Wikipedia afwiki https://af.wikipedia.org/wiki/Tuisblad MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter Media Spesiaal Bespreking Gebruiker Gebruikerbespreking Wikipedia Wikipediabespreking Lêer Lêerbespreking MediaWiki MediaWikibespreking Sjabloon Sjabloonbespreking Hulp Hulpbespreking Kategorie Kategoriebespreking Portaal Portaalbespreking TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 75 2521363 2467702 2022-08-24T18:00:44Z SpesBona 2720 /* Sport */ Statebondspele hersien wikitext text/x-wiki :''Hierdie artikel handel oor die huidige land binne die Verenigde Koninkryk. Vir die historiese koninkryk, sien [[Koninkryk van Engeland]].'' {{Inligtingskas Land |noem_naam = '''England''' |volle_naam = '''Engeland''' |algemene_naam = Engeland |beeld_vlag = Flag of England.svg |beeld_wapen = Royal Arms of England (1198-1340).svg |simbool_tipe = Wapen |beeld_kaart = England in the UK and Europe.svg |leuse = |volkslied = ''verskeie''<br />''Hoofsaaklik: [[God Save the Queen]]''<br /><small>''([[Engels]] vir: "God beskerm die koningin")''</small><br /><center>[[Lêer:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center> |amptelike_tale = [[Engels]] |hoofstad = [[Londen]] {{Koördinate|51|30|N|0|7|W}} |latd = 51 |latm = 30 |latNS = N |longd = 0 |longm = 7 |longEW = W |grootste_stad = [[Londen]] |regeringsvorm = Unitêre parlementêre<br />grondwetlike [[monargie]] |leiertitels = <br />• [[Lys van monarge van Brittanje|Monarg]]<br />• [[Eerste minister van die Verenigde Koninkryk|Eerste minister]] |leiername = [[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]]<br />[[Boris Johnson]] |oppervlak_rang = 1^ste (VK) |oppervlak_grootte = |oppervlak = 130&nbsp;279 |oppervlakmi² = 50&nbsp;301 |persent_water = |bevolking_skatting = 55&nbsp;268&nbsp;100<ref>{{cite web |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2016 |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016 |access-date=5 Mei 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200328145325/https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016 |archive-date=28 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> |bevolking_skatting_jaar = 2016 |bevolking_rang = 1^ste (VK) |bevolking_sensus = 53&nbsp;012&nbsp;456<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |title=2011 UK censuses |publisher=Office for National Statistics |access-date=24 Augustus 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160131125807/http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |archive-date=31 Januarie 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> |bevolking_sensus_jaar = 2011 |bevolkingsdigtheid = 424,3 |bevolkingsdigtheidmi² = 1&nbsp;098,9 |bevolkingsdigtheidrang = 1^ste (VK) |BBP_PPP = |BBP_PPP_rang = |BBP_PPP_jaar = |BBP_PPP_per_kapita = |BBP_PPP_per_kapita_rang = |BBP = $268&nbsp;miljard |BBP_rang = 1^ste (VK) |BBP_jaar = 2009 |BBP_per_kapita = $50&nbsp;566 |BBP_per_kapita_rang = 1^ste (VK) |onafhanklikheidstipe = Vorming |onafhanklikheidsgebeure = • Vereniging deur [[Athelstan van Engeland|Athelstan]]<br />• Normandiese verowering<br />• [[Act of Union 1535|Unie met Wallis]]<br />• Unie van die Krone<br />• Glorieryke rewolusie<br />• [[Acts of Union 1707|Unie met Skotland]] |onafhanklikheidsdatums = <br /><br />[[10de eeu]] (tradisioneel [[927]])<br />[[1066]]–[[1088]]<br />[[1535]]–[[1542]]<br />[[24 Maart]] [[1603]]<br />[[11 Desember]] [[1688]]<br />[[1 Mei]] [[1707]] |MOI = |MOI_rang = |MOI_jaar = |MOI_kategorie = |Gini = |Gini_rang = |Gini_jaar = |Gini_kategorie = |geldeenheid = [[Pond sterling]] (£) |geldeenheid_kode = GBP |land_kode = |tydsone = GMT |utc_afwyking = [[UTC±00:00|±0]] |tydsone_somer = BST |utc_afwyking_DST = [[UTC+01:00|+1]] |internet_domein = [[.uk]], [[.gb]] |skakelkode = 44 |voetskrif = <big>[[Beskermheilige]]: [[Sint Joris]]<br />[[Nasionale blom]]: [[Tudorroos]]</big> }} '''Engeland''' ([[Engels]]: ''England'') is die grootste en bevolkingsrykste van die vier [[Lande van die Verenigde Koninkryk|nasies]] wat saam die [[Verenigde Koninkryk]] vorm. Dit word in die noorde deur [[Skotland]] en in die weste deur [[Wallis]] begrens. Die [[Noordsee]] is oos, die [[Ierse See]] noordwes en die [[Keltiese See]] suidwes van Engeland geleë. Die [[Noordsee]] in die ooste en die [[Engelse Kanaal]] in die suide skei Engeland van die [[Europa|Europese]] vasteland. [[Lêer:White cliffs of dover 09 2004.jpg|duimnael|links|Die kranse van [[Dover, Engeland|Dover]]]] Engeland beslaan die sentrale en suidelike dele van die [[Atlantiese Oseaan|Noord-Atlantiese]] eiland [[Groot-Brittanje]]. Meer as 100 kleiner eilande maak daarnaas deel uit van Engeland, waaronder die [[Scilly-eilande]] en die [[Eiland Wight]]. Menslike gemeenskappe het hulle al in die Jongsteentydperk in die gebied gevestig wat tans as Engeland bekend staan, maar dit was die Angele, een van die [[Germane|Germaanse]] stamme wat hulle in die 5de en 6de eeu op die eiland gevestig het, wat hul naam aan die land verleen het. In 927 is die verskillende klein koninkryke in 'n gemeenskaplike [[Koninkryk van Engeland|Engelse Ryk]] verenig. Vanaf die groot ontdekkingstydperk in die 15de eeu het Engeland beduidende kulturele, regtelike, ekonomiese en uiteindelik ook taalkundige invloed op ander wêrelddele uitgeoefen. Die Engelse regstelsel is net soos die [[Anglikaanse Kerk]] en die Engelse taal in ander lande oorgeneem, terwyl die Engelse parlementêre regeringstelsel as voorbeeld vir staatkundige bedelings in ander lande gedien het. Engeland was in die 18de eeu ook die bakermat van die [[nywerheidsomwenteling]] wat van hier na ander Europese en uiteindelik ook oorsese lande uitgebrei het en van Engeland die eerste nywerheidsland ter wêreld gemaak het. Leidende Engelse nywerheidstede soos [[Manchester]], [[Birmingham]] en [[Liverpool]] het grondstowwe, wat uit alle hoeke van die wêreld na Engeland ingevoer is, tot goedere verwerk wat wêreldwyd bemark is, terwyl [[Londen]] as hoofstad en regeringsetel tot een van die wêreld se voorste metropole en die politieke, ekonomiese en kulturele spilpunt van die [[Britse Ryk]] ontwikkel het. Vandag beslaan die metropolitaanse gebied van [[Groter Londen]] groot dele van Suidoos-Engeland en speel steeds 'n eersterangse ekonomiese rol as die finansiële spilpunt van Europa en as die sentrum van innovasie op 'n verskeidenheid terreine – veral populêre kultuur. == Sport == [[Lêer:The Queen presents the 1966 World Cup to England Captain, Bobby Moore. (7936243534).jpg|duimnael|links|[[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Koningin Elizabeth II]] oorhandig die Wêreldbekertrofee van die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1966]] aan die Engelse kaptein Bobby Moore]] [[Lêer:2019 World Cup winning England Cricket team with PM Theresa May.jpg|duimnael|links|Die [[Engelse nasionale krieketspan]] word ná hul oorwinning tydens die [[Krieketwêreldbeker 2019]] deur die destydse eerste minister [[Theresa May]] ontvang]] [[Lêer:England world cup winners.jpg|duimnael|links|Die [[Engelse nasionale rugbyspan]] nadat hulle die [[Rugbywêreldbeker 2003]] gewen het]] Engeland het 'n ryk [[sport]]erfenis en baie sportsoorte wat wêreldwyd beoefen word, het in die 19de-eeuse Engeland ontstaan, waaronder [[sokker]], [[krieket]], [[rugby]], [[Rugby League|rugbyliga]], [[tennis]], [[boks]], [[pluimbal]], [[muurbal]], [[hokkie]], [[snoeker]], [[biljart]], veerpyltjies, [[tafeltennis]], [[rolbal]], [[netbal]], perdewedren, windhondrenne en jakkalsjag. Die land het ook gehelp met die ontwikkeling van [[gholf]], [[seil]] en [[Formule Een]]renne. Sokker is die gewildste van hierdie sportsoorte in Engeland. Die [[Engelse nasionale sokkerspan]], met sy tuiste op [[Wembley-stadion]] is, het in 1872 die eerste sokkerwedstryd ooit teen [[Skotse nasionale sokkerspan|Skotland]] gespeel.<ref>{{en}} {{cite web |title=The first international football match |url=http://www.bbc.co.uk/scotland/sportscotland/asportingnation/article/0012/index.shtml |publisher=[[BBC]] |author=Paul Mitchell |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218113954/https://www.bbc.co.uk/scotland/sportscotland/asportingnation/article/0012/index.shtml |archive-date=18 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die wedstryd het in Hamilton Crescent, Glasgow, die tuiste van die West of Scotland Cricket Club, plaasgevind. Engeland het as "tuiste van sokker" die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1966]] aangebied en tydens die eindstryd [[Duitse nasionale sokkerspan|Wes-Duitsland]] met 4–2 geklop.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.fifa.com/worldcup/matches/round=3478/match=1633/classic-match/index.html |title=It is now' for England |publisher=FIFA.com |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191222174101/https://www.fifa.com/worldcup/matches/round=3478/match=1633/classic-match/index.html |archive-date=22 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Met 'n Britse televisie gehoorpiek van 32,30 miljoen is die eindstryd die mees gesiene televisie-gebeurtenis ooit in die Verenigde Koninkryk.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-16671101 |title=Tracking 30 years of TV's most watched programmes |publisher=[[BBC]] |date=22 Januarie 2012 |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191203160302/https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-16671101 |archive-date=3 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Tydens die [[UEFA Europa-beker]] 2020 het Engeland vir die eerste keer die eindstryd gehaal, maar hulle is deur [[Italië]] met 3–2 ná [[strafskop (sokker)|strafskoppe]] verslaan. Engeland se hoogste sokkerliga is die [[Premier League]], gevolg deur die [[Football League Championship]]. Daar word algemeen aanvaar dat [[krieket]] in die vroeë [[Middeleeue]] as 'n wedstryd tussen die [[landbou]]- en [[metaal]]bewerkingsgemeenskappe van die Weald ontstaan het. Die [[Engelse nasionale krieketspan]] is 'n samestelling van Engelse en Walliese krieketspelers en een van die [[toetskrieket]]lande en volle lidland van die [[Internasionale Krieketraad]]. Een van dié sport se oudste en gewildste wedywering is [[Die As]]-reeks tussen Engeland en [[Australiese nasionale krieketspan|Australië]] wat sedert 1882 gespeel word. Engeland het al vyf [[krieketwêreldbeker]]toernooie (in [[Krieketwêreldbeker 1975|1975]], [[Krieketwêreldbeker 1979|1979]], [[Krieketwêreldbeker 1983|1983]], [[Krieketwêreldbeker 1999|1999]] en [[Krieketwêreldbeker 2019|2019]]) aangebied, meer as enige ander land. Engeland het die eindstryd tot dusver vier keer bereik en die 2019-eindwedstryd teen [[Nieu-Seelandse nasionale krieketspan|Nieu-Seeland]] volgens aantal grenshoue in die beslissende Superboulbeurt gewen en sodoende hul eerste titel ingepalm.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/series/8039/report/1144530/england-vs-new-zealand-final-icc-cricket-world-cup-2019 |title=Epic final tied, Super Over tied, England win World Cup on boundary count |publisher=ESPNcricinfo |date=14 Julie 2019 |accessdate=14 Februarie 2021}}</ref> Ná sokker in 1966 en rugby in 2003 is krieket in 2019 die derde wêreldbekertrofee in een van Engeland se gewildste sportsoorte wat die onderskeidelike nasionale span ingepalm het. Engeland het in 2009 die [[T20I-wêreldbeker 2009|T20I-wêreldbeker]] aangebied en in [[T20I-wêreldbeker 2010|2010 dié toernooi]] teen Australië in die eindstryd gewen. Daarbenewens is drie [[Kampioentrofee|Kampioentrofeë]] (in [[Kampioentrofee 2004|2004]], [[Kampioentrofee 2013|2013]] en [[Kampioentrofee 2017|2017]]) in Engeland aangebied. [[Lord’s]] in Londen word dikwels ''Home of Cricket'' ("tuiste van krieket") genoem.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.cricinfo.com/england/content/ground/57129.html |title=Lord's |publisher=ESPNcricinfo |accessdate=14 Februarie 2021}}</ref> Saam met Ierland en Skotland sal Engeland die [[T20I-wêreldbeker 2030]] aanbied.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/usa-co-hosts-for-2024-t20-wc-pakistan-gets-2025-champions-trophy-india-and-bangladesh-2031-world-cup-1289589 |title=USA co-hosts for 2024 T20 WC, Pakistan gets 2025 Champions Trophy, India and Bangladesh 2031 World Cup |publisher=ESPNcricinfo |author=Nagraj Gollapudi |date=16 November 2021 |accessdate=16 November 2021}}</ref> Rugby het in die 19de eeu by die Public School van [[Rugby, Engeland|Rugby]], [[Warwickshire]], ontstaan.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.rugbyfootballhistory.com/originsofrugby.htm#2 |title=Origins of Rugby – Codification "The innovation of running with the ball was introduced some time between 1820 and 1830." |publisher=Rugbyfootballhistory.com |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200415201837/http://www.rugbyfootballhistory.com/originsofrugby.htm |archive-date=15 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die [[Engelse nasionale rugbyspan]] ding in die [[Sesnasies-toernooi]] met [[Franse nasionale rugbyspan|Frankryk]], [[Ierse nasionale rugbyspan|Ierland]], [[Italiaanse nasionale rugbyspan|Italië]], [[Skotse nasionale rugbyspan|Skotland]] en [[Walliese nasionale rugbyspan|Wallis]] mee en neem gereeld aan die [[Rugbywêreldbeker]] deel. Engeland het die [[Rugbywêreldbeker 2003]] teen die gasheer [[Wallabies|Australië]] gewen. Engeland was een van die gashere tydens die [[Rugbywêreldbeker 1991]] en die [[Rugbywêreldbeker 1999]] en hulle het ook die [[Rugbywêreldbeker 2015]] (saam met Wallis) gehuisves. Londen se [[Twickenham-stadion|Twickenham]] is die grootste rugbystadion wêreldwyd en tuisstadion van die Engelse nasionale rugbyspan.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.englandrugby.com/twickenham |title=The Home of England Rugby – Twickenham |publisher=[[Engelse Rugbyvoetbalunie|Rugbyvoetbalunie]] |accessdate=14 Februarie 2021}}</ref> Dit word as 'n groot prestasie beskou om saam met die [[Britse en Ierse Leeus]] na die [[Suidelike Halfrond]] te toer, waar hulle sowat al om die vier jaar teen die [[Nieu-Seeland]]se [[All Blacks]], die [[Suid-Afrika]]anse [[Springbokke]] of die [[Australië|Australiese]] [[Wallabies]] speel.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.lionstour.com/ |title=British & Irish Lions |publisher=[[Britse en Ierse Leeus]] |accessdate=14 Februarie 2021}}</ref> Gholf is gewild in Engeland; deels te danke aan sy kulturele en geografiese bande met Skotland, die tuiste van gholf.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.pgatour.com/2008/tourlife/travel/04/08/trans_atlantic/index.html |title=Scotland is the home of golf |publisher=PGA Tour official website |accessdate=4 Desember 2008 |quote=Scotland is the home of golf ... |archive-url=https://web.archive.org/web/20121003044928/http://www.pgatour.com/2008/tourlife/travel/04/08/trans_atlantic/index.html |archive-date=3 Oktober 2012 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Engelse gholfspelers wat die [[Grand Slam (gholf)|Grand Slam]] gewen het, sluit in: Cyril Walker, Tony Jacklin, Nick Faldo en Justin Rose vir mans en Laura Davies, Alison Nicholas en Karen Stupples vir vroue. Die wêreld se oudste gholftoernooi is die [[Britse Ope]] en word in sowel Engeland as Skotland gespeel. Die tweejaarlikse gholftoernooi, die Ryderbeker, is na die Engelse sakeman Samuel Ryder genoem wat die geleentheid geborg en die trofee geskenk het.<ref>{{en}} Fry, Peter (Julie 2000). Samuel Ryder: The Man Behind the Ryder Cup. Wright Press.</ref> Nick Faldo is die suksesvolste Ryderbeker-speler ooit wat die meeste punte (25) van enige speler van die Europese of Amerikaanse spanne behaal het.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.bbc.com/news/19634921 |title=Sir Nick Faldo drives on in business world |publisher=[[BBC]] |date=26 September 2012 |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191202142944/https://www.bbc.com/news/19634921 |archive-date=2 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> [[Tennis]] het in die laat 19de eeu in [[Birmingham]] ontwikkel en die [[Wimbledon-kampioenskap]] is die oudste en gewildste tennistoernooi wêreldwyd. Wimbledon is 'n toernooi wat 'n belangrike plek in die Britse kultuurkalender het. Fred Perry was die laaste Engelsman wat die Wimbledon-kampioenskap in 1936 gewen het. Hy was die eerste speler wat al vier [[Grand Slam (tennis)|Grand Slam]]-enkelspeletjies gewen het<ref>{{en}} {{cite web |last=Jackson |first=Peter |title=Who was Fred Perry? |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/8126053.stm |newspaper=[[BBC]] |date=3 Julie 2009 |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190918053237/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/8126053.stm |archive-date=18 September 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> en het die span van Groot-Brittanje tot vier Davisbeker-oorwinnings gelei. Engelse vroue wat Wimbledon gewen het, sluit in: Ann Haydon Jones in 1969 en Virginia Wade in 1977. Die [[Britse Grand Prix]] van 1950 op die [[Silverstone-renbaan]] was die eerste van die nuutgeskepte [[Formule Een]] Wêreldkampioenskap.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.silverstone.co.uk/about/heritage/ |publisher=Silverstone.co.uk |title=The History of British Motorsport and Motor Racing at Silverstone |accessdate=14 Februarie 2021 |work=Silverstone |archive-url=https://web.archive.org/web/20200409092118/https://www.silverstone.co.uk/about/heritage/ |archive-date=9 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Sedertdien behoort Engelse renjaers tot die suksesvolste in die Formule Een-geskiedenis, insluitende [[Stirling Moss]], [[Nigel Mansell]], [[Damon Hill]], [[Lewis Hamilton]] en [[Jenson Button]]. Van die mees tegnies gevorderde renmotors word in Engeland vervaardig en baie van die hedendaagse wedrenmaatskappye kies Engeland as hul basis van bedrywighede weens die ingenieurswese se kennis en organisasie. [[McLaren|McLaren Automotive]], [[Williams Grand Prix Engineering]], [[Team Lotus]], [[Honda Racing F1|Honda]], Brawn GP, [[Benetton Formula-span|Benetton]], [[Renault]] en [[Red Bull Racing]] is, of was, almal in die suide van Engeland gevestig. Londen het die [[Olimpiese Somerspele]] reeds drie keer aangebied ([[Olimpiese Somerspele 1908|1908]], [[Olimpiese Somerspele 1948|1948]] en [[Olimpiese Somerspele 2012|2012]]). Engeland ding in die [[Statebondspele]] mee, wat elke vier jaar aangebied word, waarvan die Interrykkampioenskappe 1911 in Londen, die Britse Rykspele 1934 in Londen, die Statebondspele 2002 in Manchester en die Statebondspele 2022 in Birmingham gehuisves is.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/commonwealth-games/42437441 |title=Commonwealth Games: Birmingham announced as host of 2022 event |date=21 Desember 2017 |work=[[BBC]] |accessdate=14 Februarie 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190628174037/https://www.bbc.com/sport/commonwealth-games/42437441 |archive-date=28 Junie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings|3}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn|England}} {{Wikt-inlyn|Engeland}} * {{en}} {{Wikivoyage|England|Engeland}} {{Graafskappe van Engeland}} {{Navigasie indeling Verenigde Koninkryk}} [[Kategorie:Engeland| ]] hbg9pvslx0cqk2vkjctd92e6krepimw 0 270 2521398 2470411 2022-08-25T07:36:11Z Kwamikagami 10476 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Religionsmajoritaries.png|duimnael|400px|Verspeiding van godsdienste.]] [[Lêer:ReligijneSymbole.svg|duimnael|Godsdienstige simbole.]] [[Lêer:Golden Christian Cross.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Christendom]].]] [[Lêer:Star of David.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Judaïsme]].]] [[Lêer:Star and Crescent.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Islam]].]] [[Lêer:Logo of Ayyavazhi.png|100px|duimnael|Die simbool van die [[Ayyavazhi]].]] [[Lêer:Dharma Wheel.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Boeddhisme]].]] [[Lêer:Jain Prateek Chihna.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Djainisme]].]] [[Lêer:Om symbol.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Hindoeïsme]].]] [[Lêer:SikhiKhanda.png|100px|duimnael|Die simbool van die [[Sikhisme]].]] [[Lêer:Ru character.png|100px|duimnael|Die simbool van die [[Konfusianisme]].]] [[Lêer:Shinto torii vermillion.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Sjintoïsme]].]] [[Lêer:Yin and Yang symbol.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Taoïsme]].]] [[Lêer:Dee glyph (fixed width).svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Esoterie]].]] [[Lêer:Earth symbol (fixed width).svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Gnostisisme]].]] [[Lêer:HermesTrismegistusCauc.jpg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Hermetisme]].]] [[Lêer:Pentacle 3.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Wicca]].]] [[Lêer:Astrologie Horoscoop.jpg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Astrologie]].]] [[Lêer:Pentagram4.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Satanisme]].]] [[Lêer:TS-zegel.jpg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Teosofie]].]] [[Lêer:Square compasses.png|100px|duimnael|Die simbool van die [[Vrymesselary]].]] [[Lêer:Bahai star.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Baha'i]].]] [[Lêer:Flaming Chalice.svg|100px|duimnael|Die simbool van die [[Unitaristiese Universalisme]].]] [[Lêer:Faravahar.png|100px|duimnael|Die simbool van die [[Zoroastrisme]].]] '''Godsdiens''' bestaan uit verskeie stelsels gelowe en praktyke wat deur mense dwarsoor die wêreld beoefen word. == Abrahamitiese gelowe == === [[Christendom]] === * Trinitariese Christendom ** [[Katolisisme]] *** [[Ou Katolieke Kerk]] *** [[Rooms-Katolieke Kerk]] **** [[Oosters-Katolieke Kerke]] <ref name="Oosters-Katolieke Kerke">Die Oosters-Katolieke Kerke behoort aan die Katolisisme asook aan die Oosterse Christendom.</ref> ***** [[Armeens-Katolieke Kerk]] ***** [[Chaldeïes-Katolieke Kerk]] ***** [[Maronitiese Kerk]] ***** [[Melkitiese Grieks-Katolieke Kerk]] ***** [[Siries-Katolieke Kerk]] ** [[Oosterse Christendom]] *** [[Nestorianisme]] **** [[Assiriese Kerk van die Ooste]] *** [[Oosters-Katolieke Kerke]] <ref name="Oosters-Katolieke Kerke" /> **** [[Armeens-Katolieke Kerk]] **** [[Chaldeïes-Katolieke Kerk]] **** [[Maronitiese Kerk]] **** [[Siries-Katolieke Kerk]] *** [[Oosterse Ortodoksie]] **** [[Bulgaars-Ortodokse Kerk]] **** [[Georgies-Ortodokse en Apostoliese Kerk]] **** [[Grieks-Ortodokse Kerk]] **** [[Ortodokse Kerk van Albanië]] **** [[Ortodokse Kerk in Amerika]] **** [[Ortodokse Kerk van Tsjeggië en Slowakye]] **** [[Pools-Ortodokse Kerk]] **** [[Roemeens-Ortodokse Kerk]] **** [[Russies-Ortodokse Kerk]] ***** [[Ougelowiges]] **** [[Serwies-Ortodokse Kerk]] *** [[Oriëntale Ortodoksie]] **** [[Armeens-Apostoliese Kerk]] **** [[Eritrees-Ortodokse Kerk]] **** [[Ethiopies-Ortodokse Kerk]] **** [[Kopties-Ortodokse Kerk]] **** [[Malankara-Ortodokse Siriese Kerk]] **** [[Siries-Ortodokse Kerk]] ** [[Protestantisme]] *** [[Adventisme]] **** [[Sewendedagadventisme]] *** [[Anabaptisme]] **** [[Mennonisme]] *** [[Anglikanisme]] *** [[Baptisme]] **** [[Streng Baptiste]] *** [[Calvinisme]] *** [[Episkopalisme]] *** [[Evangeliese leer]] **** [[Vergadering van Gelowiges]] (Plymouth Brethren) *** [[Hussiete]] **** [[Morawiese kerk]] (Herrnhutters) *** [[Irvingisme]] ([[Apostoliese Kerke]]) *** [[Kongregasionalisme]] *** [[Kwakers]] *** [[Lutheranisme]] *** [[Messiaanse Christendom]] **** [[Messiaanse Judaïsme]] <ref name="Messias">Messiaanse Judaïsme is 'n kombinasie van Judaïsme en Christendom.</ref> *** [[Metodisme]] *** [[Piëtisme]] *** [[Pinksterbeweging]] **** [[Charismatiese beweging]] **** [[Kerk van die Nasarener]] **** [[Volle Evangelie]] *** [[Presbiterianisme]] *** [[Waldense]] * Nie-trinitariese Christendom ** [[Christian Science]] ** [[Unifikasiekerk]] (Moonies) ** [[Unitarisme]] *** [[Broers in Christus]] *** [[Jehovah se Getuies]] * Groepe met andere heilige boeke of gesaghebbende openbarings naas die [[Bybel]]: ** [[Mormonisme]] *** [[Community of Christ]] *** [[Kerk van Jesus Christus van die Heiliges van die Laaste Dae]] ** [[Rastafarianisme]] * Gnostiese Christene ** [[Ecclesia Gnostica]] ** [[Kathaar|Kathare]] === [[Judaïsme]] === * [[Rabbynse Judaïsme]] ** [[Konserwatiewe Judaïsme]] (Masorti Judaïsme) ** [[Liberale Judaïsme]] *** [[Reform Judaïsme]] *** [[Rekonstruktiewe Judaïsme]] ** [[Ortodokse Judaïsme]] *** [[Charediese Judaïsme]] (Ultra-Ortodokse Judaïsme) **** [[Chassidiese Judaïsme]] **** [[Mitnagdiem]] (Litause Judaïsme) **** [[Sefardies-Ortodokse Judaïsme]] ([[Sefardiese Jode]]) *** [[Modern-Ortodokse Judaïsme]] **** [[Godsdienstige Sionisme]] (Nasionaal-godsdienstige Judaïsme of [[Mizrachi-Jode|Mizrachi]]) * [[Nie-Rabbynse Judaïsme]] ** [[Beta Israel]] ** [[Karaïetiese Judaïsme]] ** [[Nasarener]] (Nasaret Judaïsme) * [[Kabbala]]<ref name="Kabbalah">Kabbala is 'n esoteriese Judaïsme.</ref> * [[Messiaanse Judaïsme]]<ref name="Messias" /> === [[Islam]] === * [[Soennisme]] ** [[Moslembroederskap]] ** [[Salafisme]] ** [[Wahabisme]] * [[Sjiïsme]] ** [[Alawitisme]] ** [[Alevitisme]] ** [[Droese]] <ref name="Droese">Droese is Misties-Islamities.</ref> ** [[Ismaïlisme]] * [[Ahmadiyya]] * [[Nasie van Islam]] – Swart Moslems * [[Soefisme]] <ref name="Soefisme">Soefisme is Esoteries-Islamities.</ref> ** [[Universele Soefisme]] * [[Volks-Islam]] == [[Indiese gelowe]] == * [[Hindoeïsme]] ** indeling volgens gode *** [[Shaivisme]] *** [[Shaktisme]] *** [[Smartisme]] *** [[Vaishnavisme]] ** indeling volgens filosofieë *** [[Joga]] *** [[Mimamsa]] *** [[Nyaya]] *** [[Samkhya]] *** [[Vaisheshika]] *** [[Vedanta]] ** [[Volk-Hindoeïsme]] ** Nuwe Hindoeïstiese bewegings *** [[Bhagwan-beweging]] *** [[Hare Krishna-beweging]] *** [[Transendentale Meditasie]] * [[Boeddhisme]] <ref>Die Boeddhisme het uiteindelik buite [[Indië]] gevestig geraak.</ref> ** [[Hinayana]] of [[Theravada]] <ref>Hinayana / Theravada het uiteindelik in [[Suidoos-Asië]] gevestig geraak.</ref> ** [[Mahayana]] <ref name="Mahayana">Mahayana het uiteindelik in [[Oos-Asië]] gevestig geraak.</ref> *** [[Suiwer Land-Boeddhisme]] *** [[Zen]] **** [[PL Kyodan]] ** [[Tibettaanse Boeddhisme]] ** [[Vajrayana]], [[Tantrayana]] of [[Mantrayana]] * [[Ayyavazhi]] * [[Djainisme]] * [[Sikhisme]] * [[Vediese religie]] of [[Brahmanisme]] == [[Oos-Asië|Oos-Asiatiese]] gelowe == * [[Konfusianisme]] * [[Mahayana]] [[Boeddhisme]] <ref name="Mahayana" /> * [[Sjintoïsme]] * [[Taoïsme]] == [[Esoterie]] == * [[Aetherius-geselskap]] * [[Antroposofie]] * [[Mistisisme]] ** [[Droese]] <ref name="Droese" /> ** [[Gnostisisme]] ** [[Hermetisme]] <ref name="Hermetisme">Hermetisme is Misties asook Okkult.</ref> *** [[Orde van die Rosekruis]] ** [[Kabbala]] <ref name="Kabbalah" /> ** [[Nuwe Era-beweging]] ** [[Soefisme]] <ref name="Soefisme" /> *** [[Universele Soefisme]] * [[Natuurgodsdiens]] ** [[Druïdisme]] ** [[Sjamanisme]] ** [[Wicca]] ** [[Winti]] * [[Okkultisme]] ** [[Astrologie]] ** [[Fetisjisme]] ** [[Hermetisme]] <ref name="Hermetisme" /> *** [[Orde van die Rosekruis]] ** [[Satanisme]] *** [[Kerk van Satan]] **** [[Eerste Sataniese Kerk]] ** [[Spiritisme]] ** [[Voedoeïsme]] * [[Paganisme]] (Heidendom) ** [[Inheemse gelowe en animisme]] ** [[Neopaganisme]] * [[Sciëntologie]] * [[Teosofie]] * [[Vierde Weg]] * [[Vrymesselary]] == Ander godsdienste == * [[Baha'i]] * [[Unitaristies Universalisme]] * [[Zoroastrisme]] == Godsdienstige filosofieë == Teenstellend: [[Ateïsme]] en [[Humanisme]] * [[Agnostisisme]] * [[Ateïsme]] * [[Deïsme]] * [[Monoteïsme]] * [[Paganisme]] * [[Pandeïsme]] * [[Panenteïsme]] * [[Panteïsme]] * [[Politeïsme]] * [[Post-teïsme]] * [[Teïsme]] * [[Universalisme]] == Notas == {{Verwysings}} {{Normdata}} [[Kategorie:Religie| ]] cfogns7lcgs3vyp7ghplnbf00mqtl0w 0 3724 2521387 2521152 2022-08-24T19:52:10Z 197.90.75.217 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp | naam = Heidelberg | inheemse_naam = | ander_naam = | nedersetting_tipe = [[Dorp]] | beeld_stadsilhoeët = Heidelberg Gauteng, Stadsaal.JPG | beeldbyskrif = Heidelberg se stadsaal | duimdrukkeretiketposisie= bokant | latd = 26 |latm = 30 |lats = 02 | longd = 28 |longm = 21 |longs = 30 | provinsie = Naaiteng | distrik = Sedibeng | munisipaliteit = Lesedi | stigtingsdatum = 1886<ref name=established>{{cite web |title=Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20-26) |url=http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-07212011-123414/unrestricted/05back.pdf |pages=xlv-lii |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190713023732/http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-07212011-123414/unrestricted/05back.pdf |archive-date=13 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Februarie 2016 }}</ref> | regeringstipe = | leier_party = | leiertitel = | leiernaam = | oppervlakvoetnotas = | oppervlak_totaal_km2 = | hoogte_m = | bevolking_totaal = | bevolking_soos_op = 2011 | bevolkingvoetnotas = | demografie1_voetnotas = | persent_swart = 56.8% | persent_kleurling = 1.8% | persent_asiër = 3.2% | persent_wit = 37.3% | persent_ander = 1.0% <!-- demografie (deel 2) --> | demografie2_voetnotas = | demographics2_title1 = [[Afrikaans]] | demographics2_info1 = 37.6% | demographics2_title2 = [[Zoeloe]] | demographics2_info2 = 25.0% | demographics2_title3 = [[Sotho]] | demographics2_info3 = 18.4% | demographics2_title4 = [[Engels]] | demographics2_info4 = 8.6% | demographics2_title5 = Ander | demographics2_info5 = 10.4% | poskode = 1441 | poskode2 = 1438 | skakelkode = 016 | sensuskode = 762014 | webwerf = }} '''Heidelberg''' is 'n dorp met 35&nbsp;563 inwoners in die [[Gauteng]]provinsie van [[Suid-Afrika]]. Heidelberg is geleë aan die voet van die [[Suikerbosrand]], langs die [[N3 (Suid-Afrika)|N3-snelweg]] wat [[Johannesburg]] met [[Durban]] verbind. Die dorp het in [[1862]] ontstaan as 'n handelstasie, opgerig deur 'n [[Duitse]]r, H.J. Uekermann. == Besienswaardighede == * Heelwat van die geboue wat dateer uit die tydperk 1890 tot 1910 het behoue gebly en is steeds kenmerkend van Heidelberg. * Die huis van [[A.G. Visser]], die bekende Afrikaanse [[digter]], is geleë in die dorp. * Die [[Heidelberg-konsentrasiekamp]]-[[begraafplaas]] van vroue en kinders wat gesterf het gedurende die [[Tweede Vryheidsoorlog]]. * Heidelberg-Vervoermuseum is gesluit nadat ''British American Tabacco'' hul geldelike steun onttrek het. * Die [[Suikerbosrand Natuurreservaat]] het 'n groot verskeidenheid dier-, plant- en voëlspesies. * [[Heidelbergkloof]] was 'n gewilde ontspanningsoord met verskeie fasiliteite soos swem, piekniek en kampering, dit is nou 'n eksklusiewe woonbuurt met toegangsbeheer. * Daar is 'n [[Driemanskap-monument|gedenkteken]] vir die [[Driemanskap]] wat die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] in [[1880]] voorlopig uit Heidelberg bestuur het. * Die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk|NG Kerk]], ingewy in [[1890]], is tot 'n nasionale monument verklaar. * Heidelbergstadsaal, ontwerp deur [[Gerard Moerdijk]], 1937<ref>{{cite web |title=Artefacts.co.za: Heidelberg Town Hall |url=http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=250 |access-date=8 Mei 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170721215344/http://artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=250 |archive-date=21 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Distrik == Die distrik is 3&nbsp;724&nbsp;km² groot. Die belangrikste produkte is [[suiwelproduk|suiwel]], [[beesvleis]] en [[mielies]]. == Sien ook == * [[Driemanskap-monument]] * [[Gereformeerde kerk Heidelberg]] * [[Heidelberg|Ander dorpe en stede met die naam Heidelberg]] * [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commonskat}} * [http://maps.google.com/maps?&ll=-26.504431,28.361464&spn=0.059279,0.080316&t=k&hl=en Google-kaart] {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC42}} {{Normdata}} [[Kategorie:Nedersettings in Gauteng]] sfx22mtmw1gfuvj2xwzz9xjgwumsa88 2521388 2521387 2022-08-24T19:53:28Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/197.90.75.217|197.90.75.217]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Oesjaar|Oesjaar]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp | naam = Heidelberg | inheemse_naam = | ander_naam = | nedersetting_tipe = [[Dorp]] | beeld_stadsilhoeët = Heidelberg Gauteng, Stadsaal.JPG | beeldbyskrif = Heidelberg se stadsaal | duimdrukkeretiketposisie= bokant | latd = 26 |latm = 30 |lats = 02 | longd = 28 |longm = 21 |longs = 30 | provinsie = Gauteng | distrik = Sedibeng | munisipaliteit = Lesedi | stigtingsdatum = 1886<ref name=established>{{cite web |title=Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20-26) |url=http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-07212011-123414/unrestricted/05back.pdf |pages=xlv-lii |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190713023732/http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-07212011-123414/unrestricted/05back.pdf |archive-date=13 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date= 4 Februarie 2016 }}</ref> | regeringstipe = | leier_party = | leiertitel = | leiernaam = | oppervlakvoetnotas = | oppervlak_totaal_km2 = | hoogte_m = | bevolking_totaal = | bevolking_soos_op = 2011 | bevolkingvoetnotas = | demografie1_voetnotas = | persent_swart = 56.8% | persent_kleurling = 1.8% | persent_asiër = 3.2% | persent_wit = 37.3% | persent_ander = 1.0% <!-- demografie (deel 2) --> | demografie2_voetnotas = | demographics2_title1 = [[Afrikaans]] | demographics2_info1 = 37.6% | demographics2_title2 = [[Zoeloe]] | demographics2_info2 = 25.0% | demographics2_title3 = [[Sotho]] | demographics2_info3 = 18.4% | demographics2_title4 = [[Engels]] | demographics2_info4 = 8.6% | demographics2_title5 = Ander | demographics2_info5 = 10.4% | poskode = 1441 | poskode2 = 1438 | skakelkode = 016 | sensuskode = 762014 | webwerf = }} '''Heidelberg''' is 'n dorp met 35&nbsp;563 inwoners in die [[Gauteng]]provinsie van [[Suid-Afrika]]. Heidelberg is geleë aan die voet van die [[Suikerbosrand]], langs die [[N3 (Suid-Afrika)|N3-snelweg]] wat [[Johannesburg]] met [[Durban]] verbind. Die dorp het in [[1862]] ontstaan as 'n handelstasie, opgerig deur 'n [[Duitse]]r, H.J. Uekermann. == Besienswaardighede == * Heelwat van die geboue wat dateer uit die tydperk 1890 tot 1910 het behoue gebly en is steeds kenmerkend van Heidelberg. * Die huis van [[A.G. Visser]], die bekende Afrikaanse [[digter]], is geleë in die dorp. * Die [[Heidelberg-konsentrasiekamp]]-[[begraafplaas]] van vroue en kinders wat gesterf het gedurende die [[Tweede Vryheidsoorlog]]. * Heidelberg-Vervoermuseum is gesluit nadat ''British American Tabacco'' hul geldelike steun onttrek het. * Die [[Suikerbosrand Natuurreservaat]] het 'n groot verskeidenheid dier-, plant- en voëlspesies. * [[Heidelbergkloof]] was 'n gewilde ontspanningsoord met verskeie fasiliteite soos swem, piekniek en kampering, dit is nou 'n eksklusiewe woonbuurt met toegangsbeheer. * Daar is 'n [[Driemanskap-monument|gedenkteken]] vir die [[Driemanskap]] wat die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] in [[1880]] voorlopig uit Heidelberg bestuur het. * Die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk|NG Kerk]], ingewy in [[1890]], is tot 'n nasionale monument verklaar. * Heidelbergstadsaal, ontwerp deur [[Gerard Moerdijk]], 1937<ref>{{cite web |title=Artefacts.co.za: Heidelberg Town Hall |url=http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=250 |access-date=8 Mei 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170721215344/http://artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=250 |archive-date=21 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Distrik == Die distrik is 3&nbsp;724&nbsp;km² groot. Die belangrikste produkte is [[suiwelproduk|suiwel]], [[beesvleis]] en [[mielies]]. == Sien ook == * [[Driemanskap-monument]] * [[Gereformeerde kerk Heidelberg]] * [[Heidelberg|Ander dorpe en stede met die naam Heidelberg]] * [[Lys van dorpe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commonskat}} * [http://maps.google.com/maps?&ll=-26.504431,28.361464&spn=0.059279,0.080316&t=k&hl=en Google-kaart] {{Suid-Afrikaanse distriksmunisipaliteit navbox|DC42}} {{Normdata}} [[Kategorie:Nedersettings in Gauteng]] day84m0587c16om5mk1krjtk2wssqc4 0 6358 2521391 2466713 2022-08-25T00:19:02Z Kwamikagami 10476 /* 1990's */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas pryse |naam = {{nowrap|{{Kleurstreep|#FAF0BE|[[Lêer:Nobel prize medal.svg|50px]] Nobelprys vir Vrede}}}} |beeld = AlfredNobel adjusted.jpg |breedte = 200 |onderskrif = Die Sweedse chemikus [[Alfred Nobel]], wat in sy testament voorsiening vir die Nobelprys gemaak het. |toegeken = Uitstaande bydraes vir die mensdom in vrede |borg = Noorweegse Nobelkomitee namens die boedel van Alfred Nobel |land = {{vlagland|Noorweë}} |datum = 10 Desember |vorigenaam = |eerste = {{Geboortedatum en ouderdom|1901|12|10}} |ander = |webtuiste = [http://www.nobelprize.org/ nobelprize.org] }} Die '''Nobelprys vir Vrede''' ([[Noors]] en [[Sweeds]]: ''Nobels fredspris'') is een van vyf [[Nobelprys]]e wat nagelaat is deur die [[Swede|Sweedse]] nyweraar en uitvinder [[Alfred Nobel]]. Die pryse vir [[Nobelprys vir Chemie|chemie]], [[Nobelprys vir fisika|fisika]], [[Nobelprys vir Fisiologie of Geneeskunde|geneeskunde]] en [[Nobelprys vir Letterkunde|letterkunde]] word jaarliks in [[Stockholm]], Swede, toegeken, terwyl die Nobelprys vir Vrede in die [[Noorweë|Noorse]] [[hoofstad]] [[Oslo]] oorhandig word. Die Noorse Nobelkomitee word deur die [[Stortinget|Noorse parlement]] gekies, wat weer die pryswenner(s) kies. [[Lêer:Flickr - Government Press Office (GPO) - THE NOBEL PEACE PRIZE LAUREATES FOR 1994 IN OSLO..jpg|duimnael|links|Die Wenners van die Nobelprys vir Vrede in 1994 in [[Oslo]] (van links na regs): [[Palestynse Bevrydingsorganisasie|PLO]]-voorsitter [[Jasser Arafat]], [[Israel]] se minister van buitelandse sake [[Shimon Peres]] en Israel se eerste minister [[Yitzhak Rabin]]]] Ten tye van Nobel se dood was Swede en Noorweë in 'n posisie onderling waar die Sweedse parlement slegs verantwoordelik was vir buitelandse sake en Sweedse binnelandse sake, en die Noorse parlement slegs vir Noorse binnelandse sake. Nobel het dus stipuleer dat die Vredesprys deur Noorweë toegeken moes word, aangesien hy gevrees het dat die verkiesingsproses negatief beïnvloed sou kon word deur 'n buitelandse moondheid. Volgens sy testament behoort die prys toegeken te word aan diegene "wat die beste of die meeste werk gedoen het vir die bevordering van broederskap tussen nasies én vir die totnietmaking of vermindering van weermagte én vir die ophou en bevordering van vredeskongresse".<ref>{{en}} "Nobel Peace Prize", ''The Oxford Dictionary of Twentieth Century World History''</ref> Anders as met die ander Nobelpryse kan die Vredesprys toegeken word aan 'n persoon of instansie wat te midde van die oplos van 'n konflik is en is dit nie nodig dat die konflik reeds opgelos moet wees nie. As gevolg daarvan lyk sommige van die toekennings vandag ietwat verdag, omdat die pogings nie blywende vrugte afgewerp het nie. Voorbeelde hiervan is die toekennings gegee aan [[Theodore Roosevelt]], [[Lê Đức Thọ]] en [[Henry Kissinger]]. Voorts word die komitee ook voortdurend deur regse groepe gekritiseer omdat dit skyn dat hulle bevooroordeeld is ten gunste van pro-linkse bewegings. Die prys wat toegeken is aan [[Jasser Arafat]] dien as brandstof vir hul argument, aangesien hulle hom beskou het as 'n ondersteuner van [[terrorisme]]. [[Aung San Suu Kyi]], wenner van die Nobelprys vir Vrede in 1991, is later vir haar stilte wyd gekritiseer toe honderdduisende inheemse [[Islam]]itiese [[Rohingia]] in 2017 deur die Mianmarese owerhede en weermag uit hul gebiede verdryf is en na [[Bangladesj]] moes vlug.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/2017/10/31/world/asia/aung-san-suu-kyi-myanmar.html |title=Did the World Get Aung San Suu Kyi Wrong? |first1=Amanda |last1=Taub |first2=Max |last2=Fisher |date=31 Oktober 2017 |accessdate=8 Oktober 2021 |publisher=[[The New York Times]] |via=NYTimes.com |archive-url=https://web.archive.org/web/20200331160637/https://www.nytimes.com/2017/10/31/world/asia/aung-san-suu-kyi-myanmar.html |archive-date=31 Maart 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> [[Abiy Ahmed]], wat die Nobelprys vir Vrede in 2019 ontvang het, is hewig vir die oorlogvoering in die Noord-Ethiopiese streek [[Tigray]] gekritiseer en van etniese suiwering beskuldig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/jun/07/the-nobel-committee-should-resign-over-the-atrocities-in-tigray |title=The Nobel committee should resign over the atrocities in Tigray |publisher=[[The Guardian]] |author=Kjetil Tronvoll |date=7 Junie 2021 |accessdate=8 Oktober 2021}}</ref> Die Noorweegse Nobelkomitee namens die boedel van Alfred Nobel kondig die naam van die Nobelpryswenners jaarliks vroeg in Oktober aan,<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/nomination/peace/ |title=Nomination and selection of Peace Prize Laureates |website=Nobelprize.org |publisher=Nobel Media 2021 |date=8 Oktober 2021 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200510012449/https://www.nobelprize.org/nomination/peace/ |archive-date=10 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> met die Nobelprys vir Vrede tradisioneel vyfde en op 'n Vrydag. Die prys word sedert 1990 jaarliks in [[Oslo]], Noorweë, se stadsaal toegeken op 10 Desember, die herdenking van Nobel se dood. Tot en met 2021 is die prys aan altesaam 109 individue en 28 organisasies toegeken.<ref>{{en}} {{cite web |title=All Nobel Peace Prizes |website=Nobelprize.org |url=https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-peace-prizes/ |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013909/https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-peace-prizes |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Nog 18 vroue het dit gekry, meer as enige ander Nobelprys.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/lists/nobel-prize-awarded-women-3/ |title=Nobel Prize Awarded Women |website=Nobelprize.org |publisher=Nobel Media 2021 |date=8 Oktober 2021 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106194036/https://www.nobelprize.org/prizes/lists/nobel-prize-awarded-women-3/ |archive-date=6 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die 2021-Nobelprys vir Vrede is toegeken aan die [[Filippyne|Filippynse]] joernalis [[Maria Ressa]] en die [[Rusland|Russiese]] joernalis [[Dmitri Moeratof]] "vir hul pogings om vryheid van uitdrukking te beskerm, wat 'n voorwaarde is vir demokrasie en blywende vrede."<ref name=nobelprize>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2021/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2021 |accessdate=8 Oktober 2021}}</ref> Die pryse, wat 'n bedrag geld ([[Sweedse kroon|SEK]]9&nbsp;miljoen, omtrent [[Amerikaanse dollar|VSA]]$1&nbsp;miljoen per pryskategorie, wat dan gelykop onder die Bekroondes verdeel word),<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/uploads/2018/06/prize_amounts_18.pdf |title=The Nobel Prize Amounts |publisher=Nobelprize.org |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002020440/https://www.nobelprize.org/uploads/2018/06/prize_amounts_18.pdf |archive-date=2 Oktober 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> 'n goue medalje en 'n diploma insluit, word op 10 Desember, die herdenking van Nobel se sterfdag in 1896, tydens 'n seremonie deur die Noorse koning, tans [[Harald V van Noorweë]], in die Oslose stadsaal uitgedeel. Hieronder volg 'n lys van die ontvangers van die Nobelprys vir Vrede vanaf 1901 tot op hede. __NOTOC__ [[#1900's|1900's]] – [[#1910's|1910's]] – [[#1920's|1920's]] – [[#1930's|1930's]] – [[#1940's|1940's]] – [[#1950's|1950's]] – [[#1960's|1960's]] – [[#1970's|1970's]] – [[#1980's|1980's]] – [[#1990's|1990's]] – [[#2000's|2000's]] – [[#2010's|2010's]] – [[#2020's|2020's]] == 1900's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1900's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | rowspan='2' | [[1901]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1901/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1901 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200521011340/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1901/summary/ |archive-date=21 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Jean Henri Dunant.jpg|75px]] | [[Henry Dunant]] | {{vlagland|Switserland}} | "vir sy rol in die stigting van die Internasionale Komitee van die Rooi Kruis"<ref name="Lundestad">{{en}} {{cite web |first=Geir |last=Lundestad |url=https://www.nobelprize.org/prizes/uncategorized/the-nobel-peace-prize-1901-2000-2/ |title=The Nobel Peace Prize, 1901–2000 |publisher=Nobel Foundation |date=15 Maart 2001 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520133329/https://www.nobelprize.org/prizes/uncategorized/the-nobel-peace-prize-1901-2000-2 |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> |- | [[Lêer:Frederic Passy.jpg|75px]] | [[Frédéric Passy]] | {{vlagland|Frankryk}} | "[vir] een van die hoofstigterslede van die Interparlementêre Unie en ook die hooforganiseerder van die eerste Universele Vredeskongres te wees"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1902]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1902/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1902 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522012952/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1902/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Ducommun.jpg|75px]] | [[Élie Ducommun]] | rowspan='2' | {{vlagland|Switserland}} | "[vir sy rol as] die eerste ere-sekretaris van die Internasionale Vredeskantoor"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Charles Albert Gobat2.jpg|75px]] | [[Charles Albert Gobat]] | "[vir sy rol as die] eerste sekretaris-generaal van die Interparlementêre Unie"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1903]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1903/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1903 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522012958/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1903/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Cremer.jpg|75px]] | [[Randal Cremer]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | "[vir sy rol as] die 'eerste vader' van die Interparlementêre Unie"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1904]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1904/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1904 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013002/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1904/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Logo of Institut de Droit International.svg|75px]] | [[Institut de Droit International]] | {{vlagland|België}} | "vir sy pogings as 'n nieamptelike liggaam om die algemene beginsels van die wetenskap van die internasionale reg te formuleer"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1905]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1905/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1905 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204445/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1905/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Bertha von Suttner nobel.jpg|75px]] | [[Bertha von Suttner]] | {{vlagland|Oostenryk-Hongarye}} | "vir die skryf van ''Lay Down Your Arms'' en by te dra tot die skepping van die prys"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1906]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1906/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1906 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522191421/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1906/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:President Theodore Roosevelt, 1904.jpg|75px]] | [[Theodore Roosevelt]] | {{vlagland|Verenigde State|1896}} | "[vir] sy suksesvolle bemiddeling om die Russies-Japannese oorlog te beëindig en vir sy belangstelling in arbitrasie, nadat hy die Haagse arbitrasiehof voorsien het met sy heel eerste geval"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1907]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1907/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1907 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013018/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1907/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Ernesto Teodoro Moneta.jpg|75px]] | [[Ernesto Teodoro Moneta]] | {{vlagland|Italië|1861}} | "[vir sy werk as 'n] sleutelleier van die Italiaanse vredesbeweging"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Louis Renault jurist.gif|75px]] | [[Louis Renault]] | {{vlagland|Frankryk}} | "[vir sy werk as 'n] voorste Franse internasionale juris en 'n lid van die permanente hof van arbitrasie in Den Haag"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1908]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1908/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1908 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013023/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1908/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:KParnoldson.jpg|75px]] | [[Klas Pontus Arnoldson]] | {{vlagland|Swede}} | "[vir sy werk as] stigter van die Sweedse Vredes- en Arbitrasieliga"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Fredrik Bajer nobel.jpg|75px]] | [[Fredrik Bajer]] | {{vlagland|Denemarke}} | "[vir synde] die voorste vredesvoorsitter in [[Skandinawië]], wat werk in die Interparlementêre Unie kombineer het met die eerste president van die Internasionale Vredeskantoor"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1909]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1909/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1909 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013027/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1909/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Beernaert.gif|75px]] | [[Auguste Beernaert]] | {{vlagland|België}} | "[om 'n] verteenwoordiger te wees vir die twee Haagse konferensies en 'n leidende figuur in die Interparlementêre Unie"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:PaulBalluet.gif|75px]] | [[Paul-Henri-Benjamin d'Estournelles de Constant]] | {{vlagland|Frankryk}} | "[vir] gekombineerde diplomatieke werk ten doeleinde vir 'n Frans-Duitse en 'n Frans-Britse begrip met 'n vooraanstaande loopbaan in internasionale arbitrasie"<ref name="Lundestad" /> |} == 1910's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1910's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1910]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1910/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1910 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013037/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1910/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:IPB logo svg.svg|75px]] | [[International Peace Bureau]] | {{vlagland|Switserland}} | "[om te handel] as 'n skakel tussen die vredesgemeenskappe van die verskillende lande"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1911]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1911/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1911 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200521004028/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1911/summary/ |archive-date=21 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:TMCasser.jpg|75px]] | [[Tobias Asser]] | {{vlagland|Nederland}} | "[om 'n lid] te wees van die Hof van Arbitrasie sowel as die inisieerder van die Konferensies oor Internasionale Privaatreg"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Alfred Hermann Fried nobel.jpg|75px]] | [[Alfred Hermann Fried]] | {{vlagland|Oostenryk-Hongarye}} | "[vir sy werk as] stigter van die Duitse Vredesvereniging"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1912]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1912/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1912 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013048/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1912/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Elihu Root, bw photo portrait, 1902.jpg|75px]] | [[Elihu Root]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "vir sy sterk belangstelling in internasionale arbitrasie en vir sy plan vir 'n wêreldhof"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1913]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1913/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1913 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013053/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1913/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:HenriLaFontaine.jpg|75px]] | [[Henri La Fontaine]] | {{vlagland|België}} | "[vir sy werk as] hoof van die Internasionale Vredeskantoor"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1917]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1917/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1917 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013059/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1917/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Emblem of the ICRC.svg|75px]] | [[Internasionale Komitee van die Rooi Kruis]] | {{vlagland|Switserland}} | "vir die uitvoering van die geweldige taak om die regte van die vele krygsgevangenes aan alle kante van die [[Eerste Wêreldoorlog]] te beskerm, insluitend hul reg om kontak met hul gesinne te vestig"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1919]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1919/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1919 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013104/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1919/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:President Woodrow Wilson portrait December 2 1912.jpg|75px]] | [[Woodrow Wilson]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "vir sy belangrike rol in die stigting van die [[Volkebond]]"<ref name="Lundestad" /> |} == 1920's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1920's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1920]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1920/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1920 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013110/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1920/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Léon Bourgeois.jpg|75px]] | [[Léon Bourgeois]] | {{vlagland|Frankryk}} | "[vir sy deelname] aan beide die Haagse konferensies van 1899 en 1907 "en vir sy werk na" wat die [[Volkebond|bond]] tot so 'n mate geword het dat hy dikwels sy "geestelike vader" genoem word"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1921]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1921/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1921 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013116/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1921/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Hjalmar branting stor bild.jpg|75px]] | [[Hjalmar Branting]] | {{vlagland|Swede}} | "vir sy werk in die [[Volkebond]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Christian Lous Lange.jpg|75px]] | [[Christian Lange]] | rowspan='2' | {{vlagland|Noorweë}} | "[vir sy werk as] die eerste sekretaris van die Noorse Nobelkomitee" en "die sekretaris-generaal van die Interparlementêre Unie"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1922]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1922/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1922 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013125/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1922/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Fridtjof Nansen LOC 03377u-3.jpg|75px]] | [[Fridtjof Nansen]] | "[vir] sy werk in die ondersteuning van die miljoene in Rusland wat sukkel teen hongersnood" en "sy werk vir die vlugtelinge van [[Anatolië|Klein-Asië]] en [[Thrakië]]"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1925]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1925/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1925 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013131/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1925/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Austen Chamberlain nobel.jpg|75px]] | [[Austen Chamberlain]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | "vir sy werk aan die Locarno-verdrae"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Charles Dawes, Bain bw photo portrait.jpg|75px]] | [[Charles G. Dawes]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "[vir sy werk] aan die Dawes-plan vir Duitse herstelwerk wat gesien is as die ekonomiese grondslag van die Locarno-verdrag van 1925"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1926]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1926/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1926 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013137/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1926/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Aristide Briand 2.jpg|75px]] | [[Aristide Briand]] | {{vlagland|Frankryk}} | rowspan='2' | "vir hul werk aan die Locarno-verdrae"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Bundesarchiv Bild 146-1989-040-27, Gustav Stresemann.jpg|75px]] | [[Gustav Stresemann]] | {{vlagland|Republiek van Weimar}} |- | rowspan='2' | [[1927]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1927/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1927 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013142/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1927/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Ferdinand Buisson 1924.jpg|75px]] | [[Ferdinand Buisson]] | {{vlagland|Frankryk}} | rowspan='2' | "[vir] bydraes tot die Frans-Duitse bevolkingsversoening"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Ludwig Quidde nobel.jpg|75px]] | [[Ludwig Quidde]] | {{vlagland|Republiek van Weimar}} |- | [[1929]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1929/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1929 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013146/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1929/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:FrankKellogg.jpg|75px]] | [[Frank B. Kellogg]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "vir die Kellogg-Briand-verdrag, wie se ondertekenaars ingestem het om alle konflikte met vreedsame middele te vestig en die oorlog as 'n instrument van nasionale beleid te verwerp"<ref name="Lundestad" /> |} == 1930's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1930's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1930]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1930/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1930 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013150/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1930/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Nathan Söderblom nobel.jpg|75px]] | [[Nathan Söderblom]] | {{vlagland|Swede}} | "vir sy pogings om die kerke nie net in die werk van ekumeniese eenheid te betrek nie, maar ook vir wêreldvrede"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1931]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1931/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1931 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204514/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1931/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Jane Addams profile.jpg|75px]] | [[Jane Addams]] | rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "vir haar maatskaplike hervormingswerk" en "leiding van die Vroue se Internasionale Liga vir Vrede en Vryheid"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Nicholas Murray Butler ppmsca.03668.jpg|75px]] | [[Nicholas Murray Butler]] | "vir sy bevordering van die Briand-Kellogg-verdrag" en vir sy werk as die "leier van die meer vestigingsgerigte deel van die Amerikaanse vredesbeweging"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1933]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1933/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1933 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013202/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1933/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Norman Angell 01.jpg|75px]] | [[Norman Angell]] | rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | "vir die skryfwerk aan ''The Great Illusion'' en vir 'n "ondersteuner van die [[Volkebond]], sowel as 'n invloedryke publisiteit [en] opvoeder vir vrede in die algemeen te wees"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1934]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1934/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1934 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013207/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1934/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:1910 Arthur Henderson.jpg|75px]] | [[Arthur Henderson]] | "vir sy werk by die [[Volkebond|bond]], veral sy pogings van ontwapening"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1935]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1935/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1935 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013217/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1935/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Carl von Ossietzky.jpg|75px]] | [[Carl von Ossietzky]] | {{vlagland|Nazi-Duitsland}} | "[vir sy] stryd teen Duitsland se herwapening"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1936]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1936/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1936 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013226/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1936/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Carlos Saavedra Lamas.jpg|75px]] | [[Carlos Saavedra Lamas]] | {{vlagland|Argentinië}} | "vir sy bemiddeling van 'n einde aan die Chaco-oorlog tussen [[Paraguay]] en [[Bolivië]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1937]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1937/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1937 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013228/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1937/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Robert Cecil, 1st Viscount Cecil of Chelwood - Project Gutenberg eText 15306.jpg|75px]] | [[Robert Cecil]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | "vir sy werk by die [[Volkebond]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1938]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1938/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1938 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191011170906/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1938/summary/ |archive-date=11 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Flag of the League of Nations (1939–1941).svg|75px]] | Nansen se Internasionale Kantoor vir Vlugtelinge | [[Lêer:Flag of the League of Nations (1939–1941).svg|23px]] [[Volkebond]] | "vir sy werk om vlugtelinge te help"<ref name="Lundestad" /> |} == 1940's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1940's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1944]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1944/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1944 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200507154706/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1944/summary/ |archive-date=7 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Emblem of the ICRC.svg|75px]] | [[Internasionale Komitee van die Rooi Kruis]] | {{vlagland|Switserland}} | "vir die groot werk wat dit tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] vir die mensdom gedoen het"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1945]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1945/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1945 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190403141754/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1945/summary/ |archive-date=3 April 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Hull-Cordell-LOC.jpg|75px]] | [[Cordell Hull]] | rowspan='3' | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "vir sy stryd teen isolasie in die huis, sy pogings om 'n vredesblok van state op die Amerikaanse vasteland te skep en sy werk vir die [[Verenigde Nasies]]"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1946]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1946/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1946 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204534/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1946/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:EmilyGreeneBalch.jpg|75px]] | [[Emily Greene Balch]] | "voorheen professor in geskiedenis en sosiologie; internasionale erepresident, Vroue se Internasionale Liga vir Vrede en Vryheid"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:John Raleigh Mott, 1910.jpg|75px]] | [[John Mott]] | "voorsitter, Internasionale Sendingraad; president, [[YMCA|World Alliance of Young Men's Christian Associations]]"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1947]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1947/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1947 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200505170329/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1947/summary/ |archive-date=5 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | rowspan='2' | [[Lêer:Quaker star-T.svg|75px]] | [[Quaker Peace and Social Witness]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | rowspan='2' | "deernis vir ander en die begeerte om hulle te help"<ref name="Lundestad" /> |- | [[American Friends Service Committee]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} |- | [[1949]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1949/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1949 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013258/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1949/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:John Boyd Orr nobel.jpg|75px]] | [[John Boyd Orr]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | "dokter; voedingspolitikus; prominente organiseerder en direkteur, algemene [[voedsel]]- en [[landbou]]-organisasie; president, Nasionale Vredesraad en Wêreldunie van Vredesorganisasies"<ref name="Lundestad" /> |} == 1950's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1950's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1950]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1950/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1950 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013303/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1950/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Ralph Bunche - 1963 March on Washington.jpg|75px]] | [[Ralph Bunche]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "professor, Harvard-universiteit Cambridge, MA; direkteur, afdeling van voogdyraad, VN; Waarnemende bemiddelaar in Palestina, 1948"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1951]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1951/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1951 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013311/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1951/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Léon Jouhaux nobel.jpg|75px]] | [[Léon Jouhaux]] | rowspan='2' | {{vlagland|Frankryk}} | "voorsitter van die Internasionale Komitee van die Europese Raad, adjunkpresident van die Internasionale Konfederasie van Vrye Vakbonde, adjunkpresident van die Wêreldfederasie van Vakbonde, lid van die IAO-raad, afgevaardigde van die Verenigde Nasies"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1952]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1952/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1952 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013318/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1952/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Bundesarchiv Bild 183-D0116-0041-019, Albert Schweitzer.jpg|75px]] | [[Albert Schweitzer]] | "sending chirurg; stigter van Lambarene ([[Gaboen|Republiek Gaboen]])"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1953]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1953/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1953 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013320/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1953/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:General George C. Marshall, official military photo, 1946.JPEG|75px]] | [[George Marshall]] | {{vlagland|Verenigde State|1912}} | "algemene president van die Amerikaanse Rooi Kruis; voormalige staatsekretaris vir verdediging; afgevaardigde van die Verenigde Nasies; skepper van die [[Marshall-plan]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1954]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1954/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1954 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013324/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1954/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:UN refugee.jpg|75px]] | [[Office of the United Nations High Commissioner for Refugees]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | "'n Internasionale hulporganisasie gestig deur die Verenigde Nasies in 1951"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1957]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1957/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1957 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013329/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1957/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Lester B. Pearson with a pencil.jpg|75px]] | [[Lester B. Pearson]] | {{vlagland|Kanada|1957}} | "voormalige minister van buitelandse sake van Kanada; voormalige president van die sewende sitting van die Algemene Vergadering van die Verenigde Nasies"; "vir sy rol om die Suez-konflik te beëindig en die [[Midde-Ooste]]rse vraag deur die Verenigde Nasies te probeer oplos"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1958]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1958/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1958 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013334/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1958/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Georges Pire 1958.jpg|75px]] | [[Dominique Pire]] | {{vlagland|België}} | "vader in die Dominikaanse Orde; leier van die verligtingsorganisasie vir vlugtelinge ''L'Europe du Coeur au Service du Monde''"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1959]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1959/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1959 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013342/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1959/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Philip Noel-Baker 1942.jpg|75px]] | [[Philip Noel-Baker]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | "lid van die parlement; lewenslange vurige werker vir internasionale vrede en samewerking"<ref name="Lundestad" /> |} == 1960's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1960's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1960]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1960/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1960 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013344/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1960/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Albert Lutuli nobel.jpg|75px]] | [[Albert Luthuli]] | {{vlagland|Suid-Afrika|1928}} | "President van die [[African National Congress]]"; "was in die baie voorpunt van die stryd teen [[apartheid]] in Suid-Afrika"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1961]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1961/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1961 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013349/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1961/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Dag Hammarskjöld.jpg|75px]] | [[Dag Hammarskjöld]] | {{vlagland|Swede}} | "sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies"; toegeken "vir die bevordering van die organisasie"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1962]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1962/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1962 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013354/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1962/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Pauling.jpg|75px]] | [[Linus Pauling]] | {{vlagland|Verenigde State}} | "vir sy veldtog teen die toetsing van [[kernwapen]]s"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1963]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1963/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1963 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013400/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1963/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Emblem of the ICRC.svg|75px]] | [[Internasionale Komitee van die Rooi Kruis]] | rowspan='2' | {{vlagland|Switserland}} | rowspan='2' | "vir hul werk in die beskerming van menseregte in die 100 jaar se bestaan van die Internasionale Komitee van die Rooi Kruis"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Emblem of the IFRC.svg|75px]] | Internasionale Federasie van Rooi Kruis en Rooi Halfmaan-genootskappe |- | [[1964]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1964/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1964 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013406/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1964/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Martin Luther King Jr NYWTS.jpg|75px]] | [[Martin Luther King jr.]] | {{vlagland|Verenigde State}} | Kampvegter vir [[burgerregte]]; eerste persoon in die [[Weste|Westerse wêreld]] wat ons gewys het dat 'n stryd sonder geweld gevoer kan word"; King het sy tyd spandeer in verskeie gebiede van die burgerregtebeweging; van gelyke opvoeding tot ekonomiese ontkenning van minderhede. King het ook die Mars op Washington georganiseer, waar hy sy beroemde ''I Have a Dream''-toespraak gelewer het.<ref name="Lundestad" /> |- | [[1965]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1965/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1965 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013411/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1965/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:UNICEF Logo.svg|75px]] | [[UNICEF]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | "'n Internasionale hulporganisasie"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1968]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1968/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1968 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013416/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1968/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:René Cassin nobel.jpg|75px]] | [[René Cassin]] | {{vlagland|Frankryk}} | "Voorsitter van die Europese Hof vir Menseregte"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1969]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1969/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1969 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013421/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1969/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Flag of ILO.svg|75px]] | [[Internasionale Arbeidsorganisasie]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | <ref name="Lundestad" /> |} == 1970's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1970's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1970]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1970/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1970 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013426/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1970/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Norman Borlaug (cropped).jpg|75px]] | [[Norman Borlaug]] | {{vlagland|Verenigde State}} | "Internasionale Mielie- en Koringverbeteringsentrum"; "vir sy bydraes tot die '[[groen rewolusie]]' wat so 'n impak gehad het op [[voedsel]]produksie veral in [[Asië]] en [[Latyns-Amerika]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1971]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1971/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1971 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013431/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1971/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Bundesarchiv B 145 Bild-F057884-0009, Willy Brandt.jpg|75px]] | [[Willy Brandt]] | {{vlagland|Wes-Duitsland}} | "Kanselier van die Bondsrepubliek Duitsland"; "vir Wes-Duitsland se ''Ostpolitik''"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1973]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1973/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1973 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013436/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1973/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Henry Kissinger.jpg|75px]] | [[Henry Kissinger]] | {{vlagland|Verenigde State}} | rowspan='2' | "vir die Parys-ooreenkoms van 1973 ten doeleinde van 'n wapenstilstand in die [[Viëtnamoorlog]] en 'n onttrekking van die [[Amerikaanse Gewapende Magte]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:LeDucTho1973.jpg|75px]] | [[Lê Đức Thọ]] | {{vlagland|Noord-Viëtnam}} |- | rowspan='2' | [[1974]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1974/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1974 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013440/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1974/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Seán MacBride 1984.jpg|75px]] | [[Seán MacBride]] | {{vlagland|Ierland}} | "President van die Internasionale Vredeskantoor; President van die Kommissie van [[Namibië]]; vir sy sterk belangstelling in [[menseregte]]: Die Europese Konvensie vir Menseregte deur die [[Raad van Europa]], die bevordering van bevindings en die leiding van [[Amnestie Internasionaal]] en as sekretaris-generaal van die Internasionale Kommissie van Juriste"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Satō Eisaku.jpg|75px]] | [[Eisaku Satō]] | {{vlagland|Japan}} | "Erste minister van Japan"; "vir sy afstanddoening van die kernopsie vir Japan en sy pogings om streeksversoening te bevorder"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1975]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1975/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1975 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013446/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1975/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:RIAN archive 25981 Academician Sakharov.jpg|75px]] |[[Andrei Sakharov]] | {{vlagland|Sowjetunie|1955}} | "[vir sy] stryd vir [[menseregte]], ontwapening en samewerking tussen alle nasies"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1976]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1976/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1976 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204559/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1976/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Betty Williams.jpg|75px]] | [[Betty Williams]] | rowspan='3' | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | rowspan='2' | "stigters van die Vredesbeweging in [[Noord-Ierland]] (later hernoem tot die Vredesgemeenskap)"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Mairead Corrigan Gaza crop.jpg|75px]] | [[Mairead Corrigan]] |- | [[1977]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1977/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1977 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013455/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1977/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Amnesty international Logo.svg|75px]] | [[Amnestie Internasionaal]] | "[vir] die beskerming van die menseregte van gewete gevangenes"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1978]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1978/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1978 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013500/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1978/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Anwar Sadat cropped.jpg|75px]] | [[Anwar Sadat]] | {{vlagland|Egipte|1972}} | rowspan='2' | "vir die Camp David-ooreenkoms, wat 'n onderhandelde vrede tussen Egipte en Israel tot stand gebring het"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Menachem Begin 2.jpg|75px]] | [[Menachem Begin]] | {{vlagland|Israel}} |- | [[1979]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1979/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1979 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204608/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1979/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:MotherTeresa 090.jpg|75px]] | [[Moeder Teresa]] | {{vlagland|Indië}} | "stigter van Sendelinge van Liefdadigheid"<ref name="Lundestad" /> |} == 1980's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1980's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1980]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1980/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1980 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013510/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1980/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Adolfo Pérez Esquivel agosto 2011.jpg|75px]] | [[Adolfo Pérez Esquivel]] | {{vlagland|Argentinië}} | "Menseregteleier"; "het niegewelddadige menseregte-organisasies gestig om die militêre junta te beveg wat sy land (Argentinië) regeer het."<ref name="Lundestad" /> |- | [[1981]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1981/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1981 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013518/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1981/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:UN refugee.jpg|75px]] | [[Office of the United Nations High Commissioner for Refugees]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | "'n Internasionale hulporganisasie gestig deur die Verenigde Nasies in 1951"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1982]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1982/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1982 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204618/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1982/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:ARB-Alva-Myrdal.jpg|75px]] | [[Alva Myrdal]] | {{vlagland|Swede}} | rowspan='2' | "[vir] hul pragtige werk in die ontwapeningsonderhandelinge van die Verenigde Nasies, waar hulle albei 'n belangrike rol gespeel en internasionale erkenning gewen het"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Alfonso Garcia Robles 1981.jpg|75px]] | [[Alfonso García Robles]] | {{vlagland|Meksiko}} |- | [[1983]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1983/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1983 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013533/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1983/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Lech Walesa OAF Visit.jpg|75px]] | [[Lech Wałęsa]] | {{vlagland|Pole}} | "stigter van [[Solidarność]]; kampvegter vir menseregte"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1984]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1984/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1984 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013536/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1984/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Desmond tutu 20070607 2.jpg|75px]] | [[Desmond Tutu]] | {{vlagland|Suid-Afrika|1928}} | "... as 'n verenigende leiersfiguur in die veldtog om die probleem van [[apartheid]] in Suid-Afrika op te los. … Deur die toekenning van vanjaar se Vredesprys wil die Komitee aandag gee aan die niegewelddadige bevrydingstryd waartoe Desmond Tutu behoort, 'n stryd waarin [[Swart mense|swart]] en [[Blanke Suid-Afrikaners|wit]] Suid-Afrikaners verenig is om hul land uit konflik en krisis te bring"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1985]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1985/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1985 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013545/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1985/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:International Physicians for the Prevention of Nuclear War Wellcome L0075338.jpg|75px]] | [[International Physicians for the Prevention of Nuclear War]] | rowspan='2' | {{vlagland|Verenigde State}} | "vir gesaghebbende inligting en deur bewustheid te skep van die katastrofiese gevolge van [[Kernoorlog]]. Die komitee glo dat dit op sy beurt bydra tot 'n toename in die druk van openbare opposisie teen die verspreiding van [[kernwapen]]s en die herdefiniëring van prioriteite, met meer aandag wat betaal word aan gesondheid en ander humanitêre sake"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1986]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1986/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1986 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013546/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1986/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Elie Wiesel.jpg|75px]] | [[Elie Wiesel]] | "Voorsitter van die President se Kommissie oor die [[Holocaust]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1987]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1987/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1987 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013551/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1987/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:OscarArias.jpg|75px]] | [[Óscar Arias]] | {{vlagland|Costa Rica}} | "vir sy werk vir vrede in [[Sentraal-Amerika]], pogings wat gelei het tot die ooreenkoms wat op 7 Augustus vanjaar in Guatemala onderteken is"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1988]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1988/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1988 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013647/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1988/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Emblem of the United Nations.svg|75px]] | [[VN-vredesmag]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | "[vir] hul pogings [wat] belangrike bydraes gelewer het tot die verwesenliking van een van die fundamentele beginsels van die Verenigde Nasies"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1989]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1989/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1989 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013607/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1989/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Dalai Lama at WhiteHouse (cropped).jpg|75px]] | [[Tenzin Gyatso]], [[Dalai Lama|14de Dalai Lama]] | {{vlagland|Indië}} | "In sy stryd vir die bevryding van [[Tibet]] het hy konsekwent die gebruik van geweld verwerp. Hy het eerder vreedsame oplossings voorgestel wat gebaseer is op verdraagsaamheid en wedersydse respek ten doeleinde om die historiese en kulturele erfenis van sy mense te bewaar"<ref name="Lundestad" /> |} == 1990's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 1990's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[1990]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1990/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1990 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013616/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1990/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Mikhail Gorbachev 1987.jpg|75px]] | [[Michail Gorbatsjof]] | {{vlagland|Sowjetunie}} | "Algemene Sekretaris van die [[Kommunistiese Party van die Sowjetunie]] en president van die Sowjetunie"; "vir sy hoofrol in die vredesproses wat vandag belangrike dele van die internasionale gemeenskap kenmerk"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1991]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1991/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1991 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190712031022/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1991/summary/ |archive-date=12 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Aung San Suu Kyi.jpg|75px]] | [[Aung San Suu Kyi]] | {{vlagland|Mianmar|1974}} | "vir haar niegewelddadige stryd vir [[demokrasie]] en [[menseregte]]"<ref name="Lundestad" /> |- | [[1992]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1992/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1992 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200411001009/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1992/summary/ |archive-date=11 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Rigoberta Menchu Tum.JPG|75px]] | [[Rigoberta Menchú]] | {{vlagland|Guatemala}} | "vir haar werk vir sosiale geregtigheid en etno-kulturele versoening gebaseer op respek vir die regte van inheemse volke"<ref name="Lundestad" /> |- | rowspan='2' | [[1993]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1993/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1993 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200107160301/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1993/summary/ |archive-date=7 Januarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Nelson Mandela-2008.jpg|75px]] | [[Nelson Mandela]] | rowspan='2' | {{vlagland|Suid-Afrika|1928}} | rowspan='2' | "vir hul werk vir die vreedsame beëindiging van die [[apartheid]]sregering en vir die grondslag van 'n nuwe demokratiese Suid-Afrika"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Frederik Willem de Klerk.jpg|75px]] | [[Frederik Willem de Klerk]] |- | rowspan='3' | 1994<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1994/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1994 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200519235645/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1994/summary/ |archive-date=19 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:ArafatEconomicForum.jpg|75px]] | [[Jasser Arafat]] | {{vlagland|Palestynse Owerheid}} | rowspan='3' | "om 'n politieke daad te eerbiedig wat aan beide kante groot moed aanroep en wat geleenthede vir 'n nuwe ontwikkeling vir broederskap in die [[Midde-Ooste]] oopgemaak het"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Yitzhak Rabin (1986) cropped.jpg|75px]] | [[Yitzhak Rabin]] | rowspan='2' | {{vlagland|Israel}} |- | [[Lêer:Shimon Peres World Economic Forum 2007.jpg|75px]] | [[Shimon Peres]] |- | rowspan='2' | [[1995]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1995/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1995 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013645/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1995/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Josef Rotblat ID badge.png|75px]] | [[Joseph Rotblat]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} | rowspan='2' | "vir hul pogings om die deel wat kernwapens in die internasionale politiek speel te verminder en om in die langer termyn sulke wapens uit te skakel"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:Peace symbol (bold).svg|75px]] | [[Pugwash Conferences on Science and World Affairs]] | {{vlagland|Kanada}} |- | rowspan='2' | [[1996]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1996/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1996 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190512051803/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1996/summary/ |archive-date=12 Mei 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Carlosbelo.jpg|75px]] | [[Carlos Filipe Ximenes Belo]] | rowspan='2' | {{vlagland|Oos-Timor}} | rowspan='2' | "vir hul werk na 'n regverdige en vreedsame oplossing vir die konflik in Oos-Timor"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:EastTimor.JoseRamosHorta.01.jpg|75px]] | [[José Ramos-Horta]] |- | rowspan='2' | [[1997]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1997/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1997 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204714/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1997/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Icbl english.pdf|75px]] | [[International Campaign to Ban Landmines]] | {{vlagland|Switserland}} | rowspan='2' | "vir hul werk vir die verbod en skoonmaak van anti-personeelmyne"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:JodyWilliamsMay2010.jpg|75px]] | [[Jody Williams]] | {{vlagland|Verenigde State}} |- | rowspan='2' | [[1998]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1998/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1998 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013700/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1998/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:John Hume 2008.jpg|75px]] | [[John Hume]] | {{vlagland|Ierland}} | rowspan='2' | "vir hul pogings om 'n vreedsame oplossing vir die konflik in [[Noord-Ierland]] te vind"<ref name="Lundestad" /> |- | [[Lêer:David Trimble.jpg|75px]] | [[David Trimble]] | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} |- | [[1999]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1999/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 1999 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013704/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1999/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:MSF International logo .tif|75px]] | [[Médecins Sans Frontières]] | {{vlagland|Switserland}} | "ter erkenning van die organisasie se baanbrekende humanitêre werk op verskeie vastelande"<ref name="Lundestad" /> |} == 2000's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 2000's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[2000]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2000/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2000 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013709/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2000/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Kim Dae-jung (Cropped).png|75px]] | [[Kim Dae-jung]] | {{vlagland|Suid-Korea}} | "vir sy werk vir demokrasie en menseregte in Suid-Korea en in [[Oos-Asië]] in die algemeen en vir vrede en versoening met [[Noord-Korea]] in die besonder" |- | rowspan='2' | [[2001]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2001/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2001 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013715/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2001/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Emblem of the United Nations.svg|75px]] | [[Verenigde Nasies]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | rowspan='2' | "vir hul werk vir 'n beter georganiseerde en meer vreedsame wêreld" |- | [[Lêer:Kofi Annan4 2007 04 20.jpg|75px]] | [[Kofi Annan]] | {{vlagland|Ghana}} |- | [[2002]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2002/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2002 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013723/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2002/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Jimmy Carter.jpg|75px]] | [[Jimmy Carter]] | {{vlagland|Verenigde State}} | "vir sy dekades van onvermoeide poging om vreedsame oplossings vir internasionale konflikte te vind, om demokrasie en menseregte asook ekonomiese en sosiale ontwikkeling te bevorder" |- | [[2003]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2003/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2003 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522041648/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2003/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Shirin Ebadi 01.jpg|75px]] | [[Shirin Ebadi]] | {{vlagland|Iran}} | "vir haar pogings vir demokrasie en menseregte. Sy het veral gefokus op die stryd vir [[Vroueregte|vroue]]- en kinderregte" |- | [[2004]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2004/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2004 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522204731/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2004/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Wangari Maathai in 2001.jpg|75px]] | [[Wangari Maathai]] | {{vlagland|Kenia}} | "vir haar bydrae tot volhoubare ontwikkeling, demokrasie en vrede" |- | rowspan='2' | [[2005]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2005/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2005 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013733/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2005/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Flag of IAEA.svg|75px]] | [[Internasionale Atoomenergie-Agentskap]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | rowspan='2' | "vir hul pogings om te voorkom dat kernenergie vir militêre doeleindes gebruik word en om te verseker dat kernenergie vir vreedsame doeleindes op die veiligste moontlike manier gebruik word" |- | [[Lêer:Mohamed ElBaradei.jpg|75px]] | [[Mohammed el-Baradei]] | {{vlagland|Egipte}} |- | rowspan='2' | [[2006]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2006/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2006 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013740/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2006/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Professor Muhammad Yunus- Building Social Business Summit (8758300102).jpg|75px]] | [[Muhammad Yunus]] | rowspan='2' | {{vlagland|Bangladesj}} | rowspan='2' | "vir die bevordering van ekonomiese en sosiale geleenthede vir armes, veral vroue, deur hul baanbrekende kredietwerk" |- | [[Lêer:Grameen.JPG|75px]] | [[Grameen Bank]] |- | rowspan='2' | [[2007]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2007/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2007 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013743/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2007/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Intergovernmental Panel on Climate Change Logo.svg|75px]] | [[Interregeringspaneel oor klimaatverandering]] | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | rowspan='2' | "vir hul pogings om meer kennis oor mensgemaakte [[klimaatverandering]] op te bou en te versprei en om die grondslag te lê vir die maatreëls wat nodig is om sulke veranderinge teen te werk" |- | [[Lêer:Al Gore.jpg|75px]] | [[Al Gore]] | {{vlagland|Verenigde State}} |- | [[2008]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2008/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2008 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013747/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2008/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Martti Ahtisaari.jpg|75px]] | [[Martti Ahtisaari]] | {{vlagland|Finland}} | "vir sy pogings op verskeie vastelande en meer as drie dekades om internasionale konflikte op te los" |- | [[2009]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2009/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2009 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504045401/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2009/summary/ |archive-date=4 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Official portrait of Barack Obama.jpg|75px]] | [[Barack Obama]] | {{vlagland|Verenigde State}} | "vir sy buitengewone pogings om internasionale diplomasie en samewerking tussen mense te bevorder" |} == 2010's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 2010's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[2010]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2010/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2010 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520044753/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2010/summary/ |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | | [[Liu Xiaobo]] | {{vlagland|Volksrepubliek China}} | "vir sy lang en niegewelddadige stryd vir fundamentele menseregte in China" |- | rowspan='3' | [[2011]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2011/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2011 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522193009/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2011/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Ellen Johnson-Sirleaf, April 2010.jpg|75px]] | [[Ellen Johnson Sirleaf]] | rowspan='2' | {{vlagland|Liberië}} | rowspan='3' | "vir hul niegewelddadige stryd vir die veiligheid van vroue en vir [[vroueregte]] tot volle deelname in vrede-bouwerk" |- | [[Lêer:Leymah-gbowee-at-emu-press-conference.jpg|75px]] | [[Leymah Gbowee]] |- | [[Lêer:Tawakkul Karman (2011).jpg|75px]] | [[Tawakkol Karman]] | {{vlagland|Jemen}} |- | [[2012]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2012/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2012 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013812/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2012/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Flag of Europe.svg|75px]] | [[Europese Unie]] | {{vlagland|Europese Unie}} | "vir meer as ses dekades se bydrae tot die bevordering van vrede en versoening, demokrasie en menseregte in Europa" |- | [[2013]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2013/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2013 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191008172402/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2013/summary/ |archive-date=8 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:HQ of OPCW in The Hague.jpg|75px]] | [[Organisasie vir die Verbod op Chemiese Wapens]] | Internasionaal | "vir sy uitgebreide pogings om [[chemiese wapen]]s uit te skakel" |- | rowspan='2' | [[2014]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2014/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2014 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200510231458/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2014/summary/ |archive-date=10 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Kailash Satyarthi.jpg|75px]] | [[Kailash Satyarthi]] | {{vlagland|Indië}} | rowspan='2' | "vir hul stryd teen die onderdrukking van kinders en jongmense en vir die reg van alle kinders tot onderwys" |- | [[Lêer:Malala Yousafzai at Girl Summit 2014.jpg|75px]] | [[Malala Yousafzai]] | {{vlagland|Pakistan}} |- | [[2015]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2015/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2015 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200426015707/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2015/summary |archive-date=26 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Tunisian national dialogue (October 2012).jpg|75px]] | [[Tunisiese Nasionale Dialoogkwartet]] | {{vlagland|Tunisië}} | "vir sy beslissende bydrae tot die bou van 'n pluralistiese demokrasie in Tunisië in die nasleep van die Jasmine-rewolusie van 2011" |- | [[2016]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2016/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2016 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200515204146/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2016/summary/ |archive-date=15 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Juan Manuel Santos and Lula (cropped).jpg|75px]] | [[Juan Manuel Santos]] | {{vlagland|Colombia}} | "vir sy vasberade pogings om die land se meer as 50 jaar lange [[burgeroorlog]] tot 'n einde te bring, 'n oorlog wat die lewens van minstens 220&nbsp;000 Colombiane geëis en nagenoeg ses miljoen mense verplaas het." |- | [[2017]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2017/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2017 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428040853/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2017/summary/ |archive-date=28 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Logo ICAN Internationale Kampagne zur Abschaffung von Atomwaffen.svg|75px]] | [[Internasionale veldtog vir die afskaffing van kernwapens]] | {{vlagland|Switserland}} | "vir sy werk om die aandag te vestig op die katastrofale humanitêre gevolge van enige gebruik van kernwapens en vir sy baanbrekende pogings om 'n verbod op sodanige wapens op grond van verdrae te bereik" |- | rowspan='2' | [[2018]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2018/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2018 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522205033/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2018/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|75px]] | [[Denis Mukwege]] | {{vlagland|Demokratiese Republiek van die Kongo}} | rowspan='2' | "vir hul pogings om die gebruik van seksuele geweld as 'n wapen van oorlog en gewapende konflik te beëindig" |- | [[Lêer:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|75px]] | [[Nadia Murad]] | {{vlagland|Irak}} |- | [[2019]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2019/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2019 |accessdate=8 Oktober 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522013843/https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2019/summary/ |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> | [[Lêer:Abiy Ahmed during state visit of Reuven Rivlin to Ethiopia, May 2018.jpg|75px]] | [[Abiy Ahmed]] | {{vlagland|Ethiopië}} | "vir sy pogings om vrede en internasionale samewerking te bewerkstellig, en veral vir sy beslissende inisiatief om die grenskonflik met die buurland [[Eritrea]] op te los." |} == 2020's == {| border="1" cellpadding="2" class="mooitabel" |+ '''Nobelprys vir Vrede, 2020's''' !Jaar !colspan='2' | Naam !Land !Beweegrede |- | [[2020]]<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2020/summary/ |title=The Nobel Peace Prize 2020 |accessdate=8 Oktober 2021}}</ref> | [[Lêer:World Food Programme Logo Simple.svg|75px]] | Wêreldvoedselprogram | {{vlagland|Verenigde Nasies}} | "vir sy pogings om honger te bekamp, vir sy bydrae tot die verbetering van toestande vir vrede in konflikgeteisterde gebiede en sy optrede as 'n dryfveer in pogings om die gebruik van honger as 'n wapen van oorlog en konflik te voorkom." |- | rowspan='2' | [[2021]]<ref name=nobelprize /> | [[Lêer:Maria Ressa.jpg|75px]] | [[Maria Ressa]] | {{vlagland|Filippyne}} | rowspan='2' | "vir hul pogings om vryheid van uitdrukking te beskerm, wat 'n voorwaarde is vir demokrasie en blywende vrede." |- | [[Lêer:Dmitry Muratov Four Freedoms Award 2010.jpg|75px]] | [[Dmitri Moeratof]] | {{vlagland|Rusland}} |} == Sien ook == * [[Nobelprys vir Chemie]] * [[Nobelprys vir Ekonomiese Wetenskappe]] * [[Nobelprys vir fisika]] * [[Nobelprys vir Fisiologie of Geneeskunde]] * [[Nobelprys vir Letterkunde]] == Verwysings == {{Verwysings|4}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|Nobel Peace Prize|Nobelprys vir Vrede}} * {{en}} {{cite web | title = All Nobel Peace Prizes | website= Nobelprize.org | publisher=Nobel Media AB | url = https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-peace-prizes/ |accessdate=8 Oktober 2021}} * {{en}} {{cite web | title = Winners of the Nobel Prize for Peace | work= [[Encyclopædia Britannica]] | url = https://www.britannica.com/topic/Winners-of-the-Nobel-Prize-for-Peace-1856940#ref1149177 |accessdate=8 Oktober 2021}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Nobel Peace Prize|Engelse Wikipedia]] {{Normdata}} [[Kategorie:Vrede]] [[Kategorie:Lyste van Nobelpryse|Vrede]] 0sox17a292ai1uulon07mai7tehuuxq 0 7266 2521410 2519775 2022-08-25T10:39:25Z Richardkiwi 90000 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Paris (34861306904).jpg]] → [[File:Tourists looking at Paris from the Eiffel Tower (34861306904).jpg]] [[c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name) wikitext text/x-wiki [[Lêer:Gustave Eiffel.jpg|duimnael|links|200px|Alexandre Gustave Eiffel]] [[Lêer:Paris 06 Eiffelturm 4828.jpg|duimnael|Die Eiffeltoring]] [[Lêer:Sous la Tour Eiffel 1.jpg|duimnael|Die Eiffeltoring se eerste verdieping, soos gesien van benede]] [[Lêer:Tour Eiffel - 20150801 15h30 (10621).jpg|duimnael|Die uitsig vanuit die tweede verdieping na bo]] [[Lêer:Tourists looking at Paris from the Eiffel Tower (34861306904).jpg|duimnael|Die uitsigplatform op die tweede verdieping]] [[Lêer:Second floor of the Eiffel Tower (35506027651).jpg|duimnael|'n Uitsig oor die uitsigplatform]] [[Lêer:Paris, Eiffelturm -- 2014 -- 1272.jpg|duimnael|'n Teleskoop op die uitsigplatform]] [[File:Eiffel Tower Drone 4k-Qx c1X3zfEc-313-251.webm|thumb|Eiffeltoring]] Die '''Eiffeltoring''' ([[Frans]]: ''Tour Eiffel'' [la tuʀ ɛˈfɛl] {{Audio|Fr-Tour Eiffel.oga|luister}}) is die bekendste baken van die [[Frankryk|Franse]] hoofstad [[Parys]]. Die [[toring]], wat van [[yster]] gemaak is, is deur die Franse ingenieur [[Alexandre Gustave Eiffel]] (1832–1923) beplan en ná 'n boutyd van twee jaar, twee maande en vyf dae op 31 Maart 1889 voltooi en ter geleentheid van die Paryse [[Wêreldtentoonstelling]] en die eeufees van die [[Franse Rewolusie]] op 15 Mei 1889 ingewy.<ref>[https://www.toureiffel.paris/en/the-monument/history ''Tour Eiffel Paris: Origins and Construction of the Eiffel Tower. Besoek op 12 Maart 2019'']</ref> Oorspronklik is beplan om die toring binne 'n tydperk van twintig jaar ná sy voltooiing weer af te breek. Dit het egter nie net gaandeweg 'n Paryse baken en toeriste-aantreklikheid geword nie, maar ook belangrike ekonomiese en tegniese funksies vervul, onder meer as reusetelegraafpaal. Tans word [[radio]]- en [[Digitale terrestriële televisie|digitale terrestriële televisieprogramme]] vanuit die toring uitgesaai. Die toring is 300,5 meter hoog (met sy antenne 320,8 meter) en dien vandag as uitsigpunt en uitsaaitoring. Daar is hysbakke wat 'n voortreflike uitsig oor die stad bied, en in goeie weersomstandighede kan 'n mens sowat 70 kilometer ver sien. Waagmoediges kan met die 1&nbsp;652 trappies op na die boonste platform stap. As Parys se hoogste struktuur oorheers die Eiffeltoring steeds die stadsbeeld en is met jaarliks sewe miljoen besoekers een van die mees besoekte monumente op aarde. Die toring is een van die bekendste ikone van moderne bou- en ingenieurskuns en word sedert 1964 as ''monument historique'' beskerm. In 1986 het die ''[[American Society of Civil Engineers]]'' die toring ingesluit in sy lys van historiese mylpale van ingenieursboukuns.<ref>{{Cite web |url=https://www.asce.org/project/eiffel-tower/ |title=''ASCE Historic Landmark Program: Eiffel Tower. Besoek op 9 Maart 2019'' |access-date=10 Maart 2019 |archive-date=29 Junie 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180629152416/http://www.asce.org/project/eiffel-tower/ |url-status=dead }}</ref> Die toring huisves 'n poskantoor, 'n rolprentteater wat met sy films die geskiedenis van die Eiffeltoring behandel en, op die tweede verdieping, die bekende [[restaurant]] ''Jules Verne''. Dit is so gewild dat besprekings weke vooraf gemaak moet word. Net soos die Washington-gedenksteen in [[Washington, D.C.]] is die Eiffeltoring ook 'n [[obelisk]], wat trouens net baie goed vermom is. {{clear}} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Eiffel Tower}} * {{fr}} [http://www.toureiffel.paris/ Amptelike webwerf van die Eiffel-toring] ;Onderhoud * {{en}} [https://webmagazine.lanxess.com/parisian-chic-lanxess-gives-the-pride-of-france-its-famous-color/ ''Frankryk se trots en sy kleure''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180813235738/https://webmagazine.lanxess.com/parisian-chic-lanxess-gives-the-pride-of-france-its-famous-color/ |date=13 Augustus 2018 }} {{Koördinate|48|51|30|N|2|17|39|O|region:FR_type:landmark|aansig=titel}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Parys]] [[Kategorie:Torings]] f0gxmn43e9pb2ryfw8lpnap78a1pdn9 0 7835 2521303 2427240 2022-08-24T12:59:21Z Oesjaar 7467 /* Oekraïne en Transsilvanië */ Rooi word blou! wikitext text/x-wiki [[Lêer:Young Folks' History of Rome illus368.png|duimnael|'n Uitbeelding in Charlotte Mary Yonge se ''Young Folks' History of Rome'' wat die Gote voorstel]] [[Lêer:Fíbula aquiliforme (M.A.N. Madrid) 01.jpg|duimnael|'n Gotiese arendfibula]] [[Lêer:Oksywie Wielbark Przeworsk.gif|duimnael|Rooi: Oxhöft-beskawing, aansluitend vroeë [[Wielbark-beskawing]]<br />blou: Jastorf-beskawing (helder: uitbreiding, pers: verplaas)<br />geel: Przeworske-beskawing (oranje: verplaas)<br />pienk, oranje, pers: uitbreiding van die Wielbark-beskawing (2de eeu)]] [[Lêer:Chernyakhov.PNG|duimnael|Gotiese staptogte: 1. Götaland (groen); 2. Gotland (pienk); 3. die Wielbark-beskawing, 2de eeu. (rooi); 4. die Cernjachov-kuluur, 3de eeu (oranje)]] [[Lêer:Visigoth migrations.jpg|duimnael|Die benaderde roete van die Wes-Gote – binne twee generasies, tussen 376 en 418, het hulle deur die helfte van die Romeinse Ryk gekruis totdat hulle uiteindelik in die westelike provinsies gevestig het]] [[Lêer:Mausoleum of Theoderic.JPG|duimnael|Graftombe van Theodorik die Grote in [[Ravenna]]]] [[Lêer:Empire of Theodoric the Great 523.gif|duimnael|Die Gotiese Ryk in sy grootste uitbreiding onder Theodorik die Grote in 523]] Die '''Gote''' was 'n [[Oos-Germaanse]] [[volk]], verdeel in die [[Oos-Gote]] en die [[Wes-Gote]], en het 'n groot rol gespeel in die ondergang van die [[Wes-Romeinse Ryk]] en die vroeë [[Middeleeue|Middeleeuse]] [[Europa]]. Die Gote het 'n groot gebied oorheers wat op sy hoogtepunt onder die Germaanse koning Ermanarik en sy onderkoning Athanarik moontlik die hele gebied tussen die [[Donau]] en die [[Don]] en vanaf die [[Swartsee]] tot die [[Oossee]] beheer het.<ref>{{en}} {{cite book|last1=Waldman|first1=Carl|last2=Mason|first2=Catherine|title=Encyclopedia of European peoples|date=2006|publisher=Facts On File|location=New York|isbn=978-0816049646|page=575}}</ref> Die Gote het die [[Goties]]e taal, een van die uitgestorwe [[Oos-Germaanse tale]], gepraat. Dit is vir die laaste keer op die 18de eeuse [[Krim]]skiereiland deur die Krim-Gote gepraat; die minste magtige, die minste bekende, en paradoksaal, die langste bestaande van die Gotiese gemeenskappe. == Die begin == Die Gote het volgens oorlewering uit die suide van [[Skandinawië]] gekom – spesifiek uit [[Götaland]] en [[Gotland]]. Alhoewel al die historici nie saamstem nie is die mening tog dat die verhale oor die Gote se oorsprong wesenlik korrek is, ook omdat Gote in dié omgewing voorkom. Ander betwyfel hierdie herkoms, en vermoed dat dit om twee verskillende volke met toevallig soortgelyke name gaan. Twee naby verwante volke wat in Skandinawië agtergebly het en gereeld Gote genoem word, is die [[Gaute]] en [[Gotlander]]s. Meer sekerheid bestaan oor die tydperk kort na die begin van ons [[jaartelling]]. Die Gote woon toe aan wat nou die [[Pole|Poolse]] kus is. Argeoloë verwys na oorblyfsels wat hulle daar gelaat het as die [[Wielbark-beskawing]]. In die tweede en derde eeue brei die Gote uit na die suide, oor Pole, [[Belarus]] en die [[Oekraïne]]. Die Gote was waarskynlik herders of jagterversamelaars. Daar was wel konings, maar dié is eerder verkies as dinasties en daar was ook nie 'n duidelike alleenheerser nie. Daar was wel vooraanstaande geslagte soos die Baltha onder die Wes-Gote en die Amal onder de Oos-Gote. Naas die Gote was daar nog ander Germaanse stamme, groot en klein soos die [[Boergondiërs]], die [[Vandale]], die [[Gepide]], die [[Rugiërs]], die [[Heruli]], [[Bastarnae]] en die [[Sciri]] en talle ander. Dit wil voorkom of die Gote aanvanklik aan die Vandale onderworpe was, maar hulle later vry geveg het; dit is egter nie onomwonde bevestig nie. == Oekraïne en Transsilvanië == In die derde en vierde eeue trek die Gote suidwaarts, en vestig hulle in die gebied tussen die Donau en die Don, die huidige [[Roemenië]] en Oekraïne. Die verdeling in Oos-Gote en Wes-Gote stam waarskynlik van kort na hulle aankoms daar en daar ontstaan dan ook twee Gotiese ryke. Ondanks al die latere omswerwinge het daar waarskynlik altyd 'n aantal van hulle in hierdie streke gebly; die voorkoms van die [[Krim-Gote]] tot die 18de eeu op die [[Krim]]-skiereiland getuig hiervan. Reeds in 238 was die bedreiging van die Gote so groot dat [[Maximinus]] besluit het om hulle, volgens die Romeinse gebruik van daardie tyd, met skatte af te koop nadat hulle die stad [[Histria]] aan die monding van die Donau geplunder het. Tien jaar later begin nog baie grootskaalse plundertogte. In 249 word [[Marcianopolis]] geplunder, en in 250 breek [[Kniva]] met 'n leër deur die bewaakte Donaugrens en verower [[Philippopolis]] waar hy oorwinter. Die volgende jaar word keiser [[Decius]] in 'n moeras gelok, verslaan en dood gemaak. In 253 en 254 volg nog 'n aantal minder suksesvolle aanvalle. Na 256 verdwyn Romeinse inskripsies uit [[Dacië]], waarskynlik omdat dié provinsie in daardie jaar oorgeneem is deur die Tervingi. In 255 word 'n vloot gebruik om [[Klein-Asië]] in 255–257 aan te val, en baie stede in [[Pontos]], [[Bythinië]] en [[Propontos]] word slagoffers van die Gote. In 268 volg die grootste aanval. 'n Vloot van Gote en [[Herule]] vaar langs die weskus van die Swartsee en deur die [[Dardanelle]]. In die [[Egeïese See]] verdeel hulle na aanvalle op [[Lesbos]] en [[Athos]] in drie groepe. Die eerste, Herulise, groep land by [[Thessaloniki]], maar word vernietigend verslaan deur keiser [[Gallienus]]. Die tweede groep plunder [[Griekeland]], maar word in 269 deur keiser [[Claudius II]] by [[Naissus]] ([[Nish]]) verslaan. Die oorlewendes op land agtervolg, en moet uiteindelik oorgee. Die derde groep onderneem aanvalle op die kuste van [[Klein-Asië]], [[Rhodos]] en [[Siprus]], voor hulle deur [[Probus]] na die Swart See teruggejaag word. [[Aurelianus]] behaal 'n groot oorwinning teen die Gote en die Dasiese [[Carpi]], en besluit daarna om [[Dacië]] te ontruim. Die besluit is skynbaar suksesvol, want die Gote hou hulle daarna rustig, en bevriend selfs die keiserryk, soos blyk uit die feit dat hulle in 297 troepe stuur om in die oorlog teen die [[Persiese Ryk]] te help. Waarskynlik was hulle te besig met die besetting van Dacië, soos ook blyk uit die vlug van volke uit die gebied (die [[Bastarni]], die [[Carpi]] en die [[Gepide]]) na die Romeinse Ryk. In hierdie tyd ontstaan twee belangrike Gotiese ryke, dié van die [[Tervingi]] in die weste en dat van die [[Greuthingi]] in die ooste. Hulle grens word gevorm deur die [[Dnjestr]] en [[Proet]] riviere. Die Tervingi is rofweg die latere Wes-Gote, die Greuthingi die Oos-Gote, al is die werklikheid ingewikkelder. == Die vierde eeu == In die jare wat volg was daar tog weer reëlmatig invalle vanuit die voormalige Dacië oor die Donau wat nou weer die grens was. [[Konstantyn die Grote]] was bewus van die gevaar en bou uitgebreide versterkings langs die lang Donaugrens (324). In 332 word die Tervingi [[foederati]], volke buite die ryk wat met die Romeine verbind is, al is dit waarskynlik dat hulle die status ook al eerder gehad het. In die algemeen was die verhoudinge tussen die Romeine en die Gote in die eeu vanaf 269 vriendelik, die Donau was selfs 'n 'oop grens' vir handelaars tot 369, waar die Romeine normaalweg die soort kontak tot enkele spesifieke grensposte beperk het. Rondom 365 was daar tog weer invalle van [[barbare]], waarskynlik Gote, in die Balkan. [[Procopius]], wat gestuur is om hulle te bestry, laat hom tot keiser uitroep, daarmee gesteun deur die Tervingi onder [[Athanarik]]. Ook sy opvolger [[Marcellus (usurpator)|Marcellus]] laat hom in sy keisersaspirasies steun deur die Gote. Keiser [[Valens]] onderneem hierna 'n strafekspedisie teen die Gote, wat hom nie laat aantrek deur hulle verweer dat hulle slegs gereageer het op 'n skynbaar bona fide Romeinse versoek om hulp nie. Dit kom tweemaal tot 'n veldslag, wat beide deur die Romeine gewen is, dog slaag Athanarik daarin om sy troepe betyds terug te trek, en lei relatief geringe verliese. Vrede word gesluit, waarvolgens die Gote enkele konsessies moes maak, maar die situasie van voor 365 werd grotendeels herstel. Onder die Tervingi kom dit in die volgende jare tot 'n stryd tussen die anti-christelike Athanarik en die deur die Romeine en Valens gesteunde [[Fritigern]]. == Die Hunne == Van die Greuthingi (Oos-Gote), wat verder van die Romeinse Ryk woon, weet ons minder. Rondom hierdie tyd word hulle geregeer deur 'n magtige en baie oorlogsliewende koning, [[Ermanarik]]. Hy bou 'n groot ryk op, al is dit nie duidelik hoe groot nie. Bronne beweer dat sy ryk uitstrek tot aan die [[Oossee]]kus, langs die [[Wolga]] en tot aan die [[Oeralgebergte]], maar dit is vermoedelik oordrewe. In 375 word die Gote aangeval deur die [[Hunne]], wat vroeër al die meer oostelike [[Alane]] onderwerp het. Van Ermanarik word vertel dat hy homself om die lewe bring toe hy nie in staat blyk om die Hunne te stop nie. Sommige historici vermoed dat dit hier om 'n poging gaan om die gode gunstig te stem vir sy volk deur homself te offer. Indien dit die geval is, het dit nie gewerk nie, en die Greuthingi/Oos-Gote vlug weswaarts, na die gebied van die Tervingi. [[Athanarik]] laat sy leërs posisie opneem by die Dnjestr, maar moes onder druk van die Hunne terugtrek. Ook 'n tweede poging om meer westelik met behulp van 'n groot muur 'n verdedigingslinie op te trek word deur aanvalle van die Hunne verydel. Hierna besluit die grootste deel van die Tervingi, onder [[Fritigern]] en [[Alavivus]] om na die Romeinse Ryk te vlug. Ook die Greuthingi, onder [[Alatheus]] en [[Saphrax]] staan aan die oewer van die Donau om toestemming te vra om binne te trek. Die Tervingi kry toestemming, die Greuthingi nie, maar in die latere skermutselings kon ook hulle oorsteek, en so trek die groep wat later die Wes-Gote sou word die Romeinse Ryk binne. Ander Gote, waaronder Athanarik, trek terug na [[Transsilvanië]], en hou daar 'n Gotiese ryk totdat die gebied ook deur die Hunne beset word, waarskynlik kort na 400. Na die dood van [[Attila]], toe die Hunneryk uitmekaar val, was die Gote onder die eerste wat hulle onafhanklikheid herwin. Hierdie raak bekend as die Oos-Gote of Ostrogote, na [[Ostrogota]], die eerste koning van die Oos-Gote (Greuthingi). == Religie == Gedurende die vierde eeu het die Christelike geloof sterk opgang gemaak onder die Gote sodat hulle later as 'n Christelike volk bekend staan, deels danksy die werk van [[Ulfila]], die 'Apostel van die Gote', wat veral bekend is vir sy vertaling van die [[Bybel]] in [[Goties]]. Hy ontwerp hiervoor 'n [[Gotiese alfabet]], gebaseer op die [[Griekse alfabet]], maar met elemente vanuit die [[Latynse alfabet]] en die [[Rune-alfabet]]. Die Gote het egter nie die Katolieke dogma aanvaar nie, maar was [[Arianisme|Ariane]]. Hierdie stroming verskil van die ortodokse katolisisme daarin dat hulle nie glo dat [[Jesus Christus|Jesus]] en [[God]] die Vader dieselfde entiteit is nie, maar dat Jesus 'n aparte, aan God ondergeskikte, geskapene is. == Bekende Gote == * [[Ostrogota]], stamvader der Oos-Gote * [[Ulfila]], biskop en [[Bybel]]vertaler * [[Ermanarik]], koning van die Greuthingi (Oos-Gote) * [[Athanarik]], regter (heerser) van die Tervingi * [[Fritigern]], leier van die Wes-Gote * [[Alarik]], koning van die Wes-Gote * [[Eurik]], koning van die Wes-Gote * [[Theoderik de Grote]], koning van die Oos-Gote == Sien ook == * [[Gotiese grammatika]] == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Wikt|Gote}} {{Commons-kategorie inlyn|Goths}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Goth|title=Goth|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=2 April 2018}} {{Normdata}} [[Kategorie:Germane]] 2u93yi1ziwl9a2bkmjs1uxfgztnz2i0 2521304 2521303 2022-08-24T13:02:16Z Oesjaar 7467 /* Oekraïne en Transsilvanië */ Skakel wikitext text/x-wiki [[Lêer:Young Folks' History of Rome illus368.png|duimnael|'n Uitbeelding in Charlotte Mary Yonge se ''Young Folks' History of Rome'' wat die Gote voorstel]] [[Lêer:Fíbula aquiliforme (M.A.N. Madrid) 01.jpg|duimnael|'n Gotiese arendfibula]] [[Lêer:Oksywie Wielbark Przeworsk.gif|duimnael|Rooi: Oxhöft-beskawing, aansluitend vroeë [[Wielbark-beskawing]]<br />blou: Jastorf-beskawing (helder: uitbreiding, pers: verplaas)<br />geel: Przeworske-beskawing (oranje: verplaas)<br />pienk, oranje, pers: uitbreiding van die Wielbark-beskawing (2de eeu)]] [[Lêer:Chernyakhov.PNG|duimnael|Gotiese staptogte: 1. Götaland (groen); 2. Gotland (pienk); 3. die Wielbark-beskawing, 2de eeu. (rooi); 4. die Cernjachov-kuluur, 3de eeu (oranje)]] [[Lêer:Visigoth migrations.jpg|duimnael|Die benaderde roete van die Wes-Gote – binne twee generasies, tussen 376 en 418, het hulle deur die helfte van die Romeinse Ryk gekruis totdat hulle uiteindelik in die westelike provinsies gevestig het]] [[Lêer:Mausoleum of Theoderic.JPG|duimnael|Graftombe van Theodorik die Grote in [[Ravenna]]]] [[Lêer:Empire of Theodoric the Great 523.gif|duimnael|Die Gotiese Ryk in sy grootste uitbreiding onder Theodorik die Grote in 523]] Die '''Gote''' was 'n [[Oos-Germaanse]] [[volk]], verdeel in die [[Oos-Gote]] en die [[Wes-Gote]], en het 'n groot rol gespeel in die ondergang van die [[Wes-Romeinse Ryk]] en die vroeë [[Middeleeue|Middeleeuse]] [[Europa]]. Die Gote het 'n groot gebied oorheers wat op sy hoogtepunt onder die Germaanse koning Ermanarik en sy onderkoning Athanarik moontlik die hele gebied tussen die [[Donau]] en die [[Don]] en vanaf die [[Swartsee]] tot die [[Oossee]] beheer het.<ref>{{en}} {{cite book|last1=Waldman|first1=Carl|last2=Mason|first2=Catherine|title=Encyclopedia of European peoples|date=2006|publisher=Facts On File|location=New York|isbn=978-0816049646|page=575}}</ref> Die Gote het die [[Goties]]e taal, een van die uitgestorwe [[Oos-Germaanse tale]], gepraat. Dit is vir die laaste keer op die 18de eeuse [[Krim]]skiereiland deur die Krim-Gote gepraat; die minste magtige, die minste bekende, en paradoksaal, die langste bestaande van die Gotiese gemeenskappe. == Die begin == Die Gote het volgens oorlewering uit die suide van [[Skandinawië]] gekom – spesifiek uit [[Götaland]] en [[Gotland]]. Alhoewel al die historici nie saamstem nie is die mening tog dat die verhale oor die Gote se oorsprong wesenlik korrek is, ook omdat Gote in dié omgewing voorkom. Ander betwyfel hierdie herkoms, en vermoed dat dit om twee verskillende volke met toevallig soortgelyke name gaan. Twee naby verwante volke wat in Skandinawië agtergebly het en gereeld Gote genoem word, is die [[Gaute]] en [[Gotlander]]s. Meer sekerheid bestaan oor die tydperk kort na die begin van ons [[jaartelling]]. Die Gote woon toe aan wat nou die [[Pole|Poolse]] kus is. Argeoloë verwys na oorblyfsels wat hulle daar gelaat het as die [[Wielbark-beskawing]]. In die tweede en derde eeue brei die Gote uit na die suide, oor Pole, [[Belarus]] en die [[Oekraïne]]. Die Gote was waarskynlik herders of jagterversamelaars. Daar was wel konings, maar dié is eerder verkies as dinasties en daar was ook nie 'n duidelike alleenheerser nie. Daar was wel vooraanstaande geslagte soos die Baltha onder die Wes-Gote en die Amal onder de Oos-Gote. Naas die Gote was daar nog ander Germaanse stamme, groot en klein soos die [[Boergondiërs]], die [[Vandale]], die [[Gepide]], die [[Rugiërs]], die [[Heruli]], [[Bastarnae]] en die [[Sciri]] en talle ander. Dit wil voorkom of die Gote aanvanklik aan die Vandale onderworpe was, maar hulle later vry geveg het; dit is egter nie onomwonde bevestig nie. == Oekraïne en Transsilvanië == In die derde en vierde eeue trek die Gote suidwaarts, en vestig hulle in die gebied tussen die Donau en die Don, die huidige [[Roemenië]] en Oekraïne. Die verdeling in Oos-Gote en Wes-Gote stam waarskynlik van kort na hulle aankoms daar en daar ontstaan dan ook twee Gotiese ryke. Ondanks al die latere omswerwinge het daar waarskynlik altyd 'n aantal van hulle in hierdie streke gebly; die voorkoms van die [[Krim-Gote]] tot die 18de eeu op die [[Krim]]-skiereiland getuig hiervan. Reeds in 238 was die bedreiging van die Gote so groot dat [[Maximinus]] besluit het om hulle, volgens die Romeinse gebruik van daardie tyd, met skatte af te koop nadat hulle die stad [[Histria]] aan die monding van die Donau geplunder het. Tien jaar later begin nog baie grootskaalse plundertogte. In 249 word [[Marcianopolis]] geplunder, en in 250 breek [[Kniva]] met 'n leër deur die bewaakte Donaugrens en verower [[Philippopolis]] waar hy oorwinter. Die volgende jaar word keiser [[Decius]] in 'n moeras gelok, verslaan en dood gemaak. In 253 en 254 volg nog 'n aantal minder suksesvolle aanvalle. Na 256 verdwyn Romeinse inskripsies uit [[Dacië]], waarskynlik omdat dié provinsie in daardie jaar oorgeneem is deur die Tervingi. In 255 word 'n vloot gebruik om [[Klein-Asië]] in 255–257 aan te val, en baie stede in [[Pontos]], [[Bythinië]] en [[Propontos]] word slagoffers van die Gote. In 268 volg die grootste aanval. 'n Vloot van Gote en [[Herule]] vaar langs die weskus van die Swartsee en deur die [[Dardanelle]]. In die [[Egeïese See]] verdeel hulle na aanvalle op [[Lesbos]] en [[Athos]] in drie groepe. Die eerste, Herulise, groep land by [[Thessaloniki]], maar word vernietigend verslaan deur keiser [[Gallienus]]. Die tweede groep plunder [[Griekeland]], maar word in 269 deur keiser [[Claudius II]] by [[Naissus]] ([[Nish]]) verslaan. Die oorlewendes op land agtervolg, en moet uiteindelik oorgee. Die derde groep onderneem aanvalle op die kuste van [[Klein-Asië]], [[Rhodos]] en [[Siprus]], voor hulle deur [[Probus]] na die [[Swart See]] teruggejaag word. [[Aurelianus]] behaal 'n groot oorwinning teen die Gote en die Dasiese [[Carpi]], en besluit daarna om [[Dacië]] te ontruim. Die besluit is skynbaar suksesvol, want die Gote hou hulle daarna rustig, en bevriend selfs die keiserryk, soos blyk uit die feit dat hulle in 297 troepe stuur om in die oorlog teen die [[Persiese Ryk]] te help. Waarskynlik was hulle te besig met die besetting van Dacië, soos ook blyk uit die vlug van volke uit die gebied (die [[Bastarni]], die [[Carpi]] en die [[Gepide]]) na die Romeinse Ryk. In hierdie tyd ontstaan twee belangrike Gotiese ryke, dié van die [[Tervingi]] in die weste en dat van die [[Greuthingi]] in die ooste. Hulle grens word gevorm deur die [[Dnjestr]] en [[Proet]] riviere. Die Tervingi is rofweg die latere Wes-Gote, die Greuthingi die Oos-Gote, al is die werklikheid ingewikkelder. == Die vierde eeu == In die jare wat volg was daar tog weer reëlmatig invalle vanuit die voormalige Dacië oor die Donau wat nou weer die grens was. [[Konstantyn die Grote]] was bewus van die gevaar en bou uitgebreide versterkings langs die lang Donaugrens (324). In 332 word die Tervingi [[foederati]], volke buite die ryk wat met die Romeine verbind is, al is dit waarskynlik dat hulle die status ook al eerder gehad het. In die algemeen was die verhoudinge tussen die Romeine en die Gote in die eeu vanaf 269 vriendelik, die Donau was selfs 'n 'oop grens' vir handelaars tot 369, waar die Romeine normaalweg die soort kontak tot enkele spesifieke grensposte beperk het. Rondom 365 was daar tog weer invalle van [[barbare]], waarskynlik Gote, in die Balkan. [[Procopius]], wat gestuur is om hulle te bestry, laat hom tot keiser uitroep, daarmee gesteun deur die Tervingi onder [[Athanarik]]. Ook sy opvolger [[Marcellus (usurpator)|Marcellus]] laat hom in sy keisersaspirasies steun deur die Gote. Keiser [[Valens]] onderneem hierna 'n strafekspedisie teen die Gote, wat hom nie laat aantrek deur hulle verweer dat hulle slegs gereageer het op 'n skynbaar bona fide Romeinse versoek om hulp nie. Dit kom tweemaal tot 'n veldslag, wat beide deur die Romeine gewen is, dog slaag Athanarik daarin om sy troepe betyds terug te trek, en lei relatief geringe verliese. Vrede word gesluit, waarvolgens die Gote enkele konsessies moes maak, maar die situasie van voor 365 werd grotendeels herstel. Onder die Tervingi kom dit in die volgende jare tot 'n stryd tussen die anti-christelike Athanarik en die deur die Romeine en Valens gesteunde [[Fritigern]]. == Die Hunne == Van die Greuthingi (Oos-Gote), wat verder van die Romeinse Ryk woon, weet ons minder. Rondom hierdie tyd word hulle geregeer deur 'n magtige en baie oorlogsliewende koning, [[Ermanarik]]. Hy bou 'n groot ryk op, al is dit nie duidelik hoe groot nie. Bronne beweer dat sy ryk uitstrek tot aan die [[Oossee]]kus, langs die [[Wolga]] en tot aan die [[Oeralgebergte]], maar dit is vermoedelik oordrewe. In 375 word die Gote aangeval deur die [[Hunne]], wat vroeër al die meer oostelike [[Alane]] onderwerp het. Van Ermanarik word vertel dat hy homself om die lewe bring toe hy nie in staat blyk om die Hunne te stop nie. Sommige historici vermoed dat dit hier om 'n poging gaan om die gode gunstig te stem vir sy volk deur homself te offer. Indien dit die geval is, het dit nie gewerk nie, en die Greuthingi/Oos-Gote vlug weswaarts, na die gebied van die Tervingi. [[Athanarik]] laat sy leërs posisie opneem by die Dnjestr, maar moes onder druk van die Hunne terugtrek. Ook 'n tweede poging om meer westelik met behulp van 'n groot muur 'n verdedigingslinie op te trek word deur aanvalle van die Hunne verydel. Hierna besluit die grootste deel van die Tervingi, onder [[Fritigern]] en [[Alavivus]] om na die Romeinse Ryk te vlug. Ook die Greuthingi, onder [[Alatheus]] en [[Saphrax]] staan aan die oewer van die Donau om toestemming te vra om binne te trek. Die Tervingi kry toestemming, die Greuthingi nie, maar in die latere skermutselings kon ook hulle oorsteek, en so trek die groep wat later die Wes-Gote sou word die Romeinse Ryk binne. Ander Gote, waaronder Athanarik, trek terug na [[Transsilvanië]], en hou daar 'n Gotiese ryk totdat die gebied ook deur die Hunne beset word, waarskynlik kort na 400. Na die dood van [[Attila]], toe die Hunneryk uitmekaar val, was die Gote onder die eerste wat hulle onafhanklikheid herwin. Hierdie raak bekend as die Oos-Gote of Ostrogote, na [[Ostrogota]], die eerste koning van die Oos-Gote (Greuthingi). == Religie == Gedurende die vierde eeu het die Christelike geloof sterk opgang gemaak onder die Gote sodat hulle later as 'n Christelike volk bekend staan, deels danksy die werk van [[Ulfila]], die 'Apostel van die Gote', wat veral bekend is vir sy vertaling van die [[Bybel]] in [[Goties]]. Hy ontwerp hiervoor 'n [[Gotiese alfabet]], gebaseer op die [[Griekse alfabet]], maar met elemente vanuit die [[Latynse alfabet]] en die [[Rune-alfabet]]. Die Gote het egter nie die Katolieke dogma aanvaar nie, maar was [[Arianisme|Ariane]]. Hierdie stroming verskil van die ortodokse katolisisme daarin dat hulle nie glo dat [[Jesus Christus|Jesus]] en [[God]] die Vader dieselfde entiteit is nie, maar dat Jesus 'n aparte, aan God ondergeskikte, geskapene is. == Bekende Gote == * [[Ostrogota]], stamvader der Oos-Gote * [[Ulfila]], biskop en [[Bybel]]vertaler * [[Ermanarik]], koning van die Greuthingi (Oos-Gote) * [[Athanarik]], regter (heerser) van die Tervingi * [[Fritigern]], leier van die Wes-Gote * [[Alarik]], koning van die Wes-Gote * [[Eurik]], koning van die Wes-Gote * [[Theoderik de Grote]], koning van die Oos-Gote == Sien ook == * [[Gotiese grammatika]] == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{Wikt|Gote}} {{Commons-kategorie inlyn|Goths}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Goth|title=Goth|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=2 April 2018}} {{Normdata}} [[Kategorie:Germane]] qjazabp36cimelc17crdbyr97n7oydm 3 8600 2521383 2521175 2022-08-24T19:41:21Z Karel Anthonissen 317 /* Verduidelik asb. */ wikitext text/x-wiki Welkom Karel! Ek hoop jy geniet dinge hier. Vir die toekoms onthou gerus dat ons hier ons tale hou by (byvoorbeeld) [[Nederlands (taal)]] eerder as [[Nederlandse taal]]. Weereens welkom! --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 21:44, 21 Jun 2005 (UTC) :Aangename kennis, Alias. Die "taalkwestie" het begin omdat ek in die ouer weergawe oor [[België]] nog [[Franse taal]] en [[Duitse taal]] gesien het (nou gewysig in [[Frans (taal)]] en [[Duits (taal)]] op 19 Julie 2005). [[Gebruiker:Karel Anthonissen|Karel Anthonissen]] 22:33, 4 Augustus 2005 (UTC) :Hartlik welkom - hoop jy geniet dit hier. Vra maar as jy 'n bietjie hulp nodig kry. --[[Gebruiker:Renier Maritz|RM]] 08:20, 5 Augustus 2005 (UTC) == Verduidelik asb. == Jy kom hier uit die bloute na 'n lang stilte (17 jaar) en doen skielik veranderings wat ek nie verstaan nie. Jou aksies herinner my aan 'n gebruiker wat onder verskeie name gewerk het bv. Mukdro, Wikixx ens. Verduidelik asb. met verwysing na bronne hoekom Vlaams nou Suid-Nederlands is? Vertel ons asb. as jy nog sulke planne het, hier op die Afrikaanse Wikipedia is ons trots op ons spanwerk! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:35, 23 Augustus 2022 (UTC) *Kyk [[Suidelike Nederlande]], wat meer as die graafskap Vlaandere omvat het en wat baie verskil van die huidige [[Vlaandere]]. Die Suid-Nederlandse is 'n nasionaliteit wat sedert 1830 nie meer bestaan ​​nie maar dit is die beste geskik om mense uit daardie tyd te kategoriseer. Ander Wikipedias het ook die Nederlandse Wikipedia daarin gevolg. Die [[:Kategorie:Suid-Nederlandse skilders (voor 1830)]] bestaan ​​ook sedert 2011 hier. - [[Gebruiker:Karel Anthonissen|Karel Anthonissen]] ([[Gebruikerbespreking:Karel Anthonissen|kontak]]) 19:40, 24 Augustus 2022 (UTC) acrtrtmaowoziszeszcra28hy09ru7v 2521386 2521383 2022-08-24T19:51:31Z Oesjaar 7467 /* Verduidelik asb. */ Antwoord wikitext text/x-wiki Welkom Karel! Ek hoop jy geniet dinge hier. Vir die toekoms onthou gerus dat ons hier ons tale hou by (byvoorbeeld) [[Nederlands (taal)]] eerder as [[Nederlandse taal]]. Weereens welkom! --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 21:44, 21 Jun 2005 (UTC) :Aangename kennis, Alias. Die "taalkwestie" het begin omdat ek in die ouer weergawe oor [[België]] nog [[Franse taal]] en [[Duitse taal]] gesien het (nou gewysig in [[Frans (taal)]] en [[Duits (taal)]] op 19 Julie 2005). [[Gebruiker:Karel Anthonissen|Karel Anthonissen]] 22:33, 4 Augustus 2005 (UTC) :Hartlik welkom - hoop jy geniet dit hier. Vra maar as jy 'n bietjie hulp nodig kry. --[[Gebruiker:Renier Maritz|RM]] 08:20, 5 Augustus 2005 (UTC) == Verduidelik asb. == Jy kom hier uit die bloute na 'n lang stilte (17 jaar) en doen skielik veranderings wat ek nie verstaan nie. Jou aksies herinner my aan 'n gebruiker wat onder verskeie name gewerk het bv. Mukdro, Wikixx ens. Verduidelik asb. met verwysing na bronne hoekom Vlaams nou Suid-Nederlands is? Vertel ons asb. as jy nog sulke planne het, hier op die Afrikaanse Wikipedia is ons trots op ons spanwerk! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:35, 23 Augustus 2022 (UTC) *Kyk [[Suidelike Nederlande]], wat meer as die graafskap Vlaandere omvat het en wat baie verskil van die huidige [[Vlaandere]]. Die Suid-Nederlandse is 'n nasionaliteit wat sedert 1830 nie meer bestaan ​​nie maar dit is die beste geskik om mense uit daardie tyd te kategoriseer. Ander Wikipedias het ook die Nederlandse Wikipedia daarin gevolg. Die [[:Kategorie:Suid-Nederlandse skilders (voor 1830)]] bestaan ​​ook sedert 2011 hier. - [[Gebruiker:Karel Anthonissen|Karel Anthonissen]] ([[Gebruikerbespreking:Karel Anthonissen|kontak]]) 19:40, 24 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het bietjie navraag gedoen by Sandra Rientjies en kollegas oor jou, duidelik is jy nie 'n span speler nie. Werk saam of vind 'n ander Wikipedia waar jy bedrywig kan raak. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:51, 24 Augustus 2022 (UTC) 5k194dhovyzyp3y4sc678xdoqpssrk4 2521389 2521386 2022-08-24T20:05:41Z Oesjaar 7467 /* Verduidelik asb. */ Antwoord wikitext text/x-wiki Welkom Karel! Ek hoop jy geniet dinge hier. Vir die toekoms onthou gerus dat ons hier ons tale hou by (byvoorbeeld) [[Nederlands (taal)]] eerder as [[Nederlandse taal]]. Weereens welkom! --[[Gebruiker:Alias|Alias]] 21:44, 21 Jun 2005 (UTC) :Aangename kennis, Alias. Die "taalkwestie" het begin omdat ek in die ouer weergawe oor [[België]] nog [[Franse taal]] en [[Duitse taal]] gesien het (nou gewysig in [[Frans (taal)]] en [[Duits (taal)]] op 19 Julie 2005). [[Gebruiker:Karel Anthonissen|Karel Anthonissen]] 22:33, 4 Augustus 2005 (UTC) :Hartlik welkom - hoop jy geniet dit hier. Vra maar as jy 'n bietjie hulp nodig kry. --[[Gebruiker:Renier Maritz|RM]] 08:20, 5 Augustus 2005 (UTC) == Verduidelik asb. == Jy kom hier uit die bloute na 'n lang stilte (17 jaar) en doen skielik veranderings wat ek nie verstaan nie. Jou aksies herinner my aan 'n gebruiker wat onder verskeie name gewerk het bv. Mukdro, Wikixx ens. Verduidelik asb. met verwysing na bronne hoekom Vlaams nou Suid-Nederlands is? Vertel ons asb. as jy nog sulke planne het, hier op die Afrikaanse Wikipedia is ons trots op ons spanwerk! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 16:35, 23 Augustus 2022 (UTC) *Kyk [[Suidelike Nederlande]], wat meer as die graafskap Vlaandere omvat het en wat baie verskil van die huidige [[Vlaandere]]. Die Suid-Nederlandse is 'n nasionaliteit wat sedert 1830 nie meer bestaan ​​nie maar dit is die beste geskik om mense uit daardie tyd te kategoriseer. Ander Wikipedias het ook die Nederlandse Wikipedia daarin gevolg. Die [[:Kategorie:Suid-Nederlandse skilders (voor 1830)]] bestaan ​​ook sedert 2011 hier. - [[Gebruiker:Karel Anthonissen|Karel Anthonissen]] ([[Gebruikerbespreking:Karel Anthonissen|kontak]]) 19:40, 24 Augustus 2022 (UTC) ::Ek het bietjie navraag gedoen by Sandra Rientjies (HUB van Nederlandse Wikipedia) en kollegas oor jou, duidelik is jy nie 'n span speler nie. Werk saam of vind 'n ander Wikipedia waar jy bedrywig kan raak. [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 19:51, 24 Augustus 2022 (UTC) ozgz7uqrneahaskpbculzaxkk6lj6i9 0 9772 2521368 2470215 2022-08-24T18:30:24Z SpesBona 2720 Nuwe inligtingskas wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | <span style="font-size:16pt">'''Birmingham'''</span><br /> [[Lêer:BirminghamMontage.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:EnglandBirmingham.svg|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Flag of Birmingham, United Kingdom.svg|90px|senter|raam]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Wapen''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Coat of arms of Birmingham.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''[[Lande van die Verenigde Koninkryk|Land (VK)]]''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Engeland}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|52|29|N|01|54|W|type:city}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | ca. 600 |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 267,8 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 140 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2019) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1&nbsp;141&nbsp;816 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;262/vk km |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +0 (GMT) |- style="border-top:1px solid #999;" | &nbsp;- [[Somertyd]] | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +1 (BST) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Burgemeester (''Lord Mayor'')''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Maureen Cornish |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [https://www.birmingham.gov.uk/ birmingham.gov.uk] |} '''Birmingham''' ([[Engels]]: [ˈbɜːrmɪŋəm], {{Audio|En-uk-Birmingham.ogg|luister}}) is 'n stad en 'n metropolitaanse gebied (''borough'') in die westelike Middelland van [[Engeland]].<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Birmingham is die naasgrootste stad in die [[Verenigde Koninkryk]] en was voorheen ’n vuil nywerheidstad, maar is deesdae ook ’n sentrum vir kuns en klassieke musiek. Histories was dit een van die vernaamste spilpunte van die [[Industriële Rewolusie]] in [[Groot-Brittanje]] gewees. Die stad is in die verlede ook die "wêreld se werkwinkel" en "die stad van 'n duisend ambagte" genoem. Birmingham het van 'n onbenullige nedersetting, waarvan die waarde in [[Willem die Veroweraar]] se ''[[Domesday Book]]'' van 1086 op slegs £1 beraam is, tot die tweede belangrikste stad in die [[Britse Ryk]] met 'n bevolking van meer as een miljoen gegroei. Die merkwaardige ekonomiese ontwikkeling het in 1154 begin toe die status van markdorp aan Peter de Birmingham se klein nedersetting toegeken is. Die sentrale markplein, die driehoekige Bull Ring, met die St. Martins-parogiekerk in sy middel, het vervolgens tot 'n beduidende handelsplek ontwikkel. In die 18de eeu het Birmingham reeds by Coventry verbygesteek om die grootste nedersetting in [[Warwickshire]] te word. Dit was mans soos [[James Watt]], [[Matthew Boulton]], Joseph Priestley en William Murdock wat van Birmingham een van die eerste nywerheidstede in Groot-Brittanje sou maak. Plaaslik vervaardigde goedere is na alle wêrelddele uitgevoer. [[Lêer:Birmingham canalside apartments at dusk.jpg|duimnael|links|Langs Birmingham se historiese [[kanaal|kanale]], die lewensare van die 18de en 19de eeuse [[nywerheidsomwenteling]], het moderne woonstelgeboue ontstaan]] In die middel van die 19de eeu het Birmingham nog eens 'n baanbrekersrol in 'n verskeidenheid velde soos politieke hervorming, opvoeding en munisipale administrasie gespeel. In die 20ste eeu het Birmingham teenspoed begin ervaar. Groot dele van die middestad is in die [[Tweede Wêreldoorlog]] deur Duitse bomme vernietig, terwyl die stad ná 1945 'n simbool van mislukte stadsbeplanning geword het. Die motorbedryf het in die 1960's en 1970's van Birmingham 'n soort "Britse Detroit" gemaak en tienduisende werkgeleenthede geskep, maar dit is uiteindelik deur strydlustige vakbondleiers en onbekwame bestuurders vernietig. Dit was die beginpunt van 'n tydperk van deïndustrialisasie wat baie inwoners werkloos gelaat het. Toe die Britse motorbedryf 'n nuwe groeifase begin beleef het, kon Birmingham nie meer voordeel daaruit trek nie. Birmingham het baie pogings onderneem om sy handels- en toerismebedryf te ontwikkel, en al was hulle suksesvol, was groei in hierdie sektore nie naastenby groot genoeg om vir die verlies aan industriële werkgeleenthede te vergoed nie. Volgens skattings het 61&nbsp;000 werkgeleenthede tussen 1998 en 2008 in die privaat sektor verlore gegaan.<ref>{{en}} [http://www.economist.com/news/britain/21565961-britains-largest-city-outside-london-falling-behind-it-case-study-effects ''Birmingham – Second city, second class''. In: ''The Economist'', 10 November 2012]</ref> Die huidige ''City of Birmingham'' is die tweede grootste stad in die Verenigde Koninkryk ná die hoofstad Londen met 'n bevolking van 1&nbsp;141&nbsp;816 (skatting teen middel 2019) en kernstad van die land se tweede grootste metropolitaanse gebied met 4,3 miljoen inwoners. Birmingham maak daarnaas deel uit van die West Midlands-agglomerasie (''West Midlands conurbation'') met 2&nbsp;919&nbsp;600 inwoners wat naas twee stede (Birmingham en Wolverhampton) 'n aantal groot nedersettings in die omgewing soos Solihull en Wolverhampton asook die nedersettings van die Black Country insluit. Birmingham is 'n multikulturele stad, en sowat dertig persent van sy inwoners is van nie-blanke afkoms. Volgens die sensus van 2001 is 70,4 persent van die bevolking blankes (waarvan 3,2 persent [[Iere]]), 19,5 persent Asiërs of Asiatiese Britte, 6,1 persent Swartes of Britse Swartes, 0,5 persent [[Han-Chinese]] en 3,5 persent van gemengde of ander herkoms. Birmingham was een van die gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1966]], die [[krieketwêreldbeker]]toernooie in [[Krieketwêreldbeker 1975|1975]], [[Krieketwêreldbeker 1979|1979]], [[Krieketwêreldbeker 1983|1983]], [[Krieketwêreldbeker 1999|1999]] en [[Krieketwêreldbeker 2019|2019]], die [[Kampioentrofee|Kampioentrofeë]] in [[Kampioentrofee 2004|2004]], [[Kampioentrofee 2013|2013]] en [[Kampioentrofee 2017|2017]], die [[Rugbywêreldbeker 2015]], asook die [[Statebondspele|Statebondspele 2022]]. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} * {{en}} {{Wikivoyage|Birmingham_(England)|Birmingham}} * {{en}} [https://www.birmingham.gov.uk/ Amptelike webwerf] * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Birmingham-England|title=Birmingham|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=24 Augustus 2022}} {{Normdata}} [[Kategorie:Birmingham| ]] 763aivxvkp5sy01dek1bi7o9vloz2q7 0 13260 2521403 2231911 2022-08-25T09:01:55Z JMK 649 beter hoofprent, vertaal, skakel wikitext text/x-wiki {{Taksoboks | name = Ibisse | image = Threskiornis aethiopicus - Durban -South Africa-8.jpg | image_width = 240px | domain = [[Eukaryota]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = [[Ciconiiformes]] | familia = [[Threskiornithidae]] | subfamilia = '''Threskiornithinae''' | subfamilia_authority = [[Poche]], 1904 | subdivision_ranks = Genera | subdivision = <center>''Sien teks''</center> }} '''Ibisse''' (''Threskiornithinae'') is 'n subfamilie van [[voël]]s wat aan die [[familie (biologie)|familie]] van ''ibisse en lepelaars'' (''Threskiornithidae'') behoort. Die ibisse is verdeel in [[genus|genera]] wat in die [[Ou Wêreld]] en genera wat in die [[Nuwe Wêreld]] voorkom. Ibisse is [[waadvoël]]s met lang bene en lang afgeboë snawels. Hulle soek gewoonlik in groepe kos, meestal [[skaaldier]]e wat hulle uit die modder oppik. Die meeste spesies broei in bome, dikwels met [[lepelaar]]s of [[reier]]s. == Genera en spesies == * Genus ''[[Threskiornis]]'' ** [[Skoorsteenveër]], ''Threskiornis aethiopicus'' ** ''Threskiornis bernieri'' ** ''Threskiornis solitarius'' – [[Uitsterwing|uitgestorwe]] ** ''Threskiornis melanocephalus'' ** ''Threskiornis molucca'' ** ''Threskiornis spinicollis'' * Genus ''[[Pseudibis]]'' ** ''Pseudibis papillosa'' ** ''Pseudibis davisoni'' * Genus ''[[Thaumatibis]]'' ** ''Thaumatibis gigantea'' * Genus ''[[Geronticus]]'' ** ''Geronticus eremita'' ** [[Kalkoenibis]], ''Geronticus calvus'' * Genus ''[[Nipponia]]'' ** ''Nipponia nippon'' * Genus ''[[Bostrychia]]'' ** ''Bostrychia olivacea'' ** ''Bostrychia bocagei'' ** ''Bostrychia rara'' ** [[Hadeda]], ''Bostrychia hagedash'' ** ''Bostrychia carunculata'' * Genus ''[[Theristicus]]'' ** ''Theristicus caerulescens'' ** ''Theristicus caudatus'' ** ''Theristicus branickii'' ** ''Theristicus melanopis'' * Genus ''[[Cercibis]]'' ** ''Cercibis oxycerca'' * Genus ''[[Mesembrinibis]]'' ** ''Mesembrinibis cayennensis'' * Genus ''[[Phimosus]]'' ** ''Phimosus infuscatus'' * Genus ''[[Eudocimus]]'' ** ''Eudocimus albus'' ** ''Eudocimus ruber'' * Genus ''[[Pegadis]]'' ** [[Glansibis]], ''Plegadis falcinellus'' ** ''Plegadis chihi'' ** ''Plegadis ridgwayi'' * Genus ''[[Lophotibis]]'' ** ''Lophotibis cristata'' === Spesies wat in Suider-Afrika voorkom === ** [[Skoorsteenveër]], ''Threskiornis aethiopicus'' ** [[Kalkoenibis]], ''Geronticus calvus'' ** [[Hadeda]], ''Bostrychia hagedash'' ** [[Glansibis]], ''Plegadis falcinellus'' == Fotogalery == <gallery> Lêer:AustralianWhiteIbis gobeirne.jpg|Threskiornis molucca Lêer:American white ibis2.jpg|Eudocimus albus Lêer:Eudocimus ruber - France.JPG|Eudocimus ruber </gallery> == Sien ook == * [[Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls]] * [[Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)]] * [[Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name]] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Ibisse en lepelaars]] j2uldst56pej42qsx0mtog3mg9qkvrq 0 13326 2521405 2239126 2022-08-25T09:11:55Z JMK 649 +klankgreep wikitext text/x-wiki {{Taksoboks | name = Gryskopvisvanger | image = Grey-headed Kingfisher Halcyon leucocephala.JPG | image2 = Halcyon leucocephala, roep, 28s, 2017-10-30 08h27, Kililene Lodge, a.mp3 | domain = [[Eukaryota]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = [[Coraciiformes]] | familia = [[Halcyonidae]] | genus = ''[[Halcyon]]'' | species = '''''H. leucocephala''''' | binomial = '' Halcyon leucocephala '' }} [[Lêer:Martin-chasseur à tête grise.JPG|duimnael|links|Gryskopvisvanger in Akagera Nasionale Park, [[Rwanda]].]] [[Lêer:Greyheadkingfisher.jpg|duimnael|links|Gryskopvisvanger in Murchison-valle Nasionale Park, Uganda]] Die '''Gryskopvisvanger''' is 'n Suid-Afrikaanse stand[[voël]]. == Identifikasie == Lengte 20&nbsp;cm. Die [[grys]] kop en [[kastaiingbruin]] pens is diagnosties. Die voëltjie word onderskei van die [[bruinkopvisvanger]] deur die afwesigheid van strepe op die kop en sye. Die soortgelyke [[manglietvisvanger]] het 'n swaarder [[rooi]] snawel en is sonder die [[bruin]] pens. == Habitat == Gemengde doringveld en miombo-boswêreld. == Verspreiding == [[Lêer:Halcyon leucocephala00.jpg|links|200px|duimnael|'n Skets van 'n gryskopvisvangermannetjie deur Claude Gibney Finch-Davies, tans in die [[Transvaal Museum]].]] [[Lêer:Halcyon leucocephala MHNT ZOO 2010 11 160 RdN Santiago Cap-Vert.jpg |duimnael|Eiers van ''Halcyon leucocephala'']] Nie-algemene somerbesoeker aan die noordelike dele van die streek. == Geluid == 'n Harde 'tjeeoo tjeeoo weetjo-trrrrr'. == Ander name == * Engelse naam: ''Grey-headed kingfisher'' of ''Greyhooded kingfisher'' * Wetenskaplike naam: ''Halcyon leucocephala'' == Sien ook == * [[Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls]] * [[Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)]] * [[Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name]] == Bronnelys == * Sinclair, Ian: ''Veldgids tot die Voëls van Suider-Afrika''. 2de uitgawe. Struik Uitgewers. {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Visvangers]] [[Kategorie:Voëls van die Krugerwildtuin]] st5wj8i827qkbs2j5waqbrktvwdcntq 0 14515 2521359 2294411 2022-08-24T17:47:07Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Groot Beer | beeld= Ursa major constellation map.png | onderskrif= | latyn= Ursa Major | genitief= Ursae Majoris | afkorting= UMa | RK= 10,67 h | Dek= +55,38º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | bayer= 93 | messier= 7 | grootte= 1 280 vk. grade (3de) | kwadrant= NQ2 | hoof= 7, 20 | helder= Epsilon Ursae Majoris (&epsilon; UMa, Alioth) | naaste= Lalande 21185 | 3m= 7 | planete= 20 | simboliek= | meteoor= 2 | aangrensend= [[Draak (sterrebeeld)|Draak]] , [[Kameelperd (sterrebeeld)|Kameelperd]] , [[Rooikat (sterrebeeld)|Rooikat]] , [[Klein Leeu]] , [[Leeu (sterrebeeld)|Leeu]] , [[Berenike se Hare]] , [[Jaghonde (sterrebeeld)|Jaghonde]] , [[Veewagter (sterrebeeld)|Veewagter]] }} Die '''Groot Beer''' ([[Latyn]]: ''Ursa Major'') is ’n [[sterrebeeld]] wat heeljaar in die [[Noordelike Halfrond]] sigbaar is. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemaeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. == Ruimtevoorwerpe == Die sewe helderste [[ster]]re, geleë in die Beer se agterkwart en stert, vorm die bekende [[asterisme]] [[Groot Wa]]. In [[Engels]] staan die asterisme bekend as ''the Plough'' of ''the Big Dipper''. Nog ’n asterisme uit die Arabiese kultuur, die "Spronge van die Gasel", is ’n reeks van drie pare sterre: * Nu Ursae Majoris en Xi Ursae Majoris, Alula Borealis en Australis, die "eerste sprong"; * Lambda Ursae Majoris en Mu Ursae Majoris, Tania Borealis en Australis, die "tweede sprong"; * Iota Ursae Majoris en Kappa Ursae Majoris, Talitha Borealis en Australis, die "derde sprong". Die sterre is aan die suidwesgrens van die sterrebeeld, die beer se tone. W Ursae Majoris is ’n klas [[veranderlike ster]] waarvan die helderheid wissel tussen 7,75 en 8,48&nbsp;[[Magnitude|mag]]. 47&nbsp;Ursae Majoris het twee bevestigde planete, wat 2,54 en 0,76 keer die massa van [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] is. Verskeie helder [[sterrestelsel]]s word in die Groot Beer aangetref, onder meer die paar [[Bode se Sterrestelsel]] (Messier&nbsp;81) (een van die helderste sterrestelsels in die hemelruim) en [[Messier 82]] bo die Beer se kop, en die [[Windmeul-sterrestelsel]] (Messier&nbsp;101), ’n [[Sterrestelsel#Klassifikasie|spiraalstelsel]] noordwes van &eta;&nbsp;Ursae Majoris. Ander sterrestelsels sluit in die spiraalstelsels [[Messier 108]] en [[Messier 109]]. Daar is sowat 50 sterrestelsels wat met 'n [[teleskoop]] waarneembaar is. Die helder [[Newel#Soorte newels|planetêre newel]] die [[Uil-newel]] (Messier&nbsp;97) word aan die onderkant van die bak van die Groot Wa aangetref. Die [[Hubble-diepveld]] is noordwes van &delta;&nbsp;Uma geleë. == Mitologie == [[Lêer:Ursa Major constellation Hevelius.jpg|duimnael|200px|links|[[Johannes Hevelius]] se tekening van die Groot Beer. Let wel dat die tekening die spieëlbeeld is van die beeld in ’n teleskoop.]] Die sterrebeeld Ursa Major is deur baie verskillende beskawings as ’n beer waargeneem danksy ’n orale tradisie wat oor meer as 13&nbsp;000 jaar strek. Saam met die nabygeleë [[Klein Beer]] is dit in die [[Griekse mitologie]] deel van die mite van [[Callisto (mitologie)|Callisto]]. [[Zeus]], die hoofgod, het belanggestel in ’n jong [[nimf]] van [[Artemis]] met die naam Callisto. [[Hera]], Zeus se jaloerse vrou, het die pragtige Callisto in ’n beer verander. Callisto het daarna haar seun, [[Arcas]], raakgeloop en hy het die beer byna geskiet, maar om ’n tragedie te voorkom, het Zeus hom ook in ’n beer verander en die twee in die lug geplaas as Die Groot en Klein Beer. As een van die min sterregroepe wat in die [[Bybel]] genoem word (Job 9:9 saam met die [[Jagter (sterrebeeld)|Jagter]] en die [[Plejades (sterreswerm)|Plejades]] en Job 38:32) is Ursa Major ook deur die Hebreërs as ’n beer gesien. In Noord-Amerika is dit ook as ’n beer gesien, maar die sterre Alioth, Mizar en Alkaid het hulle beskou as drie welpies wat hul ma volg omdat bere nie lang sterte het nie. == Kuns == Die Groot Beer is een van die bekendste sterrestelsels en is genoem deur digters soos [[Homeros]], [[Edmund Spenser|Spenser]], [[William Shakespeare|Shakespeare]], [[Alfred Lord Tennyson|Tennyson]] en [[Bertrand Cantat]]. Die [[Finland|Finse]] epiese verhaal [[Kalevala]] noem dit en [[Vincent van Gogh]] het dit ingesluit in sy [[Sterrenag oor die Rhône]]. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/ursamajor/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Ursa Major] * [https://astrojan.eu5.org/ursama.htm The clickable Ursa Major] {{Commons-kategorie inlyn|Ursa Major}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Ursa Major|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Groot Beer| ]] 0y3zfnvhn5wvdz1bog8mmbqijkilips 0 16021 2521392 1854414 2022-08-25T06:17:45Z 155.93.240.71 wikitext text/x-wiki [[Lêer:"Equilibrium - force" - Composition and Photo by Felipe Gabaldón - July 2009.jpg|duimnael|[[Kuns]] met magnetisme]] [[Lêer:VFPt cylindrical magnet.svg|duimnael|Illustrasie van 'n magnetiese veld rondom 'n staafmagneet]] Selfs in die oertyd het mense ontdek dat [[magnetiet]]kristalle mekaar aantrek of afstoot afhangende van hul oriēntasie. Die [[natuurwetenskap|natuurkundige]] verskynsel word '''magnetisme''' genoem. Die woord '''magnetisme''' vind sy oorsprong dan ook uit Magnetiet wat op sy beurt afkomstig is van Magnesia, 'n gebied in Thessalië in [[antieke Griekeland]] (Tans [[Manisa]], [[Turkye]]), waar neerslae van die [[mineraal]] gevind is. Die element wat verantwoordelik is vir die magnetisme van magnetiet is [[yster]]. Baie [[legering|ysterlegerings]] vertoon magnetiese eienskappe. Naas yster vertoon [[nikkel]] en [[kobalt]] ook magnetiese eienskappe.magnatisme is amper soos ń lydingsdraad Voorwerpe wat sterk magnetiese eienskappe vertoon word dan ook magnete genoem. Daar bestaan natuurlike en kunsmatige magnete (AlNiCo, Fernico, Ferriete ens.). Alle magnete het twee ''pole'' wat onderskeidelik die ''noordpool'' en ''suidpool'' genoem word. Die noordpool van 'n [[magneet]] stoot die noordpool van 'n ander magneet af en trek die suidpool van 'n ander magneet aan. Twee suidpole stoot mekaar ook af. Omdat die aarde ook oor 'n magneetveld beskik met 'n suid- en 'n noordpool (magnetiese suidpool naby die noordpool en die suidpool naby die aarde se noordpool), sal 'n vrydraaiende kompas altyd 'n noord-suidrigting aanneem. Die benaming van die pole van 'n magneet is hieruit afgelei. Daar word vir gemak, alhoewel dit uiters verwarrend kan wees, na die "aardmagneet" se suidpool as die magnetiese noordpool verwys en die noordpool van die aarde se magneet is dan die "aardmagneet" se magnetiese suidpool. 'n Verwante verskynsel is [[elektromagnetisme]], magnetisme wat ontstaan as gevolg van 'n [[elektriese stroom]]. == Agtergrond == By nadere ondersoek blyk dit dat die magnetisme in natuurlik magnetiese of magnetiseerbare materiale, net soos by elektromagnetisme, ook veroorsaak word deur bewegende elektriese ladings. [[James Maxwell]] het, voortbouend op die ondersoeke van onder andere [[Michael Faraday]] reeds in die negentiende eeu 'n baie elegante wiskundige formulering van die verband tussen elektrisiteit en magnetisme gegee, wat later deur [[Heaviside]] bygewerk is tot slegs vier [[differensiaalvergelyking]]s, die [[vergelykings van Maxwell]] waarmee alle makroskopiese elektriese en magnetiese verskynsels beskryf kan word. Die teorie van magnetisme sluit nie die moontlikheid uit dat daar ook sogenaamde magnetiese monopole bestaan nie: d.w.s. magnete wat slegs 'n noordpool of slegs 'n suidpool het. Die magnetisme van sulke monopole sou egter van 'n geheel en al ander orde wees as die bogenoemde magnetisme wat immers steeds sy oorsprong vind in bewegende elektriese ladings. Tot nou toe is daar egter geen aanduiding/bewyse dat sulke magnetiese monopole werklik kan bestaan nie. == Magnetiese veld == Magnete wat vryelik in die ruimte kan beweeg blyk om deur magnetisme beïnvloed te word, sodanig dat hul 'n bepaalde [[rigting]] aanneem en 'n sekere [[krag]] in daardie rigting ondervind. Kennelik is daar aan elke [[punt (wiskunde)|punt]] van die [[ruimte (wiskunde)|ruimte]] 'n magnetiese werking verbonde ('n [[veld (wetenskap)|veld]]) met 'n bepaalde rigting en grootte. Dié [[vektorveld]] is die '''magnetiese veld''', meestal aangedui met die [[simbool]] <math>\vec{B}</math> en word die [[magnetiese veldsterkte]], magnetiese fluksdigtheid of magnetiese induksie genoem; die sterkte daarvan word gemeet in die [[SI]]-eenheid, [[tesla]]. Die magnetiese veld kan veroorsaak word deur magnete, [[Elektromagneet|elektromagnete]] en elektriese [[elektriese stroom|strome]]. == Magnetiese gedrag van materiale == {{hoofartikel|Magnetochemie}} Die magnetiese eienskappe van 'n materiaal word hoofsaaklik deur sy elektrone bepaal. Die atoomkern kan ook 'n magnetiese moment besit maar die elektron se moment is 960 keer groter as 'n neutron s'n en 658 keer as 'n proton s'n.<ref>Principles of Inorganic Materials Design {{Outeur|John N. Lalena, David A. Cleary}} John Wiley & Sons, 2005, ISBN 0471714887, ISBN 9780471714880</ref> Wanneer 'n materiaal blootgestel word aan 'n magnetiese veld kan dit op verskillende maniere daarop reageer. 'n Mens kan die volgende verskynsels onderskei: * [[diamagnetisme]] * [[ferromagnetisme]] * [[antiferromagnetisme]] * [[ferrimagnetisme]] * [[paramagnetisme]] ** [[Pauli-paramagnetisme]] ** [[superparamagnetisme]] * [[spinglas-magnetisme]] Wanneer 'n mens in normale spreektaal sê dat 'n materiaal magneties is, word daar meestal bedoel dat dit ferromagnetiese gedrag vertoon. Die kragte wat by dia- en paramagnetiese gedrag betrokke is, is baie kleiner en die materiale hierby betrokke vertoon ook geen spontane magnetiese velde nie. Rofweg kan 'n mens hul dus nie as nie-magneties beskou. Diamagnetiese materiale het die neiging om veldlyne uit hulle binneste te verdring, terwyl ferro-, ferri- en paramagnetiese materiale hul juis in 'n mindere of meerdere mate konsentreer. Die bekendste vorm van magnetisme is [[ferromagnetisme]] wat soos die naam aandui in yster voorkom asook in 'n aantal [[metaal|metale]] en 'n groot aantal [[legering]]s. Daar bestaan slegs vier ferromagnetiese elemente, naamlik [[yster]], [[nikkel]], [[kobalt]] en [[gadolinium]]. Daar is egter baie meer ferromagnetiese [[legering]]s en ander [[sinter|gesinterde]] materiale wat ook magneties is, soos [[ferriet]] onder andere. Yster kan ''gemagnetiseer'' word deur die materiaal in 'n magnetiese veld te plaas wat byvoorbeeld deur 'n elektriese [[klos]] opgewek word. Veldlyne is denkbeeldige lyne wat die rigting van die magnetiese veld op 'n bepaalde punt aandui. Die lyne kan by magnete sigbaar gemaak word deur 'n blad papier op 'n magneet te lê en fyn ystervysels daarop te strooi – die vysels sal dan oplyn om die veldlyne sigbaar te vertoon. In ferromagnetiese materiale word die magnetiese effek opgewek deurdat elektronebane in die atome hulself parallel ten opsigte van mekaar rig sodat die magnetisme van die afsonderlike atome mekaar nie meer uitkanselleer nie maar versterk. Wanneer 'n magneet verhit word gaan hierdie oriēntasie verlore en word die voorwerp gedemagnetiseer. Die temperatuur waarby dit gebeur is afhanklik van die soort materiaal en word die [[Curietemperatuur]] genoem. Bo hierdie temperatuur vertoon dié materiaal [[paramagnetisme|paramagnetiese]] gedrag. Naas magnetiese vastestowwe is daar ook magnetiese vloeistowwe. Dit is vloeistowwe met magnetiese deeltjies in [[suspensie]] wat kan reageer op 'n magnetiese veld. Die vloeistowwe kan onderverdeel word in [[magnetorheologiese vloeier]]s, waar die [[viskositeit]] verander en [[ferrovloeier]]s wat sterk gepolariseer word in die teenwoordigheid van 'n magnetiese veld. == Elektromagnetisme == Rondom 'n geleidende draad waardeur 'n [[elektriese stroom]] vloei, word 'n magnetiese veld opgewek. Die opgewekte [[magnetiese vloed]] kan as volg uitgedruk word: :: '''Φ''' = '''L''' * '''I''' : waar '''Φ''' die magnetiese fluks uitgedruk word in [[Weber]] : '''L''' die [[selfinduksie]] in [[Henry]] : en '''I''' die stroomsterkte in [[ampère]] 'n Sterk magnetiese veld word verkry deur groter strome of 'n hoë mate van selfinduksie. Groot strome is nie altyd haalbaar nie en daarom daar meestal gebruik gemaak van selfinduksie deur 'n draad in die vorm van 'n klos te wikkel – die velde van elke winding word dan sodoende bymekaar getel. == Die aarde se magnetiese veld == Ook die [[aarde]] gedra homself soos 'n groot magneet met [[veldlyn]]e wat vanaf die (magnetiese) [[noordpool]] na die [[suidpool]] strek. Daar word vermoed dat daar diep binne die aarde groot elektriese strome vloei wat die magnetisme tot gevolg het. Daar is afdoende bewys dat die aarde se magnetiese veld met tye omkeer in 'n proses wat bekend staan as [[paleomagnetisme]]. Dit wil voorkom asof die proses al etlike male plaasgevind het sedert die vorming van die aarde na aanleiding van die magnetiseringsrigtings in sedimentêre gesteentes van verskillende ouderdomme. Dit mag dalk selfs ook verband hou met die uitsterwing van spesies in die [[Perm-tydperk|Perm]]- en [[Kryt-tydperk]]e. == Toepassings van magnetisme == === Elektromagnetiese straling === In [[elektromagnetiese straling]] kom 'n ossilerende elektriese sowel as 'n ossilerende magnetiese veld voor. === Kompas === 'n [[Kompas]] is 'n meetinstrument waarmee die rigting van 'n magneetveld bepaal kan word. Omdat die aarde 'n magnetiese veld het, kan 'n mens die rigting van die noord- en suidpole van die veld daarmee vasstel. 'n Kompas bestaan uit 'n vryhangende magnetiese naald waarvan sy magnetiese noordpool na die magnetiese suidpool van die aarde wys, omdat die noord- en suidpole mekaar aantrek. Die magnetiese suidpool van die aarde word die noorde genoem, omdat die magnetiese noordpool van die kompas na die noorde wys. Die magnetiese noordpool van die aarde word die suide genoem. Sien ook: [[skeepskompas]] === Supergeleiermagnete === 'n Besondere vorm van magneet is een wat met [[supergeleiding|supergeleidende]] [[elektriese klos]]se gebou word. Daarmee kan oor die algemeen sterk magneetvelde opgewek word sonder elektriese weerstandsverliese. As die magneetveld egter te sterk word dring die veld die supergeleierdrade van die klos binne en hou die supergeleidende materiale vervolgens op om supergeleidend te wees. Dié verskynsel waar die magnetiese veld geblus word, beperk die toepasbaarheid van supergeleidende magnete. === Magnetiese swewing === Daar bestaan treine (sonder wiele) wat op 'n magnetiese baan ''sweef'', die sogenaamde [[magneetsweeftrein]]e. Daar bestaan tans twee ondernemings wêreldwyd wat sulke treine vervaardig (in [[Japan]] en [[Duitsland]]), maar die tegnologie word nog min toegepas. == Bronnelys == * [[:nl:Magnetisme|Die ooreenstemmende artikel in die Nederlandstalige Wikipedia]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Commonskat|Magnetism}} {{Normdata}} [[Kategorie:Magnetisme| ]] o0c9zafzjkrbrtnuak9t16eiagxcxyi 2521396 2521392 2022-08-25T07:07:26Z 196.15.154.226 Rol weergawe 2521392 deur [[Special:Contributions/155.93.240.71|155.93.240.71]] ([[User talk:155.93.240.71|bespreek]]) terug. wikitext text/x-wiki [[Lêer:"Equilibrium - force" - Composition and Photo by Felipe Gabaldón - July 2009.jpg|duimnael|[[Kuns]] met magnetisme]] [[Lêer:VFPt cylindrical magnet.svg|duimnael|Illustrasie van 'n magnetiese veld rondom 'n staafmagneet]] Selfs in die oertyd het mense ontdek dat [[magnetiet]]kristalle mekaar aantrek of afstoot afhangende van hul oriēntasie. Die [[natuurwetenskap|natuurkundige]] verskynsel word '''magnetisme''' genoem. Die woord '''magnetisme''' vind sy oorsprong dan ook uit Magnetiet wat op sy beurt afkomstig is van Magnesia, 'n gebied in Thessalië in [[antieke Griekeland]] (Tans [[Manisa]], [[Turkye]]), waar neerslae van die [[mineraal]] gevind is. Die element wat verantwoordelik is vir die magnetisme van magnetiet is [[yster]]. Baie [[legering|ysterlegerings]] vertoon magnetiese eienskappe. Naas yster vertoon [[nikkel]] en [[kobalt]] ook magnetiese eienskappe. Voorwerpe wat sterk magnetiese eienskappe vertoon word dan ook magnete genoem. Daar bestaan natuurlike en kunsmatige magnete (AlNiCo, Fernico, Ferriete ens.). Alle magnete het twee ''pole'' wat onderskeidelik die ''noordpool'' en ''suidpool'' genoem word. Die noordpool van 'n [[magneet]] stoot die noordpool van 'n ander magneet af en trek die suidpool van 'n ander magneet aan. Twee suidpole stoot mekaar ook af. Omdat die aarde ook oor 'n magneetveld beskik met 'n suid- en 'n noordpool (magnetiese suidpool naby die noordpool en die suidpool naby die aarde se noordpool), sal 'n vrydraaiende kompas altyd 'n noord-suidrigting aanneem. Die benaming van die pole van 'n magneet is hieruit afgelei. Daar word vir gemak, alhoewel dit uiters verwarrend kan wees, na die "aardmagneet" se suidpool as die magnetiese noordpool verwys en die noordpool van die aarde se magneet is dan die "aardmagneet" se magnetiese suidpool. 'n Verwante verskynsel is [[elektromagnetisme]], magnetisme wat ontstaan as gevolg van 'n [[elektriese stroom]]. == Agtergrond == By nadere ondersoek blyk dit dat die magnetisme in natuurlik magnetiese of magnetiseerbare materiale, net soos by elektromagnetisme, ook veroorsaak word deur bewegende elektriese ladings. [[James Maxwell]] het, voortbouend op die ondersoeke van onder andere [[Michael Faraday]] reeds in die negentiende eeu 'n baie elegante wiskundige formulering van die verband tussen elektrisiteit en magnetisme gegee, wat later deur [[Heaviside]] bygewerk is tot slegs vier [[differensiaalvergelyking]]s, die [[vergelykings van Maxwell]] waarmee alle makroskopiese elektriese en magnetiese verskynsels beskryf kan word. Die teorie van magnetisme sluit nie die moontlikheid uit dat daar ook sogenaamde magnetiese monopole bestaan nie: d.w.s. magnete wat slegs 'n noordpool of slegs 'n suidpool het. Die magnetisme van sulke monopole sou egter van 'n geheel en al ander orde wees as die bogenoemde magnetisme wat immers steeds sy oorsprong vind in bewegende elektriese ladings. Tot nou toe is daar egter geen aanduiding/bewyse dat sulke magnetiese monopole werklik kan bestaan nie. == Magnetiese veld == Magnete wat vryelik in die ruimte kan beweeg blyk om deur magnetisme beïnvloed te word, sodanig dat hul 'n bepaalde [[rigting]] aanneem en 'n sekere [[krag]] in daardie rigting ondervind. Kennelik is daar aan elke [[punt (wiskunde)|punt]] van die [[ruimte (wiskunde)|ruimte]] 'n magnetiese werking verbonde ('n [[veld (wetenskap)|veld]]) met 'n bepaalde rigting en grootte. Dié [[vektorveld]] is die '''magnetiese veld''', meestal aangedui met die [[simbool]] <math>\vec{B}</math> en word die [[magnetiese veldsterkte]], magnetiese fluksdigtheid of magnetiese induksie genoem; die sterkte daarvan word gemeet in die [[SI]]-eenheid, [[tesla]]. Die magnetiese veld kan veroorsaak word deur magnete, [[Elektromagneet|elektromagnete]] en elektriese [[elektriese stroom|strome]]. == Magnetiese gedrag van materiale == {{hoofartikel|Magnetochemie}} Die magnetiese eienskappe van 'n materiaal word hoofsaaklik deur sy elektrone bepaal. Die atoomkern kan ook 'n magnetiese moment besit maar die elektron se moment is 960 keer groter as 'n neutron s'n en 658 keer as 'n proton s'n.<ref>Principles of Inorganic Materials Design {{Outeur|John N. Lalena, David A. Cleary}} John Wiley & Sons, 2005, ISBN 0471714887, ISBN 9780471714880</ref> Wanneer 'n materiaal blootgestel word aan 'n magnetiese veld kan dit op verskillende maniere daarop reageer. 'n Mens kan die volgende verskynsels onderskei: * [[diamagnetisme]] * [[ferromagnetisme]] * [[antiferromagnetisme]] * [[ferrimagnetisme]] * [[paramagnetisme]] ** [[Pauli-paramagnetisme]] ** [[superparamagnetisme]] * [[spinglas-magnetisme]] Wanneer 'n mens in normale spreektaal sê dat 'n materiaal magneties is, word daar meestal bedoel dat dit ferromagnetiese gedrag vertoon. Die kragte wat by dia- en paramagnetiese gedrag betrokke is, is baie kleiner en die materiale hierby betrokke vertoon ook geen spontane magnetiese velde nie. Rofweg kan 'n mens hul dus nie as nie-magneties beskou. Diamagnetiese materiale het die neiging om veldlyne uit hulle binneste te verdring, terwyl ferro-, ferri- en paramagnetiese materiale hul juis in 'n mindere of meerdere mate konsentreer. Die bekendste vorm van magnetisme is [[ferromagnetisme]] wat soos die naam aandui in yster voorkom asook in 'n aantal [[metaal|metale]] en 'n groot aantal [[legering]]s. Daar bestaan slegs vier ferromagnetiese elemente, naamlik [[yster]], [[nikkel]], [[kobalt]] en [[gadolinium]]. Daar is egter baie meer ferromagnetiese [[legering]]s en ander [[sinter|gesinterde]] materiale wat ook magneties is, soos [[ferriet]] onder andere. Yster kan ''gemagnetiseer'' word deur die materiaal in 'n magnetiese veld te plaas wat byvoorbeeld deur 'n elektriese [[klos]] opgewek word. Veldlyne is denkbeeldige lyne wat die rigting van die magnetiese veld op 'n bepaalde punt aandui. Die lyne kan by magnete sigbaar gemaak word deur 'n blad papier op 'n magneet te lê en fyn ystervysels daarop te strooi – die vysels sal dan oplyn om die veldlyne sigbaar te vertoon. In ferromagnetiese materiale word die magnetiese effek opgewek deurdat elektronebane in die atome hulself parallel ten opsigte van mekaar rig sodat die magnetisme van die afsonderlike atome mekaar nie meer uitkanselleer nie maar versterk. Wanneer 'n magneet verhit word gaan hierdie oriēntasie verlore en word die voorwerp gedemagnetiseer. Die temperatuur waarby dit gebeur is afhanklik van die soort materiaal en word die [[Curietemperatuur]] genoem. Bo hierdie temperatuur vertoon dié materiaal [[paramagnetisme|paramagnetiese]] gedrag. Naas magnetiese vastestowwe is daar ook magnetiese vloeistowwe. Dit is vloeistowwe met magnetiese deeltjies in [[suspensie]] wat kan reageer op 'n magnetiese veld. Die vloeistowwe kan onderverdeel word in [[magnetorheologiese vloeier]]s, waar die [[viskositeit]] verander en [[ferrovloeier]]s wat sterk gepolariseer word in die teenwoordigheid van 'n magnetiese veld. == Elektromagnetisme == Rondom 'n geleidende draad waardeur 'n [[elektriese stroom]] vloei, word 'n magnetiese veld opgewek. Die opgewekte [[magnetiese vloed]] kan as volg uitgedruk word: :: '''Φ''' = '''L''' * '''I''' : waar '''Φ''' die magnetiese fluks uitgedruk word in [[Weber]] : '''L''' die [[selfinduksie]] in [[Henry]] : en '''I''' die stroomsterkte in [[ampère]] 'n Sterk magnetiese veld word verkry deur groter strome of 'n hoë mate van selfinduksie. Groot strome is nie altyd haalbaar nie en daarom daar meestal gebruik gemaak van selfinduksie deur 'n draad in die vorm van 'n klos te wikkel – die velde van elke winding word dan sodoende bymekaar getel. == Die aarde se magnetiese veld == Ook die [[aarde]] gedra homself soos 'n groot magneet met [[veldlyn]]e wat vanaf die (magnetiese) [[noordpool]] na die [[suidpool]] strek. Daar word vermoed dat daar diep binne die aarde groot elektriese strome vloei wat die magnetisme tot gevolg het. Daar is afdoende bewys dat die aarde se magnetiese veld met tye omkeer in 'n proses wat bekend staan as [[paleomagnetisme]]. Dit wil voorkom asof die proses al etlike male plaasgevind het sedert die vorming van die aarde na aanleiding van die magnetiseringsrigtings in sedimentêre gesteentes van verskillende ouderdomme. Dit mag dalk selfs ook verband hou met die uitsterwing van spesies in die [[Perm-tydperk|Perm]]- en [[Kryt-tydperk]]e. == Toepassings van magnetisme == === Elektromagnetiese straling === In [[elektromagnetiese straling]] kom 'n ossilerende elektriese sowel as 'n ossilerende magnetiese veld voor. === Kompas === 'n [[Kompas]] is 'n meetinstrument waarmee die rigting van 'n magneetveld bepaal kan word. Omdat die aarde 'n magnetiese veld het, kan 'n mens die rigting van die noord- en suidpole van die veld daarmee vasstel. 'n Kompas bestaan uit 'n vryhangende magnetiese naald waarvan sy magnetiese noordpool na die magnetiese suidpool van die aarde wys, omdat die noord- en suidpole mekaar aantrek. Die magnetiese suidpool van die aarde word die noorde genoem, omdat die magnetiese noordpool van die kompas na die noorde wys. Die magnetiese noordpool van die aarde word die suide genoem. Sien ook: [[skeepskompas]] === Supergeleiermagnete === 'n Besondere vorm van magneet is een wat met [[supergeleiding|supergeleidende]] [[elektriese klos]]se gebou word. Daarmee kan oor die algemeen sterk magneetvelde opgewek word sonder elektriese weerstandsverliese. As die magneetveld egter te sterk word dring die veld die supergeleierdrade van die klos binne en hou die supergeleidende materiale vervolgens op om supergeleidend te wees. Dié verskynsel waar die magnetiese veld geblus word, beperk die toepasbaarheid van supergeleidende magnete. === Magnetiese swewing === Daar bestaan treine (sonder wiele) wat op 'n magnetiese baan ''sweef'', die sogenaamde [[magneetsweeftrein]]e. Daar bestaan tans twee ondernemings wêreldwyd wat sulke treine vervaardig (in [[Japan]] en [[Duitsland]]), maar die tegnologie word nog min toegepas. == Bronnelys == * [[:nl:Magnetisme|Die ooreenstemmende artikel in die Nederlandstalige Wikipedia]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Commonskat|Magnetism}} {{Normdata}} [[Kategorie:Magnetisme| ]] 3ovbfvveyqaw46apnzzoocwjbe5w34v 0 19737 2521400 2465801 2022-08-25T08:14:14Z 2400:ADC1:10C:C000:5DEA:C47D:C2BF:F16F dandymetro wikitext text/x-wiki {{Natuurbewaringsgebied |Naam=Nasionale Etoshawildtuin |IUCN_Kategorie=II [[Lêer:LocationNamibia.png|280px|Ligging van Namibië in die Suidelike-Afrika.]]<br />[[Lêer:Etoshamap6.jpg|280px|Kaart van die Etoshawildtuin.]] |Ligging=[[Namibië]] |Koördinate={{Koördinate|18|56|43|S|15|53|52|O|type:landmark_region:NA|aansig=inlyn;titel}} |Oppervlak=22&nbsp;275 [[vierkante kilometer|km²]] |Stigting=[[22 Maart]] [[1907]] |Administrasie=Departement van Omgewingsake en Toerisme van Namibië }} Die '''Nasionale Etoshawildtuin''' is 'n natuurbewaringsgebied en die bekendste nasionale wildtuin van [[Namibië]] met 'n oppervlak van 22&nbsp;275 vierkante kilometer. Die wildtuin lê in die noorde van die land en beslaan die grootste gedeelte van die [[Etoshapan]] met 'n oppervlak van 4&nbsp;760 vierkante kilometer. [[Lêer:EtoshaBorders.jpg|duimnael|links|Satellietbeeld wat die grense van die wildtuin aandui]] [[Lêer:Dust Cloud in Etosha National Park.jpg|duimnael|links|Stofwolk by die Nebrownii-watergat in die Nasionale Etoshawildtuin]] [[Lêer:Begegnung-01.jpg|duimnael|links|'n [[Kameelperd]] kom 'n [[swartrenoster]] op die Gemsbokvlakte teë]] Die suidelike grens van die wildtuin lê sowat 400&nbsp;kilometer noord van [http://etosha-app.com/ Namibië] se hoofstad [[Windhoek]] en die noordelike grens sowat 125&nbsp;kilometer van die [[Angola|Angolese grens]] af. Die wildtuin se westelike grens lê byna 200 kilometer oos van die Atlantiese kus. In die westelike deel lê die [[sprokieswoud]]. Die naam "Etosha" beteken in die plaaslike [[Oshiwambo]]taal letterlik "die groot wit leemte" en verwys na die soutvlakte in die hart van die wildtuin, die Etoshapan, wat die park oorheers. Hierdie woestyngebied strek oor 'n lengte van 130 kilometer en bereik 'n maksimumwydte van 50 kilometer. Die soutpan is gewoonlik droog, maar danksy die somerreën is daar 'n kortstondige periode, wanneer die pan tot 'n meer omgeskep word en groot getalle [[flamink]]e en [[Pelikaan|pelikane]] lok. Standhoudende waterbronne dien dwarsdeur die jaar as waterplekke vir 'n groot verskeidenheid wild en [[voël]]s, waaronder die bedreigde [[swartrenoster]] en die [[endemies]]e swartgesig-[[rooibok]]. [[Lêer:Namuntomi.jpg|duimnael|300px|regs|[[Fort Namutoni]], in 1957 tot sy huidige toestand herstel, dien nou as 'n ruskamp (lodge) en uitsigpunt vir besoekers op die grens van die wildtuin]] In die droëseisoen werwel sterk winde, wat oor die soutpan waai, soutstof op en dra dit dwarsoor die land en oor die suidelike [[Atlantiese Oseaan]]. Hierdie sout lewer belangrike minerale vir wild in gebiede suid van die soutpan op, alhoewel dit ook 'n bedreiging vir veeteelt en landbou in die streek inhou. Die Nasionale Etoshawildtuin is oorspronklik op [[22 Maart]] [[1907]] deur die destydse Duitse goewerneur van [[Duits-Suidwes-Afrika]], [[Friedrich von Lindequist]], geopen en was met sy totale oppervlak van 93&nbsp;240 vierkante kilometer die grootste wildtuin wêreldwyd. Dit is later deur die Suid-Afrikaanse owerhede tot 'n kwart van sy oorspronklike oppervlak verklein, maar het steeds een van die mees uitgestrekte en belangrikste wildtuine in [[Afrika]] gebly. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Etosha National Park}} * {{en}} {{Wikivoyage|Etosha_National_Park|Nasionale Etoshawildtuin}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Etosha-National-Park|title=Etosha National Park|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=10 April 2018}} * {{en}} [http://www.etoshanationalpark.org/ Etosha Reisgids] {{Normdata}} [[Kategorie:Nasionale parke van Namibië]] [[Kategorie:Natuur in Namibië]] jzo4ldpm3rowej7uu9qmakcfv1jlqbx 2521401 2521400 2022-08-25T08:44:51Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/2400:ADC1:10C:C000:5DEA:C47D:C2BF:F16F|2400:ADC1:10C:C000:5DEA:C47D:C2BF:F16F]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Aliwal2012|Aliwal2012]] wikitext text/x-wiki {{Natuurbewaringsgebied |Naam=Nasionale Etoshawildtuin |IUCN_Kategorie=II [[Lêer:LocationNamibia.png|280px|Ligging van Namibië in die Suidelike-Afrika.]]<br />[[Lêer:Etoshamap6.jpg|280px|Kaart van die Etoshawildtuin.]] |Ligging=[[Namibië]] |Koördinate={{Koördinate|18|56|43|S|15|53|52|O|type:landmark_region:NA|aansig=inlyn;titel}} |Oppervlak=22&nbsp;275 [[vierkante kilometer|km²]] |Stigting=[[22 Maart]] [[1907]] |Administrasie=Departement van Omgewingsake en Toerisme van Namibië }} Die '''Nasionale Etoshawildtuin''' is 'n natuurbewaringsgebied en die bekendste nasionale wildtuin van [[Namibië]] met 'n oppervlak van 22&nbsp;275 vierkante kilometer. Die wildtuin lê in die noorde van die land en beslaan die grootste gedeelte van die [[Etoshapan]] met 'n oppervlak van 4&nbsp;760 vierkante kilometer. [[Lêer:EtoshaBorders.jpg|duimnael|links|Satellietbeeld wat die grense van die wildtuin aandui]] [[Lêer:Dust Cloud in Etosha National Park.jpg|duimnael|links|Stofwolk by die Nebrownii-watergat in die Nasionale Etoshawildtuin]] [[Lêer:Begegnung-01.jpg|duimnael|links|'n [[Kameelperd]] kom 'n [[swartrenoster]] op die Gemsbokvlakte teë]] Die suidelike grens van die wildtuin lê sowat 400&nbsp;kilometer noord van Namibië se hoofstad [[Windhoek]] en die noordelike grens sowat 125&nbsp;kilometer van die [[Angola|Angolese grens]] af. Die wildtuin se westelike grens lê byna 200 kilometer oos van die Atlantiese kus. In die westelike deel lê die [[sprokieswoud]]. Die naam "Etosha" beteken in die plaaslike [[Oshiwambo]]taal letterlik "die groot wit leemte" en verwys na die soutvlakte in die hart van die wildtuin, die Etoshapan, wat die park oorheers. Hierdie woestyngebied strek oor 'n lengte van 130 kilometer en bereik 'n maksimumwydte van 50 kilometer. Die soutpan is gewoonlik droog, maar danksy die somerreën is daar 'n kortstondige periode, wanneer die pan tot 'n meer omgeskep word en groot getalle [[flamink]]e en [[Pelikaan|pelikane]] lok. Standhoudende waterbronne dien dwarsdeur die jaar as waterplekke vir 'n groot verskeidenheid wild en [[voël]]s, waaronder die bedreigde [[swartrenoster]] en die [[endemies]]e swartgesig-[[rooibok]]. [[Lêer:Namuntomi.jpg|duimnael|300px|regs|[[Fort Namutoni]], in 1957 tot sy huidige toestand herstel, dien nou as 'n ruskamp (lodge) en uitsigpunt vir besoekers op die grens van die wildtuin]] In die droëseisoen werwel sterk winde, wat oor die soutpan waai, soutstof op en dra dit dwarsoor die land en oor die suidelike [[Atlantiese Oseaan]]. Hierdie sout lewer belangrike minerale vir wild in gebiede suid van die soutpan op, alhoewel dit ook 'n bedreiging vir veeteelt en landbou in die streek inhou. Die Nasionale Etoshawildtuin is oorspronklik op [[22 Maart]] [[1907]] deur die destydse Duitse goewerneur van [[Duits-Suidwes-Afrika]], [[Friedrich von Lindequist]], geopen en was met sy totale oppervlak van 93&nbsp;240 vierkante kilometer die grootste wildtuin wêreldwyd. Dit is later deur die Suid-Afrikaanse owerhede tot 'n kwart van sy oorspronklike oppervlak verklein, maar het steeds een van die mees uitgestrekte en belangrikste wildtuine in [[Afrika]] gebly. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Etosha National Park}} * {{en}} {{Wikivoyage|Etosha_National_Park|Nasionale Etoshawildtuin}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Etosha-National-Park|title=Etosha National Park|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=10 April 2018}} * {{en}} [http://www.etoshanationalpark.org/ Etosha Reisgids] {{Normdata}} [[Kategorie:Nasionale parke van Namibië]] [[Kategorie:Natuur in Namibië]] 66y7kt592mcizqdzfkq43f8sjjbf84c 0 22889 2521323 2516140 2022-08-24T15:00:20Z Aliwal2012 39067 +Sien ook wikitext text/x-wiki {| align="right" border="0" rules="all" width="350px" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; background-color: #efefef" ! colspan="2" style="background-color: #6166ff" |'''Suid-Afrikaanse Lugdiens Vlug 295''' [[Lêer:South African Airways Boeing 747-200 Aragao-1.jpg|330px|duimnael|<center>Die Boeing 747 ''Helderberg'' van Vlug 295</center>]] |- | valign="top"| '''Datum''': || 28 November 1987 |- | valign="top"| '''Oorsaak''': || Brand in die kajuit |- | valign="top"| '''Plek van ramp''': || [[Indiese Oseaan]], naby [[Mauritius]] |- | valign="top"| '''Sterftes''': || 159 |- | valign="top"| '''Vliegtuigtipe''': || [[Boeing 747-400|Boeing 747]] Combi |- | valign="top"| '''Vliegtuig-stertnommer''': || ZS SAS |- | valign="top"| '''Oorsprong''': || [[Taoyuan Internasionale Lughawe]], [[Taiwan]] |- | valign="top"| '''Halte 1''': || [[Sir Seewoosagur Ramgoolam Internasionale Lughawe]], [[Mauritius]] |- | valign="top"| '''Bestemming''': || [[Jan Smuts Internasionale Lughawe]] |- | valign="top"| '''Passasiers''': || 140 |- | valign="top"| '''Bemanning''': || 19 |- | valign="top"| '''Oorlewendes''': || Geen |} '''Suid-Afrikaanse Lugdiens Vlug 295''' was 'n kommersiële vlug wat 'n noodlottige brand aan boord die kajuit beleef het en op [[28 November]] [[1987]] in die [[Indiese Oseaan]], naby die eiland [[Mauritius]], neergestort het. Vlug 295, 'n [[Suid-Afrikaanse Lugdiens]]-[[Boeing 747-400|Boeing 747]]-makrostraler (B-747-244B Combi) met registrasienommer ZS-SAS en wat "Helderberg" geheet het, het opgestyg vanaf die [[Taoyuan Internasionale Lughawe]] in [[Taiwan]] op pad na [[Johannesburg]] via Mauritius. Daar was 140 passasiers en 19 bemanningslede aan boord: geen oorlewendes is gevind nie. == Die Margo-ondersoek == Die ondersoek is deur regter Cecil Margo gelei. Volgens die amptelike verslag, het 'n brand aan boord die kajuit (hoofbagasiedek) ontstaan terwyl die [[vliegtuig]] oor die Indiese Oseaan gevlieg het, wat eindelik tot die ongeluk gelei het. Die rede vir die ongeluk word nie gespesifiseer nie, maar twee moontlikhede word bespreek: eerstens kon die brand se rook daartoe lei dat die bemanning nie meer in staat was om die vliegtuig te beheer nie, en tweedens dat die brand die struktuur van die vliegtuig sodanig verswak het, dat die stertdeel afgebreek en die vliegtuig in die [[see]] neergestort het. Die vliegtuigvervaardiger was gekant teen enige scenario-verduideliking waar die rede vir die ongeluk was dat die vliegtuig in twee gebreek het. Gevolglik het die finale verslag slegs die twee bogenoemde redes vir die ongeluk verskaf. Die ondersoekspan het egter vasgestel dat die hoofoorsaak van die ramp weens onvoldoende brandopsporing- en -beheermeganismes was. Die ongeluk het lugvaartowerhede wêreldwyd daarop bedag gemaak dat regulasies vir die klas-B bagasieruim verouder was en nie aangepas is vir die groter bagasieruim nie. Die oorsprong van die brand is nie vasgestel nie, maar voldoende bewyse is gevind wat daarop dui dat die brand 'n taamlike ruk geduur het en dat dit moontlik struktuurskade veroorsaak het. == Omstrede gevolg == [[Lêer:The cenotaph of South Africa Airlines 295 accident.jpg|regs|duimnael|200px|Die gedenksteen vir die oorledenes in die ''Suid-Afrikaanse Lugdiens Vlug 295''-ongeluk naby die [[Taiwan Taoyuan Internasionale Lughawe]].]] Ten spyte van die amptelike verslag se bevindinge, is daar bespiegel dat hierdie ramp plaasgevind het omdat die vliegtuig 'n gevaarlike vrag vervoer het wat met die [[regering]] se wapenprogram verbind was. Niemand kon ooit enige bewyse hiervoor verskaf nie en daar word aanvaar dat dit slegs bespiegelinge is. Daar is verdere gerugte dat daar 'n opname bestaan (klaarblyklik van die ''Helderberg'') waar die [[kaptein]] die bemanning inlig dat die vliegtuig plofbare [[materiaal]] vervoer. Die kaptein het glo geweier om te vlieg, maar is met onmiddellike ontslag gedreig. Hierdie opname kon egter nooit in die hof te voorskyn gebring word nie en slegs 'n transkripsie bestaan hiervan wat deur deskundiges, wat betrokke by die ondersoek was, as onreëlmatig en vervals verklaar is. Die [[Vrye Weekblad]] bevind hierdie "inligting" as 'n wolhaarstorie wat weens 'n foutiewe beriggewing van die ''Weekly Mail'' ontstaan het. Dit was nie die ''Helderberg''-Boeing wat gevaarlike stowwe vervoer het nie, maar 'n gelyknamige vragskip wat vanuit [[Rotterdam]] na [[Durban]] op pad was.<ref>[https://docs.google.com/viewer?url=http://web.lib.sun.ac.za/omeka/archive/files/62c7f09783c647917842eb5dd2f8a3b4.pdf&chrome=true ''Vrye Weekblad'', bladsy 15]: '''Rooi Gesigte''' ''Die rooiste gesigte in Suider-Afrika dié week? Ons kollegas van die ''Weekly Mail'' wat met groot fanfare onder die opskrif ''"The Helderberg explosive cargoes"'' aangekondig het hulle het bewyse dat die Helderberg-Boeing wat naby Mauritius neergestort het, deur Krygkor gebruik is om hoogs plofbare materiaal te vervoer.'' ''En toe het hulle dokument al die tyd na die vragskip die "Helderberg" verwys wat met ses ton fosfor uit Rotterdam vertrek en twee weke later in Durban aangekom het...''</ref> == Departement van vervoer == Die gevolg van die gerugte wat die rondte gedoen het, was dat die Suid-Afrikaanse Departement van Vervoer 'n hersiening van die ondersoek moes doen. In [[2002]] is bekend gemaak dat geen nuwe bewyse wat die heropening van die ondersoek regverdig, gevind kon word nie. Gevolglik is die bevindinge soos in die ondersoek deur regter Margo, nl. dat 'n onbeheerde brand in die kajuit ontstaan het en dat dit nie betyds opgespoor of beheer kon word nie en gelei het tot die ongeluk, die amptelike standpunt. == Passasiers == {|class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !Nasionaliteit !Passasiers !Bemanningslede !Totaal |- |align="left"|{{vlag|Australië}} ||2 ||0 ||2 |- |align="left"|{{vlag|Denemarke}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{vlag|Wes-Duitsland}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{vlag|Hongkong}} ||2 ||0 ||2 |- |align="left"|{{Vlag|Japan}} ||47 ||0 ||47 |- |align="left"|{{vlag|Suid-Korea|name=Korea, Suid}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{vlag|Mauritius}} ||2 ||0 ||2 |- |align="left"|{{Vlag|Nederland}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{Vlag|Suid-Afrika|1928}} ||52 ||19 ||71 |- |align="left"|{{Vlag|Republiek China}} ||30 ||0 ||30 |- |align="left"|{{GBR}} ||1 ||0 ||1 |-class="sortbottom" bgcolor="Gainsboro" |'''Totaal'''||'''140'''||'''19'''||'''159''' |} == Eksterne skakels == * [http://www.info.gov.za/otherdocs/2000/helderbergsum.htm Selective Summary of evidence given at the inquiry on the disaster involving the Helderberg] * [http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19871128-0 Report from the Aviation Safety Network] * [http://www.transport.gov.za/library/helderberg-f.html South African Department of Transportation Special Operations Report on the Helderberg Disaster, 2001–2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517224525/http://www.transport.gov.za/library/helderberg-f.html |date=17 Mei 2011 }} * [http://www.flyafrica.info/forums/showthread.php?t=516 FlyAfrica Forum devoted to finding out the truth about the Helderberg catastrophe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071008075257/http://www.flyafrica.info/forums/showthread.php?t=516 |date= 8 Oktober 2007 }} [https://www.facebook.com/ConspiricyTheories ConspiricyTheories] == Aantekeninge == : ''Hierdie artikel is 'n vertaling van die Engelse Wikipedia artikel, [[:en:South African Airways Flight 295|South African Airways Flight 295]]'' == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} ==Bibliografie== * Margo, Cecil: Reminiscences of a crowded life - final postponement. Johannesburg: Jonathan Ball-uitgewers,1998. ISBN 1-86842-071-X [[Kategorie:Vliegongelukke]] qaddbmlj2bseb9y90tt78upcuu0l53s 2521328 2521323 2022-08-24T15:31:33Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {| align="right" border="0" rules="all" width="350px" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; background-color: #efefef" ! colspan="2" style="background-color: #6166ff" |'''Suid-Afrikaanse Lugdiens Vlug 295''' [[Lêer:South African Airways Boeing 747-200 Aragao-1.jpg|330px|duimnael|<center>Die Boeing 747 ''Helderberg'' van Vlug 295</center>]] |- | valign="top"| '''Datum''': || 28 November 1987 |- | valign="top"| '''Oorsaak''': || Brand in die kajuit |- | valign="top"| '''Plek van ramp''': || [[Indiese Oseaan]], naby [[Mauritius]] |- | valign="top"| '''Sterftes''': || 159 |- | valign="top"| '''Vliegtuigtipe''': || [[Boeing 747-400|Boeing 747]] Combi |- | valign="top"| '''Vliegtuig-stertnommer''': || ZS SAS |- | valign="top"| '''Oorsprong''': || [[Taoyuan Internasionale Lughawe]], [[Taiwan]] |- | valign="top"| '''Halte 1''': || [[Sir Seewoosagur Ramgoolam Internasionale Lughawe]], [[Mauritius]] |- | valign="top"| '''Bestemming''': || [[Jan Smuts Internasionale Lughawe]] |- | valign="top"| '''Passasiers''': || 140 |- | valign="top"| '''Bemanning''': || 19 |- | valign="top"| '''Oorlewendes''': || Geen |} '''Suid-Afrikaanse Lugdiens Vlug 295''' was 'n kommersiële vlug wat 'n noodlottige brand aan boord die kajuit beleef het en op [[28 November]] [[1987]] in die [[Indiese Oseaan]], naby die eiland [[Mauritius]], neergestort het. Vlug 295, 'n [[Suid-Afrikaanse Lugdiens]]-[[Boeing 747-400|Boeing 747]]-makrostraler (B-747-244B Combi) met registrasienommer ZS-SAS en wat "Helderberg" geheet het, het opgestyg vanaf die [[Taoyuan Internasionale Lughawe]] in [[Taiwan]] op pad na [[Johannesburg]] via Mauritius. Daar was 140 passasiers en 19 bemanningslede aan boord: geen oorlewendes is gevind nie. == Die Margo-ondersoek == Die ondersoek is deur regter Cecil Margo gelei. Volgens die amptelike verslag, het 'n brand aan boord die kajuit (hoofbagasiedek) ontstaan terwyl die [[vliegtuig]] oor die Indiese Oseaan gevlieg het, wat eindelik tot die ongeluk gelei het. Die rede vir die ongeluk word nie gespesifiseer nie, maar twee moontlikhede word bespreek: eerstens kon die brand se rook daartoe lei dat die bemanning nie meer in staat was om die vliegtuig te beheer nie, en tweedens dat die brand die struktuur van die vliegtuig sodanig verswak het, dat die stertdeel afgebreek en die vliegtuig in die [[see]] neergestort het. Die vliegtuigvervaardiger was gekant teen enige scenario-verduideliking waar die rede vir die ongeluk was dat die vliegtuig in twee gebreek het. Gevolglik het die finale verslag slegs die twee bogenoemde redes vir die ongeluk verskaf. Die ondersoekspan het egter vasgestel dat die hoofoorsaak van die ramp weens onvoldoende brandopsporing- en -beheermeganismes was. Die ongeluk het lugvaartowerhede wêreldwyd daarop bedag gemaak dat regulasies vir die klas-B bagasieruim verouder was en nie aangepas is vir die groter bagasieruim nie. Die oorsprong van die brand is nie vasgestel nie, maar voldoende bewyse is gevind wat daarop dui dat die brand 'n taamlike ruk geduur het en dat dit moontlik struktuurskade veroorsaak het. == Omstrede gevolg == [[Lêer:The cenotaph of South Africa Airlines 295 accident.jpg|regs|duimnael|200px|Die gedenksteen vir die oorledenes in die ''Suid-Afrikaanse Lugdiens Vlug 295''-ongeluk naby die [[Taiwan Taoyuan Internasionale Lughawe]].]] Ten spyte van die amptelike verslag se bevindinge, is daar bespiegel dat hierdie ramp plaasgevind het omdat die vliegtuig 'n gevaarlike vrag vervoer het wat met die [[regering]] se wapenprogram verbind was. Niemand kon ooit enige bewyse hiervoor verskaf nie en daar word aanvaar dat dit slegs bespiegelinge is. Daar is verdere gerugte dat daar 'n opname bestaan (klaarblyklik van die ''Helderberg'') waar die [[kaptein]] die bemanning inlig dat die vliegtuig plofbare [[materiaal]] vervoer. Die kaptein het glo geweier om te vlieg, maar is met onmiddellike ontslag gedreig. Hierdie opname kon egter nooit in die hof te voorskyn gebring word nie en slegs 'n transkripsie bestaan hiervan wat deur deskundiges, wat betrokke by die ondersoek was, as onreëlmatig en vervals verklaar is. Die [[Vrye Weekblad]] bevind hierdie "inligting" as 'n wolhaarstorie wat weens 'n foutiewe beriggewing van die ''Weekly Mail'' ontstaan het. Dit was nie die ''Helderberg''-Boeing wat gevaarlike stowwe vervoer het nie, maar 'n gelyknamige vragskip wat vanuit [[Rotterdam]] na [[Durban]] op pad was.<ref>[https://docs.google.com/viewer?url=http://web.lib.sun.ac.za/omeka/archive/files/62c7f09783c647917842eb5dd2f8a3b4.pdf&chrome=true ''Vrye Weekblad'', bladsy 15]: '''Rooi Gesigte''' ''Die rooiste gesigte in Suider-Afrika dié week? Ons kollegas van die ''Weekly Mail'' wat met groot fanfare onder die opskrif ''"The Helderberg explosive cargoes"'' aangekondig het hulle het bewyse dat die Helderberg-Boeing wat naby Mauritius neergestort het, deur Krygkor gebruik is om hoogs plofbare materiaal te vervoer.'' ''En toe het hulle dokument al die tyd na die vragskip die "Helderberg" verwys wat met ses ton fosfor uit Rotterdam vertrek en twee weke later in Durban aangekom het...''</ref> == Departement van vervoer == Die gevolg van die gerugte wat die rondte gedoen het, was dat die Suid-Afrikaanse Departement van Vervoer 'n hersiening van die ondersoek moes doen. In [[2002]] is bekend gemaak dat geen nuwe bewyse wat die heropening van die ondersoek regverdig, gevind kon word nie. Gevolglik is die bevindinge soos in die ondersoek deur regter Margo, nl. dat 'n onbeheerde brand in die kajuit ontstaan het en dat dit nie betyds opgespoor of beheer kon word nie en gelei het tot die ongeluk, die amptelike standpunt. == Passasiers == {|class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !Nasionaliteit !Passasiers !Bemanningslede !Totaal |- |align="left"|{{vlag|Australië}} ||2 ||0 ||2 |- |align="left"|{{vlag|Denemarke}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{vlag|Wes-Duitsland}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{vlag|Hongkong}} ||2 ||0 ||2 |- |align="left"|{{Vlag|Japan}} ||47 ||0 ||47 |- |align="left"|{{vlag|Suid-Korea|name=Korea, Suid}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{vlag|Mauritius}} ||2 ||0 ||2 |- |align="left"|{{Vlag|Nederland}} ||1 ||0 ||1 |- |align="left"|{{Vlag|Suid-Afrika|1928}} ||52 ||19 ||71 |- |align="left"|{{Vlag|Republiek China}} ||30 ||0 ||30 |- |align="left"|{{GBR}} ||1 ||0 ||1 |-class="sortbottom" bgcolor="Gainsboro" |'''Totaal'''||'''140'''||'''19'''||'''159''' |} == Eksterne skakels == * [http://www.info.gov.za/otherdocs/2000/helderbergsum.htm Selective Summary of evidence given at the inquiry on the disaster involving the Helderberg] * [http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19871128-0 Report from the Aviation Safety Network] * [http://www.transport.gov.za/library/helderberg-f.html South African Department of Transportation Special Operations Report on the Helderberg Disaster, 2001–2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517224525/http://www.transport.gov.za/library/helderberg-f.html |date=17 Mei 2011 }} * [http://www.flyafrica.info/forums/showthread.php?t=516 FlyAfrica Forum devoted to finding out the truth about the Helderberg catastrophe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071008075257/http://www.flyafrica.info/forums/showthread.php?t=516 |date= 8 Oktober 2007 }} [https://www.facebook.com/ConspiricyTheories ConspiricyTheories] == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} ==Bibliografie== * Margo, Cecil: Reminiscences of a crowded life - final postponement. Johannesburg: Jonathan Ball-uitgewers,1998. ISBN 1-86842-071-X : ''Hierdie artikel is 'n vertaling van die Engelse Wikipedia artikel, [[:en:South African Airways Flight 295|South African Airways Flight 295]]'' [[Kategorie:Vliegongelukke]] 201cuhtl0kp9nraufex7dazrdq0xre9 10 24180 2521393 2449264 2022-08-25T06:47:52Z Kwamikagami 10476 wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" cellspacing="3px" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; text-align:center; float:right;" |- | colspan="2" |<small>Artikel uit die reeks oor</small><br /><span style="font-size:130%;">'''[[Gnostisisme]]'''</span> |- |[[Beeld:Earth symbol (fixed width).svg|60px|]] |- | style="font-size:11px" | [[Geskiedenis van Gnostisisme]]<br /> |- | style="font-size:11px" | '''[[Gnostisisme]]'''<br /> [[Geskiedenis van Gnostisisme]] <br /> [[Mandeïsme]]<br/> [[Manigeïsme]] |- | style="font-size:11px" | '''[[Siries-Egiptiese Gnostisisme]]'''<br /> [[Sethianisme]]<br /> [[Thomas die apostel]]<br /> [[Valentinianisme]]<br /> [[Basilideane]]<br /> [[Bardaisaniete]] |- | style="font-size:11px" | '''Proto-Gnostici'''<br /> [[Philo]]<br/> [[Simon Magus]]<br /> [[Cerinthus]]<br/> [[Basilides]] |- | style="font-size:11px" | '''[[Vaders van die Christelike Gnostisisme]]'''<br /> [[Theudas]]<br/> [[Valentinus (Gnosticus)|Valentinus]]<br/> [[Marcion van Sinope]] |- | style="font-size:11px" | '''[[Vroeë Gnostisisme]]'''<br /> [[Ofiete]]<br/> [[Kaïniete]]<br /> [[Carpocrates]] <br/> [[Borborites]]<br/> [[Marcionisme]]<br/> [[Thomasiaanse Kerk]] |- | style="font-size:11px" | '''[[Middeleeuse Gnostisisme]]'''<br/> [[Paulisianisme]]<br/> [[Tondrakiane]]<br/> [[Bogomilisme]]<br/> [[Bosniese Kerk]]<br/> [[Kathaar|Katharisme]] |- | style="font-size:11px" | '''[[Moderne Gnostisisme]]'''<br/> <br/> '''[[Ecclesia Gnostica]]'''<br/> [[Ecclesia Gnostica Aeterna]]</br> |- | style="font-size:11px" | '''[[Gnostiese tekste]]'''<br /> [[Nag-Hammadi-geskrifte]]<br/> [[Kodeks Tchacos]]<br/> [[Gnostisisme en die Nuwe Testament]]<br> [[Gnostiese evangelies]] |- | style="font-size:11px" | '''Verwante artikels'''<br/> [[Gnosis]]<br/> [[Pythagoreanisme]]<br/> [[Neoplatonisme en Gnostisisme]]<br/> [[Esoteriese Christendom]]<br/> [[Theosofie]]<br/> {{Tnavbar|Gnostisisme}} |}<noinclude> [[Kategorie:Sjablone|Gnostisisme]] </noinclude> gb5piix25kpc5alq66m2fmqz73v2vnr 0 35249 2521370 2390927 2022-08-24T19:00:26Z SpesBona 2720 Hersien & opruim wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | <span style="font-size:16pt">'''Manchester'''</span><br /> [[Lêer:Manchester Montage 2017.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:EnglandManchester.png|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Unofficial County Flag of Greater Manchester.svg|90px|senter|raam]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Wapen''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Arms of the Manchester City Council.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''[[Lande van die Verenigde Koninkryk|Land (VK)]]''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Engeland}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Koördinate''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|53|29|N|02|15|W|type:city}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1ste eeu |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 115,6 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 38 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2019) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 552&nbsp;858 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;735/vk km |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +0 (GMT) |- style="border-top:1px solid #999;" | &nbsp;- [[Somertyd]] | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +1 (BST) |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Burgemeester (''Lord Mayor'')''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Abid Latif Chohan |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.manchester.gov.uk/ manchester.gov.uk] |} '''Manchester''' ([[Engels]]: [ˈmæntʃɪstər, -tʃɛs-], {{Audio|En-uk-Manchester.ogg|luister}}) is 'n stad en metropolitraanse ''borough'' in die [[Graafskappe van Engeland|graafskap]] Groter Manchester in [[Engeland|Noordwes-Engeland]], [[Verenigde Koninkryk]] met 'n oppervlakte van 115,6&nbsp;km². Die stad is met 'n bevolking van sowat 552&nbsp;858 in 2019 ná [[Londen]] en [[Birmingham]] die derde grootste stad van Engeland en vorm die sentrum van Noord-Engeland se grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 2,7 miljoen. Die stadsgebied word begrens deur die Cheshire Plain in die suide, die Pennines-bergreeks in die noorde en ooste en 'n groot boog van nedersettings wat met Manchester tot 'n uitgestrekte beboude stedelike gebied saamgesmelt het. [[Lêer:Beetham Tower evening.jpg|duimnael|links|''Beetham Tower'' is die hoogste [[wolkekrabber]] in Manchester en die hoogste residensiële toringgebou in die Verenigde Koninkryk]] [[Lêer:One Angel Square during night, December 2012.jpg|duimnael|links|''[[The Co-operative Group]] Building'' op ''One Angel Square'']] [[Lêer:Express Building Manchester.jpg|duimnael|links|Manchester se ikoniese ''Express Building'' is in 1939 voltooi en was met sy futuristiese gestroomlynde ontwerp sy tyd vooruit. Uitgebreide opknappingswerk is in 2018 begin en in die volgende jaar voltooi.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.manchestereveningnews.co.uk/news/greater-manchester-news/gallery/space-age-masterpiece-brought-back-17258094 |title=A space age masterpiece brought back to life – renovation of iconic Daily Express building complete |publisher=Manchester Evening News |date=18 November 2019 |accessdate=30 Julie 2020}}</ref>]] [[Lêer:The River Irwell.jpg|duimnael|links|Moderne woonstelgeboue langs die Irwell-rivier kontrasteer met historiese boukuns]] [[Lêer:Manchester Airport.jpg|duimnael|links|''Manchester International Airport'' is die besigste Britse lughawe buite Londen]] [[Lêer:Brazil Belarus kickoff.JPG|duimnael|links|Old Trafford-sokkerveld tydens die [[Olimpiese Somerspele 2012]]]] Plaaslike nywerhede het 'n baanbrekersrol gedurende die [[nywerheidsomwenteling]] in Engeland gespeel waartydens Manchester van 'n klein nedersetting tot die wêreld se eerste groot nywerheidstad gegroei het. Die eerste spoorwegstasie ter wêreld is hier geopen, en hier het wetenskaplikes vir die eerste keer 'n atoom gesplits en die wêreld se eerste rekenaar ontwikkel wat deur 'n sagtewareprogram in sy geheue bestuur is. Manchester word daarnaas as die bakermat van die vrouestemregbeweging in die Verenigde Koninkryk en as die stad waar die beginsels van sowel [[kapitalisme]] asook [[marxisme]] geformuleer is. In Manchester se Chatham-biblioteek – die oudste openbare biblioteek in die Engelsprekende wêreld – het [[Karl Marx]] en [[Friedrich Engels]] met die skryfwerk vir hul [[Kommunistiese Manifes]] begin. Die agteruitgang van die plaaslike tekstielbedryf in die 20ste eeu het ekonomiese swaarkry vir Manchester beteken. Die stad staan tans in die buiteland veral bekend vir die sokkerklub [[Manchester United]] en ook vir hul aartsvyande Manchester City. Die gedokumenteerde geskiedenis van Manchester het met die Romeinse fort of ''castrum'' Mamucium begin wat omstreeks 79 n.C. op 'n [[sandsteen]]wal naby die samevloeiing van die Medlock- en Irwell-riviere opgerig is. Histories het Manchester deel uitgemaak van [[Lancashire]], alhoewel dele van [[Cheshire]] suid van die [[Merseyrivier]] gedurende die 20ste eeu by die stad ingesluit is. Die eerste hiervan, Wythenshawe, is in 1931 by Manchester ingelyf. Gedurende die [[Middeleeue]] was Manchester 'n relatief klein nedersetting wat aan 'n landgoed gebonde was, maar vanaf die vroeë 19de eeu het die dorp ongekende groei ervaar. Die grootskaalse uitbreiding van tekstielnywerhede as gevolg van die nywerheidsomwenteling het 'n proses van vinnige en onbeplande verstedeliking aan die gang gesit. Ná die voltooiing van die Bridgewater-kanaal in 1761 – 'n belangrike waterweg vir die vervoer van [[steenkool]] – het steeds meer tekstielmeule in Manchester ontstaan wat van die dorp die middelpunt van die Britse tekstielbedryf gemaak het. In 1853 het Manchester stadstatus verwerf. Manchester se raadsaal (''Manchester Town Hall'') is in 1877 opgerig, en in 1894 is die ''Manchester Ship Canal'' ingewy – indertyd die langste [[kanaal|riviernavigasiekanaal]] ter wêreld wat Manchester se nuwe rivierhawe met die see verbind het. Die dekades ná die [[Tweede Wêreldoorlog]] was 'n periode van industriële agteruitgang. 'n Bomaanval in 1996 het egter die aanleiding gegee tot 'n grootskaalse program van stedelike regenerasie waaruit veral die middestad van Manchester voordeel kon trek. Vandag is Manchester 'n moderne [[metropool]] met 'n waardevolle argitektoniese erfenis, 'n ryk kulturele lewe en 'n florerende moderne ekonomie wat op die mediabedryf, ingenieurswese en wetenskappe baseer. 'n Doeltreffende vervoernetwerk verbind die stad met die res van die land en buitelandse bestemmings. ''Manchester Airport'' is die besigste Britse lughawe buite [[Londen]] en het bygedra tot die groei van die plaaslike toerismebedryf – Manchester is intussen die derde mees besoekte stad in die Verenigde Koninkryk ná Londen en [[Edinburg]]. 'n Aantal tersiêre instellings maak van Manchester 'n sentrum van wetenskaplike opvoeding en navorsing. Die stad se drie universiteite, die ''University of Manchester'', ''Manchester Metropolitan University'' en die ''Royal Northern College of Music'' lê almal bymekaar net suid van Manchester se sakesentrum.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.hesa.ac.uk/dox/dataTables/studentsAndQualifiers/download/institution0607.xls |title=Table 0a – All students by institution, mode of study, level of study, gender and domicile 2006/07 |accessdate=4 November 2014 |year=2008 |format=XLS |work=Students and Qualifiers Data Tables |publisher=Higher Education Statistics Agency |archive-url=https://web.archive.org/web/20160820022202/https://www.hesa.ac.uk/dox/dataTables/studentsAndQualifiers/download/institution0607.xls |archive-date=20 Augustus 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Tot 2010 is 25 [[Nobelprys]]e aan studente, dosente of voormaalige studente en dosente van die ''University of Manchester'' toegeken.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.manchester.ac.uk/discover/history-heritage/history/nobel-prize/ |title=Our Nobel Prize winners |publisher=Universiteit van Manchester |accessdate=5 Mei 2021}}</ref> Ander beroemde wiskundiges van Manchester sluit [[James Prescott Joule]] (fisikus), [[John Dalton]] (chemikus) en [[Alan Turing]] ([[informatikus]]) in. Joule en Dalton is oorlede nog voordat die Nobelprys gestig is, terwyl Turing se werk ten tyde van sy afsterwe nog geheim was. Manchester was een van die gasheerstede tydens die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1966]], [[Krieketwêreldbeker 1975]], [[Krieketwêreldbeker 1979]], [[Krieketwêreldbeker 1983]], [[Krieketwêreldbeker 1999]], [[Statebondspele|Statebondspele 2002]], [[Rugbywêreldbeker 2015]] en [[Krieketwêreldbeker 2019]]. Die [[Old Trafford-krieketveld]] word dikwels vir [[toetskrieket]]wedstryde gebruik. == Klimaat == {{Tabel weergemiddelden | locatie = Manchester Airport | bron = [Britse] Meteorological Office<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.metoffice.gov.uk/public/weather/climate/gcw2hzyun |title=Woodford (Nearest climate station to Manchester): Climate period: 1981–2010 |publisher=[Britse] Meteorological Office |accessdate=4 November 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151023014158/http://www.metoffice.gov.uk/public/weather/climate/gcw2hzyun |archive-date=23 Oktober 2015 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> <!-- neerslagwaarden --> | jan_gem_ns= 81.5 | feb_gem_ns= 51.5 | mrt_gem_ns= 58.6 | apr_gem_ns= 61.4 | mei_gem_ns= 54.8 | jun_gem_ns= 64.5 | jul_gem_ns= 67.3 | aug_gem_ns= 79.4 | sep_gem_ns= 79.6 | okt_gem_ns= 98.8 | nov_gem_ns= 79.9 | dec_gem_ns= 89.8 | jaar_gem_ns= 867.1 <!-- gemiddelde minima en maxima --> | jan_gem_min= 0.8 | jan_gem_max= 6.9 | feb_gem_min= 1.2 | feb_gem_max= 7.2 | mrt_gem_min= 2.4 | mrt_gem_max= 9.7 | apr_gem_min= 3.6 | apr_gem_max= 12.3 | mei_gem_min= 6.7 | mei_gem_max= 15.9 | jun_gem_min= 9.0 | jun_gem_max= 18.3 | jul_gem_min= 11.7| jul_gem_max= 20.2 | aug_gem_min= 11.3| aug_gem_max= 20.1 | sep_gem_min= 9.2 | sep_gem_max= 17.4 | okt_gem_min= 6.7 | okt_gem_max= 13.5 | nov_gem_min= 3.0 | nov_gem_max= 9.6 | dec_gem_min= 0.6 | dec_gem_max= 7.1 | jaar_gem_min= 5.5| jaar_gem_max= 13.2 <!-- Reëndae --> |rdjan = 15.8 |rdfeb = 11.0 |rdmrt = 12.8 |rdapr = 11.8 |rdmei = 10.9 |rdjun = 9.7 |rdjul = 11.7 |rdaug = 12.8 |rdsep = 12.1 |rdokt = 14.4 |rdnov = 14.4 |rddec = 14.4 |rdjaar = 151.6 }} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} * {{en}} {{Wikivoyage}} * {{en}} [https://www.manchester.gov.uk/ Amptelike webwerf] * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Manchester-England|title=Manchester|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=24 Augustus 2022}} ; Boukuns ---- * {{en}} [https://www.manchestereveningnews.co.uk/news/greater-manchester-news/gallery/space-age-masterpiece-brought-back-17258094 ''Manchester Evening News, 18 November 2019: A space age masterpiece brought back to life – renovation of iconic Daily Express building complete. Besoek op 30 Julie 2020''] {{Normdata}} [[Kategorie:Manchester| ]] kab430teaelcv7947wq3xmxe97cppj8 0 46083 2521327 2031939 2022-08-24T15:28:04Z Aliwal2012 39067 uitleg verbeter wikitext text/x-wiki [[Lêer:Laingsburg uitsig.jpg|duimnael|regs|300px|Laingsburg soos gesien vanaf die N1.]] Een van die bekendste [[Oorstroming|vloedrampe]] in [[Suid-Afrika]] is die '''Laingsburgvloed'''. [[Laingsburg]] is in [[1881]] op die noordelike bank van die [[Buffelsrivier (Grootrivier)|Buffelsrivier]] ontwikkel en het oorspronklik bekend gestaan onder die naam Buffelsrivier. Die dorp het ontwikkel as ’n oase vir reisigers wat deur die dorre [[Karoo]] gereis het. == Die vloed == Op [[25 Januarie]] [[1981]], in Laingsburg se eeufeesjaar, is ’n groot deel van die dorp binne minute weggespoel deur een van die mees verwoestende fratsvloede ooit, wat in die Groot-Karoo voorgekom het. Na ’n wolkbreuk in die noordoostelike hinterland suid van die [[Komsberg]] het ’n wal van water ’n paar meter hoog langs die [[Buffelsrivier (Grootrivier)|Buffelsrivier]] afgestorm en alles in sy pad weggevee. Mense en hul besittings was meegesleur en onder die slik begrawe. [[Hidroloog|Hidroloë]] skat dat daar ongeveer elke 100&nbsp;[[jaar]] so ’n fratsvloed te wagte kan wees. Die vloed het aanvanklik begin met ’n ligte reën wat verwelkom is deur die boere van die omgewing aangesien reën in die gebied so skaars was. Selfs geharde skaaprasse sukkel om in die dorre gebied te oorleef. Die grond van die gebied is egter van so ’n aard dat dit nie baie water kan absorbeer nie. Die gevolg is dus dat die water direk na die rivier dreineer. Die water het opgebou in beide die [[Baviaansrivier]] en die Buffelsrivier wat bymekaarvloei by die dorpie. Die Buffelsrivier sny deur Klein [[Swartberg]] in ’n diep kloof waarin die water vinnig kon opbou in diepte. Die rivier het vinnig van ’n stroom na ’n rivierwal van ongeveer 6&nbsp;m opgebou. Binne enkele ure was die dorp onder water en inwoners moes verwoed veg vir hulle lewens. == Oorsaak == Die rede vir die groot skade en lewensverlies is stellig dat mense niksvermoedend die dorp in die meestal droërige loop van die Buffelsrivier gebou het sonder om die gevaar van ’n skielike vloed te besef. Mense wat met openbare veiligheid gemoeid is, sê die Laingsburg-ramp beklemtoon die noodsaaklikheid van paraatheid. Die vloed het die Laingsburgers nie net totaal onverhoeds betrap nie, maar hulle was ook heeltemal onvoorbereid omdat hulle in hul droë wêreld glad nie sulke ernstige oorstromings geken het nie. Die Floriskraaldam, 24&nbsp;km suidoos van die dorpie, is in die 1950's in die Buffelsrivier gebou om sowat 1700 ha landbougrond te besproei. Die bakmaat van die dam is 68 miljoen m³. Tydens die vloed is die bodem en walle van die rivier weggevoer en al wat oor is, is die rotse op die rivierbodem. Plante het reeds teruggegroei maar selfs plantegroei kan nie die skade aan die rivierbodem verbloem nie. ’n Mens kan moeilik jouself indink dat die klein stroompie wat vandag onderdeur die pad- en spoorbrûe vloei, met die vloed tot bokant die brûe gestyg het en beide brûe weggevoer het. Mense het gedink die siviele ingenieurs wat die [[N1]] snelweg gebou het, was gek om sulke hoë brûe te bou met sulke geweldige boë vir so ’n smal stroompie. Net die boë van die spoorwegbrug het die vloed deurstaan. Die water was meer as 2&nbsp;m diep in die hoofpad van die dorp toe die vloed op sy hoogste was. == Slagoffers == Na die vloed het reddingswerkers vir dae lank die vloedoorblyfsels gefynkam in die hoop om oorlewendes op te spoor. Hulle het egter net lyke opgespoor. Tot vandag word 72 persone nog vermis. Hulle het waarskynlik verdrink en is onder die slik in die [[Floriskraaldam]] begrawe. Alhoewel 104 persone vermis / dood is, is net 32 lyke gevind. Tekens van die verwoesting van die vloed kan steeds gesien word 23 jaar na die vloed. Televisie was nog in sy kinderskoene en mense het vasgenael en moedeloos gestaar na die skade wat aangerig is. Die beelde wat toe uitgesaai is, sal altyd deur die mense van daardie tyd onthou word. Oorlewendes het ook hul hartseerverhale vertel, van hoe ou mense in die ouetehuis deur die vloed weggeruk is. [[Die Burger]], ’n koerant van die Wes-Kaap het R3-miljoen ingesamel om die inwoners na die vloed by te staan. == Skade == Feitlik die hele dorp het tot niet gegaan. Die vloed het 185 huise, die ouetehuis en 23 kantore verwoes. Slegs 21 huise en die [[N.G. Kerk]] het staande gebly. Ander geboue wat staande gebly maar eg beskadig agtergelaat is, was die spoorwegstasie, die N.G. kerksaal, die Lutherse kerk, die magistraatgebou asook die poskantoor. Daar is ongeveer R10 miljoen se skade nagelaat. Slegs die dakke van die huise was sigbaar tydens die vloed. Aan die suidekant van die dorp is die Voortrekkermonument weggevoer. Die blokke waaruit die monument gebou was, is later teruggevind en gebruik om die monument te herbou. Grafte van die [[Anglo-Boereoorlog]] is ook deur die vloed verwoes. Die staat het aanvanklik R7 miljoen beskikbaar gestel vir die herstel van infrastruktuur, die bou van 118 huise, ’n besigheidsentrum, ’n sportkompleks en ’n koshuis vir die skool. Verskeie staatsdepartemente en ook ’n rampnoodlenigingsfonds het in die eerste jaar bystand ter waarde van ongeveer R45 miljoen verleen, om die gemeenskap in staat te stel om met die herbou van die dorp te begin. == Gevolge == Vandag word die vloed gebruik as deel van dorp se toerisme-strategie om besoekers na die dorp te trek en die ekonomie te stimuleer. 'n Film van die vloed kan na gekyk word in die biblioteek, asook ’n versameling foto’s en koerantuitknipsels wat die gebeure van die vloed dek. In die middel van die dorp is ’n bord opgerig wat wys hoe hoog die water deur die dorp gestroom het. In die naby geleë omgewing is ’n 4x4 roete waar mense ’n roete kan volg om na oorblyfsels van die vloed te gaan kyk. Elke persoon op die roete ontvang ’n boekie oor die geskiedenis van die gebied en een hele afdeling word gewy aan die Laingsburgvloed. Die roete volg die kloof waardeur die Buffelsrivier vloei, wat tot 'n beskermde nasionale erfenisgebied verklaar is. Die gebied word beskou as 'n juweel van die natuur. Sommige boere het bankrot gespeel as gevolg van die vloed en plaasarbeiders het hul werk verloor. Laingsburg het steeds ’n hoë werkloosheidsyfer. In 2003 het beskuldigings ontstaan dat swart mense wat gesterf het in die vloed sonder seremonie in ’n massagraf begrawe is. ’n Ondersoek deur die regering het gewys dat die bewerings onwaar was. Nieteenstaande het die regering in 2004, as teken van meegevoel, ’n verdere R250&nbsp;000 beskikbaar gestel aan die Munisipaliteit om die Goldner-begraafplaas, wat tydens die vloed beskadig is, op te gradeer. R1,3 miljoen is ook geskenk vir die opgradering van paaie en [[stormwater]] infrastruktuur. Hierdie skenkings het tydelike werk geskep vir die plaaslike gemeenskap van Laingsburg. Vloedgevaar bly ’n werklikheid in Laingsburg. Tussen 22 en 24 Desember 2004 het ’n vloed weer deur die gebied gewoed. In sommige gebiede was die hoogste reënval sedert die 1880’s geval. R25 miljoen se skade is aangeteken maar gelukkig was daar die keer geen lewensverlies nie. == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Oorstromings]] [[Kategorie:Wes-Kaap]] 7xadj4lkdm4ohi7j941b05b71o4nmsw 0 51541 2521315 2489041 2022-08-24T14:07:00Z Aliwal2012 39067 /* Aanvoorwerk */ wikitext text/x-wiki [[Lêer:JongMariaKloppers.jpg|duimnael|regs|220px|Mej. [[Maria Kloppers]], sendingwerkster op Fordsburg en later stigter van die kinderhawe in Observatory, [[Johannesburg]].]] Die '''NG gemeente Fordsburg''' was van [[6 November]] [[1896]] tot [[1988]] ’n gemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] aan die westelike kant van die [[Johannesburg]]se middestad in die [[Fordsburg|gelyknamige voorstad]]. == Aanvoorwerk == Die Kaaplandse [[Vrouesendingbond]] (VSB) is in 1889 op [[Wellington]] gestig om vroue uit te stuur na verskeie velde om sending- en opheffingswerk te doen. In 1893 kon die VSB sy eerste werksters, onder wie mej. [[Maria Kloppers]], na [[Johannesburg]] en na Fordsburg stuur. Die werk aan die Rand was besonder moeilik, veral in die “Brickyards” waar baie Afrikaanssprekendes in die allertreurigste omstandighede gewoon het. Hier het hulle bakstene gemaak wat gebruik is om die toenemende aantal geboue in die ontluikende Johannesburg op te rig. Die werksters moes dikwels eers die huise skoonmaak voordat hulle enige ernstige gesprek met die inwoners kon aanknoop. Mej. [[Abbie Park Ferguson|Ferguson]] besoek die werksters in 1895 (toe daar reeds vyf was) in Johannesburg en Fordsburg. Sy het diep onder die indruk gekom van die selfopofferende en veeleisende werk wat hulle daar gedoen het, want behalwe huisbesoek, bidure, Sondagskole en Kinderkranse, moes hulle gedurig siekes verpleeg, elke dag die siekes en armes van kos voorsien en ook nog werkgeleentheid vir baie soek. Later jare sou Kloppers vertel: “Toe ek in Johannesburg kom, was dit die eerste geslag van die Afrikanervolk wat gesink het.” Die agterbuurtes was die geboorteplek van die geweldige vraagstuk waarmee Afrikaners later moes worstel en wat honderdduisende rand gekos het, naamlik die armblankes, later armlastiges genoem en nog later minderbevoorregtes. Fordsburg was die middelpunt van die werkkring, want hier het die meeste van die arbeiders gewoon en hulle huise het gestrek tot by die baksteengroewe (“Brickfields” of “Brickyards”) waar die armste en mees verwaarloosde Afrikaners gewoon het. Hier was die huishuur klein en die lewenswyse goedkoop. Honderde en honderde het al dieper in ellende gesak. Die lone was klein en die lewensmiddele onbetaalbaar duur. Binne die grense van wat later die gemeentes Fordsburg en [[NG gemeente Cottesloe|Vrededorp]] sou word, is die [[Armblankevraagstuk]] gebore. Kloppers was wakker en skerpsinnig en het alles in haar vermoë gedoen om die insinking te keer, maar die nood was te groot en die werkers te min. Die aantal gesinne wat in die diepste ellende verkeer, het steeds aangegroei. In Fordsburg het blankes, bruines en swartes deurmekaar in armoede geleef. In dié toestand het die sendingwerksters met almal in aanraking gekom. Kloppers sien talle onversorgde kinders raak en bring hulle na die sendinghuis, waaruit later die Maria Kloppers-kinderhawe in Observatory sou ontstaan. == Ramp == [[Lêer:Fordsburgkerk ontplof.jpg|duimnael|regs|340px|Fordsburg se eerste kerk is erg beskadig in die Braamfonteinse dinamietontploffing, skaars twee maande nadat dit in gebruik geneem is.]] [[Beeld:NG kerk Fordsburg beskadig.jpg|links|340px|duimnael|'n Foto van Fordsburg se eerste kerkie ná die ontploffing.]] [[Lêer:AP Kriel.jpg|duimnael|regs|190px|Ds. [[Abraham Kriel]].]] Fordsburg is in 1896 van [[NG gemeente Langlaagte|Langlaagte]] afgestig met ds. [[Abraham Kriel|A.P. Kriel]] as konsulent. Kort voor die afstigting het hy geld byeen gekry om ’n eenvoudige maar netjiese kerk in dié buurt te laat bou. Dit is Desember 1895 ingewy. Vir Kriel was dit ’n plesier om daar te gaan preek en die opkoms was altyd goed. Hy het gereken dat die kerkbesoek op Fordsburg die beste aan die Rand was. Op Woensdagmiddag [[19 Februarie]] [[1896]] het in Braamfontein, nie ver van Fordsburg nie, ’n verskriklike ontploffing gebeur. Later is vasgestel dat treinwaens vol [[dinamiet]], bestem vir die myne, drie dae lank in die son op die stasie gestaan het en dat dit tot die geweldige ontploffing aanleiding gegee het. ’n Gat van by die vier verdiepings diep is in die grond uitgehol. Huise op Vrededorp, Fordsburg en oral omheen is in puin gelê en ander erg beskadig. [[Maria Kloppers]], indertyd ’n werkster van die [[Vrouesendingbond]] in Fordsburg en later stigter van die Kinderhawe in Observatory, Johannesburg, was net besig in die nuwe kerk om haar voor te berei op die biduur om drieuur toe daar ’n geweldige skok was en “die dak sak op my toe. Ek sukkel om uit te kom. ’n Wonder dat iemand lewendig kon uitkom! Die deure en balke onder die vloer uitgedruk. Iemand roep: ‘Mej. Kloppers, leef jy nog? Ag, kom tog hierheen!’ Verwoesting, geklaag, geween, gejammer!” Lyke het oral rondgelê, in baie gevalle so erg vermink dat hulle heeltemal onherkenbaar was. Van die beseerdes was ook onherkenbaar, maar kon darem hulle naasbestaandes herken. In ’n skoolgebou het ’n ry van hoofde van kinders en grootmense gelê om geëien te word. Onder die puin was onder andere ook ’n menigte lede van die VSB se Sondagskool begrawe. Vier en twintig uur na die ontploffing is klein Francina (2) in ’n holte onder die puin van hul huis gevind, waar sy met ’n emmertjie gespeel het met die geraamte van ’n stoof oor haar. Sy was die eerste van dertien kinders wat na die VSB se sendinghuis gebring is. Hieruit is later die Kinderhawe in Observatory gebore. Gou was ds. [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P. Meiring]] en eerw. Daneel op die plekke waar die verwoesting gesaai is. Die tentoonstellingsterrein is ingerig vir die gehawende mense waar hulle in een groot saal geëet het. Kriel het tydens die eerste begrafnisdag 127 lyke begrawe. Kiste is op muilwaens aangery. In tien van die kiste was net stukkies van menseliggame. Tientalle het aan hulle beserings beswyk en daar was gedurig ’n begrafnisstoet op pad na die kerkhof. Die dag ná die eerste begrafnis het ds. Kriel in die studeerkamer van ds. J.N. Martins van [[NG gemeente Johannesburg|Johannesburg]] vooroor gesit en soos ’n kind gesnik. == Eerste kerk herbou == [[Beeld:Ou NG kerkgebou Fordsburg.jpg|duimnael|links|302px|Fordsburg het in 1940 afskeid geneem van dié kerkgebou, hier afgeneem in 1917.]] Soos soveel ander geboue was die nuwe kerk op Fordsburg in puin. Net twee maande gelede is dit in gebruik geneem, maar nou het daarvan net die mure oorgebly. Een gewel was tot op die helfte weggeslaan. Die deure en vensters was verbrysel en die dak ingedruk binne die mure in. Die lidmate kon min doen om dit te help herstel, want hulle was self in ellende gedompel en moes hulle toespits op die herstel van hulle eie blyplek. Boonop was die meeste van hulle arm. ’n Tent is by die plek opgeslaan en daar is bidure gehou. Talle het om voorbidding kom vra. Mense was oral besig om na hulle dierbares te soek. Huise is in hospitale verander. Kriel spring egter dadelik aan die werk, skryf lyste uit en gee dit aan betroubare persone sodat hulle geld kan insamel. Binne 'n kort tyd het die insamelaars £32&nbsp;000 bymekaar gebring. Gratis reiskaartjies is aan mense voorsien wat na familie elders wou wegkom. Kriel kon staatmaak op die publiek se welwillendheid omdat lidmate hulle eie huis met uiterste moeite moes herstel – en selfs dít kon baie nie eens doen nie. Daarom kon die konsulent met vrymoedigheid by ander aanklop, nie net in [[Johannesburg]] nie, maar selfs so ver as [[Harrismith]], waar hy in die kerk van ’n ou vriend gekollekteer het. In een van die dienste lê hy die saak uit. Onder die kollekte begin die orrelis speel, maar Kriel vra dat hy dit nie doen nie, sodat hy die gemeente verder oor die ramp kan inlig. En terwyl die gawes in die bordjies val, skets hy in lewende kleure wat alles op Fordsburg gebeur het. Die geld is gevind, die kerk herbou en terselfdertyd vergroot. Eers op Sondag [[28 April]] [[1940]] het die gemeente van dié gebou afskeid geneem en na Mayfair verhuis. == Vrededorp stig af == [[Beeld:Ds JS Marais.jpg|duimnael|regs|170px|Ds. Johannes Stephanus Marais, die leraar van 1920 tot 1925, toe hy uit die bediening tree.]] Reeds tydens die dienstyd van ds. J.S. Marais, leraar van [[1920]] tot [[1925]], het lidmate van Vrededorp en Brixton druk op die kerkraad van die moedergemeente begin uitoefen om hierdie wyke óf af te stig óf ’n hulpprediker aan te stel om hulle beter te bedien. Die kerkraad was geruime tyd sterk daarteen gekant. In 1921 het die skriba van die Ring van Johannesburg aan die kerkraad geskryf en hom versoek om die eerste stappe te doen tot die afstigting van Vrededorp. Die kerkraad het egter vasgeskop en aan die skriba laat weet “dat die kerkraad van Fordsburg weier om een enkel lid van sy gemeente af te staan” (Kerkraadsnotule, Februarie [[1922]]). Die Ring was egter vasberade dat Fordsburg te groot was vir 'n enkele predikant en het laat weet as die kerkraad nie bereid was om Vrededorp af te staan nie, moes hy minstens onderneem om ’n medewerker vir die plaaslike predikant aan te stel. Die kerkraad het meer geneig in die rigting van ’n hulpprediker, maar hulle was destyds uiters skaars, sodat ene ds. Venter eers aan die begin van 1924 kon begin werk en ook net uiteindelik drie maande lank. Daarna moes die gemeente weer enkele maande lank aansukkel tot ds. D.J.J. Rossouw as hulpprediker, veral met die oog op Vrededorp en Brixton, aangestel kon word. Hy het egter na ses maande vertrek en toe kon die kerkraad weer niks doen met betrekking tot die intensiewer bearbeiding van Vrededorp en Brixton nie. Ná ds. J.S. Marais gedwing is om te bedank, ds. J.C. Pauw bevestig is en die gemeente se sake reggeruk is, het die Ring weer die beter bearbeiding van die twee wyke onder die kerkraad se aandag gebring. Dit was veral in die lig van uitsprake deur die Transvaalse Sinode en Ringe ten gunste van kleiner gemeentes. Hulle het aangevoer ’n gemeente moes nie meer as duisend lidmate tel nie, waarna ’n hulpprediker aangestel of, nog beter, ’n gedeelte moes afgestig word. In 1926 blyk dit op die sitting van die Ring van Johannesburg op [[NG gemeente Waterval|Waterval]] dat Fordsburg tussen 1&nbsp;500 en 1&nbsp;600 lidmate tel en het die Ring die Ringskommissie gelas om weereens die kerkraad van Fordsburg te pols oor die afstigting van ’n deel van die gemeente of so nie die verkryging van ’n hulpprediker. Die Ringskommissie het die kerkraad in Oktober daardie jaar ontmoet en die saak broederlik met hom bespreek. Uiteindelik het Fordsburg se kerkraad ná ’n uitvoerige bespreking op ’n daaropvolgende vergadering ingestem om dié deel van Vrededorp wat aan die gemeente behoort, af te stig, veral vanweë die ervaring met hulppredikers. Die kerkraad het [[NG gemeente Melville|Vrederus]] se kerkraad toe genader om sy gedeelte van Vrededorp ook af te staan, sodat die hele voorstad as een enkele gemeente sou kon afstig. So stig die Ringskommissie [[NG gemeente Cottesloe|Vrededorp]] op [[26 Augustus]] [[1927]] af van Fordsburg én Vrederus, waarvan die naam toe Melville geword het om verwarring te voorkom. == Fordsburg weier afstigting == [[Beeld:Begrafnis uit die ou NG kerk Fordsburg.jpg|duimnael|links|270px|'n Begrafnis uit die ou kerk, iewers in die 1930's.]] Skaars is Vrededorp afgestig of die Ringskommissie skryf weer aan Fordsburg dat die gemeente steeds te groot is vir een predikant en dat hy die kerkraad oor ’n verdere afstigting wil spreek. Die kerkraad het egter gevoel die kommissie is veels te haastig. Daarom moes Fordsburg se skriba die Ringskommissie inlig “dat daar onlangs ’n afstigting plaasgevind het en dat die kerkraad besig is (om) aan die nuutgestigte gemeente Vrededorp £7&nbsp;10s. per maand te betaal vir twee jaar. Voordat daardie saak nie afgehandel is nie, sien die kerkraad nie kans om tot verdere afstigting oor te gaan nie” (Kerkraadsnotule, April 1928). Twee jaar later, toe Fordsburg sy verpligting teenoor [[NG gemeente Cottesloe|Vrededorp]] nagekom het, dring die Ringskommissie aan dat die kerkraad ten minste ’n hulpprediker vir [[NG gemeente Brixton|Brixton]] moet aanstel. Uiteindelik slaag hy in Maart 1931 om die diens van prop. D.S. Lubbe te bekom, maar toe hy ’n maand of wat later vertrek, besluit die kerkraad “om vir eers nie weer ’n hulpprediker te bekom nie” (Kerkraadsnotule, Mei 1931). So duur die toestand meer as twee jaar voort totdat ouderling P.C.N. Jooste in die kerkraadsvergadering van Oktober 1933 opstaan en die mening lug “dat die gemeente te groot geword het vir een predikant .&nbsp;.&nbsp;. en dat die tyd aangebreek het om ’n deel van die gemeente af te stig of ’n hulpprediker te verkry” (Kerkraadsnotule, Oktober 1933). == Eiendom in Brixton aangekoop == Die kerkraad het nie kans gesien om weereens ’n hulpprediker aan te stel nie en so het die oortuiging al hoe meer posgevat dat [[NG gemeente Brixton|Brixton]] en omstreke liewer afgestig moes word. Ter voorbereiding hiervoor het die kerkraad aan die einde van 1935 die Masonic-saal (met die aangrensende twee erwe) in Brixton teen £775 aangekoop. Hoewel dié saal meer met die oog op bidure, basaars en Sondagskoolbehoeftes as die hou van wyksdienste aangekoop is, het dit tog groot stukrag aan die afstigting van Brixton gegee. Trouens, die saal was skaars twee maande in gebruik toe die afstigting van Brixton en Mayfair-Wes in Fordsburg se kerkraadsvergadering ter sprake kom. In Februarie 1937 verwys die kerkraad dan ook die saak na ’n spesiale kommissie wat uit sy geledere aangestel is. == Brixton uiteindelik selfstandig == Tydens die kerkraadsvergadering van [[27 April]] [[1937]] doen die kommissie verslag dat daar in Brixton en Mayfair-Wes 855 lidmate woon en beveel hy die afstigting van dié wyke aan. Die kerkraad aanvaar nou die aanbeveling en kom ooreen oor die moontlike grense van die te stigte gemeente. Op sy vergadering die maand daarna kom die kerkraad ook ooreen om die saal in Brixton en £750 aan die dogtergemeente te skenk indien tot afstigting oorgegaan sou word. Ds. Pauw word ongelukkig kort daarna ernstig siek en toe hy met siekteverlof gaan, moes die kerkraad die verdere voorbereiding op Brixton se afstigting staak. Ná die leraar se dood in November 1937 het die kerkraad egter die afstigting hervat en op voorstel van ouderling De Kock besluit om die voltooide waarborglyste na die Ringskommissie deur te stuur, met die versoek dat die afstigting van [[NG gemeente Brixton|Brixton]] (met [[NG gemeente Johannesburg-Wes|Mayfair-Wes]] en [[NG gemeente Crosby|Crosby]]) so gou moontlik deurgevoer moes word. Met die afstigting hangende, besluit die kerkraad ook om te wag met die beroep van ’n nuwe leraar totdat dit ’n voldonge feit was. Nadat die kerkraad van [[NG gemeente Langlaagte|Langlaagte]] ingestem het om die blok tussen St. Fillans- en St. Gothardlaan aan die te stigte gemeente af te staan, het die Ringskommissie op [[20 April]] [[1938]] die afstigting deurgevoer en Brixton tot selfstandige gemeente verklaar. == Saal en pastorie in Mayfair == Met die oog op die vinnige uitbreiding in die rigting van Mayfair, het die kerkraad reeds in April 1927 besluit om om agt erwe in daardie wyk aan te koop. Tydens sy vergadering van Augustus 1928 besluit die kerkraad op aanbeveling van ds. Pauw om ’n spesiale kommissie aan te stel wat ondersoek moes instel na die bou van ’n nuwe saal en [[pastorie]] op dié erwe in Mayfair. Ná ’n grondige ondersoek lê hulle in Oktober daardie jaar hulle bevindings en aanbevelings voor die kerkraad, naamlik die bou van ’n saal van sowat £1200 en ’n pastorie van sowat £2000. Die kerkraad besluit om tot dié stap oor te gaan sodra die gemeente dit aanvaar op ’n algemene vergadering, wat dan ook die geval was op 13 November. Die bouaannemer, ene Labuschagne, het die fondament in Mei 1929 begin lê en op 16 November daardie jaar is die nuwe saal en pastorie in Mayfair tydens ’n gemeentelike geselligheid feestelik ingewy. Die grond het £1&nbsp;275 gekos en as ’n mens die koste van die rioolstelsel, wat in die jaar daarna aangelê is inreken, het die hele onderneming die gemeente £4&nbsp;056 gekos. Hierna is die pastorie in Fordsburg self aan die koster verhuur, sodat ds. en mev. Pauw na Mayfair kon verhuis as eerste bewoners van die nuwe pastorie. == Kerkgebou ook uit Fordsburg na Mayfair == [[Lêer:Fordsburgkerk.jpg|duimnael|340px|links|Die tweede kerkgebou van Fordsburg met sy meer as 600 sitplekke is op Maandag [[29 April]] [[1940]] ingewy en het die gemeente meer as £7&nbsp;700 gekos. (Die kerktoring is ongelukkig op die oorspronklike foto afgesny).]] [[Beeld:Ou NG kerk Fordsburg, Morné van Rooyen, Julie 2017.jpg|duimnael|regs|220px|Die kerkgebou in 2017 nadat dit jare tevore reeds in 'n moskee omskep is.]] Ds. Pauw is op [[14 November]] [[1937]] in die Johannesburgse Algemene Hospitaal oorlede aan die gevolge van ’n akute nierkwaal en twee dae later uit die kerkgebou, waarin hy amper twaalf jaar lank die boodskap verkondig het, begrawe. Die kerk was so vol dat die verrigtinge per luidspreker na die groot menigte buite die kerk uitgesaai moes word. ’n Lang stoet van sowat 280 motors en twee munisipale busse het sy oorskot tot by die Brixtonse begraafplaas gevolg waar die skare om sy graf 19 leraars ingesluit het. Tydens die daaropvolgende vakature het prop. C.J. Herold die gemeente tot Mei 1938 bly bedien. Die eerste en enigste beroep is op 23 April daardie jaar op prop. J.J. Louw van [[NG gemeente Benoni|Benoni]] uitgebring en op 30 Junie bevestig die konsulent van die gemeente, ds. J.D. van Niekerk van [[NG gemeente Langlaagte|Langlaagte]], hom as vyfde predikant van die gemeente. Sy dienstyd was die korste van al die predikante tot op daardie tydstip, want reeds op [[30 Maart]] [[1941]] neem hy afskeid om ’n beroep na Springs-Oos te aanvaar. Waarskynlik die grootste gebeurtenis tydens ds. Louw se dienstyd is die bou van ’n nuwe kerkgebou in Mayfair, naasaan die saal en pastorie. Reeds voor 1920 het die kerkraad begin bekommerd raad raak oor die “snel-toenemende Indiër-indringing”<ref>{{cite book |last=Smit |first=ds. A.P. |year=1948 |title=Ons Kerk in die Goudstad (1887–1947) |location=Kaapstad |publisher=Kerkrade van Johannesburg, Fordsburg, Johannesburg-Oos en Jeppestown |pages=bl. 198 }}</ref> in Fordsburg. Die eerste stap om die middelpunt van die gemeente uit Fordsburg te verskuif, was die bou van die pastorie en saal in Mayfair in 1929, maar toe die ou kerkgebou in die jare dertig reeds “aan alle kante deur die Asiaat ingesluit was”, het dit ’n dringende saak geword. Omdat daar nog skuld van sowat £2&nbsp;000 op die nuwe geboue in Mayfair gerus het, het die kerkraad in Junie 1934 besluit om eers te wag met ’n voorstel van ’n ouderling dat die kerkgebou verskuif word, tot dié skuld gedelg is. In Oktober 1937 is die saak weer op ’n kerkraadsvergadering geopper en dié keer benoem hy ’n kommissie om die saak deeglik te ondersoek. In dié tyd is ds. Pauw oorlede en hoewel die kommissie in 1938 aanbeveel het dat die kerk op ’n oop stuk grond in Mayfair gebou moes word, het die kerkraad besluit om te wag totdat die volgende predikant eers bevestig was. Ds. Louw was pas bevestig toe die kerkraad ’n boufonds in die lewe roep en die gemeente alles in die stryd begin werp om dit. Eers moes die gemeente egter sy kerkgebou in Fordsburg verkoop. Dié transaksie, waarby die ou pastorie ingesluit was, het uiteindelik £5&nbsp;000 opgelewer, maar dit het die leraar en kerkraad heelwat hoofbrekens besorg. Toe die Uitvoerende Raad van die Zuid-Afrikaansche Republiek op [[31 Mei]] [[1895]] grond aan Langlaagte skenk met die oog op die oprigting van kerklike geboue in Fordsburg, was dit met die voorwaarde dat, indien dit later ongeskik sou blyk te wees, die kerkraad dit sou kon verkoop, mits die opbrengs bestee sou word aan die bou van ’n kerk in die “standsdorp” waar die vorige kerk gestaan het, wat dus die moontlikheid van ’n verskuiwing na Mayfair uitgesluit het. Die Registrateur van Aktes het die kerkraad ingelig dat die besluit van die Uitvoerende Raad eers gewysig sou moes word. Die kerkraad het dan ook dié wysiging aangevra en verkry, waarna die kerkraad in Junie 1939 besluit het om die ou pastorie en kerk in Fordsburg te verkoop en die nuwe kerkgebou in Mayfair op te rig teen £10&nbsp;000. == Nuwe kerk gebou == [[Lêer:D Theron.jpg|duimnael|160px|Ds. Daniël Theron, eerste leraar, 1897–1914, later sendingsekretaris van die Transvaalse Kerk.]] [[Lêer:Ou NG kerk Fordsburg, Mayfair, Johannesburg, Morné van Rooyen, Julie 2017.jpg|duimnael|links|300px|Die kerkgebou vorm nou deel van 'n moskee.]] [[Lêer:JC Pauw.jpg|duimnael|160px|Ds. J.C. Pauw, vierde leraar, 1925–1937.]] [[Lêer:JJ Louw.jpg|duimnael|160px|Ds. J.J. Louw, vyfde leraar, 1938–1941.]] [[Lêer:IJ Haasbroek.jpg|duimnael|160px|Ds. I.J. Haasbroek, sewende leraar, 1947–1950.]] [[Lêer:Ds ZAN van den Heever.jpg|duimnael|regs|160px|Ds. Z.A.N. van den Heever, 1951–1953, daarna eerste leraar van dogtergemeente [[NG gemeente Mayfair|Mayfair]].]] [[Beeld:Ds JN Botha.jpg|duimnael|regs|160px|Ds. J.N. Botha was leraar hier van 1950 tot sy aftrede in 1976.]] Die boukommissie is in Julie 1939 onder voorsitterskap van ds. Louw saamgestel, het ’n plan deur die argitekte Geers en Geers laat optrek en daarna tenders aangevra. Vroeg in Januarie 1940 is dié plan van George Beckett aanvaar. Ds. Louw het die hoeksteen van die nuwe kerkgebou in Vierdelaan, Mayfair, op [[2 Maart]] [[1940]], gelê. Sowat 250 belangstellendes, onder wie ds. Pauw se weduwee, besoekende predikante en stadsraadslede, het die geleentheid bygewoon. Louw se toespraak was na aanleiding van die steenskrif: “Hierdie klip sal ’n getuie teen ons wees” (Josua 24:27). Ná nog enkele toesprake het ’n offerlegging op die steen die bedrag van £60 opgelewer. Die bouery het fluks gevorder en reeds op Maandag [[29 April]] [[1940]] is die kerkgebou ingewy. Prof. dr. D.J. Keet van die Teologiese Fakulteit aan die [[Universiteit van Pretoria]] het die wydingsrede uitgespreek. Die kerk het 600 sitplekke gebied en het, orrel, horlosie, klok, meubels ens. ingesluit, £7&nbsp;712&nbsp;6s.&nbsp;6d. gekos. Veral bejaarde lidmate het swaar afskeid geneem van die kerkgebou en pastorie in Sentraalweg, Fordsburg, waar die gemeente meer as 40 jaar lank aanbid het. Die amptelike afskeid was op Sondag [[28 April]] [[1940]], die dag voor die inwyding van die nuwe kerkgebou. Vir die laaste maal is die Nagmaal in die ou kerk gevier en die aand om seweuur is die plegtige afskeid gehou. Al was die weer ongunstig, was die ou kerk vir oulaas stampvol. Ds. [[A.P. Smit]] skryf: “Die atmosfeer was somber. Selfs opgewekte koorliedere kon die stemming nie verander nie. Meer as een traan is in stilte gestort, veral toe die koor onder die uitgaan van die kerkgangers aan die einde van die diens, met aangrypende erns die lied, ''Moet ek gaan met leë hande'', gesing het. “En so het die ou kerk en pastorie in vreemde hande oorgegaan. Dit is later gesloop en besigheidsplekke is daar opgerig.”<ref>{{cite book |last=Smit |first=ds. A.P. |year=1948 |title=Ons Kerk in die Goudstad (1887–1947) |location=Kaapstad |publisher=Kerkrade van Johannesburg, Fordsburg, Johannesburg-Oos en Jeppestown |pages=bl. 204 }}</ref> == Latere ontwikkelings == Die [[NG gemeente Mayfair]] (in die suidelike deel van die voorstad) het in 1953 van Fordsburg afgestig, maar is reeds in die sewentigerjare by die moedergemeente [[Lys van ingelyfde NG gemeentes|ingelyf]]. Die gemeente se naam is in die tagtigerjare na Goudstad verander, waarna dit in 1988 [[Lys van ingelyfde NG gemeentes|ingelyf]] is by [[NG gemeente Langlaagte]] en dié saamgestelde gemeente se naam toe ’n kort rukkie Goudlaagte was. Voor die drie-in-een-gemeente ingelyf is by [[NG gemeente Vergesig]] (wat op sigself uit drie dele bestaan het en waarby [[NG gemeente Crosby-Wes|Crosby-Wes]] ook later ingelyf is), is sy naam terug verander na Langlaagte. Fordsburg se toringkerk is na die gemeente se inlywing by Langlaagte omskep in die hoofkantoor van die Islamitiese Sultan Bahu-sentrum.<ref>{{cite web |url=http://www.sultanbahu.co.za/6contact.html |title=Die Sultan Bahu Sentrum Kontakinligting |access-date=14 Maart 2012 |format=html |publisher=Sultan Bahu Centre |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120905155903/http://www.sultanbahu.co.za/6contact.html |archive-date= 5 September 2012 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> Bitter min lidmate van die NG kerk bly oor in die gedeelte van die Vergesig-gemeente wat voorheen binne die grense van Fordsburg geval het. == Ligging == Die kerkgebou, nou ’n moskee, was geleë by Vierdelaan 44 in [[Fordsburg]].<ref>[http://maps.google.com/maps?ll=-26.20008,28.007643&spn=0.002599,0.004136&t=h&z=18&layer=c&cbll=-26.200101,28.007768&panoid=TZQ-QmCgpKrD1pXKfS5yNA&cbp=12,223.48,,0,-10.64 Vierdelaan 44, Fordsburg], Google Maps</ref> == Dogtergemeentes == * [[NG gemeente Melville|Melville]] (1920) * [[NG gemeente Cottesloe|Cottesloe]] (1927, deels ook van [[NG gemeente Melville|Melville]]) * [[NG gemeente Brixton|Brixton]] (1938) * [[NG gemeente Mayfair|Mayfair]] (1953) == Leraars == * Daniël Theron, 1897–1914 (eerste leraar) * Barend Frederik van der Merwe, 1915–1920 * Johannes Stephanus Marais, 1920–1925 * Jacobus Cornelis Pauw, 1925 – [[13 November]] [[1937]] (oorlede in die amp) * Jacobus Johannes Louw, 1938–1941 * Francois Gerhardus Badenhorst, 1941–1948 * Isak Johannes Haasbroek, 1947–1950 * Johannes Nicolaas Botha, 1950 – [[4 Januarie]] [[1976]] (emeriteer) * [[Sakkie van den Heever|Zacharias Andreas Neethling (Sakkie) van den Heever]], 1951–1953 (word eerste leraar van [[NG gemeente Mayfair|Mayfair]]) * Johannes Stefanus Krige, [[4 Desember]] [[1977]]–1982 (waarna [[NG gemeente Aucklandpark|Aucklandpark]] en van 1995 [[NG gemeente Johannesburg|Johannesburg]]) * Theo Swart, 1982–1984 (word dosent in Islamkunde aan [[Randse Afrikaanse Universiteit|RAU]]) * Christo Naudé, 1984–1988 (laaste leraar) == Verwysings == {{Verwysings}} == Bronne == * {{af}} Hofmeyr, F. (1950) ''Brandhout uit die vuur''. Bloemfontein: Die Sondagskool-Boekhandel. * {{af}} Kestell, J.D. (1932) ''Abraham Paul Kriel – sy lewe en werk''. Langlaagte: Die Abraham Kriel-Kinderhuis. * {{af}} [[A.P. Smit|Smit, ds. A.P.]] (1948) ''Ons Kerk in die Goudstad (1887–1947)''. Kaapstad: Kerkrade van Johannesburg, Fordsburg, Johannesburg-Oos en Jeppestown. * {{af}} Stals, prof. dr. E.L.P. (red.) (1986) ''Afrikaners in die Goudstad, deel 2, 1924–1961''. Pretoria: HAUM Opvoedkundige Uitgewery. * {{af}} Van Wijk, mev. A.J. (samesteller) (1964) ''Vroue-Sendingbond Kaapland na vyf-en-sewentig jaar 1889–1964''. Kaapstad: Die Hoofbestuur van die Vroue-Sendingbond. {{Voorbladster}} {{DEFAULTSORT:Fordsburg, NG gemeente}} [[Kategorie:Nederduitse Gereformeerde Kerk in Groot-Johannesburg]] slxx1hqbg0sjdd0m8c4cm2gfondbt51 0 51755 2521419 2044984 2022-08-25T11:45:36Z CommonsDelinker 1161 Administrateur [[commons:user:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] vervang "Ferdinand_I;_Keizer_van_Oostenrijk.jpg" met "Leopold_Kupelwieser_-_Kaiser_Ferdinand_I.jpg" omrede: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas2 |naam = Ferdinand I |kleur = #ccf |titel = ''Keiser van Oostenryk''<br />''Koning van Hongarye''<br />''Koning van Boheme''<br />''Koning van Kroasië-Slawonië en Dalmasië'' |beeld = Leopold Kupelwieser - Kaiser Ferdinand I.jpg |beeld_wydte = 232px |beeld_onderskrif = Ferdinand I |beeld2 = |beeld2_wydte = |beeld2_onderskrif = |opskrif1 = Vorstehuis |1 = [[Habsburg]] |opskrif2 = Titels |2 = ''Keiser van Oostenryk''<br />''Koning van Hongarye''<br />''Koning van Boheme''<br />''Koning van Kroasië-Slawonië en Dalmasië'' |opskrif3 = Regeer (as Keiser van Oostenryk) |3 = [[2 Maart]] [[1835]] – [[2 Desember]] [[1848]] |opskrif4 = Regeer (as Koning van Hongarye en Kroasië) |4 = [[28 September]] [[1830]] – [[2 Desember]] [[1848]] |opskrif5 = Voorganger |5 = [[Frans II]] |opskrif6 = Opvolger |6 = [[Frans Joseph I van Oostenryk|Frans Joseph I]] |opskrif7 = |7 = |opskrif8 = |8 = |opskrif9 = |9 = |opskrif10 = |10 = |opskrif11 = |11 = |opskrif12 = Volle naam |12 = Ferdinand I Karl Leopold Joseph Franz Marcellin |opskrif13 = Gebore |13 = [[19 April]] [[1793]]; [[Wene]], [[Oostenryk]] |opskrif14 = Oorlede |14 = [[29 Junie]] [[1875]]; [[Praag]], [[Tsjeggië]] |opskrif15 = |15 = |opskrif16 = Eggenoot |16 = [[Maria Anna van Savoy|Maria Anna]] |opskrif17 = Kinders |17 = ''Geen'' |opskrif18 = Vader |18 = [[Frans II]] |opskrif19 = Moeder |19 = [[Maria Theresa van Napels en Sisilië]] |opskrif20 = |20 = }} '''Ferdinand I''' uit die dinastie Habsburg, volle naam '''Ferdinand I Karl Leopold Joseph Franz Marcellin''', (* 19 April 1793 in [[Wene]], [[Oostenryk]]; † 29 Junie 1875 in [[Praag]], [[Tsjeggië]]) het tussen 1830 en 1848 as Koning van Hongarye en Kroasië en tussen 1835 en 1848 as [[Keiserryk Oostenryk|Keiser van Oostenryk]] geregeer. Ferdinand I was die kleinseun van die keiser [[Leopold II, Heilige Romeinse Keiser|Leopold II]] en die seun van die keiser [[Frans II]]. Ná die [[Rewolusie van 1848]] het hy abdikeer en [[Frans Joseph I van Oostenryk|Frans Joseph I]] word Keiser. {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1793]] [[Kategorie:Huis van Habsburg]] [[Kategorie:Oostenrykse keisers]] [[Kategorie:Sterftes in 1875]] n7m4vqcszknc1bq4dilf197kh7zqzah 0 53026 2521326 2379977 2022-08-24T15:17:32Z CommonsDelinker 1161 Administrateur [[commons:user:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] vervang "Flag_of_Karnataka.svg" met "Flag_of_the_Kannada_people.svg" omrede: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Nedersetting |amptelike_naam=Karnataka |ander_naam= |inheemse_naam=ಕರ್ನಾಟಕ <small>([[Kannada]])</small> |nedersetting_tipe=[[Federale staatsvorm van Indië|Deelstaat]] |bynaam=''Karunadu'' |slagspreuk=Volkslied: ''Jaya Bharata Jananiya Tanujate''<br /><small>''([[Kannada]] vir: "Oorwinning aan jou Moeder Karnataka, dogter van moeder Indië")''</small> |translit_taal1= |translit_taal1_tipe= |translit_taal1_inligting= |translit_taal2= |translit_taal2_tipe= |translit_taal2_inligting= |beeld_stadsilhoeët=Karnataka collage by ashish.JPG |beeldgrootte= |beeldbyskrif=Besienswaardighede in Karnataka |beeld_vlag=Flag of the Kannada people.svg |vlaggrootte=100px |vlagskakel= |beeld_seël=Seal of Karnataka.svg |seëlskakel= |seëlgrootte= |beeld_skild= |skildskakel= |skildgrootte=80px |beeld_leë_embleem= |leë_embleemtipe= |leë_embleemgrootte= |leë_embleemskakel= |beeld_kaart=Karnataka in India (disputed hatched).svg |kaartgrootte=220px |kaartbyskrif=Ligging van Karnataka in Indië |beeld_kaart1= |kaartgrootte1= |kaartbyskrif1= |beeld_punt_kaart= |puntkaartgrootte= |puntkaartbyskrif= |punt-x= |punt-y= |duimdrukkerkaart= |duimdrukkeretiketposisie=bokant |duimdrukkerkaartgrootte= |duimdrukkerkaartbyskrif= |onderafdelingtipe=[[Land]] |onderafdelingnaam={{vlag|Indië}} |onderafdelingtipe1=Hoofstad |onderafdelingtipe2=Grootste stad |onderafdelingtipe3= |onderafdelingtipe4= |onderafdelingnaam1=[[Bangalore]] |onderafdelingnaam2=Bangalore |onderafdelingnaam3= |onderafdelingnaam4= |regeringvoetnotas= |regeringstipe=Regering van Karnataka |leiertitel=Goewerneur |leiernaam=Vajubhai Vala |leiertitel1=Hoofminister |leiertitel2= |leiertitel3= |leiertitel4= |leiernaam1=B. S. Yediyurappa (BJP) |leiernaam2= |leiernaam3= |leiernaam4= |stigtingstitel=Gestig op |stigtingsdatum=1 November 1956 |stigtingstitel2=Gestig as |stigtingsdatum2=Mysore |stigtingstitel3= |stigtingsdatum3= |eenheidvoorkeur= |oppervlakvoetnotas=<ref>{{en}} {{cite web |url=http://agritech.tnau.ac.in/forestry/stat/Protected%20Areas%20of%20India.pdf |work=Wildlife Institute of India |publisher=Regering van Indië |title=Protected Areas of India: State-wise break up of Wildlife Sanctuaries |accessdate=24 Augustus 2016 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161024130725/http://agritech.tnau.ac.in/forestry/stat/Protected%20Areas%20of%20India.pdf |archive-date=24 Oktober 2016}}</ref> |oppervlakgroottes= |oppervlak_totaal_km2=191791 |oppervlak_land_km2= |oppervlak_water_km2= |oppervlak_totaal_myl2=74051 |oppervlak_land_myl2= |oppervlak_water_myl2= |oppervlak_water_persent= |oppervlak_stedelik_km2= |oppervlak_stedelik_myl2= |oppervlak_metro_km2= |oppervlak_metro_myl2= |oppervlak_leeg1_titel= |oppervlak_leeg1_km2= |oppervlak_leeg1_myl2= |oppervlak_leeg2_titel= |oppervlak_leeg2_km2= |oppervlak_leeg2_myl2= |hoogtevoetnotas= |hoogte_m=0–1925 |hoogte_voet=0–6316 |koördinaattipe= |koördinate={{Koördinate|12|58|12|N|77|30|0|O|aansig=inlyn,titel}} |bevolking_soos_op=2011 |bevolkingnotas=<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/karnataka/3-figure-7.pdf |title=Figures at a glance |work=2011 Provisional census data |publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India |accessdate=17 September 2011 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111024231951/http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/karnataka/3-figure-7.pdf |archive-date=24 Oktober 2011}}</ref> |bevolking_totaal=61130704 |bevolkingsdigtheid_km2=320 |bevolkingsdigtheid_myl2=830 |bevolking_metro= |bevolkingsdigtheid_metro_km2= |bevolkingsdigtheid_metro_myl2= |bevolking_stedelik= |bevolkingsdigtheid_stedelik_km2= |bevolkingsdigtheid_stedelik_myl2= |bevolking_leeg1_titel=Rang |bevolking_leeg1=8ste |bevolkingsdigtheid_leeg1_km2= |bevolkingsdigtheid_leeg1_myl2= |bevolking_leeg2_titel= |bevolking_leeg2= |bevolkingsdigtheid_leeg2_km2= |bevolkingsdigtheid_leeg2_myl2= |bevolkingnota= |tydsone=IST |utcafset=+05:30 |tydsone_DST= |uctafset_DST= |poskodetipe= |poskode= |skakelkode= |leë_naam=[[Amptelike taal|Amptelike tale]] |leë_inligting=[[Kannada]]<ref>{{en}} {{cite book |url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf |title=50th Report of the Commission for Linguistic Minorities in India |agency=nclm.nic.in |page=123 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160708012438/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf |archive-date=8 Julie 2016}}</ref> |leë1_naam= |leë1_inligting= |leë2_naam= |leë2_inligting= |leë3_naam= |leë3_inligting= |voetnotas= |webwerf=[http://www.karnataka.gov.in/ www.karnataka.gov.in] }} '''Karnataka''' ([[Kannada]]: ಕರ್ನಾಟಕ, ''Karnāṭaka'', [kəɾˈnɑːʈəkɑː]), tot in 1973 '''Mysore''', is 'n [[Federale staatsvorm van Indië|deelstaat]] in suidwestelike [[Indië]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Bangalore]], gevolg deur [[Hubli-Dharwad]]. Die deelstaat het 'n bevolking van 61&nbsp;130&nbsp;704 in 2011 gehad. Naas die ampstaal Kannada word onder andere [[Konkani]] gepraat. Die deelstaat se geografie word gekenmerk deur die [[Wes-Ghats]] en die [[Krisjna (rivier)|Krisjna]], een van die grootste riviere van Indië. == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn}} * {{en}} [http://www.karnataka.gov.in/ Amptelike webwerf] * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Karnataka-state-India|title=Karnataka|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=22 Maart 2021}} {{Indiësaadjie}} {{Navigasie indeling Indië}} {{Normdata}} [[Kategorie:Karnataka| ]] hka9ynipumjaazpw509754iz30ulpim 0 53249 2521364 2521233 2022-08-24T18:00:46Z SpesBona 2720 Wysigings deur [[Special:Contributions/2003:F6:F09:A783:D00:7B88:D684:DC58|2003:F6:F09:A783:D00:7B88:D684:DC58]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:SpesBona|SpesBona]] wikitext text/x-wiki {| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;" ! align="center" colspan="2" style="color: #000000; background: #f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" | '''Харків • Харьков'''<br />Charkif<br /> [[Lêer:Montages of Kharkiv.jpg|280px]] |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999" | '''Kaart''' |style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen''' |- style="background:white" |rowspan=6| [[Lêer:Charkiw-Ukraine-Map.png|180px|senter]] |- style="background: white" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Coat of arms of Kharkiv.svg|75px|senter]] |- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="background: #CEDAF2; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag''' |- style="background: white; border-top:1px solid #999;" |style="border-left:1px solid #999"| [[Lêer:Kharkiv-town-flag.svg|90px|senter]] |- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;" |style="border-left:1px solid #999"| |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Land''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{vlagland|Oekraïne}} |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oblast''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Lêer:Flag of Kharkiv Oblast.svg|20px]] [[Charkif-oblast|Charkif]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Stigting''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[1654]] |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Oppervlakte:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 350 [[vierkante kilometer|vk km]] |- | &nbsp;'''Hoogte bo seevlak''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 152 m |- style="border-top:1px solid #999;" |- style="border-top:1px solid #999;" |- |&nbsp;'''Bevolking:''' | style="background: #f7f8ff" | &nbsp; |- | &nbsp;- Totaal (2021) | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 1&nbsp;433&nbsp;886 |- | &nbsp;- Bevolkingsdigtheid | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4&nbsp;500/vk km |- | &nbsp;- Metropolitaanse gebied | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 2&nbsp;032&nbsp;400 |- |&nbsp;'''Tydsone''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +2 (OET) |- style="border-top:1px solid #999;" | &nbsp;- [[Somertyd]] | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +3 (OEST) |- |&nbsp;'''Burgemeester''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Ihor Terekhof |- style="border-top:1px solid #999;" |&nbsp;'''Amptelike webwerf''' | style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [https://www.city.kharkov.ua/ ''city.kharkov.ua''] |} '''Charkif''' ([[Oekraïns]]: Харків, [ˈxɑrkiu̯], {{Audio|Uk-Харків.ogg|luister}}; [[Russies]]: Харькoв, ''Charkof'', [ˈxarʲkəf]) is die grootste stad van [[Oekraïne]] naas die hoofstad, [[Kijif]], en lê in die ooste aan die grens met [[Rusland]] in die [[Charkif-oblast]]. Die stad is in 1654 deur [[Russe]] gestig. Dit het in 2021 'n bevolking van 1&nbsp;433&nbsp;886 en van 2&nbsp;032&nbsp;400 in die metropolitaanse gebied gehad en beslaan 'n oppervlakte van 350&nbsp;km². Charkif was een van die gasheerstede tydens die [[Europese Sokkerkampioenskap 2012]] wat Oekraïne en [[Pole]] saam aangebied het. == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn|Kharkiv|Charkif}} * {{en}} {{Wikivoyage|Kharkiv|Charkif}} * {{uk}} [https://www.city.kharkov.ua/ Amptelike webwerf] {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Nedersettings in Oekraïne]] nzfjp1safyh31aiaycy61uvu0oz8i8n 0 55875 2521358 2495730 2022-08-24T17:45:49Z Richardkiwi 90000 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Leo XII portrait.jpg]] → [[File:Ritratto di Papa Leone XII (cropped).jpg]] [[c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) · The original uncropped file is named "[[c::file:Ritratto di Papa Leone XII.jpg|Ritratto di Papa Leone XII.jpg]]" wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Pous |Afrikaanse naam=Pous Leo XII |beeld=[[Lêer:Ritratto di Papa Leone XII (cropped).jpg|200px]] |wapen=[[Lêer:C o a Leon XII.svg|150px]] |geboortenaam=Annibale Sermattei della Genga |termyn_begin=[[28 September]] [[1823]] |termyn_einde=[[10 Februarie]] [[1829]] |voorganger=[[Pous Pius VII|Pius VII]] |opvolger=[[Pous Pius VIII|Pius VIII]] |geboortedatum=[[22 Augustus]] [[1760]] |geboorteplek=[[Genga]], [[Kerklike Staat]] |sterftedatum=[[10 Februarie]] [[1829]] |sterfteplek=[[Rome]], [[Italië]] |ander=Leo }} '''Leo XII''' was die 252ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] vir 5 jaar, 4 maande en 14 dae, van [[1823]] tot [[1829]]. As kandidaat van die Zelanti het hy 'n konserwatiewe politiek gevoer. == Biografie == '''Pous Leo XII'''<ref>De Montor, Artaud, Chevalier de. 1911. The Lives and Times of the Popes. The Catholic Publications Society, New York.</ref><ref>Leo XII. (2008). [[Encyclopædia Britannica]]. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica</ref> is gebore as '''Annibale Sermattei della Genga''' (ook Annibale Francesco Clemente Melchiore Girolamo Nicola Sermattei della Genga) op 22 Augustus 1760 in [[Genga]], [[Kerklike Staat]] (of dalk Ancona of Spoleto). Hy is een van tien kinders van graaf Flavio Sermattei en gravin Maria Luisa Periberti di Fabriano en die oom van kardinaal Gabriele della Genga Sermattei. Genga het sy skoolopleiding aan die Accademia dei Nobili Ecclesiastici gekry en is as priester gewy op 14 Junie 1783. In 1792 stel [[Pous Pius VI]] hom aan as sy private sekretaris en op 21 Februarie 1794 as titulêr aartsbiskop van Tirus en nuntius in Lucerne. Op 14 Maart 1794 word hy verplaas na [[Keulen]] maar weens die oorlog neem hy sy intrek in [[Augsburg]]. Gedurende sy verblyf in [[Duitsland]] kom hy in aanraking met die howe van [[Dresden]], [[Wene]], [[München]] en [[Württemberg]]. Hy ontmoet ook [[Napoleon Bonaparte]]. Nadat Napoleon die Kerklike Staat afgeskaf het word hy deur die Franse gevange gehou. Op 22 Julie 1814 dra Genga die pous se gelukwensing oor aan koning [[Lodewyk XVIII van Frankryk]] na die val van Napoleon. Op 8 Maart 1816 word hy kardinaal-priester met die titelkerk S. Maria in Trastevere. Later op 10 Februarie 1821 word hy aartspriester van die basiliek S. Maria Maggiore. Op 12 Mei 1820 stel [[Pous Pius VII]] hom aan as vikaris-generaal van [[Rome]]. Op 28 September 1823 volg hy Pous Pius VII op en word gekroon op 5 Oktober 1823 deur kardinaal Fabrizio Ruffo. Hy regeer tot sy dood op 10 Februarie 1829 en word opgevolg deur [[Pous Pius VIII]]. Die naam ‘Leo’ beteken 'Leeu'. === Kerklike loopbaan === * [[21 Februarie]] [[1794]] – Titulêr Aartsbiskop van Tirus. * [[14 Maart]] [[1794]] – Apostoliese nuntius in Keulen. * [[8 Maart]] [[1816]] – Aartsbiskop (persoonlike titel) van Senigallia. * [[29 April]] [[1829]] – Kardinaal-priester van S. Maria in Trastevere. * [[12 Mei]] [[1820]] – Vikaris generaal van Rome. * [[10 Februarie]] [[1821]] – Aartspriester van die pouslike basiliek van Maria Maggiore. * [[28 September]] [[1823]] – Pous van Rome. == Pontifikaat == '''Pous Leo XII'''<ref>Toke, L. (1910). Pope Leo XII. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek op 3 Julie 2011 by: http://www.newadvent.org/cathen/09167a.htm</ref> is verkies as kandidaat van die zelanti ten spyte van Franse teenkanting. Die pous se buitelandse politiek is eers gevoer deur Giulio Maria della Somaglia en later deur Tommaso Bernetti. Konkordate is met 'n aantal lande, onder andere met koning Willem I van Nederland, gesluit tot voordeel van die pous. Die pous se binnelandse politiek in die Kerklike Staat was baie konserwatief. Onder die invloed van die Jesuïte her-organiseer hy die onderwys. In sy [[Pouslike bul|bul]] "Quod divina sapientia" plaas hy onderwys onder beheer van die geestelikheid en alle sekondêre onderwys, sowel as die regspraak is in [[Latyn]] gevoer. [[Jode]] is verbied on vaste eiendom te besit en baie van hulle het uitgewyk na [[Triëst]], Lombardye en [[Toskane]]. Hy was ook sterk gekant teen [[Vrymesselary]] en rig die pouslike brief "Quo Graviora" teen hulle. Op [[26 Junie]] [[1827]] publiseer hy die pouslike brief "Dirae Librorum" waarin wêreldse literatuur veroordeel word. Daar word soms beweer dat hy teen [[inenting]] teen [[pokke]] was, maar geen bewys kon daarvoor gevind word nie. Pous Leo het die pouslike hof verhuis van die Quirinaal na die Vatikaan. === Die kollege van kardinale === Pous Leo XII het 25 nuwe kardinale aangestel in 8 konsistories. ==== Die konsistorie van [[3 Mei]] [[1824]] ==== * Giovanni Battista Bussi, ouditeur generaal van die Apostoliese Kamer. * Bonaventura Gazzola, O.F.M.Ref., biskop van Montefiascone. ==== Die konsistorie van [[27 September]] [[1824]] ==== * Karl Kajetan Gaisruck, aartsbiskop van Milaan. * Patrício da Silva, O.E.S.A., patriarg van Lissabon, Portugal. * Teresio Maria Carlo Vittorio Ferrero della Marmora. voormalige biskop van Saluzzo. ==== Die konsistorie van [[20 Desember]] [[1824]] ==== * Pedro de Inguanzo y Rivero, aartsbiskop van Toledo. * Ludovico Micara, O.F.M.Cap. ==== Die konsistorie van [[21 Maart]] [[1825]] ==== * Gustave-Maximilian-Juste de Croy, aartsbiskop van Rouen. * [[Bartolomeo Alberto Cappellari]] (later [[Pous Gregorius XVI]]), O.S.B.Cam., ab en vikaris generaal van sy orde. ==== Die konsistorie van [[13 Maart]] [[1826]] ==== * Jean-Baptist-Marie-Anne-Antoine de Latil, aartsbiskop van Reims. * Francisco Javier de Cienfuegos y Jovellanos, aartsbiskop van Sevilla. ==== Die konsistorie van [[2 Oktober]] [[1826]] ==== * Pietro Caprano, titulêr aartsbiskop van Iconio. * Alexander Rudnay Divékújfalusi, aartsbiskop van Esztergom. * Giacomo Giustiniani, aartsbiskop-biskop van Imola. * Vincenzo Macchi, titulêr aartsbiskop van Nisibis. * Giacomo Filippo Fransoni, titulêr aartsbiskop van Nazianzo. * Benedetto Barberini, prefek van die pouslike huishouding. * Giovanni Antonio Benvenuti, apostoliese legaat in die Forli provinsie. * Giovanni Francesco Marazzani Visconti, prefek van die Apostoliese paleis. * Tommaso Bernetti, goewerneur van Rome. * Belisario Cristaldi, tesourier van die Apostoliese Kamer. ==== Die konsistorie van [[25 Junie]] [[1827]] ==== * Ignazio Nasalli, titulêr aartsbiskop van Cyrrhus. * Joachim-Jean-Xavier d'Isoard, dekaan van die Heilige Roomse Rota. ==== Die konsistorie van [[15 Desember]] [[1828]] ==== * Antonio Domenico Gamberini, biskop van Orvieto. * Juan Francisco Marco y Catalán, goewerneur van Rome. === Saligverklarings === * 1823 – Petrus Damiaan. * 1825 – Jordanus van Sakse. === Bulle, briewe, ensiklieke en dekrete === * [[5 Mei]] [[1824]] – Ubi Primum – Oor die pontifikaat en die pligte van biskoppe. * [[24 Mei]] [[1824]] – Quod Hoc Ineunte – Aankondiging van die 1825 Jubileum. * [[25 Desember]] [[1825]] – Charitate Christi – Uitbreiding van die Jubileum na die hele Kerk. * [[13 Maart]] [[1826]] – Quo Graviora – Teen geheime organisasies. * [[13 Februarie]] [[1827]] – Quanta Laetitia – Oor [[Skotland]]. * [[26 Junie]] [[1827]] – Dirae Librorum – Teen wêreldse literatuur == Bibliografie == * Artaud de Montor, Alexis, Chevalier de. (1911) The lives and times of the popes (vertaal vanaf "Les vies des papes") The Catholic publication Society of America, New York. Heruitgee: Kessinger Publishing. http://www.saint-mike.org/library/ papal_library/default.asp * Duff, Eamon (2001). ''Saints and Sinners: A History of the Popes'', Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6. * Maxwell-Stuart, P. G. (2002). ''Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present'', Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|Leo XII}} {{En-Wikisource info|Catholic Encyclopedia (1913)/Pope Leo XII}} * {{CE|http://www.newadvent.org/cathen/09167a.htm}} * {{CF|http://www.catholic-forum.com/saints/pope0252.htm}} * {{BBKL|http://www.bautz.de/bbkl/l/Leo_XII.shtml}} * {{PTA|http://www.cfpeople.org/Books/Pope/POPEp250.htm#T1}} * {{Bulle|http://www.papalencyclicals.net/Leo12/index.htm}} * {{VH|http://www.vaticanhistory.de/vh/html/leo_xii_1.html}} * {{CA|http://www2.fiu.edu/~mirandas/bios1816.htm#Genga}} * {{CH|http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bdelgen.html}} * {{Giga|http://www.gcatholic.com/hierarchy/pope/L12.htm}} * {{PapalLib|http://www.saint-mike.org/library/papal_library/piusvii/piusvii.html}} == Nota == Saamgestel en vertaal uit die [[:nl:Paus Leo XII|Nederlandse]], [[:en:Pope Leo XII|Engelse]], [[:de:Leo XII.|Duitse]] en [[:fr:Léon XII|Franse]] wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui. == Opvolging == {{s-start}} {{s-bef|voor=Vincenzo Ranuzzi}} {{s-ttl|titel=Titulêr Aartsbiskop van Tirus|jare=1794 – 1816}} {{s-aft|na=Giacomo Giustiniani}} {{s-bef|voor=Giulio Gabrielli}} {{s-ttl|titel=Biskop van Senigallia|jare=1816 – 1816}} {{s-aft|na=Fabrizio Sceberras Testaferrata}} {{s-bef|voor=[[Pous Pius VII|Pius VII]]}} {{s-ttl|titel=Pous (Pontifex Maximus)|jare=1823 – 1829}} {{s-aft|na=[[Pous Pius VIII|Pius VIII]]}} |} {{Pouse}} {{Teenpouse}} {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1760]] [[Kategorie:Italiaanse pouse|Leo XII]] [[Kategorie:Sterftes in 1829]] s77kjtgp0s7j7pihzzmd8b364bx1g4r 0 57408 2521312 2431000 2022-08-24T13:43:42Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki [[Lêer:Waratah1909.jpg|duimnael|regs|300px|Die skip ''SS Waratah''.]] Die '''SS Waratah''' was 'n passasierstoomskip van die ''Lund's Blue Anchor''-redery wat om [[Suid-Afrika]] op die roete tussen [[Australië]] en [[Brittanje]] gevaar het. Die skip is verantwoordelik vir een van die grootste seegeheime in die geskiedenis van Suid-Afrika. Op [[26 Julie]] [[1909]] het die ''Waratah'' (9 339 ton) met 211 persone aan boord - 92 passasiers - uit [[Durban]] na [[Oos-Londen]] vertrek. Die skip het nooit in Oos-Londen aangekom nie. Die lot van die skip is tot hede nog onbekend. Daar word geglo dat die Waratah in 'n storm vergaan het en geen oorblyfsels is ooit gevind nie. Daar was reeds verskeie pogings om die wrak op te spoor. Die Suid-Afrikaanse NUMA (South-Africa National Underwater and Marine Agency) berig in 1987 dat hulle die skip 10 km vanaf die kus ontdek het.<ref>{{Cite web |url=http://www.numa.net/expeditions/waratah1.html |title=NUMA-berig ''Waratah'' |access-date=26 Julie 2014 |archive-date=27 Desember 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101227131603/http://www.numa.net/expeditions/waratah1.html |url-status=dead }}</ref> In 2001 blyk dit dat dit 'n ander skip was, die ''Nailsea Meadow'', wat tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] gesink het.<ref>{{Cite web |url=http://www.numa.net/press/011701.html |title=NUMA-berig 2001 |access-date=26 Julie 2014 |archive-date=12 Oktober 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111012050333/http://www.numa.net/press/011701.html |url-status=dead }}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Bronne == * [[Ensiklopedie van Suidelike Afrika]], [[Eric Rosenthal]], 1967 * [[Die Burger]], 15 Julie 1999. [[Kategorie:Skeepswrakke]] nerqsacj9wsqdloxbjjqjbmma6dbdoe 0 65360 2521356 2477044 2022-08-24T17:41:00Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Andromeda | beeld= Andromeda constellation map.png | onderskrif= | latyn= Andromeda | genitief= Andromedae | afkorting= And | RK= 0h 47m | Dek= +37º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 722 vk. grade (19de) | kwadrant= NQ1 | hoof= 16 | helder= Alpha Andromedae (Alpheratz) | naaste= Ross 248 | 3m= 3 | planete= 10 | messier= 3 | bayer= 65 | simboliek= Prinses, [[Griekse mitologie]] | meteoor= 1 | aangrensend= [[Perseus (sterrebeeld)|Perseus]], [[Kassiopeia (sterrebeeld)|Kassiopeia]], [[Akkedis (sterrebeeld)|Akkedis]], [[Vlieënde Perd]], [[Visse (sterrebeeld)|Visse]], [[Suidelike Driehoek]] }} [[Lêer:Andromeda Hevelius.jpg|duimnael|border|265px|[[Johannes Hevelius]] se uitbeelding van Andromeda, uit die 1690-uitgawe van sy ''Uranographia''. Soos die gebruik destyds vir ruimte-atlasse was, is die sterrebeeld ’n spieëlbeeld van moderne kaarte omdat dit geteken is uit ’n perpektief van buite die hemelsfeer.]] '''Andromeda''' (ook die [[Latyn]]se naam) is een van die 48 [[sterrebeeld]]e wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] genoem is en is steeds een van die 88 moderne konstellasies. Dit is noord van die [[hemelewenaar]] geleë en is genoem na [[Andromeda (mitologie)|die prinses]] in die [[Griekse mitologie|Griekse mite]] van [[Perseus]] wat aan ’n rots vasgeketting is sodat ’n seemonster haar kon eet. Die sterrebeeld is die sigbaarste in die [[Noordelike Halfrond]] saam met ander sterrebeelde wat na karakters in die Perseus-verhaal genoem is. Dit is net sigbaar tot 40° suid; vir waarnemers verder suid is dit onder die horison. Andromeda is een van die grootste sterrebeelde, met ’n grootte van 722 vierkante grade. Dit is 1&nbsp;400 keer so groot soos die [[volmaan]] en sowat tien keer so groot soos die kleinste sterrebeeld, die [[Suiderkruis]]. Dit bevat ook die [[Andromeda-sterrestelsel]] (M31), die naaste [[Sterrestelsel#Klassifikasie|spiraalsterrestelsel]] aan die [[Melkweg]]. == Mitologie == [[Lêer:AndromedaCC.jpg|duimnael|240px|links|Die Andromeda-sterrebeeld soos van die Aarde af gesien.]] Die naam Andromeda kom uit die [[Griekeland|Griekse]] tradisie, hoewel ’n vrouefiguur in Andromeda se ligging vroeër al in [[Babilonië|Babiloniese]] sterrekunde bestaan het. Andromeda was ’n prinses in die Griekse mitologiese verhaal van [[Perseus]]. Haar ma, Kassiopeia, die koningin van [[Ethiopië]], het gespog haar dogter is mooier as die pragtige seenimfe die [[Nereïde]]s. Die nimfe het aanstoot geneem en [[Poseidon]] gevra om Kassiopeia te straf. Hy het ingestem en die seemonster [[Cetus]] gevra om Ethiopië aan te val.<ref name="Moore">Moore, Patrick; Tirion, Wil (1997). Cambridge ''Guide to Stars and Planets'' (2de uit.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-58582-8.</ref> ’n Orakel het vir Andromeda se pa, koning [[Kefeus]], gesê die enigste manier om sy koninkryk te red, was om sy dogter aan Cetus te offer.<ref name="Thom">Thompson, Robert Bruce; Thompson, Barbara Fritchman (2007). ''Illustrated Guide to Astronomical Wonders''. O'Reilly Media. ISBN 978-0-596-52685-6.</ref> Sy is aan ’n rots by die see vasgeketting, maar Perseus het haar gered deur die monster met [[Medusa]] se kop te versteen. Algol (β Persei), die "Duiwelster", stel Medusa se kop voor.<ref name="Moore" /> Perseus en Andromeda is hierna getroud en het nege kinders gehad. Ná Andromeda se dood het [[Atena]] haar in die lug geplaas as ’n sterrebeeld om haar te vereer. Verskeie van die naburige sterrebeelde ([[Perseus (sterrebeeld)|Perseus]], [[Kassiopeia (sterrebeeld)|Kassiopeia]], [[Walvis (sterrebeeld)|Walvis]] en [[Kefeus (sterrebeeld)|Kefeus]]) stel ook karakters uit die mite voor.<ref name="Thom" /> == Ruimtevoorwerpe == === Sterre === * Alpha Andromedae (ook α And, Alpheratz of Sirrah) is die helderste ster in die sterrebeeld. Dit is ’n [[Sterreklassifikasie#Klas A|tipe A0]]-[[dubbelster]] met ’n algehele [[skynbare magnitude]] van 2,1 en ’n ligsterkte van {{val|96|ul=lson}}.<ref>Moore, Patrick (2000). The Data Book of Astronomy. Institute of Physics Publishing. ISBN 978-0-7503-0620-1</ref> Dit is 97 [[ligjare]] van die [[Aarde]] af. * Beta And (Mirach) is ’n rooi [[Sterreklassifikasie#Klas M|tipe M0]]-[[reusester]] in die [[asterisme]] bekend as die "gordel". Dit is 198 ligjare van hier,<ref>[http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=beta+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg]. URL besoek op 29 April 2012</ref> het ’n magnitude van 2,06 en ’n ligsterkte van {{val|115|ul=lson}}. * Gamma And (Almach) is ’n oranje [[Sterreklassifikasie#Klas K|tipe K3]]-reusester aan die suidelike punt van die sterrebeeld met ’n algehele magnitude van 2,14. Almach is ’n [[veelvoudige ster]] met ’n geel hoofster van magnitude 2,3 en ’n blou-groen tweede ster van magnitude 5 wat 9,7&nbsp;[[boogsekondes]] van die eerste ster af is.<ref name="Thom" /><ref name="Thom" /> Die [[Brittanje|Britse]] [[sterrekundige]] [[William Herschel]] het gesê die verskil in kleur en grootte laat die sterre eerder soos ’n son en sy planeet lyk.{{sfn|French|2006}} Die tweede ster is self ’n [[dubbelster]] – sy metgesel het ’n magnitude van 6,3.{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}} Die stelsel is 358 ligjare van hier.{{sfn|SIMBAD Gamma1 Andromedae}} * Delta And is ’n oranje tipe K3-ster {{sfn|Moore|Tirion|1997|pp=116–117}} met ’n magnitude van 3,3.{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} Dit is 105 ligjare van die Aarde af.{{sfn|SIMBAD Delta Andromedae}} * Iota, Kappa, Lambda, Omicron en Psi And vorm ’n asterisme bekend as "Frederick se Glorie", ’n naam wat van ’n voormalige sterrebeeld (Frederici Honores) afgelei is.{{sfn|Bakich|1995|p=43}} Iota And is ’n blou-wit [[Sterreklassifikasie#Klas B|tipe B8]]-[[hoofreeks]]ster 502 ligjare van die Aarde af;{{sfn|SIMBAD Iota And}} Kappa And is ’n wit hoofreeksster van tipe A0, 168 ligjare van hier;{{sfn|SIMBAD Kappa Andromedae}} Lambda And is ’n geel [[Sterreklassifikasie#Klas G|tipe G8]]-ster, 86 ligjare weg;{{sfn|SIMBAD Lambda Andromedae}} Omicron And is ’n blou-wit [[Sterreklassifikasie#Klas B|tipe B6]]-ster, 679 ligjare weg{{sfn|SIMBAD Omicron Andromedae}} en Psi And is ’n blou-wit B7-hoofreeksster, 988 ligjare weg.{{sfn|SIMBAD Psi Andromedae}} * Mu And is ’n wit hoofreeksster van tipe A5 en het ’n magnitude van 3,9.{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} Dit is 130 ligjare weg.{{sfn|SIMBAD 37 Andromedae}} * Upsilon And is ’n dubbelster met ’n magnitude van 4,1{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} wat uit ’n [[Sterreklassifikasie#Klas F|tipe F]]- en tipe M-dwerg bestaan. Die primêre ster het ’n [[planeet]]stelsel met vier bevestigde [[eksoplaneet|eksoplanete]] met ’n massa van 0,96 keer, 14,57 keer, 10,19 keer en 1,06 keer dié van [[Jupiter (planeet)|Jupiter]].{{sfn|''ExoPlanet'' ups And}} Die stelsel is 44 ligjare van die Aarde af.{{sfn|SIMBAD Ups And}} * Xi And (Adhil) is ’n dubbelster 217 ligjare van hier af. Die primêre ster is ’n oranje reus van tipe K0.{{sfn|SIMBAD Xi Andromedae}} * Pi And is ’n blou-wit dubbelster met ’n magnitude van 4,3{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} wat 598 ligjare weg is. Die primêre ster is ’n hoofreeksster van tipe B5.{{sfn|SIMBAD 29 And}} Sy metgesel het ’n magnitude van 8,9.{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} * 51 And is deur [[Johann Bayer]] heringedeel in die naburige Perseus, met die naam "Upsilon Persei (υ Per)", maar die [[Internasionale Astronomiese Unie]] het dit later weer by Andromeda ingedeel.{{sfn|Wagman|2003|p=240}} Dit is 177 ligjare weg en is ’n oranje reus van tipe K3.{{sfn|SIMBAD 51 And}} * 56 And is ’n optiese dubbelster. Die primêre ster is ’n geel reus van tipe K0 met ’n magnitude van 5,7{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} en is 316 ligjare van die Aarde af.{{sfn|SIMBAD 56 And}} Die metgesel is ’n oranje reus van tipe K0 met ’n magnitude van 5,9 wat 990 ligjare weg is.{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} * R And is ’n [[Mira-veranderlike]] met ’n tydperk van 409 dae. Sy maksimum magnitude is 5,8 en sy minimum magnitude 14,8,{{sfn|Moore|Tirion|1997|pp=116–117}} en dit is 1&nbsp;250 ligjare van hier af.{{sfn|SIMBAD R And}} Daar is nog ses Mira-veranderlikes in Andromeda.{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} * Z And is die M-tipe-protoster vir [[Z Andromedae-veranderlike|sy klas]] van [[veranderlike ster]]re. Dit wissel van magnitude 12,4 tot 8,0.{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} Dit is 2&nbsp;720 ligjare van die Aarde af.{{sfn|SIMBAD Z And}} * [[Ross 248]] (HH Andromedae) is die [[Lys van naaste sterre|negende naaste ster]] aan die Aarde (10,3 ligjare).{{sfn|RECONS, ''The 100 Nearest Star Systems''}} Dit is ’n rooi hoofreeks-veranderlike van tipe M6.{{sfn|SIMBAD HH And}} * 14 And is ’n geel reusester van tipe G8 wat 251 ligjare van hier af is.{{sfn|SIMBAD 14 And}} Dit het ’n massa van {{val|2.2|ul=mson}} en ’n radius van {{val|11|ul=rson}}. Dit het een planeet, 14 Andromedae b, wat in 2008 ontdek is. Sy wentelbaan is 0,83 [[astronomiese eenheid|astronomiese eenhede]] van die ster af en sy wenteltyd is 186 dae. Hy het ’n massa van {{val|4.3|ul=mjup}}.{{sfn|''ExoPlanet'' Planet 14 And b}} === Diepruimtevoorwerpe === [[Lêer:M31bobo.jpg|duimnael|400px|Die groot sterrestelsel in Andromeda met dieselfde naam (ook bekend as [[Messier 31]]).]] Die sterrebeeld Andromeda lê ’n hele ent van die galaktiese vlak van die [[Melkweg]], en daarom is geen van die helder [[sterreswerm]]s en [[newel]]s van ons sterrestelsel daarin te sien nie. Vanweë sy ver afstand in die lug van die baan [[ruimtestof|stof]], [[gas]] en helder sterre van die Melkweg, kan verskeie verafgeleë sterrestelsels in Andromeda gesien word.{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}} Die bekendste [[diepruimte]]voorwerp is die [[spiraalsterrestelsel]] wat Messier 31 (M31), NGC 224 en meer algemeen die [[Andromeda-sterrestelsel]] genoem word.{{sfn|Pasachoff|2000|p=244}} M31 is een van die verste ruimtevoorwerpe wat met die blote oog gesien kan word: dit is 2,2&nbsp;miljoen [[ligjare]] van die [[Aarde]] af{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} en kan op ’n donker, helder nag as ’n dynserige kol in die noorde van die sterrebeeld gesien word.{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} Dit is die naaste spiraalsterrestelsel aan die Melkweg en die stelsel met die meeste sterre in die [[Lokale Groep]] van sterrestelsels.{{sfn|Pasachoff|2000|p=244}}{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} Dit het ’n deursnee van sowat 200&nbsp;000 ligjare, twee keer so groot soos dié van die Melkweg.{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} Dit is ’n enorme (192,4 by 62,2 [[boogminute]] in skynbare grootte){{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}} staafspiraalstelsel soortgelyk aan die Melkweg en het ’n benaderde [[magnitude]] van 3,5 – dus een van die helderste voorwerpe in die [[Noordelike Halfrond]].{{sfn|Bakich|1995|p=51}} Hoewel dit met die blote oog gesien kan word, is die "klein wolk" eers in [[964|964 n.C.]] aangeteken deur die Arabiese sterrekundige [[Al Soefi]] in sy ''Boek van Vaste Sterre''.{{sfn|Ridpath, ''Star Tales'' Andromeda}}{{sfn|Higgins|2002}} M31 is in 1612, kort ná die uitvinding van die [[teleskoop]], die eerste keer teleskopies waargeneem deur [[Simon Marius]].{{sfn|Rao|2011}} M32 het altesaam 15 [[satelliet-sterrestelsel]]s, onder meer [[Messier 32]] en [[Messier 110]]. Nege van hulle lê op dieselfde vlak, wat sterrekundiges laat vermoed hulle het ’n gemeenskaplike oorsprong. Hoewel M31 twee keer so groot soos die Melkweg is, is sy massa maar die helfte van ons sterrestelsel s’n.{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}}{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} In sowat 5&nbsp;miljard jaar sal die twee stelsels waarskynlik bots en dit sal 'n groot mate van stervorming tot gevolg hê.{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} [[Lêer:NGC 7662 Hubble WikiSky.jpg|duimnael|border|190px|links|Die Blou Sneeubal-newel soos waargeneem deur die [[Hubble-ruimteteleskoop]].]] Die sterrebeeld bevat ook [[NGC 891]] (Caldwell 23), ’n kleiner sterrestelsel oos van die [[ster]] Gamma And (Almach). Dit is ’n staafspiraalstelsel met ’n donker stofbaan in die middel. Die stelsel is baie dof en klein ondanks sy magnitude van 9,9,{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} soos wat sy oppervlakhelderheid van 14,6 aandui;{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}} dit is 13,5 by 2,8 [[boogminute]] groot.{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} NGC&nbsp;891 is in Augustus 1783 deur die broer en suster [[William Herschel|William]] en [[Caroline Herschel]] ontdek.{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} Dit is sowat 30&nbsp;miljoen ligjare van die Aarde af en het ’n [[rooiverskuiwing]] van 0,002.{{sfn|Wilkins|Dunn|2006|pp=348, 366}} Die Andromeda-sterrebeeld se bekendste [[sterreswerm|oop sterreswerm]] is [[NGC 752]]; dit het ’n algehele magnitude van 5,7.{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} Dit is ’n los verspreide swerm in die Melkweg wat 49 boogminute breed is en sowat 12 helder sterre het, hoewel meer as 60 sterre van ongeveer 9&nbsp;[[Magnitude|mag]] teen lae vergrotings in ’n teleskoop sigbaar raak.{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}}{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} Die ander oop sterreswerm in Andromeda is [[NGC 7686]], wat dieselfde magnitude het en ook deel is van die Melkweg. Dit bevat sowat 20 sterre in ’n deursnee van 15 boogminute en dit is dus ’n meer kompakte swerm.{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} Daar is een prominente [[planetêre newel]] in Andromeda: [[NGC 7662]] (Caldwell&nbsp;22).{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} Dit is sowat drie grade suidwes van die ster Iota And geleë op ’n afstand van sowat 4&nbsp;000 ligjare van die Aarde af: die Blou Sneeubal-newel{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}} is ’n gewilde teiken onder amateursterrekundiges.{{sfn|Pasachoff|2000|p=270}} Dit kry sy naam van die feit dat dit soos ’n dowwe, ronde, blou-groen voorwerp lyk in ’n teleskoop. Dit het ’n algehele magnitude van 9,2.{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}}{{sfn|Pasachoff|2000|p=270}} Met ’n groter teleskoop is dit sigbaar as ’n effens elliptiese skyf wat donkerder word na die middel toe, met ’n sentrale ster wat ’n magnitude van 13,2 het.{{sfn|Thompson|Thompson|2007|pp=66–73}}{{sfn|Ridpath|2001|pp=72–74}} Dit is 20 by 130&nbsp;[[boogsekondes]] groot.{{sfn|Moore|2000|pp=328–330}} === Meteoorreëns === Elke November vind ’n [[meteoor]]reën, die [[Andromedides]], plaas wat lyk of dit uit Andromeda kom.{{sfn|Bakich|1995|p=60}} Dit bereik sy hoogtepunt in middel tot laat November, maar het ’n lae maksimum tempo van minder as twee meteore per uur.{{sfn|Lunsford, ''Meteor Shower List''|2012}} Die reën is verspreid en dit lyk of van die meteore uit ander sterrebeelde kom.{{sfn|Lunsford, ''Activity Nov 19–23''|2011}} Andromedides-meteore lyk soms soos rooi vuurballe.{{sfn|Sherrod|Koed|2003|p=58}}{{sfn|Jenniskens|Vaubaillon|2007}} Die Andromedides van 1872 en 1885 was skouspelagtig en het op hul hoogtepunt ’n tempo van twee meteore per sekonde gehandhaaf.{{sfn|Jenniskens|2008}}{{sfn|Jenniskens|2006|p=384}} Nog ’n groot reën het op 3-5 Desember 2011 plaasgevind – dit was die aktiefse meteoorreën sedert 1885. Waarnemers het voorspel dat nog aktiewe reëns in 2018, 2023 en 2036 sal voorkom.{{sfn|Wiegert|Brown|Weryk|Wong|2012}} == Verwysings == {{Verwysings|3}} '''Bibliografie''' {{refbegin|3}} * {{cite book | last = Allen | first = Richard H. | year = 1899 | title = Star Names: Their Lore and Meaning | publisher = G. E. Stechert | oclc = 30773662 | ref = harv }} * {{cite book | last = Bakich | first = Michael E. | year = 1995 | title = The Cambridge Guide to the Constellations | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-44921-2 | ref = harv }} * {{cite journal | last = Davis | first= George A., Jr. | year = 1944 | title = The Pronunciations, Derivations, and Meanings of a Selected List of Star Names | journal = Popular Science | volume = 52 | pages = 8 | bibcode = 1944PA.....52....8D | ref = harv }} * {{cite journal | last = French | first = Sue | date = Januarie 2006 | title = Winter wonders: star-studded January skies offer deep-sky treats for every size telescope | journal = Sky and Telescope | volume = 111 | issue = 1 | page = 83 | publisher = Academic OneFile | ref = harv }} * {{cite journal | last = Higgins | first = David | date = November 2002 | title = Exploring the depths of Andromeda | journal = Astronomy | page = 88 | publisher = Academic OneFile | ref = harv }} * {{cite book | first1 = Michael | last1 = Hoskin | first2 = David | last2 = Dewhirst | title = The Cambridge Concise History of Astronomy | year = 1999 | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-57291-0 | ref = harv }} * {{cite book | last = Jenniskens | first = Peter | year = 2006 | title = Meteor Showers and Their Parent Comets | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-85349-1 | ref = harv }} * {{cite book | last = Makemson | first = Maud Worcester | year = 1941 | publisher = Yale University Press | title = The Morning Star Rises: an account of Polynesian astronomy | ref = harv }} * {{cite book | last1 = Moore | first1 = Patrick | last2 = Tirion | first2 = Wil | year = 1997 | title = Cambridge Guide to Stars and Planets | edition = 2nd | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-58582-8 | ref = harv }} * {{cite book | last = Moore | first = Patrick | year = 2000 | title = The Data Book of Astronomy | publisher = Institute of Physics Publishing | isbn = 978-0-7503-0620-1 | ref = harv }} * {{cite book | last = Olcott | first = William Tyler | year = 2004 | title = Star Lore: Myths, Legends, and Facts | publisher = Courier Dover Publications | isbn = 978-0-486-43581-7 | ref = harv }} * {{cite book | last = Pasachoff | first = Jay M. | year = 2000 | title = A Field Guide to the Stars and Planets | edition = 4th | publisher = Houghton Mifflin | isbn = 978-0-395-93431-9 | ref = harv }} * {{cite journal | last = Rao | first = Joe | date = Oktober 2011 | title = Skylog | journal = Natural History | volume = 119 | issue = 9 | page = 42 | publisher = Academic OneFile | ref = harv }} * {{cite book | last1 = Ridpath | first1 = Ian | last2 = Tirion | first2 = Wil | year = 2009 | title = The Monthly Sky Guide | edition = 8th | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-13369-2 | ref = harv }} * {{cite book | last = Ridpath | first = Ian | year = 2001 | title = Stars and Planets Guide | publisher = Princeton University Press | isbn = 978-0-691-08913-3 | ref = harv }} * {{cite journal | last = Rogers | first = John H. | year = 1998 | title = Origins of the Ancient Constellations: II. The Mediterranean Traditions | journal = Journal of the British Astronomical Association | volume = 108 | issue = 2 | pages = 79–89 | bibcode = 1998JBAA..108...79R | ref = {{sfnRef|Rogers, .27.27Mediterranean Traditions.27.27|1998}} }} * {{cite journal | last = Russell | first = Henry Norris | date = Oktober 1922 | title = The new international symbols for the constellations | journal = Popular Astronomy | volume = 30 | page = 469 | bibcode = 1922PA.....30..469R | ref = harv }} * {{cite book | last1 = Sherrod | first1 = P. Clay | last2 = Koed | first2 = Thomas L. | title = A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations | year = 2003 | publisher = Dover Publications | isbn = 978-0-486-42820-8 | ref = harv }} * {{cite web | title = Hubble Essentials: About Edwin Hubble | publisher = Space Telescope Science Institute | work = HubbleSite | year = 2008 | url = http://hubblesite.org/the_telescope/hubble_essentials/edwin_hubble.php | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|HubbleSite, .27.27About Edwin Hubble.27.27|2008}} }} * {{cite book | last = Staal | first = Julius D.W. | year = 1988 | title = The New Patterns in the Sky: Myths and Legends of the Stars | edition = 2nd | publisher = The McDonald and Woodward Publishing Company | isbn = 978-0-939923-04-5 | ref = harv }} * {{cite book | last1 = Thompson | first1 = Robert Bruce | last2 = Thompson | first2 = Barbara Fritchman | year = 2007 | title = Illustrated Guide to Astronomical Wonders | publisher = O'Reilly Media | isbn = 978-0-596-52685-6 | ref = harv }} * {{cite book | last = Wagman | first = Morton | year = 2003 | title = Lost Stars | publisher = McDonald and Woodward Publishing | isbn = 978-0-939923-78-6 | ref = harv }} * {{cite book | last1 = Wilkins | first1 = Jamie | last2 = Dunn | first2 = Robert | year = 2006 | title = 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe | edition = 1st | publisher = Firefly Books | isbn = 978-1-55407-175-3 | ref = harv }} {{refend}} '''Aanlyn bronne''' {{refbegin|3}} * {{cite web | last = Block | first = Adam | date = 17 Oktober 2003 | title = M32 | publisher = Kitt Peak National Observatory | url = http://www.noao.edu/outreach/aop/observers/m32.html | accessdate = 14 Mei 2012 | ref = harv | archive-date = 14 Maart 2014 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140314061235/http://www.noao.edu/outreach/aop/observers/m32.html | url-status = dead }} * {{cite web | title = Star: ups And | work = Extrasolar Planets Encyclopaedia | url = http://exoplanet.eu/star.php?st=ups+And | accessdate = 2 April 2012 | ref = {{sfnRef|.27.27ExoPlanet.27.27 ups And}} }} * {{cite web | title = Planet 14 And b | work = Extrasolar Planets Encyclopaedia | url = http://exoplanet.eu/catalog/14_and_b/ | accessdate = 29 Julie 2012 | ref = {{sfnRef|.27.27ExoPlanet.27.27 Planet 14 And b}} }} * {{cite web | title = Edwin Powell Hubble&nbsp;– The man who discovered the cosmos | publisher = European Space Agency | url = http://www.spacetelescope.org/about/history/the_man_behind_the_name/ | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|ESA, .27.27Edwin Powell Hubble.27.27}} | archive-date = 6 Desember 2020 | archive-url = https://web.archive.org/web/20201206114141/https://www.spacetelescope.org/about/history/the_man_behind_the_name/ | url-status = dead }} * {{cite web | title = Andromeda constellation boundary | work = The Constellations | publisher = International Astronomical Union | url = http://www.iau.org/public/constellations/#and | accessdate = 19 Mei 2012 | ref = {{sfnRef|IAU, .27.27The Constellations.27.27, Andromeda}} }} * {{cite web | last = Jenniskens | first = Peter | date = 3 April 2008 | title = The Mother of All Meteor Storms | publisher = Space.com | url = http://www.space.com/5200-mother-meteor-storms.html | accessdate = 2 April 2012 | ref = harv }} * {{cite web | last = Lunsford | first = Robert | date = 17 November 2011 | title = Meteor Activity Outlook for November 19–23, 2011 | publisher = American Meteor Society | url = http://www.amsmeteors.org/2011/11/meteor-activity-outlook-for-november-19-25-2011/ | accessdate = 2 April 2012 | ref = {{sfnRef|Lunsford, .27.27Activity Nov 19–23.27.27|2011}} }} * {{cite web | last = Lunsford | first = Robert | date = 16 Januarie 2012 | title = 2012 Meteor Shower List | publisher = American Meteor Society | url = http://www.amsmeteors.org/2012/01/2012-meteor-shower-list/ | accessdate = 16 Mei 2012 | ref = {{sfnRef|Lunsford, .27.27Meteor Shower List.27.27|2012}} }} * {{cite web | last1 = Odeh | first1 = Moh'd | last2 = Kunitzsch | first2 = Paul | year = 1998 | title = ICOP: Arabic Star Names | publisher = Islamic Crescents' Observation Project | url = http://www.icoproject.org/star.html | accessdate = 1 Mei 2012 | ref = harv | archive-date = 2 Februarie 2008 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080202163504/http://www.icoproject.org/star.html | url-status = dead }} * {{cite web | title = Edwin Hubble | publisher = PBS | year = 1998 | work = A Science Odyssey: People and Discoveries | url = http://www.pbs.org/wgbh/aso/databank/entries/bahubb.html | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|PBS, .27.27Edwin Hubble.27.27|1998}} }} * {{cite web | title = The 100 Nearest Star Systems | publisher = Research Consortium on Nearby Stars | date = 1 Januarie 2012 | url = http://www.chara.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm | accessdate = 25 Mei 2012 | ref = {{sfnRef|RECONS, .27.27The 100 Nearest Star Systems.27.27}} | archive-date = 29 Maart 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20130329140328/http://www.chara.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm | url-status = dead }} * {{cite web | last = Ridpath | first = Ian | title = Constellations | url = http://www.ianridpath.com/constellations1.htm | accessdate = 3 April 2012 | ref = {{sfnRef|Ridpath, .27.27Constellations.27.27}} }} * {{cite web | last = Ridpath | first = Ian | year = 1988 | title = Andromeda | work = Star Tales | url = http://www.ianridpath.com/startales/andromeda.htm | accessdate = 2 April 2012 | ref = {{sfnRef|Ridpath, .27.27Star Tales.27.27 Andromeda}} }} * {{cite journal | last1 = Weigert | first1 = Paul A. | last2 = Brown | first2 = Peter G. | last3 = Weryk | first3 = Robert J. | last4 = Wong | first4 = Daniel K. | url = http://arxiv.org/pdf/1209.5980v1.pdf | date = 22 September 2012 | journal = The Astronomical Journal | accessdate = 27 September 2012 | title = The return of the Andromedids meteor shower }} ''[[SIMBAD]]'' * {{cite web | title = Alpha And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=alpha+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Alpha And}} }} * {{cite web | title = Mirach | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=beta+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Mirach}} }} * {{cite web | title = Gamma1 Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=gam01+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Gamma1 Andromedae}} }} * {{cite web | title = Delta Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=delta+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Delta Andromedae}} }} * {{cite web | title = Iota And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=iota+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Iota And}} }} * {{cite web | title = Kappa Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=kappa+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Kappa Andromedae}} }} * {{cite web | title = Lambda Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=lambda+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Lambda Andromedae}} }} * {{cite web | title = Omicron Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=iota+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Omicron Andromedae}} }} * {{cite web | title = Psi Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=psi+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Psi Andromedae}} }} * {{cite web | title = 37 Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=mu+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD 37 Andromedae}} }} * {{cite web | title = Ups And&nbsp;– High proper-motion Star | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=upsilon+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Ups And}} }} * {{cite web | title = Xi Andromedae | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=xi+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Xi Andromedae}} }} * {{cite web | title = 29 And (Pi And) | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=pi+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD 29 And}} }} * {{cite web | title = 51 And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=51+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD 51 And}} }} * {{cite web | title = 56 And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=56+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 29 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD 56 And}} }} * {{cite web | title = R And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=R+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 30 April 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD R And}} }} * {{cite web | title = Z And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=Z+andromedae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id | accessdate = 1 Mei 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD Z And}} }} * {{cite web | title = HH And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?protocol=html&Ident=Ross+248 | accessdate = 20 Mei 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD HH And}} }} * {{cite web | title = 14 And | publisher = Centre de données astronomiques de Strasbourg | work = SIMBAD | url = http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?protocol=html&Ident=14+Andromedae | accessdate = 20 Mei 2012 | ref = {{sfnRef|SIMBAD 14 And}} }} {{refend}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie-inlyn|Andromeda (constellation)}} * [http://www.allthesky.com/constellations/andromeda/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Andromeda] * [https://astrojan.eu5.org/androm.htm The clickable Andromeda] * [http://www.ianridpath.com/startales/andromeda.htm Star Tales&nbsp;– Andromeda] * {{Lug|00|46|00||37|00|00|10}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Andromeda (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Andromeda (sterrebeeld)| ]] 27zy66h9tm4dcf4fe0aynzw5yejgh22 0 65361 2521397 2005139 2022-08-25T07:26:13Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Lugpomp | beeld= Antlia constellation map.png | onderskrif= | latyn= Antlia | genitief= Antliae | afkorting= Ant | RK= 10^h | Dek= -30º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 239 vk. grade (62ste) | kwadrant= SQ2 | hoof= 3 | helder= Alpha Antliae | naaste= DEN 1048-3956 | 3m= 0 | planete= 2 | messier= | bayer= | simboliek= | meteoor= | aangrensend= [[Noordelike Waterslang]], [[Kompas (sterrebeeld)|Kompas]], [[Seile (sterrebeeld)|Seile]], [[Sentour (sterrebeeld)|Sentour]] }} [[Lêer:NGC 2997 ESO.jpg|duimnael|260px|Die Lugpomp se spiraalvormige sterrestelsel, NGC 2997.]] Die '''Lugpomp''' ([[Latyn]]: ''Antlia'') is ’n [[sterrebeeld]] in die suidelike sterrehemel. Dit is die 18de eeu geskep en sy sterre is dof. Hy en sy omringende sterrebeelde is in die laat winter en lente in die suidelike hemelruim sigbaar. NGC 2997, ’n spriraalvormige [[sterrestelsel]], en die Antlia-dwergsterrestelsel val binne sy grense. == Eksterne skakels == * [http://www.nightskyinfo.com/constellations/antlia/ NightSkyInfo.com: Constellation Antlia] * [https://astrojan.eu5.org/antlia.htm The clickable Antlia] * [http://www.ianridpath.com/startales/antlia.htm Star Tales – Antlia] {{Commons-kategorie inlyn|Antlia|Lugpomp}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Antlia|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Lugpomp (sterrebeeld)| ]] l92ykif3pakxapouhnjdddpc182kbr0 0 65504 2521346 2437485 2022-08-24T17:12:34Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Koetsier | beeld= Auriga constellation map.png | onderskrif= | latyn= Auriga | genitief= Aurigae | afkorting= Aur | RK= 6^h | Dek= 40º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 657 vk. grade (21ste) | kwadrant= NQ1 | hoof= 5, 8 | helder= Alpha Aurigae (Capella) | naaste= QY Aurigae | 3m= 4 | planete= 6 | messier= 3 | bayer= 65 | simboliek= | meteoor= Aurigids, Delta Aurigids | aangrensend= [[Kameelperd (sterrebeeld)|Kameelperd]], [[Perseus (sterrebeeld)|Perseus]], [[Bul (sterrebeeld)|Bul]], [[Tweeling (sterrebeeld)|Tweeling]], [[Rooikat (sterrebeeld)|Rooikat]] }} Die '''Koetsier''' ([[Latyn]]: ''Auriga'') is ’n [[sterrebeeld]] in die noordelike hemelruim. Die sterre van die konstellasie vorm die gepunte helm van ’n koetsier. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. == Ruimtevoorwerpe == Die helderste ster in die Koetsier is Alpha Aurigae (Capella). Dit is 42 [[ligjaar|ligjare]] weg van die aarde en die sesde helderste ster in die sterrehemel. Capella is ’n spektroskopiese [[dubbelster]] wat bestaan uit twee [[geel reus]]e.<ref name="princeton">{{cite book |title = Stars & Planets |last1 = Ridpath |first1 = Ian |last2 = Tirion |first2 = Wil |publisher = Princeton University Press |location = Princeton, New Jersey |edition = 3de |year = 2001 |isbn = 0-691-08913-2}}</ref> Die galaktiese antisentrum (die punt regoor die middel van die [[Melkweg]]) is sowat 3,5° oos van die ster Beta Aurigae. Dié streek het dus baie minder sterre en is dowwer as die res van die stofstrook wat die spiraal-arms van die Melkweg vorm.<ref>{{cite book | author=Crossen, Craig; Rhemann, Gerald | year=2004 | title=Sky vistas: astronomy for binoculars and richest-field telescopes | publisher=Springer | page=177 | isbn=3-211-00851-9 }}</ref> Omdat die Melkweg deur die Koetsier loop, het die sterrebeeld baie oop [[sterreswerm]]s en ander voorwerpe. Die drie helderste swerms is [[Messier 36]], [[Messier 37]] en [[Messier 38]]; al drie kan met ’n verkyker of ’n teleskoop gesien word.<ref name="pasachoff">{{cite book |title = Stars and Planets |last = Pasachoff |first = Jay M. |others = Kaarte deur Wil Tirion |publisher = Houghton Mifflin |year = 2006 |location = New York City |isbn = 978-0-395-93432-6 |edition = 4de}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/auriga/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Auriga] * [https://astrojan.eu5.org/auriga.htm The clickable Auriga] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184659/http://160.114.99.91/astrojan/auriga.htm |date=27 September 2007 }} * [http://www.ianridpath.com/startales/auriga.htm Star Tales – Auriga] {{Commons-kategorie inlyn|Auriga|Koetsier (sterrebeeld)}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Auriga|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Koetsier (sterrebeeld)| ]] rfm2jl4jcal84t06xkfd3j15vewwpzo 0 65530 2521348 2437694 2022-08-24T17:19:52Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki :''Vir ’n artikel oor die voël, sien [[Kraanvoël]]''. {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Kraanvoël | beeld= Grus constellation map.png | onderskrif= | latyn= Grus | genitief= Gruis | afkorting= Gru | RK= 22^h | Dek= -47º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 366 vk. grade (45ste) | kwadrant= SQ4 | hoof= 7 | helder= Alpha Gruis (Alnair) | naaste= Gliese 832 | 3m= 3 | planete= 1 | messier= 0 | bayer= 28 | simboliek= | meteoor= | aangrensend= [[Suidelike Vis]], [[Mikroskoop (sterrebeeld)|Mikroskoop]], [[Indiër (sterrebeeld)|Indiër]], [[Toekan (sterrebeeld)|Toekan]], [[Feniks (sterrebeeld)|Feniks]], [[Beeldhouer (sterrebeeld)|Beeldhouer]] }} Die '''Kraanvoël''' ([[Latyn]]: ''Grus'') is ’n [[sterrebeeld]] in die suidelike hemelruim. Dit is aanvanklik beskou as deel van die [[Suidelike Vis]], maar in omstreeks 1597 het [[Petrus Plancius]] ’n aparte sterrebeeld geskep en dit die Kraanvoël genoem. == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/grus/constell.html The Deep Photographic Guide to the Constellations: Grus] * [https://astrojan.eu5.org/grus.htm The clickable Grus] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071112041831/http://bioch.szote.u-szeged.hu/astrojan/grus.htm |date=12 November 2007 }} * [http://www.starrynightphotos.com/constellations/grus.htm Starry Night Photography – Grus Constellation] * [http://www.ianridpath.com/startales/grus.htm Star Tales – Grus] * [http://www.ne.jp/asahi/stellar/scenes/seiza_e/gru.htm StellaNavigator: Grus Constellation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120401062220/http://www.ne.jp/asahi/stellar/scenes/seiza_e/gru.htm |date= 1 April 2012 }} * [http://www.seasky.org/pictures/sky7b10.html October Constellations] {{Commons-kategorie inlyn|Grus (constellation|Kraanvoël (sterrebeeld))}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Grus (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Saadjie}} {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Kraanvoël (sterrebeeld)| ]] grva3po001ye3qvkmfbn281ik2hebdb 0 65847 2521347 2005334 2022-08-24T17:17:50Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Kefeus | beeld= Cepheus constellation map.png | onderskrif= | latyn= Cepheus | genitief= Cephei | afkorting= Cep | RK= 22^h | Dek= 70º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 588 vk. grade (27ste) | kwadrant= NQ4 | hoof= 7 | helder= Alpha Cephei | naaste= Kruger 60 | 3m= 1 | planete= 1 | messier= 0 | bayer= 43 | simboliek= Koning Kefeus ([[Griekse mitologie]]) | meteoor= | aangrensend= [[Swaan (sterrebeeld)|Swaan]], [[Akkedis (sterrebeeld)|Akkedis]], [[Kassiopeia (sterrebeeld)|Kassiopeia]], [[Kameelperd (sterrebeeld)|Kameelperd]], [[Draak (sterrebeeld)|Draak]], [[Klein Beer]] }} '''Kefeus''' is ’n [[sterrebeeld]] in die noordelike hemelruim. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. == Ruimtevoorwerpe == [[Lêer:SpiralGalaxy NGC6946.jpg|duimnael|250px|links|NGC 6946, die Vuurwerk-sterrestelsel.]] Gamma Cephei is ’n [[dubbelster]] sowat 50 [[ligjaar|ligjare]] van die [[Aarde]] af. Dit bestaan uit ’n oranje [[subreusester]] en ’n [[rooi dwerg]]. Vanweë die beweging van die aarde se as ([[Aarde#Omwenteling|presessie]]) sal gamma Cephei die noordelike [[poolster]] wees tussen die jare 3000 en 5200 n.C. – dit sal omstreeks die jaar 4000 die naaste aan die noordelike [[hemelpool]] wees. Delta Cephei is ’n [[veranderlike ster]] waarvan die veranderlikheid in 1784 deur [[John Goodricke]] ontdek is. Dit wissel tussen 3,5 [[Magnitude|mag]] en 4,3 mag oor ’n tydperk van sowat 5,4 dae. NGC 188 is ’n oop [[sterreswerm]] en is een van die oudstes, asook die naaste een aan die noordelike [[hemelpool]], en die Vuurwerk-sterrestelsel (NGC 6946) is ’n [[Sterrestelsel|melkweg]] waarin nege [[supernova]]s waargeneem is, meer as in enige ander melkweg. Die [[newel]] NGC 7538 huisves die grootste [[protoster]] wat nog ontdek is. == Mitologie == Kefeus was in die [[Griekse mitologie]] die koning van [[Aithiopië]]. Hy was die man van [[Kassiopeia (Griekse mitologie)|Kassiopeia]] en die pa van prinses [[Andromeda]], na wie albei ook sterrebeelde genoem is.<ref>Staal, ''The New Patterns in the Sky''</ref> Kassiopeia is glo in die lug geplaas omdat sy gespog het Andromeda is mooier as die [[Nereïde]]s. == Verwysings == {{Verwysings}} * Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. * {{citation |title = The New Patterns in the Sky: Myths and Legends of the Stars |last = Staal |first = Julius D.W. |publisher = The McDonald and Woodward Publishing Company |year = 1988 |edition = 2nd |isbn = 0-939923-04-1}} == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/cepheus/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Cepheus] * [https://astrojan.eu5.org/cepheus.htm The clickable Cepheus] * [http://www.ianridpath.com/startales/cepheus.htm Star Tales – Cepheus] * [http://www.constellation-guide.com/constellation-list/cepheus-constellation/ Cepheus Constellation] {{Commons-kategorie inlyn|Cepheus}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Cepheus (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Kefeus (sterrebeeld)| ]] lhcuze7zlqv9nkfmxu0n8y71s4ico3l 0 65898 2521351 2491673 2022-08-24T17:27:52Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki :''Vir ’n artikel oor die sterreteken, sien [[Leeu (sterreteken)]]''. {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Leeu | beeld= Leo constellation map.png | onderskrif= | latyn= Leo | genitief= Leonis | afkorting= Leo | RK= 11^h | Dek= 15º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 947 vk. grade (12de) | kwadrant= NQ2 | hoof= 9, 15 | helder= Regulus (α Leo) | naaste= Wolf 359 | 3m= 5 | planete= 13 | messier= 5 | bayer= 92 | simboliek= | meteoor= Leonids | aangrensend= [[Groot Beer]], [[Klein Leeu]], [[Rooikat (sterrebeeld)|Rooikat]] (hoek), [[Kreef (sterrebeeld)|Kreef]], [[Noordelike Waterslang]], [[Sekstant (sterrebeeld)|Sekstant]], [[Beker (sterrebeeld)|Beker]], [[Maagd (sterrebeeld)|Maagd]], [[Berenice se Hare]] }} Die '''Leeu''' ([[Latyn]]: ''Leo'') is ’n [[sterrebeeld]] in die noordelike hemelruim. Dit is een van die 48 konstellasies wat deur die 2de-eeuse sterrekundige [[Ptolemeus]] beskryf is en is steeds een van die 88 moderne sterrebeelde. Sy simbool is [[Lêer:Leo.svg|15px]] ([[Unicode]] {{Unicode| ♌}}). == Ruimtevoorwerpe == === Sterre === [[Lêer:LeoCC.jpg|duimnael|links|240px|Die sterrebeeld Leeu soos dit van die Aarde af gesien word.]] Die Leeu bevat baie helder [[ster]]re. Regulus (Alpha Leonis) is ’n blou-wit [[hoofreeks]]ster met ’n [[magnitude]] van 1,4 en is 77,5 [[ligjare]] van die [[Aarde]] af. Dit is ’n [[dubbelster]] wat deur ’n verkyker sigbaar is; die sekondêre ster se magnitude is 7,7. Die naam Regulus beteken "klein koning". Die Leeu se stert, Denebola (Beta Leonis), is aan die ander kant van die sterrebeeld geleë. Dit is ’n blou-wit ster met ’n magnitude van 2,1 en is 36 ligjare van hier af. Die naam Denebola beteken "die leeu se stert". Algieba (Gamma Leonis) is ’n dubbelster met ’n derde, optiese komponent; die primêre en sekondêre sterre kan deur ’n klein teleskoop van mekaar onderskei word en die derde ster is deur ’n verkyker sigbaar. Die primêre ster is ’n geel [[reusester]] met ’n magnitude van 2,3 en die sekondêre ster is dieselfde tipe, maar het ’n magnitude van 3,6; hulle het ’n tydperk van 600 jaar en is 126 ligjare van die Aarde af. Die derde ster, wat nie met hulle verbind is nie, 40&nbsp;Leonis, is ’n geel ster met ’n magnitude van 4,8. Algieba beteken "die voorkop". Delta Leonis, of Zosma, is ’n blou-wit ster met ’n magnitude van 2,6 en is 58 ligjare weg. Epsilon Leonis is ’n geel reusester met ’n magnitude van 3 en is 251 ligjare van die Aarde af.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=166-168}} Daar is verskeie ander helder en dubbelsterre in die Leeu. Zeta Leonis (Adhafera) is ’n optiese [[veelvoudige ster|driedubbele ster]]. Die helderste ster is ’n wit reus met ’n magnitude van 3,4 en is 260 ligjare weg. Die tweede helderste ster, 39&nbsp;Leonis, is suid van hom en het ’n magnitude van 5,8. 35&nbsp;Leonis is noord van hulle en het ’n magnitude van 6. Iota Leonis is ’n dubbelster wat met die blote oog soos ’n geel ster met ’n magnitude van 4 lyk. Die stelsel, wat 79 ligjare van die Aarde af is, se komponente het ’n magnitude van 4,1 en 6,7. Nog twee sterre met name is Rasalas (Mu Leonis) en Chertan (Theta Leonis).{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=166-168}} Die Leeu huisves ook ’n helder [[veranderlike ster]], die [[rooi reus]] R&nbsp;Leonis. Dit is ’n [[Mira-veranderlike]] met ’n minimum magnitude van 10 en ’n normale maksimum magnitude van 6 (wat soms tot 4,4 verhelder). R&nbsp;Leonis, wat 330 ligjare van die Aarde af is, het ’n tydperk van 310 dae en ’n deursnee van 450 keer dié van die [[Son]].{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=166-168}} Die ster Wolf&nbsp;359 (CN&nbsp;Leonis) is een van [[Lys van naaste sterre|die naaste sterre]] aan die [[Aarde]] (7,8 ligjare). Dié [[opvlamster]] is ’n [[rooidwerg]] met ’n magnitude van 13,5; dit verhelder van tyd tot tyd met ’n magnitude van een of minder.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=166-168}} Gliese&nbsp;436, ’n dowwe ster sowat 33 ligjare van hier af, het ’n [[eksoplaneet]] met min of meer die massa van [[Neptunus (planeet)|Neptunus]].<ref>{{cite news|url=http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/RTGAM.20040831.wplanet20831a/BNStory/specialScienceandHealth|title=Astronomers discover smallest "exoplanets" yet|location=Toronto|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040901091737/http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/RTGAM.20040831.wplanet20831a/BNStory/specialScienceandHealth|archivedate=2004-09-01|access-date=2013-08-18|url-status=dead}}</ref> Die ster SDSS&nbsp;J102915+172927 (Caffau se Ster) is ’n [[Metaal (astronomie)#Populasie I, II en III|populasie&nbsp;II]]-ster in die [[galaktiese halo]] van die [[Melkweg]]. Dit is sowat 13&nbsp;miljard jaar oud en dus een van die oudste sterre in die sterrestelsel. Dit het die laagste [[Metaal (astronomie)|metaalinhoud]] van enige bekende ster. === Diepruimtevoorwerpe === [[Lêer:LeoTripletHunterWilson.jpg|duimnael|270px|Die Leeu-drietal.]] Die Leeu bevat baie helder [[sterrestelsel]]s. Die bekendstes is [[Messier 65]], [[M66]], [[NGC 3628]], [[M95]], [[M96]] en [[M105]]; die eerste drie vorm die [[Leeu-drietal]], ’n groep van drie sterrestelsels. Die Leeu-ring, ’n wolk van [[waterstof]] en [[helium]], is in ’n [[wentelbaan]] om twee sterrestelsels wat in die sterrebeeld voorkom. M66 is ’n [[Sterrestelsel#Klassifikasie|spiraalsterrestelsel]] wat deel is van die Leeu-drietal. Die ander twee lede is M65 en NGC&nbsp;3628. Dit is sowat 37&nbsp;miljoen ligjare van die Aarde af en het ’n vreemde vorm vanweë ’n [[swaartekrag]]wisselwerking met die ander twee stelsels in die drietal, wat sterre wegtrek van M66 af. Die sterre in die buitestreke kan dalk eindelik ’n [[dwergsterrestelsel]] vorm wat om M66 wentel.<ref name="objects">{{cite book |title = 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe |last1 = Wilkins |first1 = Jamie |last2 = Dunn |first2 = Robert |publisher = Firefly Books |location = Buffalo, New York |year = 2006 |isbn = 978-1-55407-175-3}}</ref> M95 en M96 is albei spiraalstelsels wat 20&nbsp;miljoen ligjare van die Aarde af is. Hoewel hulle as dowwe voorwerpe sigbaar is deur klein teleskope, kan hul struktuur net deur groot instrumente gesien word. M95 is ’n staafspiraalstelsel. M105 is sowat een graad van M95 en M96 af; dit is ’n [[elliptiese sterrestelsel]] met ’n magnitude van 9 en is ook sowat 20&nbsp;miljoen ligjare van hier af.{{sfn|Ridpath|Tirion|2001|pp=166-168}} [[NGC 2903]] is ’n staafspiraalstelsel wat in 1784 deur [[William Herschel]] ontdek is. Dit stem baie met die [[Melkweg]] ooreenstem wat grootte en vorm betref. Dit is sowat 25&nbsp;miljoen ligjare van die Aarde af. Dit het ’n streek waar talle nuwe sterre gevorm word, waarskynlik vanweë die teenwoordigheid van die stowwerige staaf, wat skokgolwe deur sy rotasie stuur na ’n gebied met ’n deursnee van 2&nbsp;000 ligjare. In die buitestreke van die sterrestelsel is baie oop [[sterreswerm]]s.<ref name="objects" /> [[U1.27]] (ook bekend as die Huge-LQG), die grootste bekende struktuur in die heelal, word ook in die Leeu aangetref.<ref>{{cite news |date=11 Januarie 2013 |last=Prostak |first=Sergio |title=Universe’s Largest Structure Discovered |url=http://www.sci-news.com/astronomy/article00818.html |publisher=scinews.com |access-date=15 Januarie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200520001056/http://www.sci-news.com/astronomy/article00818.html |archive-date=20 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Mitologie == Die Leeu is een van die vroegste erkende sterrebeelde, aangesien daar bewyse is dat die [[Mesopotamië]]rs in 4000 v.C. al ’n soortgelyke konstellasie gehad het.<ref name="pasachoff" /> Die [[Persië|Perse]] het die sterrebeeld ''Ser'' of ''Shir'' genoem; die [[Turkye|Turke]] ''Artan''; die [[Sirië]]rs ''Aryo'', die [[Jode]] ''Arye'' en die [[Indië]]rs ''Simha'', wat alles "leeu" beteken. In [[Babilonië|Babiloniese]] sterrekunde is dit UR.GU.LA (die "Groot Leeu") genoem.<ref>''Babylonian Star-lore'' deur Gavin White, Solaria Pubs, 2008 bl. 140</ref> In die [[Griekse mitologie]] is die Leeu verbind met die leeu wat [[Herakles|Hercules]] tydens sy Twaalf Take doodgemaak het en wat daarna in die lug geplaas is.<ref name="pasachoff">{{cite book |title=Stars and Planets |last = Pasachoff |first = Jay M. |location = Boston, Massachusetts |publisher = Houghton Mifflin |date = 2006}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} * ''Star Names: Their Lore and Meaning'', deur Richard Allen Hinckley, Dover. ISBN 0-486-21079-0 * Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. * ''Dictionary of Symbols'', deur Carl G. Liungman, W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-31236-4 == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/leo/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Leo] * [https://astrojan.eu5.org/leo.htm The clickable Leo] * [http://www.windows.ucar.edu/tour/link=/the_universe/Constellations/spring/leo.html&edu=high Information from Windows to the Universe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090410063356/http://www.windows.ucar.edu/tour/link%3D/the_universe/Constellations/spring/leo.html%26edu%3Dhigh |date=10 April 2009 }} {{Commons-kategorie inlyn|Leo (constellation)|Leeu (sterrebeeld)}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Leo (constellation)|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} {{Normdata}} [[Kategorie:Leeu (sterrebeeld)| ]] te31jpou4x8eurxqjd53gx72yu1gsic 0 66715 2521352 2420017 2022-08-24T17:31:45Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Oond | beeld= Fornax constellation map.png | onderskrif= | latyn= Fornax | genitief= Fornacis | afkorting= For | RK= 3^h | Dek= -30º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 398 vk. grade (41ste) | kwadrant= SQ1 | hoof= 2 | helder= Alpha Fornacis (α&nbsp;For) | naaste= LP 944-20 | 3m= 0 | planete= 6 | messier= 0 | bayer= 27 | simboliek= | meteoor= | aangrensend= [[Walvis (sterrebeeld)|Walvis]], [[Beeldhouer (sterrebeeld)|Beeldhouer]], [[Feniks (sterrebeeld)|Feniks]], [[Eridanus (sterrebeeld)|Eridanus]] }} Die '''Oond''' ([[Latyn]]: ''Fornax'') is ’n [[sterrebeeld]] in die suidelike hemelruim. Dit is in 1756 deur die [[sterrekundige]] [[Nicolas-Louis de Lacaille]] voorgestel. Hy het dit oorspronklik '''Fornax Chemica''' ("[[chemie]]se oond") genoem, maar dit is later verkort. == Ruimtevoorwerpe == Die Oond bevat die verste deel van die [[heelal]] wat nog [[Fotografie|gefotografeer]] is, die Hubble- Ultradiep Veld, en die Fornax-swerm, ’n klein swerm [[sterrestelsel]]s, asook tientalle ultra-kompakte dwergsterrestelsels (van sowat 120 [[ligjare]] breed.<ref>[http://www.eso.org/sci/publications/messenger/archive/no.129-sep07/messenger-no129-49-52.pdf Hilker M. et. al.], 2007</ref>) Die sterrestelsel UDFj-39546284 is die verste bekende ruimtevoorwerp van die [[Aarde]] af (in Januarie 2011). Dit is met behulp van die Hubble-UDV-foto opgespoor. == Verwysings == {{Verwysings}} * Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. * Hilker M. ''et al.''[http://www.eso.org/sci/publications/messenger/archive/no.129-sep07/messenger-no129-49-52.pdf ''Weighing Ultracompact Dwarf Galaxies in the Fornax Cluster''], Astronomical Science, The Messenger 129 – September 2007 == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/fornax/constell.html The Deep Photographic Guide to the Constellations: Fornax] * [http://www.starrynightphotos.com/constellations/fornax_phoenix.htm Starry Night Photography – Fornax Constellation] * [https://astrojan.eu5.org/fornax.htm The clickable Fornax] * [http://www.ianridpath.com/startales/fornax.htm Star Tales – Fornax] {{Commons-kategorie inlyn|Fornax}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Fornax|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Oond (sterrebeeld)| ]] k8q7l18wjpa8s4d6m0vequsro7ixe7t 0 67393 2521362 2517063 2022-08-24T18:00:04Z SpesBona 2720 Hersien wikitext text/x-wiki [[Lêer:Commonwealth Games Federation symbol (2019- Till Date).svg|duimnael|Kenteken van die Statebondspelevereniging, organiseerder van die Statebondspele]] [[Lêer:1958 Commonwealth Games 3d Stamp.jpg|duimnael|Posseël ter herdenking van die Statebondspele van 1958]] Die '''Statebondspele''' of '''Gemenebesspele''' ([[Engels]]: ''Commonwealth Games'') is 'n [[sport]]toernooi wat al om die vier jaar, twee jaar na elke [[Olimpiese Somerspele]], vir lidlande van die [[Britse Statebond]] aangebied word. Ongeveer 4&nbsp;500 tot 5&nbsp;000 atlete neem hieraan deel, wat dit na die Olimpiese Somerspele die grootste sportbyeenkoms ter wêreld maak. Alhoewel die Britse Statebond 56 lidlande het, is daar 74 deelnemende spanne by die Statebondspele, omdat 'n aantal [[Britse oorsese gebiede]] onder hul eie vlae meeding. Die vier [[lande van die Verenigde Koninkryk]] – [[Engeland]], [[Skotland]], [[Wallis]] en [[Noord-Ierland]] – stuur ook aparte spanne. Net ses lande het aan elke Statebondspele deelgeneem: [[Australië]], [[Kanada]], Engeland, [[Nieu-Seeland]], Skotland en Wallis. [[Suid-Afrika]] neem tans, na hulle hertoetrede in 1994, aan hierdie Statebondspele deel. Die volgende Statebondspele sal in 2026 in die Australiese deelstaat [[Victoria (Australië)|Victoria]] aangebied word. == Geskiedenis == [[Lêer:1986 Commonwealth Games (Edinburgh) boycotting countries (red).png|duimnael|400px|Kaart van die boikot tydens die Statebondspele 1986]] Die idee vir 'n kompetisie tussen die lande van die [[Britse Ryk]] is vir die eerste keer in 1891 deur ds. Astley Cooper voorgestel. Die eerste '''Britse Rykspele''' is daarna is 1930 aangebied. Die geleentheid se naam in 1954 na die '''Britse Ryk en Statebondspele''' verander. Daarna verander die naam na die '''Britse Statebondspele''' in 1970 en na die huidige naam van '''Statebondspele''' in 1978. Nege nasies het die Statebondspele tot dusver aangebied. 19 stede in sewe lande het die geleentheid aangebied. Australië het vyf Statebondspele (1938, 1962, 1982, 2006 en 2018) aangebied. Kanada het vier Statebondspele (1930, 1954, 1978 en 1994) aangebied. Twee stede het die Statebondspele meer as een keer aangebied: [[Auckland]] (1950, 1990) en [[Edinburg]] (1970, 1986). Die Statebondspele is twee keer aan Suid-Afrikaanse stede toegeken (1934 aan [[Johannesburg]] en 2022 aan [[Durban]]), maar albei geleenthede is gekanselleer, in 1934 weens die diskriminasie van Swart en Asiatiese Atlete deur die Suid-Afrikaanse regering en in 2022 weens die gebreek aan finansiële middels deur die gasheer. Hierdie Statebondspele is aan [[Londen]] (1934) en [[Birmingham]] (2022) toegewys. Twee uitgawes van die Statebondspele is deur verskeie lande geboikot. Nigerië het die Statebondspele van 1978 in [[Edmonton]] in protes teen Nieu-Seeland se sportkontakte met [[apartheid]]-Suid-Afrika geboikot. [[Uganda]] het ook nie aan hierdie spele deelgeneem nie in protes teen beweerde Kanadese vyandigheid teen die regering onder [[Idi Amin]]. In 1986 het 32 van die 50 kwalifiserende lande die Statebondspele in Edinburg geboikot in protes teen die sportkontakte van die [[Verenigde Koninkryk]] onder [[Margaret Thatcher]] met apartheid-Suid-Afrika. == Uitslae == === Uitslae volgens jare === <center> {| class="wikitable" style="text-align:center;" ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Uitgawe ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Jaar ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Gasheer ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Geopen deur ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Begin ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Einde ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Sporte ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Gebeure ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Nasies ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Deelnemers ! rowspan=1 style="background:#2471A3; color:white;" | Beste nasie |- ! colspan="11" style="text-align:center;" |Inter-Ryk Kampioenskappe |- | – |1911 |align=center| {{vlagikoon|Engeland}} [[Londen]], [[Engeland]] |[[George V van die Verenigde Koninkryk|George V]] |align=center| 12 Mei |align=center| 1 Junie | 4 || 9 || 4 || Onbekend |align=center| {{vlagland|Kanada|1921}} |- ! colspan="11" style="text-align:center;" |Britse Rykspele |- | I |1930 |align=center| {{vlagikoon|Kanada|1921}} [[Hamilton, Ontario|Hamilton]], [[Kanada]] |[[Freeman Freeman-Thomas, 1ste Marquess van Willingdon|Lord Willingdon]] |align=center| 16 Augustus |align=center| 23 Augustus | 6 || 59 || 11 || 400 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- | II |1934 |align=center|{{vlagikoon|Engeland}} [[Londen]], [[Engeland]]<ref>Oorspronklik aan [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]], toegeken</ref> | |align=center| 4 Augustus |align=center| 11 Augustus | 6 || 68 || 16 || 500 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- | III |1938 |align=center|{{vlagikoon|Australië}} [[Sydney]], [[Australië]] |[[John Loder, 2de Baron Wakehurst|Lord Wakehurst]] |align=center| 5 Februarie |align=center| 12 Februarie | 7 || 71 || 15 || 464 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |align=center| – |align=center| 1942 |align=center| {{vlagikoon|Kanada|1921}} [[Montreal]], [[Kanada]] |rowspan="2" colspan=12 align=center | Gekanselleer as gevolg van die [[Tweede Wêreldoorlog]]<ref>{{en}} The Complete Book of The Commonwealth Games (Gold Coast Edition) by Graham Groom (2017)</ref>'' |- |align=center| – |align=center| 1946 |align=center| {{vlagikoon|Wallis|1807}} [[Cardiff]], [[Wallis]] |- | IV |1950 |align=center|{{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Auckland]], [[Nieu-Seeland]] |[[Bernard Freyberg]] |align=center| 4 Februarie |align=center| 11 Februarie | 9 || 88 || 12 || 590 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- ! colspan="11" style="text-align:center;" |Britse Ryk en Statebondspele |- | V |1954 |align=center|{{vlagikoon|Kanada|1921}} [[Vancouver]], [[Kanada]] |[[Harold Alexander, 1ste Graaf Alexander van Tunis|Harold Alexander]] |align=center| 30 Julie |align=center| 7 Augustus | 9 || 91 || 24 || 662 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- | VI |1958 |align=center|{{vlagikoon|Wallis|1953}} [[Cardiff]], [[Wallis]] |rowspan="3"|[[Prins Philip, Hertog van Edinburg|Philip, Hertog van Edinburg]] |align=center| 18 Julie |align=center| 26 Julie | 9 || 94 || 36 || 1122 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- | VII |1962 |align=center|{{vlagikoon|Australië}} [[Perth]], [[Australië]] |align=center| 22 November |align=center| 1 Desember | 9 || 104 || 35 || 863 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- | VIII |1966 |align=center|{{vlagikoon|Jamaika}} [[Kingston, Jamaika|Kingston]], [[Jamaika]] |align=center| 4 Augustus |align=center| 13 Augustus | 9 || 110 || 34 || 1050 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- ! colspan="11" style="text-align:center;" |Britse Statebondspele |- | IX |1970 |align=center|{{vlagikoon|Skotland}} [[Edinburg]], [[Skotland]] |rowspan="2"|[[Prins Philip, Hertog van Edinburg|Philip, Hertog van Edinburg]] |align=center| 16 Julie |align=center| 25 Julie | 9 || 121 || 42 || 1383 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |X |1974 |align=center|{{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Christchurch]], [[Nieu-Seeland]] |align=center| 24 Januarie |align=center| 2 Februarie | 9 || 121 || 38 || 1276 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- ! colspan="11" style="text-align:center;" |Statebondspele |- | XI |1978 |align=center|{{vlagikoon|Kanada}} [[Edmonton]], [[Kanada]] |[[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]] |align=center| 3 Augustus |align=center| 12 Augustus | 10 || 128 || 46 || 1474 |align=center| {{vlagland|Kanada}} |- | XII |1982 |align=center|{{vlagikoon|Australië}} [[Brisbane]], [[Australië]] |[[Prins Philip, Hertog van Edinburg|Philip, Hertog van Edinburg]] |align=center| 30 September |align=center| 9 Oktober | 10 || 142 || 46 || 1583 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- | XIII |1986 |align=center|{{vlagikoon|Skotland}} [[Edinburg]], [[Skotland]] |[[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]] |align=center| 24 Julie |align=center| 2 Augustus | 10 || 163 || 26 || 1662 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- | XIV |1990 |align=center|{{vlagikoon|Nieu-Seeland}} [[Auckland]], [[Nieu-Seeland]] |[[Prins Edward, Graaf van Wessex|Edward, Graaf van Wessex]] |align=center| 24 Januarie |align=center| 3 Februarie | 10 || 204 || 55 || 2073 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- | XV |1994 |align=center|{{vlagikoon|Kanada}} [[Victoria, Brits-Columbië|Victoria]], [[Kanada]] |[[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]] |align=center| 18 Augustus |align=center| 28 Augustus | 10 || 217 || 63 || 2557 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- | XVI |1998 |align=center|{{vlagikoon|Maleisië}} [[Kuala Lumpur]], [[Maleisië]] |[[Mahathir Mohamad]] |align=center| 11 September |align=center| 21 September | 15 || 213 || 70 || 3633 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- | XVII |2002 |align=center|{{vlagikoon|Engeland}} [[Manchester]], [[Engeland]] |rowspan="2"|[[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]] |align=center| 25 Julie |align=center| 4 Augustus | 17 || 281 || 72 || 3679 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |XVIII |2006 |align=center|{{vlagikoon|Australië}} [[Melbourne]], [[Australië]] |align=center| 15 Maart |align=center| 26 Maart | 16 || 245 || 71 || 4049 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |XIX |2010 |align=center|{{vlagikoon|Indië}} [[Delhi]], [[Indië]] |[[Pratibha Patil]] |align=center| 3 Oktober |align=center| 14 Oktober | 17 || 272 || 71 || 6081 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |XX |2014 |align=center|{{vlagikoon|Skotland}} [[Glasgow]], [[Skotland]] |[[Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk|Elizabeth II]] |align=center| 23 Julie |align=center| 3 Augustus | 17 || 261 || 71 || 4947 |align=center| {{vlagland|Engeland}} |- |XXI |2018 |align=center|{{vlagikoon|Australië}} [[Goudkus, Queensland|Goudkus]], [[Australië]] |rowspan="2"|[[Charles, Prins van Wallis]] |align=center| 4 April |align=center| 15 April | 19 || 275 || 71 || 4426 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |XXII |2022 |align=center|{{vlagikoon|Engeland}} [[Birmingham]], [[Engeland]]<ref>Oorspronklik aan [[Durban]], [[Suid-Afrika]], toegeken</ref> |align=center| 28 Julie |align=center| 8 Augustus | 20 || 280 || 72 || 5054 |align=center| {{vlagland|Australië}} |- |''XXIII'' |''2026'' |align=center|{{vlagikoon|Australië}} ''[[Victoria (Australië)|Victoria]]'' | |align=center| 17 Maart |align=center| 29 Maart | 16 || || 75 || | |} </center>''Nota: Die Inter-Ryk Kampioenskappe van 1911 in [[Londen]] word as 'n voorloper vir die moderne Statebondspele beskou, maar word gewoonlik nie as 'n amptelike uitgawe van die Spele self beskou nie.''<ref name=":0">{{en}} {{cite web |url=https://www.thecgf.com/games/story.asp |title=The Story of the Commonwealth Games |publisher=Commonwealth Games Federation |accessdate=16 April 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180205184800/https://thecgf.com/games/story.asp |archive-date=5 Februarie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> === Statebondspele volgens gashere === [[Lêer:Commonwealth Games years participants.PNG|duimnael|400px|Ligging van die spele en die deelnemende lande: {{sleutel|#9966cc|Gasheerlande of beplande gasheerlande}} {{sleutel|#d45c4c|Ander lande, wat by die spele aangesluit het}} {{sleutel|#54e464|Lande, wat by die spele aangesluit en dit weer verlaat het}} {{0}}'''•'''<span style="margin:0; font-size:90%;">{{0}} Gasheerstede met jaar van die spele</span>]] {| class="wikitable sortable" ! No. ! Land ! Vasteland ! Getal ! Jaar(e) aangebied |- | style="text-align:center;"| 1 | {{vlagland|Australië}} | [[Oseanië]] | style="font-size:95%" | 6 | 1938, 1962, 1982, 2006, 2018, ''2026'' |- | style="text-align:center;"| 2 | {{vlagland|Kanada}} | [[Amerikas]] | style="font-size:95%" | 4 | 1930, 1954, 1978, 1994 |- | style="text-align:center;"| 3 | {{vlagland|Engeland}} | [[Europa]] | style="font-size:95%" | 4 | (1911), 1934, 2002, 2022 |- | style="text-align:center;" rowspan=2| 4 | {{vlagland|Nieu-Seeland}} | [[Oseanië]] | style="font-size:95%" | 3 | 1950, 1974, 1990 |- | {{vlagland|Skotland}} | [[Europa]] | style="font-size:95%" | 3 | 1970, 1986, 2014 |- | style="text-align:center;" rowspan=4| 6 | {{vlagland|Indië}} | [[Asië]] | style="font-size:95%" | 1 | 2010 |- | {{vlagland|Maleisië}} | [[Asië]] | style="font-size:95%" | 1 | 1998 |- | {{vlagland|Jamaika}} | [[Amerikas]] | style="font-size:95%" | 1 | 1966 |- | {{vlagland|Wallis}} | [[Europa]] | style="font-size:95%" | 1 | 1958 |} == Verwysings == {{Verwysings|2}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|Commonwealth Games|Statebondspele}} * {{en}} [https://thecgf.com/ Amptelike webwerf van die Statebondspele] * {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/sports/Commonwealth-Games|title=Commonwealth Games|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=24 Augustus 2022}} {{Normdata}} [[Kategorie:Britse Statebond]] [[Kategorie:Sportkompetisies]] 10nwupunmmfpmbzouu83dcvj296wyrv 0 69305 2521350 2420030 2022-08-24T17:23:44Z Astrojan 78518 /* Eksterne skakels */ wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas sterrebeeld | naam= Net | beeld= Reticulum constellation map.png | onderskrif= | latyn= Reticulum | genitief= Reticuli | afkorting= Ret | RK= 4^h | Dek= -60º | magnitude= | skynmagnitude= | absolute magnitude= | grootte= 114 vk. grade (82ste) | kwadrant= SQ1 | hoof= 4 | helder= Alpha Reticuli (α&nbsp;Ret) | naaste= Zeta2 Reticuli (ζ²&nbsp;Ret) | 3m= 0 | planete= 6 | messier= 0 | bayer= 11 | simboliek= | meteoor= | aangrensend= [[Horlosie (sterrebeeld)|Horlosie]] , [[Swaardvis (sterrebeeld)|Swaardvis]] , [[Suidelike Waterslang]] }} Die '''Net''' ot '''Netjie''' ([[Latyn]]: ''Reticulum'') is ’n klein, dowwe [[sterrebeeld]] in die suidelike hemelruim. Die Latynse naam verwys na die kruisdraad voor die oogstuk van ’n [[teleskoop]] wat gebruik word om sterposisies te meet.<ref name="star_tales">{{cite book | first=Ian | last=Ridpath | year=1989 | pages=10–11 | title=Star Tales | publisher=James Clarke & Co | isbn=0-7188-2695-7 }}</ref> Die sterrebeeld bevat geen helder sterre nie. Net twee sterre is helderder as 5 [[Magnitude|mag]]: Alpha en Beta Reticuli. Die sterrebeeld is in 1621 geskep deur [[Isaac Habrecht II]], wat dit "Rhombus" genoem het.<ref>[http://www.atlascoelestis.com/Bartsch.htm AtlasCoelestis.com: "Jacob Bartsch ― Usus Astronomicus Planisphaerii Stellati Argentoratum (Strasburgo) 1624"]</ref> Die Franse sterrekundige [[Nicolas-Louis de Lacaille]] het dit in die 18de eeu tydens ’n besoek aan [[Kaapstad]] hernoem na "Réticule Rhomboide" om die kruisdraad van sy teleskoop te gedenk.<ref name="star_tales" /> Dit is later na die Latynse "Reticulum" verander in sy sterkatalogus ''Coelum Australe Stelliferum''. Die sterrebeeld is in 1922 vir die eerste keer erken. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.allthesky.com/constellations/reticulum/constell.html The Deep Photographic Guide to the Constellations: Reticulum] * [https://astrojan.eu5.org/reticul.htm The clickable Reticulum] * [http://www.ianridpath.com/startales/reticulum.htm Star Tales – Reticulum] {{Commons-kategorie inlyn|Reticulum}} * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Reticulum|Engelse Wikipedia]] {{Sterrebeelde}} [[Kategorie:Net (sterrebeeld)| ]] m7zrm0om54nv1ts47pepzw49d4pr40h 0 71213 2521331 2433015 2022-08-24T15:39:47Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Bram Fischer Int. Lughawe | image = | IATA = BFN | ICAO = FABL | type = Openbaar / Militêr | owner = | operator = Airports Company South Africa (ACSA)<br />[[Suid-Afrikaanse Lugmag]] | location = [[Bloemfontein]], [[Vrystaat]], [[Suid-Afrika]] | elevation-f = 4 457 | elevation-m = 1 358 | coordinates = {{Koördinate|29|05|34|S|26|18|09|E|aansig=inlyn,titel}} | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-FS | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Vrystaat | pushpin_label_position = | pushpin_label = BFN | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging van die lughawe in die Vrystaat | website = [http://www.airports.co.za/airports/bram-fischer Bram Fischer Internasionale Lughawe] | metric-rwy = y | r1-number = 02/20 | r1-length-f = 8 395 | r1-length-m = 2 559 | r1-surface = Teer | r2-number = 12/30 | r2-length-f = 7 201 | r2-length-m = 2 195 | r2-surface = Teer | stat-year = 2017 | stat1-header = Passasiers | stat1-data = 400&nbsp;000 p.j. | stat2-header = Lugbewegings | stat2-data = 20&nbsp;000 p.j. | footnotes = Bron: Lughawe se webwerf<ref name=ACSA>[http://www.airports.co.za/StatisticsLib/BFIA_airport_Aircraft_Movements_JuL18.pdf Bram Fischer Lughawe: Totale aantal lugbewegings in 2017]</ref> }} '''Bram Fischer Internasionale Lughawe''' ([[IATA-kode|IATA]]: '''BFN''', [[ICAO]]: '''FABL''')<ref>[http://worldaerodata.com/wad.cgi?id=SF82502&sch=FABL World Aero Data]</ref> is 'n [[lughawe]] in [[Bloemfontein]], [[Suid-Afrika]]. Dit is na die kommunis [[Bram Fischer]] genoem. Die lughawe het in vroeëre jare (tot 1995) as die '''JBM Hertzog-lughawe''' en daarna as die '''Bloemfontein Internasionale Lughawe''' bekend gestaan. Pres. [[Jacob Zuma]] het die naamsverandering op Donderdag, 13 Desember 2012 aangekondig en dit as " 'n stap in die rigting van nasiebou wat 'n gedeelde erfenis en toekoms uitstraal" beskryf.<ref>[http://praag.co.za/nuus-magazine-402/suider-afrika-magazine-400/12795-bloem-se-lughawe-kry-nuwe-naam.html Bloem se lughawe kry nuwe naam]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [[PRAAG]], 14 Desember 2012</ref> Die aanloopbaan word met [[Lugmagbasis Bloemspruit]] gedeel. Die terminaalgebou is geleë by: <small>{{Koördinate|29|05|45|S|26|17|53|E|aansig=inlyn}}</small> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Bloemfontein]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Bloemfontein]] d9dkddwy717k5k8nzc1zhp5hlbs04a3 2521332 2521331 2022-08-24T15:53:46Z Aliwal2012 39067 Opd stats 2022 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Bram Fischer Int. Lughawe | image = Bloemfontein Airport - panoramio.jpg | IATA = BFN | ICAO = FABL | type = Openbaar / Militêr | owner = | operator = Airports Company South Africa (ACSA)<br />[[Suid-Afrikaanse Lugmag]] | location = [[Bloemfontein]], [[Vrystaat]], [[Suid-Afrika]] | elevation-f = 4 457 | elevation-m = 1 358 | coordinates = {{Koördinate|29|05|34|S|26|18|09|O|aansig=inlyn,titel}} | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-FS | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Vrystaat | pushpin_label_position = | pushpin_label = BFN | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging van die lughawe in die Vrystaat | website = [http://www.airports.co.za/airports/bram-fischer Bram Fischer Internasionale Lughawe] | metric-rwy = y | r1-number = 02/20 | r1-length-f = 8 395 | r1-length-m = 2 559 | r1-surface = Teer | r2-number = 12/30 | r2-length-f = 7 201 | r2-length-m = 2 195 | r2-surface = Teer | stat-year = 2019 | stat1-header = Passasiers | stat1-data = 365&nbsp;200 | stat2-header = Lugbewegings | stat2-data = 20&nbsp;000 | footnotes = Bron: Lughawe se webwerf<ref name=ACSA>[http://www.airports.co.za/StatisticsLib/BFIA_airport_Aircraft_Movements_JuL18.pdf Bram Fischer Lughawe: Aantal lugbewegings tot in 2018/19]</ref> en DAFIF<ref name=WAD>{{cite web|url=http://worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FABL|archive-url=https://web.archive.org/web/20190305143444/http://worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FABL|archive-date=2019-03-05|title=Airport information for FABL|website=World Aero Data}}</ref> }} '''Bram Fischer Internasionale Lughawe''' ([[IATA-kode|IATA]]: '''BFN''', [[ICAO]]: '''FABL''')<ref>[http://worldaerodata.com/wad.cgi?id=SF82502&sch=FABL World Aero Data]</ref> is 'n [[lughawe]] in [[Bloemfontein]], [[Suid-Afrika]]. Dit is na die kommunis [[Bram Fischer]] genoem. Die lughawe het in vroeëre jare (tot 1995) as die '''JBM Hertzog-lughawe''' en daarna as die '''Bloemfontein Internasionale Lughawe''' bekend gestaan. Pres. [[Jacob Zuma]] het die naamsverandering op Donderdag, 13 Desember 2012 aangekondig en dit as " 'n stap in die rigting van nasiebou wat 'n gedeelde erfenis en toekoms uitstraal" beskryf.<ref>[http://praag.co.za/nuus-magazine-402/suider-afrika-magazine-400/12795-bloem-se-lughawe-kry-nuwe-naam.html Bloem se lughawe kry nuwe naam]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [[PRAAG]], 14 Desember 2012</ref> Die aanloopbaan word met [[Lugmagbasis Bloemspruit]] gedeel. Die terminaalgebou is geleë by: <small>{{Koördinate|29|05|45|S|26|17|53|E|aansig=inlyn}}</small> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Bloemfontein]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Bloemfontein]] ftul1l8k1cptxs3g6g4h5qbtwoqlwfm 0 75889 2521321 2380223 2022-08-24T14:49:47Z Aliwal2012 39067 +Sien ook wikitext text/x-wiki [[Lêer:"Oceanos" - Piraeus, 1986.jpg|duimnael|300px|Die Oceanos verlaat Piraeus se hawe in Junie 1986.]] [[Lêer:MTS Oceanos portside.jpg|duimnael|300px|Lynskets van die Oceanos]] {{Location map+|Oos-Kaap|relief=1|width=300|caption=Kaart van die [[Oos-Kaap]], [[Suid-Afrika]]|places= {{Location map~|Oos-Kaap|lon_dir=E|lat_dir=S|lat_deg=32|lat_min=4|lat_sec=0|lon_deg=29|lon_min=9|lon_sec=0|label=Oceanos se wrak|position=regs}} {{Location map~|Oos-Kaap|lon_dir=E|lat_dir=S|lat_deg=32|lat_min=59|lon_deg=27|lon_min=52|label=Oos-Londen}} }} Die passasierskip '''Oceanos''' het op 5 Augustus 1991 sowat 10&nbsp;km van [[Koffiebaai]] aan die [[Transkei]]se [[Wildekus]] vergaan. Dit het een van die wêreld se mees dramatiese en suksesvolste reddingsaksies tot gevolg gehad. Die skip van 14&nbsp;000&nbsp;ton is in 1952 in Frankryk gebou, en kon 'n maksimum van 550 passasiers en 250 bemanningslede vervoer. Alhoewel die skip sedert 1976 as die ''Oceanos'' bekend was, het dit voorheen die name ''Jean Laborde'', ''Ancona'' en ''Eastern Princess'' gedra. Vanaf 1976 was dit die eiendom van die Griekse maatskappy Epirotiki met Piraeus as tuishawe. Sedert 1988 het dit plesiertogte tussen [[Londen]] en [[Durban]] vir TFC Tours onderneem. Instandhoudingswerk aan die skip was helaas agterstallig. Vroeg in Augustus 1991 was die skip van [[Kaapstad]] via [[Oos-Londen]] na Durban onderweg. Op 3 Augustus tydens 'n sterk wind en onstuimige see spoel seewater deur 'n reeds bestaande gat van 10&nbsp;cm in die romp die masjienkamer binne en word die kragopwekkers uitgeskakel. Skepe in die omgewing en [[helikopter]]s van die [[Suid-Afrikaanse Lugmag]] het al die 571 opvarendes gered en by ''The Haven'' en [[Gat-in-die-muur]] (''Hole in the Wall'') aan land gebring. Dat die kaptein en van sy bemanning glo eerste in die reddingsbote weggekom het en die ander skipbreukelinge aan hul lot oorgelaat het, het groot verontwaardiging by die publiek uitgelok. Die towenaar en ander vermaaklikheidskunstenaars het die leiding met die ontruiming van die sinkende skip geneem. Kapt. Yiannis Avranas is deur 'n Londense geregshof van nalatigheid vrygespreek en het later weer as bevelvoerder op 'n skip opgetree. Die wrak lê 5&nbsp;km van die kus op 'n diepte van 90&nbsp;m. Dit is vir [[skubaduik|duikers]] een van die moeilikste wrakke in die wêreld om te besoek, onder andere weens sterk seestrome. == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Bibliografie == * wrecksite.eu * [http://www.oceanossinking.com/ www.oceanossinking.com] * [http://www.deeperblue.com/ www.deeperblue.com] {{Koördinate|32.12093|S|29.12029|O|type:landmark|name=Oceanos se wrak|aansig=titel}} [[Kategorie:Skeepswrakke]] 7ur1jrl2f479z481by1hfl8548gmfz1 2521322 2521321 2022-08-24T14:59:33Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki [[Lêer:"Oceanos" - Piraeus, 1986.jpg|duimnael|300px|Die Oceanos verlaat Piraeus se hawe in Junie 1986.]] [[Lêer:MTS Oceanos portside.jpg|duimnael|300px|Lynskets van die Oceanos]] {{Location map+|Oos-Kaap|relief=1|width=300|caption=Kaart van die [[Oos-Kaap]], [[Suid-Afrika]]|places= {{Location map~|Oos-Kaap|lon_dir=E|lat_dir=S|lat_deg=32|lat_min=4|lat_sec=0|lon_deg=29|lon_min=9|lon_sec=0|label=Oceanos se wrak|position=regs}} {{Location map~|Oos-Kaap|lon_dir=E|lat_dir=S|lat_deg=32|lat_min=59|lon_deg=27|lon_min=52|label=Oos-Londen}} }} Die passasierskip '''Oceanos''' het op 5 Augustus 1991 sowat 10&nbsp;km van [[Koffiebaai]] aan die [[Transkei]]se [[Wildekus]] vergaan. Dit het een van die wêreld se mees dramatiese en suksesvolste reddingsaksies tot gevolg gehad. Die skip van 14&nbsp;000&nbsp;ton is in 1952 in Frankryk gebou, en kon 'n maksimum van 550 passasiers en 250 bemanningslede vervoer. Alhoewel die skip sedert 1976 as die ''Oceanos'' bekend was, het dit voorheen die name ''Jean Laborde'', ''Ancona'' en ''Eastern Princess'' gedra. Vanaf 1976 was dit die eiendom van die Griekse maatskappy Epirotiki met Piraeus as tuishawe. Sedert 1988 het dit plesiertogte tussen [[Londen]] en [[Durban]] vir TFC Tours onderneem. Instandhoudingswerk aan die skip was helaas agterstallig. Vroeg in Augustus 1991 was die skip van [[Kaapstad]] via [[Oos-Londen]] na Durban onderweg. Op 3 Augustus tydens 'n sterk wind en onstuimige see spoel seewater deur 'n reeds bestaande gat van 10&nbsp;cm in die romp die masjienkamer binne en word die kragopwekkers uitgeskakel. Skepe in die omgewing en [[helikopter]]s van die [[Suid-Afrikaanse Lugmag]] het al die 571 opvarendes gered en by ''The Haven'' en [[Gat-in-die-muur]] (''Hole in the Wall'') aan land gebring. Dat die kaptein en van sy bemanning glo eerste in die reddingsbote weggekom het en die ander skipbreukelinge aan hul lot oorgelaat het, het groot verontwaardiging by die publiek uitgelok. Die towenaar en ander vermaaklikheidskunstenaars het die leiding met die ontruiming van die sinkende skip geneem. Kapt. Yiannis Avranas is deur 'n Londense geregshof van nalatigheid vrygespreek en het later weer as bevelvoerder op 'n skip opgetree. Die wrak lê 5&nbsp;km van die kus op 'n diepte van 90&nbsp;m. Dit is vir [[skubaduik|duikers]] een van die moeilikste wrakke in die wêreld om te besoek, onder andere weens sterk seestrome. == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Bibliografie == * wrecksite.eu * [http://www.oceanossinking.com/ www.oceanossinking.com] * [http://www.deeperblue.com/ www.deeperblue.com] : ''Hierdie artikel is 'n vertaling van die Nederlandse Wikipedia artikel, [[:nl:Jean Laborde (schip, 1952)|Jean Laborde (schip, 1952)]] en [[:de:Oceanos|Oceanos]] op die Duitse Wikipedia.'' {{Koördinate|32.12093|S|29.12029|O|type:landmark|name=Oceanos se wrak|aansig=titel}} [[Kategorie:Skeepswrakke]] 9y8o6gfa5ad050gogf2dlluguef2nn1 0 76280 2521338 1509719 2022-08-24T16:37:43Z Aliwal2012 39067 Jaarlikse passasiersvolumes wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Kruger Mpumalanga Int. Lughawe | image = Entrada al Aeropuerto Internacional Kruger Mpumalanga en Nelspruit, Sudáfrica.JPG | image-width = | caption = Die ingang na die lughawegebou | IATA = MQP | ICAO = FAKN | type = Siviel | owner = | operator = Primkop Airport Management (Edms.) Bpk. | city-served = Nelspruit | location = Naby Nelspruit | hub = Airlink <br />Fly Go-Air | elevation-f = 2,829 | elevation-m = 862 | coordinates ={{Koördinate|25|23|0|S|31|06|20|O|aansig=inlyn,titel}} | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-MP | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Mpumalanga | pushpin_label_position = | pushpin_label = MQP | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in Mpumalanga | website = http://www.kmiairport.co.za/ | metric-elev = | metric-rwy = | r1-number = 05/23 | r1-length-f = 10,171 | r1-length-m = 3,100 | r1-surface = Teer | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | stat2-header = | stat2-data = | footnotes = }} Die '''Kruger Mpumalanga Internasionale Lughawe''' ([[IATA-kode|IATA]]: '''MQP''', [[ICAO]]: '''FAKN''') is noordoos van [[Nelspruit]] geleë. Dit is [[Mpumalanga]] se grootste en modernste lughawe, en het die [[Nelspruit-lughawe]] suidwes van die stad in 2008 vervang. Laasgenoemde word nie meer vir geskeduleerde passasiersvlugte gebruik nie. == Roetes bedien == * ''Airlink'' vlieg na en van [[Kaapstad Internasionale Lughawe]], [[Koning Shaka Internasionale Lughawe]] ([[Durban]]), [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]], ([[Johannesburg]]) en [[Livingstone]] Lughawe. * ''Fly Go-Air'' vlieg na en van [[Lanseria-lughawe]] buite Johannesburg. == Passasiersvolumes == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ '''Jaarlikse volume<ref name="Statistics">{{cite web | url = http://www.kmiairport.co.za/about-kmia/air-traffic-statistics.html | title = Air traffic Statistics | publisher = Kruger Mpumalanga International Airport | accessdate = 23 October 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131022044420/http://www.kmiairport.co.za/about-kmia/air-traffic-statistics.html | archive-date = 22 October 2013 | url-status = dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verskil |- !2003 |131,943 |{{Steady}} |- !2004 |139,573 |{{Increase}}5.8% |- !2005 |177,498 |{{Increase}}27.2% |- !2006 |215,390 |{{increase}}21.3% |- !2007 |239,583 |{{increase}}11.2% |- !2008 |247,573 |{{increase}}3.3% |- !2009 |208,751 |{{decrease}}15.7% |- !2010 |239,292 |{{increase}}14.6% |- !2011 |263,222 |{{increase}}10.0% |- !2012 |241,949 |{{decrease}}8.1% |- !2013 |249,690 |{{increase}}3.2% |- !2014 |253,595 |{{Increase}}1.8% |- !2015 |237,106 |{{Decrease}}6.5% |- !2016 |268,717 |{{Increase}}13.3% |- !2017 |278,455 |{{Increase}}3.6% |- !2018 |271,809 |{{Decrease}}2.4% |} {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !colspan=2 | Padafstande vanaf KMIA na toeristeplekke |- !Plek !Afstand |- | align="left" | God’s Window || 103 km |- | align="left" | Bourke's Luck kolkgate || 126 km |- | align="left" | [[Blyderivierspoort]] || 134 km |- | align="left" | [[Sabie]] || 65 km |- | align="left" | [[Graskop]] || 93 km |- | align="left" | [[Pelgrimsrus]] || 103 km |- | align="left" | [[Barberton]] || 62 km |- | align="left" | [[Hazyview]] || 45 km |- |} {{Lugvaart-saadjie}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Kruger Mpumalanga International Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Nelspruit]] am0gwohj8lo01e467x62g4kvnds1sgk 0 83678 2521367 2441082 2022-08-24T18:14:06Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Polokwane Internasionale Lughawe | nativename = <small>(voorheen Gateway Int. Lughawe)</small> | nativename-r = | image = | IATA = PTG | ICAO = FAPP <center>{{Location map|Limpopo|width=200|float=center |caption=|mark=Airplane silhouette.svg|marksize=10 |label=PTG|position=right |lat_deg=23|lat_min=50|lat_sec=43|lat_dir=S |lon_deg=29|lon_min=27|lon_sec=31|lon_dir=E }}<small>Ligging van die lughawe in Limpopo</small></center> | type = Openbaar | owner = | operator = | city-served = [[Polokwane]] (Pietersburg), [[Suid-Afrika]] | location = | elevation-f = 4&nbsp;076 | elevation-m = 1&nbsp;242 | coordinates = {{Koördinate|23|50|43|S|29|27|31|E|aansig=inlyn,titel}} | website = | r1-number = 01/19 | r1-length-f = 8&nbsp;400 | r1-length-m = 2&nbsp;560 | r1-surface = Teer | r2-number = 05/23 | r2-length-f = 7&nbsp;612 | r2-length-m = 2&nbsp;320 | r2-surface = Teer | stat-year = 2010/11 | stat1-header = Passasiers | stat1-data = 58&nbsp; 723<ref>{{en}} {{cite web | url = http://www.ldrt.gov.za/LPFDB/aviation-statistics.html | title = Aviation Statistics | work = Limpopo Province Freight Databank | publisher = Limpopo provinsiale regering | accessdate = 9 Augustus 2013 | archive-date = 2 Januarie 2015 | archive-url = https://web.archive.org/web/20150102020246/http://www.ldrt.gov.za/LPFDB/aviation-statistics.html | url-status = dead }}</ref> | stat2-header = Vragmassa | stat2-data = 69,4 metrieke ton | stat3-header = Lugbewegings | stat3-data = 7&nbsp;783 | footnotes = Bron: WorldAeroData.com, 16 November 2007. }} '''Polokwane Internasionale Lughawe''', voorheen bekend as '''Pietersburg Internasionale Lughawe''' of '''Gateway Internasionale Lughawe''' ([[IATA-kode|IATA]]: '''PTG''', [[ICAO]]: '''FAPP'''), is 'n lughawe in diens van die stad [[Polokwane]] (tot 2005 bekend as ''Pietersburg'') in die [[Limpopoprovinsie]] van [[Suid-Afrika]]. Die lughawe is 5&nbsp;km noord van die stad geleë.<ref>{{en}} [http://www.golimpopo.com/transport-details_1.html Limpopo Toerisme & Parke: Lugvervoer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130302064222/http://www.golimpopo.com/transport-details_1.html |date= 2 Maart 2013 }}</ref> Dit is in 1996 geopen op die perseel van die voormalige Lugmagbasis Pietersburg.<ref name=History>{{en}} [http://home.intekom.com/gateway/gateway1.htm Gateway Internasionale Lughawe: Geskiedenis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080714132642/http://home.intekom.com/gateway/gateway1.htm |date=14 Julie 2008 }}</ref> Die lughawe het geskeduleerde vlugte van en na [[Johannesburg]] se [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]], met vyf vlugte op weeksdae, een vlug op Saterdae en twee op Sondae.<ref name=FlightSchedule>{{en}} [http://home.intekom.com/gateway/gateway3.htm Gateway Internasionale Lughawe: Vlugskedules] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080714132354/http://home.intekom.com/gateway/gateway3.htm |date=14 Julie 2008 }}</ref> In 2010/11 het die lughawe 7&nbsp;783 vlugte met 58&nbsp;723 passasiers vir die jaar hanteer.<ref name="History" /> In April 2021 het Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid die lughawe se lisensiekategorie weens die onvoldoende voorsiening van veiligheidsdienste vir geskeduleerde kommersiële vlugte afgegradeer. Vervolgens het [[Airlink]] sy vlugte hierheen opgeskort.<ref>{{en}} {{cite news |first=Nomahlubi |last=Sonjica |date=7 April 2021 |title=Airlink suspends flights to Polokwane after airport downgrade for safety reasons |url=https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2021-04-07-airlink-suspends-flights-to-polokwane-after-airport-downgrade-for-safety-reasons/ |accessdate=7 April 2021 |work=TimesLIVE}}</ref> == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.gcmap.com/airport/PTG FAPP Polokwane Internasionale Lughawe] "Great Circle Mapper" {{Lugvaart-saadjie}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Polokwane International Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Polokwane]] i7nyc7a6w4v2f20k3icv89qtnnluf2o 0 86924 2521357 2439405 2022-08-24T17:42:20Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Mthatha-lughawe | nativename = | image = | IATA = UTT | ICAO = FAUT | type = Siviel | owner = | operator = Provinsiale Regering | city-served = [[Mthatha]], [[Oos-Kaap]], [[Suid-Afrika]] | location = | elevation-f = 2429 | elevation-m = 740 | coordinates ={{Koördinate|31|32|47|S|28|40|31|E|aansig=inlyn,titel}} | latd = 31 | latm = 32 | lats = 47 | latNS = S | longd = 28 | longm = 40 | longs = 31 | longEW = E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-EC | pushpin_map = Oos-Kaap | pushpin_relief = yes | pushpin_label = '''FAUT''' | pushpin_label_position = onder | pushpin_map_caption = Ligging van die lughawe in the [[Oos-Kaap]] | website = | metric-rwy = yes | r1-number = 14/32 | r1-length-m = 2600 | r1-length-f = 8530 | r1-surface = Teer | footnotes = Bronne: Suid-Afrikaanse AIP, <ref name="AIP">{{cite web |url=http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/U/FAUT_MTHATHA/AD_01/FAUT_AERODROME%20CHART_AD-01%2030MAY2013.pdf |title=FAUT – MTHATHA (K. D. MATANZIMA) |format=[[PDF]] |publisher=Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid |date=30 Mei 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009121429/http://www.caa.co.za/resource%2520center/Charts/AERONAUTICAL%2520CHARTS/U/FAUT_MTHATHA/AD_01/FAUT_AERODROME%2520CHART_AD-01%252030MAY2013.pdf |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> }} '''Mthatha-lughawe''' ([[IATA]]: '''UTT''', [[ICAO]]: '''FAUT''') is 'n [[lughawe]] wat [[Mthatha]] in die [[Oos-Kaap]] bedien. Die lughawe het voorheen as die K. D. Matanzima-lughawe bekend gestaan, genoem na Kaiser Matanzima, destyds president van die voormalige [[Transkei]] tuisland. == Infrastruktuur == Die lughawe lê 740 meter (2&nbsp;429 voet) bo [[seevlak]]<ref name="AIP" /> en het een geteerde aanloopbaan (aangewys as 14/32) wat 2&nbsp;600 meter lank en 45 meter breed is.<ref name="AIP" /> Verder bestaan daar slegs die nodigste geriewe. == Lugdienste en bestemmings == [[Airlink|SA Airlink]] verbind die lughawe met die [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]] in [[Johannesburg]]. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.skyvector.com/perl/code?id=FAUT&scale=6 Kaart by SkyVector] * [http://www.weather.noaa.gov/weather/current/FAUT.html Heersende weerstoestande te Mthatha-lughawe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150606111022/http://weather.noaa.gov/weather/current/FAUT.html |date= 6 Junie 2015 }} * [http://aviation-safety.net/database/airport/airport.php?id=UTT Ongeluksverslag vir Mthatha-lughawe (UTT/FAUT)] {{Lugvaart-saadjie}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Mthatha Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Mthatha]] nav85tlmvch03qfkh6roqm9v1o7a61g 0 86928 2521335 2437322 2022-08-24T16:09:37Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Kimberley-lughawe | nativename = | image = Wikimania by Rehman - 2018-07-17 - A005 - Precon.jpg | IATA = KIM | ICAO = FAKM | type = Openbaar | owner = | operator = Airports Company South Africa | city-served = | location = [[Kimberley]], [[Noord-Kaap]], [[Suid-Afrika]] | elevation-f = 3,950 | elevation-m = 1,204 | coordinates = {{koördinate|28|48|06|S|24|45|49|O|aansig=inlyn,titel}} | latd = 28 | latm = 48 | lats = 06 | latNS = S | longd= 24 | longm= 45 | longs= 49 | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-NC | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Noord-Kaap | pushpin_label_position = | pushpin_label = KIM | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in die Noord-Kaap | website = [http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=234 Kimberley-lughawe] | metric-rwy = y | r1-number = 02/20 | r1-length-m = 3,000 | r1-length-f = 9,843 | r1-surface = Teer | r2-number = 10/28 | r2-length-m = 2,439 | r2-length-f = 8,002 | r2-surface = Teer | footnotes = Bronne: Suid-Afrikaanse Lugvaartinligtingsbrosjure <ref name="AIP">{{cite web |url=http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/K/FAKM_KIMBERLEY/AD_01/FAKM_AERODROME%20CHART_AD-01%2010MAY2007.pdf |title=Lughawekaart vir FAKM – Kimberley |format=[[PDF]] |publisher=Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid |date=Effektief 10 Mei 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701121720/http://www.caa.co.za/resource%2520center/Charts/AERONAUTICAL%2520CHARTS/K/FAKM_KIMBERLEY/AD_01/FAKM_AERODROME%2520CHART_AD-01%252010MAY2007.pdf |archive-date=1 Julie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> DAFIF<ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FAKM Lughawe-inligting vir FAKM] (effektief Oktober 2006)</ref> }} [[Lêer:Africa raid 1935 Kimberley.jpg|duimnael|Ses Romeense vlieëniers saam met kapt. Fisher op Kimberley-lughawe, 24 April 1935]] '''Kimberley-lughawe''' ([[IATA]]: '''KIM''', [[ICAO]]: '''FAKM''') is 'n [[lughawe]] wat [[Kimberley]] in die [[Noord-Kaap]] van [[Suid-Afrika]] bedien. == Infrastruktuur == Die lughawe lê 1&nbsp;204 meter (3&nbsp;930 voet) bo [[seevlak]]<ref name="AIP" /> en het twee geteerde aanloopbane: 02/20 wat 3&nbsp;000 meter lank en 46 meter breed is, en 10/28 wat 2&nbsp;439 meter x 46 m is.<ref name="AIP" /> * Rigtinglose baken - KM365.0 * VHF alle-rigting reikwydte - KYV113.2 * Loodsbeheerde beligting - 5 klieke op 118.6 == Lugdienste en bestemmings == [[Airlink|SA Airlink]] en [[South African Express]] verbind die lughawe met die [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]] in [[Johannesburg]] en die [[Kaapstad Internasionale Lughawe]]. == Passasiersvolumes == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ '''Jaarlikse volume<ref name="Statistics">{{cite web | url = http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | title = ACSA Passasierstatistiek | publisher = Airports Company South Africa | accessdate = 23 Oktober 2013 | archive-date = 29 Oktober 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131029192659/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | url-status = dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verskil |- ! 2006 | 129&nbsp;037 || {{increase}}31,5% |- ! 2007 | 147&nbsp;275 || {{increase}}14,1% |- ! 2008 | 155&nbsp;615 || {{increase}}5,7% |- ! 2009 | 130&nbsp;506 || {{decrease}}11,6% |- ! 2010 | 132&nbsp;756 || {{increase}}1,7% |- ! 2011 | 135&nbsp;939 || {{increase}}2,4% |- ! 2012 | 153&nbsp;125 || {{increase}}12,6% |- ! 2013 | 152&nbsp;667 || {{decrease}}0,3% |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.airports.co.za/home.asp?pid=1177 Kimberley-lughawe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070804101315/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=1177 |date= 4 Augustus 2007 }} * [http://www.people.freenet.de/copilot/Flughafen-eng.htm Meer inligting oor Kimberley]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://maps.google.com/maps?q=-28.803165,24.765759&z=15&t=k Lugfoto op Google Maps] {{Lugvaart-saadjie}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Kimberley Airport}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Kimberley]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] 1wc6fr1l2fspmu52zul89864w0v758g 2521336 2521335 2022-08-24T16:13:16Z Aliwal2012 39067 /* Passasiersvolumes */ opd wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Kimberley-lughawe | nativename = | image = Wikimania by Rehman - 2018-07-17 - A005 - Precon.jpg | IATA = KIM | ICAO = FAKM | type = Openbaar | owner = | operator = Airports Company South Africa | city-served = | location = [[Kimberley]], [[Noord-Kaap]], [[Suid-Afrika]] | elevation-f = 3,950 | elevation-m = 1,204 | coordinates = {{koördinate|28|48|06|S|24|45|49|O|aansig=inlyn,titel}} | latd = 28 | latm = 48 | lats = 06 | latNS = S | longd= 24 | longm= 45 | longs= 49 | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-NC | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Noord-Kaap | pushpin_label_position = | pushpin_label = KIM | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in die Noord-Kaap | website = [http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=234 Kimberley-lughawe] | metric-rwy = y | r1-number = 02/20 | r1-length-m = 3,000 | r1-length-f = 9,843 | r1-surface = Teer | r2-number = 10/28 | r2-length-m = 2,439 | r2-length-f = 8,002 | r2-surface = Teer | footnotes = Bronne: Suid-Afrikaanse Lugvaartinligtingsbrosjure <ref name="AIP">{{cite web |url=http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/K/FAKM_KIMBERLEY/AD_01/FAKM_AERODROME%20CHART_AD-01%2010MAY2007.pdf |title=Lughawekaart vir FAKM – Kimberley |format=[[PDF]] |publisher=Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid |date=Effektief 10 Mei 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701121720/http://www.caa.co.za/resource%2520center/Charts/AERONAUTICAL%2520CHARTS/K/FAKM_KIMBERLEY/AD_01/FAKM_AERODROME%2520CHART_AD-01%252010MAY2007.pdf |archive-date=1 Julie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> DAFIF<ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FAKM Lughawe-inligting vir FAKM] (effektief Oktober 2006)</ref> }} [[Lêer:Africa raid 1935 Kimberley.jpg|duimnael|Ses Romeense vlieëniers saam met kapt. Fisher op Kimberley-lughawe, 24 April 1935]] '''Kimberley-lughawe''' ([[IATA]]: '''KIM''', [[ICAO]]: '''FAKM''') is 'n [[lughawe]] wat [[Kimberley]] in die [[Noord-Kaap]] van [[Suid-Afrika]] bedien. == Infrastruktuur == Die lughawe lê 1&nbsp;204 meter (3&nbsp;930 voet) bo [[seevlak]]<ref name="AIP" /> en het twee geteerde aanloopbane: 02/20 wat 3&nbsp;000 meter lank en 46 meter breed is, en 10/28 wat 2&nbsp;439 meter x 46 m is.<ref name="AIP" /> * Rigtinglose baken - KM365.0 * VHF alle-rigting reikwydte - KYV113.2 * Loodsbeheerde beligting - 5 klieke op 118.6 == Lugdienste en bestemmings == [[Airlink|SA Airlink]] en [[South African Express]] verbind die lughawe met die [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]] in [[Johannesburg]] en die [[Kaapstad Internasionale Lughawe]]. == Passasiersvolumes == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ '''Jaarlikse volume<ref name="Statistics">{{cite web | url = http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | title = ACSA Passasierstatistiek | publisher = Airports Company South Africa | accessdate = 23 Oktober 2013 | archive-date = 29 Oktober 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131029192659/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | url-status = dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verskil |- ! 2006 | 129&nbsp;037 || {{increase}}31,5% |- ! 2007 | 147&nbsp;275 || {{increase}}14,1% |- ! 2008 | 155&nbsp;615 || {{increase}}5,7% |- ! 2009 | 130&nbsp;506 || {{decrease}}11,6% |- ! 2010 | 132&nbsp;756 || {{increase}}1,7% |- ! 2011 | 135&nbsp;939 || {{increase}}2,4% |- ! 2012 | 153&nbsp;125 || {{increase}}12,6% |- ! 2013 | 152&nbsp;667 || {{decrease}}0,3% |- ! 2014 | 163&nbsp;138 || {{increase}}6.9% |- ! 2015 | 161&nbsp;151 || {{decrease}}1.2% |- ! 2016 | 179&nbsp;599 || {{increase}}11.4% |- ! 2017 | 170&nbsp;042 || {{decrease}}5.3% |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.airports.co.za/home.asp?pid=1177 Kimberley-lughawe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070804101315/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=1177 |date= 4 Augustus 2007 }} * [http://www.people.freenet.de/copilot/Flughafen-eng.htm Meer inligting oor Kimberley]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://maps.google.com/maps?q=-28.803165,24.765759&z=15&t=k Lugfoto op Google Maps] {{Lugvaart-saadjie}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Kimberley Airport}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Kimberley]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] tp0f6ychi39tyn0iy2an4vpj7sadqll 2521339 2521336 2022-08-24T16:40:35Z Aliwal2012 39067 /* Infrastruktuur */ wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Kimberley-lughawe | nativename = | image = Wikimania by Rehman - 2018-07-17 - A005 - Precon.jpg | IATA = KIM | ICAO = FAKM | type = Openbaar | owner = | operator = Airports Company South Africa | city-served = | location = [[Kimberley]], [[Noord-Kaap]], [[Suid-Afrika]] | elevation-f = 3,950 | elevation-m = 1,204 | coordinates = {{koördinate|28|48|06|S|24|45|49|O|aansig=inlyn,titel}} | latd = 28 | latm = 48 | lats = 06 | latNS = S | longd= 24 | longm= 45 | longs= 49 | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-NC | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Noord-Kaap | pushpin_label_position = | pushpin_label = KIM | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in die Noord-Kaap | website = [http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=234 Kimberley-lughawe] | metric-rwy = y | r1-number = 02/20 | r1-length-m = 3,000 | r1-length-f = 9,843 | r1-surface = Teer | r2-number = 10/28 | r2-length-m = 2,439 | r2-length-f = 8,002 | r2-surface = Teer | footnotes = Bronne: Suid-Afrikaanse Lugvaartinligtingsbrosjure <ref name="AIP">{{cite web |url=http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/K/FAKM_KIMBERLEY/AD_01/FAKM_AERODROME%20CHART_AD-01%2010MAY2007.pdf |title=Lughawekaart vir FAKM – Kimberley |format=[[PDF]] |publisher=Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid |date=Effektief 10 Mei 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701121720/http://www.caa.co.za/resource%2520center/Charts/AERONAUTICAL%2520CHARTS/K/FAKM_KIMBERLEY/AD_01/FAKM_AERODROME%2520CHART_AD-01%252010MAY2007.pdf |archive-date=1 Julie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> DAFIF<ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FAKM Lughawe-inligting vir FAKM] (effektief Oktober 2006)</ref> }} [[Lêer:Africa raid 1935 Kimberley.jpg|duimnael|Ses Romeense vlieëniers saam met kapt. Fisher op Kimberley-lughawe, 24 April 1935]] '''Kimberley-lughawe''' ([[IATA]]: '''KIM''', [[ICAO]]: '''FAKM''') is 'n [[lughawe]] wat [[Kimberley]] in die [[Noord-Kaap]] van [[Suid-Afrika]] bedien. == Infrastruktuur == Die lughawe lê 1&nbsp;204 meter (3&nbsp;930 voet) bo [[seevlak]]<ref name="AIP" /> en het twee geteerde aanloopbane: 02/20 wat 3&nbsp;000 meter lank en 46 meter breed is, en 10/28 wat 2&nbsp;439 meter x 46 m is.<ref name="AIP" /> * [[Ongerigte radiobaken]] - KM365.0 * VHF alle-rigting reikwydte - KYV113.2 * Loodsbeheerde beligting - 5 klieke op 118.6 == Lugdienste en bestemmings == [[Airlink|SA Airlink]] en [[South African Express]] verbind die lughawe met die [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]] in [[Johannesburg]] en die [[Kaapstad Internasionale Lughawe]]. == Passasiersvolumes == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ '''Jaarlikse volume<ref name="Statistics">{{cite web | url = http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | title = ACSA Passasierstatistiek | publisher = Airports Company South Africa | accessdate = 23 Oktober 2013 | archive-date = 29 Oktober 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131029192659/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | url-status = dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verskil |- ! 2006 | 129&nbsp;037 || {{increase}}31,5% |- ! 2007 | 147&nbsp;275 || {{increase}}14,1% |- ! 2008 | 155&nbsp;615 || {{increase}}5,7% |- ! 2009 | 130&nbsp;506 || {{decrease}}11,6% |- ! 2010 | 132&nbsp;756 || {{increase}}1,7% |- ! 2011 | 135&nbsp;939 || {{increase}}2,4% |- ! 2012 | 153&nbsp;125 || {{increase}}12,6% |- ! 2013 | 152&nbsp;667 || {{decrease}}0,3% |- ! 2014 | 163&nbsp;138 || {{increase}}6.9% |- ! 2015 | 161&nbsp;151 || {{decrease}}1.2% |- ! 2016 | 179&nbsp;599 || {{increase}}11.4% |- ! 2017 | 170&nbsp;042 || {{decrease}}5.3% |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [http://www.airports.co.za/home.asp?pid=1177 Kimberley-lughawe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070804101315/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=1177 |date= 4 Augustus 2007 }} * [http://www.people.freenet.de/copilot/Flughafen-eng.htm Meer inligting oor Kimberley]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://maps.google.com/maps?q=-28.803165,24.765759&z=15&t=k Lugfoto op Google Maps] {{Lugvaart-saadjie}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Kimberley Airport}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Kimberley]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] d7i21tmv9xixbcoh19mt1d1vq5xt3vs 0 86931 2521354 2461917 2022-08-24T17:37:29Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Oos-Londenlughawe | nativename = Koning Phalo Internasionale Lughawe | image = East London Airport, South Africa.jpg | IATA = ELS | ICAO = FAEL | type = Openbaar | owner = | operator = | city-served = [[Oos-Londen]], Suid-Afrika | location = | elevation-f = 436 | elevation-m = 133 | coordinates = {{Koördinate|33|2|6|S|27|49|17|O|aansig=inlyn,titel}} | latd = 33 | latm = 02 | lats = 06 | latNS = S | longd = 27 | longm = 49 | longs = 17 | longEW = O | coordinates_region = ZA-EC | pushpin_map = Oos-Kaap | pushpin_relief = yes | pushpin_label = FAEL | pushpin_label_position = onder | pushpin_map_caption = Ligging van die lughawe in die Oos-Kaap | website = [http://www.airports.co.za/home.asp?pid=232 Oos-Londenlughawe] | metric-rwy = yes | r1-number = 11/29 | r1-length-m = 1&nbsp;939 | r1-length-f = 6&nbsp;362 | r1-surface = Teer | r2-number = 06/24 | r2-length-m = 1&nbsp;585 | r2-length-f = 5&nbsp;200 | r2-surface = Teer | footnotes = Bronne: South African Aeronautical Information Publication <ref name="AIP">{{en}} {{cite web |url=http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/E/FAEL_EAST%20LONDON/AD_01/FAEL_AERODROME%20CHART_AD-01%2004APR2013.pdf |title=FAEL – Oos-Londen |format=[[PDF]] |publisher=Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid |date=4 April 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009121428/http://www.caa.co.za/resource%2520center/Charts/AERONAUTICAL%2520CHARTS/E/FAEL_EAST%2520LONDON/AD_01/FAEL_AERODROME%2520CHART_AD-01%252004APR2013.pdf |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> DAFIF<ref name="WAD">{{en}} [http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FAEL Airport information for FAEL] (effektief Oktober 2006)</ref> }} Die '''Oos-Londenlughawe''' ([[IATA]]: '''ELS''', [[ICAO]]: '''FAEL''') is 'n [[lughawe]] wat [[Oos-Londen]], 'n stad in die [[Oos-Kaap]], bedien. Op 23 Februarie 2021 is die lughawe na '''Koning Phalo Internasionale Lughawe''' hernoem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://s36296.pcdn.co/wp-content/uploads/2021/02/44181_23-2_SportsArtsCulture.pdf |title=Publication of Official Geographical Names |work=Government Gazette/Staatskoerant |publisher=Republiek Suid-Afrika |date=23 Februarie 2021 |accessdate=28 Februarie 2021}}</ref> Oos-Londen is 'n klein maar besige lughawe wat 'n belangrike rol in die ekonomiese groei van die Oos-Kaap speel. Elke dag verwelkom dit tussen 20 en 30 vlugte – wat jaarliks 346&nbsp;000 mense na Oos-Londen bring. Hiervan is meer as 140&nbsp;000 vakansiegangers, meestal plaaslik, en sowat 15% is buitelandse toeriste. In 2013 het die lughawe 658&nbsp;363 passasiers hanteer. == Geskiedenis == Die lughawe het in 1927 ontstaan, toe lt-kol. Alistair Miller die Oos-Londense stadsraad om hulp genader het om 'n munisipale lughawe by Woodbrook, wes van die stad, op te rig. Passasiervlugte is deur twee De Havilland Moth vliegtuie onderneem op 'n Saterdagmiddag en heeldag op Sondae, indien die weer dit toegelaat het. Vlugte kon ook bespreek word vir weeksdae, maar slegs met spesiale reëlings. In 1931 het 'n vlug van [[Windhoek]] in [[Namibië]] na Oos-Londen 11 uur geduur. In 1944 is 'n nuwe lughawe op Collondale gebou, ongeveer 2&nbsp;km wes van die huidige terminaalgebou. In 1965 het die lughawe weer geskuif, dié keer na sy huidige perseel, 9&nbsp;km wes van die middestad. Konstruksie van die terminaalgebou is in 1966 voltooi en die lughawe is vernoem na [[Ben Schoeman]], die minister van vervoer van daardie tyd. Die lughawe is herdoop in 1994. Sedertdien is groot veranderings aan die eindpuntgebou voltooi en 'n nuwe eerste verdieping kantoorontwikkeling is vir die lughawe se bestuurspan bygevoeg. == Infrastruktuur == Die lughawe lê 133 meter (435 voet) bo [[seevlak]]<ref name="AIP" /> en het twee geteerde aanloopbane, by name 11/29 wat 1&nbsp;939 meter lank en 46 meter breed is, en 06/24 wat 1&nbsp;585 meter lank en 46 meter breed is.<ref name="AIP" /> == Lugdienste en bestemmings == ===Passasiers=== * [[Airlink]] verbind die lughawe met [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]] * [[British Airways]] met [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]], [[Kaapstad Internasionale Lughawe|Kaapstad]] en [[Koning Shaka Internasionale Lughawe|Durban-Koning Shaka]].<ref>{{Cite web|url=https://www.businessinsider.co.za/while-uk-route-remains-closed-british-airways-starts-flying-to-east-london-at-r595-one-way-2021-2|title = While UK route remains closed, British Airways starts flying to East London – at R595 one-way}}</ref> * [[FlySafair]] met [[Kaapstad Internasionale Lughawe|Kaapstad]], [[Koning Shaka Internasionale Lughawe|Durban-Koning Shaka]],<ref>{{Cite web |url=http://blog.flysafair.co.za/flysafair-launches-new-routes/ |title=Archived copy |access-date=28 Desember 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170605132144/http://blog.flysafair.co.za/flysafair-launches-new-routes/ |archive-date=5 Junie 2017 |url-status=dead}}</ref> en [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]] ===Vrag=== * BidAir Cargo<ref>[http://www.bidaircargo.com/overnight/network/ bidaircargo.com - Network] besoek op 13 Januarie 2021</ref> [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]] == Passasiersvolumes == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ Jaarlikse volume <ref name="Statistics">{{en}} {{cite web | url = http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | title = ACSA Passenger Statistics | publisher = Airports Company South Africa | accessdate = 23 Oktober 2021 | archive-date = 29 Oktober 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131029192659/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | url-status = dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verskil |- ! 2006 | 664&nbsp;824 || {{increase}}&nbsp;19,2% |- ! 2007 | 744&nbsp;949 || {{increase}}&nbsp;12,1% |- ! 2008 | 715&nbsp;206 || {{decrease}}&nbsp;4,0% |- ! 2009 | 675&nbsp;980 || {{decrease}}&nbsp;5,5% |- ! 2010 | 671&nbsp;895 || {{decrease}}&nbsp;0,6% |- ! 2011 | 681&nbsp;741 || {{increase}}&nbsp;1,5% |- ! 2012 | 663&nbsp;115 || {{decrease}}&nbsp;2,7% |- ! 2013 | 658&nbsp;363 || {{decrease}}&nbsp;0,7% |- ! 2014 | 642&nbsp;085 || {{decrease}}&nbsp;2,5% |- ! 2015 | 678&nbsp;989 || {{increase}}&nbsp;5,7% |- ! 2016 | 806&nbsp;437 || {{increase}}&nbsp;18,8% |- ! 2017 | 804&nbsp;741 || {{decrease}}&nbsp;0,2% |} == Ongelukke == * Op 13 Maart 1967 het die [[Suid-Afrikaanse Lugdiens]] se Vlug 406 (die [[Rietbok (vliegtuig)|Rietbok]]) in die [[Indiese Oseaan|see]] neergestort terwyl dit Oos-Londenlughawe genader het. Al 25 die passasiers en bemanning aanboord het omgekom. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|East London Airport}} [[Kategorie:Geboue en strukture in Oos-Londen]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] or8uo4jbmsvwklvi9jeb23h71cg3gli 0 87770 2521334 1805445 2022-08-24T16:03:14Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = LMB Bloemspruit | nativename = Lugmagbasis Bloemspruit | nativename-a = | nativename-r = | image = | image-width = | caption = | IATA = BFN | ICAO = FABL | type = Militêr | owner = | operator = [[Suid-Afrikaanse Lugmag]] | city-served = | location = [[Bloemfontein]], [[Vrystaat]], [[Suid-Afrika]] | elevation-f = 4458 | elevation-m = 1359 | coordinates = {{Koördinate|29|06|00|S|26|18|25|O|aansig=inlyn,titel}} | latd = 29 | latm = 06 | lats = 00 | latNS = S | longd= 26 | longm= 18 | longs= 25 | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-FS | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Vrystaat | pushpin_label_position = | pushpin_label = FABL | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = <center>Ligging in die Vrystaat</center> | website = [http://www.af.mil.za/bases/afb_bloemspruit/ LMB Bloemspruit] | metric-rwy = y | r1-number = 02/20 | r1-length-f = 8396 | r1-length-m = 2559 | r1-surface = Teer | r2-number = 12/30 | r2-length-f = 7202 | r2-length-m = 2195 | r2-surface = Teer | footnotes = <small>Aanloopbane word gedeel met die [[Bram Fischer Internasionale Lughawe|burgerlike lughawe]]</small> }} '''LMB Bloemspruit''' ([[ICAO]]: '''FABL''') is 'n militêre lugmagbasis van die [[Suid-Afrikaanse Lugmag]] geleë direk langsaan die [[Bram Fischer Internasionale Lughawe]] in [[Bloemfontein]]<ref>[http://worldaerodata.com/wad.cgi?id=SF82502&sch=FABL World Aero Data]</ref> en deel die aanloopbane met die burgerlike lughawe. Die basis se leuse is ''Ex Unite Pax'' (Vrede deur eenheid). == Tuiste van lugmageenhede == * 16 Eskader, SALM - Aanvals[[helikopter]]-eskader * 87 Helikopter-eskader - Helikopter opleidingseskader * 106 Eskader - Ligte vervoer (reserwemag) * 107 Eskader - Ligte vervoer (reserwemag) * 506 Eskader, SALM - Sekerheidsdienste == Navigasiehulp == * [[Ongerigte radiobaken]] - BL380.0 * VHF allerigting bestek - BLV114.1 * Outomatiese Terminaalinligtingsdiens - 126.45 == Eksterne skakels == *[http://www.af.mil.za/bases/afb_bloemspruit/ Webtuiste van LMB Bloemspruit] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Lugvaart-saadjie}} {{en-vertaal|Air Force Base Bloemspruit}} {{DEFAULTSORT:Bloemspruit}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse Lugmag]] [[Kategorie:Geboue en strukture in Bloemfontein]] rejswk6a8s2xe7kj3jkghtroymhglmd 0 87789 2521343 2471819 2022-08-24T16:45:56Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = George-lughawe | image = PWBothaLughawe.jpg | image-width = 240px | caption = | IATA = GRJ | ICAO = FAGG | type = Openbaar | owner = | operator = Airports Company South Africa | city-served = George, Suid-Afrika | location = | elevation-f = 639 | elevation-m = 195 | coordinates = | latd = 34 | latm = 00 | lats = 24 | latNS = S | longd= 22| longm= 22 | longs= 51 | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-WC | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Wes-Kaap | pushpin_label_position = | pushpin_label = '''GRJ''' | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in die Wes-Kaap | website = | metric-elev = yes | metric-rwy = yes | r1-number = 11/29 | r1-length-f = 6&nbsp;561 | r1-length-m = 2&nbsp;000 | r1-surface = Teer | r2-number = 02/20 | r2-length-f = 4&nbsp;002 | r2-length-m = 1&nbsp;220 | r2-surface = Teer | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | stat2-header = | stat2-data = | footnotes = }} '''George-lughawe''' ([[IATA-kode]]: '''GRJ''', [[ICAO]]: '''FAGG''') is 'n openbare [[lughawe]] in [[George]], [[Suid-Afrika]]. Dit het voorheen bekend gestaan as die '''P.W. Botha Lughawe''', genoem na [[Pieter Willem Botha|die staatspresident]] wie tot sy dood naby George gewoon het. Dit is in 1977 gebou as 'n replika van die lughawe op [[Keetmanshoop]], [[Namibië]], maar weens sy uitbreiding en renovasie lyk dit nou heelwat anders. George-lughawe het die toekenning vir Afrika se beste lughawe in die kategorie "onder twee miljoen passasiers per jaar" sewe keer ingepalm, die laaste keer in 2018. Dit is ook die veiligste lughawe van Afrika en dié vasteland se eerste ene wat net met [[sonkrag]] aangedryf word.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.rnews.co.za/article/22073/george-airport-wins-2018-best-airport-by-region-at-2018-aci-awards |title=George Airport wins 2018 Best Airport by Region at 2018 ACI Awards |website=Ricochet News |date=3 Oktober 2018 |accessdate=3 Oktober 2018 |archive-date= 9 Oktober 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009121434/https://www.rnews.co.za/article/22073/george-airport-wins-2018-best-airport-by-region-at-2018-aci-awards |url-status=dead }}</ref> Die prys word deur die Airports Council International (ACI) toegeken.<ref>{{cite web |url=https://www.georgeherald.com/News/Article/General/george-airport-winner-in-airport-service-quality-awards-201803081015 |title=George Airport wins award |website=George Herald |date=8 Maart 2018 |access-date=3 Oktober 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009121434/https://www.georgeherald.com/News/Article/General/george-airport-winner-in-airport-service-quality-awards-201803081015 |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die lughawe het 785&nbsp;486 passasiers in 2017 bedien, vergelyke met die 154&nbsp;000 in 2003. Op 7 Desember 2009 het 'n [[Embraer ERJ familie|Embraer ERJ 135]]-vliegtuig van [[Airlink]], tydens 'n geskeduleerde vlug (''SA-8625''), in nat weerstoestande by die einde van die aanloopbaan afgegly en op die [[R404 (Suid-Afrika)|R404]]-pad tot stilstand gekom.<ref>{{cite news|url=http://www.theherald.co.za/article.aspx?id=508281|title=Minister could ground airline|author=Katherine Wilkinson and Cathy Dippnall|date=2009-12-09|publisher=The Herald|accessdate=9 December 2009}}{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Lugrederye en bestemmings == * [[Airlink]] — [[Kaapstad Internasionale Lughawe|Kaapstad]] en [[Koning Shaka Internasionale Lughawe]] by [[Durban]] * [[Kulula.com]] — [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]] * [[Mango (lugredery)|Mango]] — [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]] * [[South African Express]] — [[Kaapstad Internasionale Lughawe|Kaapstad]], [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe|Johannesburg-O.R. Tambo]] == Navigasiehulp == * [[Ongerigte radiobaken]] – GG260.0 & GL 237.0 * "VHF alomgerigte bestek" – GRV 116.60 == Verkeersvolume == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ '''Jaarlikse passasiersverkeer'''<ref name="Statistics">{{cite web | url = http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | title = ACSA Passenger Statistics | publisher = Airports Company South Africa | accessdate = 23 Oktober 2013 | archive-date = 29 Oktober 2013 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131029192659/http://www.airports.co.za/home.asp?pid=148 | url-status = dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verandering |- ! 2006 | 589&nbsp;674 || {{increase}}&nbsp; 4,2% |- ! 2007 | 652&nbsp;031 || {{increase}}&nbsp;10,6% |- ! 2008 | 630&nbsp;385 || {{decrease}}&nbsp;&nbsp;3,3% |- ! 2009 | 548&nbsp;498 || {{decrease}}&nbsp;13,0% |- ! 2010 | 526&nbsp;823 || {{decrease}}&nbsp;&nbsp;4,0% |- ! 2011 | 565&nbsp;291 || {{increase}}&nbsp; 7,3% |- ! 2012 | 555&nbsp;386 || {{decrease}}&nbsp;&nbsp;1,8% |- ! 2013 | 560&nbsp;432 || {{increase}}&nbsp;0,9% |- ! 2014 | 597&nbsp;637 || {{increase}}&nbsp;6,6% |- ! 2015 | 698&nbsp;187 || {{increase}}&nbsp;16,8% |- ! 2016 | 738&nbsp;475 || {{increase}}&nbsp;5,8% |- ! 2017 | 785&nbsp;486 || {{increase}}&nbsp;6,4% |- ! 2018 | 836&nbsp;699 || {{increase}}&nbsp;6.5% |- ! 2019 | 840&nbsp;813 || {{increase}}&nbsp;0,49% |} == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie|George Airport|George-lughawe}} * [http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=233 George-lughawe se webtuiste] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130625055658/http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=233 |date=25 Junie 2013 }} * [http://africa.cwsurf.de/George.htm Meer bruikbare inligting oor George-lughawe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090520165651/http://africa.cwsurf.de/George.htm |date=20 Mei 2009 }} * [http://maps.google.com/maps?ll=-34.005001,22.379494&z=3&t=k 'n Lugfoto op Google-kaarte] {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|George Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] dc9ogemtd2pfdbssxfqsf541v3ltkjd 0 87867 2521355 1866721 2022-08-24T17:40:30Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Margate-lughawe | nativename = | nativename-a = | nativename-r = | image = Margate Airport.jpg | image-width = 200 | caption = Margate-lughawe | image2 = | image2-width = | caption2 = | IATA = MGH | ICAO = FAMG | FAA = | LID = | type = Openbaar | owner-oper = | owner = | operator = | city-served = [[Margate]], [[KwaZulu-Natal]] | location = | built = | metric-elev = | elevation-f = 495 | elevation-m = 151 | coordinates = {{Koördinate|30|51|34|S|30|20|35|E|aansig=inlyn,titel}} | latd = 30 | latm = 51 | lats = 34 | latNS = S | longd= 30 | longm= 20 | longs= 35 | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-ZN | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = KwaZulu-Natal | pushpin_label_position = | pushpin_label = MGH | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in KwaZulu-Natal | website = | metric-rwy = | r1-number = 04/22 | r1-length-f = 4495 | r1-length-m = 1370 | r1-surface = Teer | h1-number = | h1-length-f = | h1-length-m = | h1-surface = | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | footnotes = }} '''Margate-lughawe''' ([[IATA-kode]]: '''MGH''', [[ICAO]]: '''FAMG''') is 'n klein [[lughawe]] by [[Margate]], [[KwaZulu-Natal]], [[Suid-Afrika]]. == Lugdienste en bestemmings == * CemAir - [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]], [[Johannesburg]] (sedert 1 November 2013) == Navigasiehulp == * [[Ongerigte radiobaken]] - UR485.0 * Loodsgeaktiveerde beligting - 7 klieke op 122.7 == Eksterne skakels == *[http://www.flymargate.com FLY MARGATE] {{Verwysings}} {{Lugvaart-saadjie}} {{en-vertaal|Margate Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] pv771wcaon3pvjpvbgtpvwwhbu1si3x 0 87896 2521337 2435879 2022-08-24T16:15:55Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Hendrik Van Eck-lughawe | nativename = Phalaborwa-lughawe | image = | IATA = PHW | ICAO = FAPH | type = Openbaar | owner = | operator = | city-served = [[Phalaborwa]], [[Suid-Afrika]] | location = | elevation-f = 1&nbsp;432 | elevation-m = 436 | coordinates = | latd = 23 | latm = 56.2 | lats = | latNS = S | longd=031 | longm= 09.3 | longs= | longEW= E | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-LP | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Limpopo | pushpin_label_position = | pushpin_label = PHW | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in Limpopo | website = | metric-rwy = y | r1-number = 01/19 | r1-length-m = 1&nbsp;373 | r1-length-f = 4&nbsp;505 | r1-surface = Teer | footnotes = Bronne: Suid-Afrikaanse Lugvaartinligtingspublikasie<ref name="AIP">{{cite web |url=http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/P/FAPH_PHALABORWA/AD_01/FAPH_AERODROME%20CHART_AD-01%2008JUL2004.pdf |title=FAPH: Phalaborwa (H. Van Eck) Aerodrome |format=PDF |publisher=Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid |date=8 Julie 2004 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701121611/http://www.caa.co.za/resource%2520center/Charts/AERONAUTICAL%2520CHARTS/P/FAPH_PHALABORWA/AD_01/FAPH_AERODROME%2520CHART_AD-01%252008JUL2004.pdf |archive-date=1 Julie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> DAFIF<ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FAPH Lughaweinligting vir FAPH] van DAFIF Oktober 2006)</ref> }} '''Hendrik Van Eck-lughawe''' ([[IATA-kode]] '''PHW''', [[ICAO]]: '''FAPH''') is 'n [[lughawe]] wat [[Phalaborwa]],<ref name="AIP" /><ref>{{Cite web |url=http://data.flight24.com/airports/phw/ |title=PHW / FAPH - Hendrik Van Eck, Phalaborwa |access-date=17 Junie 2014 |archive-date=11 Julie 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110711010126/http://data.flight24.com/airports/phw/ |url-status=dead }}</ref> 'n myn- en toeristedorp in die [[Limpopoprovinsie]] van [[Suid-Afrika]] bedien. Dit staan ook as '''Phalaborwa-lughawe''' bekend,<ref name="WAD" /> en is naby die [[Krugerwildtuin]] en verskeie wildreservate geleë. == Fasiliteite == Die lughawe lê op 'n hoogte van 436 [[meter]] (1432 voet) bo [[seevlak]]. Dit beskik slegs oor een aanloopbaan, aangewys as 01/19, met 'n geteerde oppervlakte van 1&nbsp;373 m lank en 18 m breed.<ref name="WAD" /> == Lugrederye en bestemmings == [[Airlink]] — [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]], [[Johannesburg]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Lugvaart-saadjie}} {{en-vertaal|Hendrik Van Eck Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] ndb7nvk91xv500myf64no9h2w06nu0y 0 87980 2521365 2519706 2022-08-24T18:01:57Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Pietermaritzburg-lughawe | image = Pietermaritzburg Airport Passenger Terminal.jpg | image-width = 280 | caption = Die beskeie passasiersterminaal van die parkeerarea af gesien | IATA = PZB | ICAO = FAPM | type = Openbaar | owner = | operator = | city-served = [[Pietermaritzburg]] | location = | metric-elev = | elevation-f = 2 423 | elevation-m = 739 | coordinates = {{coord|29|38|48|S|30|23|54|O|type:airport}} | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-ZN | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = KwaZulu-Natal | pushpin_label_position = | pushpin_label = '''PZB''' | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in KwaZulu-Natal | website = | metric-rwy = | r1-number = 16/34 | r1-length-f = 5043 | r1-length-m = 1537 | r1-surface = Teer | h1-number = | h1-length-f = | h1-length-m = | h1-surface = | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | footnotes = }} '''Pietermaritzburg-lughawe''' ([[IATA-kode]]: '''PZB''', [[ICAO]]: '''FAPM'''), voorheen bekend as Oribi Lughawe, is 'n [[lughawe]] in [[Pietermaritzburg]], in KwaZulu-Natal, [[Suid-Afrika]]. Die lughawe bedien die stad van Pietermaritzburg en omgewing sowel as die westelike voorstede van [[Durban]]. Die lughawegebou en aanlêkaai is in 2013 opgegradeer.<ref> http://www.sanews.gov.za/south-africa/pmb-airport-gets-makeover </ref> == Lugrederye == [[Lêer:Pietermaritzburg Airport arrivals area.jpg|duimnael|300px|'n Vliegtuig van Airlink vanuit die aankomsarea gesien]] * [[Airlink]] — [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]], [[Johannesburg]] * Federal Air — Ulundi Lughawe * [[South African Express]] — [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]] == Lugvaartkundige inligting == === Navigasiehulp<ref>http://www.caa.co.za/</ref> === {| class="wikitable" |- ! Soort ! Identifikasie ! Frekwensie |- | NDB | OBI | 280 |- | NDB | ORI | 422.5 |- | NDB | PU | 407 |- | NDB | PZ | 257 |- | VOR | PMV | 117.9 |} === Kommunikasie === Kommunikasiefrekwensie 122.0&nbsp;MHz == Verkeersvolumes == {| class="toccolours sortable" border="1" cellpadding="5" style="border-collapse:collapse" |+ '''Jaarlikse passasiersgetalle vir Pietermaritzburg-lughawe'''<ref>{{Cite web |url=http://www.msunduziinvestmentconference.co.za/download/documents/PMB%20Investment%202015.pptx |title=Archived copy |access-date=2 October 2015 |archive-date=3 October 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151003085230/http://www.msunduziinvestmentconference.co.za/download/documents/PMB%20Investment%202015.pptx |url-status=dead }}</ref> ! Jaar || Passasiers || % verandering |- ! 2010 | 59&nbsp;199 || {{decrease}}2,0% |- ! 2011 | 95&nbsp;875 || {{increase}}62,0% |- ! 2012 | 102&nbsp;688 || {{increase}}7,1% |- ! 2013 | 109&nbsp;897 || {{increase}}7,0% |- ! 2014 | 125&nbsp;836 || {{increase}}14.5% |- ! 2015 | 129&nbsp;848 || {{increase}}3.2% |} == Nabygeleë toeristebesienswaardighede == * [[Howickwaterval]] * [[Midmardam]] * [[Vallei van 'n Duisend Heuwels]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} {{en-vertaal|Pietermaritzburg Airport}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Pietermaritzburg]] pdskogawe5rv51rrji5wtge060wgghr 0 88780 2521330 2474228 2022-08-24T15:37:20Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Sir Seewoosagur Ramgoolam Internasionale Lughawe | nativename = ''voorheen Plaisance-lughawe'' | nativename-a = | nativename-r = | image = Mauritius 23.08.2009 11-29-45.jpg | image-width = | caption = Aanloopbaan 14 by die SSR Int. Lughawe | image2 = | image2-width = | caption2 = | IATA = MRU | ICAO = FIMP | FAA = | TC = | LID = | GPS = | WMO = | type = Openbaar | owner-oper = Airports of Mauritius Co. Ltd. | owner = | operator = | city-served = | location = Plaine Magnien | hub = [[Air Mauritius]] | focus_city = | built = | metric-elev = yes | elevation-f = 186 | elevation-m = 57 | website = [http://aml.mru.aero/ aml.mru.aero] [http://mauritius-airport.atol.aero/ mauritius-airport.atol.aero] | coordinates = | latd = 20 | latm = 25 | lats = 48.10 | latNS = S | longd = 57 | longm = 40 | longs = 58.88 | longEW = E | coordinates_type = airport | coordinates_region = MU | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Mauritius | pushpin_mapsize = 160 | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Ligging in Mauritius | pushpin_relief = y | pushpin_image = | pushpin_label = MRU | pushpin_label_position = | pushpin_mark = | pushpin_marksize = | metric-rwy = y | r1-number = 14/32 | r1-length-m = 3,370 | r1-length-f = 11,056 | r1-surface = Teer | h1-number = | h1-length-f = | h1-length-m = | h1-surface = | stat1-header = Passasiers | stat1-data = 2,690,869<ref name="stats">{{cite journal|url=http://aml.mru.aero/index.php?option=com_content&view=article&id=26&Itemid=42|title=Totale passasiersverkeer|publisher=Airports of Mauritius Co Ltd.|accessdate=17 April 2013|archive-date=13 Desember 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213185649/http://aml.mru.aero/index.php?option=com_content&view=article&id=26&Itemid=42|url-status=dead}}</ref> | stat-year = 2012 | footnotes = }} [[Lêer:MRU-NBO 25.08.2009 07-53-03.jpg|duimnael|links|280px|SSR Internasionale Lughawe (Aug. 2009)]] '''Sir Seewoosagur Ramgoolam Internasionale Lughawe''' ([[IATA-kode]]: '''MRU''', [[ICAO]]: '''FIMP'''), is die belangrikste internasionale [[lughawe]] in [[Mauritius]]. Dit is 26 km suidoos van die [[hoofstad]] [[Port Louis]] geleë. Die lughawe was voorheen bekend as die '''Plaisance Lughawe''', maar dit is herdoop ter nagedagtenis van Sir Seewoosagur Ramgoolam. Die lughawe, wat tot 'n [[spil (lughawe)|streekspilpunt]] ontwikkel het, huisves direkte vlugte na verskeie bestemmings in [[Afrika]], [[Asië]], [[Europa]] en is die tuiste van die land se nasionale [[lugredery]] [[Air Mauritius]]. "Airports of Mauritius Co. Ltd" (AML) is die eienaar en operateur van die lughawe; die regering van Mauritius is die grootste aandeelhouer van AML. "Airport Terminal Operations Ltd" (ATOL) was verantwoordelik vir die ontwerp, bou en bedryf van die nuwe eindpuntgebou. == Eksterne skakels == {{commonskat|Sir Seewoosagur Ramgoolam International Airport}} * [http://aml.mru.aero/ Lughawens van Mauritius] * [http://www.airmauritius.com/ Air Mauritius] * [http://www.gov.mu/portal/site/cad Departement Burgerlugvaart] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121110010617/http://www.gov.mu/portal/site/cad |date=10 November 2012 }} == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Lughawens in Afrika]] [[Kategorie:Mauritius]] {{Lugvaart-saadjie}} ayh1pm6cqe1ccti6pw2m8t0k0gtfw0k 0 89138 2521345 2504068 2022-08-24T17:06:30Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Alldays-lughawe | nativename = | nativename-a = | nativename-r = | image = | image-width = | caption = | IATA = ADY | ICAO = FAAL | type = Militêr en siviel | owner = | operator = [[Suid-Afrikaanse Lugmag]] | city-served = | location = [[Alldays]], [[Limpopo]] | elevation-f = 2 600 | elevation-m = 792 | coordinates = {{Koördinate|22|40|42|S|29|3|18|O|aansig=inlyn,titel}} | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-LP | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Limpopo | pushpin_label_position = | pushpin_label = FAAL | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = <center>Ligging in Limpopo</center> | website = www.alldaysvliegklub.co.za | metric-rwy = Yes | r1-number = 10/28 | r1-length-f = 4 757 | r1-length-m = 1 450 | r1-surface = Teer | r2-number = | r2-length-f = | r2-length-m = | r2-surface = | footnotes = Bron:<ref>[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?id=SF32271&sch=FAAL Lughawe-inligting vir FAAL]</ref> }} '''Alldays-lughawe''' ([[IATA-kode]]: '''ADY''', [[ICAO]]: '''FAAL''') is 'n klein [[lughawe]] en militêre vliegveld geleë by [[Alldays]] in die noorde van Suid-Afrika, naby die grens met [[Botswana]] en [[Zimbabwe]]. Die lughawe is op 'n hoogte van 792 m (2 600 voet) bo seevlak geleë. Dit het een aanloopbaan wat as 10/28 aangewys is, met 'n asfaltoppervlak wat 1 450 by 30 meter (4 757 voet × 98 voet) meet. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Lugvaart-saadjie}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse Lugmag]] ihtfagzwb4obxgsu401zjhend3ij0hu 0 95087 2521377 2509747 2022-08-24T19:29:40Z 41.150.208.215 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Comicsoundeffect2.png|duimnael|280px|Die geluid van 'n dreuning: ''bam!'']] [[Lêer:Clocks no tic tac.JPG|duimnael|280px|''Tik-tak'' van 'n klok, 'n voorbeeld van onomatopee]] of '''klanknabootsing''' is 'n stylfiguur waar een of meer lies gebruik word om 'n [[klank]] na te maak. Die term 'onomatopee' is afkomstig van Oud-Grieks: ''ὄνομα'' (naam) + ''ποιέω'' (ek maak). Soms word die term ''onomatopoëties'' ook gebruik. Ouers wat hulle kinders leer praat maak dikwels van onomatopee gebruik. So kan 'n [[hond]] as 'n ''woef'', 'n [[kat]] as 'n ''miaau'' en 'n koei as 'n ''moo'' beskryf word. [[Reduplikasie (taalkunde)|Reduplikasie]] (verdubbeling van woorde) word ook soms ingespan, so kan 'n [[trein]] as 'n ''tjoek-tjoek'' en 'n [[motorkar|kar]] as 'n ''toet-toet'' beskryf word. Onomatopee word ook gereeld as stylmiddel in [[poësie]] en ander letterkundige werke aangetref (byvoorbeeld: ''Met dof-sware plof, soos koeëls in die stof, kom die eerste druppels neer''). Dit word ook algemeen in [[strokiesverhaal|strokiesverhale]] ingespan. Onomatopee kom in alle tale voor. Die woord vir kat in [[Chinees]] is byvoorbeeld "māo" (貓/猫). == Voorbeelde == * [[Bokmakierie]], [[hadeda]], [[koekoeke]] en [[piet-my-vrou]] (voëls) * Ritsel (geluid wat blare maak) * Sis / zoem / knor * Tjirp, kiep-kiep, tok-tok * Water kabbel / branders klots * Hael kletter / vuur knetter * Klik–klak / woer–woer / kaplaks * Brr (koud) == Sien ook == * [[Dieregeluide]] {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stylfigure]] rb14hxsm64g82zcio60drzmz68e6p7v 2521379 2521377 2022-08-24T19:33:41Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/41.150.208.215|41.150.208.215]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:JMK|JMK]] wikitext text/x-wiki [[Lêer:Comicsoundeffect2.png|duimnael|280px|Die geluid van 'n dreuning: ''bam!'']] [[Lêer:Clocks no tic tac.JPG|duimnael|280px|''Tik-tak'' van 'n klok, 'n voorbeeld van onomatopee]] '''Onomatopee''' of '''klanknabootsing''' is 'n stylfiguur waar een of meer [[woord]]e gebruik word om 'n [[klank]] na te maak. Die term 'onomatopee' is afkomstig van Oud-Grieks: ''ὄνομα'' (naam) + ''ποιέω'' (ek maak). Soms word die term ''onomatopoëties'' ook gebruik. Ouers wat hulle kinders leer praat maak dikwels van onomatopee gebruik. So kan 'n [[hond]] as 'n ''woef'', 'n [[kat]] as 'n ''miaau'' en 'n koei as 'n ''moo'' beskryf word. [[Reduplikasie (taalkunde)|Reduplikasie]] (verdubbeling van woorde) word ook soms ingespan, so kan 'n [[trein]] as 'n ''tjoek-tjoek'' en 'n [[motorkar|kar]] as 'n ''toet-toet'' beskryf word. Onomatopee word ook gereeld as stylmiddel in [[poësie]] en ander letterkundige werke aangetref (byvoorbeeld: ''Met dof-sware plof, soos koeëls in die stof, kom die eerste druppels neer''). Dit word ook algemeen in [[strokiesverhaal|strokiesverhale]] ingespan. Onomatopee kom in alle tale voor. Die woord vir kat in [[Chinees]] is byvoorbeeld "māo" (貓/猫). == Voorbeelde == * [[Bokmakierie]], [[hadeda]], [[koekoeke]] en [[piet-my-vrou]] (voëls) * Ritsel (geluid wat blare maak) * Sis / zoem / knor * Tjirp, kiep-kiep, tok-tok * Water kabbel / branders klots * Hael kletter / vuur knetter * Klik–klak / woer–woer / kaplaks * Brr (koud) == Sien ook == * [[Dieregeluide]] {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Stylfigure]] egfde9iz0p6pmqzgmc0fqwo2vbpxdq7 0 109779 2521353 2518557 2022-08-24T17:37:27Z 41.0.63.203 N wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Outeur | naam = Fanie Viljoen | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Hendrik Stephanus Viljoen | geboortedatum = {{GDEO|1970|1|2|df=y}} | geboorteplek = | dood_datum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = [[Suid-Afrika]] | beroep = [[Skrywer]] | bekend = | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | genre = | bekende_werke = ''Breinbliksem'', ''Pynstiller'' en ''Onderwêreld'' | party = | godsdiens = | huweliksmaat = | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Hendrik Stephanus (Fanie) Viljoen''' (gebore [[2 Januarie]] [[1970]]) is 'n bekroonde [[Afrikaanse skrywer]] en kunstenaar, en outeur van onder andere ''Breinbliksem'', ''Pynstiller'' en ''Onderwêreld''. == Biografie == Fanie Viljoen matrikuleer in 1987 aan die Hoërskool Goudveld in [[Welkom]].<ref name="persoonlik">Fanie Viljoen se persoonlike mededeling aan Burgert Senekal op 12 April 2016.</ref> Hy studeer grafiese ontwerp aan die Tegniese Kollege Welkom (1993–1995) en behaal in 2002 'n [[BA-graad]] in sosiale wetenskappe aan [[Unisa]]. Hy werk vanaf 1990 tot 2006 as opleidingskonsultant by [[Sanlam]], en is vanaf 2006 'n voltydse skrywer en kunstenaar. Hy woon tans in [[Bloemfontein]]. == Fok == * 1999 – Finalis in [[De Kat]] en [[Human & Rousseau]] se kort-kortverhaalkompetisie. Die verhaal ''Weersiens'' verskyn in die bundel ''Vonkfiksie''. * 2000 – ''Die Losprys''. Tweede plek in die [[RSG]]/[[Sanlam]] radiodramaskryfkompetisie vir beginners. * 2002 – ''Agter geslote deure''. Tweede plek in die RSG/Sanlam radiodramaskryfkompetisie vir ervare skrywers. * 2005 – ''BreinBliksem''. Goue Sanlam-prys vir jeuglektuur. * 2006 – ''BreinBliksem''. [[MER-prys]] vir jeuglektuur. * 2007 – ''Geraamte in die klas''. MER-prys vir geïllustreerde kinderboeke. * 2007 – ''Geraamte in die klas''. [[ATKV]]-kinderboektoekenning. * 2007 – ''Onderwêreld''. Silwer Sanlam-prys vir jeuglektuur. * 2008 – ''Slym en die gogga-sirkus''. [[ATKV]]-kinderboektoekenning vir die teks en die illustrasies. * 2009 – ''Verneukkind'' (kortverhaal) Finalis in MML-kortverhaalkompetisie. Die verhaal verskyn in die bundel ''Sussie Veer is dood'' en in die bundel ''Verneukkind''. * 2009 – ''Onderwêreld''. ATKV-kinderboektoekenning. * 2009 – ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood''. ATKV-kinderboektoekenning. * 2010 – ''Slym en die beker van geluk''. 2 ATKV-kinderboektoekenningvir die teks en die illustrasies. * 2010 – ''Poenk''. Naaswenner in [[LAPA Uitgewers]] se jeugromankompetisie. (Word in 2012 gepubliseer as ''Betower'') * 2011 – ''Nova: Die Begin''. ATKV-kinderboektoekenning * 2012 – ''Grilbrigade''. ATKV-kinderboektoekenning * 2012 – ''Klou''. ATKV-kinderboektoekenning * 2014 – ''Leeus met Letsels''. IBBY-ererol * 2014 – ''Spring''. ATKV-kinderboektoekenning * 2015 – ''Afkop''. Naaswenner in LAPA Uitgewers se jeugromankompetisie * 2015 – ''Plons''. ATKV-kinderboektoekenning * 2015 – ''Uit''. IBBY-ererol * 2021 – ''Die dag tot die draak kom'' wen ook die [[Tienie Hollowaymedalje vir Kleuterliteratuur]] == Publikasies == * ''Afkop Hoender'' (2016) LAPA Uitgewers * ''Monster-rugby'' (2016) LAPA Uitgewers * ''Betower – die drama'' (2015) LAPA Uitgewers (Ook gepubliseer in die bundel ''In die Kollig'', saamgestel deur [[Lizz Meiring]]) * ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood'' (heruitgawe) (2015) LAPA Uitgewers * ''Bravo, Lulu'' (2015) LAPA Uitgewers * ''Prooi'' (2015) LAPA Uitgewers * ''Jump'' (2015) Ransom Publishing * ''Plons'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Uit'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Pleisters vir die Dooies'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Nova: Eindspel'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Slym en die Towertapyt'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Galop'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Koue Rillings'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Oe la la, Lulu'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Spring (2013)'' LAPA Uitgewers * ''Nova: Sterreloper'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Leeus met Letsels'' (2012) Human & Rousseau Uitgewers * ''Nog 13 Spookstories'' saam met medeskrywers [[Francois Bloemhof]] en [[Jaco Jacobs]] (2012) LAPA Uitgewers * ''Nova: Bloedbroers'' (2012) LAPA Uitgewers * ''Betower'' (2012) LAPA Uitgewers * ''Grilbrigade'' (2011) Human & Rousseau Uitgewers * ''Scarred Lions'' (2011) Ransom Publishing * ''Klou – 'n superheld met kolle'' (2011) LAPA Uitgewers * ''Nova: Vuurdoop'' (2011) LAPA Uitgewers * ''Nova: Die Begin'' (2010) LAPA Uitgewers * ''MindF**k'' (2010) Ransom Publishing * ''13 Spookstories'' – saam met medeskrywers [[Francois Bloemhof]] en [[Jaco Jacobs]] (2010) LAPA Uitgewers * ''Slym en die beker van geluk'' (2009) LAPA Uitgewers * ''Kaptein Hamerkophaai'' (2009) Tafelberg Uitgewers * ''Onderwêreld'' (2008) Tafelberg Uitgewers * ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood'' (2008) Human & Rousseau Uitgewers * ''Klits Kronkel en die Vloek van die Swart Jakkals'' (2008) Tafelberg Uitgewers * ''Miserella'' (2007) Human & Rousseau Uitgewers * ''Klits Kronkel en die Vlammende Swaard'' (2007) Tafelberg Uitgewers * ''Slym en die Gogga-sirkus'' (2007) LAPA Uitgewers * ''Geraamte in die klas'' (2006) Human & Rousseau Uitgewers * ''Spoke en ander gruwelike goed'' (2005) Human & Rousseau Uitgewers * ''BreinBliksem'' (2005) Tafelberg Uitgewers * ''Slym'' (2004) – LAPA Uitgewers == Radiodramas == * ''Die Losprys'' (RSG, Maart 2001) Gepubliseer in die bundel ''Droomskip en ander radiodramas'' deur Nasou Via Afrika * ''Oupa Rooijan kry ’n girlfriend'' (RSG, Mei 2002) * ''Agter geslote deure'' (RSG, April 2003) * ''Die Handtekeningjagter'' (RSG, 2006) * ''By verlies aan woorde'' (RSG, 2012) * ''Breking'' (RSG, 2013) == Televisie == * ''Môre as ons groot is'' (enkeldrama op [[KykNET]] – 2016) == Kortverhale == Verskyn in die volgende bundels: * ''Skreeu'' * ''Sweef'' * ''Ink'' * ''In ’n neutedop'' * ''Van spoke gepraat'' * ''Skrik op die lyf'' * ''Spoorvat'' * ''VonkFiksie'' * ''Donker Plekke'' * ''Grensoorlogstories'' == Gedigte == Verskyn in die volgende bundels: * ''Toulopers'' * ''Nuwe stemme 5'' * ''Vonk@verse 1 & 2'' * ''Honderd dichters 8'' == Rympies == Verskyn in die volgende bundels: * ''Nuwe kinderverseboek'' * ''Rympies vir Pikkies en Peuters'' == Afrikaanse publikasies oor Viljoen se werke == * Anker, Johan. 2011. Fanie Viljoen se ''Onderwêreld'' as voorbeeld van die gesag- en magstryd in die jeugroman. ''LitNet Akademies Geesteswetenskappe'' 8(3), 1-20. * Greyling, S.F. 2012. Die skrywer en nuwe publikasiekontekste: Interaktiwiteit en wisselwerking in aanlyngemeenskappe – Fanie Viljoen se ''Pynstiller'' as gevallestudie, ''LitNet Akademies Geesteswetenskappe'' 9(3), 442-486. * Greyling, S.F. 2012. Kreatiewe remediasie van ''Pynstiller'' deur Fanie Viljoen: Van kortverhaal na grafiese verhaal. ''Literator'' 33(1), 1-11. * Senekal, B.A. 2009. Vervreemding in Fanie Viljoen se ''BreinBliksem'' (2005), ''Stilet'' 21(1), 101-118. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Viljoen, Fanie}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1970]] [[Kategorie:Lewende mense]] m01s8tfuzioz9mipm3mrld60oybb33z 2521360 2521353 2022-08-24T17:48:13Z 41.0.63.203 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Outeur | naam = Fanie Viljoen | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Hendrik Stephanus Viljoen | geboortedatum = {{GDEO|1970|1|2|df=y}} | geboorteplek = | dood_datum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = [[Suid-Afrika]] | beroep = [[Skrywer]] | bekend = | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | genre = | bekende_werke = ''Breinbliksem'', ''Pynstiller'' en ''Onderwêreld'' | party = | godsdiens = | huweliksmaat = | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Hendrik Stephanus (Fanie) Viljoen''' (gebore [[2 Januarie]] [[1970]]) is 'n bekroonde [[Afrikaanse skrywer]] en kunstenaar, en outeur van onder andere ''Breinbliksem'', ''Pynstiller'' en ''Onderwêreld''. == Biografie == Fanie Viljoen matrikuleer in 1987 aan die Hoërskool Goudveld in [[Welkom]].<ref name="persoonlik">Fanie Viljoen se persoonlike mededeling aan Burgert Senekal op 12 April 2016.</ref> Hy studeer grafiese ontwerp aan die Tegniese Kollege Welkom (1993–1995) en behaal in 2002 'n [[BA-graad]] in sosiale wetenskappe aan [[Unisa]]. Hy werk vanaf 1990 tot 2006 as opleidingskonsultant by [[Sanlam]], en is vanaf 2006 'n voltydse skrywer en kunstenaar. Hy woon tans in [[Bloemfontein]]. == == * 1999 – Finalis in [[De Kat]] en [[Human & Rousseau]] se kort-kortverhaalkompetisie. Die verhaal ''Weersiens'' verskyn in die bundel ''Vonkfiksie''. * 2000 – ''Die Losprys''. Tweede plek in die [[RSG]]/[[Sanlam]] radiodramaskryfkompetisie vir beginners. * 2002 – ''Agter geslote deure''. Tweede plek in die RSG/Sanlam radiodramaskryfkompetisie vir ervare skrywers. * 2005 – ''BreinBliksem''. Goue Sanlam-prys vir jeuglektuur. * 2006 – ''BreinBliksem''. [[MER-prys]] vir jeuglektuur. * 2007 – ''Geraamte in die klas''. MER-prys vir geïllustreerde kinderboeke. * 2007 – ''Geraamte in die klas''. [[ATKV]]-kinderboektoekenning. * 2007 – ''Onderwêreld''. Silwer Sanlam-prys vir jeuglektuur. * 2008 – ''Slym en die gogga-sirkus''. [[ATKV]]-kinderboektoekenning vir die teks en die illustrasies. * 2009 – ''Verneukkind'' (kortverhaal) Finalis in MML-kortverhaalkompetisie. Die verhaal verskyn in die bundel ''Sussie Veer is dood'' en in die bundel ''Verneukkind''. * 2009 – ''Onderwêreld''. ATKV-kinderboektoekenning. * 2009 – ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood''. ATKV-kinderboektoekenning. * 2010 – ''Slym en die beker van geluk''. 2 ATKV-kinderboektoekenningvir die teks en die illustrasies. * 2010 – ''Poenk''. Naaswenner in [[LAPA Uitgewers]] se jeugromankompetisie. (Word in 2012 gepubliseer as ''Betower'') * 2011 – ''Nova: Die Begin''. ATKV-kinderboektoekenning * 2012 – ''Grilbrigade''. ATKV-kinderboektoekenning * 2012 – ''Klou''. ATKV-kinderboektoekenning * 2014 – ''Leeus met Letsels''. IBBY-ererol * 2014 – ''Spring''. ATKV-kinderboektoekenning * 2015 – ''Afkop''. Naaswenner in LAPA Uitgewers se jeugromankompetisie * 2015 – ''Plons''. ATKV-kinderboektoekenning * 2015 – ''Uit''. IBBY-ererol * 2021 – ''Die dag tot die draak kom'' wen ook die [[Tienie Hollowaymedalje vir Kleuterliteratuur]] == Publikasies == * ''Afkop Hoender'' (2016) LAPA Uitgewers * ''Monster-rugby'' (2016) LAPA Uitgewers * ''Betower – die drama'' (2015) LAPA Uitgewers (Ook gepubliseer in die bundel ''In die Kollig'', saamgestel deur [[Lizz Meiring]]) * ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood'' (heruitgawe) (2015) LAPA Uitgewers * ''Bravo, Lulu'' (2015) LAPA Uitgewers * ''Prooi'' (2015) LAPA Uitgewers * ''Jump'' (2015) Ransom Publishing * ''Plons'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Uit'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Pleisters vir die Dooies'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Nova: Eindspel'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Slym en die Towertapyt'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Galop'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Koue Rillings'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Oe la la, Lulu'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Spring (2013)'' LAPA Uitgewers * ''Nova: Sterreloper'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Leeus met Letsels'' (2012) Human & Rousseau Uitgewers * ''Nog 13 Spookstories'' saam met medeskrywers [[Francois Bloemhof]] en [[Jaco Jacobs]] (2012) LAPA Uitgewers * ''Nova: Bloedbroers'' (2012) LAPA Uitgewers * ''Betower'' (2012) LAPA Uitgewers * ''Grilbrigade'' (2011) Human & Rousseau Uitgewers * ''Scarred Lions'' (2011) Ransom Publishing * ''Klou – 'n superheld met kolle'' (2011) LAPA Uitgewers * ''Nova: Vuurdoop'' (2011) LAPA Uitgewers * ''Nova: Die Begin'' (2010) LAPA Uitgewers * ''MindF**k'' (2010) Ransom Publishing * ''13 Spookstories'' – saam met medeskrywers [[Francois Bloemhof]] en [[Jaco Jacobs]] (2010) LAPA Uitgewers * ''Slym en die beker van geluk'' (2009) LAPA Uitgewers * ''Kaptein Hamerkophaai'' (2009) Tafelberg Uitgewers * ''Onderwêreld'' (2008) Tafelberg Uitgewers * ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood'' (2008) Human & Rousseau Uitgewers * ''Klits Kronkel en die Vloek van die Swart Jakkals'' (2008) Tafelberg Uitgewers * ''Miserella'' (2007) Human & Rousseau Uitgewers * ''Klits Kronkel en die Vlammende Swaard'' (2007) Tafelberg Uitgewers * ''Slym en die Gogga-sirkus'' (2007) LAPA Uitgewers * ''Geraamte in die klas'' (2006) Human & Rousseau Uitgewers * ''Spoke en ander gruwelike goed'' (2005) Human & Rousseau Uitgewers * ''BreinBliksem'' (2005) Tafelberg Uitgewers * ''Slym'' (2004) – LAPA Uitgewers == Radiodramas == * ''Die Losprys'' (RSG, Maart 2001) Gepubliseer in die bundel ''Droomskip en ander radiodramas'' deur Nasou Via Afrika * ''Oupa Rooijan kry ’n girlfriend'' (RSG, Mei 2002) * ''Agter geslote deure'' (RSG, April 2003) * ''Die Handtekeningjagter'' (RSG, 2006) * ''By verlies aan woorde'' (RSG, 2012) * ''Breking'' (RSG, 2013) == Televisie == * ''Môre as ons groot is'' (enkeldrama op [[KykNET]] – 2016) == Kortverhale == Verskyn in die volgende bundels: * ''Skreeu'' * ''Sweef'' * ''Ink'' * ''In ’n neutedop'' * ''Van spoke gepraat'' * ''Skrik op die lyf'' * ''Spoorvat'' * ''VonkFiksie'' * ''Donker Plekke'' * ''Grensoorlogstories'' == Gedigte == Verskyn in die volgende bundels: * ''Toulopers'' * ''Nuwe stemme 5'' * ''Vonk@verse 1 & 2'' * ''Honderd dichters 8'' == Rympies == Verskyn in die volgende bundels: * ''Nuwe kinderverseboek'' * ''Rympies vir Pikkies en Peuters'' == Afrikaanse publikasies oor Viljoen se werke == * Anker, Johan. 2011. Fanie Viljoen se ''Onderwêreld'' as voorbeeld van die gesag- en magstryd in die jeugroman. ''LitNet Akademies Geesteswetenskappe'' 8(3), 1-20. * Greyling, S.F. 2012. Die skrywer en nuwe publikasiekontekste: Interaktiwiteit en wisselwerking in aanlyngemeenskappe – Fanie Viljoen se ''Pynstiller'' as gevallestudie, ''LitNet Akademies Geesteswetenskappe'' 9(3), 442-486. * Greyling, S.F. 2012. Kreatiewe remediasie van ''Pynstiller'' deur Fanie Viljoen: Van kortverhaal na grafiese verhaal. ''Literator'' 33(1), 1-11. * Senekal, B.A. 2009. Vervreemding in Fanie Viljoen se ''BreinBliksem'' (2005), ''Stilet'' 21(1), 101-118. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Viljoen, Fanie}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1970]] [[Kategorie:Lewende mense]] 4mi4ychi001s0ds0054p0ywdo8mlu58 2521369 2521360 2022-08-24T18:58:44Z Odriskelmac11 115344 daar was geen opskrif wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Outeur | naam = Fanie Viljoen | bynaam = | beeld = | beeldbeskrywing = | onderskrif = | geboortenaam = Hendrik Stephanus Viljoen | geboortedatum = {{GDEO|1970|1|2|df=y}} | geboorteplek = | dood_datum = | sterfteplek = | ouers = | titel = | nasionaliteit = [[Suid-Afrika]] | beroep = [[Skrywer]] | bekend = | salaris = | termyn = | voorganger = | opvolger = | eerbewyse = | genre = | bekende_werke = ''Breinbliksem'', ''Pynstiller'' en ''Onderwêreld'' | party = | godsdiens = | huweliksmaat = | kinders = | webblad = | handtekening = }} '''Hendrik Stephanus (Fanie) Viljoen''' (gebore [[2 Januarie]] [[1970]]) is 'n bekroonde [[Afrikaanse skrywer]] en kunstenaar, en outeur van onder andere ''Breinbliksem'', ''Pynstiller'' en ''Onderwêreld''. == Biografie == Fanie Viljoen matrikuleer in 1987 aan die Hoërskool Goudveld in [[Welkom]].<ref name="persoonlik">Fanie Viljoen se persoonlike mededeling aan Burgert Senekal op 12 April 2016.</ref> Hy studeer grafiese ontwerp aan die Tegniese Kollege Welkom (1993–1995) en behaal in 2002 'n [[BA-graad]] in sosiale wetenskappe aan [[Unisa]]. Hy werk vanaf 1990 tot 2006 as opleidingskonsultant by [[Sanlam]], en is vanaf 2006 'n voltydse skrywer en kunstenaar. Hy woon tans in [[Bloemfontein]]. == Toekennings == * 1999 – Finalis in [[De Kat]] en [[Human & Rousseau]] se kort-kortverhaalkompetisie. Die verhaal ''Weersiens'' verskyn in die bundel ''Vonkfiksie''. * 2000 – ''Die Losprys''. Tweede plek in die [[RSG]]/[[Sanlam]] radiodramaskryfkompetisie vir beginners. * 2002 – ''Agter geslote deure''. Tweede plek in die RSG/Sanlam radiodramaskryfkompetisie vir ervare skrywers. * 2005 – ''BreinBliksem''. Goue Sanlam-prys vir jeuglektuur. * 2006 – ''BreinBliksem''. [[MER-prys]] vir jeuglektuur. * 2007 – ''Geraamte in die klas''. MER-prys vir geïllustreerde kinderboeke. * 2007 – ''Geraamte in die klas''. [[ATKV]]-kinderboektoekenning. * 2007 – ''Onderwêreld''. Silwer Sanlam-prys vir jeuglektuur. * 2008 – ''Slym en die gogga-sirkus''. [[ATKV]]-kinderboektoekenning vir die teks en die illustrasies. * 2009 – ''Verneukkind'' (kortverhaal) Finalis in MML-kortverhaalkompetisie. Die verhaal verskyn in die bundel ''Sussie Veer is dood'' en in die bundel ''Verneukkind''. * 2009 – ''Onderwêreld''. ATKV-kinderboektoekenning. * 2009 – ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood''. ATKV-kinderboektoekenning. * 2010 – ''Slym en die beker van geluk''. 2 ATKV-kinderboektoekenningvir die teks en die illustrasies. * 2010 – ''Poenk''. Naaswenner in [[LAPA Uitgewers]] se jeugromankompetisie. (Word in 2012 gepubliseer as ''Betower'') * 2011 – ''Nova: Die Begin''. ATKV-kinderboektoekenning * 2012 – ''Grilbrigade''. ATKV-kinderboektoekenning * 2012 – ''Klou''. ATKV-kinderboektoekenning * 2014 – ''Leeus met Letsels''. IBBY-ererol * 2014 – ''Spring''. ATKV-kinderboektoekenning * 2015 – ''Afkop''. Naaswenner in LAPA Uitgewers se jeugromankompetisie * 2015 – ''Plons''. ATKV-kinderboektoekenning * 2015 – ''Uit''. IBBY-ererol * 2021 – ''Die dag tot die draak kom'' wen ook die [[Tienie Hollowaymedalje vir Kleuterliteratuur]] == Publikasies == * ''Afkop Hoender'' (2016) LAPA Uitgewers * ''Monster-rugby'' (2016) LAPA Uitgewers * ''Betower – die drama'' (2015) LAPA Uitgewers (Ook gepubliseer in die bundel ''In die Kollig'', saamgestel deur [[Lizz Meiring]]) * ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood'' (heruitgawe) (2015) LAPA Uitgewers * ''Bravo, Lulu'' (2015) LAPA Uitgewers * ''Prooi'' (2015) LAPA Uitgewers * ''Jump'' (2015) Ransom Publishing * ''Plons'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Uit'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Pleisters vir die Dooies'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Nova: Eindspel'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Slym en die Towertapyt'' (2014) LAPA Uitgewers * ''Galop'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Koue Rillings'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Oe la la, Lulu'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Spring (2013)'' LAPA Uitgewers * ''Nova: Sterreloper'' (2013) LAPA Uitgewers * ''Leeus met Letsels'' (2012) Human & Rousseau Uitgewers * ''Nog 13 Spookstories'' saam met medeskrywers [[Francois Bloemhof]] en [[Jaco Jacobs]] (2012) LAPA Uitgewers * ''Nova: Bloedbroers'' (2012) LAPA Uitgewers * ''Betower'' (2012) LAPA Uitgewers * ''Grilbrigade'' (2011) Human & Rousseau Uitgewers * ''Scarred Lions'' (2011) Ransom Publishing * ''Klou – 'n superheld met kolle'' (2011) LAPA Uitgewers * ''Nova: Vuurdoop'' (2011) LAPA Uitgewers * ''Nova: Die Begin'' (2010) LAPA Uitgewers * ''MindF**k'' (2010) Ransom Publishing * ''13 Spookstories'' – saam met medeskrywers [[Francois Bloemhof]] en [[Jaco Jacobs]] (2010) LAPA Uitgewers * ''Slym en die beker van geluk'' (2009) LAPA Uitgewers * ''Kaptein Hamerkophaai'' (2009) Tafelberg Uitgewers * ''Onderwêreld'' (2008) Tafelberg Uitgewers * ''Die geheime bestanddeel in Petra Pienk se piesangbrood'' (2008) Human & Rousseau Uitgewers * ''Klits Kronkel en die Vloek van die Swart Jakkals'' (2008) Tafelberg Uitgewers * ''Miserella'' (2007) Human & Rousseau Uitgewers * ''Klits Kronkel en die Vlammende Swaard'' (2007) Tafelberg Uitgewers * ''Slym en die Gogga-sirkus'' (2007) LAPA Uitgewers * ''Geraamte in die klas'' (2006) Human & Rousseau Uitgewers * ''Spoke en ander gruwelike goed'' (2005) Human & Rousseau Uitgewers * ''BreinBliksem'' (2005) Tafelberg Uitgewers * ''Slym'' (2004) – LAPA Uitgewers == Radiodramas == * ''Die Losprys'' (RSG, Maart 2001) Gepubliseer in die bundel ''Droomskip en ander radiodramas'' deur Nasou Via Afrika * ''Oupa Rooijan kry ’n girlfriend'' (RSG, Mei 2002) * ''Agter geslote deure'' (RSG, April 2003) * ''Die Handtekeningjagter'' (RSG, 2006) * ''By verlies aan woorde'' (RSG, 2012) * ''Breking'' (RSG, 2013) == Televisie == * ''Môre as ons groot is'' (enkeldrama op [[KykNET]] – 2016) == Kortverhale == Verskyn in die volgende bundels: * ''Skreeu'' * ''Sweef'' * ''Ink'' * ''In ’n neutedop'' * ''Van spoke gepraat'' * ''Skrik op die lyf'' * ''Spoorvat'' * ''VonkFiksie'' * ''Donker Plekke'' * ''Grensoorlogstories'' == Gedigte == Verskyn in die volgende bundels: * ''Toulopers'' * ''Nuwe stemme 5'' * ''Vonk@verse 1 & 2'' * ''Honderd dichters 8'' == Rympies == Verskyn in die volgende bundels: * ''Nuwe kinderverseboek'' * ''Rympies vir Pikkies en Peuters'' == Afrikaanse publikasies oor Viljoen se werke == * Anker, Johan. 2011. Fanie Viljoen se ''Onderwêreld'' as voorbeeld van die gesag- en magstryd in die jeugroman. ''LitNet Akademies Geesteswetenskappe'' 8(3), 1-20. * Greyling, S.F. 2012. Die skrywer en nuwe publikasiekontekste: Interaktiwiteit en wisselwerking in aanlyngemeenskappe – Fanie Viljoen se ''Pynstiller'' as gevallestudie, ''LitNet Akademies Geesteswetenskappe'' 9(3), 442-486. * Greyling, S.F. 2012. Kreatiewe remediasie van ''Pynstiller'' deur Fanie Viljoen: Van kortverhaal na grafiese verhaal. ''Literator'' 33(1), 1-11. * Senekal, B.A. 2009. Vervreemding in Fanie Viljoen se ''BreinBliksem'' (2005), ''Stilet'' 21(1), 101-118. == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Viljoen, Fanie}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1970]] [[Kategorie:Lewende mense]] ncnn2fjw71js9x71ih82zleomqrd4s1 0 112851 2521411 2086500 2022-08-25T10:41:29Z 102.165.122.106 /* Sterfte */ wikitext text/x-wiki [[Lêer:Kobus van Zyl.jpg|duimnael|Kobus van Zyl]] '''Kobus van Zyl''' (* [[24 Desember]] [[1931]], [[Garies]] – † [[22 April]] [[1985]], [[Kaapstad]]) was ’n [[Afrikaans]]e [[skrywer]], [[digter]], amateur [[Fotografie|fotograaf]]. Van Zyl was 'n besonders veelsydige skrywer en het gedurende sy loopbaan in verskeie genres gepubliseer. Hy het onder andere 'n digbundel, 'n roman, jeugverhale, kortverhale, novelles en ook vertaalwerk gepubliseer. Hy het ook bydrae gelewer aan nie-fiksie publikasies soos die Wynland reeks. == Lewe en Werk == === Vroeë lewe en opleiding === Izak Jacobus van Zyl is op 24 Desember 1931 op Garies in [[Namakwaland]] gebore. Tot en met standerd agt het hy op [[Nieuwoudtville]] skool gegaan, maar daarna gematrikuleer op [[Calvinia]]. Hy het van n jong ouderdom n liefde vir die geskrewe woord ontwikkel en toe verder studeer aan die [[Universiteit van Kaapstad]]. Hy het sy graad ontvang in BA Tale 3 jaar later. Gedurende die tyd het hy sy eerste vrou ontmoet, Cecilia. === Persoonlike lewe === Na twee huwelike, met twee kinders gebore uit die tweede huwelik met Naomi (neè Jordaan) van Calvinia, naamlik Izak in 1957 en André in 1959 trou hy in 1962 met Susanna Magrietha van der Merwe, oorspronklik van [[Van Wyksvlei|Vanwyksvlei]] in die Noordweste. Die egpaar het geboer op Kobus se familieplaas in Nieuwoudtville distrik waar hulle dogter Suretha in 1963 gebore is. Die boerdery het egter nie uitgewerk nie as gevolg van droogte en hulle verlaat die plaas en keer in 1966 terug [[Kaapstad]] toe, waar hulle in ’n huis in Constantiaweg in [[Tamboerskloof]] gebly het. Hiervandaan het hulle verhuis teen die einde van die sestigerjare na Kampstraat en in [[1971]] na ’n huis in Bo-Oranjestraat in [[Oranjezicht]], waar sy twee seuns uit sy tweede huwelik by hulle kom bly het, op aandrang van hul pa. === Werk in die Parlement === Vanaf [[1967]] is hy werksaam by die Parlement en was later as assistent-sekretaris aangestel. In hierdie kapasiteit het hy ’n handboek vir voorsittende beamptes van die Parlement saamgestel en na die aanvaarding van die Nuwe Bedeling in die tagtigerjare, waarin daar aparte kamers vir Kleurlinge en Indiërs ingeruim is, word hy aangestel as Sekretaris van die Indiërs se Raad van Afgevaardigdes. Weens sy siekte (kanker van die lewer) was hy egter nie in staat om hierdie posisie op te neem nie. Gedurende sy aanstelling as 'n staatsbeampte was hy ook kunsresensent vir ''[[Die Burger]]''. === Sterfte === Op 21 April 1985 is hy in sy huis in Kaapstad aan kanker oorlede.<ref>Politieke redaksie. Kobus van Zyl in Kaap oorlede. Die Burger, 23 April 1985</ref> Hy word oorleef deur sy vrou Susanna, en sy kinders André en Suretha. == Skryfwerk == Hy het sy hand gewaag aan die roman, novelle en kortverhaal en het ook jeugverhale en gedigte geskryf. === Romans === Die roman ''Want ons is van gister'' behandel ’n jong student (Andries Beukes) wat betrokke raak by die Kommunistiese ondergrondse politieke beweging teen die apartheidsregering. Die hooffiguur, in sy adolessensie steeds op soek na betekenis en sekerheid, vind egter nie die sin in sy verset nie. Eindelik moet hy met sy lewe boet vir geen goeie rede nie. Hierdie roman spreek veral die belangrikheid van betekenis in die lewe aan. === Novelle en kortverhale === In ''Skerwe'' word ’n novelle en vyf kortverhale opgeneem wat onder andere sterk aangeprys word deur [[André P. Brink]], wat dit die “mees miskende boek van sewentig”<ref name=":0">Brink, André P. ''Voorlopige Rapport.'' Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref> noem. In aansluiting by die titel is die verhale almal brokstukke van lewe, waar ook die karakters se lewens op een of ander wyse in skerwe lê. Die novelle, ''Doolweë'', behandel die soeke van ’n avonturier na ’n legendariese wit koningin in Afrika, wat deur die inboorlinge verafgod word. Hy vind haar, half-mal en aantreklik, waar sy met haar beperkte verstandelike vermoëns in der waarheid onskuldig leef (omdat sy letterlik nie weet nie) binne wat in realiteit ’n paradys is. Die terugkeer uit hierdie paradys na die normale draai die sprokie nek-om, met die koningin wat gestig toe gaan en die avonturier wat weer in drankmisbruik verval. Besonder treffend is ook die half-sprokie, half-gelykenis, half-storie ''Die pêruiter se pê is uit'', oor die ruiter wat oor die koning se tuinmuur loer en verlief raak op die prinses, maar bedroë daarvan afkom wanneer hy daarin slaag om nader kennis te maak. Brink voorspel dat hierdie verhaal nog een van die klassieke verhale in Afrikaans gaan word.<ref name=":0" /><ref>Brink, André P. Rapport, 4 April 1976</ref> === Jeugverhale === Van Zyl het ook die jeugverhale ''Die voëls kies 'n koning'' en ''Jannie de Dobbelaar geskryf''. Laasgenoemde is ’n volksvertelling wat hy van Willem Jansen gehoor en neergepen het. === Vertaalwerk === Hy is ook oorverteller van die Oud-Ierse sprokie ''Guleesh''. Ten tyde van sy dood is hy besig met ’n onvoltooide Engelse roman. === Digkuns === Nadat hy per geleentheid gedigte in ''Standpunte'' gepubliseer het, verskyn sy digbundel ''Wintervure'', wat veral herinneringsverse bevat. Die gedigte spreek van ’n terugverlang na die kinderfantasieë en jeugwêreld, waar die herinneringe ’n skuilplek en beskerming bied, soos ’n vuur in die winter. Daar is egter ’n bewustheid dat hierdie dinge onherroeplik verby is. Titels soos ''Dolende ridder'', ''Askeet'' en ''Boemelaar'' gee ook blyke van die buitestaanderskap en afsondering (selfs eensaamheid) wat ’n deurlopende tema is. == Eerbewyse == Sy sestigste verjaarsdag was in [[1991]] postuum herdenk met ’n gedenkbundel ''Kobus van Zyl 60'', wat in ’n beperkte, genommerde oplaag uitgegee was en op daardie dag aan sy weduwee oorhandig was. Die bundel bevat ’n boodskap van sy weduwee, bydraes deur [[Leon Rousseau]] en [[Johan Vosloo]] en ’n fragment uit sy onvoltooide roman.<ref>Anoniem. Kobus van Zyl herdenk met bundel. Die Burger, 24 Desember 1991</ref> == Publikasies == {| class="wikitable" !Jaar !Publikasie |- |1966 |''Want ons is van gister'' |- |1968 |''Die voëls kies ’n koning'' |- |1970 |''Skerwe'' |- |1971 |''Jannie de dobbelaar'' |- | |''Guleesh'' |- |1972 |''Wintervure'' |} == Bronne == === Boeke === * Cloete, T.T. (red.) ''Die Afrikaanse literatuur sedert sestig.'' Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980 * Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2.'' Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983 * Kannemeyer, J.C. ''Die Afrikaanse literatuur 1652–2004.'' [[Human & Rousseau]] Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005 * Van Coller, H.P. (red.) ''Perspektief en Profiel Deel I.'' J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998 == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Van Zyl, Kobus}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1931]] [[Kategorie:Sterftes in 1985]] kw0nk7c7jrz7l9p31h3rs0a8tnf285x 2521412 2521411 2022-08-25T10:42:42Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/102.165.122.106|102.165.122.106]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Rooiratel|Rooiratel]] wikitext text/x-wiki [[Lêer:Kobus van Zyl.jpg|duimnael|Kobus van Zyl]] '''Kobus van Zyl''' (* [[24 Desember]] [[1931]], [[Garies]] – † [[22 April]] [[1985]], [[Kaapstad]]) was ’n [[Afrikaans]]e [[skrywer]], [[digter]], amateur [[Fotografie|fotograaf]]. Van Zyl was 'n besonders veelsydige skrywer en het gedurende sy loopbaan in verskeie genres gepubliseer. Hy het onder andere 'n digbundel, 'n roman, jeugverhale, kortverhale, novelles en ook vertaalwerk gepubliseer. Hy het ook bydrae gelewer aan nie-fiksie publikasies soos die Wynland reeks. == Lewe en Werk == === Vroeë lewe en opleiding === Izak Jacobus van Zyl is op 24 Desember 1931 op Garies in [[Namakwaland]] gebore. Tot en met standerd agt het hy op [[Nieuwoudtville]] skool gegaan, maar daarna gematrikuleer op [[Calvinia]]. Hy het van n jong ouderdom n liefde vir die geskrewe woord ontwikkel en toe verder studeer aan die [[Universiteit van Kaapstad]]. Hy het sy graad ontvang in BA Tale 3 jaar later. Gedurende die tyd het hy sy eerste vrou ontmoet, Cecilia. === Persoonlike lewe === Na twee huwelike, met twee kinders gebore uit die tweede huwelik met Naomi (neè Jordaan) van Calvinia, naamlik Izak in 1957 en André in 1959 trou hy in 1962 met Susanna Magrietha van der Merwe, oorspronklik van [[Van Wyksvlei|Vanwyksvlei]] in die Noordweste. Die egpaar het geboer op Kobus se familieplaas in Nieuwoudtville distrik waar hulle dogter Suretha in 1963 gebore is. Die boerdery het egter nie uitgewerk nie as gevolg van droogte en hulle verlaat die plaas en keer in 1966 terug [[Kaapstad]] toe, waar hulle in ’n huis in Constantiaweg in [[Tamboerskloof]] gebly het. Hiervandaan het hulle verhuis teen die einde van die sestigerjare na Kampstraat en in [[1971]] na ’n huis in Bo-Oranjestraat in [[Oranjezicht]], waar sy twee seuns uit sy tweede huwelik by hulle kom bly het, op aandrang van hul pa. === Werk in die Parlement === Vanaf [[1967]] is hy werksaam by die Parlement en was later as assistent-sekretaris aangestel. In hierdie kapasiteit het hy ’n handboek vir voorsittende beamptes van die Parlement saamgestel en na die aanvaarding van die Nuwe Bedeling in die tagtigerjare, waarin daar aparte kamers vir Kleurlinge en Indiërs ingeruim is, word hy aangestel as Sekretaris van die Indiërs se Raad van Afgevaardigdes. Weens sy siekte (kanker van die lewer) was hy egter nie in staat om hierdie posisie op te neem nie. Gedurende sy aanstelling as 'n staatsbeampte was hy ook kunsresensent vir ''[[Die Burger]]''. === Sterfte === Op 21 April 1985 is hy in sy huis in Kaapstad aan kanker oorlede.<ref>Politieke redaksie. Kobus van Zyl in Kaap oorlede. Die Burger, 23 April 1985</ref> Hy word oorleef deur sy vrou Susanna, sy vrou uit sy tweede huwelik Naomi, en sy kinders André en Suretha. == Skryfwerk == Hy het sy hand gewaag aan die roman, novelle en kortverhaal en het ook jeugverhale en gedigte geskryf. === Romans === Die roman ''Want ons is van gister'' behandel ’n jong student (Andries Beukes) wat betrokke raak by die Kommunistiese ondergrondse politieke beweging teen die apartheidsregering. Die hooffiguur, in sy adolessensie steeds op soek na betekenis en sekerheid, vind egter nie die sin in sy verset nie. Eindelik moet hy met sy lewe boet vir geen goeie rede nie. Hierdie roman spreek veral die belangrikheid van betekenis in die lewe aan. === Novelle en kortverhale === In ''Skerwe'' word ’n novelle en vyf kortverhale opgeneem wat onder andere sterk aangeprys word deur [[André P. Brink]], wat dit die “mees miskende boek van sewentig”<ref name=":0">Brink, André P. ''Voorlopige Rapport.'' Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref> noem. In aansluiting by die titel is die verhale almal brokstukke van lewe, waar ook die karakters se lewens op een of ander wyse in skerwe lê. Die novelle, ''Doolweë'', behandel die soeke van ’n avonturier na ’n legendariese wit koningin in Afrika, wat deur die inboorlinge verafgod word. Hy vind haar, half-mal en aantreklik, waar sy met haar beperkte verstandelike vermoëns in der waarheid onskuldig leef (omdat sy letterlik nie weet nie) binne wat in realiteit ’n paradys is. Die terugkeer uit hierdie paradys na die normale draai die sprokie nek-om, met die koningin wat gestig toe gaan en die avonturier wat weer in drankmisbruik verval. Besonder treffend is ook die half-sprokie, half-gelykenis, half-storie ''Die pêruiter se pê is uit'', oor die ruiter wat oor die koning se tuinmuur loer en verlief raak op die prinses, maar bedroë daarvan afkom wanneer hy daarin slaag om nader kennis te maak. Brink voorspel dat hierdie verhaal nog een van die klassieke verhale in Afrikaans gaan word.<ref name=":0" /><ref>Brink, André P. Rapport, 4 April 1976</ref> === Jeugverhale === Van Zyl het ook die jeugverhale ''Die voëls kies 'n koning'' en ''Jannie de Dobbelaar geskryf''. Laasgenoemde is ’n volksvertelling wat hy van Willem Jansen gehoor en neergepen het. === Vertaalwerk === Hy is ook oorverteller van die Oud-Ierse sprokie ''Guleesh''. Ten tyde van sy dood is hy besig met ’n onvoltooide Engelse roman. === Digkuns === Nadat hy per geleentheid gedigte in ''Standpunte'' gepubliseer het, verskyn sy digbundel ''Wintervure'', wat veral herinneringsverse bevat. Die gedigte spreek van ’n terugverlang na die kinderfantasieë en jeugwêreld, waar die herinneringe ’n skuilplek en beskerming bied, soos ’n vuur in die winter. Daar is egter ’n bewustheid dat hierdie dinge onherroeplik verby is. Titels soos ''Dolende ridder'', ''Askeet'' en ''Boemelaar'' gee ook blyke van die buitestaanderskap en afsondering (selfs eensaamheid) wat ’n deurlopende tema is. == Eerbewyse == Sy sestigste verjaarsdag was in [[1991]] postuum herdenk met ’n gedenkbundel ''Kobus van Zyl 60'', wat in ’n beperkte, genommerde oplaag uitgegee was en op daardie dag aan sy weduwee oorhandig was. Die bundel bevat ’n boodskap van sy weduwee, bydraes deur [[Leon Rousseau]] en [[Johan Vosloo]] en ’n fragment uit sy onvoltooide roman.<ref>Anoniem. Kobus van Zyl herdenk met bundel. Die Burger, 24 Desember 1991</ref> == Publikasies == {| class="wikitable" !Jaar !Publikasie |- |1966 |''Want ons is van gister'' |- |1968 |''Die voëls kies ’n koning'' |- |1970 |''Skerwe'' |- |1971 |''Jannie de dobbelaar'' |- | |''Guleesh'' |- |1972 |''Wintervure'' |} == Bronne == === Boeke === * Cloete, T.T. (red.) ''Die Afrikaanse literatuur sedert sestig.'' Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980 * Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2.'' Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983 * Kannemeyer, J.C. ''Die Afrikaanse literatuur 1652–2004.'' [[Human & Rousseau]] Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005 * Van Coller, H.P. (red.) ''Perspektief en Profiel Deel I.'' J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998 == Verwysings == {{Verwysings}} {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Van Zyl, Kobus}} [[Kategorie:Suid-Afrikaanse skrywers]] [[Kategorie:Geboortes in 1931]] [[Kategorie:Sterftes in 1985]] c9264w69fu21ynhko5g1w3xuqpr7nbf 0 113018 2521375 1779716 2022-08-24T19:24:26Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Randse Lughawe | nativename = | nativename-a = | nativename-r = | image = Rand Airport Control Tower landside.JPG | image-width = 220 | caption = Beheertoring by die Randse Lughawe | IATA = QRA | ICAO = FAGM | type = Siviel | owner = | operator = Rand Airport Management Company (Pty) Ltd. | city-served = | location = Germiston, Gauteng | elevation-f = 5&nbsp;482 | elevation-m = 1&nbsp;671 | latd = 26 | latm = 14 | lats = 33 | latNS = S | longd = 028 | longm = 09 | longs = 04 | longEW = E | coordinates_region = ZA-GP | website = http://www.randairport.co.za | pushpin_map = Johannesburg | pushpin_label = QRA | pushpin_map_caption = Ligging in Groter Johannesburg | metric-elev = 1600 | metric-rwy = | r1-number = 11/29 | r1-length-f = 5&nbsp;617 | r1-length-m = 1&nbsp;712 | r1-surface = Teer | r2-number = 17/35 | r2-length-f = 4&nbsp;898 | r2-length-m = 1&nbsp;493 | r2-surface = Teer | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | stat2-header = | stat2-data = | footnotes = }} Die '''Randse Lughawe''' ([[IATA-kode|IATA]]:'''QRA''', [[ICAO]]:'''FAGM''') is 'n siviele [[lughawe]] in [[Germiston]], Gauteng. Dit is in die 1920's as [[Johannesburg]] se vernaamste lughawe gebou. Gedurende die 1940's is dit vervang deur Palmietfontein, en later deur die [[Jan Smuts Lughawe]] wat in die 1950's gebou is om Johannesburg en Suid-Afrika se belangrikste lughawe te word. Dit opereer steeds vir gebruik deur ligte vliegtuie. [[Kategorie:Geboue en strukture in Germiston]] [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] dwasos1o6o7ivd1wrs6cm766cojw0sn 2521390 2521375 2022-08-24T20:20:50Z Aliwal2012 39067 opgebou uit Brits, met verwysings! wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Randse Lughawe | nativename = | nativename-a = | nativename-r = | image = Rand Airport Control Tower landside.JPG | image-width = 220 | caption = Beheertoring by die Randse Lughawe | IATA = QRA | ICAO = FAGM | type = Siviel | owner = | operator = Rand Airport Management Company (Pty) Ltd. | city-served = | location = Germiston, Gauteng | coordinates = {{coord|26|14|33|S|28|09|04|O|region:ZA-GP|display=inlyn,titel}} | elevation-f = 5&nbsp;482 | elevation-m = 1&nbsp;671 | website = http://www.randairport.co.za | pushpin_map = Johannesburg | pushpin_label = QRA | pushpin_map_caption = Ligging in Groter Johannesburg | metric-elev = 1600 | metric-rwy = | r1-number = 11/29 | r1-length-f = 5&nbsp;617 | r1-length-m = 1&nbsp;712 | r1-surface = Teer | r2-number = 17/35 | r2-length-f = 4&nbsp;898 | r2-length-m = 1&nbsp;493 | r2-surface = Teer | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | stat2-header = | stat2-data = | footnotes = }} Die '''Randse Lughawe''' ([[IATA-kode|IATA]]:'''QRA''', [[ICAO]]:'''FAGM''') is 'n siviele [[lughawe]] in [[Germiston]], Gauteng. Dit is in die 1920's as [[Johannesburg]] se vernaamste lughawe gebou. Gedurende die 1940's is dit vervang deur Palmietfontein, en later deur die [[Jan Smuts Lughawe]] wat in die 1950's gebou is om Johannesburg en Suid-Afrika se belangrikste lughawe te word. Dit opereer steeds vir gebruik deur ligte vliegtuie. == Geskiedenis == === Voor die Tweede Wêreldoorlog === In 1917 het majoor Allister Miller op die Germiston-gholfbaan geland en gedink dat die gebied daar naby geskik sou wees vir 'n vliegveld vanweë sy ligging naby Johannesburg, die landmerk van die Victoriameer en die goed gedreineerde grond.<ref name="Shorten">{{cite book | title=The Johannesburg Saga | publisher=John R. Shorten Pty Ltd | author=Shorten, John R. | year=1970 | location=Johannesburg | pages=1159|url=https://books.google.com/books?id=hkJBAQAAIAAJ}}</ref> Maar dit sou tot Februarie 1929 duur voordat die drie belanghebbende partye sou ooreenkom om 160 hektaar grond opsy te sit vir wat die Germiston Public Aerodrome genoem is. Die drie partye was die Germiston Town Council, Elandsfontein Estate Company en die Rand Refinery. Later daardie jaar het die Germiston Town Council volle beheer verkry en verdere planne is vir die vliegveld ontwikkel toe Imperial Airways beplan het om Suid-Afrika by hul vlugskedules te voeg.<ref name="Shorten" /> Ná die betrokkenheid van die Suid-Afrikaanse regering kon hulle die lugdiens oortuig dat Johannesburg, met sy mynbou en nywerhede, hul basis eerder as Kaapstad moet wees, met Rand Refinery wat sy verfynde goud per lug wou uitvoer. Imperial Airways het 'n £400 000 subsidie van beide die Suid-Afrikaanse en Britse regerings oor vyf jaar ontvang.<ref name="Shorten" /> In November 1929 het die Germiston Dorpsraad 'n verdere 280 hektaar gekoop vir £14 000, nadat toestemming deur die Mynkommissaris gegee is, aangesien die grond deur die Simmer- en Jack-myn besit was met die verstandhouding dat die grond as 'n myngebied herwin kan word.<ref name="Shorten" /> Om met die ontwikkeling voort te gaan, het die Johannesburgse Stadsraad en Germiston £85 000 (die ekwivalent van £5,774,000 in 2021) opsy gesit vir infrastruktuur. Die lughawe is amptelik op 21 Desember 1931 deur die goewerneur-generaal, graaf van Clarendon, geopen en gesamentlik deur die Germiston- en Johannesburgse stadsrade besit.<ref name="Shorten" /> In 1932 het kaptein Roy Makepeace die bestuurder geword. Dit het die hoofkwartier van die Suid-Afrikaanse Lugdiens (SAL) geword toe die lugdiens se hoofkantoor op 1 Julie 1935 van Durban na die Randse Lughawe verskuif is. Teen 1938 het die ontwikkelingskoste £200 000 bereik en verliese van £20 000 is opgeloop, 'n koste wat die Germiston Dorpsraad nie meer kon bekostig nie en het dus sy aandeel aan die Johannesburgse Stadsraad verkoop vir £106,498, met 84 ha grond wat nie gebruik is nie, herverkoop aan eersgenoemde en grond voorsien vir 'n toekomstige snelweg om by die Heidelbergpad aan te sluit.<ref name="Shorten" /> Die finale oordrag het in 1944 plaasgevind. Vroeg in 1939 het die Unie-weermag beheer oor die Randse Lughawe oorgeneem en teen Mei 1940 het alle kommersiële vlugte beëindig. Die opleidingskole wat daar gesetel is, het vlieëniers opgelei vir die oorlogspoging en die fasiliteite is uitgebrei met vyftien bykomende loodse wat gebou is. Teen 1944 is 'n beperkte aantal interne kommersiële vlugte vanaf die lughawe hervat.  == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] j6kpfamxupt619cmomy1emo5w91jafs 0 113034 2521361 1915405 2022-08-24T17:51:41Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Palmietfontein Lughawe | image = | caption = | IATA = | ICAO = | type = Gesluit | owner-oper = | owner = | operator = | city-served = | location = [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]] | opened = 1940s | closed = 1950s | passenger_services_ceased = <!-- {{end date|YYYY|MM|DD}} --> | hub = | focus_city = | elevation-f = 5107 | elevation-m = 1557 | coordinates = {{coord|26|20|12|S|28|08|48|O|aansig=titel}} | r1-number =17/35 | r1-length-f =6 000 | r1-length-m =1 829 | r1-surface =Teer | r2-number =04/22 | r2-length-f =4 500 | r2-length-m =1 372 | r2-surface =Teer | r3-number =13/31 | r3-length-f =4 950 | r3-length-m =1 509 | r3-surface =Gras | metric-rwy = | stat1-header = | stat1-data = | stat-year = | footnotes = }} '''Palmietfontein Lughawe''', in die [[Germiston]]-distrik, was vir 'n kort tydperk na die [[Tweede Wêreldoorlog]] as [[Johannesburg]], [[Suid-Afrika]], se lughawe gebruik. == Geskiedenis == [[Lêer:First Jet Commercial Air Service Flight.JPG|links|duimnael|160px|The Star rapporteer oor Comet se eerste vlug in 1952.]] Voorheen is die [[Randse Lughawe]] as Johannesburg se lughawe gebruik. Die [[Suid-Afrikaanse Lugdiens]] (SAL) was dan ook daar gevestig. Na die Tweede Wêreldoorlog het BOAC (British Overseas Airways Corporation) besluit om die Avro York-vliegtuig te gebruik vir hul vlugte na en van Suid-Afrika. SAL het ook 'n paar van hierdie vliegtuie by BOAC gehuur. Ongelukkig was die aanloopbane by die Randse Lughawe te kort vir hierdie vliegtuie. Daar is toe besluit om 'n nuwe lughawe in [[Kemptonpark]] te bou. Tot tyd en wyl die nuwe lughawe gereed was, sou die ou lugmagbasis op Palmietfontein naby Germiston gebruik word.<ref name="saamuseum">http://www.saamuseum.co.za/saa-history.html</ref> Die SAL se eerste interkontinentale vlug is op 10 November 1945 onderneem. Die roete was Palmietfontein-Nairobi-Kartoem-Kaïro-Castel Benito-Hurn (Bournemouth). Die vlug het drie dae geduur, met oornagverblyf in [[Nairobi]] en [[Kaïro]]. Die vliegtyd was meer as 33 uur. <ref name="saamuseum"/> Nog 'n rekordprestasie was [[Qantas]] se vlug van [[Sydney]] oor [[Perth]], Kokoseilande, [[Mauritius]] na Palmietfontein. Die vlugtyd was net onder 42 uur. Die eerste straleraangedrewe passasiersvlug was BOAC se [[de Havilland Comet]] wat op 3 Mei 1952 op Palmietfontein geland het.<ref>[[The Star]], Johannesburg, 3 Mei 1952.</ref> == Uitleg == [[Lêer:Palmietfontein.PNG|duimnael|Uitleg van die aanloopbane]] Daar was drie aanloopbane wat 'n driehoek gevorm het. Die langste aanloopbaan, 17/35, was 6&nbsp;000 voet lank. Aanloopbaan 04/22 was 4&nbsp;500 voet lank. Beide voormelde bane was geteer. Aanloopbaan 04/22 was met gras bedek. == Latere gebruik == Nadat [[Jan Smuts Lughawe]] in gebruik geneem is, is Palmietfontein omskep in 'n motorrenbaan.<ref>http://www.silhouet.com/motorsport/tracks/palmietf.html</ref> In 1956 is die Randse Grand Prix daar gehou. Daarna is die Natalspruit Hospitaal op die terrein opgerig. Die ou hoofgebou van die lughawe is vir jare lank deur die hospitaal gebruik. Mens kan nog die ou aanloopbane op Google Earth eien. Sien {{coord|26|20|12|S|28|08|48|O|aansig=inlyn}} == Eksterne skakels == * [http://www.avcom.co.za/phpBB3/viewtopic.php?f=1&t=27521 Gooney Bird's Blog] * [http://www.flickr.com/search/?q=Palmietfontein&w=all Pictures of Palmietfontein by Etienne Du Plessis] == Verwysings == {{Verwysings}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] f07975kwdb32tccy2frqxhutybo9y44 0 118083 2521289 2521288 2022-08-24T12:03:55Z 154.117.185.22 wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = ir die apples | beeld = | regisseur = [[Quentin Vrog]] | produksieleier = Danie Bester | geskryf_deur = Sean Robert Daniels<br />Quentin Krog<br />Tina Kruger | verteller = | met = Simoné Nortmann<br />Francois Jacobs<br />Lara Kinnear<br />[[Bennie Fourie]] | musiek = Benjamin Willem | kinematografie = Brendan Barnes | redigeerder = C.A. van Aswegen | ateljee = The Film Factory | verspreider = Ster Kinekor | vrygestel = [[25 November]] [[2016]] | speeltyd = | land = Saudi arabia | taal = [[Afrikaans]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 5799756 }} '''Vir die voëls''' is ’n [[Afrikaans]]e [[rolprent]] wat op [[25 November]] [[2016]] vrygestel is. Die fliek is gebaseer op 'n [[kortverhaal]] deur Irma Humpel, getiteld "''Slim vang sy baas''". Die storie gaan oor die ware liefdesverhaal van Irma en Sampie de Klerk van [[Newcastle]]. Irma het 'n dit vir ’n leserswedstryd ingeskryf op soek na ’n draaiboek om [[Huisgenoot]] se 100ste bestaansjaar te vier. Huisgenoot het die film in samewerking met [[kykNET]] Films en The Film Factory vervaardig. == Genre == Die film is ’n romantiese drama wat in die laat sewentigs afspeel. Hubare mans was op die grens vir diensplig en vroueregte ’n onbekende konsep. Musiektreffers uit die 1970’s, soos [[Carike Keuzenkamp]] se ''Hoeka Toeka'' en [[Glenys Lynne]] se ''Ramaja'', kan in die fliek gehoor word. Die fliek het ’n 10-12 OLG-ouderdomsperk (ouerleiding vir geweld). == Rolverdeling == * Simoné Nortmann as Irma Humpel * Francois Jacobs as Sampie de Klerk * [[Elize Cawood]] as ouma * Lara Kinnear as Marieda * [[Bennie Fourie]] as Karel * [[Neels van Jaarsveld]] as Ivan * [[Nicola Hanekom]] as Alta * [[Drikus Volschenk]] as Willem sr. * Edrien Erasmus as Dina * Leandry Smit as Irma Humple jr. * Candice Kruger as Marieda jr. * Liam Bosman as Sampie de Klerk jr. == Storielyn == In die fliek is Irma Humpel ’n korrelkopab-rabedoe wat in die laat 1970’s in ’n trourok voor die kansel beland. Die bruidegom is die seun wat haar kleintyd geterg het. Tot kort tevore het sy vas geglo dat onafhanklikheid die enigste vorm van vryheid is, maar intussen het Sampie de Klerk haar oor haar oortuigings laat nadink.ons almal eet kaas is dit nie waar == Sien ook == * [[Lys van Afrikaanse rolprente]] == Eksterne skakels == * {{YouTube|Vd2AmT7U1YA|Lokprent}} * {{IMDb title|5799756}} [[Kategorie:Afrikaanse rolprente]] [[Kategorie:Dramarolprente]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse rolprente]] 6cw55bzg0w4l6zahiezfr7vub2cptnl 2521290 2521289 2022-08-24T12:21:11Z Oesjaar 7467 Wysigings deur [[Special:Contributions/154.117.185.22|154.117.185.22]] teruggerol na laaste weergawe deur [[User:Mykola7|Mykola7]] wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas rolprent | naam = Vir die voëls | beeld = | regisseur = [[Quentin Krog]] | produksieleier = Danie Bester | geskryf_deur = Sean Robert Daniels<br />Quentin Krog<br />Tina Kruger | verteller = | met = Simoné Nortmann<br />Francois Jacobs<br />Lara Kinnear<br />[[Bennie Fourie]] | musiek = Benjamin Willem | kinematografie = Brendan Barnes | redigeerder = C.A. van Aswegen | ateljee = The Film Factory | verspreider = Ster Kinekor | vrygestel = [[25 November]] [[2016]] | speeltyd = | land = [[Suid-Afrika]] | taal = [[Afrikaans]] | begroting = | bruto = | voorafgegaan_deur = | opgevolg_deur = | webtuiste = | imdb_id = 5799756 }} '''Vir die voëls''' is ’n [[Afrikaans]]e [[rolprent]] wat op [[25 November]] [[2016]] vrygestel is. Die fliek is gebaseer op 'n [[kortverhaal]] deur Irma Humpel, getiteld "''Slim vang sy baas''". Die storie gaan oor die ware liefdesverhaal van Irma en Sampie de Klerk van [[Newcastle]]. Irma het 'n dit vir ’n leserswedstryd ingeskryf op soek na ’n draaiboek om [[Huisgenoot]] se 100ste bestaansjaar te vier. Huisgenoot het die film in samewerking met [[kykNET]] Films en The Film Factory vervaardig. == Genre == Die film is ’n romantiese drama wat in die laat sewentigs afspeel. Hubare mans was op die grens vir diensplig en vroueregte ’n onbekende konsep. Musiektreffers uit die 1970’s, soos [[Carike Keuzenkamp]] se ''Hoeka Toeka'' en [[Glenys Lynne]] se ''Ramaja'', kan in die fliek gehoor word. Die fliek het ’n 10-12 OLG-ouderdomsperk (ouerleiding vir geweld). == Rolverdeling == * Simoné Nortmann as Irma Humpel * Francois Jacobs as Sampie de Klerk * [[Elize Cawood]] as ouma * Lara Kinnear as Marieda * [[Bennie Fourie]] as Karel * [[Neels van Jaarsveld]] as Ivan * [[Nicola Hanekom]] as Alta * [[Drikus Volschenk]] as Willem sr. * Edrien Erasmus as Dina * Leandry Smit as Irma Humple jr. * Candice Kruger as Marieda jr. * Liam Bosman as Sampie de Klerk jr. == Storielyn == In die fliek is Irma Humpel ’n korrelkop-rabbedoe wat in die laat 1970’s in ’n trourok voor die kansel beland. Die bruidegom is die seun wat haar kleintyd geterg het. Tot kort tevore het sy vas geglo dat onafhanklikheid die enigste vorm van vryheid is, maar intussen het Sampie de Klerk haar oor haar oortuigings laat nadink. == Sien ook == * [[Lys van Afrikaanse rolprente]] == Eksterne skakels == * {{YouTube|Vd2AmT7U1YA|Lokprent}} * {{IMDb title|5799756}} [[Kategorie:Afrikaanse rolprente]] [[Kategorie:Dramarolprente]] [[Kategorie:Suid-Afrikaanse rolprente]] 71a4unoeq4mr53axctutre9ok189lip 0 121066 2521371 1550878 2022-08-24T19:03:49Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Pilanesberg Internasionale Lughawe‏‎ | nativename = | nativename-a = | nativename-r = | image = | image-width = 200 | caption = | image2 = | image2-width = | caption2 = | IATA = NTY | ICAO = FAPN | FAA = | LID = | type = Openbaar | owner-oper = [[Noordwes provinsiale wetgewer|Noordwes Provinsiale Regering]] <ref>{{cite web |title = ACSA hands Pilanesberg International Airport back to North West Province |date = 22 September 2011 |publisher = Airports Company South Africa |url = http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=94&toolid=2&ItemID=8522 |accessdate = 23 December 2011 |url-status = dead |archiveurl = https://web.archive.org/web/20120529064518/http://www.acsa.co.za/home.asp?pid=94&toolid=2&ItemID=8522 |archivedate = 29 May 2012}}</ref> | operator = | city-served = | location = [[Sun City, Noordwes]] | built = | metric-elev = | elevation-f = 3412 | elevation-m = 1040 | coordinates = {{Koördinate|25|20|01|S|27|10|24|O|region:ZA-NW|aansig=inlyn,titel}} | coordinates_type = | coordinates_region = ZA-NW | coordinates_notitle = | image_map = | image_mapsize = | image_map_alt = | image_map_caption = | pushpin_map = Noordwes | pushpin_label_position = | pushpin_label = FAPN | pushpin_map_alt = | pushpin_mapsize = | pushpin_image = | pushpin_map_caption = Ligging in Noordwes | website = | metric-rwy = | r1-number = 05/23 | r1-length-f = 9022 | r1-length-m = 2750 | r1-surface = Teer | r2-number = | r2-length-f = | r2-length-m = | r2-surface = | stat-year = | stat1-header = | stat1-data = | footnotes = Bron: Suid-Afrikaanse [[Aeronautical Information Publication|AIP]]<ref name="AIP">{{cite web | url = http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/P/FAPN_PILANESBERG%20INTERNATIONAL/AD_01/FAPN_AERODROME%20CHART_AD-01%2008JUL2004.pdf | title = Aerodrome chart for FAPN – PILANESBERG INTL (SUN CITY) | publisher = Suid-Afrikaanse Burgerlugvaartowerheid | date = 8 July 2004 | url-status = dead | archiveurl = https://web.archive.org/web/20081203074529/http://www.caa.co.za/resource%20center/Charts/AERONAUTICAL%20CHARTS/P/FAPN_PILANESBERG%20INTERNATIONAL/AD_01/FAPN_AERODROME%20CHART_AD-01%2008JUL2004.pdf | archivedate = 3 December 2008 }}</ref> [[DAFIF]]<ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=FAPN Airport information for FAPN]</ref> }} Die '''Pilanesberg Internasionale Lughawe‏‎''' is ongeveer 11&nbsp;km oos van [[Sun City, Noordwes|Sun City]]. Dit het in 2002 internasionale status gekry. Dit is langs die [[Pilanesberg Wildreservaat]] geleë. == Fasiliteite == Die lughawe lê op 'n hoogte van 1 040 [[meter]] (3 412 voet) bo [[seevlak]]. Dit beskik slegs oor een aanloopbaan, aangewys as 05/23, met 'n geteerde oppervlakte van 2&nbsp;750 m lank en 30 m breed.<ref name="WAD" /> == Verwysings == {{Verwysings}} {{Passasierslughawens van Suid-Afrika}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] is89y92h3xi8ybcxwigqhgcmyhtru1a 0 123742 2521329 2461713 2022-08-24T15:33:03Z Aliwal2012 39067 +Sien ook wikitext text/x-wiki [[Lêer:Coalbrook-mynramp, Januarie 1960.jpg|duimnael|regs|300px|Reddingswerkers laat sak klanktoerusting in ’n skag af in ’n poging om klank te hoor van vasgekeerde myners in die Coalbrook-myn.]] Die '''Coalbrook-ramp''' (ook '''Clydesdale-mynramp''') was die grootste mynramp tot nog toe in [[Suid-Afrika]]. Die ramp het op [[21 Januarie]] [[1960]] in die Coalbrookskag van die Clydesdale-steenkoolmyn naby [[Sasolburg]] in die [[Vrystaat]] plaasgevind. Altesame 435 mynwerkers het omgekom.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Die gebeure is deur [[Die Briels]] in hulle liedjie ''Ter nagedagtenis aan 435 mynwerkers'' beskryf. == Gebeure == Om 19:00 op die betrokke dag het die skag op 'n diepte van 180 meter ondergronds ingegee.<ref>{{cite web |url=http://www.sahistory.org.za/dated-event/more-400-miners-are-killed-underground-collapse-coalbrook-mine |title=More than 400 miners are killed in an underground collapse at Coalbrook mine |access-date=30 Maart 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190706152939/https://www.sahistory.org.za/dated-event/more-400-miners-are-killed-underground-collapse-coalbrook-mine |archive-date=6 Julie 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Ongeveer 1&nbsp;000 myners was op daardie stadium in die myn gewees. Die meeste kon met behulp van 'n skuinsskag (hellingskag) ontsnap. Reddingspanne van ander myne in die omgewing het hulle te hulp gesnel. Boorgate is geboor in gebiede waar oorlewendes na verwagting sou wees en mikrofone is in die gate laat afsak. Hulle kon egter geen teken van lewe vind nie. Die reddingspoging is na 11 dae gestaak.<ref>{{cite web |url=http://www.mining-technology.com/features/feature-world-worst-coal-mining-disasters-china/ |title=The world's worst coal mining disasters |access-date=1 April 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509135752/https://www.mining-technology.com/features/feature-world-worst-coal-mining-disasters-china/ |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> == Oorsaak == In reaksie op die nuutgeboude Taaibos-kragstasie by [[Kragbron]] het produksie van [[steenkool]] by die myn van 134&nbsp;230 ton (1954) tot 2&nbsp;260&nbsp;660 ton per jaar (1958) toegeneem.<ref>{{cite web |url=http://www.mullersgazette.co.za/Coalbrook.html |title=Coalbrook |access-date=2 April 2015 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150325074843/http://www.mullersgazette.co.za/Coalbrook.html |archive-date=25 Maart 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die ongeluk is deur 'n kaskade van gebreekte pilare veroorsaak. Slegs 'n paar pilare het aanvanklik gefaal, wat die las op aangrensende pilare verhoog het, tot hulle ook gefaal het. Die effek het uiteindelik oor 'n gebied van 324 hektaar versprei.<ref>{{cite web | url=http://www.scielo.org.za/scielo.php?pid=S0038-223X2011001200010&script=sci_arttext | title=The design of stable pillars in the Bushveld Complex mines: a problem solved? | publisher=Journal of the Southern African Institute of Mining and Metallurgy | date=Desember 2011 | accessdate=2 April 2015 | author1=Malan, D.F. | author2=Napier, J.A.L. | archive-date=24 September 2015 | archive-url=https://web.archive.org/web/20150924095357/http://www.scielo.org.za/scielo.php?pid=S0038-223X2011001200010&script=sci_arttext | url-status=dead }}</ref> 'n Bydraende faktor was die verwydering van kool aan die bokant van die horisontale skagte. Dit het die tonnels vergroot, maar 'n gaping tussen die tonneldak en die strukture wat dit moes dra gelaat.<ref>{{cite journal | url=http://www.saimm.co.za/Journal/v106n12p857.pdf | title=Beyond Coalbrook: what did we really learn? | author=van der Merwe, J.N. | journal=The Journal of The Southern African Institute of Mining and Metallurgy |date=Desember 2006 | volume=106 | pages=857–868}}</ref> == Reaksie == Ná die ramp het die Suid-Afrikaanse regering die koolmyn-navorsingsbeheerraad gestig om die veiligheid by steenkoolmyne te verbeter en navorsing oor die sterkte van pilare te doen. Die [[Wetenskaplike en Nywerheidsnavorsingsraad]] (WNNR) en die Kamer van Mynwese Navorsingsorganisasie het hulle hierin bygestaan. == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Verwysings == {{Verwysings}} {{Koördinate|26|51|11.35|S|27|52|44.43|O|scale:50000_type:landmark|aansig=titel}} [[Kategorie:Geskiedenis van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Mynbou in Suid-Afrika]] [[Kategorie:Rampe]] hsamtrxtqx1372yd525lgq70btem887 0 194735 2521409 2519612 2022-08-25T10:16:39Z VirguloMane 107946 wikitext text/x-wiki {{TITELAANSIG|''Xiaoshu''}} {{Kantbalk sontermyne}} Tradisionele [[Oos-Asië|Oos-Asiatiese]] [[maansonkalender]]s verdeel ’n jaar in 24 [[sontermyn]]e.<ref>{{cite web |url=http://eco.mtk.nao.ac.jp/koyomi/faq/24sekki.html.en |title=24 Sekki |work=Glossary |publisher=National Astronomical Observatory of Japan |access-date=21 Maart 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200522105315/https://eco.mtk.nao.ac.jp/koyomi/faq/24sekki.html.en |archive-date=22 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> {{Sontermyngrade}} '''''Xiaoshu''''' ([[Chinees]]: 小暑, [[pinyin]]: ''xiǎoshǔ'') of '''''shohsho''''' ([[Japannees]]: 小暑) is die 11de sontermyn en die tyd wanneer die somerhitte begin. Dit begin wanneer die [[son]] die [[Lugkoördinaatstelsel|luglengtegraad]] 105° bereik en eindig wanneer dit die lengtegraad 120° bereik. Dit verwys meer dikwels spesifiek na die dag wanneer die son presies op die lengtegraad 105° is. Volgens die [[Gregoriaanse kalender]] begin dit gewoonlik omstreeks 7 Julie<ref>{{cite web |url=https://www.lang.nagoya-u.ac.jp/~matsuoka/24-sekki.html |title=24 Sekkis, or Twenty-Four Japanese Small Seasons |last=Matsukawa |first=Mitsuharu |publisher=Nagoya University |access-date=31 Augustus 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150510074722/http://lang.nagoya-u.ac.jp/~matsuoka/24-sekki.html |archive-date=10 Mei 2015 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> en eindig dit omstreeks 22 Julie (23 Julie Oos-Asiatiese tyd). == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == * [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Xiaoshu|Engelse Wikipedia]]. <center>{{Opvolgkassie | vorigenaam = Vorige termyn | vorige = ← [[Xiazhi|xiazhi (夏至)]] | lys = xiaoshu (小暑) | volgendenaam = volgende termyn | volgende = [[Dashu|dashu (大暑)]] → }}</center> [[Kategorie:Sontermyne]] [[Kategorie:Somer]] 3pduls8ee5rqgc6bwzq7cnaq9ppd090 0 230382 2521291 2508066 2022-08-24T12:29:42Z CommonsDelinker 1161 "Media_Against_Hate.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Gbawden|Gbawden]] verwyder is omrede: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Media Against Hate.jpg|]] wikitext text/x-wiki {{Databoks}} '''Media''' is die kollektiewe [[kommunikasie]]uitlatings of gereedskap wat gebruik word om [[inligting]] of [[data]] te stoor of uitsaai.<ref name="businessdictionary" /><ref name="techopedia" /> Dit is of geassosieer met '''kommunikasie media''', of met gespesialiseerde [[massamedia]] kommunikasie besighede soos drukmedia, [[Joernalistiek|die pers]], [[Fotografie]], advertering, [[Rolprent|film]], uitsaaiing ([[radio]] en [[televisie]]),en [[drukkerswese]].<ref name="philol" /> == Definisie == Die term "medium" (die enkelvorm van "media") word gedefinieer as "een van die metode of kanale van algemene kommunikasie in die samelewing, soos koerante, radio, televisie, ens."<ref name="dict_thed" /> == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name="businessdictionary">{{cite web |url=http://www.businessdictionary.com/definition/media.html |title=What is media? definition and meaning |work=BusinessDictionary.com |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200423021244/http://www.businessdictionary.com/definition/media.html |archive-date=23 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> <ref name="techopedia">{{cite web |url=http://www.techopedia.com/definition/14462/communication-media |title=What is Communication Media? - Definition from Techopedia |author=Cory Janssen |work=Techopedia.com |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200423021251/https://www.techopedia.com/definition/14462/communication-media |archive-date=23 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> <ref name="philol">{{cite book|title=New Media: A Critical Introduction |url=http://www.philol.msu.ru/~discours/images/stories/speckurs/New_media.pdf |edition=2nd |author1=Martin Lister|author2=Jon Dovey|author3=Seth Giddings |author4=Iain Grant |author5=Kieran Kelly}}</ref> <ref name="dict_thed">{{cite web |title=The definition of medium |work=Dictionary.com |access-date=10 Augustus 2015 |url=http://dictionary.reference.com/browse/medium |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305135748/http://dictionary.reference.com/browse/medium |archive-date= 5 Maart 2016 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> }} == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn|Media}} {{Saadjie}} {{Normdata}} [[Kategorie:Massamedia]] kdtwcmj11jh52kly5mjslg1ewjj0dpj 0 259452 2521320 2416676 2022-08-24T14:32:24Z Aliwal2012 39067 blou skakels wikitext text/x-wiki [[Lêer:Domoina jan 28 1984 0900Z.jpg|duimnael|Die tropiese storm Domoina naby die Mosambiekse kus op 29 Januarie 1984]] [[Lêer:Domoina 1984 track.png|duimnael|Kaart van die baan en die intensiteit van die tropiese storm Domoina, volgens die Saffir-Simpson-skaal]] [[Lêer:Domoina Jan 22 1984 1215Z.png|duimnael|Domoina verswak oor Madagaskar]] [[Lêer:Domoina Jan 30 1984 1357Z.png|duimnael|Domoina oor Suid-Afrika]] Die tropiese storm '''Domoina''' van 16 tot 31 Januarie 1984 het ernstige skade in [[Madagaskar]], [[Mosambiek]], Swaziland (nou [[Eswatini]]) en [[Suid-Afrika]] veroorsaak. Suid-Afrika is in meer as 'n eeu nie deur sulke stormwinde en stortreëns geteister nie. Hierdie natuurramp het op 'n baie ongeleë tyd plaasgevind, aangesien dit gevolg het op jare van erge en verwoestende droogte. == Ontstaan == In Januarie en Februarie was die omstandighede in die suidweste van die [[Indiese Oseaan]] uiters gunstig vir die ontwikkeling van 'n tropiese storm. Dit was die [[moeson]]seisoen en die oppervlaktewater was warmer as normaal. Op 16 Januarie ontstaan daar 'n spiraalvormige konveksiestroom in die atmosfeer aan die noordooskus van Madagaskar en is Domoina gedoop. Dit beweeg wesnoordwes verby die onbewoonde eilandjie (van skaars 1&nbsp;km²) Tromelin by 15° 53′ 32″ suid en 54° 31′ 29″ oos. Daarna verander dit van rigting na suidwes. == Madagaskar == Op 21 Januarie bereik Domoina land net suid van Tamatava. Dit is die derde storm binne 6 weke in daardie gebied. Oor land verswak hierdie storms gewoonlik en neem Domoina dus ook af van 95&nbsp;km per uur tot 'n 55&nbsp;km per uur. Nogtans rig dit groot skade aan die ryslande aan. Twee dae later bereik dit by Belo sur Mer die [[Mosambiekkanaal]]. Dit gaan verder suidweswaarts en op 25 Januarie naby die [[Europa-eiland]] beweeg die windstote weer teen 95&nbsp;km per uur, maar bereik soms 'n spoed van selfs 100&nbsp;km per uur. == Mosambiek == Op 28 Januarie is Domoina reeds in die suide van Mosambiek. Alhoewel die intensiteit stadig afneem, is die reënval ongekend hoog. En die skade groot. [[Maputo]] kry 300&nbsp;mm in twee dae. Dit is 40% van sy normale jaarlikse neerslag. Goba, suidwes van Maputo en naby die grens van Swaziland, kry 430&nbsp;mm in slegs 5 dae. Baie mense was dakloos. Landerye met somergewasse is oorspoel. Vee vrek en damme bars. Laaggeleë dele op die oewers van die [[Pongolarivier]] is ontruim toe die rivier in vloed afkom. Honderde bome is ontwortel. Wydverspreide kragonderbrekings het voorgekom. ’n Paar dae was Maputo sonder kraanwater. Die hawe is gesluit en die treinverbinding met Suid-Afrika is opgeskort. == Swaziland == Die tropiese storm het Swaziland op 30 Januarie bereik. [[Piggs Peak]] kry 615&nbsp;mm reën in een dag. Huise, paaie, landerye, brûe en kraglyne is verniel. Afgeleë gemeenskappe is van die buitewêreld afgesny. Alle skole en die lughawe is gesluit. Agt mense sterf en 10 000 lemoenbome is vernietig. 'n Noodtoestand is afgekondig en hulp van die [[VVO]] en die [[Europese Unie]] is vir heropbou ontvang. Die land se ekonomie het vir enkele jare daarna geen groei getoon nie. == Suid-Afrika == Vanaf Swaziland is Domoina afgekeer deur die [[Drakensberge]] en het meer suid beweeg na die noorde van [[KwaZulu-Natal]]. Die meeste reën wat nog ooit in Suid-Afrika op een dag op een plek uitgesak het, was toe St. Lucia 'n 597&nbsp;mm ontvang. Die [[Mfolozirivier|Mfolozi]]-, Pongola-, [[Mkuzerivier|Mkuze]]-, [[Maputorivier|Usutu]]-, [[Komatirivier|Komati]]- en [[Ingwavumarivier]]e het in vloed afgekom. Die Mfolozi en die Pongola het selfs hul loop verander weens die hoeveelheid water. Die sluise van die [[Pongolapoortdam]] is geopen om te voorkom dat die dam meegee, alhoewel dit weer tot probleme op die vloedvlakte stroomaf in Mosambiek veroorsaak het. Alle panne in hierdie laaggeleë noorde van kwaZulu-Natal is gevul. Sestig mense het gesterf. Huise, paaie, brûe, landerye en spoorlyne is verwoes. Die hele area is tot rampgebied verklaar. Groot dele van die streek se vrugbare bolaag landbougrond is weggespoel. Skade aan die suikerrietlande is op R470 miljoen geraam. Maar die ernstige droogte van die voorafgaande paar jaar is gebreek. == Bibliografie == * www.afterskul.com * www.upi.com * www.sahistory.org.za [[Kategorie:Geskiedenis van Eswatini]] [[Kategorie:Geskiedenis van Madagaskar]] [[Kategorie:Geskiedenis van Mosambiek]] [[Kategorie:Geskiedenis van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Storms]] [[Kategorie:Natuurrampe]] 2er71ercdnhuosc7hv6hdwxfec0m5cj 2521324 2521320 2022-08-24T15:01:03Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Domoina jan 28 1984 0900Z.jpg|duimnael|Die tropiese storm Domoina naby die Mosambiekse kus op 29 Januarie 1984]] [[Lêer:Domoina 1984 track.png|duimnael|Kaart van die baan en die intensiteit van die tropiese storm Domoina, volgens die Saffir-Simpson-skaal]] [[Lêer:Domoina Jan 22 1984 1215Z.png|duimnael|Domoina verswak oor Madagaskar]] [[Lêer:Domoina Jan 30 1984 1357Z.png|duimnael|Domoina oor Suid-Afrika]] Die tropiese storm '''Domoina''' van 16 tot 31 Januarie 1984 het ernstige skade in [[Madagaskar]], [[Mosambiek]], Swaziland (nou [[Eswatini]]) en [[Suid-Afrika]] veroorsaak. Suid-Afrika is in meer as 'n eeu nie deur sulke stormwinde en stortreëns geteister nie. Hierdie natuurramp het op 'n baie ongeleë tyd plaasgevind, aangesien dit gevolg het op jare van erge en verwoestende droogte. == Ontstaan == In Januarie en Februarie was die omstandighede in die suidweste van die [[Indiese Oseaan]] uiters gunstig vir die ontwikkeling van 'n tropiese storm. Dit was die [[moeson]]seisoen en die oppervlaktewater was warmer as normaal. Op 16 Januarie ontstaan daar 'n spiraalvormige konveksiestroom in die atmosfeer aan die noordooskus van Madagaskar en is Domoina gedoop. Dit beweeg wesnoordwes verby die onbewoonde eilandjie (van skaars 1&nbsp;km²) Tromelin by 15° 53′ 32″ suid en 54° 31′ 29″ oos. Daarna verander dit van rigting na suidwes. == Madagaskar == Op 21 Januarie bereik Domoina land net suid van Tamatava. Dit is die derde storm binne 6 weke in daardie gebied. Oor land verswak hierdie storms gewoonlik en neem Domoina dus ook af van 95&nbsp;km per uur tot 'n 55&nbsp;km per uur. Nogtans rig dit groot skade aan die ryslande aan. Twee dae later bereik dit by Belo sur Mer die [[Mosambiekkanaal]]. Dit gaan verder suidweswaarts en op 25 Januarie naby die [[Europa-eiland]] beweeg die windstote weer teen 95&nbsp;km per uur, maar bereik soms 'n spoed van selfs 100&nbsp;km per uur. == Mosambiek == Op 28 Januarie is Domoina reeds in die suide van Mosambiek. Alhoewel die intensiteit stadig afneem, is die reënval ongekend hoog. En die skade groot. [[Maputo]] kry 300&nbsp;mm in twee dae. Dit is 40% van sy normale jaarlikse neerslag. Goba, suidwes van Maputo en naby die grens van Swaziland, kry 430&nbsp;mm in slegs 5 dae. Baie mense was dakloos. Landerye met somergewasse is oorspoel. Vee vrek en damme bars. Laaggeleë dele op die oewers van die [[Pongolarivier]] is ontruim toe die rivier in vloed afkom. Honderde bome is ontwortel. Wydverspreide kragonderbrekings het voorgekom. ’n Paar dae was Maputo sonder kraanwater. Die hawe is gesluit en die treinverbinding met Suid-Afrika is opgeskort. == Swaziland == Die tropiese storm het Swaziland op 30 Januarie bereik. [[Piggs Peak]] kry 615&nbsp;mm reën in een dag. Huise, paaie, landerye, brûe en kraglyne is verniel. Afgeleë gemeenskappe is van die buitewêreld afgesny. Alle skole en die lughawe is gesluit. Agt mense sterf en 10 000 lemoenbome is vernietig. 'n Noodtoestand is afgekondig en hulp van die [[VVO]] en die [[Europese Unie]] is vir heropbou ontvang. Die land se ekonomie het vir enkele jare daarna geen groei getoon nie. == Suid-Afrika == Vanaf Swaziland is Domoina afgekeer deur die [[Drakensberge]] en het meer suid beweeg na die noorde van [[KwaZulu-Natal]]. Die meeste reën wat nog ooit in Suid-Afrika op een dag op een plek uitgesak het, was toe St. Lucia 'n 597&nbsp;mm ontvang. Die [[Mfolozirivier|Mfolozi]]-, Pongola-, [[Mkuzerivier|Mkuze]]-, [[Maputorivier|Usutu]]-, [[Komatirivier|Komati]]- en [[Ingwavumarivier]]e het in vloed afgekom. Die Mfolozi en die Pongola het selfs hul loop verander weens die hoeveelheid water. Die sluise van die [[Pongolapoortdam]] is geopen om te voorkom dat die dam meegee, alhoewel dit weer tot probleme op die vloedvlakte stroomaf in Mosambiek veroorsaak het. Alle panne in hierdie laaggeleë noorde van kwaZulu-Natal is gevul. Sestig mense het gesterf. Huise, paaie, brûe, landerye en spoorlyne is verwoes. Die hele area is tot rampgebied verklaar. Groot dele van die streek se vrugbare bolaag landbougrond is weggespoel. Skade aan die suikerrietlande is op R470 miljoen geraam. Maar die ernstige droogte van die voorafgaande paar jaar is gebreek. == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Bibliografie == * www.afterskul.com * www.upi.com * www.sahistory.org.za [[Kategorie:Geskiedenis van Eswatini]] [[Kategorie:Geskiedenis van Madagaskar]] [[Kategorie:Geskiedenis van Mosambiek]] [[Kategorie:Geskiedenis van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Natuurrampe]] [[Kategorie:Storms]] fa8laa7ybf6g3gj7iazwe4xkxmd803w 0 277912 2521381 2058008 2022-08-24T19:36:07Z CommonsDelinker 1161 "Accademiadisantacecilia.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Fitindia|Fitindia]] verwyder is omrede: No permission since 16 August 2022 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Campo Marzio - Accademia di Santa Cecilia 2.JPG|duimnael|Ingangsportaal van die historiese setel van die Accademia]] Die '''Accademia Nazionale di Santa Cecilia''' ([[Afrikaans]]: Nasionale Akademie van die heilige Cecilia) is een van die oudste musikale instellings in die wêreld. Dit was in 1585 by wyse van 'n pouslike bul (''Ratione congruit'') gestig wat deur [[Pous Sixtus V]] uitgereik is, welke twee prominente heiliges in die geskiedenis van Westerse musikale geskiedenis oproep naamlik; Gregorius die Grote, na wie Gregoriaanse sang vernoem is, en die [[Cecilia (heilige)|heilige Cecilia]] - die beskermheilige van [[musiek]]. Die hoofkwartier daarvan is sedert 2005 geleë by die Renzo Piano ontwerpte [[Parco della Musica]] in [[Rome]]. Dit was gestig as 'n "gemeente". of "broederskap", maar het met verloop van tyd gegroei van 'n forum vir plaaslike musici en komponiste tot 'n internasionaal-erkende akademie wat aktief is in musikale skolastiek (met honderd prominente musikale skolastici wat die administratiewe liggaam van die akademie vorm), musikale opvoeding (in die akademie se rol as 'n Kollege of universiteit-skool van musiek/konservatoria) en opvoerings (met 'n aktiewe koor en 'n [[simfonieorkes]] genaamd ''[[Orchestra dell'Accademia Nazionale di Santa Cecilia]]''). Die alumni van die konservatoria sluit baie prominente komponiste en uitvoerders in. == Alumni == {{div col|colwidth=30em}} *Paolo Aralla *[[Cecilia Bartoli]] *Gaqo Çako *Alfredo Costa *Mariella Devia *Franco Donatoni *Jorgjia Filçe-Truja *Beniamino Gigli *Aristodemo Giorgini *Aurelio Giorni *Preng Jakova *Ramiz Kovaçi *Sumi Jo *Sylvia Kersenbaum *Giorgio Magnanensi *Vasile Martinoiu *Hersi Matmuja *Anna Moffo *Ennio Morricone *Bruno Nicolai *Piero Niro *Gaetano Giuffrè *[[Carlo Peroni (dirigent)|Carlo Peroni]] *Franco Piersanti *[[Sergei Rachmaninoff]] *Marina Rebeka *Diogenes Rivas *Sonya Scarlet {{div col end}} == Notas == {{vertaalvanaf | taalafk = en | pl = https://en.wikipedia.org/wiki/Accademia_Nazionale-di_Santa-Cecilia }} ==Eksterne skakels== *[https://web.archive.org/web/20111103071611/http://museo.santacecilia.it/museo/cms.view?munu_str=0_0&numDoc=88&l=EN Musical Instruments Museum (MUSA) tuisblad] *[https://web.archive.org/web/20110722053105/http://bibliomediateca.santacecilia.it/bibliomediateca/cms.view?munu_str=0_0&numDoc=268&l=EN Accademia Nazionale di Santa Cecilia Multimedia Biblioteek en Argief] {{Normdata}} {{DEFAULTSORT:Accademia Nazionale di Santa Cecilia}} 73ouhdnqgjwrompykpsjwnvus3ix00x 0 282423 2521418 2474474 2022-08-25T11:42:43Z 196.24.222.104 Minder Nederlands wikitext text/x-wiki {{Inligtingskas Ampsbekleër | naam = Willem I <br /> <small>[[Prins van Oranje]]</small> | beeld = William I, Prince of Orange by Adriaen Thomasz. Key Rijksmuseum Amsterdam SK-A-3148.jpg | beeldonderskrif = ''Willem van Oranje'', [[Adriaen Thomasz Key]], c. &nbsp;1570–84 | orde = [[Prins van Oranje]] | termynbegin = 15 Julie 1544 | termeinde = 10 Julie 1584 | voorganger = René van Châlon | opvolger = Philip Willem, Prins van Oranje | orde2 = [[Stadhouer]] van Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland | termyn_begin2 = 1559 | termyn_eindig2 = 1584 | orde3 = Stadhouer van Holland, Zeeland en Utrecht | termyn_begin3 = 1559 | termyn_eindig3 = 1567 | monarg3 = Philip II van Spanje | voorganger3                 = Maximilien van Boergondië | opvolger3 = Maximilien de Hénin-Liétard | orde4 = Stadhouer van Holland, Zeeland en Utrecht | termyn -begin4 = 1572 | termyn_eindig4 = 10 Julie 1584 | voorganger4 = Maximilien de Hénin-Liétard | opvolger4 = {{plainlist| *Holland en Zeeland: Maurice, Prins van Oranje *Utrecht: Adolf van Nieuwenaar}} | orde5 = Stadhouer van Friesland | termyn_begin5 = 1580 | termyn_eindig5 = 10 Julie 1584 | opvolger5 = Willem Louis, Graaf van Nassau-Dillenburg | geboortedatum = 24 April 1533 | geboorteplek = Dillenburg, Graafskap van Nassau, [[Heilige Romeinse Ryk]] | sterfdatum = {{sterfdatum en ouderdom|1584|7|10|1533|4|24}} | sterfplek = [[Delft]], Graafskap van Holland, [[Nederlandse Republiek]] | ouers = *Willem I, Hertog van Nassau-Dillenburg *Juliana van Stolberg|Juliana van Stolberg-Werningerode | huweliksmaat = Anna van Egmond, 1551-1558 (sterf in 1558); Anna van Sakse, 1561-1571 (geskei in 1571); Charlotte van Bourbon, 1575-1582 (sterf in 1582); Louise de Coligny, (trou in 1583) | kinders = 16 | religie = [[Lutheranisme|Luthers]] <small>(1533–44)</small>, [[Rooms Katoliek]] <small>(1544–73)</small>, [[Calvinis]] <small>(1573–84)</small> }} '''Willem I, Prins van Oranje''' ([[24 April]] [[1533]] – [[10 Julie]] [[1584]]), ook bekend as '''Willem die Swyger''' of '''Willem die Stille'''<ref>vertaal vanaf Nederlandse "Willem de Zwijger"</ref><ref>''"William The Taciturn"''L.Abelous, translated by J.P. Lacroix, Nelson&Phillips of NewYork, 1872. library of congress [https://archive.org/details/williamtaciturn00abel] catalogued with subject "William I, Prince of Orange (1534–1584)</ref><ref>John Whitehead Historian, Oxford, Oriel College, weblog page about William I [http://onceiwasacleverboy.blogspot.be/2014/07/william-silent.html Once I was a clever boy]</ref> of meer algemeen bekend as '''Willem van Oranje''', was die hoofleier van die Nederlandse Opstand teen die Spaanse [[Huis van Habsburg|Habsburgs]], wat die oorsaak was van die [[Tagtigjarige Oorlog]] (1568–1648) en gelei het tot die formele onafhanklikheid van die [[Nederlandse Republiek|Verenigde Provinsies]] in 1581. Hy is gebore uit die [[Huis van Nassau]] as Hertog van Nassau-Dillenburg. Hy het in 1544 die [[Prins van Oranje]] geword en is daardeur die stamvader van die [[Huis van Oranje-Nassau]] en die voorganger van die monargie van die Nederlande. Hy is binne [[Nederland]] ook bekend as 'Vader van die Vaderland'.<!-- ({{lang-nl|Vader des Vaderlands}}).--> Willem was 'n vermoënde edelman en het oorspronklik die [[Huis van Habsburg|Habsburgs]] gedien as lid van die hof van Margaret van Parma, goewerneur van die Spaanse Nederlande. Hy was ongelukkig met die sentralisasie van politieke mag weg van die plaaslike klasse, asook met die Spaanse vervolging en onderdrukking van Nederlandse [[Protestantisme|Protestante]]. Hy het derhalwe by die Nederlandse opstand aangesluit en teen sy voormalige meesters gedraai. Hy was die mees invloedryk en polities bedrewe van die rebelle en het die Nederlanders tot verskeie suksesse gevoer tydens die oorlog teen die Spanjaarde. Hy is in 1580 deur die Spaanse koning voëlvry verklaar en in 1584 deur Balthasar Gérard (ook gespel "Gerardts") in [[Delft]] vermoor. == Verwysings == {{Verwysings}} == Eksterne skakels == {{wikiquote}} {{commons}} * [https://dutchrevolt.leiden.edu/english/Pages/default.aspx Die Opstand van die Nederlande] * [http://members.home.nl/pushkar/ Die Huis van Oranje-Nassau en die Nederlandse geskiedenis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120331102934/http://members.home.nl/pushkar/ |date=31 Maart 2012 }} * [http://historie.couprie.org/oranje/index.html Willem van Oranje]{{Dooie skakel|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Nederlandse-geskiedenis webblad * [http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/WVO Die Volledige Korrespondensie van Willem I van Oranje]. Digitale argief by die Huygens Instituut vir Nederlandse Geskiedenis. {{Normdata}} [[Kategorie:Geboortes in 1533]] [[Kategorie:Sterftes in 1584]] [[Kategorie:Nederlandse stadhouers]] 7ej6ouyvdkzs8ynade3uh2yd9j747cr 0 282617 2521298 2086390 2022-08-24T12:48:02Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Sukarno]] na [[Soekarno]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki [[Lêer:Presiden Sukarno.jpg|duimnael]] '''Sukarno''' (/suːˈkɑːrnoʊ/; gebore '''Kusno Sosrodihardjo''', <small>Javanese:</small> [kʊsnɔ]; [[6 Junie]] [[1901]] - [[21 Junie]] [[1970]]) was 'n Indonesiese politikus wat van 1945 tot 1967 die eerste president van [[Indonesië]] was. Sukarno was die leier van die Indonesiese stryd om onafhanklikheid van die [[Nederlandse Ryk]]. Hy was 'n prominente leier van Indonesië se nasionalistiese beweging gedurende die Nederlandse koloniale periode en het meer as 'n dekade onder Nederlandse aanhouding deurgebring totdat hy in die [[Tweede Wêreldoorlog]] vrygelaat is deur die [[Japannese Keiserryk|Japannese]] magte. Sukarno en sy mede-nasionaliste het saamgewerk om steun te verleen vir die Japanse oorlogspoging van die bevolking, in ruil vir Japannese hulp om nasionalistiese idees te versprei. By die Japanse oorgawe het Sukarno en [[Mohammad Hatta]] op 17 Augustus 1945 Indonesiese onafhanklikheid verklaar, en is Sukarno as president aangestel. Hy het Indonesiërs gelei om Nederlandse diplomatieke en militêre maniere teen Nederlandse herkolonisasiepogings te weerstaan totdat die Nederlandse erkenning van Indonesiese onafhanklikheid in 1949. Die skrywer [[Pramoedya Ananta Toer]] het een keer geskryf: 'Sukarno was die enigste Asiatiese leier van die moderne era wat mense van sulke verskillende verenigings kon verenig. Etniese, kulturele en godsdienstige agtergronde sonder om 'n druppel bloed te vergiet.' Na 'n chaotiese periode van parlementêre demokrasie het Sukarno in 1959 'n outokratiese stelsel genaamd "Begeleide Demokrasie" tot stand gebring wat die onstabiliteit en rebellies suksesvol beëindig het wat die voortbestaan van die uiteenlopende en kwetsende land bedreig het. In die vroeë sestigerjare het Sukarno Indonesië na links gedraai deur die [[Kommunistiese Party van Indonesië]] (PKI) steun en beskerming te verleen aan die irritasie van die militêre en Islamiete. Hy het ook met die hulp van die [[Sowjetunie]] en [[Volksrepubliek China|China]] 'n reeks aggressiewe buitelandse beleid onder die rubriek van anti-imperialisme aangepak. Die mislukking van die 30 September-beweging (1965) het gelei tot die vernietiging van die PKI met teregstellings van sy lede en simpatiseerders in verskeie slagtings, met 'n beraamde 500,000 tot 1,000,000 dood. Hy is in 1967 deur een van sy generaals, [[Suharto]], vervang en het tot sy dood in 1970 onder huisarres gebly. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Presidente van Indonesië}} {{Normdata}} [[Kategorie:Presidente]] [[Kategorie:Diktators]] [[Kategorie:Indonesiese politici]] [[Kategorie:Geboortes in 1901]] [[Kategorie:Sterftes in 1970]] 10gups35damkw3epntv2s0pmtl9jlnz 2521302 2521298 2022-08-24T12:48:30Z Balenda 83524 wikitext text/x-wiki [[Lêer:Presiden Sukarno.jpg|duimnael]] '''Soekarno''' (/suːˈkɑːrnoʊ/; gebore '''Kusno Sosrodihardjo''', <small>Javanese:</small> [kʊsnɔ]; [[6 Junie]] [[1901]] - [[21 Junie]] [[1970]]) was 'n Indonesiese politikus wat van 1945 tot 1967 die eerste president van [[Indonesië]] was. Sukarno was die leier van die Indonesiese stryd om onafhanklikheid van die [[Nederlandse Ryk]]. Hy was 'n prominente leier van Indonesië se nasionalistiese beweging gedurende die Nederlandse koloniale periode en het meer as 'n dekade onder Nederlandse aanhouding deurgebring totdat hy in die [[Tweede Wêreldoorlog]] vrygelaat is deur die [[Japannese Keiserryk|Japannese]] magte. Sukarno en sy mede-nasionaliste het saamgewerk om steun te verleen vir die Japanse oorlogspoging van die bevolking, in ruil vir Japannese hulp om nasionalistiese idees te versprei. By die Japanse oorgawe het Sukarno en [[Mohammad Hatta]] op 17 Augustus 1945 Indonesiese onafhanklikheid verklaar, en is Sukarno as president aangestel. Hy het Indonesiërs gelei om Nederlandse diplomatieke en militêre maniere teen Nederlandse herkolonisasiepogings te weerstaan totdat die Nederlandse erkenning van Indonesiese onafhanklikheid in 1949. Die skrywer [[Pramoedya Ananta Toer]] het een keer geskryf: 'Sukarno was die enigste Asiatiese leier van die moderne era wat mense van sulke verskillende verenigings kon verenig. Etniese, kulturele en godsdienstige agtergronde sonder om 'n druppel bloed te vergiet.' Na 'n chaotiese periode van parlementêre demokrasie het Sukarno in 1959 'n outokratiese stelsel genaamd "Begeleide Demokrasie" tot stand gebring wat die onstabiliteit en rebellies suksesvol beëindig het wat die voortbestaan van die uiteenlopende en kwetsende land bedreig het. In die vroeë sestigerjare het Sukarno Indonesië na links gedraai deur die [[Kommunistiese Party van Indonesië]] (PKI) steun en beskerming te verleen aan die irritasie van die militêre en Islamiete. Hy het ook met die hulp van die [[Sowjetunie]] en [[Volksrepubliek China|China]] 'n reeks aggressiewe buitelandse beleid onder die rubriek van anti-imperialisme aangepak. Die mislukking van die 30 September-beweging (1965) het gelei tot die vernietiging van die PKI met teregstellings van sy lede en simpatiseerders in verskeie slagtings, met 'n beraamde 500,000 tot 1,000,000 dood. Hy is in 1967 deur een van sy generaals, [[Suharto]], vervang en het tot sy dood in 1970 onder huisarres gebly. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Presidente van Indonesië}} {{Normdata}} [[Kategorie:Presidente]] [[Kategorie:Diktators]] [[Kategorie:Indonesiese politici]] [[Kategorie:Geboortes in 1901]] [[Kategorie:Sterftes in 1970]] i1361yognwxseqfx8cy12ip9utn7e6p 0 282635 2521293 2407348 2022-08-24T12:46:57Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Suharto]] na [[Soeharto]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki [[Lêer:President_Suharto,_1993.jpg|duimnael]] '''Suharto''' (/suːˈhɑːrtoʊ/, <small>Indonesiese uitspraak <small>(help·info)</small></small>; [[8 Junie]] [[1921]] - [[27 Januarie]] [[2008]]) was 'n Indonesiese militêre leier en politikus wat as die tweede president van [[Indonesië]] gedien het. Hy het die amp vir 31 jaar beklee, vanaf die verwydering van [[Sukarno]] in 1967 tot sy bedanking in 1998. Hy word algemeen deur buitelandse waarnemers as 'n [[diktator]] beskou. Die nalatenskap van sy 31-jarige bewind word egter steeds tuis en in die buiteland gedebatteer. Suharto is in die Nederlandse koloniale era in 'n klein dorpie, Kemusuk, in die Godse gebied naby die stad [[Yogyakarta]] gebore. Hy het in nederige omstandighede grootgeword. Sy Javaanse Moslemouers het nie lank na sy geboorte geskei nie, en hy het 'n groot deel van sy kinderjare by pleegouers gewoon. Tydens die Japannese besetting van Indonesië het Suharto in die Japannese georganiseerde Indonesiese veiligheidsmagte gedien. In Indonesië se onafhanklikheidstryd het hy by die nuutgestigte Indonesiese leër aangesluit. Suharto het na Indonesië se onafhanklikheid tot die rang van generaal-majoor gestyg. 'n Poging tot [[staatsgreep]] op 30 September en 1 Oktober 1965, wat volgens die amptelike geskiedenis van die leër, gerugsteun deur die [[Kommunistiese Party van Indonesië]], is deur Suharto-geleide troepe 'teengewerk'. Die weermag het daarna 'n anti-kommunistiese suiwering gelei, wat die Amerikaanse [[Central Intelligence Agency]] beskryf het as 'een van die ergste massamoorde van die 20ste eeu', en Suharto het die mag van die stigtingspresident, [[Sukarno]], in Indonesië betwis. Hy word in 1967 as waarnemende president aangestel en die volgende jaar tot president verkies. Daarna het hy 'n sosiale veldtog, bekend as 'de-Sukarnoisation', begin om die voormalige president se invloed te verminder. Steun vir die presidentskap van Suharto was dwarsdeur die 1970's en 1980's aktief. Teen die negentigerjare was die [[outoritarisme]] en wydverspreide korrupsie van die Nuwe Orde 'n bron van ontevredenheid, en na die Asiatiese finansiële krisis van 1997 wat tot wydverspreide onrus gelei het, het hy in Mei 1998 bedank. Onder sy "[[Nuwe Orde]]" -administrasie het Suharto 'n sterk, gesentraliseerde en militêr-gedomineerde regering opgerig. Die vermoë om stabiliteit te handhaaf in 'n uitgestrekte en diverse Indonesië en 'n toegeeflike anti-kommunistiese houding het hom die ekonomiese en diplomatieke steun van die Weste tydens die [[Koue Oorlog]] verower. Vir die grootste deel van sy presidentskap het Indonesië beduidende industrialisasie, ekonomiese groei en verbeterde opvoedkundige vlakke ervaar. Die Indonesiese regering oorweeg planne om die nasionale heldestatus aan Suharto toe te ken en word kragtig in Indonesië bespreek. Volgens ''Transparency International'' is Suharto die mees korrupte leier in die moderne geskiedenis, nadat hy 'n beweerde $ 15–35 miljard tydens sy bewind verduister het. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Presidente van Indonesië}} {{Normdata}} [[Kategorie:Presidente]] [[Kategorie:Diktators]] [[Kategorie:Indonesiese politici]] [[Kategorie:Geboortes in 1921]] [[Kategorie:Sterftes in 2008]] okwev4w0q9s649qghtr7efg98f0g3hk 2521297 2521293 2022-08-24T12:47:34Z Balenda 83524 wikitext text/x-wiki [[Lêer:President_Suharto,_1993.jpg|duimnael]] '''Soeharto''' (/suːˈhɑːrtoʊ/, <small>Indonesiese uitspraak <small>(help·info)</small></small>; [[8 Junie]] [[1921]] - [[27 Januarie]] [[2008]]) was 'n Indonesiese militêre leier en politikus wat as die tweede president van [[Indonesië]] gedien het. Hy het die amp vir 31 jaar beklee, vanaf die verwydering van [[Sukarno|Soekarno]] in 1967 tot sy bedanking in 1998. Hy word algemeen deur buitelandse waarnemers as 'n [[diktator]] beskou. Die nalatenskap van sy 31-jarige bewind word egter steeds tuis en in die buiteland gedebatteer. Suharto is in die Nederlandse koloniale era in 'n klein dorpie, Kemusuk, in die Godse gebied naby die stad [[Yogyakarta]] gebore. Hy het in nederige omstandighede grootgeword. Sy Javaanse Moslemouers het nie lank na sy geboorte geskei nie, en hy het 'n groot deel van sy kinderjare by pleegouers gewoon. Tydens die Japannese besetting van Indonesië het Suharto in die Japannese georganiseerde Indonesiese veiligheidsmagte gedien. In Indonesië se onafhanklikheidstryd het hy by die nuutgestigte Indonesiese leër aangesluit. Suharto het na Indonesië se onafhanklikheid tot die rang van generaal-majoor gestyg. 'n Poging tot [[staatsgreep]] op 30 September en 1 Oktober 1965, wat volgens die amptelike geskiedenis van die leër, gerugsteun deur die [[Kommunistiese Party van Indonesië]], is deur Suharto-geleide troepe 'teengewerk'. Die weermag het daarna 'n anti-kommunistiese suiwering gelei, wat die Amerikaanse [[Central Intelligence Agency]] beskryf het as 'een van die ergste massamoorde van die 20ste eeu', en Suharto het die mag van die stigtingspresident, [[Sukarno]], in Indonesië betwis. Hy word in 1967 as waarnemende president aangestel en die volgende jaar tot president verkies. Daarna het hy 'n sosiale veldtog, bekend as 'de-Sukarnoisation', begin om die voormalige president se invloed te verminder. Steun vir die presidentskap van Suharto was dwarsdeur die 1970's en 1980's aktief. Teen die negentigerjare was die [[outoritarisme]] en wydverspreide korrupsie van die Nuwe Orde 'n bron van ontevredenheid, en na die Asiatiese finansiële krisis van 1997 wat tot wydverspreide onrus gelei het, het hy in Mei 1998 bedank. Onder sy "[[Nuwe Orde]]" -administrasie het Suharto 'n sterk, gesentraliseerde en militêr-gedomineerde regering opgerig. Die vermoë om stabiliteit te handhaaf in 'n uitgestrekte en diverse Indonesië en 'n toegeeflike anti-kommunistiese houding het hom die ekonomiese en diplomatieke steun van die Weste tydens die [[Koue Oorlog]] verower. Vir die grootste deel van sy presidentskap het Indonesië beduidende industrialisasie, ekonomiese groei en verbeterde opvoedkundige vlakke ervaar. Die Indonesiese regering oorweeg planne om die nasionale heldestatus aan Suharto toe te ken en word kragtig in Indonesië bespreek. Volgens ''Transparency International'' is Suharto die mees korrupte leier in die moderne geskiedenis, nadat hy 'n beweerde $ 15–35 miljard tydens sy bewind verduister het. == Eksterne skakels == {{Commons-kategorie inlyn}} {{Presidente van Indonesië}} {{Normdata}} [[Kategorie:Presidente]] [[Kategorie:Diktators]] [[Kategorie:Indonesiese politici]] [[Kategorie:Geboortes in 1921]] [[Kategorie:Sterftes in 2008]] nvf2ejbmsvoptqd26ms5xq2klt1fyyu 1 282639 2521295 2085536 2022-08-24T12:46:57Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Bespreking:Suharto]] na [[Bespreking:Soeharto]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 1 284844 2521300 2091590 2022-08-24T12:48:02Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Bespreking:Sukarno]] na [[Bespreking:Soekarno]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 0 369878 2521340 2418653 2022-08-24T16:42:47Z Aliwal2012 39067 Rol weergawe 2418653 deur [[Special:Contributions/KabouterBot|KabouterBot]] ([[User talk:KabouterBot|bespreek]]) terug. wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Giyani-lughawe | image = | image-width = | caption = | IATA = GIY | ICAO = FAGI | FAA = | LID = | type = Openbaar | owner-oper = | owner = | operator = | city-served = Mopani-distrik | location = [[Giyani]], [[Limpopo]] | elevation-f = | elevation-m = 482 | coordinates = {{koördinate|23|17|4|S|30|39|2|O|aansig=inlyn,titel}} | pushpin_map = Limpopo | pushpin_label_position = | pushpin_label = FAGI | pushpin_map_caption = Ligging in Limpopo | website = | metric-rwy = | r1-number = 16/34 | r1-length-f = 5 577 | r1-length-m = 1 700 | r1-surface = teer | r2-number = | r2-length-f = | r2-length-m = | r2-surface = | footnotes = }} '''Giyani-lughawe''' ([[IATA-kode]]: '''GIY''', [[ICAO]]: '''FAGI''') is 'n klein [[lughawe]] naby [[Giyani]]. Dit is geleë in die [[Mopani-distriksmunisipaliteit]] in [[Limpopoprovinsie]], in die noord-oostelike deel van [[Suid-Afrika]], 400 km noord-oos van Pretoria, die hoofstad van die land. Die Giyani-lughawe is 482 meter bo seevlak geleë. Die lughawe beskik oor een geteerde aanloopbaan, 'n teerparkeerblad en 'n enkele sinkloods vir ligte vliegtuie. == Klimaat == Die klimaat by Giyani-lughawe is vogtig en subtropies.<ref name = "koppen"/> Die gemiddelde temperatuur is 24 °C. Die warmste maand is Oktober op 30 °C, en koudste Junie, met 16 °C.<ref name = "nasa"/> Die gemiddelde reënval is 702 mm per jaar. Die natste maand is Januarie met 274 mm reën, en die droogste is Mei met 1 mm.<ref name = "nasarain"/> == Geografie == Die landskap rondom die Giyani-lughawe is meestal plat, maar in die suidweste is dit heuwelagtig. Die hoogste punt in die gebied is Mangombe, 839 meter bo seespieël, 10 km oos van die Giyanilughawe. Daar woon ongeveer 331 mense per vierkante kilometer rondom die Giyani-lughawe, wat 'n relatief digte bevolking vorm. Die naaste groot dorp is [[Giyani]], 7,3 km oos van die lughawe. == Lugdienste en bestemmings == * Geen geskeduleerde vlugte == Navigasiehulp == * [[Ongerigte radiobaken]] * Geen aanloopbaanligte == Bron == * [http://www.pictaero.com/en/airports/airport,za,fagi www.pictaero.com Giyani] == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Mei 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Mei 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Mei 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> }} {{Normdata}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] sg5lak6s2hp8win6vuqp33wpbq14k7m 0 370166 2521366 2436170 2022-08-24T18:08:05Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = Thohoyandou-PR Mphephu-lughawe | image = | image-width = | caption = | IATA = THY | ICAO = FATH | FAA = | LID = | type = Openbaar | owner-oper = | owner = | operator = | city-served = Vhembe-distrik | location = [[Thohoyandou]], [[Limpopo]] | elevation-f = | elevation-m = 615 | coordinates = {{koördinate|23|4|37|S|30|23|1|O|aansig=inlyn,titel}} | pushpin_map = Limpopo | pushpin_label_position = | pushpin_label = FATH | pushpin_map_caption = Ligging in Limpopo | website = | metric-rwy = | r1-number = | r1-length-f = | r1-length-m = | r1-surface = teer | r2-number = | r2-length-f = | r2-length-m = | r2-surface = | footnotes = }} '''Thohoyandou-PR Mphephu-lughawe''' ([[IATA]]-kode: '''THY''', [[ICAO]]: '''FATH''') is 'n klein lughawe naby [[Thohoyandou]]. Dit is geleë in die [[Vhembe-distriksmunisipaliteit]] in Limpopoprovinsie, in die noord-oostelike deel van Suid-Afrika, 460 km noord-oos van [[Pretoria]], die [[hoofstad]] van die land. Die PR Mphephu-lughawe is 611 meter bo seevlak geleë en beskik oor een geteerde aanloopbaan. == Geografie == Die landskap rondom die Thohoyandou-PR Mphephu-lughawe is meestal plat, maar in die noordweste is dit effens heuwelagtig. Die hoogste punt in die gebied is Lwamondo, 1038 meter bo seespieël, 6,4 km noordwes van die Thohoyandou-PR Mphephu-lughawe. Daar woon ongeveer 149 mense per vierkante kilometer rondom die lughawe, wat 'n relatief yl bevolking vorm. Die naaste groot dorp is [[Thohoyandou]], 18 km noordoos van die lughawe. == Klimaat == Die klimaat by Thohoyandou-PR Mphephu-lughawe is vogtig en subtropies.<ref name = "koppen"/> Die gemiddelde temperatuur is 23 °C. Die warmste maand is Oktober op 29 °C, en koudste Junie, met 16 °C.<ref name = "nasa"/> Die gemiddelde reënval is 792 mm per jaar. Die natste maand is Januarie met 294 mm reën, en die droogste is Mei met 1 mm.<ref name = "nasarain"/> == Lugdienste en bestemmings == * Geen geskeduleerde vlugte == Navigasiehulp == * [[Ongerigte radiobaken]] * Geen aanloopbaanligte == Bron == * [http://www.pictaero.com/en/airports/airport,za,fath www.pictaero.com Thohoyandou-PR Mphephu] == Verwysings == {{Verwysings|verwysings= <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Mei 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Mei 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Mei 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> }} {{Normdata}} [[Kategorie:Lughawens in Suid-Afrika]] nwbj5d76m2bwlgl9r343sluru71l0qg 10 386551 2521314 2521148 2022-08-24T14:00:38Z TolBot 141581 [[m:User:TolBot/Task 5|Taak 5]]: dateer COVID-19-pandemiedata op json application/json { "AD": { "cases": 45975, "deaths": 154, "deaths_per_million": 1948.528, "fully_vaccinated": 53456, "name": "Andorra", "percent_fully_vaccinated": 69.11, "percent_vaccinated": 74.83, "population": 79034, "total_vaccinated": 57886, "vaccine_doses": 153383 }, "AE": { "cases": 1011011, "deaths": 2341, "deaths_per_million": 249.969, "fully_vaccinated": 9792266, "name": "Verenigde Arabiese Emirate", "percent_fully_vaccinated": 98.01, "percent_vaccinated": 100, "population": 9365144, "total_vaccinated": 9991089, "vaccine_doses": 24922054 }, "AF": { "cases": 191247, "deaths": 7768, "deaths_per_million": 193.718, "fully_vaccinated": 9613976, "name": "Afghanistan", "percent_fully_vaccinated": 23.98, "percent_vaccinated": 26.07, "population": 40099462, "total_vaccinated": 10454698, "vaccine_doses": 11216694 }, "AG": { "cases": 8895, "deaths": 144, "deaths_per_million": 1544.733, "fully_vaccinated": 62031, "name": "Antigua en Barbuda", "percent_fully_vaccinated": 62.83, "percent_vaccinated": 68.75, "population": 93220, "total_vaccinated": 64091, "vaccine_doses": 128267 }, "AI": { "cases": 3805, "deaths": 10, "deaths_per_million": 634.8, "fully_vaccinated": 10314, "name": "Anguilla (eiland)", "percent_fully_vaccinated": 65.47, "percent_vaccinated": 68.85, "population": 15753, "total_vaccinated": 10846, "vaccine_doses": 24102 }, "AL": { "cases": 326787, "deaths": 3577, "deaths_per_million": 1253.017, "fully_vaccinated": 1253962, "name": "Albanië", "percent_fully_vaccinated": 43.93, "percent_vaccinated": 46.61, "population": 2854710, "total_vaccinated": 1330520, "vaccine_doses": 2934116 }, "AM": { "cases": 432274, "deaths": 8648, "deaths_per_million": 3098.56, "fully_vaccinated": 980101, "name": "Armenië", "percent_fully_vaccinated": 33.02, "percent_vaccinated": 38.01, "population": 2790974, "total_vaccinated": 1128072, "vaccine_doses": 2141957 }, "AO": { "cases": 102636, "deaths": 1917, "deaths_per_million": 55.559, "fully_vaccinated": 7713554, "name": "Angola", "percent_fully_vaccinated": 22.36, "percent_vaccinated": 40.68, "population": 34503774, "total_vaccinated": 14037784, "vaccine_doses": 21991698 }, "AQ": { "name": "Antarktika" }, "AR": { "cases": 9658391, "deaths": 129646, "deaths_per_million": 2863.41, "fully_vaccinated": 37725539, "name": "Argentinië", "percent_fully_vaccinated": 83.32, "percent_vaccinated": 91.09, "population": 45276780, "total_vaccinated": 41241830, "vaccine_doses": 108666448 }, "AS": { "name": "Amerikaans-Samoa" }, "AT": { "cases": 4918238, "deaths": 20578, "deaths_per_million": 2306.412, "fully_vaccinated": 6625237, "name": "Oostenryk", "percent_fully_vaccinated": 74.26, "percent_vaccinated": 77.14, "population": 8922082, "total_vaccinated": 6882360, "vaccine_doses": 19003036 }, "AU": { "cases": 9948913, "deaths": 13517, "deaths_per_million": 521.467, "fully_vaccinated": 21754992, "name": "Australië", "percent_fully_vaccinated": 83.93, "percent_vaccinated": 86.49, "population": 25921089, "total_vaccinated": 22418434, "vaccine_doses": 58358148 }, "AW": { "cases": 42696, "deaths": 227, "deaths_per_million": 2130.735, "fully_vaccinated": 83384, "name": "Aruba", "percent_fully_vaccinated": 78.27, "percent_vaccinated": 84.14, "population": 106536, "total_vaccinated": 89643, "vaccine_doses": 173027 }, "AX": { "name": "Åland" }, "AZ": { "cases": 808713, "deaths": 9793, "deaths_per_million": 949.579, "fully_vaccinated": 4861143, "name": "Azerbeidjan", "percent_fully_vaccinated": 47.14, "percent_vaccinated": 52.09, "population": 10312992, "total_vaccinated": 5371683, "vaccine_doses": 13848567 }, "BA": { "cases": 394161, "deaths": 16004, "deaths_per_million": 4892.779, "fully_vaccinated": 846080, "name": "Bosnië en Herzegowina", "percent_fully_vaccinated": 25.93, "percent_vaccinated": 28.91, "population": 3270943, "total_vaccinated": 943394, "vaccine_doses": 1924950 }, "BB": { "cases": 99970, "deaths": 532, "deaths_per_million": 1891.892, "fully_vaccinated": 154285, "name": "Barbados", "percent_fully_vaccinated": 54.87, "percent_vaccinated": 58.01, "population": 281200, "total_vaccinated": 163136, "vaccine_doses": 317421 }, "BD": { "cases": 2010323, "deaths": 29316, "deaths_per_million": 173.103, "fully_vaccinated": 120985170, "name": "Bangladesj", "percent_fully_vaccinated": 71.44, "percent_vaccinated": 76.89, "population": 169356251, "total_vaccinated": 130216849, "vaccine_doses": 293246060 }, "BE": { "cases": 4471620, "deaths": 32463, "deaths_per_million": 2795.782, "fully_vaccinated": 9156728, "name": "België", "percent_fully_vaccinated": 78.86, "percent_vaccinated": 79.69, "population": 11611420, "total_vaccinated": 9253608, "vaccine_doses": 25764173 }, "BF": { "cases": 21128, "deaths": 387, "deaths_per_million": 17.511, "fully_vaccinated": 1640349, "name": "Burkina Faso", "percent_fully_vaccinated": 7.42, "percent_vaccinated": 11.55, "population": 22100683, "total_vaccinated": 2551596, "vaccine_doses": 3134621 }, "BG": { "cases": 1236660, "deaths": 37562, "deaths_per_million": 5454.94, "fully_vaccinated": 2068242, "name": "Bulgarye", "percent_fully_vaccinated": 30.04, "percent_vaccinated": 30.46, "population": 6885868, "total_vaccinated": 2097728, "vaccine_doses": 4514380 }, "BH": { "cases": 670176, "deaths": 1513, "deaths_per_million": 1033.989, "fully_vaccinated": 1225059, "name": "Bahrein", "percent_fully_vaccinated": 83.72, "percent_vaccinated": 84.74, "population": 1463265, "total_vaccinated": 1240017, "vaccine_doses": 3466040 }, "BI": { "cases": 48975, "deaths": 38, "deaths_per_million": 3.028, "fully_vaccinated": 17154, "name": "Burundi", "percent_fully_vaccinated": 0.14, "percent_vaccinated": 0.14, "population": 12551213, "total_vaccinated": 17740, "vaccine_doses": 19612 }, "BJ": { "cases": 27316, "deaths": 163, "deaths_per_million": 12.541, "fully_vaccinated": 2684742, "name": "Benin", "percent_fully_vaccinated": 20.66, "percent_vaccinated": 24.63, "population": 12996895, "total_vaccinated": 3201065, "vaccine_doses": 3685113 }, "BL": { "name": "Sint Bartholomeus" }, "BM": { "cases": 17674, "deaths": 148, "deaths_per_million": 2305.835, "fully_vaccinated": 47657, "name": "Bermuda", "percent_fully_vaccinated": 74.25, "percent_vaccinated": 75.65, "population": 64185, "total_vaccinated": 48554, "vaccine_doses": 132042 }, "BN": { "cases": 215283, "deaths": 225, "deaths_per_million": 505.195, "fully_vaccinated": 426764, "name": "Broenei", "percent_fully_vaccinated": 96.66, "percent_vaccinated": 100.63, "population": 445373, "total_vaccinated": 444293, "vaccine_doses": 1173118 }, "BO": { "cases": 1095623, "deaths": 22177, "deaths_per_million": 1835.925, "fully_vaccinated": 6080564, "name": "Bolivië", "percent_fully_vaccinated": 50.34, "percent_vaccinated": 60.43, "population": 12079472, "total_vaccinated": 7299112, "vaccine_doses": 14332894 }, "BQ": { "cases": 11091, "deaths": 37, "deaths_per_million": 1385.456, "fully_vaccinated": 16736, "name": "Karibiese Nederland", "percent_fully_vaccinated": 63.29, "percent_vaccinated": 72.26, "population": 26706, "total_vaccinated": 19109, "vaccine_doses": 35845 }, "BR": { "cases": 34284864, "deaths": 682549, "deaths_per_million": 3184.627, "fully_vaccinated": 171369543, "name": "Brasilië", "percent_fully_vaccinated": 79.96, "percent_vaccinated": 86.92, "population": 214326223, "total_vaccinated": 186302961, "vaccine_doses": 468580889 }, "BS": { "cases": 36996, "deaths": 823, "deaths_per_million": 2017.622, "fully_vaccinated": 162729, "name": "Bahamas", "percent_fully_vaccinated": 39.89, "percent_vaccinated": 42.02, "population": 407906, "total_vaccinated": 171391, "vaccine_doses": 355958 }, "BT": { "cases": 60898, "deaths": 21, "deaths_per_million": 27.01, "fully_vaccinated": 674055, "name": "Bhoetan", "percent_fully_vaccinated": 86.7, "percent_vaccinated": 89.39, "population": 777486, "total_vaccinated": 695033, "vaccine_doses": 1922660 }, "BW": { "cases": 325850, "deaths": 2777, "deaths_per_million": 1072.854, "fully_vaccinated": 1512567, "name": "Botswana", "percent_fully_vaccinated": 58.44, "percent_vaccinated": 65.54, "population": 2588423, "total_vaccinated": 1696430, "vaccine_doses": 2871301 }, "BY": { "cases": 994037, "deaths": 7118, "deaths_per_million": 743.148, "fully_vaccinated": 6332753, "name": "Belarus", "percent_fully_vaccinated": 66.12, "percent_vaccinated": 67.21, "population": 9578168, "total_vaccinated": 6437839, "vaccine_doses": 13394906 }, "BZ": { "cases": 68032, "deaths": 680, "deaths_per_million": 1699.868, "fully_vaccinated": 219138, "name": "Belize", "percent_fully_vaccinated": 54.78, "percent_vaccinated": 62.49, "population": 400031, "total_vaccinated": 249985, "vaccine_doses": 497703 }, "CA": { "cases": 4171952, "deaths": 43777, "deaths_per_million": 1147.346, "fully_vaccinated": 31529534, "name": "Kanada", "percent_fully_vaccinated": 82.64, "percent_vaccinated": 86.23, "population": 38155012, "total_vaccinated": 32899990, "vaccine_doses": 88112333 }, "CC": { "name": "Kokoseilande" }, "CD": { "cases": 92588, "deaths": 1396, "deaths_per_million": 14.558, "fully_vaccinated": 2527158, "name": "Demokratiese Republiek die Kongo", "percent_fully_vaccinated": 2.64, "percent_vaccinated": 4.03, "population": 95894118, "total_vaccinated": 3865896, "vaccine_doses": 4235012 }, "CF": { "cases": 14803, "deaths": 113, "deaths_per_million": 20.707, "fully_vaccinated": 1246196, "name": "Sentraal-Afrikaanse Republiek", "percent_fully_vaccinated": 22.84, "percent_vaccinated": 23.87, "population": 5457154, "total_vaccinated": 1302580, "vaccine_doses": 1395131 }, "CG": { "cases": 24837, "deaths": 386, "deaths_per_million": 66.143, "fully_vaccinated": 654119, "name": "Republiek die Kongo", "percent_fully_vaccinated": 11.21, "percent_vaccinated": 11.92, "population": 5835806, "total_vaccinated": 695760, "vaccine_doses": 833210 }, "CH": { "cases": 4029657, "deaths": 13958, "deaths_per_million": 1605.954, "fully_vaccinated": 6008703, "name": "Switserland", "percent_fully_vaccinated": 69.13, "percent_vaccinated": 70.11, "population": 8691406, "total_vaccinated": 6093347, "vaccine_doses": 15956438 }, "CI": { "cases": 86511, "deaths": 817, "deaths_per_million": 29.733, "fully_vaccinated": 8369532, "name": "Ivoorkus", "percent_fully_vaccinated": 30.46, "percent_vaccinated": 38.1, "population": 27478249, "total_vaccinated": 10469471, "vaccine_doses": 17411265 }, "CK": { "cases": 6265, "deaths": 1, "deaths_per_million": 58.813, "fully_vaccinated": 14685, "name": "Cookeilande", "percent_fully_vaccinated": 83.57, "percent_vaccinated": 85.55, "population": 17003, "total_vaccinated": 15033, "vaccine_doses": 39780 }, "CL": { "cases": 4453557, "deaths": 60248, "deaths_per_million": 3090.721, "fully_vaccinated": 17647970, "name": "Chili", "percent_fully_vaccinated": 90.53, "percent_vaccinated": 92.59, "population": 19493184, "total_vaccinated": 18049173, "vaccine_doses": 61648535 }, "CM": { "cases": 120967, "deaths": 1933, "deaths_per_million": 71.07, "fully_vaccinated": 1226658, "name": "Kameroen", "percent_fully_vaccinated": 4.51, "percent_vaccinated": 5.77, "population": 27198628, "total_vaccinated": 1569870, "vaccine_doses": 1854436 }, "CN": { "cases": 943838, "deaths": 5226, "deaths_per_million": 3.665, "fully_vaccinated": 1268285000, "name": "Volksrepubliek China", "note": "Sluit nie spesiale administratiewe streke ([[Hong Kong]] en [[Macau]]) of [[Taiwan]] in nie.", "percent_fully_vaccinated": 88.95, "percent_vaccinated": 91.27, "population": 1425893464, "total_vaccinated": 1301392000, "vaccine_doses": 3430624000 }, "CO": { "cases": 6293130, "deaths": 141406, "deaths_per_million": 2744.865, "fully_vaccinated": 36397439, "name": "Colombia", "percent_fully_vaccinated": 70.65, "percent_vaccinated": 82.64, "population": 51516562, "total_vaccinated": 42573293, "vaccine_doses": 87079477 }, "CR": { "cases": 1079825, "deaths": 8828, "deaths_per_million": 1712.859, "fully_vaccinated": 4189079, "name": "Costa Rica", "percent_fully_vaccinated": 81.28, "percent_vaccinated": 86.58, "population": 5153957, "total_vaccinated": 4462107, "vaccine_doses": 11649270 }, "CU": { "cases": 1110102, "deaths": 8530, "deaths_per_million": 757.793, "fully_vaccinated": 9984042, "name": "Kuba", "percent_fully_vaccinated": 88.7, "percent_vaccinated": 94.99, "population": 11256372, "total_vaccinated": 10692924, "vaccine_doses": 40722697 }, "CV": { "cases": 62294, "deaths": 410, "deaths_per_million": 697.368, "fully_vaccinated": 308044, "name": "Kaap Verde", "percent_fully_vaccinated": 52.4, "percent_vaccinated": 60.54, "population": 587925, "total_vaccinated": 355957, "vaccine_doses": 839348 }, "CW": { "cases": 45243, "deaths": 285, "deaths_per_million": 1497.336, "fully_vaccinated": 99771, "name": "Curaçao", "percent_fully_vaccinated": 52.42, "percent_vaccinated": 56.97, "population": 190338, "total_vaccinated": 108428, "vaccine_doses": 255236 }, "CX": { "name": "Kerseiland" }, "CY": { "cases": 574124, "deaths": 1152, "deaths_per_million": 1285.704, "fully_vaccinated": 645496, "name": "Siprus", "percent_fully_vaccinated": 72.04, "percent_vaccinated": 74.69, "population": 896007, "total_vaccinated": 669258, "vaccine_doses": 1792456 }, "CZ": { "cases": 4029829, "deaths": 40756, "deaths_per_million": 3877.554, "fully_vaccinated": 6886016, "name": "Tsjeggië", "percent_fully_vaccinated": 65.51, "percent_vaccinated": 66.33, "population": 10510750, "total_vaccinated": 6971563, "vaccine_doses": 17868061 }, "DE": { "cases": 31921578, "deaths": 146797, "deaths_per_million": 1759.975, "fully_vaccinated": 63420201, "name": "Duitsland", "percent_fully_vaccinated": 76.04, "percent_vaccinated": 77.63, "population": 83408554, "total_vaccinated": 64751579, "vaccine_doses": 184493189 }, "DJ": { "cases": 15690, "deaths": 189, "deaths_per_million": 170.955, "fully_vaccinated": 198325, "name": "Djiboeti", "percent_fully_vaccinated": 17.94, "percent_vaccinated": 19.78, "population": 1105557, "total_vaccinated": 218702, "vaccine_doses": 239315 }, "DK": { "cases": 3266169, "deaths": 6871, "deaths_per_million": 1173.679, "fully_vaccinated": 4785181, "name": "Denemarke", "percent_fully_vaccinated": 81.74, "percent_vaccinated": 82.35, "population": 5854240, "total_vaccinated": 4820708, "vaccine_doses": 13211419 }, "DM": { "cases": 14852, "deaths": 68, "deaths_per_million": 939.071, "fully_vaccinated": 30566, "name": "Dominica", "percent_fully_vaccinated": 42.21, "percent_vaccinated": 45.4, "population": 72412, "total_vaccinated": 32872, "vaccine_doses": 67431 }, "DO": { "cases": 636416, "deaths": 4384, "deaths_per_million": 394.32, "fully_vaccinated": 6028316, "name": "Dominikaanse Republiek", "percent_fully_vaccinated": 54.22, "percent_vaccinated": 65.35, "population": 11117874, "total_vaccinated": 7265952, "vaccine_doses": 15941964 }, "DZ": { "cases": 269971, "deaths": 6878, "deaths_per_million": 155.688, "fully_vaccinated": 6851660, "name": "Algerië", "percent_fully_vaccinated": 15.36, "percent_vaccinated": 18.4, "population": 44177969, "total_vaccinated": 8210605, "vaccine_doses": 15205854 }, "EC": { "cases": 990405, "deaths": 35815, "deaths_per_million": 2012.334, "fully_vaccinated": 14082537, "name": "Ecuador", "percent_fully_vaccinated": 79.13, "percent_vaccinated": 85.59, "population": 17797737, "total_vaccinated": 15233405, "vaccine_doses": 37168847 }, "EE": { "cases": 596763, "deaths": 2647, "deaths_per_million": 1992.171, "fully_vaccinated": 844938, "name": "Estland", "percent_fully_vaccinated": 63.59, "percent_vaccinated": 65.15, "population": 1328701, "total_vaccinated": 865646, "vaccine_doses": 2020205 }, "EG": { "cases": 515645, "deaths": 24791, "deaths_per_million": 226.895, "fully_vaccinated": 38984460, "name": "Egipte", "percent_fully_vaccinated": 35.68, "percent_vaccinated": 47.79, "population": 109262178, "total_vaccinated": 52214452, "vaccine_doses": 96535551 }, "EH": { "name": "Wes-Sahara", "population": 611872 }, "ER": { "cases": 10149, "deaths": 103, "deaths_per_million": 28.451, "fully_vaccinated": null, "name": "Eritrea", "percent_vaccinated": null, "population": 3620312, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "ES": { "cases": 13323784, "deaths": 112246, "deaths_per_million": 2363.724, "fully_vaccinated": 40623919, "name": "Spanje", "percent_fully_vaccinated": 85.55, "percent_vaccinated": 86.94, "population": 47486935, "total_vaccinated": 41286450, "vaccine_doses": 95612718 }, "ET": { "cases": 493032, "deaths": 7571, "deaths_per_million": 62.943, "fully_vaccinated": 36707357, "name": "Ethiopië", "percent_fully_vaccinated": 30.52, "percent_vaccinated": 37.16, "population": 120283026, "total_vaccinated": 44695420, "vaccine_doses": 52509414 }, "EU": { "cases": 163222047, "deaths": 1133759, "deaths_per_million": 2533.01, "fully_vaccinated": 328002616, "name": "Europese Unie", "note": "Data vir lidlande van die [[Europese Unie]] word individueel gelys, maar word ook gerieflikheidshalwe hier bygetel. Hulle word nie dubbel getel vir die wêreldtotaal nie.", "percent_fully_vaccinated": 73.28, "percent_vaccinated": 75.49, "population": 447593544, "total_vaccinated": 337906623, "vaccine_doses": 896956173 }, "FI": { "cases": 1250557, "deaths": 5467, "deaths_per_million": 987.538, "fully_vaccinated": 4340306, "name": "Finland", "percent_fully_vaccinated": 78.4, "percent_vaccinated": 81.66, "population": 5535992, "total_vaccinated": 4520789, "vaccine_doses": 12490579 }, "FJ": { "cases": 68083, "deaths": 877, "deaths_per_million": 948.508, "fully_vaccinated": 637199, "name": "Fidji", "percent_fully_vaccinated": 68.92, "percent_vaccinated": 76.66, "population": 924610, "total_vaccinated": 708798, "vaccine_doses": 1531333 }, "FK": { "cases": 1881, "deaths": null, "fully_vaccinated": 1775, "name": "Falkland-eilande", "percent_vaccinated": 75.57, "population": 3764, "total_vaccinated": 2632, "vaccine_doses": 4407 }, "FM": { "cases": 7263, "deaths": 21, "deaths_per_million": 185.626, "fully_vaccinated": null, "name": "Gefedereerde State van Mikronesië", "percent_vaccinated": null, "population": 113131, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "FO": { "cases": 34658, "deaths": 28, "deaths_per_million": 529.421, "fully_vaccinated": 40895, "name": "Faroëreilande", "percent_fully_vaccinated": 83.37, "percent_vaccinated": 85.04, "population": 52888, "total_vaccinated": 41715, "vaccine_doses": 103894 }, "FR": { "cases": 34449652, "deaths": 153774, "deaths_per_million": 2280.769, "fully_vaccinated": 53024794, "name": "Frankryk", "percent_fully_vaccinated": 78.65, "percent_vaccinated": 80.89, "population": 67422000, "total_vaccinated": 54540100, "vaccine_doses": 149162319 }, "GA": { "cases": 48635, "deaths": 306, "deaths_per_million": 130.703, "fully_vaccinated": 257122, "name": "Gaboen", "percent_fully_vaccinated": 10.98, "percent_vaccinated": 13.25, "population": 2341179, "total_vaccinated": 310170, "vaccine_doses": 569829 }, "GB": { "cases": 23460787, "deaths": 187018, "deaths_per_million": 2779.654, "fully_vaccinated": 50600643, "name": "Verenigde Koninkryk", "percent_fully_vaccinated": 75.21, "percent_vaccinated": 79.89, "population": 67281040, "total_vaccinated": 53748627, "vaccine_doses": 150893884 }, "GD": { "cases": 19208, "deaths": 236, "deaths_per_million": 1893.909, "fully_vaccinated": 38734, "name": "Grenada", "percent_fully_vaccinated": 31.08, "percent_vaccinated": 35.26, "population": 124610, "total_vaccinated": 43939, "vaccine_doses": 89789 }, "GE": { "cases": 1723087, "deaths": 16883, "deaths_per_million": 4492.573, "fully_vaccinated": 1276173, "name": "Georgië", "percent_fully_vaccinated": 33.96, "percent_vaccinated": 43.79, "population": 3757980, "total_vaccinated": 1645776, "vaccine_doses": 2921949 }, "GF": { "name": "Frans-Guyana" }, "GG": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 51351, "name": "Guernsey", "percent_fully_vaccinated": 81.01, "percent_vaccinated": 85.42, "population": 63065, "total_vaccinated": 54146, "vaccine_doses": 157708 }, "GH": { "cases": 168457, "deaths": 1459, "deaths_per_million": 44.437, "fully_vaccinated": 8010792, "name": "Ghana", "percent_fully_vaccinated": 24.4, "percent_vaccinated": 33.97, "population": 32833031, "total_vaccinated": 11153112, "vaccine_doses": 19883528 }, "GI": { "cases": 20049, "deaths": 107, "deaths_per_million": 3275.176, "fully_vaccinated": 41421, "name": "Gibraltar", "percent_fully_vaccinated": 122.94, "percent_vaccinated": 124.88, "population": 32670, "total_vaccinated": 42074, "vaccine_doses": 119855 }, "GL": { "cases": 11971, "deaths": 21, "deaths_per_million": 373.38, "fully_vaccinated": 38502, "name": "Groenland", "percent_fully_vaccinated": 67.7, "percent_vaccinated": 72.52, "population": 56243, "total_vaccinated": 41243, "vaccine_doses": 79745 }, "GM": { "cases": 12311, "deaths": 371, "deaths_per_million": 140.535, "fully_vaccinated": 357390, "name": "Gambië", "percent_fully_vaccinated": 13.54, "percent_vaccinated": 17.14, "population": 2639916, "total_vaccinated": 452514, "vaccine_doses": 815861 }, "GN": { "cases": 37470, "deaths": 447, "deaths_per_million": 33.033, "fully_vaccinated": 2568109, "name": "Guinee", "percent_fully_vaccinated": 18.98, "percent_vaccinated": 33.73, "population": 13531906, "total_vaccinated": 4564101, "vaccine_doses": 6512492 }, "GP": { "name": "Guadeloupe" }, "GQ": { "cases": 16937, "deaths": 183, "deaths_per_million": 111.963, "fully_vaccinated": 214032, "name": "Ekwatoriaal-Guinee", "percent_fully_vaccinated": 13.09, "percent_vaccinated": 16.53, "population": 1634466, "total_vaccinated": 270109, "vaccine_doses": 488738 }, "GR": { "cases": 4712025, "deaths": 32335, "deaths_per_million": 3095.631, "fully_vaccinated": 7634997, "name": "Griekeland", "percent_fully_vaccinated": 73.09, "percent_vaccinated": 75.87, "population": 10445365, "total_vaccinated": 7925105, "vaccine_doses": 21314485 }, "GS": { "name": "Suid-Georgië en die Suidelike Sandwicheilande" }, "GT": { "cases": 1088280, "deaths": 19369, "deaths_per_million": 1099.981, "fully_vaccinated": 6739824, "name": "Guatemala", "percent_fully_vaccinated": 38.28, "percent_vaccinated": 48.88, "population": 17608483, "total_vaccinated": 8606470, "vaccine_doses": 19110912 }, "GU": { "name": "Guam", "population": 170184 }, "GW": { "cases": 8482, "deaths": 174, "deaths_per_million": 84.436, "fully_vaccinated": 361261, "name": "Guinee-Bissau", "percent_fully_vaccinated": 17.53, "percent_vaccinated": 26.38, "population": 2060721, "total_vaccinated": 543568, "vaccine_doses": 592514 }, "GY": { "cases": 70841, "deaths": 1278, "deaths_per_million": 1588.432, "fully_vaccinated": 461605, "name": "Guyana", "percent_fully_vaccinated": 57.37, "percent_vaccinated": 60.39, "population": 804567, "total_vaccinated": 485891, "vaccine_doses": 1017969 }, "HK": { "cases": 1471509, "deaths": 9620, "deaths_per_million": 1283.595, "fully_vaccinated": 6558241, "name": "Hongkong", "percent_fully_vaccinated": 87.51, "percent_vaccinated": 90.69, "population": 7494578, "total_vaccinated": 6796715, "vaccine_doses": 18433425 }, "HN": { "cases": 450393, "deaths": 10965, "deaths_per_million": 1066.806, "fully_vaccinated": 5528501, "name": "Honduras", "percent_fully_vaccinated": 53.79, "percent_vaccinated": 61.18, "population": 10278346, "total_vaccinated": 6288709, "vaccine_doses": 15020339 }, "HR": { "cases": 1207353, "deaths": 16595, "deaths_per_million": 4087.303, "fully_vaccinated": 2247185, "name": "Kroasië", "percent_fully_vaccinated": 55.35, "percent_vaccinated": 57.07, "population": 4060135, "total_vaccinated": 2317092, "vaccine_doses": 5268457 }, "HT": { "cases": 32994, "deaths": 840, "deaths_per_million": 73.378, "fully_vaccinated": 166010, "name": "Haïti", "percent_fully_vaccinated": 1.45, "percent_vaccinated": 2.22, "population": 11447569, "total_vaccinated": 253573, "vaccine_doses": 360163 }, "HU": { "cases": 2021648, "deaths": 47083, "deaths_per_million": 4849.026, "fully_vaccinated": 6201969, "name": "Hongarye", "percent_fully_vaccinated": 63.87, "percent_vaccinated": 66.08, "population": 9709786, "total_vaccinated": 6415779, "vaccine_doses": 16530488 }, "ID": { "cases": 6323715, "deaths": 157420, "deaths_per_million": 575.044, "fully_vaccinated": 170558244, "name": "Indonesië", "percent_fully_vaccinated": 62.3, "percent_vaccinated": 74.17, "population": 273753191, "total_vaccinated": 203037880, "vaccine_doses": 432525181 }, "IE": { "cases": 1653576, "deaths": 7782, "deaths_per_million": 1560.606, "fully_vaccinated": 4048788, "name": "Republiek Ierland", "percent_fully_vaccinated": 81.19, "percent_vaccinated": 82.12, "population": 4986526, "total_vaccinated": 4094904, "vaccine_doses": 11024326 }, "IL": { "cases": 4626059, "deaths": 11580, "deaths_per_million": 1246.367, "fully_vaccinated": 6151349, "name": "Israel", "percent_fully_vaccinated": 66.21, "percent_vaccinated": 72.29, "population": 9291000, "total_vaccinated": 6716537, "vaccine_doses": 18218960 }, "IM": { "cases": 37794, "deaths": 115, "deaths_per_million": 1364.775, "fully_vaccinated": 67106, "name": "Man (eiland)", "percent_fully_vaccinated": 78.57, "percent_vaccinated": 81.44, "population": 84263, "total_vaccinated": 69560, "vaccine_doses": 189994 }, "IN": { "cases": 44368195, "deaths": 527452, "deaths_per_million": 374.727, "fully_vaccinated": 940132623, "name": "Indië", "percent_fully_vaccinated": 66.79, "percent_vaccinated": 72.73, "population": 1407563842, "total_vaccinated": 1023763304, "vaccine_doses": 2103627869 }, "IO": { "name": "Britse Indiese Oseaangebied" }, "IQ": { "cases": 2456555, "deaths": 25343, "deaths_per_million": 582.148, "fully_vaccinated": 7748631, "name": "Irak", "percent_fully_vaccinated": 17.8, "percent_vaccinated": 25.32, "population": 43533592, "total_vaccinated": 11023788, "vaccine_doses": 19000211 }, "IR": { "cases": 7513928, "deaths": 143505, "deaths_per_million": 1632.159, "fully_vaccinated": 58058144, "name": "Iran", "percent_fully_vaccinated": 66.03, "percent_vaccinated": 73.58, "population": 87923432, "total_vaccinated": 64698435, "vaccine_doses": 150984487 }, "IS": { "cases": 204268, "deaths": 179, "deaths_per_million": 483.346, "fully_vaccinated": 290193, "name": "Ysland", "percent_fully_vaccinated": 78.69, "percent_vaccinated": 84, "population": 370335, "total_vaccinated": 309770, "vaccine_doses": 805469 }, "IT": { "cases": 21696242, "deaths": 174931, "deaths_per_million": 2952.904, "fully_vaccinated": 47960521, "name": "Italië", "percent_fully_vaccinated": 80.96, "percent_vaccinated": 85.8, "population": 59240330, "total_vaccinated": 50826033, "vaccine_doses": 140214953 }, "JE": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 81220, "name": "New Jersey", "percent_fully_vaccinated": 74.09, "percent_vaccinated": 76.52, "population": 109618, "total_vaccinated": 83875, "vaccine_doses": 238162 }, "JM": { "cases": 148996, "deaths": 3239, "deaths_per_million": 1145.456, "fully_vaccinated": 724096, "name": "Jamaika", "percent_fully_vaccinated": 25.61, "percent_vaccinated": 29.2, "population": 2827694, "total_vaccinated": 825716, "vaccine_doses": 1478924 }, "JO": { "cases": 1731549, "deaths": 14105, "deaths_per_million": 1265.218, "fully_vaccinated": 4554791, "name": "Jordanië", "percent_fully_vaccinated": 40.86, "percent_vaccinated": 43.21, "population": 11148278, "total_vaccinated": 4816724, "vaccine_doses": 10040301 }, "JP": { "cases": 17537636, "deaths": 37647, "deaths_per_million": 302.112, "fully_vaccinated": 102630989, "name": "Japan", "percent_fully_vaccinated": 82.36, "percent_vaccinated": 83.5, "population": 124612530, "total_vaccinated": 104047581, "vaccine_doses": 310037774 }, "KE": { "cases": 338061, "deaths": 5673, "deaths_per_million": 107.026, "fully_vaccinated": 9326814, "name": "Kenia", "percent_fully_vaccinated": 16.96, "percent_vaccinated": 22.99, "population": 53005614, "total_vaccinated": 12641679, "vaccine_doses": 18535975 }, "KG": { "cases": 205537, "deaths": 2991, "deaths_per_million": 458.198, "fully_vaccinated": 1328217, "name": "Kirgisië", "percent_fully_vaccinated": 20.35, "percent_vaccinated": 24.24, "population": 6527743, "total_vaccinated": 1582262, "vaccine_doses": 3193830 }, "KH": { "cases": 137476, "deaths": 3056, "deaths_per_million": 184.218, "fully_vaccinated": 14462799, "name": "Kambodja", "percent_fully_vaccinated": 87.18, "percent_vaccinated": 91.26, "population": 16589023, "total_vaccinated": 15139463, "vaccine_doses": 42893177 }, "KI": { "cases": 3430, "deaths": 13, "deaths_per_million": 100.874, "fully_vaccinated": 61975, "name": "Kiribati", "percent_fully_vaccinated": 48.09, "percent_vaccinated": 63.28, "population": 128874, "total_vaccinated": 81548, "vaccine_doses": 156812 }, "KM": { "cases": 8425, "deaths": 161, "deaths_per_million": 195.953, "fully_vaccinated": 382032, "name": "Comore-eilande", "percent_fully_vaccinated": 46.5, "percent_vaccinated": 51.51, "population": 821626, "total_vaccinated": 423255, "vaccine_doses": 804403 }, "KN": { "cases": 6499, "deaths": 46, "deaths_per_million": 966.265, "fully_vaccinated": 26944, "name": "St. Kitts en Nevis", "percent_fully_vaccinated": 56.6, "percent_vaccinated": 70.99, "population": 47606, "total_vaccinated": 33794, "vaccine_doses": 64225 }, "KP": { "cases": 1, "deaths": 6, "deaths_per_million": 0.231, "name": "Noord-Korea", "population": 25971909 }, "KR": { "cases": 22588640, "deaths": 26224, "deaths_per_million": 505.96, "fully_vaccinated": 44663646, "name": "Suid-Korea", "percent_fully_vaccinated": 86.17, "percent_vaccinated": 87.02, "population": 51830139, "total_vaccinated": 45101411, "vaccine_doses": 128752371 }, "KW": { "cases": 657042, "deaths": 2563, "deaths_per_million": 603.043, "fully_vaccinated": 3331844, "name": "Koeweit", "percent_fully_vaccinated": 78.39, "percent_vaccinated": 80.97, "population": 4250114, "total_vaccinated": 3441269, "vaccine_doses": 8188392 }, "KY": { "cases": 29907, "deaths": 29, "deaths_per_million": 425.619, "fully_vaccinated": 60057, "name": "Kaaimanseilande", "percent_fully_vaccinated": 88.14, "percent_vaccinated": 90.42, "population": 68136, "total_vaccinated": 61607, "vaccine_doses": 147774 }, "KZ": { "cases": 1474198, "deaths": 19038, "deaths_per_million": 991.745, "fully_vaccinated": 10554032, "name": "Kasakstan", "percent_fully_vaccinated": 54.98, "percent_vaccinated": 56.35, "population": 19196465, "total_vaccinated": 10816870, "vaccine_doses": 20918681 }, "LA": { "cases": 213370, "deaths": 757, "deaths_per_million": 101.952, "fully_vaccinated": 5222417, "name": "Laos", "percent_fully_vaccinated": 70.34, "percent_vaccinated": 79.31, "population": 7425058, "total_vaccinated": 5888649, "vaccine_doses": 11111066 }, "LB": { "cases": 1205169, "deaths": 10609, "deaths_per_million": 1896.96, "fully_vaccinated": 2390125, "name": "Libanon", "percent_fully_vaccinated": 42.74, "percent_vaccinated": 48.54, "population": 5592631, "total_vaccinated": 2714899, "vaccine_doses": 5733532 }, "LC": { "cases": 28621, "deaths": 389, "deaths_per_million": 2165.297, "fully_vaccinated": 54739, "name": "St. Lucia", "percent_fully_vaccinated": 30.47, "percent_vaccinated": 33.35, "population": 179652, "total_vaccinated": 59905, "vaccine_doses": 122409 }, "LI": { "cases": 19031, "deaths": 86, "deaths_per_million": 2202.925, "fully_vaccinated": 26439, "name": "Liechtenstein", "percent_fully_vaccinated": 67.72, "percent_vaccinated": 68.53, "population": 39039, "total_vaccinated": 26754, "vaccine_doses": 71386 }, "LK": { "cases": 669362, "deaths": 16664, "deaths_per_million": 765.336, "fully_vaccinated": 14562183, "name": "Sri Lanka", "percent_fully_vaccinated": 66.88, "percent_vaccinated": 78.57, "population": 21773441, "total_vaccinated": 17107568, "vaccine_doses": 39735513 }, "LR": { "cases": 7732, "deaths": 294, "deaths_per_million": 56.61, "fully_vaccinated": 2328125, "name": "Liberië", "percent_fully_vaccinated": 44.83, "percent_vaccinated": 50.95, "population": 5193416, "total_vaccinated": 2645947, "vaccine_doses": 2921554 }, "LS": { "cases": 34206, "deaths": 704, "deaths_per_million": 308.575, "fully_vaccinated": 872661, "name": "Lesotho", "percent_fully_vaccinated": 38.25, "percent_vaccinated": 40.51, "population": 2281454, "total_vaccinated": 924248, "vaccine_doses": 1077116 }, "LT": { "cases": 1211077, "deaths": 9266, "deaths_per_million": 3325.138, "fully_vaccinated": 1877838, "name": "Litaue", "percent_fully_vaccinated": 67.39, "percent_vaccinated": 70.13, "population": 2786651, "total_vaccinated": 1954182, "vaccine_doses": 4496507 }, "LU": { "cases": 285883, "deaths": 1121, "deaths_per_million": 1753.423, "fully_vaccinated": 462843, "name": "Luxemburg", "percent_fully_vaccinated": 72.4, "percent_vaccinated": 75.33, "population": 639321, "total_vaccinated": 481593, "vaccine_doses": 1339825 }, "LV": { "cases": 892641, "deaths": 5928, "deaths_per_million": 3163.424, "fully_vaccinated": 1305976, "name": "Letland", "percent_fully_vaccinated": 69.69, "percent_vaccinated": 71.84, "population": 1873919, "total_vaccinated": 1346184, "vaccine_doses": 2895716 }, "LY": { "cases": 506654, "deaths": 6436, "deaths_per_million": 955.566, "fully_vaccinated": 1223738, "name": "Libië", "percent_fully_vaccinated": 18.17, "percent_vaccinated": 34.15, "population": 6735277, "total_vaccinated": 2300374, "vaccine_doses": 3693986 }, "MA": { "cases": 1264068, "deaths": 16270, "deaths_per_million": 438.821, "fully_vaccinated": 23473206, "name": "Marokko", "percent_fully_vaccinated": 63.31, "percent_vaccinated": 67.38, "population": 37076584, "total_vaccinated": 24981810, "vaccine_doses": 55109242 }, "MC": { "cases": 14333, "deaths": 61, "deaths_per_million": 1662.76, "fully_vaccinated": 23308, "name": "Monaco", "percent_fully_vaccinated": 58.98, "percent_vaccinated": 67.49, "population": 36686, "total_vaccinated": 26672, "vaccine_doses": 49980 }, "MD": { "cases": 561196, "deaths": 11693, "deaths_per_million": 3819.362, "fully_vaccinated": 1063425, "name": "Moldowa", "percent_fully_vaccinated": 26.43, "percent_vaccinated": 26.87, "population": 3061506, "total_vaccinated": 1081073, "vaccine_doses": 2165600 }, "ME": { "cases": 273563, "deaths": 2768, "deaths_per_million": 4408.633, "fully_vaccinated": 284747, "name": "Montenegro", "percent_fully_vaccinated": 45.35, "percent_vaccinated": 46.61, "population": 627859, "total_vaccinated": 292661, "vaccine_doses": 678798 }, "MF": { "name": "Saint-Martin" }, "MG": { "cases": 66615, "deaths": 1410, "deaths_per_million": 48.763, "fully_vaccinated": 1387190, "name": "Madagaskar", "percent_fully_vaccinated": 4.8, "percent_vaccinated": 4.98, "population": 28915653, "total_vaccinated": 1441319, "vaccine_doses": 1702913 }, "MH": { "cases": 10802, "deaths": 14, "deaths_per_million": 332.937, "fully_vaccinated": null, "name": "Marshalleilande", "percent_vaccinated": null, "population": 42050, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "MK": { "cases": 338549, "deaths": 9455, "deaths_per_million": 4495.253, "fully_vaccinated": 837577, "name": "Noord-Masedonië", "percent_fully_vaccinated": 39.82, "percent_vaccinated": 40.61, "population": 2103330, "total_vaccinated": 854061, "vaccine_doses": 1856093 }, "ML": { "cases": 31263, "deaths": 739, "deaths_per_million": 33.737, "fully_vaccinated": 1498260, "name": "Mali", "percent_fully_vaccinated": 6.84, "percent_vaccinated": 9.41, "population": 21904983, "total_vaccinated": 2060837, "vaccine_doses": 2797589 }, "MM": { "cases": 614573, "deaths": 19437, "deaths_per_million": 361.295, "fully_vaccinated": 27027467, "name": "Mianmar", "percent_fully_vaccinated": 49.31, "percent_vaccinated": 60.22, "population": 53798084, "total_vaccinated": 33004742, "vaccine_doses": 62259560 }, "MN": { "cases": 976114, "deaths": 2125, "deaths_per_million": 634.749, "fully_vaccinated": 2175617, "name": "Mongolië", "percent_fully_vaccinated": 65.35, "percent_vaccinated": 68.27, "population": 3347782, "total_vaccinated": 2272965, "vaccine_doses": 5492919 }, "MO": { "cases": 793, "deaths": 6, "deaths_per_million": 8.739, "fully_vaccinated": 594639, "name": "Macau", "percent_fully_vaccinated": 86.61, "percent_vaccinated": 90.57, "population": 686607, "total_vaccinated": 621882, "vaccine_doses": 1481827 }, "MP": { "name": "Noordelike Mariana-eilande" }, "MQ": { "name": "Martinique" }, "MR": { "cases": 62742, "deaths": 992, "deaths_per_million": 214.952, "fully_vaccinated": 1410195, "name": "Mauritanië", "percent_fully_vaccinated": 30.56, "percent_vaccinated": 43.17, "population": 4614974, "total_vaccinated": 1992317, "vaccine_doses": 3052866 }, "MS": { "cases": 1106, "deaths": 8, "deaths_per_million": 1811.184, "fully_vaccinated": 1923, "name": "Montserrat", "percent_fully_vaccinated": 43.54, "percent_vaccinated": 47.05, "population": 4417, "total_vaccinated": 2078, "vaccine_doses": 4511 }, "MT": { "cases": 113870, "deaths": 799, "deaths_per_million": 1516.854, "fully_vaccinated": 470514, "name": "Malta", "percent_fully_vaccinated": 89.32, "percent_vaccinated": 90.67, "population": 526748, "total_vaccinated": 477616, "vaccine_doses": 1333836 }, "MU": { "cases": 254400, "deaths": 1020, "deaths_per_million": 785.271, "fully_vaccinated": 977728, "name": "Mauritius", "percent_fully_vaccinated": 75.27, "percent_vaccinated": 78.68, "population": 1298915, "total_vaccinated": 1021934, "vaccine_doses": 2571682 }, "MV": { "cases": 184788, "deaths": 307, "deaths_per_million": 588.734, "fully_vaccinated": 384827, "name": "Maledive", "percent_fully_vaccinated": 73.8, "percent_vaccinated": 76.53, "population": 521458, "total_vaccinated": 399050, "vaccine_doses": 950159 }, "MW": { "cases": 87793, "deaths": 2676, "deaths_per_million": 134.542, "fully_vaccinated": 1932524, "name": "Malawi", "percent_fully_vaccinated": 9.72, "percent_vaccinated": 12.42, "population": 19889742, "total_vaccinated": 2469812, "vaccine_doses": 3810791 }, "MX": { "cases": 6986328, "deaths": 329174, "deaths_per_million": 2597.953, "fully_vaccinated": 79947470, "name": "Meksiko", "percent_fully_vaccinated": 63.1, "percent_vaccinated": 74.77, "population": 126705138, "total_vaccinated": 94736020, "vaccine_doses": 209673612 }, "MY": { "cases": 4762552, "deaths": 36166, "deaths_per_million": 1077.207, "fully_vaccinated": 27487733, "name": "Maleisië", "percent_fully_vaccinated": 81.87, "percent_vaccinated": 83.66, "population": 33573874, "total_vaccinated": 28088535, "vaccine_doses": 72016522 }, "MZ": { "cases": 230009, "deaths": 2219, "deaths_per_million": 69.177, "fully_vaccinated": 12805276, "name": "Mosambiek", "percent_fully_vaccinated": 39.92, "percent_vaccinated": 41.84, "population": 32077072, "total_vaccinated": 13421088, "vaccine_doses": 24069038 }, "NA": { "cases": 169253, "deaths": 4074, "deaths_per_million": 1610.181, "fully_vaccinated": 489674, "name": "Namibië", "percent_fully_vaccinated": 19.35, "percent_vaccinated": 22.3, "population": 2530151, "total_vaccinated": 564138, "vaccine_doses": 915321 }, "NC": { "cases": 73497, "deaths": 314, "deaths_per_million": 1091.035, "fully_vaccinated": 180518, "name": "Nieu-Kaledonië", "percent_fully_vaccinated": 62.72, "percent_vaccinated": 65.52, "population": 287800, "total_vaccinated": 188554, "vaccine_doses": 462522 }, "NE": { "cases": 9219, "deaths": 312, "deaths_per_million": 12.355, "fully_vaccinated": 2986249, "name": "Niger", "percent_fully_vaccinated": 11.83, "percent_vaccinated": 14.85, "population": 25252722, "total_vaccinated": 3750520, "vaccine_doses": 4532244 }, "NF": { "name": "Norfolkeiland" }, "NG": { "cases": 263090, "deaths": 3148, "deaths_per_million": 14.752, "fully_vaccinated": 28163471, "name": "Nigerië", "percent_fully_vaccinated": 13.2, "percent_vaccinated": 18.75, "population": 213401323, "total_vaccinated": 40021449, "vaccine_doses": 61569219 }, "NI": { "cases": 14899, "deaths": 244, "deaths_per_million": 35.618, "fully_vaccinated": 5656989, "name": "Nicaragua", "percent_fully_vaccinated": 82.58, "percent_vaccinated": 88, "population": 6850540, "total_vaccinated": 6028522, "vaccine_doses": 11685511 }, "NL": { "cases": 8388095, "deaths": 22674, "deaths_per_million": 1295.532, "fully_vaccinated": 11968730, "name": "Nederland", "percent_fully_vaccinated": 68.39, "percent_vaccinated": 73.07, "population": 17501696, "total_vaccinated": 12787640, "vaccine_doses": 36056544 }, "NO": { "cases": 1459273, "deaths": 3908, "deaths_per_million": 723.299, "fully_vaccinated": 4051090, "name": "Noorweë", "percent_fully_vaccinated": 74.98, "percent_vaccinated": 80.4, "population": 5403021, "total_vaccinated": 4344112, "vaccine_doses": 11632765 }, "NP": { "cases": 995989, "deaths": 11994, "deaths_per_million": 399.334, "fully_vaccinated": 20876075, "name": "Nepal", "percent_fully_vaccinated": 69.51, "percent_vaccinated": 84.63, "population": 30034989, "total_vaccinated": 25419295, "vaccine_doses": 53747378 }, "NR": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 8585, "name": "Nauru", "percent_fully_vaccinated": 68.61, "percent_vaccinated": 83.86, "population": 12512, "total_vaccinated": 10493, "vaccine_doses": 24005 }, "NU": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 1417, "name": "Niue", "percent_fully_vaccinated": 87.79, "percent_vaccinated": 102.23, "population": 1614, "total_vaccinated": 1650, "vaccine_doses": 4161 }, "NZ": { "cases": 1725110, "deaths": 1845, "deaths_per_million": 359.668, "fully_vaccinated": 4130447, "name": "Nieu-Seeland", "percent_fully_vaccinated": 80.52, "percent_vaccinated": 83.75, "population": 5129728, "total_vaccinated": 4296376, "vaccine_doses": 11650867 }, "OM": { "cases": 397846, "deaths": 4628, "deaths_per_million": 1023.787, "fully_vaccinated": 3044761, "name": "Oman", "percent_fully_vaccinated": 67.35, "percent_vaccinated": 72.37, "population": 4520471, "total_vaccinated": 3271243, "vaccine_doses": 7089974 }, "PA": { "cases": 972800, "deaths": 8456, "deaths_per_million": 1943.342, "fully_vaccinated": 3137646, "name": "Panama", "percent_fully_vaccinated": 72.11, "percent_vaccinated": 80.32, "population": 4351267, "total_vaccinated": 3494917, "vaccine_doses": 8538113 }, "PE": { "cases": 4075910, "deaths": 215379, "deaths_per_million": 6388.135, "fully_vaccinated": 28043800, "name": "Peru", "percent_fully_vaccinated": 83.18, "percent_vaccinated": 88.29, "population": 33715472, "total_vaccinated": 29767490, "vaccine_doses": 82366473 }, "PF": { "cases": 76359, "deaths": 649, "deaths_per_million": 2134.644, "fully_vaccinated": 184491, "name": "Frans-Polinesië", "percent_fully_vaccinated": 60.68, "percent_vaccinated": 61.95, "population": 304032, "total_vaccinated": 188352, "vaccine_doses": 465418 }, "PG": { "cases": 44862, "deaths": 664, "deaths_per_million": 66.737, "fully_vaccinated": 282810, "name": "Papoea-Nieu-Guinee", "percent_fully_vaccinated": 2.84, "percent_vaccinated": 3.44, "population": 9949437, "total_vaccinated": 342244, "vaccine_doses": 647736 }, "PH": { "cases": 3860537, "deaths": 61426, "deaths_per_million": 539.391, "fully_vaccinated": 72226419, "name": "Filippyne", "percent_fully_vaccinated": 63.42, "percent_vaccinated": 67.48, "population": 113880328, "total_vaccinated": 76848338, "vaccine_doses": 158195420 }, "PK": { "cases": 1567147, "deaths": 30559, "deaths_per_million": 132.06, "fully_vaccinated": 130867849, "name": "Pakistan", "percent_fully_vaccinated": 56.55, "percent_vaccinated": 60.06, "population": 231402116, "total_vaccinated": 138985638, "vaccine_doses": 291411247 }, "PL": { "cases": 6150576, "deaths": 116909, "deaths_per_million": 3051.839, "fully_vaccinated": 22540389, "name": "Pole", "percent_fully_vaccinated": 58.84, "percent_vaccinated": 59.42, "population": 38307726, "total_vaccinated": 22764008, "vaccine_doses": 55945661 }, "PM": { "cases": 3131, "deaths": 1, "deaths_per_million": 169.981, "name": "Sint Pierre en Miquelon", "population": 5883 }, "PN": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 47, "name": "Pitcairneilande", "percent_fully_vaccinated": 100, "percent_vaccinated": 100, "total_vaccinated": 47, "vaccine_doses": 94 }, "PR": { "population": 2828246 }, "PS": { "cases": 698384, "deaths": 5694, "deaths_per_million": 1109.208, "fully_vaccinated": 1774298, "name": "Staat Palestina", "percent_fully_vaccinated": 34.56, "percent_vaccinated": 39.16, "population": 5133392, "total_vaccinated": 2010433, "vaccine_doses": 3741181 }, "PT": { "cases": 5399857, "deaths": 24797, "deaths_per_million": 2409.791, "fully_vaccinated": 8904917, "name": "Portugal", "percent_fully_vaccinated": 86.54, "percent_vaccinated": 94.7, "population": 10290103, "total_vaccinated": 9744544, "vaccine_doses": 24840221 }, "PW": { "cases": 5308, "deaths": 6, "deaths_per_million": 332.889, "name": "Palau", "population": 18024 }, "PY": { "cases": 714340, "deaths": 19448, "deaths_per_million": 2901.042, "fully_vaccinated": 3505098, "name": "Paraguay", "percent_fully_vaccinated": 52.29, "percent_vaccinated": 59.35, "population": 6703799, "total_vaccinated": 3978373, "vaccine_doses": 9313856 }, "QA": { "cases": 424999, "deaths": 681, "deaths_per_million": 253.326, "fully_vaccinated": 2755141, "name": "Katar", "percent_fully_vaccinated": 102.49, "percent_vaccinated": 102.49, "population": 2688235, "total_vaccinated": 2755141, "vaccine_doses": 7353987 }, "RE": { "name": "Réunion" }, "RO": { "cases": 3195253, "deaths": 66547, "deaths_per_million": 3442.936, "fully_vaccinated": 8114769, "name": "Roemenië", "percent_fully_vaccinated": 42.42, "percent_vaccinated": 42.32, "population": 19328560, "total_vaccinated": 8179174, "vaccine_doses": 16827486 }, "RS": { "cases": 2253282, "deaths": 16561, "deaths_per_million": 2410.083, "fully_vaccinated": 3278198, "name": "Serwië", "percent_fully_vaccinated": 47.71, "percent_vaccinated": 48.81, "population": 6871547, "total_vaccinated": 3354075, "vaccine_doses": 8534688 }, "RU": { "cases": 18902128, "deaths": 375912, "deaths_per_million": 2590.661, "fully_vaccinated": 75562857, "name": "Rusland", "percent_fully_vaccinated": 52.08, "percent_vaccinated": 57.26, "population": 145102755, "total_vaccinated": 83091371, "vaccine_doses": 172776605 }, "RW": { "cases": 132398, "deaths": 1466, "deaths_per_million": 108.9, "fully_vaccinated": 10488764, "name": "Rwanda", "percent_fully_vaccinated": 77.91, "percent_vaccinated": 81.27, "population": 13461888, "total_vaccinated": 10940142, "vaccine_doses": 26054302 }, "SA": { "cases": 812824, "deaths": 9280, "deaths_per_million": 258.133, "fully_vaccinated": 25082132, "name": "Saoedi-Arabië", "percent_fully_vaccinated": 70.97, "percent_vaccinated": 75.59, "population": 35950396, "total_vaccinated": 26713922, "vaccine_doses": 66700629 }, "SB": { "cases": 21544, "deaths": 153, "deaths_per_million": 216.147, "fully_vaccinated": 196097, "name": "Salomonseilande", "percent_fully_vaccinated": 27.7, "percent_vaccinated": 42.33, "population": 707851, "total_vaccinated": 299608, "vaccine_doses": 513692 }, "SC": { "cases": 45852, "deaths": 168, "deaths_per_million": 1577.909, "fully_vaccinated": 81133, "name": "Seychelle", "percent_fully_vaccinated": 76.2, "percent_vaccinated": 80.14, "population": 106470, "total_vaccinated": 85329, "vaccine_doses": 212980 }, "SD": { "cases": 63173, "deaths": 4961, "deaths_per_million": 108.658, "fully_vaccinated": 4536964, "name": "Soedan", "percent_fully_vaccinated": 10.1, "percent_vaccinated": 14.81, "population": 45657202, "total_vaccinated": 6651268, "vaccine_doses": 8179010 }, "SE": { "cases": 2558943, "deaths": 19682, "deaths_per_million": 1880.369, "fully_vaccinated": 7661144, "name": "Swede", "percent_fully_vaccinated": 73.19, "percent_vaccinated": 74.94, "population": 10467097, "total_vaccinated": 7844259, "vaccine_doses": 22863668 }, "SG": { "cases": 1822187, "deaths": 1584, "deaths_per_million": 290.45, "fully_vaccinated": 5002239, "name": "Singapoer", "percent_fully_vaccinated": 91.72, "percent_vaccinated": 92.12, "population": 5453600, "total_vaccinated": 5023722, "vaccine_doses": 14304654 }, "SH": { "cases": 4, "deaths": null, "fully_vaccinated": 3531, "name": "Sint Helena, Ascension en Tristan da Cunha", "percent_vaccinated": 71.83, "population": 5404, "total_vaccinated": 4361, "vaccine_doses": 7892 }, "SI": { "cases": 1115286, "deaths": 6761, "deaths_per_million": 3190.039, "fully_vaccinated": 1222225, "name": "Slowenië", "percent_fully_vaccinated": 57.67, "percent_vaccinated": 59.72, "population": 2119410, "total_vaccinated": 1265802, "vaccine_doses": 2996643 }, "SJ": { "name": "Svalbard en Jan Mayen" }, "SK": { "cases": 2580748, "deaths": 20236, "deaths_per_million": 3714.648, "fully_vaccinated": 2763765, "name": "Slowakye", "percent_fully_vaccinated": 50.73, "percent_vaccinated": 51.82, "population": 5447622, "total_vaccinated": 2822919, "vaccine_doses": 7074803 }, "SL": { "cases": 7744, "deaths": 126, "deaths_per_million": 14.963, "fully_vaccinated": 2170329, "name": "Sierra Leone", "percent_fully_vaccinated": 25.77, "percent_vaccinated": 34.24, "population": 8420641, "total_vaccinated": 2882812, "vaccine_doses": 3526495 }, "SM": { "cases": 20280, "deaths": 118, "deaths_per_million": 3496.711, "fully_vaccinated": 23633, "name": "San Marino", "percent_fully_vaccinated": 69.49, "percent_vaccinated": 77.5, "population": 33746, "total_vaccinated": 26357, "vaccine_doses": 69338 }, "SN": { "cases": 87920, "deaths": 1968, "deaths_per_million": 116.61, "fully_vaccinated": 1079255, "name": "Senegal", "percent_fully_vaccinated": 6.39, "percent_vaccinated": 8.66, "population": 16876720, "total_vaccinated": 1460773, "vaccine_doses": 2469499 }, "SO": { "cases": 27020, "deaths": 1361, "deaths_per_million": 79.751, "fully_vaccinated": 2117645, "name": "Somalië", "percent_fully_vaccinated": 12.41, "percent_vaccinated": 17.7, "population": 17065581, "total_vaccinated": 3020218, "vaccine_doses": 3939144 }, "SR": { "cases": 81022, "deaths": 1383, "deaths_per_million": 2256.176, "fully_vaccinated": 237879, "name": "Suriname", "percent_fully_vaccinated": 40.2, "percent_vaccinated": 45.26, "population": 612984, "total_vaccinated": 267820, "vaccine_doses": 505699 }, "SS": { "cases": 17823, "deaths": 138, "deaths_per_million": 12.839, "fully_vaccinated": 1531295, "name": "Suid-Soedan", "percent_fully_vaccinated": 14.25, "percent_vaccinated": 14.64, "population": 10748272, "total_vaccinated": 1573206, "vaccine_doses": 1623564 }, "ST": { "cases": 6136, "deaths": 76, "deaths_per_million": 340.644, "fully_vaccinated": 101669, "name": "São Tomé en Príncipe", "percent_fully_vaccinated": 45.57, "percent_vaccinated": 56.76, "population": 223107, "total_vaccinated": 126645, "vaccine_doses": 223558 }, "SV": { "cases": 190818, "deaths": 4220, "deaths_per_million": 668.338, "fully_vaccinated": 4330643, "name": "El Salvador", "percent_fully_vaccinated": 68.59, "percent_vaccinated": 73.33, "population": 6314167, "total_vaccinated": 4630037, "vaccine_doses": 11127982 }, "SX": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 26515, "name": "Sint Maarten", "percent_fully_vaccinated": 60.2, "percent_vaccinated": 64.72, "population": 44042, "total_vaccinated": 28502, "vaccine_doses": 64027 }, "SY": { "cases": 56902, "deaths": 3162, "deaths_per_million": 148.281, "fully_vaccinated": 1975069, "name": "Sirië", "percent_fully_vaccinated": 9.26, "percent_vaccinated": 13.56, "population": 21324367, "total_vaccinated": 2892516, "vaccine_doses": 4494350 }, "SZ": { "cases": 73344, "deaths": 1419, "deaths_per_million": 1190.166, "fully_vaccinated": 342088, "name": "Eswatini", "percent_fully_vaccinated": 28.69, "percent_vaccinated": 34.43, "population": 1192271, "total_vaccinated": 410506, "vaccine_doses": 746363 }, "TC": { "cases": 6359, "deaths": 36, "deaths_per_million": 797.978, "fully_vaccinated": 30288, "name": "Turks- en Caicoseilande", "percent_fully_vaccinated": 67.14, "percent_vaccinated": 71.68, "population": 45114, "total_vaccinated": 32338, "vaccine_doses": 72837 }, "TD": { "cases": 7491, "deaths": 193, "deaths_per_million": 11.234, "fully_vaccinated": 3608914, "name": "Tsjad", "percent_fully_vaccinated": 21.01, "percent_vaccinated": 21.75, "population": 17179740, "total_vaccinated": 3736379, "vaccine_doses": 3873794 }, "TF": { "name": "Franse Suidelike en Antarktiese Gebiede" }, "TG": { "cases": 38386, "deaths": 282, "deaths_per_million": 32.621, "fully_vaccinated": 1557538, "name": "Togo", "percent_fully_vaccinated": 18.02, "percent_vaccinated": 24.9, "population": 8644829, "total_vaccinated": 2152846, "vaccine_doses": 3290821 }, "TH": { "cases": 4639261, "deaths": 32109, "deaths_per_million": 448.443, "fully_vaccinated": 53333285, "name": "Thailand", "percent_fully_vaccinated": 74.49, "percent_vaccinated": 79.49, "population": 71601103, "total_vaccinated": 56917932, "vaccine_doses": 141761331 }, "TJ": { "cases": 17786, "deaths": 125, "deaths_per_million": 12.82, "fully_vaccinated": 4976770, "name": "Tadjikistan", "percent_fully_vaccinated": 51.05, "percent_vaccinated": 53.23, "population": 9750064, "total_vaccinated": 5189877, "vaccine_doses": 12504152 }, "TK": { "fully_vaccinated": 1125, "name": "Tokelau", "percent_fully_vaccinated": 60.84, "percent_vaccinated": 72.42, "population": 1849, "total_vaccinated": 1339, "vaccine_doses": 3326 }, "TL": { "cases": 23134, "deaths": 135, "deaths_per_million": 102.2, "fully_vaccinated": 737788, "name": "Oos-Timor", "percent_fully_vaccinated": 55.85, "percent_vaccinated": 64.14, "population": 1320942, "total_vaccinated": 847289, "vaccine_doses": 1772992 }, "TM": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 9753, "name": "Turkmenistan", "percent_vaccinated": 0.53, "total_vaccinated": 32240, "vaccine_doses": 41993 }, "TN": { "cases": 1141773, "deaths": 29209, "deaths_per_million": 2381.891, "fully_vaccinated": 6379629, "name": "Tunisië", "percent_fully_vaccinated": 52.02, "percent_vaccinated": 72.52, "population": 12262946, "total_vaccinated": 8893511, "vaccine_doses": 14916574 }, "TO": { "cases": 14135, "deaths": 12, "deaths_per_million": 113.189, "fully_vaccinated": 76562, "name": "Tonga", "percent_fully_vaccinated": 72.22, "percent_vaccinated": 85.54, "population": 106017, "total_vaccinated": 90683, "vaccine_doses": 204860 }, "TR": { "cases": 16671848, "deaths": 100400, "deaths_per_million": 1184.306, "fully_vaccinated": 53140134, "name": "Turkye", "percent_fully_vaccinated": 62.68, "percent_vaccinated": 68.31, "population": 84775404, "total_vaccinated": 57909227, "vaccine_doses": 151869115 }, "TT": { "cases": 177408, "deaths": 4108, "deaths_per_million": 2692.6, "fully_vaccinated": 716194, "name": "Trinidad en Tobago", "percent_fully_vaccinated": 46.94, "percent_vaccinated": 49.34, "population": 1525663, "total_vaccinated": 752817, "vaccine_doses": 1579072 }, "TV": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 6160, "name": "Tuvalu", "percent_fully_vaccinated": 51.66, "percent_vaccinated": 53.4, "population": 11925, "total_vaccinated": 6368, "vaccine_doses": 12528 }, "TW": { "cases": 5086521, "deaths": 9673, "deaths_per_million": 405.408, "fully_vaccinated": 20046743, "name": "Republiek China", "percent_fully_vaccinated": 84.02, "percent_vaccinated": 89.82, "population": 23859912, "total_vaccinated": 21429907, "vaccine_doses": 60411038 }, "TZ": { "cases": 38712, "deaths": 841, "deaths_per_million": 13.226, "fully_vaccinated": 14775183, "name": "Tanzanië", "percent_fully_vaccinated": 23.24, "percent_vaccinated": 25.66, "population": 63588334, "total_vaccinated": 16315065, "vaccine_doses": 19927742 }, "UA": { "cases": 5315071, "deaths": 116554, "deaths_per_million": 2677.468, "fully_vaccinated": 15221792, "name": "Oekraïne", "percent_fully_vaccinated": 35.02, "percent_vaccinated": 36.19, "population": 43531422, "total_vaccinated": 15729617, "vaccine_doses": 31683310 }, "UG": { "cases": 169396, "deaths": 3628, "deaths_per_million": 79.121, "fully_vaccinated": 12434786, "name": "Uganda", "percent_fully_vaccinated": 27.12, "percent_vaccinated": 39.7, "population": 45853778, "total_vaccinated": 18203390, "vaccine_doses": 24859885 }, "US": { "cases": 93754248, "deaths": 1041466, "deaths_per_million": 3090.425, "fully_vaccinated": 223684995, "name": "Verenigde State van Amerika", "percent_fully_vaccinated": 67.37, "percent_vaccinated": 79.01, "population": 336997624, "total_vaccinated": 262323836, "vaccine_doses": 607588352 }, "UY": { "cases": 977305, "deaths": 7438, "deaths_per_million": 2170.88, "fully_vaccinated": 2891587, "name": "Uruguay", "percent_fully_vaccinated": 84.39, "percent_vaccinated": 87.56, "population": 3426260, "total_vaccinated": 3000096, "vaccine_doses": 8725674 }, "UZ": { "cases": 243691, "deaths": 1637, "deaths_per_million": 48.032, "fully_vaccinated": 15794134, "name": "Oesbekistan", "percent_fully_vaccinated": 46.34, "percent_vaccinated": 58.36, "population": 34081449, "total_vaccinated": 19890447, "vaccine_doses": 58191020 }, "VA": { "cases": 29, "deaths": 0, "fully_vaccinated": null, "name": "Vatikaanstad", "percent_vaccinated": null, "population": 511, "total_vaccinated": null, "vaccine_doses": null }, "VC": { "cases": 9414, "deaths": 115, "deaths_per_million": 1102.251, "fully_vaccinated": 31168, "name": "St. Vincent en die Grenadine", "percent_fully_vaccinated": 29.87, "percent_vaccinated": 35.51, "population": 104332, "total_vaccinated": 37052, "vaccine_doses": 72280 }, "VE": { "cases": 541708, "deaths": 5790, "deaths_per_million": 205.32, "fully_vaccinated": 14287370, "name": "Venezuela", "percent_fully_vaccinated": 49.77, "percent_vaccinated": 77.19, "population": 28199866, "total_vaccinated": 22157232, "vaccine_doses": 37860994 }, "VG": { "cases": 7131, "deaths": 63, "deaths_per_million": 2024.291, "fully_vaccinated": 18187, "name": "Britse Maagde-eilande", "percent_fully_vaccinated": 58.44, "percent_vaccinated": 62.44, "population": 31122, "total_vaccinated": 19433, "vaccine_doses": 41346 }, "VI": { "population": 104218 }, "VN": { "cases": 11389268, "deaths": 43106, "deaths_per_million": 442.258, "fully_vaccinated": 80185029, "name": "Viëtnam", "percent_fully_vaccinated": 82.27, "percent_vaccinated": 89.04, "population": 97468028, "total_vaccinated": 86785069, "vaccine_doses": 234856999 }, "VU": { "cases": 11770, "deaths": 14, "deaths_per_million": 43.868, "fully_vaccinated": 130607, "name": "Vanuatu", "percent_fully_vaccinated": 40.93, "percent_vaccinated": 44.91, "population": 319136, "total_vaccinated": 143339, "vaccine_doses": 289912 }, "WF": { "cases": 761, "deaths": 7, "deaths_per_million": 602.047, "fully_vaccinated": 6457, "name": "Wallis en Futuna", "percent_fully_vaccinated": 58.2, "percent_vaccinated": 58.44, "population": 11627, "total_vaccinated": 6483, "vaccine_doses": 16426 }, "WS": { "cases": 15767, "deaths": 29, "deaths_per_million": 132.563, "fully_vaccinated": 198896, "name": "Samoa", "percent_fully_vaccinated": 90.92, "percent_vaccinated": 104.81, "population": 218764, "total_vaccinated": 229291, "vaccine_doses": 503009 }, "XC": { "cases": null, "deaths": null, "fully_vaccinated": 275988, "name": "Turkse Republiek van Noord-Siprus", "percent_fully_vaccinated": 72.2, "percent_vaccinated": 74.39, "total_vaccinated": 284357, "vaccine_doses": 617389 }, "XK": { "cases": 270143, "deaths": 3191, "deaths_per_million": 1790.569, "fully_vaccinated": 824449, "name": "Kosovo", "percent_fully_vaccinated": 46.26, "percent_vaccinated": 50.84, "population": 1782115, "total_vaccinated": 905980, "vaccine_doses": 1835369 }, "XW": { "cases": 597579325, "deaths": 6457679, "deaths_per_million": 816.467, "fully_vaccinated": 4907734699, "name": "Wêreld", "note": "Lande wat nie data rapporteer vir 'n spesifieke kolom nie se data is nie ingesluit by die wêreldtotaal vir dié kolom nie.", "percent_fully_vaccinated": 62.05, "percent_vaccinated": 67.5, "population": 7909295152, "total_vaccinated": 5338640851, "vaccine_doses": 12508737191 }, "YE": { "cases": 11917, "deaths": 2154, "deaths_per_million": 65.309, "fully_vaccinated": 452843, "name": "Jemen", "percent_fully_vaccinated": 1.37, "percent_vaccinated": 2.16, "population": 32981641, "total_vaccinated": 712781, "vaccine_doses": 880609 }, "YT": { "name": "Mayotte" }, "ZA": { "cases": 4010207, "deaths": 102066, "deaths_per_million": 1718.507, "fully_vaccinated": 19293505, "name": "Suid-Afrika", "percent_fully_vaccinated": 32.48, "percent_vaccinated": 37.44, "population": 59392255, "total_vaccinated": 22233734, "vaccine_doses": 37393438 }, "ZM": { "cases": 332527, "deaths": 4016, "deaths_per_million": 206.233, "fully_vaccinated": 5642960, "name": "Zambië", "percent_fully_vaccinated": 28.98, "percent_vaccinated": 38.72, "population": 19473125, "total_vaccinated": 7540676, "vaccine_doses": 8830640 }, "ZW": { "cases": 256628, "deaths": 5592, "deaths_per_million": 349.642, "fully_vaccinated": 4692440, "name": "Zimbabwe", "percent_fully_vaccinated": 29.34, "percent_vaccinated": 39.87, "population": 15993524, "total_vaccinated": 6376117, "vaccine_doses": 12182698 } } 9oq34zs75d5a3ujebjvr2mowm3zvsmu 0 389055 2521417 2519321 2022-08-25T11:41:01Z CommonsDelinker 1161 "Russian_invasion_symbols.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] verwyder is omrede: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Russian invasion symbols.jpg|]] wikitext text/x-wiki {{Multibeeld | align = right | direction = horizontal | background color = | image1 = 2022 Russian Invasion vehicle marking Z.svg | width1 = 90 | alt1 = | caption1 = "Z"-simbool | image2 = 2022 Russian Invasion vehicle marking Z (enclosed).svg | width2 = 90 | alt2 = | caption2 = "Z"-simbool in vierkant | image3 = 2022 Russian Invasion vehicle marking V.svg | width3 = 90 | alt3 = | caption3 = "V"-simbool | image4 = 2022 Russian Invasion vehicle marking O.svg | width4 = 90 | alt4 = | caption4 = "O"-simbool | footer = Vier van die simbole wat die Russiese weermag gebruik gedurende die inval in Oekraïne. }} '''"Z"''' is een van verskeie simbole wat geverf is op [[Rusland|Russiese]] militêre voertuie wat in die [[Russiese inval van 2022 in Oekraïne]] gebruik word (en as gevolg daarvan die bynaam "Z-karre" het). Die simbool word in die Russiese kultuur gebruik as 'n teken van ondersteuning van die inval. Die vertoning van enige van dié simbole is onwettig in [[Kasakstan]].<ref name="Tengrinews Shymkent">{{cite web |title=Автомобили с буквой Z замечены в Уральске и Шымкенте |url=https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/avtomobili-s-bukvoy-z-zamechenyi-v-uralske-i-shyimkente-463563/ |website=Tengrinews.kz}} |access-date=7 March 2022 |language=ru |date=5 March 2022 |trans-title=Cars with the letter Z seen in Uralsk and Shymkent}}</ref><ref name="Tengrinews Nur-Sultan">{{cite web |last1=Lykova |first1=Nadezhda |title=Авто с наклейкой Z: водителя оштрафовали в Нур-Султане |url=https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/avto-s-nakleykoy-z-voditelya-oshtrafovali-v-nur-sultane-463253/ |website=Tengrinews.kz |access-date=7 March 2022 |language=ru |date=1 March 2022 |trans-title=Car with Z sticker: driver fined in Nur-Sultan}}</ref> ==Simbole== Volgens die [[gewapende magte van Oekraïne]] word die volgende simbole gedurende die inval vertoon, met die ooreenkomstige betekenisse:<ref>{{cite web |last1=Lazurkevych |first1=Sofia |title=Українські військові показали, як ворог маркує свою техніку |url=https://zaxid.net/ukrayinski_viyskovi_pokazali_yak_vorog_markuye_svoyu_tehniku_n1537191 |website=Zaxid.net |access-date=7 March 2022 |language=uk |date=1 March 2022 |trans-title=The Ukrainian military showed how the enemy marks its equipment}}</ref> * Z: Russiese magte van die Oostelike Militêre Distrik * Z (in vierkant): Russiese magte van die [[Krim]] * O: Magte van [[Belarus]] * V: Vlootmagte * X: Magte van [[Tsjetsjnië]] * A: Spesiale magte Die inval word algemeen "Operasie Z" genoem na aanleiding van die "Z"-simbool.<ref>{{cite web |last1=Muraviev |first1=Alexey D. |title=How the Russian military remade itself into a modern, efficient and deadly fighting machine |url=https://theconversation.com/how-the-russian-military-remade-itself-into-a-modern-efficient-and-deadly-fighting-machine-178014 |website=The Conversation |access-date=7 March 2022 |language=en |date=27 February 2022}}</ref> Dit is opmerklik dat die simbool in die vorm van die [[Latynse alfabet|Latynse letter]] Z is en nie die [[Cyrilliese skrif|Cyrilliese letter]] З nie.<ref>{{cite news |last1=MacFarquhar |first1=Neil |title=The letter ‘Z’ has become a symbol for Russians who support the invasion of Ukraine. |url=https://www.nytimes.com/2022/03/07/world/europe/russia-letter-z-ivan-kuliak.html |access-date=8 March 2022 |work=The New York Times |date=8 March 2022}}</ref> ===Betekenis=== Op [[Instagram]] het die Russiese departement van verdediging gesê die "Z"-simbool is 'n afkorting van die frase "vir die oorwinning" ([[Russies]]: за победу, ''za pobjedoe''),<ref name="Chaturvedi 2022">{{cite web |last1=Chaturvedi |first1=Amit |title=Explained: What Does The "Z" Symbol On Russian Military Vehicles Mean |url=https://www.ndtv.com/world-news/explained-what-does-the-z-symbol-on-russian-military-vehicles-mean-2808239 |website=NDTV |date=7 March 2022 |access-date=7 March 2022}}</ref> terwyl die "V"-simbool staan vir "ons krag lê in die waarheid" (сила в правде, ''sila w prawde'') en "die taak sal voltooi word" (задача будет выполнена, ''zadatsja boedet wipolnena'').<ref name="Maksimova 2022">{{cite web |last1=Maksimova |first1=Kseniya |title=В Минобороны РФ раскрыли смысл латинских букв на российской военной технике |url=https://www.gazeta.ru/army/news/2022/03/03/17372431.shtml |website=Novaya Gazeta |access-date=7 March 2022 |language=ru |date=3 March 2022 |trans-title=The Ministry of Defense of the Russian Federation revealed the meaning of Latin letters on Russian military equipment}}</ref><ref>{{cite web |last1=Mellor |first1=Sophie |title=How the letter Z became a symbol for pro-war Russians |url=https://fortune.com/2022/03/07/russia-z-tank-marking-how-letter-became-symbol-pro-ukraine-war-invasion/ |website=Fortune |access-date=7 March 2022 |language=en |date=7 March 2022}}</ref> ==Gebruik== ===Militêre gebruik=== Sommige militêre kenners het die hipotese geopper dat die simbole gebruik word as identifisering om "eie vuur" te voorkom en het dit vergelyk met invalstrepe wat in die [[Tweede Wêreldoorlog]] in die inval van [[Normandië]] gebruik is.<ref>{{cite web |last1=Schogol |first1=Jeff |title=Here's what those mysterious white 'Z' markings on Russian military equipment may mean |url=https://taskandpurpose.com/analysis/russian-military-equipment-white-markings/ |website=Task & Purpose |access-date=7 March 2022 |date=23 February 2022}}</ref><ref>{{cite web |last1=Sarkar |first1=Alisha Rahaman |title=Russian tanks: What do the ‘Z’ and other emblems on military vehicles mean |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russian-military-tank-marking-z-b2022276.html |website=The Independent |access-date=7 March 2022 |language=en |date=24 February 2022}}</ref> Ander kenners glo die merke word gebruik om verskillende taakmagte van mekaar te onderskei; hulle vertel waarheen die eenheid op pad is.<ref>{{cite web |date=28 February 2022 |title=Theories about the mysterious 'Z' on Russian tanks in Ukraine|url=https://en.as.com/en/2022/02/28/latest_news/1646070905_059563.html|author-last=Roche |author-first=Calum |access-date=7 March 2022 |work=Diario AS}}</ref> ===Simbool ten gunste van oorlog=== Die "Z" is al deur burgerlikes wat ten gunste van [[Wladimir Poetin|Poetin]] en die Russiese inval is, gebruik as 'n simbool van ondersteuning vir die inval.<ref>{{cite web |last1=Kilner |first1=James |title=Russia's terminally ill children line up in letter 'Z' stunt to show Kremlin support |url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/03/07/russias-terminally-children-line-letter-z-stunt-show-kremlin/ |website=The Daily Telegraph |access-date=7 March 2022 |date=7 March 2022}}</ref><ref>{{cite web |last1=Teh |first1=Cheryl |title=Decoding the 'Z' — the mysterious Russian military symbol that's been co-opted by Russia's nationalist movement |url=https://www.insider.com/decoding-the-z-symbol-russia-ukraine-conflict-2022-3 |website=Insider |access-date=7 March 2022 |date=7 March 2022}}</ref> [[Telegram (sagteware)|Telegram]]-kanale wat die [[Kremlin]] steun, gebruik sedert die begin van die inval die letter "Z" in hulle name.<ref>{{cite web |last1=Ling |first1=Justin |title=Russia Launches Social Media Offensive Alongside Missiles |url=https://foreignpolicy.com/2022/02/24/russia-ukraine-attack-social-media-telegram/ |website=Foreign Policy |access-date=7 March 2022 |date=24 February 2022}}</ref> Die Russies beheerde uitsaaidiens [[RT]] het artikels verkoop met die simbool op as 'n teken van steun vir die Russiese magte, terwyl plaaslike owerhede in verskeie dele van Rusland [[blitsskare]]s georganiseer het wat die inval steun en deur wie die simbool gebruik is.<ref>{{cite web |last1=Sauer |first1=Pjotr |title=Why has the letter Z become the symbol of war for Russia?|url=https://www.theguardian.com/world/2022/mar/07/why-has-the-letter-z-become-the-symbol-of-war-for-russia|website=The Guardian |access-date=7 March 2022 |date=7 March 2022}}</ref> Kamil Galeev van die Amerikaanse Woodrow Wilson International Center for Scholars het gesê "die simbool, wat net enkele dae tevore uitgevind is, het 'n simbool geword van die nuwe Russiese ideologie en nasionale identiteit".<ref>{{cite web |date=7 March 2022 |title=A Russian gymnast wore a ‘Z’ when standing by a Ukrainian champ. In Russia, it symbolizes support for the invasion.|url=https://www.washingtonpost.com/nation/2022/03/07/russian-gymnast-ivan-kuliak-white-z-ukraine-invasion-symbol/|author-last=Edwards |author-first=Jonathan |access-date=7 March 2022 |work=The Washington Post}}</ref> Sommige kritici het die "Z" as 'n variant van [[Nazi]]simbolisme beskryf,<ref name=":0">{{cite web |last1=Kerley |first1=Paul |title=Ivan Kuliak: Why has 'Z' become a Russian pro-war symbol?|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60644832|website=BBC |access-date=7 March 2022 |date=7 March 2022}}</ref><ref>{{cite web |last1=Nadeau |first1=Barbie Latza |title=Putin’s World War Z Has Created a New Swastika |url=https://www.thedailybeast.com/vladimir-putins-world-war-z-has-created-a-new-swastika |website=The Daily Beast |access-date=7 March 2022 |language=en |date=7 March 2022}}</ref> terwyl verskeie dreunsange wat met "Z" begin, ooreenkomste toon met dié van die Nazi's.<ref>{{Cite web |title=From Kamil Galeev |url=https://twitter.com/kamilkazani/status/1500506408101593094 |access-date=2022-03-08 |website=Twitter |language=en}}</ref> Die Oekraïense minister van verdediging, Oleksi Reznikof, het die gebruik van die "Z"-simbool op 7 Maart veroordeel en gesê dit herinner aan die naam van die Station Z-gaskamer van die Sachsenhausen-[[konsentrasiekamp]].<ref name="Interfax Reznikov">{{cite web |title=Russia uses Nazi signs on its vehicles - Reznikov |url=https://en.interfax.com.ua/news/general/808800.html |website=Interfax-Ukraine |access-date=7 March 2022 |language=en |date=7 March 2022}}</ref> ==Geskiedenis== Russiese voertuie aan die grens tussen Rusland en Oekraïne het in die weke voor die inval die "Z"-simbool vertoon.<ref>{{cite web |last1=Mironenko |first1=Dmitriy |title=На кордоні з Україною помітили російську військову техніку з незвичайним маркуванням |url=https://www.dialog.ua/ukr/war/246774_1645441351 |website=Dialog.ua |access-date=7 March 2022 |language=uk |date=21 February 2022 |trans-title=Russian military equipment with unusual markings were spotted on the border with Ukraine}}</ref> Gedurende die Slag van [[Charkif]] het plaaslike inwoners "Z"-simbole gebruik om Russiese voertuie te identifiseer en hulle ligging op Telegram te volg.<ref>{{cite web |last1=Khurshudyan |first1=Isabelle |last2=Berger |first2=Miriam |title=Why Kharkiv, a city known for its poets, has become a key battleground in Ukraine |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/kharkiv-ukraine-russia-war-east/ |website=The Washington Post |access-date=7 March 2022 |date=28 February 2022}}</ref> Terwyl die Russiese [[Gimnastiek|gimnas]] Ivan Kuliak tydens die inval aan die Internasionale Gimnastiekfederasie (FIG) se 2022-wêreldbyeenkoms vir artistiese gimnastiek deelgeneem het, het hy 'n hemp gedra waarop die "Z"-simbool vasgeplak was terwyl hy langs die Oekraïense gimas Illia Kovtun op die podium gestaan het. Kovtun het die goue medalje gewen en Kuliak brons. Die FIG het Kuliak se optrede as "skokkende gedrag" beskryf en gesê dit sal tugstappe teen hom aanvra by die Etiese Stigting vir Gimnastiek. Op 7 Maart het die FIG Russiese en [[Belarus]]siese gimnaste en beamptes verbied om aan sy kompetisies deel te neem.<ref>{{cite web |title=‘Shocking behaviour’: Russian gymnast shows ‘Z’ symbol on podium next to Ukrainian winner |url=https://www.theguardian.com/sport/2022/mar/07/shocking-behaviour-russian-gymnast-shows-z-symbol-on-podium-next-to-ukrainian-winner |website=The Guardian |access-date=7 March 2022 |language=en |date=7 March 2022}}</ref><ref>{{cite web |title=Russian gymnast faces disciplinary action after showing Z symbol |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/7/russia-kuliak-faces-disciplinary-action-after-showing-z-symbol |website=Al Jazeera |access-date=7 March 2022 |language=en |date=7 March 2022}}</ref> ==Verwysings== {{Verwysings|3}} ==Skakels== {{vertaaluit| taalafk = en | il = Z (military symbol)}} {{Normdata}} [[Kategorie:Russiese inval in Oekraïne, 2022]] 4gptp8t0gof05fwypi2k6z07syqcuun 0 392599 2521408 2520954 2022-08-25T09:32:52Z Oesjaar 7467 /* Spesies */ Skakel wikitext text/x-wiki {{Skuinse titel}} {{Outomatiese taksoboks | name = Douvygies | image =Drosanthemum_speciosumP1050020.JPG | image_caption = ''[[Drosanthemum speciosum]]'' | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum | authority = Schwantes | subdivision_ranks = Spesies | subdivision = <center>[[#Spesies|Sien teks]]</center> | synonyms = }} '''''Drosanthemum''''', in die volksmond bekend as die '''douvygies''', is 'n [[vetplant]]-[[genus]] wat tot die [[Aizoaceae]] behoort en in 1927 vir die eerste keer beskryf is. Die genus is [[inheems]] aan [[Namibië]] en [[Suid-Afrika]]. Die plante is klein, regop struikies.<ref>[[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978-1-77584-590-4</ref> Daar is 110 [[spesie]]s wat tot die genus hoort en 25 is deel van die [[fynbos]]. Die genus kom hoofsaaklik in die winterreënval gebied voor. == Spesies == Daar is 110 spesies wat tot die genus hoort:<ref>https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:16172-1</ref> {{div col|colwidth=24em}} * ''[[Drosanthemum acuminatum]]'' <small>[[Louisa Bolus|L.Bolus]]</small> * ''[[Drosanthemum acutifolium]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum albens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum albiflorum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum ambiguum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum amomalum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum anemophilum]]'' <small>[[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]] & S.A.Hammer</small> * ''[[Drosanthemum archeri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum attenuatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum austricola]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum autumnale]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum barkerae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum bellum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum bicolor]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum boerhavii]]'' <small>(Eckl. & Zeyh.) [[Heidrun Hartmann|H.E.K.Hartmann]]</small> * ''[[Drosanthemum brakfonteinense]]'' <small>Liede, A.Schweiger & H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum breve]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum brevifolium]]'' <small>(Aiton) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum calycinum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum capillare]]'' <small>(L.f.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum cereale]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum chrysum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum collinum]]'' <small>(Sond.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum comptonii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum concavum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum crassum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum curtophyllum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum cymiferum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum deciduum]]'' <small>H.E.K.Hartmann & Bruckm.</small> * ''[[Drosanthemum decumbens]]'' <small>(L.Bolus) van Jaarsv.</small> * ''[[Drosanthemum dejagerae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum delicatulum]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum dipageae]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum duplessiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum eburneum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum ecclesianum]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum edwardsiae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum erigeriflorum]]'' <small>(Jacq.) Stearn</small> * ''[[Drosanthemum exspersum]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum filiforme]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum flammeum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum flavum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum floribundum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum fourcadei]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum framesii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum fulleri]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum giffenii]]'' <small>(L.Bolus) Schwantes ex H.Jacobsen</small> * ''[[Drosanthemum glabrescens]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum globosum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum godmaniae]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum gracillimum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum hallii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum hirtellum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum hispidum]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum hispifolium]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum inornatum]]'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum intermedium]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum jamesii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum karrooense]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum latipetalum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum lavisii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum laxum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum leipoldtii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum leptum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum lignosum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum lique]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum longipes]]'' <small>(L.Bolus) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum luederitzii]]'' <small>(Engl.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum macrocalyx]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum maculatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum marinum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum mathewsii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum micans]]'' <small>(L.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum muirii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum nollothense]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum nordenstamii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum obibense]]'' <small>Liede & H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum oculatum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum opacum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum overbergense]]'' <small>Klak</small> * ''[[Drosanthemum pallens]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum papillatum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum parvifolium]]'' <small>Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum pauper]]'' <small>(Dinter) Dinter & Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum praecultum]]'' <small>(N.E.Br.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum prostratum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum pubipetalum]]'' <small>(L.Bolus) Klak</small> * ''[[Drosanthemum pulchellum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum pulchrum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum pulverulentum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum quadratum]]'' <small>Klak</small> * ''[[Drosanthemum ramosissimum]]'' <small>(Schltr.) L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum salicola]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum schoenlandianum]]'' <small>(Schltr.) L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum semiglobosum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum speciosum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum stokoei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum striatum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum subclausum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum subcompressum]]'' <small>(Haw.) Schwantes</small> * ''[[Drosanthemum subplanum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum subspinosum]]'' <small>(Kuntze) H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum tetramerum]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum thudichumii]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum tuberculiferum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum uniondalense]]'' <small>H.E.K.Hartmann</small> * ''[[Drosanthemum vandermerwei]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum vespertinum]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum wittebergense]]'' <small>L.Bolus</small> * ''[[Drosanthemum worcesterense]]'' <small>L.Bolus</small> {{div col end}} == Verwysings == {{Verwysings}} {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum| ]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] r0mt1p5pk6rxcm1a3s0zn16wivbv37i 0 393119 2521399 2520481 2022-08-25T07:50:23Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = Vetkousie | image = | image_caption = | status = LC | status_system = iucn3.1 | taxon = Apatesia pillansii | authority =N.E.Br. 1927 | synonyms= }} '''''Apatesia pillansii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[inheems]] aan [[Suid-Afrika]] is en kom in die [[Wes-Kaap]] voor waar dit op die duine aan die [[Weskus]] groei. Die spesie is 'n [[Eenjarige plant|jaarplant]] wat tot 15 cm hoog word en is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Die plant blom in September en Oktober, die blomme is geel. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=119-3 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:360547-1 Plants of the World Online] * [[John Charles Manning|John Manning.]] 2018. Field Guide to Fynbos, Struik Nature, 2018 ISBN 978 1 77584 590 4 {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Apatesia]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] quqyc7rus4q47419l0xw8tbvtbonulm 0 393246 2521325 2521284 2022-08-24T15:01:46Z Aliwal2012 39067 wikitext text/x-wiki Die '''Waterval-Boven-spoorwegramp''' van [[1949]] is die ergste treinongeluk wat in Suid-Afrika plaasgevind het. Op [[15 November]] net ná middernag was 'n passasierstrein met net meer as 500 mynwerkers van die [[Witwatersrand]] na [[Maputo]] onderweg. Die trein het bestaan uit 16 rytuie getrek deur twee lokomotiewe. In die donker stormagtige nag en in gietende reën ontspoor die trein op die spoorbrug oor die [[Elandsrivier (Krokodil, Mpumalanga)|Elandsrivier]]. Ses rytuie stort 25 m in die diepte op die rotse en in die water neer: 63 man sterf, 116 word ernstig beseer en 348 oorleef die ramp. == Sien ook == * [[Grootste rampe in Suid-Afrika]] == Bibliografie == * Burman, Jose: Disaster struck South Africa. Kaapstad: Struik, 1971. ISBN 0-86977-010-1 [[Kategorie:Spoorvervoer in Suid-Afrika]] 3fr0k1pglo47tm1s80wkfcrlbr5dfkl 0 393248 2521292 2022-08-24T12:33:18Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum muirii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum muirii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-76 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361709-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] iih8mihu5rgn719hnhileiq9teb8k5d 0 393249 2521294 2022-08-24T12:46:57Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Suharto]] na [[Soeharto]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Soeharto]] hxjcg2gaydj7quby7htmhreisecrqwx 1 393250 2521296 2022-08-24T12:46:57Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Bespreking:Suharto]] na [[Bespreking:Soeharto]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Bespreking:Soeharto]] iet56tl0xmlmjnfu25uwymveqbagyen 0 393251 2521299 2022-08-24T12:48:02Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Sukarno]] na [[Soekarno]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Soekarno]] jxicbgalqxzrhqlk6jxgi69ebpbatzk 1 393252 2521301 2022-08-24T12:48:02Z Balenda 83524 Balenda het bladsy [[Bespreking:Sukarno]] na [[Bespreking:Soekarno]] geskuif: juiste naam wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Bespreking:Soekarno]] 3jnc1sf0hme073yamy7co26lhpo4txt 0 393253 2521305 2022-08-24T13:05:20Z Oesjaar 7467 Verbeter wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum duplessiae | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1935 | synonyms= }} '''''Drosanthemum duplessiae''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-33 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361674-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] nkx3ozl9znqhkczlg3ss9y4v8cb7t5t 0 393254 2521306 2022-08-24T13:07:35Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum eburneum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1939 | synonyms= }} '''''Drosanthemum eburneum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-34 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361675-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 7h14g9f8umipg2ww4cez2laux0eic59 0 393255 2521307 2022-08-24T13:19:11Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum filiforme | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1963 | synonyms= }} '''''Drosanthemum filiforme''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-37 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57446-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] rn6ebs6mjc3zwdkfpfic1sb75z3fvtm 0 393256 2521308 2022-08-24T13:23:27Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum flammeum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958 | synonyms= }} '''''Drosanthemum flammeum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-38 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57447-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 6rbdojiw52n2orldop1uy1dg4gd02c3 0 393257 2521309 2022-08-24T13:34:11Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum fulleri | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum fulleri''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-43 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361683-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] mhssgg3ek8iql98220g9ashpam03d1c 0 393258 2521310 2022-08-24T13:38:09Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum globosum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum globosum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-47 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361686-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] st4pzo5juklz4s0nif3f80yuwn5wilp 0 393259 2521311 2022-08-24T13:41:22Z AFM 21229 Nuwe bladsy geskep met ''''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu : [[pokke-epidemies]] * 1856 : [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869 : Groot Brand * 1896 : [[Runderpes]] * 1896 : Braamfontein-dinamietontploffing * 1905 : Natal-orkaan * 1918 : [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948 : [[Roodepoorttornado]] * 1949 : [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960 : [[Coalbrook-ramp]] * 1967 : [[Rietbok]]-vliegramp * 1968 : Windhoekvliegramp (Suid-...' wikitext text/x-wiki '''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu : [[pokke-epidemies]] * 1856 : [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869 : Groot Brand * 1896 : [[Runderpes]] * 1896 : Braamfontein-dinamietontploffing * 1905 : Natal-orkaan * 1918 : [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948 : [[Roodepoorttornado]] * 1949 : [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960 : [[Coalbrook-ramp]] * 1967 : [[Rietbok]]-vliegramp * 1968 : Windhoekvliegramp ([[Suid-Afrikaanse Lugdiens-vlug 228]]) * 1969 : [[Tulbagh]]-aardbewing * 1981 : [[Laingsburgvloed]] * 1984 : [[Domoina]]-sikloon * 1987 : kwaZulu-Natal-oorstromings * 1987 : [[Helderberg-vliegramp]] * 1991 : [[Oceanos (skip)]] * 2022: kwaZulu-Natal-oorstromings ldcqh0nbnm31balgekecxoi1vnx2o3w 2521333 2521311 2022-08-24T15:56:17Z Aliwal2012 39067 tegniese onderhoud wikitext text/x-wiki '''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu: [[Pokke-epidemies]] * 1856: [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869: Groot Brand * 1896: [[Runderpes]] * 1896: Braamfontein-dinamietontploffing * 1905: Natal-orkaan * 1918: [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948: [[Roodepoorttornado]] * 1949: [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960: [[Coalbrook-ramp]] * 1967: [[Rietbok]]-vliegramp * 1968: Windhoekvliegramp ([[Suid-Afrikaanse Lugdiens-vlug 228]]) * 1969: [[Tulbagh]]-aardbewing * 1981: [[Laingsburgvloed]] * 1984: [[Domoina]]-sikloon * 1987: KwaZulu-Natal-oorstromings * 1987: [[Helderberg-vliegramp]] * 1991: [[Oceanos (skip)]] * 2022: KwaZulu-Natal-oorstromings 7ts8xaviiwwd8s6nb5ci5u50lszna6r 2521341 2521333 2022-08-24T16:42:58Z AFM 21229 wikitext text/x-wiki '''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu: [[Pokke-epidemies]] * 1852: [[HMS Birkenhead]] * 1856: [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869: Groot Brand * 1896: [[Runderpes]] * 1896: Braamfontein-dinamietontploffing * 1905: Natal-orkaan * 1918: [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948: [[Roodepoorttornado]] * 1949: [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960: [[Coalbrook-ramp]] * 1967: [[Rietbok]]-vliegramp * 1968: Windhoekvliegramp ([[Suid-Afrikaanse Lugdiens-vlug 228]]) * 1969: [[Tulbagh]]-aardbewing * 1981: [[Laingsburgvloed]] * 1984: [[Domoina]]-sikloon * 1987: KwaZulu-Natal-oorstromings * 1987: [[Helderberg-vliegramp]] * 1991: [[Oceanos (skip)]] * 2022: KwaZulu-Natal-oorstromings 4y74fnw9ivwnspj6wy85niex3t08dv7 2521342 2521341 2022-08-24T16:45:13Z AFM 21229 wikitext text/x-wiki '''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu: [[Pokke-epidemies]] * 1852: [[HMS Birkenhead]] * 1856: [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869: Groot Brand * 1896: [[Runderpes]] * 1896: Braamfontein-dinamietontploffing * 1905: Natal-orkaan * 1909: [[Waratah]] * 1918: [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948: [[Roodepoorttornado]] * 1949: [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960: [[Coalbrook-ramp]] * 1967: [[Rietbok]]-vliegramp * 1968: Windhoekvliegramp ([[Suid-Afrikaanse Lugdiens-vlug 228]]) * 1969: [[Tulbagh]]-aardbewing * 1981: [[Laingsburgvloed]] * 1984: [[Domoina]]-sikloon * 1987: KwaZulu-Natal-oorstromings * 1987: [[Helderberg-vliegramp]] * 1991: [[Oceanos (skip)]] * 2022: KwaZulu-Natal-oorstromings tis7dg5crd7nnf0yyfghzgz7djox3kk 2521344 2521342 2022-08-24T16:47:52Z AFM 21229 wikitext text/x-wiki '''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu: [[Pokke-epidemies]] * 1782: [[Grosvenor]] * 1852: [[HMS Birkenhead]] * 1856: [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869: Groot Brand * 1896: [[Runderpes]] * 1896: Braamfontein-dinamietontploffing * 1905: Natal-orkaan * 1909: [[Waratah]] * 1918: [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948: [[Roodepoorttornado]] * 1949: [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960: [[Coalbrook-ramp]] * 1967: [[Rietbok]]-vliegramp * 1968: Windhoekvliegramp ([[Suid-Afrikaanse Lugdiens-vlug 228]]) * 1969: [[Tulbagh]]-aardbewing * 1981: [[Laingsburgvloed]] * 1984: [[Domoina]]-sikloon * 1987: KwaZulu-Natal-oorstromings * 1987: [[Helderberg-vliegramp]] * 1991: [[Oceanos (skip)]] * 2022: KwaZulu-Natal-oorstromings ll0h5h91en4ty3diou0g56gxi1hd0s1 2521349 2521344 2022-08-24T17:21:32Z Oesjaar 7467 Die ander rietbok... wikitext text/x-wiki '''Die grootste rampe wat Suid-Afrika getref het, is''' * 17de en 18de eeu: [[Pokke-epidemies]] * 1782: [[Grosvenor]] * 1852: [[HMS Birkenhead]] * 1856: [[Nasionale Selfmoord van Xhosas]] * 1869: Groot Brand * 1896: [[Runderpes]] * 1896: Braamfontein-dinamietontploffing * 1905: Natal-orkaan * 1909: [[Waratah]] * 1918: [[Spaanse griep in Suid-Afrika]] * 1948: [[Roodepoorttornado]] * 1949: [[Waterval-Boven-spoorwegramp]] * 1960: [[Coalbrook-ramp]] * 1967: [[Rietbok (vliegtuig)|Rietbok]]-vliegramp * 1968: Windhoekvliegramp ([[Suid-Afrikaanse Lugdiens-vlug 228]]) * 1969: [[Tulbagh]]-aardbewing * 1981: [[Laingsburgvloed]] * 1984: [[Domoina]]-sikloon * 1987: KwaZulu-Natal-oorstromings * 1987: [[Helderberg-vliegramp]] * 1991: [[Oceanos (skip)]] * 2022: KwaZulu-Natal-oorstromings 41980clk06xdhnzgj6yp7kurwrgg63e 1 393260 2521313 2022-08-24T13:44:38Z Oesjaar 7467 /* Waratah */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki == [[Waratah]] == Tel dit ook nie as een van die groot rampe nie? Groete! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 13:44, 24 Augustus 2022 (UTC) ht3zod8pwt2ie03re6cxi3blv89yxvx 0 393261 2521316 2022-08-24T14:15:01Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum godmaniae | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1930 | synonyms= }} '''''Drosanthemum godmaniae''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-48 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361687-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] jbf8kprjzwr0akl5xwg8b6h9sv3u47o 1 393262 2521317 2022-08-24T14:15:16Z Aliwal2012 39067 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 1 393263 2521318 2022-08-24T14:15:32Z Aliwal2012 39067 Nuwe bladsy geskep met '{{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}}' wikitext text/x-wiki {{Kop van besprekingsbladsy}} {{Bladtrekke}} 2v27w7bebgol2ym1cn6ibpmrzbxwbzv 0 393264 2521319 2022-08-24T14:27:20Z Aliwal2012 39067 Stuur aan na [[Ngwavumarivier]] wikitext text/x-wiki #AANSTUUR [[Ngwavumarivier]] t4zdjp72zsojigjgezbm873hgp8y4ak 0 393265 2521372 2022-08-24T19:15:38Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum breve | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932 | synonyms= }} '''''Drosanthemum breve''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-16 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361659-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 2lgm0uqzvi6uzpiodl2wdhi2simdmn5 0 393266 2521373 2022-08-24T19:19:00Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum cereale | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1958 | synonyms= }} '''''Drosanthemum cereale''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-21 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:57444-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 2t9ww8o1xdmjqufjmx2jkq1p6ocrkzu 0 393267 2521374 2022-08-24T19:22:11Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum concavum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum concavum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Noord-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-25 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361667-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] cqev19mubhm3mz3rjy5mu0z0ug0epmp 0 393268 2521376 2022-08-24T19:26:23Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum barkerae | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932 | synonyms= }} '''''Drosanthemum barkerae''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-12 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361655-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] pkk0se08jbzpdp81y0fpob84bmsiq45 0 393269 2521378 2022-08-24T19:31:58Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum comptonii | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1929 | synonyms= }} '''''Drosanthemum comptonii''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-24 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361666-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] hkizu2tqfyml40viuynnc4b01j2860f 0 393270 2521380 2022-08-24T19:35:27Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum dejagerae | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1932 | synonyms= }} '''''Drosanthemum dejagerae''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-30 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361671-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] phb8sdgcw5kzm5s4w8yq3rax48nt8w6 0 393271 2521382 2022-08-24T19:39:00Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum papillatum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1928 | synonyms= * ''Delosperma papillatum'' <small>(L.Bolus) L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum papillatum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-136 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361716-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 2tdn42uw00vbznsuy4zjrmblcrwensk 0 393272 2521384 2022-08-24T19:43:02Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum semiglobosum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1934 | synonyms= }} '''''Drosanthemum semiglobosum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-94 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361731-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] eyk951rookezzkpth27akz2h5z0vkqo 0 393273 2521385 2022-08-24T19:47:56Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum subplanum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms= }} '''''Drosanthemum subplanum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-107 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361742-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] lokcf5g8z9v9pj3t9sizh5kio9vnkjg 0 393274 2521394 2022-08-25T07:04:48Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum prostratum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms= }} '''''Drosanthemum prostratum'''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] word gevind in die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier]]-vallei en kan sy voorkoms kan moontlik tot by die Bidouwvallei en die Swartruggens strek. Dit is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Die plant is geidentifiseer aan die hand van twee monsters wat weg van mekaar gevind is. Daar is baie min bekend omtrent die spesie. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-85 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361721-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9l38gn7sx93y8qqdaph8fbkzyplqlsk 2521395 2521394 2022-08-25T07:05:03Z Oesjaar 7467 Ai! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum prostratum | authority =[[Louisa Bolus|L.Bolus]] 1931 | synonyms= }} '''''Drosanthemum prostratum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. Die [[spesie]] word gevind in die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsrivier]]-vallei en kan sy voorkoms kan moontlik tot by die Bidouwvallei en die Swartruggens strek. Dit is deel van die [[fynbos]]-[[bioom]]. Die plant is geidentifiseer aan die hand van twee monsters wat weg van mekaar gevind is. Daar is baie min bekend omtrent die spesie. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-85 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361721-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] t4gfjchrd592h2gjfh1kzacwpk7w1co 3 393275 2521402 2022-08-25T08:45:30Z Oesjaar 7467 /* Staak jou hinderlaag bemarking! */ nuwe afdeling wikitext text/x-wiki == Staak jou hinderlaag bemarking! == Staak jou hinderlaag bemarking! [[Gebruiker:Oesjaar|Oesjaar]] ([[Gebruikerbespreking:Oesjaar|kontak]]) 08:45, 25 Augustus 2022 (UTC) 8rqdidtgcqs62j37u3fqjaubzqw825x 0 393276 2521404 2022-08-25T09:02:11Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum brakfonteinense | authority = Liede, A.Schweiger & [[Heidrun Hartmann|H.E.K.Hartmann]] 2019 | synonyms= }} '''''Drosanthemum brakfonteinense''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [https://www.researchgate.net/publication/345429094_New_species_in_Drosanthemum_Aizoaceae_Ruschioideae Researchgate] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77197368-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] sz96mjvo88sgpexp173skur8xjuc18a 0 393277 2521406 2022-08-25T09:27:46Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum decumbens | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) van Jaarsv. 2018 | synonyms=* ''Delosperma exspersum var. decumbens'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum decumbens''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]], in die [[Worcester]] en [[Ceres]] omgewing, voorkom. == Bronne == * [https://bioone.org/journals/haseltonia/volume-2018/issue-24/026.024.0102/Drosanthemum-decumbens-Aizoaceae-a-New-Status-for-an-Obligatory-Cremnophyte/10.2985/026.024.0102.short BiOne Complete] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77195696-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] evrq4n4xb131xcwpuez5n39t4hjh2df 2521407 2521406 2022-08-25T09:28:46Z Oesjaar 7467 Skakel wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum decumbens | authority = ([[Louisa Bolus|L.Bolus]]) [[Ernst van Jaarsveld|van Jaarsv.]] 2018 | synonyms=* ''Delosperma exspersum var. decumbens'' <small>L.Bolus</small> }} '''''Drosanthemum decumbens''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]], in die [[Worcester]] en [[Ceres]] omgewing, voorkom. == Bronne == * [https://bioone.org/journals/haseltonia/volume-2018/issue-24/026.024.0102/Drosanthemum-decumbens-Aizoaceae-a-New-Status-for-an-Obligatory-Cremnophyte/10.2985/026.024.0102.short BiOne Complete] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77195696-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] s0wdkorp23oes2fygz5tdcemxpg4c6c 0 393278 2521413 2022-08-25T11:04:54Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum obibense | authority =Liede & [[Heidrun Hartmann|H.E.K.Hartmann]] 2019 | synonyms= }} '''''Drosanthemum obibense''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Namibië]] is. == Bronne == * [https://www.researchgate.net/figure/Drosanthemum-obibense-A-Plant-in-habitat-in-the-Sperrgebiet-1-Dec-2005-B-Capsule_fig4_345429094 Researchgate] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77197373-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Namibië]] [[Kategorie:Endemiese plante van Namibië]] cvqvgfwgvsw0oqj55552gueay16ay94 0 393279 2521414 2022-08-25T11:13:58Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{skuinse titel}} {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum overbergense | authority =Klak 2020 | synonyms= }} '''''Drosanthemum overbergense''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [https://overbergrenosterveld.org.za/new-drosanthemum-species/ OVERBERG RENOSTERVELD CONSERVATION TRUST] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77211627-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] tjz09l9e9zlzot8nw5rjr0llh75g81q 0 393280 2521415 2022-08-25T11:21:34Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum pallens | authority =(Haw.) Schwantes 1938 | synonyms= }} '''''Drosanthemum pallens''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-142 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:361714-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ovyajrev9768xdeo3don1vethkkwn53 0 393281 2521416 2022-08-25T11:29:33Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum tetramerum | authority =[[Heidrun Hartmann|H.E.K.Hartmann]] 2014 | synonyms= }} '''''Drosanthemum tetramerum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Wes-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [https://www.researchgate.net/publication/345429094_New_species_in_Drosanthemum_Aizoaceae_Ruschioideae ResearchGate] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:77197372-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] 9yzpspboieuyncx7xc6nd43prbg31sr 0 393282 2521420 2022-08-25T11:47:43Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum subspinosum | authority =(Kuntze) [[Heidrun Hartmann|H.E.K.Hartmann]] 2019 | synonyms=* ''Mesembryanthemum subspinosum'' <small>Kuntze</small> }} '''''Drosanthemum subspinosum''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap]] voorkom. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-143 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:1020372-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] ce66ho7jdrxpsa6i98l6s71em7jm712 0 393283 2521421 2022-08-25T11:56:46Z Oesjaar 7467 Nuwe artikel! wikitext text/x-wiki {{Spesieboks | name = | image = | image_caption = | status = DD | status_system = iucn3.1 | taxon = Drosanthemum dipageae | authority =[[Heidrun Hartmann|H.E.K.Hartmann]] 2002 | synonyms= }} '''''Drosanthemum dipageae''''' is 'n [[vetplant]] in die [[vygies|vygiefamilie]] wat [[Endemie (ekologie)|endemies]] aan [[Suid-Afrika]] is en in die [[Oos-Kaap]] naby [[Port Elizabeth]] voorkom. Daar is min omtrent die [[spesie]] bekend. == Bronne == * [http://redlist.sanbi.org/species.php?species=170-144 REDLIST Sanbi] * [https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:20010715-1 Plants of the World Online] {{Taksonbalk}} [[Kategorie:Drosanthemum]] [[Kategorie:Flora van Suid-Afrika]] [[Kategorie:Endemiese plante van Suid-Afrika]] sq6ptxpy5lnd0sir1a8hofbu7p8803b