = 0000410
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Stephen John Fry''' (gebore 24 Augustus 1957) is 'n Britse akteur, komediant en skrywer. 

== Vroeë lewe ==
Fry is gebore in [[Hampstead]], [[Londen]].&lt;ref&gt;{{cite journal|doi=10.1093/ww/9780199540884.013.16544|title=Fry, Stephen John, (born 24 Aug. 1957), writer, actor, comedian|journal=Who's Who|year=2007}}&lt;/ref&gt; Sy ouers is Marianne Eve Fry (née Newman) en Alan John Fry, 'n Britse fisikus.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.filmreference.com/film/71/Stephen-Fry.html |title=Stephen Fry profile |publisher=Filmreference.com |access-date=4 Februarie 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522153059/http://www.filmreference.com/film/71/Stephen-Fry.html |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.smh.com.au/entertainment/comedy/all-or-nothingness-20100625-z9dy.html |title=All or nothing for Stephen Fry |first=Stephanie |last=Bunbury |date=26 Junie 2010 |work=Sydney Morning Herald |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180616053359/https://www.smh.com.au/entertainment/comedy/all-or-nothingness-20100625-z9dy.html |archive-date=16 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;whothink&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/history/familyhistory/get_started/wdytya_s2_celeb_gallery_03.shtml |title=&quot;Who Do You Think You Are?&quot;, Series Two: Celebrity Gallery |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031221904/http://www.bbc.co.uk/history/familyhistory/get_started/wdytya_s2_celeb_gallery_03.shtml |archive-date=31 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 6 Desember 2018 }}&lt;/ref&gt; 

[[File:Stephen Fry at Norcat (cropped).jpg|duimnael|upright|Fry by 'n studente produksie oefening vir ''[[A Midsummer Night's Dream]]'' in 1975]]
Fry se moeder is [[Joods]] Hy het 'n ouer broer, Roger, en 'n jonger suster, Joanna.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/culture/2009/jun/04/stephen-fry-hugh-laurie-television |title=A bout of Fry v Laurie |first=Stuart |last=Jeffries |date=4 Junie 2009 |work=The Guardian |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418095401/https://www.theguardian.com/culture/2009/jun/04/stephen-fry-hugh-laurie-television |archive-date=18 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Fry het vir [[Hugh Laurie]] ontmoet in Cambridge.&lt;ref&gt;''The Fry Chronicles'' (2010)&lt;/ref&gt;

== Persoonlike lewe ==
Fry is in Januarie 20015 getroud met komediant Elliott Spencer. &lt;ref&gt;[https://www.independent.co.uk/news/people/elliott-spencer-addresses-disapproval-over-the-30-year-age-gap-between-him-and-new-husband-stephen-10035612.html &quot;Elliott Spencer addresses disapproval over the 30-year age gap between him and new husband Stephen Fry&quot;]. Telegraph. Retrieved 16 Desember 2016&lt;/ref&gt; 

== Bibliografie ==
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1991|title=The Liar|publisher=Soho|isbn=978-0-939149-82-7}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1994|title=The Hippopotamus|publisher=Soho Press|isbn=978-1-56947-054-1}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1996|title=Making History|publisher=Arrow|isbn=978-0-09-946481-5}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2000|title=The Stars' Tennis Balls|publisher=Hutchinson|isbn=978-0-09-180151-9}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2003|title=Revenge: A Novel|edition=reprint|publisher=Random House|isbn=978-0-8129-6819-4}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1992|title=Paperweight|publisher=William Heinemann|isbn=978-0434274086}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2002|title=Rescuing the Spectacled Bear|publisher=Hutchinson|isbn=978-0-8129-6819-4}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2004|title=Stephen Fry's Incomplete &amp; Utter History of Classical Music|first2=Tim|last2=Lihoreau|publisher=Macmillan|isbn=9780752225340}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2005|title=The Ode Less Travelled: Unlocking the Poet Within|publisher=Hutchinson|isbn=978-0091795238}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2017|title=Mythos: A Retelling of the Myths of Ancient Greece|publisher=Michael Joseph|isbn=978-0718188726}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2018|title=Heroes|publisher=Michael Joseph|isbn=978-0241380369}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1997|title=Moab Is My Washpot: An Autobiography|publisher=Soho Press|isbn=978-1-56947-202-6}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2010|title=The Fry Chronicles: An Autobiography|publisher=Michael Joseph|isbn=0-7181-5483-5}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2014|title=More Fool Me: A Memoir|publisher=Michael Joseph|isbn=978-0718179786}}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne Skakels ==
{{Commons category|Stephen Fry}}
{{Wikiquote}}
* {{Official website|www.stephenfry.com}}
* {{IMDb name|0000410}}
* [http://www.bbc.co.uk/programmes/p009mfd3 Stephen Fry] onderhoud op BBC Radio 4, 2 Desember 1988

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Fry, Stephen}}
[[Kategorie:Geboortes in 1957]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Komediante]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>no7f8h7n8tf1sf2sqirq0fl0thuw8p8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520469</id>
      <parentid>2520460</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:36:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6196" xml:space="preserve">:''Vir die Rugbyspeler, sien [[Stephen Fry (rugbyspeler)]]''
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Stephen Fry
| Beeld                     = Stephen Fry June 2016.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = Fry in 2016
| Geboortenaam              = Stephen John Fry
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1957|8|24}}
| Geboorteplek              = [[Hampstead]], [[Londen]], Engeland
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Brits]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, komediant en skrywer
| Aktiewe jare              = 1981–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = {{url|www.stephenfry.com}}
| IMDb                      = 0000410
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Stephen John Fry''' (gebore 24 Augustus 1957) is 'n Britse akteur, komediant en skrywer. 

== Vroeë lewe ==
Fry is gebore in [[Hampstead]], [[Londen]].&lt;ref&gt;{{cite journal|doi=10.1093/ww/9780199540884.013.16544|title=Fry, Stephen John, (born 24 Aug. 1957), writer, actor, comedian|journal=Who's Who|year=2007}}&lt;/ref&gt; Sy ouers is Marianne Eve Fry (née Newman) en Alan John Fry, 'n Britse fisikus.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.filmreference.com/film/71/Stephen-Fry.html |title=Stephen Fry profile |publisher=Filmreference.com |access-date=4 Februarie 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522153059/http://www.filmreference.com/film/71/Stephen-Fry.html |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.smh.com.au/entertainment/comedy/all-or-nothingness-20100625-z9dy.html |title=All or nothing for Stephen Fry |first=Stephanie |last=Bunbury |date=26 Junie 2010 |work=Sydney Morning Herald |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180616053359/https://www.smh.com.au/entertainment/comedy/all-or-nothingness-20100625-z9dy.html |archive-date=16 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;whothink&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/history/familyhistory/get_started/wdytya_s2_celeb_gallery_03.shtml |title=&quot;Who Do You Think You Are?&quot;, Series Two: Celebrity Gallery |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191031221904/http://www.bbc.co.uk/history/familyhistory/get_started/wdytya_s2_celeb_gallery_03.shtml |archive-date=31 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 6 Desember 2018 }}&lt;/ref&gt; 

[[File:Stephen Fry at Norcat (cropped).jpg|duimnael|upright|Fry by 'n studente produksie oefening vir ''[[A Midsummer Night's Dream]]'' in 1975]]
Fry se moeder is [[Joods]] Hy het 'n ouer broer, Roger, en 'n jonger suster, Joanna.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/culture/2009/jun/04/stephen-fry-hugh-laurie-television |title=A bout of Fry v Laurie |first=Stuart |last=Jeffries |date=4 Junie 2009 |work=The Guardian |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190418095401/https://www.theguardian.com/culture/2009/jun/04/stephen-fry-hugh-laurie-television |archive-date=18 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Fry het vir [[Hugh Laurie]] ontmoet in Cambridge.&lt;ref&gt;''The Fry Chronicles'' (2010)&lt;/ref&gt;

== Persoonlike lewe ==
Fry is in Januarie 20015 getroud met komediant Elliott Spencer. &lt;ref&gt;[https://www.independent.co.uk/news/people/elliott-spencer-addresses-disapproval-over-the-30-year-age-gap-between-him-and-new-husband-stephen-10035612.html &quot;Elliott Spencer addresses disapproval over the 30-year age gap between him and new husband Stephen Fry&quot;]. Telegraph. Retrieved 16 Desember 2016&lt;/ref&gt; 

== Bibliografie ==
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1991|title=The Liar|publisher=Soho|isbn=978-0-939149-82-7}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1994|title=The Hippopotamus|publisher=Soho Press|isbn=978-1-56947-054-1}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1996|title=Making History|publisher=Arrow|isbn=978-0-09-946481-5}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2000|title=The Stars' Tennis Balls|publisher=Hutchinson|isbn=978-0-09-180151-9}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2003|title=Revenge: A Novel|edition=reprint|publisher=Random House|isbn=978-0-8129-6819-4}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1992|title=Paperweight|publisher=William Heinemann|isbn=978-0434274086}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2002|title=Rescuing the Spectacled Bear|publisher=Hutchinson|isbn=978-0-8129-6819-4}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2004|title=Stephen Fry's Incomplete &amp; Utter History of Classical Music|first2=Tim|last2=Lihoreau|publisher=Macmillan|isbn=9780752225340}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2005|title=The Ode Less Travelled: Unlocking the Poet Within|publisher=Hutchinson|isbn=978-0091795238}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2017|title=Mythos: A Retelling of the Myths of Ancient Greece|publisher=Michael Joseph|isbn=978-0718188726}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2018|title=Heroes|publisher=Michael Joseph|isbn=978-0241380369}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=1997|title=Moab Is My Washpot: An Autobiography|publisher=Soho Press|isbn=978-1-56947-202-6}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2010|title=The Fry Chronicles: An Autobiography|publisher=Michael Joseph|isbn=0-7181-5483-5}}
* {{cite book|last=Fry|first=Stephen|year=2014|title=More Fool Me: A Memoir|publisher=Michael Joseph|isbn=978-0718179786}}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne Skakels ==
{{Commons category|Stephen Fry}}
{{Wikiquote}}
* {{Official website|www.stephenfry.com}}
* {{IMDb name|0000410}}
* [http://www.bbc.co.uk/programmes/p009mfd3 Stephen Fry] onderhoud op BBC Radio 4, 2 Desember 1988

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Fry, Stephen}}
[[Kategorie:Geboortes in 1957]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Komediante]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>6bhd0l9xla50ekn9x9k0kbdz5t2bq2n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Stephen Fry</title>
    <ns>1</ns>
    <id>230206</id>
    <revision>
      <id>2520462</id>
      <parentid>1874103</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:35:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Bespreking:Stephen Fry (akteur)]] na [[Bespreking:Stephen Fry]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kunlun</title>
    <ns>0</ns>
    <id>235270</id>
    <revision>
      <id>2520278</id>
      <parentid>2294671</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:10:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2393" xml:space="preserve">[[Lêer:Kunlun IMG 0541.jpg|duimnael|'n Uitsig oor die Kunlun]]
[[Lêer:High Asia Mountain Ranges.jpg|duimnael|[[Nasa]]-Satellietbeeld van die Pamir en die [[Himalaja]] met die [[Tiensjan]], [[Karakoram]], [[Hindoekoesj]] en [[Pamir]] in Sentraal-Asië]]

Die '''Kunlun''' ([[Vereenvoudigde Chinese karakters|Vereenvoudigde Chinees]]: 昆仑山; [[Tradisionele Chinese karakters|Tradisionele Chinees]]: 崑崙山; [[pinyin]]: ''Kūnlún Shān'', [kʰu̯ə́nlu̯ə̌n ʂán]; [[Mongools]]: Хөндлөн Уулс, ''Khöndlön Uuls''; [[Oeigoers]]: كۇئېنلۇن تاغ تىزمىسى; [[Tibettaans]]: ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད), is 'n [[bergreeks]] in [[Sentraal-Asië]] aan die kruispunt van die [[Himalaja]] met die [[Tiensjan]], [[Karakoram]], [[Hindoekoesj]] en [[Pamir]] op die grens van die twee [[Volksrepubliek China|Chinese]] outonome gebiede [[Tibet]] in die suide en [[Xinjiang]] in die noorde. Die hoogste bergpiek, Liushi Shan, is met 7&amp;nbsp;167&amp;nbsp;meter bo [[seevlak]] op die grens tussen Tibet en Xinjiang net wes van Aksai Chin geleë.

Die Kunlun is een van die langste bergreekse in Asië en streek oor meer as 3&amp;nbsp;000&amp;nbsp;km (1&amp;nbsp;900&amp;nbsp;myl) in 'n wes-oostelike rigting. In die breedste sin vorm dit die noordelike einde van die [[Hoogland van Tibet]] en grens in die noordweste aan die Tarim- en in die noordooste aan die Qaidambekken. Die presiese definisie van hierdie bergreeks wissel. In die weste is die Yarkand-vallei tussen die Pamir en die Kunlun geleë en in die suidweste skei die Karakorampas die Karakoram van die Kunlun. In die ooste word die Kunlun deur die [[Geelrivier]] begrens en in die suidooste vloei die [[Yangtze]]; albei is van die belangrikste [[rivier]]e in die Volksrepubliek China.

Die naam blyk van 'n gelyknamige, half-mitiese plek in die klassieke Chinese teks ''Shanhaijing'' afkomstig te wees. Volgens [[Sima Qian]] (''[[Shiji]]'', rol 123) het keiser [[Han Wudi]] (141–87 v.C.) manne gestuur om die bron van die [[Geelrivier]] te vind en die berge aan sy bron Kunlun genoem.

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Kunlun Mountains}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Kunlun-Mountains|title=Kunlun Mountains|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=2 Augustus 2019}}

[[Kategorie:Bergreekse in die Volksrepubliek China]]
[[Kategorie:Tibet]]
[[Kategorie:Xinjiang]]</text>
      <sha1>6rjs7oah5n4nq4gxt7zn9xk408t2sj5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ran Danker</title>
    <ns>0</ns>
    <id>235468</id>
    <revision>
      <id>2520416</id>
      <parentid>2428617</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:44:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Acaalexaca</username>
        <id>127603</id>
      </contributor>
      <comment>#WPWP #WPWPSR #WLA</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2258" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Ran Danker
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Khalil Danker&lt;ref name=&quot;bio&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.bamarom.co.il/auditions/article.php?PageId=805&amp;main=text|title=Ran Danker|last=Levi Musan|first=Lital|publisher=Bamarom.co.il|language=Hebrew|accessdate=June 27, 2011|archive-date=23 Maart 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120323203022/http://www.bamarom.co.il/auditions/article.php?PageId=805&amp;main=text|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1984|1|7}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Beeld= Ran Danker.jpg
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 2007–nou (musikant)&lt;br /&gt;2004–nou (akteur)
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1763736
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Ran Danker''' (gebore 7 Januarie 1984) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Eyes Wide Open'' (2009) en ''Doubtful'' (2017), en in die televisiereekse ''Our Song'' (2004) en ''The Gordin Cell'' (2012).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2008: ''Restless''
* 2009: ''Eyes Wide Open''
* 2012: ''Lullaby to My Father''
* 2017: ''Doubtful''

=== Televisiereekse ===
* 2004: ''Our Song''
* 2012: ''The Gordin Cell''
* 2018: ''Miguel''

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1763736|Ran Danker}}
* {{Facebook|rani.danker.5|Ran Danker}}
* {{Instagram|randankerkhalil|Ran Danker}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Danker, Ran}}
[[Kategorie:Geboortes in 1984]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>k06uqjxo2kgsa7gv57ny37h7wp6qqnj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ron Howard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>237546</id>
    <revision>
      <id>2520203</id>
      <parentid>1944516</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:38:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8566" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Ron Howard
| Beeld                     = Ron Howard Cannes 2018.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ronald William Howard
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1954|3|1}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 4; insluitende [[Bryce Dallas Howard]] en [[Paige Howard]]
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en regisseur
| Aktiewe jare              = 1956–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000165
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Ron Howard''' (gebore 1 Maart 1954) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en regisseur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Apollo 13'' (1995), ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), en ''Frost/Nixon'' (2008), en in die televisiereeks ''Arrested Development'' (2003).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1963: ''The Courtship of Eddie's Father''
* 1970: ''The Wild Country''
* 1973: ''American Graffiti''
* 1974: ''The Spikes Gang''
* 1976: ''Eat My Dust''
* 1976: ''The Shootist''
* 1977: ''Grand Theft Auto''
* 1979: ''More American Graffiti''
* 1982: ''Night Shift''
* 1984: ''Splash''
* 1985: ''Cocoon''
* 1986: ''Gung Ho''
* 1988: ''Willow''
* 1989: ''Parenthood''
* 1991: ''Backdraft''
* 1992: ''Far and Away''
* 1994: ''The Paper''
* 1995: ''Apollo 13''
* 1996: ''Ransom''
* 1997: ''Inventing the Abbotts''
* 1998: ''One Vision''
* 1999: ''Edtv''
* 1999: ''Beyond the Mat''
* 2000: ''How the Grinch Stole Christmas''
* 2001: ''A Beautiful Mind''
* 2003: ''The Missing''
* 2004: ''The Alamo''
* 2005: ''Cinderella Man''
* 2006: ''Curious George''
* 2006: ''The Da Vinci Code''
* 2008: ''Frost/Nixon''
* 2008: ''Changeling''
* 2009: ''Angels &amp; Demons''
* 2011: ''Restless''
* 2011: ''The Dilemma''
* 2012: ''Katy Perry: Part of Me''
* 2013: ''Rush''
* 2013: ''Made in America''
* 2014: ''The Good Lie''
* 2014: ''No No: A Dockumentary''
* 2015: ''In the Heart of the Sea''
* 2016: ''The Beatles: Eight Days a Week - The Touring Years''
* 2016: ''Inferno''
* 2016: ''Tom Hanks: A League of His Own''
* 2017: ''The Dark Tower''
* 2018: ''Solo: A Star Wars Story''
* 2018: ''Lunch with Archer King''
* ''The Emperor's Children''
* ''B-Minor''
* ''The Parsifal Mosaic''
* ''The Strange Adventures of H.P. Lovecraft''
* ''The Originals''
* ''Curious George''
* ''Pinocchio''
* ''My Stroke of Insight''
* ''The Boss of It All''
* ''The Runner''
* ''Amnesty''
* ''Spy vs. Spy''
* ''Blood Wars''
* ''Under the Banner of Heaven''
* ''364''
* ''The Tale of the Body Thief''
* ''Tiger &amp; Bunny''
* ''The Girl Before''
* ''Seveneves''
* ''Splash''
* ''Zelda''
* ''Hillbilly Elegy''
* ''Untitled Luciano Pavarotti Documentary''
* ''Zero''
* ''Canary''
* ''Tick, Tick... Boom''

=== Televisiereekse ===
* 1960: ''The Andy Griffith Show''
* 1971: ''The Smith Family''
* 1974: ''Happy Days''
* 1980: ''The Fonz and the Happy Days Gang''
* 1989: ''The Dick Cavett Show''
* 2002: ''Bio Extra''
* 2003: ''Arrested Development''
* 2003: ''Shootout''
* 2011: ''America in Primetime''
* 2012: ''L.A. City Works''
* 2015: ''Cinemaniacs''
* 2018: ''IMDb Me''

=== Televisierolprente ===
* 1970: ''Smoke''
* 1974: ''Locusts''
* 1974: ''The Migrants''
* 1975: ''Huckleberry Finn''
* 1977: ''I'm a Fool''
* 1978: ''Cotton Candy''
* 1978: ''NBC Salutes the 25th Anniversary of the Wonderful World of Disney''
* 1978: ''The 1978 Cerebral Palsy Telethon Benefit''
* 1979: ''Sitcom: The Adventures of Garry Marshall''
* 1980: ''Act of Love''
* 1980: ''Skyward''
* 1981: ''Bitter Harvest''
* 1981: ''Fire on the Mountain''
* 1981: ''The Time Crystal''
* 1981: ''Anson and Lorrie''
* 1983: ''Little Shots''
* 1986: ''Return to Mayberry''
* 1987: ''Take Five''
* 1988: ''Willow: The Making of an Adventure''
* 1990: ''The American Cinematheque Honors Ron Howard''
* 1994: ''Homeward Bound''
* 1994: ''Moving Image Salutes Steven Spielberg''
* 1995: ''A Day with''
* 1997: ''Frank Capra's American Dream''
* 1998: ''The Making of 'American Graffiti'''
* 1999: ''Student Affairs''
* 1999: ''Entertainment Tonight Presents: Happy Days - Secrets''
* 2000: ''Inside TV Land: The Andy Griffith Show''
* 2001: ''TVography: Happy Days''
* 2004: ''E! Entertainment Special: Tom Cruise''
* 2005: ''Happy Days: 30th Anniversary Reunion''
* 2010: ''Industrial Light &amp; Magic: Creating the Impossible''
* 2016: ''Donald Trump's The Art of the Deal: The Movie''
* 2016: ''Super Bowl 50: Dream on Remix''
* 2017: ''Lauren Bacall, ombre et lumière''
* ''68 Whiskey''

=== Video's ===
* 1996: ''Lost Moon: The Triumph of Apollo 13''
* 1999: ''Edtv: Caught in the Camera's Eye''
* 1999: ''Film-Fest DVD: Issue 2 - Cannes''
* 2001: ''From Morf to Morphing: The Dawn of Digital Filmmaking''
* 2001: ''The Shootist: The Legend Lives On''
* 2001: ''Spotlight on Location: The Making of 'How the Grinch Stole Christmas'''
* 2001: ''How the Grinch Stole Christmas: Who School''
* 2001: ''How the Grinch Stole Christmas: Makeup Application and Design''
* 2001: ''How the Grinch Stole Christmas: Seussian Set Decoration''
* 2002: ''A Beautiful Mind: Creation of the Special Effects''
* 2002: ''A Beautiful Mind: Meeting John Nash''
* 2002: ''A Beautiful Mind: The Process of Age Progression''
* 2002: ''Making a 'Splash'''
* 2004: ''New Frontiers: Making 'The Missing'''
* 2004: ''Ransom: What Would You Do?''
* 2004: ''Ransom: Between Takes''
* 2006: ''Backdraft: Bringing Together the Team''
* 2006: ''Backdraft: Igniting the Story''
* 2006: ''The Da Vinci Code: First Day on the Set with Ron Howard''
* 2006: ''The Da Vinci Code: A Portrait of Langdon''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Who Is Sophie Neveu?''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Unusual Suspects''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Magical Places''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Close-Up on the Mona Lisa''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Filmmaker's Journey''
* 2006: ''The Da Vinci Code: The Codes of the Da Vinci Code''
* 2006: ''The Da Vinci Code: The Music of The Da Vinci Code''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Book to Screen''
* 2006: ''The Da Vinci Code: The Da Vinci Sets''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Re-Creating Works of Art''
* 2006: ''The Da Vinci Code: The Visual Effects World of the Da Vinci Code''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Scoring the Da Vinci Code''
* 2008: ''In the Shadow of the Moon: Introduction by Ron Howard''
* 2008: ''Ron Howard's Call to Action''
* 2009: ''The Making of Frost/Nixon''
* 2009: ''CERN: Pushing the Frontiers of Human Knowledge''
* 2009: ''Angels &amp; Demons: Rome Was Not Built in a Day''
* 2009: ''Writing Angels &amp; Demons''
* 2009: ''Angels &amp; Demons: Characters in the Search of the True Story''
* 2009: ''Angels &amp; Demons: Handling Props''
* 2009: ''Angels &amp; Demons: The Full Story''
* 2009: ''Angels &amp; Demons: This Is an Ambigram''
* 2009: ''The Da Vinci Code: Unlocking the Code''
* 2009: ''The Nixon Library''
* 2009: ''The Real Interview''
* 2009: ''Discovering Secrets''
* 2009: ''Jamie Foxx Ft. T-Pain: Blame It''
* 2010: ''Presidential Reunion''
* 2010: ''Heidi Montag Says No to Plastic''
* 2011: ''Igniting the Sky: The Making of Cowboys &amp; Aliens''
* 2011: ''Conversations with Jon Favreau''
* 2014: ''Gold Peak Tea: Home-Brewed Taste''
* 2016: ''Ron Howard: Captain's Log''
* 2016: ''Chase and Pollard: A Man of Means and a Man of Courage''
* 2016: ''The Hard Life of a Whaler''
* 2016: ''Whale Tales: Melville's Untold Story''
* 2016: ''Commanding the Heart of the Sea''
* 2016: ''Launching a Legacy: Interviews with Tom Hanks, Ron Howard, Dan Brown and Brian Grazer''
* 2017: ''Ron Howard: A Director's Journal''
* 2017: ''Inferno: A Look at Langdon''
* 2017: ''The Billionaire Villain: Bertrand Zobrist''
* 2017: ''Inferno: This Is Sienna Brooks''
* 2017: ''Inferno Around the World''
* 2017: ''Inferno: Visions of Hell''
* 2017: ''Inferno: The Overpopulation Debate''
* 2017: ''Through Hell and Back: Dante's Enduring Influence''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000165|Ron Howard}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Howard, Ron}}
[[Kategorie:Geboortes in 1954]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>lcrlw020tfmx7xjvmbpwre72zjmqjzi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yuji Okumoto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>240066</id>
    <revision>
      <id>2520161</id>
      <parentid>2145433</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:59:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2083" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Yuji Okumoto
| Beeld                     = Okumoto, Yuji.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Yuji Don Okumoto
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1959|4|20}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1985–nou 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0645785
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Yuji Okumoto''' (gebore 20 April 1959) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Karate Kid Part II'' (1986), ''Pearl Harbor'' (2001), en ''Inception'' (2010).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1986: ''The Karate Kid Part II''
* 1988: ''Aloha Summer''
* 1989: ''True Believer''
* 2001: ''Pearl Harbor''
* 2005: ''The Crow: Wicked Prayer''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2018: ''Ultra Low''
* ''The Paper Tigers''
* ''Kenzo''

=== Televisiereekse ===
* 2012: ''MotherLover''

=== Televisierolprente ===
* 1990: ''Murder in Paradise''
* 1999: ''Johnny Tsunami''
* 2000: ''Guilty as Charged''

=== Video's ===
* 1993: ''Brain Smasher... A Love Story''
* 1995: ''Hard Justice''
* 2013: ''The Hypoglycemic Lactose Intolerant Homeless Guy''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0645785|Yuji Okumoto}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Okumoto, Yuji}}
[[Kategorie:Geboortes in 1959]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>81ico27tff2f00ngzcyajo8ugs0mu6d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Javier Bardem</title>
    <ns>0</ns>
    <id>252119</id>
    <revision>
      <id>2520323</id>
      <parentid>2208787</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:19:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3173" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Javier Bardem
| beeld            = Javier Bardem Cannes 2018.jpg
| onderskrif       = Bardem tydens die 2018 Cannes Filmfees
| geboortenaam     = Javier Ángel Encinas Bardem
| geboortedatum    = {{Birth date and age|1969|3|1|df=y}}&lt;ref&gt;{{cite news|title=Monitor|newspaper=[[Entertainment Weekly]]|date=1 March 2013|issue=1248|pages=25}}&lt;/ref&gt;
| geboorteplek     = [[Las Palmas de Gran Canaria]], [[Kanariese Eilande]], [[Spanje]]
| woonplek         = [[Madrid]], [[Spanje]]
| beroep           = Akteur
| aktiewe jare     = 1990–huidig
| huweliksmaat     = [[Penélope Cruz]], 2010
| kinders          = 2
| moeder           = [[Pilar Bardem]]&lt;!--Note that his father is a redlink. If his father is notable, change this field to &quot;parents&quot; and list both--&gt;
| familie          = {{ubl|[[Carlos Bardem]] (broer)|[[Mónica Bardem]] (suster)}}
}}

'''Javier Ángel Encinas Bardem''' ([[Spaans]]: xaˈβjeɾ βaɾˈðen- Neem kennis dat Spaans nie nasale konsonante (nie-klinkers) in die lettergreep-afsluiting kontrasteer nie. Hulle assimileer na die volgende nie-klinker, en woord, - op die einde kom slegs /n/ voor;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.forvo.com/word/javier_bardem#es |title=Javier Bardem pronunciation: How to pronounce Javier Bardem in Spanish |publisher=Forvo.com |date=23 Januarie 2008 |accessdate=6 September 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://forum.wordreference.com/showthread.php?t=1803846 |title=pronunciación de &quot;m&quot; final – WordReference Forums |publisher=Forum.wordreference.com |access-date=6 September 2010 |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20141217153618/http://forum.wordreference.com/showthread.php?t=1803846 |archive-date=17 Desember 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;  gebore op 1 Maart 1969) is 'n [[Spaans]]e akteur.

Bardem het die [[Oscar]] vir Beste Ondersteunende Rol gewen vir sy rol as die Psigopatiese sluipmoordenaar Anton Chigurh in die 2007 [[Coen-broers]]-olprent ''[[No Country for Old Men (rolprent)|No Country for Old Men]]''. Hy het ook kritiese lof ontvang vir sy rolle in rolprente soos ''Jamón, jamón'', ''Carne trémula'', ''Vicky Cristina Barcelona'', ''Boca a boca'', ''Los lunes al sol'', ''Mar adentro'', en ''Skyfall'', waarvoor hy beide 'n BAFTA sowel as 'n ''Screen Actors Guild''-nominasie vir Beste Ondersteunende Akteur ontvang het.

Bardem het ook 'n Screen Actors Guild-prys, 'n BAFTA, vyf Goya-Toekennings, twee Europese Rolprent-pryse, 'n ''Prix d'interprétation masculine'' by die [[Cannes-rolprentfees]] (ex-aequo met [[Elio Germano]]) en twee Volpi Bekers vir Beste Akteur tydens die Venesiaanse Rolprentfees vir sy werk ontvang. 

Hy is die eerste Spaanse akteur om genomineer te word vir 'n [[Oscar]] (Vir Beste Akteur, 2000, vir ''Before Night Falls''), sowel as die eerste Spanjaard om een te wen vir Beste Ondersteunende Akteur in ''No Country for Old Men'', 2008. 

Hy het sy derde ''Oscar'' nominasie ontvang, en sy tweede Beste Akteur nominasie, vir die rolprent ''[[Biutiful]]''.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Bardem, Javier}}
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Geboortes in 1969]]</text>
      <sha1>ef1ykiqgo56dru1dbzwobu8pe1ipl4y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tom Hiddleston</title>
    <ns>0</ns>
    <id>256803</id>
    <revision>
      <id>2520304</id>
      <parentid>2462829</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:04:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3367" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tom Hiddleston
| Beeld                     = Tom Hiddleston (27992938324) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Thomas William Hiddleston
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1981|2|9}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 2001–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1089991
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Tom Hiddleston''' (gebore 9 Februarie 1981) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Thor'' (2011), ''[[The Avengers]]'' (2012), en ''Thor: The Dark World'' (2013), en in die televisiereeks ''The Night Manager'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2010: ''Archipelago''
* 2011: ''Thor''
* 2011: ''The Deep Blue Sea''
* 2012: ''[[The Avengers]]''
* 2013: ''Thor: The Dark World''
* 2013: ''Only Lovers Left Alive''
* 2013: ''Exhibition''
* 2014: ''Coriolanus''
* 2014: ''Travelling at Night with Jim Jarmusch''
* 2015: ''High-Rise''
* 2015: ''I Saw the Light''
* 2015: ''Crimson Peak''
* 2017: ''Thor: Ragnarok''
* 2017: ''Kong: Skull Island''
* 2017: ''An Evening with George Smiley''
* 2018: ''Early Man''
* ''Hard Boiled''

=== Televisiereekse ===
* 2008: ''Wallander''
* 2011: ''Saturday Night Live Korea''
* 2012: ''The Hollow Crown''
* 2015: ''MTV After Hours with Josh Horowitz''
* 2016: ''The Night Manager''

=== Televisierolprente ===
* 2009: ''Darwin's Secret Notebooks''
* 2016: ''The Evening Standard Theatre Awards 2016''
* 2017: ''The British Academy Britannia Awards''

=== Video's ===
* 2011: ''Thor: From Asgard to Earth''
* 2011: ''Thor: Our Fearless Leader''
* 2011: ''Thor: Assembling the Troupe''
* 2012: ''The Avengers: Assembling the Ultimate Team''
* 2012: ''The Making of Henry IV Part 1''
* 2012: ''The Making of Henry IV Part 2''
* 2012: ''The Making of Henry V''
* 2014: ''The Pirate Fairy''
* 2014: ''Jaguar: Rendezvous''
* 2014: ''A Brothers' Journey: Thor &amp; Loki''
* 2014: ''Loki: The God of Mischief''
* 2017: ''Creating a King: Realizing an Icon''
* 2017: ''Creating a King: Summoning a God''
* 2017: ''On Location: Vietnam''
* 2017: ''Tom Hiddleston: The Intrepid Traveler''
* 2017: ''Through the Lens: Brie Larson's Photography''
* 2017: ''A Terrifying Paradise: Creating Skull Island''
* 2018: ''Getting in Touch with your Inner Thor''
* 2018: ''Thor: Finding Korg''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1089991|Tom Hiddleston}}
* {{Twitter|twhiddleston|Tom Hiddleston}}
* {{Facebook|twhiddleston|Tom Hiddleston}}
* {{Instagram|twhiddleston|Tom Hiddleston}}
* {{YouTube|kanaal=twhiddleston|Tom Hiddleston}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Hiddleston, Tom}}
[[Kategorie:Geboortes in 1981]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>mokhbyabb2gdarpjgdx1qswdsl0jwfp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520475</id>
      <parentid>2520304</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:47:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Nie meer wees nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3351" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Tom Hiddleston
| Beeld                     = Tom Hiddleston (27992938324) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Thomas William Hiddleston
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1981|2|9}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 2001–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1089991
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Tom Hiddleston''' (gebore 9 Februarie 1981) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Thor'' (2011), ''[[The Avengers]]'' (2012), en ''Thor: The Dark World'' (2013), en in die televisiereeks ''The Night Manager'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2010: ''Archipelago''
* 2011: ''Thor''
* 2011: ''The Deep Blue Sea''
* 2012: ''[[The Avengers]]''
* 2013: ''Thor: The Dark World''
* 2013: ''Only Lovers Left Alive''
* 2013: ''Exhibition''
* 2014: ''Coriolanus''
* 2014: ''Travelling at Night with Jim Jarmusch''
* 2015: ''High-Rise''
* 2015: ''I Saw the Light''
* 2015: ''Crimson Peak''
* 2017: ''Thor: Ragnarok''
* 2017: ''Kong: Skull Island''
* 2017: ''An Evening with George Smiley''
* 2018: ''Early Man''
* ''Hard Boiled''

=== Televisiereekse ===
* 2008: ''Wallander''
* 2011: ''Saturday Night Live Korea''
* 2012: ''The Hollow Crown''
* 2015: ''MTV After Hours with Josh Horowitz''
* 2016: ''The Night Manager''

=== Televisierolprente ===
* 2009: ''Darwin's Secret Notebooks''
* 2016: ''The Evening Standard Theatre Awards 2016''
* 2017: ''The British Academy Britannia Awards''

=== Video's ===
* 2011: ''Thor: From Asgard to Earth''
* 2011: ''Thor: Our Fearless Leader''
* 2011: ''Thor: Assembling the Troupe''
* 2012: ''The Avengers: Assembling the Ultimate Team''
* 2012: ''The Making of Henry IV Part 1''
* 2012: ''The Making of Henry IV Part 2''
* 2012: ''The Making of Henry V''
* 2014: ''The Pirate Fairy''
* 2014: ''Jaguar: Rendezvous''
* 2014: ''A Brothers' Journey: Thor &amp; Loki''
* 2014: ''Loki: The God of Mischief''
* 2017: ''Creating a King: Realizing an Icon''
* 2017: ''Creating a King: Summoning a God''
* 2017: ''On Location: Vietnam''
* 2017: ''Tom Hiddleston: The Intrepid Traveler''
* 2017: ''Through the Lens: Brie Larson's Photography''
* 2017: ''A Terrifying Paradise: Creating Skull Island''
* 2018: ''Getting in Touch with your Inner Thor''
* 2018: ''Thor: Finding Korg''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1089991|Tom Hiddleston}}
* {{Twitter|twhiddleston|Tom Hiddleston}}
* {{Facebook|twhiddleston|Tom Hiddleston}}
* {{Instagram|twhiddleston|Tom Hiddleston}}
* {{YouTube|kanaal=twhiddleston|Tom Hiddleston}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Hiddleston, Tom}}
[[Kategorie:Geboortes in 1981]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>lqq64a451s2mtivbypphcoyn1chbl41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ian Holm</title>
    <ns>0</ns>
    <id>256809</id>
    <revision>
      <id>2520346</id>
      <parentid>2502822</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:32:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>/* Rolprente */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4843" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Ian Holm
| Beeld                     = Ian Holm.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ian Holm Cuthbert
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum|1931|9|12}}
| Geboorteplek              = Goodmayes, [[Essex]], [[Engeland]]
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Brits]]
| Sterfdatum                = {{Sterfdatum en ouderdom|1931|9|12|2020|6|19}}
| Sterfplek                 = [[Londen]], [[Engeland]]
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 5
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1957–2014
| Noemenswaardige rolprente = ''Alien'', ''Lord of the Rings'', ''Chariots of Fire''
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000453
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Sir Ian Holm &lt;small&gt;CBE&lt;/small&gt;''' (12 September 1931–19 Junie 2020) was 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy het bekendheid verwerf met sy rolle in die rolprente ''The Sweet Hereafter'' (1997), ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' (2001), [[The Lord of the Rings: The Return of the King (Rolprent)|''The Lord of the Rings: The Return of the King'' (2003)]], en ''Ratatouille'' (2007).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1968: ''The Bofors Gun''
* 1971: ''A Severed Head''
* 1973: ''The Homecoming''
* 1976: ''Shout at the Devil''
* 1984: ''Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes''
* 1984: ''Singleton's Pluck''
* 1985: ''Dance with a Stranger''
* 1985: ''Dreamchild''
* 1985: ''Wetherby''
* 1988: ''Another Woman''
* 1991: ''The Fever''
* 1991: ''Kafka''
* 1991: ''Naked Lunch''
* 1992: ''Blue Ice''
* 1996: ''Loch Ness''
* 1996: ''Night Falls on Manhattan''
* 1997: ''The Sweet Hereafter''
* 1997: ''The Fifth Element''
* 1999: ''eXistenZ''
* 1999: ''Wisconsin Death Trip''
* 2000: ''Joe Gould's Secret''
* 2000: ''Esther Kahn''
* 2001: ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''
* 2001: ''From Hell''
* 2001: ''The Emperor's New Clothes''
* 2002: ''Prisoner of Paradise''
* 2003: ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King (Rolprent)|The Lord of the Rings: The Return of the King]]''
* 2004: ''Garden State''
* 2004: ''Fragile Lives: Immunization at Risk''
* 2005: ''Chromophobia''
* 2005: ''The Queen of Trees''
* 2006: ''The Treatment''
* 2007: ''Ratatouille''
* 2012: ''The Last Art Film''

=== Televisiereekse ===
* 1964: ''Horizon''
* 1966: ''Mystery and Imagination''
* 1966: ''Chronicle''
* 1972: ''The Man from Haven''
* 1972: ''The Frighteners''
* 1974: ''Masquerade''
* 1977: ''Jubilee''
* 1978: ''Do You Remember?''
* 1981: ''Forty Minutes''
* 1982: ''The Bell''
* 1982: ''Timewatch''
* 1983: ''Natural World''
* 1985: ''Television''
* 1988: ''Game, Set, and Match''
* 1991: ''Classic Cars''
* 1992: ''Performance''
* 1993: ''The Return of the Borrowers''
* 1996: ''The Gulf War''
* 1999: ''Expedition Journal''
* 2003: ''Monsters We Met''

=== Televisierolprente ===
* 1957: ''Robert's Wife''
* 1969: ''Tokyo: The 51st Volcano''
* 1979: ''All Quiet on the Western Front''
* 1980: ''Strike!''
* 1980: ''Festival: The Misanthrope''
* 1981: ''Strike: The Birth of Solidarity''
* 1984: ''The Cost of Treachery''
* 1985: ''Mr. and Mrs. Edgehill''
* 1985: ''The Browning Version''
* 1987: ''Murder by the Book''
* 1989: ''The Tailor of Gloucester''
* 1992: ''Elizabeth R''
* 1994: ''Mustang: The Hidden Kingdom''
* 1995: ''The Seas of Zanzibar''
* 1995: ''Hiroshima: The Decision to Drop the Bomb''
* 1995: ''There Is a Light That Never Goes Out''
* 1998: ''Tale of the Tides: The Hyaena and the Mudskipper''
* 1999: ''Animal Farm''
* 2000: ''The Last of the Blonde Bombshells''
* 2000: ''The Holocaust on Trial''
* 2002: ''Waterbaby''
* 2004: ''D-Day 6.6.1944''
* 2005: ''The Adventures of Errol Flynn''

=== Video's ===
* 1994: ''The Madness of King George: Featurette''
* 2002: ''A Day in the Life of a Hobbit''
* 2007: ''The Real Middle Earth''

== Eksterne skakels ==
;Rolprentdata
----
* {{IMDb|0000453|Ian Holm}}
;Doodsberigte
----
* [https://www.theguardian.com/film/filmblog/2020/jun/19/ian-holm-a-virtuoso-actor-of-steel-sinew-and-charm-peter-bradshaw-appreciation ''The Guardian, 19 Junie 2020: Ian Holm: a virtuoso actor of steel, sinew – and charm'']

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Holm, Ian}}
[[Kategorie:Geboortes in 1931]]
[[Kategorie:Sterftes in 2020]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>oqw0y8zwm7q335zzquyszzan1sqf6qv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Derek Jacobi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>256833</id>
    <revision>
      <id>2520273</id>
      <parentid>2480969</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:54:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4666" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Derek Jacobi
| Beeld                     = Derek Jacobi 2013.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Derek George Jacobi
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1938|10|22}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1961–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0001394
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Derek Jacobi''' (gebore 22 Oktober 1938) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Secret of NIMH'' (1982), ''[[Gladiator]]'' (2000), ''Gosford Park'' (2001), en ''Underworld: Evolution'' (2006).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1970: ''Three Sisters''
* 1974: ''Blueblood''
* 1979: ''The Human Factor''
* 1980: ''The Man Who Went Up in Smoke''
* 1982: ''The Secret of NIMH''
* 1982: ''Enigma''
* 1985: ''The Statue of Liberty''
* 1987: ''Little Dorrit''
* 1989: ''Henry V''
* 1990: ''The Fool''
* 1991: ''Dead Again''
* 1996: ''Hamlet''
* 1998: ''Basil''
* 1998: ''Love Is the Devil: Study for a Portrait of Francis Bacon''
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2001: ''Gosford Park''
* 2001: ''The Body''
* 2001: ''Nijinsky: The Diaries of Vaslav Nijinsky''
* 2001: ''On Wings of Fire''
* 2001: ''David Macaulay: Mill Times''
* 2002: ''Two Men Went to War''
* 2004: ''Strings''
* 2005: ''Bye Bye Blackbird''
* 2006: ''Underworld: Evolution''
* 2007: ''Anastezsi''
* 2008: ''Adam Resurrected''
* 2009: ''Charles Dickens's England''
* 2010: ''The King's Speech''
* 2011: ''Capture Anthologies: The Dimensions of Self''
* 2011: ''National Theatre Live: King Lear''
* 2012: ''Cloud Cuckoo Land''
* 2012: ''Jail Caesar''
* 2013: ''Dangerous Edge: A Life of Graham Greene''
* 2016: ''The History of Love''
* 2016: ''Requiem for the World''
* 2016: ''Branagh Theatre Live: Romeo and Juliet''
* 2017: ''The Actor's Apprenticeship''
* 2018: ''Nothing Is Truer than Truth''
* 2018: ''Swords and Sceptres''
* 2019: ''The Martini Shot''
* ''The Laureate''
* ''Tolkien''
* ''Ilkley''

=== Televisiereekse ===
* 1970: ''Gallery''
* 1983: ''Micro Live''
* 1992: ''The Velvet Claw''
* 1994: ''Mystery!: Cadfael''
* 1997: ''Homeground''
* 1999: ''Flora Britannica''
* 2001: ''Angelina Ballerina''
* 2004: ''CBeebies Bedtime Story''
* 2007: ''In the Night Garden...''
* 2007: ''Mist: Sheepdog Tales''
* 2012: ''Last Tango in Halifax''
* 2012: ''British Legends of Stage and Screen''
* 2013: ''Vicious''
* 2018: ''The Two Wolves''

=== Televisierolprente ===
* 1974: ''Markheim''
* 1977: ''Philby, Burgess and Maclean''
* 1978: ''Richard II''
* 1980: ''Hamlet, Prince of Denmark''
* 1982: ''The Hunchback of Notre Dame''
* 1986: ''David Macaulay: Cathedral''
* 1988: ''The Tenth Man''
* 1988: ''David Macaulay: Pyramid''
* 1988: ''Caught in the Act''
* 1989: ''Henry V: A Little Touch of Harry - The Making of Henry V''
* 1990: ''Discovering Hamlet''
* 1992: ''Animating Shakespeare''
* 1993: ''Circle of Deceit''
* 1994: ''David Macaulay: Roman City''
* 1996: ''Breaking the Code''
* 1999: ''[[Margaret Sanger]]''
* 2000: ''The Wyvern Mystery''
* 2001: ''Great Escape: The Untold Story''
* 2002: ''Inquisition''
* 2002: ''Angelina Ballerina: The Show Must Go On''
* 2003: ''Mr. Ambassador''
* 2006: ''Pinochet's Last Stand''
* 2007: ''The Old Curiosity Shop''
* 2009: ''Diamonds''
* 2017: ''Agatha Christie: Murder Beyond the Orient Express''

=== Video's ===
* 1992: ''Aladdin''
* 1999: ''The Chimes''
* 2001: ''The Authenticity of Gosford Park''
* 2002: ''I Claudius: A Television Epic''
* 2002: ''Gosford Park: Deleted Scenes''
* 2007: ''Angelina Ballerina: The Silver Locket''
* 2008: ''The Golden Compass: Costumes''
* 2008: ''The Golden Compass: Meet the Cast''
* 2014: ''Effie Gray: Interview with Emma Thompson''
* 2014: ''Paul Cox Directs 'The Diaries of Vaslav Nijinsky'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0001394|Derek Jacobi}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Jacobi, Derek}}
[[Kategorie:Geboortes in 1938]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>e1xv99c75v3b8xfpkbwm9cjk144y87a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kraig Thornber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>257134</id>
    <revision>
      <id>2520146</id>
      <parentid>2134772</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:45:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1579" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Kraig Thornber
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortejaar en ouderdom|1961}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1620995
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Kraig Thornber''' (gebore 1961) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Last Minute'' (2001), ''Inception'' (2010), en ''Alice Through the Looking Glass'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2001: ''The Last Minute''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2016: ''Alice Through the Looking Glass''

=== Video's ===
* 2006: ''The Rocky Horror Tribute Show''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1620995|Kraig Thornber}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Thornber, Kraig}}
[[Kategorie:Geboortes in 1961]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>on756n5sdk2f7c6hsw7w3z2zcagtcfv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hugo Weaving</title>
    <ns>0</ns>
    <id>257167</id>
    <revision>
      <id>2520328</id>
      <parentid>2502996</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:26:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4372" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Hugo Weaving
| Beeld                     = Hugo Weaving 2014.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Hugo Wallace Weaving
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1960|4|4}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1981–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0915989
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Hugo Wallace Weaving''' (gebore 4 April 1960) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''[[The Matrix]]'' (1999), ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]'' (2001), ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King (Rolprent)|The Lord of the Rings: The Return of the King]]'' (2003), en ''[[V for Vendetta]]'' (2005).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1986: ''For Love Alone''
* 1987: ''The Right Hand Man''
* 1990: ''...Almost''
* 1991: ''Proof''
* 1993: ''The Custodian''
* 1993: ''Frauds''
* 1993: ''Reckless Kelly''
* 1994: ''The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert''
* 1998: ''The Interview''
* 1999: ''[[The Matrix]]''
* 2000: ''The Magic Pudding''
* 2001: ''[[The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (rolprent)|The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]''
* 2001: ''Russian Doll''
* 2001: ''The Old Man Who Read Love Stories''
* 2003: ''[[The Lord of the Rings: The Return of the King (Rolprent)|The Lord of the Rings: The Return of the King]]''
* 2003: ''The Matrix Reloaded''
* 2003: ''The Matrix Revolutions''
* 2004: ''Peaches''
* 2005: ''[[V for Vendetta]]''
* 2005: ''Little Fish''
* 2007: ''In the Company of Actors''
* 2008: ''The Tender Hook''
* 2009: ''Last Ride''
* 2009: ''Tackling Peace''
* 2010: ''Legend of the Guardians: The Owls of Ga'Hoole''
* 2011: ''Captain America: The First Avenger''
* 2011: ''The Key Man''
* 2012: ''Cloud Atlas''
* 2013: ''Mystery Road''
* 2014: ''The Mule''
* 2014: ''Healing''
* 2015: ''Strangerland''
* 2015: ''The Dressmaker''
* 2017: ''Jasper Jones''
* 2018: ''Mortal Engines''
* 2018: ''Black 47''
* ''M4M''

=== Televisiereekse ===
* 1994: ''True Stories''
* 1996: ''Naked: Stories of Men''
* 2006: ''How the Hell Did We Get Here?''
* 2012: ''Vivir de cine''
* 2014: ''First Contact''
* 2015: ''Artsnight''
* 2017: ''Seven Types of Ambiguity''

=== Televisierolprente ===
* 1988: ''Dadah Is Death''
* 2003: ''After the Deluge''
* 2003: ''National Geographic: Beyond the Movie - The Lord of the Rings: Return of the King''
* 2010: ''I, Spry''

=== Video's ===
* 1983: ''The City's Edge''
* 2001: ''Behind 'The Matrix'''
* 2003: ''Interviews from the Set of 'The Matrix Revolutions'''
* 2003: ''The Matrix Revolutions: Behind the Scenes''
* 2004: ''The Matrix Revolutions: Double Agent Smith''
* 2004: ''The Old Man Who Read Love Stories Popcorn Taxi Q&amp;A with Rolf de Heer &amp; Hugo Weaving''
* 2005: ''The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert: The Bus from Blooperville''
* 2006: ''Designing the Near Future''
* 2006: ''Peaches: Behind the Scenes Footage''
* 2008: ''Director's Notebook: Re-imagining a Cult Classic for the 21st Century''
* 2008: ''The Old Man Who Read Love Stories: Rumble in the Jungle''
* 2009: ''Last Ride: Behind the Scenes - Rehearsal Footage''
* 2011: ''Oranges and Sunshine: Interviews with Emily Watson and Hugo Weaving''
* 2017: ''The Soul of War: Making 'Hacksaw Ridge'''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0915989|Hugo Weaving}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Weaving, Hugo}}
[[Kategorie:Geboortes in 1960]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Australiese manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>66yawoc03y1v4k25tzge5wf6xjkzolm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Benedict Wong</title>
    <ns>0</ns>
    <id>257207</id>
    <revision>
      <id>2520318</id>
      <parentid>2515596</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:14:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2179" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Benedict Wong
| Beeld                     = Benedict Wong (28352087500) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              =  
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|7|3}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en skrywer
| Aktiewe jare              = 1992–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0938950
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Benedict Wong''' (gebore 3 Julie 1971) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Martian'' (2015), ''Doctor Strange'' (2016), ''[[Avengers: Infinity War]]'' (2018), en ''Annihilation'' (2018).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2007: ''Grow Your Own''
* 2011: ''The Flying Machine''
* 2013: ''Redemption''
* 2015: ''The Martian''
* 2016: ''Doctor Strange''
* 2018: ''[[Avengers: Infinity War]]''
* 2018: ''Annihilation''
* 2019: ''Gemini Man''
* ''Lady and the Tramp''

=== Televisiereekse ===
* 2002: ''tlc''
* 2002: ''15 Storeys High''
* 2007: ''The Peter Serafinowicz Show''
* 2010: ''Spirit Warriors''
* 2011: ''Top Boy''
* 2014: ''Marco Polo''
* 2014: ''Prey''
* 2019: ''Deadly Class''

=== Televisierolprente ===
* 2007: ''Frankenstein''

=== Video's ===
* 2017: ''Doctor Strange: Strange Company''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0938950|Benedict Wong}}
* {{Twitter|wongrel|Benedict Wong}}
* {{Instagram|wongrel|Benedict Wong}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Wong, Benedict}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>0lnq4dbc6bu962w5iay5m3beqd6sr6m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520479</id>
      <parentid>2520318</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:52:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Nie meer wees nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2163" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Benedict Wong
| Beeld                     = Benedict Wong (28352087500) (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              =  
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|7|3}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en skrywer
| Aktiewe jare              = 1992–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0938950
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Benedict Wong''' (gebore 3 Julie 1971) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Martian'' (2015), ''Doctor Strange'' (2016), ''[[Avengers: Infinity War]]'' (2018), en ''Annihilation'' (2018).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2007: ''Grow Your Own''
* 2011: ''The Flying Machine''
* 2013: ''Redemption''
* 2015: ''The Martian''
* 2016: ''Doctor Strange''
* 2018: ''[[Avengers: Infinity War]]''
* 2018: ''Annihilation''
* 2019: ''Gemini Man''
* ''Lady and the Tramp''

=== Televisiereekse ===
* 2002: ''tlc''
* 2002: ''15 Storeys High''
* 2007: ''The Peter Serafinowicz Show''
* 2010: ''Spirit Warriors''
* 2011: ''Top Boy''
* 2014: ''Marco Polo''
* 2014: ''Prey''
* 2019: ''Deadly Class''

=== Televisierolprente ===
* 2007: ''Frankenstein''

=== Video's ===
* 2017: ''Doctor Strange: Strange Company''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0938950|Benedict Wong}}
* {{Twitter|wongrel|Benedict Wong}}
* {{Instagram|wongrel|Benedict Wong}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Wong, Benedict}}
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>khq100sot5hycx0ezmcsmij86q73pbs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Talulah Riley</title>
    <ns>0</ns>
    <id>257514</id>
    <revision>
      <id>2520159</id>
      <parentid>2144184</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:59:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2117" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Talulah Riley
| Beeld                     = TalulahRileyAug09.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Talulah Jane Riley-Milburn
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1985|9|26}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise, regisseuse, en skryfster
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1506908
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Talulah Riley''' (gebore 26 September 1985) is 'n [[Engeland|Engelse]] aktrise, regisseuse, en skryfster. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''Pride &amp; Prejudice'' (2005), ''Pirate Radio'' (2009), en ''Inception'' (2010), en in die televisiereeks ''Westworld'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2005: ''Pride &amp; Prejudice''
* 2007: ''St. Trinian's''
* 2009: ''Pirate Radio''
* 2009: ''St Trinian's II: The Legend of Fritton's Gold''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2012: ''The Liability''
* 2015: ''Scottish Mussel''
* 2016: ''Submerged''
* 2018: ''The Last Witness''

=== Televisiereekse ===
* 2007: ''Nearly Famous''
* 2016: ''Westworld''

=== Televisierolprente ===
* 2008: ''Phoo Action''

=== Video's ===
* 2006: ''Pride &amp; Prejudice: The Bennets''
* 2006: ''Pride &amp; Prejudice: On Set Diaries''
* 2010: ''Love &amp; Distrust''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1506908|Talulah Riley}}
* {{Twitter|TalulahRiley|Talulah Riley}}
* {{Instagram|talulahrm|Talulah Riley}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Riley, Talulah}}
[[Kategorie:Geboortes in 1985]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse aktrises van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>79bq0rddathwj26a126ajov52zvgygc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jason Gray-Stanford</title>
    <ns>0</ns>
    <id>259921</id>
    <revision>
      <id>2520209</id>
      <parentid>2133337</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:41:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2443" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Jason Gray-Stanford
| Beeld                     = Jason Gray-Stanford (1).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1970|5|19}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1986–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0337020
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Jason Gray-Stanford''' (gebore 19 Mei 1970) is 'n [[Kanada|Kanadese]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''A Beautiful Mind'' (2001) en ''Flags of our Fathers'' (2006), en in die televisiereekse ''Dragon Ball Z'' (1996) en ''Monk'' (2002).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1994: ''Fatal Fury: The Motion Picture''
* 1998: ''Camelot: The Legend''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2006: ''Flags of our Fathers''
* 2018: ''The Middle of X''

=== Televisiereekse ===
* 1988: ''Ronin Warriors''
* 1993: ''Please Save My Earth''
* 1996: ''Dragon Ball Z''
* 1997: ''Mummies Alive!''
* 1997: ''Saban's Ninja Turtles: The Next Mutation''
* 1997: ''Extreme Dinosaurs''
* 1999: ''Sherlock Holmes in the 22nd Century''
* 2002: ''Monk''

=== Televisierolprente ===
* 2007: ''Lost in the Dark''
* 2011: ''Lucky Christmas''
* 2013: ''The Husband She Met Online''

=== Video's ===
* 1992: ''Green Legend Ran''
* 1992: ''Fatal Fury: Legend of the Hungry Wolf''
* 1993: ''Rumic World: Mermaid's Scar''
* 1993: ''Fatal Fury 2: The New Battle''
* 1994: ''Super Kid''
* 1997: ''Ninja Turtles: The Next Mutation - East Meets West''
* 1997: ''The Adventures of Snowden the Snowman''
* 2008: ''Upstaged''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0337020|Jason Gray-Stanford}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gray-Stanford, Jason}}
[[Kategorie:Geboortes in 1970]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>aos7h76yqobaaqkdabw0ksa3kmibs7k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Elliot Page</title>
    <ns>0</ns>
    <id>260469</id>
    <revision>
      <id>2520149</id>
      <parentid>2509457</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:51:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3154" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Elliot Page
| Beeld                     = Elliot Page, 2010 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ellen Grace Philpotts-Page
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|2|21}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = {{vlagikoon|CAN}} [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1997–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0680983
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Elliot Page''' (gebore '''Ellen Grace Philpotts-Page'''; 21 Februarie 1987) is 'n [[Kanada|Kanadese]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Hard Candy'' (2005), ''Juno'' (2007), ''Inception'' (2010), en ''X-Men: Days of Future Past'' (2014). Hy is 'n gebore [[vrou]], maar kom in 2020 uit as 'n [[Transgender|transgenderman]].

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2004: ''Wilby Wonderful''
* 2005: ''Hard Candy''
* 2005: ''Mouth to Mouth''
* 2007: ''Juno''
* 2007: ''The Tracey Fragments''
* 2007: ''An American Crime''
* 2007: ''The Stone Angel''
* 2008: ''Smart People''
* 2009: ''Whip It''
* 2009: ''Vanishing of the Bees''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Super''
* 2011: ''Na Nai'a: Legend of the Dolphins''
* 2012: ''To Rome with Love''
* 2013: ''The East''
* 2013: ''Touchy Feely''
* 2014: ''X-Men: Days of Future Past''
* 2015: ''Freeheld''
* 2015: ''Into the Forest''
* 2015: ''Women Who Act''
* 2016: ''Tallulah''
* 2016: ''Window Horses: The Poetic Persian Epiphany of Rosie Ming''
* 2017: ''Flatliners''
* 2017: ''The Cured''
* 2017: ''My Days of Mercy''
* ''Untitled John Belushi Project''
* ''Robodog''
* ''Lioness''

=== Televisiereekse ===
* 1999: ''Pit Pony''
* 2002: ''Rideau Hall''
* 2016: ''Gaycation''
* 2019: ''The Umbrella Academy''

=== Televisierolprente ===
* 2003: ''Going for Broke''
* 2004: ''I Downloaded a Ghost''
* 2004: ''Mrs. Ashboro's Cat''
* 2008: ''Once, pequeño gran éxito''
* 2011: ''Tilda''

=== Video's ===
* 2006: ''Creating 'Hard Candy'''
* 2006: ''Controversial Confection: The Soul of 'Hard Candy'''
* 2015: ''X-Men: Unguarded''
* 2017: ''Flatliners: Cult Classic Visual Universe''
* 2017: ''Flatliners: Just What The Director Ordered''
* 2017: ''Flatliners: Making The Rounds''
* 2017: ''Flatliners: The Ultimate Question''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0680983|Elliot Page}}
* {{Twitter|TheElliotPage|Elliot Page}}
* {{Instagram|elliotpage|Elliot Page}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Page, Elliot}}
[[Kategorie:Geboortes in 1987]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>d0risey8mhvx6j3g598gdrj4z5zs1x9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520162</id>
      <parentid>2520149</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:00:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:Kategorie:Kanadese akteurs van die 21ste eeu]] verwyder; [[:Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]] bygevoeg ([[Wikipedia:HotCat|HotCat.js]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3162" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Elliot Page
| Beeld                     = Elliot Page, 2010 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ellen Grace Philpotts-Page
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|2|21}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = {{vlagikoon|CAN}} [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1997–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0680983
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Elliot Page''' (gebore '''Ellen Grace Philpotts-Page'''; 21 Februarie 1987) is 'n [[Kanada|Kanadese]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Hard Candy'' (2005), ''Juno'' (2007), ''Inception'' (2010), en ''X-Men: Days of Future Past'' (2014). Hy is 'n gebore [[vrou]], maar kom in 2020 uit as 'n [[Transgender|transgenderman]].

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2004: ''Wilby Wonderful''
* 2005: ''Hard Candy''
* 2005: ''Mouth to Mouth''
* 2007: ''Juno''
* 2007: ''The Tracey Fragments''
* 2007: ''An American Crime''
* 2007: ''The Stone Angel''
* 2008: ''Smart People''
* 2009: ''Whip It''
* 2009: ''Vanishing of the Bees''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Super''
* 2011: ''Na Nai'a: Legend of the Dolphins''
* 2012: ''To Rome with Love''
* 2013: ''The East''
* 2013: ''Touchy Feely''
* 2014: ''X-Men: Days of Future Past''
* 2015: ''Freeheld''
* 2015: ''Into the Forest''
* 2015: ''Women Who Act''
* 2016: ''Tallulah''
* 2016: ''Window Horses: The Poetic Persian Epiphany of Rosie Ming''
* 2017: ''Flatliners''
* 2017: ''The Cured''
* 2017: ''My Days of Mercy''
* ''Untitled John Belushi Project''
* ''Robodog''
* ''Lioness''

=== Televisiereekse ===
* 1999: ''Pit Pony''
* 2002: ''Rideau Hall''
* 2016: ''Gaycation''
* 2019: ''The Umbrella Academy''

=== Televisierolprente ===
* 2003: ''Going for Broke''
* 2004: ''I Downloaded a Ghost''
* 2004: ''Mrs. Ashboro's Cat''
* 2008: ''Once, pequeño gran éxito''
* 2011: ''Tilda''

=== Video's ===
* 2006: ''Creating 'Hard Candy'''
* 2006: ''Controversial Confection: The Soul of 'Hard Candy'''
* 2015: ''X-Men: Unguarded''
* 2017: ''Flatliners: Cult Classic Visual Universe''
* 2017: ''Flatliners: Just What The Director Ordered''
* 2017: ''Flatliners: Making The Rounds''
* 2017: ''Flatliners: The Ultimate Question''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0680983|Elliot Page}}
* {{Twitter|TheElliotPage|Elliot Page}}
* {{Instagram|elliotpage|Elliot Page}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Page, Elliot}}
[[Kategorie:Geboortes in 1987]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>2kpv72oy84dqp8rubus5a6h4arkqikd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520164</id>
      <parentid>2520162</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:00:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:Kategorie:Kanadese akteurs van die 20ste eeu]] verwyder; [[:Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]] bygevoeg ([[Wikipedia:HotCat|HotCat.js]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3170" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Elliot Page
| Beeld                     = Elliot Page, 2010 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ellen Grace Philpotts-Page
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|2|21}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = {{vlagikoon|CAN}} [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1997–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0680983
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Elliot Page''' (gebore '''Ellen Grace Philpotts-Page'''; 21 Februarie 1987) is 'n [[Kanada|Kanadese]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Hard Candy'' (2005), ''Juno'' (2007), ''Inception'' (2010), en ''X-Men: Days of Future Past'' (2014). Hy is 'n gebore [[vrou]], maar kom in 2020 uit as 'n [[Transgender|transgenderman]].

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2004: ''Wilby Wonderful''
* 2005: ''Hard Candy''
* 2005: ''Mouth to Mouth''
* 2007: ''Juno''
* 2007: ''The Tracey Fragments''
* 2007: ''An American Crime''
* 2007: ''The Stone Angel''
* 2008: ''Smart People''
* 2009: ''Whip It''
* 2009: ''Vanishing of the Bees''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Super''
* 2011: ''Na Nai'a: Legend of the Dolphins''
* 2012: ''To Rome with Love''
* 2013: ''The East''
* 2013: ''Touchy Feely''
* 2014: ''X-Men: Days of Future Past''
* 2015: ''Freeheld''
* 2015: ''Into the Forest''
* 2015: ''Women Who Act''
* 2016: ''Tallulah''
* 2016: ''Window Horses: The Poetic Persian Epiphany of Rosie Ming''
* 2017: ''Flatliners''
* 2017: ''The Cured''
* 2017: ''My Days of Mercy''
* ''Untitled John Belushi Project''
* ''Robodog''
* ''Lioness''

=== Televisiereekse ===
* 1999: ''Pit Pony''
* 2002: ''Rideau Hall''
* 2016: ''Gaycation''
* 2019: ''The Umbrella Academy''

=== Televisierolprente ===
* 2003: ''Going for Broke''
* 2004: ''I Downloaded a Ghost''
* 2004: ''Mrs. Ashboro's Cat''
* 2008: ''Once, pequeño gran éxito''
* 2011: ''Tilda''

=== Video's ===
* 2006: ''Creating 'Hard Candy'''
* 2006: ''Controversial Confection: The Soul of 'Hard Candy'''
* 2015: ''X-Men: Unguarded''
* 2017: ''Flatliners: Cult Classic Visual Universe''
* 2017: ''Flatliners: Just What The Director Ordered''
* 2017: ''Flatliners: Making The Rounds''
* 2017: ''Flatliners: The Ultimate Question''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0680983|Elliot Page}}
* {{Twitter|TheElliotPage|Elliot Page}}
* {{Instagram|elliotpage|Elliot Page}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Page, Elliot}}
[[Kategorie:Geboortes in 1987]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>qm3yd9o9mw5uxma1yls6laf6qt8ffzq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520166</id>
      <parentid>2520164</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:00:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3174" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Elliot Page
| Beeld                     = Elliot Page, 2010 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ellen Grace Philpotts-Page
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|2|21}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = {{vlagikoon|CAN}} [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1997–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0680983
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Elliot Page''' (gebore '''Ellen Grace Philpotts-Page'''; 21 Februarie 1987) is 'n [[Kanada|Kanadese]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Hard Candy'' (2005), ''Juno'' (2007), ''[[Inception]]'' (2010), en ''X-Men: Days of Future Past'' (2014). Hy is 'n gebore [[vrou]], maar kom in 2020 uit as 'n [[Transgender|transgenderman]].

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2004: ''Wilby Wonderful''
* 2005: ''Hard Candy''
* 2005: ''Mouth to Mouth''
* 2007: ''Juno''
* 2007: ''The Tracey Fragments''
* 2007: ''An American Crime''
* 2007: ''The Stone Angel''
* 2008: ''Smart People''
* 2009: ''Whip It''
* 2009: ''Vanishing of the Bees''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Super''
* 2011: ''Na Nai'a: Legend of the Dolphins''
* 2012: ''To Rome with Love''
* 2013: ''The East''
* 2013: ''Touchy Feely''
* 2014: ''X-Men: Days of Future Past''
* 2015: ''Freeheld''
* 2015: ''Into the Forest''
* 2015: ''Women Who Act''
* 2016: ''Tallulah''
* 2016: ''Window Horses: The Poetic Persian Epiphany of Rosie Ming''
* 2017: ''Flatliners''
* 2017: ''The Cured''
* 2017: ''My Days of Mercy''
* ''Untitled John Belushi Project''
* ''Robodog''
* ''Lioness''

=== Televisiereekse ===
* 1999: ''Pit Pony''
* 2002: ''Rideau Hall''
* 2016: ''Gaycation''
* 2019: ''The Umbrella Academy''

=== Televisierolprente ===
* 2003: ''Going for Broke''
* 2004: ''I Downloaded a Ghost''
* 2004: ''Mrs. Ashboro's Cat''
* 2008: ''Once, pequeño gran éxito''
* 2011: ''Tilda''

=== Video's ===
* 2006: ''Creating 'Hard Candy'''
* 2006: ''Controversial Confection: The Soul of 'Hard Candy'''
* 2015: ''X-Men: Unguarded''
* 2017: ''Flatliners: Cult Classic Visual Universe''
* 2017: ''Flatliners: Just What The Director Ordered''
* 2017: ''Flatliners: Making The Rounds''
* 2017: ''Flatliners: The Ultimate Question''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0680983|Elliot Page}}
* {{Twitter|TheElliotPage|Elliot Page}}
* {{Instagram|elliotpage|Elliot Page}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Page, Elliot}}
[[Kategorie:Geboortes in 1987]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>k2ah8z2c4osxst4fu489gtq44j7ia05</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520168</id>
      <parentid>2520166</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:01:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>Geen bron</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3134" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Elliot Page
| Beeld                     = Elliot Page, 2010 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Ellen Grace Philpotts-Page
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1987|2|21}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = {{vlagikoon|CAN}} [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1997–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0680983
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Elliot Page''' (gebore '''Ellen Grace Philpotts-Page'''; 21 Februarie 1987) is 'n [[Kanada|Kanadese]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Hard Candy'' (2005), ''Juno'' (2007), ''[[Inception]]'' (2010), en ''X-Men: Days of Future Past'' (2014). Hy kom in 2020 uit as 'n [[transgender]]man.

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2004: ''Wilby Wonderful''
* 2005: ''Hard Candy''
* 2005: ''Mouth to Mouth''
* 2007: ''Juno''
* 2007: ''The Tracey Fragments''
* 2007: ''An American Crime''
* 2007: ''The Stone Angel''
* 2008: ''Smart People''
* 2009: ''Whip It''
* 2009: ''Vanishing of the Bees''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''Peacock''
* 2010: ''Super''
* 2011: ''Na Nai'a: Legend of the Dolphins''
* 2012: ''To Rome with Love''
* 2013: ''The East''
* 2013: ''Touchy Feely''
* 2014: ''X-Men: Days of Future Past''
* 2015: ''Freeheld''
* 2015: ''Into the Forest''
* 2015: ''Women Who Act''
* 2016: ''Tallulah''
* 2016: ''Window Horses: The Poetic Persian Epiphany of Rosie Ming''
* 2017: ''Flatliners''
* 2017: ''The Cured''
* 2017: ''My Days of Mercy''
* ''Untitled John Belushi Project''
* ''Robodog''
* ''Lioness''

=== Televisiereekse ===
* 1999: ''Pit Pony''
* 2002: ''Rideau Hall''
* 2016: ''Gaycation''
* 2019: ''The Umbrella Academy''

=== Televisierolprente ===
* 2003: ''Going for Broke''
* 2004: ''I Downloaded a Ghost''
* 2004: ''Mrs. Ashboro's Cat''
* 2008: ''Once, pequeño gran éxito''
* 2011: ''Tilda''

=== Video's ===
* 2006: ''Creating 'Hard Candy'''
* 2006: ''Controversial Confection: The Soul of 'Hard Candy'''
* 2015: ''X-Men: Unguarded''
* 2017: ''Flatliners: Cult Classic Visual Universe''
* 2017: ''Flatliners: Just What The Director Ordered''
* 2017: ''Flatliners: Making The Rounds''
* 2017: ''Flatliners: The Ultimate Question''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0680983|Elliot Page}}
* {{Twitter|TheElliotPage|Elliot Page}}
* {{Instagram|elliotpage|Elliot Page}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Page, Elliot}}
[[Kategorie:Geboortes in 1987]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>swzx1c10emfscaofbnhspi1n9twqo3p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cobie Smulders</title>
    <ns>0</ns>
    <id>260529</id>
    <revision>
      <id>2520306</id>
      <parentid>2129393</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:05:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2380" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Cobie Smulders
| Beeld                     = Cobie Smulders 2014 Comic Con (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Jacoba Francisca Maria Smulders
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1982|4|3}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise
| Aktiewe jare              = 2002–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1130627
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Cobie Smulders''' (gebore 3 April 1982) is 'n [[Kanada|Kanadese]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''[[The Avengers]]'' (2012), ''Safe Haven'' (2013), ''[[Avengers: Age of Ultron]]'' (2015), en ''Jack Reacher: Never Go Back'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2012: ''[[The Avengers]]''
* 2012: ''Grassroots''
* 2013: ''Safe Haven''
* 2013: ''Delivery Man''
* 2014: ''They Came Together''
* 2015: ''[[Avengers: Age of Ultron]]''
* 2015: ''Being Canadian''
* 2015: ''Results''
* 2015: ''Unexpected''
* 2016: ''Jack Reacher: Never Go Back''
* 2017: ''Literally, Right Before Aaron''
* 2018: ''Alright Now''
* 2019: ''Spider-Man: Far From Home''

=== Televisiereekse ===
* 2003: ''Veritas: The Quest''
* 2005: ''How I Met Your Mother''
* 2011: ''The IMDb Studio''
* 2017: ''Friends from College''

=== Televisierolprente ===
* 2017: ''Tom Cruise: Reel Life''

=== Video's ===
* 2014: ''Avengers S.T.A.T.I.O.N.''
* 2017: ''Reacher: An Unexpected Family''
* 2017: ''Relentless: On Location in Louisiana''
* 2017: ''Take Your Revenge First: Lethal Combat''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1130627|Cobie Smulders}}
* {{Twitter|CobieSmulders|Cobie Smulders}}
* {{Instagram|cobiesmulders|Cobie Smulders}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Smulders, Cobie}}
[[Kategorie:Geboortes in 1982]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese aktrises van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>gqivnrr4ia83ga05bievqvw3lj3m8us</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520478</id>
      <parentid>2520306</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:49:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Nie meer wees nie.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2364" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Cobie Smulders
| Beeld                     = Cobie Smulders 2014 Comic Con (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Jacoba Francisca Maria Smulders
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1982|4|3}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Kanada|Kanadees]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Aktrise
| Aktiewe jare              = 2002–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 1130627
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Cobie Smulders''' (gebore 3 April 1982) is 'n [[Kanada|Kanadese]] aktrise. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''[[The Avengers]]'' (2012), ''Safe Haven'' (2013), ''[[Avengers: Age of Ultron]]'' (2015), en ''Jack Reacher: Never Go Back'' (2016).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 2012: ''[[The Avengers]]''
* 2012: ''Grassroots''
* 2013: ''Safe Haven''
* 2013: ''Delivery Man''
* 2014: ''They Came Together''
* 2015: ''[[Avengers: Age of Ultron]]''
* 2015: ''Being Canadian''
* 2015: ''Results''
* 2015: ''Unexpected''
* 2016: ''Jack Reacher: Never Go Back''
* 2017: ''Literally, Right Before Aaron''
* 2018: ''Alright Now''
* 2019: ''Spider-Man: Far From Home''

=== Televisiereekse ===
* 2003: ''Veritas: The Quest''
* 2005: ''How I Met Your Mother''
* 2011: ''The IMDb Studio''
* 2017: ''Friends from College''

=== Televisierolprente ===
* 2017: ''Tom Cruise: Reel Life''

=== Video's ===
* 2014: ''Avengers S.T.A.T.I.O.N.''
* 2017: ''Reacher: An Unexpected Family''
* 2017: ''Relentless: On Location in Louisiana''
* 2017: ''Take Your Revenge First: Lethal Combat''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|1130627|Cobie Smulders}}
* {{Twitter|CobieSmulders|Cobie Smulders}}
* {{Instagram|cobiesmulders|Cobie Smulders}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Smulders, Cobie}}
[[Kategorie:Geboortes in 1982]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Kanadese aktrises van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>icxkbym8meechnc4lx91nuq96894uwc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yuval Noah Harari</title>
    <ns>0</ns>
    <id>260570</id>
    <revision>
      <id>2520364</id>
      <parentid>2502438</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T23:32:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>1161</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;Yuval_Harari_(cropped).jpg&quot; is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Didym|Didym]] verwyder is omrede: [[:c:COM:VRT|No permission]] since 12 July 2022</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30349" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Yuval Noah Harari
| bynaam           = 
| beeld            =
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = 
| geboortenaam     = 
| geboortedatum    = [[24 Februarie]] [[1976]]
| geboorteplek     = [[Kiryat Ata]], [[Israel]]
| sterfdatum       = 
| sterfteplek      = 
| ouers            = 
| titel            = 
| nasionaliteit    = {{vlagland|Israel}}
| beroep           = Skrywer, historikus
| ander            = 
| bekend           = 
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| religie          = 
| huweliksmaat     = 
| kinders          = 
| webblad          = 
| handtekening     = 
}}
'''Yuval Noah Harari''' (gebore op 24 Februarie 1976) is 'n Israeli geskiedkundige en professor in die Departement van Geskiedenis by die [[Hebreeuse Universiteit van Jerusalem]].&lt;ref&gt;[http://www.ynharari.com/ Yuval Harari site], by die [[Hebreeuse Universiteit van Jerusalem]] webwerf&lt;/ref&gt; Hy is die skrywer van die internasionale topverkopers ''Sapiens: A Brief History of Humankind'' (2014), ''Homo Deus: A Brief History of Tomorrow'' (2016), en ''21 Lessons for the 21st Century'' (2018). Sy skryfwerk ondersoek [[vrye wil]], [[bewussyn|bewustheid]], en [[intelligensie]].

Harari se vroeëre publikasies handel met wat hy beskryf as die &quot;[[Moderne gedragspatrone|kognitiewe revolusie]]&quot; wat rofweg 50 000 jaar gelede plaasgevind het toe ''[[Homo sapiens]]'' hul mededinger, die [[Neanderdaller]]s verdring het, en taalvaardighede en gestruktureerde samelewingstrukture begin ontwikkel het asook opgang gemaak het as [[apeksroofdiere]]. Die ontwikkeling was aangehelp deur die [[Neolitiese Omwenteling|landbourevolusie]] en meer onlangs versnel deur die [[Wetenskaplike metode|wetenskaplike metodologie]] en [[rasionalisme]] wat mense toegelaat het om hul omgewing so te sê te oorheers. 

Sy onlangse boeke is meer omsigtig, en werk deur die gevolge van 'n futuristiese [[Biotegnologie|biotegnologies]]e wêreld waar intelligente biologiese organismes verdring word deur hul eie skeppings. Hy het ook gesê &quot;''[[Homo sapiens]]'' soos ons hulle ken, sal in 'n eeu of so verdwyn&quot;.&lt;ref name=theguardian1&gt;{{cite news |url=https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity |title=Yuval Noah Harari: ‘''Homo sapiens'' as we know them will disappear in a century or so’ |authors=[[Andrew Anthony]], [[Lucy Prebble]], [[Arianna Huffington]], [[Esther Rantzen]] and a selection of our readers |date=19 Maart 2017 |work=[[The Observer]] |access-date=17 Maart 2018 |issn=0029-7712 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200416205255/https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity |archive-date=16 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

==Biografie==
Harari was in 1976 in [[Kiryat Ata]], [[Israel]], gebore en het grootgeword in 'n sekulêre [[Joods]]e gesin&lt;ref&gt;[http://larchemag.fr/2017/09/28/3386/les-predictions-de-yuval-noah-harrari/ Les prédictions de Yuval Noah Harrari], L'arche magazine&lt;/ref&gt; met [[Libanon|Libanese]] en Oos-Europese wortels in [[Haifa]], Israel.&lt;ref name=&quot;guardian0705&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/culture/2015/jul/05/yuval-harari-sapiens-interview-age-of-cyborgs |title=Yuval Noah Harari: The age of the cyborg has begun – and the consequences cannot be known |access-date=2 November 2016 |date=5 Julie 2015 |first=Carole |last=Cadwalladr |authorlink=Carole Cadwalladr |magazine=[[The Guardian]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420014551/https://www.theguardian.com/culture/2015/jul/05/yuval-harari-sapiens-interview-age-of-cyborgs |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Harari is openlik [[gay|homoseksueel]]&lt;ref name=theguardian1 /&gt; en in 2002 het hy sy eggenoot Itzik Yahav, wat hy &quot;my internet van alle dinge&quot; noem, ontmoet.&lt;ref name=theguardian&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine |title=Yuval Noah Harari: ‘We are acquiring powers thought to be divine’ |first=Tim |last=Adams |date=27 Augustus 2016 |website=the Guardian |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420021059/https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=haaretz&gt;{{cite web |url=http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |title=Fast Talk / The Road to Happiness |date=25 April 2012 |access-date=17 Maart 2018 |work=Haaretz |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170916001935/http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |archive-date=16 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Yahav is ook Harari se persoonlike bestuurder.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nrg.co.il/online/55/ART2/726/869.html |title=זה ייגמר בבכי: סוף העולם לפי יובל נח הררי |access-date=17 Maart 2018 |language=ja |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420144528/http://www.nrg.co.il/online/55/ART2/726/869.html |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hulle is getroud tydens 'n [[burgerlike verbintenisse|burgerlike seremonie]] in [[Toronto]], Kanada.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://epaperbeta.timesofindia.com/Article.aspx?eid=31821&amp;articlexml=Sadly-superhumans-in-the-end-are-not-going-14102015012006|title=Sadly, superhumans in the end are not going to be us|publisher=The Times Group|work=[[Mumbai Mirror]]|authors=Nevatia, Shreevatsa|date=14 Oktober 2015|accessdate=17 Maart 2018|archive-date= 1 Julie 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180701194400/http://epaperbeta.timesofindia.com/Article.aspx?eid=31821&amp;articlexml=Sadly-superhumans-in-the-end-are-not-going-14102015012006|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; Die paartjie woon in 'n moshav ('n tipe koöperatiewe landbougemeenskap van indiwiduele plase) genaamd Mesilat Zion, naby [[Jerusalem]].&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |title=Fast Talk The Road to Happiness |date=25 April 2017 |work=[[Haaretz]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924235746/http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |archive-date=24 September 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Appleyard |first=Bryan |authorlink=Bryan Appleyard |date=31 Augustus 2014 |title=Asking big questions |url=http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/culture/books/non_fiction/article1451491.ece |website=[[thesundaytimes.co.uk]] |access-date=25 Julie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160806025607/http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/culture/books/non_fiction/article1451491.ece |archive-date=6 Augustus 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FT 2014 interview&quot;&gt;{{cite web |last=Reed |first=John |date=5 September 2014 |title=Lunch with the FT: Yuval Noah Harari |url=http://www.ft.com/cms/s/2/aee05cca-3416-11e4-b81c-00144feabdc0.html |website=ft.com |access-date=25 Julie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160908040529/http://www.ft.com/cms/s/2/aee05cca-3416-11e4-b81c-00144feabdc0.html |archive-date= 8 September 2016 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;

Harari het by geleentheid gesê dat [[Vipassana]]-meditasie, waarmee hy in die jaar 2000 begin het toe hy nog by Oxford was,&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://soundcloud.com/panoply/yuval-harari-author-of-sapiens-on-ai-religion-and-60-day-meditation-retreats |title=Yuval Harari, author of &quot;Sapiens,&quot; on AI, religion, and 60-day meditation retreats |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405102913/https://soundcloud.com/panoply/yuval-harari-author-of-sapiens-on-ai-religion-and-60-day-meditation-retreats |archive-date=5 April 2017 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; ''&quot;my lewe getransformeer het&quot;''.&lt;ref name=theguardian /&gt; Hy oefen elke dag vir twee ure (een uur aan die begin, en een uur aan die einde van sy werksdag)&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://time.com/4672373/yuval-noah-harari-homo-deus-interview/ |title=How Humankind Could Become Totally Useless |website=Time |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200320004202/https://time.com/4672373/yuval-noah-harari-homo-deus-interview/ |archive-date=20 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;), en onderneem elke jaar vir dertig dae of meer 'n &quot;meditatiewe vakansie&quot; in stilte, met geen indringing van [[boek]]e of sosiale media nie,&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.chathamhouse.org/sites/files/chathamhouse/field/field_document/Interview%20-%20Yuval%20Harari.pdf | title=Interview - Yuval Harari | publisher=[[Chatham House]] | work=[[The World Today (magazine)|The World Today]] | date=October–November 2015 | accessdate=17 Maart 2018 | pages=30–32| archiveurl=https://web.archive.org/web/20171212073520/https://www.chathamhouse.org/sites/files/chathamhouse/field/field_document/Interview%20-%20Yuval%20Harari.pdf| archivedate= 12 Desember 2017 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.theaustralian.com.au/life/weekend-australian-magazine/yuval-noah-harari-sapiens-and-the-age-of-the-algorithm/news-story/dec563f94ceb523228049fdaf8ab8915 |title=Yuval Noah Harari, Sapiens and the age of the algorithm |date=3 September 2016 |publisher=Josh Glancy |work=[[The Australian]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161110213716/http://www.theaustralian.com.au/life/weekend-australian-magazine/yuval-noah-harari-sapiens-and-the-age-of-the-algorithm/news-story/dec563f94ceb523228049fdaf8ab8915 |archive-date=10 November 2016 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Junie 2019 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;haaretz.com&quot;/&gt; en is 'n assistentmeditasie-instrukteur.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.vridhamma.org/en2013-12 |title=The messenger of inner peace: Satya Narayan Goenka; New Appointments |publisher=Vipassana Research Institute |work=Vipassana Newsletter 23 (12) |date=17 Desember 2013 |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180518203649/http://www.vridhamma.org/en2013-12 |archive-date=18 Mei 2018 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; Hy het sy boek ''Homo Deus'' gewy aan &quot;my onderwyser, S. N. Goenka, wat my op liefderike wyse belangrike dinge geleer het,&quot; en hy het ook gesê: &quot;Ek sou nie hierdie boek kon skryf sonder die fokus, vrede en insig wat verkry is deur die oefen van Vipassana vir die afgelope vyftien jaar nie.&quot;&lt;ref&gt;Homo Deus, dedication and Acknowledgements bl426&lt;/ref&gt; Hy beskou meditasie ook as 'n weg tot navorsing.&lt;ref name=&quot;haaretz.com&quot;/&gt;

Harari is 'n [[vegetariër]] en het ook gesê dat dit die gevolg was van sy navorsing, insluitende sy oortuiging dat die suiwelbedryf die band tussen die koei en haar kalf breek.&lt;ref name=&quot;guardian0705&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://soundcloud.com/bloombergview/interview-with-yuval-noah-harari-masters-in-business-audio |title=Interview With Yuval Noah Harari: Masters in Business (Audio) |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170330172213/https://soundcloud.com/bloombergview/interview-with-yuval-noah-harari-masters-in-business-audio |archive-date=30 Maart 2017 |url-status=dead |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Van Januarie 2019 af maak hy nie meer gebruik van 'n [[slimfoon]] nie.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://samharris.org/podcasts/reality-and-the-imagination/ |title=# 68 -- Reality and the Imagination |publisher=[[Sam Harris]] |work=Waking Up podcast |date=19 Maart 2017 |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420003935/https://samharris.org/podcasts/reality-and-the-imagination/ |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

==Akademiese loopbaan==
Harari het aanvanklik gespesialiseer in [[Middeleeue |Middeleeuse geskiedenis]] en [[krygsgeskiedenis|militêre geskiedenis]], wat betref sy studies vanaf 1993 tot 1998 by die [[Hebreeuse Universiteit van Jerusalem]]. Hy het sy D.Phil graad in 2002 by [[Universiteit van Oxford|Jesus-kollege, Oxford]], voltooi onder die toesig van Steven J. Gunn. Van 2003 tot 2005 was hy besig met sy post-doktorale studies in geskiedenis as 'n [[Yad Hanadiv]]-genoot.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://pluto.huji.ac.il/~ynharari/cv.html |title=CV at The Hebrew University of Jerusalem |date=2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170323065735/http://pluto.huji.ac.il/~ynharari/cv.html |archive-date=23 Maart 2017 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Junie 2019 }}&lt;/ref&gt;

Hy het verskeie boeke en artikels gepubliseer, insluitende (in Engels) ''Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550'';&lt;ref&gt;Yuval Noah Harari, ''Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550'' (Woodbridge: Boydell &amp; Brewer, 2007)&lt;/ref&gt; ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'';&lt;ref&gt;Yuval Noah Harari, ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'' (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008)&lt;/ref&gt; ''The Concept of 'Decisive Battles' in World History'';&lt;ref&gt;Yuval Noah Harari, ''The Concept of 'Decisive Battles' in World History'', in ''[[Journal of World History]]'' 18:3 (2007), 251–266.&lt;/ref&gt; en ''Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100–2000''.&lt;ref&gt;Yuval Noah Harari, &quot;Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100–2000&quot;, ''[[The Journal of Military History]]'' 74:1 (Januarie 2010), bls. 53–78.&lt;/ref&gt; Hy spesialiseer nou in [[wêreldgeskiedenis]] en makro-historiese prosesse.

Sy boek ''[[Sapiens: A Brief History of Humankind]]'' was in 2001 in [[Hebreeus]] gepubliseer en 2014 in Engels gepubliseer. Die werk is sedertdien in vyf-en-veertig bykomende tale vertaal.&lt;ref name=&quot;Telegraph_Payne&quot;&gt;{{cite news |last1=Payne |first1=Tom |title=Sapiens: a Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari, review: 'urgent questions' |url=https://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/11120947/Sapiens-a-Brief-History-of-Humankind-by-Yuval-Noah-Harari-review-urgent-questions.html |access-date=29 Oktober 2014 |work=The Telegraph |date=26 September 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190817150606/https://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/11120947/Sapiens-a-Brief-History-of-Humankind-by-Yuval-Noah-Harari-review-urgent-questions.html |archive-date=17 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Die boek neem die gehele lengte van [[menslike geskiedenis]] in oënskou, en dek die [[ewolusie|evolusie]] van ''[[Homo sapiens]]'' in die [[Steentydperk]] tot by die politiese en tegnologiese revolusies van die 21ste eeu. Die [[Hebreeus]]e uitgawe was 'n topverkoper in Israel, en het baie belangstelling by die algemene publiek gewek, en het Harari in 'n kits van 'n onbekende persoon in 'n glanspersoonlikheid verander.&lt;ref&gt;[http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 Fast talk / The road to happiness], in ''[[Haaretz]]'', 25 April 2012&lt;/ref&gt; YouTube-videosnitte van Harari se lesings in Hebreeus, oor die geskiedenis van die wêreld, is al deur tienduisende Israelis gekyk.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=WiJasqDJRow &quot;A Brief History of Mankind course], in the Hebrew University of Jerusalem channel in YouTube (in [[Hebrew language|Hebrew]])&lt;/ref&gt;

Harari gee ook gratis aanlyn-kursusse in Engels getiteld ''A Brief History of Humankind''.

==Gepubliseerde werke==
Harari se boek ''Homo Deus: A Brief History of Tomorrow'' was in 2016 gepubliseer, en ondersoek die moontlikhede van die toekoms van ''Homo sapiens''.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.theguardian.com/books/2016/aug/24/homo-deus-by-yuval-noah-harari-review |title=Homo Deus by Yuval Noah Harari review – how data will destroy human freedom |last=Runciman |first=David |date=24 Augustus 2016 |work=The Guardian |access-date=20 Oktober 2017 |issn=0261-3077 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200320002122/https://www.theguardian.com/books/2016/aug/24/homo-deus-by-yuval-noah-harari-review |archive-date=20 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Die boek se uitgangspunt handel daaroor dat die mensdom in die toekoms waarskynlik 'n wesenlike poging tot die verkryging van [[gelukkigheid|geluk]], [[onsterflikheid]] en veral die verkryging van [[god]]agtige magte gaan maak.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/953597984|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow|last=Harari|first=Yuval Noah|date=2016|publisher=Vintage|year=|isbn=9781784703936|location=London|pages=75|oclc=953597984}}&lt;/ref&gt; Die boek gaan voort om op openlike wyse te spekuleer oor verskillende maniere waarop hierdie ambisieuse strewes in die toekoms vir ''Homo Sapiens'' verwerklik kan word, gebaseer op realiteite en werklikhede van die verlede en die toekoms. Harari ontwikkel onder andere daarin 'n term vir 'n filosofie of verstandhouding wat die &quot;aanbidding&quot; van groot data behels.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/953597984|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow|last=Harari|first=Yuval Noah|date=2017|publisher=Vintage|year=|isbn=9781784703936|location=London|pages=429|oclc=953597984}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c |title=Yuval Noah Harari on big data, Google and the end of free will |last=Harari |first=Yuval Noah |date=26 Augustus 2016 |website=Financial Times |access-date=20 Oktober 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200409070010/https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c |archive-date=9 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

Harari se mees onlangse boek is getiteld ''21 Lessons for the 21st Century'' en fokus op meer alledaagse sake.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/books/2018/aug/15/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review |title=21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari review – a guru for our times? |last=Lewis |first=Helen |date=15 Augustus 2018 |website=the Guardian |access-date=25 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329204730/https://www.theguardian.com/books/2018/aug/15/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review |archive-date=29 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q |title=Review: 21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari — chilling predictions from the author of Sapiens |last=Russell |first=Review by Jenni |date=19 Augustus 2018 |access-date=25 Augustus 2018 |issn=0140-0460 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130140110/https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q |archive-date=30 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/lifestyle/books/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review-a3918696.html |title=Can mindfulness save us from the menace of artificial intelligence? |work=Evening Standard |access-date=25 Augustus 2018 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130141612/https://www.standard.co.uk/lifestyle/books/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review-a3918696.html |archive-date=30 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Dit is op 30 Augustus 2018 gepubliseer.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.newstatesman.com/culture/books/2018/08/yuval-noah-harari-s-21-lessons-21st-century-banal-and-risible-self-help-book |title=Yuval Noah Harari’s 21 Lessons for the 21st Century is a banal and risible self-help book |website=New Statesman |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190326180832/https://www.newstatesman.com/culture/books/2018/08/yuval-noah-harari-s-21-lessons-21st-century-banal-and-risible-self-help-book |archive-date=26 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.thenational.ae/arts-culture/books/book-review-is-21-lessons-for-the-21st-century-another-hit-for-yuval-noah-harari-1.763381 |title=Book review: Is '21 Lessons for the 21st Century' another hit for Yuval Noah Harari |work=The National |access-date=25 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130140112/https://www.thenational.ae/arts-culture/books/book-review-is-21-lessons-for-the-21st-century-another-hit-for-yuval-noah-harari-1.763381 |archive-date=30 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; In Hoofstuk 2 bespreek hy die toenemende getal mense wat werkloos gelaat word deur vooruitgang in outomatisering en [[Kunsmatige intelligensie]]. Hy ondersoek ook die idee van 'n basiese inkomste en/of universele inkomste vir elke burger nieteenstaande hulle werkstatus as 'n middel om ekonomiese werkloosheid aan te spreek.

==Oortuigings en opinies==
Harari stel belang in die wyse waarop ''Homo sapiens'' hulle huidige toestand bereik het, en in hul toekoms. Sy navorsing fokus op makro-historiese vrae soos: Wat is die verhouding tussen geskiedenis en biologie? Wat is die essensiële verskil tussen ''Homo sapiens'' en ander diere? Beskik geskiedenis oor 'n rigting? Het mense gelukkiger geword soos wat geskiedenis ontvou het? 

Harari beskou ontevredenheid as die die &quot;wortel&quot; van menslike realiteit, en ook ten opsigte van die wyse waarop dit in verband staan met evolusie .&lt;ref name=haaretz /&gt;

In 'n 2017 artikel het Harari geargumenteer dat daar &quot;dat daar dalk teen 2050 'n nuwe klas mense sal ontstaan - die nuttelose klas. Mense wat nie slegs werkloos wees nie, maar onindiensneembaar, as gevolg van groterwordende tegnologiese vooruitgang en vooruitgang wat betref die veld van [[Kunsmatige intelligensie]] (KI).&quot;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.theguardian.com/technology/2017/may/08/virtual-reality-religion-robots-sapiens-book |title=The meaning of life in a world without work |last=Harari |first=Yuval Noah |date=8 Mei 2017 |work=The Guardian |access-date=10 Mei 2017 |issn=0261-3077 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420074137/https://www.theguardian.com/technology/2017/may/08/virtual-reality-religion-robots-sapiens-book |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Hy het gepostuleer dat deur op ekonomiese, maatskaplike en politiese wyse met hierdie nuwe maatskaplike klas te handel, 'n sentrale uitdaging vir die mensdom in die komende dekades sal wees.&lt;ref&gt;{{Citation|last=iqsquared|title=Yuval Noah Harari on the Rise of Homo Deus|date=15 September 2016|url=https://www.youtube.com/watch?v=JJ1yS9JIJKs|accessdate=1 Junie 2017}}&lt;/ref&gt;

Harari het kommentaar gelewer op die penarie van diere, en veral die van troeteldiere sedertdien die aanvang van die [[landbouomwenteling]]. Harari is ook 'n [[vegetariër]]. &lt;ref name=&quot;guardian0705&quot;/&gt; Harari het sy oogpunte oor die wêreld as volg opgesom tydens 'n 2018 onderhoud&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://nautil.us/issue/67/reboot/yuval-noah-harari-is-worried-about-our-souls |title=Yuval Noah Harari Is Worried About Our Souls |last=Paulson |first=Steve |date=27 Desember 2018 |website=Nautilus |access-date=31 Desember 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191019140125/http://nautil.us/issue/67/reboot/yuval-noah-harari-is-worried-about-our-souls |archive-date=19 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; met Steve Paulson van Nautilus : &quot;Dinge is beter as tevore, maar dit is egter steeds nogal sleg. Dit kan vererger. Dit kom neer op 'n ietwat optimistiese oogpunt, want indien jy besef dat dinge beter is as tevore, beteken dit dat 'n mens dit selfs beter kan maak. &quot;

Harari het geskryf dat die idee van die vrye wil, en die liberale waardes wat dit help konsolideer het, &quot;mense aangemoedig het wat teen die Inkwisisie, die goddelike regte van konings, en die KGB moes veg,&quot; maar dit het egter gevaarlik begin raak in 'n wêreld wat beskik oor 'n dataekonomie, waar, soos sy argument lui, daar in realiteit nie so iets bestaan nie, en regerings en korporasies die individu beter begin ken as wat hulle hulself ken, en &quot;indien regerings en korporasies daarin slaag om die menslike dier te kaap, die maklikste mense om te manipuleer die sal wees wat in vrye wil glo.&quot;&lt;ref name=will&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/books/2018/sep/14/yuval-noah-harari-the-new-threat-to-liberal-democracy?CMP=fb_gu&amp;fbclid=IwAR1fJBV7FGzBLVrmPf8q0Mi05ZJUMDAqLLF_OnnGLHwePFrzYcbRrlvoNm4 |title=Yuval Noah Harari: the myth of freedom |agency=The Guardian |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200514191800/https://www.theguardian.com/books/2018/sep/14/yuval-noah-harari-the-new-threat-to-liberal-democracy?CMP=fb_gu |archive-date=14 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Harari brei verder uit dat &quot;Mense sekerlik oor 'n wil beskik - maar dit is nie &quot;vry&quot; nie. Jy kan nie besluit welke versugtinge jy oor beskik nie...Elke keuse hang af van 'n klomp biologiese, maatskaplike en persoonlike omstandighede wat jy nie namens jouself kan vasstel nie. Ek kan kies wat om te eet, wie om mee te trou en vir wie om te stem, maar hierdie keuses word deels bepaal deur my [[gene]], my [[Biochemie|biochemies]]e samestelling, my geslag, my familie agtergrond, my kultuur, ens - en ek kies nie welke gene of familie ek het nie.&quot;&lt;ref name=will/&gt;

==Toekennings en erkenning==
Harari het reeds twee keer (in 2009 en 2012) die Polonsky-prys gewen vir &quot;Kreatiwiteit en Oorspronklikheid&quot;. In 2011 het hy die Genootskap vir Militêre Geskiedenis se Moncado-toekenning vir uitsonderlike artikels in militêre geskiedenis gewen. In 2012 was hy verkies tot die ''Jong-Israeli Akademie van Wetenskappe''.

==Publikasies==

===Boeke===
*''21 Lessons for the 21st Century'' (Londen: Jonathan Cape, 2018)'','' {{ISBN|1787330672}}
*''Homo Deus: A Brief History of Tomorrow'' (2016), {{ISBN|978-1910701881}}
* ''[[Sapiens: A Brief History of Humankind]]'' (Londen: Harvill Secker, 2014) {{ISBN|978-006-231-609-7}}
* ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'' (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008),&lt;ref name=&quot;ynharari.com&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.ynharari.com/ |title=Yuval Harari – YN Harari – Prof. Yuval Noah Harari – Official Site – Sapiens: A Brief History of Humankind |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200421110943/https://www.ynharari.com/ |archive-date=21 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; {{ISBN|978-023-058-388-7}}
* ''Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550'' (Woodbridge: Boydell &amp; Brewer, 2007), {{ISBN|978-184-383-292-8}}
* ''Renaissance Military Memoirs: War, History and Identity'', 1450–1600 (Woodbridge: Boydell &amp; Brewer, 2004), {{ISBN|978-184-383-064-1}}

===Artikels===
* &quot;The Military Role of the Frankish Turcopoles – a Reassessment&quot;, ''Mediterranean Historical Review'' 12 (1) (Junie 1997), bls.&amp;nbsp;75–116.
* &quot;Inter-Frontal Cooperation in the Fourteenth Century and Edward III’s 1346 Campaign&quot;, ''War in History'' 6 (4) (September 1999), bls.&amp;nbsp;379–395
* &quot;Strategy and Supply in Fourteenth-Century Western European Invasion Campaigns&quot;, ''The Journal of Military History'' 64 (2) (April 2000), bls.&amp;nbsp;297–334.
* &quot;Eyewitnessing in Accounts of the First Crusade: The Gesta Francorum and Other Contemporary Narratives&quot;, ''Crusades'' 3 (Augustus 2004), pp.&amp;nbsp;77–99
* &quot;Martial Illusions: War and Disillusionment in Twentieth-Century and Renaissance Military Memoirs&quot;, ''The Journal of Military History'' 69 (1) (Januarie 2005), pp.&amp;nbsp;43–72
* &quot;Military Memoirs: A Historical Overview of the Genre from the Middle Ages to the Late Modern Era&quot;, ''War in History'' 14:3 (2007), bls.&amp;nbsp;289–309
* &quot;The Concept of ‘Decisive Battles’ in World History&quot;, ''The Journal of World History'' 18 (3) (2007), 251–266
* &quot;Knowledge, Power and the Medieval Soldier, 1096–1550&quot;, in ''In Laudem Hierosolymitani: Studies in Crusades and Medieval Culture in Honour of Benjamin Z. Kedar'', ed. Iris Shagrir, Ronnie Ellenblum and Jonathan Riley-Smith, (Ashgate, 2007)
* &quot;Combat Flow: Military, Political and Ethical Dimensions of Subjective Well-Being in War&quot;, ''Review of General Psychology'' (September 2008)&lt;ref name=&quot;ynharari.com&quot;/&gt;
* Introduction to Peter Singer's ''Animal Liberation'', The Bodley Head, 2015.
* &quot;Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100-2000&quot;, ''Journal of Military History'' 74:1 (gennaio, 2010), bls. 53-78.
* [https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c &quot;Yuval Noah Harari on big data, Google and the end of free will&quot;], ''[[Financial Times]]'' (Augustus 2016).
* [http://time.com/4826856/russia-trump-north-korea-china-war/ &quot;Why It’s No Longer Possible for Any Country to Win a War&quot;], ''Time'' (23 Junie 2017).
* [https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2018/10/yuval-noah-harari-technology-tyranny/568330/ &quot;Why Technology Favors Tyranny&quot;], ''The Atlantic'' (Oktober 2018).

== Notas ==
{{vertaalvanaf
| taalafk = en
| pl = https://en.wikipedia.org/wiki/Yuval_Noah_Harari
}}

==Verwysings==
{{Verwysings|3}}

==Eksterne skakels==
* {{Official website|http://ynharari.com/}}
* [https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-29205225 Meet the author – Yuval Harari video interview] – [[BBC News]]
* {{YouTube|id=xHHb7R3kx40|title=Why fascism is so tempting -- and how your data could power it}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Harari, Yuval Noah}}
[[Kategorie:Israelse akademici]]
[[Kategorie:Israelse geskiedkundiges]]
[[Kategorie:Israelse Jode]]
[[Kategorie:Israelse skrywers]]
[[Kategorie:Geboortes in 1976]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>17m0k62kdntd37wo3pajuh79i248a7n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Carl Gilliard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>263652</id>
    <revision>
      <id>2520151</id>
      <parentid>2128799</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:52:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1884" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Carl Gilliard
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              =  
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1958|4|18}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Verenigde State|Amerikaans]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, vervaardiger, en regisseur
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0318784
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Carl Gilliard''' (gebore 18 April 1958) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, vervaardiger, en regisseur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Coach Carter'' (2005), ''Inception'' (2010), en ''Followers'' (2017), en in die televisiereeks ''24'' (2001).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1999: ''Chimera House''
* 1999: ''Q: The Movie''
* 2000: ''Retiring Tatiana''
* 2005: ''Coach Carter''
* 2006: ''Section 8''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2017: ''Followers''

=== Televisiereekse ===
* 2001: ''24''
* 2006: ''The Unsuccessful Thug''
* 2012: ''The Black Soap''
* 2019: ''Jeffrey's Plan''

=== Video's ===
* 2002: ''The Chatroom''
* 2005: ''Wifey''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0318784|Carl Gilliard}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Gilliard, Carl Rousseau}}
[[Kategorie:Geboortes in 1958]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Amerikaanse regisseurs]]</text>
      <sha1>62bwhponkcw2oyvq8zy4pyqlm93uogj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>David Bailie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>268489</id>
    <revision>
      <id>2520220</id>
      <parentid>2129697</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:51:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1945" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = David Bailie
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1937|12|4}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1961–nou 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0047549
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''David Bailie''' (gebore 4 Desember 1937) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Gladiator'' (2000), ''Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl'' (2003), ''Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest'' (2006), en ''Pirates of the Caribbean: At World's End'' (2007).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1974: ''Son of Dracula''
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2003: ''Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl''
* 2006: ''Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest''
* 2007: ''Pirates of the Caribbean: At World's End''
* 2011: ''Tribe''
* 2013: ''Traveller''
* 2017: ''The Beyond''
* 2018: ''In the Trap''

=== Televisierolprente ===
* 1973: ''Wipers Three''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0047549|David Bailie}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Bailie, David}}
[[Kategorie:Geboortes in 1937]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse fotograwe]]</text>
      <sha1>bft4xr4r09ui7pkjbnf5aksgdeio696</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pete Postlethwaite</title>
    <ns>0</ns>
    <id>269005</id>
    <revision>
      <id>2520158</id>
      <parentid>2022918</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:58:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3080" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Pete Postlethwaite
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Peter William Postlethwaite
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum|1946|2|7}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = {{Sterfdatum en ouderdom|1946|2|7|2011|1|2}}
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 1975–2010
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0000592
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Pete Postlethwaite''' (7 Februarie 1946 – 2 Januarie 2011) was 'n [[Engeland|Engelse]] akteur en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Usual Suspects'' (1995), ''The Lost World: Jurassic Park'' (1997), ''Inception'' (2010), en ''The Town'' (2010).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1988: ''Distant Voices, Still Lives''
* 1988: ''The Dressmaker''
* 1993: ''Anchoress''
* 1993: ''In the Name of the Father''
* 1994: ''Suite 16''
* 1995: ''The Usual Suspects''
* 1996: ''When Saturday Comes''
* 1996: ''Brassed Off''
* 1996: ''Crimetime''
* 1996: ''DragonHeart''
* 1996: ''James and the Giant Peach''
* 1997: ''The Lost World: Jurassic Park''
* 1997: ''The Serpent's Kiss''
* 1997: ''Bandyta''
* 1998: ''Among Giants''
* 1999: ''The Divine Ryans''
* 1999: ''Wayward Son''
* 2000: ''Rat''
* 2001: ''Cowboy Up''
* 2002: ''Triggermen''
* 2002: ''Between Strangers''
* 2005: ''Red Mercury''
* 2006: ''Valley of the Heart's Delight''
* 2007: ''Ghost Son''
* 2007: ''Liyarn Ngarn''
* 2009: ''Solomon Kane''
* 2009: ''The Age of Stupid''
* 2010: ''[[Inception]]''
* 2010: ''The Town''

=== Televisiereekse ===
* 1977: ''Horse in the House''
* 1985: ''Screen Two''
* 1989: ''Tales of Sherwood Forest''
* 1990: ''Debut on Two''

=== Televisierolprente ===
* 1978: ''Doris and Doreen''
* 1986: ''Watching''
* 1991: ''A Child from the South''
* 1994: ''Sharpe's Company''
* 1994: ''Sharpe's Enemy''
* 1999: ''Lost for Words''
* 1999: ''Butterfly Collectors''
* 2003: ''Wilde Stories: The Devoted Friend''

=== Video's ===
* 2004: ''The Limit''
* 2005: ''Beneath the Surface: The Making of 'Dark Water'''
* 2006: ''Anatomy of a Global Thriller: Behind the Scenes of the Constant Gardener''
* 2010: ''The Making of Solomon Kane''
* 2017: ''Everyone wanted to be in Vic's Christmas Specials''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0000592|Pete Postlethwaite}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Postlethwaite, Pete}}
[[Kategorie:Geboortes in 1946]]
[[Kategorie:Sterftes in 2011]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>ogwrvu8nv42emz82ssihn2x5l2wug8j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oliver Reed</title>
    <ns>0</ns>
    <id>269045</id>
    <revision>
      <id>2520272</id>
      <parentid>2022958</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:54:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4167" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Oliver Reed
| Beeld                     = Oliver Reed 1968 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Robert Oliver Reed
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum|1938|2|13}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Engeland|Engels]]
| Sterfdatum                = {{Sterfdatum en ouderdom|1938|2|13|1999|5|2}}
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1958–1999
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0001657
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Oliver Reed''' (13 Februarie 1938 – 2 Mei 1999) was 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Oliver!'' (1968), ''Dr. Heckyl and Mr. Hype'' (1980), ''The Adventures of Baron Munchausen'' (1988), en ''[[Gladiator]]'' (2000).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1961: ''The Curse of the Werewolf''
* 1962: ''Night Creatures''
* 1963: ''The Crimson Blade''
* 1963: ''Paranoiac''
* 1964: ''The Girl-Getters''
* 1965: ''The Brigand of Kandahar''
* 1965: ''The Party's Over''
* 1966: ''The Trap''
* 1967: ''The Jokers''
* 1967: ''I'll Never Forget What's'isname''
* 1967: ''The Shuttered Room''
* 1968: ''Oliver!''
* 1969: ''The Assassination Bureau''
* 1969: ''Hannibal Brooks''
* 1969: ''Women in Love''
* 1970: ''The Lady in the Car with Glasses and a Gun''
* 1970: ''Take a Girl Like You''
* 1971: ''The Devils''
* 1971: ''The Hunting Party''
* 1972: ''Sitting Target''
* 1972: ''Z.P.G.''
* 1972: ''The Triple Echo''
* 1973: ''Dirty Weekend''
* 1973: ''Fury''
* 1973: ''The Three Musketeers''
* 1973: ''Blood in the Streets''
* 1974: ''Blueblood''
* 1974: ''The Four Musketeers: Milady's Revenge''
* 1975: ''Royal Flash''
* 1975: ''Tommy''
* 1975: ''The New Spartans''
* 1976: ''Burnt Offerings''
* 1976: ''The Great Scout &amp; Cathouse Thursday''
* 1976: ''The Sell-Out''
* 1977: ''Assault in Paradise''
* 1977: ''Crossed Swords''
* 1978: ''Tomorrow Never Comes''
* 1978: ''The Class of Miss MacMichael''
* 1978: ''The Mad Trapper''
* 1979: ''The Brood''
* 1979: ''A Touch of the Sun''
* 1980: ''Dr. Heckyl and Mr. Hype''
* 1980: ''Lion of the Desert''
* 1981: ''Condorman''
* 1981: ''Venom''
* 1983: ''Al-mas' Ala Al-Kubra''
* 1983: ''Spasms''
* 1983: ''Two of a Kind''
* 1983: ''Fanny Hill''
* 1986: ''Captive''
* 1986: ''Castaway''
* 1987: ''Master of Dragonard Hill''
* 1987: ''Dragonard''
* 1988: ''The Adventures of Baron Munchausen''
* 1988: ''Rage to Kill''
* 1988: ''Skeleton Coast''
* 1988: ''Blind Justice''
* 1988: ''Captive Rage''
* 1989: ''The House of Usher''
* 1989: ''The Return of the Musketeers''
* 1990: ''The Revenger''
* 1990: ''Panama Sugar''
* 1990: ''Hired to Kill''
* 1992: ''Severed Ties''
* 1995: ''Luise knackt den Jackpot''
* 1995: ''Russian Roulette - Moscow 95''
* 1998: ''The Incredible Adventures of Marco Polo on His Journeys to the Ends of the Earth''
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2000: ''Orpheus &amp; Eurydice''

=== Televisiereekse ===
* 1958: ''Monitor''
* 1959: ''The Golden Spur''
* 1962: ''Needle Match''
* 1964: ''R3''
* 1972: ''Russell Harty Plus''
* 1982: ''Sin on Saturday''
* 1983: ''Masquerade''
* 1984: ''Aspel &amp; Company''
* 1990: ''The World of Hammer''

=== Televisierolprente ===
* 1985: ''Black Arrow''
* 1989: ''The Lady and the Highwayman''
* 1990: ''A Ghost in Monte Carlo''
* 1990: ''Treasure Island''
* 1991: ''Prisoner of Honor''
* 1996: ''Die Tunnelgangster von Berlin''
* 1998: ''Jeremiah''

=== Video's ===
* 2017: ''Beauty Is Truth''
* 2017: ''Paranoiac; The Making Of''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0001657|Oliver Reed}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Reed, Oliver}}
[[Kategorie:Geboortes in 1938]]
[[Kategorie:Sterftes in 1999]]
[[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>fvvou5gwqc8l5gtrl9yk4lhcosa89pn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Geskiedenis van China</title>
    <ns>0</ns>
    <id>269745</id>
    <revision>
      <id>2520279</id>
      <parentid>2496543</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:11:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Drie verhewes en vyf oerkeisers */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29056" xml:space="preserve">Die '''geskiedenis van China''' bied 'n oorsig van die historiese ontwikkeling van [[China]]. China het een van die oudste [[beskawing]]s ter [[wêreld]], met 'n voortdurende ontwikkeling van die voorgeskiedenis tot die hede. Die Chinese praat graag van '5000 jaar geskiedenis en 7000 jaar van kultuur' (''wuqian nian de lishi, qiqian nian de wenhua'', 五 千年 的 歷史 ，七 千年 的 文化) waardeur hulle tradisioneel hul geskiedenis met die Geel Keiser begin en hul kultuur met Fuxi of met Youchao. Die oudste geskrewe Chinese historiese bronne, die orakelbene, dateer uit die 13de eeu vC.

== Voorgeskiedenis (2 000 000 - 1550 vC) ==

=== Pleistoseen ===
[[Lêer:Skull pekingman.jpg|duimnael|Gerekonstrueerde [[skedel]] van die Peking Man.]]
Die oudste menslike [[fossiel]]e wat in die hedendaagse China aangetref word, is dié van die Yuanmou-mens, twee tande wat saam met klipwerktuie in die [[Yunnan]] Provinsie gevind is. Dit is as 1,7 miljoen jaar oud gedateer. Net soos die latere Peking Man wat 400 000 jaar gelede naby [[Beijing]] gewoon het, word hulle geklassifiseer as deel van  die [[Homo erectus]]-menslike spesie.

Volgens die navorser word verskillende vondse uit die periode tot 100 000 jaar gelede as laat Homo erectus, [[Denisova-hominien|Denisova-mens]] of Argaïse Homo sapiens geklassifiseer.

Die anatomies moderne mens het ongeveer 100 000 jaar gelede vanuit [[Afrika]] die suide van [[Eurasië]] bereik. Hoe vinnig hulle daarna China bereik het, is kontroversieel, maar [[DNS]]-navorsing toon dat die huidige inwoners van China 50 000 jaar gelede van inwoners van Wes-Eurasië geskei het en hulle tussen 50-40 000 jaar gelede in China gevestig het.

Opmerklik is dat relatief min klipwerktuie uit die Chinese paleolitiese tyd gevind is, wat dikwels redelik primitief is. Waarskynlik is die algemeenste en maklik verwerkte, maar bederfbare [[bamboes]] vir gereedskap gebruik.

=== Neolitikum ===
Die [[Neolitikum|neolitiese]] in China word in die Chinese [[argeologie]] gedefinieer as 'n terrein wat aan een of meer van die volgende vyf kenmerke voldoen: teenwoordigheid van erdewerk, van geskuurde of gepoleerde klipwerktuie, 'n permanente woonplek, gewasverbouing of die aanhou van diere. Die begrip 'neolities' het dus 'n breër betekenis in China as in die [[Weste]]. Dit is gedoen omdat bogenoemde eienskappe in 'n ander volgorde in die verskillende streke ontwikkel het.  As gevolg hiervan is daar verskille tussen Westerse en Chinese publikasies oor China ten opsigte van aanduidings van subperiodes binne die neolitiese tydvak.

Vir die periode tot 8000 vC is geen argeologiese bewyse vir die beoefening van [[landbou]] gevind nie. Argeologiese vondste uit die tydperk rondom 6000 vC toon aan dat die landbou in daardie tyd reeds goed ontwikkel was. Weens die gebrek aan argeologiese vondste uit die kritieke tydperk 8000-6000 vC is dit egter onduidelik hoe die werklike oorgang van versameling na stelselmatige gewasverbouing in hierdie gebiede plaasgevind het. Dieselfde geld vir die makmaak van diere. Uit vondste uit die tydperk rondom 6000 vC toon 'n suksesvolle makmaak van [[hond]]e, [[vark]]e, [[hoender]]s en moontlik ook van waterbuffels.

Die vervaardiging van erdewerk vir die versameling, vervoer en voorbereiding van [[voedsel]] het reeds begin, nog voordat mense stelselmatig gewasse begin verbou het. Totdat die oudste skerwe onlangs van Nanzhuangtou af gekom het, sou hulle tussen 12 500 en 9500 jaar oud wees. In 2012 is aangekondig dat skerwe in die Xianrendong (Xianren-grot) ([[Jiangxi]]) met die uiterste ouderdom van 19 000 tot 20 000 jaar gevind is.
[[Lêer:Longshan eggshell thin cup.jpg|links|duimnael|'n Beker tipies van die Longshan-kultuur. Dit is gemaak van swart erdewerk met die dikte van 'n eierdop]]
Danksy stylverskille in die ontdekte pottebakkery en die steen-landbougereedskap, het dit vanaf 6000 vC vir argeoloë moontlik geword om tussen verskillende streekskulture te onderskei. Tussen 5000 en 3000 vC bestaan in die vallei van die [[Geelrivier]], die Yangshao-kultuur, die eerste ontdek en dus die langste bestudeerde neolitiese kultuur is. Dit is egter nie die oudste nóg die enigste neolitiese kultuur in China nie. Ongeveer 6000 vC daar was, afgesien van die voorgangers van die Yangshao-kultuur, ook kulture in die hedendaagse [[Liaoning]], [[Shandong]] en [[Gansu]]. Soos Yangshao en sy voorgangers, was hulle gebaseer op die verbouing van twee soorte [[Manna (graan)|Mannas]], naamlik trosmanna (''Setaria italica'', 粟, ''su'') en pluimmanna (''Panicum miliaceum'', 黍, ''shuen''). In dieselfde periode was daar kulture langs die middel- en onderste loop van die Jangtsekiang en in die hedendaagse [[Sichuan]]-kulture gebaseer op die verbouing van [[rys]]. Vir die opkoms van die Chinese kultuur was hierdie suidelike kulture net so belangrik soos die voorgangers van die Yangshao-kultuur.

'n Komplekse, maar nog nie ten volle verstaande interaksie tussen die Yangshao-kultuur, die meer oostelike neolitiese kulture (soos dié van Dawenkou en Liangzhu) en die noordelike Hongshan-kultuur van [[Liaoning]] het rondom 2500 vC ontstaan, die Longshan-kultuur. Kenmerkend was swart, papierdun pottebakkery. Die manier van begrafnis en die vervaardiging van kosbare begrafnisgeskenke het tussen 2500 en 2000 vC voorgekom, 'n deurlopende proses van sosiale stratifikasie. [[Geweld]] het blykbaar ook 'n groter rol begin speel. Stede is ommuur en verminkte geraamtes van daardie tyd is gevind. Dit is moontlik die periode van die 'tienduisend state' (''wan guo'', 萬 國). Hierdie term word in tradisionele historiografie gebruik om die dorpsgebaseerde landbougemeenskappe in Sentraal-China gedurende die tydperk van die Vyf Oerkeisers te beskryf. Hier lê die wortels van die Shang- en Zhou-kultuur, en as dit werklik bestaan het, dié van die Xia-dinastie. Hoe hierdie state uit die Longshan-kultuur ontstaan het, is egter nog onduidelik.

== Tradisionele Chinese opvatting oor hul eie oudheid ==
Die tradisionele Chinese opvatting van die antieke geskiedenis is gebaseer op 'n groot aantal [[legende]]s en mitiese tradisies van baie verskillende oorspronge. Hulle is stelselmatig saamgevoeg uit die laat Zhou-era en van hul mitiese aspekte ontneem. 'n [[Mite]] oor 'n songodin met die naam Xihe (W-G: Hsi-Ho) is byvoorbeeld gerasionaliseer na Xi en He, twee [[sterrekundige]]s wat met die keiserlike hof verband hou. In werklikheid het 'n omgekeerde &quot;euemeros&quot; plaasgevind: mites word teruggebring as historiese gebeure.

=== Chinese chronologie van die Chinese oudheid ===
Daar is geen duidelikheid oor die chronologie van die Zhou, die Shang (en die Xia-dinastie) nie. Die oudste datum in die geskiedenis van die Chinese oudheid waarop alle bronne saamstem, is 841 vC. In daardie jaar het die Gong He-regentskap vir die Zhou koning Xuan begin.

* Die tradisionele chronologie gaan terug na berekeninge deur Liu Xin (46 vC - 23 nC). Die Westelike Zhou regeer 341 jaar, die Shang 644 en die Xia 439 jaar. Vanaf 771 vC aan die einde van die Westerse Zhou-dinastie, begin die Zhou-dinastie in 1122, die Shang-dinastie in 1766 en die Xia-dinastie in 2205 vC. Volgens die Bamboes-annale het die Westerlike Zhou 280 jaar regeer, die Shang 508 en die Xia 431 jaar. Vanaf 770 vC as die begin van die Oostelike Zhou, begin die Zhou-dinastie in 1050, die Shang-dinastie in 1558 en die Xia-dinastie in 1989 vC.
* Die Xia Shang Zhou Chronologie Projek, 'n multidissiplinêre komitee wat in 1996 deur die Regering van die [[Volksrepubliek China]] ingestel is, het sy voorlopige navorsingsresultate in 2000 bekend gemaak. Die historisiteit van die Xia-dinastie en die tradisionele lineêre siening dat die Xia-, Shang- en Zhou-dinastie mekaar gevolg het, is aanvaar. Die datums vir die Westerse Zhou-dinastie was 1046-771, vir die Shang 1600-1046 en vir Xia 2070-1600 vC. Dit moes die standaard word vir beide handboeke en wetenskaplike werke. Sedert 2000 is daar egter niks van die projek gehoor nie.
* Chinese argeoloë gebruik 'n ietwat minder presies gedefinieerde klassifikasie gebaseer op voorgestelde artefakte, maar hulle aanvaar ook die lineêre opeenvolging van die drie oudste dinastieë:
* Die Westelike Zhou het die periode tussen die laaste helfte van die 11de eeu en 771 vC ingesluit.
* Shang het die 16de tot die eerste helfte van die 11de eeu v.C bestaan. Chinese argeoloë onderskei nie tussen Shang as staat en Shang as kultuur nie (in die vorm van 'n argeologiese horison). Dit is immers gebaseer op die voorrang van geskrewe bronne. Beide die Erligang-kultuur (16de-14de eeu) en Yinxu (12de en 11de eeu) word dus onder die Shang-dinastie gereken.
* Xia het die periode van die Erlitou-kultuur gedek, dit wil sê die periode tussen die 19de en die begin van die 16de eeu. Ook hier is die voorrang van geskrewe bronne van toepassing op Chinese argeoloë, sodat daar geen onderskeid getref kan word tussen Xia as 'n kultuur (Erlitou-kultuur) en Xia as 'n staat (Xia-dinastie) nie.

=== Drie verhewes en vyf oerkeisers ===
[[Lêer:Yellowemperor.jpg|duimnael|Huangdi, die Geel Keiser. (Muurskildery gevind in die graf van die geslag Wu 武, Shandong, wat uit die Han-dinastie dateer).]]
Volgens die Bamboes-annale en die ''[[Shiji]]'' het die Chinese geskiedenis begin met Huangdi, die Geel Keiser. Hierdie mitiese figuur is in die ''Shiji'' gerasionaliseer as leier van die Ji-stam (姬), wat die Sentrale Vlakte, die (oostelike) kom van die [[Geelrivier]], bewoon het. Na 'n hewige stryd is die naburige mense van die Jiang (姜), die stam van die ook mitiese Yandi, deur Huangdi verower. Albei stamme het daarna by die Huaxia-mense aangesluit. Hulle het oorspronklik die vallei van die Weirivier bewoon, maar het later ooswaarts langs die Huanghe beweeg en versprei na die huidige provinsie [[Shanxi]], die weste van [[Henan]] en die noorde van [[Hebei]]. Die huidige Han-Chinese beskou hulself as afstammelinge van die twee geslagte en noem hulself dus Yanhuangzisun. In die tradisionele geskiedskrywing is 'n groot aantal uitvindings aan Huangdi (of aan sy ministers) toegeskryf, waaronder trekkarre, bote, [[klere]], [[huis]]e, skrif, [[sywurm]]boerdery en [[akupunktuur]].

Die stamme in die ooste van China is Yi (夷) of Dongyi (東夷, Oostelike Yi) genoem. Hulle het oorspronklik die suidelike deel van [[Shandong]] bewoon en later versprei na die noorde van Shandong, die suide van Hebei, die oostelike Henan en Sentraal [[Anhui]]. 'n Aantal mitiese figure, waaronder Taihao, Shaohao, Houyi en Chiyou, is in die tradisionele werke beskryf as leiers van die Yi. Soos Yandi, sou Chiyou ook ná 'n lang stryd deur die Geel Keiser verslaan word.

Ouer historiese bronne as die ''Shiji'', insluitend die ''Boek van Dokumente'', begin nie die Chinese geskiedenis met die Geel Keiser nie, maar slegs met Yao en Shun. Soos die Geel Keiser, is hulle ook in die ''Shiji'' gerasionaliseer as leiers van die familiegroep: Yao van die Taotang (陶唐)-groep en Shun of die Yu (虞)-familiegroep.

In die ''Shiji'' en ''Da Dai Liji'' (大 戴 禮記) word Yao en Shun, soos Zhuanxu en Ku, beskryf as afstammelinge van Huangdi. Hulle vorm saam die &quot;Vyf Oerkeisers&quot;. Die getal het te make gehad met die onderrig van die Vyf elemente, die dominante [[kosmologie]]se visie tydens die [[Han-dinastie]]. 'n Oerkeiser is aan elk van die vyf elemente gekoppel. Daar is verskille in die oorlewende reeks name, omdat die bewerkte [[mite]]s uit verskillende streke kom. Die volgorde van die name het ook verskil, wat weer deur verskillende filosofiese rigtings beïnvloed is.
[[Lêer:NuwaFuxi1.JPG|duimnael|Fuxi (regs) saam met Nüwa, sy suster, ook sy vrou. Hulle word as twee ineengestrengelde [[slang]]&lt;nowiki/&gt;e voorgestel. Hulle behoort tot die drie verhewes. (Ook 'n muurskildery uit die graf van die Wu geslag).]]
Volgens klassieke Chinese geskrifte was die Chinese kultuur te danke aan 'n aantal kulturele helde. Byvoorbeeld, Youchao het skuiling voorsien deur neste in bome te bou, Suiren het die vuur gemaak, Fuxi het die visnette bedink, Nüwa het die [[huwelik]] ingestel en Shennong het die mense geleer om die vyf grane te laat groei en medisinale kruie te gebruik. Hierdie kulturele helde word, net soos die vyf oer keisers, in die tradisionele historiografie beskou as werklike familiestamleiers en nie as mitiese figure nie.

Toe die volgorde van die vyf elemente tydens die Han-dinastie verander is, is nog drie regeerders uit die ry oudste kulturele helde voor die vyf oerkeisers geplaas. Hulle word die 'Drie Verhewes' genoem. Hulle is in die 7de eeu (nC) deur Sima Zhen tot die ''Shiji'' gevoeg. Sedertdien was Fuxi aan die begin van die Chinese kultuur in die tradisionele Chinese historiografie en Huangdi aan die begin van die Chinese staat. Al hierdie verhewes en oerkeisers is in 'n akkurate chronologie geplaas. Die basis hiervoor is deur Liu Xin (46 vC - 23 nC) gelê. Dit was egter nie meer as  'n pseudo-geskiedenis nie, omdat Liu Xin staatgemaak het op kosmologiese berekeninge en nie op werklike gebeure nie. Nietemin speel die jaartalle tot dusver 'n groot rol in die Chinese historiese denke. Aan die einde van die 19de eeu, toe daar 'n behoefte was aan 'n lineêre era met die opkoms van [[nasionalisme]], was die jaar 2698 vC as die begin van die Chinese era gestel. Dit sou die begin van die regering van die Geel Keiser gewees het.

Dit is opvallend dat meer onlangse kommentaar op historiese werke die begin van hierdie periode van die oerkeisers nog verder in die verlede plaas. Hierdie verskynsel is die eerste keer deur Gu Jiegang in sy Gushi Bian (''Debat oor die Ou Geskiedenis''), wat tussen 1926 en 1941 saamgestel is, beskryf. Hy het verklaar dat die tydperk van die drie verhewes en die vyf oerkeisers nie op historiese feite gebaseer was nie, maar op mites en [[legende]]s wat verder en verder in die verlede geprojekteer is. Die beskryfde heersers het nie soos die inwoners van die [[steentydperk]] gelyk nie. Tog, in die Volksrepubliek en in [[Taiwan]], bly die siening dat die Chinese geskiedenis met die 'Geel Keiser' begin het, al dan teen 2 698 vC. 

In die tradisionele historiografie is die &quot;drie verhewes en die vyf oerkeisers&quot; opgevolg deur die &quot;Drie Dinastieë&quot; (''sandai'', 三代), die Xia, Shang en Zhou dinastieë. Die Zhou het die konsep van die Hemelse Mandaat bekendgestel om hul magsoorname te legitimeer. Hulle het hierdie konsep in 'n (fiktiewe?) historiese konteks geplaas, toe hulle gesê het dat hulle deur die mag van die Shang oor te neem, niks meer gedoen het as om die historiese voorbeeld van die Shang te volg nie. Hulle sou immers die mag van die Xia-dinastie oorgeneem het toe daardie dinastie die deug verloor het en daarmee die Hemelse Mandaat.

Binne die Konfusianistiese tradisies, behoort Yao en Shun, die laaste twee oerkeisers, saam met Yu, die stigter van die Xia-dinastie, aan die 'Drie Volmaakte Konings' (''sanwang'', 三 王). Binne [[Konfusianisme]] het hulle 'n voorbeeldige funksie gekry vir alle latere regeerders en amptenare. Dit was ook van toepassing voor Tang, stigter van die Shang-dinastie, maar veral vir koning Wen en die hertog van Zhou, stigters van die Zhou-dinastie. Hulle is almal geprys deur [[Konfusius]] en word in die latere historiografie as voorbeeldige heersers beskou. Die vroeë Zhou-tyd word toenemend beskou as 'n ongeëwenaarde 'goue periode', maar was in werklikheid 'n vooruitskatting na die verlede van 'n eenheidsideaal wat ontwikkel het onder die Han-dinastie.

=== Xia-dinastie ===
In die Chinese historiese tradisie volg die Xia-dinastie die tydperk van die vyf oerkeisers. Daar is 17 name van konings wat behoue gebly het. As die fiktiewe aanduidings van verwantskap van die mitiese vyf oerkeisers in die ''Shiji'', buite verrekening gelaat word, is die Xia-dinastie die eerste een waarin erfopeenvolging voorkom. Volgens die tradisionele chronologie, wat retrospektief bereken is deur Liu Xin, sou die Xia-dinastie tussen 2205 en 1766 vC regeer het, volgens die ''Bamboes-annale'' tussen 1989 en 1558 vC.
[[Lêer:ErlitouXia.PNG|duimnael|'n Geografiese vergelyking van die Erlitou-uitgrawings (pienk) en die beweerde Xia-stede (swart).]]
Chinese argeoloë assosieer 'n argeologiese terrein in Erlitou (naby [[Luoyang]] in [[Henan]]) met die Xia-dinastie. Hulle is daarvan oortuig deur 'n kombinasie van drie faktore:

* Erlitou is in die middel van die gebied wat tradisionele Chinese historiografie met die Xia-dinastie verbind word,
* Die vondste is gedateer tussen 1900 en 1500 vC, wat tradisioneel die Xia-tydperk was.
* Die Erlitou-kultuur het 'n groot uitstralingsgebied, wat na verwys word as politieke invloed en staatsvorming.

In teenstelling daarmee voer ander historici aan dat die bestaan van die Xia-dinastie slegs met sekerheid vasgestel kan word as daar benewens argeologiese en historiese bronne ook geskrewe bronne gevind is. Slegs dan kan dit duidelik word of die oorlewende lys van Xia-regeerders histories korrek is. Dit word nie as onmoontlik beskou nie; die tradisionele oorlewende lys  van die heersers van Shang het geblyk na die ontdekking van inskripsies op orakelbene grootliks korrek te wees. 'n Probleem is dat die resultate van Chinese argeologiese navorsing nie onafhanklik geïnterpreteer word nie. Voorrang lê by tradisionele geskrewe bronne. Dit word gebruik om beide die plek van die argeologiese ondersoek af te baken en om die argeologiese vondste aan te dui.

Die Shang het geen melding gemaak van die Xia in die inskripsies op hul orakelbene nie. Die eerste vermelding dateer uit die Zhou-dinastie. Die Zhou wou moontlik hul mag legitimeer deur 'n verhouding te vestig met 'n staat wat eens met die Shang meegeding het. As dit korrek is, kan die Xia wel bestaan het, alhoewel nie as die voorganger van die Shang nie (soos in tradisionele historiografie gemeld), maar (gedeeltelik) gelyktydig met Shang. In hierdie geval het beide Xia en Shang hul oorsprong in die ordelike boerderygemeenskappe wat tradisioneel die tienduisend state genoem is en wat kultureel verband hou met die Longshan-kultuur. In daardie geval kon Xia en Shang elkeen 'n ruk lank hegemonie oor hierdie gemeenskappe uitgeoefen het.

Ander wetenskaplikes ontken steeds dat ''a priori'' bewyse bestaan van die Xia se bestaan. Sarah Allan sien die Xia byvoorbeeld as 'n eggo van Shang-mites wat later deur die Zhou misverstaan en gebruik is om hul oorname 'n historiese basis te gee.

== Shang, Zhou en die Strydende State (1750 - 221 vC) ==

Die Shang-dinastie is die eerste dinastie waarop ooreengekom is dat dit beslis bestaan het. Die oorsprong daarvan is moeilik om te dateer, maar dit word geskat as teen omstreeks 1750 vC.

Die Zhou-dinastie (周朝) (laat 10de eeu vC - 256 vC) het die Shang-dinastie opgevolg en die [[Qin-dinastie]] in China voorafgegaan. Die Zhou-dinastie het langer geduur as enige ander dinastie in die geskiedenis van China.

=== Westelike Zhou (1050 - 772 vC) ===
[[Feodalisme|Feodale]] staat. 

=== Oostelike Zhou (772 - 256 vC) ===
Die [[tydperk van die Lente en die Herfs]] (772 - 481 vC) en die [[tydperk van die Strydende State]] (453 - 221 vC). Die Zhou-dinastie het in tientalle oorlogvoerende state uitmekaar geval, en die koning het weinig te sê behalwe in die onmiddellike omgewing van sy hoofstad. Hierdie 'Koninklike Gebied' is in 256 vC geannekseer deur die staat Qin, wat in die daaropvolgende dekades ook alle ander state sou verower en &quot;China&quot; (die naam van die land kom van Qin) as 'n keiserryk sou verenig.

== Chinese keiserryk ==
In 221 vC word die land verenig as die [[Chinese Keiserryk]] onder die eerste keiser, [[Qin Shi Huangdi]] (wat &quot;Eerste keiser van die Qin&quot; beteken), wat die Qin-dinastie gestig het. Gedurende die Han-dinastie (206 vC-220 nC) is die ryk uitgebrei na [[Korea]], [[Vietnam]] en [[Sentraal-Asië]].

'n Tydperk van onrus het gevolg, waarin een van die rustige tye die [[Tang-dinastie]] was (618-907). Onder die keisers van hierdie dinastie is onder andere die eksamenstelsel ingestel, waardeur nie-adelike persone ook hoë posisies kon beklee. Vanaf die 9de eeu neem die mag van die keiser toe en die ekonomiese sentrum beweeg na die suide.

Na bewering het [[Marco Polo]] China omstreeks 1280, toe die Mongoolse [[Yuan-dinastie]] hier aan bewind was, besoek. Onder die Ming-keisers (1368-1644) is meer klem op hul eie Chinese waardes gelê en is die invloed van buite afgeweer. Later, onder die [[Qing-dinastie]] van die Manchu (1644-1911), het die druk vanuit die Weste weer toegeneem.

Hieronder volg 'n chronologiese lys van die keiserlike dinastieë wat oor China regeer het.

* Xia c. 2200-1750 v.C.
* Shang c. 1766-1122 v.C.
* Zhou 1122-256 v.C.
** Westelike Zhou 1122-771 v.C.
** Oostelike Zhou 771-256 v.C.
*** [[Tydperk van die Lente en die Herfs]] 771-481 v.C.
*** [[Tydperk van die Strydende State|Periode van die Strydende State]] 403-221 v.C.

Van die [[Qin-dinastie]] af is daar amptelik sprake van ’n Chinese keiserryk.
* [[Qin-dinastie|Qin]] 221-206 v.C.
* [[Han-dinastie|Han]] 206 v.C. - [[220]]
** [[Han-dinastie|Westelike Han]] 206 v.C. - [[9]] n.C.
** [[Wang Mang]] die Oorweldiger [[9]]-[[23]]
** [[Han-dinastie|Oostelike Han]] [[25]]-[[220]]
* Deling [[220]]-[[589]]
** [[Drie Koninkryke]] [[220]]-[[280]]:
*** Wei [[220]]-[[265]] (265-280: Jin)
*** Shu-Han [[221]]-[[263]]
*** Wu [[222]] (229)-[[280]]
* Hereniging: [[Jin-dinastie (265-420)|Jin-dinastie]] [[265]]-[[420]]
* Burgeroorlog en opnuut deling
** [[Xiongnu]]-inval [[311]]
** Suid:
*** die Ses Dinastieë, Oostelike Jin, Liu Song [[420]]-[[479]], Liang, Chen
** Noord:
*** die Tydperk van die Sestien Koninkryke, o.a. Oostelike Zhao [[304]]-[[320]], Vroeg-Qin [[351]]-[[386]]
*** Noordelike Wei [[386]]-[[524]]
*** Oostelike Wei (vanaf 550: Noordelike Qi) en Westelike Wei (vanaf 557: Noordelike Zhou)
** Noordelike Zhou; verower Noordelike Qi [[577]], Liang [[587]] en Chen [[589]]
* [[Sui-dinastie|Sui]] [[589]]-[[618]]
* [[Tang-dinastie|Tang]] [[618]]-[[907]]
* Deling [[907]]-[[960]]
** Noord: [[Vyf Dinastieë en Tien Koninkryke|Vyf Dinastieë]]
** Suid: [[Vyf Dinastieë en Tien Koninkryke|Tien Koninkryke]]
* [[Song-dinastie|Noordelike Song]] [[960]]-[[1127]]
* Deling
** Noord: [[Jin-dinastie (1115–1234)|Jin (Jurge)]] 1115–1234
** Suid: [[Song-dinastie|Suidelike Song]] 1127–1279
* [[Yuan-dinastie|Yuan]] 1234–1368
* [[Ming-dinastie|Ming]] 1368–1644
* [[Qing-dinastie|Qing]] 1644–1912
** [[Taiping-rebellie]] (1850-1864)

== Republiek China ==
=== Periode 1911-1928 ===
[[Lêer:Flag of China (1912–1928).svg|duimnael|Nasionale vlag van die Republiek van China, wat tussen 1912–1928 gebruik is. Ook bekend as &quot;Vyfkleur vlag&quot;.]]
In 1911 is die laaste Chinese keiser tydens die Xinhai-rewolusie van die troon verwyder en die Republiek China is uitgeroep. Direk hierna het [[Buite-Mongolië]] en [[Tibet]] onafhanklikheid verklaar en [[Tannu Tuva]] is deur [[Rusland]] geannekseer. Die eerste president van die republiek was [[Sun Yat-Sen]], wat 'n leier van die [[rewolusie]] was. Hy het hierdie posisie in 1912 prysgegee ten gunste van Yuan Shikai. Hy was 'n senior militêre leier tydens die laaste fase van die Qing-dinastie. Hy het oorspronklik aan die hervormers behoort, maar blyk self te streef om mag te bekom. In 1915 het hy probeer om die ryk te herstel en die troon self as Hongxian keiser te bestyg. Maar weerstand van ander militêre heersers en sy voortydige dood het hierdie herstel van die ryk verhoed. Yuan is in 1916 oorlede.

In die [[Eerste Wêreldoorlog]] het die Republiek van China die kant van die Geallieerdes gekies en duisende werkers na die front in [[Frankryk]] gestuur om te help met die skepping van loopgrawe. [[Japan]], wat ook amptelik aan die kant van die Geallieerdes was, het egter die Duitse konsessies in Shantung beset en gepoog om 'n groot deel van die [[soewereiniteit]] van China af te neem met sy '21 eise'. Volgens die [[Verdrag van Versailles]] is die Duitse gebiede aan Japan toegewys.

Hierna het 'n moeilike tyd aangebreek. Daar was anargie in die Republiek omdat daar verskillende groepe was wat dele van China onafhanklik beheer het. Die leiers van hierdie groepe word die 'krygshere' genoem. Vanaf 1921 tot sy dood in 1925 was Sun Yat-Sen die leier van gebiede in Suid-China. Die oorlogstydperk het in 1925 tot 'n einde gekom toe die leier van die [[nasionalisme|nasionalistiese]] [[Kuomintang]], [[Chiang Kai-shek]], president van die Republiek geword het. Hy het die krygshere in die burgeroorlog in die noorde van China verslaan. Toe hulle verslaan is, het 'n nuwe periode in China begin: Kuomintang-China.

=== Kuomintang (1928-1949) ===
Nadat Chiang Kai-shek die krygshere verslaan het, word hy die leier van die herenigde China. Hy het 'n aantal dinge verander. Die hoofstad is verskuif en die vlag van China is verander. Na 1928 word China dus verwys as Nasionalistiese China of Kuomintang-China. In 1931 word president Chiang Kai-Shek opgevolg deur Lin Sen. In dieselfde jaar het die Japanse Ryk die Chinese provinsie [[Mantsjoerye]] binnegeval en het daarmee die [[Tweede Chinees-Japannese Oorlog]] begin.

=== Japannese besetting (1937-1945) ===
Reeds in 1937 het die [[Tweede Wêreldoorlog]] vir Kuomintang-China begin. Japan het toe groot gebiede van Oos-China beset, waaronder die Chinese hoofstad [[Nanjing]]. Dit sou ook die hoofstad word van China wat deur die Japannese beset word. Alhoewel die Japannese in beheer was, was dit amptelik 'n onafhanklike staat, net soos [[Mantsjoekwo]] ([[Mantsjoerye]]), wat Japan reeds van China verower het. In die Weste beskou die meeste state egter dat hierdie gebiede deur die Japannese Ryk beset word. Die deel van die Republiek China wat deur Japan beset is, beweer dat dit die enigste amptelike China was. Dit het ook dieselfde vlag gehad as voor die besetting (met 'n ekstra strook bo). Die land is gelei deur 'n pro-Japannese Chinese regering. Toe Japan die Tweede Wêreldoorlog in 1945 verloor het, is die verowering deur Japan in 1937 omgekeer. Nanjing het nou die hoofstad geword van die hele Kuomintang China, insluitend Mantsjoerye.

=== Republiek China sedert 1949 ===
''Sien [[Taiwan]] vir 'n hoofartikel oor die onderwerp.''

== Volksrepubliek China ==

=== Tot met die dood van Mao Zedong 1976 ===
[[Lêer:Flag of the People's Republic of China.svg|duimnael|Nasionale vlag van die Volksrepubliek China]]
Na die Tweede Wêreldoorlog het die Chinese burgeroorlog tussen die [[Kommunistiese Party van China]] (KPC)en die Kuomintang (KMT) in China voortgeduur. Hierdie [[burgeroorlog]] is in 1949 deur die kommuniste gewen. Die ondersteuners van die Kuomintang het na Taiwan gevlug, terwyl [[Mao Zedong]] 'n diktatoriale regime aan bewind bring wat uiteindelik streng beheer oor die daaglikse lewe in China sou uitoefen en die lewens van miljoene mense sou kos. Voor die laagtepunt van Mao se bewind, die [[Kulturele Rewolusie]] (1966-1970), het China in 1959 [[Tibet]] herower, wat in 1912 onafhanklik geword het.

=== Die Volksrepubliek na 1976 ===
Na die dood van Mao in 1976 het China kommunisties gebly, maar het dit geleidelik op 'n persoonlike en ekonomiese vlak vryer geword, terwyl die elemente van totalitarisme ten opsigte van politiek, godsdiens en etniese minderhede steeds behou is. [[Deng Xiaoping]], na Mao, die voorsitter van die Kommunistiese party, sê: &quot;Dit maak nie saak of die kat wit of swart is nie, solank hy muise vang.&quot; Hiermee wou hy sê dat dit nie saak maak aan watter [[ideologie]] aangehang word nie, solank goeie resultate behaal word. Die eenpartystelsel in China duur tot vandag toe, hoewel sommige bejaardes binne die party versigtig betoog het vir meer [[demokrasie]]. Die skending van menseregte en [[korrupsie]] bly egter 'n probleem, byvoorbeeld ook met betrekking tot Falun Gong en Tibet.

== Bronne ==
{{refbegin}}
* Derk, Bodde. ''The Cambridge History of China'', volume 1,  Hoofstuk, The State and Empire of Ch'in.
* Benjamin Elman, [https://web.archive.org/web/20160422202728/http://www.princeton.edu/chinese-historiography/index.xml Classical Historiography For Chinese History], (November 2015) Princeton University. Extensive lists of sinological resources and bibliography.
* {{cite book |last = Hayford |first = Charles |year = 1997 |title = China |series = World Bibliographical Series |publisher = ABC-CLIO |isbn = 1851092358 |ref = none }}. Selektiewe, geannoteerde bibliografie; tot 1995.
* {{cite book |last=Lewis |first=Mark Edward |year=2007 |title=The Early Chinese Empires: Qin and Han |publisher=Harvard University Press |location=Cambridge |isbn=978-0-674-02477-9 |url-access=limited |url=https://archive.org/details/historyofimperia00broo }}
* {{cite book |last=Wilkinson |first=Endymion |year=2018 |title=Chinese History: A New Manual |publisher=Harvard University Asia Center |location=Cambridge |edition=5th |isbn=978-0-9988883-0-9 }} Alhoewel dit op navorsingspesialiste gemik is, bevat dit opsommings van hoofonderwerpe wat nuttig sal wees vir algemene lesers.
{{refend}}

{{nl-vertaal|Geschiedenis van China}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Geskiedenis van China| ]]</text>
      <sha1>mhmpyd1roxik6p9f3b4yncwn4zo2870</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Stephen Fry (rugbyspeler)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>273107</id>
    <revision>
      <id>2520458</id>
      <parentid>2038714</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:34:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Bespreking:Stephen Fry]] na [[Bespreking:Stephen Fry (rugby speler)]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Daar is 'n baie meer bekende Stephen Fry</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Bladtrekke}}
{{Kop van besprekingsbladsy}}</text>
      <sha1>s2detcdt50k68i4chcar27x0hwav8wu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520466</id>
      <parentid>2520458</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:36:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Bespreking:Stephen Fry (rugby speler)]] na [[Bespreking:Stephen Fry (rugbyspeler)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Bladtrekke}}
{{Kop van besprekingsbladsy}}</text>
      <sha1>s2detcdt50k68i4chcar27x0hwav8wu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Malediktologie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>274428</id>
    <revision>
      <id>2520247</id>
      <parentid>2515734</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T17:25:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geebee100</username>
        <id>5219</id>
      </contributor>
      <comment>Aansienlik herskryf met beter definisie (as in Engels), asook met byvoeging van prominente figure in die ontstaan van die vakgebied. ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2832" xml:space="preserve">'''Malediktologie''' (uit [[Latyn|Latynse]] ''maledicere'', 'om [iets] te sê (''dicere'') wat sleg (''male'')' is', plus [[Grieks|Griekse]] ''logia'', 'studie van') (ook soms '''vloekkunde''') is die multi- en interdissiplinêre studieterrein van [[Vloek (taal)|vloekgedrag]] (ook soms '''malediksie '''genoem) en vloekwoorde en -uitdrukkings (ook soms '''maledikta''' genoem) in taal. Die versameling maledikta van 'n taal staan bekend as die '''malediktikon''' (oftewel '''vloekwoordeskat'''). 

Vakgebiede waarin navorsing in malediktologie gedoen word, is primêr [[taalkunde]] en [[sielkunde]], met toenemende belangstelling in [[neurologie]] en [[neurofisiologie]], [[rekenaarwetenskap]] en [[rekenaarlinguistiek]], en [[psigolinguistiek]]. Ander vakgebiede wat betrek word, sluit in [[letterkunde]], [[sosiologie]], [[filosofie]], [[kommunikasiekunde]],  [[opvoedkunde]] en [[regswetenskap]]. Die volgende navorsers kan as grondleggers van dié gebied beskou word:
* [[Timothy Jay]] (sielkundige; Engels)
* [[Keith Allan (taalkundige)|Keith Allan]] (taalkundige; Engels)
* [[Reinhold Aman]] ([[Filologie|filoloog]]; Engels en vele ander tale)
* [[Kate Burridge]]  (taalkundige; Engels)
* [[Geoffrey Hughes]] ([[Leksikografie|leksikograaf]]; Engels)
* [[Piet van Sterkenburg]] (leksikograaf; Nederlands)
* [[Tony McEnery]] (taalkundige; Engels)
* [[Ashley Montagu]] (taalkundige; Engels) 

== Literatuur ==
* Jay, Timothy: ''Why We Curse. A Neuro-Psycho-Social Theory of Speech''. John Benjamins Publishing, 2000, [[International Standard Book Number|ISBN]] &amp;nbsp; [[Special:BookSources/1-55619-758-6|1-55619-758-6]] 
* Aman, Reinhold: ''Opus Maledictorum. A Book of Bad Words''. Marlowe &amp; Co, 1996, {{ISBN|1-56924-836-2}}    
* Aman, Reinhold: ''Bayrisch-Österreichisches Schimpfwörterbuch''. Allitera Verlag, 2005,    [http://www.sonic.net/maledicta/boes.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090720041616/http://sonic.net/maledicta/boes.html |date=20 Julie 2009 }}
* Aman, Reinhold: ''Maledicta : The International Journal of Verbal Aggression'' (1977--). [http://www.sonic.net/maledicta//journal.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090309064142/http://sonic.net/maledicta/journal.html |date= 9 Maart 2009 }} 
* Montagu, Ashley: ''The Anatomy of Swearing''. The Macmillan Company, 1967, {{LCCN|67023483}} 
.


== Eksterne skakels ==
* [http://www.sonic.net/maledicta/berlin.html Artikel van &quot;Berliner Morgenpost&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080514153031/http://www.sonic.net/maledicta/berlin.html |date=14 Mei 2008 }} 
* [http://www.insult.wiki/ InsultWiki] (beledigingsgids vir openbare domeine) 
* Webblad oor vloek en skel in Afrikaans: [https://vloek.co.za vloek.co.za] 

{{Normdata}}

[[Kategorie:Psigolinguistiek]]
[[Kategorie:Sielkunde]]
[[Kategorie:Taalkunde]]</text>
      <sha1>tippzf25ot3et8onlwyq9m8ztk2kcpw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Marion Cotillard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>289317</id>
    <revision>
      <id>2520157</id>
      <parentid>2397902</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:57:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3142" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
|Naam=Marion Cotillard
|Beeld=Marion_Cotillard_Cannes_2015.jpg
|Nasionaliteit={{vlagland|Frankryk}}
|Aktiewe jare=1993-hede
|Geboortenaam=[[Parys]], [[Frankryk]]
|Geboortedatum={{GDEO|1975|9|30}}
}}
'''Marion Cotillard''' (&lt;small&gt;Frans:&lt;/small&gt; [maʁjɔ̃ kɔtijaʁ] (luister); gebore op [[30 September]] [[1975]]) is 'n [[Franse]] aktrise, sanger-liedjieskrywer, musikant en omgewingskundige. Sy is die ontvanger van 'n Oscar-toekenning, 'n BAFTA-toekenning, 'n [[Golden Globe]]-toekenning, twee César-toekennings, 'n Europese toekenning en 'n Lumières-toekenning. Sy het in 2010 'n ridder van die orde van kuns en briewe in Frankryk geword, en is in 2016 tot offisier bevorder.

Cotillard het haar eerste Engelstalige rol in die televisiereeks ''Highlander'' (1993) gehad en het haar filmdebuut gemaak in ''The Story of a Boy Who Wanted To Kissed'' (1994). Haar deurbraak kom in die suksesvolle Franse film ''Taxi'' (1998), wat haar 'n César-toekenning verdien. Sy het die oorgang na Hollywood in Tim Burton se ''Big Fish'' (2003) gemaak en daarna in ''A Very Long Engagement'' (2004) verskyn, waarvoor sy haar eerste César-toekenning verower het.

Vir haar uitbeelding van die Franse sangeres [[Édith Piaf]] in ''La Vie en Rose'' (2007), behaal Cotillard wêreldwye erkenning en het haar tweede César-toekenning, 'n BAFTA-toekenning, 'n [[Golden Globe|Golden Globe-toekenning]], 'n Lumières-toekenning en die Oscar-toekenning vir beste aktrise verower die eerste en (vanaf 2018) enigste akteur wat 'n Oscar-toekenning vir 'n Franse taalprestasie gewen het, en ook die tweede aktrise en een van slegs ses akteurs wat hierdie prys vir 'n vreemde taalprestasie gewen het. Haar optredes in ''Nine'' (2009) en ''Rust en Bone'' (2012) het Cotillard twee Golden Globe-benoemings bekom, en vir ''Two Days, One Night'' (2014) het sy 'n tweede Oscar-toekenning benoem vir beste aktrise, wat ook haar tweede nominasie was vir 'n Franse taal. Cotillard het een van slegs ses akteurs geword wat verskeie Oscar-toekennings vir buitelandse tale verower het.

Cotillard het tussen 2005 en 2015 [[Johanna van Arkel]] op verskillende toneel in verskillende lande gespeel in die oratorium ''[[Jeanne d'Arc au bûcher]]''. Haar Engelstalige films sluit in ''Public Enemies'' (2009), ''[[Inception]]'' (2010), ''The Dark Knight Rises'' (2012), ''Macbeth'' (2015) en ''Allied'' (2016). Sy verskaf stemoptrede vir die animasiefilms ''The Little Prince'' (2015), ''April and the Extraordinary World'' (2015) en die Franse weergawe van Minions (2015). Haar ander opvallende Franse en Belgiese films is onder andere ''La Belle Verte'' (1996), ''War in the Highlands'' (1999), ''Pretty Things'' (2001), ''Love Me If You Dare'' (2003), Innocence (2004), ''Toi et Moi'' (2006) en ''Dikkenek'' (2006).

== Eksterne skakels ==
{{Commonskat-inlyn|Marion Cotillard}}

{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Cotillard, Marion}}
[[Kategorie:Geboortes in 1975]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Franse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Franse sangers]]
[[Kategorie:Franse aktiviste]]
[[Kategorie:Franse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>nnmrni98uv2175z1y6g3ljbqr90b9en</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520302</id>
      <parentid>2520157</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:00:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3146" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
|Naam=Marion Cotillard
|Beeld=Marion_Cotillard_Cannes_2015.jpg
|Nasionaliteit={{vlagland|Frankryk}}
|Aktiewe jare=1993-hede
|Geboortenaam=[[Parys]], [[Frankryk]]
|Geboortedatum={{GDEO|1975|9|30}}
}}
'''Marion Cotillard''' (&lt;small&gt;Frans:&lt;/small&gt; [maʁjɔ̃ kɔtijaʁ] (luister); gebore op [[30 September]] [[1975]]) is 'n [[Franse]] aktrise, sanger-liedjieskrywer, musikant en omgewingskundige. Sy is die ontvanger van 'n Oscar-toekenning, 'n BAFTA-toekenning, 'n [[Golden Globe]]-toekenning, twee César-toekennings, 'n Europese toekenning en 'n Lumières-toekenning. Sy het in 2010 'n ridder van die orde van kuns en briewe in Frankryk geword, en is in 2016 tot offisier bevorder.

Cotillard het haar eerste Engelstalige rol in die televisiereeks ''Highlander'' (1993) gehad en het haar filmdebuut gemaak in ''The Story of a Boy Who Wanted To Kissed'' (1994). Haar deurbraak kom in die suksesvolle Franse film ''Taxi'' (1998), wat haar 'n César-toekenning verdien. Sy het die oorgang na Hollywood in Tim Burton se ''Big Fish'' (2003) gemaak en daarna in ''A Very Long Engagement'' (2004) verskyn, waarvoor sy haar eerste César-toekenning verower het.

Vir haar uitbeelding van die Franse sangeres [[Édith Piaf]] in ''La Vie en Rose'' (2007), behaal Cotillard wêreldwye erkenning en het haar tweede César-toekenning, 'n BAFTA-toekenning, 'n [[Golden Globe|Golden Globe-toekenning]], 'n Lumières-toekenning en die Oscar-toekenning vir beste aktrise verower die eerste en (vanaf 2018) enigste akteur wat 'n Oscar-toekenning vir 'n Franse taalprestasie gewen het, en ook die tweede aktrise en een van slegs ses akteurs wat hierdie prys vir 'n vreemde taalprestasie gewen het. Haar optredes in ''Nine'' (2009) en ''Rust en Bone'' (2012) het Cotillard twee Golden Globe-benoemings bekom, en vir ''Two Days, One Night'' (2014) het sy 'n tweede Oscar-toekenning benoem vir beste aktrise, wat ook haar tweede nominasie was vir 'n Franse taal. Cotillard het een van slegs ses akteurs geword wat verskeie Oscar-toekennings vir buitelandse tale verower het.

Cotillard het tussen 2005 en 2015 [[Johanna van Arkel]] op verskillende toneel in verskillende lande gespeel in die oratorium ''[[Jeanne d'Arc au bûcher]]''. Haar Engelstalige films sluit in ''Public Enemies'' (2009), ''[[Inception]]'' (2010), ''[[The Dark Knight Rises]]'' (2012), ''Macbeth'' (2015) en ''Allied'' (2016). Sy verskaf stemoptrede vir die animasiefilms ''The Little Prince'' (2015), ''April and the Extraordinary World'' (2015) en die Franse weergawe van Minions (2015). Haar ander opvallende Franse en Belgiese films is onder andere ''La Belle Verte'' (1996), ''War in the Highlands'' (1999), ''Pretty Things'' (2001), ''Love Me If You Dare'' (2003), Innocence (2004), ''Toi et Moi'' (2006) en ''Dikkenek'' (2006).

== Eksterne skakels ==
{{Commonskat-inlyn|Marion Cotillard}}

{{Saadjie}}
{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Cotillard, Marion}}
[[Kategorie:Geboortes in 1975]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Franse aktrises van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Franse sangers]]
[[Kategorie:Franse aktiviste]]
[[Kategorie:Franse aktrises van die 20ste eeu]]</text>
      <sha1>sq66kmi8k9mcgzr8we3gf2q9qtejmx1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tulpstoel</title>
    <ns>0</ns>
    <id>293179</id>
    <revision>
      <id>2520424</id>
      <parentid>2430342</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:24:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Projek Cybersyn */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3429" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
[[Lêer:Saarinen Tulpanstolen.jpg|duimnael|Tulpstoel, ontwerp deur Eero Saarinen]]
{{Infobox furniture|name=Tulip chair|image=Tulip med.jpg|caption=Colors: White frame. Cushion red (cushion variable).|designer=[[Eero Saarinen]]|date=1956|materials=[[Aluminium]] base, [[Fiberglass]] frame. [[Leather]] or fabric cushions.|style=[[Modernism|Modernist]]|sold_by=|height={{convert|80|cm|in|abbr=on}}|width={{convert|50|cm|in|abbr=on}}|depth={{convert|56|cm|in|abbr=on}}}} Die '''Tulpstoel''' is in 1955 en 1956 deur [[Eero Saarinen]], &lt;ref name=&quot;MOMA&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=2565 |title=Eero Saarinen. Tulip Armchair (model 150): 1955-56. |publisher=Museum of Modern Art |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150207054301/http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=2565 |archive-date= 7 Februarie 2015 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=20 Februarie 2020 }}&lt;/ref&gt; vir die [[Knoll]]-maatskappy van New York, ontwerp. Die stoel is in die eerste instansie ontwerp om by die komplementêre eettafel te pas. Die stoel vertoon die gladde lyne van [[modernisme]], en was vir sy tyd, eksperimenteel met betrekking tot die gebruik van materiale. Die stoel word as 'n klassieke voorbeeld van [[Nywerheidsontwerp|industriële ontwerp]] beskou. 

As gevolg van die futuristiese gebruik van kurwes en sintetiese materiale, word die stoel dikwels as verteenwoordigend van die '[[Ruimtetydperk|'ruimte-era]]' beskou. 

== Ontwerp en konstruksie ==
Saarinen was van mening dat die onderste gedeelte van stoele en tafels in 'n tipiese binneruimte, 'n lelike, verwarrende en onrustige omgewing skep. Hy wou die groot hoeveelheid stoelpote in vertrekke verminder. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.dwell.com/article/design-dictionary-tulip-chair-291e5971 |title=Design Dictionary: Tulip Chair |last=Ronan |first=Alex |date=28 Januarie 2015 |publisher=Dwell magazine |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220083421/https://www.dwell.com/article/design-dictionary-tulip-chair-291e5971 |archive-date=20 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; 

Saarinen het gehoop om 'n glasvelselstoel, wat uit een stuk bestaan, te vervaardig, maar hierdie materiaal kon nie die basis ondersteun nie, en prototipes was geneig om te breek. As gevolg hiervan is die basis van die tulpstoel van gegote aluminium, met 'n rilsanbedekte afwerking, om by die boonste gedeelte van die stoel te pas, gemaak. Dit het 'n uniforme voorkoms van eenheid aan die stoel verleen. Die boonste dop van die stoel is gevormde veselglas, met 'n versterkte, [[plastiek]]&lt;nowiki/&gt;gebonde afwerking.&lt;ref name=&quot;MOMA&quot; /&gt; Die gestoffeerde skuimrubber kussing, met 'n kleefstrookopening, kon van die stoel verwyder word. 

'n Patent vir die Tulpstoel is in 1960 aan Saarinen toegeken.&lt;ref&gt;{{US patent|2939517|Tulip chair}}&lt;/ref&gt; 

== Toekennings ==
* Toekenning van die museum van moderne kuns, 1969 
* Federale toekenning vir industriële ontwerp, 1969 
* Toekenning van die Stuttgart ontwerpsentrum, 1962 

== Projek Cybersyn ==
In 1971 is 'n aangepaste weergawe van die Tulpstoel vir die ontwerp van [[Projek Cybersyn]] gebruik.&lt;ref&gt;[http://vimeo.com/8000921 Free As In Beer: Cybernetic Science Fictions] accessed April 7, 2012&lt;/ref&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn|Tulip Chair}}

{{Normdata}}
[[Kategorie:Modernisme]]</text>
      <sha1>qjraxua99zqxwds2iutrgwvwmit9ple</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruikerbespreking:Nikolai Kurbatov</title>
    <ns>3</ns>
    <id>305990</id>
    <revision>
      <id>2520120</id>
      <parentid>2210457</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:38:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>/* Geregisseer */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5276" xml:space="preserve">== Welkom ==

{| class=&quot;toccolours&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;font-size:100%; margin-bottom:0.5em;&quot;
|
{| width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;6&quot; style=&quot;font-size:95%; line-height:125%; background-color:#faf6ed; border:1px solid #faecc8;&quot;
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;background-color:#faecc8;&quot; |&lt;big&gt;'''{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Hallo,&amp;nbsp;gebruiker vanaf [[IP-adres]] {{BASEPAGENAME}} | Hallo&amp;nbsp;{{PAGENAME}}}},''' [[Wikipedia:Welkom nuwelinge|hartelik welkom]] op die Afrikaanse Wikipedia!&lt;/big&gt; 
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Dankie vir jou belangstelling in [[Wikipedia]]. Ons werk hier aan die ideaal van ’n gratis en vrylik beskikbare, vrylik bewerkbare, neutrale en volledige ensiklopedie.  
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Die [[Afrikaanse Wikipedia]] bestaan al sedert Desember 2001 en bevat reeds ''{{NUMBEROFARTICLES}}'' artikels. Vanaf die begin van die projek het die gebruikers ’n aantal riglyne en uitgangspunte vir artikelbewerking en onderlinge samewerking opgestel. Nuwelinge kan hieruit voordeel trek. Jy mag dit behulpsaam vind om van die skakels in hierdie raampie te volg en met die projek vertroud te raak voordat jy begin bydra. Indien jou vingers jeuk om te eksperimenteer, kan jy gerus ons [[Wikipedia:Sandput|Sandput]] besoek: dit is juis vir die rede daar. Uiteindelik wil ons dat al ons gebruikers [[Wikipedia:Voel vry en gaan jou gang|vry voel om hulle gang te gaan]], maar dit doen natuurlik geen kwaad om ’n bietjie houvas te kry voor 'n mens in die diep kant in spring nie! Besoek gerus ook ons [[Wikipedia:Geselshoekie|Geselshoekie]], ons gebruikers staan gereed om hand by te sit, of bloot net hand te skud.
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Books-aj.svg aj ashton 01.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Verifieerbaarheid}}
| [[Wikipedia:Verifieerbaarheid|'''Verifieerbaarheid''']]&lt;br /&gt;Die eerste van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Konversation.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geselshoekie}}
| [[Wikipedia:Geselshoekie|'''Geselshoekie''']]&lt;br /&gt;Die gewilde bymekaarkomplek
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=OrgChem Nomen pictograph.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing|'''Geen oorspronklike navorsing''']]&lt;br/&gt;Die tweede van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Bucket in the sand.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Sandput}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Sandput|'''Sandput''']]&lt;br /&gt;Eksperimenteer na hartelus
|-
| align=&quot;right&quot; |{{Klik|Afbeelding=Unbalanced scales.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Neutrale standpunt}}
| [[Wikipedia:Neutrale standpunt| '''Neutrale standpunt''']]&lt;br /&gt;Die derde van Wikipedia se drie kernbeleide
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; |  {{Klik|Afbeelding=Icon tools.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Redigeringsinstruksies}}
| [[Wikipedia:Redigeringsinstruksies|'''Redigeringsinstruksies''']]&lt;br /&gt;Hoe maak ek: teks wat skuinsgedruk is? ’n opskrif? tabelle?
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Nuvola apps important yellow.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie}}
| [[Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie|'''Wat Wikipedia nie is nie''']]&lt;br /&gt;Daar is ook ’n paar dinge wat ons nié hier doen nie
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Icon - upload photo 2.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beelde}}
| [[Wikipedia:Beelde|'''Beelde''']]&lt;br /&gt;As jy beelde wil oplaai
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app ksmiletris.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beleefdheid}}
| [[Wikipedia:Beleefdheid|'''Beleefdheid''']]&lt;br /&gt;Ken jou maniere
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app kedit.svg||Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel}}
| [[Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel|'''Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel''']]&lt;br /&gt;Soms sê die naam alles
{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; {{!}}Jou bydrae word nou geregistreer onder jou IP-adres. Daar is verskeie voordele gebonde aan die skep van ’n rekening - sluit gerus by ons aan!| }}
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; |
Hierdie bladsy, wat nou op jou skerm staan, is trouens jou persoonlike besprekingsbladsy. Die plek waar ander Wikipediane jou in die toekoms kan kontak en jy hulle dan kan beantwoord. Elke gebruiker het so ’n bladsy. Jy kan dus ook boodskappe op ander gebruikers se besprekingsbladsye los. Sluit boodskappe en besprekings altyd af met &lt;big&gt;&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;&lt;/big&gt; of deur op die handtekeningknop in die wysigingsvenster te kliek: sodoende word jou boodskap onderteken met jou gebruikersnaam en die datum en tyd waarop die boodskap voltooi is. Kliek dan as laaste op &quot;Stoor bladsy&quot; om enige bewerkings te stoor.
|}
|}

— [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] ([[Gebruikerbespreking:KabouterBot|kontak]]) 04:15, 19 Junie 2020 (UTC)

== Geregisseer ==

Hello, the right word to us is &quot;geregisseer&quot;. Regisseur is the noun. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:38, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ntbot8sshyqcj2mw85xkdchbjnu84tq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520121</id>
      <parentid>2520120</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:38:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>/* Geregisseer */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5277" xml:space="preserve">== Welkom ==

{| class=&quot;toccolours&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;font-size:100%; margin-bottom:0.5em;&quot;
|
{| width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;6&quot; style=&quot;font-size:95%; line-height:125%; background-color:#faf6ed; border:1px solid #faecc8;&quot;
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;background-color:#faecc8;&quot; |&lt;big&gt;'''{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Hallo,&amp;nbsp;gebruiker vanaf [[IP-adres]] {{BASEPAGENAME}} | Hallo&amp;nbsp;{{PAGENAME}}}},''' [[Wikipedia:Welkom nuwelinge|hartelik welkom]] op die Afrikaanse Wikipedia!&lt;/big&gt; 
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Dankie vir jou belangstelling in [[Wikipedia]]. Ons werk hier aan die ideaal van ’n gratis en vrylik beskikbare, vrylik bewerkbare, neutrale en volledige ensiklopedie.  
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Die [[Afrikaanse Wikipedia]] bestaan al sedert Desember 2001 en bevat reeds ''{{NUMBEROFARTICLES}}'' artikels. Vanaf die begin van die projek het die gebruikers ’n aantal riglyne en uitgangspunte vir artikelbewerking en onderlinge samewerking opgestel. Nuwelinge kan hieruit voordeel trek. Jy mag dit behulpsaam vind om van die skakels in hierdie raampie te volg en met die projek vertroud te raak voordat jy begin bydra. Indien jou vingers jeuk om te eksperimenteer, kan jy gerus ons [[Wikipedia:Sandput|Sandput]] besoek: dit is juis vir die rede daar. Uiteindelik wil ons dat al ons gebruikers [[Wikipedia:Voel vry en gaan jou gang|vry voel om hulle gang te gaan]], maar dit doen natuurlik geen kwaad om ’n bietjie houvas te kry voor 'n mens in die diep kant in spring nie! Besoek gerus ook ons [[Wikipedia:Geselshoekie|Geselshoekie]], ons gebruikers staan gereed om hand by te sit, of bloot net hand te skud.
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Books-aj.svg aj ashton 01.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Verifieerbaarheid}}
| [[Wikipedia:Verifieerbaarheid|'''Verifieerbaarheid''']]&lt;br /&gt;Die eerste van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Konversation.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geselshoekie}}
| [[Wikipedia:Geselshoekie|'''Geselshoekie''']]&lt;br /&gt;Die gewilde bymekaarkomplek
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=OrgChem Nomen pictograph.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing|'''Geen oorspronklike navorsing''']]&lt;br/&gt;Die tweede van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Bucket in the sand.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Sandput}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Sandput|'''Sandput''']]&lt;br /&gt;Eksperimenteer na hartelus
|-
| align=&quot;right&quot; |{{Klik|Afbeelding=Unbalanced scales.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Neutrale standpunt}}
| [[Wikipedia:Neutrale standpunt| '''Neutrale standpunt''']]&lt;br /&gt;Die derde van Wikipedia se drie kernbeleide
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; |  {{Klik|Afbeelding=Icon tools.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Redigeringsinstruksies}}
| [[Wikipedia:Redigeringsinstruksies|'''Redigeringsinstruksies''']]&lt;br /&gt;Hoe maak ek: teks wat skuinsgedruk is? ’n opskrif? tabelle?
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Nuvola apps important yellow.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie}}
| [[Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie|'''Wat Wikipedia nie is nie''']]&lt;br /&gt;Daar is ook ’n paar dinge wat ons nié hier doen nie
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Icon - upload photo 2.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beelde}}
| [[Wikipedia:Beelde|'''Beelde''']]&lt;br /&gt;As jy beelde wil oplaai
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app ksmiletris.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beleefdheid}}
| [[Wikipedia:Beleefdheid|'''Beleefdheid''']]&lt;br /&gt;Ken jou maniere
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app kedit.svg||Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel}}
| [[Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel|'''Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel''']]&lt;br /&gt;Soms sê die naam alles
{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; {{!}}Jou bydrae word nou geregistreer onder jou IP-adres. Daar is verskeie voordele gebonde aan die skep van ’n rekening - sluit gerus by ons aan!| }}
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; |
Hierdie bladsy, wat nou op jou skerm staan, is trouens jou persoonlike besprekingsbladsy. Die plek waar ander Wikipediane jou in die toekoms kan kontak en jy hulle dan kan beantwoord. Elke gebruiker het so ’n bladsy. Jy kan dus ook boodskappe op ander gebruikers se besprekingsbladsye los. Sluit boodskappe en besprekings altyd af met &lt;big&gt;&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;&lt;/big&gt; of deur op die handtekeningknop in die wysigingsvenster te kliek: sodoende word jou boodskap onderteken met jou gebruikersnaam en die datum en tyd waarop die boodskap voltooi is. Kliek dan as laaste op &quot;Stoor bladsy&quot; om enige bewerkings te stoor.
|}
|}

— [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] ([[Gebruikerbespreking:KabouterBot|kontak]]) 04:15, 19 Junie 2020 (UTC)

== Geregisseer ==

Hello, the right word to use is &quot;geregisseer&quot;. Regisseur is the noun. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:38, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>i5mpj7nrew6odsywpspiivow5sd3e2w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520133</id>
      <parentid>2520121</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:42:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5417" xml:space="preserve">== Welkom ==

{| class=&quot;toccolours&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;font-size:100%; margin-bottom:0.5em;&quot;
|
{| width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;6&quot; style=&quot;font-size:95%; line-height:125%; background-color:#faf6ed; border:1px solid #faecc8;&quot;
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;background-color:#faecc8;&quot; |&lt;big&gt;'''{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Hallo,&amp;nbsp;gebruiker vanaf [[IP-adres]] {{BASEPAGENAME}} | Hallo&amp;nbsp;{{PAGENAME}}}},''' [[Wikipedia:Welkom nuwelinge|hartelik welkom]] op die Afrikaanse Wikipedia!&lt;/big&gt; 
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Dankie vir jou belangstelling in [[Wikipedia]]. Ons werk hier aan die ideaal van ’n gratis en vrylik beskikbare, vrylik bewerkbare, neutrale en volledige ensiklopedie.  
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Die [[Afrikaanse Wikipedia]] bestaan al sedert Desember 2001 en bevat reeds ''{{NUMBEROFARTICLES}}'' artikels. Vanaf die begin van die projek het die gebruikers ’n aantal riglyne en uitgangspunte vir artikelbewerking en onderlinge samewerking opgestel. Nuwelinge kan hieruit voordeel trek. Jy mag dit behulpsaam vind om van die skakels in hierdie raampie te volg en met die projek vertroud te raak voordat jy begin bydra. Indien jou vingers jeuk om te eksperimenteer, kan jy gerus ons [[Wikipedia:Sandput|Sandput]] besoek: dit is juis vir die rede daar. Uiteindelik wil ons dat al ons gebruikers [[Wikipedia:Voel vry en gaan jou gang|vry voel om hulle gang te gaan]], maar dit doen natuurlik geen kwaad om ’n bietjie houvas te kry voor 'n mens in die diep kant in spring nie! Besoek gerus ook ons [[Wikipedia:Geselshoekie|Geselshoekie]], ons gebruikers staan gereed om hand by te sit, of bloot net hand te skud.
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Books-aj.svg aj ashton 01.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Verifieerbaarheid}}
| [[Wikipedia:Verifieerbaarheid|'''Verifieerbaarheid''']]&lt;br /&gt;Die eerste van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Konversation.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geselshoekie}}
| [[Wikipedia:Geselshoekie|'''Geselshoekie''']]&lt;br /&gt;Die gewilde bymekaarkomplek
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=OrgChem Nomen pictograph.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing|'''Geen oorspronklike navorsing''']]&lt;br/&gt;Die tweede van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Bucket in the sand.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Sandput}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Sandput|'''Sandput''']]&lt;br /&gt;Eksperimenteer na hartelus
|-
| align=&quot;right&quot; |{{Klik|Afbeelding=Unbalanced scales.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Neutrale standpunt}}
| [[Wikipedia:Neutrale standpunt| '''Neutrale standpunt''']]&lt;br /&gt;Die derde van Wikipedia se drie kernbeleide
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; |  {{Klik|Afbeelding=Icon tools.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Redigeringsinstruksies}}
| [[Wikipedia:Redigeringsinstruksies|'''Redigeringsinstruksies''']]&lt;br /&gt;Hoe maak ek: teks wat skuinsgedruk is? ’n opskrif? tabelle?
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Nuvola apps important yellow.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie}}
| [[Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie|'''Wat Wikipedia nie is nie''']]&lt;br /&gt;Daar is ook ’n paar dinge wat ons nié hier doen nie
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Icon - upload photo 2.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beelde}}
| [[Wikipedia:Beelde|'''Beelde''']]&lt;br /&gt;As jy beelde wil oplaai
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app ksmiletris.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beleefdheid}}
| [[Wikipedia:Beleefdheid|'''Beleefdheid''']]&lt;br /&gt;Ken jou maniere
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app kedit.svg||Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel}}
| [[Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel|'''Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel''']]&lt;br /&gt;Soms sê die naam alles
{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; {{!}}Jou bydrae word nou geregistreer onder jou IP-adres. Daar is verskeie voordele gebonde aan die skep van ’n rekening - sluit gerus by ons aan!| }}
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; |
Hierdie bladsy, wat nou op jou skerm staan, is trouens jou persoonlike besprekingsbladsy. Die plek waar ander Wikipediane jou in die toekoms kan kontak en jy hulle dan kan beantwoord. Elke gebruiker het so ’n bladsy. Jy kan dus ook boodskappe op ander gebruikers se besprekingsbladsye los. Sluit boodskappe en besprekings altyd af met &lt;big&gt;&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;&lt;/big&gt; of deur op die handtekeningknop in die wysigingsvenster te kliek: sodoende word jou boodskap onderteken met jou gebruikersnaam en die datum en tyd waarop die boodskap voltooi is. Kliek dan as laaste op &quot;Stoor bladsy&quot; om enige bewerkings te stoor.
|}
|}

— [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] ([[Gebruikerbespreking:KabouterBot|kontak]]) 04:15, 19 Junie 2020 (UTC)

== Geregisseer ==

Hello, the right word to use is &quot;geregisseer&quot;. Regisseur is the noun. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ &lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;Burgert&lt;/span&gt;]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|&lt;span style=&quot;font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt&quot;&gt;(kontak)&lt;/span&gt;]]  13:38, 19 Augustus 2022 (UTC)
:Hello, ok. [[Gebruiker:Nikolai Kurbatov|Nikolai Kurbatov]] ([[Gebruikerbespreking:Nikolai Kurbatov|kontak]]) 13:42, 19 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3w8xfyh2ao1k1c75i7a8akcaxntm3p0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Greta Thunberg</title>
    <ns>0</ns>
    <id>306712</id>
    <revision>
      <id>2520287</id>
      <parentid>2498500</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:28:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jonnmann</username>
        <id>45541</id>
      </contributor>
      <comment>Signatur</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29638" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam             = Greta Thunberg
| bynaam           = 
| beeld            = Greta Thunberg urges MEPs to show climate leadership (49618310531) (cropped).jpg
| beeldbeskrywing  = 
| onderskrif       = Thunberg in Maart 2020 by die [[Europese Parlement]] om die Klimaatwet te bespreek, 'n voorstel om die [[EU]] teen 2050 tot koolstofneutraliteit te verbind
| geboortenaam     = Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg
| geboortedatum    = {{Geboortedatum|2003|1|3}}
| geboorteplek     = [[Stockholm]], [[Swede]]
| sterfdatum       = 
| sterfteplek      = 
| ouers            = Svante Thunberg&lt;br /&gt;Malena Ernman
| titel            = 
| nasionaliteit    = {{vlagland|Swede}}
| alma_mater       = 
| beroep           = Student, Omgewingsaktivis
| ander            = 
| bekend           = Internasionale leiersfiguur vir skoolstakings ten gunste van radikale aksie om [[klimaatverandering]] te stuit
| salaris          = 
| termyn           = 
| voorganger       = 
| opvolger         = 
| eerbewyse        = 
| party            = 
| religie          = 
| huweliksmaat     = 
| kinders          = 
| webblad          = 
| handtekening     =  Greta Thunberg Signature.svg
}}
'''Greta Thunberg''' ([[Stockholm]], [[3 Januarie]] [[2003]]) is 'n [[Sweedse]] klimaataktivis.

Sy het bekend geword toe sy besluit het om elke skooldag na die somervakansie tot die Sweedse parlementsverkiesing op 9 September 2018 van die skool weg te bly en te betoog en met 'n banier buite die Sweedse parlement om aandag te vestig op die dreigende [[klimaatsverandering]].&lt;ref&gt;https://www.theguardian.com/science/2018/sep/01/swedish-15-year-old-cutting-class-to-fight-the-climate-crisis ,The Swedish 15-year-old who's cutting class to fight the climate crisis. ''[[The Guardian]]'', 1 September 2018, besoek op 3 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;  Na die verkiesing het sy elke Vrydag van die skool weggebly en betoog.&lt;ref&gt;https://www.hln.be/wetenschap-planeet/milieu/15-jarig-meisje-op-klimaattop-jullie-zijn-niet-volwassen-genoeg-om-de-waarheid-te-zeggen-en-laten-dat-aan-ons-kinderen-over~a5ceae70/ ,15-jarig meisje op klimaattop: “Jullie zijn niet volwassen genoeg om de waarheid te zeggen en laten dat aan ons, kinderen, over.” ''Het Laatste Nieuws'' 16 Desember 2018, besoek op 18 Desember 2018.&lt;/ref&gt;  In November 2018 het sy in 'n rubriek in ''[[The Guardian]]'' gesê dat sy sal aanhou totdat politici die Parys-ooreenkoms nakom.&lt;ref&gt;https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/nov/26/im-striking-from-school-for-climate-change-too-save-the-world-australians-students-should-too ,I'm striking from school to protest inaction on climate change – you should too,  ''[[The Guardian]]'' 26 November 2018, besoek op 18 Desember 2018.&lt;/ref&gt;

== Inspirasie ==
In 'n onderhoud met Amy Goodman van ''Democracy Now!'' en later op haar [[Facebook]]-blad, het Thunberg gesê dat die idee van 'n skoolstaking eers na vore gekom het ná die skietery in die Hoërskool Stoneman Douglas in Parkland ([[Florida]]) op 14 Februarie 2018, toe verskeie jeugdiges geweier het nog om skool toe te gaan. Kort nadat hy in Mei 2018 'n skryfkompetisie van ''Svenska Dagbladet'' gewen het, het Bo Thorén van die omgewingsgroep Fossil Free Dalsland die moontlikheid van 'n skoolstaking as aksiemodel voorgestel. Greta het gedink dit is 'n goeie idee, maar het min ondersteuning van ander lede van die omgewingsgroep en ook nie van haar ouers ontvang nie. Toe besluit sy om die staking alleen te hou.&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/gretathunbergsweden/posts/recently-ive-seen-many-rumors-circulating-about-me-and-enormous-amounts-of-hate-/767646880269801/ ,Greta Thunberg, [[Facebook]], 2 Februarie 2019, besoek op 16 Augustus 2019.&lt;/ref&gt;

Greta Thunberg is reeds op 20 Augustus 2018, die eerste dag van haar protes, ontdek deur We Don't Have Time, 'n Sweedse tegnologiese [[beginonderneming]] onder leiding van Ingmar Rentzhog,&lt;ref&gt;https://twitter.com/WeDontHaveTime0/status/1031657287763599365 |titel= One 15 year old girl. [[Twitter]], 20 Augustus 2018. Besoek op 3 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://medium.com/wedonthavetime/this-15-year-old-girl-breaks-swedish-law-for-the-climate-d1a48ab97e3a ,This 15-year-old Girl Breaks Swedish Law for the Climate. David Olsson, medium.com , 23 Augustus 2018, besoek op 3 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.telegraaf.nl/nieuws/3139543/ophef-rond-klimaatmeisje-greta?utm_source=t.co&amp;utm_medium=referral&amp;utm_content=/xqO43yAhQQ  ,Ophef rond klimaatmeisje Greta. De Telegraaf, 11 Februarie  2019, besoek op 13 Februarie 2019.&lt;/ref&gt; uitvoerende hoof,  'n kennis van haar moeder Malena Ernman.&lt;ref&gt;http://www.wrongkindofgreen.org/2019/01/28/the-manufacturing-of-greta-thunberg-for-consent-the-most-inconvenient-truth-capitalism-is-in-danger-of-falling-apart/ , Malena Ernman: WWF Environmental Hero of the Year, 2017. 28 Januarie 2019. Besoek op 3 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;  Die stigting / maatskappy is daartoe verbind om maatskaplike klimaatsteun te verleen vir groot klimaatsbeleggings (''Green New Deal'').&lt;ref&gt;https://wedonthavetime.org/launch/about/  ,l= About, We don’t Have Time, besoek op 3 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.fundedbyme.com/en/campaign/8227/we-dont-have-time/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190207015255/https://www.fundedbyme.com/en/campaign/8227/we-dont-have-time/ |date= 7 Februarie 2019 }} ,Investor proposal, besoek op 3 Februarie 2019&lt;/ref&gt;  Greta Thunberg het as spesiale jeugadviseur kortliks by die stigting aangesluit. In Februarie 2019 het die organisasie We Don't Have Time erken dat hulle haar naam sonder die medewete van Greta Thunberg en haar gesin gebruik het.&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/gretathunbergsweden/posts/773676963000126 , Greta Thunberg, [[Facebook]], 11 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;

== Aktivisme ==
[[Lêer:Greta Thunberg 4.jpg|duimnael|Thunberg voor die Sweedse parlement in Augustus 2018]]
Greta Thunberg was gereeld in die [[pers]] vanweë haar skerp uitsprake tydens klimaatvergaderings. Tydens 'n optrede van burgerlike ongehoorsaamheid aan die Britse parlement op 31 Oktober 2018, gereël deur die uitwissing-rebellie (''Extinction Rebellion''), het Thunberg gepraat van &quot;'n buitengewone en dringende krisis wat nog nooit as sodanig erken is nie, en ons leiers tree almal op soos klein kindertjies.&quot;&lt;ref&gt;https://www.commondreams.org/news/2018/10/31/our-darkest-hour-declaration-rebellion-new-group-vows-mass-civil-disobedience-save ,'This Is Our Darkest Hour': With Declaration of Rebellion, New Group Vows Mass Civil Disobedience to Save Planet. 31 Oktober 2018, besoek op 23 Desember 2018.&lt;/ref&gt; Op die [[TED]]-konferensie op 24 November 2018 in [[Stockholm]] het Thunberg gesê: &quot;Ons het dertig jaar al pep-praatjies en positiewe praatjies gehoor. En jammer, maar dit is nutteloos. As dit gehelp het, sou die emissies al gedaal het – en dit is nie die geval nie ”.&lt;ref&gt;https://www.commondreams.org/news/2018/12/19/depressed-and-then-diagnosed-autism-greta-thunberg-explains-why-hope-cannot-save , Depressed and Then Diagnosed With Autism, Greta Thunberg Explains Why Hope Cannot Save Planet But Bold Climate Action Still Can. 19 Desember 2018, besoek op 23 Desember 2018.&lt;/ref&gt;

Op die [[Katowice]]-klimaatkonferensie in 2018 het Thunberg verskeie kere met die deelnemers gepraat en die huidige wêreldleiers daarvan beskuldig dat hulle &quot;die toekoms [van hul kinders] voor hulle gesteel het&quot; en &quot;julle is nie volwasse genoeg om die waarheid te vertel nie. Julle laat selfs die las vir ons, kinders oor.”&lt;ref&gt;https://www.democracynow.org/2018/12/13/you_are_stealing_our_future_greta ,You Are Stealing Our Future: Greta Thunberg, 15, Condemns the World’s Inaction on Climate Change, 13 Desember 2018, besoek op 23 Desember 2018.&lt;/ref&gt;

Op 23 Desember 2018 word 'n onderhoud met haar gevoer deur Fareed Zakaria in die CNN GPS-program, wat gewoonlik op politici, regeringsowerhede en diplomate fokus.&lt;ref&gt;https://edition.cnn.com/videos/world/2018/12/23/greta-thunberg-climate-change-activism-sot-gps-vpx.cnn&lt;/ref&gt; Op 23 Januarie 2019 arriveer sy in [[Davos]], waar sy genooi is om op die [[World Economic Forum]] te praat.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=zrF1THd4bUM Greta Thunberg &quot;Our house in on fire&quot;], 24 Januarie 2019 World Economic Forum (WEF) in Davos&lt;/ref&gt; Terwyl Thunberg gekies het vir 'n 32-uur treinreis,&lt;ref&gt;{{en}}[https://news.yahoo.com/time-angry-teen-climate-activist-says-davos-015904861.html Time to 'get angry', teen climate activist says in Davos, Nina Larson, AFP]&lt;/ref&gt; kom 1 500 deelnemers per privaatvliegtuig in Davos aan.&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.independent.co.uk/environment/davos-2019-private-jets-climate-change-world-economic-forum-summit-attenborough-a8742681.html Davos 2019: Record number of private jets set to fly into conference addressing climate change], [[The Independent]], 23 Januarie 2019.&lt;/ref&gt;

Greta Thunberg het ook in Januarie 2019 as 'n rolmodel opgetree vir die klimaataksies van skoliere (Skoolstaking vir die Klimaat) in [[België]], [[Duitsland]] en [[Switserland]].&lt;ref&gt;https://www.hln.be/nieuws/binnenland/zo-n-3-000-klimaatspijbelaars-brengen-krachtige-boodschap-in-brussel-er-is-geen-planeet-b~a9d4482a/  ,Zo’n 3.000 klimaatspijbelaars brengen krachtige boodschap in Brussel: “Er is geen planeet B” Het Laatste Nieuws, 10 Januarie 2019, besoek op 19 Januarie 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://twitter.com/hashtag/FridaysForFuture  ,FridaysForFuture, [[Twitter]], besoek op 19 Januarie 2019.&lt;/ref&gt;

Op 21 Februarie 2019 het Greta Thunberg  na [[Brussel]] gekom om aan die sewende klimaatoptog deel te neem met Anuna De Wever, Kyra Gantois en Adélaïde Charlier, die Belgiese leierfigure van Youth for Climate. As gevolg van die groot persbelangstelling, moes die polisie ingryp om die jong mense te beskerm.&lt;ref&gt;[https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190221_04195509 7.500 jongeren in Brussel, Greta Thunberg belaagd door media: “Politie moest ingrijpen”], Het Nieuwsblad, 21 Februarie 2019.&lt;/ref&gt; In die oggend het Thunberg die Europese Kommissie in Brussel met president [[Jean-Claude Juncker]] toegespreek.&lt;ref&gt;[https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190221_04195393 Greta Thunberg spreekt Europese Commissie toe in Brussel: “Volg de wetenschap, dat is onze enige eis”], Het Nieuwsblad, 21 Februarie 2019.&lt;/ref&gt; Op Vrydag 22 Februarie 2019 was Thunberg teenwoordig tydens die klimaatoptog in Parys met onder andere Anuna De Wever, Kyra Gantois en Adélaïde Charlier, en is daarna deur die Franse president [[Emmanuel Macron]] saam met die Belgiese en Duitse afvaardigings ontvang.&lt;ref&gt;{{fr}}https://www.lemonde.fr/planete/article/2019/02/22/les-jeunes-appeles-a-manifester-a-paris-pour-le-climat_5426651_3244.html Greta Thunberg et les jeunes marchent pour le climat à Paris : &quot;Quand je serai grand, je voudrais être vivant&quot;, [[Le Monde]], 22 Februarie 2019.&lt;/ref&gt; Tydens 'n week se skoolvakansie in [[Swede]] het Thunberg op 28 Februarie 2019 aan die klimaatoptogte in [[Antwerpen]] en [[Hamburg]] op 1 Maart 2019 deelgeneem.&lt;ref&gt;https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/02/28/vrt-nws-sprak-met-greta-en-anuna-ik-ben-klaar-met-de-traagheid/ VRT NWS sprak met Greta Thunberg en Anuna De Wever: &quot;Ik ben klaar met de traagheid van de politiek&quot;, vrt Nieuws, 28 Februarie 2019.&lt;/ref&gt; Omdat Thunberg na die Goldene Kamera-gala in Berlyn genooi is, was sy ook op Vrydag 29 Maart teenwoordig tydens  die protes Fridays for Future waar hulle die ongeveer 20 000 deelnemers onder die [[Brandenburgse Poort]] toegespreek het.&lt;ref&gt;{{de}}https://www.bild.de/regional/berlin/berlin-aktuell/fridays-for-future-klimaaktivistin-greta-kommt-nach-berlin-60934686.bild.html Die große Greta-Show in Berlin, Bild, 29 Maart 2019.&lt;/ref&gt;

Op Dinsdag 16 April 2019 het Thunberg die omgewingskomitee van die [[Europese Parlement]] in [[Straatsburg]] toegespreek.&lt;ref&gt;[http://www.standaard.be/cnt/dmf20190417_04335528 Greta Thunberg in tranen: ‘Red de wereld, zoals de Notre-Dame’], ''De Standaard'', 17 April 2019.&lt;/ref&gt;  In die Vlierwijk in die middel van [[Brussel]] is 'n muurskildery van Thunberg gemaak deur kunstenaar Encq, ook bekend as Henk De Ruddere.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20190416_04334287 Klimaatactiviste Greta Thunberg in Brussel vereeuwigd als muurschildering], ''De Standaard'', 16 April 2019.&lt;/ref&gt;  Op Woensdag, 17 April 2019, het Thunberg 'n kort vergadering met [[Pous Franciskus]] op die Sint Pietersplein in [[Rome]] gehad, wat haar aangemoedig het om voort te gaan met haar aktiwiteite.&lt;ref&gt;[http://www.standaard.be/cnt/dmf20190417_04335835 Paus Franciscus ontmoet Greta Thunberg: 'Ga door, Greta, gewoon doorgaan'], ''De Standaard'', 17 April 2019.&lt;/ref&gt; Thunberg is Donderdag saam met ander organiseerders van die klimaatskoolstakings (waaronder Anuna De Wever) genooi om voor die Italiaanse parlement te praat.&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.facebook.com/watch/?v=402142063700130 Greta Thunburg castigates lawmakers in Rome], ''NBC News World'', 18 April 2019.&lt;/ref&gt; en het sy Vrydag die klimaatskoolstaking in Rome bygewoon waar sy in Piazza del Popolo die 25 000 deelnemers toegespreek het.&lt;ref&gt;{{it}}[https://www.repubblica.it/cronaca/2019/04/19/news/roma_fridays_for_future_greta-224420290/ Greta Thunberg tra i ragazzi in piazza del Popolo: &quot;Promesse non rispettate, la nostra lotta durerà anni&quot;], ''La Repubblica'', 19 April 2019.&lt;/ref&gt; Daarna het Thunberg voortgegaan om per [[trein]] na [[Londen]] te reis, waar sy op Sondag 21 April die aktiviste van die Extinction Rebellion-beweging toegespreek het, wat agt dae lank in Londen aksies geloods het.  Op 23 April 2019 het Thunberg 'n toespraak in die Britse parlement gelewer.&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.theguardian.com/environment/2019/apr/23/vacant-seat-for-may-as-party-leaders-meet-greta-thunberg Greta Thunberg condemns UK's climate stance in speech to MPs], ''The Guardian'', 23 April 2019.&lt;/ref&gt;

In die somer van 2019 het Thunberg aangekondig dat sy 'n jaar van die skool af gaan neem (in Swede is die skoolbywoning tot sestien) en in Augustus 2019 vaar Thunberg oor die [[Atlantiese Oseaan]] van die Engelse hawestad [[Plymouth]] na New York in die Malizia II, 'n agtien meter lange [[seiljag]], tipe IMOCA 60-enkel-romp, toegerus met sonpanele en onderwaterturbines. Die reis word bekend gemaak as 'n koolstofneutrale transatlantiese kruising as 'n demonstrasie van Thunberg se oortuigings oor die belangrikheid van die vermindering van emissies.&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.theguardian.com/environment/2019/aug/14/greta-thunberg-sets-sail-plymouth-climate-us-trump Greta Thunberg sets sail for New York on zero-carbon yacht], The Guardian, 14 Augustus 2019.&lt;/ref&gt; Daar was egter kritiek, want die reis het uiteindelik CO2-emissies veroorsaak: om die boot terug te laat keer, is bemanningslede van [[Europa]] ingevlieg; die vlugte wel CO2-vergoed.&lt;ref&gt;https://www.standaard.be/cnt/dmf20190819_04567080 ,‘Greta Thunberg stoot meer CO2 uit met zeiltocht naar NY dan met vlucht’, besoek op 9 September 2019, ''De Standaard'',20 Augustus 2019&lt;/ref&gt;  Die reis duur 15 dae, van 14 tot 28 Augustus 2019. Thunberg het op 23 September 2019 die [[VN]] se klimaatberaad in New York bygewoon en sou  ook op die COP 25-klimaatkonferensie in [[Santiago]], [[Chili]] (2 tot 13 Desember 2019) praat. By haar aankoms in New York is sy ontmoet deur honderde aanhangers en klimaataktiviste, waaronder die veertien-jarige Alexandria Villaseñor (mede-stigter van US Youth Climate Strike en stigter van Earth Uprising) en die sewentien-jarige Xiye Bastida (een van die organiseerders van die Fridays for Future New York City ). Etlike weke lank was die reis en die bespreking daaroor daagliks in die nuus. Op Vrydag 30 Augustus en Vrydag 6 September was sy by die skoolstakings in New York vir die [[klimaat]].&lt;ref&gt;{{en}}[https://inews.co.uk/news/environment/greta-thunberg-how-getting-back-from-america-new-york-arrived-boat-zero-carbon/ Greta Thunberg: what the activist will actually do in America, and how she plans on getting home], inews.co.uk, 29 Augustus 2019.&lt;/ref&gt;  Op Vrydag 13 September het Thunberg, saam met etlike honderde aktiviste, die klimaatstaking in [[Washington, D.C.]] voor die [[Withuis]]  bygewoon.&lt;ref&gt;{{en}}[https://inews.co.uk/news/environment/greta-thunberg-how-getting-back-from-america-new-york-arrived-boat-zero-carbon/ Greta Thunberg: what the activist will actually do in America, and how she plans on getting home], inews.co.uk, 29 Augustus 2019.&lt;/ref&gt; en is daar op 14 September 'n onderhoud met [[Trevor Noah]] op ''The Daily Show''.

Op die Klimaatberaad in New York op 23 September 2019, onmiddellik nadat die sekretaris-generaal [[António Guterres]] in die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies  gepraat het, het Thunberg 'n skerp  beroep op wêreldleiers en verteenwoordigers van die wêreldstate gedoen om verantwoording te doen oor hul nalatigheid om beslissend teen die klimaatkrisis op te tree.&lt;ref&gt;[https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/greta-thunberg-boos-op-wereldleiders-jullie-hebben-mijn-dromen-gestolen~b019d13d/?utm_source=browser_push&amp;utm_medium=push&amp;utm_campaign=stdc_vk Greta Thunberg boos op wereldleiders: ‘Jullie hebben mijn dromen gestolen’], de Volkskrant, 23 September 2019.&lt;/ref&gt;  Sy word heftig aangeval deur 'n reeks dinkskrums en politici wat gekant is teen 'n ingrypende klimaatbeleid.&lt;ref&gt;{{en}}https://www.desmog.co.uk/2019/09/15/attacks-greta-thunberg-right-wing-free-market-network ,Attacks on Greta Thunberg Are About More Than Anti-Environmentalism, 15 September 2019, besoek op 27 September 2019.&lt;/ref&gt; Volgens 'n peiling van Maurice de Hond het dit geblyk dat ongeveer 'n derde van die Nederlanders negatief is oor Thunberg se uitlatings tydens hierdie klimaatberaad.&lt;ref&gt;[https://www.dagelijksestandaard.nl/2019/09/greta-thunberg-flopt-volledig-in-nederland-nauwelijks-impact-behalve-verbazing/ De geplande hype van Greta Thunberg blijft uit], ''De Dagelijkse Standaard'', 29 September 2019.&lt;/ref&gt;

In 'n ope brief, het Thunberg saam met Adélaïde Charlier en Anuna De Wever op 1 Desember 2019, het hulle aangekondig dat verdere stappe gedoen sal word om politici te oortuig om te reageer op die duidelike vrae uit die wetenskaplike wêreld.&lt;ref&gt;[https://plus.lesoir.be/264094/article/2019-12-01/pourquoi-nous-allons-continuer-la-greve/ Pourquoi nous allons continuer la grève!], ''Le Soir'', 1 Desember 2019.&lt;/ref&gt;

== Erkenning en toekennings ==
Begin Maart 2019 is Thunberg in Swede aangewys as &quot;Vrou van die Jaar&quot; na 'n opname in opdrag van die Sweedse koerant ''Aftonbladet''. ''Expressen'', 'n ander Sweedse koerant, het ook Thunberg aangwys as &quot;Vrou van die Jaar&quot;.&lt;ref&gt;[https://www.hln.be/nieuws/buitenland/greta-thunberg-in-zweden-uitgeroepen-tot-vrouw-van-het-jaar~a1535ae8/ Greta Thunberg in Zweden uitgeroepen tot vrouw van het jaar], ''Het Laatste Nieuws'', 8 Maart 2019.&lt;/ref&gt; Op 13 Maart 2019 is Greta Thunberg genomineer vir die [[Nobelprys vir Vrede]] deur drie Noorse parlementslede, Freddy André Øvstegård en twee ander lede van die Sosialistiese Linksparty,&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.theglobeandmail.com/world/article-swedish-teen-climate-activist-greta-thunberg-nominated-for-nobel-peace/ Swedish teen climate activist Greta Thunberg nominated for Nobel Peace Prize], ''The Globe and Mail'', 13 Maart 2019.&lt;/ref&gt; nadat sy in Februarie ook deur die Duitse politikus Lisa Badum benoem is.&lt;ref&gt;{{de}}[https://www.br.de/nachrichten/deutschland-welt/gruenen-politikerin-fordert-friedensnobelpreis-greta-thunberg,RHJ6YkV?fbclid=IwAR2WjzGKQ7OeN5-hVT53sO3Ev4WrCiJvdSpfZyFeO78rn22XlRCcDUndtMg{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Februarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Desember 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Desember 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Desember 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Desember 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Desember 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Grünen-Politikerin fordert Friedensnobelpreis für Greta Thunberg], ''BR24'', 6 Februarie 2019.&lt;/ref&gt;  Op 30 Maart 2019 ontvang Thunberg die Sonderpreis Klimaschutz  op die Goldene Kamera-gala in [[Berlyn]]&lt;ref&gt;{{de}}[https://www.morgenpost.de/kultur/tv/article216753813/Goldene-Kamera-Das-sind-die-Gewinner-Greta-Thunbergs-Rede-sorgt-fuer-Begeisterung.html Goldene Kamera: Gottschalk löst Wettschuld, Greta gewinnt], ''Berliner Morgenpost'', 31 Maart 2019.&lt;/ref&gt; en is dieselfde dag as Sweedse vrou van die jaar vereer deur die Sweedse Women's Education Association (of SWEA International, Inc.).&lt;ref&gt;{{sv}}[https://www.dn.se/nyheter/varlden/fler-utmarkelser-till-greta-thunberg/ Fler utmärkelser till Greta Thunberg], ''Dagens Nyheter'', 31 Maart 2019.&lt;/ref&gt;

Op 2 April 2019 is aangekondig dat Thunberg die wenner van die ''Prix Liberté'' van die Franse streek [[Normandië]] is, 'n toekenning wat toegeken is aan jongmense wat toegewy is aan [[vryheid]] en [[vrede]].&lt;ref&gt;{{fr}}[https://www.ouest-france.fr/normandie-pour-la-paix/normandie-greta-thunberg-premiere-laureate-du-prix-liberte-6291394 Normandie. Greta Thunberg, première lauréate du Prix Liberté], ''Ouest France'', 2 April 2019.&lt;/ref&gt; Op 12 April het Thunberg, saam met die Noorse omgewingsvereniging Natur og Ungdom, die Noorse ''Fritt Ords Pris'' gewen.&lt;ref&gt;{{no}}[http://www.frittord.no/aktuelt/fritt-ords-pris-2019-til-natur-og-ungdom-og-greta-thunberg/ Fritt Ords Pris 2019 til Natur og Ungdom og Greta Thunberg], 12 April 2019.&lt;/ref&gt;

In Augustus 2019 ontvang Thunberg die Game Changer of The Year-toekenning van die Britse tydskrif GQ.&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.independent.co.uk/life-style/greta-thunberg-gq-awards-men-of-the-year-game-changer-2019-a9053571.html Greta Thunberg named ‘Game Changer of the Year’ by GQ], Independent, 12 Augustus 2019.&lt;/ref&gt;  Op 16 September ontvang Thunberg (saam met Fridays for Future) in Washington die Amnesty International Ambassador of Conscience Award van Kumi Naidoo, sekretaris-generaal van die organisasie vir menseregte.&lt;ref&gt;[https://www.standaard.be/cnt/dmf20190917_04613072 Greta Thunberg ontvangt prestigieuze prijs van Amnesty International], ''De Standaard,'' 16 September 2019.&lt;/ref&gt;

In 2019 is 'n [[kewer]] na haar vernoem, die ''Nelloptodes gretae''.&lt;ref&gt;https://www.theguardian.com/environment/2019/oct/25/tiny-beetle-named-after-climate-activist-greta-thunberg|titel=Tiny{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} beetle named after climate activist Greta Thunberg , besoek op 28 Oktober 2019, 25 Oktober 2019, ''[[The Guardian]]''.&lt;/ref&gt; In 2020 het 'n [[slak]] ook 'n verwysing na Thunberg in die naam: ''Craspedotropis gretathunbergae'' ontvang.&lt;ref&gt;https://www.hln.be/wetenschap-planeet/dieren/nieuwe-slakkensoort-vernoemd-naar-greta-thunberg~abcec551/|,Nieuwe slakkensoort vernoemd naar Greta Thunberg, besoek op 21 Februarie 2020, 21 Februarie 2020, ''Het Laatste Nieuws''&lt;/ref&gt;

In 2019 ontvang sy ook die jaarlikse omgewingsprys van die [[Nordiese Raad]], wat samewerking tussen die Deense, Finse en Sweedse parlement bevorder. Sy weier die kontantprys van 350 000 Deense kroner (ongeveer 46 800 euro) en gee dit onmiddellik aan dat die Noordelike streek, ondanks goeie pogings vir klimaat en omgewing, energie verbruik.&lt;ref&gt;https://www.bbc.com/news/world-europe-50232491|titel=Greta{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes}} Thunberg rejects Nordic Council environmental award, besoek op 30 Oktober 2019, 30 Oktober 2019, [[BBC News]],&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.theguardian.com/environment/2019/oct/29/greta-thunberg-declines-award-climate-crisis ,'The climate doesn't need awards': Greta Thunberg declines environmental prize, besoek op 30 Oktober 2019, 30 Oktober 2019, ''The Guardian''.&lt;/ref&gt;

Op 20 November 2019 ontvang Thunberg die Internasionale Kindervredes-prys saam met Divina Maloum. Sy kon nie die toekenning self ontvang nie, aangesien sy op 'n seilboot-kruising van die Verenigde State na Europa onderweg was na die Madrid-klimaatkonferensie in 2019.&lt;ref&gt;https://kidsrights.org/nl/internationale-kindervredesprijs-2019-uitgereikt-aan-divina-maloum-14-en-greta-thunberg-16/ ,Internationale kindervredesprijs 2019 uitgereikt aan Divina Maloum (14) en Greta Thunberg (16), 20 November 2019, KidsRights, besoek op 22 November 2019, Argief ̟https://web.archive.org/web/20191122225645/https://kidsrights.org/nl/internationale-kindervredesprijs-2019-uitgereikt-aan-divina-maloum-14-en-greta-thunberg-16/, Argief datum 22 November 2019.&lt;/ref&gt;

Op 11 Desember 2019 word Thunberg aangewys as Persoon van die Jaar 2019 deur die tydskrif ''[[Time]]''.&lt;ref&gt;[https://www.hln.be/wetenschap-planeet/milieu/-time-roept-greta-thunberg-uit-tot-persoon-van-het-jaar-zelfs-landen-die-deelnemen-aan-klimaattop-plegen-bedrog~afcf9250/ ‘Time’ roept Greta Thunberg uit tot persoon van het jaar], ''Het Laatste Nieuws'', 11 Desember 2019.&lt;/ref&gt;

== Gesins- en privaatlewe ==
Thunberg se ma is Malena Ernman, 'n Sweedse operasangeres en deelnemer aan die [[Eurovision-sangfees]] 2009. Haar vader is Svante Thunberg, 'n akteur vernoem na [[Svante Arrhenius]], die neef van sy oumagrootjie.  Arrhenius het in 1903 die [[Nobelprys vir Chemie]] gewen vir sy teorie van elektrolitiese dissosiasie.&lt;ref&gt;https://www.democracynow.org/2018/12/11/meet_the_15_year_old_swedish  |titel=School Strike for Climate: Meet 15-Year-Old Activist Greta Thunberg, Who Inspired a Global Movement.''Democracy Now!'' 11 Desember 2018.&lt;/ref&gt;

Greta Thunberg was op 'n vroeë ouderdom baie geïnteresseerd in die omgewing en [[wetenskap]]. Om die koolstofvoetspoor te verminder, het sy haar familielede oortuig om vegan te eet en op te hou met vliegtuie te reis.&lt;ref&gt;{{en}}[https://www.newyorker.com/news/our-columnists/the-fifteen-year-old-climate-activist-who-is-demanding-a-new-kind-of-politics Gessen, Masha, ''The Fifteen-Year-Old Climate Activist Who Is Demanding a New Kind of Politics''], ''The New Yorker'', 2 Oktober 2018.&lt;/ref&gt;

Op die TEDx-konferensie in Stockholm in November 2018 het sy gesê dat sy gediagnoseer is met obsessiewe-kompulsiewe versteuring, selektiewe mutisme en [[Aspergersindroom]]. Sy verduidelik die verbetenheid  van haar toewyding deels van haar [[outisme]].&lt;ref&gt;https://www.vox.com/first-person/2019/5/6/18531551/greta-thunberg-autism-aspergers ,Greta Thunberg became a climate activist not in spite of her autism, but because of it, besoek op 2020-03-01, Steve Silberman, 2019-05-06, ''Vox''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.ted.com/talks/greta_thunberg_school_strike_for_climate_save_the_world_by_changing_the_rules/transcript School strike for climate – save the world by changing the rules , Greta Thunberg, TEDx Stockholm, besoek op 20 Maart 2019.&lt;/ref&gt;

== Publikasies ==
* ''Scener ur Hjärtat,'' Polaris, 2018; (Ons huis is aan die brand, 2019) – met Malena Ernman, Svante Thunberg en Beata Ernman.

* ''No one is too small to make a difference'', Penguin, 2019; (Niemand is te klein om 'n verskil te maak nie).

* Claus Hecking, Charlotte Schönberger en Ilka Sokolowski – ''Unsere Zukunft Ist Jetzt: Kämpfe mit Greta Thunberg fürs Klima!'', Oetinger, 2019; (Ons toekoms is nou !: Stryd met Greta Thunberg vir die klimaat).

== Verwysings ==
 {{Verwysings|2}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Vertaaluit
| taalafk = nl
| il = Greta Thunberg
}}
{{Time-persone van die jaar}}
{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Thunberg, Greta}}
[[Kategorie:Swede (nasionaliteit)]]
[[Kategorie:Klimaataktiviste]]
[[Kategorie:Geboortes in 2003]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>au5n69v6t2jkwyam4lw3ph7l1uj6ftl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Earl Cameron</title>
    <ns>0</ns>
    <id>306756</id>
    <revision>
      <id>2520165</id>
      <parentid>2227022</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:00:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2239" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Earl Cameron
| Beeld                     = Earlp8 (cropped).jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = Earlston J. Cameron
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum|1917|8|8}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Groot-Brittanje|Brits]]
| Sterfdatum                = {{Sterfdatum en ouderdom|1917|8|8|2020|7|3}}
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur
| Aktiewe jare              = 1951–2013
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0131565
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Earlston J. Cameron''' {{post-nominale/GBR|CBE}} (8 Augustus 1917 – 3 Julie 2020), bekend as '''Earl Cameron''', was 'n [[Groot-Brittanje|Britse]] akteur van [[Bermuda|Bermudaanse]] afkoms. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Thunderball'' (1965), ''The Message'' (1976), ''The Interpreter'' (2005), en ''Inception'' (2010).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1951: ''Pool of London''
* 1957: ''The Heart Within''
* 1961: ''Flame in the Streets''
* 1963: ''Tarzan's Three Challenges''
* 1965: ''Thunderball''
* 1976: ''The Message''
* 1998: ''Sand Bride''
* 2005: ''The Interpreter''
* 2010: ''[[Inception]]''
* ''Shore Leave''

=== Televisiereekse ===
* 1958: ''The Killing Stones''
* 1964: ''Secret Agent''
* 2001: ''Babyfather''
* 2015: ''Britain's Greatest Generation''

=== Televisierolprente ===
* 1956: ''The Petrified Forest''
* 1960: ''The Dark Man''
* 1962: ''A World Inside''

=== Video's ===
* 2011: ''Race Against Time''
* 2013: ''Frozen Out''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0131565|Earl Cameron}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Cameron, Earl}}
[[Kategorie:Geboortes in 1917]]
[[Kategorie:Sterftes in 2020]]
[[Kategorie:Britse manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Britse manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>b1z8ueilz0x8hwmdqowakw71ahaba24</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Paul Bettany</title>
    <ns>0</ns>
    <id>308416</id>
    <revision>
      <id>2520207</id>
      <parentid>2240613</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:39:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3123" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Paul Bettany
| Beeld                     = Paul Bettany by Gage Skidmore 2.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|5|27}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Britanje|Brits]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, regisseur, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1994–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0079273
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Paul Bettany''' (gebore 27 Mei 1971) is 'n [[Britanje|Britse]] akteur, regisseur, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''A Beautiful Mind'' (2001), ''A Knight's Tale'' (2001), ''Master and Commander: The Far Side of the World'' (2003), en ''Margin Call'' (2011).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1999: ''After the Rain''
* 2000: ''Gangster No. 1''
* 2000: ''Dead Babies''
* 2000: ''The Suicide Club''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''A Knight's Tale''
* 2001: ''Kiss Kiss (Bang Bang)''
* 2002: ''The Reckoning''
* 2002: ''The Heart of Me''
* 2003: ''Master and Commander: The Far Side of the World''
* 2003: ''Dogville''
* 2003: ''Dogville Confessions''
* 2004: ''Wimbledon''
* 2006: ''Firewall''
* 2008: ''Broken Lines''
* 2009: ''The Young Victoria''
* 2009: ''Creation''
* 2010: ''The Tourist''
* 2010: ''A Man's Story''
* 2011: ''Margin Call''
* 2011: ''Priest''
* 2012: ''Blood''
* 2014: ''Shelter''
* 2017: ''Journey's End''
* 2020: ''Uncle Frank''

=== Televisiereekse ===
* 2008: ''Alex Zane's GuestList''
* 2011: ''In the Qube 3D''
* 2018: ''Iconic Characters''
* 2020: ''WandaVision''

=== Televisierolprente ===
* 2004: ''Making of 'Wimbledon: The Movie'''

=== Video's ===
* 2001: ''Heath Ledger Profile''
* 2001: ''Stories for the People''
* 2001: ''The World's First Sports Promoter''
* 2004: ''The Hundred Days''
* 2004: ''Behind the Seas: A Filmmaker's Journey - A Look at Master and Commander: The Far Side of the World''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Unusual Suspects''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Filmmaker's Journey''
* 2009: ''The Da Vinci Code: Unlocking the Code''
* 2010: ''Legion: Creating the Apocalypse''
* 2010: ''Legion: From Pixels to Picture''
* 2010: ''Humanity's Last Line of Defense''
* 2011: ''The Bloody Frontier: Creating the World of Priest''
* 2015: ''Avengers: Age of Ultron - From the Inside Out: Making of Avengers - Age of Ultron''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0079273|Paul Bettany}}
* {{Twitter|Paul_Bettany|Paul Bettany}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Bettany, Paul}}
[[Kategorie:Britse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>ft7799zrh3tuoqtdmnakgs1jpo0f9dt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520311</id>
      <parentid>2520207</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:08:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3127" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Paul Bettany
| Beeld                     = Paul Bettany by Gage Skidmore 2.jpg
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1971|5|27}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Britanje|Brits]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = 2
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur, regisseur, en skrywer
| Aktiewe jare              = 1994–nou
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0079273
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Paul Bettany''' (gebore 27 Mei 1971) is 'n [[Britanje|Britse]] akteur, regisseur, en skrywer. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''[[A Beautiful Mind]]'' (2001), ''A Knight's Tale'' (2001), ''Master and Commander: The Far Side of the World'' (2003), en ''Margin Call'' (2011).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1999: ''After the Rain''
* 2000: ''Gangster No. 1''
* 2000: ''Dead Babies''
* 2000: ''The Suicide Club''
* 2001: ''[[A Beautiful Mind]]''
* 2001: ''A Knight's Tale''
* 2001: ''Kiss Kiss (Bang Bang)''
* 2002: ''The Reckoning''
* 2002: ''The Heart of Me''
* 2003: ''Master and Commander: The Far Side of the World''
* 2003: ''Dogville''
* 2003: ''Dogville Confessions''
* 2004: ''Wimbledon''
* 2006: ''Firewall''
* 2008: ''Broken Lines''
* 2009: ''The Young Victoria''
* 2009: ''Creation''
* 2010: ''The Tourist''
* 2010: ''A Man's Story''
* 2011: ''Margin Call''
* 2011: ''Priest''
* 2012: ''Blood''
* 2014: ''Shelter''
* 2017: ''Journey's End''
* 2020: ''Uncle Frank''

=== Televisiereekse ===
* 2008: ''Alex Zane's GuestList''
* 2011: ''In the Qube 3D''
* 2018: ''Iconic Characters''
* 2020: ''WandaVision''

=== Televisierolprente ===
* 2004: ''Making of 'Wimbledon: The Movie'''

=== Video's ===
* 2001: ''Heath Ledger Profile''
* 2001: ''Stories for the People''
* 2001: ''The World's First Sports Promoter''
* 2004: ''The Hundred Days''
* 2004: ''Behind the Seas: A Filmmaker's Journey - A Look at Master and Commander: The Far Side of the World''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Unusual Suspects''
* 2006: ''The Da Vinci Code: Filmmaker's Journey''
* 2009: ''The Da Vinci Code: Unlocking the Code''
* 2010: ''Legion: Creating the Apocalypse''
* 2010: ''Legion: From Pixels to Picture''
* 2010: ''Humanity's Last Line of Defense''
* 2011: ''The Bloody Frontier: Creating the World of Priest''
* 2015: ''Avengers: Age of Ultron - From the Inside Out: Making of Avengers - Age of Ultron''

== Eksterne skakels ==
* {{IMDb|0079273|Paul Bettany}}
* {{Twitter|Paul_Bettany|Paul Bettany}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Bettany, Paul}}
[[Kategorie:Britse manlike akteurs van die 21ste eeu]]
[[Kategorie:Geboortes in 1971]]
[[Kategorie:Lewende mense]]</text>
      <sha1>g61pfp86egb2gw0l6qauym4w3wnru9f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sven-Ole Thorsen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>309791</id>
    <revision>
      <id>2520221</id>
      <parentid>2246688</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:51:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Rolprente */ skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2242" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Sven-Ole Thorsen
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1944|9|24}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Denemarke|Deens]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = Michael en Martin
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0861752
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Sven-Ole Thorsen''' (gebore 24 September 1944) is 'n [[Denemarke|Deense]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Running Man'' (1987), ''Hard Target'' (1993), ''Gladiator'' (2000), en ''The Sum of All Fears'' (2002).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1987: ''The Running Man''
* 1990: ''Abraxas, Guardian of the Universe''
* 1993: ''Hard Target''
* 1995: ''The Viking Sagas''
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2002: ''The Sum of All Fears''
* ''Jackie-O''
* ''Ninja: The Resurrection''

=== Televisiereekse ===
* 1987: ''Captain Power and the Soldiers of the Future''
* 1999: ''Coast to Coast USA: Biker-Jens''

=== Televisierolprente ===
* 1991: ''Captain Power: The Beginning''
* 1997: ''The Guardian''

=== Video's ===
* 1987: ''Captain Power and the Soldiers of the Future: Bio-Dread Strike Mission''
* 1987: ''Captain Power and the Soldiers of the Future: Raid on Volcania''
* 1995: ''No Exit''
* 2002: ''Hollywood Next 8 Exits''

== Eksterne skakels ==
* {{Amptelike webwerf|http://www.svenolethorsen.dk}}
* {{IMDb|0861752|Sven-Ole Thorsen}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Thorsen, Sven-Ole}}
[[Kategorie:Geboortes in 1944]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Deense manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Deense manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>404av361hwk6xw2ar5zg1eglo1hj4pe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520292</id>
      <parentid>2520221</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:46:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2246" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Akteur
| Naam                      = Sven-Ole Thorsen
| Beeld                     = 
| Beeldbeskrywing           = &lt;!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --&gt;
| Beeldonderskrif           = 
| Geboortenaam              = 
| Alias                     = 
| Geboortedatum             = {{Geboortedatum en ouderdom|1944|9|24}}
| Geboorteplek              = 
| Nasionaliteit             = [[Denemarke|Deens]]
| Sterfdatum                = 
| Sterfplek                 = 
| Ouers                     = 
| Lewensmaat                = 
| Kinders                   = Michael en Martin
| Skool                     = 
| Universiteit              = 
| Beroep                    = Akteur en vervaardiger
| Aktiewe jare              = 
| Noemenswaardige rolprente = 
| Webwerf                   = 
| IMDb                      = 0861752
| Toekennings               = &lt;!-- slegs noemenswaardiges --&gt;
}}

'''Sven-Ole Thorsen''' (gebore 24 September 1944) is 'n [[Denemarke|Deense]] akteur en vervaardiger. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Running Man'' (1987), ''Hard Target'' (1993), ''[[Gladiator]]'' (2000), en ''The Sum of All Fears'' (2002).

== Filmografie ==
=== Rolprente ===
* 1987: ''The Running Man''
* 1990: ''Abraxas, Guardian of the Universe''
* 1993: ''Hard Target''
* 1995: ''The Viking Sagas''
* 2000: ''[[Gladiator]]''
* 2002: ''The Sum of All Fears''
* ''Jackie-O''
* ''Ninja: The Resurrection''

=== Televisiereekse ===
* 1987: ''Captain Power and the Soldiers of the Future''
* 1999: ''Coast to Coast USA: Biker-Jens''

=== Televisierolprente ===
* 1991: ''Captain Power: The Beginning''
* 1997: ''The Guardian''

=== Video's ===
* 1987: ''Captain Power and the Soldiers of the Future: Bio-Dread Strike Mission''
* 1987: ''Captain Power and the Soldiers of the Future: Raid on Volcania''
* 1995: ''No Exit''
* 2002: ''Hollywood Next 8 Exits''

== Eksterne skakels ==
* {{Amptelike webwerf|http://www.svenolethorsen.dk}}
* {{IMDb|0861752|Sven-Ole Thorsen}}

{{Normdata}}

{{DEFAULTSORT:Thorsen, Sven-Ole}}
[[Kategorie:Geboortes in 1944]]
[[Kategorie:Lewende mense]]
[[Kategorie:Deense manlike akteurs van die 20ste eeu]]
[[Kategorie:Deense manlike akteurs van die 21ste eeu]]</text>
      <sha1>dl7knvo7hiqbkpu6hr5l0jlh441crtf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Middelmisbruik</title>
    <ns>0</ns>
    <id>311079</id>
    <revision>
      <id>2520101</id>
      <parentid>2517102</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T12:53:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jouma136</username>
        <id>153020</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26191" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Middelmisbruik
|kleur = 
|beeld = Rational scale to assess the harm of drugs (mean physical harm and mean dependence).svg
|beeld_wydte = 240px
|beeld_onderskrif = ’n Aanduiding uit 2007 van skade wat middelmisbruik &lt;br&gt;kan aanrig (gemiddelde fisieke skade en gemiddelde afhanklikheidsgevaar)&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;&gt;{{Cite journal | journal = The Lancet | first4 = C. | last4 = Blakemore | volume = 369 | issue = 9566| pmid=17382831 | pages = 1047–1053 | first3 = W. | last3 = Saulsbury | year = 2007 | title = Development of a rational scale to assess the harm of drugs of potential misuse | last1 = Nutt | first1 = D. | first2 = L. A. | last2 = King | doi = 10.1016/S0140-6736(07)60464-4}}&lt;/ref&gt;
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1          = Sinonieme
|1                 = Dwelmmisbruik &lt;br&gt;Dwelmmisbruiksteuring
|opskrif2          = Terrein
|2                 = [[Psigiatrie]]
|opskrif3          = Frekwensie
|3                 = 27 miljoen&lt;ref name=UN2012/&gt;&lt;ref name=EMC2016/&gt;
|opskrif4          = Sterftes
|4                 = 307 400 (2015)&lt;ref name=GBD2015/&gt;
|opskrif5          = 
|5                 = 
|opskrif6          = 
|6                 = 
|opskrif7          = 
|7                 = 
}}
'''Middelmisbruik''', ook bekend as '''dwelmmisbruik''', is die gebruik van ’n [[dwelmmiddel]] in hoeveelhede of deur metodes wat skadelik vir die individu of ander is. Dit is ’n vorm van dwelmverwante geestesteuring. Verskillende definisies van dwelmmisbruik word in openbare gesondheids-, mediese en regskringe gebruik. In sommige gevalle kom misdaad- of antisosiale gedrag voor wanneer ’n persoon onder die invloed van ’n dwelmmiddel is, en persoonlikheidsveranderings op lang termyn kan in individue voorkom.&lt;ref name=Ksir&gt;{{cite book|last=Ksir|first=Oakley Ray; Charles|title=Drugs, society, and human behavior|year=2002|publisher=McGraw-Hill|location=Boston [u.a.]|isbn=978-0072319637|edition=9th|url=https://books.google.com/books?id=CFBHAAAAMAAJ&amp;dq=antisocial}}&lt;/ref&gt; 

Benewens moontlike fisieke, sosiale en sielkundige skade, kan die misbruik van dwelms ook lei tot misdaadstrawwe, hoewel dit grootliks verskil na gelang van plaaslike jurisdiksies.&lt;ref name=&quot;mosby&quot;&gt;(2002). ''Mosby's Medical, Nursing &amp; Allied Health Dictionary''. 6de uitg. Drug abuse definition, bl. 552. Nursing diagnoses, bl. 2109. {{ISBN|0-323-01430-5}}.&lt;/ref&gt;

Dwelmmiddels wat die meeste met misbruik verbind word, sluit in: [[alkohol]], [[Metamfetamien|amfetamienplaasvervangers]], [[Barbituraat|barbiturate]], [[bensodiasepien]]e, [[dagga]], [[kokaïen]], [[Hallusinogeen|hallusinogene]], [[metakaloon]] en [[opioïed]]e. Die presiese oorsaak van jou ma se poes is nie bekend nie; die twee algemeenste teorieë is: ’n genetiese neiging wat van ander aangeleer word of ’n gewoonte wat, as verslawing ontwikkel, tot uiting kom as ’n chronies uitmergelende [[siekte]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Addiction is a Chronic Disease|url=http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease|access-date=2 Julie 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140624122314/http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease/|archive-date=24 Junie 2014}}&lt;/ref&gt;

In 2010 het sowat 5% van mense wêreldwyd (230&amp;nbsp;miljoen) ’n onwettige middel gebruik.&lt;ref name=UN2012/&gt; Van hulle het 27&amp;nbsp;miljoen ’n hoërisikodwelmgebruik getoon wat gelei het tot gesondheidskade en sielkundige probleme, of sosiale probleme wat hulle aan dié gevare blootgestel het.&lt;ref name=UN2012&gt;{{Cite web|url=https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2012/WDR_2012_web_small.pdf|title=World Drug Report 2012|last=|first=|date=|website=|publisher=UN|access-date=27 September 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=EMC2016&gt;{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu|title=EMCDDA {{!}} Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator|website=emcdda.europa.eu|access-date=2016-09-27}}&lt;/ref&gt; 

In 2015 het dwelmmisbruiksteurings wêreldwyd gelei tot 307&amp;nbsp;400 sterftes, teenoor 165&amp;nbsp;000 in 1990.&lt;ref name=GBD2015/&gt;&lt;ref name=GDB2013&gt;{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 Desember 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|pmc=4340604|volume=385|issue=9963|pages=117–71}}&lt;/ref&gt; Hiervan was die meeste weens alkohol (137&amp;nbsp;500), opioïde (122&amp;nbsp;100), amfetamien (12&amp;nbsp;200) en kokaïen (11&amp;nbsp;100).&lt;ref name=GBD2015&gt;{{cite journal|last1=GBD 2015 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 Oktober 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/S0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903}}&lt;/ref&gt;

==Klassifikasie==
{{Inligtingskas siekte
|  DiseasesDB     = 3961
|  ICD10          = {{ICD10|F|10||f|10}}.1-{{ICD10|F|19||f|10}}
|  ICD9           = {{ICD9|305}}
|  ICDO           =
|  OMIM           =
|  MedlinePlus    = 001945
|  eMedicineSubj  =
|  eMedicineTopic =
|  MeshID         = D019966
}}
===Definisies en waardeoordeel===
In openbare gesondheid is pogings om na middelgebruik te kyk uit ’n breër oogpunt as die individu. Die klem word gelê op die rol van die gemeenskap, kultuur en beskikbaarheid. Sommige beroepslui vermy die gebruik van die term &quot;alkoholmisbruik&quot; en &quot;dwelmmisbruik&quot; ten gunste van terme wat hulle as objektiewer beskou, soos &quot;middel- en alkoholverwante probleme&quot; of &quot;skadelike gebruik&quot; van dwelmmiddels.

[[Beeld:Injecting heroin.jpg|thumb|220px|links|’n Dwelmmisbruiker kry ’n inspuiting van heroïen.]]
&quot;Dwelmmisbruik&quot; is nie meer ’n mediese diagnose is enige van die twee mees gebruikte diagnostiese handleidings in die wêreld nie: die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging se ''[[Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings]]'' (DSM) en die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] se ''[[Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme|Internasionale Klassifikasie van Siektes]]'' (ICD).

Volgens Philip Jenkins, ’n professor in geskiedenis en verbonde aan die Amerikaanse Instituut vir Studies oor Godsdiens, is daar twee probleme met die term &quot;dwelmmisbruik&quot;. Eerstens is die betekenis van die woord &quot;dwelm&quot; debatteerbaar. So word [[Gamma-Hidroksibutiriese suur|GHB]], ’n middel wat natuurlik in die [[sentrale senuweestelsel]] voorkom, as ’n dwelm beskou en is dit in baie lande onwettig, terwyl [[nikotien]] in die meeste lande nie as ’n dwelm beskou word nie.

Tweedens impliseer die woord &quot;misbruik&quot; ’n erkende gebruikstandaard vir enige middel. Om nou en dan ’n glas wyn saam met ete te drink is in die meeste Westerse lande aanvaarbaar, terwyl die drink van ’n paar bottels as misbruik beskou word. Sterk voorstanders van geheelonthouding kan die drink van selfs net een glas as misbruik beskou. Sommige groepe veroordeel die gebruik van [[kafeïen]] in enige hoeveelheid. Soortgelyk is die siening dat die gebruik van dagga of ’n amfetamienplaasvervanger in enige hoeveelheid skadelik is.&lt;ref&gt;Philip Jenkins, ''Synthetic panics: the symbolic politics of designer drugs'', NYU Press, 1999, {{ISBN|0-8147-4244-0}}, pp. ix–x&lt;/ref&gt; 

===Voorskrifmisbruik===
Die term middelmisbruik word algemeen gebruik vir die inneem van [[voorskrifmedisyne]] met ’n kalmerende, pynverdowende of stimulerende uitwerking bloot om ’n persoon te bedwelm of sy gemoedtoestand te verander, sonder om in ag te neem dat ’n oordosis van sulke medisyne ernstige newe-effekte kan hê. Dit word soms onwettig verkry van die persoon aan wie dit voorgeskryf is. 

&quot;Voorskrifmisbruik&quot; het verskillende en dikwels inkonsekwente definisies na gelang van die status van die voorskrif, die gebruik sonder ’n voorskrif, die opsetlike gebruik van die middel vir die bedwelmende uitwerking daarvan, die gebruik daarvan saam met alkohol en die teenwoordigheid of afwesigheid van afhanklikheidsimptome.&lt;ref name=misuse&gt;{{Cite journal |vauthors=Barrett SP, Meisner JR, Stewart SH |title=What constitutes prescription drug misuse? Problems and pitfalls of current conceptualizations |journal=Curr Drug Abuse Rev |volume=1 |issue=3 |pages=255–62 |date=November 2008 |pmid=19630724 |doi=10.2174/1874473710801030255 |url=http://www.bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100615214225/http://bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |archive-date=2010-06-15 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=McCabe SE, Boyd CJ, Teter CJ |title=Subtypes of nonmedical prescription drug misuse |journal=Drug Alcohol Depend |volume=102 |issue=1–3 |pages=63–70 |date=Junie 2009 |pmid=19278795|pmc=2975029 |doi=10.1016/j.drugalcdep.2009.01.007 |url=}}&lt;/ref&gt; 

Die chroniese gebruik van sekere middels lei tot ’n verandering in die sentrale senuweestelsel bekend as toleransie, sodat al hoe meer van die middel nodig word om die gewenste uitwerking te kry. Die skielike afname of beëindiging van sekere middels kan weer tot kwaai [[onttrekkingsimptome]] lei,&lt;ref&gt;Antai-Otong, D. 2008. Psychiatric Nursing: Biological and Behavioral Concepts. 2de uitg., Kanada: Thompson Delmar Learning&lt;/ref&gt; maar dit hang in ’n groot mate af van die middel wat gebruik word.

Maniere om voorskrifmedisyne in die hande te kry om te misbruik, wissel: Dit kan onder vriende of familie gedeel of onwettig gekoop word, of verskeie dokters kan besoek word om meer as een voorskrif te kry sonder dat die dokters van mekaar weet. Soms word dokters gekritiseer omdat hulle medisyne voorskryf sonder dat hulle genoeg van die pasiënt weet. Baie dokters leer nou om die gedrag in pasiënte wat voorskrifte vra te identifiseer en raak meer bewus van &quot;rooi ligte&quot; wat hulle waarsku dat ’n persoon dalk ’n middel wil misbruik.&lt;ref&gt;[http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 &quot;Combating Prescription Drug Abuse in Your Practice&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120618014634/http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 |date=2012-06-18 }} Aubrey Westgate, Physicians Practice, Junie 2012.&lt;/ref&gt;

==Tekens en simptome==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center; float:right; margin-left:8px; width:610px;&quot;
|+ style=&quot;background:Khaki; border:1px solid black&quot; | Skaal van die skade van dwelmgebruik&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;/&gt;
! scope=&quot;col&quot; | Dwelm
! scope=&quot;col&quot; | Klas
! scope=&quot;col&quot; | Fisieke &lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Afhanklikheids-&lt;br /&gt;gevaar
! scope=&quot;col&quot; | Sosiale&lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Gem.&lt;br /&gt;skade
&lt;!-- Background colors used for levels of harm:
    All colors are relatively pale to ensure high contrast with foreground black text, though are progressively slightly darker for each higher harm level as a possible aid to those with reduced color vision.
    0.00-0.99: Yellow (#FFFFC0)
    1.00-1.49: Orange (#FFE0C0)
    1.50-1.99: Red (#FFC0C0)
    2.00-3.00: Magenta (#FFA0FF)
--&gt;
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sentrale senuweestelsel|SSS]]-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,80 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,72 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Heroïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,78 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,54 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,77'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kokaïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,33 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,39 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,17 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,30'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Barbiturate]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,23 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,01 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,08'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metadoon || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,86 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,08 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,87 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,94'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Alkohol]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,40 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,93 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,85'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ketamien || style=&quot;text-align:left&quot; | Dissosiatief || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,54 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,69 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,74'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bensodiasepien]]e || style=&quot;text-align:left&quot; | Bensodiasepien || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,63 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,83 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,65 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,70'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien|Amfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,81 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,67 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,66'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tabak]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Tobak ||style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; |  1,24 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,42 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,62'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Buprenorfien || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,60 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,64 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,49 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,58'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dagga]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Kannabinoïed || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,99 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,51 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,33'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Oplosmiddel]]s || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,28 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,01 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,52 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | 4-MTA || style=&quot;text-align:left&quot; | Ontwerpersdwelm || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,44 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,06 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[LSD]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Psigedelies || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,23 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,23'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metielfenidaat || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,25 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,18'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Steroïed|{{nowrap|Anab. steroïede}}]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Anab. steroïed || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,45 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,88 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,15'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | GHB || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Senuoordraer]] || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,86 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,19 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,12'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ecstasy || style=&quot;text-align:left&quot; | Empatogene stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,05 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,09 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,09'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Alkielnitriete || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,93 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,87 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Khat]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,04 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,85 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,80'''
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;6&quot; | {{Hidden
| headerstyle = background:PapayaWhip; font-size: 110%; border:1px solid black
| header = Opmerkings oor die waardes
| contentstyle = text-align:left;
| content = {{nobold|&lt;small&gt;Die waardes vir ''Fisieke skade'', ''Afhanklikheidsgevaar'' en ''Sosiale skade'' is elk die gemiddelde van drie aparte peilings.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt; Die hoogste moontlike waarde vir elke skadeskaal is 3,0.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Fisieke skade'' is die gemiddelde van die waardes vir akute vergrypings, chroniese gebruik en binneaarse gebruik.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Afhanklikheidsgevaar'' is die gemidddelde van die waardes vir intensiteit van plesier, psigologiese afhanklikheid en fisieke afhanklikheid.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Sosiale skade'' is die gemiddelde van die waardes vir bedwelming, koste van gesondheidsversorging en ander sosiale skades.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Gemiddelde skade'' is die gemiddelde van die ander waardes.&lt;/small&gt;}}
}}
|}

Na gelang van die middel kan dwelmmisbruik, insluitende alkoholmisbruik, lei tot gesondheidsprobleme, sosiale probleme, morbiditeit, beserings, onbeskermde seks, geweld, sterftes, motorongelukke, manslag, selfmoord, fisieke afhanklikheid of sielkundige verslawing.&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=Burke PJ, O'Sullivan J, Vaughan BL |title=Adolescent substance use: brief interventions by emergency care providers |journal=Pediatr Emerg Care |volume=21 |issue=11 |pages=770–6 |date=November 2005 |pmid=16280955 |doi= 10.1097/01.pec.0000186435.66838.b3|url=https://semanticscholar.org/paper/7a5b6c7bd87d6e4d3ecc1b87e065016282b3e898}}&lt;/ref&gt;

Die selfmoordsyfer is hoog onder die misbruikers van alkohol en ander dwelmmiddels. Die rede vir die hoë syfer sluit in dat die langtermynmisbruik van dié middels tot fisiologiese versteurings van breinchemie sowel as sosiale afsondering lei. Ander faktore is dat die akute bedwelmende uitwerking van die dwelms selfmoord waarskynliker maak. Selfmoord is ook baie algemeen onder tienderjarige alkoholmisbruikers, met 1 uit 4 selfmoorde by tieners wat met alkoholmisbruik verband hou.&lt;ref name=&quot;understanding_suicidal_behaviour_a02&quot;&gt;{{Cite book| last1 = O'Connor | first1 = Rory | last2 = Sheehy | first2 = Noel | title = Understanding suicidal behaviour | url = https://books.google.com/?id=79hEYGdDA3oC | date = 29 Januarie 2000 | publisher = BPS Books | location = Leicester | isbn = 978-1-85433-290-5 | pages = 33–36 }}&lt;/ref&gt; In Amerika is sowat 30% van selfmoorde verwant aan alkoholmisbruik. Alkoholmisbruik word ook verbind met ’n groter risiko van die pleeg van misdade, soos kindermolestering, huishoudelike geweld, [[verkragting]]s, inbrake en aanvalle.&lt;ref name=&quot;drug_use_a_reference_handbook&quot;&gt;{{Cite book| last1 = Isralowitz | first1 = Richard | title = Drug use: a reference handbook | url = https://books.google.com/?id=X0mxxfbIbp4C | year = 2004 | publisher = ABC-CLIO | location = Santa Barbara, Calif. | isbn = 978-1-57607-708-5 | pages = 122–123}}&lt;/ref&gt;

Die misbruik van middels, insluitende alkohol en voorskrifmedisyne, kan simptome veroorsaak wat soos dié van geestesiektes lyk. Dit kan tydens die bedwelmings- of onttrekkingsfase wees. In sommige gevalle kan dié middels sielkundige steurings veroorsaak lank nadat die gebruik gestaak is, soos ’n lang tydperk van psigose of depressie nadat die misbruik van amfetamien of kokaïen geëindig het. Langdurige onttrekkingsindroom kan ook voorkom met simptome wat maande ná die beëindiging van die misbruik voortduur. Bensodiasepiene is bekend daarvoor dat hulle langdurige onttrekkingsindroom veroorsaak – soms tot jare nadat die misbruik daarvan gestaak is. Die onttrekking ná die misbruik van alkohol, barbiturate en bensodiasepien kan selfs noodlottig wees. Die misbruik van hallusinogene kan lank ná die staking van misbruik nog waanbeelde en ander psigotiese verskynsels tot gevolg hê.

Dagga kan paniekaanvalle tydens bedwelming veroorsaak en met langdurige gebruik kan dit lei tot ’n toestand soortgelyk aan [[distimie]] (langdurige depressie).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20130104095306/http://www.miami.edu/ref/index.php/umpd/CampusSafety_faqs/substance_abuse_/ University of Miami: Substance Abuse, Substance Abuse and Health Risks]&lt;/ref&gt; Navorsers het bevind die daaglikse gebruik van dagga en die gebruik van sterk dagga word onafhanklik verbind met ’n hoër kans op die ontwikkeling van [[skisofrenie]] en ander [[geestesteuring]]s.&lt;ref name=&quot;Cannabis systematic review&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Di Forti M, Marconi A, Carra E, Fraietta S, Trotta A, Bonomo M, Bianconi F, Gardner-Sood P, O'Connor J, Russo M, Stilo SA, Marques TR, Mondelli V, Dazzan P, Pariante C, David AS, Gaughran F, Atakan Z, Iyegbe C, Powell J, Morgan C, Lynskey M, Murray RM | title = Proportion of patients in south London with first-episode psychosis attributable to use of high potency cannabis: a case-control study | journal = Lancet Psychiatry | volume = 2 | issue = 3 | pages = 233–8 | year = 2015 | pmid = 26359901 | doi = 10.1016/S2215-0366(14)00117-5 | url = http://www.thelancet.com/pb/assets/raw/Lancet/pdfs/14TLP0454_Di%20Forti.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://schizophreniabulletin.oxfordjournals.org/content/early/2013/12/14/schbul.sbt181.abstract|title=Daily Use, Especially of High-Potency Cannabis, Drives the Earlier Onset of Psychosis in Cannabis Users|journal=Schizophrenia Bulletin|date=17 Desember 2013|author=Marta Di Forti|doi=10.1093/schbul/sbt181|pmid=24345517|pmc=4193693|volume=40|issue=6|pages=1509–1517}}&lt;/ref&gt;

Ernstige angs en depressie word dikwels deur die volgehoue gebruik van alkohol veroorsaak. In die meeste gevalle neem dit af ná ’n lang tydperk van onthouding. Selfs volgehoue middelmatige alkoholgebruik kan angs- en depressievlakke in sommige mense verhoog. In die meeste gevalle verbeter dit ná ’n lang onthouding.&lt;ref&gt;{{Cite book|last1=Evans |first1=Katie |last2=Sullivan |first2=Michael J. |title=Dual Diagnosis: Counseling the Mentally Ill Substance Abuser |url=https://books.google.com/?id=lvUzR0obihEC |edition=2nd |date=1 March 2001 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-57230-446-8 |pages=75–76 |chapter= |chapterurl= }}&lt;/ref&gt; Dieselfde is die geval met ander dwelmmiddels, ondanks veranderings wat in die brein veroorsaak word tydens die gebruik van die middels.&lt;ref name=Hamp2019&gt;{{cite journal | authors = Hampton WH, Hanik I, Olson IR | title = [Substance Abuse and White Matter: Findings, Limitations, and Future of Diffusion Tensor Imaging Research] | language = English | journal = Drug and Alcohol Dependence | volume = 197 | issue = 4 | pages = 288–298 | year = 2019 | pmid = 30875650 | pmc = 6440853 | doi = 10.1016/j.drugalcdep.2019.02.005 &lt;/ref&gt;

===Impulsiwiteit===
[[Impulsiwiteit]] word gekenmerk deur optrede wat geskoei is op skielike begeertes of giere eerder as deurdagte idees. Individue met middelmisbruik het hoër vlakke van impulsiwiteit,&lt;ref name = Moeller&gt;{{cite journal | author = Gerard Moeller M.D., Barratt Ernest S., Ph, Dougherty Donald M., Ph, Schmitz Joy M., Ph, Swann Alan C. | title = Psychiatric Aspects of Impulsivity | url = http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139#R15811CCHGHBGG | archive-date = 15 April 2013 | archive-url = https://archive.today/20130415163112/http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139%23R15811CCHGHBGG | url-status = dead| journal = The American Journal of Psychiatry | volume = 158 | issue = 11| pages = 1783–93 | doi=10.1176/appi.ajp.158.11.1783 | pmid = 11691682 | year=2001}}&lt;/ref&gt; en persone wat meer as een middel gebruik, is geneig om impulsiewer te wees.&lt;ref name = Moeller/&gt; ’n Hipotese bestaan dat die verlies van impulsbeheer die gevolg kan wees van aangetaste inhibisiebeheer weens veranderings wat die middels in die [[Brein|frontale korteks]] veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Kreek |first1=Mary Jeanne |last2=Nielsen |first2=David A |last3=Butelman |first3=Eduardo R |last4=LaForge |first4=K Steven |title=Genetic influences on impulsivity, risk taking, stress responsivity and vulnerability to drug abuse and addiction |journal=Nature Neuroscience |date=26 Oktober 2005 |volume=8 |issue=11 |pages=1450–1457 |doi=10.1038/nn1583|pmid=16251987 }}&lt;/ref&gt; 

Dit is ook moontlik dat senu-ontwikkelings en hormoonveranderings wat tydens die tienerjare voorkom, impulsbeheer kan beïnvloed, wat weer kan lei tot proefnemings wat latere verslawing kan veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal | pmc = 2919168 | pmid=12777258 | doi=10.1176/appi.ajp.160.6.1041 | volume=160 | issue=6 | title=Developmental neurocircuitry of motivation in adolescence: a critical period of addiction vulnerability | year=2003 | journal=Am J Psychiatry | pages=1041–52 |vauthors=Chambers RA, Taylor JR, Potenza MN }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Verslawing]]

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}

==Skakels==
*[http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190110144840/http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse |date=10 Januarie 2019 }} deur dr. Robert Anda van die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer (video)
*[http://www.drugabuse.gov/ Die Amerikaanse Nasionale Instituut vir Dwelmmisbruik]
{{CommonsKategorie-inlyn|Substance abuse}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Substance abuse}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Dwelms]]</text>
      <sha1>sjmk1z0zkl4aqsymg4gupltuqq3mj3d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520102</id>
      <parentid>2520101</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T12:57:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jouma136</username>
        <id>153020</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26187" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Middelmisbruik
|kleur = 
|beeld = Rational scale to assess the harm of drugs (mean physical harm and mean dependence).svg
|beeld_wydte = 240px
|beeld_onderskrif = ’n Aanduiding uit 2007 van skade wat jou ma se poes &lt;br&gt;kan aanrig (gemiddelde fisieke skade en gemiddelde afhanklikheidsgevaar)&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;&gt;{{Cite journal | journal = The Lancet | first4 = C. | last4 = Blakemore | volume = 369 | issue = 9566| pmid=17382831 | pages = 1047–1053 | first3 = W. | last3 = Saulsbury | year = 2007 | title = Development of a rational scale to assess the harm of drugs of potential misuse | last1 = Nutt | first1 = D. | first2 = L. A. | last2 = King | doi = 10.1016/S0140-6736(07)60464-4}}&lt;/ref&gt;
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1          = Sinonieme
|1                 = Dwelmmisbruik &lt;br&gt;jou ma se poes
|opskrif2          = Terrein
|2                 = [[Psigiatrie]]
|opskrif3          = Frekwensie
|3                 = 27 miljoen&lt;ref name=UN2012/&gt;&lt;ref name=EMC2016/&gt;
|opskrif4          = Sterftes
|4                 = 307 400 (2015)&lt;ref name=GBD2015/&gt;
|opskrif5          = 
|5                 = 
|opskrif6          = 
|6                 = 
|opskrif7          = 
|7                 = 
}}
'''jou ma se poes''', ook bekend as '''jou ma se vagina''', is die gebruik van ’n [[dwelmmiddel]] in hoeveelhede of deur metodes wat skadelik vir die individu of ander is. Dit is ’n vorm van dwelmverwante geestesteuring. Verskillende definisies van dwelmmisbruik word in openbare gesondheids-, mediese en regskringe gebruik. In sommige gevalle kom misdaad- of antisosiale gedrag voor wanneer ’n persoon onder die invloed van ’n dwelmmiddel is, en persoonlikheidsveranderings op lang termyn kan in individue voorkom.&lt;ref name=Ksir&gt;{{cite book|last=Ksir|first=Oakley Ray; Charles|title=Drugs, society, and human behavior|year=2002|publisher=McGraw-Hill|location=Boston [u.a.]|isbn=978-0072319637|edition=9th|url=https://books.google.com/books?id=CFBHAAAAMAAJ&amp;dq=antisocial}}&lt;/ref&gt; 

Benewens moontlike fisieke, sosiale en sielkundige skade, kan die misbruik van dwelms ook lei tot misdaadstrawwe, hoewel dit grootliks verskil na gelang van plaaslike jurisdiksies.&lt;ref name=&quot;mosby&quot;&gt;(2002). ''Mosby's Medical, Nursing &amp; Allied Health Dictionary''. 6de uitg. Drug abuse definition, bl. 552. Nursing diagnoses, bl. 2109. {{ISBN|0-323-01430-5}}.&lt;/ref&gt;

Dwelmmiddels wat die meeste met misbruik verbind word, sluit in: [[alkohol]], [[Metamfetamien|amfetamienplaasvervangers]], [[Barbituraat|barbiturate]], [[bensodiasepien]]e, [[dagga]], [[kokaïen]], [[Hallusinogeen|hallusinogene]], [[metakaloon]] en [[opioïed]]e. Die presiese oorsaak van jou ma se poes is nie bekend nie; die twee algemeenste teorieë is: ’n genetiese neiging wat van ander aangeleer word of ’n gewoonte wat, as verslawing ontwikkel, tot uiting kom as ’n chronies uitmergelende [[siekte]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Addiction is a Chronic Disease|url=http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease|access-date=2 Julie 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140624122314/http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease/|archive-date=24 Junie 2014}}&lt;/ref&gt;

In 2010 het sowat 5% van mense wêreldwyd (230&amp;nbsp;miljoen) ’n onwettige middel gebruik.&lt;ref name=UN2012/&gt; Van hulle het 27&amp;nbsp;miljoen ’n hoërisikodwelmgebruik getoon wat gelei het tot gesondheidskade en sielkundige probleme, of sosiale probleme wat hulle aan dié gevare blootgestel het.&lt;ref name=UN2012&gt;{{Cite web|url=https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2012/WDR_2012_web_small.pdf|title=World Drug Report 2012|last=|first=|date=|website=|publisher=UN|access-date=27 September 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=EMC2016&gt;{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu|title=EMCDDA {{!}} Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator|website=emcdda.europa.eu|access-date=2016-09-27}}&lt;/ref&gt; 

In 2015 het dwelmmisbruiksteurings wêreldwyd gelei tot 307&amp;nbsp;400 sterftes, teenoor 165&amp;nbsp;000 in 1990.&lt;ref name=GBD2015/&gt;&lt;ref name=GDB2013&gt;{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 Desember 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|pmc=4340604|volume=385|issue=9963|pages=117–71}}&lt;/ref&gt; Hiervan was die meeste weens alkohol (137&amp;nbsp;500), opioïde (122&amp;nbsp;100), amfetamien (12&amp;nbsp;200) en kokaïen (11&amp;nbsp;100).&lt;ref name=GBD2015&gt;{{cite journal|last1=GBD 2015 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 Oktober 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/S0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903}}&lt;/ref&gt;

==Klassifikasie==
{{Inligtingskas siekte
|  DiseasesDB     = 3961
|  ICD10          = {{ICD10|F|10||f|10}}.1-{{ICD10|F|19||f|10}}
|  ICD9           = {{ICD9|305}}
|  ICDO           =
|  OMIM           =
|  MedlinePlus    = 001945
|  eMedicineSubj  =
|  eMedicineTopic =
|  MeshID         = D019966
}}
===Definisies en waardeoordeel===
In openbare gesondheid is pogings om na middelgebruik te kyk uit ’n breër oogpunt as die individu. Die klem word gelê op die rol van die gemeenskap, kultuur en beskikbaarheid. Sommige beroepslui vermy die gebruik van die term &quot;alkoholmisbruik&quot; en &quot;dwelmmisbruik&quot; ten gunste van terme wat hulle as objektiewer beskou, soos &quot;middel- en alkoholverwante probleme&quot; of &quot;skadelike gebruik&quot; van dwelmmiddels.

[[Beeld:Injecting heroin.jpg|thumb|220px|links|’n Dwelmmisbruiker kry ’n inspuiting van heroïen.]]
&quot;Dwelmmisbruik&quot; is nie meer ’n mediese diagnose is enige van die twee mees gebruikte diagnostiese handleidings in die wêreld nie: die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging se ''[[Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings]]'' (DSM) en die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] se ''[[Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme|Internasionale Klassifikasie van Siektes]]'' (ICD).

Volgens Philip Jenkins, ’n professor in geskiedenis en verbonde aan die Amerikaanse Instituut vir Studies oor Godsdiens, is daar twee probleme met die term &quot;dwelmmisbruik&quot;. Eerstens is die betekenis van die woord &quot;dwelm&quot; debatteerbaar. So word [[Gamma-Hidroksibutiriese suur|GHB]], ’n middel wat natuurlik in die [[sentrale senuweestelsel]] voorkom, as ’n dwelm beskou en is dit in baie lande onwettig, terwyl [[nikotien]] in die meeste lande nie as ’n dwelm beskou word nie.

Tweedens impliseer die woord &quot;misbruik&quot; ’n erkende gebruikstandaard vir enige middel. Om nou en dan ’n glas wyn saam met ete te drink is in die meeste Westerse lande aanvaarbaar, terwyl die drink van ’n paar bottels as misbruik beskou word. Sterk voorstanders van geheelonthouding kan die drink van selfs net een glas as misbruik beskou. Sommige groepe veroordeel die gebruik van [[kafeïen]] in enige hoeveelheid. Soortgelyk is die siening dat die gebruik van dagga of ’n amfetamienplaasvervanger in enige hoeveelheid skadelik is.&lt;ref&gt;Philip Jenkins, ''Synthetic panics: the symbolic politics of designer drugs'', NYU Press, 1999, {{ISBN|0-8147-4244-0}}, pp. ix–x&lt;/ref&gt; 

===Voorskrifmisbruik===
Die term middelmisbruik word algemeen gebruik vir die inneem van [[voorskrifmedisyne]] met ’n kalmerende, pynverdowende of stimulerende uitwerking bloot om ’n persoon te bedwelm of sy gemoedtoestand te verander, sonder om in ag te neem dat ’n oordosis van sulke medisyne ernstige newe-effekte kan hê. Dit word soms onwettig verkry van die persoon aan wie dit voorgeskryf is. 

&quot;Voorskrifmisbruik&quot; het verskillende en dikwels inkonsekwente definisies na gelang van die status van die voorskrif, die gebruik sonder ’n voorskrif, die opsetlike gebruik van die middel vir die bedwelmende uitwerking daarvan, die gebruik daarvan saam met alkohol en die teenwoordigheid of afwesigheid van afhanklikheidsimptome.&lt;ref name=misuse&gt;{{Cite journal |vauthors=Barrett SP, Meisner JR, Stewart SH |title=What constitutes prescription drug misuse? Problems and pitfalls of current conceptualizations |journal=Curr Drug Abuse Rev |volume=1 |issue=3 |pages=255–62 |date=November 2008 |pmid=19630724 |doi=10.2174/1874473710801030255 |url=http://www.bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100615214225/http://bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |archive-date=2010-06-15 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=McCabe SE, Boyd CJ, Teter CJ |title=Subtypes of nonmedical prescription drug misuse |journal=Drug Alcohol Depend |volume=102 |issue=1–3 |pages=63–70 |date=Junie 2009 |pmid=19278795|pmc=2975029 |doi=10.1016/j.drugalcdep.2009.01.007 |url=}}&lt;/ref&gt; 

Die chroniese gebruik van sekere middels lei tot ’n verandering in die sentrale senuweestelsel bekend as toleransie, sodat al hoe meer van die middel nodig word om die gewenste uitwerking te kry. Die skielike afname of beëindiging van sekere middels kan weer tot kwaai [[onttrekkingsimptome]] lei,&lt;ref&gt;Antai-Otong, D. 2008. Psychiatric Nursing: Biological and Behavioral Concepts. 2de uitg., Kanada: Thompson Delmar Learning&lt;/ref&gt; maar dit hang in ’n groot mate af van die middel wat gebruik word.

Maniere om voorskrifmedisyne in die hande te kry om te misbruik, wissel: Dit kan onder vriende of familie gedeel of onwettig gekoop word, of verskeie dokters kan besoek word om meer as een voorskrif te kry sonder dat die dokters van mekaar weet. Soms word dokters gekritiseer omdat hulle medisyne voorskryf sonder dat hulle genoeg van die pasiënt weet. Baie dokters leer nou om die gedrag in pasiënte wat voorskrifte vra te identifiseer en raak meer bewus van &quot;rooi ligte&quot; wat hulle waarsku dat ’n persoon dalk ’n middel wil misbruik.&lt;ref&gt;[http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 &quot;Combating Prescription Drug Abuse in Your Practice&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120618014634/http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 |date=2012-06-18 }} Aubrey Westgate, Physicians Practice, Junie 2012.&lt;/ref&gt;

==Tekens en simptome==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center; float:right; margin-left:8px; width:610px;&quot;
|+ style=&quot;background:Khaki; border:1px solid black&quot; | Skaal van die skade van dwelmgebruik&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;/&gt;
! scope=&quot;col&quot; | Dwelm
! scope=&quot;col&quot; | Klas
! scope=&quot;col&quot; | Fisieke &lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Afhanklikheids-&lt;br /&gt;gevaar
! scope=&quot;col&quot; | Sosiale&lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Gem.&lt;br /&gt;skade
&lt;!-- Background colors used for levels of harm:
    All colors are relatively pale to ensure high contrast with foreground black text, though are progressively slightly darker for each higher harm level as a possible aid to those with reduced color vision.
    0.00-0.99: Yellow (#FFFFC0)
    1.00-1.49: Orange (#FFE0C0)
    1.50-1.99: Red (#FFC0C0)
    2.00-3.00: Magenta (#FFA0FF)
--&gt;
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sentrale senuweestelsel|SSS]]-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,80 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,72 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Heroïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,78 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,54 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,77'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kokaïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,33 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,39 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,17 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,30'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Barbiturate]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,23 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,01 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,08'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metadoon || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,86 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,08 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,87 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,94'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Alkohol]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,40 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,93 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,85'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ketamien || style=&quot;text-align:left&quot; | Dissosiatief || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,54 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,69 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,74'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bensodiasepien]]e || style=&quot;text-align:left&quot; | Bensodiasepien || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,63 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,83 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,65 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,70'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien|Amfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,81 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,67 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,66'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tabak]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Tobak ||style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; |  1,24 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,42 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,62'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Buprenorfien || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,60 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,64 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,49 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,58'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dagga]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Kannabinoïed || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,99 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,51 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,33'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Oplosmiddel]]s || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,28 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,01 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,52 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | 4-MTA || style=&quot;text-align:left&quot; | Ontwerpersdwelm || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,44 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,06 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[LSD]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Psigedelies || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,23 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,23'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metielfenidaat || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,25 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,18'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Steroïed|{{nowrap|Anab. steroïede}}]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Anab. steroïed || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,45 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,88 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,15'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | GHB || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Senuoordraer]] || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,86 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,19 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,12'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ecstasy || style=&quot;text-align:left&quot; | Empatogene stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,05 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,09 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,09'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Alkielnitriete || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,93 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,87 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Khat]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,04 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,85 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,80'''
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;6&quot; | {{Hidden
| headerstyle = background:PapayaWhip; font-size: 110%; border:1px solid black
| header = Opmerkings oor die waardes
| contentstyle = text-align:left;
| content = {{nobold|&lt;small&gt;Die waardes vir ''Fisieke skade'', ''Afhanklikheidsgevaar'' en ''Sosiale skade'' is elk die gemiddelde van drie aparte peilings.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt; Die hoogste moontlike waarde vir elke skadeskaal is 3,0.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Fisieke skade'' is die gemiddelde van die waardes vir akute vergrypings, chroniese gebruik en binneaarse gebruik.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Afhanklikheidsgevaar'' is die gemidddelde van die waardes vir intensiteit van plesier, psigologiese afhanklikheid en fisieke afhanklikheid.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Sosiale skade'' is die gemiddelde van die waardes vir bedwelming, koste van gesondheidsversorging en ander sosiale skades.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Gemiddelde skade'' is die gemiddelde van die ander waardes.&lt;/small&gt;}}
}}
|}

Na gelang van die middel kan dwelmmisbruik, insluitende alkoholmisbruik, lei tot gesondheidsprobleme, sosiale probleme, morbiditeit, beserings, onbeskermde seks, geweld, sterftes, motorongelukke, manslag, selfmoord, fisieke afhanklikheid of sielkundige verslawing.&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=Burke PJ, O'Sullivan J, Vaughan BL |title=Adolescent substance use: brief interventions by emergency care providers |journal=Pediatr Emerg Care |volume=21 |issue=11 |pages=770–6 |date=November 2005 |pmid=16280955 |doi= 10.1097/01.pec.0000186435.66838.b3|url=https://semanticscholar.org/paper/7a5b6c7bd87d6e4d3ecc1b87e065016282b3e898}}&lt;/ref&gt;

Die selfmoordsyfer is hoog onder die misbruikers van alkohol en ander dwelmmiddels. Die rede vir die hoë syfer sluit in dat die langtermynmisbruik van dié middels tot fisiologiese versteurings van breinchemie sowel as sosiale afsondering lei. Ander faktore is dat die akute bedwelmende uitwerking van die dwelms selfmoord waarskynliker maak. Selfmoord is ook baie algemeen onder tienderjarige alkoholmisbruikers, met 1 uit 4 selfmoorde by tieners wat met alkoholmisbruik verband hou.&lt;ref name=&quot;understanding_suicidal_behaviour_a02&quot;&gt;{{Cite book| last1 = O'Connor | first1 = Rory | last2 = Sheehy | first2 = Noel | title = Understanding suicidal behaviour | url = https://books.google.com/?id=79hEYGdDA3oC | date = 29 Januarie 2000 | publisher = BPS Books | location = Leicester | isbn = 978-1-85433-290-5 | pages = 33–36 }}&lt;/ref&gt; In Amerika is sowat 30% van selfmoorde verwant aan alkoholmisbruik. Alkoholmisbruik word ook verbind met ’n groter risiko van die pleeg van misdade, soos kindermolestering, huishoudelike geweld, [[verkragting]]s, inbrake en aanvalle.&lt;ref name=&quot;drug_use_a_reference_handbook&quot;&gt;{{Cite book| last1 = Isralowitz | first1 = Richard | title = Drug use: a reference handbook | url = https://books.google.com/?id=X0mxxfbIbp4C | year = 2004 | publisher = ABC-CLIO | location = Santa Barbara, Calif. | isbn = 978-1-57607-708-5 | pages = 122–123}}&lt;/ref&gt;

Die misbruik van middels, insluitende alkohol en voorskrifmedisyne, kan simptome veroorsaak wat soos dié van geestesiektes lyk. Dit kan tydens die bedwelmings- of onttrekkingsfase wees. In sommige gevalle kan dié middels sielkundige steurings veroorsaak lank nadat die gebruik gestaak is, soos ’n lang tydperk van psigose of depressie nadat die misbruik van amfetamien of kokaïen geëindig het. Langdurige onttrekkingsindroom kan ook voorkom met simptome wat maande ná die beëindiging van die misbruik voortduur. Bensodiasepiene is bekend daarvoor dat hulle langdurige onttrekkingsindroom veroorsaak – soms tot jare nadat die misbruik daarvan gestaak is. Die onttrekking ná die misbruik van alkohol, barbiturate en bensodiasepien kan selfs noodlottig wees. Die misbruik van hallusinogene kan lank ná die staking van misbruik nog waanbeelde en ander psigotiese verskynsels tot gevolg hê.

Dagga kan paniekaanvalle tydens bedwelming veroorsaak en met langdurige gebruik kan dit lei tot ’n toestand soortgelyk aan [[distimie]] (langdurige depressie).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20130104095306/http://www.miami.edu/ref/index.php/umpd/CampusSafety_faqs/substance_abuse_/ University of Miami: Substance Abuse, Substance Abuse and Health Risks]&lt;/ref&gt; Navorsers het bevind die daaglikse gebruik van dagga en die gebruik van sterk dagga word onafhanklik verbind met ’n hoër kans op die ontwikkeling van [[skisofrenie]] en ander [[geestesteuring]]s.&lt;ref name=&quot;Cannabis systematic review&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Di Forti M, Marconi A, Carra E, Fraietta S, Trotta A, Bonomo M, Bianconi F, Gardner-Sood P, O'Connor J, Russo M, Stilo SA, Marques TR, Mondelli V, Dazzan P, Pariante C, David AS, Gaughran F, Atakan Z, Iyegbe C, Powell J, Morgan C, Lynskey M, Murray RM | title = Proportion of patients in south London with first-episode psychosis attributable to use of high potency cannabis: a case-control study | journal = Lancet Psychiatry | volume = 2 | issue = 3 | pages = 233–8 | year = 2015 | pmid = 26359901 | doi = 10.1016/S2215-0366(14)00117-5 | url = http://www.thelancet.com/pb/assets/raw/Lancet/pdfs/14TLP0454_Di%20Forti.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://schizophreniabulletin.oxfordjournals.org/content/early/2013/12/14/schbul.sbt181.abstract|title=Daily Use, Especially of High-Potency Cannabis, Drives the Earlier Onset of Psychosis in Cannabis Users|journal=Schizophrenia Bulletin|date=17 Desember 2013|author=Marta Di Forti|doi=10.1093/schbul/sbt181|pmid=24345517|pmc=4193693|volume=40|issue=6|pages=1509–1517}}&lt;/ref&gt;

Ernstige angs en depressie word dikwels deur die volgehoue gebruik van alkohol veroorsaak. In die meeste gevalle neem dit af ná ’n lang tydperk van onthouding. Selfs volgehoue middelmatige alkoholgebruik kan angs- en depressievlakke in sommige mense verhoog. In die meeste gevalle verbeter dit ná ’n lang onthouding.&lt;ref&gt;{{Cite book|last1=Evans |first1=Katie |last2=Sullivan |first2=Michael J. |title=Dual Diagnosis: Counseling the Mentally Ill Substance Abuser |url=https://books.google.com/?id=lvUzR0obihEC |edition=2nd |date=1 March 2001 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-57230-446-8 |pages=75–76 |chapter= |chapterurl= }}&lt;/ref&gt; Dieselfde is die geval met ander dwelmmiddels, ondanks veranderings wat in die brein veroorsaak word tydens die gebruik van die middels.&lt;ref name=Hamp2019&gt;{{cite journal | authors = Hampton WH, Hanik I, Olson IR | title = [Substance Abuse and White Matter: Findings, Limitations, and Future of Diffusion Tensor Imaging Research] | language = English | journal = Drug and Alcohol Dependence | volume = 197 | issue = 4 | pages = 288–298 | year = 2019 | pmid = 30875650 | pmc = 6440853 | doi = 10.1016/j.drugalcdep.2019.02.005 &lt;/ref&gt;

===Impulsiwiteit===
[[Impulsiwiteit]] word gekenmerk deur optrede wat geskoei is op skielike begeertes of giere eerder as deurdagte idees. Individue met middelmisbruik het hoër vlakke van impulsiwiteit,&lt;ref name = Moeller&gt;{{cite journal | author = Gerard Moeller M.D., Barratt Ernest S., Ph, Dougherty Donald M., Ph, Schmitz Joy M., Ph, Swann Alan C. | title = Psychiatric Aspects of Impulsivity | url = http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139#R15811CCHGHBGG | archive-date = 15 April 2013 | archive-url = https://archive.today/20130415163112/http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139%23R15811CCHGHBGG | url-status = dead| journal = The American Journal of Psychiatry | volume = 158 | issue = 11| pages = 1783–93 | doi=10.1176/appi.ajp.158.11.1783 | pmid = 11691682 | year=2001}}&lt;/ref&gt; en persone wat meer as een middel gebruik, is geneig om impulsiewer te wees.&lt;ref name = Moeller/&gt; ’n Hipotese bestaan dat die verlies van impulsbeheer die gevolg kan wees van aangetaste inhibisiebeheer weens veranderings wat die middels in die [[Brein|frontale korteks]] veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Kreek |first1=Mary Jeanne |last2=Nielsen |first2=David A |last3=Butelman |first3=Eduardo R |last4=LaForge |first4=K Steven |title=Genetic influences on impulsivity, risk taking, stress responsivity and vulnerability to drug abuse and addiction |journal=Nature Neuroscience |date=26 Oktober 2005 |volume=8 |issue=11 |pages=1450–1457 |doi=10.1038/nn1583|pmid=16251987 }}&lt;/ref&gt; 

Dit is ook moontlik dat senu-ontwikkelings en hormoonveranderings wat tydens die tienerjare voorkom, impulsbeheer kan beïnvloed, wat weer kan lei tot proefnemings wat latere verslawing kan veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal | pmc = 2919168 | pmid=12777258 | doi=10.1176/appi.ajp.160.6.1041 | volume=160 | issue=6 | title=Developmental neurocircuitry of motivation in adolescence: a critical period of addiction vulnerability | year=2003 | journal=Am J Psychiatry | pages=1041–52 |vauthors=Chambers RA, Taylor JR, Potenza MN }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Verslawing]]

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}

==Skakels==
*[http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190110144840/http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse |date=10 Januarie 2019 }} deur dr. Robert Anda van die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer (video)
*[http://www.drugabuse.gov/ Die Amerikaanse Nasionale Instituut vir Dwelmmisbruik]
{{CommonsKategorie-inlyn|Substance abuse}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Substance abuse}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Dwelms]]</text>
      <sha1>q7efhyn4vl2vw1gdfhly1ldsa66h445</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520103</id>
      <parentid>2520102</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T12:58:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jouma136</username>
        <id>153020</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26157" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Middelmisbruik
|kleur = 
|beeld = Rational scale to assess the harm of drugs (mean physical harm and mean dependence).svg
|beeld_wydte = 240px
|beeld_onderskrif = ’n Aanduiding uit 2007 van skade wat jou ma se poes &lt;br&gt;kan aanrig (gemiddelde fisieke skade en gemiddelde afhanklikheidsgevaar)&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;&gt;{{Cite journal | journal = The Lancet | first4 = C. | last4 = Blakemore | volume = 369 | issue = 9566| pmid=17382831 | pages = 1047–1053 | first3 = W. | last3 = Saulsbury | year = 2007 | title = Development of a rational scale to assess the harm of drugs of potential misuse | last1 = Nutt | first1 = D. | first2 = L. A. | last2 = King | doi = 10.1016/S0140-6736(07)60464-4}}&lt;/ref&gt;
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1          = Sinonieme
|1                 = Dwelmmisbruik &lt;br&gt;jou ma se poes
|opskrif2          = Terrein
|2                 = [[Psigiatrie]]
|opskrif3          = Frekwensie
|3                 = 27 miljoen&lt;ref name=UN2012/&gt;&lt;ref name=EMC2016/&gt;
|opskrif4          = Sterftes
|4                 = 307 400 (2015)&lt;ref name=GBD2015/&gt;
|opskrif5          = 
|5                 = 
|opskrif6          = 
|6                 = 
|opskrif7          = 
|7                 = 
}}
'''jou ma se poes''', ook bekend as '''jou ma se vagina''', is die gebruik van ’n [[dwelmmiddel]] in hoeveelhede of deur metodes wat skadelik vir die individu of ander is. Dit is ’n vorm van dwelmverwante geestesteuring. Verskillende definisies van dwelmmisbruik word in openbare gesondheids-, mediese en regskringe gebruik. In sommige gevalle kom misdaad- of antisosiale gedrag voor wanneer ’n persoon onder die invloed van ’n dwelmmiddel is, en persoonlikheidsveranderings op lang termyn kan in individue voorkom.&lt;ref name=Ksir&gt;{{cite book|last=Ksir|first=Oakley Ray; Charles|title=Drugs, society, and human behavior|year=2002|publisher=McGraw-Hill|location=Boston [u.a.]|isbn=978-0072319637|edition=9th|url=https://books.google.com/books?id=CFBHAAAAMAAJ&amp;dq=antisocial}}&lt;/ref&gt; 

Benewens moontlike fisieke, sosiale en sielkundige skade, kan die misbruik van dwelms ook lei tot misdaadstrawwe, hoewel dit grootliks verskil na gelang van plaaslike jurisdiksies.&lt;ref name=&quot;mosby&quot;&gt;(2002). ''Mosby's Medical, Nursing &amp; Allied Health Dictionary''. 6de uitg. Drug abuse definition, bl. 552. Nursing diagnoses, bl. 2109. {{ISBN|0-323-01430-5}}.&lt;/ref&gt;

jou ma wat die meeste met misbruik verbind word, sluit in: [[alkohol]], [[Metamfetamien|amfetamienplaasvervangers]], [[Barbituraat|barbiturate]], [[bensodiasepien]]e, [[dagga]], [[kokaïen]], [[Hallusinogeen|hallusinogene]], [[metakaloon]] en [[opioïed]]e. Die presiese oorsaak van jou ma se poes is nie bekend nie; die twee algemeenste teorieë is: ’n genetiese neiging wat van ander aangeleer word of ’n gewoonte wat, as verslawing ontwikkel, tot uiting kom as ’n chronies uitmergelende [[siekte]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Addiction is a Chronic Disease|url=http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease|access-date=2 Julie 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140624122314/http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease/|archive-date=24 Junie 2014}}&lt;/ref&gt;

In 2010 het sowat 5% van mense wêreldwyd (230&amp;nbsp;miljoen) ’n onwettige middel gebruik.&lt;ref name=UN2012/&gt; Van hulle het 27&amp;nbsp;miljoen ’n jou ma getoon wat gelei het tot gesondheidskade en sielkundige probleme, of sosiale probleme wat hulle aan dié gevare blootgestel het.&lt;ref name=UN2012&gt;{{Cite web|url=https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2012/WDR_2012_web_small.pdf|title=World Drug Report 2012|last=|first=|date=|website=|publisher=UN|access-date=27 September 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=EMC2016&gt;{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu|title=EMCDDA {{!}} Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator|website=emcdda.europa.eu|access-date=2016-09-27}}&lt;/ref&gt; 

In 2015 het jou ma se poes wêreldwyd gelei tot 307&amp;nbsp;400 sterftes, teenoor 165&amp;nbsp;000 in 1990.&lt;ref name=GBD2015/&gt;&lt;ref name=GDB2013&gt;{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 Desember 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|pmc=4340604|volume=385|issue=9963|pages=117–71}}&lt;/ref&gt; Hiervan was die meeste weens alkohol (137&amp;nbsp;500), opioïde (122&amp;nbsp;100), amfetamien (12&amp;nbsp;200) en kokaïen (11&amp;nbsp;100).&lt;ref name=GBD2015&gt;{{cite journal|last1=GBD 2015 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 Oktober 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/S0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903}}&lt;/ref&gt;

==Klassifikasie==
{{Inligtingskas siekte
|  DiseasesDB     = 3961
|  ICD10          = {{ICD10|F|10||f|10}}.1-{{ICD10|F|19||f|10}}
|  ICD9           = {{ICD9|305}}
|  ICDO           =
|  OMIM           =
|  MedlinePlus    = 001945
|  eMedicineSubj  =
|  eMedicineTopic =
|  MeshID         = D019966
}}
===Definisies en waardeoordeel===
In openbare gesondheid is pogings om na middelgebruik te kyk uit ’n breër oogpunt as die individu. Die klem word gelê op die rol van die gemeenskap, kultuur en beskikbaarheid. Sommige beroepslui vermy die gebruik van die term &quot;alkoholmisbruik&quot; en &quot;dwelmmisbruik&quot; ten gunste van terme wat hulle as objektiewer beskou, soos &quot;middel- en alkoholverwante probleme&quot; of &quot;skadelike gebruik&quot; van dwelmmiddels.

[[Beeld:Injecting heroin.jpg|thumb|220px|links|’n Dwelmmisbruiker kry ’n inspuiting van heroïen.]]
&quot;Dwelmmisbruik&quot; is nie meer ’n mediese diagnose is enige van die twee mees gebruikte diagnostiese handleidings in die wêreld nie: die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging se ''[[Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings]]'' (DSM) en die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] se ''[[Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme|Internasionale Klassifikasie van Siektes]]'' (ICD).

Volgens Philip Jenkins, ’n professor in geskiedenis en verbonde aan die Amerikaanse Instituut vir Studies oor Godsdiens, is daar twee probleme met die term &quot;dwelmmisbruik&quot;. Eerstens is die betekenis van die woord &quot;dwelm&quot; debatteerbaar. So word [[Gamma-Hidroksibutiriese suur|GHB]], ’n middel wat natuurlik in die [[sentrale senuweestelsel]] voorkom, as ’n dwelm beskou en is dit in baie lande onwettig, terwyl [[nikotien]] in die meeste lande nie as ’n dwelm beskou word nie.

Tweedens impliseer die woord &quot;misbruik&quot; ’n erkende gebruikstandaard vir enige middel. Om nou en dan ’n glas wyn saam met ete te drink is in die meeste Westerse lande aanvaarbaar, terwyl die drink van ’n paar bottels as misbruik beskou word. Sterk voorstanders van geheelonthouding kan die drink van selfs net een glas as misbruik beskou. Sommige groepe veroordeel die gebruik van [[kafeïen]] in enige hoeveelheid. Soortgelyk is die siening dat die gebruik van dagga of ’n amfetamienplaasvervanger in enige hoeveelheid skadelik is.&lt;ref&gt;Philip Jenkins, ''Synthetic panics: the symbolic politics of designer drugs'', NYU Press, 1999, {{ISBN|0-8147-4244-0}}, pp. ix–x&lt;/ref&gt; 

===Voorskrifmisbruik===
Die term middelmisbruik word algemeen gebruik vir die inneem van [[voorskrifmedisyne]] met ’n kalmerende, pynverdowende of stimulerende uitwerking bloot om ’n persoon te bedwelm of sy gemoedtoestand te verander, sonder om in ag te neem dat ’n oordosis van sulke medisyne ernstige newe-effekte kan hê. Dit word soms onwettig verkry van die persoon aan wie dit voorgeskryf is. 

&quot;Voorskrifmisbruik&quot; het verskillende en dikwels inkonsekwente definisies na gelang van die status van die voorskrif, die gebruik sonder ’n voorskrif, die opsetlike gebruik van die middel vir die bedwelmende uitwerking daarvan, die gebruik daarvan saam met alkohol en die teenwoordigheid of afwesigheid van afhanklikheidsimptome.&lt;ref name=misuse&gt;{{Cite journal |vauthors=Barrett SP, Meisner JR, Stewart SH |title=What constitutes prescription drug misuse? Problems and pitfalls of current conceptualizations |journal=Curr Drug Abuse Rev |volume=1 |issue=3 |pages=255–62 |date=November 2008 |pmid=19630724 |doi=10.2174/1874473710801030255 |url=http://www.bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100615214225/http://bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |archive-date=2010-06-15 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=McCabe SE, Boyd CJ, Teter CJ |title=Subtypes of nonmedical prescription drug misuse |journal=Drug Alcohol Depend |volume=102 |issue=1–3 |pages=63–70 |date=Junie 2009 |pmid=19278795|pmc=2975029 |doi=10.1016/j.drugalcdep.2009.01.007 |url=}}&lt;/ref&gt; 

Die chroniese gebruik van sekere middels lei tot ’n verandering in die sentrale senuweestelsel bekend as toleransie, sodat al hoe meer van die middel nodig word om die gewenste uitwerking te kry. Die skielike afname of beëindiging van sekere middels kan weer tot kwaai [[onttrekkingsimptome]] lei,&lt;ref&gt;Antai-Otong, D. 2008. Psychiatric Nursing: Biological and Behavioral Concepts. 2de uitg., Kanada: Thompson Delmar Learning&lt;/ref&gt; maar dit hang in ’n groot mate af van die middel wat gebruik word.

Maniere om voorskrifmedisyne in die hande te kry om te misbruik, wissel: Dit kan onder vriende of familie gedeel of onwettig gekoop word, of verskeie dokters kan besoek word om meer as een voorskrif te kry sonder dat die dokters van mekaar weet. Soms word dokters gekritiseer omdat hulle medisyne voorskryf sonder dat hulle genoeg van die pasiënt weet. Baie dokters leer nou om die gedrag in pasiënte wat voorskrifte vra te identifiseer en raak meer bewus van &quot;rooi ligte&quot; wat hulle waarsku dat ’n persoon dalk ’n middel wil misbruik.&lt;ref&gt;[http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 &quot;Combating Prescription Drug Abuse in Your Practice&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120618014634/http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 |date=2012-06-18 }} Aubrey Westgate, Physicians Practice, Junie 2012.&lt;/ref&gt;

==Tekens en simptome==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center; float:right; margin-left:8px; width:610px;&quot;
|+ style=&quot;background:Khaki; border:1px solid black&quot; | Skaal van die skade van dwelmgebruik&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;/&gt;
! scope=&quot;col&quot; | Dwelm
! scope=&quot;col&quot; | Klas
! scope=&quot;col&quot; | Fisieke &lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Afhanklikheids-&lt;br /&gt;gevaar
! scope=&quot;col&quot; | Sosiale&lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Gem.&lt;br /&gt;skade
&lt;!-- Background colors used for levels of harm:
    All colors are relatively pale to ensure high contrast with foreground black text, though are progressively slightly darker for each higher harm level as a possible aid to those with reduced color vision.
    0.00-0.99: Yellow (#FFFFC0)
    1.00-1.49: Orange (#FFE0C0)
    1.50-1.99: Red (#FFC0C0)
    2.00-3.00: Magenta (#FFA0FF)
--&gt;
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sentrale senuweestelsel|SSS]]-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,80 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,72 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Heroïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,78 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,54 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,77'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kokaïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,33 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,39 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,17 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,30'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Barbiturate]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,23 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,01 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,08'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metadoon || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,86 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,08 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,87 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,94'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Alkohol]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,40 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,93 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,85'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ketamien || style=&quot;text-align:left&quot; | Dissosiatief || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,54 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,69 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,74'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bensodiasepien]]e || style=&quot;text-align:left&quot; | Bensodiasepien || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,63 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,83 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,65 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,70'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien|Amfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,81 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,67 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,66'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tabak]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Tobak ||style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; |  1,24 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,42 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,62'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Buprenorfien || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,60 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,64 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,49 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,58'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dagga]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Kannabinoïed || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,99 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,51 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,33'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Oplosmiddel]]s || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,28 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,01 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,52 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | 4-MTA || style=&quot;text-align:left&quot; | Ontwerpersdwelm || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,44 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,06 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[LSD]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Psigedelies || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,23 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,23'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metielfenidaat || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,25 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,18'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Steroïed|{{nowrap|Anab. steroïede}}]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Anab. steroïed || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,45 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,88 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,15'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | GHB || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Senuoordraer]] || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,86 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,19 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,12'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ecstasy || style=&quot;text-align:left&quot; | Empatogene stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,05 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,09 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,09'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Alkielnitriete || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,93 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,87 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Khat]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,04 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,85 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,80'''
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;6&quot; | {{Hidden
| headerstyle = background:PapayaWhip; font-size: 110%; border:1px solid black
| header = Opmerkings oor die waardes
| contentstyle = text-align:left;
| content = {{nobold|&lt;small&gt;Die waardes vir ''Fisieke skade'', ''Afhanklikheidsgevaar'' en ''Sosiale skade'' is elk die gemiddelde van drie aparte peilings.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt; Die hoogste moontlike waarde vir elke skadeskaal is 3,0.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Fisieke skade'' is die gemiddelde van die waardes vir akute vergrypings, chroniese gebruik en binneaarse gebruik.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Afhanklikheidsgevaar'' is die gemidddelde van die waardes vir intensiteit van plesier, psigologiese afhanklikheid en fisieke afhanklikheid.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Sosiale skade'' is die gemiddelde van die waardes vir bedwelming, koste van gesondheidsversorging en ander sosiale skades.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Gemiddelde skade'' is die gemiddelde van die ander waardes.&lt;/small&gt;}}
}}
|}

Na gelang van die middel kan dwelmmisbruik, insluitende alkoholmisbruik, lei tot gesondheidsprobleme, sosiale probleme, morbiditeit, beserings, onbeskermde seks, geweld, sterftes, motorongelukke, manslag, selfmoord, fisieke afhanklikheid of sielkundige verslawing.&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=Burke PJ, O'Sullivan J, Vaughan BL |title=Adolescent substance use: brief interventions by emergency care providers |journal=Pediatr Emerg Care |volume=21 |issue=11 |pages=770–6 |date=November 2005 |pmid=16280955 |doi= 10.1097/01.pec.0000186435.66838.b3|url=https://semanticscholar.org/paper/7a5b6c7bd87d6e4d3ecc1b87e065016282b3e898}}&lt;/ref&gt;

Die selfmoordsyfer is hoog onder die misbruikers van alkohol en ander dwelmmiddels. Die rede vir die hoë syfer sluit in dat die langtermynmisbruik van dié middels tot fisiologiese versteurings van breinchemie sowel as sosiale afsondering lei. Ander faktore is dat die akute bedwelmende uitwerking van die dwelms selfmoord waarskynliker maak. Selfmoord is ook baie algemeen onder tienderjarige alkoholmisbruikers, met 1 uit 4 selfmoorde by tieners wat met alkoholmisbruik verband hou.&lt;ref name=&quot;understanding_suicidal_behaviour_a02&quot;&gt;{{Cite book| last1 = O'Connor | first1 = Rory | last2 = Sheehy | first2 = Noel | title = Understanding suicidal behaviour | url = https://books.google.com/?id=79hEYGdDA3oC | date = 29 Januarie 2000 | publisher = BPS Books | location = Leicester | isbn = 978-1-85433-290-5 | pages = 33–36 }}&lt;/ref&gt; In Amerika is sowat 30% van selfmoorde verwant aan alkoholmisbruik. Alkoholmisbruik word ook verbind met ’n groter risiko van die pleeg van misdade, soos kindermolestering, huishoudelike geweld, [[verkragting]]s, inbrake en aanvalle.&lt;ref name=&quot;drug_use_a_reference_handbook&quot;&gt;{{Cite book| last1 = Isralowitz | first1 = Richard | title = Drug use: a reference handbook | url = https://books.google.com/?id=X0mxxfbIbp4C | year = 2004 | publisher = ABC-CLIO | location = Santa Barbara, Calif. | isbn = 978-1-57607-708-5 | pages = 122–123}}&lt;/ref&gt;

Die misbruik van middels, insluitende alkohol en voorskrifmedisyne, kan simptome veroorsaak wat soos dié van geestesiektes lyk. Dit kan tydens die bedwelmings- of onttrekkingsfase wees. In sommige gevalle kan dié middels sielkundige steurings veroorsaak lank nadat die gebruik gestaak is, soos ’n lang tydperk van psigose of depressie nadat die misbruik van amfetamien of kokaïen geëindig het. Langdurige onttrekkingsindroom kan ook voorkom met simptome wat maande ná die beëindiging van die misbruik voortduur. Bensodiasepiene is bekend daarvoor dat hulle langdurige onttrekkingsindroom veroorsaak – soms tot jare nadat die misbruik daarvan gestaak is. Die onttrekking ná die misbruik van alkohol, barbiturate en bensodiasepien kan selfs noodlottig wees. Die misbruik van hallusinogene kan lank ná die staking van misbruik nog waanbeelde en ander psigotiese verskynsels tot gevolg hê.

Dagga kan paniekaanvalle tydens bedwelming veroorsaak en met langdurige gebruik kan dit lei tot ’n toestand soortgelyk aan [[distimie]] (langdurige depressie).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20130104095306/http://www.miami.edu/ref/index.php/umpd/CampusSafety_faqs/substance_abuse_/ University of Miami: Substance Abuse, Substance Abuse and Health Risks]&lt;/ref&gt; Navorsers het bevind die daaglikse gebruik van dagga en die gebruik van sterk dagga word onafhanklik verbind met ’n hoër kans op die ontwikkeling van [[skisofrenie]] en ander [[geestesteuring]]s.&lt;ref name=&quot;Cannabis systematic review&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Di Forti M, Marconi A, Carra E, Fraietta S, Trotta A, Bonomo M, Bianconi F, Gardner-Sood P, O'Connor J, Russo M, Stilo SA, Marques TR, Mondelli V, Dazzan P, Pariante C, David AS, Gaughran F, Atakan Z, Iyegbe C, Powell J, Morgan C, Lynskey M, Murray RM | title = Proportion of patients in south London with first-episode psychosis attributable to use of high potency cannabis: a case-control study | journal = Lancet Psychiatry | volume = 2 | issue = 3 | pages = 233–8 | year = 2015 | pmid = 26359901 | doi = 10.1016/S2215-0366(14)00117-5 | url = http://www.thelancet.com/pb/assets/raw/Lancet/pdfs/14TLP0454_Di%20Forti.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://schizophreniabulletin.oxfordjournals.org/content/early/2013/12/14/schbul.sbt181.abstract|title=Daily Use, Especially of High-Potency Cannabis, Drives the Earlier Onset of Psychosis in Cannabis Users|journal=Schizophrenia Bulletin|date=17 Desember 2013|author=Marta Di Forti|doi=10.1093/schbul/sbt181|pmid=24345517|pmc=4193693|volume=40|issue=6|pages=1509–1517}}&lt;/ref&gt;

Ernstige angs en depressie word dikwels deur die volgehoue gebruik van alkohol veroorsaak. In die meeste gevalle neem dit af ná ’n lang tydperk van onthouding. Selfs volgehoue middelmatige alkoholgebruik kan angs- en depressievlakke in sommige mense verhoog. In die meeste gevalle verbeter dit ná ’n lang onthouding.&lt;ref&gt;{{Cite book|last1=Evans |first1=Katie |last2=Sullivan |first2=Michael J. |title=Dual Diagnosis: Counseling the Mentally Ill Substance Abuser |url=https://books.google.com/?id=lvUzR0obihEC |edition=2nd |date=1 March 2001 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-57230-446-8 |pages=75–76 |chapter= |chapterurl= }}&lt;/ref&gt; Dieselfde is die geval met ander dwelmmiddels, ondanks veranderings wat in die brein veroorsaak word tydens die gebruik van die middels.&lt;ref name=Hamp2019&gt;{{cite journal | authors = Hampton WH, Hanik I, Olson IR | title = [Substance Abuse and White Matter: Findings, Limitations, and Future of Diffusion Tensor Imaging Research] | language = English | journal = Drug and Alcohol Dependence | volume = 197 | issue = 4 | pages = 288–298 | year = 2019 | pmid = 30875650 | pmc = 6440853 | doi = 10.1016/j.drugalcdep.2019.02.005 &lt;/ref&gt;

===Impulsiwiteit===
[[Impulsiwiteit]] word gekenmerk deur optrede wat geskoei is op skielike begeertes of giere eerder as deurdagte idees. Individue met middelmisbruik het hoër vlakke van impulsiwiteit,&lt;ref name = Moeller&gt;{{cite journal | author = Gerard Moeller M.D., Barratt Ernest S., Ph, Dougherty Donald M., Ph, Schmitz Joy M., Ph, Swann Alan C. | title = Psychiatric Aspects of Impulsivity | url = http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139#R15811CCHGHBGG | archive-date = 15 April 2013 | archive-url = https://archive.today/20130415163112/http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139%23R15811CCHGHBGG | url-status = dead| journal = The American Journal of Psychiatry | volume = 158 | issue = 11| pages = 1783–93 | doi=10.1176/appi.ajp.158.11.1783 | pmid = 11691682 | year=2001}}&lt;/ref&gt; en persone wat meer as een middel gebruik, is geneig om impulsiewer te wees.&lt;ref name = Moeller/&gt; ’n Hipotese bestaan dat die verlies van impulsbeheer die gevolg kan wees van aangetaste inhibisiebeheer weens veranderings wat die middels in die [[Brein|frontale korteks]] veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Kreek |first1=Mary Jeanne |last2=Nielsen |first2=David A |last3=Butelman |first3=Eduardo R |last4=LaForge |first4=K Steven |title=Genetic influences on impulsivity, risk taking, stress responsivity and vulnerability to drug abuse and addiction |journal=Nature Neuroscience |date=26 Oktober 2005 |volume=8 |issue=11 |pages=1450–1457 |doi=10.1038/nn1583|pmid=16251987 }}&lt;/ref&gt; 

Dit is ook moontlik dat senu-ontwikkelings en hormoonveranderings wat tydens die tienerjare voorkom, impulsbeheer kan beïnvloed, wat weer kan lei tot proefnemings wat latere verslawing kan veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal | pmc = 2919168 | pmid=12777258 | doi=10.1176/appi.ajp.160.6.1041 | volume=160 | issue=6 | title=Developmental neurocircuitry of motivation in adolescence: a critical period of addiction vulnerability | year=2003 | journal=Am J Psychiatry | pages=1041–52 |vauthors=Chambers RA, Taylor JR, Potenza MN }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Verslawing]]

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}

==Skakels==
*[http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190110144840/http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse |date=10 Januarie 2019 }} deur dr. Robert Anda van die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer (video)
*[http://www.drugabuse.gov/ Die Amerikaanse Nasionale Instituut vir Dwelmmisbruik]
{{CommonsKategorie-inlyn|Substance abuse}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Substance abuse}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Dwelms]]</text>
      <sha1>afejye62jc3i52o4qqnwg1n7ut4m9ew</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520104</id>
      <parentid>2520103</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:00:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jouma136</username>
        <id>153020</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26155" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Middelmisbruik
|kleur = 
|beeld = Rational scale to assess the harm of drugs (mean physical harm and mean dependence).svg
|beeld_wydte = 240px
|beeld_onderskrif = ’n Aanduiding uit 2007 van skade wat jou ma se poes &lt;br&gt;kan aanrig (gemiddelde fisieke skade en gemiddelde afhanklikheidsgevaar)&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;&gt;{{Cite journal | journal = The Lancet | first4 = C. | last4 = Blakemore | volume = 369 | issue = 9566| pmid=17382831 | pages = 1047–1053 | first3 = W. | last3 = Saulsbury | year = 2007 | title = Development of a rational scale to assess the harm of drugs of potential misuse | last1 = Nutt | first1 = D. | first2 = L. A. | last2 = King | doi = 10.1016/S0140-6736(07)60464-4}}&lt;/ref&gt;
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1          = Sinonieme
|1                 = Dwelmmisbruik &lt;br&gt;jou ma se poes
|opskrif2          = Terrein
|2                 = [[Psigiatrie]]
|opskrif3          = Frekwensie
|3                 = 27 miljoen&lt;ref name=UN2012/&gt;&lt;ref name=EMC2016/&gt;
|opskrif4          = Sterftes
|4                 = 307 400 (2015)&lt;ref name=GBD2015/&gt;
|opskrif5          = 
|5                 = 
|opskrif6          = 
|6                 = 
|opskrif7          = 
|7                 = 
}}
'''jou ma se poes''', ook bekend as '''jou ma se vagina''', is die gebruik van ’n [[dwelmmiddel]] in hoeveelhede of deur metodes wat skadelik vir die individu of ander is. Dit is ’n vorm van dwelmverwante geestesteuring. Verskillende definisies van dwelmmisbruik word in openbare gesondheids-, mediese en regskringe gebruik. In sommige gevalle kom misdaad- of antisosiale gedrag voor wanneer ’n persoon onder die invloed van ’n dwelmmiddel is, en persoonlikheidsveranderings op lang termyn kan in individue voorkom.&lt;ref name=Ksir&gt;{{cite book|last=Ksir|first=Oakley Ray; Charles|title=Drugs, society, and human behavior|year=2002|publisher=McGraw-Hill|location=Boston [u.a.]|isbn=978-0072319637|edition=9th|url=https://books.google.com/books?id=CFBHAAAAMAAJ&amp;dq=antisocial}}&lt;/ref&gt; 

Benewens moontlike fisieke, sosiale en sielkundige skade, kan die misbruik van dwelms ook lei tot misdaadstrawwe, hoewel dit grootliks verskil na gelang van plaaslike jurisdiksies.&lt;ref name=&quot;mosby&quot;&gt;(2002). ''Mosby's Medical, Nursing &amp; Allied Health Dictionary''. 6de uitg. Drug abuse definition, bl. 552. Nursing diagnoses, bl. 2109. {{ISBN|0-323-01430-5}}.&lt;/ref&gt;

jou ma wat die meeste met misbruik verbind word, sluit in: [[alkohol]], [[Metamfetamien|amfetamienplaasvervangers]], [[Barbituraat|barbiturate]], [[bensodiasepien]]e, [[dagga]], [[kokaïen]], [[Hallusinogeen|hallusinogene]], [[metakaloon]] en [[opioïed]]e. Die presiese oorsaak van jou ma se poes is nie bekend nie; die twee algemeenste teorieë is: ’n genetiese neiging wat van ander aangeleer word of ’n gewoonte wat, as verslawing ontwikkel, tot uiting kom as ’n chronies uitmergelende [[siekte]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Addiction is a Chronic Disease|url=http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease|access-date=2 Julie 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140624122314/http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease/|archive-date=24 Junie 2014}}&lt;/ref&gt;

In 2010 het sowat 5% van mense wêreldwyd (230&amp;nbsp;miljoen) ’n jou ma se poes gebruik.&lt;ref name=UN2012/&gt; Van hulle het 27&amp;nbsp;miljoen ’n jou ma getoon wat gelei het tot gesondheidskade en sielkundige probleme, of sosiale probleme wat hulle aan dié gevare blootgestel het.&lt;ref name=UN2012&gt;{{Cite web|url=https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2012/WDR_2012_web_small.pdf|title=World Drug Report 2012|last=|first=|date=|website=|publisher=UN|access-date=27 September 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=EMC2016&gt;{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu|title=EMCDDA {{!}} Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator|website=emcdda.europa.eu|access-date=2016-09-27}}&lt;/ref&gt; 

In 2015 het jou ma se poes wêreldwyd gelei tot 307&amp;nbsp;400 sterftes, teenoor 165&amp;nbsp;000 in 1990.&lt;ref name=GBD2015/&gt;&lt;ref name=GDB2013&gt;{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 Desember 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|pmc=4340604|volume=385|issue=9963|pages=117–71}}&lt;/ref&gt; Hiervan was die meeste weens alkohol (137&amp;nbsp;500), opioïde (122&amp;nbsp;100), amfetamien (12&amp;nbsp;200) en kokaïen (11&amp;nbsp;100).&lt;ref name=GBD2015&gt;{{cite journal|last1=GBD 2015 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 Oktober 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/S0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903}}&lt;/ref&gt;

==Klassifikasie==
{{Inligtingskas siekte
|  DiseasesDB     = 3961
|  ICD10          = {{ICD10|F|10||f|10}}.1-{{ICD10|F|19||f|10}}
|  ICD9           = {{ICD9|305}}
|  ICDO           =
|  OMIM           =
|  MedlinePlus    = 001945
|  eMedicineSubj  =
|  eMedicineTopic =
|  MeshID         = D019966
}}
===Definisies en waardeoordeel===
In openbare gesondheid is pogings om na middelgebruik te kyk uit ’n breër oogpunt as die individu. Die klem word gelê op die rol van die gemeenskap, kultuur en beskikbaarheid. Sommige beroepslui vermy die gebruik van die term &quot;alkoholmisbruik&quot; en &quot;dwelmmisbruik&quot; ten gunste van terme wat hulle as objektiewer beskou, soos &quot;middel- en alkoholverwante probleme&quot; of &quot;skadelike gebruik&quot; van dwelmmiddels.

[[Beeld:Injecting heroin.jpg|thumb|220px|links|’n Dwelmmisbruiker kry ’n inspuiting van heroïen.]]
&quot;Dwelmmisbruik&quot; is nie meer ’n mediese diagnose is enige van die twee mees gebruikte diagnostiese handleidings in die wêreld nie: die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging se ''[[Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings]]'' (DSM) en die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] se ''[[Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme|Internasionale Klassifikasie van Siektes]]'' (ICD).

Volgens Philip Jenkins, ’n professor in geskiedenis en verbonde aan die Amerikaanse Instituut vir Studies oor Godsdiens, is daar twee probleme met die term &quot;dwelmmisbruik&quot;. Eerstens is die betekenis van die woord &quot;dwelm&quot; debatteerbaar. So word [[Gamma-Hidroksibutiriese suur|GHB]], ’n middel wat natuurlik in die [[sentrale senuweestelsel]] voorkom, as ’n dwelm beskou en is dit in baie lande onwettig, terwyl [[nikotien]] in die meeste lande nie as ’n dwelm beskou word nie.

Tweedens impliseer die woord &quot;misbruik&quot; ’n erkende gebruikstandaard vir enige middel. Om nou en dan ’n glas wyn saam met ete te drink is in die meeste Westerse lande aanvaarbaar, terwyl die drink van ’n paar bottels as misbruik beskou word. Sterk voorstanders van geheelonthouding kan die drink van selfs net een glas as misbruik beskou. Sommige groepe veroordeel die gebruik van [[kafeïen]] in enige hoeveelheid. Soortgelyk is die siening dat die gebruik van dagga of ’n amfetamienplaasvervanger in enige hoeveelheid skadelik is.&lt;ref&gt;Philip Jenkins, ''Synthetic panics: the symbolic politics of designer drugs'', NYU Press, 1999, {{ISBN|0-8147-4244-0}}, pp. ix–x&lt;/ref&gt; 

===Voorskrifmisbruik===
Die term middelmisbruik word algemeen gebruik vir die inneem van [[voorskrifmedisyne]] met ’n kalmerende, pynverdowende of stimulerende uitwerking bloot om ’n persoon te bedwelm of sy gemoedtoestand te verander, sonder om in ag te neem dat ’n oordosis van sulke medisyne ernstige newe-effekte kan hê. Dit word soms onwettig verkry van die persoon aan wie dit voorgeskryf is. 

&quot;Voorskrifmisbruik&quot; het verskillende en dikwels inkonsekwente definisies na gelang van die status van die voorskrif, die gebruik sonder ’n voorskrif, die opsetlike gebruik van die middel vir die bedwelmende uitwerking daarvan, die gebruik daarvan saam met alkohol en die teenwoordigheid of afwesigheid van afhanklikheidsimptome.&lt;ref name=misuse&gt;{{Cite journal |vauthors=Barrett SP, Meisner JR, Stewart SH |title=What constitutes prescription drug misuse? Problems and pitfalls of current conceptualizations |journal=Curr Drug Abuse Rev |volume=1 |issue=3 |pages=255–62 |date=November 2008 |pmid=19630724 |doi=10.2174/1874473710801030255 |url=http://www.bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100615214225/http://bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |archive-date=2010-06-15 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=McCabe SE, Boyd CJ, Teter CJ |title=Subtypes of nonmedical prescription drug misuse |journal=Drug Alcohol Depend |volume=102 |issue=1–3 |pages=63–70 |date=Junie 2009 |pmid=19278795|pmc=2975029 |doi=10.1016/j.drugalcdep.2009.01.007 |url=}}&lt;/ref&gt; 

Die chroniese gebruik van sekere middels lei tot ’n verandering in die sentrale senuweestelsel bekend as toleransie, sodat al hoe meer van die middel nodig word om die gewenste uitwerking te kry. Die skielike afname of beëindiging van sekere middels kan weer tot kwaai [[onttrekkingsimptome]] lei,&lt;ref&gt;Antai-Otong, D. 2008. Psychiatric Nursing: Biological and Behavioral Concepts. 2de uitg., Kanada: Thompson Delmar Learning&lt;/ref&gt; maar dit hang in ’n groot mate af van die middel wat gebruik word.

Maniere om voorskrifmedisyne in die hande te kry om te misbruik, wissel: Dit kan onder vriende of familie gedeel of onwettig gekoop word, of verskeie dokters kan besoek word om meer as een voorskrif te kry sonder dat die dokters van mekaar weet. Soms word dokters gekritiseer omdat hulle medisyne voorskryf sonder dat hulle genoeg van die pasiënt weet. Baie dokters leer nou om die gedrag in pasiënte wat voorskrifte vra te identifiseer en raak meer bewus van &quot;rooi ligte&quot; wat hulle waarsku dat ’n persoon dalk ’n middel wil misbruik.&lt;ref&gt;[http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 &quot;Combating Prescription Drug Abuse in Your Practice&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120618014634/http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 |date=2012-06-18 }} Aubrey Westgate, Physicians Practice, Junie 2012.&lt;/ref&gt;

==Tekens en simptome==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center; float:right; margin-left:8px; width:610px;&quot;
|+ style=&quot;background:Khaki; border:1px solid black&quot; | Skaal van die skade van dwelmgebruik&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;/&gt;
! scope=&quot;col&quot; | Dwelm
! scope=&quot;col&quot; | Klas
! scope=&quot;col&quot; | Fisieke &lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Afhanklikheids-&lt;br /&gt;gevaar
! scope=&quot;col&quot; | Sosiale&lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Gem.&lt;br /&gt;skade
&lt;!-- Background colors used for levels of harm:
    All colors are relatively pale to ensure high contrast with foreground black text, though are progressively slightly darker for each higher harm level as a possible aid to those with reduced color vision.
    0.00-0.99: Yellow (#FFFFC0)
    1.00-1.49: Orange (#FFE0C0)
    1.50-1.99: Red (#FFC0C0)
    2.00-3.00: Magenta (#FFA0FF)
--&gt;
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sentrale senuweestelsel|SSS]]-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,80 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,72 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Heroïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,78 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,54 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,77'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kokaïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,33 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,39 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,17 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,30'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Barbiturate]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,23 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,01 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,08'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metadoon || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,86 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,08 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,87 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,94'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Alkohol]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,40 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,93 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,85'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ketamien || style=&quot;text-align:left&quot; | Dissosiatief || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,54 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,69 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,74'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bensodiasepien]]e || style=&quot;text-align:left&quot; | Bensodiasepien || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,63 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,83 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,65 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,70'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien|Amfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,81 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,67 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,66'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tabak]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Tobak ||style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; |  1,24 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,42 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,62'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Buprenorfien || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,60 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,64 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,49 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,58'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dagga]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Kannabinoïed || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,99 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,51 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,33'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Oplosmiddel]]s || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,28 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,01 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,52 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | 4-MTA || style=&quot;text-align:left&quot; | Ontwerpersdwelm || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,44 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,06 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[LSD]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Psigedelies || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,23 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,23'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metielfenidaat || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,25 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,18'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Steroïed|{{nowrap|Anab. steroïede}}]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Anab. steroïed || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,45 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,88 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,15'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | GHB || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Senuoordraer]] || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,86 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,19 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,12'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ecstasy || style=&quot;text-align:left&quot; | Empatogene stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,05 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,09 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,09'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Alkielnitriete || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,93 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,87 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Khat]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,04 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,85 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,80'''
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;6&quot; | {{Hidden
| headerstyle = background:PapayaWhip; font-size: 110%; border:1px solid black
| header = Opmerkings oor die waardes
| contentstyle = text-align:left;
| content = {{nobold|&lt;small&gt;Die waardes vir ''Fisieke skade'', ''Afhanklikheidsgevaar'' en ''Sosiale skade'' is elk die gemiddelde van drie aparte peilings.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt; Die hoogste moontlike waarde vir elke skadeskaal is 3,0.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Fisieke skade'' is die gemiddelde van die waardes vir akute vergrypings, chroniese gebruik en binneaarse gebruik.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Afhanklikheidsgevaar'' is die gemidddelde van die waardes vir intensiteit van plesier, psigologiese afhanklikheid en fisieke afhanklikheid.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Sosiale skade'' is die gemiddelde van die waardes vir bedwelming, koste van gesondheidsversorging en ander sosiale skades.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Gemiddelde skade'' is die gemiddelde van die ander waardes.&lt;/small&gt;}}
}}
|}

Na gelang van die middel kan dwelmmisbruik, insluitende alkoholmisbruik, lei tot gesondheidsprobleme, sosiale probleme, morbiditeit, beserings, onbeskermde seks, geweld, sterftes, motorongelukke, manslag, selfmoord, fisieke afhanklikheid of sielkundige verslawing.&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=Burke PJ, O'Sullivan J, Vaughan BL |title=Adolescent substance use: brief interventions by emergency care providers |journal=Pediatr Emerg Care |volume=21 |issue=11 |pages=770–6 |date=November 2005 |pmid=16280955 |doi= 10.1097/01.pec.0000186435.66838.b3|url=https://semanticscholar.org/paper/7a5b6c7bd87d6e4d3ecc1b87e065016282b3e898}}&lt;/ref&gt;

Die selfmoordsyfer is hoog onder die misbruikers van alkohol en ander dwelmmiddels. Die rede vir die hoë syfer sluit in dat die langtermynmisbruik van dié middels tot fisiologiese versteurings van breinchemie sowel as sosiale afsondering lei. Ander faktore is dat die akute bedwelmende uitwerking van die dwelms selfmoord waarskynliker maak. Selfmoord is ook baie algemeen onder tienderjarige alkoholmisbruikers, met 1 uit 4 selfmoorde by tieners wat met alkoholmisbruik verband hou.&lt;ref name=&quot;understanding_suicidal_behaviour_a02&quot;&gt;{{Cite book| last1 = O'Connor | first1 = Rory | last2 = Sheehy | first2 = Noel | title = Understanding suicidal behaviour | url = https://books.google.com/?id=79hEYGdDA3oC | date = 29 Januarie 2000 | publisher = BPS Books | location = Leicester | isbn = 978-1-85433-290-5 | pages = 33–36 }}&lt;/ref&gt; In Amerika is sowat 30% van selfmoorde verwant aan alkoholmisbruik. Alkoholmisbruik word ook verbind met ’n groter risiko van die pleeg van misdade, soos kindermolestering, huishoudelike geweld, [[verkragting]]s, inbrake en aanvalle.&lt;ref name=&quot;drug_use_a_reference_handbook&quot;&gt;{{Cite book| last1 = Isralowitz | first1 = Richard | title = Drug use: a reference handbook | url = https://books.google.com/?id=X0mxxfbIbp4C | year = 2004 | publisher = ABC-CLIO | location = Santa Barbara, Calif. | isbn = 978-1-57607-708-5 | pages = 122–123}}&lt;/ref&gt;

Die misbruik van middels, insluitende alkohol en voorskrifmedisyne, kan simptome veroorsaak wat soos dié van geestesiektes lyk. Dit kan tydens die bedwelmings- of onttrekkingsfase wees. In sommige gevalle kan dié middels sielkundige steurings veroorsaak lank nadat die gebruik gestaak is, soos ’n lang tydperk van psigose of depressie nadat die misbruik van amfetamien of kokaïen geëindig het. Langdurige onttrekkingsindroom kan ook voorkom met simptome wat maande ná die beëindiging van die misbruik voortduur. Bensodiasepiene is bekend daarvoor dat hulle langdurige onttrekkingsindroom veroorsaak – soms tot jare nadat die misbruik daarvan gestaak is. Die onttrekking ná die misbruik van alkohol, barbiturate en bensodiasepien kan selfs noodlottig wees. Die misbruik van hallusinogene kan lank ná die staking van misbruik nog waanbeelde en ander psigotiese verskynsels tot gevolg hê.

Dagga kan paniekaanvalle tydens bedwelming veroorsaak en met langdurige gebruik kan dit lei tot ’n toestand soortgelyk aan [[distimie]] (langdurige depressie).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20130104095306/http://www.miami.edu/ref/index.php/umpd/CampusSafety_faqs/substance_abuse_/ University of Miami: Substance Abuse, Substance Abuse and Health Risks]&lt;/ref&gt; Navorsers het bevind die daaglikse gebruik van dagga en die gebruik van sterk dagga word onafhanklik verbind met ’n hoër kans op die ontwikkeling van [[skisofrenie]] en ander [[geestesteuring]]s.&lt;ref name=&quot;Cannabis systematic review&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Di Forti M, Marconi A, Carra E, Fraietta S, Trotta A, Bonomo M, Bianconi F, Gardner-Sood P, O'Connor J, Russo M, Stilo SA, Marques TR, Mondelli V, Dazzan P, Pariante C, David AS, Gaughran F, Atakan Z, Iyegbe C, Powell J, Morgan C, Lynskey M, Murray RM | title = Proportion of patients in south London with first-episode psychosis attributable to use of high potency cannabis: a case-control study | journal = Lancet Psychiatry | volume = 2 | issue = 3 | pages = 233–8 | year = 2015 | pmid = 26359901 | doi = 10.1016/S2215-0366(14)00117-5 | url = http://www.thelancet.com/pb/assets/raw/Lancet/pdfs/14TLP0454_Di%20Forti.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://schizophreniabulletin.oxfordjournals.org/content/early/2013/12/14/schbul.sbt181.abstract|title=Daily Use, Especially of High-Potency Cannabis, Drives the Earlier Onset of Psychosis in Cannabis Users|journal=Schizophrenia Bulletin|date=17 Desember 2013|author=Marta Di Forti|doi=10.1093/schbul/sbt181|pmid=24345517|pmc=4193693|volume=40|issue=6|pages=1509–1517}}&lt;/ref&gt;

Ernstige angs en depressie word dikwels deur die volgehoue gebruik van alkohol veroorsaak. In die meeste gevalle neem dit af ná ’n lang tydperk van onthouding. Selfs volgehoue middelmatige alkoholgebruik kan angs- en depressievlakke in sommige mense verhoog. In die meeste gevalle verbeter dit ná ’n lang onthouding.&lt;ref&gt;{{Cite book|last1=Evans |first1=Katie |last2=Sullivan |first2=Michael J. |title=Dual Diagnosis: Counseling the Mentally Ill Substance Abuser |url=https://books.google.com/?id=lvUzR0obihEC |edition=2nd |date=1 March 2001 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-57230-446-8 |pages=75–76 |chapter= |chapterurl= }}&lt;/ref&gt; Dieselfde is die geval met ander dwelmmiddels, ondanks veranderings wat in die brein veroorsaak word tydens die gebruik van die middels.&lt;ref name=Hamp2019&gt;{{cite journal | authors = Hampton WH, Hanik I, Olson IR | title = [Substance Abuse and White Matter: Findings, Limitations, and Future of Diffusion Tensor Imaging Research] | language = English | journal = Drug and Alcohol Dependence | volume = 197 | issue = 4 | pages = 288–298 | year = 2019 | pmid = 30875650 | pmc = 6440853 | doi = 10.1016/j.drugalcdep.2019.02.005 &lt;/ref&gt;

===Impulsiwiteit===
[[Impulsiwiteit]] word gekenmerk deur optrede wat geskoei is op skielike begeertes of giere eerder as deurdagte idees. Individue met middelmisbruik het hoër vlakke van impulsiwiteit,&lt;ref name = Moeller&gt;{{cite journal | author = Gerard Moeller M.D., Barratt Ernest S., Ph, Dougherty Donald M., Ph, Schmitz Joy M., Ph, Swann Alan C. | title = Psychiatric Aspects of Impulsivity | url = http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139#R15811CCHGHBGG | archive-date = 15 April 2013 | archive-url = https://archive.today/20130415163112/http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139%23R15811CCHGHBGG | url-status = dead| journal = The American Journal of Psychiatry | volume = 158 | issue = 11| pages = 1783–93 | doi=10.1176/appi.ajp.158.11.1783 | pmid = 11691682 | year=2001}}&lt;/ref&gt; en persone wat meer as een middel gebruik, is geneig om impulsiewer te wees.&lt;ref name = Moeller/&gt; ’n Hipotese bestaan dat die verlies van impulsbeheer die gevolg kan wees van aangetaste inhibisiebeheer weens veranderings wat die middels in die [[Brein|frontale korteks]] veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Kreek |first1=Mary Jeanne |last2=Nielsen |first2=David A |last3=Butelman |first3=Eduardo R |last4=LaForge |first4=K Steven |title=Genetic influences on impulsivity, risk taking, stress responsivity and vulnerability to drug abuse and addiction |journal=Nature Neuroscience |date=26 Oktober 2005 |volume=8 |issue=11 |pages=1450–1457 |doi=10.1038/nn1583|pmid=16251987 }}&lt;/ref&gt; 

Dit is ook moontlik dat senu-ontwikkelings en hormoonveranderings wat tydens die tienerjare voorkom, impulsbeheer kan beïnvloed, wat weer kan lei tot proefnemings wat latere verslawing kan veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal | pmc = 2919168 | pmid=12777258 | doi=10.1176/appi.ajp.160.6.1041 | volume=160 | issue=6 | title=Developmental neurocircuitry of motivation in adolescence: a critical period of addiction vulnerability | year=2003 | journal=Am J Psychiatry | pages=1041–52 |vauthors=Chambers RA, Taylor JR, Potenza MN }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Verslawing]]

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}

==Skakels==
*[http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190110144840/http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse |date=10 Januarie 2019 }} deur dr. Robert Anda van die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer (video)
*[http://www.drugabuse.gov/ Die Amerikaanse Nasionale Instituut vir Dwelmmisbruik]
{{CommonsKategorie-inlyn|Substance abuse}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Substance abuse}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Dwelms]]</text>
      <sha1>rlviouowzu6ja0i67vrsk3i3akdlkx8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520110</id>
      <parentid>2520104</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:18:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Wysigings deur [[Special:Contributions/Jouma136|Jouma136]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Rooiratel|Rooiratel]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26190" xml:space="preserve">{{Inligtingskas
|naam = Middelmisbruik
|kleur = 
|beeld = Rational scale to assess the harm of drugs (mean physical harm and mean dependence).svg
|beeld_wydte = 240px
|beeld_onderskrif = ’n Aanduiding uit 2007 van skade wat middelmisbruik &lt;br&gt;kan aanrig (gemiddelde fisieke skade en gemiddelde afhanklikheidsgevaar)&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;&gt;{{Cite journal | journal = The Lancet | first4 = C. | last4 = Blakemore | volume = 369 | issue = 9566| pmid=17382831 | pages = 1047–1053 | first3 = W. | last3 = Saulsbury | year = 2007 | title = Development of a rational scale to assess the harm of drugs of potential misuse | last1 = Nutt | first1 = D. | first2 = L. A. | last2 = King | doi = 10.1016/S0140-6736(07)60464-4}}&lt;/ref&gt;
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1          = Sinonieme
|1                 = Dwelmmisbruik &lt;br&gt;Dwelmmisbruiksteuring
|opskrif2          = Terrein
|2                 = [[Psigiatrie]]
|opskrif3          = Frekwensie
|3                 = 27 miljoen&lt;ref name=UN2012/&gt;&lt;ref name=EMC2016/&gt;
|opskrif4          = Sterftes
|4                 = 307 400 (2015)&lt;ref name=GBD2015/&gt;
|opskrif5          = 
|5                 = 
|opskrif6          = 
|6                 = 
|opskrif7          = 
|7                 = 
}}
'''Middelmisbruik''', ook bekend as '''dwelmmisbruik''', is die gebruik van ’n [[dwelmmiddel]] in hoeveelhede of deur metodes wat skadelik vir die individu of ander is. Dit is ’n vorm van dwelmverwante geestesteuring. Verskillende definisies van dwelmmisbruik word in openbare gesondheids-, mediese en regskringe gebruik. In sommige gevalle kom misdaad- of antisosiale gedrag voor wanneer ’n persoon onder die invloed van ’n dwelmmiddel is, en persoonlikheidsveranderings op lang termyn kan in individue voorkom.&lt;ref name=Ksir&gt;{{cite book|last=Ksir|first=Oakley Ray; Charles|title=Drugs, society, and human behavior|year=2002|publisher=McGraw-Hill|location=Boston [u.a.]|isbn=978-0072319637|edition=9th|url=https://books.google.com/books?id=CFBHAAAAMAAJ&amp;dq=antisocial}}&lt;/ref&gt; 

Benewens moontlike fisieke, sosiale en sielkundige skade, kan die misbruik van dwelms ook lei tot misdaadstrawwe, hoewel dit grootliks verskil na gelang van plaaslike jurisdiksies.&lt;ref name=&quot;mosby&quot;&gt;(2002). ''Mosby's Medical, Nursing &amp; Allied Health Dictionary''. 6de uitg. Drug abuse definition, bl. 552. Nursing diagnoses, bl. 2109. {{ISBN|0-323-01430-5}}.&lt;/ref&gt;

Dwelmmiddels wat die meeste met misbruik verbind word, sluit in: [[alkohol]], [[Metamfetamien|amfetamienplaasvervangers]], [[Barbituraat|barbiturate]], [[bensodiasepien]]e, [[dagga]], [[kokaïen]], [[Hallusinogeen|hallusinogene]], [[metakaloon]] en [[opioïed]]e. Die presiese oorsaak van dwelmmisbruik is nie bekend nie; die twee algemeenste teorieë is: ’n genetiese neiging wat van ander aangeleer word of ’n gewoonte wat, as verslawing ontwikkel, tot uiting kom as ’n chronies uitmergelende [[siekte]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Addiction is a Chronic Disease|url=http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease|access-date=2 Julie 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140624122314/http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease/|archive-date=24 Junie 2014}}&lt;/ref&gt;

In 2010 het sowat 5% van mense wêreldwyd (230&amp;nbsp;miljoen) ’n onwettige middel gebruik.&lt;ref name=UN2012/&gt; Van hulle het 27&amp;nbsp;miljoen ’n hoërisikodwelmgebruik getoon wat gelei het tot gesondheidskade en sielkundige probleme, of sosiale probleme wat hulle aan dié gevare blootgestel het.&lt;ref name=UN2012&gt;{{Cite web|url=https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2012/WDR_2012_web_small.pdf|title=World Drug Report 2012|last=|first=|date=|website=|publisher=UN|access-date=27 September 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=EMC2016&gt;{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu|title=EMCDDA {{!}} Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator|website=emcdda.europa.eu|access-date=2016-09-27}}&lt;/ref&gt; 

In 2015 het dwelmmisbruiksteurings wêreldwyd gelei tot 307&amp;nbsp;400 sterftes, teenoor 165&amp;nbsp;000 in 1990.&lt;ref name=GBD2015/&gt;&lt;ref name=GDB2013&gt;{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 Desember 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|pmc=4340604|volume=385|issue=9963|pages=117–71}}&lt;/ref&gt; Hiervan was die meeste weens alkohol (137&amp;nbsp;500), opioïde (122&amp;nbsp;100), amfetamien (12&amp;nbsp;200) en kokaïen (11&amp;nbsp;100).&lt;ref name=GBD2015&gt;{{cite journal|last1=GBD 2015 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 Oktober 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/S0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903}}&lt;/ref&gt;

==Klassifikasie==
{{Inligtingskas siekte
|  DiseasesDB     = 3961
|  ICD10          = {{ICD10|F|10||f|10}}.1-{{ICD10|F|19||f|10}}
|  ICD9           = {{ICD9|305}}
|  ICDO           =
|  OMIM           =
|  MedlinePlus    = 001945
|  eMedicineSubj  =
|  eMedicineTopic =
|  MeshID         = D019966
}}
===Definisies en waardeoordeel===
In openbare gesondheid is pogings om na middelgebruik te kyk uit ’n breër oogpunt as die individu. Die klem word gelê op die rol van die gemeenskap, kultuur en beskikbaarheid. Sommige beroepslui vermy die gebruik van die term &quot;alkoholmisbruik&quot; en &quot;dwelmmisbruik&quot; ten gunste van terme wat hulle as objektiewer beskou, soos &quot;middel- en alkoholverwante probleme&quot; of &quot;skadelike gebruik&quot; van dwelmmiddels.

[[Beeld:Injecting heroin.jpg|thumb|220px|links|’n Dwelmmisbruiker kry ’n inspuiting van heroïen.]]
&quot;Dwelmmisbruik&quot; is nie meer ’n mediese diagnose is enige van die twee mees gebruikte diagnostiese handleidings in die wêreld nie: die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging se ''[[Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings]]'' (DSM) en die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] se ''[[Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme|Internasionale Klassifikasie van Siektes]]'' (ICD).

Volgens Philip Jenkins, ’n professor in geskiedenis en verbonde aan die Amerikaanse Instituut vir Studies oor Godsdiens, is daar twee probleme met die term &quot;dwelmmisbruik&quot;. Eerstens is die betekenis van die woord &quot;dwelm&quot; debatteerbaar. So word [[Gamma-Hidroksibutiriese suur|GHB]], ’n middel wat natuurlik in die [[sentrale senuweestelsel]] voorkom, as ’n dwelm beskou en is dit in baie lande onwettig, terwyl [[nikotien]] in die meeste lande nie as ’n dwelm beskou word nie.

Tweedens impliseer die woord &quot;misbruik&quot; ’n erkende gebruikstandaard vir enige middel. Om nou en dan ’n glas wyn saam met ete te drink is in die meeste Westerse lande aanvaarbaar, terwyl die drink van ’n paar bottels as misbruik beskou word. Sterk voorstanders van geheelonthouding kan die drink van selfs net een glas as misbruik beskou. Sommige groepe veroordeel die gebruik van [[kafeïen]] in enige hoeveelheid. Soortgelyk is die siening dat die gebruik van dagga of ’n amfetamienplaasvervanger in enige hoeveelheid skadelik is.&lt;ref&gt;Philip Jenkins, ''Synthetic panics: the symbolic politics of designer drugs'', NYU Press, 1999, {{ISBN|0-8147-4244-0}}, pp. ix–x&lt;/ref&gt; 

===Voorskrifmisbruik===
Die term middelmisbruik word algemeen gebruik vir die inneem van [[voorskrifmedisyne]] met ’n kalmerende, pynverdowende of stimulerende uitwerking bloot om ’n persoon te bedwelm of sy gemoedtoestand te verander, sonder om in ag te neem dat ’n oordosis van sulke medisyne ernstige newe-effekte kan hê. Dit word soms onwettig verkry van die persoon aan wie dit voorgeskryf is. 

&quot;Voorskrifmisbruik&quot; het verskillende en dikwels inkonsekwente definisies na gelang van die status van die voorskrif, die gebruik sonder ’n voorskrif, die opsetlike gebruik van die middel vir die bedwelmende uitwerking daarvan, die gebruik daarvan saam met alkohol en die teenwoordigheid of afwesigheid van afhanklikheidsimptome.&lt;ref name=misuse&gt;{{Cite journal |vauthors=Barrett SP, Meisner JR, Stewart SH |title=What constitutes prescription drug misuse? Problems and pitfalls of current conceptualizations |journal=Curr Drug Abuse Rev |volume=1 |issue=3 |pages=255–62 |date=November 2008 |pmid=19630724 |doi=10.2174/1874473710801030255 |url=http://www.bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100615214225/http://bentham.org/cdar/openaccsesarticle/cdar%201-3/0002CDAR.pdf |archive-date=2010-06-15 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=McCabe SE, Boyd CJ, Teter CJ |title=Subtypes of nonmedical prescription drug misuse |journal=Drug Alcohol Depend |volume=102 |issue=1–3 |pages=63–70 |date=Junie 2009 |pmid=19278795|pmc=2975029 |doi=10.1016/j.drugalcdep.2009.01.007 |url=}}&lt;/ref&gt; 

Die chroniese gebruik van sekere middels lei tot ’n verandering in die sentrale senuweestelsel bekend as toleransie, sodat al hoe meer van die middel nodig word om die gewenste uitwerking te kry. Die skielike afname of beëindiging van sekere middels kan weer tot kwaai [[onttrekkingsimptome]] lei,&lt;ref&gt;Antai-Otong, D. 2008. Psychiatric Nursing: Biological and Behavioral Concepts. 2de uitg., Kanada: Thompson Delmar Learning&lt;/ref&gt; maar dit hang in ’n groot mate af van die middel wat gebruik word.

Maniere om voorskrifmedisyne in die hande te kry om te misbruik, wissel: Dit kan onder vriende of familie gedeel of onwettig gekoop word, of verskeie dokters kan besoek word om meer as een voorskrif te kry sonder dat die dokters van mekaar weet. Soms word dokters gekritiseer omdat hulle medisyne voorskryf sonder dat hulle genoeg van die pasiënt weet. Baie dokters leer nou om die gedrag in pasiënte wat voorskrifte vra te identifiseer en raak meer bewus van &quot;rooi ligte&quot; wat hulle waarsku dat ’n persoon dalk ’n middel wil misbruik.&lt;ref&gt;[http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 &quot;Combating Prescription Drug Abuse in Your Practice&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120618014634/http://www.physicianspractice.com/difficult-patients/content/article/1462168/2074772 |date=2012-06-18 }} Aubrey Westgate, Physicians Practice, Junie 2012.&lt;/ref&gt;

==Tekens en simptome==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center; float:right; margin-left:8px; width:610px;&quot;
|+ style=&quot;background:Khaki; border:1px solid black&quot; | Skaal van die skade van dwelmgebruik&lt;ref name=&quot;Nutt&quot;/&gt;
! scope=&quot;col&quot; | Dwelm
! scope=&quot;col&quot; | Klas
! scope=&quot;col&quot; | Fisieke &lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Afhanklikheids-&lt;br /&gt;gevaar
! scope=&quot;col&quot; | Sosiale&lt;br /&gt;skade
! scope=&quot;col&quot; | Gem.&lt;br /&gt;skade
&lt;!-- Background colors used for levels of harm:
    All colors are relatively pale to ensure high contrast with foreground black text, though are progressively slightly darker for each higher harm level as a possible aid to those with reduced color vision.
    0.00-0.99: Yellow (#FFFFC0)
    1.00-1.49: Orange (#FFE0C0)
    1.50-1.99: Red (#FFC0C0)
    2.00-3.00: Magenta (#FFA0FF)
--&gt;
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sentrale senuweestelsel|SSS]]-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,80 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,72 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Heroïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,78 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 3,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,54 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,77'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Kokaïen]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,33 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,39 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,17 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,30'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Barbiturate]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,23 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,01 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | '''2,08'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metadoon || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,86 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,08 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,87 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,94'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Alkohol]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-depressant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,40 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,93 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,85'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ketamien || style=&quot;text-align:left&quot; | Dissosiatief || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,00 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,54 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,69 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,74'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bensodiasepien]]e || style=&quot;text-align:left&quot; | Bensodiasepien || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,63 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,83 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,65 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,70'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Metamfetamien|Amfetamien]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,81 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,67 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,66'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tabak]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Tobak ||style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; |  1,24 || style=&quot;background: #FFA0FF;&quot; | 2,21 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,42 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,62'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Buprenorfien || style=&quot;text-align:left&quot; | Opioïed || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,60 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,64 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,49 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | '''1,58'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Dagga]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Kannabinoïed || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,99 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,51 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,33'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Oplosmiddel]]s || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,28 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,01 || style=&quot;background: #FFC0C0;&quot; | 1,52 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | 4-MTA || style=&quot;text-align:left&quot; | Ontwerpersdwelm || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,44 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,06 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,27'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[LSD]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Psigedelies || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,23 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,23'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Metielfenidaat || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,32 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,25 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,18'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Steroïed|{{nowrap|Anab. steroïede}}]] || style=&quot;text-align:left&quot; | Anab. steroïed || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,45 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,88 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,15'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | GHB || style=&quot;text-align:left&quot; | [[Senuoordraer]] || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,86 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,19 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,30 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,12'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Ecstasy || style=&quot;text-align:left&quot; | Empatogene stimulant || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,05 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,13 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,09 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | '''1,09'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | Alkielnitriete || style=&quot;text-align:left&quot; | Inasemmiddel || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,93 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,87 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,97 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,92'''
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Khat]] || style=&quot;text-align:left&quot; | SSS-stimulant || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,50 || style=&quot;background: #FFE0C0;&quot; | 1,04 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | 0,85 || style=&quot;background: #FFFFC0;&quot; | '''0,80'''
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;6&quot; | {{Hidden
| headerstyle = background:PapayaWhip; font-size: 110%; border:1px solid black
| header = Opmerkings oor die waardes
| contentstyle = text-align:left;
| content = {{nobold|&lt;small&gt;Die waardes vir ''Fisieke skade'', ''Afhanklikheidsgevaar'' en ''Sosiale skade'' is elk die gemiddelde van drie aparte peilings.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt; Die hoogste moontlike waarde vir elke skadeskaal is 3,0.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Fisieke skade'' is die gemiddelde van die waardes vir akute vergrypings, chroniese gebruik en binneaarse gebruik.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Afhanklikheidsgevaar'' is die gemidddelde van die waardes vir intensiteit van plesier, psigologiese afhanklikheid en fisieke afhanklikheid.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Sosiale skade'' is die gemiddelde van die waardes vir bedwelming, koste van gesondheidsversorging en ander sosiale skades.&lt;ref name=&quot;Nutt&quot; /&gt;&lt;br /&gt;''Gemiddelde skade'' is die gemiddelde van die ander waardes.&lt;/small&gt;}}
}}
|}

Na gelang van die middel kan dwelmmisbruik, insluitende alkoholmisbruik, lei tot gesondheidsprobleme, sosiale probleme, morbiditeit, beserings, onbeskermde seks, geweld, sterftes, motorongelukke, manslag, selfmoord, fisieke afhanklikheid of sielkundige verslawing.&lt;ref&gt;{{Cite journal|vauthors=Burke PJ, O'Sullivan J, Vaughan BL |title=Adolescent substance use: brief interventions by emergency care providers |journal=Pediatr Emerg Care |volume=21 |issue=11 |pages=770–6 |date=November 2005 |pmid=16280955 |doi= 10.1097/01.pec.0000186435.66838.b3|url=https://semanticscholar.org/paper/7a5b6c7bd87d6e4d3ecc1b87e065016282b3e898}}&lt;/ref&gt;

Die selfmoordsyfer is hoog onder die misbruikers van alkohol en ander dwelmmiddels. Die rede vir die hoë syfer sluit in dat die langtermynmisbruik van dié middels tot fisiologiese versteurings van breinchemie sowel as sosiale afsondering lei. Ander faktore is dat die akute bedwelmende uitwerking van die dwelms selfmoord waarskynliker maak. Selfmoord is ook baie algemeen onder tienderjarige alkoholmisbruikers, met 1 uit 4 selfmoorde by tieners wat met alkoholmisbruik verband hou.&lt;ref name=&quot;understanding_suicidal_behaviour_a02&quot;&gt;{{Cite book| last1 = O'Connor | first1 = Rory | last2 = Sheehy | first2 = Noel | title = Understanding suicidal behaviour | url = https://books.google.com/?id=79hEYGdDA3oC | date = 29 Januarie 2000 | publisher = BPS Books | location = Leicester | isbn = 978-1-85433-290-5 | pages = 33–36 }}&lt;/ref&gt; In Amerika is sowat 30% van selfmoorde verwant aan alkoholmisbruik. Alkoholmisbruik word ook verbind met ’n groter risiko van die pleeg van misdade, soos kindermolestering, huishoudelike geweld, [[verkragting]]s, inbrake en aanvalle.&lt;ref name=&quot;drug_use_a_reference_handbook&quot;&gt;{{Cite book| last1 = Isralowitz | first1 = Richard | title = Drug use: a reference handbook | url = https://books.google.com/?id=X0mxxfbIbp4C | year = 2004 | publisher = ABC-CLIO | location = Santa Barbara, Calif. | isbn = 978-1-57607-708-5 | pages = 122–123}}&lt;/ref&gt;

Die misbruik van middels, insluitende alkohol en voorskrifmedisyne, kan simptome veroorsaak wat soos dié van geestesiektes lyk. Dit kan tydens die bedwelmings- of onttrekkingsfase wees. In sommige gevalle kan dié middels sielkundige steurings veroorsaak lank nadat die gebruik gestaak is, soos ’n lang tydperk van psigose of depressie nadat die misbruik van amfetamien of kokaïen geëindig het. Langdurige onttrekkingsindroom kan ook voorkom met simptome wat maande ná die beëindiging van die misbruik voortduur. Bensodiasepiene is bekend daarvoor dat hulle langdurige onttrekkingsindroom veroorsaak – soms tot jare nadat die misbruik daarvan gestaak is. Die onttrekking ná die misbruik van alkohol, barbiturate en bensodiasepien kan selfs noodlottig wees. Die misbruik van hallusinogene kan lank ná die staking van misbruik nog waanbeelde en ander psigotiese verskynsels tot gevolg hê.

Dagga kan paniekaanvalle tydens bedwelming veroorsaak en met langdurige gebruik kan dit lei tot ’n toestand soortgelyk aan [[distimie]] (langdurige depressie).&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20130104095306/http://www.miami.edu/ref/index.php/umpd/CampusSafety_faqs/substance_abuse_/ University of Miami: Substance Abuse, Substance Abuse and Health Risks]&lt;/ref&gt; Navorsers het bevind die daaglikse gebruik van dagga en die gebruik van sterk dagga word onafhanklik verbind met ’n hoër kans op die ontwikkeling van [[skisofrenie]] en ander [[geestesteuring]]s.&lt;ref name=&quot;Cannabis systematic review&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Di Forti M, Marconi A, Carra E, Fraietta S, Trotta A, Bonomo M, Bianconi F, Gardner-Sood P, O'Connor J, Russo M, Stilo SA, Marques TR, Mondelli V, Dazzan P, Pariante C, David AS, Gaughran F, Atakan Z, Iyegbe C, Powell J, Morgan C, Lynskey M, Murray RM | title = Proportion of patients in south London with first-episode psychosis attributable to use of high potency cannabis: a case-control study | journal = Lancet Psychiatry | volume = 2 | issue = 3 | pages = 233–8 | year = 2015 | pmid = 26359901 | doi = 10.1016/S2215-0366(14)00117-5 | url = http://www.thelancet.com/pb/assets/raw/Lancet/pdfs/14TLP0454_Di%20Forti.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://schizophreniabulletin.oxfordjournals.org/content/early/2013/12/14/schbul.sbt181.abstract|title=Daily Use, Especially of High-Potency Cannabis, Drives the Earlier Onset of Psychosis in Cannabis Users|journal=Schizophrenia Bulletin|date=17 Desember 2013|author=Marta Di Forti|doi=10.1093/schbul/sbt181|pmid=24345517|pmc=4193693|volume=40|issue=6|pages=1509–1517}}&lt;/ref&gt;

Ernstige angs en depressie word dikwels deur die volgehoue gebruik van alkohol veroorsaak. In die meeste gevalle neem dit af ná ’n lang tydperk van onthouding. Selfs volgehoue middelmatige alkoholgebruik kan angs- en depressievlakke in sommige mense verhoog. In die meeste gevalle verbeter dit ná ’n lang onthouding.&lt;ref&gt;{{Cite book|last1=Evans |first1=Katie |last2=Sullivan |first2=Michael J. |title=Dual Diagnosis: Counseling the Mentally Ill Substance Abuser |url=https://books.google.com/?id=lvUzR0obihEC |edition=2nd |date=1 March 2001 |publisher=Guilford Press |isbn=978-1-57230-446-8 |pages=75–76 |chapter= |chapterurl= }}&lt;/ref&gt; Dieselfde is die geval met ander dwelmmiddels, ondanks veranderings wat in die brein veroorsaak word tydens die gebruik van die middels.&lt;ref name=Hamp2019&gt;{{cite journal | authors = Hampton WH, Hanik I, Olson IR | title = [Substance Abuse and White Matter: Findings, Limitations, and Future of Diffusion Tensor Imaging Research] | language = English | journal = Drug and Alcohol Dependence | volume = 197 | issue = 4 | pages = 288–298 | year = 2019 | pmid = 30875650 | pmc = 6440853 | doi = 10.1016/j.drugalcdep.2019.02.005 &lt;/ref&gt;

===Impulsiwiteit===
[[Impulsiwiteit]] word gekenmerk deur optrede wat geskoei is op skielike begeertes of giere eerder as deurdagte idees. Individue met middelmisbruik het hoër vlakke van impulsiwiteit,&lt;ref name = Moeller&gt;{{cite journal | author = Gerard Moeller M.D., Barratt Ernest S., Ph, Dougherty Donald M., Ph, Schmitz Joy M., Ph, Swann Alan C. | title = Psychiatric Aspects of Impulsivity | url = http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139#R15811CCHGHBGG | archive-date = 15 April 2013 | archive-url = https://archive.today/20130415163112/http://journals.psychiatryonline.org/article.aspx?articleid=175139%23R15811CCHGHBGG | url-status = dead| journal = The American Journal of Psychiatry | volume = 158 | issue = 11| pages = 1783–93 | doi=10.1176/appi.ajp.158.11.1783 | pmid = 11691682 | year=2001}}&lt;/ref&gt; en persone wat meer as een middel gebruik, is geneig om impulsiewer te wees.&lt;ref name = Moeller/&gt; ’n Hipotese bestaan dat die verlies van impulsbeheer die gevolg kan wees van aangetaste inhibisiebeheer weens veranderings wat die middels in die [[Brein|frontale korteks]] veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Kreek |first1=Mary Jeanne |last2=Nielsen |first2=David A |last3=Butelman |first3=Eduardo R |last4=LaForge |first4=K Steven |title=Genetic influences on impulsivity, risk taking, stress responsivity and vulnerability to drug abuse and addiction |journal=Nature Neuroscience |date=26 Oktober 2005 |volume=8 |issue=11 |pages=1450–1457 |doi=10.1038/nn1583|pmid=16251987 }}&lt;/ref&gt; 

Dit is ook moontlik dat senu-ontwikkelings en hormoonveranderings wat tydens die tienerjare voorkom, impulsbeheer kan beïnvloed, wat weer kan lei tot proefnemings wat latere verslawing kan veroorsaak.&lt;ref&gt;{{cite journal | pmc = 2919168 | pmid=12777258 | doi=10.1176/appi.ajp.160.6.1041 | volume=160 | issue=6 | title=Developmental neurocircuitry of motivation in adolescence: a critical period of addiction vulnerability | year=2003 | journal=Am J Psychiatry | pages=1041–52 |vauthors=Chambers RA, Taylor JR, Potenza MN }}&lt;/ref&gt;

== Sien ook ==
* [[Verslawing]]

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}

==Skakels==
*[http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190110144840/http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse |date=10 Januarie 2019 }} deur dr. Robert Anda van die Amerikaanse Sentrums vir Siektebeheer (video)
*[http://www.drugabuse.gov/ Die Amerikaanse Nasionale Instituut vir Dwelmmisbruik]
{{CommonsKategorie-inlyn|Substance abuse}}
{{vertaaluit| taalafk = en | il = Substance abuse}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Dwelms]]</text>
      <sha1>ivmr3f9firshf0a64s3rew7zfsymia4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Toiserivier</title>
    <ns>0</ns>
    <id>372881</id>
    <revision>
      <id>2520276</id>
      <parentid>2422392</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:06:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>+Eksterne skakel na 'n foto</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1304" xml:space="preserve">{{Weesbladsy}}
{{Inligtingskas Rivier
|rivier_naam              = Toiserivier
|ander_naam               =
|beeld                    = 
|beeld_byskrif            = 
|kaart                    =
|kaart_byskrif            = 
|oorsprong                = 
|monding                  =
|stroomgebied_lande       = [[Oos-Kaap]]
|lengte                   = 
|hoogte                   = 
|monding_hoogte           = 480 m
|afloop                   = 
|stroomgebied             = 
|duimdrukkerkaart         = Suid-Afrika
|duimdrukkeretiketposisie = links
|diumdrukkerkaartgrootte  = 
|duimdrukkerkaartbyskrif  = 
|breedtegraad             = 32
|breedtegraad_m           = 32
|breedtegraad_s           = 0
|breedtegraad_NS          = S
|lengtegraad              = 27
|lengtegraad_m            = 44
|lengtegraad_s            = 0
|lengtegraad_OW           = O
}}
Die '''Toiserivier''' is 'n [[rivier]] wat in die [[Amathole-distriksmunisipaliteit|Amothole-distrik]] van die [[Oos-Kaap]] in [[Suid-Afrika]] vloei. Die rivier is 'n voorloper van die [[Kubusirivier]], 'n [[sytak]] van die [[Groot-Keirivier]].

==Eksterne skakel==
*[https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3823300308/ ’n Foto van die spoorbrug oor die rivier]

{{Oos-Kaap saadjie}}

[[Kategorie:Riviere in Oos-Kaap]]
[[Kategorie:Groot-Keiriviersytakke]]</text>
      <sha1>3jlpl6roy30eq0tw64tms2qap2tjqdf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)</title>
    <ns>3</ns>
    <id>379320</id>
    <revision>
      <id>2520426</id>
      <parentid>2420245</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:32:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Invitation to join Movement Strategy Forum */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5166" xml:space="preserve">== Welkom ==

{| class=&quot;toccolours&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;font-size:100%; margin-bottom:0.5em;&quot;
|
{| width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;6&quot; style=&quot;font-size:95%; line-height:125%; background-color:#faf6ed; border:1px solid #faecc8;&quot;
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;background-color:#faecc8;&quot; |&lt;big&gt;'''{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Hallo,&amp;nbsp;gebruiker vanaf [[IP-adres]] {{BASEPAGENAME}} | Hallo&amp;nbsp;{{PAGENAME}}}},''' [[Wikipedia:Welkom nuwelinge|hartelik welkom]] op die Afrikaanse Wikipedia!&lt;/big&gt;
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Dankie vir jou belangstelling in [[Wikipedia]]. Ons werk hier aan die ideaal van ’n gratis en vrylik beskikbare, vrylik bewerkbare, neutrale en volledige ensiklopedie.
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Die [[Afrikaanse Wikipedia]] bestaan al sedert Desember 2001 en bevat reeds ''{{NUMBEROFARTICLES}}'' artikels. Vanaf die begin van die projek het die gebruikers ’n aantal riglyne en uitgangspunte vir artikelbewerking en onderlinge samewerking opgestel. Nuwelinge kan hieruit voordeel trek. Jy mag dit behulpsaam vind om van die skakels in hierdie raampie te volg en met die projek vertroud te raak voordat jy begin bydra. Indien jou vingers jeuk om te eksperimenteer, kan jy gerus ons [[Wikipedia:Sandput|Sandput]] besoek: dit is juis vir die rede daar. Uiteindelik wil ons dat al ons gebruikers [[Wikipedia:Voel vry en gaan jou gang|vry voel om hulle gang te gaan]], maar dit doen natuurlik geen kwaad om ’n bietjie houvas te kry voor 'n mens in die diep kant in spring nie! Besoek gerus ook ons [[Wikipedia:Geselshoekie|Geselshoekie]], ons gebruikers staan gereed om hand by te sit, of bloot net hand te skud.
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Books-aj.svg aj ashton 01.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Verifieerbaarheid}}
| [[Wikipedia:Verifieerbaarheid|'''Verifieerbaarheid''']]&lt;br /&gt;Die eerste van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Konversation.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geselshoekie}}
| [[Wikipedia:Geselshoekie|'''Geselshoekie''']]&lt;br /&gt;Die gewilde bymekaarkomplek
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=OrgChem Nomen pictograph.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing|'''Geen oorspronklike navorsing''']]&lt;br /&gt;Die tweede van Wikipedia se drie kernbeleide
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Bucket in the sand.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Sandput}}
| width=&quot;38%&quot; | [[Wikipedia:Sandput|'''Sandput''']]&lt;br /&gt;Eksperimenteer na hartelus
|-
| align=&quot;right&quot; |{{Klik|Afbeelding=Unbalanced scales.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Neutrale standpunt}}
| [[Wikipedia:Neutrale standpunt| '''Neutrale standpunt''']]&lt;br /&gt;Die derde van Wikipedia se drie kernbeleide
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; |  {{Klik|Afbeelding=Icon tools.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Redigeringsinstruksies}}
| [[Wikipedia:Redigeringsinstruksies|'''Redigeringsinstruksies''']]&lt;br /&gt;Hoe maak ek: teks wat skuinsgedruk is? ’n opskrif? tabelle?
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Nuvola apps important yellow.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie}}
| [[Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie|'''Wat Wikipedia nie is nie''']]&lt;br /&gt;Daar is ook ’n paar dinge wat ons nié hier doen nie
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Icon - upload photo 2.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beelde}}
| [[Wikipedia:Beelde|'''Beelde''']]&lt;br /&gt;As jy beelde wil oplaai
|-
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app ksmiletris.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beleefdheid}}
| [[Wikipedia:Beleefdheid|'''Beleefdheid''']]&lt;br /&gt;Ken jou maniere
| align=&quot;right&quot; | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app kedit.svg||Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel}}
| [[Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel|'''Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel''']]&lt;br /&gt;Soms sê die naam alles
{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; {{!}}Jou bydrae word nou geregistreer onder jou IP-adres. Daar is verskeie voordele gebonde aan die skep van ’n rekening – sluit gerus by ons aan!| }}
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #faecc8;&quot; |
Hierdie bladsy, wat nou op jou skerm staan, is trouens jou persoonlike besprekingsbladsy. Die plek waar ander Wikipediane jou in die toekoms kan kontak en jy hulle dan kan beantwoord. Elke gebruiker het so ’n bladsy. Jy kan dus ook boodskappe op ander gebruikers se besprekingsbladsye los. Sluit boodskappe en besprekings altyd af met &lt;big&gt;&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;&lt;/big&gt; of deur op die handtekeningknop in die wysigingsvenster te kliek: sodoende word jou boodskap onderteken met jou gebruikersnaam en die datum en tyd waarop die boodskap voltooi is. Kliek dan as laaste op &quot;Stoor bladsy&quot; om enige bewerkings te stoor.
|}
|}

— [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] ([[Gebruikerbespreking:KabouterBot|kontak]]) 19:27, 29 Julie 2021 (UTC)

== Invitation to join Movement Strategy Forum ==

You put this article in our Geselshoekie and then remove it again...?? [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:32, 20 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>spxk5q24b8h88es1t95j5vljlvvvvys</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>No Country for Old Men (rolprent)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>384520</id>
    <revision>
      <id>2520321</id>
      <parentid>2444131</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:17:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>K175 het bladsy [[No Country for Old Men (Rolprent)]] na [[No Country for Old Men (rolprent)]] geskuif: Spelfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1874" xml:space="preserve">'''''No Country for Old Men''''' is 'n 2007 Amerikaanse neo-Western misdaadrillerfilm geskryf en geregisseer deur [[Coen-broers|Joel en Ethan Coen]], gebaseer op [[Cormac McCarthy]] se 2005 roman met dieselfde naam. Met die akteurs [[Tommy Lee Jones]], [[Javier Bardem]] en [[Josh Brolin]], speel die film af in die woestynlandskap van Wes-[[Texas]] in 1980. Die rolprent behandel temas van die noodlot, die gewete en  omstandighede wat die Coen-broers in die rolprente Blood Simple (1984), Raising Arizona (1987) en [[Fargo (rolprent)|Fargo]] (1996) ondersoek het. 

Die rolprent volg drie hoofkarakters: Llewelyn Moss (Brolin), 'n Viëtnamoorlogveteraan en sweiser wat op 'n groot som geld in die woestyn afkom; [[Anton Chigurh]] (Bardem), 'n geheimsinnige huurmoordenaar wat die taak het om die geld terug te kry; en Ed Tom Bell (Jones), 'n plaaslike sheriff wat die misdaad ondersoek. Kelly Macdonald as Moss se vrou Carla Jean, en [[Woody Harrelson]] wat ook vir Moss soek om die $ 2 miljoen terug te kry, speel ook in die film.

== Bronne ==
* {{citation|last1=Alvarez-López|first1=Esther|year=2007|title=En/clave De Frontera, Homenaje Al Profesor, Urbano Vinuela Angulo|url=https://books.google.com/books?id=2X4nCScxpjIC&amp;pg=PA75|place=Oviedo, Spain|publisher=Publicaciones de la Universidad De Oviedo|isbn=978-84-8317-681-8}}
* {{citation|last1=Boule'|first1=Jean-Pierre|last2=McCaffrey|first2=Enda|year=2009|title=Existentialism and Contemporary Cinema: A Sartrean Perspective|url=https://books.google.com/books?id=Qk7LRRIygTEC|publisher=Berghahn Books|isbn=978-0-85745-320-4}}
* {{citation|last1=Chapman King|first1=Lynnea|last2=Wallach|first2=Rick|last3=Welsh|first3=Jim|year=2009|title=No Country for Old Men: From Novel to Film|url=https://books.google.com/books?id=l4L-YABUSm8C|place=Lanham|publisher=The Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-6729-1}}

{{Normdata}}</text>
      <sha1>48jtxp9tatkotttp4csm1ul8n6dxcdg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Koronaviruspandemie van 2019-2020/data</title>
    <ns>10</ns>
    <id>386551</id>
    <revision>
      <id>2520135</id>
      <parentid>2519993</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:00:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>TolBot</username>
        <id>141581</id>
      </contributor>
      <comment>[[m:User:TolBot/Task 5|Taak 5]]: dateer COVID-19-pandemiedata op</comment>
      <model>json</model>
      <format>application/json</format>
      <text bytes="80817" xml:space="preserve">{
    &quot;AD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 45975,
        &quot;deaths&quot;: 154,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1948.528,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 53456,
        &quot;name&quot;: &quot;Andorra&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 69.11,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 74.83,
        &quot;population&quot;: 79034,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 57886,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 153383
    },
    &quot;AE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1007742,
        &quot;deaths&quot;: 2341,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 249.969,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 9792266,
        &quot;name&quot;: &quot;Verenigde Arabiese Emirate&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 98.01,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 100,
        &quot;population&quot;: 9365144,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 9991089,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 24922054
    },
    &quot;AF&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 190010,
        &quot;deaths&quot;: 7759,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 193.494,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 9613976,
        &quot;name&quot;: &quot;Afghanistan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 23.98,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 26.07,
        &quot;population&quot;: 40099462,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10454698,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11216694
    },
    &quot;AG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 8895,
        &quot;deaths&quot;: 144,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1544.733,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 62031,
        &quot;name&quot;: &quot;Antigua en Barbuda&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 62.83,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 68.75,
        &quot;population&quot;: 93220,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 64091,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 128267
    },
    &quot;AI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 3746,
        &quot;deaths&quot;: 10,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 634.8,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 10314,
        &quot;name&quot;: &quot;Anguilla (eiland)&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 65.47,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 68.85,
        &quot;population&quot;: 15753,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10846,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 24102
    },
    &quot;AL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 323829,
        &quot;deaths&quot;: 3574,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1251.966,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1253962,
        &quot;name&quot;: &quot;Albanië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 43.93,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 46.61,
        &quot;population&quot;: 2854710,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1330520,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2934116
    },
    &quot;AM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 430361,
        &quot;deaths&quot;: 8643,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3096.768,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 980101,
        &quot;name&quot;: &quot;Armenië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 33.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 38.01,
        &quot;population&quot;: 2790974,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1128072,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2141957
    },
    &quot;AO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 102636,
        &quot;deaths&quot;: 1917,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 55.559,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 7713554,
        &quot;name&quot;: &quot;Angola&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 22.36,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 40.68,
        &quot;population&quot;: 34503774,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 14037784,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 21991698
    },
    &quot;AQ&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Antarktika&quot;
    },
    &quot;AR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 9633732,
        &quot;deaths&quot;: 129566,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2861.643,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 37716721,
        &quot;name&quot;: &quot;Argentinië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.3,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 91.07,
        &quot;population&quot;: 45276780,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 41234302,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 108514089
    },
    &quot;AS&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Amerikaans-Samoa&quot;
    },
    &quot;AT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4891298,
        &quot;deaths&quot;: 20530,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2301.032,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6625237,
        &quot;name&quot;: &quot;Oostenryk&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 74.26,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 77.13,
        &quot;population&quot;: 8922082,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6881857,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 18973745
    },
    &quot;AU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 9887674,
        &quot;deaths&quot;: 13229,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 510.357,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 21751616,
        &quot;name&quot;: &quot;Australië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.91,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 86.48,
        &quot;population&quot;: 25921089,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 22415488,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 58342428
    },
    &quot;AW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 42638,
        &quot;deaths&quot;: 227,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2130.735,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 83360,
        &quot;name&quot;: &quot;Aruba&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.25,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 84.13,
        &quot;population&quot;: 106536,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 89628,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 172988
    },
    &quot;AX&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Åland&quot;
    },
    &quot;AZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 807017,
        &quot;deaths&quot;: 9784,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 948.706,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4859674,
        &quot;name&quot;: &quot;Azerbeidjan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 47.12,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 52.07,
        &quot;population&quot;: 10312992,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 5370143,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 13839106
    },
    &quot;BA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 392713,
        &quot;deaths&quot;: 15973,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 4883.301,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 846080,
        &quot;name&quot;: &quot;Bosnië en Herzegowina&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 25.93,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 28.91,
        &quot;population&quot;: 3270943,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 943394,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1924950
    },
    &quot;BB&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 98958,
        &quot;deaths&quot;: 529,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1881.223,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 154226,
        &quot;name&quot;: &quot;Barbados&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 54.85,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 58,
        &quot;population&quot;: 281200,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 163103,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 317329
    },
    &quot;BD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 2009604,
        &quot;deaths&quot;: 29315,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 173.097,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 120985170,
        &quot;name&quot;: &quot;Bangladesj&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 71.44,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 76.89,
        &quot;population&quot;: 169356251,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 130216849,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 293246060
    },
    &quot;BE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4466095,
        &quot;deaths&quot;: 32436,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2793.457,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 9156349,
        &quot;name&quot;: &quot;België&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.86,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 79.69,
        &quot;population&quot;: 11611420,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 9253216,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 25755727
    },
    &quot;BF&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 21128,
        &quot;deaths&quot;: 387,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 17.511,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1640349,
        &quot;name&quot;: &quot;Burkina Faso&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 7.42,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 11.55,
        &quot;population&quot;: 22100683,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2551596,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3134621
    },
    &quot;BG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1231909,
        &quot;deaths&quot;: 37527,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 5449.858,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2067621,
        &quot;name&quot;: &quot;Bulgarye&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 30.03,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 30.46,
        &quot;population&quot;: 6885868,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2097728,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4509590
    },
    &quot;BH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 668846,
        &quot;deaths&quot;: 1513,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1033.989,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1224919,
        &quot;name&quot;: &quot;Bahrein&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.71,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 84.73,
        &quot;population&quot;: 1463265,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1239882,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3465080
    },
    &quot;BI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 48548,
        &quot;deaths&quot;: 38,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3.028,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 17154,
        &quot;name&quot;: &quot;Burundi&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 0.14,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 0.14,
        &quot;population&quot;: 12551213,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 17740,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 19612
    },
    &quot;BJ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 27316,
        &quot;deaths&quot;: 163,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 12.541,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2684742,
        &quot;name&quot;: &quot;Benin&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 20.66,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 24.63,
        &quot;population&quot;: 12996895,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3201065,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3685113
    },
    &quot;BL&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Sint Bartholomeus&quot;
    },
    &quot;BM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 17674,
        &quot;deaths&quot;: 148,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2305.835,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 47657,
        &quot;name&quot;: &quot;Bermuda&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 74.25,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 75.65,
        &quot;population&quot;: 64185,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 48554,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 132042
    },
    &quot;BN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 215283,
        &quot;deaths&quot;: 225,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 505.195,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 426764,
        &quot;name&quot;: &quot;Broenei&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 96.66,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 100.63,
        &quot;population&quot;: 445373,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 444293,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1173118
    },
    &quot;BO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1088291,
        &quot;deaths&quot;: 22155,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1834.103,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6080564,
        &quot;name&quot;: &quot;Bolivië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 50.34,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 60.43,
        &quot;population&quot;: 12079472,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 7299112,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 14332894
    },
    &quot;BQ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 11091,
        &quot;deaths&quot;: 37,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1385.456,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 16736,
        &quot;name&quot;: &quot;Karibiese Nederland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 63.29,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.26,
        &quot;population&quot;: 26706,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 19109,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 35845
    },
    &quot;BR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 34245374,
        &quot;deaths&quot;: 682216,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3183.073,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 171285767,
        &quot;name&quot;: &quot;Brasilië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 79.92,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 86.83,
        &quot;population&quot;: 214326223,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 186100433,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 468196498
    },
    &quot;BS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 36958,
        &quot;deaths&quot;: 823,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2017.622,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 162729,
        &quot;name&quot;: &quot;Bahamas&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 39.89,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 42.02,
        &quot;population&quot;: 407906,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 171391,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 355958
    },
    &quot;BT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 60779,
        &quot;deaths&quot;: 21,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 27.01,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 674055,
        &quot;name&quot;: &quot;Bhoetan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 86.7,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 89.39,
        &quot;population&quot;: 777486,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 695033,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1922660
    },
    &quot;BW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 325850,
        &quot;deaths&quot;: 2777,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1072.854,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1512567,
        &quot;name&quot;: &quot;Botswana&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 58.44,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 65.54,
        &quot;population&quot;: 2588423,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1696430,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2871301
    },
    &quot;BY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 994037,
        &quot;deaths&quot;: 7118,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 743.148,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6332753,
        &quot;name&quot;: &quot;Belarus&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 66.12,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 67.21,
        &quot;population&quot;: 9578168,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6437839,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 13394906
    },
    &quot;BZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 67891,
        &quot;deaths&quot;: 680,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1699.868,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 218868,
        &quot;name&quot;: &quot;Belize&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 54.71,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 62.44,
        &quot;population&quot;: 400031,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 249789,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 497112
    },
    &quot;CA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4160497,
        &quot;deaths&quot;: 43658,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1144.227,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 31519379,
        &quot;name&quot;: &quot;Kanada&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 82.61,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 86.26,
        &quot;population&quot;: 38155012,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 32913923,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 87926842
    },
    &quot;CC&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Kokoseilande&quot;
    },
    &quot;CD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 92543,
        &quot;deaths&quot;: 1393,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 14.526,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2527158,
        &quot;name&quot;: &quot;Demokratiese Republiek die Kongo&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 2.64,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 4.03,
        &quot;population&quot;: 95894118,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3865896,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4235012
    },
    &quot;CF&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 14803,
        &quot;deaths&quot;: 113,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 20.707,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1246196,
        &quot;name&quot;: &quot;Sentraal-Afrikaanse Republiek&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 22.84,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 23.87,
        &quot;population&quot;: 5457154,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1302580,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1395131
    },
    &quot;CG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 24837,
        &quot;deaths&quot;: 386,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 66.143,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 654119,
        &quot;name&quot;: &quot;Republiek die Kongo&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 11.21,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 11.92,
        &quot;population&quot;: 5835806,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 695760,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 833210
    },
    &quot;CH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4012610,
        &quot;deaths&quot;: 13951,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1605.149,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6008142,
        &quot;name&quot;: &quot;Switserland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 69.13,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 70.1,
        &quot;population&quot;: 8691406,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6092818,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 15936363
    },
    &quot;CI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 86301,
        &quot;deaths&quot;: 817,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 29.733,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 8369532,
        &quot;name&quot;: &quot;Ivoorkus&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 30.46,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 38.1,
        &quot;population&quot;: 27478249,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10469471,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 17411265
    },
    &quot;CK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6265,
        &quot;deaths&quot;: 1,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 58.813,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 14685,
        &quot;name&quot;: &quot;Cookeilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.57,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 85.55,
        &quot;population&quot;: 17003,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 15033,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 39780
    },
    &quot;CL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4409873,
        &quot;deaths&quot;: 60043,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3080.205,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 17646216,
        &quot;name&quot;: &quot;Chili&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 90.53,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 92.59,
        &quot;population&quot;: 19493184,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 18048022,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 61609278
    },
    &quot;CM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 120967,
        &quot;deaths&quot;: 1933,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 71.07,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1226658,
        &quot;name&quot;: &quot;Kameroen&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 4.51,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 5.77,
        &quot;population&quot;: 27198628,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1569870,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1854436
    },
    &quot;CN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 933288,
        &quot;deaths&quot;: 5226,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3.665,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1268285000,
        &quot;name&quot;: &quot;Volksrepubliek China&quot;,
        &quot;note&quot;: &quot;Sluit nie spesiale administratiewe streke ([[Hong Kong]] en [[Macau]]) of [[Taiwan]] in nie.&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 88.95,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 91.27,
        &quot;population&quot;: 1425893464,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1301392000,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3429254000
    },
    &quot;CO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6293130,
        &quot;deaths&quot;: 141406,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2744.865,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 36397439,
        &quot;name&quot;: &quot;Colombia&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 70.65,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 82.64,
        &quot;population&quot;: 51516562,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 42573293,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 87079477
    },
    &quot;CR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1069162,
        &quot;deaths&quot;: 8800,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1707.426,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4189079,
        &quot;name&quot;: &quot;Costa Rica&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 81.28,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 86.58,
        &quot;population&quot;: 5153957,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4462107,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11649270
    },
    &quot;CU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1109752,
        &quot;deaths&quot;: 8529,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 757.704,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 9983010,
        &quot;name&quot;: &quot;Kuba&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 88.69,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 94.98,
        &quot;population&quot;: 11256372,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10691036,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 40464430
    },
    &quot;CV&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 62266,
        &quot;deaths&quot;: 410,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 697.368,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 308044,
        &quot;name&quot;: &quot;Kaap Verde&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 52.4,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 60.54,
        &quot;population&quot;: 587925,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 355957,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 839348
    },
    &quot;CW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 45243,
        &quot;deaths&quot;: 285,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1497.336,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 99766,
        &quot;name&quot;: &quot;Curaçao&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 52.42,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 56.96,
        &quot;population&quot;: 190338,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 108412,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 255192
    },
    &quot;CX&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Kerseiland&quot;
    },
    &quot;CY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 571994,
        &quot;deaths&quot;: 1149,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1282.356,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 645496,
        &quot;name&quot;: &quot;Siprus&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 72.04,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 74.69,
        &quot;population&quot;: 896007,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 669258,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1792456
    },
    &quot;CZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4022267,
        &quot;deaths&quot;: 40700,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3872.226,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6885522,
        &quot;name&quot;: &quot;Tsjeggië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 65.51,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 66.32,
        &quot;population&quot;: 10510750,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6971139,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 17846590
    },
    &quot;DE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 31771884,
        &quot;deaths&quot;: 146383,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1755.012,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 63415870,
        &quot;name&quot;: &quot;Duitsland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 76.03,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 77.63,
        &quot;population&quot;: 83408554,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 64748660,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 184402223
    },
    &quot;DJ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 15690,
        &quot;deaths&quot;: 189,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 170.955,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 198325,
        &quot;name&quot;: &quot;Djiboeti&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 17.94,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 19.78,
        &quot;population&quot;: 1105557,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 218702,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 239315
    },
    &quot;DK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 3261142,
        &quot;deaths&quot;: 6836,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1167.701,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4786578,
        &quot;name&quot;: &quot;Denemarke&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 81.76,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 82.37,
        &quot;population&quot;: 5854240,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4822119,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 13214991
    },
    &quot;DM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 14852,
        &quot;deaths&quot;: 68,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 939.071,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 30566,
        &quot;name&quot;: &quot;Dominica&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 42.21,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 45.4,
        &quot;population&quot;: 72412,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 32872,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 67431
    },
    &quot;DO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 635461,
        &quot;deaths&quot;: 4384,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 394.32,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6026042,
        &quot;name&quot;: &quot;Dominikaanse Republiek&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 54.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 65.34,
        &quot;population&quot;: 11117874,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 7263927,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 15930170
    },
    &quot;DZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 269556,
        &quot;deaths&quot;: 6878,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 155.688,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6851660,
        &quot;name&quot;: &quot;Algerië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 15.36,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 18.4,
        &quot;population&quot;: 44177969,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 8210605,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 15205854
    },
    &quot;EC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 986502,
        &quot;deaths&quot;: 35811,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2012.11,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 14063328,
        &quot;name&quot;: &quot;Ecuador&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 79.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 85.52,
        &quot;population&quot;: 17797737,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 15219781,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 36801542
    },
    &quot;EE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 595419,
        &quot;deaths&quot;: 2642,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1988.408,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 844566,
        &quot;name&quot;: &quot;Estland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 63.56,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 65.13,
        &quot;population&quot;: 1328701,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 865322,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2014763
    },
    &quot;EG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 515645,
        &quot;deaths&quot;: 24786,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 226.849,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 38984460,
        &quot;name&quot;: &quot;Egipte&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 35.68,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 47.79,
        &quot;population&quot;: 109262178,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 52214452,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 96535551
    },
    &quot;EH&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Wes-Sahara&quot;,
        &quot;population&quot;: 611872
    },
    &quot;ER&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 10146,
        &quot;deaths&quot;: 103,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 28.451,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: null,
        &quot;name&quot;: &quot;Eritrea&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: null,
        &quot;population&quot;: 3620312,
        &quot;total_vaccinated&quot;: null,
        &quot;vaccine_doses&quot;: null
    },
    &quot;ES&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 13306301,
        &quot;deaths&quot;: 111906,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2356.564,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 40620131,
        &quot;name&quot;: &quot;Spanje&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 85.54,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 86.94,
        &quot;population&quot;: 47486935,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 41284188,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 95584445
    },
    &quot;ET&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 492894,
        &quot;deaths&quot;: 7571,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 62.943,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 36707357,
        &quot;name&quot;: &quot;Ethiopië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 30.52,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 37.16,
        &quot;population&quot;: 120283026,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 44695420,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 52509414
    },
    &quot;EU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 162666799,
        &quot;deaths&quot;: 1131401,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2527.742,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 327982729,
        &quot;name&quot;: &quot;Europese Unie&quot;,
        &quot;note&quot;: &quot;Data vir lidlande van die [[Europese Unie]] word individueel gelys, maar word ook gerieflikheidshalwe hier bygetel. Hulle word nie dubbel getel vir die wêreldtotaal nie.&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 73.28,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 75.49,
        &quot;population&quot;: 447593544,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 337890067,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 896423741
    },
    &quot;FI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1250557,
        &quot;deaths&quot;: 5467,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 987.538,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4340306,
        &quot;name&quot;: &quot;Finland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.4,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 81.66,
        &quot;population&quot;: 5535992,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4520789,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 12490579
    },
    &quot;FJ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 68028,
        &quot;deaths&quot;: 875,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 946.345,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 636879,
        &quot;name&quot;: &quot;Fidji&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 68.88,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 76.62,
        &quot;population&quot;: 924610,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 708480,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1525546
    },
    &quot;FK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1881,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1775,
        &quot;name&quot;: &quot;Falkland-eilande&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 75.57,
        &quot;population&quot;: 3764,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2632,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4407
    },
    &quot;FM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 7198,
        &quot;deaths&quot;: 21,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 185.626,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: null,
        &quot;name&quot;: &quot;Gefedereerde State van Mikronesië&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: null,
        &quot;population&quot;: 113131,
        &quot;total_vaccinated&quot;: null,
        &quot;vaccine_doses&quot;: null
    },
    &quot;FO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 34658,
        &quot;deaths&quot;: 28,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 529.421,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 40895,
        &quot;name&quot;: &quot;Faroëreilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.37,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 85.04,
        &quot;population&quot;: 52888,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 41715,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 103894
    },
    &quot;FR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 34361726,
        &quot;deaths&quot;: 153496,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2276.646,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 53019788,
        &quot;name&quot;: &quot;Frankryk&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.64,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 80.89,
        &quot;population&quot;: 67422000,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 54536637,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 149063285
    },
    &quot;GA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 48592,
        &quot;deaths&quot;: 306,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 130.703,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 257122,
        &quot;name&quot;: &quot;Gaboen&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 10.98,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 13.25,
        &quot;population&quot;: 2341179,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 310170,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 569829
    },
    &quot;GB&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 23549842,
        &quot;deaths&quot;: 187215,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2782.582,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 50600643,
        &quot;name&quot;: &quot;Verenigde Koninkryk&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 75.21,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 79.89,
        &quot;population&quot;: 67281040,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 53748627,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 150893884
    },
    &quot;GD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 19113,
        &quot;deaths&quot;: 234,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1877.859,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 38726,
        &quot;name&quot;: &quot;Grenada&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 31.08,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 35.25,
        &quot;population&quot;: 124610,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 43928,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 89756
    },
    &quot;GE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1723087,
        &quot;deaths&quot;: 16883,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 4492.573,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1273576,
        &quot;name&quot;: &quot;Georgië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 33.89,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 43.64,
        &quot;population&quot;: 3757980,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1639970,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2913546
    },
    &quot;GF&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Frans-Guyana&quot;
    },
    &quot;GG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 51351,
        &quot;name&quot;: &quot;Guernsey&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 81.01,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 85.42,
        &quot;population&quot;: 63065,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 54146,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 157708
    },
    &quot;GH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 168457,
        &quot;deaths&quot;: 1459,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 44.437,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 8010792,
        &quot;name&quot;: &quot;Ghana&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 24.4,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 33.97,
        &quot;population&quot;: 32833031,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 11153112,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 19883528
    },
    &quot;GI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 20049,
        &quot;deaths&quot;: 107,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3275.176,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 41421,
        &quot;name&quot;: &quot;Gibraltar&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 122.94,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 124.88,
        &quot;population&quot;: 32670,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 42074,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 119855
    },
    &quot;GL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 11971,
        &quot;deaths&quot;: 21,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 373.38,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 38502,
        &quot;name&quot;: &quot;Groenland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 67.7,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.52,
        &quot;population&quot;: 56243,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 41243,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 79745
    },
    &quot;GM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 12238,
        &quot;deaths&quot;: 368,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 139.398,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 357390,
        &quot;name&quot;: &quot;Gambië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 13.54,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 17.14,
        &quot;population&quot;: 2639916,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 452514,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 815861
    },
    &quot;GN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 37470,
        &quot;deaths&quot;: 447,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 33.033,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2568109,
        &quot;name&quot;: &quot;Guinee&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 18.98,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 33.73,
        &quot;population&quot;: 13531906,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4564101,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 6512492
    },
    &quot;GP&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Guadeloupe&quot;
    },
    &quot;GQ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 16914,
        &quot;deaths&quot;: 183,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 111.963,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 214032,
        &quot;name&quot;: &quot;Ekwatoriaal-Guinee&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 13.09,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 16.53,
        &quot;population&quot;: 1634466,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 270109,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 488738
    },
    &quot;GR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4654737,
        &quot;deaths&quot;: 32028,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3066.24,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 7634567,
        &quot;name&quot;: &quot;Griekeland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 73.09,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 75.87,
        &quot;population&quot;: 10445365,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 7924684,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 21304002
    },
    &quot;GS&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Suid-Georgië en die Suidelike Sandwicheilande&quot;
    },
    &quot;GT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1080712,
        &quot;deaths&quot;: 19272,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1094.472,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6700733,
        &quot;name&quot;: &quot;Guatemala&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 38.05,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 48.64,
        &quot;population&quot;: 17608483,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 8565040,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 19000711
    },
    &quot;GU&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Guam&quot;,
        &quot;population&quot;: 170184
    },
    &quot;GW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 8482,
        &quot;deaths&quot;: 174,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 84.436,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 361261,
        &quot;name&quot;: &quot;Guinee-Bissau&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 17.53,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 26.38,
        &quot;population&quot;: 2060721,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 543568,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 592514
    },
    &quot;GY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 70744,
        &quot;deaths&quot;: 1278,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1588.432,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 461605,
        &quot;name&quot;: &quot;Guyana&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 57.37,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 60.39,
        &quot;population&quot;: 804567,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 485891,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1017969
    },
    &quot;HK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1438891,
        &quot;deaths&quot;: 9589,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1279.458,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6541316,
        &quot;name&quot;: &quot;Hongkong&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 87.28,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 90.51,
        &quot;population&quot;: 7494578,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6783403,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 18293689
    },
    &quot;HN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 449495,
        &quot;deaths&quot;: 10958,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1066.125,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 5505202,
        &quot;name&quot;: &quot;Honduras&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 53.56,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 61.01,
        &quot;population&quot;: 10278346,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6270383,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 14891157
    },
    &quot;HR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1203617,
        &quot;deaths&quot;: 16545,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 4074.988,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2246976,
        &quot;name&quot;: &quot;Kroasië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 55.34,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 57.07,
        &quot;population&quot;: 4060135,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2316931,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 5267301
    },
    &quot;HT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 32703,
        &quot;deaths&quot;: 838,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 73.203,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 166010,
        &quot;name&quot;: &quot;Haïti&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 1.45,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 2.22,
        &quot;population&quot;: 11447569,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 253573,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 360163
    },
    &quot;HU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 2021648,
        &quot;deaths&quot;: 47083,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 4849.026,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6201472,
        &quot;name&quot;: &quot;Hongarye&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 63.87,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 66.07,
        &quot;population&quot;: 9709786,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6415177,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 16530488
    },
    &quot;ID&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6301523,
        &quot;deaths&quot;: 157317,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 574.667,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 170558244,
        &quot;name&quot;: &quot;Indonesië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 62.3,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 74.17,
        &quot;population&quot;: 273753191,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 203037880,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 432525181
    },
    &quot;IE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1653576,
        &quot;deaths&quot;: 7782,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1560.606,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4048359,
        &quot;name&quot;: &quot;Republiek Ierland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 81.19,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 82.11,
        &quot;population&quot;: 4986526,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4094411,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11021235
    },
    &quot;IL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4620627,
        &quot;deaths&quot;: 11525,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1240.448,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6150920,
        &quot;name&quot;: &quot;Israel&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 66.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.29,
        &quot;population&quot;: 9291000,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6716135,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 18217160
    },
    &quot;IM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 37794,
        &quot;deaths&quot;: 115,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1364.775,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 67106,
        &quot;name&quot;: &quot;Man (eiland)&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.57,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 81.44,
        &quot;population&quot;: 84263,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 69560,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 189994
    },
    &quot;IN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 44314618,
        &quot;deaths&quot;: 527253,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 374.585,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 938587867,
        &quot;name&quot;: &quot;Indië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 66.68,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.7,
        &quot;population&quot;: 1407563842,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1023283340,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2090061582
    },
    &quot;IO&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Britse Indiese Oseaangebied&quot;
    },
    &quot;IQ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 2454213,
        &quot;deaths&quot;: 25338,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 582.033,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 7748631,
        &quot;name&quot;: &quot;Irak&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 17.8,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 25.32,
        &quot;population&quot;: 43533592,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 11023788,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 19000211
    },
    &quot;IR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 7497844,
        &quot;deaths&quot;: 143222,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1628.94,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 58058144,
        &quot;name&quot;: &quot;Iran&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 66.03,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 73.58,
        &quot;population&quot;: 87923432,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 64698435,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 150984487
    },
    &quot;IS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 203814,
        &quot;deaths&quot;: 179,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 483.346,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 290193,
        &quot;name&quot;: &quot;Ysland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.69,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 84,
        &quot;population&quot;: 370335,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 309770,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 805469
    },
    &quot;IT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 21581917,
        &quot;deaths&quot;: 174447,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2944.734,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 47959824,
        &quot;name&quot;: &quot;Italië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 80.96,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 85.79,
        &quot;population&quot;: 59240330,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 50824426,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 140148572
    },
    &quot;JE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 81220,
        &quot;name&quot;: &quot;New Jersey&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 74.09,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 76.52,
        &quot;population&quot;: 109618,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 83875,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 238162
    },
    &quot;JM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 148450,
        &quot;deaths&quot;: 3230,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1142.274,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 723192,
        &quot;name&quot;: &quot;Jamaika&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 25.58,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 29.17,
        &quot;population&quot;: 2827694,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 824895,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1477587
    },
    &quot;JO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1726717,
        &quot;deaths&quot;: 14095,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1264.321,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4554791,
        &quot;name&quot;: &quot;Jordanië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 40.86,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 43.21,
        &quot;population&quot;: 11148278,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4816724,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 10040301
    },
    &quot;JP&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 16448037,
        &quot;deaths&quot;: 36285,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 291.183,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 102594703,
        &quot;name&quot;: &quot;Japan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 82.33,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 83.48,
        &quot;population&quot;: 124612530,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 104022122,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 307748820
    },
    &quot;KE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 338009,
        &quot;deaths&quot;: 5673,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 107.026,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 9326814,
        &quot;name&quot;: &quot;Kenia&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 16.96,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 22.99,
        &quot;population&quot;: 53005614,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 12641679,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 18535975
    },
    &quot;KG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 205198,
        &quot;deaths&quot;: 2991,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 458.198,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1326749,
        &quot;name&quot;: &quot;Kirgisië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 20.32,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 24.19,
        &quot;population&quot;: 6527743,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1579086,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3184288
    },
    &quot;KH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 137349,
        &quot;deaths&quot;: 3056,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 184.218,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 14462799,
        &quot;name&quot;: &quot;Kambodja&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 87.18,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 91.26,
        &quot;population&quot;: 16589023,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 15139463,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 42893177
    },
    &quot;KI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 3430,
        &quot;deaths&quot;: 13,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 100.874,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 61975,
        &quot;name&quot;: &quot;Kiribati&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 48.09,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 63.28,
        &quot;population&quot;: 128874,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 81548,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 156812
    },
    &quot;KM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 8374,
        &quot;deaths&quot;: 161,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 195.953,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 382032,
        &quot;name&quot;: &quot;Comore-eilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 46.5,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 51.51,
        &quot;population&quot;: 821626,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 423255,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 804403
    },
    &quot;KN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6493,
        &quot;deaths&quot;: 46,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 966.265,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 26944,
        &quot;name&quot;: &quot;St. Kitts en Nevis&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 56.6,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 70.99,
        &quot;population&quot;: 47606,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 33794,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 64225
    },
    &quot;KP&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1,
        &quot;deaths&quot;: 6,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 0.231,
        &quot;name&quot;: &quot;Noord-Korea&quot;,
        &quot;population&quot;: 25971909
    },
    &quot;KR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 22000037,
        &quot;deaths&quot;: 25896,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 499.632,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 44661247,
        &quot;name&quot;: &quot;Suid-Korea&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 86.17,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 87.01,
        &quot;population&quot;: 51830139,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 45098310,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 128528459
    },
    &quot;KW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 656393,
        &quot;deaths&quot;: 2562,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 602.807,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3331844,
        &quot;name&quot;: &quot;Koeweit&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 78.39,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 80.97,
        &quot;population&quot;: 4250114,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3441269,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 8188392
    },
    &quot;KY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 29907,
        &quot;deaths&quot;: 29,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 425.619,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 60057,
        &quot;name&quot;: &quot;Kaaimanseilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 88.14,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 90.42,
        &quot;population&quot;: 68136,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 61607,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 147774
    },
    &quot;KZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1470777,
        &quot;deaths&quot;: 19030,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 991.328,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 10548665,
        &quot;name&quot;: &quot;Kasakstan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 54.95,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 56.33,
        &quot;population&quot;: 19196465,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10812982,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 20918681
    },
    &quot;LA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 212920,
        &quot;deaths&quot;: 757,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 101.952,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 5222417,
        &quot;name&quot;: &quot;Laos&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 70.34,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 79.31,
        &quot;population&quot;: 7425058,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 5888649,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11111066
    },
    &quot;LB&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1201320,
        &quot;deaths&quot;: 10593,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1894.1,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2390125,
        &quot;name&quot;: &quot;Libanon&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 42.74,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 48.54,
        &quot;population&quot;: 5592631,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2714899,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 5733532
    },
    &quot;LC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 28461,
        &quot;deaths&quot;: 388,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2159.731,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 54671,
        &quot;name&quot;: &quot;St. Lucia&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 30.43,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 33.33,
        &quot;population&quot;: 179652,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 59880,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 122309
    },
    &quot;LI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 18968,
        &quot;deaths&quot;: 86,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2202.925,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 26439,
        &quot;name&quot;: &quot;Liechtenstein&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 67.72,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 68.53,
        &quot;population&quot;: 39039,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 26754,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 71386
    },
    &quot;LK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 668663,
        &quot;deaths&quot;: 16640,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 764.234,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 14562183,
        &quot;name&quot;: &quot;Sri Lanka&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 66.88,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 78.57,
        &quot;population&quot;: 21773441,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 17107568,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 39735513
    },
    &quot;LR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 7656,
        &quot;deaths&quot;: 294,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 56.61,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2328125,
        &quot;name&quot;: &quot;Liberië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 44.83,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 50.95,
        &quot;population&quot;: 5193416,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2645947,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2921554
    },
    &quot;LS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 34206,
        &quot;deaths&quot;: 704,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 308.575,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 872661,
        &quot;name&quot;: &quot;Lesotho&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 38.25,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 40.51,
        &quot;population&quot;: 2281454,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 924248,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1077116
    },
    &quot;LT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1205579,
        &quot;deaths&quot;: 9252,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3320.114,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1877720,
        &quot;name&quot;: &quot;Litaue&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 67.38,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 70.12,
        &quot;population&quot;: 2786651,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1954068,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4495987
    },
    &quot;LU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 285345,
        &quot;deaths&quot;: 1121,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1753.423,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 462843,
        &quot;name&quot;: &quot;Luxemburg&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 72.4,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 75.33,
        &quot;population&quot;: 639321,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 481579,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1338242
    },
    &quot;LV&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 888512,
        &quot;deaths&quot;: 5919,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3158.621,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1305976,
        &quot;name&quot;: &quot;Letland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 69.69,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 71.84,
        &quot;population&quot;: 1873919,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1346184,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2895716
    },
    &quot;LY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 506475,
        &quot;deaths&quot;: 6436,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 955.566,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1223738,
        &quot;name&quot;: &quot;Libië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 18.17,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 34.15,
        &quot;population&quot;: 6735277,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2300374,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3693986
    },
    &quot;MA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1263779,
        &quot;deaths&quot;: 16269,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 438.794,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 23473206,
        &quot;name&quot;: &quot;Marokko&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 63.31,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 67.38,
        &quot;population&quot;: 37076584,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 24981810,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 55109242
    },
    &quot;MC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 14299,
        &quot;deaths&quot;: 61,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1662.76,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 23308,
        &quot;name&quot;: &quot;Monaco&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 58.98,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 67.49,
        &quot;population&quot;: 36686,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 26672,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 49980
    },
    &quot;MD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 561196,
        &quot;deaths&quot;: 11693,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3819.362,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1063425,
        &quot;name&quot;: &quot;Moldowa&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 26.43,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 26.87,
        &quot;population&quot;: 3061506,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1081073,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2165600
    },
    &quot;ME&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 271733,
        &quot;deaths&quot;: 2764,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 4402.262,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 284642,
        &quot;name&quot;: &quot;Montenegro&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 45.34,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 46.6,
        &quot;population&quot;: 627859,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 292560,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 678489
    },
    &quot;MF&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Saint-Martin&quot;
    },
    &quot;MG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 66599,
        &quot;deaths&quot;: 1410,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 48.763,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1387190,
        &quot;name&quot;: &quot;Madagaskar&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 4.8,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 4.98,
        &quot;population&quot;: 28915653,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1441319,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1702913
    },
    &quot;MH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 8197,
        &quot;deaths&quot;: 11,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 261.593,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: null,
        &quot;name&quot;: &quot;Marshalleilande&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: null,
        &quot;population&quot;: 42050,
        &quot;total_vaccinated&quot;: null,
        &quot;vaccine_doses&quot;: null
    },
    &quot;MK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 337040,
        &quot;deaths&quot;: 9437,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 4486.695,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 837577,
        &quot;name&quot;: &quot;Noord-Masedonië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 39.82,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 40.61,
        &quot;population&quot;: 2103330,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 854061,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1856093
    },
    &quot;ML&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 31255,
        &quot;deaths&quot;: 739,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 33.737,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1498260,
        &quot;name&quot;: &quot;Mali&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 6.84,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 9.41,
        &quot;population&quot;: 21904983,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2060837,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2797589
    },
    &quot;MM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 614541,
        &quot;deaths&quot;: 19437,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 361.295,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 27027467,
        &quot;name&quot;: &quot;Mianmar&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 49.31,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 60.22,
        &quot;population&quot;: 53798084,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 33004742,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 62259560
    },
    &quot;MN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 973272,
        &quot;deaths&quot;: 2124,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 634.45,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2175617,
        &quot;name&quot;: &quot;Mongolië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 65.35,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 68.27,
        &quot;population&quot;: 3347782,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2272965,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 5492919
    },
    &quot;MO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 793,
        &quot;deaths&quot;: 6,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 8.739,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 593542,
        &quot;name&quot;: &quot;Macau&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 86.45,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 90.42,
        &quot;population&quot;: 686607,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 620829,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1474802
    },
    &quot;MP&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Noordelike Mariana-eilande&quot;
    },
    &quot;MQ&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Martinique&quot;
    },
    &quot;MR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 62726,
        &quot;deaths&quot;: 992,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 214.952,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1410195,
        &quot;name&quot;: &quot;Mauritanië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 30.56,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 43.17,
        &quot;population&quot;: 4614974,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1992317,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3052866
    },
    &quot;MS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1106,
        &quot;deaths&quot;: 8,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1811.184,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1923,
        &quot;name&quot;: &quot;Montserrat&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 43.54,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 47.05,
        &quot;population&quot;: 4417,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2078,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4511
    },
    &quot;MT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 113693,
        &quot;deaths&quot;: 798,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1514.956,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 470468,
        &quot;name&quot;: &quot;Malta&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 89.32,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 90.67,
        &quot;population&quot;: 526748,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 477582,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1333560
    },
    &quot;MU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 251746,
        &quot;deaths&quot;: 1019,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 784.501,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 977728,
        &quot;name&quot;: &quot;Mauritius&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 75.27,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 78.68,
        &quot;population&quot;: 1298915,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1021934,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2571682
    },
    &quot;MV&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 184689,
        &quot;deaths&quot;: 307,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 588.734,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 384827,
        &quot;name&quot;: &quot;Maledive&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 73.8,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 76.53,
        &quot;population&quot;: 521458,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 399050,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 950159
    },
    &quot;MW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 87763,
        &quot;deaths&quot;: 2675,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 134.491,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1932524,
        &quot;name&quot;: &quot;Malawi&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 9.72,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 12.42,
        &quot;population&quot;: 19889742,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2469812,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3810791
    },
    &quot;MX&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6949653,
        &quot;deaths&quot;: 328871,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2595.562,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 79947470,
        &quot;name&quot;: &quot;Meksiko&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 63.1,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 74.77,
        &quot;population&quot;: 126705138,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 94736020,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 209673612
    },
    &quot;MY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4749000,
        &quot;deaths&quot;: 36124,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1075.956,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 27480689,
        &quot;name&quot;: &quot;Maleisië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 81.85,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 83.65,
        &quot;population&quot;: 33573874,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 28085702,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 71988109
    },
    &quot;MZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 229932,
        &quot;deaths&quot;: 2219,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 69.177,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 12805276,
        &quot;name&quot;: &quot;Mosambiek&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 39.92,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 41.84,
        &quot;population&quot;: 32077072,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 13421088,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 24069038
    },
    &quot;NA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 169253,
        &quot;deaths&quot;: 4074,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1610.181,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 489674,
        &quot;name&quot;: &quot;Namibië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 19.35,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 22.3,
        &quot;population&quot;: 2530151,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 564138,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 915321
    },
    &quot;NC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 73116,
        &quot;deaths&quot;: 314,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1091.035,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 180518,
        &quot;name&quot;: &quot;Nieu-Kaledonië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 62.72,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 65.52,
        &quot;population&quot;: 287800,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 188554,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 462522
    },
    &quot;NE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 9157,
        &quot;deaths&quot;: 312,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 12.355,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2986249,
        &quot;name&quot;: &quot;Niger&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 11.83,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 14.85,
        &quot;population&quot;: 25252722,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3750520,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4532244
    },
    &quot;NF&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Norfolkeiland&quot;
    },
    &quot;NG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 262748,
        &quot;deaths&quot;: 3147,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 14.747,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 28163471,
        &quot;name&quot;: &quot;Nigerië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 13.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 18.75,
        &quot;population&quot;: 213401323,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 40021449,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 61569219
    },
    &quot;NI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 14899,
        &quot;deaths&quot;: 244,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 35.618,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 5656989,
        &quot;name&quot;: &quot;Nicaragua&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 82.58,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 88,
        &quot;population&quot;: 6850540,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6028522,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11685511
    },
    &quot;NL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 8381195,
        &quot;deaths&quot;: 22652,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1294.275,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 11968730,
        &quot;name&quot;: &quot;Nederland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 68.39,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 73.07,
        &quot;population&quot;: 17501696,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 12787640,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 36056544
    },
    &quot;NO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1458751,
        &quot;deaths&quot;: 3890,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 719.968,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4050859,
        &quot;name&quot;: &quot;Noorweë&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 74.97,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 80.4,
        &quot;population&quot;: 5403021,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4343946,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11600304
    },
    &quot;NP&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 994613,
        &quot;deaths&quot;: 11990,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 399.201,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 20876075,
        &quot;name&quot;: &quot;Nepal&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 69.51,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 84.63,
        &quot;population&quot;: 30034989,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 25419295,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 53747378
    },
    &quot;NR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 8585,
        &quot;name&quot;: &quot;Nauru&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 68.61,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 83.86,
        &quot;population&quot;: 12512,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10493,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 24005
    },
    &quot;NU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1417,
        &quot;name&quot;: &quot;Niue&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 87.79,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 102.23,
        &quot;population&quot;: 1614,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1650,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4161
    },
    &quot;NZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1709541,
        &quot;deaths&quot;: 1815,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 353.82,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4129547,
        &quot;name&quot;: &quot;Nieu-Seeland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 80.5,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 83.75,
        &quot;population&quot;: 5129728,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4296025,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11607675
    },
    &quot;OM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 397574,
        &quot;deaths&quot;: 4628,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1023.787,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3044761,
        &quot;name&quot;: &quot;Oman&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 67.35,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.37,
        &quot;population&quot;: 4520471,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3271243,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 7089974
    },
    &quot;PA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 966779,
        &quot;deaths&quot;: 8444,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1940.584,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3133918,
        &quot;name&quot;: &quot;Panama&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 72.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 80.28,
        &quot;population&quot;: 4351267,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3493065,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 8517984
    },
    &quot;PE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4055454,
        &quot;deaths&quot;: 215209,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 6383.093,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 27990079,
        &quot;name&quot;: &quot;Peru&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 88.19,
        &quot;population&quot;: 33715472,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 29734527,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 81781715
    },
    &quot;PF&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 76252,
        &quot;deaths&quot;: 649,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2134.644,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 184491,
        &quot;name&quot;: &quot;Frans-Polinesië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 60.68,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 61.95,
        &quot;population&quot;: 304032,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 188352,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 465418
    },
    &quot;PG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 44846,
        &quot;deaths&quot;: 664,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 66.737,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 282810,
        &quot;name&quot;: &quot;Papoea-Nieu-Guinee&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 2.84,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 3.44,
        &quot;population&quot;: 9949437,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 342244,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 647736
    },
    &quot;PH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 3844708,
        &quot;deaths&quot;: 61221,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 537.591,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 72226419,
        &quot;name&quot;: &quot;Filippyne&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 63.42,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 67.48,
        &quot;population&quot;: 113880328,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 76848338,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 158195420
    },
    &quot;PK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1565319,
        &quot;deaths&quot;: 30548,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 132.013,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 130540653,
        &quot;name&quot;: &quot;Pakistan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 56.41,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 59.99,
        &quot;population&quot;: 231402116,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 138807949,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 290178938
    },
    &quot;PL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6133274,
        &quot;deaths&quot;: 116826,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3049.672,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 22536626,
        &quot;name&quot;: &quot;Pole&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 58.83,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 59.41,
        &quot;population&quot;: 38307726,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 22759774,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 55780864
    },
    &quot;PM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 3131,
        &quot;deaths&quot;: 1,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 169.981,
        &quot;name&quot;: &quot;Sint Pierre en Miquelon&quot;,
        &quot;population&quot;: 5883
    },
    &quot;PN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 47,
        &quot;name&quot;: &quot;Pitcairneilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 100,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 100,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 47,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 94
    },
    &quot;PR&quot;: {
        &quot;population&quot;: 2828246
    },
    &quot;PS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 697447,
        &quot;deaths&quot;: 5691,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1108.624,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1774298,
        &quot;name&quot;: &quot;Staat Palestina&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 34.56,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 39.16,
        &quot;population&quot;: 5133392,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2010433,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3741181
    },
    &quot;PT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 5388758,
        &quot;deaths&quot;: 24764,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2406.584,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 8904917,
        &quot;name&quot;: &quot;Portugal&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 86.54,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 94.7,
        &quot;population&quot;: 10290103,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 9744544,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 24840221
    },
    &quot;PW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 5308,
        &quot;deaths&quot;: 6,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 332.889,
        &quot;name&quot;: &quot;Palau&quot;,
        &quot;population&quot;: 18024
    },
    &quot;PY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 712907,
        &quot;deaths&quot;: 19357,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2887.467,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3505098,
        &quot;name&quot;: &quot;Paraguay&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 52.29,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 59.35,
        &quot;population&quot;: 6703799,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3978373,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 9313856
    },
    &quot;QA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 422130,
        &quot;deaths&quot;: 681,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 253.326,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2755141,
        &quot;name&quot;: &quot;Katar&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 102.49,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 102.49,
        &quot;population&quot;: 2688235,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2755141,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 7353987
    },
    &quot;RE&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Réunion&quot;
    },
    &quot;RO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 3176211,
        &quot;deaths&quot;: 66441,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3437.452,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 8114769,
        &quot;name&quot;: &quot;Roemenië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 42.42,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 42.32,
        &quot;population&quot;: 19328560,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 8179174,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 16827486
    },
    &quot;RS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 2231095,
        &quot;deaths&quot;: 16503,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2401.643,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3278198,
        &quot;name&quot;: &quot;Serwië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 47.71,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 48.81,
        &quot;population&quot;: 6871547,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3354075,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 8534688
    },
    &quot;RU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 18723731,
        &quot;deaths&quot;: 375594,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2588.469,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 75309482,
        &quot;name&quot;: &quot;Rusland&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 51.9,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 57.13,
        &quot;population&quot;: 145102755,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 82903599,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 172190537
    },
    &quot;RW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 132376,
        &quot;deaths&quot;: 1466,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 108.9,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 10488764,
        &quot;name&quot;: &quot;Rwanda&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 77.91,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 81.27,
        &quot;population&quot;: 13461888,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 10940142,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 26054302
    },
    &quot;SA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 812397,
        &quot;deaths&quot;: 9273,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 257.939,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 25082132,
        &quot;name&quot;: &quot;Saoedi-Arabië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 70.97,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 75.59,
        &quot;population&quot;: 35950396,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 26713922,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 66700629
    },
    &quot;SB&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 21544,
        &quot;deaths&quot;: 153,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 216.147,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 192043,
        &quot;name&quot;: &quot;Salomonseilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 27.13,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 41.68,
        &quot;population&quot;: 707851,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 295016,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 505046
    },
    &quot;SC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 45852,
        &quot;deaths&quot;: 168,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1577.909,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 81133,
        &quot;name&quot;: &quot;Seychelle&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 76.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 80.14,
        &quot;population&quot;: 106470,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 85329,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 212980
    },
    &quot;SD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 63147,
        &quot;deaths&quot;: 4961,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 108.658,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4536964,
        &quot;name&quot;: &quot;Soedan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 10.1,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 14.81,
        &quot;population&quot;: 45657202,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6651268,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 8179010
    },
    &quot;SE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 2558943,
        &quot;deaths&quot;: 19682,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1880.369,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 7661144,
        &quot;name&quot;: &quot;Swede&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 73.19,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 74.94,
        &quot;population&quot;: 10467097,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 7844259,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 22863668
    },
    &quot;SG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1809251,
        &quot;deaths&quot;: 1572,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 288.25,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 5001650,
        &quot;name&quot;: &quot;Singapoer&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 91.71,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 92.11,
        &quot;population&quot;: 5453600,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 5023328,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 14296679
    },
    &quot;SH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3531,
        &quot;name&quot;: &quot;Sint Helena, Ascension en Tristan da Cunha&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 71.83,
        &quot;population&quot;: 5404,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4361,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 7892
    },
    &quot;SI&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1108454,
        &quot;deaths&quot;: 6753,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3186.264,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1222225,
        &quot;name&quot;: &quot;Slowenië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 57.67,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 59.72,
        &quot;population&quot;: 2119410,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1265802,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2996643
    },
    &quot;SJ&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Svalbard en Jan Mayen&quot;
    },
    &quot;SK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 2580748,
        &quot;deaths&quot;: 20236,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3714.648,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2763765,
        &quot;name&quot;: &quot;Slowakye&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 50.73,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 51.82,
        &quot;population&quot;: 5447622,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2822919,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 7074803
    },
    &quot;SL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 7743,
        &quot;deaths&quot;: 126,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 14.963,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2170329,
        &quot;name&quot;: &quot;Sierra Leone&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 25.77,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 34.24,
        &quot;population&quot;: 8420641,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2882812,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3526495
    },
    &quot;SM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 20215,
        &quot;deaths&quot;: 118,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3496.711,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 23633,
        &quot;name&quot;: &quot;San Marino&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 69.49,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 77.5,
        &quot;population&quot;: 33746,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 26357,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 69338
    },
    &quot;SN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 87835,
        &quot;deaths&quot;: 1968,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 116.61,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1079255,
        &quot;name&quot;: &quot;Senegal&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 6.39,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 8.66,
        &quot;population&quot;: 16876720,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1460773,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 2469499
    },
    &quot;SO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 27020,
        &quot;deaths&quot;: 1361,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 79.751,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2117645,
        &quot;name&quot;: &quot;Somalië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 12.41,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 17.7,
        &quot;population&quot;: 17065581,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3020218,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3939144
    },
    &quot;SR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 81007,
        &quot;deaths&quot;: 1382,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2254.545,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 237879,
        &quot;name&quot;: &quot;Suriname&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 40.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 45.26,
        &quot;population&quot;: 612984,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 267820,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 505699
    },
    &quot;SS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 17823,
        &quot;deaths&quot;: 138,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 12.839,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1531295,
        &quot;name&quot;: &quot;Suid-Soedan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 14.25,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 14.64,
        &quot;population&quot;: 10748272,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1573206,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1623564
    },
    &quot;ST&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6123,
        &quot;deaths&quot;: 76,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 340.644,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 101669,
        &quot;name&quot;: &quot;São Tomé en Príncipe&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 45.57,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 56.76,
        &quot;population&quot;: 223107,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 126645,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 223558
    },
    &quot;SV&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 190818,
        &quot;deaths&quot;: 4218,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 668.022,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4330643,
        &quot;name&quot;: &quot;El Salvador&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 68.59,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 73.33,
        &quot;population&quot;: 6314167,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 4630037,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 11127982
    },
    &quot;SX&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 26515,
        &quot;name&quot;: &quot;Sint Maarten&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 60.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 64.72,
        &quot;population&quot;: 44042,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 28502,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 64027
    },
    &quot;SY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 56819,
        &quot;deaths&quot;: 3160,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 148.187,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1975069,
        &quot;name&quot;: &quot;Sirië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 9.26,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 13.56,
        &quot;population&quot;: 21324367,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2892516,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 4494350
    },
    &quot;SZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 73342,
        &quot;deaths&quot;: 1419,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1190.166,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 342088,
        &quot;name&quot;: &quot;Eswatini&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 28.69,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 34.43,
        &quot;population&quot;: 1192271,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 410506,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 746363
    },
    &quot;TC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 6351,
        &quot;deaths&quot;: 36,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 797.978,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 30288,
        &quot;name&quot;: &quot;Turks- en Caicoseilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 67.14,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 71.68,
        &quot;population&quot;: 45114,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 32338,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 72837
    },
    &quot;TD&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 7458,
        &quot;deaths&quot;: 193,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 11.234,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 3608914,
        &quot;name&quot;: &quot;Tsjad&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 21.01,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 21.75,
        &quot;population&quot;: 17179740,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 3736379,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3873794
    },
    &quot;TF&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Franse Suidelike en Antarktiese Gebiede&quot;
    },
    &quot;TG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 38337,
        &quot;deaths&quot;: 281,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 32.505,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1557538,
        &quot;name&quot;: &quot;Togo&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 18.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 24.9,
        &quot;population&quot;: 8644829,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2152846,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3290821
    },
    &quot;TH&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4628200,
        &quot;deaths&quot;: 31944,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 446.138,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 53297042,
        &quot;name&quot;: &quot;Thailand&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 74.44,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 79.47,
        &quot;population&quot;: 71601103,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 56900864,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 141563625
    },
    &quot;TJ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 17786,
        &quot;deaths&quot;: 125,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 12.82,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4976770,
        &quot;name&quot;: &quot;Tadjikistan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 51.05,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 53.23,
        &quot;population&quot;: 9750064,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 5189877,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 12504152
    },
    &quot;TK&quot;: {
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 1125,
        &quot;name&quot;: &quot;Tokelau&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 60.84,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.42,
        &quot;population&quot;: 1849,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 1339,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 3326
    },
    &quot;TL&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 23108,
        &quot;deaths&quot;: 135,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 102.2,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 737788,
        &quot;name&quot;: &quot;Oos-Timor&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 55.85,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 64.14,
        &quot;population&quot;: 1320942,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 847289,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1772992
    },
    &quot;TM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 9753,
        &quot;name&quot;: &quot;Turkmenistan&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 0.53,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 32240,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 41993
    },
    &quot;TN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 1141487,
        &quot;deaths&quot;: 29206,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2381.646,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6379629,
        &quot;name&quot;: &quot;Tunisië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 52.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 72.52,
        &quot;population&quot;: 12262946,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 8893511,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 14916574
    },
    &quot;TO&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 14135,
        &quot;deaths&quot;: 12,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 113.189,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 76562,
        &quot;name&quot;: &quot;Tonga&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 72.22,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 82.1,
        &quot;population&quot;: 106017,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 87044,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 201221
    },
    &quot;TR&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 16671848,
        &quot;deaths&quot;: 100400,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1184.306,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 53136221,
        &quot;name&quot;: &quot;Turkye&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 62.68,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 68.31,
        &quot;population&quot;: 84775404,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 57905916,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 151749807
    },
    &quot;TT&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 176107,
        &quot;deaths&quot;: 4089,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2680.146,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 716051,
        &quot;name&quot;: &quot;Trinidad en Tobago&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 46.93,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 49.34,
        &quot;population&quot;: 1525663,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 752695,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1578710
    },
    &quot;TV&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6160,
        &quot;name&quot;: &quot;Tuvalu&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 51.66,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 53.4,
        &quot;population&quot;: 11925,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6368,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 12528
    },
    &quot;TW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4975970,
        &quot;deaths&quot;: 9540,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 399.834,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 20010401,
        &quot;name&quot;: &quot;Republiek China&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 83.87,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 89.68,
        &quot;population&quot;: 23859912,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 21398441,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 60234519
    },
    &quot;TZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 38454,
        &quot;deaths&quot;: 841,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 13.226,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 14775183,
        &quot;name&quot;: &quot;Tanzanië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 23.24,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 25.66,
        &quot;population&quot;: 63588334,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 16315065,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 19927742
    },
    &quot;UA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 5306713,
        &quot;deaths&quot;: 116511,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2676.48,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 15221792,
        &quot;name&quot;: &quot;Oekraïne&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 35.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 36.19,
        &quot;population&quot;: 43531422,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 15729617,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 31683310
    },
    &quot;UG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 169396,
        &quot;deaths&quot;: 3628,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 79.121,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 12434786,
        &quot;name&quot;: &quot;Uganda&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 27.12,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 39.7,
        &quot;population&quot;: 45853778,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 18203390,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 24859885
    },
    &quot;US&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 93403142,
        &quot;deaths&quot;: 1039746,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 3085.321,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 223684995,
        &quot;name&quot;: &quot;Verenigde State van Amerika&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 67.37,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 79.01,
        &quot;population&quot;: 336997624,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 262323836,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 607588352
    },
    &quot;UY&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 975264,
        &quot;deaths&quot;: 7429,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2168.253,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 2891360,
        &quot;name&quot;: &quot;Uruguay&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 84.39,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 87.56,
        &quot;population&quot;: 3426260,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 2999870,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 8723238
    },
    &quot;UZ&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 243623,
        &quot;deaths&quot;: 1637,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 48.032,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 15794134,
        &quot;name&quot;: &quot;Oesbekistan&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 46.34,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 58.36,
        &quot;population&quot;: 34081449,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 19890447,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 58191020
    },
    &quot;VA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 29,
        &quot;deaths&quot;: 0,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: null,
        &quot;name&quot;: &quot;Vatikaanstad&quot;,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: null,
        &quot;population&quot;: 511,
        &quot;total_vaccinated&quot;: null,
        &quot;vaccine_doses&quot;: null
    },
    &quot;VC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 9412,
        &quot;deaths&quot;: 115,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1102.251,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 31168,
        &quot;name&quot;: &quot;St. Vincent en die Grenadine&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 29.87,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 35.51,
        &quot;population&quot;: 104332,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 37052,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 72280
    },
    &quot;VE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 540796,
        &quot;deaths&quot;: 5781,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 205.001,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 14287370,
        &quot;name&quot;: &quot;Venezuela&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 49.77,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 77.19,
        &quot;population&quot;: 28199866,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 22157232,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 37860994
    },
    &quot;VG&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 7131,
        &quot;deaths&quot;: 63,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 2024.291,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 18187,
        &quot;name&quot;: &quot;Britse Maagde-eilande&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 58.44,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 62.44,
        &quot;population&quot;: 31122,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 19433,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 41346
    },
    &quot;VI&quot;: {
        &quot;population&quot;: 104218
    },
    &quot;VN&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 11376571,
        &quot;deaths&quot;: 43103,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 442.227,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 80185029,
        &quot;name&quot;: &quot;Viëtnam&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 82.27,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 89.04,
        &quot;population&quot;: 97468028,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 86785069,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 234856999
    },
    &quot;VU&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 11753,
        &quot;deaths&quot;: 14,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 43.868,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 130607,
        &quot;name&quot;: &quot;Vanuatu&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 40.93,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 44.91,
        &quot;population&quot;: 319136,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 143339,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 289912
    },
    &quot;WF&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 761,
        &quot;deaths&quot;: 7,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 602.047,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 6457,
        &quot;name&quot;: &quot;Wallis en Futuna&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 58.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 58.44,
        &quot;population&quot;: 11627,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6483,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 16426
    },
    &quot;WS&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 15405,
        &quot;deaths&quot;: 29,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 132.563,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 198896,
        &quot;name&quot;: &quot;Samoa&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 90.92,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 104.81,
        &quot;population&quot;: 218764,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 229291,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 503009
    },
    &quot;XC&quot;: {
        &quot;cases&quot;: null,
        &quot;deaths&quot;: null,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 275988,
        &quot;name&quot;: &quot;Turkse Republiek van Noord-Siprus&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 72.2,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 74.39,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 284357,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 617389
    },
    &quot;XK&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 268639,
        &quot;deaths&quot;: 3187,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1788.325,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 824407,
        &quot;name&quot;: &quot;Kosovo&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 46.26,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 50.83,
        &quot;population&quot;: 1782115,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 905914,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 1835205
    },
    &quot;XW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 594182468,
        &quot;deaths&quot;: 6448381,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 815.291,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4905088482,
        &quot;name&quot;: &quot;Wêreld&quot;,
        &quot;note&quot;: &quot;Lande wat nie data rapporteer vir 'n spesifieke kolom nie se data is nie ingesluit by die wêreldtotaal vir dié kolom nie.&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 62.02,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 67.48,
        &quot;population&quot;: 7909295152,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 5337327844,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 12487193824
    },
    &quot;YE&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 11914,
        &quot;deaths&quot;: 2152,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 65.248,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 452843,
        &quot;name&quot;: &quot;Jemen&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 1.37,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 2.16,
        &quot;population&quot;: 32981641,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 712781,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 880609
    },
    &quot;YT&quot;: {
        &quot;name&quot;: &quot;Mayotte&quot;
    },
    &quot;ZA&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 4009243,
        &quot;deaths&quot;: 102066,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 1718.507,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 19277606,
        &quot;name&quot;: &quot;Suid-Afrika&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 32.46,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 37.41,
        &quot;population&quot;: 59392255,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 22219207,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 37356903
    },
    &quot;ZM&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 332264,
        &quot;deaths&quot;: 4016,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 206.233,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 5568318,
        &quot;name&quot;: &quot;Zambië&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 28.59,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 38.72,
        &quot;population&quot;: 19473125,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 7540676,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 8721321
    },
    &quot;ZW&quot;: {
        &quot;cases&quot;: 256579,
        &quot;deaths&quot;: 5589,
        &quot;deaths_per_million&quot;: 349.454,
        &quot;fully_vaccinated&quot;: 4692440,
        &quot;name&quot;: &quot;Zimbabwe&quot;,
        &quot;percent_fully_vaccinated&quot;: 29.34,
        &quot;percent_vaccinated&quot;: 39.87,
        &quot;population&quot;: 15993524,
        &quot;total_vaccinated&quot;: 6376117,
        &quot;vaccine_doses&quot;: 12182698
    }
}</text>
      <sha1>ntmyt73khf8jpfchb2t2aichkg1j5ec</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>The Aviator (rolprent)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>390779</id>
    <revision>
      <id>2520334</id>
      <parentid>2503113</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:29:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>K175 het bladsy [[The Aviator (Rolprent)]] na [[The Aviator (r+olprent)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6188" xml:space="preserve">'''The Aviator''' is 'n biografiese film uit 2004 geregisseer deur [[Martin Scorsese]]. Geskryf deur John Logan, vertel dit die lewensverhaal van [[Howard Hughes]], 'n eksentrieke film- en vliegtuigpionier wat aan 'n obsessiewe-kompulsiewe versteuring ly. Die hoofrol word vertolk deur [[Leonardo DiCaprio]]. '''The Aviator''' is vir elf [[Oscar|Oscars]] benoem, waarvan dit vyf gewen het.

== Rolverdeling ==
* [[Leonardo DiCaprio]] as [[Howard Hughes]]
* [[Cate Blanchett]] as [[Katharine Hepburn]]
* [[John C. Reilly]] as [[Noah Dietrich]]
* [[Kate Beckinsale]] as [[Ava Gardner]]
* [[Alec Baldwin]] as [[Juan Trippe]]
* [[Alan Alda]] as Senator [[Ralph Owen Brewster]]
* [[Ian Holm]] as Professor Fitz
* [[Danny Huston]] as [[Jack Frye]]
* [[Gwen Stefani]] as [[Jean Harlow]]
* [[Jude Law]] as [[Errol Flynn]]
* [[Willem Dafoe]] as Roland Sweet
* [[Adam Scott (akteur)|Adam Scott]] as Johnny Meyer
* [[Matt Ross (akteur)|Matt Ross]] as [[Glenn Odekirk]]
* [[Kevin O'Rourke (akteur)|Kevin O'Rourke]] as [[Spencer Tracy]]
* [[Kelli Garner]] as [[Faith Domergue]]
* [[Frances Conroy]] as [[Katharine Martha Houghton Hepburn|Katharine Houghton]]
* [[Brent Spiner]] as [[Robert E. Gross (sakeman)|Robert E. Gross]]
* [[Stanley DeSantis]] as [[Louis B. Mayer]]
* [[Edward Herrmann]] as [[Joseph Breen]]
* [[J. C. MacKenzie]] as [[Ludlow Ogden Smith]]
* [[Josie Maran]] as Thelma die Sigaret Meisie
* [[Kenneth Welsh]] as Dr. Hepburn

== Storie ==
In 1913 word die negejarige Howard Hughes in [[Houston]] deur sy ma vertel dat sy vrees dat hy aan sekere siektes sal beswyk. Veertien jaar later is Hughes, wat sy ouers se fortuin geërf het, op die punt om die grootskaalse oorlogsfilm ''[[Hell's Angels (rolprent)|Hell's Angels]]'' te skiet. Ná die vrystelling van die film ''The Jazz Singer'' raak Hughes oortuig dat ''Hell's Angels'' meer realisties moet word, en dus in 'n klankfilm omskep moet word. Alhoewel ''Hell's Angels'' 'n treffer word, bly hy ontevrede met die resultaat en wil hy hê dat die prent opnuut geredigeer moet word. Intussen begin hy 'n verhouding met die aktrise [[Katharine Hepburn]], wat hom help om sy obsessief-kompulsiewe versteuring te bestry.

In 1935 neem Hughes 'n toetsvlug met die H-1 Racer-vliegtuig. Sy vlug skep 'n nuwe spoedrekord. Drie jaar later breek Hughes ook ’n wêreldrekord deur in vier dae om die wêreld te vlieg. Terselfdertyd koop hy ook 'n groot belang in Transcontinental &amp; Western Air, die voorganger van die lugdiensmaatskappy Trans World Airlines (TWA), tot groot ergernis van sy sakemededinger Juan Trippe, hoof van [[Pan Am|Pan American World Airways (Pan Am)]].

Trippe moedig sy vriend, senator Owen Brewster, aan om die Gemeenskapslugredery-wetsontwerp te aanvaar, wat aan Pan Am die eksklusiewe reg verleen om internasionale vlugte aan te bied. Hughes word intussen al hoe meer bekend en gekoppel aan verskeie filmsterre, wat Hepburn jaloers maak. Die twee gaan uitmekaar toe dit onthul word dat sy verlief geraak het op die akteur [[Spencer Tracy]]. Hughes self begin verhoudings met die 15-jarige [[Faith Domergue]] en [[Ava Gardner]].

Hughes slaag daarin om 'n kontrak met die  lugmag te kry. Hy sal 'n spioenasie- en vervoervliegtuig vir die weermag ontwikkel. Omstreeks 1946 is die vervoervliegtuig genaamd ''Spruce Goose'' nog in aanbou. Die verkenningsvliegtuig XF-11 is wel gereed en word persoonlik deur Hughes getoets. Tydens die vlug val 'n enjin af en die vliegtuig stort in [[Beverly Hills, Kalifornië|Beverly Hills]] neer. Hughes is ernstig beseer, maar oorleef die ongeluk.

Aan die einde van die [[Tweede Wêreldoorlog]] besluit die [[Amerikaanse Weermag|Amerikaanse weermag]] om die bestelling vir die ''[[Hughes H-4 Hercules|Spruce Goose]]'' te kanselleer. Hughes wil vervolgens sy eie geld in die afronding van die ambisieuse vliegtuig belê, maar moet dan ’n keuse maak tussen sy lugdiens en konstruksieprojek. Hy kies om sy aandele van TWA te verpand om die bou van die ''Spruce Goose'' te voltooi.

Hughes word paranoïes en begin afluistertoestelle installeer en Gardner se telefoonlyne afluister. Wanneer hy daarvan verdink word dat hy 'n oorlogswinsgewer is, begin die [[Federal Bureau of Investigation|FBI]] 'n traumatiese huissoektog. Al sy besittings word geskommel en die FBI-agente los oral vuil.

Senator Brewster belowe Hughes dat hy die aanklagte sal laat vaar, mits hy TWA aan Trippe verkoop. Hughes wys die voorstel van die hand, wat die Senaat aanspoor om 'n kommissie van ondersoek in te stel en Hughes om 'n verhoor te dagvaar. Almal is oortuig dat Hughes nie sal opdaag nie, want hy het homself in drie maande nie gewys nie. Wanneer Gardner hom besoek, berei hy steeds voor vir die verhoor.

Hughes verdedig homself tydens die verhoor en beskuldig Trippe daarvan dat hy senator Brewster omgekoop het. Boonop belowe hy dat die ''Spruce Goose'' gereed is en dat as die vliegtuig nie opstyg nie, hy die land sal verlaat. Hughes maak dan 'n suksesvolle toetsvlug met die vliegtuig. Daarna bespreek hy die bou van 'n nuwe [[straalvliegtuig]] met sy medewerkers Glenn Odekirk en Noah Dietrich. Tydens die gesprek gewaar hy twee mans wat hom ongemaklik laat voel. 

Hughes kry 'n senuwee-ineenstorting en word deur Odekirk na die toilette gelei terwyl Dietrich na 'n dokter soek. In die toilette kry Hughes ’n terugflits na sy kinderjare, obsessie met lugvaart en begeerte na sukses, waarna hy die frase &quot;the way of the future&quot; begin herhaal.

== Bronne ==
* Floyd, Jim. ''The Avro Canada C102 Jetliner''. Erin, Ontario: Boston Mills Press, 1986. {{ISBN|0-919783-66-X}}.
* Higham, Charles. ''Howard Hughes: The Secret Life''. New York: St. Martin's Griffin, 2004. {{ISBN|978-0-312-32997-6}}.
* Maguglin, Robert O. ''Howard Hughes, His Achievements &amp; Legacy: the Authorized Pictorial Biography''. Long Beach, California: Wrather Port Properties, 1984. {{ISBN|0-86679-014-4}}.
* Marrett, George J. ''Howard Hughes: Aviator''. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 2004. {{ISBN|1-59114-510-4}}.
* Wegg, John. ''General Dynamic Aircraft and their Predecessors''. London: Putnam, 1990. {{ISBN|0-85177-833-X}}.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Rolprente]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]</text>
      <sha1>pz7yiywjld4xkozoz0hehkmibs9seyu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520342</id>
      <parentid>2520334</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:30:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>K175 het bladsy [[The Aviator (r+olprent)]] na [[The Aviator (rolprent)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6188" xml:space="preserve">'''The Aviator''' is 'n biografiese film uit 2004 geregisseer deur [[Martin Scorsese]]. Geskryf deur John Logan, vertel dit die lewensverhaal van [[Howard Hughes]], 'n eksentrieke film- en vliegtuigpionier wat aan 'n obsessiewe-kompulsiewe versteuring ly. Die hoofrol word vertolk deur [[Leonardo DiCaprio]]. '''The Aviator''' is vir elf [[Oscar|Oscars]] benoem, waarvan dit vyf gewen het.

== Rolverdeling ==
* [[Leonardo DiCaprio]] as [[Howard Hughes]]
* [[Cate Blanchett]] as [[Katharine Hepburn]]
* [[John C. Reilly]] as [[Noah Dietrich]]
* [[Kate Beckinsale]] as [[Ava Gardner]]
* [[Alec Baldwin]] as [[Juan Trippe]]
* [[Alan Alda]] as Senator [[Ralph Owen Brewster]]
* [[Ian Holm]] as Professor Fitz
* [[Danny Huston]] as [[Jack Frye]]
* [[Gwen Stefani]] as [[Jean Harlow]]
* [[Jude Law]] as [[Errol Flynn]]
* [[Willem Dafoe]] as Roland Sweet
* [[Adam Scott (akteur)|Adam Scott]] as Johnny Meyer
* [[Matt Ross (akteur)|Matt Ross]] as [[Glenn Odekirk]]
* [[Kevin O'Rourke (akteur)|Kevin O'Rourke]] as [[Spencer Tracy]]
* [[Kelli Garner]] as [[Faith Domergue]]
* [[Frances Conroy]] as [[Katharine Martha Houghton Hepburn|Katharine Houghton]]
* [[Brent Spiner]] as [[Robert E. Gross (sakeman)|Robert E. Gross]]
* [[Stanley DeSantis]] as [[Louis B. Mayer]]
* [[Edward Herrmann]] as [[Joseph Breen]]
* [[J. C. MacKenzie]] as [[Ludlow Ogden Smith]]
* [[Josie Maran]] as Thelma die Sigaret Meisie
* [[Kenneth Welsh]] as Dr. Hepburn

== Storie ==
In 1913 word die negejarige Howard Hughes in [[Houston]] deur sy ma vertel dat sy vrees dat hy aan sekere siektes sal beswyk. Veertien jaar later is Hughes, wat sy ouers se fortuin geërf het, op die punt om die grootskaalse oorlogsfilm ''[[Hell's Angels (rolprent)|Hell's Angels]]'' te skiet. Ná die vrystelling van die film ''The Jazz Singer'' raak Hughes oortuig dat ''Hell's Angels'' meer realisties moet word, en dus in 'n klankfilm omskep moet word. Alhoewel ''Hell's Angels'' 'n treffer word, bly hy ontevrede met die resultaat en wil hy hê dat die prent opnuut geredigeer moet word. Intussen begin hy 'n verhouding met die aktrise [[Katharine Hepburn]], wat hom help om sy obsessief-kompulsiewe versteuring te bestry.

In 1935 neem Hughes 'n toetsvlug met die H-1 Racer-vliegtuig. Sy vlug skep 'n nuwe spoedrekord. Drie jaar later breek Hughes ook ’n wêreldrekord deur in vier dae om die wêreld te vlieg. Terselfdertyd koop hy ook 'n groot belang in Transcontinental &amp; Western Air, die voorganger van die lugdiensmaatskappy Trans World Airlines (TWA), tot groot ergernis van sy sakemededinger Juan Trippe, hoof van [[Pan Am|Pan American World Airways (Pan Am)]].

Trippe moedig sy vriend, senator Owen Brewster, aan om die Gemeenskapslugredery-wetsontwerp te aanvaar, wat aan Pan Am die eksklusiewe reg verleen om internasionale vlugte aan te bied. Hughes word intussen al hoe meer bekend en gekoppel aan verskeie filmsterre, wat Hepburn jaloers maak. Die twee gaan uitmekaar toe dit onthul word dat sy verlief geraak het op die akteur [[Spencer Tracy]]. Hughes self begin verhoudings met die 15-jarige [[Faith Domergue]] en [[Ava Gardner]].

Hughes slaag daarin om 'n kontrak met die  lugmag te kry. Hy sal 'n spioenasie- en vervoervliegtuig vir die weermag ontwikkel. Omstreeks 1946 is die vervoervliegtuig genaamd ''Spruce Goose'' nog in aanbou. Die verkenningsvliegtuig XF-11 is wel gereed en word persoonlik deur Hughes getoets. Tydens die vlug val 'n enjin af en die vliegtuig stort in [[Beverly Hills, Kalifornië|Beverly Hills]] neer. Hughes is ernstig beseer, maar oorleef die ongeluk.

Aan die einde van die [[Tweede Wêreldoorlog]] besluit die [[Amerikaanse Weermag|Amerikaanse weermag]] om die bestelling vir die ''[[Hughes H-4 Hercules|Spruce Goose]]'' te kanselleer. Hughes wil vervolgens sy eie geld in die afronding van die ambisieuse vliegtuig belê, maar moet dan ’n keuse maak tussen sy lugdiens en konstruksieprojek. Hy kies om sy aandele van TWA te verpand om die bou van die ''Spruce Goose'' te voltooi.

Hughes word paranoïes en begin afluistertoestelle installeer en Gardner se telefoonlyne afluister. Wanneer hy daarvan verdink word dat hy 'n oorlogswinsgewer is, begin die [[Federal Bureau of Investigation|FBI]] 'n traumatiese huissoektog. Al sy besittings word geskommel en die FBI-agente los oral vuil.

Senator Brewster belowe Hughes dat hy die aanklagte sal laat vaar, mits hy TWA aan Trippe verkoop. Hughes wys die voorstel van die hand, wat die Senaat aanspoor om 'n kommissie van ondersoek in te stel en Hughes om 'n verhoor te dagvaar. Almal is oortuig dat Hughes nie sal opdaag nie, want hy het homself in drie maande nie gewys nie. Wanneer Gardner hom besoek, berei hy steeds voor vir die verhoor.

Hughes verdedig homself tydens die verhoor en beskuldig Trippe daarvan dat hy senator Brewster omgekoop het. Boonop belowe hy dat die ''Spruce Goose'' gereed is en dat as die vliegtuig nie opstyg nie, hy die land sal verlaat. Hughes maak dan 'n suksesvolle toetsvlug met die vliegtuig. Daarna bespreek hy die bou van 'n nuwe [[straalvliegtuig]] met sy medewerkers Glenn Odekirk en Noah Dietrich. Tydens die gesprek gewaar hy twee mans wat hom ongemaklik laat voel. 

Hughes kry 'n senuwee-ineenstorting en word deur Odekirk na die toilette gelei terwyl Dietrich na 'n dokter soek. In die toilette kry Hughes ’n terugflits na sy kinderjare, obsessie met lugvaart en begeerte na sukses, waarna hy die frase &quot;the way of the future&quot; begin herhaal.

== Bronne ==
* Floyd, Jim. ''The Avro Canada C102 Jetliner''. Erin, Ontario: Boston Mills Press, 1986. {{ISBN|0-919783-66-X}}.
* Higham, Charles. ''Howard Hughes: The Secret Life''. New York: St. Martin's Griffin, 2004. {{ISBN|978-0-312-32997-6}}.
* Maguglin, Robert O. ''Howard Hughes, His Achievements &amp; Legacy: the Authorized Pictorial Biography''. Long Beach, California: Wrather Port Properties, 1984. {{ISBN|0-86679-014-4}}.
* Marrett, George J. ''Howard Hughes: Aviator''. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 2004. {{ISBN|1-59114-510-4}}.
* Wegg, John. ''General Dynamic Aircraft and their Predecessors''. London: Putnam, 1990. {{ISBN|0-85177-833-X}}.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Rolprente]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]</text>
      <sha1>pz7yiywjld4xkozoz0hehkmibs9seyu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520350</id>
      <parentid>2520342</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:46:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Skuinsdruk vir titel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6231" xml:space="preserve">{{TITELAANSIG|''The Aviator'' (rolprent)}}
'''The Aviator''' is 'n biografiese film uit 2004 geregisseer deur [[Martin Scorsese]]. Geskryf deur John Logan, vertel dit die lewensverhaal van [[Howard Hughes]], 'n eksentrieke film- en vliegtuigpionier wat aan 'n obsessiewe-kompulsiewe versteuring ly. Die hoofrol word vertolk deur [[Leonardo DiCaprio]]. '''The Aviator''' is vir elf [[Oscar|Oscars]] benoem, waarvan dit vyf gewen het.

== Rolverdeling ==
* [[Leonardo DiCaprio]] as [[Howard Hughes]]
* [[Cate Blanchett]] as [[Katharine Hepburn]]
* [[John C. Reilly]] as [[Noah Dietrich]]
* [[Kate Beckinsale]] as [[Ava Gardner]]
* [[Alec Baldwin]] as [[Juan Trippe]]
* [[Alan Alda]] as Senator [[Ralph Owen Brewster]]
* [[Ian Holm]] as Professor Fitz
* [[Danny Huston]] as [[Jack Frye]]
* [[Gwen Stefani]] as [[Jean Harlow]]
* [[Jude Law]] as [[Errol Flynn]]
* [[Willem Dafoe]] as Roland Sweet
* [[Adam Scott (akteur)|Adam Scott]] as Johnny Meyer
* [[Matt Ross (akteur)|Matt Ross]] as [[Glenn Odekirk]]
* [[Kevin O'Rourke (akteur)|Kevin O'Rourke]] as [[Spencer Tracy]]
* [[Kelli Garner]] as [[Faith Domergue]]
* [[Frances Conroy]] as [[Katharine Martha Houghton Hepburn|Katharine Houghton]]
* [[Brent Spiner]] as [[Robert E. Gross (sakeman)|Robert E. Gross]]
* [[Stanley DeSantis]] as [[Louis B. Mayer]]
* [[Edward Herrmann]] as [[Joseph Breen]]
* [[J. C. MacKenzie]] as [[Ludlow Ogden Smith]]
* [[Josie Maran]] as Thelma die Sigaret Meisie
* [[Kenneth Welsh]] as Dr. Hepburn

== Storie ==
In 1913 word die negejarige Howard Hughes in [[Houston]] deur sy ma vertel dat sy vrees dat hy aan sekere siektes sal beswyk. Veertien jaar later is Hughes, wat sy ouers se fortuin geërf het, op die punt om die grootskaalse oorlogsfilm ''[[Hell's Angels (rolprent)|Hell's Angels]]'' te skiet. Ná die vrystelling van die film ''The Jazz Singer'' raak Hughes oortuig dat ''Hell's Angels'' meer realisties moet word, en dus in 'n klankfilm omskep moet word. Alhoewel ''Hell's Angels'' 'n treffer word, bly hy ontevrede met die resultaat en wil hy hê dat die prent opnuut geredigeer moet word. Intussen begin hy 'n verhouding met die aktrise [[Katharine Hepburn]], wat hom help om sy obsessief-kompulsiewe versteuring te bestry.

In 1935 neem Hughes 'n toetsvlug met die H-1 Racer-vliegtuig. Sy vlug skep 'n nuwe spoedrekord. Drie jaar later breek Hughes ook ’n wêreldrekord deur in vier dae om die wêreld te vlieg. Terselfdertyd koop hy ook 'n groot belang in Transcontinental &amp; Western Air, die voorganger van die lugdiensmaatskappy Trans World Airlines (TWA), tot groot ergernis van sy sakemededinger Juan Trippe, hoof van [[Pan Am|Pan American World Airways (Pan Am)]].

Trippe moedig sy vriend, senator Owen Brewster, aan om die Gemeenskapslugredery-wetsontwerp te aanvaar, wat aan Pan Am die eksklusiewe reg verleen om internasionale vlugte aan te bied. Hughes word intussen al hoe meer bekend en gekoppel aan verskeie filmsterre, wat Hepburn jaloers maak. Die twee gaan uitmekaar toe dit onthul word dat sy verlief geraak het op die akteur [[Spencer Tracy]]. Hughes self begin verhoudings met die 15-jarige [[Faith Domergue]] en [[Ava Gardner]].

Hughes slaag daarin om 'n kontrak met die  lugmag te kry. Hy sal 'n spioenasie- en vervoervliegtuig vir die weermag ontwikkel. Omstreeks 1946 is die vervoervliegtuig genaamd ''Spruce Goose'' nog in aanbou. Die verkenningsvliegtuig XF-11 is wel gereed en word persoonlik deur Hughes getoets. Tydens die vlug val 'n enjin af en die vliegtuig stort in [[Beverly Hills, Kalifornië|Beverly Hills]] neer. Hughes is ernstig beseer, maar oorleef die ongeluk.

Aan die einde van die [[Tweede Wêreldoorlog]] besluit die [[Amerikaanse Weermag|Amerikaanse weermag]] om die bestelling vir die ''[[Hughes H-4 Hercules|Spruce Goose]]'' te kanselleer. Hughes wil vervolgens sy eie geld in die afronding van die ambisieuse vliegtuig belê, maar moet dan ’n keuse maak tussen sy lugdiens en konstruksieprojek. Hy kies om sy aandele van TWA te verpand om die bou van die ''Spruce Goose'' te voltooi.

Hughes word paranoïes en begin afluistertoestelle installeer en Gardner se telefoonlyne afluister. Wanneer hy daarvan verdink word dat hy 'n oorlogswinsgewer is, begin die [[Federal Bureau of Investigation|FBI]] 'n traumatiese huissoektog. Al sy besittings word geskommel en die FBI-agente los oral vuil.

Senator Brewster belowe Hughes dat hy die aanklagte sal laat vaar, mits hy TWA aan Trippe verkoop. Hughes wys die voorstel van die hand, wat die Senaat aanspoor om 'n kommissie van ondersoek in te stel en Hughes om 'n verhoor te dagvaar. Almal is oortuig dat Hughes nie sal opdaag nie, want hy het homself in drie maande nie gewys nie. Wanneer Gardner hom besoek, berei hy steeds voor vir die verhoor.

Hughes verdedig homself tydens die verhoor en beskuldig Trippe daarvan dat hy senator Brewster omgekoop het. Boonop belowe hy dat die ''Spruce Goose'' gereed is en dat as die vliegtuig nie opstyg nie, hy die land sal verlaat. Hughes maak dan 'n suksesvolle toetsvlug met die vliegtuig. Daarna bespreek hy die bou van 'n nuwe [[straalvliegtuig]] met sy medewerkers Glenn Odekirk en Noah Dietrich. Tydens die gesprek gewaar hy twee mans wat hom ongemaklik laat voel. 

Hughes kry 'n senuwee-ineenstorting en word deur Odekirk na die toilette gelei terwyl Dietrich na 'n dokter soek. In die toilette kry Hughes ’n terugflits na sy kinderjare, obsessie met lugvaart en begeerte na sukses, waarna hy die frase &quot;the way of the future&quot; begin herhaal.

== Bronne ==
* Floyd, Jim. ''The Avro Canada C102 Jetliner''. Erin, Ontario: Boston Mills Press, 1986. {{ISBN|0-919783-66-X}}.
* Higham, Charles. ''Howard Hughes: The Secret Life''. New York: St. Martin's Griffin, 2004. {{ISBN|978-0-312-32997-6}}.
* Maguglin, Robert O. ''Howard Hughes, His Achievements &amp; Legacy: the Authorized Pictorial Biography''. Long Beach, California: Wrather Port Properties, 1984. {{ISBN|0-86679-014-4}}.
* Marrett, George J. ''Howard Hughes: Aviator''. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 2004. {{ISBN|1-59114-510-4}}.
* Wegg, John. ''General Dynamic Aircraft and their Predecessors''. London: Putnam, 1990. {{ISBN|0-85177-833-X}}.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Rolprente]]
[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]</text>
      <sha1>a2m927925047vgz8tw5c2cp33iii1y3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Maanwentelprogram</title>
    <ns>0</ns>
    <id>391611</id>
    <revision>
      <id>2520430</id>
      <parentid>2515110</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:53:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Beskikbaarheid van data */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16893" xml:space="preserve">[[Lêer:Lunar orbiter 1 (large).jpg|upright=1.35|duimnael|Lunar orbiter ruimtetuig (NASA)]]
Die '''Maanwentelprogram''' was 'n reeks van vyf onbemande, robotiese [[Ruimtetuig|ruimtetuie]] wat om die [[Maan]] gewentel het vanaf 1966 tot 1967 en deur [[NASA]] in Amerika gelanseer is. Die hoofdoelwit was om geskikte landingsplekke vir die [[Apollo-program|Apollo]]-ruimtetuie te identifiseer deur die Maan se oppervlakte te karteer.&lt;ref&gt;Bowker, David E. and J. Kenrick Hughes, Lunar Orbiter Photographic Atlas of the Moon [https://www.lpi.usra.edu/resources/lunar_orbiter/book/lopam.pdf], NASA SP-206 (1971).&lt;/ref&gt; Die ruimtetuie het die eerste foto's van die Maan se oppervlakte geneem terwyl hulle om die Maan gewentel het asook foto's van die Maan en [[Aarde]].

Al vyf sendings was suksesvol en 99 persent van die Maan se oppervlakte was gekarteer vanaf foto's wat geneem is met 'n resolusie van 60 m of beter. Die eerste drie sendings was gebruik om twintig potensiële landingsplekke af te neem, gebaseer op waarnemings gedoen vanaf die Aarde. Dié is teen laehellingbane gevlieg. Die vierde en vyfde missies is aan breër wetenskaplike doelwitte gewy en is in hoë-hoogte polêre bane gevlieg. [[Lunar Orbiter 4]] het die hele nabykant en nege persent van die verkant gefotografeer, en [[Lunar Orbiter 5]] het die dekking van die verkant voltooi en medium (20 m) en hoë (2 m) resolusiebeelde van 36 voorafgekose gebiede verkry. Al die Lunar Orbiter-ruimtetuie is deur [[Atlas-Agena]]-D lanseervoertuie gelanseer.

Die Lunar Orbiters het 'n vernuftige fotografiesestelsel aanboord gehad. Dit het bestaan uit 'n [[kamera]] met twee lense, 'n film verwerkings eenheid, 'n aftaster en meganisme wat die films hanteer het. Die kamera het 'n 610 mm nouhoek hoë-resolusie en 'n 80 mm wyehoek medium-resolusie lense bevat, waarvan beide hulle beelde op enkel rol 70 mm film geplaas het.
Die asse van die twee kamers het saamgeval sodat die foto's geneem deur die hoë-resolusie lens gesentreer was binne die foto's wat met die medium-resolusie lens geneem was. Die film was ook beweeg gedurende die beeldvaslegging proses om te kompenseer vir die ruimtetuig snelheid wat deur 'n elektro-optiese sensor geskat is. Die film was dan ontwikkel, afgetas en die beelde was na die Aarde gestuur.

Gedurende die Lunar Orbiter-sendings was die eerste foto's van die Aarde as 'n geheel geneem; dit het begin met die foto's van die Aarde-opkoms oor die Maan se oppervlakte geneem deur [[Lunar Orbiter 1]] op 1 Augustus 1966. Die eerste vol foto's van die Aarde was deur Lunar Orbiter 5 geneem op 8 Augustus 1967.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://history.nasa.gov/SP-4308/ch10.htm#352 |title=Whole Earth |work=Lunar Orbiter V |publisher=NASA |date=August 8, 1967 |page=352 |quote=Clearly visible on the left side of the globe is the eastern half of Africa and the entire Arabian peninsula. |access-date=2008-12-24}}&lt;/ref&gt; 'n Tweede foto van die hele Aarde was op 10 November 1967 geneem, ook deur die Lunar Orbiter 5.

==Ruimtetuie en substelsels ==
[[Lêer:Lunar Orbiter diagram.png|duimnael|Lunar Orbiter diagram (NASA)]]
[[Lêer:Lunar Orbiter Engineering Mock-up.jpg|duimnael|regs|Lunar Orbiter Ingenieurs model]]
Die Boeing-Eastman Kodak voorstel was op 20 Desember 1963 deur NASA aangekondig. Die hoof raam van die Lunar Orbiters het die algemene vorm van 'n afgeknotte keël gehad en 1.65 m hoog en 1.5 m in diameter by die basis. Die ruimtetuig was saamgestel uit drie dekke wat deur kappe en 'n boog ondersteun is. Die toerusting dek op die basis het die [[battery]], transponder, vlugprogrammeerder, posisie verwysings eenheid, [[Canopus]] ster opspoortoestel, beheer dekodeerder, multipleks en kodeerder, loopgolf buis versterker en die fotografiese stelsel. Daar was vier [[Sonpaneel|sonpanele]] gemonteer, 3.72 m wyd, wat by hierdie dek uit gesteek het. Daar was ook 'n hoë-wins [[antenne]] op 1.32 m balk gemonteer wen 'n lae-wins antenna wat op 2.08 m balk gemonteer was. Bo die onderste dek, die middeldek, was die snelheid beheerenjin, brandstof, [[Oksidasie|oksideermiddel]] en druk tenks, Son-sensors en mikro-meteoroïdise sensors. Die boonste dek het bestaan uit 'n hitteskild om die ruimtetuig te beskerm wanneer die snelheid beheerenjin ontbrand. Die neus van die enjin het deur die skild gesteek. Bo-op en aan die kante van die boonste dek was die vier posisie beheer stuwers.

Die vier sonpanele met 10,856 n/p sonselle het krag van 373 [[Watt|W]] verskaf wat direk die ruimtetuig se stelsels aangedryf het en ook die 12 A.h nikkel-kadmiun battery gelaai. Die batterye is gebruik gedurende kort periodes wanneer sonbedekking (verduistering) plaasvind het en geen sonkrag beskikbaar was nie. Aandrywing vir groot maneuvers was verskaf deur die kompasbeuel gemonteerde snelheid beheerenjin, 'n [[Hipergoliese dryfmiddel|hipergoliese]] aangedrewe vuurpylenjin van 440 [[Newton (eenheid)|N]]. Stabilisasie oor die drie asse en posisie beheer was verskaf deur [[stikstof]]aangedrewe stuwers van 4 N elk. Navigasie inligting was verskaf deur vyf son-sensors, die Canopus stersensor en die posisie verwysings eenheid. Kommunikasie was verskaf deur 'n 10&amp;nbsp;W sender en 'n gerigte, een meter diameter, hoë-wins antenne vir die stuur van foto's en 'n 0.5&amp;nbsp;W en omnigerigte lae-wins antenne vir ander kommunikasie. Beide senders het in die S-band gewerk teen ongeveer 2295&amp;nbsp;MHz. Termiese beheer was verkry deur 'n multilaag termiese kombers wat bestaan het uit aluminium bedekte [[poliëster]] produkte soos ''Mylar'' en ''Dacron''. Die kombers het die groot romp, spesiale verf, insulasie en klein verwarmers bedek.

Die aan boord kamera het twee lense gelyktydig gebruik om 'n wye hoek en 'n hoë resolusie beeld op die film vas te lê. Die wyehoek, medium-resolusie modus het 'n 80 mm F 2.8 Xenotar lens gebruik wat deur Schneider Kreuznach van [[Wes-Duitsland]] vervaardig is. Die hoë-resolusie modus het 'n 610 mm F 5.6 Panoramic lens, vervaardig deur die Pacific Optical Company, gebruik.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hq.nasa.gov/office/pao/History/TM-3487/top.htm|title=DESTINATION MOON: A History of the Lunar Orbiter Program|publisher=NASA|first=Bruce K.|last=Byers|access-date=2010-12-18|date=April 1977}}&lt;/ref&gt;

Die film was ontwikkel met 'n half-droë proses terwyl die ruimtetuig in sy wentelbaan was. Dit was dan afgetas, wat die foto in elektriese formaat omskakel en dan na die aarde gestuur het. Hierdie stelsel was aangepas met die toestemming van die ''National Reconnaissance Office'' (NRO) waar dit op die SAMOS E-1 verkenningskamera gebruik was. Die stelsel is vervaardig deur [[Kodak]] vir die kortstondige [[Amerikaanse Lugmag]] se amper-werklike tyd satelliet foto projek.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.nro.gov/history/csnr/programs/docs/prog-hist-01.pdf |title=Archived copy |access-date=2016-12-05 |archive-date=2020-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200411153531/http://www.nro.gov/history/csnr/programs/docs/prog-hist-01.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

Aanvanklik het die Lugmag vir Nasa verskeie spaar kameras aangebied wat deel was van die KH-7 GAMBIT-program maar toe het die owerhede hulle bekommernis uitgespreek oor die sekuriteit aangaande die kameras. Hulle was bang dat die foto's geneem deur die kamera sy resolusie kon weggee. Daar was voorgestel dat die wentelbaan besonderhede van die Lunar Orbiter nie gepubliseer word nie sodat die resolusie van die foto's nie bereken kan word deur die hoogte data nie. In die ou end is Nasa se bestaande kamera-stelsel, alhoewel  die resolusie kleiner was, gebruik en die resultate was aanvaarbaar vir die sendings.

=== Moontlike rugsteun ===
As moontlike rugsteun, indien die Maanwentelprogram faal het Nasa en die NRO saamgewerk met die Maan Kartering en Opmeting Stelsel (MKOS), gebaseer op die KH-7 verkennings satelliet. Die gedagte was dat dit die [[Apollo-maanmodule]] in die [[Saturn V]] sal vervang en die Apollo ruimtemanne dan die MKOS sal werk via afstandbeheer terwyl hulle om die Maan wentel. Nasa het die projek gekanselleer in 1967 nadat die Maanwentelprogram suksesvol voltooi was.&lt;ref name=day20101129&gt;{{cite web|url=http://www.thespacereview.com/article/1734/1|title=Black Apollo|publisher=www.thespacereview.com|first=Dwayne A.|last=Day|accessdate=2010-12-17|date=2010-11-29}}&lt;/ref&gt;

== Sending resultate ==
Die Maanwentelprogram het bestaan uit vyf ruimtetuie wat daarin geslaag het om 99 persent van die oppervlakte van beide kante van die Maan te gefotografeer met 'n resolusie van tot 1 m. Die ruimtetuie het altesaam 2180 hoë-resolusie en 882 medium-resolusie foto's van die maan geneem en na die Aarde gestuur. Die mikro-meteoroïdise eksperimente het 22 impakte geïdentifiseer en die data het bewys dat die gemiddelde meteoroïdes deeltjies naby die Maan twee keer die orde grote was as in die oop ruimte, maar ietwat minder as naby die Aarde. Die radiasie eksperimente het bevestig dat die ontwerp van die Apollo-tuie genoegsame beskerming aan die ruimtemanne sal verleen teen die gemiddelde kort blootstelling aan partikels vanaf die Son.

Die Lunar Orbiters was ook gebruik om die bemande ruimtevlug opsporings netwerk en die Apollo wentelbaan bepalings program te evalueer, met sukses. Al drie die Lunar Orbiters (2,3 en 5) was gelyktydig gevolg vanaf Augustus tot Oktober 1967. Al die Lunar Orbiters het teen die Maan gebots nadat sodanige instruksies aan die ruimtetuie gestuur is. Dit is gedoen om seker te maak dat hulle posisie beheer brandstof nie opraak en die ruimtetuie in die pad van die volgende ruimtetuie soos die Apollo-program beland nie. Die Maanwentelprogram was bestuur deur die Nasa Langley Navorsingsentrum teen 'n koste van ongeveer $200 miljoen.

Die ruimtetuie was gevolg deur van die [[Doppler-effek]] gebruik te maak wat die voordeel gehad het dat die graviatasievelde van die Maan gekarteer kon word. [[Maskon]]s was ook  ontdek weens die gebruik van die Doppler-effek, die meeste van hulle (nie almal nie) was in die middel van [[Maansee|Maanseë]].&lt;ref&gt;{{cite journal | doi = 10.1126/science.161.3842.680 | title = Mascons: Lunar Mass Concentrations | year = 1968 | author = P. M. Muller, W. L. Sjogren | journal = Science | volume =  161 | issue = 3842  | pages = 680–684 | pmid=17801458| bibcode = 1968Sci...161..680M }}&lt;/ref&gt;
[[Lêer:Lunar Orbiter camera (large).jpg|duimnael|Lunar Orbiter kamera (NASA)]]
Die vlug inligting van elk van die vyf ruimtetuie is as volg:&lt;ref&gt;Hansen, T.P. (1970). Guide to Lunar Orbiter Photographs. Washington DC: NASA.&lt;/ref&gt;
*[[Lunar Orbiter 1]]
**Gelanseer op 10 Augustus 1966
**Maan gefotografeer: 18 tot 29 Augustus 1966
**Bots teen die Maan: 29 Oktober 1966
**Apollo landingsplek ondersoek sending

*[[Lunar Orbiter 2]]
**Gelanseer op 6 November 1966
**Maan gefotografeer: 18 tot 25 November 1966
**Bots teen die Maan: 11 Oktober 1967
**Apollo landingsplek ondersoek sending

*[[Lunar Orbiter 3]]
**Gelanseer op 5 Februarie 1967
**Maan gefotografeer: 15 tot 23 Februarie 1967
**Bots teen die Maan: 9 Oktober 1967
**Apollo landingsplek ondersoek sending

*[[Lunar Orbiter 4]]
**Gelanseer op 4 Mei 1967
**Maan gefotografeer: 11 tot 26 Mei 1967
**Bots teen die Maan: Ongeveer 31 Oktober 1967
**Maan karteringsending

*[[Lunar Orbiter 5]]
**Gelanseer op 1 Augustus 1967
**Maan gefotografeer: 6 tot 18 Augustus 1967
**Bots teen die Maan: 31 Januarie 1968
**Maan karteringsending en hoë-resolusie landmeting sending

=== Beskikbaarheid van data ===
Foto's vanaf die Lunar Orbiter's is na die Aarde gestuur in analoog formaat nadat die foto's afgetas in 'n reeks van dun lyne. Die data is op 'n magnetiese band en ook op 'n film geskryf. Die filmdata is gebruik om handgemaakte mosaïeke van Lunar Orbiter-rame te skep. Elke kamera blootstelling het twee foto's tot gevolg gehad: een medium-resolusie raam soos vasgelê deur die 80-mm brandpunt lens en 'n hoë-resolusie foto soos vasgelê deur die 619-mm brandpunt lens. As gevolg van hulle grote was die hoë-resolusie foto's in drie sub-gedeeltes opgebreek. Groot formaat foto's (410 mm × 510 mm) was gedruk en versprei en deur Nasa se foto en beeld biblioteke regoor Amerika versprei, in wat bekend gestaan het as ''Regional Planetary Information Facilities''.
&lt;!--
Die gevolglike uitstaande uitsigte was van oor die algemeen baie hoë ruimtelike resolusie en het 'n aansienlike gedeelte van die maanoppervlak bedek, maar hulle het gely aan 'n &quot;venesiese blinde&quot; strepe, ontbrekende of gedupliseerde data, en gereelde versadigingseffekte wat die gebruik daarvan belemmer het. Vir baie jare was hierdie beelde die basis van baie van maanwetenskaplike navorsing. Omdat hulle by lae tot matige sonhoeke verkry is, is die Lunar Orbiter fotografiese mosaïeke veral nuttig om die morfologie van maantopografiese kenmerke te bestudeer.

===Data availability===
The Lunar Orbiter orbital photographs were transmitted to Earth as analog data after onboard scanning of the original film into a series of strips. The data were written to magnetic tape and also to film. The film data were used to create hand-made mosaics of Lunar Orbiter frames.  Each LO exposure resulted in two photographs: medium-resolution frames recorded by the 80-mm focal-length lens and high-resolution frames recorded by the 610-mm focal length lens.  Due to their large size, HR frames were divided into three sections, or sub-frames. Large-format prints ({{convert|16|x|20|in}}) from the mosaics were created and several copies were distributed across the U.S. to NASA image and data libraries known as [https://www.lpi.usra.edu/library/RPIF/ Regional Planetary Information Facilities].  The resulting outstanding views were of generally very high spatial resolution and covered a substantial portion of the lunar surface, but they suffered from a &quot;venetian blind&quot; striping, missing or duplicated data, and frequent saturation effects that hampered their use.  For many years these images have been the basis of much of lunar scientific research.  Because they were obtained at low to moderate Sun angles, the Lunar Orbiter photographic mosaics are particularly useful for studying the morphology of lunar topographic features.

Several atlases and books featuring Lunar Orbiter photographs have been published. Perhaps the most definitive was that of [https://www.lpi.usra.edu/resources/lunar_orbiter/book/lopam.pdf Bowker and Hughes] (1971); it contained 675 photographic plates with approximately global coverage of the Moon. In part because of high interest in the data and in part because that atlas is out of print, the task was undertaken at the [https://www.lpi.usra.edu/ Lunar and Planetary Institute] to scan the large-format prints of Lunar Orbiter data.&lt;ref&gt;Jeffrey J. Gillis, Paul D. Spudis, Mary Ann Hager, Mary Noel, Debra Rueb, and James Cohen, [https://www.lpi.usra.edu/meetings/LPSC99/pdf/1770.pdf Digitized Lunar Orbiter IV Images:  A Preliminary Step to Recording the Global Set of Lunar Oribter Images in Bowker &amp; Hughes], Lunar and Planetary Science XXX, Abstract #1770(1999)&lt;/ref&gt;  These were made available online as the [https://www.lpi.usra.edu/resources/lunar_orbiter/ Digital Lunar Orbiter Photographic Atlas of the Moon].&lt;ref&gt;Jeffrey J. Gillis, Debra Rueb, James Cohen, and Mary Ann Hager, [https://www.lpi.usra.edu/meetings/LPSC2000/pdf/1815.pdf The Lunar Orbiter Photographic Atlas Digital Archive], Lunar and Planetary Science XXXI, Abstract #1815 (2000)&lt;/ref&gt;

Die Lunar Orbiter-baanfoto's is as analoogdata na die Aarde oorgedra nadat die oorspronklike film in 'n reeks stroke aan boord geskandeer is. Die data is op magneetband geskryf en ook op film. Die filmdata is gebruik om handgemaakte mosaïeke van Lunar Orbiter-rame te skep. Elke LO-blootstelling het twee foto's tot gevolg gehad: medium-resolusie-rame wat deur die 80-mm-brandpunt-lens opgeneem is en hoë-resolusie-rame wat deur die 610-mm-brandpunt-lens opgeneem is. As gevolg van hul groot grootte is HR-rame in drie afdelings, of sub-rame, verdeel. Grootformaat-afdrukke ( 16 by 20 inches (410 mm × 510 mm) ) van die mosaïeke is geskep en verskeie kopieë is oor die VSA versprei na NASA-beeld- en databiblioteke bekend as Regional Planetary Information Facilities . Die gevolglike uitstaande uitsigte was van oor die algemeen baie hoë ruimtelike resolusie en het 'n aansienlike gedeelte van die maanoppervlak bedek, maar hulle het gely aan 'n &quot;venesiese blinde&quot; strepe, ontbrekende of gedupliseerde data, en gereelde versadigingseffekte wat die gebruik daarvan belemmer het. Vir baie jare was hierdie beelde die basis van baie van maanwetenskaplike navorsing. Omdat hulle by lae tot matige sonhoeke verkry is, is die Lunar Orbiter fotografiese mosaïeke veral nuttig om die morfologie van maantopografiese kenmerke te bestudeer.

--&gt;

== Verwysings ==
{{verwysings}}

{{Maanwentelprogram}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Maanwentelprogram| ]]
[[Kategorie:Ruimtetuie]]</text>
      <sha1>r00gxw225b53geedy3g8cnt3cn8iswl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Othonna petiolaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>391677</id>
    <revision>
      <id>2520284</id>
      <parentid>2509890</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T20:20:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Spelfout my eie!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="797" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
|name = 
|image = Othonna petiolaris00.jpg
|image2 = 
|status = NT
|status_system = IUCN3.1
|taxon = Othonna petiolaris
|authority = DC., 1838
|synonyms =
}}
'''''Othonna petiolaris''''' is 'n [[plant]] wat [[endemies]] is aan die [[Noord-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 3195 km² en kom van die [[Gifberg]] en die noorde van die [[Sederberg]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]. Die plant het reeds 36% van sy [[habitat]] verloor aan gewasverbouing, die bedreiging bestaan steeds.

== Bronne ==
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:236102-1 Plants of the World Online]
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=3198-108 REDLIST Sanbi]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Struike]]
[[Kategorie:Othonna]]</text>
      <sha1>ef4zd2ekqckltljjptjwz352pj5lv07</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pieter Bruegel die Jongere</title>
    <ns>0</ns>
    <id>391907</id>
    <revision>
      <id>2520365</id>
      <parentid>2511480</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T01:47:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Imganinary</username>
        <id>152057</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10205" xml:space="preserve">[[Beeld:Van Dyck Pieter Brueghel the Younger.jpg|duimnael|200px|''Pieter Brueghel die Jongere'' deur Antoon van Dyck]]
'''Pieter Bruegel''' (ook gespel '''Brueghel''' of '''Breugel'''){{nota|Voor 1616 het hy sy naam geteken as ''Bruegel'' en na 1616 as ''Breugel''.&lt;ref name=rk&gt;{{cite web|url=http://explore.rkd.nl/explore/artists/13293|title=Pieter Brueghel (II)|publisher=Nederlandse Instituut vir Kunsgeskiedenis|language=nl,dum}}&lt;/ref&gt;}}  '''die Jongere''' ([[Nederlands]]e fonetiese uitspraak: ˈpitər ˈbrøːɣəl; gebore tussen 23 Mei en 10 Oktober 1564 - sterf tussen Maart en Mei 1638) was 'n [[Vlaminge|Vlaamse]] [[skilder]] wat bekend is vir kopieë van sy vader [[Pieter Bruegel die Ouere]] se werk, sowel as sy eie oorspronklike werke. Die enorme uitset van sy ateljee, wat vir die plaaslike- sowel as die uitvoermark geproduseer het, het bygedra tot die internasionale verspreiding van sy vader se werk. 

Tradisioneel word Pieter Bruegel die Jongere &quot;de helse Bruegel&quot; genoem omdat daar geglo is dat hy die outeur was van verskeie skilderye van fantastiese en groteske uitbeeldings. Hierdie skilderye word nou toegeskryf aan sy broer Jan Bruegel die Ouere.&lt;ref name=Jan&gt;Alexander Wied and Hans J. Van Miegroet. &quot;Jan Breughel I.&quot; Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 11 Julie 2014.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=larry&gt;Larry Silver, ''Peasant Scenes and Landscapes: The Rise of Pictorial Genres in the Antwerp Art Market'', University of Pennsylvania Press, 4 Jan 2012, p. 154-158&lt;/ref&gt;

==Lewe==
[[Lêer:Pieter Brueghel II - A country brawl.jpg|duimnael|310px|''A country brawl'']]

Pieter Bruegel die Jongere is in [[Brussel]] gebore as die oudste seun van die beroemde sestiende-eeuse Nederlandse skilder [[Pieter Bruegel die Ouere]], en Mayken Coecke van Aelst. Sy vader is in 1569 oorlede toe hy slegs vyf jaar oud was. Na die dood van sy moeder in 1578 het Pieter, saam met sy broer Jan Bruegel die Ouere en suster Marie, by hul ouma Mayken Verhulst gaan woon. Mayken Verhulst was die weduwee van die kunstenaar Pieter Coecke van Aelst, en 'n bekwame kunstenares in eie reg, bekend vir haar miniatuurskilderye.&lt;ref name=bran&gt;Frans Jozef Peter Van den Branden, ''Geschiedenis der Antwerpsche schilderschool'', Antwerpen, p. 440-443 {{in lang|nl}}&lt;/ref&gt; Volgens die vroeë 17de eeuse Vlaamse biograaf Karel van Mander was Mayken Verhulst moontlik die eerste onderwyser van haar twee kleinseuns.&lt;ref name=Jan/&gt;&lt;ref name=pie&gt;Alexander Wied and Hans J. Van Miegroet. &quot;Bruegel.&quot; Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 11 Julie 2014.&lt;/ref&gt;

Die Bruegel-familie het omstreeks 1578 na Antwerpen verhuis, waar Pieter moontlik die ateljee van die landskapskilder Gillis van Coninxloo (1544–1607) betree het. Sy meester het Antwerpen in 1585 verlaat, en in die 1584/1585 registers van die Gilde van Sint Lukas word &quot;Peeter Brugel&quot; gelys as 'n onafhanklike meester.

Op 5 November 1588 trou Pieter met Elisabeth Goddelet. Die egpaar het sewe kinders gehad, van wie baie jonk gesterf het. Een seun genaamd Pieter Bruegel III was ook 'n skilder.&lt;ref name=bran/&gt; Pieter Bruegel die Jongere het 'n groot ateljee in Antwerpen bedryf wat hoofsaaklik goedkoop kopieë van sy vader se werk vir die plaaslike- en uitvoermark vervaardig het. Hy was nietemin dikwels in finansiële probleme, moontlik weens drank. Hy het ten minste 9 leerlinge gehad, insluitend Frans Snyders en Andries Daniels.&lt;ref name=pie/&gt;

Hy sterf in [[Antwerpen]] op die ouderdom van 72.&lt;ref name=pie/&gt;

==Werk==
===Algemeen===
[[Lêer:Pieter BRUEGHEL Ii - The tax-collector's office - Google Art Project.jpg|duimnael|340px|''Die Dorpsprokureur'' of ''Die Belastinggaarder se Kantoor'']]

Pieter Bruegel die Jongere het landskaps-, godsdienstige- en dorpstonele geskilder. Hy het ook 'n paar stillewe skilderye van blomme geskilder.&lt;ref name=rk/&gt; Sy genreskilderye van kleinboere beklemtoon die natuurskoon, wat deur sommige beskou word as 'n gebrek aan Pieter die Ouere se subtiliteit en humanisme.&lt;ref&gt;Gibson, Michael. &quot;A Dynasty of Painters: Belgium celebrates the Bruegels&quot;. ARTnews (Januarie 1981): 130.&lt;/ref&gt;

Hy het 'n groot aantal van Pieter Bruegel die Ouere se bekendste werke gekopieer. Sy naam en werk was in die 18de en 19de eeue grootliks vergete, totdat hy in die eerste helfte van die 20ste eeu herontdek is.&lt;ref name=pie/&gt;

===Oorspronklike werke===
Pieter Bruegel die Jongere het sy eie werke grootliks in die styl van sy vader geskep. Die skilderye is egter aangepas vir die 17de-eeu.&lt;ref name=pie/&gt; Een van die kunstenaar se suksesvolste oorspronklike werke was ''Die Dorpsprokureur'' (soms ook bekend as ''Die Belastinggaarder'', die ''Betaling van die Tiende'', die ''Prokureur van Powere Sake'' of die ''Notaris se kantoor''). Die verskillende titels wat aan die werk toegeskryf word is aanduidend daarvan dit in die 17de eeu waarskynlik op genoemde maniere geïnterpreteer is. Die titel ''Die Dorpsprokureur'' is waarskynlik die geskikste titel aangesien die persoon agter die lessenaar 'n prokureur se hooftooisel dra; die invordering van belasting gewoonlik nie in so 'n omgewing plaasgevind het nie; en die papierwerk en sakke op die lessenaar lyk soos dié vir versoeke en dekrete. Die skildery beeld ook kleinboere uit wat met geskenke soos hoenders en eiers vir die prokureur op tou staan, wat 'n algemene gebeurtenis was, terwyl tiendebetalings in graan gemaak is.&lt;ref&gt;Natalie Zemon Davis, ''The Gift in Sixteenth-century France'', University of Wisconsin Press, 2000&lt;/ref&gt; Die skildery toon sy belangstelling in, en noukeurige waarneming van, die dorpslewe. Pieter Bruegel die Jongere se werkswinkel het verskeie kopieë van dié werk in verskillende formate gemaak. Daar bestaan 19 getekende en gedateerde weergawes van hierdie werk (vanaf tussen 1615–22) uit ongeveer 25 oorspronklikes en 35 twyfelagtige weergawes.

'n Verdere merkwaardige werk deur Pieter Bruegel die Jongere is die ''[[:Lêer:Pieter Brueghel the Younger - Whitsun Bride.pdf|Whitsun Bride]]'', wat in ten minste vyf outograaf weergawes bekend is.&lt;ref name=pie/&gt; Een van die kopieë is voorheen in die [[Metropolitan Museum of Art]] gehuisves. Die skildery beeld die destydse Vlaamse gebruik uit om 'n koningin te kies en te kroon op Whitsuntide. Hierdie skildery onderskei hom in styl en kleur duidelik van sy vader se werk. Die skildery bestaan uit helder kleure, met baie [[vermiljoen]], 'n ryk blou-groen in die figure, asook blou vir die lug. Die kleure vertoon 'n eenheid wat kenmerkend is van 17de eeuse skilderwerk. &lt;ref&gt;Margaretta M. Salinger, ''The Whitsun Bride by Pieter Brueghel the Younger'', in: ''Bulletin of the Metropolitan Museum of Art'', XXXIV (1939) , bl. 88-90&lt;/ref&gt; Nog 'n oorspronklike werk deur Pieter Bruegel die Jongere is vier klein tondo's wat die ''Vier stadia van die rivier'' verteenwoordig (almal by die Nasionale Galery in Praag). Aangesien sy styl nooit na sy vroeë loopbaan verder ontwikkel het nie, is dit moeilik om die besondere werk te dateer.&lt;ref name=pie/&gt;

In verskeie gevalle is dit moeilik om vas te stel of 'n besondere werk 'n oorspronklike werk deur Pieter Bruegel die Jongere is, of dié van sy vader.
===Die Preek van die Heilige Johannes die Doper===
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;200&quot; caption=&quot;Die Preek van die Heilige Johannes die Doper&quot;&gt;
Lêer:Pieter Bruegel the Elder - The Sermon of Saint John the Baptist.jpg|''Die Preek van die Heilige Johannes die Doper'', oorspronklike deur Pieter Bruegel die Ouere (1566), Kunsmuseum, [[Boedapest]]
Lêer:Pieter Brueghel (II) - St John the Baptist Preaching, Groeningemuseum.jpg|Kopie deur Pieter Bruegel die Jongere van sy vader se werk ''Die Preek van die Heilige Johannes die Doper'' (na 1616), Groeningemuseum in Brugge, met weglating van die bebaarde man in swart, wat gedraai is na die toeskouer in die oorspronklike werk
Lêer:Pieter Brueghel the Younger Preaching.jpg|Kopie deur Pieter Bruegel die Jongere van sy vader se werk ''Die Preek van die Heilige Johannes die Doper'' (1601-1604), EUROPEUM - European Culture Centre in [[Kraków]]
&lt;/gallery&gt;
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;200&quot; caption=&quot;The Alchemist&quot;&gt;
Lêer:Pieter Brueghel the Elder-The Alchemist.jpg|''Die Alchemis'' deur Pieter Bruegel die Ouere, [[Metropolitan Museum of Art]], oorspronklike ets 
Lêer:The Alchemist by Pieter Brueghel the Younger.jpg|Kopie van ''Die Alchemis'' deur Pieter Bruegel die Jongere, herskep in kleur op paneel 
&lt;/gallery&gt;

Die grootskaalse kopieering van sy vader se oeuvre demonstreer dat daar 'n aansienlike vraag na Pieter die Ouere se werk was. Terselfdertyd het die kopieë bygedra tot die popularisering van Pieter die Ouere se werk. Sonder die seun se kopieerwerk sou die publiek nie toegang tot sy vader se werk gehad het nie, wat hoofsaaklik in elite private versamelings gehou is, soos die keiserlike versameling van [[Rudolf II, Heilige Romeinse Ryk|Rudolf II]] in [[Praag]] of die Farnese versameling in [[Parma]]. Terselfdertyd het Pieter die Jongere uitbreidings gemaak op sy vader se repertorium deur sy eie variasies op sy vader se temas te maak.

==Keur uit sy werk==
[[Lêer:The Marriage Procession, 1623, by Pieter Brueghel the Younger (1564-1637) - IMG 7406.JPG|duimnael|380px|''Die huweliksprosessie'']]
[[Lêer:The Faithless Shepherd - Pieter Brueghel the Younger - ABDAG000080.jpg|duimnael|''Die Ongelowige Herder'', Aberdeen Kunsgalery]]
*'''n Dorpsfees''
*''Aanbidding van die Wyses''
*''Sensus in Bethlehem''
*''Vlaamse Spreekwoorde''
*''Slagting van die Onskuldiges''
*''Huweliksdans van 'n Kleinboer''
*''Die Heilige Johannes se Dansers in Molenbeeck'''
*''Die Alchemis''
*''Die Kruisiging''
*''Die Ongelowige Herder''
*''Die Heilige Familie met die Heilige Johannes''
*''Die Optog na Golgota''
*''Die Preek van die Heilige Johannes die Doper''
*''Die sewe dade van Genade''
*''Die dorpsprokureur''
*''Die besoek aan die Plaas''
*''Winterlandskap met voëlvalletjie''

== Notas ==
{{notas}}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons category-inline|Pieter Brueghel (II)}}

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Bruegel, Pieter, die Jongere}}

[[Kategorie:Geboortes in die 1560's]]
[[Kategorie:Sterftes in 1638]]
[[Kategorie:Vlaamse skilders]]</text>
      <sha1>au4k5yrbnpqklvjr72j0y0xlw8sbhn4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>392328</id>
    <revision>
      <id>2520100</id>
      <parentid>2520049</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T12:40:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Spesies */ Skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14355" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;[[#Spesies|Sien teks]]&lt;/center&gt;
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.&lt;ref&gt;[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4&lt;/ref&gt; Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.&lt;ref&gt;[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012&lt;/ref&gt;

Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.&lt;ref&gt;http://pza.sanbi.org/ruschia&lt;/ref&gt;

== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia acocksii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia acuminata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia acutangula]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia aggregata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia alata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia albida]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia altigena]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia amicorum]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ampliata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia approximata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia archeri]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia aspera]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia atrata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' &lt;small&gt;(Dinter) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia barnardii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia bijliae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevibracteata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevicyma]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevipes]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia britteniae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia burtoniae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia calcarea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia calcicola]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia callifera]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia campestris]]'' &lt;small&gt;(Burch.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia canonotata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia capornii]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia caroli]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia caudata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cedarbergensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia centrocapsula]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann &amp; Stüber&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cincta]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia clavata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia complanata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia congesta]]'' &lt;small&gt;(Salm-Dyck) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia copiosa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia costata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cradockensis]]'' &lt;small&gt;(Kuntze) H.E.K.Hartmann &amp; Stüber&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia crassa]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia crassisepala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cupulata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia curta]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cymbifolia]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cymosa]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia decurrens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia decurvans]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dejagerae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia deminuta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia densiflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia depressa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dichroa]]'' &lt;small&gt;(Rolfe) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dielsiana]]'' &lt;small&gt;(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dilatata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia divaricata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia duthieae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia edentula]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia elineata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia erecta]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia exigua]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia extensa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia festiva]]'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia filipetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia firma]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia floribunda]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia foliosa]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia framesii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia frederici]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia fugitans]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia glauca]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia goodiae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia gracilis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia griquensis]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia grisea]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia hamata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia haworthii]]'' &lt;small&gt;H.Jacobsen &amp; G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia heteropetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia holensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia imbricata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia impressa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia inclusa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia inconspicua]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia incurvata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia indecora]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia indurata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia intermedia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia intricata]]'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann &amp; Stüber&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia karrachabensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia karrooica]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia klipbergensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia kuboosana]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lapidicola]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lavisii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia laxa]]'' &lt;small&gt;(Willd.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia laxiflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia laxipetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lerouxiae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia leucosperma]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lineolata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lisabeliae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia macowanii]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia magnifica]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia mariae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia marianae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia maxima]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia middlemostii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia misera]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia mollis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia montaguensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia muelleri]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia muiriana]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia multiflora]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia muricata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' &lt;small&gt;Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia nelii]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia neovirens]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia nieuwerustensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia nonimpressa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia obtusa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' &lt;small&gt;(Schltr. &amp; Diels) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia orientalis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pallens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia parviflora]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia patens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' &lt;small&gt;(Mill.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pinguis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pollardii]]'' &lt;small&gt;Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia primosii]]'' &lt;small&gt;L.Bolul&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia punctulata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pungens]]'' &lt;small&gt;(A.Berger) H.Jacobsen&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia putterillii]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rariflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia recurva]]'' &lt;small&gt;(Moench) H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rigens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rigida]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rigidicaulis]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia robusta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rupicola]]'' &lt;small&gt;(Engl.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ruralis]]'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' &lt;small&gt;(Dinter) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sandbergensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sarmentosa]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia scabra]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia schollii]]'' &lt;small&gt;(Salm-Dyck) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Ruschia semidentata'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Ruschia semiglobosa'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia senaria'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia serrulata'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Ruschia sessilis'' &lt;small&gt;(Thunb.) H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''Ruschia singula'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia solitaria'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia spinosa'' &lt;small&gt;(L.) Dehn&lt;/small&gt;
* ''Ruschia staminodiosa'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia stricta'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia suaveolens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia subpaniculata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia subsphaerica]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia subteres]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tardissima]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tecta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tenella]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia testacea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tribracteata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia triflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia truteri]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tumidula]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia turgida]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia umbellata]]'' &lt;small&gt;(L.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia uncinata]]'' &lt;small&gt;(L.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia unidens]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vaginata]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia valida]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia versicolor]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia victoris]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia virens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia virgata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' &lt;small&gt;(Dinter) Schwantes&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Fotogalery ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;120&quot; style=&quot;font-size:100%; line-height:130%&quot;&gt;
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''[[Ruschia aggregata]]''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''[[Ruschia albida]]''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''[[Ruschia brevibracteata]]''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''[[Ruschia burtoniae]]'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''[[Ruschia crassa]]'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''[[Ruschia dichroa]]'' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''[[Ruschia karrooica]]''
Ruschia lineolata 9.jpg|''[[Ruschia lineolata]]''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''[[Ruschia macowanii]]''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''[[Ruschia pulvinaris]]''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''[[Ruschia schollii]]''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''[[Ruschia spinosa]]''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''[[Ruschia uncinata]]'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
&lt;/gallery&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>33oun0ku23j4uvfyqwu12kkrsroppyr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520142</id>
      <parentid>2520100</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:32:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Spesies */ Skakels</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14395" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Beesvygies
| image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg
| image_caption = ''[[Ruschia maxima|R. maxima]]'', een van die grootste spesies in die genus
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia
| authority = Schwantes
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;[[#Spesies|Sien teks]]&lt;/center&gt;
| synonyms =
}}
'''''Ruschia''''', in die volksmond bekend as die '''beesvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1926 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Lesotho]], [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies maar kan ook in die rankformaat voorkom.&lt;ref&gt;[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4&lt;/ref&gt; Ongeveer 40 van die [[spesie]]s behoort tot die [[fynbos]]-bioom. Soos by ander vygies lok die helderkleurige blomme [[heuningby|by]]e, [[skoenlapper]]s en [[kewer]]s wat hulle bestuif. Lede van die genus kan maklik met ''[[Lampranthus]]'' en ''[[Drosanthemum]]'' verwar word, wat egter groter blomme met 'n groter verskeidenheid kleure het.&lt;ref&gt;[http://pza.sanbi.org/ruschia-maxima Ruschia maxima (Haw.) L.Bolus], Ricardo Riddles, Karoowoestyn- Nasionale Botaniese Tuin, Januarie 2012&lt;/ref&gt;

Die genus is vernoem na Ernst Julius Rusch (1867-1957), 'n Namibiese boer en plantversamelaar.&lt;ref&gt;http://pza.sanbi.org/ruschia&lt;/ref&gt;

== Spesies ==
Daar is 208 spesies wat tot die genus hoort:&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16337-1&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=24em}}
* ''[[Ruschia abbreviata]]'' &lt;small&gt;[[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia acocksii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia acuminata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia acutangula]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia aggregata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia alata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia albida]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia altigena]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia amicorum]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ampliata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia approximata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia archeri]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia aspera]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia atrata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia axthelmiana]]'' &lt;small&gt;(Dinter) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia barnardii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia beaufortensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia bijliae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia bipapillata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia bolusiae]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brakdamensis]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia breekpoortensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevibracteata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevicyma]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia brevipes]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia britteniae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia burtoniae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia calcarea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia calcicola]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia callifera]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia campestris]]'' &lt;small&gt;(Burch.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia canonotata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia capornii]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia caroli]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia caudata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cedarbergensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia centrocapsula]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann &amp; Stüber&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ceresiana]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cincta]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia clavata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia complanata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia congesta]]'' &lt;small&gt;(Salm-Dyck) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia copiosa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia costata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cradockensis]]'' &lt;small&gt;(Kuntze) H.E.K.Hartmann &amp; Stüber&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia crassa]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia crassisepala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cupulata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia curta]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cymbifolia]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia cymosa]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia decurrens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia decurvans]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dejagerae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia deminuta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia densiflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia depressa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dichroa]]'' &lt;small&gt;(Rolfe) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dielsiana]]'' &lt;small&gt;(A.Berger) H.Jacobsen ex H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia dilatata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia divaricata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia diversifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia duthieae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia edentula]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia elineata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia erecta]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia esterhuyseniae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia exigua]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia extensa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia festiva]]'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia filipetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia firma]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia floribunda]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia foliosa]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia fourcadei]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia framesii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia frederici]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia fugitans]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia geminiflora]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia glauca]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia goodiae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia gracilipes]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia gracilis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia griquensis]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia grisea]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia hamata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia haworthii]]'' &lt;small&gt;H.Jacobsen &amp; G.D.Rowley&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia heteropetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia holensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia imbricata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia impressa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia inclusa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia inconspicua]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia incurvata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia indecora]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia indurata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia intermedia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia intricata]]'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) H.E.K.Hartmann &amp; Stüber&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia karrachabensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia karrooica]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia kenhardtensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia klipbergensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia kuboosana]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia langebaanensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lapidicola]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lavisii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia laxa]]'' &lt;small&gt;(Willd.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia laxiflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia laxipetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia leptocalyx]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lerouxiae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia leucosperma]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lineolata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia lisabeliae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia macowanii]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia magnifica]]'' &lt;small&gt;Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia mariae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia marianae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia maxima]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia middlemostii]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia misera]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia mollis]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia montaguensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia muelleri]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia muiriana]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia multiflora]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia muricata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia namusmontana]]'' &lt;small&gt;Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia nelii]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia neovirens]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia nieuwerustensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia nonimpressa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia obtusa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia odontocalyx]]'' &lt;small&gt;(Schltr. &amp; Diels) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia orientalis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pallens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia parviflora]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia parvifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia patens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia patulifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pauciflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia paucipetala]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia perfoliata]]'' &lt;small&gt;(Mill.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia phylicoides]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pinguis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pollardii]]'' &lt;small&gt;Friedrich&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia primosii]]'' &lt;small&gt;L.Bolul&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pulvinaris]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia punctulata]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia pungens]]'' &lt;small&gt;(A.Berger) H.Jacobsen&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia putterillii]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rariflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia recurva]]'' &lt;small&gt;(Moench) H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rigens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rigida]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rigidicaulis]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia robusta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rubricaulis]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia rupicola]]'' &lt;small&gt;(Engl.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ruralis]]'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia ruschiana]]'' &lt;small&gt;(Dinter) Dinter &amp; Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sabulicola]]'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sandbergensis]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sarmentosa]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia scabra]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia schollii]]'' &lt;small&gt;(Salm-Dyck) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia semidentata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia semiglobosa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia senaria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia serrulata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia sessilis]]'' &lt;small&gt;(Thunb.) H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia singula]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia solitaria]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia spinosa]]'' &lt;small&gt;(L.) Dehn&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia staminodiosa]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia stricta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia strubeniae]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia suaveolens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia subpaniculata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia subsphaerica]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia subteres]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tardissima]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tecta]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tenella]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia testacea]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tribracteata]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia triflora]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia truteri]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia tumidula]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia turgida]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Klak&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia uitenhagensis]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia umbellata]]'' &lt;small&gt;(L.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia uncinata]]'' &lt;small&gt;(L.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia unidens]]'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vaginata]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia valida]]'' &lt;small&gt;Schwantes&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanbredae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanderbergiae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanheerdei]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vanniekerkiae]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia versicolor]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vetovalida]]'' &lt;small&gt;H.E.K.Hartmann&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia victoris]]'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia virens]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia virgata]]'' &lt;small&gt;(Haw.) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia viridifolia]]'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''[[Ruschia vulvaria]]'' &lt;small&gt;(Dinter) Schwantes&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Fotogalery ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;120&quot; style=&quot;font-size:100%; line-height:130%&quot;&gt;
Ruschia beds.jpg|''Ruschia'' sp. te Tienie Versveld-reservaat
Ruschia aggregata 207619885.jpg|''[[Ruschia aggregata]]''
Ruschia albida Flipphi 1.jpg|''[[Ruschia albida]]''
Ruschia brevibracteata (Aizoaceae) (38438772771).jpg|''[[Ruschia brevibracteata]]''
Ruschia burtoniae Knersvlakte.jpg|''[[Ruschia burtoniae]]'' op die Knersvlakte
Ruschia crassa KirstenboschBotGard09292010C.JPG|''[[Ruschia crassa]]'' te Kirstenbosch
Gardenology.org-IMG 4223 hunt0904.jpg|''[[Ruschia dichroa]]'' te Hunting Gardens, Kalifornië
Ruschia karooica foliage.jpg|''[[Ruschia karrooica]]''
Ruschia lineolata 9.jpg|''[[Ruschia lineolata]]''
Ruschia macowanii 3c.JPG|''[[Ruschia macowanii]]''
Ruschia pulvinaris 2.JPG|''[[Ruschia pulvinaris]]''
Ruschia schollii 15223150.jpg|''[[Ruschia schollii]]''
Spiny Ruschia (Ruschia spinosa) (31938312954).jpg|''[[Ruschia spinosa]]''
Ruschia uncinata 1c.JPG|''[[Ruschia uncinata]]'' in die Barcelona- Botaniese Tuin
&lt;/gallery&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia| ]]
[[Kategorie:Flora van Lesotho]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>e7fwwiqo0mtw45d499ihv90glurmzmo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum bellum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>392605</id>
    <revision>
      <id>2520251</id>
      <parentid>2517533</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T17:49:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Spasie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="914" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum bellum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum bellum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Ceres]] tot by [[Worcester]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 2 000 km² en daar is vyf subpopulasies wat bedreig word deur die aanlê van wingerde. 'n Paar subpopulasies het verlore gegaan toe die [[Brandvleidam]] gebou is.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-14 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361656-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>svz4cdi5r642o73a1t2nynxbx21lebo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Antoon van Dyck</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393038</id>
    <revision>
      <id>2520423</id>
      <parentid>2519997</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T09:13:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>196.250.216.41</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23460" xml:space="preserve">{{Inligtingskas Persoon
| naam                  = Antoon van Dyck
| beeld                 = Anthonyvandyckselfportrait.jpeg
| beeldonderskrif       = ''Selfportret met 'n [[Sonneblom]]'' (ná 1633)
| geboortenaam          = Antoon van Dyck
| geboortedatum         = 22 Maart 1599
| geboorteplek          = [[Antwerpen]], Spaande Nederlande
| sterfdatum            = {{sterfdatum en ouderdom|1641|12|9|1599|3|22|}}
| sterfplek             = Londen
| nasionaliteit         = [[Vlaminge|Vlaams]]
| beroep                = [[Skilder]]
}}
'''Antoon van Dyck''' ([[Nederlands]]e fonetiese uitspraak: vɑn ˈdɛik, verskeie spellings;&lt;ref&gt;[http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=Anthony+van+Dyck&amp;role=&amp;nation=&amp;prev_page=1&amp;subjectid=500115190 ULAN entry]. Oorspronklik &quot;van Dijck&quot;, met die &quot;IJ&quot; digraaf, {{in lang|nl}}.Die [[Nederlands]]e spelling is Anthonis of Antoon, alhowel Anthonie, Antonio of Anthonio ook gebruik is; in [[Frans]] staan hy dikwels bekend as Antoine, in [[Italiaans]] Anthonio of Antonio. &lt;/ref&gt; [[22 Maart]] [[1599]] – [[9 Desember]] [[1641]])&lt;ref&gt;{{cite web |url=
https://rkd.nl/explore/artists/25230 |title=Anthony van Dyck |website=Netherlands Institute of Art |access-date=2021-03-20}}&lt;/ref&gt; was 'n [[Vlaminge|Vlaamse]] [[Barok]]kunstenaar. Hy het die vernaamste hofskilder in Engeland geword, na sukses in die destydse Suid-Nederland en [[Italië]]. 

Hy was die sewende kind van Frans van Dyck, 'n welgestelde [[Antwerpen]]se syhandelaar. Antoon het van 'n jong ouderdom begin skilder. In sy laat tienerjare was hy suksesvol as 'n onafhanklike skilder. Hy het later in 1618 'n &quot;meester&quot; geword in die Gilde van Sint Lukas. Teen hierdie tydstip was hy werksaam in die ateljee van die voorste noordelike [[skilder]], [[Peter Paul Rubens|Rubens]]. Rubens het 'n groot onvloed op hom uitgeoefen. In 1621 het van Dyck vir 'n paar maande in [[Londen]] gewerk, waarna hy vlugtig teruggekeer het na Vlaandere, voordat hy na Italië gereis het waar hy tot 1627 gewoon het, meestal in [[Genua]]. In die laat 1620's het hy sy bewonderenswaardige ''Ikonografie''-reeks van portret etse, meestal van ander kunstenaars, voltooi. Hy het vyf jaar in Vlaandere spandeer na sy terugkeer van Italië, en was vanaf 1630 hofskilder vir Aartshertogin Isabella Clara Eugenia, die [[Habsburg]]se Goewerneur van Vlaandere. In 1632 keer hy terug na Londen op aandrang van [[Karel I van Engeland|Karel I]] om die pos van hoof hofskilder op te neem.

Met die uitsondering van Hans Holbein die Jongere was van Dyck en sy tydgenoot [[Diego Velázquez|Velazques]] die eerste talentvolle skilders om hoofsaaklik aan portrette vir die Europese vorste te werk, wat die genre handomkeer verander het. Hy is veral bekend vir sy portrette van die aristokrasie, waarvan die noemenswaardigste dié van Karel I en sy familie is. Van Dyck het vir die volgende 150 jaar 'n prominente invloed uitgeoefen op die Engelse skilderskool. Hy het ook [[mitologie]]se en [[Bybel]]se onderwerpe geskilder, insluitende altaarstukke, en was 'n belangrike innoveerder op die gebied van waterkleurskilderye en etswerk. Sy manjifieke kwashale, wat klaarblyklik ietwat vinnige aangebring is, kan gewoonlik onderskei word van die groot areas wat geskilder is deur sy assistente. Sy portretstyl het aansienlik verskil van land to land, maar het volwassenheid bereik in die ontspanne elegansie van sy laaste Engelse periode. Hy is begrawe in [[St Paul's Cathedral]], wat 'n aanduiding is van sy faam ten tyde van sy afsterwe.

== Lewe en werk ==
[[Lêer:Anthonis van Dyck 008b.jpg|duimnael|links|''Selfportret'', 1613–14]]
===Opvoeding===
Antoon van Dyck is gebore uit 'n welvarende familie in Antwerpen. Sy vader was Frans van Dyck, 'n syhandelaar, en sy ma Maria Cupers, dogter van Dirk Cupers en Catharina Conincx.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://en.wikisource.org/wiki/Van_Dyck,_Anthony_(DNB00)|title=Van Dyck Anthony |first=Lionel Henry |last=Cust |volume=58 |access-date=28 April 2018 |via=Wikisource}}&lt;/ref&gt; Hy is op 23 Maart 1599 gedoop (as Anthonio).&lt;ref&gt;Antwerpen, S.A.A., Parochieregisters, Doopakten, 30/03/1592 – 26/06/1606, fol. 147, 23-03-1599 Anthonio Van Dijck, opgespoor deur die Jordaens Van Dyck Paneelskilderye-projek (www.jordaensvandyck.org) op 6 April 2017.&lt;/ref&gt; Sy talent was baie vroeg reeds duidelik, en teen 1609 studeer hy skilderkuns onder Hendrick van Balen, en word teen omstreeks 1615 'n onafhanklike skilder en bedryf 'n ateljee saam met sy selfs jonger vriend [[Jan Bruegel die Jongere]].&lt;ref&gt;Brown, p. 15.&lt;/ref&gt; Op die ouderdom van vyftien was hy reeds 'n hoogs bekwame kunstenaar, soos sy Selfportret (1613–14) toon.&lt;ref&gt;Vlieghe, Hans. ''[https://books.google.com/books?id=AS_NXFoY0M4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false Flemish Art and Architecture, 1585–1700]'', Yale University Press, p 200. 124. {{ISBN|0-300-10469-3}}&lt;/ref&gt; Hy is teen Februarie 1618 as Meester tot die Gilde van Sint Lukas toegelaat.&lt;ref&gt;Martin, Gregory. ''The Flemish School, 1600–1900'', National Gallery Catalogues, p. 26, 1970, National Gallery, Londen, {{ISBN|0-901791-02-4}}&lt;/ref&gt; Binne 'n paar jaar sou hy hoofassistent van [[Peter Paul Rubens|Rubens]] word. Rubens het dikwels gebruik gemaak van ander kunstenaars en het sy eie groot ateljee gehad. Sy invloed op die jong kunstenaar was beduidend. Rubens het na die 19-jarige van Dyck verwys as &quot;die beste van my leerlinge&quot;.&lt;ref&gt;Brown, p. 17.&lt;/ref&gt;

Die oorsprong en presiese aard van hul verhouding is onduidelik. Daar word bespiegel dat van Dyck vanaf ongeveer 1613 'n leerling van Rubens was, aangesien selfs sy vroeë werk min tekens van van Balen se invloed toon. Daar is egter geen duidelike bewyse hiervoor nie.&lt;ref name=&quot;EW&quot;&gt;Ellis Waterhouse, ''Painting in Britain, 1530–1790'', 4th Edn, 1978, pp. 70–77, Penguin Books (nou die Yale History of Art-reeks)&lt;/ref&gt; Terselfdertyd verklaar die oorheersing van Rubens in die relatief klein stad Antwerpen waarskynlik waarom Van Dyck, ten spyte van periodieke reise terug na die stad, die grootste deel van sy loopbaan in die buiteland deurgebring het.&lt;ref name=&quot;EW&quot;/&gt; In Rubens se kontrak vir die plafon van die Carolus Borromeuskerk (die [[Jesuïet]]-kerk in Antwerpen. 'n Brand vernietig die kerk in 1718) word van Dyck vermeld as een van die &quot;discipelen&quot; wat die skilderye volgens Rubens se ontwerpe moes uitvoer. Anders as van Dyck, het Rubens vir 'n groot verskeidenheid Europese howe gewerk.

===Italië===
[[Lêer:Anthonis van Dyck 012.jpg|duimnael|Genuaanse &quot;hauteur&quot; van die Lomellini familie, 1623]]
[[Lêer:Van Dyck - Les Echevins de Bruxelles autour de la statue de la Justice, 1634.jpg|duimnael|300px|'n Grisaille-skets van ''Landdroste van Brussel'', in die École nationale supérieure des Beaux-Arts in Parys]]

In 1620 het van Dyck, onder aanstigting van George Villiers, Markies van Buckingham, vir die eerste keer na Engeland gereis, waar hy vir koning [[Jakobus I van Engeland]] werk verrig het en £100 daarvoor ontvang het.&lt;ref name=&quot;EW&quot; /&gt; In Londen, in die versameling van Thomas Howard, 21ste graaf van Arundel, het hy vir die eerste keer kennis gemaak met [[Titiaan]] se werk, wie se gebruik van kleur en subtiele modellering van vorm tot 'n grondverskuiwing in sy eie werk sou lei, met 'n nuwe stilistiese taal wat die komposisionele lesse wat hy by [[Peter Paul Rubens|Rubens]] geleer het verryk het. &lt;ref&gt;Brown, bladsy 19.&lt;/ref&gt;

Hy het na vier maande teruggekeer na Vlaandere, en in 1621 na [[Italië]] vertrek, waar hy vir ses jaar gewoon  het. Hier het hy die Italiaanse meesters bestudeer en 'n suksesvolle loopbaan as 'n [[skilder|portretskilder]] begin. Hy het vroeg reeds sukses behaal en sodoende, volgens Giovan Pietro Bellori, die kolonie van noordelike kunstenaars in [[Rome]] geïrriteer. Volgens Bellori &quot;het sy gedrag ooreengekom met dié van 'n edelman eerder as 'n gewone persoon. Aangesien hy gewoond daaraan was om in Rubens se sirkel met edelmanne om te gaan en begerig was om 'n goeie indruk te skep, het hy klere van satyn, verehoedens, borsspelde, en goue halsbande gedra, vergesel van bediendes.&quot; &lt;ref&gt;Levey, Michael, ''Painting at Court'', Weidenfeld &amp; Nicolson, Londen, 1971, pp. 124–5&lt;/ref&gt;

[[Lêer:Anthony Van Dyck, by Peter Paul Rubens.jpg|duimnael|225px|''Antoon van Dyck'', deur [[Peter Paul Rubens|Rubens]] (1627–28)]]
Hy het meestal vanuit [[Genua]] gewerk, alhoewel hy ook na ander stede gereis het en in [[Palermo]] in [[Sisilië]] gewoon het, waar hy onder kwarantyn was gedurende die plaag van [[1624]], een van die dodelikste in Sisilië se geskiedenis. Hier het hy 'n 'n belangrike reeks skilderye geskilder van die stad se plaag-beskermheilige, Sint Rosalie. Sy uitbeeldings van jong vroue met vloeiende blonde hare en Fransiskaanse kappe wat afreik na Palermo in sy uur van nood het die van die oomblik af die standaard-ikonografie van die beskermheilige geword, en 'n groot invloed uitgeoefen op Italiaanse [[Barok]]skilders, soos byvoorbeeld Luca Giordano en Pietro Novelli. Beskikbare weergawes daarvan sluit dié in Madrid, Houston, Londen, New York en Palermo in, sowel as in [[Puerto Rico]] en [[Wene]]. Van Dyck se reeks skilderye van Sint Rosalie is deur Gauvin Alexander Bailey en Xavier F. Salomon bestudeer, en hulle was beide kurators of mede-kurators van uitstallings wat gewy is aan die tema van Italiaanse kuns en die [[Swart Dood|plaag]].&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/07/29/arts/design/desperately-painting-the-plague.html|title=Desperately Painting the Plague|first=Holland|last=Cotter|newspaper=The New York Times|date=29 Julie 2005}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|url=https://go.gale.com/ps/i.do?p=AONE&amp;sw=w&amp;issn=00036536&amp;v=2.1&amp;it=r&amp;id=GALE%7CA284449813&amp;sid=googleScholar&amp;linkaccess=abs|title=Van Dyck in Sicily: while the plague held Palermo in its grip, Anthony van Dyck radically developed 12th-century iconography of Saint Rosalie through five paintings that imbued the saint with a sensual refinement. Van Dyck's Rosalie became one of Catholicism's most popular images of victory over pestilence, and represents a key period in the artist's development|first=Gauvin Alexander|last=Bailey|date=1 Maart 2012|journal=Apollo|volume=175|issue=596|pages=116–122|via=go.gale.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dulwichpicturegallery.org.uk/about/exhibitions-archive/exhibitions-archive-by-date/2012-van-dyck-in-sicily/|title=2012: Van Dyck in Sicily &amp;#124; Dulwich Picture Gallery|website=www.dulwichpicturegallery.org.uk}}&lt;/ref&gt; 

Vir die Genuaanse aristokrasie, wat hulle in 'n laaste fase van voorspoed bevind het, het hy 'n vollengte portretstyl ontwikkel, gebaseer op Paolo Veronese en [[Titiaan]] asook Rubens se styl uit sy eie tyd in Genua. In 1627 is hy terug na Antwerpen vir vyf jaar. 'n Lewensgrootte portret van vier-en-twintig [[Brussel]]se stadsraadslede is in 1695 vernietig.{{sfn|Cust|1899}} Hy kon soos Rubens goed klaarkom in die aristokratiese- en hofkringe, wat bygedra het tot sy vermoë om opdragte te bekom. Teen 1630 is hy beskryf as die hofskilder van die Habsburgse goewerneur van Vlaandere, Aartshertogin Isabella. In die tydperk het hy ook godsdienstige werke geskilder. Hy het ook begin met drukwerk.

=== Londen, en afsterwe ===
[[Lêer:Sir-Anthony-van-Dyck-Lord-John-Stuart-and-His-Brother-Lord-Bernard-Stuart.jpg|duimnael|''Lord John Stuart and his Brother, Lord Bernard Stuart'', omstreeks 1638, is tipies van die meer intieme maar steeds elegante styl wat hy in Engeland ontwikkel het]]
Koning Karel I was die mees passievolle kunsversamelaar onder die Stuart-konings, en het skilderkuns gesien as 'n manier om sy verhewe siening van die monargie te bevorder. In 1628 het hy die pragtige versameling van die hertog van Mantua gekoop. Sedert sy troonbestyging in 1625 het hy naarstiglik probeer om vooraanstaande buitelandse skilders na Engeland te lok. In 1626 slaag hy daarin om Orazio Gentileschi te oorreed om hom in Engeland te vestig. Sy dogter Artemisia Gentileschi en van sy seuns het later by hom aangesluit. Karel I het veral vir Rubens geteiken, wat uiteindelik in 1630 tydens 'n diplomatieke sending besoek afgelê het. Rubens is besonder goed behandel tydens sy besoek van nege maande, waartydens hy tot ridder geslaan is. 

Van Dyck het in kontak met die Engelse hof gebly en koning Karel se agente gehelp in hul soektog na skilderye. Hy het van sy eie werke gestuur, insluitende 'n selfportret (1623) saam met Endymion Porter, een van Karel se agente (sy ''Rinaldo en Armida'', 1629), en 'n godsdienstige skildery vir die koningin. Hy het ook in 1632 in [[Den Haag]] Karel se suster, koningin Elisabeth van Boheme, geskilder. In Aprilmaand van dieselfde jaar het Van Dyck na Londen teruggekeer, waar hy dadelik onder die vlerk van die hof geneem is. Hy is in Julie tot ridder geslaan, en het terselfdertyd 'n pensioen van £200 per jaar ontvang. In die toekenning is hy beskryf as ''principalle Paynter in ordinary to their majestities''.&lt;ref name=&quot;Grosvenor Gallery Stephens 1887 p. 14&quot;&gt;{{cite book |author=Grosvenor Gallery |last2=Stephens |first2=F.G. |title=Exhibition of the Works of Sir Anthony Van Dyck |publisher=H. Good and Son, Printers |year=1887 |url=https://books.google.com/books?id=v5gTAAAAQAAJ|page=14 |quote=About the end of March or the beginning of April, 1632, Van Dyck arrived in England; he was almost immediately appointed Principal Painter in Ordinary to the King, knighted, presented with a gold chain, similar to that which had been given to ...}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Sharpe Lake 1993 p. 223&quot;&gt;{{cite book |last1=Sharpe |first1=K. |last2=Lake |first2=P. |title=Culture and Politics in Early Stuart England |publisher=Stanford University Press |year=1993 |isbn=978-0-8047-2261-2 |url=https://books.google.com/books?id=0AjPfEmjXXsC&amp;pg=PA223|page=223}}&lt;/ref&gt; Hy is boonop goed betaal vir sy skilderye; maar koning Karel het vir vyf jaar nie sy pensioen oorbetaal nie, en die prys van baie skilderye is uiteindelik verlaag. Hy is voorsien van 'n huis aan die [[Teems]]rivier by Blackfriars, Londen, wat destyds net buite [[Londen]] geleë was. 'n Klompie kamers in Eltham-paleis, wat nie meer deur die koninklike familie gebruik is nie, is ook aan hom beskikbaar gestel as 'n landelike toevlugsoord. Die kamers is deur Margaret Lemon bestuur. Sy Blackfriars-ateljee is gereeld deur die Koning en Koningin besoek.&lt;ref name=&quot;EW&quot; /&gt;{{sfn|Cust|1899}}

[[Lêer:Anthonis van Dyck 044.jpg|duimnael|links|''Karel I tydens 'n Jagtog'', omstreeks 1635, Louvre]]
Hy was 'n onmiddellike sukses in Engeland, waar hy 'n groot aantal portrette van die Koning en Henriëtta Maria van Frankryk, sowel as hul kinders, geskilder het. Baie portrette is in verskeie weergawes geskilder, hetsy as diplomatieke geskenke, hetsy as geskenke aan ondersteuners van die toenemend omstrede koning. Van Dyck het na raming altesaam veertig portrette van koning Karel geskilder, sowel as ongeveer dertig van die koningin, nege van die graaf van Strafford, en verskeie van ander howelinge.&lt;ref&gt;Gaunt, William, ''English Court Painting''&lt;/ref&gt; Hy het verskeie van die hof geskilder, en ook van homself en sy minnares, Margaret Lemon.

In Engeland het hy 'n styl ontwikkel wat 'n ontspanne elegansie en gemaksugtigheid kombineer met 'n onderbeklemtoonde gesag, wat die Engelse portret skilderkuns tot aan die einde van die [[18de eeu]] oorheers het. Sy portrette van Karel te perd het die grootsheid van [[Titiaan]] se skilderye van keiser Karel V oortref, maar selfs meer oorspronklik is sy portret van Karel in die [[Louvre]]: &quot;Charles is given a totally natural look of instinctive sovereignty, in a deliberately informal setting where he strolls so negligently that he seems at first glance nature's gentleman rather than England's King&quot;.&lt;ref&gt;Levey p. 128&lt;/ref&gt; Alhoewel sy portrette die klassieke idee van 'n &quot;Kavalier-tipe&quot; styl en -kleredrag geskep het, het 'n meerderheid van sy belangrikste beskermhere in die adelstand, soos Lord Wharton en die Grawe van [[Bedford]], Northumberland en Pembroke, die parlement se kant gekies tydens die [[Engelse Burgeroorlog]] wat kort ná sy dood uitgebreek het.{{sfn|Cust|1899}}
[[Lêer:Anton Van Dyck - Christ carrying the Cross - Google Art Project.jpg|duimnael|''Christus met die Kruis'']]

== Portrette en ander werke ==
[[Lêer:Anton van Dyck - Samson and Delilah - Google Art Project.jpg|duimnael|links|''Simson en Delila'', omstreeks 1630, 'n historiese skildery ná [[Peter Paul Rubens|Rubens]]. Die gebruik van versadigde kleure onthul van Dyck se studie van [[Titiaan]]]]
[[Lêer:Anthonis van Dyck 013.jpg|duimnael|''Henrietta Maria en die dwerg, Sir Jeffrey Hudson'', 1633]]

In die [[17de eeu]] was die vraag na portrette groter as na ander soorte skilderwerk. Van Dyck het Koning Karel probeer oorreed om grootskaalse reekse oor die geskiedenis van die Orde van die Kousband vir die Bankethuis, Whitehall, aan te vra, waarvoor Rubens vroeër plafonskilderye voltooi het (hy het dit vanaf Antwerpen na Engeland gestuur). 'n Skets vir een muur bestaan steeds, maar teen 1638 het Karel te min geld gehad om voort te gaan.&lt;ref name=&quot;EW&quot; /&gt; [[Diego Velázquez|Velázquez]] het nie die probleem gehad het nie, maar tog is Van Dyck se daaglikse lewe nie, soos die geval was met Velázquez, deur onbenullige hofpligte beswaar nie. Van Dyck het tydens sy besoeke aan Parys in sy laaste jare gepoog om die opdrag te bekom om die Grande Gallerie van die [[Louvre]] te skilder. Hy was egter uiteindelik onsuksesvol&lt;ref&gt;Levey, op cit p. 136&lt;/ref&gt;

'n Lys van skilderye wat deur van Dyck in Engeland geskilder is bestaan steeds. Dit is saamgestel deur van Dyck se biograaf, Bellori, en is gebaseer op inligting van sir Kenelm Digby. Geen van hierdie werke blyk steeds te bestaan nie, behalwe die ''Eros en Psyche'' wat vir die Koning geskilder is (hieronder).&lt;ref name=&quot;EW&quot; /&gt; Baie ander werke, meer godsdienstig as mitologies, bestaan egter steeds, en alhoewel die werke baie mooi is, bereik hulle nie die hoogtes van Velázquez se skilderye nie. Sommige van van Dyck se vroeë werke is in die styl van Rubens geskilder, alhoewel sommige van sy Sisiliaanse werke baie individualisties is.

Van Dyck se portrette het meer gevlei as Velázquez s'n. Toe Sophia, later keurvors van Hanover, vir die eerste keer in 1641 vir Koningin Henrietta Maria ontmoet het in ballingskap in Holland, het sy geskryf: &quot;Van Dyck's handsome portraits had given me so fine an idea of the beauty of all English ladies, that I was surprised to find that the Queen, who looked so fine in painting, was a small woman raised up on her chair, with long skinny arms and teeth like defence works projecting from her mouth...&quot;&lt;ref name=&quot;EW&quot; /&gt;

Sommige kritici gee van Dyck die skuld dat hy 'n ontluikende, strenger Engelse portretskildery-tradisie – van skilders soos William Dobson, Robert Walker en Isaac Fuller – verander het na een wat, in die hande van Van Dyck se opvolgers, soos Peter Lely of Godfrey Kneller, beskryf sou kon word as elegante verbeeldingloosheid.&lt;ref name=&quot;EW&quot; /&gt; Die konvensionele siening van sy portret-skilderwerk was nog altyd gunstiger: &quot;When Van Dyck came hither he brought Face-Painting to us; ever since which time ... England has excel'd all the World in that great Branch of the Art&quot; (Jonathan Richardson: ''An Essay on the Theory of Painting'', 1715, 41). Thomas Gainsborough het na bewering op sy sterfbed gesê: &quot;We are all going to heaven, and Van Dyck is of the Company.&quot;{{sfn|Cust|1899}}

== Galery ==
&lt;gallery widths=&quot;220&quot; heights=&quot;220&quot;&gt;
Lêer:Anthonis van Dyck 004.jpg|''Christus Gekroon met Dorings'' (omstreeks 1620) in die Prado
Lêer:Luigia Cattaneo-Gentile mg 0061.jpg|''Luigia Cattaneo-Gentile'', Genua, omstreeks 1622
Lêer:Anthonis van Dyck 016.jpg|''Elena Grimaldi'', Genua, 1623
Lêer:Anton van Dyck - Nicolas Lanier - Google Art Project.jpg|''Nicholas Lanier'', 1628
Lêer:Anton van Dyck - The Vision of the Blessed Hermann Joseph - Google Art Project.jpg|''Die Versiendheid van die Geseënde Hermann Joseph'' omstreeks 1629–30
Lêer:Anthonis van Dyck 048.jpg|''Verposing tydens die Vlug na Egipte'', omstreeks 1630, Alte Pinakothek, [[München]]
Lêer:Anthonis van Dyck 021.jpg|''Marie-Louise de Tassis'', [[Antwerpen]], 1630
Lêer:Anthony van Dyck - Charles I (1600-49) with M. de St Antoine - Google Art Project.jpg|''Karel I met M. de St Antoine'', 1633
Lêer:Van dyck tomaso 1634 1635.jpg|''Ruiterkunsportret van Thomas Francis, Prins van Carignano'', 1634
Lêer:Anthony Van Dyck - Katherine, Countess of Chesterfield, and Lucy, Countess of Huntingdon - Google Art Project.jpg|''Katerina, Gravin van Chesterfield, en Lusinda, Gravin van Huntingdon'', c. 1636–40, olie op doek, Yale Sentrum vir Britse Kuns
Lêer:Anthonis van Dyck - Equestrian Portrait of Charles I - National Gallery, London.jpg|''Ruiterkunsportret van Karel I'', omstreeks 1637–38
Lêer:Anthonis van Dyck 001.jpg|''[[Kupido]] en Psyche'', 1638
Lêer:Anthony Van Dyck - Portrait of Mary Hill, Lady Killigrew - Google Art Project.jpg|''Portret van Mary Hill, Lady Killigrew'', 1638
Lêer:Anthony van Dyck - Princess Mary, Daughter of Charles I - Google Art Project.jpg|''Prinses Maria, Dogter van Karel I'', omstreeks 1637, Museum of Fine Arts, Boston
Lêer:Anthony van Dyck - De apostel Mattheus - L'apotre Matthieu - Fonds Generet - Koning Boudewijnstichting - Fondation Roi Baudouin.jpg|Die apostel Matteus, Koninklike Kunsmuseum van die Vrye Kunste, [[Antwerpen]]
Lêer:War and Peace Van Dyck.jpg|Portret van George Digby, 2de Graaf van Bristol, Engelse Rojalis en politikus saam met William Russell, 1ste Hertog van Bedford (&quot;War and Peace&quot;), 1637, Althorp
Lêer:Anthony van Dyck - Portrait of Jacques Le Roy - WGA07397.jpg|''Portret van Jacques Le Roy'', 1631. Thyssen-Bornemisza Museum, [[Madrid]]. 
Lêer:Anthonis van Dyck 036.jpg|''Portret van Maria, Prinses Van Oranje, dogter van [[Karel I van Engeland|Karel I]], saam met haar eggenoot die Prins van Oranje, 1641. [[Rijksmuseum]], [[Amsterdam]].
&lt;/gallery&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Bronne ==
* Brown, Christopher: ''Van Dyck 1599–1641''. Royal Academy Publications, 1999. {{ISBN|0-900946-66-0}}
* {{cite EB1911|wstitle=Van Dyck, Sir Anthony|volume=27}}

== Eksterne skakels ==
{{Commons}}
* [https://www.paul-mellon-centre.ac.uk/archives-and-library/archive-collections/oliver-millar The Oliver Millar Archive]; navorsingsmateriaal van Oliver Millar, Britse kunshistorikus en een van die voorste outoriteite oor Antoon van Dyck
* [http://www.nga.gov/content/ngaweb/features/slideshows/sir-anthony-van-dyck.html?view=grid#slide_1 Van Dyck by die National Gallery of Art]
* [http://www.nationalgallery.org.uk/artists/anthony-van-dyck The National Gallery: Van Dyck, met 'n kort biografie]
* [http://www.npg.org.uk/whatson/van-dyck/home.php The National Portrait Gallery: Van Dyck]
*[http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/65202/rec/17 ''Vermeer and The Delft School''], 'n volledige teks van die uitstallingskatalogus van die Metropolitan Museum of Art, met inligting oor Antoon van Dyck
*[http://jordaensvandyck.org/ Jordaens Van Dyck Paneelskilder Projek]
* {{ws|[[s:Landon in The Literary Gazette 1823/Vandyke consulting his Mistress on a Picture|Van dyck konsulteer sy minnares oor 'n Skildery (in Cooke se Uitstalling)]]}}, 'n gedig deur Letitia Elizabeth Landon (1823).

{{Normdata}}
{{DEFAULTSORT:Dyck, Antoon Van}}

[[Kategorie:Geboortes in 1599]]
[[Kategorie:Sterftes in 1641]]
[[Kategorie:Vlaamse skilders]]</text>
      <sha1>pomnd8iagzuaf0cu17vckb2478l93u8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Inception</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393047</id>
    <revision>
      <id>2520129</id>
      <parentid>2520063</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:41:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Spelfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1757" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Inception
| beeld             = 
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros.&lt;br /&gt;Legendary Entertainment&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[8 Julie]] [[2010]]
| speeltyd          = 148 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 1375666
}}

'''''Inception''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2010 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2010/film/markets-festivals/inception-1117943114/ Inception]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2011/01/oscar-christopher-nolan-qa-inceptions-writer-director-is-a-hollwood-original-94704/ OSCAR: Chris Nolan Q&amp;A About 'Inception']&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|1375666}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>lb1jpxymsak15c70pphdstxbjt9pst7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520145</id>
      <parentid>2520129</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T14:44:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Foto</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1781" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Inception
| beeld             = InceptionCast2July10.jpg
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros.&lt;br /&gt;Legendary Entertainment&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[8 Julie]] [[2010]]
| speeltyd          = 148 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 1375666
}}

'''''Inception''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2010 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2010/film/markets-festivals/inception-1117943114/ Inception]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2011/01/oscar-christopher-nolan-qa-inceptions-writer-director-is-a-hollwood-original-94704/ OSCAR: Chris Nolan Q&amp;A About 'Inception']&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|1375666}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>6u1ony5fm124ihfmqt342qx8ho71uni</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520175</id>
      <parentid>2520145</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:17:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>bywerk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2253" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Inception
| beeld             = InceptionCast2July10.jpg
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros.&lt;br /&gt;Legendary Entertainment&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[8 Julie]] [[2010]]
| speeltyd          = 148 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 1375666
}}

'''''Inception''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2010 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2010/film/markets-festivals/inception-1117943114/ Inception]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2011/01/oscar-christopher-nolan-qa-inceptions-writer-director-is-a-hollwood-original-94704/ OSCAR: Chris Nolan Q&amp;A About 'Inception']&lt;/ref&gt; Die hoofrolspelers is Leonardo DiCaprio, Marion Cotillard, Ellen Page, Tom Hardy en Joseph Gordon-Levitt.  Die film word as 'n [[wetenskapsfiksie]]-riller beskryf waarin [[werklikheid]] en drome met mekaar verweef word. In die [[Verenigde State]] het die rolprent op 16 Julie 2010 gepremière. Die rolprent het vier Oscars gewen tydens die [[83ste Oscar-toekenningsaand]], die vir beste kinematografie, beste visuele effekte, beste klanksmenging en beste klankredigering.

== Hoofrolspelers ==
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|1375666}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>pbe01lir8ak2y5nzg9g721c5ldzmofu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520183</id>
      <parentid>2520175</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:21:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2263" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Inception
| beeld             = InceptionCast2July10.jpg
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros.&lt;br /&gt;Legendary Entertainment&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[8 Julie]] [[2010]]
| speeltyd          = 148 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 1375666
}}

'''''Inception''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2010 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2010/film/markets-festivals/inception-1117943114/ Inception]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2011/01/oscar-christopher-nolan-qa-inceptions-writer-director-is-a-hollwood-original-94704/ OSCAR: Chris Nolan Q&amp;A About 'Inception']&lt;/ref&gt; Die hoofrolspelers is Leonardo DiCaprio, Marion Cotillard, Ellen Page, Tom Hardy en Joseph Gordon-Levitt.  Die film word as 'n [[wetenskapsfiksie]]-riller beskryf waarin [[werklikheid]] en [[Droom|drome]] met mekaar verweef word. In die [[Verenigde State]] het die rolprent op 16 Julie 2010 gepremière. Die rolprent het vier Oscars gewen tydens die [[83ste Oscar-toekenningsaand]], die vir beste kinematografie, beste visuele effekte, beste klanksmenging en beste klankredigering.

== Hoofrolspelers ==
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|1375666}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>0hqd5o1mv7zghbg6d9j7gekui5a76ob</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520331</id>
      <parentid>2520183</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:28:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2284" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Inception
| beeld             = InceptionCast2July10.jpg
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros.&lt;br /&gt;Legendary Entertainment&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[8 Julie]] [[2010]]
| speeltyd          = 148 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 1375666
}}

'''''Inception''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2010 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2010/film/markets-festivals/inception-1117943114/ Inception]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2011/01/oscar-christopher-nolan-qa-inceptions-writer-director-is-a-hollwood-original-94704/ OSCAR: Chris Nolan Q&amp;A About 'Inception']&lt;/ref&gt; Die hoofrolspelers is [[Leonardo DiCaprio]], [[Marion Cotillard]], [[Elliot Page]], [[Tom Hardy]] en [[Joseph Gordon-Levitt]].  Die film word as 'n [[wetenskapsfiksie]]-riller beskryf waarin [[werklikheid]] en [[Droom|drome]] met mekaar verweef word. In die [[Verenigde State]] het die rolprent op 16 Julie 2010 gepremière. Die rolprent het vier Oscars gewen tydens die [[83ste Oscar-toekenningsaand]], die vir beste kinematografie, beste visuele effekte, beste klanksmenging en beste klankredigering.

== Hoofrolspelers ==
* [[Leonardo DiCaprio]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Joseph Gordon-Levitt]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Elliot Page]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Berenger]]
* [[Michael Caine]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|1375666}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>8pwd3d6k02l2jq718v0ee0ihvsnw8pr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>A Beautiful Mind</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393048</id>
    <revision>
      <id>2520132</id>
      <parentid>2520053</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:41:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1799" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = A Beautiful Mind
| beeld             = 
| regisseur        = [[Ron Howard]]
| produksieleier    = [[Brian Grazer]]&lt;br /&gt;[[Ron Howard]]
| draaiboekskrywer  = [[Akiva Goldsman]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Ed Harris]]
* [[Jennifer Connelly]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Adam Goldberg]]
* [[Judd Hirsch]]
* [[Josh Lucas]]
* [[Anthony Rapp]]
* [[Christopher Plummer]]}}
| kinematografie    = [[Roger Deakins]]
| musiek            = [[James Horner]]
| redigeerder       = [[Daniel P. Hanley]]&lt;br /&gt;[[Mike Hill]]
| verspreider       = Universal Pictures
| ateljee           = Universal Pictures&lt;br /&gt;DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Imagine Entertainment
| vrystelling       = [[21 Desember]] [[2001]]
| speeltyd          = 135 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0268978
}}

'''''A Beautiful Mind''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2001 wat geregisseer is deur [[Ron Howard]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2001/film/awards/a-beautiful-mind-3-1200552261/ A Beautiful Mind]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2015/05/john-nash-dead-a-beautiful-mind-mathematician-was-86-1201432402/ Mathematician John Nash, Subject Of ‘A Beautiful Mind’, Dies In Car Crash]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Ed Harris]]
* [[Jennifer Connelly]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Adam Goldberg]]
* [[Judd Hirsch]]
* [[Josh Lucas]]
* [[Anthony Rapp]]
* [[Christopher Plummer]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0268978}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>i4msbh2opbby6unf61xd4oabhr5r4xy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520193</id>
      <parentid>2520132</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:29:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>bywerk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2282" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = A Beautiful Mind
| beeld             = 
| regisseur        = [[Ron Howard]]
| produksieleier    = [[Brian Grazer]]&lt;br /&gt;[[Ron Howard]]
| draaiboekskrywer  = [[Akiva Goldsman]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Ed Harris]]
* [[Jennifer Connelly]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Adam Goldberg]]
* [[Judd Hirsch]]
* [[Josh Lucas]]
* [[Anthony Rapp]]
* [[Christopher Plummer]]}}
| kinematografie    = [[Roger Deakins]]
| musiek            = [[James Horner]]
| redigeerder       = [[Daniel P. Hanley]]&lt;br /&gt;[[Mike Hill]]
| verspreider       = Universal Pictures
| ateljee           = Universal Pictures&lt;br /&gt;DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Imagine Entertainment
| vrystelling       = [[21 Desember]] [[2001]]
| speeltyd          = 135 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0268978
}}

'''''A Beautiful Mind''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2001 wat geregisseer is deur [[Ron Howard]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2001/film/awards/a-beautiful-mind-3-1200552261/ A Beautiful Mind]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2015/05/john-nash-dead-a-beautiful-mind-mathematician-was-86-1201432402/ Mathematician John Nash, Subject Of ‘A Beautiful Mind’, Dies In Car Crash]&lt;/ref&gt; Beautiful Mind is 'n rolprent oor die lewe van die wiskundige John Forbes Nash Jr., wat aan [[skisofrenie]] gely het. Die draaiboek is gebaseer op die boek met dieselfde titel, geskryf in 1999 deur Sylvia Nasar.&lt;ref&gt;[http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/2503400/2000/04/29/Het-leven-van-John-Nash-genie-gek-genezen.dhtml Het leven van John Nash: genie, gek, genezen], resensie van die boek in ''Trouw'', 29 April 2000&lt;/ref&gt; Die film het in 2002 vier Oscars ontvang.

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Ed Harris]]
* [[Jennifer Connelly]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Adam Goldberg]]
* [[Judd Hirsch]]
* [[Josh Lucas]]
* [[Anthony Rapp]]
* [[Christopher Plummer]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0268978}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>8viaep8uo04rmqs5pttvlm52bmn06ok</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520195</id>
      <parentid>2520193</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:33:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2319" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = A Beautiful Mind
| beeld             = 
| regisseur        = [[Ron Howard]]
| produksieleier    = [[Brian Grazer]]&lt;br /&gt;[[Ron Howard]]
| draaiboekskrywer  = [[Akiva Goldsman]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Ed Harris]]
* [[Jennifer Connelly]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Adam Goldberg]]
* [[Judd Hirsch]]
* [[Josh Lucas]]
* [[Anthony Rapp]]
* [[Christopher Plummer]]}}
| kinematografie    = [[Roger Deakins]]
| musiek            = [[James Horner]]
| redigeerder       = [[Daniel P. Hanley]]&lt;br /&gt;[[Mike Hill]]
| verspreider       = Universal Pictures
| ateljee           = Universal Pictures&lt;br /&gt;DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Imagine Entertainment
| vrystelling       = [[21 Desember]] [[2001]]
| speeltyd          = 135 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0268978
}}

'''''A Beautiful Mind''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2001 wat geregisseer is deur [[Ron Howard]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2001/film/awards/a-beautiful-mind-3-1200552261/ A Beautiful Mind]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2015/05/john-nash-dead-a-beautiful-mind-mathematician-was-86-1201432402/ Mathematician John Nash, Subject Of ‘A Beautiful Mind’, Dies In Car Crash]&lt;/ref&gt; Beautiful Mind is 'n rolprent oor die lewe van die wiskundige John Forbes Nash Jr., wat aan [[skisofrenie]] gely het. Die draaiboek is gebaseer op die boek met dieselfde titel, geskryf in 1999 deur Sylvia Nasar.&lt;ref&gt;[http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/2503400/2000/04/29/Het-leven-van-John-Nash-genie-gek-genezen.dhtml Het leven van John Nash: genie, gek, genezen], resensie van die boek in ''Trouw'', 29 April 2000&lt;/ref&gt; Die rolprent het in [[74ste Oscar-toekenningsaand |2002 vier Oscars]] ontvang.

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Ed Harris]]
* [[Jennifer Connelly]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Adam Goldberg]]
* [[Judd Hirsch]]
* [[Josh Lucas]]
* [[Anthony Rapp]]
* [[Christopher Plummer]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0268978}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>os231bnoojmlyq5jh8hglobxt9jurtb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>V for Vendetta</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393050</id>
    <revision>
      <id>2520131</id>
      <parentid>2520054</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:41:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1664" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = V for Vendetta
| beeld             = 
| regisseur        = [[James McTeigue]]
| produksieleier    = [[Joel Silver]]&lt;br /&gt;[[Grant Hill]]&lt;br /&gt;[[Lana Wachowski]]&lt;br /&gt;[[Lilly Wachowski]]
| draaiboekskrywer  = [[Lana Wachowski]]&lt;br /&gt;[[Lilly Wachowski]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Natalie Portman]]
* [[Hugo Weaving]]
* [[Stephen Rea]]
* [[Stephen Fry]]
* [[John Hurt]]}}
| kinematografie    = [[Adrian Biddle]]
| musiek            = [[Dario Marianelli]]
| redigeerder       = [[Martin Walsh]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Silver Pictures&lt;br /&gt;Virtual Studios&lt;br /&gt;Studio Babelsberg&lt;br /&gt;DC Vertigo Comics&lt;br /&gt;Anarchos Productions, Inc.
| vrystelling       = 
| speeltyd          = 132 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0434409
}}

'''''V for Vendetta''''' is 'n rolprent uit 2005 wat geregisseer is deur [[James McTeigue]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2006/film/markets-festivals/v-for-vendetta-2-1200518521/ V for Vendetta]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2011/07/james-mcteigue-directing-message-from-the-king-148481/ James McTeigue Directing 'Message From The King']&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Natalie Portman]]
* [[Hugo Weaving]]
* [[Stephen Rea]]
* [[Stephen Fry]]
* [[John Hurt]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0434409}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>rfvxkl2sx6dvcz6k0s12od0apbaeqo4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gladiator</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393052</id>
    <revision>
      <id>2520130</id>
      <parentid>2520058</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:41:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2069" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Gladiator
| beeld             = 
| regisseur        = [[Ridley Scott]]
| produksieleier    = [[Douglas Wick]]&lt;br /&gt;[[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[Branko Lustig]]
| draaiboekskrywer  = [[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[John Logan]]&lt;br /&gt;[[William Nicholson]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]}}
| kinematografie    = [[John Mathieson]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[Lisa Gerrard]]
| redigeerder       = [[Pietro Scalia]]
| verspreider       = DreamWorks Distribution LLC
| ateljee           = DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Universal Pictures&lt;br /&gt;Scott Free Productions&lt;br /&gt;Red Wagon Entertainment
| vrystelling       = [[1 Mei]] [[2000]]
| speeltyd          = 155 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0172495
}}

'''''Gladiator''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2000 wat geregisseer is deur [[Ridley Scott]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/film/news/gladiator-20th-anniversary-russell-crowe-ridley-scott-joaquin-phoenix-1234590906/ ‘Gladiator’ at 20: Russell Crowe and Ridley Scott Look Back on the Groundbreaking Historical Epic]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2021/11/ridley-scott-house-of-gucci-lady-gaga-adam-driver-the-last-duel-oscar-season-1234872529/ Ridley Scott Won’t Let Age Or Pandemic Slow A Storytelling Appetite That Brought ‘House of Gucci’ &amp; ‘The Last Duel;’ Napoleon &amp; More ‘Gladiator’ Up Next]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0172495}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>s3sj56cjird1rhcjj0iho8zcup3ky97</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520226</id>
      <parentid>2520130</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:58:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>logo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2087" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Gladiator
| beeld             = Gladiator logo.svg
| regisseur        = [[Ridley Scott]]
| produksieleier    = [[Douglas Wick]]&lt;br /&gt;[[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[Branko Lustig]]
| draaiboekskrywer  = [[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[John Logan]]&lt;br /&gt;[[William Nicholson]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]}}
| kinematografie    = [[John Mathieson]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[Lisa Gerrard]]
| redigeerder       = [[Pietro Scalia]]
| verspreider       = DreamWorks Distribution LLC
| ateljee           = DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Universal Pictures&lt;br /&gt;Scott Free Productions&lt;br /&gt;Red Wagon Entertainment
| vrystelling       = [[1 Mei]] [[2000]]
| speeltyd          = 155 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0172495
}}

'''''Gladiator''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2000 wat geregisseer is deur [[Ridley Scott]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/film/news/gladiator-20th-anniversary-russell-crowe-ridley-scott-joaquin-phoenix-1234590906/ ‘Gladiator’ at 20: Russell Crowe and Ridley Scott Look Back on the Groundbreaking Historical Epic]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2021/11/ridley-scott-house-of-gucci-lady-gaga-adam-driver-the-last-duel-oscar-season-1234872529/ Ridley Scott Won’t Let Age Or Pandemic Slow A Storytelling Appetite That Brought ‘House of Gucci’ &amp; ‘The Last Duel;’ Napoleon &amp; More ‘Gladiator’ Up Next]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0172495}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>a7andz5t8v96u85dx808owgsxrgbixv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520228</id>
      <parentid>2520226</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:02:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>bywerk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2369" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Gladiator
| beeld             = Gladiator logo.svg
| regisseur        = [[Ridley Scott]]
| produksieleier    = [[Douglas Wick]]&lt;br /&gt;[[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[Branko Lustig]]
| draaiboekskrywer  = [[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[John Logan]]&lt;br /&gt;[[William Nicholson]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]}}
| kinematografie    = [[John Mathieson]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[Lisa Gerrard]]
| redigeerder       = [[Pietro Scalia]]
| verspreider       = DreamWorks Distribution LLC
| ateljee           = DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Universal Pictures&lt;br /&gt;Scott Free Productions&lt;br /&gt;Red Wagon Entertainment
| vrystelling       = [[1 Mei]] [[2000]]
| speeltyd          = 155 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0172495
}}

'''''Gladiator''''' is 'n 2000 Amerikaans-Britse rolprent wat in die Romeinse tyd afspeel. Die film is geskryf deur David Franzoni en geregisseer deur [[Ridley Scott]]. Dit is 'n fiktiewe verhaal geïnspireer deur keiser [[Commodus]] en sy pa [[Marcus Aurelius]]. Die rolprent is vir twaalf Oscars genomineer en het vyf gewen, insluitend Beste prent, Beste Akteur en Beste Klank.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/film/news/gladiator-20th-anniversary-russell-crowe-ridley-scott-joaquin-phoenix-1234590906/ ‘Gladiator’ at 20: Russell Crowe and Ridley Scott Look Back on the Groundbreaking Historical Epic]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2021/11/ridley-scott-house-of-gucci-lady-gaga-adam-driver-the-last-duel-oscar-season-1234872529/ Ridley Scott Won’t Let Age Or Pandemic Slow A Storytelling Appetite That Brought ‘House of Gucci’ &amp; ‘The Last Duel;’ Napoleon &amp; More ‘Gladiator’ Up Next]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0172495}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>2eee7ysnfbftgenu5jpov42u2dzepva</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520231</id>
      <parentid>2520228</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:05:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2405" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Gladiator
| beeld             = Gladiator logo.svg
| regisseur        = [[Ridley Scott]]
| produksieleier    = [[Douglas Wick]]&lt;br /&gt;[[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[Branko Lustig]]
| draaiboekskrywer  = [[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[John Logan]]&lt;br /&gt;[[William Nicholson]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]}}
| kinematografie    = [[John Mathieson]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[Lisa Gerrard]]
| redigeerder       = [[Pietro Scalia]]
| verspreider       = DreamWorks Distribution LLC
| ateljee           = DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Universal Pictures&lt;br /&gt;Scott Free Productions&lt;br /&gt;Red Wagon Entertainment
| vrystelling       = [[1 Mei]] [[2000]]
| speeltyd          = 155 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0172495
}}

'''''Gladiator''''' is 'n 2000 Amerikaans-Britse rolprent wat in die Romeinse tyd afspeel. Die film is geskryf deur David Franzoni en geregisseer deur [[Ridley Scott]]. Dit is 'n fiktiewe verhaal geïnspireer deur keiser [[Commodus]] en sy pa [[Marcus Aurelius]]. Die rolprent is vir twaalf [[Oscar]]s genomineer en het [[73ste Oscar-toekenningsaand|vyf gewen]], insluitend Beste prent, Beste Akteur en Beste Klank.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/film/news/gladiator-20th-anniversary-russell-crowe-ridley-scott-joaquin-phoenix-1234590906/ ‘Gladiator’ at 20: Russell Crowe and Ridley Scott Look Back on the Groundbreaking Historical Epic]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2021/11/ridley-scott-house-of-gucci-lady-gaga-adam-driver-the-last-duel-oscar-season-1234872529/ Ridley Scott Won’t Let Age Or Pandemic Slow A Storytelling Appetite That Brought ‘House of Gucci’ &amp; ‘The Last Duel;’ Napoleon &amp; More ‘Gladiator’ Up Next]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0172495}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>5ji2on8j0dqxg4rutpjzabqeh2i8cbi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520267</id>
      <parentid>2520231</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T19:00:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>skakel</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2426" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Gladiator
| beeld             = Gladiator logo.svg
| regisseur        = [[Ridley Scott]]
| produksieleier    = [[Douglas Wick]]&lt;br /&gt;[[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[Branko Lustig]]
| draaiboekskrywer  = [[David Franzoni]]&lt;br /&gt;[[John Logan]]&lt;br /&gt;[[William Nicholson]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]}}
| kinematografie    = [[John Mathieson]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[Lisa Gerrard]]
| redigeerder       = [[Pietro Scalia]]
| verspreider       = DreamWorks Distribution LLC
| ateljee           = DreamWorks Pictures&lt;br /&gt;Universal Pictures&lt;br /&gt;Scott Free Productions&lt;br /&gt;Red Wagon Entertainment
| vrystelling       = [[1 Mei]] [[2000]]
| speeltyd          = 155 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0172495
}}

'''''Gladiator''''' is 'n 2000 Amerikaans-Britse rolprent wat in die [[Romeinse Ryk|Romeinse tyd]] afspeel. Die rolprent is geskryf deur David Franzoni en geregisseer deur [[Ridley Scott]]. Dit is 'n fiktiewe verhaal geïnspireer deur keiser [[Commodus]] en sy pa [[Marcus Aurelius]]. Die rolprent is vir twaalf [[Oscar]]s genomineer en het [[73ste Oscar-toekenningsaand|vyf gewen]], insluitend Beste prent, Beste Akteur en Beste Klank.&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/film/news/gladiator-20th-anniversary-russell-crowe-ridley-scott-joaquin-phoenix-1234590906/ ‘Gladiator’ at 20: Russell Crowe and Ridley Scott Look Back on the Groundbreaking Historical Epic]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2021/11/ridley-scott-house-of-gucci-lady-gaga-adam-driver-the-last-duel-oscar-season-1234872529/ Ridley Scott Won’t Let Age Or Pandemic Slow A Storytelling Appetite That Brought ‘House of Gucci’ &amp; ‘The Last Duel;’ Napoleon &amp; More ‘Gladiator’ Up Next]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Russell Crowe]]
* [[Joaquin Phoenix]]
* [[Connie Nielsen]]
* [[Oliver Reed]]
* [[Derek Jacobi]]
* [[Djimon Hounsou]]
* [[Richard Harris]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0172495}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>f9ursnkfl284dm083ubrgmhc0ulh5bk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Batman Begins</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393054</id>
    <revision>
      <id>2520125</id>
      <parentid>2520065</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:40:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Spelfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1944" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Batman Begins
| beeld             = 
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Charles Roven]]&lt;br /&gt;[[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Larry Franco]]
| draaiboekskrywer  = [[Christopher Nolan]]&lt;br /&gt;[[David S. Goyer]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Christian Bale]]
* [[Michael Caine]]
* [[Liam Neeson]]
* [[Katie Holmes]]
* [[Gary Oldman]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Wilkinson]]
* [[Rutger Hauer]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Morgan Freeman]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[James Newton Howard]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros. Pictures&lt;br /&gt;DC Comics&lt;br /&gt;Legendary Pictures&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[31 Mei]] [[2005]]
| speeltyd          = 140 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0372784
}}

'''''Batman Begins''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2005 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/lists/best-movie-reboots/ ‘Top Gun: Maverick’ and 17 More Sequels/Reboots That Revived Film Franchises]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2022/06/christian-bale-is-open-to-reprising-1235053035/ Christian Bale Is Open To Reprising His Role As Batman Only If Director Christopher Nolan Is Involved]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Christian Bale]]
* [[Michael Caine]]
* [[Liam Neeson]]
* [[Katie Holmes]]
* [[Gary Oldman]]
* [[Cillian Murphy]]
* [[Tom Wilkinson]]
* [[Rutger Hauer]]
* [[Ken Watanabe]]
* [[Morgan Freeman]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0372784}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>ha0ob7kqge417znj2hqdvf6icg90w8z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>The Dark Knight</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393055</id>
    <revision>
      <id>2520124</id>
      <parentid>2520067</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:40:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Spelfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1951" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = The Dark Knight
| beeld             = 
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Charles Roven]]&lt;br /&gt;[[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Jonathan Nolan]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Christian Bale]]
* [[Michael Caine]]
* [[Heath Ledger]]
* [[Gary Oldman]]
* [[Aaron Eckhart]]
* [[Maggie Gyllenhaal]]
* [[Morgan Freeman]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]&lt;br /&gt;[[James Newton Howard]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros. Pictures&lt;br /&gt;Legendary Pictures&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[14 Julie]] [[2008]]
| speeltyd          = 152 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0468569
}}

'''''The Dark Knight''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2008 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2018/film/news/christopher-nolan-on-how-villains-defined-the-dark-knight-trilogy-more-than-batman-1202808441/ Christopher Nolan: Villains Defined The Dark Knight Trilogy More Than Batman]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2020/05/dark-knight-trilogy-christopher-nolan-hong-kong-re-release-tenet-warner-bros-1202937176/ Warner Bros Sets Christopher Nolan’s ‘Dark Knight’ Trilogy Re-Release In Hong Kong &amp; Taiwan]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Christian Bale]]
* [[Michael Caine]]
* [[Heath Ledger]]
* [[Gary Oldman]]
* [[Aaron Eckhart]]
* [[Maggie Gyllenhaal]]
* [[Morgan Freeman]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0468569}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>k6sm1ictjo6048gba862zpalw22e83w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>The Dark Knight Rises</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393056</id>
    <revision>
      <id>2520122</id>
      <parentid>2520068</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:40:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Spelfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1908" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = The Dark Knight Rises
| beeld             = 
| regisseur        = [[Christopher Nolan]]
| produksieleier    = [[Charles Roven]]&lt;br /&gt;[[Emma Thomas]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| draaiboekskrywer  = [[Jonathan Nolan]]&lt;br /&gt;[[Christopher Nolan]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Christian Bale]]
* [[Michael Caine]]
* [[Gary Oldman]]
* [[Anne Hathaway]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Joseph Gordon Levitt]]
* [[Morgan Freeman]]}}
| kinematografie    = [[Wally Pfister]]
| musiek            = [[Hans Zimmer]]
| redigeerder       = [[Lee Smith]]
| verspreider       = Warner Bros. Pictures
| ateljee           = Warner Bros. Pictures&lt;br /&gt;Legendary Pictures&lt;br /&gt;DC Entertainment&lt;br /&gt;Syncopy
| vrystelling       = [[16 Julie]] [[2012]]
| speeltyd          = 165 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 1345836
}}

'''''The Dark Knight Rises''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2012 wat geregisseer is deur [[Christopher Nolan]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2012/film/reviews/the-dark-knight-rises-1117947904/ Film Review: ‘The Dark Knight Rises’]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2020/05/dark-knight-trilogy-christopher-nolan-hong-kong-re-release-tenet-warner-bros-1202937176/ Warner Bros Sets Christopher Nolan’s ‘Dark Knight’ Trilogy Re-Release In Hong Kong &amp; Taiwan]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Christian Bale]]
* [[Michael Caine]]
* [[Gary Oldman]]
* [[Anne Hathaway]]
* [[Tom Hardy]]
* [[Marion Cotillard]]
* [[Joseph Gordon Levitt]]
* [[Morgan Freeman]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|1345836}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>h517hibi5zxv68rdb6fblg0wb04ggsf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>The Avengers</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393057</id>
    <revision>
      <id>2520128</id>
      <parentid>2520071</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:41:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1805" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = The Avengers
| beeld             = 
| regisseur        = [[Joss Whedon]]
| produksieleier    = [[Kevin Feige]]
| draaiboekskrywer  = [[Joss Whedon]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Robert Downey jr.]]
* [[Chris Evans]]
* [[Mark Ruffalo]]
* [[Chris Hemsworth]]
* [[Scarlett Johansson]]
* [[Jeremy Renner]]
* [[Tom Hiddleston]]
* [[Clark Gregg]]
* [[Cobie Smulders]]
* [[Stellan Skarsgård]]
* [[Samuel L. Jackson]]}}
| kinematografie    = [[Seamus McGarvey]]
| musiek            = [[Alan Silvestri]]
| redigeerder       = [[Jeffrey Ford]]&lt;br /&gt;[[Lisa Lassek]]
| verspreider       = Walt Disney Studios Motion Pictures
| ateljee           = Marvel Studios
| vrystelling       = [[11 April]] [[2012]]
| speeltyd          = 143 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 0848228
}}

'''''The Avengers''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2012 wat geregisseer is deur [[Joss Whedon]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2012/film/reviews/marvel-s-the-avengers-1117947410/ Marvel’s The Avengers]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2010/04/marvel-close-to-whedon-hire-on-the-avengers-31658/ Whedon To Direct Marvel's 'The Avengers']&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Robert Downey jr.]]
* [[Chris Evans]]
* [[Mark Ruffalo]]
* [[Chris Hemsworth]]
* [[Scarlett Johansson]]
* [[Jeremy Renner]]
* [[Tom Hiddleston]]
* [[Clark Gregg]]
* [[Cobie Smulders]]
* [[Stellan Skarsgård]]
* [[Samuel L. Jackson]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|0848228}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>mba44o575ekm7bhifga8mib5u0299m9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Avengers: Age of Ultron</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393058</id>
    <revision>
      <id>2520127</id>
      <parentid>2520072</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:41:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2277" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Avengers: Age of Ultron
| beeld             = 
| regisseur        = [[Joss Whedon]]
| produksieleier    = [[Kevin Feige]]
| draaiboekskrywer  = [[Joss Whedon]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Robert Downey jr.]]
* [[Chris Hemsworth]]
* [[Mark Ruffalo]]
* [[Chris Evans]]
* [[Scarlett Johansson]]
* [[Jeremy Renner]]
* [[Don Cheadle]]
* [[Aaron Taylor-Johnson]]
* [[Elizabeth Olsen]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Cobie Smulders]]
* [[Anthony Mackie]]
* [[Hayley Atwell]]
* [[Idris Elba]]
* [[Stellan Skarsgård]]
* [[James Spader]]
* [[Samuel L. Jackson]]}}
| kinematografie    = [[Ben Davis]]
| musiek            = [[Brian Tyler]]&lt;br /&gt;[[Danny Elfman]]
| redigeerder       = [[Jeffrey Ford]]&lt;br /&gt;[[Lisa Lassek]]
| verspreider       = Walt Disney Studios Motion Pictures
| ateljee           = Marvel Studios
| vrystelling       = [[13 April]] [[2015]]
| speeltyd          = 141 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 2395427
}}

'''''Avengers: Age of Ultron''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2015 wat geregisseer is deur [[Joss Whedon]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2016/film/news/joss-whedon-avengers-age-of-ultron-tribeca-1201756155/ Joss Whedon Was ‘Beaten Down’ by ‘Avengers: Age of Ultron’]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2016/04/joss-whedon-sorry-for-age-of-ultron-comments-mark-ruffalo-tribeca-film-festival-1201739640/ Joss Whedon On His ‘Ultron’ Comments From A Year Ago: “A Disservice To The Movie, To The Studio And Myself” – Tribeca]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Robert Downey jr.]]
* [[Chris Hemsworth]]
* [[Mark Ruffalo]]
* [[Chris Evans]]
* [[Scarlett Johansson]]
* [[Jeremy Renner]]
* [[Don Cheadle]]
* [[Aaron Taylor-Johnson]]
* [[Elizabeth Olsen]]
* [[Paul Bettany]]
* [[Cobie Smulders]]
* [[Anthony Mackie]]
* [[Hayley Atwell]]
* [[Idris Elba]]
* [[Stellan Skarsgård]]
* [[James Spader]]
* [[Samuel L. Jackson]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|2395427}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>doqf5bizqej6lvk7rel3npnxw9hdhpe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Avengers: Endgame</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393059</id>
    <revision>
      <id>2520126</id>
      <parentid>2520079</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:40:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2270" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Avengers: Endgame
| beeld             = 
| regisseur        = [[Anthony Russo]]&lt;br /&gt;[[Joseph Russo]]
| produksieleier    = [[Kevin Feige]]
| draaiboekskrywer  = Christopher Markus&lt;br /&gt;Stephen McFeely
| met               = {{Plainlist|
* [[Robert Downey jr.]]
* [[Chris Evans]]
* [[Mark Ruffalo]]
* [[Chris Hemsworth]]
* [[Scarlett Johansson]]
* [[Jeremy Renner]]
* [[Don Cheadle]]
* [[Paul Rudd]]
* [[Brie Larson]]
* [[Karen Gillan]]
* [[Danai Gurira]]
* [[Benedict Wong]]
* [[Jon Favreau]]
* [[Bradley Cooper]]
* [[Gwyneth Paltrow]]
* [[Josh Brolin]]}}
| kinematografie    = [[Trent Opaloch]]
| musiek            = [[Alan Silvestri]]
| redigeerder       = [[Jeffrey Ford]]&lt;br /&gt;[[Lisa Lassek]]
| verspreider       = Walt Disney Studios Motion Pictures
| ateljee           = Marvel Studios
| vrystelling       = [[22 April]] [[2019]]
| speeltyd          = 181 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 4154796
}}

'''''Avengers: Endgame''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2019 wat geregisseer is deur [[Anthony Russo]] en [[Joseph Russo]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2020/film/news/avengers-endgame-behind-the-scenes-russo-brothers-1234591504/ The Russo Brothers Share ‘Avengers: Endgame’ Behind-The-Scenes Videos and Secrets]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2019/04/avengers-endgame-marvel-first-openly-gay-character-directors-joe-russo-anthony-russo-discuss-1202601583/ ‘Avengers: Endgame’ Directors Joe &amp; Anthony Russo Address Inclusion Of First Openly Gay Character In Marvel Superhero Film]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Robert Downey jr.]]
* [[Chris Evans]]
* [[Mark Ruffalo]]
* [[Chris Hemsworth]]
* [[Scarlett Johansson]]
* [[Jeremy Renner]]
* [[Don Cheadle]]
* [[Paul Rudd]]
* [[Brie Larson]]
* [[Karen Gillan]]
* [[Danai Gurira]]
* [[Benedict Wong]]
* [[Jon Favreau]]
* [[Bradley Cooper]]
* [[Gwyneth Paltrow]]
* [[Josh Brolin]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|4154796}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>0jdblrxkqzxjkw29ji7tagpo237k1mo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Spider-Man: No Way Home</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393060</id>
    <revision>
      <id>2520123</id>
      <parentid>2520081</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:40:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikolai Kurbatov</username>
        <id>125512</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2131" xml:space="preserve">{{Inligtingskas rolprent
| naam              = Spider-Man: No Way Home
| beeld             = 
| regisseur        = [[Jon Watts]]
| produksieleier    = [[Kevin Feige]]&lt;br /&gt;[[Amy Pascal]]
| draaiboekskrywer  = [[Chris McKenna]]&lt;br /&gt;[[Erik Sommers]]
| met               = {{Plainlist|
* [[Tom Holland]]
* [[Zendaya]]
* [[Benedict Cumberbatch]]
* [[Jacob Batalon]]
* [[Jon Favreau]]
* [[Jamie Foxx]]
* [[Willem Dafoe]]
* [[Alfred Molina]]
* [[Benedict Wong]]
* [[Tony Revolori]]
* [[Marisa Tomei]]
* [[Andrew Garfield]]
* [[Tobey Maguire]]}}
| kinematografie    = [[Mauro Fiore]]
| musiek            = [[Michael Giacchino]]
| redigeerder       = [[Jeffrey Ford]]&lt;br /&gt;[[Leigh Folsom Boyd]]
| verspreider       = Sony Pictures Releasing
| ateljee           = Columbia Pictures&lt;br /&gt;Marvel Studios&lt;br /&gt;Pascal Pictures
| vrystelling       = [[13 Desember]] [[2021]]
| speeltyd          = 148 min
| land              = {{VSA}}
| taal              = [[Engels]]
| begroting         = 
| bruto             = 
| voorafgegaan_deur = 
| opgevolg_deur     = 
| webtuiste         = 
| imdb_id           = 10872600
}}

'''''Spider-Man: No Way Home''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 2021 wat geregisseer is deur [[Jon Watts]].&lt;ref&gt;[https://variety.com/2022/awards/awards/spider-man-jon-watts-tom-holland-andrew-garfield-tobey-maguire-1235162454/ ‘Spider-Man: No Way Home’ Director Reveals ‘Therapy Session’ Held for Tom Holland, Andrew Garfield, Tobey Maguire]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://deadline.com/2022/04/spider-man-jon-watts-exits-marvel-fantastic-four-film-1235013110/ ‘Spider-Man’ Director Jon Watts Exits Marvel’s ‘Fantastic Four’]&lt;/ref&gt;

== Hoofrolspelers ==
* [[Tom Holland]]
* [[Zendaya]]
* [[Benedict Cumberbatch]]
* [[Jacob Batalon]]
* [[Jon Favreau]]
* [[Jamie Foxx]]
* [[Willem Dafoe]]
* [[Alfred Molina]]
* [[Benedict Wong]]
* [[Tony Revolori]]
* [[Marisa Tomei]]
* [[Andrew Garfield]]
* [[Tobey Maguire]]

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Wikiquote-inlyn}}
* {{IMDb title|10872600}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Amerikaanse rolprente]]
[[Kategorie:Engelse rolprente]]</text>
      <sha1>f6p94ba8beksvuzr27iy8w6k5bynd24</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Grace Wan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393061</id>
    <revision>
      <id>2520436</id>
      <parentid>2520097</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:01:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dumbassman</username>
        <id>62009</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ruim vertaling op</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2421" xml:space="preserve">'''Grace Yuen Yee Wan''' (gebore 5 Oktober 1982) is 'n Kanadese aktrise, vervaardiger, regisseur, musikant, filmmaker, sanger en draaiboekskrywer. Sy het in verskeie rolle in verskeie musiekvideo's en rolprente opgetree. Haar musikale talente sluit in klavier, kitaar, bas en tromme.

== Vroeë lewe en opvoeding ==
Wan is in Edmonton, Alberta gebore vir Amy en Pak Cheung Wan en het twee jonger broers.Sy het op vyfjarige ouderdom balletklasse geneem en saam met haar gesin na Port Coquitlam verhuis toe sy sewe was. Sy het die Sentrale Laerskool van graad 1 tot 6 bygewoon en by die Brownies and Girl Guides-groep aangesluit.

Wan het op 'n vroeë ouderdom skaats-, sang-, kitaar- en klavierlesse geneem. Van 1994–1996 het sy Citadel Middle School bygewoon, en van 1996–2000 is sy na Riverside Secondary School, waar sy dikwels haar klavier- en sangvaardighede in talentprogramme ten toon gestel het. Sy het verskeie sertifikate ontvang vir haar uitstekende werkgewoontes en vrywillige werk by die skool. Hy het twee sertifikate vir Vlak 5 en 6 klavier van die Royal Conservatory of Music. VAN THEO het rekenaarkantoorstelsels by BC Skool gevolg en in 2003 met lof in die rekenaarkursus gegradueer en is as die hardwerkendste student bekroon.Sy het toneelspelklasse by Westcoast Actors Studio, Moonstone Theatre, Vancouver Academy of Dramatic Arts, Granville Actors Studio geneem en 'n sertifikaat van Westcoast Actors Studio ontvang. Sy het die Film and Digital Arts-program by die Pacific Audio Visual Institute gevolg.

== Loopbaan ==
Van het as kantoorassistent in 'n hoofstroommaatskappy begin werk. Sy werk tans by POCO Kantoorgebou.

Wan het as produksie-assistent gewerk aan 'n onafhanklike rolprent vir Bloodwork Productions. In 2006 het sy oudisies vir Seisoen 4 van Canadian Idol in Vancouver gedoen, waar sy The Greatest Love of All en Inside Your Heaven gesing het.

Wan se eerste rolprent was 'n kort romantiese komedie, Shampoosled, waar sy 'n Asiatiese huisvrou gespeel het. Sy was 'n ekstra vir die fondsinsamelingsfilm Graffiti Flowers. Hulle werk hard om onlangse bankrotskap te oorkom. In die aksiefilm Acts of Vengeance het Wan 'n kliënt gespeel, saam met Antonio Banderas, 'n vinnige prokureur.Van is bekend vir haar humanitêre werk en die ondersteuning van haar gemeenskap.

== Persoonlike lewe ==
Van woon in Vancouver, BC

== Eksterne skakels ==
{{Imdb naam|2324164|Grace Wan}}</text>
      <sha1>4i2bu23o5uxvodj8xoj12kkzyi2drkr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520437</id>
      <parentid>2520436</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:03:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Geen bronnelys</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2440" xml:space="preserve">{{geen bronnelys}}
'''Grace Yuen Yee Wan''' (gebore 5 Oktober 1982) is 'n Kanadese aktrise, vervaardiger, regisseur, musikant, filmmaker, sanger en draaiboekskrywer. Sy het in verskeie rolle in verskeie musiekvideo's en rolprente opgetree. Haar musikale talente sluit in klavier, kitaar, bas en tromme.

== Vroeë lewe en opvoeding ==
Wan is in Edmonton, Alberta gebore vir Amy en Pak Cheung Wan en het twee jonger broers.Sy het op vyfjarige ouderdom balletklasse geneem en saam met haar gesin na Port Coquitlam verhuis toe sy sewe was. Sy het die Sentrale Laerskool van graad 1 tot 6 bygewoon en by die Brownies and Girl Guides-groep aangesluit.

Wan het op 'n vroeë ouderdom skaats-, sang-, kitaar- en klavierlesse geneem. Van 1994–1996 het sy Citadel Middle School bygewoon, en van 1996–2000 is sy na Riverside Secondary School, waar sy dikwels haar klavier- en sangvaardighede in talentprogramme ten toon gestel het. Sy het verskeie sertifikate ontvang vir haar uitstekende werkgewoontes en vrywillige werk by die skool. Hy het twee sertifikate vir Vlak 5 en 6 klavier van die Royal Conservatory of Music. VAN THEO het rekenaarkantoorstelsels by BC Skool gevolg en in 2003 met lof in die rekenaarkursus gegradueer en is as die hardwerkendste student bekroon.Sy het toneelspelklasse by Westcoast Actors Studio, Moonstone Theatre, Vancouver Academy of Dramatic Arts, Granville Actors Studio geneem en 'n sertifikaat van Westcoast Actors Studio ontvang. Sy het die Film and Digital Arts-program by die Pacific Audio Visual Institute gevolg.

== Loopbaan ==
Van het as kantoorassistent in 'n hoofstroommaatskappy begin werk. Sy werk tans by POCO Kantoorgebou.

Wan het as produksie-assistent gewerk aan 'n onafhanklike rolprent vir Bloodwork Productions. In 2006 het sy oudisies vir Seisoen 4 van Canadian Idol in Vancouver gedoen, waar sy The Greatest Love of All en Inside Your Heaven gesing het.

Wan se eerste rolprent was 'n kort romantiese komedie, Shampoosled, waar sy 'n Asiatiese huisvrou gespeel het. Sy was 'n ekstra vir die fondsinsamelingsfilm Graffiti Flowers. Hulle werk hard om onlangse bankrotskap te oorkom. In die aksiefilm Acts of Vengeance het Wan 'n kliënt gespeel, saam met Antonio Banderas, 'n vinnige prokureur.Van is bekend vir haar humanitêre werk en die ondersteuning van haar gemeenskap.

== Persoonlike lewe ==
Van woon in Vancouver, BC

== Eksterne skakels ==
{{Imdb naam|2324164|Grace Wan}}</text>
      <sha1>t06j3d783v6u6u15sa58ohmpsf9jvh3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520446</id>
      <parentid>2520437</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:19:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>nog opruim!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2462" xml:space="preserve">{{geen bronnelys}}
'''Grace Yuen Yee Wan''' (gebore 5 Oktober 1982) is 'n Kanadese aktrise, vervaardiger, regisseur, musikant, filmmaker, sanger en draaiboekskrywer. Sy het in verskeie rolle in verskeie musiekvideo's en rolprente opgetree. Haar musikale talente sluit in klavier, kitaar, bas en tromme.

== Vroeë lewe en opvoeding ==
Wan is in Edmonton, Alberta gebore vir Amy en Pak Cheung Wan en het twee jonger broers.Sy het op vyfjarige ouderdom balletklasse geneem en saam met haar gesin na Port Coquitlam verhuis toe sy sewe was. Sy het die Sentrale Laerskool van graad 1 tot 6 bygewoon en by die Brownies and Girl Guides-groep aangesluit.

Wan het op 'n vroeë ouderdom skaats-, sang-, kitaar- en klavierlesse geneem. Van 1994–1996 het sy Citadel Middle School bygewoon, en van 1996–2000 is sy na Riverside Secondary School, waar sy dikwels haar klavier- en sangvaardighede in talentprogramme ten toon gestel het. Sy het verskeie sertifikate ontvang vir haar uitstekende werkgewoontes en vrywillige werk by die skool. Hy het twee sertifikate vir Vlak 5 en 6 klavier van die Royal Conservatory of Music. VAN THEO het rekenaarkantoorstelsels by BC Skool gevolg en in 2003 met lof in die rekenaarkursus gegradueer en is as die hardwerkendste student bekroon.Sy het toneelspeelklasse by Westcoast Actors Studio, Moonstone Theatre, Vancouver Academy of Dramatic Arts, Granville Actors Studio geneem en 'n sertifikaat van Westcoast Actors Studio ontvang. Sy het die Film and Digital Arts-program by die Pacific Audio Visual Institute gevolg.

== Loopbaan ==
Wan het as kantoorassistent in 'n hoofstroommaatskappy begin werk. Sy werk tans by POCO Kantoorgebou.

Wan het as produksie-assistent gewerk aan 'n onafhanklike rolprent vir Bloodwork Productions. In 2006 het sy oudisies vir Seisoen 4 van Canadian Idol in Vancouver gedoen, waar sy ''The Greatest Love of All'' en ''Inside Your Heaven'' gesing het.

Wan se eerste rolprent was 'n kort romantiese komedie, ''Shampoosled'', waar sy 'n Asiatiese huisvrou gespeel het. Sy was 'n ekstra vir die fondsinsamelingsfilm ''Graffiti Flowers''. Hulle werk hard om onlangse bankrotskap te oorkom. In die aksiefilm ''Acts of Vengeance'' het Wan 'n kliënt gespeel, saam met Antonio Banderas, 'n vinnige prokureur. Wan is bekend vir haar humanitêre werk en die ondersteuning van haar gemeenskap.

== Persoonlike lewe ==
Wan woon in Vancouver, BC

== Eksterne skakels ==
{{Imdb naam|2324164|Grace Wan}}</text>
      <sha1>roefeug2wbc2jg088rw45l0i5dwx43x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia sarmentosa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393062</id>
    <revision>
      <id>2520098</id>
      <timestamp>2022-08-19T12:28:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="863" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia sarmentosa
| authority = (Haw.) Schwantes 1949
| synonyms = * ''Mesembryanthemum sarmentosum'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum filamentosum'' &lt;small&gt;[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] &amp; [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum simile'' &lt;small&gt;Harv.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia sarmentosa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-292 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364477-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>1wihtyqah6ptqfurg86yyrjgp54o6z6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia scabra</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393063</id>
    <revision>
      <id>2520099</id>
      <timestamp>2022-08-19T12:38:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="622" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia scabra
| authority = H.E.K.Hartmann 1996
| synonyms =
}}
'''''Ruschia scabra''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-396 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:991984-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>knlqwewdbrejhdl3awbfxqpz386fvvr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Endemies (ekologie)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393064</id>
    <redirect title="Endemie (ekologie)" />
    <revision>
      <id>2520114</id>
      <timestamp>2022-08-19T13:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Burgert Behr het bladsy [[Endemies (ekologie)]] na [[Endemie (ekologie)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Endemie (ekologie)]]</text>
      <sha1>po6nc2cdkublecr93dmbpijcaxbxmeq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Endemies (ekologie)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393065</id>
    <redirect title="Bespreking:Endemie (ekologie)" />
    <revision>
      <id>2520116</id>
      <timestamp>2022-08-19T13:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Burgert Behr</username>
        <id>2401</id>
      </contributor>
      <comment>Burgert Behr het bladsy [[Bespreking:Endemies (ekologie)]] na [[Bespreking:Endemie (ekologie)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Bespreking:Endemie (ekologie)]]</text>
      <sha1>6h2eydilzss83rhn82pex6t71z71sic</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia suaveolens</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393066</id>
    <revision>
      <id>2520118</id>
      <timestamp>2022-08-19T13:38:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="661" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia suaveolens
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958
| synonyms =
}}
'''''Ruschia suaveolens''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-321 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364503-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>n997j2bcs0v9gyerw6bbt1ogoti460w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520119</id>
      <parentid>2520118</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T13:38:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="661" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia suaveolens
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932
| synonyms =
}}
'''''Ruschia suaveolens''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-321 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364503-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>15zkt9wevqpurvxp57nmq86x178kv26</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia subsphaerica</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393067</id>
    <revision>
      <id>2520138</id>
      <timestamp>2022-08-19T14:25:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="667" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia subsphaerica
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930
| synonyms =
}}
'''''Ruschia subsphaerica''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-324 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364506-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>8lbidui6n1p7l0a204mxpe7ppfmrnwj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia subpaniculata</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393068</id>
    <revision>
      <id>2520141</id>
      <timestamp>2022-08-19T14:30:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="667" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia subpaniculata
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms =
}}
'''''Ruschia subpaniculata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-323 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364505-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>1enqtatjtsnuc0g4kvlkhb89mdzk68b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia stricta</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393069</id>
    <revision>
      <id>2520143</id>
      <timestamp>2022-08-19T14:36:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="713" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia stricta
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms =* ''Mesembryanthemum sublunatum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia stricta''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-318 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364500-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>3xfj01jgtgx4l2y9d545dgypwztfs8f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia staminodiosa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393070</id>
    <revision>
      <id>2520147</id>
      <timestamp>2022-08-19T14:45:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia staminodiosa
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms =* ''Mesembryanthemum staminodiosum'' &lt;small&gt;(L.Bolus) N.E.Br.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia staminodiosa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-312 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364495-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>784cm03ldx968guwz05dkuc9fsy4rzf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia semiglobosa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393071</id>
    <revision>
      <id>2520156</id>
      <timestamp>2022-08-19T14:57:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="663" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia semiglobosa
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1950
| synonyms =
}}
'''''Ruschia semiglobosa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-301 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364485-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>6owxgfhhnq7hhgmq73ibl7s6akn8csq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia senaria</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393072</id>
    <revision>
      <id>2520186</id>
      <timestamp>2022-08-19T15:23:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="919" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia senaria
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms =* ''Mesembryanthemum senarium'' &lt;small&gt;(L.Bolus) N.E.Br.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia senaria''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] is. Die [[spesie]] kom van die suide van [[Namibië]] tot by [[Port Nolloth]] en [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] voor. Die plant het 'n voorkomsgebied van 5024 km² en is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]].

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-302 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364486-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>cpxe6o0e4v663wwvyudledrr6v03jgg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520189</id>
      <parentid>2520186</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:24:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bronne */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="905" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia senaria
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929
| synonyms =* ''Mesembryanthemum senarium'' &lt;small&gt;(L.Bolus) N.E.Br.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia senaria''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] is. Die [[spesie]] kom van die suide van [[Namibië]] tot by [[Port Nolloth]] en [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]] voor. Die plant het 'n voorkomsgebied van 5024 km² en is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]].

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-302 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364486-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>gbyb4ulaco2g29315wbjqgj0x45j4yx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia singula</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393073</id>
    <revision>
      <id>2520206</id>
      <timestamp>2022-08-19T15:39:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="657" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia singula
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1954
| synonyms =
}}
'''''Ruschia singula''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-305 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364489-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>nnixu9hs4tkydf6l096e0v415h5o3aw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:A Beautiful Mind</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393074</id>
    <revision>
      <id>2520213</id>
      <timestamp>2022-08-19T15:44:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia solitaria</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393075</id>
    <revision>
      <id>2520218</id>
      <timestamp>2022-08-19T15:50:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="658" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia solitaria
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958
| synonyms =
}}
'''''Ruschia solitaria''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-310 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58050-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>expz4dx24ezyypbwc8uxrvlwpxowd3b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Gladiator</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393076</id>
    <revision>
      <id>2520223</id>
      <timestamp>2022-08-19T15:54:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia semidentata</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393077</id>
    <revision>
      <id>2520224</id>
      <timestamp>2022-08-19T15:56:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="745" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia semidentata
| authority = (Haw.) Schwantes 1926
| synonyms =* ''Mesembryanthemum semidentatum'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small
}}
'''''Ruschia semidentata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in [[Limpopo]], [[Noord-Kaap]], [[Noordwes]], [[Oos-Kaap]] en die [[Vrystaat]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-300 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364484-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>q7j8ubptxqtule9bzgl1mskusy2gzud</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520225</id>
      <parentid>2520224</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T15:56:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Ai!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="746" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia semidentata
| authority = (Haw.) Schwantes 1926
| synonyms =* ''Mesembryanthemum semidentatum'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia semidentata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in [[Limpopo]], [[Noord-Kaap]], [[Noordwes]], [[Oos-Kaap]] en die [[Vrystaat]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-300 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364484-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>5ca2pru7mfzydnaqvnqsw4milijccb4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia serrulata</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393078</id>
    <revision>
      <id>2520227</id>
      <timestamp>2022-08-19T16:01:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="734" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia serrulata
| authority = (Haw.) Schwantes 1938
| synonyms = * ''Mesembryanthemum serrulatum'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum burmanni'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia serrulata''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-303 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364487-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>biw2g94733gmgeiv2bhu9txn1i7edjt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia sessilis</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393079</id>
    <revision>
      <id>2520233</id>
      <timestamp>2022-08-19T16:07:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="889" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia sessilis
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1998
| synonyms =* ''Drosanthemum sessile'' &lt;small&gt;(Thunb.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum sessile'' &lt;small&gt;Thunb.&lt;/small&gt;
* ''Corpuscularia cymbiformis'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum cymbiforme'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia sessilis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-452 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1004588-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>lwmz1wof3nqk6gmtt50kz4jiuhxy65q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520236</id>
      <parentid>2520233</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:09:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="912" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia sessilis
| authority = ([[Carl Peter Thunberg|Thunb.]]) H.E.K.Hartmann 1998
| synonyms =* ''Drosanthemum sessile'' &lt;small&gt;(Thunb.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum sessile'' &lt;small&gt;Thunb.&lt;/small&gt;
* ''Corpuscularia cymbiformis'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum cymbiforme'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
}}
'''''Ruschia sessilis''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-452 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1004588-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>iuvz9qztw8ysyz38zo4oifxw9bb3si8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia intermedia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393080</id>
    <revision>
      <id>2520239</id>
      <timestamp>2022-08-19T16:43:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="884" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia intermedia
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1950
| synonyms =
}}
'''''Ruschia intermedia''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Dit word gevind in die berge bo [[Porterville]] en is deel van die [[fynbos]]. Die [[spesie]] is laas in 1949 gesien, daar is groot onsekerheid oor die stand van die plant. Dit kan moontlik bedreig word deur gewasverbouing.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-156 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:58047-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>n3f7geqo4ser9hqcoqef1m39crizt1g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520240</id>
      <parentid>2520239</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T16:44:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bronne */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="885" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia intermedia
| authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1950
| synonyms =
}}
'''''Ruschia intermedia''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Dit word gevind in die berge bo [[Porterville]] en is deel van die [[fynbos]]. Die [[spesie]] is laas in 1949 gesien, daar is groot onsekerheid oor die stand van die plant. Dit kan moontlik bedreig word deur gewasverbouing.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-156 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364346-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>fnkgncvfdd1swupeoduti5btesvi3i1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia campestris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393081</id>
    <revision>
      <id>2520242</id>
      <timestamp>2022-08-19T16:57:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="965" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia campestris
| authority = ([[William John Burchell|Burch.]]) Schwantes 1927
| synonyms =
}}
'''''Ruschia campestris''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] op die Besemgoedberg en die westelike berge van die [[Karoo]] voorkom. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 1458 km² en is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]]. Dit is nog net drie keer gesien en die laaste keer was in 1953. Die plant kan moontlik bedrieg word deur oorbeweiding.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-44 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:364232-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>eqt5setgl8q61yobjniz1ghc0ysso0f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruschia spinosa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393082</id>
    <revision>
      <id>2520243</id>
      <timestamp>2022-08-19T17:12:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1730" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia spinosa
| authority = ([[Carolus Linnaeus|L.]]) Dehn 1958
| synonyms =Sien teks
}}
'''''Ruschia spinosa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] is. Die [[spesie]] kom in Namibië, die [[Noord-Kaap]], die [[Oos-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor.

== Sinonieme ==
* ''Eberlanzia spinosa'' &lt;small&gt;(L.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum spinosum'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia aculeata'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia albertensis'' &lt;small&gt;([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia globularis'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia hospitalis'' &lt;small&gt;(Dinter) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia macroura'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia micrantha'' &lt;small&gt;(A.Berger) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia mucronifera'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum aculeatum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum hospitale'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum mucroniferum'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum mucroniflorum'' &lt;small&gt;Sond.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum pulverulentum'' &lt;small&gt;Willd.&lt;/small&gt;
* ''Ruschia albertensis'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia globularis'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia macroura'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-379 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:969639-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>cmpzpdmzitdvhstr7rl8tig74kirxq7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520244</id>
      <parentid>2520243</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T17:13:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sinonieme */ Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1772" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = &lt;!-- Afrikaanse naam --&gt;
| image =
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Ruschia spinosa
| authority = ([[Carolus Linnaeus|L.]]) Dehn 1958
| synonyms =Sien teks
}}
'''''Ruschia spinosa''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] is. Die [[spesie]] kom in Namibië, die [[Noord-Kaap]], die [[Oos-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor.

== Sinonieme ==
{{div col|colwidth=26em}}
* ''Eberlanzia spinosa'' &lt;small&gt;(L.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum spinosum'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia aculeata'' &lt;small&gt;(N.E.Br.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia albertensis'' &lt;small&gt;([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia globularis'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia hospitalis'' &lt;small&gt;(Dinter) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia macroura'' &lt;small&gt;(L.Bolus) L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia micrantha'' &lt;small&gt;(A.Berger) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Eberlanzia mucronifera'' &lt;small&gt;(Haw.) Schwantes&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum aculeatum'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum hospitale'' &lt;small&gt;Dinter&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum mucroniferum'' &lt;small&gt;Haw.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum mucroniflorum'' &lt;small&gt;Sond.&lt;/small&gt;
* ''Mesembryanthemum pulverulentum'' &lt;small&gt;Willd.&lt;/small&gt;
* ''Ruschia albertensis'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia globularis'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
* ''Ruschia macroura'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
{{div col end}}

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=163-379 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:969639-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Ruschia]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>pa2ps271gq8r9yu920cucrh4frwbn3m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum crassum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393083</id>
    <revision>
      <id>2520246</id>
      <timestamp>2022-08-19T17:25:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="918" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = NT
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum crassum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1966
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum crassum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Tankwa-Karoo]] en die [[Klein-Karoo]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van  8391 km². Daar is tien tot vyftien subpopulasies wat bedreig word deur die aanlê van wingerde en vrugte boorde asook oorbeweiding.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-26 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57445-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>770dbhc88vz0ge5l6dhui5ez0mydqgr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum lavisii</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393084</id>
    <revision>
      <id>2520248</id>
      <timestamp>2022-08-19T17:42:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="972" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum lavisii
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum lavisii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] vanaf [[Montagu]] en [[Bredasdorp]] tot by [[Albertinia]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[Renosterveld]] en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 5000 km². Daar is dertien subpopulasies wat bedreig word deur gewasverbouing en [[indringerplant]]e. Die totale populasie is kleiner as 500 plante.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-61 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361697-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>pokfj8d7oiv580tnrlgipdwe6wk0uyu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520249</id>
      <parentid>2520248</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T17:42:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="971" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum lavisii
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum lavisii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] vanaf [[Montagu]] en [[Bredasdorp]] tot by [[Albertinia]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[Renosterveld]] en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 5000 km². Daar is dertien subpopulasies wat bedreig word deur gewasverbouing en [[indringerplant]]e. Die totale populasie is minder as 500 plante.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-61 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361697-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>owu1oix5cxtzsl4k9o7j8ps4u7ctmdf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum marinum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393085</id>
    <revision>
      <id>2520250</id>
      <timestamp>2022-08-19T17:47:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="873" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = NT
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum marinum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum marinum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] vanaf [[Paternoster]] tot by [[Yzerfontein]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km². Daar is veertien subpopulasies wat bedreig word deur ontwikkeling aan die kus.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-71 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361705-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>97q0b2lfr3l1yq8jgeobrhkzkt6vzk2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum oculatum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393086</id>
    <revision>
      <id>2520252</id>
      <timestamp>2022-08-19T17:56:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="858" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = NT
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum oculatum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum oculatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] op die [[Knersvlakte]] noord van [[Vanrhynsdorp]] voor. Die [[spesie]] is deel van die vygievled-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 1737 km². Daar is ses subpopulasies wat bedreig word deur mynbou aktiwiteite.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-78 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361712-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>iu9twc8acf455ni3cc66kd01u2ebmh7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum pulchellum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393087</id>
    <revision>
      <id>2520253</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:04:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="830" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum pulchellum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum pulchellum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Vanrhynsdorp]] tot by [[Clanwilliam]] voor. Die [[spesie]] is deel van die vygievled-[[bioom]]. Daar is drie subpopulasies wat bedreig word deur [[Rooibos|Rooibostee]] verbouing.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-86 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361723-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>8pctc8o8q177ne6gchqrtzrwzyagqi7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum pulchrum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393088</id>
    <revision>
      <id>2520254</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:12:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1030" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum pulchrum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1934
| synonyms=* ''Drosanthemum croceum'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum pulchrum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Worcester]] tot by [[De Doorns]] en [[Montagu]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[renosterveld]] en [[fynbos]]-[[Bioom|bipome]]. Dit het 'n voorkomsgebeid van kleiner as 296 km² en daar is minder as tien subpopulasies wat bedreig word gewasverbouing en ontwikkeling. In die renosterveld het 70% van die populasie reeds verdwyn.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-87 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361724-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>0v0yh3wczomoy1ln9uvrg283arg2ty1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520255</id>
      <parentid>2520254</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:16:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Ai!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1029" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum pulchrum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1934
| synonyms=* ''Drosanthemum croceum'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum pulchrum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Worcester]] tot by [[De Doorns]] en [[Montagu]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[renosterveld]] en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 296 km² en daar is minder as tien subpopulasies wat bedreig word gewasverbouing en ontwikkeling. In die renosterveld het 70% van die populasie reeds verdwyn.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-87 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361724-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>8l8vjvibg9d9fnnbhnaxcw601upxa3z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum thudichumii</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393089</id>
    <revision>
      <id>2520256</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:19:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="900" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum thudichumii
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum thudichumii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] by [[Worcester]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[renosterveld]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 20 km² en daar is minder as vyf subpopulasies wat bedreig word steengroef bedrywighede, ontwikkeling en die aanlê van wingerde.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-111 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57460-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>4ktekyag9r2fvzbghodyrroy7px82gb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum tuberculiferum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393090</id>
    <revision>
      <id>2520258</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:26:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="866" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum tuberculiferum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1965
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum tuberculiferum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Worcester]] tot by [[Robertson]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 273km² en daar is drie subpopulasies wat bedreig word deur die aanlê van wingerde.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-113 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57461-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>0age6l9jnnpvcitp4v39sm8e2ynjljn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum worcesterense</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393091</id>
    <revision>
      <id>2520260</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:35:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="968" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum worcesterense
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1965
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum worcesterense''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Breederivier]]vallei, tussen [[Tulbagh]] en [[Worcester]], ooswaarts tot by [[Touwsrivier]] en [[Karoopoort]] voor. Die [[spesie]] is deel van die [[Renosterveld]]-[[bioom]] en dit het 'n voorkomsgebied van 2124 km². Die plant het reeds 60% van sy [[habitat]] afgestaan aan ontwikkeling en gewasverbouing.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-119 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361749-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>qkqspo339zgrcpwzjnmepf4tg9rwnxb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520261</id>
      <parentid>2520260</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:35:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="969" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum worcesterense
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1965
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum worcesterense''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Breederivier]]vallei, tussen [[Tulbagh]] en [[Worcester]], ooswaarts tot by [[Touwsrivier]] en [[Karoopoort]], voor. Die [[spesie]] is deel van die [[Renosterveld]]-[[bioom]] en dit het 'n voorkomsgebied van 2124 km². Die plant het reeds 60% van sy [[habitat]] afgestaan aan ontwikkeling en gewasverbouing.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-119 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361749-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>rwvsbwou17a8smi27kt1crai7sxg2xm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520262</id>
      <parentid>2520261</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:36:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Ai!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="969" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = EN
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum worcesterense
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum worcesterense''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] in die [[Breederivier]]vallei, tussen [[Tulbagh]] en [[Worcester]], ooswaarts tot by [[Touwsrivier]] en [[Karoopoort]], voor. Die [[spesie]] is deel van die [[Renosterveld]]-[[bioom]] en dit het 'n voorkomsgebied van 2124 km². Die plant het reeds 60% van sy [[habitat]] afgestaan aan ontwikkeling en gewasverbouing.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-119 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361749-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>ix8uyjohzxd8haq9vuyr9fyyo6ckqzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum acuminatum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393092</id>
    <revision>
      <id>2520263</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="650" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum acuminatum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1939
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-1 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361644-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>5vl2sp1roy2ajksg74oz386exxr946x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum austricola</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393093</id>
    <revision>
      <id>2520264</id>
      <timestamp>2022-08-19T18:48:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="910" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = Vu
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum austricola
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum austricola''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] op die Agulhas-vlakte voor. Dit het 'n voorkomsgebied van 7200 km² en daar is nege subpopulasies. Die plant word bedreig deur gewasverbouing soos proteas en wingerde, [[indringerplant]]e en ontwikkeling aan die kus. Die plant is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]].

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-10 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361653-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>ieibm431qha7210k3iv6mtimgtk5zo9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520265</id>
      <parentid>2520264</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T18:48:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Ai!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="910" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = VU
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum austricola
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum austricola''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] op die Agulhas-vlakte voor. Dit het 'n voorkomsgebied van 7200 km² en daar is nege subpopulasies. Die plant word bedreig deur gewasverbouing soos proteas en wingerde, [[indringerplant]]e en ontwikkeling aan die kus. Die plant is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]].

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-10 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361653-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>nyjinrkkcc1vkvdrujyvbgmq5fj4o1r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wingfield Aerodrome</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393094</id>
    <revision>
      <id>2520309</id>
      <timestamp>2022-08-19T21:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Geskep deur die bladsy &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1099907352|Wingfield Aerodrome]]&quot; te vertaal</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5656" xml:space="preserve">
'''Wingfield Aerodrome''' was eers die [[Kaapstad|Kaapstadse]] Munisipale [[lughawe]], daarna Lugmagstasie Wingfield onder die [[SALM]], voordat dit as 'n Fleet Air Arm-basis deur die [[Britse Vloot]] ([[Britse Vloot|Royal Navy]]) gebruik is. Na die [[Tweede Wêreldoorlog]] het die vliegveld vir 'n rukkie teruggekeer na 'n munisipale lughawe. Die geskiedenis van Wingfield is sinoniem met die geskiedenis van lugvaart in Suid-Afrika, insluitend baanbrekerspogings tot kommersiële lugvaart.&lt;ref&gt;[http://www.selectbooks.co.za Select Books, Cape Town]&lt;/ref&gt;

== Vroeë landingsterrein in die Kaap ==
In die vroeë dae van lugvaart was al wat nodig was vir opstyg en land 'n gelyk stuk grond relatief vry van obstruksies. Waar 'n vlug begin en geëindig het, het meestal afhang van die weer, die rede vir die vlug, die meganiese toestand van die vliegtuig en selfs die vlieënier se grilligheid.&lt;ref name=&quot;De Vries2&quot;&gt;{{cite book|last=De Vries|first=Gerry|title=Wingfield – A Pictorial History|pages=310}}&lt;/ref&gt;

Navigasie is uitgevoer deur 'n pad of spoorlyn te volg en na prominente landmerke soos [[Tafelberg]] te verwys.&lt;ref name=&quot;De Vries4&quot;&gt;{{cite book|last=De Vries|first=Gerry|title=Wingfield – A Pictorial History|pages=310}}&lt;/ref&gt;

Daar was geen reëls wat laagvlieg of landing binne stadsgrense verbied het nie.&lt;ref name=&quot;De Vries3&quot;&gt;{{cite book|last=De Vries|first=Gerry|title=Wingfield – A Pictorial History|pages=310}}&lt;/ref&gt;

Plekke in die omgewing van Kaapstad wat bekend was om as vliegvelde gebruik te word, sluit in Kenilworth-renbaan, [[Groenpunt|Groenpunt-]]&lt;nowiki/&gt;meent en Groenpunt-fietsbaan, [[Seepunt]], [[Robbeneiland]], Maitland-meent, [[Rosebank, Kaapstad|Rosebank]]-skougronde en mnr. Young se plaas naby [[Wynberg]] asook plaaslike strande.&lt;ref name=&quot;De Vries5&quot;&gt;{{cite book|last=De Vries|first=Gerry|title=Wingfield – A Pictorial History|pages=310}}&lt;/ref&gt;

Dit het etlike jare geduur voordat die kommersiële vooruitsigte van lugvaart aangegryp sou word en 'n lugvaartinfrastruktuur in plek gestel sou word.

== Tweede Wêreldoorlog ==
Na die uitbreek van [[Tweede Wêreldoorlog|die Tweede Wêreldoorlog het]] die voormalige Kaapstadse [[burgemeester]] en sakeman, [[David Pieter de Villiers Graaff]], die grond aan die regering verkoop om die oorlogspoging te help op voorwaarde dat dit na sy landgoed sou terugkeer wanneer die oorlog beëindig is en die regering geen verdere militêre gebruik daarvoor het nie.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.timeslive.co.za/sunday-times/news/2018-03-03-prized-military-land-at-centre-of-cape-tussle/|title=Prized 'military land' at centre of Cape tussle|last=Jordan|first=Bobby|date=4 March 2018|website=Sunday Times}}&lt;/ref&gt; Dit het gelei tot die stigting van die Wingfield Aerodrome.
[[Lêer:F6F-3_Royal_Navy_Bethpage_1943.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/F6F-3_Royal_Navy_Bethpage_1943.jpg/220px-F6F-3_Royal_Navy_Bethpage_1943.jpg|duimnael| 'n Fleet Air Arm Hellcat FI]]
In September 1939 is die 15 Eskader SALM by [[Germiston]] gevorm met drie voormalige [[Suid-Afrikaanse Lugdiens|SAL]] Junkers Ju 86 -vliegtuie wat vir maritieme patrollies gebruik is. Nadat die eskader na Wingfield verhuis het, is die eskader geabsorbeer as 'n Vlug van 32 Eskader SALM.&lt;ref&gt;[http://www.saairforce.co.za/the-airforce/squadrons/2/15-squadron The South African Air Force]&lt;/ref&gt; 

== Munisipale vliegveld ==
[[Kaapstad Internasionale Lughawe]] is nou die primêre lughawe wat die stad Kaapstad bedien, en is die tweede besigste lughawe in Suid-Afrika en derde besigste in Afrika of Afrika. Die lughawe is in 1954 geopen om Kaapstad se vorige lughawe by Wingfield te vervang.

== Goodwood Korrektiewe Sentrum ==
Oktober 1997 is een van die modernste [[Tronk|tronke]] in Suid-Afrika, die [[Goodwood]] Korrektiewe Sentrum, met 'n kapasiteit van 1692 beddens amptelik geopen. Dit is gebou op Wingfield-grond noord van die [[N1 (Suid-Afrika)|N1-hoofweg]]. Dit funksioneer in lyn met die konsep van rehabilitasie.

== Acacia Park ==
In 1947 is 'n woonbuurt genaamd Sassar op 'n gedeelte van Wingfield Aerodrome opgerig vir die akkommodasie van amptenare van die [[Transnet|Suid-Afrikaanse Spoorweë en Hawens]]. Vanaf 1948 het dit ook huisvesting verskaf aan staatsamptenare en parlementslede wat jaarliks na Kaapstad migreer vir die parlementêre sitting.&lt;ref name=&quot;SESA12&quot;&gt;{{cite encyclopedia|title=Acacia Park|encyclopedia=Standard Encyclopaedia of Southern Africa|volume=1|page=12|publisher=Nasou Limited|year=1971|isbn=978-0-625-00324-2}}&lt;/ref&gt;

Op 1 Desember 1959 is die naam verander na Acacia Park vanweë die baie [[Port Jackson (boom)|Port Jackson-wilgerbome]] wat daar groei. ’n [[Laerskool]] is gebou en voorsiening gemaak vir sport- en ander ontspanningsgeriewe.&lt;ref name=&quot;SESA13&quot;&gt;{{cite encyclopedia|title=Acacia Park|encyclopedia=Standard Encyclopaedia of Southern Africa|volume=1|page=12|publisher=Nasou Limited|year=1971|isbn=978-0-625-00324-2}}&lt;/ref&gt;

Kinders in die laerskool onderrig volgens die [[Transvaal|Transvaalse]] sillabus en was onder beheer van die Transvaalse Onderwysdepartement.&lt;ref name=&quot;SESA14&quot;&gt;{{cite encyclopedia|title=Acacia Park|encyclopedia=Standard Encyclopaedia of Southern Africa|volume=1|page=12|publisher=Nasou Limited|year=1971|isbn=978-0-625-00324-2}}&lt;/ref&gt;

Acacia Park is tans een van 3 parlementêre dorpies in Kaapstad.

== Verwysings ==

== Eksterne skakels ==

* [https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3835353402/ Foto van 'n SAL Skymaster wat die Wingfield-lughawe, Kaapstad verlaat (1950)]
[[Kategorie:Koördinate op Wikidata]]
[[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>hvpwgpmnrufd9ffj1lquwjmud6cbd83</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520324</id>
      <parentid>2520309</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:20:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>Opruim met verwysings</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4793" xml:space="preserve">'''Wingfield Aerodrome''' was eers die [[Kaapstad]]se Munisipale [[lughawe]], daarna '''Lugmagstasie Wingfield''' onder die [[SALM]], voordat dit as 'n Fleet Air Arm-basis deur die [[Britse Vloot]] (Royal Navy) gebruik is. Na die [[Tweede Wêreldoorlog]] het die vliegveld vir 'n rukkie teruggekeer na 'n munisipale lughawe. Die geskiedenis van Wingfield is sinoniem met die geskiedenis van lugvaart in Suid-Afrika, insluitend baanbrekerspogings tot kommersiële lugvaart.&lt;ref&gt;[http://www.selectbooks.co.za Select Books, Cape Town]&lt;/ref&gt;

== Vroeë landingsterrein in die Kaap ==
In die vroeë dae van lugvaart was al wat nodig was vir opstyg en land 'n gelyk stuk grond relatief vry van obstruksies. Waar 'n vlug begin en geëindig het, het meestal afhang van die weer, die rede vir die vlug, die meganiese toestand van die vliegtuig en selfs die vlieënier se grilligheid.&lt;ref name=&quot;De Vries&quot;&gt;{{cite book|last=De Vries|first=Gerry|title=Wingfield – A Pictorial History|pages=310}}&lt;/ref&gt;

Navigasie is uitgevoer deur 'n pad of spoorlyn te volg en na prominente landmerke soos [[Tafelberg]] te verwys.&lt;ref name=&quot;De Vries&quot;/&gt;

Daar was geen reëls wat laagvlieg of landing binne stadsgrense verbied het nie.

Plekke in die omgewing van Kaapstad wat bekend was om as vliegvelde gebruik te word, sluit in Kenilworth-renbaan, [[Groenpunt]]-meent en Groenpunt-fietsbaan, [[Seepunt]], [[Robbeneiland]], Maitland-meent, [[Rosebank, Kaapstad|Rosebank]]-skougronde en mnr. Young se plaas naby [[Wynberg]] asook plaaslike strande.&lt;ref name=&quot;De Vries&quot;/&gt;

Dit het etlike jare geduur voordat die kommersiële vooruitsigte van lugvaart aangegryp sou word en 'n lugvaartinfrastruktuur in plek gestel sou word.

== Tweede Wêreldoorlog ==
Na die uitbreek van [[Tweede Wêreldoorlog]] het die voormalige Kaapstadse [[burgemeester]] en sakeman, [[David Pieter de Villiers Graaff]], die grond aan die regering verkoop om die oorlogspoging te help op voorwaarde dat dit na sy landgoed sou terugkeer wanneer die oorlog beëindig is en die regering geen verdere militêre gebruik daarvoor het nie.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.timeslive.co.za/sunday-times/news/2018-03-03-prized-military-land-at-centre-of-cape-tussle/|title=Prized 'military land' at centre of Cape tussle|last=Jordan|first=Bobby|date=4 March 2018|website=Sunday Times}}&lt;/ref&gt; Dit het gelei tot die stigting van die Wingfield Aerodrome.
[[Lêer:F6F-3_Royal_Navy_Bethpage_1943.jpg|duimnael|'n Fleet Air Arm Hellcat FI]]
In September 1939 is die 15 Eskader SALM by [[Germiston]] gevorm met drie voormalige [[Suid-Afrikaanse Lugdiens|SAL]] Junkers Ju 86 -vliegtuie wat vir maritieme patrollies gebruik is. Nadat die eskader na Wingfield verhuis het, is die eskader geabsorbeer as 'n Vlug van 32 Eskader SALM.&lt;ref&gt;[http://www.saairforce.co.za/the-airforce/squadrons/2/15-squadron The South African Air Force]&lt;/ref&gt; 

== Munisipale vliegveld ==
[[Kaapstad Internasionale Lughawe]] is nou die primêre lughawe wat die stad Kaapstad bedien, en is die tweede besigste lughawe in Suid-Afrika en derde besigste in Afrika of Afrika. Die lughawe is in 1954 geopen om Kaapstad se vorige lughawe by Wingfield te vervang.

== Goodwood Korrektiewe Sentrum ==
Oktober 1997 is een van die modernste [[tronk]]e in Suid-Afrika, die [[Goodwood]] Korrektiewe Sentrum, met 'n kapasiteit van 1692 beddens amptelik geopen. Dit is gebou op Wingfield-grond noord van die [[N1 (Suid-Afrika)|N1-hoofweg]]. Dit funksioneer in lyn met die konsep van rehabilitasie.

== [[Akasiapark]] ==
In 1947 is 'n woonbuurt genaamd Sassar op 'n gedeelte van Wingfield Aerodrome opgerig vir die akkommodasie van amptenare van die [[Transnet|Suid-Afrikaanse Spoorweë en Hawens]]. Vanaf 1948 het dit ook huisvesting verskaf aan staatsamptenare en parlementslede wat jaarliks na Kaapstad migreer vir die parlementêre sitting.&lt;ref name=&quot;SESA12&quot;&gt;{{cite encyclopedia|title=Acacia Park|encyclopedia=Standard Encyclopaedia of Southern Africa|volume=1|page=12|publisher=Nasou Limited|year=1971|isbn=978-0-625-00324-2}}&lt;/ref&gt;

Op 1 Desember 1959 is die naam verander na Akasiapark vanweë die baie [[Port Jackson (boom)|Port Jackson-wilgerbome]] wat daar groei. ’n [[Laerskool]] is gebou en voorsiening gemaak vir sport- en ander ontspanningsgeriewe.&lt;ref name=&quot;SESA12&quot;/&gt;

Op daardie stadium is kinders in die laerskool onderrig volgens die [[Transvaal]]se leerplan en was hulle onder beheer van die Transvaalse Onderwysdepartement.&lt;ref name=&quot;SESA12&quot;/&gt;

Akasiapark is tans een van 3 parlementêre dorpies in Kaapstad.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Eksterne skakels ==
* [https://www.flickr.com/photos/hilton-t/3835353402/ Foto van 'n SAL Skymaster wat die Wingfield-lughawe, Kaapstad verlaat (1950)]

{{Normdata}}
[[Kategorie:Koördinate op Wikidata]]
[[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>ovtmxty5nw0tydvuj16qxnzwaqm2jg2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>No Country for Old Men (Rolprent)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393095</id>
    <redirect title="No Country for Old Men (rolprent)" />
    <revision>
      <id>2520322</id>
      <timestamp>2022-08-19T21:17:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>K175 het bladsy [[No Country for Old Men (Rolprent)]] na [[No Country for Old Men (rolprent)]] geskuif: Spelfout</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[No Country for Old Men (rolprent)]]</text>
      <sha1>e7o3jsx6mve9q1m428pultyx3lswc6y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:The Aviator (rolprent)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393097</id>
    <redirect title="Bespreking:The Aviator (r+olprent)" />
    <revision>
      <id>2520337</id>
      <timestamp>2022-08-19T21:29:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <comment>K175 het bladsy [[Bespreking:The Aviator (Rolprent)]] na [[Bespreking:The Aviator (r+olprent)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Bespreking:The Aviator (r+olprent)]]</text>
      <sha1>sdtms37ndt7sf54l1y0btv8g5kwjxu2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520340</id>
      <parentid>2520337</parentid>
      <timestamp>2022-08-19T21:29:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>K175</username>
        <id>70858</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>K175 het bladsy [[Bespreking:The Aviator (Rolprent)]] na [[Bespreking:The Aviator (rolprent)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Bespreking:The Aviator (r+olprent)]]</text>
      <sha1>sdtms37ndt7sf54l1y0btv8g5kwjxu2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorie:Conophytum</title>
    <ns>14</ns>
    <id>393101</id>
    <revision>
      <id>2520375</id>
      <timestamp>2022-08-20T07:05:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="70" xml:space="preserve">{{Broodkrummels}}
{{Hoofartikel}}

[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>kg63fzkzltolr29ily3iuon0ntm25xm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Apatesia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393102</id>
    <revision>
      <id>2520385</id>
      <timestamp>2022-08-20T07:23:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="710" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms =
}}
'''''Apatesia''''' (vygies) is 'n [[vetplant]] [[genus]] wat hoort tot [[Aizoaceae]] en is die eerste keer in 1927 beskryf. Die genus is [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]].

== Spesies ==
* ''Apatesia helianthoides'' &lt;small&gt;(Aiton) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia pillansii]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Apatesia sabulosa'' &lt;small&gt;([[Carl Peter Thunberg|Thunb.]]) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia| ]]</text>
      <sha1>befxh5h6rpvzbnr1ewn9v0unr41mwsb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520386</id>
      <parentid>2520385</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:27:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="774" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms =
}}
'''''Apatesia''''' (vygies) is 'n [[vetplant]] [[genus]] wat hoort tot [[Aizoaceae]] en is die eerste keer in 1927 beskryf. Die genus is [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]]. 

== Spesies ==
* ''Apatesia helianthoides'' &lt;small&gt;(Aiton) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia pillansii]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Apatesia sabulosa'' &lt;small&gt;([[Carl Peter Thunberg|Thunb.]]) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;

Al drie die [[spesie]]s is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]].

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia| ]]</text>
      <sha1>cjigs8rdjxjeff06pkos2pt4yznqq1g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520389</id>
      <parentid>2520386</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:46:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aliwal2012</username>
        <id>39067</id>
      </contributor>
      <comment>DAB endemies→endemie (ekologie)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="801" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms =
}}
'''''Apatesia''''' (vygies) is 'n [[vetplant]] [[genus]] wat hoort tot die ''[[Aizoaceae]]'' en is die eerste keer in 1927 beskryf. Die genus is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]]. 

== Spesies ==
* ''Apatesia helianthoides'' &lt;small&gt;(Aiton) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia pillansii]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Apatesia sabulosa'' &lt;small&gt;([[Carl Peter Thunberg|Thunb.]]) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;

Al drie die [[spesie]]s is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]].

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia| ]]</text>
      <sha1>g7pb2bv0aqoiqfb0obwaw019gy5kakd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520451</id>
      <parentid>2520389</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:28:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="919" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms = * ''Thyrasperma'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16100-1&lt;/ref&gt;
}}
'''''Apatesia''''' (vygies) is 'n [[vetplant]] [[genus]] wat hoort tot die ''[[Aizoaceae]]'' en is die eerste keer in 1927 beskryf. Die genus is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]]. 

== Spesies ==
* ''Apatesia helianthoides'' &lt;small&gt;(Aiton) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia pillansii]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Apatesia sabulosa'' &lt;small&gt;([[Carl Peter Thunberg|Thunb.]]) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;

Al drie die [[spesie]]s is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]].

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia| ]]</text>
      <sha1>gy8xtzfrqdzsjmbeb3t07wk2sumfj0q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520452</id>
      <parentid>2520451</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:28:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="923" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = 
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = &lt;center&gt;Sien teks&lt;/center&gt;
| synonyms = * ''Thyrasperma'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16100-1&lt;/ref&gt;
}}
'''''Apatesia''''' (vetkousies) is 'n [[vetplant]] [[genus]] wat hoort tot die ''[[Aizoaceae]]'' en is die eerste keer in 1927 beskryf. Die genus is [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]]. 

== Spesies ==
* ''Apatesia helianthoides'' &lt;small&gt;(Aiton) N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''[[Apatesia pillansii]]'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;
* ''Apatesia sabulosa'' &lt;small&gt;([[Carl Peter Thunberg|Thunb.]]) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]&lt;/small&gt;

Al drie die [[spesie]]s is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]].

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia| ]]</text>
      <sha1>7hxqgfpdfziq5c1lvdb6pr7ic4kvzfy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum wittebergense</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393103</id>
    <revision>
      <id>2520388</id>
      <timestamp>2022-08-20T07:46:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="658" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = DD
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum wittebergense
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1936
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum wittebergense''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-118 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361748-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>77pzk4tvt7pr5f7r66jgkzbx7l0ytwm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum albens</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393104</id>
    <revision>
      <id>2520390</id>
      <timestamp>2022-08-20T07:51:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="722" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum acuminatum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]] is en kom in Suid-Afrika in die [[Noord-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361646-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>eut6rw65o6nmh842n332fj6dlanw86f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520391</id>
      <parentid>2520390</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T07:51:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="740" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum acuminatum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]] is en kom in Suid-Afrika in die [[Noord-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361646-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>rwqh6oi6ovk85ge69s41wcfanfr4ykf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum ambiguum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393105</id>
    <revision>
      <id>2520393</id>
      <timestamp>2022-08-20T07:55:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="646" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum ambiguum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum ambiguum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-5 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361648-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>egef306wiris5880gfdshcv99ib1dja</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum archeri</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393106</id>
    <revision>
      <id>2520395</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:11:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="644" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum archeri
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum archeri''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-7 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361650-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>b90jprbxpv07inzqwr3rvzgqhvzbbwo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum brevifolium</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393107</id>
    <revision>
      <id>2520397</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:17:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="699" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum acuminatum
| authority =(Aiton) Schwantes 1927
| synonyms=* ''Mesembryanthemum brevifolium'' &lt;small&gt;Aiton&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-17 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361660-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>58bcm7f6atd3z3p04cryvdft7ytomq9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520398</id>
      <parentid>2520397</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:17:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="717" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum acuminatum
| authority =(Aiton) Schwantes 1927
| synonyms=* ''Mesembryanthemum brevifolium'' &lt;small&gt;Aiton&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-17 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361660-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>l6hfedk72dy75nigskuwggj8l0b1p47</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Shiji</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393108</id>
    <revision>
      <id>2520399</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:21:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>Begin 'n nuwe artikel, nog besigǃ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="953" xml:space="preserve">'''''Shiji''''' ('''Historiese Rekords'''), ook bekend as ''Taishigong shu'' ('''Aantekeninge van die Groot Historikus'''), is die eerste Chinese werk wat die hele [[Geskiedenis van China |Chinese geskiedenis]] beskryf. Die boek het 'n buitengewone invloed op Chinese letterkunde in die algemeen en Chinese geskiedskrywing in die besonder gehad. Die werk is deur Sima Tan begin en is ná sy dood deur sy seun [[Sima Qian]] voltooi. Die werk is sy ''magnum opus''. Die datum van voltooiing is onbekend, maar is na 99 vC. Shiji begin met die Geel Keiser (Huangdi), die eerste van die mitiese Vyf Antieke Keisers, en gaan voort tot in die bewind van keiser [[Han Wudi]] (r. 140-87 vC) van die [[Han-dinastie]] en tydgenoot van Sima Qian. Die hele werk strek oor 130 juan en het volgens Sima Qian 526 500 karakters bevat. Die boek het as model gedien vir alle latere amptelike dinastiese geskiedenisse en word dus as die eerste werk in daardie reeks beskou.</text>
      <sha1>cdakwq7v0f2n7xvt9rgm4j9rkp4t8as</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520400</id>
      <parentid>2520399</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:23:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>beeld</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1054" xml:space="preserve">[[Lêer:史记.jpg|duimnael|Die titelblad van die 1982-uitgawe deur die Zhonghua boek maatskappy, foto deur huowax]]
('''Historiese Rekords'''), ook bekend as ''Taishigong shu'' ('''Aantekeninge van die Groot Historikus'''), is die eerste Chinese werk wat die hele [[Geskiedenis van China |Chinese geskiedenis]] beskryf. Die boek het 'n buitengewone invloed op Chinese letterkunde in die algemeen en Chinese geskiedskrywing in die besonder gehad. Die werk is deur Sima Tan begin en is ná sy dood deur sy seun [[Sima Qian]] voltooi. Die werk is sy ''magnum opus''. Die datum van voltooiing is onbekend, maar is na 99 vC. Shiji begin met die Geel Keiser (Huangdi), die eerste van die mitiese Vyf Antieke Keisers, en gaan voort tot in die bewind van keiser [[Han Wudi]] (r. 140-87 vC) van die [[Han-dinastie]] en tydgenoot van Sima Qian. Die hele werk strek oor 130 juan en het volgens Sima Qian 526 500 karakters bevat. Die boek het as model gedien vir alle latere amptelike dinastiese geskiedenisse en word dus as die eerste werk in daardie reeks beskou.</text>
      <sha1>9ni7q9m1e38hwjc27bqecy72ceyjmrz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520401</id>
      <parentid>2520400</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:24:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>opruim</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1069" xml:space="preserve">[[Lêer:史记.jpg|duimnael|Die titelblad van die 1982-uitgawe deur die Zhonghua boek maatskappy, foto deur huowax]]
'''''Shiji'''''('''Historiese Rekords'''), ook bekend as ''Taishigong shu'' ('''Aantekeninge van die Groot Historikus'''), is die eerste Chinese werk wat die hele [[Geskiedenis van China |Chinese geskiedenis]] beskryf. Die boek het 'n buitengewone invloed op Chinese letterkunde in die algemeen en Chinese geskiedskrywing in die besonder gehad. Die werk is deur Sima Tan begin en is ná sy dood deur sy seun [[Sima Qian]] voltooi. Die werk is sy ''magnum opus''. Die datum van voltooiing is onbekend, maar is na 99 vC. Shiji begin met die Geel Keiser (Huangdi), die eerste van die mitiese Vyf Antieke Keisers, en gaan voort tot in die bewind van keiser [[Han Wudi]] (r. 140-87 vC) van die [[Han-dinastie]] en tydgenoot van Sima Qian. Die hele werk strek oor 130 juan en het volgens Sima Qian 526 500 karakters bevat. Die boek het as model gedien vir alle latere amptelike dinastiese geskiedenisse en word dus as die eerste werk in daardie reeks beskou.</text>
      <sha1>4c80mwdymtzn8p2omdlny6jmt9bk2wb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520402</id>
      <parentid>2520401</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:24:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1070" xml:space="preserve">[[Lêer:史记.jpg|duimnael|Die titelblad van die 1982-uitgawe deur die Zhonghua boek maatskappy, foto deur huowax]]
'''''Shiji''''' ('''Historiese Rekords'''), ook bekend as ''Taishigong shu'' ('''Aantekeninge van die Groot Historikus'''), is die eerste Chinese werk wat die hele [[Geskiedenis van China |Chinese geskiedenis]] beskryf. Die boek het 'n buitengewone invloed op Chinese letterkunde in die algemeen en Chinese geskiedskrywing in die besonder gehad. Die werk is deur Sima Tan begin en is ná sy dood deur sy seun [[Sima Qian]] voltooi. Die werk is sy ''magnum opus''. Die datum van voltooiing is onbekend, maar is na 99 vC. Shiji begin met die Geel Keiser (Huangdi), die eerste van die mitiese Vyf Antieke Keisers, en gaan voort tot in die bewind van keiser [[Han Wudi]] (r. 140-87 vC) van die [[Han-dinastie]] en tydgenoot van Sima Qian. Die hele werk strek oor 130 juan en het volgens Sima Qian 526 500 karakters bevat. Die boek het as model gedien vir alle latere amptelike dinastiese geskiedenisse en word dus as die eerste werk in daardie reeks beskou.</text>
      <sha1>3x5axr4df338njq4jhkvwue2r1bvjsu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520410</id>
      <parentid>2520402</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:31:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>kategorie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1109" xml:space="preserve">[[Lêer:史记.jpg|duimnael|Die titelblad van die 1982-uitgawe deur die Zhonghua boek maatskappy, foto deur huowax]]
'''''Shiji''''' ('''Historiese Rekords'''), ook bekend as ''Taishigong shu'' ('''Aantekeninge van die Groot Historikus'''), is die eerste Chinese werk wat die hele [[Geskiedenis van China |Chinese geskiedenis]] beskryf. Die boek het 'n buitengewone invloed op Chinese letterkunde in die algemeen en Chinese geskiedskrywing in die besonder gehad. Die werk is deur Sima Tan begin en is ná sy dood deur sy seun [[Sima Qian]] voltooi. Die werk is sy ''magnum opus''. Die datum van voltooiing is onbekend, maar is na 99 vC. Shiji begin met die Geel Keiser (Huangdi), die eerste van die mitiese Vyf Antieke Keisers, en gaan voort tot in die bewind van keiser [[Han Wudi]] (r. 140-87 vC) van die [[Han-dinastie]] en tydgenoot van Sima Qian. Die hele werk strek oor 130 juan en het volgens Sima Qian 526 500 karakters bevat. Die boek het as model gedien vir alle latere amptelike dinastiese geskiedenisse en word dus as die eerste werk in daardie reeks beskou.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Niefiksie]]</text>
      <sha1>62acd52txcsj3iiuff98t00574qmcz6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520411</id>
      <parentid>2520410</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:32:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>kursief</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1135" xml:space="preserve">{{TITELAANSIG|''Shiji''}}
[[Lêer:史记.jpg|duimnael|Die titelblad van die 1982-uitgawe deur die Zhonghua boek maatskappy, foto deur huowax]]
'''''Shiji''''' ('''Historiese Rekords'''), ook bekend as ''Taishigong shu'' ('''Aantekeninge van die Groot Historikus'''), is die eerste Chinese werk wat die hele [[Geskiedenis van China |Chinese geskiedenis]] beskryf. Die boek het 'n buitengewone invloed op Chinese letterkunde in die algemeen en Chinese geskiedskrywing in die besonder gehad. Die werk is deur Sima Tan begin en is ná sy dood deur sy seun [[Sima Qian]] voltooi. Die werk is sy ''magnum opus''. Die datum van voltooiing is onbekend, maar is na 99 vC. Shiji begin met die Geel Keiser (Huangdi), die eerste van die mitiese Vyf Antieke Keisers, en gaan voort tot in die bewind van keiser [[Han Wudi]] (r. 140-87 vC) van die [[Han-dinastie]] en tydgenoot van Sima Qian. Die hele werk strek oor 130 juan en het volgens Sima Qian 526 500 karakters bevat. Die boek het as model gedien vir alle latere amptelike dinastiese geskiedenisse en word dus as die eerste werk in daardie reeks beskou.

{{Normdata}}

[[Kategorie:Niefiksie]]</text>
      <sha1>i5a25q6wssmtv7u5vyhpwq3ffk6m5rb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum chrysum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393109</id>
    <revision>
      <id>2520404</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:25:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="952" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum chrysum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[	Ladismith]] voor. Daar is tien subpopulasies wat in 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² voorkom. Dit kom op die hellings op hoogtes van 750-1100 m voor. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[Bioom|biome]]. 

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>n59x97i6hx5pixb2vxymk3hotz5whqs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520405</id>
      <parentid>2520404</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:26:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Ai!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="951" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum chrysum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voor. Daar is tien subpopulasies wat in 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² voorkom. Dit kom op die hellings op hoogtes van 750-1100 m voor. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[Bioom|biome]]. 

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>qkm307lsdm9zk7seeoa9q1fftlzbhd1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520406</id>
      <parentid>2520405</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:26:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Ai!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="952" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum chrysum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voor. Daar is tien subpopulasies wat in 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² voorkom. Dit kom op die hellings op hoogtes van 750-1100 m voor. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. 

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>1vdb4tpm2fe2ozwdlg8wy8svsvvktwl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520407</id>
      <parentid>2520406</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:26:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="966" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum chrysum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voor. Daar is tien subpopulasies wat in 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² voorkom. Die [[spesie]] word op die hellings op hoogtes van 750-1100 m gevind. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. 

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>85ip7rngkgmlbmoi7ceigelgsmv30zp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520408</id>
      <parentid>2520407</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:27:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>O nee!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="912" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum chrysum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voor. Daar is tien subpopulasies wat in 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² voorkom. Die [[spesie]] word op die hellings op hoogtes van 750-1100 m gevind. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. 

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>7cyn2wqu0jq4xm2nfj6axl6f0xlj8vj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520414</id>
      <parentid>2520408</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T08:37:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Amper vergeet ek.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="939" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum chrysum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voor. Daar is tien subpopulasies wat in 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² voorkom. Die [[spesie]] word op die hellings op hoogtes van 750-1100 m gevind. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]] en word as seldsaam beskou. 

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>rdfp4dct4ognoyxtfkn6wn6p57q9ojq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Kolya Funk</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393110</id>
    <revision>
      <id>2520412</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:36:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bronne */ nuwe afdeling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="216" xml:space="preserve">== Bronne ==

Ek het probeer om van sy bronne oop te maak.... Net virusse. Die YouTube videos help ook nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:36, 20 Augustus 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mrld996ppfyxikvwn63dgjyy3j4h2dp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum curtophyllum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393111</id>
    <revision>
      <id>2520415</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:40:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="691" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum curtophyllum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum curtophyllum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]] is en kom in Suid-Afrika in die [[Noord-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-28 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361669-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Namibië]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>5v6mxxrdtlxn3rd06o7bt0uzk3zcc45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum cymiferum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393112</id>
    <revision>
      <id>2520419</id>
      <timestamp>2022-08-20T08:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="688" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum cymiferum
| authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum cymiferum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-29 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361670-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>p6hmvt3linmdd8qvgivndxt5cu88w41</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum deciduum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393113</id>
    <revision>
      <id>2520420</id>
      <timestamp>2022-08-20T09:03:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="666" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum deciduum
| authority =H.E.K.Hartmann &amp; Bruckm. 2000
| synonyms=
}}
'''''Drosanthemum deciduum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-138 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1020373-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>mt05r5b09r8a3i4tyk4p7991cn5p6ur</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Drosanthemum delicatulum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393114</id>
    <revision>
      <id>2520422</id>
      <timestamp>2022-08-20T09:11:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="740" xml:space="preserve">{{skuinse titel}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Drosanthemum delicatulum
| authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes. 1927
| synonyms=* ''Mesembryanthemum delicatulum'' &lt;small&gt;L.Bolus&lt;/small&gt;
}}
'''''Drosanthemum delicatulum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-31 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361672-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Drosanthemum]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>lonzqatddbqaj5swzl2baugf2ualz9w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Shiji</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393115</id>
    <revision>
      <id>2520428</id>
      <timestamp>2022-08-20T09:36:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sobaka</username>
        <id>328</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">{{Kop van besprekingsbladsy}}
{{Bladtrekke}}</text>
      <sha1>2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Rooiratel/Toets</title>
    <ns>2</ns>
    <id>393116</id>
    <revision>
      <id>2520439</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:09:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe bladsy geskep met '{{Sjabloon:Skoonmaak2}}  '''Toets''' toets toets.'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49" xml:space="preserve">{{Sjabloon:Skoonmaak2}}

'''Toets''' toets toets.</text>
      <sha1>ps8rgrh60olvjnahg86hutzk8uppmr4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Taksonomie/Apatesia</title>
    <ns>10</ns>
    <id>393117</id>
    <revision>
      <id>2520443</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:14:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe bladsy geskep met '{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Apatesia |parent=Aizoaceae |extinct= &lt;!--leave blank or delete this line for &quot;not extinct&quot;; put &quot;yes&quot; for &quot;extinct&quot; --&gt; |refs= &lt;!--Shown on this page only; don't include &lt;ref&gt; tags --&gt; }}'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="248" xml:space="preserve">{{Don't edit this line {{{machine code|}}}
|rank=genus
|link=Apatesia
|parent=Aizoaceae
|extinct= &lt;!--leave blank or delete this line for &quot;not extinct&quot;; put &quot;yes&quot; for &quot;extinct&quot; --&gt;
|refs= &lt;!--Shown on this page only; don't include &lt;ref&gt; tags --&gt;
}}</text>
      <sha1>ab9ld3i5z59bx00arodk3xip4v7mqo3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorie:Apatesia</title>
    <ns>14</ns>
    <id>393118</id>
    <revision>
      <id>2520447</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:23:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="70" xml:space="preserve">{{Broodkrummels}}
{{Hoofartikel}}

[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>kg63fzkzltolr29ily3iuon0ntm25xm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Apatesia pillansii</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393119</id>
    <revision>
      <id>2520454</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:31:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nuwe artikel...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="336" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks =
| subdivision = 
| synonyms = * ''Thyrasperma'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16100-1&lt;/ref&gt;
}}</text>
      <sha1>b98vpt3vm0ch5ub0oq92yq8xek4912q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520455</id>
      <parentid>2520454</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:32:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>En...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="531" xml:space="preserve">{{Skuinse titel}}
{{Outomatiese taksoboks
| name = Vetkousies
| image = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority = N.E.Br.
| subdivision_ranks =
| subdivision = 
| synonyms = * ''Thyrasperma'' &lt;small&gt;N.E.Br.&lt;/small&gt;&lt;ref&gt;https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16100-1&lt;/ref&gt;
}}
{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}

== Verwysings ==
{{verwysings}}</text>
      <sha1>qb728496i8vd3pcrl7j60ae5aqmdpj1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520456</id>
      <parentid>2520455</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:33:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}

== Verwysings ==
{{verwysings}}</text>
      <sha1>3iaghp7axhs5lpuk97m2cuktvld3257</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520468</id>
      <parentid>2520456</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:36:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Nog besig...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="618" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}
'''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online]

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>r330kouc1khbo0gxogg83r72983tn9f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520473</id>
      <parentid>2520468</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:42:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="843" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = 
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}
'''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die spesie is 'n [[Eenjarige plant|jaarplant]] wat oor die grond kruip. Die plant blom in September en Oktober.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online]
* [[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978 1 77584 590 4

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>32neqb2xddzavnmav9qzqaafj57qmw2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520474</id>
      <parentid>2520473</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:47:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Naam...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="852" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = Vetkousie
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}
'''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die spesie is 'n [[Eenjarige plant|jaarplant]] wat oor die grond kruip. Die plant blom in September en Oktober.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online]
* [[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978 1 77584 590 4

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>kz4zgn4v6nm3lfia17dcqoq6e80u48k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520477</id>
      <parentid>2520474</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:49:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="872" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = Vetkousie
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}
'''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. Die spesie is 'n [[Eenjarige plant|jaarplant]] wat tot 15 cm hoog word. Die plant blom in September en Oktober, die blomme is geel.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online]
* [[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978 1 77584 590 4

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>nob5vobdvgg0vjm0hqfkaz0lwpr7ksh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520480</id>
      <parentid>2520477</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:54:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="919" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = Vetkousie
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}
'''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor waar dit op die duine aan die [[Weskus]] groei. Die spesie is 'n [[Eenjarige plant|jaarplant]] wat tot 15 cm hoog word. Die plant blom in September en Oktober, die blomme is geel.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online]
* [[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978 1 77584 590 4

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>btd6s8kcuhz56nxmpcsvujkbsrinma4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>2520481</id>
      <parentid>2520480</parentid>
      <timestamp>2022-08-20T11:56:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Oesjaar</username>
        <id>7467</id>
      </contributor>
      <comment>Verbeter</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="959" xml:space="preserve">{{Spesieboks
| name = Vetkousie
| image =
| image_caption = 
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| taxon = Apatesia pillansii
| authority =N.E.Br. 1927
| synonyms=
}}
'''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor waar dit op die duine aan die [[Weskus]] groei. Die spesie is 'n [[Eenjarige plant|jaarplant]] wat tot 15 cm hoog word en is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Die plant blom in September en Oktober, die blomme is geel.

== Bronne ==
* [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi]
* [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online]
* [[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978 1 77584 590 4

{{Taksonbalk}}

[[Kategorie:Apatesia]]
[[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]]
[[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]]</text>
      <sha1>2sisu0s7l03tknwo4idzy8ir1y8ev6k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stephen Fry (akteur)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>393120</id>
    <redirect title="Stephen Fry" />
    <revision>
      <id>2520461</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:35:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Stephen Fry (akteur)]] na [[Stephen Fry]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Stephen Fry]]</text>
      <sha1>6kswnlpozdv33yidspkmwdjlsesr100</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Stephen Fry (akteur)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393121</id>
    <redirect title="Bespreking:Stephen Fry" />
    <revision>
      <id>2520463</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:35:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Bespreking:Stephen Fry (akteur)]] na [[Bespreking:Stephen Fry]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Bespreking:Stephen Fry]]</text>
      <sha1>cszf9ei2r4qv689qi4k2tylkkwrjgq3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bespreking:Stephen Fry (rugby speler)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>393123</id>
    <redirect title="Bespreking:Stephen Fry (rugbyspeler)" />
    <revision>
      <id>2520467</id>
      <timestamp>2022-08-20T11:36:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rooiratel</username>
        <id>90342</id>
      </contributor>
      <comment>Rooiratel het bladsy [[Bespreking:Stephen Fry (rugby speler)]] na [[Bespreking:Stephen Fry (rugbyspeler)]] geskuif</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50" xml:space="preserve">#AANSTUUR [[Bespreking:Stephen Fry (rugbyspeler)]]</text>
      <sha1>6lrhj924el8ifyikk94qojtr45lvkfw</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>