Wikipedia afwiki https://af.wikipedia.org/wiki/Tuisblad MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Media Spesiaal Bespreking Gebruiker Gebruikerbespreking Wikipedia Wikipediabespreking Lêer Lêerbespreking MediaWiki MediaWikibespreking Sjabloon Sjabloonbespreking Hulp Hulpbespreking Kategorie Kategoriebespreking Portaal Portaalbespreking TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 477 2520782 2512605 2022-08-21T21:14:08Z Aliwal2012 39067 /* Geboortes */ Christopher Allport wikitext text/x-wiki {{jare|beeld=A news bureau photo of Nehru and the new flag.jpg|teks=Jawaharlal Nehru en die nuwe Indiese vlag}} Die '''jaar 1947''' was 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Woensdag]] begin het. Dit was die 47ste jaar van die [[20ste eeu]] n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. == Gebeure == * N. Wiener gebruik vir die eerste keer die term [[kubernetika]] om die konsep van terugvoer en selfregulering in stelsels te bespreek. * [[25 Januarie]] – Die NG gemeente [[Port Nolloth]] in [[Namakwaland]] stig af van die [[NG gemeente Namakwaland|moedergemeente]] op [[Springbok, Noord-Kaap|Springbok]]. * [[15 April]] – Jackie Robinson maak sy debuut vir die Los Angeles Dodgers-[[bofbal]] span, en breek so dié sport se kleurlyn. * [[18 April]] – [[Mev. Ples]] word deur [[Robert Broom]] en John T. Robinson gevind. * [[25 Junie]] – Die [[Boeing B-50 Superfortress]] onderneem sy nooiensvlug. * [[14 Augustus]] – [[Pakistan]] word van die [[Verenigde Koninkryk]] onafhanklik. * [[15 Augustus]] – [[Indië]] word van die Verenigde Koninkryk onafhanklik en [[Jawaharlal Nehru]] word die eerste [[eerste minister]] van dié land. * [[18 September]] – Die [[Amerikaanse Lugmag]] word 'n afsonderlike deel van die [[Amerikaanse Weermag]]. * [[14 Oktober]] – Die [[VSA|Amerikaanse]] [[vlieënier]] [[Chuck Yeager]] breek deur die [[klankgrens]] in die [[Bell X-1]]-vliegtuig. * [[20 November]] – Huwelik van prinses [[Elizabeth II]], die dogter van Koning [[George VI van die Verenigde Koninkryk]], met luitenant [[Prins Philip, Hertog van Edinburg|Philip Mountbatten]] * [[23 Desember]] – Die [[transistor]] wat deur John Bardeen, Walter Brattain en William Shockley uitgevind is, word die eerste keer gedemonstreer by Bell Laboratories. * [[30 Desember]] – Koning Michael word geforseer om te abdikeer ná [[Roemenië]] 'n volksrepubliek word. * 30 Desember – Die Russiese [[MiG-15]] [[vegvliegtuig]] onderneem sy nooiensvlug in [[Moskou]]. == Geboortes == * [[8 Januarie]] – [[David Bowie]], Britse sanger, liedjieskrywer en vervaardiger († [[2016]]). * [[24 Januarie]] – [[Michio Kaku]], Amerikaanse [[futuris]] en teoretiese wetenskaplike. * [[2 Februarie]] – [[Farrah Fawcett]], Amerikaanse model, aktrise en vervaardiger († [[2009]]). * [[3 Maart]] – [[Carike Keuzenkamp]], Afrikaanse sangeres. * [[4 Maart]] – [[Jan Garbarek]], Noorse jazz-saksofonis. * [[6 Maart]] – [[Cicely van Straten]], Suid-Afrikaanse skrywer. * [[12 Maart]] – [[Mitt Romney]], Amerikaanse politikus. * 12 Maart – [[Rupert Frazer]], Britse [[akteur]]. * [[18 Maart]] – [[Stevo Crvenkovski]], diplomaat van die [[Republiek van Masedonië]] († [[2004]]). * [[23 Maart]] – [[Ray Phiri]], Suid-Afrikaanse sanger († [[2017]]). * [[25 Maart]] – [[Elton John]], Britse musikant. * [[26 Maart]] – [[John van Reenen]], voormalige Suid-Afrikaanse diskus wêreldrekordhouer († [[2018]]). * 26 Maart – [[Subhash Kak]], [[Indië|Indies]]-[[VSA|Amerikaanse]] [[rekenaarwetenskap]]like en [[digter]]. * [[11 April]] – [[Leonard Nolens]], Vlaamse digter, vertaler en skrywer. * [[12 April]] – [[Tom Clancy]], Amerikaanse outeur († [[2013]]). * [[16 April]] − [[Gerry Rafferty]], Skotse rock-sanger en liedjieskrywer († [[2011]]). * [[18 April]] – [[James Woods]], Amerikaanse akteur. * [[19 April]] – [[Murray Perahia]], Amerikaanse [[pianis]] en [[dirigent]]. * [[25 April]] – [[Johan Cruijff]], [[Nederland]]se sokkerspeler en -afrigter († [[2016]]). * [[14 Mei]] – [[Hans Strydom (akteur)|Hans Strydom]], Suid-Afrikaanse akteur. * [[13 Junie]] – [[Danie Schutte]], oud-Suid-Afrikaanse [[politikus]] en kabinetsminister. * [[17 Junie]] – [[Christopher Allport]], Amerikaanse akteur († [[2008]]). * [[19 Junie]] – Sir [[Salman Rushdie]], [[Brits-Indië|Brits-Indiese]] [[roman]]skrywer en essayis. * [[21 Junie]] – [[Meredith Baxter]], Amerikaanse aktrise. * [[26 Junie]] – [[Peter Sloterdijk]], [[Duitse]] [[filosoof]] en kultuurteoretikus. * [[2 Julie]] – [[George Weideman]], [[Afrikaanse skrywer]], [[digter]] en [[drama]]turg († [[2008]]). * [[9 Julie]] – [[O.J. Simpson]], oud-Amerikaanse voetbalspeler, akteur en veroordeelde misdadiger. * [[16 Julie]] – [[Roelf Meyer]], Suid-Afrikaanse politikus. * [[19 Julie]] – [[Brian May]], Britse [[kitaar]]speler, sanger en musiekkomponis. * [[22 Julie]] – [[Bles Bridges]], Suid-Afrikaanse sanger († [[2000]]). * [[30 Julie]] – [[Arnold Schwarzenegger]], Oostenryks-Amerikaanse akteur en politikus. * [[2 Augustus]] – [[Sjoerd Soeters]], Nederlandse argitek. * [[3 Augustus]] – [[Tadahiko Ueda]], [[Japan]]nese sokkerspeler († [[2015]]). * [[4 Augustus]] – [[Klaus Schulze]], Duitse komponis, musikus en vervaardiger. * [[22 Augustus]] – [[Ian Scheckter]], voormalige Suid-Afrikaanse [[Formule Een]]renjaer. * [[28 Augustus]] – [[Irma Joubert]], Afrikaanse geskiedkundige [[fiksie]] skrywer. * [[29 Augustus]] – [[James Hunt]], Britse renjaer, [[Formule Een]] Wêreldkampioen in 1976 († [[1993]]). * [[3 September]] − [[Mario Draghi]], Italiaanse ekonoom en eerste minister van [[Italië]]. * [[5 September]] − [[Barbara Thalheim]], Duitse sangeres en liedjieskryfster. * [[21 September]] – [[Stephen King]], Amerikaanse skrywer. * [[10 Oktober]] – [[Jonathan M. Dorfan]], Suid-Afrikaanse partikelfisikus. * [[13 Oktober]] – [[Lionel Peterson]], Suid-Afrikaanse gospelsanger en evangelis († [[2022]]). * [[17 Oktober]] – [[Erik Aaby]], voormalige [[Noorweë|Noorweegse]] tydrenjaer. * [[30 November]] – [[Sergio Badilla Castillo]], Chileense digter, essayis, vertaler en universiteitsprofessor. * [[1 Desember]] − [[Alain Bashung]], Franse sanger en komediant († [[2009]]). * [[28 Desember]] – [[Mamphela Ramphele]], Suid-Afrikaanse anti-apartheidsaktivis/politikus, [[dokter]], akademikus. == Sterftes == * [[24 Januarie]] – [[Felix Timmermans]], Vlaamse skrywer (* [[1886]]). * [[25 Januarie]] – [[Al Capone]], Amerikaanse bendeleier (* [[1899]]). * [[1 April]] – [[George II van Griekeland|George II]], koning van [[Griekeland]] (* [[1890]]) * [[7 April]] – [[Henry Ford]], Amerikaanse motorvervaardiger (* [[1863]]). * [[12 April]] – [[C. Louis Leipoldt]], Afrikaanse digter (* [[1880]]). * [[20 April]] – [[Christiaan X van Denemarke]], latere koning van [[Denemarke]] en koning van [[Ysland]] (* [[1870]]). * [[21 April]] – [[Gustave van de Woestijne]], Belgiese ekspressionistiese skilder (* [[1881]]) * [[29 April]] – [[Alex Frew]], [[Suid-Afrika]] se sesde [[Springbokkaptein]] (* [[1877]]). * [[8 Mei]] – [[Harry Gordon Selfridge]], Britse kleinhandelmagnaat (* [[1856]]). * [[12 Mei]] – [[Walter Madeley]], leiersfiguur in die [[Arbeidersparty (Suid-Afrika, 1910)|Suid-Afrikaanse Arbeidersparty]] (* [[1873]]). * [[13 Mei]] – Prof. [[Nicolaas Johannes Brümmer]], Afrikaanse skrywer, NG predikant en hoogleraar aan die [[Kweekskool]] (* [[1866]]). * [[26 Junie]] – Richard Bedford Bennett, Eerste Minister van [[Kanada]]. * [[8 September]] – [[Victor Horta]], Belgiese argitek en ontwerper (* [[1861]]). * [[4 Oktober]] – [[Max Planck]], Duitse fisikus (* [[1858]]) * [[3 November]] – [[Nelson McDowell]], Amerikaanse akteur (* [[1870]]) * [[1 Desember]] – [[Aleister Crowley]], Engelse okkultist (* [[1875]]). * [[30 Desember]] – [[Alfred North Whitehead]], Engelse [[filosoof]], [[fisikus]] en [[wiskundige]] (* [[1861]]). [[Kategorie:1947| ]] [[Kategorie:20ste eeu]] prh27gtq0n7d4sdto1zovr7w33fhmlx 0 609 2520783 2497792 2022-08-21T21:15:25Z Aliwal2012 39067 /* Sterftes */ wikitext text/x-wiki {{jare|beeld=UEFA EURO 2008 logo.svg|teks=[[Barack Obama]] 44ste president van die Verenigde State.}} Die '''jaar 2008''' was 'n [[skrikkeljaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Dinsdag]] begin het. Dit was die 8ste jaar van die [[21ste eeu]] n.C. In teenstelling met [[gewone jaar|gewone jare]] het die jaar 366 dae en 'n [[29 Februarie]] gehad. Die jaar is deur die [[VN]] tot die ''Jaar van die planeet Aarde'' verklaar. == Gebeure == * [[1 Januarie]] – Die [[Euro]] word ingelei in [[Malta]], [[Siprus]], [[Akrotiri en Dhekelië]]. * [[24 Januarie]] – [[Irak]] neem 'n [[Vlag van Irak|nuwe vlag]] in gebruik. * [[5 Februarie]] – Die nuwe [[Frankryk|Franse]] hoësnelheidstrein [[AGV]] word in die Wes-Franse stad [[La Rochelle]] amptelik bekend gestel. * [[17 Februarie]] – [[Kosovo]] verklaar onafhanklikheid van [[Serwië]]. * [[1 April]] – [[Ian Khama]] volg Festus Mogae op as [[President van Botswana]]. * [[1 Mei]] – [[Hemelvaartsdag]]. * [[24 Augustus]] – Opening van die [[Olimpiese Somerspele 2008|29ste Olimpiese Somerspele]] in [[Beijing]], [[Volksrepubliek China]]. * [[26 Augustus]] – Die [[Rusland|Russiese]] president [[Dmitri Medwedef]] onderteken die wet, waardeur die selfverklaarde [[Abchasië]] en [[Suid-Ossetië]] as onafhanklike republieke erken word. * [[6 September]] – Opening van die [[Paralimpiese Somerspele 2008|13de Paralimpiese Somerspele]] in Beijing, Volksrepubliek China. * [[21 September]] – President [[Thabo Mbeki]] van [[Suid-Afrika]] bedank op versoek van die [[African National Congress]]. * [[25 September]] – [[Kgalema Motlanthe]] word verkies as die [[President van Suid-Afrika]]. * [[4 November]] – [[Barack Obama]] wen die [[Amerikaanse presidentsverkiesing 2008|presidensiële verkiesing]] in die [[Verenigde State van Amerika]]. * [[7 Desember]] – [[John Atta Mills]] wen die presidensiële verkiesing in [[Ghana]]. * [[8 Desember]] – [[Handves 08]] 'n internetversoekskrif waarin politieke hervorming in die [[Volksrepubliek China]] geëis word, word in die land gepubliseer. == Geboortes == * [[14 Junie]] – [[Giulia Benite]], Brasiliaanse aktrise. == Sterftes == * [[7 Januarie]] – [[Alwyn Schlebusch]], Suid-Afrikaanse politikus en staatsman (* [[1917]]). * [[11 Januarie]] – Sir [[Edmund Hillary]], [[Nieu-Seeland]], eerste persoon wat [[Mount Everest]] geklim het (* [[1919]]) * [[22 Januarie]] – [[Heath Ledger]], Australiese akteur (* [[1979]]). * [[25 Januarie]] – [[Christopher Allport]], Amerikaanse akteur (* [[1947]]). * [[11 Maart]] – [[Phyllis Spira]], Suid-Afrikaanse ballerina (* [[1943]]). * [[19 Maart]] – [[Arthur C. Clarke]], [[Amerikaanse]] [[wetenskapsfiksie]]skrywer (* 1917). * 19 Maart – [[Hugo Claus]], toonaangewende [[Vlaminge|Vlaamse]] skrywer (* [[1929]]). * [[5 April]] – [[Charlton Heston]], Amerikaanse akteur (* [[1923]]) * [[24 Mei]] – [[Rob Knox]], Britse akteur (* [[1989]]). * [[2 Junie]] – [[Mel Ferrer]], Amerikaanse akteur en vervaardiger (* 1917). * [[22 Junie]] – [[Ryne de Beer]], [[Suid-Afrika]] se fluitende predikantsvrou (* [[1932]]). * [[2 Julie]] – [[Joe Nhlanhla]], Suid-Afrikaanse ANC-[[politikus]] (* [[1936]]). * [[11 Julie]] – Michael DeBakey, bekende hartchirurg wat die hartvatomleidingchirurgie uitgevind het (* [[1908]]). * [[14 Julie]] – [[Mike Schutte]], [[Suid-Afrika]]anse [[swaargewig]] bokskampioen (* [[1950]]). * [[10 Augustus]] – [[Isaac Hayes]], Amerikaanse musikant (* [[1942]]). * [[11 Augustus]] – [[Fred Sinowatz]], Oostenrykse politikus en staatsman, kanselier van [[Oostenryk]] (* [[1929]]). * 11 Augustus – [[George Furth]], Amerikaanse akteur (* [[1932]]). * [[15 Augustus]] – [[Vic Toweel]], Suid-Afrikaanse [[boks]]legende en voormalige kapokgewig-wêreldkampioen (* [[1928]]) * [[26 Augustus]] – Ds. [[Phil Olivier]], predikant van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]], assistentredakteur van die ''[[Kerkbode]]'' en samesteller van ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]'' (* [[1918]]). * [[28 Augustus]] – [[George Weideman]], [[Afrikaanse skrywer]], [[digter]] en [[drama]]turg (* [[1947]]). * [[26 September]] – [[Paul Newman]], Amerikaanse akteur (* [[1925]]). * [[1 Oktober]] – [[Audrey Blignault]], Afrikaanse skrywer (* [[1916]]). * [[28 Oktober]] – [[Buck Adams]], Amerikaanse [[pornografiese akteur]] (* [[1955]]). * [[10 November]] – [[Miriam Makeba]], Suid-Afrikaanse musieklegende sterf aan 'n hartaanval, kort na 'n optrede in [[Italië]] (* [[1932]]). * [[25 Desember]] – [[Eartha Kitt]], Amerikaanse sangeres, danseres en aktrise (* [[1927]]). [[Kategorie:2008| ]] [[Kategorie:21ste eeu]] 6cppr5ht3aaglwq6m30y2v3bnmezyav 0 747 2520904 2519111 2022-08-22T08:16:27Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki Die '''12de [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 1101 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1200 ten einde geloop. {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[11de eeu|<< 11de eeu]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;" | 12de eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[13de eeu|13de eeu >>]] |- |[[1101]] |[[1102]] |[[1103]] |[[1104]] |[[1105]] |[[1106]] |[[1107]] |[[1108]] |[[1109]] |[[1110]] |- |[[1111]] |[[1112]] |[[1113]] |[[1114]] |[[1115]] |[[1116]] |[[1117]] |[[1118]] |[[1119]] |[[1120]] |- |[[1121]] |[[1122]] |[[1123]] |[[1124]] |[[1125]] |[[1126]] |[[1127]] |[[1128]] |[[1129]] |[[1130]] |- |[[1131]] |[[1132]] |[[1133]] |[[1134]] |[[1135]] |[[1136]] |[[1137]] |[[1138]] |[[1139]] |[[1140]] |- |[[1141 n.C.|1141]] |[[1142]] |[[1143]] |[[1144]] |[[1145]] |[[1146]] |[[1147]] |[[1148]] |[[1149]] |[[1150]] |- |[[1151]] |[[1152]] |[[1153]] |[[1154]] |[[1155]] |[[1156]] |[[1157]] |[[1158]] |[[1159]] |[[1160]] |- |[[1161]] |[[1162]] |[[1163]] |[[1164]] |[[1165]] |[[1166]] |[[1167]] |[[1168]] |[[1169]] |[[1170]] |- |[[1171]] |[[1172]] |[[1173]] |[[1174]] |[[1175]] |[[1176]] |[[1177]] |[[1178]] |[[1179]] |[[1180]] |- |[[1181]] |[[1182]] |[[1183]] |[[1184]] |[[1185]] |[[1186]] |[[1187]] |[[1188]] |[[1189]] |[[1190]] |- |[[1191]] |[[1192]] |[[1193]] |[[1194]] |[[1195]] |[[1196]] |[[1197]] |[[1198]] |[[1199]] |[[1200]] |} [[Kategorie:12de eeu| ]] [[Kategorie:2de millennium]] [[Kategorie:Eeue]] nsaoapvpv3vwc6zd4p69ws9ryomeuty 2520906 2520904 2022-08-22T08:22:41Z Burgert Behr 2401 Wysigings deur [[Special:Contributions/115.178.228.214|115.178.228.214]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Aliwal2012|Aliwal2012]] wikitext text/x-wiki Die '''12de [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 1101 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1200 ten einde geloop. {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[11de eeu|<< 11de eeu]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;" | 12de eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[13de eeu|13de eeu >>]] |- |[[1101]] |[[1102]] |[[1103]] |[[1104]] |[[1105]] |[[1106]] |[[1107]] |[[1108]] |[[1109]] |[[1110]] |- |[[1111]] |[[1112]] |[[1113]] |[[1114]] |[[1115]] |[[1116]] |[[1117]] |[[1118]] |[[1119]] |[[1120]] |- |[[1121]] |[[1122]] |[[1123]] |[[1124]] |[[1125]] |[[1126]] |[[1127]] |[[1128]] |[[1129]] |[[1130]] |- |[[1131]] |[[1132]] |[[1133]] |[[1134]] |[[1135]] |[[1136]] |[[1137]] |[[1138]] |[[1139]] |[[1140]] |- |[[1141]] |[[1142]] |[[1143]] |[[1144]] |[[1145]] |[[1146]] |[[1147]] |[[1148]] |[[1149]] |[[1150]] |- |[[1151]] |[[1152]] |[[1153]] |[[1154]] |[[1155]] |[[1156]] |[[1157]] |[[1158]] |[[1159]] |[[1160]] |- |[[1161]] |[[1162]] |[[1163]] |[[1164]] |[[1165]] |[[1166]] |[[1167]] |[[1168]] |[[1169]] |[[1170]] |- |[[1171]] |[[1172]] |[[1173]] |[[1174]] |[[1175]] |[[1176]] |[[1177]] |[[1178]] |[[1179]] |[[1180]] |- |[[1181]] |[[1182]] |[[1183]] |[[1184]] |[[1185]] |[[1186]] |[[1187]] |[[1188]] |[[1189]] |[[1190]] |- |[[1191]] |[[1192]] |[[1193]] |[[1194]] |[[1195]] |[[1196]] |[[1197]] |[[1198]] |[[1199]] |[[1200]] |} [[Kategorie:12de eeu| ]] [[Kategorie:2de millennium]] [[Kategorie:Eeue]] oul2sh5up3pffj918vqncpciwdh80hz 0 1495 2520900 2519257 2022-08-22T08:02:51Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki Die '''10de [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 901 in aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1000 ten einde gekom. {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[9de eeu|<< 9de eeu]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;" | 10de eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[11de eeu|11de eeu >>]] |- |[[901]] |[[902]] |[[903]] |[[904]] |[[905]] |[[906]] |[[907]] |[[908]] |[[909]] |[[910]] |- |[[911]] |[[912]] |[[913]] |[[914]] |[[915]] |[[916]] |[[917]] |[[918]] |[[919]] |[[920]] |- |[[921]] |[[922]] |[[923]] |[[924]] |[[925]] |[[926]] |[[927]] |[[928]] |[[929]] |[[930]] |- |[[931]] |[[932]] |[[933]] |[[934]] |[[935]] |[[936]] |[[937]] |[[938]] |[[939]] |[[940]] |- |[[941]] |[[942]] |[[943]] |[[944]] |[[945]] |[[946]] |[[947]] |[[948]] |[[949]] |[[950]] |- |[[951]] |[[952]] |[[953]] |[[954]] |[[955]] |[[956]] |[[957]] |[[958]] |[[959]] |[[960]] |- |[[961]] |[[962]] |[[963]] |[[964]] |[[965]] |[[966]] |[[967]] |[[968]] |[[969]] |[[970]] |- |[[971]] |[[972]] |[[973]] |[[974]] |[[975]] |[[976]] |[[977]] |[[978]] |[[979]] |[[980]] |- |[[981]] |[[982]] |[[983]] |[[984 n.C.|984]] |[[985]] |[[986]] |[[987]] |[[988]] |[[989]] |[[990]] |- |[[991]] |[[992]] |[[993]] |[[994]] |[[995]] |[[996]] |[[997]] |[[998]] |[[999]] |[[1000]] |} [[Kategorie:10de eeu| ]] [[Kategorie:1ste millennium]] [[Kategorie:Eeue]] jhdtsnwq70kmqatwtzndlv9g9jmivsy 2520909 2520900 2022-08-22T08:24:51Z Burgert Behr 2401 Wysigings deur [[Special:Contributions/115.178.228.214|115.178.228.214]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:114.79.20.142|114.79.20.142]] wikitext text/x-wiki Die '''10de [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 901 in aanvang geneem en teen die einde van die jaar 1000 ten einde gekom. {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[9de eeu|<< 9de eeu]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;" | 10de eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;" | [[11de eeu|11de eeu >>]] |- |[[901]] |[[902]] |[[903]] |[[904]] |[[905]] |[[906]] |[[907]] |[[908]] |[[909]] |[[910]] |- |[[911]] |[[912]] |[[913]] |[[914]] |[[915]] |[[916]] |[[917]] |[[918]] |[[919]] |[[920]] |- |[[921]] |[[922]] |[[923]] |[[924]] |[[925]] |[[926]] |[[927]] |[[928]] |[[929]] |[[930]] |- |[[931]] |[[932]] |[[933]] |[[934]] |[[935]] |[[936]] |[[937]] |[[938]] |[[939]] |[[940]] |- |[[941]] |[[942]] |[[943]] |[[944]] |[[945]] |[[946]] |[[947]] |[[948]] |[[949]] |[[950]] |- |[[951]] |[[952]] |[[953]] |[[954]] |[[955]] |[[956]] |[[957]] |[[958]] |[[959]] |[[960]] |- |[[961]] |[[962]] |[[963]] |[[964]] |[[965]] |[[966]] |[[967]] |[[968]] |[[969]] |[[970]] |- |[[971]] |[[972]] |[[973]] |[[974]] |[[975]] |[[976]] |[[977]] |[[978]] |[[979]] |[[980]] |- |[[981]] |[[982]] |[[983]] |[[984]] |[[985]] |[[986]] |[[987]] |[[988]] |[[989]] |[[990]] |- |[[991]] |[[992]] |[[993]] |[[994]] |[[995]] |[[996]] |[[997]] |[[998]] |[[999]] |[[1000]] |} [[Kategorie:10de eeu| ]] [[Kategorie:1ste millennium]] [[Kategorie:Eeue]] 7pc9r97xiwh496drsusz4na1jde57ci 0 1874 2520784 2477366 2022-08-21T21:16:11Z Aliwal2012 39067 /* Sterftes */ Christopher Allport wikitext text/x-wiki {{JanuarieKalender}} '''25 Januarie''' is die 25ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]]. Daar volg nog 340 dae in die res van die jaar (341 in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). == Gebeure == <!-- Die konvensie is om teenwoordige tyd te gebruik --> * [[817]] – [[Pous Paschalis I]] volg [[Pous Stefanus IV]] op. * [[844]] – [[Teenpous Johannes VIII]] word deur die burgers van [[Rome]] tot pous verkies. * [[1077]] – Keiser Hendrik IV gaan na Canossa om vergiffenis te vra van [[Pous Gregorius VII]]. * [[1138]] - [[Gregorio Conti]] word verkies as [[Teenpous Victor IV (Gregorius)|Pous Victor IV]] as [[teenpous]] teenoor [[Pous Innocentius II]]. * [[1327]] – Die tienerjarige [[Edward III van Engeland|Edward III]] word gekroon as Koning van [[Engeland]], maar die land word deur sy ma Koningin Isabella en haar minnaar Roger Mortimer regeer. * [[1554]] – Die Jesuïete stig [[São Paulo]] in [[Brasilië]]. * [[1725]] – Die Spaanse kaper en handelaar [[Amaro Pargo]] die titel ''Hidalgo'' (edelman). * [[1755]] – Die eerste [[Rusland|Russiese]] universiteit, die Lomonossov-universiteit, word in [[Moskou]] deur tsarin [[Elisabeth van Rusland|Elisabeth I]] geopen. * [[1675]] – [[Pous Clemens X]] verklaar Johannes van die Kruis (Johannes van Ypes) salig. * [[1919]] – Die [[Volkebond]], 'n voorloper van die [[Verenigde Nasies]], word gestig om "'n einde aan alle oorloë" te bewerkstellig. * [[1924]] – Die eerste [[Olimpiese Winterspele 1924|Winter Olimpiese Spele]] open teen die voet van [[Mont Blanc]] in [[Chamonix]], [[Frankryk]]. * [[1971]] – Generaal [[Idi Amin]] neem mag in [[Uganda]] oor van Eerste Minister Milton Obote en begin daarmee agt jaar van militêre regering. * [[1981]] – Meer as 100 mense sterf toe die [[Buffelsrivier (Grootrivier)|Buffels-]] en die Baviaansrivier afkom en die Karoodorp [[Laingsburg]] oorstroom. * [[2004]] – Die Marsverkenningsvoertuig (of "dwaalrobot") Opportunity land op [[Mars]] en rol die Eagle-krater binne, ’n klein krater op die Meridiani Planum. * [[2010]] – [[Ethiopiese Lugdiens Vlug 409]] stort neer. == Geboortes == <!-- Gebruik (†&nbsp; 1980) om ooreenstemmende sterfdatums aan te dui --> * [[750]] – [[Leo IV die Kasaar|Leo IV]], [[keiser]] van [[Bisantium]] († [[780]]). * [[1477]] – [[Anna van Bretagne]], koningin van [[Frankryk]] († [[1514]]) * [[1627]] – [[Robert Boyle]], Ierse wetenskaplike († [[1691]]) * [[1759]] – [[Robert Burns]], Skotse digter († [[1796]]). * [[1801]] – [[Jean-Baptist David]], professor in [[Nederlands]] en geskiedenis aan die [[Katolieke Universiteit Leuven]] († [[1866]]). * [[1874]] – [[W. Somerset Maugham]], Engelse skrywer († [[1965]]). * [[1882]] – [[Virginia Woolf]], Britse skryfster († [[1941]]). * [[1913]] – [[Robey Leibbrandt]], bokser en politieke aktivis († [[1966]]). * [[1942]] – [[Marga van Rooy]], Suid-Afrikaanse aktrise († [[2017]]). * [[1949]] – [[Fransjohan Pretorius]], akademikus en historiese skrywer van agt boeke oor die [[Anglo-Boereoorlog]]. * [[1955]] – [[Matthias Horx]], Duitse [[futuris]]. * [[1957]] – [[Luis Garavito]], [[Colombia]]anse verkragter en kinderreeksmoordenaar. * [[1969]] – Desmond Dube, Suid-Afrikaanse akteur. * [[1978]] – [[Charlene, Prinses van Monaco]], Suid-Afrikaanse swemster. * [[1981]] – [[Alicia Keys]], Amerikaanse aktrise en sangeres. * [[1982]] – [[Noemi]], Italiaanse sangeres, liedjieskrywer en musikant. * [[1994]] – [[Chloe Tryon]], Suid-Afrikaanse vrouekrieketspeler == Sterftes == * [[1138]] – [[Pietro Pierleoni]] ([[Teenpous Anacletus II]]) (*[[circa]] [[1090]]). * [[1204]] – [[Isak II Angelos|Isak II]], keiser van die [[Bisantynse Ryk]] (* [[1156]]) * [[1559]] – [[Christiaan II van Denemarke]], Koning van Denemarke, Noorweë en Swede (* [[1481]]) * [[1892]] – [[Groothertog Konstantyn Nikolajewitsj van Rusland]], die tweede oudste seun van tsaar [[Nikolaas I van Rusland]] (* [[1827]]). * [[1947]] – [[Al Capone]], Amerikaanse bendeleier (* [[1899]]). * [[1974]] – [[Stephanus Petrus le Roux]], Suid-Afrikaanse politikus (* [[1891]]). * [[1988]] – [[Colleen Moore]], Amerikaanse aktrise (* [[1899]]). * [[1990]] – [[Ava Gardner]], Amerikaanse aktrise (* [[1922]]). * [[2008]] – [[Christopher Allport]], Amerikaanse akteur (* [[1947]]). * [[2012]] – [[Paavo Berglund]], [[Finland|Finse]] [[dirigent]] en [[violis]] (* [[1929]]). * [[2013]] – [[Anna-Louize Heiberg]], professor in Wysbegeerte aan die [[Universiteit van Natal]] en [[Afrikaans]]e [[skrywer]] van [[roman]]s (* [[1924]]). * [[2015]] – [[Demis Roussos]], 'n Griekse sanger (* [[1946]]). * [[2017]] – [[Mary Tyler Moore]], 'n Amerikaanse aktrise en komediant (* [[1936]]). == Vakansie-, vierings- en waarnemingsdae == * [[Burnsnag]] in [[Skotland]] en [[Noord-Ierland]] {{commonskat|25 January|25 Januarie}} [[Kategorie:Januarie]] 1j7p2hp50mxyk3q94h2lwz0z9ydxuek 0 2378 2520777 2519520 2022-08-21T21:00:50Z SpesBona 2720 /* Gebeure */ + 2022 – Misuzulu Zulu word amptelik ingehuldig as Zoeloekoning. wikitext text/x-wiki {{AugustusKalender}} '''20 Augustus''' is die 232ste dag van die jaar in die [[Gregoriaanse kalender]] (233ste in [[skrikkeljaar|skrikkeljare]]). Daar volg nog 133 dae in die res van die jaar. == Gebeure == * [[2]] – Lucius Caesar, die aangewese opvolger van [[Augustus Octavianus|keiser Augustus]] sterf op pad na [[Spanje]] in Massilia in die suide van [[Gallië]]. * [[636]] – [[Arabië|Arabiese]] magte onder Khalid bin Walid oorwin die Bisantynse magte tydens die Slag van Yarmuk en verkry beheer oor dele van [[Sirië]] en [[Palestina]]. Dit is die eerste van die groot [[Moslem]]-verowerings en die begin van 'n vinnige uitbreiding van [[Islam]] buite [[Arabië]]. * [[917]] – Die Bulgaarse tsar Simeon I oorwin die Bisantynse magte tydens die Slag van Anchialos. Voortaan moet die Bisantynse ryk 'n jaarlikse belasting aan die Bulgare betaal. * [[1297]] – Tydens die Slag van Veurne oorwin die Franse magte onder Robert van Artois die Vlaamse troepe van Hertog Guido I van Vlaandere. * [[1400]] – Die keurvorste van die Heilige Romeinse ryk dank koning Wenzel af en kies Ruprecht III van die Palts as sy opvolger. * [[1429]] – [[Alonso de Borja]] (later [[Pous Callixtus III]]) word biskop van [[Valencia]]. * [[1648]] – Die Slag van Lens begin. Dit was die laaste veldslag van die [[Dertigjarige Oorlog]]. * [[1661]] – [[Pous Alexander VII]] se [[Korsika]]anse wag vermoor 'n bediende van die Franse ambassadeur in [[Rome]]. * [[1672]] – Die Nederlandse politikus Johan de Witt en sy broer Cornelis de Witt word deur ondersteuners van die [[Huis van Oranje]] vermoor. Die broers word verantwoordelik gehou vir die oorloë tydens die "[[Rampjaar van 1672|Rampjaar]]". * [[1728]] – Die Deen [[Vitus Bering]] ontdek 'n eiland tussen Rusland en [[Alaska]]. Ter ere aan die dag-heilige word die eiland [[Sint Laurenseiland]] genoem. * [[1775]] – Spaanse setlaars stig die stad [[Tucson]] en begin met die bou van 'n vesting. * [[1794]] – Tydens die Slag van Fallen Timbers oorwin die troepe van die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] die Chippewa-, Ottawa-, Potawatomi-, Shawnee-, Delaware- en Mingo-indiane wat deur die Shawnee-hoofman Weyapiersenwah gelei word. * [[1866]] – Die [[Amerikaanse Burgeroorlog]] word amptelik beëindig. President [[Andrew Johnson]] teken dit so aan in die "Act of 2 March, 1867". * [[1885]] – Die sterrrekundige Ernst Hartwig sien die Supernova ''S Andromedae (SN 1885A)'' in die Tartu Observatorium in Estland. * [[1898]] – Die Switserse Gornergratspoorlynmaatskappy begin sy werksaamhede. * [[1914]] – [[Eerste Wêreldoorlog]]: Duitse troepe neem die Belgiese hoofstad [[Brussel]] in. Op dieselfde dag begin die beleg van [[Antwerpen]] wat tot 10 Oktober duur. * [[1915]] – Eerste Wêreldoorlog: [[Italië]] verklaar oorlog teen die Osmaanse ryk. * [[1944]] – [[Tweede Wêreldoorlog]]: Die Sowjet-Russiese weermag begin ''Operasie Jassy-Kischinew''. Binne enkele dae word [[Roemenië]] verower. * [[1946]] – Met die uitvaardiging van die "Kontrollratsgesetz Nr. 34" ontbind die [[Geallieerdes van die Tweede Wêreldoorlog|Geallieerdes]] die Duitse Weermag. Die Duitse Weermag het op 8 Mei 1945 gekapituleer. * [[1960]] – [[Senegal]] word van [[Frankryk]] onafhanklik. * [[1977]] – [[Voyager 2]] word lanseer. * [[1991]] – [[Estland]] word van die [[Sowjetunie]] onafhanklik. * [[1993]] – [[Statebond]] waarnemers kom in [[Suid-Afrika]] aan om geweld te monitor. * [[1994]] – Vuyani Bungu, 'n Suid-Afrikaanse juniorveergewigbokser, behaal 'n onverwagse oorwinning oor die Amerikaner Kennedy McKinney om die titel van IBF-kampioen te verower. * [[2022]] – [[Misuzulu Zulu]] word amptelik ingehuldig as [[Zoeloes|Zoeloekoning]]. == Geboortes == * * [[1085]] – Bolesław III die skewemond, Poolse hertog († [[1138]]). * [[1517]] – Antoine Perrenot de Granvelle, Franse aartsbiskop en kardinaal, diplomaat en minister († [[1586]]). * [[1561]] – Jacopo Peri, Italiaanse komponis († [[1633]]). * [[1613]] – Sophie Elisabeth von Mecklenburg, Duitse komponis († [[1676]]). * [[1625]] – Thomas Corneille, Franse dramaturg († [[1709]]). * [[1640]] – Johann Heinrich Hävecker, Duitse protestantse teoloog († [[1722]]). * [[1659]] – [[Henry Every]], [[Engeland|Engelse]] [[seerower]], sterf in [[1699]]. * [[1694]] – Johann Georg Geret, Duitse protestantse teoloog en opvoedkundige († [[1761]]). * [[1695]] – Marie Louise Élisabeth d’Orléans, dogter van Philipp II van Orléans († [[1719]]). * [[1719]] – Charles-François de Broglie, Franse diplomaat († [[1781]]). * [[1719]] – Christian Mayer, Duitse fisikus, sterrekundige, kartograaf en meteoroloog († [[1783]]). * [[1744]] – Karl Christian Tittmann, Duitse protestantse teoloog († [[1820]]). * [[1752]] – Friederike Caroline Luise von Hessen-Darmstadt, dogter van Georg Wilhelm von Hessen-Darmstadt († [[1782]]). * [[1752]] – Peter Ochs, Switserse politikus († [[1821]]). * [[1775]] – Franz Dinnendahl, Duitse konstrukteur van die eerste stoommasjien in die Ruhrgebiet († [[1826]]). * [[1777]] – Frans I, koning van Sisiliē en Neapel († [[1830]]). * [[1778]] – Bernardo O’Higgins, Chileense vryheidsvegter en eerste staatshoof van Chile († [[1842]]). * [[1779]] – Jöns Jakob Berzelius, Sweedse chemikus, vader van die moderne chemie († [[1848]]). * [[1786]] – José Joaquín Prieto Vial, president van Chile († [[1854]]). * [[1792]] – Jakob Ignaz Hittorff, Franse argitek († [[1867]]). * [[1796]] – Armand-Jacques-Achille Leroy de Saint-Arnaud, Franse generaal en staatsman († [[1854]]). * [[1798]] – Paul Wilhelm Eduard Sprenger, Oostenrykse argitek († [[1854]]). * [[1799]] – Heinrich von Gagern, Duitse politikus († [[1880]]). * [[1800]] – Bernhard Heine, Duitse dokter († [[1846]]). * [[1802]] – Friedrich Wilhelm I, laaste Duitse keurvors en Landgraaf van Hessen-Kassel († [[1875]]). * [[1807]] – Narcisso Virgilio Díaz de la Peña, Franse skilder († [[1876]]). * [[1813]] – Emil Kessler, Duitse ondernemer en fabriekstigter († [[1867]]). * [[1833]] – [[Benjamin Harrison]], die drie-en-twintigste [[President van die Verenigde State]] († [[1901]]). * [[1853]] – [[Jan Volschenk]], Suid-Afrikaanse skilder († [[1936]]). * [[1873]] – [[William Henry Bell]], Suid-Afrikaanse komponis († [[1946]]). * [[1909]] – [[André Morell]] Engelse akteur († [[1978]]) * [[1910]] – [[Eero Saarinen]], Fins-Amerikaanse argitek en industriële ontwerper († [[1961]]) * [[1918]] – [[Jacqueline Susann]], Amerikaanse aktrise en skrywer († [[1974]]). * [[1924]] – Friedrich Karl von Eggeling, Duitse bosboukundige en skrywer. * [[1927]] – [[Yootha Joyce]], Engelse aktrise († [[1980]]) * [[1928]] – Günter Fehring, Duitse argeoloog. * [[1929]] – Gerda Antti, Sweedse skrywer. * [[1932]] – Wassili Pawlowitsch Aksjonow, Russiese skrywer. * [[1932]] – [[Anthony Ainley]], Engelse akkteur († [[2004]]) * [[1932]] – Bogdan Povh, Sloweense fisikus. * [[1934]] – Arno Surminski, Duitse skrywer * [[1934]] – Ernst-Jürgen Dreyer, Duitse skrywer, dramaturg en vertaler * [[1935]] – [[Ron Paul]], Amerikaanse politikus. * [[1936]] – Hideki Shirakawa, Japanese chemikus en Nobelpryswenner. * [[1937]] – Jean-Louis Petit, Franse dirigent, komponis en pianis/orrelis. * [[1938]] – Jean-Loup Jacques Marie Chrétien, Franse ruimtereisiger. * [[1939]] – Ludmilla von Arseniew, Duitse skilder en wetenskaplike. * [[1941]] – Slobodan Milošević, Serwiese politikus en president van Serwië. * [[1942]] – [[Isaac Hayes]], Amerikaanse sanger-liedjieskrywer, akteur, pianis, vervaardiger († [[2008]]) * [[1948]] – [[John Noble]], Amerikaanse akteur en regisseur. * [[1954]] – [[Al Roker]], Amerikaanse nuusaanbieder, vervaardiger en skrywer. * [[1956]] – [[Joan Allen]], Amerikaanse aktrise en vervaardiger. * [[1962]] – [[James Marsters]], Amerikaanse akteur en vervaardiger. * [[1963]] – [[Rudolf Straeuli]], [[Springbokrugbyspeler]] en -afrigter. * [[1963]] – Dora Cojocaru, Roemeense komponis. * [[1966]] – [[Enrico Letta]], Italiaanse prokureur en politikus, 55ste Eerste Minister van Italië. * [[1969]] – [[Billy Gardell]], Amerikaanse komediant, akteur, en vervaardiger. * [[1971]] – [[David Walliams]], Engelse komediant, akteur en skrywer. * [[1971]] – [[Jonathan Ke Quan]], Viëtnamese akteur. * [[1972]] – [[Chaney Kley]], Amerikaanse akteur en skrywer († [[2007]]). * [[1974]] – [[Amy Adams]], Amerikaanse aktrise en sanger. * [[1974]] – [[Misha Collins]], Amerikaanse akteur. * [[1976]] – [[Kristen Miller]], Amerikaanse aktrise en vervaardiger. * [[1983]] – [[Christo Davids]], Suid-Afrikaanse akteur. * [[1983]] – [[Andrew Garfield]], Amerikaanse akteur. * [[1985]] – [[Brant Daugherty]], Amerikaanse akteur. * [[1990]] – [[Ranomi Kromowidjojo]], Nederlandse swemmer. * [[1992]] – [[Demi Lovato]], Amerikaanse sanger-liedjieskrywer, aktrise. * [[1995]] – [[Liana Liberato]], Amerikaanse TV- en rolprentaktrise. == Sterftes == * [[984]] – [[Pous Johannes XIV]], 136ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] (* onbekend). * [[1025]] – Burchard van Worms, Duitse biskop en kerkregswetenskaplike (* [[965]]). * [[1153]] – [[Bernard van Clairvaux]], [[Franse]] ab en kampvegter vir die kruistogte (* [[1090]]). * [[1396]] – Marsilius von Inghen, Duitse filosoof (* [[1335]]). * [[1471]] – Borso d’Este, Italiaanse hertog van Ferrara en Modena (* [[1413]]). * [[1528]] – Georg von Frundsberg, Duitse soldaat en huursoldaat-kommandant (* [[1473]]). * [[1574]] – Sebastian Ochsenkhun, Duitse luitspeler en komponis (* [[1521]]). * [[1607]] – Wilhelm Zepper, Duitse protestantse teoloog (* [[1550]]). * [[1621]] – Rudolf von Anhalt-Zerbst, Duitse vors van Anhalt (* [[1576]]). * [[1637]] – Anton Varus, Duitse medikus en filosoof (* [[1557]]). * [[1639]] – Jakob Bidermann, Duitse dramaturg (* [[1578]]). * [[1639]] – Martin Opitz, Duitse digter van die Barock (* [[1597]]). * [[1672]] – Johan de Witt, Nederlandse staatsman (* [[1625]]). * [[1672]] – Cornelis de Witt, Nederlandse politikus (* [[1623]]). * [[1711]] – Louis-François de Boufflers, Franse soldaat en maarskalk van Frankryk (* [[1644]]). * [[1804]] – Charles Floyd, Amerikaanse ontdekkingreisiger (* [[1782]]). * [[1819]] – Daniel Tobenz, Oostenrykse katolieke teoloog (* [[1743]]). * [[1821]] – Dorothea von Kurland, hertogin van Koerland (* [[1761]]). * [[1823]] – Friedrich Arnold Brockhaus, Duitse uitgewer (* [[1772]]). * [[1823]] – [[Pous Pius VII]], 251ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* [[1742]]). * [[1824]] – Paul Christoph Gottlob Andreä, Duitse regswetenskaplike (* [[1772]]). * [[1834]] – Johann Jakob Humann, Duitse biskop van Mainz (* [[1771]]). * [[1854]] – Karl Ludwig Drobisch, Duitse komponis (* [[1803]]). * [[1854]] – [[Friedrich Schelling]], Duitse [[filosoof]] en hoofproponent van die "Deutsche Idealismus" (* [[1775]]). * [[1862]] – Eduard Pistorius, Duitse skilder (* [[1796]]). * [[1882]] – Friedrich Benjamin von Lütke, Russiese vlootoffisier, ontdekkingsreisiger en skrywer (* [[1797]]). * [[1887]] – Johann Nordmann, Oostenrykse joernalis en skrywer (* [[1820]]). * [[1891]] – Franz Friedrich Ernst Brünnow, Duitse sterrekundige (* [[1821]]). * [[1897]] – Michele Angiolillo Lombardi, Italiaanse anargis en sluipmoordenaar (* [[1871]]). * [[1905]] – [[Heinrich Bulthaupt]], Duitse skrywer (* [[1849]]). * [[1905]] – Alexander von Oettingen, Duitse protestantse teoloog (* [[1827]]). * [[1905]] – Franz Reuleaux, Duitse ingenieur (* [[1829]]). * [[1908]] – Gustav Ipavec, Sloweense komponis (* [[1831]]). * [[1908]] – Louis Varney, Franse operettekomponis (* [[1844]]). * [[1910]] – Henning August von Arnim-Schlagenthin, Duitse adellike (* [[1851]]). * [[1910]] – Otto Piltz, Duitse skilder (* [[1846]]). * [[1910]] – August Robert Wolff, Poolse uitgewer en boekhandelaar (* [[1833]]). * [[1912]] – [[William Booth]], Stigter en eerste generaal van die Heilsleër (* [[1829]]). * [[1912]] – Jozef Samaša, Hongaarse aartsbiskop van Eger en kardinaal (* [[1828]]). * [[1913]] – Émile Ollivier, Franse politikus (* [[1825]]). * [[1914]] – Max Theodor von Karajan, Oostenrykse literatuurwetenskaplike (* [[1833]]). * [[1914]] – [[Pous Pius X]], 257ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* [[1835]]). * [[1915]] – Paul Ehrlich, Duitse chemikus en dokter (* [[1854]]). * [[1917]] – Alexander Georg Aster, Duitse argitek en skrywer (* [[1849]]). * [[1917]] – [[Adolf von Baeyer]], Duitse [[chemikus]] en [[Nobelprys vir Chemie]] (* [[1835]] * [[1925]] – Jakob Christoph Heer, Switserse skrywer (* [[1859]]). * [[1927]] – Enrique Reig y Casanova, Spaanse aartsbiskop van Toledo en kardinaal (* [[1858]]). * [[1928]] – Huldreich Heusser, Duitse renjaer (* [[1889]]). * [[1931]] – Waldemar von Baussnern, Duitse komponis (* [[1866]]). * [[1931]] – Oskar von Truppel, Duitse vlootoffisier en goewerneur van Kiautschou (* [[1854]]). * [[1932]] – Paul Keller, Duitse skrywer en uitgewer (* [[1873]]). * [[1936]] – Eduard Christian Arning, Duitse dermatoloog en lepra-kundige (* [[1855]]). * [[1942]] – Rudolf Spielmann, Oostenrykse skaakmeester (* [[1883]]). * [[1944]] – Hans Fischinger, Duitse filmregisseur (* [[1909]]). * [[1945]] – Amakasu Masahiko, Japannese offisier (* [[1891]]). * [[1945]] – Alexander Roda Roda, Oostenrykse skrywer en uitgewer (* [[1872]]). * [[1945]] – Fritz Weege, Duitse argeoloog en kenner van die Etruskiese kultuur (* [[1880]]). * [[1948]] – Emery Roth, Hongaarse argitek (* [[1871]]). * [[1982]] – [[Walter Battiss]], Suid-Afrikaanse kunstenaar (* [[1906]]). * [[1984]] – [[M.D.C. de Wet Nel]], [[Suid-Afrikaanse]] [[politikus]] (* [[1901]]). * [[1995]] – [[Maly Delschaft]], Duitse aktrise (* [[1898]]). * [[2012]] – [[Phyllis Diller]], Amerikaans aktrise en komediant (* [[1917]]) * [[2017]] – [[Colin Meads]], Nieu-Seelandse rugbyspeler (* [[1936]]). * [[2018]] – [[Lerina Erasmus]], Suid-Afrikaanse [[aktrise]] en [[skrywer]] (* [[1946]]). == Vakansies, vierings, en waarnemingsdae == * {{commonskat|20 August}} [[Kategorie:Augustus]] 9npd1x5fblp1zqz0eetyfly34dc9o7p 0 3277 2520901 2519089 2022-08-22T08:08:55Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki Die '''1ste [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 1 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 100 ten einde geloop. <table border=1 bgcolor=#ccffcc align=center> <tr><td>[[1ste eeu v.C.]]</td><td>'''1ste eeu'''</td><td>[[2de eeu]]</td></tr></table> <table border=1 bgcolor=#ccffcc align=center><tr><td>[[1]]</td><td>[[2]]</td><td>[[3]]</td><td>[[4]]</td><td>[[5]]</td><td>[[6]]</td><td>[[7]]</td><td>[[8]]</td><td>[[9]]</td></tr> <tr><td>[[10]]</td><td>[[11]]</td><td>[[12]]</td><td>[[13]]</td><td>[[14]]</td><td>[[15]]</td><td>[[16]]</td><td>[[17]]</td><td>[[18]]</td><td>[[19]]</td></tr> <tr><td>[[20]]</td><td>[[21]]</td><td>[[22]]</td><td>[[23]]</td><td>[[24]]</td><td>[[25]]</td><td>[[26]]</td><td>[[27]]</td><td>[[28]]</td><td>[[29]]</td></tr> <tr><td>[[30]]</td><td>[[31]]</td><td>[[32]]</td><td>[[33]]</td><td>[[34]]</td><td>[[35]]</td><td>[[36]]</td><td>[[37]]</td><td>[[38]]</td><td>[[39]]</td></tr> <tr><td>[[40]]</td><td>[[41]]</td><td>[[42]]</td><td>[[43]]</td><td>[[44]]</td><td>[[45]]</td><td>[[46]]</td><td>[[47]]</td><td>[[48]]</td><td>[[49]]</td></tr> <tr><td>[[50]]</td><td>[[51]]</td><td>[[52]]</td><td>[[53]]</td><td>[[54]]</td><td>[[55]]</td><td>[[56]]</td><td>[[57]]</td><td>[[58]]</td><td>[[59]]</td></tr> <tr><td>[[60]]</td><td>[[61]]</td><td>[[62]]</td><td>[[63]]</td><td>[[64]]</td><td>[[65]]</td><td>[[66]]</td><td>[[67]]</td><td>[[68]]</td><td>[[69]]</td></tr> <tr><td>[[70]]</td><td>[[71]]</td><td>[[72]]</td><td>[[73]]</td><td>[[74]]</td><td>[[75]]</td><td>[[76]]</td><td>[[77]]</td><td>[[78]]</td><td>[[79]]</td></tr> <tr><td>[[80]]</td><td>[[81]]</td><td>[[82]]</td><td>[[83]]</td><td>[[84]]</td><td>[[85]]</td><td>[[86]]</td><td>[[87]]</td><td>[[88]]</td><td>[[89]]</td></tr> <tr><td>[[90]]</td><td>[[91]]</td><td>[[92]]</td><td>[[93]]</td><td>[[94]]</td><td>[[95]]</td><td>[[96]]</td><td>[[97]]</td><td>[[98]]</td><td>[[99]]</td></tr> <tr><td>[[100]]</td><td>''[[101]]''</td><td>''[[102]]''</td><td>''[[103]]''</td><td>''[[104]]''</td><td>''[[105]]''</td><td>''[[106]]''</td><td>''[[107]]''</td><td>''[[108]]''</td><td>''[[109]]''</td></tr></table> [[ca:Segle I]] [[cs:1. století]] [[da:1. århundrede]] [[de:1. Jahrhundert]] [[el:1ος αιώνας]] [[en:1nd century]] [[eo:1-a jarcento]] [[es:Siglo I]] [[fi:0-luku]] [[fr:Ie siècle]] [[fy:1e ieu]] [[it:I secolo]] [[ja:1世紀]] [[nl:1e eeuw]] [[pl:I wiek]] [[ro:Secolul I]] [[sl:1. stoletje]] [[sv:0-talet]] {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;min-width:330px;text-align: center;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[1ste eeu v.C.|<< 1ste eeu v.C.]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;min-width:110px;" | 1ste eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[2de eeu|2de eeu >>]] |- |[[1]] |[[2]] |[[3]] |[[4]] |[[5]] |[[6]] |[[7]] |[[8]] |[[9]] |[[10]] |- |[[11]] |[[12]] |[[13]] |[[14]] |[[15]] |[[16]] |[[17]] |[[18]] |[[19]] |[[20]] |- |[[21]] |[[22]] |[[23]] |[[24]] |[[25]] |[[26]] |[[27]] |[[28]] |[[29]] |[[30]] |- |[[31]] |[[32]] |[[33]] |[[34]] |[[35]] |[[36]] |[[37]] |[[38]] |[[39]] |[[40]] |- |[[41]] |[[42]] |[[43]] |[[44]] |[[45]] |[[46]] |[[47]] |[[48]] |[[49]] |[[50]] |- |[[51]] |[[52]] |[[53]] |[[54]] |[[55]] |[[56]] |[[57]] |[[58]] |[[59]] |[[60]] |- |[[61]] |[[62]] |[[63]] |[[64]] |[[65]] |[[66]] |[[67]] |[[68]] |[[69]] |[[70]] |- |[[71]] |[[72]] |[[73]] |[[74]] |[[75]] |[[76]] |[[77]] |[[78]] |[[79]] |[[80]] |- |[[81]] |[[82]] |[[83]] |[[84]] |[[85]] |[[86]] |[[87]] |[[88]] |[[89]] |[[90]] |- |[[91]] |[[92]] |[[93]] |[[94]] |[[95]] |[[96]] |[[97]] |[[98]] |[[99]] |[[100]] |} [[Kategorie:1ste eeu| ]] [[Kategorie:1ste millennium]] [[Kategorie:Eeue]] hld8tt1of4yv6graemq2o0676dsskep 2520902 2520901 2022-08-22T08:09:57Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki Die '''1ste [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 1 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 100 ten einde geloop. [[ca:Segle I]] [[cs:1. století]] [[da:1. århundrede]] [[de:1. Jahrhundert]] [[el:1ος αιώνας]] [[en:1nd century]] [[eo:1-a jarcento]] [[es:Siglo I]] [[fi:0-luku]] [[fr:Ie siècle]] [[fy:1e ieu]] [[it:I secolo]] [[ja:1世紀]] [[nl:1e eeuw]] [[pl:I wiek]] [[ro:Secolul I]] [[sl:1. stoletje]] [[sv:0-talet]] {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;min-width:330px;text-align: center;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[1ste eeu v.C.|<< 1ste eeu v.C.]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;min-width:110px;" | 1ste eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[2de eeu|2de eeu >>]] |- |[[1]] |[[2]] |[[3]] |[[4]] |[[5]] |[[6]] |[[7]] |[[8]] |[[9]] |[[10]] |- |[[11]] |[[12]] |[[13]] |[[14]] |[[15]] |[[16]] |[[17]] |[[18]] |[[19]] |[[20]] |- |[[21]] |[[22]] |[[23]] |[[24]] |[[25]] |[[26]] |[[27]] |[[28]] |[[29]] |[[30]] |- |[[31]] |[[32]] |[[33]] |[[34]] |[[35]] |[[36]] |[[37]] |[[38]] |[[39]] |[[40]] |- |[[41]] |[[42]] |[[43]] |[[44]] |[[45]] |[[46]] |[[47]] |[[48]] |[[49]] |[[50]] |- |[[51]] |[[52]] |[[53]] |[[54]] |[[55]] |[[56]] |[[57]] |[[58]] |[[59]] |[[60]] |- |[[61]] |[[62]] |[[63]] |[[64]] |[[65]] |[[66]] |[[67]] |[[68]] |[[69]] |[[70]] |- |[[71]] |[[72]] |[[73]] |[[74]] |[[75]] |[[76]] |[[77]] |[[78]] |[[79]] |[[80]] |- |[[81]] |[[82]] |[[83]] |[[84]] |[[85]] |[[86]] |[[87]] |[[88]] |[[89]] |[[90]] |- |[[91]] |[[92]] |[[93]] |[[94]] |[[95]] |[[96]] |[[97]] |[[98]] |[[99]] |[[100]] |} [[Kategorie:1ste eeu| ]] [[Kategorie:1ste millennium]] [[Kategorie:Eeue]] 6ftvuizbdjwom3eqzlw89eko7uqatra 2520908 2520902 2022-08-22T08:24:04Z Burgert Behr 2401 Wysigings deur [[Special:Contributions/115.178.228.214|115.178.228.214]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:114.79.23.65|114.79.23.65]] wikitext text/x-wiki Die '''1ste [[eeu]]''' het in die [[jaar]] 1 'n aanvang geneem en teen die einde van die jaar 100 ten einde geloop. {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;min-width:330px;text-align: center;" align="right" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[1ste eeu v.C.|<< 1ste eeu v.C.]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;min-width:110px;" | 1ste eeu ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[2de eeu|2de eeu >>]] |- |[[1]] |[[2]] |[[3]] |[[4]] |[[5]] |[[6]] |[[7]] |[[8]] |[[9]] |[[10]] |- |[[11]] |[[12]] |[[13]] |[[14]] |[[15]] |[[16]] |[[17]] |[[18]] |[[19]] |[[20]] |- |[[21]] |[[22]] |[[23]] |[[24]] |[[25]] |[[26]] |[[27]] |[[28]] |[[29]] |[[30]] |- |[[31]] |[[32]] |[[33]] |[[34]] |[[35]] |[[36]] |[[37]] |[[38]] |[[39]] |[[40]] |- |[[41]] |[[42]] |[[43]] |[[44]] |[[45]] |[[46]] |[[47]] |[[48]] |[[49]] |[[50]] |- |[[51]] |[[52]] |[[53]] |[[54]] |[[55]] |[[56]] |[[57]] |[[58]] |[[59]] |[[60]] |- |[[61]] |[[62]] |[[63]] |[[64]] |[[65]] |[[66]] |[[67]] |[[68]] |[[69]] |[[70]] |- |[[71]] |[[72]] |[[73]] |[[74]] |[[75]] |[[76]] |[[77]] |[[78]] |[[79]] |[[80]] |- |[[81]] |[[82]] |[[83]] |[[84]] |[[85]] |[[86]] |[[87]] |[[88]] |[[89]] |[[90]] |- |[[91]] |[[92]] |[[93]] |[[94]] |[[95]] |[[96]] |[[97]] |[[98]] |[[99]] |[[100]] |} [[Kategorie:1ste eeu| ]] [[Kategorie:1ste millennium]] [[Kategorie:Eeue]] nv3mfd2ei31sd4dicpd8t88fa2hv7am 0 3961 2520899 2519271 2022-08-22T08:02:06Z 115.178.228.214 /* Dekades en jare */ wikitext text/x-wiki Die '''3de eeu v.C.''' het geduur van [[300 v.C.|300]] tot [[201 v.C.]] == Dekades en jare == {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;min-width:330px;text-align: center;" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[4de eeu v.C.|<< 4de eeu v.C.]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;min-width:110px;" | 3de eeu v.C. ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[2de eeu v.C.|2de eeu v.C. >>]] |- |[[300 v.C.]] |[[299 v.C.]] |[[298 v.C.]] |[[297 v.C.]] |[[296 v.C.]] |[[295 v.C.]] |[[294 v.C.]] |[[293 v.C.]] |[[-292|292 v.C.]] |[[291 v.C.]] |- |[[290 v.C.]] |[[289 v.C.]] |[[288 v.C.]] |[[287 v.C.]] |[[286 v.C.]] |[[285 v.C.]] |[[284 v.C.]] |[[283 v.C.]] |[[282 v.C.]] |[[281 v.C.]] |- |[[280 v.C.]] |[[279 v.C.]] |[[278 v.C.]] |[[277 v.C.]] |[[276 v.C.]] |[[275 v.C.]] |[[274 v.C.]] |[[273 v.C.]] |[[272 v.C.]] |[[271 v.C.]] |- |[[270 v.C.]] |[[269 v.C.]] |[[268 v.C.]] |[[267 v.C.]] |[[266 v.C.]] |[[265 v.C.]] |[[264 v.C.]] |[[263 v.C.]] |[[262 v.C.]] |[[261 v.C.]] |- |[[260 v.C.]] |[[259 v.C.]] |[[258 v.C.]] |[[257 v.C.]] |[[256 v.C.]] |[[255 v.C.]] |[[254 v.C.]] |[[253 v.C.]] |[[252 v.C.]] |[[251 v.C.]] |- |[[250 v.C.]] |[[249 v.C.]] |[[248 v.C.]] |[[247 v.C.]] |[[246 v.C.]] |[[245 v.C.]] |[[244 v.C.]] |[[243 v.C.]] |[[242 v.C.]] |[[241 v.C.]] |- |[[240 v.C.]] |[[239 v.C.]] |[[238 v.C.]] |[[237 v.C.]] |[[236 v.C.]] |[[235 v.C.]] |[[234 v.C.]] |[[233 v.C.]] |[[232 v.C.]] |[[231 v.C.]] |- |[[230 v.C.]] |[[229 v.C.]] |[[228 v.C.]] |[[227 v.C.]] |[[226 v.C.]] |[[225 v.C.]] |[[224 v.C.]] |[[223 v.C.]] |[[222 v.C.]] |[[221 v.C.]] |- |[[220 v.C.]] |[[219 v.C.]] |[[218 v.C.]] |[[217 v.C.]] |[[216 v.C.]] |[[215 v.C.]] |[[214 v.C.]] |[[213 v.C.]] |[[212 v.C.]] |[[211 v.C.]] |- |[[210 v.C.]] |[[209 v.C.]] |[[208 v.C.]] |[[207 v.C.]] |[[206 v.C.]] |[[205 v.C.]] |[[204 v.C.]] |[[203 v.C.]] |[[202 v.C.]] |[[201 v.C.]] |} [[Kategorie:3de eeu v.C.| ]] [[Kategorie:Eeue]] nh76h9o11z4gft0w6azaahqc4iiwlkn 2520910 2520899 2022-08-22T08:26:04Z Burgert Behr 2401 Wysigings deur [[Special:Contributions/115.178.228.214|115.178.228.214]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Oesjaar|Oesjaar]] wikitext text/x-wiki Die '''3de eeu v.C.''' het geduur van [[300 v.C.|300]] tot [[201 v.C.]] == Dekades en jare == {| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;border:3px solid grey;min-width:330px;text-align: center;" |- ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[4de eeu v.C.|<< 4de eeu v.C.]] ! colspan="4" style="background:#C3D9FF;border:2px solid grey;min-width:110px;" | 3de eeu v.C. ! colspan="3" style="background:#ffdead;border:2px solid grey;min-width:110px;" | [[2de eeu v.C.|2de eeu v.C. >>]] |- |[[300 v.C.]] |[[299 v.C.]] |[[298 v.C.]] |[[297 v.C.]] |[[296 v.C.]] |[[295 v.C.]] |[[294 v.C.]] |[[293 v.C.]] |[[292 v.C.]] |[[291 v.C.]] |- |[[290 v.C.]] |[[289 v.C.]] |[[288 v.C.]] |[[287 v.C.]] |[[286 v.C.]] |[[285 v.C.]] |[[284 v.C.]] |[[283 v.C.]] |[[282 v.C.]] |[[281 v.C.]] |- |[[280 v.C.]] |[[279 v.C.]] |[[278 v.C.]] |[[277 v.C.]] |[[276 v.C.]] |[[275 v.C.]] |[[274 v.C.]] |[[273 v.C.]] |[[272 v.C.]] |[[271 v.C.]] |- |[[270 v.C.]] |[[269 v.C.]] |[[268 v.C.]] |[[267 v.C.]] |[[266 v.C.]] |[[265 v.C.]] |[[264 v.C.]] |[[263 v.C.]] |[[262 v.C.]] |[[261 v.C.]] |- |[[260 v.C.]] |[[259 v.C.]] |[[258 v.C.]] |[[257 v.C.]] |[[256 v.C.]] |[[255 v.C.]] |[[254 v.C.]] |[[253 v.C.]] |[[252 v.C.]] |[[251 v.C.]] |- |[[250 v.C.]] |[[249 v.C.]] |[[248 v.C.]] |[[247 v.C.]] |[[246 v.C.]] |[[245 v.C.]] |[[244 v.C.]] |[[243 v.C.]] |[[242 v.C.]] |[[241 v.C.]] |- |[[240 v.C.]] |[[239 v.C.]] |[[238 v.C.]] |[[237 v.C.]] |[[236 v.C.]] |[[235 v.C.]] |[[234 v.C.]] |[[233 v.C.]] |[[232 v.C.]] |[[231 v.C.]] |- |[[230 v.C.]] |[[229 v.C.]] |[[228 v.C.]] |[[227 v.C.]] |[[226 v.C.]] |[[225 v.C.]] |[[224 v.C.]] |[[223 v.C.]] |[[222 v.C.]] |[[221 v.C.]] |- |[[220 v.C.]] |[[219 v.C.]] |[[218 v.C.]] |[[217 v.C.]] |[[216 v.C.]] |[[215 v.C.]] |[[214 v.C.]] |[[213 v.C.]] |[[212 v.C.]] |[[211 v.C.]] |- |[[210 v.C.]] |[[209 v.C.]] |[[208 v.C.]] |[[207 v.C.]] |[[206 v.C.]] |[[205 v.C.]] |[[204 v.C.]] |[[203 v.C.]] |[[202 v.C.]] |[[201 v.C.]] |} [[Kategorie:3de eeu v.C.| ]] [[Kategorie:Eeue]] rcjxusd61tufkcg7p21pzoxzcuc8hmc 4 5209 2520734 2520665 2022-08-21T18:18:26Z Aliwal2012 39067 /* Latynse musiek */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) 8kjbm3mpi1dajv3855bfdaoa0lg6nbr 2520842 2520734 2022-08-22T05:09:27Z Oesjaar 7467 /* Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) 49zr83roq1o11cv1zpvq6tovq2rz0z3 2520882 2520842 2022-08-22T07:48:36Z Suidpunt 13232 /* Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is */ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) {{Gekant}} Nee. Die Romeine het die spreekwoord gehad: ''Graecum est, non legitur'' (dis Grieks, dit is onleesbaar), en ons weet wat van hul wonderlike beskawing geword het. '''Nommer 1'''. Nou sien, in die akademie werk dit so: enige mite moet jy by sy oorspronklike teks naspoor. Ons noem dit die '''primêre teks''' of '''oerteks'''. Die oudste bestaande teks wat daar is. As dit in Grieks is, dan is dit Grieks. As dit in Kopties is, dan is dit Kopties. Die teks is onveranderlik, jy egter nie. Want, ek kyk hierdie week hoe [[Wolraad Woltemade]] vreeslik baie aandag geniet het. Die teks wat ons oor hom het is wel in 1805. Onthou, die heldedaad is in 1773. Maar daar is die sinnetjie wat sê dat die VOC van hom en sy heldedade verwittig is. Ek soek onder andere '''daardie bronne'''. Wie het die VOC meegedeel? Waar is die bewyse? Hoe weet ons dit is nie nog 'n mite soos die [[Heks van Hexrivier]] nie? Die lesers het die reg op die waarheid. As dit versinsel is, is dit versinsel. Of, die enigste inligting wat ons oor [[Johanna van Arkel]] eintlik het, is haar verhoor van twee bundels lank, wat natuurlik in daardie jare in Latyn opgeteken is. Hier is [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_1.pdf bundel 1], en [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_2.pdf bundel 2]. Die res is omstandigheidsgetuienis, of briewe of wat in [[egodokument]]e opgeteken staan. Enigiets anders OOR daardie oerteks is '''sekondêre tekste'''. Dit sluit vertalings in, en kantlynaantekeninge, kommentaar, maar soos die Italiaanse spreekwoord lui: vertaling is verraad. Want, orals is daar sprake van ''interpretasie''. Elkeen vertolk die waarheid anders. Die oerteks spreek vanself. Probeer Afrikaanse tekste in Engels vertaal. Nie altyd bevredigend nie, nè, fynere nuanses gaan verlore. Dus moet jy 'n kenner kry, van die universiteit. Of, iemand van 'n anderstalige Wikipedia. As ons goed oor die VOC wil hê, dan moet ons by nationaalarchief.nl gaan soek. Die skrif is in die skeepsjoernale iets '''ongoddelik lelik''', maar daar is paleograwe wat hul daarmee besig hou. Die Kaapse argief, so verneem ek, wil skynbaar alles kopiereg op hê, ook hul getranskribeerde tekste. Die Hollanders sê weer: "maar donder op, leef en laat leef!" Al hul bronne is absoluut gratis en toeganklik en in die openbare besit; jy kan daarmee maak wat jy wil. So watter bron mag mens nou gebruik? Dikwels, soos by [[Joachim Nikolaus von Dessin]], is die enigste '''toeganklike''' kopie van sy testament juis in daardie een '''ongoddelik lelike teks'''. In [[Dan Sleigh]] se boek, ''Fort Lydsaamheid'', sal ons byvoorbeeld van kartograaf De Bucquoij (in die boek wel 'n chirurgyn) te lese wat vanaf Delagoabaai met die ''Northhampton'' terug is Kaap toe. Dis op bl. 90. Dis in Afrikaans, ''suiwer Afrikaans'', maar suiwer '''versinsel'''. De Bucquoij is ONTVOER deur Engelse seerowers met die ''Victory'' in die baai, het 'n draai gaan maak in Madagaskar, Formosa (Taiwan), is uitgetrap in Batavia (Jakarta), en het eers in 1740 rond teruggekeer, via die Kaap, Nederland toe. Daar het hy belewenisse op skrif uitgegee. En daardie boek het ek verlede jaar op Goeie Vrydag gelees. So ek weet Sleigh skryf fiksie. So ook word gepraat van ene Jan Mona wat ook terug Kaap toe is, nadat hy feitlik die wa deur die drif help trek het. In die boek glo is hy glo vreeslik spaarsamig, al sy gasie word opgepot in die Kaap, want hy wil sy vader, wat in die tronk sit, se skuld afbetaal. Toe hy in die Kaap terugkom, word hom meegedeel die tronk het afgebrand. Sy vader en sussie is albei dood. Weer suiwer Afrikaans, weer liederlike versinsel. Jan Mona is in 1729 in Delagoabaai vermoor. Hy het die Kaap nooit weer gesien nie. Die VOC het wel sy geld aan naasbestaandes gestuur. '''Nommer 2'''. 'n Mens kan bloot die naam van 'n fiktiewe Afrikaanse/Engelse/Duitse boek gegee het, wat ook nie bestaan nie. Wie sal weet? '''Nommer 3'''. Die Kataloniese Wikipedia het al probeer wys dat daar "leemtes" bestaan, in kennis. Ons kan tog nie verwag dat alle Staatsadministrasie dwarsoor die wêreld in Engels sal geskied nie. Wel in Spaans, Frans, Russies, ''und so weiter''. Voorts moet mens onthou, as mens oor Russiese sake skryf, dan sal jy noodwendig Russiese bronne moet raadpleeg. As jy dus kennis kan deel wat ander tale nie het nie, het jou Wikipedia die voorsprong. Oplossings: # Bevriend ander gebruikers op anderstalige Wikipedias, wat jy kan vertrou (en jou gratis verblyf by buitelandse Wikimanias kan bied...). # Google Chrome verskaf 'n blitsige vertaaldiens vir webblaaie. # Begin maar 'n ander taal aanleer by Duolingo... [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] ([[Gebruikerbespreking:Suidpunt|kontak]]) 07:48, 22 Augustus 2022 (UTC) kz2s43xyhfzalkax1ibhhft4zy5msd7 2520884 2520882 2022-08-22T07:50:01Z Suidpunt 13232 /* Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is */ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) {{Gekant}} Nee. Die Romeine het die spreekwoord gehad: ''Graecum est, non legitur'' (dis Grieks, dit is onleesbaar), en ons weet wat van hul wonderlike beskawing geword het. '''Nommer 1'''. Nou sien, in die akademie werk dit so: enige mite moet jy by sy oorspronklike teks naspoor. Ons noem dit die '''primêre teks''' of '''oerteks'''. Die oudste bestaande teks wat daar is. As dit in Grieks is, dan is dit Grieks. As dit in Kopties is, dan is dit Kopties. Die teks is onveranderlik, jy egter nie. Want, ek kyk hierdie week hoe [[Wolraad Woltemade]] vreeslik baie aandag geniet het. Die teks wat ons oor hom het is wel in 1805. Onthou, die heldedaad is in 1773. Maar daar is die sinnetjie wat sê dat die VOC van hom en sy heldedade verwittig is. Ek soek onder andere '''daardie bronne'''. Wie het die VOC meegedeel? Waar is die bewyse? Hoe weet ons dit is nie nog 'n mite soos die [[Heks van Hexrivier]] nie? Die lesers het die reg op die waarheid. As dit versinsel is, is dit versinsel. Of, die enigste inligting wat ons oor [[Johanna van Arkel]] eintlik het, is haar verhoor van twee bundels lank, wat natuurlik in daardie jare in Latyn opgeteken is. Hier is [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_1.pdf bundel 1], en [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_2.pdf bundel 2]. Die res is omstandigheidsgetuienis, of briewe of wat in [[egodokument]]e opgeteken staan. Enigiets anders OOR daardie oerteks is '''sekondêre tekste'''. Dit sluit vertalings in, en kantlynaantekeninge, kommentaar, maar soos die Italiaanse spreekwoord lui: vertaling is verraad. Want, orals is daar sprake van ''interpretasie''. Elkeen vertolk die waarheid anders. Die oerteks spreek vanself. Probeer Afrikaanse tekste in Engels vertaal. Nie altyd bevredigend nie, nè, fynere nuanses gaan verlore. Dus moet jy 'n kenner kry, van die universiteit. Of, iemand van 'n anderstalige Wikipedia. As ons goed oor die VOC wil hê, dan moet ons by nationaalarchief.nl gaan soek. Die skrif is in die skeepsjoernale iets '''ongoddelik lelik''', maar daar is paleograwe wat hul daarmee besig hou. Die Kaapse argief, so verneem ek, wil skynbaar alles kopiereg op hê, ook hul getranskribeerde tekste. Die Hollanders sê weer: "maar donder op, leef en laat leef!" Al hul bronne is absoluut gratis en toeganklik en in die openbare besit; jy kan daarmee maak wat jy wil. So watter bron mag mens nou gebruik? Dikwels, soos by [[Joachim Nikolaus von Dessin]], is die enigste '''toeganklike''' kopie van sy testament juis in daardie een '''ongoddelik lelike teks'''. In [[Dan Sleigh]] se boek, ''Fort Lydsaamheid'', sal ons byvoorbeeld van kartograaf De Bucquoij (in die boek wel 'n chirurgyn) te lese kry wat vanaf Delagoabaai met die ''Northhampton'' terug is Kaap toe. Dis op bl. 90. Dis in Afrikaans, ''suiwer Afrikaans'', maar suiwer '''versinsel'''. De Bucquoij is '''ONTVOER''' deur Engelse seerowers met die ''Victory'' in die baai, het 'n draai gaan maak in Madagaskar (daar is hy sonder seremonie gelos), daarna is hy weer baai toe, na Formosa (Taiwan), is uitgetrap in Batavia (Jakarta), en het eers in 1740 rond teruggekeer, via die Kaap, Nederland toe. Daar het hy belewenisse op skrif uitgegee. En daardie boek het ek verlede jaar op Goeie Vrydag gelees. So ek weet Sleigh skryf fiksie. So ook word gepraat van ene Jan Mona wat ook terug Kaap toe is, nadat hy feitlik die wa deur die drif help trek het. In die boek glo is hy glo vreeslik spaarsamig, al sy gasie word opgepot in die Kaap, want hy wil sy vader, wat in die tronk sit, se skuld afbetaal. Toe hy in die Kaap terugkom, word hom meegedeel die tronk het afgebrand. Sy vader en sussie is albei dood. Weer suiwer Afrikaans, weer liederlike versinsel. Jan Mona is in 1729 in Delagoabaai vermoor. Hy het die Kaap nooit weer gesien nie. Die VOC het wel sy geld aan naasbestaandes gestuur. '''Nommer 2'''. 'n Mens kan bloot die naam van 'n fiktiewe Afrikaanse/Engelse/Duitse boek gegee het, wat ook nie bestaan nie. Wie sal weet? '''Nommer 3'''. Die Kataloniese Wikipedia het al probeer wys dat daar "leemtes" bestaan, in kennis. Ons kan tog nie verwag dat alle Staatsadministrasie dwarsoor die wêreld in Engels sal geskied nie. Wel in Spaans, Frans, Russies, ''und so weiter''. Voorts moet mens onthou, as mens oor Russiese sake skryf, dan sal jy noodwendig Russiese bronne moet raadpleeg. As jy dus kennis kan deel wat ander tale nie het nie, het jou Wikipedia die voorsprong. Oplossings: # Bevriend ander gebruikers op anderstalige Wikipedias, wat jy kan vertrou (en jou gratis verblyf by buitelandse Wikimanias kan bied...). # Google Chrome verskaf 'n blitsige vertaaldiens vir webblaaie. # Begin maar 'n ander taal aanleer by Duolingo... [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] ([[Gebruikerbespreking:Suidpunt|kontak]]) 07:48, 22 Augustus 2022 (UTC) lf704wynvxe6n13i9bcolua117fix5r 2520885 2520884 2022-08-22T07:50:39Z Suidpunt 13232 /* Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is */ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) {{Gekant}} Nee. Die Romeine het die spreekwoord gehad: ''Graecum est, non legitur'' (dis Grieks, dit is onleesbaar), en ons weet wat van hul wonderlike beskawing geword het. '''Nommer 1'''. Nou sien, in die akademie werk dit so: enige mite moet jy by sy oorspronklike teks naspoor. Ons noem dit die '''primêre teks''' of '''oerteks'''. Die oudste bestaande teks wat daar is. As dit in Grieks is, dan is dit Grieks. As dit in Kopties is, dan is dit Kopties. Die teks is onveranderlik, jy egter nie. Want, ek kyk hierdie week hoe [[Wolraad Woltemade]] vreeslik baie aandag geniet het. Die teks wat ons oor hom het is wel in 1805. Onthou, die heldedaad is in 1773. Maar daar is die sinnetjie wat sê dat die VOC van hom en sy heldedade verwittig is. Ek soek onder andere '''daardie bronne'''. Wie het die VOC meegedeel? Waar is die bewyse? Hoe weet ons dit is nie nog 'n mite soos die [[Heks van Hexrivier]] nie? Die lesers het die reg op die waarheid. As dit versinsel is, is dit versinsel. Of, die enigste inligting wat ons oor [[Johanna van Arkel]] eintlik het, is haar verhoor van twee bundels lank, wat natuurlik in daardie jare in Latyn opgeteken is. Hier is [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_1.pdf bundel 1], en [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_2.pdf bundel 2]. Die res is omstandigheidsgetuienis, of briewe of wat in [[egodokument]]e opgeteken staan. Enigiets anders OOR daardie oerteks is '''sekondêre tekste'''. Dit sluit vertalings in, en kantlynaantekeninge, kommentaar, maar soos die Italiaanse spreekwoord lui: vertaling is verraad. Want, orals is daar sprake van ''interpretasie''. Elkeen vertolk die waarheid anders. Die oerteks spreek vanself. Probeer Afrikaanse tekste in Engels vertaal. Nie altyd bevredigend nie, nè, fynere nuanses gaan verlore. Dus moet jy 'n kenner kry, van die universiteit. Of, iemand van 'n anderstalige Wikipedia. As ons goed oor die VOC wil hê, dan moet ons by nationaalarchief.nl gaan soek. Die skrif is in die skeepsjoernale iets '''ongoddelik lelik''', maar daar is paleograwe wat hul daarmee besig hou. Die Kaapse argief, so verneem ek, wil skynbaar alles kopiereg op hê, ook hul getranskribeerde tekste. Die Hollanders sê weer: "maar donder op, leef en laat leef!" Al hul bronne is absoluut gratis en toeganklik en in die openbare besit; jy kan daarmee maak wat jy wil. So watter bron mag mens nou gebruik? Dikwels, soos by [[Joachim Nikolaus von Dessin]], is die enigste '''toeganklike''' kopie van sy testament juis in daardie een '''ongoddelik lelike teks'''. In [[Dan Sleigh]] se boek, ''Fort Lydsaamheid'', sal ons byvoorbeeld van kartograaf De Bucquoij (in die boek wel 'n chirurgyn) te lese kry wat vanaf Delagoabaai met die ''Northhampton'' terug is Kaap toe. Dis op bl. 90. Dis in Afrikaans, ''suiwer Afrikaans'', maar suiwer '''versinsel'''. De Bucquoij is '''ONTVOER''' deur Engelse seerowers met die ''Victory'' in die baai, het 'n draai gaan maak in Madagaskar (daar is hy sonder seremonie gelos), daarna is hy weer baai toe, na Formosa (Taiwan), is uitgetrap in Batavia (Jakarta), en het eers in 1740 rond teruggekeer, via die Kaap, Nederland toe. Daar het hy belewenisse op skrif uitgegee. En daardie boek het ek verlede jaar op Goeie Vrydag gelees. So ek weet Sleigh skryf fiksie. So ook word gepraat van ene Jan Mona wat ook terug Kaap toe is, nadat hy feitlik die wa deur die drif help trek het. In die boek is hy glo vreeslik spaarsamig, al sy gasie word opgepot in die Kaap, want hy wil sy vader, wat in die tronk sit, se skuld afbetaal. Toe hy in die Kaap terugkom, word hom meegedeel die tronk het afgebrand. Sy vader en sussie is albei dood. Weer suiwer Afrikaans, weer liederlike versinsel. Jan Mona is in 1729 in Delagoabaai vermoor. Hy het die Kaap nooit weer gesien nie. Die VOC het wel sy geld aan naasbestaandes gestuur. '''Nommer 2'''. 'n Mens kan bloot die naam van 'n fiktiewe Afrikaanse/Engelse/Duitse boek gegee het, wat ook nie bestaan nie. Wie sal weet? '''Nommer 3'''. Die Kataloniese Wikipedia het al probeer wys dat daar "leemtes" bestaan, in kennis. Ons kan tog nie verwag dat alle Staatsadministrasie dwarsoor die wêreld in Engels sal geskied nie. Wel in Spaans, Frans, Russies, ''und so weiter''. Voorts moet mens onthou, as mens oor Russiese sake skryf, dan sal jy noodwendig Russiese bronne moet raadpleeg. As jy dus kennis kan deel wat ander tale nie het nie, het jou Wikipedia die voorsprong. Oplossings: # Bevriend ander gebruikers op anderstalige Wikipedias, wat jy kan vertrou (en jou gratis verblyf by buitelandse Wikimanias kan bied...). # Google Chrome verskaf 'n blitsige vertaaldiens vir webblaaie. # Begin maar 'n ander taal aanleer by Duolingo... [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] ([[Gebruikerbespreking:Suidpunt|kontak]]) 07:48, 22 Augustus 2022 (UTC) 9ezkjb1jknits52gmaad8kc4f68pz4o 2520913 2520885 2022-08-22T08:32:59Z Burgert Behr 2401 /* Latynse musiek */ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien die paar Wikipedias wat artikel daaroor het, vertaal "Latin". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:32, 22 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) {{Gekant}} Nee. Die Romeine het die spreekwoord gehad: ''Graecum est, non legitur'' (dis Grieks, dit is onleesbaar), en ons weet wat van hul wonderlike beskawing geword het. '''Nommer 1'''. Nou sien, in die akademie werk dit so: enige mite moet jy by sy oorspronklike teks naspoor. Ons noem dit die '''primêre teks''' of '''oerteks'''. Die oudste bestaande teks wat daar is. As dit in Grieks is, dan is dit Grieks. As dit in Kopties is, dan is dit Kopties. Die teks is onveranderlik, jy egter nie. Want, ek kyk hierdie week hoe [[Wolraad Woltemade]] vreeslik baie aandag geniet het. Die teks wat ons oor hom het is wel in 1805. Onthou, die heldedaad is in 1773. Maar daar is die sinnetjie wat sê dat die VOC van hom en sy heldedade verwittig is. Ek soek onder andere '''daardie bronne'''. Wie het die VOC meegedeel? Waar is die bewyse? Hoe weet ons dit is nie nog 'n mite soos die [[Heks van Hexrivier]] nie? Die lesers het die reg op die waarheid. As dit versinsel is, is dit versinsel. Of, die enigste inligting wat ons oor [[Johanna van Arkel]] eintlik het, is haar verhoor van twee bundels lank, wat natuurlik in daardie jare in Latyn opgeteken is. Hier is [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_1.pdf bundel 1], en [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_2.pdf bundel 2]. Die res is omstandigheidsgetuienis, of briewe of wat in [[egodokument]]e opgeteken staan. Enigiets anders OOR daardie oerteks is '''sekondêre tekste'''. Dit sluit vertalings in, en kantlynaantekeninge, kommentaar, maar soos die Italiaanse spreekwoord lui: vertaling is verraad. Want, orals is daar sprake van ''interpretasie''. Elkeen vertolk die waarheid anders. Die oerteks spreek vanself. Probeer Afrikaanse tekste in Engels vertaal. Nie altyd bevredigend nie, nè, fynere nuanses gaan verlore. Dus moet jy 'n kenner kry, van die universiteit. Of, iemand van 'n anderstalige Wikipedia. As ons goed oor die VOC wil hê, dan moet ons by nationaalarchief.nl gaan soek. Die skrif is in die skeepsjoernale iets '''ongoddelik lelik''', maar daar is paleograwe wat hul daarmee besig hou. Die Kaapse argief, so verneem ek, wil skynbaar alles kopiereg op hê, ook hul getranskribeerde tekste. Die Hollanders sê weer: "maar donder op, leef en laat leef!" Al hul bronne is absoluut gratis en toeganklik en in die openbare besit; jy kan daarmee maak wat jy wil. So watter bron mag mens nou gebruik? Dikwels, soos by [[Joachim Nikolaus von Dessin]], is die enigste '''toeganklike''' kopie van sy testament juis in daardie een '''ongoddelik lelike teks'''. In [[Dan Sleigh]] se boek, ''Fort Lydsaamheid'', sal ons byvoorbeeld van kartograaf De Bucquoij (in die boek wel 'n chirurgyn) te lese kry wat vanaf Delagoabaai met die ''Northhampton'' terug is Kaap toe. Dis op bl. 90. Dis in Afrikaans, ''suiwer Afrikaans'', maar suiwer '''versinsel'''. De Bucquoij is '''ONTVOER''' deur Engelse seerowers met die ''Victory'' in die baai, het 'n draai gaan maak in Madagaskar (daar is hy sonder seremonie gelos), daarna is hy weer baai toe, na Formosa (Taiwan), is uitgetrap in Batavia (Jakarta), en het eers in 1740 rond teruggekeer, via die Kaap, Nederland toe. Daar het hy belewenisse op skrif uitgegee. En daardie boek het ek verlede jaar op Goeie Vrydag gelees. So ek weet Sleigh skryf fiksie. So ook word gepraat van ene Jan Mona wat ook terug Kaap toe is, nadat hy feitlik die wa deur die drif help trek het. In die boek is hy glo vreeslik spaarsamig, al sy gasie word opgepot in die Kaap, want hy wil sy vader, wat in die tronk sit, se skuld afbetaal. Toe hy in die Kaap terugkom, word hom meegedeel die tronk het afgebrand. Sy vader en sussie is albei dood. Weer suiwer Afrikaans, weer liederlike versinsel. Jan Mona is in 1729 in Delagoabaai vermoor. Hy het die Kaap nooit weer gesien nie. Die VOC het wel sy geld aan naasbestaandes gestuur. '''Nommer 2'''. 'n Mens kan bloot die naam van 'n fiktiewe Afrikaanse/Engelse/Duitse boek gegee het, wat ook nie bestaan nie. Wie sal weet? '''Nommer 3'''. Die Kataloniese Wikipedia het al probeer wys dat daar "leemtes" bestaan, in kennis. Ons kan tog nie verwag dat alle Staatsadministrasie dwarsoor die wêreld in Engels sal geskied nie. Wel in Spaans, Frans, Russies, ''und so weiter''. Voorts moet mens onthou, as mens oor Russiese sake skryf, dan sal jy noodwendig Russiese bronne moet raadpleeg. As jy dus kennis kan deel wat ander tale nie het nie, het jou Wikipedia die voorsprong. Oplossings: # Bevriend ander gebruikers op anderstalige Wikipedias, wat jy kan vertrou (en jou gratis verblyf by buitelandse Wikimanias kan bied...). # Google Chrome verskaf 'n blitsige vertaaldiens vir webblaaie. # Begin maar 'n ander taal aanleer by Duolingo... [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] ([[Gebruikerbespreking:Suidpunt|kontak]]) 07:48, 22 Augustus 2022 (UTC) j4vl6yd4v9zvssyzssk4f55p0iz4kkq 2520924 2520913 2022-08-22T10:13:16Z Suidpunt 13232 /* Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is */ wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien die paar Wikipedias wat artikel daaroor het, vertaal "Latin". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:32, 22 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) {{Gekant}} Nee. Die Romeine het die spreekwoord gehad: ''Graecum est, non legitur'' (dis Grieks, dit is onleesbaar), en ons weet wat van hul wonderlike beskawing geword het. '''Nommer 1'''. Nou sien, in die akademie werk dit so: enige mite moet jy by sy oorspronklike teks naspoor. Ons noem dit die '''primêre teks''' of '''oerteks'''. Die oudste bestaande teks wat daar is. As dit in Grieks is, dan is dit Grieks. As dit in Kopties is, dan is dit Kopties. Die teks is onveranderlik, jy egter nie. Want, ek kyk hierdie week hoe [[Wolraad Woltemade]] vreeslik baie aandag geniet het. Die teks wat ons oor hom het is wel in 1805. Onthou, die heldedaad is in 1773. Maar daar is die sinnetjie wat sê dat die VOC van hom en sy heldedade verwittig is. Ek soek onder andere '''daardie bronne'''. Wie het die VOC meegedeel? Waar is die bewyse? Hoe weet ons dit is nie nog 'n mite soos die [[Heks van Hexrivier]] nie? Die lesers het die reg op die waarheid. As dit versinsel is, is dit versinsel. Of, die enigste inligting wat ons oor [[Johanna van Arkel]] eintlik het, is haar verhoor van twee bundels lank, wat natuurlik in daardie jare in Latyn opgeteken is. Hier is [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_1.pdf bundel 1], en [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_2.pdf bundel 2]. Die res is omstandigheidsgetuienis, of briewe of wat in [[egodokument]]e opgeteken staan. Enigiets anders OOR daardie oerteks is '''sekondêre tekste'''. Dit sluit vertalings in, en kantlynaantekeninge, kommentaar, maar soos die Italiaanse spreekwoord lui: vertaling is verraad. Want, orals is daar sprake van ''interpretasie''. Elkeen vertolk die waarheid anders. Die oerteks spreek vanself. Probeer Afrikaanse tekste in Engels vertaal. Nie altyd bevredigend nie, nè, fynere nuanses gaan verlore. Dus moet jy 'n kenner kry, van die universiteit. Of, iemand van 'n anderstalige Wikipedia. As ons goed oor die VOC wil hê, dan moet ons by nationaalarchief.nl gaan soek. Die skrif is in die skeepsjoernale iets '''ongoddelik lelik''', maar daar is paleograwe wat hul daarmee besig hou. Die Kaapse argief, so verneem ek, wil skynbaar alles kopiereg op hê, ook hul getranskribeerde tekste. Die Hollanders sê weer: "maar donder op, leef en laat leef!" Al hul bronne is absoluut gratis en toeganklik en in die openbare besit; jy kan daarmee maak wat jy wil. So watter bron mag mens nou gebruik? Dikwels, soos by [[Joachim Nikolaus von Dessin]], is die enigste '''toeganklike''' kopie van sy testament juis in daardie een '''ongoddelik lelike teks'''. In [[Dan Sleigh]] se boek, ''Fort Lydsaamheid'', sal ons byvoorbeeld van kartograaf De Bucquoij (in die boek wel 'n chirurgyn) te lese kry wat vanaf Delagoabaai met die ''Northhampton'' terug is Kaap toe. Dis op bl. 90. Dis in Afrikaans, ''suiwer Afrikaans'', maar suiwer '''versinsel'''. De Bucquoij is '''ONTVOER''' deur Engelse seerowers met die ''Victory'' in die baai, het 'n draai gaan maak in Madagaskar (daar is hy sonder seremonie gelos), daarna is hy weer baai toe, uitgetrap in Batavia (Jakarta), na Formosa (Taiwan), en het eers in 1735 rond teruggekeer, via die Kaap, Nederland toe. Daar het hy belewenisse op skrif uitgegee. En daardie boek het ek verlede jaar op Goeie Vrydag gelees. So ek weet Sleigh skryf fiksie. So ook word gepraat van ene Jan Mona wat ook terug Kaap toe is, nadat hy feitlik die wa deur die drif help trek het. In die boek is hy glo vreeslik spaarsamig, al sy gasie word opgepot in die Kaap, want hy wil sy vader, wat in die tronk sit, se skuld afbetaal. Toe hy in die Kaap terugkom, word hom meegedeel die tronk het afgebrand. Sy vader en sussie is albei dood. Weer suiwer Afrikaans, weer liederlike versinsel. Jan Mona is in 1729 in Delagoabaai vermoor. Hy het die Kaap nooit weer gesien nie. Die VOC het wel sy geld aan naasbestaandes gestuur. '''Nommer 2'''. 'n Mens kan bloot die naam van 'n fiktiewe Afrikaanse/Engelse/Duitse boek gegee het, wat ook nie bestaan nie. Wie sal weet? '''Nommer 3'''. Die Kataloniese Wikipedia het al probeer wys dat daar "leemtes" bestaan, in kennis. Ons kan tog nie verwag dat alle Staatsadministrasie dwarsoor die wêreld in Engels sal geskied nie. Wel in Spaans, Frans, Russies, ''und so weiter''. Voorts moet mens onthou, as mens oor Russiese sake skryf, dan sal jy noodwendig Russiese bronne moet raadpleeg. As jy dus kennis kan deel wat ander tale nie het nie, het jou Wikipedia die voorsprong. Oplossings: # Bevriend ander gebruikers op anderstalige Wikipedias, wat jy kan vertrou (en jou gratis verblyf by buitelandse Wikimanias kan bied...). # Google Chrome verskaf 'n blitsige vertaaldiens vir webblaaie. # Begin maar 'n ander taal aanleer by Duolingo... [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] ([[Gebruikerbespreking:Suidpunt|kontak]]) 07:48, 22 Augustus 2022 (UTC) 4uarpih02lna6k8225lgxgkzokckg9y 2520938 2520924 2022-08-22T10:56:43Z Oesjaar 7467 /* Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is */ Verbeter wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ __NOINDEX__ <div style="position: absolute; top: 1em; right: 9em; border: 1px solid #a9a9a9; background: #fff; font-size:85%; padding:1px 4px 0;" class="nomobile hlist boilerplate metadata plainlinks <includeonly>noprint</includeonly>"> {{#ifeq:{{{notoc}}}|yes|<!-- nothing -->| * [[#toc|Gaan na inhoudsopgawe]] }}a *[[Lêer:Gtk-go-down.svg|25px]] [[#footer|Gaan na heelonder]] </div> [[Lêer:Vandalenjaeger 01.jpg|duimnael|260px|links|'n Versoek aan al die admins: help ons asb. om vandalisme uit te roei!]]<!-- [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|links|320px|Dis langnaweek! Kom ry die pragtige perde by Golden Gate Nasionale Park in die Oos-Vrystaat...]] [[Lêer:Jessica isn't getting involved in this discussion.jpg|duimnael|links|250px|Kom praat met ons, ons kuier lekker saam!]] [[Lêer:Rosy-faced lovebirds (Agapornis roseicollis roseicollis) composite.jpg|duimnael|links|380px|Maak vrede in Oekraïne, nie oorlog nie!<br/><small>(Bogenoemde beeld is metafories bedoel. Wikipedia onderskryf die voorgeskrewe covid-19-maatreëls. Hou asseblief u sosiale afstand en dra u masker.)</small>]] [[Lêer:Glass cup with saucer spoon and sugar cubes.svg|duimnael|links|200px|Opgedra aan [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] en [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] wat [[rooibos]]tee bo [[koffie]] verkies...]]--> <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; width:20em;"> <big><center>'''Sien ook:'''</center></big> * [[Wikipedia:Welkom nuwelinge]] wat veral op nuwelinge gemik is. * [[Wikipedia:Gebruikersportaal]] vir nuttige skakels vir alle gebruikers. * [[Wikipediabespreking:Geselshoekie]] vir bespreking van die toekoms van hierdie bladsy. * [[/Taalforum/]] vir besprekings oor taalprobleme. Die juiste terme, spellings ensomeer. <center>'''Verdere hulp:'''<br /></center> Vir volledige hulp, riglyne en beleid (algemeen en spesifiek), raadpleeg gerus die * [[:en:Wikipedia:Community Portal|Engelse ''Community Portal'']], * [[:nl:Wikipedia:Gebruikersportaal|Nederlandse Gebruikersportaal]] en * [[:m:|Meta Wikipedia]]. </div> {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2006|04-06]] | argief2 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2007|2007]] | argief3 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2008|2008]] | argief4 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2009|2009]] | argief5 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2010|2010]] | argief6 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2011|2011]] | argief7 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2012|2012]] | argief8 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2013|2013]] | argief9 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2014|2014]] | argief10 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2015|2015]] | argief11 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2016|2016]] | argief12 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2017|2017]] | argief13 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2018|2018]] | argief14 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2019|2019]] | argief15 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020|2020]] | argief16 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2020.2|2020.2]] | argief17 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Geselshoekie/Argief2022|2022]] }} Welkom by die Afrikaanse Wikipedia se algemene geselshoekie. Enigiemand is welkom om deel te neem aan die besprekings hier: '''onderteken asseblief u besprekings''' deur <nowiki>~~~~</nowiki> te tik, of die "Handtekening met datum"-ikoon ([[Lêer:button sig.png|Handtekening met datum|link=]]) te kies op die redigeringskieslys. Ou besprekings word na die '''argief''' geskuif (sien die navigasiekas regs). As u 'n gesprek wil voortsit wat reeds in die argief is, word aanbeveel dat u die betrokke dele uitknip en hier plak. Hierdie blad is vir algemene besprekings, besprekings omtrent 'n spesifieke artikel kan op daardie artikel se besprekingsblad begin word; sodoende kan dit ook deur toekomstige bydraers en redigeerders gelees word. Vir die jongste nuus van WikimediaZA, besoek gerus ons [https://www.facebook.com/groups/231160206984566 Facebook bladsy], word lid van die [http://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikipedia-af Afrikaanse poslys] of besoek ons [http://wikimedia.org.za/wiki/Tuisblad_in_Afrikaans Tuisblad in Afrikaans] <div class="plainlinks"><center>'''>>> [//af.wikipedia.org/w/wiki.phtml?title=Wikipedia:Geselshoekie&action=edit&section=new Voeg 'n nuwe onderwerp by] <<<'''</center></div> == Ek is met die Maan gepla... == Gemeenskap, praat ons van die voorkant en agterkant, of die nabykant en verkant of die ligtekant en donkerkant van die maan... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:49, 16 Julie 2022 (UTC) :Ek dink die kant wat na die Aarde wys en die "donker kant". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:35, 17 Julie 2022 (UTC) == Die ruimteterme... == Gemeenskap, ek soek hulp met ''inertial reference unit'' asb! Toe ontdek ek ''gimball'' is kompasbeuel in Afrikaans! Wow! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 16 Julie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek weet nie, maar ek sou raai ''rustraagheidsverwysingseenheid'' of ''traagheidsverwysingseenheid'' of ''inersieverwysingseenheid''. – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 19:50, 16 Julie 2022 (UTC) == Wikimedia: Bewegingstrategie- en Koördinasienuus - Uitgawe 7 == <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Uitgawe 7, Julie-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Lees die volle nuusbrief''']]</span> ---- Welkom tot die 7de uitgawe van Bewegingstrategie- en Koördinasienuus! Die nuusbrief versprei relevante nuus en bekendstellings omtrent die implementasie van Wikimedia se [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Bewegingstrategievoorstelle]], en ander relevante onderwerpe betreffende Bewegingkoördinasie, benewens verskillende projekte en aktiwiteite wat deur die Bewegingstrategie- en Koördinasiespan (Engels: MSG) van die Wikimediastigting ondersteun word. Die MSG-Nuusbrief word kwartaalliks vrygestel, en die meer gereëlde [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Bewegingstrategie Weekliks]] word weekliks uitgestuur. Onthou asb. om [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|hier]] in te skryf as jy graag voortaan verdere uitgawes van hierdie nuusbrief wil ontvang. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Beweging-volhoubaarheid''': Wikimediastigting se jaarlikse volhoubaarheidsverslag is gepubliseer. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1</tvar>|lees verder]]) * '''Verbetering van gebruikerervaring''': onlangse verbeterings aan die tafeltop-intervlak vir Wikimediaprojekte. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|lees verder]]) * '''Veiligheid en inklusie''': opdaterings van die hersieningsproses van die Handhawingsriglyne van die Universele Gedragskode. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|lees verder]]) * '''Gelykheid in besluitneming''': verslae van ''Hubs pilots''-besprekings, onlangse vordering deur die Beweging se Handves-opstellerskomitee, en 'n nuwe witskrif vir geleënthede vir deelname aan die Wikimediabeweging. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|lees verder]]) * '''Aandeelhouerskoördinasie''': inwerkingstelling van 'n hulptoonbank vir geaffilieerdes en vrywilliger-gemeenskappe wat aan inhoudvennootskappe werk. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|lees verder]]) * '''Leierskapontwikkeling''': opdaterings van leierskapprojekte deur die Wikimediabeweging se organiseerders in Brasilië en Kaap Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|lees verder]]) * '''Interne kennisbestuur''': lansering van 'n nuwe portaal vir tegniese dokumentasie en gemeenskapshulpbronne. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|lees verder]]) * '''Innovasie in vrye kennis''': hoë kwaliteit oudiovisuele hulpbronne vir wetenskapseksperimente en nuwe gereedskap vir transkribering van verbale rekords. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|lees verder]]) * '''Evalueer, itereer, en pasmaak''': resultate van die Loodsprojek vir 'n Ekwiteitslandskap ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|lees verder]]) * '''Ander nuus en opdaterings''': 'n nuwe besprekingsforum vir die inwerkingstelling van die Bewegingstrategie, die komende Trusteeverkiesing van die Wikimediastigting, 'n nuwe potgooi om Bewegingstrategie te bespreek, en personeelskuiwe in die Stigting se Bewegingstrategie- en Koördinasiespan. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|lees verder]])</div><section end="msg-newsletter"/> [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 10:50, 19 Julie 2022 (UTC) == Ons is nou 69ste... == Ek sien daar was aktiwiteite op die [[Volapük]]-Wikipedia met die gevolg dat ons tans in die algehele 69ste posisie is met die aantal artikels! Interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:15, 31 Julie 2022 (UTC) == Taaldinge op RSG == [[Sophia Kapp]] het so pas die Afrikaanse Wikipedia 'n groot pluimpie gegee op die program Taaldinge! Luister na die potgooi as julle kan. Dit is as gevolg van die Afrikaanse Gemeenskap se harde werk! Dankie julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:28, 31 Julie 2022 (UTC) :Hier is die skakel: [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-31-julie-2022?fbclid=IwAR2UYBWK5l56Nj_FKlKMyTOkAo7fYOcQzqSrIFPk8bGpi2Nyj6BEfxZ5qPk Taaldinge] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:29, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:39, 31 Julie 2022 (UTC) :::As sy by 15:33 sê: "Die dae wat Wikipedia sommer 'n prulskrywery was is lankal verby," dan herinner ek my nie daaraan nie. Die eerste bydraers het goeie bydraes gemaak. Miskien onvolledige bydraes (stompies), soos vandag nog, maar nie bog nie. Of mis ek iets wat al uitgevee is? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:27, 4 Augustus 2022 (UTC) ::::Die Engelse het 'n spreekwoord: ''Perception is stronger than fact!'' So waar! Ek het dit gister weer gesien: wat het die nuwe gebruikers gedink voor ons begin het. Almal se persepsie: ''Wikipedia kan nie gebruik word nie, want almal kan dit verander...'' ens. Nadat ek die hele Wikipedia-stelsel aan hulle verduidelik was die visie agterna: Wow, het ons maar net geweet. Die kwaliteit was nog altyd goed, die probleem is die geskinder oor Wikipedia sonder dat die mense gaan kyk. Kyk na die nuwe lede van ons FB-blad: Doktors en Professors. Saam met prof. [[Anne-Marie Beukes]] gaan ons die mense aangeskakel kry vir Wikipedia. Dit neem net tyd, soos alles maar. Intussen, hou aan met jou werk, dit word waardeer! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:04, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Museum van Legendes]] == Gemeenskap, ek het die paragraaf oor omstredenheid verwyder na aanleiding van kommunikasie van iemand se prokureur. Lyk vir my daar is iewers sensitiewe dinge rondom die Museum in die wêreld daar buite. Miskien moet ons maar die artikel skrap. Julle gedagtes? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:11, 2 Augustus 2022 (UTC) :Skrap maar gerus. Die persoon hou nie op met sy terugrolle nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 12:04, 2 Augustus 2022 (UTC) ::{{Uitgevoer}}, hulle wil nie saam met ons werk nie, so nou kry hulle niks. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:53, 2 Augustus 2022 (UTC) == Wikipedia op FB == Ek probeer hard om erkenning vir ons Wikipedia binne die Afrika gemeenskap te kry. Sien [https://www.facebook.com/WikiAfrica WikiAfrica] - maar my kommentaar word elke keer verwyder! Tyd om [[Maryana Iskander]] te verwittig! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:39, 2 Augustus 2022 (UTC) == Die opleidingsessie te [[SAAWK]] == Gemeenskap, na 'n oggend van opleiding, lag en 'n miljoen vrae- ons verwelkom onder andere vir Gebruikers [[Gebruiker:Groesbekos|Groesbekos]], [[Gebruiker:Karooklippie|Karooklippie]], [[Gebruiker:Pro Patria Museum|Pro Patria Museum]], [[Gebruiker:Uitentuis|Uitentuis]], [[Gebruiker:BankovsBoulevard|BankovsBoulevard]] en [[Gebruiker:Taaldiva|Taaldiva]]! Ek vertrou dat julle ons outoppies hier so bietje sal verligting gee! Rol daai artikels uit... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 4 Augustus 2022 (UTC) :Baie welkom julle! Voel vry om nog vra te vra as julle vashaak. Ons is hier om te help. Ons waardeer al julle bydraes, en hoop julle voel welkom hier. Moet nie bang wees om foute te maak nie, alles kan maklik teruggerol word as daar 'n probleem is. En dankie aan Oesjaar wat vir die nuwe gebruikers opleiding gegee het! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:41, 4 Augustus 2022 (UTC) ::NS: Dankie vir jou moeite met die opleiding in Pretoria Oesjaar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:53, 4 Augustus 2022 (UTC) :::Wat ons nodig het is mense soos daai wat destyds aan Flinkdink deelgeneem het. Mense wat iets van alles weet en daarom 'n nuwe onderwerp kan aanpak sonder om by die diep kant weg te raak. En wat onderwerpe betref is die bestes dié waarby jy nie te direk betrokke is nie, maar wat ook nie buite jou vermoë en verwysingsraamwerk val nie. Terloops, ons het nog geen artikel vir [[Dawid van Lill]] nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 19:48, 4 Augustus 2022 (UTC) == Benodig == 'n Artikel oor [[Guillain-Barré-sindroom]] sal nuttig wees. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 14:06, 4 Augustus 2022 (UTC) == Groete uit Duitsland! == Gemeenskap, sien [https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/n-afrikaanse-brief-vir-jou-uit-duitsland/?fbclid=IwAR0LRnOCKwgeslH_C7P66wYMoCCNDfkhs2YTDDF4yk1CfqHuXgLdjU0EoEk Brief uit Duitsland] [[Gebruiker:SpesBona]] iets dalk vir jou om op te volg... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:18, 5 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}}, ek lees so lekker die hele brief en dit laat my baie sterk aan my eie vermenging van tale dink. Toe kom ek by die kommentare uit en lees die datums. Dis op 17 Februarie 2017 gepubliseer. Nou wonder ek wat van hom geword het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 5 Augustus 2022 (UTC) ::{{Ping|SpesBona}}, ek het eers nie na die datum gekyk nie. Hy is nog aktief, hy LIKE baie van my FB dinge! Probeer met hom kontak maak. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:13, 5 Augustus 2022 (UTC) == Endemies aan/in/vir == Gemeenskap, is iets endemies aan/in/vir? Ek het altyd '''aan''' gebruik, een van ons lede verkies '''in'''. Volgens die [[Taalkommissie]] is al drie bogenoemdes korrek! Praat van verwarring! Kan ek voorstel dat ons '''aan''' gebruik vir die eenvoudige rede dat dit die meeste reeds gebruik word? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:08, 5 Augustus 2022 (UTC) :Alhoewel almal reg mag wees, mag die betekenis verskil omdat endemies twee verskillende gebruike het. 'n Siekte kan endemies in 'n bevolking of miskien gebied wees, wat beteken dat dit goed en permanent gevestig is. Of 'n spesie kan endemies aan, of effektief beperk tot 'n area wees. "Endemies vir" slaan my dronk, en "endemies tot" sou ek nie uitsluit as 'n sinoniem vir "endemies aan" nie. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 11:03, 5 Augustus 2022 (UTC) ::Goed vertolk mnr. Kellerman, ek stem saam! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:20, 5 Augustus 2022 (UTC) :::Verskillende woordeboeke gee verskillende voorsetsels aan. Die WAT sê bv.: Van die olifante is die geslag Loxodonta endemies '''vir''' hierdie gebied. Maar dit klink vir my vreemd. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:56, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Louisa Bolus]] == Met die skep van [[Ruschia fugitans]] is daar nou 400 skakels na Louisa Bolus! Ek jaag nie gou weer so iets nie. Nou kan ek 'n positiewe boodskap op ons FB blad plaas Dinsdag met Vrouedag vanaf die Afrikaanse Wikipedia! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:10, 7 Augustus 2022 (UTC) :En sommer die vroulike bydraers tot Afrikaanse wikipedia ook bedank en aanmoedig, want die hele Augustus is vrouemaand in SA. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) == Vandag is my 5de Wiki-verjaarsdag == Vandag 5 jaar gelede het ek my eerste wysiging op Wikipedia gemaak. Ek het die artikel [[Bill Skarsgård]] geskep. Dankie vir almal se hulp die afgelope vyf jaar, ek waardeer dit! Ek hoop om nog so 55 jaar aan te hou, kom ons sien of ek dit kan regkry. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:12, 8 Augustus 2022 (UTC) :Baie geluk Rooiratel, jy is werklik 'n staatmaker! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:23, 8 Augustus 2022 (UTC) ::Geluk Rooiratel. Jou hulp met Wikidata en Sjablone word veral waardeer. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:36, 8 Augustus 2022 (UTC) :::Baie geluk! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:01, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie julle. :) - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:47, 10 Augustus 2022 (UTC) == Reëls vir afkappingsteken/apostroof == Sien asb. die geskiedenis van [[Groot Trek]]. [[Gebruiker:Puvircho]] sê " ’ " is die korrekte karakter vir die apostroof, maar volgens [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] is beide " ’ " en " ' " aanvaar. Ek het ook gekyk in my eie AWS Afrikaanse Woordelys & Spelreëls, en dit sê ook altwee is korrek. Ek dink op Wikipedia moet ons konsekwent wees. Ek verkies die " ' " karakter omdat dit makliker is vir meeste mense om te tik omdat dit deel is van 'n standaarde sleutelboord. Wat sê julle? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:23, 10 Augustus 2022 (UTC) :Op Engelse wikipedia word " ’ " getrou in " ' " verander. [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:37, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Ons is gelukkig nie Engels hier nie en kan dus nie hulle reëls blindelings hier toepas nie. Wat die apostroof betref sê [https://twitter.com/viva_afrikaans/status/1551451261828042752?s=20&t=FIk_BIoOICkzAI_2MOUQhA die bron] dat die “ ’ ” korrek is en die “ ' ” is ook aanvaarbaar. Dit is tog dan duidelik. Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm en daar het tot onlangs nog geen haan na gekraai nie. Ek verkies dus die “ ’ ” karakter bloot omdat dit korrek is. Maak julle gerus die regafstrepie, ek sal dit korrigeer indien ek daarby uitkom. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 17:11, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Die teenoorgestelde behoort hier te geld. Die regte vorm is '''’n''' (dink Nederlands, ''een''), maar ''' 'n''' is deesdae ook aanvaarbaar omdat dit maklik is om te tik. Groete. [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 17:53, 10 Augustus 2022 (UTC) :::Hoekom moet ons almal wit onderbroekies dra? As jy rooi wil dra, dra dit en los ander uit wat geel wil dra. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:08, 10 Augustus 2022 (UTC) ::::Wit onderbroekies, hahaha! Dalk omdat julle besluit het dat Langenhoven nie kon spel nie en die wisselvorm Sjina hier verban het :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:28, 11 Augustus 2022 (UTC) :::Die AWS reël sê altwee is korrek. Woord-vir-woord sê dit : " Let op die korrekte vorm van die afkappingsteken, naamlik ’ of ', en nie ‘ nie. " So een is nie meer korrek as die ander nie. Nou hoekom verkies jy die een wat moeiliker is vir mense om te tik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:22, 11 Augustus 2022 (UTC) :::: Maar natuurlik, ons is almal gelyk, sommige is net meer gelyk as ander :-) [[Gebruiker:Naudefj|Frank]] ([[Gebruikerbespreking:Naudefj|kontak]]) 07:32, 11 Augustus 2022 (UTC) :::::Ek het nog nooit gestry teen die korrektheid van ' nie. Dit is vir my bloot ewe maklik om altwee te tik (op ’n Apple-rekenaar), daarom verkies ek die ’. [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] ([[Gebruikerbespreking:Puvircho|kontak]]) 08:01, 12 Augustus 2022 (UTC) ::::::Jy het. Jy het gesê "Ek verander buitendien op talle blaaie waar ek kom die apostroof na die ''korrekte'' vorm". So as ' korrek is, dan is daar geen verandering nodig nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:32, 12 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] - Voorbladartikel == Kan ons dalk die artikel nou nog in Augustus plaas? Die maand van die vrou... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 10 Augustus 2022 (UTC) :Enige van die ruimteartikels kan oorstaan. Daar is twee. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:27, 10 Augustus 2022 (UTC) ::Oesjaar, ek dog jy is net met die maan gepla? (Lag) As selfaangestelde bestuurder van die voorbladvolgorde, sal ek Cleopatra vroeër inpas! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 10 Augustus 2022 (UTC) == Theunis C.C. Lombard == Ek wonder of hierdie man nog leef. Is hy baie oud of ontbreek die sterfdatum? [[Gebruiker:JMK|JMK]] ([[Gebruikerbespreking:JMK|kontak]]) 08:40, 11 Augustus 2022 (UTC) :Volgens [https://www.identitynumber.org/death-notices-results.php?surname=LOMBARD hier] is 'n "Theunis Christiaan Christoffel Lombard" wat in 1923 gebore is, oorlede. Maar dit gee nie die sterfdatum nie. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:40, 11 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het 'n vraag oor sy sterfdatum op ons FB Groep geplaas. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:46, 11 Augustus 2022 (UTC) == Ou Mukdro was al weer hier in 'n ander gedaante... == Gewonder wanneer hy sy verskyning gaan maak.... Bietjie opwinding op 'n Saterdag aand! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 13 Augustus 2022 (UTC) == Statistiek oor Suider-Afrika se Wikepedia's... == Gemeenskap, sien:http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:31, 14 Augustus 2022 (UTC) == Geluk prof. Anne-Marie Beukes! == Geluk aan prof. [[Anne-Marie Beukes]], HUB van die SA Akademie vir Kuns en Wetenskap, wat vandag verjaar! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:18, 15 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia op Facebook! == Gemeenskap, ons het die 900 lede mylpaal verbygesteek! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:14, 16 Augustus 2022 (UTC) == Bemarking.... == Gemeenskap: nou Don aand tussen 20:00 en 20:30 saai Pretoria FM so 'n 5 minute onderhoud uit op Rondomtalie! RSG saai dan Sondag na 11:00 'n onderhoud uit op Taaldinge - dankie Ina Strydom. Beide is vandag met my gevoer. Luister as julle kan. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:48, 16 Augustus 2022 (UTC) Die skakel na "Taaldinge" is [https://omny.fm/shows/taaldinge/taaldinge-21-augustus-2022 hier] == Louisa Bolus == Gemeenskap, ek bevestig dat daar nou presies 500 skakels na die artikel van [[Louisa Bolus]] is! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:51, 19 Augustus 2022 (UTC) == Die Afrikaanse Wikipedia en Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns == Gemeenskap, hierdie week finaliseer ons die dokumente en dan begin 'n nuwe hoofstuk vir die Afrikaanse Wikipedia asook vir die Akademie! Ons kontak persoon by die Akademie is Sanita Meyer (086 133 37660). Ons gaan 'n groot kennisgewingbord (advertensiebord?) buite die Akademie oprig. Myns insiens moet die volgende op die bord verskyn: ''Hier is die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia!'' vergesel met die Wikipedia logo en relevante tel. nommer en epos adres. Ek hoor graag wat julle dink oor die kennisgewingbord. Enige persoon wat wil help met die ontwerp is welkom! Kuns is nie my sterk punt nie. Ek hoor graag van julle! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:44, 20 Augustus 2022 (UTC) == Latynse musiek == Help asb: By "Latin music" soos gesing deur [[Julio Iglesias]], skryf mens "Latyns" of bly dit "Latin"? Dankie, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:18, 21 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien die paar Wikipedias wat artikel daaroor het, vertaal "Latin". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:32, 22 Augustus 2022 (UTC) == Artikels met bronne/verwysings wat onleesbaar is == Gemeenskap, ek het 'n wesenlike probleem met die skielike klomp artikels wat bronne/verwysings in ander tale het wat nie geverifieer kan word nie, veral die Russiese goed. Enige gebruiker het die reg om feite te verifieer wat ons nie kan doen nie. Hoe weet ons die bronne is nie bemarking materiaal of iets politiekery nie? Dit skep geleenthede waar leuens/onwaarhede ens versprei kan word ten koste van ons Wikipedia. Myns insiens moet ons dit nie toelaat nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:09, 22 Augustus 2022 (UTC) {{Gekant}} Nee. Die Romeine het die spreekwoord gehad: ''Graecum est, non legitur'' (dis Grieks, dit is onleesbaar), en ons weet wat van hul wonderlike beskawing geword het. '''Nommer 1'''. Nou sien, in die akademie werk dit so: enige mite moet jy by sy oorspronklike teks naspoor. Ons noem dit die '''primêre teks''' of '''oerteks'''. Die oudste bestaande teks wat daar is. As dit in Grieks is, dan is dit Grieks. As dit in Kopties is, dan is dit Kopties. Die teks is onveranderlik, jy egter nie. Want, ek kyk hierdie week hoe [[Wolraad Woltemade]] vreeslik baie aandag geniet het. Die teks wat ons oor hom het is wel in 1805. Onthou, die heldedaad is in 1773. Maar daar is die sinnetjie wat sê dat die VOC van hom en sy heldedade verwittig is. Ek soek onder andere '''daardie bronne'''. Wie het die VOC meegedeel? Waar is die bewyse? Hoe weet ons dit is nie nog 'n mite soos die [[Heks van Hexrivier]] nie? Die lesers het die reg op die waarheid. As dit versinsel is, is dit versinsel. Of, die enigste inligting wat ons oor [[Johanna van Arkel]] eintlik het, is haar verhoor van twee bundels lank, wat natuurlik in daardie jare in Latyn opgeteken is. Hier is [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_1.pdf bundel 1], en [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Proc%C3%A8s_de_condamnation_et_de_r%C3%A9habilitation_de_Jeanne_d%E2%80%99Arc%2C_dite_la_Pucelle%2C_Volume_2.pdf bundel 2]. Die res is omstandigheidsgetuienis, of briewe of wat in [[egodokument]]e opgeteken staan. Enigiets anders OOR daardie oerteks is '''sekondêre tekste'''. Dit sluit vertalings in, en kantlynaantekeninge, kommentaar, maar soos die Italiaanse spreekwoord lui: vertaling is verraad. Want, orals is daar sprake van ''interpretasie''. Elkeen vertolk die waarheid anders. Die oerteks spreek vanself. Probeer Afrikaanse tekste in Engels vertaal. Nie altyd bevredigend nie, nè, fynere nuanses gaan verlore. Dus moet jy 'n kenner kry, van die universiteit. Of, iemand van 'n anderstalige Wikipedia. As ons goed oor die VOC wil hê, dan moet ons by nationaalarchief.nl gaan soek. Die skrif is in die skeepsjoernale iets '''ongoddelik lelik''', maar daar is paleograwe wat hul daarmee besig hou. Die Kaapse argief, so verneem ek, wil skynbaar alles kopiereg op hê, ook hul getranskribeerde tekste. Die Hollanders sê weer: "maar donder op, leef en laat leef!" Al hul bronne is absoluut gratis en toeganklik en in die openbare besit; jy kan daarmee maak wat jy wil. So watter bron mag mens nou gebruik? Dikwels, soos by [[Joachim Nikolaus von Dessin]], is die enigste '''toeganklike''' kopie van sy testament juis in daardie een '''ongoddelik lelike teks'''. In [[Dan Sleigh]] se boek, ''Fort Lydsaamheid'', sal ons byvoorbeeld van kartograaf De Bucquoij (in die boek wel 'n chirurgyn) te lese kry wat vanaf Delagoabaai met die ''Northhampton'' terug is Kaap toe. Dis op bl. 90. Dis in Afrikaans, ''suiwer Afrikaans'', maar suiwer '''versinsel'''. De Bucquoij is '''ONTVOER''' deur Engelse seerowers met die ''Victory'' in die baai, het 'n draai gaan maak in Madagaskar (daar is hy sonder seremonie gelos), daarna is hy weer baai toe, uitgetrap in Batavia (Jakarta), na Formosa (Taiwan), en het eers in 1735 rond teruggekeer, via die Kaap, Nederland toe. Daar het hy belewenisse op skrif uitgegee. En daardie boek het ek verlede jaar op Goeie Vrydag gelees. So ek weet Sleigh skryf fiksie. So ook word gepraat van ene Jan Mona wat ook terug Kaap toe is, nadat hy feitlik die wa deur die drif help trek het. In die boek is hy glo vreeslik spaarsamig, al sy gasie word opgepot in die Kaap, want hy wil sy vader, wat in die tronk sit, se skuld afbetaal. Toe hy in die Kaap terugkom, word hom meegedeel die tronk het afgebrand. Sy vader en sussie is albei dood. Weer suiwer Afrikaans, weer liederlike versinsel. Jan Mona is in 1729 in Delagoabaai vermoor. Hy het die Kaap nooit weer gesien nie. Die VOC het wel sy geld aan naasbestaandes gestuur. '''Nommer 2'''. 'n Mens kan bloot die naam van 'n fiktiewe Afrikaanse/Engelse/Duitse boek gegee het, wat ook nie bestaan nie. Wie sal weet? '''Nommer 3'''. Die Kataloniese Wikipedia het al probeer wys dat daar "leemtes" bestaan, in kennis. Ons kan tog nie verwag dat alle Staatsadministrasie dwarsoor die wêreld in Engels sal geskied nie. Wel in Spaans, Frans, Russies, ''und so weiter''. Voorts moet mens onthou, as mens oor Russiese sake skryf, dan sal jy noodwendig Russiese bronne moet raadpleeg. As jy dus kennis kan deel wat ander tale nie het nie, het jou Wikipedia die voorsprong. Oplossings: # Bevriend ander gebruikers op anderstalige Wikipedias, wat jy kan vertrou (en jou gratis verblyf by buitelandse Wikimanias kan bied...). # Google Chrome verskaf 'n blitsige vertaaldiens vir webblaaie. # Begin maar 'n ander taal aanleer by Duolingo... [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] ([[Gebruikerbespreking:Suidpunt|kontak]]) 07:48, 22 Augustus 2022 (UTC) almr9la4ydhqo3sp4yypfxv1m8us8sz 4 9591 2520749 2520628 2022-08-21T19:36:03Z SpesBona 2720 /* Cleopatra VII */ Skuif na [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022]] wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;" cellspacing="0" cellpadding="10" | colspan="2" | '''Kandidaatartikels vir voorblad: Help vorm die beste van Wikipedia''' Hier besluit ons watter artikels op die voorblad van die Afrikaanse Wikipedia gaan verskyn. ''''n Voorbladartikel''' moet die beste werk op Wikipedia ten toon stel. Om 'n artikel te nomineer kan dit gewoon bygevoeg word aan die onderkant van hierdie bladsy. Lees asseblief eers die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|Riglyne vir nominasie]] voor u 'n artikel nomineer. U kan beïnvloed wat op die voorblad verskyn deur 'n artikel te ondersteun of deur beswaar aan te teken. Persone wat 'n artikel voorstel moet ook bereid wees om te help om besware aan te spreek. As daar geen noemenswaardige besware is nie kan 'n artikel moontlik 'n voorbladartikel word. Die beleid is tans om enige genomineerde bladsy waarvoor daar na 'n maand geen geldige beswaar is nie en wat aan die [[Wikipedia:Riglyne vir voorbladartikels|vereistes voldoen]] as 'n moontlike voorbladartikel te beskou. 'n Artikel word vir 'n week lank op die voorblad vertoon, vanaf Maandag tot die daaropvolgende Sondag. Ou suksesvolle nominasies word na die betrokke argief verskuif. 'n Lys van voorbladartikels wat al in hierdie jaar gebruik is, is by [[Wikipedia:Voorbladartikels {{CURRENTYEAR}}]] te kry. Daar is ook 'n inleiding tot die voorbladartikelprojek by [[Wikipedia:Voorbladartikel]]. Onsuksesvolle nominasies kan besigtig word by [[Wikipedia:Onsuksesvolle voorbladnominasies/2022]]. |- | colspan="2" | <div style="border-bottom: solid 2px #479429;">[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] '''Opkomende weke'''</div> |- valign="top" | width="50%" | '''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}|Volgende week]]''' {{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +1 }}}} }} | width="50%" | '''[[Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}|Die week daarop]]''' {{ #ifexist: Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}} | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }} {{CURRENTYEAR}}}} | {{Geen Voorbladartikel|week={{ #expr: {{CURRENTWEEK}} +2 }}}} }} |} {{Argiefboks|18 | argief1 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2005|2005]] | argief2 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2006|2006]] | argief3 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2007|2007]] | argief4 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2008|2008]] | argief5 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2009|2009]] | argief6 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2010|2010]] | argief7 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2011|2011]] | argief8 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2012|2012]] | argief9 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2013|2013]] | argief10 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2014|2014]] | argief11 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2015|2015]] | argief12 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2016|2016]] | argief13 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2017|2017]] | argief14 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2018|2018]] | argief15 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2019|2019]] | argief16 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2020|2020]] | argief17 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2021|2021]] | argief18 = [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022|2022]] }} Hier kan u gerus voorstelle maak vir moontlike voorbladartikels, of ondersteuning of beswaar lewer oor huidige nominasies. Dit is behulpsaam om u nominasies, besware en ondersteuning van kommentaar te voorsien wat betrekking op die artikel se inhoud het. Indien u gekant is teen 'n artikel se nominasie kan dit help om te sê waarom, so kan probleme aangespreek word en u mag u teenkanting na ondersteuning verander. So ook kan redes vir 'n nominasie ander gebruikers help om die goeie punte van 'n artikel raak te sien. U is welkom om die volgende sjablone te gebruik: * {{sl|ondersteun}} ({{ondersteun}}) * {{sl|gekant}} ({{gekant}}) * {{sl|neutraal}} ({{neutraal}}) * {{sl|kommentaar}} ({{kommentaar}}) * {{sl|vraag}} ({{vraag}}) ; Wenk: Om die vervoerband vir 2022 te besigtig, '''[[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|klik hier]]'''. ;Nuwe voorstelle == [[Fenisië]] == {{sperdatum|26 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:06, 26 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:50, 26 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:48, 28 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:07, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Uranus se ringe]] == {{sperdatum|30 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} – Ek weet nie of dit dalk 'n bietjie ingewikkeld is nie (ek verstaan self nie heeltemal alles nie). Maar die Engelse artikel, waarvan dit vertaal is, is 'n sterartikel. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:18, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[San Francisco Internasionale Lughawe]] == {{sperdatum|30 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} – Ek volg hiermee die [[Doebai Internasionale Lughawe]]-voorblad op. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 15:29, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:48, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Suid-Afrikaanse Grensoorlog]] == {{sperdatum|30 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} – Plaaslike [[Koue Oorlog]] geskiedenis - [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:26, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:46, 30 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:41, 1 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:14, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Neanderdaller]] == {{sperdatum|31 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} – Sjoe, nou is ek moeg vir dié spulletjie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:23, 20 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:36, 20 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:51, 21 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – ondersteun my voorgeslagte! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:40, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Jupiter]] == {{sperdatum|2 September 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|– <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:33, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:10, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:15, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:20, 2 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:13, 3 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Virgin Australia]] == {{sperdatum|7 September 2022}} * {{ondersteun}} – Aansluitend tot sy mededinger, [[Qantas]]. Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:38, 8 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:16, 10 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Samoaanse nasionale rugbyspan]] == {{sperdatum|14 September 2022}} * {{ondersteun}} – Samoa is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Siva Tau-oorlogsdans. Ek vra dat hierdie artikel in die week rondom 23 September 2022 geplaas word, dan sal dit in 'n unieke gebeurtenis saam met [[:de:Samoanische Rugby-Union-Nationalmannschaft]] op die voorblad verskyn. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:38, 16 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC) == [[Skotse nasionale krieketspan]] == {{sperdatum|14 September 2022}} * {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Kyk net, van die wedstrydstatistiek in die inligtingskassie moet opgedateer word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:42, 16 Augustus 2022 (UTC) * {{kommentaar}} – Soos gewoonlik sal al die statistieke op die Sondag van die plasing hersien word. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:20, 18 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:07, 19 Augustus 2022 (UTC) == [[Miami]] == {{sperdatum|19 September 2022}} * {{ondersteun}} – lekker by die see, maar na ek dit vertaal het, sien ek dis 'n reuse stad! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 16:08, 19 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Kom eerder Mouillepunt toe; hier is nie Mafia nie. En dis kleiner. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:24, 19 Augustus 2022 (UTC) *:Sal so maak Burgert, LOL! Dankie dat jy my poging hier ondersteun. [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:13, 19 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 20:37, 20 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 09:25, 21 Augustus 2022 (UTC) <!-- Dis die laaste lyn van hierdie bladsy, skryf asb. hierbo! --> [[Kategorie:Voorblad]] jozjh0ahh3ipi6xaegeuyoy4busrgq7 4 10890 2520748 2519224 2022-08-21T19:35:07Z SpesBona 2720 + [[Cleopatra VII]] wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background:#FFFFFF; border:solid 1px #479429;" cellspacing="0" cellpadding="10" |- | colspan="2" | <h2 style="font-size:16pt">Voorbladartikels: die beste van Wikipedia</h2> [[Lêer:Cscr-featured.svg|links|50px|]] Hier by die Afrikaanse Wikipedia poog ons om spogartikels voor te berei om op die voorblad te pryk. Hierdie artikels verteenwoordig van die beste skryfwerk en is vooraf gekies deur die gemeenskapslede. Dit beteken egter nie dat die artikels nie verder verbeter kan word nie, maar bloot dat dit al reeds meer aandag geniet het. Tans is daar '''{{PAGESINCATEGORY:Voorbladartikels}}''' artikels wat voorbladstatus behaal het, uit 'n totaal van {{NUMBEROFARTICLES}}. Dus verskyn een uit elke {{rondaf|{{#expr: {{NUMBEROFARTICLES:R}} / {{PAGESINCATEGORY:Voorbladartikels}}}} }} artikels op die onderstaande lys. Nomineer gerus potensiële artikels by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad|''Kandidaatartikels vir voorblad'']] of bespreek ander gebruikers se nominasies. <div align="center"><br /> <p style="font-variant: small-caps; text-align: center; font-size: 100%;">[[#Aardrykskunde|Aardrykskunde]] • [[#Biologie|Biologie]] • [[#Geskiedenis|Geskiedenis]] • [[#Kultuur en samelewing|Kultuur en samelewing]] • [[#Sport|Sport]] • [[#Taal- en letterkunde|Taal- en letterkunde]] • [[#Die Kunste|Die Kunste]] • [[#Sterrekunde en ruimtevaart|Sterrekunde en ruimtevaart]] • [[#Wetenskap en tegnologie|Wetenskap en tegnologie]]</p> </div> |- | colspan="2" | {| width="100%" |[[Lêer:Calendar-nl.png|30px]] | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Nuwe toevoegings === </div> |} |-valign="top" | width="50%" | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{CURRENTWEEK}} {{CURRENTYEAR}}}} | width="50%" | {{Wikipedia:Voorbladartikel week {{ #expr: {{CURRENTWEEK}} -1 }} {{CURRENTYEAR}}}} |-valign="top" | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=Purple geography icon.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Geografie}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Aardrykskunde === </div> |} [[Lêer:Satellite image of Japan in May 2003.jpg|100px|regs|Japan]] [[Aarde]] - [[Alabama]] - [[Alexandrië]] - [[Alpe]] - [[Amsterdam]] - [[Andorra]] - [[Antarktika]] - [[Argentinië]] - [[Arktiese Oseaan]] - [[Arles]] - [[Armenië]] - [[Australië]] - [[Azerbeidjan]] - [[Belfast]] - [[België]] - [[Berg Athos]] - [[Berlyn]] - [[Bergen]] - [[Bernau bei Berlin]] - [[Bieszczady]] - [[Bordeaux]] - [[Botswana]] - [[Brasilië]] - [[Bredasdorp]] - [[Bremen]] - [[Bretagne]] - [[Brussel]] - [[Buenos Aires]] - [[Bulgarye]] - [[Carcassonne]] - [[Chicago]] - [[Chili]] - [[Costa Rica]] - [[Darmstadt]] - [[Denemarke]] - [[Duitsland]] - [[Durban]] - [[Estland]] - [[Ethiopië]] - [[Faroëreilande]] - [[Frankfurt am Main]] - [[Frankryk]] - [[Frans-Guyana]] - [[Genua]] - [[Georgië]] - [[Glasgow]] - [[Gotenburg]] - [[Hamburg]] - [[Hawaii]] - [[Helsinki]] - [[Hesse]] - [[Republiek Ierland|Ierland]] - [[Iran]] - [[Istanboel]] - [[Italië]] - [[Japan]] - [[Johannesburg]] - [[Kaapse Plooigordel]] - [[Kaapstad]] - [[Kaliningrad]] - [[Kambodja]] - [[Kamtsjatka-skiereiland]] - [[Kanada]] - [[Kasakstan]] - [[Keulen]] - [[Krim]] - [[Krugerwildtuin]] - [[Leiden]] - [[Libië]] - [[Litaue]] - [[Londen]] - [[Los Angeles]] - [[Madagaskar]] - [[Malawi]] - [[Malta]] - [[Meksiko]] - [[Milwaukee]] - [[Moldowa]] - [[Monaco]] - [[Mont-Saint-Michel]] - [[Montreal]] - [[Montreux]] - [[Moskou]] - [[Namibië]] - [[Nederland]] - [[Nedersakse]] - [[Nieu-Seeland]] - [[Noord-Ierland]] - [[Noord-Masedonië]] - [[Noorweë]] - [[Normandië]] - [[Nyldelta]] - [[Oekraïne]] - [[Paaseiland]] - [[Papoea-Nieu-Guinee]] - [[Parys]] - [[Perth]] - [[Pireneë]] - [[Pole]] - [[Port Elizabeth]] - [[Potsdam]] - [[Pretoria]] - [[Provence]] - [[Quebec]] - [[Réunion]] - [[Reykjavik]] - [[Riga]] - [[Rio de Janeiro]] - [[Rusland]] - [[Sachalin]] - [[São Paulo]] - [[Senegal]] - [[Siberië]] - [[Sjanghai]] - [[Skerryvore]] - [[Skotland]] - [[Slowakye]] - [[Straatsburg]] - [[Suid-Afrika]] - [[Svalbard]] - [[Swartwoud]] - [[Swede]] - [[Switserland]] - [[Sydney]] - [[Tafelberg]] - [[Tahiti]] - [[Thailand]] - [[Tirus]] - [[Tornado]] - [[Treviso]] - [[Tsoenami]] - [[Turyn]] - [[Uruguay]] - [[Valencia, Spanje|Valencia]] - [[Venesië]] - [[Verenigde Koninkryk]] - [[Verenigde State van Amerika]] - [[Vermont]] - [[Vilnius]] - [[Vulkaan]] - [[Waalse Gewes]] - [[Wallis]] - [[Warskou]] - [[Washington, D.C.]] - [[Wes-Australië]] - [[Ysland]] - [[Zambië]] - [[Zürich]] | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=P history.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Geskiedenis}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Geskiedenis === </div> |} [[Lêer:B-29s dropping bombs.jpg|100px|regs|Bomwerpers oor Japan tydens die Tweede Wêreldoorlog]] [[Akkadiese Ryk]] - [[Amerikaanse Rewolusie]] - [[Andries Pretorius]] - [[Anne Frank]] - [[Antieke Egipte]] - [[Antieke Hawaii]] - [[Apartheid]] - [[Asjantiryk]] - [[Assirië]] - [[Berlynse Lugbrug]] - [[Boeing B-17 Flying Fortress]] - [[Boerekrygsgevangenes]] - [[Centurion (tenk)|Centurion]] - [[Cetshwayo|Cetshwayo kaMpande]] - [[Cicero]] - [[Cité de Carcassonne]] - [[Cleopatra VII]] - [[Duitse Demokratiese Republiek]] - [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] - [[Etruskers]] - [[Francis William Reitz]] - [[Fritz Joubert Duquesne]] - [[Gallië]] - [[Goelag]] - [[Heinz Guderian]] - [[Homeros]] - [[Hongaarse Rewolusie van 1956]] - [[Indusvalleibeskawing]] - [[Jan Christian Smuts]] - [[Jesus van Nasaret]] - [[Johanna van Arkel]] - [[Kathaar]] - [[Khmer-ryk]] - [[Kiëf-Roes]] - [[Kosakke]] - [[Koue Oorlog]] - [[Koesj]] - [[Kruistog]] - [[Kulturele Rewolusie]] - [[Legendariese Sweedse konings]] - [[Li Bai]] - [[Memphis (Egipte)|Memphis]] - [[Mesopotamië]] - [[Middeleeuse kookkuns]] - [[Militêre geskiedenis van Suid-Afrika]] - [[Mongoolse Ryk]] - [[Bernard Montgomery]] - [[Moord op die Romanofs]] - [[Adriaan Moorrees]] - [[Namibiese volksmoord 1904-1908]] - [[Fridtjof Nansen]] - [[Neolitiese Omwenteling]] - [[Nikolaas II van Rusland]] - [[Nyabêla]] - [[Operasie Entebbe]] - [[Opstand in die Warskou-ghetto]] - [[Paleolitikum]] - [[Palmyra]] - [[Partiese Ryk]] - [[Perikles]] - [[Plinius die ouere]] - [[Pitia]] - [[Pous Pius IX]] - [[Pous Silvester II]] - [[Rosettasteen]] - [[Russies-Japannese Oorlog]] - [[Russiese Rewolusie (1917)|Russiese Rewolusie 1917]] - [[William Philip Schreiner]] - [[Seerowery]] - [[Sesdaagse Oorlog]] - [[Sherman Firefly]] - [[Slag van Magersfontein]] - [[Slag van Stalingrad]] - [[Hans Strijdom]] - [[Helen Suzman]] - [[Tiger I-tenk]] - [[Trojaanse Oorlog]] - [[Tweede Wêreldoorlog]] - [[USS Constitution]] - [[USS Maryland (BB-46)]] - [[Victoria van die Verenigde Koninkryk]] - [[Vlad Dracula]] - [[Voorlaaier (geweer)|Voorlaaier]] - [[Wêreldgeskiedenis]] - [[Winteroorlog]] |-valign="top" | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=P culture.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Kultuur}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Kultuur en samelewing === </div> |} [[Lêer:Red Wine Glass.jpg|100px|regs|'n Glas rooiwyn]] [[Afrikaanse kerkbou in die Karoo]] - [[Hennie Aucamp]] - [[Chris Barnard (skrywer)|Chris Barnard]] - [[Barnsteen]] - [[Simone de Beauvoir]] - [[Bewussyn]] - [[Christiaan Frederik Beyers]] - [[Boeddhisme]] - [[Borsjt]] - [[Breyten Breytenbach]] - [[André P. Brink]] - [[Ted Bundy]] - [[Byeboerdery]] - [[Petrus Coetzee]] - [[Cristina Fernández de Kirchner]] - [[Dagbreek (Sondagkoerant)|Dagbreek]] - [[Joachim Nikolaus von Dessin]] - [[Marie Koopmans-De Wet]] - [[Reza de Wet]] - [[Die Transvaler]] - [[Die Vaderland]] - [[Egiptiese mitologie]] - [[Ekonomie van Suid-Afrika]] - [[Frans Engelenburg]] - [[Ganesja]] - [[Geestesteuring]] - [[Gereformeerde kerk Humpata]] - [[Geskiedenis van erotiese afbeeldings]] - [[Groot Markplein van Brussel]] - [[Hadj]] - [[Carl Otto Hager]] - [[Hiernamaals]] - [[Hindoeïsme]] - [[Adriaan Hofmeyr]] - [[Jan Hendrik Hofmeyr (predikant)|Jan Hendrik Hofmeyr]] - [[Jannie Hofmeyr]] - [[Interseks]] - [[Jode in Suid-Afrika]] - [[Ingrid Jonker]] - [[Elsa Joubert]] - [[Kaas]] - [[Kleurlingstemregvraagstuk]] - [[Etienne Leroux]] - [[Mabel Malherbe]] - [[Maori-kultuur]] - [[Johannes Meintjes]] - [[Middeleeuse kookkuns]] - [[Andrew Murray]] - [[Nederduits (skoolvak)]] - [[NG gemeente Fordsburg]] - [[NG gemeente Rondebosch]] - [[Oktoberfest]] - [[Oosters-Ortodokse Kerk]] - [[Paryse Metro]] - [[Plafon van die Sixtynse kapel]] - [[Posseël]] - [[Dirk Postma]] - [[Reinheitsgebot]] - [[Rooiplein]] - [[P.D. Rossouw]] - [[Jean-Jacques Rousseau]] - [[SACS]] - [[Seks]] - [[Seksualiteit in antieke Rome]] - [[Seksuele oriëntasie]] - [[Sider]] - [[Sisiliaanse Mafia]] - [[Slawiese mitologie]] - [[Suid-Afrikaanse militêre dekorasies: 2003-]] - [[Swabies-Alemanniese Karnaval]] - [[Swastika]] - [[Elizabeth Taylor]] - [[Anton Tsjechof]] - [[Herman van Broekhuizen]] - [[Verenigde Party]] - [[Vlag van Argentinië]] - [[Vlag van Armenië]] - [[Vlag van Australië]] - [[Vlag van Azerbeidjan]] - [[Vlag van Brasilië]] - [[Vlag van Chili]] - [[Vlag van Denemarke]] - [[Vlag van die Filippyne]] - [[Vlag van die Republiek China]] - [[Vlag van die Verenigde Koninkryk]] - [[Vlag van die Verenigde State]] - [[Vlag van die Volksrepubliek China]] - [[Vlag van Duitsland]] - [[Vlag van Europa]] - [[Vlag van Frankryk]] - [[Vlag van Hongkong]] - [[Vlag van Indië]] - [[Vlag van Israel]] - [[Vlag van Japan]] - [[Vlag van Kanada]] - [[Vlag van Meksiko]] - [[Vlag van Namibië]] - [[Vlag van Nieu-Seeland]] - [[Vlag van Puerto Rico]] - [[Vlag van Singapoer]] - [[Vlag van Suid-Afrika]] - [[Webjoernaal]] - [[Wladimir Poetin]] - [[Wyn]] | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=P sport.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Sport}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Sport === </div> |} [[Lêer:Rugby tackle cropped.jpg|100px|regs|'n Engelse rugbyspeler ruk hom los uit 'n harde duikslag deur 'n Australiër]] [[Afghaanse nasionale krieketspan]] - [[All Blacks]] - [[Argentynse nasionale rugbyspan]] - [[Australiese nasionale krieketspan]] - [[Bengaalse nasionale krieketspan]] - [[Engelse nasionale krieketspan]] - [[Engelse nasionale rugbyspan]] - [[Roger Federer]] - [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan]] - [[Franse nasionale rugbyspan]] - [[Ierse nasionale krieketspan]] - [[Ierse nasionale rugbyspan]] - [[Indiese nasionale krieketspan]] - [[Italiaanse nasionale rugbyspan]] - [[Japannese nasionale rugbyspan]] - [[Kanadese nasionale rugbyspan]] - [[Keniaanse nasionale krieketspan]] - [[Krieketwêreldbeker 2015]] - [[Krieketwêreldbeker 2019]] - [[Nederlandse nasionale krieketspan]] - [[Nepalese nasionale krieketspan]] - [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan]] - [[Olimpiese Somerspele 2008]] - [[Olimpiese Somerspele 2012]] - [[Pakistanse nasionale krieketspan]] - [[Paralimpiese Somerspele 2008]] - [[Proteas]] - [[Rugby]] - [[Rugbywêreldbeker 2007]] - [[Rugbywêreldbeker 2011]] - [[Rugbywêreldbeker 2015]] - [[Rugbywêreldbeker 2019]] - [[Skaak]] - [[Skotse nasionale rugbyspan]] - [[Springbokke]] - [[Sri Lankaanse nasionale krieketspan]] - [[Tafeltennis]] - [[Verenigde State se nasionale rugbyspan]] - [[Wallabies]] - [[Walliese nasionale rugbyspan]] - [[Wes-Indiese nasionale krieketspan]] - [[Zimbabwiese nasionale krieketspan]] {| width="100%" | {{klik|Afbeelding=P biology.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Biologie}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Biologie === </div> |} [[Lêer:Hippopotame 0003.jpg|100px|regs|Seekoei]] [[Afrika-rotsluislang]] - [[Berghaan]] - [[Blouwalvis]] - [[Bonobo]] - [[Buffel]] - [[Dier]] - [[Dinosourus]] - [[Fotosintese]] - [[Gewone luislang]] - [[Gordeldier]] - [[Jagluiperd]] - [[Javaanse tier]] - [[Kat]] - [[Koraal]] - [[Kryt-Paleogeen-uitwissing]] - [[Leeu]] - [[Lewensiklus van die tier]] - [[Mens]] - [[Menslike evolusie]] - [[Mos]] - [[Oorsprong van voëls]] - [[Pikkewyn]] - [[Poema]] - [[Pylsterteend]] - [[Rot]] - [[Saffraan]] - [[Seekoei]] - [[Sekretarisvoël]] - [[Senuweestelsel]] - [[Slaap]] - [[Swangerskap]] - [[Tierluislang]] - [[Wolf]] - [[Ysbeer]] |-valign="top" | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=P linguistics.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Taal}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Taal- en letterkunde === </div> |} [[Lêer:Betws y coed.jpg|100px|regs|Padteken in Wallies]] [[Afrikaans]] - [[Fins]] - [[Frans]] - [[Hamlet]] - [[Henry James]] - [[Italiaans]] - [[Mabel Jansen]] - [[Adam Mickiewicz]] - [[Misdaad en Straf]] - [[Nederlands]] - [[William Shakespeare]] - [[Sweeds]] - [[Taal]] - [[Verskille tussen Afrikaans en Nederlands]] - [[Wallies]] | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=P art.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Kuns}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Die Kunste === </div> |} [[Lêer:Little nemo the walking bed.jpg|100px|regs|'n Strokiesverhaal]] [[Ingmar Bergman]] - [[Bucchero]] - [[Samuel Cronwright]] - [[Salvador Dalí]] - [[Marlene Dietrich]] - [[documenta]] - [[Paul Gauguin]] - [[Katedraal van Vilnius]] - [[Klooster]] - [[Krugerstandbeeld]] - [[Kuns]] - [[Leonardo da Vinci]] - [[Modernisme]] - [[Marita Napier]] - [[Oscar Niemeyer]] - [[Jacobus Hendrik Pierneef]] - [[Johan de Ridder]] - [[Leni Riefenstahl]] - [[Staafkerk van Borgund]] - [[Sosialistiese realisme]] - [[Strokiesverhaal]] - [[Topkapi-paleis]] - [[Tuin van Wellus]] - [[Rembrandt van Rijn]] - [[Leonore Veenemans]] - [[Andy Warhol]] - [[Wat Phra Kaew]] |-valign="top" | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=Q space.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Geesteswetenskappe}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Sterrekunde en ruimtevaart === </div> |} [[Lêer:Saturn (planet) large.jpg|100px|regs|Saturnus]] [[Aarde]] - [[Alpha Centauri]] - [[Andromeda-sterrestelsel]] - [[Asteroïde]] - [[Buiteaardse lewe]] - [[Europese Suidelike Sterrewag]] - [[Hubble-ruimteteleskoop]] - [[James Webb-ruimteteleskoop]] - [[Komeet]] - [[Kuipergordel]] - [[Maan]] - [[Maanlanding]] - [[Mariner 4]] - [[Mars]] - [[Melkweg]] - [[Neptunus]] - [[Opsporing van eksoplanete]] - [[Pioneer 11]] - [[Pluto]] - [[Proxima Centauri]] - [[Saturnus]] - [[Sonnestelsel]] - [[Ster]] - [[Sterrestelsel]] - [[Triton (maan)|Triton]] - [[Veranderlike ster]] - [[Waarneembare heelal]] | {| width="100%" |{{klik|Afbeelding=P physics.svg|Grootte=60px|Link=Kategorie:Wetenskap}} | width="100%"|<div style="border-bottom: solid 2px #479429;"><br /> === Wetenskap en tegnologie === </div> |} [[Lêer:Wankel-1.jpg|100px|regs|Wankelenjin]] [[Aardverwarming]] - [[Airbus A380]] - [[Apple Inc.]] - [[Binnebrandenjin]] - [[Concorde]] - [[Differensiaalrekening]] - [[Doebai Internasionale Lughawe]] - [[Gemenedrukbuisbrandstofinspuiting]] - [[Geskiedenis van die Aarde]] - [[Glas]] - [[Maria Goeppert-Mayer]] - [[Goud]] - [[Hardeskyf]] - [[Hernubare energie]] - [[Jaar]] - [[Kamera]] - [[Karoo-supergroep]] - [[Laser]] - [[Manhattan-projek]] - [[Parasetamol]] - [[Patent]] - [[Pi]] - [[Poolkoördinatestelsel]] - [[Qantas]] - [[James Randi]] - [[Ignaz Semmelweis]] - [[TGV]] - [[Tegnesium]] - [[Edward Teller]] - [[Tempelhof-lughawe]] - [[Toekoms van die Aarde]] - [[Turboskroef]] - [[Uraan]] - [[Wankelenjin]] - [[Waterstof]] - [[Wright-broers]] - [[Yster]] |- | colspan="2" | |} __NOTOC____NOEDITSECTION__ <center>[[Wikipedia:Voorbladartikels 2005|Voorbladartikels 2005]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2006|Voorbladartikels 2006]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2007|Voorbladartikels 2007]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2008|Voorbladartikels 2008]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2009|Voorbladartikels 2009]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2010|Voorbladartikels 2010]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2011|Voorbladartikels 2011]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2012|Voorbladartikels 2012]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2013|Voorbladartikels 2013]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2014|Voorbladartikels 2014]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2015|Voorbladartikels 2015]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2016|Voorbladartikels 2016]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2017|Voorbladartikels 2017]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2018|Voorbladartikels 2018]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2019|Voorbladartikels 2019]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2020|Voorbladartikels 2020]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2021|Voorbladartikels 2021]] • [[Wikipedia:Voorbladartikels 2022|Voorbladartikels 2022]]</center> <br /> <hr> <br /> Indien die voorblad nie verfris word met die nuwe week se artikel nie, of indien die geskiedkundige herdenkings steeds die vorige dag se inskrywings vertoon, kan u gerus [{{SERVER}}{{localurl:Tuisblad|action=purge}} hier] klik sodat dit verfris word. [[Kategorie:Voorblad]] g0dwzi3t4fozzi9mdng9n5pxr3zf90t 0 12656 2520816 2520035 2022-08-21T23:55:42Z JMK 649 beter prente, verspreidingskaart wikitext text/x-wiki {{Taksoboks | name = Swartkopreier | status = LC | status_system = IUCN3.1 | image = 2009-black-headed-heron.jpg | image2 = Ardea_melanocephala,_roepe_by_kolonie,_6s,_2017-10-03_18h20,_Bellary-gasteplaas,_a.mp3 | image2_caption = Roepe by 'n broeikolonie | domain = [[Eukaryota]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = [[Ciconiiformes]] | familia = [[Ardeidae]] | genus = ''[[Ardea]]'' | species = '''''A. melanocephala''''' | binomial = ''Ardea melanocephala'' | binomial_authority = [[Nicholas Aylward Vigors|Vigors]] & [[John George Children|Children]], 1826 | range_map = Ardea melanocephala map.svg | range_map_caption = verspreiding }} Die '''Swartkopreier''' (''Ardea melanocephala'') is 'n [[reier]] wat algemeen deur die [[Sub-Sahara Afrika|Sub-Sahara]] en [[Madagaskar]] voorkom. Die [[voël]] is 'n algemene [[standvoël]] en plaaslike nomade in grasveld, landerye en bossieveld. Dit leef ook in vleioewers maar jag selde in water. In Engels staan die voël bekend as die ''Black-headed heron''. == Identifikasie == Die reier is 86 tot 94&nbsp;cm lank en weeg 1.2 tot 1.9&nbsp;kg. Die voël is groot en grys. Dit is effens kleiner as die [[bloureier]]. Die slagvere en ligter onderdekvere is kontrasterend donker tydens vlug. Die kroon en agternek is swart terwyl die keel wit is. Die borskant is grys en die bene swart. Die jong voël het 'n leikleurige kroon en agternek terwyl die voornek dofgeel getint is. Die borskant is ligter. Die reier broei koloniaal saam (tot 50 pare) en soms ook saam met ander reiers, witreiers, duikers en ibisse. == Fotogalery == <gallery> Black-headed Heron, Ardea melanocephala at Marievale Nature Reserve, Gauteng, South Africa (20653382183).jpg|Volwassene in vlug, Marievale, Gauteng Ardea_melanocephala2.jpg|Die versamel van nesmateriaal. Black-headed Heron, Ardea melanocephala at Marievale Nature Reserve, Gauteng, South Africa (21263899692).jpg|Volwassene te Marievale, Gauteng Ardea melanocephala Fuertes.jpg|Volwassene, geskilder deur Louis Agassiz Fuertes. </gallery> == Sien ook == * [[Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls]] * [[Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)]] * [[Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name]] == Bron == * ''[[Sasol Voëls van Suider-Afrika]].'' Struik Nature. Vierde Uitgawe 2011. ISBN 978-1-77007-928-1 {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Reiers]] 78dwhedx0yduglbcad7mlp7qtjwy0e6 10 13882 2520776 2513011 2022-08-21T21:00:39Z SpesBona 2720 - Shinzo Abe; + Misuzulu Zulu wikitext text/x-wiki [[Lêer:King Misuzulu Zulu.jpg|150px|regs|Misuzulu Zulu in 2021.]] * '''[[Misuzulu Zulu]]''' is amptelik as nuwe Koning van die [[Zoeloes|Zoeloenasie]] ingehuldig. * [[Chileense nasionale rugbyspan|Chili]] kwalifiseer vir die eerste keer vir 'n [[rugbywêreldbeker]]toernooi en word die derde [[Suid-Amerika]]anse span wat aan die [[Rugbywêreldbeker 2023]] in [[Frankryk]] sal deelneem; [[Nederlandse nasionale krieketspan|Nederland]] en [[Zimbabwiese nasionale krieketspan|Zimbabwe]] bespreek die laaste twee plekke tydens die [[T20I-wêreldbeker 2022]] in [[Australië]]. * Tydens die [[Britse Ope]] het die [[Kasakstan|Kasakse]] [[tennis]]speler Jelena Rybakina haar eerste [[Grand Slam (tennis)|Grand Slam]]-toernooi gewen, terwyl die [[Serwië|Serwiese]] tennisspeler [[Novak Djokovic]] sy 21ste toernooi ingepalm het. * Die Britse eerste minister [[Boris Johnson]] bedank, maar bly aan in sy pos tot die verkiesing van 'n opvolger vir hom. * Ná die erkenning van die selfverklaarde [[Volksrepubliek Donetsk]] en [[Volksrepubliek Loehansk]] begin [[Rusland]] 'n [[Russiese inval in Oekraïne, 2022|grootskaalse inval in Oekraïne]]. <noinclude> [[Kategorie:Voorbladsjablone]] </noinclude> ew02k7eh7btlperpkycy8f214y2zl4k 0 23009 2520753 2519601 2022-08-21T19:40:41Z SpesBona 2720 Rol anonieme vandalisme terug wikitext text/x-wiki {{Taksoboks | name = Kat | image = Cat poster 2.jpg | image_caption = {{Audio|Felis silvestris catus.ogg|Die geluid van 'n kat}} | image_width = 250px | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Mammalia]] | ordo = [[Carnivora]] | familia = [[Felidae]] | genus = ''[[Felis]]'' | species = '''''F. catus''''' | binomial = ''Felis catus'' | binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758 | synonyms = ''Felis silvestris catus'' }} Die '''kat''' of '''huiskat''' is een van die oudste troeteldiere van die mens. Dit is ’n klein, gewoonlik harige, vleisetende [[soogdier]] wat tot die [[Familie (biologie)|biologiese familie]] [[Felidae]] (katagtiges) behoort. Die ou wetenskaplike naam was ''Felis domesticus'', maar is later vervang deur ''Felis catus'' of soms ''Felis silvestris catus''. Mense hou katte aan vir geselskap en hul vermoë om klein knaagdiere soos [[muis]]e en [[rot]]te te vang. Katte is al minstens 9&nbsp;500 jaar deel van die mens se lewe<ref name="9500 years">{{cite web |title=Oldest Known Pet Cat? 9500-Year-Old Burial Found on Cyprus |url=http://news.nationalgeographic.com/news/2004/04/0408_040408_oldestpetcat.html |access-date=27 Januarie 2012 |date=8 April 2004 |work=National Geographic News |publisher=National Geographic Society |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180612163528/https://news.nationalgeographic.com/news/2004/04/0408_040408_oldestpetcat.html |archive-date=12 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> en is vandag die gewildste troeteldier.<ref name=SciAm>{{cite web |url=http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=the-taming-of-the-cat |title=The Evolution of House Cats |work=Scientific American |first1=Carlos A. |last1=Driscoll |first2=Juliet |last2=Clutton-Brock |first3=Andrew C. |last3=Kitchener |first4=Stephen J. |last4=O'Brien |publisher=Nature Publishing Group |location=New York |date=10 Junie 2009 |access-date=26 Augustus 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20140119190819/http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=the-taming-of-the-cat |archive-date=19 Januarie 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hulle word om dié rede feitlik oral ter wêreld aangetref. Katte se [[anatomie]] is dieselfde as dié van ander lede van die Felidae-familie. Hulle het sterk, buigbare lywe, vinnige reflekse, skerp naels wat teruggetrek kan word en tande wat aangepas is om klein prooi dood te maak. Hulle kan besonder goed hoor en in die donker sien. Hulle kan klanke van ’n hoë frekwensie hoor wat die mens nie kan nie. Hul reukvermoë is ook baie beter. Hoewel hulle alleen jag, is katte baie sosiale diere en kan op verskeie maniere kommunikeer, soos deur te miaau, spin, sis en grom, asook deur feromone (chemiese afskeidings) en hul liggaamshouding.<ref name=Moelk>{{cite journal |volume=57 |issue=2 |pages=184–205 |last=Moelk |first=Mildred |title=Vocalizing in the House-Cat; A Phonetic and Functional Study |journal=The American Journal of Psychology |date=April 1944 |doi=10.2307/1416947 |publisher=The American Journal of Psychology, Vol. 57, No. 2 |jstor=1416947}}</ref> Die teling van opregte katte is ’n gewilde bedryf. Talle [[Lys van katrasse|katrasse]] bestaan; sommige het natuurlik ontstaan en ander deur mutasie of teling, en nuwes word voortdurend ontwikkel. == Naam == Die [[Afrikaans]]e woord "kat" kom van [[Nederlands]] en stem ooreen met die naam in talle ander [[Europa|Europese]] tale: ''cat'' ([[Engels]]), ''cath'' ([[Wallies]]), ''gato'' ([[Spaans]]), ''chat'' ([[Frans]]), ''κάτια'' (''kátia'', [[Bisantium|Bisantynse]] [[Grieks]]), ''Katze'' ([[Duits]]), ''katė'' ([[Litaus]]), ''kissa'' ([[Fins]]), կատու (''katoe'', [[Armeens]]), ''kotka'' ([[Kerkslawies|Oud-Slawies]]), кошка (''kosjka'', [[Russies]]), ens. == Evolusie == [[Lêer:Parc des Felins Chat de Gordoni 28082013 2.jpg|duimnael|Die [[Afrika-wildekat]] (''Felis silvestris lybica'') is nou verwant aan en waarskynlik die voorvader van die huiskat.]] Die Felidae is ’n familie [[soogdiere]] met ’n gemeenskaplike voorouer wat slegs sowat 10–15&nbsp;miljoen jaar gelede geleef het,<ref>{{cite journal |doi=10.1007/PL00000060 |volume=44 |issue=0 |pages=S98–S116 |last=Johnson |first=Warren |title=Phylogenetic reconstruction of the felidae using 16S rRNA and NADH-5 mitochondrial genes |journal=Journal of Molecular Evolution |year=1997 |last2=O’brien |first2=Stephen J. |pmid=9071018}}</ref> en sluit benewens die huiskat ook diere in soos die [[leeu]], [[tier]], [[jagluiperd]] en baie ander. Binne dié familie is die huiskat (''Felis catus'') deel van die [[genus]] ''[[Felis]]'', ’n kleinerige groep met verskeie [[spesie]]s wat uit klein katte bestaan.<ref name="ITIS F.">{{cite web |url=http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=180586 |title=ITIS Standard Report Page: Felis |work=ITIS Online Database |publisher='op. cit. |access-date=14 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181231092431/https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN |archive-date=31 Desember 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Lede van die genus word wêreldwyd aangetref en sluit in die [[moeraskat]] (''Felis chaus'') van Suidoos-Asië, die [[Afrika-wildekat]] (''Felis silvestris lybica''), die [[Sjinese bergkat]] (''Felis silvestris bieti'') en die [[woestynkat]] (''Felis margarita'').<ref>{{cite book |publisher=Benchmark Books |location=New York |isbn=0-7614-1577-7 |last=Stefoff |first=Rebecca |title=Cats |date=November 2003 |page=34}}</ref> Al die katte in die genus het ’n gemeenskaplike voorouer wat moontlik sowat 6–7&nbsp;miljoen jaar gelede in [[Asië]] voorgekom het.<ref name=Johnson>{{cite journal |doi=10.1126/science.1122277 |volume=311 |issue=5757 |pages=73–77 |title=The Late Miocene Radiation of Modern Felidae: A Genetic Assessment |journal=Science |year=2006 |pmid=16400146 |last=Johnson |first=Warren E. |last2=Eizirik |first2=E. |last3=Pecon-Slattery |first3=J. |last4=Murphy |first4=W. J. |last5=Antunes |first5=A. |last6=Teeling |first6=E. |last7=O'Brien |first7=S. J.}}</ref> Alle huiskatte stam af van die Afrika-wildekat en hulle kan maklik met ander wildekatte gekruis word. Hierdie hibrides (kruisings van verskillende spesies) kan ’n bedreiging inhou vir die voortbestaan van die wildekat. == Geskiedenis en mitologie == [[Lêer:Bastet-E 2533-IMG 0630-gradient.jpg|duimnael|upright|160px|Egiptiese beeld van ’n kat in die [[Louvre]].]] Omdat katte [[Katte in Antieke Egipte|kultusdiere in antieke Egipte]] was en in skilderye van tot 3&nbsp;600 jaar oud uitgebeeld is, is aanvanklik geglo dat die Egiptenare katte die eerste keer mak gemaak het.<ref name="NYT">{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2007/06/29/science/29cat.html |title=Study Traces Cat's Ancestry to Middle East |last=Wade |first=Nicholas |date=29 Junie 2007 |work=New York Times |publisher=New York Times Company |location=New York |access-date=2 April 2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200513212253/https://www.nytimes.com/2007/06/29/science/29cat.html |archive-date=13 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> In 2004 is die oorblyfsels van 'n gedomestikeerde kat en ’n kind van omtrent 9&nbsp;500 jaar gelede naby mekaar in grafte uit die Nuwe Steentydperk ontdek op die Shillourokambos-opgrawingsterrein in [[Siprus]].<ref>{{cite news |title=Meet Helen and Aphrodite, Cyprus's Indigenous Cats |url=http://www.chinadaily.com.cn/life/2009-11/03/content_8904093.htm |work=China Daily |access-date=3 November 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191106173407/http://www.chinadaily.com.cn/life/2009-11/03/content_8904093.htm |archive-date=6 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Siprus is ’n eiland waar geen lede van die wilde ''Felis silvestris'' voorkom nie. Die kat was groot en het meer soos ’n wildekat as vandag se huiskatte gelyk. Hierdie ontdekking, tesame met genetiese toetse, dui daarop dat katte waarskynlik in die [[Midde-Ooste]] mak gemaak is, min of meer in die tyd toe landbou ontwikkel het, en dat hulle van daar na Siprus en Egipte gebring is.<ref name=Driscoll>{{cite journal|author=Driscoll CA, Menotti-Raymond M, Roca AL |title=The Near Eastern origin of cat domestication |journal=Science |volume=317 |issue=5837 |pages=519–23 |year=2007 |pmid=17600185 |doi=10.1126/science.1139518}}</ref> [[Lêer:Freyja riding with her cats (1874).jpg|duimnael|links|upright|200px|Die Noorse godin Freya se wa is deur katte getrek.]] Katte het moontlik reeds in die laat [[Ystertydperk]] in [[Brittanje]] beland<ref name=OConnor>{{cite journal |doi=10.1002/oa.913 |volume=17 |issue=6 |pages=581–595 |last=O'Connor |first=T. P. |title=Wild or domestic? Biometric variation in the cat ''Felis silvestris'' Schreber |journal=International Journal of Osteoarchaeology |year=2007}}</ref> en het in die tyd van die ontdekkingstogte deur die res van die wêreld versprei toe hulle op seilbote aangehou is om knaagdiere te vang en as gelukbringers.<ref name="Mason" /> Die kat beklee al lank 'n belangrike plek in die mitologie: [[Freyja]], die [[Noorweë|Noorse]] godin van vrugbaarheid, liefde en skoonheid, ry deur die wolke in 'n wa wat deur katte getrek word. By die Egiptenare was die kat die simbool van vrugbaarheid in die vorm van die kattegodin [[Bastet]] (soms Bubastet). Die kat het ’n hoë aansien geniet en mense wat katte in daardie jare doodgemaak of mishandel het, is swaar gestraf. Katte is deur die Egiptenare gemummifiseer. In verskeie antieke godsdienste is geglo katte is verhewe siele, metgeselle en gidse vir die mens, en dat hulle alles weet, maar stom is sodat hulle nie besluite deur die mens kan beïnvloed nie. In baie kulture is katte ook die onderwerp van bygelowe. ’n Voorbeeld is die geloof dat swart katte wat oor jou pad kom, ongeluk bring, of dat hekse katte gebruik om hul toorkrag uit te brei. Dit het meegebring dat katte in die [[Middeleeue]] op groot skaal uitgeroei is. Dit het gelei tot ’n vermeerdering van rotte en die [[Swart Dood]] wat versprei is deur die byt van vlooie van besmette rotte. In baie lande word geglo katte het nege lewens, maar in [[Spaans]]-sprekende streke word geglo hulle het sewe<ref>{{cite news |url=http://elcomercio.pe/impresa/notas/vidas-gato/20100307/423959 |date=7 Maart 2010 |access-date=19 Maart 2010 |author=Nora Sugobono |title=Las vidas del gato |publisher=El Comercio |language=es |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017014746/http://elcomercio.pe/impresa/notas/vidas-gato/20100307/423959 |archive-date=17 Oktober 2013 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> en in [[Turkye]] en Arabiese lande is die getal ses.<ref>{{cite news |work=The Guardian |location=London, UK |url=http://www.guardian.co.uk/lifeandstyle/gallery/2010/mar/18/guide-to-pets-pet-myths?picture=360591960 |access-date=18 Maart 2010 |author=Tim Dowling |title=Tall tails: Pet myths busted |date=19 Maart 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100418140551/http://www.guardian.co.uk/lifeandstyle/gallery/2010/mar/18/guide-to-pets-pet-myths?picture=360591960 |archive-date=18 April 2010 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Die mite het ontstaan vanweë die dier se vlugvoetigheid en vermoë om uit gevaarlike situasies te ontsnap. Dit is aangehelp deur die feit dat ’n kat op sy pote land as hy val deurdat hy sy lyf instinktief draai. Katte kan egter steeds beseer word of hulle doodval.<ref>[http://cats.about.com/od/catsafety/a/highrisefalls.htm The ASPCA Warns About High-Rise Falls by Cats.] About.com</ref> == Genetika == [[Lêer:WhiteCat.jpg|duimnael|140px|Katte met blou oë en ’n wit pels loop ’n hoë risiko van genetiese [[doofheid]].<ref name=Strain>{{cite journal|author=Strain GM |title=Aetiology, prevalence and diagnosis of deafness in dogs and cats |journal=Br. Vet. J. |volume=152 |issue=1 |pages=17–36 |year=1996 |pmid=8634862 |doi=10.1016/S0007-1935(96)80083-2}}</ref>]] Die huiskat en sy naaste wilde verwante is tweekernige organismes wat 38 [[chromosome]]<ref>{{cite journal|author=Nie W, Wang J, O'Brien PC |title=The genome phylogeny of domestic cat, red panda and five mustelid species revealed by comparative chromosome painting and G-banding |journal=Chromosome Res. |volume=10 |issue=3 |pages=209–22 |year=2002 |pmid=12067210 |doi=10.1023/A:1015292005631}}</ref> en rofweg 20&nbsp;000 gene het.<ref name="pmid17975172">{{cite journal|author=Pontius JU, Mullikin JC, Smith DR |title=Initial sequence and comparative analysis of the cat genome |journal=Genome Res. |volume=17 |issue=11 |pages=1675–89 |year=2007 |pmid=17975172 |pmc=2045150 |doi=10.1101/gr.6380007 }}</ref> Sowat 250 oorerflike afwykings is by katte geïdentifiseer, waarvan baie soortgelyk is aan dié by mense.<ref name="O'Brien">{{cite journal|author=O'Brien SJ, Johnson W, Driscoll C, Pontius J, Pecon-Slattery J, Menotti-Raymond M |title=State of cat genomics |journal=Trends Genet. |volume=24 |issue=6 |pages=268–79 |year=2008 |pmid=18471926 |doi=10.1016/j.tig.2008.03.004}}</ref> Vanweë die groot ooreenkoms tussen die [[metabolisme]] van soogdiere kan baie van hierdie katsiektes gediagnoseer word met genetiese toetse wat vir mense ontwikkel is.<ref name="O'Brien" /><ref>{{cite journal|author=Sewell AC, Haskins ME, Giger U |title=Inherited metabolic disease in companion animals: searching for nature's mistakes |journal=Vet. J. |volume=174 |issue=2 |pages=252–9 |year=2007|pmid=17085062 |doi=10.1016/j.tvjl.2006.08.017 |pmc=3132193}}</ref> ’n Voorbeeld van ’n mutasie wat alle katte, ook die groot spesies, deel, is ’n mutante [[chemoreseptor]] in hul smaakkliere wat voorkom dat hulle soet goed proe. Dit kan verduidelik hoekom katte gewoonlik nie van soet kossoorte hou nie.<ref name=sugar>{{cite journal|title=Pseudogenization of a Sweet-Receptor Gene Accounts for Cats' Indifference toward Sugar|journal=PLOS Genetics|volume=1|issue=1|publisher=Public Library of Science|year=2005|doi=10.1371/journal.pgen.0010003|pages=27–35|pmid=16103917|last=Li|first=Xia|last2=Li|first2=Weihua|last3=Wang|first3=Hong|last4=Cao|first4=Jie|last5=Maehashi|first5=Kenji|last6=Huang|first6=Liquan|last7=Bachmanov|first7=Alexander A.|last8=Reed|first8=Danielle R.|last9=Legrand-Defretin|first9=Véronique}}</ref> In sommige katrasse is doofheid algemeen, soos by die meeste wit katte met blou oë.<ref name=Strain /> Die gene wat daarvoor verantwoordelik is, is onbekend, maar die siekte word ondersoek in die hoop dat dit lig kan werp op die oorsake van oorerflike doofheid in die mens.<ref>{{cite journal|author=Saada AA, Niparko JK, Ryugo DK |title=Morphological changes in the cochlear nucleus of congenitally deaf white cats |journal=Brain Res. |volume=736 |issue=1–2 |pages=315–28 |year=1996 |pmid=8930338 |doi=10.1016/0006-8993(96)00719-6}}</ref> == Anatomie == [[Lêer:Scheme cat anatomy-en af2.svg|duimnael|260px|Diagram van ’n mannetjieskat se anatomie.]] Huiskatte is net so groot soos ander katte in die genus ''Felis''. Hulle weeg gewoonlik tussen 4 en 5&nbsp;kg,<ref>{{cite journal |doi=10.1006/mpev.1996.0085 |volume=6 |issue=3 |pages=351–365 |last=Masuda |first=R. |title=Molecular Phylogeny of Mitochondrial Cytochrome b and 12S rRNA Sequences in the Felidae: Ocelot and Domestic Cat Lineages |journal=Molecular Phylogenetics and Evolution |year=1996 |pmid=8975691 |last2=Lopez |first2=J. V. |last3=Slattery |first3=J. P. |last4=Yuhki |first4=N. |last5=O'Brien |first5=S. J.}}</ref> hoewel sommige rasse soos die [[Maine Coon]] swaarder as 11&nbsp;kg kan weeg. Hulle is tussen 23 en 25&nbsp;cm hoog en 46&nbsp;cm lank plus sterte van gemiddeld 30&nbsp;cm.<ref>{{cite web |url=http://www.seaworld.org/animal-info/Animal-Bytes/animalia/eumetazoa/coelomates/deuterostomes/chordata/craniata/mammalia/carnivora/domestic-cat.htm |title=Domestic Cat |work=Animal Bytes] |publisher=SeaWorld Parks and Entertainment |year=2011 |access-date=14 Desember 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130924121129/http://www.seaworld.org/animal-info/Animal-Bytes/animalia/eumetazoa/coelomates/deuterostomes/chordata/craniata/mammalia/carnivora/domestic-cat.htm |archive-date=24 September 2013 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Katte het 7 nekwerwels soos die meeste soogdiere, 13 borswerwels (mense het 12), 7 lendewerwels (mense het 5), 3 heiligbeenwerwels soos die meeste soogdiere (mense het 5) en ’n wisselende getal stertbeenwerwels (die mens het 3 tot 5 werwels behou wat die stuitjie vorm).<ref name="Walker">{{cite book |last=Walker |first=Warren F. |title=Study of the Cat with Reference to Human Beings |edition=4th Revised |year=1982 |publisher=Thomson Learning |isbn=0-03-057914-7}}</ref> Aan die ruggraat is 13 ribbes, die skouer en die bekken.<ref name="Walker" /> Anders as by mense se arms is die kat se voorbene aan die skouer vas deur middel van ’n vrybewegende sleutelbeen, wat hulle toelaat om hul lywe deur enige opening te wriemel waardeur hul kop kan pas.<ref>{{cite web |title=Cat Skeleton |url=http://bioweb.uwlax.edu/zoolab/Table_of_Contents/Lab-9b/Cat_Skeleton_1/cat_skeleton_1.htm |access-date=12 Desember 2006 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20080223210624/http://www.bioweb.uwlax.edu/zoolab/Table_of_Contents/Lab-9b/Cat_Skeleton_1/cat_skeleton_1.htm |archive-date=23 Februarie 2008 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> [[Lêer:Felis silvestris catus skull front — Sven Volkens 01.jpg|duimnael|links|180px|Die kat se kopbeen.]] Die kat se kopbeen is ongewoon onder soogdiere deurdat hulle baie groot oogholtes en ’n spesiale, kragtige kakebeen het.<ref name="Case">*{{cite book|last=Case |first=Linda P. |title=The Cat: Its Behavior, Nutrition, & Health |publisher=Iowa State University Press |location=Ames, Iowa |year=2003 }}</ref> In die kakebeen is tande wat aangepas is om prooi dood te maak en uitmekaar te skeur. Wanneer hulle hul prooi oorrompel, byt hulle dit dood met hul lang oogtande en ruk die rugmurg af, wat verlamming en eindelik die dood veroorsaak.<ref name=Smith1992>{{cite book |publisher=Freund Publishing House Ltd. |isbn=9652222704 |last1=Smith |first1=Patricia |first2=Eitan |last2=Tchernov |title=Structure, function and evolution of teeth |year=1992 |page=217}}</ref> In vergelyking met ander katagtiges sit die huiskat se oogtande naby mekaar – dit is so aangepas vanweë hul voorliefde vir klein knaagdiere.<ref name=Smith1992 /> Die kies- en voorkiestande word soos ’n [[skêr]] gebruik om die vleis in klein stukkies te skeur. Dit is belangrik aangesien katte nie vleis behoorlik kan kou nie.<ref name="Case" /> Katte, nes honde, loop op hul tone, met die bene van hul voete wat die onderste deel van die sigbare been uitmaak.<ref>{{cite journal|author=Lacquaniti F, Grasso R, Zago M |title=Motor Patterns in Walking |journal=News Physiol. Sci. |volume=14 |issue=4|pages=168–174 |date=1 Augustus 1999|pmid=11390844}}</ref> Katte kan baie presies loop omdat hulle die agterpote presies op dieselfde plek sit as die voorpote en so voetspore en geluide tot die minimum beperk. Anders as die meeste soogdiere beweeg katte die twee bene aan een kant van die lyf voor hulle die pote aan die ander kant beweeg. Dit stem ooreen met die stap van ’n [[kameel]] en [[kameelperd]]. As die kat vinniger loop en begin draf, sal die bene diagonaal beweeg nes by ander soogdiere: die diagoneel teenoorgestelde voor- en agterbeen sal gelyk beweeg.<ref>{{cite book|title=Outwitting Cats|first=Wendy|last=Christensen|page=23|publisher=Globe Pequot|year=2004|isbn=1-59228-240-7|url= http://books.google.com/?id=WmuQQXU6EtAC&pg=PA23&dq=cats+giraffes+camels+pace&q}}</ref> Nes ander lede van die Felidae-familie, kan katte hul naels terugtrek.<ref>{{cite journal |doi=10.1017/S0952836901000565 |volume=254 |issue=1 |pages=67–76 |last=Russell |first=Anthony P. |title=Claw Retraction and Protraction in the Carnivora: The Cheetah (Acinonyx Jubatus) as an Atypical Felid |journal=Journal of Zoology |year=2001 |last2=Bryant |first2=Harold N.}}</ref> In die gewone, ontspanne posisie word die naels bedek met ’n stuk vel en pels. Dit hou die naels skerp omdat dit minder slyt weens kontak met die grond, en dit laat die kat sagter loop.<ref>{{cite journal|title=Outline of Cat Lessons|journal=The School Journal|date=22 December 1900|first=Annetta F.|last=Armes|volume=LXI|page=659|url= http://books.google.com/?id=-_gBAAAAYAAJ|accessdate=12 November 2007|publisher=E.L. Kellogg & Co.}}</ref> Katte kan die naels aan een of al die pote willekeurig ontbloot om boom te klim, hulself te verdedig, te jag of vir ekstra klouvermoë op gladde oppervlakke. Die meeste katte het vyf kloue aan hul voor- en vier aan hul agterpote.<ref name=Danforth1947>{{cite journal|author=Danforth CH. |title=Heredity of Polydactyly in the Cat |journal=J. Hered. |volume=38 |pages=107–112 |year=1947 |url= http://jhered.oxfordjournals.org/content/38/4/107.full.pdf |pmid=20242531 |issue=4}}</ref> Die vyfde klou aan die voorpote sit die naaste aan die middel van die poot. Daar is ook, nog nader aan die middel, ’n uitsteeksel wat soos ’n sesde "vinger" lyk. Dit kan ook aan die pote van die meeste groot katte en honde gevind word. Dit het geen funksie wanneer die kat normaalweg loop nie, maar word vermoedelik gebruik om te keer dat hy gly wanneer hy spring. Sommige katrasse kan meer tone, tot agt of selfs tien, aan elke poot hê.<ref name=Danforth1947 /> == Fisiologie == {|class="wikitable" style="float:right; text-align:center; margin:10px" |+ Normale fisiologiese waardes<ref name="Kahn">{{cite book |last1=Kahn |first1=Cynthia M. |last2=Line |first2=Scott |title=The Merck/Merial Manual for Pet Health |year=2007|editor-first=Joseph Lee |editor-last=Hollander |publisher=Merck |isbn=0-911910-99-9}}</ref> |- |Liggaamstemperatuur |38,6&nbsp;°C |- |Hartklop |120–140 slae per minuut |- |Asemhaling |16–40 teue per minuut |} [[Lêer:Britishblue.jpg|duimnael|links|180px|’n Blou Britse korthaarkat.]] Omdat katte so algemeen aangehou word, was dit nog altyd maklik om hul fisiologiese kenmerke goed te bestudeer. Dit stem in die algemeen ooreen met dié van ander vleisetende soogdiere, maar daar is ongewone uitsonderings wat moontlik toegeskryf kan word aan die kat se afstamming van spesies wat in die woestyn voorkom.<ref name=MacDonald /> Hulle kan byvoorbeeld baie hoë temperature uithou: mense begin gewoonlik ongemaklik voel wanneer hul veltemperatuur hoër as 44,5&nbsp;°C styg; katte wys geen ongemak tot hul vel ’n temperatuur van sowat 52&nbsp;°C bereik nie,<ref name="Case" /> en kan temperature van tot 56&nbsp;°C uithou as hulle toegang tot water het.<ref>{{cite book |author=Subcommittee on Dog and Cat Nutrition |title=Nutrient Requirements of Dogs and Cats |publisher=National Academies Press |location=Washington, DC |year=2006 |page=292 |isbn=0-309-08628-0}}</ref> Katte behou hitte deur die bloedvloei na hul vel te verminder en verloor hitte deur uitaseming. Hulle sweet nie en hyg net by baie hoë temperature.<ref>{{cite journal|author=Adams T, Morgan ML, Hunter WS, Holmes KR |title=Temperature regulation of the unanesthetized cat during mild cold and severe heat stress |journal=J Appl Physiol |volume=29 |issue=6 |pages=852–8 |year=1970 |pmid=5485356}}</ref> Dis ook ongewoon dat ’n kat se temperatuur nie deur die dag wissel nie; dit is deels vanweë die kat se gebrek aan ’n sirkadiese siklus (24 uur-siklus); dit kan ook verduidelik hoekom hulle bedags én snags bedrywig is.<ref name="CAN">{{cite book |author=Committee on Animal Nutrition |title=Nutrient Requirements of Cats |year=1986 |edition=2nd |publisher=National Academy Press |url= http://www.nap.edu/catalog.php?record_id=910#toc |isbn=0-309-07483-5 }}</ref> Katte se uitwerpsel is gewoonlik baie droog en hul urine baie gekonsentreerd; dit is aanpassings wat katte toelaat om soveel moontlik vloeistof te behou.<ref name=MacDonald /> Hul niere is so doeltreffend dat hulle kan oorleef op ’n dieet van slegs vleis, sonder dat hulle toegang tot water het,<ref>{{cite journal |volume=196 |issue=3 |pages=625–632 |last=Prentiss |first=Phoebe G. |title=Hydropenia in cat and dog. Ability of the cat to meet its water requirements solely from a diet of fish or meat |journal=Am J Physiol |pmid=13627237 |year=1959 }}</ref> en hulle kan selfs rehidreer deur seewater te drink.<ref name="CAN" /><ref>{{cite journal |volume=196 |issue=3 |pages=633–641 |last=Wolf |first=A. V. |title=Potability of sea water with special reference to the cat |journal=Am J Physiol |pmid=13627238 |date=28 February 1959}}</ref> Katte moet vleis eet; hul fisiologie is ontwikkel om vleis te verteer en nie plante nie.<ref name=MacDonald>{{cite journal|author=MacDonald ML, Rogers QR, Morris JG |title=Nutrition of the domestic cat, a mammalian carnivore |journal=Annu. Rev. Nutr. |volume=4 |pages=521–62 |year=1984 |pmid=6380542 |doi=10.1146/annurev.nu.04.070184.002513}}</ref> In teenstelling met [[rot]]te, wat 4% proteïen in hul dieet nodig het, benodig katte 20% proteïen.<ref name=MacDonald /> Katte is buitengewoon afhanklik van die [[aminosuur]] arginien en ’n gebrek daaraan veroorsaak gewigsverlies en selfs die dood.<ref>{{cite journal|author=Morris JG, Rogers QR |title=Arginine: an essential amino acid for the cat |journal=J. Nutr. |volume=108 |issue=12 |pages=1944–53 |date=1 December 1978|pmid=722344}}</ref> Nog ’n ongewone eienskap van katte is dat hulle die aminosuur tourien vervaardig, waarsonder hulle kan blind word.<ref name=MacDonald /> Omdat hulle hul hele prooi eet, kry hulle minerale in deur die bene te eet en ’n dieet wat net uit vleis bestaan, kan ’n [[kalsium]]tekort tot gevolg hê.<ref name=MacDonald /> ’n Kat se spysverteringstelsel is ook aangepas by die eet van vleis: dit is baie korter as by planteters en het lae vlakke van die [[ensiem]]e wat nodig is om koolhidrate te verteer.<ref name=Zoran>{{cite journal |author=Zoran DL |title=The carnivore connection to nutrition in cats |journal=J. Am. Vet. Med. Assoc. |volume=221 |issue=11 |pages=1559–67 |year=2002 |pmid=12479324 |doi=10.2460/javma.2002.221.1559 |url=http://www.rawessentials.co.nz/media/documents/website%20-zorans_article.pdf |access-date=28 Januarie 2012 |archive-date=26 Mei 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100526223945/http://www.rawessentials.co.nz/media/documents/website%20-zorans_article.pdf |url-status=dead }}</ref> == Sintuie == Katte kan besonder goed in die donker sien – teen ’n sesde van die ligsterkte wat vir menslike sig nodig is.<ref name="Case" /> Dit is deels danksy ’n laag weefsel bekend as "tapetum lucidum" wat lig wat deur die retina beweeg, terugkaats in die oog.<ref>{{cite journal |doi=10.1111/j.1463-5224.2004.00318.x |volume=7 |issue=1 |pages=11–22 |last=Ollivier |first=F. J. |title=Comparative morphology of the tapetum lucidum (among selected species) |journal=Veterinary Ophthalmology |year=2004 |pmid=14738502 |display-authors=1 |last2=Samuelson |first2=D. A. |last3=Brooks |first3=D. E. |last4=Lewis |first4=P. A. |last5=Kallberg |first5=M. E. |last6=Komaromy |first6=A. M.}}</ref> Nog ’n aanpassing is die kat se groot pupille. Anders as by sommige groot katte soos tiere is katte se pupille skreefvormig. Hierdie pupille kan lig fokus sonder distorsie.<ref name=Malmstrom>{{cite journal|author=Malmström T, Kröger RH |title=Pupil shapes and lens optics in the eyes of terrestrial vertebrates |journal=J. Exp. Biol. |volume=209 |issue=Pt 1 |pages=18–25 |year=2006 |pmid=16354774 |doi=10.1242/jeb.01959}}</ref> In die donker kan die pupille vergroot tot dit feitlik die hele sigbare deel van die oog bedek.<ref>{{cite journal |doi=10.1007/BF00261338 |volume=59 |issue=3 |pages=485–490 |last=Hammond |first=P. |title=The relationship between feline pupil size and luminance |journal=Experimental Brain Research |year=1985 |last2=Mouat |first2=G.S.V.}}</ref> Huiskatte kan egter nie kleur goed onderskei nie Hulle het net twee tipes reseptorselle wat geoptimiseer is vir sensitiwiteit vir blou en geel-groen. [[Lêer:Olhos de um gato-3.jpg|duimnael|Katte se snorbaard is baie sensitief vir aanraking.]] Katte kan uitstekend hoor en kan ’n baie wye spektrum van frekwensies waarneem. Hulle kan hoër klanke as mense en honde hoor; frekwensies van 55&nbsp;Hz tot 79&nbsp;kHz, dus ’n speling van 10,5&nbsp;oktawe. Die mens kan net van 31&nbsp;Hz tot 18&nbsp;kHz en honde van 67&nbsp;Hz tot 44&nbsp;kHz hoor (albei ’n speling van sowat 9 oktawe.<ref name="PMID 15472899">{{cite journal |doi=10.1002/ar.a.20117 |volume=281 |issue=1 |pages=1111–1122 |last=Heffner |first=Rickye S |title=Primate hearing from a mammalian perspective |journal=The Anatomical Record. Part A, Discoveries in Molecular, Cellular, and Evolutionary Biology |date=1 November 2004 |url=http://psychology.utoledo.edu/images/users/74/Primate%20Hearing%20from%20a%20Mammalian%20Perspective.pdf |pmid=15472899 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060919003302/http://psychology.utoledo.edu/images/users/74/Primate+Hearing+from+a+Mammalian+Perspective.pdf |archivedate=19 September 2006 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite journal |doi=10.1016/S0168-1591(98)00101-4 |volume=57 |issue=3–4 |pages=259–268 |last=Heffner |first=Henry E. |title=Auditory awareness |journal=Applied Animal Behaviour Science |date=Mei 1998}}</ref>) Katte gebruik nie hul goeie gehoor om te kommunikeer nie, maar dit is waarskynlik belangrik wanneer hulle jag omdat baie spesies knaagdiere ultrasoniese klanke voortbring.<ref>{{cite journal |volume=106 |issue=4 |pages=360–365 |last=Blumberg |first=M.S. |title=Rodent ultrasonic short calls: locomotion, biomechanics, and communication |journal=Journal of Comparative Psychology |year=1992 |pmid=1451418 |doi=10.1037/0735-7036.106.4.360}}</ref> Hul gehoor is ook baie sensitief en dit word verhoog deur die groot, beweeglike ore wat klanke versterk en die kat help om sy rigting met behulp van klanke te vind.<ref name="Sunquist">{{cite book |last1=Sunquist |first1=Melvin E. |last2=Sunquist |first2=Fiona |title=Wild Cats of the World |year=2002 |page=10 |publisher=University of Chicago Press |isbn=0-226-77999-8}}</ref> Hulle kan ook baie goed ruik, wat deels te danke is aan hul goed ontwikkelde olfaktoriese bol in die brein en ’n groot oppervlak van reukslymvlies; laasgenoemde bedek ’n oppervlak van sowat 5,8&nbsp;cm², wat twee keer so groot as by mense en amper so groot as by honde is.<ref>{{cite journal |doi=10.1093/icb/7.3.421 |volume=7 |issue=3 |pages=421–429 |last=Moulton |first=David G. |title=Olfaction in Mammals |journal=Amer. Zool. |date=1 Augustus 1967}}</ref> Katte is baie sensitief vir feromone (chemiese afskeidings),<ref name="felinine">{{cite journal |author=M. Miyazaki, T. Yamashita, Y. Suzuki, Y. Saito, S. Soeta, H. Taira, and A. Suzuki |year=2006 |title=A major urinary protein of the domestic cat regulates the production of felinine, a putative pheromone precursor |journal=Chem. Biol. |volume=13 |issue=10 |pages=1071–1079 |pmid=17052611 |doi=10.1016/j.chembiol.2006.08.013 }}</ref> wat hulle gebruik om te kommunikeer deur die sproei van urine en die afmerking van ’n gebied met die reukkliere.<ref name=Sommerville /> Hulle reageer sterk op plante met nepetalokton, veral [[kattekruid]], want hulle kan die stof waarneem teen minder as een deeltjie per miljard.<ref>{{cite journal |volume=31 |issue=6 |pages=455–456 |last=Grognet |first=Jeff |title=Catnip: Its uses and effects, past and present |journal=The Canadian Veterinary Journal |date=Junie 1990 |pmc=1480656 |pmid=17423611}}</ref> Die reaksie word ook deur ander plante ontlok, soos [[duiwelsklou]]. Die rede kan wees dat die plante ’n reuk afgee wat soos feromone ruik en die kat se seksuele en sosiale gedrag stimuleer.<ref name=Tucker>{{Cite journal |url=http://www.springerlink.com/content/f613756573257t02/ |volume=42 |issue=2 |pages=214–231 |last=Tucker |first=Arthur |title=Catnip and the catnip response |journal=Economic Botany |year=1988 }}{{Dooie skakel|date=Desember 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Katte het min smaakknoppies in vergelyking met die mens. Weens ’n mutasie in ’n vroeë voorouer, is een van die twee gene wat vir die proe van soet smake verantwoordelik is by die kat afwesig.<ref name="sugar" /> Hul smaakknoppies reageer wel goed op aminosure en bitter en suur smake.<ref name=Bradshaw2006>{{cite journal |volume=136 |issue=7 |pages=1927S–1931 |last=Bradshaw |first=John W.S. |title=The Evolutionary Basis for the Feeding Behavior of Domestic Dogs (Canis familiaris) and Cats (Felis catus) |journal=Journal of Nutrition |date=1 Julie 2006 |pmid=16772461}}</ref> Om te help met navigasie en sensasie het die kat tientalle snorbaarde aan die gesig. Hulle verskaf inligting oor die breedte van openinge en die ligging van voorwerpe in die donker, beide deur aanraking en die aanvoeling van lugstrome; hulle bring ook ’n knipreaksie van die oë mee om die oë te beskerm.<ref name="Case" /> == Gedrag == Katte wat vry rondloop, is bedags en snags aktief, hoewel hulle neig om snags effens meer aktief te wees.<ref>{{cite journal |doi=10.1111/j.1469-7998.2008.00479.x |volume=276 |issue=2 |pages=195–203 |last=Germain |first=E. |title=Spatio-temporal sharing between the European wildcat, the domestic cat and their hybrids |journal=Journal of Zoology |year=2008 |last2=Benhamou |first2=S. |last3=Poulle |first3=M.-L.}}</ref><ref name=Barratt>{{cite journal |volume=20 |issue=3 |pages=271–280 |last=Barratt |first=David G. |title=Home Range Size, Habitat Utilisation and Movement Patterns of Suburban and Farm Cats Felis catus |journal=Ecography |date=1 Junie 1997 |doi=10.1111/j.1600-0587.1997.tb00371.x |jstor=3682838}}</ref> Die tyd van aktiwiteit is taamlik aanpasbaar, wat beteken huiskatte kan soggens en saans aktiewer wees om aan te pas by die huismense se aktiwiteit.<ref>{{cite journal |doi=10.1037/0735-7044.99.6.1162 |volume=99 |issue=6 |pages=1162–1175 |last=Randall |first=Walter |title=Circadian rhythms in food intake and activity in domestic cats |journal=Behavioral Neuroscience |pmid=3843546 |year=1985 |last2=Johnson |first2=R. F. |last3=Randall |first3=S |last4=Cunningham |first4=J. T.}}</ref> Katte bespaar energie deur baie te slaap, veral as hulle ouer word. Die duur van die slaap wissel; gewoonlik is dit 12–16 uur per dag. Tydens die slaap is daar periodes van vinnige oogbewegings en spierrukkings, wat dit laat lyk of hulle droom.<ref>{{cite journal |doi=10.1016/0166-2236(79)90110-3 |volume=2 |pages=280–282 |last=Jouvet |first=Michel |title=What does a cat dream about? |journal=Trends in Neurosciences |year=1979}}</ref> === Interaksie === [[Lêer:GAto.jpg|duimnael|links|Katte intimideer hul teenstanders deur hul rug krom te maak, hul hare te laat rys, na die kant te draai en te sis.]] Hoewel wildekatte alleenlopers is, is die sosiale gedrag van huiskatte meer uiteenlopend, van katte wat alleen woon tot kolonies rondloperkatte wat gewoonlik om ’n voedselbron gesentreer is. In so ’n groep is een kat gewoonlik die dominante een.<ref>{{cite journal |volume=11 |issue=1 |pages=56–66 |last=Baron |first=Alan |title=Patterns of Social Interaction in Cats (''Felis domestica'') |journal=Behaviour |date=1 Januarie 1957 |doi=10.1163/156853956X00084 |first3=J. M. |author3=Warren |first2=C. N. |last2=Stewart |jstor=4532869}}</ref> Elke kat in ’n kolonie het gewoonlik ’n spesifieke gebied, met die seksueel aktiewe mannetjies wat die grootste gebied het. Dit is dikwels tot tien keer groter as wyfiekatte s’n en kan met verskeie wyfiekatte se gebiede oorvleuel.<ref name=Sommerville /> Die gebiede word afgemerk deur urine te sproei, deur afskeidings van gesigskliere aan voorwerpe teen kophoogte te smeer en deur hul uitskeiding.<ref name=Sommerville>{{cite journal |doi=10.1016/S0168-1591(98)00102-6 |volume=57 |issue=3–4 |pages=269–286 |last=Sommerville |first=B. A. |title=Olfactory awareness |journal=Applied Animal Behaviour Science |year=1998}}</ref> Tussen hierdie gebiede is daar neutrale gebiede waar katte mekaar nie as ’n bedreiging sal beskou nie. Vreemde katte sal egter verjaag of aangeval word. Al bly katte saam in so ’n kolonie, sal hulle alleen jag en het hulle geen gemeenskaplike oorlewingstrategie nie.<ref name="Bradshaw2006" /> Huiskatte gebruik verskeie geluide vir kommunikasie: hulle spin, sis en grom en het verskeie maniere van miaau.<ref name="Moelk" /> Rondloperkatte is egter gewoonlik stil.<ref name="Jensen">{{cite book|last=Jensen |first=Per |title=The Ethology of Domestic Animals |series="Modular Text" series |publisher=CABI |location=Wallingford |year=2009 |isbn=1-84593-536-5}}</ref> Katte se liggaamstaal, onder meer die posisie van die ore en stert, ontspanning van die hele lyf en knie met hul pote, dui alles op hul bui. Veral die stert en ore is belangrik om boodskappe oor te dra; ’n stert wat omhoog gehou word, is gewoonlik ’n vriendelike manier van groet<ref name=behaviourguide /><ref name=Cafazzo /> en dui ook aan dat ’n kat ’n minder dominante posisie in die sosiale hiërargie het.<ref name=Cafazzo>{{cite journal|author=Cafazzo, S |author2=Natoli, E |title=The social function of tail up in the domestic cat (Felis silvestris catus) |journal=Behav. Processes |volume=80 |issue=1 |pages=60–6 |year=2009 |pmid=18930121 |doi=10.1016/j.beproc.2008.09.008 }}</ref> Dit kan ook ’n aanduding wees dat hulle iets van hul eienaar verwag, veral as die stert effens bewe. ’n Stert wat penorent staan met die punt na vore gebuig, kan ’n aanduiding wees van plesier, vreugde, afwagting of spanning. In ’n ontspanne posisie sal die stert horisontaal gehou word met die punt effens na onder gedraai. As die stert vinnig heen en weer geruk word, is die kat waarskynlik geïrriteerd of aggressief. Ook die gesig kan aandui hoe die kat voel. As die kat iemand stip aankyk, is dit gewoonlik ’n dreigement. Die ore kan ook plat en na die kant getrek word. Ore wat na voor gedraai is, is dikwels ’n aanduiding van nuuskierigheid. As die kat ontspanne is, kan die oë half toe wees sodat die ooglede sigbaar is, of hy kan knipoog. Dit kan ook op vriendelikheid en minsaamheid dui en kan met die mens se glimlag vergelyk word. Die mens kan dié tekens maklik namaak en hy word dikwels daarvoor beloon deurdat die kat dieselfde doen. Ook gaap is nie ’n teken van moegheid nie, maar dat die kat nie aggressief is nie. Aanraking met die neus is ook ’n gewilde vorm van groet tussen katte en kan gevolg word deur mekaar skoon te lek.<ref name=Crowell-davis2004>{{cite journal|year=2004|title=Social organization in the cat: a modern understanding|journal=Journal of Feline Medicine and Surgery|volume=6|issue=1|pages=19–28|url=http://zoopsy.free.fr/veille_biblio/social_organization_cat_2004.pdf|accessdate=21 Mei 2008|doi=10.1016/j.jfms.2003.09.013|pmid=15123163|last1=Crowell-Davis|first1=SL|last2=Curtis|first2=TM|last3=Knowles|first3=R. J.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110720231305/http://zoopsy.free.fr/veille_biblio/social_organization_cat_2004.pdf|archivedate=20 Julie 2011|url-status=dead}}</ref> Veral ouer katte kan egter aggressief wees teenoor nuwe aankomelinge in die huis. === Versorging === [[Lêer:Cat tongue macro.jpg|duimnael|Die haakvormige papille op ’n kat se tong dien as ’n soort borsel en help om die hare skoon te maak en koeke uit te kam.]] Katte is bekend daarvoor dat hulle skoon is en spandeer ure daaraan om hul pels te lek. Die haakvormige papille op die tong help hulle om hul pels skoon te lek en koeke uit te kam omdat dit as ’n soort borsel dien. Sommige katte, veral dié met lang hare, kry soms haarballe van al die hare wat hulle oplek en bring dit dan op. Dit kan voorkom word deur middels wat die hare makliker deur die spysverteringstelsel help beweeg of deur die pels dikwels te borsel.<ref name=hairballs>{{cite web |url=http://www.vet.cornell.edu/FHC/news/hair.htm |title=A Hairy Dilemma: When Hair Balls Aren't Harmless |work=Cat Watch |publisher=Cornell Feline Health Center, Cornell University |last=Ewing |first=Tom |year=2006 |access-date=25 Augustus 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20131007141056/http://www.vet.cornell.edu/fhc/news/hair.htm |archive-date= 7 Oktober 2013 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> === Gevegte === By huiskatte is mannetjies meer geneig om te baklei as wyfies.<ref name=Lindell>{{cite journal |doi=10.1016/S0168-1591(97)00032-4 |volume=55 |issue=1–2 |pages=153–162 |last=Lindell |first=Ellen M. |title=Intercat aggression: A retrospective study examining types of aggression, sexes of fighting pairs, and effectiveness of treatment |journal=Applied Animal Behaviour Science |date=Desember 1997}}</ref> By rondloperkatte is die grootste oorsaak van gevegte die wedywering tussen twee mannetjies om met ’n wyfie te paar; die geveg sal meestal deur die swaarder kat gewen word.<ref>Akihiro Yamane, Teruo Doi and Yuiti Ono "Mating behaviors, courtship rank and mating success of male feral cat (Felis catus)" Journal of Ethology, Volume 14, Number 1, p35-44 (1996) doi:10.1007/BF02350090</ref> Nog ’n rede hoekom katte sal baklei, is omdat dit moeilik is om in byvoorbeeld ’n klein huis ’n gebied af te baken.<ref name=Lindell /> Wyfies sal baklei oor hul gebied of om hul kleintjies te beskerm. Deur katte te steriliseer en kastreer kan die gedrag verbeter of stopgesit word, wat daarop dui dat dit verband hou met sekshormone. Wanneer hulle baklei, laat katte hulself groter, indrukwekkender en gevaarliker lyk deur hul rug krom te maak en hul hare te laat rys.<ref name=behaviourguide>{{cite web |url=http://animal.discovery.com/guides/cats/behavior/bodylanguageintro.html |title=Cat Guide: Body Language |publisher=Animal Planet |access-date=26 Augustus 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090806002214/http://animal.discovery.com/guides/cats/behavior/bodylanguageintro.html |archive-date= 6 Augustus 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Die ore sal dikwels plat en na agter gevou word om skade aan die binne-oor te voorkom asook moontlik om enige geluide agter hulle te hoor terwyl hulle op die gevaar voor hulle fokus. Hulle sal gewoonlik kragtige houe met die voorpote na die gesig gee en hul teenstanders byt. Ernstige beserings is egter skaars; die verloorder hardloop gewoonlik weg met net ’n paar skrape aan die gesig of ore. Katte sal ook soms in ’n verdedigende posisie op die grond gaan lê om die teenstander met die kragtige agterpote op sy sagte maag te skop.<ref>[http://www.hsus.org/pets/pet_care/our_pets_for_life_program/cat_behavior_tip_sheets/aggression_between_family_cats.html Aggression Between Family Cats] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041214181209/http://www.hsus.org/pets/pet_care/our_pets_for_life_program/cat_behavior_tip_sheets/aggression_between_family_cats.html |date=14 Desember 2004 }} ''The Humane Society of the United States'' 2002</ref> === Jag- en eetgewoontes === [[Lêer:Il Gatto e il Topo 2.jpg|duimnael|260px|’n Kat en muis.]] Katte maak jag op klein diertjies soos knaagdiere en voëls.<ref name=Woods>{{cite journal|author=Woods M, McDonald RA, Harris S. |title=Predation of wildlife by domestic cats Felis catus in Great Britain |journal=Mammal Review |volume=23 |issue=2 |pages=174–188 |year=2003 |doi=10.1046/j.1365-2907.2003.00017.x}}</ref> Hulle gebruik twee maniere van jag: óf hulle bekruip prooi óf lê dit voor tot dit naby genoeg is om te gryp. Die meeste katte hou ook daavan om vanuit ’n hoë posisie te jag – óf omdat hulle nie so maklik gesien kan word nie óf omdat hulle hul prooi kan bespring, soos wat ’n [[luiperd]] uit ’n boom doen, terwyl hulle hul lyf in die regte posisie draai danksy hul goeie balanssin en buigbaarheid.<ref>{{cite web |title=Falling Cats |url=http://www.verrueckte-experimente.de/leseproben_e.html |access-date=24 Oktober 2005 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303185523/http://www.verrueckte-experimente.de/leseproben_e.html |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Hulle doen dieselfde as hulle van ’n hoë plek afval, mits daar genoeg tyd is. Huiskatte sal kos kies na gelang van die temperatuur, reuk en tekstuur. Hulle hou nie van koue kos nie en verkies klam kos wat ryk aan aminosure is, nes rou vleis.<ref name=Zaghini>{{cite journal|author=Zaghini, G|author2= Biagi, G |title=Nutritional peculiarities and diet palatability in the cat |journal=Vet. Res. Commun. |volume=29 Suppl 2 |pages=39–44 |year=2005 |pmid=16244923 |doi=10.1007/s11259-005-0009-1}}</ref><ref name=Bradshaw>{{cite journal|last1=Bradshaw |first1=JW |last2=Goodwin |first2=D |last3=Legrand-Defrétin |first3= V|last4= Nott |first4= HM |title=Food selection by the domestic cat, an obligate carnivore |journal=Comp. Biochem. Physiol. A Physiol. |volume=114 |issue=3 |pages=205–9 |year=1996 |pmid=8759144 |doi=10.1016/0300-9629(95)02133-7 }}</ref> Hulle kan hul neus optrek vir nuwe geure en leer gou om kos te vermy wat in die verlede sleg geruik het.<ref name=Bradshaw /> Hulle kan ook suikerryke kos en melk ignoreer omdat hulle nie laktose goed kan verteer nie en dit [[diarree]] kan veroorsaak.<ref name=Bradshaw /><ref>{{cite journal |last=Kienzle |first=E. |title=Blood sugar levels and renal sugar excretion after the intake of high carbohydrate diets in cats |journal=Journal of Nutrition |volume=124 |issue=12 Suppl |pages=2563S–2567S |year=1994 |pmid=7996238 |url= http://jn.nutrition.org/content/124/12_Suppl/2563S.full.pdf}}</ref> Hulle kan ook vreemde eetgewoontes ontwikkel. Sommige katte hou daarvan om aan goed te kou. Dit is meestal wol, maar kan ook plastiek, papier, foelie en selfs kole wees. Dit word "pika" genoem en kan gevaarlik wees, afhangend van die hoeveelheid of [[giftigheid]] van die voorwerp.<ref>{{cite journal |doi=10.1016/S0168-1591(96)01136-7 |volume=52 |issue=3–4 |pages=373–379 |last=Bradshaw |first=John W. S. |title=Factors affecting pica in the domestic cat |journal=Applied Animal Behaviour Science |date=April 1997}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.vmth.ucdavis.edu/home/beh/feline_behavior/pica.html |title=Pica: The Un-finicky Feline – Chewing or Eating Cords, Fabric, Houseplants, etc. |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |work=Behavior.VetMed.UCDavis.edu |publisher=University of California School of Veterinary Medicine |accessdate=6 September 2009 |archive-date= 7 September 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090907143555/http://www.vmth.ucdavis.edu/home/beh/feline_behavior/pica.html |url-status=dead }}</ref> Katte kan nie hul lippe om ’n voorwerp vou vir ’n suigaksie nie, maar lek vloeistof op teen sowat vier keer per sekonde.<ref>{{cite news |last=Wade |first=Nicholas |title=For Cats, a Big Gulp With a Touch of the Tongue |newspaper=New York Times |date=11 November 2010 |url=http://www.nytimes.com/2010/11/12/science/12cats.html |access-date=12 November 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191109002101/https://www.nytimes.com/2010/11/12/science/12cats.html |archive-date=9 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> === Speel === Huiskatte, veral klein [[katjie]]s, is bekend vir hul liefde om te speel. Dit neem die vorm van ’n jagtog aan en is belangrik om katjies te leer om hul prooi te bekruip, vang en dood te maak.<ref>{{cite journal|last=Poirier |first=F. E. |last2=Hussey |first2=L. K. |title=Nonhuman Primate Learning: The Importance of Learning from an Evolutionary Perspective |journal=Anthropology & Education Quarterly |volume=13 |issue=2 |pages=133–148 |date=1 Julie 1982|doi=10.1525/aeq.1982.13.2.05x1830j |jstor=3216627}}</ref> Hulle hou ook van speelgevegte, met mekaar en met mense. Dit berei hulle voor vir ware gevegte en leer hulle om ’n moontlike vrees te oorkom om teenstanders of prooi aan te val.<ref>{{cite book|author=Byers, John A.; Bekoff, Marc |title=Animal play: evolutionary, comparative, and ecological perspectives |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge, UK |year=1998 |page=135 |isbn=0-521-58656-9}}</ref> Omdat speel vir hulle so baie soos jag is, hou hulle van speelgoed wat soos prooi lyk, soos harige voorwerpe wat vinnig beweeg, maar hulle kan gou belangstelling verloor as hulle baie met ’n spesifieke ding speel.<ref>{{cite journal |doi=10.1016/S0168-1591(02)00153-3 |volume=79 |issue=3 |pages=263–271 |last=Hall |first=Sarah L. |title=Object play in adult domestic cats: the roles of habituation and disinhibition |journal=Applied Animal Behaviour Science |year=2002}}</ref> Hulle is meer geneig om met speelgoed te speel as hulle honger is.<ref>{{cite journal |doi=10.1016/S0168-1591(97)00136-6 |volume=58 |issue=1–2 |pages=143–150 |last=Hall |first=Sarah L. |title=The influence of hunger on object play by adult domestic cats |journal=Applied Animal Behaviour Science |date=Junie 1998}}</ref> Hulle hou ook daarvan om met ’n tou te speel, maar dit kan gevaarlik wees as hulle daaraan kou of daarin verstrengel raak. === Voortplanting === [[Lêer:Three-hour-old-kitten.jpg|duimnael|links|’n Pasgebore katjie.]] [[Lêer:Cats having sex in Israel.jpg|duimnael|Wanneer katte paar, byt die mannetjie die agterkant van ’n wyfie se nek terwyl sy die regte posisie inneem.]] Wyfies kom ’n paar keer per jaar op hitte, van die lente tot die laat herfs. Hitteperiodes kom elke twee weke voor en duur van vier tot sewe dae.<ref name=compendium /> Verskeie mannetjies sal gelok word deur ’n wyfie op hitte. Hulle sal oor haar baklei en die een wat wen, wen die reg om met haar te paar. Sy sal eers die mannetjie verwerp, maar hom eindelik toelaat. Die mannetjie se [[penis]] het ’n band van 120–150 stekels<ref>{{cite journal |last=Aronson |first=L. R. |last2=Cooper |first2=M. L. |title=Penile spines of the domestic cat: their endocrine-behavior relations |journal=Anat. Rec. |volume=157 |issue=1 |pages=71–8 |year=1967 |pmid=6030760 |doi=10.1002/ar.1091570111 |url=http://www.catcollection.org/files/PenileSpines.pdf |access-date=28 Januarie 2012 |archive-date=20 Junie 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170620212227/http://www.catcollection.org/files/PenileSpines.pdf |url-status=dead }}</ref> van sowat 1&nbsp;mm lank wat na agter wys en wanneer die penis ná die tyd uitgetrek word, skraap die stekels teen die wand van die wyfie se [[vagina]], wat ’n teken is vir [[ovulasie]]. Dit help ook om ander [[spermsel|sperma]] uit die vagina te skraap en gee die laaste mannetjie wat met haar paar, dus ’n groter kans om haar te bevrug. Nadat sy gepaar het, sal die wyfie haar vagina was. As ’n mannetjie dan met haar wil paar, sal sy hom aanval. Ná sowat 20 tot 30 minute, nadat die wyfie haar gewas het, sal die siklus van voor af begin.<ref name=compendium /> Omdat ’n wyfie met verskeie mannetjies sal paar terwyl sy op hitte is, kan die katjies in een werpsel verskillende pa's hê.<ref name=compendium>{{cite web |url=http://vlsstore.com/Media/PublicationsArticle/PV_23_12_1049.pdf |title=Prolific Cats: The Estrous Cycle |publisher=Veterinary Learning Systems |access-date=19 Junie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206034630/http://vlsstore.com/Media/PublicationsArticle/PV_23_12_1049.pdf |archive-date=6 Desember 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Katte is 64–67 dae lank dragtig, met ’n gemiddeld van 66 dae.<ref>{{cite journal|last=Tsutsui |first=T. |last2=Stabenfeldt |first2=G. H. |title=Biology of ovarian cycles, pregnancy and pseudopregnancy in the domestic cat |journal=J. Reprod. Fertil. Suppl. |volume=47 |pages=29–35 |year=1993|pmid=8229938}}</ref> Daar is gewoonlik drie tot vyf katjies in ’n werpsel en die eerste werpsel is gewoonlik kleiner as latere werpsels. Die katjies drink ses tot sewe weke lank aan die ma en is geslagsryp binne vyf tot tien maande (wyfies) of vyf tot sewe maande (mannetjies), hoewel dit kan wissel van ras tot ras.<ref name=compendium /> Wyfies kan twee tot drie werpsels per jaar hê en kan dus tot 150 kleintjies hê in die sowat tien jaar wat sy vrugbaar is.<ref name=compendium /> Katte kan op sowat 12 weke van die ma weggeneem word en na ’n nuwe huis gaan.<ref>{{cite book|title=The Complete Book of Cat Care: How to Raise a Happy and Healthy Cat |last1=Behrend |first1=Katrin |last2=Wegler |first2=Monika |year=1991 |publisher=Barron's Educational Series, Inc. |location=Hauppauge, NY |isbn=0-8120-4613-7 |page=28}}</ref> Hulle kan op sewe weke al gesteriliseer of gekastreer word om ongewenste voortplanting te keer.<ref>{{cite journal|author=Olson PN, Kustritz MV, Johnston SD |title=Early-age neutering of dogs and cats in the United States (a review) |journal=J. Reprod. Fertil. Suppl. |volume=57 |pages=223–32 |year=2001 |pmid=11787153}}</ref> Dit voorkom ook aggressie, die sproei van urine by mannetjies en ’n gekerm by wyfies. Gewoonlik word dit egter later gedoen, van drie tot ses maande oud.<ref>{{cite journal|doi=10.2460/javma.231.11.1665|pmid=18052800 |author=Root Kustritz, Margaret V. |title=Determining the optimal age for gonadectomy of dogs and cats|journal=J Am Vet Med |year=2007|volume=231|issue=11|pages=1665–75|url= http://www.imom.org/spay-neuter/pdf/kustritz.pdf}}</ref> == Siektes == Die mees algemene siektes onder katte is aansteeklike siektes. Jong diere is baie vatbaar vir herpes-infeksies van die lugweë en die parvovirus (katgriep). Vir volwasse katte is die katleukemie- (FeLV), katvigs- (FIV) en peritonitis-virus (FIP) ’n ernstige probleem. Danksy [[inenting]] is [[hondsdolheid]] nie meer volop nie. Katte is ook vatbaar vir parasiete, soos die ronde- en lintwurm (inwendige parasiete) en vlooie en myte (uitwendige parasiete). Chroniese nierversaking is onomkeerbaar. Die meeste katte kry dit weens ouderdom (sowat 30% van katte ouer as 15 jaar kry dit). Dit kan ook by jonger katte voorkom, meestal weens genetiese redes. Ook infeksies soos chroniese tandinfeksies kan nierversaking veroorsaak. Endokriene siektes wat voorkom, is diabetes mellitus en hipertiroïdisme. Die mees algemene gewas is kwaadaardige limfoom. Fibrosarkome kan ontstaan weens ’n reaksie op inenting. Die spektrum van siektes by katte is wyd en stem baie ooreen met dié by mense. Nog algemene katkwale is nekletsels (FORL), blaasaandoenings, obstruktiewe kardiomiopatie, eosinofiliese granuloom en asma. == Katte en mense == Katte is ’n algemene troeteldier en daar is wêreldwyd meer as 500&nbsp;miljoen van hulle.<ref name="NYT" /> Die verhouding tussen opregte en ander katte verskil van land tot land, maar in die algemeen is opregte katte minder as 10% van die totale getal.<ref>{{cite book |title=''ASPCA Complete Guide to Cats'' |first=James R. |last=Richards}}</ref> === Katrasse === [[Lêer:Chocolate Persian.jpg|duimnael|160px|’n Opregte sjokoladebruin [[Persiese kat]].]] Die konsep van katteling het in die laat [[19de eeu]] in [[Brittanje]] ontstaan.<ref name="Mason">{{cite book |last=Mason |first=I. L. |title=Evolution of Domesticated Animals |year=1984 |publisher=Prentice Hall Press |isbn=0-582-46046-8}}</ref> Die huidige lys van katrasse is taamlik lank: die Cat Fanciers' Association in Amerika erken 41 rasse, waarvan 16 natuurlike rasse is wat waarskynlik ontstaan het voor die mens met katte begin teel het, terwyl die ander in die laaste helfte van die [[20ste eeu]] ontwikkel is.<ref name=Lipinski>{{cite journal |doi=10.1016/j.ygeno.2007.10.009 |volume=91 |issue=1 |pages=12–21 |title=The ascent of cat breeds: Genetic evaluations of breeds and worldwide random-bred populations |journal=Genomics |date=Januarie 2008 |pmid=18060738 |pmc=2267438 |last1=Lipinski |first1=Monika J. |last2=Froenicke |first2=Lutz |last3=Baysac |first3=Kathleen C. |last4=Billings |first4=Nicholas C. |last5=Leutenegger |first5=Christian M. |last6=Levy |first6=Alon M. |last7=Longeri |first7=Maria |last8=Niini |first8=Tirri |last9=Ozpinar |first9=Haydar}}</ref> Die eienaars en telers ding mee om te sien wie se katte die naaste aan die teelstandaard, of "ideale definisie", van die ras is. Katte is te kry in ’n verskeidenheid kleure en patrone. Elke ras het spesifieke toelaatbare kleure, patrone en fisieke eienskappe. Van die rasse wat natuurlik ontstaan het, is: * [[Manx]] of stompstertkat van die [[Eiland Man]] – ’n stewige kat wat op die Eiland Man ontstaan het en wat hoofsaaklik gekenmerk word deur die afwesigheid van ’n stert van normale lengte. * [[Siamese kat]] – een van die eerste Oosterse tipe katte wat erken is. Hulle het ’n lang lyf en elegante postuur. Hulle word veral uitgeken aan die spesifieke patroon, wat [[kleurpunte]] genoem word. * [[Chartreux]] is ’n natuurlike Franse ras wat uitgeken word aan sy grootte, blou-grys kleur en dubbele pels. * [[Turkse angora]] wat in die [[Ankara]]-streek van [[Turkye]] ontstaan het. Dit het ’n halflang pels sonder ’n onderlaag. * [[Abessiniese kat]] wat in [[Ethiopië]] ontstaan het en ’n kenmerkende patroon van fyn strepies het. * [[Birmaanse kat]], ’n effekleurige kat uit [[Birma]]. * [[Russiese bloukat]] wat hoofsaaklik een kleur, ’n grys-blou, het. * [[Skotse vouoorkat]], ’n stewige kat met ore wat vorentoe gevou is. ==== Patrone ==== Verskeie patrone van die pels is moontlik. Van die algemeenstes is: [[Lêer:Co-kbk-07-001.jpg|duimnael|180px|’n Tweekleurige kat met blou (grys) en wit.]] ; Tweekleurig: Katte kan verskeie patrone in twee kleure hê: van waar die lyf een kleur en die bors ’n ander kleur is tot die "van"-patroon (van die Vanmeer in Turkye) waar net die stert en voorkop ’n ander kleur is, soos die [[Turkse van]]. Tussen dié twee uiterste voorbeelde is verskeie variasies moontlik. [[Lêer:Felis silvestris - July 2007-1.jpg|duimnael|180px|Gestreepte kat met die kenmerkende M-teken op die voorkop.]] ; Gestreep: Die kat kan verskeie kleure en patrone hê. Dit kan breë strepe of fyn strepies hê, of ’n marmerpatroon. [[Lêer:Curlycat02.jpg|duimnael|180px|Skilpaddop-en-wit wyfiekat.]] ; Skilpaddop: Dit is ’n kat met rooi (of room) en swart (of blou) wat oor die hele lyf voorkom. Dele van die pels kan ook wit wees. ; Kleurpunte: Die patroon word gewoonlik met [[Siamese kat]]te verbind, maar kom ook in baie ander katrasse voor. Die lyf is lig van kleur en die punte (ore, gesig, pote en stert) is ’n donkerder kleur. Die naam hang af van die kleur van die punte. So is daar bloupunt-, sjokoladepunt-, robbruinpunt- en ander kleurpuntkatte. ; Gerook: Die onderste agtste van elke haar is wit of roomkleurig, en die res ’n donkerder kleur. ==== Soorte lyf ==== Katte kan verskeie lyfsoorte hê, wat wissel tussen dié uiterstes: ; Oosters: Nie ’n spesifieke ras nie, maar enige kat met ’n lang, slank lyf, amandelvormige oë, en ’n groot neus en ore. Voorbeelde is die Siamees en [[Oosterse korthaarkat]]. ; Stewig: Enige kat met ’n kompakte bou, ronde oë, kort neus en klein ore. Voorbeelde is die [[Persiese kat]] en [[eksotiese korthaarkat]]. === Mense en gesondheid === ’n Allergiese reaksie kan by mense veroorsaak word deur katte se skilfers en speeksel.<ref>{{cite journal|author=Erwin EA, Woodfolk JA, Custis N, Platts-Mills TA |title=Animal dangers |journal=Immunol Allergy Clin North Am |volume=23 |issue=3 |pages=469–81 |year=2003 |pmid=14524386 |doi=10.1016/S0889-8561(03)00004-3}}</ref> Algemene toestande is [[hooikoors]], [[asma]] of ’n veluitslag. Sommige mense kan by ’n sekere kat aanpas en sonder probleme saam in ’n huis bly terwyl hulle steeds allergies is vir katte in die algemeen.<ref>{{cite web |url= http://www.animaltrustees.org/ATA_Web/pdfs/dealingwithcatallergies.pdf |archiveurl= https://web.archive.org/web/20070604203854/http://www.animaltrustees.org/ATA_Web/pdfs/dealingwithcatallergies.pdf |archivedate= 4 Junie 2007 |title= Dealing with cat allergies |work= animaltrustees.org |access-date= 28 Januarie 2012 |url-status= dead }}</ref> Sommige eienaars neem teenallergie-[[medisyne]] daarvoor of bad hul katte gereeld, wat die hoeveelheid skilfers verminder.<ref>{{cite journal |volume=100 |issue=3 |pages=307–312 |last=Avner |first=D. B. |title=Evaluation of different techniques for washing cats: quantitation of allergen removed from the cat and the effect on airborne Fel d 1 |journal=Journal of Allergy and Clinical Immunology |year=1997 |pmid=9314341 |doi=10.1016/S0091-6749(97)70242-2 |last2=Perzanowski |first2=M. S. |last3=Platts-Mills |first3=T. A. |last4=Woodfolk |first4=J. A.}}</ref> Daar was ook al pogings om hipo-allergeniese katte te ontwikkel wat minder geneig sal wees om ’n allergiese reaksie by mense te veroorsaak.<ref>{{cite journal |doi=10.1038/nbt0205-171 |volume=23 |issue=2 |pages=171–172 |last=Miller |first=Henry |title=Cat and Mouse in Regulating Genetic 'Enhancement' |journal=Nature Biotechnology |year=2005 |pmid=15696141}}</ref> Katte kan ook ’n positiewe uitwerking op mense se gesondheid hê, soos die verlaging van [[bloeddruk]]vlakke.<ref>{{cite journal |last1=Allen |first1=K. |last2=Blascovich |first2=J. |last3=Mendes |first3=W. B. |title=Cardiovascular reactivity and the presence of pets, friends, and spouses: the truth about cats and dogs |journal=Psychosom Med |volume=64 |issue=5 |pages=727–739 |year=2002 |pmid=12271103 |doi=10.1097/01.PSY.0000024236.11538.41}}</ref> Verder kan hulle emosionele steun gee en gevoelens van depressie, angstigheid en eensaamheid verlig.<ref name="Fogle">{{cite book |last=Fogle |first=Bruce (ed.) |title=Interrelations Between People and Pets |year=1981 |publisher=Charles C. Thomas Pub. Ltd. |isbn=0-398-04169-5}}</ref> Volgens ’n [[Switserland|Switserse]] studie in 2003 kan katte dieselfde positiewe uitwerking op hul eienaars se sielkundige toestand hê as ’n menslike maat. Hoewel katte nie positiewe gevoelens aanhelp nie, keer hulle negatiewe gevoelens af, het die navorsers bevind.<ref name="Turner 2003">{{cite journal |last1=Turner |first1=Dennis C. |last2=Rieger |first2=G. |last3=Gygax |first3=L. |url=http://en.scientificcommons.org/20081280 |title=Abstract: 'Spouses and Cats and Their Effects on Human Mood' |journal=ScientificCommons.org |publisher=magazine.One UG |location=Berlyn |year=2003 |accessdate=25 Junie 2010 |archive-date=15 Julie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090715153742/http://en.scientificcommons.org/20081280 |url-status=dead }}</ref> === Krap van meubels === [[Lêer:Cat claw closeup.jpg|duimnael|links|120px|’n Kat se klou.]] ’n Natuurlike gewoonte van katte is om hul naels aan meubels en matte te haak en die naels dan agtertoe te trek. Hulle merk daarmee hul gebied en dit gee hulle oefening en help die naels skoon- en skerpmaak.<ref>{{cite journal|author=Landsberg GM |title=Feline scratching and destruction and the effects of declawing |journal=Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract. |volume=21 |issue=2 |pages=265–79 |year=1991 |pmid=2053250}}</ref> Dit kan voorkom word deur vir die kat ’n krappaal te koop sodat hulle dit, eerder as meubels en matte, gebruik. Sommige krappale is met mat oorgetrek, maar maak dit moeilik vir die kat om te onderskei tussen die krappaal en ’n mat op die vloer. Daarom werk houtpale of pale wat met iets soos sisaltou oorgetrek is, beter. Katte se naels kan ook geknip word indien nodig. Hul naels kan ook uitgesny word, maar dit is ’n omstrede prosedure wat tot pyn, infeksies en verlamming kan lei.<ref name=Swiderski>{{cite journal|author=Swiderski J |title=Onychectomy and its alternatives in the feline patient |journal=Clin. Tech. Small Anim. Pract. |volume=17 |issue=4 |pages=158–161 |year=2002 |pmid=12587280 |doi=10.1053/svms.2002.36604}}</ref> Baie veeartse weier om dit te doen. == Sien ook == * [[Felis]] * [[Lys van katrasse]] * [[Portaal:Katte]] == Verwysings == {{Verwysings|4}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn|Felis silvestris catus}} {{Wikt-inlyn|kat}} {{Wikispecies-inlyn|Felis silvestris catus}} * [http://www.biodiversitylibrary.org/name/Felis_catus Biodiversiteit: ''Felis catus''] * [http://www.catpert.com/ Catpert. The Cat Expert] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211071153/http://www.catpert.com/ |date=11 Desember 2008 }}&nbsp;– artikels * [http://brainmaps.org/index.php?p=speciesdata&species=felis-catus Foto's van die kat se brein] * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal van die [[:en:Cat|Engelse Wikipedia]] {{Katrasse}} {{Normdata}} {{Taksonbalk}} {{Voorbladster}} [[Kategorie:Gedomestikeerde diere]] [[Kategorie:Katte| ]] mlm0beg7avupjysqgs6auyi29a84yfd 0 26034 2520946 1972849 2022-08-22T11:34:15Z Burgert Behr 2401 Kassie wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas mediese toestand | name = Disleksie | synonyms = Leessteuring, aleksie | image = DyslexicVision.png | image_size = 260px | caption = Gesimuleerde dislektiese visie. | types = | field = [[Neurologie]], [[pediatrie]] | symptoms = Probleme met lees<ref name=ninds1>{{cite web |url=https://www.ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Dyslexia-Information-Page |title=Dyslexia Information Page |date=2 November 2018 |publisher=National Institute of Neurological Disorders and Stroke }}</ref> | complications = | onset = Skoolouderdom<ref name=Lancet2012>{{cite journal|last1=Peterson|first1=Robin L.|last2=Pennington|first2=Bruce F.|title=Developmental dyslexia|journal=Lancet|volume=379|issue=9830|pages=1997–2007|date=May 2012|pmid=22513218|pmc=3465717 |doi=10.1016/S0140-6736(12)60198-6}}</ref> | duration = | causes = [[Genetika|Genetiese]] en omgewingsfaktore<ref name=Lancet2012 /> | risks = Familiegeskiedenis, [[AGHS]]<ref name=NIH2014Def>{{cite web |url=https://www.nichd.nih.gov/health/topics/reading/conditioninfo/disorders |title=What are reading disorders? |publisher=National Institutes of Health |date=1 December 2016 }}</ref> | diagnosis = 'n Reeks geheue-, spel,-, visie- en leestoetse<ref name="NIH2015Diag">{{cite web|url=http://www.nichd.nih.gov/health/topics/reading/conditioninfo/pages/diagnosed.aspx|title=How are reading disorders diagnosed?|publisher=National Institutes of Health|access-date=15 March 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402093505/http://www.nichd.nih.gov/health/topics/reading/conditioninfo/pages/diagnosed.aspx|archive-date=2 April 2015}}</ref> | prevention = | treatment = Aangepaste onderrigmetodes<ref name=ninds1/> | medication = | prognosis = | frequency = 3-7%<ref name=Lancet2012/><ref name=Koo2013>{{cite book|last1=Kooij|first1=J. J. Sandra|title=Adult ADHD diagnostic assessment and treatment|date=2013|publisher=Springer|location=London|isbn=9781447141389|page=83|edition=3rd|url=https://books.google.com/books?id=JM_awX-mSPoC&pg=PA83|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160430012545/https://books.google.com/books?id=JM_awX-mSPoC&pg=PA83|archive-date=30 April 2016}}</ref> | deaths = }} '''Disleksie''' is 'n versteuring wat gekenmerk word deur 'n onvermoë om te leer lees, ondanks voldoende intelligensie en geleenthede. Geletterdheid is van wesentlike belang in die moderne wêreld. Disleksie het dus 'n baie negatiewe invloed op die lewe van die persoon wat daaraan ly. Daar bestaan nie eenstemmigheid oor die faktore wat die toestand veroorsaak nie. Medies gesproke, word disleksie omskryf as 'n toestand wat die gevolg is van neurologiese, rypings- en genetiese oorsake. Uit 'n onderwysperspektief word dit as 'n leerprobleem beskou, terwyl die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] dit as 'n taalversteuring beskryf. Feit bly dat disleksielyers probleme ondervind om te leer lees. == Definisie == Disleksie is 'n ontwikkelingsversteuring wat gekenmerk word deur 'n onvermoë om te leer lees, ondanks voldoende intelligensie, konvensionele onderrig en sosio-kulturele geleenthede. Die persoon wat aan disleksie ly, presteer dus ver benede die verwagte vlak van sy/haar intelligensie. Definisies van disleksie verskil na gelang van die verskillende vakdissiplines wat by die bestudering en behandeling daarvan betrokke is. Vanuit 'n mediese perspektief word disleksie byvoorbeeld omskryf as 'n toestand wat die gevolg is van neurologiese, rypings- en genetiese oorsake. Vanuit 'n onderwysperspektief word dit as 'n leerprobleem beskou, terwyl die Wêreldgesondheidsorganisasie dit as 'n taalversteuring beskryf. Die sentrale tema van alle definisies is egter die feit dat disleksielyers probleme ondervind om te leer lees. == Voorkoms van disleksie == Daar bestaan geen akkurate statistiek wat die voorkoms van disleksie aandui nie. Sekere navorsers raam dat soveel as vyftien persent van die bevolking deur disleksie aangetas word. Ander skat weer die voorkoms op so laag as een tot twee persent van die bevolking. Vervolgens is sommige navorsers van mening dat die versteuring hoofsaaklik by manlike persone voorkom. Die verskil in voorkoms tussen vroulike en manlike disleksielyers word so drasties as vier teen twaalf geraam. Ander glo weer dat onlangse navorsing min verskille tussen die geslagte aandui wat die voorkoms van die versteuring betref. === Diagnose van disleksie === Disleksie word gewoonlik gediagnoseer wanneer daar 'n betekenisvolle verskil bestaan tussen 'n persoon se intellektuele vermoëns en leesprestasie, sonder dat ander fisieke, emosionele of kulturele faktore die leesprobleme veroorsaak. Dit is belangrik dat disleksie so vroeg as moontlik gediagnoseer word, sodat remediërende tegnieke toegepas kan word. Vir die diagnose van disleksie word daar gewoonlik eers 'n volledige mediese ondersoek vereis, waarna 'n ondersoek deur 'n neuroloog volg. Die diagnose word uiteindelik bevestig ná evaluering en toetsing deur 'n spesialis in die psigo-opvoedkunde (byvoorbeeld 'n opvoedkundige sielkundige). 'n Volledige reeks toetse word gebruik om die presiese verband te bepaal tussen die bepaalde leesprobleme en intellektuele funksionering, die perseptuele, motoriese en taalvermoëns, sowel as die aanpassingsvaardighede van die pasiënt. Op grond van die uitslae van hierdie toetse word 'n remediërende program vir die spesifieke persoon beplan, wat fokus op die bepaalde aspekte wat aandag vereis. == Kenmerke van disleksie == Die volgende faktore is tipies by disleksielyers aanwesig: * Familiegeskiedenis van leesprobleme. * 'n Gemiddelde tot bogemiddelde intelligensie. * Ontwikkelingsgeskiedenis toon probleme wat betref koördinasie en links-/regsdominansie. * Swak visuele geheue vir taalsimbole. * Probleme om inligting oor te dra. * Probleme om ooreenkomste en verskille tussen woorde te identifiseer. * Ander probleme kan die omdraai van woorde en letters, omruiling van woordorde en swak leesbegrip insluit. * Probleme met korttermyngeheue. * Onleesbare handskrif. == Sielkundige effek by die disleksielyer == Disleksie word dikwels as baie verwarrend en frustrerend beleef. Die lyer kan hoogs intelligent wees en vakinhoude ten volle verstaan, maar vanweë die versteuring nie in staat wees om toetse en eksamens te slaag nie. Soms is onderwysers nie opgelei om hierdie spesifieke tekortkoming te hanteer nie. Dit gebeur dus dat die disleksielyer binne die skoolstelsel onderwerp word aan vernedering en spot. Dit veroorsaak angs, wat kan lei tot onttrekking aan hierdie situasies, of oorkompensasie op ander gebiede. In 'n studie oor die emosionele impak wat disleksie op kinders uitoefen, het Janis Edwards bevind dat hierdie kinders hul ontevredenheid met die situasie dikwels wys deur stokkies te draai of te weier om skool by te woon. Hulle vind dit moeilik om te kommunikeer en voel afgesonder en alleen. Dit het tot gevolg dat hulle hulself aan die situasie probeer onttrek, of oorkompenseer deur 'n oordrewe kompeterende ingesteldheid. Kinders wat aan disleksie ly, het dikwels baie aanmoediging en ondersteuning nodig en is baie afhanklik van goedkeuring en aanvaarding. Die negatiewe ondervindings waaraan hulle blootgestel word, kan verreikende gevolge hê vir hul verdere lewe. Die versteuring kan 'n lae selfbeeld veroorsaak, tesame met gevoelens van mislukking, nutteloosheid en depressie. Hierdie gevoelens kom uiteindelik uit in die vorm van gedragsprobleme. Hierdie gedragsprobleme sluit aggressiewe optrede en bakleiery, vandalisme, ontwrigting van die klas, vyandigheid jeens onderwysers en so meer in. == Faktore wat disleksie veroorsaak == === Neurologiese faktore === Studies om die verband te bepaal tussen hoë voorgeboortelike vlakke van testosteroon, linkshandigheid en stadige groei van die linkerkant van die brein is reeds uitgevoer. Afwykings in breinstrukture blyk by disleksielyers aanwesig te wees, veral wat betref die linker-breinhemisfeer. Daar is onlangs bevind dat interaksie tussen 'n verskeidenheid van die breinareas betrokke is by lees. Hierdie bevindings oorskadu resultate met betrekking tot buitengewone funksionering van die twee breinhemisfere, links-/regsdominansie, ensovoorts. === Gesigsprobleme === Alhoewel daar al gespekuleer is dat disleksie met gesigsprobleme verband hou, bestaan geen voldoende bewyse dat dit wel die geval is nie. Disleksielyers toon wel subtiele gesigsprobleme wat verband hou met breinfunksionering. Dit is nie duidelik of dit deel vorm van die buitengewone funksioneringspatroon van die disleksiese brein en of dit 'n veroorsakende faktor is nie. === Taalprobleme === Ouditiewe taalversteuring word dikwels as die primêre oorsaak van disleksie gesien. Ouditiewe taalversteuring is die onvermoë om 'n verband te vorm tussen die gesproke woord en sy geskrewe vorm. Ongeveer 86% van die persone wat disleksies is, ly aan hierdie versteuring. === Visueel-ruimtelike vermoëns === Persone wat aan ernstige disleksie ly, toon dikwels buitengewone visueel-ruimtelike vermoëns. Waar probleme met geletterdheidsvaardighede voorkom, blyk dit dus dikwels gepaard te gaan met 'n gawe in visueel-ruimtelike vermoëns. Sommige navorsers glo dat onderontwikkeling van die linkerhemisfeer van die brein, wat taal huisves, lei tot oorontwikkeling van die regterhemisfeer. == Behandeling == Daar bestaan nie 'n eenvoudige formule vir die behandeling van 'n disleksiese kind nie. Elke kind moet as 'n individu in eie reg gesien, hanteer en gehelp word. Die behandeling van disleksie bestaan tans uit intensiewe remediërende onderrig, wat veral gerig is op die verwerwing van lees- en skryfvaardighede. Persone wat aan disleksie ly, kan meestal uiteindelik wel leer lees, maar hulle lees gewoonlik altyd stadiger as hul portuurgroep en dit verg meer inspanning. ==Verwysings== {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{Commonskat-inlyn|Dyslexia}} {{Mediese bronne |DiseasesDB = 4016 |ICD10 = {{ICD10|R|48|0|r|47}} |ICD9 = {{ICD9|315.02}} |ICDO = |DSMIV = |OMIM = 127700 |MedlinePlus = 001406 |eMedicineSubj = |eMedicineTopic = D009983 |eMedicine_mult = |MeshID = D004410 }} {{Normdata}} [[Kategorie:Neurologiese siektes]] [[Kategorie:Onderwys]] [[Kategorie:Oorerflike siektes]] [[Kategorie:Skryf]] meegfviroqxq47r0jntuclmswtzwkuf 0 28133 2520939 2520084 2022-08-22T10:57:49Z Oesjaar 7467 /* 2022 */ Ai! wikitext text/x-wiki {{Infoboks webwerf | naam = Wikipedia | logo = Wikipedia-logo-v2-af.svg | skermkiekie = Voorblad Afrikaanse Wikipedia.jpg | tipe = [[Wiki]] | taal = [[Afrikaans]] | registrasie = Opsioneel | eienaar = [[Wikimedia Stigting]] | outeur = Die gemeenskap | opgerig = [[16 November]] [[2001]] | status = Aktief | url = {{URL|https://af.wikipedia.org/}} }} Die '''Afrikaanse Wikipedia''' is die [[Afrikaans]]e weergawe van die webgebaseerde vrye-inhoud-[[ensiklopedie]] [[Wikipedia]] ("vrye" verwys in hierdie geval na die kopievrye lisensiëring van die projek). Die projek is op 16 November 2001 begin en dit was die 11de Wikipedia wat geskep is.<ref>[[:en:Special:PermanentLink/94753987|Wikipedia:2001]], English-language Wikipedia (16 Desember 2006)</ref> Dit beskik tans oor ongeveer {{NUMBEROF|ARTICLES|af|N}} artikels en is die {{Rangtelwoord|{{Wikipedia volgens grootte|af}}}} grootste Wikipedia volgens die aantal artikels.<ref>[[m:Complete list of language Wikipedias ordered by size|Meta-Wiki's list of language Wikipedias ordered by size]]</ref> Die Afrikaanse Wikipedia was in 2020 die derde mees geslagsgelyke Wikipedia van alle taalweergawes in verband met die aantal biografiese artikels per geslag.<ref>{{cite web |url=https://www.denelezh.org/gender-gap/?sort=percent_females#project |work=Denelezh |title=Gender Gap in Wikidata |access-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190508141543/https://www.denelezh.org/gender-gap/?sort=percent_females |archive-date=8 Mei 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Benewens [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] word die Afrikaanse Wikipedia gebruik en in stand gehou deur gebruikers in [[Europa]], [[Noord-Amerika]] en [[Oseanië]]. Die Afrikaanse Wikipedia het tans {{NUMBEROF|PAGES|af|N}} bladsye, waarvan {{NUMBEROF|ARTICLES|af|N}} artikels is. Dit het {{NUMBEROF|USERS|af|N}} geregistreerde gebruikers, waarvan {{NUMBEROF|ACTIVEUSERS|af|N}} as aktief gereken word. Hierdie gebruikers het al {{NUMBEROF|EDITS|af|N}} wysigings aangebring en {{NUMBEROF|FILES|af|N}} lêers opgelaai. Die Wikipedia gebruik tans [[MediaWiki]] weergawe {{CURRENTVERSION}}.<ref>[[Special:Version|Huidige weergawe aangedui]]</ref> Beide die adresse {{URL|https://af.wikipedia.org/}} en {{URL|http://wikipedia.co.za}} kan gebruik word om die Afrikaanse Wikipedia te besoek. == Die Afrikaanse Wikipedia in die media == Op '''1 Desember 2005''' skryf die taalaktivis dr. [[Dan Roodt]] in die ''Afrikaner'' (getiteld "Afrikaners moet internet beset", wat ook later weer gepubliseer word op [[PRAAG]], op 9 April 2007) die volgende<ref>[http://archive.is/mk9Sj Roodt, D. 2007. Afrikaners moet internet beset. ''PRAAG'', 9 April.]:</ref> {{cquote| Dit is daarom van die uiterste belang dat Afrikaners vir hulle 'n gebied in die kuberruim moet afbaken. Ten dele is dié proses reeds aan die gang, maar dit moet versnel en verhewig word. Die totale Afrikanergeskiedenis, -kultuur, en -letterkunde behoort vrylik op die internet beskikbaar te wees. Een manier om dit reg te kry, sou wees om die Afrikaanse weergawe van die sogenaamde ''Wikipedia'' uit te bou. Laasgenoemde is 'n gratis aanlyn-ensiklopedie wat deur vrywillige samewerking in elkeen van die vernaamste tale ter wêreld tot stand gekom het. Tans verkeer die Afrikaanse ''Wikipedia'' in die 46ste posisie wat die aantal gepubliseerde artikels daarin betref, dus nie baie hoog op die lys nie. Myns insiens behoort alle bestaande Afrikaanse kultuurorganisasies en akademici saam te werk om so 'n Afrikaanse ensiklopedie tot een van die grootstes op die internet uit te bou. Afrikaans kan maklik een van die top twintig ''Wikipedia''tale, naas Engels, Duits, Frans, Spaans, ens. word. Afrikaanse boeke waarop daar nie meer kopiereg bestaan nie, behoort ook stelselmatig op die internet opgelaai te word. }} '''2006''': Volgens die Duitser prof. Andreas Hepp, is dit opvallend hoe die top 15 Wikipedias, Japannees en Chinees uitgesluit, hoofsaaklik "Westerse tale" is. Die "digitale kloof" is wel duidelik sigbaar omrede Afrikaans 43ste op die aktiwiteitsranglys is, ongeag sy "koloniale tradisies", wat die eerste taal in Afrika is wat wel bietjie vordering toon. Hy skryf hierdie tekortkoming toe aan die algemene "verbindingskloof", 'n onderafdeling van die "digitale kloof" – soos ontoeganklikheid deur internetverbindings wat power is, te duur is of glad nie bestaan nie.<ref>{{de}}[https://www.researchgate.net/profile/Andreas_Hepp/publication/277301267_Wissenspraktiken_im_Alltag_Wikipedia_und_Podcasting_zwischen_Konnektivitat_und_Mobilitat/links/5da578b3a6fdcc8fc352b2c4/Wissenspraktiken-im-Alltag-Wikipedia-und-Podcasting-zwischen-Konnektivitaet-und-Mobilitaet.pdf Hepp, A. 2006. Wissenspraktiken im Alltag: Wikipedia und Podcasting zwischen Konnektivität und Mobilität. In: Pühringer, Karin / Zielmann, Sarah (eds.): ''Vom Wissen und Nicht-Wissen einer Wissenschaft. Kommunikationswissenschaftliche Domänen, Darstellungen und Defizite.'' Münster: LIT, p. 179.]</ref> '''11 November 2007''': Die iCommons-kantore het gasheer gespeel vir 'n Afrikaanse Wikipedia-byeenkoms, as deel van ‘n Wikipedia-week. Internasionale gaste [[Jimmy Wales]], Ndesanjo Macha en Frank Schulenburg, sowel as 'n aantal Afrikaanse Wikipediane waaronder [[Gebruiker: Laurens|Laurens]],[[Gebruiker:RAM| RAM]], [[Gebruiker: Greenman|Greenman]], [[Gebruiker: Sobaka|Sobaka]] en lede van die media, het dit bygewoon. Laurens, een van die mees aktiewe Wikipediane by Afrikaans-Wikipedia op daardie stadium het 'n inleidende lesing getitel “Die Afrikaanse Wikipedia - Reusetjie?” gelewer. Laurens het die ontwikkeling van hierdie tot dusver suksesvolste Wikipedia onder die Afrikatale aangebied wat gevolg is deur 'n informele bespreking. Op daardie stadium met sowat 8 600 artikels was Afrikaans-Wikipedia op pad om gou die prestasie van 10 000 artikels te oortref. In verhouding tot die getal van sowat 6,4 miljoen Afrikaans-moedertaalsprekers is dit 'n goeie getal, maar is dit steeds agter taalweergawes soos Deens of Fins. Die groep bogemiddelde aktiewe Wikipediane in die Afrikaanse Wikipedia is tans nog baie klein. Dit was ook nuttig om Ndesanjo, van die [[Swahili Wikipedia]] (wat op daardie stadium 'n soortgelyke grootte as Afrikaans was), en Frank, van die [[Duitse Wikipedia]], sowel as plaaslike Wikipediane teenwoordig te hê, aangesien daar interessante oorvleuelings en uitruil van idees tussen die verskillende taalgemeenskappe was. Die gesprek wat op die lesing gevolg het was lewendig, waarin deelnemers ervarings uitgeruil het en besin het hoe die ontwikkeling van kleiner taalweergawes soos die Afrikaanse Wikipedia aktief bevorder kan word. Die persoonlike kontak tussen die skrywers het as een van die sleutelpunte na vore gekom en almal was dit eens dat vergaderings, gereeld in Suid-Afrika moet plaasvind. Daar was groot belangstelling in inligting oor die Duitstalige Wikipedia en oor die idees en projekte wat ons ontwikkel het. Veral die idee van 'n skryfkompetisie is met belangstelling ontvang en dit lyk of die eerste kompetisie van sy soort in Afrika binnekort gehou sal word. Die daarstel van 'n plaaslike Wikimedia Foundation-tak is ook bespreek, en met die momentum wat uit die Wikimania-bod gebou is en die belangstelling rondom Wikipedia-week het dit ook al hoe meer waarskynlik laat lyk. <ref>Ian Gilfillan's web log. Afrikaans Wikipedia meetup Nov 2007, 11 November 2007.http://www.greenman.co.za/b2evolution/blogs/index.php?m=200711(18-Nov-07).</ref><ref>Frank Schulenburg, Wikipedia Academy in Südafrika – Tag 4, 11 November 2007. http://www.schulenburg.biz/correspondent/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080914071135/http://www.schulenburg.biz/correspondent/ |date=14 September 2008 }} November 18, 2007.</ref> Jana Marais berig op '''21 November 2007''' die stigter van Wikipedia, [[Jimmy Wales]], het spesiaal na Suid-Afrika toe gekom. Hy maak onder andere indirek melding van die Afrikaanse Wikipedia, wat op daardie stadium 8 600 artikels gehad het.<ref>[http://archive.is/YWjfP Marais, J. 2007. Wikipedia. ''Rapport'', 21 November.]</ref> Sy woorde word vertolk: {{cquote| ’n Mens se moedertaal bly jou moedertaal. Dit is eenvoudig makliker om ’n inskrywing oor byvoorbeeld kwantumfisika in Afrikaans of Zoeloe te verstaan, as om dit in Engels te probeer ontsyfer. Daarom wil ons al die kennis in alle tale probeer vaslê.” }} '''1 November 2009 tot 1 Januarie 2010 om middernag (SAST)''': In navolging van die [[Nederlandse Wikipedia]] word die eerste skryfwedstryd gehou. Elke kandidaat (of spanne van twee) skep één nuwe artikel of brei 'n saadjie uit. Die beste drie artikels palm elkeen 'n kontantprys vir sy skrywer(s) in. [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]] wen die eerste prys, vir sy artikel [[Siberië]]. [[Gebruiker:Morne|Morné van Rooyen]] word die tweede prys toegeken vir sy artikel [[Zambië]]. Die derde prys word aan [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] toegeken vir sy artikel [[Barnsteen]]. [[Gebruiker:Hansjoseph|Hansjoseph]] verdien eervolle vermelding vir sy artikel oor [[Pous Gregorius XIII]]. Die beoordelaars was [[Gebruiker:Anrie|Anrie Hoogendoorn]] en [[Gebruiker:Arnobarnard|Arno Barnard]]. Daar was 14 deelnemers.<ref>[http://archive.is/KMBXP Wikipedia: Skryfwedstryd 2010]</ref> Volgens [[Gebruiker:Greenman|Greenman]] se webjoernaal in '''Mei 2013''' was die Afrikaanse Wikipedia wel die derde grootste [[Afrikatale|Afrikataal]]-Wikipedia, maar wat inhoud betref moontlik die beste. Daar is konstante aktiwiteit, groei en 'n gesonde gemeenskap.<ref>[http://archive.is/MYVKC Greenman. 2013. African language Wikipedia update. May.]</ref> '''2014''': Professor Ana Deumert skryf 'n paragraaf of twee oor die Afrikaanse Wikipedia in haar artikel "Sites Of Struggle And Possibility In Cyberspace. Wikipedia And Facebook In Africa" wat in die bundel ''Mediatization and Sociolinguistic Change'' opgeneem is.<ref>[https://books.google.de/books?hl=de&lr=&id=_oDnBQAAQBAJ&oi=fnd&pg=PA487&dq=wikipedia+afrikaans&ots=3S0Zumsa-O&sig=8dULPze_l7a4mtBKqYfYZSeX-wU#v=onepage&q=afrikaans&f=false Deumert, A. 2014. "Sites Of Struggle And Possibility In Cyberspace. Wikipedia And Facebook In Africa" In: ''Mediatization and Sociolinguistic Change'']</ref> Sy bespreek die Afrikaanse, Swahili en [[Malgassiese Wikipedia]], maar doen veral moeite om die probleme by die Xhosa-Wikipedia uit te lig. Xhosa word selfs as 'n "probleemkind" beskou – te midde van sy agtmiljoen sprekers, sy gebruik in die onderwys, regeringspamflette, gedrukte media, televisie en radio en die standaardtaal wat sedert 1820 met die eerste Bybelvertaling sy beslag gekry het, en te midde van [[Gebruiker:Discott|Douglas Scott]] wat ten minste drie werkswinkels aan die Universiteite van Kaapstad, Wes-Kaapland en by die provinsiale regering aangebied het, is die Xhosa-Wikipedia netsowel dood. Die oorsaak hiervan skryf sy toe aan die Engels wat gerieflikheidshalwe eerder gelees word. Die Wikipedia word hoofsaaklik geskryf deur buitelanders ('n Serwiër, Rus, Amerikaner, en Australiër) wat nie een Xhosa magtig is nie: van die Wikipedia word dus eenvoudig 'n prentewoordeboek gemaak. Van 'n Wiki-gemeenskap is daar dus geen sprake nie. Slegs een artikel is by 'n werkswinkel deur 'n Xhosasprekende geskep wat wel plaaslike inhoud bevat het, die res was vertalings uit die Engelse Wikipedia. Maar op Facebook is daar wel lewe – en hier kom nog 'n probleem na vore: terwyl by Wikipedia die neutrale uitkyk (NPOV) verpligtend is, is die skatskis van die Xhosakultuur en -kennis op Facebook weer spontaan. Die behoefte bestaan dus wel om volkskennis en -besit oor te dra en te deel deur 'n digitale medium, maar net nie soseer op Wikipedia nie. Hierteenoor stel Deumert onder meer die Afrikaanse Wikipedia: {{cquote| The language is closely related to Dutch and has over six million speakers in South Africa and Namibia. During apartheid, Afrikaans was heavily supported by the government and language-activism has a long history. A fair proportion of its speakers fall into the top income brackets in South Africa, and the language continues to be supported by cultural and political organizations. Access to the internet is not a serious problem, and most contributors are native speakers. There are several high-profile editors who have each contributed several hundred articles (between 200 and 1700). The work can be characterized as a collaborative project in the best tradition of ''Wikipedia'': although the group of contributors is small (which is typical across Wikipedia, see Panciera et al. 2009), there exists a sense of a community among them. […] Successful African language Wikipedias require the involvement of native speakers. Yet, issues of access are a concern. Only the Afrikaans Wikipedia – which serves a socio-economically advantaged community – shows consistent and collaborative native speaker involvement. }} In die jaar '''2014''' maak prof. [[Jaap Steyn]] in sy boek ''Ons gaan 'n taal maak'' ook kortliks melding van die Afrikaanse Wikipedia (bl. 479) deur na 'n Afriforum-nuusbrief (nr. 43) te verwys : {{cquote| Jan-Carel Brand, 'n medewerker van die Afriforum-nuusbrief het in '''April 2012''' berig dat die Afrikaanse ''Wikipedia'' sy 20 000ste artikel geplaas het. Die inhoud word volledig deur vrywilligers in hul vrye tyd geskep en die teks word onder 'n ''Creative Commons''-lisensie versprei. Dit beteken dat die teks gekopieer, gedeel en versprei kan word sonder dat enige kopieregskendings plaasvind. Die Nederlandse ''Wikipedia'' het kort tevore sy miljoenste artikel gepubliseer. }} '''21 Maart 2014''': By die "Symposium Digitaal Afrikaans: Internet en de Afrikaanse literatuur" in die Afrika-studiesentrum, te Leiden, Nederland, bevind die huiswikipediaan Hans Muller daar is heelwat moontlikhede sover dit die Afrikaanse literatuur aangaan op die Afrikaanse Wikipedia. Die Afrikaanse Wikipedia beklee met 30&nbsp;000 artikels nog die derde posisie van die Afrikatale wat artikeltal betref. Al is die aantal sprekers minder as dié van Swahili en Hausa, is die aantal Wikipedia-artikels laer by die laasgenoemde twee tale. Op hierdie stadium is daar nog baie Afrikaanse skrywers wat nog geen artikel het op die Afrikaanse Wikipedia nie; maar wel in Engels en Nederlands. Verder is daar min foto's en soortgelyke beeldmateriaal van die betrokke skrywers te vinde, of die gehalte daarvan (soos die foto van [[Antjie Krog]]) kan beter wees. Die artikel rondom die literatuur in Afrikaans het ook vasgesteek by die literatuurgeskiedenis van [[Rob Antonissen]] uit 1955.<ref>[https://archive.is/GrdAO De Wit, H.J. 2014. Digitaal Afrikaans: Internet en de Afrikaanse literatuur. ''Litnet'' 26 Maart.]</ref> '''3 Junie 2015''': [[Unisa]] se Academy of African Languages and Science (AALS) hou 'n werkswinkel. Die sprekers is onder meer prof. [[Gebruiker:Petterual|Laurette Pretorius]]; die Russiesgebore Israeli van Wikimedia Amir Aharoni, en Nozibele Nomdebevana. Van die besprekingspunte is die uitbou van die verskillende Wikipedias in 'n veeltaligheidskonteks deur vertaling en opleiding. Ook die Afrikaanse Wikipedia word hierby betrek. Op 11 Junie 2015 word 'n kort oorsig op Unisa se webwerf geplaas.<ref>[https://web.archive.org/web/20161019050510/http://www.unisa.ac.za/news/index.php/2015/06/threat-of-digital-language-death-an-african-reality/ Unisa: Threat of Digitale Language Death an African Reality]</ref> Prof. Pretorius skryf: {{cquote| ‘South African indigenous languages are orders of magnitude smaller than the others. Afrikaans is faring best with 35 491 articles, while there are no articles in Ndebele. If we say that we are living inside the digital space and people are looking for information more and more online, on Wikipedia, for example, then this tells us that they are not doing it in their own languages. We have this interesting disconnect that we all deal with; in our social/physical life we use a certain language, in our digital life another – in the case of South Africa, this is usually English. That creates some tension and is something we should be addressing. But all is not lost. We still have some of the big languages in the world, with all of our languages having more than one million speakers.’ }} '''2 Oktober 2015''': Die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] hou in samewerking met die Prisma Leeskring in Centurion 'n simposium. Hier lewer prof. Laurette Pretorius, professor in rekenaarwetenskap aan Unisa, 'n pleidooi dat meer inskrywings in die Afrikaanse Wikipedia gemaak moet word, omdat Afrikaans se voortbestaan in die digitale ruimte in 'n groot mate daarvan afhang.<ref>[https://web.archive.org/save/_embed/http://www.akademie.co.za/wp-content/uploads/2015/07/Algemene-Simposium-1-en-2-Oktober-2015.pdf Algemene simposium 1 en 2 Oktober 2015]</ref> Op '''1 November 2015''' praat prof. Laurette Pretorius op die [[Radio Sonder Grense|RSG]]-program "Die tale wat ons praat" oor die Afrikaanse Wikipedia.<ref>[https://web.archive.org/web/20160304122048/http://www.rsg.co.za/forcedownload.asp?fn=20151101%5FDIE%5FTALE%5FWAT%5FONS%5FPRAAT%2Emp3&f=%2Fimages%2Fupload%2Fsound%2Fklanke%2F RSG: "Die tale wat ons praat": Wikipedia, 1 November 2015]</ref> '''14 Januarie 2016''': RSG-omroepers Martelize Brink en Johan Rademan voer 'n onderhoud met [[Gebruiker:Oesjaar|Deon Steyn]], wat sedert 2015 op die raad van WikimediaZA dien.<ref>{{Cite web |url=http://www.rsg.co.za/forcedownload.asp?fn=20160114%5FOGGEND%5FWikipedia%2Emp3&f=%2Fimages%2Fupload%2Fsound%2Fklanke%2F |title=RSG: "Oggend op RSG", Onderhoud met Deon Steyn. |access-date=17 Desember 2019 |archive-date=19 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200419131749/http://www.rsg.co.za/forcedownload.asp?fn=20160114_OGGEND_Wikipedia.mp3&f=%2Fimages%2Fupload%2Fsound%2Fklanke%2F |url-status=dead }}</ref> Op '''28 Januarie 2016''' word onder die opskrif "Afrikaanse Wikipedia kry groot aftrek" in ''Die Burger'' die 15de verjaarsdag van die algehele Wikipediaprojek (wat ander tale omvat) gevier. Op daardie tydstip was daar sowat 38 400 artikels by die Afrikaanse Wikipedia. Die artikels wat die meeste gewysig is, is onder meer "[[Alfabetiese lys van visse]]", "[[Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name]]" en "[[Jesus van Nasaret]]". In die berig word spesifiek gelet op [[Gebruiker:Morne|Morné van Rooijen]] se belangstellings.<ref>[http://archive.is/aVJuU Els, R. 2016. Vyftiende verjaardag: Afrikaanse Wikipedia kry groot aftrek. ''Die Burger'', 28 Januarie.]</ref> In 'n onderhoud geplaas op '''6 en 13 Februarie 2016''' in die ''[[Beeld]]'' en ''[[Volksblad]]'' onderskeidelik, sê prof. [[Gerhard van Huyssteen]] die navorsing wat in 2013 gedoen is dui dat byna 40% van Afrikaanse taalmense (vertalers, dosente, onderwysers) salig onbewus was van die Afrikaanse Wikipedia. Die Afrikaanse Wikipedia haal, wat artikeltal betref, die 86ste posisie uit 291 tale, met amper 40 000 artikels; gevolg, binne die Suid-Afrikaanse omgewing, deur Noord-Sotho met byna 3 000 artikels.<ref>Van Huyssteen, G.B. 2016. Begin deel jóú kennis in jóú taal. Beeld, ''6 Feb. 2016'', bl. 21.</ref><ref>Van Huyssteen, G.B. 2016. Begin deel jóú kennis in jóú taal. Volksblad, ''13 Feb. 2016''</ref> In '''Maart 2016''' skuif Deon Steyn op die ontbytprogram, ''Dagbreek'', op die [[KykNET]]-kanaal, agter die mikrofoon in. '''20 April 2016''': ''[[Maroela Media]]'' kondig aan hul sal voortaan saam met Unisa en ander liefhebbers van Afrikaans die Afrikaanse Wikipedia help uitbrei. Die fokus is skoolvakke gerig op graad vier tot twaalf, soos die kurrikulum stipuleer. Afrikaanse digters en skrywersprofiele word ook op gefokus. Die [[Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge]] (FAK) sal weer op die Afrikaanse geskiedenis fokus. Gratis opleiding sal verskaf word aan iedereen wat bereid is om met die projek te help.<ref>[http://archive.is/auTpY Changuion, A. 2016. Help bou aan 'n Afrikaanse Wikipedia. ''Maroela Media'', 20 April.]</ref> '''22 April 2016''': Die redaktrise van ''Maroela Media'', Susan Lombaard, skryf die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns, Viva (Virtuele Instituut vir Afrikaans), die Dagbreek Trust en Unisa sal kragte saamspan om skrywers, vertalers en vrywilligers saam te roep en te organiseer. Opleidingsessies is gehou en skoolkurrikula is deurgesif watter onderwerpe eerste aangepak moet word. Ondertussen het die e-posse ingestroom van voornemende vrywilligers.<ref>[http://archive.is/oByXf Lombaard, S. 2016. Redakteursbrief: Afrikaanse Wikipedia, te danke aan die oom op Koekenaap. ''Maroela Media''. 22 April.]</ref> '''April/Mei 2016''': Na aanleiding van die simposium op 2 Oktober 2015, beskryf Lilla Fourie in ''Plus 50'' in die artikel getiteld "Die Afrikaanse Wikipedia: seniors kan 'n groot bydrae lewer" die belang van die uitbou van die Afrikaanse Wikipedia.<ref>Fourie, L. 2016. Die Afrikaanse Wikipedia: seniors kan 'n groot bydrae lewer. ''Plus50'' 11(2): 22-23</ref> Pretorius wys daarop terwyl Afrikaans al hoe meer onder druk staan by skole en op universiteit en by die werkplek (die fisiese ruimte), het Afrikaanssprekendes toenemend meer na die digitale ruimte beweeg; die Afrikaanssprekende moet die taal egter met hom saamneem. 49% van die Suid-Afrikaanse bevolking van 54 miljoen mense het internettoegang; en waar daar 'n vraag na Afrikaans mag wees, moet daar 'n aanbod wees. Sy noem die Hongaarse rekenaar-taalkundige, András Kornai, het reeds in 2013 sy bevindings publiseer: "Die fisiese dood van 'n taal kom voor wanneer dit geen gebruikers en geen funksie in die samelewing het nie […] terwyl die taal digitaal begin sterf wanneer hy nie digitale funksies verwerf teen die pas waarteen sy sprekers digitale vaardighede verwerf nie." Hier kan die Afrikaanse Wikipedia van groot waarde wees, omdat die Afrikaanse Wikipedia deur soekenjins onttrek en geberg word – hoe meer Afrikaans daar is, hoe meer is die Afrikaanse teenwoordigheid in die digitale ruimte. Ten tyde van die skrywe het die Engelse Wikipedia "meer as 5 miljoen artikels van goeie gehalte, terwyl die Afrikaanse Wikipedia, wat reeds in 2001 begin is, in totaal slegs 39 500 artikels het waarvan talle kort en van mindere gehalte is". Vergeleke met sy aantal sprekers, het Afrikaans 'n agterstand en meer mense sal van die Engelse Wikipedia gebruik maak, wat kan aanleiding gee tot taalverskuiwing. Volgens die artikel is daar 'n groot vraag na kundiges wat nuwe artikels kan skryf, wat goeie artikels uit anderstalige Wikipedias kan vertaal, vrywillige redigeerders en enigiemand wat jongmense kan aanspoor om mee te doen. In hul nuusbrief van '''April 2016''' word die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns|Akademie]] se Afrikaanse Wikipediaprojek kortliks bekendgestel. Dit is 'n afdruk van Fourie se artikel wat in ''Plus50'' verskyn het.<ref>[https://web.archive.org/web/20191224055859/http://www.akademie.ussdmobile.co.za/Nuusbrief_April_2016.pdf Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns: Nuusbrief April 2016, pp. 20-21]</ref> '''Junie 2016''': Prof. Laurette Pretorius se vaktydskrifartikel, ''Die rol van die Afrikaanse Wikipedia in die uitbou van Afrikaans'' word in ''Tydskrif vir Geesteswetenskappe'' gepubliseer.<ref>[https://web.archive.org/web/20180721101201/http://www.scielo.org.za/pdf/tvg/v56n2-1/07.pdf Pretorius, L. 2016. Die rol van die Afrikaanse Wikipedia in die uitbou van Afrikaans. ''Tydskrif vir Geesteswetenskappe'', 56(2-1):371-390.]</ref> In dieselfde uitgawe, publiseer professor [[Gerhard van Huyssteen]], Alex Antonites en Melodi Botha 'n ondersoek oor die leefbaarheid van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]], en hoe die Afrikaanse Wikipedia daarby betrek word<ref>[https://web.archive.org/web/20180721113239/http://www.scielo.org.za/pdf/tvg/v56n2-1/09.pdf Van Huyssteen, G.B., Botha, M. & Antonites, A. 2016. Die Virtuele Instituut vir Afrikaans (VivA) en markbehoeftes in die Afrikaanse gemeenskap. ''Tydskrif vir Geesteswetenskappe'', 56(2-1):410-437.]</ref> '''3 Junie 2016''': ''Maroela Media'' stel drie opleidingsvideo's beskikbaar hoe Afrikaanse artikels vir Wikipedia vertaal en geskryf kan word; omrede baie vrywilligers nie werkswinkels in die stede kan bywoon nie.<ref>[http://archive.is/Lx7cv ''Maroela Media''. 2016. Afrikaanse Wikipedia: Só maak mens. 3 Junie]</ref> '''6 Junie 2016''': 'n Insetsel op eNuus (Dstv) verskyn (te danke aan ''Maroela Media'') waarin die bewusmaking van die Afrikaanse Wikipedia voortgesit word. Die video-insetsel toon die opleidingskursus te Centurion op 4 Junie 2016<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=T0W5qcLaa7M eNuus: Meer Afrikaans op Wikipedia]</ref> '''16 Augustus 2016''': 'n Artikel word spesiaal toegewy aan Sören Pfauder ([[Gebruiker:SpesBona]]), 'n Duitser van [[Brandenburg]] wat Afrikaans self baasgeraak het deur sy betrokkenheid by die Afrikaanse Wikipedia. Onder meer is dit die taalverwantskap en -geskiedenis wat hom die meeste omtrent die taal boei. Hoewel hy sedert 2006 op die [[Duitse Wikipedia]] betrokke was, is hy sedert 2010 doenig op die Afrikaanse Wikipedia. Ook sy belangstellings word in die artikel genoem.<ref>[http://archive.is/Ni5oq ''Maroela Media''. 2016. Afrikaanse Wikipedia: Duitser leer homself Afrikaans. 16 Augustus.]</ref> '''14 September 2016''': ''Maroela Media'' berig oor 'n buitengewone Wikipedia-artikel geskep deur Jeanne-Marie Lombard, getiteld [[Larry (kat)]].<ref>[http://archive.is/pQZg7 Maroela Media. 2016. Downingstraat 10: Ongewone pligte vir 'n ongewone werknemer. 14 September.]</ref> '''11 Oktober 2016''': Die Afrikaanse Wikipedia het reeds 41 916 artikels, luidens ''Maroela Media''. Een bydraer wat uitgelig word is dr. Estelle Kruger, ouddosent aan die Universiteit van Stellenbosch. Kruger het besef haar ou akademiese artikels kan onder die stof uitgehaal word, meer toeganklik gemaak word vir die algemene publiek, en opnuut waarde verkry.<ref>[http://archive.is/EhZ96 Maroela Media. 2016. Afrikaanse Wiki maak inligting meer toeganklik. 11 Oktober.]</ref> '''10 November 2016''': Hoewel dit 10 jaar geduur het om 20 000 artikels op Wikipedia te bereik, het die getal artikels binne slegs vyf jaar verdubbel tot bykans 43 000. Wikipedia (die hele organisasie) se 15de verjaarsdag is ook op 12 November om 18:00 gevier by die Twankey Bar, Taj Hotel, Waalstraat, Kaapstad.<ref>[http://archive.is/ZArfX Maroela Media. 2016. Afrikaanse Wikipedia word 15 jaar oud. 10 November.]</ref> '''22 November 2016''': Binne slegs twee maande het die hoeveelheid Afrikaanse artikels vanaf 41 000 artikels gebokspring na 42 000 – iets wat tot op daardie datum vir die betrokke Wikipedia nog ongehoord was.<ref>[http://archive.is/y2VDx Maroela Media. 2016. Wikipedia:Doen jou deel vir Afrikaans. 22 November.]</ref> '''16 Februarie 2017''': 'n Nypende tekort aan artikels rakende tegnologie, sportsterre, die wetenskap en finansies word gevoel. Volgens Deon Steyn word daar ook nie meer feitegidse oor skepe of naaldwerk in Afrikaans uitgegee nie – die onus rus dus alleen op die Afrikaanse Wikipedia om die verskil te maak.<ref>[http://archive.is/8WCS6 Maroela Media. 2017. Afrikaanse Wikipedia: Geloofwaardig en betroubaar. 16 Februarie.]</ref> '''April 2017''': In die nuusbrief van die Akademie nooi prof. Laurette Pretorius Akademielede en liefhebbers van Afrikaans uit om die Afrikaanse Wikipedia te help uitbou (werkswinkels is in Junie, Julie en Augustus in die vooruitsig). Die ensiklopedie het met die skryf van die nuusbriefartikel 44 462 artikels bereik en is die 84ste grootste. Sy stel dit duidelik wat die Afrikaanse Wikipedia is, en nié is nie, juis omdat daar misverstande ontstaan het:<ref>[https://web.archive.org/web/20191224123727if_/http://www.akademie.ussdmobile.co.za/Nuusbrief_April_2017.pdf Akademie Nuusbrief April 2017 p. 21]</ref> {{cquote| Ek wil ook graag 'n oomblik stilstaan by wat Wikipedia NIE is nie omdat daar steeds misverstande hieroor bestaan wat op die lange duur die Afrikaanse Wikipedia heelwat skade kan berokken. Wikipedia is nie 'n argief nie, dit is nie 'n reklamebladsy nie, dit is nie 'n korporatiewe of persoonlike webblad nie en bowenal is dit nie 'n stortingsterrein vir enige soort Afrikaanse tekste wat instansies of persone ook al beskikbaar stel nie. Al sou hierdie soort stof nuttig en selfs uniek wees, moet dit steeds eers tot ''bona fide''-ensiklopediese artikels verwerk word voordat dit in Wikipedia gepubliseer kan word. Dus is daar geen kortpaaie of kitsoplossings nie. Kundige Afrikaanssprekendes moet gewoon skouer aan die wiel sit en ensiklopediese artikels van hoë gehalte in Afrikaans skryf, vertaal en redigeer. }} '''20 Julie 2017''' (14:00 [[Suid-Afrikaanse Standaardtyd|SAST]]). Professor Laurette Pretorius bied by die Vrystaat Kunstefees die program "Afrikaanse Wikipedia – maak die kuber jou erns" aan vir belangstellendes wat die projek wil ondersteun. Die toegang is gratis.<ref>[https://web.archive.org/web/20191224054542/https://www.vrystaatkunstefees.co.za/wp-content/uploads/2018/11/VK-program-2017.pdf Vrystaat Kunstefeesfeesprogram. 18-22 Julie 2017.]</ref> Op '''21 Augustus 2017''' word die Afrikaanse Wikipedia (onder leiding van ''Maroela Media'') as die tweede Afrikaanse digitaliseringsprojek in [[AfriForum|Afriforum]] se nuusblad op die agenda gelys:<ref>[http://archive.is/8FuQU Afriforum: Sleutel om tale te behou, lê in Kuberruim]</ref> {{cquote| 'n Tweede Afrikaanse digitaliseringsprojek is Maroela Media se Afrikaanse Wikipedia-blad. Daar is tans 46 443 artikels op dié blad gelaai, maar volgens Keren van den Berg, projekkoördineerder van die Afrikaanse Wikipedia-blad, is dit maar min vergeleke met blaaie van tale soos Engels, Duits, Frans, Hollands, Pools en Russies. “Enige persoon wat deel van hierdie projek wil vorm, kan na die instruksievideo op Youtube gaan kyk onder Afrikaanse Wikipedia-opleidingskursus.” }} '''4 Maart 2018''': Marlinée Fouché voer 'n onderhoud met Deon Steyn. Die Afrikaanse Wikipedia is 86ste op die artikelranglys, met meer as 48 000 artikels; in Suid-Afrika staan Noord-Sotho as Afrikataal tweede, met meer as 7 000 artikels (grootliks te danke aan 'n Afrikaanssprekende self wat daar betrokke is, [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]]). Steyn benadruk dat die buitelanders wat bydra tot die Afrikaanse Wikipedia vir sowel die Afrikaanse as Wikigemeenskap baie werd is, aangesien Suid-Afrikaners nie altyd toegang tot buitelandse bronne het nie.<ref>[https://web.archive.org/web/20181231200818/http://eensgesind.com/geweet-afrikaans-is-die-grootste-afrika-taal-op-wikipedia/ Fouché. M. 2018. Geweet Afrikaans is die grootste Afrika-taal op Wikipedia..? ''Eensgesind.com'' 4 Maart.]</ref> '''21 Mei 2018''', '''27 Junie 2018''' en '''5 November 2018''': ''Maroela Media'' doen weer 'n beroep op sy lesers om by Wikipedia aan te sluit: "Dit is elke Afrikaanssprekende se plig om kennis na te laat sodat die volgende generasie daarop kan voortbou".<ref>[http://archive.is/TgWfB Maroela Media. 2018. Afrikaans op Wikipedia: Almal moet hul kant bring. 21 Mei.]</ref><ref>[http://archive.is/VuJ4C Maroela Media. 2018. Wiki – wat? 27 Junie.]</ref><ref>[http://archive.is/CZNto Maroela Media. 2018. Video: Jy kan 'n verskil maak (en dit kos jou niks). 5 November.]</ref> '''6 Junie 2018''': Die Katalaanse navorsers Marc Miquel-Ribé en David Laniado bevind die Afrikaanse Wikipedia se intertaalskakels kom, net soos dié van die Swahili-, Estiese en Yslandse Wikipedia, 7 tot 11 keer minder in kultuurgebonde artikels (Cultural Context Content) voor. Dit toon dat tale soos Engels, Frans, Koreaans, Duits en Italiaans (wat byna net soveel intertaalskakels met kultuurgebonde artikels toon) 'n groter kulturele uitoefening op ander tale waarskynlik het. Dit beteken taalstatus en ontwikkeling van 'n Wikipedia kan 'n groot invloed uitoefen of hierdie artikels in ander tale geskep sal word, aldan nie. Op hierdie stadium staan die persentasie kultuurgebonde artikels in die Afrikaanse Wikipedia op 19,2%, op gelyke skaal met Italiaans, maar heelwat hoër as die tale met aansienlik baie bot-geskepte artikels, soos Nederlands (7,8%) en Sweeds (11,4%), laat staan nog Cebuano (0,1%).<ref>[https://web.archive.org/web/20180625021002/https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphy.2018.00054/full Miquel-Ribé, M. & Laniado, D. 2018. Wikipedia Culture Gap:Quantifying Content Imbalances Across 40 Language Editions.]</ref> '''Desember 2018''': Prof. Jako Olivier ondersoek in sy vaktydskrifartikel verdere moontlikhede wat die Afrikaanse Wikipedia bied. Hy bevind die Afrikaanse Wikipedia groei nie noodwendig so vinnig nie, bloot omdat die Afrikaanstalige leser ewe maklik homself met die Engels kan help, maar bly positief: "Daar moet dus voortgebou word op bestaande goeie praktyke waaronder die gebruik van wiki-inisiatiewe soos die Afrikaanse Wikipedia tel."<ref>[https://web.archive.org/web/20190428040511/http://www.scielo.org.za/pdf/tvg/v58n4-2/03.pdf Olivier, J. 2018. Die stand van aanlyn oop opvoedkundige hulpbronne in Afrikaans: Afrikaansonderrig as 'n gevallestudie. ''Tydskrif vir Geesteswetenskappe'', 58(4-2):905-924]</ref> '''2019''': In die huldigingsbundel opgedra aan Jaap Steyn, vra prof. [[Wannie Carstens]] hom af in sy bydrae 'Geskiedskrywing en beskrywing van Afrikaans: Wat is daar nog te sê?':<ref>[https://books.google.co.za/books?id=Mee9DwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=J.C.+Steyn+en+Afrikaans,+%27n+Viering&hl=de&sa=X&ved=0ahUKEwjDu6Sk6pzmAhW9R0EAHbeRCwEQ6AEIKTAA#v=onepage&q=wikipedia&f=false Van Niekerk, A. (red.). 2019. J.C. Steyn en Afrikaans: 'n viering. Bloemfontein: SUN PReSS]</ref> {{cquote| Hoe word die voordele van ''tegnologie'' benut om Afrikaans uit te bou? Wat hou die werk van die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] (VivA) in (vergelyk Van Huyssteen & andere 2016) en hoe kan dit ten beste benut word? Hoe kan VivA uitgebou word? Hoe kan die Afrikaanse Wikipedia ingespan word in die belang van Afrikaans (kyk Pretorius 2016)? }} '''28 Februarie 2019''': Die Afrikaanse Wikipedia het om en by 70 000 artikels bereik. ''Maroela Media'' voer 'n onderhoud met Deon Steyn. Volgens hom groei die aantal artikels vinnig, maar nie vinnig genoeg na sy sin nie. Daar is ook 'n behoefte aan diegene wat bereid is om (deeglik literêre) navorsing te doen. Gegewe die koste van gedrukte media wat wêreldwyd sy tol eis, wat Afrikaans ook beslis nie oor die hoof sien nie, kan die Afrikaanse Wikipedia help om inligting goedkoop, vinnig en gerieflik beskikbaar te stel (nie juis asof daar enige ander alternatief is nie); foute kan onmiddellik reggestel word. Selfs ou volksname in die diere- en planteryk kan vir die nageslag so bewaar word. Steyn vertel hoe hy self in sy ledige uurtjies (in die jaar 2009) by die Afrikaanse Wikipedia betrokke geraak het: dit het hom (bo en behalwe sy vyftien jaar ondervinding) vooraf drie maande geduur om die korrekte terminologie te versamel vir sy heel eerste artikel, [[optiese vesel]]. Die artikel is baie gunstig deur die Wikipediagemeenskap ontvang. Dit het hom aangemoedig om nog meer artikels te plaas. So ongemerk is daar altyd 'n tydjie wat afgeknyp en produktief benut kan word.<ref>[https://web.archive.org/web/20191220084917/https://dl.iono.fm/epi/prov_347/epi_660498_medium.m4a?did=f18195a73f8cc2fdf24dbf8a505e6db3003f5d06&p=embed&download=1 Potgooi: Maroela Media. Al meer as 70 000 artikels in Afrikaans op Wikipedia]</ref><ref>[http://archive.is/O55l5 ''Maroela Media''. Al meer as 70 000 artikels in Afrikaans op Wikipedia. 28 Februarie 2019.]</ref> '''16 Mei 2019''': Volgens 'n Katalaanse navorser, Marc Miquel-Ribé, toon die Afrikaanse Wikipedia 'n "Europese karakter" in die sin dat hy, net soos die Europese tale, self plaaslike inhoud skep en gebruik. Terwyl die Engelse en Japannese Wikipedia se plaaslike inhoud meer as 50% beslaan, en die Duitse, Franse en Italiaanse en Katalaanse Wikipedias se plaaslike inhoud ongeveer 33,7%, 26,9%, 18,8% en 17,9% onderskeidelik uitmaak, staan die Afrikaanse Wikipedia ook op 'n heel gesonde 23,9%:<ref>[https://web.archive.org/web/20190706214921/https://wikipedia20.pubpub.org/pub/26ke5md7 Miquel-Ribé, M. 2019. The Sum of Human Knowledge? Not in One Wikipedia Language Edition. Wikipedia@20, May 16,2019.]</ref> {{cquote| Even though I have not yet verified whether this higher reader interest in CCC (“Cultural Context Content”) articles applies to all language editions, the hypothesis “context-encyclopedia-key-ingredient-to-success” is very plausible. In smaller Wikipedias with little traffic, we see the inverse trend. For instance, in some African vernacular languages, the proportion of articles dedicated to their context is very low. Considering 39 Wikipedia language editions in Africa, the average proportion of articles dedicated to each cultural context is 11.1% (median 13.8%). Why is that so? Because these languages are often relegated to a private use while English or French is used for education and official matters. Only Afrikaans — a language with a social situation similar to European languages — has '''23.9%''' of content dedicated to its context. Hence, we can say that cultural context content creation and consumption is a good indicator of a healthy Wikipedia in a society. }} Van hierdie tale word getabelleerd in 'n ander vaktydskrifartikel aangegee:<ref>[https://web.archive.org/web/20190228121044/https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1901/1901.07999.pdf Miquel-Ribé, M. & Laniado, D. 2019. Wikipedia Cultural Diversity Dataset: A Complete Cartography for 300 Language Editions]</ref> {| class="wikitable" |'''ISO-kode van Wikipedia''' |'''Artikels''' |'''CCC%''' |- |ca ('''Katalaans''') |584 760 |17,1 |- |de ('''Duits''') |2 195 308 |33,7 |- |en ('''Engels''') |5 676 573 |44,2 |- |fa ('''Persies''') |629 125 |21,9 |- |gn ('''Guaraní''') |715 |19,9 |- |ja ('''Japannees''') |1 110 617 |51,0 |- |ms ('''Maleisies''') |306 055 |22,1 |- |ru ('''Russies''') |1 481 560 |32,2 |- |sw ('''Swahili''') |42 422 |19,0 |- |zu ('''Zoeloe''') |1 111 |14,22 |} Toe die Afrikaanse Wikipedia egter 79 525 artikels bereik, word slegs 13 235 daarvan as plaaslike inhoud gemerk – die plaaslike inhoud daal daar en dan tot '''16,64%'''.<ref>[http://archive.is/UIf3S#selection-520.1-569.6 Lists of Wikipedias by Cultural Context Content, besoek op 27 Desember 2019]</ref> '''Augustus 2019''': 'n Simposium is op 29 Julie 2019 deur die Akademie aangebied. Die Afrikaanse Wikipedia het sowat 83 700 artikels bereik. Die doel van die simposium was om verskeie belangegroepe uit die Afrikaanse taalgemeenskap byeen te bring "om te besin oor die aangewese weg na 'n stewig bevolkte Afrikaanse Wikipedia." Teenwoordig was die verteenwoordigers van WikimediaZA, ''Maroela Media'', die SA Vertalersinstituut (SAVI), die [[ATKV|Afrikaanse Taal- en Kultuurvereniging]] (ATKV), die [[Afrikaanse Taalraad]] (ATR), South African Centre for Digital Language Resources (SADiLaR) en die [[Virtuele Instituut vir Afrikaans]] (VivA). Een probleem wat veral uitgesonder is, wat voortgespruit het uit die aard van die vertaling van bestaande inhoud, is die gebrek aan sekere geskikte vakterminologie. Daar is op verdere opvolgbyeenkomste besluit, die Akademie bied sy steun aan die Afrikaanse Wikipedia, geen ander spesifieke besluite is nog geneem nie, met die uitsondering van die rol van die Afrikaanse taalgemeenskap as geheel wat benadruk is. Prof. Laurette Pretorius (die Akademie se Wikipedia-koördineerder) beplan nog 'n werkswinkel, terwyl prof. Gerhard van Huyssteen (vak)terminologieontwikkeling deur 'n terminologienavraagdiens (wat deur VivA as projekvoorstel nog verwerk moet word) as plan geopper het.<ref>[https://web.archive.org/web/20191224055705/http://www.akademie.ussdmobile.co.za/Nuusbrief_Aug_2019.pdf Akademie Nuusbrief Augustus 2019. Wikipedia in Afrikaans: Simposium aangebied deur die SA Akademie, 29 Julie 2019. p. 27]</ref> '''14 Augustus 2019''': Ter viering van sy 10-jarige betrokkenheid by die Afrikaanse Wikipedia, skryf [[Gebruiker:Suidpunt|Suidpunt]] op [[PRAAG]] 'n artikel wat 'n paar probleme en geleenthede uiteensit, maar ook sy algemene belewenis van die organisasie die afgelope dekade.<ref>[http://archive.is/sgBFc Suidpunt. 2019. My 10 jaar by die Afrikaanse Wikipedia. '''PRAAG''', 14 Augustus].</ref> '''3 Oktober 2019''': In die Solidariteitbeweging se oorsig "Bou om te bly: Op pad na 2030" is een toekomsdoelwit: "Afrikaanse inligting in digitaal naslaanbare formaat, soos die Afrikaanse Wikipedia, moet algemeen beskikbaar wees, veral wat inligting verwant aan skoolkurrikulums betref."<ref>[https://web.archive.org/web/20191029092932/https://solidariteit.co.za/wp-content/uploads/2019/10/2019-10-03_TOEKOMSBERAAD_Volledig_web-1.pdf Solidariteitbeweging: "Bou om te bly: Op pad na 2030"]</ref> '''23 Oktober 2019''': Die ou Afrikaanse feitegidsstel, ''Wêreldspektrum'', is volledig by die Afrikaanse Wikipedia bygewerk en geïntegreer.<ref>[http://archive.is/RVljO Steyn, C. 2019. Digitale baadjie vir 'Wêreldspektrum' aangetrek. ''Maroela Media''. 23 Oktober.]</ref> '''18 November 2019''': Die Afrikaanse Wikipedia sit nou wel met meer as 85 000 artikels, maar 23 265 daarvan is saadjies. Om hierdie rede word die tweede Ontkiemingskompetisie vanaf 15 Desember 2019 tot 15 Januarie 2020 gehou. Die prys is [[Amazon.com]]-geskenkbewyse vir die eerste tot derde posisie. [[Gebruiker:Dumbassman|Rossouw van Rooyen]], 'n Namibiër, het die heel eerste ontkiemingskompetisie (15 Desember 2018 tot 15 Januarie 2019) gewen,<ref>[http://archive.is/hebbI Maroela Media. 2019. Ontkiem 'n Wiki-saadjie en wen. 18 November]</ref> gevolg deur [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] en [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]] in die tweede en derde plek onderskeidelik. Daar was in die 2018/2019-kompetisie slegs ses deelnemers betrokke.<ref>[http://archive.is/7eLWL Wikipedia: Ontkiemingskompetisie 2018]</ref> By die 2019/2020-kompetisie was daar 10 deelnemers; die wenners is [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] (1ste plek), [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert]] (2de plek) en [[Gebruiker:Wyatt Tyrone Smith|Wyatt Tyrone Smith]] (3de plek). '''Desember 2019:''' [[Paleontologie|Paleontoloog]] François Durand is veral bekommerd oor Afrikaanse bronne (by name vaklektuur) wat nie so geredelik beskikbaar is op die internet (om gemaklik by die Afrikaanse Wikipedia in te weef nie):<ref>[https://web.archive.org/web/20191217201037if_/http://ojs.tgwsak.co.za/index.php/TGW/article/download/134/125 Durand, F. 2019. Verskuif die klaskamer ter wille van die oorlewing van Afrikaans as wetenskapstaal. ''Tydskrif vir Geesteswetenskappe'' 59(4): 599-610]</ref> {{cquote| Daar is projekte, ook van Akademielede se kant, om Afrikaans op byvoorbeeld Wikipedia te vestig en daardie projekte moet heelhartig deur ons almal ondersteun word, maar daar is baie meer om te doen. As daar niks oor paleontologie op die internet in Afrikaans is nie, is dit duidelik omdat ek nog niks daaroor daar geplaas het nie. Dieselfde geld vir elke ander vakgebied. Niemand anders as onsself kan vir hierdie afwesigheid van Afrikaans op die internet geblameer word nie. }} '''26 Januarie 2020''': Prof. Laurette Pretorius gesels op [[Radio Sonder Grense]] se program: ''Taaldinge''. Ses punte word uitgelig.<br /> ''Ten eerste'': Op grond van die Commons-lisensie-ooreenkoms is die publiek verplig om Wikipedia as bron te erken, indien van die inligting gebruik is.<br /> ''Ten tweede'': Die gehalte het te make met hoe lank die artikel is, hoeveel verwysings gegee word, hoe gebalanseerd die artikel geskryf is en hoe gereeld die artikel op datum gehou word. Die dekking van onderwerpe moet ook so wyd moontlik wees. Maar vergeleke met 'n groot internasionale taal soos Engels sou dit onbillik wees om Afrikaans met Engels te vergelyk. Pretorius fokus daarom op Katalaans, Moderne Hebreeus en Afrikaans.<br /> Sy bevind '''Katalaans''' het, te midde van 4 miljoen moedertaalsprekers meer as 630 000 Wikipedia-artikels, waarvan die artikelgehalte, net soos die Duitse Wikipedia, oor die algemeen baie goed is. Sy beskou die Katalaanssprekendes as taalpatriotte in murg en been.<br /> '''Moderne Hebreeus''' (Iwriet) het weer 5 miljoen moedertaalsprekers en het min of meer 254 000 Wikipedia-artikels; Iwriet se ontstaansgeskiedenis loop, net soos Afrikaans s'n, deur die 19de en 20ste eeu. Die Moderne Hebreeuse Wikipedia het weer strenger verwerpingsreëls as die Engelse Wikipedia s'n – nie enige artikel kan dus, net soos by die Engelse Wikipedia, sommer net geskep en aanvaar word nie. Die Hebreeussprekende akademie is wel ''ten nouste'' betrokke by hul Wikipedia, en van tyd tot tyd word skryfprojekte geloods waarby van die hoogste deskundiges en navorsers uit die Hebreeuse taalgemeenskap betrek word: 'n dure les vir die Afrikaanse Wikipedia.<br /> '''Afrikaans''' het 7,2 miljoen moedertaalsprekers. Dus, heelwat meer as die Katalaans- en Hebreeussprekendes wat getalle betref, maar die aantal Wikipedia-artikels dobber tussen 86 000 en 87 000 rond. Die artikels is oor die algemeen bitter baie kort. Gevolgtrekking: die Katalaanse en Hebreeuse Wikipedia dien as rolmodelle.<br /> ''Ten derde'': Die belang van 'n goeie Afrikaanse Wikipedia is drieledig: die aanvraag is daar, dit beïnvloed die soekenjinalgoritmes (wat beter soekresultate in Afrikaans meebring) en einde ten laaste sal beter en uitgebreide taalgebruik noodwendig lei tot beter taaltegnologie (soos masjienvertalings, speltoetsers, ens.)<br /> ''Ten vierde'': Omrede die leefwêreld van elke taal en sy sprekers (en hul taalvaardigheid en -diversiteit) verskil, sal die bronne en verwysings van elke afsonderlike Wikipedia ook verskil; daarom word nie elke bron ter wêreld ongelukkig gelys nie. Maar Pretorius vind dit ironies hoe die mensdom gou Wikipedia.org kan afkraak oor onakkuraatheid, maar tog te gewillig antwoorde google – antwoorde wat tog uit die lug gegryp word, vernaamlik dié van die Engelse Wikipedia.<br /> ''Ten vyfde'': Pretorius identifiseer die verskillende rolle en funksies waarby vrywilligers op die Afrikaanse Wikipedia betrokke kan raak. Sy bedank in die besonder die 14 administrateurs by die Afrikaanse Wikipedia vir hul onbaatsugtige diens. Die Hebreeuse Wikipedia het 37 sulke vrywilligers en die Katalaanse Wikipedia 21.<br /> ''Laastens'' bespreek sy kortliks die eerskomende werkswinkel (30 Januarie 2020) en die betrokkenheid van die Akademie. 'n Handleiding wat by die Akademie se webwerf beskikbaar sal wees, is in die vooruitsig gestel.<ref>[https://web.archive.org/web/20200126185138if_/http://www.rsg.co.za/forcedownload.asp?fn=20200126%5FTAALDINGE%2Emp3&f=%2Fimages%2Fupload%2Fsound%2Fklanke%2F Radio Sonder Grense, Taaldinge, 26 Januarie, Afrikaanse Wikipedia.]</ref> '''30 Januarie 2020''': Die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] hou 'n werkswinkel waar die uitbreiding van die Afrikaanse Wikipedia bespreek word.<ref>[https://www.facebook.com/events/sa-akademie-vir-wetenskap-en-kuns/werkwinkel-hoe-brei-ons-die-afrikaanse-wikipedia-uit/580193685892025/ SAAWK: Aankondiging op Facebook]</ref><ref>[https://www.akademie.ussdmobile.co.za/Afrikaanse_Wikipedia.pdf Werkwinkel: Hoe brei ons die Afrikaanse Wikipedia uit?]</ref> '''2020''' Peter Dirix, Liesbeth Augustinus en Frank Van Eynde jukstaponeer die ganse Afrikaanse Wikipedia tekskorpus van Julie 2016, toe nog met 40 820 artikels en 13,2 miljoen woorde, met die Taalkommissie se tekskorpus in hul artikel, [https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/37609/9783110668476.pdf?sequence=1#page=115 IPP in Afrikaans: a corpus-based investigation and a comparison with Dutch and German] rakende die ''infinitivus pro participio''. Hierdie gedeelde taaleienskap is te vinde in Duits, Afrikaans en Nederlands waar mens die ge- kan of soms ''moet'' weglaat: "Ek het Johan 'n roman (ge)sien skryf" of "wat ek wou vra:" (i.p.v. "wat ek wou gevra het:"). Dit is afwesig in die Engels, Fries en Jiddisj. Afrikaans het minder IPP's as in Nederlands, maar wel meer as in die Duits. Pseudo-koördinasies soos byvoorbeeld "sit en lees", "lê en lees", "staan en praat", "loop en dink", "gesit en wag" kom aansienlik minder by die Afrikaanse Wikipedia voor. Ook is IPP's gevind in die Taalkommissie se korpus m.b.t. "kom", "bly", "ophou", "probeer", "durf", "laat" en "leer", wat weer by die Afrikaanse Wikipedia afwesig is. Die rede vir hierdie verskil is heel moontlik toe te skryf aan die Taalkommissie se korpus wat niestandaardvorme opgeneem het. '''September 2020'''ː Die Afrikaanse Wikipedia het die [[Malgassiese Wikipedia]] verbygesteek wat hoeveelheid artikels betref en sodoende, die grootste Afrika-wiki volgens artikels geword, besuide die Sahara. '''November 2020''': Luidens 'n verslag van Greenman verkeer die Afrikaanse Wikipedia, wat Afrikataal en artikeltal betref, in die tweede posisie omrede die Egipties-Arabiese Wikipedia hom verbygesteek het (hoofsaaklik weens botgeskepte artikels). Afrikaans het nog nie 100 000 artikels bereik nie, terwyl die Egipties-Arabies in Junie 2020 alleen 257 000 byna oornag geskep het. Daar is egter slegs 29 aktiewe bydraers en die gehalte van die artikels van laasgenoemde Wikipedia laat veel te wense oor. Die Afrikaanse Wikipedia lyk wel belowend. By die Afrikaanse Wikipedia was daar 50 aktiewe bydraers, waaronder [[Gebruiker:Oesjaar]] en [[Gebruiker:Aliwal2012]] elkeen 1 000 wysigings in Oktober alleen aangebring het. Die Swahili Wikipedia toon ook 50 aktiewe bydraers in dieselfde maand, maar die hardwerkendstes onder hulle is nie moedertaalsprekers nie – dit besorg allerlei moeilikhede vir die groei van hierdie projek.<ref>[http://www.greenman.co.za/blog/?p=2734 Greenman. November 2020 African language Wikipedia update]</ref> '''Desember 2020''': Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns gee 'n Wikipedia-handleiding uit, ''Die Afrikaanse Wikipedia en hoe om by te dra'', saamgestel deur Gideon Kotzé en Laurette Pretorius. '''22 Desember 2020 tot 15 Januarie 2021''': Vir die derde agtereenvolgende Desember word die jaar oudergewoonte afgesluit en die nuwe tegemoet geloop met die jaarlikse [[Wikipedia:Ontkiemingskompetisie/2020|Ontkiemingskompetisie]], wat 'n maand lank duur. Geskenkbewyse ter waarde van R2000, R1500, R1000 en R500 vir die 1ste, 2de, 3de en 4de plek onderskeidelik is op die spel. Die sommetjie wengeld is deur Wikimedia ZA beslis. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] (1ste), [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]] (2de), [[Gebruiker:Wyatt Tyrone Smith|Wyatt Tyrone Smith]] (3de), [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] (4de) is die wenners van die 2020/2021-kompetisie. Daar was 8 deelnemers.<ref>[[Wikipedia:Ontkiemingskompetisie/2020|Ontkiemingskompetisie 2020/2021]]</ref> === 2021 === '''16 Januarie 2021, 15:15'''. Op [[Pretoria FM]] voer Elsje van Jaarsveld 'n onderhoud met Deon Steyn, laasgenoemde op 6 deser reeds 12 jaar betrokke by die projek. By die Afrikaanse Wikipedia self het hy min of meer al 128&nbsp;000 wysigings aangebring. Sy grootste wens is dat 100&nbsp;000 artikels teen 15 November op die Afrikaanse Wikipedia bereik word, en meer gebruikers, of proeflesers sal aansluit. Ten tyde van die onderhoud is die artikelstand van die Afrikaanse Wikipedia om en by 95&nbsp;650; tydens die vorige onderhoud 3 jaar tevore was dit 34&nbsp;000; toe Steyn in 2009 aangesluit het was dit ongeveer 17&nbsp;000. Die projek is tans die 71ste grootste Wikipedia uit oor die 300 tale, en, wat inhoud ten minste betref, die grootste Wikipedia in 'n Afrikataal. Die doelstelling om 100&nbsp;000 artikels voor 16 November te bereik is bloot 'n nuwe mylpaal voor oë; om in 'n nuwe (medium)groot kategorie ingedeel te word. Dit kan byna digterlik beskou word as die aanbreek van 'n stralende nuwe hoofstuk vir Afrikaanse Wikipedia; of 'n motor wat 100&nbsp;000&nbsp;km agter die blad het. Gewis sal die Afrikaanse Wikipedia egter dan ook 'n nuwe blaadjie moet omslaan wat die organisering betref: want nou is dit 100&nbsp;000+ artikels wat in stand gehou, op datum gebring en voortdurend bygewerk moet word. Die las raak nie minder nie. Van Jaarsveld stel voor die aanbreek van die 100&nbsp;000-kerf moet met 'n reuse partytjie luisterryk gevier word. Steyn sê 'n datum is reeds vasgemaak met die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] vir die 20-jarige viering; die reëlings is reeds uitgeklaar met prof. [[Anne-Marie Beukes]]. Daar sal op hierdie dag kennis en ondervinding uitgeruil word, asook potensiële nuwe gebruikers gewerf word. Die Afrikaanse Wikipedia self word 20 jaar oud op die 16de November 2021; al is die Afrikaanse Wikipedia die dertiende oudste weergawe, het ander jongeres hom verbygesteek – alleen maar toe te skryf aan die tekort aan mannekrag. In Europa is veral die studente veel meer betrokke en rekenaarbedrewe; Suid-Afrika het nog 'n agterstand hiermee en die leeslus (vir die opdoen van agtergrondkennis om te kan bydra) is ook maar nie altyd daar nie. Afgesien van 'n bydrae tot die samelewing en naastediens, is daar steeds 'n geweldige tekort aan gedrukte vakliteratuur in Afrikaans (met, in ag genome, dat die digitale medium veral op die huidige oomblik sake vergemaklik), is die antwoord op die vraag waarom dit belangrik is om tot die Afrikaanse Wikipedia by te dra. Die Afrikaanse gedrukte bronne is trouens al so uitgeput dat daar toenemend na Engelstalige bronne gegryp word. Nuwelinge wat wil aansluit word gevra om as gebruikers te registreer; dit vergemaklik kommunikasie waar 'n gewone IP-adres nie kan nie. Daarmee klaar, kan die individu oor enige onderwerp skryf. Hulp kan verleen word op die betrokke artikel se besprekingsblad, die Geselshoekie en op die Facebookblad ([https://www.facebook.com/groups/231160206984566/ Afrikaanse Wikipedia]). Daar is veral 'n tekort aan vakkundige proeflesers (spesiale vermelding word gemaak van 'n [[Gebruiker:Burgert Behr|“goeie gebruiker wat eksjoernalis is; 'n pensioenaris”]] as voorbeeld); soms moet die hulp van die [[Taalkommissie]] ingeroep word. Op die vraag of [[Jimmy Wales]] munt geslaan het uit Wikipedia, sê Steyn die stigtings self samel heel goed geld van donateurs in om ander projekte te befonds. Wikipedia op sigself is egter maar een been van die Wikimedia-stigting; daar is hoeveel ander susterprojekte ([[Wikispecies]], [[Wikidata]], [[Wikitravel]], e.a.) asook die duur reserwe-apparatuur wat op hierdie geldjies teer. Ná afloop van 'n vorige onderhoud, volg Van Jaarsveld op, en verneem graag na die welstand van die Duitser [[Gebruiker:SpesBona|Sören Pfauder]], en of hy nog gereeld bydra, veral omdat hy, net soos die res van die Afrikaanse radioluisteraars, 'n gewone werksdag tussen 8 tot 5 het met al sy uitdagings. En te midde hiervan het hy hom geen moeite ontsien om sy tyd aan die projek af te staan nie. Ja, is die antwoord, Pfauder gaan steeds sy gang gedurende die week en doen steeds getrou die voorbladvoorbereiding elke Sondagaand, na gelang hoeveel beskikbare tyd hy het (en dit wissel maar). Wat die bladtrekke betref: van die artikels wat die meeste besoek is in Desember is [[Geloftedag]], [[Die Gelofte]] en die [[Slag van Bloedrivier]]. Opvallend het die (covid-19-verwante) afsterwe van Elsa Joubert 'n skielike toename in lesers van haar artikel teweeggebring (400 bladtrekke oornag). Covid-19, en die skielike inperking op die vryheid van beweging, asook die sluiting van skole (en ander staatsinstellings), het ook sy deeltjie bygedra om die bladtrekke van skoolverwante artikels in veral April/Mei-maand 2020 te verhoog. Artikels uniek aan die Afrikaanse Wikipedia (met inbegrip die uitvoerige artikel oor Elsa Joubert met inligting wat in ander Wikipedias geheel en al ontbreek), sluit onder meer selfs Proteaspesies in, wat maar toegeskryf kan word aan die Suid-Afrikaanse milieu, met wetenskaplike inligting wat bygewerk word om aan die behoeftes van sowel onderwysers as leerlinge te voorsien. Op die vraag of mens statistiek kan bekom rakende mense in ander lande wat die Afrikaanse Wikipedia besigtig, verwys Steyn na [https://stats.wikimedia.org/#/af.wikipedia.org/reading/page-views-by-country/normal|map|last-month|(access)~desktop*mobile-app*mobile-web|monthly hierdie blad] '''18 Januarie 2021''': Ter viering van Wikipedia se 20ste verjaarsdag neem [[Gebruiker:Greenman|Greenman]] die Suid-Afrikaanse Wikipedias in oënskou (buiten Engels). Die Afrikaanse Wikipedia staan eerste, met 95&nbsp;700 artikels, 210 aktiewe bydraers die afgelope 30 dae (wat vandaalbestryders uit ander lande insluit), 40 bydraers wat ten minste 5 wysigings die afgelope maand aangebring het, 18 administrateurs, en 33&nbsp;040&nbsp;587 woorde. Die dieptepunt wat toegeken word, betreffende die voortdurende uitbou en wysigings teenoor die hoeveelheid bladsye wat reeds bestaan, is 46, vergeleke met Engels se 1&nbsp;045 (die hoogste trouens wêreldwyd), Frans se 240, Chinees se 201, Duits se 93 en Nederlands se 16. Die volgende top tien bydraers het almal meer as 150 wysigings oor 'n maandtydperk aangebring (in dalende volgorde): [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]], [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]], [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]], [[Gebruiker:K175|K175]], [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]], [[Gebruiker:Charlielv55|Charliev55]], [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]], [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]], [[Gebruiker:Wyatt Tyrone Smith|Wyatt Tyrone Smith]] en [[Gebruiker:Odriskelmac11|Odriskelmac11]]. Greenman is oor die algemeen tevrede met die stand van sake en het volle vertroue dat die 100&nbsp;000-kerf bereik sal word. Die ander Afrikatale se grootste hindernis is, net soos die Afrikaanse Wikipedia, die uitbou van uitvoerige lang artikels, met die uitsondering van die [[Tsonga Wikipedia]] waar die een enkele bydraer [[Gebruiker:Thuvack|Thuvack]] gehalte bo hoeveelheid verkies. Sy ywer word ook beloon met die diepte van die 703 artikels wat die hoogte inskiet: op 178.<ref>[http://www.greenman.co.za/blog/?p=2826 Greenman: South African language Wikipedias 20th birthday review, January, 18, 2021]</ref> Die leser word in dieselfde asem egter ook daaraan herinner dat 'n klein Wikipedia, wat gebuk gaan onder vandalisme, baie aktiwiteit toon, al is dit nie noodwendig opbouend nie. 'n Ander maatstaf wat gebruik kan word is die gemiddelde hoeveel woorde per artikel te bereken (wat ook probleme van sy eie besorg, veral as 'n vergelyking tussen oorwegend analitiese en oorwegend sintetiese tale getref word, of omskrywende taal pleks van bondige pront woorde gebruik word): : Tswana – 405 (woorde per artikel) : Afrikaans – 345 : Xhosa – 208 : Tsonga – 220 : Swati – 127 : Sotho – 127 : Venda – 93 : Zoeloe – 53 : Noord-Sotho – 32 '''18 Januarie 2021, 07:45''': Op die program ''Monitor'' ([[Radio Sonder Grense]]), tree die nuusanker Gustav Greyling in gesprek met Deon Steyn, verkose Direkteur van Wikimedia ZA, met die aanbreek van Wikipedia (met 317 tale) se 20ste bestaanjaar die afgelope naweek. Die vrae handel rondom die ontstaan, die groei, die neutraliteit, die besoekstatistiek van die afgelope jaar, asook die mylpale van die Afrikaanse Wikipedia. By laasgenoemde word die 100&nbsp;000-kerf weer herhaal, asook die doelwit om op meer plaaslike onderwerpe te fokus, om 'n meer lokale kleurtjie te gee, sodat die Afrikaanse Wikipedia nie bloot in 'n slaafse naprater van Europa sal ontaard nie, maar sal groei tot 'n selfstandige Wikipedia in eie reg. Die Afrikaanse Wikipedia het kort voor die onderhoud 95&nbsp;703 artikels bereik. Wat die handhawing van akkuraatheid betref, is die 18 administrateurs as hekwagters gelukkig daar om 'n ogie te hou oor die wysigings. Hul selfopgelegde [[Sisufos]]taak is om te sorg dat die bronne geldig is, en dat daar geen politiek, bemarking of eensydigheid by betrokke is wat die waarheid kan vertroebel nie. Artikels wat deur vandale geteiken word, draai gewoonlik om die ou twispunt dwarsdeur die eeue heen – die [[Midde-Ooste]] in die besonder. Sulke blaaie kan beskerming geniet sodra die nood begin druk. Algaande leer mens 'n muishond aan sy reuk ken: 'n anonieme IP-adres voorspel dikwels moeilikheid. Die ywerige en ernstige gebruiker sal registreer, 'n gebruikersblad skep en meer oor homself uitwei, om hulp vra en betrokke raak. Die meeste bydraers is vernaamlik Suid-Afrikaners; een gebruiker bevind hom in Engeland, twee in Duitsland en een of twee in die VSA. Die probleem is ook nie soseer om afgetrede mense te werf nie; dit is eerder 'n gesukkel om die jongmense betrokke te kry. Daar is altyd nuwe gebruikers en proeflesers nodig gegewe die geweldige werksomvang. Belangstellendes kan die Facebookgroep kontak. '''10 September 2021''': Op die middagnuusprogram, ''Spektrum'', [[Radio Sonder Grense]], word die onderhoud tussen Marlinée Fouché en Deon Steyn uitgesaai, ter viering van die 100 000ste artikel. Die sukses is deels toe te skryf aan die Wikipediane se verbintenis daartoe en toewyding om altesaam 15 artikels per dag te skep, verkieslik met 'n Suid-Afrikaansheid. Die rol van die burokrate en administrateurs word net vlugtig weer aan die leke verduidelik. Ook die wenslikheid van registrasie word aangeroer. Die Afrikaanse Wikipediane wat 'n geruime tyd al bydra word oor die algemeen as 'n hegte gemeenskap beskou; elkeen het sy eie spesialiteit. Tot dusver is daar geen ander Afrikaanse digitale ensiklopedieplatform wat 'n verskeidenheid onderwerpe aanraak nie, en vakliteratuur (in boekvorm) is vir die publiek oor die algemeen byna onbekostigbaar en lomp ('n skoolkind kan gemakliker inligting op sy selfoon bekom en "ronddra"). Maar, deur die kennis te verwerk en die bronne te lys, kan daar altyd iemand wees wat die feite gaan naspoor. Skoolverwante onderwerpe (sedert die Covid-inperkingstydperk) kry die meeste aftrek. Steyn bedank ook die ondersteuning en goedgesindheid van die Afrikaanse Akademie, in die verkryging van die nodige vakterminologie om die artikels te skryf. '''13 September 2021, 11:29-11:34'''. Omroepster Susan Botha gesels op Pretoria FM met Deon Steyn, direkteur van die WikimediaZA Stigting, ook oor die 100 000-kerf wat bereik is voor die 20ste verjaarsdag wat op 16 November 2021 gevier sal word. Die Afrikaanse Wikipedia is 71ste op die ranglys van die Wikipedias wat grootte aanbetref, uit 353 tale. Dit vergelyk goed, sou mens in ag neem dat Afrikaans die 140ste grootste taal uit die 7 000 tale dwarsoor die wêreld is. Van die inhoud wat die besoekers kan verwag is "iets vir almal". Hy beskou veral die sterrekundeportaal as wêreldklas en op datum. Meer as 1 300 visartikels is beskikbaar, meer as 3 000 fynbosspesies, meer as 700 boomspesies, en die artikels van die Suid-Afrikaanse Vloot vorder fluks. Die Wiskundeportaal kort wel aandag sodat leerlinge, onderwysers en ouers die artikels bruikbaar genoeg kan vind. Op die vraag hoe iemand betrokke kan raak is die registrasie en I.P-adresopsie beskikbaar, hoewel laasgenoemde nie daarin slaag om die gebruiker by die gemeenskap in te skakel nie. 'n Artikel wat veral nogal moeite geverg het om te vertaal is die [[Manhattan-projek]] - die hulp van die Taalkommissie moes telkens ingeroep word vir die kernfisikabegrippe. '''14 November 2021.''' 'n Berig verskyn in die Afrikaanse Sondagkoerant, ''Rapport'', wat melding maak van die Afrikaanse Wikipedia se 20ste verjaarsdag wat die Dinsdag, 16 November, in Pretoria luisterryk gevier word. Teen saktyd was dit die grootste Afrikataal en die 71ste grootste van altesaam 323 tale op die digitale ensiklopedie, met 16 administrateurs en 4 burokrate. 5,5 miljoen bladlese in Juniemaand 2020 het sy hoogtepunt in Februarie 2021 bereik - 10,9 miljoen. Die onderwerpe is wyd uiteenlopend: die ruimte, geologie, die Suid-Afrikaanse susterskerke, vegvliegtuie, politieke figure, skrywers, kunstenaars, stoomlokomotiewe, noem maar op. [[Maryana Iskander]], hoofuitvoerende beampte van Wikimedia, het aan die koerant gesê: "Hul werk is 'n voorbeeld daarvan dat Wikipedia meer as net 'n webtuiste is: Dit is ook mense wat aan mekaar verbind is deur hul passie vir kennis." Saam met die sjampanjeproppe wat klap, volg die hoofpyn. Vergrysing is maar een kopseer - die meeste bydraers van hierdie Gideonsbende is "minstens 30 jaar oud", met weinig jonger bydraers met geesdrif wat aansluit en handjie bysit. Die druk op Afrikaans as onderrigtaal knel die aantal nuwe tegniese boeke en tegniese handboeke in Afrikaans wat as bron moet dien - die meeste Afrikaanse werke is reeds uitgeput of te verouderd vir gebruik (of eenvoudig onbekombaar). Sonder ironie word daar juis nou meer vertalings uit die Engelse Wikipedia gedoen. Die Afrikaanse Wikipedia het geen groot begroting nie, en elkeen moet op eie houtjie oor die weg kom - sonder 'n sent van die Suid-Afrikaanse regering. Die betrokkenheid van die bruin gemeenskap by die projek kan beter. Masjienvertalings en vandalisme duik kort-kort op en word met hand en tand beveg.<ref>Jansen, J. 2021. Afrikaans is groot op Wikipedia. ''Rapport'', 14 November:12.</ref> '''22 November 2021'''. Marlinée Fouché, [[RSG]] nuusjoernalis lewer ‘n inset op ''Monitor'' oor die mag van Afrikaans in die digitale ruimte deur daarop te wys dat Afrikaans een van slegs 5 moderne tale is, wat so gevorderd is, dat dit sedert die begin van die twintigste eeu, tot volwaardige akademiese taal gevorder het. Daar word boonop heelwat vordering gemaak in die gebruik daarvan in die digitale ruimte, soos soekenjins en die digitale ensiklopedie, [[Wikipedia]]. Tydens die twintigste verjaarsdagviering van dié Afrikaanse Wikipedia is die klem geplaas op die mag van die aanlyn Afrikaanse gemeenskap vir die bevordering van dié taal in die oordrag van [[kennis]]. Marlinée Fouché berig diegene wat reeds skouer aan die wiel sit, se geesdriftigheid ken geen perke nie. Deon Steyn (Oesjaar) het gesê dat die Afrikaanse Wikipedia kan beskryf word as een van die grootse voortdurende Afrikaanse gemeenskapsprojekte. Emeritus professor Laurette Pretorius stel dat ‘n platform soos Wikipedia ‘n bydra lewer tot die voortbestaan van Afrikaans, gebaseer op die aantal moedertaal en ander sprekers, die ouderdom van dié sprekers en taaltegnologie sowel as taalhulpbronne beskikbaar. Laastens kan jy die taal in enige domein, plek en vakgebied gebruik. Vir jong sprekers is die digitale milieu veral goed, maar die vraag bestaan of jong mense dit in Afrikaans wil doen. Die vloeibaarheid van Wikipedia maak dit ideaal om die taal uit te bou. Volgens prof Pretorius kan ‘n Wikipedia bydraer soms ‘n term in ‘n artikel plaas wat dan weer deur ander gebruikers verander kan word indien nodig. Elke mens kan bydra en elke mens kan redigeer. Pretorius beskou Wikipedia as ‘n toenemend noodsaaklike liefdestaak. Die feit dat ons in die digitale wêreld ingedwing is, en met die [[Covid-19-pandemie in Suid-Afrika|pandemie]] het mense tot die besef gekom dat daar soveel geleenthede is, soveel goed om te doen en soveel probleme wat opgelos kan word. Marlinée Fouché vra wie is die skrywer wat op die stadium hierdie liefdestaak aanpak. Rooiratel, Oesjaar en Sobaka stel hulself voor. Hierdie skrywers is tussen dertig en sestig jaar oud. Rooiratel verwys na ‘n gunsteling kleur en dier, Oesjaar na [[whisky]] wat altyd ‘n goeie oesjaar het, in teenstelling met wyn, en Sobaka (Russies vir hond) na ‘n voorheen ietwat obsessiewe belangstelling in die [[USSR]] en [[Rusland]]. Hy het dié naam vir ‘n hond gegee net voor hy sy Wikipedia gebruikersnaam geskep het. Rooiratel stel dit dat ‘n persoon nie noodwendig ‘n kenner op ‘n onderwerp hoef te wees om ‘n artikel daaroor te skryf nie. ‘n Persoon kan gebruik maak van bronne en verwysings van ander mense, wie die kenners is. Jou taak as Wikipedia skrywer is om dit bymekaar te sit. Onderwerpe waaroor Rooiratel skryf is uiteenlopend. Hy verwys na die interessante verhaal van [[Rosamund Everard-Steenkamp]], een van die eerste vroulike vlieëniers in Suid-Afrika, wat ook die eerste vrou ter wêreld was wat 'n [[straalvliegtuig]] gevlieg het. Hierdie artikel bly uniek aan die Afrikaanse Wikipedia. Sobaka verwys na die uitdagings om tegniese terme in Afrikaans op te spoor tydens die vertaal van artikels na Afrikaans. Hy noem byvoorbeeld dat hy tydens die vertaling van die [[Wright-broers]] artikel, ‘n [[lugvaart]]-termelys wat ‘n individu goedgunstiglik op die internet geplaas het, as van groot waarde gevind het. Op die vraag hoekom iemand soveel tyd sou spandeer om sonder betaling artikels op Wikipedia te skep, het Sobaka grappenderwys genoem dat dit weens die verslawende aard daarvan is. Hy stel dat dit in wese ‘n interne motivering is wat dit op die ou einde moontlik maak. Oesjaar bevestig hy is ook verslaaf aan Wikipedia. Dit gee hom die geleentheid om sy brein te gebruik en terselfde tyd kennis op te doen. Volgens Rooiratel, as iemand nie self op Wikipedia werk nie, sal hulle nie maklik verstaan waarom iemand so baie van hul vrye tyd daaraan spandeer nie. Rooiratel bevestig dat enigiemand ‘n bydrae kan lewer tot Wikipedia. Daar sal altyd iemand wees wat die antwoord ken en/of leiding kan verskaf waar nodig.<ref> Die Mag Van Afrikaans in die Digitale Ruimte, Monitor, 22 November 2021. https://omny.fm/shows/monitor/s-word-afrikaans-in-die-digitale-ruimte-uitgebre-1#description</ref> === 2022 === '''14 Augustus 2022''': Ian Gilfillan (ook bekend as [[Gebruiker:Greenman|Greenman]]), gee 'n kort oorsig van die algemene stand van die Suid-Afrikaanse Wikipedias. Die Afrikaanse Wikipedia het die 100 000-mylpaal bereik en toon steeds ononderbroke vooruitgang. Die getal bydraers floreer, die talryke administrateurs is moedertaalsprekers. Voorts is goeie bande met die Afrikaanse media gesmee om nie uit die kollig te verdwyn nie.<ref>[http://www.greenman.co.za/blog/?p=2872&fbclid=IwAR2lKn8OFs7_GOEvMz3zLtfLT3xVK_rbGheEm2fB_ISbSxrBlYtjd2SC9TY Greenman.co.za: South African language Wikipedias – Wikimania 2022 update]</ref> '''18 Augustus 2022, 20:28 tot 20:34''': Deon Steyn, direkteur van die Wikimedia Stigting, het weer die gehoorstuk in die hand wanneer Susan Botha van Pretoria FM hom tydens ''Rondomtalie'' 'n paar vragies stel. Die Afrikaanse Wikipedia het reeds 104 000 artikels bereik en uit 328 Wikipedias is die Afrikaanse Wikipedia nou in die 69ste plek. Die bladtrekke is so 10 miljoen per maand. Volgens Steyn kom die eer waarskynlik Covid-19 toe: die onderwysers het met hul hande in die hare gesit, die pad van die minste weerstand gevolg en die leerlinge allerlei take met behulp van die internet laat doen; en so is die Afrikaanse Wikipedia vir die eerste keer in hul midde ontdek. Die meeste bydraers is al 'n dekade of langer betrokke, en hul beroepe en belangstellings is van uiteenlopende aard. Nuwelinge wat wil bydra kan registreer, maar indien hul so effe afgeskrik voel deur die nuwe en onbekende omgewing, kan hul gaan aanklop by die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] (met spesiale dank aan prof. Anne-Marie Beukes). Vir hierdie opleiding kan die instituut geskakel word by 086 133 3786. Ook gaan borde uitgehang word wat die SAAWK die tuiste van die Afrikaanse Wikipedia sal maak; sodat die organisasie (die Afrikaanse Wikipedia) 'n gesig kan kry vir die publiek. Wat die kriteria vir bydraers aanbetref moet diegene onthou dat die styl koud, onpartydig, feitelik, emosieloos en betreklik droog en humorloos is, soos 'n ensiklopedie betaam. Die probleem word op sy naam genoem, en basta: indien die nuweling hom of haar nie hiermee kan vereenselwig nie, is hul roeping eerder om storieboeke te skryf. Die toekoms van Wikipedia lyk besonder blink, sê Steyn: hoe swaarder die monolitiese politiek teen Afrikaans begin draai, des te meer sal bydraers stroom om te red wat daar nog te redde is vir die nageslag. == Groei == [[Lêer:Mylpale.svg|duimnael|700px|senter|Grafiek van die aantal artikels op die Afrikaanse Wikipedia tot Oktober 2021]] <div style="float: right;"> <timeline> ImageSize = width:130 height:2000 PlotArea = width:35 height:1800 left:50 bottom:40 AlignBars = early Colors = id:linecolor value:rgb(0.62,0.62,0.94) id:rg value:red DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:16/11/2001 till:30/09/2022 TimeAxis = orientation:vertical ScaleMajor = unit:year increment:1 start:2002 PlotData= from:16/11/2001 till:end color:rg at:16/12/2001 shift:(60,0) align:right text:Begin at:01/08/2002 shift:(60,0) align:right text:50 at:01/04/2003 shift:(60,0) align:right text:100 at:01/08/2003 shift:(60,0) align:right text:250 at:01/11/2003 shift:(60,0) align:right text:500 at:01/01/2004 shift:(60,0) align:right text:1&nbsp;000 at:01/03/2004 shift:(60,0) align:right text:2&nbsp;000 at:01/03/2006 shift:(60,0) align:right text:5&nbsp;000 at:29/12/2007 shift:(60,0) align:right text:9&nbsp;000 at:01/06/2008 shift:(60,0) align:right text:10&nbsp;000 at:01/05/2010 shift:(60,0) align:right text:15&nbsp;000 at:01/08/2010 shift:(60,0) align:right text:16&nbsp;000 at:10/02/2011 shift:(60,0) align:right text:17&nbsp;000 at:07/06/2011 shift:(60,0) align:right text:18&nbsp;000 at:11/11/2011 shift:(60,0) align:right text:20&nbsp;000 at:03/04/2012 shift:(60,0) align:right text:22&nbsp;000 at:04/09/2012 shift:(60,0) align:right text:24&nbsp;000 at:23/02/2013 shift:(60,0) align:right text:26&nbsp;000 at:07/08/2013 shift:(60,0) align:right text:28&nbsp;000 at:21/01/2014 shift:(60,0) align:right text:30&nbsp;000 at:05/07/2014 shift:(60,0) align:right text:32&nbsp;000 at:04/01/2015 shift:(60,0) align:right text:34&nbsp;000 at:16/07/2015 shift:(60,0) align:right text:36&nbsp;000 at:17/12/2015 shift:(60,0) align:right text:38&nbsp;000 at:05/05/2016 shift:(60,0) align:right text:40&nbsp;000 at:14/10/2016 shift:(60,0) align:right text:42&nbsp;000 at:05/03/2017 shift:(60,0) align:right text:44&nbsp;000 at:17/07/2017 shift:(60,0) align:right text:46&nbsp;000 at:18/12/2017 shift:(60,0) align:right text:48&nbsp;000 at:15/06/2018 shift:(60,0) align:right text:50&nbsp;000 at:30/08/2018 shift:(60,0) align:right text:55&nbsp;000 at:24/09/2018 shift:(60,0) align:right text:60&nbsp;000 at:05/11/2018 shift:(60,0) align:right text:65&nbsp;000 at:06/02/2019 shift:(60,0) align:right text:70&nbsp;000 at:10/03/2019 shift:(60,0) align:right text:75&nbsp;000 at:01/06/2019 shift:(60,0) align:right text:80&nbsp;000 at:11/10/2019 shift:(60,0) align:right text:85&nbsp;000 at:21/01/2020 shift:(60,0) align:right text:88&nbsp;000 at:21/04/2020 shift:(60,0) align:right text:90&nbsp;000 at:28/08/2020 shift:(60,0) align:right text:93&nbsp;000 at:27/11/2020 shift:(60,0) align:right text:95&nbsp;000 at:03/03/2021 shift:(60,0) align:right text:97&nbsp;000 at:03/07/2021 shift:(60,0) align:right text:99&nbsp;000 at:08/09/2021 shift:(60,0) align:right text:100&nbsp;000 at:11/02/2022 shift:(60,0) align:right text:102&nbsp;000 at:29/04/2022 shift:(60,0) align:right text:103&nbsp;000 at:22/07/2022 shift:(60,0) align:right text:104&nbsp;000 </timeline> </div> Die Afrikaanse Wikipedia was een van die eerste Wikipedias, maar het aan die begin stadig gegroei. Dit het eers in 2004 spoed opgetel, weereens in 2011, en het skerp gegroei in 2018 en 2019 veral te danke aan veelvuldige botbydraes. == Mylpale == [[Lêer:Magiese grens 5000.png|duimnael|Logo wat vir die 5000ste artikel geskep is.]] Op 29 Mei 2022 het die Afrikaanse Wikipedia die [[Birmaanse Wikipedia]] verbygesteek wat aantal artikels betref, om die sewentigste plek van alle wikipedias in te neem. Volgens statistieke<ref>[http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaAF.htm Statistiek vir die Afrikaanse Wikipedia], deur Erik Zachte</ref> is die volgende mylpale deur die Afrikaanse Wikipedia behaal: {| class="wikitable" !colspan="1"|Aantal artikels !colspan="1"|Datum !colspan="1"|Artikel |- | Eerste artikel || 17 November 2001 || [[Hindoeïsme (eerste artikel)|Hindoeïsme]] deur [[Gebruiker:Clasqm|Clasqm]] |- | 100 artikels || 25 April 2003 || [[20ste eeu]] deur cache-dk03.proxy.aol.com |- | 500 artikels || 23 November 2003 || [[Krimoorlog]] deur [[Gebruiker:Jcwf|Jcwf]] |- | 1&nbsp;000 artikels || 29 Junie 2004 || [[Parkade]] deur [[Gebruiker:GerharBe|GerharBe]] |- | 5&nbsp;000 artikels || 24 Maart 2006 || [[Pylsterteend]] deur [[Gebruiker:Faresh|Faresh]] |- | 9&nbsp;000 artikels || 29 Desember 2007 || [[Fleur-de-lis]] deur [[Gebruiker:Laurens|Laurens]] |- | 10&nbsp;000 artikels || 15 Junie 2008 || [[Homeros]] deur [[Gebruiker:RAM|RAM]] |- | 15&nbsp;000 artikels || 7 Mei 2010 || [[Oplossing (chemie)]] deur [[Gebruiker:Atoom|Atoom]] |- | 16&nbsp;000 artikels || 5 Augustus 2010 || [[Rowy, Pommere]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 17&nbsp;000 artikels || 10 Februarie 2011 || <s>[[Die Lunikoff Verschwörung]]</s> deur [[Gebruiker:Targovishtenec bg|Targovishtenec bg]] |- | 18&nbsp;000 artikels || 7 Junie 2011 || [[Aymara]] deur [[Gebruiker:Africa South|Africa South]] |- | 19&nbsp;000 artikels || 3 September 2011 || [[Kaapstad-Tuine (kiesafdeling)]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 20&nbsp;000 artikels || 11 November 2011 || [[Protestantse Hervorming]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 21&nbsp;000 artikels || 27 Januarie 2012 || [[Denis Diderot]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 22&nbsp;000 artikels || 3 April 2012 || [[Daniël Francois du Toit]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 23&nbsp;000 artikels || 20 Junie 2012 || [[Spier, Nederland]] deur [[IP-adres|IP]] 41.240.218.48 (naudefj) |- | 24&nbsp;000 artikels || 4 September 2012 || [[Israelse kurper]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 25&nbsp;000 artikels || 27 November 2012 || [[Exel, Nederland]] deur [[Gebruiker:Puvircho|Puvircho]] |- | 26&nbsp;000 artikels || 23 Februarie 2013 || [[NG gemeente Griekwastad]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 27&nbsp;000 artikels || 29 Mei 2013 || [[Witooievaar]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 28&nbsp;000 artikels || 7 Augustus 2013 || [[Grootrietsanger]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 29&nbsp;000 artikels || 14 November 2013 || [[Satoshi Miyauchi]] deur [[Gebruiker:FootballLibrary|FootballLibrary]] |- | 30&nbsp;000 artikels || 21 Januarie 2014 || [[NG gemeente Vanderbijlpark-Suid]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 31&nbsp;000 artikels || 14 April 2014 || [[Rynhesse]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 32&nbsp;000 artikels || 5 Julie 2014 || [[Lukas]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 33&nbsp;000 artikels || 14 September 2014 || [[Platysteiridae]] deur [[Gebruiker:Naudefj|Naudefj]] |- | 34&nbsp;000 artikels || 4 Januarie 2015 || [[Eersterangse krieket]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 35&nbsp;000 artikels || 5 April 2015 || [[Isambard Kingdom Brunel]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 36&nbsp;000 artikels || 16 Julie 2015 || [[Louisiana (Nieu-Frankryk)]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 37&nbsp;000 artikels || 13 September 2015 || [[Rooigrysmuskusskeerbek]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 38&nbsp;000 artikels || 17 Desember 2015 || [[Jamie Oliver]] deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 39&nbsp;000 artikels || 28 Februarie 2016 || [[Johannes Nicolaas de Beer]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 40&nbsp;000 artikels || 5 Mei 2016 || [[Henry Barber]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 41&nbsp;000 artikels || 8 Augustus 2016 || [[Hoërskool Eunice]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 42&nbsp;000 artikels || 14 Oktober 2016 || [[Sophie Coetzee]] deur [[Gebruiker:Petronell Vorster|Petronell Vorster]] |- | 43&nbsp;000 artikels || 14 Desember 2016 || [[Dirk du Plessis]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 44&nbsp;000 artikels || 5 Maart 2017 || [[Justin Basson]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 45&nbsp;000 artikels || 28 Mei 2017 || [[R. Walter Cunningham]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 46&nbsp;000 artikels || 17 Julie 2017 || [[Olimpiese Winterspele 2026]] deur IP 85.212.147.105 |- | 47&nbsp;000 artikels || 20 September 2017 || [[Wryfkras]] deur [[Gebruiker:FFouche|FFouche]] |- | 48&nbsp;000 artikels || 18 Desember 2017 || [[Lissonotus flavocinctus]] deur [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] |- | 49&nbsp;000 artikels || 28 Februarie 2018 || [[Sandoy]] deur [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] |- | 50&nbsp;000 artikels || 15 Junie 2018 || [[Rio Iguazú]] deur [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] |- | 51&nbsp;000 artikels || Julie 2018 || ? |- | 52&nbsp;000 artikels || Augustus 2018 || ? [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] was druk aan die werk |- | 53&nbsp;000 artikels || 23 Augustus 2018 || [[Namibiese nasionale krieketspan]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 54&nbsp;000 artikels || 28 Augustus 2018 || ''[[Clathria arbuscula]]'' deur [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] |- | 55&nbsp;000 artikels || 30 Augustus 2018 || [[Uitgestorwe oerisotoop]] deur [[Gebruiker:Jcwf|Jcwf]] |- | 56&nbsp;000 artikels || 4 September 2018 || [[Brian Kernighan]] deur [[Gebruiker:K175|K175]] |- | 57&nbsp;000 artikels || 14 September 2018 || [[Bergjode]] deur [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] |- | 58&nbsp;000 artikels || 16 September 2018 || [[Boeresport]] deur [[Gebruiker:Dumbassman|Dumbassman]] |- | 59&nbsp;000 artikels || 17 September 2018 || [[Nicol Stassen]] deur [[Gebruiker:K175|K175]] |- | 60&nbsp;000 artikels || 24 September 2018 || [[Olifantsrivier, Namibië]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 61&nbsp;000 artikels || 26 September 2018 || [[Magnus Carlsen]] deur [[Gebruiker:Dumbassman|Dumbassman]] |- | 62&nbsp;000 artikels || 27 September 2018 || [[Janspruit]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 63&nbsp;000 artikels || 14 Oktober 2018 || [[Naruhito, Kroonprins van Japan]] deur [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] |- | 64&nbsp;000 artikels || 27 Oktober 2018 || [[Doringrivier (rivier in Oos-Kaap, lat -31,49, long 27,33)|Doringrivier (Oos-Kaap)]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 65&nbsp;000 artikels || 5 November 2018 || [[Deodoro da Fonseca]] deur [[Gebruiker:K175|K175]] |- | 66&nbsp;000 artikels || 18 November 2018 || [[Dieprivier (Limpopo)]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 67&nbsp;000 artikels || 26 November 2018 || [[Sjalot]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 68&nbsp;000 artikels || 31 Desember 2018 || [[Slymvorme]] deur [[Gebruiker:Jpeda|Jpeda]] |- | 69&nbsp;000 artikels || 29 Januarie 2019 || [[Kromspruit (spruit, Vrystaat, lat -27,96, long 27,09)|Kromspruit (Vrystaat)]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 70&nbsp;000 artikels || 6 Februarie 2019 || [[Janneman Malan]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 71&nbsp;000 artikels || ?? Februarie 2019 || ? |- | 72&nbsp;000 artikels || 25 Februarie 2019 || [[Limfvatstelsel]] deur [[Gebruiker:Elana Barker|Elana Barker]] |- | 73&nbsp;000 artikels || 3 Maart 2019 || [[Alkoholisme]] deur [[Gebruiker:Dumbassman|Dumbassman]] |- | 74&nbsp;000 artikels || 4 Maart 2019 || [[Carol Brewster]] deur [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] |- | 75&nbsp;000 artikels || 10 Maart 2019 || [[Slaughterhouse-Five]] deur [[Gebruiker:Dumbassman|Dumbassman]] |- | 76&nbsp;000 artikels || 14 Maart 2019 || [[Dingaan se fontein]] deur [[Gebruiker:AFM|AFM]] |- | 77&nbsp;000 artikels || 4 April 2019 || [[Lucinda Backwell]] deur [[Gebruiker:Wyatt Tyrone Smith|Wyatt Tyrone Smith]] |- | 78&nbsp;000 artikels || 26 April 2019 || [[Winterhoekkloofspruit]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 79&nbsp;000 artikels || 12 Mei 2019 || [[Cliff Saunders]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 80&nbsp;000 artikels || 1 Junie 2019 || [[NG gemeente Clanwilliam]] deur [[Gebruiker:Morne|Morne]] |- | 81&nbsp;000 artikels || 24 Junie 2019 || [[Pierre Klossowski]] deur [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] |- | 82&nbsp;000 artikels || 9 Julie 2019 || [[Mag (sosiale wetenskappe)]] deur [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] |- | 83&nbsp;000 artikels || 3 Augustus 2019 || [[Waterkloof (spruit, Oos-Kaap, lat -32,66, long 25,44)|Waterkloof (spruit, Oos-Kaap)]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 84&nbsp;000 artikels || 2 September 2019 || [[Gijsbert V van Bronckhorst]] deur [[Gebruiker:K175|K175]] |- | 85&nbsp;000 artikels || 11 Oktober 2019 || [[Wals (tegnies)]] deur [[Gebruiker:Elana Barker|Elana Barker]] |- | 86&nbsp;000 artikels || 24 Oktober 2019 || [[Sajjid]] deur [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]] |- | 87&nbsp;000 artikels || 16 Desember 2019 || [[Duvha-kragstasie]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 88&nbsp;000 artikels || 21 Januarie 2020 || [[Zoltán Kocsis]] deur [[Gebruiker:Charlielv55|Charlielv55]] |- | 89&nbsp;000 artikels || 26 Februarie 2020 || [[Kwelerarivier]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 90&nbsp;000 artikels || 21 April 2020 || [[Boorpunt]] deur [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] |- | 91&nbsp;000 artikels || 27 Mei 2020 || ''[[Tenement House]]'' deur [[Gebruiker:Voyageur|Voyageur]] |- | 92&nbsp;000 artikels || 25 Julie 2020 || [[Rotsaalwyn]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 93&nbsp;000 artikels || 28 Augustus 2020 || [[Doringaalwyn]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 94&nbsp;000 artikels || 5 Oktober 2020 || [[Tinanarivier]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 95&nbsp;000 artikels || 27 November 2020 || [[Knersvlakteaalwyn]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |- | 96&nbsp;000 artikels || 28 Januarie 2021|| [[Canon EOS R]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 97&nbsp;000 artikels || 3 Maart 2021|| [[Erica taylorii]] deur [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] |- | 98&nbsp;000 artikels || 14 Mei 2021|| [[EssilorLuxottica]] deur 'n [[IP-adres|anonieme IP]] |- | 99&nbsp;000 artikels || 3 Julie 2021 || [[Sandrivier (Kliprivier)]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 100&nbsp;000 artikels || 8 September 2021 || [[Oos-Afrikaanse Gemeenskap]] deur [[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] |- | 101&nbsp;000 artikels || 15 November 2021 || [[Klimenti Nagorni]] deur [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]] |- | 102&nbsp;000 artikels || 11 Februarie 2022 || [[Otterbaai]] deur [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] |- | 103&nbsp;000 artikels || 29 April 2022 || [[Admiraliteitseilande‎]] deur [[Gebruiker:Burgert Behr|Burgert Behr]] |- | 104&nbsp;000 artikels || 22 Julie 2022 || [[Strychnos mitis|Geelbitterbessie]] deur [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] |} == Afrika-susterwiki's == {{Kolomme3 |Kolom1= * [[Joroeba Wikipedia]] * [[Malgassiese Wikipedia]] * [[Noord-Sotho Wikipedia]] * [[Somaliese Wikipedia]] |Kolom2= * [[Suid-Sotho Wikipedia]] * [[Swahili Wikipedia]] * [[Swazi Wikipedia]] * [[Tsonga Wikipedia]] |Kolom3= * [[Tswana Wikipedia]] * [[Venda Wikipedia]] * [[Xhosa Wikipedia]] * [[Zoeloe Wikipedia]] }} == Sien ook == * [[Wikipedia:Afrikaans-Nederlandse samewerking]] * [[Wikipedia:Hoe kan ek help?]] == Verwysings == {{Verwysings|3}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|Afrikaans Wikipedia|Afrikaanse Wikipedia}} * [https://tools.wmflabs.org/wikitrends/afrikaans-uptrends-this-week.html Wikitrends – Daaglikse, weeklikse en maandelikse besoekstatistiek van die Afrikaanse Wikipedia.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150502063626/https://tools.wmflabs.org/wikitrends/afrikaans-uptrends-this-week.html |date= 2 Mei 2015 }} * [http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaAF.htm Statistiek vir die Afrikaanse Wikipedia] deur Erik Zachte * [[Spesiaal:Statistiek|Statistiek Afrikaanse Wikipedia]] – statistieke vir die Afrikaanse Wikipedia {{Wikipedias}} [[Kategorie:Afrikaanse webwerwe|Wikipedia]] [[Kategorie:Wikipedias volgens taal]] 43g6d55riinlfunhs72b11y6pq1gf58 3 28416 2520747 2519240 2022-08-21T19:34:25Z SpesBona 2720 /* Cleopatra VII */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="float:right;" width=140px | |- !align="center"|[[Lêer:Dresser.svg|140px|Archive]]<br/>Argiewe: ---- |- | *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2008|Argief 2008]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2009|Argief 2009]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2010|Argief 2010]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2011|Argief 2011]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2012|Argief 2012]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2013|Argief 2013]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2014|Argief 2014]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2015|Argief 2015]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2016|Argief 2016]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2017|Argief 2017]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2018|Argief 2018]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2019|Argief 2019]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert Behr/Argief2020|Argief 2020]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert Behr/Argief2021|Argief 2021]] |} {{The Rosetta Barnstar|1=Omdat ek so vertaal en vertaal en vertaal :)}} == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:10, 4 Januarie 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&oldid=22532492 --> == Kategoriee soos Normdata met 34 elemente‏‎ == {{ping|Burgert Behr }}, Kategorieë soos ''Normdata met 34 elemente'' kan ek seker maar skep? Myns insiens het dit niks met alarm of foute te doen nie maar staaf maar net 'n feit. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:55, 13 Januarie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ja, ek dink ook so. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:58, 13 Januarie 2022 (UTC) == [[Moord op die Romanofs]] == {{Gebruikervoorblad|Moord op die Romanofs}} Baie dankie vir dié interessante voorbladartikel omtrent 'n belangrike onderwerp. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 30 Januarie 2022 (UTC) [[Lêer:Editor_-_bufonite_star.jpg|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Master_Editor III (or Most Plusquamperfect Looshpah Laureate)|Meesterredakteur III]]<br />(14 jaar, 59 200+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012</small>]] == [[Harry Bolus]] == {{ping|Burgert_Behr}} Help asb met die volgende vertaling: ''Active in scientific circles, he was a Fellow of the Linnean Society, member and president of the South African Philosophical Society (later the Royal Society of South Africa), the SA Medal and Grant by the SA Association for the Advancement of Science and an honorary D.Sc. from the University of the Cape of Good Hope.'' uit bogenoemde. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 8 Februarie 2022 (UTC) == Uitgestorwe spesies... == Dag Burgert! Sien [[Pterygodium newdigateae]]. Is dit moontlik om die balkie wat Uitgestorwe wys se agtergrond rooi te maak en as dit CR (Krities) status is, oranje te maak? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:24, 11 Februarie 2022 (UTC) :Jammer, ek het dit jare der jare gelede gedoen en weet nie meer hoe om dit te verander nie. Die kleure is op al die Wikipedias dieselfde. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:38, 12 Februarie 2022 (UTC) ::Ouderdom... Met wie praat ek... == [[James Webb-ruimteteleskoop]] == {{Gebruikervoorblad|James Webb-ruimteteleskoop}} Baie dankie vir dié nuutste en interessante ruimte-artikel op ons voorblad. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 20 Februarie 2022 (UTC) :Geluk, dit is 'n ongelooflike artikel! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:18, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie, julle. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:25, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Wat Phra Kaew]] == {{Gebruikervoorblad|Wat Phra Kaew}} :Dié mooi voorbladartikel herinner my aan die baie goeie artikels [[Boeddhisme]] en [[Khmer-ryk]], albei ook uit jou pen. Baie dankie! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 27 Februarie 2022 (UTC) :Geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 04:43, 28 Februarie 2022 (UTC) == Overharvesting is causing declines in population... == Burgert, ek sukkel om die stukke mooi te vertaal. Ooroes? Te veel plante gepluk, Te veel versamel... Jou gedagte asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:21, 28 Februarie 2022 (UTC) :Oorverwerking, sou ek sê. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:29, 28 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Burgert Behr}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:38, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Vlad Dracula]] == {{Gebruikervoorblad|Vlad Dracula}} Baie geluk met dié jongste voorbladartikel oor 'n interessante onderwerp! :) (ek mis net die kassie uit die Engelse artikel.) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 13 Maart 2022 (UTC) == Centurion (tenk) == Burgert, hoe sou jy die volgende vertaal het: ''Centurion Pilot Vehicles''. Sien [https://en.wikipedia.org/wiki/Centurion_(tank)#Centurion_tank_timeline Engels]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:27, 14 Maart 2022 (UTC) :Pharos sê voorrytuig, voorryer. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:38, 14 Maart 2022 (UTC) == Rear admiral = skout-admiraal == {{ping|Burgert_Behr}}, help asb! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:53, 28 Maart 2022 (UTC) : Ek dink dis Skout-admiraal. Sien [[:en:Naval_officer_ranks#Flag_officers]]. Groete.[[Gebruiker:Johannescharlesventer|Johannescharlesventer]] ([[Gebruikerbespreking:Johannescharlesventer|kontak]]) 21:13, 28 Maart 2022 (UTC) ::Dit is skout-admiraal, ja. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:04, 29 Maart 2022 (UTC) :::Dankie vir julle hulp, dit word waardeer! Ek kon nie dadelik op die regte woord kom nie, die Google-vertaler was stout en het dit agteradmiraal gemaak!! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:43, 29 Maart 2022 (UTC) == [[Senuweestelsel]] == {{Gebruikervoorblad|Senuweestelsel}} Baie geluk met dié nuutste en interessante voorbladartikel. Dit is amptelik ons 500ste voorbladartikel. Wat 'n mylpaal! Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 10 April 2022 (UTC) == Valerii Zaluzhnyy == Burgert, hoe sou die Oekraïniese naam Valerii Fedorovych Zaluzhnyi vertaal kan word? Dankie [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:01, 11 April 2022 (UTC) {{ping|Sobaka}} Waleri Fedorowitsj Zaloezjni. (Jammer ek is 'n bietjie laat.) [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:31, 15 April 2022 (UTC) {{ping|Burgert Behr}} Baie dankie, geen probleem nie. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 13:34, 15 April 2022 (UTC) == [[Ranger 6]] == {{ping|Burgert_Behr}}, uit die Engelse weergawe, die volgende sin: ''Propulsion for the mid-course trajectory correction was provided by a 224 N thrust monopropellant hydrazine engine with four jet-vane vector control.'' : Gee asb. vir my jou weergawe van die vertaling. Ek sukkel met die jet-vane. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:50, 13 April 2022 (UTC) ::Ook, is ''attitude control'' posisie beheer? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:07, 13 April 2022 (UTC) == [[Swastika]] == {{Gebruikervoorblad|Swastika}} Baie dankie vir dié belangrike en interessante voorbladartikel! Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 17 April 2022 (UTC) == Stefania Turkewich == Hello Burgert Behr, When you have time, could you take a look at the English article: [[en: Stefania Turkewich]]? Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine. Could you give the article a start in the Afrikaans language Wikipedia with an introductory sentence or paragraph for the «CEE Spring 2022» Wikipedia project? Thank you. [[Gebruiker:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ([[Gebruikerbespreking:Nicola Mitchell|kontak]]) 22:15, 20 April 2022 (UTC) == [[Plafon van die Sixtynse kapel]] == {{Gebruikervoorblad|Plafon van die Sixtynse kapel}} Baie dankie vir dié kunssinnige artikel! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 1 Mei 2022 (UTC) :* {{ondersteun}} Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:49, 2 Mei 2022 (UTC) == The Rosetta Barnstar == Baie geluk met jou toekenning! Jy verdien dit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:23, 3 Mei 2022 (UTC) == Booster... == Sien [https://en.wikipedia.org/wiki/Ranger_6 Ranger 6 in Engels]. Hoe sal ons verwys na die ''booster'' vuurpyl in Afrikaans? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:39, 15 Mei 2022 (UTC) :Aanjaagvuurpyl, volgens die Sterrekundewoordeboek. Ek het ook al aanjaervuurpyl gesien. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:44, 15 Mei 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:58, 15 Mei 2022 (UTC) == Gerbils == Ek kom die woord teë in [[Muridae]], ken jy dit? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:29, 15 Mei 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} 1 nagmuis, springhaasmuis; 2 woestynmuis == [[Maori-kultuur]] == {{Gebruikervoorblad|Maori-kultuur}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel! Nieu-Seeland of Aotearoa is altyd interessant. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 15 Mei 2022 (UTC) :Weereens geluk Burgert! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:54, 15 Mei 2022 (UTC) == Die vuurpyl dinge... == Ek kou klippe met die Rangers... Wanneer die eerste fase van vuurpyl klaar is en ontkoppel, hoe word daarna verwys? Skei, ontkoppel... Na moeite vind ek uit redundancy is oortolligheid. So leer mens! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:38, 18 Mei 2022 (UTC) :Ek dink nie iets kan vanself ontkoppel nie; iemand moet dit ontkoppel. Ek sou dus eerder reken afskei. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:03, 18 Mei 2022 (UTC) == [[Antieke Hawaii]] == {{Gebruikervoorblad|Antieke Hawaii}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel! Ook Hawaii is natuurlik baie interessant! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 22 Mei 2022 (UTC) == Alpha Centauri korreksie benodig == Hi Burgert, kyk asb by [[Alpha Centauri]] se inligtingskas. Die fotobyskrif sê daar Proxima is met 'n rooi sirkel aangedui, maar dit is "missing"! Ek vermoed dit het gebeur nadat KabouterBot in 2020 met die rooi sirkels gepeuter het ;) Ons slaan hier in Maletswai al weer zero in die nag. Groete, geniet jou naweek! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:15, 28 Mei 2022 (UTC) :Haai, [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal]], die sirkel is daar, want dis deel van die foto. Dit is net baie klein en 'n mens moet die foto vergroot om dit te kan sien. :Sterkte met die bibberweer! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:20, 28 Mei 2022 (UTC) ::O, dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:37, 28 Mei 2022 (UTC) == Help asb! == {{ping|Burgert_Behr}}, uit die volgende: ''The Atlas-Agena was an American expendable launch system derived from the SM-65 Atlas missile.'' hoe sal jy die ''expendable launch system'' vertaal? Ek dink meer daaraan om dit eerder iets soos 'n ''eenmalige bruikbare lanseer stelsel'' te noem. Sekerlik nie weg gooibaar nie. Sjoe, die vuurpyl dinge word nou tegnies! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:46, 29 Mei 2022 (UTC) :Ek het iets uit die [[Saturn V]] artikel gekry. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:19, 29 Mei 2022 (UTC) ::Eenmalige lanseerstelsel of lanseringstelsel klink goed. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:59, 30 Mei 2022 (UTC) == [[Université Paris-Panthéon-Assas]] == {{ping|Burgert_Behr}}, kan hierdie Franse Universiteits name nie na Afrikaans getranskribeer word nie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:53, 30 Mei 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek sien ander Wikipedias maak dit "Universiteit Panthéon-Assas". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:56, 30 Mei 2022 (UTC) ::{{ping|Burgert_Behr}},dankie, so gedog! Help asb hier, dan moet al die ander ook gedoen word. Bevestig net al die name asb. dan gaan hier 'n geskuiwery plaasvind! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:25, 30 Mei 2022 (UTC) == Ranger 7 == {{ping|Burgert Behr}}, meneer - ek het hulp nodig: ''The spacecraft encountered the lunar surface in direct motion along a hyperbolic trajectory, with an incoming asymptotic direction at an angle of -5.57 degrees from the lunar equator. The orbit plane was inclined 26.84 degrees to the lunar equator. '' Hoef seker nie meer te sê nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:07, 3 Junie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Dis die beste wat ek kan doen (dis hoekom ek nie ruimtetuie vertaal nie): Die ruimtetuig het die maanoppervlak direk met 'n hiperboliese baan langs getref, met 'n inkomende asimptotiese rigting teen 'n hoek van -5,57 grade met die maanewenaar. Die wentelvlak het 'n helling van 26,84 grade met die maanewenaar gehad. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:36, 4 Junie 2022 (UTC) == [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] == {{Gebruikervoorblad|Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk}} Baie geluk met dié nuwe voorbladster! Dis net betyds op ons voorblad en pas ook lekker by [[Victoria van die Verenigde Koninkryk]]. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 5 Junie 2022 (UTC) :Geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:35, 5 Junie 2022 (UTC) == [[Russies-Japannese Oorlog]] == {{Gebruikervoorblad|Russies-Japannese Oorlog}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel. Dis nogal interessant hoe aktueel politieke konflikte soos dié rondom die [[Koerile]] is. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 12 Junie 2022 (UTC) :Geluk Winston! Ek het 'n nuwe saadjie vir [[Eerste Chinees-Japannese Oorlog]] geskep, sodat dit nie meer rooi vertoon op die voorblad nie. :Dit kan asb. verder uitgebrei word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:08, 13 Junie 2022 (UTC) == [[Proxima Centauri]] == {{Gebruikervoorblad|Proxima Centauri}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladster op ons voorblad! Ek dink maar [[Alpha Centauri]] is ook slaggereed vir voorbladstatus? :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 19 Junie 2022 (UTC) :Hy is, ja. Ek het net so 'n bietjie aangehang sodat hy nie te gou op Proxima volg nie. Ek sit hom op. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:14, 24 Junie 2022 (UTC) == Oom Koerantman... == {{ping|Burgert Behr}}, ek sukkel met die laaste gedeelte van die sin: ''Test objectives for this flight were concerned with the ability of the spacecraft to withstand reentry under the temperature-critical abort conditions and with the capability of the Atlas to meet the proper injection conditions.'' Wat de joos word bedoel met ''...of the Atlas to meet the proper injection conditions.'' Maak geen tegniese sin nie. Ek is oop vir enige idees... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:38, 24 Junie 2022 (UTC) :Skuus, dit kom uit [[Mercury-Atlas 2]]. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:40, 24 Junie 2022 (UTC) ::Gits, nee, die oom het nie 'n idee nie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:04, 24 Junie 2022 (UTC) == Koppeltekens == Hi Burgert, is daai koppeltekens (soos by Kamdeboo- Nasionale Park) nou die nuwe riglyn van die AWS/Taalkommissie? Asof ons nie genoeg ander werk het nie! Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:47, 8 Julie 2022 (UTC) :Dit is die tradisionele spelling van die plekke en sluit aan by die ander spellings met 'n koppelteken. Daar was 'n tyd toe die afstandskoppel nie meer gebruik is nie, maar dit is al 'n rukkie weer terug. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 21:52, 8 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! Ek werk maar laatsnags hier, dan is die netwerk vinniger. Bedags het ons te veel beurtkrag! ::Hoop nie jy gee om as ek jou artikels proeflees vir klein tikfoute nie, soos Bonobo? [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:58, 8 Julie 2022 (UTC) :::Nee, glad nie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] == [[Legendariese Sweedse konings]] == {{Gebruikervoorblad|Legendariese Sweedse konings}} Sjoe, 'n baie interessante en goeie artikel waaroor min taalweergawes beskik! :) Ek het dit maar onder geskiedenis sorteer, ek hoop dis reg. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 10 Julie 2022 (UTC) :Reg so, dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:28, 22 Julie 2022 (UTC) ::Geluk Burgert! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:36, 10 Julie 2022 (UTC) == [[Alpha Centauri]] == {{Gebruikervoorblad|Alpha Centauri}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladster op ons voorblad! Dit lyk nou baie mooi saam met [[Proxima Centauri]] daar! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 24 Julie 2022 (UTC) : Geluk en dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:49, 24 Julie 2022 (UTC) == Met die maan gepla... == {{ping|Burgert_Behr}}, terwyl ek so tussen die ruimtetuie en flora wipplank ry, hier is dalk iets wat sal geniet om te vertaal: [https://en.wikipedia.org/wiki/Topography_of_the_Moon Topography of the Moon]. Kan jy dalk op jou lys sit asb! Dan kan ons ook die woord Selenografie gebruik! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:54, 29 Julie 2022 (UTC) :Maak so. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:18, 29 Julie 2022 (UTC) == Neanderdaller == Hier is iets verkeerd:{{Verwysings|25em|verwysings= Loer asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:54, 31 Julie 2022 (UTC) :Dis reg so. Wat is fout? [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:57, 31 Julie 2022 (UTC) ::Die speelgoed van Frank wys dit as 'n fout: [https://checkwiki.toolforge.org/checkwiki.cgi?project=afwiki&view=only&id=43&offset=0&limit=50&orderby=&sort=] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:20, 31 Julie 2022 (UTC) :::Frank se speelgoed wys baie goed as 'n fout. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:21, 31 Julie 2022 (UTC) == [[Oorsprong van voëls]] == {{Gebruikervoorblad|Oorsprong van voëls}} Sedert sekere dokumentêre rolprente sien ek in voëls klein dinosourusse. Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 31 Julie 2022 (UTC) :Ek dink self elke keer dat ek 'n voël sien: jou klein dinosourus! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:52, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie en geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:54, 31 Julie 2022 (UTC) == [[Bonobo]] == {{Gebruikervoorblad|Bonobo}} :Baie geluk met dié nuwe en interessante voorbladartikel. Ek dog die nabyverwante [[sjimpansee]] is ook 'n voorbladartikel, maar hy is nie! Dalk iets vir jou lys? :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:33, 14 Augustus 2022‎ ::Geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] == {{Gebruikervoorblad|Cleopatra VII}} Baie geluk met dié nuwe en interessante voorbladartikel oor een van die bekendste vroue in geskiedenis. Heel gepas vir vrouemaand! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 21 Augustus 2022 (UTC) ofay8pkrek7rgctk05ikouenazvxa1g 2520765 2520747 2022-08-21T20:19:17Z Aliwal2012 39067 /* Cleopatra VII */ Reply wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="float:right;" width=140px | |- !align="center"|[[Lêer:Dresser.svg|140px|Archive]]<br/>Argiewe: ---- |- | *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2008|Argief 2008]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2009|Argief 2009]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2010|Argief 2010]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2011|Argief 2011]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2012|Argief 2012]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2013|Argief 2013]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2014|Argief 2014]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2015|Argief 2015]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2016|Argief 2016]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2017|Argief 2017]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2018|Argief 2018]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert_Behr/Argief2019|Argief 2019]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert Behr/Argief2020|Argief 2020]] *[[Gebruikerbespreking:Burgert Behr/Argief2021|Argief 2021]] |} {{The Rosetta Barnstar|1=Omdat ek so vertaal en vertaal en vertaal :)}} == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:10, 4 Januarie 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&oldid=22532492 --> == Kategoriee soos Normdata met 34 elemente‏‎ == {{ping|Burgert Behr }}, Kategorieë soos ''Normdata met 34 elemente'' kan ek seker maar skep? Myns insiens het dit niks met alarm of foute te doen nie maar staaf maar net 'n feit. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:55, 13 Januarie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ja, ek dink ook so. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:58, 13 Januarie 2022 (UTC) == [[Moord op die Romanofs]] == {{Gebruikervoorblad|Moord op die Romanofs}} Baie dankie vir dié interessante voorbladartikel omtrent 'n belangrike onderwerp. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 30 Januarie 2022 (UTC) [[Lêer:Editor_-_bufonite_star.jpg|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Master_Editor III (or Most Plusquamperfect Looshpah Laureate)|Meesterredakteur III]]<br />(14 jaar, 59 200+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012</small>]] == [[Harry Bolus]] == {{ping|Burgert_Behr}} Help asb met die volgende vertaling: ''Active in scientific circles, he was a Fellow of the Linnean Society, member and president of the South African Philosophical Society (later the Royal Society of South Africa), the SA Medal and Grant by the SA Association for the Advancement of Science and an honorary D.Sc. from the University of the Cape of Good Hope.'' uit bogenoemde. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 8 Februarie 2022 (UTC) == Uitgestorwe spesies... == Dag Burgert! Sien [[Pterygodium newdigateae]]. Is dit moontlik om die balkie wat Uitgestorwe wys se agtergrond rooi te maak en as dit CR (Krities) status is, oranje te maak? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:24, 11 Februarie 2022 (UTC) :Jammer, ek het dit jare der jare gelede gedoen en weet nie meer hoe om dit te verander nie. Die kleure is op al die Wikipedias dieselfde. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:38, 12 Februarie 2022 (UTC) ::Ouderdom... Met wie praat ek... == [[James Webb-ruimteteleskoop]] == {{Gebruikervoorblad|James Webb-ruimteteleskoop}} Baie dankie vir dié nuutste en interessante ruimte-artikel op ons voorblad. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 20 Februarie 2022 (UTC) :Geluk, dit is 'n ongelooflike artikel! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:18, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie, julle. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:25, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Wat Phra Kaew]] == {{Gebruikervoorblad|Wat Phra Kaew}} :Dié mooi voorbladartikel herinner my aan die baie goeie artikels [[Boeddhisme]] en [[Khmer-ryk]], albei ook uit jou pen. Baie dankie! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 27 Februarie 2022 (UTC) :Geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 04:43, 28 Februarie 2022 (UTC) == Overharvesting is causing declines in population... == Burgert, ek sukkel om die stukke mooi te vertaal. Ooroes? Te veel plante gepluk, Te veel versamel... Jou gedagte asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:21, 28 Februarie 2022 (UTC) :Oorverwerking, sou ek sê. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:29, 28 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Burgert Behr}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:38, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Vlad Dracula]] == {{Gebruikervoorblad|Vlad Dracula}} Baie geluk met dié jongste voorbladartikel oor 'n interessante onderwerp! :) (ek mis net die kassie uit die Engelse artikel.) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 13 Maart 2022 (UTC) == Centurion (tenk) == Burgert, hoe sou jy die volgende vertaal het: ''Centurion Pilot Vehicles''. Sien [https://en.wikipedia.org/wiki/Centurion_(tank)#Centurion_tank_timeline Engels]. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:27, 14 Maart 2022 (UTC) :Pharos sê voorrytuig, voorryer. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:38, 14 Maart 2022 (UTC) == Rear admiral = skout-admiraal == {{ping|Burgert_Behr}}, help asb! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:53, 28 Maart 2022 (UTC) : Ek dink dis Skout-admiraal. Sien [[:en:Naval_officer_ranks#Flag_officers]]. Groete.[[Gebruiker:Johannescharlesventer|Johannescharlesventer]] ([[Gebruikerbespreking:Johannescharlesventer|kontak]]) 21:13, 28 Maart 2022 (UTC) ::Dit is skout-admiraal, ja. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:04, 29 Maart 2022 (UTC) :::Dankie vir julle hulp, dit word waardeer! Ek kon nie dadelik op die regte woord kom nie, die Google-vertaler was stout en het dit agteradmiraal gemaak!! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:43, 29 Maart 2022 (UTC) == [[Senuweestelsel]] == {{Gebruikervoorblad|Senuweestelsel}} Baie geluk met dié nuutste en interessante voorbladartikel. Dit is amptelik ons 500ste voorbladartikel. Wat 'n mylpaal! Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 10 April 2022 (UTC) == Valerii Zaluzhnyy == Burgert, hoe sou die Oekraïniese naam Valerii Fedorovych Zaluzhnyi vertaal kan word? Dankie [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:01, 11 April 2022 (UTC) {{ping|Sobaka}} Waleri Fedorowitsj Zaloezjni. (Jammer ek is 'n bietjie laat.) [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 13:31, 15 April 2022 (UTC) {{ping|Burgert Behr}} Baie dankie, geen probleem nie. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 13:34, 15 April 2022 (UTC) == [[Ranger 6]] == {{ping|Burgert_Behr}}, uit die Engelse weergawe, die volgende sin: ''Propulsion for the mid-course trajectory correction was provided by a 224 N thrust monopropellant hydrazine engine with four jet-vane vector control.'' : Gee asb. vir my jou weergawe van die vertaling. Ek sukkel met die jet-vane. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:50, 13 April 2022 (UTC) ::Ook, is ''attitude control'' posisie beheer? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:07, 13 April 2022 (UTC) == [[Swastika]] == {{Gebruikervoorblad|Swastika}} Baie dankie vir dié belangrike en interessante voorbladartikel! Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 17 April 2022 (UTC) == Stefania Turkewich == Hello Burgert Behr, When you have time, could you take a look at the English article: [[en: Stefania Turkewich]]? Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine. Could you give the article a start in the Afrikaans language Wikipedia with an introductory sentence or paragraph for the «CEE Spring 2022» Wikipedia project? Thank you. [[Gebruiker:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ([[Gebruikerbespreking:Nicola Mitchell|kontak]]) 22:15, 20 April 2022 (UTC) == [[Plafon van die Sixtynse kapel]] == {{Gebruikervoorblad|Plafon van die Sixtynse kapel}} Baie dankie vir dié kunssinnige artikel! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 1 Mei 2022 (UTC) :* {{ondersteun}} Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:49, 2 Mei 2022 (UTC) == The Rosetta Barnstar == Baie geluk met jou toekenning! Jy verdien dit! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:23, 3 Mei 2022 (UTC) == Booster... == Sien [https://en.wikipedia.org/wiki/Ranger_6 Ranger 6 in Engels]. Hoe sal ons verwys na die ''booster'' vuurpyl in Afrikaans? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:39, 15 Mei 2022 (UTC) :Aanjaagvuurpyl, volgens die Sterrekundewoordeboek. Ek het ook al aanjaervuurpyl gesien. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:44, 15 Mei 2022 (UTC) ::Dankie! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 17:58, 15 Mei 2022 (UTC) == Gerbils == Ek kom die woord teë in [[Muridae]], ken jy dit? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:29, 15 Mei 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} 1 nagmuis, springhaasmuis; 2 woestynmuis == [[Maori-kultuur]] == {{Gebruikervoorblad|Maori-kultuur}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel! Nieu-Seeland of Aotearoa is altyd interessant. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 15 Mei 2022 (UTC) :Weereens geluk Burgert! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:54, 15 Mei 2022 (UTC) == Die vuurpyl dinge... == Ek kou klippe met die Rangers... Wanneer die eerste fase van vuurpyl klaar is en ontkoppel, hoe word daarna verwys? Skei, ontkoppel... Na moeite vind ek uit redundancy is oortolligheid. So leer mens! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:38, 18 Mei 2022 (UTC) :Ek dink nie iets kan vanself ontkoppel nie; iemand moet dit ontkoppel. Ek sou dus eerder reken afskei. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:03, 18 Mei 2022 (UTC) == [[Antieke Hawaii]] == {{Gebruikervoorblad|Antieke Hawaii}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel! Ook Hawaii is natuurlik baie interessant! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 22 Mei 2022 (UTC) == Alpha Centauri korreksie benodig == Hi Burgert, kyk asb by [[Alpha Centauri]] se inligtingskas. Die fotobyskrif sê daar Proxima is met 'n rooi sirkel aangedui, maar dit is "missing"! Ek vermoed dit het gebeur nadat KabouterBot in 2020 met die rooi sirkels gepeuter het ;) Ons slaan hier in Maletswai al weer zero in die nag. Groete, geniet jou naweek! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:15, 28 Mei 2022 (UTC) :Haai, [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal]], die sirkel is daar, want dis deel van die foto. Dit is net baie klein en 'n mens moet die foto vergroot om dit te kan sien. :Sterkte met die bibberweer! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:20, 28 Mei 2022 (UTC) ::O, dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:37, 28 Mei 2022 (UTC) == Help asb! == {{ping|Burgert_Behr}}, uit die volgende: ''The Atlas-Agena was an American expendable launch system derived from the SM-65 Atlas missile.'' hoe sal jy die ''expendable launch system'' vertaal? Ek dink meer daaraan om dit eerder iets soos 'n ''eenmalige bruikbare lanseer stelsel'' te noem. Sekerlik nie weg gooibaar nie. Sjoe, die vuurpyl dinge word nou tegnies! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:46, 29 Mei 2022 (UTC) :Ek het iets uit die [[Saturn V]] artikel gekry. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:19, 29 Mei 2022 (UTC) ::Eenmalige lanseerstelsel of lanseringstelsel klink goed. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:59, 30 Mei 2022 (UTC) == [[Université Paris-Panthéon-Assas]] == {{ping|Burgert_Behr}}, kan hierdie Franse Universiteits name nie na Afrikaans getranskribeer word nie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:53, 30 Mei 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Ek sien ander Wikipedias maak dit "Universiteit Panthéon-Assas". [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:56, 30 Mei 2022 (UTC) ::{{ping|Burgert_Behr}},dankie, so gedog! Help asb hier, dan moet al die ander ook gedoen word. Bevestig net al die name asb. dan gaan hier 'n geskuiwery plaasvind! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:25, 30 Mei 2022 (UTC) == Ranger 7 == {{ping|Burgert Behr}}, meneer - ek het hulp nodig: ''The spacecraft encountered the lunar surface in direct motion along a hyperbolic trajectory, with an incoming asymptotic direction at an angle of -5.57 degrees from the lunar equator. The orbit plane was inclined 26.84 degrees to the lunar equator. '' Hoef seker nie meer te sê nie. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:07, 3 Junie 2022 (UTC) :{{ping|Oesjaar}} Dis die beste wat ek kan doen (dis hoekom ek nie ruimtetuie vertaal nie): Die ruimtetuig het die maanoppervlak direk met 'n hiperboliese baan langs getref, met 'n inkomende asimptotiese rigting teen 'n hoek van -5,57 grade met die maanewenaar. Die wentelvlak het 'n helling van 26,84 grade met die maanewenaar gehad. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:36, 4 Junie 2022 (UTC) == [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] == {{Gebruikervoorblad|Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk}} Baie geluk met dié nuwe voorbladster! Dis net betyds op ons voorblad en pas ook lekker by [[Victoria van die Verenigde Koninkryk]]. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 5 Junie 2022 (UTC) :Geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:35, 5 Junie 2022 (UTC) == [[Russies-Japannese Oorlog]] == {{Gebruikervoorblad|Russies-Japannese Oorlog}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel. Dis nogal interessant hoe aktueel politieke konflikte soos dié rondom die [[Koerile]] is. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 12 Junie 2022 (UTC) :Geluk Winston! Ek het 'n nuwe saadjie vir [[Eerste Chinees-Japannese Oorlog]] geskep, sodat dit nie meer rooi vertoon op die voorblad nie. :Dit kan asb. verder uitgebrei word. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:08, 13 Junie 2022 (UTC) == [[Proxima Centauri]] == {{Gebruikervoorblad|Proxima Centauri}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladster op ons voorblad! Ek dink maar [[Alpha Centauri]] is ook slaggereed vir voorbladstatus? :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 19 Junie 2022 (UTC) :Hy is, ja. Ek het net so 'n bietjie aangehang sodat hy nie te gou op Proxima volg nie. Ek sit hom op. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:14, 24 Junie 2022 (UTC) == Oom Koerantman... == {{ping|Burgert Behr}}, ek sukkel met die laaste gedeelte van die sin: ''Test objectives for this flight were concerned with the ability of the spacecraft to withstand reentry under the temperature-critical abort conditions and with the capability of the Atlas to meet the proper injection conditions.'' Wat de joos word bedoel met ''...of the Atlas to meet the proper injection conditions.'' Maak geen tegniese sin nie. Ek is oop vir enige idees... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:38, 24 Junie 2022 (UTC) :Skuus, dit kom uit [[Mercury-Atlas 2]]. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:40, 24 Junie 2022 (UTC) ::Gits, nee, die oom het nie 'n idee nie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:04, 24 Junie 2022 (UTC) == Koppeltekens == Hi Burgert, is daai koppeltekens (soos by Kamdeboo- Nasionale Park) nou die nuwe riglyn van die AWS/Taalkommissie? Asof ons nie genoeg ander werk het nie! Groete, [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:47, 8 Julie 2022 (UTC) :Dit is die tradisionele spelling van die plekke en sluit aan by die ander spellings met 'n koppelteken. Daar was 'n tyd toe die afstandskoppel nie meer gebruik is nie, maar dit is al 'n rukkie weer terug. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 21:52, 8 Julie 2022 (UTC) ::Dankie! Ek werk maar laatsnags hier, dan is die netwerk vinniger. Bedags het ons te veel beurtkrag! ::Hoop nie jy gee om as ek jou artikels proeflees vir klein tikfoute nie, soos Bonobo? [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:58, 8 Julie 2022 (UTC) :::Nee, glad nie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] == [[Legendariese Sweedse konings]] == {{Gebruikervoorblad|Legendariese Sweedse konings}} Sjoe, 'n baie interessante en goeie artikel waaroor min taalweergawes beskik! :) Ek het dit maar onder geskiedenis sorteer, ek hoop dis reg. :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 10 Julie 2022 (UTC) :Reg so, dankie. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:28, 22 Julie 2022 (UTC) ::Geluk Burgert! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:36, 10 Julie 2022 (UTC) == [[Alpha Centauri]] == {{Gebruikervoorblad|Alpha Centauri}} Baie dankie vir dié nuwe voorbladster op ons voorblad! Dit lyk nou baie mooi saam met [[Proxima Centauri]] daar! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 24 Julie 2022 (UTC) : Geluk en dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:49, 24 Julie 2022 (UTC) == Met die maan gepla... == {{ping|Burgert_Behr}}, terwyl ek so tussen die ruimtetuie en flora wipplank ry, hier is dalk iets wat sal geniet om te vertaal: [https://en.wikipedia.org/wiki/Topography_of_the_Moon Topography of the Moon]. Kan jy dalk op jou lys sit asb! Dan kan ons ook die woord Selenografie gebruik! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:54, 29 Julie 2022 (UTC) :Maak so. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:18, 29 Julie 2022 (UTC) == Neanderdaller == Hier is iets verkeerd:{{Verwysings|25em|verwysings= Loer asb. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:54, 31 Julie 2022 (UTC) :Dis reg so. Wat is fout? [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:57, 31 Julie 2022 (UTC) ::Die speelgoed van Frank wys dit as 'n fout: [https://checkwiki.toolforge.org/checkwiki.cgi?project=afwiki&view=only&id=43&offset=0&limit=50&orderby=&sort=] Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 12:20, 31 Julie 2022 (UTC) :::Frank se speelgoed wys baie goed as 'n fout. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 12:21, 31 Julie 2022 (UTC) == [[Oorsprong van voëls]] == {{Gebruikervoorblad|Oorsprong van voëls}} Sedert sekere dokumentêre rolprente sien ek in voëls klein dinosourusse. Baie dankie vir dié nuwe voorbladartikel! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 31 Julie 2022 (UTC) :Ek dink self elke keer dat ek 'n voël sien: jou klein dinosourus! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:52, 31 Julie 2022 (UTC) ::Dankie en geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:54, 31 Julie 2022 (UTC) == [[Bonobo]] == {{Gebruikervoorblad|Bonobo}} :Baie geluk met dié nuwe en interessante voorbladartikel. Ek dog die nabyverwante [[sjimpansee]] is ook 'n voorbladartikel, maar hy is nie! Dalk iets vir jou lys? :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:33, 14 Augustus 2022‎ ::Geluk! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 14 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] == {{Gebruikervoorblad|Cleopatra VII}} Baie geluk met dié nuwe en interessante voorbladartikel oor een van die bekendste vroue in geskiedenis. Heel gepas vir vrouemaand! :) Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:34, 21 Augustus 2022 (UTC) :Dankie Burgert. Interessant, die [[:ceb:Cleopatra|artikel op die Cebuano wikipedia]] is ook 'n voorbladster! Een van die min wat nie deur 'n bot geskryf is nie. Goeie nag! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:19, 21 Augustus 2022 (UTC) cmzz18pqqznr6zh2h4sao1ruwrug9oo 0 29979 2520752 2432735 2022-08-21T19:38:38Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = Bernie Ecclestone | bynaam = ''Formula One Supremo'' | beeld = Bernie Ecclestone 2012 Bahrain (cropped).jpg | beeldbeskrywing = | onderskrif = Bernie Ecclestone in 2012 | geboortenaam = Bernard Charles Ecclestone | geboortedatum = [[28 Oktober]] [[1930]]<ref>{{cite news |last=Cary |first=Tom |url=http://www.telegraph.co.uk/sport/motorsport/formulaone/8090578/Bernie-Ecclestone-at-80-timeline.html |title=Bernie Ecclestone at 80: timeline |work=The Daily Telegraph |date=28 Oktober 2010 |access-date=8 November 2011 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190420004020/https://www.telegraph.co.uk/sport/motorsport/formulaone/8090578/Bernie-Ecclestone-at-80-timeline.html |archive-date=20 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | geboorteplek = naby Bungay in [[Suffolk]], [[Engeland]] | dood_datum = | sterfteplek = | ouers = | titel = Voorsitter Emeritus van F1 | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | beroep = Entrepreneur | ander = | bekend = | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | party = | godsdiens = [[Anglikaanse Gemeenskap|Anglikaanse Kerk]] | huweliksmaat = Ivy Bamford (1952–?, geskei)<ref>{{cite news |author=Marcus Berkmann |url=http://www.dailymail.co.uk/home/books/article-1362658/When-Bernie-Ecclestone-taller-wife-When-stands-wallet.html |title=When is Bernie Ecclestone taller than his wife? When he stands on his wallet |work=Daily Mail |date=3 April 2011 |access-date=8 November 2011 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701184754/http://www.dailymail.co.uk/home/books/article-1362658/When-Bernie-Ecclestone-taller-wife-When-stands-wallet.html |archive-date=1 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />Slavica Ecclestone (1985–2009, geskei)<ref>{{cite news |author=Tom Bower |url=http://www.dailymail.co.uk/femail/article-1356344/Never-mind-dog--beware-wife-The-jaw-dropping-inside-story-Bernie-Ecclestones-marriage.html |title=Never mind the dog...beware of the wife! The jaw-dropping inside story of Bernie Ecclestone's marriage |work=Daily Mail |date=13 Februarie 2011 |access-date=8 November 2011 |location=Londen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701184826/http://www.dailymail.co.uk/femail/article-1356344/Never-mind-dog--beware-wife-The-jaw-dropping-inside-story-Bernie-Ecclestones-marriage.html |archive-date=1 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />Fabiana Flosi (2012–hede) | kinders = Deborah Ecclestone (* 1955)<ref>{{cite web |url=http://bleacherreport.com/articles/542560-f1s-billion-dollar-brain-a-short-history-of-bernie-ecclestone/page/10 |title=Bernie Ecclestone: A Short History of F1's Billion-Dollar Brain |publisher=Bleacher Report |date=22 Maart 2011 |access-date=8 November 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305141833/http://bleacherreport.com/articles/542560-f1s-billion-dollar-brain-a-short-history-of-bernie-ecclestone/page/10 |archive-date=5 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.express.co.uk/posts/view/217716 |title=Home of the Daily and Sunday Express &#124; Express Yourself :: Fast life of billionaire Bernie Ecclestone |work=Daily Express |date=16 Desember 2010 |access-date=8 November 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20111231080240/http://www.express.co.uk/posts/view/217716 |archive-date=31 Desember 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><br />Tamara Ecclestone (* 1984)<br />Petra Ecclestone (* 1988) | webblad = | handtekening = }} '''Bernard Charles (Bernie) Ecclestone''' (* [[28 Oktober]] [[1930]] naby Bungay in [[Suffolk]], [[Engeland]]) was die president en Hoofbesturende direkteur van ''Formula One Management'' en ''Formula One Administration'' en besit ook 'n aandeel in ''Alpha Prema'', die moedermaatskappy van die Formule Een Groep-maatskappye. As sulks was hy as die primêre gesaghebber in [[Formule Een]] beskou. Aan die begin van 2017 is F1 se eienaarskap oorgeneem deur ''[[Liberty Media Corporation]]'' en ''Delta Topco.'' Chase Carey, die voorsitter van hierdie maatskappye, is aangewys as die uitvoerende hoof van F1. Mnr. Ecclestone het hierna in 'n raadgewende hoedanigheid as "Voorsitter Emeritus" van F1 gedien, tot in 2020.<ref>"[https://www.formula1.com/en/latest/headlines/2017/1/liberty-completes-f1-acquisition.html Liberty completes F1 acquisition]", formula1.com, 27 Januarie 2017. URL besoek op 14 April 2017.</ref> In die pers word daar dikwels na hom verwys as die ''"F1 Supremo"''. Sy vroeëre betrokkenheid by die sport was as 'n deelnemer en later as bestuurder van die renjaers Stuart Lewis-Evans en [[Jochen Rindt]]. In 1972 het hy die [[Brabham]]-span gekoop, wat hy vir vyftien jaar lank bestuur het.<ref name="formulaonetremayne-pp8">{{en}} David Tremayne, Formula One: A Complete Race by Race Guide, 1996, [http://www.biblio.com/details.php?dcx=23079298&aid=frg], nagegaan op 2008-03-01, Eerste Uitgawe, Parragon Book Service, Avonmouth, [[Bristol]], [[Verenigde Koninkryk]], ISBN 0-7525-1762-7, bl. 8</ref> As 'n spanbaas het hy 'n lid van die ''"Formula One Constructors Association"'' geword. Sy beheer oor die sport wat gespruit het uit sy pionierswerk in die verkoop van televisieregte in die laat 1970's, is hoofsaaklik finansieel van aard maar onder die voorwaardes van die ''Concorde Ooreenkoms'' het hy en sy maatskappye die administrasie, reëlings en logistiek van alle Formule Een Grands Prix behartig. Ecclestone het probeer om aan twee Grand Prix wedrenne deel te neem in die 1958-seisoen maar het nie daarin geslaag om vir enigeen van die twee te kwalifiseer nie. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Ecclestone, Bernie}} [[Kategorie:Britse entrepreneurs]] [[Kategorie:Britse renjaers]] [[Kategorie:Engelse sportlui]] [[Kategorie:Formule Een-renjaers]] [[Kategorie:Geboortes in 1930]] [[Kategorie:Lewende mense]] e7zpwhb1crpr2sbuqqm88p9tlfm67as 0 32830 2520944 1970759 2022-08-22T11:18:32Z Burgert Behr 2401 Kassie wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas mediese toestand | name = Aspergersindroom | image = Riboflavin penicillinamide.jpg | caption = Beperkte belangstellings of herhaalde gedrag, soos dié seun se belangstelling in 'n speelgoedmodel van 'n molekule, kan aanduidings van Aspergers wees. | field = Kliniese [[sielkunde]], [[psigiatrie]], [[pediatrie]] | synonyms = Aspergers, Sukhareva se sindroom,<ref name="urn.kb.se">{{cite journal | vauthors = Manouilenko I, Bejerot S | title = Sukhareva – Prior to Asperger and Kanner | journal = Nordic Journal of Psychiatry | volume = 69 | issue = 6 | pages = 479–82 | date = August 2015 | pmid = 25826582 | doi = 10.3109/08039488.2015.1005022 | s2cid = 207473133 | publication-date = 31 March 2015 | type = Report | url = http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:oru:diva-47358}}</ref> outistiese psigopatie<ref name="ICD-10-web-EN">{{cite web |author=World Health Organization |url=http://apps.who.int/classifications/icd10/browse/2016/en#/F84.5 |title=International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10th Revision (ICD-10): F84.5 Asperger syndrome |date=2016 |access-date=2 November 2018|author-link=World Health Organization}}</ref> | symptoms = Probleme met sosiale interaksie, nieverbale kommunikasie, beperkte belangstellings, herhaalde gedrag<ref name=NIH2015>{{cite web|title=Autism Spectrum Disorder|url=http://www.nimh.nih.gov/health/publications/autism-spectrum-disorder-qf-15-5511/index.shtml|website=National Institute of Mental Health|access-date=12 March 2016|date=September 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160312130731/http://www.nimh.nih.gov/health/publications/autism-spectrum-disorder-qf-15-5511/index.shtml|archive-date=12 March 2016}}</ref> | complications = Sosiale isolasie, probleme met indiensneming, familiestres, boeliegedrag, selfbesering<ref>{{cite web |title=Autism spectrum disorder – Symptoms and causes |url=https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/autism-spectrum-disorder/symptoms-causes/syc-20352928 |website=Mayo Clinic |access-date=13 July 2019}}</ref> | onset = Voor tweejarige ouderdom<ref name=NIH2015 /> | duration = Lang termyn<ref name=NIH2015 /> | causes = Nie goed verstaan nie<ref name=NIH2015 /> | risks = | diagnosis = Gebaseer op die simptome<ref name=Mer2019>{{cite web |title=Autism Spectrum Disorders – Pediatrics |url=https://www.merckmanuals.com/en-ca/professional/pediatrics/learning-and-developmental-disorders/autism-spectrum-disorders |website=Merck Manuals Professional Edition |access-date=26 January 2019}}</ref> | differential = | prevention = | management = Opleiding in sosiale vaardighede, kognitiewegedrags-, fisieke en spraakterapie, opleiding van ouers<ref name=NINDS>{{cite web|author=National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS)|date=31 July 2007|url=http://www.ninds.nih.gov/disorders/asperger/detail_asperger.htm|access-date=24 August 2007|title=Asperger syndrome fact sheet|archive-url=https://web.archive.org/web/20070821112426/http://www.ninds.nih.gov/disorders/asperger/detail_asperger.htm|archive-date=21 August 2007|url-status=live}} NIH Publication No. 05-5624.</ref> | medication = Vir verwante toestande<ref name=NINDS /> | prognosis = | frequency = 37,2 miljoen wêreldwyd (0,5%) (2015)<ref name=GBD2015Pre >{{cite journal | collaboration = GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators | vauthors = Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, etal | title = Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 | journal = Lancet | volume = 388 | issue = 10053 | pages = 1545–602 | date = October 2016 | pmid = 27733282 | pmc = 5055577 | doi = 10.1016/S0140-6736(16)31678-6}}</ref> | deaths = | treatment = }} '''Aspergersindroom''' (afgekort: AS) is 'n steuring binne die [[outismespektrum]]. Dit word hoofsaaklik gekenmerk deur 'n verminderde vermoë om met ander mense te kommunikeer of om ander mense se nie-verbale seine raak te sien. Daarnaas het die Aspergersindroomlyer meestal 'n eksentrieke persoonlikheid en motoriese probleme; hy het spesiale, meestal baie intense belangstellings, rigiede gedragspatrone en idees, onhandige gebruike en spesiale spraakgebruik. Hierdie persoonlikheid, met sy wyse taalgebruik, sonderlinge stokperdjies en onvermoë – of onwilligheid – om by groepe in te pas, word soms die "''nerd''-sindroom" genoem. Mense met Aspergersindroom beskik oor 'n normale of hoë intelligensie, 'n goeie tot baie goeie spraak- en skryfvermoë en is dikwels sterk analities aangelê. Die meeste volwassenes met Aspergersindroom het geleer hoe om dit te hanteer. Die sindroom word 'n [[ontwikkelingsteuring]] genoem en nie 'n [[geestesteuring]] nie. Die ontwikkelingspsigoloog prof. [[Simon Baron-Cohen]] noem dit eerder 'n manier om inligting te verwerk en 'n tipe gedrag wat aansluit by 'n "uiters manlike brein".<ref>The Essential Difference: The Truth about the Male and Female Brain, Basic Books, UK, 2003, ISBN 978-0738208442 </ref> Die meeste volwassenes leer om vriende te maak, werk te kry en gewone of suksesvolle lewens te lei. Persone wat aan die sindroom ly kan, na gelang van hul improvisasie- of nabootsingsvermoë, vir die buitewêreld die opvallende kenmerke van die sindroom wegsteek. == Geskiedenis == Reeds in 1926 het [[Groenja Jefimowna Soecharewa]] in Rusland die "skisoïede psigopatie" beskryf waarvan die simptome baie ooreenstem met dié van Aspergersindroom. In 1943 het die Oostenryks-Amerikaanse psigiater [[Leo Kanner]] sy artikel ''Autistic Disturbances of Affective Contact'' gepubliseer wat die basis gevorm het vir hedendaagse outismenavorsing. In hierdie artikel beskryf hy kinders wat baie ooreenkomste toon met Aspergersindroomlyers, soos die aandrang op eendersheid (“insistence on sameness”). In 1944 het die [[Wene|Weense]] kinderdokter [[Hans Asperger]] egter die eerste beskrywing gepubliseer van die latere Aspergersindroom, wat na hom genoem is, waarin hy melding maak van uitsonderlike kinders wat soos “klein professortjies” praat, wat stout, onhanteerbaar, selfsugtige, eiewyse enkelinge is, maar wat oor oorspronklike idees, denkwyses en spraakvermoë beskik. === Diagnosemaatstawwe === Aspergersindroom word beskou as ’n ligte vorm van outisme en raak vanaf die derde tot vyfde lewensjaar duidelik. By diagnose word meestal die volgende maatstawwe gebruik. *Eerstens is daar die maatstawwe volgens Gillberg & Gillberg (1989): :* '''Sosiale steuring (uiters in homself gekeer)''' ::''(minstens twee van die volgende eienskappe):'' :# 'n Onvermoë om ’n wisselwerking met ouderdomsgenote te hê :# 'n Gebrekkige behoefte aan wisselwerking met ouderdomsgenote :# 'n Gebrekkige begrip van sosiale seine :# Sosiaal en emosioneel misplaaste gedrag :* '''Beperkte belangstellings''' ::''(minstens een van die volgende eienskappe):'' :# Uitsluiting van ander aktiwiteite :# Herhaalde verrigting van ’n aktiwiteit :# Meer roetine as sinvolheid :* '''Herhaalde roetines''' ::''(minstens een van die volgende eienskappe):'' :# Vir hom-/haarself, met betrekking tot bepaalde lewensaspekte :# Vir ander :* '''Spraak- en taalopmerklikhede''' ::''(minstens drie van die volgende eienskappe):'' :# Vertraagde ontwikkeling :# (Oppervlakkig beskou) 'n perfekte woordelike uitdrukkingsvermoë :# Formele, pedante taalgebruik :# Seldsame [[prosodie]], eienaardige stemkenmerke :# 'n Versteurde begrip van die verkeerde interpretasie van woordelike/geïmpliseerde betekenisse :* '''Nie-verbale kommunikasieprobleme''' ::''(minstens twee van die volgende eienskappe)'' :# Beperkte oogkontak :# Beperkte gebarebeweginge :# Onbeholpe of onhandige liggaamstaal :# Beperkte gesigsuitdrukkings :# Misplaaste gesigsuitdrukkings :# 'n Eienaardige, star blik :* '''Motoriese onbeholpenheid''' ::Gebrekkige motoriese optrede by navorsing van neurologiese ontwikkeling *Tweedens is daar die '''DSM-maatstawwe''': die [[DSM-IV]] gee die volgende maatstawwe (299.80): :*A. Kwalitatiewe tekortkomings in sosiale wisselwerking, wat uit minstens twee van die volgende maatstawwe blyk: :*# Duidelike tekortkomings in meerdere vorme van nie-verbale gedrag, byvoorbeeld regstreekse oogkontak, gesigsuitdrukkings, liggaamshouding en gebare binne die sosiale konteks. :*# 'n Onvermoë om verhoudings met ouderdomsgenote aan te gaan wat pas by die persoon se ontwikkelingsvlak. :*# Die gebrek aan ’n vermoë om spontaan te deel in vreugde, belangstellings of prestasies met ander mense (byvoorbeeld: voorwerpe sal nie gewys, gegee of beduie word nie). :*# Gebrek aan sosiale of emosionele wederkerigheid. :*B. Beperkte, herhaalde en stereotiepe gedragspatrone, belangstellings en aktiwiteitspatrone, wat uit minstens een van die volgende maatstawwe blyk: :*# Oorheersende preokkupasie met een of meer stereotiepe en beperkte belangstellingspatrone wat afwykend is in intensiteit of aandagsgebied. :*# Duidelik onbuigsame handhawing van nie-funksionele roetinehandelings of rituele. :*# Stereotiepe en herhaalde motoriese gedrag (byvoorbeeld ’n gefladder of gedraai van hande of vingers of ingewikkelde bewegings met die hele liggaam). :*# ’n Duidelike preokkupasie met dele van voorwerpe. :* C. Die aandoening lei tot klinies beduidende tekortkomings op sosiale of beroepsmatige vlak of op ander belangrike gebiede. :* D. Daar is geen klinies opvallende agterstand in die taalontwikkeling (byvoorbeeld woorde op tweejarige ouderdom, sinne op driejarige ouderdom) nie. :* E. Daar is geen klinies beduidende agterstand in die kognitiewe ontwikkeling of in die ontwikkeling van selfhulpvaardighede, aanpassingsgedrag (uitsluitende sosiale wisselwerking) en nuuskierigheid oor die omgewing nie. :* F. Dit voldoen nie aan die maatstawwe vir ’n ander [[deurdringende ontwikkelingsteurnis]] of [[skisofrenie]] nie. == Geïsoleerde gawes == Ofskoon van die gedragspatrone ’n las plaas op die mense se sosiale netwerke, veral vir familie en vriende, is alle aspekte nie negatief nie. Daar is talle gevalle waar lyers ’n bogemiddelde [[intelligensie]] of hoogs ontwikkelde, geïsoleerde gawes het. Ligter gevalle van AS word in [[Engels]] ook in die omgangstaal die ''little professor syndrome'', ''geek syndrome'' of ''nerd syndrome'' genoem. Meer ekstreme vorme van geïsoleerde gawes kan onder die "savant"-kenmerke val, byvoorbeeld uitsonderlike rekenvaardigheid, kalenderrekenvaardigheid (byvoorbeeld die vermoë om binne enkele sekondes te bereken op watter dag iemand oor 40 jaar sal verjaar) en die vermoë om tien tale vloeiend te praat. == Verwysings == {{Verwysings|3}} {{Mediese bronne |DiseasesDB= 31268 |ICD10= {{ICD10|F|84|5|f|80}} |ICD9= 299.80 |OMIM= 608638 |MedlinePlus= 001549 |eMedicineSubj= ped |eMedicineTopic= 147 |MeshName= Asperger+syndrome |MeshNumber= F03.550.325.100 }} {{Normdata}} [[Kategorie:Outismespektrum]] [[Kategorie:Neurologiese siektes]] [[Kategorie:Sindrome]] 4uuxikcolqx4n05dyzsvsyn6yof6q0c 2520945 2520944 2022-08-22T11:20:49Z Burgert Behr 2401 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas mediese toestand | name = Aspergersindroom | image = Riboflavin penicillinamide.jpg | image_size = 260px | caption = Beperkte belangstellings of herhaalde gedrag, soos dié seun se belangstelling in 'n speelgoedmodel van 'n molekule, kan aanduidings van Aspergers wees. | field = Kliniese [[sielkunde]], [[psigiatrie]], [[pediatrie]] | synonyms = Aspergers, Sukhareva se sindroom,<ref name="urn.kb.se">{{cite journal | vauthors = Manouilenko I, Bejerot S | title = Sukhareva – Prior to Asperger and Kanner | journal = Nordic Journal of Psychiatry | volume = 69 | issue = 6 | pages = 479–82 | date = August 2015 | pmid = 25826582 | doi = 10.3109/08039488.2015.1005022 | s2cid = 207473133 | publication-date = 31 March 2015 | type = Report | url = http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:oru:diva-47358}}</ref> outistiese psigopatie<ref name="ICD-10-web-EN">{{cite web |author=World Health Organization |url=http://apps.who.int/classifications/icd10/browse/2016/en#/F84.5 |title=International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10th Revision (ICD-10): F84.5 Asperger syndrome |date=2016 |access-date=2 November 2018|author-link=World Health Organization}}</ref> | symptoms = Probleme met sosiale interaksie, nieverbale kommunikasie, beperkte belangstellings, herhaalde gedrag<ref name=NIH2015>{{cite web|title=Autism Spectrum Disorder|url=http://www.nimh.nih.gov/health/publications/autism-spectrum-disorder-qf-15-5511/index.shtml|website=National Institute of Mental Health|access-date=12 March 2016|date=September 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160312130731/http://www.nimh.nih.gov/health/publications/autism-spectrum-disorder-qf-15-5511/index.shtml|archive-date=12 March 2016}}</ref> | complications = Sosiale isolasie, probleme met indiensneming, familiestres, boeliegedrag, selfbesering<ref>{{cite web |title=Autism spectrum disorder – Symptoms and causes |url=https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/autism-spectrum-disorder/symptoms-causes/syc-20352928 |website=Mayo Clinic |access-date=13 July 2019}}</ref> | onset = Voor tweejarige ouderdom<ref name=NIH2015 /> | duration = Lang termyn<ref name=NIH2015 /> | causes = Nie goed verstaan nie<ref name=NIH2015 /> | risks = | diagnosis = Gebaseer op die simptome<ref name=Mer2019>{{cite web |title=Autism Spectrum Disorders – Pediatrics |url=https://www.merckmanuals.com/en-ca/professional/pediatrics/learning-and-developmental-disorders/autism-spectrum-disorders |website=Merck Manuals Professional Edition |access-date=26 January 2019}}</ref> | differential = | prevention = | management = Opleiding in sosiale vaardighede, kognitiewegedrags-, fisieke en spraakterapie, opleiding van ouers<ref name=NINDS>{{cite web|author=National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS)|date=31 July 2007|url=http://www.ninds.nih.gov/disorders/asperger/detail_asperger.htm|access-date=24 August 2007|title=Asperger syndrome fact sheet|archive-url=https://web.archive.org/web/20070821112426/http://www.ninds.nih.gov/disorders/asperger/detail_asperger.htm|archive-date=21 August 2007|url-status=live}} NIH Publication No. 05-5624.</ref> | medication = Vir verwante toestande<ref name=NINDS /> | prognosis = | frequency = 37,2 miljoen wêreldwyd (0,5%) (2015)<ref name=GBD2015Pre >{{cite journal | collaboration = GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators | vauthors = Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, etal | title = Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 | journal = Lancet | volume = 388 | issue = 10053 | pages = 1545–602 | date = October 2016 | pmid = 27733282 | pmc = 5055577 | doi = 10.1016/S0140-6736(16)31678-6}}</ref> | deaths = | treatment = }} '''Aspergersindroom''' (afgekort: AS) is 'n steuring binne die [[outismespektrum]]. Dit word hoofsaaklik gekenmerk deur 'n verminderde vermoë om met ander mense te kommunikeer of om ander mense se nie-verbale seine raak te sien. Daarnaas het die Aspergersindroomlyer meestal 'n eksentrieke persoonlikheid en motoriese probleme; hy het spesiale, meestal baie intense belangstellings, rigiede gedragspatrone en idees, onhandige gebruike en spesiale spraakgebruik. Hierdie persoonlikheid, met sy wyse taalgebruik, sonderlinge stokperdjies en onvermoë – of onwilligheid – om by groepe in te pas, word soms die "''nerd''-sindroom" genoem. Mense met Aspergersindroom beskik oor 'n normale of hoë intelligensie, 'n goeie tot baie goeie spraak- en skryfvermoë en is dikwels sterk analities aangelê. Die meeste volwassenes met Aspergersindroom het geleer hoe om dit te hanteer. Die sindroom word 'n [[ontwikkelingsteuring]] genoem en nie 'n [[geestesteuring]] nie. Die ontwikkelingspsigoloog prof. [[Simon Baron-Cohen]] noem dit eerder 'n manier om inligting te verwerk en 'n tipe gedrag wat aansluit by 'n "uiters manlike brein".<ref>The Essential Difference: The Truth about the Male and Female Brain, Basic Books, UK, 2003, ISBN 978-0738208442 </ref> Die meeste volwassenes leer om vriende te maak, werk te kry en gewone of suksesvolle lewens te lei. Persone wat aan die sindroom ly kan, na gelang van hul improvisasie- of nabootsingsvermoë, vir die buitewêreld die opvallende kenmerke van die sindroom wegsteek. == Geskiedenis == Reeds in 1926 het [[Groenja Jefimowna Soecharewa]] in Rusland die "skisoïede psigopatie" beskryf waarvan die simptome baie ooreenstem met dié van Aspergersindroom. In 1943 het die Oostenryks-Amerikaanse psigiater [[Leo Kanner]] sy artikel ''Autistic Disturbances of Affective Contact'' gepubliseer wat die basis gevorm het vir hedendaagse outismenavorsing. In hierdie artikel beskryf hy kinders wat baie ooreenkomste toon met Aspergersindroomlyers, soos die aandrang op eendersheid (“insistence on sameness”). In 1944 het die [[Wene|Weense]] kinderdokter [[Hans Asperger]] egter die eerste beskrywing gepubliseer van die latere Aspergersindroom, wat na hom genoem is, waarin hy melding maak van uitsonderlike kinders wat soos “klein professortjies” praat, wat stout, onhanteerbaar, selfsugtige, eiewyse enkelinge is, maar wat oor oorspronklike idees, denkwyses en spraakvermoë beskik. === Diagnosemaatstawwe === Aspergersindroom word beskou as ’n ligte vorm van outisme en raak vanaf die derde tot vyfde lewensjaar duidelik. By diagnose word meestal die volgende maatstawwe gebruik. *Eerstens is daar die maatstawwe volgens Gillberg & Gillberg (1989): :* '''Sosiale steuring (uiters in homself gekeer)''' ::''(minstens twee van die volgende eienskappe):'' :# 'n Onvermoë om ’n wisselwerking met ouderdomsgenote te hê :# 'n Gebrekkige behoefte aan wisselwerking met ouderdomsgenote :# 'n Gebrekkige begrip van sosiale seine :# Sosiaal en emosioneel misplaaste gedrag :* '''Beperkte belangstellings''' ::''(minstens een van die volgende eienskappe):'' :# Uitsluiting van ander aktiwiteite :# Herhaalde verrigting van ’n aktiwiteit :# Meer roetine as sinvolheid :* '''Herhaalde roetines''' ::''(minstens een van die volgende eienskappe):'' :# Vir hom-/haarself, met betrekking tot bepaalde lewensaspekte :# Vir ander :* '''Spraak- en taalopmerklikhede''' ::''(minstens drie van die volgende eienskappe):'' :# Vertraagde ontwikkeling :# (Oppervlakkig beskou) 'n perfekte woordelike uitdrukkingsvermoë :# Formele, pedante taalgebruik :# Seldsame [[prosodie]], eienaardige stemkenmerke :# 'n Versteurde begrip van die verkeerde interpretasie van woordelike/geïmpliseerde betekenisse :* '''Nie-verbale kommunikasieprobleme''' ::''(minstens twee van die volgende eienskappe)'' :# Beperkte oogkontak :# Beperkte gebarebeweginge :# Onbeholpe of onhandige liggaamstaal :# Beperkte gesigsuitdrukkings :# Misplaaste gesigsuitdrukkings :# 'n Eienaardige, star blik :* '''Motoriese onbeholpenheid''' ::Gebrekkige motoriese optrede by navorsing van neurologiese ontwikkeling *Tweedens is daar die '''DSM-maatstawwe''': die [[DSM-IV]] gee die volgende maatstawwe (299.80): :*A. Kwalitatiewe tekortkomings in sosiale wisselwerking, wat uit minstens twee van die volgende maatstawwe blyk: :*# Duidelike tekortkomings in meerdere vorme van nie-verbale gedrag, byvoorbeeld regstreekse oogkontak, gesigsuitdrukkings, liggaamshouding en gebare binne die sosiale konteks. :*# 'n Onvermoë om verhoudings met ouderdomsgenote aan te gaan wat pas by die persoon se ontwikkelingsvlak. :*# Die gebrek aan ’n vermoë om spontaan te deel in vreugde, belangstellings of prestasies met ander mense (byvoorbeeld: voorwerpe sal nie gewys, gegee of beduie word nie). :*# Gebrek aan sosiale of emosionele wederkerigheid. :*B. Beperkte, herhaalde en stereotiepe gedragspatrone, belangstellings en aktiwiteitspatrone, wat uit minstens een van die volgende maatstawwe blyk: :*# Oorheersende preokkupasie met een of meer stereotiepe en beperkte belangstellingspatrone wat afwykend is in intensiteit of aandagsgebied. :*# Duidelik onbuigsame handhawing van nie-funksionele roetinehandelings of rituele. :*# Stereotiepe en herhaalde motoriese gedrag (byvoorbeeld ’n gefladder of gedraai van hande of vingers of ingewikkelde bewegings met die hele liggaam). :*# ’n Duidelike preokkupasie met dele van voorwerpe. :* C. Die aandoening lei tot klinies beduidende tekortkomings op sosiale of beroepsmatige vlak of op ander belangrike gebiede. :* D. Daar is geen klinies opvallende agterstand in die taalontwikkeling (byvoorbeeld woorde op tweejarige ouderdom, sinne op driejarige ouderdom) nie. :* E. Daar is geen klinies beduidende agterstand in die kognitiewe ontwikkeling of in die ontwikkeling van selfhulpvaardighede, aanpassingsgedrag (uitsluitende sosiale wisselwerking) en nuuskierigheid oor die omgewing nie. :* F. Dit voldoen nie aan die maatstawwe vir ’n ander [[deurdringende ontwikkelingsteurnis]] of [[skisofrenie]] nie. == Geïsoleerde gawes == Ofskoon van die gedragspatrone ’n las plaas op die mense se sosiale netwerke, veral vir familie en vriende, is alle aspekte nie negatief nie. Daar is talle gevalle waar lyers ’n bogemiddelde [[intelligensie]] of hoogs ontwikkelde, geïsoleerde gawes het. Ligter gevalle van AS word in [[Engels]] ook in die omgangstaal die ''little professor syndrome'', ''geek syndrome'' of ''nerd syndrome'' genoem. Meer ekstreme vorme van geïsoleerde gawes kan onder die "savant"-kenmerke val, byvoorbeeld uitsonderlike rekenvaardigheid, kalenderrekenvaardigheid (byvoorbeeld die vermoë om binne enkele sekondes te bereken op watter dag iemand oor 40 jaar sal verjaar) en die vermoë om tien tale vloeiend te praat. == Verwysings == {{Verwysings|3}} {{Mediese bronne |DiseasesDB= 31268 |ICD10= {{ICD10|F|84|5|f|80}} |ICD9= 299.80 |OMIM= 608638 |MedlinePlus= 001549 |eMedicineSubj= ped |eMedicineTopic= 147 |MeshName= Asperger+syndrome |MeshNumber= F03.550.325.100 }} {{Normdata}} [[Kategorie:Outismespektrum]] [[Kategorie:Neurologiese siektes]] [[Kategorie:Sindrome]] fsol3s243n1void7hycj4o0o8039qlh 0 37285 2520672 2520646 2022-08-21T12:09:23Z Odriskelmac11 115344 verbeter wikitext text/x-wiki :''Hierdie artikel handel oor die Verenigde Koninkryk in die tydperk toe die hele Ierland deel daarvan was. Vir die staat in sy huidige vorm, sien die [[Verenigde Koninkryk]].'' {{Infoboks Voormalige Land |native_name = ''Kingdom of Great Britain and Ireland'' |conventional_long_name = Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland |common_name = Verenigde Koninkryk |continent=Europa |region=Britse Eilande |country=Verenigde Koninkryk |status=State unie |era = |year_start = 1801 |year_end = 1927 |date_start = 1 Januarie |date_end = 12 April |life_span = 1801–1927 |event_start = [[Act of Union 1800]] |event_end = Formele naamsverandering |event1=Anglo-Ierse Verdrag |date_event1= [[6 Desember]] [[1922]] |p1 = Koninkryk van Groot-Brittanje |flag_p1 = Flag of Great Britain (1707-1800).svg |p2 = Koninkryk van Ierland |flag_p2 = Saint Patrick's Saltire.svg |s1 = Verenigde Koninkryk |flag_s1 = Flag of the United Kingdom.svg |s2 = Republiek van Ierland |flag_s2 = Flag of Ireland.svg |image_flag = Flag of the United Kingdom.svg |flag = Vlag van die Verenigde Koninkryk |image_coat = Coat of Arms of the United Kingdom (1837-1952).svg |image_map = UK of Britain and Ireland in 1914.png |image_map_caption = Grondgebied van die Koninkryk van Groot Brittanje en Ierland |national_motto = ''[[Dieu et mon droit]]''<br /><small>''([[Frans]] vir: "God en my reg")''</small> |national_anthem = ''[[God Save the Queen|God Save the King]]'' <small>(tot 1837/1901–22)</small><br />''God Save the Queen'' <small>(1837–1901)</small><br /><center>[[Lêer:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center> |capital = Londen |latd=51|latm=30|latNS=N|longd=0|longm=07|longEW=W |common_languages = [[Engels]] <small>(amptelik)</small>,<br />[[Wallies]] ([[Wallis]]),<br />[[Iers-Gaelies]] (dele van [[Ierland]]),<br />[[Skots]] en [[Skots-Gaelies]] (dele van [[Skotland]]) |government_type = Grondwetlike monargie |title_leader = [[Lys van monarge van Brittanje|Monarg]] |leader1 = [[George III van die Verenigde Koninkryk|George III]] |year_leader1=[[1801]]–[[1820]] |leader2 = [[George IV van die Verenigde Koninkryk|George IV]] |year_leader2 = 1820–1830 |leader3 = [[William IV van die Verenigde Koninkryk|William IV]] |year_leader3 = 1830–1837 |leader4 = [[Victoria van die Verenigde Koninkryk|Victoria]] |year_leader4= 1837–1901 |leader5 = [[Edward VII van die Verenigde Koninkryk|Edward VII]] |year_leader5= 1901–1910 |leader6 = [[George V van die Verenigde Koninkryk|George V]] |year_leader6= 1910–1927 |title_deputy = [[Eerste minister van die Verenigde Koninkryk|Eerste Minister]] |deputy1 = [[William Pitt the Younger]] <small>(eerste)</small> |year_deputy1=1801–[[1804]] |deputy2 = [[Stanley Baldwin]] <small>(laaste)</small> |year_deputy2=[[1924]]–[[1927]] |legislature = [[Parlement]] |house1 = [[Britse House of Lords|House of Lords]] |house2 = [[Britse House of Commons|House of Commons]] |stat_year1=1801 |stat_area1=315093 |stat_pop1 =16000000 |stat_year2=1921 |stat_area2=315093 |stat_pop2 =45370530 |currency = [[Pond sterling]] |footnotes = }} Die '''Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland''' ([[Engels]]: ''Kingdom of Great Britain and Ireland'') was die amptelike naam en staatsvorm van die [[Verenigde Koninkryk]] van 1 Januarie 1801 tot 12 April 1927. Dit het tot stand gekom met die vereniging van die [[Koninkryk van Groot-Brittanje]] (wat self ’n unie was van die Koninkryke van [[Koninkryk van Engeland|Engeland]] en [[Koninkryk van Skotland|Skotland]]) en die [[Koninkryk van Ierland]], met Ierland wat regstreeks deur die Britse regering regeer is. == Geskiedenis == Die Koninkryk van Ierland word sedert 1541 bestuur onder die Engelse konings, terwyl die jurie onafhanklik was. Ierland se arm, hoofsaaklik [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katolieke]] bevolking is deur 'n klein [[Protestantisme|Protestantse]], Iers-Engelse elite beheer. Na die bloedige Ierse Rebellie van 1798 het die Britse regering besluit om Ierland by die Verenigde Koninkryk te annekseer, ten einde die Ierse volk 'n regverdiger verteenwoordiging in die regering te gee en verdere onrus te voorkom. In 1800 het beide die Britse en Ierse parlement ten gunste van 'n Uniewet gestem, wat eers in 1801 in werking getree het. Vanaf die 1880's het die Iere probeer om groter outonomie binne die Verenigde Koninkryk te verkry, maar hierdie pogings is keer op keer deur opposisie van die [[Konserwatiewe Party (Verenigde Koninkryk)|Konserwatiewe Party]] gefrustreer. 'n Huisregeringswet is uiteindelik in 1914 aangeneem, maar die inwerkingtreding is tot ná die [[Eerste Wêreldoorlog]] uitgestel. In 1916 het nog 'n opstand in Ierland uitgebreek, die [[Paasopstand]], en in 1919 het LP's van die nuwe Ierse party [[Sinn Féin]] besluit om 'n onafhanklike Ierse parlement en regering in [[Dublin]] op te rig. Dieselfde jaar het 'n drie jaar lange Ierse Vryheidsoorlog uitgebreek. Op 2 Desember 1922 is 'n vredesverdrag onderteken waarvolgens die 26 graafskappe van Suid-Ierland die Verenigde Koninkryk verlaat het om die [[Ierse Vrystaat]], 'n outonome staat binne die Britse Ryk, te vorm, met die Britse koning as staatshoof. Die ses noordelike graafskappe het in die Verenigde Koninkryk gebly onder die naam [[Noord-Ierland]]. Die naam Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland het in gebruik gebly tot 1927, toe die naam verander is na die huidige Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Noord-Ierland. == Lys van monarge == : ''Hoofartikel: [[Lys van monarge van Brittanje]].'' Tot 1927 was die woorde "Koning(in) van die Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland" deel van die monarg se koninklike titel. In 1927 is die woorde "Verenigde Koninkryk" weggelaat en was die titel "Koning(in) van Groot-Brittanje, Ierland … [en ander plekke]". Die woorde "Verenigde Koninkryk" is in 1953 in die titel teruggeplaas. Die verwysing na "Ierland" is vervang deur ’n verwysing na "[[Noord-Ierland]]". * [[George III van die Verenigde Koninkryk|George III]] (1801–1820) (monarg sedert 1760) * [[George IV van die Verenigde Koninkryk|George IV]] (1820–1830) * [[William IV van die Verenigde Koninkryk|William IV]] (1830–1837) * [[Victoria van die Verenigde Koninkryk|Victoria]] (1837–1901) * [[Edward VII van die Verenigde Koninkryk|Edward VII]] (1901–1910) * [[George V van die Verenigde Koninkryk|George V]] (1910–1922) (titel gebruik tot 1927) == Verwysings == : ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [[:en:United Kingdom of Great Britain and Ireland]]'' {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.british-history.ac.uk/ Britse geskiedenis aanlyn] * [http://ds.dial.pipex.com/town/terrace/adw03/peel/ireland/1801act.htm Uniewet 1800] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070505062257/http://ds.dial.pipex.com/town/terrace/adw03/peel/ireland/1801act.htm |date= 5 Mei 2007 }} {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geskiedenis van Ierland]] [[Kategorie:Geskiedenis van die Verenigde Koninkryk]] pqlkzgzyohzeahl1fighhmd6sb2ggpt 0 39961 2520701 2459556 2022-08-21T14:21:30Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Maatskappy |naam = Starbucks Corporation |kenteken = |tipe = Aandelemaatskappy |stigting = 30 Maart 1971 |ligging_stad = [[Seattle]], [[Washington (deelstaat)|Washington]] |ligging_land = [[Verenigde State]] |ligging = |liggings = 20&nbsp;184<ref name="10Q2014">{{en}} {{Webaanhaling|url=http://investor.starbucks.com/phoenix.zhtml?c=99518&p=irol-SECText&TEXT=aHR0cDovL2FwaS50ZW5rd2l6YXJkLmNvbS9maWxpbmcueG1sP2lwYWdlPTkzNDM1MjMmRFNFUT0wJlNFUT0wJlNRREVTQz1TRUNUSU9OX0VOVElSRSZzdWJzaWQ9NTc%3d |title= Starbucks Corporation 2013 Q4 Quarterly Report , Form 10-Q, Filing Date Jan 28, 2014 |publisher=http://investor.starbucks.com |accessdate =14 April 2014}}</ref> (23 Desember 2013) |sleutelpersone = [[Howard Schultz]] (hoof uitvoerende beampte, voorsitter van die Raad en president) |gebied_bedien = Wêreldwyd |industrie = Restaurante |produkte = [[Koffie]], [[tee]], gebak, Frappuccino-drankies, Smoothies |dienste = Koffie |inkomste = $14,89 miljard<ref name="10K2013">{{en}} {{Webaanhaling|url=http://investor.starbucks.com/phoenix.zhtml?c=99518&p=irol-SECText&TEXT=aHR0cDovL2FwaS50ZW5rd2l6YXJkLmNvbS9maWxpbmcueG1sP2lwYWdlPTkyMzcxMDYmRFNFUT0wJlNFUT0wJlNRREVTQz1TRUNUSU9OX0VOVElSRSZzdWJzaWQ9NTc%3d|title= Starbucks Corporation 2013 Fiscal Report, Form 10-K, Filing Date Nov 18, 2013|accessdate =14 April 2014}}</ref> (2013) |bedryfsinkomste = $-325,4 miljard<ref name="10K2013"/> (2013) |netto_inkomste = $8,8 miljard<ref name="10K2013"/> (2013) |getal_werknemers = 160&nbsp;000<ref>{{cite web |url=http://www.forbes.com/companies/starbucks/ |title=Starbucks |date=Mei 2013 | website=www.forbes.com |access-date=14 April 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200528115511/https://www.forbes.com/companies/starbucks/ |archive-date=28 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> (Mei 2013) |ouer = |afdelings = |dogtermaatskappye = Starbucks Coffee Company, Ethos water, Evolution Fresh, Hear Music, La Boulange Bakery, Seattle's Best Coffee, Tazo, Teavana, Torrefazione Italia |slagspreuk = |tuisblad = {{URL|http://www.starbucks.com}} |ontbind = |voetnotas = |intl = }} [[File:Starbucks Coffee Seri Alam.jpg|thumb|Starbucks]] '''Starbucks Corporation''' ([[NASDAQ]]: SBUX) is 'n internasionale koffie- en koffiehuis-ketting wat in [[Seattle]], [[Washington]] ([[VSA]]) gebaseer is. Starbucks is die grootste koffiehuismaatskappy in die wêreld<ref name=hoovers>{{cite web|url=http://www.hoovers.com/starbucks/--ID__15745--/free-co-factsheet.xhtml|title=Starbucks - Company Overview|work=Hoovers|accessdate=2009-05-13}}</ref> met 16&nbsp;120 winkels in 49 lande, insluitende ongeveer 11&nbsp;000 in die Verenigde State, gevolg deur bykans 1&nbsp;000 in [[Kanada]] en meer as 800 in [[Japan]].<ref name="factsheet">{{cite web |url=http://www.starbucks.com/aboutus/Company_Factsheet.pdf |title=Company Fact Sheet |date=Februarie 2008 |work=Starbucks Coffee Company |access-date=13 Mei 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160910153738/http://www.starbucks.com/aboutus/company_factsheet.pdf |archive-date=10 September 2016 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Saadjie}} {{NASDAQ-100}} {{Normdata}} [[Kategorie:Amerikaanse maatskappye]] ibqdijrn90gnnbdaiq1d2il3gof6k2a 0 42359 2520823 2386185 2022-08-22T02:57:44Z 154.160.1.150 Rol weergawe 2386185 deur [[Special:Contributions/JavaHurricane|JavaHurricane]] ([[User talk:JavaHurricane|bespreek]]) terug.LTA! wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas steuring |naam = Koorsblaar |beeld= Herpes(PHIL 1573 lores).jpg |beeldgrootte = 260px |onderskrif = Herpes labialis op die onderlip. |DiseasesDB = |ICD10 = {{ICD10|B|00|1|b|00}} |ICD9 = {{ICD9|054.9}} |ICDO = |OMIM = |MedlinePlus = |eMedicineSubj = |eMedicineTopic = |MeshID = D006560 }} 'n '''Koorsblaar''' of '''herpes labialis''' is 'n simptoom van infeksie deur die herpesvirus, meestal Tipe 1 oftewel HSV-1. == Kenmerke == 'n Koorsblaar word deur 'n branderige, tintelende gevoel op of rondom die lippe voorafgegaan. Pynlike blasies volg, wat in enkele dae oorgaan na roofbedekte sweertjies. Genesing van die lipvel neem sewe tot tien dae. Soms gaan 'n koorsblaar gepaard met lusteloosheid of 'n gevoel van ligte vermoeidheid. Tydens hierdie akute fase is die koorsblaar ook aansteeklik. 'n Koorsblaar kan ook soms [[genitale herpes]] laat ontstaan, wat 'n infeksie van die genitalieë deur die virus is. Dus is handewas ná aanraking van die sweertjie/blasie noodsaaklik om besmetting te voorkom; daarbenewens moet [[orale seks]] ook vermy word. == Oorsaak == Die koorsblaar word meestal deur 'n herpessimpleksvirus Tipe 1 (HSV-1) veroorsaak wat weer opvlam, maar soms ook deur Tipe 2 (HSV-2). Die primêre besmetting van die herpesvirus is ''gingivostomatitis herpeticans''. Ná besmetting bly die virus lewenslank agter in die [[ganglion van die trigeminussenuwee]], wat onder andere die [[tong]] en die gesig van senuwees voorsien — buite die bereik van ons immuunstelsel. 'n Sekondêre aanval kan onder andere deur UV-lig veroorsaak word, wat blasies laat verskyn wat bars en rofies vorm. == Voorkoming == 'n Infeksie deur die herpessimpleksvirus word deur direkte velkontak opgedoen; buite die liggaam kan die virus slegs baie kort oorleef. Die inkubasieperiode is twee dae tot twee weke met 'n gemiddeld van een week. As mens eers een keer die infeksie het, bly die virus vir altyd in die sisteem en kan 'n mens in periodes van verlaagde weerstand van die liggaam onder meer koorsblare ontwikkel. Vir pasgebore babas kan 'n infeksie lewensgevaarlik wees. Mense wat gereeld 'n koorsblaar kry, moet daarom bedag wees daarop om babas nie te veel te druk en te soen nie omdat die aansteeklike virus al voor die sigbare ontstaan van 'n koorsblaar oorgedra kan word. Daar is 'n room wat glo koorsblare voorkom deur 'n kombinasie van 'n fisiese UV-filter ([[sinkoksied]] en titaandioksied) en 'n sinksout (sinksulfaat). Die fisiese UV-filter beskerm die lippe teen sonlig. Die sinksulfaat vorm 'n lagie rondom die herpesvirusselle sodat dié die gesonde selle nie meer kan aantas nie. Dit is ook moontlik om 'n ontwikkelende koorsblaar teë te werk deur die plek waar dit uitkom met sinksalf te smeer. Dit bestry nie die virus nie, maar voorkom dat daar 'n blasie ontstaan deur die vog aan daardie gedeelte van die lip te onttrek. == Behandeling == Antivirusmiddelle in die vorm van nukleoside-analoë soos pensiklovir of asiklovir strem wel die groei van die virus<ref>https://myonlinepharmacist.com/how-does-my-medicine-work/articles-library/fever-blisters/</ref>, wat nuttig is by die ontwikkeling van 'n koorsblaar, maar kan nie die virus vernietig nie. Dit behoort gegee te word net voordat die infeksie homself manifesteer, en dit is uiters moeilik om die tydsberekening reg te kry. 'n Koorsblaar kan redelik goed ingeperk word indien dit in 'n vroeë stadium behandel word.<ref>https://myonlinepharmacist.com/how-does-my-medicine-work/articles-library/fever-blisters/</ref> Wanneer mens 'n blokkie ys in die eerste twee dae 'n aantal keer per dag oor die lip vryf, ontwikkel die koorsblaar nie verder nie. Aansmeer van ontsmettingsalkohol droog die koorsblaar uit, en help dat 'n rofie vinniger gevorm word. Indien asiklovir reg aan die begin van die koorsblaar aangewend word (onmiddellik wanneer die brand of tinteling gevoel word), word die groei en ontwikkeling van die infeksie vinnig gestop. Asiklovir werk op die DNS-vlak van die virus — dit inhibeer en deaktiveer die virus se DNS-polimerase, en word deel van die virus se DNS-ketting. Dit beveg nie die infeksie wat reeds bestaan nie, maar dit keer wel dat dit verder groei — vandaar die vereiste dat dit so vroeg moontlik aangewend word. Normaalweg word asiklovir as room aangesmeer, maar famsiklovir of valasiklovir in pilvorm kan normaalweg vir 5–7 dae geneem word. 'n Hoë-dosis eendagbehandeling daarmee is beskikbaar, en meer koste-effektief en gerieflik. Dit is heel moontlik dat die simptome van die virus (m.a.w. die koorsblaar) ná [[puberteit]] nie meer voorkom nie. Die virus bly egter wel in die liggaam aanwesig. [[Kategorie:Velaandoenings]] [[de:Herpes simplex#Herpes labialis]] lbr7xcpujo884r0qrpze3fa8hv03mtd 2520838 2520823 2022-08-22T04:50:21Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/154.160.1.150|154.160.1.150]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:JavaHurricane|JavaHurricane]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas steuring |naam = Koorsblaar |beeld= Herpes(PHIL 1573 lores).jpg |beeldgrootte = 260px |onderskrif = Herpes labialis op die onderlip. |DiseasesDB = |ICD10 = {{ICD10|B|00|1|b|00}} |ICD9 = {{ICD9|054.9}} |ICDO = |OMIM = |MedlinePlus = |eMedicineSubj = |eMedicineTopic = |MeshID = D006560 }} 'n '''Koorsblaar''' of '''herpes labialis''' is 'n simptoom van infeksie deur die herpesvirus, meestal Tipe 1 oftewel HSV-1. == Kenmerke == 'n Koorsblaar word deur 'n branderige, tintelende gevoel op of rondom die lippe voorafgegaan. Pynlike blasies volg, wat in enkele dae oorgaan na roofbedekte sweertjies. Genesing van die lipvel neem sewe tot tien dae. Soms gaan 'n koorsblaar gepaard met lusteloosheid of 'n gevoel van ligte vermoeidheid. Tydens hierdie akute fase is die koorsblaar ook aansteeklik. 'n Koorsblaar kan ook soms [[genitale herpes]] laat ontstaan, wat 'n infeksie van die genitalieë deur die virus is. Dus is handewas ná aanraking van die sweertjie/blasie noodsaaklik om besmetting te voorkom; daarbenewens moet [[orale seks]] ook vermy word. == Oorsaak == Die koorsblaar word meestal deur 'n herpessimpleksvirus Tipe 1 (HSV-1) veroorsaak wat weer opvlam, maar soms ook deur Tipe 2 (HSV-2). Die primêre besmetting van die herpesvirus is ''gingivostomatitis herpeticans''. Ná besmetting bly die virus lewenslank agter in die [[ganglion van die trigeminussenuwee]], wat onder andere die [[tong]] en die gesig van senuwees voorsien — buite die bereik van ons immuunstelsel. 'n Sekondêre aanval kan onder andere deur UV-lig veroorsaak word, wat blasies laat verskyn wat bars en rofies vorm. == Voorkoming == 'n Infeksie deur die herpessimpleksvirus word deur direkte velkontak opgedoen; buite die liggaam kan die virus slegs baie kort oorleef. Die inkubasieperiode is twee dae tot twee weke met 'n gemiddeld van een week. As mens eers een keer die infeksie het, bly die virus vir altyd in die sisteem en kan 'n mens in periodes van verlaagde weerstand van die liggaam onder meer koorsblare ontwikkel. Vir pasgebore babas kan 'n infeksie lewensgevaarlik wees. Mense wat gereeld 'n koorsblaar kry, moet daarom bedag wees daarop om babas nie te veel te druk en te soen nie omdat die aansteeklike virus al voor die sigbare ontstaan van 'n koorsblaar oorgedra kan word. Daar is 'n room wat glo koorsblare voorkom deur 'n kombinasie van 'n fisiese UV-filter ([[sinkoksied]] en titaandioksied) en 'n sinksout (sinksulfaat). Die fisiese UV-filter beskerm die lippe teen sonlig. Die sinksulfaat vorm 'n lagie rondom die herpesvirusselle sodat dié die gesonde selle nie meer kan aantas nie. Dit is ook moontlik om 'n ontwikkelende koorsblaar teë te werk deur die plek waar dit uitkom met sinksalf te smeer. Dit bestry nie die virus nie, maar voorkom dat daar 'n blasie ontstaan deur die vog aan daardie gedeelte van die lip te onttrek. == Behandeling == Antivirusmiddelle in die vorm van nukleoside-analoë soos pensiklovir of asiklovir strem wel die groei van die virus, wat nuttig is by die ontwikkeling van 'n koorsblaar, maar kan nie die virus vernietig nie. Dit behoort gegee te word net voordat die infeksie homself manifesteer, en dit is uiters moeilik om die tydsberekening reg te kry. 'n Koorsblaar kan redelik goed ingeperk word indien dit in 'n vroeë stadium behandel word. Wanneer mens 'n blokkie ys in die eerste twee dae 'n aantal keer per dag oor die lip vryf, ontwikkel die koorsblaar nie verder nie. Aansmeer van ontsmettingsalkohol droog die koorsblaar uit, en help dat 'n rofie vinniger gevorm word. Indien asiklovir reg aan die begin van die koorsblaar aangewend word (onmiddellik wanneer die brand of tinteling gevoel word), word die groei en ontwikkeling van die infeksie vinnig gestop. Asiklovir werk op die DNS-vlak van die virus — dit inhibeer en deaktiveer die virus se DNS-polimerase, en word deel van die virus se DNS-ketting. Dit beveg nie die infeksie wat reeds bestaan nie, maar dit keer wel dat dit verder groei — vandaar die vereiste dat dit so vroeg moontlik aangewend word. Normaalweg word asiklovir as room aangesmeer, maar famsiklovir of valasiklovir in pilvorm kan normaalweg vir 5–7 dae geneem word. 'n Hoë-dosis eendagbehandeling daarmee is beskikbaar, en meer koste-effektief en gerieflik. Dit is heel moontlik dat die simptome van die virus (m.a.w. die koorsblaar) ná [[puberteit]] nie meer voorkom nie. Die virus bly egter wel in die liggaam aanwesig. [[Kategorie:Velaandoenings]] [[de:Herpes simplex#Herpes labialis]] c798ik6wyqds4rqa5hizvtmv9s6yopx 0 45833 2520677 2520659 2022-08-21T12:58:20Z Aliwal2012 39067 /* Huidige span */ 2021/22 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Rugbyspan | spannaam = Stormers | beeld = Logo Stormers Rugby.png | unie = <!-- Unie wat rugby in die provinsie, streek of klub beheer --> | bynaam = | embleem = | kaptein = Salmaan Moerat<br/>Ernst van Rhyn | afrigter = [[Robbie Fleck]] | gestig = 1997 (as Westelike Provinsie) | ligging = [[Kaapstad]] | streek = Kaapstad, Kaapse Wynlande, Weskus | stadion = [[Kaapstad-stadion]] | kapasiteit = 51&nbsp;900 | liga = [[Verenigde Rugbykampioenskap]] | seisoen = 2021 | posisie = 1ste | president = | ceo = | patroon_la1 = _Stormersleft16 | patroon_b1 = _Stormerskit16 | patroon_ra1 = _Stormersright16 | patroon_so1 = _Stormerssocks16 | patroon_sh1 = _Stormersshorts16 | linkerarm1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | liggaam1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | regterarm1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | broek1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | kouse1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | patroon_la2 = _Stormersleft16b | patroon_b2 = _Stormerskit16b | patroon_ra2 = _Stormersright16b | patroon_so2 = _Stormerssocks16b | patroon_sh2 = _Stormersshorts16b | linkerarm2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | liggaam2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | regterarm2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | broek2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | kouse2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | statistiek = Statistiek | wedstryde = | toppuntebehaler = | meestedrieë = | jongstespeler = | eerste = [[Sharks (Superrugbyspan)|Natal]] 28 – 22 '''Westelike Provinsie'''<BR/>(2 Maart 1996) | grootwen = '''Stormers''' 56 – 18 [[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]<BR/>(14 Maart 2009) | grootverloor = [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] 75 – 14 '''Stormers'''<BR/>(28 April 2005) | url = www.thestormers.com | unieurl = }} Die '''Stormers''' (weens borgskapredes ook bekend as die '''DHL Stormers''') is ’n [[Suid-Afrika]]anse [[rugby]]span wat aan [[Superrugby]] deelgeneem het van 1996 tot 2020, en sedert 2021 aan die [[Verenigde Rugbykampioenskap]]. Die Stormers het laasgenoemde toernooi in 2021 gewen, nadat hulle reeds tweekeer in die halfeindrondte van Superrugby gespeel het, in 1999 en 2004. Die huidige kapteins van die span is Salmaan Moerat en Ernst van Rhyn. Die span se basis is in Kaapstad en is gesentreer om die [[Westelike Provinsie]] se [[Curriebeker]]span maar trek ook spelers van die [[Boland Kavaliers|Boland]] (wat die gebiede van die [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit|Kaapse Wynlande]] en die [[Weskus]] dek met hul tuiswedstryde in [[Wellington, Wes-Kaap|Welllington]]). In 2005 het die Stormers ook spelers van die Suidwestelike Distrikte in [[George]] gebruik, wat beteken het dat hulle spelers van al drie unies in die Wes-Kaap gebruik het. Met die herskikking van die konsessiegebiede wat gevolg het op die uitbreiding van die kompetisie, het die SWD-spelers oorgeskuif na die konsessiegebied van die [[Southern Spears (Superrugbyspan)|Southern Spears]], wat oorspronklik in 2007 tot die Super 14 sou toetree maar later onttrek is. Voor 1998 het Suid-Afrika nie van ’n konsessiestelsel gebruik gemaak vir die Super 12 nie. Die sterkste 4 spanne in die Curriebekerkompetisie is eerder genooi om in die Super 12 te speel. In 1996 het die Stormers gekwalifiseer en deelgeneem in die kompetisie as die Westelike Provinsie. In 1997 het hulle egter nie gekwalifiseer nie en moes plek maak vir die [[Cheetahs|Vrystaat]]. == Kleure == Die heel eerste Stormerstrui en kenteken in 1998 het bestaan uit die kleure van die drie unies wat deel van die streekskonsessie was - die WP, SWD en Boland. Daar was vyf kleure vervat in die trui - blou, wit, rooi, groen en goud - en ’n driehoekige kenteken met ’n golfeffek daarin. Een koerant het dit as volg beskryf: "Dit lyk soos roereier waarin ’n boksie Smarties gegooi is." In 1999 het die trui drasties verander na ’n eenvoudige en treffende swart trui en broek met swart en wit "barbarian" kouse, groot nommers en die nou bekende weerligstraallogo op die bors. Die skuif na swart is gedoen om die spel aantrekliker te maak vir ’n breër Kaapse ondersteunerspubliek en swart het een van die hoofonderdele van die Stormers-handelsmerk geword. In 2007 is die trui weer verander, hierdie keer van swart na vlootblou om die sameloping van die Stormers en die WP aan te toon. == Geskiedenis == Met die bekendstelling van die Super 12 in 1996 het Australië en Nieu-Seeland konsessiegebaseerde modelle vir hul provinsiale spanne in die nuwe toernooi geskep. Suid-Afrikaanse spanne is egter bepaal deur die uitslag van die vorige seisoen se Curriebekerkompetisie, met die top vier spanne wat aan die Super 12 sou deelneem. Nuweland het die Super 12 ervaar in die era toe hierdie model gebruik is toe die Westelike Provinsie gekwalifiseer het die vir [[1996 Super 12-seisoen|eerste seisoen]]. Die span het egter nie baie goed gevaar nie en kon slegs drie wedstryde uit elf wen. Hulle het tweede laaste op die punteleër geëindig. Die [[Lions (Superrugbyspan)|Transvaal]] en [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Wellington Hurricanes]] het ewe veel wedstryde gewen maar het meer bonuspunte gehad en dus bo die Stormers geëindig. Die volgende seisoen, in [[1997 Super 12-seisoen|1997]], het die Westelike Provinsie nie weer gekwalifiseer vir die Super 12 nie. Die Suid-Afrikaanse spanne vir daardie jaar was [[Natal Sharks|Natal]], [[Goue Leeus|Transvaal]], [[Cheetahs|Vrystaat]] en [[Blou Bulle|Noord-Transvaal]]. Vir die [[1998 Super 12-seisoen|volgende seisoen]] het Suid-Afrika ook geskuif na ’n konsessiegebaseerde model soortgelyk aan dié van Australië en Nieu-Seeland. Daar is vier konsessies gestig en die vorige model, waar spanne deur middel van die Curriebeker kon kwalifiseer, is laat vaar. Een van die konsessies wat gestig is, was die Western Stormers. Die Stormers se eerste seisoen was soortgelyk aan dié van die Westelike Provinsie in 1996 met drie seges maar hierdie keer ’n negende plek op die algehele punteleër. Die [[1999 Super 12-seisoen|1999]]-seisoen was meer suksesvol vir die Stormers en hulle het slegs drie wedstryde verloor; teen die [[Brumbies (Superrugbyspan)|ACT Brumbies]], [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] en die [[Lions (Superrugbyspan)|Golden Cats]]. Die Stormers het hierdie seisoen tweede geëindig, onder die [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]], en sodoende vir die eerste keer gekwalifiseer vir die uitspeelrondtes. Hulle het, weens hul posisie op die punteleër, ’n tuishalfeindstryd verdien teen die Highlanders. Hulle het egter vasgeval en die wedstryd met 33 - 18 verloor. In [[2000 Super 12-seisoen|2000]] het die Stormers die uitspeelrondtes net-net gemis met ’n vyfde plek op die punteleër op 31 punte (slegs een punt minder as die Cats en die Highlanders wat dit tot in die uitspeelrondtes gemaak het met 32 punte). In die volgende seisoen het die Stormers egter swakker gevaar en kon hulle slegs vyf wedstryde wen en hulle het uiteindelik sewende geëindig op die punteleër. Die [[2003 Super 12-seisoen|2003]]-seisoen verloop ook nie juis beter vir die Stormers nie, ten spyte van hulle 40 - 18 sege oor die Sharks. Hulle het die seisoen afgesluit met ’n negende plek. Die [[2004 Super 12-seisoen|2004]]-seisoen het dieselfde sukses as die 1999-seisoen gehad toe die Stormers gekwalifiseer het vir die uitspeelrondtes. Hulle het algeheel derde geëindig met sewe seges en 34 punte (een punt meer as die [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] wat in die vierde plek was). Die Stormers het na die Jadestadion gereis vir hul halfeindstryd teen die Crusaders. Die tuisspan het gewen met 27 - 16. In die [[2005 Super 12-seisoen|2005]]-seisoen het die Stormers teruggeval na ’n negende plek op die punteleër en kon hulle dus nie aanspraak maak op die titel van laaste Super 12-kampioene nie. Met die uitbreiding van die Super 12 na die Super 14 in [[2006 Super 14-seisoen|2006]] en die toevoeging van twee spanne (die [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]] van [[Perth]] in Australië en die [[Cheetahs (Superrugbyspan)|Cheetahs]] van [[Bloemfontein]] in Suid-Afrika) het die Stormers nie goed gevaar nie en elfde geëindig nadat hulle slegs vier wedstryde gewen het. Die [[2008 Super 14-seisoen|2008]]-seisoen was een van vernuwing vir die Stormers met die afdanking van Kobus van der Merwe en die aanstelling van die oud-Cheetahafrigter, [[Rassie Erasmus]], as die nuwe afrigter en Voorsitter van WP Rugby. Erasmus het gemik vir ’n posisie in die boonste helfte van die punteleër maar dinge het nie goed afgeskop nie. DIe Stormers het hul eerste drie wedstryde verloor, maar daarna verbete teruggeveg om uiteindelik vyfde te eindig. Hulle het dieselfde hoeveelheid punte as die Hurricanes (in vierde plek) gehad maar het ’n groter punteverskil gehandhaaf. [[2009 Super 14-seisoen|2009]] het baie belofte vir die Stormers ingehou maar hulle kon dikwels nie munt slaan uit geleenthede nie en moes uiteindelik tevrede wees met ’n tiende plek, nadat hulle slegs vyf uit dertien wedstryde kon wen. Die Stormers het egter vir die [[2010 Super 14-seisoen|2010]]-seisoen die dienste van die [[Springbok]]ke, [[Jaque Fourie]] en [[Bryan Habana]], en die Springboksewespeler, [[Fabian Juries]] bekom om hul span te versterk vir die seisoen. == Tuisstadion == [[Lêer:Stormers rugby.jpg|duimnael|links|’n Stormerswedstryd op Nuweland]] {{hoofartikel|Nuwelandstadion}} Die eerste amptelike rugbywedstryde is reeds in 1890 op Nuweland gespeel. Die stadion is deur die loop van die afgelope eeu deurlopend ontwikkel deur die [[Westelike Provinsie|Westelike Provinsie Rugby Voetbal Unie]] en sy administrateurs. Die stadion het oor die jare verskillende name gedra (hoofsaaklik om borgskapredes), maar staan deesdae slegs as Nuweland bekend (die besluit is geneem deur Investec, ’n vorige borg van die Stormers). DHL het sedertdien die borgskap oorgeneem van die span en die stadion maar het besluit om nie die stadion se naam te verander nie. Nuweland het tradisioneel die grootste skares gelok van die Super-kompetisie. In 2002 het die Stormers hul miljoenste toeskouer deur die hekke verwelkom. Die grond waarop die stadion gebou is, is in 1888 gekoop en die stadion het tans sitplek vir 51&nbsp;900 mense. Ná etlike jare op Nuweland het die Westelike Provinsie Rugbyadministrateurs in 2021 besluit om die span se tuisveld na die [[Kaapstad-stadion]] te verskuif. == Seisoenuitslae == === Super 12 === Die volgende tabel som die Stormers se Super 12-uitslae op:<ref name="lassen">{{cite web |publisher=Lassen Creative Technologies Ltd |title=Superrugby spanbesonderhede (Stormers) |url=http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=11#hrh |access-date=10 Desember 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191102015705/http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=11#hrh |archive-date= 2 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="300"|Notas |- align=center |align=left|[[1996 Super 12-seisoen|1996]] |align=left|'''11de''' |11||3||1||7||251||353||-101||1||'''15'''|| As Westelike Provinsie |- align=center |align=left|[[1998 Super 12-seisoen|1998]] |align=left|'''9de''' |11||3||0||8||248||364||-116||6||'''18'''|| |- align=center |align=left|[[1999 Super 12-seisoen|1999]] |align=left|'''2de''' |11||8||0||3||290||244||+46||4||'''36'''|| Verloor in halfeindrondte teen [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] |- align=center |align=left|[[2000 Super 12-seisoen|2000]] |align=left|'''5de''' |11||6||1||4||298||276||+22||5||'''31'''|| |- align=center |align=left|[[2001 Super 12-seisoen|2001]] |align=left|'''7de''' |11||5||0||6||278||285||-7||6||'''26'''|| |- align=center |align=left|[[2002 Super 12-seisoen|2002]] |align=left|'''7de''' |11||5||0||6||310||314||-4||7||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2003 Super 12-seisoen|2003]] |align=left|'''9de''' |11||5||0||6||255||354||-99||3||'''23'''|| |- align=center |align=left|[[2004 Super 12-seisoen|2004]] |align=left|'''3de''' |11||7||0||4||286||260||+26||5||'''33'''|| Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2005 Super 12-seisoen|2005]] |align=left|'''9de''' |11||3||1||7||215||320||-105||4||'''18'''|| |} === Super 14 === Die volgende tabel som die Stormers se Super 14-uitslae op:<ref name="lassen"/> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2006 Super 14-seisoen|2006]] |align=left|'''11de''' |13||4||1||8||263||334||-71||5||'''23'''|| |- align=center |align=left|[[2007 Super 14-seisoen|2007]] |align=left|'''10de''' |13||6||0||7||249||326||-77||3||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2008 Super 14-seisoen|2008]] |align=left|'''5de''' |13||8||1||4||269||211||+58||7||'''41'''|| |- align=center |align=left|[[2009 Super 14-seisoen|2009]] |align=left|'''10de''' |13||5||0||8||235||249||-14||7||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2010 Super 14-seisoen|2010]] |align=left|'''2de''' |13|| 9 || 0 || 4 || 365 || 171 || 194 || 8 || '''44''' ||Verloor in eindstryd teen [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] |} === Superrugby === Die volgende tabel som die Stormers se Superrugby-uitslae op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="300"|Notas |- align=center |align=left|[[2011 Superrugbyseisoen|2011]] |align=left|'''2de''' ||16|| 12 || 0 || 4 || 400 || 257 || +143 || 7 || '''63''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2012 Superrugbyseisoen|2012]] |align=left|'''1ste''' ||16|| 14 || 0 || 2 || 350 || 254 || +96 || 2 || '''66''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]] |- align=center |align=left|[[2013 Superrugbyseisoen|2013]] |align=left|'''7de''' ||16|| 9 || 0 || 7 || 346 || 292 || +54 || 6 || '''50''' || |- align=center |align=left|[[2014 Superrugbyseisoen|2014]] |align=left|'''11de''' |16|| 7 || 0 || 9 || 290 || 326 || &minus;36 || 4 || '''32''' || |- align=center |align=left|[[2015 Superrugbyseisoen|2015]] |align=left|'''3de''' |16|| 10 || 1 || 5 || 373 || 323 || +50 || 3 || '''45''' || Verloor in kwalifiserende rondte teen [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]] |} <small>¹ Punte toegeken vir ’n loslootjie is nie hierby ingereken nie.</small> Die volgende tabel som die Stormers se Superrugby-uitslae vir die uitgebreide toernooi van agtien spanne op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos Alg ! width="20"|Pos Groep ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="35"|+/&minus; ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2016 Superrugbyseisoen|2016]] |align=left|'''3de''' |align=left|'''2de''' || 15 || 10 || 1 || 4 || 440 || 274 || +166 || 9 || '''51''' || Verloor teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in kwarteindrondte |- align=center |align=left|[[2017 Superrugbyseisoen|2017]] |align=left|'''3de''' |align=left|'''2de''' || 15 || 10 || 0 || 5 || 490 || 436 || +54 || 3 || '''43''' || Verloor teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in kwarteindrondte |} == Huidige span == [[Lêer:Stormers super 14.jpg|duimnael|220px|regs|Die Stormers in 2006]] Stormers 2021 Verenigde Rugbykampioenskapspan {| class="toccolours" width="700" style="border-collapse: collapse;" |- |valign="top"| '''Stutte''' * [[Kwenzo Blose]] * [[Neethling Fouché]] * [[Brok Harris]] * [[Steven Kitshoff]] * [[Leon Lyons]] * [[Frans Malherbe]] * [[Lee-Marvin Mazibuko]] * [[Sazi Sandi]] * [[Ali Vermaak]] '''Hakers''' * [[Wilmar Arnoldi]] * [[JJ Kotze]] * [[Scarra Ntubeni]] * [[Chad Solomon]] * [[Andre-Hugo Venter]] '''Slotte''' * [[Connor Evans]] * [[Simon Miller]] * [[Salmaan Moerat]] ([[Kaptein (sport)|k.]]) * [[Marvin Orie]] * [[Adré Smith]] * [[Ernst van Rhyn]] ([[Kaptein (sport)|k.]]) |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Losvoorspelers''' * [[Hacjivah Dayimani]] * [[Ben-Jason Dixon]] * [[Johan du Toit]] * [[Willie Engelbrecht]] * [[Deon Fourie]] * [[Junior Pokomela]] * [[Evan Roos]] * [[Marcel Theunissen]] * [[Nama Xaba]] '''Skrumskakels''' * [[Thomas Bursey]] * [[Paul de Wet]] * [[Herschel Jantjies]] * [[Godlen Masimla]] * [[Stefan Ungerer]] '''Losskakels''' * [[Manie Libbok]] * [[Sacha Mngomezulu]] * [[Chris Schreuder]] * [[Tim Swiel]] * [[Kade Wolhuter]] |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Senters''' * [[Damian de Allende]] * [[Juan de Jongh]] [[Lêer:Captain sports.svg|12px|Kaptein]] * [[Daniël du Plessis (rugbyspeler)|Daniël du Plessis]] * Lyle Hendricks * [[Ruhan Nel]] * [[Rikus Pretorius]] * [[Cornel Smit]] * [[Mnombo Zwelendaba]] '''Vleuels''' * [[Angelo Davids]] * [[Sergeal Petersen]] * [[Seabelo Senatla]] * [[Rosko Specman]] * [[Leolin Zas]] '''Heelagters''' * [[Warrick Gelant]] * [[Tristan Leyds]] * [[Damian Willemse]] |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Bronne == * {{cite book |first=Matt |last=McIlraith |title=Ten Years of Super 12 |publisher=Hodder Moa |location=Auckland, New Zealand |year=2005 |isbn=1-86971-025-8 }} == Eksterne skakels == {{commonscat|Stormers}} * {{en}} [http://www.thestormers.com/ Amptelike webblad] * {{en}} [http://www.stormersrugby.com/ Latest Stormers SuperRugby news] * {{en}} [http://www.wprugby.com/ Western Province Rugby] * {{en}} [http://www.sarugby.net/ sarugby.net] * {{en}} [http://www.itsrugby.co.uk/team-stormers.html Statistics] op itsrugby.co.uk {{Superrugby}} [[Kategorie:Sport in Kaapstad]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse Superrugbyspanne]] 2c5p772txa7wir6bbp3770oikqqxeq1 2520683 2520677 2022-08-21T13:04:24Z Aliwal2012 39067 /* Huidige span */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Rugbyspan | spannaam = Stormers | beeld = Logo Stormers Rugby.png | unie = <!-- Unie wat rugby in die provinsie, streek of klub beheer --> | bynaam = | embleem = | kaptein = Salmaan Moerat<br/>Ernst van Rhyn | afrigter = [[Robbie Fleck]] | gestig = 1997 (as Westelike Provinsie) | ligging = [[Kaapstad]] | streek = Kaapstad, Kaapse Wynlande, Weskus | stadion = [[Kaapstad-stadion]] | kapasiteit = 51&nbsp;900 | liga = [[Verenigde Rugbykampioenskap]] | seisoen = 2021 | posisie = 1ste | president = | ceo = | patroon_la1 = _Stormersleft16 | patroon_b1 = _Stormerskit16 | patroon_ra1 = _Stormersright16 | patroon_so1 = _Stormerssocks16 | patroon_sh1 = _Stormersshorts16 | linkerarm1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | liggaam1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | regterarm1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | broek1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | kouse1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | patroon_la2 = _Stormersleft16b | patroon_b2 = _Stormerskit16b | patroon_ra2 = _Stormersright16b | patroon_so2 = _Stormerssocks16b | patroon_sh2 = _Stormersshorts16b | linkerarm2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | liggaam2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | regterarm2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | broek2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | kouse2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | statistiek = Statistiek | wedstryde = | toppuntebehaler = | meestedrieë = | jongstespeler = | eerste = [[Sharks (Superrugbyspan)|Natal]] 28 – 22 '''Westelike Provinsie'''<BR/>(2 Maart 1996) | grootwen = '''Stormers''' 56 – 18 [[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]<BR/>(14 Maart 2009) | grootverloor = [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] 75 – 14 '''Stormers'''<BR/>(28 April 2005) | url = www.thestormers.com | unieurl = }} Die '''Stormers''' (weens borgskapredes ook bekend as die '''DHL Stormers''') is ’n [[Suid-Afrika]]anse [[rugby]]span wat aan [[Superrugby]] deelgeneem het van 1996 tot 2020, en sedert 2021 aan die [[Verenigde Rugbykampioenskap]]. Die Stormers het laasgenoemde toernooi in 2021 gewen, nadat hulle reeds tweekeer in die halfeindrondte van Superrugby gespeel het, in 1999 en 2004. Die huidige kapteins van die span is Salmaan Moerat en Ernst van Rhyn. Die span se basis is in Kaapstad en is gesentreer om die [[Westelike Provinsie]] se [[Curriebeker]]span maar trek ook spelers van die [[Boland Kavaliers|Boland]] (wat die gebiede van die [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit|Kaapse Wynlande]] en die [[Weskus]] dek met hul tuiswedstryde in [[Wellington, Wes-Kaap|Welllington]]). In 2005 het die Stormers ook spelers van die Suidwestelike Distrikte in [[George]] gebruik, wat beteken het dat hulle spelers van al drie unies in die Wes-Kaap gebruik het. Met die herskikking van die konsessiegebiede wat gevolg het op die uitbreiding van die kompetisie, het die SWD-spelers oorgeskuif na die konsessiegebied van die [[Southern Spears (Superrugbyspan)|Southern Spears]], wat oorspronklik in 2007 tot die Super 14 sou toetree maar later onttrek is. Voor 1998 het Suid-Afrika nie van ’n konsessiestelsel gebruik gemaak vir die Super 12 nie. Die sterkste 4 spanne in die Curriebekerkompetisie is eerder genooi om in die Super 12 te speel. In 1996 het die Stormers gekwalifiseer en deelgeneem in die kompetisie as die Westelike Provinsie. In 1997 het hulle egter nie gekwalifiseer nie en moes plek maak vir die [[Cheetahs|Vrystaat]]. == Kleure == Die heel eerste Stormerstrui en kenteken in 1998 het bestaan uit die kleure van die drie unies wat deel van die streekskonsessie was - die WP, SWD en Boland. Daar was vyf kleure vervat in die trui - blou, wit, rooi, groen en goud - en ’n driehoekige kenteken met ’n golfeffek daarin. Een koerant het dit as volg beskryf: "Dit lyk soos roereier waarin ’n boksie Smarties gegooi is." In 1999 het die trui drasties verander na ’n eenvoudige en treffende swart trui en broek met swart en wit "barbarian" kouse, groot nommers en die nou bekende weerligstraallogo op die bors. Die skuif na swart is gedoen om die spel aantrekliker te maak vir ’n breër Kaapse ondersteunerspubliek en swart het een van die hoofonderdele van die Stormers-handelsmerk geword. In 2007 is die trui weer verander, hierdie keer van swart na vlootblou om die sameloping van die Stormers en die WP aan te toon. == Geskiedenis == Met die bekendstelling van die Super 12 in 1996 het Australië en Nieu-Seeland konsessiegebaseerde modelle vir hul provinsiale spanne in die nuwe toernooi geskep. Suid-Afrikaanse spanne is egter bepaal deur die uitslag van die vorige seisoen se Curriebekerkompetisie, met die top vier spanne wat aan die Super 12 sou deelneem. Nuweland het die Super 12 ervaar in die era toe hierdie model gebruik is toe die Westelike Provinsie gekwalifiseer het die vir [[1996 Super 12-seisoen|eerste seisoen]]. Die span het egter nie baie goed gevaar nie en kon slegs drie wedstryde uit elf wen. Hulle het tweede laaste op die punteleër geëindig. Die [[Lions (Superrugbyspan)|Transvaal]] en [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Wellington Hurricanes]] het ewe veel wedstryde gewen maar het meer bonuspunte gehad en dus bo die Stormers geëindig. Die volgende seisoen, in [[1997 Super 12-seisoen|1997]], het die Westelike Provinsie nie weer gekwalifiseer vir die Super 12 nie. Die Suid-Afrikaanse spanne vir daardie jaar was [[Natal Sharks|Natal]], [[Goue Leeus|Transvaal]], [[Cheetahs|Vrystaat]] en [[Blou Bulle|Noord-Transvaal]]. Vir die [[1998 Super 12-seisoen|volgende seisoen]] het Suid-Afrika ook geskuif na ’n konsessiegebaseerde model soortgelyk aan dié van Australië en Nieu-Seeland. Daar is vier konsessies gestig en die vorige model, waar spanne deur middel van die Curriebeker kon kwalifiseer, is laat vaar. Een van die konsessies wat gestig is, was die Western Stormers. Die Stormers se eerste seisoen was soortgelyk aan dié van die Westelike Provinsie in 1996 met drie seges maar hierdie keer ’n negende plek op die algehele punteleër. Die [[1999 Super 12-seisoen|1999]]-seisoen was meer suksesvol vir die Stormers en hulle het slegs drie wedstryde verloor; teen die [[Brumbies (Superrugbyspan)|ACT Brumbies]], [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] en die [[Lions (Superrugbyspan)|Golden Cats]]. Die Stormers het hierdie seisoen tweede geëindig, onder die [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]], en sodoende vir die eerste keer gekwalifiseer vir die uitspeelrondtes. Hulle het, weens hul posisie op die punteleër, ’n tuishalfeindstryd verdien teen die Highlanders. Hulle het egter vasgeval en die wedstryd met 33 - 18 verloor. In [[2000 Super 12-seisoen|2000]] het die Stormers die uitspeelrondtes net-net gemis met ’n vyfde plek op die punteleër op 31 punte (slegs een punt minder as die Cats en die Highlanders wat dit tot in die uitspeelrondtes gemaak het met 32 punte). In die volgende seisoen het die Stormers egter swakker gevaar en kon hulle slegs vyf wedstryde wen en hulle het uiteindelik sewende geëindig op die punteleër. Die [[2003 Super 12-seisoen|2003]]-seisoen verloop ook nie juis beter vir die Stormers nie, ten spyte van hulle 40 - 18 sege oor die Sharks. Hulle het die seisoen afgesluit met ’n negende plek. Die [[2004 Super 12-seisoen|2004]]-seisoen het dieselfde sukses as die 1999-seisoen gehad toe die Stormers gekwalifiseer het vir die uitspeelrondtes. Hulle het algeheel derde geëindig met sewe seges en 34 punte (een punt meer as die [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] wat in die vierde plek was). Die Stormers het na die Jadestadion gereis vir hul halfeindstryd teen die Crusaders. Die tuisspan het gewen met 27 - 16. In die [[2005 Super 12-seisoen|2005]]-seisoen het die Stormers teruggeval na ’n negende plek op die punteleër en kon hulle dus nie aanspraak maak op die titel van laaste Super 12-kampioene nie. Met die uitbreiding van die Super 12 na die Super 14 in [[2006 Super 14-seisoen|2006]] en die toevoeging van twee spanne (die [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]] van [[Perth]] in Australië en die [[Cheetahs (Superrugbyspan)|Cheetahs]] van [[Bloemfontein]] in Suid-Afrika) het die Stormers nie goed gevaar nie en elfde geëindig nadat hulle slegs vier wedstryde gewen het. Die [[2008 Super 14-seisoen|2008]]-seisoen was een van vernuwing vir die Stormers met die afdanking van Kobus van der Merwe en die aanstelling van die oud-Cheetahafrigter, [[Rassie Erasmus]], as die nuwe afrigter en Voorsitter van WP Rugby. Erasmus het gemik vir ’n posisie in die boonste helfte van die punteleër maar dinge het nie goed afgeskop nie. DIe Stormers het hul eerste drie wedstryde verloor, maar daarna verbete teruggeveg om uiteindelik vyfde te eindig. Hulle het dieselfde hoeveelheid punte as die Hurricanes (in vierde plek) gehad maar het ’n groter punteverskil gehandhaaf. [[2009 Super 14-seisoen|2009]] het baie belofte vir die Stormers ingehou maar hulle kon dikwels nie munt slaan uit geleenthede nie en moes uiteindelik tevrede wees met ’n tiende plek, nadat hulle slegs vyf uit dertien wedstryde kon wen. Die Stormers het egter vir die [[2010 Super 14-seisoen|2010]]-seisoen die dienste van die [[Springbok]]ke, [[Jaque Fourie]] en [[Bryan Habana]], en die Springboksewespeler, [[Fabian Juries]] bekom om hul span te versterk vir die seisoen. == Tuisstadion == [[Lêer:Stormers rugby.jpg|duimnael|links|’n Stormerswedstryd op Nuweland]] {{hoofartikel|Nuwelandstadion}} Die eerste amptelike rugbywedstryde is reeds in 1890 op Nuweland gespeel. Die stadion is deur die loop van die afgelope eeu deurlopend ontwikkel deur die [[Westelike Provinsie|Westelike Provinsie Rugby Voetbal Unie]] en sy administrateurs. Die stadion het oor die jare verskillende name gedra (hoofsaaklik om borgskapredes), maar staan deesdae slegs as Nuweland bekend (die besluit is geneem deur Investec, ’n vorige borg van die Stormers). DHL het sedertdien die borgskap oorgeneem van die span en die stadion maar het besluit om nie die stadion se naam te verander nie. Nuweland het tradisioneel die grootste skares gelok van die Super-kompetisie. In 2002 het die Stormers hul miljoenste toeskouer deur die hekke verwelkom. Die grond waarop die stadion gebou is, is in 1888 gekoop en die stadion het tans sitplek vir 51&nbsp;900 mense. Ná etlike jare op Nuweland het die Westelike Provinsie Rugbyadministrateurs in 2021 besluit om die span se tuisveld na die [[Kaapstad-stadion]] te verskuif. == Seisoenuitslae == === Super 12 === Die volgende tabel som die Stormers se Super 12-uitslae op:<ref name="lassen">{{cite web |publisher=Lassen Creative Technologies Ltd |title=Superrugby spanbesonderhede (Stormers) |url=http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=11#hrh |access-date=10 Desember 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191102015705/http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=11#hrh |archive-date= 2 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="300"|Notas |- align=center |align=left|[[1996 Super 12-seisoen|1996]] |align=left|'''11de''' |11||3||1||7||251||353||-101||1||'''15'''|| As Westelike Provinsie |- align=center |align=left|[[1998 Super 12-seisoen|1998]] |align=left|'''9de''' |11||3||0||8||248||364||-116||6||'''18'''|| |- align=center |align=left|[[1999 Super 12-seisoen|1999]] |align=left|'''2de''' |11||8||0||3||290||244||+46||4||'''36'''|| Verloor in halfeindrondte teen [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] |- align=center |align=left|[[2000 Super 12-seisoen|2000]] |align=left|'''5de''' |11||6||1||4||298||276||+22||5||'''31'''|| |- align=center |align=left|[[2001 Super 12-seisoen|2001]] |align=left|'''7de''' |11||5||0||6||278||285||-7||6||'''26'''|| |- align=center |align=left|[[2002 Super 12-seisoen|2002]] |align=left|'''7de''' |11||5||0||6||310||314||-4||7||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2003 Super 12-seisoen|2003]] |align=left|'''9de''' |11||5||0||6||255||354||-99||3||'''23'''|| |- align=center |align=left|[[2004 Super 12-seisoen|2004]] |align=left|'''3de''' |11||7||0||4||286||260||+26||5||'''33'''|| Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2005 Super 12-seisoen|2005]] |align=left|'''9de''' |11||3||1||7||215||320||-105||4||'''18'''|| |} === Super 14 === Die volgende tabel som die Stormers se Super 14-uitslae op:<ref name="lassen"/> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2006 Super 14-seisoen|2006]] |align=left|'''11de''' |13||4||1||8||263||334||-71||5||'''23'''|| |- align=center |align=left|[[2007 Super 14-seisoen|2007]] |align=left|'''10de''' |13||6||0||7||249||326||-77||3||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2008 Super 14-seisoen|2008]] |align=left|'''5de''' |13||8||1||4||269||211||+58||7||'''41'''|| |- align=center |align=left|[[2009 Super 14-seisoen|2009]] |align=left|'''10de''' |13||5||0||8||235||249||-14||7||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2010 Super 14-seisoen|2010]] |align=left|'''2de''' |13|| 9 || 0 || 4 || 365 || 171 || 194 || 8 || '''44''' ||Verloor in eindstryd teen [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] |} === Superrugby === Die volgende tabel som die Stormers se Superrugby-uitslae op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="300"|Notas |- align=center |align=left|[[2011 Superrugbyseisoen|2011]] |align=left|'''2de''' ||16|| 12 || 0 || 4 || 400 || 257 || +143 || 7 || '''63''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2012 Superrugbyseisoen|2012]] |align=left|'''1ste''' ||16|| 14 || 0 || 2 || 350 || 254 || +96 || 2 || '''66''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]] |- align=center |align=left|[[2013 Superrugbyseisoen|2013]] |align=left|'''7de''' ||16|| 9 || 0 || 7 || 346 || 292 || +54 || 6 || '''50''' || |- align=center |align=left|[[2014 Superrugbyseisoen|2014]] |align=left|'''11de''' |16|| 7 || 0 || 9 || 290 || 326 || &minus;36 || 4 || '''32''' || |- align=center |align=left|[[2015 Superrugbyseisoen|2015]] |align=left|'''3de''' |16|| 10 || 1 || 5 || 373 || 323 || +50 || 3 || '''45''' || Verloor in kwalifiserende rondte teen [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]] |} <small>¹ Punte toegeken vir ’n loslootjie is nie hierby ingereken nie.</small> Die volgende tabel som die Stormers se Superrugby-uitslae vir die uitgebreide toernooi van agtien spanne op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos Alg ! width="20"|Pos Groep ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="35"|+/&minus; ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2016 Superrugbyseisoen|2016]] |align=left|'''3de''' |align=left|'''2de''' || 15 || 10 || 1 || 4 || 440 || 274 || +166 || 9 || '''51''' || Verloor teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in kwarteindrondte |- align=center |align=left|[[2017 Superrugbyseisoen|2017]] |align=left|'''3de''' |align=left|'''2de''' || 15 || 10 || 0 || 5 || 490 || 436 || +54 || 3 || '''43''' || Verloor teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in kwarteindrondte |} == Huidige span == [[Lêer:Stormers super 14.jpg|duimnael|220px|regs|Die Stormers in 2006]] Stormers 2021 Verenigde Rugbykampioenskapspan {| class="toccolours" width="700" style="border-collapse: collapse;" |- |valign="top"| '''Stutte''' * [[Kwenzo Blose]] * [[Neethling Fouché]] * [[Brok Harris]] * [[Steven Kitshoff]] * [[Leon Lyons]] * [[Frans Malherbe]] * [[Lee-Marvin Mazibuko]] * [[Sazi Sandi]] * [[Ali Vermaak]] '''Hakers''' * [[Wilmar Arnoldi]] * [[JJ Kotze]] * [[Scarra Ntubeni]] * [[Chad Solomon]] * [[Andre-Hugo Venter]] '''Slotte''' * [[Connor Evans]] * [[Simon Miller]] * [[Salmaan Moerat]] [[Lêer:Captain sports.svg|12px|Kaptein]] * [[Marvin Orie]] * [[Adré Smith]] * [[Ernst van Rhyn]] [[Lêer:Captain sports.svg|12px|Kaptein]] |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Losvoorspelers''' * [[Hacjivah Dayimani]] * [[Ben-Jason Dixon]] * [[Johan du Toit]] * [[Willie Engelbrecht]] * [[Deon Fourie]] * [[Junior Pokomela]] * [[Evan Roos]] * [[Marcel Theunissen]] * [[Nama Xaba]] '''Skrumskakels''' * [[Thomas Bursey]] * [[Paul de Wet]] * [[Herschel Jantjies]] * [[Godlen Masimla]] * [[Stefan Ungerer]] '''Losskakels''' * [[Manie Libbok]] * [[Sacha Mngomezulu]] * [[Chris Schreuder]] * [[Tim Swiel]] * [[Kade Wolhuter]] |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Senters''' * [[Damian de Allende]] * [[Juan de Jongh]] * [[Daniël du Plessis (rugbyspeler)|Daniël du Plessis]] * Lyle Hendricks * [[Ruhan Nel]] * [[Rikus Pretorius]] * [[Cornel Smit]] * [[Mnombo Zwelendaba]] '''Vleuels''' * [[Angelo Davids]] * [[Sergeal Petersen]] * [[Seabelo Senatla]] * [[Rosko Specman]] * [[Leolin Zas]] '''Heelagters''' * [[Warrick Gelant]] * [[Tristan Leyds]] * [[Damian Willemse]] |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Bronne == * {{cite book |first=Matt |last=McIlraith |title=Ten Years of Super 12 |publisher=Hodder Moa |location=Auckland, New Zealand |year=2005 |isbn=1-86971-025-8 }} == Eksterne skakels == {{commonscat|Stormers}} * {{en}} [http://www.thestormers.com/ Amptelike webblad] * {{en}} [http://www.stormersrugby.com/ Latest Stormers SuperRugby news] * {{en}} [http://www.wprugby.com/ Western Province Rugby] * {{en}} [http://www.sarugby.net/ sarugby.net] * {{en}} [http://www.itsrugby.co.uk/team-stormers.html Statistics] op itsrugby.co.uk {{Superrugby}} [[Kategorie:Sport in Kaapstad]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse Superrugbyspanne]] m74efq048x8rt2ook3qc1oxhx8trio5 2520735 2520683 2022-08-21T18:55:34Z Aliwal2012 39067 afrigter = John Dobson wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Rugbyspan | spannaam = Stormers | beeld = Logo Stormers Rugby.png | unie = <!-- Unie wat rugby in die provinsie, streek of klub beheer --> | bynaam = | embleem = | kaptein = Salmaan Moerat<br/>Ernst van Rhyn | afrigter = [[John Dobson]] | gestig = 1997 (as Westelike Provinsie) | ligging = [[Kaapstad]] | streek = Kaapstad, Kaapse Wynlande, Weskus | stadion = [[Kaapstad-stadion]] | kapasiteit = 51&nbsp;900 | liga = [[Verenigde Rugbykampioenskap]] | seisoen = 2021 | posisie = 1ste | president = | ceo = | patroon_la1 = _Stormersleft16 | patroon_b1 = _Stormerskit16 | patroon_ra1 = _Stormersright16 | patroon_so1 = _Stormerssocks16 | patroon_sh1 = _Stormersshorts16 | linkerarm1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | liggaam1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | regterarm1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | broek1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | kouse1 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | patroon_la2 = _Stormersleft16b | patroon_b2 = _Stormerskit16b | patroon_ra2 = _Stormersright16b | patroon_so2 = _Stormerssocks16b | patroon_sh2 = _Stormersshorts16b | linkerarm2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | liggaam2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | regterarm2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | broek2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | kouse2 = FFFFFF<!--hierdie kleur is slegs ingevul om die patroon te laat vertoon--> | statistiek = Statistiek | wedstryde = | toppuntebehaler = | meestedrieë = | jongstespeler = | eerste = [[Sharks (Superrugbyspan)|Natal]] 28 – 22 '''Westelike Provinsie'''<BR/>(2 Maart 1996) | grootwen = '''Stormers''' 56 – 18 [[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]<BR/>(14 Maart 2009) | grootverloor = [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] 75 – 14 '''Stormers'''<BR/>(28 April 2005) | url = www.thestormers.com | unieurl = }} Die '''Stormers''' (weens borgskapredes ook bekend as die '''DHL Stormers''') is ’n [[Suid-Afrika]]anse [[rugby]]span wat aan [[Superrugby]] deelgeneem het van 1996 tot 2020, en sedert 2021 aan die [[Verenigde Rugbykampioenskap]]. Die Stormers het laasgenoemde toernooi in 2021 gewen, nadat hulle reeds tweekeer in die halfeindrondte van Superrugby gespeel het, in 1999 en 2004. Die huidige kapteins van die span is Salmaan Moerat en Ernst van Rhyn. Die span se basis is in Kaapstad en is gesentreer om die [[Westelike Provinsie]] se [[Curriebeker]]span maar trek ook spelers van die [[Boland Kavaliers|Boland]] (wat die gebiede van die [[Kaapse Wynlande-distriksmunisipaliteit|Kaapse Wynlande]] en die [[Weskus]] dek met hul tuiswedstryde in [[Wellington, Wes-Kaap|Welllington]]). In 2005 het die Stormers ook spelers van die Suidwestelike Distrikte in [[George]] gebruik, wat beteken het dat hulle spelers van al drie unies in die Wes-Kaap gebruik het. Met die herskikking van die konsessiegebiede wat gevolg het op die uitbreiding van die kompetisie, het die SWD-spelers oorgeskuif na die konsessiegebied van die [[Southern Spears (Superrugbyspan)|Southern Spears]], wat oorspronklik in 2007 tot die Super 14 sou toetree maar later onttrek is. Voor 1998 het Suid-Afrika nie van ’n konsessiestelsel gebruik gemaak vir die Super 12 nie. Die sterkste 4 spanne in die Curriebekerkompetisie is eerder genooi om in die Super 12 te speel. In 1996 het die Stormers gekwalifiseer en deelgeneem in die kompetisie as die Westelike Provinsie. In 1997 het hulle egter nie gekwalifiseer nie en moes plek maak vir die [[Cheetahs|Vrystaat]]. == Kleure == Die heel eerste Stormerstrui en kenteken in 1998 het bestaan uit die kleure van die drie unies wat deel van die streekskonsessie was - die WP, SWD en Boland. Daar was vyf kleure vervat in die trui - blou, wit, rooi, groen en goud - en ’n driehoekige kenteken met ’n golfeffek daarin. Een koerant het dit as volg beskryf: "Dit lyk soos roereier waarin ’n boksie Smarties gegooi is." In 1999 het die trui drasties verander na ’n eenvoudige en treffende swart trui en broek met swart en wit "barbarian" kouse, groot nommers en die nou bekende weerligstraallogo op die bors. Die skuif na swart is gedoen om die spel aantrekliker te maak vir ’n breër Kaapse ondersteunerspubliek en swart het een van die hoofonderdele van die Stormers-handelsmerk geword. In 2007 is die trui weer verander, hierdie keer van swart na vlootblou om die sameloping van die Stormers en die WP aan te toon. == Geskiedenis == Met die bekendstelling van die Super 12 in 1996 het Australië en Nieu-Seeland konsessiegebaseerde modelle vir hul provinsiale spanne in die nuwe toernooi geskep. Suid-Afrikaanse spanne is egter bepaal deur die uitslag van die vorige seisoen se Curriebekerkompetisie, met die top vier spanne wat aan die Super 12 sou deelneem. Nuweland het die Super 12 ervaar in die era toe hierdie model gebruik is toe die Westelike Provinsie gekwalifiseer het die vir [[1996 Super 12-seisoen|eerste seisoen]]. Die span het egter nie baie goed gevaar nie en kon slegs drie wedstryde uit elf wen. Hulle het tweede laaste op die punteleër geëindig. Die [[Lions (Superrugbyspan)|Transvaal]] en [[Hurricanes (Superrugbyspan)|Wellington Hurricanes]] het ewe veel wedstryde gewen maar het meer bonuspunte gehad en dus bo die Stormers geëindig. Die volgende seisoen, in [[1997 Super 12-seisoen|1997]], het die Westelike Provinsie nie weer gekwalifiseer vir die Super 12 nie. Die Suid-Afrikaanse spanne vir daardie jaar was [[Natal Sharks|Natal]], [[Goue Leeus|Transvaal]], [[Cheetahs|Vrystaat]] en [[Blou Bulle|Noord-Transvaal]]. Vir die [[1998 Super 12-seisoen|volgende seisoen]] het Suid-Afrika ook geskuif na ’n konsessiegebaseerde model soortgelyk aan dié van Australië en Nieu-Seeland. Daar is vier konsessies gestig en die vorige model, waar spanne deur middel van die Curriebeker kon kwalifiseer, is laat vaar. Een van die konsessies wat gestig is, was die Western Stormers. Die Stormers se eerste seisoen was soortgelyk aan dié van die Westelike Provinsie in 1996 met drie seges maar hierdie keer ’n negende plek op die algehele punteleër. Die [[1999 Super 12-seisoen|1999]]-seisoen was meer suksesvol vir die Stormers en hulle het slegs drie wedstryde verloor; teen die [[Brumbies (Superrugbyspan)|ACT Brumbies]], [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] en die [[Lions (Superrugbyspan)|Golden Cats]]. Die Stormers het hierdie seisoen tweede geëindig, onder die [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]], en sodoende vir die eerste keer gekwalifiseer vir die uitspeelrondtes. Hulle het, weens hul posisie op die punteleër, ’n tuishalfeindstryd verdien teen die Highlanders. Hulle het egter vasgeval en die wedstryd met 33 - 18 verloor. In [[2000 Super 12-seisoen|2000]] het die Stormers die uitspeelrondtes net-net gemis met ’n vyfde plek op die punteleër op 31 punte (slegs een punt minder as die Cats en die Highlanders wat dit tot in die uitspeelrondtes gemaak het met 32 punte). In die volgende seisoen het die Stormers egter swakker gevaar en kon hulle slegs vyf wedstryde wen en hulle het uiteindelik sewende geëindig op die punteleër. Die [[2003 Super 12-seisoen|2003]]-seisoen verloop ook nie juis beter vir die Stormers nie, ten spyte van hulle 40 - 18 sege oor die Sharks. Hulle het die seisoen afgesluit met ’n negende plek. Die [[2004 Super 12-seisoen|2004]]-seisoen het dieselfde sukses as die 1999-seisoen gehad toe die Stormers gekwalifiseer het vir die uitspeelrondtes. Hulle het algeheel derde geëindig met sewe seges en 34 punte (een punt meer as die [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] wat in die vierde plek was). Die Stormers het na die Jadestadion gereis vir hul halfeindstryd teen die Crusaders. Die tuisspan het gewen met 27 - 16. In die [[2005 Super 12-seisoen|2005]]-seisoen het die Stormers teruggeval na ’n negende plek op die punteleër en kon hulle dus nie aanspraak maak op die titel van laaste Super 12-kampioene nie. Met die uitbreiding van die Super 12 na die Super 14 in [[2006 Super 14-seisoen|2006]] en die toevoeging van twee spanne (die [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]] van [[Perth]] in Australië en die [[Cheetahs (Superrugbyspan)|Cheetahs]] van [[Bloemfontein]] in Suid-Afrika) het die Stormers nie goed gevaar nie en elfde geëindig nadat hulle slegs vier wedstryde gewen het. Die [[2008 Super 14-seisoen|2008]]-seisoen was een van vernuwing vir die Stormers met die afdanking van Kobus van der Merwe en die aanstelling van die oud-Cheetahafrigter, [[Rassie Erasmus]], as die nuwe afrigter en Voorsitter van WP Rugby. Erasmus het gemik vir ’n posisie in die boonste helfte van die punteleër maar dinge het nie goed afgeskop nie. DIe Stormers het hul eerste drie wedstryde verloor, maar daarna verbete teruggeveg om uiteindelik vyfde te eindig. Hulle het dieselfde hoeveelheid punte as die Hurricanes (in vierde plek) gehad maar het ’n groter punteverskil gehandhaaf. [[2009 Super 14-seisoen|2009]] het baie belofte vir die Stormers ingehou maar hulle kon dikwels nie munt slaan uit geleenthede nie en moes uiteindelik tevrede wees met ’n tiende plek, nadat hulle slegs vyf uit dertien wedstryde kon wen. Die Stormers het egter vir die [[2010 Super 14-seisoen|2010]]-seisoen die dienste van die [[Springbok]]ke, [[Jaque Fourie]] en [[Bryan Habana]], en die Springboksewespeler, [[Fabian Juries]] bekom om hul span te versterk vir die seisoen. == Tuisstadion == [[Lêer:Stormers rugby.jpg|duimnael|links|’n Stormerswedstryd op Nuweland]] {{hoofartikel|Nuwelandstadion}} Die eerste amptelike rugbywedstryde is reeds in 1890 op Nuweland gespeel. Die stadion is deur die loop van die afgelope eeu deurlopend ontwikkel deur die [[Westelike Provinsie|Westelike Provinsie Rugby Voetbal Unie]] en sy administrateurs. Die stadion het oor die jare verskillende name gedra (hoofsaaklik om borgskapredes), maar staan deesdae slegs as Nuweland bekend (die besluit is geneem deur Investec, ’n vorige borg van die Stormers). DHL het sedertdien die borgskap oorgeneem van die span en die stadion maar het besluit om nie die stadion se naam te verander nie. Nuweland het tradisioneel die grootste skares gelok van die Super-kompetisie. In 2002 het die Stormers hul miljoenste toeskouer deur die hekke verwelkom. Die grond waarop die stadion gebou is, is in 1888 gekoop en die stadion het tans sitplek vir 51&nbsp;900 mense. Ná etlike jare op Nuweland het die Westelike Provinsie Rugbyadministrateurs in 2021 besluit om die span se tuisveld na die [[Kaapstad-stadion]] te verskuif. == Seisoenuitslae == === Super 12 === Die volgende tabel som die Stormers se Super 12-uitslae op:<ref name="lassen">{{cite web |publisher=Lassen Creative Technologies Ltd |title=Superrugby spanbesonderhede (Stormers) |url=http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=11#hrh |access-date=10 Desember 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191102015705/http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=11#hrh |archive-date= 2 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="300"|Notas |- align=center |align=left|[[1996 Super 12-seisoen|1996]] |align=left|'''11de''' |11||3||1||7||251||353||-101||1||'''15'''|| As Westelike Provinsie |- align=center |align=left|[[1998 Super 12-seisoen|1998]] |align=left|'''9de''' |11||3||0||8||248||364||-116||6||'''18'''|| |- align=center |align=left|[[1999 Super 12-seisoen|1999]] |align=left|'''2de''' |11||8||0||3||290||244||+46||4||'''36'''|| Verloor in halfeindrondte teen [[Highlanders (Superrugbyspan)|Otago Highlanders]] |- align=center |align=left|[[2000 Super 12-seisoen|2000]] |align=left|'''5de''' |11||6||1||4||298||276||+22||5||'''31'''|| |- align=center |align=left|[[2001 Super 12-seisoen|2001]] |align=left|'''7de''' |11||5||0||6||278||285||-7||6||'''26'''|| |- align=center |align=left|[[2002 Super 12-seisoen|2002]] |align=left|'''7de''' |11||5||0||6||310||314||-4||7||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2003 Super 12-seisoen|2003]] |align=left|'''9de''' |11||5||0||6||255||354||-99||3||'''23'''|| |- align=center |align=left|[[2004 Super 12-seisoen|2004]] |align=left|'''3de''' |11||7||0||4||286||260||+26||5||'''33'''|| Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2005 Super 12-seisoen|2005]] |align=left|'''9de''' |11||3||1||7||215||320||-105||4||'''18'''|| |} === Super 14 === Die volgende tabel som die Stormers se Super 14-uitslae op:<ref name="lassen"/> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2006 Super 14-seisoen|2006]] |align=left|'''11de''' |13||4||1||8||263||334||-71||5||'''23'''|| |- align=center |align=left|[[2007 Super 14-seisoen|2007]] |align=left|'''10de''' |13||6||0||7||249||326||-77||3||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2008 Super 14-seisoen|2008]] |align=left|'''5de''' |13||8||1||4||269||211||+58||7||'''41'''|| |- align=center |align=left|[[2009 Super 14-seisoen|2009]] |align=left|'''10de''' |13||5||0||8||235||249||-14||7||'''27'''|| |- align=center |align=left|[[2010 Super 14-seisoen|2010]] |align=left|'''2de''' |13|| 9 || 0 || 4 || 365 || 171 || 194 || 8 || '''44''' ||Verloor in eindstryd teen [[Bulls (Superrugbyspan)|Bulls]] |} === Superrugby === Die volgende tabel som die Stormers se Superrugby-uitslae op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/- ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="300"|Notas |- align=center |align=left|[[2011 Superrugbyseisoen|2011]] |align=left|'''2de''' ||16|| 12 || 0 || 4 || 400 || 257 || +143 || 7 || '''63''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2012 Superrugbyseisoen|2012]] |align=left|'''1ste''' ||16|| 14 || 0 || 2 || 350 || 254 || +96 || 2 || '''66''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]] |- align=center |align=left|[[2013 Superrugbyseisoen|2013]] |align=left|'''7de''' ||16|| 9 || 0 || 7 || 346 || 292 || +54 || 6 || '''50''' || |- align=center |align=left|[[2014 Superrugbyseisoen|2014]] |align=left|'''11de''' |16|| 7 || 0 || 9 || 290 || 326 || &minus;36 || 4 || '''32''' || |- align=center |align=left|[[2015 Superrugbyseisoen|2015]] |align=left|'''3de''' |16|| 10 || 1 || 5 || 373 || 323 || +50 || 3 || '''45''' || Verloor in kwalifiserende rondte teen [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]] |} <small>¹ Punte toegeken vir ’n loslootjie is nie hierby ingereken nie.</small> Die volgende tabel som die Stormers se Superrugby-uitslae vir die uitgebreide toernooi van agtien spanne op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos Alg ! width="20"|Pos Groep ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="35"|+/&minus; ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2016 Superrugbyseisoen|2016]] |align=left|'''3de''' |align=left|'''2de''' || 15 || 10 || 1 || 4 || 440 || 274 || +166 || 9 || '''51''' || Verloor teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in kwarteindrondte |- align=center |align=left|[[2017 Superrugbyseisoen|2017]] |align=left|'''3de''' |align=left|'''2de''' || 15 || 10 || 0 || 5 || 490 || 436 || +54 || 3 || '''43''' || Verloor teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in kwarteindrondte |} == Huidige span == [[Lêer:Stormers super 14.jpg|duimnael|220px|regs|Die Stormers in 2006]] Stormers 2021 Verenigde Rugbykampioenskapspan {| class="toccolours" width="700" style="border-collapse: collapse;" |- |valign="top"| '''Stutte''' * [[Kwenzo Blose]] * [[Neethling Fouché]] * [[Brok Harris]] * [[Steven Kitshoff]] * [[Leon Lyons]] * [[Frans Malherbe]] * [[Lee-Marvin Mazibuko]] * [[Sazi Sandi]] * [[Ali Vermaak]] '''Hakers''' * [[Wilmar Arnoldi]] * [[JJ Kotze]] * [[Scarra Ntubeni]] * [[Chad Solomon]] * [[Andre-Hugo Venter]] '''Slotte''' * [[Connor Evans]] * [[Simon Miller]] * [[Salmaan Moerat]] [[Lêer:Captain sports.svg|12px|Kaptein]] * [[Marvin Orie]] * [[Adré Smith]] * [[Ernst van Rhyn]] [[Lêer:Captain sports.svg|12px|Kaptein]] |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Losvoorspelers''' * [[Hacjivah Dayimani]] * [[Ben-Jason Dixon]] * [[Johan du Toit]] * [[Willie Engelbrecht]] * [[Deon Fourie]] * [[Junior Pokomela]] * [[Evan Roos]] * [[Marcel Theunissen]] * [[Nama Xaba]] '''Skrumskakels''' * [[Thomas Bursey]] * [[Paul de Wet]] * [[Herschel Jantjies]] * [[Godlen Masimla]] * [[Stefan Ungerer]] '''Losskakels''' * [[Manie Libbok]] * [[Sacha Mngomezulu]] * [[Chris Schreuder]] * [[Tim Swiel]] * [[Kade Wolhuter]] |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Senters''' * [[Damian de Allende]] * [[Juan de Jongh]] * [[Daniël du Plessis (rugbyspeler)|Daniël du Plessis]] * Lyle Hendricks * [[Ruhan Nel]] * [[Rikus Pretorius]] * [[Cornel Smit]] * [[Mnombo Zwelendaba]] '''Vleuels''' * [[Angelo Davids]] * [[Sergeal Petersen]] * [[Seabelo Senatla]] * [[Rosko Specman]] * [[Leolin Zas]] '''Heelagters''' * [[Warrick Gelant]] * [[Tristan Leyds]] * [[Damian Willemse]] |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Bronne == * {{cite book |first=Matt |last=McIlraith |title=Ten Years of Super 12 |publisher=Hodder Moa |location=Auckland, New Zealand |year=2005 |isbn=1-86971-025-8 }} == Eksterne skakels == {{commonscat|Stormers}} * {{en}} [http://www.thestormers.com/ Amptelike webblad] * {{en}} [http://www.stormersrugby.com/ Latest Stormers SuperRugby news] * {{en}} [http://www.wprugby.com/ Western Province Rugby] * {{en}} [http://www.sarugby.net/ sarugby.net] * {{en}} [http://www.itsrugby.co.uk/team-stormers.html Statistics] op itsrugby.co.uk {{Superrugby}} [[Kategorie:Sport in Kaapstad]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse Superrugbyspanne]] 9fp3et28dzmlax88e762ojkbnfvaau6 0 46097 2520696 2519146 2022-08-21T13:43:09Z Aliwal2012 39067 /* Huidige span */ Verenigde_Rugbykampioenskapspan wikitext text/x-wiki : ''Vir die Vodacom- en Curriebekerspan, sien [[Blou Bulle]].'' {{Inligtingskas Rugbyspan | spannaam = Bulls | beeld = BullsRugbyClubLogo.png | unie = Blou Bulle Maatskappy | bynaam = | embleem = | afrigter = [[Jake White]] | kaptein = [[Marcell Coetzee]] | gestig = 1997 | ligging = [[Pretoria]], [[Suid-Afrika]] | streek = [[Pretoria]], [[Gauteng]], [[Limpopoprovinsie]] | stadion = [[Loftus Versfeld]] | kapasiteit = 51&nbsp;762 | liga = [[Verenigde Rugbykampioenskap]] | seisoen = 2021 | posisie = 2de Suid-Afrikaanse skild | president = | ceo = | patroon_la1 = _Bullsleft16 | patroon_b1 = _Bullskit16 | patroon_ra1 = _Bullsright16 | patroon_sh1 = _Bullsshorts15 | patroon_so1 = _Bullssocks15 | linkerarm1 = 0099ff | liggaam1 = 0099ff | regterarm1 = 0099ff | broek1 = 000080 | kouse1 = 000080 | patroon_la2 = _Bullsleft16b | patroon_b2 = _Bullskit16b | patroon_ra2 = _Bullsright16b | patroon_sh2 = | patroon_so2 = | linkerarm2 = 000000 | liggaam2 = 000000 | regterarm2 = 000000 | broek2 = 000000 | kouse2 = 000000 | statistiek = Statistiek | wedstryde = '''122''' [[Morné Steyn]] | toppuntebehaler = | meestedrieë = '''37''' [[Bryan Habana]] | jongstespeler = | eerste = '''Noord-Transvaal''' 30 – 8 [[Sharks (Superrugbyspan)|Natal]]<br />(9 Maart 1996) | grootwen = '''Bulls''' 92 – 3 [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]]<br />(5 Mei 2007) | grootverloor = [[Brumbies (Superrugbyspan)|ACT Brumbies]] 73 – 9 '''Noordelike Bulls'''<br />(27 Maart 1999) | url = www.thebulls.co.za | unieurl = }} Die '''Bulls''' (weens borgskapredes bekend as die '''[[Vodacom]] Bulls''') is ’n [[Suid-Afrika]]anse [[rugby]]span wat aan [[Superrugby]] deelgeneem het van 1996 tot 2020, en sedert 2021 aan die [[Verenigde Rugbykampioenskap]]. Die konsessie sluit [[Pretoria]], die [[Limpopoprovinsie]] en die Oosrand in. In terme van [[Curriebeker]]spanne kom die Bullsspelers van die [[Blou Bulle]] en die [[Valke]] af. Hulle tuiswedstryde word op [[Loftus Versfeld]] in [[Pretoria]] gespeel en die kaptein in 2021 is [[Marcell Coetzee]]. ==Geskiedenis== Voor die professionele Superrugbyliga het Noord-Transvaal (Blou Bulle) tussen 1993 en 1995 aan die [[Super 10 (Suidelike halfrond kompetisie)|Super 10]] deelgeneem waarin spanne van Suid-Afrika, Australië en Nieu-Seeland en die nasionale spanne van [[Samoaanse nasionale rugbyspan|Wes-Samoa]] en [[Tongaanse nasionale rugbyspan|Tonga]] gespeel het. Die beste drie spanne van die vorige seisoen se Curriebeker het gekwalifiseer vir die Super 10. Noord-Transvaal het in die [[Super 10 (Suidelike halfrond kompetisie)#1993 Super 10|1993 seisoen]] in poel B teen Transvaal, Nieu-Suid-Wallis, North Harbour en Waikato gespeel. Noord-Transvaal het derde geëindig in die rondomtalietoernooi. Hulle het nie aan die volgende twee seisoene deelgeneem nie. Na die professionalisering van rugby is die Super 10-toernooi hergestruktureer. Die Super 12 is op die been gebring en spanne van Australië, Nieu-Seeland en Suid-Afrika het daaraan deelneem. Australië en Nieu-Seeland het van die begin af konsessiemodelle vir hul spanne gevorm maar Suid-Afrika het besluit om die beste vier spanne van die vorige seisoen se Curriebeker vir die Super 12 te oorweeg. Noord-Transvaal was een van die spanne wat aan die heel eerste Super 12-kompetisie deelgeneem het. Die span het agt van hul elf wedstryde gewen en derde op die punteleër geëindig, naas die [[Blues (Superrugbyspan)|Auckland Blues]] en die [[Reds (Superrugbyspan)|Queensland Reds]]. Jannie Kruger van Noord-Transvaal het ook die derde meeste punte van die seisoen aangeteken. Noord-Transvaal het na Auckland gereis vir die halfeindronde maar het met 48 - 11 verloor op [[Edenpark]]. Na ’n redelik suksesvolle eerste toernooi het die Bulls ietwat teleurgestel in die volgende seisoen toe hulle net drie wedstryde kon wen (hulle het ook in drie wedstryde gelykop gespeel). Hulle het die seisoen in die agtste plek afgesluit. Na afloop van die 1997-seisoen het Suid-Afrika besluit om ook konsessies te vorm vir deelname aan die Super 12. Die Bulls is as een van die nuwe konsessies gevorm. In 1998 het die Bulls nog swakker vertoon as in 1997 toe hulle die seisoen afgesluit het in die elfde plek nadat hulle slegs drie wedstryde kon wen. Vir die volgende vier seisoene (1999 - 2002) het die Bulls die laaste plek op die punteleër beklee behalwe toe hulle in 2000 elfde was. Hulle kon in die vier seisoene slegs vier wedstryde wen en het in 2002 nie een wedstryd gewen nie en 500 punte afgestaan. Die Bulls is tot dusver die enigste span wat in een seisoen van Superrugby nie een wedstryd kon wen nie en ook om 500 of meer punte in een seisoen af te staan. Die 2003- en 2004-seisoene verloop baie beter vir die Bulls en hulle het in altwee jare sesde geëindig. In 2005 het hulle weer tot die uitspeelrondes deurgedring nadat hulle derde was na afloop van die rondomtalietoernooi. Hulle het na [[Sydney]] gereis om teen die [[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]] te speel in die halfeindronde. Die Bulls het met 23 - 13 in Sydney verloor. [[Lêer:Super 14 LineOut Bulls.JPG|duimnael|300px|Die Bulls speel teen die [[Western Force (Superrugbyspan)|Western Force]] in Perth, Australië in 2006.]] In 2006 het die Bulls weer na die uitspeelrondes deurgedring nadat hulle vierde op die punteleër geëindig het. Hierdie keer het hulle na Christchurch gereis om teen die [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] in die halfeindronde te speel. Hulle het daar met 35 - 15 verloor. 2007 was een van die Bulls se beste seisoene en hulle het 11 van hul rondomtaliewedstryde gewen. In die laaste ronde moes die Bulls met 72 punte teen die [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]] wen om ’n tuishalfeindstryd te verseker. Hulle het die Reds met 92 - 3 gewen (die grootste oorwinning tot nog toe in Superrugby) wat beteken het dat hulle tweede op die punteleër geëindig het. Dit het ook beteken dat die Bulls ’n tuishalfeindstryd<ref name=semi>{{cite web |publisher=Reuters |title=Rugby-Bulls blitz Reds 92-3 to earn home semi-final |url=http://uk.reuters.com/article/rugbyNews/idUKL0562960320070505 |date=5 Mei 2007 |access-date=6 Mei 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20090615014824/http://uk.reuters.com/article/rugbyNews/idUKL0562960320070505 |archive-date=15 Junie 2009 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> teen die wenners van die vorige seisoen, die Crusaders, behaal het. Die Bulls het die wedstryd met 27 - 12 gewen en hulle het na Durban gereis vir die eindstryd teen die [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]]. Die Bulls wen ’n spannende wedstryd na meer as 80 minute met ’n doelskop van [[Derick Hougaard]]. Nadat die sirene die einde van die wedstryd afgekondig het, het [[François Steyn]] van die Sharks besluit om die bal in spel te hou. Hy het die bal vorentoe geskop, [[Bryan Habana]] het die bal bemeester en deurgehardloop om die wendrie te druk. Derick Hougaard moes die drie verdoel om die telling 20 - 19 te maak. Die Bulls het in daardie jaar die eerste Suid-Afrikaanse span geword wat die Superrugbykompetisie kon wen. Die volgende jaar het die Bulls nie daarin geslaag om hul titel suksesvol te verdedig nie en het die seisoen afgesluit met ’n tiende plek. In 2009 het die Bulls verbeter op hul sukses van 2007 en het tien wedstryde gewen om bo-aan die punteleër te eindig. Die Bulls moes weer teen die Crusaders speel in die halfeindronde en het die wedstryd in Pretoria met 36 - 23 gewen. Daarna het hulle teen die [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in die eindrondte gespeel. Dit was ’n eensydige wedstryd wat die Bulls met 61 - 17 gewen het. == Konsessiegebied == Die konsessie is gesentreer om die [[Blou Bulle|Blou Bulle Rugbyunie]] (Pretoria en die [[Limpopoprovinsie]]) maar kry ook spelers van die Valke (wat die Oosrand verteenwoordig). Tot 2005 het die konsessie ook spelers van die [[Pumas]] ([[Mpumalanga]]) en die [[Luiperds]] ([[Noordwes]]) getrek, maar met die herskikking van die Suid-Afrikaanse konsessies vir die 2006 seisoen, is hierdie twee unies geskuif na die Cats (later die [[Lions (Superrugbyspan)|Lions]]). == Tuisveld == Die Bulls speel al hul tuiswedstryde op [[Loftus Versfeld]] in Pretoria, wat ook die tuiste van die [[Blou Bulle]] in die [[Curriebeker]]reeks is. Die [[Springbokke]] speel gereeld hier rugby en die stadion was ook gebruik tydens die [[Rugbywêreldbeker 1995]]. Die stadion is sedert 1908 in gebruik en in 1932 is die veld vernoem na [[Robert Loftus Owen Versfeld]], die stigter van georganiseerde rugby in Pretoria.<ref>{{en}} {{Cite web| publisher=SouthAfrica.info| title=Sports stadiums in South Africa| url=http://www.southafrica.info/ess_info/sa_glance/sports/stadiums.htm| accessdate=2007-05-06| archive-date=2013-01-30| archive-url=https://www.webcitation.org/6E3TNaBKs?url=http://www.southafrica.info/| url-status=dead}}</ref><ref>{{en}} {{Cite web|publisher=Vodacom Blue Bulls|title=Loftus Versfeld - History|url=http://www.bluebull.co.za/default.asp?cId=6119&des=content|accessdate=2007-05-06|archive-date=2007-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20071004213515/http://www.bluebull.co.za/default.asp?cId=6119&des=content|url-status=dead}}</ref> Die stadion het sitplek vir 51&nbsp;762 mense. == Seisoenbepalings == === Super 12 === Die volgende tabel som die Bulls se Super 12-uitslae op:<ref name="lassen">{{cite web |publisher=Lassen Creative Technologies Ltd |title=Superrugby spanbesonderhede (Bulls) |url=http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=9#hrh |access-date=16 Maart 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191102015246/http://www.lassen.co.nz/s14det.php?teamnum=9#hrh |archive-date= 2 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/&minus; ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[1996 Super 12-seisoen|1996]] |align=left|'''3de''' | 11 || 8 || 0 || 3 || 329 || 208 || +121 || 6 || '''38''' || verloor as Noord-Transvaal teen [[Blues (Superrugbyspan)|Auckland Blues]] in halfeindrondte |- align=center |align=left|[[1997 Super 12-seisoen|1997]] |align=left|'''8ste''' | 11 || 3 || 3 || 5 || 264 || 342 || &minus;78 || 4 || '''22''' || as Blou Bulle (Noord-Transvaal) |- align=center |align=left|[[1998 Super 12-seisoen|1998]] |align=left|'''11de''' | 11 || 3 || 0 || 8 || 249 || 306 || &minus;57 || 4 || '''16''' || |- align=center |align=left|[[1999 Super 12-seisoen|1999]] |align=left|'''12de''' | 11 || 1 || 0 || 10 || 203 || 447 || &minus;244 || 3 || '''7''' || |- align=center |align=left|[[2000 Super 12-seisoen|2000]] |align=left|'''11de''' | 11 || 1 || 2 || 8 || 231 || 395 || &minus;164 || 3 || '''11''' || |- align=center |align=left|[[2001 Super 12-seisoen|2001]] |align=left|'''12de''' | 11 || 2 || 0 || 9 || 241 || 378 || &minus;137 || 3 || '''11''' || |- align=center |align=left|[[2002 Super 12-seisoen|2002]] |align=left|'''11de''' | 11 || 0 || 0 || 11 || 232 || 500 || &minus;268 || 1 || '''1''' || |- align=center |align=left|[[2003 Super 12-seisoen|2003]] |align=left|'''6de''' | 11 || 6 || 0 || 5 || 320 || 354 || &minus;34 || 5 || '''30''' || |- align=center |align=left|[[2004 Super 12-seisoen|2004]] |align=left|'''6de''' | 11 || 5 || 1 || 5 || 302 || 320 || &minus;18 || 6 || '''28''' || |- align=center |align=left|[[2005 Super 12-seisoen|2005]] |align=left|'''3de''' | 11 || 7 || 0 || 4 || 301 || 229 || +72 || 6 || '''34''' || Verloor teen [[Waratahs (Superrugbyspan)|Waratahs]] in halfeindrondte |- align=center |} === Super 14 === Die volgende tabel som die Bulls se Super 14-uitslae op:<ref name="lassen"/> :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/&minus; ! width="20"|BP ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2006 Super 14-seisoen|2006]] |align=left|'''4de''' ||13|| 7 || 1 || 5 || 355 || 290 || +65 || 8 || '''38''' || Verloor in halfeindrondte teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] |- align=center |align=left|[[2007 Super 14-seisoen|2007]] |align=left|'''1ste''' ||13|| 9 || 0 || 4 || 388 || 223 || +165 || 6 || '''42''' || Wen teen [[Sharks (Superrugbyspan)|Sharks]] in eindrondte |- align=center |align=left|[[2008 Super 14-seisoen|2008]] |align=left|'''10de''' ||13|| 6 || 0 || 7 || 324 || 347 || &minus;23 || 4 || '''28''' || |- align=center |align=left|[[2009 Super 14-seisoen|2009]] |align=left|'''1ste''' ||13|| 10 || 0 || 3 || 338 || 271 || +67 || 6 || '''46''' || Wen teen [[Chiefs (Superrugbyspan)|Chiefs]] in eindrondte |- align=center |align=left|[[2010 Super 14-seisoen|2010]] |align=left|'''1ste''' |13|| 10 || 0 || 3 || 436 || 345 || +91 || 7 || '''47''' || Wen teen [[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]] in eindrondte |} === Superrugby === Die volgende tabel som die Bulls se Superrugby-uitslae op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="25"|+/&minus; ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2011 Superrugbyseisoen|2011]] |align=left|'''7de''' ||16|| 10 || 0 || 6 || 416 || 370 || +46 || 6 || '''54''' || |- align=center |align=left|[[2012 Superrugbyseisoen|2012]] |align=left|'''5de''' ||16|| 10 || 0 || 6 || 472 || 369 || +103 || 11 || '''59''' || Verloor teen [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] in kwalifiserende rondte |- align=center |align=left|[[2013 Superrugbyseisoen|2013]] |align=left|'''2de''' ||16|| 12 || 0 || 4 || 448 || 330 || +118 || 7 || '''63''' || Verloor teen [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]] in halfeindrondte |- align=center |align=left|[[2014 Superrugbyseisoen|2014]] |align=left|'''9de''' |16|| 7 || 1 || 8 || 365 || 335 || +30 || 8 || '''38''' || |- align=center |align=left|[[2015 Superrugbyseisoen|2015]] |align=left|'''9de''' |16|| 7 || 0 || 9 || 397 || 388 || +9 || 10 || '''38''' || |} <small>¹ Punte toegeken vir ’n loslootjie is nie hierby ingereken nie.</small> Die volgende tabel som die Bulls se Superrugby-uitslae vir die uitgebreide toernooi van agtien spanne op: :{| class="wikitable" |-border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 ! width="20"|Seisoen ! width="20"|Pos Alg ! width="20"|Pos Groep ! width="20"|Gespeel ! width="20"|Gewen ! width="20"|Gelyk ! width="20"|Verloor ! width="20"|Punte vir ! width="20"|Punte teen ! width="35"|+/&minus; ! width="20"|BP¹ ! width="20"|Pte ! width="250"|Notas |- align=center |align=left|[[2016 Superrugbyseisoen|2016]] |align=left|'''9de''' |align=left|'''4de''' || 15 || 9 || 1 || 5 || 399 || 339 || +60 || 4 || '''42''' || |- align=center |align=left|[[2017 Superrugbyseisoen|2017]] |align=left|'''15de''' |align=left|'''7de''' || 15 || 4 || 0 || 11 || 339 || 459 || –120 || 4 || '''20''' || |} == Huidige span == Bulls 2021/22 Verenigde Rugbykampioenskapspan {| class="toccolours" width="750" style="border-collapse: collapse;" |- |valign="top"| '''Stutte''' * [[Mhleli Dlamini]] * '''[[Lizo Gqoboka]]''' * [[Robert Hunt]] * [[Simphiwe Matanzima]] * [[Dylan Smith]] * [[Mornay Smith]] * [[Gerhard Steenekamp]] * [[Jacques van Rooyen]] '''Hakers''' * '''[[Bismarck du Plessis]]''' * [[Schalk Erasmus]] * [[Johan Grobbelaar]] * [[Sidney Tobias]] * [[Joe van Zyl]] * [[Jan-Hendrik Wessels]] '''Slotte''' * [[Reinhardt Ludwig]] * [[Sintu Manjezi]] * '''[[Ruan Nortjé]]''' * [[Walt Steenkamp]] * [[Janko Swanepoel]] * [[Ruan Vermaak]] |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Losvoorspelers''' * '''[[Arno Botha]]''' * [[Cyle Brink]] * '''[[Marcell Coetzee]]''' [[Lêer:Captain sports.svg|12px|Kaptein]] * [[Jacques du Plessis]] * [[Jaco Labuschagne]] * '''[[Elrigh Louw]]''' * [[WJ Steenkamp]] * Uzile Tele * [[Muller Uys]] '''Skrumskakels''' * [[Zak Burger]] * [[Marco Jansen van Vuren]] * [[Keagan Johannes]] * '''[[Embrose Papier]]''' '''Losskakels''' * [[FC du Plessis]] * '''[[Johan Goosen]]''' * [[Juan Mostert]] * [[Chris Smith]] * '''[[Morné Steyn]]''' |width="33"|&nbsp; |valign="top"| '''Senters''' * [[Stedman Gans]] * '''[[Cornal Hendricks]]''' * '''[[Lionel Mapoe]]''' * [[Harold Vorster]] '''Vleuels''' * '''[[Kurt-Lee Arendse]]''' * '''[[Ruan Combrinck]]''' * [[Stravino Jacobs]] * [[Kabelo Mokoena]] * [[Canan Moodie]] * {{vlagikoon|Demokratiese Republiek van die Kongo}} [[Madosh Tambwe]] '''Heelagters''' * '''[[Gio Aplon]]''' * [[David Kriel]] * [[Richard Kriel]] * [[Sibongile Novuka]] |} == Afrigters == * Dr. John Williams (1996) * Kitch Christie (1997) * Eugene van Wyk (1998 – 1999) * [[Heyneke Meyer]] (2000) * Phil Pretorius (2001) * Heyneke Meyer (2002) * Rudi Joubert (2003) * Heyneke Meyer (2004 - 2007) * Frans Ludeke (2008 – 2015) * Nollis Marais (2016 – ) == Kapteins == * [[Ruben Kruger]] (1996–1997, 2000) * [[Adriaan Richter]] (1998) * Schutte Bekker (1999) * [[Joost van der Westhuizen]] (2001 en 2003) * [[Chris le Roux (rugbyspeler)|Chris le Roux]] (2002) * [[Victor Matfield]] (2004, 2006–2007) * Anton Leonard (2005) * [[Fourie du Preez]] (2008) * [[Victor Matfield]] (2009–2011 en 2015) * [[Pierre Spies]] (2012 – 2013) * [[Dewald Potgieter]] (2013–2014) * [[Adriaan Strauss]] (2016) * [[Handré Pollard]] (2017) * [[Burger Odendaal]] (2018) * [[Lood de Jager]] (2019) * Burger Odendaal en [[Trevor Nyakane]] (2020) * [[Duane Vermeulen]] (2020–21) * [[Marcell Coetzee]] (2021–tans) == Rekords en statistiek == === Wedstryd === * Grootste oorwinning: 89 punte teen die [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]] (2007) * Meeste punte aangeteken: 92 teen die Reds se 3 (2007) * Grootste nederlaag: 64 punte teen die [[Brumbies (Superrugbyspan)|ACT Brumbies]] (1999) * Meeste punte afgestaan: 75 vir die [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] teen die Bulls se 27 (2000) * Meeste drieë gedruk: 13 teen die Reds (2007) * Meeste drieë afgestaan: 11 teen die Crusaders (2000) * Meeste indiwiduele punte: 35 deur [[Morné Steyn]] teen die [[Stormers (Superrugbyspan)|Stormers]] (2005) en teen die [[Brumbies (Superrugbyspan)|Brumbies]] (2010) * Meeste indiwiduele drieë: 3 deur [[Fourie du Preez]] teen die Cats (2004) * Meeste doelskoppe: 11 deur [[Derick Hougaard]] teen die Reds (2007) * Meeste strafdoele: 7 deur Jannie de Beer teen die [[Highlanders (Superrugbyspan)|Highlanders]] (2000) * Meeste skepdoele: 4 deur Morné Steyn teen die Crusaders (2009) === Indiwidueel === * Meeste wedstryde: [[Morné Steyn]] (124 van 2005 tot 2013) ^{(korrek op 31 Januarie 2017)} * Meeste agtereenvolgende wedstryde: Pedrie Wannenburg (99 van 2003 tot 2010) * Oudste speler: Johan le Roux (37 jaar 134 dae op 37 Maart 1999 teen die Brumbies) * Meeste punte: Morné Steyn (1&nbsp;467 van 2005 tot 2013) * Meeste drieë: [[Bryan Habana]] (37 van 2005 tot 2009) * Meeste doelskoppe: Morné Steyn (242 van 2005 tot 2013) ^{(korrek op 31 Januarie 2017)} * Meeste skepdoele: Morné Steyn (25 van 2005 tot 2013) ^{(korrek op 31 Januarie 2017)} * Meeste wedstryde as kaptein: [[Victor Matfield]] (60 tot 2010) === Seisoen === * Meeste punte: 435 in 15 wedstryde (2007, 2009) * Meeste indiwiduele punte: 263 deur Morné Steyn (2010) * Meeste drieë: 51 in 15 wedstryde (2010) * Meeste indiwiduele drieë: 11 deur Bjorn Basson (2012) * Meeste doelskoppe: 38 deur Morné Steyn (2010) * Meeste strafdoele: 51 deur Morné Steyn (2010) * Meeste skepdoele: 11 deur Morné Steyn (2009) == Verwysings == {{verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|Bulls (rugby)|Bulls (Superrugbyspan)}} * [http://www.bluebulls.co.za Bluebulls.co.za] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050830073127/http://www.bluebulls.co.za/ |date=30 Augustus 2005 }} Amptelike webblad * [http://www.bluebullsrugby.com bluebullsrugby,com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091010040645/http://www.bluebullsrugby.com/ |date=10 Oktober 2009 }} Amptelike ondersteunersblad * [http://www.super14.com/bulls/default.asp Bulls] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060806042453/http://www.super14.com/bulls/default.asp |date= 6 Augustus 2006 }} by super14.com * [http://www.superrugby.co.za/ superrugby.co.za] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181127195330/https://superrugby.co.za/ |date=27 November 2018 }} {{beginboks}} {{opvolgboks | voor = [[2006 Super 14-seisoen|2006]] - [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]<br/>[[2008 Super 14-seisoen|2008]] - [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]] | titel = [[Lys van Super 14-kampioene|Super 14-kampioene]] | jare = [[2007 Super 14-seisoen|2007]] <small>(1ste)</small><br/>[[2009 Super 14-seisoen|2009]] <small>(2de)</small> - [[2010 Super 14-seisoen|2010]] <small>(3de)</small> | na = [[2008 Super 14-seisoen|2008]] - [[Crusaders (Superrugbyspan)|Crusaders]]<br/>[[2011 Superrugbyseisoen|2011]] - [[Reds (Superrugbyspan)|Reds]] }} {{eindboks}} {{Superrugby}} <!--{{Rugby in Suid-Afrika}}--> [[Kategorie:Sport in Pretoria]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse Superrugbyspanne]] 15umuyvjbawwtp72iqk3rb8pjqoqx3d 0 47432 2520778 2519065 2022-08-21T21:01:01Z SpesBona 2720 /* Gebeure */ + 20 Augustus – Misuzulu Zulu word amptelik ingehuldig as Zoeloekoning. wikitext text/x-wiki {{jare|beeld=Russian invasion of Ukraine 2022 montage (1).png|teks=[[Russiese inval in Oekraïne, 2022|Russiese inval in Oekraïne]]}} Die '''jaar 2022''' is 'n [[gewone jaar]] wat volgens die [[Gregoriaanse kalender]] op 'n [[Saterdag]] begin het. Dit is die 22ste jaar van die [[21ste eeu]] n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae. == Gebeure == * [[1 Januarie]] – [[Frankryk]] neem die voorsitterskap van die [[Europese Unie]] by [[Slowenië]] oor. * [[10 Januarie]] – Die [[Nederland]]se [[Rutte IV-kabinet]] tree aan. * [[4 Februarie]] – Die [[Olimpiese Winterspele 2022]] begin in [[Beijing]], [[Volksrepubliek China]]. * [[20 Februarie]] – Afsluiting van die Olimpiese Winterspele 2022. * [[21 Februarie]] – Die [[Rusland|Russiese]] president [[Wladimir Poetin]] onderteken die wet, waardeur die selfverklaarde [[Volksrepubliek Donetsk]] en [[Volksrepubliek Loehansk]] as onafhanklike republieke erken word. * [[24 Februarie]] – [[Rusland]] begin 'n [[Russiese inval in Oekraïne, 2022|grootskaalse inval in Oekraïne]]. * [[4 Maart]]–[[13 Maart]] – Die [[Paralimpiese Winterspele 2022]] word aangebied. * [[4 April]] – In Suid-Afrika kondig President [[Cyril Ramaphosa]] die opheffing aan van die landswye [[staat van inperking]], wat in Maart 2020 as gevolg van die [[Covid-19-pandemie]] ingestel is. * [[14 April]] – Die Russiese geleide [[missiel]][[kruiser]], die ''[[Moskwa (skip)|Moskwa]]'' sink in die [[Swartsee]], nadat dit deur twee Oekraïense R-360 Neptune-teenskipmissiele getref word. * [[15 April]] – Die [[FBI]] verklaar dat die [[kuberkraker]]s wat aan die Noord-Koreaanse kubermisdaadgroep, die [[Lasarus-groep]] gekoppel is, was verantwoordelik vir die diefstal van VSA$ 620 van Axie Infinity se Ronin Network in Maart 2022. * [[14 Mei]] – Die [[Eurovision-sangfees]] word gewen deur [[Oekraïne]]. * [[26 Mei]] – [[Hemelvaartsdag]]. * [[24 Junie]] – [[Roe v. Wade]]: Die Amerikaanse [[1973]]-Hoogsgereghofmylpaalbeslissing oor [[aborsie]] word omvergewerp. * [[25 Junie]] – [[Gaboen]] en [[Togo]] word onderskeidelik die 55ste en 56ste lid van die [[Britse Statebond]]. * [[1 Julie]] – [[Tsjeggië]] neem die voorsitterskap van die [[Europese Unie]] by Frankryk oor. * [[23 Julie]] – Die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]] (WGO) verklaar die uitbreking van [[aappokke]] tot 'n “openbare gesondheidsnood van internasionale kommer" met meer as 16 000 aangemelde gevalle in 75 lande en gebiede. * [[9 Augustus]] – 'n Reeks groot [[Ontploffings in Nowofedoriwka in 2022|ontploffings]] vind plaas by die Saki-lughawe in die stad Nowofedoriwka, [[Krim]], tydens die [[Russiese inval in Oekraïne, 2022| Russiese inval in die Oekraïne]]. * [[20 Augustus]] – [[Misuzulu Zulu]] word amptelik ingehuldig as [[Zoeloes|Zoeloekoning]]. * [[24 Augustus]] – 250ste geboorteherdenking van [[Willem I van Nederland|Willem I]], soewereine vors en later die eerste koning van die [[Nederlande]]. * [[7 September]] – 200-jarige herdenking van [[Brasilië]] se onafhanklikheid. * [[16 Oktober]]–[[13 November]] – Die [[T20I-wêreldbeker 2022|8ste T20I-krieketwêreldbeker]] word in [[Australië]] aangebied. * [[1 November]] – Verkiesings vir die 25ste [[Knesset]] in [[Israel]]. * [[20 November]]–[[18 Desember]] – Die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022|22ste Sokker-wêreldkampioenskap]] word in [[Katar]] aangebied. == Sterftes == * [[Januarie]] – [[Peter Robbins (akteur)|Peter Robbins]], Amerikaanse kinderakteur en stemakteur (* [[1956]]). * [[6 Januarie]] – Sir [[Sidney Poitier]], Amerikaansgebore akteur, regisseur, skrywer en diplomaat van die [[Bahamas]] (* [[1927]]). * [[9 Januarie]] – [[Dwayne Hickman]], Amerikaanse akteur en regisseur (* [[1934]]). * [[16 Januarie]] – [[Ibrahim Boubacar Keïta]], politikus en president van [[Mali]] (* [[1945]]). * [[19 Januarie]] – [[Gaspard Ulliel]], Franse rolprentakteur (* [[1984]]). * [[21 Januarie]] – [[Thomas Deacon]], [[Afrikaans]]e digter en skrywer (* [[1942]]). * [[22 Januarie]] – [[Thich Nhat Hanh]], Viëtnamese [[Boeddhisme|Boeddhistiese]] monnik, vredesaktivis, digter en skrywer (* [[1926]]). * 22 Januarie – [[Kathryn Kates]], Amerikaanse aktrise (* [[1948]]). * [[29 Januarie]] – [[Howard Hesseman]], Amerikaanse akteur en regisseur (* [[1940]]). * [[30 Januarie]] – [[Dawid Swart]], Suid-Afrikaanse akteur (* 1945). * [[18 Februarie]] – [[Brad Johnson (akteur, gebore 1959)|Brad Johnson]], Amerikaanse akteur (* [[1959]]). * [[20 Februarie]] – [[Henry Oswald de Villiers|H.O. de Villiers]], [[Springbokke|Springbokheelagter]] in 1967 (* 1945). * [[4 Maart]] – [[Mitchell Ryan]], Amerikaanse akteur (* 1934). * [[4 Maart]] – [[Shane Warne]], Australiese krieketspeler (* [[1969]]). * [[20 Maart]] – [[De Waal Venter]], Afrikaanse skrywer (* 1942). * [[27 Maart]] – [[Ronel Nel]], Afrikaanse skrywer (* [[1964]]). * [[12 April]] – [[Gilbert Gottfried]], Amerikaanse komediant en akteur (* [[1955]]). * [[15 April]] – [[Liz Sheridan]], Amerikaanse aktrise (* [[1929]]). * [[16 April]] – [[Rhoda Kadalie]], Suid-Afrikaanse menseregteaktivis (* [[1953]]). * [[20 April]] – [[Robert Morse]], Amerikaanse akteur (* 1931). * [[23 April]] – [[Dawie de Villiers]], Suid-Afrikaanse politikus en twee-en-dertigste [[Springbokkaptein]] (* 1940). * 23 April – [[Orrin Hatch]], Amerikaanse senator en komponis (* 1934). * [[30 April]] – [[Naomi Judd]], Amerikaanse sangeres en aktrise (* [[1946]]). * [[8 Mei]] – [[Fred Ward]], Amerikaanse akteur (* [[1942]]). * 8 Mei – [[Dennis Waterman]], Engelse akteur (* 1948). * [[11 Mei]] – [[Shireen Abu Akleh]], Palestyns-Amerikaanse joernalis (* [[1971]]). * [[13 Mei]] – [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], President van die [[Verenigde Arabiese Emirate]] (* 1948). * [[24 Mei]] – [[Mike Schüssler]], Suid-Afrikaanse ekonoom (* [[1962]]). * [[28 Mei]] – [[Bo Hopkins]], Amerikaanse akteur en vervaardiger (* 1942). * 28 Mei – [[Patricia Brake]], Engelse aktrise (* 1942). * [[4 Junie]] – [[John Berks]], Suid-Afrikaanse omroeper en radiopersoonlikheid (* [[1941]]). * [[9 Junie]] – [[Matt Zimmerman (akteur)|Matt Zimmerman]], Kanadese akteur (* 1934). * [[12 Junie]] – [[Philip Baker Hall]], Amerikaanse akteur (* [[1931]]). * 12 Junie – [[Phil Bennett]], [[Wallis|Walliese]] internasionale rugbyspeler (* 1948). * [[26 Junie]] – [[Frank Williams (akteur)|Frank Williams]], Amerikaanse akteur en skrywer (* 1931). * [[3 Julie]] – [[Barry Ronge]], Suid-Afrikaanse joernalis, rubriekskrywer, skrywer, omroeper, filmresensent en humoris (* 1948) * [[4 Julie]] – [[Remco Campert]], [[Nederlanders|Nederlandse]] [[skrywer]], [[digter]] en rubriekskrywer (* 1929). * [[6 Julie]] – [[James Caan]], Amerikaanse akteur (* 1940). * [[8 Julie]] – [[Shinzo Abe]], Japannese politikus (* [[1954]]). * 8 Julie – [[José Eduardo dos Santos]], [[Angola|Angolese]] politikus (* [[1942]]). * 8 Julie – [[Tony Sirico]], Amerikaanse akteur (* 1942). * [[14 Julie]] – [[Lionel Peterson]], Suid-Afrikaanse gospelsanger en evangelis (* [[1947]]). * [[17 Julie]] – [[Jessie Duarte]], Suid-Afrikaanse ANC-politikus (* [[1953]]). * [[18 Julie]] – [[Don Mattera]], Suid-Afrikaanse digter en skrywer (* [[1935]]). * [[25 Julie]] – [[Paul Sorvino]], Amerikaanse akteur (* [[1939]]). * [[27 Julie]] – [[Mary Alice]], Amerikaanse aktrise (* [[1936]]). * 27 Julie – [[Tony Dow]], Amerikaanse akteur en regisseur (* [[1945]]). * [[30 Julie]] – [[Pat Carroll (aktrise)|Pat Carroll]], Amerikaanse aktrise (* [[1927]]). * 30 Julie – [[Nichelle Nichols]], Amerikaanse aktrise en vervaardiger (* [[1932]]). * [[31 Julie]] – [[Ayman al-Zawahiri]], [[al-Kaïda]] leier (* [[1951]]). * [[8 Augustus]] – [[Olivia Newton-John]], Brits-Australies-Amerikaanse sangeres en aktrise (* [[1948]]). * [[12 Augustus]] – [[Anne Heche]], Amerikaanse aktrise, skryfster en vervaardiger (* [[1969]]). [[Kategorie:2022| ]] [[Kategorie:21ste eeu]] nxnrn8fpufx5wrqsexg79fhxq4ais3e 0 58958 2520943 2266236 2022-08-22T11:13:55Z 41.13.22.221 /* Lewe en werk */ Grammatika gekorrigeer wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Ampsbekleër | naam = Sarel Cilliers | beeld = Sarel Cilliers.jpg | beeldonderskrif = Portret van Sarel Cilliers | orde = | termynaanvang = | termyneinde = | vise = | voorganger = | opvolger = | geboortedatum = Charl Arnoldus Cilliers<ref name=VS>{{en}} {{Cite book | last = Visagie | first = Jan C. | title = Voortrekkerstamouers, 1835–1845 | publisher = Protea Boekhuis | series = | volume = | edition = 2nd | location = | date = | page = 752 | isbn = 978-1-86919-372-0 }}</ref><br />[[7 September]] [[1801]] | geboortejaar = | geboortemaand = | geboortedag = | geboorteplek = [[Paarl]], [[Kaapkolonie]]<ref name="VS" /> | sterftedatum = [[4 Oktober]] [[1871]] | sterfteplek = [[Lindley]], [[Oranje-Vrystaat]]<ref name="VS" /> | party = | eggenoot = Anna Francina Viljoen (1801–)<ref name="VS" /> | kinders = | alma_mater = | religie = [[Protestantisme]] ([[Nederduits Gereformeerde Kerkfamilie]]) | handtekening = | militer = Militêre Diens | lojaliteit = [[Lêer:Voortrekker flag.svg|22px]] [[Voortrekkers]] | tak = | diensjare = | rang = | eenheid = Transvaal- en Oranjerivier-kommando's | oorloe = [[Slag van Bloedrivier]] | toekennings = }} '''Sarel Arnoldus Cilliers''' ([[7 September]] [[1801]] – [[4 Oktober]] [[1871]]) was 'n [[Voortrekker]]leier. Hy is gebore naby die [[Klein-Drakenstein]] en groei op in [[Graaff-Reinet]]. Hy sluit tydens die groot trek by [[Andries Hendrik Potgieter|A.H. Potgieter]] aan in [[1837]]. Hy het deelgeneem aan die slag by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] en het hom ook onderskei by die [[Slag van Bloedrivier]]. Hy het aan die Voortrekkers se versoek gestalte gegee om 'n Gelofte aan God Drie-enig te maak, dat indien Hy hulle die oorwinning by Bloedrivier sal gee, die dag en datum soos 'n Sabbat herdenk sal word deur al die nageslagte heen. Hy het 'n dankdiens na die oorwinning gehou. == Lewe en werk == === Herkoms en vroeë lewe === Sarel Arnoldus Cilliers is op 7 September 1801 op die plaas Schoongezicht in die distrik Klein Drakenstein gebore en hy is in die [[Paarl]] gedoop. Hy was die vierde van sewe ander kinders van [[Charl Cilliers]] ([[1 Julie]] [[1765]]-[[24 Oktober]] [[1832]]) en Elizabeth Catharina Louw ([[10 Februarie]] [[1768]]-[[11 April]] [[1834]]), die weduwee van Andries Carolus du Toit. Sy broers was Jan Daniel (gebore [[25 Julie]] [[1795]]), Petrus Gerhardus ([[11 Augustus]] [[1799]]) en Abraham Jacobus ([[27 September]] [[1805]]) en sy susters was Sara Margaretha ([[27 Augustus]] [[1797]]), Elisabeth Catharina ([[19 September]] [[1803]]), Anna Petronella ([[22 Oktober]] [[1808]]) en Maria Sarah Magdalena ([[13 Oktober]] [[1811]]). Hy het ook ’n halfbroer, Stephanus Johannes du Toit ([[12 Augustus]] [[1787]]) en ’n halfsuster, Beatrix Maria du Toit ([[20 Februarie]] [[1791]]) uit sy ma se eerste huwelik gehad. Met die oorgawe van die [[Kaapprovinsie|Kaap]] in [[1806]] aan die [[Engelse]] het sy ouers die plaas Schoongezicht verkoop en die aangrensende plase Blaauwkrans en Riviertje in die wyk Agter-Sneeuberg, naby [[Graaff-Reinet]], gekoop waar hulle met vee boer. Reeds op vyfjarige ouderdom maak hy dus kennis met die trekkerslewe op ’n [[ossewa]]. Op die nuwe plase help hy met die boerdery en ontvang elementêre onderrig in die skryfkuns, terwyl sy vader die kinders soggens en saans uit die [[Bybel]] onderrig. Reeds op tienjarige leeftyd kom hy tot bekering. === Trekkerslewe === [[Lêer:Sarel Cilliers memorial on the grounds of Kroonstad's NG Moederkerk.jpg|duimnael|regs|Die Sarel Cilliers gedenkteken deur beeldhouer Coert Steynberg voor die NG Moederkerk in Kroonstad. Die Sarel Cilliers Museum is nabygeleë.]] Op [[6 Oktober]] [[1823]] trou hy met Anna Francina Viljoen, dogter van Christoffel Viljoen en Aletta Booysen van die plaas Welgevonden in die wyk Winterhoek. Elf kinders word uit die huwelik gebore, naamlik Sarel Johannes (gebore [[30 Januarie]] [[1825]]), Christoffel Petrus ([[10 Julie]] [[1827]]), Daniel Abraham ([[12 Mei]] [[1829]]), Aletta Johanna ([[17 November]] [[1831]]), Petrus Gerhardus ([[24 September]] [[1833]]), Johannes Jacobus ([[13 Junie]] [[1835]]), Dirk Petrus ([[14 Junie]] [[1838]]), Elizabeth Catrina ([[3 November]] [[1839]]), Barend Jacobus ([[4 Desember]] [[1841]]), Anna Francina ([[9 Mei]] [[1843]]) en Sara Magrieta ([[19 April]] [[1845]]). Hy boer saam met sy bruid op Blaauwkrans, maar verkoop die plaas in 1827 en koop die plaas Klippedrift in die wyk [[Kamdeboo Plaaslike Munisipaliteit|Kamdeboo]], wat hy kort daarna weer verkoop. In 1829 trek hulle na Nieuw-Hantam (vandag [[Colesberg]]) waar hulle by sy broer Petrus Gerhardus op Driefontein woon. Weens ’n langdurige droogte verken hy vroeg in 1835 die gebied tussen die [[Modderrivier]] en die [[Renosterrivier (Vaal)|Renosterrivier]], maar verlof om daarheen te verhuis word deur die Kaapse Goewerneur geweier. In [[1836]] verlaat hy dan die [[Kaapkolonie]] saam met die [[Voortrekkers]] onder leiding van [[Andries Hendrik Potgieter]]. Hy is oortuig dat dit die wil van God is dat die [[Boere]] die Christenbeskawing Noordwaarts moet uitbrei en hy bou sy joernaal wat hy in sy laaste lewensjare oor die [[Groot Trek]] en die gebeure daarna skryf, op hierdie oortuiging. Deur die styl hiervan is dit duidelik dat hy geen ander boek as die Bybel geken het nie. Sy ideaal was om [[predikant]] te word, maar dit is nooit verwesenlik nie. Sy gees soos dit geopenbaar word in sy joernaal is egter deur en deur dié van ’n ortodokse leraar. Hy speel dan ook ’n leidende rol in die geestelike lewe van die Voortrekkers as nie-amptelike leraar van die Potgieter-trek en lei die daaglikse godsdiensoefeninge en die eredienste op Sondag. In Mei 1836 vergesel hy die Potgieter-kommissie op soek na [[Louis Tregardt|Louis Trichardt]]. Hy is in Oktober 1836 die hooffiguur in die [[Slag van Vegkop]], waar ongeveer veertig weerbare Voortrekker mans en seuns die nagenoeg vyfduisend [[Matabele]] (Ndebele) krygers onder aanvoering van [[Mzilikazi]] se aanval afweer. In 1837 vergesel hy ook beide strafekspedisies teen Mzilikazi. Op [[8 Februarie]] [[1837]] word hy as een van twee diakens in die eerste kerkraad verkies. Hy volg die Retief-geselskap na [[Natal]]. Kort na sy aankoms by die Retieflaer op [[Doornkop]] ontstaan ’n ernstige geskil tussen hom en [[Erasmus Smit]], wat reeds op [[21 Mei]] [[1837]] as leraar van die Trek bevestig is. Op [[14 Januarie]] [[1838]] wil Cilliers naamlik ’n godsdiensoefening in die laer lei, sonder dat hy vooraf toestemming van die Kerkraad daartoe gekry het. Die diens word afgestel, maar die gebeure skeur die volgelinge van [[Piet Retief]] in twee, met kwaaivriendskap wat hierna tussen Cilliers en Smit heers. Na die moord op Piet Retief en sy volgelinge op [[6 Februarie]] [[1838]] val die Zoeloemagte op [[17 Februarie]] [[1838]] die Voortrekkerlaers aan. Cilliers speel ’n groot rol om laers te ontset en van laer tot laer te gaan om mense te waarsku. In April 1838 is hy lid van die Strafkommando onder Potgieter en [[Piet Uys]] wat op [[11 April]] [[1838]] tydens die [[Slag van Italeni]] verslaan word en in Augustus 1838 is hy lid van die geselskap wat onsuksesvol na die Transoranje en Kaapkolonie gaan om hulp te gaan soek. Intussen is [[Gerrit Maritz|Gert Maritz]] oorlede en trek Potgieter [[Transvaal]] toe, wat die Voortrekkers in Natal leierloos laat. Die aankoms van [[Andries Pretorius]] op [[22 November]] [[1838]] by die hooflaer aan die [[Klein-Tugela]] is dus wyd verwelkom. Planne vir die aanslag teen [[Dingaan]] word onmiddellik gesmee en Cilliers speel ’n belangrike rol met die geestelike voorbereiding. Hy verwerf veral bekendheid in die geskiedenis as die man wat op [[9 Desember]] [[1838]] by Wasbank die [[Geloftedag|gelofte]] aan God aflê wat die [[Slag van Bloedrivier]] op [[16 Desember]] [[1838]] voorafgaan en wat daarna as [[Geloftedag]] ’n openbare vakansiedag word. Die bewoording van die gelofte word gegrond op Cilliers se herinneringe op sy sterfbed, waar hy in ’n joernaal sy lewensgeskiedenis en ervarings opskryf. Na Bloedrivier vestig hy hom op die plaas Welgevonden (tans Colbourn) buite [[Howick]], waar die bome op die plaas hom van ’n goeie inkomste uit hout verseker. Hy word ook verkies tot Natalse Volksraadslid en speel in 1839 as ouderling ’n belangrike rol met die oprigting van die Geloftekerk in [[Pietermaritzburg]]. Op sy aandrang word [[Daniel Lindley]] op [[16 Januarie]] [[1841]] deur die [[Volksraad van Suid-Afrika|Volksraad]] en kerkraad as Voortrekkerleraar aangestel en word Erasmus Smit tegelykertyd van sy pos onthef. Natal word in 1843 deur [[Engeland]] in besit geneem, waarna hy hom aan die politieke lewe onttrek. Die gevolge van die anneksasie van Natal is dat een groep sak en pak terug oor die berg is, ’n tweede hom in die onvermydelike skik en ’n derde groep, waaronder Cilliers, ’n wag-ʼn-bietjie houding op hul plase aanneem. Saam met sy drie seuns werk hy hierna in die houtbosse om van tyd tot tyd die vragte na Pietermaritzburg te neem en daar te verkoop. In [[1847]] verkoop hy die plaas en vestig hom op die plaas Doornkloof, naby die teenswoordige Lindley in die [[Vrystaat]]. === Latere lewe en sterfte === Sy vrou is in [[1852]] oorlede en word naby die opstal begrawe, waarna hy op [[15 Mei]] [[1854]] met die weduwee Aletta Elizabeth Loots trou. ’n Seun, Pieter Jacobus Willem, word op [[3 Oktober]] [[1857]] uit hierdie huwelik gebore. Na die [[Bloemfontein-konvensie]] van 1854 wat selfregering toestaan aan die Vrystaters, stel hy ’n grondwet vir die nuwe staat op waarin hy meer blyke gee van diepe vroomheid as van staatmanskap. Hy bly veral op kerklike gebied besig en neem ywerig deel aan die korrespondensie rondom die vele kerklike twiste wat in hierdie tyd woed. Brandpunte is oor onderwerpe soos [[liberalisme]] of ortodoksie, Hollandse of Skotse predikante en aansluiting by die Kaapse Sinode of nie. Hy is eers ouderling in die Winburg-gemeente en na afstigting in 1861 van die Kroonstad-gemeente. In [[1862]] reis hy as ouderling na die Kaap om die gedenkwaardige afskeidsinode by te woon waarop vir die laaste keer Kaapse, Vrystaatse, Transvaalse en Natalse gemeentes saam verteenwoordig is. By die Sinodesitting word die afgevaardigdes van Transoranje deur die omstrede Loedolf-hofbeslissing sittingsreg ontneem en ’n selfstandige [[NG Kerk]] word as gevolg daarvan in [[1864]] in die Vrystaat gestig. Op hierdie Sinode triomfeer ook die Skotse predikante met ds. [[Andrew Murray]] as voorsitter, omdat die mense teësinnig verkies om eerder ortodoks en Engels georiënteer te wees as Hollands en liberaal. Hierdie gebeure was vir Cilliers ’n gevoelige terugslag. In Mei [[1865]] woon hy die eerste Vrystaatse Sinodesitting by en word onder meer aangestel as lid van die regskommissie. Tydens die Basoetoe-oorloë van die 1860’s is hy weer aktief betrokke en moet ook sy plaas beskerm teen ’n hewige aanval. Die fort wat hy vir die gebeurlikheid van ’n aanval gebou het, is steeds te sien op die plaas. Hy is op 4 Oktober 1871 op sy plaas Doornkloof in die distrik [[Lindley]] in die Vrystaat oorlede. == Skryfwerk == Sy joernaal word in [[1876]] uitgegee onder die titel ''Die Journaal van wijlen den heer Charel Celliers, oud-ouderling der N.G. gemeente Kroonstad Oranje-Vrystaat, sy briewe uit Natal en die Vrystaat, sy werksaamhede as volksraadslid en ouderling''.<ref>Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Cilliers,_Sarel</ref> Hierin beskryf hy die [[Slag van Bloedrivier]] in groot detail en vertel van al die gebeure tot met die anneksasie van [[Natal]] in 1843. Ook gedek is die verdere geskiedenis tot met die [[slag van Boomplaats]] in die [[Vrystaat]] in [[1848]], toe ook die Vrystaat deur die Engelse ingepalm word. Weens sy gebrekkige skoolopleiding wemel sy joernaal van spelfoute, taalfoute en stylfoute en deur die styl is dit duidelik dat hy geen ander boek as die [[Bybel]] geken het nie. Dit is nogtans ’n opregte uiting van ’n vroom man se gevoelens en ’n belangrike bron van inligting oor die gebeure en taalgebruik van sy tyd. Die oorspronklike bewoording van die gelofte wat op [[Geloftedag]] gemaak is, het verlore gegaan. Na aanleiding van Cilliers se herinneringe, rekonstrueer [[G.B.A. Gerdener]] dit in sy [[1919]] biografie van Sarel Cilliers, waarna [[W.E.G. Louw]] dit in die sestigerjare soos volg vertaal: “Hier staan ons voor die Heilige God van hemel en aarde om ’n gelofte aan Hom te doen, dat, as Hy ons sal beskerm en ons vyand in ons hand sal gee, ons die dag en datum elke jaar as ’n dankdag soos ’n Sabbat sal deurbring; en dat ons ’n huis tot Sy eer sal oprig waar dit Hom behaag, en dat ons ook aan ons kinders sal sê dat hulle met ons daarin moet deel tot nagedagtenis ook vir die opkomende geslagte. Want die eer van Sy naam sal verheerlik word deur die roem en die eer van oorwinning aan Hom te gee”. == Eerbewyse == [[Lêer:Kroonstad.jpg|duimnael|regs|Die Sarel Cilliers-brug oor die [[Valsrivier]] in [[Kroonstad]]]] Oorlewering wil dit hê dat [[Kroonstad]] vernoem is na ’n perd van hom wat verdrink het in ’n spruit waar die huidige dorp geleë is. Op Geloftedag [[1950]] is ’n standbeeld van Cilliers deur [[Coert Steynberg]] voor die [[NG gemeente Kroonstad|NG Moederkerk]] in die hoofstraat van Kroonstad onthul. Die Sarel Cilliers Hoërskool in [[Glencoe]] in Natal is na hom vernoem, asook die Sarel Cilliers Wawielbrug buite Kroonstad. == Publikasies == {| class="wikitable" !Jaar !Titel van publikasie |- |1876 |''Die Journaal van wijlen den heer Charel Celliers, oud-ouderling der N. G. gemeente Kroonstad Oranje Vrystaat, sy briewe uit Natal en die Vrystaat, sy werksaamhede as volksraadslid en ouderling'' |} == Bronnelys == === Boeke === * Antonissen, Rob. ''Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede.'' Nasou Beperk. Derde hersiene uitgawe. Tweede druk, 1964. * Boshoff, S.P.E. ''Mense van gister, vandag en môre''. Voortrekkerpers. Johannesburg. Eerste uitgawe, 1963. * Conradie, Elizabeth. ''Hollandse skrywers in Suid-Afrika (Deel I) (1652–1875)'' J.H. de Bussy. Pretoria, 1934. * Dekker, G. ''Afrikaanse Literatuurgeskiedenis''. Nasou Beperk. Kaapstad. Elfde druk, 1970. * [[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]]. [[Eric Rosenthal]], 1967 * Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1''. Academica. Pretoria en Kaapstad. Tweede druk, 1984. * Kannemeyer, J.C. ''Die Afrikaanse literatuur 1652-2004.'' Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe, 2005. * Van Coller, H.P. (red.) ''Perspektief en Profiel Deel I''. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1998. === Tydskrifte en koerante === * De Jongh, P.S. ''Sarel Cilliers en Erasmus Smit – ’n herwaardering''. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. Jaargang18 no. 1, Maart/April 1978. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{wikiquote|Sarel Cilliers}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Cilliers, Sarel}} [[Kategorie:Voortrekkerleiers]] [[Kategorie:Geboortes in 1801]] [[Kategorie:Sterftes in 1871]] sknyk88yfnxh6eoci4oapoahs7tjbjs 0 60117 2520732 2503828 2022-08-21T18:05:14Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar | naam = Shakira | beeld = Shakira 2011, 2.jpg | beeldgrootte = | beeldonderskrif = Shakira in 2011 | agtergrondkleur = solo | geboortenaam = Shakira Isabel Mebarak Ripoll | alias = | geboortedatum = {{GDEO|1977|2|2|df=yes}} | geboorteplek = [[Barranquilla]], [[Colombia]] | oorsprong = <!-- Gebruik slegs as geen geboorteplek beskikbaar of indien oorsprong van geboorteplek verskil --> | sterfdatum = | sterfplek = | genre = [[popmusiek]], dans, elektronika | beroep = | instrument = | jare_aktief = | etiket = Sony Music | assosiasies = [[Beyoncé Knowles|Beyoncé]], [[Ivete Sangalo]] | webwerf = [http://www.shakira.com ShakiraMebarak.com] | huidige_lede = | gewese_lede = }} '''Shakira Isabel Mebarak Ripoll''' (gebore [[2 Februarie]] [[1977]] in [[Barranquilla]], [[Colombia]]) is 'n sangeres, musikant, aktrise en uitgewer wat onder andere bekendheid verwerf het vir haar ritmiese heupbewegings. == Biografie == Shakira is op 2 Februarie 1977 in [[Barranquilla]], Colombia, gebore. Sy is die enigste kind van William Mebarak Chadid en Nidia Ripoll Torrado. Sy is van Colombiaanse en Libanese afkoms.<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/musician/shakira|title=Shakira|website=Biography.com|access-date=17 August 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zZfGRXPM6y4 |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/zZfGRXPM6y4 |archive-date=2021-12-19 |url-status=live|title=Shakira – MTV Unplugged (detrás de cámaras) Behind the Scenes Pt.3 HD|access-date=17 August 2021|publisher=[[YouTube]]}}</ref> Haar pa William is in [[New York Stad]] gebore in 'n gesin van [[Libanon]]. Toe hy vyf was, het sy gesin na Colombia verhuis.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=5MK7XpItx-wC&pg=PA20|pages=19–20| author=Diego, Ximena |title=Shakira: Woman Full of Grace |publisher=The Rosen Publishing Group|isbn=0-7432-1668-7|year=2002}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=3kIdcLYGmCYC&pg=PT6|page=6| author=Williams, Zella |title=Shakira: Star Singer/Estrella de La Cancin |publisher=Simon & Schuster |isbn=978-1-4488-1066-6|year=2010}}</ref><ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/shakira0000dayh|url-access=registration|page=[https://archive.org/details/shakira0000dayh/page/15 15]| author=Day, Holly |title=Shakira |publisher=Lucent Books|isbn=978-1-59018-974-0|year=2007}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ETO3VaCXT4IC&pg=PA11|page=11|quote='Yo soy una fusion. I am a fusion,' says Shakira. 'That's my persona. I'm a fusion between black and white, between pop and rock, between cultures—between my Lebanese father and my mother's Spanish blood, the Colombian folklore and Arab dance I love and American music.'| author=Krohn, Katherine|title=Biography Shakira |publisher=Lerner Publishing Group, Inc|isbn=978-0-8225-7159-9|year=2007}}</ref> Haar Colombiaanse moederkant het twee Spaanse vanne, Ripoll en Torrado, waarvan eersgenoemde [[Katalaans]] is en afkomstig is van vier broers wat in die 19de eeu van Katalonië na die kus van Colombia geïmmigreer het.<ref>{{Cite web|url=https://www.eluniversal.com.co/farandula/shakira-y-sus-raices-bolivarenses-243367-PWEU352296|title = Shakira y sus raíces bolivarenses|website=Eluniversal.com.co|date = 29 December 2016}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=fshzEmNXBM8 |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/fshzEmNXBM8 |archive-date=2021-12-19 |url-status=live|title=Shakira's Catalan Blood |publisher=[[YouTube]] |date=2 September 2006 |access-date=31 October 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://numberonestars.com/shakira/shakira_interviews_5.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20060515203522/http://numberonestars.com/shakira/shakira_interviews_5.htm|url-status=dead|archive-date=15 May 2006|title=Shakira: dELIAs Interview|publisher=Numberonestars.com|access-date=28 September 2014}}</ref> Sy beweer ook dat sy verre Italiaanse wortels het deur 'n voorouer met die van "Pisciotti".<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=7GB5uKtuFYE&t=41s |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211219/7GB5uKtuFYE |archive-date=2021-12-19 |url-status=live|date=6 January 2010|access-date=6 May 2021|title=Shakira Pisciotti|website=YouTube |time=0:41}}</ref> Shakira (Arabies: شاكرة) beteken "dankbaar" in [[Arabies]], die vroulike vorm van die naam Shakir (Arabies: شاكر). == Diskografie == [[Lêer:Shakira 2012.jpg|duimnael|links|220px|Shakira by die NRJ Music Awards in 2012]] === Studio-albums === *1991 - Magia *1993 - Peligro *1995 - Pies Descalzos *1998 - Dónde Están los Ladrones? *2001 - Laundry Service *2005 - Fijación Oral Vol. 1 *2005 - Oral Fixation Vol. 2 *2009 - She Wolf *2010 - Sale el Sol *2014 - Shakira *2017 - El Dorado === Lewendige albums === *2000 - MTV Unplugged *2004 - Live & off the Record *2007 - Oral Fixation Tour *2011 - Live from Paris === Kompilasies === *1997 - The Remixes *2002 - Colección de Oro *2002 - Laundry Service: Washed & Dried *2002 - Grandes éxitos *2006 - Oral Fixation Volumes 1 & 2 === Enkelspelers === *2003 - Pepsi Single *2007 - Love in the Time of Cholera == Toere == *1996-1997 - Tour Pies Descalzos *2000 - Tour Anfibio *2002-2003 - Tour of the Mongoose *2006-2007 - Oral Fixation Tour *2010-2011 - The Sun Comes Out World Tour *2018 - El Dorado World Tour == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{commons}} * [http://es.shakira.com/ Shakira se amptelike webtuiste] * [http://www.mtv.com/music/artist/shakira/artist.jhtml Shakira en MTV] {{Normdata}} [[Kategorie:Colombiaanse musici]] [[Kategorie:Geboortes in 1977]] [[Kategorie:Lewende mense]] qac6n7oqyy5z4vwd4gguga70ns1n48v 0 64084 2520821 2206236 2022-08-22T02:24:33Z 166.211.183.24 "Press Your Luck". wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy|datum=Augustus 2017}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Elizabeth Banks | Beeld = ElizabethBanks2008TIFF.jpg | Beeldbeskrywing = | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Elizabeth Irene Mitchell | Alias = | Geboortedatum = {{GDEO|1974|2|10}} | Geboorteplek = [[Pittsfield]], [[Massachusetts]] ([[VSA]]) | Nasionaliteit = Amerikaans | Sterftedatum = | Sterfteplek = | Beroep = Aktrise | Noemenswaardige rolprente = [[Seabiscuit]], [[Spider-Man]], [[The Hunger Games]], ''[[Press Your Luck]]'' | Webwerf = {{URL|http://elizabethbanks.com}} | imdb = 0006969 | Toekennings = }} '''Elizabeth Banks''' (gebore '''Elizabeth Irene Mitchell'''; 10 Februarie 1974 in [[Pittsfield]], [[Massachusetts]], [[VSA]])<ref>{{cite news |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20234253_2,00.html |title=Elizabeth Banks Fall's First Lady Elizabeth Banks Movie Spotlight Movies Entertainment Weekly 2 |date=20 Oktober 2008 |access-date=1 November 2008 |publisher=Entertainment Weekly |first=Adam B. |last=Vary |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141015063730/http://www.ew.com/ew/article/0,,20234253_2,00.html |archive-date=15 Oktober 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> is 'n Amerikaanse aktrise, vervaardiger en regisseur. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{Commonskat-inlyn|Jennifer Lawrence}} {{Saadjie}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Banks, Elizabeth}} [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Geboortes in 1974]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]] kryy3gu5gaz4dcrjxy8qga2rh0v8nuf 2520822 2520821 2022-08-22T02:25:56Z 166.211.183.24 1992-. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy|datum=Augustus 2017}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Elizabeth Banks | Beeld = ElizabethBanks2008TIFF.jpg | Beeldbeskrywing = | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Elizabeth Irene Mitchell | Alias = | Geboortedatum = {{GDEO|1974|2|10}} | Geboorteplek = [[Pittsfield]], [[Massachusetts]] ([[VSA]]) | Nasionaliteit = Amerikaans | Sterftedatum = | Sterfteplek = | Beroep = Aktrise | Noemenswaardige rolprente = [[Seabiscuit]], [[Spider-Man]], [[The Hunger Games]], ''[[Press Your Luck]]'' | Aktiewe jare = 1992- | Webwerf = {{URL|http://elizabethbanks.com}} | imdb = 0006969 | Toekennings = }} '''Elizabeth Banks''' (gebore '''Elizabeth Irene Mitchell'''; 10 Februarie 1974 in [[Pittsfield]], [[Massachusetts]], [[VSA]])<ref>{{cite news |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20234253_2,00.html |title=Elizabeth Banks Fall's First Lady Elizabeth Banks Movie Spotlight Movies Entertainment Weekly 2 |date=20 Oktober 2008 |access-date=1 November 2008 |publisher=Entertainment Weekly |first=Adam B. |last=Vary |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141015063730/http://www.ew.com/ew/article/0,,20234253_2,00.html |archive-date=15 Oktober 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> is 'n Amerikaanse aktrise, vervaardiger en regisseur. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{Commonskat-inlyn|Jennifer Lawrence}} {{Saadjie}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Banks, Elizabeth}} [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Geboortes in 1974]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]] 8uygd5lg61nzc2d1y8xfqmz0isu5ra9 2520914 2520822 2022-08-22T08:41:12Z Burgert Behr 2401 Press Your Luck is nie 'n rolprent nie wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy|datum=Augustus 2017}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Elizabeth Banks | Beeld = ElizabethBanks2008TIFF.jpg | Beeldbeskrywing = | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Elizabeth Irene Mitchell | Alias = | Geboortedatum = {{GDEO|1974|2|10}} | Geboorteplek = [[Pittsfield]], [[Massachusetts]] ([[VSA]]) | Nasionaliteit = Amerikaans | Sterftedatum = | Sterfteplek = | Beroep = Aktrise | Noemenswaardige rolprente = [[Seabiscuit]], [[Spider-Man]], [[The Hunger Games]] | Aktiewe jare = 1992- | Webwerf = {{URL|http://elizabethbanks.com}} | imdb = 0006969 | Toekennings = }} '''Elizabeth Banks''' (gebore '''Elizabeth Irene Mitchell'''; 10 Februarie 1974 in [[Pittsfield]], [[Massachusetts]], [[VSA]])<ref>{{cite news |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20234253_2,00.html |title=Elizabeth Banks Fall's First Lady Elizabeth Banks Movie Spotlight Movies Entertainment Weekly 2 |date=20 Oktober 2008 |access-date=1 November 2008 |publisher=Entertainment Weekly |first=Adam B. |last=Vary |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141015063730/http://www.ew.com/ew/article/0,,20234253_2,00.html |archive-date=15 Oktober 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> is 'n Amerikaanse aktrise, vervaardiger en regisseur. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{Commonskat-inlyn|Jennifer Lawrence}} {{Saadjie}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Banks, Elizabeth}} [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Geboortes in 1974]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]] gis6m62sruog1scszr36pyo7o3t43nr 0 65521 2520741 2435924 2022-08-21T19:19:22Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki :''Vir ’n artikel oor die [[Griekse mitologie|Griekse god]], sien [[Herakles]]''. {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Hercules | beeld= Hercules constellation map.png | onderskrif= | latyn= Hercules | genitief= Herculis | afkorting= Her | RK= 17^h | Dek= 30º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 1&nbsp;225 vk. grade (5de) | kwadrant= NQ3 | hoof= 14, 22 | helder= Beta Herculis (Kornephoros) | naaste= Gliese 661 | 3m= 2 | planete= 14 | messier= 2 | bayer= 106 | simboliek= | meteoor= Tau Herculids | aangrensend= [[Draak (sterrebeeld)|Draak]], [[Veewagter (sterrebeeld)|Veewagter]], [[Noordelike Kroon]], [[Slang (sterrebeeld)|Slang se Kop]], [[Slangdraer (sterrebeeld)|Slangdraer]], [[Arend (sterrebeeld)|Arend]], [[Pyl (sterrebeeld)|Pyl]], [[Vos (sterrebeeld)|Vos]], [[Lier (sterrebeeld)|Lier]] }} '''Hercules''' is ’n [[sterrebeeld]] wat na die [[Romeinse mitologie|Romeinse god]] [[Herakles|Hercules]] ([[Grieks]]: Herakles) genoem is. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] beskryf is en is die vyfde grootste van die 88 moderne sterrebeelde. == Ruimtevoorwerpe == Hercules het geen sterre helderder as 1^m nie. Daar is verskeie sterre met planete. 14 Herculis het een bevestigde en een onbevestigde planeet. Die sterrebeeld bevat twee van die merkwaardigste bolvormige [[sterreswerm]]s: [[Messier 13]], die helderste een in die noordelike hemelruim met 300&nbsp;000 sterre, en [[Messier 92]]. Die byna bolvormige planetêre [[newel]] Abell&nbsp;39 kom ook hier voor. M13 is dof, maar kan op ’n helder aand met die blote oog gesien word. == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/hercules/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Hercules] * [https://astrojan.eu5.org/hercules.htm The clickable Hercules] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060310053508/http://160.114.99.91/astrojan/hercules.htm |date=10 Maart 2006 }} * [http://www.ianridpath.com/startales/hercules.htm Star Tales – Hercules] {{Commons-kategorie inlyn|Hercules (constellation)|Hercules (sterrebeeld)}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Hercules (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Hercules (sterrebeeld)| ]] 6i5aoxfrdumbwqik9b62q284gvzzk1k 0 65770 2520740 2455196 2022-08-21T19:16:41Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Kassiopeia | beeld= Cassiopeia constellation map.png | onderskrif= | latyn= Cassiopeia | genitief= Cassiopeiae | afkorting= Cas | RK= 1^h | Dek= -60º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 598 vk. grade (25ste) | kwadrant= NQ1 | hoof= 5 | helder= Alpha Cassiopeiae (Schedar) | naaste= Eta Cassiopeiae (Achird) | 3m= 4 | planete= 4 | messier= 2 | bayer= 53 | simboliek= Koningin Kassiopeia ([[Griekse mitologie]]) | meteoor= Perseids | aangrensend= [[Kameelperd (sterrebeeld)|Kameelperd]], [[Kefeus (sterrebeeld)|Kefeus]], [[Akkedis (sterrebeeld)|Akkedis]], [[Andromeda (sterrebeeld)|Andromeda]], [[Perseus (sterrebeeld)|Perseus]] }} '''Kassiopeia''' is ’n [[sterrebeeld]] in die noordelike hemelruim wat genoem is na die ydel koningin met dieselfde naam in die [[Griekse mitologie]]. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. Dit kan maklik uitgeken word aan sy W-[[Sterrepatroon|patroon]] wat deur vyf helder sterre gevorm word. == Ruimtevoorwerpe == [[Lêer:Sun from Alpha Centauri.png|links|duimnael|160px|Die son sou naby aan Kassiopeia gelê het as ’n mens dit van Alpha Centauri af kon sien.]] Cassiopeia bevat twee sterre wat met die blote oog sigbaar is. Hulle is van die helderste sterre in die [[Melkweg]]: Rho Cassiopeiae en V509 Cassiopeiae, albei van die baie skaars tipe [[Hiperreus|geel hiperreuse]]. Eta Cassiopeiae is ’n nabygeleë [[dubbelster]] wat uit ’n [[son]]agtige geel [[Dwergster|dwerg]] en ’n oranje dwerg bestaan. Binne die W-patroon van die sterrebeeld lê Cassiopeia A. Dit is die oorblyfsel van ’n [[supernova]] wat sowat 300 jaar gelede plaasgevind het (soos nou van die [[Aarde]] af gesien 10&nbsp;000 [[ligjaar|ligjare]] ver).<ref name="objects">{{cite book |title = 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe |last1=Wilkins |first1=Jamie |last2=Dunn |first2 = Robert |publisher = Firefly Books |date = 2006|edition = 1ste |location=Buffalo, New York |isbn = 978-1-55407-175-3}}</ref> Dit is die sterkste radiobron wat buite ons [[sonnestelsel]] waargeneem kan word. In sy wolk is die radioaktiewe isotoop [[titaan-44]] aangetref.<ref>Handbook of Isotopes in the Cosmos: Hydrogen to Gallium {{Outeur|Donald Clayton}} Cambridge University Press, 2003, ISBN 0-521-53083-0, ISBN 978-0-521-53083-5</ref> [[Messier 52]] (NGC 7654) en [[Messier 103]] (NGC 581) is twee oop [[sterreswerm]]s in Kassiopeia. Hulle het albei ’n helderheid van 7&nbsp;[[magnitude|mag]] en kan maklik met verkykers gesien word. As ’n mens ons son van ons naaste ster, [[Alpha Centauri]], af kon sien, sou die son ’n geel-wit ster met ’n helderheid van 0,5&nbsp;mag gewees het. Die bekende W-patroon sou ’n sagsag-patroon gewees het met die son op die linkerkantse punt, die naaste aan Epsilon Cassiopeiae. == Mitologie == Die sterrebeeld is genoem na koningin [[Kassiopeia (Griekse mitologie)|Kassiopeia]] in die Griekse mitologie. Sy was die vrou van [[Kefeus]], koning van [[Aithiopië]], en die ma van prinses [[Andromeda]]. Die drie is naby mekaar tussen die sterre geplaas. Kassiopeia is daar gesit omdat sy gespog het Andromeda is mooier as die [[Nereïde]]s. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/Cassiopeia/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Cassiopeia] * [https://astrojan.eu5.org/cassio.htm The clickable Cassiopeia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184807/http://160.114.99.91/astrojan/cassio.htm |date=27 September 2007 }} * [http://www.ianridpath.com/startales/cassiopeia.htm Star Tales – Cassiopeia] {{Commons-kategorie inlyn|Cassiopeia}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Cassiopeia (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Kassiopeia (sterrebeeld)| ]] 7z1rz4tzp9g9mso6qpjjv9yyad06nco 0 65862 2520739 2434764 2022-08-21T19:14:46Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Feniks | beeld= Phoenix constellation map.png | onderskrif= | latyn= Phoenix | genitief= Phoenicis | afkorting= Phe | RK= 0^h | Dek= -50º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 469 vk. grade (37ste) | kwadrant= SQ1 | hoof= 4 | helder= Alpha Phoenicis (Ankaa) | naaste= Gliese 915 | 3m= 1 | planete= 15 | messier= 0 | bayer= 25 | simboliek= Voël wat uit sy as herbore word | meteoor= Phoenicids | aangrensend= [[Beeldhouer (sterrebeeld)|Beeldhouer]], [[Kraanvoël (sterrebeeld)|Kraanvoël]] , [[Toekan (sterrebeeld)|Toekan]], [[Suidelike Waterslang]] (hoek), [[Eridanus (sterrebeeld)|Eridanus]], [[Oond (sterrebeeld)|Oond]] }} Die '''Feniks''' ([[Latyn]]: ''Phoenix'') is ’n klein [[sterrebeeld]] in die suidelike hemelruim. Dit is genoem na die [[mitologie]]se voël met dieselfde naam en was een van die 12 sterrebeelde wat in die 16de eeu deur [[Petrus Plancius]] geskep is na aanleiding van waarnemings deur [[Pieter Dirkszoon Keyser]] en [[Frederick de Houtman]]. Dit is duidelik te sien in die [[Suidelike Halfrond]]. Daar is net een ster in die konstellasie wat helderder as 3&nbsp;[[Magnitude|mag]] is: Alpha Phoenicis of Ankaa, ’n [[Arabies]]e woord wat "die feniks" beteken. == Geskiedenis == Die Feniks is nie een van die 48 antieke sterrebeelde nie omdat dit omstreeks 1000 v.C. nie te sien was op Kreta (35° N) nie. Vanweë die [[presessie]] (draaiing van die aarde) het die sterrebeeld in die laaste 3&nbsp;000 jaar 15&nbsp;grade noord geskuif. Oor sowat 9&nbsp;200 jaar sal Feniks in die hele [[Noordelike Halfrond]] te sien wees voor dit weer terugdraai en suidwaarts begin beweeg. == Mitologie == Die Feniks was in die [[Egipte|Egiptiese]] [[mitologie]] ’n voël wat met die skepping van die Aarde verskyn het. Hy is as heilig beskou en meestal as ’n songod vereer. Die Antieke Grieke en Romeine het dit in hul mitologie oorgeneem. Die moderne betekenis van ’n voël wat verbrand en uit sy eie as opstaan, stam eers uit die 1ste eeu n.C. == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/phoenix/constell.html The Deep Photographic Guide to the Constellations: Phoenix] * [https://astrojan.eu5.org/phoenix.htm The clickable Phoenix] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184835/http://160.114.99.91/astrojan/phoenix.htm |date=27 September 2007 }} * [http://www.starrynightphotos.com/constellations/phoenix.htm Starry Night Photography – Phoenix Constellation] * [http://www.ianridpath.com/startales/phoenix.htm Star Tales – Phoenix] * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is hoofsaaklik vertaal uit die [[:de:Phoenix (Sternbild)|Duitse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Feniks (sterrebeeld)| ]] 13wfcavhv0uqy6voe1885fl8hl5de2w 0 65864 2520738 2443822 2022-08-21T19:12:23Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki :''Vir ’n artikel oor die [[Griekse mitologie|mitologiese]] held, sien [[Perseus (mitologie)]]''. {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Perseus | beeld= Perseus constellation map.png | onderskrif= | latyn= Perseus | genitief= Persei | afkorting= Per | RK= 3^h | Dek= 45º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 615 vk. grade (24ste) | kwadrant= NQ1 | hoof= 6, 22 | helder= Alpha Persei (Mirfak) | naaste= GJ 3182 | 3m= 5 | planete= 7 | messier= 2 | bayer= 65 | simboliek= | meteoor= Perseïede, September-Perseïede | aangrensend= [[Ram (sterrebeeld)|Ram]], [[Bul (sterrebeeld)|Bul]], [[Koetsier (sterrebeeld)|Koetsier]], [[Kameelperd (sterrebeeld)|Kameelperd]], [[Kassiopeia (sterrebeeld)|Kassiopeia]], [[Andromeda (sterrebeeld)|Andromeda]], [[Driehoek (sterrebeeld)|Driehoek]] }} '''Perseus''' is ’n [[sterrebeeld]] in die noordelike hemelruim. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. Dit bevat die bekende [[veranderlike ster]] Algol (β Per) en die [[radiant]] (oënskynlike uitstralingspunt) van die jaarlikse [[Perseïdes]]-[[meteoorreën]]. == Ruimtevoorwerpe == Alpha Persei (Mirfak) is die helderste ster van die sterrebeeld. Dit is ’n [[superreus]] van [[spektraaltipe]] F5&nbsp;Ib met ’n oënskynlike helderheid van 1,79&nbsp;[[Magnitude|mag]] en is sowat 590 [[ligjaar|ligjare]] van die [[Aarde]] af. Algol (β Per) is wel nie die helderste ster nie, maar beslis die bekendste een in Perseus. Algol (van die [[Arabies]] ''al-Ghul'', wat "monster-ster" beteken) verteenwoordig die oog van die [[Gorgo]] [[Medusa]]. Dit is die prototipe van ’n hele groep veranderlike sterre. Sy oënskynlike helderheid wissel tussen 2,12 en 3,39&nbsp;mag met ’n periode van net 2,867 dae. Dit is ’n driedubbele ster, waarvan die helderste komponent van [[spektraaltipe]] B8&nbsp;V is. [[Lêer:Central regions Perseus galaxy cluster.jpg|duimnael|links|200px|Die Perseus-swerm.]] NGC 869 en NGC 884 is twee voorwerpe in die naghemel wat met ’n verkyker of teleskoop gesien kan word. Hulle word soms die Dubbelswerm genoem. Albei is sowat 7&nbsp;000 ligjare van die Aarde en ’n paar honderd ligjare van mekaar af. Die swerm is die eerste keer aangeteken tydens die bewind van die [[China|Chinese]] koning [[Tsung-K'ang]] van die Hsia-dinastie (2858-2146 v.C.).<ref name="staal" /> Die spiraalvormige sterrestelsel NGC 1260 bevat die tweede helderste bekende voorwerp in die heelal, die [[supernova]] SN 2006gy. Die Perseus-swerm (Abell 426) is ’n enorme melkwegswerm sowat 250&nbsp;miljoen ligjare van die Aarde af. Dit is die naaste groot swerm aan die Aarde. NGC 1275, ’n komponent van die swerm, het ’n aktiewe kern wat massiewe borrels produseer wat die sterrestelsel omring. Die Perseus-swerm bevat ook klankgolwe wat daardeur beweeg. Dit word deur die borrels veroorsaak en is die laagste noot wat nog in die ruimte gehoor is: 57 oktawe laer as middel-C.<ref name="objects">{{cite book |title = 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe |last1=Wilkins |first1=Jamie |last2=Dunn |first2 = Robert |publisher = Firefly Books |date = 2006 |edition = 1ste |location=Buffalo, New York |isbn = 978-1-55407-175-3}}</ref> Nog ’n lid van die Perseus-swerm is NGC 1275, wat ’n samesmelting van verskeie sterrestelsels is. Sy aktiewe kern is ’n sterk bron van [[radiogolf|radiogolwe]].<ref name="objects" /> == Mitologie == [[Beeld:Sidney Hall - Urania's Mirror - Perseus.jpg|thumb|268px|Perseus dra die kop van Medusa die Gorgo, soos uitgebeeld in ''Urania's Mirror'', ’n stel sterrebeeldkaarte wat omstreeks 1825 in [[Londen]] gepubliseer is.<ref>{{cite web |url=http://www.ianridpath.com/atlases/urania.htm |first=I. |last=Ridpath |title=Urania's Mirror c.1825 – Ian Ridpath's Old Star Atlases |access-date=17 Julie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200518082112/http://www.ianridpath.com/atlases/urania.htm |archive-date=18 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>]] In die [[Griekse mitologie]] was [[Perseus (mitologie)|Perseus]] die seun van [[Danaë]]. Hy is deur koning [[Poludektes]] gestuur om [[Medusa]] dood te maak – die [[Gorgo]] wat so boos was dat almal wat na haar gekyk het, versteen het. Hy het haar in haar slaap doodgemaak<ref name="RidpathPerseus">{{cite web |url=http://www.ianridpath.com/startales/perseus.htm |first=I. |last=Ridpath |title=Star Tales – Perseus |access-date=28 Julie 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225080847/http://www.ianridpath.com/startales/perseus.htm |archive-date=25 Desember 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> en daarna Medusa se kop gebruik om prinses [[Andromeda]] van ’n seemonster te red.<ref name="staal">{{Harvnb|Staal|1988|pp=19-26}}</ref> Hy het ook Poludektes en sy volgelinge met die kop versteen en Diktus die visserman koning gemaak.<ref name="RidpathPerseus"/> == Verwysings == {{Verwysings}} ==Bronne== * H. A. Rey, ''The Stars — A New Way To See Them''. Houghton Mifflin, Boston, 1997. ISBN 0-395-24830-2. * Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/perseus/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Perseus] * SEDS' comprehensive [http://www.seds.org/messier/ Messier Catalog] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/19990420195402/http://seds.org/messier/xtra/history/mcathist.html |date=20 April 1999 }} * [https://astrojan.eu5.org/perseus.htm The clickable Perseus] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184651/http://160.114.99.91/astrojan/perseus.htm |date=27 September 2007 }} * [http://www.ianridpath.com/startales/perseus.htm Star Tales – Perseus] {{Commons-kategorie inlyn|Perseus (constellation)|Perseus (sterrebeeld)}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Perseus (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Perseus (sterrebeeld)| ]] e2ytkkkc78rsa8bvzazcc3cgyvq1966 0 65903 2520737 2430376 2022-08-21T19:08:50Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki :''Vir ’n artikel oor die sterreteken, sien [[Tweeling (sterreteken)]]''. {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Tweeling | beeld= Gemini constellation map.png | onderskrif= | latyn= Gemini | genitief= Geminorum | afkorting= Gem | RK= 7^h | Dek= 20º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 514 vk. grade (30ste) | kwadrant= NQ2 | hoof= 8, 17 | helder= Pollux (β Gem) | naaste= Gliese 251 | 3m= 4 | planete= 7 | messier= 1 | bayer= 80 | simboliek= | meteoor= Geminids, Rho Geminids | aangrensend= [[Rooikat (sterrebeeld)|Rooikat]], [[Koetsier (sterrebeeld)|Koetsier]], [[Bul (sterrebeeld)|Bul]], [[Jagter (sterrebeeld)|Jagter]], [[Eenhoring (sterrebeeld)|Eenhoring]], [[Klein Hond]], [[Kreef (sterrebeeld)|Kreef]] }} Die '''Tweeling''' ([[Latyn]]: ''Gemini'') is ’n [[sterrebeeld]] in die noordelike hemelruim. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemaeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. Dit word verbind met die tweeling [[Castor en Pollux]] in die [[Griekse mitologie]]. Die maklikste manier om die sterrebeeld te vind is om na die twee helderste sterre, Castor en Pollux, te soek. Hulle is suid van die bekende “V”-vormige [[sterrepatroon]] in die sterrebeeld [[Bul (sterrebeeld)|Bul]] en die drie sterre van die [[Jagter se Belt]] (in [[Suid-Afrika]] ook bekend as die Drie Konings). == Ruimtevoorwerpe == === Sterre === [[Lêer:GeminiCC.jpg|duimnael|links|260px|Die sterrebeeld Tweeling soos gesien van die Aarde af.]] Die helderste sterre in die Tweeling is Pollux en Castor. Hoewel Castor die [[Bayer-naam]] Alpha Geminorum het, is dit eintlik die tweede helderste ster in die sterrebeeld naas Pollux. Castor is ’n [[veelvoudige ster]] wat uit ses komponente bestaan. Dit is 52 [[ligjare]] van die [[Aarde]] af en lyk met die blote oog soos ’n blou-wit ster met ’n [[magnitude]] van 1,6. Twee [[Dubbelster|spektroskopiese dubbelsterre]] is sigbaar met ’n magnitude van 1,9 en 3 en ’n periode van 470 jaar. Pollux is die helderste ster in die Tweeling, al is sy Bayer-naam Beta Geminorum (waarskynlik weens ’n fout deur [[Johann Bayer]] toe hy in 1603 die sterre name gegee het).{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=150-152}} Dit is ’n oranje [[reusester]] met ’n magnitude van 1,2 en is 34 ligjare van die Aarde af. Dit het ’n [[eksoplaneet]], nes twee ander sterre, HD&nbsp;50554 en HD&nbsp;59686. Gamma Geminorum (Alhena) is ’n blou-wit ster met ’n magnitude van 1,9 en is 105 ligjare van die Aarde af. '''Die Tweeling bevat verskeie helder [[dubbelster]]re:''' * Delta Geminorum (tradisioneel bekend as Wasat) het ’n lang periode van meer as 1&nbsp;000 jaar en is sowat 59 ligjare weg. Die primêre ster is ’n wit ster met ’n magnitude van 3,5 en die sekondêre ster ’n oranje [[dwergster]] met ’n magnitude van 8,2. * Epsilon Geminorum het ’n primêre geel [[superreus]] met ’n magnitude van 3,1, wat 900 ligjare van hier af is, en ’n sekondêre ster van 9,2&nbsp;mag.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=150-152}} * Zeta Geminorum se hoofster is ’n [[Cepheïed]] met ’n periode van 10,2 dae; sy minimum magnitude is 4,2 en sy maksimum 3,6. Dit is ’n geel superreus 1&nbsp;200 ligjare van die Aarde af. Sy metgesel het ’n magnitude van 7,6. * Eta Geminorum het ’n [[veranderlike ster|veranderlike komponent]]. Dit is 350 ligjare van hier af en het ’n periode van 500 jaar. Dit is net deur groot amateurteleskope sigbaar. Die primêre ster is ’n semi-gereelde veranderlike [[rooi reus]] met ’n periode van 233 dae; sy minimum magnitude is 3,9 en sy maksimum 3,1. Die sekondêre ster het ’n magnitude van 6.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=150-152}} * Kappa Geminorum is 143 ligjare van hier af. Die primêre ster is ’n [[reusester|geel reus]] met ’n magnitude van 3,6; die sekondêre ster het ’n magnitude van 8. Die twee sterre is net deur groot amateurteleskope sigbaar vanweë die verskil in ligsterkte. * Nu&nbsp;Geminorum het ’n primêre blou reus (magnitude 4,1 en 500 ligjare ver) en ’n sekondêre ster met ’n magnitude van 8. * 38 Geminorum is 91 ligjare van die Aarde af en kan deur klein teleskope gesien word. Sy wit en geel ster het onderskeidelik ’n magnitude van 4,8 en 7,8.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=150-152}} === Diepruimtevoorwerpe === [[Lêer:M35atlas.jpg|duimnael|260px|Messier 35. (Bron: 2MASS/Nasa)]] As ’n mens na die Tweeling kyk, kyk jy weg van die [[Melkweg]] en daar is dus min noemenswaardige [[diepruimtevoorwerp]]e. Die [[Eskimo-newel|Eskimo-]] en die [[Medusa-newel]] is albei [[planetêre newel]]s. Die eerste een is sowat 2&nbsp;870 ligjare van die Aarde af en die ander een sowat 1&nbsp;500 ligjare. [[Messier 35]] (M35) is ’n oop [[sterreswerm]] wat in 1745 ontdek is. Geminga is ’n [[neutronster]] sowat 550 ligjare van die Aarde af. Ander noemenswaardige voorwerpe is [[NGC 2129]], [[NGC 2158]], NGC&nbsp;2266, NGC&nbsp;2331, [[NGC 2355]] en NGC&nbsp;2395. M35 (ook bekend as NGC&nbsp;2168) is ’n groot, lang oop [[sterreswerm]] met ’n magnitude van 5; sy oppervlakte is sowat 0,2&nbsp;[[Booggraad|vierkante grade]], dieselfde as die [[volmaan]]. Vanweë sy groot ligsterkte is dit met die blote oog sigbaar op ’n donker nag, andersins deur ’n verkyker. M35, wat 2&nbsp;800 ligjare van die Aarde af is, se 200 sterre kom in kettings voor wat deur die swerm vleg. Nog ’n oop swerm is [[NGC 2158]]. Dit is ’n baie ryk swerm meer as 12&nbsp;000 ligjare van hier af en kan deur groot amateurteleskope gesien word.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=150-152}} === Meteoorreëns === Die [[Geminiede]] is ’n prominente, helder [[meteoor]]reën wat sy hoogtepunt op 13-14 Desember bereik. Dit het ’n maksimum tempo van sowat 100 meteore per uur en is dus een van die rykste meteoorreëns.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=150-152}} Die Epsilon-Geminiede bereik sy hoogtepunt tussen 18 en 29 Oktober en is maar onlangs bevestig. Dit oorvleuel met die [[Orioniede]] en is dus moeilik om daarvan te onderskei. Die Epsilon-Geminiede het ’n hoër snelheid as die Orioniede.<ref>{{cite journal |journal = Sky & Telescope |date = September 2012 |last = Jenniskens |first = Peter |page = 22 |title = Mapping Meteoroid Orbits: New Meteor Showers Discovered}}</ref> == Mitologie == In die [[Babilonië|Babiloniese]] [[sterrekunde]] was die sterre Castor en Pollux bekend as die Groot Tweeling (MUL.MASH.TAB.BA.GAL.GAL). Hulle is beskou as minder belangrike gode en is Meshlamtaea (die een wat uit die onderwêreld herrys het) en Lugalirra (magtige koning) genoem. Albei name kan dui op Nergal, die Babiloniese god van plae en peste wat koning van die onderwêreld was.<ref>''Babylonian Star-lore'', deur Gavin White, Solaria Pubs, 2008, bl. 125</ref> In die [[Griekse mitologie]] is die Tweeling verbind met die verhaal van [[Castor en Pollux]], saam bekend as die Dioscuri. Toe Castor sterf omdat hy ’n sterflike was, het Pollux by sy pa, [[Zeus]], gesmeek dat hy Castor onsterflik maak. Zeus het dit gedoen deur hulle in die lug te verenig. == Verwysings == {{Verwysings}} * H.A. Rey, ''The Stars&nbsp;— A New Way To See Them''. Houghton Mifflin, Boston, 1997. ISBN 0-395-24830-2. * Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. == Eksterne skakels == * The Deep Photographic Guide to the Constellations: [http://www.allthesky.com/constellations/gemini/ Gemini] * Astrojan Astronomical Picture Collection: [https://astrojan.eu5.org/gemini.htm The clickable Gemini] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184900/http://160.114.99.91/astrojan/gemini.htm |date=27 September 2007 }} * WikiSky: [http://wikisky.org/?object=Gemini&zoom=2 Gemini] {{Commons-kategorie inlyn|Gemini|Tweeling (sterrebeeld)}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Gemini (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Tweeling (sterrebeeld)| ]] 8jx1opi2gky24u35byhpj97z0nhbeso 0 66274 2520700 2520670 2022-08-21T14:15:13Z Odriskelmac11 115344 verbetering, vermy herhaling wikitext text/x-wiki <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; text-align:center; width:20em;"> [[Lêer:Yeats Boughton.jpg|200px]]<br /><br /> <big>'''William Butler Yeats''' (1903)</big><br /> '''Ierse digter en toneelskrywer'''<br /><br /> ---- '''Handtekening''' <br /> [[Lêer:Yeats Signature.jpg|180px]] ---- '''Literêre stroming'''<br /> [[Simbolisme]]<br /><br /> ---- '''Beduidende werke'''<br /><br /> [[Lêer:AbbeyPosterOpeningNight.jpg|100px]]<br /> ''The Celtic Twilight (1893)''<br />''The Tower (1928)''<br />''The Winding Stair and Other Poems (1933)''<br />''Collected Plays (1934)'' </div> '''William Butler Yeats''' ([ˈjeɪts]; * 13 Junie 1865 in [[Dublin]], [[Ierland]]; † 28 Januarie 1939 in [[Menton]], [[Frankryk]]) was 'n Ierse digter, toneelskrywer, mistikus, dramaturg en literêre kritikus; 'n leidende figuur van die [[20ste eeu|20ste eeuse]] literatuur. As een van die voorste literêre persoonlikhede van die Ierse en Britse literêre lewe, wat ook in Ierse politiek belang gestel het, het Yeats in sy latere lewe vir twee ampstermyne as Ierse senator gedien. Hy was 'n drywende krag agter die Ierse Literêre Herlewing (''Irish Literary Revival''), 'n beweging wat die Engelse kulturele invloed tydens die [[Victoriaanse tydperk]] ten gunste van [[Ierland]] se eie kulturele erfenis wou terugbring, en het saam met Lady Augusta Gregory, [[Edward Martindel|Edward Martyn]] en andere die ''Abbey Theatre'' in [[Dublin]] gestig wat hy in sy beginjare as direkteur bestuur het. Yeats se werk het 'n groot invloed op moderne poësie uitgeoefen. Hy lewer 'n beduidende bydrae tot die opbloei van 'n nasionale Ierse letterkunde aan die einde van die [[19de eeu|19e eeu]], onder meer deur die vestiging van die ''Irish National Theatre Society.'' Hy het in [[Engeland]] en Dublin skoolgegaan en vakansies deurgebring in [[Sligo]], aan die Ierse weskus, wat later die agtergrond vir talle van sy gedigte sou word. Yeats het in sy vroeë twintigerjare reeds in die okkulte en die mistisisme begin belangstel. Hy was 'n ruk lank lid van die Teosofiese Vereniging en later van die okkultiese beweging ''Hermetic Order of the Golden Dawn''. Hy het die werke van die mistikus-digter [[William Blake]] (1757-1827) intensief bestudeer en in 1893 'n uitgawe van Blake se poësie versorg. In 1889 ontmoet hy die Ierse revolusionêre aktrise [[Maud Gonne]]. Sy liefde vir haar sou lewenslank in sy gedigte neerslag vind. Onder Gonne se invloed het hy hom ook by verskillende revolusionêre nasionalistiese bewegings aangesluit, onder meer die ''Irish Republican Brotherhood'', wat die voorloper van die [[Ierse Republikeinse Leër]] was. Yeats se groot vriendin en medewerker was lady [[Augusta Gregory]], op wie se landgoed ''Coole Park'' hy gereeld inspirasie en ontspanning gaan soek het. Hy en Gregory het hulle beywer vir 'n Ierse Renaissance met die doel om 'n eie Ierse letterkundige tradisie, gegrond op Ierse folklore, te laat herleef. Yeats het baie van sy idealistiese sienings oor die opkoms van ʼn groot Ierse nasionale staat verloor na die [[Paasopstand]] in 1916, maar het nietemin senator in die [[Ierse Vrystaat]] geword en die amp van 1922 tot 1928 beklee. Sy gesondheid was swak en hy het in sy latere jare gedurig gereis om die ongunstige Ierse klimaat te ontwyk. Op 28 Januarie 1939 is hy in [[Roquebrune]] in Suid-Frankryk oorlede. Hy is eers na die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1949 herbegrawe in Ierland. Hy het 'n omvangryke oeuvre nagelaat wat groot onderlinge samehang vertoon en dikwels 'n weerspieëling van sy lewe en belangstellings is. Die vroeë Ierse geskiedenis en mitologie vorm 'n deurlopende tema in sy werk. Sy toneelstuk ''Cathleen ni Houlihan'' (1902) is spesiaal vir Maud Gonne geskryf. Ook sy eerste bundels, ''The rose'' (1893) en ''The wind among the reeds'' (1899), bevat liriese gedigte van persoonlike aard. Later het Yeats se politieke betrokkenheid sterk in sy werk neerslag gevind. Die bundel ''The green helmet'' (1910) bevat reeds politieke kommentaar. Sy belangrikste laaste bundels was ''Michael Robartes and the danc''er (1921), T''he tower'' (1928) en T''he winding stair'' (1929), waarin Yeats se vernaamste simbole hul volledigste ontplooiing vind. Afgesien van sy toneel- en digkuns was Yeats ook 'n belangrike essayis en kritikus. Sy bekendste werke op dié gebied is die gesaghebbende ''The Oxford book of modern verse'' (1936), ''A vision'' (1925) en ''Explorations'' (1962). Hy word saam met [[Ezra Pound]] en [[T.S. Eliot]] as een van die belangrikste vernuwers van die 20e-eeuse Engelse digkuns beskou. Die [[Nobelprys vir Letterkunde]] is in 1923 aan hom toegeken == Bronne == * ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 180 == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Nobelprys vir Letterkunde}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Yeats, William Butler}} [[Kategorie:Ierse digters]] [[Kategorie:Ierse dramaturge]] [[Kategorie:Nobelprys vir Letterkunde wenners]] [[Kategorie:Geboortes in 1865]] [[Kategorie:Sterftes in 1939]] 7g4au7hay1gcwdl1x52zip1zkfd4fi9 2520703 2520700 2022-08-21T14:43:12Z Odriskelmac11 115344 verkeerde koppeling wikitext text/x-wiki <div style="background:#f9f9f9; border:1px solid #aaaaaa; clear:right; float:right; font-size:90%; margin:1em 0 1em 1em; padding:1em; text-align:center; width:20em;"> [[Lêer:Yeats Boughton.jpg|200px]]<br /><br /> <big>'''William Butler Yeats''' (1903)</big><br /> '''Ierse digter en toneelskrywer'''<br /><br /> ---- '''Handtekening''' <br /> [[Lêer:Yeats Signature.jpg|180px]] ---- '''Literêre stroming'''<br /> [[Simbolisme]]<br /><br /> ---- '''Beduidende werke'''<br /><br /> [[Lêer:AbbeyPosterOpeningNight.jpg|100px]]<br /> ''The Celtic Twilight (1893)''<br />''The Tower (1928)''<br />''The Winding Stair and Other Poems (1933)''<br />''Collected Plays (1934)'' </div> '''William Butler Yeats''' ([ˈjeɪts]; * 13 Junie 1865 in [[Dublin]], [[Ierland]]; † 28 Januarie 1939 in [[Menton]], [[Frankryk]]) was 'n Ierse digter, toneelskrywer, mistikus, dramaturg en literêre kritikus; 'n leidende figuur van die [[20ste eeu|20ste eeuse]] literatuur. As een van die voorste literêre persoonlikhede van die Ierse en Britse literêre lewe, wat ook in Ierse politiek belang gestel het, het Yeats in sy latere lewe vir twee ampstermyne as Ierse senator gedien. Hy was 'n drywende krag agter die Ierse Literêre Herlewing (''Irish Literary Revival''), 'n beweging wat die Engelse kulturele invloed tydens die [[Victoriaanse tydperk]] ten gunste van [[Ierland]] se eie kulturele erfenis wou terugbring, en het saam met Lady Augusta Gregory, Edward Martyn en andere die ''Abbey Theatre'' in [[Dublin]] gestig wat hy in sy beginjare as direkteur bestuur het. Yeats se werk het 'n groot invloed op moderne poësie uitgeoefen. Hy lewer 'n beduidende bydrae tot die opbloei van 'n nasionale Ierse letterkunde aan die einde van die [[19de eeu|19e eeu]], onder meer deur die vestiging van die ''Irish National Theatre Society.'' Hy het in [[Engeland]] en Dublin skoolgegaan en vakansies deurgebring in [[Sligo]], aan die Ierse weskus, wat later die agtergrond vir talle van sy gedigte sou word. Yeats het in sy vroeë twintigerjare reeds in die okkulte en die mistisisme begin belangstel. Hy was 'n ruk lank lid van die Teosofiese Vereniging en later van die okkultiese beweging ''Hermetic Order of the Golden Dawn''. Hy het die werke van die mistikus-digter [[William Blake]] (1757-1827) intensief bestudeer en in 1893 'n uitgawe van Blake se poësie versorg. In 1889 ontmoet hy die Ierse revolusionêre aktrise [[Maud Gonne]]. Sy liefde vir haar sou lewenslank in sy gedigte neerslag vind. Onder Gonne se invloed het hy hom ook by verskillende revolusionêre nasionalistiese bewegings aangesluit, onder meer die ''Irish Republican Brotherhood'', wat die voorloper van die [[Ierse Republikeinse Leër]] was. Yeats se groot vriendin en medewerker was lady [[Augusta Gregory]], op wie se landgoed ''Coole Park'' hy gereeld inspirasie en ontspanning gaan soek het. Hy en Gregory het hulle beywer vir 'n Ierse Renaissance met die doel om 'n eie Ierse letterkundige tradisie, gegrond op Ierse folklore, te laat herleef. Yeats het baie van sy idealistiese sienings oor die opkoms van ʼn groot Ierse nasionale staat verloor na die [[Paasopstand]] in 1916, maar het nietemin senator in die [[Ierse Vrystaat]] geword en die amp van 1922 tot 1928 beklee. Sy gesondheid was swak en hy het in sy latere jare gedurig gereis om die ongunstige Ierse klimaat te ontwyk. Op 28 Januarie 1939 is hy in [[Roquebrune]] in Suid-Frankryk oorlede. Hy is eers na die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1949 herbegrawe in Ierland. Hy het 'n omvangryke oeuvre nagelaat wat groot onderlinge samehang vertoon en dikwels 'n weerspieëling van sy lewe en belangstellings is. Die vroeë Ierse geskiedenis en mitologie vorm 'n deurlopende tema in sy werk. Sy toneelstuk ''Cathleen ni Houlihan'' (1902) is spesiaal vir Maud Gonne geskryf. Ook sy eerste bundels, ''The rose'' (1893) en ''The wind among the reeds'' (1899), bevat liriese gedigte van persoonlike aard. Later het Yeats se politieke betrokkenheid sterk in sy werk neerslag gevind. Die bundel ''The green helmet'' (1910) bevat reeds politieke kommentaar. Sy belangrikste laaste bundels was ''Michael Robartes and the danc''er (1921), T''he tower'' (1928) en T''he winding stair'' (1929), waarin Yeats se vernaamste simbole hul volledigste ontplooiing vind. Afgesien van sy toneel- en digkuns was Yeats ook 'n belangrike essayis en kritikus. Sy bekendste werke op dié gebied is die gesaghebbende ''The Oxford book of modern verse'' (1936), ''A vision'' (1925) en ''Explorations'' (1962). Hy word saam met [[Ezra Pound]] en [[T.S. Eliot]] as een van die belangrikste vernuwers van die 20e-eeuse Engelse digkuns beskou. Die [[Nobelprys vir Letterkunde]] is in 1923 aan hom toegeken == Bronne == * ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 180 == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Nobelprys vir Letterkunde}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Yeats, William Butler}} [[Kategorie:Ierse digters]] [[Kategorie:Ierse dramaturge]] [[Kategorie:Nobelprys vir Letterkunde wenners]] [[Kategorie:Geboortes in 1865]] [[Kategorie:Sterftes in 1939]] 8yshmylx3mytgiqbhkown62wc4yzkeg 0 66311 2520742 2473641 2022-08-21T19:22:47Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Jagter | beeld= Orion constellation map.png | onderskrif= | latyn= Orion | genitief= Orionis | afkorting= Ori | RK= 5 h | Dek= +5º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 594 vk. grade (26ste) | kwadrant= NQ1 | hoof= Rigel (β Ori) | helder= Rigel | naaste= GJ 3379 | 3m= 8 | planete= 8 | messier= 3 | bayer= 81 | simboliek= [[Griekse mitologie]] | meteoor= 2 | aangrensend= [[Tweeling (sterrebeeld)|Tweeling]], [[Bul (sterrebeeld)|Bul]], [[Eridanus (sterrebeeld)|Eridanus]], [[Haas (sterrebeeld)|Haas]], [[Eenhoring (sterrebeeld)|Eenhoring]] }} Die '''Jagter''' of '''Orion''' is ’n [[sterrebeeld]] op die [[hemelewenaar]] wat oral ter wêreld te sien is. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemaeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. Sy helderste sterre is [[Rigel]] (Beta Orionis) en [[Betelgeuse]] (Alpha Orionis), onderskeidelik ’n blouwit en rooi [[superreus]]. Dit is een van die opvallendste en bekendste sterrebeelde.<ref name=dolanOrion>{{cite web |url=http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/constellations/Orion.html |title=Orion |first=Chris |last=Dolan |access-date=28 November 2011 |language=pt |archive-url=https://web.archive.org/web/20021009205256/http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/constellations/Orion.html |archive-date= 9 Oktober 2002 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Die naam "Orion" verwys na die [[Griekse mitologie]]se jagter [[Orion (mitologie)|Orion]]. == Sterrepatrone == {{Kombi-beeld|Cintura di Orione binocolo.png|Orion Belt.jpg| |align=left |caption1=Die Jagter se Belt. |caption2=’n Nabyskoot van die Belt. }} Die [[Jagter se Belt]], Gordel van Orion of Drie Konings<ref>{{Cite web |url=http://www.psychohistorian.org/astronomy/ethnoastronomy/three_kings_cape_clouds.php |title=Three Kings and the Cape Clouds at psychohistorian.org |access-date=27 Junie 2012 |archive-date=29 Januarie 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100129083441/http://www.psychohistorian.org/astronomy/ethnoastronomy/three_kings_cape_clouds.php |url-status=dead }}</ref> is ’n [[asterisme]] of sterrepatroon in die sterrebeeld wat uit drie helder sterre bestaan: [[Alnitak]], [[Alnilam]] en [[Mintaka]]. Deur na die drie sterre aan die naghemel te soek, is die maklikste manier om die Jagter te vind. Rondom die Belt, teen rofweg dieselfde afstand, is nog vier helder sterre, wat die Jagter se buitelyne vorm. Van die Belt af is daar ’n kleiner ry van drie sterre (waarvan die middelste een nie werklik ’n ster is nie, maar die [[Orionnewel]]), bekend as die Jagter se Swaard. In kunswerke word die omringende sterrebeelde soms uitgebeeld as verwant aan die Jagter: Hy staan langs die rivier [[Eridanus (sterrebeeld)|Eridanus]] met sy twee jaghonde, die [[Groot Hond]] en die [[Klein Hond]], en veg teen die [[Bul (sterrebeeld)|Bul]]. Soms word hy uitgebeeld waar hy die [[Haas (sterrebeeld)|Haas]] jag en soms het hy ’n leeukop in sy hand. == Sigbaarheid == Die Jagter word maklik gesien van November tot Februarie elke jaar – die laat-lente tot somer in die [[Suidelike Halfrond]] en die laat-herfs tot winter in die [[Noordelike Halfrond]]. In die tydperk Mei tot Julie (winter in die Suidelike Halfrond en somer in die Noordelike Halfrond) is die Jagter aan die daghemel en dus in die grootste deel van die wêreld nie sigbaar nie. Die sterrebeeld kan gebruik word om ander sterre te vind. Deur die lyn van die Belt suidooswaarts te verleng, kan [[Sirius]] (α&nbsp;[[Groot Hond|CMa]]) gevind word, en noordweswaarts Aldebaran (α&nbsp;[[Bul (sterrebeeld)|Tau]]). ’n Lyn ooswaarts oor die twee skouers dui die rigting aan na [[Procyon]] (α&nbsp;[[Klein Hond|CMi]]). ’n Lyn van [[Rigel]] deur [[Betelgeuse]] wys in die rigting van [[Castor en Pollux]] (α en β&nbsp;[[Tweeling (sterrebeeld)|Gem]]). == Ruimtevoorwerpe == === Sterre === [[Lêer:Orion-guide dark.svg|duimnael|200px|Die Jagter kan gebruik word om ander sterre te vind.]] * '''[[Betelgeuse]]''', ook bekend as Alpha Orionis, is ’n massiewe [[Sterreklassifikasie#Klas M|M-tipe]] rooi [[superreus]] wat naby aan die einde van sy leeftyd is. Wanneer dit ontplof, sal dit selfs in die dag sigbaar wees. Dit is die tweede helderste ster in die sterrebeeld en die agtste helderste aan die naghemel.<ref>{{cite web |url=http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/hr/2061.html |title=Betelgeuse |access-date=26 Februarie 2009 |work=Chris Dolan's Constellations |publisher=University of Wisconsin |year=2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191004112117/http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/hr/2061.html |archive-date= 4 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Dit is ’n [[veranderlike ster]] en die regterskouer van die Jagter (as die sterrebeeld van voor af gesien word). * '''[[Rigel]]''', of Beta Orionis, is ’n [[Sterreklassifikasie#Klas B|B-tipe]] blou superreus wat die sesde helderste ster aan die naghemel is. Nes Betelgeuse is dit na aan sy einde en sal dit binnekort óf ’n [[supernova]] óf ’n [[wit dwerg]] word. Dit dien as die Jagter se linkervoet.<ref>{{cite web |url=http://www.astro.uiuc.edu/~jkaler/sow/rigel.html |title=Rigel |access-date=26 Februarie 2009 |work=Jim Kaler's Stars |publisher=University of Illinois, Urbana-Champaign Campus |year=2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20110820060506/http://www.astro.uiuc.edu/~jkaler/sow/rigel.html |archive-date=20 Augustus 2011 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> * '''[[Bellatrix]]''', of Gamma Orionis, is die 27ste helderste ster aan die naghemel.<ref>{{cite web |url=http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/hr/1790.html |title=Bellatrix |access-date=26 Februarie 2009 |work=Chris Dolan's Constellations |publisher=University of Wisconsin |year=2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191027072843/http://www.astro.wisc.edu/~dolan/constellations/hr/1790.html |archive-date=27 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Dit is ’n B-tipe [[blou reus]], maar is te klein om te ontplof en ’n supernova te vorm. Sy helderheid is eerder vanweë sy hoë temperatuur as sy radius.<ref name=UIUCBELLA>{{cite web |url=http://www.astro.uiuc.edu/~jkaler/sow/bellatrix.html |title=Bellatrix |access-date=26 Februarie 2009 |work=Jim Kaler's Stars |publisher=University of Illinois |year=2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20110820060502/http://www.astro.uiuc.edu/~jkaler/sow/bellatrix.html |archive-date=20 Augustus 2011 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> * '''[[Mintaka]]''', of Delta Orionis, is die dofste van die drie Belt-sterre. Dit is ’n [[dubbelster]], wat bestaan uit ’n groot B-tipe blou reus en ’n massiewer [[Sterreklassifikasie#Klas O|O-tipe]] wit ster. * '''[[Alnilam]]''' word ook Epsilon Orionis genoem en is die middelste ster van die Jagter se Belt. Dit is ook ’n B-tipe blou reus. Hoewel dit amper twee keer so ver van die [[Son]] af is as Mintaka en Alnitak, die ander twee Belt-sterre, lyk hy net so helder soos hulle. Alnilam verloor vinnig massa as gevolg van sy grootte; dit is sowat vier miljoen jaar oud.<ref name=alnilam>{{cite web |url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/alnilam.html |title=Alnilam |access-date=28 November 2011 |work=Jim Kaler's Stars |publisher=University of Illinois, Urbana-kampus |year=2009 |language=pt |archive-url=https://web.archive.org/web/20200201144820/http://stars.astro.illinois.edu/sow/alnilam.html |archive-date=1 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> * '''[[Alnitak]]''', die laaste Belt-ster, is ’n [[veelvoudige ster|driedubbele ster]]; die helderste een is ’n warm blou superreus en die helderste klas O-ster aan die naghemel. * '''[[Saiph]]''', of Kappa Orionis, is die Jagter se regtervoet. Dit is net so groot en so ver as Rigel, maar lyk dowwer omdat dit die meeste van sy lig in die [[Elektromagnetiese spektrum|ultraviolet-deel van die spektrum]] uitstraal. [[Lêer:Orion Head to Toe.jpg|regs|duimnael|200px|Op hierdie foto kan baie van die kleiner voorwerpe in die Jagter gesien word, soos [[Barnard se Lus]] en die [[Jagter se Belt]] en Swaard. Die rooi ster links bo is [[Betelgeuse]].]] {| class="wikitable" |- ! | Naam || Sonradiusse|| Oënskynlike<br />magnitude || ~Afstand<br />(ligjare) |- | &nbsp;&nbsp;Betelgeuse&nbsp;&nbsp; || &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;667 || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 0,43 || &nbsp; &nbsp;643 |- | &nbsp;&nbsp;Rigel&nbsp;&nbsp; ||&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;78 || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 0,18 || &nbsp; &nbsp;772 |- | &nbsp;&nbsp;Bellatrix&nbsp;&nbsp; || &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;7.0 || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1,62 || &nbsp; &nbsp;243 |- | &nbsp;&nbsp;Mintaka&nbsp;&nbsp; || &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;? || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 2,23 (3,2/3,3) / 6,85 / 14,0 || &nbsp;&nbsp;&nbsp;900 |- | &nbsp;&nbsp;Alnilam&nbsp;&nbsp; || &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;26 || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1,68 || &nbsp;&nbsp;&nbsp;1&nbsp;359 |- | &nbsp;&nbsp;Alnitak&nbsp;&nbsp; || &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;? || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1,70/~4/4,21 || &nbsp;&nbsp;&nbsp;800 |- | &nbsp;&nbsp;Saiph&nbsp;&nbsp; || &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;11 || &nbsp; &nbsp; &nbsp; 2,06 || &nbsp;&nbsp; 724 |} === Diepruimtevoorwerpe === Van die Jagter se belt af hang sy swaard, wat bestaan uit twee sterre, θ1 en θ2&nbsp;Orionis, en die [[Orionnewel]] (Messier&nbsp;42). Laasgenoemde is ’n skouspelagtige voorwerp wat met die blote oog van ’n ster onderskei kan word. Deur ’n verkyker kan sy newels van sterre in wording, helder gas en stof gesien word. Die Trapesium-[[sterreswerm]] bevat talle nuwe sterre, insluitende [[bruin dwerg]]e, wat almal sowat 1&nbsp;500 [[ligjaar|ligjare]] weg is. Dit is genoem na die vier helder sterre wat ’n [[trapesium]] (vierhoek met twee ewewydige sye) vorm en net ’n paar duisend jaar oud is. [[Messier 78]] (NGC&nbsp;2068) is ’n newel in die Jagter. Met ’n algehele magnitude van 8 is dit aansienlik dowwer as die Groot Orionnewel wat suid van hom lê, maar dit is min of meer dieselfde afstand van die [[Aarde]] af, sowat 1&nbsp;600 ligjare. Dit kan deur ’n teleskoop maklik vir ’n [[komeet]] aangesien word. M78 word verbind met die [[veranderlike ster]] [[V351 Orionis]], waarvan die wisseling in magnitude in baie kort tydperke sigbaar is.{{sfn|Levy|2005|pp=99–100}} Nog ’n taamlik helder newel is [[NGC 1999]], ook naby die Groot Orionnewel. Dit het ’n magnitude van 10,5 en is 1&nbsp;500 ligjare van die Aarde af. Die veranderlike ster [[V380 Orionis]] lê in NGC&nbsp;1999.{{sfn|Levy|2005|p=107}} Nog ’n bekende newel is die [[Perdekopnewel]] (IC&nbsp;434), naby ζ&nbsp;Orionis. Dit bevat ’n donker stofwolk waarvan die vorm aan die newel sy naam gee. Nog talle interessante [[diepruimte]]voorwerpe kan met ’n klein teleskoop gesien word, soos die newels [[Messier 43]] en [[Messier 78]], en [[veelvoudige ster]]re soos Iota Orionis en Sigma Orionis. Met ’n groter teleskoop raak voorwerpe soos [[Barnard se Lus]] en die [[Vlamnewel]] (NGC&nbsp;2024) sigbaar, asook dowwer en kompakter veelvoudige sterre en newels. Al die newels is deel van die groter [[Orionkompleks]], wat sowat 1&nbsp;500 ligjare van die Aarde af en honderde ligjare in deursnee is. Dit is een van die dele van die kosmos met die meeste streke van stervorming wat in die [[Melkweg]] sigbaar is. == Die toekoms == [[Lêer:Uranometria orion.jpg|duimnael|200px|’n Klassieke weergawe van Orion.]] Orion is op die [[hemelewenaar]] geleë, maar sal weens die [[presessie]] van die aarde se as nie vir altyd daar bly nie. Teen die jaar 14000 sal dit so ver suid beweeg het dat dit nie meer van [[Brittanje]] se [[breedtegraad]] af gesien sal kan word nie.<ref>{{cite web |url=http://myweb.tiscali.co.uk/moonkmft/Articles/Precession.html |title=Precession |publisher=Myweb.tiscali.co.uk |date= |accessdate=2012-05-16 |archive-date=2018-07-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180723065734/http://myweb.tiscali.co.uk/moonkmft/Articles/Precession.html |url-status=dead }}</ref> Verder die toekoms in sal die Jagter se sterre geleidelik van die sterrebeeld af wegbeweeg vanweë [[eiebeweging]]. Die helderste sterre van die Jagter lê egter ver van die Aarde af in vergelyking met byvoorbeeld Sirius. Die Jagter sal dus nog herkenbaar wees lank nadat die meeste van die ander sterrebeelde – wat uit relatief nabygeleë sterre bestaan – ander vorms aangeneem het. Die uitsondering is ’n paar sterre in die Jagter wat eindelik sal ontplof as [[supernova]]s, soos Betelgeuse, wat na verwagting binne die volgende miljoen jaar sal ontplof.<ref>{{cite web |last=Wilkins |first=Alasdair |title=Earth may soon have a second sun |url=http://io9.com/5738542/earth-may-soon-have-a-second-sun |work=io9 |publisher=Space Porn |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20151114044237/http://io9.com/5738542/earth-may-soon-have-a-second-sun |archive-date=14 November 2015 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=17 Augustus 2013 }}</ref> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Bibliografie == * Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/orion/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Orion] * [http://old.orionsarm.com/galactography/views_of_Orion.html Views of Orion from other places in our Galaxy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130421003231/http://old.orionsarm.com/galactography/views_of_Orion.html |date=21 April 2013 }} * [https://astrojan.eu5.org/orion.htm The clickable Orion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184722/http://160.114.99.91/astrojan/orion.htm |date=27 September 2007 }} * [http://www.ianridpath.com/startales/orion.htm Star Tales – Orion] {{Commons-kategorie inlyn|Orion}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Orion (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Jagter (sterrebeeld)| ]] mu73533zh4aa246gibnttewefss101j 2 84140 2520706 2519708 2022-08-21T15:13:50Z Aliwal2012 39067 /* My Lughaweprojek */ * [[:en:Brussels Airport]] afgehandel wikitext text/x-wiki __NOTOC__ [[Lêer:Perde by Glen Reenenkamp, Golden Gate NP (1).jpg|duimnael|Perde by Golden Gate NP]] [[Lêer:Chamaeleo dilepis, Pietersburg, Kellermann, a.jpg|duimnael|160px|Chamaeleo dilepis, Pietersburg]] [[Lêer:20090726 Birds on stick Shanghai Qibao Imgp1996.jpg|duimnael|Kwartels op 'n stokkie in Sjanghai]] * [https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:ContentTranslation#suggestions ContentTranslator] * vir beter uitleg van kolomme, sien [[Etologie#Lys etoloë]] of <nowiki>{{Div col|colwidth=20em}}, sluit met {{Div col end}}</nowiki> * <nowiki><gallery style="text-align:center;" mode="packed" heights="220px">foto's</gallery></nowiki> * [https://archive.org/stream/DictionaryOfSouthernAfricanPlaceNames/SaPlaceNames#page/n57/mode/2up Raper, Peter: Dictionary of SA Place Names] * [https://www.heraldry-wiki.com/heraldrywiki/index.php?title=Category:UTC_South_African_town_arms Suid-Afrikaanse dorpswapens] ;Volgorde van hofies in artikels *Sien ook → Verwysings → Bronne → Eksterne skakels → Verdere leesstof → navigeerkassies soos <nowiki>{{Huidige leiers van die G20}}</nowiki> → vertalingnotas → Normdata → dan kategorieë heel onder. ==Weeklikse werk== * [[Wikipedia:Beeld van die week]] * [[Wikipedia:Voorbladartikels 2022]] -- > vervoerband * [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad/2022]] == My Lughaweprojek == * [[:en:Auckland Airport]] * [[:en:Christchurch Airport]] * [[:en:Düsseldorf Airport]] * [[:en:Gibraltar International Airport]] * [[:en:Princess Juliana International Airport]] * [[Jinnah Internasionale Lughawe]] doen infokas * [[:en:Ukraine International Airlines]] ==Op my tafel== * [[:en:Colin Powell]], Amerikaanse generaal * [[:en:Frank Williams (Formula One)]] * [[:en:Dikgang Moseneke]] * [[:en:Liquid-propellant rocket]] * [[:en:Janssen COVID-19 vaccine]] --------------------------- * [[Rodrigues]] uitbrei * [[Convair B-36 Peacemaker]] uitbrei * [[Dot-comvoorspoedgolf]] ernstig uitbrei --------------------------- * [[:en:Punjab, Pakistan]] * [[:en:Punjab, India]] * [[:en:Chinese cuisine]] * [[:en:Shanghai cuisine]] ==Natuurreservate== * [[:en:Masai Mara Game Reserve]] * [[:en:Serengeti National Park]] * [[:en:Shingwedzi]] lang artikel, vertaal net kortliks ==Vliegtuie== * [[:en:Boeing 747]] * [[:en:Boeing 747SP]] * [[:en:Rolls-Royce Trent 900]] gebruik op [[Airbus A380]] * [[:en:Airbus A220]] * [[:en:Bell 427]] * [[:en:Boeing C-135 Stratolifter]] * [[:en:Douglas C-124 Globemaster II]] * [[:en:Hughes Helicopters]] * [[:en:Lockheed L-100 Hercules]] rooi skakel by [[Safair]] * [[:en:McDonnell Douglas]] * [[:en:Ilyushin Il-96]] * [[:en:Chengdu J-20]] * [[:en:Yakovlev Yak-42]] ------------------------------ * [[:en:Boeing Defense, Space & Security]] * [[:en:Royal Canadian Airforce]] ==Air crash== * [[:en:China Airlines Flight 006]] noodroep * [[:en:Air France Flight 447]] ==SA Oorlogskepe== * [[:en:SAS Charlotte Maxeke]] * [[:en:SAS Drakensberg]] * [[:en:SAS Spioenkop]] * [[:en:SAS Umkhonto]] * [[:en:SAS Assegaai]] ==Plekhouer== * [[:ceb:Kategoriya:Mga suba sa Limpopo (lalawigan sa Habagatang Aprika)]] * [[:ceb:Kategoriya:Great Fish River tubig-saluran]] * daai gereelde storie op ceb:wp oor geografie en reënvalsyfers, te vinde by [[Ysterberg]] of [[Tzaneen-lughawe]]. * [[:en:Mild hybrid]] (Mercedes) Bushriver Lodge is by {{koördinate|-24.22733|30.81857|aansig=inlyn}} 4g57d8sfbft57xen6odxr91wilgfuav 0 88017 2520745 2520237 2022-08-21T19:32:03Z SpesBona 2720 + [[Sjabloon:Voorbladster]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas farao | naam = Cleopatra VII | lewe = Cleopatra VII Thea Filopator | beeld = Bust of Cleopatra VII - Altes Museum - Berlin - Germany 2017.jpg | onderskrif = Borsbeeld van Cleopatra VII (Altes Museum, [[Berlyn]]). | beeldgrootte = 240px | funksie = [[Farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk|Ptolemeïese Dinastie]] | periode = [[51 v.C.]] – [[10 Augustus]] [[30 v.C.]] (21 jaar) | voorganger = [[Ptolemeus XII Auletes]] | vader = Ptolemeus XII Auletes | moeder = Cleopatra V (vermoedelik) | gebore = 69&nbsp;v.C. <br />[[Alexandrië]], [[Egipte]] | oorlede = 10 Augustus 30&nbsp;v.C. (op 39) <br />Alexandrië }} '''Cleopatra VII Filopator''' ([[Grieks]]: Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ; [[69&nbsp;v.C.]] - 10 Augustus [[30&nbsp;v.C.]]), in die geskiedenis bekend as '''Cleopatra''' of '''Kleopatra''', was van 51 tot 30&nbsp;v.C. [[farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] en sy laaste aktiewe heerser.<ref name=Diplomaat group="nota">Sy was ook 'n diplomaat, vlootaanvoerder, linguis en mediese skrywer; sien {{harvtxt|Roller|2010|p=1}} en {{harvtxt|Bradford|2000|p=13}}.</ref> As lid van die Ptolemeïese dinastie was sy 'n afstammeling van sy stigter, [[Ptolemeus I Soter]], 'n [[Koninkryk Masedonië|Masedoniese]] generaal en vriend van [[Alexander die Grote]]. Ná Cleopatra se dood het Egipte [[Aegyptus (Romeinse provinsie)|'n provinsie van die Romeinse Ryk]] geword, en dit was die einde van die tweede laaste [[Hellenistiese tydperk|Hellenistiese]] staat en tydperk wat geduur het vanaf die bewind van Alexander (336-323&nbsp;v.C.). Haar moedertaal was [[Koine]], en sy was die enigste Ptolemeïese heerser wat [[Egipties]] leer praat het. In 58&nbsp;v.C. het Cleopatra vermoedelik haar pa, [[Ptolemeus XII Auletes]], vergesel tydens sy verbanning na Rome ná 'n opstand in Egipte ('n Romeinse [[vasal]]staat) en dit het sy dogter [[Berenike IV]] in staat gestel om die troon op te eis. Berenike is in 55&nbsp;v.C. vermoor toe Ptolemeus met Romeinse militêre hulp na Egipte terugkeer. Toe hy in 51&nbsp;v.C sterf, het die gesamentlike bewind van Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIII]] begin, maar 'n uitval tussen hulle het tot 'n [[burgeroorlog]] gelei. Nadat die Romeinse staatsman [[Pompeius]] in 48&nbsp;v.C. 'n veldslag in [[Romeinse Griekeland|Griekeland]] teen sy teenstander [[Julius Caesar]] ('n Romeinse dikatator en konsul) in Caesar se burgeroorlog verloor het, het hy na Egipte gevlug. Pompeius was 'n politieke bondgenoot van Ptolemeus XII, maar Ptolemeus XIII het hom op aanbeveling van sy hofeunugs in 'n lokval gelei en vermoor voor Caesar se aankoms en besetting van [[Alexandrië]]. {{Hiero/3name | | align = left | naam = Cleopatra | horus=<hiero>wr:r-nb-nfr-nfr-nfr-H2:x-O22</hiero>| praenomen=<hiero>q:rw-W:p-d:r:t*H8-nTr-t:H8-R7:t-z:N36</hiero>| nomen=<hiero>q:rw-i-wA-p-A-d:r-t-A-H8</hiero>}} Caesar het toe probeer om die mededingende Ptolemeïese sibbes te herenig, maar Ptolemeus se hoofraadgewer het gedink Caesar se voorwaardes bevoordeel Cleopatra, en daarom het Ptolemeus se magte haar en Caesar by die paleis beleër. Kort nadat die beleg deur versterkings opgehef is, is Ptolemeus XIII dood in die Slag van die Nyl. Cleopatra se halfsuster Arsinoe IV is eindelik na [[Efese]] verban vir haar rol in die beleg. Caesar het Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIV]] tot medeheersers verklaar, maar het 'n verhouding met Cleopatra begin wat tot die geboorte van 'n seun, [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]], gelei het. Cleopatra het in 46 en 44&nbsp;v.C. as 'n vasalkoningin na Rome gereis, waar sy in Caesar se villa gebly het. Ná die sluipmoord op Caesar en, op haar bevel, Ptolemeus XIV in 44&nbsp;v.C., het sy Caesarion as Ptolemeus XV se medeheerser aangestel. In die Bevrydersoorlog van 43-42&nbsp;v.C. het Cleopatra haar aan die kant van die Tweede [[Triumviraat]] geskaar wat gevorm is deur Caesar se nefie en erfgenaam [[Augustus Octavianus|Octavianus]], [[Marcus Antonius]] en Marcus Aemilius Lepidus. Nadat hulle in 41&nbsp;v.C. ontmoet het, het Cleopatra 'n verhouding met Antonius begin. Hy het Arsinoe op haar versoek laat teregstel en al hoe meer op Cleopatra begin steun vir befondsing en militêre hulp tydens sy invalle in die [[Partiese Ryk]] en [[Armenië|Koninkryk Armenië]]. Die [[#Skenkings van Alexandrië|Skenkings van Alexandrië]] het hulle kinders – Alexander Helios, Cleopatra Selene II en Ptolemeus Philadelphus – tot heersers van verskeie eertydse gebiede onder Antonius se gesag verklaar. Dit, tesame met hulle troue en Antonius se egskeiding van Octavianus se suster, het gelei tot die finale oorlog teen die [[Romeinse Republiek]]. Octavianus het 'n propagandaoorlog gevoer en Antonius se bondgenote in die Romeinse Senaat gedwing om in 32&nbsp;v.C. uit Rome te vlug, en hy het oorlog teen Cleopatra verklaar. Nadat hy Antonius en Cleopatra se vloot in 31&nbsp;v.C. in die [[Slag van Actium]] verslaan het, het Octavianus se magte Egipte in 30&nbsp;v.C. binnegeval en Antonius verslaan. Dit het gelei tot Antonius se selfmoord en Cleopatra se dood nadat sy gif gedrink het. ==Etimologie== Die [[Latyn|gelatiniseerde]] vorm Cleopatra kom van die antieke [[Grieks]]e Kleopátra (Κλεοπάτρα), wat beteken "glorie van haar vader",{{sfnp|Royster|2003|p=48}} van κλέος (''kléos'', "glorie") en πατήρ (patḗr, "vader").{{sfnp|Muellner|}} Die manlike vorm sou geskryf gewees het as óf Kleópatros (Κλεόπατρος) óf Pátroklos (Πάτροκλος).{{sfnp|Muellner|}} Cleopatra was die naam van Alexander die Grote se suster sowel as van Cleopatra Alcyone, vrou van die held Meleager in die [[Griekse mitologie]].{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16}} Deur die huwelik tussen [[Ptolemeus V Epiphanes]] en Cleopatra I Sira ('n [[Seleukidiese Ryk|Seleukidiese]] prinses) het die naam in die Ptolemeïese dinastie beland.{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16, 39}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=55–57}} Cleopatra se aangenome titel, Theā́ Philopátōra (Θεᾱ́ Φιλοπάτωρα) beteken "godin wat haar vader liefhet".{{sfnp|Burstein|2004|p=15}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=84, 215}} ==Biografie== ===Agtergrond=== [[Beeld:Diadokhoi240nbc.jpg|thumb|links|220px|Hellenistiese koninkryke wat ontstaan het ná die dood van Alexander die Grote.]] Ptolemeïese farao's is deur die hoëpriester van [[Ptah]] in [[Memphis (Egipte)|Memphis]] gekroon, maar het in die multikulturele en grootliks Griekse stad [[Alexandrië]] gewoon wat deur Alexander die Grote van [[Koninkryk Masedonië|Masedonië]] gestig is.{{sfnp|Roller|2010|pp=32–33}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=1, 3, 11, 129}} Hulle het [[Grieks]] gepraat en as Hellenistiese monarge oor Egipte regeer. Hulle het geweier om [[Egipties]] te leer praat.{{sfnp|Roller|2010|pp=29–33}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=1, 5, 13–14, 88, 105–106}}<ref name=Egipties group="nota">Die weiering van Ptolemeïese heersers om Egipties te leer praat, is die rede hoekom antieke Grieks ([[Koine]]) saam met Egipties op amptelike hofdokumente soos die [[Rosettasteen]] gebruik is ({{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3 |title=Radio 4 Programmes – A History of the World in 100 Objects, Empire Builders (300 BC – 1 AD), Rosetta Stone |publisher=BBC |access-date=7 June 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100523105204/http://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3 |archive-date=23 May 2010 |url-status=live }}).</ref> [[Beeld:Ptolemy XII Auletes Louvre Ma3449.jpg|thumb|180px|'n Hellenistiese borsbeeld van Ptolemeus&nbsp;XII Auletes, die vader van Cleopatra ([[Louvre]], Parys).{{sfnp|Roller|2010|p=18}}]] In teenstelling hiermee kon Cleopatra baie tale praat en sy was die eerste Ptolemeïese heerser wat Egipties geleer het.{{sfnp|Schiff|2011|p=35}}{{sfnp|Roller|2010|pp=46–48}} Volgens [[Plutarchus]] kon sy ook onder meer [[Hebreeus]] (of [[Aramees]]), [[Arabies]], [[Siries]], [[Parties]] en dalk selfs [[Latyn]] praat.<ref name=Tale group="nota">Vir die baie tale wat Cleopatra gepraat het, sien {{harvtxt|Roller|2010|pp=46–48}} en {{harvtxt|Burstein|2004|pp=11–12}}.</ref> Van dié tale weerspieël Cleopatra se wens om die [[Wes-Asië|Wes-Asiatiese]] gebiede te herstel wat eens tot die Ptolemeïese Ryk behoort het.{{sfnp|Roller|2010|pp=46–48, 100}} Romeinse inmenging in Egipte kom van voor Cleopatra se bewind.{{sfnp|Roller|2010|pp=38–42}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xviii, 10}} Toe Ptolemeus&nbsp;IX Lathyros laat in 81&nbsp;v.C. sterf, is hy deur sy dogter Berenike&nbsp;III opgevolg.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Grant|1972|pp=10–11}} Teenstand teen die bewind van 'n enkele vroulike heerser het haar egter gedwing om met haar neef en stiefseun Ptolemeus&nbsp;XI Alexander&nbsp;II te trou en hom as medeheerser te aanvaar.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Grant|1972|pp=10–11}} Ptolemeus&nbsp;XI het sy vrou kort ná die huwelik in 80&nbsp;v.C. vermoor, maar is in die opstand oor die moord daaroor [[Lynch|gelynch]].{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Burstein|2004|p=xix}}{{sfnp|Grant|1972|p=11}} Ptolemus&nbsp;XI, of dalk sy oom Ptolemy&nbsp;IX of vader, Ptolemy&nbsp;X Alexander&nbsp;I, het die Ptolemeïese Ryk aan Rome nagelaat as kollateraal vir lenings. Daarom het die Romeine die wetlike reg gehad om Egipte, hulle [[vasal]]staat, oor te neem ná die moord op Ptolemeus&nbsp;XI.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Burstein|2004|p=12}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=74}} Die Romeine het egter verkies om die Ptolemeïese Ryk tussen die wettige seuns van Ptolemeus&nbsp;IX te verdeel. Hulle het [[Siprus]] aan Ptolemeus van Siprus gegee en Egipte aan Ptolemeus XII Auletes.{{sfnp|Roller|2010|p=17}}{{sfnp|Burstein|2004|p=xix}} ===Bewind en verbanning van Ptolemeus XII=== In 65&nbsp;v.C. het die [[Romeinse sensor]] voor die Senaat gepleit Rome moet die Ptolemeïese Egipte annekseer, maar dit is verwerp.{{sfnp|Roller|2010|p=20}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xix, 12–13}} Ptolemeus&nbsp;XII het op die bedreiging van 'n moontlike anneksasie gereageer deur vergoeding en groot geskenke aan magtige Romeinse staatsmanne te bied, soos aan [[Pompeius]] en eindelik [[Julius Caesar]] nadat hy in 59&nbsp;v.C. Romeinse konsul geword het.{{sfnp|Roller|2010|pp=20–21}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 12–13}} Ptolemeus se optrede het hom egter bankrot gemaak en hy moes noodgedwonge lenings van 'n Romeinse bankier kry.{{sfnp|Roller|2010|p=21}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=76}} [[Beeld:Retrato femenino (26771127162).jpg|thumb|links|180px|Waarskynlik 'n portret van Cleopatra wat ná haar dood geskilder is, met rooi hare en haar besonderse gelaatstrekke ([[Italië]], 1ste eeu&nbsp;n.C.{{sfnp|Walker|Higgs|2001|pp=314–315}}{{sfnp|Fletcher|2008|loc=p. 87, beeldplate en byskrifte tussen pp. 246–247}}]] In 58&nbsp;v.C. het die Romeine Siprus geannekseer en Ptolemeus van Siprus, Ptolemeus&nbsp;XII se broer, met aantygings van [[seerowery]] daartoe gedryf om selfmoord te pleeg eerder as om verban te word.{{sfnp|Roller|2010|p=22}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=76}} Ptolemeus&nbsp;XII het in die openbaar niks gesê oor sy broer se dood nie, en dié besluit en sy bemaking van tradisioneel Ptolemeïese grondgebied aan die Romeine het sy geloofwaardigheid geknou onder onderdane, wat reeds woedend was oor sy ekonomiese beleide.{{sfnp|Burstein|2004|pp=13, 75}}{{sfnp|Grant|1972|pp=14–15}} Ptolemeus&nbsp;XII is toe uit Egipte verban. Hy het eers na [[Rhodos]], toe na [[Athene]] en eindelik na Pompeius se villa naby Praeneste, Italië, gevlug.{{sfnp|Roller|2010|p=22}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 13, 75}} Hy het byna 'n jaar daar aan die buitewyke van Rome deurgebring, blykbaar vergesel van sy dogter Cleopatra, wat toe sowat 11 jaar oud was.<ref name=Dogter group="nota">Fletcher {{harvtxt|Fletcher|2008|pp=76–77}} het min twyfel hieroor: "Auletes is in die somer van 58&nbsp;v.C. van die troon gesit en omdat hy vir sy lewe gevrees het, het hy uit beide sy paleis en sy koninkryk gevlug, hoewel hy nie heeltemal alleen was nie. Een Griekse bron onthul hy is "deur een van sy dogters" vergesel. Aangesien die oudste, Berenike&nbsp;IV, monarg was en die jongste, Arisone, nie veel ouer as 'n baba nie, word algemeen aanvaar dit moes sy middelste en gunstelingdogter, die 11-jarige Cleopatra, gewees het."</ref> Berenike&nbsp;IV het afgesante na Rome gestuur om voorspraak te maak vir haar bewind en die herinstelling van haar pa op die troon teen te staan, maar Ptolemeus het sluipmoordenaars gestuur om die leiers van die afgesante te vermoor, 'n voorval wat deur sy magtige Romeinse ondersteuners toegesmeer is.{{sfnp|Burstein|2004|p=13}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=77–78}} Toe die Romeinse Senaat weier om aan Ptolemeus&nbsp;XII 'n gewapende eskort te verskaf om na Egipte terug te keer, het hy besluit om Rome laat in 57&nbsp;v.C. te verlaat en het hy in [[Efese]] gaan bly.{{sfnp|Roller|2010|pp=23–24}}{{sfnp|Grant|1972|p=16}} [[Beeld:Roman Republic in 40bC.svg|thumb|220px|Die Romeinse Republiek (groen) en Ptolemeïese Egipte (geel) in 40&nbsp;v.C.]] Ptolemeus&nbsp;XII se Romeinse finansiers was vasbeslote om sy bewind te herstel.{{sfnp|Roller|2010|p=24}} Pompeius het Aulus Gabinius, die Romeinse goewerneur van [[Syria (Romeinse provinsie)|Syria]], omgekoop om Egipte binne te val en Ptolemeus op die troon terug te plaas. Gabinius het dit in die lente van 55&nbsp;v.C. gedoen.{{sfnp|Roller|2010|p=24}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=13, 76}} [[Marcus Antonius]] was as jong offisier onder Gabinius se bevel. Hy het hom onderskei deur Ptolemeus&nbsp;XII te keer om die inwoners van Pelousion te vermoor en deur die lyk van Archelaos, Berenike&nbsp;IV se man, te red nadat hy in 'n veldslag gesneuwel het om te verseker hy kry 'n koninklike begrafnis.{{sfnp|Roller|2010|pp=24–25}}{{sfnp|Burstein|2004|p=76}} Cleopatra, wat toe 14 jaar oud was, sou saam met die Romeinse ekspedisie na Egipte gereis het; jare later het Antonius erken hy het in dié tyd op haar verlief geraak.{{sfnp|Roller|2010|pp=24–25}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=23, 73}} Gabinius is in Rome verhoor omdat hy sy gesag oorskry het. Hy is onskuldig bevind, maar in sy tweede verhoor, vir die aanvaarding van omkoopgeld, is hy skuldig bevind en verban. Caesar sou dit sewe jaar later, in 48&nbsp;v.C., herroep.{{sfnp|Roller|2010|p=25}}{{sfnp|Grant|1972|p=18}} Ptolemeus&nbsp;XII het Berenike&nbsp;IV en haar ryk ondersteuners laat teregstel en beslag op hulle eiendom gelê.{{sfnp|Roller|2010|pp=25–26}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=13–14, 76}} Ptolemeus het 'n testament laat opstel waarin hy Cleopatra en sy seun Ptolemeus&nbsp;XIII as sy gesamentlike erfgename aanwys en hy het die ekonomie gestabiliseer.{{sfnp|Burstein|2004|p=14}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=80, 85}} Op 31 Mei 52&nbsp;v.C. is Cleopatra 'n regent van Ptolemeus gemaak.{{sfnp|Roller|2010|p=27}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=84–85}} Ptolemeus het nie al sy skuld afbetaal teen die tyd dat hy dood is nie, en die skuld is oorgedra aan sy opvolgers, Cleopatra en Ptolemeus&nbsp;XIII.{{sfnp|Roller|2010|p=26}}{{sfnp|Grant|1972|p=18}} ===Troonbestyging=== {{Multibeeld | align = right | direction = horizontal | voetskrif = Links: Cleopatra, aangetrek as 'n farao, bied offerandes aan die godin [[Isis]]. Op 'n [[stele]] van kalksteen uit 51&nbsp;v.C. (Louvre, Parys).{{pb}}Regs: Die [[cartouche]]s van Cleopatra en Caesarion op 'n stele uit die Ptolemeïese tydperk. (Petrie-museum van Egiptiese Argeologie, Londen). | beeld1 = Cleopatra Isis Louvre E27113.jpg | width1 = 120 | beeld2 = Limestone stela of a high priest of god Ptah. It bears the cartouches of Cleopatra and Caesarion. From Egypt. Ptolemaic Period. The Petrie Museum of Egyptian Archaeology, London.jpg | width2 = 165 }} Ptolemeus XII is die een of ander tyd voor 22 Maart 51&nbsp;v.C. oorlede. Verskeie dringende noodgevalle het Cleopatra kort ná haar troonbestyging in die gesig gestaar, soos [[hongersnood]] wat deur 'n droogte en 'n lae vloedvlak van die Nyl veroorsaak is en wetteloosheid wat aangehits is deur die Gabiniani, die nou werklose Romeinse soldate wat deur Gabinius in Egipte agtergelaat is om die land te beset.{{sfnp|Roller|2010|pp=53–54}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=16–17}} Sy het ook haar pa se skuld geërf en die Romeinse Republiek baie geskuld.{{sfnp|Roller|2010|p=53}} Teen 29 Augustus 51&nbsp;v.C. het amptelike dokumente Cleopatra die enigste heerser begin noem. Dit is 'n bewys dat sy haar broer Ptolemeus XIII as medeheerser verwerp het.{{sfnp|Burstein|2004|p=16}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=91–92}} Sy het waarskynlik met hom getrou,{{sfnp|Burstein|2004|p=xx}} hoewel daar geen rekord daarvan is nie.{{sfnp|Hölbl|2001|p=231}} Die Ptolemeïese gebruik van huwelike tussen sibbes is deur [[Ptolemeus II Philadelphus|Ptolemeus II]] en sy suster Arsinoe II begin.{{sfnp|Roller|2010|pp=36–37}}{{sfnp|Burstein|2004|p=5}} Dit was lank reeds die gebruik in Egipte, maar het die Grieke gewalg.{{sfnp|Grant|1972|pp=26–27}} Teen die tyd van Cleopatra se bewind is dit egter as 'n normale reëling vir Ptolemeïese heersers beskou.{{sfnp|Burstein|2004|p=5}} Ondanks Cleopatra se verwerping het Ptolemeus&nbsp;XIII steeds magtige bondgenote gehad, veral die [[eunug]] Potheinos, sy kindertydse onderwyser en regent en die administrateur van sy eiendom.{{sfnp|Roller|2010|pp=56–57}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=16–17}} Daar was ook ander wat Cleopatra teengestaan het en dit lyk of sy 'n kort bondgenootskap met 'n ander broer, Ptolemeus&nbsp;XIV, gesluit het. Teen die herfs van 50&nbsp;v.C. het Ptolemeus XIII egter die oorhand in hulle konflik gekry en het hy begin om dokumente te teken met sy naam voor dié van sy suster.{{sfnp|Hölbl|2001|p=231}}{{sfnp|Roller|2010|p=57}} ===Sluipmoord op Pompeius=== [[Beeld:Pompey the Great, Augustean copy of a 70-60 BC original, Venice Museo Archeologico Nazionale (22205132751).jpg|thumb|180px|'n Romeinse beeld van die gesig van Pompeius uit 27&nbsp;v.C. - 14&nbsp;n.C. ('n kopie van die oorspronklike beeld uit 70-60&nbsp;v.C.]] In die somer van 49&nbsp;v.C. was Cleopatra en haar magte steeds in gevegte teen dié van Ptolemeus&nbsp;XIII in Alexandrië betrokke toe Pompeius se seun, Gnaius Pompeius, militêre hulp namens sy pa kom vra.{{sfnp|Roller|2010|p=57}} Nadat Pompeius in Januarie 49&nbsp;v.C. van die Galliese Oorloë na Italië teruggekeer het, het Caesar hom en sy ondersteuners gedwing om na [[Griekeland]] te vlug.{{sfnp|Roller|2010|p=58}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=94–95}} In dalk hulle laaste gesamentlike dekreet het Cleopatra en Ptolemeus ingestem om 60 skepe en 500 soldate, insluitende die Gabiniani, te stuur om Pompeius te help. Dit het waarskynlik gehelp om 'n deel van hulle skuld aan Rome terug te betaal.{{sfnp|Roller|2010|p=58}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=95}} Cleopatra het intussen die geveg teen haar broer verloor en het na [[Thebe, Egipte|Thebe]] gevlug.{{sfnp|Roller|2010|pp=58–59}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=95–96}} Teen die lente van 48&nbsp;v.C. het Cleopatra saam met haar jonger suster, Arsinoe IV, na Syria gereis om 'n mag op die been te bring wat Egipte kon inval.{{sfnp|Roller|2010|p=59}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 17}} Sy het met 'n leër teruggekeer, maar haar optog na Alexandrië is gestuit deur haar broer se magte, en sy het buite Pelousion in die oostelike [[Nyldelta]] uitgekamp.{{sfnp|Roller|2010|pp=59–60}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xx, 17}} In Griekeland is Pompeius se magte op 9 Augustus 48&nbsp;v.C. deur Caesar s'n verwoes en hy het na [[Tirus]] gevlug.{{sfnp|Bringmann|2007|p=259}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 17}} Vanweë sy noue bande met die Ptolemeuse het Pompeius besluit om in Egipte te gaan skuil en sy magte daar aan te vul.{{sfnp|Roller|2010|p=60}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 17}} Ptolemeus&nbsp;XIII se raadgewers was egter bang dat hy Egipte sou gebruik in 'n uitgerekte Romeinse burgeroorlog.{{sfnp|Roller|2010|p=60}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=98}} Pompeius het Egipte eindelik naby Pelousion binnegekom nadat hy in 'n geskrewe brief genooi is, maar hy is op 28 September 48&nbsp;v.C. in 'n lokval gelei en vermoor.{{sfnp|Roller|2010|p=60}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=259}} Ptolemeus XIII het geglo hy het sy mag gedemonstreer en terselfdertyd die situasie ontlont deur Pompeius se afgesnyde kop na Caesar te stuur wat teen vroeg Oktober in Alexandrië aangekom en in die koninklike paleis gaan bly het.{{sfnp|Roller|2010|pp=60–61}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 18}} Caesar was egter woedend oor Pompeius se dood en het 'n beroep op Ptolemeus en Cleopatra gedoen om hulle troepe te ontbind en vrede te maak.{{sfnp|Roller|2010|pp=60–61}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}} ===Verhouding met Julius Caesar=== [[Beeld:Retrato de Julio César (26724093101).jpg|thumb|180px|'n Romeinse beeld van Caesar uit sy tyd. Argeologiese Museum van Turyn, Italië.]] Ptolemeus&nbsp;XIII het aan die voorpunt van sy leër in Alexandrië aangekom, in duidelike uittarting van Caesar se opdrag om sy troepe te ontbind en sy leër te verlaat voor hy terugkom.{{sfnp|Roller|2010|p=61}} Cleopatra het aanvanklik gesante na Caesar gestuur, maar toe sy hoor hy is geneig om affairs met koninklike vroue te hê, het sy na Alexandrië gegaan om hom persoonlik te spreek.{{sfnp|Roller|2010|p=61}}{{sfnp|Burstein|2004|p=18}} Die historikus [[Dio Cassius]] vertel sy het dit gedoen sonder om haar broer te verwittig, dat sy uitlokkend aangetrek was en Caesar met haar spitsvondigheid bekoor het.{{sfnp|Roller|2010|p=61}}{{sfnp|Hölbl|2001|pp=234–235}} [[Plutarchus]] gee 'n heel ander, en dalk mitiese, prentjie oor hoe sy in die paleis ingesmokkel is om Caesar te ontmoet.{{sfnp|Roller|2010|p=61}}{{sfnp|Hölbl|2001|p=234}}{{sfnp|Jones|2006|pp=57–58}} [[Beeld:Клеопатра VII.jpg|thumb|160px|links|'n Egiptiese standbeeld, waarskynlik van Cleopatra, in swart basalt uit die tweede helfte van die 1ste eeu&nbsp;v.C. ([[Hermitage]], [[Sint Petersburg]]).]] Toe Ptolemeus besef sy suster is in die paleis en praat persoonlik met Caesar, het hy die bevolking van Alexandrië probeer opsweep om in opstand te kom, maar Caesar het hom laat arresteer en die skare kalmeer.{{sfnp|Roller|2010|pp=61–62}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=112–113}} Caesar het Cleopatra en Ptolemeus toe voor die raad van Alexandrië geroep en die testament van Ptolemeus XII, wat voorheen in Pompeius se besit was, voorgelees waarin hy Cleopatra en Ptolemeus&nbsp;XIII as sy gesamentlike erfgename aanwys.{{sfnp|Hölbl|2001|p=235}}{{sfnp|Burstein|2004|p=18}} Caesar het toe probeer om te reël dat die twee ander sibbes, Arsinoe&nbsp;IV en Ptolemeus&nbsp;XIV, saam oor Siprus regeer om so enige mededingende aanspraakmakers op die Egiptiese troon uit te skakel en sommer ook die Ptolemeïese onderdane te paai wat steeds bitter was omdat Siprus in 58&nbsp;v.C. aan die Romeine afgestaan is.{{sfnp|Roller|2010|p=62}}{{sfnp|Hölbl|2001|p=235}} Omdat die eunug Potheinos gedink het Cleopatra word bo Ptolemeus&nbsp;XIII bevoordeel en dat laasgenoemde se leër van 20&nbsp;000 Caesar se 4&nbsp;000 troepe sonder steun maklik sou kon oorrompel, het hy besluit Ptolemeus se leër moet na Alexandrië opruk en beide Caesar en Cleopatra aanval.{{sfnp|Roller|2010|p=62}}{{sfnp|Hölbl|2001|p=235}} Nadat Caesar vir Potheinos laat teregstel het, het Arsinoe&nbsp;IV by die leëraanvoerder Achillas aangesluit en is sy tot koningin verklaar, maar sy het kort daarna haar onderwyser Ganumedes vir Achillas laat vermoor om sy posisie as die aanvoerder van haar leër oor te neem.{{sfnp|Hölbl|2001|p=236}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=118–119}} Ganumedes het Caesar daarna om die bos gelei deur die teenwoordigheid van Ptolemeus XIII as onderhandelaar te versoek, sodat Ptolemeus by Arsinoe&nbsp;IV se leër kon aansluit.{{sfnp|Roller|2010|p=63}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=119}} Die daaropvolgende beleg van die paleis, met Caesar en Cleopatra binne-in vasgekeer, het tot in die volgende jaar, 47&nbsp;v.C., geduur.{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}}{{sfnp|Hölbl|2001|pp=235–236}} In Januarie of Maart 47&nbsp;v.C. het Caesar se versterkings opgedaag. Ptolemeus&nbsp;XIII en Arsinoe&nbsp;IV het hulle magte na die Nyl teruggetrek, waar Caesar hulle aangeval het. Ptolemeus het per boot probeer vlug, maar dit het omgeslaan en hy het verdrink.{{sfnp|Roller|2010|pp=63–64}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}} Arsinoe is na die Tempel van [[Artemis]] in Efese verban.{{sfnp|Roller|2010|p=64}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=172}} Cleopatra was afwesig tydens dié gebeure, moontlik omdat sy sedert September 48&nbsp;v.C. swanger was met Caesar se kind.{{sfnp|Roller|2010|pp=64, 69}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 19–20}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=120}} [[Beeld:Cleopatra and Caesar by Jean-Leon-Gerome.jpg|thumb|180px|''Cleopatra en Caesar'' (1866), 'n skildery deur Jean-Léon Gérôme.]] Caesar se termyn as konsul het aan die einde van 48&nbsp;v.C. geëindig.{{sfnp|Roller|2010|p=64}} Antonius, 'n offisier van hom, het egter Caesar se aanstelling as diktator help verseker. Dit het 'n jaar geduur, tot Oktober 47&nbsp;v.C., en aan Caesar die wetlike mag gegee om die dinastiese dispuut in Egipte op te klaar.{{sfnp|Roller|2010|p=64}} Omdat hy versigtig was om Cleopatra se ouer suster, Berenike&nbsp;IV, wat alleen as vrou wou regeer, se fout te herhaal het Caesar die 22-jarige Cleopatra en haar 12-jarige broer, Ptolemeus XIV, as gesamentlike heersers aangewys deur die twee in naam te laat trou. Cleopatra het egter steeds saam met Caesar gewoon.{{sfnp|Roller|2010|pp=64–65}}{{sfnp|Burstein|2004|p=19}} Caesar het omstreeks April 47&nbsp;v.C. uit Egipte vertrek, na bewering om na probleme in [[Anatolië]] om te sien. Dit kan ook wees dat Caesar, wat met die prominente Romeinse vrou Calpurnia getroud was, nie saam met Cleopatra gesien wou word terwyl sy die lewe aan hulle seun skenk nie.{{sfnp|Roller|2010|p=67}} Hy het drie legioene in Egipte agtergelaat, wat later tot vier vermeerder is, om Cleopatra se posisie te beskerm, maar ook dalk om 'n ogie oor haar te hou.{{sfnp|Burstein|2004|p=20}}{{sfnp|Fletcher|2008|p=153}} [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]], wat na bewering Cleopatra se seun by Caesar was, is op 23 Junie 47&nbsp;v.C. gebore en is oorspronklik "Pharaoh Caesar" genoem, soos in 'n [[stele]] van Memphis staan.{{sfnp|Bringmann|2007|p=260}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 20}} Hoewel hy steeds nie kinders by Calpurnia gehad het nie, het Caesar in die openbaar oor Caesarion geswyg (maar sy vaderskap dalk in privaatheid aanvaar).{{sfnp|Roller|2010|p=70}} Cleopatra het aan die ander kant herhaalde amptelike verklarings oor Caesarion se herkoms gemaak en genoem dat Caesar sy vader is.{{sfnp|Roller|2010|p=70}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=162–163}} [[Beeld:Ptolemaic Queen (Cleopatra VII?), 50-30 B.C.E., 71.12.jpg|thumb|links|160px|'n Egiptiese portret van 'n Ptolemeïese koningin, moontlik Cleopatra, omstreeks 51-30&nbsp;v.C.]] Cleopatra en haar medeheerser in naam, Ptolemeus&nbsp;XIV, het Rome iewers laat in 46&nbsp;v.C. besoek, na veronderstelling sonder Caesarion, en het in 'n villa van Caesar oorgebly.{{sfnp|Roller|2010|p=71}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 20}} Soos met hulle pa, Ptolemeus&nbsp;XII, het Caesar aan beide Cleopatra en Ptolemeus&nbsp;XIV die wetlike status "vriend en bondgenoot van die Romeinse volk" gegee (''socius et amicus populi Romani'', eintlik "vasalheersers lojaal aan Rome").{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 20, 64}} Cleopatra se besoekers in die villa sluit die senator [[Cicero]] in wat gedink het sy is arrogant.{{sfnp|Roller|2010|p=72}} Sosigenes van Alexandrië, een van die lede van Cleopatra se hof, het Caesar gehelp in die berekenings vir die nuwe [[Juliaanse kalender]], wat op 1 Januarie 45&nbsp;v.C. in werking getree het.{{sfnp|Roller|2010|pp=72, 126}}{{sfnp|Burstein|2004|p=21}} Die Tempel van Venus Genetrix, wat op 25 September 46&nbsp;v.C. in die Forum van Caesar opgerig is, het 'n goue standbeeld van Cleopatra bevat (wat minstens tot in die 3de eeu&nbsp;n.C. daar gestaan het), wat die moeder van Caesar se kind regstreeks verbind het met die godin [[Venus (mitologie)|Venus]], moeder van die Romeine.{{sfnp|Roller|2010|pp=72, 175}}{{sfnp|Burstein|2004|p=21}} Die beeld het ook die Egiptiese godin [[Isis]] op 'n subtiele manier met die [[Romeinse mitologie|Romeinse godsdiens]] verbind.{{sfnp|Roller|2010|p=72}} Caesar is op 15 Maart 44&nbsp;v.C. in 'n sluipmoordaanval dood, maar Cleopatra het tot omstreeks middel April in Rome gebly, met die vae hoop dat Caesarion as Caesar se erfgenaam erken sou word.{{sfnp|Roller|2010|p=74}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 21}} In Caesar se testament is sy nefie [[Augustus Octavianus|Octavianus]] egter as sy hooferfgenaam aangewys, en dié het in Italië aangekom min of meer die tyd toe Cleopatra terug is na Egipte.{{sfnp|Roller|2010|p=74}} 'n Paar maande later het Cleopatra Ptolemeus&nbsp;XIV laat vergiftig en haar seun Caesarion as haar medeheerser aangestel.{{sfnp|Roller|2010|pp=74–75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 22}} ===Cleopatra in die Bevrydersoorlog=== Octavianus, Antonius en Marcus Aemilius Lepidus het die Tweede [[Triumviraat]] in 43&nbsp;v.C. gestig om orde in die Romeinse Republiek te herstel en Caesar se sluipmoordenaars (die sogenaamde Bevryders) te laat boet.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 21–22}} Cleopatra het boodskappe van beide Gaius Cassius Longinus, een van die sluipmoordenaars, en Publius Cornelius Dolabella, prokonsul van Syria en lojaal aan Caesar, gekry waarin hulle militêre hulp vra.{{sfnp|Roller|2010|p=75}} [[Beeld:Cleopatra Gate in Tarsus.JPG|thumb|Cleopatra se Poort in Tarsos (nou Tarsus, [[Turkye]]), waar sy Marcus Antonius in 41&nbsp;v.C. ontmoet het.]] Sy het aan Cassius geskryf met die verskoning dat Egipte te veel probleme het om te help, terwyl sy die vier legioene wat Caesar in Egipte agtergelaat het, na Dolabella gestuur het.{{sfnp|Roller|2010|p=75}} Dié troepe is egter in [[Palestina]] deur Cassius gevange geneem.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|p=22}} Cleopatra het haar eie vloot na Griekeland geneem om Octavianus en Antonius persoonlik te help, maar haar skepe is erg beskadig in 'n [[Mediterreense]] storm en sy het te laat opgedaag.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=22–23}} Teen die herfs van 42&nbsp;v.C. het Antonius die magte van Caesar se sluipmoordenaars in Griekeland verslaan, wat gelei het tot die selfmoord van Cassius en Marcus Junius Brutus.{{sfnp|Roller|2010|p=75}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 22–23}} Teen einde 42&nbsp;v.C. het Octavianus beheer oor 'n groot deel van die westelike helfte van die Romeinse Republiek gekry en Antonius oor die oostelike helfte, met Lepidus grootliks uitgeskakel.{{sfnp|Roller|2010|p=76}} In die somer van 41&nbsp;v.C. het Antonius sy hoofkwartier in Tarsos in Anatolië gevestig en Cleopatra in verskeie briewe gevra om hom daar te besoek, maar sy het dit geïgnoreer todat Antonius se gesant Quintus Dellius haar oorreed het.{{sfnp|Roller|2010|pp=76–77}} Die ontmoeting sou Cleopatra die kans gee om die misverstand uit die weg te ruim dat sy Cassius ondersteun het, maar Antonius wou ongetwyfeld 'n persoonlike, romantiese verhouding met die koningin hê.{{sfnp|Roller|2010|p=77}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 23}} Cleopatra het na Taros geseil en Antonius en sy offisiere twee nagte lank op oorvloedige bankette aan boord van haar skip onthaal.{{sfnp|Roller|2010|pp=77–79}}{{sfnp|Burstein|2004|p=23}} Cleopatra het haar naam gesuiwer en Antonius oortuig om haar verbanne suster, Arsinoe&nbsp;IV, in Efese te laat teregstel.{{sfnp|Roller|2010|p=79}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxi, 24, 76}} ===Verhouding met Marcus Antonius=== [[Beeld:Marcus Antonius marble bust in the Vatican Museums.jpg|thumb|180px|'n Romeinse marmerborsbeeld van die Romeinse konsul en [[triumvir]] [[Marcus Antonius]], laat 1ste eeu&nbsp;n.C. (Vatikaanmuseums).]] Cleopatra het Antonius genooi om na Egipte te kom voordat hy Tarsos verlaat, en hy het Alexandrië teen November 41&nbsp;v.C. besoek.{{sfnp|Roller|2010|p=79}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 24}} Alexandrië het Antonius goed ontvang, beide vanweë sy heldhaftige optrede om Ptolemeus&nbsp;XII terug te plaas op die troon en omdat hy na Egipte gekom het sonder 'n besettingsmag soos Caesar s'n.{{sfnp|Roller|2010|pp=79–80}}{{sfnp|Burstein|2004|p=25}} Cleopatra het hom versigtig gekies om die pa van nog erfgename te wees, want hy is beskou as die magtigste Romeinse figuur ná Caesar se dood.{{sfnp|Roller|2010|pp=81–82}} Met sy mag as [[triumvir]] het Antonius ook die outoriteit gehad om vorige Ptolemeïese gebiede aan Egipte terug te gee.{{sfnp|Roller|2010|pp=82–83}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} Teen die lente van 40&nbsp;v.C. het Antonius Egipte verlaat weens probleme in Syria. Teen einde 40&nbsp;v.C. het Cleopatra die lewe aan 'n tweeling geskenk: 'n seun met die naam Alexander Helios en 'n dogter met die naam Cleopatra Selene II, wat Antonius albei as sy kinders erken het.{{sfnp|Roller|2010|pp=83–84}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25}} [[Son|Helios]] (die son) en [[Maan|Selene]] (die maan) was simbolies van 'n nuwe tydperk van gemeenskapsverjonging,{{sfnp|Roller|2010|p=84}} sowel as 'n aanduiding dat Cleopatra gehoop het Antonius sou in die voetspore van [[Alexander die Grote]] volg en die [[Partiese Ryk]] verower.{{sfnp|Burstein|2004|p=25}} Marcus Antonius se Partiese veldtog in die ooste is onderbreek deur 'n burgeroorlog (41-40&nbsp;v.C.) wat deur sy ambisieuse vrou, Fulvia, teen Octavianus begin is in die hoop dat haar man die onbetwiste leier van Rome sou word.{{sfnp|Roller|2010|p=84}}{{sfnp|Burstein|2004|p=73}} Daar is al voorgestel Fulvia wou Antonius by Cleopatra wegkry, maar die konflik het in Italië begin voor sy en Cleopatra se ontmoeting.{{sfnp|Roller|2010|pp=84–85}} [[Beeld:Lawrence Alma-Tadema- Anthony and Cleopatra.JPG|thumb|250px|links|''Die Ontmoeting tussen Antonius en Cleopatra'' (1885), deur Lawrence Alma-Tadema.]] Fulvia en Antonius se broer Lucius Antonius is eindelik deur Octavianus beleër by Perusia en toe uit Italië verban. Fulvia is in Griekeland dood toe sy by Antonius probeer uitkom het.{{sfnp|Roller|2010|p=85}} Haar skielike dood het gelei tot 'n versoening tussen Octavianus en Antonius in September 40&nbsp;v.C.{{sfnp|Roller|2010|p=85}}{{sfnp|Burstein|2004|p=25}} Die ooreenkoms wat tussen hulle bereik is, sluit in dat Antonius beheer oor die Romeinse Republiek se gebiede oos van die [[Ioniese See]] behou, maar dat hy sekere ander dele afstaan, asook dat hy met Octavianus se suster Octavia die Jongere trou.{{sfnp|Roller|2010|pp=85–86}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25, 73}} Die verhouding tussen Antonius en Cleopatra het dalk versuur toe hy nie net met Octavia trou nie, maar ook twee kinders, Antonia die Ouere in 39&nbsp;v.C. en Antonia die Jongere in 36&nbsp;v.C., by haar het en sy hoofkwartier na Athene skuif.{{sfnp|Roller|2010|p=89}} Met soldate wat Octavianus en Octavia gereël het, is Antonius na [[Antiogië]], waar hy hom voorberei het op sy oorlog teen die Parte.{{sfnp|Roller|2010|p=90}} Antonius het Cleopatra na Antiogië ontbied om ernstige sake met haar te bespreek, soos finansiële steun van haar vir sy Partiese veldtog.{{sfnp|Roller|2010|p=90}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} Cleopatra het haar tweeling, wat nou drie jaar oud was, na Antiogië gebring waar Antonius hulle die eerste keer gesien het en waar hulle waarskynlik hulle vanne, Helios en Selene, gekry het as deel van Antonius en Cleopatra se ambisieuse planne vir die toekoms.{{sfnp|Roller|2010|pp=90–91}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Om die ooste te stabiliseer het Antonius nie net Cleopatra se gebied vergroot nie,{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} maar ook nuwe heersersdinastieë en vasalheersers geskep wat lojaal teenoor hom sou wees, maar hom eindelik oorleef het.{{sfnp|Roller|2010|pp=91–92}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} [[Beeld:Antony with Octavian aureus.jpg|thumb|240px|Romeinse muntstukke met afbeedlings van Marcus Antonius (links) en Octavianus wat in 41&nbsp;v.C. uitgereik is om die skepping van die Tweede Triumviraat in 43&nbsp;v.C. te vier.]] Cleopatra het groot voormalige Ptolemeïese gebiede in die [[Levant]] teruggekry, insluitende feitlik die hele [[Fenisië]] ([[Libanon]]) minus [[Tirus]] en [[Sidon]], wat in Romeinse hande gebly het.{{sfnp|Roller|2010|p=92}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} In die lig van haar familiebande met die [[Seleukidiese Ryk|Seleukiede]] het sy 'n deel van [[Syria (Romeinse provinsie)|Syria]] aan die Bo-[[Orontes]]rivier gekry.{{sfnp|Roller|2010|pp=92–93}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} Onder die heelwat ander gebiede wat sy ontvang het, tel ook [[Jerigo]] in Palestina.{{sfnp|Roller|2010|pp=94, 142}}{{sfnp|Burstein|2004|p=26}} Antonius se uitbreiding van die Ptolemeïese Ryk deur grondgebied af te staan wat onder direkte Romeinse beheer was, is deur sy teenstander Octavianus uitgebuit. Dié het op die gevoel van die Romeinse burgers gespeel deur die aandag te vestig op die bemagtiging van 'n buitelandse koningin ten koste van hulle republiek.{{sfnp|Roller|2010|pp=94–95}} Octavianus het ook vertel Antonius verwaarloos sy vrou, Octavia. Hy het aan haar en sy eie vrou, Livia, die buitengewone voorreg van hoogheiligheid gegee.{{sfnp|Roller|2010|pp=94–95}} Die eerste standbeeld is 50 jaar tevore aan 'n lewende Romeinse vrou opgedra,{{sfnp|Roller|2010|p=95}} en Octavia en Livia het nou in haar voetspore gevolg. Hulle standbeelde is waarskynlik in Caesar se Forum opgerig om mee te ding met dié van Cleopatra wat deur Caesar opgerig is.{{sfnp|Roller|2010|p=95}} In 36&nbsp;v.C. het Cleopatra Antonius na die [[Eufraat]] vergesel op pad om die Partiese Ryk in te val.{{sfnp|Roller|2010|pp=95–96}} Sy het daarna na Egipte teruggekeer, moontlik omdat sy hoog swanger was.{{sfnp|Roller|2010|p=96}} Teen die somer van 36&nbsp;v.C. het sy die lewe geskenk aan Ptolemeus Filadelfus, haar tweede seun by Antonius.{{sfnp|Roller|2010|p=96}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 25–26}} Antonius se Partiese veldtog in 36&nbsp;v.C. het om verskeie redes klaaglik misluk. Een rede was die verraad van Artavasdes II van Armenië, wat na die Partiese kant oorgeloop het.{{sfnp|Roller|2010|p=97}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} Nadat hy sowat 30&nbsp;000 soldate verloor het, het Antonius eindelik in Desember by Leukokome naby die hedendaagse [[Beiroet]] aangekom en kwaai begin drink voordat Cleopatara opgedaag het met geld en klere vir sy manne.{{sfnp|Roller|2010|p=97}}{{sfnp|Burstein|2004|p=27}} Hy wou nie teruggaan huis toe nie en is saam met Cleopatra terug na Alexandrië om sy pasgebore seun te sien.{{sfnp|Roller|2010|p=97}} ===Skenkings van Alexandrië=== Terwyl Antonius in 35&nbsp;v.C. vir nog 'n Partiese ekspedisie voorberei het, dié keer teen hulle bondgenoot Armenië, het Octavia met 2&nbsp;000 soldate na Athene gereis om na bewering vir Antonius te help, maar waarskynliker in 'n plan wat deur Octavianus uitgedink is om Antonius in die verleentheid te stel oor sy militêre verliese.{{sfnp|Roller|2010|pp=97–98}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=27–28}} Antonius het die soldate in ontvangs geneem, maar vir Octavia gesê om nie oos van Athene te kom nie omdat hy en Cleopatra saam na Antiogië sou reis. Hy het egter skielik en onverwags die militêre veldtog laat vaar en is terug na Alexandrië.{{sfnp|Roller|2010|pp=97–98}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=27–28}} Toe Octavia na Rome terugkeer, het Octavianus haar uitgebeeld as 'n slagoffer wat verkeerd behandel is deur Antonius, hoewel sy geweier het om Antonius se huis te verlaat.{{sfnp|Roller|2010|p=98}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} Octavianus het al hoe meer selfvertoue gekry namate hy sy teenstanders in die weste uit die weg geruim het: selfs Lepidus, die derde lid van die triumviraat, wat in huisarres geplaas is nadat hy in Sisilië teen Octavianus in opstand gekom het.{{sfnp|Roller|2010|p=98}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=301}} [[Beeld:Papyrus document containing signature of Cleopatra VII of Egypt.jpg|thumb|240px|'n Papirusdokument van Februarie 33&nbsp;v.C. wat belastingskwytskelding aan iemand in Egipte verleen. Cleopatra se handtekening is deur 'n amptenaar aangebring, maar die woorde "γινέσθωι" (''ginésthōi'', "laat dit gebeur"){{sfnp|Burstein|2004|p=33}} wat in Grieks bygevoeg is, is moontlik in Cleopatra se eie handskrif.{{sfnp|Roller|2010|pp=133–134}}]] Antonius se gesant Quintus Dellius is in 34&nbsp;v.C. na Artavasdes II gestuur om 'n huwelik te reël tussen die Armeense koning se dogter en Alexander Helios, die seun van Antonius en Cleopatra.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}{{sfnp|Burstein|2004|p=28}} Toe dit van die hand gewys word, het Antonius en sy leër Armenië binnegeval, hulle magte verslaan en die koning en sy familie gevange geneem.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 28}} Antonius het toe 'n militêre parade in Alexandrië gehou in die vorm van 'n Romeinse oorwinning. Hy was aangetrek soos [[Dionusos]] en het die stad op 'n strydwa binnegery om die koninklike gevangenes aan Cleopatra te wys. Sy het op 'n goue troon gesit.{{sfnp|Roller|2010|p=99}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=28–29}} Nuus oor die voorval is kwaai in Rome gekritiseer as 'n verdraaiing van geëerde Romeinse rites en rituele vir 'n Egiptiese koningin.{{sfnp|Roller|2010|p=99}} Op 'n geleentheid wat kort daarna gehou is, het Cleopatra soos [[Isis]] aangetrek en verklaar sy is die koningin van konings en haar seun Caesarion die koning van konings, terwyl Alexander Helios verklaar is tot koning van Armenië, [[Medië]] en Partië, en die tweejarige Ptolemeus Filadelfos tot koning van Sirië en Silisië.{{sfnp|Roller|2010|pp=99–100}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=301–302}} Cleopatra Selene&nbsp;II is die koningin van Kreta en Sirene gemaak.{{sfnp|Roller|2010|p=100}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Antonius en Cleopatra kon tydens dié seremonie getrou het.{{sfnp|Roller|2010|p=100}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 29}} Antonius het 'n verslag na Rome gestuur vir die bekragtiging van dié grondeise, wat nou bekend is as die Skenkings van Alexandrië. Octavianus wou dit vir propaganda laat publiseer, maar die twee konsuls, albei ondersteuners van Antonius, het dit uit die openbare oog gehou.{{sfnp|Roller|2010|pp=100–101}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Laat in 34&nbsp;v.C. het Antonius en Octavianus in 'n hete propagandaoorlog betrokke geraak wat jare geduur het.{{sfnp|Roller|2010|pp=129–130}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Antonius het beweer sy teenstander het Lepidus onwettig uit hulle triumviraat geskop en hom verhinder om troepe in Italië bymekaar te maak. Octavianus het Antonius weer daarvan beskuldig dat hy die koning van Armenië onwettig aangehou het, met Cleopatra getrou het al was hy nog met sy suster Octavia getroud, en Caesarion in plaas van Octavianus as Caesar se erfgenaam verklaar het.{{sfnp|Roller|2010|pp=129–130}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Die beskuldigings en skinderstories van dié propagandaoorlog het baie gewilde persepsies van Cleopatra geskep.{{sfnp|Roller|2010|p=130}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=65–66}} Sy sou Marcus Antonius glo gebreinspoel het met heksery en towery en was so gevaarlik soos [[Homeros]] se [[Helena van Troje]] om die beskawing te verwoes.{{sfnp|Roller|2010|pp=130–131}} [[Plinius die ouere]] het beweer Cleopatra het eenkeer 'n pêrel wat tienmiljoene [[sestersie]]s werd was, in asyn opgelos net om 'n weddenskap op 'n partytjie te wen.<ref>Plinius die ouere, ''Natural History'' [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137%3Abook%3D9%3Achapter%3D58 9.58] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200620043122/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0137%3Abook%3D9%3Achapter%3D58 |date=20 Junie 2020 }}</ref>{{sfnp|Roller|2010|p=132}} ===Slag van Actium=== [[Beeld:Augustus Statue.JPG|thumb|180px|'n Gerekonstrueerde standbeeld van [[Augustus Octavianus|Augustus]] as 'n jonger Octavianus, 30&nbsp;v.C.]] In 'n toespraak voor die Romeinse Senaat op sy eerste dag as konsul op 1&nbsp;Januarie 33&nbsp;v.C., het Octavianus Antonius daarvan beskuldig dat hy probeer om Romeinse vryhede en territoriale integriteit te ondermyn as 'n slaaf van sy Oosterse koningin.{{sfnp|Bringmann|2007|p=302}} Voordat Antonius en Octavianus se gesamentlike ''imperium'' op 31 Desember 33&nbsp;v.C. verval het, het Antonius vir Caesarion tot Caesar se ware erfgenaam verklaar in 'n poging om Octavianus te ondermyn.{{sfnp|Bringmann|2007|p=302}} In 32&nbsp;v.C. het twee ondersteuners van Antonius, Gaius Sosius en Gnaeus Domitius Ahenobarbus, konsuls geword. Eersgenoemde het 'n vurige toespraak gelewer waarin hy Octavianus, wat nou 'n privaat burger sonder 'n openbare amp was, veroordeel het.{{sfnp|Roller|2010|p=134}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=302–303}} Tydens die volgende senaatsessie het Octavianus die Senaatshuis met gewapende wagte binngegaan en sy eie beskuldigings teen die konsuls geopper.{{sfnp|Roller|2010|p=134}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Die konsuls en meer as 200 senatore wat Antonius steeds ondersteun het, was hierdeur geïntimideer en het die volgende dag uit Rome gevlug om by Antonius aan te sluit.{{sfnp|Roller|2010|p=134}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} [[Beeld:Castro Battle of Actium.jpg|thumb|291px|links|Die [[Slag van Actium]], 1672, deur Lorenzo A. Castro.]] Antonius en Cleopatra het in 32&nbsp;v.C. na Efese gereis, waar sy 200 van die 800 skepe wat hy bymekaar kon maak, aan hom verskaf het.{{sfnp|Roller|2010|p=134}} Ahenobarbus, wat bang was dat Octavianus se propaganda aan die publiek sou uitlek, het Antonius probeer oorreed om Cleopatra uit te sluit uit die veldtog teen Octavianus.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Publius Canidius Crassus het weer gemeen Cleopatra befonds die oorlog en was 'n bevoegde monarg.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Cleopatra het geweier om na Egipte terug te keer en het gedink sy kan Egipte makliker verdedig as sy Octavianus in Griekeland afkeer.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Haar besluit het daartoe gelei dat prominente Romeine soos Ahenobarbus en Lucius Munatius Plancus die groep verlaat het. In die lente van 32&nbsp;v.C. het Antonius en Cleopatra na Athene gereis, waar sy Antonius oorreed het om 'n amptelike egskeidingsbrief aan Octavia te stuur.{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 29}} Plancus het Octavianus aangeraai om beslag te lê op Antonius se testament, wat deur die [[Vestaalse maagd]]e gehou is.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Hoewel dit 'n verbreking van heilige en wetlike regte was, het Octavianus die dokument met geweld by die Tempel van Vesta gekry, en dit het 'n nuttige wapen geword in die propagandaoorlog teen Antonius en Cleopatra.{{sfnp|Roller|2010|p=135}}{{sfnp|Burstein|2004|p=29}} Octavianus het dele van die testament uitgelig, soos dat Caesarion as Caesar se erfgenaam genoem word, dat die Skenkings van Alexandrië wettig was, dat Antonius langs Cleopatra in Egipte begrawe moet word in plaas van in Rome, en dat Alexandrië die nuwe hoofstad van die Romeinse Republiek sal word.{{sfnp|Roller|2010|p=136}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} As 'n bewys van lojaliteit aan Rome het Octavianus besluit om sy eie [[mausoleum]] by die Marsveld te bou.{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Octavianus se regsposisie is ook verbeter deurdat hy in 31&nbsp;v.C. tot konsul verkies is.{{sfnp|Bringmann|2007|p=303}} Met die inhoud van Antonius se testament wat bekend gemaak is, het Octavianus 'n wetlike rede gehad om oorlog teen Cleopatra te verklaar{{sfnp|Roller|2010|p=136}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxii, 30}} (nie teen Antonius nie).<ref name=Oorlog group="nota">Soos Jones {{harvtxt|Jones|2006|p=147}} verduidelik, moes Octavianus twee keer dink voordat hy teen Antonius optree. Hy moes versigtig wees om 'n verbintenis met burgeroorlog te vermy, want die Romeine was moeg vir oorlog en Octavianus kon steun verloor as hy teen 'n mede-Romein oorlog verklaar.</ref> Die wetlike rede vir oorlog was nie soseer Cleopatra se territoriale uitbreiding en voormalige Romeinse gebiede wat deur haar kinders saam met Antonius regeer word nie, maar eerder dat sy militêre steun aan 'n privaat burger verskaf het nadat Antonius se mag as triumvir verval het.{{sfnp|Roller|2010|pp=136–137}} {{Multibeeld | align = left | direction = horizontal | background color = | voetskrif = Silwermunte met Cleopatra se kop op uit Sirië (links) en uit Israel. | beeld1 = Cleopatra VII tetradrachm Syria mint.jpg | width1 = 143 | beeld2 = Cleopatra VII tetradrachm Ascalon mint.jpg | width2 = 148 }} Antonius en Cleopatra het 'n groter vloot as Octavianus gehad, maar hulle bemanning was nie almal goed opgelei nie en was dalk soms van handelskepe, terwyl Octavianus 'n ten volle professionale mag gehad het.{{sfnp|Roller|2010|pp=137, 139}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Antonius wou die [[Adriatiese See]] oorsteek en Octavianus by óf Tarentum óf Brundisium voorkeer,{{sfnp|Bringmann|2007|pp=303–304}} maar Cleopatra, wat hoofsaaklik die verdediging van Egipte in gedagte gehad het, wou Italië nie direk aanval nie.{{sfnp|Roller|2010|p=137}}{{sfnp|Burstein|2004|p=30}} Antonius en Cleopatra het by Patrai in Griekeland oorwinter en het teen die lente van 31&nbsp;v.C. na Actium, een die suidekant van die Golf van Actium, beweeg.{{sfnp|Roller|2010|p=137}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=303–304}} Cleopatra en Antonius het in die somer verskeie gevegte om Actium teen Octavianus verloor, en soldate het na Octavianus se kamp oorgeloop, insluitende Antonius se jare lange vriend Dellius{{sfnp|Roller|2010|p=138}} en verskeie konings.{{sfnp|Roller|2010|p=138}} Terwyl sommige in Antonius se kamp aanbeveel het dat hulle die seekonflik beëindig en in die binneland veg, het Cleopatra 'n seestryd verkies om Octavianus se vloot van Egipte af weg te hou.{{sfnp|Roller|2010|p=139}} Op 2 September 31&nbsp;v.C. het Octavianus se magte, onder leiding van [[Marcus Vipsanius Agrippa]], in die [[Slag van Actium]] teen die magte van Antonius en Cleopatra te staan gekom.{{sfnp|Roller|2010|p=139}}{{sfnp|Bringmann|2007|pp=303–304}} Antonius se swaar skepe het probeer om naby die meer mobiele vaartuie van Octavianus te bly om hulle te verpletter met swaar artillerie. Octavianus se ligter skepe het hulle egter suksesvol bly ontwyk. Cleopatra se skepe het skielik uit die seeslag onttrek en Antonius het op een van haar skepe geklim. Saam het hulle na Tainaron gevlug.{{sfnp|Roller|2010|pp=139–140}} Die Slag van Actium het voortgeduur sonder Antonius en Cleopatra tot op die oggend van 3 September, en dit is gevolg deur 'n groot oorlopery van offisiere en ander soldate na Octavianus se kant.{{sfnp|Roller|2010|p=140}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} ===Ondergang en dood=== [[Beeld:Roman Wall painting from the House of Giuseppe II, Pompeii, 1st century AD, death of Sophonisba, but more likely Cleopatra VII of Egypt consuming poison.jpg|thumb|240px|'n Romeinse skildery uit die huis van Giuseppe II in [[Pompeji]], vroeg 1ste eeu&nbsp;n.C., wat heel waarskynlik Cleopatra uitbeeld wat gif drink, terwyl haar seun Caesarion agter haar staan.{{sfnp|Roller|2010|pp=178–179}}{{sfnp|Elia|1956|pp=3–7}}]] Terwyl Octavianus Athene verower het, het Antonius en Cleopatra by Paraitonion in Egipte geland.{{sfnp|Roller|2010|p=140}} Die paartjie het toe uiteengegaan: Antonius na Cirene om nog troepe bymekaar te maak en Cleopatra na die hawe van Alexandrië in 'n poging om die opposisie te mislei en die gebeure in Griekeland as 'n oorwinning voor te stel.{{sfnp|Roller|2010|p=140}} Sy was bang nuus oor die uitslag van die geveg by Actium sou tot 'n rebellie lei.{{sfnp|Brambach|1996|p=312}} Lucius Pinarius, Antonio se goewerneur van Cirene, het nuus ontvang dat Octavianus die Slag van Actium gewen het voordat Antonius se boodskappers sy hof kon bereik.{{sfnp|Roller|2010|p=141}} Pinarius het dié boodskappers laat teregstel en toe oorgeloop na Octavianus se kant. Hy het ook die vier legioene wat Antonius wou hê, aan Octavianus gegee.{{sfnp|Roller|2010|p=141}} Antonius het byna selfmoord gepleeg nadat hy dié nuus gehoor het, maar is deur sy offisiere gekeer.{{sfnp|Roller|2010|p=141}} Teen die laat somer van 31&nbsp;v.C. het Cleopatra dalk Antonius as 'n verantwoordelikheid begin beskou terwyl sy voorberei het om Egipte aan haar seun Caesarion te bemaak.{{sfnp|Roller|2010|p=142}} Sy het beplan om die troon aan hom oor te gee, haar vloot uit die [[Middellandse See]] na die [[Rooisee]] te neem en na 'n buitelandse hawe te vaar, miskien [[Indië]], waar sy tyd wou bestee om te herstel.{{sfnp|Roller|2010|p=142}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} Malichus I het egter haar vloot afgebrand en sy het geen ander opsie gehad as om in Egipte te bly en met Octavianus te onderhandel nie.{{sfnp|Roller|2010|p=142}} Cleopatra het nou haar seun voorberei om die alleenheerser van Egipte te word.{{sfnp|Roller|2010|pp=142–143}} Sy het Octavianus gevra of haar kinders Egipte kon erf en of Antonius in bannelingskap in Egipte kon bly. Sy het vir hom uitspattige geskenke gestuur en geld in die toekoms belowe.{{sfnp|Roller|2010|p=143}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} [[Beeld:The Death of Cleopatra arthur.jpg|thumb|links|250px|''Die dood van Cleopatra'' (1892), deur Reginald Arthur.]] Ná lang onderhandelings sonder enige resultate het Octavianus in die lente van 30&nbsp;v.C. na Egipte vertrek om dit in te val.{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxiii, 31}} Hy het Pelousion oorgeneem terwyl Cornelius Gallus die magte van Antonius naby Paraitonion verslaan het.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Southern|2009|p=153}} Octavianus het vinnig na Alexandrië beweeg, waar Antonius se vloot op 1 Augustus 30&nbsp;v.C. aan hom oorgegee het, gevolg deur sy kavallerie.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} Cleopatra het in haar graftombe gaan wegkruip en 'n boodskap aan Antonius laat stuur dat sy selfmoord gepleeg het.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Jones|2006|p=184}} In desperaatheid het Antonius homself in die maag gesteek en so op 53-jarige ouderdom selfmoord gepleeg.{{sfnp|Roller|2010|p=145}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} Intussen het Proculeius Cleopatra se graftombe met 'n leer binnegegaan, haar aangehou en gekeer dat sy haarself saam met haar skatte verbrand.{{sfnp|Roller|2010|p=146}}{{sfnp|Jones|2006|pp=185–186}} Sy is toegelaat om Antonius se lyk te balsem en in haar graftombe te begrawe voordat sy na die paleis begelei is.{{sfnp|Roller|2010|p=146}}{{sfnp|Burstein|2004|p=31}} Octavianus het Alexandrië binnegegaan, die paleis beset en Cleopatra se jongste drie kinders gevange geneem.{{sfnp|Roller|2010|p=146}}{{sfnp|Southern|2009|p=155}} Toe 'n spioen vir Cleopatra sê Octavianus beplan om haar en haar kinders drie dae later na Rome te neem, het sy haar selfmoord begin beplan omdat sy nie in Rome as deel van Octavianus se oorwinning geparadeer wou word soos haar suster Arsinoe&nbsp;IV nie.{{sfnp|Roller|2010|p=147}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} Dit is onduidelik of sy in haar paleis of in haar graftombe selfmoord gepleeg het.{{sfnp|Roller|2010|pp=147–148}} Dit is ook onseker hoe sy dit gedoen het: haar deur 'n slang laat pik of die gif met 'n naald ingepuit het.{{sfnp|Roller|2010|p=148}}{{sfnp|Anderson|2003|p=56}} Ná haar dood sou Caesarion, nou Ptolemeus&nbsp;XV, net 18 dae lank regeer voordat hy op bevel van Octavianus op 29&nbsp;Augustus 30&nbsp;v.C. tereggestel is.{{sfnp|Roller|2010|pp=149–150}}{{sfnp|Skeat|1953|pp=99–100}} Met die val van die Ptolemeïese Ryk het Egipte die Romeinse provinsie [[Aegyptus (Romeinse provinsie)|Aegyptus]] geword,{{sfnp|Roller|2010|pp=150–151}}{{sfnp|Bringmann|2007|p=304}} en dit was die einde van die Hellenistiese tydperk.{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxiii, 1}} In Januarie 27&nbsp;v.C. is Octavianus hernoem tot Augustus ("die geëerde") en het hy die eerste Romeinse keiser geword. Dit was die begin van die [[Romeinse Ryk]].{{sfnp|Bringmann|2007|pp=304–307}} ==Nalatenskap== ===Kinders en opvolgers=== {{Multibeeld | align = left | direction = horizontal | background color = | voetskrif = Links: 'n Romeinse kopbeeld van óf Cleopatra óf haar dogter Cleopatra Selene II, koningin van [[Mauretanië]], uit die laat 1ste eeu&nbsp;v.C. (Argeologiemuseum van Cherchell, Algerië.{{sfnp|Roller|2003|p=139}}{{sfnp|Ferroukhi|2001a|p=219}}{{pb}}Regs: 'n Waarskynlike beeld van Cleopatra Selene II, 1ste eeu&nbsp;n.C.{{sfnp|Roller|2003|pp=141–142}}{{sfnp|Walker|2001|pp=312–313}} | beeld1 = Cleopatra Selene II bust, Cherchell, Algeria 4.jpg | width1 = 212 | onderskrif1 = | beeld2 = Allégorie de la province romaine d'Afrique - Grand Palais, Paris 2014.jpg | width2 = 120 | onderskrif2 = }} Ná haar selfmoord is Cleopatra se drie oorlewende kinders – Cleopatra Selene&nbsp;II, Alexander Helios en Ptolemeus Filadelfos – na Rome gestuur saam met Octavianus se suster Octavia die Jongere, 'n voormalige vrou van hulle vader, as hulle voog.{{sfnp|Roller|2010|p=153}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=32, 76–77}} Cleopatra Selene&nbsp;II en Alexander Helios was teenwoordig in die Romeinse triomf van Octavianus in 29&nbsp;v.C.{{sfnp|Roller|2010|p=153}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Die lot van Alexander Helios en Ptolemeus Filadelfus hierna is onbekend.{{sfnp|Roller|2010|p=153}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Octavia het gereël dat Cleopatra Selene&nbsp;II met [[Juba&nbsp;II]], seun van [[Juba&nbsp;I]] van [[Numidië]], trou.{{sfnp|Roller|2010|pp=153–154}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=32, 76–77}} Keiser Augustus het Juba&nbsp;II en Cleopatra Selene&nbsp;II ná hulle troue in 25&nbsp;v.C. aangestel as die nuwe heersers van [[Mauretanië]], waar hulle die ou [[Kartago|Kartaagse]] stad Iol hulle nuwe hoofstad gemaak het, met die naam Caesarea Mauretaniae (die moderne Cherchell in [[Algerië]]).{{sfnp|Roller|2010|pp=153–154}}{{sfnp|Burstein|2004|p=77}} Cleopatra Selene&nbsp;II het baie geleerdes, kunstenaars en raadgewers van haar ma se koninklike hof in Alexandrië ingevoer om haar in Caesarea te dien.{{sfnp|Roller|2010|pp=154–155}} Sy het ook haar seun, Ptolemeus van Mauritanië, so genoem ter ere van haar Ptolemeïese erfenis.{{sfnp|Roller|2010|p=155}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=32, 77}} Cleopatra Selene&nbsp;II is omstreeks 5&nbsp;v.C. oorlede en toe Juba&nbsp;II in 23/24&nbsp;n.C. sterf, is hy deur sy seun Ptolemeus opgevolg.{{sfnp|Roller|2010|p=155}} Dié is egter eindelik in 40&nbsp;n.C. deur die Romeinse keiser [[Caligula]] tereggestel, dalk onder die voorwendsel dat Ptolemeus sy eie koninklike geld onwettig laat munt het en regalia gebruik het wat vir die Romeinse keiser alleen bedoel was.{{sfnp|Roller|2010|pp=155–156}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=xxiii, 32, 77–78}} Ptolemeus was die laaste bekende monarg van die Ptolemeïese dinastie. 'n Kultus wat aan Cleopatra gewy is, het tot minstens 373&nbsp;n.C. bestaan toe Petesenufe, 'n Egiptiese [[skriba]] van die boek ''Isis'', verduidelik het dat hy "die figuur van Cleopatra in goud bedek het".{{sfnp|Roller|2010|p=151}} ===Cleopatra in antieke letterkunde en kuns=== ====Romeinse kuns==== Hoewel amper 50 antieke werke van Romeinse geskiedenis Cleopatra noem, bevat hulle dikwels net kort weergawes van die Slag van Actium, haar selfmoord of Romeinse propaganda oor haar persoonlike tekortkominge.{{sfnp|Roller|2010|p=7}} Hoewel dit nie 'n biografie van Cleopatra is nie, skets die ''Lewe van Antonius'', wat in die 1ste eeu&nbsp;n.C. deur [[Plutarchus]] geskryf is, die beste prentjie van Cleopatra se lewe.{{sfnp|Roller|2010|pp=7–8}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=67, 93}} Die ''Romeinse Geskiedenis'', wat in die 3de eeu&nbsp;n.C. deur die historikus [[Cassius Dio]] gepubliseer is, verskaf 'n aaneenlopende geskiedenis van die tydperk van Cleopatra se bewind.{{sfnp|Roller|2010|p=8}} Die skryfwerk van Marcus Tullius Cicero, wat haar persoonlik geken het, skep 'n onvleiende beeld van haar.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Die skrywers uit die Augustynse tyd [[Vergilius]], [[Horatius]], [[Propertius]] en [[Ovidius]] herhaal net die negatiewe sienings wat die regerende Romeinse regime van die tyd goedgekeur het,{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}}{{sfnp|Burstein|2004|p=67}} hoewel Vergilius die idee van Cleopatra as 'n figuur van romanse en epiese melodrama skilder.{{sfnp|Gurval|2011|pp=66–70}} Die historici [[Strabo]], [[Valerius Maximus]], [[Plinius die ouere]] en [[Appianus]] skryf nie so volledig oor haar nie, maar sommige verskaf besonderhede van haar lewe wat nie in ander historiese rekords bewaar gebly het nie.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Inskripsies wat haar mening weergee, is baie skaars.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Die fragmente van ''Libyka'', wat deur Cleopatra se skoonseun Juba II laat skryf is, verskaf 'n kykie in 'n moontlike historiese werk wat dalk Cleopatra se perspektief verduidelik.{{sfnp|Roller|2010|pp=8–9}} Cleopatra is in talle kunswerke uitgebeeld, in sowel Egiptiese as Griekse en Romeinse style.{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}} Werk wat bewaar gebly het, sluit in standbeelde, borsbeelde, reliëfs en muntstukke.{{sfnp|Sabino|Gross-Diaz|2016|}} Beelde van haar uit haar tyd is beide in en buite die Ptolemeïese Ryk geskep. Plutarchus beweer die openbare beelde van Antonius is deur Augustus laat vernietig, maar dié van Cleopatra is ná haar dood bewaar danksy haar vriend Archibius wat die keiser betaal het om dit nie te verwoes nie.{{sfnp|Grout|2017a|}}{{sfnp|Roller|2010|p=151}} Van die Grieks-Romeinse kopbeelde van Cleopatra wat bewaar gebly het, het die "Berlynse Cleopatra", in die Altes Museum, haar hele neus, terwyl die neus van die "Vatikaanse Cleopatra", in die Vatikaanmuseums, weg is.{{sfnp|Roller|2010|pp=174–175}}{{sfnp|Pina Polo|2013|pp=185–186}} Die twee beelde lyk baie eenders, kom albei uit die 1ste eeu&nbsp;v.C. en is in Romeinse villas in Italië ontdek. Nog 'n moontlike kopbeeld van Cleopatra is in die [[Britse Museum]] in [[Londen]], maar dit kan ook iemand anders in haar geselskap wees tydens 'n besoek aan Rome.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Walker|Higgs|2017|}} Die vrou het dieselfde gelaatstrekke as op die ander twee beelde, maar het 'n ander haarstyl en geen kroon nie.{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Walker|Higgs|2017|}} Dit kon egter gemaak gewees het in 'n ander tydperk van Cleopatra se lewe.{{sfnp|Walker|Higgs|2017|}} <gallery widths="130px" heights="200px" perrow="6"> Beeld:Cleopatra VII, Marble, 40-30 BC, Vatican Museums 001.jpg|Cleopatra, middel 1ste eeu v.C., met 'n Hellenistiese kroon (Vatikaanmuseums).{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Grout|2017b|}}{{sfnp|Roller|2010|pp=174–175}} Beeld:Cleopatra VII, Marble, 40-30 BC, Vatican Museums 003.jpg|Profiel van die "Vatikaanse Cleopatra". Beeld:-0035 Altes Museum Portrait Kleopatra VII anagoria.JPG|Cleopatra, middel 1ste eeu v.C., met 'n Hellenistiese kroon (Altes Museum).{{sfnp|Raia|Sebesta|2017}}{{sfnp|Grout|2017b|}} Beeld:Bust of Cleopatra VII - Altes Museum - Berlin - Germany 2017 (3).jpg|'n Profiel van die "Berlynse Cleopatra". Beeld:Cleopatra bust in the British Museum.jpg|'n Antieke Romeinse kopbeeld uit 50-30 v.C., (nou in die [[Britse Museum]], Londen). Beeld:Cleopatra_bust_in_the_British_Museum,_side_view.jpg|'n Profiel van die Londense beeld. </gallery> {{Multibeeld | align = right | direction = horizontal | voetskrif = 'n Romeinse skildery wat gevind is in die huis van Marcus Fabius Rufus in [[Pompeji]], Italië, wat Cleopatra as Venus Genetrix en haar seun Caesarion as [[Kupido]] uitbeeld (middel 1ste eeu v.C.). | beeld1 = Venus and Cupid from the House of Marcus Fabius Rufus at Pompeii, most likely a depiction of Cleopatra VII (2).jpg | width1 = 230 | onderskrif1 = | beeld2 = Venus and Cupid from the House of Marcus Fabius Rufus at Pompeii, most likely a depiction of Cleopatra VII (5).jpg | width2 = 159 | onderskrif2 = }} 'n Skildery van [[Venus (mitologie)|Venus Geneterix]] en [[Kupido]] wat in [[Pompeji]] in die huis van Marcus Fabius Rufus gekry is op 'n muurskildery uit die middel 1ste eeu&nbsp;v.C., is waarskynlik 'n uitbeelding van Cleopatra en haar seun [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]].{{sfnp|Roller|2010|p=175}}{{sfnp|Walker|2008|pp=35, 42–44}} Dit is moontlik geskilder in die tyd toe die Tempel van [[Venus (mitologie)|Venus Genetrix]] ("Venus die moeder") in die Forum van Caesar in September 46&nbsp;v.C. gebou is, waar Caesar 'n vergulde standbeeld van Cleopatra laat oprig het.{{sfnp|Roller|2010|p=175}}{{sfnp|Walker|2008|pp=35, 42–44}} Die kamer met die skildery is deur die eienaar afgesper, dalk uit reaksie op die teregstelling van Caesarion in 30&nbsp;v.C. op bevel van Octavianus. Uitbeeldings van Cleopatra se seun sou toe nie byval gevind het by die nuwe Romeinse regering nie.{{sfnp|Roller|2010|p=175}}{{sfnp|Walker|2008|pp=43–44}} {{Multibeeld | align = left | direction = horizontal | background color = | voetskrif = 'n Antieke Romeinse [[fresko]], moontlik van Cleopatra, uit die Huis van die Boord in Pompeji, Italië, middel 1ste eeu n.C. | beeld1 = Fresco of a woman in profile, possibly Cleopatra VII of Ptolemaic Egypt, from the House of the Orchard at Pompeii.jpg | width1 = 120 | onderskrif1 = | beeld2 = Fresco of a woman in profile, possible portrait bust of Cleopatra VII of Egypt, from the House of the Orchard at Pompeii.jpg | width2 = 181 | onderskrif2 = }} 'n Romeinse paneelskildery uit [[Herculaneum]], Italië, wat uit die 8ste eeu&nbsp;n.C. dateer, beeld ook moontlik Cleopatra uit.{{sfnp|Walker|Higgs|2001|pp=314–315}}{{sfnp|Fletcher|2008|loc=p. 87, image plates and captions between pp. 246–247}} Daarin is haar rooibruin hare agteroorgekam in 'n bolla. 'n Baie soortgelyke gevefde borsbeeld van 'n vrou met 'n blou kopband in die Huis van die Boord in Pompeji is in 'n Egiptiese styl, soos 'n [[Groot Sfinks van Giza|sfinks]] in 'n Griekse styl, en is dalk deur dieselfde kunstenaar geskep.{{sfnp|Walker|Higgs|2001|pp=314–315}} ====Portland-vaas==== [[Beeld:Portland Vase BM Gem4036 n6.jpg|200px|thumb|'n Moontlike uitbeelding op die Portland-vaas van [[Marcus Antonius]] wat deur Cleopatra gelok word terwyl sy op 'n slang sit. Anton, Antonius se vermeende voorouer, kyk toe en [[Eros]] vlieg daarbo.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Caygill|2009|p=146}}]] Die Portlandvaas, 'n Romeinse kameeglasvaas wat uit die tyd van Augustus kom en nou in die Britse Museum is, sluit 'n moontlike uitbeelding in van Cleopatra en Antonius.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Walker|2004|pp=41–59}} Cleopatra gryp Antonius se arm en trek hom nader terwyl 'n slang tussen haar bene uitsteek, [[Eros]] vlieg bo die toneel en Anton, die vermeende voorvader van die Antoniusfamilie, kyk in wanhoop toe hoe Antonius na sy ondergang gelei word.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Caygill|2009|p=146}} Die ander kant van die vaas beeld moontlik 'n toneel uit met Octavia, wat deur haar man, Antonius, verlaat word. By haar is haar broer, keiser Augustus.{{sfnp|Roller|2010|p=178}}{{sfnp|Caygill|2009|p=146}} Die vaas is dus nie voor 35&nbsp;v.C. geskep nie toe Antonius sy vrou teruggestuur het na Italië terwyl hy saam met Cleopatra in Alexandrië gebly het.{{sfnp|Roller|2010|p=178}} ====Egiptiese kuns==== Die ''Borsbeeld van Cleopatra'' in die Koninklike Museum van Ontario is 'n borsbeeld van Cleopatra in die Egiptiese styl.{{sfnp|Ashton|2002|p=39}} Dit dateer van die 1ste eeu&nbsp;v.C. en is dalk die vroegste uitbeelding van Cleopatra as beide 'n [[godin]] en 'n regerende [[farao]] van Egipte.{{sfnp|Ashton|2002|p=39}} Die Tempel van Dendera in Egipte bevat reliëfbeelde in 'n Egiptiese styl van Cleopatra en haar jong seun Caesarion as 'n volwasse man en regerende farao wat offerandes aan die gode bring.{{sfnp|Kleiner|2005|p=87}} Augustus het sy naam daarby laat graveer ná Cleopatra se dood. <gallery widths="200px" heights="200px" perrow="4"> Beeld:Bust of Cleopatra at the Royal Ontario Museum.jpg|'n Egiptiese borbeeld van Cleopatra in die Koninklike Museum van Ontario, 1ste eeu&nbsp;v.C. Beeld:Denderah3 Cleopatra Cesarion.jpg|Cleopatra en haar seun Caesarion in die Tempel van Dendera. Beeld:Statue of a Ptolemaic Queen, perhaps Cleopatra VII MET 89.2.660 EGDP013678.jpg|'n Marmerbeeld van Cleopatra met haar [[cartouche]] op haar regterboarm en 'n kroon op haar kop, in die Metropolitan-kunsmuseum, [[New York]].{{sfnp|Ashton|2001b|p=165}} </gallery> ====Moderne uitbeeldings==== [[Lêer:Taylor and Burton Cleopatra.jpg|duimnael|links|200px|[[Richard Burton]] as [[Marcus Antonius|Mark Antony]] en [[Elizabeth Taylor]] as Cleopatra in ''Cleopatra'' (1963).]] In [[Victoriaanse tydperk|Victoriaanse Brittanje]] is Cleopatra verbind met baie aspekte van die Egiptiese kultuur en haar beeld is gebruik op verskeie huishoudelike produkte, soos olielampe, poskaarte en sigarette.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=173–174}} Romans soos H. Rider Haggard se ''Cleopatra'' (1889) en Théophile Gautier se ''One of Cleopatra's Nights'' (1838) beeld die koningin uit as 'n sensuele en mistieke Oosterling, terwyl die [[Egiptoloog]] Georg Ebers se ''Cleopatra'' (1894) meer op historiese feite gegrond is.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=173–174}}{{sfnp|Pucci|2011|p=201}} Ander skrywers soos [[George Bernard Shaw]] het toneelstukke oor Cleopatra geskryf, terwyl [[Shakespeare]] se ''Antonius en Cleopatra'' teen die Victoriaanse tydperk as 'n kanonieke werk beskou is.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|p=173}} In sy onvoltooide kortverhaal van 1825 ''Die Egiptese Nagte'' het [[Aleksander Poesjkin]] die 4de-eeuse Romeinse historikus Aurelius Victor se bewerings, wat voorheen grootliks geïgnoreer is, gewild gemaak dat Cleopatra haar as [[prostituut]] aan mans aangebied het in ruil vir hulle lewens.{{sfnp|Jones|2006|pp=260–263}}{{sfnp|Pucci|2011|pp=198, 201}} Georges Méliès se ''Robbing Cleopatra's Tomb'', 'n Franse stilrolprent en riller van 1899, was die eerste [[rolprent]] wat Cleopatra uitgebeeld het.{{sfnp|Jones|2006|p=325}} Talle aktrise het Cleopatara daarna in prente uitgebeeld, soos [[Theda Bara]] in 1917, [[Claudette Colbert]] in 1934 en [[Elizabeth Taylor]] in 1963.{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=172–173, 178}} Voordat Taylor in die prent ''Cleopatra'' verskyn het, het [[Tydskrif|vrouetydskrifte]] van die vroeë 1960's geadverteer hoe om grimering, klere, juweliersware en haarstyle te gebruik om die "Egiptiese" voorkoms te kry soos dié van Cleopatra en [[Nefertiti]].{{sfnp|Wyke|Montserrat|2011|pp=172–173}} Teen die einde van die 20ste eeu was daar 43 rolprente, 200 toneelstukke en romans, 45 operas en 5 ballette wat met Cleopatra verbind is.{{sfnp|Pucci|2011|p=195}} ===Stamboon=== {{Multibeeld | align = right | direction = horizontal | voetskrif = Links: 'n Hellenistiese borsbeeld van [[Ptolemeus I Soter]], nou in die [[Louvre]].{{pb}}Regs: 'n Borsbeeld van [[Seleukos I Nikator]], nou in die Nasionale Argeologiese Museum, [[Napels]]. | beeld1 = Ptolemy I Soter Louvre Ma849.jpg | width1 = 108 | onderskrif1 = | beeld2 = Seleuco I 2.JPG | width2 = 113 | onderskrif2 = }} {{Multibeeld | align = right | direction = horizontal | voetskrif = 'n Waarskynlike beeld van Cleopatra V Trifaina, 1ste eeu&nbsp;v.C., van Benede-Egipte. | beeld1 = MSR-Ra80-c-MSR.jpg | width1 = 112 | onderskrif1 = | beeld2 = MSR-Ra80-b-MSR.jpg | width2 = 110 | onderskrif2 = }} Cleopatra het tot die Masedoniese Ptolemeïese dinastie behoort.{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16}}{{sfnp|Jones|2006|pp=xiii, 3, 279}} Deur haar vader, [[Ptolemeus XII Auletes]], was sy 'n afstammeling van twee prominente vriende van [[Alexander die Grote]] van [[Koninkryk Masedonië|Masedonië]]: die generaal [[Ptolemeus I Soter]], die stigter van die Ptolemeïese Ryk van Egipte, en [[Seleukos I Nikator]], die Masedoniese Griekse stigter van die [[Seleukidiese Ryk]] van [[Wes-Asië]].{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=3, 34, 36, 51}} Terwyl Cleopatra se vaderlike lyn teruggespeur kan word, is haar moederlike lyn onbekend.{{sfnp|Roller|2010|pp=15–16, 164–166}}{{sfnp|Jones|2006|p=xiii}} Sy was vermoedelik die dogter van Cleopatra VI Trifaina (ook bekend as Cleopatra V Trifaina). Cleopatra I Sira was die enigste lid van die Ptolemeïese dinastie wat vir seker 'n nie-Griekse afstamming gehad het.{{sfnp|Grant|1972|p=5}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=56, 73}} Haar moeder was die dogter van 'n koning van die Mitridatiese dinastie en sy vrou, wat 'n gemengde Grieks-Persiese herkoms gehad het.{{sfnp|McGing|2016}} Cleopatra I Sira se pa was Antiogus III die Grote, 'n afstammeling van koningin Apama, die Sogdiese Irannese vrou van Seleukos I Nikator.{{sfnp|Grant|1972|p=5}}{{sfnp|Fletcher|2008|pp=56, 73}} Daar word algemeen geglo die Ptolemeuse het nie in die inheemse Egiptenare ingetrou nie.{{sfnp|Fletcher|2008|p=73}}{{sfnp|Burstein|2004|pp=69–70}} Michael Grant meen daar is net een bekende Egiptiese minnares en geen vrou nie van 'n Ptolemeus. Volgens hom het Cleopatra waarskynlik geen Egiptiese herkoms gehad nie en "sou sy haarself as Grieks beskryf het".{{sfnp|Grant|1972|p=5}} Bewerings dat Cleopatra 'n buite-egtelike kind was, is nooit geopper in Romeinse propaganda teen haar nie.{{sfnp|Grant|1972|p=4}}{{sfnp|Roller|2010|p=165}} Cleopatra V (of VI) is verban uit die hof van Ptolemeus&nbsp;XII laat in 69&nbsp;v.C., 'n paar maande ná die geboorte van Cleopatra, terwyl Ptolemeus&nbsp;XII se drie jonger kinders almal gebore is tydens die afwesigheid van sy vrou.{{sfnp|Roller|2010|pp=18–19}} {{Stamboom/begin}} {{Stamboom | | | | | | | | | | P12 | | |787| | |C6 |P12 = {{farao-ikoon}}<br />'''[[Ptolemeus XII]]''' |C6 = Cleopatra VI Trifaina |787 = Egiptiese of Masedoniese houvrou}} {{Stamboom | | | | | | |,|-|-|-|+|-|-|-|v|^|-|-|v|-|^|-|.}} {{Stamboom | | | | | | P13 |-| CL7 |-|P14| |AR4| |BE4 |BE4 = ''Berenike IV'' | P13 = {{farao-ikoon}}<br />'''[[Ptolemeus XIII]]''' | CL7 = {{farao-ikoon}}<br />''Cleopatra VII'' | P14 = {{farao-ikoon}}<br />'''[[Ptolemeus XIV]]''' | AR4 = ''Arsinoe IV''}} {{Stamboom | | | | | | | | | | |!| | | |}} {{Stamboom | | | | CES | | | | |!| | | | | MAR | | CES = [[Julius Caesar]] | MAR = [[Marcus Antonius]]}} {{Stamboom | | | | |`|-|-|v|-|-|^|-|-|v|-|-|'| | |}} {{Stamboom | | | | | | | |!| | | | |,|^|-|-|v|-|-|-|-|-|-|-|.| |}} {{Stamboom | | | | | | | P15 | | | ALE | | CLS |v| JUB | | PTP | | P15 = {{farao-ikoon}}<br />'''[[Ptolemeus XV Caesarion|Ptolemeus XV]]''' | ALE = Alexander Helios | CLS = ''Cleopatra Selene II'' | JUB = Juba II<br />van Mauritanië | PTP = Ptolemeus Filadelfus }} {{Stamboom | | | | | | | | | | | | | | | | | | |!| |}} {{Stamboom | | | | | | | | | | | | | | | | | | PTM | PTM = Ptolemeus<br />van Mauritanië | boxstyle18 = ;border:1px dashed }} {{Stamboom/einde}} ==Notas== {{Reflist|group="nota"}} ==Verwysings== {{Verwysings|4}} ===Bronne=== ====Aanlyn==== {{refbegin|2}} * {{Citation|last=Brown|first=Chip|title=The Search for Cleopatra|journal=National Geographic|date=July 2011|url=https://www.nationalgeographic.com/magazine/2011/07/Cleopatra/|access-date=27 December 2018|postscript=.|archive-date=10 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180310120357/https://www.nationalgeographic.com/magazine/2011/07/Cleopatra/|url-status=live}} * {{Citation|last=Grout|first=James|title=Basalt Statue of Cleopatra|encyclopedia=Encyclopaedia Romana|publisher=University of Chicago|date=1 April 2017a|url=http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/basalt.html|access-date=7 March 2018|postscript=.}} * {{Citation|last=Grout|first=James|title=Was Cleopatra Beautiful?|encyclopedia=Encyclopaedia Romana|publisher=University of Chicago|date=1 April 2017b|url=http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/bust.html|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-date=24 June 2013|archive-url=https://www.webcitation.org/6HcjSrfMz?url=http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/bust.html|url-status=live}} * {{Citation|last=Lendering|first=Jona|title=Apame I|url=https://www.livius.org/articles/person/apame-i/|date=10 August 2020|access-date=25 September 2020|website=Livius.org|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001172745/https://www.livius.org/articles/person/apame-i/|url-status=live}} * {{Citation|last=McGing|first=Brian|title=PONTUS|url=https://www.iranicaonline.org/articles/pontus|date=20 September 2016|access-date=21 October 2020|website=Encyclopædia Iranica|archive-date=2 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201102081631/https://iranicaonline.org/articles/pontus|url-status=live}} * {{Citation|last=Muellner|first=Leonard|title=A Poetic Etymology of Pietas in the Aeneid|url=https://chs.harvard.edu/CHS/article/display/4817|publisher=Center for Hellenic Studies, Harvard University|access-date=9 April 2018|postscript=.|archive-date=9 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180409171543/https://chs.harvard.edu/CHS/article/display/4817|url-status=live}} * {{Citation|last=Plutarch|title=Plutarch's Lives|translator=Bernadotte Perrin|year=1920|publisher=Harvard University Press (Perseus Digital Library, Tufts University)|location=Cambridge, MA|url=https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0007.tlg058.perseus-eng1:54|access-date=8 March 2018|postscript=.|archive-date=7 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180307225745/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0007.tlg058.perseus-eng1:54|url-status=live}} * {{Citation|title=Portrait féminin (mère de Cléopâtre ?)|url=https://saintraymond.toulouse.fr/Portrait-feminin-mere-de-Cleopatre_a629.html|access-date=29 July 2021|language=French|website=|publisher=Musée Saint-Raymond|ref={{sfnref|Musée Saint-Raymond}}}} * {{Citation|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3|title=Radio 4 Programmes – A History of the World in 100 Objects, Empire Builders (300 BC – 1 AD), Rosetta Stone|publisher=BBC|access-date=7 June 2010|postscript=.|archive-date=23 May 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100523105204/http://www.bbc.co.uk/programmes/b00sbrz3|url-status=live}} * {{Citation|last1=Raia|first1=Ann R.|last2=Sebesta|first2=Judith Lynn|title=The World of State|publisher=College of New Rochelle|date=September 2017|url=https://www2.cnr.edu/home/sas/araia/state.html|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-url=https://web.archive.org/web/20180306202531/https://www2.cnr.edu/home/sas/araia/state.html|archive-date=6 March 2018|url-status=dead}} * {{Citation|author-last=Reece|author-first=Steve|year=2017|chapter=Cleopatra Couldn't Spell (And Neither Can We!)|chapter-url=https://www.academia.edu/32565047|editor-last=Groton|editor-first=Anne Harmar|title=Ab Omni Parte Beatus: Classical Essays in Honor of James M. May|publisher=Bolchazy-Carducci Publishers|location=Mundelein, IL|pages=201–220|isbn=978-0-86516-843-5|lccn=2017002236|oclc=969973660|access-date=2 September 2018|postscript=.}} * {{Citation|last1=Sabino|first1=Rachel|last2=Gross-Diaz|first2=Theresa|year=2016|title=Cat. 22 Tetradrachm Portraying Queen Cleopatra VII|publisher=Art Institute of Chicago|url=https://publications.artic.edu/roman/api/epub/480/510/print_view|doi=10.13140/RG.2.2.23475.22560|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-date=6 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180306142846/https://publications.artic.edu/roman/api/epub/480/510/print_view|url-status=live}} * {{Citation|last=Tyldesley|first=Joyce|title=Cleopatra, Queen of Egypt|date=6 December 2017|encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]]|url=https://www.britannica.com/biography/Cleopatra-queen-of-Egypt|access-date=18 May 2018|postscript=.|archive-date=30 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630012353/https://www.britannica.com/biography/Cleopatra-queen-of-Egypt|url-status=live}} * {{Citation|last1=Walker|first1=Susan|last2=Higgs|first2=Peter|title=Portrait Head|publisher=British Museum|year=2017|orig-year=2001|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=465561&partId=1|access-date=6 March 2018|postscript=.|archive-date=6 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180306155419/http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=465561&partId=1|url-status=live}} {{refend}} ====In druk==== {{refbegin|2}} * {{Citation|last=Anderson|first=Jaynie|title=Tiepolo's Cleopatra|location=Melbourne|publisher=Macmillan|year=2003|url=https://books.google.com/books?id=K_zR2mHWPmoC|isbn=978-1-876832-44-5|postscript=.|access-date=15 November 2015|archive-date=7 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191007111829/https://books.google.com/books?id=K_zR2mHWPmoC|url-status=live}} * {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=194 Marble head of a Ptolemaic queen with vulture headdress|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001a|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/217 217]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/217}} * {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=163 Limestone head of Cleopatra VII|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001b|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/164 164]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/164}} * {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|title=Identifying the ROM's 'Cleopatra'|journal=Rotunda|date=Spring 2002|url=https://books.google.com/books?id=J9keAQAAMAAJ|pages=36–39|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519072347/https://books.google.com/books?id=J9keAQAAMAAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Ashton|first=Sally-Ann|title=Cleopatra and Egypt|location=Oxford|publisher=Blackwell|year=2008|url=https://books.google.com/books?id=RD5yAAAAMAAJ|isbn=978-1-4051-1390-8|postscript=.|access-date=18 June 2020|archive-date=12 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200812145957/https://books.google.com/books?id=RD5yAAAAMAAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Bivar|first=A.D.H.|chapter=The Political History of Iran Under the Arsacids|chapter-url=https://books.google.com/books?id=Ko_RafMSGLkC&pg=PA21|pages=21–99|title=Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian, and Sasanian periods|year=1983|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|editor-last=Yarshater|editor-first=Ehsan|isbn=978-0-521-20092-9|postscript=.|access-date=19 April 2018|archive-date=16 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216223124/https://books.google.com/books?id=Ko_RafMSGLkC&pg=PA21|url-status=live}} * {{Citation|last=Bradford|first=Ernle|title=Cleopatra|year=2000|orig-year=1971|publisher=Penguin Group|isbn=978-0-14-139014-7|postscript=.}} * {{Citation|last=Brambach|first=Joachim|author-link=|title=Kleopatra|year=1996|orig-year=1991|publisher=Diederichs|location=Munich|isbn=3-424-01239-4|postscript=.}} * {{Citation|last=Bringmann|first=Klaus|title=A History of the Roman Republic|year=2007|orig-year=2002|location=Cambridge|publisher=Polity Press|isbn=978-0-7456-3371-8|translator=W. J. Smyth|language=en|url=http://politybooks.com/bookdetail/?isbn=9780745633701|postscript=.|access-date=7 June 2018|archive-date=12 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612140850/http://politybooks.com/bookdetail/?isbn=9780745633701|url-status=live}} * {{Citation|last=Brosius|first=Maria|title=The Persians: An Introduction|year=2006|publisher=Routledge|location=London & New York|isbn=978-0-415-32089-4|postscript=.}} * {{Citation|last=Burstein|first=Stanley M.|title=The Reign of Cleopatra|location=Westport, CT|publisher=Greenwood Press|year=2004|url=https://archive.org/stream/ReignOfCleopatra/Reign%20of%20cleopatra_djvu.txt|isbn=978-0-313-32527-4|postscript=.}} * {{Citation|last=Caygill|first=Marjorie|title=Treasures of the British Museum|location=London|publisher=British Museum Press (Trustees of the British Museum)|year=2009|isbn=978-0-7141-5062-8|postscript=.}} * {{Citation|last=Chauveau|first=Michel|title=Egypt in the Age of Cleopatra: History and Society Under the Ptolemies|location=Ithaca, NY|publisher=Cornell University Press|year=2000|orig-year=1997|translator=David Lorton|language=en|url=https://books.google.com/books?id=a5U-8b-fVNgC|isbn=978-0-8014-8576-3|postscript=.|access-date=12 April 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519044719/https://books.google.com/books?id=a5U-8b-fVNgC|url-status=live}} * {{Citation|last=Crawford|first=Michael|title=The Roman Republican Coinage|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|year=1974|isbn=978-0-521-07492-6|postscript=.}} * {{Citation|last=Curtius|first=Ludwig|title=Ikonographische Beitrage zum Portrar der romischen Republik und der Julisch-Claudischen Familie|language=de|journal=RM|volume=48|year=1933|oclc=633408511|pages=182–243|postscript=.}} * {{Citation|last=DeMaria Smith|first=Margaret Mary|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=HRH Cleopatra: the Last of the Ptolemies and the Egyptian Paintings of Sir Lawrence Alma-Tadema|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=150–171|postscript=.}} * {{Citation|last1=Dodson|first1=Aidan|last2=Hilton|first2=Dyan|title=The Complete Royal Families of Ancient Egypt|year=2004|publisher=Thames & Hudson|location=London|isbn=978-0-500-05128-3|url=https://archive.org/stream/AidanDodsonTheCompleteRoyalFamiliesOfAncientEgypt/|postscript=.}} * {{Citation|last=Dudley|first=Donald|title=The Civilization of Rome|year=1960|publisher=New American Library|location=New York|isbn=978-1-258-45054-0|postscript=.}} * {{Citation|last=Elia|first=Olga|title=La tradizione della morte di Cleopatra nella pittura pompeiana|journal=Rendiconti dell'Accademia di Archeologia, Lettere e Belle Arti|volume=30|year=1956|orig-year=1955|language=it|pages=3–7|oclc=848857115|postscript=.}} * {{Citation|last=Ferroukhi|first=Mafoud|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=197 Marble portrait, perhaps of Cleopatra VII's daughter, Cleopatra Selene, Queen of Mauretania|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001a|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/219 219]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/219}} * {{Citation|last=Ferroukhi|first=Mafoud|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=262 Veiled head from a marble portrait statue|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001b|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/242 242]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/242}} * {{Citation|last=Fletcher|first=Joann|title=Cleopatra the Great: The Woman Behind the Legend|year=2008|publisher=Harper|location=New York|isbn=978-0-06-058558-7|url=https://archive.org/details/cleopatragreatwo00flet|postscript=.}} * {{Citation|last=Goldsworthy|first=Adrian Keith|title=Antony and Cleopatra|year=2010|publisher=Yale University Press|location=New Haven, CT|isbn=978-0-300-16534-0}}. * {{Citation|last=Grant|first=Michael|title=Cleopatra|url=https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.524570/2015.524570.Cleopatra#page/n1/mode/2up|year=1972|location=London|publisher=Weidenfeld and Nicolson; Richard Clay (the Chaucer Press)|isbn=978-0-297-99502-9|postscript=.}} * {{Citation|last=Gurval|first=Robert A.|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=Dying Like a Queen: the Story of Cleopatra and the Asp(s) in Antiquity|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=54–77|postscript=.}} * {{Citation|last=Higgs|first=Peter|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=Searching for Cleopatra's image: classical portraits in stone|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|pages=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/200 200–209]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/200}} * {{Citation|last=Holt|first=Frank L.|title=Alexander the Great and Bactria: the Formation of a Greek Frontier in Central Asia|year=1989|publisher=E.J. Brill|location=Leiden|isbn=978-90-04-08612-8|url=https://books.google.com/books?id=VSA4AAAAIAAJ|postscript=.|access-date=30 March 2018|archive-date=7 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191007111753/https://books.google.com/books?id=VSA4AAAAIAAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Hölbl|first=Günther|title=A History of the Ptolemaic Empire|translator=Tina Saavedra|year=2001|orig-year=1994|publisher=Routledge|location=London|isbn=978-0-415-20145-2|postscript=.}} * {{Citation|last=Hsia|first=Chih-tsing|title=C.T. Hsia on Chinese Literature|year=2004|publisher=Columbia University Press|location=New York|isbn=978-0-231-12990-9|url=https://books.google.com/books?id=5skzCgAAQBAJ|postscript=.|access-date=29 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519155543/https://books.google.com/books?id=5skzCgAAQBAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Jeffreys|first=David|chapter=Memphis|chapter-url=https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|pages=488–490|title=Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt|year=1999|publisher=Routledge|location=London|editor-last=Bard|editor-first=Kathryn A.|isbn=978-0-415-18589-9|postscript=.|access-date=2 November 2018|archive-date=1 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171101174007/https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Johnson|first=Janet H.|chapter=Late and Ptolemaic periods, overview|chapter-url=https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|pages=66–72|title=Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt|year=1999|publisher=Routledge|location=London|editor-last=Bard|editor-first=Kathryn A.|isbn=978-0-415-18589-9|postscript=.|access-date=2 November 2018|archive-date=1 November 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171101174007/https://books.google.com/books?id=AWSGAgAAQBAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Jones|first=Prudence J.|title=Cleopatra: a sourcebook|year=2006|publisher=University of Oklahoma Press|location=Norman, OK|isbn=978-0-8061-3741-4|url=https://books.google.com/books?id=GQZB28EegT4C|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=24 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191224025741/https://books.google.com/books?id=GQZB28EegT4C|url-status=live}} * {{Citation|last=Kennedy|first=David L.|editor-given1=David L.|editor-surname1=Kennedy|editor-given2=David|editor-surname2=Braund|chapter=Parthia and Rome: eastern perspectives|pages=67–90|title=The Roman Army in the East|year=1996|location=Ann Arbor|publisher=Cushing Malloy Inc., Journal of Roman Archaeology: Supplementary Series Number Eighteen|isbn=978-1-887829-18-2}} * {{Citation|last=Kleiner|first=Diana E. E.|title=Cleopatra and Rome|year=2005|publisher=Belknap Press of Harvard University Press|location=Cambridge, MA|isbn=978-0-674-01905-8|url=https://books.google.com/books?id=NkwEQAyx3_4C|postscript=.|access-date=6 March 2018|archive-date=11 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200511073042/https://books.google.com/books?id=NkwEQAyx3_4C|url-status=live}} * {{Citation|last=Lippold|first=Georg|title=Die Skulpturen des Vaticanischen Museums|language=de|volume=3|year=1936|publisher=Walter de Gruyter & Co.|location=Berlin|oclc=803204281|url=http://arachne.uni-koeln.de/item/buch/975|postscript=.}} * {{Citation|last1=Meadows|first1=Andrew|last2=Ashton|first2=Sally-Ann|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=186 Bronze coin of Cleopatra VII|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|page=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/178 178]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/178}} * {{Citation|last=Newman|first=Robert |title=A Dialogue of Power in the Coinage of Antony and Octavian (44–30 B.C.)|journal=American Journal of Numismatics|volume=2 |pages=37–63 |date=1990|postscript=.|jstor=43580166 }} * {{Citation|last1=Pfrommer|first1=Michael|last2=Towne-Markus|first2=Elana|title=Greek Gold from Hellenistic Egypt|year=2001|publisher=Getty Publications (J. Paul Getty Trust)|series=Getty Museum Studies on Art|location=Los Angeles|isbn=978-0-89236-633-0|url=http://www.getty.edu/publications/virtuallibrary/0892366338.html|postscript=.|access-date=22 June 2018|archive-date=22 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180622041533/http://www.getty.edu/publications/virtuallibrary/0892366338.html|url-status=live}} * {{Citation|last=Pina Polo|first=Francisco|editor-given1=Silke|editor-surname1=Knippschild|editor-given2=Marta|editor-surname2=García Morcillo|chapter=The Great Seducer: Cleopatra, Queen and Sex Symbol|title=Seduction and Power: Antiquity in the Visual and Performing Arts|year=2013|publisher=Bloomsbury Academic|location=London|isbn=978-1-4411-9065-9|chapter-url=https://books.google.com/books?id=uaIdAAAAQBAJ|pages=183–197|postscript=.|access-date=9 March 2018|archive-date=23 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190623003836/https://books.google.com/books?id=uaIdAAAAQBAJ|url-status=live}} * {{Citation |last=Plant |first=Ian Michael |chapter-url=https://books.google.com/books?id=rJpGIrUUPPMC&dq=%22cleopatra+the+physician%22&pg=PA135 |title=Women Writers of Ancient Greece and Rome: An Anthology |date=2004 |publisher=Equinox |isbn=978-1-904768-02-9 |pages=135–144 |language=en |chapter=39. Cleopatra (fl. after AD 64)}} * {{Citation|last1=Pratt|first1=Frances|last2=Fizel|first2=Becca|title=Encaustic Materials and Methods|year=1949|publisher=Lear Publishers|location=New York|oclc=560769|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015020374446;view=1up;seq=23;size=125|postscript=.|access-date=7 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519141046/https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015020374446;view=1up;seq=23;size=125|url-status=live}} * {{Citation|last=Preston|first=Diana|title=Cleopatra and Antony: Power, Love, and Politics in the Ancient World|year=2009|publisher=Walker and Company|location=New York|isbn=978-0-8027-1738-2|url=https://books.google.com/books?id=0WZQ27r3TUQC|postscript=.|access-date=18 June 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519051635/https://books.google.com/books?id=0WZQ27r3TUQC|url-status=live}} * {{Citation|last=Pucci|first=Giuseppe|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=Every Man's Cleopatra|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=195–207|postscript=.}} * {{Citation|last=Roller|first=Duane W.|title=The World of Juba II and Kleopatra Selene: Royal Scholarship on Rome's African Frontier|year=2003|publisher=Routledge|location=New York|isbn=978-0-415-30596-9|postscript=.}} * {{Citation|last=Roller|first=Duane W.|title=Cleopatra: a biography|year=2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-536553-5|url=https://archive.org/details/cleopatrabiograp00roll_0|postscript=.}} * {{Citation|last=Rowland|first=Ingrid D.|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=The Amazing Afterlife of Cleopatra's Love Potions|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=132–149|postscript=.}} * {{Citation|last=Royster|first=Francesca T.|title=Becoming Cleopatra: The Shifting Image of an Icon|year=2003|publisher=Palgrave MacMillan|location=New York|isbn=978-1-4039-6109-9}} * {{Citation|last=Sartain|first=John|title=On the Antique Painting in Encaustic of Cleopatra: Discovered in 1818|year=1885|publisher=George Gebbie & Co.|location=Philadelphia|oclc=3806143|url=https://archive.org/stream/cu31924008637112#page/n7/mode/1up|postscript=.}} * {{Citation|last=Schiff|first=Stacy|title=Cleopatra: A Life|year=2011|publisher=Random House|location=UK|isbn=978-0-7535-3956-9|postscript=.}} * {{Citation|last=Skeat|first=T. C.|title=The Last Days of Cleopatra: A Chronological Problem|journal=The Journal of Roman Studies|volume=43|issue=1–2|year=1953|jstor=297786|pages=98–100|doi=10.2307/297786|s2cid=162835002 |postscript=.}} * {{Citation|last=Southern|first=Patricia|title=Augustus|edition=2nd|year=2014|orig-year=1998|publisher=Routledge|location=London|isbn=978-0-415-62838-9|url=https://books.google.com/books?id=9QsiAQAAQBAJ|postscript=.|access-date=19 April 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519140023/https://books.google.com/books?id=9QsiAQAAQBAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Southern|first=Patricia|title=Antony and Cleopatra: The Doomed Love Affair That United Ancient Rome and Egypt|year=2009|orig-year=2007|publisher=Amberley Publishing|location=Stroud, Gloucestershire|isbn=978-1-84868-324-2|url=https://books.google.com/books?id=aQaLPAAIzzkC|postscript=.|access-date=22 April 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519065153/https://books.google.com/books?id=aQaLPAAIzzkC|url-status=live}} * {{Citation|last=Varner|first=Eric R.|title=Mutilation and Transformation: Damnatio Memoriae and Roman Imperial Portraiture|year=2004|publisher=Brill|location=Leiden|isbn=978-90-04-13577-2|url=https://books.google.com/books?id=5IpPhTqnDJkC|postscript=.|access-date=6 March 2018|archive-date=26 April 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170426055847/https://books.google.com/books?id=5IpPhTqnDJkC|url-status=live}} * {{Citation|last=Walker|first=Susan|title=The Portland Vase|series=British Museum Objects in Focus|publisher=British Museum Press|year=2004|isbn=978-0-7141-5022-2|url=https://books.google.com/books?id=8jrrAAAAMAAJ|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519073847/https://books.google.com/books?id=8jrrAAAAMAAJ|url-status=live}} * {{Citation|last=Walker|first=Susan|title=Cleopatra in Pompeii?|journal=Papers of the British School at Rome|volume=76|year=2008|jstor=40311128|pages=35–46, 345–348|postscript=.|doi=10.1017/S0068246200000404|doi-access=free}} * {{Citation|last=Walker|first=Susan|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=324 Gilded silver dish, decorated with a bust perhaps representing Cleopatra Selene|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|pages=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/312 312–313]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/312}} * {{Citation|last1=Walker|first1=Susan|last2=Higgs|first2=Peter|editor-surname1=Walker|editor-given1=Susan|editor-surname2=Higgs|editor-given2=Peter|title=Cleopatra of Egypt: from History to Myth|location=Princeton, NJ|chapter=325 Painting with a portrait of a woman in profile|publisher=Princeton University Press (British Museum Press)|year=2001|pages=[https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/314 314–315]|isbn=978-0-691-08835-8|postscript=.|chapter-url=https://archive.org/details/cleopatraofegypt0000unse/page/314}} * {{Citation|last=Whitehorne|first=John|title=Cleopatras|location=London|publisher=Routledge|year=1994|isbn=978-0-415-05806-3}} * {{Citation|last1=Woodstra|first1=Chris|last2=Brennan|first2=Gerald|last3=Schrott|first3=Allen|title=All Music Guide to Classical Music: The Definitive Guide to Classical Music|year=2005|publisher=All Media Guide (Backbeat Books)|location=Ann Arbor, MI|isbn=978-0-87930-865-0|url=https://books.google.com/books?id=nlDOICBmhbkC|postscript=.|access-date=27 March 2018|archive-date=19 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519143558/https://books.google.com/books?id=nlDOICBmhbkC|url-status=live}} * {{Citation|last1=Wyke|first1=Maria|last2=Montserrat|first2=Dominic|editor-given1=Margaret M.|editor-surname1=Miles|chapter=Glamour Girls: Cleomania in Mass Culture|title=Cleopatra : a sphinx revisited|year=2011|publisher=University of California Press|location=Berkeley|isbn=978-0-520-24367-5|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ND9DQF2mOnkC|pages=172–194|postscript=.}} {{refend}} ==Nog leesstof== {{refbegin|2}} * {{cite book|last=Chauveau|first=Michel|title=Cleopatra: Beyond the Myth|publisher=Cornell University Press|year=2004|isbn=978-0-8014-8953-2}} * {{Cite book|last=Flamarion|first=Edith|translator-last=Bonfante-Warren|translator-first=Alexandra|title=Cleopatra: The Life and Death of a Pharaoh|series="Abrams Discoveries" series|publisher=Harry N. Abrams|location=New York|year=1997|isbn=978-0-8109-2805-3|url=https://archive.org/details/cleopatralifedea00flam}} * {{cite book|last=Foss|first=Michael|title=The Search for Cleopatra|publisher=Arcade Publishing|year=1999|isbn=978-1-55970-503-5}} * {{cite book|last=Fraser|first=P.M.|title=Ptolemaic Alexandria|volume=1-3|year=1985|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-814278-2|edition=reprint}} * {{cite book|last=Lindsay|first=Jack |title=Cleopatra|year=1972|publisher=Coward-McCann|location=New York|oclc=671705946}} * {{cite book|last=Hughes-Hallett|first=Lucy|title=Cleopatra: Histories, Dreams and Distortions |publisher= HarperCollins|year=1991|isbn=978-0060920937}} * {{cite book|last=Nardo|first=Don|title=Cleopatra|publisher=Lucent Books|year=1994|isbn=978-1-56006-023-9}} * {{cite book|last=Pomeroy|first=Sarah B.|title=Women in Hellenistic Egypt: from Alexander to Cleopatra|year=1984|publisher=Schocken Books|location=New York|isbn=978-0-8052-3911-9}} * {{cite book|last=Samson|first=Julia|title=Nefertiti & Cleopatra|publisher=Stacey International|year=1990|isbn=978-0-948695-18-6}} * {{cite book|last=Southern|first=Pat|title=Cleopatra|publisher=Tempus|year=2000|isbn=978-0-7524-1494-2}} * {{cite book|last=Syme|first=Ronald |title=The Roman Revolution|url=https://archive.org/details/romanrevolution0000syme|url-access=registration|publisher=Oxford University Press|year=1962|orig-year=1939|oclc=404094}} * {{cite book|last=Tyldesley|first=Joyce|title=Cleopatra: Last Queen of Egypt|url=https://archive.org/details/cleopatralastque00joyc|url-access=registration|publisher=Basic Books|year=2008|isbn=978-0-465-01892-5}} * {{cite book|last=Volkmann|first=Hans|title=Cleopatra: a Study in Politics and Propaganda|year=1958|publisher=Sagamore Press|location=New York|others=T.J. Cadoux, trans|oclc=899077769}} * {{cite book|last=Watterson|first=Barbara|title=Cleopatra: Fact and Fiction|publisher=Amberley Publishing|year=2020|isbn=978-1-445-66965-6}} * {{cite book|last=Weigall|first=Arthur E. P. Brome|title=The Life and Times of Cleopatra, Queen of Egypt |url=https://archive.org/details/ajl1424.0001.001.umich.edu|year=1914|publisher=Blackwood|location=Edinburgh|oclc=316294139 }} {{refend}} ==Skakels== * [https://www.youtube.com/watch?v=boQOXk9ZEoc Antieke Romeinse uitbeeldings van Cleopatra VII], op [[YouTube]] * [http://www.gutenberg.org/ebooks/10992 ''Cleopatra''] (1852), 'n Victoriaanse kinderboek deur Jacob Abbott, Project Gutenberg-uitgawe * [https://web.archive.org/web/20060811000057/http://www.discoverychannelasia.com/ontv_egyptweek/death_cleopatra/index.shtml "Geheimdinnige dood van Cleopatra"] op die Discovery-kanaal * [https://web.archive.org/web/20030208021301/http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/cleopatra_vii.shtml Cleopatra VII] by [https://www.bbc.co.uk/history/ BBC History] * [https://www.worldhistory.org/Cleopatra_VII/ Cleopatra VII] in World History Encyclopedia * Jarus, Owen (13 Maart 2014). "[https://www.livescience.com/44071-cleopatra-biography.html Cleopatra: feite en biografir]". ''Live Science''. * Watkins, Thayer. "[http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/cleopatra.htm Die tydlyn van Cleopatra se lewe]." San Jose State University. {{CommonsKategorie-inlyn|Cleopatra VII of Egypt}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Cleopatra VII|Engelse Wikipedia]] {{Normdata}} {{Voorbladster}} [[Kategorie:Farao's van Egipte]] [[Kategorie:Geboortes in 69 v.C.]] [[Kategorie:Mense in die 1ste eeu v.C.]] [[Kategorie:Sterftes in 30 v.C.]] c7stmgc5ng3tslh2nbm3lqhz2u4npi8 0 95609 2520763 2518555 2022-08-21T20:01:58Z Aliwal2012 39067 /* Koersaanpassings en ontplooiing */ taalkorreksie wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas |naam = James Webb-ruimteteleskoop |kleur = #CEDAF2 |titel = '' '' |beeld = JWST spacecraft model 2.png |beeld_wydte = 240px |beeld_onderskrif = ’n Kunstenaar se voorstelling van die teleskoop. |beeld2 = |beeld2_wydte = |beeld2_onderskrif = |opskrif1 = Operateur |1 = STScI ([[Nasa]])<ref name="jwstPartners">{{cite web |url=https://www.jwst.nasa.gov/faq.html#partners|title=NASA JWST "Who are the partners in the Webb project?"|publisher=NASA|access-date=18 November 2011}}</ref> |opskrif2 = |2 = |opskrif3 = Soort sending |3 = [[Ruimteverkenning]] |opskrif4 = Gelanseer |4 = 25 Desember 2021 |opskrif6 = Duur van sending |6 = {{Unbulleted list|20 jaar (verwag)<ref>https://arstechnica.com/science/2022/01/all-hail-the-ariane-5-rocket-which-doubled-the-webb-telescopes-lifetime/</ref>|10 jaar (beplan)|{{Vir jaar maand dag| jaar=2021 | maand=12 | dag=25}} (verstreke)}} |opskrif7 = Krag |7 = 2 kW |opskrif8 = Dimensies |8 = 20,12 × 14,16 m |opskrif9 = Status |9 = Aktief |opskrif10 = Webtuiste |10 = {{URL|https://jwst.nasa.gov}} |opskrif11 = Verwysingstelsel |11 = [[Lagrange-punt|Son-Aarde-L₂-wentelbaan]] |opskrif12 = |12 = |opskrif13 = [[Wentelbaan|Wentelperiode]] |13 = 6 maande |opskrif14 = |14 = |opskrif15 = [[Apside|Periapside]] |15 = 250 000 km |opskrif16 = [[Apside|Apoapside]] |16 = 832 000 km |opskrif17 = Teleskoopdeursnee |17 = 6,5 m |opskrif18 = [[Fokuslengte]] |18 = 131,4 m |opskrif19 = [[F-nommer|Fokusverhouding]] |19 = f/20,2 |opskrif20 = [[Golflengte]] |20 = 0,6-28,3 μm (oranje tot middelinfrarooi) |opskrif21 = Sterrekundeportaal |21 = [[Portaal:Sterrekunde|Sterrekunde]] }} Die '''James Webb-ruimteteleskoop''' ('''JWRT''') is ’n [[Teleskoop|ruimteteleskoop]] wat deur [[Nasa]] ontwikkel is, met bydraes deur die [[Europese Ruimteagentskap]] (ESA) en die [[Kanadese Ruimteagentskap]] (CSA). Dit is op 25 Desember 2021 gelanseer. Die JWRT sal ’n resolusie en sensitiwiteit sonder presedent hê, van [[sigbare lig]] met lang [[golflengte]]s tot [[Infrarooi|middelinfrarooi]], en sal die [[Hubble-ruimteteleskoop]] vervang as Nasa se vlagskipsending in [[astrofisika]].<ref name="about">{{cite web|url=https://jwst.nasa.gov/about.html|title=About the James Webb Space Telescope|access-date=13 Januarie 2012}} </ref><ref>{{cite web|url=https://jwst.nasa.gov/comparison.html|title=How does the Webb Contrast with Hubble?|publisher=NASA|access-date=4 Desember 2016|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161203014957/http://jwst.nasa.gov/comparison.html|archive-date=3 Desember 2016}}</ref> Dit is genoem na [[James E. Webb]], wat van 1961 tot 1968 die administrateur van Nasa was en 'n groot rol in die [[Apollo-program]] gespeel het.<ref>{{cite web|url=http://sci.esa.int/science-e/www/object/index.cfm?fobjectid=33148|archive-url=https://web.archive.org/web/20030821120829/http://sci.esa.int/science-e/www/object/index.cfm?fobjectid=33148|url-status=dead|archive-date=21 Augustus 2003|title=ESA JWST Timeline|access-date=13 Januarie 2012}}</ref><ref name="jwst NASA">{{cite web|last=During|first=John|title=The James Webb Space Telescope|url=https://www.jwst.nasa.gov/|publisher=NASA|access-date=31 Desember 2011}}</ref> [[Beeld:Main image deep field smacs0723.png|thumb|240px|links|Webb se Eerste Diepveld, 'n foto van die [[sterrestelselswerm]] SMACS 0723.]] Die teleskoop het ’n gesegmenteerde primêre spieël van 6,5&nbsp;m. Die JWRT moet permanent onder 50&nbsp;[[kelvin]] ({{nowrap|-223&nbsp;°C}}) bly om dowwe seine in die infrarooi te registreer sonder belemmering deur 'n ander hittebron; daarom sal dit by die Son-Aarde se [[Lagrange-punt]] L₂ ontplooi word, 'n punt sowat 1,5&nbsp;miljoen&nbsp;km van die Aarde af, waar die teleskoop se sonskerm dit terselfdertyd teen verhitting deur die Son, Aarde en Maan kan beskerm.<ref>{{cite web |url=https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Herschel/L2_the_second_Lagrangian_Point |title=L2, the second Lagrangian Point |access-date=5 Desember 2021}}</ref><ref name=nasasunshield>{{cite web|title=The Sunshield|url=http://www.jwst.nasa.gov/sunshield.html|website=nasa.gov |publisher=Nasa|access-date=28 Augustus 2016}}</ref> Die JWRT is ontwerp om veel beter beelde as Hubble na die Aarde terug te stuur en voorwerpe van tot 100 keer dowwer <ref name=deepersky/> waar te neem. Dit sal 'n groot verskeidenheid ondersoeke in [[sterrekunde]] en [[kosmologie]] moontlik maak. Dit sluit [[sterrestelsel]]s in met 'n [[rooiverskuiwing]] van tot z≈20,<ref name=deepersky/> wat van die [[heelal]] se oudste en verste voorwerpe is, asook gedetailleerde waarnemings van moontlik bewoonbare [[eksoplanete]]. Dit is op Kersdag 2021<ref name="NASA-20211227">{{cite news |last1=Pinoi |first1=Natasha |last2=Fiser |first2=Alise |last3=Betz |first3=Laura |title=NASA's Webb Telescope Launches to See First Galaxies, Distant Worlds - NASA's James Webb Space Telescope launched at 7:20 a.m. EST Saturday [Dec. 25, 2021] on an Ariane 5 rocket from Europe's Spaceport in French Guiana, South America. |url=https://www.nasa.gov/press-release/nasas-webb-telescope-launches-to-see-first-galaxies-distant-worlds |date=27 Desember 2021 |work=[[Nasa]] |accessdate=28 Desember 2021 }}</ref> vanaf [[Kourou]], [[Frans-Guiana]], deur 'n Ariane 5-lanseringsvoertuig gelanseer. [[Nasa]] het die lansering as "foutloos" en "perfek" beskryf.<ref name=reaction>https://www.space.com/james-webb-space-telescope-launch-nasa-reaction</ref> Teen 24 Januarie 2022 was die teleskoop ten volle ontplooi<ref name="NYT-20220108">{{cite news |last1=Roulette |first1=Joey |last2=Overbye |first2=Dennis |title=The James Webb Space Telescope Finishes Unfolding: How to Watch - While there are no cameras aboard the spacecraft, NASA is providing updates as the telescope deploys its mirrors. Here’s what you need to know. |url=https://www.nytimes.com/2022/01/08/science/webb-telescope-nasa-time-livestream.html |date=8 Januarie 2022 |work=The New York Times |access-date=8 Januarie 2022 }}</ref><ref name="NASA-20220108">{{cite news |last1=Pinol |first1=Natasha |last2=Fisher |first2=Alise |last3=Betz |first3=Laura |last4=Margetta |first4=Robert |title=Release 22-004: NASA’s Webb Telescope Reaches Major Milestone as Mirror Unfolds |url=https://www.nasa.gov/press-release/nasa-s-webb-telescope-reaches-major-milestone-as-mirror-unfolds |date=8 Januarie 2022 |work=[[NASA]] |access-date=9 Januarie 2022 }}</ref> en het dit in 'n [[halowentelbaan]] om L₂ gegaan.<ref name="NYT-20220124">{{cite news |last=Roulette |first=Joey |title=After Million-Mile Journey, James Webb Telescope Reaches Destination - The telescope's safe arrival is a relief to scientists who plan to spend the next 10 or more years using it to study ancient galaxies.|url=https://www.nytimes.com/2022/01/24/science/james-webb-telescope-arrival.html |date=24 January 2022 |work=[[The New York Times]] |accessdate=24 Januarie 2022 }}</ref><ref name="NASA-20220124">{{Cite web|url=https://blogs.nasa.gov/webb/2022/01/24/orbital-insertion-burn-a-success-webb-arrives-at-l2|title=Orbital Insertion Burn a Success, Webb Arrives at L2 – James Webb Space Telescope}}</ref> Dit het tot in Julie 2022 finale toetse en instellings ondergaan voor die beplande navorsing begin het.<ref name="NYT-20220108db">{{cite news |last1=Overbye |first1=Dennis |last2=Roulette |first2=Joey |title=A Giant Telescope Grows in Space - Everything is going great for the James Webb Space Telescope. So far. |url=https://www.nytimes.com/2022/01/08/science/james-webb-telescope-nasa-deployment.html |date=8 Januarie 2022 |work=The New York Times |access-date=9 Januarie 2022 }}</ref> Op 3 Februarie 2022 het Nasa [[Twitter|getweet]] dat die teleskoop sy eerste [[foton]]s waargeneem het,<ref name="first photons">https://mobile.twitter.com/NASAWebb/status/1489319970324496386 |date=Februarie 2022}}</ref> en op 11 Februarie 2022 het Nasa aangekondig die teleskoop het die eerste fase van sy instelling voltooi, met elke segment van sy primêre spieël wat die ster [[HD 84406]] opgespoor, afgeneem en min of meer gesentreer het.<ref name="NYT-20220211">{{cite news |last=Overbye |first=Dennis |title=James Webb Telescope Sends Home a Selfie and 18 Images of Starlight - The spacecraft recorded a series of images of a target star that will be used to help its mirrors prepare for scientific research. |url=https://www.nytimes.com/2022/02/11/science/webb-telescope-selfie-pictures.html |date=11 Februarie 2022 |work=The New York Times |accessdate=12 Februarie 2022 }}</ref><ref name="Webb blog 2022-02-11">https://blogs.nasa.gov/webb/2022/02/11/photons-received-webb-sees-its-first-star-18-times</ref> == Eienskappe == [[Beeld:Atmospheric electromagnetic opacity.svg|thumb|220px|links|'n Ruwe voorstelling van die ondeurlatendheid van die [[aardatmosfeer]] vir verskeie golflengtes van elektromagnetiese straling, insluitende [[sigbare lig]].]] Die James Webb-ruimteteleskoop se massa is omtrent die helfte van dié van die Hubble-ruimteteleskoop, maar 'n goudoorgetrekte [[berillium]]- primêre spieël van 6,5&nbsp;m wat uit 18 heksagonale spieëls bestaan, gee dit 'n algehele grootte van meer as ses keer dié van Hubble se spieël van 2,4&nbsp;m. Hiervan word 0,9&nbsp;m² se uitsig belemmer deur die sekondêre steunstutte,<ref>{{cite journal|arxiv=1203.0002|doi=10.1117/1.OE.51.1.011011 |title=Experience with the Hubble Space Telescope: 20 years of an archetype|year=2012|last1=Lallo|first1=Matthew D.|s2cid=15722152|journal=Optical Engineering|volume=51|issue=1|pages=011011–011011–19 |bibcode=2012OptEn..51a1011L}}</ref> wat die werklike ligversamelingsoppervlak sowat 5,6&nbsp;keer dié van Hubble s'n van 4,525&nbsp;m² maak. Die JWRT is hoofsaaklik vir nabyinfrarooisterrekunde ontwerp, maar dit kan ook oranje en rooi sigbare lig waarneem, asook die middelinfrarooi streek, na gelang van die instrument. Dit kan voorwerpe waarneem wat tot 100 keer dowwer is as met Hubble, asook voorwerpe heelwat vroeër in die geskiedenis van die [[heelal]], terug tot [[rooiverskuiwing]] z≈20.<ref name=deepersky>{{Cite web|url=https://briankoberlein.com/blog/deeper-sky|title=A Deeper Sky &#124; deur Brian Koberlein|website=briankoberlein.com}}</ref> Die vroegste sterre het byvoorbeeld vermoedelik tussen z≈30 en z≈20<ref name=FAQ_scientists>{{Cite web|url=https://jwst.nasa.gov/content/forScientists/faqScientists.html|title=FAQ for Scientists Webb Telescope/NASA|website=jwst.nasa.gov}}</ref> en die eerste [[sterrestelsel]]s rondom z≈15 gevorm, en Hubble kan nie verder terug as z≈12 sien nie.<ref name=deepersky/> Die ontwerp lê om drie redes klem op die naby- tot middelinfrarooi: * Hoërooiverskuiwingsvoorwerpe (baie oud en ver) se sigbare emissies het in die infrarooi geskuif en daarom kan hulle lig vandag net gesien word deur middel van infrarooisterrekunde. * Koue voorwerpe soos puinskywe en [[planete]] straal die sterkste in infrarooi uit. * Dié infrarooi bande is moeilik om van die grond af of met bestaande teleskope soos Hubble te bestudeer. Grondgebaseerde teleskope moet deur die aardatmosfeer kyk, en dit is in baie infrarooi bande ondeursigtig (sien skets links bo). Selfs waar die atmosfeer deursigtig is, bestaan baie van die teiken- chemiese verbindings, soos [[water]], [[koolstofdioksied]] en [[metaan]], ook in die atmosfeer en dit bemoeilik ontleding. Bestaande teleskope soos Hubble kan nie dié bande bestudeer nie, aangesien hulle spieëls nie koud genoeg is nie (Hubble se spieël bly op sowat 15&nbsp;°C, of 288&nbsp;[[Kelvin|K]]) en dus straal die teleskoop self sterk in die infrarooi bande uit.<ref name="ipac.caltech.edu">{{cite web |url=http://www.ipac.caltech.edu/outreach/Edu/orbit.html|title=Infrared astronomy from earth orbit|publisher=Infrared Processing and Analysis Center, NASA Spitzer Science Center, California Institute of Technology|date=2017|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161221020839/http://www.ipac.caltech.edu/outreach/Edu/orbit.html|archive-date=21 Desember 2016}}</ref> Die JWRT kan ook nabygeleë voorwerpe waarneem, insluitende voorwerpe in ons eie [[Sonnestelsel]]. Dit sluit alle planete en satelliete, [[komete]] en [[asteroïde]]s buite die Aarde se wentelbaan in, en "feitlik alle" bekende [[Kuipergordel]]voorwerpe.<ref name=FAQ_scientists/> Verder kan dit onbeplande teikens waarneem binne 48 uur nadat besluit is om dit te doen, soos [[supernova]]s en [[gammastraal]]uitbarstings.<ref name=FAQ_scientists/> Die JWRT sal in 'n wentelbaan om die Son-Aarde se L₂-punt wees, sowat 1,5&nbsp;miljoen&nbsp;km van die Aarde af. In vergelyking hiermee wentel Hubble 550&nbsp;km bo die Aarde se oppervlak en die [[Maan]] is rofweg 400&nbsp;000&nbsp;km van die Aarde af. Dié groot afstand maak dit waarskynlik tans onmoontlik vir 'n bemande sending om die teleskoop te herstel of opgradeer, soos met Hubble gedoen is.<ref>{{cite web |title=Why is Webb not serviceable like Hubble? |url=https://webb.nasa.gov/content/about/faqs/faq.html#serviceable |website=James Webb Space Telescope (FAQ) |access-date=31 Desember 2021}}</ref> Voorwerpe by die Son-Aarde se L₂-punt kan saam met die Aarde om die Son wentel, en dit sal die teleskoop in staat stel om rofweg op 'n konstante afstand van die Aarde af te bly,<ref name="stsci.edu">{{cite web |url=http://www.stsci.edu/jwst/overview/design/orbit|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20140203174537/http://www.stsci.edu/jwst/overview/design/orbit|url-status=dead|archive-date=3 Februarie 2014 |title=L2 Orbit|publisher=Space Telescope Science Institute|access-date=28 Augustus 2016}}</ref> met 'n volgehoue oriëntasie van sy unieke sonskild en toerustingsbus (die JWRT se primêre steunkomponent) ten opsigte van die Son, Aarde en Maan om lig en hitte van dié drie liggame tegelykertyd te blokkeer en selfs die kleinste temperatuurveranderings te voorkom. Dié ligging sal die tuig se temperatuur heeltyd onder die 50&nbsp;K hou wat nodig is vir dowwe infrarooi waarnemings.<ref name=nasasunshield>{{cite web|title=The Sunshield|url=http://www.jwst.nasa.gov/sunshield.html|website=nasa.gov |publisher=Nasa|access-date=28 Augustus 2016}}</ref><ref>{{cite web |url=http://news.nationalgeographic.com/2015/04/150423-hubble-anniversary-webb-telescope-space|title=Hubble Still Wows At 25, But Wait Till You See What's Next|publisher=National Geographic|author=Drake, Nadia |date=24 April 2015}}</ref> Kommunikasie sal ook konstant wees. <gallery align="center" mode="packed" heights="200px"> Beeld:James Webb Space Telescope 2009 top.jpg|Uitsig driekwart van bo. File:James Webb Space Telescope 2009 bottom.jpg|Die onderkant (wat na die Son gerig is). </gallery> === Sonskild === [[Beeld:James Webb telescope sunshield.jpg|thumb|220px|'n Toetseenheid van die sonskild by die Northrop Grumman-gerief in [[Kalifornië]], 2014]] Om waarnemings in die infrarooi spektrum te doen moet die JWRT se temperatuur altyd onder 50&nbsp;K wees, anders sal infrarooi straling van die teleskoop self die instrumente oorweldig. Om dit teen dié temperatuur te hou word 'n groot sonskild gebruik om lig en hitte van die Son, Aarde en Maan tegelykertyd te blokkeer – sy posisie by die L₂-punt hou dié drie liggame te alle tye aan dieselfde kant van die teleskoop.<ref>{{cite web|url=http://jwst.nasa.gov/orbit.html|title=The James Webb Space Telescope|website=nasa.gov|access-date=28 Augustus 2016}}</ref> Sy wentelbaan om die L₂-punt hou dit ook buite die Aarde en Maan se skaduwee en daarom bly die temperatuur konstant.<ref name="stsci.edu"/> Die vyflaagsonskild, met elke laag so dun soos 'n menslike [[haar]],<ref>{{cite web|url=https://www.jwst.nasa.gov/content/about/innovations/coating.html|title=Sunshield Coatings Webb/NASA|website=jwst.nasa.gov |access-date=3 Mei 2020}}</ref> is gemaak van 'n spesiale soort [[polimied]] met membrane wat aan albei kante bedek is met aluminum en 'n laag [[Dotering|gedoteerde]] [[silikon]] aan die sonkant van die warmste twee lae om die Son se hitte terug die ruimte in te weerkaats.<ref name=nasasunshield /> Onvoorsiene skeure in die delikate laagstruktuur tydens toetse in 2018 was van die faktore wat die projek vertraag het.<ref name="Clery">{{cite web |url=https://www.science.org/content/article/nasa-announces-more-delays-giant-space-telescope |title=NASA announces more delays for giant space telescope |website=Science |last1=Clery |first1=Daniel |date=27 Maart 2018 |access-date=5 Junie 2018 |url-access=limited}}</ref> Die sonskild is so ontwerp dat dit 12 keer gevou kon word om te pas in die Ariane 5-vuurpyl se vragruim, wat 4,57&nbsp;m breed en 16,19&nbsp;m lank is. Die skild se volle ontplooide grootte is 14,162 x 21,197&nbsp;m. Weens die sonskild kan die JWRT nie op enige tydstip onbeperk waarneem nie. Dit neem 40&nbsp;persent van die lugruim vanuit een posisie waar en die hele lugruim oor 'n tydperk van ses maande,<ref name="Readyshield">{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Webb Ready for Sunshield Deployment and Cooldown |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/30/webb-ready-for-sunshield-deployment-and-cooldown/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=31 Desember 2021}}</ref> die tydperk wat 'n halwe omwenteling om die Son duur. === Optika === [[Beeld:James Webb Space Telescope Revealed (26832090085).jpg|thumb|220px|Die hoofspieël word by die Goddard-ruimtevlugsentrum aanmekaargesit, Mei 2016.]] [[Beeld:NIRSpec Astrium.jpg|thumb|220px|NIRSpec-model.]] [[Beeld:Nircam modules.jpg|thumb|220px|NIRCam-model.]] [[File:JWST MIRI model.jpg|thumb|220px|MIRI-model.]] Die JWRT se primêre spieël is 'n 6,5&nbsp;m breë, goudbedekte berilliumreflektor met 'n versameloppervlak van 25,4&nbsp;m². As dit as 'n enkele groot spieël gebou sou gewees het, sou dit te groot vir bestaande lanseringsvoertuie gewees het. Dit bestaan dus uit 18 heksagonale segmente wat ná lansering ontvou word. Daarna sal hulle net elke paar dae opgedateer moet word vir optimale fokus.<ref>{{cite web|url=http://www.stsci.edu/jwst/ote/wavefront-sensing-and-control|archive-url=https://archive.today/20120805213402/http://www.stsci.edu/jwst/ote/wavefront-sensing-and-control|url-status=dead|archive-date=5 Augustus 2012|title=JWST Wavefront Sensing and Control|publisher=Space Telescope Science Institute|access-date=9 Junie 2011}}</ref> Dit verskil van grondgebaseerde teleskope soos die [[W.M. Keck-sterrewag|Keck-teleskope]], wat hulle spieëlsegmente weens versteurings voortdurend moet aanpas met behulp van aktiewe optika. Die Webb-teleskoop gebruik 126 klein motore om die optika nou en dan aan te pas, want daar is min omgewingsversteurings in die ruimte.<ref name="wired-20191022">{{cite magazine|last=Mallonee|first=Laura|url=https://www.wired.com/story/nasas-biggest-telescope-ever-prepares-2021-launch/|title=NASA's Biggest Telescope Ever Prepares for a 2021 Launch|magazine=9 |access-date=4 Junie 2021 |url-access=limited}}</ref> Die JWRT se spieël gebruik geronde sekondêre en tersiêre spieëls om beelde te lewer sonder die optiese afwykings wat oor 'n wye veld voorkom. Die sekondêre spieël is 0,74&nbsp;m breed. Daar is ook 'n fyn ingestelde navigasiespieël wat die spieël se posisie baie kere per sekonde kan aanpas vir beeldstabilisasie. === Wetenskaplike instrumente === Die ''Integrated Science Instrument Module'' (ISIM) is 'n raamwerk wat elektriese krag, rekenaarvermoëns, verkoeling en strukturele stabiliteit aan die teleskoop verskaf. Die ISIM bevat vier wetenskaplike instrumente en 'n gidskamera.<ref name="isim">{{cite web|url=https://jwst.nasa.gov/isim.html|title=JWST: Integrated Science Instrument Module (ISIM)|publisher=Nasa|date=2017|access-date=2 Februarie 2017}}</ref> * NIRCam (''Near InfraRed Camera'') is 'n infrarooikamera met 'n spektrale dekking wat wissel van sigbare lig (0,6&nbsp;μm) tot by naby-infrarooi (5&nbsp;μm).<ref>{{cite web|url=http://www.stsci.edu/jwst/instruments/nircam/|archive-url=https://www.webcitation.org/6FHXODFHR?url=http://www.stsci.edu/jwst/instruments/nircam/|url-status=dead|archive-date=21 Maart 2013|title=James Webb Space Telescope Near Infrared Camera|publisher=STScI|access-date=24 Oktober 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ircamera.as.arizona.edu/nircam/|title=NIRCam for the James Webb Space Telescope|publisher=University of Arizona|access-date=24 Oktober 2013}}</ref> Daar is 10 sensors elk van 4 megapieksels. NIRCam dien ook as die sterrewag se golffrontsensor. * NIRSpec (''Near InfraRed Spectrograph'') doen ook [[spektroskopie]] oor dieselfde golflengte-omvang. Die NIRSpec-ontwerp verskaf drie waarnemingsmodusse: 'n laeresolusiemodus met behulp van 'n prisma, 'n R~1000-multivoorwerpmodus en 'n R~2700-integraleveldeenheid.<ref name="nirspec">{{cite web|url=http://sci.esa.int/jwst/45694-nirspec-the-near-infrared-spectrograph/|title=NIRSpec – the near-infrared spectrograph on JWST|publisher=European Space Agency |date=22 Februarie 2015|access-date=2 Februarie 2017}}</ref> Daar word tussen modusse gewissel met behulp van 'n meganisme wat vooraf die golflengte kies en wat die ''Filter Wheel Assembly'' genoem word.<ref name=nirspec/> Die multivoorwerpmodus maak van 'n ingewikkelde mikrosluitermeganisme gebruik vir gelyktydige waarnemings van honderde individuele voorwerpe op enige plek in NIRSpec se sigveld. Daar is twee sensors van 4 megapieksels elk. * MIRI (''Mid-Infrared Instrument'') meet die middel- tot langinfrarooi-golflengteomvang van 5 tot 27&nbsp;μm.<ref name="nasamiri">{{cite web |url=https://jwst.nasa.gov/miri.html|title=JWST: Mid-Infrared Instrument (MIRI)|publisher=NASA|date=2017|access-date=3 Februarie 2017}}</ref> Dit bevat beide 'n middelinfrarooikamera en 'n spektrometer.<ref name="howBig">{{cite web|url=https://jwst.nasa.gov/faq.html#howbig|title=JWST|publisher=Nasa|access-date=29 Junie 2015}}</ref> MIRI maak gebruik van dieselfde wielmaganismes as NIRSpec. Sy temperatuur mag nie hoër styg as 6&nbsp;K ({{nowrap|-267&nbsp;°C}}) nie; 'n heliumverkoeler aan die warm kant van die omgewingskild sorg vir die verkoeling.<ref name="miricooler">{{cite journal |url=http://ircamera.as.arizona.edu/MIRI/miricooler.pdf|title=James Webb Space Telescope Mid-Infrared Instrument Cooler systems engineering|last1=Banks|first1=Kimberly|last2=Larson|first2=Melora|last3=Aymergen |first3=Cagatay|last4=Zhang|first4=Burt|s2cid=17507846|editor2-first=Martin J.|editor2-last=Cullum|editor1-first=George Z.|editor1-last=Angeli|journal=Proceedings of SPIE|volume=7017|page=5|quote=Fig. 1. Cooler Architecture Overview|access-date=6 Februarie 2016|bibcode=2008SPIE.7017E..0AB|year=2008|doi=10.1117/12.791925|series=Modeling, Systems Engineering, and Project Management for Astronomy III}}</ref> * FGS/NIRISS (''Fine Guidance Sensor'' en ''Near Infrared Imager and Slitless Spectrograph'') word gebruik om die siglyn van die sterrewag tydens waarnemings te stabiliseer. Metings deur die FGS word gebruik vir beide die beheer van die algehele oriëntasie van die tuig en die aandrywing van die navigasiespieël vir beeldstabilisasie. Omdat die NIRISS saam met die FGS gemonteer is, word dikwels daarna as 'n enkele eenheid verwys; hulle dien egter heeltemal verskillende doele – die een is 'n wetenskaplike instrument en die ander deel van die sterrewag se steuninfrastruktuur. NIRCam en MIRI het sterligblokkeringsmeganismes vir waarnemings van dowwe teikens soos [[eksoplanete]] baie na aan helder sterre.<ref name=nasamiri/> === Ruimtetuigbus === [[Beeld:SpacecraftBus-model.jpg|thumb|220px|'n Diagram van die ruimtetuigbus. Die sonpaneel is groen en die verkoelers ligpers.]] Die ruimtetuigbus is die primêre steunkomponent van die James Webb-ruimteteleskoop. Dit bevat talle rekenaar-, kommunikasie-, krag-, aandrywings- en struktuuronderdele.<ref name="jwstbus">{{cite web|url=http://jwst.nasa.gov/bus.html|title=The Spacecraft Bus|publisher=NASA James Webb Space Telescope|date=2017}} </ref> Saam met die sonskild maak dit die ruimtetuigelement van die ruimteteleskoop uit.<ref name="observ">{{cite web|url=http://jwst.nasa.gov/observatory.html|title=The JWST Observatory|publisher=NASA|date=2017}}</ref> Die ander twee groot elemente van die JWRT is die ISIM en die OTE (''Optical Telescope Element'').<ref name=isimnasa>{{cite web |url=http://jwst.nasa.gov/isim.html|title=Integrated Science Instrument Module (ISIM)|publisher=NASA James Webb Space Telescope|date=2017|access-date=30 November 2016|archive-date=3 Desember 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161203070235/http://jwst.nasa.gov/isim.html|url-status=dead}}</ref> Streek 3 van die ISIM is ook in die ruimtetuigbus; streek 3 sluit die ISIM se bevels- en datahanteringsubstelsel en die MIRI in.<ref name="isimnasa"/> Die ruimtetuigbus is verbind met die OTE deur middel van die ''Deployable Tower Assembly'', wat ook met die sonskild verbind is.<ref name=jwstbus/> Die ruimtetuigbus is aan die "warm" sonkant van die sonskild en werk teen 'n temperatuur van sowat 300&nbsp;K (27&nbsp;°C).<ref name=observ/> Die massa van die ruimtetuigbus se struktuur is 350&nbsp;kg en moet die 6&nbsp;200&nbsp;kg van die teleskoop ondersteun.<ref name="facts">{{cite web|url=https://jwst.nasa.gov/facts.html|title=JWST vital facts: mission goals|publisher=NASA James Webb Space Telescope|date=2017|access-date=29 Januarie 2017}}</ref> Die ruimtetuigbus kan die teleskoop laat roteer met 'n presiesheid van een [[boogsekonde]] en isoleer vibrasie tot 'n paar milliboogsekondes.<ref>{{cite web|url=http://www.compositesworld.com/news/james-webb-space-telescope-spacecraft-inches-towards-full-assembly|title=James Webb Space Telescope spacecraft inches towards full assembly|publisher=Composites World|author=Sloan, Jeff|date=12 Oktober 2015|access-date= 6 Januarie 2022|archive-date=24 Oktober 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191024213903/https://www.compositesworld.com/news/james-webb-space-telescope-spacecraft-inches-towards-full-assembly|url-status=dead}}</ref> In die sentrale rekenaar-, geheuebergings- en kommunikasietoerusting<ref name=jwstbus/> herlei die prosesseerder en sagteware data na en van die instrumente, na die geheuekern en na die radiostelsel wat data na die Aarde kan terugstuur en opdragte ontvang.<ref name=jwstbus/> Die rekenaar beheer ook die rig van die ruimtetuig, die inneem van sensordata van die giroskoop en steropspoorder, en die stuur van opdragte aan die reaksiewiele of korreksievuurpyle.<ref name=jwstbus/> Webb het twee pare vuurpylenjins om koersveranderings aan te bring op pad na L₂ en vir die handhawing van die regte posisie in sy wentelbaan. Agt kleiner korreksievuurpyle word gebruik vir hoogtebeheer.<ref>{{cite web |title=JWST Propulsion |url=https://jwst-docs.stsci.edu/jwst-observatory-hardware/jwst-spacecraft-bus/jwst-propulsion |website=JWST User Documentation |publisher=Space Telescope Science Institute |access-date=29 Desember 2021}}</ref> == Vergelyking met ander teleskope == [[Beeld:JWST-HST-primary-mirrors.svg|thumb|220px|'n Vergelyking van die JWRT se primêre spieël met dié van Hubble.]] [[Beeld:2294 Mission Posters Webb English-1200.jpg|thumb|220px|Die amptelike plakkaat van die James Webb-ruimteteleskoop.]] Die behoefte aan 'n groot infrarooiruimteteleskoop strek oor dekades. In [[Amerika]] is die [[Spitzer-ruimteteleskoop]] al beplan terwyl die [[Pendeltuig]] nog ontwikkel is, en die behoefte aan infrarooisterrekunde is toe reeds erken.<ref name="proceedings.spiedigitallibrary.org">{{cite conference|url=http://proceedings.spiedigitallibrary.org/proceeding.aspx?articleid=1227080 |conference=1978 Los Angeles Technical Symposium|publisher=Society of Photographic Instrumentation Engineers|title=Infrared Detector Performance In The Shuttle Infrared Telescope Facility (SIRTF) |vauthors=McCarthy SG, Autio GW|doi=10.1117/12.956060|volume=81|issue=6 Junie|pages=81–88|year=1978|series=Utilization of Infrared Detectors|bibcode=1978SPIE..132...81M}}</ref> In vergelyking met grondgebaseerde teleskope word ruimteteleskope nie belemmer deur die atmosferiese absorpsie van infrarooi lig nie. Ruimtesterrewagte het 'n "nuwe lug" aan sterrekundiges bekend gestel.<ref name="proceedings.spiedigitallibrary.org"/> Infrarooiteleskope het egter 'n nadeel: Hulle moet heeltyd uiters koud bly, en hoe langer die infrarooi golflengte hoe kouer moet hulle wees.<ref name="ipac.caltech.edu">{{cite web |url=http://www.ipac.caltech.edu/outreach/Edu/orbit.html|title=Infrared astronomy from earth orbit|publisher=Infrared Processing and Analysis Center, NASA Spitzer Science Center, California Institute of Technology|date=2017|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161221020839/http://www.ipac.caltech.edu/outreach/Edu/orbit.html|archive-date=21 Desember 2016}}</ref> As hulle nie koud genoeg is nie, kan die hitte van die toestel self die aanwysers oorweldig en hulle eintlik "blind" maak.<ref name="ipac.caltech.edu"/> Dit kan oorkom word deur versigtige ruimtetuigontwerp, veral deur die plasing van die teleskoop in 'n vakuumhouer met 'n uiters koue stof, soos vloeibare [[helium]].<ref name="ipac.caltech.edu"/> Dit beteken die meeste infrarooiteleskope se lewensduur word deur hulle verkoelingsmiddel beperk. Dit kan 'n paar maande wees, of hoogstens 'n paar jaar.<ref name="ipac.caltech.edu"/> In sommige gevalle was dit moontlik om sonder 'n verkoelingsmiddel 'n lae genoeg temperatuur te handhaaf vir naby-infrarooi-waarnemings danksy die ontwerp van die tuig, soos met die uitgebreide sendings van Spitzer en die [[WISE-teleskoop]]. Nog 'n voorbeeld is Hubble se ''Near Infrared Camera and Multi-Object Spectrometer'' (NICMOS)-instrument, waarvan die aanvanklike stikstofys ná 'n paar jaar opgeraak het en toe deur 'n [[krioverkoeler]] vervang is wat aanhoudend gewerk het. Die James Webb is so ontwerp dat hy homself verkoel sonder 'n verkoelingsmiddel in 'n vakuumhouer, danksy die gebruik van 'n kombinasie van sonskilde en verkoelers. Die middelinfrarooi-instrument gebruik 'n bykomende krioverkoeler.<ref>{{cite web|url=https://phys.org/news/2016-06-cold-cooler-nasa-telescope.html |title=How cold can you go? Cooler tested for NASA telescope|publisher=Phys.org|date=14 Junie 2016|access-date=31 Januarie 2017}}</ref> {| class=wikitable style="float:center; margin:10px; text-align:center;" |- |+ Uitgesoekte teleskope en instrumente<ref>{{cite web|url=http://herschel.jpl.nasa.gov/relatedMissions.shtml|title=JPL: Herschel Space Observatory: Related Missions|publisher=NASA, Jet Propulsion Laboratory, Goddard Flight Center, California Institute of Technology|access-date=4 Junie 2012}}</ref> |- ! Naam ! Jaar !! Golflengte <br />(μm) !! Lensopening <br />(m) ! Verkoeler |- | Spacelab-infrarooiteleskoop (IRT) | 1985 || 1,7-118 || 0,15 | Helium |- | Infrarooi-ruimtesterrewag (ISO)<ref>{{cite web|url=https://www.cosmos.esa.int/web/iso/what-is-iso-|title=What is ISO?|publisher=ESA|date=2016|access-date=4 Junie 2021}}</ref> | 1995 || 2,5-240 || 0,60 | Helium |- | style="max-width:250px;" | Hubble se ''Space Telescope Imaging Spectrograph'' (STIS) | 1997 || 0,115-1,03 || 2,4 | Passief |- | style="max-width:250px;" | Hubble se ''Near Infrared Camera and Multi-Object Spectrometer'' (NICMOS) | 1997 || 0,8-2,4 || 2,4 | Stikstof, later krioverkoeler |- | Spitzer-ruimteteleskoop | 2003 || 3-180 || 0,85 | Helium |- | Hubble se ''Wide Field Camera 3'' (WFC3) | 2009 || 0,2-1,7 || 2,4 | Passief, en termo-elektries<ref>{{cite web|url=https://www.nasa.gov/content/hubble-space-telescope-wide-field-camera-3|title=Hubble Space Telescope – Wide Field Camera 3|publisher=Nasa|date=22 Augustus 2016}}</ref> |- | Herschel-ruimtesterrewag | 2009 || 55-672 || 3,5 | Helium |- | JWRT | 2021 || 0,6-28,5 || 6,5 | Passief, en krioverkoeler (MIRI) |} == Geskiedenis == === Agtergrond === Vroeë ontwikkelingswerk vir 'n opvolger van die Hubble-ruimteteleskoop tussen 1989 en 1994 het gelei tot die Hi-Z-teleskoopkonsep,<ref>{{cite web|url=http://optics.nasa.gov/concept/hi-z.html|publisher=NASA Space Optics Manufacturing Technology Center|title=Advanced Concepts Studies – The 4 m Aperture "Hi-Z" Telescope|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111015142938/http://optics.nasa.gov/concept/hi-z.html|archive-date=15 October 2011}}</ref> 'n ten volle ingeslote infrarooiteleskoop met 'n lensopening van 4&nbsp;m wat in 'n baan by 3&nbsp;[[AE]] sou wentel.<ref name="stsci1994">{{cite web |url=http://www.stsci.edu/jwst/overview/history/1994|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20140203162406/http://www.stsci.edu/jwst/overview/history/1994|url-status=dead|archive-date=3 Februarie 2014 |title=STSCI JWST History 1994|access-date=29 Desember 2018}}</ref> Dié verafgeleë wentelbaan sou interplanetêre stof van die teleskoop weghou.<ref name="stsci1994"/> Die herstel van Hubble se teleurstellende werking in sy eerste jare het 'n belangrike rol gespeel in die geboorte van die JWRT. In 1993 het Nasa die Pendeltuig gereed gekry om Hubble se kamera te vervang en die sferiese afwyking in sy primêre spieël te herstel. Terwyl gretig op die sending gewag is, het Nasa aangekondig dat dié werkverrigting in die ruimte aansienlike risiko's inhou en dat die sukses daarvan nie gewaarborg kan word nie. 'n Komitee van vooraanstaande Amerikaanse sterrekundiges is daarom gestig om die doeltreffendheid van die herstellingsending te ondersoek, asook idees vir toekomstige ruimteteleskope wat nodig sou wees as die herstellingsending misluk. Die "HST & Beyond Committee", soos dit bekend geraak het, was gelukkig genoeg om die sukses van die herstellingsending van 1993 te beleef en die opgewonde reaksie van die publiek te sien op die ongelooflike foto's wat Hubble geneem het. Die sterrekundegemeenskap, en Nasa self, was net so geesdriftig. [[Beeld:JWST Launch Logo.png|thumb|220px|links|Die sending se logo.]] Bemoedig deur Hubble se sukses het HST & Beyond in 1996 'n verslag opgestel om die konsep van 'n groter en veel kouer, infrarooisensitiewe teleskoop te ontgin wat kon terugkyk in die kosmiese tyd tot met die geboorte van die eerste sterrestelsels. Dié belangrike wetenskaplike doel was buite die vermoëns van Hubble, omdat dit as 'n warm teleskoop verblind word deur infrarooi-uitstralings van sy eie optikastelsel. Benewens aanbevelings om die Hubble-sending tot in 2005 te verleng en om tegnologieë te ontwikkel om planete om ander sterre te ontdek, het Nasa die hoofaanbeveling van HST & Beyond<ref>{{Cite web|url=https://www.stsci.edu/files/live/sites/www/files/home/hst/documentation/_documents/HSTandBeyond.pdf|title=Exploration and the Search for Origins: A Vision for Ultraviolet-Optical-Infrared Space Astronomy Report Of The "HST & Beyond" Committee, 1996, red. A. Dressler, Association of Universities for Research in Astronomy}}</ref> aanvaar vir 'n groot, koue ruimteteleskoop (by honderde grade onder 0&nbsp;°C). Hulle het toe begin beplan aan wat die JWRT sou word. Terwyl die konsep van die nuwe teleskoop gevorder het, het dit die belangrikheid beklemtoon van die bestudering van die geboorte van sterrestelsels in die jong heelal, asook 'n soeke na planete om ander sterre. Die konsep wat die JWRT sou word, het sy oorsprong in 1996 gehad as 'n voorstel met die naam "Next Generation Space Telescope" (NGST). In 2002, ná verdere ontwikkeling van die ontwerp, is dit hernoem na Nasa se tweede administrateur, [[James E. Webb]]. Webb het die agentskap tydens die [[Apollo-program]] gelei en wetenskaplike navorsing as 'n kernaktiwiteit van Nasa gevestig.<ref>{{cite web |url=http://www.jwst.nasa.gov/whois.html|title=About James Webb|publisher=NASA|access-date=15 Maart 2013}}</ref> Die JWRT is 'n projek van Nasa, met internasionale samewerking deur die [[Europese Ruimtevaartorganisasie|Europese Ruimteagentskap]] (ESA) en die [[Kanadese Ruimteagentskap]] (CSA). In die tydperk van "vinniger, beter, goedkoper" van die middel 1990's het Nasa se leiers probeer om 'n ruimteteleskoop teen 'n klein koste op te rig.<ref name="stsci1996">{{cite web|url=http://www.stsci.edu/jwst/overview/history/1996|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20140203162411/http://www.stsci.edu/jwst/overview/history/1996|url-status=dead|archive-date=3 Februarie 2014|title=STSCI JWST History 1996|publisher=Stsci.edu|access-date=16 Januarie 2012}}</ref> Die resultaat was die NGST-konsep, 'n teleskoop met 'n lensopening van 8&nbsp;m wat na L₂ gevlieg sou word en rofweg $500&nbsp;miljoen sou kos.<ref name="stsci1996"/> Die lansering is vir 2007 beplan, maar is menige keer uitgestel. === Konstruksie === [[Beeld:James Webb Space Telescope Mirror37.jpg|thumb|220px|Spieëlsegmente ondergaan toetse by die Marshall-ruimtevlugsentrum.]] [[Beeld:NASA’s James Webb Space Telescope Completes Environmental Testing (50427670958) (cropped).jpg|thumb|170px|Die gemonteerde teleskoop ná omgewingstoetse.]] In Januarie 2007 het die grootste deel van die projek 'n inspeksie geslaag,<ref>{{cite web|url=http://www.stsci.edu/jwst/news/2007/jwst-passes-tnar|archive-url=https://archive.today/20120805232222/http://www.stsci.edu/jwst/news/2007/jwst-passes-tnar|url-status=dead|archive-date=5 Augustus 2012|title=JWST Passes TNAR|publisher=STScI|access-date=5 Julie 2008}}</ref> en in April 2007 die laaste deel. Die ontwerpfase het daarna begin. Teen Mei 2007 was die koste nog soos beplan.<ref>{{cite web|url=http://www.space.com/businesstechnology/070523_techwed_jwst_dock.html|title=NASA Adds Docking Capability For Next Space Observatory|first=Brian|last=Berger|date=23 Mei 2007|publisher=SPACE.com|access-date=5 Julie 2008}}</ref> In Maart 2008 het die projek sy voorlopige ontwerpinspeksie geslaag en oor die volgende drie jaar nog inspeksies.<ref>{{cite web |title=James Webb Space Telescope sunshield is ready to fabricate |url=https://www.laserfocusworld.com/test-measurement/research/article/16568637/james-webb-space-telescope-sunshield-is-ready-to-fabricate |website=www.laserfocusworld.com |access-date=30 Desember 2021}}</ref> In April 2010 het die teleskoop 'n tegniese inspeksie geslaag wat daarop gedui het die sterrewag voldoen aan al die wetenskaplike en ingenieursvereistes vir die sending.<ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/home/hqnews/2010/apr/HQ_10-099_Webb_Telescope_Milestone.html|title=NASA's Webb Telescope Passes Key Mission Design Review Milestone|publisher=Nasa |access-date=2 Mei 2010}}</ref> 'n Herbeplanning van die sending het daarna gevolg, met 'n beplande lansering in 2015, maar so laat as 2018. Teen 2010 het die stygende koste ander projekte beïnvloed, hoewel werk aan die JWRT self nog op tyd was.<ref>{{cite web|url=http://www.spaceflightnow.com/news/n1008/12jwst/|title=NASA says JWST cost crunch impeding new missions|first=Stephen|last=Clark|publisher=Spaceflight Now|date=12 Augustus 2010|access-date= 7 Januarie 2022|archive-date=29 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210429114441/https://spaceflightnow.com/news/n1008/12jwst/|url-status=dead}}</ref> Teen 2011 was die JWRT-projek in die finale ontwerp- en vervaardigingsfase. Soos wat gewoonlik gebeur met 'n ingewikkelde ontwerp wat nie verander kan word nadat dit eers gelanseer is nie, was daar gedetailleerde inspeksies van elke deel van die operasie. Die montering van die primêre spieël het in November 2015 begin en is op 3 Februarie 2016 voltooi. Die sekondêre spieël is op 3 Maart 2016 geïnstalleer.<ref>{{cite web|url=https://www.nasa.gov/press-release/nasas-james-webb-space-telescope-primary-mirror-fully-assembled|title=NASA's James Webb Space Telescope Primary Mirror Fully Assembled|date=3 Februarie 2016|website=nasa.gov|access-date=4 Februarie 2016}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.nasa.gov/feature/goddard/2016/nasas-james-webb-space-telescope-secondary-mirror-installed/|publisher=NASA|title=NASA's James Webb Space Telescope Secondary Mirror Installed|access-date=23 Maart 2016|date=7 Maart 2016}}</ref> Die finale konstruksie van die Webb-teleskoop is in November 2016 voltooi, waarna intensiewe toetse begin het.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/science/2016/nov/04/nasa-testing-james-webb-space-telescope-gold|title=Nasa begins testing enormous space telescope made of gold mirrors|newspaper=The Guardian|author=Alan Yuhas|date=4 November 2016}}</ref> In Maart 2018 het Nasa die lansering van die teleskoop vir 'n jaar uitgestel tot Mei 2020 nadat die sonskild tydens toetse geskeur het. In Junie 2018 is die lansering met nog 10 maande uitgestel tot Maart 2021 ná 'n assessering van 'n onafhanklike inspeksieraad.<ref name="NASAJWSTdelay2021">{{cite news|date=27 Junie 2018|title=NASA Completes Webb Telescope Review, Commits to Launch in Early 2021|publisher=NASA|url=https://www.nasa.gov/press-release/nasa-completes-webb-telescope-review-commits-to-launch-in-early-2021|access-date=27 Junie 2018}}</ref> Daarvolgens was daar 344 moontlike probleme met die lansering en ontplooiing, dinge wat reggestel moes word vir die JWRT om te werk, omdat dit nie ná die tyd gedoen kon word nie.<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/news/speaking-of-science/wp/2018/07/26/northrop-grumman-ceo-is-grilled-about-james-webb-space-telescope-errors/|title=Northrop Grumman CEO is grilled about James Webb Space Telescope errors|last=Achenbach|first=Joel|date=26 Julie 2018|newspaper=The Washington Post|access-date=28 Desember 2019}}</ref> In Augustus 2019 is die meganiese integrasie van die teleskoop voltooi, iets wat aanvanklik vir 12 jaar vroeër, 2007, beplan is.<ref>{{cite web|url=https://www.businessinsider.in/nasa-hubble-telescope-replacement-james-webb-space-telescope-assembled-after-12-years/articleshow/70886209.cms|title=The two halves of Hubble's US$10 billion successor have finally come together after 12 years of waiting|publisher=Business Insider|access-date=29 Augustus 2019}}</ref> Nadat die konstruksie voltooi is, het die JWRT finale toetse in Kalifornië ondergaan.<ref>{{Cite web|last=Clark|first=Stephen|date=30 September 2021|title=After two decades, the Webb telescope is finished and on the way to its launch site|url=https://spaceflightnow.com/2021/09/30/webb-on-the-way-to-french-guiana/|url-status=live|website=Spaceflight Now}}</ref> 'n Skip met die teleskoop het op 26 September 2021 uit Kalifornië vertrek, deur die [[Panamakanaal]] gevaar en op 12 Oktober 2021 in [[Frans-Guiana]] aangekom.<ref>{{cite web|last=Wall|first=Mike|date=12 Oktober 2021|title=NASA's James Webb Space Telescope arrives in French Guiana ahead of December 18 launch|url=https://www.space.com/nasa-james-webb-space-telescope-arrives-french-guiana|url-status=live|website=Space.com}}</ref> === Deelnemende lande === Nasa, die ESA en die CSA het sedert 1996 saam aan die teleskoop gewerk. Die ESA se deelname in die bou en lansering is in 2003 deur sy lede goedgekeur en 'n ooreenkoms tussen die ESA en Nasa is in 2007 onderteken. In ruil vir volle vennootskap, verteenwoordiging en toegang tot die teleskoop vir sy sterrekundiges, verskaf die ESA die NIRSpec-instrument, die ''Optical Bench Assembly'' van die MIRI-instrument, 'n Ariane 5-lanseerder en mannekrag om operasies te ondersteun.<ref name="ESA Media Relations Service">{{cite press release|url=http://www.esa.int/esaSC/Pr_10_2004_s_en.html|title=European agreement on James Webb Space Telescope's Mid-Infrared Instrument (MIRI) signed|date=9 Junie 2004|publisher=ESA Media Relations Service|access-date=6 Mei 2009|archive-date=18 Mei 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090518064607/http://www.esa.int/esaSC/Pr_10_2004_s_en.html|url-status=dead|archivedate=18 Mei 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090518064607/http://www.esa.int/esaSC/Pr_10_2004_s_en.html}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sci.esa.int/web/jwst/-/45728-europe-s-role|title=ESA Science & Technology - Europe's Contributions to the JWST Mission|website=sci.esa.int}}</ref> Die CSA verskaf die ''Fine Guidance Sensor'' en die ''Near-Infrared Imager Slitless Spectrograph'' plus mannekrag vir die ondersteuning van operasies.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20130412124143/http://www.asc-csa.gc.ca/eng/media/news_releases/2012/0730.asp|title=Canadian Space Agency "Eyes" Hubble's Successor: Canada Delivers its Contribution to the World's Most Powerful Space Telescope - Canadian Space Agency|date=12 April 2013|website=web.archive.org}}</ref> 'n Paar duisend wetenskaplikes, ingenieurs en tegnici van 15 lande het bygedra tot die bou, toets en integrasie van die JWRT.<ref name="jenner010620">{{Cite web|last=Jenner|first=Lynn|date=1 Junie 2020|title=NASA's Webb Telescope is an International Endeavor|url=http://www.nasa.gov/feature/goddard/2020/nasa-s-webb-telescope-is-an-international-endeavor|access-date=23 September 2021|website=Nasa}}</ref> Altesaam 258 maatskappye, regeringsagentskappe en akademiese instellings het aan die voorlanseringsprojek deelgeneem; 142 van die VSA, 104 van 12 Europese lande en 12 van Kanada.<ref name="jenner010620"/> Ander lande wat as Nasa-vennote optree, soos [[Australië]], was ook by die voorlansering betrokke.<ref>{{cite news |last1=Shepherd |first1=Tony |title=James Webb: world’s most powerful telescope makes its first call to Australia on Christmas Day |url=https://www.theguardian.com/science/2021/dec/25/james-webb-worlds-most-powerful-telescope-makes-its-first-call-to-australia-on-christmas-day |access-date=5 Januarie 2022 |work=the Guardian |date=25 Desember 2021 |language=en}}</ref> {{col-begin}} {{col-break}} * {{vlagland|Denemarke}} * {{vlagland|Duitsland}} * {{vlagland|Finland}} * {{vlagland|Frankryk}} * {{vlagland|Griekeland}} * {{vlagland|Ierland}} {{col-break}} * {{vlagland|Italië}} * {{vlagland|Kanada}} * {{vlagland|Luxemburg}} * {{vlagland|Nederland}} * {{vlagland|Noorweë}} * {{vlagland|Oostenryk}} * {{vlagland|Portugal}} {{col-break}} * {{vlagland|Spanje}} * {{vlagland|Swede}} * {{vlagland|Switserland}} * {{vlagland|Tsjeggië}} * {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} * {{vlagland|Verenigde State}} {{col-end}} == Sending == Die James Webb-ruimteteleskoop het vier hoofmikpunte: * om te soek na lig van die eerste [[ster]]re wat ná die [[Oerknal]] in die [[heelal]] gevorm het; * om die [[stervorming|vorming]] en [[Sterevolusie|evolusie]] van [[sterrestelsel]]s te ondersoek; * om 'n begrip te kry van [[stervorming]] en [[Planeet|planetêre stelsels]]; en * om planetêre stelsels en die oorsprong van [[lewe]] te bestudeer.<ref>{{cite web|author1=Maggie Masetti|author2=Anita Krishnamurthi|url=http://www.jwst.nasa.gov/science.html|title=JWST Science |publisher=Nasa|date=2009|access-date=14 April 2013}}</ref> Dié doelwitte kan makliker bereik word met waarnemings in [[infrarooi]] lig eerder as die [[sigbare lig|sigbare deel]] van die [[Elektromagnetiese spektrum|spektrum]]. Om dié rede sal die JWRT se instrumente nie sigbare of [[ultraviolet]] lig meet soos [[Hubble-ruimteteleskoop|Hubble]] nie, maar dit het 'n veel groter vermoë om infrarooi astronomie uit te voer. Die JWRT is sensitief vir 'n reeks [[golflengte]]s van 0,6 tot 28&nbsp;μm (wat ooreenstem met onderskeidelik oranje en diep-infrarooi straling by sowat 100&nbsp;K ({{nowrap|-173 °C}}). Die JWRT kan gebruik word om inligting in te samel oor [[KIC 8462852]] (Tabby se Ster), wat in 2015 ontdek is en 'n paar abnormale [[ligkurwe]]-eienskappe het.<ref>{{cite web |url=http://www.popularmechanics.com/space/telescopes/a19346/james-webb-telescope-alien-megastructure/ |title=NASA's Next Telescope Could ID Alien Megastructures|date=9 Februarie 2016|access-date=1 September 2016}}</ref> === Lansering en lengte van sending === Die lansering (Ariane-vlug VA256) het soos beplan plaasgevind op 25 Desember 2021 om 12:20 [[UTC]] vanaf die Guiana-ruimtesentrum in Frans-Guiana.<ref name="AS-20211225">{{cite press release |url=https://www.arianespace.com/press-release/ariane-5-successful-launch-webb-space-telescope/ |title=Ariane 5 goes down in history with successful launch of Webb |work=Arianespace |date=25 Desember 2021 |access-date=25 Desember 2021}}</ref><ref name="NASA-20211227"/> Ná die geslaagde lansering het Nasa se administrateur, Bill Nelson, dit as 'n "groot dag vir planeet Aarde" beskryf.<ref>{{Cite news|last1=Overbye|first1=Dennis|last2=Roulette|first2=Joey|date=2021-12-25|title=James Webb Space Telescope Launches on Journey to See the Dawn of Starlight|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/12/25/science/james-webb-telescope-launch.html|access-date=2021-12-25|issn=0362-4331}}</ref> Daar is bevestig dat die teleskoop krag ontvang en 'n ontplooiingsfase van twee weke is begin<ref name="Space Explored 2021">{{cite web | title=How to track James Webb Space Telescope, mission timeline | website=Space Explored | date=2021-12-31 | url=https://spaceexplored.com/2021/12/30/how-to-track-james-webb-space-telescope-mission-timeline/ | access-date=2022-01-01}}</ref> terwyl dit na sy bestemming reis.<ref name="WP-20211225">{{cite news |last=Achenbach |first=Joel |title=NASA's James Webb Space Telescope launches in French Guiana – $10 billion successor to Hubble telescope will capture light from first stars and study distant worlds |url=https://www.washingtonpost.com/science/2021/12/25/webb-space-telescope-launch/ |date=25 Desember 2021 |newspaper=The Washington Post |access-date=25 Desember 2021 }}</ref><ref name="NYT-20211225">{{cite news |author=Staff |title=Live Updates: Webb Telescope Launches on Long-Awaited Journey|url=https://www.nytimes.com/live/2021/12/25/science/webb-telescope-launch-nasa |date=25 Desember 2021 |work=The New York Times |access-date=25 Desember 2021 }}</ref><ref name="NYT-20211225do">{{cite news |last1=Overbye |first1=Dennis |last2=Roulette |first2=Joey |title=James Webb Space Telescope Launches on Journey to See the Dawn of Starlight - Astronomers were jubilant as the spacecraft made it off the launchpad following decades of delays and cost overruns. The Webb is set to offer a new keyhole into the earliest moments of our universe. |url=https://www.nytimes.com/2021/12/25/science/james-webb-telescope-launch.html |date=25 Desember 2021 |work=The New York Times |accessdate=25 Desember 2021 }}</ref> Die sterrewag is aan die Ariane 5 gekoppel met behulp van 'n verbindingsring wat deur 'n toekomstige ruimtetuig gebruik sal kan word om die sterrewag vas te gryp in 'n poging om groot ontplooiingsprobleme reg te stel. Die teleskoop self kan egter nie gediens word nie en ruimtevaarders sal nie take kan uitvoer soos instrumente omruil, soos met Hubble, nie.<ref name=howBig/> Die teleskoop is 27 minute 7 sekondes ná lansering van sy boonste fase vrygestel en die ruimtetuig het 'n baanaanpassing van 30 dae begin wat die teleskoop na die L₂-punt sal neem. Die teleskoop is met 'n effens kleiner spoed gelanseer as wat nodig is om sy finale wentelbaan te bereik, en dit sal nog stadiger vlieg namate dit van die Aarde af wegbeweeg sodat dit L₂ met die regte snelheid sal bereik om in sy wentelbaan te gaan. Die vlug sluit drie beplande koersregstellings in om sy snelheid en koers aan te pas. Dit is omdat die sterrewag kan herstel van 'n te stadige snelheid, maar nie van 'n te vinnige snelheid nie - die sonskild moet tussen die teleskoop en die Son bly en dit voorkom dat die tuig kan omdraai of dat sy korreksievuurpyle die snelheid kan verminder.<ref>{{Cite web|url=https://blogs.nasa.gov/webb/|title=James Webb Space Telescope|website=blogs.nasa.gov}}</ref> Die teleskoop het 'n minimum sendingtyd van vyf jaar, met 'n doel van 10 jaar.<ref name="About the Webb">{{cite web|url=http://www.jwst.nasa.gov/about.html|title=About the Webb|publisher=NASA James Webb Space Telescope|date=2017}}</ref> Die wetenskaplike sending van vyf jaar sal begin ná 'n opdragfase van ses maande.<ref name="HowLong" /> 'n L₂-wentelbaan is onstabiel, en daarom moet die JWRT 'n dryfmiddel gebruik om in die wentelbaan te bly en nie uit die baan weg te dryf nie.<ref>{{cite web|title=JWST Orbit|url=https://jwst-docs.stsci.edu/jwst-observatory-hardware/jwst-orbit|publisher=James Webb Space Telescope User Documentation|access-date=8 September 2021}}{{Dooie skakel|date=Januarie 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Dit is ontwerp om genoeg dryfmiddel vir 10 jaar te vervoer,<ref name="HowLong">{{cite web |url=http://jwst.nasa.gov/faq.html#howlong|title=Frequently asked questions: How long will the Webb mission last?|publisher=NASA James Webb Space Telescope|date=2017}}</ref> maar die presiesheid van die Ariane 5-lansering en die eerste koersaanpassing het genoeg brandstof gespaar sodat die sterrewag vir "aansienlik langer" in sy wentelbaan sal kan bly.<ref name ="Fuelsave">{{cite web |last1=Fox |first1=Karen |title=NASA Says Webb's Excess Fuel Likely to Extend its Lifetime Expectations |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/29/nasa-says-webbs-excess-fuel-likely-to-extend-its-lifetime-expectations/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=30 Desember 2021}}</ref> <gallery align="left" mode="packed" heights="220px"> Beeld:Ariane 5 with James Webb Space Telescope Prelaunch (NHQ202112230012).jpg|Ariane 5 en die JWRT op die lanseerblad. Beeld:James Webb Space Telescope Launch.jpg|Ariane 5 met die JWRT oomblikke ná die lansering. Beeld:JWST as seen from the ESC-D Cryotechnic upper stage.png|Die JWRT soos van die boonste fase gesien kort ná die vrystelling. Die Aarde en die [[Golf van Aden]] kan op die agtergrond gesien word.<ref name=jwstSeparation>Camera on ESC-D Cryotechnic upper stage [https://www.youtube.com/watch?v=7nT7JGZMbtM&t=6637s (25 Dec 2021) view of newly separated JWST, as seen from the ESC-D Cryotechnic upper stage]</ref> </gallery> === Wentelbaan === [[Beeld:L2 rendering.jpg|thumb|220px|Die JWRT sal nie presies by die L₂-punt wees nie, maar in 'n sirkel daarom wentel in 'n halowentelbaan.]] Die JWRT wentel naby die tweede [[Lagrange-punt]] (L₂) van die Son-Aarde-stelsel om die [[Son]]; dit is 1,5&nbsp;miljoen&nbsp;km verder van die Son as die [[Aarde]] se wentelbaan en sowat vier keer so ver as die [[Maan]]. Gewoonlik sal dit 'n voorwerp wat verder as die Aarde van die Son af is, langer as 'n jaar neem om om die Son te wentel. Naby die L₂-punt bring die gesamenlike aantrekkingskrag van die Aarde en die Son egter mee dat 'n ruimtetuig net so lank om die Son wentel as die Aarde. Die teleskoop se halowentelbaan is skuins wees in verhouding met die [[sonnebaan]] en die radius wissel tussen 250&nbsp;000 en 832&nbsp;000&nbsp;km. Dit neem sowat ses maande om te voltooi.<ref name="stsci.edu"/> Omdat L₂ 'n ewewigspunt is sonder swaartekragaantrekking, is 'n halowentelbaan nie 'n wentelbaan in die gewone sin van die woord nie: Die ruimtetuig is eintlik in 'n wentelbaan om die Son, en die halowentelbaan kan beskou word as beheerde drywing sodat dit in die omgewing van die L₂-punt sal bly.<ref>{{cite web|title=Basics of Space Flight|url=http://www2.jpl.nasa.gov/basics/bsf5-1.php|publisher=Jet Propulsion Laboratory|access-date=28 Augustus 2016}}</ref> Dit vereis dat die tuig se koers beheer word om dit in sy halowentelbaan te hou.<ref>{{cite web |url=https://ntrs.nasa.gov/api/citations/20140007519/downloads/20140007519.pdf|title=Stationkeeping Monte Carlo Simulation For The James Webb Space Telescopestationkeeping Monte Carlo Simulation For The James Webb Space Telescope|author=Donald J. Dichmann, Cassandra M. Alberding, Wayne H. Yu|publisher=NASA Goddard Space Flight Center|date=5 Mei 2014|access-date=29 Desember 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211217000634/https://ntrs.nasa.gov/api/citations/20140007519/downloads/20140007519.pdf|archive-date=17 Desember 2021}}</ref> {{multiple image | align =center| direction = horizontal| width = | header = Animasie van die JWRT se wentelbaan | image1 = Animation of James Webb Space Telescope trajectory - Polar view.gif | caption1 = Van bo af. | image2 = Animation of James Webb Space Telescope trajectory - Equatorial view.gif | caption2 = Van die kant af. | image3 = Animation of James Webb Space Telescope trajectory - Viewed from the Sun.gif | caption3 = Van die kant af vanaf die Son. | footer = }} === Infrarooisterrekunde === [[Beeld:Carina Nebula in Visible and Infrared.jpg|thumb|220px|Twee beelde van die Hubble-ruimteteleskoop van die [[Carina-newel]]. Dit vergelyk ultraviolet en sigbare lig (bo) met infrarooi (onder). Veel meer sterre is in laasgenoemde sigbaar.]] [[Beeld:HUDF-JD2.jpg|thumb|220px|Met infrarooi waarnemings kan voorwerpe gesien word wat nie in gewone lig sigbaar is nie, soos dié verafgeleë sterrestelsel.]] Die JWRT is die amptelike opvolger van die [[Hubble-ruimteteleskoop]]. Omdat dit primêr op infrarooisterrekunde fokus, is dit ook 'n opvolger van die [[Spitzer-ruimteteleskoop|Spitzer-infrarooiteleskoop]]. JWRT sal die vermoëns van dié twee teleskope ver oortref en sal baie meer en baie ouer sterre en sterrestelsels kan sien.<ref name=RHowardJWST>Howard, Rick, [https://www.nasa.gov/pdf/629955main_RHoward_JWST_3_6_12.pdf "James Webb Space Telescope (JWST)"], ''nasa.gov'', 6 Maart 2012</ref> Waarnemings in die infrarooi spektrum is 'n sleuteltegniek hiervoor vanweë kosmologiese [[rooiverskuiwing]] en omdat dit beter deur stof en gas dring. Só kan dowwer, koeler voorwerpe gesien word. Omdat [[waterdamp]] en [[koolstofdioksied]] in die [[aardatmosfeer]] die meeste infrarooi absorbeer, is infrarooisterrekunde met behulp van grondgebaseerde teleskope beperk tot smal golflengtes waar die absorpsie swakker is. Daarbenewens straal die heelal self in die infrarooi spektrum uit en oorweldig dit dikwels die lig van die voorwerp wat bestudeer word. Dit maak 'n ruimteteleskoop nuttiger vir infrarooisterrekunde.<ref>{{cite web|url=http://coolcosmos.ipac.caltech.edu/cosmic_classroom/ir_tutorial/irwindows.html|title=Infrared Atmospheric Windows|publisher=Cool Cosmos|access-date=28 Augustus 2016|archive-date=11 Oktober 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181011101051/http://coolcosmos.ipac.caltech.edu/cosmic_classroom/ir_tutorial/irwindows.html|url-status=dead}}</ref> Hoe verder 'n voorwerp is, hoe jonger lyk dit. Dit is omdat sy lig ons ná 'n langer tydperk bereik het. Omdat die heelal aan die uitdy is, kry die lig 'n rooiverskuiwing hoe verder dit beweeg, en daarom is voorwerpe op uiterse afstande maklik om in infrarooi te sien.<ref name="ir_astronomy"/> Die JWRT se infrarooivermoëns sal dit na verwagting terug in die tyd laat sien tot met die vorming van die eerste sterrestelsels net 'n paar honderd miljoen jaar ná die [[Oerknal]].<ref name="firstlight">{{cite web|url=http://www.jwst.nasa.gov/firstlight.html|title=Webb Science: The End of the Dark Ages: First Light and Reionization|publisher=Nasa|access-date=9 Junie 2011}}</ref> Infrarooi straling skyn makliker deur streke met [[ruimtestof]] as [[sigbare lig]]. Waarnemings kan dus in infrarooisterrekunde gemaak word van voorwerpe wat nie in sigbare lig gesien kan word nie weens stof en gas,<ref name="ir_astronomy">{{cite web|url=http://www.ipac.caltech.edu/Outreach/Edu/importance.html|title=Infrared Astronomy: Overview|publisher=NASA Infrared Astronomy and Processing Center|access-date=30 October 2006|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20061208151300/http://www.ipac.caltech.edu/Outreach/Edu/importance.html|archive-date=8 Desember 2006}}</ref> soos die [[molekulêre wolk]]e waarin sterre gebore word, die [[Sirkumstellêre skyf|sirkumstellêre skywe]] waaruit planete ontstaan en die kerns van [[aktiewe sterrestelsel]]s.<ref name="ir_astronomy"/> Relatief koel voorwerpe (by temperature van minder as 'n paar duisend grade) straal hoofsaaklik in infrarooi uit, soos beskryf deur die [[Max Planck|Wet van Planck]]. Daarom kan die meeste voorwerpe wat koeler as sterre is, beter in infrarooi bestudeer word.<ref name="ir_astronomy"/> Dit sluit wolke in die [[interstellêre medium]], [[bruindwerg]]e, [[planete]] in ons en ander stelsels, [[komete]] en [[Kuipergordel]]voorwerpe in wat met die MIRI bestudeer sal word.<ref name=firstlight/> === Koersaanpassings en ontplooiing === [[Lêer:James-Webb-Space-Telescope-Deployment-Sequence- Nominal.webm|thumb|links|220px|Die beplande ontplooiing van die JWRT.]] [[Lêer:Animation Of Webb's Orbit.webm|thumb|links|220px|Animasie van die ruimtetuig se wentelbaan.]] Van 31 minute tot sowat 13 dae ná lansering is die JWRT se sonpaneel, antenne, sonskild en spieëls ontplooi.<ref name=":1">{{Citation|title=James Webb Space Telescope Deployment Sequence (Nominal)|url=https://www.youtube.com/watch?v=RzGLKQ7_KZQ |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/RzGLKQ7_KZQ|archive-date=23 Desember 2021|url-status=live|pages=1:47|access-date=23 Desember 2021}}</ref> Die sonpaneel is net ná lansering begin ontplooi, sowat een-en-'n-half minute nadat dit van die tweede fase van die Ariane-vuurpyl geskei het;<ref name ="Fuelsave"/><ref name=ExploreDeploy>{{cite web |title=Gimbaled Antenna Assembly |url=https://webb.nasa.gov/content/webbLaunch/deploymentExplorer.html |website=James Webb Space Telescope |publisher=NASA |access-date=27 Desember 2021}}</ref> dit het effens vroeër gebeur as wat verwag is, omdat die lansering gladder verloop het as wat beplan is. Die skeiding en die sonpaneeluitvouing was albei sigbaar op 'n regstreekse uitsending deur die kamera op die vuurpyl.<ref>{{cite web |last1=Schultz |first1=Isaac |title=New Video Shows Webb Space Telescope's Goodbye to Earth |url=https://gizmodo.com/new-video-shows-webb-space-telescopes-goodbye-to-earth-1848313695 |website=Gizmodo |access-date=7 Januarie 2022 |date=6 Januarie 2022}}</ref> Sowat 12 uur ná lansering het die teleskoop se twee primêre vuurpyle vir 65 minute gevuur om die eerste van drie beplande koersveranderings te doen.<ref>{{cite web |last1=Fox |first1=Karen |title=The First Mid-Course Correction Burn |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/25/the-first-mid-course-correction-burn/ |website=NASA Blogs |access-date=27 Desember 2021}}</ref> Op dag twee het die kommunikasie-antenne outomaties ontplooi.<ref name=ExploreDeploy/> Op 27 Desember, 60 uur ná lansering, het die teleskoop se vuurpyle vir 9 minute 27 sekondes gevuur vir die tweede beplande koersaanpassing op pad na L₂.<ref>{{cite web |last1=Fox |first1=Karen |title=Webb's Second Mid-Course Correction Burn |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/27/webbs-second-mid-course-correction-burn/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=29 Desember 2021}}</ref> Op 28 Desember, drie dae ná lansering, het sendingbeheerders begin met die ontplooiing oor verskeie dae van die JWRT se uiters belangrike sonskild. Die panele wat die skild omhul het, is laat oopgaan en toe is die delikate skildmembraan uitgevou.<ref>{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Forward Pallet Structure Lowered, Beginning Multiple-Day Sunshield Deployment |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/28/forward-pallet-structure-lowered-beginning-multiple-day-sunshield-deployment/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=29 Desember 2021}}</ref><ref>{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Aft Sunshield Pallet Deployed |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/28/aft-sunshield-pallet-deployed/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=29 Desember 2021}}</ref> Op 29 Desember het beheerders die toringstruktuur ontplooi vir die skei van die twee hoofdele van die sterrewag – die teleskoop met sy spieëls en wetenskaplike instrumente, en die "bus" met die elektronika en aandrywing. Dit het die nodige afstand tussen die dele geskep sodat die teleskoop kan afkoel en die sonskild heeltemal kon oopvou.<ref>{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Webb Team Begins Process of Extending Deployable Tower Assembly |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/29/webb-team-begins-process-of-extending-deployable-tower-assembly/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=30 Desember 2021}}</ref><ref>{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Webb's Deployable Tower Assembly Extends in Space |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/29/webbs-deployable-tower-assembly-extends-in-space/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=30 Desember 2021}}</ref> Op 30 Desember is bedekkings opgerol wat die sonskild beskerm het en is die skild vir die eerste keer aan die ruimte blootgestel.<ref>{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Webb Team Releases Sunshield Covers |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2021/12/30/webb-team-releases-sunshield-covers/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=31 Desember 2021}}</ref><ref name="Readyshield"/> Op 5 Januarie is die sekondêre spieël ontplooi<ref>{{cite web |last1=Fisher |first1=Alise |title=Secondary Mirror Deployment Confirmed |url=https://blogs.nasa.gov/webb/2022/01/05/secondary-mirror-deployment-confirmed/ |website=James Webb Space Telescope (NASA Blogs) |access-date=6 Januarie 2022 |date=5 Januarie 2022}}</ref> en teen 8 Januarie was die hele teleskoop ontplooi.<ref name="NYT-20220108"/> Op 24 Januarie, byna 'n maand ná lansering, is die derde koersaanpassing gedoen om die teleskoop in sy halowentelbaan om L₂ te plaas.<ref name="NYT-20220124" /><ref name="NASA-20220124"/> ===Instelling en toetsing=== Op 12 Januarie 2022, terwyl die teleskoop nog op pad na sy bestemming was, het die spieëlinstelling begin. Om die 18 segmente van die primêre spieël in te stel om as een spieël te werk en die toetsing het sowat vyf maande geduur.<ref name="Webb blog 2022-01-13">{{Cite web|url=https://blogs.nasa.gov/webb/2022/01/13/mirror-mirroron-its-way/|title=Mirror, Mirror…On itItsay! – James Webb Space Telescope}}</ref><ref name="Webb blog 2022-01-19">{{Cite web|url=https://blogs.nasa.gov/webb/2022/01/19/|title=Webb Mirror Segment Deployments Complete – James Webb Space Telescope}}</ref> Vir die spieëls se instelling is dit nodig dat al 18 segmente, en die sekondêre spieël, binne 50 nanometer van mekaar is.<ref name="Webb blog 2022-02-03">{{Cite web|url=https://blogs.nasa.gov/webb/2022/02/03/photons-incoming-webb-team-begins-aligning-the-telescope|title = Photons Incoming: Webb Team Begins Aligning the Telescope – James Webb Space Telescope}}</ref> Die eerste [[ster]] wat die teleskoop afgeneem het, is die helder HD&nbsp;84406 van die 6de [[magnitude]] in die [[Groot Beer]].<ref name="GZM-20220204">{{cite news |last=Dvorsky |first=George |title=Webb Space Telescope Successfully Sees Its First Glimmer of Light - HD 84406 will go down in history as the first star spotted by the $10 billion space telescope. |url=https://gizmodo.com/james-webb-space-telescop-first-star-light-hd-84406-1848480785 |date=4 Februarie 2022 |work=Gizmodo |accessdate=4 Februarie 2022 }}</ref> Altesaam 156 beelde van die lug is geneem om uit te vind waarheen elk van die 18 segmente aanvanklik wys.<ref name="Webb blog 2022-02-11"/> Die spieël is nog nie opgelyn nie en die beeld bevat 18 aparte, dowwe foto's, elk met 'n beeld van die ster. Die beelde sal gebruik word om hulle onderskeidelike segmente op te lyn.<ref name="Webb blog 2022-02-03"/> Elke segment sal dan indvidueel gekorrigeer word om fokusfoute uit te skakel, en dit sal 18 aparte foto's van goeie gehalte tot gevolg hê.<ref name="Webb blog 2022-02-03"/> Die 18 foto's van elke segment word dan geskuif sodat hulle presies ooreenstem om 'n enkele beeld te skep.<ref name="Webb blog 2022-02-03"/> In voorbereiding vir die instelling het Nasa op 3 Februarie 2022 op Twitter aangekondig dat NIRCam die teleskoop se eerste fotons waargeneem het (nog nie volledige foto's nie).<ref name="Webb blog 2022-02-03"/><ref name="first photons"/> Op 11 Februarie 2022 het Nasa aangekondig fase 1 van die instelling is amper voltooi, met elke segment van die primêre spieël wat die teikenster, HD&nbsp;84406, afgeneem en min of meer opgelyn het.<ref name="Webb blog 2022-02-11"/> <gallery align="left" mode="packed" heights="125px"> Beeld:James Webb Space Telescope primary mirror captured by it from Lagrange 2 point.jpg|Selfie: Die JWRT se primêre spieël by sy bestemming.<ref name="Webb blog 2022-02-11"/> Beeld:JWST - First images of HD 84406.png|18 beelde van dieselfde ster, HD 84406, deur die 18 ongefokusde spieëlsegmente. Beeld:JWST - First images of HD 84406 (segments marked).png|Beeld ná fase 1, met die segmente aangedui wat elke foto geneem het. Beeld:JWST - Images of HD 84406 after phase 1 alignment.png|18 ongefokusde beelde van HD 84406. Beeld:JWST - Images of HD 84406 after phase 1 alignment (segments marked).png|'n Foto van HD 84406 ná die voltooiing van fase 1. Beeld:JWST commissioning - HD 84406 animated segment alignment.gif|Ná fase 2, met die effek voor en ná segmentoplyning. Beeld:JWST commissioning - HD 84406 after image stacking.jpg|Ná fase 3, met die 18 segmente "opeengestapel". Beeld:JWST Telescope alignment evaluation image labeled.jpg|Die ster 2MASS J17554042+6551277, soos afgneem deur die NIRCam-instrument. Beeld:JWST Nircam alignment selfie labeled.jpg|'n "Selfie" deur die NIRCam tydens die instellingsproses. Beeld:Webb_image_sharpness_check_details.png|Skerp gefokusde sterre in die sigveld van elke instrument wys die teleskoop is ten volle ingestel en in fokus. Die grootte en posisie van elke beeld hier wys die relatiewe rangskikking van die Webb-instrumente in die beeldvlak. Beeld:MIRI test image of the Large Magellanic Cloud - Spitzer vs webb LMC.png|'n Vergelyking tussen foto's deur die [[Spitzer-ruimteteleskoop]] (links) en die JWRT<ref name="UT-20220502">{{cite news |last=Atkinson |first=Nancy |title=Now, We can Finally Compare Webb to Other Infrared Observatories |url=https://www.universetoday.com/155686/now-we-can-finally-compare-webb-to-other-infrared-observatories/ |date=2 Mei 2022 |work=Universe Today |accessdate=12 Mei 2022 }}</ref> </gallery> ==Wetenskaplike resultate== Die uitreiking van die eerste volkleurbeelde en spektroskopiese data het op 12 Julie 2022 plaasgevind. Dit was ook die amptelike begin van Webb se algemene wetenskaplike operasies. Die Amerikaanse president [[Joe Biden]] het die eerste foto, [[Webb se Eerste Diepveld]], op 11 Julie 2022 onthul<ref name="NASA-20220711">{{cite news |last=Garner |first=Rob |title=NASA’s Webb Delivers Deepest Infrared Image of Universe Yet |url=https://www.nasa.gov/image-feature/goddard/2022/nasa-s-webb-delivers-deepest-infrared-image-of-universe-yet |date=11 July 2022 |work=[[NASA]] |accessdate=12 July 2022 }}</ref><ref>https://twitter.com/NASA/status/1546290906046816256?s=20&t=XQLf6s1HiGOLerxFwCZJWQ</ref> (sien die foto links heel bo). Nasa het die lys waarnemings bekend gemaak wat ook uitgereik word:<ref>{{Cite web |last=Timmer |first=John |date=2022-07-08 |title=NASA names first five targets for Webb images |url=https://arstechnica.com/science/2022/07/nasa-names-first-five-targets-for-webb-images/ |access-date=2022-07-08 |website=Ars Technica |language=en-us}}</ref> * Carina-newel * WASP-96b * [[Suidelike Ring-newel]] * [[Stephan se Kwintet]] * SMACS J0723.3-7327, 'n [[gravitasielens]]beeld van baie verafgeleë sterrestelsels. <gallery caption="Eerste beelde deur die JWRT" mode="packed" heights="100"> Beeld:NASA’s Webb Reveals Cosmic Cliffs, Glittering Landscape of Star Birth.jpg|Carina-newel Beeld:NASA’s Webb Captures Dying Star’s Final ‘Performance’ in Fine Detail.png|[[NGC 3132]] Beeld:Stephan's Quintet taken by James Webb Space Telescope.jpg|[[Stephan se Kwintet]] Beeld:NASA’s Webb Sheds Light on Galaxy Evolution, Black Holes.png|Stephan se Kwintet Beeld:WASP-96b spectrum (JWST).jpg|Die spektrum van WASP-96b </gallery> <gallery caption="Die [[Wawielsterrestelsel]], 500 miljoen ligjare van die Son af in die [[Beeldhouer (sterrebeeld)|Beeldhouer]]" mode="packed" heights="120"> Beeld:Cartwheel Galaxy JWST NIRCam+MIRI Full Res.png|NIRCam/MIRI-samestelling Beeld:Cartwheel Galaxy JWST NIRCam Full Res.png|NIRCam Beeld:Cartwheel Galaxy JWST MIRI Full Res.png|MIRI </gallery> == Verwysings == {{Verwysings|4}} == Nog leesstof == * {{cite journal|title=The James Webb Space Telescope|author=Jonathan P. Gardner|s2cid=118865272|display-authors=et al.|doi=10.1007/s11214-006-8315-7|journal=Space Science Reviews|volume=123|issue=4 |date=November 2006|pages=484–606|arxiv=astro-ph/0606175|bibcode=2006SSRv..123..485G}} Die amptelike saak van die JWRT, 2006. * {{cite journal|title=Scientific discovery with the James Webb Space Telescope|author=Jason Kalirai|s2cid=85539627|doi=10.1080/00107514.2018.1467648|journal=Contemporary Physics|volume=59|issue=3|date=April 2018|pages=259–290|arxiv=1805.06941|bibcode=2018ConPh..59..251K}} 'n Oorsig oor die JWRT se vermoëns == Eksterne skakels == * [http://www.jwst.nasa.gov Amptelike webtuistes Nasa], [http://www.stsci.edu/jwst/ STScI], [http://sci.esa.int/jwst ESA] * [http://solarsystem.nasa.gov/missions/profile.cfm?MCode=JWST James Web-ruimteteleskoop] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110516142347/http://solarsystem.nasa.gov/missions/profile.cfm?MCode=JWST |date=16 Mei 2011 }} by [http://solarsystem.nasa.gov Nasa se Sonnestelsel-verkenning] {{Commons-kategorie inlyn|James Webb Space Telescope}} * [https://jwst.nasa.gov/content/webbLaunch/whereIsWebb.html?units=metric JWST NASA – '''*TRACKING*''' page − from Launch to L2] * [https://jwst.nasa.gov/content/about/orbit.html JWRT NASA – About] − Tydlyn-detail / JWRT-wentelbaan / L2 / Kommunikasie * [https://archive.today/wip/31zfk JWRT-teks – Krietiekste gebeure – lansering en ontplooiing] (Desember 2021) * [https://www.youtube.com/watch?v=aICaAEXDJQQ JWST Video (031:22): Highlights − Technical Engineering Details] (Desember 2021) * [https://www.youtube.com/watch?v=v6ihVeEoUdo JWST Video (012:02): 1st Month – Launching and Deployment] (animasie; Januarie 2017) * [https://www.youtube.com/watch?v=uUAvXYW5bmI JWST Video (008:06): 1st Month − Launching and Deployment] (bywerking; Oktober 2021) ===Videoskakels – ontplooiings=== * [https://www.youtube.com/watch?v=ViXoWdbF-Ys {{small|'''LAUNCH''' (005:07; 25 Dec 2021)]}} '''=>''' [https://www.youtube.com/watch?v=dRqHlta6lr8 {{small|'''SEPARATION''' (003:14; 25 Dec 2021)]}} ([https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Videos/2021/12/Webb_separation_from_Ariane_5 mirror]) '''=>''' [https://www.youtube.com/watch?v=IBPNi7uGgWM {{small|'''SUNSHIELD''' (152:45; 04 Jan 2022)]}} '''=>''' * [https://www.youtube.com/watch?v=-EnlaXnFcGs {{small|'''SECONDARY MIRROR''' (087:15; 05 Jan 2022)]}} '''=>''' [https://www.youtube.com/watch?v=tlGTem8vkB0 {{small|'''PRIMARY MIRROR''' (242:29; 08 Jan 2022)]}} '''=>''' [https://www.youtube.com/watch?v=6cUe4oMk69E {{small|'''CRUISE TO L₂''' (ongoing; 000:19; Jan 2022)]}} '''=>''' * [https://www.youtube.com/watch?v=DYDNS471jc8 {{small|'''ADJUSTMENTS, TESTINGS & CALIBRATIONS''' (ongoing; 007:14; Jan-Mar 2022)]}} '''=>''' [https://www.youtube.com/watch?v=4Pl749Dgx0A {{small|'''FIRST LIGHT''' (ongoing; 007:30; Mar 2022)]}} {{Normdata}} {{Voorbladster}} [[Kategorie:James Webb-ruimteteleskoop| ]] f2kns94fqycrxcngx7biigf91fneexw 0 99343 2520713 2490446 2022-08-21T15:57:08Z 91.141.44.173 lompe taal verbeter wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = Cormac McCarthy | bynaam = | beeld = Cormac McCarthy (Child of God author portrait).jpg | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Charles McCarthy | geboortedatum = [[20 Julie]] [[1933]] | geboorteplek = [[Providence]], [[Rhode Island]], [[Verenigde State]] | sterfdatum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}} | alma_mater = | beroep = Romanskrywer, dramaturg en draaiboekskrywer | ander = | bekend = ''[[All the Pretty Horses]]'' (1992)<br />''No Country for Old Men'' (2005)<br />''[[The Road]]'' (2006) | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = [[Pulitzerprys vir Fiksie]] 2007 | party = | religie = | huweliksmaat = Lee Holleman<br />Annie DeLisle<br />Jennifer Winkley | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Cormac McCarthy''' (gebore '''Charles McCarthy'''; [[20 Julie]] [[1933]]) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] skrywer van romane, toneelstukke en rolprentdraaiboeke. In 2007 wen hy die [[Pulitzerprys vir Fiksie]] vir sy postapokaliptiese roman, ''[[The Road]]'' (2006), oor die verhouding tussen 'n pa en sy seun, nadat 'n gebeurtenis die wêreld verwoes het. ==Bronne== *{{cite book|title=Understanding Cormac McCarthy|first=Steven|last=Frye|publisher=University of South Carolina Press|year=2009|location=Columbia, SC|isbn=978-1570038396}} *{{cite book|title=The Cambridge Companion to Cormac McCarthy|editor-first=Steven|editor-last=Frye|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|year=2013|isbn=978-1107644809}} *{{cite journal|title=Cormac McCarthy: A Bibliography|first=Dianne C.|last=Luce|journal=The Cormac McCarthy Journal|volume=1|issue=1|pages=72–84|year=2001|jstor=4290933}} ([http://www.cormacmccarthy.com/wp-content/uploads/McCarthyEnglishBib_20111026.pdf updated version] published 26 October 2011) *{{cite episode|url=https://www.sciencefriday.com/segments/connecting-science-and-art/|title=Connecting Science and Art|series=Science Friday|date=April 8, 2011|access-date=May 25, 2015}} {{Saadjie}} {{Pulitzerprys vir Fiksie|state=collapsed}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:McCarthy, Cormac}} [[Kategorie:Amerikaanse dramaturge]] [[Kategorie:Amerikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1933]] [[Kategorie:Lewende mense]] nvj2m756fibafytfezgsfny7ycflzoi 2520715 2520713 2022-08-21T16:09:45Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/91.141.44.173|91.141.44.173]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Odriskelmac11|Odriskelmac11]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = Cormac McCarthy | bynaam = | beeld = Cormac McCarthy (Child of God author portrait).jpg | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Charles McCarthy | geboortedatum = [[20 Julie]] [[1933]] | geboorteplek = [[Providence]], [[Rhode Island]], [[Verenigde State]] | sterfdatum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}} | alma_mater = | beroep = Romanskrywer, dramaturg en draaiboekskrywer | ander = | bekend = ''[[All the Pretty Horses]]'' (1992)<br />''No Country for Old Men'' (2005)<br />''[[The Road]]'' (2006) | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = [[Pulitzerprys vir Fiksie]] 2007 | party = | religie = | huweliksmaat = Lee Holleman<br />Annie DeLisle<br />Jennifer Winkley | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Cormac McCarthy''' (gebore '''Charles McCarthy'''; [[20 Julie]] [[1933]]) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] skrywer van romans, toneelstukke en rolprentdraaiboeke. In 2007 wen hy die [[Pulitzerprys vir Fiksie]] vir sy postapokaliptiese roman, ''[[The Road]]'' (2006), oor die verhouding tussen 'n pa en sy seun, na 'n gebeurtenis die wêreld verwoes. ==Bronne== *{{cite book|title=Understanding Cormac McCarthy|first=Steven|last=Frye|publisher=University of South Carolina Press|year=2009|location=Columbia, SC|isbn=978-1570038396}} *{{cite book|title=The Cambridge Companion to Cormac McCarthy|editor-first=Steven|editor-last=Frye|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|year=2013|isbn=978-1107644809}} *{{cite journal|title=Cormac McCarthy: A Bibliography|first=Dianne C.|last=Luce|journal=The Cormac McCarthy Journal|volume=1|issue=1|pages=72–84|year=2001|jstor=4290933}} ([http://www.cormacmccarthy.com/wp-content/uploads/McCarthyEnglishBib_20111026.pdf updated version] published 26 October 2011) *{{cite episode|url=https://www.sciencefriday.com/segments/connecting-science-and-art/|title=Connecting Science and Art|series=Science Friday|date=April 8, 2011|access-date=May 25, 2015}} {{Saadjie}} {{Pulitzerprys vir Fiksie|state=collapsed}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:McCarthy, Cormac}} [[Kategorie:Amerikaanse dramaturge]] [[Kategorie:Amerikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1933]] [[Kategorie:Lewende mense]] 7w4ryc12c2x8tlg6yot03igs9akc1ot 2520717 2520715 2022-08-21T16:10:35Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/Oesjaar|Oesjaar]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:91.141.44.173|91.141.44.173]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = Cormac McCarthy | bynaam = | beeld = Cormac McCarthy (Child of God author portrait).jpg | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Charles McCarthy | geboortedatum = [[20 Julie]] [[1933]] | geboorteplek = [[Providence]], [[Rhode Island]], [[Verenigde State]] | sterfdatum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Verenigde State}} | alma_mater = | beroep = Romanskrywer, dramaturg en draaiboekskrywer | ander = | bekend = ''[[All the Pretty Horses]]'' (1992)<br />''No Country for Old Men'' (2005)<br />''[[The Road]]'' (2006) | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = [[Pulitzerprys vir Fiksie]] 2007 | party = | religie = | huweliksmaat = Lee Holleman<br />Annie DeLisle<br />Jennifer Winkley | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Cormac McCarthy''' (gebore '''Charles McCarthy'''; [[20 Julie]] [[1933]]) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] skrywer van romane, toneelstukke en rolprentdraaiboeke. In 2007 wen hy die [[Pulitzerprys vir Fiksie]] vir sy postapokaliptiese roman, ''[[The Road]]'' (2006), oor die verhouding tussen 'n pa en sy seun, nadat 'n gebeurtenis die wêreld verwoes het. ==Bronne== *{{cite book|title=Understanding Cormac McCarthy|first=Steven|last=Frye|publisher=University of South Carolina Press|year=2009|location=Columbia, SC|isbn=978-1570038396}} *{{cite book|title=The Cambridge Companion to Cormac McCarthy|editor-first=Steven|editor-last=Frye|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|year=2013|isbn=978-1107644809}} *{{cite journal|title=Cormac McCarthy: A Bibliography|first=Dianne C.|last=Luce|journal=The Cormac McCarthy Journal|volume=1|issue=1|pages=72–84|year=2001|jstor=4290933}} ([http://www.cormacmccarthy.com/wp-content/uploads/McCarthyEnglishBib_20111026.pdf updated version] published 26 October 2011) *{{cite episode|url=https://www.sciencefriday.com/segments/connecting-science-and-art/|title=Connecting Science and Art|series=Science Friday|date=April 8, 2011|access-date=May 25, 2015}} {{Saadjie}} {{Pulitzerprys vir Fiksie|state=collapsed}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:McCarthy, Cormac}} [[Kategorie:Amerikaanse dramaturge]] [[Kategorie:Amerikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1933]] [[Kategorie:Lewende mense]] nvj2m756fibafytfezgsfny7ycflzoi 0 101858 2520948 2434549 2022-08-22T11:46:26Z Burgert Behr 2401 Kassie, besig wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas mediese toestand | name = Epilepsie | synonyms = | image = Spike-waves.png | image_size = 220px | caption = 3&nbsp;Hz-golwe op 'n elektro-enkefalogram. | field = [[Neurologie]] | symptoms = Tydperke van kwaai skuddings<ref name=WHO2016/> | complications = | onset = | duration = Lang termyn<ref name=WHO2016/> | causes = Onbekend, beroerte, breinskade, {{nowrap|-gewas}} of {{nowrap|-infeksie}}, geboortedefekte<ref name=WHO2016/><ref name=Ham2010/><ref name=Gol2013/> | risks = | diagnosis = Elektro-enkefalogram, uitskakeling van ander oorsake<ref name=Longo2012/> | prevention = | treatment = Medikasie, chirurgie, neurostimulasie, dieetveranderings<ref name=Bergey2013/><ref name=Mar2018/> | medication = | prognosis = Beheerbaar in 69%<ref name=Ead2012/> | frequency = 39 miljoen / 0,5% (2015)<ref name=GBD2015/> | deaths = 125 000 (2015)<ref name=GBD2015De/> }} '''Epilepsie''', of '''vallende siekte''', is 'n chroniese toestand van die [[brein]]. Dit word gekenmerk deur aanvalle wat skynbaar geen voor die hand liggende oorsaak het nie.<ref name="PMID8330566">{{cite journal| author = Commission on Epidemiology and Prognosis, International League Against Epilepsy| title = Guidelines for epidemiologic studies on epilepsy. Commission on Epidemiology and Prognosis, International League Against Epilepsy| journal = Epilepsia| volume = 34| issue = 4| pages = 592–6| year = 1993| pmid = 8330566| url = http://www.doi.org/10.1111/j.1528-1157.1993.tb00433.x | doi = 10.1111/j.1528-1157.1993.tb00433.x}}</ref><ref name="PMID11580774">{{cite journal| author = Blume W, Lüders H, Mizrahi E, Tassinari C, van Emde Boas W, Engel J| title = Glossary of descriptive terminology for ictal semiology: report of the ILAE task force on classification and terminology| journal = Epilepsia| volume = 42| issue = 9| pages = 1212–8| year = 2001| pmid = 11580774| url = http://www.doi.org/10.1046/j.1528-1157.2001.22001.x | doi = 10.1046/j.1528-1157.2001.22001.x}}</ref> Vir buitestaanders lyk hierdie aanvalle soos episodes van onbeheerde stuiptrekkings, hewige rukkings en bewusteloosheid.<ref name="WHO2012">{{cite web |url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs999/en/ |title=Epilepsy |series=Fact Sheets |date=Oktober 2012 |access-date=24 Januarie 2013 |publisher=[[World Health Organization]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180423110505/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs999/en/ |archive-date=23 April 2018 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Hierdie episodes kan van korte duur en moeilik wees om op te spoor (epilepsie minora of petite mal). Dit kan ook langer duur en ernstiger wees (epilepsie majora of grand mal). == Voorkoms == Die kondisie kom redelik algemeen voor. Ongeveer een persent van die wêreldwye bevolking (65 miljoen) het epilepsie.<ref name="Thur2011">{{cite journal|last=Thurman|first=DJ|coauthors=Beghi, E; Begley, CE; Berg, AT; Buchhalter, JR; Ding, D Hesdorffer, DC; Hauser, WA; Kazis, L; Kobau, R; Kroner, B; Labiner, D; Liow, K; Logroscino, G; Medina, MT; Newton, CR; Parko, K; Paschal, A; Preux, PM; Sander, JW; Selassie, A; Theodore, W; Tomson, T; Wiebe, S; ILAE Commission on, Epidemiology|title=Standards for epidemiologic studies and surveillance of epilepsy.|journal=Epilepsia|date=September 2011|volume=52 Suppl 7|pages=2–26|pmid=21899536|doi=10.1111/j.1528-1167.2011.03121.x}}</ref> Byna tagtig persent van alle voorvalle kom in ontwikkelende lande voor.<ref name="WHO2012" /> Epilepsie is meer algemeen by ouer mense.<ref>{{cite journal|last=Brodie|first=MJ|coauthors=Elder, AT, Kwan, P|title=Epilepsy in later life|journal=Lancet neurology|date=November 2009|volume=8|issue=11|pages=1019–30|pmid=19800848|doi=10.1016/S1474-4422(09)70240-6}}</ref><ref name="Holmes2008">{{cite book|last=Holmes|first=Thomas R. Browne, Gregory L.|title=Handbook of epilepsy|year=2008|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-7397-3|edition=4th|page=7|url=http://books.google.com/books?id=gLOv8XZ5u48C&pg=PA7}}</ref> In die ontwikkelde wêreld ontstaan die siekte meestal by babas en bejaardes.<ref>{{cite book|title=Wyllie's treatment of epilepsy : principles and practice.|year=2010|publisher=Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-1-58255-937-7|edition=5th|url=http://books.google.com/books?id=mxE2FYWoY0wC&pg=PA291}}</ref> In ontwikkelende lande kom dit merendeels by ouer kinders en jong volwassenes voor.<ref name="Poor2012">{{cite journal|last=Newton|first=CR|title=Epilepsy in poor regions of the world.|journal=Lancet|date=29 September 2012|volume=380|issue=9848|pages=1193–201|doi=10.1016/S0140-6736(12)61381-6|pmid=23021288}}</ref> Tussen vyf en tien persent van alle mense sal sonder enige voor die hand liggende rede 'n aanslag voor die ouderdom van tagtig beleef.<ref name="AFP2012">{{cite journal|last=Wilden|first=JA|author2=Cohen-Gadol, AA|title=Evaluation of first nonfebrile seizures.|journal=American family physician|date=15 Augustus 2012|volume=86|issue=4|pages=334–40|pmid=22963022}}</ref> Die kans vir 'n tweede aanval is tussen veertig en vyftig persent.<ref name="Berg2008">{{cite journal |last=Berg |first=AT|title=Risk of recurrence after a first unprovoked seizure |journal=Epilepsia |volume=49 Suppl 1 |issue= |pages=13–8|year=2008 |pmid=18184149 |doi=10.1111/j.1528-1167.2008.01444.x}}</ref> == Beskrywing == [[Lêer:Bittentongue.JPG|duimnael|Persoon wat die punt van sy tong tydens 'n aanval gebyt het.]] [[Lêer:Epilpesia.ogv|duimnael|'n Video van 'n aanval.]] Daar is verskeie vorms van epilepsie, maar die volgende is meestal waar: * Dié mense se spiere kan saamtrek (stuiptrekking en motoriese simptome). * Die mense verloor beheer oor hul liggame. Ontlasting kan in die proses vrygestel word. Hulle kan op die grond neerval en seerkry as hul staan of loop. * Mense kan bewusteloos word. * Diegene wat dit ondervind is nie daarvan bewus nie. Hulle kan ook nie na die tyd onthou wat met hulle gebeur het nie. * In sommige gevalle kan mense voel dat hulle 'n aanval gaan kry. Ná die tyd kan hulle hul voorgevoel onthou, maar nie die voorval self nie. * Die meeste aanvalle is van korte duur. 'n Langer aanval kan tipies tot vyf minute duur. * Reflekse werk nie tydens die aanval nie; persone kan ook ophou asemhaal. * Mense is moeg na 'n aanval. Hulle kan verward wees. * Mense wat hieraan ly is nie geestelik siek nie of verstandelik vertraag nie. * Die toestand is algemeen en is al baie bestudeer. Daar is medisyne vir baie vorme van epilepsie wat dié mense se lewensomstandighede kan verbeter. Dokters sal slegs epilepsie diagnoseer as die persoon ten minste twee aanvalle, waarvoor geen onmiddellike oorsaak duidelik is nie, gehad het. Daar is ook aanvalle wat nie deur epilepsie veroorsaak word nie. == Probleme == Mense wat 'n epileptiese aanval beleef staar 'n aantal probleme in die gesig. Die mees algemene hiervan is: * Hulle beseer hulself. Dit sluit wonde en gebreekte bene in as hulle voorwerpe tref en hulself byt. * Hulle veroorsaak ongelukke. Voorbeelde hiervan is motorongelukke en verdrinking terwyl hulle swem. * In sommige gevalle hou die mense op om asem te haal. In sulke gevalle sal die brein beskadig word as die voorval te lank duur, of as 'n reeks aanvalle voorkom. * Gedurende die aanval word 'n oormaat neurotransmitters in die brein vrygestel, wat die brein kan beskadig. == Risikofaktore en behandeling == Riskante gedrag kan soms aanvalle uitlok. Sulke risikofaktore sluit in: * [[Stres]] (spanning) * Gebrek aan slaap * Alkohol en ander dwelms Mense wat spanning goed hanteer, wat genoeg slaap, en wat nie te veel drink nie kan die risiko van 'n aanval verminder. Dit help dus om genoeg te rus en gereeld te oefen, wat spanning sal verlig. In baie gevalle kan medikasie of 'n spesiale dieet ook help om aanvalle te voorkom. Chirurgie is soms moontlik as die pasiënt nie op medikasie reageer nie. == Noodhulp == Beskerm die pasiënt sodat hy homself nie beseer nie (verwyder voorwerpe wat beserings kan veroorsaak). Moenie die stuiptrekkings met geweld onderdruk nie, maar dit kan gekontroleer word deur die ledemate liggies vas te hou. 'n Kussing onder die kop kan help om kopbeserings te voorkom. Maak enige stywe klere los, veral rondom die nek. As die pasiënt sy tong byt, kan 'n lepel of stukkie hout sonder geweld tussen die tande geplaas word (rol dit in 'n sakdoek). As die pasiënt braak, moet sy kop eenkant gedraai word sodat hy nie daarin verstik nie. Ná die episode moet die persoon die geleentheid gegee word om te slaap. Moenie die pasiënt direk na die aanval verlaat alvorens hy nie ten volle tot sy sinne gekom het nie. Ontbied 'n ambulans as die aanval langer as vyf minute duur, as dit deur 'n tweede aanval opgevolg word, of as die persoon nie binne 'n paar minute sy bewussyn herwin nie. Onder geen omstandighede mag 'n versterkmiddel toegedien word nie. == Mense met epilepsie == Mense met epilepsie kan normale lewens lei en suksesvol wees. Onthou dat epilepsie nie deur 'n geestesversteuring of verstandelike vertraging veroorsaak word nie. Dit is boonop glad nie aansteeklik nie. In sekere lande mag mense met epilepsie nie 'n motor bestuur nie. Die beperking word meestal opgehef as die persoon vir 'n bepaalde tydperk geen aanvalle gehad het nie. Mense met epilepsie mag veral nie busse, taxi's of vragmotors bestuur nie. Voorbeelde van suksesvolle mense met epilepsie: <gallery> Lêer:Jonty Rhodes.jpg|Die krieketspeler [[Jonty Rhodes]] Lêer:Jacques-Louis David 017.jpg|Die Franse staatsman [[Napoleon Bonaparte]] Lêer:VanGogh 1887 Selbstbildnis.jpg|Die Nederlandse skilder [[Vincent van Gogh]] Lêer:Pius ix.jpg|[[Pous Pius IX]] Lêer:Dostoevsky 1872.jpg|[[Fjodor Dostojefski]] Lêer:Rudi.jpg|Rudi Dutschke, 'n studenteleier Lêer:George Gershwin 1937.jpg|George Gershwin Lêer:Bundesarchiv Bild 183-71043-0003, Wladimir Iljitsch Lenin.jpg|[[Wladimir Lenin]] Lêer:Prince by jimieye.jpg|[[Prince]], musikant </gallery> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == * {{Commonskat-inlyn|Epilepsy}} {{Mediese bronne | ICD10 = {{ICD10|G|40||g|40}}-{{ICD10|G|41||g|40}} | ICD9 = {{ICD9|345}} | MedlinePlus = 000694 | eMedicineSubj = neuro | eMedicineTopic = 415 | DiseasesDB = 4366 | MeshID = D004827 }} {{Normdata}} [[Kategorie:Neurologiese siektes]] 72sj2lyybx3qe2zbv1k4npm7hh0djd2 2520950 2520948 2022-08-22T11:58:19Z Burgert Behr 2401 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas mediese toestand | name = Epilepsie | synonyms = | image = Spike-waves.png | image_size = 220px | caption = 3&nbsp;Hz-golwe op 'n elektro-enkefalogram. | field = [[Neurologie]] | symptoms = Tydperke van kwaai skuddings<ref name=WHO2016>{{cite web|title=Epilepsy Fact sheet|url=https://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs999/en/|website=WHO|access-date=4 March 2016|date=February 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160311001129/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs999/en/|archive-date=11 March 2016}}</ref> | complications = | onset = | duration = Lang termyn<ref name=WHO2016/> | causes = Onbekend, beroerte, breinskade, {{nowrap|-gewas}} of {{nowrap|-infeksie}}, geboortedefekte<ref name=WHO2016/> | risks = | diagnosis = Elektro-enkefalogram, uitskakeling van ander oorsake<ref name=Longo2012>{{cite book |last1=Longo |first1=Dan L |title=Harrison's principles of internal medicine |year=2012 |publisher=McGraw-Hill |isbn=978-0-07-174887-2 |page=3258 |edition=18th|chapter=369 Seizures and Epilepsy}}</ref> | prevention = | treatment = Medikasie, chirurgie, neurostimulasie, dieetveranderings<ref name=Bergey2013>{{cite journal | vauthors = Bergey GK | title = Neurostimulation in the treatment of epilepsy | journal = Experimental Neurology | volume = 244 | pages = 87–95 | date = June 2013 | pmid = 23583414 | doi = 10.1016/j.expneurol.2013.04.004 | s2cid = 45244964 }}</ref><ref name=Mar2018>{{Cite journal|last1=Martin-McGill|first1=Kirsty J.|last2=Jackson|first2=Cerian F.|last3=Bresnahan|first3=Rebecca|last4=Levy|first4=Robert G.|last5=Cooper|first5=Paul N.|date=7 November 2018|title=Ketogenic diets for drug-resistant epilepsy|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=11|pages=CD001903|doi=10.1002/14651858.CD001903.pub4|issn=1469-493X|pmc=6517043|pmid=30403286}}</ref> | medication = | prognosis = Beheerbaar in 69%<ref name=Ead2012>{{cite journal | vauthors = Eadie MJ | title = Shortcomings in the current treatment of epilepsy | journal = Expert Review of Neurotherapeutics | volume = 12 | issue = 12 | pages = 1419–27 | date = December 2012 | pmid = 23237349 | doi = 10.1586/ern.12.129 | s2cid = 207221378 }}</ref> | frequency = 39 miljoen / 0,5% (2015) | deaths = 125 000 (2015) }} '''Epilepsie''', of '''vallende siekte''', is 'n chroniese toestand van die [[brein]]. Dit word gekenmerk deur aanvalle wat skynbaar geen voor die hand liggende oorsaak het nie.<ref name="PMID8330566">{{cite journal| author = Commission on Epidemiology and Prognosis, International League Against Epilepsy| title = Guidelines for epidemiologic studies on epilepsy. Commission on Epidemiology and Prognosis, International League Against Epilepsy| journal = Epilepsia| volume = 34| issue = 4| pages = 592–6| year = 1993| pmid = 8330566| url = http://www.doi.org/10.1111/j.1528-1157.1993.tb00433.x | doi = 10.1111/j.1528-1157.1993.tb00433.x}}</ref><ref name="PMID11580774">{{cite journal| author = Blume W, Lüders H, Mizrahi E, Tassinari C, van Emde Boas W, Engel J| title = Glossary of descriptive terminology for ictal semiology: report of the ILAE task force on classification and terminology| journal = Epilepsia| volume = 42| issue = 9| pages = 1212–8| year = 2001| pmid = 11580774| url = http://www.doi.org/10.1046/j.1528-1157.2001.22001.x | doi = 10.1046/j.1528-1157.2001.22001.x}}</ref> Vir buitestaanders lyk hierdie aanvalle soos episodes van onbeheerde stuiptrekkings, hewige rukkings en bewusteloosheid.<ref name="WHO2012">{{cite web |url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs999/en/ |title=Epilepsy |series=Fact Sheets |date=Oktober 2012 |access-date=24 Januarie 2013 |publisher=[[World Health Organization]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180423110505/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs999/en/ |archive-date=23 April 2018 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Hierdie episodes kan van korte duur en moeilik wees om op te spoor (epilepsie minora of petite mal). Dit kan ook langer duur en ernstiger wees (epilepsie majora of grand mal). == Voorkoms == Die kondisie kom redelik algemeen voor. Ongeveer een persent van die wêreldwye bevolking (65 miljoen) het epilepsie.<ref name="Thur2011">{{cite journal|last=Thurman|first=DJ|title=Standards for epidemiologic studies and surveillance of epilepsy.|journal=Epilepsia|date=September 2011|volume=52 Suppl 7|pages=2–26|pmid=21899536|doi=10.1111/j.1528-1167.2011.03121.x}}</ref> Byna tagtig persent van alle voorvalle kom in ontwikkelende lande voor.<ref name="WHO2012" /> Epilepsie is meer algemeen by ouer mense.<ref>{{cite journal|last=Brodie|first=MJ|title=Epilepsy in later life|journal=Lancet neurology|date=November 2009|volume=8|issue=11|pages=1019–30|pmid=19800848|doi=10.1016/S1474-4422(09)70240-6}}</ref><ref name="Holmes2008">{{cite book|last=Holmes|first=Thomas R. Browne, Gregory L.|title=Handbook of epilepsy|year=2008|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-7397-3|edition=4th|page=7|url=http://books.google.com/books?id=gLOv8XZ5u48C&pg=PA7}}</ref> In die ontwikkelde wêreld ontstaan die siekte meestal by babas en bejaardes.<ref>{{cite book|title=Wyllie's treatment of epilepsy : principles and practice.|year=2010|publisher=Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-1-58255-937-7|edition=5th|url=http://books.google.com/books?id=mxE2FYWoY0wC&pg=PA291}}</ref> In ontwikkelende lande kom dit merendeels by ouer kinders en jong volwassenes voor.<ref name="Poor2012">{{cite journal|last=Newton|first=CR|title=Epilepsy in poor regions of the world.|journal=Lancet|date=29 September 2012|volume=380|issue=9848|pages=1193–201|doi=10.1016/S0140-6736(12)61381-6|pmid=23021288}}</ref> Tussen vyf en tien persent van alle mense sal sonder enige voor die hand liggende rede 'n aanslag voor die ouderdom van tagtig beleef.<ref name="AFP2012">{{cite journal|last=Wilden|first=JA|author2=Cohen-Gadol, AA|title=Evaluation of first nonfebrile seizures.|journal=American family physician|date=15 Augustus 2012|volume=86|issue=4|pages=334–40|pmid=22963022}}</ref> Die kans vir 'n tweede aanval is tussen veertig en vyftig persent.<ref name="Berg2008">{{cite journal |last=Berg |first=AT|title=Risk of recurrence after a first unprovoked seizure |journal=Epilepsia |volume=49 Suppl 1 |issue= |pages=13–8|year=2008 |pmid=18184149 |doi=10.1111/j.1528-1167.2008.01444.x}}</ref> == Beskrywing == [[Lêer:Bittentongue.JPG|duimnael|Persoon wat die punt van sy tong tydens 'n aanval gebyt het.]] [[Lêer:Epilpesia.ogv|duimnael|'n Video van 'n aanval.]] Daar is verskeie vorms van epilepsie, maar die volgende is meestal waar: * Dié mense se spiere kan saamtrek (stuiptrekking en motoriese simptome). * Die mense verloor beheer oor hul liggame. Ontlasting kan in die proses vrygestel word. Hulle kan op die grond neerval en seerkry as hul staan of loop. * Mense kan bewusteloos word. * Diegene wat dit ondervind is nie daarvan bewus nie. Hulle kan ook nie na die tyd onthou wat met hulle gebeur het nie. * In sommige gevalle kan mense voel dat hulle 'n aanval gaan kry. Ná die tyd kan hulle hul voorgevoel onthou, maar nie die voorval self nie. * Die meeste aanvalle is van korte duur. 'n Langer aanval kan tipies tot vyf minute duur. * Reflekse werk nie tydens die aanval nie; persone kan ook ophou asemhaal. * Mense is moeg na 'n aanval. Hulle kan verward wees. * Mense wat hieraan ly is nie geestelik siek nie of verstandelik vertraag nie. * Die toestand is algemeen en is al baie bestudeer. Daar is medisyne vir baie vorme van epilepsie wat dié mense se lewensomstandighede kan verbeter. Dokters sal slegs epilepsie diagnoseer as die persoon ten minste twee aanvalle, waarvoor geen onmiddellike oorsaak duidelik is nie, gehad het. Daar is ook aanvalle wat nie deur epilepsie veroorsaak word nie. == Probleme == Mense wat 'n epileptiese aanval beleef staar 'n aantal probleme in die gesig. Die mees algemene hiervan is: * Hulle beseer hulself. Dit sluit wonde en gebreekte bene in as hulle voorwerpe tref en hulself byt. * Hulle veroorsaak ongelukke. Voorbeelde hiervan is motorongelukke en verdrinking terwyl hulle swem. * In sommige gevalle hou die mense op om asem te haal. In sulke gevalle sal die brein beskadig word as die voorval te lank duur, of as 'n reeks aanvalle voorkom. * Gedurende die aanval word 'n oormaat neurotransmitters in die brein vrygestel, wat die brein kan beskadig. == Risikofaktore en behandeling == Riskante gedrag kan soms aanvalle uitlok. Sulke risikofaktore sluit in: * [[Stres]] (spanning) * Gebrek aan slaap * Alkohol en ander dwelms Mense wat spanning goed hanteer, wat genoeg slaap, en wat nie te veel drink nie kan die risiko van 'n aanval verminder. Dit help dus om genoeg te rus en gereeld te oefen, wat spanning sal verlig. In baie gevalle kan medikasie of 'n spesiale dieet ook help om aanvalle te voorkom. Chirurgie is soms moontlik as die pasiënt nie op medikasie reageer nie. == Noodhulp == Beskerm die pasiënt sodat hy homself nie beseer nie (verwyder voorwerpe wat beserings kan veroorsaak). Moenie die stuiptrekkings met geweld onderdruk nie, maar dit kan gekontroleer word deur die ledemate liggies vas te hou. 'n Kussing onder die kop kan help om kopbeserings te voorkom. Maak enige stywe klere los, veral rondom die nek. As die pasiënt sy tong byt, kan 'n lepel of stukkie hout sonder geweld tussen die tande geplaas word (rol dit in 'n sakdoek). As die pasiënt braak, moet sy kop eenkant gedraai word sodat hy nie daarin verstik nie. Ná die episode moet die persoon die geleentheid gegee word om te slaap. Moenie die pasiënt direk na die aanval verlaat alvorens hy nie ten volle tot sy sinne gekom het nie. Ontbied 'n ambulans as die aanval langer as vyf minute duur, as dit deur 'n tweede aanval opgevolg word, of as die persoon nie binne 'n paar minute sy bewussyn herwin nie. Onder geen omstandighede mag 'n versterkmiddel toegedien word nie. == Mense met epilepsie == Mense met epilepsie kan normale lewens lei en suksesvol wees. Onthou dat epilepsie nie deur 'n geestesversteuring of verstandelike vertraging veroorsaak word nie. Dit is boonop glad nie aansteeklik nie. In sekere lande mag mense met epilepsie nie 'n motor bestuur nie. Die beperking word meestal opgehef as die persoon vir 'n bepaalde tydperk geen aanvalle gehad het nie. Mense met epilepsie mag veral nie busse, taxi's of vragmotors bestuur nie. Voorbeelde van suksesvolle mense met epilepsie: <gallery> Lêer:Jonty Rhodes.jpg|Die krieketspeler [[Jonty Rhodes]] Lêer:Jacques-Louis David 017.jpg|Die Franse staatsman [[Napoleon Bonaparte]] Lêer:VanGogh 1887 Selbstbildnis.jpg|Die Nederlandse skilder [[Vincent van Gogh]] Lêer:Pius ix.jpg|[[Pous Pius IX]] Lêer:Dostoevsky 1872.jpg|[[Fjodor Dostojefski]] Lêer:Rudi.jpg|Rudi Dutschke, 'n studenteleier Lêer:George Gershwin 1937.jpg|George Gershwin Lêer:Bundesarchiv Bild 183-71043-0003, Wladimir Iljitsch Lenin.jpg|[[Wladimir Lenin]] Lêer:Prince by jimieye.jpg|[[Prince]], musikant </gallery> == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == * {{Commonskat-inlyn|Epilepsy}} {{Mediese bronne | ICD10 = {{ICD10|G|40||g|40}}-{{ICD10|G|41||g|40}} | ICD9 = {{ICD9|345}} | MedlinePlus = 000694 | eMedicineSubj = neuro | eMedicineTopic = 415 | DiseasesDB = 4366 | MeshID = D004827 }} {{Normdata}} [[Kategorie:Neurologiese siektes]] cddwdqeopesro39et9rnbebh7vs1qm0 0 106108 2520769 2473506 2022-08-21T20:43:00Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Akteur | Naam = Woody Allen | Beeld = Woody Allen (2006).jpeg | Beeldbeskrywing = | Beeldonderskrif = Allen in New York, 2006 | Geboortenaam = Allen Stewart Konigsberg | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1935|12|1|df=yes}} | Geboorteplek = [[The Bronx]], [[New York Stad]], [[VSA]] | Nasionaliteit = [[Verenigde State van Amerika]] | Sterftedatum = | Sterfteplek = | Beroep = Draaiboekskrywer, regisseur en akteur | Aktiewe jare = 1950–nou | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = [http://www.woodyallen.com/ woodyallen.com] | imdb = 0000095 | Toekennings = }} '''Woody Allen''' (gebore '''Allen Stewart Konigsberg''' op [[1 Desember]] [[1935]]) is 'n [[Amerika]]anse draaiboekskrywer, regisseur en [[akteur]]. Allen het vier [[Oscar]]s, nege [[Bafta]]- en twee [[Golden Globe]]-pryse oor sy meer as 50 jaar lange loopbaan ontvang. Hy word as een van die mees gerespekteerde rolprentregisseurs van die moderne era beskou.<ref name="filmreference">{{cite web |url=http://www.filmreference.com/film/33/Woody-Allen.html |title=Woody Allen Biography (1935–) |publisher=Filmreference.com |access-date=7 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200402025144/http://www.filmreference.com/film/33/Woody-Allen.html |archive-date=2 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Allen skryf sy eie draaiboeke en hanteer self die regie van sy films, en speel ook in die meeste daarvan. Die meeste van sy prente is [[tragikomedie]]s met 'n droë, dog humoristiese trant, dikwels oor inwoners van New York met verhoudingsprobleme. Hy speel baie keer die rol van 'n verwarde, angstige karakter met gebrekkige [[selfvertroue]].<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Van sy bekendste prente is ''Everything You Always Wanted to Know About Sex'' (1972), ''Annie Hall'' (1977) en ''Match Point'' (2005). Hy ontvang [[Oscar]]s vir die regie en draaiboeke van ''Annie Hall'' (1978),<ref>Beste regisseur en beste oorspronklike draaiboek, [[50ste Oscar-toekenningsaand]]</ref> ''Hannah and Her Sisters'' (1987)<ref>Beste oorspronklike draaiboek, [[59ste Oscar-toekenningsaand]]</ref> en ''Midnight in Paris'' (2012)<ref>Beste oorspronklike draaiboek, [[84ste Oscar-toekenningsaand]]</ref> == Beknopte biografie == [[Lêer:Woody Allen - Take the Money - 1969.JPG|duimnael|links|Allen in ''Take the Money and Run'', 1969.]] Allen Stewart Konigsberg is op [[1 Desember]] [[1935]] in [[The Bronx]] gebore, maar word in [[Brooklyn, New York|Brooklyn]] in [[New York Stad]] groot. Sy ouers was Nettie ('n boekhouer) en Martin Konigsberg ('n graveur en kelner).<ref name="filmreference" /> Sy familie was [[Asjkenasiese Jode]]. Op 17 verander hy sy naam na Heywood Allen. Allen begin op 19-jarige ouderdom draaiboeke vir TV-programme (soos ''The Ed Sullivan Show'' en ''The Tonight Show'') te skryf. In 1961 begin hy om as 'n komediant op te tree. Sy eerste film, ''What's New Pussycat?'', is in 1965 vrygestel. In 1966 skryf hy sy eerste toneelstuk, ''Don't Drink the Water'', wat op [[Broadway (teater)|Broadway]] opgevoer is. Sy fliek, ''Hannah and Her Sisters'', het in 1986 $18 miljoen by die loket verdien. == Filmografie == [[Lêer:Estatua Woody Allen en Oviedo.jpg|duimnael|Beeld van Allen in Oviedo, [[Spanje]].]] [[Lêer:Woody.Allen.band.jpg|duimnael|Allen speel in 'n [[jazz]]-orkes in [[Frankryk]].]] ; Regie * 2020 – ''Rifkin's Festival'' *2019 – ''A Rainy Day in New York'' *2017 – ''Wonder Wheel'' *2016 – ''Café Society'' *2015 – ''Irrational Man'' * 2014 – ''Magic in the Moonlight'' * 2013 – ''Blue Jasmine'' * 2012 – ''To Rome with Love'' * 2011 – ''Midnight in Paris'' * 2010 – ''You Will Meet a Tall Dark Stranger'' * 2009 – ''Whatever Works'' * 2008 – ''Vicky Cristina Barcelona'' * 2007 – ''Cassandra's Dream'' * 2006 – ''Scoop'' * 2005 – ''Match Point'' * 2004 – ''Melinda and Melinda'' * 2003 – ''Anything Else'' * 2002 – ''Hollywood Ending'' * 2001 – ''The Curse of the Jade Scorpion'' * 2000 – ''Picking Up the Pieces'' * 2000 – ''Small Time Crooks'' * 1999 – ''Sweet and Lowdown'' * 1998 – ''The Impostors'' * 1998 – ''Celebrity'' * 1997 – ''Deconstructing Harry'' * 1996 – ''Everyone Says I Love You'' * 1995 – ''Mighty Aphrodite'' * 1994 – ''Bullets Over Broadway'' * 1993 – ''Manhattan Murder Mystery'' * 1992 – ''Husbands and Wives'' * 1992 – ''Shadows and Fog'' * 1990 – ''Alice'' * 1989 – ''Crimes and Misdemeanors'' * 1989 – ''New York Stories'' (segment "Oedipus Wrecks") * 1988 – ''Another Woman'' * 1987 – ''September'' * 1987 – ''Radio Days'' * 1986 – ''Hannah and Her Sisters'' * 1985 – ''The Purple Rose of Cairo'' * 1984 – ''Broadway Danny Rose'' * 1983 – ''Zelig'' * 1982 – ''A Midsummer Night's Sex Comedy'' * 1980 – ''Stardust Memories'' * 1979 – ''Manhattan'' * 1978 – ''Interiors'' * 1977 – ''Annie Hall'' * 1975 – ''Love and Death'' * 1973 – ''Sleeper'' * 1972 – ''Everything You Always Wanted to Know About Sex* (*But Were Afraid to Ask)'' * 1971 – ''Bananas'' * 1969 – ''Take the Money and Run'' * 1966 – ''What's Up, Tiger Lily?'' ; Slegs as akteur * 2013 – ''Fading Gigolo'' * 1991 – ''Scenes from a Mall'' * 1987 – ''King Lear'' * 1976 – ''The Front'' * 1972 – ''Play It Again, Sam'' * 1967 – ''Casino Royale'' * 1965 – ''What's New Pussycat?'' == Kortverhale == * ''Getting Even'' (1971), ISBN 0-394-47348-5 * ''Without Feathers'' (1975), ISBN 0-394-49743-0 * ''Side Effects'' (1980), ISBN 0-394-51104-2 * ''Mere Anarchy'' (2007), ISBN 978-1-4000-6641-4 == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == * {{IMDb naam|id=0000095}} * {{Commonskat-inlyn|Woody Allen}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Allen, Woody}} [[Kategorie:Amerikaanse draaiboekskrywers]] [[Kategorie:Amerikaanse Jode]] [[Kategorie:Amerikaanse komediante]] [[Kategorie:Amerikaanse rolprentregisseurs]] [[Kategorie:Amerikaanse rolprentvervaardigers]] [[Kategorie:Geboortes in 1935]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 63xzzzf8yk2yza97x7gm4fb4g70k4fa 0 107683 2520787 2513751 2022-08-21T22:01:37Z 105.92.40.95 wikitext text/x-wiki : ''Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien [[Kopties]].'' {{Etniese groep | beeld = [[Lêer:Coptic monks.jpg|300px]] | onderskrif = 'n Groep Koptiese monnike tussen 1898 en 1914. | groep = Kopte | bevolking = ca. 10–12 miljoen<ref name="Montreal Gazette">{{en}} {{cite news|title=Coptic Orthodox Christmas to be low-key – Tight security: On alert after bombing in Egypt|url=http://www.montrealgazette.com/life/Montreal+Coptic+Orthodox+Christmas/4054183/story.html|accessdate=5 Januarie 2011|newspaper=Montreal Gazette|date=4 Januarie 2011|archive-date=26 Desember 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226020758/http://www.montrealgazette.com/life/Montreal+Coptic+Orthodox+Christmas/4054183/story.html|url-status=dead}}</ref> | plek = {{vlagland|Egipte}} 5–8 miljoen<ref>{{cite news |title=Egyptian Coptic protesters freed |newspaper=[[BBC]] |date=22 Desember 2004 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4117831.stm |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200502145354/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4117831.stm |archive-date=2 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/eg.html |title=Egypt |work=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |access-date=27 Augustus 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200518171533/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/eg.html |archive-date=18 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name=washingtoninstitute>{{cite web |url=http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2386 |title=The Copts and Their Political Implications in Egypt |author=Khairi Abaza and Mark Nakhla |date=25 Oktober 2005 |publisher=The Washington Institute |access-date=27 Augustus 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190430150511/https://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php%3FCID%3D2386 |archive-date=30 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.unitedcopts.org/index.php?option=com_content&task=view&id=3073&Itemid=71 |title=? |author= |date=29 Oktober 2008 |work= |publisher=United Copts of Great Britain |accessdate=27 Augustus 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.alarabiya.net/articles/2008/08/28/55639.html |title=? |publisher=العربية.نت |access-date=27 Augustus 2010 |language=ar |archive-url=https://web.archive.org/web/20200515072656/https://www.alarabiya.net/articles/2008/08/28/55639.html |archive-date=15 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name=washingtoninstitute /><br /> {{vlagland|Soedan}} 500&nbsp;000<ref>{{cite web |url=http://www.unhcr.org/refworld/docid/49749ca6c.html |title=Sudan : Copts |publisher=Minority Rights Group International, World Directory of Minorities and Indigenous Peoples |date=2008 |access-date=21 Februarie 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20121017041633/http://www.unhcr.org/refworld/docid/49749ca6c.html |archive-date=17 Oktober 2012 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Libië}} ≈60&nbsp;000<ref>{{cite web |url=http://i-cias.com/e.o/coptic_c.htm |title=Coptic Church – LookLex Encyclopaedia |author=Tore Kjeilen |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181014203951/http://i-cias.com/e.o/coptic_c.htm |archive-date=14 Oktober 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Verenigde State}} 200&nbsp;000–1 miljoen<ref>{{en}} [http://factfinder.census.gov/servlet/DTTable?_bm=y&-geo_id=01000US&-ds_name=ACS_2009_1YR_G00_&-_lang=en&-mt_name=ACS_2009_1YR_G2000_B04003&-format=&-CONTEXT=dt 2009 American Community Survey] {{Webarchive|url=https://archive.today/20200212214226/http://factfinder.census.gov/servlet/DTTable?_bm=y&-geo_id=01000US&-ds_name=ACS_2009_1YR_G00_&-_lang=en&-mt_name=ACS_2009_1YR_G2000_B04003&-format=&-CONTEXT=dt |date=12 Februarie 2020 }}, U.S. Census Bureau "All Egyptians including Copts 197,160"</ref><ref>{{cite web |url=http://www.copticcu.com/WhyCCU.html |title=Why CCU? |access-date=21 Junie 2009 |publisher=Coptic Credit Union |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200515225119/http://www.copticcu.com/WhyCCU.html |archive-date=15 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|url=http://sce.uhcl.edu/akladios/Magdy%20Akladios%20Website/Links%20For%20Church/Copticsflocktowelcome.doc|title=Coptics flock to welcome 'Baba' at Pittsburgh airport|accessdate=21 Junie 2009|publisher=Pittsburgh Tribune (2007)}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|url=http://www3.jsonline.com/story/index.aspx?id=373326|title=State's first Coptic Orthodox church is a vessel of faith|accessdate=21 Junie 2009|publisher=JS Online (2005)|archive-date=21 Augustus 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110821115518/http://www3.jsonline.com/story/index.aspx?id=373326|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.copts.com/english/CoptsDiaspora.aspx |title=Coptic Diaspora |access-date=21 Junie 2009 |publisher=US-Copts Association (2007) |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190709132201/https://www.copts.com/english/CoptsDiaspora.aspx/ |archive-date=9 Julie 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Kanada}} ≈200&nbsp;000<ref name="Montreal Gazette" /><ref name="elaph.com">{{en}} [http://www.elaph.com/Web/news/2011/1/622635.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110107131052/http://www.elaph.com/Web/news/2011/1/622635.html |date= 7 Januarie 2011 }}</ref><ref>{{en}} [http://www.canadafreepress.com/index.php/article/3704 Canada Free Press: According to the Canadian Coptic Association, there are approximately 50,000 Orthodox Copts in Canada.]</ref><br /> {{vlagland|Australië}} ≈75&nbsp;000<ref>{{cite web |url=http://www.parliament.nsw.gov.au/prod/parlment/hansart.nsf/V3Key/LC20031112040 |publisher=Parliament of NSW – Legislative Council |date=12 November 2003 |title=Page: 4772: – Coptic Orthodox Church (NSW) Property Trust Amendment Bill |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303220814/http://www.parliament.nsw.gov.au/prod/parlment/hansart.nsf/V3Key/LC20031112040 |archive-date=3 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} [http://www.coptic.org.au/modules/diocese_bodies The Coptic Orthodox Diocese of Sydney & its Affiliated Regions – Under the Guidance of His Grace Bishop Daniel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111123012223/http://www.coptic.org.au/modules/diocese_bodies/ |date=23 November 2011 }}</ref><br /> {{vlagland|Koeweit}} 65&nbsp;000<ref>{{cite web |url=http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2005/51603.htm |title=Kuwait |publisher=State.gov |date=8 November 2005 |access-date=18 November 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120121021949/http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2005/51603.htm |archive-date=21 Januarie 2012 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref><br /> {{vlagland|Italië}} ≈30&nbsp;000<ref>{{cite web |url=http://www.cesnur.org/religioni_italia/o/ortodossia_16.htm |title=Le religioni in Italia: La Chiesa copta |language=it |archive-url=https://web.archive.org/web/20200515041926/https://www.cesnur.org/religioni_italia/o/ortodossia_16.htm |archive-date=15 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} 25&nbsp;000–30&nbsp;000<ref>{{en}} [http://www.middlekilleavy.com/index.php?artid=2631&option=com_cifeed&task=newsarticle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090121192147/http://www.middlekilleavy.com/index.php?artid=2631&option=com_cifeed&task=newsarticle |date=21 Januarie 2009 }}</ref><ref>{{en}} [http://www.adherents.com/Na/Na_86.html British Orthodox Church (1999 figures)] {{Webarchive|url=https://wayback.archive-it.org/all/20090521225825/http://www.adherents.com/Na/Na_86.html |date=21 Mei 2009 }}</ref><br /> {{vlagland|Suid-Afrika}} 15&nbsp;000+<ref name="Come Across And Help Us Book 2">{{en}} [http://www.copticafrica.org/bookcomehelp3.htm Come Across And Help Us Book 2] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081008090221/http://www.copticafrica.org/bookcomehelp3.htm |date= 8 Oktober 2008 }}</ref><ref name="CopticMission">{{en}} [http://www.copticmission.org/copticmission CopticMission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110131014720/http://www.copticmission.org/copticmission |date=31 Januarie 2011 }}</ref><br /> {{vlagland|Verenigde Arabiese Emirate}} ≈10&nbsp;000<ref>{{cite news |url=http://www.bbc.com/news/magazine-33480115 |title=Free to pray – but don't try to convert anyone |work=BBC |first=Matthew |last=Teller |date=12 Julie 2015 |access-date=12 Julie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191028074610/https://www.bbc.com/news/magazine-33480115 |archive-date=28 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Jordanië}} 8&nbsp;000+<ref>{{cite web |url=http://www.jordanembassyus.org/06032005001.htm |title=King commends Coptic Church's role in promoting coexistence |publisher=Jordanembassyus.org |date=3 Junie 2005 |access-date=18 November 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210192549/http://www.jordanembassyus.org/06032005001.htm |archive-date=10 Februarie 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Kenia}} 8&nbsp;000+<ref name="Come Across And Help Us Book 2" /><ref name="CopticMission" /><br /> {{vlagland|Libanon}} 3&nbsp;000–4&nbsp;000<ref>{{cite news |url=http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2012/nea/208400.htm |title=Lebanon: Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor – 2012 Report on International Religious Freedom |agency=U.S. Department of State |date=20 Mei 2013 |access-date=6 Desember 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190330013723/https://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2012/nea/208400.htm |archive-date=30 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br /> {{vlagland|Duitsland}} 3&nbsp;000<ref>{{en}} [http://www.adherents.com/adhloc/Wh_112.html Adherents.com: By Location] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20000818083909/http://www.adherents.com/adhloc/Wh_112.html |date=18 Augustus 2000 }}</ref><br /> {{vlagland|Oostenryk}} 2&nbsp;000<ref>{{en}} [http://www.hrwf.net/religiousfreedom/news/2004PDF/Austria_2004.pdf Austria 2004] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070614212516/http://www.hrwf.net/religiousfreedom/news/2004PDF/Austria_2004.pdf |date=14 Junie 2007 }} Religious Freedom news</ref><br /> {{vlagland|Switserland}} 1&nbsp;000<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.swissinfo.org/eng/swissinfo.html?siteSect=105&sid=5090250 |title=Orthodox Copts open church in Switzerland |publisher=Swissinfo.org |date=17 Julie 2004 |accessdate=18 November 2011 |archive-date=21 Januarie 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090121194918/http://www.swissinfo.org/eng/swissinfo.html?siteSect=105&sid=5090250 |url-status=dead }}</ref><br /> {{vlagland|Frankryk}} 1&nbsp;000<br /> {{vlagland|Nieu-Seeland}} 1&nbsp;000<br /> {{vlagland|Nederland}} 1&nbsp;000<br /> {{vlagland|Tunisië}} 1&nbsp;000<br /> {{vlagland|Algerië}} 1&nbsp;000<br /> {{vlagland|Marokko}} 1&nbsp;000 | taal = Gepraat (Egipte, Soedan, Libië): [[Arabies]]<br /> Liturgies: [[Kopties]] (byna-uitgesterf, maar in die proses van herlewing)<br /> Diaspora: [[Engels]] en baie ander tale | geloof = [[Kopties-Ortodokse Kerk van Alexandrië|Kopties-Ortodokse Kerk]] • [[Kopties-Katolieke Kerk]] • [[Protestantisme]] | verwante = Ander [[Semitiese taalfamilie|Semitiese]] en [[Afro-Asiatiese tale|Afro-Asiatiese volke]] • [[Egiptenare]] en [[Nubiërs]] }} Die '''Kopte''' ([[Kopties]]: ⲚⲓⲢⲉⲙ̀ⲛⲭⲏⲙⲓ ̀ⲛ̀Ⲭⲣⲏⲥⲧⲓ̀ⲁⲛⲟⲥ) is 'n [[etniese groep|etnies-godsdienstige groep]] inheems aan beide [[Noord-Afrika]] en die [[Midde-Ooste]], hoofsaaklik in [[Egipte]], waar hulle die grootste [[Christendom|Christelike]] minderheid en 10% van dié land se bevolking vorm. Daarbenewens vorm Kopte die grootste Christelike minderheid in beide [[Soedan]] (1%) en [[Libië]] (1%). [[Lêer:Coptic cross.svg|duimnael|links|Die Koptiese kruis]] Die naam van die Kopte is afgelei van die [[Grieks]]e naam vir Egiptenaars (Αἰγύπτιος ''Aigýptios'') en verwys veral ná aanhangers van die [[Kopties-Ortodokse Kerk van Alexandrië|Kopties-Ortodokse Kerk]]. In die [[Romeinse Ryk|Romeinse]], [[Bisantynse Ryk|Bisantynse]] en die vroeë [[Islam]]itiese tydperk in Egipte is die term apart van godsdienstelike betekenisse gebruik en het ná die bevolking van beide [[Alexandrië]] en Egipte verwys. Die taal van die Kopte, Kopties, het in die 3de eeu n.C. uit [[Egipties]] ontstaan en het as gevolg van die toenemende gebruik van [[Arabies]] byna uitgesterf. Tans word Kopties hoofsaaklik as liturgiese taal gebruik en is in proses van herlewing. In Egipte, Soedan en Libië praat Kopte in hul alledaagse lewe veral [[Arabies]] en in die [[diaspora]] [[Engels]] en ander tale. As gevolg van spanninge met die Islamitiese meerderheid en Egipte se ekonomiese afswaai het tussen 1 en 2 miljoen Kopte in lande soos [[Australië]], [[Kanada]], [[Nieu-Seeland]], die [[Verenigde Koninkryk]], die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] asook in verskeie lande van [[Afrika]], [[Asië]] en [[Europa]] gevestig. In [[Suid-Afrika]] het sowat 15&nbsp;000 Kopte gevestig, veral in groot stede soos [[Johannesburg]], [[Durban]], [[Kaapstad]] en [[Pretoria]]. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn|Copts}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Copt|title=Copt|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=18 Augustus 2019}} {{Normdata}} [[Kategorie:Christendom in Egipte]] [[Kategorie:Etniese groepe in Asië]] [[Kategorie:Etniese groepe in Egipte]] [[Kategorie:Etniese groepe in Europa]] [[Kategorie:Etniese groepe in Libië]] [[Kategorie:Etniese groepe in Noord-Amerika]] [[Kategorie:Etniese groepe in Oseanië]] [[Kategorie:Etniese groepe in Soedan]] [[Kategorie:Inheemse volke van Afrika]] 706zebq6y1sdhifn9rla2nifenhn37w 0 112248 2520712 2514295 2022-08-21T15:54:39Z 102.217.176.22 wikitext text/x-wiki Hierdie artikel is 'n bespreking van verskillende soorte '''tradisionele [[Letterkunde|literatuur]]'''. Daar word gefokus op tradisionele literatuur as kernletterkunde vir die multi-kulturele klaskamer sowel as mondelinge en orale letterkunde.Ek is in die graad 5 come and help me Verder is die soorte verhale wat behandel word fantasie, volksverhale (soos sprokies), [[mite]]s, legendes, fabels, sages, diereverhale, bedrieërverhale en verhale met [[ekologie]]se perspektief. Uiteindelik word gekyk na die funksies van volksverhale. == Inleiding == === Kernletterkunde vir die multi-kulturele klaskamer === In 'n veelvolkige land soos Suid-Afrika behoort harmonie tussen die verskillende bevolkingsgroepe nagestreef te word. Een metode om harmonie te bereik, is om die hedendaagse kind voor te berei dat hy in harmonie met sy landgenote sal wil saamleef en kulturele sensitiwiteit te ontwikkel. Hierin het die opvoeder 'n besondere taak, en die onderrig van 'n kernliteratuur kan nuttig in beide die Afrikaans Huistaal- en die Afrikaans Eerste Addisionele Taalklaskamer aangewend word. Met kernliteratuur word bedoel daardie aktiwiteite en ervarings van menswees wat gedeel word deur al die mense in 'n gemeenskap, en wat dieselfde is vir alle volke, taalgroepe, godsdienstige oortuigings, geslagte en stande. Dit sluit in ervarings van die mens wat spreek van sy basiese behoeftes, die vermoë om te groei, te voel, te kommunikeer, die werklikheid deur sy verstand te beheers en om 'n geestelike dimensie te beleef. Kortom: 'n kernliteratuur kom uit 'n kernkultuur. Dit sluit uit spesifieke geloofsoortuigings, spesifieke voorkeure en vooroordele, voorregte en ongelykheid – met ander woorde: daardie dinge wat die omgewing toegevoeg het aan die mens se bestaan. Sommige skrywers noem dit dié dinge wat alle mense gemeen het en wat kom uit die kollektiewe menslike onderbewuste. 'n Kernliteratuur sal dus die verwoording wees van hierdie dinge wat inherent aan die mens as spesie is. Die tipe literatuur wat hierdie inherente deel van menswees verwoord, is volksverhale en veral volksprokies. Die luister daarna of die lees daarvan is een van die min plekke waar alle mense mekaar kan ontmoet en hulle humaniteit realiseer. === Mondelinge / orale letterkunde === Baie van die verhale in ons Afrika-volksverhaalskat en volkskuns het mondelinge oorsprong – dit is van geslag tot geslag oorvertel. Orale kulture het mooi en ryk mondelinge uivoerings van hoë estetiese waarde geproduseer. Ongelukkig het baie van die waarde daarvan verlore gegaan met die opteken daarvan, omdat die ontwikkeling van [[wetenskap]], [[geskiedenis]], [[filosofie]], ander [[kuns]]te, taalwetenskap en die begrip van geskrewe letterkunde daarmee ingemeng het. In enige mondelinge kultuur is die gehoor baie belangrik – daar moet iemand wees om na die stories te luister. Daarom word die orale voordragkunstenaar beïnvloed deur die teenwoordigheid van die gehoor en hy/sy ekploiteer hierdie teenwoordigheid. By tye betrek hy/sy die luisteraars direk deur openings-formules wat die gehoor se belangstelling en aandag stimuleer. In baie gevalle word van die gehoor verwag om deel te neem in die liedere of refreine in die verhale. == Fantasieverhale == === Definisie === In voor-Christelike tye was mense al bewus van die bestaan van fantasie. En hulle was nie net intuïtief daarvan bewus nie – hulle het 'n woord gehad om die verskynsel te beskryf. Die woord fantasie is afgelei van die Latynse phantasticus, en dit gaan selfs nog verder terug na 'n Griekse woord wat beteken: dit wat sigbaar gemaak word. Fabels en mites het reeds in die vroeë Griekse tyd hul beslag gekry – verhale oor groothede wat nie sintuiglik of wetenskaplik fundeerbaar is nie en as fantasie omskryf kan word. === Kenmerke === 'n Wanbegrip van die ware aard van die fantasieverhaal kom by baie mense voor. Daar bestaan die wanopvatting by mense dat enigiets in die fantasieverhaal moontlik is. Dit kan onlogies wees, inkonsekwent, en die aard van die fantasiekarakters kan so onbeperk wees as wat die verbeelding van die skrywer toelaat. As dit die geval was, dan sou die fantasieverhaal vir die leser geen betekenis gehad het nie. Elemente uit die sigbare werklikheid word (dikwels humoristies) verander in die droom wat terselfdertyd fantasie is – grense word opgehef en nuwe vryhede word geskep. Daarna kan die mens sinvol terugkeer na die realiteit – nadat die lewenswaarhede deur middel van fantasie verhelder en probleme van die lewe opgelos is. 1. Enige woordskepper neem die '''''primêre werklikheid as afspringplek en omskep dit met behulp van verbeelding of fantasie'''''. Die primêre wêreld bly die verwysingsraamwerk, en alles waarmee die woordskepper omgaan, het uiteindelik weer daarmee te doen. Maar binne hierdie raamwerk word geskep: wesens wat nog nooit bestaan het nie, gebeurtenisse wat nie kan gebeur nie, met kreature wat die woordskepper self vir die eerste keer laat leef. Die sigbare, sintuiglike en wetenskaplik meetbare werklikhede kan nie al wees waaruit die skepping saamgestel is nie. Dis te min. Dit sluit die menslike gees met alles wat dit behels en wat sigbaar gemaak kan word, in. Fantasie gaan dus om die mens self, al is dit net 'n sekondêre werklikheid wat geskep word om verligting te ervaar, om verheldering en insig te gee as gevolg van distansiëring wat plaasvind. Die fantasie moet met die werklikheid ooreenstem, dit wil sê dit moet aanvaarbaar, logies, konsekwent en moontlik wees. Die skeidslyn tussen werklikheid en fantasie is baie dun. Die mens is 'n wese met geestelike vermoëns en daarom is sy verbeeldingswêreld 'n werklikheid. Dit vorm 'n wesenlike deel van sy lewe waarsonder hy nie ten volle mens kan wees nie. Daar kan dus gepraat word van die reële werklikheid en 'n fantasiewerklikheid. Dit is belangrik om te onthou dat albei werklik-hede is. Vir die kind is daar dikwels 'n vaer onderskeid tussen die twee werklikhede as wat daar vir volwassenes is. Dit is verder belangrik om te besef dat die fantasie gedurig deur die mens getoets word aan die reële werklikheid. Vrae soos: Is dit waar? Het dit werklik gebeur? Is daar iets soos 'n … ? kom spontaan voor by veral kinders wat fantasieverhale lees. Dit is juis omdat sulke vrae gevra word, dat hierdie toetsing plaas-vind en dat dit nodig is dat die fantasieverhaal die nodige beperkinge moet hê. 2. Die tweede element van fantasie is '''''drome en die skakeling daarvan met die onderbewuste'''''. Die mens se drange en begeertes en ook pogings om probleemoplossings te vind, word uit die bewuste oorgeplaas na die onderbewuste en deur drome simbolies uitgesorteer. Daar is ook trekke van die absurde en surrealisme wat 'n nagmerriekwaliteit het en nie van fantasie losgemaak kan word nie. Hier is kreatiwiteit en oorspronklikheid van belang. Oorspronklikheid is 'n belangrike vereiste. In die fantasieverhaal gaan dit om die verbeeldingswêreld en dus is dit nie aan die stereotiepe gebonde nie. Oorspronklikheid by die outeur stimuleer weer die verbeelding van die leser. Daar moet beklemtoon word dat met oorspronklikheid nie bedoel word dat die tradisionele fantasiefigure soos kabouters, hekse en towenaars nie meer in verhale mag voorkom nie. Wat wel belangrik is, is dat hulle deur die outeur op 'n oorspronklike, nuwe wyse gehanteer moet word. Die outeur van 'n geslaagde fantasieverhaal doen dit só dat die kind met nuwe oë na die fantasiekarakter kyk en sodoende geprikkel word deur die andersheid daarvan. 3. 'n Element wat algemeen aanvaar word as onlosmaaklike bestanddeel van fantasie is '''''[[towery]], die toweragtige of magiese'''''. As mag is dit onpersoonlik, maar dit word in werking gestel (uitgebeeld) deur 'n karakter – met goeie of slegte gevolge vir die held/heldin. Towery vorm dikwels die fokuspunt in 'n fantasieverhaal: daardeur word die positiewe in staat gestel om te oorwin, of die goeie karakter moet daarteen veg om die uiteindelike wenner te wees. As die rol daarvan uitgespeel is, kan die verhaal terugkeer na die primêre werklikheid en die storie kan eindig. Toorkrag is onderworpe aan streng wetmatighede en kan alleen plaasvind binne die woordwerklikheid wat geskep word. Slegs een karakter het byvoorbeeld die mag om te toor en kan dit net onder bepaalde omstandighede doen. Of dit is 'n gawe wat eenmalig, of moontlik drie keer aan die karakter toegesê word. Die getal drie is in die letterkunde altyd betekenisvol/simbolies en in 'n fantasieverhaal speel dit dikwels 'n magiese rol. 'n Belangrikele element wat na vore kom in towery, is die spel met die onmoontlike, waar andersheid uitgedruk word deur die breek van aanvaarde grense van die realiteit d.m.v. metafore en simbole. 4. '''''Taalgebruik''''' is die instrument waarmee die woordkunswerk geskep word. Daarom skuil daar '''''poëtiese krag''''' in fantasie. Elke effektiewe en selfs evokatiewe woord help mee om 'n nuwe wêreld voort te bring waarin magiese vryheid en toweragtige grense harmonies gekombineer word. '''''Inkantasies''''' kom dikwels voor en kan terselfdertyd as motief 'n fantasieverhaal tot eenheid bind. Dit kan ook saamhang met 'n toor-element: om towerkrag in werking te stel, moet sekere woorde of 'n rympie byvoorbeeld presies nagesê of gesing word. Ook ''retoriese vrae of beskrywings'' wat kort-kort opnuut voorkom kan 'n sterk rol speel in 'n verhaal en indruk maak op die hoorder/leser. Die herhaling van woorde aksentueer die mag van die woord. 5. '''''Karakters in fantasieverhale word nie baie genuanseerd en vol geteken nie''''', omdat dit nie eerstens om húlle gaan nie. Sowel karakters as gebeure illustreer 'n dieper waarheid of lewensiening wat op onderbewuste vlak aan die leser/hoorder deurgegee word. Tog is hulle nie blote figurante wat vlak en vervelig is nie. Veral die hoofkarakter moet oortuig en duidelike skakels hê met die primêre wêreld – of dit nou 'n mens met of sonder een of meer fantasie-eienskappe is, of 'n volledige fantasie-personasie of dalk 'n dier. Wat noodsaaklik is, is dat die karaktertrekke funksioneel moet wees ten opsigte van die geheel – dit moet 'n doel hê, al is dit net om humor te bewerkstellig of te bewys dat logiese menswerklikheid opgehef kán word. 'n Volledig fantasiematige karakter kan lyk soos hy wil en op enige wyse optree – en tog is hy ook gebonde aan inherente wetmatighede. Daar moet konsekwensie en oortuigingskrag wees in wat hy doen. Ook moet daar assosiasies wees met die mens, omdat die verhaal vir volwassenes of kinders bedoel is. Karakters in fantasieë ontwikkel min, hoewel daar uitsonderings is. Daar kom gewoonlik tog verheldering of verdieping van insig – al is dit nooit 'n vereiste nie. Dit moet egter altyd oortuigend wees en nie dwangmatig nie. 6. '''''Vertellerperspektiewe''''' word in die geslaagde fantasieverhaal gegee om '''''universele waarde''s''' in die regte lig te stel. In die reële werklikheid is daar nie net uiterstes nie. Daar is talle tussenstadia en die skeidslyne tussen die stadia is ook baie vaag. In die fantasie-werklikheid val die klem meer op absolute waardes sodat daar veel minder tussenstadia bestaan. Die fantasiekarakters verteenwoordig in die eerste plek hierdie absolute waardes. 'n Lelike feetjie en 'n mooi heks is ondenkbaar omdat elkeen juis 'n verteenwoordiger van die teenoorgestelde waarde is. Waar dit egter wel voorkom (soos by Liewe Heksie) dien die teenstellende eienskap juis om die normale eienskap te beklemtoon. Die andersheid van die een lê die klem op die eendersheid van die ander. ln die tweede plek gee ook die handeling perspektief. Die handeling of gebeure word in die fantasieverhaal gereduseer tot die essensiële. Dit wat goed of sleg en mooi of lelik is, vind ook uiting in die handeling en word daardeur beklemtoon. Die '''''oogpunt / perspektief''''' waaruit vertel word, is baie belangrik in 'n fantasieverhaal. 'n Duidelik volwasse verteller kan 'n blik op gebeure gee sodat die leser of luisteraar bewus is van 'n volwassene se simpatieke meelewing en instemming met wat daar gebeur – maar dit nooit neerbuigend of prekerig/moralisties gedoen word nie. Ook waar daar 'n vermenging is van die werklikheid en verbeelding, moet die een werklikheid nie as minderwaardig of meerderwaardig ten opsigte van ander uitgebeeld word nie. Die twee elemente moet saamwerk en mekaar aanvul en die oorskakeling moet fyn en subtiel wees sodat dit inmekaar verweef is. * 'n Oortuigende voorstelling van ''fantasieruimte'' is nodig, of dit nou deur 'n verteller of 'n karakter beleef of waargeneem word. As 'n klein figuurtjie optree (soos 'n dwergie), moet alle voorwerpe groter as lewensgroot voorgestel word om 'n oortuigende indruk te maak. * Ook die ''tyd'' moet andersoortig deur die karakters belewe word as die skrywer/verteller wel die intensie het dat fantasie die realistiese tyd moet aantas. Dit word deur die oordra van karakters se belewing bewerkstellig. Tyd kan ook opgehef word, in dié sin dat karakters hoegenaamd nie bewus is van die verbygaan of stilstaan van ure nie. Dit pas by die kind – en dus by sy fantasiebelewing – as 'n tydlose hede betrek word. * Die gebeure wat in 'n fantasieverhaal afspeel, kon totaal wegbeweeg na 'n vreemde wêreld, of dit kan in die realiteit begin en selfs eindig – met 'n duidelike inspeling van fantasie in die middelgedeelte. Dit is ook moontlik dat episodes mekaar opvolg in 'n steeds kenbare werklikheid. Tog word iets deurgegee in 'n sogenaamde toevalligheid van gebeure, deur 'n magiese sfeer of deur die toweragtige inset wat 'n leser/luisteraar bewus hou van die mens se wens na “anders en meer” as die primêre werklikheid. Fantasie kan ook gepaard gaan met angs; gebeure kan dus skrikwekkend wees. Dit is egter nooit 'n uitsiglose angservaring nie: die erns bly speels en selfs deurlig met humor. Gebeure volg mekaar gewoonlik chronologies op. In die Afrika-fantasieverhale is daar egter dikwels 'n sikliese tydsopvolging moontlik. Geen aandag word gegee aan onnodige detail of newe-temas nie, sodat 'n hegte samehang kenmerkend is. 7. 'n '''''Hegte konstruksie''''' is 'n kenmerk van die geslaagde fantasieverhaal. Indien die nodige beperkinge nie op die fantasieverhaal geplaas word nie, sou die verloop van die gebeure uitgerek en heelwat meer as die essensiële besonderhede toegevoeg kan word. Dit sou dan kon lei tot 'n losse konstruksie. Die fantasieverhaal, soos enige ander verhaal, vorm ’n hegte eenheid wat alles bevat wat dit moet bevat, maar ook niks meer nie. === Voorbeelde === * ''Soek-soek op soek'' en ''O, om te fluit'' ([[Elsabe Steenberg]]) * ''Dwergplaneet'' (Pieter Steen) * ''Blou vier, groen vier'' (Ilse Steenberg) * ''Die pikkewouters van Amper-Stamperland'' ([[Hester Heese]]) * ''Pegasus'' (Helene Hugo) * ''Liewe Heksie''-stories ([[Verna Vels]]) * ''Belladonna Primadonna'' en ''Wolfgang Amadeus Muis'' (Philip de Vos) == Volksverhale == Volksverhale word gewoonlik vertel deur oumas in die aande om die vuur, of partykeer buite in die maanlig op warm somersaande. Dit word meer opgevoer as vertel. Die ouma of ander vertellers gebruik gebare, mimiek, dramatiese handelinge, liedere, stemtoon, spraakritme, ens. wat die gehoor meer betrek as blote vertellings. Volksverhale kan gedefinieer word as "prose narrative which are regarded as fiction. They are not considered as dogma or history, they may or may nog have happened and are not to be taken seriously."<ref>Bascom, W. 1965. Forms of Folklore Prose Narratives. ''Journal of American Folklore,'' 78:307.</ref> === Tradisionele volksprokies === ==== Definisie ==== Die tradisionele sprokie is wêreldwyd van die bekendste kinderlektuur. Dit is nie aan tyd of plek gebonde nie en daarom universeel aanvaarbaar. Dit neem 'n heel besondere plek in die lektuur van die kind in en kan ook bestempel word as lektuur met besliste moontlikhede om te beïnvloed. Die redes hiervoor moet gesoek word in die aard van die sprokie. Slegs wanneer 'n opvoeder bewus geword het van die kenmerke van die sprokie, kon hy dit na waarde skat. Die tradisionele sprokie is 'n vorm van die volksverhaal wat aanvanklik mondeling oorgelewer is. Die oorsprong van tradisionele sprokies kan nie meer vasgestel word nie. Sprokies het waarskynlik vroeg, kort na die ontstaan van die mens, vorm begin aanneem. Die meeste sprokies is oud en kom wêreldwyd voor. Dit is dus vanselfsprekend dat daar verskillende variante aangetref sal word. Dit gebeur ook dat dieselfde gebeure in verskillende sprokies voorkom. Die moontlikheid bestaan dus dat dit of 'n gemeenskaplike oorsprong het en dus uit dieselfde oervorm ontwikkel het, of dat daar sterk wedersydse beïnvloeding moes plaasgevind het. 'n Voorbeeld hiervan is Rooikappie en die wolf en Die wolf en die sewe bokkies. In albei gevalle lê die wolf teen die einde en slaap, sy maag word oopgesny en diè wat hy ingesluk het, word bevry, waarna sy maag vol klippe gepak en toegewerk word. Sprokies kan soos volg gedefinieer word: "Sprokies is fantastiese volksverhale, heeltemal vry van beperkings van persoon, plek of tyd, wat slegs bedoel is om lewensvreugde of genot te verskaf. Constantine Georgiou definieer hierdie element as volg: "The story satisfyingly entertains with the drama, romance, fun and fantasy that are characteristic of the finest fairy tales. This is the heart of the fairy story, and it may be described as its essential distinction-aesthetic value." <ref>Hatting, S.C. 1950. ''Sprokiesvorsing – met spesiale toepassing op die Afrikaanse Volksverhale''. Johannesburg: Witwatersrandse Universiteitspers.</ref> Hattingh beskou die sprokie as die oerbron van ons moderne letterkunde. Die vorm van die sprokie is eenvoudig en primitief en word bepaal deur die smaak en beperkte ondervinding van 'n ongekunstelde gehoor. (Dink bv hoe populêr sprokies is by die pre-adolessente kind). By die aanhoor van die sprokie word alle klemmende aardse bande en bekommernisse vergeet. 'n Ietwat romantiese definisie van sprokies sou lui dat die sprokie die towerfee van droomland is waarin 'n mens vir 'n kort, maar die gewig van die aarde bande vir 'n kort, geluksalige oomblik nie meer druk nie. ==== Kenmerke ==== * 'n Kenmerk van die tradisionele sprokie wat by kenners verskillende menings uitlok, is die ''simboliek'' daarin. Die mens se gelowe en bygelowe vind uiting in die sprokie. Die figure in die sprokie verpersoonlik goed en kwaad, sodat daar van simboliese betekenis sprake is. Sommige kenners sien in die sprokie soveel simboliese betekenis dat dit insig kan gee in lewensvraagstukke. Maar die ander kant van die saak is dat die kind wat die sprokie hoor of lees gewoonlik nie bewus is van enige dieper betekenis of simboliek nie. Dit sou wel moontlik wees dat hy in sy latere lewe tot so 'n besef kan kom, maar as kind het dit nie vir hom betekenis nie. 'n Voorbeeld hiervan is die kenners wat beweer dat Rooikappie en die wolf sterk seksuele ondertone het. By die ontleding van hierdie sprokie blyk dit 'n aanvaarbare interpretasie te wees, maar die kind ervaar dit nie so nie. Vir hom is en bly dit 'n interessante verhaal, 'n verhaal wat vir hom ander waardes kon bied. * Die '''vorm''' waarin 'n tradisionele sprokie gegiet is, dra veel by tot die populariteit daarvan onder kinders. Dit word naamlik gekenmerk deur 'n baie kompakte vorm. In enige vorm van literatuur is dit noodsaaklik om die essensiële te sê maar ook nie meer as die essensiële nie. 'n Suggestie van dinge wat nie in direkte woorde weergegee word nie, dra soms meer gewig as uitvoerige beskrywings. Die kompaktheid van die sprokie is te danke aan die feit dat dit aanvanklik mondeling oorgedra is. Deur die geslagte heen is dit in die volksmond geslyp totdat net die essensiële oorgebly het. In mondelinge literatuur word op die geheue staatgemaak, en dit wat oorbodig is of nie-essensieël is, word nie noodwendig in 'n mondelinge weergawe oorgedra nie. * As gevolg van sy kompakte vorm het die sprokie 'n ander opvallende kenmerk. Dit laat baie aan die ''leser/luisteraar se verbeelding'' oor. Slegs die noodsaaklikste word gesê en die hoorder (of leser) moet dan sy eie verbeelding gebruik om besonderhede in te vul. Dit pas by die aard van die kind om te fantaseer en sy verbeelding te gebruik. Dit stimuleer hom om skeppend te dink en dit vorm 'n noodsaaklike komponent van sy ontwikkeling. Alle mense het 'n natuurlike drang om te skep, maar by sommige mense is dit sterker as by ander en dit is 'n drang wat kan ontwikkel. Kenmerkend van die tradisionele sprokie, en dit hang ook saam met die kompakte vorm daarvan, is dat '''''die begin''''' van die verhaal dadelik die volgende bepaal: die ''plek, die karakters, die tyd en die situasie'' waaroor dit handel. Vir die kind is dit waardevol om dit van die begin of te weet. Dit verskaf duidelikheid, sodat hy nie daaroor hoef te wonder nie maar sonder enige versuim op die verhaal self kon begin konsentreer. * Die ''slot'' van die sprokie toon ooreenstemming met die begin – dit laat geen twyfel nie. Die slot bring altyd 'n finaliteit en 'n afgerondheid wat by die kind 'n gevoel van tevredenheid laat omdat daar sekerheid is oor wat gebeur het. Die slot is ook altyd gelukkig, met ander woorde, die goeie en die mooie seëvier en dikwels is dit 'n geval van bordjies wat verhang word omdat dit vroeër gelyk het of die slegte die oorhand kry. * Die ''stryd tussen die goeie en die slegte'' word gerepresenteer in uiterstes in die sprokie – goed is baie goed, terwyl sleg baie sleg is. Dit geld vir karakters en hulle optrede. In die daaglikse lewe is daar meestal nie net uiterstes nie, maar in die tradisionele sprokie vervaag alle tussenskakerings. Hierdie kenmerk van die sprokie help die kind om oordele te vorm. Dit is 'n vereenvoudiging van die stryd tussen goed en kwaad. Dit help hom om die goeie te kies. Hy kry hier te doen met absolute waardes. * Die tradisionele sprokie is ryk aan ''dramatiese aksie'' weens die element van ''strydvoering'' in hierdie verhaalvorm. Ook die verhaalkonstruksie toon die tradisionele bou van die spanningsverhaal omdat die spanning oploop tot 'n klimaks met 'n vinnig opvolgende ontknoping daarna. Hierdie bou van die sprokie pas by die kompakte vorm daarvan. * 'n Kenmerk van die tradisionele sprokie wat opvoeders al dikwels baie vrae veroorsaak het, is die element van '''wreedheid'''. Weens die vorm van die sprokie word daar geen doekies omgedraai nie. Koppe word afgekap, mae word oopgesny, iemand word in 'n vuuroond gestop! Sommige mense is van mening dat hierdie wreedhede nadelig op die kind kan inwerk. Dit sou hom dan aanmoedig om wreed op te tree en wreedheid goed te keur. Hierdie gevare bestaan egter nie werklik nie. In al die gevalle is die wreedheid geregverdig. Die wrede uiteinde van 'n karakter is die gevolg van sy dade. Wolf verdien dat sy maag oopgesny word, en dat hy verdrink, want het hy dan nie die wandade gepleeg nie. Die heks kan ook maar in haar eie oond verbrand, want sy het beplan om dit met iemand anders te doen. Buitendien leer die kind 'n lewensles uit die verhaal, naamlik dat die slegte mense vir hulle slegte dade gestraf word. * Die '''''karaktertipes''''' wat in die sprokie verskyn, toon ooreenkoms in uiterlike hoedighede sowel as wat die innerlike betref. As 'n besondere eienskap die karakter kenmerk, word dit onmiddellik genoem omdat dit die intrige sal beïnvloed. Die fisiese eienskappe van die karakters word in die meeste gevalle uiters bondig weergegee sodat die element van suggestie die kind se verbeelding in werking laat tree. Verder is die karakters eendimensioneel, met weinig karakterontwikkeling. In die meeste sprokies dui die titel van die verhaal op die hooffiguur of gee dit 'n blik op die grondgedagte van die verhaal. Dikwels lê daar in die naam iets van die wese van die karakter opgesluit. In sprokies kom meestal ''argetipes'' voor, wat iets van die oerkenmerke, oerbegeertes en oer-worstelinge van menswees en ontwikkeling soos wat dit in die kollektiewe onderbewuste bestaan, verwoord (bv. hoogmoed, nederigheid, verlossing, armoede, rykdom, seksualiteit, ens.) Ook ''stereotipes'' kom in volksprokies voor en stem ooreen met die een-dimensionaliteit van die karakters. Ons kry dikwels die pragtige meisie, of die swakkeling-vader, ook die bose stiefma, die slim broer/held en die tipiese dom/onnosele karakter. * ''Realiteitsvoorwerpe'' is basiese bestanddele van die '''''fantasieruimte''''' van die sprokie. Deur op 'n bekende toon te begin is die bonatuurlike wat gaan volg makliker om te aanvaar. So word ook die primitiewe emosies van vrees en wonder – wat nooit ver van mekaar verwyder is nie – vanuit die bekende werklikheid in werking gestel. Andersins is die ''ruimte- en tydsaanduidings'' vaag. Hierdie onbepaalde milieuskildering prikkel die verbeelding en berei die weg vir 'n situasie waaruit die fantasie gestalte kry. * Ander algemene komponente van die sprokie-opset is die volgende: # ''humor, die absurde'': waar hekse, dwergies en reuse aanwesig is, word die lagspiere geprikkel, omdat hierdie wesens na aan die menslike spesie is en 'n soort robuustheid openbaar # ''misterie'', met feetjies wat verskyn, wat self nie-stoflik en nie-materieel is # ''towerwoorde'' wat 'n towerspel moet verbreek of 'n geheim moet ontsluit # ''goeie deugde'' wat beloon word, soos hoflikheid, bedagsaamheid, goeie maniere, gehoorsaamheid. * Die laaste kenmerk van die tradisionele sprokie wat genoem moet word, is die ''eenvoudige maar sprekende taal''. Die sprokie is 'n volksverhaal en volkskuns. Dit spreek van eenvoud, maar elke woord het seggenskrag en daar is 'n spontane, natuurlike ritme wat getuig dat dit vroeër as mondelingse kuns oorgelewer is. Tipies van die mondelingse vertelkuns, word daar ook dikwels van rym, refreine, raaisels, inkantasies en ander repetisies gebruik gemaak. ==== Voorbeelde ==== * Charles Perrault se sprokies van Moeder Gans: * Rooikappie, * Die skone slaapster in die bos, * Gestewelde Kat, * [[Bloubaard]], * Aspoestertjie, * Klein Duimpie * Arabiese verhale uit [[Duisend-en-een-nag|1001 nagte]]: Scheherezade, Sinbad, Alladin, Alibaba * Grimm se sprokies: Sneeuwitjie, Repelsteeltjie, Die elwe en die skoenmaker, Hansie en Grietjie * [[Hans Christian Andersen|Hans Christiaan Andersen]] se sprokies: Lelike Eendjie, Die klein Meermin, Die Prinses en die ertjie, Die keiser se nuwe klere, Die dapper Bliksoldaatjie * Ander: Slapende Skone, Skoonlief en die Ondier, Gouelokkies ==== Kultuur- en kunssprokies ==== Kunssprokies of moderne sprokies kan toegeskryf word aan 'n spesifieke outeur. Dit toon verskeie ooreenkomste met die tradisionele sprokies. Daar is ook die absolute sin van goed en kwaad, bonatuurlike wesens, sensitiewe en vokatiewe taalgebruik en kompakte en fyn-uitgewerkte konstruksie. Voorbeelde hiervan is die volgende: * [[Oscar Wilde]] se sprokies bv. Die gelukkige prins en Eleanor Farjeon se sprokies in haar versameling * The Little Bookroom is voorbeelde van moderne sprokies, fyn van tekstuur, geslaag in sensitiewe taalgebruik en bekoorlik vir beide ou en jonk, * Ruth Manning-Sanders se The Red King and the White Witch. * In Afrikaans is [[Corlia Fourie]] bekend vir haar kunssprokies, byvoorbeeld Nolito en die wonderwater, en Hlaulu en die Bosdier. ==== Fantasie en sprokies ==== Dit is maklik om die gewone fantasieverhaal te verwar met die volksprokie. 'n Belangrike verskil is dat nuwe fantasieverhale steeds in verskillende tale geskryf word, terwyl bestaande volksprokies in alle lande bly voortleef en die afgelope eeue nie meer aangevul word nie. Sowel die volksprokie as die fantasieverhaal het 'n vinnige, chronologiese gang met klem net op essensiële elemente, terwyl rympies geredelik aangetref word. Daar is 'n oorheersende indruk van dramatiese eenvoud en gewoonlik bring die slot oorwinning van die goeie oor die bose. Ander ooreenkomste is dat die getal drie (soms ook vyf of sewe) 'n belangrike strukturele rol speel en ook magiese implikasies kan hê. Towery kan die verhaal ingrypend beïnvloed en karakters neig na enkellynigheid. In albei gevalle is 'n verteller duidelik aan die woord. 'n Verskil tussen die fantasieverhaal en die volksprokie is dat die verteller by die fantasieverhaal wissel van 'n alwetende verteller tot die belewing van die karakter self. Daarteenoor is die verteller in die volksprokie altyd 'n alwetende, simpatieke volwassene wat die wêreld vir die kind oopmaak. Nog 'n verskil is dat die fantasieverhaal op 'n dieper vlak van betekenis werk met lewenswaarhede wat aan die kind oorgedra word sonder dat hy eksplisiet daarvan bewus is. Deur die verteller of 'n karakter word die leser/luisteraar na onderbewuste bestaansfere geneem. Daarteenoor sak die volksprokie verder deur die lae van die persoonlikheid en spreek die diepste vlakke van hierdie onderbewuste aan – net 'n volwassene kan hom in dié proses begelei. As tydsaanduiding in baie fantasieverhale vaag is, dan is dit in alle volksprokies nóg vaer. Omdat tyd nie duidelik aangedui word nie, word historiese agtergrond ook nie in volksprokies aangetref nie. Kultuurverwysings kom nie voor in die mondeling oorgelewerde verhale nie. Ruimte is in fantasieverhale 'n element wat op 'n groot verskeidenheid wyses geskep word. Maar in die volksprokie is daar 'n vae, maar duidelik aardse ruimte in die begin – daarna word oorgegaan na 'n toweragtige ruimte, of die bestaande omgewing kry 'n towerdimensie by. In die afloop word teruggekeer na 'n gewone ruimte en die toweragtigheid is verby. 'n Volksprokie werk met vasgelegde besonderhede. Daar is gewoonlik 'n kasteel en/of 'n bos. Eersgenoemde dui op die geestelike woning van die kind as heerser oor sy eie lot; laasgenoemde wys op 'n toestand van onsekerheid en soeke. Eers as die karakter(s) weer uit die bos kom, is die oorwinning finaal. Karakters maak nie lukraak in 'n volksprokie hul verskyning nie: argetipes word aangetref wat vaste betekenisse het, sodat hulle tot die diepste vlakke van die onderbewuste kan spreek. Hulle verteenwoordig kwaad (wat die hoofkarakter bedreig) of goed (wat die held/in help – dikwels deur towery). Ook het net die belangrikste karakters in die volksprokie name,en hierdie name is baie algemeen sodat 'n kind hom maklik onbewustelik in die plek van so 'n karakter kan stel. Daarteenoor kan al die karakters in 'n fantasieverhaal name hê volgens die skrywer/verteller se besluit en keuse. In alle opsigte gehoorsaam die volksprokie dus strenger wette en dit het 'n onbuigsamer patroon as die fantasieverhaal. Dit geld ook vir die struktuur as sodanig: in albei gevalle is daar 'n vinnige gang. Terwyl die fantasieverhaal binne perke variasies toelaat, het die volksprokie altyd 'n sikliese struktuur. Dit begin met ewewig in die gewone wêreld, gevolg deur probleme en kragmetings in 'n toweragtige milieu, waarna daar verlossing kom en die balans in die gewone werklikheid herstel word. ==== Interpretasie van sprokies ==== [[Johan Degenaar]] bespreek verskillende interpretasies van 'n sprokie soos Rooikappie<ref>{{cite book|author=Degenaar, J.|title=Understanding Little Red Riding Hood |series= in Cilliers, I. ''Op weg na begrip''|publisher=Maskew Miller Longman |location=Kaapstad |year= 1988}}</ref> en noem o.a. die volgende: * Die ''strukturalistiese'' interpretasie fokus op die sprokie in terme van verskeie strukture of stelle verhoudings wat 'n betekenisvolle lees van die tekens in die verhaal moontlik maak; * Volgens die ''kosmologiese'' interpretasie verwys Rooikappie na die opkomende son, wat tydelik deur die duisternis verswelg word, maar wat die oordeel oorkom en die volgende dag terugkeer na die ontkoming van die donkerte van die nag; * Daar is twee ''psigologiese'' interpretasies, nl. die van Fromm, wat die storie sien as 'n illustrasie van konflik tussen manlik en vroulik, waar die rooikappie gesien word as 'n simbool van menstruasie en aandui dat die dogtertjie op die pad is na vrouwees. Die man word as die wolf uitgebeeld en seksuele gemeenskap as 'n kannibalistiese aktiwiteit. * Die tweede ''psigologiese'' interpretasie word geformuleer deur Bettelheim, wat Rooikappie sien as 'n meisie in puberteit, vasgevang in 'n konflik tussen wat sy behoort te doen, naamlik om gehoorsaam te wees aan haar ouers; en dit wat sy graag wil doen, naamlik om haar eie plesier en begeertes te volg. Die man word verteenwoordig deur die id (die wolf), terwyl die ego die houtkapper is. * 'n ''Filosofiese'' interpretasie sien die storie as 'n illustrasie van die vraende natuur van menslike denke. Die klemtoon is daarop dat mens leer deur vrae te vra, en daardeur word die skyn van onwaarhede ontmasker sodat waarheid na vore kan kom. Dit gaan dus oor die vrymakende rol van taal. * Volgens die ''morele'' interpretasie word die meisie gesien as 'n simbool van 'n menslike wese op soek na die betekenis van die lewe. Sy moet die konflik tussen goed en kwaad persoonlik ervaar en uiteindelik is vryheid alleenlik moontlik nadat 'n persoon deur die duisternis van boosheid beweeg het en daar dan 'n nuwe lewe moontlik is in die vorm van 'n tweede – of hergeboorte. === Mites === ==== Definisie ==== Die mite kan beskryf word as 'n denkbeeldige verhaal waarin die primitiewe mens sy gedagtes oor die wêreld en die mens in konkrete gedagtes uitbeeld. Tussen sprokies en mites bestaan 'n noue verband en baie sprokies is dan ook dikwels goeie voorbeelde van mitiese denkwyse. Die woord mite is afglei van die Grieks "muthos" wat storie of verhaal beteken. Vandag verwys ons na mites as dáárdie verhale wat die oermens vir homself saamgestel het om natuurverskynsels te verduidelik of om die heldedae van gode en mense te laat voortleef van geslag tot geslag. Die primitiewe mens wat in 'n atmosfeer van mistisisme en vrees geleef het, kon sy drang na kennis omtrent die wêreld waarin hy woon en ander mense op die volgende wyses bevredig: * Hulle het die natuurverskynsels fyn dopgehou; * Hulle het persoonlike eerstehandse ervaring opgedoen; * Hulle verbeelding het al die gapings gevul met verklarings vir die wonders rondom hulle. Die gesette tyd van die son en die maan, die wisseling van die seisoene, die seegetye, die opvolging van dag en nag – al hierdie natuurwonders het die primitiewe mens met verwondering, nuuskierigheid en angs vervul. Hy wou graag die oorsake en betekenisse van dié onbekende dinge begryp. Omdat hy oor geen wetenskaplike kennis beskik het nie, het hy op intuïtiewe en subjektiewe wyse sy eie verduidelikings opgebou. ==== Kenmerke ==== * Mites is in werklikheid ware verhale, maar dit in simboliese en indirekte vorm aangebied, in plaas van 'n letterlike vorm. Dit is bv. werklik waar dat die lente volg op die koue winter, maar Persephone verskyn nie letterlik elke jaar uit die doderyk om die natuurwonder te bewerkstellig nie. * Mites het 'n lang tydperk van evolusie ondergaan vanaf primitiewe war-stories tot hoog ingewikkelde simboliese verhale. * Hierdie ontwikkeling weerspieël ook die intellektuele evolusie van die volk aan wie die mites verbind word: Die Grieke het eers net 'n onsigbare mag gevrees en aanbied, later is aan hom geoffer by riviere, by landerye, by huise en nog later is aan elke onsigbare god 'n naam gegee, het hy 'n persoonlikheid ontwikkel en nog later is spesifieke tempels vir hulle gebou met voorgeskrewe rituele by die offerande en aanbidding. * Die gode en godinne in mites het mettertyd persoonlikhede ontwikkel en persoonlike verhoudings met mekaar en tot die mense wat hulle aanbid het. Die eerste Griekse gode was bv. almal eers broers en susters, maar heelgou het elke god of godin sy of haar spesifieke gebied gehad: Hera, die vrou van Zeus was bv. die beskermgodin van die huwelik en sy was ook die jaloerse godin. * Sekere mites is "pourquoi" of "waarom" mites. Bv. Waarom draai die sonneblom sy gesig na die son? Dan word die verhaal van Clytie vertel as antwoord daarop. Hierdie mites word maklik deur kinders aanvaar. Waarom word dit winter? Demeter (die aard-moeder) se mooi dogter, Persephone (die saad van die graan) is ontvoer deur die god Hades na die doderyk. Demeter soek na haar dogter, maar Persephone moet vir 6 maande in Hades vertoef en vir 6 maande van somer en lente mag sy terugkeer na die aarde. * Benewens "waarom" mites is daar ook allegoriese mites. Hierdie mites is 'n bietjie moeiliker vir kinders om te begryp en vereis verduideliking van die kant van die verteller: Die jong vrou, Noibe, is hoogmoedig en trots op haar hoë afkoms en veral op haar 7 seuns en dogters. Sy verklaar dat sy die gelyke is van godin Leto. Die twee kinders van Leto, Apollo en Artemis, wreek hul moeder deur al 14 van Niobe se kinders dood te maak. Verslae en wenend word Noibe in 'n klip verander, om vir ewig vir haar kinders te treur. Menslike hoogmoed en trots, soos in die geval van Noibe is veragtelik by die gode en word swaar gestraf. Arachne word in 'n spinnekop verander omdat sy gespog het oor haar pragtige weefwerk, Pandore se nuuskierigheid word swaar gestraf. Pegasus word met blindheid geslaan omdat hy te naby aan die woning van Zeus met sy gevleuelde perd, Bellerophon, gevlieg het. * Mites behandel die lewenswyse en verhoudings van gode met gode. (Frazer se boek The Golden Bough bevat pragtige voorbeelde van hierdie kenmerke van mites. Hulle oorloë onder mekaar, hul heldedade, liefdesverhoudings en hul afguns en wraak word in hierdie mites beskryf, bv in Cupid en Psyche en die verhaal van Prometheus. * Laastens behandel mites ook die verhoudings van gode tot mense.Twee mooi voorbeelde beskik vir kinders is bv. die verhaal van Philemon en Baucis en die verhaal van Icarus en Daedalus. In hierdie verhale help of straf die gode die mense en besoek hulle in veranderde gedaante en vorm. ==== Voorbeelde ==== Die bekendste mites wat vir kinders geskik is kry ons oorgelewer van die Grieke, die Romeine en van die Noorderlande. * Griekse mites (mythos-verhaal). Dit is in die 8ste eeu voor Christus opgeteken deur die digter Hesiod of Hesiodus. Sy eerste gedigte was getitel Works and Days en is 'n soort van boere-kalender wat verduidelik wanneer gesaai moet word, wat gesaai moet word en watter rituele daarmee gepaard moet gaan. Works and Days bevat ook een van die eerste bekende fabels Die Kraai en die Nagtegaal en die mite van Pandora (Die Groot Fabelboek), Hesiodus se volgende bundel bevat meer mites, onder andere Zeus se geveg met die Titane en Zeus en Cronus. "Hesiod is credited with bringing together in organised form the major portion of Greek mythology. Naas Hesiodus is Homeros natuurlik die bekendste optekenaar van mites en legendes en sagas. * Romeinse mites Die optekening van Romeinse mites het ons te danke aan die Romeinse digter Ovid, Ovidius wat omtrent in 43 vC gebore is. Die Romeinse mites was oorgelewerde weergawes van die Griekse mites en om verwarring tussen die gode en godinne te voorkom volgs 'n verduidelikende naamlys later. Ovidius se boek Metamosphoses bevat eintlik 15 aparte boeke wat die verhale behandel van wonderlike veranderinge, transformasies of metamorfoses by gode, helde en godinne. Dit begin met die metamorfose van choas tot orde en eindig met Julius Ceasar se gepaste transformasie na 'n ster! * Noorse mites. Of die Noose mites in Groenland, Ysland, Noorweë of in Engeland ontstaan het, dit het in Ysland vir ons behoue gebly, is daar mondelings oorlewer en vir die eerste keer neergeskryf – miskien omdat Ysland so afgeleë is. Die versamelings Noorse mites word Eddas genoem. Die ouer ''[[Poëtiese Edda]]'' bevat 'n versameling van 34 verhalende mites in poëtiese vorm en vertel hoe die aarde geskape is, hoe die gode geleef het en vernietig is. Dit bevat ook volksgesegdes en die heldeverhaal van Sigurd die Volsung wat ons onder sagas behandel as Die Siegfried Sage. Hierdie versameling, die ''Poëtiese Edda'', word toegeskryf aan 'n geleerde van die elfde of twaalfde eeu, Saemundr die Geleerde. Die jonger ''[[Prosaïese Edda]]'' is eers in die dertiende eeu opgeteken in prosavorm en bevat die grootste gedeelte van Noorse mites. * Hoewel die Noorse gode nie die skoonheid en grasie van die Griekse en Romeinse gode besit nie – hulle is meer wreed, aards en viriel – is daar tog besonder aantreklike mites in die Noorse mitologie wat by uitstek geskik is vir kinders: # Hoe Odin sy Oog verloor het # Hoe Thor sy Hamer gekry het # Die Appels van Iduna # Thor se Besoek aan die Reuse # Die Dood van Balder. Dit is ook vir kinders interessant om te weet dat die name van die dae afgelei is van die name van Noorse gode: # Monday Moon's day # Tuesday Tiw's day # Wednesday Woden's day # Thursday Thor's day # Friday Frigga's day # Saturday Saturn's day # Sunday Sun's day * Mites en legendes van die [[Indiane]] Dit is besonder moeilik om te onderskei tussen die mites en legendes van die Indiane: gode tree op soos mense en mense ontvang goddelike eienskappe. Waarheid en verdigsel is ten nouste verweef in hul volksvertellings. Kinders behoort egter kennis te maak met veral die legendes Sketco the Raven soos versamel deur Robert Ayre, Glooscap and his Magic, deur Key Hill en Tales of Nanabozho, die held van die Ojibway Indiane soos opgeteken deur Dorothy Raid. (Hierdie boek was die wenner van die Canadian Book of the Year Award in 1965). Vir verdere interessante selfstudie word studente verwys na die boek van Sheila Egoff The Republic of Childhood. ==== Mites en sprokies ==== Die mens se eindelose soeke na kennis en sy drang om te verklaar, het ook neerslag gevind in die verhale wat hy geskep het. Mites ([[mitologie]]) het ontstaan uit die mens se verklarings wat hy probeer gee het vir onder andere natuurverskynsels en sy verhouding tot die natuurmagte en die gode wat, soos hy geglo het, oor hom 'n mag uitoefen. Die mite handel dus oor natuurverskynsels, die mens se verhouding tot die gode, die onderlinge verhouding tussen die gode, die ontstaan van die mensdom, die dood, eienskappe van voëls en diere, geografiese elemente en natuurverskynsels, die wyse waarop die mens sy roeping vervul, die stryd tussen verskynsels soos goed en kwaad, en die bonatuurlike. Die mites soos ons dit vandag ken, was dus oorspronklik glad nie bedoel as kinderlektuur nie, en sekere mites sal selfs vandag in verwerkte vorm nie as kinderlektuur kan werk nie. Daar is egter 'n hele aantal mites uit veral die Griekse en Noorse mitologie wat as geskikte kinderlektuur beskou kan word, omdat die moderne verwerkers daarvan dit toeganklik gemaak het vir die kind. Dit word as geskik beskou omdat dit baie aksie bevat, daar 'n duidelike stryd of konflik aanwesig is wat aanleiding gee tot spanning, dit gewoonlik taamlik kort is, en die verwerking sodanig is dat dit begryp kan word sonder 'n diepgaande kennis van die mitologie. Blykbaar is mites redelik skaars in Afrika, hoofsaaklik omdat dit eintlik stories van helde is wat aandag trek, en nie soveel verhale oor die bonatuurlike nie. Tog kan [[Minnie Postma]] se verhale van die Basoeto’s, en [[Eugène Marais]] se verhale van die Boesmans, in hierdie kategorie val. Verskille tussen die sprokie en die mite: * die leser maak in die mite kennis met bo-aardse wesens – dikwels gode – wat gebruik word om die ontstaan van die wêreld en verskillende natuurgebeure soos reën en donderweer te verklaar, asook die kenmerke van diere en plante. In sprokies egter, is die karakters aardse wesens, al is dit soms magies (soos feetjies, kabouters, ens.). * Mites het in die vroegste tye by alle volkere ontstaan en gebeure daarin is gewoonlik groots of uniek. In die sprokie daarenteen dui die gebeure op algemeen-menslike probleme. * Ideale wat in die mite nagestreef word is gewoonlik onmoontlik; in die sprokie verg take en omstandighede dikwels ook bo-menslike vermoëns van die held/in, maar daar is altyd uitkoms en hulp beskikbaar. * Die mite se einde is gewoonlik tragies en eenduidig, terwyl daar in die meerduidige sprokie 'n onverwoesbare optimisme ingebou word. === Legendes === ==== Definisie ==== Legendes kan beskou word as geskiedenis van 'n primitiewe soort, altyd gebaseer op een of ander historiese werklikheid. Mites en legendes so nóu verbonde dat die meeste geleerdes dit as een groep behandel. Daar is egter verskille: * Mites is absolute fantasie geskep uit die primitiewe verbeelding om natuur- wonders te verklaar, terwyl legendes altyd op 'n mindere of meerdere mate van waarheid of feite gebaseer is, daar is 'n greintjie van historiese werklikheid. "Legends have been called the idealization if history." * Verskeie legendes is etiologies van opset en verklaar sekere volksgebruike of godsdienstige of sosiale rituele. * Soms word na legendes verwys as heldeverhale omdat die hooffiguur dikwels 'n sterk manlike karakter is met wie die groep waartoe hy behoort kan identifiseer. Ons dink bv. hier aan koning Arthur en sy Ridders van die Ronde Tafel of aan Robin Hood. Hierdie sentrale manlike karakters word gewoonlik byna as 'n supermens voorgestel en simboliseer mag, goeie en dapper dade en streef gewoonlik die ideaal van die groep waartoe hy behoort, ná, en bereik die ideaal vir hulle. * Omdat die legende dikwels bestaan uit 'n reeks avonture wat om 'n held sentreer, is daar volop ruimte vir karakterontwikkeling en vir volgehoue toewyding aan streng morele kodes. Die held mag nie afwyk van die kodes nie – indien hy oortree, word hy gestraf. In gevalle waar lewens op die spel is, word slinksheid toegelaat bv. tussen Robin Hood en die Sherriff of Nottingham, andersins is jou woord jou eer, al moet jy dit met jou eie lewe verdedig. ==== Kenmerke ==== Legendes toon groot ooreenkomste met mites. Die oorsprong daarvan strek egter nie so ver terug nie. Die legendes handel oorspronklik oor die lewe van heiliges en is aanvanklik by sekere geleenthede in die Christelike kerk en in kloosters voorgelees. Mettertyd sluit hierdie voorlesings ook verhale oor die lewe van martelare in. Na die Middeleeue verbreed die term sodanig dat dit ook lewensverhale van mense insluit wat nie as heiliges of martelare beskou is nie. Die belangrikste eienskap van die legende bly steeds dat dit oor die lewe van 'n heldefiguur handel. Hierdie heldefiguur kan van universele belang wees (soos in die Christus-legendes), of van nasionale belang (Koning Arthur). In ons moderne tyd kan die heldefiguur selfs van streeks- of plaaslike belang wees (soos in Legendes uit die misrook van Minnie Postma). Die waarheidselement het mettertyd ook verflou, sodat dit nie moontlik is om vas te stel of die feite waarheid of verdigsel is nie. Legendes het die volgende eienskappe: * 'n Element van die waarheid; * Dit vertel van iets wat eenmaal gebeur het en verband hou met die historiese werklikheid; * Dit vertel van iets wat relatief onlangs gebeur het, meer onlangs as mites; * Dit handel oor heldhaftige dade, migrasies of oorloë; * Dit bevat hoofsaaklik menslike wesens as karakters; * Dit is nie suiwer geskiedenis nie, omdat sommige feite vergete of vol misterie is. ==== Voorbeelde ==== * n Voorbeeld van 'n legende in Zoeloe is die verhaal van hoe Nongalaza ( 'n Zoeloe-kaptein) deur 'n kraai gewaarsku is om te vlug uit Zoeloeland, omdat die koning Mpande hom wou doodmaak. In hierdie geval is koning Mpande en Nongalaza albei historiese figure. Dit mag waar wees dat Mpande Nongalaza wou vermoor. Wat nie moontlik is nie, is die deel van die kraai. Die kraai mag hier simbolies wees van 'n definitiewe persoon wie se naam onbekend of vergete is, nie belangrik is nie of selfs nie genoem mag word nie * Koning Arthur en sy ridders * Die Ramayana (Indiese legende) * [[Perseus (mitologie)|Perseus]] en die Gorgone-kop * Die take van Hercules * Robin Hood * Rip van Winkel === Fabels === ==== Definisie ==== Fabels bestaan gewoonlik uit 'n kort diereverhaal en dit eindig met 'n eksplisiete sedeles. In fabels word abstrakte idees soos onkunde, wysheid, vraatsug, trots of ydelheid deur middel van dierekarakters of lewelose voorwerpe in konkrete en visuele vorm voorgestel sodat dit verstaan en onthou kan word. GK Chesterton beweer dat geen ware fabel menslike karakters mag bevat nie – en dit is waar dat die meeste fabels diere, voëls of lewelose voorwerpe as die hoofkarakters besit. Tóg is daar verskeie uitsonderings waar persone die hoofrol speel en dit doen geen afbreuk aan die kwaliteit van die fabel nie. ==== Kenmerke ==== * Die fabel het ook in die volksmond ontstaan en is ook as mondelingse vertellings oorgelewer. Dit is selfs nog meer kompak as die tradisionele sprokie, en in die hedendaagse geskrewe vorm bestaan 'n fabel dikwels nie meer as 'n enkele paragraaf nie. Waar die sprokie uit 'n opeenvolgende aantal insidente opgebou is, bestaan die fabel gewoonlik uit een enkele insident. Hierdie insident word didakties aangewend, met ander woorde, dit word gebruik om lering te laat plaasvind. Die les wat geleer word, handel dan oor 'n algemeen geldende lewenswaarheid. * Dit is verder tipies van die fabel dat die karakters uit diere bestaan, maar die diere is nooit daar om hulle eie onthalwe nie. Hulle verteenwoordig altyd mense en is sinnebeelde van bepaalde aspekte van die menslike natuur. Die vermensliking van die diere is soms volkome, sodat die dier sy eie karakter verloor. Dit lewer egter geen probleem op nie, omdat hy in elk geval 'n mens of menslike eienskap verteenwoordig. * In die Afrikaanse letterkunde is daar nie outentieke fabels opgeteken nie. Meeste van die fabels wat gelees kan word in Afrikaans, is vertaal uit Europese fabels. * Die titel gee die leser die reg om dié dinge alles te lees binne 'n irrasionele verband. Ook die poësie het die vryheid van die irrasionaliteit deur al die implikasie-moontlikede wat binne die taal bestaan. “Fabel” kan gelees word as 'n moraliserende verhaaltjie, óf dit kan gelees word as 'n “les” in implikasie. * Vir die bestudering van Afrikaanse volksprokies is dit nodig om te sien dat daar 'n verskil is tussen die fabel en die sprokie. In fabels word dierekarakters gebruik om deugde of ondeugde van die mens voor te stel, en elke storie hou 'n onverbloemde les in. Kinders is nie baie lief vir fabels nie, omdat hulle intuïtief aanvoel dat daar vir hulle “gepreek” word. ==== Voorbeelde ==== * Die Seun wat "Wolf Wolf" geroep het * Die Melkmeisie en haar emmer * Die sterrekyker * Fabels van [[Aesopus]] * Indiese fabels (Panchatantra) * Boeddhistiese fabels (Jatakas) * Fabels van La Fontaine * Russies fabels van [[Leo Tolstoi]] * Duitse fabels van Ludwig Bechstein en [[Arthur Schopenhauer]] === Sages === ==== Definisie ==== Sages is volksverhale wat uit die volksgeloof ontstaan het. Die woord sage verwys na die werkwoord "sê" en dit hou dus verband met "meedeling, berig, vertelling". Dit verwys meestal na 'n buitengewone voorval wat deur die luisteraar geglo sal word. ==== Kenmerke en voorbeelde ==== Daar is verskeie soorte sages * Die mitiese sage het sy oorsprong in die animisme – dit verwys na 'n mag wat binne die liggaam woon, maar wat die liggaam onder buitengewone omstandighede kan verlaat, soos byvoorbeeld tydens diep slaap of dood. In 'n ruimer sin behels animisme die geloof dat alles in die natuur, insluitend die mens, 'n siel het. * 'n Ander voorbeeld van die mitiese sage is 'n maresage, waar "mare" verwys na 'n vrees wat in die nag geopenbaar word, soos in die geval van 'n nagmerrie. * Spookverhale (dwaalstories) is deel van hierdie tipe sage en word spooksages genoem. Hierdie tipe sages sluit ook goëlstories in, aangesien daar in die volksgeloof geglo word dat goëlary ook sy oorsprong by die geloof in animisme het. Voorbeelde hiervan is die spookstories van C.J. Langenhoven. * Towersages verwys ook na betowerde plekke en towenaars.Heksesages verwys na verhale oor hekse, reuse, dwerge en meerminne. * Verder is daar ook Christelike sages wat verhale is wat gebou is rondom die Christendom, waar figure soos Christus, die duiwel, die heilige Petrus en engele 'n rol speel. * Diere en voëls kan ook hoofkarakters in sages wees, byvoorbeeld die baselisk, slange en die oerang-oetang. * Sages word gewoonlik verbind aan 'n spesifieke tyd of plek binne 'n bepaalde land, maar daar is sages wat wêreldwyd voorkom, soos dié van Wilhelm Tell, die Vlieënde Hollander en die Wandelende Jood. === Diereverhale === ==== Verhale met diere as fantasiekarakters ==== In hierdie tipe diereverhaal is die karakters diere wat nie in die werklikheid bestaan nie, maar net in die verbeelding van die skrywer en dus ook in die verbeelding van die leser. Die karakters toon egter ooreenkomste met bestaande diere en kan hare, skubbe, horings, kloue, sterte en selfs kamme en vere hê, na gelang van hoe sterk die verbeelding is. Afgesien van die voorkoms van hierdie diere, kan hulle ook dinge doen wat gewone diere nie kan doen nie, soos om vuur deur hulle neusgate te blaas of om geweldige krag te hê en alles plat te vee wat voorkom. ==== Verhale met vermenslikte diere ==== In hierdie verhale tree bekende diersoorte op. Hulle word egter vermenslik deur aan hulie menslike eienskappe soos spraak, kleredrag en menslike handeling toe te ken. In die geslaagde diereverhaal met vermenslikte karakters moet daar 'n fyn balans tussen die dierlike en die menslike wees. Die karakter is 'n dier en moet 'n dier bly, al vertoon hy menslike eienskappe. Sy mensheid mag nooit sover gevoer word dat hy sy unieke eienskappe as dier verloor nie. Daar moet dus 'n sinvolle kombinasie van eienskappe wees. Die vraag wat ontstaan is of daar 'n risiko verbonde is aan die vermensliking van die dier; waarom is dit dan nodig om die diere in hierdie verhale te vermenslik? Die antwoord hierop moet gesoek word in die onvermoë van die kind in die nie-leesstadium om tussen die aard en eienskappe van die dier en dié van die mens te onderskei. Dit is vir hom natuurlik dat die dier soos 'n mens kan doen en dink en mens voorkom. Dit kom ook ooreen met die kind se verbeeldingspel waarin die dier in staat is om in mensetaal te praat en soos 'n mens op te tree. Nog 'n interessante feit is dat skrywers die vermenslikte dier gebruik om aan die leser meer van sowel die mens as die dier te vertel. 'n Goeie diereverhaal met vermenslikte diere laat by die kind 'n begrip vorm van die dier en van die mens. As die vermensliking egter te ver gevoer word, dan verloor die karakter sy diere-aard, met die gevolg dat die kind weinig of niks van die dier leer of begryp nie. Uit bogenoemde behoort dit duidelik te wees dat vermensliking van diere in die kinder-verhaal nie net toelaatbaar is nie, maar dat dit vir die kind in die nie-leesstadium wenslik is. Dit is belangrik dat die vermensliking van die dierekarakters met die nodige insig en aanvoeling gehanteer moet word, anders het dit nie die waarde vir die kind wat dit behoort te hê nie. ==== Verhale met troeteldiere as karakters ==== Die woord troetel beteken: om met liefde te behandel. 'n Troeteldier is 'n dier wat aangehou word vir die plesier daarvan, om liefde te gee en te ontvang. Daar bestaan by kinders van alle ouderdomme 'n groot behoefte in hierdie verband en gevolglik word verhale met troeteldiere as karakters vir baie verskillende ouderdomsgroepe aangetref. Die verhaal draai gewoonlik om die samesyn van 'n kind en sy troeteldier, om die kameraadskap tussen die twee en die gevoel wat hulle vir mekaar het. Die gesamentlike optrede van kind en dier in hierdie tipe verhaal bring soms mee dat dit moeilik word om te bepaal om wie die gebeure nou eintlik draai, of wie die hoofkarakter is. Die liefde vir mekaar is die band wat die twee so saamsnoer dat hulle 'n eenheid vorm. Daar is ook min sprake van 'n meerdere en 'n mindere, want die twee vul mekaar aan en waar die een in een opsig die ander se meerdere is, is die ander een dit weer in 'n ander opsig. Kinders is in die moderne samelewing nie altyd in die posisie om 'n troeteldier aan te hou nie, daarom kan verhale oor troeteldiere in 'n sekere sin plaasvervangend wees. Die kind se begeerte om 'n troeteldier te besit, spoor hom aan om hierdie soort verhaal te lees. ==== Verhale oor diere in die natuur ==== In baie dele van die wêreld het die natuur as gevolg van die mens dierloos geword. Die Suid-Afrikaanse kind verkeer in die gelukkige posisie dat sy omgewing nog gekenmerk word deur die aanwesigheid van diere. Met sy groot inheemse fauna, bied Suid-Afrika aan sy skrywers inspirasie vir die skep van verhale oor diere in hulle natuurlike staat. Die uitbeelding van die dier kan òf objektief wees, dit wil sê hy kan bloot as objek beskryf word, òf dit kan subjektief wees, in welke geval die skrywer hom indink en invoel in die innerlike van die dier. In laasgenoemde geval beskryf hy nie net nie, hy beeld werklik uit. Oorlewing van diere in die natuur hang van die natuurwette af, en om hierdie rede bied diereverhale dikwels konflik en drama. Dit is dus verstaanbaar dat veral seuns in die leesstadium (groterkindfase), daarvan sal hou. Ten slotte moet beklemtoon word dat die kind-dier-verhouding uniek is. Die dier is die kind se metgesel, sy vertroueling, sy held, sy dienskneg, sy beste maat, sy trotste besitting. Die dier praat nooit teë nie, hy verwyt nie as hy sleg behandel word nie en hy tree nooit selfsugtig op nie. Dis geen wonder dat die kind op alle ouderdomme so graag oor diere lees nie. === Bedrieërverhale === Bedrieërverhale word aangetref in die meeste Afrikaanse mondelinge letterkunde verhaalskatte. 'n Algemene kenmerk daarvan is hulle groot klem op klein, skelm en geslepe diere (soos die hasie of die jakkals) wat groot en sterk diere (soos die wolf) bedrieg en uitoorlê. Die bedrieërs lei die ander om die bos in wedrenne, bedrieg die ander om hulleself of hulle familie dood te maak. Ook plaas hulle straf vir hul eie wandade op onskuldige persone, eet hul opponente se kos op en maak asof hulle onskuldig is, en so meer. Diere-bedrieërs het dikwels dubbelsinne karakters: semi-menslik en semi-dierlik. Hulle doen wat beide menslike wesens en diere sou doen. Verder is hulle in staat om vrylik tussen die menslike en dierlike werklikhede te verwissel. Dit is hierdie tweesydige aard wat inherent aan hulle is, wat maak dat hulle kan slaag as bedrieërs. Dit gebeur soms ook dat bedrieërs self trap in slaggate wat hulle vir ander stel. === Verhale met ekologiese perspektief === Soos in die geval van diere, gebruik vertellers dikwels ook natuurverskynsels (soos die wind, water, vuur, son en maan) as karakters. Dit gebeur eintlik in verhale waar geloof in die bo-natuurlike op hierdie manier uitgebeeld word. Die verhale wat opgeteken is en afkomstig van die Boesmankultuur, is goeie voorbeelde hiervan. Hierdie volksverhale is antropomorfies – dit beteken dat hulle 'n verwoording is van die San- of ander Afrika-lewensbeskouings dat alles in die skepping met mekaar in verhouding staan en dat daar nie duidelike onderskeid is tussen plante, grond, natuurverskynsels, diere, mense en geestelike wesens nie. Hierdie verhale het dus 'n ekologiese perspektief en toon ook baie ooreenkoms met mitologie. Enkele voorbeelde van die metafore en argetipiese temas wat verken word en hierin voorkom (en dikwels simboliese betekenis kry) is die volgende: * sterre, son * skadu en lig (simbole van dood en lewe) * vuur * die ystervark (dromer) * karos (beskerming) * woestyn en droogte * seisoene * hiëna (simbool van vernietiging en diefstal) * reën en donderstorms * bome en wind (boodskappers) * bidsprinkaan / hotnotsgod (simbool van goddelikheid) * grotte (sekuriteit en beskerming) * klip (towermag) Temas wat ontgin word in bogenoemde metafore om gestalte te gee an die noodsaaklikheid van ekologiese balans en daarmee gepaardgaande balans in die menslike psige: * vryheid en beperking * boosheid en ambivalensie in die mens * naamgewing en identiteit * die verskil tussen kyk en sien (waarneming) * identifikasie van die mens met die natuur * menslike soektog na volwassenheid en wysheid * offerandes aan gode en worstelings met die bose * individuele en sosiale vernuwing (verlossing) en vrede in die self * fisiese reise wat metafiese dimensies en betekenisse het Verhale met 'n ekologiese perspektief strek hierdie verhale wyer en verder as kultuur en ras. Nog 'n kenmerk van hierdie verhale is dat dit kulturele en inter-kulturele diversiteit respekteer. Dit bied verder 'n uitdaging aan die leser om verantwoordelik met hulleself en hul fisiese omgewing om te gaan. Ook waarsku dit teen die neiging om die aarde en lewende wesens te eksploiteer en uit te roei. Afrikaanse skrywers wat respek betoon het aan die Afrika-mitologie en hierdie verhale opgeteken het, is Eugene Marais, [[I.D. du Plessis]] en G.R. von Wielligh. Selfs die verhale van Minnie Postma kan in hierdie kategorie val. === Funksies van volksverhale === ==== Vermaak / humor ==== * Nabootsing, mimiek en verpersoonliking is alles dinge wat tot die verhaal se vermaaklikheidswaarde bydra. Verhaaltegnieke soos kleurvolle taalgebruik, noukeurige woordkeuse, woordspelings, idiome, noukeurige intrige en karakter-uitbeelding dra ook by tot die vermaaklikheidselement van volksverhale. * Distansiëringstegnieke (soos die gebruik van diere om in te staan vir mense in die gemeenskap) maak die verhaal interessant, terwyl dit in werklikheid 'n sosiale satire is teenoor swakhede in menslike natuur en gedrag. Die glorie en wrede besonderhede, veral in monster of diereverhale, gee groot plesier aan die jong gehoor. Net so ook besorg bedrieërverhale 'n groot mate van ontvlugting van die werklikheid en van opgeboude frustrasies, veral as gevolg van sosiale norme, en daarom gee dit veel vermaak en plesier vir die jeug. ==== Bekragtiging van kultuur ==== * Volksverhale het sosiale instellings as hul verwysingsraamwerk. Hulle weerspieël die lewe soos bekend aan die verteller, maar nie so goed bekend aan die kinders nie. So verduidelik en bekragtig hulle 'n sisteem wat tradisioneel gewaardeer en waardevol geag word in die samelewing.Die legendes, byvoorbeeld, wat gebeure verbind met die stam of groep, voorsien die groep met 'n sin vir solidariteit en karakter. Sommige volksverhale handel oor hoe 'n toestand van konflik 'n groot verandering in die samelewing kan meebring. Ander handel oor konflik en konfrontasie waarvoor oplossings gevind word. * In volksverhale leer ons meer van kulturele en seremonies wat verband hou met die koning. Die gesin is ook ingesluit, aangesien die gesin en koningskap twee pilare in die tradisionele samelewing is. Bedrieërs maak dikwels misbruik hiervan, bv. hulle mag maak asof hulle die ma van die kinders is om hulle te kan vang. * Ouer kulture het vroeër geglo in towery en dit is klaarblyklik in volksverhale. Sommige bo menslike funksies word uitgevoer, bv. in baie stories word 'n bul lewendig gemaak deur 'n towerformule, en in party stories word die held of heldin in 'n klip of 'n dier verander, soms as straf en soms as beskerming. ==== Sosiale opvoeding ==== In die ou dae was daar geen formele skole nie, en kinders is tuis opgevoed, veral deur die ouma, wat die tradisionele opvoeder was. Kinders is geleer deur volksverhale. Die verhale is op genotvolle eerder as moraliserende wyse oorgedra. Harmonie, saamwees, hulp aan ander mense, respek en ander ideale en waardes van die samelewing is geleer deur die ouma deur middel van volksverhale. Aanvaarbare en onaanvaarbare sosiale gedrag en toestande is beskryf d.m.v. dié verhale. Diere in fabels verteenwoordig menslike wesens in vermomming. Die bose verteenwoordig slegte mense, terwyl die edele goeie mense in die samelewing verteenwoordig. Gewetenlose en hebsugtiges het hul teenhangers in die samelewing. Mense word gewaarsku teen al hierdie mense. Kinders word gewaarsku teen bedrieërs in die werklike lewe deur die bedrieër-volksverhale. Wanneer volksverhale gesien word as opvoeding, ontstaan die vraag of volks-verhale nog geldig is weens die bestaan van skole. Die antwoord is dat die algemene doelwitte van opvoeding nog steeds deur volksverhale benadruk word, net soos in die ou dae. ==== Oorsprongsopvoeding ==== Oorsprongsleer verduidelik die oorsprong van goed en kwaad. Volksverhale word vertel om die kinders se verwondering en belangstelling oor hoe dinge ontstaan het, te bevredig. Die meeste van hierdie verhale is ook didakties-lerend en/of moraliserend. Voorbeelde: * Die verhaal van die dassie wys dat mense dinge self moet doen. Dit veroordeel luiheid en terselftertyd beantwoord dit die vraag hoekom die dassie nie 'n stert het nie. Hy het naamlik ander gestuur om vir hom 'n stert te gaan kry toe sterte uitgedeel is. * Henne krap aanhoudend die grond om, want hulle soek vir die valk se byl, wat hulle geleen en laat wegraak het. Indien hulle die byl kan kry sal die valk ophou om hul kuikens te vang. Die verlies van 'n byl wys op die agterlosigheid van die henne. Hierdie oorsprongsverhale bevorder die kind se interaksie met sy omgewing, veral die dierewêreld. Die artikel is grootliks gebaseer op die navorsing van Combrink<ref>Combrink, L.E. 1989. Die onderrig van prosa in Afrikaans as Eerste Taal in standerds 3, 4 en 5. Ph.D-proefskrif, Stellenbosch Universiteit.</ref> en aangevul deur klasaantekeninge van Kruger.<ref>Kruger, E. 2003. Die onderrig van tradisionele literatuur. Ongepubliseerde klasaantekeninge vir onderwysstudente. Departement Kurrikulumstudie. Fakulteit Opvoedkunde. Stellenbosch Universiteit.</ref> == Aanvullende bronnelys == * Brann, J.L. 1992. The nature and function of fantasy in children’s literature and the implications for books selection in libraries. M.A.-verhandeling, Universiteit van Natal, Pietermaritzburg. * Griesel, G.J. 1997. Zoeloe Mondelinge Letterkunde. Studiegids, Natalse Onderwyskollge, Pietermaritzburg. * Leigh, M. (Red.) 1970. Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend. Toronto: Funk & Wagnalls Publishing Company, Inc. * Le Roux, M. s.d. Sprokies, fabels, mites, sages en legendes. Lesing gelewer by ISKEMUS, Universiteit van Stellenbosch. * Lohann, C. 1986. Kinderlektuur. Pretoria: HAUM. * Meek, M. et al. 1994. The Cool Web. The Pattern of Children’s Reading. London: The Bodley Head. * Neethling, J.S. 1977. Kinderletterkunde: sy aard en onderrig. Kaapstad: Maskew Miller. * Retief, L.C. 2002. 'n Kultuurhistoriese evaluering van die Afrikaanse spookvertelling (sage) en die verband met die volksgeloof. M.A.-verhandeling, Universiteit van Stellenbosch. * Snyman, L. 1983. Die kind se literatuur. Durbanville: Die Kinderpers. * Steenberg, E. 1987. Fantasie en die kinderboek. Pretoria: HAUM. * Stewig, J.W. 1980. Children and Literature. Chicago: Rand McNally College Publishing Company. == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Letterkunde]] abp8dty9s960bx8k8m3w5mju4dsc102 2520716 2520712 2022-08-21T16:10:30Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/102.217.176.22|102.217.176.22]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:41.114.59.102|41.114.59.102]] wikitext text/x-wiki Hierdie artikel is 'n bespreking van verskillende soorte '''tradisionele [[Letterkunde|literatuur]]'''. Daar word gefokus op tradisionele literatuur as kernletterkunde vir die multi-kulturele klaskamer sowel as mondelinge en orale letterkunde. Verder is die soorte verhale wat behandel word fantasie, volksverhale (soos sprokies), [[mite]]s, legendes, fabels, sages, diereverhale, bedrieërverhale en verhale met [[ekologie]]se perspektief. Uiteindelik word gekyk na die funksies van volksverhale. == Inleiding == === Kernletterkunde vir die multi-kulturele klaskamer === In 'n veelvolkige land soos Suid-Afrika behoort harmonie tussen die verskillende bevolkingsgroepe nagestreef te word. Een metode om harmonie te bereik, is om die hedendaagse kind voor te berei dat hy in harmonie met sy landgenote sal wil saamleef en kulturele sensitiwiteit te ontwikkel. Hierin het die opvoeder 'n besondere taak, en die onderrig van 'n kernliteratuur kan nuttig in beide die Afrikaans Huistaal- en die Afrikaans Eerste Addisionele Taalklaskamer aangewend word. Met kernliteratuur word bedoel daardie aktiwiteite en ervarings van menswees wat gedeel word deur al die mense in 'n gemeenskap, en wat dieselfde is vir alle volke, taalgroepe, godsdienstige oortuigings, geslagte en stande. Dit sluit in ervarings van die mens wat spreek van sy basiese behoeftes, die vermoë om te groei, te voel, te kommunikeer, die werklikheid deur sy verstand te beheers en om 'n geestelike dimensie te beleef. Kortom: 'n kernliteratuur kom uit 'n kernkultuur. Dit sluit uit spesifieke geloofsoortuigings, spesifieke voorkeure en vooroordele, voorregte en ongelykheid – met ander woorde: daardie dinge wat die omgewing toegevoeg het aan die mens se bestaan. Sommige skrywers noem dit dié dinge wat alle mense gemeen het en wat kom uit die kollektiewe menslike onderbewuste. 'n Kernliteratuur sal dus die verwoording wees van hierdie dinge wat inherent aan die mens as spesie is. Die tipe literatuur wat hierdie inherente deel van menswees verwoord, is volksverhale en veral volksprokies. Die luister daarna of die lees daarvan is een van die min plekke waar alle mense mekaar kan ontmoet en hulle humaniteit realiseer. === Mondelinge / orale letterkunde === Baie van die verhale in ons Afrika-volksverhaalskat en volkskuns het mondelinge oorsprong – dit is van geslag tot geslag oorvertel. Orale kulture het mooi en ryk mondelinge uivoerings van hoë estetiese waarde geproduseer. Ongelukkig het baie van die waarde daarvan verlore gegaan met die opteken daarvan, omdat die ontwikkeling van [[wetenskap]], [[geskiedenis]], [[filosofie]], ander [[kuns]]te, taalwetenskap en die begrip van geskrewe letterkunde daarmee ingemeng het. In enige mondelinge kultuur is die gehoor baie belangrik – daar moet iemand wees om na die stories te luister. Daarom word die orale voordragkunstenaar beïnvloed deur die teenwoordigheid van die gehoor en hy/sy ekploiteer hierdie teenwoordigheid. By tye betrek hy/sy die luisteraars direk deur openings-formules wat die gehoor se belangstelling en aandag stimuleer. In baie gevalle word van die gehoor verwag om deel te neem in die liedere of refreine in die verhale. == Fantasieverhale == === Definisie === In voor-Christelike tye was mense al bewus van die bestaan van fantasie. En hulle was nie net intuïtief daarvan bewus nie – hulle het 'n woord gehad om die verskynsel te beskryf. Die woord fantasie is afgelei van die Latynse phantasticus, en dit gaan selfs nog verder terug na 'n Griekse woord wat beteken: dit wat sigbaar gemaak word. Fabels en mites het reeds in die vroeë Griekse tyd hul beslag gekry – verhale oor groothede wat nie sintuiglik of wetenskaplik fundeerbaar is nie en as fantasie omskryf kan word. === Kenmerke === 'n Wanbegrip van die ware aard van die fantasieverhaal kom by baie mense voor. Daar bestaan die wanopvatting by mense dat enigiets in die fantasieverhaal moontlik is. Dit kan onlogies wees, inkonsekwent, en die aard van die fantasiekarakters kan so onbeperk wees as wat die verbeelding van die skrywer toelaat. As dit die geval was, dan sou die fantasieverhaal vir die leser geen betekenis gehad het nie. Elemente uit die sigbare werklikheid word (dikwels humoristies) verander in die droom wat terselfdertyd fantasie is – grense word opgehef en nuwe vryhede word geskep. Daarna kan die mens sinvol terugkeer na die realiteit – nadat die lewenswaarhede deur middel van fantasie verhelder en probleme van die lewe opgelos is. 1. Enige woordskepper neem die '''''primêre werklikheid as afspringplek en omskep dit met behulp van verbeelding of fantasie'''''. Die primêre wêreld bly die verwysingsraamwerk, en alles waarmee die woordskepper omgaan, het uiteindelik weer daarmee te doen. Maar binne hierdie raamwerk word geskep: wesens wat nog nooit bestaan het nie, gebeurtenisse wat nie kan gebeur nie, met kreature wat die woordskepper self vir die eerste keer laat leef. Die sigbare, sintuiglike en wetenskaplik meetbare werklikhede kan nie al wees waaruit die skepping saamgestel is nie. Dis te min. Dit sluit die menslike gees met alles wat dit behels en wat sigbaar gemaak kan word, in. Fantasie gaan dus om die mens self, al is dit net 'n sekondêre werklikheid wat geskep word om verligting te ervaar, om verheldering en insig te gee as gevolg van distansiëring wat plaasvind. Die fantasie moet met die werklikheid ooreenstem, dit wil sê dit moet aanvaarbaar, logies, konsekwent en moontlik wees. Die skeidslyn tussen werklikheid en fantasie is baie dun. Die mens is 'n wese met geestelike vermoëns en daarom is sy verbeeldingswêreld 'n werklikheid. Dit vorm 'n wesenlike deel van sy lewe waarsonder hy nie ten volle mens kan wees nie. Daar kan dus gepraat word van die reële werklikheid en 'n fantasiewerklikheid. Dit is belangrik om te onthou dat albei werklik-hede is. Vir die kind is daar dikwels 'n vaer onderskeid tussen die twee werklikhede as wat daar vir volwassenes is. Dit is verder belangrik om te besef dat die fantasie gedurig deur die mens getoets word aan die reële werklikheid. Vrae soos: Is dit waar? Het dit werklik gebeur? Is daar iets soos 'n … ? kom spontaan voor by veral kinders wat fantasieverhale lees. Dit is juis omdat sulke vrae gevra word, dat hierdie toetsing plaas-vind en dat dit nodig is dat die fantasieverhaal die nodige beperkinge moet hê. 2. Die tweede element van fantasie is '''''drome en die skakeling daarvan met die onderbewuste'''''. Die mens se drange en begeertes en ook pogings om probleemoplossings te vind, word uit die bewuste oorgeplaas na die onderbewuste en deur drome simbolies uitgesorteer. Daar is ook trekke van die absurde en surrealisme wat 'n nagmerriekwaliteit het en nie van fantasie losgemaak kan word nie. Hier is kreatiwiteit en oorspronklikheid van belang. Oorspronklikheid is 'n belangrike vereiste. In die fantasieverhaal gaan dit om die verbeeldingswêreld en dus is dit nie aan die stereotiepe gebonde nie. Oorspronklikheid by die outeur stimuleer weer die verbeelding van die leser. Daar moet beklemtoon word dat met oorspronklikheid nie bedoel word dat die tradisionele fantasiefigure soos kabouters, hekse en towenaars nie meer in verhale mag voorkom nie. Wat wel belangrik is, is dat hulle deur die outeur op 'n oorspronklike, nuwe wyse gehanteer moet word. Die outeur van 'n geslaagde fantasieverhaal doen dit só dat die kind met nuwe oë na die fantasiekarakter kyk en sodoende geprikkel word deur die andersheid daarvan. 3. 'n Element wat algemeen aanvaar word as onlosmaaklike bestanddeel van fantasie is '''''[[towery]], die toweragtige of magiese'''''. As mag is dit onpersoonlik, maar dit word in werking gestel (uitgebeeld) deur 'n karakter – met goeie of slegte gevolge vir die held/heldin. Towery vorm dikwels die fokuspunt in 'n fantasieverhaal: daardeur word die positiewe in staat gestel om te oorwin, of die goeie karakter moet daarteen veg om die uiteindelike wenner te wees. As die rol daarvan uitgespeel is, kan die verhaal terugkeer na die primêre werklikheid en die storie kan eindig. Toorkrag is onderworpe aan streng wetmatighede en kan alleen plaasvind binne die woordwerklikheid wat geskep word. Slegs een karakter het byvoorbeeld die mag om te toor en kan dit net onder bepaalde omstandighede doen. Of dit is 'n gawe wat eenmalig, of moontlik drie keer aan die karakter toegesê word. Die getal drie is in die letterkunde altyd betekenisvol/simbolies en in 'n fantasieverhaal speel dit dikwels 'n magiese rol. 'n Belangrikele element wat na vore kom in towery, is die spel met die onmoontlike, waar andersheid uitgedruk word deur die breek van aanvaarde grense van die realiteit d.m.v. metafore en simbole. 4. '''''Taalgebruik''''' is die instrument waarmee die woordkunswerk geskep word. Daarom skuil daar '''''poëtiese krag''''' in fantasie. Elke effektiewe en selfs evokatiewe woord help mee om 'n nuwe wêreld voort te bring waarin magiese vryheid en toweragtige grense harmonies gekombineer word. '''''Inkantasies''''' kom dikwels voor en kan terselfdertyd as motief 'n fantasieverhaal tot eenheid bind. Dit kan ook saamhang met 'n toor-element: om towerkrag in werking te stel, moet sekere woorde of 'n rympie byvoorbeeld presies nagesê of gesing word. Ook ''retoriese vrae of beskrywings'' wat kort-kort opnuut voorkom kan 'n sterk rol speel in 'n verhaal en indruk maak op die hoorder/leser. Die herhaling van woorde aksentueer die mag van die woord. 5. '''''Karakters in fantasieverhale word nie baie genuanseerd en vol geteken nie''''', omdat dit nie eerstens om húlle gaan nie. Sowel karakters as gebeure illustreer 'n dieper waarheid of lewensiening wat op onderbewuste vlak aan die leser/hoorder deurgegee word. Tog is hulle nie blote figurante wat vlak en vervelig is nie. Veral die hoofkarakter moet oortuig en duidelike skakels hê met die primêre wêreld – of dit nou 'n mens met of sonder een of meer fantasie-eienskappe is, of 'n volledige fantasie-personasie of dalk 'n dier. Wat noodsaaklik is, is dat die karaktertrekke funksioneel moet wees ten opsigte van die geheel – dit moet 'n doel hê, al is dit net om humor te bewerkstellig of te bewys dat logiese menswerklikheid opgehef kán word. 'n Volledig fantasiematige karakter kan lyk soos hy wil en op enige wyse optree – en tog is hy ook gebonde aan inherente wetmatighede. Daar moet konsekwensie en oortuigingskrag wees in wat hy doen. Ook moet daar assosiasies wees met die mens, omdat die verhaal vir volwassenes of kinders bedoel is. Karakters in fantasieë ontwikkel min, hoewel daar uitsonderings is. Daar kom gewoonlik tog verheldering of verdieping van insig – al is dit nooit 'n vereiste nie. Dit moet egter altyd oortuigend wees en nie dwangmatig nie. 6. '''''Vertellerperspektiewe''''' word in die geslaagde fantasieverhaal gegee om '''''universele waarde''s''' in die regte lig te stel. In die reële werklikheid is daar nie net uiterstes nie. Daar is talle tussenstadia en die skeidslyne tussen die stadia is ook baie vaag. In die fantasie-werklikheid val die klem meer op absolute waardes sodat daar veel minder tussenstadia bestaan. Die fantasiekarakters verteenwoordig in die eerste plek hierdie absolute waardes. 'n Lelike feetjie en 'n mooi heks is ondenkbaar omdat elkeen juis 'n verteenwoordiger van die teenoorgestelde waarde is. Waar dit egter wel voorkom (soos by Liewe Heksie) dien die teenstellende eienskap juis om die normale eienskap te beklemtoon. Die andersheid van die een lê die klem op die eendersheid van die ander. ln die tweede plek gee ook die handeling perspektief. Die handeling of gebeure word in die fantasieverhaal gereduseer tot die essensiële. Dit wat goed of sleg en mooi of lelik is, vind ook uiting in die handeling en word daardeur beklemtoon. Die '''''oogpunt / perspektief''''' waaruit vertel word, is baie belangrik in 'n fantasieverhaal. 'n Duidelik volwasse verteller kan 'n blik op gebeure gee sodat die leser of luisteraar bewus is van 'n volwassene se simpatieke meelewing en instemming met wat daar gebeur – maar dit nooit neerbuigend of prekerig/moralisties gedoen word nie. Ook waar daar 'n vermenging is van die werklikheid en verbeelding, moet die een werklikheid nie as minderwaardig of meerderwaardig ten opsigte van ander uitgebeeld word nie. Die twee elemente moet saamwerk en mekaar aanvul en die oorskakeling moet fyn en subtiel wees sodat dit inmekaar verweef is. * 'n Oortuigende voorstelling van ''fantasieruimte'' is nodig, of dit nou deur 'n verteller of 'n karakter beleef of waargeneem word. As 'n klein figuurtjie optree (soos 'n dwergie), moet alle voorwerpe groter as lewensgroot voorgestel word om 'n oortuigende indruk te maak. * Ook die ''tyd'' moet andersoortig deur die karakters belewe word as die skrywer/verteller wel die intensie het dat fantasie die realistiese tyd moet aantas. Dit word deur die oordra van karakters se belewing bewerkstellig. Tyd kan ook opgehef word, in dié sin dat karakters hoegenaamd nie bewus is van die verbygaan of stilstaan van ure nie. Dit pas by die kind – en dus by sy fantasiebelewing – as 'n tydlose hede betrek word. * Die gebeure wat in 'n fantasieverhaal afspeel, kon totaal wegbeweeg na 'n vreemde wêreld, of dit kan in die realiteit begin en selfs eindig – met 'n duidelike inspeling van fantasie in die middelgedeelte. Dit is ook moontlik dat episodes mekaar opvolg in 'n steeds kenbare werklikheid. Tog word iets deurgegee in 'n sogenaamde toevalligheid van gebeure, deur 'n magiese sfeer of deur die toweragtige inset wat 'n leser/luisteraar bewus hou van die mens se wens na “anders en meer” as die primêre werklikheid. Fantasie kan ook gepaard gaan met angs; gebeure kan dus skrikwekkend wees. Dit is egter nooit 'n uitsiglose angservaring nie: die erns bly speels en selfs deurlig met humor. Gebeure volg mekaar gewoonlik chronologies op. In die Afrika-fantasieverhale is daar egter dikwels 'n sikliese tydsopvolging moontlik. Geen aandag word gegee aan onnodige detail of newe-temas nie, sodat 'n hegte samehang kenmerkend is. 7. 'n '''''Hegte konstruksie''''' is 'n kenmerk van die geslaagde fantasieverhaal. Indien die nodige beperkinge nie op die fantasieverhaal geplaas word nie, sou die verloop van die gebeure uitgerek en heelwat meer as die essensiële besonderhede toegevoeg kan word. Dit sou dan kon lei tot 'n losse konstruksie. Die fantasieverhaal, soos enige ander verhaal, vorm ’n hegte eenheid wat alles bevat wat dit moet bevat, maar ook niks meer nie. === Voorbeelde === * ''Soek-soek op soek'' en ''O, om te fluit'' ([[Elsabe Steenberg]]) * ''Dwergplaneet'' (Pieter Steen) * ''Blou vier, groen vier'' (Ilse Steenberg) * ''Die pikkewouters van Amper-Stamperland'' ([[Hester Heese]]) * ''Pegasus'' (Helene Hugo) * ''Liewe Heksie''-stories ([[Verna Vels]]) * ''Belladonna Primadonna'' en ''Wolfgang Amadeus Muis'' (Philip de Vos) == Volksverhale == Volksverhale word gewoonlik vertel deur oumas in die aande om die vuur, of partykeer buite in die maanlig op warm somersaande. Dit word meer opgevoer as vertel. Die ouma of ander vertellers gebruik gebare, mimiek, dramatiese handelinge, liedere, stemtoon, spraakritme, ens. wat die gehoor meer betrek as blote vertellings. Volksverhale kan gedefinieer word as "prose narrative which are regarded as fiction. They are not considered as dogma or history, they may or may nog have happened and are not to be taken seriously."<ref>Bascom, W. 1965. Forms of Folklore Prose Narratives. ''Journal of American Folklore,'' 78:307.</ref> === Tradisionele volksprokies === ==== Definisie ==== Die tradisionele sprokie is wêreldwyd van die bekendste kinderlektuur. Dit is nie aan tyd of plek gebonde nie en daarom universeel aanvaarbaar. Dit neem 'n heel besondere plek in die lektuur van die kind in en kan ook bestempel word as lektuur met besliste moontlikhede om te beïnvloed. Die redes hiervoor moet gesoek word in die aard van die sprokie. Slegs wanneer 'n opvoeder bewus geword het van die kenmerke van die sprokie, kon hy dit na waarde skat. Die tradisionele sprokie is 'n vorm van die volksverhaal wat aanvanklik mondeling oorgelewer is. Die oorsprong van tradisionele sprokies kan nie meer vasgestel word nie. Sprokies het waarskynlik vroeg, kort na die ontstaan van die mens, vorm begin aanneem. Die meeste sprokies is oud en kom wêreldwyd voor. Dit is dus vanselfsprekend dat daar verskillende variante aangetref sal word. Dit gebeur ook dat dieselfde gebeure in verskillende sprokies voorkom. Die moontlikheid bestaan dus dat dit of 'n gemeenskaplike oorsprong het en dus uit dieselfde oervorm ontwikkel het, of dat daar sterk wedersydse beïnvloeding moes plaasgevind het. 'n Voorbeeld hiervan is Rooikappie en die wolf en Die wolf en die sewe bokkies. In albei gevalle lê die wolf teen die einde en slaap, sy maag word oopgesny en diè wat hy ingesluk het, word bevry, waarna sy maag vol klippe gepak en toegewerk word. Sprokies kan soos volg gedefinieer word: "Sprokies is fantastiese volksverhale, heeltemal vry van beperkings van persoon, plek of tyd, wat slegs bedoel is om lewensvreugde of genot te verskaf. Constantine Georgiou definieer hierdie element as volg: "The story satisfyingly entertains with the drama, romance, fun and fantasy that are characteristic of the finest fairy tales. This is the heart of the fairy story, and it may be described as its essential distinction-aesthetic value." <ref>Hatting, S.C. 1950. ''Sprokiesvorsing – met spesiale toepassing op die Afrikaanse Volksverhale''. Johannesburg: Witwatersrandse Universiteitspers.</ref> Hattingh beskou die sprokie as die oerbron van ons moderne letterkunde. Die vorm van die sprokie is eenvoudig en primitief en word bepaal deur die smaak en beperkte ondervinding van 'n ongekunstelde gehoor. (Dink bv hoe populêr sprokies is by die pre-adolessente kind). By die aanhoor van die sprokie word alle klemmende aardse bande en bekommernisse vergeet. 'n Ietwat romantiese definisie van sprokies sou lui dat die sprokie die towerfee van droomland is waarin 'n mens vir 'n kort, maar die gewig van die aarde bande vir 'n kort, geluksalige oomblik nie meer druk nie. ==== Kenmerke ==== * 'n Kenmerk van die tradisionele sprokie wat by kenners verskillende menings uitlok, is die ''simboliek'' daarin. Die mens se gelowe en bygelowe vind uiting in die sprokie. Die figure in die sprokie verpersoonlik goed en kwaad, sodat daar van simboliese betekenis sprake is. Sommige kenners sien in die sprokie soveel simboliese betekenis dat dit insig kan gee in lewensvraagstukke. Maar die ander kant van die saak is dat die kind wat die sprokie hoor of lees gewoonlik nie bewus is van enige dieper betekenis of simboliek nie. Dit sou wel moontlik wees dat hy in sy latere lewe tot so 'n besef kan kom, maar as kind het dit nie vir hom betekenis nie. 'n Voorbeeld hiervan is die kenners wat beweer dat Rooikappie en die wolf sterk seksuele ondertone het. By die ontleding van hierdie sprokie blyk dit 'n aanvaarbare interpretasie te wees, maar die kind ervaar dit nie so nie. Vir hom is en bly dit 'n interessante verhaal, 'n verhaal wat vir hom ander waardes kon bied. * Die '''vorm''' waarin 'n tradisionele sprokie gegiet is, dra veel by tot die populariteit daarvan onder kinders. Dit word naamlik gekenmerk deur 'n baie kompakte vorm. In enige vorm van literatuur is dit noodsaaklik om die essensiële te sê maar ook nie meer as die essensiële nie. 'n Suggestie van dinge wat nie in direkte woorde weergegee word nie, dra soms meer gewig as uitvoerige beskrywings. Die kompaktheid van die sprokie is te danke aan die feit dat dit aanvanklik mondeling oorgedra is. Deur die geslagte heen is dit in die volksmond geslyp totdat net die essensiële oorgebly het. In mondelinge literatuur word op die geheue staatgemaak, en dit wat oorbodig is of nie-essensieël is, word nie noodwendig in 'n mondelinge weergawe oorgedra nie. * As gevolg van sy kompakte vorm het die sprokie 'n ander opvallende kenmerk. Dit laat baie aan die ''leser/luisteraar se verbeelding'' oor. Slegs die noodsaaklikste word gesê en die hoorder (of leser) moet dan sy eie verbeelding gebruik om besonderhede in te vul. Dit pas by die aard van die kind om te fantaseer en sy verbeelding te gebruik. Dit stimuleer hom om skeppend te dink en dit vorm 'n noodsaaklike komponent van sy ontwikkeling. Alle mense het 'n natuurlike drang om te skep, maar by sommige mense is dit sterker as by ander en dit is 'n drang wat kan ontwikkel. Kenmerkend van die tradisionele sprokie, en dit hang ook saam met die kompakte vorm daarvan, is dat '''''die begin''''' van die verhaal dadelik die volgende bepaal: die ''plek, die karakters, die tyd en die situasie'' waaroor dit handel. Vir die kind is dit waardevol om dit van die begin of te weet. Dit verskaf duidelikheid, sodat hy nie daaroor hoef te wonder nie maar sonder enige versuim op die verhaal self kon begin konsentreer. * Die ''slot'' van die sprokie toon ooreenstemming met die begin – dit laat geen twyfel nie. Die slot bring altyd 'n finaliteit en 'n afgerondheid wat by die kind 'n gevoel van tevredenheid laat omdat daar sekerheid is oor wat gebeur het. Die slot is ook altyd gelukkig, met ander woorde, die goeie en die mooie seëvier en dikwels is dit 'n geval van bordjies wat verhang word omdat dit vroeër gelyk het of die slegte die oorhand kry. * Die ''stryd tussen die goeie en die slegte'' word gerepresenteer in uiterstes in die sprokie – goed is baie goed, terwyl sleg baie sleg is. Dit geld vir karakters en hulle optrede. In die daaglikse lewe is daar meestal nie net uiterstes nie, maar in die tradisionele sprokie vervaag alle tussenskakerings. Hierdie kenmerk van die sprokie help die kind om oordele te vorm. Dit is 'n vereenvoudiging van die stryd tussen goed en kwaad. Dit help hom om die goeie te kies. Hy kry hier te doen met absolute waardes. * Die tradisionele sprokie is ryk aan ''dramatiese aksie'' weens die element van ''strydvoering'' in hierdie verhaalvorm. Ook die verhaalkonstruksie toon die tradisionele bou van die spanningsverhaal omdat die spanning oploop tot 'n klimaks met 'n vinnig opvolgende ontknoping daarna. Hierdie bou van die sprokie pas by die kompakte vorm daarvan. * 'n Kenmerk van die tradisionele sprokie wat opvoeders al dikwels baie vrae veroorsaak het, is die element van '''wreedheid'''. Weens die vorm van die sprokie word daar geen doekies omgedraai nie. Koppe word afgekap, mae word oopgesny, iemand word in 'n vuuroond gestop! Sommige mense is van mening dat hierdie wreedhede nadelig op die kind kan inwerk. Dit sou hom dan aanmoedig om wreed op te tree en wreedheid goed te keur. Hierdie gevare bestaan egter nie werklik nie. In al die gevalle is die wreedheid geregverdig. Die wrede uiteinde van 'n karakter is die gevolg van sy dade. Wolf verdien dat sy maag oopgesny word, en dat hy verdrink, want het hy dan nie die wandade gepleeg nie. Die heks kan ook maar in haar eie oond verbrand, want sy het beplan om dit met iemand anders te doen. Buitendien leer die kind 'n lewensles uit die verhaal, naamlik dat die slegte mense vir hulle slegte dade gestraf word. * Die '''''karaktertipes''''' wat in die sprokie verskyn, toon ooreenkoms in uiterlike hoedighede sowel as wat die innerlike betref. As 'n besondere eienskap die karakter kenmerk, word dit onmiddellik genoem omdat dit die intrige sal beïnvloed. Die fisiese eienskappe van die karakters word in die meeste gevalle uiters bondig weergegee sodat die element van suggestie die kind se verbeelding in werking laat tree. Verder is die karakters eendimensioneel, met weinig karakterontwikkeling. In die meeste sprokies dui die titel van die verhaal op die hooffiguur of gee dit 'n blik op die grondgedagte van die verhaal. Dikwels lê daar in die naam iets van die wese van die karakter opgesluit. In sprokies kom meestal ''argetipes'' voor, wat iets van die oerkenmerke, oerbegeertes en oer-worstelinge van menswees en ontwikkeling soos wat dit in die kollektiewe onderbewuste bestaan, verwoord (bv. hoogmoed, nederigheid, verlossing, armoede, rykdom, seksualiteit, ens.) Ook ''stereotipes'' kom in volksprokies voor en stem ooreen met die een-dimensionaliteit van die karakters. Ons kry dikwels die pragtige meisie, of die swakkeling-vader, ook die bose stiefma, die slim broer/held en die tipiese dom/onnosele karakter. * ''Realiteitsvoorwerpe'' is basiese bestanddele van die '''''fantasieruimte''''' van die sprokie. Deur op 'n bekende toon te begin is die bonatuurlike wat gaan volg makliker om te aanvaar. So word ook die primitiewe emosies van vrees en wonder – wat nooit ver van mekaar verwyder is nie – vanuit die bekende werklikheid in werking gestel. Andersins is die ''ruimte- en tydsaanduidings'' vaag. Hierdie onbepaalde milieuskildering prikkel die verbeelding en berei die weg vir 'n situasie waaruit die fantasie gestalte kry. * Ander algemene komponente van die sprokie-opset is die volgende: # ''humor, die absurde'': waar hekse, dwergies en reuse aanwesig is, word die lagspiere geprikkel, omdat hierdie wesens na aan die menslike spesie is en 'n soort robuustheid openbaar # ''misterie'', met feetjies wat verskyn, wat self nie-stoflik en nie-materieel is # ''towerwoorde'' wat 'n towerspel moet verbreek of 'n geheim moet ontsluit # ''goeie deugde'' wat beloon word, soos hoflikheid, bedagsaamheid, goeie maniere, gehoorsaamheid. * Die laaste kenmerk van die tradisionele sprokie wat genoem moet word, is die ''eenvoudige maar sprekende taal''. Die sprokie is 'n volksverhaal en volkskuns. Dit spreek van eenvoud, maar elke woord het seggenskrag en daar is 'n spontane, natuurlike ritme wat getuig dat dit vroeër as mondelingse kuns oorgelewer is. Tipies van die mondelingse vertelkuns, word daar ook dikwels van rym, refreine, raaisels, inkantasies en ander repetisies gebruik gemaak. ==== Voorbeelde ==== * Charles Perrault se sprokies van Moeder Gans: * Rooikappie, * Die skone slaapster in die bos, * Gestewelde Kat, * [[Bloubaard]], * Aspoestertjie, * Klein Duimpie * Arabiese verhale uit [[Duisend-en-een-nag|1001 nagte]]: Scheherezade, Sinbad, Alladin, Alibaba * Grimm se sprokies: Sneeuwitjie, Repelsteeltjie, Die elwe en die skoenmaker, Hansie en Grietjie * [[Hans Christian Andersen|Hans Christiaan Andersen]] se sprokies: Lelike Eendjie, Die klein Meermin, Die Prinses en die ertjie, Die keiser se nuwe klere, Die dapper Bliksoldaatjie * Ander: Slapende Skone, Skoonlief en die Ondier, Gouelokkies ==== Kultuur- en kunssprokies ==== Kunssprokies of moderne sprokies kan toegeskryf word aan 'n spesifieke outeur. Dit toon verskeie ooreenkomste met die tradisionele sprokies. Daar is ook die absolute sin van goed en kwaad, bonatuurlike wesens, sensitiewe en vokatiewe taalgebruik en kompakte en fyn-uitgewerkte konstruksie. Voorbeelde hiervan is die volgende: * [[Oscar Wilde]] se sprokies bv. Die gelukkige prins en Eleanor Farjeon se sprokies in haar versameling * The Little Bookroom is voorbeelde van moderne sprokies, fyn van tekstuur, geslaag in sensitiewe taalgebruik en bekoorlik vir beide ou en jonk, * Ruth Manning-Sanders se The Red King and the White Witch. * In Afrikaans is [[Corlia Fourie]] bekend vir haar kunssprokies, byvoorbeeld Nolito en die wonderwater, en Hlaulu en die Bosdier. ==== Fantasie en sprokies ==== Dit is maklik om die gewone fantasieverhaal te verwar met die volksprokie. 'n Belangrike verskil is dat nuwe fantasieverhale steeds in verskillende tale geskryf word, terwyl bestaande volksprokies in alle lande bly voortleef en die afgelope eeue nie meer aangevul word nie. Sowel die volksprokie as die fantasieverhaal het 'n vinnige, chronologiese gang met klem net op essensiële elemente, terwyl rympies geredelik aangetref word. Daar is 'n oorheersende indruk van dramatiese eenvoud en gewoonlik bring die slot oorwinning van die goeie oor die bose. Ander ooreenkomste is dat die getal drie (soms ook vyf of sewe) 'n belangrike strukturele rol speel en ook magiese implikasies kan hê. Towery kan die verhaal ingrypend beïnvloed en karakters neig na enkellynigheid. In albei gevalle is 'n verteller duidelik aan die woord. 'n Verskil tussen die fantasieverhaal en die volksprokie is dat die verteller by die fantasieverhaal wissel van 'n alwetende verteller tot die belewing van die karakter self. Daarteenoor is die verteller in die volksprokie altyd 'n alwetende, simpatieke volwassene wat die wêreld vir die kind oopmaak. Nog 'n verskil is dat die fantasieverhaal op 'n dieper vlak van betekenis werk met lewenswaarhede wat aan die kind oorgedra word sonder dat hy eksplisiet daarvan bewus is. Deur die verteller of 'n karakter word die leser/luisteraar na onderbewuste bestaansfere geneem. Daarteenoor sak die volksprokie verder deur die lae van die persoonlikheid en spreek die diepste vlakke van hierdie onderbewuste aan – net 'n volwassene kan hom in dié proses begelei. As tydsaanduiding in baie fantasieverhale vaag is, dan is dit in alle volksprokies nóg vaer. Omdat tyd nie duidelik aangedui word nie, word historiese agtergrond ook nie in volksprokies aangetref nie. Kultuurverwysings kom nie voor in die mondeling oorgelewerde verhale nie. Ruimte is in fantasieverhale 'n element wat op 'n groot verskeidenheid wyses geskep word. Maar in die volksprokie is daar 'n vae, maar duidelik aardse ruimte in die begin – daarna word oorgegaan na 'n toweragtige ruimte, of die bestaande omgewing kry 'n towerdimensie by. In die afloop word teruggekeer na 'n gewone ruimte en die toweragtigheid is verby. 'n Volksprokie werk met vasgelegde besonderhede. Daar is gewoonlik 'n kasteel en/of 'n bos. Eersgenoemde dui op die geestelike woning van die kind as heerser oor sy eie lot; laasgenoemde wys op 'n toestand van onsekerheid en soeke. Eers as die karakter(s) weer uit die bos kom, is die oorwinning finaal. Karakters maak nie lukraak in 'n volksprokie hul verskyning nie: argetipes word aangetref wat vaste betekenisse het, sodat hulle tot die diepste vlakke van die onderbewuste kan spreek. Hulle verteenwoordig kwaad (wat die hoofkarakter bedreig) of goed (wat die held/in help – dikwels deur towery). Ook het net die belangrikste karakters in die volksprokie name,en hierdie name is baie algemeen sodat 'n kind hom maklik onbewustelik in die plek van so 'n karakter kan stel. Daarteenoor kan al die karakters in 'n fantasieverhaal name hê volgens die skrywer/verteller se besluit en keuse. In alle opsigte gehoorsaam die volksprokie dus strenger wette en dit het 'n onbuigsamer patroon as die fantasieverhaal. Dit geld ook vir die struktuur as sodanig: in albei gevalle is daar 'n vinnige gang. Terwyl die fantasieverhaal binne perke variasies toelaat, het die volksprokie altyd 'n sikliese struktuur. Dit begin met ewewig in die gewone wêreld, gevolg deur probleme en kragmetings in 'n toweragtige milieu, waarna daar verlossing kom en die balans in die gewone werklikheid herstel word. ==== Interpretasie van sprokies ==== [[Johan Degenaar]] bespreek verskillende interpretasies van 'n sprokie soos Rooikappie<ref>{{cite book|author=Degenaar, J.|title=Understanding Little Red Riding Hood |series= in Cilliers, I. ''Op weg na begrip''|publisher=Maskew Miller Longman |location=Kaapstad |year= 1988}}</ref> en noem o.a. die volgende: * Die ''strukturalistiese'' interpretasie fokus op die sprokie in terme van verskeie strukture of stelle verhoudings wat 'n betekenisvolle lees van die tekens in die verhaal moontlik maak; * Volgens die ''kosmologiese'' interpretasie verwys Rooikappie na die opkomende son, wat tydelik deur die duisternis verswelg word, maar wat die oordeel oorkom en die volgende dag terugkeer na die ontkoming van die donkerte van die nag; * Daar is twee ''psigologiese'' interpretasies, nl. die van Fromm, wat die storie sien as 'n illustrasie van konflik tussen manlik en vroulik, waar die rooikappie gesien word as 'n simbool van menstruasie en aandui dat die dogtertjie op die pad is na vrouwees. Die man word as die wolf uitgebeeld en seksuele gemeenskap as 'n kannibalistiese aktiwiteit. * Die tweede ''psigologiese'' interpretasie word geformuleer deur Bettelheim, wat Rooikappie sien as 'n meisie in puberteit, vasgevang in 'n konflik tussen wat sy behoort te doen, naamlik om gehoorsaam te wees aan haar ouers; en dit wat sy graag wil doen, naamlik om haar eie plesier en begeertes te volg. Die man word verteenwoordig deur die id (die wolf), terwyl die ego die houtkapper is. * 'n ''Filosofiese'' interpretasie sien die storie as 'n illustrasie van die vraende natuur van menslike denke. Die klemtoon is daarop dat mens leer deur vrae te vra, en daardeur word die skyn van onwaarhede ontmasker sodat waarheid na vore kan kom. Dit gaan dus oor die vrymakende rol van taal. * Volgens die ''morele'' interpretasie word die meisie gesien as 'n simbool van 'n menslike wese op soek na die betekenis van die lewe. Sy moet die konflik tussen goed en kwaad persoonlik ervaar en uiteindelik is vryheid alleenlik moontlik nadat 'n persoon deur die duisternis van boosheid beweeg het en daar dan 'n nuwe lewe moontlik is in die vorm van 'n tweede – of hergeboorte. === Mites === ==== Definisie ==== Die mite kan beskryf word as 'n denkbeeldige verhaal waarin die primitiewe mens sy gedagtes oor die wêreld en die mens in konkrete gedagtes uitbeeld. Tussen sprokies en mites bestaan 'n noue verband en baie sprokies is dan ook dikwels goeie voorbeelde van mitiese denkwyse. Die woord mite is afglei van die Grieks "muthos" wat storie of verhaal beteken. Vandag verwys ons na mites as dáárdie verhale wat die oermens vir homself saamgestel het om natuurverskynsels te verduidelik of om die heldedae van gode en mense te laat voortleef van geslag tot geslag. Die primitiewe mens wat in 'n atmosfeer van mistisisme en vrees geleef het, kon sy drang na kennis omtrent die wêreld waarin hy woon en ander mense op die volgende wyses bevredig: * Hulle het die natuurverskynsels fyn dopgehou; * Hulle het persoonlike eerstehandse ervaring opgedoen; * Hulle verbeelding het al die gapings gevul met verklarings vir die wonders rondom hulle. Die gesette tyd van die son en die maan, die wisseling van die seisoene, die seegetye, die opvolging van dag en nag – al hierdie natuurwonders het die primitiewe mens met verwondering, nuuskierigheid en angs vervul. Hy wou graag die oorsake en betekenisse van dié onbekende dinge begryp. Omdat hy oor geen wetenskaplike kennis beskik het nie, het hy op intuïtiewe en subjektiewe wyse sy eie verduidelikings opgebou. ==== Kenmerke ==== * Mites is in werklikheid ware verhale, maar dit in simboliese en indirekte vorm aangebied, in plaas van 'n letterlike vorm. Dit is bv. werklik waar dat die lente volg op die koue winter, maar Persephone verskyn nie letterlik elke jaar uit die doderyk om die natuurwonder te bewerkstellig nie. * Mites het 'n lang tydperk van evolusie ondergaan vanaf primitiewe war-stories tot hoog ingewikkelde simboliese verhale. * Hierdie ontwikkeling weerspieël ook die intellektuele evolusie van die volk aan wie die mites verbind word: Die Grieke het eers net 'n onsigbare mag gevrees en aanbied, later is aan hom geoffer by riviere, by landerye, by huise en nog later is aan elke onsigbare god 'n naam gegee, het hy 'n persoonlikheid ontwikkel en nog later is spesifieke tempels vir hulle gebou met voorgeskrewe rituele by die offerande en aanbidding. * Die gode en godinne in mites het mettertyd persoonlikhede ontwikkel en persoonlike verhoudings met mekaar en tot die mense wat hulle aanbid het. Die eerste Griekse gode was bv. almal eers broers en susters, maar heelgou het elke god of godin sy of haar spesifieke gebied gehad: Hera, die vrou van Zeus was bv. die beskermgodin van die huwelik en sy was ook die jaloerse godin. * Sekere mites is "pourquoi" of "waarom" mites. Bv. Waarom draai die sonneblom sy gesig na die son? Dan word die verhaal van Clytie vertel as antwoord daarop. Hierdie mites word maklik deur kinders aanvaar. Waarom word dit winter? Demeter (die aard-moeder) se mooi dogter, Persephone (die saad van die graan) is ontvoer deur die god Hades na die doderyk. Demeter soek na haar dogter, maar Persephone moet vir 6 maande in Hades vertoef en vir 6 maande van somer en lente mag sy terugkeer na die aarde. * Benewens "waarom" mites is daar ook allegoriese mites. Hierdie mites is 'n bietjie moeiliker vir kinders om te begryp en vereis verduideliking van die kant van die verteller: Die jong vrou, Noibe, is hoogmoedig en trots op haar hoë afkoms en veral op haar 7 seuns en dogters. Sy verklaar dat sy die gelyke is van godin Leto. Die twee kinders van Leto, Apollo en Artemis, wreek hul moeder deur al 14 van Niobe se kinders dood te maak. Verslae en wenend word Noibe in 'n klip verander, om vir ewig vir haar kinders te treur. Menslike hoogmoed en trots, soos in die geval van Noibe is veragtelik by die gode en word swaar gestraf. Arachne word in 'n spinnekop verander omdat sy gespog het oor haar pragtige weefwerk, Pandore se nuuskierigheid word swaar gestraf. Pegasus word met blindheid geslaan omdat hy te naby aan die woning van Zeus met sy gevleuelde perd, Bellerophon, gevlieg het. * Mites behandel die lewenswyse en verhoudings van gode met gode. (Frazer se boek The Golden Bough bevat pragtige voorbeelde van hierdie kenmerke van mites. Hulle oorloë onder mekaar, hul heldedade, liefdesverhoudings en hul afguns en wraak word in hierdie mites beskryf, bv in Cupid en Psyche en die verhaal van Prometheus. * Laastens behandel mites ook die verhoudings van gode tot mense.Twee mooi voorbeelde beskik vir kinders is bv. die verhaal van Philemon en Baucis en die verhaal van Icarus en Daedalus. In hierdie verhale help of straf die gode die mense en besoek hulle in veranderde gedaante en vorm. ==== Voorbeelde ==== Die bekendste mites wat vir kinders geskik is kry ons oorgelewer van die Grieke, die Romeine en van die Noorderlande. * Griekse mites (mythos-verhaal). Dit is in die 8ste eeu voor Christus opgeteken deur die digter Hesiod of Hesiodus. Sy eerste gedigte was getitel Works and Days en is 'n soort van boere-kalender wat verduidelik wanneer gesaai moet word, wat gesaai moet word en watter rituele daarmee gepaard moet gaan. Works and Days bevat ook een van die eerste bekende fabels Die Kraai en die Nagtegaal en die mite van Pandora (Die Groot Fabelboek), Hesiodus se volgende bundel bevat meer mites, onder andere Zeus se geveg met die Titane en Zeus en Cronus. "Hesiod is credited with bringing together in organised form the major portion of Greek mythology. Naas Hesiodus is Homeros natuurlik die bekendste optekenaar van mites en legendes en sagas. * Romeinse mites Die optekening van Romeinse mites het ons te danke aan die Romeinse digter Ovid, Ovidius wat omtrent in 43 vC gebore is. Die Romeinse mites was oorgelewerde weergawes van die Griekse mites en om verwarring tussen die gode en godinne te voorkom volgs 'n verduidelikende naamlys later. Ovidius se boek Metamosphoses bevat eintlik 15 aparte boeke wat die verhale behandel van wonderlike veranderinge, transformasies of metamorfoses by gode, helde en godinne. Dit begin met die metamorfose van choas tot orde en eindig met Julius Ceasar se gepaste transformasie na 'n ster! * Noorse mites. Of die Noose mites in Groenland, Ysland, Noorweë of in Engeland ontstaan het, dit het in Ysland vir ons behoue gebly, is daar mondelings oorlewer en vir die eerste keer neergeskryf – miskien omdat Ysland so afgeleë is. Die versamelings Noorse mites word Eddas genoem. Die ouer ''[[Poëtiese Edda]]'' bevat 'n versameling van 34 verhalende mites in poëtiese vorm en vertel hoe die aarde geskape is, hoe die gode geleef het en vernietig is. Dit bevat ook volksgesegdes en die heldeverhaal van Sigurd die Volsung wat ons onder sagas behandel as Die Siegfried Sage. Hierdie versameling, die ''Poëtiese Edda'', word toegeskryf aan 'n geleerde van die elfde of twaalfde eeu, Saemundr die Geleerde. Die jonger ''[[Prosaïese Edda]]'' is eers in die dertiende eeu opgeteken in prosavorm en bevat die grootste gedeelte van Noorse mites. * Hoewel die Noorse gode nie die skoonheid en grasie van die Griekse en Romeinse gode besit nie – hulle is meer wreed, aards en viriel – is daar tog besonder aantreklike mites in die Noorse mitologie wat by uitstek geskik is vir kinders: # Hoe Odin sy Oog verloor het # Hoe Thor sy Hamer gekry het # Die Appels van Iduna # Thor se Besoek aan die Reuse # Die Dood van Balder. Dit is ook vir kinders interessant om te weet dat die name van die dae afgelei is van die name van Noorse gode: # Monday Moon's day # Tuesday Tiw's day # Wednesday Woden's day # Thursday Thor's day # Friday Frigga's day # Saturday Saturn's day # Sunday Sun's day * Mites en legendes van die [[Indiane]] Dit is besonder moeilik om te onderskei tussen die mites en legendes van die Indiane: gode tree op soos mense en mense ontvang goddelike eienskappe. Waarheid en verdigsel is ten nouste verweef in hul volksvertellings. Kinders behoort egter kennis te maak met veral die legendes Sketco the Raven soos versamel deur Robert Ayre, Glooscap and his Magic, deur Key Hill en Tales of Nanabozho, die held van die Ojibway Indiane soos opgeteken deur Dorothy Raid. (Hierdie boek was die wenner van die Canadian Book of the Year Award in 1965). Vir verdere interessante selfstudie word studente verwys na die boek van Sheila Egoff The Republic of Childhood. ==== Mites en sprokies ==== Die mens se eindelose soeke na kennis en sy drang om te verklaar, het ook neerslag gevind in die verhale wat hy geskep het. Mites ([[mitologie]]) het ontstaan uit die mens se verklarings wat hy probeer gee het vir onder andere natuurverskynsels en sy verhouding tot die natuurmagte en die gode wat, soos hy geglo het, oor hom 'n mag uitoefen. Die mite handel dus oor natuurverskynsels, die mens se verhouding tot die gode, die onderlinge verhouding tussen die gode, die ontstaan van die mensdom, die dood, eienskappe van voëls en diere, geografiese elemente en natuurverskynsels, die wyse waarop die mens sy roeping vervul, die stryd tussen verskynsels soos goed en kwaad, en die bonatuurlike. Die mites soos ons dit vandag ken, was dus oorspronklik glad nie bedoel as kinderlektuur nie, en sekere mites sal selfs vandag in verwerkte vorm nie as kinderlektuur kan werk nie. Daar is egter 'n hele aantal mites uit veral die Griekse en Noorse mitologie wat as geskikte kinderlektuur beskou kan word, omdat die moderne verwerkers daarvan dit toeganklik gemaak het vir die kind. Dit word as geskik beskou omdat dit baie aksie bevat, daar 'n duidelike stryd of konflik aanwesig is wat aanleiding gee tot spanning, dit gewoonlik taamlik kort is, en die verwerking sodanig is dat dit begryp kan word sonder 'n diepgaande kennis van die mitologie. Blykbaar is mites redelik skaars in Afrika, hoofsaaklik omdat dit eintlik stories van helde is wat aandag trek, en nie soveel verhale oor die bonatuurlike nie. Tog kan [[Minnie Postma]] se verhale van die Basoeto’s, en [[Eugène Marais]] se verhale van die Boesmans, in hierdie kategorie val. Verskille tussen die sprokie en die mite: * die leser maak in die mite kennis met bo-aardse wesens – dikwels gode – wat gebruik word om die ontstaan van die wêreld en verskillende natuurgebeure soos reën en donderweer te verklaar, asook die kenmerke van diere en plante. In sprokies egter, is die karakters aardse wesens, al is dit soms magies (soos feetjies, kabouters, ens.). * Mites het in die vroegste tye by alle volkere ontstaan en gebeure daarin is gewoonlik groots of uniek. In die sprokie daarenteen dui die gebeure op algemeen-menslike probleme. * Ideale wat in die mite nagestreef word is gewoonlik onmoontlik; in die sprokie verg take en omstandighede dikwels ook bo-menslike vermoëns van die held/in, maar daar is altyd uitkoms en hulp beskikbaar. * Die mite se einde is gewoonlik tragies en eenduidig, terwyl daar in die meerduidige sprokie 'n onverwoesbare optimisme ingebou word. === Legendes === ==== Definisie ==== Legendes kan beskou word as geskiedenis van 'n primitiewe soort, altyd gebaseer op een of ander historiese werklikheid. Mites en legendes so nóu verbonde dat die meeste geleerdes dit as een groep behandel. Daar is egter verskille: * Mites is absolute fantasie geskep uit die primitiewe verbeelding om natuur- wonders te verklaar, terwyl legendes altyd op 'n mindere of meerdere mate van waarheid of feite gebaseer is, daar is 'n greintjie van historiese werklikheid. "Legends have been called the idealization if history." * Verskeie legendes is etiologies van opset en verklaar sekere volksgebruike of godsdienstige of sosiale rituele. * Soms word na legendes verwys as heldeverhale omdat die hooffiguur dikwels 'n sterk manlike karakter is met wie die groep waartoe hy behoort kan identifiseer. Ons dink bv. hier aan koning Arthur en sy Ridders van die Ronde Tafel of aan Robin Hood. Hierdie sentrale manlike karakters word gewoonlik byna as 'n supermens voorgestel en simboliseer mag, goeie en dapper dade en streef gewoonlik die ideaal van die groep waartoe hy behoort, ná, en bereik die ideaal vir hulle. * Omdat die legende dikwels bestaan uit 'n reeks avonture wat om 'n held sentreer, is daar volop ruimte vir karakterontwikkeling en vir volgehoue toewyding aan streng morele kodes. Die held mag nie afwyk van die kodes nie – indien hy oortree, word hy gestraf. In gevalle waar lewens op die spel is, word slinksheid toegelaat bv. tussen Robin Hood en die Sherriff of Nottingham, andersins is jou woord jou eer, al moet jy dit met jou eie lewe verdedig. ==== Kenmerke ==== Legendes toon groot ooreenkomste met mites. Die oorsprong daarvan strek egter nie so ver terug nie. Die legendes handel oorspronklik oor die lewe van heiliges en is aanvanklik by sekere geleenthede in die Christelike kerk en in kloosters voorgelees. Mettertyd sluit hierdie voorlesings ook verhale oor die lewe van martelare in. Na die Middeleeue verbreed die term sodanig dat dit ook lewensverhale van mense insluit wat nie as heiliges of martelare beskou is nie. Die belangrikste eienskap van die legende bly steeds dat dit oor die lewe van 'n heldefiguur handel. Hierdie heldefiguur kan van universele belang wees (soos in die Christus-legendes), of van nasionale belang (Koning Arthur). In ons moderne tyd kan die heldefiguur selfs van streeks- of plaaslike belang wees (soos in Legendes uit die misrook van Minnie Postma). Die waarheidselement het mettertyd ook verflou, sodat dit nie moontlik is om vas te stel of die feite waarheid of verdigsel is nie. Legendes het die volgende eienskappe: * 'n Element van die waarheid; * Dit vertel van iets wat eenmaal gebeur het en verband hou met die historiese werklikheid; * Dit vertel van iets wat relatief onlangs gebeur het, meer onlangs as mites; * Dit handel oor heldhaftige dade, migrasies of oorloë; * Dit bevat hoofsaaklik menslike wesens as karakters; * Dit is nie suiwer geskiedenis nie, omdat sommige feite vergete of vol misterie is. ==== Voorbeelde ==== * n Voorbeeld van 'n legende in Zoeloe is die verhaal van hoe Nongalaza ( 'n Zoeloe-kaptein) deur 'n kraai gewaarsku is om te vlug uit Zoeloeland, omdat die koning Mpande hom wou doodmaak. In hierdie geval is koning Mpande en Nongalaza albei historiese figure. Dit mag waar wees dat Mpande Nongalaza wou vermoor. Wat nie moontlik is nie, is die deel van die kraai. Die kraai mag hier simbolies wees van 'n definitiewe persoon wie se naam onbekend of vergete is, nie belangrik is nie of selfs nie genoem mag word nie * Koning Arthur en sy ridders * Die Ramayana (Indiese legende) * [[Perseus (mitologie)|Perseus]] en die Gorgone-kop * Die take van Hercules * Robin Hood * Rip van Winkel === Fabels === ==== Definisie ==== Fabels bestaan gewoonlik uit 'n kort diereverhaal en dit eindig met 'n eksplisiete sedeles. In fabels word abstrakte idees soos onkunde, wysheid, vraatsug, trots of ydelheid deur middel van dierekarakters of lewelose voorwerpe in konkrete en visuele vorm voorgestel sodat dit verstaan en onthou kan word. GK Chesterton beweer dat geen ware fabel menslike karakters mag bevat nie – en dit is waar dat die meeste fabels diere, voëls of lewelose voorwerpe as die hoofkarakters besit. Tóg is daar verskeie uitsonderings waar persone die hoofrol speel en dit doen geen afbreuk aan die kwaliteit van die fabel nie. ==== Kenmerke ==== * Die fabel het ook in die volksmond ontstaan en is ook as mondelingse vertellings oorgelewer. Dit is selfs nog meer kompak as die tradisionele sprokie, en in die hedendaagse geskrewe vorm bestaan 'n fabel dikwels nie meer as 'n enkele paragraaf nie. Waar die sprokie uit 'n opeenvolgende aantal insidente opgebou is, bestaan die fabel gewoonlik uit een enkele insident. Hierdie insident word didakties aangewend, met ander woorde, dit word gebruik om lering te laat plaasvind. Die les wat geleer word, handel dan oor 'n algemeen geldende lewenswaarheid. * Dit is verder tipies van die fabel dat die karakters uit diere bestaan, maar die diere is nooit daar om hulle eie onthalwe nie. Hulle verteenwoordig altyd mense en is sinnebeelde van bepaalde aspekte van die menslike natuur. Die vermensliking van die diere is soms volkome, sodat die dier sy eie karakter verloor. Dit lewer egter geen probleem op nie, omdat hy in elk geval 'n mens of menslike eienskap verteenwoordig. * In die Afrikaanse letterkunde is daar nie outentieke fabels opgeteken nie. Meeste van die fabels wat gelees kan word in Afrikaans, is vertaal uit Europese fabels. * Die titel gee die leser die reg om dié dinge alles te lees binne 'n irrasionele verband. Ook die poësie het die vryheid van die irrasionaliteit deur al die implikasie-moontlikede wat binne die taal bestaan. “Fabel” kan gelees word as 'n moraliserende verhaaltjie, óf dit kan gelees word as 'n “les” in implikasie. * Vir die bestudering van Afrikaanse volksprokies is dit nodig om te sien dat daar 'n verskil is tussen die fabel en die sprokie. In fabels word dierekarakters gebruik om deugde of ondeugde van die mens voor te stel, en elke storie hou 'n onverbloemde les in. Kinders is nie baie lief vir fabels nie, omdat hulle intuïtief aanvoel dat daar vir hulle “gepreek” word. ==== Voorbeelde ==== * Die Seun wat "Wolf Wolf" geroep het * Die Melkmeisie en haar emmer * Die sterrekyker * Fabels van [[Aesopus]] * Indiese fabels (Panchatantra) * Boeddhistiese fabels (Jatakas) * Fabels van La Fontaine * Russies fabels van [[Leo Tolstoi]] * Duitse fabels van Ludwig Bechstein en [[Arthur Schopenhauer]] === Sages === ==== Definisie ==== Sages is volksverhale wat uit die volksgeloof ontstaan het. Die woord sage verwys na die werkwoord "sê" en dit hou dus verband met "meedeling, berig, vertelling". Dit verwys meestal na 'n buitengewone voorval wat deur die luisteraar geglo sal word. ==== Kenmerke en voorbeelde ==== Daar is verskeie soorte sages * Die mitiese sage het sy oorsprong in die animisme – dit verwys na 'n mag wat binne die liggaam woon, maar wat die liggaam onder buitengewone omstandighede kan verlaat, soos byvoorbeeld tydens diep slaap of dood. In 'n ruimer sin behels animisme die geloof dat alles in die natuur, insluitend die mens, 'n siel het. * 'n Ander voorbeeld van die mitiese sage is 'n maresage, waar "mare" verwys na 'n vrees wat in die nag geopenbaar word, soos in die geval van 'n nagmerrie. * Spookverhale (dwaalstories) is deel van hierdie tipe sage en word spooksages genoem. Hierdie tipe sages sluit ook goëlstories in, aangesien daar in die volksgeloof geglo word dat goëlary ook sy oorsprong by die geloof in animisme het. Voorbeelde hiervan is die spookstories van C.J. Langenhoven. * Towersages verwys ook na betowerde plekke en towenaars.Heksesages verwys na verhale oor hekse, reuse, dwerge en meerminne. * Verder is daar ook Christelike sages wat verhale is wat gebou is rondom die Christendom, waar figure soos Christus, die duiwel, die heilige Petrus en engele 'n rol speel. * Diere en voëls kan ook hoofkarakters in sages wees, byvoorbeeld die baselisk, slange en die oerang-oetang. * Sages word gewoonlik verbind aan 'n spesifieke tyd of plek binne 'n bepaalde land, maar daar is sages wat wêreldwyd voorkom, soos dié van Wilhelm Tell, die Vlieënde Hollander en die Wandelende Jood. === Diereverhale === ==== Verhale met diere as fantasiekarakters ==== In hierdie tipe diereverhaal is die karakters diere wat nie in die werklikheid bestaan nie, maar net in die verbeelding van die skrywer en dus ook in die verbeelding van die leser. Die karakters toon egter ooreenkomste met bestaande diere en kan hare, skubbe, horings, kloue, sterte en selfs kamme en vere hê, na gelang van hoe sterk die verbeelding is. Afgesien van die voorkoms van hierdie diere, kan hulle ook dinge doen wat gewone diere nie kan doen nie, soos om vuur deur hulle neusgate te blaas of om geweldige krag te hê en alles plat te vee wat voorkom. ==== Verhale met vermenslikte diere ==== In hierdie verhale tree bekende diersoorte op. Hulle word egter vermenslik deur aan hulie menslike eienskappe soos spraak, kleredrag en menslike handeling toe te ken. In die geslaagde diereverhaal met vermenslikte karakters moet daar 'n fyn balans tussen die dierlike en die menslike wees. Die karakter is 'n dier en moet 'n dier bly, al vertoon hy menslike eienskappe. Sy mensheid mag nooit sover gevoer word dat hy sy unieke eienskappe as dier verloor nie. Daar moet dus 'n sinvolle kombinasie van eienskappe wees. Die vraag wat ontstaan is of daar 'n risiko verbonde is aan die vermensliking van die dier; waarom is dit dan nodig om die diere in hierdie verhale te vermenslik? Die antwoord hierop moet gesoek word in die onvermoë van die kind in die nie-leesstadium om tussen die aard en eienskappe van die dier en dié van die mens te onderskei. Dit is vir hom natuurlik dat die dier soos 'n mens kan doen en dink en mens voorkom. Dit kom ook ooreen met die kind se verbeeldingspel waarin die dier in staat is om in mensetaal te praat en soos 'n mens op te tree. Nog 'n interessante feit is dat skrywers die vermenslikte dier gebruik om aan die leser meer van sowel die mens as die dier te vertel. 'n Goeie diereverhaal met vermenslikte diere laat by die kind 'n begrip vorm van die dier en van die mens. As die vermensliking egter te ver gevoer word, dan verloor die karakter sy diere-aard, met die gevolg dat die kind weinig of niks van die dier leer of begryp nie. Uit bogenoemde behoort dit duidelik te wees dat vermensliking van diere in die kinder-verhaal nie net toelaatbaar is nie, maar dat dit vir die kind in die nie-leesstadium wenslik is. Dit is belangrik dat die vermensliking van die dierekarakters met die nodige insig en aanvoeling gehanteer moet word, anders het dit nie die waarde vir die kind wat dit behoort te hê nie. ==== Verhale met troeteldiere as karakters ==== Die woord troetel beteken: om met liefde te behandel. 'n Troeteldier is 'n dier wat aangehou word vir die plesier daarvan, om liefde te gee en te ontvang. Daar bestaan by kinders van alle ouderdomme 'n groot behoefte in hierdie verband en gevolglik word verhale met troeteldiere as karakters vir baie verskillende ouderdomsgroepe aangetref. Die verhaal draai gewoonlik om die samesyn van 'n kind en sy troeteldier, om die kameraadskap tussen die twee en die gevoel wat hulle vir mekaar het. Die gesamentlike optrede van kind en dier in hierdie tipe verhaal bring soms mee dat dit moeilik word om te bepaal om wie die gebeure nou eintlik draai, of wie die hoofkarakter is. Die liefde vir mekaar is die band wat die twee so saamsnoer dat hulle 'n eenheid vorm. Daar is ook min sprake van 'n meerdere en 'n mindere, want die twee vul mekaar aan en waar die een in een opsig die ander se meerdere is, is die ander een dit weer in 'n ander opsig. Kinders is in die moderne samelewing nie altyd in die posisie om 'n troeteldier aan te hou nie, daarom kan verhale oor troeteldiere in 'n sekere sin plaasvervangend wees. Die kind se begeerte om 'n troeteldier te besit, spoor hom aan om hierdie soort verhaal te lees. ==== Verhale oor diere in die natuur ==== In baie dele van die wêreld het die natuur as gevolg van die mens dierloos geword. Die Suid-Afrikaanse kind verkeer in die gelukkige posisie dat sy omgewing nog gekenmerk word deur die aanwesigheid van diere. Met sy groot inheemse fauna, bied Suid-Afrika aan sy skrywers inspirasie vir die skep van verhale oor diere in hulle natuurlike staat. Die uitbeelding van die dier kan òf objektief wees, dit wil sê hy kan bloot as objek beskryf word, òf dit kan subjektief wees, in welke geval die skrywer hom indink en invoel in die innerlike van die dier. In laasgenoemde geval beskryf hy nie net nie, hy beeld werklik uit. Oorlewing van diere in die natuur hang van die natuurwette af, en om hierdie rede bied diereverhale dikwels konflik en drama. Dit is dus verstaanbaar dat veral seuns in die leesstadium (groterkindfase), daarvan sal hou. Ten slotte moet beklemtoon word dat die kind-dier-verhouding uniek is. Die dier is die kind se metgesel, sy vertroueling, sy held, sy dienskneg, sy beste maat, sy trotste besitting. Die dier praat nooit teë nie, hy verwyt nie as hy sleg behandel word nie en hy tree nooit selfsugtig op nie. Dis geen wonder dat die kind op alle ouderdomme so graag oor diere lees nie. === Bedrieërverhale === Bedrieërverhale word aangetref in die meeste Afrikaanse mondelinge letterkunde verhaalskatte. 'n Algemene kenmerk daarvan is hulle groot klem op klein, skelm en geslepe diere (soos die hasie of die jakkals) wat groot en sterk diere (soos die wolf) bedrieg en uitoorlê. Die bedrieërs lei die ander om die bos in wedrenne, bedrieg die ander om hulleself of hulle familie dood te maak. Ook plaas hulle straf vir hul eie wandade op onskuldige persone, eet hul opponente se kos op en maak asof hulle onskuldig is, en so meer. Diere-bedrieërs het dikwels dubbelsinne karakters: semi-menslik en semi-dierlik. Hulle doen wat beide menslike wesens en diere sou doen. Verder is hulle in staat om vrylik tussen die menslike en dierlike werklikhede te verwissel. Dit is hierdie tweesydige aard wat inherent aan hulle is, wat maak dat hulle kan slaag as bedrieërs. Dit gebeur soms ook dat bedrieërs self trap in slaggate wat hulle vir ander stel. === Verhale met ekologiese perspektief === Soos in die geval van diere, gebruik vertellers dikwels ook natuurverskynsels (soos die wind, water, vuur, son en maan) as karakters. Dit gebeur eintlik in verhale waar geloof in die bo-natuurlike op hierdie manier uitgebeeld word. Die verhale wat opgeteken is en afkomstig van die Boesmankultuur, is goeie voorbeelde hiervan. Hierdie volksverhale is antropomorfies – dit beteken dat hulle 'n verwoording is van die San- of ander Afrika-lewensbeskouings dat alles in die skepping met mekaar in verhouding staan en dat daar nie duidelike onderskeid is tussen plante, grond, natuurverskynsels, diere, mense en geestelike wesens nie. Hierdie verhale het dus 'n ekologiese perspektief en toon ook baie ooreenkoms met mitologie. Enkele voorbeelde van die metafore en argetipiese temas wat verken word en hierin voorkom (en dikwels simboliese betekenis kry) is die volgende: * sterre, son * skadu en lig (simbole van dood en lewe) * vuur * die ystervark (dromer) * karos (beskerming) * woestyn en droogte * seisoene * hiëna (simbool van vernietiging en diefstal) * reën en donderstorms * bome en wind (boodskappers) * bidsprinkaan / hotnotsgod (simbool van goddelikheid) * grotte (sekuriteit en beskerming) * klip (towermag) Temas wat ontgin word in bogenoemde metafore om gestalte te gee an die noodsaaklikheid van ekologiese balans en daarmee gepaardgaande balans in die menslike psige: * vryheid en beperking * boosheid en ambivalensie in die mens * naamgewing en identiteit * die verskil tussen kyk en sien (waarneming) * identifikasie van die mens met die natuur * menslike soektog na volwassenheid en wysheid * offerandes aan gode en worstelings met die bose * individuele en sosiale vernuwing (verlossing) en vrede in die self * fisiese reise wat metafiese dimensies en betekenisse het Verhale met 'n ekologiese perspektief strek hierdie verhale wyer en verder as kultuur en ras. Nog 'n kenmerk van hierdie verhale is dat dit kulturele en inter-kulturele diversiteit respekteer. Dit bied verder 'n uitdaging aan die leser om verantwoordelik met hulleself en hul fisiese omgewing om te gaan. Ook waarsku dit teen die neiging om die aarde en lewende wesens te eksploiteer en uit te roei. Afrikaanse skrywers wat respek betoon het aan die Afrika-mitologie en hierdie verhale opgeteken het, is Eugene Marais, [[I.D. du Plessis]] en G.R. von Wielligh. Selfs die verhale van Minnie Postma kan in hierdie kategorie val. === Funksies van volksverhale === ==== Vermaak / humor ==== * Nabootsing, mimiek en verpersoonliking is alles dinge wat tot die verhaal se vermaaklikheidswaarde bydra. Verhaaltegnieke soos kleurvolle taalgebruik, noukeurige woordkeuse, woordspelings, idiome, noukeurige intrige en karakter-uitbeelding dra ook by tot die vermaaklikheidselement van volksverhale. * Distansiëringstegnieke (soos die gebruik van diere om in te staan vir mense in die gemeenskap) maak die verhaal interessant, terwyl dit in werklikheid 'n sosiale satire is teenoor swakhede in menslike natuur en gedrag. Die glorie en wrede besonderhede, veral in monster of diereverhale, gee groot plesier aan die jong gehoor. Net so ook besorg bedrieërverhale 'n groot mate van ontvlugting van die werklikheid en van opgeboude frustrasies, veral as gevolg van sosiale norme, en daarom gee dit veel vermaak en plesier vir die jeug. ==== Bekragtiging van kultuur ==== * Volksverhale het sosiale instellings as hul verwysingsraamwerk. Hulle weerspieël die lewe soos bekend aan die verteller, maar nie so goed bekend aan die kinders nie. So verduidelik en bekragtig hulle 'n sisteem wat tradisioneel gewaardeer en waardevol geag word in die samelewing.Die legendes, byvoorbeeld, wat gebeure verbind met die stam of groep, voorsien die groep met 'n sin vir solidariteit en karakter. Sommige volksverhale handel oor hoe 'n toestand van konflik 'n groot verandering in die samelewing kan meebring. Ander handel oor konflik en konfrontasie waarvoor oplossings gevind word. * In volksverhale leer ons meer van kulturele en seremonies wat verband hou met die koning. Die gesin is ook ingesluit, aangesien die gesin en koningskap twee pilare in die tradisionele samelewing is. Bedrieërs maak dikwels misbruik hiervan, bv. hulle mag maak asof hulle die ma van die kinders is om hulle te kan vang. * Ouer kulture het vroeër geglo in towery en dit is klaarblyklik in volksverhale. Sommige bo menslike funksies word uitgevoer, bv. in baie stories word 'n bul lewendig gemaak deur 'n towerformule, en in party stories word die held of heldin in 'n klip of 'n dier verander, soms as straf en soms as beskerming. ==== Sosiale opvoeding ==== In die ou dae was daar geen formele skole nie, en kinders is tuis opgevoed, veral deur die ouma, wat die tradisionele opvoeder was. Kinders is geleer deur volksverhale. Die verhale is op genotvolle eerder as moraliserende wyse oorgedra. Harmonie, saamwees, hulp aan ander mense, respek en ander ideale en waardes van die samelewing is geleer deur die ouma deur middel van volksverhale. Aanvaarbare en onaanvaarbare sosiale gedrag en toestande is beskryf d.m.v. dié verhale. Diere in fabels verteenwoordig menslike wesens in vermomming. Die bose verteenwoordig slegte mense, terwyl die edele goeie mense in die samelewing verteenwoordig. Gewetenlose en hebsugtiges het hul teenhangers in die samelewing. Mense word gewaarsku teen al hierdie mense. Kinders word gewaarsku teen bedrieërs in die werklike lewe deur die bedrieër-volksverhale. Wanneer volksverhale gesien word as opvoeding, ontstaan die vraag of volks-verhale nog geldig is weens die bestaan van skole. Die antwoord is dat die algemene doelwitte van opvoeding nog steeds deur volksverhale benadruk word, net soos in die ou dae. ==== Oorsprongsopvoeding ==== Oorsprongsleer verduidelik die oorsprong van goed en kwaad. Volksverhale word vertel om die kinders se verwondering en belangstelling oor hoe dinge ontstaan het, te bevredig. Die meeste van hierdie verhale is ook didakties-lerend en/of moraliserend. Voorbeelde: * Die verhaal van die dassie wys dat mense dinge self moet doen. Dit veroordeel luiheid en terselftertyd beantwoord dit die vraag hoekom die dassie nie 'n stert het nie. Hy het naamlik ander gestuur om vir hom 'n stert te gaan kry toe sterte uitgedeel is. * Henne krap aanhoudend die grond om, want hulle soek vir die valk se byl, wat hulle geleen en laat wegraak het. Indien hulle die byl kan kry sal die valk ophou om hul kuikens te vang. Die verlies van 'n byl wys op die agterlosigheid van die henne. Hierdie oorsprongsverhale bevorder die kind se interaksie met sy omgewing, veral die dierewêreld. Die artikel is grootliks gebaseer op die navorsing van Combrink<ref>Combrink, L.E. 1989. Die onderrig van prosa in Afrikaans as Eerste Taal in standerds 3, 4 en 5. Ph.D-proefskrif, Stellenbosch Universiteit.</ref> en aangevul deur klasaantekeninge van Kruger.<ref>Kruger, E. 2003. Die onderrig van tradisionele literatuur. Ongepubliseerde klasaantekeninge vir onderwysstudente. Departement Kurrikulumstudie. Fakulteit Opvoedkunde. Stellenbosch Universiteit.</ref> == Aanvullende bronnelys == * Brann, J.L. 1992. The nature and function of fantasy in children’s literature and the implications for books selection in libraries. M.A.-verhandeling, Universiteit van Natal, Pietermaritzburg. * Griesel, G.J. 1997. Zoeloe Mondelinge Letterkunde. Studiegids, Natalse Onderwyskollge, Pietermaritzburg. * Leigh, M. (Red.) 1970. Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend. Toronto: Funk & Wagnalls Publishing Company, Inc. * Le Roux, M. s.d. Sprokies, fabels, mites, sages en legendes. Lesing gelewer by ISKEMUS, Universiteit van Stellenbosch. * Lohann, C. 1986. Kinderlektuur. Pretoria: HAUM. * Meek, M. et al. 1994. The Cool Web. The Pattern of Children’s Reading. London: The Bodley Head. * Neethling, J.S. 1977. Kinderletterkunde: sy aard en onderrig. Kaapstad: Maskew Miller. * Retief, L.C. 2002. 'n Kultuurhistoriese evaluering van die Afrikaanse spookvertelling (sage) en die verband met die volksgeloof. M.A.-verhandeling, Universiteit van Stellenbosch. * Snyman, L. 1983. Die kind se literatuur. Durbanville: Die Kinderpers. * Steenberg, E. 1987. Fantasie en die kinderboek. Pretoria: HAUM. * Stewig, J.W. 1980. Children and Literature. Chicago: Rand McNally College Publishing Company. == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Letterkunde]] 4q3yvd6wcq70y6ru58icjfw5zf1jq28 0 115421 2520788 2223660 2022-08-21T22:21:35Z JMK 649 skakels, teksdetails, byskrifte wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas ekostreek |WWF-kode=AT1405 |kaart=AT1405 map.png |bioom=14 |ekosone=AT |lande=[[Suid-Afrika]], [[Mosambiek]] |oppervlakte= 1&nbsp;036 |floraryk=Pts |beeld=Avicennia marina - white mangrove (8697515733).jpg |onderskrif=Avicennia marina }} Die '''Wortelboommoerasse van Suid-Afrika en Mosambiek''' vorm 'n klein [[ekostreek]] van die [[Afrotropiese gebied]]. Die streek bestaan uit party klein wortelboomgebiedjies in suidelike [[Mosambiek]] en die Suid-Afrikaanse provinsies [[KwaZulu-Natal]] en [[Oos-Kaap]]. Verder noordwaarts, langs die kus van Mosambiek en Oos-Afrika lê die ekostreek [[wortelboommoerasse van Oos-Afrika]] (AT1402), wat groter en beter ontwikkel is. Die verskil is hoofsaaklik dat die suidelike wortelboommoerasse die enigste ''subtropiese'' [[wortelboommoeras]]se van Afrika vorm. Hulle is op hoër breedte geleë, maar die [[Agulhasstroom]], wat kuslangs vloei, verwarm hul habitat.<ref>{{cite web |url=http://www.worldwildlife.org/ecoregions/at1405 |title=WWF AT1405 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190422024342/https://www.worldwildlife.org/ecoregions/at1405 |archive-date=22 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Op die voormalige [[Transkei]] se kus kom wortelbome in 17 riviermondings voor, maar hul totale oppervlakte beslaan slegs 0,17&nbsp;km². Spesies soos ''[[Avicennia marina]]'', ''[[Swartwortelboom|Bruguiera gymnorhiza]]'' en ''[[Rhizophora mucronata]]'' word daar aangetref. In die Mkozi-monding word ook die manglietvaring ''[[Acrostichum aureum]]'' L. aangetref.<ref>{{cite web|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s11273-005-5165-0|title=''The distribution and state of mangroves along the coast of Transkei, Eastern Cape Province, South Africa'',{{Aut|J. B. Adams, B. M. Collot, yG. C. Bate}}, Wetlands Ecology and Management, October 2004, Volume 12, Issue 5, pp 531–541}}</ref> == Galery == <gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%"> Avicennia marina flowers Paihia.JPG|Witseebasboom<br>''[[Avicennia marina|A. marina]]'' – bloeisel Avicennia marina - capsules (8444618230).jpg|Witseebasboom<br>''A. marina'' – vrugkapsules Brugu gymno 110319-0164 sagt.jpg|Swartwortelboom<br>''[[Bruguiera gymnorhiza|B. gymnorhiza]]'' – blom Bruguiera gymnorhiza roots.jpg|Swartwortelboom<br>''B. gymnorhiza'' – wortels Rhizophora mucronata13.JPG|Rooiwortelboom<br>''[[Rhizophora mucronata|R. mucronata]]'' – vrugte Acrostichum-aureum.jpg|Manglietvaring<br>''[[Acrostichum aureum|A. aureum]]'' – loof </gallery> == Sien ook == * [[iSimangaliso-vleilandpark]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Navigasie ekostreek Suid-Afrika}} [[Kategorie:Ekostreke van Mosambiek]] [[Kategorie:Ekostreke van Suid-Afrika]] 5o14qhn1he7qcb0vxu5p30wzo9bzre4 2520789 2520788 2022-08-21T22:23:34Z JMK 649 sp wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas ekostreek |WWF-kode=AT1405 |kaart=AT1405 map.png |bioom=14 |ekosone=AT |lande=[[Suid-Afrika]], [[Mosambiek]] |oppervlakte= 1&nbsp;036 |floraryk=Pts |beeld=Avicennia marina - white mangrove (8697515733).jpg |onderskrif=Avicennia marina }} Die '''Wortelboommoerasse van Suid-Afrika en Mosambiek''' vorm 'n klein [[ekostreek]] van die [[Afrotropiese gebied]]. Die streek bestaan uit party klein wortelboomgebiedjies in suidelike [[Mosambiek]] en die Suid-Afrikaanse provinsies [[KwaZulu-Natal]] en [[Oos-Kaap]]. Verder noordwaarts, langs die kus van Mosambiek en Oos-Afrika lê die ekostreek [[wortelboommoerasse van Oos-Afrika]] (AT1402), wat groter en beter ontwikkel is. Die verskil is hoofsaaklik dat die suidelike wortelboommoerasse die enigste ''subtropiese'' [[wortelboommoeras]]se van Afrika vorm. Hulle is op hoër breedte geleë, maar die [[Agulhasstroom]], wat kuslangs vloei, verwarm hul habitat.<ref>{{cite web |url=http://www.worldwildlife.org/ecoregions/at1405 |title=WWF AT1405 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190422024342/https://www.worldwildlife.org/ecoregions/at1405 |archive-date=22 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Op die voormalige [[Transkei]] se kus kom wortelbome in 17 riviermondings voor, maar hul totale oppervlakte beslaan slegs 0,17&nbsp;km². Spesies soos ''[[Avicennia marina]]'', ''[[Bruguiera gymnorrhiza]]'' en ''[[Rhizophora mucronata]]'' word daar aangetref. In die Mkozi-monding word ook die manglietvaring ''[[Acrostichum aureum]]'' L. aangetref.<ref>{{cite web|url=http://link.springer.com/article/10.1007/s11273-005-5165-0|title=''The distribution and state of mangroves along the coast of Transkei, Eastern Cape Province, South Africa'',{{Aut|J. B. Adams, B. M. Collot, yG. C. Bate}}, Wetlands Ecology and Management, October 2004, Volume 12, Issue 5, pp 531–541}}</ref> == Galery == <gallery mode="packed" heights="120" style="font-size:100%; line-height:130%"> Avicennia marina flowers Paihia.JPG|Witseebasboom<br>''[[Avicennia marina|A. marina]]'' – bloeisel Avicennia marina - capsules (8444618230).jpg|Witseebasboom<br>''A. marina'' – vrugkapsules Brugu gymno 110319-0164 sagt.jpg|Swartwortelboom<br>''[[Bruguiera gymnorrhiza|B. gymnorhiza]]'' – blom Bruguiera gymnorhiza roots.jpg|Swartwortelboom<br>''B. gymnorrhiza'' – wortels Rhizophora mucronata13.JPG|Rooiwortelboom<br>''[[Rhizophora mucronata|R. mucronata]]'' – vrugte Acrostichum-aureum.jpg|Manglietvaring<br>''[[Acrostichum aureum|A. aureum]]'' – loof </gallery> == Sien ook == * [[iSimangaliso-vleilandpark]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Navigasie ekostreek Suid-Afrika}} [[Kategorie:Ekostreke van Mosambiek]] [[Kategorie:Ekostreke van Suid-Afrika]] 0zz4o2v6xqdwmnjhn03v62vd57ud4wj 0 115531 2520937 2520613 2022-08-22T10:35:57Z Oesjaar 7467 /* Genera */ Verbeter wikitext text/x-wiki {{Taksoboks | name = Vygie | image = Mesembryanthemum 0.6 R.jpg | image_width = 240px | image_caption = 'n Bokbaaivygie | regnum = [[Plantae]] | divisio = [[Magnoliophyta]] | classis = [[Magnoliopsida]] | ordo = [[Caryophyllales]] | familia = '''Aizoaceae''' | familia_authority = Martinov | subdivision_ranks = Genera | subdivision = <center>Sien teks</center> | synonyms_ref = | synonyms = * ''Ficoidaceae'' * ''Mesembryanthemaceae'' * ''Tetragoniaceae'' }} '''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur natuurbewaringsordonansies beskerm word.<ref>{{webaanhaling|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&id=id&accname=guest&checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur|Pricscilla Swartz}}, Veld & Flora Sept, 1996}}</ref> == Taksonomie == [[Lêer:Succulents.jpg|duimnael|400px|links|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']] Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2&nbsp;500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer. == Genera == Die familie omvat 120 [[Genus|genera]]:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30004741-2</ref> {{div col|colwidth=22em}} * ''[[Acrodon]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Acrosanthes]]'' <small>[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] & [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]</small> * ''[[Aizoanthemopsis]]'' <small>Klak</small> * ''[[Aizoanthemum]]'' <small>Dinter ex Friedrich</small> * ''[[Aizoon]]'' <small>[[Carolus Linnaeus|L.]]</small> * ''[[Aloinopsis]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Amphibolia]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]] ex Herre</small> * ''[[Antegibbaeum]]'' <small>Schwantes ex C.Weber</small> * ''[[Antimima]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Apatesia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Argyroderma]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Astridia]]'' <small>Dinter</small> * ''[[Bergeranthus]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Braunsia]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Brianhuntleya]]'' <small>Chess., S.A.Hammer & I.Oliv.</small> * ''[[Calamophyllum]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Carpanthea]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Carpobrotus]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[× Carruanthophyllum]]'' <small>G.D.Rowley</small> * ''[[Carruanthus]]'' <small>(Schwantes) Schwantes</small> * ''[[Cephalophyllum]]'' <small>(Haw.) N.E.Br.</small> * ''[[Cerochlamys]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Chasmatophyllum]]'' <small>(Schwantes) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Cheiridopsis]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Circandra]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Cleretum]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Conicosia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Conophytum]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Cylindrophyllum]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Deilanthe]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Delosperma]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Dicrocaulon]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Didymaotus]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Dinteranthus]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Diplosoma]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Disphyma]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Dracophilus]]'' <small>(Schwantes) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Drosanthemopsis]]'' <small>Rauschert</small> * ''[[Drosanthemum]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Eberlanzia (plant)|Eberlanzia]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ebracteola]]'' <small>Dinter & Schwantes</small> * ''[[Enarganthe]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Erepsia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Esterhuysenia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Faucaria]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Fenestraria]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Frithia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Gibbaeum]]'' <small>Haw. ex N.E.Br.</small> * ''[[Glottiphyllum]]'' <small>Haw.</small> * ''[[Gunniopsis]]'' <small>Pax</small> * ''[[Hallianthus]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Hammeria]]'' <small>Burgoyne</small> * ''[[Hartmanthus]]'' <small>S.A.Hammer</small> * ''[[Hereroa]]'' <small>(Schwantes) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Hymenogyne]]'' <small>Haw.</small> * ''[[Jacobsenia]]'' <small>L.Bolus & Schwantes</small> * ''[[Jensenobotrya]]'' <small>A.G.J.Herre</small> * ''[[Jordaaniella]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Juttadinteria]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Khadia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Lampranthus]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Lapidaria]]'' <small>Dinter & Schwantes</small> * ''[[Leipoldtia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Lemonanthemum]]'' <small>Klak</small> * ''[[Lithops]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Machairophyllum]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Malephora]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Malotigena]]'' <small>Niederle</small> * ''[[Marlothistella]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Mesembryanthemum]]'' <small>L.</small> * ''[[Mestoklema]]'' <small>N.E.Br. ex Glen</small> * ''[[Meyerophytum]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Mitrophyllum]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Monilaria]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Mossia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Muiria]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Namaquanthus]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Namibia]]'' <small>(Schwantes) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Nananthus]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Nelia]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Neohenricia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Octopoma]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Oophytum]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Orthopterum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Oscularia]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ottosonderia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Peersia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Phiambolia]]'' <small>Klak</small> * ''[[Pleiospilos]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Prepodesma]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Psammophora]]'' <small>Dinter & Schwantes</small> * ''[[Rabiea]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Rhinephyllum]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Rhombophyllum]]'' <small>(Schwantes) Schwantes</small> * ''[[Roosia]]'' <small>[[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]]</small> * ''[[Ruschia]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Ruschianthus]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Ruschiella]]'' <small>Klak</small> * ''[[Saphesia]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Sarcozona]]'' <small>J.M.Black</small> * ''[[Schlechteranthus]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Schwantesia]]'' <small>Dinter</small> * ''[[Scopelogena]]'' <small>L.Bolus ex A.G.J.Herre</small> * ''[[Sesuvium]]'' <small>L.</small> * ''[[Skiatophytum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Smicrostigma]]'' <small>N.E.Br.</small> * ''[[Stayneria]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Stoeberia]]'' <small>Dinter & Schwantes</small> * ''[[Stomatium]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Tanquana]]'' <small>H.Hartmann & Liede</small> * ''[[Tetragonia]]'' <small>L.</small> * ''[[Titanopsis]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Trianthema]]'' <small>L.</small> * ''[[Tribulocarpus]]'' <small>S.Moore</small> * ''[[Trichodiadema]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Vanheerdea]]'' <small>L.Bolus ex H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Vanzijlia]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Vlokia]]'' <small>S.A.Hammer</small> * ''[[Wooleya]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Zaleya]]'' <small>[[Nicolaas Laurens Burman |Burm.f.]]</small> * ''[[Zeuktophyllum]]'' <small>N.E.Br.</small> {{div col end}} == Groeiwyse en morfologie == Vygies is een- of meerjarige [[vetplant]]e en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit twee blare bestaan tot klein struike. Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die ''[[Lithops]]''- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ʼn groot aantal "kroonblare" - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). == Voortplanting == Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn]]. == Verteenwoordigers == Een van die bekendste vygiegenera is ''[[Lampranthus]]'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophyllum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ʼn gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk. == Tuinbou == Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.<ref>{{cite web |url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |title=tuinmaakinsuidafrika |language=af |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709103338/http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html |archive-date= 9 Julie 2018 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}</ref> == Sien ook == * [[Rooivygie]] * [[Bokbaaivygie]] * [[Suurvy]] * [[Natalse duinevygie]] * [[Vingervygie]] * [[Bababoudjies]] * [[Bokklootjies]] * ''[[Lithops hookeri]]'' == Bron == * Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42 == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Vygies| ]] 4b6l1iov8d99q6an1prk1223hegyqwh 0 115535 2520861 2520355 2022-08-22T07:17:40Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Bababoudjie | image = SDC11414 - Argyroderma roseum.JPG | image_width = 240px | status = LC | status_system = IUCN3.1 | taxon = Argyroderma delaetii | authority = C. A. Maass }} '''Bababoudjies''' (''Argyroderma delaetii'' C.A.Maass syn. ''Argyroderma roseum'' Schwantes) is vetplante wat op die kwartsvlakte van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]'' en word op de [[SANBI-rooilys]] as ''veilig'' (LC) beskou.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083611/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 3&nbsp;cm word nie en een paar vlesige blare per jaar groei tussen die kwarts wat dikwels die Knersvlakte bedek. Die blomme kan verskeie kleure hê.<ref>{{cite web |url=http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |title=Llifele |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083604/http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hulle groei veral tussen die wit kwartssteentjies wat baie van die sonlig reflekteer. Dit hou die temperatuur van die blaartjies sowat 10K laer as op die streek se rooi sandgronde.<ref>''Life Strategies of Succulents in Deserts: With Special Reference to the Namib Desert'', {{Aut|Dieter J. von Willert}}, CUP Archive, 1992 ISBN 0-521-24468-4, ISBN 978-0-521-24468-8, bls. 148</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Vygies]] nhm38so84tv3gw37qiy64e0rq5wp0j7 2520871 2520861 2022-08-22T07:30:20Z Aliwal2012 39067 +s wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Bababoudjies | image = SDC11414 - Argyroderma roseum.JPG | image_width = 240px | status = LC | status_system = IUCN3.1 | taxon = Argyroderma delaetii | authority = C. A. Maass }} '''Bababoudjies''' (''Argyroderma delaetii'' C.A.Maass syn. ''Argyroderma roseum'' Schwantes) is vetplante wat op die kwartsvlakte van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]'' en word op de [[SANBI-rooilys]] as ''veilig'' (LC) beskou.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083611/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-18 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 3&nbsp;cm word nie en een paar vlesige blare per jaar groei tussen die kwarts wat dikwels die Knersvlakte bedek. Die blomme kan verskeie kleure hê.<ref>{{cite web |url=http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |title=Llifele |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430083604/http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/804/Argyroderma_delaetii |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hulle groei veral tussen die wit kwartssteentjies wat baie van die sonlig reflekteer. Dit hou die temperatuur van die blaartjies sowat 10K laer as op die streek se rooi sandgronde.<ref>''Life Strategies of Succulents in Deserts: With Special Reference to the Namib Desert'', {{Aut|Dieter J. von Willert}}, CUP Archive, 1992 ISBN 0-521-24468-4, ISBN 978-0-521-24468-8, bls. 148</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Vygies]] h8n3g5pcekv2l76jylm3fl21dt4cchx 0 115577 2520866 2520361 2022-08-22T07:21:55Z Rooiratel 90342 Verander na spesieboks wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Bokklootjies | image = Argyroderma testiculum.jpg | taxon = Argyroderma testiculare | authority = (Aiton) N.E.Br. }} '''Bokklootjies''' of '''beesklootjies''', ook ([[Eufemisme|eufemisties]]): '''-kloutjies''' (''Argyroderma testiculare'' (Aiton) N.E.Br.) is vetplante wat tussen die kwarts van die [[Knersvlakte]] [[endemies (ekologie)|endemies]] is. Dit behoort tot die familie ''[[Vygies|Aizoaceae]]'' en word op die [[SANBI-rooilys]] as seldsaam gelys, omrede dit net in 'n klein gebied voorkom (kleiner as 300&nbsp;km²), maar nie daar bedreig is nie.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-60 |title=SANBI-rooilys |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430181110/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=122-60 |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> [[Lêer:Argyroderma testiculare - RSA5.jpg|duimnael|links|Bokklootjies]] Dit is 'n dwergplantjie wat nie groter as 15&nbsp;cm word nie. Die blare is dik en lyk soos 'n eier wat in twee helftes gekap is. Die blommetjies is pers met 'n geel hart.<ref>{{cite web |url=http://www.houseplantsexpert.com/argyroderma-testiculare.html |title=houseplantexpert |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171129025102/https://www.houseplantsexpert.com/argyroderma-testiculare.html |archive-date=29 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Vygies]] hocsvso47vip6uj13ez7u3pxvk89g06 0 115779 2520722 2438907 2022-08-21T16:44:57Z Oesjaar 7467 /* Lewe en werk */ Verbeter wikitext text/x-wiki '''Mariël le Roux''' is ’n [[Lys van Afrikaanse skrywers|Afrikaanse skrywer]] van [[roman]]s. Haar roman “''Die naamlose''” is bekroon met die tweede prys in [[Sanlam]] se Groot Romanwedstryd. == Lewe en werk == Maria Elizabeth Stofberg word op [[1 Oktober]] [[1947]] as die middelste van vyf kinders gebore in die hoofslaapkamer van die plaas Houmoed in die distrik Scherpenheuvel naby [[Worcester]].<ref>Lewensbesonderhede steun swaar op die skrywersprofiel, opgestel deur Erika Terblanche,  wat op 14 Desember 2010 op die LitNet-webwerf se ATKV-Skrywersalbum verskyn het.</ref>Haar oudste broer is by geboorte dood en sy het ’n ouer en jonger suster en ’n jonger broer. Haar pa, Pieter, was ’n boer op die plaas en haar ma, Maria, was eers onderwyseres wat op die eenmanskool by Doornrivier klas gegee het. Haar ouers is in 1942 getroud. Mariël word op Houmoed groot en haar eerste twee skooljare is op die plaasskool Moordkuilskool. Daarna gaan sy na die Laer Meisieskool op [[Worcester (kiesafdeling)|Worcester]], waar sy en haar susters by familie en in losieshuise tuisgaan. Sy matrikuleer aan die Hoër Meisieskool op Worcester. Na skool studeer sy met ’n lening aan die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van Stellenbosch]] Afrikaans-Nederlands met die doel om onderwyseres te word. Na ses maande raak haar geld egter op en moet sy die studies staak. Dan werk sy vir ’n ruk by die [[Koöperasiestories|Koöperasie]] op Worcester sodat sy die lening kan terug betaal. Hierna word sy as verpleegster opgelei in die [[Karl Bremer]]-hospitaal in [[Bellville]] en die Otto du Plessis-kollege. In 1969, haar laaste jaar van opleiding, trou sy met haar skoolvriend, Jean le Roux. Aan die einde van 1969 skryf sy haar finale eksamen vir registrasie as Algemene Verpleegkundige. Saam met Jean keer sy terug Worcester toe, waar sy ’n pos by die Eben Dönges-hospitaal kry en haar diploma daar voltooi. In die volgende sewe jaar is sy hoofsaaklik huisvrou en word haar vier kinders, een dogter (Mari) en drie seuns (Ernie, Pieter en Jean), gebore. In 1982 gaan doen sy die Verloskundekursus op Worcester en in 1987, op veertigjarige ouderdom, voltooi sy die B.A. Cur.-graad in verpleegonderrig aan die Universiteit van Suid-Afrika. Haar man word hierna deur sy werk ([[Nasionale Pers]], waar hy verantwoordelik was vir die verkoop van koerante) verplaas na Kaapstad, waar sy klasgee in hoofsaaklik Verloskunde aan onder meer die Otto du Plessis-kollege en die Universiteit van Wes-Kaapland. Hulle bly in [[Durbanville]] naby Kaapstad. Haar man word later na [[Transvaal]] verplaas, maar sy bly agter in die Kaap om die kinders te ondersteun terwyl hulle nog studeer en ook om nie haar werk prys te gee nie. Na aftrede aan die einde van 1999 verkoop sy die huis in Durbanville en sy en haar man vestig hulle op [[Voëlklip]] in [[Hermanus]], maar sy doseer weer vir ’n ruk deeltyds verpleegkunde, hierdie keer aan die Universiteit van Stellenbosch. Hierdie werk lê sy finaal af in 2008. == Skryfwerk == Nadat sy op Hermanus aftree begin sy vir die eerste keer ernstig skryf.<ref>Van Wyk, At “Beeld” 17 Desember 2007</ref> “''Wilhelmina: kampkind op Java''” is die ware verhaal van Wilhelmina (Will) van Halewijn, haar ma en twee sussies van [[Holland]], wat gedurende die [[Tweede Wêreldoorlog]] op die eiland [[Java]] in [[Indonesië]] deur die Japannese soldate gevange gehou is. Die ontberinge in die kamp veroorsaak ondervoeding, honger, mishandeling, vernedering en Wilhelmina verloor haar kindwees en jeug. Nadat die [[atoombom]]me op [[Hirosjima]] en [[Nagasaki]] die Japannese tot oorgawe dwing, breek ’n verdere oorlog egter uit. Die eilandbewoners van Java is deur die Japannese bevryding van hulle Hollandse meesters belowe en nou eis hulle hierdie bevryding deur bendes wat moor, plunder en roof. Wilhelmina en haar familie word ook oorval, maar ontkom met hulle lewens terwyl ander op aaklige wyse sterf. Haar skeepsbouerpa het die hele oorlog diens gedoen in [[Simonstad]], sodat hy van die oorloglyding niks weet nie en hoewel hulle vir ’n kort tyd na die oorlog herenig is, verlaat hy die familie so gou moontlik daarna en keer terug na Simonstad. [[Nederland]] ná die oorlog is ’n beklemmende plek en hulle emigreer agter hulle pa aan na Suid-Afrika. Die roman word ’n ernstige aanklag teen die skending van menseregte tydens die oorlog, met veral die emosionele impak daarvan op ’n kind wat aangrypend weerspieël word. Hierdie roman word in Nederlands as “''Sterretje''” vertaal. “''Die naamlose''” verower in 2010 die tweede prys in Sanlam se Groot Romanwedstryd. Die titel verwys na verlies aan identiteit en die roman beeld die uitgeworpene uit, wat ondanks teenslae, mishandeling en minagting tog ’n wil het om te oorleef en te oorwin. Carli Botha is amper sewe jaar oud toe haar Italiaanse ma, Bella, te midde van onophoudelike reën in die plaashuis op Grootvlei die lewe skenk aan ’n wanskape, breinlose boetie, wat geen hoop op oorlewing het nie. Haar pa, Wilhelm, vra die huishulp Lena om ’n plan te maak met die boetie en Lena verdrink die boetie. Bella gaan dan uit en pleeg selfmoord. Daarna drink en hoereer Wilhelm, wat nooit vir Carli liefde gegee het nie, in die dorpshotel. Die bruin Dora sorg vir Carli totdat Oudominee haar op die plaas kom haal. Carli se emosionele mishandeling duur egter voort, selfs (en veral) onder die dominee. Sy knoop ’n verhouding oor die kleurgrens aan met Dora se seun Wimpie, waarna ’n tragedie hulle skei. Die skrywer slaag daarin om in hierdie hartseer verhaal die karakters te laat lewe, die lewensomstandighede van ’n aantal jare terug weer werklik te maak en veral die rasseverhoudinge en die bruin mense vanuit ’n ongewone hoek te belig.<ref>Du Toit, Elsabé “Beeld” 22 Julie 2013</ref> “''Klara''” is die lewensverhaal van die hoofkarakter met hierdie naam.<ref>[[Malene Breytenbach|Breytenbach, Malene]] “Rapport” 3 Oktober 2010</ref> Die verhaal begin in [[Duitsland]], waar die middeljarige Klara op die spore van haar oorlede suster Martjie gaan stap om sin te probeer maak uit haar onverwagse dood.<ref>Kloppers, Jacolette “Beeld” 1 November 2010</ref> Hierna word die verhaal van die begin vertel. Klara se pa is ’n voorman op Boplaas en op ’n dag verongeluk hy met ’n trekker op die damwal. Klara se ma, wat altyd emosioneel onstabiel was, raak nou van haar kop af en Klara moet as oudste kind die leiding neem vir onderhoud van haar twee sussies en die gesin. Hulle moet noodgedwonge in die “Witlokasie” op die dorp gaan bly, saam met die ander arm mense, waar die gemeenskapsondersteuning hulle help om kop bo water te hou. Klara se bande met Boplaas word behou deur haar kontak met Polla, ’n huishulp op die plaas. By haar hoor Klara alles wat op Boplaas gebeur. Hierdie is ’n verhaal van al die draaie wat die lewe met ’n mens kan loop, met die hartseer, swaarkry en vreugde daaraan verbonde. Mariël se verhaal “''Ant Mêkie''” word opgeneem in Riana Scheepers en Nicci Thabo se versamelbundel, “''Die melkweg het ’n ster laat val''”. == Publikasies == {| class="wikitable" !Jaar !Publikasies |- |2007 |Wilhelmina: kampkind op Java |- |2010 |Die naamlose |- |2013 |Klara |- |2017 |Isabella |} == Bronnelys == === Tydskrifte en koerante === * Brümmer, Willemien “Stories uit die kraamsaal” “By” 11 September 2010 * Roux, J.B. “Skrywer het Klara reeds kleintyd ‘ontmoet’” “Volksblad” 17 Julie 2013 === Internet === * Brümmer, Willemien Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2010/09/11/BJ/5/bjmariel-BV.html{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * LitNet ATKV-Skrywersalbum 14 Desember 2010: www.litnet.co.za * NB Bookslive: http://nb.bookslive.co.za/blog/2013/07/17/maril-le-roux-se-roman-klara-n-verhaal-van-lig-en-donker-uit-vervlo-dae-bekend-gestel/ === Resensies === {{Verwysings}} {{DEFAULTSORT:Le Roux, Mariel}} [[Kategorie:Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1947]] tl5k2ho89y8eazomwq7nb9swu68b96j 2520723 2520722 2022-08-21T16:46:51Z Oesjaar 7467 /* Lewe en werk */ Verbeter wikitext text/x-wiki '''Mariël le Roux''' is ’n [[Lys van Afrikaanse skrywers|Afrikaanse skrywer]] van [[roman]]s. Haar roman “''Die naamlose''” is bekroon met die tweede prys in [[Sanlam]] se Groot Romanwedstryd. == Lewe en werk == Maria Elizabeth Stofberg word op [[1 Oktober]] [[1947]] as die middelste van vyf kinders gebore in die hoofslaapkamer van die plaas Houmoed in die distrik Scherpenheuvel naby [[Worcester]]. <ref>Lewensbesonderhede steun swaar op die skrywersprofiel, opgestel deur Erika Terblanche,  wat op 14 Desember 2010 op die LitNet-webwerf se ATKV-Skrywersalbum verskyn het.</ref>Haar oudste broer is by geboorte dood en sy het ’n ouer en jonger suster en ’n jonger broer. Haar pa, Pieter, was ’n boer op die plaas en haar ma, Maria, was eers onderwyseres wat op die eenmanskool by Doornrivier klas gegee het. Haar ouers is in 1942 getroud. Mariël word op Houmoed groot en haar eerste twee skooljare is op die plaasskool Moordkuilskool. Daarna gaan sy na die Laer Meisieskool op [[Worcester (kiesafdeling)|Worcester]], waar sy en haar susters by familie en in losieshuise tuisgaan. Sy matrikuleer aan die Hoër Meisieskool op Worcester. Na skool studeer sy met ’n lening aan die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van Stellenbosch]] Afrikaans-Nederlands met die doel om onderwyseres te word. Na ses maande raak haar geld egter op en moet sy die studies staak. Dan werk sy vir ’n ruk by die [[Koöperasiestories|Koöperasie]] op Worcester sodat sy die lening kan terug betaal. Hierna word sy as verpleegster opgelei in die [[Karl Bremer]]-hospitaal in [[Bellville]] en die Otto du Plessis-kollege. In 1969, haar laaste jaar van opleiding, trou sy met haar skoolvriend, Jean le Roux. Aan die einde van 1969 skryf sy haar finale eksamen vir registrasie as Algemene Verpleegkundige. Saam met Jean keer sy terug Worcester toe, waar sy ’n pos by die Eben Dönges-hospitaal kry en haar diploma daar voltooi. In die volgende sewe jaar is sy hoofsaaklik huisvrou en word haar vier kinders, een dogter (Mari) en drie seuns (Ernie, Pieter en Jean), gebore. In 1982 gaan doen sy die Verloskundekursus op Worcester en in 1987, op veertigjarige ouderdom, voltooi sy die B.A. Cur.-graad in verpleegonderrig aan die Universiteit van Suid-Afrika. Haar man word hierna deur sy werk ([[Nasionale Pers]], waar hy verantwoordelik was vir die verkoop van koerante) verplaas na Kaapstad, waar sy klasgee in hoofsaaklik Verloskunde aan onder meer die Otto du Plessis-kollege en die Universiteit van Wes-Kaapland. Hulle bly in [[Durbanville]] naby Kaapstad. Haar man word later na [[Transvaal]] verplaas, maar sy bly agter in die Kaap om die kinders te ondersteun terwyl hulle nog studeer en ook om nie haar werk prys te gee nie. Na aftrede aan die einde van 1999 verkoop sy die huis in Durbanville en sy en haar man vestig hulle op [[Voëlklip]] in [[Hermanus]], maar sy doseer weer vir ’n ruk deeltyds verpleegkunde, hierdie keer aan die Universiteit van Stellenbosch. Hierdie werk lê sy finaal af in 2008. == Skryfwerk == Nadat sy op Hermanus aftree begin sy vir die eerste keer ernstig skryf.<ref>Van Wyk, At “Beeld” 17 Desember 2007</ref> “''Wilhelmina: kampkind op Java''” is die ware verhaal van Wilhelmina (Will) van Halewijn, haar ma en twee sussies van [[Holland]], wat gedurende die [[Tweede Wêreldoorlog]] op die eiland [[Java]] in [[Indonesië]] deur die Japannese soldate gevange gehou is. Die ontberinge in die kamp veroorsaak ondervoeding, honger, mishandeling, vernedering en Wilhelmina verloor haar kindwees en jeug. Nadat die [[atoombom]]me op [[Hirosjima]] en [[Nagasaki]] die Japannese tot oorgawe dwing, breek ’n verdere oorlog egter uit. Die eilandbewoners van Java is deur die Japannese bevryding van hulle Hollandse meesters belowe en nou eis hulle hierdie bevryding deur bendes wat moor, plunder en roof. Wilhelmina en haar familie word ook oorval, maar ontkom met hulle lewens terwyl ander op aaklige wyse sterf. Haar skeepsbouerpa het die hele oorlog diens gedoen in [[Simonstad]], sodat hy van die oorloglyding niks weet nie en hoewel hulle vir ’n kort tyd na die oorlog herenig is, verlaat hy die familie so gou moontlik daarna en keer terug na Simonstad. [[Nederland]] ná die oorlog is ’n beklemmende plek en hulle emigreer agter hulle pa aan na Suid-Afrika. Die roman word ’n ernstige aanklag teen die skending van menseregte tydens die oorlog, met veral die emosionele impak daarvan op ’n kind wat aangrypend weerspieël word. Hierdie roman word in Nederlands as “''Sterretje''” vertaal. “''Die naamlose''” verower in 2010 die tweede prys in Sanlam se Groot Romanwedstryd. Die titel verwys na verlies aan identiteit en die roman beeld die uitgeworpene uit, wat ondanks teenslae, mishandeling en minagting tog ’n wil het om te oorleef en te oorwin. Carli Botha is amper sewe jaar oud toe haar Italiaanse ma, Bella, te midde van onophoudelike reën in die plaashuis op Grootvlei die lewe skenk aan ’n wanskape, breinlose boetie, wat geen hoop op oorlewing het nie. Haar pa, Wilhelm, vra die huishulp Lena om ’n plan te maak met die boetie en Lena verdrink die boetie. Bella gaan dan uit en pleeg selfmoord. Daarna drink en hoereer Wilhelm, wat nooit vir Carli liefde gegee het nie, in die dorpshotel. Die bruin Dora sorg vir Carli totdat Oudominee haar op die plaas kom haal. Carli se emosionele mishandeling duur egter voort, selfs (en veral) onder die dominee. Sy knoop ’n verhouding oor die kleurgrens aan met Dora se seun Wimpie, waarna ’n tragedie hulle skei. Die skrywer slaag daarin om in hierdie hartseer verhaal die karakters te laat lewe, die lewensomstandighede van ’n aantal jare terug weer werklik te maak en veral die rasseverhoudinge en die bruin mense vanuit ’n ongewone hoek te belig.<ref>Du Toit, Elsabé “Beeld” 22 Julie 2013</ref> “''Klara''” is die lewensverhaal van die hoofkarakter met hierdie naam.<ref>[[Malene Breytenbach|Breytenbach, Malene]] “Rapport” 3 Oktober 2010</ref> Die verhaal begin in [[Duitsland]], waar die middeljarige Klara op die spore van haar oorlede suster Martjie gaan stap om sin te probeer maak uit haar onverwagse dood.<ref>Kloppers, Jacolette “Beeld” 1 November 2010</ref> Hierna word die verhaal van die begin vertel. Klara se pa is ’n voorman op Boplaas en op ’n dag verongeluk hy met ’n trekker op die damwal. Klara se ma, wat altyd emosioneel onstabiel was, raak nou van haar kop af en Klara moet as oudste kind die leiding neem vir onderhoud van haar twee sussies en die gesin. Hulle moet noodgedwonge in die “Witlokasie” op die dorp gaan bly, saam met die ander arm mense, waar die gemeenskapsondersteuning hulle help om kop bo water te hou. Klara se bande met Boplaas word behou deur haar kontak met Polla, ’n huishulp op die plaas. By haar hoor Klara alles wat op Boplaas gebeur. Hierdie is ’n verhaal van al die draaie wat die lewe met ’n mens kan loop, met die hartseer, swaarkry en vreugde daaraan verbonde. Mariël se verhaal “''Ant Mêkie''” word opgeneem in Riana Scheepers en Nicci Thabo se versamelbundel, “''Die melkweg het ’n ster laat val''”. == Publikasies == {| class="wikitable" !Jaar !Publikasies |- |2007 |Wilhelmina: kampkind op Java |- |2010 |Die naamlose |- |2013 |Klara |- |2017 |Isabella |} == Bronnelys == === Tydskrifte en koerante === * Brümmer, Willemien “Stories uit die kraamsaal” “By” 11 September 2010 * Roux, J.B. “Skrywer het Klara reeds kleintyd ‘ontmoet’” “Volksblad” 17 Julie 2013 === Internet === * Brümmer, Willemien Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2010/09/11/BJ/5/bjmariel-BV.html{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * LitNet ATKV-Skrywersalbum 14 Desember 2010: www.litnet.co.za * NB Bookslive: http://nb.bookslive.co.za/blog/2013/07/17/maril-le-roux-se-roman-klara-n-verhaal-van-lig-en-donker-uit-vervlo-dae-bekend-gestel/ === Resensies === {{Verwysings}} {{DEFAULTSORT:Le Roux, Mariel}} [[Kategorie:Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1947]] eyw7upfmp1jdw58bdro17u83dhmfcsa 0 115902 2520817 2437687 2022-08-21T23:56:16Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Taksoboks | name = Kougoed, Kanna | image = Kanna plant.jpg | image_caption = Kougoed | color = lightgreen | regnum = [[Plantae]] | unranked_divisio = [[Angiosperms]] | unranked_classis = [[Eudicots]] | unranked_ordo = [[Core eudicots]] | ordo = [[Caryophyllales]] | familia = [[Aizoaceae]] | genus = ''[[Sceletium]]'' | species = '''''S. tortuosum''''' | binomial = ''Sceletium tortuosum'' | binomial_authority = (L.) N.E.Br. }} '''Kougoed''', ook: '''kanna''', '''hotnotskougoed''' (''Sceletium tortuosum'' (L.) N.E.Br.) is 'n plant uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat voorkom in die [[Wes-Kaap|Wes-]], [[Oos-Kaap|Oos-]] en [[Noord-Kaap]]. Op die [[SANBI-rooilys]] word dit as ''veilig'' (LC) gelys.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=100-2 |title=SANBI |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200422082441/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=100-2 |archive-date=22 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> [[Lêer:Mesembrine3Dan.gif|duimnael|Die mesembrine-<br />molekule|links|100px]] Die plant vorm slank takkies wat kruip of klim en wat met ouderdom houtig kan word. Die blomme word 2-3 cm groot en is bleekgeel of -pienk. Hulle word deur [[insek]]te bevrug. Die vrug is 1-1,5 cm groot en gaan oop wanneer dit vogtig is. Dit kom op kwartsgrond voor.<ref>{{cite web |url=http://www.plantzafrica.com/plantqrs/scelettort.htm |title=plantZAfrika |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161216075829/http://www.plantzafrica.com/plantqrs/scelettort.htm |archive-date=16 Desember 2016 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}</ref> Die plant is veral bekend vir sy gebruik as [[dwelmmiddel]] wat neerslagtigheid demp. Die Khoi en die [[Boesman]]s het dit reeds gebruik.<ref>{{cite web |url=http://kanna-info.com/ |title=''Kanna: the wonder of Africa'' |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200324195728/https://kanna-info.com/ |archive-date=24 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Vandag word dit wetenskaplik ondersoek en bestaan daarvan 'n gestandaardiseerde ekstrak wat Zembrin genoem word. Daar is aanwysings dat dit PDE4 en die heropname van 5-HT inhibeer.<ref>{{webaanhaling|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3828542/|titel=''Acute Effects of Sceletium tortuosum (Zembrin), a Dual 5-HT Reuptake and PDE4 Inhibitor, in the Human Amygdala and its Connection to the Hypothalamus'', {{Aut|David Terburg, Supriya Syal, Lisa A Rosenberger, Sarah Heany, Nicole Phillips, Nigel Gericke, Dan J Stein, and Jack van Honk}}, Neuropsychopharmacology. 2013 Dec; 38(13): 2708–2716.}}</ref> Een van die aktiewe stowwe is die [[Alkaloïde|alkaloïed]] mesembrine.<ref>''Synthesis of Naturally Occurring Nitrogen Heterocycles from Carbohydrates'', {{Aut|El Sayed H. El Ashry, Ahmed El Nemr}}, John Wiley & Sons, 2008, ISBN 1-4051-4479-3, ISBN 978-1-4051-4479-7, bls. 364</ref> == Galery == <gallery> Kanna flower.jpg|blom Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud 2.JPG|onryp vrugte Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud.JPG </gallery> == Verwysings == {{Verwysings|2}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Vygies]] eceacvn30tithgtykgnyaf6yqtawuus 2520918 2520817 2022-08-22T09:11:37Z Rooiratel 90342 Verander na spesieboks wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Kougoed, Kanna | image = Kanna plant.jpg | image_caption = Kougoed | taxon = Sceletium tortuosum | authority = (L.) N.E.Br. }} '''Kougoed''', ook: '''kanna''', '''hotnotskougoed''' (''Sceletium tortuosum'' (L.) N.E.Br.) is 'n plant uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat voorkom in die [[Wes-Kaap|Wes-]], [[Oos-Kaap|Oos-]] en [[Noord-Kaap]]. Op die [[SANBI-rooilys]] word dit as ''veilig'' (LC) gelys.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=100-2 |title=SANBI |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200422082441/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=100-2 |archive-date=22 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> [[Lêer:Mesembrine3Dan.gif|duimnael|Die mesembrine-<br />molekule|links|100px]] Die plant vorm slank takkies wat kruip of klim en wat met ouderdom houtig kan word. Die blomme word 2-3 cm groot en is bleekgeel of -pienk. Hulle word deur [[insek]]te bevrug. Die vrug is 1-1,5 cm groot en gaan oop wanneer dit vogtig is. Dit kom op kwartsgrond voor.<ref>{{cite web |url=http://www.plantzafrica.com/plantqrs/scelettort.htm |title=plantZAfrika |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161216075829/http://www.plantzafrica.com/plantqrs/scelettort.htm |archive-date=16 Desember 2016 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}</ref> Die plant is veral bekend vir sy gebruik as [[dwelmmiddel]] wat neerslagtigheid demp. Die Khoi en die [[Boesman]]s het dit reeds gebruik.<ref>{{cite web |url=http://kanna-info.com/ |title=''Kanna: the wonder of Africa'' |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200324195728/https://kanna-info.com/ |archive-date=24 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Vandag word dit wetenskaplik ondersoek en bestaan daarvan 'n gestandaardiseerde ekstrak wat Zembrin genoem word. Daar is aanwysings dat dit PDE4 en die heropname van 5-HT inhibeer.<ref>{{webaanhaling|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3828542/|titel=''Acute Effects of Sceletium tortuosum (Zembrin), a Dual 5-HT Reuptake and PDE4 Inhibitor, in the Human Amygdala and its Connection to the Hypothalamus'', {{Aut|David Terburg, Supriya Syal, Lisa A Rosenberger, Sarah Heany, Nicole Phillips, Nigel Gericke, Dan J Stein, and Jack van Honk}}, Neuropsychopharmacology. 2013 Dec; 38(13): 2708–2716.}}</ref> Een van die aktiewe stowwe is die [[Alkaloïde|alkaloïed]] mesembrine.<ref>''Synthesis of Naturally Occurring Nitrogen Heterocycles from Carbohydrates'', {{Aut|El Sayed H. El Ashry, Ahmed El Nemr}}, John Wiley & Sons, 2008, ISBN 1-4051-4479-3, ISBN 978-1-4051-4479-7, bls. 364</ref> == Galery == <gallery> Kanna flower.jpg|blom Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud 2.JPG|onryp vrugte Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud.JPG </gallery> == Verwysings == {{Verwysings|2}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Vygies]] cbkyn3ym6d85raesc1le9jjhbp2aayl 2520927 2520918 2022-08-22T10:16:48Z Rooiratel 90342 Verander na nuwe genus naam wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Kougoed, Kanna | image = Kanna plant.jpg | image_caption = Kougoed | taxon = Mesembryanthemum tortuosum | authority = (L.) N.E.Br. | synonyms = * ''Sceletium tortuosum'' (L.) N.E.Br. }} '''Kougoed''', ook: '''kanna''', '''hotnotskougoed''' (''Mesembryanthemum tortuosum'') is 'n plant uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat voorkom in die [[Wes-Kaap|Wes-]], [[Oos-Kaap|Oos-]] en [[Noord-Kaap]]. Op die [[SANBI-rooilys]] word dit as ''veilig'' (LC) gelys.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=100-2 |title=SANBI |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200422082441/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=100-2 |archive-date=22 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> [[Lêer:Mesembrine3Dan.gif|duimnael|Die mesembrine-<br />molekule|links|100px]] Die plant vorm slank takkies wat kruip of klim en wat met ouderdom houtig kan word. Die blomme word 2-3 cm groot en is bleekgeel of -pienk. Hulle word deur [[insek]]te bevrug. Die vrug is 1-1,5 cm groot en gaan oop wanneer dit vogtig is. Dit kom op kwartsgrond voor.<ref>{{cite web |url=http://www.plantzafrica.com/plantqrs/scelettort.htm |title=plantZAfrika |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161216075829/http://www.plantzafrica.com/plantqrs/scelettort.htm |archive-date=16 Desember 2016 |url-status=dead |df=dmy-all |access-date=26 Oktober 2016 }}</ref> Die plant is veral bekend vir sy gebruik as [[dwelmmiddel]] wat neerslagtigheid demp. Die Khoi en die [[Boesman]]s het dit reeds gebruik.<ref>{{cite web |url=http://kanna-info.com/ |title=''Kanna: the wonder of Africa'' |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200324195728/https://kanna-info.com/ |archive-date=24 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Vandag word dit wetenskaplik ondersoek en bestaan daarvan 'n gestandaardiseerde ekstrak wat Zembrin genoem word. Daar is aanwysings dat dit PDE4 en die heropname van 5-HT inhibeer.<ref>{{webaanhaling|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3828542/|titel=''Acute Effects of Sceletium tortuosum (Zembrin), a Dual 5-HT Reuptake and PDE4 Inhibitor, in the Human Amygdala and its Connection to the Hypothalamus'', {{Aut|David Terburg, Supriya Syal, Lisa A Rosenberger, Sarah Heany, Nicole Phillips, Nigel Gericke, Dan J Stein, and Jack van Honk}}, Neuropsychopharmacology. 2013 Dec; 38(13): 2708–2716.}}</ref> Een van die aktiewe stowwe is die [[Alkaloïde|alkaloïed]] mesembrine.<ref>''Synthesis of Naturally Occurring Nitrogen Heterocycles from Carbohydrates'', {{Aut|El Sayed H. El Ashry, Ahmed El Nemr}}, John Wiley & Sons, 2008, ISBN 1-4051-4479-3, ISBN 978-1-4051-4479-7, bls. 364</ref> == Galery == <gallery> Kanna flower.jpg|blom Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud 2.JPG|onryp vrugte Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud.JPG </gallery> == Verwysings == {{Verwysings|2}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Vygies]] fbv3pzx8vpx853k5bjf34lbo3yvjvsw 0 116050 2520935 2244289 2022-08-22T10:30:40Z Rooiratel 90342 Verander na spesieboks wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = Mesambryanthemum nodiflorum.jpg | taxon = Mesembryanthemum nodiflorum | authority = L. }} '''''Mesembryanthemum nodiflorum,'' L.''' is 'n plantjie uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat aan Suid-Afrika inheems maar nie [[endemies (ekologie)|endemies]] is nie. Dit kom veral in die [[Noord-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor en is op die [[SANBI-rooilys]] as ''veilig'' (LC) gelys.<ref>{{cite web |url=http://redlist.sanbi.org/species.php?species=148-47 |title=SANBI-rooilys |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522120123/http://redlist.sanbi.org/species.php?species=148-47 |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Saam met ander spesies van die genus word dit dikwels in Afrikaans '''brakslaai''' genoem. In die droë Karoo is dit een van die hoofkomponente wat deur skape bewei is.<ref>{{webaanhaling|url=http://gadi.agric.za/articles/duToit_PCV/vreet.php|titel=''Wat vreet verskillende skaaprasse in die Dorre Karoo?'' {{Outeur|P. C. V. du Toit}} Grootfontein Landbou-ontwikkelingsinstituut}}</ref> Dit is ook een van die spesies wat saam met [[duinekool]] kenmerkend aan die gematigde soutmoerasse van die riviermondings is. ''M. nodiflorum'' kan in droë en soutige omstandighede groei en besit groot [[blaassel]]le wat die plant se velletjie 'n glinsterende aanblik gee. Die lewende plant slaan sout in sy blaasselle op wat ná sy afsterwe weer in die grond tereg kom. Dit verhoed dat ander plante op sy plek kan groei. Die plant kan ook van [[C3-plant|C₃-fotosintese]] oorskakel op [[CAM-plant|CAM-fotosintese]]. Dit verminder vogverlies en verhoog sy oorlewenskanse. By droogte skakel die plant naar CAM oor en fokus op die vervaardiging van saadjies.<ref>{{cite web |url=http://www.cpbr.gov.au/cpbr/WfHC/Mesembryanthemum/index.html |title=cpbr.gov.au |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200408012743/http://www.cpbr.gov.au/cpbr/WfHC/Mesembryanthemum/index.html |archive-date=8 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die plant is 'n indringerspesie in Australië, Kalifornië en op party eilande in die Atlantiese Oseaan. == Galery == <gallery> Mesembryanthemum nodiflorum (La Fajana) 02 ies.jpg| Mesembryanthemum nodiflorum kz7.JPG| Betancuria village - Calle General Primo De Rivera - Mesembryanthemum nodiflorum 01 ies.jpg| </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Aizoaceae]] osp099j33i8okzt0fp0khutbovd88ur 0 117032 2520869 2520377 2022-08-22T07:26:56Z Rooiratel 90342 Verander na spesieboks wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Papierkannetjie | image = Conophytum burgeri in cultivation 1.jpg | taxon = Conophytum burgeri | authority = [[Louisa Bolus|L.Bolus]] }} Die '''papierkannetjie''' (''Conophytum burgeri'' L.Bolus) is 'n [[knopie]] wat net naby [[Aggeneys]] in die noordelike [[Boesmanland]] aangetref word. Die wetenskaplike naam ''burgeri'' verwys na die familie Burger wat die kwartsietvlakte naby Aggenys besit het waar hierdie knopie aangetref is. Hierdie grond is nou die besit van die Black Mountain-mynboubedryf, maar hulle beskerm die plek waar dit voorkom. Hierdie deel van die [[sukkulente Karoo]] is die enigste plek waar dit aangetref is.<ref>{{cite web |url=http://www.smale-conophytum.co.uk/G4_Conophytum/G4_Cono_burgeri.htm |title=Smale conophytum UK |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161127071753/http://www.smale-conophytum.co.uk/G4_Conophytum/G4_Cono_burgeri.htm |archive-date=27 November 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hierdie knopie is 'n dwergplantjie met 'n besondere vorm wat dit, teen die kwartsietagtergrond waar dit voorkom, uiters moeilik maak om te vind. Dit word net 2&nbsp;cm hoog en 4,5&nbsp;cm in deursnee en het die vorm van 'n eier. Dit is eintlik twee vergroeide dik blare. Dit kan groen van kleur wees, maar ook rooierig soos robyn, maar dit is dikwels oortrek met 'n papieragtige omhulsel wat eintlik die uitgedroogde reste van die vorige seisoen se blare is. Hierdie bedekking maak die plantjie nie net moeilik om te vind nie, maar die omhulsel is ook 'n beskerming teen die son. Onder die papierjassie is die plantjie halfdeurskynend, wat die son se gefilterde lig dieper in die plant laat deurdring, om daar fotosintese moontlik te maak. Die vorm van die plant is rond om vogverlies te beperk. In April kry die plantjie 'n enkel blommetjie wat helderpienk van kleur is en met sy heuninggeur bye en ander [[insek]]te lok. <ref name="Jaarsveld">{{webaanhaling|titel=''Die papierkannetjie van Aggeneys'' {{Outeur|Ernst van Jaarsveld}}|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/80/1/3219.pdf?expires=1479926977&id=id&accname=guest&checksum=35C1F3F345BA807DD3B37A9D029396D5}}</ref> == Galery == <gallery> Conophytum burgeri - RSA 5.jpg| Conophytum burgeri in cultivation 2.jpg| </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Conophytum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] pcwmsad02dmqkfkscjflrd9gkl2m7mw 0 117119 2520936 2294744 2022-08-22T10:31:30Z Rooiratel 90342 Verander na spesieboks wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Ysplantjie | image = Alm04MesembryanthemumNodiflorum.jpg | taxon = Mesembryanthemum crystallinum | authority = L. | synonyms = <ref>{{cite web |url=http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2363096 |title=Plant List (Kew) |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200221135124/http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2363096 |archive-date=21 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> * ''Cryophytum crystallinum'' (L.) N.E.Br. * ''Gasoul crystallinum'' (L.) Rothm. }} Die '''ysplantjie''' of '''soutslaai'''<ref>''HAT: verklarende handwoordeboek van die Afrikaanse taal'', {{Outeur|F. F. Odendal, R. H. Gouws}} bls. 1070</ref> (''Mesembryanthemum crystallinum'') is een van die bekendste [[vygies]]. Saam met party ander [[spesie]]s uit die ''Mesembryanthemum''-[[genus]] word dit ook [[brakslaai]] genoem. Die naam ''ysplantjie'' verwys na die [[blaassel]]le waarmee die plantjie bedek is en waardeur dit lyk asof dit met yskristalletjies bedek is. Dit is eetbaar en is vroeër dikwels deur die Khoi en die [[Boesman]]s geëet.<ref>{{webaanhaling|url=http://www.foodwithastory.co.za/Blog/524/Gathering-wild-food-on-the-West-coast|titel=''Gathering wild food on the West coast'' {{Outeur|Deni Archer}}}}</ref> Dit is inheems aan Suid-Afrika, maar is nou oor die [[wêreld]] verspei, soos in die Middellandse Seegebied.<ref name="pfaf">{{webaanhaling|url=http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Mesembryanthemum+crystallinum|titel=Plant for a future}}</ref> Die ysplantjie is ook 'n indringerplant in [[Kalifornië]], [[Arizona]] en [[Pennsylvanië]].<ref>{{cite web |url=http://plants.usda.gov/core/profile?symbol=mecr3 |title=USDA |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170516123210/https://plants.usda.gov/core/profile?symbol=MECR3 |archive-date=16 Mei 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is 'n meerjarige halofitiese plant wat 10 cm hoog en 50 cm breed kan word. Dit kry wit blomme met talle blomblare wat deur [[insek]]te bestuif word.<ref name="pfaf"/> == Fotogalery == <gallery> Bolsa Chica - Flora 5.jpg| In Bolsa Chica Kalifornië Bot-DSCF1136.jpg|Blare Bot-DSCF1148.jpg|Vrugte Mesembryanthemum crystallinum - Eispflanze PICT0015.jpg|Blom Mesembryanthemum crystallinum 1983-33.JPG|Die blaasselle in teenlig Mesembryanthemum crystallinum kz5.JPG|Knop met blaasselle </gallery> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Veldkos]] [[Kategorie:Vygies]] tcu8n48tqsncy4mplqfxbiaxu1qd056 3 124717 2520921 2520445 2022-08-22T09:42:57Z Oesjaar 7467 /* Sceletium: Mesembryanthemum */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki {{argiefboks|4 | argief1 = [[/argief2018|2018]] | argief2 = [[/argief2019|2019]] | argief3 = [[/argief2020|2020]] | argief4 = [[/argief2021|2021]] }} [[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]<br />(5 jaar, 32&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022</small>]] == [[Mannetjiebos]] == Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC) == [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] == Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC) == Spesieboks == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotis acuminata]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[Gazania caespitosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Dimorphotheca]] == {{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotheca calendula]] == {{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Rooiratel}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Gymnosporia]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC) == [[Maytenus peduncularis]] == {{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC) == [[Putterlickia verrucosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC) == Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina == {{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC) == "draft"-artikel == Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC) : Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} "hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie" ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die "draft" artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n "draft"-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC) Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC) == SAAWK se pryse == Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC) == Stem asb! == Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)! Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC) :Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC) == [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata == Hallo Rooiratel! Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. Altwee entiteite kon al van 2007 af. Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC) :Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC) :::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC) ::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC) == Rooi skakels na "Interessante brokkies" == Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na "Wikipedia:Interessante brokkies/0". Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC) :Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die "Wikipedia:Interessante brokkies/0" bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC) :::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC) :Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC) ::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC) :::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC) == Changuion == @Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC) :Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof. :Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. :Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC) ::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) ::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die <nowiki>{{Gaan taal na}}</nowiki>-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê "Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer." So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC) ::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan. [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC) == Spesiebox == Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC) ::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC) == Sceletium: Mesembryanthemum == {{ping|Rooiratel}}, ''Sceletium'' is nou 'n sinoniem vir ''Mesembryanthemum''. Dus verander alles na ''Mesembryanthemum''. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:42, 22 Augustus 2022 (UTC) dxyp62bzxqefrhy7v6ix702u150ogj5 2520922 2520921 2022-08-22T09:54:39Z Rooiratel 90342 /* Sceletium: Mesembryanthemum */ Reply wikitext text/x-wiki {{argiefboks|4 | argief1 = [[/argief2018|2018]] | argief2 = [[/argief2019|2019]] | argief3 = [[/argief2020|2020]] | argief4 = [[/argief2021|2021]] }} [[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]<br />(5 jaar, 32&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022</small>]] == [[Mannetjiebos]] == Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC) == [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] == Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC) == Spesieboks == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotis acuminata]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[Gazania caespitosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Dimorphotheca]] == {{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotheca calendula]] == {{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Rooiratel}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Gymnosporia]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC) == [[Maytenus peduncularis]] == {{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC) == [[Putterlickia verrucosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC) == Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina == {{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC) == "draft"-artikel == Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC) : Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} "hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie" ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die "draft" artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n "draft"-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC) Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC) == SAAWK se pryse == Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC) == Stem asb! == Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)! Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC) :Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC) == [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata == Hallo Rooiratel! Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. Altwee entiteite kon al van 2007 af. Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC) :Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC) :::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC) ::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC) == Rooi skakels na "Interessante brokkies" == Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na "Wikipedia:Interessante brokkies/0". Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC) :Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die "Wikipedia:Interessante brokkies/0" bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC) :::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC) :Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC) ::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC) :::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC) == Changuion == @Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC) :Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof. :Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. :Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC) ::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) ::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die <nowiki>{{Gaan taal na}}</nowiki>-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê "Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer." So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC) ::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan. [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC) == Spesiebox == Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC) ::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC) == Sceletium: Mesembryanthemum == {{ping|Rooiratel}}, ''Sceletium'' is nou 'n sinoniem vir ''Mesembryanthemum''. Dus verander alles na ''Mesembryanthemum''. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:42, 22 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien ''Mesembryanthemum'' is ook 'n genus. Het jy 'n bron wat sê dat die 'n sinoniem is? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:54, 22 Augustus 2022 (UTC) f6qsarvuyoma6m2rxqgei8sk3dud2e0 2520923 2520922 2022-08-22T10:07:08Z Rooiratel 90342 /* Sceletium: Mesembryanthemum */ Reply wikitext text/x-wiki {{argiefboks|4 | argief1 = [[/argief2018|2018]] | argief2 = [[/argief2019|2019]] | argief3 = [[/argief2020|2020]] | argief4 = [[/argief2021|2021]] }} [[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]<br />(5 jaar, 32&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022</small>]] == [[Mannetjiebos]] == Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC) == [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] == Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC) == Spesieboks == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotis acuminata]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[Gazania caespitosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Dimorphotheca]] == {{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotheca calendula]] == {{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Rooiratel}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Gymnosporia]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC) == [[Maytenus peduncularis]] == {{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC) == [[Putterlickia verrucosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC) == Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina == {{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC) == "draft"-artikel == Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC) : Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} "hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie" ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die "draft" artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n "draft"-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC) Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC) == SAAWK se pryse == Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC) == Stem asb! == Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)! Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC) :Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC) == [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata == Hallo Rooiratel! Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. Altwee entiteite kon al van 2007 af. Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC) :Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC) :::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC) ::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC) == Rooi skakels na "Interessante brokkies" == Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na "Wikipedia:Interessante brokkies/0". Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC) :Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die "Wikipedia:Interessante brokkies/0" bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC) :::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC) :Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC) ::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC) :::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC) == Changuion == @Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC) :Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof. :Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. :Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC) ::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) ::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die <nowiki>{{Gaan taal na}}</nowiki>-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê "Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer." So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC) ::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan. [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC) == Spesiebox == Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC) ::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC) == Sceletium: Mesembryanthemum == {{ping|Rooiratel}}, ''Sceletium'' is nou 'n sinoniem vir ''Mesembryanthemum''. Dus verander alles na ''Mesembryanthemum''. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:42, 22 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien ''Mesembryanthemum'' is ook 'n genus. Het jy 'n bron wat sê dat die 'n sinoniem is? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:54, 22 Augustus 2022 (UTC) ::Is die korrekte naam vir ''Sceletium tortuosum'' nou ''Mesembryanthemum tortuosum''? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:07, 22 Augustus 2022 (UTC) 09ihafhskdoliy4qkhpvitxuia8l4w5 2520926 2520923 2022-08-22T10:14:48Z Oesjaar 7467 /* Sceletium: Mesembryanthemum */ Antwoord. wikitext text/x-wiki {{argiefboks|4 | argief1 = [[/argief2018|2018]] | argief2 = [[/argief2019|2019]] | argief3 = [[/argief2020|2020]] | argief4 = [[/argief2021|2021]] }} [[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]<br />(5 jaar, 32&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022</small>]] == [[Mannetjiebos]] == Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC) == [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] == Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC) == Spesieboks == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotis acuminata]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[Gazania caespitosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Dimorphotheca]] == {{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotheca calendula]] == {{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Rooiratel}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Gymnosporia]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC) == [[Maytenus peduncularis]] == {{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC) == [[Putterlickia verrucosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC) == Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina == {{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC) == "draft"-artikel == Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC) : Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} "hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie" ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die "draft" artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n "draft"-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC) Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC) == SAAWK se pryse == Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC) == Stem asb! == Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)! Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC) :Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC) == [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata == Hallo Rooiratel! Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. Altwee entiteite kon al van 2007 af. Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC) :Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC) :::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC) ::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC) == Rooi skakels na "Interessante brokkies" == Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na "Wikipedia:Interessante brokkies/0". Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC) :Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die "Wikipedia:Interessante brokkies/0" bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC) :::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC) :Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC) ::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC) :::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC) == Changuion == @Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC) :Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof. :Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. :Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC) ::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) ::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die <nowiki>{{Gaan taal na}}</nowiki>-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê "Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer." So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC) ::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan. [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC) == Spesiebox == Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC) ::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC) == Sceletium: Mesembryanthemum == {{ping|Rooiratel}}, ''Sceletium'' is nou 'n sinoniem vir ''Mesembryanthemum''. Dus verander alles na ''Mesembryanthemum''. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:42, 22 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien ''Mesembryanthemum'' is ook 'n genus. Het jy 'n bron wat sê dat die 'n sinoniem is? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:54, 22 Augustus 2022 (UTC) ::Is die korrekte naam vir ''Sceletium tortuosum'' nou ''Mesembryanthemum tortuosum''? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:07, 22 Augustus 2022 (UTC) :::[https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16340-1 Plants of the World Online] [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:14, 22 Augustus 2022 (UTC) 9ykvc6tcsm9lk1hov0sw8glx30tw1sa 2520928 2520926 2022-08-22T10:17:50Z Rooiratel 90342 /* Sceletium: Mesembryanthemum */ Reply wikitext text/x-wiki {{argiefboks|4 | argief1 = [[/argief2018|2018]] | argief2 = [[/argief2019|2019]] | argief3 = [[/argief2020|2020]] | argief4 = [[/argief2021|2021]] }} [[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]<br />(5 jaar, 32&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022</small>]] == [[Mannetjiebos]] == Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC) == [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] == Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC) == Spesieboks == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotis acuminata]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[Gazania caespitosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Dimorphotheca]] == {{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotheca calendula]] == {{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Rooiratel}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Gymnosporia]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC) == [[Maytenus peduncularis]] == {{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC) == [[Putterlickia verrucosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC) == Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina == {{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC) == "draft"-artikel == Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC) : Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} "hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie" ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die "draft" artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n "draft"-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC) Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC) == SAAWK se pryse == Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC) == Stem asb! == Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)! Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC) :Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC) == [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata == Hallo Rooiratel! Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. Altwee entiteite kon al van 2007 af. Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC) :Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC) :::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC) ::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC) == Rooi skakels na "Interessante brokkies" == Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na "Wikipedia:Interessante brokkies/0". Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC) :Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die "Wikipedia:Interessante brokkies/0" bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC) :::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC) :Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC) ::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC) :::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC) == Changuion == @Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC) :Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof. :Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. :Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC) ::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) ::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die <nowiki>{{Gaan taal na}}</nowiki>-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê "Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer." So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC) ::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan. [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC) == Spesiebox == Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC) ::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC) == Sceletium: Mesembryanthemum == {{ping|Rooiratel}}, ''Sceletium'' is nou 'n sinoniem vir ''Mesembryanthemum''. Dus verander alles na ''Mesembryanthemum''. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:42, 22 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien ''Mesembryanthemum'' is ook 'n genus. Het jy 'n bron wat sê dat die 'n sinoniem is? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:54, 22 Augustus 2022 (UTC) ::Is die korrekte naam vir ''Sceletium tortuosum'' nou ''Mesembryanthemum tortuosum''? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:07, 22 Augustus 2022 (UTC) :::[https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16340-1 Plants of the World Online] [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:14, 22 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie, ek maak nou die veranderings. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:17, 22 Augustus 2022 (UTC) j3ulnctpm94zc4nuo4n1yqc2nd5em06 2520930 2520928 2022-08-22T10:20:42Z Oesjaar 7467 /* Sceletium: Mesembryanthemum */ Waardeer! wikitext text/x-wiki {{argiefboks|4 | argief1 = [[/argief2018|2018]] | argief2 = [[/argief2019|2019]] | argief3 = [[/argief2020|2020]] | argief4 = [[/argief2021|2021]] }} [[Lêer:Editor - rhodium star III.jpg|regs|duimnael|[[:en:Wikipedia:Service_awards#Senior Editor III|Senior redakteur III]]<br />(5 jaar, 32&nbsp;000+)<br /><small>Toegeken deur Aliwal2012 op 31 Julie 2022</small>]] == [[Mannetjiebos]] == Kan jy asb help met nuwe spesiesboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:48, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:18, 1 Februarie 2022 (UTC) == [[Tropiese kweper]] en [[Viervingerbos]] == Kan jy asb items in Wikidata skep en dit koppel? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 20:08, 1 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:17, 2 Februarie 2022 (UTC) == Spesieboks == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met ''[[Haplocarpha scaposa]]''? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:41, 12 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:26, 12 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotis acuminata]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:00, 13 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 14:47, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[Gazania caespitosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy asb help met spesieboks? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:44, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:01, 21 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:13, 21 Februarie 2022 (UTC) == [[Dimorphotheca]] == {{ping|Rooiratel}}, help met taksoboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:05, 21 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:22, 22 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:57, 22 Februarie 2022 (UTC) == [[Arctotheca calendula]] == {{ping|Rooiratel}}, skep spesieboks asb! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:35, 22 Februarie 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:51, 23 Februarie 2022 (UTC) ::Dankie! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 05:52, 23 Februarie 2022 (UTC) == Have you voted in the UCoC enforcement guidelines ratification? == Hi! {{ping|User:Rooiratel}} The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]]. Please vote [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 here] Regards, [[Gebruiker:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Gebruikerbespreking:Zuz (WMF)|kontak]]) 12:53, 11 Maart 2022 (UTC) == [[Gymnosporia]] == {{ping|Rooiratel}}, help asb met spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:27, 15 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:51, 15 Maart 2022 (UTC) == [[Maytenus peduncularis]] == {{ping|Rooiratel}}, skep asb. 'n spesieboks! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 14:58, 17 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 05:54, 18 Maart 2022 (UTC) == [[Putterlickia verrucosa]] == {{ping|Rooiratel}}, kan jy help met spesieboks asb? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:44, 21 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:36, 22 Maart 2022 (UTC) == Gymnosporia divaricata en Gymnosporia crataegina == {{ping|Rooiratel}}, bogenoemde is onafhanklike spesies. Kan jy dit asb so skep op Wikidata? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:33, 23 Maart 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} die wikidata items vir altwee het reeds bestaan. Maar die afwiki bladsy vir Gymnosporia crataegina was aan die wikidata item vir Gymnosporia divaricata gekoppel. Ek het dit nou reggemaak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:37, 23 Maart 2022 (UTC) == "draft"-artikel == Hallo, {{ping|Rooiratel}}. Ek is nou besig met 'n Engelse artikel oor Susan Scott, ek het dit as 'n 'draft'. Toe ek die Bonné de Bod-blad in Engels gedoen het, het hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie, kan jy my help om te sê hoe kan ek die skakel bysit, sodat ek kan kyk of die artikel onafhanklik genoeg is. Dan moet ek ook die skakel bysit waarmee ek die 'draft' kan stuur vir keuring. Dit was nie outomaties by soos met die De Bod-draft nie. Ek weet nie juis vir wie kan ek vra nie, ek hoop jy sal kan help. Baie dankie by voorbaat. [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 22:24, 23 Maart 2022 (UTC) : Hallo {{ping|Jeanine (2018)}} "hulle vir my 'n skakel bygesit waarmee jy kan kyk of jou artikel nie te veel ooreenstem met jou verwysings nie" ongelukkig weet ek niks hiervan nie. Maar met betrekking tot die "draft" artikel het ek hierdie gevind: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Article_wizard . Dit sal outomaties vir jou 'n "draft"-artikel skep en vir jou stap-vir-stap help met die proses. Lees hier vir meer inligting : https://en.wikipedia.org/wiki/Help:Your_first_article#Create_your_draft. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:58, 24 Maart 2022 (UTC) Baie dankie, {{ping|Rooiratel}}. Ek waardeer dit opreg! I.v.m. die verwysings: daar was 'n Ier of iets wat my verlede keer gehelp het, sal kyk of ek weet met hom in aanraking kan kom. Groetnis [[Gebruiker:Jeanine (2018)|Jeanine (2018)]] ([[Gebruikerbespreking:Jeanine (2018)|kontak]]) 08:28, 25 Maart 2022 (UTC) == SAAWK se pryse == Ek het gister 'n klompie nuwe pryse en medaljes van die SAAWK geskep. Kan jy asb help met die Wikidata Dinge? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 15:55, 25 April 2022 (UTC) == Stem asb! == Goeie dag Rooiratel, stem asb by [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] (die onderste drie asb.)! Dankie vir jou deurlopende werk. Groete daar! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:05, 21 Junie 2022 (UTC) :Hallo Aliwal. Ja dinge hier is maar bedrywig deesdae, en ek kry nie tyd om al die dinge te doen wat ek gewoonlik doen nie. Dankie vir die herinnering, ek het nou gou gestem. Groete. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:02, 22 Junie 2022 (UTC) == [[Alfa Romeo (Formule 1)]] op wikidata == Hallo Rooiratel! Daar is 'n treinsmash by bg. se wikidata...die Engelse artikel [[:en:Alfa Romeo in Formula One]] is aan elf ander tale gekoppel, en [[:nl:Alfa Romeo (Formule 1)|Nederlands]] en Afrikaans aan 28 tale. Altwee entiteite kon al van 2007 af. Kan jy dit asb versmelt? Ek wil nie 'n gemors maak daarvan nie. Groete! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:45, 3 Julie 2022 (UTC) :Hallo {{ping|Aliwal2012}} ek sal sien wat ek kan doen. Dit gebeur van tyd tot tyd. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:31, 4 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} lyk vir my iemand het reeds probeer om die twee te versmelt, maar dit was teruggerol. Die twee items is nie heeltemal dieselfde nie, maar prakties is hulle dieselfde. Ek het op die besprekengsbladsy iets gesê, en hopelik kan iemand ons help om die gemors uit te sorteer. Hou [https://www.wikidata.org/wiki/Talk:Q65960697#What_is_the_practical_difference_between_this_item_and_%22Alfa_Romeo_Racing%22_(Q622489)? hierdie] bladsy dop vir die gesprek, en as jy ook iets daaroor wil sê. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:53, 4 Julie 2022 (UTC) :::Dankie vir jou moeite, ek het heeldag geen sein hier gehad nie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:26, 4 Julie 2022 (UTC) ::::Kom ons sien wat gebeur. Ons gee dit so paar dae vir mense om te antwoord. As hulle niks sê nie, dan sal ek 'n paar mense ping. As hulle nog niks sê nie, dan sal ek die twee items self versmelt. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 15:57, 4 Julie 2022 (UTC) == Rooi skakels na "Interessante brokkies" == Hi Rooiratel, ek sien op die Tuisblad daar is vandag 2 rooi skakels na "Wikipedia:Interessante brokkies/0". Kan jy asb daaraan aandag gee? Dankie! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:16, 21 Julie 2022 (UTC) :Ek sien dit ook. Ek sal dit gou reg maak. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:19, 21 Julie 2022 (UTC) ::{{ping|Aliwal2012}} die sjabloon wat ek gebruik (wat ek van enwiki gesteel) is veronderstel om 'n nommer '''tussen''' 0 en 'n ander nommer wat jy vir hom gee. Maar dit lyk vir my dat 0 is insluitend in die moontlike nommers wat genereer word. Dit gaan nou baie werk wees om dit te verander. Die maklikste manier om dit reg te maak sal om 'n nuwe interessante brokkie te skep, en dit op die "Wikipedia:Interessante brokkies/0" bladsy te sit. Sal ek maar een van Engels vertaal, of het jy een wat jy wil gebruik? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:34, 21 Julie 2022 (UTC) :::Eintlik gaan ek ons nuutste brokkie (322 dink ek) skuif na nommer 0, dit sal alles reg maak, met die minste werk. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:43, 21 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Rooiratel}} dis reg so. Dankie vir die regmaak! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 07:52, 21 Julie 2022 (UTC) :Dit is die fout wat ek ook gesien het. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 07:47, 21 Julie 2022 (UTC) ::Ek het nou die rooi skakel reg gemaak. Ek sal die voorblad skerp dophou vir die volgende paar dae, net om seker te maak dat alles reg is. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:53, 21 Julie 2022 (UTC) :::Dankbaar! [[Lêer:Editorrib17.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:45, 21 Julie 2022 (UTC) == Changuion == @Rooiratel: Kan ek vra hoekom die [[Changuion]] artikel vir taalversorging en moontlike verwydering gemerk is? Die aanname dat Afrikaans nie my moedertaal is nie, is foutief. Groete [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 05:13, 30 Julie 2022 (UTC) :Geagte [[gebruiker:Historio19|Historio19]], welkom hier! Die hoednota is presies wat dit sê, en in my opinie is dit geoorloof. :Wikibeleid stel dat jy mag skryf waaroor jy wil, en ander gebruikers het die reg om dit te bevraagteken of te korrigeer soos hulle goed dink. :Niemand het iets oor jou moedertaal gesê nie. Groete - [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:02, 30 Julie 2022 (UTC) ::Ek ondersteun Rooiratel en Aliwal! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:29, 30 Julie 2022 (UTC) ::Dankie vir die verwelkoming @[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] en vir die verduideliking. Ek verstaan dit. Die verduideliking op hierdie blad - [[Sjabloon:Gaan taal na]] - sê dat die Taalgebruik-sjabloon oor moedertaalgebruik (of 'n gebrek daarvan) gaan - nie oor blote 'skoonmaak;' van 'n blad nie. So, by implikasie is my moedertaal in twyfelgetrek. Ek laat hierdie saak nou hier en julle kan die blad verwyder as julle wil. Groete! [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 02:33, 31 Julie 2022 (UTC) :::{{ping|Historio19}} dankie vir jou bydrae. Toe ek die <nowiki>{{Gaan taal na}}</nowiki>-sjabloon op die bladsy geplaas het, het die vertaling nog baie werk nodig gehad. Ek was nie seker of jy (of ander) nog daaraan sal werk nie, so ek het dit net gemerk sodat ons nie daarvan vergeet nie. Die sjabloon sê "Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer." So, dit sal net verwyder word as die vertaling/skoonmaak nie voltooi is nie. Maar ek sien jy het nog daaraan gewerk, dankie! Hou asseblief aan met die verbeterings. Ons waardeer dit! - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 18:09, 31 Julie 2022 (UTC) ::::@[[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] Regso en dankie! Ek verstaan. [[Gebruiker:Historio19|Historio19]] ([[Gebruikerbespreking:Historio19|kontak]]) 07:28, 1 Augustus 2022 (UTC) == Spesiebox == Kan jy asb spesiebox skep vir [[Apatesia]]? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:12, 20 Augustus 2022 (UTC) :{{Uitgevoer}} - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:16, 20 Augustus 2022 (UTC) ::Dankie![[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:18, 20 Augustus 2022 (UTC) == Sceletium: Mesembryanthemum == {{ping|Rooiratel}}, ''Sceletium'' is nou 'n sinoniem vir ''Mesembryanthemum''. Dus verander alles na ''Mesembryanthemum''. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:42, 22 Augustus 2022 (UTC) :Ek sien ''Mesembryanthemum'' is ook 'n genus. Het jy 'n bron wat sê dat die 'n sinoniem is? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:54, 22 Augustus 2022 (UTC) ::Is die korrekte naam vir ''Sceletium tortuosum'' nou ''Mesembryanthemum tortuosum''? - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:07, 22 Augustus 2022 (UTC) :::[https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16340-1 Plants of the World Online] [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:14, 22 Augustus 2022 (UTC) ::::Dankie, ek maak nou die veranderings. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:17, 22 Augustus 2022 (UTC) :Waardeer! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:20, 22 Augustus 2022 (UTC) hjfmh1oo11uhohv55htm6autnoe3wdf 1 149514 2520746 2518547 2022-08-21T19:33:03Z SpesBona 2720 + [[Sjabloon:Voorbladartikel]] wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{voorbladartikel |week = 34 |jaar = 2022 }} 8e0rnjmppz6ej4yqtxt07bppbkvd03y 1 170858 2520912 2520611 2022-08-22T08:32:18Z Rooiratel 90342 /* Skoonmaak sjabloon verwys */ Reply wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} == Skoonmaak sjabloon verwys == Hoe moet 'n artikel wat net uit twee sinne bestaan in paragrawe opgebreek word? Ek vra maar net... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:41, 21 Augustus 2022 (UTC) :{{Ping|Oesjaar}} Jammer, ons toets 'n sjabloon. Jy kan dit maar ignoreer. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:32, 22 Augustus 2022 (UTC) iccolj6dea2jugmmdm0205xzg2sypwp 0 209345 2520762 2100040 2022-08-21T20:00:12Z 2600:1700:D561:D70:585A:6B54:1EF1:541B Was. Sterf. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Steve Landesberg | Beeld = SteveLandesberg.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 1 | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur, skrywer, en vervaardiger | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0484688 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Steve Landesberg''' was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, skrywer, en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Wild Hogs'' (2007) en ''Forgetting Sarah Marshall'' (2008), en in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975) en ''Head Case'' (2007). == Filmografie == === Rolprente === * 1987: ''Leader of the Band'' * 1991: ''Doubles'' * 2007: ''Wild Hogs'' * 2008: ''Forgetting Sarah Marshall'' === Televisiereekse === * 1972: ''Dean Martin Presents: The Bobby Darin Amusement Co.'' * 1974: ''Paul Sand in Friends and Lovers'' * 1975: ''Barney Miller'' * 1998: ''Conrad Bloom'' * 2007: ''Head Case'' === Televisierolprente === * 1975: ''Black Bart'' * 1991: ''Mission of the Shark: The Saga of the U.S.S. Indianapolis'' * 1995: ''Best Defense'' === Video's === * 1986: ''Big City Comedy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0484688|Steve Landesberg}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Landesberg, Steve}} [[Kategorie:Geboortes in 1936]] [[Kategorie:Sterftes in 2010]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] eua3t3v9jeistf0m4is9pt2xk3h4uxn 2520768 2520762 2022-08-21T20:38:15Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Steve Landesberg | Beeld = SteveLandesberg.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 1 | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur, skrywer, en vervaardiger | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0484688 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Steve Landesberg''' (23 November 1936 – 20 Desember 2010) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur, skrywer, en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Wild Hogs'' (2007) en ''Forgetting Sarah Marshall'' (2008), en in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975) en ''Head Case'' (2007). == Filmografie == === Rolprente === * 1987: ''Leader of the Band'' * 1991: ''Doubles'' * 2007: ''Wild Hogs'' * 2008: ''Forgetting Sarah Marshall'' === Televisiereekse === * 1972: ''Dean Martin Presents: The Bobby Darin Amusement Co.'' * 1974: ''Paul Sand in Friends and Lovers'' * 1975: ''Barney Miller'' * 1998: ''Conrad Bloom'' * 2007: ''Head Case'' === Televisierolprente === * 1975: ''Black Bart'' * 1991: ''Mission of the Shark: The Saga of the U.S.S. Indianapolis'' * 1995: ''Best Defense'' === Video's === * 1986: ''Big City Comedy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0484688|Steve Landesberg}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Landesberg, Steve}} [[Kategorie:Geboortes in 1936]] [[Kategorie:Sterftes in 2010]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 3xxi4n9yo051231cwqxzlt641zage7e 2520772 2520768 2022-08-21T20:53:10Z Aliwal2012 39067 sterfdatum en ouderdom wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Steve Landesberg | Beeld = SteveLandesberg.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1936|11|23|df=yes}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1936|11|23|2010|12|20|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 1 | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]], [[skrywer]] en vervaardiger | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0484688 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Steve Landesberg''' (23 November 1936 – 20 Desember 2010) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]], [[skrywer]] en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Wild Hogs'' (2007) en ''Forgetting Sarah Marshall'' (2008), en in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975) en ''Head Case'' (2007). == Filmografie == === Rolprente === * 1987: ''Leader of the Band'' * 1991: ''Doubles'' * 2007: ''Wild Hogs'' * 2008: ''Forgetting Sarah Marshall'' === Televisiereekse === * 1972: ''Dean Martin Presents: The Bobby Darin Amusement Co.'' * 1974: ''Paul Sand in Friends and Lovers'' * 1975: ''Barney Miller'' * 1998: ''Conrad Bloom'' * 2007: ''Head Case'' === Televisierolprente === * 1975: ''Black Bart'' * 1991: ''Mission of the Shark: The Saga of the U.S.S. Indianapolis'' * 1995: ''Best Defense'' === Video's === * 1986: ''Big City Comedy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0484688|Steve Landesberg}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Landesberg, Steve}} [[Kategorie:Geboortes in 1936]] [[Kategorie:Sterftes in 2010]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] t0e98rgpxnmas7ssdwheqzcpko6p53j 2520773 2520772 2022-08-21T20:54:36Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Steve Landesberg | Beeld = SteveLandesberg.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1936|11|23|df=yes}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1936|11|23|2010|12|20|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 1 | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]], [[skrywer]] en komediant | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0484688 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Steve Landesberg''' (23 November 1936 – 20 Desember 2010) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]], [[skrywer]] en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Wild Hogs'' (2007) en ''Forgetting Sarah Marshall'' (2008), en in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975) en ''Head Case'' (2007). == Filmografie == === Rolprente === * 1987: ''Leader of the Band'' * 1991: ''Doubles'' * 2007: ''Wild Hogs'' * 2008: ''Forgetting Sarah Marshall'' === Televisiereekse === * 1972: ''Dean Martin Presents: The Bobby Darin Amusement Co.'' * 1974: ''Paul Sand in Friends and Lovers'' * 1975: ''Barney Miller'' * 1998: ''Conrad Bloom'' * 2007: ''Head Case'' === Televisierolprente === * 1975: ''Black Bart'' * 1991: ''Mission of the Shark: The Saga of the U.S.S. Indianapolis'' * 1995: ''Best Defense'' === Video's === * 1986: ''Big City Comedy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0484688|Steve Landesberg}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Landesberg, Steve}} [[Kategorie:Geboortes in 1936]] [[Kategorie:Sterftes in 2010]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] q5bdgmgwd3c8g6u3sn8p0bm8smqvbc5 2520819 2520773 2022-08-22T00:22:51Z 2600:1700:D561:D70:585A:6B54:1EF1:541B Bronx, NY; L.A., CA. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Steve Landesberg | Beeld = SteveLandesberg.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1936|11|23|df=yes}} | Geboorteplek = [[Bronx]], [[New York (deelstaat)|New York]], [[Verenigde State]] | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1936|11|23|2010|12|20|df=yes}} | Sterfplek = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], Verenigde State | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 1 | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]], [[skrywer]] en komediant | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0484688 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Steve Landesberg''' (23 November 1936 – 20 Desember 2010) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]], [[skrywer]] en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Wild Hogs'' (2007) en ''Forgetting Sarah Marshall'' (2008), en in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975) en ''Head Case'' (2007). == Filmografie == === Rolprente === * 1987: ''Leader of the Band'' * 1991: ''Doubles'' * 2007: ''Wild Hogs'' * 2008: ''Forgetting Sarah Marshall'' === Televisiereekse === * 1972: ''Dean Martin Presents: The Bobby Darin Amusement Co.'' * 1974: ''Paul Sand in Friends and Lovers'' * 1975: ''Barney Miller'' * 1998: ''Conrad Bloom'' * 2007: ''Head Case'' === Televisierolprente === * 1975: ''Black Bart'' * 1991: ''Mission of the Shark: The Saga of the U.S.S. Indianapolis'' * 1995: ''Best Defense'' === Video's === * 1986: ''Big City Comedy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0484688|Steve Landesberg}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Landesberg, Steve}} [[Kategorie:Geboortes in 1936]] [[Kategorie:Sterftes in 2010]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 6l8yspdpcok513pd7jw6n6xdrpovpnm 2520820 2520819 2022-08-22T00:23:49Z 2600:1700:D561:D70:585A:6B54:1EF1:541B Stephen Landesberg; 1971-2.009. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Steve Landesberg | Beeld = SteveLandesberg.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Stephen Landesberg | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1936|11|23|df=yes}} | Geboorteplek = [[Bronx]], [[New York (deelstaat)|New York]], [[Verenigde State]] | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1936|11|23|2010|12|20|df=yes}} | Sterfplek = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], Verenigde State | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 1 | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]], [[skrywer]] en komediant | Aktiewe jare = 1971-2009 | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0484688 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Steve Landesberg''' (23 November 1936 – 20 Desember 2010) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]], [[skrywer]] en vervaardiger. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Wild Hogs'' (2007) en ''Forgetting Sarah Marshall'' (2008), en in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975) en ''Head Case'' (2007). == Filmografie == === Rolprente === * 1987: ''Leader of the Band'' * 1991: ''Doubles'' * 2007: ''Wild Hogs'' * 2008: ''Forgetting Sarah Marshall'' === Televisiereekse === * 1972: ''Dean Martin Presents: The Bobby Darin Amusement Co.'' * 1974: ''Paul Sand in Friends and Lovers'' * 1975: ''Barney Miller'' * 1998: ''Conrad Bloom'' * 2007: ''Head Case'' === Televisierolprente === * 1975: ''Black Bart'' * 1991: ''Mission of the Shark: The Saga of the U.S.S. Indianapolis'' * 1995: ''Best Defense'' === Video's === * 1986: ''Big City Comedy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0484688|Steve Landesberg}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Landesberg, Steve}} [[Kategorie:Geboortes in 1936]] [[Kategorie:Sterftes in 2010]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] goxbysoxla1tvqrgmmx69i62aosryoz 0 209483 2520758 2460555 2022-08-21T19:56:47Z 2600:1700:D561:D70:585A:6B54:1EF1:541B 1946-. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Hal Linden | Beeld = Hal Linden - ABC.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Harold Lipshitz | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1931|3|20}} | Geboorteplek = Manhattan, New York, New York, Verenigde State | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 4 | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur en regisseur | Aktiewe jare = 1946- | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0511604 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Hal Linden''' (gebore 20 Maart 1931) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en regisseur. Hy is bekend vir sy rolle in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975), ''CBS Schoolbreak Special'' (1984), ''The Ray Bradbury Theater'' (1985), en ''Jack's Place'' (1992). == Filmografie == === Rolprente === * 1988: ''A New Life'' * 1996: ''Just Friends'' * 2001: ''Dumb Luck'' * 2002: ''Time Changer'' * 2018: ''The Samuel Project'' === Televisiereekse === * 1975: ''Barney Miller'' * 1975: ''Lola!'' * 1976: ''Animals, Animals, Animals'' * 1980: ''FYI: For Your Information'' * 1984: ''CBS Schoolbreak Special'' * 1985: ''The Ray Bradbury Theater'' * 1986: ''Blacke's Magic'' * 1992: ''Jack's Place'' * 1994: ''The Boys Are Back'' * 2010: ''Inside the Business of Acting'' * 2014: ''Hollywood In & About'' * 2014: ''The Nicole Barrett Show'' === Televisierolprente === * 1970: ''Hastings Corner'' * 1973: ''Mr. Inside/Mr. Outside'' * 1976: ''How to Break Up a Happy Divorce'' * 1979: ''The Hal Linden Special'' * 1979: ''Third Annual Final Warning!!'' * 1980: ''Father Figure'' * 1981: ''TV Guide 1980: The Year in Review'' * 1983: ''I Do! I Do!'' * 1983: ''The Other Woman'' * 1983: ''Starflight: The Plane That Couldn't Land'' * 1983: ''The Best of Everything'' * 1984: ''Second Edition'' * 1984: ''Christmas in Washington'' * 1985: ''The Annual American Technion Society's Albert Einstein Award'' * 1985: ''Bob Hope Lampoons Television'' * 1994: ''Inferno on US 17'' * 1995: ''The Colony'' * 1998: ''Killers in the House'' * 2002: ''The Glow'' * 2008: ''A Kiss at Midnight'' * 2010: ''In Security'' === Video's === * 2005: ''Bells Are Ringing: Just in Time'' * 2011: ''Inside the 12th Precinct'' * 2011: ''Salute to the Old One Two'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0511604|Hal Linden}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Linden, Hal}} [[Kategorie:Geboortes in 1931]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] lqyv1ya94ynw3feiejmnelzvn7xxuxr 2520759 2520758 2022-08-21T19:58:03Z 2600:1700:D561:D70:585A:6B54:1EF1:541B Korrection: 1956. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Hal Linden | Beeld = Hal Linden - ABC.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Harold Lipshitz | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1931|3|20}} | Geboorteplek = Manhattan, New York, New York, Verenigde State | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 4 | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur en regisseur | Aktiewe jare = 1956- | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0511604 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Hal Linden''' (gebore 20 Maart 1931) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en regisseur. Hy is bekend vir sy rolle in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975), ''CBS Schoolbreak Special'' (1984), ''The Ray Bradbury Theater'' (1985), en ''Jack's Place'' (1992). == Filmografie == === Rolprente === * 1988: ''A New Life'' * 1996: ''Just Friends'' * 2001: ''Dumb Luck'' * 2002: ''Time Changer'' * 2018: ''The Samuel Project'' === Televisiereekse === * 1975: ''Barney Miller'' * 1975: ''Lola!'' * 1976: ''Animals, Animals, Animals'' * 1980: ''FYI: For Your Information'' * 1984: ''CBS Schoolbreak Special'' * 1985: ''The Ray Bradbury Theater'' * 1986: ''Blacke's Magic'' * 1992: ''Jack's Place'' * 1994: ''The Boys Are Back'' * 2010: ''Inside the Business of Acting'' * 2014: ''Hollywood In & About'' * 2014: ''The Nicole Barrett Show'' === Televisierolprente === * 1970: ''Hastings Corner'' * 1973: ''Mr. Inside/Mr. Outside'' * 1976: ''How to Break Up a Happy Divorce'' * 1979: ''The Hal Linden Special'' * 1979: ''Third Annual Final Warning!!'' * 1980: ''Father Figure'' * 1981: ''TV Guide 1980: The Year in Review'' * 1983: ''I Do! I Do!'' * 1983: ''The Other Woman'' * 1983: ''Starflight: The Plane That Couldn't Land'' * 1983: ''The Best of Everything'' * 1984: ''Second Edition'' * 1984: ''Christmas in Washington'' * 1985: ''The Annual American Technion Society's Albert Einstein Award'' * 1985: ''Bob Hope Lampoons Television'' * 1994: ''Inferno on US 17'' * 1995: ''The Colony'' * 1998: ''Killers in the House'' * 2002: ''The Glow'' * 2008: ''A Kiss at Midnight'' * 2010: ''In Security'' === Video's === * 2005: ''Bells Are Ringing: Just in Time'' * 2011: ''Inside the 12th Precinct'' * 2011: ''Salute to the Old One Two'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0511604|Hal Linden}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Linden, Hal}} [[Kategorie:Geboortes in 1931]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 8d8t0cnw4664x7veixhhxv96qmgmhbl 2520940 2520759 2022-08-22T11:04:59Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Hal Linden | Beeld = Hal Linden - ABC.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Harold Lipshitz | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1931|3|20}} | Geboorteplek = Manhattan, New York, New York, Verenigde State | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 4 | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur en regisseur | Aktiewe jare = 1956-[[hede]] | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0511604 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Hal Linden''' (gebore 20 Maart 1931) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur en regisseur. Hy is bekend vir sy rolle in die televisiereekse ''Barney Miller'' (1975), ''CBS Schoolbreak Special'' (1984), ''The Ray Bradbury Theater'' (1985), en ''Jack's Place'' (1992). == Filmografie == === Rolprente === * 1988: ''A New Life'' * 1996: ''Just Friends'' * 2001: ''Dumb Luck'' * 2002: ''Time Changer'' * 2018: ''The Samuel Project'' === Televisiereekse === * 1975: ''Barney Miller'' * 1975: ''Lola!'' * 1976: ''Animals, Animals, Animals'' * 1980: ''FYI: For Your Information'' * 1984: ''CBS Schoolbreak Special'' * 1985: ''The Ray Bradbury Theater'' * 1986: ''Blacke's Magic'' * 1992: ''Jack's Place'' * 1994: ''The Boys Are Back'' * 2010: ''Inside the Business of Acting'' * 2014: ''Hollywood In & About'' * 2014: ''The Nicole Barrett Show'' === Televisierolprente === * 1970: ''Hastings Corner'' * 1973: ''Mr. Inside/Mr. Outside'' * 1976: ''How to Break Up a Happy Divorce'' * 1979: ''The Hal Linden Special'' * 1979: ''Third Annual Final Warning!!'' * 1980: ''Father Figure'' * 1981: ''TV Guide 1980: The Year in Review'' * 1983: ''I Do! I Do!'' * 1983: ''The Other Woman'' * 1983: ''Starflight: The Plane That Couldn't Land'' * 1983: ''The Best of Everything'' * 1984: ''Second Edition'' * 1984: ''Christmas in Washington'' * 1985: ''The Annual American Technion Society's Albert Einstein Award'' * 1985: ''Bob Hope Lampoons Television'' * 1994: ''Inferno on US 17'' * 1995: ''The Colony'' * 1998: ''Killers in the House'' * 2002: ''The Glow'' * 2008: ''A Kiss at Midnight'' * 2010: ''In Security'' === Video's === * 2005: ''Bells Are Ringing: Just in Time'' * 2011: ''Inside the 12th Precinct'' * 2011: ''Salute to the Old One Two'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0511604|Hal Linden}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Linden, Hal}} [[Kategorie:Geboortes in 1931]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 5rumq4ciqorrgsp5cbtzj0dt2arcg8k 0 232517 2520779 1935693 2022-08-21T21:03:50Z Aliwal2012 39067 SDEO wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Victor Aaron | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Victor Aaron Ramirez | Alias = | Geboortedatum = 11 September 1956 | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1956|9|11|1996|9|4|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 2 | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0007485 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Victor Aaron''' (11 September 1956 – 4 September 1996) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Geronimo: An American Legend'' (1993) en ''Bulletproof'' (1996), en in die televisiereeks ''King of the Hill'' (1997). == Filmografie == === Rolprente === * 1993: ''Geronimo: An American Legend'' * 1994: ''Silent Fury'' * 1996: ''Bulletproof'' === Televisiereekse === * 1997: ''King of the Hill'' === Televisierolprente === * 1996: ''Crazy Horse'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0007485|Victor Aaron}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Aaron, Victor}} [[Kategorie:Geboortes in 1956]] [[Kategorie:Sterftes in 1996]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] sorz5889t09f6ojqok3cfvodz6kgvr8 0 232518 2520780 2097047 2022-08-21T21:06:51Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = John Aasen | Beeld = John Aasen.jpg | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = 5 Maart 1890 | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1890|3|5|1938|8|1|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0007539 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''John Aasen''' (5 Maart 1890 – 1 Augustus 1938) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Why Worry?'' (1923) en ''Legionnaires in Paris'' (1927). == Filmografie == === Rolprente === * 1923: ''Why Worry?'' * 1927: ''Legionnaires in Paris'' === Video's === * 2005: ''Harold Lloyd Comedy Collection: Mini Biographies'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0007539|John Aasen}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Aasen, John}} [[Kategorie:Amerikaanse Vrymesselaars]] [[Kategorie:Geboortes in 1890]] [[Kategorie:Sterftes in 1938]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] bfzyeks51hcu1keznbl3kqodode4p0t 2520781 2520780 2022-08-21T21:11:07Z Aliwal2012 39067 byskrif wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = John Aasen | Beeld = John Aasen.jpg | Beeldonderskrif = John Aasen (regs) staan langs 'n man van gewone lengte | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = 5 Maart 1890 | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1890|3|5|1938|8|1|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0007539 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''John Aasen''' (5 Maart 1890 – 1 Augustus 1938) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Why Worry?'' (1923) en ''Legionnaires in Paris'' (1927). == Filmografie == === Rolprente === * 1923: ''Why Worry?'' * 1927: ''Legionnaires in Paris'' === Video's === * 2005: ''Harold Lloyd Comedy Collection: Mini Biographies'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0007539|John Aasen}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Aasen, John}} [[Kategorie:Amerikaanse Vrymesselaars]] [[Kategorie:Geboortes in 1890]] [[Kategorie:Sterftes in 1938]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] iposhcnjevi4fuv5fqb5odyqy6mnez6 0 232582 2520771 2245897 2022-08-21T20:49:28Z Aliwal2012 39067 SDEO wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Akteur | Naam = Fred Allen | Beeld = Fred allen 1940s NBC photo.JPG | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = John Florence Sullivan | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1894|5|31|df=yes}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1894|5|31|1956|3|17|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] en skrywer | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0020521 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Fred Allen''' (31 Mei 1894 – 17 Maart 1956) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]] en [[skrywer]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Sally, Irene and Mary'' (1938), ''Love Thy Neighbor'' (1940), ''It's in the Bag!'' (1945), en ''O. Henry's Full House'' (1952). == Filmografie == === Rolprente === * 1935: ''Thanks a Million'' * 1938: ''Sally, Irene and Mary'' * 1940: ''Love Thy Neighbor'' * 1945: ''It's in the Bag!'' * 1952: ''O. Henry's Full House'' * 1952: ''We're Not Married!'' === Televisiereekse === * 1948: ''We, the People'' * 1952: ''The U.S. Royal Showcase'' * 1953: ''Judge for Yourself'' * 1954: ''Project XX'' === Televisierolprente === * 1965: ''A 1960'S Radio Broadcast Addition: Chase and Sandborn 101st Anniversary'' * 1976: ''Bob Hope's World of Comedy'' * 1984: ''The Great Standups'' === Video's === * 1999: ''Television: The First Fifty Years'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0020521|Fred Allen}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Allen, Fred}} [[Kategorie:Geboortes in 1894]] [[Kategorie:Sterftes in 1956]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] gr3h34xho8fpkime6cgr6v6xv2hh5d9 2520774 2520771 2022-08-21T20:59:34Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Akteur | Naam = Fred Allen | Beeld = Fred allen 1940s NBC photo.JPG | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = John Florence Sullivan | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1894|5|31|df=yes}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1894|5|31|1956|3|17|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] en skrywer | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0020521 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Fred Allen''' (31 Mei 1894 – 17 Maart 1956) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]] en [[skrywer]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Sally, Irene and Mary'' (1938), ''Love Thy Neighbor'' (1940), ''It's in the Bag!'' (1945), en ''O. Henry's Full House'' (1952). Allen sterf aan 'n hartaanval op ouderdom 61 toe hy 'n gereelde laataand-wandeling neem in Maart 1956. == Filmografie == === Rolprente === * 1935: ''Thanks a Million'' * 1938: ''Sally, Irene and Mary'' * 1940: ''Love Thy Neighbor'' * 1945: ''It's in the Bag!'' * 1952: ''O. Henry's Full House'' * 1952: ''We're Not Married!'' === Televisiereekse === * 1948: ''We, the People'' * 1952: ''The U.S. Royal Showcase'' * 1953: ''Judge for Yourself'' * 1954: ''Project XX'' === Televisierolprente === * 1965: ''A 1960'S Radio Broadcast Addition: Chase and Sandborn 101st Anniversary'' * 1976: ''Bob Hope's World of Comedy'' * 1984: ''The Great Standups'' === Video's === * 1999: ''Television: The First Fifty Years'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0020521|Fred Allen}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Allen, Fred}} [[Kategorie:Geboortes in 1894]] [[Kategorie:Sterftes in 1956]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] bvpa8hk18emzupjfjit2l4air8br4zu 0 232584 2520770 1935764 2022-08-21T20:47:06Z Aliwal2012 39067 SDEO wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Lester Allen | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum|1891|11|17|df=yes}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1891|11|17|1949|11|6|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0020763 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Lester Allen''' (17 November 1891 – 6 November 1949) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''The Great Flamarion'' (1945), ''The Dark Mirror'' (1946), ''The Pirate'' (1948), en ''Ma and Pa Kettle'' (1949). == Filmografie == === Rolprente === * 1930: ''Leave It to Lester'' * 1943: ''The Heat's On'' * 1945: ''The Great Flamarion'' * 1946: ''The Dark Mirror'' * 1948: ''The Pirate'' * 1949: ''Ma and Pa Kettle'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0020763|Lester Allen}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Allen, Lester}} [[Kategorie:Geboortes in 1891]] [[Kategorie:Sterftes in 1949]] [[Kategorie:Amerikaanse rolprentregisseurs]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] sxjkn91vl5dcz4fjdboil3zvi9u93hz 0 232588 2520786 2389505 2022-08-21T21:20:10Z Aliwal2012 39067 SDEO wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Akteur | Naam = Sheldon Allman | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = 8 Junie 1924 | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1924|6|8|2002|1|22|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0021532 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Sheldon Allman''' (8 Junie 1924 – 22 Januarie 2002) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Monster Mash: The Movie'' (1995), ''George of the Jungle'' (1997), en ''Slums of Beverly Hills'' (1998), en in die televisiereeks ''Space Patrol'' (1950). == Filmografie == === Rolprente === * 1965: ''The Final Hour'' * 1969: ''Joniko and the Kush Ta Ka'' * 1995: ''Monster Mash: The Movie'' * 1997: ''George of the Jungle'' * 1998: ''Slums of Beverly Hills'' === Televisiereekse === * 1950: ''Space Patrol'' * 1957: ''Summers Here'' * 1964: ''Harris Against the World'' * 1977: ''C B Bears'' === Televisierolprente === * 1955: ''David Hartman: Counterspy'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0021532|Sheldon Allman}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Allman, Sheldon}} [[Kategorie:Geboortes in 1924]] [[Kategorie:Sterftes in 2002]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Kanadese manlike akteurs van die 20ste eeu]] mfmd5ffmrcpokzej7j2g3vepgohqlu3 0 232589 2520785 2214004 2022-08-21T21:18:55Z Aliwal2012 39067 SDEO wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Akteur | Naam = Christopher Allport | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = 17 Junie 1947 | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaner]] | Sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1947|6|17|2008|1|25|df=yes}} | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = 2 | Skool = | Universiteit = | Beroep = [[Akteur]] | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0021597 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Christopher Allport''' (17 Junie 1947 – 25 Januarie 2008) was 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] [[akteur]]. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprent ''To Live and Die in L.A.'' (1985) en in die televisiereeks ''The Young and the Restless'' (1973). == Filmografie == === Rolprente === * 1979: ''Savage Weekend'' * 1981: ''Circle of Power'' * 1985: ''To Live and Die in L.A.'' * 2000: ''Finding Kelly'' * 2005: ''Girl on a Bed'' * 2008: ''Garden Party'' === Televisiereekse === * 1973: ''The Young and the Restless'' * 1980: ''Ladies' Man'' === Televisierolprente === * 1980: ''Seizure: The Story of Kathy Morris'' * 1980: ''Love, Natalie'' * 1981: ''A Girl's Life'' * 1982: ''Games Mother Never Taught You'' * 1983: ''Special Bulletin'' * 1991: ''Silverfox'' === Video's === * 1997: ''Jack Frost'' * 2000: ''Jack Frost 2: Revenge of the Mutant Killer Snowman'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0021597|Christopher Allport}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Allport, Christopher}} [[Kategorie:Geboortes in 1947]] [[Kategorie:Sterftes in 2008]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] 35ijtm7m974oilncsuokva2p4vr7uf2 0 242813 2520863 2144816 2022-08-22T07:20:00Z 2600:1700:D561:D70:585A:6B54:1EF1:541B Las Vegas, NV. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Veronica Hart | Beeld = Veronica_Hart.png | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Jane Esther Hamilton<ref name="The Actress, the Producer and Their Porn Revolution">{{cite web|url=http://articles.latimes.com/2002/jan/06/magazine/tm-20634/8|title=The Actress, the Producer and Their Porn Revolution|date=6 January 2002|accessdate=13 January 2014}}</ref> | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1956|10|27}} | Geboorteplek = [[Las Vegas, Nevada]], [[Verenigde State]] | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Aktrise en vervaardiger | Aktiewe jare = | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0366573 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Veronica Hart''' (gebore 27 Oktober 1956) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] aktrise en vervaardiger. Sy is bekend vir haar rolle in die rolprente ''Amanda by Night'' (1981), ''Roommates'' (1982), ''Boogie Nights'' (1997), en ''Magnolia'' (1999). == Filmografie == === Rolprente === * 1978: ''Woman in Love: A Story of Madame Bovary'' * 1979: ''The Tale of Tiffany Lust'' * 1980: ''The Seduction of Cindy'' * 1980: ''Afternoon Delights'' * 1980: ''A Scent of Heather'' * 1980: ''Midnight Blue 2'' * 1980: ''Pretty Looks'' * 1981: ''Amanda by Night'' * 1981: ''American Desire'' * 1981: ''Blue Magic'' * 1981: ''Delicious'' * 1981: ''A Girl's Best Friend'' * 1981: ''Neon Nights'' * 1981: ''Pandora's Mirror'' * 1981: ''Tara Tara Tara Tara'' * 1981: ''Confessions of Seka'' * 1981: ''Twilite Pink'' * 1981: ''8 to 4'' * 1981: ''Between the Sheets'' * 1981: ''Indecent Exposure'' * 1982: ''Roommates'' * 1982: ''Wanda Whips Wall Street'' * 1982: ''Foxtrot'' * 1982: ''Liquid A$$ets'' * 1982: ''The Playgirl'' * 1982: ''Society Affairs'' * 1982: ''Urban Cowgirls'' * 1982: ''Center Spread Girls'' * 1982: ''Touch Me in the Morning'' * 1983: ''It's Called Murder, Baby'' * 1983: ''Heaven's Touch'' * 1983: ''Little Girls Lost...'' * 1983: ''Babylon Gold'' * 1984: ''Blowing Your Mind'' * 1984: ''Porn Star of the Year Contest'' * 1985: ''Super Seka'' * 1987: ''Deranged'' * 1987: ''Slammer Girls'' * 1989: ''Young Nurses in Love'' * 1989: ''Cleo/Leo'' * 1989: ''Bedroom Eyes II'' * 1990: ''Sexpot'' * 1992: ''Two Hearts'' * 1993: ''Beauty School'' * 1997: ''Boogie Nights'' * 1998: ''Porn... It's a Living'' * 1999: ''Magnolia'' * 1999: ''The Girl Next Door'' * 2001: ''Little Shop of Erotica'' * 2004: ''The Naked Feminist'' * 2008: ''Parasomnia'' === Televisiereekse === * 2000: ''Playboy's Dark Justice: The Animated Series'' === Televisierolprente === * 1984: ''R.S.V.P.'' * 2001: ''Bad Girl'' * 2002: ''Naked Fairy Tales'' === Video's === * 1983: ''Once Upon a Secretary'' * 1984: ''Electric Blue 17'' * 1984: ''Electric Blue 12'' * 1986: ''Wimps'' * 1986: ''Voyeur's Delight'' * 1986: ''Star Cuts 33: Kari Foxx'' * 1987: ''Amazing Sex Stories: Part 2'' * 1987: ''Backdoor Bonanza 3'' * 1987: ''Electric Blue 56'' * 1987: ''A Taste of Ambrosia'' * 1988: ''Girls Who Dig Girls 6'' * 1991: ''Good Vibrations'' * 1991: ''Good Vibrations 2'' * 1993: ''Be Careful What You Wish For!'' * 1993: ''Black Orchid'' * 1993: ''Sex Academy'' * 1994: ''Sex'' * 1994: ''Real TIckeTS 2'' * 1994: ''Real TIckeTS 1'' * 1994: ''Pajama Party X'' * 1994: ''Pajama Party X 2'' * 1995: ''Latex'' * 1995: ''Night Walk: A Bedtime Story'' * 1995: ''Sex II: Fate'' * 1996: ''Exstasy'' * 1996: ''Shock'' * 1996: ''Adam and Eve's House Party 2'' * 1996: ''Scotty's X-Rated Adventure'' * 1996: ''Adam and Eve's House Party'' * 1996: ''Adam and Eve's House Party 3'' * 1997: ''Decadence'' * 1997: ''Lady Luck'' * 1997: ''New Wave Hookers 5'' * 1997: ''Wet Dreams Reel Fantasies'' * 1997: ''Diva 2: Deep in Glamour'' * 1997: ''Adult Video News Awards 1997'' * 1997: ''The Wrong Snatch'' * 1997: ''Deep Inside Missy'' * 1997: ''Fountain of Innocence'' * 1997: ''L.A. Lust'' * 1998: ''Essentially Juli'' * 1998: ''Dream Catcher'' * 1998: ''Screen Play'' * 1998: ''Forever Night'' * 1998: ''Love's Passion'' * 1998: ''Diva 4: Sexual Aria'' * 1998: ''Fade to Blue'' * 1999: ''Torn'' * 1999: ''Cashmere'' * 1999: ''Still Insatiable'' * 1999: ''The Wicked Temptress'' * 1999: ''Dark Garden'' * 1999: ''Just One More Time'' * 1999: ''Ritual'' * 1999: ''Deep Inside Helen Duval'' * 1999: ''Diva Girls'' * 2000: ''White Lightning'' * 2000: ''Older Women, Hotter Sex'' * 2000: ''Shayla's Web'' * 2000: ''Being with Juli Ashton'' * 2000: ''Dark Chambers'' * 2000: ''Booby Trap'' * 2001: ''Taken'' * 2001: ''Blonde Fury'' * 2001: ''Dangerous Games'' * 2001: ''Edge Play'' * 2001: ''Deviant Vixens I'' * 2002: ''Crime & Passion'' * 2002: ''Sunset Stripped'' * 2002: ''Deviant Vixens 2'' * 2002: ''Sinful Rella'' * 2003: ''Hard Trip'' * 2003: ''Barbara Broadcast Too!'' * 2003: ''Truckstop Trixie'' * 2003: ''Young Nikki Tyler'' * 2004: ''Love and Bullets'' * 2004: ''Misty Beethoven the Musical!'' * 2004: ''Chasing Destiny'' * 2004: ''To Protect and Service'' * 2004: ''Can You Be a Pornstar? 3 & 4'' * 2005: ''Sex Pix'' * 2005: ''Dangerous Sex Games'' * 2006: ''Ammucchiate anali'' * 2007: ''Bondage & Perversion in L.A.'' * 2008: ''L.A. Lust'' * 2008: ''House of Sex & Domination'' * 2008: ''Twisted Tails'' * 2008: ''Lucky Stiff'' * 2009: ''Kayden's Frisky Business'' * 2011: ''Lesbian House Hunters Part 6'' * 2011: ''My Girlfriend's Mother'' * 2011: ''My Mother's Best Friend 3'' * 2012: ''My Sister Celine'' * 2012: ''Lesbian Storytime Theater 1'' * 2012: ''Wives Club'' * 2012: ''Classic Gangbangs by Filthy Frank'' * 2013: ''The Stripper'' * 2013: ''Classic Tits Galore'' * 2016: ''Lesbian Stepmother'' * 2016: ''Sibling Rivalry Volume 2'' * 2016: ''Lefty'' == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{IMDb|0366573|Veronica Hart}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Hart, Veronica}} [[Kategorie:Geboortes in 1956]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Amerikaanse aktrises van die 20ste eeu]] 3c1lgz65kbmtabu0jght5onctyluzzr 3 252388 2520675 1976488 2022-08-21T12:50:45Z Rachmat04 66951 Rachmat04 het bladsy [[Gebruikerbespreking:Nicholas Michael Halim]] na [[Gebruikerbespreking:Retired User 21082022]] geskuif sonder om 'n aanstuur agter te laat: Bladsy is outomaties geskuif na hernoeming van gebruiker "[[Spesiaal:CentralAuth/Nicholas Michael Halim|Nicholas Michael Halim]]" na "[[Spesiaal:CentralAuth/Retired User 21082022|Retired User 21082022]]" wikitext text/x-wiki == Welkom == {| class="toccolours" width="100%" style="font-size:100%; margin-bottom:0.5em;" | {| width="100%" cellspacing="0" cellpadding="6" style="font-size:95%; line-height:125%; background-color:#faf6ed; border:1px solid #faecc8;" |- | colspan="4" style="background-color:#faecc8;" |<big>'''{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Hallo,&nbsp;gebruiker vanaf [[IP-adres]] {{BASEPAGENAME}} | Hallo&nbsp;{{PAGENAME}}}},''' [[Wikipedia:Welkom nuwelinge|hartelik welkom]] op die Afrikaanse Wikipedia!</big> |- | colspan="4" | Dankie vir jou belangstelling in [[Wikipedia]]. Ons werk hier aan die ideaal van ’n gratis en vrylik beskikbare, vrylik bewerkbare, neutrale en volledige ensiklopedie. |- | colspan="4" | Die [[Afrikaanse Wikipedia]] bestaan al sedert Desember 2001 en bevat reeds ''{{NUMBEROFARTICLES}}'' artikels. Vanaf die begin van die projek het die gebruikers ’n aantal riglyne en uitgangspunte vir artikelbewerking en onderlinge samewerking opgestel. Nuwelinge kan hieruit voordeel trek. Jy mag dit behulpsaam vind om van die skakels in hierdie raampie te volg en met die projek vertroud te raak voordat jy begin bydra. Indien jou vingers jeuk om te eksperimenteer, kan jy gerus ons [[Wikipedia:Sandput|Sandput]] besoek: dit is juis vir die rede daar. Uiteindelik wil ons dat al ons gebruikers [[Wikipedia:Voel vry en gaan jou gang|vry voel om hulle gang te gaan]], maar dit doen natuurlik geen kwaad om ’n bietjie houvas te kry voor 'n mens in die diep kant in spring nie! Besoek gerus ook ons [[Wikipedia:Geselshoekie|Geselshoekie]], ons gebruikers staan gereed om hand by te sit, of bloot net hand te skud. |- | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Books-aj.svg aj ashton 01.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Verifieerbaarheid}} | [[Wikipedia:Verifieerbaarheid|'''Verifieerbaarheid''']]<br />Die eerste van Wikipedia se drie kernbeleide | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Konversation.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geselshoekie}} | [[Wikipedia:Geselshoekie|'''Geselshoekie''']]<br />Die gewilde bymekaarkomplek |- | width="8%" align="right" | {{Klik|Afbeelding=OrgChem Nomen pictograph.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing}} | width="38%" | [[Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing|'''Geen oorspronklike navorsing''']]<br/>Die tweede van Wikipedia se drie kernbeleide | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Bucket in the sand.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Sandput}} | width="38%" | [[Wikipedia:Sandput|'''Sandput''']]<br />Eksperimenteer na hartelus |- | align="right" |{{Klik|Afbeelding=Unbalanced scales.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Neutrale standpunt}} | [[Wikipedia:Neutrale standpunt| '''Neutrale standpunt''']]<br />Die derde van Wikipedia se drie kernbeleide | width="8%" align="right" | {{Klik|Afbeelding=Icon tools.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Redigeringsinstruksies}} | [[Wikipedia:Redigeringsinstruksies|'''Redigeringsinstruksies''']]<br />Hoe maak ek: teks wat skuinsgedruk is? ’n opskrif? tabelle? |- | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Nuvola apps important yellow.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie}} | [[Wikipedia:Wat Wikipedia nie is nie|'''Wat Wikipedia nie is nie''']]<br />Daar is ook ’n paar dinge wat ons nié hier doen nie | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Icon - upload photo 2.svg|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beelde}} | [[Wikipedia:Beelde|'''Beelde''']]<br />As jy beelde wil oplaai |- | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app ksmiletris.png|Grootte=30px|Link=Wikipedia:Beleefdheid}} | [[Wikipedia:Beleefdheid|'''Beleefdheid''']]<br />Ken jou maniere | align="right" | {{Klik|Afbeelding=Crystal Clear app kedit.svg||Grootte=30px|Link=Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel}} | [[Wikipedia:Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel|'''Wenke vir die skryf van ’n goeie artikel''']]<br />Soms sê die naam alles {{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{!}}- {{!}} colspan="4" style="border-top:2px solid #faecc8;" {{!}}Jou bydrae word nou geregistreer onder jou IP-adres. Daar is verskeie voordele gebonde aan die skep van ’n rekening - sluit gerus by ons aan!| }} |- | colspan="4" style="border-top:2px solid #faecc8;" | Hierdie bladsy, wat nou op jou skerm staan, is trouens jou persoonlike besprekingsbladsy. Die plek waar ander Wikipediane jou in die toekoms kan kontak en jy hulle dan kan beantwoord. Elke gebruiker het so ’n bladsy. Jy kan dus ook boodskappe op ander gebruikers se besprekingsbladsye los. Sluit boodskappe en besprekings altyd af met <big><nowiki>~~~~</nowiki></big> of deur op die handtekeningknop in die wysigingsvenster te kliek: sodoende word jou boodskap onderteken met jou gebruikersnaam en die datum en tyd waarop die boodskap voltooi is. Kliek dan as laaste op "Stoor bladsy" om enige bewerkings te stoor. |} |} — [[Gebruiker:KabouterBot|KabouterBot]] ([[Gebruikerbespreking:KabouterBot|kontak]]) 09:07, 22 April 2019 (UTC) 7v0kmt1dmqkh25b47fc9e66pq4lurdv 0 257152 2520825 2135090 2022-08-22T04:11:41Z 76.80.197.146 Sterf 8-19-2.022. 74. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Leon Vitali | Beeld = Leon Vitali in hat.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Alfred Leon | Alias = | Geboortedatum = [[26 Julie]] [[1948]] | Geboorteplek = Royal Leamington Spa, [[Warwickshire]], [[Groot-Brittanje]] | Nasionaliteit = [[Engeland|Engels]] | Sterfdatum = {{Death date and age|2022|07|19|1948|07|26|df=yes}} | Sterfplek = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], [[Verenigde State]] | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur | Aktiewe jare = 1970-2018 | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0899920 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Leon Vitali''' (gebore 26 Julie 1948) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Barry Lyndon'' (1975), ''The Shining'' (1980), ''Full Metal Jacket'' (1987), en ''Eyes Wide Shut'' (1999). == Filmografie == === Rolprente === * 1975: ''Barry Lyndon'' * 1977: ''Terror of Frankenstein'' * 1980: ''The Shining'' * 1986: ''Shooting 'Full Metal Jacket''' * 1987: ''Full Metal Jacket'' * 1999: ''Eyes Wide Shut'' * 2014: ''Kubrick Remembered'' * 2015: ''Director's Commentary: Terror of Frankenstein'' * 2017: ''Filmworker'' === Televisiereekse === * 1971: ''The Fenn Street Gang'' * 1971: ''Long Voyage Out of War'' === Televisierolprente === * 1985: ''Den tragiska historien om Hamlet - Prins av Danmark'' === Video's === * 2013: ''Secrets of 'The Shining': Live from the First Annual Stanley Film Festival'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0899920|Leon Vitali}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Vitali, Leon}} [[Kategorie:Geboortes in 1948]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]] hcyj6jp3cwemp7fwqiqkbm1cg1uyg24 2520826 2520825 2022-08-22T04:13:16Z 108.216.255.121 Sterfdatum. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Leon Vitali | Beeld = Leon Vitali in hat.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Alfred Leon | Alias = | Geboortedatum = [[26 Julie]] [[1948]] | Geboorteplek = Royal Leamington Spa, [[Warwickshire]], [[Groot-Brittanje]] | Nasionaliteit = [[Engeland|Engels]] | Sterfdatum = {{Death date and age|2022|07|19|1948|07|26|df=yes}} | Sterfplek = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], [[Verenigde State]] | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur | Aktiewe jare = 1970-2018 | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0899920 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Leon Vitali''' (26 Julie 1948-[[19 Augustus]] [[2022]]) is 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprente ''Barry Lyndon'' (1975), ''The Shining'' (1980), ''Full Metal Jacket'' (1987), en ''Eyes Wide Shut'' (1999). == Filmografie == === Rolprente === * 1975: ''Barry Lyndon'' * 1977: ''Terror of Frankenstein'' * 1980: ''The Shining'' * 1986: ''Shooting 'Full Metal Jacket''' * 1987: ''Full Metal Jacket'' * 1999: ''Eyes Wide Shut'' * 2014: ''Kubrick Remembered'' * 2015: ''Director's Commentary: Terror of Frankenstein'' * 2017: ''Filmworker'' === Televisiereekse === * 1971: ''The Fenn Street Gang'' * 1971: ''Long Voyage Out of War'' === Televisierolprente === * 1985: ''Den tragiska historien om Hamlet - Prins av Danmark'' === Video's === * 2013: ''Secrets of 'The Shining': Live from the First Annual Stanley Film Festival'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0899920|Leon Vitali}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Vitali, Leon}} [[Kategorie:Geboortes in 1948]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 530a85h2hzdrt2la0ykuqsfddq1dsfz 2520827 2520826 2022-08-22T04:13:36Z 108.216.255.121 Was. wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Leon Vitali | Beeld = Leon Vitali in hat.jpg | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = Alfred Leon | Alias = | Geboortedatum = [[26 Julie]] [[1948]] | Geboorteplek = Royal Leamington Spa, [[Warwickshire]], [[Groot-Brittanje]] | Nasionaliteit = [[Engeland|Engels]] | Sterfdatum = {{Death date and age|2022|07|19|1948|07|26|df=yes}} | Sterfplek = [[Los Angeles]], [[Kalifornië]], [[Verenigde State]] | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur | Aktiewe jare = 1970-2018 | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 0899920 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Leon Vitali''' (26 Julie 1948-[[19 Augustus]] [[2022]]) was 'n [[Engeland|Engelse]] akteur. Hy was bekend vir sy rolle in die rolprente ''Barry Lyndon'' (1975), ''The Shining'' (1980), ''Full Metal Jacket'' (1987), en ''Eyes Wide Shut'' (1999). == Filmografie == === Rolprente === * 1975: ''Barry Lyndon'' * 1977: ''Terror of Frankenstein'' * 1980: ''The Shining'' * 1986: ''Shooting 'Full Metal Jacket''' * 1987: ''Full Metal Jacket'' * 1999: ''Eyes Wide Shut'' * 2014: ''Kubrick Remembered'' * 2015: ''Director's Commentary: Terror of Frankenstein'' * 2017: ''Filmworker'' === Televisiereekse === * 1971: ''The Fenn Street Gang'' * 1971: ''Long Voyage Out of War'' === Televisierolprente === * 1985: ''Den tragiska historien om Hamlet - Prins av Danmark'' === Video's === * 2013: ''Secrets of 'The Shining': Live from the First Annual Stanley Film Festival'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|0899920|Leon Vitali}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Vitali, Leon}} [[Kategorie:Geboortes in 1948]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Engelse manlike akteurs van die 21ste eeu]] 42bqg1p4d6fgn39suk3r7h86tqaztr2 0 260570 2520867 2520573 2022-08-22T07:23:23Z Rooiratel 90342 Skuif na inligtingskas wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Persoon | naam = Yuval Noah Harari | bynaam = | beeld = Yuval Noah Harari cropped.jpg | beeldbeskrywing = | onderskrif = Yuval Harari in 2017. | geboortenaam = | geboortedatum = [[24 Februarie]] [[1976]] | geboorteplek = [[Kiryat Ata]], [[Israel]] | sterfdatum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = {{vlagland|Israel}} | beroep = Skrywer, historikus | ander = | bekend = | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | party = | religie = | huweliksmaat = | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Yuval Noah Harari''' (gebore op 24 Februarie 1976) is 'n Israeli geskiedkundige en professor in die Departement van Geskiedenis by die [[Hebreeuse Universiteit van Jerusalem]].<ref>[http://www.ynharari.com/ Yuval Harari site], by die [[Hebreeuse Universiteit van Jerusalem]] webwerf</ref> Hy is die skrywer van die internasionale topverkopers ''Sapiens: A Brief History of Humankind'' (2014), ''Homo Deus: A Brief History of Tomorrow'' (2016), en ''21 Lessons for the 21st Century'' (2018). Sy skryfwerk ondersoek [[vrye wil]], [[bewussyn|bewustheid]], en [[intelligensie]]. Harari se vroeëre publikasies handel met wat hy beskryf as die "[[Moderne gedragspatrone|kognitiewe revolusie]]" wat rofweg 50 000 jaar gelede plaasgevind het toe ''[[Homo sapiens]]'' hul mededinger, die [[Neanderdaller]]s verdring het, en taalvaardighede en gestruktureerde samelewingstrukture begin ontwikkel het asook opgang gemaak het as [[apeksroofdiere]]. Die ontwikkeling was aangehelp deur die [[Neolitiese Omwenteling|landbourevolusie]] en meer onlangs versnel deur die [[Wetenskaplike metode|wetenskaplike metodologie]] en [[rasionalisme]] wat mense toegelaat het om hul omgewing so te sê te oorheers. Sy onlangse boeke is meer omsigtig, en werk deur die gevolge van 'n futuristiese [[Biotegnologie|biotegnologies]]e wêreld waar intelligente biologiese organismes verdring word deur hul eie skeppings. Hy het ook gesê "''[[Homo sapiens]]'' soos ons hulle ken, sal in 'n eeu of so verdwyn".<ref name=theguardian1>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity |title=Yuval Noah Harari: ‘''Homo sapiens'' as we know them will disappear in a century or so’ |authors=[[Andrew Anthony]], [[Lucy Prebble]], [[Arianna Huffington]], [[Esther Rantzen]] and a selection of our readers |date=19 Maart 2017 |work=[[The Observer]] |access-date=17 Maart 2018 |issn=0029-7712 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200416205255/https://www.theguardian.com/culture/2017/mar/19/yuval-harari-sapiens-readers-questions-lucy-prebble-arianna-huffington-future-of-humanity |archive-date=16 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ==Biografie== Harari was in 1976 in [[Kiryat Ata]], [[Israel]], gebore en het grootgeword in 'n sekulêre [[Joods]]e gesin<ref>[http://larchemag.fr/2017/09/28/3386/les-predictions-de-yuval-noah-harrari/ Les prédictions de Yuval Noah Harrari], L'arche magazine</ref> met [[Libanon|Libanese]] en Oos-Europese wortels in [[Haifa]], Israel.<ref name="guardian0705">{{cite web |url=https://www.theguardian.com/culture/2015/jul/05/yuval-harari-sapiens-interview-age-of-cyborgs |title=Yuval Noah Harari: The age of the cyborg has begun – and the consequences cannot be known |access-date=2 November 2016 |date=5 Julie 2015 |first=Carole |last=Cadwalladr |authorlink=Carole Cadwalladr |magazine=[[The Guardian]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420014551/https://www.theguardian.com/culture/2015/jul/05/yuval-harari-sapiens-interview-age-of-cyborgs |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Harari is openlik [[gay|homoseksueel]]<ref name=theguardian1 /> en in 2002 het hy sy eggenoot Itzik Yahav, wat hy "my internet van alle dinge" noem, ontmoet.<ref name=theguardian>{{cite web |url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine |title=Yuval Noah Harari: ‘We are acquiring powers thought to be divine’ |first=Tim |last=Adams |date=27 Augustus 2016 |website=the Guardian |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420021059/https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/aug/27/yuval-noah-harari-we-are-quickly-acquiring-powers-that-were-always-thought-to-be-divine |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name=haaretz>{{cite web |url=http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |title=Fast Talk / The Road to Happiness |date=25 April 2012 |access-date=17 Maart 2018 |work=Haaretz |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170916001935/http://www.haaretz.com/israel-news/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |archive-date=16 September 2017 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Yahav is ook Harari se persoonlike bestuurder.<ref>{{cite web |url=http://www.nrg.co.il/online/55/ART2/726/869.html |title=זה ייגמר בבכי: סוף העולם לפי יובל נח הררי |access-date=17 Maart 2018 |language=ja |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420144528/http://www.nrg.co.il/online/55/ART2/726/869.html |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hulle is getroud tydens 'n [[burgerlike verbintenisse|burgerlike seremonie]] in [[Toronto]], Kanada.<ref>{{cite web|url=http://epaperbeta.timesofindia.com/Article.aspx?eid=31821&articlexml=Sadly-superhumans-in-the-end-are-not-going-14102015012006|title=Sadly, superhumans in the end are not going to be us|publisher=The Times Group|work=[[Mumbai Mirror]]|authors=Nevatia, Shreevatsa|date=14 Oktober 2015|accessdate=17 Maart 2018|archive-date= 1 Julie 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180701194400/http://epaperbeta.timesofindia.com/Article.aspx?eid=31821&articlexml=Sadly-superhumans-in-the-end-are-not-going-14102015012006|url-status=dead}}</ref> Die paartjie woon in 'n moshav ('n tipe koöperatiewe landbougemeenskap van indiwiduele plase) genaamd Mesilat Zion, naby [[Jerusalem]].<ref>{{cite web |url=http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |title=Fast Talk The Road to Happiness |date=25 April 2017 |work=[[Haaretz]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924235746/http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 |archive-date=24 September 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web |last=Appleyard |first=Bryan |authorlink=Bryan Appleyard |date=31 Augustus 2014 |title=Asking big questions |url=http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/culture/books/non_fiction/article1451491.ece |website=[[thesundaytimes.co.uk]] |access-date=25 Julie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160806025607/http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/culture/books/non_fiction/article1451491.ece |archive-date=6 Augustus 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="FT 2014 interview">{{cite web |last=Reed |first=John |date=5 September 2014 |title=Lunch with the FT: Yuval Noah Harari |url=http://www.ft.com/cms/s/2/aee05cca-3416-11e4-b81c-00144feabdc0.html |website=ft.com |access-date=25 Julie 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160908040529/http://www.ft.com/cms/s/2/aee05cca-3416-11e4-b81c-00144feabdc0.html |archive-date= 8 September 2016 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Harari het by geleentheid gesê dat [[Vipassana]]-meditasie, waarmee hy in die jaar 2000 begin het toe hy nog by Oxford was,<ref>{{cite web |url=https://soundcloud.com/panoply/yuval-harari-author-of-sapiens-on-ai-religion-and-60-day-meditation-retreats |title=Yuval Harari, author of "Sapiens," on AI, religion, and 60-day meditation retreats |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170405102913/https://soundcloud.com/panoply/yuval-harari-author-of-sapiens-on-ai-religion-and-60-day-meditation-retreats |archive-date=5 April 2017 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> ''"my lewe getransformeer het"''.<ref name=theguardian /> Hy oefen elke dag vir twee ure (een uur aan die begin, en een uur aan die einde van sy werksdag)<ref>{{cite web |url=http://time.com/4672373/yuval-noah-harari-homo-deus-interview/ |title=How Humankind Could Become Totally Useless |website=Time |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200320004202/https://time.com/4672373/yuval-noah-harari-homo-deus-interview/ |archive-date=20 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>), en onderneem elke jaar vir dertig dae of meer 'n "meditatiewe vakansie" in stilte, met geen indringing van [[boek]]e of sosiale media nie,<ref>{{cite web | url=https://www.chathamhouse.org/sites/files/chathamhouse/field/field_document/Interview%20-%20Yuval%20Harari.pdf | title=Interview - Yuval Harari | publisher=[[Chatham House]] | work=[[The World Today (magazine)|The World Today]] | date=October–November 2015 | accessdate=17 Maart 2018 | pages=30–32| archiveurl=https://web.archive.org/web/20171212073520/https://www.chathamhouse.org/sites/files/chathamhouse/field/field_document/Interview%20-%20Yuval%20Harari.pdf| archivedate= 12 Desember 2017 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.theaustralian.com.au/life/weekend-australian-magazine/yuval-noah-harari-sapiens-and-the-age-of-the-algorithm/news-story/dec563f94ceb523228049fdaf8ab8915 |title=Yuval Noah Harari, Sapiens and the age of the algorithm |date=3 September 2016 |publisher=Josh Glancy |work=[[The Australian]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161110213716/http://www.theaustralian.com.au/life/weekend-australian-magazine/yuval-noah-harari-sapiens-and-the-age-of-the-algorithm/news-story/dec563f94ceb523228049fdaf8ab8915 |archive-date=10 November 2016 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Junie 2019 }}</ref><ref name="haaretz.com"/> en is 'n assistentmeditasie-instrukteur.<ref>{{cite web |url=http://www.vridhamma.org/en2013-12 |title=The messenger of inner peace: Satya Narayan Goenka; New Appointments |publisher=Vipassana Research Institute |work=Vipassana Newsletter 23 (12) |date=17 Desember 2013 |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180518203649/http://www.vridhamma.org/en2013-12 |archive-date=18 Mei 2018 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Hy het sy boek ''Homo Deus'' gewy aan "my onderwyser, S. N. Goenka, wat my op liefderike wyse belangrike dinge geleer het," en hy het ook gesê: "Ek sou nie hierdie boek kon skryf sonder die fokus, vrede en insig wat verkry is deur die oefen van Vipassana vir die afgelope vyftien jaar nie."<ref>Homo Deus, dedication and Acknowledgements bl426</ref> Hy beskou meditasie ook as 'n weg tot navorsing.<ref name="haaretz.com"/> Harari is 'n [[vegetariër]] en het ook gesê dat dit die gevolg was van sy navorsing, insluitende sy oortuiging dat die suiwelbedryf die band tussen die koei en haar kalf breek.<ref name="guardian0705"/><ref>{{cite web |url=https://soundcloud.com/bloombergview/interview-with-yuval-noah-harari-masters-in-business-audio |title=Interview With Yuval Noah Harari: Masters in Business (Audio) |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170330172213/https://soundcloud.com/bloombergview/interview-with-yuval-noah-harari-masters-in-business-audio |archive-date=30 Maart 2017 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Van Januarie 2019 af maak hy nie meer gebruik van 'n [[slimfoon]] nie.<ref>{{cite web |url=https://samharris.org/podcasts/reality-and-the-imagination/ |title=# 68 -- Reality and the Imagination |publisher=[[Sam Harris]] |work=Waking Up podcast |date=19 Maart 2017 |access-date=17 Maart 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420003935/https://samharris.org/podcasts/reality-and-the-imagination/ |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ==Akademiese loopbaan== Harari het aanvanklik gespesialiseer in [[Middeleeue |Middeleeuse geskiedenis]] en [[krygsgeskiedenis|militêre geskiedenis]], wat betref sy studies vanaf 1993 tot 1998 by die [[Hebreeuse Universiteit van Jerusalem]]. Hy het sy D.Phil graad in 2002 by [[Universiteit van Oxford|Jesus-kollege, Oxford]], voltooi onder die toesig van Steven J. Gunn. Van 2003 tot 2005 was hy besig met sy post-doktorale studies in geskiedenis as 'n [[Yad Hanadiv]]-genoot.<ref>{{cite web |url=http://pluto.huji.ac.il/~ynharari/cv.html |title=CV at The Hebrew University of Jerusalem |date=2008 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170323065735/http://pluto.huji.ac.il/~ynharari/cv.html |archive-date=23 Maart 2017 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Junie 2019 }}</ref> Hy het verskeie boeke en artikels gepubliseer, insluitende (in Engels) ''Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550'';<ref>Yuval Noah Harari, ''Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550'' (Woodbridge: Boydell & Brewer, 2007)</ref> ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'';<ref>Yuval Noah Harari, ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'' (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008)</ref> ''The Concept of 'Decisive Battles' in World History'';<ref>Yuval Noah Harari, ''The Concept of 'Decisive Battles' in World History'', in ''[[Journal of World History]]'' 18:3 (2007), 251–266.</ref> en ''Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100–2000''.<ref>Yuval Noah Harari, "Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100–2000", ''[[The Journal of Military History]]'' 74:1 (Januarie 2010), bls. 53–78.</ref> Hy spesialiseer nou in [[wêreldgeskiedenis]] en makro-historiese prosesse. Sy boek ''[[Sapiens: A Brief History of Humankind]]'' was in 2001 in [[Hebreeus]] gepubliseer en 2014 in Engels gepubliseer. Die werk is sedertdien in vyf-en-veertig bykomende tale vertaal.<ref name="Telegraph_Payne">{{cite news |last1=Payne |first1=Tom |title=Sapiens: a Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari, review: 'urgent questions' |url=https://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/11120947/Sapiens-a-Brief-History-of-Humankind-by-Yuval-Noah-Harari-review-urgent-questions.html |access-date=29 Oktober 2014 |work=The Telegraph |date=26 September 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190817150606/https://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/11120947/Sapiens-a-Brief-History-of-Humankind-by-Yuval-Noah-Harari-review-urgent-questions.html |archive-date=17 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die boek neem die gehele lengte van [[menslike geskiedenis]] in oënskou, en dek die [[ewolusie|evolusie]] van ''[[Homo sapiens]]'' in die [[Steentydperk]] tot by die politiese en tegnologiese revolusies van die 21ste eeu. Die [[Hebreeus]]e uitgawe was 'n topverkoper in Israel, en het baie belangstelling by die algemene publiek gewek, en het Harari in 'n kits van 'n onbekende persoon in 'n glanspersoonlikheid verander.<ref>[http://www.haaretz.com/weekend/magazine/fast-talk-the-road-to-happiness-1.426554 Fast talk / The road to happiness], in ''[[Haaretz]]'', 25 April 2012</ref> YouTube-videosnitte van Harari se lesings in Hebreeus, oor die geskiedenis van die wêreld, is al deur tienduisende Israelis gekyk.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=WiJasqDJRow "A Brief History of Mankind course], in the Hebrew University of Jerusalem channel in YouTube (in [[Hebrew language|Hebrew]])</ref> Harari gee ook gratis aanlyn-kursusse in Engels getiteld ''A Brief History of Humankind''. ==Gepubliseerde werke== Harari se boek ''Homo Deus: A Brief History of Tomorrow'' was in 2016 gepubliseer, en ondersoek die moontlikhede van die toekoms van ''Homo sapiens''.<ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/books/2016/aug/24/homo-deus-by-yuval-noah-harari-review |title=Homo Deus by Yuval Noah Harari review – how data will destroy human freedom |last=Runciman |first=David |date=24 Augustus 2016 |work=The Guardian |access-date=20 Oktober 2017 |issn=0261-3077 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200320002122/https://www.theguardian.com/books/2016/aug/24/homo-deus-by-yuval-noah-harari-review |archive-date=20 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die boek se uitgangspunt handel daaroor dat die mensdom in die toekoms waarskynlik 'n wesenlike poging tot die verkryging van [[gelukkigheid|geluk]], [[onsterflikheid]] en veral die verkryging van [[god]]agtige magte gaan maak.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/953597984|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow|last=Harari|first=Yuval Noah|date=2016|publisher=Vintage|year=|isbn=9781784703936|location=London|pages=75|oclc=953597984}}</ref> Die boek gaan voort om op openlike wyse te spekuleer oor verskillende maniere waarop hierdie ambisieuse strewes in die toekoms vir ''Homo Sapiens'' verwerklik kan word, gebaseer op realiteite en werklikhede van die verlede en die toekoms. Harari ontwikkel onder andere daarin 'n term vir 'n filosofie of verstandhouding wat die "aanbidding" van groot data behels.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/953597984|title=Homo Deus: A Brief History of Tomorrow|last=Harari|first=Yuval Noah|date=2017|publisher=Vintage|year=|isbn=9781784703936|location=London|pages=429|oclc=953597984}}</ref><ref name=":1">{{cite web |url=https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c |title=Yuval Noah Harari on big data, Google and the end of free will |last=Harari |first=Yuval Noah |date=26 Augustus 2016 |website=Financial Times |access-date=20 Oktober 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200409070010/https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c |archive-date=9 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Harari se mees onlangse boek is getiteld ''21 Lessons for the 21st Century'' en fokus op meer alledaagse sake.<ref>{{cite web |url=https://www.theguardian.com/books/2018/aug/15/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review |title=21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari review – a guru for our times? |last=Lewis |first=Helen |date=15 Augustus 2018 |website=the Guardian |access-date=25 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329204730/https://www.theguardian.com/books/2018/aug/15/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review |archive-date=29 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q |title=Review: 21 Lessons for the 21st Century by Yuval Noah Harari — chilling predictions from the author of Sapiens |last=Russell |first=Review by Jenni |date=19 Augustus 2018 |access-date=25 Augustus 2018 |issn=0140-0460 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130140110/https://www.thetimes.co.uk/article/review-21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-chilling-predictions-from-the-author-of-sapiens-f3n30fn6q |archive-date=30 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.standard.co.uk/lifestyle/books/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review-a3918696.html |title=Can mindfulness save us from the menace of artificial intelligence? |work=Evening Standard |access-date=25 Augustus 2018 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130141612/https://www.standard.co.uk/lifestyle/books/21-lessons-for-the-21st-century-by-yuval-noah-harari-review-a3918696.html |archive-date=30 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit is op 30 Augustus 2018 gepubliseer.<ref>{{cite web |url=https://www.newstatesman.com/culture/books/2018/08/yuval-noah-harari-s-21-lessons-21st-century-banal-and-risible-self-help-book |title=Yuval Noah Harari’s 21 Lessons for the 21st Century is a banal and risible self-help book |website=New Statesman |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190326180832/https://www.newstatesman.com/culture/books/2018/08/yuval-noah-harari-s-21-lessons-21st-century-banal-and-risible-self-help-book |archive-date=26 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.thenational.ae/arts-culture/books/book-review-is-21-lessons-for-the-21st-century-another-hit-for-yuval-noah-harari-1.763381 |title=Book review: Is '21 Lessons for the 21st Century' another hit for Yuval Noah Harari |work=The National |access-date=25 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200130140112/https://www.thenational.ae/arts-culture/books/book-review-is-21-lessons-for-the-21st-century-another-hit-for-yuval-noah-harari-1.763381 |archive-date=30 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> In Hoofstuk 2 bespreek hy die toenemende getal mense wat werkloos gelaat word deur vooruitgang in outomatisering en [[Kunsmatige intelligensie]]. Hy ondersoek ook die idee van 'n basiese inkomste en/of universele inkomste vir elke burger nieteenstaande hulle werkstatus as 'n middel om ekonomiese werkloosheid aan te spreek. ==Oortuigings en opinies== Harari stel belang in die wyse waarop ''Homo sapiens'' hulle huidige toestand bereik het, en in hul toekoms. Sy navorsing fokus op makro-historiese vrae soos: Wat is die verhouding tussen geskiedenis en biologie? Wat is die essensiële verskil tussen ''Homo sapiens'' en ander diere? Beskik geskiedenis oor 'n rigting? Het mense gelukkiger geword soos wat geskiedenis ontvou het? Harari beskou ontevredenheid as die die "wortel" van menslike realiteit, en ook ten opsigte van die wyse waarop dit in verband staan met evolusie .<ref name=haaretz /> In 'n 2017 artikel het Harari geargumenteer dat daar "dat daar dalk teen 2050 'n nuwe klas mense sal ontstaan - die nuttelose klas. Mense wat nie slegs werkloos wees nie, maar onindiensneembaar, as gevolg van groterwordende tegnologiese vooruitgang en vooruitgang wat betref die veld van [[Kunsmatige intelligensie]] (KI)."<ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/technology/2017/may/08/virtual-reality-religion-robots-sapiens-book |title=The meaning of life in a world without work |last=Harari |first=Yuval Noah |date=8 Mei 2017 |work=The Guardian |access-date=10 Mei 2017 |issn=0261-3077 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20200420074137/https://www.theguardian.com/technology/2017/may/08/virtual-reality-religion-robots-sapiens-book |archive-date=20 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Hy het gepostuleer dat deur op ekonomiese, maatskaplike en politiese wyse met hierdie nuwe maatskaplike klas te handel, 'n sentrale uitdaging vir die mensdom in die komende dekades sal wees.<ref>{{Citation|last=iqsquared|title=Yuval Noah Harari on the Rise of Homo Deus|date=15 September 2016|url=https://www.youtube.com/watch?v=JJ1yS9JIJKs|accessdate=1 Junie 2017}}</ref> Harari het kommentaar gelewer op die penarie van diere, en veral die van troeteldiere sedertdien die aanvang van die [[landbouomwenteling]]. Harari is ook 'n [[vegetariër]]. <ref name="guardian0705"/> Harari het sy oogpunte oor die wêreld as volg opgesom tydens 'n 2018 onderhoud<ref>{{cite web |url=http://nautil.us/issue/67/reboot/yuval-noah-harari-is-worried-about-our-souls |title=Yuval Noah Harari Is Worried About Our Souls |last=Paulson |first=Steve |date=27 Desember 2018 |website=Nautilus |access-date=31 Desember 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191019140125/http://nautil.us/issue/67/reboot/yuval-noah-harari-is-worried-about-our-souls |archive-date=19 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> met Steve Paulson van Nautilus : "Dinge is beter as tevore, maar dit is egter steeds nogal sleg. Dit kan vererger. Dit kom neer op 'n ietwat optimistiese oogpunt, want indien jy besef dat dinge beter is as tevore, beteken dit dat 'n mens dit selfs beter kan maak. " Harari het geskryf dat die idee van die vrye wil, en die liberale waardes wat dit help konsolideer het, "mense aangemoedig het wat teen die Inkwisisie, die goddelike regte van konings, en die KGB moes veg," maar dit het egter gevaarlik begin raak in 'n wêreld wat beskik oor 'n dataekonomie, waar, soos sy argument lui, daar in realiteit nie so iets bestaan nie, en regerings en korporasies die individu beter begin ken as wat hulle hulself ken, en "indien regerings en korporasies daarin slaag om die menslike dier te kaap, die maklikste mense om te manipuleer die sal wees wat in vrye wil glo."<ref name=will>{{cite web |url=https://www.theguardian.com/books/2018/sep/14/yuval-noah-harari-the-new-threat-to-liberal-democracy?CMP=fb_gu&fbclid=IwAR1fJBV7FGzBLVrmPf8q0Mi05ZJUMDAqLLF_OnnGLHwePFrzYcbRrlvoNm4 |title=Yuval Noah Harari: the myth of freedom |agency=The Guardian |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200514191800/https://www.theguardian.com/books/2018/sep/14/yuval-noah-harari-the-new-threat-to-liberal-democracy?CMP=fb_gu |archive-date=14 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Harari brei verder uit dat "Mense sekerlik oor 'n wil beskik - maar dit is nie "vry" nie. Jy kan nie besluit welke versugtinge jy oor beskik nie...Elke keuse hang af van 'n klomp biologiese, maatskaplike en persoonlike omstandighede wat jy nie namens jouself kan vasstel nie. Ek kan kies wat om te eet, wie om mee te trou en vir wie om te stem, maar hierdie keuses word deels bepaal deur my [[gene]], my [[Biochemie|biochemies]]e samestelling, my geslag, my familie agtergrond, my kultuur, ens - en ek kies nie welke gene of familie ek het nie."<ref name=will/> ==Toekennings en erkenning== Harari het reeds twee keer (in 2009 en 2012) die Polonsky-prys gewen vir "Kreatiwiteit en Oorspronklikheid". In 2011 het hy die Genootskap vir Militêre Geskiedenis se Moncado-toekenning vir uitsonderlike artikels in militêre geskiedenis gewen. In 2012 was hy verkies tot die ''Jong-Israeli Akademie van Wetenskappe''. ==Publikasies== ===Boeke=== *''21 Lessons for the 21st Century'' (Londen: Jonathan Cape, 2018)'','' {{ISBN|1787330672}} *''Homo Deus: A Brief History of Tomorrow'' (2016), {{ISBN|978-1910701881}} * ''[[Sapiens: A Brief History of Humankind]]'' (Londen: Harvill Secker, 2014) {{ISBN|978-006-231-609-7}} * ''The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450–2000'' (Houndmills: Palgrave-Macmillan, 2008),<ref name="ynharari.com">{{cite web |url=http://www.ynharari.com/ |title=Yuval Harari – YN Harari – Prof. Yuval Noah Harari – Official Site – Sapiens: A Brief History of Humankind |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200421110943/https://www.ynharari.com/ |archive-date=21 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> {{ISBN|978-023-058-388-7}} * ''Special Operations in the Age of Chivalry, 1100–1550'' (Woodbridge: Boydell & Brewer, 2007), {{ISBN|978-184-383-292-8}} * ''Renaissance Military Memoirs: War, History and Identity'', 1450–1600 (Woodbridge: Boydell & Brewer, 2004), {{ISBN|978-184-383-064-1}} ===Artikels=== * "The Military Role of the Frankish Turcopoles – a Reassessment", ''Mediterranean Historical Review'' 12 (1) (Junie 1997), bls.&nbsp;75–116. * "Inter-Frontal Cooperation in the Fourteenth Century and Edward III’s 1346 Campaign", ''War in History'' 6 (4) (September 1999), bls.&nbsp;379–395 * "Strategy and Supply in Fourteenth-Century Western European Invasion Campaigns", ''The Journal of Military History'' 64 (2) (April 2000), bls.&nbsp;297–334. * "Eyewitnessing in Accounts of the First Crusade: The Gesta Francorum and Other Contemporary Narratives", ''Crusades'' 3 (Augustus 2004), pp.&nbsp;77–99 * "Martial Illusions: War and Disillusionment in Twentieth-Century and Renaissance Military Memoirs", ''The Journal of Military History'' 69 (1) (Januarie 2005), pp.&nbsp;43–72 * "Military Memoirs: A Historical Overview of the Genre from the Middle Ages to the Late Modern Era", ''War in History'' 14:3 (2007), bls.&nbsp;289–309 * "The Concept of ‘Decisive Battles’ in World History", ''The Journal of World History'' 18 (3) (2007), 251–266 * "Knowledge, Power and the Medieval Soldier, 1096–1550", in ''In Laudem Hierosolymitani: Studies in Crusades and Medieval Culture in Honour of Benjamin Z. Kedar'', ed. Iris Shagrir, Ronnie Ellenblum and Jonathan Riley-Smith, (Ashgate, 2007) * "Combat Flow: Military, Political and Ethical Dimensions of Subjective Well-Being in War", ''Review of General Psychology'' (September 2008)<ref name="ynharari.com"/> * Introduction to Peter Singer's ''Animal Liberation'', The Bodley Head, 2015. * "Armchairs, Coffee and Authority: Eye-witnesses and Flesh-witnesses Speak about War, 1100-2000", ''Journal of Military History'' 74:1 (gennaio, 2010), bls. 53-78. * [https://www.ft.com/content/50bb4830-6a4c-11e6-ae5b-a7cc5dd5a28c "Yuval Noah Harari on big data, Google and the end of free will"], ''[[Financial Times]]'' (Augustus 2016). * [http://time.com/4826856/russia-trump-north-korea-china-war/ "Why It’s No Longer Possible for Any Country to Win a War"], ''Time'' (23 Junie 2017). * [https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2018/10/yuval-noah-harari-technology-tyranny/568330/ "Why Technology Favors Tyranny"], ''The Atlantic'' (Oktober 2018). == Notas == {{vertaalvanaf | taalafk = en | pl = https://en.wikipedia.org/wiki/Yuval_Noah_Harari }} ==Verwysings== {{Verwysings|3}} ==Eksterne skakels== * {{Official website|http://ynharari.com/}} * [https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-29205225 Meet the author – Yuval Harari video interview] – [[BBC News]] * {{YouTube|id=xHHb7R3kx40|title=Why fascism is so tempting -- and how your data could power it}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Harari, Yuval Noah}} [[Kategorie:Israelse akademici]] [[Kategorie:Israelse geskiedkundiges]] [[Kategorie:Israelse Jode]] [[Kategorie:Israelse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1976]] [[Kategorie:Lewende mense]] fxmssrn5260hce11vqjy8yluar1qsv5 0 268282 2520931 2360480 2022-08-22T10:24:04Z CommonsDelinker 1161 "Rodoljub_Vulović.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:King of Hearts|King of Hearts]] verwyder is omrede: [[:c:COM:VRT|No permission]] since 24 July 2022 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar | naam = Rodoljub Vulović | beeld = | beeldgrootte = | dwarsformaat = | beeldbeskrywing = | beeldonderskrif = | agtergrondkleur = solo | geboortenaam = | alias = Roki | geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1955|5|1}} | geboorteplek = [[Bijeljina]], [[Bosnië en Herzegowina]] | oorsprong = | sterfdatum = | sterfplek = | genre = | beroep = Sanger | instrument = | jare_aktief = 1972-2001, 2017-nou | etiket = | assosiasies = | webwerf = | huidige_lede = | gewese_lede = }} '''Rodoljub „Roki“ Vulović''' (Serwies: Родољуб „Роки“ Вуловић, gebore op [[1 Mei]] [[1955]]) is 'n [[Bosnië en Herzegowina|Bosniese]] en voormalige [[Joego-Slawië|Joego-Slawiese]] sanger en dosent. == Geskiedenis == Rodoljub Vulović is op 1 Mei 1955 in die Bosniese stad [[Bijeljina]] gebore. In 1972 begin hy sy musikale karriere met die liedjies „Kristina“ en „Napustićeš me ti“, liedjies oor die liefde. In 1988 word sy eerste plaat, ''Paša'', uitgereik. Sy vertonings voer hy dwarsdeur Europa. In 1992 breek die Joego-Slawiese Oorlog uit. Vulović word lid van die Garda Panteri-bataljon en sy tweede (eerste oorlogs-)plaat ''Semberski junaci'' (Helde van Semberië) word uitgereik, met 9 liedjies oor die kommandante van die Garda Panteri, soos Ljubiša „Mauzer“ Savić („Panteri [Mauzer]“) en Zoran Lopandić („Zorane, Zorane“). In 1993 word sy derde plaat, ''Panteri'' (Panters), uitgereik, met die treffer „Narod je htio“. Die volgende jaar word Vulović se vierde plaat ''Junaci Kozarski'' (Helde van Kosara) uitgereik. In 1995 word sy vyfde en laatste oorlogsplaat, ''Crni bombarder'' (Swarte bomwerpers) uitgereik. Ná die oorlog word Vulović dosent aan die Bijeljynse Instituut van Landbou en Medisyne. Hy tree in 2012 af. In 2000 word sy sesde plaat (eerste album oor liefde sinds 1988) ''Zbog tebe'' (Want van jou) bekend gestel. Die volgende jaar word 'n EP, ''Otadžbini na dar'', uitgereik. Ná hierdie album en EP verlaat hy die musiekbedryf. In 2018 word Vulović se eerste lied in 17 jaar, „U srcu te čuvam“, uitgereik. In 2020 is ook 'n nuwe lied, „Ne plači“, uitgereik. == Diskografie == * „Kristina“ / „Napustićeš me ti“ (1972) * ''Paša'' (1988) * ''Semberski junaci'' (1992) * ''Panteri'' (1993) * ''Junaci Kozarski'' (1994) * ''Crni bombarder'' (1995) * ''Zbog tebe'' (2000) * ''Otadžbini na dar'' (2001) * „U srcu te čuvam“ (2018) * „Ne plači“ (2020) == Eksterne skakels == * [https://www.discogs.com/artist/3287196-Rodoljub-Vulovi%C4%87 Rodoljub Vulović] op [[Discogs]] {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Vulović, Rodoljub}} [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Geboortes in 1950]] [[Kategorie:Joego-Slawiërs]] [[Kategorie:Bosniërs]] sjggqxniw71swqwt9k1f231t6c7j28q 0 277993 2520810 2056080 2022-08-21T23:20:12Z JMK 649 skakels, teksdetails, notoc, hofie, sorteer inhoud wikitext text/x-wiki [[Lêer:Los Haitises - río.JPG|duimnael]] __NOTOC__ [[Lêer:Mangrove.tif|duimnael]] '''Wortelboommoerasse''' of mangliete is [[Morasse en vleie|moerasse]] met 'n kenmerkende [[woud]]agtige plantegroei wat in [[estuarium|riviermondings]] langs tropiese en subtropiese kuste aangetref word. Die vernaamste plantegroei van hierdie moerasse is bome met spesiale bogrondse wortels waardeur hulle asemhaal, bestand is teen water met 'n hoë soutgehalte en as [[Wortelboom|wortelbome]] bekend staan. 'n Groot verskeidenheid van diere word in hierdie moerasse aangetref. Op die meeste plekke langs tropiese en subtropiese kuste waar varswater in die see vloei, is kleiner of groter modderbanke aanwesig waarop gespesialiseerde plantegroei aangetref word. Van die see na die binneland wissel die water van heeltemal sout tot heeltemal vars, en die soutgehalte van elke punt varieer daagliks nog met die gety. Omdat wortelbome die vernaamste plantsoort is wat in hierdie moerasse voorkom, staan hulle bekend as wortelboommoerasse. ==Diversiteit en aanpassings== Die meeste wortelbome behoort tot die genera ''Rhizophora'', ''Bruguiera'', ''Avicennia'', ''Sonneratia'', ''Laguncularia'' en ''Aegiceras''. Elke wortelboomspesie is meestal vir 'n spesifieke soutgehalte aangepas en van die see af na die binneland kan verskillende sones meestal onderskei word. Bome van die genus ''Sonneratia'' kan 'n hoë soutgehalte weerstaan en word gewoonlik naby die see aangetref. Hulle hou groot hoeveelhede slik vas en verkry die meeste van hul [[suurstof]] deur spesiale asemwortels of pneumatofore wat bo die grond uitsteek. ''Rhizophora''-spesies word meestal effens hoër aangetref en het kenmerkende stutwortels aan die onderkant van die stam en aan die onderste takke. ''Bruguiera''-spesies met hul kniewortels word meestal nog hoër op aangetref. Die lugwortels van al die wortelbome het talle openinge [[(lentiselle]]) in die bas daarvan, waardeur suurstof die wortels kan binnedring. Dit is hierdie wortels wat dit vir die plante moontlik maak om in die suurstofarme modderbodem te groei. Die besontwikkelde wortelboommoerasse met die hoogste spesiediversiteit word in Suidoos-Asië aangetref. Hierdie oostelike tipe bestaan uit ongeveer 20 spesies, waaronder verskeie ''Sonneratia''-spesies. Nog 'n tipiese plant van die Suidoos-Asiatiese wortelboommoerasse is die [[nipapalms]] (''Nypa fruticans''), 'n kruipende palmspesie waarvan slegs die blare bo die water uitsteek. Na die suide en noorde neem die getal spesies af sodat daar byvoorbeeld in [[Suid-Afrika]] slegs vier spesies, en in [[Nieu-Seeland]] slegs een spesie aangetref word. In Suid-Afrika word ''Avicennia marina'', ''Bruguiera gymnorrhiza'' en ''Rhizophora mucronata'' tot aan die Transkeise kus aangetref, terwyl ''Sonneratia alloa'' 'n meer tropiese spesie is wat slegs tot in [[Mosambiek]] voorkom. Die ''Rhizophora''- en ''Bruguiera''-spesies is [[Vivipariteit|vivipaar]] wat beteken dat die sade reeds in die vrug ontkiem terwyl dit nog aan die boom hang. Die [[hipokotiel]] verleng geweldig, soms tot meer as 'n meter. As die vrug ryp is, val die hipokotiel met die eerste blaartjies af en slaan vas in die modder. Soms word hulle egter deur die gety weggespoel en na ander gebiede vervoer. == Ekologie == Wortelboommoerasse kan as ekostelsels op hul eie beskou word waarin 'n groot aantal voedselkettings aangetref word. Die basis van die ekologiese piramides is hoofsaaklik die blare van die wortelbome wat afval. Hulle dien as voedsel vir ʼn groot aantal detritus-vreters (klein diertjies en ander [[Organisme|organismes]] wat van dooie organiese materiaal leef). Hierdie organismes vorm op hul beurt weer die kos van diere soos klein visse wat weer deur roofvisse geëet word. Wortelboommoerasse is oor die algemeen baie belangrik vir visbevolkings, omdat baie van die seevisse hul eiers in hierdie moerasse lê en die kleintjies daar uitbroei. Die kleintjies is vir voedsel en skuiling van hierdie moerasse afhanklik en die vernietiging van die moerasse het ʼn baie negatiewe invloed op die visbevolkings. Benewens die gespesialiseerde wortelboommoerasbewoners word 'n groot aantal ander diere soos voëls, slange en soogdiere in ander woude sowel as in wortelboommoerasse aangetref. In teenstelling met die tropiese reënwoude is daar min liane en epifiete in wortelboommoerasse. == Lees ook == * [[Wortelboommoerasse van Suid-Afrika en Mosambiek]] == Bronnelys == * Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 158 - 160 == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Mangroves}} {{Normdata}} qpntpx2zoow2s9irlqupbzzy6jjhvcd 0 281455 2520674 2071390 2022-08-21T12:22:50Z Odriskelmac11 115344 verbetering wikitext text/x-wiki [[Lêer:Osteraufstand - Dublin - gefangene Iren.jpg|duimnael|Dublin in April 1916 - Paasopstand - Britse soldate begelei gevangenes.]] '''Die Paasopstand''' ([[Iers]]: ''Éirí Amach na Cásca'', [[Engels]]: ''Easter Rising'') is die Ierse Republikeinse opstand van 24-30 April 1916 en word gesien as een van die belangrikste gebeure in die geskiedenis van [[Ierland]]. 'n Deel van Ierse vrywilligers onder leiding van Pádraig Pearse en die kleiner Ierse burgermag onder leiding van James Connolly beset sleutelposisies in [[Dublin]], waaronder die Algemene Poskantoor in O'Connellstraat. Op Paasmaandag, 1916, is die nuwe republikeinse regering, onder leiding van Pearse, in die Ierse Republiek uitgeroep. Dit het hy gedoen in 'n belangrike historiese dokument genaamd die Proklamasie.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20150120163913/http://www.nli.ie/1916/pdf/6.1.pdf The 1916 Rising: Personalities and Perspectives - The preparations for the Rising]</ref><ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20060519214523/http://www.nli.ie/1916/pdf/4.4.pdf The 1916 Rising: Personalities and Perspectives - Patrick Pearse]</ref> Hierdie opstand het 'n skeuring tussen die republikeinse en algemene Ierse nasionalisme veroorsaak, aangesien die nasionaliste tot dan toe 'n belofte van outonomie onder die Britse kroon aanvaar het. Die kanse was gering teen 4500 Britse troepe en meer as 1000 polisiebeamptes, terwyl die getal Ierse vrywilligers geskat word op 1000 en die Ierse burgermag ongeveer 250. Honderde is dood en gewond, waaronder buitestaanders wat in die kruisvuur beland het, en ongeveer 3000 verdagtes is in hegtenis geneem. Daarna is 15 leiers, waaronder die sewe mans wat die onafhanklikheidsverklaring onderteken het, in die periode van 3 tot 12 Mei tereggestel, onder wie die reeds dodelik verwonde Connolly, wat in 'n stoel tereggestel is omdat hy nie meer kon staan nie. Die Ierse openbare opinie het dramaties verander ná hierdie teregstellings. Die rebelle is vroeër gesien as onverantwoordelike avonturiers wat [[nasionalisme]] kon benadeel. Die vrygestelde gevangenes het die [[Ierse Republikeinse Leër]] herorganiseer, en die nasionalistiese sentiment is verenig agter die [[Sinn Féin]]-party. Ironies genoeg het Sinn Féin niks met die Paasopstand te doene gehad nie, maar die pers noem dit 'n Sinn Féin-opstand. Nuwe lede het egter na die beweging gestroom en 'n jaar later, in 1917, is die organisasie deur radikale nasionaliste oorgeneem. So was dit moontlik dat die [[Ierse Vrystaat]] in 1921 deur Éamon de Valera uitgeroep word. Die [[Republiek Ierland|Ierse Republiek]] is veel later na die [[Tweede Wêreldoorlog]] uitgeroep. Die verkiesing vir die Britse parlement in Desember 1918 het vir Sinn Féin in Ierland 'n groot oorwinning tot gevolg gehad. Die meeste LP's het op 21 Januarie 1919 in [[Dublin]] vergader om die Ierse Republiek weer saam met president Éamon de Valera af te kondig. Hy was die bevelvoerder van die 3de Bataljon van die Vrywilligers, maar is nie tereggestel nie omdat hy in die [[Verenigde State]] gebore is en die Verenigde Koninkryk in die [[Eerste Wêreldoorlog]] op Amerikaanse hulp gehoop het. Die Paasopstand word gewoonlik van die begin af as verlore gesien, en dit was ook so deur die leiers beskou. Kritici sien elemente van 'n 'bloedoffer' soos beskryf in die ietwat romantiese tekste van Pearse. In 2006, vir die eerste keer sedert die begin van die [[burgeroorlog]] in [[Ulster]], is die Paasopstand met 'n militêre optog herdenk. == Verwysings == {{Verwysings}} ==Bibliografie== {{refbegin|colwidth=30em}} * Augusteijn, Joost (ed.)''The Memoirs of John M. Regan, a Catholic Officer in the RIC and RUC, 1909–48'', ''Witnessed Rising'', {{ISBN|978-1-84682-069-4}}. * {{cite book |last=Bell |first=J. Bowyer |authorlink=J. Bowyer Bell |title=The Secret Army: The IRA |isbn=1-85371-813-0 }} * Caulfield, Max, ''The Easter Rebellion, Dublin 1916'' {{ISBN|1-57098-042-X}} * {{Cite book |last=Clayton |first=Xander |title=Aud |location=Plymouth |year=2007 |isbn=9780955562204 |publisher=GAC}} * Coogan, Tim Pat, ''1916: The Easter Rising'' (2001) {{ISBN|0-304-35902-5}} * Coogan, Tim Pat, ''The IRA'' (2nd ed. 2000), {{ISBN|0-00-653155-5}} * De Rosa, Peter. ''Rebels: The Irish Rising of 1916.'' Fawcett Columbine, New York. 1990. {{ISBN|0-449-90682-5}} * Eberspächer, Cord/Wiechmann, Gerhard: "Erfolg Revolution kann Krieg entscheiden". Der Einsatz von S.M.H. LIBAU im irischen Osteraufstand 1916 ("Successful revolution may decide war". The use of S.M.H. LIBAU in the Irish Easter rising 1916), in: Schiff & Zeit, Nr. 67, Frühjahr 2008, S. 2–16. * {{cite book |chapter=1916: Insurrection or Rebellion? Making Judgements |first=Peter Berresford |last=Ellis |authorlink=Peter Berresford Ellis |editor-last=O'Donnell |editor-first=Ruán |title=The Impact of the 1916 Rising: Among the Nations |publisher=Irish Academic Press |location=Dublin |year=2008 |isbn=978-0-7165-2965-1 }} * Feeney, Brian, ''Sinn Féin: A Hundred Turbulent Years'', O'Brien Press, 2002, {{ISBN|0-86278-695-9}} * Foster, R. F. ''Vivid Faces: The Revolutionary Generation in Ireland, 1890–1923'' (2015) [https://www.amazon.com/dp/0393082792/ excerpt] * Foy, Michael and Barton, Brian, ''The Easter Rising'' {{ISBN|0-7509-2616-3}} *[[C. Desmond Greaves|Greaves, C. Desmond]], ''The Life and Times of James Connolly'' * {{cite book |others=Introduction by Declan Kiberd |title=1916 Rebellion Handbook |origyear=1917 |author=The Irish Times |year=1998 |edition=reprint |publisher=Mourne River Press |isbn=9781902090054}} * [[Robert Kee|Kee, Robert]], ''The Green Flag'' {{ISBN|0-14-029165-2}} * {{cite book|last1=Kennedy|first1=Christopher M.|title=Genesis of the Rising, 1912–1916: A Transformation of Nationalist Opinion|date=2010|publisher=[[Peter Lang (publisher)|Peter Lang]] |isbn=1433105004 |url=https://books.google.com/books?id=_xeSuTqlkhQC |accessdate=1 April 2016}} * Kostick, Conor & Collins, Lorcan, ''The Easter Rising, A Guide to Dublin in 1916'' {{ISBN|0-86278-638-X}} * [[F.S.L. Lyons|Lyons, F.S.L.]], ''Ireland Since the Famine'' {{ISBN|0-00-633200-5}} * Martin, F.X. (ed.), ''Leaders and Men of the Easter Rising, Dublin 1916'' * Macardle, Dorothy, ''The Irish Republic'' (Dublin 1951) * MacDonagh, Oliver, ''Ireland: The Union and its aftermath'', George Allen & Unwin, 1977, {{ISBN|0-04-941004-0}} * McKeown, Eitne, 'A Family in the Rising' ''Dublin Electricity Supply Board Journal'' 1966. * McNally, Michael and Dennis, Peter, ''Easter Rising 1916: Birth of the Irish Republic'' (London 2007), Osprey Publishing, {{ISBN|978-1-84603-067-3}} * Moran, Seán Farrell, ''Patrick Pearse and the Politics of Redemption'', 1994, Catholic University of America Press, {{ISBN|978-0-81320-912-8}} * "Patrick Pearse and the European Revolt Against Reason," in ''The Journal of the History of Ideas'', 50,4, 1989. * "Patrick Pearse and Patriotic Soteriology," in Yonah Alexander and Alan O'Day, eds, ''The Irish Terrorism Experience'', (Aldershot: Dartmouth) 1991 * Murphy, John A., ''Ireland In the Twentieth Century'' * Ó Broin, Leon, ''Dublin Castle & the 1916 Rising'', Sidgwick & Jackson, 1970 * O'Farrell, Elizabeth, 'Events of Easter Week' ''The Catholic Bulletin'' (Dublin 1917). * Purdon, Edward, ''The 1916 Rising'' * {{cite book |url=http://www.dippam.ac.uk/eppi/documents/22372/eppi_pages/630298 |accessdate=11 September 2016 |author=Royal Commission on the Rebellion in Ireland |title=Report |date=1916 |series=Command papers |volume=Cd.8279 |publisher=HMSO |location=London }} * {{cite book |url=https://archive.org/details/op1256530-1001 |accessdate=11 September 2016 |author=Royal Commission on the Rebellion in Ireland |title=Minutes of Evidence and Appendix of Documents |date=1916 |series=Command papers |volume=Cd.8311 |publisher=HMSO |location=London }} * Ryan, Annie, ''Witnesses: Inside the Easter Rising'' * Shaw, Francis, S.J., "The Canon of Irish History: A Challenge", in ''Studies: An Irish Quarterly Review'', LXI, 242, 1972, pp.&nbsp;113–52 * Stephens, James, ''The Insurrection in Dublin'' * Townshend, Charles, ''Easter 1916: The Irish Rebellion'' (London 2006) {{refend}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Easter Rising}} {{nl-vertaal|Paasopstand}} {{Normdata}} [[Kategorie:Opstande]] bqzc1l2wkemb4dskl12n14wr12mq22p 0 283745 2520702 2519839 2022-08-21T14:32:02Z Tbhotch 16676 LTA wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} {{Inligtingskas Akteur | Naam = Peter von Gomm | Beeld = | Beeldbeskrywing = <!-- Vir oormuis-info/ vir siggestremdes; sonder wiki-sintaks --> | Beeldonderskrif = | Geboortenaam = | Alias = | Geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1966|8|23}} | Geboorteplek = | Nasionaliteit = [[Verenigde State|Amerikaans]] | Sterfdatum = | Sterfplek = | Ouers = | Lewensmaat = | Kinders = | Skool = | Universiteit = | Beroep = Akteur | Aktiewe jare = 1995–nou | Noemenswaardige rolprente = | Webwerf = | IMDb = 1477034 | Toekennings = <!-- slegs noemenswaardiges --> }} '''Peter von Gomm''' (gebore 23 Augustus 1966) is 'n [[Verenigde State|Amerikaanse]] akteur. Hy is bekend vir sy rolle in die rolprent ''Kamen Rider Ghost the Movie: The 100 Eyecons and Ghost's Fateful Moment'' (2016) en in die televisiereeks ''Kamen Rider Ghost'' (2015). == Filmografie == === Rolprente === * 2016: ''Kamen Rider Ghost the Movie: The 100 Eyecons and Ghost's Fateful Moment'' === Televisiereekse === * 2014: ''Art Time-Traveller'' * 2015: ''Kamen Rider Ghost'' == Eksterne skakels == * {{IMDb|1477034|Peter von Gomm}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Von Gomm, Peter}} [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 20ste eeu]] [[Kategorie:Amerikaanse manlike akteurs van die 21ste eeu]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Geboortes in 1968]] nxxgaap28agsi238ndz1qd96ryv4p3m 0 289106 2520907 2484323 2022-08-22T08:23:37Z Túrelio 9953 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:Duplicate|Duplicate]]: [[File:PHearstMugShot 19 September 1975.jpg]] → [[File:PattyHearstmug.jpg]] Exact or scaled-down duplicate: [[c::File:PattyHearstmug.jpg]] wikitext text/x-wiki [[Lêer:PattyHearstmug.jpg|duimnael|regs|Polisiefoto van [[Patty Hearst]], geneem by die San Mateo munisipale gevangenis, 19 September 1975]] [[Lêer:Epstein Final Mugshot.png|duimnael|Regs|Polisiefoto van seksmisdadiger [[Jeffrey Epstein]], 9 Julie 2019]] 'n '''Polisiefoto''' is 'n [[Fotografie|fotografiese]] portret van 'n persoon van die middellyf boontoe wat na arrestasie geneem word.<ref>{{cite web |url=http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/mugshot?q=mugshot |title=mugshot |publisher=Dictionary.cambridge.org |date=29 Oktober 2013 |access-date=23 November 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150102164820/http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/mugshot?q=mugshot |archive-date=2 Januarie 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite book|pages=147|title=Handbook of Illinois Evidence|author=Michael H. Graham|isbn=978-0-7355-4499-4|publisher=Aspen Publishers|year=2003}}</ref> Die oorspronklike doel van die polisiefoto was om wetstoepassing in staat te stel om 'n fotografiese rekord van gearresteerde individue te hou sodat slagoffers, die publiek en ondersoekers misdadigers kan uitken. In die [[Verenigde State]] het [[Ondernemer|entrepreneurs]] hierdie openbare rekords via die polisiefotopublikasie-industrie begin aanmunt. Die fotografering van misdadigers begin in die 1840's, enkele jare na die uitvinding van fotografie, maar die proses word eers in 1888 deur die [[Frankryk|Franse]] polisiebeampte Alphonse Bertillon gestandardiseer. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Mug shots}} {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Fotografie]] [[Kategorie:Misdaad]] 9t8p4e6uk42kc9ljmrs10hx2cz2zhk3 0 293179 2520868 2520424 2022-08-22T07:26:38Z 196.15.154.226 kategorie wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} [[Lêer:Saarinen Tulpanstolen.jpg|duimnael|Tulpstoel, ontwerp deur Eero Saarinen]] {{Infobox furniture|name=Tulip chair|image=Tulip med.jpg|caption=Colors: White frame. Cushion red (cushion variable).|designer=[[Eero Saarinen]]|date=1956|materials=[[Aluminium]] base, [[Fiberglass]] frame. [[Leather]] or fabric cushions.|style=[[Modernism|Modernist]]|sold_by=|height={{convert|80|cm|in|abbr=on}}|width={{convert|50|cm|in|abbr=on}}|depth={{convert|56|cm|in|abbr=on}}}} Die '''Tulpstoel''' is in 1955 en 1956 deur [[Eero Saarinen]], <ref name="MOMA">{{cite web |url=http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=2565 |title=Eero Saarinen. Tulip Armchair (model 150): 1955-56. |publisher=Museum of Modern Art |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150207054301/http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=2565 |archive-date= 7 Februarie 2015 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=20 Februarie 2020 }}</ref> vir die [[Knoll]]-maatskappy van New York, ontwerp. Die stoel is in die eerste instansie ontwerp om by die komplementêre eettafel te pas. Die stoel vertoon die gladde lyne van [[modernisme]], en was vir sy tyd, eksperimenteel met betrekking tot die gebruik van materiale. Die stoel word as 'n klassieke voorbeeld van [[Nywerheidsontwerp|industriële ontwerp]] beskou. As gevolg van die futuristiese gebruik van kurwes en sintetiese materiale, word die stoel dikwels as verteenwoordigend van die '[[Ruimtetydperk|'ruimte-era]]' beskou. == Ontwerp en konstruksie == Saarinen was van mening dat die onderste gedeelte van stoele en tafels in 'n tipiese binneruimte, 'n lelike, verwarrende en onrustige omgewing skep. Hy wou die groot hoeveelheid stoelpote in vertrekke verminder. <ref>{{cite web |url=https://www.dwell.com/article/design-dictionary-tulip-chair-291e5971 |title=Design Dictionary: Tulip Chair |last=Ronan |first=Alex |date=28 Januarie 2015 |publisher=Dwell magazine |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220083421/https://www.dwell.com/article/design-dictionary-tulip-chair-291e5971 |archive-date=20 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Saarinen het gehoop om 'n glasvelselstoel, wat uit een stuk bestaan, te vervaardig, maar hierdie materiaal kon nie die basis ondersteun nie, en prototipes was geneig om te breek. As gevolg hiervan is die basis van die tulpstoel van gegote aluminium, met 'n rilsanbedekte afwerking, om by die boonste gedeelte van die stoel te pas, gemaak. Dit het 'n uniforme voorkoms van eenheid aan die stoel verleen. Die boonste dop van die stoel is gevormde veselglas, met 'n versterkte, [[plastiek]]<nowiki/>gebonde afwerking.<ref name="MOMA" /> Die gestoffeerde skuimrubber kussing, met 'n kleefstrookopening, kon van die stoel verwyder word. 'n Patent vir die Tulpstoel is in 1960 aan Saarinen toegeken.<ref>{{US patent|2939517|Tulip chair}}</ref> == Toekennings == * Toekenning van die museum van moderne kuns, 1969 * Federale toekenning vir industriële ontwerp, 1969 * Toekenning van die Stuttgart ontwerpsentrum, 1962 == Projek Cybersyn == In 1971 is 'n aangepaste weergawe van die Tulpstoel vir die ontwerp van [[Projek Cybersyn]] gebruik.<ref>[http://vimeo.com/8000921 Free As In Beer: Cybernetic Science Fictions] accessed April 7, 2012</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Tulip Chair}} {{Normdata}} [[Kategorie:Modernisme]] [[Kategorie:Meubels]] 0409prgfbgfumm8to8dlw3ne8sxjx4w 2520916 2520868 2022-08-22T08:55:40Z Burgert Behr 2401 Sjabloon weg wikitext text/x-wiki {{Weesbladsy}} [[Lêer:Saarinen Tulpanstolen.jpg|duimnael|Tulpstoel, ontwerp deur Eero Saarinen]] Die '''Tulpstoel''' is in 1955 en 1956 deur [[Eero Saarinen]], <ref name="MOMA">{{cite web |url=http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=2565 |title=Eero Saarinen. Tulip Armchair (model 150): 1955-56. |publisher=Museum of Modern Art |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150207054301/http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=2565 |archive-date= 7 Februarie 2015 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=20 Februarie 2020 }}</ref> vir die [[Knoll]]-maatskappy van New York, ontwerp. Die stoel is in die eerste instansie ontwerp om by die komplementêre eettafel te pas. Die stoel vertoon die gladde lyne van [[modernisme]], en was vir sy tyd, eksperimenteel met betrekking tot die gebruik van materiale. Die stoel word as 'n klassieke voorbeeld van [[Nywerheidsontwerp|industriële ontwerp]] beskou. As gevolg van die futuristiese gebruik van kurwes en sintetiese materiale, word die stoel dikwels as verteenwoordigend van die '[[Ruimtetydperk|'ruimte-era]]' beskou. == Ontwerp en konstruksie == Saarinen was van mening dat die onderste gedeelte van stoele en tafels in 'n tipiese binneruimte, 'n lelike, verwarrende en onrustige omgewing skep. Hy wou die groot hoeveelheid stoelpote in vertrekke verminder. <ref>{{cite web |url=https://www.dwell.com/article/design-dictionary-tulip-chair-291e5971 |title=Design Dictionary: Tulip Chair |last=Ronan |first=Alex |date=28 Januarie 2015 |publisher=Dwell magazine |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220083421/https://www.dwell.com/article/design-dictionary-tulip-chair-291e5971 |archive-date=20 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Saarinen het gehoop om 'n glasvelselstoel, wat uit een stuk bestaan, te vervaardig, maar hierdie materiaal kon nie die basis ondersteun nie, en prototipes was geneig om te breek. As gevolg hiervan is die basis van die tulpstoel van gegote aluminium, met 'n rilsanbedekte afwerking, om by die boonste gedeelte van die stoel te pas, gemaak. Dit het 'n uniforme voorkoms van eenheid aan die stoel verleen. Die boonste dop van die stoel is gevormde veselglas, met 'n versterkte, [[plastiek]]<nowiki/>gebonde afwerking.<ref name="MOMA" /> Die gestoffeerde skuimrubber kussing, met 'n kleefstrookopening, kon van die stoel verwyder word. 'n Patent vir die Tulpstoel is in 1960 aan Saarinen toegeken.<ref>{{US patent|2939517|Tulip chair}}</ref> == Toekennings == * Toekenning van die museum van moderne kuns, 1969 * Federale toekenning vir industriële ontwerp, 1969 * Toekenning van die Stuttgart ontwerpsentrum, 1962 == Projek Cybersyn == In 1971 is 'n aangepaste weergawe van die Tulpstoel vir die ontwerp van [[Projek Cybersyn]] gebruik.<ref>[http://vimeo.com/8000921 Free As In Beer: Cybernetic Science Fictions] accessed April 7, 2012</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Tulip Chair}} {{Normdata}} [[Kategorie:Modernisme]] [[Kategorie:Meubels]] ktx1cjxfwi1xjht50jfarywoztdupov 8 342055 2520915 2520660 2022-08-22T08:44:22Z K175 70858 wikitext text/x-wiki $1 het $3 beskerm $4 [trapsgewys] oyx4kn6aqffhr88d9jiyzzv10ic0j1n 0 372585 2520775 2518747 2022-08-21T21:00:09Z SpesBona 2720 Bygewerk wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Monarg |naam = Misuzulu Zulu |titel = Koning van die Zoeloenasie |beeld = [[Lêer:King Misuzulu Zulu.jpg|250px]] |byskrif = Misuzulu Zulu in 2021 |bewind = [[7 Mei]] [[2021]] – hede |kroning = [[20 Augustus]] [[2022]] |inhuldiging = |volle naam = Misuzulu Zulu kaZwelithini |andertitels = ''Ingonyama yamaZulu'', ''Isilo samaBandla'' |doop = |geboortedatum = {{Geboortedatum en ouderdom|1974|09|23}} |geboorteplek = [[Hlabisa]], [[KwaZulu]] (nou [[KwaZulu-Natal]]) |sterftedatum = |sterfteplek = |begraweplek = |begrafnisdatum = |voorganger = [[Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu]] |erfgenaam = |opvolgertipe = |opvolger = |koningin = |gade = |gadebewind = |gadevan = |eggenoot = |eggenoot 1 = Ntokozo Mayisela |eggenoot 2 = Nozizwe Mulela |eggenoot 3 = |eggenoot 4 = |eggenoot 5 = |nakomelinge = |dinastie = Huis van die Zoeloe |koninklikelofsang = |koninklikeleuse = |vader = [[Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu]] |moeder = Mantfombi Dlamini |kinders = 3 }} '''Misuzulu Zulu kaZwelithini''' (gebore op [[23 September]] [[1974]] in [[Hlabisa]], [[KwaZulu]] (nou [[KwaZulu-Natal]], [[Suid-Afrika]]) is die huidige koning van die [[Zoeloes|Zoeloenasie]] ([[Zoeloe]]: ''Ingonyama yamaZulu'', letterlik: "Zoeloeleeu"). Hy het sy oorlede vader, koning [[Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu]], op 7 Mei 2021 opgevolg.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2021-05-07-prince-misuzulu-zulu-named-new-zulu-king/ |title=Chaos at royal palace as Prince Misuzulu Zulu named new Zulu king |publisher=TimesLIVE |author=Zimasa Matiwane |date=7 Mei 2021 |accessdate=8 Mei 2021}}</ref> Op 20 Augustus 2022 is Misuzulu Zulu kaZwelithini amptelik ingehuldig.<ref name="Kroning">{{de}} {{cite web |url=https://www.spiegel.de/ausland/suedafrika-zulus-feiern-kroenung-ihres-neuen-monarchen-a-6fdf919b-2121-427a-a3c2-8cfb2c3397e3 |title=Südafrika: Tausende Zulus feiern die Krönung ihres neuen Monarchen |publisher=Spiegel Online |date=20 Augustus 2022 |accessdate=21 Augustus 2022}}</ref> Die [[grondwet van Suid-Afrika]] erken tradisionele leiers in Suid-Afrika en die koning se rol is veral seremonieel van aard; hy beskik oor geen politieke mag nie. Die hof in Nongoma word uit die begroting van die [[KwaZulu-Natalse Provinsiale Wetgewer]] betaal. == Biografie == Misuzulu Zulu kaZwelithini is op 23 September 1974 in Hlabisa gebore, in die destydse "[[Bantoestan]]" KwaZulu wat nou deel vorm van die Suid-Afrikaanse [[KwaZulu-Natal]]-provinsie. Hy is die oudste oorlewende seun van Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu en sy hoofvrou [[Shiyiwe Mantfombi Dlamini Zulu]] (1953–2021). Laasgenoemde was 'n dogter van [[Sobhuza II]] en die suster van [[Mswati III]], die huidige koning van die onafhanklike koninkryk [[Eswatini]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.reuters.com/world/africa/south-africas-zulu-regent-queen-dlamini-zulu-dies-65-2021-04-30/ |title=South Africa's Zulu regent Queen Dlamini Zulu dies at 65 |publisher=Reuters |date=30 April 2021 |accessdate=8 Mei 2021}}</ref> Mswati III is dus Misuzulu Zulu kaZwelithini se oom.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-56993215 |title=South Africa's Zulu royals: Who’s who in the fight for the throne |publisher=[[BBC]] |accessdate=8 Mei 2021}}</ref> Nadat Misuzulu Zulus se vader oorlede is, is Misuzulu Zulu se moeder een maand voor haar dood in Maart 2021 as regent ingehuldig. In haar testament het sy haar seun as opvolger benoem.<ref name="Kroning" /> Hy is een dag voor sy kroning getroud en het 'n seun.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.thesouthafrican.com/news/king-goodwill-zwelithini-who-is-the-next-zulu-king/ |title=King Goodwill Zwelithini: Who is next in line for the throne? |publisher=The South African |author=Nokwanda Ncwane |date=19 Maart 2021 |accessdate=8 Mei 2021}}</ref> Tydens sy inhuldiging het Misuzulu "'n nuwe hoofstuk" vir sy onderdane aangekondig en beloof, dat hy "daaraan sal werk om die Zoeloenasie te verenig“. Teen die inhuldiging is 'n dringende aansoek by 'n hof in [[Pietermaritzburg]] ingelê, wat egter afgewys is. Misuzulu se vader se eerste vrou en ook sekere van sy jonger broers (sy vader het ten minste 28 kinders met ses vroue gehad) het Misuzulu se legitimiteit as koning verwerp. Die Suid-Afrikaanse president [[Cyril Ramaphosa]] het Misuzulu se inhuldiging as wettig erken.<ref name="Kroning" /> As Zoeloekoning het Misuzulu Zulu amper 30&nbsp;000&nbsp;km² grond, sekere paleise en ander boedels geërf. Buitendien erf hy 'n groot hoeveelheid bates.<ref name="Kroning" /> == Verwysings == {{Verwysings}} {{beginboks}} {{opvolgboks | titel=[[Zoeloes|Koning van die Zoeloenasie]] | jare=2021–''hede'' | voor=[[Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu]] | na=''Posbekleër'' }} {{eindboks}} {{Normdata}} [[Kategorie:Zoeloekonings]] [[Kategorie:Geboortes in 1974]] [[Kategorie:Lewende mense]] ckqsos9t7lc52ex5u2j9npv3fhhy3g2 10 386551 2520699 2520514 2022-08-21T14:00:53Z TolBot 141581 [[m:User:TolBot/Task 5|Taak 5]]: dateer COVID-19-pandemiedata op json application/json { "AD": { "cases": 45975, "deaths": 154, "deaths_per_million": 1948.528, "fully_vaccinated": 53456, "name": "Andorra", "percent_fully_vaccinated": 69.11, "percent_vaccinated": 74.83, "population": 79034, "total_vaccinated": 57886, "vaccine_doses": 153383 }, "AE": { "cases": 1009116, "deaths": 2341, "deaths_per_million": 249.969, "fully_vaccinated": 9792266, "name": "Verenigde Arabiese Emirate", "percent_fully_vaccinated": 98.01, "percent_vaccinated": 100, "population": 9365144, "total_vaccinated": 9991089, "vaccine_doses": 24922054 }, "AF": { "cases": 190435, "deaths": 7759, "deaths_per_million": 193.494, "fully_vaccinated": 9613976, "name": "Afghanistan", "percent_fully_vaccinated": 23.98, "percent_vaccinated": 26.07, "population": 40099462, "total_vaccinated": 10454698, "vaccine_doses": 11216694 }, "AG": { "cases": 8895, "deaths": 144, "deaths_per_million": 1544.733, "fully_vaccinated": 62031, "name": "Antigua en Barbuda", "percent_fully_vaccinated": 62.83, "percent_vaccinated": 68.75, "population": 93220, "total_vaccinated": 64091, "vaccine_doses": 128267 }, "AI": { "cases": 3746, "deaths": 10, "deaths_per_million": 634.8, "fully_vaccinated": 10314, "name": "Anguilla (eiland)", "percent_fully_vaccinated": 65.47, "percent_vaccinated": 68.85, "population": 15753, "total_vaccinated": 10846, "vaccine_doses": 24102 }, "AL": { "cases": 325736, "deaths": 3576, "deaths_per_million": 1252.667, "fully_vaccinated": 1253962, "name": "Albanië", "percent_fully_vaccinated": 43.93, "percent_vaccinated": 46.61, "population": 2854710, "total_vaccinated": 1330520, "vaccine_doses": 2934116 }, "AM": { "cases": 430361, "deaths": 8643, "deaths_per_million": 3096.768, "fully_vaccinated": 980101, "name": "Armenië", "percent_fully_vaccinated": 33.02, "percent_vaccinated": 38.01, "population": 2790974, "total_vaccinated": 1128072, "vaccine_doses": 2141957 }, "AO": { "cases": 102636, "deaths": 1917, "deaths_per_million": 55.559, "fully_vaccinated": 7713554, "name": "Angola", "percent_fully_vaccinated": 22.36, "percent_vaccinated": 40.68, "population": 34503774, "total_vaccinated": 14037784, "vaccine_doses": 21991698 }, "AQ": { "name": "Antarktika" }, "AR": { "cases": 9633732, "deaths": 129566, "deaths_per_million": 2861.643, "fully_vaccinated": 37722157, "name": "Argentinië", "percent_fully_vaccinated": 83.31, "percent_vaccinated": 91.08, "population": 45276780, "total_vaccinated": 41239326, "vaccine_doses": 108608141 }, "AS": { "name": "Amerikaans-Samoa" }, "AT": { "cases": 4898954, "deaths": 20546, "deaths_per_million": 2302.826, "fully_vaccinated": 6625237, "name": "Oostenryk", "percent_fully_vaccinated": 74.26, "percent_vaccinated": 77.14, "population": 8922082, "total_vaccinated": 6882180, "vaccine_doses": 18994035 }, "AU": { "cases": 9911819, "deaths": 13360, "deaths_per_million": 515.41, "fully_vaccinated": 21751616, "name": "Australië", "percent_fully_vaccinated": 83.91, "percent_vaccinated": 86.48, "population": 25921089, "total_vaccinated": 22415488, "vaccine_doses": 58342428 }, "AW": { "cases": 42638, "deaths": 227, "deaths_per_million": 2130.735, "fully_vaccinated": 83370, "name": "Aruba", "percent_fully_vaccinated": 78.26, "percent_vaccinated": 84.14, "population": 106536, "total_vaccinated": 89635, "vaccine_doses": 173005 }, "AX": { "name": "Åland" }, "AZ": { "cases": 807984, "deaths": 9784, "deaths_per_million": 948.706, "fully_vaccinated": 4860521, "name": "Azerbeidjan", "percent_fully_vaccinated": 47.13, "percent_vaccinated": 52.08, "population": 10312992, "total_vaccinated": 5370999, "vaccine_doses": 13844344 }, "BA": { "cases": 393235, "deaths": 15980, "deaths_per_million": 4885.441, "fully_vaccinated": 846080, "name": "Bosnië en Herzegowina", "percent_fully_vaccinated": 25.93, "percent_vaccinated": 28.91, "population": 3270943, "total_vaccinated": 943394, "vaccine_doses": 1924950 }, "BB": { "cases": 99426, "deaths": 530, "deaths_per_million": 1884.78, "fully_vaccinated": 154266, "name": "Barbados", "percent_fully_vaccinated": 54.86, "percent_vaccinated": 58.01, "population": 281200, "total_vaccinated": 163124, "vaccine_doses": 317390 }, "BD": { "cases": 2009797, "deaths": 29315, "deaths_per_million": 173.097, "fully_vaccinated": 120985170, "name": "Bangladesj", "percent_fully_vaccinated": 71.44, "percent_vaccinated": 76.89, "population": 169356251, "total_vaccinated": 130216849, "vaccine_doses": 293246060 }, "BE": { "cases": 4466095, "deaths": 32436, "deaths_per_million": 2793.457, "fully_vaccinated": 9156349, "name": "België", "percent_fully_vaccinated": 78.86, "percent_vaccinated": 79.69, "population": 11611420, "total_vaccinated": 9253216, "vaccine_doses": 25755727 }, "BF": { "cases": 21128, "deaths": 387, "deaths_per_million": 17.511, "fully_vaccinated": 1640349, "name": "Burkina Faso", "percent_fully_vaccinated": 7.42, "percent_vaccinated": 11.55, "population": 22100683, "total_vaccinated": 2551596, "vaccine_doses": 3134621 }, "BG": { "cases": 1233470, "deaths": 37541, "deaths_per_million": 5451.891, "fully_vaccinated": 2067822, "name": "Bulgarye", "percent_fully_vaccinated": 30.03, "percent_vaccinated": 30.46, "population": 6885868, "total_vaccinated": 2097728, "vaccine_doses": 4511402 }, "BH": { "cases": 669392, "deaths": 1513, "deaths_per_million": 1033.989, "fully_vaccinated": 1224960, "name": "Bahrein", "percent_fully_vaccinated": 83.71, "percent_vaccinated": 84.74, "population": 1463265, "total_vaccinated": 1239924, "vaccine_doses": 3465358 }, "BI": { "cases": 48808, "deaths": 38, "deaths_per_million": 3.028, "fully_vaccinated": 17154, "name": "Burundi", "percent_fully_vaccinated": 0.14, "percent_vaccinated": 0.14, "population": 12551213, "total_vaccinated": 17740, "vaccine_doses": 19612 }, "BJ": { "cases": 27316, "deaths": 163, "deaths_per_million": 12.541, "fully_vaccinated": 2684742, "name": "Benin", "percent_fully_vaccinated": 20.66, "percent_vaccinated": 24.63, "population": 12996895, "total_vaccinated": 3201065, "vaccine_doses": 3685113 }, "BL": { "name": "Sint Bartholomeus" }, "BM": { "cases": 17674, "deaths": 148, "deaths_per_million": 2305.835, "fully_vaccinated": 47657, "name": "Bermuda", "percent_fully_vaccinated": 74.25, "percent_vaccinated": 75.65, "population": 64185, "total_vaccinated": 48554, "vaccine_doses": 132042 }, "BN": { "cases": 215283, "deaths": 225, "deaths_per_million": 505.195, "fully_vaccinated": 426764, "name": "Broenei", "percent_fully_vaccinated": 96.66, "percent_vaccinated": 100.63, "population": 445373, "total_vaccinated": 444293, "vaccine_doses": 1173118 }, "BO": { "cases": 1092520, "deaths": 22168, "deaths_per_million": 1835.18, "fully_vaccinated": 6080564, "name": "Bolivië", "percent_fully_vaccinated": 50.34, "percent_vaccinated": 60.43, "population": 12079472, "total_vaccinated": 7299112, "vaccine_doses": 14332894 }, "BQ": { "cases": 11091, "deaths": 37, "deaths_per_million": 1385.456, "fully_vaccinated": 16736, "name": "Karibiese Nederland", "percent_fully_vaccinated": 63.29, "percent_vaccinated": 72.26, "population": 26706, "total_vaccinated": 19109, "vaccine_doses": 35845 }, "BR": { "cases": 34264237, "deaths": 682358, "deaths_per_million": 3183.735, "fully_vaccinated": 171315994, "name": "Brasilië", "percent_fully_vaccinated": 79.93, "percent_vaccinated": 86.85, "population": 214326223, "total_vaccinated": 186147547, "vaccine_doses": 468323757 }, "BS": { "cases": 36983, "deaths": 823, "deaths_per_million": 2017.622, "fully_vaccinated": 162729, "name": "Bahamas", "percent_fully_vaccinated": 39.89, "percent_vaccinated": 42.02, "population": 407906, "total_vaccinated": 171391, "vaccine_doses": 355958 }, "BT": { "cases": 60779, "deaths": 21, "deaths_per_million": 27.01, "fully_vaccinated": 674055, "name": "Bhoetan", "percent_fully_vaccinated": 86.7, "percent_vaccinated": 89.39, "population": 777486, "total_vaccinated": 695033, "vaccine_doses": 1922660 }, "BW": { "cases": 325850, "deaths": 2777, "deaths_per_million": 1072.854, "fully_vaccinated": 1512567, "name": "Botswana", "percent_fully_vaccinated": 58.44, "percent_vaccinated": 65.54, "population": 2588423, "total_vaccinated": 1696430, "vaccine_doses": 2871301 }, "BY": { "cases": 994037, "deaths": 7118, "deaths_per_million": 743.148, "fully_vaccinated": 6332753, "name": "Belarus", "percent_fully_vaccinated": 66.12, "percent_vaccinated": 67.21, "population": 9578168, "total_vaccinated": 6437839, "vaccine_doses": 13394906 }, "BZ": { "cases": 67961, "deaths": 680, "deaths_per_million": 1699.868, "fully_vaccinated": 218868, "name": "Belize", "percent_fully_vaccinated": 54.71, "percent_vaccinated": 62.44, "population": 400031, "total_vaccinated": 249789, "vaccine_doses": 497112 }, "CA": { "cases": 4167111, "deaths": 43755, "deaths_per_million": 1146.769, "fully_vaccinated": 31519379, "name": "Kanada", "percent_fully_vaccinated": 82.61, "percent_vaccinated": 86.26, "population": 38155012, "total_vaccinated": 32913923, "vaccine_doses": 87926842 }, "CC": { "name": "Kokoseilande" }, "CD": { "cases": 92543, "deaths": 1393, "deaths_per_million": 14.526, "fully_vaccinated": 2527158, "name": "Demokratiese Republiek die Kongo", "percent_fully_vaccinated": 2.64, "percent_vaccinated": 4.03, "population": 95894118, "total_vaccinated": 3865896, "vaccine_doses": 4235012 }, "CF": { "cases": 14803, "deaths": 113, "deaths_per_million": 20.707, "fully_vaccinated": 1246196, "name": "Sentraal-Afrikaanse Republiek", "percent_fully_vaccinated": 22.84, "percent_vaccinated": 23.87, "population": 5457154, "total_vaccinated": 1302580, "vaccine_doses": 1395131 }, "CG": { "cases": 24837, "deaths": 386, "deaths_per_million": 66.143, "fully_vaccinated": 654119, "name": "Republiek die Kongo", "percent_fully_vaccinated": 11.21, "percent_vaccinated": 11.92, "population": 5835806, "total_vaccinated": 695760, "vaccine_doses": 833210 }, "CH": { "cases": 4012610, "deaths": 13953, "deaths_per_million": 1605.379, "fully_vaccinated": 6008142, "name": "Switserland", "percent_fully_vaccinated": 69.13, "percent_vaccinated": 70.1, "population": 8691406, "total_vaccinated": 6092818, "vaccine_doses": 15936363 }, "CI": { "cases": 86440, "deaths": 817, "deaths_per_million": 29.733, "fully_vaccinated": 8369532, "name": "Ivoorkus", "percent_fully_vaccinated": 30.46, "percent_vaccinated": 38.1, "population": 27478249, "total_vaccinated": 10469471, "vaccine_doses": 17411265 }, "CK": { "cases": 6265, "deaths": 1, "deaths_per_million": 58.813, "fully_vaccinated": 14685, "name": "Cookeilande", "percent_fully_vaccinated": 83.57, "percent_vaccinated": 85.55, "population": 17003, "total_vaccinated": 15033, "vaccine_doses": 39780 }, "CL": { "cases": 4432586, "deaths": 60174, "deaths_per_million": 3086.925, "fully_vaccinated": 17647970, "name": "Chili", "percent_fully_vaccinated": 90.53, "percent_vaccinated": 92.59, "population": 19493184, "total_vaccinated": 18049173, "vaccine_doses": 61648535 }, "CM": { "cases": 120967, "deaths": 1933, "deaths_per_million": 71.07, "fully_vaccinated": 1226658, "name": "Kameroen", "percent_fully_vaccinated": 4.51, "percent_vaccinated": 5.77, "population": 27198628, "total_vaccinated": 1569870, "vaccine_doses": 1854436 }, "CN": { "cases": 938168, "deaths": 5226, "deaths_per_million": 3.665, "fully_vaccinated": 1268285000, "name": "Volksrepubliek China", "note": "Sluit nie spesiale administratiewe streke ([[Hong Kong]] en [[Macau]]) of [[Taiwan]] in nie.", "percent_fully_vaccinated": 88.95, "percent_vaccinated": 91.27, "population": 1425893464, "total_vaccinated": 1301392000, "vaccine_doses": 3429804000 }, "CO": { "cases": 6293130, "deaths": 141406, "deaths_per_million": 2744.865, "fully_vaccinated": 36397439, "name": "Colombia", "percent_fully_vaccinated": 70.65, "percent_vaccinated": 82.64, "population": 51516562, "total_vaccinated": 42573293, "vaccine_doses": 87079477 }, "CR": { "cases": 1069162, "deaths": 8808, "deaths_per_million": 1708.978, "fully_vaccinated": 4189079, "name": "Costa Rica", "percent_fully_vaccinated": 81.28, "percent_vaccinated": 86.58, "population": 5153957, "total_vaccinated": 4462107, "vaccine_doses": 11649270 }, "CU": { "cases": 1109911, "deaths": 8529, "deaths_per_million": 757.704, "fully_vaccinated": 9983478, "name": "Kuba", "percent_fully_vaccinated": 88.69, "percent_vaccinated": 94.99, "population": 11256372, "total_vaccinated": 10692103, "vaccine_doses": 40621236 }, "CV": { "cases": 62282, "deaths": 410, "deaths_per_million": 697.368, "fully_vaccinated": 308044, "name": "Kaap Verde", "percent_fully_vaccinated": 52.4, "percent_vaccinated": 60.54, "population": 587925, "total_vaccinated": 355957, "vaccine_doses": 839348 }, "CW": { "cases": 45243, "deaths": 285, "deaths_per_million": 1497.336, "fully_vaccinated": 99769, "name": "Curaçao", "percent_fully_vaccinated": 52.42, "percent_vaccinated": 56.96, "population": 190338, "total_vaccinated": 108417, "vaccine_doses": 255208 }, "CX": { "name": "Kerseiland" }, "CY": { "cases": 574124, "deaths": 1152, "deaths_per_million": 1285.704, "fully_vaccinated": 645496, "name": "Siprus", "percent_fully_vaccinated": 72.04, "percent_vaccinated": 74.69, "population": 896007, "total_vaccinated": 669258, "vaccine_doses": 1792456 }, "CZ": { "cases": 4024851, "deaths": 40719, "deaths_per_million": 3874.034, "fully_vaccinated": 6885750, "name": "Tsjeggië", "percent_fully_vaccinated": 65.51, "percent_vaccinated": 66.33, "population": 10510750, "total_vaccinated": 6971317, "vaccine_doses": 17857094 }, "DE": { "cases": 31808179, "deaths": 146504, "deaths_per_million": 1756.463, "fully_vaccinated": 63417216, "name": "Duitsland", "percent_fully_vaccinated": 76.03, "percent_vaccinated": 77.63, "population": 83408554, "total_vaccinated": 64749541, "vaccine_doses": 184429581 }, "DJ": { "cases": 15690, "deaths": 189, "deaths_per_million": 170.955, "fully_vaccinated": 198325, "name": "Djiboeti", "percent_fully_vaccinated": 17.94, "percent_vaccinated": 19.78, "population": 1105557, "total_vaccinated": 218702, "vaccine_doses": 239315 }, "DK": { "cases": 3262219, "deaths": 6846, "deaths_per_million": 1169.409, "fully_vaccinated": 4786621, "name": "Denemarke", "percent_fully_vaccinated": 81.76, "percent_vaccinated": 82.37, "population": 5854240, "total_vaccinated": 4822153, "vaccine_doses": 13215200 }, "DM": { "cases": 14852, "deaths": 68, "deaths_per_million": 939.071, "fully_vaccinated": 30566, "name": "Dominica", "percent_fully_vaccinated": 42.21, "percent_vaccinated": 45.4, "population": 72412, "total_vaccinated": 32872, "vaccine_doses": 67431 }, "DO": { "cases": 635461, "deaths": 4384, "deaths_per_million": 394.32, "fully_vaccinated": 6027243, "name": "Dominikaanse Republiek", "percent_fully_vaccinated": 54.21, "percent_vaccinated": 65.35, "population": 11117874, "total_vaccinated": 7264983, "vaccine_doses": 15936516 }, "DZ": { "cases": 269731, "deaths": 6878, "deaths_per_million": 155.688, "fully_vaccinated": 6851660, "name": "Algerië", "percent_fully_vaccinated": 15.36, "percent_vaccinated": 18.4, "population": 44177969, "total_vaccinated": 8210605, "vaccine_doses": 15205854 }, "EC": { "cases": 988583, "deaths": 35812, "deaths_per_million": 2012.166, "fully_vaccinated": 14063328, "name": "Ecuador", "percent_fully_vaccinated": 79.02, "percent_vaccinated": 85.52, "population": 17797737, "total_vaccinated": 15219781, "vaccine_doses": 36801542 }, "EE": { "cases": 595419, "deaths": 2642, "deaths_per_million": 1988.408, "fully_vaccinated": 844566, "name": "Estland", "percent_fully_vaccinated": 63.56, "percent_vaccinated": 65.13, "population": 1328701, "total_vaccinated": 865322, "vaccine_doses": 2014763 }, "EG": { "cases": 515645, "deaths": 24786, "deaths_per_million": 226.849, "fully_vaccinated": 38984460, "name": "Egipte", "percent_fully_vaccinated": 35.68, "percent_vaccinated": 47.79, "population": 109262178, "total_vaccinated": 52214452, "vaccine_doses": 96535551 }, "EH": { "name": "Wes-Sahara", "population": 611872 }, "ER": { "cases": 10149, "deaths": 103, "deaths_per_million": 28.451, "fully_vaccinated": null, "name": "Eritrea", "percent_vaccinated": null, "population": 3620312, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "ES": { "cases": 13314764, "deaths": 112128, "deaths_per_million": 2361.239, "fully_vaccinated": 40623919, "name": "Spanje", "percent_fully_vaccinated": 85.55, "percent_vaccinated": 86.94, "population": 47486935, "total_vaccinated": 41286450, "vaccine_doses": 95612718 }, "ET": { "cases": 492960, "deaths": 7571, "deaths_per_million": 62.943, "fully_vaccinated": 36707357, "name": "Ethiopië", "percent_fully_vaccinated": 30.52, "percent_vaccinated": 37.16, "population": 120283026, "total_vaccinated": 44695420, "vaccine_doses": 52509414 }, "EU": { "cases": 162830029, "deaths": 1132227, "deaths_per_million": 2529.587, "fully_vaccinated": 327991779, "name": "Europese Unie", "note": "Data vir lidlande van die [[Europese Unie]] word individueel gelys, maar word ook gerieflikheidshalwe hier bygetel. Hulle word nie dubbel getel vir die wêreldtotaal nie.", "percent_fully_vaccinated": 73.28, "percent_vaccinated": 75.49, "population": 447593544, "total_vaccinated": 337897293, "vaccine_doses": 896644551 }, "FI": { "cases": 1250557, "deaths": 5467, "deaths_per_million": 987.538, "fully_vaccinated": 4340306, "name": "Finland", "percent_fully_vaccinated": 78.4, "percent_vaccinated": 81.66, "population": 5535992, "total_vaccinated": 4520789, "vaccine_doses": 12490579 }, "FJ": { "cases": 68028, "deaths": 875, "deaths_per_million": 946.345, "fully_vaccinated": 636879, "name": "Fidji", "percent_fully_vaccinated": 68.88, "percent_vaccinated": 76.62, "population": 924610, "total_vaccinated": 708480, "vaccine_doses": 1525546 }, "FK": { "cases": 1881, "deaths": null, "fully_vaccinated": 1775, "name": "Falkland-eilande", "percent_vaccinated": 75.57, "population": 3764, "total_vaccinated": 2632, "vaccine_doses": 4407 }, "FM": { "cases": 7202, "deaths": 21, "deaths_per_million": 185.626, "fully_vaccinated": null, "name": "Gefedereerde State van Mikronesië", "percent_vaccinated": null, "population": 113131, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "FO": { "cases": 34658, "deaths": 28, "deaths_per_million": 529.421, "fully_vaccinated": 40895, "name": "Faroëreilande", "percent_fully_vaccinated": 83.37, "percent_vaccinated": 85.04, "population": 52888, "total_vaccinated": 41715, "vaccine_doses": 103894 }, "FR": { "cases": 34381962, "deaths": 153570, "deaths_per_million": 2277.743, "fully_vaccinated": 53021107, "name": "Frankryk", "percent_fully_vaccinated": 78.64, "percent_vaccinated": 80.89, "population": 67422000, "total_vaccinated": 54537593, "vaccine_doses": 149095976 }, "GA": { "cases": 48635, "deaths": 306, "deaths_per_million": 130.703, "fully_vaccinated": 257122, "name": "Gaboen", "percent_fully_vaccinated": 10.98, "percent_vaccinated": 13.25, "population": 2341179, "total_vaccinated": 310170, "vaccine_doses": 569829 }, "GB": { "cases": 23549842, "deaths": 187215, "deaths_per_million": 2782.582, "fully_vaccinated": 50600643, "name": "Verenigde Koninkryk", "percent_fully_vaccinated": 75.21, "percent_vaccinated": 79.89, "population": 67281040, "total_vaccinated": 53748627, "vaccine_doses": 150893884 }, "GD": { "cases": 19161, "deaths": 234, "deaths_per_million": 1877.859, "fully_vaccinated": 38734, "name": "Grenada", "percent_fully_vaccinated": 31.08, "percent_vaccinated": 35.26, "population": 124610, "total_vaccinated": 43939, "vaccine_doses": 89789 }, "GE": { "cases": 1723087, "deaths": 16883, "deaths_per_million": 4492.573, "fully_vaccinated": 1273576, "name": "Georgië", "percent_fully_vaccinated": 33.89, "percent_vaccinated": 43.64, "population": 3757980, "total_vaccinated": 1639970, "vaccine_doses": 2913546 }, "GF": { "name": "Frans-Guyana" }, "GG": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 51351, "name": "Guernsey", "percent_fully_vaccinated": 81.01, "percent_vaccinated": 85.42, "population": 63065, "total_vaccinated": 54146, "vaccine_doses": 157708 }, "GH": { "cases": 168457, "deaths": 1459, "deaths_per_million": 44.437, "fully_vaccinated": 8010792, "name": "Ghana", "percent_fully_vaccinated": 24.4, "percent_vaccinated": 33.97, "population": 32833031, "total_vaccinated": 11153112, "vaccine_doses": 19883528 }, "GI": { "cases": 20049, "deaths": 107, "deaths_per_million": 3275.176, "fully_vaccinated": 41421, "name": "Gibraltar", "percent_fully_vaccinated": 122.94, "percent_vaccinated": 124.88, "population": 32670, "total_vaccinated": 42074, "vaccine_doses": 119855 }, "GL": { "cases": 11971, "deaths": 21, "deaths_per_million": 373.38, "fully_vaccinated": 38502, "name": "Groenland", "percent_fully_vaccinated": 67.7, "percent_vaccinated": 72.52, "population": 56243, "total_vaccinated": 41243, "vaccine_doses": 79745 }, "GM": { "cases": 12238, "deaths": 368, "deaths_per_million": 139.398, "fully_vaccinated": 357390, "name": "Gambië", "percent_fully_vaccinated": 13.54, "percent_vaccinated": 17.14, "population": 2639916, "total_vaccinated": 452514, "vaccine_doses": 815861 }, "GN": { "cases": 37470, "deaths": 447, "deaths_per_million": 33.033, "fully_vaccinated": 2568109, "name": "Guinee", "percent_fully_vaccinated": 18.98, "percent_vaccinated": 33.73, "population": 13531906, "total_vaccinated": 4564101, "vaccine_doses": 6512492 }, "GP": { "name": "Guadeloupe" }, "GQ": { "cases": 16917, "deaths": 183, "deaths_per_million": 111.963, "fully_vaccinated": 214032, "name": "Ekwatoriaal-Guinee", "percent_fully_vaccinated": 13.09, "percent_vaccinated": 16.53, "population": 1634466, "total_vaccinated": 270109, "vaccine_doses": 488738 }, "GR": { "cases": 4654737, "deaths": 32028, "deaths_per_million": 3066.24, "fully_vaccinated": 7634684, "name": "Griekeland", "percent_fully_vaccinated": 73.09, "percent_vaccinated": 75.87, "population": 10445365, "total_vaccinated": 7924786, "vaccine_doses": 21306204 }, "GS": { "name": "Suid-Georgië en die Suidelike Sandwicheilande" }, "GT": { "cases": 1085118, "deaths": 19339, "deaths_per_million": 1098.277, "fully_vaccinated": 6739824, "name": "Guatemala", "percent_fully_vaccinated": 38.28, "percent_vaccinated": 48.88, "population": 17608483, "total_vaccinated": 8606470, "vaccine_doses": 19110912 }, "GU": { "name": "Guam", "population": 170184 }, "GW": { "cases": 8482, "deaths": 174, "deaths_per_million": 84.436, "fully_vaccinated": 361261, "name": "Guinee-Bissau", "percent_fully_vaccinated": 17.53, "percent_vaccinated": 26.38, "population": 2060721, "total_vaccinated": 543568, "vaccine_doses": 592514 }, "GY": { "cases": 70803, "deaths": 1278, "deaths_per_million": 1588.432, "fully_vaccinated": 461605, "name": "Guyana", "percent_fully_vaccinated": 57.37, "percent_vaccinated": 60.39, "population": 804567, "total_vaccinated": 485891, "vaccine_doses": 1017969 }, "HK": { "cases": 1451725, "deaths": 9602, "deaths_per_million": 1281.193, "fully_vaccinated": 6541316, "name": "Hongkong", "percent_fully_vaccinated": 87.28, "percent_vaccinated": 90.51, "population": 7494578, "total_vaccinated": 6783403, "vaccine_doses": 18293689 }, "HN": { "cases": 450393, "deaths": 10965, "deaths_per_million": 1066.806, "fully_vaccinated": 5528501, "name": "Honduras", "percent_fully_vaccinated": 53.79, "percent_vaccinated": 61.18, "population": 10278346, "total_vaccinated": 6288709, "vaccine_doses": 15020339 }, "HR": { "cases": 1205948, "deaths": 16559, "deaths_per_million": 4078.436, "fully_vaccinated": 2247112, "name": "Kroasië", "percent_fully_vaccinated": 55.35, "percent_vaccinated": 57.07, "population": 4060135, "total_vaccinated": 2317041, "vaccine_doses": 5267952 }, "HT": { "cases": 32703, "deaths": 838, "deaths_per_million": 73.203, "fully_vaccinated": 166010, "name": "Haïti", "percent_fully_vaccinated": 1.45, "percent_vaccinated": 2.22, "population": 11447569, "total_vaccinated": 253573, "vaccine_doses": 360163 }, "HU": { "cases": 2021648, "deaths": 47083, "deaths_per_million": 4849.026, "fully_vaccinated": 6201472, "name": "Hongarye", "percent_fully_vaccinated": 63.87, "percent_vaccinated": 66.07, "population": 9709786, "total_vaccinated": 6415177, "vaccine_doses": 16530488 }, "ID": { "cases": 6311608, "deaths": 157365, "deaths_per_million": 574.843, "fully_vaccinated": 170558244, "name": "Indonesië", "percent_fully_vaccinated": 62.3, "percent_vaccinated": 74.17, "population": 273753191, "total_vaccinated": 203037880, "vaccine_doses": 432525181 }, "IE": { "cases": 1653576, "deaths": 7782, "deaths_per_million": 1560.606, "fully_vaccinated": 4048359, "name": "Republiek Ierland", "percent_fully_vaccinated": 81.19, "percent_vaccinated": 82.11, "population": 4986526, "total_vaccinated": 4094411, "vaccine_doses": 11021235 }, "IL": { "cases": 4622661, "deaths": 11525, "deaths_per_million": 1240.448, "fully_vaccinated": 6150998, "name": "Israel", "percent_fully_vaccinated": 66.2, "percent_vaccinated": 72.29, "population": 9291000, "total_vaccinated": 6716234, "vaccine_doses": 18217456 }, "IM": { "cases": 37794, "deaths": 115, "deaths_per_million": 1364.775, "fully_vaccinated": 67106, "name": "Man (eiland)", "percent_fully_vaccinated": 78.57, "percent_vaccinated": 81.44, "population": 84263, "total_vaccinated": 69560, "vaccine_doses": 189994 }, "IN": { "cases": 44339429, "deaths": 527332, "deaths_per_million": 374.642, "fully_vaccinated": 939094320, "name": "Indië", "percent_fully_vaccinated": 66.72, "percent_vaccinated": 72.71, "population": 1407563842, "total_vaccinated": 1023462622, "vaccine_doses": 2094438592 }, "IO": { "name": "Britse Indiese Oseaangebied" }, "IQ": { "cases": 2454213, "deaths": 25338, "deaths_per_million": 582.033, "fully_vaccinated": 7748631, "name": "Irak", "percent_fully_vaccinated": 17.8, "percent_vaccinated": 25.32, "population": 43533592, "total_vaccinated": 11023788, "vaccine_doses": 19000211 }, "IR": { "cases": 7503369, "deaths": 143332, "deaths_per_million": 1630.191, "fully_vaccinated": 58058144, "name": "Iran", "percent_fully_vaccinated": 66.03, "percent_vaccinated": 73.58, "population": 87923432, "total_vaccinated": 64698435, "vaccine_doses": 150984487 }, "IS": { "cases": 204057, "deaths": 179, "deaths_per_million": 483.346, "fully_vaccinated": 290193, "name": "Ysland", "percent_fully_vaccinated": 78.69, "percent_vaccinated": 84, "population": 370335, "total_vaccinated": 309770, "vaccine_doses": 805469 }, "IT": { "cases": 21630998, "deaths": 174659, "deaths_per_million": 2948.312, "fully_vaccinated": 47960052, "name": "Italië", "percent_fully_vaccinated": 80.96, "percent_vaccinated": 85.79, "population": 59240330, "total_vaccinated": 50825100, "vaccine_doses": 140177242 }, "JE": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 81220, "name": "New Jersey", "percent_fully_vaccinated": 74.09, "percent_vaccinated": 76.52, "population": 109618, "total_vaccinated": 83875, "vaccine_doses": 238162 }, "JM": { "cases": 148737, "deaths": 3237, "deaths_per_million": 1144.749, "fully_vaccinated": 724011, "name": "Jamaika", "percent_fully_vaccinated": 25.6, "percent_vaccinated": 29.2, "population": 2827694, "total_vaccinated": 825633, "vaccine_doses": 1478777 }, "JO": { "cases": 1726717, "deaths": 14095, "deaths_per_million": 1264.321, "fully_vaccinated": 4554791, "name": "Jordanië", "percent_fully_vaccinated": 40.86, "percent_vaccinated": 43.21, "population": 11148278, "total_vaccinated": 4816724, "vaccine_doses": 10040301 }, "JP": { "cases": 16962177, "deaths": 36833, "deaths_per_million": 295.58, "fully_vaccinated": 102594703, "name": "Japan", "percent_fully_vaccinated": 82.33, "percent_vaccinated": 83.48, "population": 124612530, "total_vaccinated": 104022122, "vaccine_doses": 307748820 }, "KE": { "cases": 338042, "deaths": 5673, "deaths_per_million": 107.026, "fully_vaccinated": 9326814, "name": "Kenia", "percent_fully_vaccinated": 16.96, "percent_vaccinated": 22.99, "population": 53005614, "total_vaccinated": 12641679, "vaccine_doses": 18535975 }, "KG": { "cases": 205198, "deaths": 2991, "deaths_per_million": 458.198, "fully_vaccinated": 1327187, "name": "Kirgisië", "percent_fully_vaccinated": 20.33, "percent_vaccinated": 24.2, "population": 6527743, "total_vaccinated": 1579925, "vaccine_doses": 3186934 }, "KH": { "cases": 137394, "deaths": 3056, "deaths_per_million": 184.218, "fully_vaccinated": 14462799, "name": "Kambodja", "percent_fully_vaccinated": 87.18, "percent_vaccinated": 91.26, "population": 16589023, "total_vaccinated": 15139463, "vaccine_doses": 42893177 }, "KI": { "cases": 3430, "deaths": 13, "deaths_per_million": 100.874, "fully_vaccinated": 61975, "name": "Kiribati", "percent_fully_vaccinated": 48.09, "percent_vaccinated": 63.28, "population": 128874, "total_vaccinated": 81548, "vaccine_doses": 156812 }, "KM": { "cases": 8409, "deaths": 161, "deaths_per_million": 195.953, "fully_vaccinated": 382032, "name": "Comore-eilande", "percent_fully_vaccinated": 46.5, "percent_vaccinated": 51.51, "population": 821626, "total_vaccinated": 423255, "vaccine_doses": 804403 }, "KN": { "cases": 6495, "deaths": 46, "deaths_per_million": 966.265, "fully_vaccinated": 26944, "name": "St. Kitts en Nevis", "percent_fully_vaccinated": 56.6, "percent_vaccinated": 70.99, "population": 47606, "total_vaccinated": 33794, "vaccine_doses": 64225 }, "KP": { "cases": 1, "deaths": 6, "deaths_per_million": 0.231, "name": "Noord-Korea", "population": 25971909 }, "KR": { "cases": 22240331, "deaths": 26044, "deaths_per_million": 502.488, "fully_vaccinated": 44661247, "name": "Suid-Korea", "percent_fully_vaccinated": 86.17, "percent_vaccinated": 87.01, "population": 51830139, "total_vaccinated": 45098310, "vaccine_doses": 128528459 }, "KW": { "cases": 656393, "deaths": 2562, "deaths_per_million": 602.807, "fully_vaccinated": 3331844, "name": "Koeweit", "percent_fully_vaccinated": 78.39, "percent_vaccinated": 80.97, "population": 4250114, "total_vaccinated": 3441269, "vaccine_doses": 8188392 }, "KY": { "cases": 29907, "deaths": 29, "deaths_per_million": 425.619, "fully_vaccinated": 60057, "name": "Kaaimanseilande", "percent_fully_vaccinated": 88.14, "percent_vaccinated": 90.42, "population": 68136, "total_vaccinated": 61607, "vaccine_doses": 147774 }, "KZ": { "cases": 1472642, "deaths": 19032, "deaths_per_million": 991.433, "fully_vaccinated": 10550484, "name": "Kasakstan", "percent_fully_vaccinated": 54.96, "percent_vaccinated": 56.33, "population": 19196465, "total_vaccinated": 10814228, "vaccine_doses": 20918681 }, "LA": { "cases": 213157, "deaths": 757, "deaths_per_million": 101.952, "fully_vaccinated": 5222417, "name": "Laos", "percent_fully_vaccinated": 70.34, "percent_vaccinated": 79.31, "population": 7425058, "total_vaccinated": 5888649, "vaccine_doses": 11111066 }, "LB": { "cases": 1203404, "deaths": 10599, "deaths_per_million": 1895.172, "fully_vaccinated": 2390125, "name": "Libanon", "percent_fully_vaccinated": 42.74, "percent_vaccinated": 48.54, "population": 5592631, "total_vaccinated": 2714899, "vaccine_doses": 5733532 }, "LC": { "cases": 28542, "deaths": 388, "deaths_per_million": 2159.731, "fully_vaccinated": 54739, "name": "St. Lucia", "percent_fully_vaccinated": 30.47, "percent_vaccinated": 33.35, "population": 179652, "total_vaccinated": 59905, "vaccine_doses": 122409 }, "LI": { "cases": 18985, "deaths": 86, "deaths_per_million": 2202.925, "fully_vaccinated": 26439, "name": "Liechtenstein", "percent_fully_vaccinated": 67.72, "percent_vaccinated": 68.53, "population": 39039, "total_vaccinated": 26754, "vaccine_doses": 71386 }, "LK": { "cases": 668827, "deaths": 16646, "deaths_per_million": 764.509, "fully_vaccinated": 14562183, "name": "Sri Lanka", "percent_fully_vaccinated": 66.88, "percent_vaccinated": 78.57, "population": 21773441, "total_vaccinated": 17107568, "vaccine_doses": 39735513 }, "LR": { "cases": 7656, "deaths": 294, "deaths_per_million": 56.61, "fully_vaccinated": 2328125, "name": "Liberië", "percent_fully_vaccinated": 44.83, "percent_vaccinated": 50.95, "population": 5193416, "total_vaccinated": 2645947, "vaccine_doses": 2921554 }, "LS": { "cases": 34206, "deaths": 704, "deaths_per_million": 308.575, "fully_vaccinated": 872661, "name": "Lesotho", "percent_fully_vaccinated": 38.25, "percent_vaccinated": 40.51, "population": 2281454, "total_vaccinated": 924248, "vaccine_doses": 1077116 }, "LT": { "cases": 1208667, "deaths": 9254, "deaths_per_million": 3320.832, "fully_vaccinated": 1877802, "name": "Litaue", "percent_fully_vaccinated": 67.39, "percent_vaccinated": 70.13, "population": 2786651, "total_vaccinated": 1954149, "vaccine_doses": 4496326 }, "LU": { "cases": 285552, "deaths": 1121, "deaths_per_million": 1753.423, "fully_vaccinated": 462843, "name": "Luxemburg", "percent_fully_vaccinated": 72.4, "percent_vaccinated": 75.33, "population": 639321, "total_vaccinated": 481579, "vaccine_doses": 1338242 }, "LV": { "cases": 889656, "deaths": 5920, "deaths_per_million": 3159.155, "fully_vaccinated": 1305976, "name": "Letland", "percent_fully_vaccinated": 69.69, "percent_vaccinated": 71.84, "population": 1873919, "total_vaccinated": 1346184, "vaccine_doses": 2895716 }, "LY": { "cases": 506515, "deaths": 6436, "deaths_per_million": 955.566, "fully_vaccinated": 1223738, "name": "Libië", "percent_fully_vaccinated": 18.17, "percent_vaccinated": 34.15, "population": 6735277, "total_vaccinated": 2300374, "vaccine_doses": 3693986 }, "MA": { "cases": 1263943, "deaths": 16270, "deaths_per_million": 438.821, "fully_vaccinated": 23473206, "name": "Marokko", "percent_fully_vaccinated": 63.31, "percent_vaccinated": 67.38, "population": 37076584, "total_vaccinated": 24981810, "vaccine_doses": 55109242 }, "MC": { "cases": 14309, "deaths": 61, "deaths_per_million": 1662.76, "fully_vaccinated": 23308, "name": "Monaco", "percent_fully_vaccinated": 58.98, "percent_vaccinated": 67.49, "population": 36686, "total_vaccinated": 26672, "vaccine_doses": 49980 }, "MD": { "cases": 561196, "deaths": 11693, "deaths_per_million": 3819.362, "fully_vaccinated": 1063425, "name": "Moldowa", "percent_fully_vaccinated": 26.43, "percent_vaccinated": 26.87, "population": 3061506, "total_vaccinated": 1081073, "vaccine_doses": 2165600 }, "ME": { "cases": 272609, "deaths": 2765, "deaths_per_million": 4403.855, "fully_vaccinated": 284747, "name": "Montenegro", "percent_fully_vaccinated": 45.35, "percent_vaccinated": 46.61, "population": 627859, "total_vaccinated": 292661, "vaccine_doses": 678798 }, "MF": { "name": "Saint-Martin" }, "MG": { "cases": 66599, "deaths": 1410, "deaths_per_million": 48.763, "fully_vaccinated": 1387190, "name": "Madagaskar", "percent_fully_vaccinated": 4.8, "percent_vaccinated": 4.98, "population": 28915653, "total_vaccinated": 1441319, "vaccine_doses": 1702913 }, "MH": { "cases": 9912, "deaths": 14, "deaths_per_million": 332.937, "fully_vaccinated": null, "name": "Marshalleilande", "percent_vaccinated": null, "population": 42050, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "MK": { "cases": 337513, "deaths": 9440, "deaths_per_million": 4488.121, "fully_vaccinated": 837577, "name": "Noord-Masedonië", "percent_fully_vaccinated": 39.82, "percent_vaccinated": 40.61, "population": 2103330, "total_vaccinated": 854061, "vaccine_doses": 1856093 }, "ML": { "cases": 31259, "deaths": 739, "deaths_per_million": 33.737, "fully_vaccinated": 1498260, "name": "Mali", "percent_fully_vaccinated": 6.84, "percent_vaccinated": 9.41, "population": 21904983, "total_vaccinated": 2060837, "vaccine_doses": 2797589 }, "MM": { "cases": 614573, "deaths": 19437, "deaths_per_million": 361.295, "fully_vaccinated": 27027467, "name": "Mianmar", "percent_fully_vaccinated": 49.31, "percent_vaccinated": 60.22, "population": 53798084, "total_vaccinated": 33004742, "vaccine_doses": 62259560 }, "MN": { "cases": 973272, "deaths": 2124, "deaths_per_million": 634.45, "fully_vaccinated": 2175617, "name": "Mongolië", "percent_fully_vaccinated": 65.35, "percent_vaccinated": 68.27, "population": 3347782, "total_vaccinated": 2272965, "vaccine_doses": 5492919 }, "MO": { "cases": 793, "deaths": 6, "deaths_per_million": 8.739, "fully_vaccinated": 593989, "name": "Macau", "percent_fully_vaccinated": 86.51, "percent_vaccinated": 90.48, "population": 686607, "total_vaccinated": 621256, "vaccine_doses": 1477703 }, "MP": { "name": "Noordelike Mariana-eilande" }, "MQ": { "name": "Martinique" }, "MR": { "cases": 62729, "deaths": 992, "deaths_per_million": 214.952, "fully_vaccinated": 1410195, "name": "Mauritanië", "percent_fully_vaccinated": 30.56, "percent_vaccinated": 43.17, "population": 4614974, "total_vaccinated": 1992317, "vaccine_doses": 3052866 }, "MS": { "cases": 1106, "deaths": 8, "deaths_per_million": 1811.184, "fully_vaccinated": 1923, "name": "Montserrat", "percent_fully_vaccinated": 43.54, "percent_vaccinated": 47.05, "population": 4417, "total_vaccinated": 2078, "vaccine_doses": 4511 }, "MT": { "cases": 113777, "deaths": 799, "deaths_per_million": 1516.854, "fully_vaccinated": 470504, "name": "Malta", "percent_fully_vaccinated": 89.32, "percent_vaccinated": 90.67, "population": 526748, "total_vaccinated": 477608, "vaccine_doses": 1333762 }, "MU": { "cases": 254400, "deaths": 1020, "deaths_per_million": 785.271, "fully_vaccinated": 977728, "name": "Mauritius", "percent_fully_vaccinated": 75.27, "percent_vaccinated": 78.68, "population": 1298915, "total_vaccinated": 1021934, "vaccine_doses": 2571682 }, "MV": { "cases": 184689, "deaths": 307, "deaths_per_million": 588.734, "fully_vaccinated": 384827, "name": "Maledive", "percent_fully_vaccinated": 73.8, "percent_vaccinated": 76.53, "population": 521458, "total_vaccinated": 399050, "vaccine_doses": 950159 }, "MW": { "cases": 87779, "deaths": 2676, "deaths_per_million": 134.542, "fully_vaccinated": 1932524, "name": "Malawi", "percent_fully_vaccinated": 9.72, "percent_vaccinated": 12.42, "population": 19889742, "total_vaccinated": 2469812, "vaccine_doses": 3810791 }, "MX": { "cases": 6949653, "deaths": 328871, "deaths_per_million": 2595.562, "fully_vaccinated": 79947470, "name": "Meksiko", "percent_fully_vaccinated": 63.1, "percent_vaccinated": 74.77, "population": 126705138, "total_vaccinated": 94736020, "vaccine_doses": 209673612 }, "MY": { "cases": 4755288, "deaths": 36136, "deaths_per_million": 1076.313, "fully_vaccinated": 27484909, "name": "Maleisië", "percent_fully_vaccinated": 81.86, "percent_vaccinated": 83.66, "population": 33573874, "total_vaccinated": 28087019, "vaccine_doses": 72003141 }, "MZ": { "cases": 229992, "deaths": 2219, "deaths_per_million": 69.177, "fully_vaccinated": 12805276, "name": "Mosambiek", "percent_fully_vaccinated": 39.92, "percent_vaccinated": 41.84, "population": 32077072, "total_vaccinated": 13421088, "vaccine_doses": 24069038 }, "NA": { "cases": 169253, "deaths": 4074, "deaths_per_million": 1610.181, "fully_vaccinated": 489674, "name": "Namibië", "percent_fully_vaccinated": 19.35, "percent_vaccinated": 22.3, "population": 2530151, "total_vaccinated": 564138, "vaccine_doses": 915321 }, "NC": { "cases": 73116, "deaths": 314, "deaths_per_million": 1091.035, "fully_vaccinated": 180518, "name": "Nieu-Kaledonië", "percent_fully_vaccinated": 62.72, "percent_vaccinated": 65.52, "population": 287800, "total_vaccinated": 188554, "vaccine_doses": 462522 }, "NE": { "cases": 9183, "deaths": 312, "deaths_per_million": 12.355, "fully_vaccinated": 2986249, "name": "Niger", "percent_fully_vaccinated": 11.83, "percent_vaccinated": 14.85, "population": 25252722, "total_vaccinated": 3750520, "vaccine_doses": 4532244 }, "NF": { "name": "Norfolkeiland" }, "NG": { "cases": 262912, "deaths": 3147, "deaths_per_million": 14.747, "fully_vaccinated": 28163471, "name": "Nigerië", "percent_fully_vaccinated": 13.2, "percent_vaccinated": 18.75, "population": 213401323, "total_vaccinated": 40021449, "vaccine_doses": 61569219 }, "NI": { "cases": 14899, "deaths": 244, "deaths_per_million": 35.618, "fully_vaccinated": 5656989, "name": "Nicaragua", "percent_fully_vaccinated": 82.58, "percent_vaccinated": 88, "population": 6850540, "total_vaccinated": 6028522, "vaccine_doses": 11685511 }, "NL": { "cases": 8383655, "deaths": 22661, "deaths_per_million": 1294.789, "fully_vaccinated": 11968730, "name": "Nederland", "percent_fully_vaccinated": 68.39, "percent_vaccinated": 73.07, "population": 17501696, "total_vaccinated": 12787640, "vaccine_doses": 36056544 }, "NO": { "cases": 1458952, "deaths": 3890, "deaths_per_million": 719.968, "fully_vaccinated": 4050968, "name": "Noorweë", "percent_fully_vaccinated": 74.98, "percent_vaccinated": 80.4, "population": 5403021, "total_vaccinated": 4344008, "vaccine_doses": 11616210 }, "NP": { "cases": 995039, "deaths": 11992, "deaths_per_million": 399.268, "fully_vaccinated": 20876075, "name": "Nepal", "percent_fully_vaccinated": 69.51, "percent_vaccinated": 84.63, "population": 30034989, "total_vaccinated": 25419295, "vaccine_doses": 53747378 }, "NR": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 8585, "name": "Nauru", "percent_fully_vaccinated": 68.61, "percent_vaccinated": 83.86, "population": 12512, "total_vaccinated": 10493, "vaccine_doses": 24005 }, "NU": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 1417, "name": "Niue", "percent_fully_vaccinated": 87.79, "percent_vaccinated": 102.23, "population": 1614, "total_vaccinated": 1650, "vaccine_doses": 4161 }, "NZ": { "cases": 1715165, "deaths": 1824, "deaths_per_million": 355.574, "fully_vaccinated": 4129547, "name": "Nieu-Seeland", "percent_fully_vaccinated": 80.5, "percent_vaccinated": 83.75, "population": 5129728, "total_vaccinated": 4296025, "vaccine_doses": 11607675 }, "OM": { "cases": 397574, "deaths": 4628, "deaths_per_million": 1023.787, "fully_vaccinated": 3044761, "name": "Oman", "percent_fully_vaccinated": 67.35, "percent_vaccinated": 72.37, "population": 4520471, "total_vaccinated": 3271243, "vaccine_doses": 7089974 }, "PA": { "cases": 966779, "deaths": 8444, "deaths_per_million": 1940.584, "fully_vaccinated": 3137646, "name": "Panama", "percent_fully_vaccinated": 72.11, "percent_vaccinated": 80.32, "population": 4351267, "total_vaccinated": 3494917, "vaccine_doses": 8538113 }, "PE": { "cases": 4055454, "deaths": 215209, "deaths_per_million": 6383.093, "fully_vaccinated": 27990079, "name": "Peru", "percent_fully_vaccinated": 83.02, "percent_vaccinated": 88.19, "population": 33715472, "total_vaccinated": 29734527, "vaccine_doses": 81781715 }, "PF": { "cases": 76285, "deaths": 649, "deaths_per_million": 2134.644, "fully_vaccinated": 184491, "name": "Frans-Polinesië", "percent_fully_vaccinated": 60.68, "percent_vaccinated": 61.95, "population": 304032, "total_vaccinated": 188352, "vaccine_doses": 465418 }, "PG": { "cases": 44846, "deaths": 664, "deaths_per_million": 66.737, "fully_vaccinated": 282810, "name": "Papoea-Nieu-Guinee", "percent_fully_vaccinated": 2.84, "percent_vaccinated": 3.44, "population": 9949437, "total_vaccinated": 342244, "vaccine_doses": 647736 }, "PH": { "cases": 3852170, "deaths": 61308, "deaths_per_million": 538.355, "fully_vaccinated": 72226419, "name": "Filippyne", "percent_fully_vaccinated": 63.42, "percent_vaccinated": 67.48, "population": 113880328, "total_vaccinated": 76848338, "vaccine_doses": 158195420 }, "PK": { "cases": 1566236, "deaths": 30552, "deaths_per_million": 132.03, "fully_vaccinated": 130752685, "name": "Pakistan", "percent_fully_vaccinated": 56.5, "percent_vaccinated": 60.04, "population": 231402116, "total_vaccinated": 138925794, "vaccine_doses": 291013209 }, "PL": { "cases": 6142917, "deaths": 116881, "deaths_per_million": 3051.108, "fully_vaccinated": 22538082, "name": "Pole", "percent_fully_vaccinated": 58.83, "percent_vaccinated": 59.42, "population": 38307726, "total_vaccinated": 22761373, "vaccine_doses": 55848469 }, "PM": { "cases": 3131, "deaths": 1, "deaths_per_million": 169.981, "name": "Sint Pierre en Miquelon", "population": 5883 }, "PN": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 47, "name": "Pitcairneilande", "percent_fully_vaccinated": 100, "percent_vaccinated": 100, "total_vaccinated": 47, "vaccine_doses": 94 }, "PR": { "population": 2828246 }, "PS": { "cases": 697447, "deaths": 5691, "deaths_per_million": 1108.624, "fully_vaccinated": 1774298, "name": "Staat Palestina", "percent_fully_vaccinated": 34.56, "percent_vaccinated": 39.16, "population": 5133392, "total_vaccinated": 2010433, "vaccine_doses": 3741181 }, "PT": { "cases": 5391747, "deaths": 24772, "deaths_per_million": 2407.362, "fully_vaccinated": 8904917, "name": "Portugal", "percent_fully_vaccinated": 86.54, "percent_vaccinated": 94.7, "population": 10290103, "total_vaccinated": 9744544, "vaccine_doses": 24840221 }, "PW": { "cases": 5308, "deaths": 6, "deaths_per_million": 332.889, "name": "Palau", "population": 18024 }, "PY": { "cases": 714340, "deaths": 19448, "deaths_per_million": 2901.042, "fully_vaccinated": 3505098, "name": "Paraguay", "percent_fully_vaccinated": 52.29, "percent_vaccinated": 59.35, "population": 6703799, "total_vaccinated": 3978373, "vaccine_doses": 9313856 }, "QA": { "cases": 423118, "deaths": 681, "deaths_per_million": 253.326, "fully_vaccinated": 2755141, "name": "Katar", "percent_fully_vaccinated": 102.49, "percent_vaccinated": 102.49, "population": 2688235, "total_vaccinated": 2755141, "vaccine_doses": 7353987 }, "RE": { "name": "Réunion" }, "RO": { "cases": 3184930, "deaths": 66483, "deaths_per_million": 3439.625, "fully_vaccinated": 8114769, "name": "Roemenië", "percent_fully_vaccinated": 42.42, "percent_vaccinated": 42.32, "population": 19328560, "total_vaccinated": 8179174, "vaccine_doses": 16827486 }, "RS": { "cases": 2240552, "deaths": 16525, "deaths_per_million": 2404.844, "fully_vaccinated": 3278198, "name": "Serwië", "percent_fully_vaccinated": 47.71, "percent_vaccinated": 48.81, "population": 6871547, "total_vaccinated": 3354075, "vaccine_doses": 8534688 }, "RU": { "cases": 18800180, "deaths": 375725, "deaths_per_million": 2589.372, "fully_vaccinated": 75348251, "name": "Rusland", "percent_fully_vaccinated": 51.93, "percent_vaccinated": 57.19, "population": 145102755, "total_vaccinated": 82986841, "vaccine_doses": 172353049 }, "RW": { "cases": 132386, "deaths": 1466, "deaths_per_million": 108.9, "fully_vaccinated": 10488764, "name": "Rwanda", "percent_fully_vaccinated": 77.91, "percent_vaccinated": 81.27, "population": 13461888, "total_vaccinated": 10940142, "vaccine_doses": 26054302 }, "SA": { "cases": 812550, "deaths": 9276, "deaths_per_million": 258.022, "fully_vaccinated": 25082132, "name": "Saoedi-Arabië", "percent_fully_vaccinated": 70.97, "percent_vaccinated": 75.59, "population": 35950396, "total_vaccinated": 26713922, "vaccine_doses": 66700629 }, "SB": { "cases": 21544, "deaths": 153, "deaths_per_million": 216.147, "fully_vaccinated": 192043, "name": "Salomonseilande", "percent_fully_vaccinated": 27.13, "percent_vaccinated": 41.68, "population": 707851, "total_vaccinated": 295016, "vaccine_doses": 505046 }, "SC": { "cases": 45852, "deaths": 168, "deaths_per_million": 1577.909, "fully_vaccinated": 81133, "name": "Seychelle", "percent_fully_vaccinated": 76.2, "percent_vaccinated": 80.14, "population": 106470, "total_vaccinated": 85329, "vaccine_doses": 212980 }, "SD": { "cases": 63147, "deaths": 4961, "deaths_per_million": 108.658, "fully_vaccinated": 4536964, "name": "Soedan", "percent_fully_vaccinated": 10.1, "percent_vaccinated": 14.81, "population": 45657202, "total_vaccinated": 6651268, "vaccine_doses": 8179010 }, "SE": { "cases": 2558943, "deaths": 19682, "deaths_per_million": 1880.369, "fully_vaccinated": 7661144, "name": "Swede", "percent_fully_vaccinated": 73.19, "percent_vaccinated": 74.94, "population": 10467097, "total_vaccinated": 7844259, "vaccine_doses": 22863668 }, "SG": { "cases": 1814915, "deaths": 1578, "deaths_per_million": 289.35, "fully_vaccinated": 5001650, "name": "Singapoer", "percent_fully_vaccinated": 91.71, "percent_vaccinated": 92.11, "population": 5453600, "total_vaccinated": 5023328, "vaccine_doses": 14296679 }, "SH": { "cases": 4, "deaths": null, "fully_vaccinated": 3531, "name": "Sint Helena, Ascension en Tristan da Cunha", "percent_vaccinated": 71.83, "population": 5404, "total_vaccinated": 4361, "vaccine_doses": 7892 }, "SI": { "cases": 1111936, "deaths": 6756, "deaths_per_million": 3187.68, "fully_vaccinated": 1222225, "name": "Slowenië", "percent_fully_vaccinated": 57.67, "percent_vaccinated": 59.72, "population": 2119410, "total_vaccinated": 1265802, "vaccine_doses": 2996643 }, "SJ": { "name": "Svalbard en Jan Mayen" }, "SK": { "cases": 2580748, "deaths": 20236, "deaths_per_million": 3714.648, "fully_vaccinated": 2763765, "name": "Slowakye", "percent_fully_vaccinated": 50.73, "percent_vaccinated": 51.82, "population": 5447622, "total_vaccinated": 2822919, "vaccine_doses": 7074803 }, "SL": { "cases": 7744, "deaths": 126, "deaths_per_million": 14.963, "fully_vaccinated": 2170329, "name": "Sierra Leone", "percent_fully_vaccinated": 25.77, "percent_vaccinated": 34.24, "population": 8420641, "total_vaccinated": 2882812, "vaccine_doses": 3526495 }, "SM": { "cases": 20224, "deaths": 118, "deaths_per_million": 3496.711, "fully_vaccinated": 23633, "name": "San Marino", "percent_fully_vaccinated": 69.49, "percent_vaccinated": 77.5, "population": 33746, "total_vaccinated": 26357, "vaccine_doses": 69338 }, "SN": { "cases": 87890, "deaths": 1968, "deaths_per_million": 116.61, "fully_vaccinated": 1079255, "name": "Senegal", "percent_fully_vaccinated": 6.39, "percent_vaccinated": 8.66, "population": 16876720, "total_vaccinated": 1460773, "vaccine_doses": 2469499 }, "SO": { "cases": 27020, "deaths": 1361, "deaths_per_million": 79.751, "fully_vaccinated": 2117645, "name": "Somalië", "percent_fully_vaccinated": 12.41, "percent_vaccinated": 17.7, "population": 17065581, "total_vaccinated": 3020218, "vaccine_doses": 3939144 }, "SR": { "cases": 81007, "deaths": 1382, "deaths_per_million": 2254.545, "fully_vaccinated": 237879, "name": "Suriname", "percent_fully_vaccinated": 40.2, "percent_vaccinated": 45.26, "population": 612984, "total_vaccinated": 267820, "vaccine_doses": 505699 }, "SS": { "cases": 17823, "deaths": 138, "deaths_per_million": 12.839, "fully_vaccinated": 1531295, "name": "Suid-Soedan", "percent_fully_vaccinated": 14.25, "percent_vaccinated": 14.64, "population": 10748272, "total_vaccinated": 1573206, "vaccine_doses": 1623564 }, "ST": { "cases": 6123, "deaths": 76, "deaths_per_million": 340.644, "fully_vaccinated": 101669, "name": "São Tomé en Príncipe", "percent_fully_vaccinated": 45.57, "percent_vaccinated": 56.76, "population": 223107, "total_vaccinated": 126645, "vaccine_doses": 223558 }, "SV": { "cases": 190818, "deaths": 4219, "deaths_per_million": 668.18, "fully_vaccinated": 4330643, "name": "El Salvador", "percent_fully_vaccinated": 68.59, "percent_vaccinated": 73.33, "population": 6314167, "total_vaccinated": 4630037, "vaccine_doses": 11127982 }, "SX": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 26515, "name": "Sint Maarten", "percent_fully_vaccinated": 60.2, "percent_vaccinated": 64.72, "population": 44042, "total_vaccinated": 28502, "vaccine_doses": 64027 }, "SY": { "cases": 56838, "deaths": 3160, "deaths_per_million": 148.187, "fully_vaccinated": 1975069, "name": "Sirië", "percent_fully_vaccinated": 9.26, "percent_vaccinated": 13.56, "population": 21324367, "total_vaccinated": 2892516, "vaccine_doses": 4494350 }, "SZ": { "cases": 73344, "deaths": 1419, "deaths_per_million": 1190.166, "fully_vaccinated": 342088, "name": "Eswatini", "percent_fully_vaccinated": 28.69, "percent_vaccinated": 34.43, "population": 1192271, "total_vaccinated": 410506, "vaccine_doses": 746363 }, "TC": { "cases": 6351, "deaths": 36, "deaths_per_million": 797.978, "fully_vaccinated": 30288, "name": "Turks- en Caicoseilande", "percent_fully_vaccinated": 67.14, "percent_vaccinated": 71.68, "population": 45114, "total_vaccinated": 32338, "vaccine_doses": 72837 }, "TD": { "cases": 7458, "deaths": 193, "deaths_per_million": 11.234, "fully_vaccinated": 3608914, "name": "Tsjad", "percent_fully_vaccinated": 21.01, "percent_vaccinated": 21.75, "population": 17179740, "total_vaccinated": 3736379, "vaccine_doses": 3873794 }, "TF": { "name": "Franse Suidelike en Antarktiese Gebiede" }, "TG": { "cases": 38355, "deaths": 282, "deaths_per_million": 32.621, "fully_vaccinated": 1557538, "name": "Togo", "percent_fully_vaccinated": 18.02, "percent_vaccinated": 24.9, "population": 8644829, "total_vaccinated": 2152846, "vaccine_doses": 3290821 }, "TH": { "cases": 4634180, "deaths": 32027, "deaths_per_million": 447.298, "fully_vaccinated": 53319961, "name": "Thailand", "percent_fully_vaccinated": 74.47, "percent_vaccinated": 79.48, "population": 71601103, "total_vaccinated": 56910560, "vaccine_doses": 141683877 }, "TJ": { "cases": 17786, "deaths": 125, "deaths_per_million": 12.82, "fully_vaccinated": 4976770, "name": "Tadjikistan", "percent_fully_vaccinated": 51.05, "percent_vaccinated": 53.23, "population": 9750064, "total_vaccinated": 5189877, "vaccine_doses": 12504152 }, "TK": { "fully_vaccinated": 1125, "name": "Tokelau", "percent_fully_vaccinated": 60.84, "percent_vaccinated": 72.42, "population": 1849, "total_vaccinated": 1339, "vaccine_doses": 3326 }, "TL": { "cases": 23114, "deaths": 135, "deaths_per_million": 102.2, "fully_vaccinated": 737788, "name": "Oos-Timor", "percent_fully_vaccinated": 55.85, "percent_vaccinated": 64.14, "population": 1320942, "total_vaccinated": 847289, "vaccine_doses": 1772992 }, "TM": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 9753, "name": "Turkmenistan", "percent_vaccinated": 0.53, "total_vaccinated": 32240, "vaccine_doses": 41993 }, "TN": { "cases": 1141773, "deaths": 29209, "deaths_per_million": 2381.891, "fully_vaccinated": 6379629, "name": "Tunisië", "percent_fully_vaccinated": 52.02, "percent_vaccinated": 72.52, "population": 12262946, "total_vaccinated": 8893511, "vaccine_doses": 14916574 }, "TO": { "cases": 14135, "deaths": 12, "deaths_per_million": 113.189, "fully_vaccinated": 76562, "name": "Tonga", "percent_fully_vaccinated": 72.22, "percent_vaccinated": 82.1, "population": 106017, "total_vaccinated": 87044, "vaccine_doses": 201221 }, "TR": { "cases": 16671848, "deaths": 100400, "deaths_per_million": 1184.306, "fully_vaccinated": 53137739, "name": "Turkye", "percent_fully_vaccinated": 62.68, "percent_vaccinated": 68.31, "population": 84775404, "total_vaccinated": 57907220, "vaccine_doses": 151796112 }, "TT": { "cases": 176821, "deaths": 4095, "deaths_per_million": 2684.079, "fully_vaccinated": 716146, "name": "Trinidad en Tobago", "percent_fully_vaccinated": 46.94, "percent_vaccinated": 49.34, "population": 1525663, "total_vaccinated": 752762, "vaccine_doses": 1578944 }, "TV": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 6160, "name": "Tuvalu", "percent_fully_vaccinated": 51.66, "percent_vaccinated": 53.4, "population": 11925, "total_vaccinated": 6368, "vaccine_doses": 12528 }, "TW": { "cases": 5020895, "deaths": 9608, "deaths_per_million": 402.684, "fully_vaccinated": 20020250, "name": "Republiek China", "percent_fully_vaccinated": 83.91, "percent_vaccinated": 89.72, "population": 23859912, "total_vaccinated": 21407883, "vaccine_doses": 60288583 }, "TZ": { "cases": 38454, "deaths": 841, "deaths_per_million": 13.226, "fully_vaccinated": 14775183, "name": "Tanzanië", "percent_fully_vaccinated": 23.24, "percent_vaccinated": 25.66, "population": 63588334, "total_vaccinated": 16315065, "vaccine_doses": 19927742 }, "UA": { "cases": 5313322, "deaths": 116551, "deaths_per_million": 2677.399, "fully_vaccinated": 15221792, "name": "Oekraïne", "percent_fully_vaccinated": 35.02, "percent_vaccinated": 36.19, "population": 43531422, "total_vaccinated": 15729617, "vaccine_doses": 31683310 }, "UG": { "cases": 169396, "deaths": 3628, "deaths_per_million": 79.121, "fully_vaccinated": 12434786, "name": "Uganda", "percent_fully_vaccinated": 27.12, "percent_vaccinated": 39.7, "population": 45853778, "total_vaccinated": 18203390, "vaccine_doses": 24859885 }, "US": { "cases": 93634408, "deaths": 1041141, "deaths_per_million": 3089.461, "fully_vaccinated": 223684995, "name": "Verenigde State van Amerika", "percent_fully_vaccinated": 67.37, "percent_vaccinated": 79.01, "population": 336997624, "total_vaccinated": 262323836, "vaccine_doses": 607588352 }, "UY": { "cases": 975264, "deaths": 7429, "deaths_per_million": 2168.253, "fully_vaccinated": 2891443, "name": "Uruguay", "percent_fully_vaccinated": 84.39, "percent_vaccinated": 87.56, "population": 3426260, "total_vaccinated": 2999934, "vaccine_doses": 8723909 }, "UZ": { "cases": 243654, "deaths": 1637, "deaths_per_million": 48.032, "fully_vaccinated": 15794134, "name": "Oesbekistan", "percent_fully_vaccinated": 46.34, "percent_vaccinated": 58.36, "population": 34081449, "total_vaccinated": 19890447, "vaccine_doses": 58191020 }, "VA": { "cases": 29, "deaths": 0, "fully_vaccinated": null, "name": "Vatikaanstad", "percent_vaccinated": null, "population": 511, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "VC": { "cases": 9412, "deaths": 115, "deaths_per_million": 1102.251, "fully_vaccinated": 31168, "name": "St. Vincent en die Grenadine", "percent_fully_vaccinated": 29.87, "percent_vaccinated": 35.51, "population": 104332, "total_vaccinated": 37052, "vaccine_doses": 72280 }, "VE": { "cases": 541322, "deaths": 5786, "deaths_per_million": 205.178, "fully_vaccinated": 14287370, "name": "Venezuela", "percent_fully_vaccinated": 49.77, "percent_vaccinated": 77.19, "population": 28199866, "total_vaccinated": 22157232, "vaccine_doses": 37860994 }, "VG": { "cases": 7131, "deaths": 63, "deaths_per_million": 2024.291, "fully_vaccinated": 18187, "name": "Britse Maagde-eilande", "percent_fully_vaccinated": 58.44, "percent_vaccinated": 62.44, "population": 31122, "total_vaccinated": 19433, "vaccine_doses": 41346 }, "VI": { "population": 104218 }, "VN": { "cases": 11382258, "deaths": 43104, "deaths_per_million": 442.237, "fully_vaccinated": 80185029, "name": "Viëtnam", "percent_fully_vaccinated": 82.27, "percent_vaccinated": 89.04, "population": 97468028, "total_vaccinated": 86785069, "vaccine_doses": 234856999 }, "VU": { "cases": 11770, "deaths": 14, "deaths_per_million": 43.868, "fully_vaccinated": 130607, "name": "Vanuatu", "percent_fully_vaccinated": 40.93, "percent_vaccinated": 44.91, "population": 319136, "total_vaccinated": 143339, "vaccine_doses": 289912 }, "WF": { "cases": 761, "deaths": 7, "deaths_per_million": 602.047, "fully_vaccinated": 6457, "name": "Wallis en Futuna", "percent_fully_vaccinated": 58.2, "percent_vaccinated": 58.44, "population": 11627, "total_vaccinated": 6483, "vaccine_doses": 16426 }, "WS": { "cases": 15405, "deaths": 29, "deaths_per_million": 132.563, "fully_vaccinated": 198896, "name": "Samoa", "percent_fully_vaccinated": 90.92, "percent_vaccinated": 104.81, "population": 218764, "total_vaccinated": 229291, "vaccine_doses": 503009 }, "XC": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 275988, "name": "Turkse Republiek van Noord-Siprus", "percent_fully_vaccinated": 72.2, "percent_vaccinated": 74.39, "total_vaccinated": 284357, "vaccine_doses": 617389 }, "XK": { "cases": 269461, "deaths": 3189, "deaths_per_million": 1789.447, "fully_vaccinated": 824416, "name": "Kosovo", "percent_fully_vaccinated": 46.26, "percent_vaccinated": 50.83, "population": 1782115, "total_vaccinated": 905930, "vaccine_doses": 1835242 }, "XW": { "cases": 595675655, "deaths": 6452769, "deaths_per_million": 815.846, "fully_vaccinated": 4906051610, "name": "Wêreld", "note": "Lande wat nie data rapporteer vir 'n spesifieke kolom nie se data is nie ingesluit by die wêreldtotaal vir dié kolom nie.", "percent_fully_vaccinated": 62.03, "percent_vaccinated": 67.49, "population": 7909295152, "total_vaccinated": 5337868120, "vaccine_doses": 12494366693 }, "YE": { "cases": 11915, "deaths": 2153, "deaths_per_million": 65.279, "fully_vaccinated": 452843, "name": "Jemen", "percent_fully_vaccinated": 1.37, "percent_vaccinated": 2.16, "population": 32981641, "total_vaccinated": 712781, "vaccine_doses": 880609 }, "YT": { "name": "Mayotte" }, "ZA": { "cases": 4009730, "deaths": 102066, "deaths_per_million": 1718.507, "fully_vaccinated": 19287423, "name": "Suid-Afrika", "percent_fully_vaccinated": 32.47, "percent_vaccinated": 37.43, "population": 59392255, "total_vaccinated": 22228483, "vaccine_doses": 37379850 }, "ZM": { "cases": 332264, "deaths": 4016, "deaths_per_million": 206.233, "fully_vaccinated": 5606596, "name": "Zambië", "percent_fully_vaccinated": 28.79, "percent_vaccinated": 38.72, "population": 19473125, "total_vaccinated": 7540676, "vaccine_doses": 8777822 }, "ZW": { "cases": 256616, "deaths": 5592, "deaths_per_million": 349.642, "fully_vaccinated": 4692440, "name": "Zimbabwe", "percent_fully_vaccinated": 29.34, "percent_vaccinated": 39.87, "population": 15993524, "total_vaccinated": 6376117, "vaccine_doses": 12182698 } } nayjdy1k5by7x9wvetbfbuiw35qtbly 0 387190 2520911 2520506 2022-08-22T08:27:30Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas2 |naam = Catharina-Amalia |kleur = #ccf |titel = ''Prinses van Oranje'' |beeld = Catharina-Amalia der Nederlanden 2014 (cropped).jpg |beeld_wydte = 220px |beeld_onderskrif = Catharina-Amalia in 2014 |beeld2 = |beeld2_wydte = |beeld2_onderskrif = |opskrif1 = Vorstehuis |1 = [[Huis van Oranje-Nassau|Oranje-Nassau]]<!-- |opskrif2 = |2 = |opskrif3 = Regeer |3 = |opskrif4 = Kroning |4 = |opskrif5 = Voorganger |5 = |opskrif6 = Opvolger |6 = |opskrif7 = |7 = |opskrif8 = |8 = |opskrif9 = |9 = |opskrif10 = |10 = |opskrif11 = |11 = --> |opskrif12 = Volle naam |12 = Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria |opskrif13 = Gebore |13 = [[7 Desember]] [[2003]]<br/>[[Den Haag]], [[Nederland]]<!-- |opskrif14 = Oorlede |14 = |opskrif15 = |15 = |opskrif16 = Eggenoot |16 = |opskrif17 = Kinders |17 = --> |opskrif18 = Vader |18 = [[Willem-Alexander van die Nederlande]] |opskrif19 = Moeder |19 = [[Koningin Máxima van die Nederlande|Máxima Zorreguieta Cerruti]] |opskrif20 = Religie |20 = [[Christendom]], [[Protestantisme]] }} '''Catharina-Amalia, Prinses van Oranje''' (Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria; gebore 7 Desember 2003) is die erfgenaam van die [[Nederlandse monargie|troon van die Koninkryk van Nederland]], wat bestaan uit die samestellende lande [[Aruba]], [[Curaçao]], [[Nederland]] en [[Sint Maarten]]. Catharina-Amalia is die oudste kind van koning [[Willem-Alexander van die Nederlande|Willem-Alexander]] en koningin [[Koningin Máxima van die Nederlande|Máxima van Nederland]]. Sy het die erfgenaam van die Nederlandse troon geword toe haar pa die troon op 30&nbsp;April 2013 bestyg het. Prinses Catharina-Amalia het twee jonger susters: prinses Alexia (gebore in 2005) en prinses Ariane (gebore in 2007). Sy woon saam met haar ouers en een van haar susters in Huis ten Bosch paleis in [[Den Haag]].<ref>{{Cite web|url=http://www.koninklijkhuis.nl/globale-paginas/taalrubrieken/english/palaces/huis-ten-bosch-palace/|title=Huis ten Bosch Palace|publisher=Royal House|archive-url=https://web.archive.org/web/20131017093950/http://www.koninklijkhuis.nl/globale-paginas/taalrubrieken/english/palaces/huis-ten-bosch-palace/|archive-date=17 October 2013|access-date=17 August 2013}}</ref> Catharina-Amalia was vanaf Desember 2007 op skool by die openbare [[laerskool]] ''Bloemcampschool'' in [[Wassenaar]]. <ref name="school">{{Cite web|url=http://www.dutchnews.nl/news/archives/2007/09/princess_amalia_to_attend_stat.php|title=Princess Amalia to attend state school|date=18 September 2007|publisher=DutchNews|language=nl|access-date=29 January 2013}}</ref> Sy het die Christelijk Gimnasium Sorghvliet in Den Haag bygewoon, waar haar tante Prinses Laurentien ook was. Sy het in Junie 2021 gegradueer. Met die gradeplegtigheid het sy aangekondig dat sy 'n brugjaar sou neem en geweier om haar reg op € 1,6 miljoen per jaar in inkomste vir die tydperk te aanvaar, en bygevoeg dat dit haar "ongemaklik sou maak solank ek niks doen in ruil daarvoor". <ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2021/jun/11/princess-amalia-heir-to-dutch-throne-waives-right-to-yearly-income|title=Princess Amalia, heir to Dutch throne, waives right to yearly income|last=Henley|first=Jon|date=11 June 2021|website=The Guardian|access-date=14 June 2021}}</ref> Haar verjaarsdae word tradisioneel gevier met 'n konsert in die Kloosterkerk in [[Den Haag]], wat deur ambassadeurs en lede van die koninklike huishouding en die Staatsraad van Nederland bygewoon word. <ref name="birthday">{{Cite web|url=http://www.dutchnews.nl/news/archives/2009/12/princess_amalia_celebrates_six.php|title=Princess Amalia celebrates sixth birthday|date=7 December 2009|publisher=DutchNews|language=nl|access-date=29 January 2013}}</ref> Sy praat [[Nederlands]], [[Engels]] en [[Spaans]]. <ref>{{Cite web|url=http://www.holland.com/us/tourism/article/the-children-of-crown-prince-willem-alexander-and-princess-maxima.htm|title=The children of King Willem-Alexander and Queen Máxima|access-date=4 February 2015}}</ref> Daarbenewens het sy klasse in die [[Mandaryns]] Chinese taal geneem <ref>{{Cite web|url=https://www.chinadaily.com.cn/kindle/2016-07/31/content_26286409.htm|title=European royals turning their hand to Mandarin|date=31 July 2016|publisher=Fu Jing (China Daily Europe)|access-date=7 December 2021}}</ref> Catharina-Amalia se ouma aan vaderskant, [[Beatrix van Nederland|koningin Beatrix]], het op 30 April 2013 geabdikeer en haar pa het die troon bestyg. Catharina-Amalia, as die nuwe erfgenaam, het die titel [[Prins van Oranje|Prinses van Oranje]] aangeneem en die eerste geword om dit in eie reg te doen. Prinses Catharina-Amalia het haar setel in die Adviesafdeling van die Staatsraad van Nederland aanvaar toe sy op 18 meerderjarig geword <ref>{{Cite web|url=http://www.koninklijkhuis.nl/nieuws/nieuwsberichten/2013/januari/voorzitterschap-raad-van-state/|title=Voorzitterschap Raad van State|date=28 January 2013|publisher=Royal House|language=nl|archive-url=https://web.archive.org/web/20130824172620/http://www.koninklijkhuis.nl/nieuws/nieuwsberichten/2013/januari/voorzitterschap-raad-van-state/|archive-date=24 August 2013|access-date=17 August 2013}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Nederlandse monarge|*]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Geboortes in 2003]] 85o4wrphw0yiwcrnrxsz7llsagbq4f0 4 387616 2520750 2518633 2022-08-21T19:37:02Z SpesBona 2720 Skuif vanaf [[Wikipedia:Kandidaatartikels vir voorblad]] wikitext text/x-wiki {{argief}} == [[Doebai Internasionale Lughawe]] == {{sperdatum|2 Desember 2021}} * {{ondersteun}} – My nederige bydrae, vir julle goedkeuring. [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 14:05, 2 November 2021 (UTC) * {{ondersteun}} – Iets van alles daar. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 14:26, 2 November 2021 (UTC) * <s>{{gekant}} – In die oorspronklike [[:en:Dubai International Airport|Engelse artikel]] is nog meer as 120&nbsp;000 grepe oor vir vertaling. Op die oomblik is selfs die [[:de:Flughafen Dubai|Duitstalige artikel]] met 28&nbsp;593 grepe omvangryker as hierdie met 27&nbsp;527 grepe. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:10, 2 November 2021 (UTC)</s> *: {{Kommentaar}} Ek sal die artikel verder uitbrei, dis net dat sommige inligting in die Engels baie vervelig is, soos watter bestemmings/roetes bedien word! Groete [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:57, 3 November 2021 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 14:45, 5 November 2021 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 1 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 9 Januarie 2022 (UTC) == [[Wright-broers]] == {{sperdatum|7 Januarie 2022}} * {{ondersteun}} – Hulle is reg vir opstyg, nog 'n bietjie afstof, maar is amper in die lug. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:27, 7 Desember 2021 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:15, 20 Desember 2021 (UTC) * {{ondersteun}} – Goed gedoen! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:17, 20 Desember 2021 (UTC) * {{ondersteun}} – Dankie Sobaka, dit was 'n groot projek gewees! [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:32, 20 Desember 2021 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 06:50, 4 Januarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 2 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:35, 9 Januarie 2022 (UTC) == [[Moord op die Romanofs]] == {{sperdatum|3 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – Iets anders. Agatha Christie, amper. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:15, 3 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 17:30, 3 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:42, 3 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:34, 4 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Van die redes hoekom ek 'n probleem met kommunisme het. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 5 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 30 Januarie 2022 (UTC) == [[Militêre geskiedenis van Suid-Afrika]] == {{sperdatum|7 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:33, 7 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Sal 'n meer omvattende inleiding byvoeg. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 10:33, 8 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:09, 9 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 6 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 6 Februarie 2022 (UTC) == [[Hongaarse Rewolusie van 1956]] == {{sperdatum|8 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – Belangrike opstand, deel van die [[Koue Oorlog]] geskiedenis. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 10:33, 8 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:09, 9 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:39, 10 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:43, 10 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Nog een! Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 7 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 13 Februarie 2022 (UTC) == [[James Webb-ruimteteleskoop]] == {{sperdatum|10 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – Sal in die volgende maand nog baie aangepas moet word, maar ek sit dit solank hier. As 'n mens te lank wag, is dit naderhand ou nuus. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:29, 10 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Ek het gewag hiervoor! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:32, 10 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:33, 10 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:57, 11 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}}, 'n werklik interessante en aktuele onderwerp. Stem saam met Burgert, dit moet voorblad toe voor dit ou nuus is! – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 8 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:38, 20 Februarie 2022 (UTC) == [[Wat Phra Kaew]] == {{sperdatum|18 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – Sjew! [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:45, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:30, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 21:24, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Uitstekend! Baie dankie Burgert Behr. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:36, 20 Januarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 9 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 27 Februarie 2022 (UTC) == [[Keniaanse nasionale krieketspan]] == {{sperdatum|18 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – 20 jaar gelede was hulle onder die bestes en 10 jaar gelede het hullle "verdwyn". – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 18 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 06:40, 19 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 11:36, 20 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:24, 7 Februarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 10 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 6 Maart 2022 (UTC) == [[Vlad Dracula]] == {{sperdatum|27 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – Die wreedaard, spesiaal om kinders nagmerries te gee. [[Gebruiker:Burgert Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:45, 27 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 05:55, 28 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – ...en ons ou ooms ook Burgert! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 06:01, 28 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 06:52, 31 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:24, 7 Februarie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 11 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:36, 13 Maart 2022 (UTC) == [[Rosettasteen]] == {{sperdatum|28 Februarie 2022}} * {{ondersteun}} – Vanjaar is dit tweehonderd jaar sedert [[Jean-François Champollion]] die transliterasie van die Egiptiese skrifte gebaseer op die Rosettasteen gepubliseer het. [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:33, 31 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:24, 31 Januarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:24, 7 Februarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 12 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 20 Maart 2022 (UTC) == [[Nyabêla]] == {{sperdatum|14 Maart 2022}} * {{ondersteun}} – Kan seker nog 'n bietjie uitgebrei word, maar ek dink dit is 'n baie goeie artikel. En ons wiki is die enigste wiki met 'n bladsy oor die man. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 19:12, 12 Februarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:08, 12 Februarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Iets anders. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 20:28, 12 Februarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 13 2022]]. Groete --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:19, 24 Maart 2022 (UTC) == [[Senuweestelsel]] == {{sperdatum|24 Maart 2022}} * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:02, 24 Februarie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:15, 31 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – 'n Laat stem. Goeie artikel! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:39, 7 April 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 15 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 10 April 2022 (UTC) == [[Swastika]] == {{sperdatum|4 April 2022}} * {{ondersteun}} – Myns insiens interessante inligting. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 10:40, 4 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 18:16, 24 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – As ons net die paar rooi skakels blou kan maak... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:18, 31 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:20, 7 April 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 16 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 17 April 2022 (UTC) == [[Kanadese nasionale rugbyspan]] == {{sperdatum|14 April 2022}} * {{ondersteun}} – Tot onlangs toe was hulle die enigste Noord-Amerikaanse span wat aan elke [[rugbywêreldbeker]]toernooi deelgeneem en in 1991 die kwarteindrondte gehaal het, maar die [[Rugbywêreldbeker 2023]] sal die eerste toernooi wees wat hulle misloop. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:45, 14 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 16:08, 21 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – So 'n kort saadjie vir [[Rugby Kanada]] sal help... Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:19, 31 Maart 2022 (UTC) {{spaces|25}} {{uitgevoer}} --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:19, 1 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 06:50, 23 April 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 17 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 24 April 2022 (UTC) == [[Plafon van die Sixtynse kapel]] == {{sperdatum|30 April 2022}} * {{ondersteun}} – Interessant. <s>Moet nog 'n laaste keer deurgelees word.</s> [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 18:57, 31 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:14, 31 Maart 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:35, 1 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 08:20, 7 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 06:54, 23 April 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 18 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 1 Mei 2022 (UTC) == [[Sjanghai]] == {{sperdatum|7 Mei 2022}} * {{ondersteun}} – Grootste stad van China. Artikel grootliks verder vertaal deur myself. [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:19, 7 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:06, 7 April 2022 (UTC) * {{neutraal}} – Jy het 'n reuse taak aangepak. En die artikel is nou in 'n baie beter toestand as tevore. Maar ek dink artikels (veral voorblad artikels) oor groot stede kort nog die volgende afdelings: Geografie/klimaat, politiek, demografie, internasionale betrekkinge. Ek sal sien waar ek kan byvoeg. - [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:03, 8 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:35, 17 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 18:00, 2 Mei 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 19 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:37, 8 Mei 2022 (UTC) == [[Maori-kultuur]] == {{sperdatum|17 Mei 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 20:21, 17 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:35, 17 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 06:54, 23 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:45, 26 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 17:59, 2 Mei 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 20 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 15 Mei 2022 (UTC) == [[Antieke Hawaii]] == {{sperdatum|26 Mei 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 17:34, 26 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:45, 26 April 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 17:59, 2 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:59, 15 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 10:12, 17 Mei 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 21 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 22 Mei 2022 (UTC) == [[Nepalese nasionale krieketspan]] == {{sperdatum|2 Junie 2022}} * {{ondersteun}} – Dié span het in onlangse jare baie vordering gemaak en hulle is nou een van die leidende assosiaatlede in internasionale krieket. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 17:59, 2 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 13:47, 6 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:59, 15 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:00, 17 Mei 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 22 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 29 Mei 2022 (UTC) == [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk]] == {{sperdatum|6 Junie 2022}} * {{ondersteun}} – 70 jaar op die troon. Dis 'n lekker menslike artikel, sonder te veel tegniese jargon. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:29, 6 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – ondersteun! Goed gedoen. Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 11:13, 6 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 13:47, 6 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:00, 17 Mei 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 23 2022]] – Groete. --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:30, 5 Junie 2022 (UTC) == [[Russies-Japannese Oorlog]] == {{sperdatum|28 Junie 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 10:17, 28 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:54, 28 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 11:37, 28 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 13:15, 30 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:19, 30 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:50, 6 Junie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 24 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 12 Junie 2022 (UTC) == [[Proxima Centauri]] == {{sperdatum|28 Junie 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 10:20, 28 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:54, 28 Mei 2022 (UTC) ** {{kommentaar}} – Hi Burgert, kan jy dalk aansluitend hierby ook [[Alpha Centauri]] tot voorbladstatus verhef? Groete, [[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 11:37, 28 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:20, 30 Mei 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:50, 6 Junie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 25 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 19 Junie 2022 (UTC) == [[Fidjiaanse nasionale rugbyspan]] == {{sperdatum|6 Julie 2022}} * {{ondersteun}} – Fidji is een van die Pasifiese eilandstate waar rugby hoofsport én nasionale sport is. Hulle is ook bekend vir hul Cibi-oorlogsdans. Groete. – [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 20:50, 6 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – baie interessant! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:21, 9 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:23, 10 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:59, 10 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:43, 12 Junie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 26 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 26 Junie 2022 (UTC) == [[Qantas]] == {{sperdatum|8 Julie 2022}} * {{ondersteun}} ''fly, fly away!'' – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 23:01, 8 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Gee hom vlerke! [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:07, 9 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Goed gedoen! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:29, 9 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:43, 12 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:00, 22 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 3 Julie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 27 2022]] – Groete! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 17:21, 3 Julie 2022 (UTC) == [[Legendariese Sweedse konings]] == {{sperdatum|12 Julie 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 16:26, 12 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 18:43, 12 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:44, 13 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Nog 'n wenner! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 09:07, 21 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:00, 22 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 28 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 10 Julie 2022 (UTC) == [[Centurion (tenk)]] == {{sperdatum|15 Julie 2022}} * {{ondersteun}}, sjoe, uiteindelik! Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:02, 15 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:55, 19 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 20:28, 19 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:00, 22 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 29 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 17 Julie 2022 (UTC) == [[Alpha Centauri]] == {{sperdatum|24 Julie 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 15:17, 24 Junie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 08:49, 1 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:07, 2 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 09:06, 3 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 30 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:36, 24 Julie 2022 (UTC) == [[Oorsprong van voëls]] == {{sperdatum|1 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 14:38, 2 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:06, 2 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 09:06, 3 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Interessante artikel, dankie Burgert! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 10:22, 3 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 09:12, 4 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 31 2022]] – Groete, --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 11:12, 30 Julie 2022 (UTC) == [[Nederlandse nasionale krieketspan]] == {{sperdatum|4 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} – Hulle speel sedert sowat 200 jaar gelede al krieket en is tans van die leidende krieketlande in Europa. Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:35, 4 Julie 2022 (UTC) * {{kommentaar}} – goeie kandidaat, deur SpesBona uitgebrei, maar moet nog deeglik geproeflees word vir taalfoute en sinskonstruksie. --[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 22:53, 4 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – (proeflees afgehandel, dankie!) – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:11, 7 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:53, 8 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 19:14, 8 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:37, 2 Augustus 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 32 2022]] – Groete, --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 09:02, 5 Augustus 2022 (UTC) == [[Bonobo]] == {{sperdatum|8 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Burgert_Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 11:25, 8 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 12:14, 8 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 13:40, 8 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 15:53, 8 Julie 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 10:39, 2 Augustus 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 33 2022]], geluk Bonobo! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 19:31, 8 Augustus 2022 (UTC) == [[Cleopatra VII]] == {{sperdatum|20 Augustus 2022}} * {{ondersteun}} [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 09:08, 10 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Kan ons asb die artikel gedurende Augustus plaas - die maand van die vrou? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 18:05, 10 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Geen probleem, ons druk haar sommer voor in die ry in! --[[Lêer:Wapen van die Oos-Kaap.png|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:Aliwal2012|Aliwal2012]] 20:01, 10 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Sobaka|Sobaka]] ([[Gebruikerbespreking:Sobaka|kontak]]) 19:17, 10 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – [[Gebruiker:Rooiratel|Rooiratel]] ([[Gebruikerbespreking:Rooiratel|kontak]]) 07:46, 11 Augustus 2022 (UTC) * {{ondersteun}} – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 21:00, 14 Augustus 2022 (UTC) [[Wikipedia:Voorbladartikel week 34 2022]] – Groete. -- [[Lêer:Flag of South Africa.svg|20px]]&nbsp;[[Gebruiker:SpesBona|SpesBona]] 19:37, 21 Augustus 2022 (UTC) 9eik6ayuswpsyuhdnb4x2gl0c6s5ndr 0 390707 2520736 2520560 2022-08-21T19:00:00Z SpesBona 2720 Bygewerk wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Rugbykampioenskap | jaar = 2021 | beeld = | grootte = 100px | onderskrif = | begin = 14 Augustus | eindig = 2 Oktober | wenners = Nieu-Seeland | aantal = 18 | wedstryde = 12 | drieë = 63 | bywoning = 273692 | meeste punte = {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Handré Pollard]] (66) | meeste drieë = {{vlagikoon|Australië}} [[Andrew Kellaway]] (7) | vorige = [[2019-Rugbykampioenskapreeks|2019]] | volgende = [[2022-Rugbykampioenskapreeks|2022]] }} Die '''2021-[[Rugbykampioenskap]]''' was die negende jaarlikse [[rugby]]toernooi tussen die nasionale spanne van [[Argentinië]], [[Australië]], [[Suid-Afrika]] en [[Nieu-Seeland]]. Die kompetisie word bedryf deur [[SANZAAR]], ’n gesamentlike onderneming van die vier lande se nasionale rugbyunies. Die spanne is onderskeidelik die [[Argentynse nasionale rugbyspan|Pumas]], [[Springbokke]], [[Wallabies]] en die [[All Blacks]]. Suid-Afrika het weer by die toernooi aangesluit ná ’n jaar uit in 2020 weens reisbeperkings van die Suid-Afrikaanse regering en kommer oor spelerswelsyn en veiligheid wat met die wêreldwye [[Covid-19-pandemie]] verband hou.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://australia.rugby/news/2020/10/16/sanzaar-confirm-new-2020-draw |title=SANZAAR confirm 2020 Tri-Nations Series to kick-off 31 October |publisher=[[Rugby Australia]] |date=16 Oktober 2020 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref> Die toernooi het teruggekeer na sy normale vensterperiode van Augustus, wat op 14 Augustus afgeskop en op 2 Oktober geëindig het. Nieu-Seeland het die toernooi vir die 18de keer gewen. Buitendien het hulle die [[Bledisloebeker]] ingepalm en die [[Vryheidsbeker]] gewen, terwyl Australië met die [[Mandela Uitdaagplaat]] en die [[Poematrofee]] weggestap het. == Formaat == Die formaat vir die 2021-toernooi was soortgelyk aan dié van vorige jare. Elke span het ’n totaal van ses wedstryde elk gespeel, en twaalf in totaal. Met ’n wen het ’n span vier punte verdien, gelykop twee ligapunte, en ’n verloor met agt of meer punte nul ligapunte. ’n Bonuspunt kon verdien word op een van twee maniere: deur ten minste drie drieë meer as die teenstander in ’n wedstryd te druk, of deur met sewe punte of minder te verloor. Die kompetisie se wenner was die span met die meeste ligapunte aan die einde van die toernooi.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.sanzarrugby.com/therugbychampionship/about-trc/ |title=SANZAR – About The Rugby Championship |publisher=[[SANZAAR]] |accessdate=14 September 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002102502/https://sanzarrugby.com/therugbychampionship/about-trc/ |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Reisverbod == Met voortgesette reisbeperkings wat verband gehou het met die [[Covid-19-pandemie]], is die grootste deel van die toernooi in Australië en Nieu-Seeland aangebied, met Suid-Afrika wat ook twee wedstryde aangebied het – hul twee wedstryde teen Argentinië in die eerste twee rondtes.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.allblacks.com/news/feast-of-rugby-for-all-blacks-fans-as-rugby-championship-unveiled/ |title=Feast of rugby for All Blacks fans as Rugby Championship unveiled |publisher=[[All Blacks]] |date=21 Mei 2021 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref> Op 24 Augustus is aangekondig dat alle wedstryde in Rondtes 3–6 in [[Queensland]], Australië, aangebied sou word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby.com.au/news/Bledisloe-cup-fixtures-dates-change-the-rugby-championship-2021823 |title=SANZAAR confirm schedule for Rugby Championship |publisher=[[Rugby Australia]] |author=Nathan Williamson |date=24 Augustus 2021 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref> Dit het gekom nadat COVID-beperkings in Nieu-Seeland beteken het dat Suid-Afrika nie na Nieu-Seeland kon reis nie. Weens die onsekerheid oor die oorspronklike skedule vir die Kampioenskap, het die All Blacks ook hul reis na Australië vir hul rondte 2-kragmeting in Perth vertraag.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.allblacks.com/news/all-blacks-and-black-ferns-home-tests-cancelled-nzr-pauses-all-blacks-perth-travel/ |title=All Blacks and Black Ferns home Tests cancelled; NZR pauses All Blacks Perth travel |publisher=[[All Blacks]] |date=20 Augustus 2021 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref> == Nuwe rugbyreëlproewe == Die 2021-Rugbykampioenskap was die eerste internasionale rugbykompetisie wat die nuwe wêreldwye rugbyreëlproewe ingesluit het, wat ontwerp is om die prioriteitsmissie van kopimpakvermindering en potensiële welsynsverbetering oor die hele wedstryd te ondersteun.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.world.rugby/news/653078/welfare-focused-rugby-law-trials-to-be-implemented-globally |title=Welfare-focused rugby law trials to be implemented globally |publisher=[[Wêreldrugby]] |date=13 Julie 2021 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref> Sommige van die reëlaanpassings is voorheen op [[Superrugby]]vlak in Australië en Nieu-Seeland getoets; die doellyn-inskop en die 50:22, terwyl die ander nuut is om te help om beseringsrisiko by afbreekplekke te verminder. Daarbenewens, buiten Wêreldrugby se wêreldreëlproewe, het 2021 se Rugbykampioenskap ook 'n rooikaart van 20 minute op die proef gestel, iets wat reeds in Australië en Nieu-Seeland se onderskeie Superrugby-toernooie gebruik is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rugby.com.au/news/rugby-championship-new-law-trials-red-card-50-22-rugby-union-2021810 |title=20-minute red card confirmed as part of law trials for Rugby Championship |publisher=[[Rugby Australia]] |author=Nathan Williamson |date=11 Augustus 2021 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref> Die kampioenskap is deur Nieu-Seeland gewen ná sy oorwinning met 19–17 teen Suid-Afrika op 25 September.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/rugby-union/58689678 |title=Rugby Championship – New Zealand 19-17 South Africa: All Blacks seal title with late penalty |publisher=[[BBC]] |date=25 September 2021 |accessdate=20 Augustus 2022}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rte.ie/sport/rugby/2021/0925/1248938-all-blacks-edge-springboks-to-win-rugby-championship/ |title=All Blacks edge Springboks to win Rugby Championship |publisher=Raidió Teilifís Éireann |date=25 September 2021 |accessdate=19 Augustus 2022}}</ref> == Telkaart == {| class="wikitable" !rowspan=2 width="6%"| !rowspan=2 width="18%"| Nasie !colspan=4 width="32%"| Wedstryde !colspan=3 width="24%"| Punte !rowspan=2 width="10%"| Bonuspunte !rowspan=2 width="10%"| Ligapunte |- !width="8%"| Speel !width="8%"| Wen !width="8%"| Gelyk !width="8%"| Verloor !width="8%"| Vir !width="8%"| Teen !width="8%"| Verskil |- align=center |- |style="background: #000000; color: #FFFFFF"|1||align=left|{{NZLru}} | 6 || 5 || 0 || 1 || 218 || 104 || +114 || 5 || '''25''' |- align=center |- |style="background: #FFFF00; color: #336600"|2||align=left|{{AUSru}} | 6 || 4 || 0 || 2 || 160 || 163 || –3 || 2 || '''18''' |- align=center |- |style="background: #336600; color: #FFFF00"|3||align=left|{{RSAru}} | 6 || 3 || 0 || 3 || 152 || 128 || +24 || 3 || '''15''' |- align=center |- |style="background: #75AADB; color: #FFFFFF"|4||align=left|{{ARGru}} | 6 || 0 || 0 || 6 || 60 || 195 || –135 || 0 || '''0''' |} == Wedstryddatums == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 !width="100"| !width="100"|Datum !width="100"| !width="100"|Datum |- bgcolor="#cedff2" |'''[[#Week 1|Week 1]]''' |''14 Augustus'' |'''[[#Week 4|Week 4]]''' |''18 September'' |- |'''[[#Week 2|Week 2]]''' |''21 Augustus<br />5 September'' |'''[[#Week 5|Week 5]]''' |''25 September'' |- bgcolor="#cedff2" |'''[[#Week 3|Week 3]]''' |''12 September'' |'''[[#Week 6|Week 6]]''' |''2 Oktober'' |} === Week 1 === {{rugbywedstryd | datum = 14 Augustus 2021 | tyd = 19:05 (NZST) | tuis = {{NZLru-r}} | telling = 57–22 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308400.html Verslag] | weg = {{AUSru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Rieko Ioane]], [[Brodie Retallick]], [[Ardie Savea]], [[Codie Taylor]] (2), [[Sevu Reece]], [[Will Jordan (rugbyspeler)|Will Jordan]], [[David Havili]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Richie Mo’unga]] (5), [[Beauden Barrett]] (2)<br />'''Strafdoel:''' [[Damian McKenzie]] | wegpunte = '''Drieë:''' [[Andrew Kellaway]] (2), [[Tate McDermott]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Noah Lolesio]] (2)<br />'''Strafdoel:''' Noah Lolesio | stadion = [[Edenparkstadion|Edenpark]], [[Auckland]], [[Nieu-Seeland]] | bywoning = 25&nbsp;121 | skeidsregter = Brendon Pickerill ([[Nieu-Seeland Rugby|NZL]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is die meeste punte wat Nieu-Seeland nog teen Australië aangeteken het, meer as die 54 punte in 2017. }} {{rugbywedstryd | datum = 14 Augustus 2021 | tyd = 17:05 (SAST) | tuis = {{RSAru-r}} | telling = 32–12 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308397.html Verslag] | weg = {{ARGru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Cobus Reinach]], [[Aphelele Fassi]], [[Jaden Hendrikse]]<br />'''Doelskop:''' [[Elton Jantjies]]<br />'''Strafdoele:''' Elton Jantjies (5) | wegpunte = '''Strafdoele:''' [[Nicolás Sánchez]] (4) | stadion = [[Nelson Mandelabaaistadion]], [[Port Elizabeth]], [[Suid-Afrika]] | bywoning = 0 | skeidsregter = Andrew Brace ([[Ierse Rugbyvoetbalunie|IRL]]) | speler van die wedstryd = | notas = }} === Week 2 === {{rugbywedstryd | datum = 21 Augustus 2021 | tyd = 17:05 (SAST) | tuis = {{ARGru-r}} | telling = 10–29 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308399.html Verslag] | weg = {{RSAru}} | tuispunte = '''Drie:''' [[Pablo Matera]]<br />'''Doelskop:''' [[Nicolás Sánchez]]<br />'''Strafdoel:''' [[Domingo Miotti]] | wegpunte = '''Drieë:''' [[Makazole Mapimpi]], [[Malcolm Marx]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Handré Pollard]] (2)<br />'''Strafdoele:''' Handré Pollard (5) | stadion = [[Nelson Mandelabaaistadion]], [[Port Elizabeth]], [[Suid-Afrika]] | bywoning = 0 | skeidsregter = Karl Dickson ([[Engelse Rugbyvoetbalunie|ENG]]) | speler van die wedstryd = | notas = [[Lood de Jager]] speel in sy 50ste toetswedstryd vir Suid-Afrika. }} {{rugbywedstryd | datum = 5 September 2021 | tyd = 14:00 (AWST) | tuis = {{AUSru-r}} | telling = 21–38 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308398.html Verslag] | weg = {{NZLru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Folau Fainga’a]], [[Nic White]], [[Tom Banks]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Noah Lolesio]], [[Reece Hodge]] (2) | wegpunte = '''Drieë:''' [[Jordie Barrett]], [[David Havili]] (2), [[Will Jordan (rugbyspeler)|Will Jordan]], [[Anton Lienert-Brown]], [[George Bridge]]<br />'''Doelskop:''' [[Beauden Barrett]]<br />'''Strafdoele:''' Beauden Barrett (2) | stadion = [[Perth-stadion]], [[Perth]], [[Australië]] | bywoning = 52&nbsp;724 | skeidsregter = Damon Murphy ([[Rugby Australia|AUS]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is Nieu-Seeland se eerste oorwinning nog en hul eerste teen Australië in Perth.'' * ''Dit is Australië se eerste nederlaag in Perth sedert 2009, toe hulle op Subiaco Ovaal teen Suid-Afrika met 25–32 verloor het. }} === Week 3 === {{rugbywedstryd | datum = 12 September 2021 | tyd = 19:05 (AEST) | tuis = {{NZLru-r}} | telling = 39–0 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308401.html Verslag] | weg = {{ARGru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Rieko Ioane]], [[Sevu Reece]], [[Dalton Papalii]], [[Luke Jacobson]] (2)<br />'''Doelskoppe:''' [[Beauden Barrett]], [[Jordie Barrett]] (3)<br />'''Strafdoele:''' Beauden Barrett, Jordie Barrett | wegpunte = | stadion = [[Robinastadion]], [[Goudkus, Queensland|Goudkus]], [[Australië]] | bywoning = 15&nbsp;191 | skeidsregter = Nic Berry ([[Rugby Australia|AUS]]) | speler van die wedstryd = | notas = [[Nicolás Sánchez]] word die Argentyn met die meeste toetswedstryde (90) en steek by [[Agustín Creevy]] se vorige rekord van 89 toetswedstryde verby.'' * ''Dit is Nieu-Seeland se eerste oorwinning in Queensland sedert 2014, toe hulle Australië op Brisbane se Langpark met 29–28 verslaan het. }} {{rugbywedstryd | datum = 12 September 2021 | tyd = 20:05 (AEST) | tuis = {{RSAru-r}} | telling = 26–28 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308402.html Verslag] | weg = {{AUSru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Bongi Mbonambi]], [[Malcolm Marx]] (2)<br />'''Doelskop:''' [[Handré Pollard]]<br />'''Strafdoele:''' Handré Pollard (3) | wegpunte = '''Drie:''' [[Andrew Kellaway]]<br />'''Doelskop:''' [[Quade Cooper]]<br />'''Strafdoele:''' Quade Cooper (7) | stadion = [[Robinastadion]], [[Goudkus, Queensland|Goudkus]], [[Australië]] | bywoning = 15&nbsp;191 | skeidsregter = Luke Pearce ([[Engelse Rugbyvoetbalunie|ENG]]) | speler van die wedstryd = [[Samu Kerevi]] (AUS) | notas = Beide [[Allan Alaalatoa]] en [[Reece Hodge]] speel in hul 50ste toetswedstryd vir Australië. }} === Week 4 === {{rugbywedstryd | datum = 18 September 2021 | tyd = 15:00 (AEST) | tuis = {{AUSru-r}} | telling = 30–17 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308404.html Verslag] | weg = {{RSAru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Len Ikitau]] (2), [[Marika Koroibete]] (2)<br />'''Doelskoppe:''' [[Quade Cooper]] (2)<br />'''Strafdoele:''' Quade Cooper (2) | wegpunte = '''Drie:''' [[Lukhanyo Am]]<br />'''Strafdoele:''' [[Handré Pollard]] (4) | stadion = [[Suncorpstadion|Langpark]], [[Brisbane]], [[Australië]] | bywoning = 40&nbsp;000 | skeidsregter = Matthew Carley ([[Engelse Rugbyvoetbalunie|ENG]]) | speler van die wedstryd = [[Samu Kerevi]] (AUS) | notas = [[Michael Hooper]] speel in sy 60ste toetswedstryd as Australiese kaptein en steek by die vorige rekord van 59 deur [[George Gregan]] verby.'' * ''Australië wen agtereenvolgende wedstryde teen Suid-Afrika vir die eerste keer sedert 2015/16. }} {{rugbywedstryd | datum = 18 September 2021 | tyd = 19:05 (AEST) | tuis = {{ARGru-r}} | telling = 13–36 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308403.html Verslag] | weg = {{NZLru}} | tuispunte = '''Drie:''' [[Emiliano Boffelli]]<br />'''Doelskop:''' Emiliano Boffelli<br />'''Strafdoele:''' Emiliano Boffelli (2) | wegpunte = '''Drieë:''' [[Patrick Tuipulotu]], [[TJ Perenara]], [[Tupou Vaa’i]] (2), [[Samisoni Taukei’aho]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Jordie Barrett]] (4)<br />'''Strafdoel:''' Jordie Barrett | stadion = [[Suncorpstadion|Langpark]], [[Brisbane]], [[Australië]] | bywoning = 38&nbsp;215 | skeidsregter = [[Jaco Peyper]] ([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|RSA]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is Nieu-Seeland se eerste oorwinning op Langpark sedert 2014, toe hulle Australië met 29–28 geklop het. }} === Week 5 === {{rugbywedstryd | datum = 25 September 2021 | tyd = 17:05 (AEST) | tuis = {{NZLru-r}} | telling = 19–17 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308405.html Verslag] | weg = {{RSAru}} | tuispunte = '''Drie:''' [[Will Jordan (rugbyspeler)|Will Jordan]]<br />'''Doelskop:''' [[Jordie Barrett]]<br />'''Strafdoele:''' Jordie Barrett (4) | wegpunte = '''Drie:''' [[S'busiso Nkosi]]<br />'''Strafdoele:''' [[Handré Pollard]] (4) | stadion = [[Noord-Queensland-stadion]], [[Townsville]], [[Australië]] | bywoning = 23&nbsp;184 | skeidsregter = Luke Pearce ([[Engelse Rugbyvoetbalunie|ENG]]) | speler van die wedstryd = | notas = [[Trevor Nyakane]] speel in sy 50ste toetswedstryd vir Suid-Afrika.'' * ''Dit is die 100ste ontmoeting tussen albei lande. }} {{rugbywedstryd | datum = 25 September 2021 | tyd = 20:05 (AEST) | tuis = {{AUSru-r}} | telling = 27–8 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308406.html Verslag] | weg = {{ARGru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Reece Hodge]], [[Samu Kerevi]], [[Andrew Kellaway]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Quade Cooper]] (2), [[James O’Connor]]<br />'''Strafdoele:''' Quade Cooper, James O’Connor | wegpunte = '''Drie:''' [[Julián Montoya]]<br />'''Strafdoel:''' [[Emiliano Boffelli]] | stadion = [[Noord-Queensland-stadion]], [[Townsville]], [[Australië]] | bywoning = 23&nbsp;184 | skeidsregter = Matthew Carley ([[Engelse Rugbyvoetbalunie|ENG]]) | speler van die wedstryd = [[Samu Kerevi]] (AUS) | notas = }} === Week 6 === {{rugbywedstryd | datum = 2 Oktober 2021 | tyd = 17:05 (AEST) | tuis = {{ARGru-r}} | telling = 17–32 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308408.html Verslag] | weg = {{AUSru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Thomas Gallo]] (2)<br />'''Doelskoppe:''' [[Emiliano Boffelli]] (2)<br />'''Strafdoel:''' Emiliano Boffelli | wegpunte = '''Drieë:''' [[Folau Fainga’a]], [[Andrew Kellaway]] (3), [[Samu Kerevi]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Quade Cooper]] (2)<br />'''Strafdoel:''' Quade Cooper | stadion = [[Robinastadion]], [[Goudkus, Queensland|Goudkus]], [[Australië]] | bywoning = 20&nbsp;441 | skeidsregter = [[Jaco Peyper]] ([[Suid-Afrikaanse Rugbyunie|RSA]]) | speler van die wedstryd = | notas = [[Greg Holmes]] word op 38 jaar en 113 dae die oudste speler nog wat vir die Wallabies speel en verbeter [[Tony Miller]] se vorige rekord met een dag.'' * ''Australië wen vir die eerste keer vier wedstryde in die Rugbykampioenskapreeks, en wen ook vier agtereenvolgende toetswedstryde (in enige toernooi) vir die eerste keer sedert 2017. }} {{rugbywedstryd | datum = 2 Oktober 2021 | tyd = 20:05 (AEST) | tuis = {{RSAru-r}} | telling = 31–29 | rapport = [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/match/308407.html Verslag] | weg = {{NZLru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Damian de Allende]], [[Makazole Mapimpi]]<br />'''Strafdoele:''' [[Handré Pollard]] (4), [[Elton Jantjies]] (2)<br />'''Skepdoel:''' Elton Jantjies | wegpunte = '''Drieë:''' [[Sevu Reece]], [[Ardie Savea]], [[Brad Weber]]<br />'''Doelskop:''' [[Jordie Barrett]]<br />'''Strafdoele:''' Jordie Barrett (4) | stadion = [[Robinastadion]], [[Goudkus, Queensland|Goudkus]], [[Australië]] | bywoning = 20&nbsp;441 | skeidsregter = Matthew Carley ([[Engelse Rugbyvoetbalunie|ENG]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is Suid-Afrika se eerste oorwinning teen Nieu-Seeland en hul eerste oorwinning buite Suid-Afrika sedert 2018, toe hulle Nieu-Seeland met 36–34 op Westpacstadion in Wellington verslaan het.'' * ''Dit is Suid-Afrika se eerste oorwinning in sowel Australië as in Queensland sedert 2013, toe hulle Australië met 38–12 op Brisbane se Langpark verslaan het. }} <br /> {| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;" !Rugbykampioenskapreekskampioen 2021 |- |align=center|'''{{NZLru}}''' |} == Statistiek == === Meeste punte en drieë === {| class="toptextcells" | Meeste punte aangeteken: {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! ! Naam ! Punte |- | 1 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Handré Pollard]] | 66 |- | 2 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Jordie Barrett]] | 53 |- | 3 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Australië}} [[Quade Cooper]] | 47 |- | 4 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Australië}} [[Andrew Kellaway]] | 35 |- | 5 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Elton Jantjies]] | 26 |} | Meeste drieë gedruk: {| class="wikitable" style="text-align:center;" ! ! Naam ! Drieë |- | 1 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Australië}} [[Andrew Kellaway]] | 7 |- |rowspan="4"| 2 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[David Havili]] |rowspan="4"| 3 |- |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Will Jordan]] |- |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Suid-Afrika}} [[Malcolm Marx]] |- |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Sevu Reece]] |} |} == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == * {{en}} [http://en.espn.co.uk/the-rugby-championship-2021/rugby/series/308382.html?template=results 2021-Rugbykampioenskapreeks op ESPNscrum] {{Die Rugbykampioenskap}} {{Normdata}} [[Kategorie:Die Rugbykampioenskap]] [[Kategorie:Sport in 2021]] s6cjra8ee9iqzxlalcxerlclk5wjauf 0 392603 2520814 2517527 2022-08-21T23:25:59Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = EN | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hallii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1967 | synonyms= }} '''''Drosanthemum hallii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en naby [[Worcester]] in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]]biome. Dit het 'n voorkomsgebied van 657 km² en daar is drie subpopulasies wat bedreig word deur [[indringerplant]]e en die aanlê van wingerde. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-50 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57448-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] pz9y6cse09eu1rk3bbno5ut2n12vy1r 0 392604 2520888 2517532 2022-08-22T07:53:36Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum luederitzii | authority =(Engl.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Drosanthemum hermannii'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Drosanthemum paxianum'' <small>(Schltr. & Diels) Schwantes</small> * ''Mesembryanthemum hermannii'' <small>Haw.</small> * ''Mesembryanthemum luederitzii'' <small>Engl.</small> * ''Mesembryanthemum paxianum'' <small>Schltr. & Diels</small> * ''Mesembryanthemum paxii'' <small>Engl.</small> }} '''''Drosanthemum luederitzii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan die [[Noord-Kaap]], [[Wes-Kaap]] en [[Namibië]] is. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-68 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361702-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] bs6d241adrrze4bestn4h68aveb7ovz 0 392605 2520796 2520251 2022-08-21T22:54:52Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = EN | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum bellum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum bellum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] van [[Ceres]] tot by [[Worcester]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 2 000 km² en daar is vyf subpopulasies wat bedreig word deur die aanlê van wingerde. 'n Paar subpopulasies het verlore gegaan toe die [[Brandvleidam]] in 1923 gebou is. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-14 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361656-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 3ovsmt3xe3g6omgwacrnymqrqmaymjn 0 392606 2520803 2517536 2022-08-21T23:07:22Z Aliwal2012 39067 Riversdale→Riversdal wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = NT | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum calycinum | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum calycinum'' <small>Haw.</small> * ''Sphalmanthus calycinus'' <small>(Haw.) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> }} '''''Drosanthemum calycinum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] van [[Clanwilliam]] tot by [[Koeberg]] en [[Riversdal]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 20 000 km² en daar is sestien subpopulasies. Die plant het reeds 80% van sy [[habitat]] afgestaan aan [[koring]]verbouing die afgelope 100 jaar. Die plant word steeds bedreig deur [[indringerplant]]e, gewasverbouing en menslike ontwikkeling. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-18 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361661-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 6ulgjpk0x9gntt9v1sddr7ul05poosn 0 392607 2520815 2517538 2022-08-21T23:32:19Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Fyn T'nouroebos | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hispidum | authority =([[Carolus Linnaeus|L.]]) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hispidum'' <small>L.</small> }} '''''Drosanthemum hispidum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan die [[Noord-Kaap|Noord-]], [[Oos-Kaap|Oos-]] en [[Wes-Kaap]], [[Vrystaat]] en [[Namibië]] is. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-53 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361691-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] l56mm1xrdm3yuvr75nakbc2yd2pyycv 2520818 2520815 2022-08-21T23:57:09Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Fyn T'nouroebos | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hispidum | authority =([[Carolus Linnaeus|L.]]) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hispidum'' <small>L.</small> }} '''''Drosanthemum hispidum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan die [[Noord-Kaap|Noord-]], [[Oos-Kaap|Oos-]] en [[Wes-Kaap]], [[Vrystaat]] en [[Namibië]] is. ''D. hispidum'' bevat die [[Alkaloïde|alkaloïed]] 4'-O-demetielmesembrenol, struktuurgewys verwant aan alkaloïde in die [[kanna]] (''Sceletium tortuosum''). == Gewone name == Die plant se Afrikaanse naam is die ''fyn T'nouroebos'' en in Engels staan dit bekend as die ''hairy dewflower''. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-53 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361691-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] q8j9wjho4vhq5k9nu8ungynganiulmv 0 392986 2520707 2519709 2022-08-21T15:17:37Z Aliwal2012 39067 [[IATA]]: '''SN''', [[ICAO]]: '''BEL''' wikitext text/x-wiki {{Infobox airline | airline = Brussels Airlines S.A. | logo = Brussels airlines logo 2021.svg | logo_size = 250px | image = | IATA = SN<ref name=iata>{{cite web|title=IATA - Airline and Airport Code Search|url=http://www.iata.org/publications/Pages/code-search.aspx|website=iata.org|access-date=13 April 2015}}</ref> | ICAO = BEL | callsign = BEE-LINE | aoc = | hubs = [[Brussel Lughawe]] | focus_cities = | frequent_flyer = Miles & More | alliance = [[Star Alliance]] | fleet_size = 39 | destinations = 121 | parent = Lufthansa Groep | num_employees = 4&nbsp;000 | founded = {{start date and age|2006|11|07|df=yes|br=yes}} | commenced = 25 Maart 2007 | headquarters = Diegem, Machelen, [[België]] | key_people = Peter Gerber, [[HUB]] | subsidiaries = | website = {{URL|brusselsairlines.com}} }} '''Brussels Airlines''' ([[IATA]]: '''SN''', [[ICAO]]: '''BEL''') is die vlagdraer en grootste [[lugredery]] van [[België]], gebaseer en met sy hoofkwartier op die [[Brussel Lughawe]]. Dit opereer na meer as 100 bestemmings in [[Europa]], [[Noord-Amerika]] en [[Afrika]] en bied ook huurdienste, instandhouding en bemanningsopleiding. Dit is 'n lid van die [[Star Alliance]] sowel as die Internasionale Lugvervoervereniging. Die lugredery se [[IATA-kode]] ''SN'' is by sy voorgangers, Sabena en SN Brussels Airlines, geërf. Brussels Airlines is deel van die [[Lufthansa|Lufthansa-groep]]. Die maatskappy se slagspreuk is ''"Jy is in goeie geselskap".''<ref>{{Cite web|url=https://www.aviation24.be/airlines/lufthansa-group/brussels-airlines/brussels-airlines-confirms-its-position-in-the-market-with-a-new-brand-identity/|title=Brussels Airlines confirms its position in the market with a new brand identity|last=André Orban|date=2021-11-18|website=Aviation24.be|language=en-GB|access-date=2021-11-18}}</ref> [[Lêer:Brussels_airlines_rj85_oo-djz_arp.jpg|duimnael|'n Voormalige Brussels Airlines Avro RJ85 geverf in 'n tussentydse kleur na die samesmelting]] Brussels Airlines is geskep ná die samesmelting van SN Brussels Airlines (SNBA) en Virgin Express, eersgenoemde wat daarna geskep is ná die bankrotskap van België se vorige nasionale lugdiens Sabena. Op 12 April 2005 het SN Airholding, die maatskappy agter SNBA, 'n ooreenkoms met [[Richard Branson]] onderteken, wat dit beheer oor Virgin Express gee. Op 31 Maart 2006 het SNBA en Virgin Express hul samesmelting in 'n enkele maatskappy aangekondig. Op 7 November 2006 is die nuwe naam, Brussels Airlines, op 'n perskonferensie by die Brusselse Lughawe aangekondig. Brussels Airlines het op 25 Maart 2007 bedrywighede begin. == Ontwikkeling sedert 2010 == [[Lêer:Airbus_A330-301,_Brussels_Airlines_AN1563130.jpg|duimnael|'n Brussels Airlines [[Airbus A330|Airbus A330-300]] in 'n tussentydse kleur]] Op 5 Julie 2010 is 'n vyfde [[Airbus A330|Airbus A330-300]] in gebruik geneem. Brussels Airlines het sy frekwensie na [[Abidjan]] verhoog (tot 6 weekliks) en het [[Accra]], [[Cotonou]], [[Ouagadougou]] en [[Lomé]] as nuwe bestemmings bygevoeg. Op 11 Augustus 2010 het Brussels Airlines en toeroperateur Club Med 'n nuwe samewerking aangekondig. Vanaf April 2011 het Brussels Airlines 80% van alle Club Med-passasiers uit [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]] vervoer, sowel op bestaande gewone Brussels Airlines-roetes as op nuwe huurroetes wat deur Brussels Airlines bedryf word. Brussels Airlines het ook aangekondig dat hy twee [[Airbus A320]]-vliegtuie vanaf Januarie 2011 gaan huur.<ref>{{nl}} [http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_toerisme/Club_Med_in_zee_met_Brussels_Airlines.8948744-3077.art De Tijd: Club Med in zee met Brussels Airlines].</ref> Op 1 Junie 2012<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/en/blog_bru/june2012/25490/|title=Brussels Airport Website: Brussels Airlines: inaugural flight to New York|date=1 June 2012|publisher=Brusselsairport.be|archive-url=https://web.archive.org/web/20140515074109/http://www.brusselsairport.be/en/blog_bru/june2012/25490/|archive-date=15 May 2014}}</ref> het Brussels Airlines die roete na [[John F. Kennedy Internasionale Lughawe|New York–John F. Kennedy]] ingewy, wat daagliks bedryf word met 'n [[Airbus A330|Airbus A330-300]] wat met die nuwe binneruim toegerus is. Dit is die eerste Belgiese lugredery in 10 jaar wat na New York vlieg, ná die ineenstorting van Sabena en Delsey Airlines. Sedert 18 Junie 2013 vlieg hulle ook 5 keer per week na [[Dulles Internasionale Lughawe|Washington–Dulles]].<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairlines.com/en_be/look-for/destinations/united_states/washington.aspx|title=Flight tickets to Washington. Book your flight with Brussels Airlines|publisher=Brusselsairlines.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20130426051348/http://www.brusselsairlines.com/en_be/look-for/destinations/united_states/washington.aspx|archive-date=26 April 2013|access-date=14 May 2014}}</ref> Sedert April 2016 is Toronto Pearson by die Noord-Amerikaanse netwerk gevoeg.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairlines.com/en_be/corporate/press-room/detail.aspx?PRID=tcm:290-36453-16|title=Brussels Airlines invests in intercontinental growth|publisher=Brusselsairlines.com|access-date=14 February 2016}}</ref> Daar is aangekondig dat vanaf Maart 2017 'n nuwe diens na [[Mumbai]] sal begin met 5 vlugte per week wat deur 'n nuwe [[Airbus A330|Airbus A330-200]] bedryf word wat vroeg in 2017 aangekom het. Op 30 Januarie 2014 het Brussels Airlines 9 seisoenale bestemmings bygevoeg en na 'n paar jaar van afwesigheid teruggekeer na die Poolse mark. Dit het ook die permanente aflegging van sy Avro RJ100-vloot teen 2016 bevestig.<ref name="avros">{{Cite web|url=http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/economie/1.1853454|title=Meer vliegtuigen en bestemmingen Brussels Airlines|date=29 January 2014|website=deredactie.be}}</ref> In April 2015 is Brussels Airlines deur die [[Withuis]] geprys vir die voortsetting van sy normale vliegoperasie na Wes-Afrikalande tydens die Ebola-uitbreking, sodat noodsaaklike hulp gelewer kon word.<ref>{{Cite web|url=http://www.flanderstoday.eu/politics/white-house-praises-brussels-airlines-flying-ebola-hit-countries|title=White House praises Brussels Airlines for flying to Ebola-hit countries {{!}} Flanders Today|website=flanderstoday.eu|access-date=2020-02-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.vrt.be/vrtnws/en/2015/04/18/brussels_airlinespraisedbywashington-1-2308355/|title=Brussels Airlines praised by Washington|last=News|first=Flanders|date=2015-04-18|website=vrtnws.be|language=en|access-date=2020-02-04}}</ref> Alle ander lugrederye, behalwe Royal Air Maroc, het hul vlugte na [[Sierra Leone]], [[Liberië]] en [[Guinee]] opgeskort.<ref>{{Cite magazine|url=https://time.com/3490961/brussels-airlines-ebola/|title=Why One Airline Flies To West Africa Despite Ebola|magazine=Time|language=en|access-date=2020-02-04}}</ref> In Maart 2017 het Thomas Cook sy voorneme aangekondig om sy Belgiese vlugbedrywighede te verkoop. Brussels Airlines se moedermaatskappy. Thomas Cook Airlines Belgium is teen November 2017 gesluit met twee vliegtuie en alle verkeersregte wat deur Brussels Airlines geïntegreer is.<ref>{{de}}[http://www.aero.de/news-26385/Thomas-Cook-gibt-belgisches-Fluggeschaeft-an-Lufthansa-Konzern-ab.html aero.de - "Thomas Cook hands Belgian airline business to Lufthansa"] 30 Maart 2017</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ch-aviation.com/portal/news/54704-brussels-airlines-to-absorb-thomas-cook-airlines-belgium|title=Brussels Airlines to absorb Thomas Cook Airlines Belgium|access-date=31 May 2017}}</ref> Brussels Airlines het die 160 Thomas Cook Airlines-bemanningslede oorgeneem. In Desember 2019 is aangekondig dat Dieter Vranckx Christina Foerster sal vervang as HUB van Brussels Airlines vanaf 1 Januarie 2020.<ref>{{Cite web|url=https://atwonline.com/people/brussels-airlines-names-dieter-vranckx-new-ceo-cco|title=Brussels Airlines names Dieter Vranckx as new CEO}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eturbonews.com/513851/lufthansa-ag-names-new-ceos-for-eurowings-and-brussels-airlines/|title=Lufthansa AG names new CEO for Eurowings and Brussels Airlines|date=11 December 2019}}</ref> In November 2021 het Brussels Airlines 'n hersiening van hul [[Handelsmerk|korporatiewe ontwerp]] aangekondig, insluitend 'n nuwe logo.<ref>{{de}}[https://www.aerotelegraph.com/brussels-airlines-verpasst-sich-eine-auffrischung aerotelegraph.com] 16 November 2021</ref> [[Lêer:Winter_Operations_@_Brussels_Airport_January_2013_(8387465114).jpg|duimnael|Vliegtuie van Brussels Airlines geparkeer by die lughawe van Brussel.]] == Tariefstruktuur == Op Europese vlugte bied die lugredery vier soorte kaartjies: * '''Check&Go''' is 'n laekoste-tarief, sonder ingeboekte bagasie en met 'n koop aan boord -program wat versnaperinge en drankies te koop aanbied. * '''Light&Relax''' is 'n gewone ekonomiese klas met 'n koop aan boord-program wat versnaperinge en drankies te koop aanbied. * '''Flex&Fast''' is 'n ekonomiese plus-klas met 'n koop aan boord-program wat versnaperinge en drankies bied om te koop, vinnige baan by sekuriteit, verander buigsaamheid en prioriteit instap. * '''Bizz&Class''' is 'n voldiens besigheidsklas op die Europese netwerk. Dit bied premium-etes, gratis sjampanje en volle buigsaamheid. Op mediumafstand- en langafstandvlugte (na Afrika en Noord-Amerika) bied Brussels Airlines Economy Light, Regular Economy, Economy Privilege en Business klasse. Besigheidsklas-passasiers het toegang tot prioriteit-inboek en besigheidsklas-sitkamers op die grond. Invlug kan passasiers 'n platlê bed en meergangmaaltyd geniet. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Normdata}} [[Kategorie:Lugrederye]] [[Kategorie:Brussel]] g2aatcq6xrvvbavbsgvonzdrtl5dsxr 0 393083 2520800 2520246 2022-08-21T23:02:53Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = NT | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum crassum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1966 | synonyms= }} '''''Drosanthemum crassum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] in die [[Tankwa Karoo- Nasionale Park|Tankwa-Karoo]] en die [[Klein-Karoo]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 8&nbsp;391 km². Daar is tien tot vyftien subpopulasies wat bedreig word deur die aanlê van wingerde en vrugteboorde, asook oorbeweiding. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-26 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57445-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] k13ejge1c89yiyo29o0hkhz7voxdl9q 0 393084 2520876 2520249 2022-08-22T07:39:47Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = EN | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum lavisii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935 | synonyms= }} '''''Drosanthemum lavisii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] vanaf [[Montagu]] en [[Bredasdorp]] tot by [[Albertinia]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[Renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 5&nbsp;000 km². Daar is dertien subpopulasies wat bedreig word deur gewasverbouing en [[indringerplant]]e. Die totale populasie is minder as 500 plante. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-61 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361697-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] q3izus0us8zn3hh4b3x0ysrt1j2bnk7 0 393085 2520883 2520250 2022-08-22T07:49:28Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = NT | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum marinum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932 | synonyms= }} '''''Drosanthemum marinum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] vanaf [[Paternoster]] tot by [[Yzerfontein]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km². Daar is veertien subpopulasies wat bedreig word deur menslike ontwikkeling aan die kus. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-71 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361705-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] scr47vvvmft087bqyfk0rh4wzui87n2 0 393086 2520886 2520252 2022-08-22T07:50:54Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = NT | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum oculatum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932 | synonyms= }} '''''Drosanthemum oculatum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] op die [[Knersvlakte]] noord van [[Vanrhynsdorp]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die vygieveld-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 1737 km². Daar is ses subpopulasies wat bedreig word deur mynbouaktiwiteite. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-78 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361712-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 3pjbcq9ksieut4zzkdofydyspfdyqc4 0 393092 2520791 2520263 2022-08-21T22:44:57Z Aliwal2012 39067 skakel na "Endemies (ekologie)" wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum acuminatum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1939 | synonyms= }} '''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-1 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361644-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9t8zmapafqi25fhhab0t9bopx751kge 0 393093 2520795 2520265 2022-08-21T22:52:49Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum austricola | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935 | synonyms= }} '''''Drosanthemum austricola''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] op die Agulhasvlakte voorkom. Dit het 'n voorkomsgebied van 7200 km² en daar is nege subpopulasies. Die plant word bedreig deur gewasverbouing soos [[proteas]] en wingerde, [[indringerplant]]e en menslike ontwikkeling aan die kus. Die plant is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-10 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361653-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] mca5j3k99vh5avalirgvov1ntvouow9 0 393104 2520792 2520391 2022-08-21T22:48:07Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum acuminatum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms=* ''Drosanthemum littlewoodii'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]], wat [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-3 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361646-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] btl0ioxorsepw13qint7y9at23ln6nx 0 393105 2520793 2520393 2022-08-21T22:49:23Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum ambiguum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932 | synonyms= }} '''''Drosanthemum ambiguum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-5 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361648-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 6gfdq03pmvwhr4lz13528bovoi8tih0 0 393106 2520794 2520395 2022-08-21T22:50:36Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum archeri | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum archeri''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-7 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361650-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] qc76zbzn1a3bx8h4p7gfs91iq1nlxka 0 393107 2520797 2520398 2022-08-21T22:55:45Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum acuminatum | authority =(Aiton) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum brevifolium'' <small>Aiton</small> }} '''''Drosanthemum acuminatum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-17 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361660-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9r3af9t9qq64538jb593vwgx27vkabu 0 393109 2520801 2520414 2022-08-21T23:04:37Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum chrysum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms= }} '''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voorkom. Daar is tien subpopulasies met 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km². Die [[spesie]] word op die hellings op hoogtes van 750-1&nbsp;100 m gevind. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]] en word as seldsaam beskou. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] bg2lnhauzepygg8w9mo72nr6si8u8dd 2520802 2520801 2022-08-21T23:05:04Z Aliwal2012 39067 beter so wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum chrysum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms= }} '''''Drosanthemum chrysum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] naby [[Ladismith]] voorkom. Daar is tien subpopulasies met 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km². Die [[spesie]] word op die hellings op hoogtes van 750-1100 m gevind. Die plant is deel van die [[renosterveld]]- en [[fynbos]]-[[Bioom|biome]] en word as seldsaam beskou. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-22 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361664-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 4ifcu31uh2e9kell77gb73m515ou6pq 0 393111 2520799 2520415 2022-08-21T22:59:38Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum curtophyllum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum curtophyllum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-28 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361669-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] 5tlqod569y7praxjn2uu0mjwju8uuhl 0 393112 2520798 2520419 2022-08-21T22:59:03Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum cymiferum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms= }} '''''Drosanthemum cymiferum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap|Noord-]] en [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-29 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361670-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] peiilzstsh1lkpgtxwciitpk7ogu6hs 0 393113 2520807 2520420 2022-08-21T23:16:37Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum deciduum | authority =H.E.K.Hartmann & Bruckm. 2000 | synonyms= }} '''''Drosanthemum deciduum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-138 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1020373-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] e2d37f4k7w8rjayg5yke8u6ihopfbc6 0 393114 2520804 2520422 2022-08-21T23:09:53Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum delicatulum | authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes. 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum delicatulum'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum delicatulum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-31 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361672-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] k4avhpawrpkk6fi89rbufh5qslwi7fk 0 393125 2520805 2520489 2022-08-21T23:12:14Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = EN | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum flavum | authority = (Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum flavum'' <small>Haw</small> }} '''''Drosanthemum flavum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 1&nbsp;688 km² en word tussen die [[Botrivier, Wes-Kaap|Botrivier]], [[Swellendam]] en [[Bredasdorp]] gevind. Daar is agt, klein gefragmenteerde subpopulasies wat almal minder as 1000 plante bevat. Die plant het reeds van sy [[habitat]] afgestaan aan gewasverbouing en word verder bedreig deur oorbeweiding en [[indringerplant]]e. Die plant is deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-39 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361679-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] kli6fs3gdilhq2y1e5gbf5orenqte49 0 393134 2520806 2520536 2022-08-21T23:15:58Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum floribundum | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum floribundum'' <small>Haw.</small> * ''Drosanthemum candens'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Drosanthemum torquatum'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''Mesembryanthemum candens'' <small>Haw.</small> * ''Mesembryanthemum furfureum'' <small>Haw.</small> * ''Mesembryanthemum hirtellum'' <small>Salm-Dyck</small> * ''Mesembryanthemum torquatum'' <small>Haw.</small> * ''Mesembryanthemum tuberculatum'' <small>[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] & [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]</small> }} '''''Drosanthemum floribundum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap|Oos-]] en [[Wes-Kaap]] voorkom. Dit kom vanaf [[Elandsbaai]] op die [[Weskus]] tot by [[Gqeberha]] in die Oos-Kaap op vlaktes langs die kus voor. Dit is onder andere deel van die [[strandveld]] en die [[fynbos]]-[[Bioom|biome]]. Die [[spesie]] word bedreig deur ontwikkeling aan die kus en [[indringerplant]]e. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-40 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361680-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 5o99d5g4hv6ouirgiftcx7t5c1qn25z 0 393135 2520690 2520559 2022-08-21T13:18:02Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum fourcadei | authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes. 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum fourcadei'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum fourcadei''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Oos-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-41 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361681-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] azshr5mg7rxz09nd6rna8fe0dq22rfr 2520809 2520690 2022-08-21T23:18:08Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum fourcadei | authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes. 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum fourcadei'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum fourcadei''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-41 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361681-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 8kwtvy5l4nrbsol3tzdrmizogvvsy5n 0 393136 2520851 2520568 2022-08-22T06:49:05Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki '''Sharm El Sheikh Internasionale Lughawe''' ({{Lang-ar|مطار شرم الشيخ الدولي}} ''Maṭār Sharm El Sheikh El Dawli'' ) is 'n internasionale [[lughawe]] geleë in Sharm El Sheikh, [[Egipte]]. Dit is die derde besigste lughawe in Egipte ná [[Kaïro Internasionale Lughawe]] en Hurghada Internasionale Lughawe. Die lughawe was voorheen bekend as Ophira Internasionale Lughawe. [[Lêer:Tower_of_control_of_flight_on_airport_in_Sharm_el-Sheikh.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Tower_of_control_of_flight_on_airport_in_Sharm_el-Sheikh.jpg/220px-Tower_of_control_of_flight_on_airport_in_Sharm_el-Sheikh.jpg|regs|duimnael| Beheertoring by Sharm El Sheikh Internasionale Lughawe]] Die lughawe is op 14 Mei 1968 as 'n [[Israeliese Lugmag|Israeliese lugmagbasis]] geopen. Na die ondertekening van die Egipte-Israel-vredesverdrag in 1979 en die daaropvolgende Israeliese onttrekking aan die [[Sinai|Sinai-skiereiland]], is dit as 'n burgerlike lughawe heropen. Die grootste gereelde vliegtuig wat die lughawe benut het, was 'n [[Boeing 747-400]] wat deur Transaero Airlines bedryf word. Hierdie vlugte wat vanaf [[Moskou]] vertrek het, het geëindig toe Transaero se bedrywighede in Oktober 2015 gestaak is. [[British Airways]] het die enigste gereelde geskeduleerde [[Boeing 777|Boeing 777-200ER]] -diens (vanaf [[Lughawe Londen-Gatwick|Gatwick-lughawe]]) bedryf. Hierdie diens is egter gestaak weens kommer oor die neerstort van Metrojet-vlug 9268 op 31 Oktober 2015. In 2008 het die Egiptiese Lughawehouermaatskappy planne aangekondig om 'n derde nuwe terminaal by die lughawe te bou. In Julie 2009 het die Egiptiese Beheermaatskappy vir Lughawens en Lugnavigasie (EHCAAN) 'n kontrak met die Spaanse konstruksie-ontwerpers Pointec vir die derde terminaal onderteken. Die terminaal is beplan om die lughawe se kapasiteit van 7,5 tot 15 miljoen passasiers per jaar te verdubbel. Die projek se primêre koste is op $420 miljoen geraam. Die ontwerpfase sou vroeg in 2010 voltooi wees. Internasionale kontrakteurs is toe genooi vir 'n oop tender om die terminaal te bou, wat geskeduleer was om heeltemal gebou te wees teen 2015.<ref>{{Cite web|url=http://www.airport-technology.com/projects/sharm-el-sheikh-international-airport/|title=Sharm El Sheikh International Airport|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117210950/http://www.airport-technology.com/projects/sharm-el-sheikh-international-airport/|archive-date=17 November 2015|access-date=6 November 2015}}</ref> Teen September 2016 het konstruksie nog nie begin nie.  Teen November 2015 het passasiersgetalle aansienlik afgeneem weens die val van Metrojet-vlug 9268 op 31 Oktober 2015. Dit het daartoe gelei dat lugdienste vlugte vanaf die lughawe gekanselleer het en reddingsvlugte vir gestrande passasiers onderneem het. Regerings van Rusland en Europese lande soos die Verenigde Koninkryk het lugrederye verbied om na die lughawe te vlieg, met verwysing na veiligheidskwessies wat na die ongeluk uitgelig is. Die regering van die [[Verenigde Koninkryk]], het alle reise na en van Sharm El Sheikh afgeraai. In Januarie 2018 is aangekondig dat EgyptAir Express 'n basis by die lughawe sal open vir sy inkomende vloot Airbus A220's. Dit sal die hoeveelheid bestemmings wat deur die lugredery by die lughawe bedien word, verhoog met die moontlikheid om ononderbroke na stede in Italië, Duitsland, Marokko en Indië te vlieg.<ref>{{Cite news|url=https://www.ch-aviation.com/portal/news/63792-egyptair-express-eyes-sharm-el-sheikh-base-with-cs300s|title=Egyptair Express eyes Sharm el-Sheikh base with CS300s|work=ch-aviation|access-date=2018-08-20|archive-date=2018-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20180820141116/https://www.ch-aviation.com/portal/news/63792-egyptair-express-eyes-sharm-el-sheikh-base-with-cs300s|url-status=live}}</ref> Op 22 Oktober 2019 het die VK die vlugverbod op vlugte tussen Britse lughawens en Sharm El Sheikh opgehef.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-50137471|title=Sharm el-Sheikh: UK to resume flights after safety ban|date=22 October 2019|website=bbc.co.uk|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022195724/https://www.bbc.co.uk/news/uk-50137471|archive-date=22 October 2019|access-date=22 October 2019}}</ref> Op 1 November 2019 het TUI AG, moedermaatskappy van TUI Airways en TUI UK 'n hervatting van vlugte na die lughawe aangekondig, wat in Februarie 2020 sou begin. <ref>{{Cite web|url=https://simpleflying.com/tui-sharm-el-sheikh/|title=TUI To Return To Resort City Sharm El Sheikh As Airport Security Restrictions Lifted|date=3 November 2019|website=simpleflying.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210605001118/https://simpleflying.com/tui-sharm-el-sheikh/|archive-date=5 June 2021|access-date=5 June 2021}}</ref> Op 9 Augustus 2021 het Rossiya Airlines die eerste vlug in 5 jaar tussen [[Rusland]] en Sharm El Sheikh onderneem, sedert die verbod op vlugte tussen die oord en Rusland, weens die val van Metrojet-vlug 9268.<ref name="Rusresume">{{Cite web|url=https://www.egypttoday.com/Article/1/106758/Photos-Sharm-El-Sheikh-receives-its-1st-direct-flight-from|title=Photos: Sharm El-Sheikh receives its 1st direct flight from Russia since 2015 ban|date=9 August 2021|website=egypttoday.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809220207/https://www.egypttoday.com/Article/1/106758/Photos-Sharm-El-Sheikh-receives-its-1st-direct-flight-from|archive-date=9 August 2021|access-date=9 August 2021}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Koördinate op Wikidata]] [[Kategorie:Lughawens in die Midde-Ooste]] [[Kategorie:Pages with unreviewed translations]] 7zorv5hfoz8g2ioa4ktm22yw42f8c01 0 393137 2520852 2520637 2022-08-22T06:49:37Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar |naam=Rafael Orozco Maestre |beeld=WhatsApp-Image-2021-06-11-at-7.16.39-AM-1024x1024.jpg |beeldgrootte= |dwarsformaat= |beeldbeskrywing= |beeldonderskrif=Rafael Orozco 1986. |agtergrondkleur=solo |geboortenaam=Rafael José Orozco Maestre |alias= |geboortedatum=[[24 Maart]] [[1954]] |geboorteplek=Becerril, [[Colombia]] |sterfdatum=[[11 Junie]] [[1992]] |sterfplek=[[Barranquilla]], [[Colombia]] |genre=[[Vallenato]] |beroep=Sanger |instrument=Stem |jare_aktief=1976–1992 |etiket= |assosiasies=[[Binomio de Oro de América]]| webwerf= |huidige_lede= |gewese_lede= }} [[Lêer:ラファエル・オロスコ・マエストレ.jpg|duimnael|1990]] '''Rafael José Orozco Maestre''' (gebore 24 Maart 1954, [[Becerril]], [[Colombia]] – 11 Junie 1992, [[Barranquilla]], Colombia) was 'n Colombiaanse sanger en liedjieskrywer. Hy was die sanger van die groep ''El Binomio De Oro De América'', wat hy in 1976 saam met [[Israel Romero]] gestig het. Hy was een van die hoofverteenwoordigers van Colombiaanse volksmusiek en skrywer van die lied "Solo para tí" wat hy vir sy vrou gekomponeer het. Hy is op 11 Junie 1992 oorlede nadat hy deur 'n dwelmhandelaar geskiet is. == Diskografie == * 1975 - ''Adelante'' * 1975 - ''Con emoción'' * 1977 - ''Binomio de oro'' * 1977 - ''Por lo alto'' * 1978 - ''Enamorado como siempre'' * 1978 - '' Los Elegidos'' * 1979 - ''Súper vallenato'' * 1980 - ''Clase aparte'' * 1980 - ''De caché'' * 1981 - ''5 años de oro'' * 1982 - ''Festival vallenato'' * 1982 - ''Fuera de serie'' * 1983 - ''Mucha calidad'' * 1984 - ''Somos vallenato'' * 1985 - ''Superior'' * 1986 - ''Binomio de oro'' * 1987 - ''En concierto'' * 1988 - ''Internacional'' * 1989 - ''De Exportación'' * 1990 - ''De fiesta con binomio de oro'' * 1991 - ''De américa'' * 1991 - ''Por siempre'' {{Normdata}} [[Kategorie:Colombiaanse musici]] [[Kategorie:Geboortes in 1954]] [[Kategorie:Sterftes in 1992]] g9globpcbgq97m3whcsqfdxo1mipdrv 0 393144 2520808 2520645 2022-08-21T23:17:24Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum framesii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1927 | synonyms= }} '''''Drosanthemum framesii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-42 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361682-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] gwfxq84x0u2pl41aye4jqcpduv4jg8j 0 393145 2520811 2520650 2022-08-21T23:20:39Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum giffenii | authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) Schwantes ex H.Jacobsen 1949 | synonyms= }} '''''Drosanthemum giffenii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] word in die [[Klein-Karoo]] tussen [[Montagu]], [[Prins Albert]] en [[Riversdal]] aangetref, waar dit deel vorm van die [[renosterveld]]-[[bioom]]. Dit het 'n voorkomsgebied van 8&nbsp;341 km² en daar is minder as tien subpopulasies bekend. Die plant word bedreig deur oorbeweiding. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-44 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361684-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] opr4c3v1azgyhxi54brpahaw7g6vtvk 0 393146 2520812 2520652 2022-08-21T23:21:58Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum glabrescens | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum glabrescens''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-46 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361685-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] esux5ini91mqreweiyrlqpwl6pvz7ub 0 393147 2520813 2520657 2022-08-21T23:22:44Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum gracillimum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum gracillimum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-49 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361688-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 0qvz54pwlkxrdwy8mvk6nrym77enyod 9 393148 2520903 2520663 2022-08-22T08:15:53Z Burgert Behr 2401 wikitext text/x-wiki == Vertaling == {{ping|Burgert Behr|Geebee100|Suidpunt}} kan iemand asb. help met 'n vertaling van "cascading"? – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 11:19, 21 Augustus 2022 (UTC) :Dalk trapsgewys? [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:15, 22 Augustus 2022 (UTC) dcgkei1p33551urtg70tdxb3clf3upc 2520905 2520903 2022-08-22T08:20:59Z Burgert Behr 2401 wikitext text/x-wiki == Vertaling == {{ping|Burgert Behr|Geebee100|Suidpunt}} kan iemand asb. help met 'n vertaling van "cascading"? – [[Gebruiker:K175|K175]] ([[Gebruikerbespreking:K175|skil 'n appeltjie]]) 11:19, 21 Augustus 2022 (UTC) :Dalk trapsgewys? Kuberwoordeboek. [[Gebruiker:Burgert_Behr|~ <span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">Burgert</span>]] [[Gebruikerbespreking:Burgert Behr|<span style="font-family: Segoe Print; font-size: 10.5pt">(kontak)</span>]] 08:15, 22 Augustus 2022 (UTC) lz9neq6nean5kdv875ypo1qxfzunl4j 0 393149 2520853 2520666 2022-08-22T06:50:38Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki Die '''Ierse Vrystaat''' ([[Iers-Gaelies|Iers]]: Saorstát Éireann; [[Engels]]: The Irish Free State) was die naam wat deur die suide van [[Republiek Ierland|Ierland]] aangeneem is ná die ondertekening van die vredesverdrag met [[Koninkryk van Groot-Brittanje|Groot-Brittanje]] in Desember 1921 wat die Ierse stryd om onafhanklikheid beëindig het. Die Vrystaat sou deel van die [[Britse Statebond|Statebond]] bly as 'n heerskappy en sou byna heeltemal onafhanklik word met die Statuut van Westminster. Nadat 'n nuwe grondwet in 1937 aanvaar is, het Ierland homself nie meer as deel van die Statebond beskou nie. Met die proklamasie van die republiek in 1949 is die laaste skakel met Londen ook verbreek. Sedertdien is daar na die land verwys as Ierland. == Cumann na nGaedheal == Die '''Ierse Vrystaat''' is regeer deur die wegbreeklede van [[Sinn Féin]], wat hulself ''Cumann na nGaedheal'' genoem het. Michael Collins het die leier van die staat geword as voorsitter van die voorlopige regering. Onenigheid het gelei tot die burgeroorlog van 1922 tot 1923, waarin Collins tydens 'n nederlaag by Béal na Bláth doodgeskiet is. Na sy dood het William Thomas Cosgrave die leierskap van die staat aanvaar. Die '''Ierse Vrystaat''' verteenwoordig vir sommige die begin van Ierse demokrasie, vir ander 'n tydperk van sosiale en kulturele konserwatisme. Na die burgeroorlog ontwikkel daar polities onderskeidelik die ''Fine Gael'' en ''Fianna Fáil'' ideologiese lyne. == Bronne == * {{cite book|first=Tim Pat|last=Coogan|title=Éamon de Valera|isbn=0-09-175030-X|year=1993|url-access=registration|url=https://archive.org/details/devaleralongfell00coog}} * {{cite book|first=Tim Pat|last=Coogan|title=Michael Collins|isbn=0-09-174106-8|year=1990}} * {{cite book|first=Lord|last=Longford|title=Peace by Ordeal}} * {{cite book|first=Dorothy|last=McCardle|title=The Irish Republic|isbn=0-86327-712-8|date=January 1999}} {{Normdata}} 45vjy3w3s4p91c00wef6spp4nz8mhv7 2520854 2520853 2022-08-22T06:51:03Z Rooiratel 90342 [[:Kategorie:Ierland]] bygevoeg ([[Wikipedia:HotCat|HotCat.js]]) wikitext text/x-wiki Die '''Ierse Vrystaat''' ([[Iers-Gaelies|Iers]]: Saorstát Éireann; [[Engels]]: The Irish Free State) was die naam wat deur die suide van [[Republiek Ierland|Ierland]] aangeneem is ná die ondertekening van die vredesverdrag met [[Koninkryk van Groot-Brittanje|Groot-Brittanje]] in Desember 1921 wat die Ierse stryd om onafhanklikheid beëindig het. Die Vrystaat sou deel van die [[Britse Statebond|Statebond]] bly as 'n heerskappy en sou byna heeltemal onafhanklik word met die Statuut van Westminster. Nadat 'n nuwe grondwet in 1937 aanvaar is, het Ierland homself nie meer as deel van die Statebond beskou nie. Met die proklamasie van die republiek in 1949 is die laaste skakel met Londen ook verbreek. Sedertdien is daar na die land verwys as Ierland. == Cumann na nGaedheal == Die '''Ierse Vrystaat''' is regeer deur die wegbreeklede van [[Sinn Féin]], wat hulself ''Cumann na nGaedheal'' genoem het. Michael Collins het die leier van die staat geword as voorsitter van die voorlopige regering. Onenigheid het gelei tot die burgeroorlog van 1922 tot 1923, waarin Collins tydens 'n nederlaag by Béal na Bláth doodgeskiet is. Na sy dood het William Thomas Cosgrave die leierskap van die staat aanvaar. Die '''Ierse Vrystaat''' verteenwoordig vir sommige die begin van Ierse demokrasie, vir ander 'n tydperk van sosiale en kulturele konserwatisme. Na die burgeroorlog ontwikkel daar polities onderskeidelik die ''Fine Gael'' en ''Fianna Fáil'' ideologiese lyne. == Bronne == * {{cite book|first=Tim Pat|last=Coogan|title=Éamon de Valera|isbn=0-09-175030-X|year=1993|url-access=registration|url=https://archive.org/details/devaleralongfell00coog}} * {{cite book|first=Tim Pat|last=Coogan|title=Michael Collins|isbn=0-09-174106-8|year=1990}} * {{cite book|first=Lord|last=Longford|title=Peace by Ordeal}} * {{cite book|first=Dorothy|last=McCardle|title=The Irish Republic|isbn=0-86327-712-8|date=January 1999}} {{Normdata}} [[Kategorie:Ierland]] oldb7khudjgowt43dhhrk3n1l5pa610 2520855 2520854 2022-08-22T06:51:18Z Rooiratel 90342 [[:Kategorie:Geskiedenis van Ierland]] bygevoeg ([[Wikipedia:HotCat|HotCat.js]]) wikitext text/x-wiki Die '''Ierse Vrystaat''' ([[Iers-Gaelies|Iers]]: Saorstát Éireann; [[Engels]]: The Irish Free State) was die naam wat deur die suide van [[Republiek Ierland|Ierland]] aangeneem is ná die ondertekening van die vredesverdrag met [[Koninkryk van Groot-Brittanje|Groot-Brittanje]] in Desember 1921 wat die Ierse stryd om onafhanklikheid beëindig het. Die Vrystaat sou deel van die [[Britse Statebond|Statebond]] bly as 'n heerskappy en sou byna heeltemal onafhanklik word met die Statuut van Westminster. Nadat 'n nuwe grondwet in 1937 aanvaar is, het Ierland homself nie meer as deel van die Statebond beskou nie. Met die proklamasie van die republiek in 1949 is die laaste skakel met Londen ook verbreek. Sedertdien is daar na die land verwys as Ierland. == Cumann na nGaedheal == Die '''Ierse Vrystaat''' is regeer deur die wegbreeklede van [[Sinn Féin]], wat hulself ''Cumann na nGaedheal'' genoem het. Michael Collins het die leier van die staat geword as voorsitter van die voorlopige regering. Onenigheid het gelei tot die burgeroorlog van 1922 tot 1923, waarin Collins tydens 'n nederlaag by Béal na Bláth doodgeskiet is. Na sy dood het William Thomas Cosgrave die leierskap van die staat aanvaar. Die '''Ierse Vrystaat''' verteenwoordig vir sommige die begin van Ierse demokrasie, vir ander 'n tydperk van sosiale en kulturele konserwatisme. Na die burgeroorlog ontwikkel daar polities onderskeidelik die ''Fine Gael'' en ''Fianna Fáil'' ideologiese lyne. == Bronne == * {{cite book|first=Tim Pat|last=Coogan|title=Éamon de Valera|isbn=0-09-175030-X|year=1993|url-access=registration|url=https://archive.org/details/devaleralongfell00coog}} * {{cite book|first=Tim Pat|last=Coogan|title=Michael Collins|isbn=0-09-174106-8|year=1990}} * {{cite book|first=Lord|last=Longford|title=Peace by Ordeal}} * {{cite book|first=Dorothy|last=McCardle|title=The Irish Republic|isbn=0-86327-712-8|date=January 1999}} {{Normdata}} [[Kategorie:Ierland]] [[Kategorie:Geskiedenis van Ierland]] iuysc1l1vvdilhx2jgt44i4ikq1b2av 0 393150 2520673 2022-08-21T12:15:47Z 2003:C3:E728:AF00:19CE:60CB:E0EF:8D86 Nuut wikitext text/x-wiki Die '''2020-[[Drienasiesreeks]]''' was die 24ste jaarlikse [[rugby]]toernooi tussen die nasionale spanne van [[Argentinië]], [[Australië]] en [[Nieu-Seeland]]. Vanweë die werêldwye [[Covid-19-pandemie]] het [[Suid-Afrika]] dié keer nie aan die toernooi deelgeneem nie, waarvolgens dit na die Drienasiesreeks teruggekeer het. Tydens die toernooi het die [[All Blacks]] hul 17de titel ingepalm. {{Saadjie}} {{Die Rugbykampioenskap}} {{Normdata}} [[Kategorie:Drienasies]] [[Kategorie:Sport in 2020]] lp3c6w9plctrd31pd8d7ibjomxhma9a 2520730 2520673 2022-08-21T18:00:03Z SpesBona 2720 Klaar wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Drienasiesreeks | jaar = 2020 | beeld = | grootte = 100px | onderskrif = | begin = 31 Oktober | eindig = 5 Desember | wenners = Nieu-Seeland | aantal = 17 | wedstryde = 6 | drieë = 22 | bywoning = 107279 | meeste punte = {{vlagikoon|Argentinië}} [[Nicolás Sánchez]] (35) | meeste drieë = {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Richie Mo’unga]]<br />{{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Rieko Ioane]]<br />{{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Dane Coles]]<br />{{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Will Jordan (rugbyspeler)|Will Jordan]] (2 elk) | vorige = [[2019-Rugbykampioenskapreeks|2019]] | volgende = [[2021-Rugbykampioenskapreeks|2021]] }} Die '''2020-[[Drienasiesreeks]]''' was die 24ste jaarlikse [[rugby]]toernooi tussen die nasionale spanne van [[Argentinië]], [[Australië]] en [[Nieu-Seeland]]. Vanweë die werêldwye [[Covid-19-pandemie]] het [[Suid-Afrika]] dié keer nie aan die toernooi deelgeneem nie, waarvolgens dit na die Drienasiesreeks teruggekeer het. Die toernooi word bedryf deur [[SANZAAR]], ’n gesamentlike onderneming van die vier lande se nasionale rugbyunies. Die spanne is onderskeidelik die [[Argentynse nasionale rugbyspan|Pumas]], [[Wallabies]] en die [[All Blacks]]. Nieu-Seeland het die toernooi vir die 17de keer gewen. Buitendien het hulle die [[Bledisloebeker]] ingepalm, terwyl Australië met die [[Poematrofee]] weggestap het. == Formaat == Die formaat vir die 2020-toernooi was soortgelyk aan dié van die vorige Drienasiesreekse. Elke span het drie keer tuis gespeel, en drie keer weg, met ’n totaal van ses wedstryde elk, en nege in totaal. Met ’n wen het ’n span vier punte verdien, gelykop twee ligapunte, en ’n verloor met agt of meer punte nul ligapunte. ’n Bonuspunt kon verdien word op een van twee maniere: deur ten minste drie drieë meer as die teenstander in ’n wedstryd te druk, of deur met sewe punte of minder te verloor. Die kompetisie se wenner was die span met die meeste ligapunte aan die einde van die toernooi. == Telkaart == {| class="wikitable" !rowspan=2 width="6%"| !rowspan=2 width="18%"| Nasie !colspan=4 width="32%"| Wedstryde !colspan=3 width="24%"| Punte !rowspan=2 width="10%"| Bonuspunte !rowspan=2 width="10%"| Ligapunte |- !width="8%"| Speel !width="8%"| Wen !width="8%"| Gelyk !width="8%"| Verloor !width="8%"| Vir !width="8%"| Teen !width="8%"| Verskil |- align=center |- |style="background: #000000; color: #FFFFFF"|1||align=left|{{NZLru}} | 4 || 2 || 0 || 2 || 118 || 54 || +64 || 2 || '''11''' |- align=center |- |style="background: #75AADB; color: #FFFFFF"|2||align=left|{{ARGru}} | 4 || 1 || 2 || 1 || 56 || 84 || –28 || 0 || '''8''' |- align=center |- |style="background: #FFFF00; color: #336600"|3||align=left|{{AUSru}} | 4 || 1 || 2 || 1 || 60 || 96 || –36 || 0 || '''8''' |} == Wedstryddatums == {| class="wikitable" style="text-align:center" |- border=1 cellpadding=5 cellspacing=0 !width="100"| !width="100"|Datum !width="100"| !width="100"|Datum |- bgcolor="#cedff2" |'''[[#Week 1|Week 1]]''' |''31 Oktober'' |'''[[#Week 4|Week 4]]''' |''21 November'' |- |'''[[#Week 2|Week 2]]''' |''7 November'' |'''[[#Week 5|Week 5]]''' |''28 November'' |- bgcolor="#cedff2" |'''[[#Week 3|Week 3]]''' |''14 November'' |'''[[#Week 6|Week 6]]''' |''5 Desember'' |} === Week 1 === {{rugbywedstryd | datum = 31 Oktober 2020 | tyd = 19:45 (AEDT) | tuis = {{AUSru-r}} | telling = 5–43 | rapport = [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/match/304362.html Verslag] | weg = {{NZLru}} | tuispunte = '''Drie:''' [[Noah Lolesio]] | wegpunte = '''Drieë:''' [[Karl Tu’inukuafe]], [[Richie Mo’unga]] (2), [[Dane Coles]], [[Rieko Ioane]], [[Jordie Barrett]]<br />'''Doelskoppe:''' Richie Mo’unga (5)<br />'''Strafdoel:''' Richie Mo’unga | stadion = [[ANZ-stadion]], [[Sydney]], [[Australië]] | bywoning = 26&nbsp;000 | skeidsregter = Ben O’Keeffe ([[Nieu-Seeland Rugby|NZL]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is Nieu-Seeland se hoogste oorwinning teen Australië, meer as hul vorige rekord van 37-punte in 1996. }} === Week 2 === {{rugbywedstryd | datum = 7 November 2020 | tyd = 19:45 (AEDT) | tuis = {{AUSru-r}} | telling = 24–22 | rapport = [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/match/304515.html Verslag] | weg = {{NZLru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Tom Wright]], [[Taniela Tupou]]<br />'''Doelskop:''' [[Reece Hodge]]<br />'''Strafdoele:''' [[Reece Hodge]] (4) | wegpunte = '''Drieë:''' [[Rieko Ioane]], [[Codie Taylor]], [[Tupou Vaa’i]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Jordie Barrett]] (2)<br />'''Strafdoel:''' Jordie Barrett | stadion = [[Suncorpstadion|Langpark]], [[Brisbane]], [[Australië]] | bywoning = 40&nbsp;000 | skeidsregter = Nic Berry ([[Rugby Australia|AUS]]) | speler van die wedstryd = | notas = [[James Slipper]] word die 13de Wallaby wat in sy 100ste toetswedstryd speel.'' * ''Australië en Nieu-Seeland ontmoet vir die eerste keer sedert 2010 in hul vierde toetswedstryd gedurende een kalenderjaar. }} === Week 3 === {{rugbywedstryd | datum = 14 November 2020 | tyd = 17:10 (AEDT) | tuis = {{NZLru-r}} | telling = 15–25 | rapport = [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/match/304522.html Verslag] | weg = {{ARGru}} | tuispunte = '''Drieë:''' [[Sam Cane]], [[Caleb Clarke]]<br />'''Doelskop:''' [[Richie Mo’unga]]<br />'''Strafdoel:''' Richie Mo’unga | wegpunte = '''Drie:''' [[Nicolás Sánchez]]<br />'''Doelskop:''' Nicolás Sánchez<br />'''Strafdoele:''' Nicolás Sánchez (6) | stadion = [[Wes-Sydney-stadion]], [[Sydney]], [[Australië]] | bywoning = 9&nbsp;063 | skeidsregter = Angus Gardner ([[Rugby Australia|AUS]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is Argentinië se eerste oorwinning teen Nieu-Seeland ná 30 pogings.''<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/sport/live/2020/nov/14/nz-all-blacks-vs-argentina-live-scores-tri-nations-rugby-union-new-zealand-game-match-sydney-bankwest-stadium-score-kickoff-news-teams-latest |title=New Zealand All Blacks 15–25 Argentina: Rugby Tri-Nations – as it happened |publisher=[[The Guardian]] |author=Jonathan Howcroft |date=14 November 2020 |accessdate=21 Augustus 2022}}</ref> * ''Dit is Nieu-Seeland se eerste nederlaag sedert 2015 in Sydney, toe hulle met 27–19 deur Australië op ANZ-stadion verslaan is.'' * ''Nieu-Seeland verloor agtereenvolgende wedstryde vir die eerste keer sedert 2011.'' * ''[[Nicolás Sánchez]] teken die meeste punte vir Argentinië in ’n enkele wedstryd teen Nieu-Seeland aan, meer as [[Hugo Porta]] se 21 punte in die 21–21-gelykop in 1985. }} === Week 4 === {{rugbywedstryd | datum = 21 November 2020 | tyd = 19:45 (AEDT) | tuis = {{ARGru-r}} | telling = 15–15 | rapport = [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/match/304754.html Verslag] | weg = {{AUSru}} | tuispunte = '''Strafdoele:''' [[Nicolás Sánchez]] (5) | wegpunte = '''Strafdoele:''' [[Reece Hodge]] (5) | stadion = [[Newcastle Internasionale Sportsentrum]], [[Newcastle, Nieu-Suid-Wallis|Newcastle]], [[Australië]] | bywoning = 11&nbsp;749 | skeidsregter = Paul Williams ([[Nieu-Seeland Rugby|NZL]]) | speler van die wedstryd = | notas = Dit is die eerste gelykop tussen albei spanne sedert die 19–19-gelykop in 1987. }} === Week 5 === {{rugbywedstryd | datum = 28 November 2020 | tyd = 19:45 (AEDT) | tuis = {{ARGru-r}} | telling = 0–38 | rapport = [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/match/304739.html Verslag] | weg = {{NZLru}} | tuispunte = | wegpunte = '''Drieë:''' [[Dane Coles]], [[Ardie Savea]], [[Will Jordan (rugbyspeler)|Will Jordan]] (2), [[Patrick Tuipulotu]]<br />'''Doelskoppe:''' [[Richie Mo’unga]] (5)<br />'''Strafdoel:''' Richie Mo’unga | stadion = [[Newcastle Internasionale Sportsentrum]], [[Newcastle, Nieu-Suid-Wallis|Newcastle]], [[Australië]] | bywoning = 10&nbsp;104 | skeidsregter = Nic Berry ([[Rugby Australia|AUS]]) | speler van die wedstryd = | notas = [[Joe Moody]] speel in sy 50ste toetswedstryd vir Nieu-Seeland.'' * ''Nieu-Seeland verhoed vir die eerste keer enige Argentyne punte. }} === Week 6 === {{rugbywedstryd | datum = 5 Desember 2020 | tyd = 19:45 (AEDT) | tuis = {{AUSru-r}} | telling = 16–16 | rapport = [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/match/304740.html Verslag] | weg = {{ARGru}} | tuispunte = '''Drie:''' [[Michael Hooper]]<br />'''Doelskop:''' [[Reece Hodge]]<br />'''Strafdoele:''' Reece Hodge (3) | wegpunte = '''Drie:''' [[Bautista Delguy]]<br />'''Doelskop:''' [[Domingo Miotti]]<br />'''Strafdoele:''' [[Nicolás Sánchez]], [[Domingo Miotti]] (2) | stadion = [[Wes-Sydney-stadion]], [[Sydney]], [[Australië]] | bywoning = 10&nbsp;363 | skeidsregter = Ben O’Keeffe ([[Nieu-Seeland Rugby|NZL]]) | speler van die wedstryd = | notas = Argentinië en Australië teken vir die eerste keer twee agtereenvolgende gelykopuitslae aan. }} <br /> {| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;" !Drienasiesreekskampioen 2020 |- |align=center|'''{{NZLru}}''' |} == Statistiek == === Meeste punte en drieë === {| class="toptextcells" | Meeste punte aangeteken: {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! ! Naam ! Punte |- | 1 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Argentinië}} [[Nicolás Sánchez]] | 43 |- | 2 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Richie Mo’unga]] | 41 |- | 3 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Australië}} [[Reece Hodge]] | 40 |- | 4 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Jordie Barrett]] | 12 |} | Meeste drieë gedruk: {| class="wikitable" style="text-align:center;" ! ! Naam ! Drieë |- |rowspan="4"| 1 |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Richie Mo’unga]] |rowspan="4"| 2 |- |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Rieko Ioane]] |- |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Dane Coles]] |- |style="text-align:left;"| {{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Will Jordan (rugbyspeler)|Will Jordan]] |} |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{en}} [http://en.espn.co.uk/tri-nasies-2020/rugby/series/304507.html?template=results 2020-Drienasiesreeks op ESPNscrum] {{Die Rugbykampioenskap}} {{Normdata}} [[Kategorie:Drienasies]] [[Kategorie:Sport in 2020]] 788q4xbeide5erucw26ueakqy8dob27 0 393152 2520679 2022-08-21T13:03:08Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hispifolium | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hispifolium'' <small>Haw.</small> }} '''''Drosanthemum hispifolium''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Clanwilliam]] tot by [[Koeberg]] voor. Die [spesie]] het 'n voorkomsgebied van 14 400 km² en daar is tans net agt subpopulasies oor. Dit is deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Die plant het baie van sy [[habitat]] afgestaan aan gewasverbouing in die [[Olifantsrivier]]vallei en [[Swartland]]. Dit word steeds bedreig deur ontwikkeling, [[indringerplant]]e en verdere landbou aktiwiteite. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-129 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361692-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] oq4f0rp8f1tvj5h9zrvhjlpgq6orlcp 2520681 2520679 2022-08-21T13:03:24Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hispifolium | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hispifolium'' <small>Haw.</small> }} '''''Drosanthemum hispifolium''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Clanwilliam]] tot by [[Koeberg]] voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 14 400 km² en daar is tans net agt subpopulasies oor. Dit is deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Die plant het baie van sy [[habitat]] afgestaan aan gewasverbouing in die [[Olifantsrivier]]vallei en [[Swartland]]. Dit word steeds bedreig deur ontwikkeling, [[indringerplant]]e en verdere landbou aktiwiteite. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-129 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361692-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 734chtvjmpfd2gbigt274xmdwaly20t 2520682 2520681 2022-08-21T13:04:03Z Oesjaar 7467 Korrekte skakel. wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hispifolium | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hispifolium'' <small>Haw.</small> }} '''''Drosanthemum hispifolium''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] van [[Clanwilliam]] tot by [[Koeberg]] voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 14 400 km² en daar is tans net agt subpopulasies oor. Dit is deel van die [[fynbos]] en [[renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Die plant het baie van sy [[habitat]] afgestaan aan gewasverbouing in die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier]]vallei en [[Swartland]]. Dit word steeds bedreig deur ontwikkeling, [[indringerplant]]e en verdere landbou aktiwiteite. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-129 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361692-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] nqxbh2p0vcle7g0dka6i06zhqxnvljm 2520875 2520682 2022-08-22T07:37:30Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum hispifolium | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hispifolium'' <small>Haw.</small> }} '''''Drosanthemum hispifolium''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en van [[Clanwilliam]] tot by [[Koeberg]] in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 14 400 km² en daar is tans net agt subpopulasies oor. Dit is deel van die [[fynbos]]- en [[renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Die plant het baie van sy [[habitat]] aan gewasverbouing in die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier]]vallei en [[Swartland]] afgestaan. Dit word steeds bedreig deur ontwikkeling, [[indringerplant]]e en verdere landbou aktiwiteite. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-129 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361692-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] terr78lgm4mxfcf3lpc7doj58lzm4jc 0 393154 2520688 2022-08-21T13:14:17Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum inornatum | authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1964 | synonyms=* ''Trichodiadema inornatum'' <small>L.Bolus</small> * ''Drosanthemum tardum'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum inornatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en [[Namibië]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-55 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57449-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] 2t9ztf1douswtg6ho1j0s5r9kk78mhb 2520873 2520688 2022-08-22T07:34:29Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum inornatum | authority =([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) L.Bolus 1964 | synonyms=* ''Trichodiadema inornatum'' <small>L.Bolus</small> * ''Drosanthemum tardum'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum inornatum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suider-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] en [[Namibië]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-55 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57449-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] dh07l8sx6ea20oxrtua3sfg5kb74ukx 0 393156 2520693 2022-08-21T13:26:16Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum intermedium | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms=* ''Drosanthemum calcareum'' <small>Klak</small> * ''Mesembryanthemum intermedium'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum intermedium''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-57 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361693-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] djq6s35urcpbxry3csfb3zepkdefuwq 2520874 2520693 2022-08-22T07:35:17Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum intermedium | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms=* ''Drosanthemum calcareum'' <small>Klak</small> * ''Mesembryanthemum intermedium'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum intermedium''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-57 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361693-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 97iw4bq3mg59k4gcxiznnfsev0hl5g7 0 393157 2520694 2022-08-21T13:30:24Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum karrooense | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum karrooense''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-59 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361695-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 5nh4rfh7y76j9w4jtseuzh7v5bp14sk 2520872 2520694 2022-08-22T07:33:08Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum karrooense | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum karrooense''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-59 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361695-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ndvadyfblnfrzhn462ji4qx5d5bv1mt 0 393158 2520695 2022-08-21T13:34:59Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum latipetalum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum latipetalum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-60 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361696-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 4tzesehckgd683o8sg0xrpb0hbyn28m 2520870 2520695 2022-08-22T07:28:31Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum latipetalum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum latipetalum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-60 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361696-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] hpvslzjbhak8rw4t6xr9ky52ol1ravv 0 393160 2520698 2022-08-21T14:00:26Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum laxum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1938 | synonyms= }} '''''Drosanthemum laxum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-62 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361698-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] rlazxy2uic11irvo94hu6tmc3o4rdam 2520877 2520698 2022-08-22T07:41:07Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum laxum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1938 | synonyms= }} '''''Drosanthemum laxum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-62 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361698-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] qe33rxd4okyextjs0sh9igj0mj6dhb7 0 393161 2520704 2022-08-21T14:57:24Z Nikolai Kurbatov 125512 Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas rolprent | naam = Bolsjoi tsjelowek | beeld = | regisseur = [[Alexandr Drankof]] | produksieleier = [[Alexandr Drankof]] | draaiboekskrywer = [[I. Kolysjko]] | met = | kinematografie = [[Alexandr Drankof]] | musiek = | redigeerder = | verspreider = | ateljee = Ateljee A. Drankowa | vrystelling = [[1908]] | speeltyd = 60 min | land =...' wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Bolsjoi tsjelowek | beeld = | regisseur = [[Alexandr Drankof]] | produksieleier = [[Alexandr Drankof]] | draaiboekskrywer = [[I. Kolysjko]] | met = | kinematografie = [[Alexandr Drankof]] | musiek = | redigeerder = | verspreider = | ateljee = Ateljee A. Drankowa | vrystelling = [[1908]] | speeltyd = 60 min | land = [[Russiese Ryk]] | taal = [[Russies]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0291050 }} '''''Bolsjoi tsjelowek''''' is 'n Russiese rolprent uit 1908 wat geregisseer is deur [[Alexandr Drankof]].<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/41513/ Большой человек (1908)]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/bolshoi-chelovek БОЛЬШОЙ ЧЕЛОВЕК]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0291050}} {{Normdata}} [[Kategorie:Russiese rolprente]] hpddgm8aypj06e2uxxv2hqz88i62783 2520725 2520704 2022-08-21T16:55:33Z K175 70858 Vertaal wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Bolsjoi tsjelowek | beeld = | regisseur = [[Alexandr Drankof]] | produksieleier = [[Alexandr Drankof]] | draaiboekskrywer = [[I. Kolysjko]] | met = | kinematografie = [[Alexandr Drankof]] | musiek = | redigeerder = | verspreider = | ateljee = Ateljee A. Drankowa | vrystelling = [[1908]] | speeltyd = 60 min | land = [[Russiese Ryk]] | taal = [[Russies]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0291050 }} '''''Bolsjoi tsjelowek''''' ([[Russies]]: '''Большой человек'''; ''Groot man'') is 'n Russiese rolprent uit 1908 wat geregisseer is deur [[Alexandr Drankof]].<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/41513/ Большой человек (1908)]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/bolshoi-chelovek БОЛЬШОЙ ЧЕЛОВЕК]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0291050}} {{Normdata}} [[Kategorie:Russiese rolprente]] 89ytj53mqwlss2orjvxe7e0r0vr84i2 2520837 2520725 2022-08-22T04:49:12Z Odriskelmac11 115344 Uitbrei uit die Nederlandse wiki wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Bolsjoi tsjelowek | beeld = | regisseur = [[Alexandr Drankof]] | produksieleier = Alexandr Drankof | draaiboekskrywer = [[I. Kolysjko]] | met = | kinematografie = [[Alexandr Drankof]] | musiek = | redigeerder = | verspreider = | ateljee = Ateljee A. Drankowa | vrystelling = [[1908]] | speeltyd = 60 min | land = [[Russiese Ryk]] | taal = [[Russies]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0291050 }} '''''Bolsjoi tsjelowek''''' ([[Russies]]: '''Большой человек'''; ''Groot man'') is 'n Russiese rolprent uit 1908 wat geregisseer is deur [[Alexandr Drankof]].<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/41513/ Большой человек (1908)]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/bolshoi-chelovek БОЛЬШОЙ ЧЕЛОВЕК]</ref> Die film word as verlore beskou. Dit is 'n verwerking van die gelyknamige toneelstuk deur Iosif Kolyshko. == Storie == Die film vertel die verhaal van 'n man wat struikelblokke teëkom wat hy nie kan oorkom nie, en as gevolg daarvan begin hy mites oor sy loopbaan skep. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0291050}} {{Normdata}} [[Kategorie:Russiese rolprente]] q45e7mxoxzc2iyojyb5p133uqr88k3g 2520941 2520837 2022-08-22T11:12:13Z Odriskelmac11 115344 verminder dieselfde oormatige rooi skakels wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Bolsjoi tsjelowek | beeld = | regisseur = Alexandr Drankof | produksieleier = Alexandr Drankof | draaiboekskrywer = I. Kolysjko | met = | kinematografie = Alexandr Drankof | musiek = | redigeerder = | verspreider = | ateljee = Ateljee A. Drankowa | vrystelling = 1908 | speeltyd = 60 min | land = [[Russiese Ryk]] | taal = [[Russies]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0291050 }} '''''Bolsjoi tsjelowek''''' ([[Russies]]: '''Большой человек'''; ''Groot man'') is 'n Russiese rolprent uit 1908 wat geregisseer is deur [[Alexandr Drankof]].<ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/41513/ Большой человек (1908)]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/bolshoi-chelovek БОЛЬШОЙ ЧЕЛОВЕК]</ref> Die film word as verlore beskou. Dit is 'n verwerking van die gelyknamige toneelstuk deur Iosif Kolyshko. == Storie == Die film vertel die verhaal van 'n man wat struikelblokke teëkom wat hy nie kan oorkom nie, en as gevolg daarvan begin hy mites oor sy loopbaan skep. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0291050}} {{Normdata}} [[Kategorie:Russiese rolprente]] rnjgf4sm4r4hskwta7y9pkxf5h2awwy 0 393162 2520705 2022-08-21T15:10:36Z Aliwal2012 39067 Geskep deur die bladsy "[[:en:Special:Redirect/revision/1105231520|Brussels Airport]]" te vertaal wikitext text/x-wiki '''Brussel Lughawe''' (ook genoem ''{{Lang|nl|Brussel-Nationaal}}'' / ''{{Lang|fr|Bruxelles-National}}'' of ''Luchthaven Zaventem'') is 'n internasionale [[lughawe]] 12 km noordoos<ref name="aip">[https://ops.skeyes.be/html/belgocontrol_static/eaip/eAIP_Main/html/eAIP/EB-AD-2.EBBR-en-GB.html EBBR – BRUSSELS / Brussels-National] (also [https://ops.skeyes.be/html/belgocontrol_static/eaip/eAIP_Main/pdf/EB_AD_2_EBBR_en.pdf PDF]). </ref> van [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]], die hoofstad van [[België]]. In 2019 het meer as 26 miljoen passasiers by die lughawe Brussel aangekom of vertrek, wat dit die 24ste besigste lughawe in [[Europa]] maak. Dit is geleë in die gemeente Zaventem in die [[Vlaams-Brabant|provinsie Vlaams-Brabant]] in die [[Vlaandere|Vlaamse streek]] van [[België]]. Dit is die tuiste van ongeveer 260 maatskappye, wat saam direk 20 000 mense in diens het en dien as die tuisbasis vir [[Brussels Airlines]] en TUI fly Belgium. Op 22 Maart 2016 is die lughawe se vertreksaal erg beskadig deur terroriste met twee bomontploffings. Die lughawe was gesluit tot 3 April 2016, toe dit heropen is met tydelike fasiliteite teen minder as 20% van sy vorige kapasiteit.<ref name="bloomberg.com">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-04-03/brussels-reconnects-with-nyc-africa-as-bombed-airport-recovers|title=Brussels Reconnects With NYC, Africa as Airport Shifts Gear|last=John Martens|date=3 April 2016|website=Bloomberg.com}}</ref> Dit het sedertdien teruggekeer na volle bedrywighede, met 'n rekord van 90 000 passasiers op 29 Julie 2016.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/en/mediaroom/news/77168/|title=Record day at Brussels Airport with 90,000 passengers expected|archive-url=https://web.archive.org/web/20160802135335/http://www.brusselsairport.be/en/mediaroom/news/77168/|archive-date=2 August 2016|access-date=4 August 2016}}</ref> == Geskiedenis == === Vroeë jare === Die oorsprong van die Brussel Lughawe by Zaventem dateer terug na 1940, toe die [[Nazi-Duitsland|Duitse]] besettingsmag 600 hektaar geëis het van landbougrond wat as 'n rugsteunvliegveld gereserveer is. Daar het die Luftwaffe '''Fliegerhorst Melsbroek''' gevestig en 3 aanloopbane in die vorm van 'n driehoek gebou: aanloopbaan 02/20, aanloopbaan 07L/25R (wat albei vandag nog in gebruik is) en aanloopbaan 12/30. Die lughawegeboue is in die nabygeleë gemeente Melsbroek gebou en nie van Zaventem nie, en daarom was die vliegveld aan die plaaslike bevolking bekend as Melsbroek (in Nederlands) (of "Fliegerhorst Melsbroek" in Duits). Ná die bevryding op 3 September 1944 het die Duitse infrastruktuur by Melsbroek in die hande van die Britte geval. Toe die ou burgerlike lughawe in Haren te klein geword het, het die Belgiese owerhede besluit om die vliegveld by Melsbroek vir die nuwe nasionale lughawe te gebruik. Teen 1948 is 'n nuwe terminaalgebou gebou om die ou houtgebou te vervang. In dieselfde jaar is die lengtes van beide aanloopbane 02/20 en 07L/25R verhoog tot 1 200 m en 2 450 m onderskeidelik, terwyl 12/30 op 1 300 m gebly het. Die burgerlike vliegveld van Melsbroek is op 20 Julie 1948 amptelik deur Prins Charles, Graaf van Vlaandere geopen. In 1956 is 'n nuwe 2 300 meter-aanloopbaan gebou, 07R/25L, wat amper parallel met 07L/25R loop. Die aanloopbaan is vandag nog in gebruik en is later tot 3 200 meter verleng. In April 1956 het die Belgiese regering besluit om 'n nuwe lughawe te bou, met dieselfde aanloopbane, maar met die geboue wat binne die munisipaliteit van Zaventem geleë is. Die grasaanloopbaan 12/30 moes plek maak vir die nuwe passasiersterminaal. Hierdie nuwe lughawe is op 5 Julie 1958 ingewy, amper betyds vir die 1958 Wêreldskou. Die geboue aan die Melsbroek-kant is steeds in gebruik deur die Belgiese Lugmag (15de Lugvervoervleuel), en staan steeds bekend as Melsbroek-vliegveld. Beide Zaventem-lughawe en Melsbroek-lugbasis, die militêre vliegveld, deel dieselfde aanloopbane.<ref>{{Cite web|url=http://www.innovativereport.com/brussels-explosion/|title=Brussels Explosion rocks Europe!|last=Robert Tom|website=Innovative Report|archive-url=https://web.archive.org/web/20161220165822/http://www.innovativereport.com/brussels-explosion/|archive-date=20 December 2016|access-date=22 March 2016}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://atobtransfer.com/brussels-belgium/taxi-airport-zaventem/|title=Zaventem airport|date=19 Aug 2022|website=Atob}}</ref> === Ontwikkeling sedert die 1960's === [[Lêer:Boeing_707-329C,_Sabena_JP6848038.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Boeing_707-329C%2C_Sabena_JP6848038.jpg/220px-Boeing_707-329C%2C_Sabena_JP6848038.jpg|duimnael| Sabena [[Boeing 707|Boeing 707-300]] by die Brusselse lughawe in 1966]] [[Lêer:McDonnell_Douglas_DC-10-30,_Air_Zaire_AN0199454.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/McDonnell_Douglas_DC-10-30%2C_Air_Zaire_AN0199454.jpg/220px-McDonnell_Douglas_DC-10-30%2C_Air_Zaire_AN0199454.jpg|duimnael| Air Zaïre McDonnell Douglas DC-10 by die lughawe van Brussel in 1990]] Tydens die oplewing in kommersiële lugvaart in die 1960-70's is verskeie loodse gebou. 'n Nuwe vragterminaal is in 1976 gebou. In 1994 is 'n splinternuwe terminaal langs die ou 1958-gebou gebou. Twee ou piere is afgebreek en deur modernes vervang. In 2002, te midde van die onrus rondom die ondergang van die nasionale lugdiens Sabena, is 'n nuwe pier geopen. In 2005 is die lughawe bekroon as Beste Lughawe in Europa deur ACI/IATA, gebaseer op 'n opname van meer as 100 000 passasiers wêreldwyd. Brussel Lughawe het vanaf 2012 steeds op die top-lughawelyste verskyn. In 2007 het die lughawe 17,8 miljoen passasiers bedien, 'n toename van 7% teenoor 2006. Die vragvolume in dieselfde jaar het 780 000 ton beloop, 'n toename van 8,9% teenoor 2006. In 2008 het die lughawe 18,5 miljoen passasiers bedien, wat 'n toename van 3,7% teenoor die vorige jaar was.<ref>Expatica: [http://www.expatica.com/be/news/local_news/Record-number-of-passengers-at-Brussels-airport_48886.html Record numbers of passengers at Brussels Airport]</ref> Sabena se sluiting het 'n skerp daling in passasiersverkeer beteken, 'n slag waarvan die lughawe maar stadig herstel het. Die lughawe se toekoms word bedreig deur onenigheid tussen die regerings van Vlaandere en die Brussel Hoofstadstreek oor naglugverkeerroetes. In Maart 2009 is die ou meganiese Vluginligtingvertoonstelsels deur 'n elektroniese stelsel vervang.<ref>{{Cite web|url=http://www.hln.be/hln/nl/942/Economie/article/detail/782602/2009/03/20/Brussels-Airport-vervangt-borden-met-vluchtinformatie.dhtml|title=Brussels Airport vervangt borden met vluchtinformatie|website=HLN|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611110827/http://www.hln.be/hln/nl/942/Economie/article/detail/782602/2009/03/20/Brussels-Airport-vervangt-borden-met-vluchtinformatie.dhtml|archive-date=11 June 2011}}</ref> In September 2009 het Wilfried Van Assche, uitvoerende hoof, bedank. Een van die redes was die vertraging in die bou van die laekoste-terminaal en die moontlike regsgeding deur 52 lugrederye wat aktief is by die Brusselse Lughawe, op grond van belastingdiskriminasie. Dit was Van Assche wat die langafstandnetwerk ([[Jet Airways]], Hainan Airlines, [[Etihad Airways]] en [[US Airways]]) by die Brusselse lughawe begin uitbrei het. In Februarie 2010 is Arnaud Feist as [[HUB]] aangestel. Die voorsitter van die direksie is Marc Descheemaecker. === 2016 Brussel-bomaanvalle === Op 22 Maart 2016 het twee ontploffings in die Brussel Lughawe om 07:58 plaaslike tyd plaasgevind. Een was naby die [[American Airlines|American Airlines-]] en [[Brussels Airlines]] -inweegtoonbanke en die ander langs 'n [[Starbucks]]-koffiewinkel. ’n Derde bom is in die lughawe gevind en in ’n beheerde ontploffing ontplof. Die lughawe was ná die aanvalle gesluit tot 3 April, toe dit heropen is met tydelike geriewe /teen minder as 20% van sy vorige passasierskapasiteit. <ref name="bloomberg.com">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-04-03/brussels-reconnects-with-nyc-africa-as-bombed-airport-recovers|title=Brussels Reconnects With NYC, Africa as Airport Shifts Gear|last=John Martens|date=3 April 2016|website=Bloomberg.com}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFJohn_Martens2016">John Martens (3 April 2016). </cite></ref> Vlugte op pad na die Brussel Lughawe is óf gekanselleer óf na nabygeleë lughawens herlei, soos Brussel-Suid Charleroi-lughawe, Oostende-Brugge Internasionale Lughawe en [[Lughawe Schiphol|Schiphol]]. [[Islamitiese Staat|ISIL]] het verantwoordelikheid vir die aanvalle aanvaar as 'n daad van wraak teen [[België]] vir sy deelname aan voortgesette militêre ingryping teen ISIL.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/isis-claims-responsibility-for-brussels-attacks-explosions-bombings-at-airport-and-maalbeek-maelbeek-a6946136.html|title=Isis claims responsibility for Brussels attacks|author=Lizzie Dearden|date=22 March 2016|work=The Independent}}</ref> == Fasiliteite == [[Lêer:Zaventem333.JPG|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Zaventem333.JPG/220px-Zaventem333.JPG|duimnael| Terminaal se buitekant]] [[Lêer:Moving_walkway_through_the_A-gates_of_Brussels_Airport_(DSCF7310).jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Moving_walkway_through_the_A-gates_of_Brussels_Airport_%28DSCF7310%29.jpg/220px-Moving_walkway_through_the_A-gates_of_Brussels_Airport_%28DSCF7310%29.jpg|duimnael| Vertrekarea by Pier A]] [[Lêer:Brussels_Airport_Runway_25_R.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Brussels_Airport_Runway_25_R.jpg/220px-Brussels_Airport_Runway_25_R.jpg|duimnael| Aanloopbaan en systrook]] [[Lêer:Controletoren_Brussel-Nationaal.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Controletoren_Brussel-Nationaal.jpg/220px-Controletoren_Brussel-Nationaal.jpg|duimnael| Beheertoring]] Brussel Lughawe gebruik 'n eenterminaalkonsep, wat beteken dat al die fasiliteite onder 'n enkele dak geleë is. Die terminaalgebou bestaan uit verskeie vlakke. Die spoorwegstasie is op −1 geleë, busse en taxi's kom by 0 aan, aankomste is op vlak 2 en vertrekke op vlak 3. Vlakke 2 en 3 is verbind met die lughawe se twee piere.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/airport_map/|title=Brussels Airport Website: Plattegrond terminal|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203014055/http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/airport_map/|archive-date=3 December 2013}}</ref> === Dienste === Vars drinkwaterfonteine word oral op die lughawe gevind. Na sekuriteitsinklok is waterbottels teen 'n klein fooi beskikbaar.<ref>[https://www.brusselsairport.be/en/passengers/at-the-airport/services/overview/drinking-water "Brussels Airport Website: Drinking water], Brussels Airport</ref> Winkels, kroeë en restaurante is deur die gebou versprei. 'n Paar geriewe is in die vertrekgebied geleë. Dit is meestal geriefswinkels en klein winkeltjies soos die lughawewinkel, 'n apteek, Relay- winkels en 'n koffiewinkel. Maar die meeste van die fasiliteite kan slegs na sekuriteitsbeheer verkry word – en is belastingvry. Die lughawe beskik ook oor plekke van aanbidding (vir [[Rooms-Katolieke Kerk|Katolieke]], [[Jode]], [[Moslem|Moslems]], [[Oosters-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] en [[Protestantisme|Protestante]]), sowel as 'n plek vir meditasie vir [[Humanisme|humaniste]].<ref>[https://www.brusselsairport.be/en/passengers/at-the-airport/services/overview/praying-and-meditation "Brussels Airport Website: Praying and mediation"], Brussels Airport</ref> Die lughawe bied vergadergeriewe en kan kongresse tot 600 deelnemers aanbied, hetsy in die Regus Skyport-vergaderingsentrum of in die Sheraton Brussels Airport Hotel. Laasgenoemde is die enigste hotel wat op die lughawegronde, oorkant die terminaal geleë is. Pendeldienste word na 14 nabygeleë hotelle verskaf. == Landvervoer == === Pad === Brussel Lughawe kan per motor bereik word via die A201, wat direk met die Brusselse Ringweg verbind is. Van daar af kan die hoofweë van België direk bereik word. Private vennote verskaf drie parkeerplekke by die lughawe, wat altesaam 10 600 parkeerplekke bied. Verskeie motorhuurdienste is ook op die lughawe geleë. [[Europcar]], [[Hertz Corporation|Hertz]], Sixt en Thrifty bedryf almal uit die lughawe van Brussel. DriveNow bied ook 'n motordeeldiens by die Brusselse lughawe<ref>{{Cite web|url=https://www.drive-now.com/be/en/brussels/airport|title=Car Sharing Brussels Airport – Parking & Prices – DriveNow|website=www.drive-now.com}}</ref> en Zipcar het parkeerplekke.<ref>{{Cite web|url=http://www.zipcar.be/en/faq/can-i-park-zipcar-airport|title=can I park a zipcar at the airport? - Zipcar|website=www.zipcar.be|archive-url=https://web.archive.org/web/20180318183729/http://www.zipcar.be/en/faq/can-i-park-zipcar-airport|archive-date=18 March 2018|access-date=18 March 2018}}</ref> === Spoor === ’n Direkte treinverbinding met [[Leuven]] en [[Luik (stad)|Luik]] is op 12 Desember 2005 geopen. [[Lêer:Brussels_Airport_Railway_Station.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Brussels_Airport_Railway_Station.jpg/220px-Brussels_Airport_Railway_Station.jpg|duimnael| Brussel Nasionale Lughawe spoorwegstasie]] === Trem === In 'n poging om die probleme rondom Brussel te verlig, het die Vlaamse streekvervoermaatskappy De Lijn die Brabantnet-projek begin, wat geskeduleer was om teen 2020 voltooi te wees.<ref>{{Cite web|url=http://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/index.html|title=Brabantnet|archive-url=https://web.archive.org/web/20171017083806/https://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/index.html|archive-date=17 October 2017|access-date=2 June 2015}}</ref> === Fiets === Brussel Lughawe het 'n spesiale geskeide pad wat toegang tot die lughawe bied vir fietsryers en voetgangers. Daar is ook 'n spesiale plek om fietse te parkeer. Sedert 2019 het die lughawe 'n direkte verbinding vanaf die fietssnelweg [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]] - [[Leuven]] ("Fietssnelweg F3").<ref>{{Cite web|url=https://www.brusselsairport.be/en/passengers/access-parking/by-bike-motorcycle-or-on-foot|title=Brussels Airport Website: by-bike-motorcycle-or-on-foot (accessed March 23, 2020)}}</ref> [[Lêer:Boeing_747_crash_bxl.jpg|skakel=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Boeing_747_crash_bxl.jpg/220px-Boeing_747_crash_bxl.jpg|duimnael| Die Boeing 747 wat in 2008 oor die aanloopbaan gery het]] == Verwysings == [[Kategorie:Koördinate op Wikidata]] [[Kategorie:Lughawens in Europa]] [[Kategorie:Pages with unreviewed translations]] qv7jeyjm4qzi7ohx6xkk7z7lcv8pxma 2520708 2520705 2022-08-21T15:27:10Z Aliwal2012 39067 opruim na vertaling wikitext text/x-wiki '''Brussel Lughawe''' ([[IATA]]: '''BRU''', [[ICAO]]: '''EBBR''') (ook genoem ''{{Lang|nl|Brussel-Nationaal}}'' / ''{{Lang|fr|Bruxelles-National}}'' of ''Luchthaven Zaventem'') is 'n internasionale [[lughawe]] 12 km noordoos<ref name="aip">[https://ops.skeyes.be/html/belgocontrol_static/eaip/eAIP_Main/html/eAIP/EB-AD-2.EBBR-en-GB.html EBBR – BRUSSELS / Brussels-National] (also [https://ops.skeyes.be/html/belgocontrol_static/eaip/eAIP_Main/pdf/EB_AD_2_EBBR_en.pdf PDF]). </ref> van [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]], die hoofstad van [[België]]. In 2019 het meer as 26 miljoen passasiers by die lughawe Brussel aangekom of vertrek, wat dit die 24ste besigste lughawe in [[Europa]] maak. Dit is geleë in die gemeente Zaventem in die provinsie [[Vlaams-Brabant]] in die [[Vlaandere|Vlaamse streek]] van [[België]]. Dit is die tuiste van ongeveer 260 maatskappye, wat saam direk 20 000 mense in diens het en dien as die tuisbasis vir [[Brussels Airlines]] en TUI fly Belgium. Op 22 Maart 2016 is die lughawe se vertreksaal erg beskadig deur terroriste met twee bomontploffings. Die lughawe was gesluit tot 3 April 2016, toe dit heropen is met tydelike fasiliteite teen minder as 20% van sy vorige kapasiteit.<ref name="bloomberg.com">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-04-03/brussels-reconnects-with-nyc-africa-as-bombed-airport-recovers|title=Brussels Reconnects With NYC, Africa as Airport Shifts Gear|last=John Martens|date=3 April 2016|website=Bloomberg.com}}</ref> Dit het sedertdien teruggekeer na volle bedrywighede, met 'n rekord van 90 000 passasiers op 29 Julie 2016.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/en/mediaroom/news/77168/|title=Record day at Brussels Airport with 90,000 passengers expected|archive-url=https://web.archive.org/web/20160802135335/http://www.brusselsairport.be/en/mediaroom/news/77168/|archive-date=2 August 2016|access-date=4 August 2016}}</ref> == Geskiedenis == === Vroeë jare === Die oorsprong van die Brussel Lughawe by Zaventem dateer terug na 1940, toe die [[Nazi-Duitsland|Duitse]] besettingsmag 600 hektaar geëis het van landbougrond wat as 'n rugsteunvliegveld gereserveer is. Daar het die Luftwaffe '''Fliegerhorst Melsbroek''' gevestig en 3 aanloopbane in die vorm van 'n driehoek gebou: aanloopbaan 02/20, aanloopbaan 07L/25R (wat albei vandag nog in gebruik is) en aanloopbaan 12/30. Die lughawegeboue is in die nabygeleë gemeente Melsbroek gebou en nie van Zaventem nie, en daarom was die vliegveld aan die plaaslike bevolking bekend as Melsbroek (in Nederlands) (of "Fliegerhorst Melsbroek" in Duits). Ná die bevryding op 3 September 1944 het die Duitse infrastruktuur by Melsbroek in die hande van die Britte geval. Toe die ou burgerlike lughawe in Haren te klein geword het, het die Belgiese owerhede besluit om die vliegveld by Melsbroek vir die nuwe nasionale lughawe te gebruik. Teen 1948 is 'n nuwe terminaalgebou gebou om die ou houtgebou te vervang. In dieselfde jaar is die lengtes van beide aanloopbane 02/20 en 07L/25R verhoog tot 1 200 m en 2 450 m onderskeidelik, terwyl 12/30 op 1 300 m gebly het. Die burgerlike vliegveld van Melsbroek is op 20 Julie 1948 amptelik deur Prins Charles, Graaf van Vlaandere geopen. In 1956 is 'n nuwe 2 300 meter-aanloopbaan gebou, 07R/25L, wat amper parallel met 07L/25R loop. Die aanloopbaan is vandag nog in gebruik en is later tot 3 200 meter verleng. In April 1956 het die Belgiese regering besluit om 'n nuwe lughawe te bou, met dieselfde aanloopbane, maar met die geboue wat binne die munisipaliteit van Zaventem geleë is. Die grasaanloopbaan 12/30 moes plek maak vir die nuwe passasiersterminaal. Hierdie nuwe lughawe is op 5 Julie 1958 ingewy, amper betyds vir die 1958 Wêreldskou. Die geboue aan die Melsbroek-kant is steeds in gebruik deur die Belgiese Lugmag (15de Lugvervoervleuel), en staan steeds bekend as Melsbroek-vliegveld. Beide Zaventem-lughawe en Melsbroek-lugbasis, die militêre vliegveld, deel dieselfde aanloopbane.<ref>{{Cite web|url=http://www.innovativereport.com/brussels-explosion/|title=Brussels Explosion rocks Europe!|last=Robert Tom|website=Innovative Report|archive-url=https://web.archive.org/web/20161220165822/http://www.innovativereport.com/brussels-explosion/|archive-date=20 December 2016|access-date=22 March 2016}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://atobtransfer.com/brussels-belgium/taxi-airport-zaventem/|title=Zaventem airport|date=19 Aug 2022|website=Atob}}</ref> === Ontwikkeling sedert die 1960's === [[Lêer:Boeing_707-329C,_Sabena_JP6848038.jpg|duimnael|Sabena [[Boeing 707|Boeing 707-300]] by die Brusselse lughawe in 1966]] [[Lêer:McDonnell_Douglas_DC-10-30,_Air_Zaire_AN0199454.jpg|duimnael| Air Zaïre McDonnell Douglas DC-10 by die lughawe van Brussel in 1990]] Tydens die oplewing in kommersiële lugvaart in die 1960-70's is verskeie loodse gebou. 'n Nuwe vragterminaal is in 1976 gebou. In 1994 is 'n splinternuwe terminaal langs die ou 1958-gebou gebou. Twee ou piere is afgebreek en deur modernes vervang. In 2002, te midde van die onrus rondom die ondergang van die nasionale lugdiens Sabena, is 'n nuwe pier geopen. In 2005 is die lughawe bekroon as beste lughawe in Europa deur ACI/IATA, gebaseer op 'n opname van meer as 100 000 passasiers wêreldwyd. Brussel Lughawe het vanaf 2012 steeds op die top-lughawelyste verskyn. In 2007 het die lughawe 17,8 miljoen passasiers bedien, 'n toename van 7% teenoor 2006. Die vragvolume in dieselfde jaar het 780 000 ton beloop, 'n toename van 8,9% teenoor 2006. In 2008 het die lughawe 18,5 miljoen passasiers bedien, wat 'n toename van 3,7% teenoor die vorige jaar was.<ref>Expatica: [http://www.expatica.com/be/news/local_news/Record-number-of-passengers-at-Brussels-airport_48886.html Record numbers of passengers at Brussels Airport]</ref> Sabena se sluiting het 'n skerp daling in passasiersverkeer beteken, 'n slag waarvan die lughawe maar stadig herstel het. Die lughawe se toekoms word bedreig deur onenigheid tussen die regerings van Vlaandere en die Brussel Hoofstadstreek oor naglugverkeerroetes. In Maart 2009 is die ou meganiese vluginligtingvertoonskerm deur 'n elektroniese stelsel vervang.<ref>{{Cite web|url=http://www.hln.be/hln/nl/942/Economie/article/detail/782602/2009/03/20/Brussels-Airport-vervangt-borden-met-vluchtinformatie.dhtml|title=Brussels Airport vervangt borden met vluchtinformatie|website=HLN|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611110827/http://www.hln.be/hln/nl/942/Economie/article/detail/782602/2009/03/20/Brussels-Airport-vervangt-borden-met-vluchtinformatie.dhtml|archive-date=11 June 2011}}</ref> In September 2009 het Wilfried Van Assche, uitvoerende hoof, bedank. Een van die redes was die vertraging in die bou van die laekoste-terminaal en die moontlike regsgeding deur 52 lugrederye wat aktief is by die Brusselse Lughawe, op grond van belastingdiskriminasie. Dit was Van Assche wat die langafstandnetwerk ([[Jet Airways]], Hainan Airlines, [[Etihad Airways]] en [[US Airways]]) by die Brusselse lughawe begin uitbrei het. In Februarie 2010 is Arnaud Feist as [[HUB]] aangestel. Die voorsitter van die direksie is Marc Descheemaecker. === 2016 Brussel-bomaanvalle === Op 22 Maart 2016 het twee ontploffings in die Brussel Lughawe om 07:58 plaaslike tyd plaasgevind. Een was naby die [[American Airlines]]- en [[Brussels Airlines]]-inweegtoonbanke en die ander langs 'n [[Starbucks]]-koffiewinkel. ’n Derde bom is in die lughawe gevind en in ’n beheerde ontploffing ontplof. Die lughawe was ná die aanvalle gesluit tot 3 April, toe dit heropen is met tydelike geriewe /teen minder as 20% van sy vorige passasierskapasiteit. <ref name="bloomberg.com" /> Vlugte op pad na die Brussel Lughawe is óf gekanselleer óf na nabygeleë lughawens herlei, soos Brussel-Suid Charleroi-lughawe, Oostende-Brugge Internasionale Lughawe en [[Lughawe Schiphol|Schiphol]]. [[Islamitiese Staat|ISIL]] het verantwoordelikheid vir die aanvalle aanvaar as 'n daad van wraak teen [[België]] vir sy deelname aan voortgesette militêre ingryping teen ISIL.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/isis-claims-responsibility-for-brussels-attacks-explosions-bombings-at-airport-and-maalbeek-maelbeek-a6946136.html|title=Isis claims responsibility for Brussels attacks|author=Lizzie Dearden|date=22 March 2016|work=The Independent}}</ref> == Fasiliteite == [[Lêer:Zaventem333.JPG|duimnael| Terminaal se buitekant]] [[Lêer:Moving_walkway_through_the_A-gates_of_Brussels_Airport_(DSCF7310).jpg|duimnael| Vertrekarea by Pier A]] [[Lêer:Brussels_Airport_Runway_25_R.jpg|duimnael| Aanloopbaan en systrook]] [[Lêer:Controletoren_Brussel-Nationaal.jpg|duimnael| Beheertoring]] Brussel Lughawe gebruik 'n eenterminaalkonsep, wat beteken dat al die fasiliteite onder 'n enkele dak geleë is. Die terminaalgebou bestaan uit verskeie vlakke. Die spoorwegstasie is op −1 geleë, busse en taxi's kom by 0 aan, aankomste is op vlak 2 en vertrekke op vlak 3. Vlakke 2 en 3 is verbind met die lughawe se twee piere.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/airport_map/|title=Brussels Airport Website: Plattegrond terminal|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203014055/http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/airport_map/|archive-date=3 December 2013}}</ref> === Dienste === Vars drinkwaterfonteine word oral op die lughawe gevind. Na sekuriteitsinklok is waterbottels teen 'n klein fooi beskikbaar.<ref>[https://www.brusselsairport.be/en/passengers/at-the-airport/services/overview/drinking-water "Brussels Airport Website: Drinking water], Brussels Airport</ref> Winkels, kroeë en restaurante is deur die gebou versprei. 'n Paar geriewe is in die vertrekgebied geleë. Dit is meestal geriefswinkels en klein winkeltjies soos die lughawewinkel, 'n apteek, Relay- winkels en 'n koffiewinkel. Maar die meeste van die fasiliteite kan slegs na sekuriteitsbeheer verkry word – en is belastingvry. Die lughawe beskik ook oor plekke van aanbidding (vir [[Rooms-Katolieke Kerk|Katolieke]], [[Jode]], [[Moslem]]s, [[Oosters-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] en [[Protestantisme|Protestante]]), sowel as 'n plek vir meditasie vir [[Humanisme|humaniste]].<ref>[https://www.brusselsairport.be/en/passengers/at-the-airport/services/overview/praying-and-meditation "Brussels Airport Website: Praying and mediation"], Brussels Airport</ref> Die lughawe bied vergadergeriewe en kan kongresse tot 600 deelnemers aanbied, hetsy in die Regus Skyport-vergaderingsentrum of in die Sheraton Brussels Airport Hotel. Laasgenoemde is die enigste hotel wat op die lughawegronde, oorkant die terminaal geleë is. Pendeldienste word na 14 nabygeleë hotelle verskaf. == Landvervoer == === Pad === Brussel Lughawe kan per motor bereik word via die A201, wat direk met die Brusselse Ringweg verbind is. Van daar af kan die hoofweë van België direk bereik word. Private vennote verskaf drie parkeerplekke by die lughawe, wat altesaam 10 600 parkeerplekke bied. Verskeie motorhuurdienste is ook op die lughawe geleë. [[Europcar]], [[Hertz Corporation|Hertz]], Sixt en Thrifty bedryf almal uit die lughawe van Brussel. DriveNow bied ook 'n motordeeldiens by die Brusselse lughawe<ref>{{Cite web|url=https://www.drive-now.com/be/en/brussels/airport|title=Car Sharing Brussels Airport – Parking & Prices – DriveNow|website=www.drive-now.com}}</ref> en Zipcar het parkeerplekke.<ref>{{Cite web|url=http://www.zipcar.be/en/faq/can-i-park-zipcar-airport|title=can I park a zipcar at the airport? - Zipcar|website=www.zipcar.be|archive-url=https://web.archive.org/web/20180318183729/http://www.zipcar.be/en/faq/can-i-park-zipcar-airport|archive-date=18 March 2018|access-date=18 March 2018}}</ref> === Spoor === ’n Direkte treinverbinding met [[Leuven]] en [[Luik (stad)|Luik]] is op 12 Desember 2005 geopen. [[Lêer:Brussels_Airport_Railway_Station.jpg|duimnael|Brussel Nasionale Lughawe spoorwegstasie]] === Trem === In 'n poging om die probleme rondom Brussel te verlig, het die Vlaamse streekvervoermaatskappy De Lijn die Brabantnet-projek begin, wat geskeduleer was om teen 2020 voltooi te wees.<ref>{{Cite web|url=http://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/index.html|title=Brabantnet|archive-url=https://web.archive.org/web/20171017083806/https://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/index.html|archive-date=17 October 2017|access-date=2 June 2015}}</ref> === Fiets === Brussel Lughawe het 'n spesiale geskeide pad wat toegang tot die lughawe bied vir fietsryers en voetgangers. Daar is ook 'n spesiale plek om fietse te parkeer. Sedert 2019 het die lughawe 'n direkte verbinding vanaf die fietssnelweg [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]] - [[Leuven]] ("Fietssnelweg F3").<ref>{{Cite web|url=https://www.brusselsairport.be/en/passengers/access-parking/by-bike-motorcycle-or-on-foot|title=Brussels Airport Website: by-bike-motorcycle-or-on-foot (accessed March 23, 2020)}}</ref> [[Lêer:Boeing_747_crash_bxl.jpg|duimnael| Die Boeing 747 wat in 2008 van die aanloopbaan afgery het]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Lughawens in Europa]] 76ivqqjgaikyh5juj82mw18whty9zfk 2520709 2520708 2022-08-21T15:43:39Z Aliwal2012 39067 +inligtingskassie, met foto wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Brussel Lughawe | nativename = <small> {{lang|nl|Luchthaven Brussel-Nationaal}}<br />{{lang|fr|Aéroport de Bruxelles-National}}</small> | image = BrusselsAirport.svg | image-width = 175 | image2 = Brussels_-_National_(Zaventem)_-_Melsbroek_(BRU_-_EBBR_-_EBMB)_AN1788412.jpg | image2-width = 250 | IATA = BRU | ICAO = EBBR | WMO = 06451 | type = Openbaar / Militêr | owner-oper = Brussels Airport Company | city-served = [[Brusselse Hoofstedelike Gewes]]<br />[[Vlaams-Brabant]]<br />Walloon Brabant | location = Zaventem, [[Vlaams-Brabant]], [[België]] | hub = {{Unbulleted list| |{{nowrap|Air Belgium}} |{{nowrap|[[Brussels Airlines]]}} |{{nowrap|[[Singapore Airlines]] Vrag}} }} | focus_city = TUI fly Belgium | elevation-m = 56 | elevation-f = 184 | coordinates = {{coord|50|54|05|N|004|29|04|O|region:BE-VBR|display=inline,title}} | website = [http://www.brusselsairport.be/en/ brusselsairport.be] | image_map = LFPO - EBBR airport diagram.jpg | image_map_caption = <center>Lughawediagram</center> | pushpin_map = België | pushpin_map_caption = <center>Ligging in België</center> | pushpin_label = BRU | r1-number = 01/19 | r1-length-m = 2 987 | r1-surface = Teer | metric-rwy = Yes | stat1-header = Passasiers | stat1-data = 26 360 003 | stat-year = 2019 | footnotes = Bronne: Brussels Airport,<ref name="stats">{{cite web |url=http://www.brusselsairport.be/en/cf/res/pdf/corp/en/reportdec16 |title=Brussels Airport Traffic December 2016 |publisher=Brussels Airport |access-date=12 January 2017 |archive-date=13 January 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113154320/http://www.brusselsairport.be/en/cf/res/pdf/corp/en/reportdec16 |url-status=dead}}</ref> Belgiese [[Aeronautical Information Publication|AIP]]<ref name="aip" /> | r2-number = 07R/25L | r2-length-m = 3 211 | r2-surface = Teer | r3-number = 07L/25R | r3-length-m = 3 638 | r3-surface = Teer | stat2-header = Vrag (ton) | stat2-data = 500 702 | stat3-header = Lugbewegings | stat3-data = 234 460 }} '''Brussel Lughawe''' ([[IATA]]: '''BRU''', [[ICAO]]: '''EBBR''') (ook genoem ''{{Lang|nl|Brussel-Nationaal}}'' / ''{{Lang|fr|Bruxelles-National}}'' of ''Luchthaven Zaventem'') is 'n internasionale [[lughawe]] 12 km noordoos<ref name="aip">[https://ops.skeyes.be/html/belgocontrol_static/eaip/eAIP_Main/html/eAIP/EB-AD-2.EBBR-en-GB.html EBBR – BRUSSELS / Brussels-National] (also [https://ops.skeyes.be/html/belgocontrol_static/eaip/eAIP_Main/pdf/EB_AD_2_EBBR_en.pdf PDF]). </ref> van [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]], die hoofstad van [[België]]. In 2019 het meer as 26 miljoen passasiers by die lughawe Brussel aangekom of vertrek, wat dit die 24ste besigste lughawe in [[Europa]] maak. Dit is geleë in die gemeente Zaventem in die provinsie [[Vlaams-Brabant]] in die [[Vlaandere|Vlaamse streek]] van [[België]]. Dit is die tuiste van ongeveer 260 maatskappye, wat saam direk 20 000 mense in diens het en dien as die tuisbasis vir [[Brussels Airlines]] en TUI fly Belgium. Op 22 Maart 2016 is die lughawe se vertreksaal erg beskadig deur terroriste met twee bomontploffings. Die lughawe was gesluit tot 3 April 2016, toe dit heropen is met tydelike fasiliteite teen minder as 20% van sy vorige kapasiteit.<ref name="bloomberg.com">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-04-03/brussels-reconnects-with-nyc-africa-as-bombed-airport-recovers|title=Brussels Reconnects With NYC, Africa as Airport Shifts Gear|last=John Martens|date=3 April 2016|website=Bloomberg.com}}</ref> Dit het sedertdien teruggekeer na volle bedrywighede, met 'n rekord van 90 000 passasiers op 29 Julie 2016.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/en/mediaroom/news/77168/|title=Record day at Brussels Airport with 90,000 passengers expected|archive-url=https://web.archive.org/web/20160802135335/http://www.brusselsairport.be/en/mediaroom/news/77168/|archive-date=2 August 2016|access-date=4 August 2016}}</ref> == Geskiedenis == === Vroeë jare === Die oorsprong van die Brussel Lughawe by Zaventem dateer terug na 1940, toe die [[Nazi-Duitsland|Duitse]] besettingsmag 600 hektaar geëis het van landbougrond wat as 'n rugsteunvliegveld gereserveer is. Daar het die Luftwaffe '''Fliegerhorst Melsbroek''' gevestig en 3 aanloopbane in die vorm van 'n driehoek gebou: aanloopbaan 02/20, aanloopbaan 07L/25R (wat albei vandag nog in gebruik is) en aanloopbaan 12/30. Die lughawegeboue is in die nabygeleë gemeente Melsbroek gebou en nie van Zaventem nie, en daarom was die vliegveld aan die plaaslike bevolking bekend as Melsbroek (in Nederlands) (of "Fliegerhorst Melsbroek" in Duits). Ná die bevryding op 3 September 1944 het die Duitse infrastruktuur by Melsbroek in die hande van die Britte geval. Toe die ou burgerlike lughawe in Haren te klein geword het, het die Belgiese owerhede besluit om die vliegveld by Melsbroek vir die nuwe nasionale lughawe te gebruik. Teen 1948 is 'n nuwe terminaalgebou gebou om die ou houtgebou te vervang. In dieselfde jaar is die lengtes van beide aanloopbane 02/20 en 07L/25R verhoog tot 1 200 m en 2 450 m onderskeidelik, terwyl 12/30 op 1 300 m gebly het. Die burgerlike vliegveld van Melsbroek is op 20 Julie 1948 amptelik deur Prins Charles, Graaf van Vlaandere geopen. In 1956 is 'n nuwe 2 300 meter-aanloopbaan gebou, 07R/25L, wat amper parallel met 07L/25R loop. Die aanloopbaan is vandag nog in gebruik en is later tot 3 200 meter verleng. In April 1956 het die Belgiese regering besluit om 'n nuwe lughawe te bou, met dieselfde aanloopbane, maar met die geboue wat binne die munisipaliteit van Zaventem geleë is. Die grasaanloopbaan 12/30 moes plek maak vir die nuwe passasiersterminaal. Hierdie nuwe lughawe is op 5 Julie 1958 ingewy, amper betyds vir die 1958 Wêreldskou. Die geboue aan die Melsbroek-kant is steeds in gebruik deur die Belgiese Lugmag (15de Lugvervoervleuel), en staan steeds bekend as Melsbroek-vliegveld. Beide Zaventem-lughawe en Melsbroek-lugbasis, die militêre vliegveld, deel dieselfde aanloopbane.<ref>{{Cite web|url=http://www.innovativereport.com/brussels-explosion/|title=Brussels Explosion rocks Europe!|last=Robert Tom|website=Innovative Report|archive-url=https://web.archive.org/web/20161220165822/http://www.innovativereport.com/brussels-explosion/|archive-date=20 December 2016|access-date=22 March 2016}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://atobtransfer.com/brussels-belgium/taxi-airport-zaventem/|title=Zaventem airport|date=19 Aug 2022|website=Atob}}</ref> === Ontwikkeling sedert die 1960's === [[Lêer:Boeing_707-329C,_Sabena_JP6848038.jpg|duimnael|Sabena [[Boeing 707|Boeing 707-300]] by die Brusselse lughawe in 1966]] [[Lêer:McDonnell_Douglas_DC-10-30,_Air_Zaire_AN0199454.jpg|duimnael| Air Zaïre McDonnell Douglas DC-10 by die lughawe van Brussel in 1990]] Tydens die oplewing in kommersiële lugvaart in die 1960-70's is verskeie loodse gebou. 'n Nuwe vragterminaal is in 1976 gebou. In 1994 is 'n splinternuwe terminaal langs die ou 1958-gebou gebou. Twee ou piere is afgebreek en deur modernes vervang. In 2002, te midde van die onrus rondom die ondergang van die nasionale lugdiens Sabena, is 'n nuwe pier geopen. In 2005 is die lughawe bekroon as beste lughawe in Europa deur ACI/IATA, gebaseer op 'n opname van meer as 100 000 passasiers wêreldwyd. Brussel Lughawe het vanaf 2012 steeds op die top-lughawelyste verskyn. In 2007 het die lughawe 17,8 miljoen passasiers bedien, 'n toename van 7% teenoor 2006. Die vragvolume in dieselfde jaar het 780 000 ton beloop, 'n toename van 8,9% teenoor 2006. In 2008 het die lughawe 18,5 miljoen passasiers bedien, wat 'n toename van 3,7% teenoor die vorige jaar was.<ref>Expatica: [http://www.expatica.com/be/news/local_news/Record-number-of-passengers-at-Brussels-airport_48886.html Record numbers of passengers at Brussels Airport]</ref> Sabena se sluiting het 'n skerp daling in passasiersverkeer beteken, 'n slag waarvan die lughawe maar stadig herstel het. Die lughawe se toekoms word bedreig deur onenigheid tussen die regerings van Vlaandere en die Brussel Hoofstadstreek oor naglugverkeerroetes. In Maart 2009 is die ou meganiese vluginligtingvertoonskerm deur 'n elektroniese stelsel vervang.<ref>{{Cite web|url=http://www.hln.be/hln/nl/942/Economie/article/detail/782602/2009/03/20/Brussels-Airport-vervangt-borden-met-vluchtinformatie.dhtml|title=Brussels Airport vervangt borden met vluchtinformatie|website=HLN|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611110827/http://www.hln.be/hln/nl/942/Economie/article/detail/782602/2009/03/20/Brussels-Airport-vervangt-borden-met-vluchtinformatie.dhtml|archive-date=11 June 2011}}</ref> In September 2009 het Wilfried Van Assche, uitvoerende hoof, bedank. Een van die redes was die vertraging in die bou van die laekoste-terminaal en die moontlike regsgeding deur 52 lugrederye wat aktief is by die Brusselse Lughawe, op grond van belastingdiskriminasie. Dit was Van Assche wat die langafstandnetwerk ([[Jet Airways]], Hainan Airlines, [[Etihad Airways]] en [[US Airways]]) by die Brusselse lughawe begin uitbrei het. In Februarie 2010 is Arnaud Feist as [[HUB]] aangestel. Die voorsitter van die direksie is Marc Descheemaecker. === 2016 Brussel-bomaanvalle === Op 22 Maart 2016 het twee ontploffings in die Brussel Lughawe om 07:58 plaaslike tyd plaasgevind. Een was naby die [[American Airlines]]- en [[Brussels Airlines]]-inweegtoonbanke en die ander langs 'n [[Starbucks]]-koffiewinkel. ’n Derde bom is in die lughawe gevind en in ’n beheerde ontploffing ontplof. Die lughawe was ná die aanvalle gesluit tot 3 April, toe dit heropen is met tydelike geriewe /teen minder as 20% van sy vorige passasierskapasiteit. <ref name="bloomberg.com" /> Vlugte op pad na die Brussel Lughawe is óf gekanselleer óf na nabygeleë lughawens herlei, soos Brussel-Suid Charleroi-lughawe, Oostende-Brugge Internasionale Lughawe en [[Lughawe Schiphol|Schiphol]]. [[Islamitiese Staat|ISIL]] het verantwoordelikheid vir die aanvalle aanvaar as 'n daad van wraak teen [[België]] vir sy deelname aan voortgesette militêre ingryping teen ISIL.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/isis-claims-responsibility-for-brussels-attacks-explosions-bombings-at-airport-and-maalbeek-maelbeek-a6946136.html|title=Isis claims responsibility for Brussels attacks|author=Lizzie Dearden|date=22 March 2016|work=The Independent}}</ref> == Fasiliteite == [[Lêer:Zaventem333.JPG|duimnael| Terminaal se buitekant]] [[Lêer:Moving_walkway_through_the_A-gates_of_Brussels_Airport_(DSCF7310).jpg|duimnael| Vertrekarea by Pier A]] [[Lêer:Brussels_Airport_Runway_25_R.jpg|duimnael| Aanloopbaan en systrook]] [[Lêer:Controletoren_Brussel-Nationaal.jpg|duimnael| Beheertoring]] Brussel Lughawe gebruik 'n eenterminaalkonsep, wat beteken dat al die fasiliteite onder 'n enkele dak geleë is. Die terminaalgebou bestaan uit verskeie vlakke. Die spoorwegstasie is op −1 geleë, busse en taxi's kom by 0 aan, aankomste is op vlak 2 en vertrekke op vlak 3. Vlakke 2 en 3 is verbind met die lughawe se twee piere.<ref>{{Cite web|url=http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/airport_map/|title=Brussels Airport Website: Plattegrond terminal|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203014055/http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/airport_map/|archive-date=3 December 2013}}</ref> === Dienste === Vars drinkwaterfonteine word oral op die lughawe gevind. Na sekuriteitsinklok is waterbottels teen 'n klein fooi beskikbaar.<ref>[https://www.brusselsairport.be/en/passengers/at-the-airport/services/overview/drinking-water "Brussels Airport Website: Drinking water], Brussels Airport</ref> Winkels, kroeë en restaurante is deur die gebou versprei. 'n Paar geriewe is in die vertrekgebied geleë. Dit is meestal geriefswinkels en klein winkeltjies soos die lughawewinkel, 'n apteek, Relay- winkels en 'n koffiewinkel. Maar die meeste van die fasiliteite kan slegs na sekuriteitsbeheer verkry word – en is belastingvry. Die lughawe beskik ook oor plekke van aanbidding (vir [[Rooms-Katolieke Kerk|Katolieke]], [[Jode]], [[Moslem]]s, [[Oosters-Ortodokse Kerk|Ortodokse Christene]] en [[Protestantisme|Protestante]]), sowel as 'n plek vir meditasie vir [[Humanisme|humaniste]].<ref>[https://www.brusselsairport.be/en/passengers/at-the-airport/services/overview/praying-and-meditation "Brussels Airport Website: Praying and mediation"], Brussels Airport</ref> Die lughawe bied vergadergeriewe en kan kongresse tot 600 deelnemers aanbied, hetsy in die Regus Skyport-vergaderingsentrum of in die Sheraton Brussels Airport Hotel. Laasgenoemde is die enigste hotel wat op die lughawegronde, oorkant die terminaal geleë is. Pendeldienste word na 14 nabygeleë hotelle verskaf. == Landvervoer == === Pad === Brussel Lughawe kan per motor bereik word via die A201, wat direk met die Brusselse Ringweg verbind is. Van daar af kan die hoofweë van België direk bereik word. Private vennote verskaf drie parkeerplekke by die lughawe, wat altesaam 10 600 parkeerplekke bied. Verskeie motorhuurdienste is ook op die lughawe geleë. [[Europcar]], [[Hertz Corporation|Hertz]], Sixt en Thrifty bedryf almal uit die lughawe van Brussel. DriveNow bied ook 'n motordeeldiens by die Brusselse lughawe<ref>{{Cite web|url=https://www.drive-now.com/be/en/brussels/airport|title=Car Sharing Brussels Airport – Parking & Prices – DriveNow|website=www.drive-now.com}}</ref> en Zipcar het parkeerplekke.<ref>{{Cite web|url=http://www.zipcar.be/en/faq/can-i-park-zipcar-airport|title=can I park a zipcar at the airport? - Zipcar|website=www.zipcar.be|archive-url=https://web.archive.org/web/20180318183729/http://www.zipcar.be/en/faq/can-i-park-zipcar-airport|archive-date=18 March 2018|access-date=18 March 2018}}</ref> === Spoor === ’n Direkte treinverbinding met [[Leuven]] en [[Luik (stad)|Luik]] is op 12 Desember 2005 geopen. [[Lêer:Brussels_Airport_Railway_Station.jpg|duimnael|Brussel Nasionale Lughawe spoorwegstasie]] === Trem === In 'n poging om die probleme rondom Brussel te verlig, het die Vlaamse streekvervoermaatskappy De Lijn die Brabantnet-projek begin, wat geskeduleer was om teen 2020 voltooi te wees.<ref>{{Cite web|url=http://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/index.html|title=Brabantnet|archive-url=https://web.archive.org/web/20171017083806/https://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/index.html|archive-date=17 October 2017|access-date=2 June 2015}}</ref> === Fiets === Brussel Lughawe het 'n spesiale geskeide pad wat toegang tot die lughawe bied vir fietsryers en voetgangers. Daar is ook 'n spesiale plek om fietse te parkeer. Sedert 2019 het die lughawe 'n direkte verbinding vanaf die fietssnelweg [[Brusselse Hoofstedelike Gewes|Brussel]] - [[Leuven]] ("Fietssnelweg F3").<ref>{{Cite web|url=https://www.brusselsairport.be/en/passengers/access-parking/by-bike-motorcycle-or-on-foot|title=Brussels Airport Website: by-bike-motorcycle-or-on-foot (accessed March 23, 2020)}}</ref> [[Lêer:Boeing_747_crash_bxl.jpg|duimnael| Die Boeing 747 wat in 2008 van die aanloopbaan afgery het]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Lughawens in Europa]] 180st9hag55aibdx51b19igc11vo2g3 0 393163 2520710 2022-08-21T15:45:00Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum leipoldtii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum leipoldtii''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-63 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361699-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ifw8876foy9nat4flb77d39fdoxa41f 2520878 2520710 2022-08-22T07:41:42Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum leipoldtii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum leipoldtii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-63 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361699-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] r4rnxplrtn3zbvr04zy39eag3jonhb0 0 393164 2520711 2022-08-21T15:49:30Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum leptum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958 | synonyms= }} '''''Drosanthemum leptum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] naby [[Robertson]] voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² en is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Dit groei in rots klowe op hoogtes van 215-300 m en word as seldsaam beskou. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-64 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57454-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ccv6jx2zbl041dlmrpzc1dfkl64skwx 2520879 2520711 2022-08-22T07:43:28Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum leptum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958 | synonyms= }} '''''Drosanthemum leptum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] naby [[Robertson]] voorkom. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² en is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Dit groei in rotsklowe op hoogtes van 215-300 m en word as seldsaam beskou. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-64 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57454-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 6j75o0334i433ll8tiq6echhavtre00 0 393165 2520714 2022-08-21T16:07:54Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum longipes | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum longipes''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]] voor. Die [[spesie]] word gevind op die noordoos [[Sederberg]] tussen die [[Botterkloofpas]], die [[Pakhuispas]] en [[Wuppertal]]. Die plant het 'n voorkomsgebied van 753 km² en is deel van die [[fynbos]]- en [[Sukkulente Karoo]]-[[Bioom|biome]]. Dit groei meestal op suidelike en westelike hellings. Daar is tien subpopulasies bekend; die plant word moontlik bedreig deur die uitbreiding van die [[Rooibos|rooibostee]] bedryf. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-139 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:20004159-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 15xe74qa8i1ub0s0v9yuuqn34j5va0x 2520880 2520714 2022-08-22T07:46:23Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum longipes | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum longipes''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap|Noord-]] en [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] word op die noordooste van die [[Sederberg]] tussen die [[Botterkloofpas]], [[Pakhuispas]] en [[Wuppertal]] aangetref. Die plant het 'n voorkomsgebied van 753 km² en is deel van die [[fynbos]]- en [[Sukkulente Karoo]]-[[Bioom|biome]]. Dit groei meestal op suidelike en westelike hellings. Daar is tien subpopulasies bekend; die plant word moontlik bedreig deur die uitbreiding van die [[Rooibos|rooibostee]]bedryf. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-139 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:20004159-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 48amwtti1ly6q7ru0crz40k4wwd4k96 0 393166 2520718 2022-08-21T16:16:03Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum macrocalyx | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum macrocalyx''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-69 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361703-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] cbko1vfz3iag2ircuo6l745bavpredd 2520881 2520718 2022-08-22T07:48:19Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum macrocalyx | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum macrocalyx''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-69 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361703-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] s29xz7wkiz3yokpoug2707ner2qrzlb 0 393167 2520719 2022-08-21T16:21:35Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum opacum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum opacum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-79 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361713-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] qw4n7oc5i6gucnx1dkmm0470aylhidz 2520887 2520719 2022-08-22T07:51:39Z Aliwal2012 39067 [[Endemie (ekologie)|endemies]] wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum opacum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum opacum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-79 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361713-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] a6h2dl3hpmhhxdc5rr90psxoik2krnw 0 393168 2520720 2022-08-21T16:28:37Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum parvifolium | authority =Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum parvifolium'' <small>Haw.</small> }} '''''Drosanthemum parvifolium''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-80 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361717-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] q9pah0vggsgxqsgjmacaoiivp578o2g 0 393169 2520721 2022-08-21T16:33:47Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum praecultum | authority =(N.E.Br.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum praecultum'' <small>N.E.Br.</small> * ''Drosanthemum montaguense'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> }} '''''Drosanthemum praecultum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-84 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361720-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] okjldlamyj0gc05jhyv6vltpvo4tpc2 0 393170 2520724 2022-08-21T16:51:34Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum pulverulentum | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum pulverulentum'' <small>Haw.</small> * ''Drosanthemum roseatum'' <small>(N.E.Br.) [[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> * ''Mesembryanthemum roseatum'' <small>N.E.Br.</small> * ''Ruschia comptonii'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum pulverulentum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Noord-Kaap]] en die [[Wes-Kaap]], vanaf [[Kotzesrus]] tot by [[Klawer, Wes-Kaap|Klawer]], voor. Dit kom veral op die [[Knersvlakte]] voor en is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]]. Die plant word moontlik bedreig deur mynbou aktiwiteite op die suidelike Knersvlakte. Gewasverbouing in die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier-]] en Doornriviervalleie is ook 'n moontlike bedreiging. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-88 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361725-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 8yzu6jl49ldmm0ik82rg1dlpvf5buqm 0 393171 2520726 2022-08-21T16:59:08Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum ramosissimum | authority =(Schltr.) [[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms=* ''Mesembryanthemum ramosissimum'' <small>Schltr.</small> }} '''''Drosanthemum ramosissimum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]], op die [[Knersvlakte]] naby [[Vanrhynsdorp]], voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van kleiner as 500 km² en is deel van die [[Sukkulente Karoo]]-[[bioom]]. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-89 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361726-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] b2qna3g01so8yuocn5tog512xgjnst0 0 393172 2520727 2022-08-21T17:28:42Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = Porseleinbos | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum striatum | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hirtellum'' <small>[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] & [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]</small> * ''Mesembryanthemum hispidifolium'' <small>Steud.</small> * ''Mesembryanthemum pilifolium'' <small>Haw. ex Link</small> * ''Mesembryanthemum tuberculatum'' <small>DC. ex [[Christiaan Hendrik Persoon|Pers.]]</small> }} '''''Drosanthemum striatum '''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]], vanaf [[Malmesbury]] en [[Worcester]] tot by [[Swellendam]] en [[Bredasdorp]], voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 5800 km² en is deel van die [[fynbos]]- en [[Renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Daar is tans nog tien subpopulasies bekend nadat die plant baie van sy [[habitat]] afgestaan het aan koring verbouing en die aanlê van wingerde. Die bedreiging bestaan steeds. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-101 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361736-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] a30z2srjb6kkokmxchvrv1xzmty2x4r 2520728 2520727 2022-08-21T17:29:00Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = Porseleinbos | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum striatum | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hirtellum'' <small>[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] & [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]</small> * ''Mesembryanthemum hispidifolium'' <small>Steud.</small> * ''Mesembryanthemum pilifolium'' <small>Haw. ex Link</small> * ''Mesembryanthemum tuberculatum'' <small>DC. ex [[Christiaan Hendrik Persoon|Pers.]]</small> }} '''''Drosanthemum striatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]], vanaf [[Malmesbury]] en [[Worcester]] tot by [[Swellendam]] en [[Bredasdorp]], voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 5800 km² en is deel van die [[fynbos]]- en [[Renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Daar is tans nog tien subpopulasies bekend nadat die plant baie van sy [[habitat]] afgestaan het aan koring verbouing en die aanlê van wingerde. Die bedreiging bestaan steeds. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-101 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361736-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 1vlxkf5nngg6ipktq708nl8vthyk2df 2520850 2520728 2022-08-22T06:15:12Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = Porseleinbos | image = | image_caption = | status = VU | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum striatum | authority =(Haw.) Schwantes 1927 | synonyms=* ''Mesembryanthemum hirtellum'' <small>[[Christian Friedrich Ecklon|Eckl.]] & [[Karl Ludwig Philipp Zeyher|Zeyh.]]</small> * ''Mesembryanthemum hispidifolium'' <small>Steud.</small> * ''Mesembryanthemum pilifolium'' <small>Haw. ex Link</small> * ''Mesembryanthemum tuberculatum'' <small>DC. ex [[Christiaan Hendrik Persoon|Pers.]]</small> }} '''''Drosanthemum striatum''''' is 'n [[vetplant]] uit die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]], vanaf [[Malmesbury]] en [[Worcester]] tot by [[Swellendam]] en [[Bredasdorp]], voor. Die [[spesie]] het 'n voorkomsgebied van 5800 km² en is deel van die [[fynbos]]- en [[Renosterveld]]-[[Bioom|biome]]. Daar is tans nog tien subpopulasies bekend nadat die plant baie van sy [[habitat]] afgestaan het aan koring verbouing en die aanlê van wingerde. Die bedreiging bestaan steeds. Die plant staan ook bekend as ''vleisbos''. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-101 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361736-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] m6tei4fuyjip7gal058l26gqcf6gffc 0 393173 2520729 2022-08-21T17:50:47Z Aliwal2012 39067 Geskep deur die bladsy "[[:en:Special:Redirect/revision/1105514571|Julio Iglesias]]" te vertaal wikitext text/x-wiki '''Julio José Iglesias de la Cueva''' ( {{IFA-es|ˈxuljo iˈɣlesjas|lang}} ; gebore 23 September 1943) is 'n Spaanse sanger, liedjieskrywer en voormalige professionele sokkerspeler. Iglesias word erken as die mees kommersieel-suksesvolle Spaanse sanger ter wêreld en een van die top plateverkopers in musiekgeskiedenis, met meer as 100 miljoen plate wêreldwyd in 14 tale verkoop.<ref>{{cite news|url=https://www.stuff.co.nz/entertainment/music/86012722/julio-iglesias-pulls-out-of-nz-tour|title=Julio Iglesias pulls out of NZ tour|work=[[Stuff (website)|Stuff]]|date=November 2, 2016|access-date=November 2, 2016}}</ref> Daar word beraam dat hy gedurende sy loopbaan in meer as 5 000 konserte opgetree het, voor meer as 60 miljoen mense op vyf kontinente. In April 2013 is Iglesias opgeneem in die Latin Songwriters Hall of Fame. In 1983 is Iglesias vereer dat hy liedjies in die meeste tale ter wêreld opgeneem het, en in 2013 as die kunstenaar in Latynse musiek met die meeste plate wat in die geskiedenis verkoop is. In April 2013 in Beijing is hy as die gewildste internasionale kunstenaar in China vereer. In Brasilië, Frankryk, Italië en elders is Iglesias die suksesvolste buitelandse plateverkoper, terwyl hy in sy tuisland, Spanje, die meeste plate in die geskiedenis verkoop het, met 23 miljoen plate. Gedurende sy loopbaan het Iglesias baie toekennings in die musiekbedryf gewen, insluitend die [[Grammy]], Latin Grammy, World Music Award, Billboard Music Award, American Music Award en Lo Nuestro Award. Hy is bekroon met die Goue Medalje vir Meriete in die Uitvoerende Kunste van Spanje en die [[Erelegioen|Legioen van Eer]] van Frankryk. [[UNICEF]] het hom in 1989 as Spesiale Ambassadeur vir Uitvoerende Kunste aangewys. Hy het sedert 1985 ’n ster op die [[Hollywood Walk of Fame]]. == Verwysings == == Eksterne skakels == * {{Amptelike webwerf|http://www.julioiglesias.com/}} * [http://www.musicadelrecuerdo.com/shopdisplayproducts.asp?search=Yes&keyword=JULIO%20IGLESIAS Musicadelrecuerdo.com Musica de Julio Iglesias] * {{Imdb naam|2960}} [[Kategorie:Spaanse sokkerspelers]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Geboortes in 1943]] [[Kategorie:Artikels met hCards]] [[Kategorie:Pages with unreviewed translations]] 26nz9accfvz8ebfhnhraxm87jnu0uxk 2520731 2520729 2022-08-21T18:02:06Z Aliwal2012 39067 +inligtingskassie, met foto wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar | naam = Julio Iglesias | beeld = Julio Iglesias09.jpg | beeldonderskrif = | agtergrondkleur = solo | geboortenaam = Julio José Iglesias de la Cueva | alias = | geboortedatum = {{GDEO|df=yes|1943|9|23}} | geboorteplek = [[Madrid]], [[Spanje]] | sterfdatum = | sterfplek = | genre = Latyns, [[popmusiek|popdans-popadult]], kontemporêr | beroep = | instrument = | jare_aktief = 1958–tans | etiket = Columbia Records, Sony Music | assosiasies = | webwerf = {{URL|julioiglesias.com}} | huidige_lede = | gewese_lede = }} '''Julio José Iglesias de la Cueva''' ({{IFA-es|ˈxuljo iˈɣlesjas|lang}}; gebore 23 September [[1943]]) is 'n Spaanse sanger, liedjieskrywer en voormalige professionele sokkerspeler. Iglesias word erken as die mees kommersieel-suksesvolle Spaanse sanger ter wêreld en een van die top plateverkopers in musiekgeskiedenis, met meer as 100 miljoen plate wêreldwyd in 14 tale verkoop.<ref>{{cite news|url=https://www.stuff.co.nz/entertainment/music/86012722/julio-iglesias-pulls-out-of-nz-tour|title=Julio Iglesias pulls out of NZ tour|work=Stuff|date=2 November 2016|access-date=2 November 2016}}</ref> Daar word beraam dat hy gedurende sy loopbaan in meer as 5 000 konserte opgetree het, voor meer as 60 miljoen mense op vyf kontinente. In April 2013 is Iglesias opgeneem in die Latin Songwriters Hall of Fame. In 1983 is Iglesias vereer dat hy liedjies in die meeste tale ter wêreld opgeneem het, en in 2013 as die kunstenaar in Latynse musiek met die meeste plate wat in die geskiedenis verkoop is. In April 2013 in Beijing is hy as die gewildste internasionale kunstenaar in China vereer. In Brasilië, Frankryk, Italië en elders is Iglesias die suksesvolste buitelandse plateverkoper, terwyl hy in sy tuisland, Spanje, die meeste plate in die geskiedenis verkoop het, met 23 miljoen plate. Gedurende sy loopbaan het Iglesias baie toekennings in die musiekbedryf gewen, insluitend die [[Grammy]], Latin Grammy, World Music Award, Billboard Music Award, American Music Award en Lo Nuestro Award. Hy is bekroon met die Goue Medalje vir Meriete in die Uitvoerende Kunste van Spanje en die [[Erelegioen]] van Frankryk. [[UNICEF]] het hom in 1989 as Spesiale Ambassadeur vir Uitvoerende Kunste aangewys. Hy het sedert 1985 ’n ster op die [[Hollywood Walk of Fame]]. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{Amptelike webwerf|http://www.julioiglesias.com/}} * [http://www.musicadelrecuerdo.com/shopdisplayproducts.asp?search=Yes&keyword=JULIO%20IGLESIAS Musicadelrecuerdo.com Musica de Julio Iglesias] * {{Imdb naam|2960}} [[Kategorie:Geboortes in 1943]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Spaanse sokkerspelers]] j3znx7yf7mjdt6ourncw19e3z906p4h 2520856 2520731 2022-08-22T06:55:11Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Musikale kunstenaar | naam = Julio Iglesias | beeld = Julio Iglesias09.jpg | beeldonderskrif = | agtergrondkleur = solo | geboortenaam = Julio José Iglesias de la Cueva | alias = | geboortedatum = {{GDEO|df=yes|1943|9|23}} | geboorteplek = [[Madrid]], [[Spanje]] | sterfdatum = | sterfplek = | genre = Latyns, [[popmusiek|popdans-popadult]], kontemporêr | beroep = | instrument = | jare_aktief = 1958–tans | etiket = Columbia Records, Sony Music | assosiasies = | webwerf = {{URL|julioiglesias.com}} | huidige_lede = | gewese_lede = }} '''Julio José Iglesias de la Cueva''' ({{IFA-es|ˈxuljo iˈɣlesjas|lang}}; gebore 23 September [[1943]]) is 'n Spaanse sanger, liedjieskrywer en voormalige professionele sokkerspeler. Iglesias word erken as die mees kommersieel-suksesvolle Spaanse sanger ter wêreld en een van die top plateverkopers in musiekgeskiedenis, met meer as 100 miljoen plate wêreldwyd in 14 tale verkoop.<ref>{{cite news|url=https://www.stuff.co.nz/entertainment/music/86012722/julio-iglesias-pulls-out-of-nz-tour|title=Julio Iglesias pulls out of NZ tour|work=Stuff|date=2 November 2016|access-date=2 November 2016}}</ref> Daar word beraam dat hy gedurende sy loopbaan in meer as 5 000 konserte opgetree het, voor meer as 60 miljoen mense op vyf kontinente. In April 2013 is Iglesias opgeneem in die Latin Songwriters Hall of Fame. In 1983 is Iglesias vereer dat hy liedjies in die meeste tale ter wêreld opgeneem het, en in 2013 as die kunstenaar in Latynse musiek met die meeste plate wat in die geskiedenis verkoop is. In April 2013 in Beijing is hy as die gewildste internasionale kunstenaar in China vereer. In Brasilië, Frankryk, Italië en elders is Iglesias die suksesvolste buitelandse plateverkoper, terwyl hy in sy tuisland, Spanje, die meeste plate in die geskiedenis verkoop het, met 23 miljoen plate. Gedurende sy loopbaan het Iglesias baie toekennings in die musiekbedryf gewen, insluitend die [[Grammy]], Latin Grammy, World Music Award, Billboard Music Award, American Music Award en Lo Nuestro Award. Hy is bekroon met die Goue Medalje vir Meriete in die Uitvoerende Kunste van Spanje en die [[Erelegioen]] van Frankryk. [[UNICEF]] het hom in 1989 as Spesiale Ambassadeur vir Uitvoerende Kunste aangewys. Hy het sedert 1985 ’n ster op die [[Hollywood Walk of Fame]]. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * {{Amptelike webwerf|http://www.julioiglesias.com/}} * [http://www.musicadelrecuerdo.com/shopdisplayproducts.asp?search=Yes&keyword=JULIO%20IGLESIAS Musicadelrecuerdo.com Musica de Julio Iglesias] * {{Imdb naam|2960}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1943]] [[Kategorie:Lewende mense]] [[Kategorie:Spaanse sokkerspelers]] tf8ulliggnkexspj6bqibzq6drjlrbs 1 393174 2520733 2022-08-21T18:13:44Z Aliwal2012 39067 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{Musikale kunstenaar-artikel}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} {{Musikale kunstenaar-artikel}} m46zyclhaacwncfxo1ufshfjmewazsh 4 393175 2520743 2022-08-21T19:30:04Z SpesBona 2720 + [[Cleopatra VII]] wikitext text/x-wiki {{Omraam|Bust of Cleopatra VII - Altes Museum - Berlin - Germany 2017.jpg|200px|left|Borsbeeld van Cleopatra VII (Altes Museum, Berlyn).}} '''[[Cleopatra VII|Cleopatra VII Filopator]]''' ([[Grieks]]: Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ; [[69&nbsp;v.C.]] - 10 Augustus [[30&nbsp;v.C.]]), in die geskiedenis bekend as '''Cleopatra''' of '''Kleopatra''', was van 51 tot 30&nbsp;v.C. [[farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] en sy laaste aktiewe heerser. As lid van die Ptolemeïese dinastie was sy 'n afstammeling van sy stigter, [[Ptolemeus I Soter]], 'n [[Koninkryk Masedonië|Masedoniese]] generaal en vriend van [[Alexander die Grote]]. Ná Cleopatra se dood het Egipte [[Aegyptus (Romeinse provinsie)|'n provinsie van die Romeinse Ryk]] geword, en dit was die einde van die tweede laaste [[Hellenistiese tydperk|Hellenistiese]] staat en tydperk wat geduur het vanaf die bewind van Alexander (336-323&nbsp;v.C.). Haar moedertaal was [[Koine]], en sy was die enigste Ptolemeïese heerser wat [[Egipties]] leer praat het. In 58&nbsp;v.C. het Cleopatra vermoedelik haar pa, [[Ptolemeus XII Auletes]], vergesel tydens sy verbanning na Rome ná 'n opstand in Egipte ('n Romeinse [[vasal]]staat) en dit het sy dogter [[Berenike IV]] in staat gestel om die troon op te eis. Berenike is in 55&nbsp;v.C. vermoor toe Ptolemeus met Romeinse militêre hulp na Egipte terugkeer. Toe hy in 51&nbsp;v.C sterf, het die gesamentlike bewind van Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIII]] begin, maar 'n uitval tussen hulle het tot 'n [[burgeroorlog]] gelei. Nadat die Romeinse staatsman [[Pompeius]] in 48&nbsp;v.C. 'n veldslag in [[Romeinse Griekeland|Griekeland]] teen sy teenstander [[Julius Caesar]] ('n Romeinse dikatator en konsul) in Caesar se burgeroorlog verloor het, het hy na Egipte gevlug. Pompeius was 'n politieke bondgenoot van Ptolemeus XII, maar Ptolemeus XIII het hom op aanbeveling van sy hofeunugs in 'n lokval gelei en vermoor voor Caesar se aankoms en besetting van [[Alexandrië]]. Caesar het toe probeer om die mededingende Ptolemeïese sibbes te herenig, maar Ptolemeus se hoofraadgewer het gedink Caesar se voorwaardes bevoordeel Cleopatra, en daarom het Ptolemeus se magte haar en Caesar by die paleis beleër. Kort nadat die beleg deur versterkings opgehef is, is Ptolemeus XIII dood in die Slag van die Nyl. Cleopatra se halfsuster Arsinoe IV is eindelik na [[Efese]] verban vir haar rol in die beleg. Caesar het Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIV]] tot medeheersers verklaar, maar het 'n verhouding met Cleopatra begin wat tot die geboorte van 'n seun, [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]], gelei het. Cleopatra het in 46 en 44&nbsp;v.C. as 'n vasalkoningin na Rome gereis, waar sy in Caesar se villa gebly het. Ná die sluipmoord op Caesar en, op haar bevel, Ptolemeus XIV in 44&nbsp;v.C., het sy Caesarion as Ptolemeus XV se medeheerser aangestel. In die Bevrydersoorlog van 43-42&nbsp;v.C. het Cleopatra haar aan die kant van die Tweede [[Triumviraat]] geskaar wat gevorm is deur Caesar se nefie en erfgenaam [[Augustus Octavianus|Octavianus]], [[Marcus Antonius]] en Marcus Aemilius Lepidus. Nadat hulle in 41&nbsp;v.C. ontmoet het, het Cleopatra 'n verhouding met Antonius begin. Hy het Arsinoe op haar versoek laat teregstel en al hoe meer op Cleopatra begin steun vir befondsing en militêre hulp tydens sy invalle in die [[Partiese Ryk]] en [[Armenië|Koninkryk Armenië]]. Die Skenkings van Alexandrië het hulle kinders – Alexander Helios, Cleopatra Selene II en Ptolemeus Philadelphus – tot heersers van verskeie eertydse gebiede onder Antonius se gesag verklaar. Dit, tesame met hulle troue en Antonius se egskeiding van Octavianus se suster, het gelei tot die finale oorlog teen die [[Romeinse Republiek]]. Octavianus het 'n propagandaoorlog gevoer en Antonius se bondgenote in die Romeinse Senaat gedwing om in 32&nbsp;v.C. uit Rome te vlug, en hy het oorlog teen Cleopatra verklaar. Nadat hy Antonius en Cleopatra se vloot in 31&nbsp;v.C. in die [[Slag van Actium]] verslaan het, het Octavianus se magte Egipte in 30&nbsp;v.C. binnegeval en Antonius verslaan. Dit het gelei tot Antonius se selfmoord en Cleopatra se dood nadat sy gif gedrink het. : ''[[Cleopatra VII|...lees verder]]'' n3srysdaz1cqiayp3iu8fjyfsgw5vvb 2520790 2520743 2022-08-21T22:34:59Z Aliwal2012 39067 maak lokartikel korter wikitext text/x-wiki {{Omraam|Bust of Cleopatra VII - Altes Museum - Berlin - Germany 2017.jpg|200px|left|Borsbeeld van Cleopatra VII (Altes Museum, Berlyn).}} '''[[Cleopatra VII|Cleopatra VII Filopator]]''' ([[Grieks]]: Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ; [[69&nbsp;v.C.]] - 10 Augustus [[30&nbsp;v.C.]]) was van 51 tot 30&nbsp;v.C. [[farao]] van die [[Ptolemeïese Ryk]] van [[Antieke Egipte|Egipte]] en sy laaste aktiewe heerser. As lid van die Ptolemeïese dinastie was sy 'n afstammeling van sy stigter, [[Ptolemeus I Soter]], 'n [[Koninkryk Masedonië|Masedoniese]] generaal en vriend van [[Alexander die Grote]]. Ná Cleopatra se dood het Egipte [[Aegyptus (Romeinse provinsie)|'n provinsie van die Romeinse Ryk]] geword, en dit was die einde van die tweede laaste [[Hellenistiese tydperk|Hellenistiese]] staat en tydperk wat geduur het vanaf die bewind van Alexander (336-323&nbsp;v.C.). Haar moedertaal was [[Koine]], en sy was die enigste Ptolemeïese heerser wat [[Egipties]] leer praat het. In 58&nbsp;v.C. het Cleopatra vermoedelik haar pa, [[Ptolemeus XII Auletes]], vergesel tydens sy verbanning na Rome ná 'n opstand in Egipte ('n Romeinse [[vasal]]staat) en dit het sy dogter [[Berenike IV]] in staat gestel om die troon op te eis. Berenike is in 55&nbsp;v.C. vermoor toe Ptolemeus met Romeinse militêre hulp na Egipte terugkeer. Toe hy in 51&nbsp;v.C sterf, het die gesamentlike bewind van Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIII]] begin, maar 'n uitval tussen hulle het tot 'n [[burgeroorlog]] gelei. Nadat die Romeinse staatsman [[Pompeius]] in 48&nbsp;v.C. 'n veldslag in [[Romeinse Griekeland|Griekeland]] teen sy teenstander [[Julius Caesar]] ('n Romeinse dikatator en konsul) in Caesar se burgeroorlog verloor het, het hy na Egipte gevlug. Pompeius was 'n politieke bondgenoot van Ptolemeus XII, maar Ptolemeus XIII het hom op aanbeveling van sy hofeunugs in 'n lokval gelei en vermoor voor Caesar se aankoms en besetting van [[Alexandrië]]. Caesar het toe probeer om die mededingende Ptolemeïese sibbes te herenig, maar Ptolemeus se hoofraadgewer het gedink Caesar se voorwaardes bevoordeel Cleopatra, en daarom het Ptolemeus se magte haar en Caesar by die paleis beleër. Kort nadat die beleg deur versterkings opgehef is, is Ptolemeus XIII dood in die Slag van die Nyl. Cleopatra se halfsuster Arsinoe IV is eindelik na [[Efese]] verban vir haar rol in die beleg. Caesar het Cleopatra en haar broer [[Ptolemeus XIV]] tot medeheersers verklaar, maar het 'n verhouding met Cleopatra begin wat tot die geboorte van 'n seun, [[Ptolemeus XV Caesarion|Caesarion]], gelei het. Cleopatra het in 46 en 44&nbsp;v.C. as 'n vasalkoningin na Rome gereis, waar sy in Caesar se villa gebly het. Nadat hy Antonius en Cleopatra se vloot in 31&nbsp;v.C. in die [[Slag van Actium]] verslaan het, het Octavianus se magte Egipte in 30&nbsp;v.C. binnegeval en Antonius verslaan. Dit het gelei tot Antonius se selfmoord en Cleopatra se dood nadat sy gif gedrink het. : ''[[Cleopatra VII|...lees verder]]'' shcarzzvc49010s95wd0r1fsqva678j 4 393176 2520744 2022-08-21T19:31:02Z SpesBona 2720 + [[Lêer:NASA’s Webb Reveals Cosmic Cliffs, Glittering Landscape of Star Birth.jpg]] wikitext text/x-wiki Die Carina-newel, 'n foto geneem deur die [[James Webb-ruimteteleskoop]] en uitgereik op 12 Julie 2022. {{Omraam|NASA’s Webb Reveals Cosmic Cliffs, Glittering Landscape of Star Birth.jpg|400px|links|Die Carina-newel, 'n foto geneem deur die James Webb-ruimteteleskoop en uitgereik op 12 Julie 2022.}} 2yqnwd4mm69flo8zrqum3ezowxv5kiz 0 393177 2520751 2022-08-21T19:38:02Z Sobaka 328 Begin 'n nuwe artikel, nog besigǃ wikitext text/x-wiki '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse operasionele navorsingswetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} cni9zev1qq8syby0tyatlt62by0p98z 2520754 2520751 2022-08-21T19:40:44Z Sobaka 328 skakel wikitext text/x-wiki '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} 48wfslmjrzw40onwkfezne34uocxjt2 2520755 2520754 2022-08-21T19:44:04Z Sobaka 328 Beeld wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} pri9iqlzldzyk3whvr25gsieo87yo5v 2520756 2520755 2022-08-21T19:50:12Z Sobaka 328 bywerk wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de INformación y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Verwysings == {{Verwysings}} 6tb5ecadaiitku65kmwm2s94tq66nix 2520757 2520756 2022-08-21T19:51:44Z Sobaka 328 kategorie wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de INformación y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stelselteorie]] qokqrppc954bzq33ggzupprcuq12lo0 2520761 2520757 2022-08-21T19:59:01Z Sobaka 328 bywerk wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de INformación y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Geskiedenis == == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stelselteorie]] q77hd66oq2h17r9y6r0b2llmpanch5w 2520764 2520761 2022-08-21T20:02:38Z Sobaka 328 /* Geskiedenis */ bywerk wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die bestuur van die nasionale ekonomie. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de INformación y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Geskiedenis == Stafford Beer was 'n Britse konsultant in bestuurskubernetika. Hy het ook simpatie gehad met die verklaarde ideale van Chileense sosialisme om Chili se demokratiese stelsel en die outonomie van werkers te handhaaf in plaas daarvan om 'n [[Sowjetunie|Sowjet]]-styl stelsel van bo-na-onder bevel en beheer af te dwing. In Julie 1971 het Fernando Flores, 'n hoëvlakwerknemer van die Chileense Produksie-ontwikkelingskorporasie (CORFO) onder opdrag van Pedro Vuskovic,<ref>{{Cite web | url=http://www.unq.edu.ar/advf/documentos/58c04820cf4ee.pdf | title= Designing freedom, regulating a nation: socialist cybernetics in Allende’s Chile |publisher= Journal of Latin American Studies, vol. 38, Nº 3, pp. 571-606.}}</ref> Beer gekontak vir advies oor die inkorporering van Beer se teorieë in die bestuur van die nuut genasionaliseerde sektor van Chili se ekonomie. Beer het dit gesien as 'n unieke geleentheid om sy idees op nasionale skaal te implementeer. Meer as om raad te gee, het hy die meeste van sy ander konsultasiebesigheid verlaat en baie tyd gewy aan wat Projek Cybersyn geword het. Hy het gereeld na Chili gereis om met plaaslike implementeerders saam te werk en sy persoonlike kontakte gebruik om hulp van Britse tegniese kundiges te verkry. Die implementeringskedule was baie aggressief, en die stelsel het aan die begin van 1973 'n gevorderde prototipe-stadium bereik. Die stelsel was die bruikbaarste in Oktober 1972, toe ongeveer 40 000 stakende vragmotorbestuurders in die toegangstrate wat na Santiago saamgetrek het, en die stad dus versper het.<ref>{{Cite web | url=https://www.intelligence.senate.gov/sites/default/files/94chile.pdf | title= Covert Action in Chile 1963–1973. Staff Report of the Select Committee to Study Governmental Operations with respect to Intelligence Activities |publisher=United States Senate}}</ref> Volgens Gustavo Silva (uitvoerende sekretaris van energie in CORFO), het die stelsel se teleksmasjiene gehelp om die vervoer van hulpbronne na die stad te organiseer met slegs sowat 200 vragmotors wat deur stakingbrekers bestuur is, wat die potensiële skade wat deur die 40 000 stakende vragmotorbestuurders veroorsaak is, verminder het.<ref>{{cite journal|last=Medina|first=Eden|year=2006|title=Designing Freedom, Regulating a Nation: Socialist Cybernetics in Allende's Chile|journal=Journal of Latin American Studies |publisher=Cambridge University Press|volume=38|pages=571–606|doi=10.1017/S0022216X06001179|jstor=3875872|number=38|s2cid=26484124}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stelselteorie]] taefhtej1u3vrqao19b99wyh3el5e9z 2520766 2520764 2022-08-21T20:32:21Z Sobaka 328 skakel wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die [[Algemene bestuur as sakefunksie in ondernemings|bestuur]] van die nasionale [[ekonomie]]. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de INformación y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Geskiedenis == Stafford Beer was 'n Britse konsultant in bestuurskubernetika. Hy het ook simpatie gehad met die verklaarde ideale van Chileense sosialisme om Chili se demokratiese stelsel en die outonomie van werkers te handhaaf in plaas daarvan om 'n [[Sowjetunie|Sowjet]]-styl stelsel van bo-na-onder bevel en beheer af te dwing. In Julie 1971 het Fernando Flores, 'n hoëvlakwerknemer van die Chileense Produksie-ontwikkelingskorporasie (CORFO) onder opdrag van Pedro Vuskovic,<ref>{{Cite web | url=http://www.unq.edu.ar/advf/documentos/58c04820cf4ee.pdf | title= Designing freedom, regulating a nation: socialist cybernetics in Allende’s Chile |publisher= Journal of Latin American Studies, vol. 38, Nº 3, pp. 571-606.}}</ref> Beer gekontak vir advies oor die inkorporering van Beer se teorieë in die bestuur van die nuut genasionaliseerde sektor van Chili se ekonomie. Beer het dit gesien as 'n unieke geleentheid om sy idees op nasionale skaal te implementeer. Meer as om raad te gee, het hy die meeste van sy ander konsultasiebesigheid verlaat en baie tyd gewy aan wat Projek Cybersyn geword het. Hy het gereeld na Chili gereis om met plaaslike implementeerders saam te werk en sy persoonlike kontakte gebruik om hulp van Britse tegniese kundiges te verkry. Die implementeringskedule was baie aggressief, en die stelsel het aan die begin van 1973 'n gevorderde prototipe-stadium bereik. Die stelsel was die bruikbaarste in Oktober 1972, toe ongeveer 40 000 stakende vragmotorbestuurders in die toegangstrate wat na Santiago saamgetrek het, en die stad dus versper het.<ref>{{Cite web | url=https://www.intelligence.senate.gov/sites/default/files/94chile.pdf | title= Covert Action in Chile 1963–1973. Staff Report of the Select Committee to Study Governmental Operations with respect to Intelligence Activities |publisher=United States Senate}}</ref> Volgens Gustavo Silva (uitvoerende sekretaris van energie in CORFO), het die stelsel se teleksmasjiene gehelp om die vervoer van hulpbronne na die stad te organiseer met slegs sowat 200 vragmotors wat deur stakingbrekers bestuur is, wat die potensiële skade wat deur die 40 000 stakende vragmotorbestuurders veroorsaak is, verminder het.<ref>{{cite journal|last=Medina|first=Eden|year=2006|title=Designing Freedom, Regulating a Nation: Socialist Cybernetics in Allende's Chile|journal=Journal of Latin American Studies |publisher=Cambridge University Press|volume=38|pages=571–606|doi=10.1017/S0022216X06001179|jstor=3875872|number=38|s2cid=26484124}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stelselteorie]] 45uebnvob8q7j49jaxxpq734um9yfko 2520767 2520766 2022-08-21T20:34:38Z Sobaka 328 kategorie wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die [[Algemene bestuur as sakefunksie in ondernemings|bestuur]] van die nasionale [[ekonomie]]. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormaal situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de INformación y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Geskiedenis == Stafford Beer was 'n Britse konsultant in bestuurskubernetika. Hy het ook simpatie gehad met die verklaarde ideale van Chileense sosialisme om Chili se demokratiese stelsel en die outonomie van werkers te handhaaf in plaas daarvan om 'n [[Sowjetunie|Sowjet]]-styl stelsel van bo-na-onder bevel en beheer af te dwing. In Julie 1971 het Fernando Flores, 'n hoëvlakwerknemer van die Chileense Produksie-ontwikkelingskorporasie (CORFO) onder opdrag van Pedro Vuskovic,<ref>{{Cite web | url=http://www.unq.edu.ar/advf/documentos/58c04820cf4ee.pdf | title= Designing freedom, regulating a nation: socialist cybernetics in Allende’s Chile |publisher= Journal of Latin American Studies, vol. 38, Nº 3, pp. 571-606.}}</ref> Beer gekontak vir advies oor die inkorporering van Beer se teorieë in die bestuur van die nuut genasionaliseerde sektor van Chili se ekonomie. Beer het dit gesien as 'n unieke geleentheid om sy idees op nasionale skaal te implementeer. Meer as om raad te gee, het hy die meeste van sy ander konsultasiebesigheid verlaat en baie tyd gewy aan wat Projek Cybersyn geword het. Hy het gereeld na Chili gereis om met plaaslike implementeerders saam te werk en sy persoonlike kontakte gebruik om hulp van Britse tegniese kundiges te verkry. Die implementeringskedule was baie aggressief, en die stelsel het aan die begin van 1973 'n gevorderde prototipe-stadium bereik. Die stelsel was die bruikbaarste in Oktober 1972, toe ongeveer 40 000 stakende vragmotorbestuurders in die toegangstrate wat na Santiago saamgetrek het, en die stad dus versper het.<ref>{{Cite web | url=https://www.intelligence.senate.gov/sites/default/files/94chile.pdf | title= Covert Action in Chile 1963–1973. Staff Report of the Select Committee to Study Governmental Operations with respect to Intelligence Activities |publisher=United States Senate}}</ref> Volgens Gustavo Silva (uitvoerende sekretaris van energie in CORFO), het die stelsel se teleksmasjiene gehelp om die vervoer van hulpbronne na die stad te organiseer met slegs sowat 200 vragmotors wat deur stakingbrekers bestuur is, wat die potensiële skade wat deur die 40 000 stakende vragmotorbestuurders veroorsaak is, verminder het.<ref>{{cite journal|last=Medina|first=Eden|year=2006|title=Designing Freedom, Regulating a Nation: Socialist Cybernetics in Allende's Chile|journal=Journal of Latin American Studies |publisher=Cambridge University Press|volume=38|pages=571–606|doi=10.1017/S0022216X06001179|jstor=3875872|number=38|s2cid=26484124}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stelselteorie]] [[Kategorie:Geskiedenis van die rekenaar]] r7vchy8le2af75i11temybsrrtdzbzb 2520824 2520767 2022-08-22T04:04:08Z Odriskelmac11 115344 verbeteringe wikitext text/x-wiki [[Lêer:CyberSyn-render-107.png|duimnael|'n 3D-weergawe van die Operasiekamer (of Opsroom): 'n fisiese ligging waar ekonomiese inligting ontvang, gestoor en beskikbaar gestel moes word vir vinnige besluitneming. Dit is ontwerp in ooreenstemming met Gestalt-beginsels om gebruikers 'n platform te gee wat hulle in staat sal stel om inligting op 'n eenvoudige maar omvattende manier te absorbeer.<ref>[http://www.cybersyn.cl/ingles/cybersyn/opsroom.html#%7CCybernetic-Synergy, Cybersyn Chile - Opsroom]</ref>]] '''Projek Cybersyn''' was 'n [[Chileense]] projek van 1971 tot 1973 tydens die presidentskap van [[Salvador Allende]] wat daarop gemik was om 'n verspreide besluitsteunstelsel te bou om te help met die [[Algemene bestuur as sakefunksie in ondernemings|bestuur]] van hul nasionale [[ekonomie]]. Die projek het uit vier modules bestaan: 'n ekonomiese simulator, pasgemaakte sagteware om fabriekswerkverrigting na te gaan, 'n operasiekamer en 'n nasionale netwerk van teleksmasjiene wat aan een hoofraamrekenaar gekoppel was.<ref>{{ cite web| url=http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| title=IU professor analyzes Chile's 'Project Cybersyn'| publisher=UI News Room| access-date=27 Mei 2013| url-status=dead| archive-url=https://web.archive.org/web/20090910060602/http://newsinfo.iu.edu/web/page/normal/11088.html| archive-date=10 September 2009}}</ref> Projek Cybersyn was gebaseer op 'n lewensvatbare stelselmodelteorie-benadering tot organisasie-ontwerp, en het innoverende tegnologie vir sy tyd gehad: dit het 'n netwerk van teleksmasjiene (Cybernet) in staatsbeheerde ondernemings ingesluit wat inligting met die regering in [[Santiago de Chile|Santiago]] sou oordra en ontvang. Inligting uit die veld sou in statistiese modelleringsagteware (Cyberstride) ingevoer word wat produksie-aanwysers, soos grondstofvoorraad of hoë vlakke van werkersafwesigheid, in "amper" intyds moniteer, wat die werkers in die eerste geval waarsku en, in abnormale situasies, as daardie parameters in 'n baie groot mate buite aanvaarbare omvang val, ook die sentrale regering. Die inligting sou ook ingevoer word in ekonomiese simulasie sagteware (CHECO, vir ''CHilean ECOnomic simulator'') wat die regering kan gebruik om die moontlike uitkoms van ekonomiese besluite te voorspel. Laastens sou 'n gesofistikeerde operasionele kamer (''Opsroom'') 'n ruimte bied waar bestuurders relevante ekonomiese data kan sien, haalbare reaksies op noodgevalle kan formuleer en advies en voorskrifte aan ondernemings en fabrieke in alarmsituasies kan oordra deur die teleksnetwerk te gebruik. Die hoofargitek van die stelsel was die Britse [[operasionele navorsing]]swetenskaplike Stafford Beer, en die stelsel het sy idees van organisatoriese [[kubernetika]] in industriële bestuur beliggaam. Een van sy hoofdoelwitte was om besluitnemingsmag binne nywerheidsondernemings na hul arbeidsmag af te wentel ten einde selfregulering van fabrieke te ontwikkel. Na die militêre [[staatsgreep]] op [[11 September]] [[1973]], is Cybersyn laat vaar, en die operasiekamer is vernietig.<ref>{{Cite web|date=2003-09-08|title=Andy Beckett: The forgotten story of Chile's 'socialist internet'|url=http://www.theguardian.com/technology/2003/sep/08/sciencenews.chile|access-date=2021-06-25|website=the Guardian|language=en}}</ref> == Naam == Die projek se naam in [[Engels]] (''Cybersyn'') is 'n samevatting van die woorde kubernetika (''cybernetics'') en sinergie (''synergy''). Aangesien die naam nie eufonies in [[Spaans]] is nie, is die projek in daardie taal ''Synco'' genoem, beide 'n initialisme vir die Spaanse ''Sistema de Información y CONtrol'', ('stelsel van inligting en beheer'), en 'n woordspeling op die Spaanse ''cinco'', die nommer vyf, wat verwys na die vyf vlakke van Beer se lewensvatbare stelselmodel. == Geskiedenis == Stafford Beer was 'n Britse konsultant in bestuurskubernetika. Hy het ook simpatie gehad met die verklaarde ideale van Chileense sosialisme om Chili se demokratiese stelsel en die outonomie van werkers te handhaaf in plaas daarvan om 'n [[Sowjetunie|Sowjet]]-styl stelsel van bo-na-onder bevel en beheer af te dwing. In Julie 1971 het Fernando Flores, 'n hoëvlakwerknemer van die Chileense Produksie-ontwikkelingskorporasie (CORFO) onder opdrag van Pedro Vuskovic,<ref>{{Cite web | url=http://www.unq.edu.ar/advf/documentos/58c04820cf4ee.pdf | title= Designing freedom, regulating a nation: socialist cybernetics in Allende’s Chile |publisher= Journal of Latin American Studies, vol. 38, Nº 3, pp. 571-606.}}</ref> Beer gekontak vir advies oor die inkorporering van Beer se teorieë in die bestuur van die nuut genasionaliseerde sektor van Chili se ekonomie. Beer het dit gesien as 'n unieke geleentheid om sy idees op nasionale skaal te implementeer. Meer as om raad te gee, het hy die meeste van sy ander konsultasiebesigheid verlaat en baie tyd gewy aan wat Projek Cybersyn geword het. Hy het gereeld na Chili gereis om met plaaslike implementeerders saam te werk en sy persoonlike kontakte gebruik om hulp van Britse tegniese kundiges te verkry. Die implementeringskedule was baie aggressief, en die stelsel het aan die begin van 1973 'n gevorderde prototipe-stadium bereik. Die stelsel het handig te pas gekom in Oktober 1972, toe ongeveer 40 000 stakende vragmotorbestuurders in die toegangstrate wat na Santiago saamgetrek het, en sodoende die stad versper het.<ref>{{Cite web | url=https://www.intelligence.senate.gov/sites/default/files/94chile.pdf | title= Covert Action in Chile 1963–1973. Staff Report of the Select Committee to Study Governmental Operations with respect to Intelligence Activities |publisher=United States Senate}}</ref> Volgens Gustavo Silva (uitvoerende sekretaris van energie in CORFO), het die stelsel se teleksmasjiene gehelp om die vervoer van hulpbronne na die stad te organiseer met slegs sowat 200 vragmotors wat deur stakingbrekers bestuur is, wat die potensiële skade wat deur die 40 000 stakende vragmotorbestuurders veroorsaak is, verminder het.<ref>{{cite journal|last=Medina|first=Eden|year=2006|title=Designing Freedom, Regulating a Nation: Socialist Cybernetics in Allende's Chile|journal=Journal of Latin American Studies |publisher=Cambridge University Press|volume=38|pages=571–606|doi=10.1017/S0022216X06001179|jstor=3875872|number=38|s2cid=26484124}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stelselteorie]] [[Kategorie:Geskiedenis van die rekenaar]] gjiuub4f276cprr7a25uwubwmrpikv1 1 393178 2520760 2022-08-21T19:58:13Z Sobaka 328 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 0 393180 2520829 2022-08-22T04:33:41Z Nikolai Kurbatov 125512 Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas rolprent | naam = Moskwa w snezjnom oebranstwe | beeld = | regisseur = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | produksieleier = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | draaiboekskrywer = | met = | kinematografie = | musiek = | redigeerder = | verspreider = Pathé | ateljee = Bratja Pathé | vrystelling = [[9 April]] [[1909]] | speeltyd = 7 min | land =...' wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Moskwa w snezjnom oebranstwe | beeld = | regisseur = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | produksieleier = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | draaiboekskrywer = | met = | kinematografie = | musiek = | redigeerder = | verspreider = Pathé | ateljee = Bratja Pathé | vrystelling = [[9 April]] [[1909]] | speeltyd = 7 min | land = {{VSA}} | taal = | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0256939 }} '''''Moskwa w snezjnom oebranstwe''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 1909 wat geregisseer is deur [[Joseph-Louis Mundwiller]].<ref>[https://letterboxd.com/film/moscow-clad-in-snow/ Moscow Clad in Snow]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0256939}} {{Normdata}} [[Kategorie:Amerikaanse rolprente]] 9bokpdnaqj46h5b46s0x9nqy3knhtqq 2520830 2520829 2022-08-22T04:34:10Z Nikolai Kurbatov 125512 Nikolai Kurbatov het bladsy [[Moskwa w snezjnom oebranstwe]] na [[Moscow Clad in Snow]] geskuif wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Moskwa w snezjnom oebranstwe | beeld = | regisseur = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | produksieleier = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | draaiboekskrywer = | met = | kinematografie = | musiek = | redigeerder = | verspreider = Pathé | ateljee = Bratja Pathé | vrystelling = [[9 April]] [[1909]] | speeltyd = 7 min | land = {{VSA}} | taal = | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0256939 }} '''''Moskwa w snezjnom oebranstwe''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 1909 wat geregisseer is deur [[Joseph-Louis Mundwiller]].<ref>[https://letterboxd.com/film/moscow-clad-in-snow/ Moscow Clad in Snow]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0256939}} {{Normdata}} [[Kategorie:Amerikaanse rolprente]] 9bokpdnaqj46h5b46s0x9nqy3knhtqq 2520832 2520830 2022-08-22T04:34:24Z Nikolai Kurbatov 125512 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Moscow Clad in Snow | beeld = | regisseur = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | produksieleier = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | draaiboekskrywer = | met = | kinematografie = | musiek = | redigeerder = | verspreider = Pathé | ateljee = Bratja Pathé | vrystelling = [[9 April]] [[1909]] | speeltyd = 7 min | land = {{VSA}} | taal = | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0256939 }} '''''Moscow Clad in Snow''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 1909 wat geregisseer is deur [[Joseph-Louis Mundwiller]].<ref>[https://letterboxd.com/film/moscow-clad-in-snow/ Moscow Clad in Snow]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0256939}} {{Normdata}} [[Kategorie:Amerikaanse rolprente]] ca4u7lssmsprzonoi4dwue5xfasi15e 2520857 2520832 2022-08-22T06:58:08Z Rooiratel 90342 Beeld bygevoeg wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Moscow Clad in Snow | beeld = Москва под снегом 1908.jpeg | regisseur = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | produksieleier = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | draaiboekskrywer = | met = | kinematografie = | musiek = | redigeerder = | verspreider = Pathé | ateljee = Bratja Pathé | vrystelling = [[9 April]] [[1909]] | speeltyd = 7 min | land = {{VSA}} | taal = | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0256939 }} '''''Moscow Clad in Snow''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 1909 wat geregisseer is deur [[Joseph-Louis Mundwiller]].<ref>[https://letterboxd.com/film/moscow-clad-in-snow/ Moscow Clad in Snow]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0256939}} {{Normdata}} [[Kategorie:Amerikaanse rolprente]] nntb5ra4l0w1m3085epbw6dx364to4n 2520859 2520857 2022-08-22T07:09:19Z 196.15.154.226 /* Eksterne skakels */ skakel wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Moscow Clad in Snow | beeld = Москва под снегом 1908.jpeg | regisseur = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | produksieleier = [[Joseph-Louis Mundwiller]] | draaiboekskrywer = | met = | kinematografie = | musiek = | redigeerder = | verspreider = Pathé | ateljee = Bratja Pathé | vrystelling = [[9 April]] [[1909]] | speeltyd = 7 min | land = {{VSA}} | taal = | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 0256939 }} '''''Moscow Clad in Snow''''' is 'n Amerikaanse rolprent uit 1909 wat geregisseer is deur [[Joseph-Louis Mundwiller]].<ref>[https://letterboxd.com/film/moscow-clad-in-snow/ Moscow Clad in Snow]</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|0256939}} * {{youTube|EPgbIK002us|Film "Moscow clad in snow", 00:07:22, 1908}} {{Normdata}} [[Kategorie:Amerikaanse rolprente]] iuedgoyws8skwh034zuyziabe327e4p 0 393181 2520831 2022-08-22T04:34:10Z Nikolai Kurbatov 125512 Nikolai Kurbatov het bladsy [[Moskwa w snezjnom oebranstwe]] na [[Moscow Clad in Snow]] geskuif wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Moscow Clad in Snow]] an9i2awqswpqgpe521g5rslsri0bvu1 0 393190 2520846 2022-08-22T05:24:52Z Nikolai Kurbatov 125512 Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas rolprent | naam = Taras Bulba | beeld = | regisseur = [[Aleksandr Drankof]] | produksieleier = [[F. Reinhardt]]<br />[[Pavel Thiman]] | draaiboekskrywer = [[Nikolai Gogol]] | met = {{Plainlist| * [[Anisim Soeslof]] * [[L. Manko]] * [[D. Tsjernowskaja]] }} | vrystelling = [[1909]] | speeltyd = | land = [[Russiese Ryk]] | taal = [[Russies]] | begroting...' wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Taras Bulba | beeld = | regisseur = [[Aleksandr Drankof]] | produksieleier = [[F. Reinhardt]]<br />[[Pavel Thiman]] | draaiboekskrywer = [[Nikolai Gogol]] | met = {{Plainlist| * [[Anisim Soeslof]] * [[L. Manko]] * [[D. Tsjernowskaja]] }} | vrystelling = [[1909]] | speeltyd = | land = [[Russiese Ryk]] | taal = [[Russies]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 4723140 }} '''''Taras Bulba''''' ([[Russies]]: '''Тарас Бульба''') is 'n Russiese rolprent uit 1909 wat geregisseer is deur [[Aleksandr Drankof]].<ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/taras-bulba ТАРАС БУЛЬБА]</ref> == Hoofrolspelers == * [[Anisim Soeslof]] * [[L. Manko]] * [[D. Tsjernowskaja]] == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} {{Wikiquote-inlyn}} * {{IMDb title|4723140}} {{Normdata}} [[Kategorie:Russiese rolprente]] 7jn5gt6asr8v43v21xe03ry4qi7fdtn 0 393191 2520847 2022-08-22T06:00:53Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum subclausum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1939 | synonyms= }} '''''Drosanthemum subclausum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-104 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361739-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 6mt36oguj991xtsgnxf4heg795j51jg 0 393192 2520848 2022-08-22T06:08:37Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum vespertinum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum vespertinum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-117 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361747-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] m9v9vtcdhf8x8c4ralntnfwhjfjk6k2 0 393193 2520849 2022-08-22T06:14:17Z Oesjaar 7467 Aanstuur wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Drosanthemum striatum]] 1numdu78s7imxo0mumy3vfcq9rpyn3m 1 393194 2520858 2022-08-22T07:05:53Z 196.15.154.226 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 10 393195 2520860 2022-08-22T07:16:12Z Rooiratel 90342 Nuwe bladsy geskep met '{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Argyroderma |parent=Ruschieae |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }}' wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Argyroderma |parent=Ruschieae |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} p3sjp9ui5isyba8z7dx37mznhyg0798 1 393196 2520862 2022-08-22T07:19:48Z 196.15.154.226 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 0 393201 2520919 2022-08-22T09:17:22Z Rooiratel 90342 Nuwe bladsy - gedeeltelik vertaal uit frwiki wikitext text/x-wiki {{Outomatiese taksoboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud 2.JPG | image_caption = | binomial = Sceletium | authority = ([[Carl Linnaeus|L.]]) [[N.E. Brown]] 1925 }} '''Sceletium''' is 'n [[genus]] van plante in die [[Aizoaceae]] familie. == Spesies == * ''[[Sceletium albanense]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium anatomicum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium archeri]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium boreale]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium compactum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium concavum]]'' (Haw.) Schwantes * ''[[Sceletium crassicaule]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium dejagerae]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium emarcidum]]'' (Thunb.) L.Bolus * ''[[Sceletium exalatum]]'' Gerbaulet * ''[[Sceletium expansum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium framesii]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium gracile]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium joubertii]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium namaquense]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium ovatum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium regium]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium rigidum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium strictum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium subvelutinum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium tortuosum]]'' (L.) N.E.Br. * ''[[Sceletium tugwelliae]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium varians]]'' (Haw.) Gerbaulet {{Taksonbalk}} la2yfn03qq9jl3wocp8vqzj1outoq2u 2520920 2520919 2022-08-22T09:18:48Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Outomatiese taksoboks | name = <!-- Afrikaanse naam --> | image = Sceletium tortuosum 01102003 Afrique du sud 2.JPG | image_caption = | taxon = Sceletium | authority = ([[Carl Linnaeus|L.]]) [[N.E. Brown]] 1925 }} '''Sceletium''' is 'n [[genus]] van plante in die [[Aizoaceae]] familie. == Spesies == * ''[[Sceletium albanense]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium anatomicum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium archeri]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium boreale]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium compactum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium concavum]]'' (Haw.) Schwantes * ''[[Sceletium crassicaule]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium dejagerae]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium emarcidum]]'' (Thunb.) L.Bolus * ''[[Sceletium exalatum]]'' Gerbaulet * ''[[Sceletium expansum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium framesii]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium gracile]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium joubertii]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium namaquense]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium ovatum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium regium]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium rigidum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium strictum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium subvelutinum]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium tortuosum]]'' (L.) N.E.Br. * ''[[Sceletium tugwelliae]]'' L.Bolus * ''[[Sceletium varians]]'' (Haw.) Gerbaulet {{Taksonbalk}} 0ij6np2fpqen0ralf113plkrx0qelcw 2520929 2520920 2022-08-22T10:19:47Z Rooiratel 90342 Verander na aanstuurbladsy. (gaan na die nuutste naam vir die genus) wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Mesembryanthemum]] nc7yhybsbzxmmmdmq1flxicikp5lns2 10 393202 2520925 2022-08-22T10:13:33Z Rooiratel 90342 Nuwe bladsy geskep met '{{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Mesembryanthemum |parent=Mesembryanthemoideae |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }}' wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Mesembryanthemum |parent=Mesembryanthemoideae |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} f45lbfcyftj7wp8cmygxcrshw9yhp8u 0 393203 2520932 2022-08-22T10:25:16Z Rooiratel 90342 Nuwe bladsy - gedeeltelik vertaal uit enwiki wikitext text/x-wiki {{Outomatiese taksoboks |image = Mesambryanthemum nodiflorum.jpg |image_caption = ''[[Mesembryanthemum nodiflorum]]'' |taxon = Mesembryanthemum |authority = [[Carl Linnaeus|L.]] |subdivision_ranks = [[Spesies]] |subdivision = [[#Spesies|Sien teks]] |synonyms = * ''Mesembrianthemum'' <small>(Jacob Breyne)</small> * ''Sceletium'' <small>N.E.Br.</small><ref name="powo-Sceletium" /> }} '''''Mesembryanthemum''''' is 'n [[genus]] van [[bedeksadiges]] in die [[Aizoaceae]] [[Familie (biologie)|familie]]; soos baie lede van hierdie familie, word dit gekenmerk deur langdurige blomkoppe. == Spesies == {{As of|2019|March}}, [[Plants of the World Online]] aanvaar die volgende spesies:<ref name="POWO_331766-2">{{cite web |title=''Mesembryanthemum'' L. |work=Plants of the World Online |publisher=Royal Botanic Gardens, Kew|url=http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:331766-2 |accessdate=2019-03-26 }}</ref> {{div col|colwidth=22em}} *''[[Mesembryanthemum aitonis]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum alatum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum amabile]]'' <small>(Gerbaulet & Struck) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum amplectens]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum archeri]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum arenarium]]'' <small>(N.E.Br.) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum articulatum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum barklyi]]'' <small>N.E.Br.</small> *''[[Mesembryanthemum baylissii]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum bicorne]]'' <small>Sond.</small> *''[[Mesembryanthemum brevicarpum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum bulletrapense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum canaliculatum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum caudatum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum chrysophthalmum]]'' <small>(Gerbaulet & Struck) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum clandestinum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum corallinum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum cordifolium]]'' <small>L.f.</small> *''[[Mesembryanthemum coriarium]]'' <small>Burch.</small> *''[[Mesembryanthemum crassicaule]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum cryptanthum]]'' <small>Hook.f.</small> *''[[Mesembryanthemum crystallinum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum deciduum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum decurvatum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum delum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum digitatum]]'' <small>Aiton</small> *''[[Mesembryanthemum dimorphum]]'' <small>Welw. ex Oliv.</small> *''[[Mesembryanthemum dinteri]]'' <small>Engl.</small> *''[[Mesembryanthemum emarcidum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum englishiae]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum eurystigmatum]]'' <small>Gerbaulet</small> *''[[Mesembryanthemum exalatum]]'' <small>(Gerbaulet) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum excavatum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum expansum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum fastigiatum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum flavidum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum gariepense]]'' <small>(Gerbaulet & Struck) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum gariusanum]]'' <small>Dinter</small> *''[[Mesembryanthemum geniculiflorum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum gessertianum]]'' <small>Dinter & A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum glareicola]]'' <small>(Klak) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum granulicaule]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum grossum]]'' <small>Aiton</small> *''[[Mesembryanthemum guerichianum]]'' <small>Pax</small> *''[[Mesembryanthemum haeckelianum]]'' <small>A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum holense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum hypertrophicum]]'' <small>Dinter</small> *''[[Mesembryanthemum inachabense]]'' <small>Engl.</small> *''[[Mesembryanthemum junceum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum juttae]]'' <small>Dinter & A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum knolfonteinense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum kuntzei]]'' <small>Schinz</small> *''[[Mesembryanthemum ladismithiense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum lancifolium]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum latipetalum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum leptarthron]]'' <small>A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum lignescens]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum ligneum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum lilliputanum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum longipapillosum]]'' <small>Dinter</small> *''[[Mesembryanthemum longistylum]]'' <small>DC.</small> *''[[Mesembryanthemum marlothii]]'' <small>Pax</small> *''[[Mesembryanthemum namibense]]'' <small>Marloth</small> *''[[Mesembryanthemum napierense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum neglectum]]'' <small>(S.M.Pierce & Gerbaulet) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum neofoliosum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum nitidum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum noctiflorum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum nodiflorum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum nucifer]]'' <small>(Ihlenf. & Bittrich) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum occidentale]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum oculatum]]'' <small>N.E.Br.</small> *''[[Mesembryanthemum oubergense]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum pallens]]'' <small>Aiton</small> *''[[Mesembryanthemum parviflorum]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum paulum]]'' <small>(N.E.Br.) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum pellitum]]'' <small>Friedrich</small> *''[[Mesembryanthemum prasinum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum pseudoschlichtianum]]'' <small>(S.M.Pierce & Gerbaulet) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum quartziticola]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum rabiei]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum rapaceum]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum resurgens]]'' <small>Kensit</small> *''[[Mesembryanthemum rhizophorum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum salicornioides]]'' <small>Pax</small> *''[[Mesembryanthemum schenckii]]'' <small>Schinz</small> *''[[Mesembryanthemum schlichtianum]]'' <small>Sond.</small> *''[[Mesembryanthemum serotinum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum sinuosum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum sladenianum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum spinuliferum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum splendens]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum springbokense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum stenandrum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum subnodosum]]'' <small>A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum subtruncatum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum suffruticosum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum tenuiflorum]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum tetragonum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum theurkauffii]]'' <small>(Maire) Maire</small> *''[[Mesembryanthemum tomentosum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum tortuosum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum trichotomum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum vaginatum]]'' <small>Lam.</small> *''[[Mesembryanthemum vanheerdei]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum vanrensburgii]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum varians]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum viridiflorum]]'' <small>Aiton</small> {{div col end}} == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name="powo-Sceletium">https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16340-1</ref> }} {{Taksonbalk}} obxeb8bmanw2adlon8s332qg6yxhgrq 2520933 2520932 2022-08-22T10:26:18Z Rooiratel 90342 wikitext text/x-wiki {{Outomatiese taksoboks |image = Mesambryanthemum nodiflorum.jpg |image_caption = ''[[Mesembryanthemum nodiflorum]]'' |taxon = Mesembryanthemum |authority = [[Carl Linnaeus|L.]] |subdivision_ranks = [[Spesies]] |subdivision = [[#Spesies|Sien teks]] |synonyms = * ''Mesembrianthemum'' <small>(Jacob Breyne)</small> * ''Sceletium'' <small>N.E.Br.</small><ref name="powo-Sceletium" /> }} '''''Mesembryanthemum''''' is 'n [[genus]] van [[bedeksadiges]] in die [[Aizoaceae]] [[Familie (biologie)|familie]]; soos baie lede van hierdie familie, word dit gekenmerk deur langdurige blomkoppe. == Spesies == Sedert Maart 2019, aanvaar [[Plants of the World Online]] die volgende spesies:<ref name="POWO_331766-2">{{cite web |title=''Mesembryanthemum'' L. |work=Plants of the World Online |publisher=Royal Botanic Gardens, Kew|url=http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:331766-2 |accessdate=2019-03-26 }}</ref> {{div col|colwidth=22em}} *''[[Mesembryanthemum aitonis]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum alatum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum amabile]]'' <small>(Gerbaulet & Struck) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum amplectens]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum archeri]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum arenarium]]'' <small>(N.E.Br.) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum articulatum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum barklyi]]'' <small>N.E.Br.</small> *''[[Mesembryanthemum baylissii]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum bicorne]]'' <small>Sond.</small> *''[[Mesembryanthemum brevicarpum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum bulletrapense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum canaliculatum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum caudatum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum chrysophthalmum]]'' <small>(Gerbaulet & Struck) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum clandestinum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum corallinum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum cordifolium]]'' <small>L.f.</small> *''[[Mesembryanthemum coriarium]]'' <small>Burch.</small> *''[[Mesembryanthemum crassicaule]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum cryptanthum]]'' <small>Hook.f.</small> *''[[Mesembryanthemum crystallinum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum deciduum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum decurvatum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum delum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum digitatum]]'' <small>Aiton</small> *''[[Mesembryanthemum dimorphum]]'' <small>Welw. ex Oliv.</small> *''[[Mesembryanthemum dinteri]]'' <small>Engl.</small> *''[[Mesembryanthemum emarcidum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum englishiae]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum eurystigmatum]]'' <small>Gerbaulet</small> *''[[Mesembryanthemum exalatum]]'' <small>(Gerbaulet) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum excavatum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum expansum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum fastigiatum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum flavidum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum gariepense]]'' <small>(Gerbaulet & Struck) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum gariusanum]]'' <small>Dinter</small> *''[[Mesembryanthemum geniculiflorum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum gessertianum]]'' <small>Dinter & A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum glareicola]]'' <small>(Klak) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum granulicaule]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum grossum]]'' <small>Aiton</small> *''[[Mesembryanthemum guerichianum]]'' <small>Pax</small> *''[[Mesembryanthemum haeckelianum]]'' <small>A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum holense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum hypertrophicum]]'' <small>Dinter</small> *''[[Mesembryanthemum inachabense]]'' <small>Engl.</small> *''[[Mesembryanthemum junceum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum juttae]]'' <small>Dinter & A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum knolfonteinense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum kuntzei]]'' <small>Schinz</small> *''[[Mesembryanthemum ladismithiense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum lancifolium]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum latipetalum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum leptarthron]]'' <small>A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum lignescens]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum ligneum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum lilliputanum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum longipapillosum]]'' <small>Dinter</small> *''[[Mesembryanthemum longistylum]]'' <small>DC.</small> *''[[Mesembryanthemum marlothii]]'' <small>Pax</small> *''[[Mesembryanthemum namibense]]'' <small>Marloth</small> *''[[Mesembryanthemum napierense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum neglectum]]'' <small>(S.M.Pierce & Gerbaulet) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum neofoliosum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum nitidum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum noctiflorum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum nodiflorum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum nucifer]]'' <small>(Ihlenf. & Bittrich) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum occidentale]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum oculatum]]'' <small>N.E.Br.</small> *''[[Mesembryanthemum oubergense]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum pallens]]'' <small>Aiton</small> *''[[Mesembryanthemum parviflorum]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum paulum]]'' <small>(N.E.Br.) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum pellitum]]'' <small>Friedrich</small> *''[[Mesembryanthemum prasinum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum pseudoschlichtianum]]'' <small>(S.M.Pierce & Gerbaulet) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum quartziticola]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum rabiei]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum rapaceum]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum resurgens]]'' <small>Kensit</small> *''[[Mesembryanthemum rhizophorum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum salicornioides]]'' <small>Pax</small> *''[[Mesembryanthemum schenckii]]'' <small>Schinz</small> *''[[Mesembryanthemum schlichtianum]]'' <small>Sond.</small> *''[[Mesembryanthemum serotinum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum sinuosum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum sladenianum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum spinuliferum]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum splendens]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum springbokense]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum stenandrum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum subnodosum]]'' <small>A.Berger</small> *''[[Mesembryanthemum subtruncatum]]'' <small>L.Bolus</small> *''[[Mesembryanthemum suffruticosum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum tenuiflorum]]'' <small>Jacq.</small> *''[[Mesembryanthemum tetragonum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum theurkauffii]]'' <small>(Maire) Maire</small> *''[[Mesembryanthemum tomentosum]]'' <small>Klak</small> *''[[Mesembryanthemum tortuosum]]'' <small>L.</small> *''[[Mesembryanthemum trichotomum]]'' <small>Thunb.</small> *''[[Mesembryanthemum vaginatum]]'' <small>Lam.</small> *''[[Mesembryanthemum vanheerdei]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum vanrensburgii]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> *''[[Mesembryanthemum varians]]'' <small>Haw.</small> *''[[Mesembryanthemum viridiflorum]]'' <small>Aiton</small> {{div col end}} == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name="powo-Sceletium">https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16340-1</ref> }} {{Taksonbalk}} rqooq42qi2uvqj2gra6ndxongverb0g 0 393204 2520934 2022-08-22T10:27:23Z Rooiratel 90342 Nuwe aanstuurbladsy wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Kougoed]] 421gn1dhi4q1eo7o1x3zwj20nwmt9tu 0 393205 2520942 2022-08-22T11:12:24Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum uniondalense | authority =H.E.K.Hartmann 2011 | synonyms= }} '''''Drosanthemum uniondalense''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] van [[George]] tot by [[Uniondale]] voorkom. Die [[spesie]] is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Weens die feit dat die plant redelik onlangs eers beskryf is, heers daar onsekerheid oor vele aspekte van die plant. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-uni REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77114848-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 2pemslb6qelh6b7xfv0ab02o1iocrzn 0 393206 2520947 2022-08-22T11:44:09Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum vandermerwei | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum vandermerwei''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-115 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361746-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] lftqy8ohsr40413owk5oyxd1guwwlao 0 393207 2520949 2022-08-22T11:55:43Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum stokoei | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1927 | synonyms= }} '''''Drosanthemum stokoei''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-98 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361735-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] jmffqqdzqysaqexgbl97ts5mrssc4md