Wikipedia
alswiki
https://als.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Houptsyte
MediaWiki 1.39.0-wmf.21
first-letter
Medium
Spezial
Diskussion
Benutzer
Benutzer Diskussion
Wikipedia
Wikipedia Diskussion
Datei
Datei Diskussion
MediaWiki
MediaWiki Diskussion
Vorlage
Vorlage Diskussion
Hilfe
Hilfe Diskussion
Kategorie
Kategorie Diskussion
Portal
Portal Diskussion
Buech
Buech Diskussion
Wort
Wort Diskussion
Text
Text Diskussion
Spruch
Spruch Diskussion
Nochricht
Nochricht Diskussion
TimedText
TimedText talk
Modul
Modul Diskussion
Gadget
Gadget Diskussion
Gadget-Definition
Gadget-Definition Diskussion
Alfred Rossel
0
4738
1016917
992908
2022-07-21T23:46:22Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + 2 cats
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox musical artist
| Name = Alfred Rossel
| Img =
| Img_capt =
| Img_size =
| Landscape =
| Background = non_performing_personnel
| Birth_name = Alfred Rossel
| Alias =
| Born = 6. [[März]] 1841 z [[Cherbourg]]
| Died = 17. [[Dezember|Dezämber]] 1926
| Spouse(s) =
| Origin =
| Instrument =
| Voice_type =
| Genre = Normännischs [[Chanson]]
| Occupation =
| Years_active = vo 1872 aa
| Label =
| Associated_acts =
| URL =
| Current_members =
| Past_collaborators = Charles Gohel
| Notable_instruments =
}}
Dr '''Alfred Rossel''' (* [[6. März]] [[1841]] z [[Cherbourg]], † [[17. Dezember|17. Dezämber]] [[1926]] au z Cherbourg; mit ganzem Name '''Louis Théodore Alfred Rossel''') isch e [[Normandie|normännischer]] Folklorischt ùn [[Liedermacher]] gsi. Er isch z Cherbourg im Norde vo de [[Halbinsel Cotentin]] in de [[Normandie]] ùff d Wält cho ùn isch dr erschti Liedermacher vùm Cotentin gsi, wo ùff [[Normannisch|Normännisch]] dichtet het. Syn erschts Lied ''La Mi-Carême'' hetter 1872 gschriibe. S handlet vùm Zämmedräffe vo Dorffraue z Cherbourg:
:''I's'couéff'ront d'lû belle coumète''
:''Té, d'tan capet à lerges bords''
:''Pour les condir, prends la quérette;''
:''L'malheux, ch'est qu'o n'a pé d'ersorts.''
E bsùndrigs Merchmool vo syni Lieder isch, dass sich de Gsang mitem gschwätzte Wort vermischt. Dr Alfred Rossel isch scho zue Läbzyte populär gsi. Zue syni bekannteschte Lieder ghöre ''Une foire à Bricquebec'', ''Le boun baire'', ''Au mais d'Avri'', ''Fo qu'no s'embrache'', ùn ''Les Goublins''. Die Lieder handle meischt vo lokale Theme.
Syni Lieder sin vùm Charles Gohel gsùnge worde ùn syni Veraaschtaltige hen mangmool meereri duusig Lüt aagloggt. Syni Lieder sin ällewell no populär, vorallem ''Sus la mé'' (Normännisch ‚Ùffem Meer‘, ùff [[Französische Sprache|Französisch]] ''Sur la mer''), wo di inoffizieli Hymne vùm Cotentin isch ùn vorallem im Norde vùm Cotentin ällewell no beliebt isch. S Lied isch so zimli s einzigi Lied ùff Normännisch, wo überhaupt no öfters z ghöre isch. Es isch sogar dänne Lüt ùffem Cotentin no gläufig, wo eigetli kei ''[[Patois|Patouais]]'' mee schwätze. S Lied isch sogar emool vorem Papscht [[Johannes Paul II.]] gsùnge worde.
''Sus la mé'' het vier Strophe, di erschti isch am bekannteschte. Dr Teggscht handlet vorallem vùm Meer ùn de verschiidne Chüschtestädt vùm Cotentin.
'''Erschti Stroph''':
:''La mé ch'est vraiment superbe''
:''Et j'aime byin quaund i fait biâo''
:''L'étaé souos nos cllos en herbe''
:''La vei s'endormin eun miot''
:''Mais quaund o s' fâche la vilaine''
:''Et qu' no z'entend dé tcheu nouos''
:''La grosse voué de la sirène''
:''No z'en a quasiment pou''
<table><tr><td>'''Dr Refrain''':</td><td>'''Alemannischi Übersetzig''':</td></tr><tr>
<td>
:''Quaund je syis sus le rivage''
:''Byin traunquille êt où coume mé''
:''J' pense ès syins qui sount en viage''
:''En viage où louen sus la mé''
:''En viage en viage où louen sus la mé''
</td>
<td>
:Wenni am Ufer stoo
:in Friide, sin ihr wienni?
:denki aa die wo ùff Fahrt sin
:ùff Fahrt wyt ùffem Meer
:ùff Fahrt, ùff Fahrt wyt ùffem Meer
</td>
</tr>
</table>
<table><tr><td>'''e andres Byspiil''':</td><td>'''alemannischi Übersetzig''':</td></tr><tr>
<td>
:''J'n'ai pas l'zurs dans ma pouquette''
:''Ch'n'est pas défendu, parai?''
:''Quand no z'est jeun', que no guette''
:''Un'miettaine à l'entou d'sai.''
</td>
<td>
:I han myni Auge nit in mynrer Hoosedasch
:Des isch doch wohl nit verboote, oder?
:Wemmer jùng isch. no luegt mer sich
:e weng in de Gegend ùme.
</td>
</tr>
</table>
== Weblink ==
*{{Wikisource|Alfred Rossel|Sprache=fr}}
*[https://web.archive.org/web/20051025095141/http://magene.chez.tiscali.fr/ Mehreri Audiobyspil] ùff dr Syte vo [[Magène]]
*[https://web.archive.org/web/20060827035307/http://www.societe-jersiaise.org/geraint/jerriais/suslame.html E Version vo ''Sus la mé'' imene andre normännische Dialäkt]
{{DEFAULTSORT:Rossel, Alfred}}
[[Kategorie:Liedermacher]]
[[Kategorie:Normandii]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
6yseztu58sr3oxfwk0ov2iiai29tv63
Thierry Henry
0
12707
1016905
977417
2022-07-21T23:32:56Z
Mathieu Kappler
76078
[[de:Wikipedia:Helferlein/HotCat|HC]]: −[[Kategorie:Fuessballer]]; −[[Kategorie:Franzesische Sportler]]; ±[[Kategorie:Fuessballnationalspiler]]→[[Kategorie:Fuessballnationalspiler (Frankriich)]]
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Fußballspieler
| kurzname = Thierry Henry
| bild = [[Datei:Thierry Henry 2008.jpg|240px]]
| langname = Thierry Daniel Henry
| spitzname = Titi, King Henry, TH14, Va Va Voom, The Master
| geburtstag = [[17. August|17. Ouguscht]] [[1977]]
| geburtsort = [[Les Ulis]]
| geburtsland = [[Frankreich|Frankriich]]
| position = [[Stürmer (Fußball)|Stürmer]]
| größe = 188 cm
| trikotnummer = 14
| lgupdate = Kariereändi
|jugendvereine_tabelle={{Team-Station|1983–1989|CO Les Ulis}}
{{Team-Station|1989–1990|US Palaiseau}}
{{Team-Station|1990–1991|[[ES Viry-Châtillon]]}}
{{Team-Station|1991–1992|[[Centre technique national Fernand-Sastre|INF Clairefontaine]]}}
{{Team-Station|1992–1993|[[FC Versailles]]}}
{{Team-Station|1993–1994|[[AS Monaco]]}}|vereine_tabelle={{Team-Station|1994–1997|AS Monaco B|31 {{0|00}}(7)}}
{{Team-Station|1994–1998|[[AS Monaco]]|105 {{0}}(20)}}
{{Team-Station|1999|[[Juventus Turin]]|16 {{0|00}}(3)}}
{{Team-Station|1999–2007|[[FC Arsenal]]|254 (174)}}
{{Team-Station|2007–2010|[[FC Barcelona]]|80 {{0}}(35)}}
{{Team-Station|2010–2014|[[New York Red Bulls]]|135 {{0}}(52)}}
{{Team-Station|2012|FC Arsenal|4 {{0|00}}(1)|leihe=1}}|nationalmannschaft_tabelle={{Team-Station|1992–1993|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-15-Junioren)|Frankreich U15]]|4 {{0|00}}(3)}}
{{Team-Station|1993–1994|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-16-Junioren)|Frankreich U16]]|8 {{0|00}}(4)}}
{{Team-Station|1994–1995|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-17-Junioren)|Frankreich U17]]|11 {{0}}(10)}}
{{Team-Station|1995–1996|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-18-Junioren)|Frankrych U18]]|13 {{0|00}}(6)}}
{{Team-Station|1996–1997|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-19-Junioren)|Frankrych U19]]|9 {{0|00}}(5)}}
{{Team-Station|1997–1998|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-20-Männer)|Frankrych U20]]|11 {{0|00}}(7)}}
{{Team-Station|1997–1999|[[Französische Fußballnationalmannschaft (U-21-Männer)|Frankrych U21]]|6 {{0|00}}(1)}}
{{Team-Station|1997–2010|[[Französische Fußballnationalmannschaft|Frankrych]]|123 {{0}}(51)}}|trainer_tabelle={{Team-Station|2016–2018|[[Belgische Fußballnationalmannschaft|Belgie]] (Co-Trainer)}}
{{Team-Station|2018–2019|[[AS Monaco]]}}
{{Team-Station|2020–|[[Montreal Impact]]}}}}
Dr '''Thierry Daniel Henry''' isch am [[17. August|17. Ougschtä]] [[1977]] z'Les Ulis (Paris) uf d Wält cho. Sini Mueter stammt ursprünglech us Martinique und si Vater us Gouadeloupe. Är isch en emalige Schütteler u het mit der Nummere 12 aus Stürmer für di französischi Nationaumanschaft u mitem 14ni für e [[FC Arsenal]] gspiut. Är füehrt die ewigi Beschtä Lischte aus Top Scorer bi dä Gunners a.
== Karriere ==
Dr Henry het scho geng gwüsst gha, das är möcht Schütteler wärde und isch 1990 itz französische Trainigszentrum gange. Ab 1993 het dr Thierry de füre AS Monaco afa spile, eis Jahr später het är de sis Debut ir französische Liga gha. Näne ischr abr de 1999 zu Juve gange, dete hetr abr aus Verteidiger müesse spile und isch nie so richtig glückläch gsy, drum het no im Winter zu Arsenal gwächslet. Dört het är jedi Saison mindischtens 17 Goals gschosse und isch dr erfolgrichscht Stürmer wo dä Verein jemaus het gha. Wo dr letscht Mätsch im Highbury, das isch z aute Stadion vo Arsenal, isch gsy, het Henry z letschte Goal gschosse und isch näne abeknöilet und het aus symbolischi Geste dr Rasä küsst. Är isch scho zwöi mau aus beschtä Schütteler vom Jahr bir Fifa nominiert gsi u isch vom Pelé aus eine vo dä 125 beschtä läbende Fuessbauer bezeichnet worde.
== Nöis ==
Am 19. Mai hett är, nach länge Spekulatione wonä mitem spanische FC Barcelona hei i Verbindig bracht hei, gseit, das är für immer möcht bi Arsenal spile, wilsi im Championsleague Final 2005 wosi gäge Barcelona hei verlore, härz zeigt heigä und das är die Arsenalfans niemaus chönnti verlah. Näne het är bi Arsenal ä Vertrag für witeri vier Jahr (auso bis 2012) unterschribe. Die spanische Klüb Barcelona und Real Madrid heige 50mio. botte, wener hätti gwächslet, wär är zum türschte spiler worde...
== Familie u Fründe ==
Dr Henry isch vo 2003 bis 2007 mitem änglische Topmodel Nicole Merry (aso eigentlich heisst sie ja Claire Henry) verhüratet gsi und het o e chini Tochter, Tea Henry. Mit sinenere Familiä het är in New Hampstead in Ängland gläbt.
Är het e ganz töifi Fründschaft zum französische Nationalspiler David Trezeguet, die beide heisech kenneglernt, wo dr denn 17-jährig Trezeguet zu Monaco isch cho.
== Qualitäte ==
Sini Sterchine si nid nume sini enormi Gschwindigkeit, sondern o sini fasch perfekti Technik und sis vilsitige Spiu. Är wird aus eine vo dä beschte Schütteler uf dr Wäut agluägt.
== Saison 2006/07 ==
Ir premier league isch dr Henry zäme mit [[FC Arsenal|Arsenal]] immer so uf em vierte platz, gäge die grosse Kaliber wie [[FC Chelsea|Chelsea]] und [[Manchester United|ManU]] chöme si eifach no nid ganz häre. D championsleague isch für Arsenal u somit o füre Thierry aber scho wider fertig gsi, si si gäge de holländisch klub Eindhoven usegheit. Wägere verletzig, wo sech dr Thierry während em zwöite spiu gäge Eindhoven het zuechezoge, isch sini ganzi saison praktisch scho fertig gsi, är het drü Mönet nümme chönne spile!
=== Titel und Erfolg ===
''' In dr Nationalmannschaft '''
* Jugendeuropameischter: 1996
* Weltmeischter: 1998
* Europameischter: 2000
* Confederations-Cup: 2003
* Vize-Weltmeischter: 2006
''' Im Verein '''
* Französische Meischter: 1997 (AS Monaco)
* Trophée des Champions: 1997 (AS Monaco)
* Englischer Meischter: 2002, 2004 (FC Arsenal)
* FA Cup: 2002, 2003, 2005 (FC Arsenal)
* FA Community Shield: 2002, 2004 (FC Arsenal)
* Copa del Rey: 2009 (FC Barcelona)
* Spanische Meischter: 2009 (FC Barcelona)
* Champions-League-Siger: 2009 (FC Barcelona)
* Spanische Supercupsiger: 2009 (FC Barcelona)
* Europäische Supercupsiger: 2009 (FC Barcelona)
* FIFA-Klub-Weltmeischterschaft: 2009 (FC Barcelona)
''' Individuellí Erfolg/Ehrige '''
* Französische Fuessballer vom Jahr: 2000, 2003, 2004, 2005, 2006
* Englische Fuessballer vom Jahr: 2003, 2004, 2006
* Onze d'or: 2003, 2006
* Premier-League-Torschützechönig: 2002, 2004, 2005, 2006
* Goldige Schueh vo dr UEFA: 2004, 2005
== Weblink ==
{{commonscat|Thierry Henry}}
* [http://www.lequipe.fr/Football/FootballFicheJoueur2717.html Datenblatt bi l'Équipe]
{{DEFAULTSORT:Henry, Thierry}}
[[Kategorie:Fuessballnationalspiler (Frankriich)]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
991g732kby6mrt0zpt4scsuia3eug30
Alain Bashung
0
22773
1016893
1007429
2022-07-21T23:21:12Z
Mathieu Kappler
76078
/* Referanz */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Schauspieler
| BILD ={{Infobox Bild|Datei:BASHUNG Alain-24x30-2007.jpg|250px|Alain Bashung}}
| GN =Alain Baschung
| GD =1. Dezamber 1947 z [[Paris|Pàris]]
| TD =14. März 2009 z Pàris
| AN =Alain Bashung
| BF =Sanger, Liaderschriiwer, Schàuispìeler.
| AJ =As Schàuispìeler vu 1981 bis 2007<br />as Sanger vu 1966 bis 2008
| EP =
| LP =
| KR =
| EN =
| WS =
| academyawards =
| afiawards =
| arielaward =
| baftaawards =
| cesarawards =
| emmyawards =
| filmfareawards =
| geminiawards =
| goldenglobeawards =
| goldenraspberryawards =
| goyaawards =
| grammyawards =
| iftaawards =
| laurenceolivierawards =
| naacpimageawards =
| nationalfilmawards =
| sagawards =
| tonyawards =
| awards =
}}
{{Dialekt|Elsässisch|Elsassisch|Elsassisch}}
Dr '''Alain Bashung''' ìsch a frànzeescher Sanger, Liaderschriiwer un Schàuispìeler. Ar ìsch àm [[1. Dezember|1. Dezamber]] [[1947]] z [[Paris|Pàris]] uf d Walt kumma un àm [[14. März]] [[2009]] z [[Paris|Pàris]] gstorwa, an Lungakrabs.<ref>{{Webarchiv|url=http://www.france-info.com/spip.php?article265710&theme=36&sous_theme=38 |wayback=20090316212112 |text=Alain Bashung, Vertige de la Mort (fr) |archiv-bot=2019-08-18 14:45:35 InternetArchiveBot }} - France Info</ref> Si rìchtiger Nàma ìsch Baschung, dr Nàma vu sim Stiafvàter, a Elsasser.
== Gschìcht ==
Dr Alain Bashung verbrìngt sina Kìndheit bi sina Großeltra z [[Wingersheim|Wìngerscha]] ìm [[Elsass|Elsàss]]. Mìt 5 Johr àlt entdeckt er d Müsik: [[Kurt Weil]], Strauss, Wagner.
Ànna 1959 kummt er uf Pàris, wo n'er Rock'n Roll entdeckt, durch d Sanger [[Gene Vincent]], [[Buddy Holly]], [[Elvis Presley]].
Ìn sinra Jugend stellt dr Alain Bashung a Grupp uf. As wara mehrera Singles produziart: dr erscht ànna 1966 ''"Pourquoi rêvez-vous des États-Unis?"''. Àwer 's ìsch noch kèi rìchtiger Erfolg.
Ànna 1980 wìrd andlig eins vu sina Liader a Schlàger: ''Gaby, oh Gaby'', wo làng ìn dr frànzeesche Hit-Parade blibt.
Ànna 1998, dr LP ''Fantaisie militaire'' wìrd àls bescht Album vu da zwànzig letschta Johra gschätzt; ar zeigt d nèia Iistellung vu sinra Kunscht, mehr poétisch.
Àm 28. Hornung 2009, àn da "Victoires de la musique"<ref>[http://www.lemonde.fr/culture/article/2009/03/01/bashung-triomphe-aux-victoires-de-la-musique_1161852_3246.html ''Bashung triomphe aux Victoires de la musique'' (fr)] ìn ''Le Monde'' vum 1. März 2009</ref> seht me'na s letschta Mohl ìn da Media; do bikummt er drèi Priisa. Àn dara Glagaheit kàt ma leider àui sah wia n'er schwächer worra ìsch, vu sim Kàmpf gegem Krabs.
Àm 14. März 2009 stìrbt dr Alain Bashung, ìm Saint-Joseph Spitàl z [[Paris|Pàris]].
== Kìnstlerischer Laweslàuif ==
=== Studio Albums ===
{| border="2" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!align="center" rowspan=2 |Johr
!align="left" rowspan=2 |Album
!align="center" colspan=6 |Charts
|-
!align="center" width="100"|<small>Frànkrìch</small>
!align="center" valign="top" width="100"|<small>Belgia</small>
!align="center" valign="top" width="100"|<small>Schwitz</small>
|-
|align="center" | 1977
|align="left" valign="top"|'''''Romans photos'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1979
|align="left" valign="top"|'''''Roulette russe'''''
|align="center" valign="top"|13
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1981
|align="left" valign="top"|'''''Pizza'''''
|align="center" valign="top"|'''1'''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1982
|align="left" valign="top"|'''''Play blessures'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1983
|align="left" valign="top"|'''''Figure imposée'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1986
|align="left" valign="top"|'''''Passé le Rio Grande'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1989
|align="left" valign="top"|'''''Novice'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1991
|align="left" valign="top"|'''''Osez Joséphine'''''
|align="center" valign="top"|14
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1993
|align="left" valign="top"|'''''Réservé aux Indiens'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1994
|align="left" valign="top"|'''''Chatterton'''''
|align="center" valign="top"|6
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1998
|align="left" valign="top"|'''''Fantaisie militaire'''''
|align="center" valign="top"|'''1'''
|align="center" valign="top"|15
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 2002
|align="left" valign="top"|'''''L'Imprudence'''''
|align="center" valign="top"|'''1'''
|align="center" valign="top"|2
|align="center" valign="top"|46
|-
|align="center" | 2002
|align="left" valign="top"|'''''Cantique des cantiques''''' Duo mìt [[Chloé Mons]]
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 2008
|align="left" valign="top"|'''''Bleu pétrole'''''
|align="center" valign="top"|'''1'''
|align="center" valign="top"|4
|align="center" valign="top"|11
|-
|align="center" | 2011
|align="left" valign="top"|'''''L'Homme à tête de chou'''''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|}
=== Singles ===
{| border="2" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!align="center" rowspan=2 |Johr
!align="left" rowspan=2 |Single
!align="center" colspan=6 |Charts
|-
!align="center" width="80"|<small>Frànkrìch</small>
!align="center" valign="top" width="80"|<small>Belgia</small>
|-
|align="center" | 1966
|align="left" valign="top"|'' Pourquoi rêvez-vous des États-Unis ? ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1967
|align="left" valign="top"|'' T'as qu'à dire Yeah ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1967
|align="left" valign="top"|'' Tu es une petite enfant qui fait la belle ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1968
|align="left" valign="top"|'' Chère petite chose ''
|align="center" valign="top"|66
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1968
|align="left" valign="top"|'' Les romantiques ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1969
|align="left" valign="top"|'' Lise ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1969
|align="left" valign="top"|'' La rivière ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1969
|align="left" valign="top"|'' Simplement quelques jours ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1969
|align="left" valign="top"|'' Ho gli occhi chuisi ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1970
|align="left" valign="top"|'' Un jour viendra ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1971
|align="left" valign="top"|'' Du feu dans les veines ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1973
|align="left" valign="top"|'' Bois de santal ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1977
|align="left" valign="top"|'' Roman Photos ''
|align="center" valign="top"|71
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1977
|align="left" valign="top"|'' C'est la faute à Dylan ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1979
|align="left" valign="top"|'' Je fume pour oublier que tu bois ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1980
|align="left" valign="top"|'' Gaby oh Gaby ''
|align="center" valign="top"|2
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1981
|align="left" valign="top"|'' Vertige de l'amour ''
|align="center" valign="top"|'''1'''
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1981
|align="left" valign="top"|'' Rebel ''
|align="center" valign="top"|19
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1981
|align="left" valign="top"|'' C'est comment qu'on freine? ''
|align="center" valign="top"|45
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1983
|align="left" valign="top"|'' Elégance ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1984
|align="left" valign="top"|'' S.O.S. Amor ''
|align="center" valign="top"|36
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1985
|align="left" valign="top"|'' Tu touches pas à mon pote ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1985
|align="left" valign="top"|'' Hey Joe''
|align="center" valign="top"|59
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1986
|align="left" valign="top"|'' L'arrivée du Tour ''
|align="center" valign="top"|44
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1986
|align="left" valign="top"|'' Malédiction ''
|align="center" valign="top"|36
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1989
|align="left" valign="top"|'' Bombez! ''
|align="center" valign="top"|76
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1989
|align="left" valign="top"|'' Pyromanes ''
|align="center" valign="top"|94
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1989
|align="left" valign="top"|'' Etrange été ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1991
|align="left" valign="top"|'' Osez Joséphine ''
|align="center" valign="top"|14
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1991
|align="left" valign="top"|'' J'écume ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1992
|align="left" valign="top"|'' Madame rêve ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1994
|align="left" valign="top"|'' Ma petite entreprise ''
|align="center" valign="top"|61
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1994
|align="left" valign="top"|'' J'passe pour une caravane ''
|align="center" valign="top"|31
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1998
|align="left" valign="top"|'' La nuit je mens ''
|align="center" valign="top"|12
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1998
|align="left" valign="top"|'' Sommes-nous ''
|align="center" valign="top"|24
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 1998
|align="left" valign="top"|'' Aucun express ''
|align="center" valign="top"|39
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 2003
|align="left" valign="top"|'' La ficelle ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|-
|-
|align="center" | 2008
|align="left" valign="top"|'' Résidents de la République ''
|align="center" valign="top"|-
|align="center" valign="top"|32
|-
|}
===Live Albums===
* 1985: ''Live Tour 85''
* 1992: ''Tour novice''
* 1995: ''Confessions publiques''
* 2004: ''La Tournée des grands espaces''
* 2009: ''Dimanches à l'Élysée''
=== Àls Schàuispìeler ===
* 1981: ''Nestor Burma, détective de choc'' vum [[Jean-Luc Miesch]]
* 1981: ''Le Cimetière des voitures'' vum [[Fernando Arrabal]]
* 1991: ''Rien que des mensonges'' vum [[Paule Muret]]
* 1992: ''L'Ombre du doute'' vum [[Aline Issermann]]
* 1994: ''Ma sœur chinoise'' vum [[Alain Mazars]]
* 1995: ''Le Jeu de la clé'' vum [[Michel Hassan]]
* 1998: ''Mon père, ma mère, mes frères et mes sœurs...'' mìt dr [[Charlotte de Turckheim]]
* 1999: ''Je veux tout'' vum [[Patrick Braoudé]]
* 2000: ''La Confusion des genres'' vum [[Ilan Duran Cohen]]
* 2000: ''Retour à la vie'' vum [[Pascal Baeumler]] (mìt dr Emmanuelle Laborit)
* 2000: ''Félix et Lola'' vum [[Patrice Leconte]]
* 2000: ''L'Origine du monde'' vum [[Jérôme Enrico]]
* 2002: ''La Bande du drugstore'' vum [[François Armanet]]
* 2003: ''Le P'tit Curieux'' vum [[Jean Marbœuf]]
* 2006: ''Arthur et les Minimoys'' vum [[Luc Besson]] (Stìmm vum M Le maudit)
* 2007: ''J'ai toujours rêvé d'être un gangster'' vum [[Samuel Benchetrit]]
=== Àls Liadschriiwer ===
* 1981: ''Nestor Burma, détective de choc'' vum [[Jean-Luc Miesch]]
* 1985: ''Le Quatrième Pouvoir'' vum [[Serge Leroy]]
* 1986: ''Le Beauf'' vum [[Yves Amoureux]]
* 1992: ''Le Jeune Werther'' vum [[Jacques Doillon]]
* 1994: ''Pigalle'' vum [[Karim Dridi]]
* 1999: ''Ma petite entreprise'' vum [[Pierre Jolivet]]
== Externa Lìnks ==
{{commonscat|Alain Bashung|Alain Bashung}}
* [https://web.archive.org/web/20060825045058/http://alainbashung.artistes.universalmusic.fr/ Offizieller Website]
* {{IMDb Name|ID=0059817|NAME=Alain Bashung}}
== Referanz ==
<references />
{{Normdaten}}
{{DEFAULTSORT:Bashung, Alain}}
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Singer-Songwriter]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist (21. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
8l27hhm8cmugyovz8ag2zt69wl4uswf
Miley Cyrus
0
25244
1016889
1011516
2022-07-21T23:17:16Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnote */ Kàtegoria bassr asoo
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Schauspieler
| BILD =[[Datei:Miley_Cyrus_38th_People's_Choice_Awards_(cropped).jpg|mini|center|200px|D Miley Cyrus 2012]]
| GN =Destiny Hope Cyrus
| GD =23. November 1992 z [[Nashville]], [[Tennessee]]
| TD =
| AN =Miley (Ray) Cyrus
| BF =Schauspiilere, Sängere
| AJ =sit 2001
| EP =
| LP =
| KR =
| EN =Leticia geb. Finley u Billy Ray Cyrus
| WS =[http://www.mileycyrus.com/ Offiziälli Internetsitte]
| academyawards =
| afiawards =
| arielaward =
| baftaawards =
| cesarawards =
| emmyawards =
| filmfareawards =
| geminiawards =
| goldenglobeawards =
| goldenraspberryawards =
| goyaawards =
| grammyawards =
| iftaawards =
| laurenceolivierawards =
| naacpimageawards =
| nationalfilmawards =
| sagawards =
| tonyawards =
| awards =
}}
D '''Miley Ray Cyrus''' (* [[23. November]] [[1992]] z Nashville, Tennessee als Destiny Hope Cyrus) isch a [[USA|US-amerikanischi]] [[Schauspieler|Schouspiilere]] u [[Gesang|Sängere]]. Ihrä Durchbruch vrdankt si dr Fernsehserii „Hannah Montana“, wo si d Hannah Montana/Miley Stewart spiilt.
== Läbä ==
D Miley Cyrus isch d Tochter vor Leticia geb. Finley u vom Countrysänger Billy Ray Cyrus. Ihri Gotte isch d Dolly Parton. Ihri äuterä Haubgschwüschterti Brandi u dr Trace Dempsey Cyrus chömmä vorä frühärä Beziehig vo ihrä Mueter Leticia u si beidi vom Billy Ray Cyrus nach dr Hochzyt adoptiert worre. Si het zwöi jüngeri Geschwüschter, Braison u d Noah Lindsey Cyrus. D Miley Cyrus isch uf dr Farm vo ihrä Euterä ir Nächi vo Nashville ufgwachsä u isch uf d Heritage Middle School gange. Zu ihrä beschtä Fründä zähle d Schauspiilkollege Mitchel Musso u Emily Osment u d Mandy Jiroux, wo mit ihre bi YouTube d „Miley And Mandy Show“ betribe het.
Bim Filme vo ''The Last Song'' im Juni 2009, het d Cyrus mit iirem Co-star Liam Hemsworth aabändlet. Im Juni 2012 häi si bekannt gee ass si verlobt sige. Denn häi si e zitlang zämme z Los Angeles gläbt, aber im Septämber 2013 häi si sich drennt.
== Diskografii ==
=== Albe ===
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Jahr
! width="230" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Chartpositione<ref name="Charts">Chartquelle: [http://www.charts.de/artist.asp?name=Miley+Cyrus&country=de DE] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://www.charts.de/artist.asp?name=Miley+Cyrus&country=de |wayback=20131017113050}} [http://austriancharts.at/showinterpret.asp?interpret=Miley+Cyrus AT] [http://swisscharts.com/showinterpret.asp?interpret=Miley+Cyrus CH] [http://www.officialcharts.com/artist/_/miley%20cyrus/ UK] [http://www.billboard.com/artist/311278/miley-cyrus/chart US]</ref>
! width="220" rowspan="2"| Aamerkige
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|-bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2008
| Breakout
| align="center" <!--DE-->| 16
| align="center" <!--AT-->| 12
| align="center" <!--CH-->| 25
| align="center" <!--UK-->| 10
| align="center" <!--US-->| '''1'''
| <small>22. Juli 2008 <br />Verchöuf wäutwit: 4.800.000</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2010
| Can’t Be Tamed
| align="center" <!--DE-->| 4
| align="center" <!--AT-->| 2
| align="center" <!--CH-->| 3
| align="center" <!--UK-->| 8
| align="center" <!--US-->| 3
| <small>22. Juni 2010 <br />Verchöuf wäutwit: 2.500.000</small>
|-bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2013
| Bangerz
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>8. Oktober 2013 <br />Verchöuf wäutwit: -</small>
|}
=== EPs ===
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Jahr
! width="230" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Chartpositione<ref name="Charts" />
! width="220" rowspan="2"| Aamerkige
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2009
| The Time of Our Lives
| align="center" <!-- DE -->| 9
| align="center" <!-- AT -->| 5
| align="center" <!-- CH -->| 23
| align="center" <!-- UK -->| 17
| align="center" <!-- US -->| 2<
| <small>28. August 2009 <br />Verchöuf wäutwit: 3.000.000</small>
|}
=== Singles ===
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Jahr
! width="230" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Chartpositione<ref name="Charts" />
! width="220" rowspan="2"| Aamerkige
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2006
| The Best of Both Worlds <br /><small>''Hannah Montana''</small>
| align="center" <!--DE-->| 66
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 43
| align="center" <!--US-->| 92
| <small>28. März 2006</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2007
| See You Again <br /><small>''Hannah Montana 2: Meet Miley Cyrus''</small>
| align="center" <!--DE-->| 52
| align="center" <!--AT-->| 30
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 11
| align="center" <!--US-->| 10
| <small>19. Dezember 2007</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff" rowspan="2"| 2008
| Start All Over <br /><small>''Hannah Montana 2: Meet Miley Cyrus''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 68
| <small>14. März 2008</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| 7 Things <br /><small>''Breakout''</small>
| align="center" <!--DE-->| 17
| align="center" <!--AT-->| 14
| align="center" <!--CH-->| 35
| align="center" <!--UK-->| 25
| align="center" <!--US-->| 9
| <small>17. Juni 2008</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff" rowspan="5"| 2009
| Fly on the Wall <br /><small>''Breakout''</small>
| align="center" <!--DE-->| 62
| align="center" <!--AT-->| 57
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 16
| align="center" <!--US-->| 84
| <small>16. Februar 2009</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| The Climb <br /><small>''Hannah Montana: The Movie''</small>
| align="center" <!--DE-->| 41
| align="center" <!--AT-->| 30
| align="center" <!--CH-->| 38
| align="center" <!--UK-->| 11
| align="center" <!--US-->| 4
| <small>E5. März 2009</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| Hoedown Throwdown <br /><small>''Hannah Montana: The Movie''</small>
| align="center" <!--DE-->| 66
| align="center" <!--AT-->| 41
| align="center" <!--CH-->| 87
| align="center" <!--UK-->| 18
| align="center" <!--US-->| 18
| <small>10. März 2009</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| [[Party in the U.S.A.]] <br /><small>''The Time of Our Lives''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| 30
| align="center" <!--CH-->| 41
| align="center" <!--UK-->| 11
| align="center" <!--US-->| 2
| <small>11. August 2009</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| Supergirl <br /><small>''Hannah Montana 3''</small>
| align="center" <!--DE-->| 42
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>28. August 2009</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff" rowspan="4"| 2010
| When I Look at You <br /><small>''The Time of Our Lives''</small>
| align="center" <!--DE-->| 85
| align="center" <!--AT-->| 57
| align="center" <!--CH-->| 49
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 16
| <small>1. März 2010</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| Can't Be Tamed <br /><small>''Can't Be Tamed''</small>
| align="center" <!--DE-->| 29
| align="center" <!--AT-->| 21
| align="center" <!--CH-->| 53
| align="center" <!--UK-->| 13
| align="center" <!--US-->| 8
| <small>18. Mai 2010</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| Ordinary Girl <br /><small>''Hannah Montana Forever''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 91
| <small>6. Juli 2010</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| Who Owns My Heart <br /><small>''Can't Be Tamed''</small>
| align="center" <!--DE-->| 24
| align="center" <!--AT-->| 35
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>22. Oktober 2010</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff" | 2011
| I'm Still Good <br /><small>''Hannah Montana Forever''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>6. Mai 2011</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff" rowspan="2"| 2013
| We Can't Stop <br /><small>''Bangerz''</small>
| align="center" <!--DE-->| 21
| align="center" <!--AT-->| 24
| align="center" <!--CH-->| 33
| align="center" <!--UK-->| '''1'''
| align="center" <!--US-->| 2
| <small>3. Juni 2013</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| Wrecking Ball <br /><small>''Bangerz''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>24. August 2013</small>
|}
=== Soundtracks ===
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Jahr
! width="230" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Chartpositione<ref name="Charts" />
! width="220" rowspan="2"| Aamerkige
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|-bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2006
| Hannah Montana
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| 14
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 7
| align="center" <!--US-->| 1
| <small>24. Oktober 2006 <br />Verchöuf wäutwit: 5.100.000</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2007
| Hannah Montana 2: Meet Miley Cyrus
| align="center" <!--DE-->| 35
| align="center" <!--AT-->| 13
| align="center" <!--CH-->| 69
| align="center" <!--UK-->| 8
| align="center" <!--US-->| '''1'''
| <small>26. Juni 2007 <br />Verchöuf wäutwit: 5.500.000</small>
|-bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2009
| Hannah Montana: The Movie
| align="center" <!--DE-->| 6
| align="center" <!--AT-->| '''1'''
| align="center" <!--CH-->| 13
| align="center" <!--UK-->| 3
| align="center" <!--US-->| '''1'''
| <small>23. März 2009 <br />Verchöuf wäutwit: 3.000.000</small>
|-bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2009
| Hannah Montana 3
| align="center" <!--DE-->| 13
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 2
| align="center" <!--US-->| 2
| <small>2. Juli 2009 <br />Verchöuf wäutwit: 2.500.000</small>
|-bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2010
| Hannah Montana Forever
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 38
| align="center" <!--US-->| 11
| <small>15. Oktober 2010 <br />Verchöuf wäutwit: 2.100.000</small>
|}
== Filmografii ==
=== Film ===
* 2003: ''Big Fish''
* 2007: ''High School Musical 2'' (Cameo)
* 2008: ''Hannah Montana & Miley Cyrus: Best of Both Worlds Concert''
* 2008: ''Bolt – Ein Hund für alle Fälle'' (Stimme vo dr Penny)
* 2009: ''Hannah Montana – Der Film''
* 2010: ''The Last Song''
* 2011: ''Justin Bieber: Never Say Never'' (als si sälber)
* 2012: ''LOL''
* 2012: Punk’d (Fernsehserie, 2 Folgen, als sie selbst)
* 2015: Die Highligen Drei Könige ''(The Night Before)''
* 2015: A Very Murray Christmas
* 2016: The Voice (als Coach)
* 2016: Crisis in Six Scenes
* 2017: Guardians of the Galaxy Vol. 2
=== Färnsäh ===
* 2003: ''Doc'' (Gaschtroll: 2. Episod als ''Kylie'', 4. Episod als ''Rauls'' Fründin)
* sit 2006: ''Hannah Montana'' als ''Miley Stewart''/''Hannah Montana''
* 2006: ''Hotel Zack & Cody'' (''The Suite Life of Zack & Cody''), Gastauftritt als ''Miley Stewart''/''Hannah Montana''
* 2007: ''Disneys Tauschrausch'' (Stimme)
* 2009: ''Zack & Cody an Bord'' (''The Suite Life on Deck''), Gaschtuftritt als ''Miley Stewart''/''Hannah Montana''
* 2012: ''Punk’d'' (Färnsähserie, 2 Folge, als si sälber)
* 2012: ''[[Two and a Half Men]]'' (Folge 10x4 und 10x7)
* 2012: ''So Undercover''
* 2019: Black Mirror (Fernsehserie, Episod 5x03)
== Externi Sitte ==
{{Commonscat}}
* [http://www.mileycyrus.com/ Offiziälli Internetsitte]
== Fuessnote ==
<references />
{{DEFAULTSORT:Cyrus, Miley}}
[[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
ptuhet7cyw8q3eshtq2l6noitxqz4im
Riedhausen
0
33139
1016855
1007276
2022-07-21T12:56:33Z
213.153.68.96
Ergänzung im Geografischen Bereich
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Riadhausa}}
{{Infobox Gemeinde in Deutschland schwäbisch
| Wappen = Wappen Riedhausen.png
| Breitengrad = 47/54/36/N
| Längengrad = 09/25/46/E
| Lageplan = Riedhausen in RV.svg
| Bundesland = Baden-Württemberg
| Regierungsbezirk = [[Regierungsbezirk Tübingen|Dibenga]]
| Landkreis = Ravensburg
| Landkreisalem = Raveschburg
| Höhe = 631
| Fläche = 8.42
| PLZ = 88377
| Vorwahl = 07587
| Kfz = RV
| Gemeindeschlüssel = 08436067
| NUTS = DE148
| Adresse = Kirchstraße 1 <br /> 88377 Riedhausen
| Website = http://www.gvv-altshausen.de
| Bürgermeister = Ekkehard Stettner
}}
{{Dialekt|Schwäbisch|Schwäbisch|Schwäbisch}}
'''Riadhausa''' (dt. ''Riedhausen'') isch a Gmoid im Nordweschta vom [[Landkreis Ravensburg|Landkreis Raveschburg]] in [[Baden-Württemberg|Bade-Wirttaberg]]. D Gmoid hot {{EWZ|DE-BW|{{#Property:P439}}}} Eiwohner (Stand: {{EWD|DE-BW}}) und isch seit anno 1972 Mitgliad im [[Gemeindeverwaltungsverband Altshausen]] wo dr Sitz z'[[Altshausen]] hot.
== Geografi ==
D Gmarkong setzt sich zamme ous 73,6 % Landwirtschaftsfleche, 18,3 % Wald, 6,7 % Sidlongsfleche ond 1,4 % sunschtiger Fleche.<ref>Statistisches Bundesamt: Bodenfläche nach Art der tatsächlichen Nutzung - Stichtag 31.12. - regionale Tiefe: Gemeinden, Samt-/Verbandsgemeinden (bis 2011)</ref>
Manche vo denne wo z‘Riadhausa wohnet sind sogar so iberzeigt vom Dörfle, dass se‘s aus Jux au schomol als „dr Nabel dr Welt“ bezeichnet.
== Gmoindsgliaderung ==
D Nochbergmoinde von Riadhausa sind im Uhrzoigersinn, wenn mer im Norde afangt: [[Königseggwald|Kenigseggwald]], [[Unterwaldhausen|Waldhausa]], [[Guggenhausen|Guggahausa]] und [[Wilhelmsdorf (Württemberg)|Wilhälmsdorf]] im [[Landkreis Ravensburg|Landkrois Raveschburg]] sowie [[Ostrach|Oschdrach]] im [[Landkreis Sigmaringen]].
== Gschicht ==
=== Friener war des so ===
Riadhausa isch s erschte mol anno 1083 erwähnt worre - sogar urkundlich. Vo 1179 bis 1380 hots au nochweislich e sognanntes Minischterialegschlecht, d Herre vo Riadhausa, als Ortsadel gäba. 1179 isch nämlich dr Berthold von Riedhausen als Zeige fier den Welfa [[Welf VI.]] und au no fier de Herzog vo Schwoba, dr Staufer [[:de:Friedrich_V._(Schwaben)|Friedrich V.]], innere Urkunde erwähnt.
=== D Eiwohnerentwicklung ===
Mit eme Durchschnittsalter von 36,5 (Sechsedreißgehalb) Johr isch Riedhausen 2011 dia jingscht Gmoid z ganz [[Baden-Württemberg|Bade-Wirttaberg]] gwäsa. 2019 ischs Dörfle erneit mit eme Durchschnittsalter vo 38,3 (achdedreißg komma drei) Johr ganz vorne debei gwäsa.
== Religion ==
D Gmoid isch de Sitz vo de katholische Pfarrei St. Michael, wo zum Dekanat Saulgau gheert.
Dia evangelische Chrischta in dr Gmoid gheeret zur Kirchegmoid Altschhausa im Kirchabezirk Biberach.
== Verwaltong ==
Riadhausa hot sich mit de Gmoinde [[Altshausen|Altschhausa]], [[Boms|Bõms]], [[Ebenweiler|Äbaweiler]], [[Ebersbach-Musbach|Äbarschbach-Muesbach]], [[Eichstegen|Oichschdäga]], [[Fleischwangen|Floeschwãnga]], [[Guggenhausen|Guggahausa]], [[Hoßkirch|Hosskirch]], [[Königseggwald|Kenigseggwald]] ond [[Unterwaldhausen|Waldhausa]] zum Gmoindeverwaltungsverband ''Altschhausa'' mit Sitz z 'Altschhausa zsammegschlosse.
=== Schuldes ===
Seit anno 92 war dr Ekkehard Stettner dr Schuldes vo Riadhausa. Seit em 10. Oktober 2021 isch mit 88,37 Prozent vo de Schdimma d Yvonne Heine als sei Nochfolgerin gwählt, wo zu dem Zeitpunkt mit 25ge di jingscht Birgermoischterin vo Bade-Wirttaberg war.
=== Gmoidrot ===
Riadhausa isch oine vo de weniga Gmoinde z Bade-Wirttaberg, wo dr Gmoidrot durch d Mehrheitswahl gwählt wird. Bei de Mehrheitswahl gibts koine Lischta oder Gruppierunga. Dr Gmoidrot zellt acht Mitgliader. Dodrunter sind laut dem Ergebnis vo de Kommunalwahl am 26. Mai 2019 zwoi Fraua. Dr Gmoidrot beschtoht aus da gwählta ehreamtlicha Gmoidrät und em Schuldes als Vorsitzender. Dr Schuldes isch im Gmoidrot au stimmberechtigt.
=== Wappa ===
S gibt e am 3. Juli 1980 verliehenes Wappa.
D Blasonierung: „In Rot en richtung Flosse rechtsrum krumma aufspringenda silberna (weißa) Fisch.“
S Wappa goht aufs um 1340 in dr Zürcher Wapparolla dargestellte Wappa vo de Herra vo Riadhausa zrugg.
=== Wahla ===
Ergäbnis vo de Landdagswahla seit 2006 (zwoitausendsechs):<ref>Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: {{Webarchiv|url=https://www.statistik-bw.de/Wahlen/Landtag/ |wayback=20190707200830 |text=Landtagswahl |archiv-bot=2020-03-02 12:17:24 InternetArchiveBot }}</ref>
{| class="wikitable" width=350
|- align=center class="hintergrundfarbe5"
|align=left | '''Johr''' || '''CDU''' || '''Griene''' || '''SPD''' || '''FDP''' || '''Lenke'''<sup>1</sup> || '''AfD''' || '''Sunschtige'''
|- align=center
|align=left| '''2016''' || 52 % || 23,3 % || 4,3 % || 8 % || 1,1 % || 7,8 % || 3,4 %
|- align=center
|align=left| '''2011''' || 62,9 % || 13,8 % || 12 % || 4,8 % || 1,8 % || || 4,8 %
|- align=center
|align=left| '''2006''' || 68,6 % || 3,3 % || 10,9 % || 9,1 % || 2,2 % || || 5,8 %
|}
<sup>1</sup> 2006: WASG, seid 2011: Die Linke
== Dialekt ==
Dr Dialekt vo Riadhausa ghert zom [[Schwäbisch|Schwäbischa]].
== Fueßnote ==
<references/>
== Weblink ==
{{Commonscat}}
* https://web.archive.org/web/20190827202810/http://gvv-altshausen.de/
{{Navigationsleiste Städte und Gemeinden im Landkreis Ravensburg}}
{{Normdaten}}
[[Kategorie:Ort (Landkreis Ravaschburg)]]
1l7ielzt9ev2md56mclpcvqtva8ynsq
Belz
0
35498
1016863
991198
2022-07-21T20:49:25Z
Avereanu
35280
1620 + ref
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Moldelecom BL.jpg|250px|right|thumb]]
'''Bălți''' ([{{IPA|ˈbəltsʲ}}], [[Russische Sprache|russisch]] '''Бельцы'''/Belzy, [[Ukrainische Sprache|ukrainisch]] '''Бєльці'''/Bjelzi, [[Deutsche Sprache|dütsch]] '''Belz''', [[Jiddische Sprache|jiddisch]] '''בעלץ'''/Belts) isch e Stadt z [[Moldawien|Moldawie]]. Si het 149'100 Ywohner (01.01.2011)<ref>Biroul Național de Statistică al Republicii Moldova. {{Webarchiv|url=http://www.statistica.md/newsview.php?l=ro&idc=168&id=3266&parent=0 |wayback=20120127075913 |text=Numărul populației stabile al Republicii Moldova la 1 ianuarie 2011, în profil teritorial |archiv-bot=2019-11-30 08:51:12 InternetArchiveBot }}. [[Biroul Național de Statistică al Republicii Moldova]], 8 februarie 2011. Accesat la 15 februarie 2011.</ref> und isch eso noch Chișinău (dütsch [[Kischinau]]) die zweitgrössti Stadt im Land, wenn mä Tiraspol nid in Betracht zieht, wo in [[Transnistrien|Transnistrie]] lit, aber das isch hützudags de facto vo Moldawie unabhängig.
Belz isch s wichtigscht Industri-, Kultur- un Gschäftszentrum un s wichtigscht Verchehrsdräichrüz im Norde vo Moldawie. D Stadt lit in dr Belz-Steppe, rund 130 km nördlich vo Kischinau am Fluss Răut, eme Nebefluss vom [[Dnestr]].
Im Johr 1620<ref>{{cite journal | author=Teo-Teodor Marșalcovschi | title=Geneza municipiului Bălţi: concept urbanistic şi prima atestare
| journal=Anuarul Catedrei Discipline Socioumanistice | pages=6–28 | year=2007 | url=http://dspace.usarb.md:8080/jspui/bitstream/123456789/2373/1/Marsalcovschi_Teo_Teodor_Geneza_municipiului_Balti.pdf |format=PDF| accessdate=2022-07-21}}</ref><ref>{{cite journal | author=Nicolae Enciu | title=Orașul și județul Bălți de la începuturi până în anul Marii Uniri | journal=Dialogica, revistă de studii culturale și literatură | pages=104–115 | doi= 10.5281/zenodo.3332722 | year=2019 | url=https://ibn.idsi.md/sites/default/files/imag_file/104-115.pdf |format=PDF| accessdate=2022-07-21
}}</ref><ref>{{cite journal | author=Руслан Михалевский | title=Академия наук: 1421 год не является датой первого упоминания о Бельцах
| journal=SP | year=2016 | url=https://esp.md/sobytiya/2016/02/23/akademiya-nauk-1421-god-ne-yavlyaetsya-datoy-pervogo-upominaniya-o-belcah?qt-widget_socials=0 |format=PDF| accessdate=2022-07-21}}</ref> isch Belz s erscht Mal gnennt worde als Teil vom Fürschtetum Moldau.
== Quälle ==
<references/>
[[Kategorie:Moldawie]]
[[Kategorie:Ort z Europa]]
d0ux3tbwdct9enedzomfgssk0x1tqp8
Igor Wakhevitch
0
37540
1016922
952025
2022-07-21T23:49:13Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
Dr '''Igor Wakhevitch''' (* [[12. Mai]] [[1948]] in dr [[Provence|Brovans]] z [[Frankreich|Frankriich]]) isch e franzöösische [[Avantgarde]] Komponist. Er het am Bariiser Konservatorium studiert. In de 1970er Joor het er e Serii vo Studio-Album uusegee. 1974 het er d Muusig für im [[Salvador Dali]] si Operegedicht ''Être Dieu'' gschriibe. 1998 isch dr Boxset ''Donc'' uusecho mit sine Wärk uf säggs Zeedee, usser em ''Être Dieu''.
Dr Igor Wakhevitch isch dr Soon vom Kunstdiräkter Georges Wakhévitch. Er isch e Fründ gsi vom [[Maurice Béjart]] und vom [[Robert Wyatt]] und [[Mike Ratledge]] vo dr Rockgrubbe [[Soft Machine|The Soft Machine]].
==Diskographii==
* ''Logos (Rituel Sonore)'' (1970)
* ''Docteur Faust'' (1971)
* ''Être Dieu'' (1974)
* ''Hathor (Lithurgie Du Souffle Pour La Résurrection Des Morts)'' (1974)
* ''Les Fous d'Or'' (1975)
* ''Nagual (Les Ailes De La Perception)'' (1977)
* ''Let's Start'' (1979)
* ''Ahata Anahata'' (2006)
==Kwelle==
*Dr Ardikel [[:en:Igor_Wakhévitch|Igor Wakhévitch]] uf dr änglische Wikipedia.
==Weblingg==
* {{Allmusic|class=album|id=r481529|pure_url=yes}} Allmusic] Ardikel über e Igor Wakhevitch. (änglisch)
* [https://web.archive.org/web/20120205092317/http://www.3d-dali.com/centennial-magazine/e-10-opera.htm Centennial Magazine] Ardikel über em Dali si Operegedicht und Uffüerig in 2004, ooni d Muusig vom Wakhevitch.(änglisch)
* [http://www.fractal-records.com/05artists/wakhev.htm Fractal] Biographii und Diskographii uf Franzöösisch.
* [http://www.fractal-records.com/02review/f002.htm Fractal] Rezensioon vom Donc Boxset uf Änglish and Franzöösisch.
{{DEFAULTSORT:Wakhevitch, Igor}}
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist (21. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
hppulygtrzuqduuhnczm6c3u3tibllr
Plinius der Ältere
0
37728
1016864
967573
2022-07-21T21:49:24Z
Ahti-Saku
92321
File
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Plinius dr Elter}}
[[File:Plinyelder.jpg|200px|thumb|right]]
[[Datei:Naturalishistoria.jpg|miniatur|Ditelsite vo dr ''Naturalis Historia'', Joor vo dr Usgoob: 1669]]
Dr '''Gaius Plinius Secundus Maior''', churz '''Plinius dr Elter''' ([[latein|Latiinisch]] '''Plinius maior''') (* öbbe [[23]] z Novum Comum (em hütige [[Como]]); † [[25. August]] [[79]] z [[Stabiae]]) isch e [[Römisches Reich|römische]] [[Wissenschaftler|Gleerte]] gsi, wo mä nid mit sim Adoptivsoon [[Plinius der Jüngere|Gaius Plinius Caecilius Minor]] sött verwäggsle, wo dur sini [[Plinius-Briefe|Brief]] bekannt worde isch.
== Leben und Werk ==
Dr Plinius chunnt von ere vermöögende [[Eques|römische Ridderfamilie]]. Er isch uf Rom gange, het dr [[Publius Pomponius Secundus]], e Dragödiedichter und Fäldheer, kenne gleert und isch bekannt gsi mit de beste Familie. Er isch Offizier worde in de Browinze und isch im Joor 52 zrugg uf Rom choo. Er het nie ghürootet und het wo si Schwöster gstorben isch, deren iire Bueb adoptiert, wo als Plinius dr Jünger bekannt isch.
Dr Plinius e [[Naturwissenschaft|natuurwüsseschaftligi]] [[Enzyklopädie|Enziklopedii]], d ''Naturalis historia'' (Natuurgschicht) verfasst, wo 37 Bänd het und sis äinzige Wärk isch, wo erhalte isch. Er schribt din über [[Anthropologie|Anthropologii]], [[Arznei]]e us Pflanze- und Diersubstanze, [[Botanik]], [[Ethnografie|Ethnografii]], [[Gartenbau|Gaartebau]], [[Geographie|Geografii]], [[Kosmologie|Kosmologii]], [[Kunstgeschichte|Kunstgschicht]], [[Medizin]], [[Metallverarbeitung|Metallverarbäitig]], menschligi [[Physiologie|Füsiologii]], [[Mineralogie|Mineralogii]], die Schöne Künst und [[Zoologie|Zoologii]]. D Fakte het er us öbbe 2000 Büecher vo 100 verschidnige Autore zämmedräit. Sini andere Wärk, wie e Biographii vo sim Fründ [[Quintus Pomponius Secundus]] und Gschichtsbüecher si nid erhalte.
Dr Plinius isch im Joor 79 bim Usbruch vom [[Vesuv]] bim ene Rettigsversuech in dr Nööchi vom Vulkan am ene Härzinfarkt gstorbe.
== Teggstusgoobe und Übersetzige ==
* Roderich König u. a. (Hrsg.): ''C. Plinius Secundus d. Ä.: Naturkunde''. 37 Bände, Artemis, Zürich u. a. 1990–2004, ISBN 3-7608-1618-5 (unkritischi Usgoob vom latiinische Teggst mit ere Übersetzig und Erkläärige)
* Ludwig von Jan/Karl Mayhoff (Hrsg.): ''C. Plini Secundi naturalis historiae libri XXXVII''. Teubner, Stuttgart 1967–2002
* Lenelotte Möller/Manuel Vogel (Hrsg.): ''Die Naturgeschichte des Gaius Plinius Secundus.'' 2 Bände, Marix Verlag, Wiesbaden 2007 (Nöiuflaag von ere Übersetzig vo 1880–1882)
== Litratuur ==
; Allgemäins
* Mary Beagon: ''Roman Nature. The Thought of Pliny the Elder''. Clarendon Press, Oxford 1992, ISBN 0-19-814726-0
* {{BBKL|p/plinius_d_ae|band=7|autor=Marco Frenschkowski|spalten=740–745}}
* Roderich König, Gerhard Winkler: ''Plinius der Ältere. Leben und Werk eines antiken Naturforschers''. München 1979
* Trevor Murphy: ''Pliny the Elder's Natural History. The Empire in the Encyclopedia''. Oxford University Press, Oxford 2004, ISBN 0-19-926288-8
; Äinzelni Themene
* John F. Healy: ''Pliny the Elder on Science and Technology''. Oxford University Press, Oxford 1999, ISBN 0-19-814687-6
* Thomas Köves-Zulauf: ''Reden und Schweigen. Römische Religion bei Plinius Maior''. Fink, München 1972
* Klaus Sallmann: ''Die Geographie des älteren Plinius in ihrem Verhältnis zu Varro. Versuch einer Quellenanalyse''. De Gruyter, Berlin 1971, ISBN 3-11-001838-1
* Klaus Sallmann: ''Der Traum des Historikers: Zu den 'Bella Germaniae' des Plinius und zur julisch-claudischen Geschichtsschreibung''. In: Aufstieg und Niedergang der römischen Welt II 32,1, Berlin/New York 1984, S. 578–601.
; Rezepzioon
* Arno Borst: ''Das Buch der Naturgeschichte. Plinius und seine Leser im Zeitalter des Pergaments''. 2. Auflage, Winter, Heidelberg 1995, ISBN 3-8253-0132-X
; Hilfsmiddel
* Peter Rosumek und Dietmar Najock: ''Concordantia in C. Plinii Secundi naturalem historiam''. 7 Bände. Olms-Weidmann, Hildesheim u. a. 1996, ISBN 3-487-09949-7
== Weblingg ==
{{commonscat|Plinius Maior|Plinius dr Elter}}
{{Wikisource|Scriptor:Gaius Plinius Secundus|Gaius Plinius Secundus|lang=la}}
* [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Plin.+Nat.+toc Plinius ''Naturgeschichte'' im Perseus Projekt (änglisch)]
* [https://web.archive.org/web/20120204163107/http://www.oxygenee.com/absinthe-BOOKS12.html The first detailed description of absinthe and its use and therapeutic properties in Pliny the Elder's ''Historia Naturalis'']
* [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost01/PliniusMaior/plm_h000.html ''Naturalis historia'' Lateinischer Originaltext]
* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Pliny_the_Elder/home.html ''Naturalis historia'', dr ganz latiinisch Originalteggst, däilwiis redigiert] vom [[LacusCurtius]]
* [http://digital.slub-dresden.de/ppn278255922 Erasmi Stellae Libanothani Viri Clariss. De gem(m)is libellus unicus]. Argentorati 1530, Online-Usgoob vo dr Säggsische Landesbibliothek - Staats- und Universideetsbibliothek Dresde
* [http://phaidra.univie.ac.at/o:19958 Historia naturalis: libri XXXVII], Venetis 1469, bi dr [[Universitätsbibliothek der Universität Wien|Universideetsbibliothek Wien]]
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de|2 = Plinius_der_Ältere|3 = dütsch|4 = 100090350}}
{{SORTIERUNG:Plinius Der Altere}}
[[Kategorie:Literatur uf Latiinisch]]
[[Kategorie:Autor]]
[[Kategorie:Autor (Alterdum)]]
[[Kategorie:Historiker]]
[[Kategorie:Gschichtsschriibig]]
[[Kategorie:Naturforscher]]
[[Kategorie:Römer (Antiki)]]
[[Kategorie:Maa]]
nmpmnw5wwna2mwiv48wylb83yjfcr05
Charles Chaplin
0
38564
1016874
981608
2022-07-21T22:56:18Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Chaplin 1917 Zoller.jpg|miniatur|Dr Charlie Chaplin in dr Rolle vom Trämp, um 1918]]
Dr Sir '''Charles Spencer Chaplin''' [[Junior|jr.]], [[Order of the British Empire|KBE]], bekannt as '''Charlie Chaplin''' (* [[16. April]] [[1889]] vermuetlig z [[London]];<ref>Matthias Gretschel: [http://www.abendblatt.de/vermischtes/article2191351/Die-Geheimdienstakte-Charlie-Chaplin.html ''Die Geheimdienstakte Charlie Chaplin''], [[Hamburger Abendblatt]], 18. Februar 2012, abgrüeft am 18. Februar 2012. Vergliich au [http://www.nationalarchives.gov.uk/documentsonline/details-result.asp?Edoc_Id=8766199 KV 2/3700] im [[The National Archives|britischen Nationalarchiv]]</ref> † [[25. Dezember|25. Dezämber]] [[1977]] z [[Vevey]], [[Schweiz|Schwiz]]), isch e [[Vereinigtes Königreich|britische]] [[Komiker]], [[Schauspieler|Schauschbiiler]], [[Filmregisseur|Reschissöör]], [[Komponist]] und [[Filmproduzent|Broduzänt]] gsi.
Dr Chaplin zelt zu de iiflussriichste Komiker vom 20. Joorhundert. Si bekanntisti Rolle isch dr „Vagabund“ (im Original „The Tramp“, au „Charlot“), en arme [[Fahrendes Volk|Landstriicher]] mit de Maniere und dr Würd vom ene [[Gentleman]]. Die Figuur mit em [[Schnurrbart|Zweifingerschnauz]], de Hoose und Schue wo z grooss si, dr änge Jagge, em Bambusstock in dr Hand und dr [[Melone (Hut)|Melone]] uf em Chopf isch zun ere [[Ikone (Medien)|Filmikone]] worde. S [[American Film Institute]] het dr Charlie Chaplin zur zäätgrösste amerikanische Filmlegände vo alle Zite gweelt.<ref>[http://connect.afi.com/site/DocServer/stars50.pdf?docID=262 American Film Institute's list of the 50 Greatest American Screen Legends]</ref>
Dr Charles Chaplin het si Karriere as Chind aagfange, won er in dr [[Music Hall]] ufdräte isch. As Komiker in de früeje [[Filmkomödie|Stummfilmkomöödie]] vo [[Hollywood]] het er bald groosse Erfolg ghaa. Er isch zu siner Zit dr beliebtest [[Stummfilm]]komiker gsi und het s fertig brocht, künstlerisch und finanziell unabhängig z wärde. 1919 het er zämme mit dr [[Mary Pickford]], em [[Douglas Fairbanks senior|Douglas Fairbanks]] und em [[David Wark Griffith]] d Filmgsellschaft [[United Artists]] gründet. 1952 het män en verdächdigt, [[Kommunismus|Kommunist]] z si, und dorum het er us em Usland nüme zrugg in d USA dörfe. Er het denn in Öiropa as Schauschiiler und Reschissöör gschafft. 1972 het er en [[Ehrenoscar|Eerenoscar]] für si Lääbenswärk überchoo. Fümf Joor druf isch er im Alter vo 88 in si Schwiizer Woonort gstorbe.
[[Datei:Chaplin Karno advert.jpg|right|thumb|Advertisement from Chaplin's American tour with the [[Fred Karno]] comedy company, 1913]]
[[Datei:Charlie Chaplin with doll.jpg|thumb|right|upright|By 1916, Chaplin was a global phenomenon. Here he shows off some of his merchandise, c. 1918.]]
== Filmografii ==
; [[Keystone Studios]]
* 1914: Making a Living
* 1914: Kid Auto Races at Venice
* 1914: Mabel’s Strange Predicament
* 1914: A Thief Catcher
* 1914: Between Showers
* 1914: A Film Johnnie
* 1914: Tango Tangles
* 1914: His Favorite Pastime
* 1914: Cruel, Cruel Love
* 1914: The Star Boarder
* 1914: Mabel at the Wheel
* 1914: Twenty Minutes of Love
* 1914: Caught in a Cabaret
* 1914: Caught in the Rain
* 1914: A Busy Day
* 1914: The Fatal Mallet
* 1914: [[Ihr Freund, der Bandit]] ''(Her Friend the Bandit)''
* 1914: [[The Knockout]]
* 1914: Mabel’s Busy Day
* 1914: Mabel’s Married Life
* 1914: [[Laughing Gas (1914)|Laughing Gas]]
* 1914: The Property Man
* 1914: The Face on the Bar Room Floor
* 1914: Recreation
* 1914: Die Maskerade ''(The Masquerader)''
* 1914: His New Profession
* 1914: The Rounders
* 1914: The New Janitor
* 1914: Those Love Pangs
* 1914: [[Dough and Dynamite|Teig und Dynamit]] ''(Dough and Dynamite)''
* 1914: Gentlemen of Nerve
* 1914: His Musical Career
* 1914: His Trysting Place
* 1914: Tillie’s Romanze auf Raten ''(Tillie’s Punctured Romance)''
* 1914: Getting Acquainted
* 1914: His Prehistoric Past
;[[Essanay|Essanay Film Manufacturing Company]]
* 1915: Charlie gegen alle ''(His New Job)''
* 1915: Eine verbummelte Nacht ''(A Night Out)''
* 1915: Der Champion ''(The Champion)''
* 1915: Im Park ''(In the Park)''
* 1915: [[Entführung (1915)|Entführung]] ''(A Jitney Elopement)''
* 1915: Der Tramp ''(The Tramp)''
* 1915: An der See ''(By the Sea)''
* 1915: His Regeneration ''([[Cameo-Auftritt]])''
* 1915: Arbeit ''(Work)''
* 1915: Eine Frau ''(A Woman)''
* 1915: Die Bank ''(The Bank)''
* 1915: Gekidnappt ''(Shanghaied)''
* 1915: Eine Nacht im Variété ''(A Night in the Show)''
* 1916: Polizei ''(Police)''
* 1916: [[Burlesque on Carmen]]
* 1918: Triple Trouble (zusammengeschnitten aus unfertigen Chaplin-Filmen)
; [[Mutual Film|Mutual Film Corporation]]
* 1916: [[Der Ladenaufseher]] ''(The Floorwalker)''
* 1916: Der Feuerwehrmann ''(The Fireman)''
* 1916: [[Der Vagabund]] ''(The Vagabond)''
* 1916: Ein Uhr nachts ''(One A.M.)''
* 1916: Der Graf ''(The Count)''
* 1916: Das Pfandhaus / Das Pfandleihhaus ''(The Pawnshop)''
* 1916: Hinter der Leinwand ''(Behind the Screen)''
* 1916: Die Rollschuhbahn ''(The Rink)''
* 1917: [[Easy Street|Leichte Straße]] ''(Easy Street)''
* 1917: Die Heilquelle / Die Kur ''(The Cure)''
* 1917: [[Der Einwanderer]] ''(The Immigrant)''
* 1917: [[Der Abenteurer]] (au ''Charlie als Sträfling'') ''(The Adventurer)''
; [[First National]]
* 1918: Ein Hundeleben ''(A Dog’s Life)''
* 1918: [[The Bond|Die Anleihe]] ''(The Bond)''
* 1918: [[Gewehr über]] ''(Shoulder Arms)''
* 1919: The Professor
* 1919: [[Auf der Sonnenseite (1919)|Auf der Sonnenseite]] ''(Sunnyside)''
* 1919: [[A Day’s Pleasure|Vergnügte Stunden]] ''(A Day’s Pleasure)''
* 1921: [[Der Vagabund und das Kind]] ''(The Kid)''
* 1921: The Nut
* 1921: [[Die feinen Leute]] ''(The Idle Class)''
* 1922: Nice and Friendly
* 1922: [[Pay Day|Zahltag]] ''(Pay Day)''
* 1923: Charlie Chaplin – Gehetzte Unschuld / Der Pilger ''(The Pilgrim)''
; [[United Artists]]
* 1923: [[Die Nächte einer schönen Frau]] ''(A Woman of Paris)''
* 1925: [[Goldrausch (1925)|Goldrausch]] ''(The Gold Rush)'' (1942 Nöiveröffentligt mit nöijer Muusig und Iiläitig)
* 1926: Camille
* 1928: [[Der Zirkus]] ''(The Circus)''
* 1931: [[Lichter der Großstadt]] ''(City Lights)''
* 1936: [[Moderne Zeiten]] ''(Modern Times)''
* 1940: [[Der große Diktator]] ''(The Great Dictator)''
* 1947: [[Monsieur Verdoux – Der Frauenmörder von Paris]] ''(Monsieur Verdoux)''
* 1952: [[Rampenlicht (Film)|Rampenlicht]] ''(Limelight)''
; Änglischi Brodukzioone
* 1957: [[Ein König in New York]] ''(A King in New York)''
* 1959: The Chaplin Revue (Zusammenschnitt aus ''Ein Hundeleben, Gewehr über!'' und ''Charlie Chaplin – Gehetzte Unschuld'' / ''Der Pilger'')
* 1967: [[Die Gräfin von Hongkong]] ''(A Countess from Hong Kong),'' Cameo-Auftritt
== Veröffentligunge ==
* ''My Autobiography.'' Simon & Schuster, 1964.
* * ''Die Geschichte meines Lebens.'' S. Fischer, Frankfurt 1964; erwiitereti Usgoob mit Bilder: Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt 1998, ISBN 3-596-14061-7.
* ''Die Wurzeln meiner Komik.'' In: ''Allgemeine unabhängige jüdische Wochenzeitung.'' Marx, Düsseldorf 3. März 1967. {{ISSN|0002-5941}}
== Liddratuur ==
* John Bengtson: ''Silent Traces. Discovering Early Hollywood Through the Films of Charlie Chaplin''. Santa Monica Press, Santa Monica, Calif. 2006, ISBN 1-59580-014-X
* Michael Comte (Hrsg.): ''Charlie Chaplin. Das Fotoalbum''. Text Sam Stourdze. Steidl, Göttingen 2002, ISBN 3-88243-855-X
* Joe Hembus: ''Charlie Chaplin. Seine Filme, sein Leben''. Heyne, Münche 1989, ISBN 3-453-86033-0
* Dorothee Kimmich (Hrsg.): ''Charlie Chaplin. Eine Ikone der Moderne''. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2003, ISBN 3-518-39952-7
* Simon Louvish: ''Chaplin: The Tramp’s Odyssey''. Faber and Faber, London 2009, ISBN 978-0-571-23768-5
* Robert Payne: ''Der große Charlie. Eine Biographie des Clowns''. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1989, ISBN 3-518-38123-7
* David Robinson: ''Chaplin. Sein Leben, seine Kunst''. Diogenes, Zürich 1993, ISBN 3-257-22571-7
* Johannes Schmitt: ''Charlie Chaplin. Eine dramaturgische Studie''. Lit-Verlag, Münster 2006, ISBN 3-8258-9317-0.
* Karl Schnog: ''Charlie Chaplin – Filmgenie und Menschenfreund''. Henschel, Berlin (Ost) 1960
* Sam Stourdze (Hrsg.): ''Chaplin in Pictures''. NBC Editions, Paris, 2005, ISBN 2-913986-03-X
* Liliane Weissberg: ''Hannah Arendt, Charlie Chaplin und die verborgene jüdische Tradition''. Grazer Universitätsverlag/Leykam, Graz 2009, ISBN 978-3-7011-0165-8
* Stephen Weissman: ''Chaplin. A Life.'' Arcade Publishing, New York 2008
** Deutsche Ausgabe: ''Chaplin. Eine Biographie''. Übersetzt us em Änglische vo dr Ulrike Seeberger. Vorwort [[Geraldine Chaplin]]. Aufbau, Berlin 2009, ISBN 978-3-351-02708-7
== Film über e Charles Chaplin ==
* ''Chaplin.'' Spiilfilm, Groossbritannie, USA, 1992, 143 Min., Reschii: Richard Attenborough, Kamera: Sven Nykvist, mit Robert Downey Jr. als Charlie Chaplin, Anthony Hopkins, Dan Aykroyd, Geraldine Chaplin, Kevin Dunn als J. Edgar Hoover, Kevin Kline und andere.
* ''Charlie Chaplin – A Tramp’s Life.'' Dokumentarfilm, USA, 1997, 90 Min., Reschii: Peter Jones, {{IMDb Titel|tt0395499|Charlie Chaplin: A Tramp’s Life}}
* ''Der Tramp und der Diktator.'' Dokumentarfilm, Groossbritannie, 2002, 89 Min., Reschii: Kevin Brownlow, Michael Kloft, [https://archive.is/20130419082705/http://www.arte.tv/de/woche/244,broadcastingNum=971611,day=3,week=1,year=2009.html Inhaltsangabe] von arte.
* ''Chaplin heute – Der große Diktator.'' Dokumentarfilm, Frankriich, 2003, 26 Min., Reschii: Serge Toubiana, Brodukzioon: arte.
* ''Charlie – Leben und Werk von Charles Chaplin.'' (OT: ''Charlie: The Life and Art of Charles Chaplin.'') Dokumentarfilm, USA, 2003–2007, 127 Min., Buech und Reschii: Richard Schickel, Muusig: Charles Chaplin, José Padilla, mit em Sydney Pollack als Verzeler.
== Theaterstück ==
* 2008: ''Kidnappin' Chaplin'' vom Martin Kolozs, UA 15. Juni 2008, Ufdraagswärk für s 4. Tiroler Dramatikerfestival, Östriich.
* 2008: ''Verrückte Zeiten – Hommage an Charlie Chaplin,'' Brodukzioon vo dr Drehbühne Berlin<ref>http://www.drehbuehne-berlin.de</ref> und vom Admiralspalast Berlin mit em Joseph Sternweiler und em Dietrich Bartsch
* 2010: ''Chaplin,'' Ballett vom Mario Schröder, Brodukzioon vo dr Oper Leipzig.
== Fiitscher und Hörspiil ==
* ''Der Mann im Mond. Ein Radioballett mit Charlie Chaplin.'' Fiitscher vo dr Evelyn Dörr. Reschii: Claudia Leist. WDR 2002.
* ''Charlies Himmelfahrt.'' Kriminalhörspiil vo dr Sabine Bohnen und vom Bernd Breitbach. Reschii: Wolfgang Rindfleisch. Deutschlandradio Kultur 2005.
== Dichdig ==
* Patrick Roth: ''Meine Reise zu Chaplin. ein encore.'' Suhrkamp, Frankfurt a. M. 2002, ISBN 3-518-39939-X. (Autobiographischi Erzäälig)
== Weblingg ==
{{Commonscat|Charlie Chaplin}}
{{Wikisource|Der berühmteste Mann der Welt|Der berühmteste Mann der Welt, von Kurt Tucholsky, ''Prager Tagblatt'' 22. Juli 1922}}
* [https://web.archive.org/web/20190820134225/https://www.charliechaplin.com/ Offizielle Charlie Chaplin Webseite] (änglisch)
* {{LeMO|ChaplinCharlie|Charlie Chaplin}}
* {{IMDb Name|ID=0000122|NAME=Charles Chaplin}}
* [https://web.archive.org/web/20080213052333/http://www.film-zeit.de/home.php?action=result&sub=person&person_id=11564 Charles Chaplin auf film-zeit.de]
* Charles Chaplin [https://web.archive.org/web/20111229173650/http://www.eine-hommage-an.de/charles-chaplin/index.html deutsche Charlie Chaplin Fanseite]
== Fuessnoote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1=de|2=Charlie_Chaplin|3=dütsch|4=102015131}}
{{SORTIERUNG:Chaplin, Charles}}
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Komiker]]
[[Kategorie:Dräibuechautor]]
[[Kategorie:Broduzänt]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Oscarpriisträger]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
d21dlrkngw3cf77f7f2ir0cs1e3y5n9
Nolwenn Leroy
0
42778
1016911
914453
2022-07-21T23:37:34Z
Mathieu Kappler
76078
/* Referanz */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Nolwenn Leroy singing.jpg|thumb|rechts|D '''Nolwenn Leroy''', ànna 2010]]
D '''Nolwenn Leroy''' (* [[28. September|28. Septamber]] [[1982]] z'Saint-Renan, Finistère) ìsch a frànzeescha Sàngera, üs bretonnischa Àbstàmmung. Ìhra rìchtiga Nàmma ìsch Nolwenn Le Magueresse. Nolwenn ìsch a tràditionneller bretonnischer Vornàmma.
== Kìndheit un Jugend ==
Ìhra Vàter, dr Jean-Luc Le Magueresse, ìsch a Profi-Füeßbàller gsìì. Ìhra Müeter heißt Muriel Leroy.
Wahrend ìhrer Kìndheit hàt sa ìn verschìedena Ortschàfta glabt: Kersaint-Plabennec un Guingamp, ìn dr [[Bretagne]], un aui ìn dr Pàrissergegend un ìn Nordfrànkrìch. Ànna 1993, wo sa elf Johr àlt gsìì ìsch, hàn ìhra Eltra gscheida; noh ìsch sa mìt ìhrer Màmma un ìhrem Schweschter Kay uf Saint-Yorre (Allier) ge wohna.
Ìn dr Schüel, z'Vichy, ìsch sa ìn ìhrem Müsiklehrer ufgfàlla: ar hàt ìhra Tàlant scho gmerkt ghàà un uf sim Rot hàt sa dernoh [[Geige|Giiga]] fànga-n-à lehra. Mìt drizeh Johr àlt, hàt sa ìm Wettbewerb „Les écoles du désert“, vum Gschaft „Cora“, a Priis gwunna: a humànitära Reis vu Gao bis Timbuktu, ìm [[Mali]].
Ànna 1998/1999 ìsch sa a Johr uf Hamilton, ìm Ohio ([[USA]]), ge studiara, dur dr Rotary Club.
==Kìnstlerischer Laweslàuif==
D Nolwenn Leroy hàt ìhra Kàrriera ìn dr „Star Academy“, a Television-Gsàngwettbewerb, ààgfànga. Sechs Monet làng ìsch sa ìm Gsàngunterricht vum dr Profassera Armande Altaï gsìì. Dernoh ìsch sa àn dr zweita Star Academy ààgnumma worra. Àm 21. Dezamber 2002 ìsch sa àls erschta üssakumma. Dur dia Erfàhrung hàt sa mìt beriahmta Kìnschtler känna sìnga, wia zum Beispiel dr Lionel Ritchie, dr Roch Voisine, d Lara Fabian, d Isabelle Boulay, d Vanessa Carlton, d Laura Pausini, dr Umberto Tozzi, dr Calogero, dr Gérald De Palmas, dr Patrick Bruel, dr Patrick Fiori...
Àm 4. März 2003 ìsch ìhra erschta Album üssakumma: „Nolwenn“, wo ìn 600 000 Exemplàra verkàuift worra ìsch. Dr erscht Single, "Cassé", hàt bsundersch a großer Erfolg bikumma<ref>[http://lescharts.com/search.asp?search=nolwenn&cat=s lescharts.com: Cassé (Single)]</ref>.
Ìn sim zweita Album, „Histoires Naturelles“, üssakumma àm 5. Dezamber 2005, hàt d Nolwenn Leroy àm Textschriiwa mìtgmàcht.
D Sangera hàt aui mehrera Tour gmàcht, fer ìn beriahmta Spektàkelsàla vor ìhrem Publikum ge sìnga<ref>[http://mcetv.fr/mon-mag/1912-nolwenn-leroy-exalte-le-zenith-de-paris D Nolwemm Leroy ìm „Zenith“ z'Pàris (fr)] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://mcetv.fr/mon-mag/1912-nolwenn-leroy-exalte-le-zenith-de-paris |wayback=20120113090449}}</ref>.
Àm 6. Dezamber 2010, ìsch s Album „Bretonne“ üssakumma. Do zeigt d Nolwenn Leroy ìhra bretonnischa Àbstàmmung: sa sìngt tràditionella [[Keltische Sprachen|keltischa]] Liader, ìn regionàla Sproch, wia zum Beispiel „Tri Martolod“.<ref>[http://www.chartsinfrance.net/Nolwenn-Leroy/news-71589.html chartsinfrance.net: keltischa Liader vu dr Nolwenn Leroy]</ref> 's ìsch a rìesiger Erfolg gsìì: 1,2 Milliona Exemplàra vu dam Album sìn verkàuift worra.
== Diskografie ==
{| class="wikitable"
|-
! width="20" rowspan="2"| Johr
! width="210" rowspan="2"| Titel
! align="center" colspan="4"|Chartpositiona
<ref>[http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Nolwenn+Leroy&titel=Nolwenn&cat=a lescharts.com: Nolwenn (Album)]</ref>
<ref>[http://lescharts.com/showitem.asp?key=25220&cat=a lescharts.com: Histoires Naturelles (Album)] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://lescharts.com/showitem.asp?key=25220&cat=a |wayback=20141201210315}}</ref>
<ref>[http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Nolwenn+Leroy&titel=Histoires+naturelles+Tour&cat=a lescharts.com: Histoires Naturelles (Tour)]</ref>
<ref>[http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Nolwenn+Leroy&titel=Le+Cheshire+cat+%26+moi&cat=a lescharts.com: Le Cheshire Cat & Moi (Album)]</ref>
<ref>[http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Nolwenn+Leroy&titel=Bretonne&cat=a lescharts.com: Bretonne (Album)] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Nolwenn+Leroy&titel=Bretonne&cat=a |wayback=20141008072024}}</ref>
|-
!width="75"|<small>FR</small>
!width="75"|<small>BE</small>
!width="75"|<small>CH</small>
!width="75"|<small>DE</small>
|-
| 2003
| ''Nolwenn''
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|2
|align="center"|—
|-
| 2005
| ''Histoires Naturelles''
|align="center"|3
|align="center"|7
|align="center"|44
|align="center"|—
|-
| 2007
| ''Histoires Naturelles Tour''
|align="center"|25
|align="center"|21
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
| 2009
| ''Le Cheshire Cat et Moi''
|align="center"|26
|align="center"|32
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
| 2010/ 2012
| ''Bretonne''
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|20
|align="center"|13
|-
| 2012
| ''Ô filles de l’eau''
|align="center"|5
|align="center"|8
|align="center"|35
|align="center"|—
|}
== Referanz ==
<references/>
{{SORTIERUNG:Leroy, Nolwenn}}
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
eiiyfnkngqv6j6y341bm3lahjx0rn3f
Édith Piaf
0
43567
1016915
967721
2022-07-21T23:45:13Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ +[[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:1951 La P'tite Lili - Théatre ABC retouched.jpg|thumb|D Édith Piaf 1951: ''La P’tite Lili'' (Théatre ABC, Bariis)]]
D '''Édith Piaf''', bürgerlig ''Édith Giovanna Gassion'', (* [[19. Dezember|19. Dezämber]] [[1915]] z [[Paris|Bariis]]; † [[10. Oktober]] [[1963]] z [[Plascassier]], noch dr [[Sterbeurkunde|Doodesurkunde]] 11. Oktober 1963 z Bariis) isch e wältbekannti [[Frankreich|französischi]] [[Chanson]]sängere gsi.
== Lääbe ==
D Édith Piaf isch 1915 im Bariiser Kwardier Belleville uf d Wält cho. Iiri Mueter Anita Maillard isch e Sängere in Kaffihüüser gsi und wo si d Edith verloo het, isch die bi iire Groossmüetere ufgwaggse. 1919 het si en Augehornhutentzündig überchoo und isch blind worde. Zwäi Joor spööter het si mit dr Groossmueter e Wallfahrt zur [[Therese von Lisieux|Häilige Therese]] uf Lisieux gmacht und het wider chönne gsee. Wo si zääni gsi isch, het si uf dr Strooss afo singe. Mit fuffzääni het si iire Vater verloo und isch churz druf vom Kabarettbsitzer Louis Leplée entdeckt worde und het aagfange, as [[Chanteuse]] in sim [[Kabarett]] afo schaffe. Dr Leplée het er e au dr Naame „la môme piaf“ (dr chlii Spatz) gee.
Am 11. Februar 1933 isch iiri Dochder Marcelle uf d Wält choo. Si isch bi iirem Vater Louis Dupont ufgwaggse und isch zwäijöörig an ere [[Meningitis|Hirnhutentzündig]] gstorbe.
1935 het d Édith Piaf iire ersti Blatte ufgnoo. Wo churz druf dr Leplée ermordet worden isch, isch si aaklagt worde, ass si vom Verbräche gwüsst häig. Si isch freigsproche worde und het denn bis 1937 in dr Browinz gläbt.
Dr Raymond Asso het ere zum groosse Durchbruch verschafft. Si isch in ganz Öiropa ufdräte und het e Hufe Schallblatte ufgnoo.
Wääred em [[Zweiter Weltkrieg|Zwäite Wältchrieg]] und dr [[Vichy-Regime|dütsche Bsatzig]] isch si z Bariis bliibe. Si het Konzärt für Chriegsgfangeni gee und e baar Soldate ghulfe, z flüchte. In dere Zit het si e Verheltnis mit em Chansonnier [[Yves Montand]] gha und iim mit sinere Karriere ghulfe.
Iir ganzes Lääbe lang het d Piaf Brobleem mit dr Gsundhäit ghaa. 1949 het si chronische [[rheumatoide Arthritis]] üüberchoo und starki Medikamänt gnoo und vo deene abhängig worde. Drzue het si au gsoffe. Sie het immer wider Entziejigskuure gmacht und isch siibe mol operiert worde.
Si het en Affääre mit em Velorennfaarer Louis Gérardin ghaa, wo spööter gsäit het, ass zwäi Dääg und zwäi Nächt mit dr Piaf aasträngender sige as en Etappe in dr Tour de France.<ref>Renate Franz: ''Der vergessene Weltmeister'', Bielefeld 2007, S. 83.</ref>
1952 het d Piaf dr franzöösisch Sänger [[Jacques Pills]] (bürgerlige Naame: René Ducos) ghürootet und het sich 1956 wider lo schäide. Am Ändi vo de 1950er Joor isch bin ere Chräbs diagnostiziert worde, si isch aber witer ufdräte. Sie het denn e churzi Liebesaffääre mit em Chansonsänger [[Georges Moustaki]] ghaa, wo vil jünger gsi isch. Dä het für d Piaf s bekannte Chanson ''[[Milord]]'' gschriibe, wo denn iir gröösst Hit worde isch.
[[Datei:Tombeau d'Edith Piaf.JPG|thumb|rechts|S Graab vo dr Édith Piaf uf em Cimetière du Père Lachaise]]
1962 het si dr Sänger [[Théo Sarapo]] ghürootet, wo zwanzig Joor jünger gsi isch und dr letscht grooss Skandal in iirem Lääbe usglööst. Im Summer 1963 isch d Piaf schweer chrank gsi und het z [[Plascassier]], in dr Nööchi vo [[Grasse]] gwoont und isch dört am 10. Oktober 1963 gstorbe. Dr Sarapo het iiri Liiche häimlig uf Bariis gnoo und dr Arzt vo dr Piaf het e falsche Doodesschiin usgstellt, so dass si offiziell am 11. Oktober 1963 z Bariis gstorbe isch.
40'000 Lüt si zum Begrääbnis uf em [[Cimetière du Père Lachaise]] choo. No hüte schmücke d Lüt iir Graab die ganz Zit mit früsche Blueme<ref>knerger.de: [http://www.knerger.de/html/piafmusiker_11.html Das Grab von Édith Piaf]</ref> Im chliine Édith-Piaf-Museum z Bariis (Rue Crespin du Gast) cha mä persöönligi Suwenir, e Chläid und iiri Sammlig vo Borzellan go bschaue.
== Wärk ==
Zu dr Piaf iire erfolgriichste Lieder ghöre:
* 1946: La vie en rose
* 1946: Les Trois Cloches (gsunge [[a cappella]] zämme mit ''Les Compagnons de la Chanson'', won e männlige Folklor-Chor gsi isch)
* 1949: Hymne à l’amour
* 1951: Padam… Padam…
* 1954: Sous le ciel de Paris
* 1956: Les amants d’un jour
* 1957: La foule
* 1959: Milord
* 1960: Non, je ne regrette rien
Si het mee as 200 Lieder uf Schallblatte ufgnoo und dr musikalisch Noochwuggs vo Frankriich gförderet. Si het under anderem groossen Iifluss ghaa uf d Karriere vom [[Charles Aznavour]], [[Gilbert Bécaud]], [[Eddie Constantine]], [[Yves Montand]], [[Georges Moustaki]], [[Jacques Pills]] und [[Francis Lai]].
== Litratuur ==
* Marc Bonel: ''Édith Piaf. Le temps d’une vie.'' Edition de Fallois, Paris 1993, ISBN 2-87706-189-2 ''(französisch)''
* Philippe Crocq, Jean Mareska: ''La vie pas toujours rose d’Édith Piaf.'' Editions du Rocher, Paris/Monaco 2007, ISBN 2-268-06108-6 ''(französisch)''
* Matthias Henke: ''Edith Piaf. „Süchtig nach Sehnsucht!“'' List, München 2002, ISBN 3-612-26516-4
* Monique Lange: ''Edith Piaf. Die Geschichte der Piaf, ihr Leben in Texten und Bildern.'' Insel, Frankfurt 2007, ISBN 3-458-32216-7
* André Larue: ''Edith Piaf. L’amour toujours.'' Lafon, Paris 1993, ISBN 2-908652-97-8 ''(französisch)''
== Filmbiografie ==
{|class="prettytable" cellpadding="6" width="100%"
! style="background:#FFE4E1" "background-color:#fedbca;" width="4%" |<small>Joor</small>
! style="background:#FFE4E1" width="22%" |<small>Filmditel</small>
! style="background:#FFE4E1" width="15%" |<small>Produkzionsland</small>
! style="background:#FFE4E1" width="12%"|<small>Reschissöör</small>
! style="background:#FFE4E1" width="15%" |<small>Piaf-Darstellere</small>
! style="background:#FFE4E1" width="15%" |<small>Notize</small>
|- valign="top"
|1973
|Der Spatz von Paris – Edith Piaf
|{{FRA}}<br />{{USA}}
|Guy Casaril
|Brigitte Ariel
|
|- valign="top"
|1983
|Edith und Marcel
|{{FRA}}
|Claude Lelouch
|Évelyne Bouix
|
|- valign="top"
|1984
|Piaf
|{{USA}}
|
|Jane Lapotaire
|TV
|- valign="top"
|1994
|Une brève rencontre: Édith Piaf
|{{FRA}}
|Michel Wyn
|Sophie Arthur
|TV
|- valign="top"
|2007
|La vie en rose
|{{FRA}}
|Olivier Dahan
|Marion Cotillard
|Oscar für die besti Hauptdarstellere und s beste Meikeup
|}
== Dokumentazioone ==
* [https://web.archive.org/web/20110811014436/http://www.sendungen.sf.tv/stars/Nachrichten/Archiv/2010/11/22/Uebersicht/Edith-Piaf «Édith Piaf – Ohne Liebe ist man nichts»] vo dr Marianne Lamour, uf ARTE, Frankriich 2003. (52 Minute)
* [http://www.thebiographychannel.de/tv-programm/programmdetails?id=25928 Die letzten Tage einer Legende – Édith Piaf]{{Toter Link|date=2017-09 |bot=InternetArchiveBot |url=http://www.thebiographychannel.de/tv-programm/programmdetails?id=25928}} Frankriich, (50 Minute)
== Weblingg ==
{{Commonscat}}
* [https://web.archive.org/web/20131017145832/http://www.whoswho.de/templ/te_bio.php?PID=1453&RID=1 Biographie uf ''Who's Who'']
* {{IMDb Name|ID=0681191}}
* [https://web.archive.org/web/20130328060820/http://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/edith-piaf/ FemBiografie Édith Piaf] mit Zitat, Lingg und Litratuuraagoobe
* [https://web.archive.org/web/20140409145101/http://edith-piaf.narod.ru/photo_Piaf.html Édith Piaf - Fotene]
* [http://www.edith-piaf.homepageservice4you.de/edithpiaf.htm Liebhabersite] mit Liedtext, Biografii, Bilder, Video
== Fuessnoote ==
<references/>
{{Normdaten}}
{{DEFAULTSORT:Piaf, Edith}}
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Chansonnier]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Person (Paris)]]
1ce74zxka6i70n25c6citubt0k7pmor
Georges Brassens
0
43572
1016898
967722
2022-07-21T23:25:40Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Brassens TNP 1966.jpg|miniatur|hochkant|Dr Georges Brassens, 1966]]
Dr '''Georges Brassens''' [bʁasɛ̃s] (* [[22. Oktober]] [[1921]] z [[Sète]]; † [[29. Oktober]] [[1981]] z [[Saint-Gély-du-Fesc]] bi [[Montpellier]]) isch e [[Frankreich|franzöösische]] [[Dichter|Dichder]] und [[Schriftsteller]] gsi, vor allem aber in de 1950er bis 1970er Joor e berüemte ''[[Chansonnier]]''.
== Lääbe ==
Dr Brassens isch dr Soon vom ene chliine Bauundernäämer, wo sälber us Sète (Département [[Hérault (Département)|Hérault]]) gstammt isch. Si Mueter isch e dief glöibigi Neapolitanere gsi, wo Muusig seer gärn ghaa het. Won dr Brassens öbbe vuerzäänu gsi isch, het er afo schriibe. Er het es Studium am Collège Paul-Valéry z Sète abbroche und isch 1939 uf [[Paris|Bariis]]. Er het in ere Bibliothek d Mäister vo dr franzöösische Dichtkunst studiert. 1942 het er 13 Gedicht under em Ditel ''A la venvole'' uusegee. Im Merz 1943 isch er as [[Relève|Zwangsarbäiter]] ins [[Deutsches Reich 1933 bis 1945|Nazidütschland]] deportiert worde und het in dr Flugzüügmotorfabrik z [[Basdorf (Wandlitz)|Basdorf]] gschafft.<ref>[http://brassens.basdorf.ratau.de/ Website vom Veräin ''Brassens in Basdorf''] mit verschiidene Informazioone, z. B. über s jöörlige Festival</ref> E Joor druf het er für zää Dääg uf Bariis döfe, isch denn aber nid zrugg und het sich z Bariis bis zur [[Schlacht um Paris|Befreijig]] im Spootsummer 1944 versteckt.
Noch em Chrieg het er bi dr Jeanne Le Bonniec und iirem Maa Marcel Planche an dr Impasse Florimont 9 im [[14. Arrondissement (Paris)|14. Arrondissement]] z Bariis gwoont. D Jeanne isch bis si gstorbe isch bis e müeterligi Fründin bliibe. Dr Brassens het Lieder über iire Maa gschriibe (''Chanson pour l’Auvergnat''), für si (''Jeanne'') und äber iiri Änte (''La cane de Jeanne''). S erste ''Chanson'', won er öffentlig gsunge het, isch ''Le gorille'' gsi, won er din d Doodesstroof kritisiert.
1952 isch dr Brassens mit Erfolg im Bariiser ''[[Kabarett|Cabaret]]'' vo dr bekannte ''Chanteuse'' [[Patachou]] ufdräte und het churz druf sini erste Blatte ufgnoo. In de 1950er- und 1960er-Joor isch dr Brassens zu äim vo de populäärste ''Chansonniers'' gsi. Politisch het er, wie si Kolleeg [[Léo Ferré]], mit de [[Anarchismus|Anarchiste]] sümpatisiert und het für sä au Lieder gsunge.
[[Datei:Georges_Brassens_(1964)_by_Erling_Mandelmann_-_2.jpg|miniatur|hochkant|1964]]
Er het nid mit sinere estnische Partnere Joha Heyman (''La non-demande en mariage''), zämmegläbt, aber si het en uf alle Turneä und bis zu sim Dood begläitet.
Im Film ''Porte des Lilas'' (uf Dütsch: ''Die Mausefalle'') vom [[René Clair]] (1956) het dr Brassens dr „Artiste“ gspiilt und e baar vo sine ''Chansons'' gsunge, drunder s Ditellied.
In de 1970er [[Nierenkrebs|Nierechräbs]] überchoo, isch 1980 operiert worde und 1981 in dr Nööchi vo sinere Geburtsstadt gstorbe. Er isch z Sète uf em Friidhoof „Le Py“ begraabe, wisawii vom Museum „Espace Brassens“<ref>[http://www.espace-brassens.fr/ Espace Brassens], espace-brassens.fr, abgrüeft am 18. Merz 2012</ref>
== Wärk ==
=== Diskografii ===
[[Datei:museum_brassens.jpg|miniatur|hochkant||Blick us em Brassens-Museum „Espace Brassens“ z Sète]]
Vo 1952 aa si sini ''Chansons'' zerst bi [[Polydor]] erschiine, denn vo 1953 aa bi [[Philips]] uf [[Schallplatte|Schallblatte]] in underschidlige Format und immer wider nöi zämmegstellt. Zu sine Läbziten si 14 Original-LP uusechoo:
#''La Mauvaise Réputation'' (1952)
#''Le Vent'' (1953)
#''Les Sabots d’Hélène'' (1954)
#''Je me suis fait tout petit'' (1956)
#''Oncle Archibald'' (1957)
#''Le Pornographe'' (1958)
#''Les Funérailles d’antan'' (1960)
#''Le temps ne fait rien à l’affaire'' (1961)
#''Les Trompettes de la renommée'' (1962)
#''Les Copains d’abord'' (1964)
#''Supplique pour être enterré à la plage de Sête'' (1966)
#''Misogynie à part'' (1969)
#''La Religieuse'' (1972)
#''Trompe-la-mort'' (1976; au ''Nouvelles chansons'')
29 ''Chansons'' won er nid sälber gsunge oder fertig gschriibe het, vom Jean Bertola interpretiert:
*''Dernières Chansons'' (1982, Doppel-LP)
*''Le Patrimoine de Brassens'' (1985)
''Live''-Ufnaam vom ene Konzärt vom 28. Oktober 1973 z [[Cardiff]]:
*''Georges Brassens in Great Britain'' (1974)
Verjazzti Brassens-''Chansons'':
*''Georges Brassens joue avec [[Moustache (Musiker)|Moustache]] et Les Petits Français'' (1979)
Elteri franzöösischi ''Chansons'':
*''Georges Brassens chante les chansons de sa jeunesse'' (1980)
Us em [[Nachlass|Noochlass]] si erschiine:
*''Brassens chante [[Aristide Bruant|Bruant]], [[Henri Colpi|Colpi]], [[Alfred de Musset|Musset]], [[Gustave Nadaud|Nadaud]], [[Norge (Dichter)|Norge]]'' (LP, 1984)
*''Georges Brassens au [[Théâtre National Populaire|TNP]]'' (CD, 1996)
*''Georges Brassens à la [[Villa d’Este]]'' (LP, 2001)
*''[[Bobino]] 64'' (CD, 2001)
*''Inédits'' (CD, 2001)
*''Concerts de 1959 à 1976'' (6 CDs, 2006)
=== Bibliografii ===
*''Des coups d’épée dans l’eau''. Gdicht, 1942
*''A la venvole''. Gedichte, Privatdruck 1942
*''La lune écoute aux portes''. Privatdruck 1947
*''La tour des miracles''. Roman. Bariis 1953; Nöiusgoob: Stock, Bariis 1968
*''La mauvaise réputation'' (Uswaal). Paris 1954
*''Chansons''. Sand et Tchou, Bariis 1968
*''Poèmes et chansons'' (Gsamtusgoob). Seuil, Bariis 1993
**dt. Usgoob: ''Chansons. Das Gesamtwerk''. Text frz./dt., übersetzt vom Gisbert Haefs. Zweitausendeins, Frankfurt am Main 1996 <small>mit eme Noochwort und ere usfüerlige Biblio- bzw. Diskografii (as Zuesatzband erschiine: ''Partituren'')</small>
== Fuessnoote ==
<references />
== Weblingg ==
{{Commonscat|Georges Brassens}}
* {{IMDb Name|ID=0105467}}
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Georges_Brassens|dütsch}}
{{SORTIERUNG:Brassens, Georges}}
[[Kategorie:Autor]]
[[Kategorie:Literatur (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Literatur uf Französisch]]
[[Kategorie:Chansonnier]]
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Anarchist]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
7yzyxmhl0escv1ytja97ewilopmuhpi
1016899
1016898
2022-07-21T23:26:13Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ Kàtegoria bassr asoo
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Brassens TNP 1966.jpg|miniatur|hochkant|Dr Georges Brassens, 1966]]
Dr '''Georges Brassens''' [bʁasɛ̃s] (* [[22. Oktober]] [[1921]] z [[Sète]]; † [[29. Oktober]] [[1981]] z [[Saint-Gély-du-Fesc]] bi [[Montpellier]]) isch e [[Frankreich|franzöösische]] [[Dichter|Dichder]] und [[Schriftsteller]] gsi, vor allem aber in de 1950er bis 1970er Joor e berüemte ''[[Chansonnier]]''.
== Lääbe ==
Dr Brassens isch dr Soon vom ene chliine Bauundernäämer, wo sälber us Sète (Département [[Hérault (Département)|Hérault]]) gstammt isch. Si Mueter isch e dief glöibigi Neapolitanere gsi, wo Muusig seer gärn ghaa het. Won dr Brassens öbbe vuerzäänu gsi isch, het er afo schriibe. Er het es Studium am Collège Paul-Valéry z Sète abbroche und isch 1939 uf [[Paris|Bariis]]. Er het in ere Bibliothek d Mäister vo dr franzöösische Dichtkunst studiert. 1942 het er 13 Gedicht under em Ditel ''A la venvole'' uusegee. Im Merz 1943 isch er as [[Relève|Zwangsarbäiter]] ins [[Deutsches Reich 1933 bis 1945|Nazidütschland]] deportiert worde und het in dr Flugzüügmotorfabrik z [[Basdorf (Wandlitz)|Basdorf]] gschafft.<ref>[http://brassens.basdorf.ratau.de/ Website vom Veräin ''Brassens in Basdorf''] mit verschiidene Informazioone, z. B. über s jöörlige Festival</ref> E Joor druf het er für zää Dääg uf Bariis döfe, isch denn aber nid zrugg und het sich z Bariis bis zur [[Schlacht um Paris|Befreijig]] im Spootsummer 1944 versteckt.
Noch em Chrieg het er bi dr Jeanne Le Bonniec und iirem Maa Marcel Planche an dr Impasse Florimont 9 im [[14. Arrondissement (Paris)|14. Arrondissement]] z Bariis gwoont. D Jeanne isch bis si gstorbe isch bis e müeterligi Fründin bliibe. Dr Brassens het Lieder über iire Maa gschriibe (''Chanson pour l’Auvergnat''), für si (''Jeanne'') und äber iiri Änte (''La cane de Jeanne''). S erste ''Chanson'', won er öffentlig gsunge het, isch ''Le gorille'' gsi, won er din d Doodesstroof kritisiert.
1952 isch dr Brassens mit Erfolg im Bariiser ''[[Kabarett|Cabaret]]'' vo dr bekannte ''Chanteuse'' [[Patachou]] ufdräte und het churz druf sini erste Blatte ufgnoo. In de 1950er- und 1960er-Joor isch dr Brassens zu äim vo de populäärste ''Chansonniers'' gsi. Politisch het er, wie si Kolleeg [[Léo Ferré]], mit de [[Anarchismus|Anarchiste]] sümpatisiert und het für sä au Lieder gsunge.
[[Datei:Georges_Brassens_(1964)_by_Erling_Mandelmann_-_2.jpg|miniatur|hochkant|1964]]
Er het nid mit sinere estnische Partnere Joha Heyman (''La non-demande en mariage''), zämmegläbt, aber si het en uf alle Turneä und bis zu sim Dood begläitet.
Im Film ''Porte des Lilas'' (uf Dütsch: ''Die Mausefalle'') vom [[René Clair]] (1956) het dr Brassens dr „Artiste“ gspiilt und e baar vo sine ''Chansons'' gsunge, drunder s Ditellied.
In de 1970er [[Nierenkrebs|Nierechräbs]] überchoo, isch 1980 operiert worde und 1981 in dr Nööchi vo sinere Geburtsstadt gstorbe. Er isch z Sète uf em Friidhoof „Le Py“ begraabe, wisawii vom Museum „Espace Brassens“<ref>[http://www.espace-brassens.fr/ Espace Brassens], espace-brassens.fr, abgrüeft am 18. Merz 2012</ref>
== Wärk ==
=== Diskografii ===
[[Datei:museum_brassens.jpg|miniatur|hochkant||Blick us em Brassens-Museum „Espace Brassens“ z Sète]]
Vo 1952 aa si sini ''Chansons'' zerst bi [[Polydor]] erschiine, denn vo 1953 aa bi [[Philips]] uf [[Schallplatte|Schallblatte]] in underschidlige Format und immer wider nöi zämmegstellt. Zu sine Läbziten si 14 Original-LP uusechoo:
#''La Mauvaise Réputation'' (1952)
#''Le Vent'' (1953)
#''Les Sabots d’Hélène'' (1954)
#''Je me suis fait tout petit'' (1956)
#''Oncle Archibald'' (1957)
#''Le Pornographe'' (1958)
#''Les Funérailles d’antan'' (1960)
#''Le temps ne fait rien à l’affaire'' (1961)
#''Les Trompettes de la renommée'' (1962)
#''Les Copains d’abord'' (1964)
#''Supplique pour être enterré à la plage de Sête'' (1966)
#''Misogynie à part'' (1969)
#''La Religieuse'' (1972)
#''Trompe-la-mort'' (1976; au ''Nouvelles chansons'')
29 ''Chansons'' won er nid sälber gsunge oder fertig gschriibe het, vom Jean Bertola interpretiert:
*''Dernières Chansons'' (1982, Doppel-LP)
*''Le Patrimoine de Brassens'' (1985)
''Live''-Ufnaam vom ene Konzärt vom 28. Oktober 1973 z [[Cardiff]]:
*''Georges Brassens in Great Britain'' (1974)
Verjazzti Brassens-''Chansons'':
*''Georges Brassens joue avec [[Moustache (Musiker)|Moustache]] et Les Petits Français'' (1979)
Elteri franzöösischi ''Chansons'':
*''Georges Brassens chante les chansons de sa jeunesse'' (1980)
Us em [[Nachlass|Noochlass]] si erschiine:
*''Brassens chante [[Aristide Bruant|Bruant]], [[Henri Colpi|Colpi]], [[Alfred de Musset|Musset]], [[Gustave Nadaud|Nadaud]], [[Norge (Dichter)|Norge]]'' (LP, 1984)
*''Georges Brassens au [[Théâtre National Populaire|TNP]]'' (CD, 1996)
*''Georges Brassens à la [[Villa d’Este]]'' (LP, 2001)
*''[[Bobino]] 64'' (CD, 2001)
*''Inédits'' (CD, 2001)
*''Concerts de 1959 à 1976'' (6 CDs, 2006)
=== Bibliografii ===
*''Des coups d’épée dans l’eau''. Gdicht, 1942
*''A la venvole''. Gedichte, Privatdruck 1942
*''La lune écoute aux portes''. Privatdruck 1947
*''La tour des miracles''. Roman. Bariis 1953; Nöiusgoob: Stock, Bariis 1968
*''La mauvaise réputation'' (Uswaal). Paris 1954
*''Chansons''. Sand et Tchou, Bariis 1968
*''Poèmes et chansons'' (Gsamtusgoob). Seuil, Bariis 1993
**dt. Usgoob: ''Chansons. Das Gesamtwerk''. Text frz./dt., übersetzt vom Gisbert Haefs. Zweitausendeins, Frankfurt am Main 1996 <small>mit eme Noochwort und ere usfüerlige Biblio- bzw. Diskografii (as Zuesatzband erschiine: ''Partituren'')</small>
== Fuessnoote ==
<references />
== Weblingg ==
{{Commonscat|Georges Brassens}}
* {{IMDb Name|ID=0105467}}
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Georges_Brassens|dütsch}}
{{SORTIERUNG:Brassens, Georges}}
[[Kategorie:Autor uf Französisch]]
[[Kategorie:Literatur (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Chansonnier]]
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Anarchist]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
cpbm3lwp5n4qjpy5xtn7qljrr88gltu
Charles Aznavour
0
43600
1016897
967724
2022-07-21T23:24:19Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Charles Aznavour03b.JPG|miniatur|Dr Aznavour 1988]]
Dr '''Charles Aznavour''' ({{Audio|Fr-Charles-Aznavour.ogg|aaloose}}; äigentlig ''Schahnur Waghinak Asnawurjan'', [[Armenische Sprache|armenisch]] {{lang|HyS|Շահնուր Վաղինակ Ազնավուրյան}} / {{lang|hy-Latn|Šahnowr Vałinak Aznavowryan}}, au ''Charles Aznavourian''; * [[22. Mai]] [[1924]] z [[Paris|Bariis]]; † [[1. Oktober]] [[2018]] z [[Mouriès]], [[Frankreich|Frankriich]]) isch e [[Armenien|armenisch]]-[[Frankreich|franzöösische]] [[Chanson|Schaasonnier]], [[Liedtexter]], [[Komponist]] und [[Filmschauspieler|Filmschauspiiler]] gsii. Usserdäm isch er dr armenisch Botschafter in dr [[Schweiz|Schwiz]] und bi de [[Vereinte Nationen|Veräinte Nazioone]] z [[Genf|Gämf]] gsii.<ref>{{Internetquelle|titel=Chansonnier ist Botschafter in der Schweiz|url=http://www.tagesanzeiger.ch/panorama/vermischtes/Charles-Aznavour-wird-Armeniens-Botschafter-in-der-Schweiz/story/28973580|werk=tagesanzeiger.ch|datum=12. Februar 2009|zugriff=8. Dezember 2012}}</ref><ref>{{Internetquelle|titel=Embassy of the Republic of Armenia in the Swiss Confederation|url=http://www.mfa.am/en/by-countries/ch/|3=|zugriff=8. Dezember 2012|=|archiv-url=https://web.archive.org/web/20110429055502/http://www.mfa.am/en/by-countries/ch/#|archiv-datum=2011-04-29}}</ref><ref>{{Internetquelle|titel=UN Offices at Geneva|url=http://www.mfa.am/en/in-organizations/UN/|3=|zugriff=8. Dezember 2012|=|archiv-url=https://web.archive.org/web/20120516134109/http://mfa.am/en/in-organizations/UN/#|archiv-datum=2012-05-16}}</ref>
==Wärk==
Dr Aznavour het mee as es halbs Joohrhundert zu de bekanntiste Persönligkäite vom franzöösische Schaasoo ghöört. Dr Durchbruch isch em 1946 glunge, wo d [[Édith Piaf]] uf in ufmerksam worde isch und in uf e Turnee dur Frankriich und die [[USA|Veräinigte Staate]] mitgnoo het. Dr Charles Aznavour het mee as duusig Schaasoo gschriibe und sä in fümf Sprooche, drunder au Dütsch interpretiert.
D Teggst vo sine Lieder handle vilmol vo dr [[Liebe|Liebi]]. E baar vo sine bekanntiste Lieder si ''La Bohème'', ''La Mamma'', ''Que c’est triste Venise'', ''She'', ''Mourir d’aimer'', ''Paris au mois d’août'', ''Je m’voyais déjà'', ''Les Comédiens'', ''Tu t’laisses aller'', ''Emmenez-moi'', ''Comme ils disent'', ''Pour faire une jam''.
As Schauspiiler het dr Aznavour in mee as sibzig Film mitgspiilt, under anderem 1979 in dr Verfilmig vo ''Die Blechtrommel'' vom [[Volker Schlöndorff]] und 2002 in [[Atom Egoyan]] sonere Reflexioon über Künstler, Erinnerig und die armenischi Gschicht ''Ararat''. Si letscht Rolle het er 2006 in ''The Colonel'' gspiilt. Er het denn gsäit, er wurd käini witere Film dräije.<ref>[http://www.faz.net/s/Rub117C535CDF414415BB243B181B8B60AE/Doc~E4F634F2B57FE489E82F6CA98269DAA65~ATpl~Ecommon~Scontent.html Interview 2008, FAZ]</ref>
Sit Juni 2009 isch dr Aznavour z Gämf dr armenisch [[Botschafter]] in dr [[Schweiz|Schwiz]] gsii. Usserdäm het er sis Land an dr Gämfer Niiderlassig vo de [[Vereinte Nationen|Veräinte Nazioone]] verdrätte.
== Filmografii (Uswaal) ==
* 1960: Schießen Sie auf den Pianisten ''(Tirez sur le pianiste)''
* 1960: Taxi nach Tobruk ''(Un taxi pour Tobrouk)''
* 1962: ''Horace 62''
* 1965: Paris im Monat August ''(Paris au mois d’Août)''
* 1972: Der selbstsüchtige Riese (d Stimm vom ''Vrzeler'')
* 1974: Ein Unbekannter rechnet ab ''(And Then There Were None)''
* 1976: Auf der Fährte des Adlers ''(Sky Riders)''
* 1979: Die Blechtrommel
* 1980: Teheran 43 ''(Тегеран-43)''
* 1981: Der Zauberberg
* 1982: Die Fantome des Hutmachers ''(Les fantômes du chapelier)''
* 1984: Es lebe das Leben ''(Viva la vie)''
* 2002: Ararat
* 2002: The Truth About Charlie
== Weblingg ==
{{Commonscat|Charles Aznavour|Charles Aznavour}}
* {{IMDb Name|0002198|Charles Aznavour}}
* {{Discogs}}
* [https://web.archive.org/web/20070922233945/http://www.c-aznavour.com/ Offizielle Webpräsenz von Charles Aznavour] (eng., frz.)
* [http://www.nytimes.com/2006/09/18/arts/music/18azna.html?ex=1316232000&en=6e332db5b1b243d8&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss „At 82, Charles Aznavour Is Singing a Farewell That Could Last for Years“], [[New York Times]], 18. Septämber 2006
== Fuessnoote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Charles_Aznavour|dütsch}}
{{SORTIERUNG:Aznavour, Charles}}
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Chansonnier]]
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Autor]]
[[Kategorie:Person (Paris)]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Armenier]]
[[Kategorie:Maa]]
1qwup31t7wv9s11tkxc63wyc833wdc9
Johann Friedrich Lampe
0
44493
1016879
1012407
2022-07-21T22:59:41Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:John Frederick Lampe by James Macardell.jpg|miniatur|Dr Johann Friedrich Lampe]]
Dr '''Johann Friedrich Lampe''' (anglisiert '''John Frederick Lampe'''; * [[1703]] vermuetlig z [[Sachsen|Saggse]]; † [[25. Juli]] [[1751]] z [[Edinburgh]]) isch e dütsch-britische Komponist und Fagottist gsi.
==Lääbe und Wärk==
Über d Jugend vom Lampe und si Usbildig wäiss mä nume weenig. Er het offebar Bezieige zur [[Martino-Katharineum Braunschweig|Katharine-Schuel]] z [[Braunschweig]] ghaa; noch äigene Aagoobe het er z [[Helmstedt]] Muusig studiert.
Im Joor 1725 isch dr Lampe uf [[London]] gange, und isch as [[Fagott]]ist im [[King’s Theatre]] aagstellt worde, wo zu sällere Zit fast alli (italiänische) Opere vom [[Georg Friedrich Händel]] ufgfüert worde si. Es isch erwiise, ass er au s [[Kontrafagott|Doppelfagott]] gspiilt het, wo dr Thomas Stanesby Jr. für e Händel baut het.
Vo 1730 aa het dr Lampe für e [[John Rich (Theaterunternehmer)|John Rich]] (1692–1761) d Muusig zu de Pantomime am Theater ''[[Royal Opera House|Covent Garden]]'' gschriibe, 1732 si ersti Opere uf Änglisch ''Amelia'' mit em Libretto vom [[Henry Carey (Dichter)|Henry Carey]]. Mit Carey zämme het er au 1737 d Opereparodii ''The Dragon of Wantley,'' wo si erfolgriichsts Wärk worde isch und mee zitgenössischi Uffüerige erläbt het as im [[John Gay|Gay]] si ''[[The Beggar’s Opera|Beggar’s Opera]].'' E Fortsetzig, ''Margery, or A Worse Plague than the Dragon,'' het weeniger Erfolg ghaa. Dr Lampe het witer komischi und satirischi Opere für Covent Garden gschriibe, so 1745 e Verdoonig vom [[William Shakespeare|Shakespeare]] sinere Version vo ''[[Pyramus und Thisbe]].'' 1740 het si musikalischi Pantomime ''Colombine courtezan'', wo d [[Kitty Clive]] dr Teggst drfüür verfasst het, am [[Theatre Royal Drury Lane|Theatre Royal, Drury Lane]] z London Erfolg ghaa.
1738 oder 1739 het dr Lampe d Sängere Isabella Young ghürootet, won e Schwöögere vom [[Thomas Arne]] gsi isch, won er mit em an e baar Konzärt gschafft het. 1740 isch iire Soon [[Charles John Frederick Lampe]] uf d Wält choo, wo denn sälber Komponist und Organist worde isch. Er isch mit sinere Familie uf meereri Turneä gange. 1748/49 si d Lampes z Dublin gsi, 1750 si si vo dört uf Edinburgh. Dört isch dr Lampe am ne Fieber gstorbe und uf em [[Canongate Churchyard]] begraabe worde.
Dr Lampe het sich uf Parodie uf Änglisch konzentriert, wo dr [[Italienische Oper|italiänisch Opere]]betriib, wo früener erfolgriich gsi isch, parodiert häi und dr Gattigsnaame ''Burlesque Opera'' oder ''Mock Opera'' überchoo häi. Er het au d Muusig für meereri Pantomime und e baar Schauspiil komponiert. Fast für 30 Büünestück het er d Muusig verfasst, usserdäm e Traversflötekonzärt ''The Cuckoo,'' verschidnigi religiöösi Hümne (under anderem uf Teggst vo sim Fründ [[Charles Wesley]]) und e Hufe Lieder.
== Litratuur ==
* Friedrich Blume (Hrsg.): ''Die Musik in Geschichte und Gegenwart.'' Band 8. Münche, Kassel u. a. 1989, ISBN 3-423-05913-3, S. 151f.
== Weblingg ==
* {{Operone|Lampe}}
* {{IMSLP|id=Lampe, John Frederick|cname=John Frederick Lampe}}
* [http://www.youtube.com/watch?v=VvkimuCk7Oo Duett] us ''The Dragon of Wantley'' us ere ööstriichische Uffüerig z Hälfebärg bi [[Youtube]]
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Johann_Friedrich_Lampe|dütsch}}
{{SORTIERUNG:Lampe, Johann Friedrich}}
[[Kategorie:Musiker (Barock)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Komponist vo Chillemuusig]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Person (London)]]
[[Kategorie:Dütsche]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
k6nir5n8d4x0plx9rmsimmjydx8l3zt
Jean-Baptiste Lully
0
44727
1016912
967772
2022-07-21T23:38:48Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ +
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Jean-Baptiste Lully 1.jpeg|upright|thumb|Dr Jean-Baptiste Lully]]
Dr '''Jean-Baptiste Lully''' (* [[28. November|28. Novämber]] [[1632]] z [[Florenz|Floränz]]; † [[22. März|22. Merz]] [[1687]] z [[Paris|Bariis]]; ursprünglig ''Giovanni Battista Lulli'') isch en italiänische [[Komponist]] und [[Ballett|Ballettdänzer]] gsi, wo dr grösst Däil vo sim Lääbe für e Hoof vom [[Ludwig XIV.|Louis XIV.]] gschafft het. Er isch 1661 franzöösische Bürger worde.
==Lääbe==
Dr Lulli isch z Italie ufgwaggse, bis dass en dr Roger de Lorraine 1646 uf Bariis mitgnoo het für d Anne Marie Louise d’Orléans, so dass öbber gha het, wo si Italiänisch mit em het chönne schwätze. Er het witerhii Muusig studiert und Danz. Im Louvre het dr Lully dr spööter Louis XIV. kennegleert und si si Fründ worde. Dr Kardinal [[Mazarin]] het dr Lully gförderet und mit ''Amour malade'', wo am 17. Januar 1657 urufgfüert worde isch, isch im Lully dr Durchbruch as Komponist glunge. Er het witer am Hoof Karriere gmacht und am 5. Mai 1661 het en dr Louis XIV. zum ''Surintendant de la musique du roi'' ernennt. Er het mit em [[Molière]] zämmegschafft und het s in de 1670er Joor drzue brocht, e Monopol uf Opereuffüerige ghaa und überhaupt uf alli Uffüerige, wo drbii Muusig gspiilt worde isch. Für e Molière isch das bsundrigs schweer worde, wil jetz alli sini Teggst, wo dr Lully Muusig drfüür komponiert het, jetz däm ghöört häi.
Bis am Aafang vo de achziger Joor het dr Lully Uffüerig um Uffüerig uf d Büüni brocht und isch dr Liebling vom Köönig gsi. 1683 isch d Köönigin gstorbe und d Madame de Maintenon isch im Ghäime im Louis si Frau worde. Deere het d Muusig vom Lully und au dr Lully sälber nid gfalle. Si isch sträng religiöös gsi und het Brobleem mit em Lully sinere [[Homosexualität|Homosexualidäät]] gha und drmit, ass er bi Orgie mitgmacht het. So het er si Protekzioon verloore. 1687 het er sich bi dr Uffüerig von ere Mottette in dr Église des Pères Feuillants mit em Dirigäntestaab uf e Fuess gschlaage. D Wunde het sich entzündet und dr Lully isch e baar Mööned druf draa gstorbe.
== S Wärk ==
=== Gäistligi Vokalwärk ===
'''Grands motets'''
# Jubilate Deo (29. August 1660)
# Miserere (23. (?) Merz 1663)
# [[Benedictus]] (1663 oder 1664)
# O lachrymae (1664 (?))
# Plaude laetare Gallia (24. Merz 1668)
# [[Te Deum (Lully)|Te Deum]] (9. Septämber 1677)
# [[De profundis (Psalm)|De profundis]] (Mai 1683)
# [[Dies irae]] (1. Septämber 1683)
# Quare fremuerunt (19. April 1685)
# Domine salvum fac regem (1685 (?))
# Notus in Judea (1685 oder 1686)
# Exaudiat Te Domine (1687).
'''Petits motets'''
# [[Anima Christi]]
# Ave coeli munus supernum
# Dixit Dominus
# Domine salvum fac regem
# Exaudi Deus deprecationem
# Laudate pueri Dominum
# O dulcissime Domine
# Omnes gentes
# O sapientia in misterio
# [[Regina Caeli|Regina Coeli]]
# [[Salve Regina]].
=== Wältligi Vokalwärk ===
# Dialogue de la guerre avec la paix (1655, Muusig verscholle)
# Ingrate bergère (1664, Teggst: Octave de Périgny)
# Anunque podigoas
# Scoca pur tutti
# A la fin petit Desfarges
# D’un beau pêcheur la pêche malheureux
# Un tendre coeur rempli d’ardeur
# Courage, Amour, le paix est faite (1661, Teggst: [[Isaac de Benserade|Benserade]])
# Non vi è più piacer (Muusig verscholle)
# Le printemps, aimable Sylvie (Teggst: Benserade; Muusig verscholle)
# Tous les jours cent bergères (Teggst: Perrin, Muusig verscholle)
# Viens, mon aimable bergère (Teggst: Perrin, Muusig verscholle)
# Qui les saura, mes secrètes amours (Teggst: Perrin)
# Où êtes-vous allé, les belles amourettes
# Vous mêlons toute notre gloria
# Pendant que ces flambeaux
# Le langueur des beaux yeux (Muusig verscholle)
# On dit que vos yeux sont trompeurs (Teggst: Octave de Périgny, Muusig verscholle)
# Que vous connaissez peu trop aimable Chimène (Teggst: [[Philippe Quinault|Quinault]], Muusig verscholle)
# Si je n’ai parlé de ma flamme (Muusig verscholle)
# En ces lieux je ne vois que de promenades (Teggst: Lully, Muusig verscholle)
# Ah qu’il est doux de se rendre (Teggst: Quinault, Muusig verscholle)
# J’ai fait serment, cruelle (Teggst: Quinault, Muusig verscholle)
# Le printemps ramène la verdure (Teggst: Lully (?); Muusig verscholle)
# Depuis que l’on soupire (Teggst: Quinault, Muusig verscholle)
# Sans mentir on est bien misérable (Muusig verscholle)
# Venerabilis barba capucinorum
# Il faut mourir, pécheur (1687).
=== Büüniwärk ===
'''Ballets de cour, Mascarades und Divertissements'''
# Mascarade de la foire Saint-Germain (Teggstdichter umbekannt, 7. Merz 1652, Muusig verscholle)
# Ballet du temps (Gmäinschaftsarbet, Teggst: Benserade 3. Dezämber 1654)
# Ballet des plaisirs (Gmäinschaftsarbet mit em [[Louis de Mollier]], Teggst: Benserade, 4. Februar 1655)
# Le Grand Ballet des bienvenus (Gmäinschaftsarbet, Teggst: Benserade, 30. Mai 1655, Muusig verscholle)
# Ballet de Psyché ou la puissance de l’Amour (Gmäinschaftsarbet, Teggst: Benserade, 16. Januar 1656, Muusig verscholle)
# La Galanterie du temps (Teggst: Francesco Buti, 3. Februar 1656, Muusig verscholle)
# Amour malade (Teggst. Francesco Buti, 17. Januar 1657)
# Ballet d’Alcidiane (Gmäinschaftsarbet mit em J.-B. Boesser und L. de Mollier, Teggst: Benserade, 14. Februar 1658)
# Ballet de la raillerie (Gmäinschaftsarbet mit em L. de Mollier, Teggst: Benserade, 19. Februar 1659)
# Les Débris du ballet du Roy (Musik aus dem Ballet de la raillerie, 1659 (?))
# Ballet de Toulouse (Novämber/Dezämber 1659 (?))
# Ballet de la revente des habits de ballet et de comédie (Teggst: Benserade, 15. Dezämber 1660)
# Ballet de l’impatience (Gmäinschaftsarbet mit em Pierre Beauchamps und Francois Hillaire d’Olivet, Teggst: Benserade, Buti, 19. Februar 1661)
# Ballet des saisons (Teggst: Benserade, 26. Juli 1661)
# Ballet des arts (Gmäinschaftsarbet mit em M. Lambert, Teggst: Benserade, 8. Januar 1663)
# Les Noces de village (Teggst: Benserade, 3, oder 4. Oktober 1663)
# Les Amours déguisés (Gmäinschaftsarbet mit em M. Lambert, Teggst: Octave de Périgny, 13. Februar 1664)
# Divertissement pour la collation des Plaisirs de l’île enchanté (7. Mai 1664)
# Ballet du palais d’Alcine (Teggst: [[Molière]], 9. Mai 1664)
# Ballet de la naissance de Vénus (Gmäinschaftsarbet mit em M. Lambert und L. de Mollier, Teggst: Benserade, 28. Januar 1665)
# La Réception faite par un gentilhomme de campagne à une compagnie choisie à sa mode qui le vient visiter (Teggst: Benserade, Februar 1665, Muusig verscholle)
# Le Triomphe de Bacchus dans les Indes (Teggstdichter umbekannt, 9. Januar 1666)
# Ballet des Muses (Teggst: Benserade, 2. Dezämber 1666)
# Le Carnaval (Teggst: Benserade, 18. Januar 1668)
# La Grotte de Versailles (Teggst: Quinault, April (?) 1668)
# Ballet de Flore (Teggst: Benserade, 13. Februar 1669)
# Le Triomphe de l’Amour (Teggst: Benserade, Quinault, 21. Januar 1681)
# Le Noce de village (Merz 1683)
# L’Idylle sur la paix (Teggst: [[Jean Racine]], 16. Juli 1685)
# Le Temple de la paix (Teggst: Quinault, 20. Oktober 1685).
'''Intermedie, Comédies-ballets'''
# Xerxès (6 Entrées für [[Francesco Cavalli]]s Oper, 22. Novämber 1660)
# Hercule amoureux (18 Entrées für Cavallis Oper Hercules amante, 7. Februar 1662)
# Le Mariage forcé (Teggst: Molière, 29. Januar 1664)
# Les Plaisirs de l’île enchantée/La Princesse d’Elide (Gemeinschaftswerk mit M. Lambert, Teggst: Molière, 7./8. Mai 1664)
# Oedipe (Teggst: [[Pierre Corneille]], 3. August 1664)
# Le Favori/Le Ballet des grands ou les délices de la campagne (Teggst: [[Marie-Catherine Desjardins]]; Prolog und intermédes von Molière, 13. Juni 1665)
# L’Amour médecin (Teggst: Molière, 14. Septämber 1665)
# La Pastorale comique (Teggst: Molière, 5. Januar 1667)
# Les Sicilien ou l’Amour peintre (Teggst: Molière, 8(?). Februar 1667)
# George Dandin/Le Grand divertissement de Versailles (Teggst: Molière, 18. Juli 1668)
# Monsieur de Pourceaugnac/Le divertissement de Chambord (Teggst: Molière, Lully, 6. Oktober 1669)
# Les Amants magnifiques (Teggst: Molière, 4. Februar 1670)
# Le Bourgeois gentilhomme (Teggst: Molière, 14. Oktober 1670)
# Britannicus (Teggst: Racine, 1670, Muusig verscholle)
# Psyché (Teggst: Molière, Corneille, Quinault, Lully, 17. Januar 1671)
# Le Comtesse d’Escarbagnas/Ballet des ballets (Teggst: Molière, 2. Dezämber 1671).
'''[[Tragédie lyrique|Tragédies en musique]], Pastorale, Pastoralé héroïque'''
# Les Fêtes de l’Amour et de Bacchus (Libretto: Quinault, Benserade, Perigny, Molière, Lully, 11. Novämber 1672)
# [[Cadmus et Hermione]] (Libretto: Quinault, um e 15. April 1673)
# Alceste ou Le Triomphe d’Alcide (Libretto: Quinault, 28(?). Januar 1674)
# Thésée (Libretto: Quinault, 11. Januar 1675)
# Atys (Libretto. Quinault, 10. Januar 1676)
# Isis (Libretto: Quinault, 5. Januar 1677)
# Psyché (Libretto: Thomas Corneille, 19. April 1678) {{Audio|LULLY Choeur des divinités de la terre et les eaux.mid|''Choeur des divinités de la terre et des eaux,'' aus ''Psyché'' (1687) – Midi-Datei}}
# Bellérophon (Libretto: Thomas Corneille, B. le Bovier de Fontenelle, 31. Januar 1679)
# Proserpine (Libretto: Quinault, 3. Februar 1680)
# Persée (Libretto: Quinault, 18. April 1682)
# Phaëton (Libretto: Quinault, 6. Januar 1683)
# Amadis (Libretto: Quinault, 18. Januar 1684)
# Roland (Libretto: Quinault, 8. Januar 1685)
# Armide (Libretto: Quinault, 15. Februar 1686)
# [[Acis et Galatée]] (Libretto: J. G. de Campistron, 6. Septämber 1686)
# Achille et Polixène (Libretto: J. G. de Campistron, nume d Uwertüüre und dr 1. Akt vom Lully, Akt 2–5 vom P. Colasse, 7. Novämber 1687).
=== Instrumentalwärk ===
# Première marche des mousquetaires (1658)
# 10 [[Branle]]s (1665)
# 3 Gavottes (1665)
# Passacaille (1665)
# 3 Courantes (1665)
# 3 Bourrées (1665)
# Allemande (1665)
# Boutade (1665)
# Gaillarde (1665)
# 3 Sarabanden (1665)
# 18 Trios de la chambre du roi
# Marches et batteries de Tambour (1670)
# Folie d’Espagne, Marsch (1672)
# Marche de Savoye, Airs, L’Asemblée, La Retraite
# Pleusiers (6) pièces de symphonie (1685)
# Airs pour le carrousel de Monseigneur (28. Mai 1685)
# 17 Airs
# La descente des armes (Marsch)
# Marches des gardes de la marine, des fusillers, des dragons, du prince d’Orange
# verschiideni Äinzelstück (3 Allemande, 14 Courante, 4 Sarabande, 2 Bourrées, 4 Chaconnes, La Bourse, Trio, Menuet, La Trivelinade, Gigue).
== Weblingg ==
{{commonscat|Jean-Baptiste Lully}}
* [https://web.archive.org/web/20130122011115/http://sitelully.free.fr/ Wärk] franzöösisch
* [https://web.archive.org/web/20070711073126/http://www.library.unt.edu/music/lully/default.htm Partiture und Informazione]
* [https://web.archive.org/web/20111209184819/http://sites.estvideo.net/arp/catalogue.htm Werkverzeichnis nach LWV Nummern]
* [http://www.epdlp.com/clasica.php?id=386 Klangbeispiel: Gigue us ''Le Temple de la Paix'' (1685)]
* {{IMSLP|id=Lully,_Jean-Baptiste|cname=Jean-Baptiste Lully}}
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Jean_Baptiste_Lully|dütsch}}
{{SORTIERUNG:Lully, Jean Baptiste}}
[[Kategorie:Italiänische Musiker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Barockmuusig]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Ballettdänzer]]
[[Kategorie:Italiäner]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
otvtr5zo9z6dh65pdu7gububb0q6wpy
Vincent Novello
0
45014
1016884
952275
2022-07-21T23:03:34Z
Mathieu Kappler
76078
/* Familie */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Vincent Novello by Edward Petre Novello.jpg|thumb|Dr Vincent Novello]]
Dr '''Vincent Novello''' (* [[6. September|6. Septämber]] [[1781]] z [[London]]; † [[9. August]] [[1861]] z [[Nizza]]) isch en änglische [[Musiker]] und [[Musikverleger|Muusigverleeger]] gsi.
==Lääbe==
Dr Novello isch e Soon vom ene Italiäner und ere Ängländere gsi. As Bueb het er im Chor vo dr Sardinian Chapel in dr Duke Street, [[Lincoln’s Inn Fields]] gsunge und au gleert, Orgle spiile. Vo 1796 bis 1822 isch er zerst Organist an ere Chille am Manchester Square gsi, denn am Grosvenor Square und vo 1840 bis 1843 an dr [[St Mary Moorfields]]. Er het d ''[[Royal Philharmonic Society|Philharmonic Society]]'' mitgründet, d ''Classical Harmonists'' und d ''Choral Harmonists'' und het vilmol as Dirigänt gschafft. 1849 isch er z Nizza in d Bangsioon gange.
==Wärk==
Dr Novello het e Hufe [[Geistliche Musik|gäistligi Wärk]] komponiert, vor allem aber het er umbekannti Wärk vo groosse Komponiste z Ängland bekannt gmacht. D [[Messe (Musik)|Mässe]] vom [[Joseph Haydn|Haydn]] und vom [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] si z Ängland vollkomme umbekannt gsi, bevor er si ediert het, wie au d Wärk vom [[Giovanni Pierluigi da Palestrina|Palestrina]].
Sis erste Wärk isch e Sammlig vo gäistliger Muusig gsi, wie si an dr Royal Portuguese Chapel ufgfüert worde isch, und mit däm het er e Muusigverlaag ufdoo. 1829 het si Soon Joseph Alfred Novello (1810–1896) der Verlaag übernoo und het aagfange Nooteusgoobe z veröffentlige, wo sich d Lüt häi chönne läiste. Vo 1841 aa het dr Henry Littleton im Verlaag gschafft und isch 1861 Partner worde und vo denn aa het d Firma "Novello & Co." ghäisse. Wo dr J.A. Novello in Bangsioon gange isch, het dr Littleton dr Verlaag witergfüert.
==Familie==
Usser em Joseph Alfred het dr Vincent Novello non e baar Chinder ghaa. Vier vo sine Döchder si begabti Sängere gsi. Die berüemtisti von ene isch d Clara Novello (1818–1908), won e schööni, hoochi Sopranstimm ghaa het und vo 1833 a in [[Oper]]e, [[Oratorium|Oratorie]] und uf dr Konzärtbüüni ufdräte isch. Die jüngst Dochder, d Mary, het dr [[Charles Cowden Clarke]] ghürootet.
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Vincent_Novello|dütsch}}
{{DEFAULTSORT:Novello, Vincent}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Dirigänt]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (19. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Person (London)]]
[[Kategorie:Verleger]]
[[Kategorie:Maa]]
arzuxb0uwvbqt4fdii6s5nhppiey5j8
Samuel Arnold (Komponist)
0
45018
1016871
951794
2022-07-21T22:53:32Z
Mathieu Kappler
76078
/* Kwelle */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
Dr '''Samuel Arnold''' (* [[10. August]] [[1740]] z [[London]]; † [[12. Oktober]] [[1802]] z London) isch en [[England|änglische]] [[Komponist]] gsi.
== Biografii ==
Dr Arnold isch in dr königliche Vokalkapälle under em Gates und Rares usbildet worde und isch scho mit sinere erste [[Oper]]e ''The Maid of the Mill'' (1764)
und mit em [[Oratorium]] ''The Cure of Saul'' (1767) bim Publikum beliebt worde.
1783 er königliche Hoofkomponist worde, 1789 Diräkter vo dr ''Academy of Ancient Music'', 1793 Organist an dr [[Westminster Abbey|Westminsterabtei]]. Er isch am 12. Oktober 1802 z London gstorbe.
== Wärk ==
Dr Arnold het mee as 40 [[Oper|Opere]] und [[Intermezzo (Oper)|Intermezzi]] gschriibe, wo alli populäär gsi si, aber nit so bedütend si wie sini [[Kirchenmusik|Chillekomposizioone]], vor allem sini siibe Oratorie.
Si wichdigsts Wärk isch d ''Cathedral Music'', e Sammlig vo de beste chirchlige Komposizioone vo änglische Mäister (1790, vier Bänd), wo dr Rimbault 1847 nöi uusegee het. Au en Usgoob vo de Wärk vom [[Georg Friedrich Händel|Händel]] in 36 Foliobänd het er under de Auspizie vom Köönig (London 1786 ff.) in ere brachtvolle Usstattig uusebrocht.
== Kwelle ==
* {{Meyers Online|1|858|spezialkapitel=Arnold|kapiteltext=Arnold, 3) Samuel}}
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Samuel_Arnold_(Komponist)|dütsch}}
{{DEFAULTSORT:Arnold, Samuel}}
[[Kategorie:Musiker (Klassik)]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (18. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Organist]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Person (London)]]
[[Kategorie:Maa]]
18ua38hqg9myp3bkuu7fzpknhpwl1mh
Igor Fjodorowitsch Strawinski
0
45989
1016918
967818
2022-07-21T23:46:53Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Igor Stravinsky LOC 32392u.jpg|thumb|Dr Igor Strawinski]]
[[Datei:Stravinsky Signature.svg|rechts|rahmenlos|Im Stravinsky si Underschrift]]
Dr '''Igor Fjodorowitsch Strawinski''' ({{RuS|Игорь Фёдорович Стравинский}}, frz. [[Transkription (Schreibung)|Transkripzion]] '''Igor Stravinski,''' ängl. Transkripzion '''Igor Stravinsky'''; * 5. Juni<sup>[[Julianischer Kalender|jul.]]</sup>/[[17. Juni]]<sup>[[Gregorianischer Kalender|greg.]]</sup> [[1882]]z [[Lomonossow|Oraniebaum]], [[Russland]]; † [[6. April]] [[1971]] z [[New York City|Nöi York]]) isch e [[Russland|russisch]]-[[Frankreich|französisch]]-[[Vereinigte Staaten|amerikanische]] [[Komponist]] gsi und äine vo de bedütendste Verdräter vo dr „[[Neue Musik|Nöije Muusig]]“.
== Biografii ==
Dr Strawinski isch z Oraniebaum in dr Nööchi vo Sankt Petersburg z Russland uf d Wält choo. Wie si Vater het er [[Rechtswissenschaften|Jura]] z [[Staatliche Universität Sankt Petersburg|St. Petersburg]] studiert und 1905 dr Abschluss gmacht. Denn isch er aber e Schüeler vom [[Nikolai Andrejewitsch Rimski-Korsakow]] worde. 1910 isch er zum erste Mol uf [[Paris|Bariis]]. Dört si d Ballett ''[[Der Feuervogel]]'' und spööter ''[[Petruschka (Ballett)|Petruschka]]'' und ''[[Le sacre du printemps]]'' ufgfüert worde. Sit 1920 het dr Strawinski mäistens in Frankriich gläbt; 1934 isch er franzöösische Staatsbürger worde.
Wägen em Zwäite Wältchrieg het er Frankriich verloo und isch uf Amerika. 1946 isch er amerikanische Staatsbürger worde. Er isch zerst vor allem under russische Exilante bliibe, het denn aber mit em Komponist und Musiker [[Robert Craft]] öbber gfunde, won em ghulfe het sich besser z integriere.
Im Joor 1967 het dr Igor Strawinski dr Eeredokter vo dr [[Rutgers University]] in New Jersey überchoo.
Dr Igor Fjodorowitsch Strawinski isch am 6. April 1971 z Nöi York gstorbe; er isch denn z Venedig begraabe worde, wien er s gwünscht ghaa het.
== Wärk <small>(Uswaal)</small> ==
=== Opere und Büüniwärk ===
* ''Le Rossignol'' (''Die Nachtigall'') (1914) (Noch Hans-Christian Andersen: Des Kaisers Nachtigall)
* ''Mavra'' (1922)
* ''Histoire du Soldat'' (''Die Geschichte vom Soldaten'') (1918)
* ''Les Noces'' (''Die Bauernhochzeit'') (1923)
* ''Oedipus Rex'' (1927/1948)
* ''The Rake's Progress'' (1951)
* ''Le Renard'' (''Reinecke Fuchs'') (1915)
* ''Perséphone'' (Danzmelodram in 3 Däil)
* ''Die Sintflut'' (1963)
=== Ballett ===
* ''L'Oiseau de feu'' (''Der Feuervogel'') (1910)
* ''Petrouchka'' (1911/revidiert 1946)
* ''Le sacre du printemps (Die Frühlingsweihe)'' (1913/revidiert 1922/1943)
* ''Pulcinella'' (1920)
* ''Les Noces'' ([[1923]])
* ''Scènes de ballet'' ([[1944]])
* ''Apollon musagète'' (1928/revidiert 1947)
* ''Le Baiser de la fée'' (''Der Kuss der Fee'') (1928/revidiert 1950)
* ''Jeu de cartes'' (''Das Kartenspiel'') (1936)
* ''Orpheus'' (1957)
* ''Agon'' (1953/1964)
=== Vokalwärk ===
* Le Roi des étoiles für Männerchor und Orchester (1911/12)
* Psalmesinfonii für Chor und Orchester (1930/1949)
* ''Babel'' für Sprächer, zweistimmige Männerchor und Orchester (1944, Schlusssatz vo dr Genesis Suite)
* Mäss für Chor und Orchester (UA 1948)
* Pater noster Motette für gmischte Chor
* Ave Maria für gmischte Chor
=== Orchesterwärk ===
* Concerto in D für Striichorchester (1947)
* Sinfonii Es-Dur op. 1 (1905-07)
* ''Faune et bergère'' Suite für Gsang und Orchester, op. 2
* ''Le chant du rossignol'' Sinf. Dichtig (1917)
* Konzärt für Violine und Orchester in D (''Concerto en ré'' pour violon et orchestre, 1931)
* Konzärt in Es für Kammerorchester „Dumbarton Oaks“ (1937/38)
* Sinfonii in C (1939/40)
* Sinfonii in 3 Setz (1942–1945)
* ''Symphonies d’instruments à vent'' für 23 Bloosinstrumänt (1920/1945–1947)
* ''Oktett'' (1922–1923)
*# Sinfonia
*# Thema con variazioni
*# Finale
* ''Concerto - für Klavier und Blasorchester'' (1923–1924)
* ''Zirkuspolka'' (1942/44)
* ''Scherzo à la Russe'' (1944)
* ''Ebony Concerto'' (1946)
*# Allegro moderato
*# Andante
*# Moderato
* ''Fanfare for a new Theatre'' (1964)
=== Klavierwärk ===
* ''Sonate pour piano'' (1924)
* ''4 Etüden op. 7'' (1908)
* ''Serenade en la (in A)'' (1925)
* ''Piano-Rag-Musik'' (1919)
* ''Trois mouvements de Petrouchka'' (2- und 4-händigi Version) (1921)
* ''Concerto'' (2 Klavier)
== Litratuur ==
* {{Literatur
| Autor = Robert Craft
| Titel = Strawinsky – Einblicke in sein Leben
| Verlag = Atlantis Musikbuch-Verlag
| Ort =
| Jahr = 2000
| ISBN = 978-3-254-00230-3
| Seiten =
}}
* {{Literatur
| Autor = Chris Greenhalgh, Nathalie Lemmens (Übersetzer)
| Titel = Coco Chanel & Igor Strawinsky (Originaltitel: Coco & Igor)
| Verlag = Edition Elke Heidenreich bei C. Bertelsmann
| Ort =
| Jahr = 2010
| ISBN = 978-3-570-58019-6
| Seiten =
}}
* Theo Hirsbrunner: ''Igor Strawinsky in Paris''. Laaber-Verlag, Laaber 1982, ISBN 3-921518-62-8.
== Weblingg ==
{{Commonscat|Igor Stravinsky|Igor Fjodorowitsch Strawinski}}
* {{LeMO|StrawinskyIgor|Igor Strawinsky|Irmgard Zündorf}}
* [http://www.russisches-musikarchiv.de/werkverzeichnisse/strawinski-werkverzeichnis.htm S Wärkverzeichnis vom Strawinski] im [http://www.russisches-musikarchiv.de/ russische Muusigarchiv]
* [https://web.archive.org/web/20130213051740/http://www.pianola.org/pages/history/stravinsky.html Dr Strawinski und s Pianola] (änglisch)
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Strawinski, Igor}}
[[Kategorie:Dirigänt]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Komponist vo Ballett]]
[[Kategorie:Komponist vo Chillemuusig]]
[[Kategorie:Libretto]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
[[Kategorie:Russ]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Maa]]
qhp8kmmusiw8xdu2atuyv0o3304tf1w
Alex Hepburn
0
46528
1016878
962772
2022-07-21T22:59:06Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Alex Hepburn.jpg|miniatur|Alex Hepburn]]
D '''Alex Hepburn''' (* [[25. Dezember|25. Dezämber]] [[1986]] z [[London]])<ref name="mytaratata">[https://web.archive.org/web/20130404000741/http://www.mytaratata.com/Pages/ARTISTES_Fiche.aspx?ArtistId=1849 Aagoobe über d Alex Hepburn uf Mytaratata.com] (franzöösisch), abgrüeft am 23. April 2013</ref> isch e [[Vereinigtes Königreich|britischi]] Sängere und [[Songwriting|Songwritere]]. Iire Stil bewegt sich zwüsche [[Blues]], [[Rockmusik|Rock]] und [[Soul]]. Iiri Stimm wird vilmol mit dere vo dr [[Janis Joplin]] vergliche.<ref name="musicstory">[http://www.music-story.com/alex-hepburn/biographie Biografii uf Music-story.com] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://www.music-story.com/alex-hepburn/biographie |wayback=20131224100550 }} (franzöösisch), abgrüeft am 23. April 2013</ref>
== Biografii ==
D Alex Hepburn het schottischi Eltere, isch z London uf d Wält choo und het e baar Joor in Südfrankriich gläbt.<ref name="radio24">[http://www.radio24.ch/events/together-alone-mit-alex-hepburn/129 Together Alone mit Alex Hepburn] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://www.radio24.ch/events/together-alone-mit-alex-hepburn/129 |wayback=20130509210643 }} uf Radio24.ch, abgrüeft am 23. April 2013</ref> Si isch mit Muusigvideos im Internet bekannt worde.<ref name="musicstory" />
2011 isch sie im Vorbrogramm vom [[Bruno Mars]] ufdräte.<ref name="mytaratata" /> Im Novämber 2012 isch iir Single ''Under'' erschiine, am 12. April 2013 iir Debüalbum ''Together Alone''. Bäidi si bsundrigs im franzöösischsproochige Ruum (Frankriich, Belgie, Schwiz) erfolgriich gsi.<ref name="bel-fl">[http://www.ultratop.be/nl/showinterpret.asp?interpret=Alex+Hepburn Alex Hepburn Diskografii Belgie (Flandere)], abgrüeft am 23. April 2013</ref>
<ref name="bel-wa">[http://www.ultratop.be/nl/showinterpret.asp?interpret=Alex+Hepburn Alex Hepburn Diskografii Belgie (Wallonie)], abgrüeft am 23. April 2013</ref>
<ref name="fr">[http://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Alex+Hepburn Alex Hepburn Diskografii Frankriich], abgrüeft am 23. April 2013</ref>
<ref name="suisse">[http://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Alex+Hepburn Alex Hepburn Diskografii Schwiz], abgrüeft am 23. April 2013</ref>
In Dütschland isch s Album ''Together Alone'' am 14. Juni 2013 uusechoo.<ref>mix1.de: {{Webarchiv|url=http://www.artist-area.de/alex-hepburn/together-alone/ |wayback=20130902174333 |text=Produktdetails "Together Alone" |archiv-bot=2020-03-12 04:03:17 InternetArchiveBot }}; abgrüeft am 31. Mai 2013</ref>
D Alex Hepburn zelt dr [[Jimi Hendrix]], dr [[Jeff Buckley]], d [[Etta James]] und d [[Billie Holiday]] zu iire Vorbilder.<ref name="mytaratata" />
== Diskografii ==
=== Album ===
* 2013: ''Together Alone''
=== Singles ===
* 2012: ''Pain Is'' (EP)
* 2012: ''Under''
== Kwelle ==
<references />
== Weblingg ==
* [https://web.archive.org/web/20130417201012/http://alex-hepburn.com/ Website vo dr Alex Hepburn] (änglisch)
* [https://web.archive.org/web/20151231091701/http://www.hr-online.de/website/radio/hr3/index.jsp?rubrik=55715&key=standard_document_48896961 Dütschi Übersetzig vo "Under" im hr3-Popdolmetscher]
{{SORTIERUNG:Hepburn, Alex}}
[[Kategorie:Singer-Songwriter]]
[[Kategorie:Soul]]
[[Kategorie:Bluessänger]]
[[Kategorie:Vokalist]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Frau]]
ape5nf38eun55fj9lpay8k6kril2y4w
Anggun
0
46631
1016896
959277
2022-07-21T23:23:38Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ Kàtegoria bassr asoo
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Anggun - Trianon Paris - juin 2012 (7386532356).jpg|thumb|D Anggun uf ihre "Trianon Paris" (2012)]]
D '''Anggun''' (* [[29. April]] [[1974]] z Jakarta; birgerlig ''Anggun Cipta Sasmi'') isch e [[Indonesien|indonesischi]] Popsängeri un Songschryyberi.
== Karriere ==
1995 isch si uf [[Paris|Bariis]] züüglet. Mit iirer erste internationale Single ''La neige au Sahara'' / ''Snow On The Sahara'' isch si z Frankriich grad uf e 16 Blatz choo. 2005 isch si mit em Titel ''Être une femme'' uf em gliiche Blatz gsii. Für e Kinofilm [[Unsere Erde – Der Film|Unsere Erde]] het si 2007 dr Song ''Un Jour Sur Terre'' gsunge und in dr franzöösische Fassig as Verzelere vom Film fungiert. Denn het si mit em dütsche Global-Pop- und Ambient-Projekt [[Schiller (Musikprojekt)|Schiller]] zämmegschafft.
Im Mai 2012 isch d Anggun für Frankriich bim [[Eurovision Song Contest 2012]] im aserbaidschanische Baku aadräte und isch im Final uf e 22. Blatz choo.
== Weblink ==
{{Commonscat}}
* [https://web.archive.org/web/20170728051431/http://www.anggun.com/ Websyte] (''ängl.'')
* {{IMDb Name|ID=1163076|NAME= Anggun}}
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Indonesier]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
4ys78l32rayr15p92jly471oq2sdvky
Arthur Honegger
0
49296
1016909
976373
2022-07-21T23:35:34Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fueßnote */ + a pààr Kàtegoria
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Arthur Honegger b Meurisse 1928.jpg|miniatur|190px|Arthur Honegger (1928)]]
Dr '''Arthur Honegger''' (* [[10. März|10. Merz]] [[1892]] z [[Le Havre]]; † [[27. November|27. Novämber]] [[1955]] z [[Paris]]) isch e [[Schweiz|schwyzerisch]]-[[Frankreich|franzesische]] [[Komponist|Kompenischt]] gsii. Är isch e Verdrätter vu dr [[Groupe des Six]] gsii un het rund 200 Wärch kompeniert.
== Lääbe ==
Syni Eltere sin dr Chaufmann un Kaffeeimporteur Arthur Hongegger un d Julie geb. Ulrich gsii, wu vu [[Zürich|Züri]] chuu sin. Dr Arthur isch z Le Havre ufgwachse un het näb dr Schwyzer au di franzesisch Staatsburgerschaft ghaa.
Scho ase Chind het er Musikunterricht iberchuu un Gyyge glehrt. Vu 1909 bis 1910 het er am Zürcher Konservatorium Violine un Musiktheori biim Willem de Boer un em Lothar Kempter studiert. Ab 1911 isch er wider uf Le Havre zruckgange un het am Pariser Konservatorium wyterstudiert. In dr Kontrapunktklasse vum André Gedalge het er dr [[Darius Milhaud]] un dr [[Jacques Ibert]] chänneglehrt. Ab 1913 het er z Oaris gläb un het dert ab 1915 het er Komposition bim [[Charles-Marie Widor]] un Dirigiere bim [[Vincent d’Indy]] studiert. Anne 1918 het er sy Studium abgschlosse un sy erscht aigeständig Wärch kompeniert, s [[Ballett]] ''Le Dit des Jeux du monde''. Dr Uruffierig dodervu het im nämlige Johr e Skandal uusglest un het dr Kompenischt beriemt gmacht.
Ab 1920 het er en ängi Beziehig zum Dichter Jean Cocteau pflägt, em gaischtige Vater vu dr Groupe des Six. Sy Durbruch as Kompenischt het er anne 1921 mit em dramatische Psalm ''Le roi David'' (Text René Morax) fir s Theater vu Mézières (VD) ghaa. In dr Johre derno sin s beriemt Wärch ''Pacific 231'' un d Opere ''Antigone'' (Text Jean Cocteau) entstande. In dr 1930er Johr het er dr Dichter Paul Claudel chänneglehrt un het no Text vum Claudel d Oratorie ''[[Jeanne d’Arc au bûcher]]'' (1935) un ''La danse des morts'' (1938) kompeniert.
[[Datei:Arthur Honegger (timbre RFA).jpg|miniatur|links|dr Arthur Honegger uf ere dytsche Briefmarke (1992)]]
Im Chriegswinter 1941/42 het er syni zwoot [[Sinfonie|Sinfoni]] kompeniert. Är het syni Erinnerig an die Zyt, wun er as Musikkritiker un Kompositionslehrer an dr Pariser Ecole normale de musique gschafft het, emol bschriben as „überwiegend thermischer Natur. Es war damals sehr kalt, als ich an der Sinfonie arbeitete, und da ich keine Kohle und kein Holz besaß, habe ich die ganze Zeit in meinem Atelier gefroren.“
Dr Honegger het Wärch us vilne Musikgattige kompeniert un het dodermit bewusst e brait Publikum aagsproche: Chammermusik, Filmmusik, Oratorium, Oper, Operette, Symphoni. Dr Kurt von Fischer bschrybt dr Honegger as e „Art vu Vermittler zwische alemannischer un romanischer Kultur, wu mit dr chinschtlerische Avantgarde in Verbindig drätte sei“<ref> Kurt von Fischer „Honegger, Arthur“. HLS 2008</ref>
Dr Arthur Honegger isch mit dr Pianischti Andrée Vaurabourg ghyrote gsii, ere Dochter vum Rodolphe Séraphin vu Toulouse. Am 27. November 1955 isch dr Honegger z Paris im Alter vu 63 Johr gstorbe. Är isch dert uf em Fridhof „Cimetière Saint-Vincent“ am Montmartre begrabe wore.
== Ehrige un Mitglidschafte ==
* Mitglid vum Institut de France (1938)
* Dr. h.c. vu dr Universitet Züri (1948)
* Großchryz vu dr Ehrelegion
*Bresidänt vu dr Confédération internationale des sociétés d'auteurs et compositeurs
*Vizebresidänt vum Conseil international de la musique vu dr Unesco
* Syt 1995/96 isch dr Arthur Hongegger uf dr Schwyzer [[Schweizer Franken|20-Franke-Note]] abbildet.
== Uusgläseni Wärch ==
* Szenischi Oratorie:
** ''Le Roi David'', dramatische/sinfonische Psalm fir Sprächer, Soli, Chor und Orcheschter (1921/1923)
** ''Cris du Monde'' (1931)
** ''[[Jeanne d’Arc au bûcher]]'', Oratorium noch em Paul Claudel (1935/1950)
** ''La danse des morts'', Oratorium noch em Paul Claudel (''Der Totentanz'', 1938)
** ''Nicolas de Flue'' (1940)
* Biblisch Drama:
** ''Judith'', Opere (1925)
* Opere:
** ''Antigone'', Oper no dr Tragedie vum Sophokles in dr Bearbaitig vum Jean Cocteau (1927)
** ''L’Aiglon'' (1937)
* Operette:
** ''Les aventures du Roi Pausole'' (1930)
** ''La belle de Moudon'' (1931)
** ''Les petites Cardinales'' (1938), zämme mit em Jacques Ibert
* Ballett:
** ''Vérité-Mensonge'' (1920)
** ''Skating Rink'' (1922)
** ''Sous-marine'' (1925)
** ''Rose de métal'' (1928)
** ''Un oiseau blanc s’est envolé'' (1937)
* 5 Sinfonie:
** 1. Sinfoni (1930)
** 2. Sinfoni für Strychorcheschter un Trumpete ad libitum (1941)
** 3. Sinfoni ''Symphonie liturgique'' (1946) mit 2. Satz: ''De profundis''
** 4. Sinfoni ''Deliciae Basilienses'' (lat. ''Basler Freaide''; 1946)
** 5. Sinfoni ''Di tre re'' (1950)
* sunschtigi Orcheschterwärch
** ''Pastorale d’été'', sinfonisch Gedicht fir chlai Orcheschter (1920)
** ''Pacific 231'', sinfonische Satz Nr. 1 (1923)
** ''Rugby'', sinfonische Satz Nr. 2 (1928)
** sinfonische Satz Nr. 3 (1933)
* Filmmusik
** ''Napoléon'' (1926/27)
** ''Das Ende der Welt''
** ''L’Idée'' (1934)
** ''Crime et Chatiment'' (1934)
** ''Les Misérables'' (1934)
** ''Der Dämon des Himalaya'' (1934/35)
** ''Mayerling'' (1936)
** Pygmalion: Der Roman eines Blumenmädchens (1939)
* Chammermusik
** Sonatine fir Klarinette un Klavier
** 3 Strychquartett
** Intrada fir Trumpete un Klavier
** Danse de la chèvre fir Flete solo, 1921
* Chorwerke
** Kantaten
*** ''Une Cantate de Noël'' (1953; sy letscht Wärch)
** Lieder
* Schrifte
** ''Je suis compositeur'' (Ich bii Kompenischt), Autobiografi (1951)
== Literatur ==
* {{Theaterlexikon|Arthur Honegger|2|869|870|Autor=Hanspeter Renggli}}
== Weblinks ==
{{Commonscat}}
* [http://arthur-honegger.com/ Arthur Honegger Websyte (franzesisch un änglisch)]
* {{HLS|9493|Honegger, Arthur|Autor=Kurt von Fischer}}
== Fueßnote ==
<references/>
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Honegger, Arthur}}
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Komponist vo Oratorie]]
[[Kategorie:Komponist vo Ballett]]
[[Kategorie:Schwizer Musiker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Schwiizer]]
[[Kategorie:Zürcher]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
cp9x9c1vdqvh1l0mctoj4vtlpabocs5
John Deacon
0
50196
1016876
985308
2022-07-21T22:57:02Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Bass player queen.jpg|mini|dr John Deacon, Dublin 1979]]
Dr '''John Richard Deacon''' (* [[19. August]] [[1951]] z [[Oadby]], [[Leicestershire]], [[Vereinigtes Königreich|Groossbritannie]]) isch e britische Musiker. Er isch als dr Bassist vo dr britische Rockband [[Queen (Band)|Queen]] bekannt worde. Wie die drei andere Mitgliider vo dr Band het au är e Hufe Stück für Queen komponiert. Dr Deacon het e baar vo de groosse Hit vo Queen gschriibe, drunder ''You’re My Best Friend'', ''I Want to Break Free'' und ''[[Another One Bites the Dust]]''. Säll isch für Queen dr Höhepunkt vo sinere Karriere in de USA gsi. Es isch dr drittgrösst Queen-Hit noch ''[[We Will Rock You]]'' und ''[[We Are the Champions]]'' worde.
== Literatur ==
* Jacky Gunn, Jim Jenkins: ''Queen. As It Began.'' Sidgwick & Jackson, London 1992, ISBN 0-283-06052-2 (Deutsche Ausgabe: ''Queen.'' Wilhelm Goldmann Verlag, München 1992. ISBN 3-442-42083-0)
== Weblink ==
* [http://www.queenarchives.com/index.php?title=John_Deacon_Interviews Queen Archives: John Deacon Interviews] – Interview
* [https://web.archive.org/web/20130829015749/http://www.brianmay.com/brian/briannews/briannewsjun05.html#32 Greg Fryer: History and background of the Legendary Deacy Amp]
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Deacon, John}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Rockmusiker]]
[[Kategorie:Queen (Band)]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Maa]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
t7g0g09xisaezprtopl1a4oga2dy460
Roger Meddows Taylor
0
50199
1016886
947288
2022-07-21T23:11:11Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Roger Taylor Vienna 1.11.2008.jpg|thumb|right|Roger Taylor (2008)]]
Dr '''Roger Meddows-Taylor''' (* [[26. Juli]] [[1949]] z [[Dersingham]], [[Norfolk]], [[Vereinigtes Königreich|Groossbritannie]]) isch e [[Vereinigtes Königreich|britische]] Rockmuusiker. Er [[Multiinstrumentalist|spiilt meereri Instrumänt]] und isch e Gründermitgliid vo dr Rockgruppe [[Queen (Band)|Queen]]. Wie die andere drei Mitgliider vo dr Band [[Komponist|komponiert]] er au Lieder. Zu sine bekanntiste Bidrääg ghööre d Stück ''[[Radio Ga Ga]]'', ''[[A Kind of Magic (Lied)|A Kind of Magic]]'', ''[[Breakthru]]'' und ''These Are the Days of Our Lives''. Dr Taylor isch usserdäm dr Schef vo dr Band [[The Cross]] gsi und isch au solo ufdräte.
== Literatur ==
* Jacky Gunn, Jim Jenkins: ''Queen. As It Began.'' Sidgwick & Jackson, London 1992. ISBN 0-283-06052-2 (Dütschi Uusgab: ''Queen.'' Wilhelm Goldmann Verlag, München 1992. ISBN 3-442-42083-0)
== Weblingg ==
*{{IMDb Name|0003547|Roger Meddows-Taylor}}
* [https://web.archive.org/web/20140606204821/http://www.queenconcerts.com/index.php?section=concerts&action=tour&who=roger Queen Concerts: Concertography Roger Taylor]
* [https://web.archive.org/web/20141024140152/http://www.queenarchives.com/index.php?title=Roger_Taylor_Interviews Queen Archives: Roger Taylor Interviews] – Interview
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Tailor, Roger Meddows}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Rockmusiker]]
[[Kategorie:Queen (Band)]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
cansoxgwomxbmryhkssocnsuspb71c8
Charles Trenet
0
50263
1016919
952362
2022-07-21T23:48:12Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Action. Rodeo - Charles Trenet BAnQ P48S1P12764 crop.jpg|miniatur|Dr Charles Trenet z [[Montréal]], [[Kanada]], 1946]]
[[Datei:Charles Trenet-1977.jpg|mini|Dr Charles Trenet, 1977]]
Dr '''Charles Trenet''' (* [[18. Mai]] [[1913]] as Louis Charles Augustin Georges Trenet z [[Narbonne]], [[Département Aude]]; † [[19. Februar]] [[2001]] z [[Créteil]]) isch e franzöösische Sänger, Schauspiiler, Komponist, Dichder und Mooler gsi.
== Lääbe und Wärk ==
1930 isch dr Trenet uf [[Paris|Bariis]] und het in de Filmstudio z [[Joinville-le-Pont]] afo schaffe. Er het sich in de Künstlerkräis in [[Montparnasse]] um e [[Jean Cocteau]] und um e [[Max Jacob (Malerdichter)|Max Jacob]] bewegt und het sini erste ''[[Chanson]]''teggst ver'ffentligt (d Muusig zum Film ''Bariole''). Er het dr jung Schwizer Muusiker [[Johnny Hess]] kennegleert und zämme häi si s Duo ''Charles et Johnny'' gründet. Mit Lieder wie ''Vous Qui Passez Sans Me Voir'' häi si schnäll Erfolg ghaa.
S Duo het sich drennt, wo dr Trenet [[Zweiter Weltkrieg|iizooge]] worde isch. Spööter isch dr Trenet zrugg uf Bariis. Wäärend dr Bsatzig het er Schwiirigkäite mit dr [[Gestapo]] ghaa, woorschinlig wil er Juud und [[Homosexualität|homosexuell]] gsi isch. Mä nimmt aa, ass er wäge däm für die Dütsche in Frankriich und au in Dütschland het müesse ufdräte. Noch em Chrieg het men en wäge [[Kollaboration|Kollaborazioon]] verdächdigt, er isch aber vo dr [[Säuberungskommission|Süüberigskommission]] freigsproche worde.
In de drissger und vierzger Joor si ''Chansons'' wie ''[[Douce France]]'', ''[[Que reste-t-il de nos amours?]]'', ''[[L’âme des poêtes]]'' und ''[[La mer (Chanson)|La Mer]]'' entstande und mit deene het er witer Erfolg ghaa und er het au e baar nöiji Hit ghaa, wo uf dr ganze Wält bekannt worde si. Z Frankriich, in de USA und z Dütschland prominänti Sänger wie d [[Juliette Gréco]] und dr [[Johnny Mathis (Popsänger)|Johnny Mathis]] sini Lieder nöi interpretiert. Er isch uf Wältturneä gange, aber in d [[Académie française]] isch er nid cho wien er ghofft het.
Dr Charles Trenet isch bis ins hooche Alter ufdräte. Si Urne isch im Graab vo sinere Mueter z [[Narbonne]] begraabe worde.
== Rezepzioon ==
Au noch sim Dood si sini Lieder in Frankriich beliebt. Dr Doon vo sine Lieder isch mänggisch häiter, mänggisch melancholisch aber immer eligant. Si beschäftige sich vilmol mit em Urlaub, dr Chindhäit oder dr Liebi. Si ghööre in Frankriich und im franzöösischsproochige Ruum zum kulturelle Allgemäinguet.
== Daarsteller in Film ==
* 1938 ''Je chante''
* 1938 ''La Route enchantée''
* 1941 La Romance de Paris
* 1942 ''Frédérica''
* 1943 ''Adieu Léonard (La Bourse ou la vie)''
* 1943 ''La Cavalcade des heures'' (Love Around the Clock)
* 1952 ''Bouquet de joie''
* 1953 ''Les Chansons ont leur destin''
* 1954 ''An jedem Finger zehn'' (Ten on Every Finger)
* 1954 ''Boum sur Paris''
* 1957 ''C'est arrivé à 36 chandelles'' (It Happened on the 36 Candles)
* 1957 ''Printemps à Paris'' (Springtime in Paris)
== Dokumentarfilm ==
* ''Frankreichs Chanson-Legende Charles Trenet.'' (OT: ''L'ombre au tableau, Charles Trenet.'') Dokumentarfilm, Frankreich, 2013, 53:30 Min., Buch und Regie: Karl Zéro und Daisy d'Errata, Produktion: [[arte]] France, La mondial de productions, Troisième Oeil Productions, [[Institut national de l’audiovisuel|INA]], deutsche Erstsendung: 16. Februar 2014 bei arte, [http://programm.ard.de/?sendung=2872411525108256 Inhaltsangabe] von [[ARD]].
== Weblingg ==
{{Commonscat|Charles Trenet}}
* [https://web.archive.org/web/20140227051920/http://www.charles-trenet.net/ Portail des amis de Charles Trenet] - Biographii, Diskografii, Teggst vo de ''Chansons''.
* [https://web.archive.org/web/20150801075545/http://charlestrenet.eu/ Fonds pour la mémoire de Charles Trenet] (franz.)
* [https://web.archive.org/web/20140228132621/http://www.narbonne.fr/de/de_geburtshaus-von-charles-trenet Geburtshaus von Charles Trenet] in [[Narbonne]] (dütsch)
* [http://www.fundacionjoseguillermocarrillo.com/sitio/muspopular_charles_trenet.php/ Charles Trénet] uf ''José Guillermo Carrillo Fundacion'' (spanisch)
{{Übersetzungshinweis|de|Charles_Trenet|dütsch}}
{{Normdaten}}
{{DEFAULTSORT:Trenet, Charles}}
[[Kategorie:Chansonnier]]
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
594120hdkwcrcfsrcz6l6qlmalzp06e
Vorlage:Wechselkursdaten/EZB
10
53385
1016862
1016853
2022-07-21T18:07:38Z
GiftBot
69462
Bötli: Aktualisierung
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{#switch: {{{1|}}}
|STAND=2022-07-21
|USD = 1.0199
|JPY = 141.46
|BGN = 1.9558
|CZK = 24.496
|DKK = 7.4446
|GBP = 0.85545
|HUF = 400.13
|PLN = 4.7610
|RON = 4.9391
|SEK = 10.4260
|CHF = 0.9924
|ISK = 139.70
|NOK = 10.1750
|HRK = 7.5200
|RUB = 117.2010
|TRY = 18.0327
|AUD = 1.4848
|BRL = 5.5777
|CAD = 1.3178
|CNY = 6.9040
|HKD = 8.0056
|IDR = 15342.25
|ILS = 3.5203
|INR = 81.4510
|KRW = 1337.47
|MXN = 20.9410
|MYR = 4.5457
|NZD = 1.6479
|PHP = 57.512
|SGD = 1.4218
|THB = 37.660
|QUELLE=[http://www.ecb.europa.eu/stats/eurofxref/eurofxref-daily.xml EZB Euro foreign exchange reference rates]
}}</includeonly><noinclude>
Liefert den Gegenwert von 1 EUR in einer Fremdwährung. Datenquelle: http://www.ecb.int/stats/exchange/eurofxref/html/index.en.html
[[Kategorie:Vorlage:Metadaten|Wechselkursdaten/EZB]]
</noinclude>
0kepw3dqcqb01dj715bpd64jbqq610b
Joe Cocker
0
53624
1016875
962030
2022-07-21T22:56:41Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ Kàtegorii ärsätzt
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:JoeCocker03.jpg|miniatur|Dr Joe Cocker bim ene Open-Air-Konzärt z Hallandale, Florida (2003)]]
Dr '''John Robert „Joe“ Cocker''' [[Order of the British Empire|OBE]] (* [[20. Mai]] [[1944]] z [[Sheffield]], [[England|Ängland]]; † [[22. Dezember|22. Dezämber]] [[2014]] z [[Crawford (Colorado)|Crawford]], [[Colorado|CO]], [[Vereinigte Staaten|USA]]) isch e [[Vereinigtes Königreich|britische]] [[Rockmusik|Rock-]] und [[Blues]]-[[Gesang|Sänger]] gsi.
Im Cocker si Cover vo "With a Little Help from My Friends" vo de Beatles isch z Ängland 1968 uf d Nummere äis choo, und er het dr Song läiv z Woodstock im Joor 1969 gsunge. Si Wersion isch s Themalied für d Färnseeserii «The Wunder Years» worde. 1975 het er im Billy Preston sis "You Are So Beautiful" gsunge und isch in de USA uf e fümft Blatz choo. Dr Cocker het meereri Briis überchoo, drunder 1983 e Grammy Award für si amerikanischi Nummere Äis "Up Where We Belong", e Duet mit dr Jennifer Warnes. Im Joor 1993 isch er für e Brit Award für dr «Best Britisch Male» nominiert worde, 2007 het er d Bronse Sheffield Legends Medallie überchoo, und 2008 en OBE im Buckingham Balast für Dienst für d Muusig. Dr Cocker isch uf dr Liste vo «Rolling Stone's 100 greatest singers» uf em Blatz 97.
== Studioalbum ==
{| class="prettytable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Joor
! width="265" rowspan="2"| Ditel
! colspan="5"| In dr Hitparade<ref name="charts">Chartquellen: [http://www.musicline.de/de/artist/COCKER%2C+JOE DE]{{Toter Link|url=http://www.musicline.de/de/artist/COCKER%2C+JOE |date=2020-03 }} [http://austriancharts.at/showinterpret.asp?interpret=Joe+Cocker AT] {{Webarchiv|text=Archivlink |url=http://austriancharts.at/showinterpret.asp?interpret=Joe+Cocker |wayback=20110123180714 }} [http://hitparade.ch/artist/Joe_Cocker CH] [http://www.chartstats.com/artistinfo.php?id=2019 UK] [http://www.billboard.com/#/artist/joe-cocker/4323 US]</ref>
! width="205" rowspan="2"| Notize
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| [[Media-Control-Charts|DE]]
! width="50"| [[Ö3 Austria Top 40|AT]]
! width="50"| [[Schweizer Hitparade|CH]]
! width="50"| [[UK Top 40|UK]]
! width="50"| [[Billboard 200|US]]
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1969
| ''With a Little Help from My Friends''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 29 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 35 <br/><small>(37 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 23. April 1969 <br/>Verkauft worde: + 500.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1969
| ''Joe Cocker!''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 11 <br/><small>(53 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 7. Novämber 1969 <br/>Verkauft worde: + 500.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1972
| ''Joe Cocker / Something to Say''
| align="center" <!--DE-->| 50 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 29 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 30 <br/><small>(21 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Novämber 1972</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1974
| ''I Can Stand a Little Rain''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 11 <br/><small>(36 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. August 1974</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1975
| ''Jamaica Say You Will''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 42 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. August 1975</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1976
| ''Stingray''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 70 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. April 1976</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1978
| ''Luxury You Can Afford''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 76 <br/><small>(13 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. August 1978</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1982
| ''Sheffield Steel''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 105 <br/><small>(23 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 22. Mai 1982</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1984
| ''Civilized Man''
| align="center" <!--DE-->| 7 <br/><small>(29 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 19 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 5 <br/><small>(13 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 100 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 133 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Mai 1984 <br/>Verkauft worde: + 250.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1986
| ''Cocker''
| align="center" <!--DE-->| 4 <br/><small>(36 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 15 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 3 <br/><small>(26 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 50 <br/><small>(18 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 25. Februar 1986 <br/>Verkauft worde: + 500.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1987
| ''Unchain My Heart''
| align="center" <!--DE-->| 2 <br/><small>(42 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 5 <br/><small>(46 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 6 <br/><small>(15 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 89 <br/><small>(27 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 9. Oktober 1987 <br/>Verkauft worde: + 850.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1989
| ''One Night of Sin''
| align="center" <!--DE-->| 2 <br/><small>(32 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| <br/><small>(44 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| <br/><small>(23 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 52 <br/><small>(30 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 5. Juni 1989 <br/>Verkauft worde: + 310.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1991
| ''Night Calls''
| align="center" <!--DE-->| 6 <br/><small>(39 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 4 <br/><small>(16 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 5 <br/><small>(27 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 25 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 111 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 7. Oktober 1991 <br/>Verkauft worde: + 595.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1994
| ''Have a Little Faith''
| align="center" <!--DE-->| 3 <br/><small>(33 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 2 <br/><small>(17 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 2 <br/><small>(26 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 9 <br/><small>(15 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 8. September 1994 <br/>Verkauft worde: + 660.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1996
| ''Organic''
| align="center" <!--DE-->| 5 <br/><small>(20 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 4 <br/><small>(16 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 8 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 49 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 29. Oktober 1996 <br/>Verkauft worde: + 275.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1997
| ''Across from Midnight''
| align="center" <!--DE-->| 3 <br/><small>(47 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 3 <br/><small>(20 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 4 <br/><small>(28 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 29. August 1997 <br/>Verkauft worde: + 585.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1999
| ''No Ordinary Wu.ld''
| align="center" <!--DE-->| 3 <br/><small>(22 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 5 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 4 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo ?. ? 1999 <br/>Verkauft worde: + 525.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2002
| ''Respect Yourself''
| align="center" <!--DE-->| 3 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 12 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 5 <br/><small>(18 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 51 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 16. Juli 2002 <br/>Verkauft worde: + 200.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2004
| ''Heart & Soul''
| align="center" <!--DE-->| 14 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 23 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 17 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 61 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 12. Oktober 2004</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2007
| ''Hymn for My Soul''
| align="center" <!--DE-->| 8 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 9 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 4 <br/><small>(15 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 9 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 26. Merz 2007 <br/>Verkauft worde: + 75.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2010
| ''[[Hard Knocks]]''
| align="center" <!--DE-->| '''1''' <br/><small>(29 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 4 <br/><small>(13 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 2 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 61 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 1. Oktober 2010 <br/>Verkauft worde: + 200.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2012
| ''Fire It Up''
| align="center" <!--DE-->| 5 <br /><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 9 <br /><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 5 <br /><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 17 <br /><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Novämber 2012 <br/>Verkauft worde: + 100.000</small>
|}
=== Live-Alben ===
{| class="prettytable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Joor
! width="265" rowspan="2"| Titel
! colspan="5"| Blatz in de Hitparade<ref name="charts"/>
! width="205" rowspan="2"| Notize
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1970
| ''[[Mad Dogs & Englishmen]]''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 16 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 2 <br/><small>(53 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. August 1970 <br/>Verkauft worde: + 500.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1990
| ''Joe Cocker live''
| align="center" <!--DE-->| 5 <br/><small>(33 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 2 <br/><small>(19 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 4 <br/><small>(24 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 95 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Mai 1990 <br/>Verkauft worde: + 570.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2013
| ''Fire It Up - Live''
| align="center" <!--DE-->| —<sup>*</sup>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 26 <br/><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 4. Oktober 2013 <br/><sup>*</sup> in DE wird d Liveversion zum Studioalbum dezuegrechnet</small>
|}
* 1976: ''Live in L.A.''
* 1981: ''Live in New York''
* 1998: ''On Air''
* 2001: ''Standing Here - Live in Colorado''
* 2006: ''The Complete Fillmore East Concerts''
* 2009: ''Live at Wu.dstock''
=== Kompilationen ===
{| class="prettytable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Joor
! width="265" rowspan="2"| Ditel
! colspan="5"| Blatz in de Hitparade<ref name="charts"/>
! width="205" rowspan="2"| Notize
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1977
| ''Joe Cocker’s Greatest Hits''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 114 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Novämber 1977</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1987
| ''Definite 1964-1986''
| align="center" <!--DE-->| <br/><small>(18 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 6 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo ?. Januar 1987 <br/>Verkauft worde: + 250.000</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1992
| ''The Best of Joe Cocker''
| align="center" <!--DE-->| 7 <br/><small>(56 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 11 <br/><small>(16 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 13 <br/><small>(15 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 4 <br/><small>(20 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo ?. ? 1992 <br/>Verkauft worde: + 870.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1993
| ''Love Songs & Ballads''
| align="center" <!--DE-->| 76 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo ?. ? 1993</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1998
| ''Greatest Hits''
| align="center" <!--DE-->| 10 <br/><small>(22 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 5 <br/><small>(16 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 10 <br/><small>(24 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 30. Oktober 1998 <br/>Verkauft worde: + 310.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1999
| ''The Anthology''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 24 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 17. August 1999</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2003
| ''The Ultimate Collection 1968-2003''
| align="center" <!--DE-->| 80 <br/><small>(3 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 28 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 44 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 126 <br/><small>(3 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 1. Dezämber 2003 <br/>Verkauft worde: + 100.000</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2007
| ''Classic Cocker''
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 194 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. ? 2007</small>
|}
* 1971: ''Cocker Happy''
* 1975: ''Greatest Hits Vol.1''
* 1983: ''The Best of Joe Cocker''
* 1988: ''Jamaica Say You Will / Cocker Happy''
* 1988: ''I Love the Night''
* 1994: ''Simply the Best - His Greatest Hits''
* 1994: ''With a Little Help from My Friends: His Greatest Hits''
* 2003: ''Greatest Love Songs''
* 2004: ''Ultimate Collection''
* 2006: ''Gold''
* 2010: ''The Hits''
=== EPs ===
* 1987: ''Unchain My Heart''
* 1988: ''The 12 Mixes''
== Singles ==
=== Blatz in de Hitparade solo ===
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe8"
! rowspan="2"| Joor
! width="265" rowspan="2"| Ditel
! colspan="5"| Blatz in de Hitparade<ref name="charts"/>
! width="205" rowspan="2"| Notize
|- class="hintergrundfarbe8"
! width="50"| DE
! width="50"| AT
! width="50"| CH
! width="50"| UK
! width="50"| US
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1968
| Marjorine <br/><small>''With a Little Help from My Friends''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 48 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo ?. Mai 1968</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1968
| [[With a Little Help from My Friends]] <br/><small>''With a Little Help from My Friends''</small>
| align="center" <!--DE-->| 3 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 6 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| '''[[Liste der Nummer-eins-Hits in der Schwiz (1968)|1]]''' <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| '''[[Liste der Nummer-eins-Hits in den britischen Charts (1968)|1]]''' <br/><small>(13 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 68 <br/><small>(6 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Oktober 1968</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1968
| Feelin’ Alright <br/><small>''With a Little Help from My Friends''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 33 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. ? 1968</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1969
| Delta Lady <br/><small>''Joe Cocker!''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 10 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 69 <br/><small>(6 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. September 1969</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1969
| [[She Came in Through the Bathroom Window]] <br/><small>''Joe Cocker!''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 30 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Dezämber 1969</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1970
| The Letter <br/><small>''Mad Dogs & Englishmen''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 39 <br/><small>(6 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 7 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. April 1970</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1970
| Cry Me a River <br/><small>''Mad Dogs & Englishmen''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 11 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Oktober 1970</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1971
| High Time We Went <br/><small>''Joe Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 22 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. Mai 1971</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1972
| Night Rider <br/><small>''Joe Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 27 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. August 1972</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1973
| Pardon Me Sir <br/><small>''Joe Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 51 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo ?. ? 1973</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1973
| Wu.an to Wu.an <br/><small>''Joe Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 56 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 1973</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1974
| Put Out the Light <br/><small>''I Can Stand a Little Rain''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 46 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 1974</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1975
| It’s a Sin (When You Love Somebody) <br/><small>''I Can Stand a Little Rain''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 5 <br/><small>(… Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 1975</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1975
| You Are So Beautiful <br/><small>''I Can Stand a Little Rain''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 5 <br/><small>(17 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 1975</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1978
| Fun Time <br/><small>''Luxury You Can Afford''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 43 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 1978</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1982
| [[Up Where We Belong]] <br/><small>''[[Ein Offizier und Gentleman]] (OST)''</small>
| align="center" <!--DE-->| 6 <br/><small>(21 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 14 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 7 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 7 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| '''[[Liste der Nummer-eins-Hits in den USA (1982)|1]]''' <br/><small>(23 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo Juli 1982 <br/>Verkauft worde: + 1.000.000 <br/>(mit [[Jennifer Warnes]])</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1984
| Civilized Man <br/><small>''Civilized Man''</small>
| align="center" <!--DE-->| 58 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Mai 1984</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1984
| Edge of a Dream <br/><small>''[[Die Aufsässigen]] (OST)''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 69 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo Dezember 1984</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1985
| Shelter Me <br/><small>''Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| 65 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 91 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo August 1985</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1986
| Don’t You Love Me Anymore <br/><small>''Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| 26 <br/><small>(15 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 20 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 99 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo April 1986</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1986
| You Can Leave Your Hat on <br/><small>''Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| 60 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 13 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Juli 1986</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1986
| Now That You’re Gone <br/><small>''The Best of Joe Cocker''</small>
| align="center" <!--DE-->| 33 <br/><small>(18 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 18 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Dezember 1986</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1987
| Unchain My Heart <br/><small>''Unchain My Heart''</small>
| align="center" <!--DE-->| 33 <br/><small>(18 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 15 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 17 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo September 1987</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1987
| A Wu.an Loves a Man <br/><small>''Unchain My Heart''</small>
| align="center" <!--DE-->| 63 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Dezember 1987</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1989
| When the Night Comes <br/><small>''One Night of Sin''</small>
| align="center" <!--DE-->| 25 <br/><small>(13 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 9 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 7 <br/><small>(14 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 61 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| 11 <br/><small>(20 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo Juni 1989</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1990
| What Are You Doing with a Fool Like Me <br/><small>''Joe Cocker live''</small>
| align="center" <!--DE-->| 39 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 23 <br/><small>(6 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| 96 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| <small>Uusechoo 9. April 1990</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1991
| Night Calls <br/><small>''Night Calls''</small>
| align="center" <!--DE-->| 37 <br/><small>(24 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo ?. Oktober 1991</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1991
| I Can Hear the River <br/><small>''Night Calls''</small>
| align="center" <!--DE-->| 60 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 31 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 1991</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1992
| All I Know (Feels Like Forever) <br/><small>''[[The Cutting Edge]] (OST)''</small>
| align="center" <!--DE-->| 64 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 25 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Merz 1992</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1992
| Now That the Magic Has Gone <br/><small>''Night Calls''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 28 <br/><small>(6 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Mai 1992</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1994
| Summer in the City <br/><small>''Have a Little Faith''</small>
| align="center" <!--DE-->| 23 <br/><small>(19 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 10 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 5 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Juni 1994</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1994
| The Simple Things <br/><small>''Have a Little Faith''</small>
| align="center" <!--DE-->| 46 <br/><small>(19 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 17 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo August 1994</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1994
| Take Me Home <br/><small>''Have a Little Faith''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 41 <br/><small>(3 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Oktober 1994 <br/>(mit [[Bekka Bramlett]])</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1994
| Let the Healing Begin <br/><small>''Have a Little Faith''</small>
| align="center" <!--DE-->| 51 <br/><small>(11 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 32 <br/><small>(5 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Dezember 1994</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1995
| Have a Little Faith <br/><small>''Have a Little Faith''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 67 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo September 1995</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1996
| Don’t Let Me Be Misunderstood <br/><small>''Organic''</small>
| align="center" <!--DE-->| 64 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 22 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| 53 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Oktober 1996</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1997
| Could You be Loved <br/><small>''Across from Midnight''</small>
| align="center" <!--DE-->| 77 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 39 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 46 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 7. Juli 1997</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1997
| N’oubliez jamais <br/><small>''Across from Midnight''</small>
| align="center" <!--DE-->| 61 <br/><small>(17 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 11 <br/><small>(12 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Septämber 1997</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1997
| Tonight <br/><small>''Across from Midnight''</small>
| align="center" <!--DE-->| 73 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Dezämber 1997</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1998
| What Becomes of the Broken-Hearted <br/><small>''Greatest Hits''</small>
| align="center" <!--DE-->| 67 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 24 <br/><small>(7 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Oktober 1998</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1999
| Different Roads <br/><small>''No Ordinary Wu.ld''</small>
| align="center" <!--DE-->| 68 <br/><small>(9 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Oktober 1999</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 1999
| First We Take Manhattan <br/><small>''No Ordinary Wu.ld''</small>
| align="center" <!--DE-->| 74 <br/><small>(10 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo Dezämber 1999</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2002
| You Can’t Have My Heart <br/><small>''Respect Yourself''</small>
| align="center" <!--DE-->| 75 <br/><small>(3 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 64 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 64 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo April 2002</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2007
| Hymn for My Soul <br/><small>''Hymn for My Soul''</small>
| align="center" <!--DE-->| 60 <br/><small>(8 Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| 46 <br/><small>(2 Wu.)</small>
| align="center" <!--CH-->| 65 <br/><small>(4 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 30. Merz 2007</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2010
| Hard Knocks <br/><small>''Hard Knocks''</small>
| align="center" <!--DE-->| —
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 65 <br/><small>(1 Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 9. August 2010</small>
|- bgcolor="#eeeeee"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2012
| Fire It Up <br/><small>''Fire It Up''</small>
| align="center" <!--DE-->| 48 <br/><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| 50 <br/><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--UK-->| 64 <br/><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 5. Novämber 2012</small>
|- bgcolor="#E1E9F3"
| bgcolor="#f0f0ff"| 2013
| I Come in Peace <br/><small>''Fire It Up''</small>
| align="center" <!--DE-->| 79 <br/><small>(… Wu.)</small>
| align="center" <!--AT-->| —
| align="center" <!--CH-->| —
| align="center" <!--UK-->| —
| align="center" <!--US-->| —
| <small>Uusechoo 1. Februar 2013</small>
|}
== VHS/DVDs ==
* 1970: ''Wu.dstock''
* 1971: ''Joe Cocker, Mad Dogs & Englishman''
* 1986: ''Joe Cocker Music Video''
* 1990: ''A Tribute to John Lennon - live''
* 1992: ''Joe Cocker live''
* 1992: ''The Best of Joe Cocker live'' <small>(Dütschland ’92)</small>
* 1994: ''Have a Little Faith'' <small>(Biografii)</small>
* 1997: ''Across from Midnight Tour'' <small>(Dütschland ’97)</small>
* 2001: ''Joe Cocker in Concert'' <small>(Dütschland ’96)</small>
* 2002: ''Joe Cocker live'' <small>(Italie ’81)</small>
* 2002: ''Party at the Palace'' <small>(London ’02, "With a Little Help From My Friends", "All You Need Is Love")</small>
* 2003: ''Joe Cocker''
* 2004: ''Joe Cocker live'' <small>(Dütschland ’92)</small>
* 2005: ''Feeling Alright''
* 2005: ''Respect Yourself live''
* 2005: ''Live at Montreux 1987''
* 2008: ''Cry Me a River'' <small>(Rockpalast ’83)</small>
== Songwriter ==
* '''[[Tupac Shakur|2 Pac]]''' feat. '''[[Dr. Dre]]'''
:: 1995: ''California Love''
* '''[[Adriano Celentano]]'''
:: 1981: ''L’artigiano''
* '''[[Blood, Sweat & Tears]]'''
:: 1970: ''Somethin’ Comin’ On''
* '''[[Dana (Sängerin)|Dana]]'''
:: 1970: ''Do I Still Figure In Your Life''
* '''[[Herb Alpert]]''' & '''[[The Tijuana Brass]]'''
:: 1969: ''Marjorine''
* '''[[Usher]]'''
:: 1997: ''Come Back''
==Fuessnoote==
<references />
{{SORTIERUNG:Cocker, Joe}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Rocksänger]]
[[Kategorie:Bluessänger]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
9b0j1bfr78sj90vussy2m106idd95ll
Rod Stewart
0
56915
1016885
933475
2022-07-21T23:10:25Z
Mathieu Kappler
76078
+ [[Kategorie:Maa]]; + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Rod Stewart 86.jpg|mini|Rod Stewart in [[Paris]], 1986]]
{{Dialekt|Oberrheinalemannisch|Oberrhiinalemannisch|Oberrhiinalemannisch}}
'''Roderick David Stewart''', [[Order of the British Empire|CBE]] (* [[10. Januar]] [[1945]] in [[Highgate]], [[London]]) isch e [[Vereinigtes Königreich|britischer]] Rock- un Pop-[[Gesang|Sänger]]. Er keert mit määr als 100 Millione verkaufte Tontraajer zu de erfolgrichschte britische Sänger.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/1922965.stm ''Stewart show backed by public cash''], BBC News, 11. April 2002</ref>
== Lääwe ==
In de 1960er un 1970er Joor het er in verschiideni Bands, wii "Jimmy Powell and the Five Dimensions", "Long John Baldrys Hoochie Coochie Men", "The Soul Agents", "Shotgun Express", "The Steampacket der Jeff Beck Group" un "The Faces a Small Faces" mitgschbiilt.1969 het er sin erschdes Soloalbum "An Old Raincoat Won’t Ever Let You Down" vereffentlicht. 1970 isch no scho s zwaite nomens "Gasoline Alley" komme un mit em dritte Album "Every Picture Tells a Story" het er vor allem waajem Liid "Maggie May" de Durchbruch gschofft.
Anderi international bekannti Liider, wo in de Joor druf nuskomme sin, sin "Sailing" (1975), "Don't Ya Think I'm Sexy?" (1977), "Baby Jane" (1983) so wii "Downtown Train" un "Waltzing Matilda" gsin. Letschteri sin baidi vum Coverversione gsinn, wo mää Umsätz gmacht hän wii d Orginal vum [[Tom Waits]].
De letscht Welthit vum Rod Stewart isch de Soundtrack vum Film "Three Musqueteers" (1993) gsinn, wo er zamme mitm [[Bryan Adams]] un em [[Sting]] gmacht het.
== Diskografii ==
=== Albe ===
* An Old Raincoat won't ever let you down (1969)
* Gasoline Alley (1970)
* Every Picture Tells a Story (1971)
* Never a Dull Moment (1972)
* Smiler (1974)
* Atlantic Crossing (1975)
* A Night on the Town (1976)
* Foot Loose and Fancy Free (1977)
* Blondes Have More Fun (1978)
* Foolish Behaviour (1980)
* Tonight I'm Yours (1981)
* Body Wishes (1983)
* Camouflage (1984)
* Every Beat Of My Heart (1986)
* Out Of Order (1988)
* The Best of Rod Stewart (Greatest-Hits-Album, 1989)
* Vagabond Heart (1991)
* Unplugged... and Seated (Live-Album, 1993)
* Lead Vocalist (1993)
* A Spanner in the Works (1995)
* If We Fall in Love Tonight (Compilation, 1996)
* When We Where the New Boys (1998)
* Human (2001)
* It Had to Be You... The Great American Songbook (2002)
* As Time Goes By... The Great American Songbook Vol. II (2003)
* Stardust... The Great American Songbook Vol. III (2004)
* Thanks for the Memory... The Great American Songbook Vol. IV (2005)
* Still the Same... Great Rock Classics of Our Time (2006)
* Merry Christmas, Baby (Weihnachtsalbum, 2012)
* Time (2013)
== Wäblink ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20160306195714/https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=118618067 Literatur von und über Rod Stewart]<span contenteditable="false"> im Katalog der </span>[[Deutsche Nationalbibliothek|Deutschen Nationalbibliothek]]
* [http://www.rodstewart.com/ Offizielle Seite] (englisch)
* [https://web.archive.org/web/20151116221858/http://rod-stewart.de/ ''Storyteller''], Rod-Stewart-Portal
* [http://www.kabeleins.de/musik/number_one/sendungen/artikel/25099/ Seite einer Fernseh-Musik-Dokumentation über Rod Stewart]{{Toter Link|url=http://www.kabeleins.de/musik/number_one/sendungen/artikel/25099/ |date=2019-11 }}
== Quelle ==
<references />
{{Übersetzungshinweis|de|Rod_Stewart|dütsch|142893548}}
[[Kategorie:Rocksänger]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Schott]]
[[Kategorie:Maa]]
2fitw34ta0jn2elead6n7t5dzbpg55b
1016887
1016885
2022-07-21T23:11:47Z
Mathieu Kappler
76078
[[de:Wikipedia:Helferlein/HotCat|HC]]: [[Kategorie:Läbigi Person]] ergänze
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Rod Stewart 86.jpg|mini|Rod Stewart in [[Paris]], 1986]]
{{Dialekt|Oberrheinalemannisch|Oberrhiinalemannisch|Oberrhiinalemannisch}}
'''Roderick David Stewart''', [[Order of the British Empire|CBE]] (* [[10. Januar]] [[1945]] in [[Highgate]], [[London]]) isch e [[Vereinigtes Königreich|britischer]] Rock- un Pop-[[Gesang|Sänger]]. Er keert mit määr als 100 Millione verkaufte Tontraajer zu de erfolgrichschte britische Sänger.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/1922965.stm ''Stewart show backed by public cash''], BBC News, 11. April 2002</ref>
== Lääwe ==
In de 1960er un 1970er Joor het er in verschiideni Bands, wii "Jimmy Powell and the Five Dimensions", "Long John Baldrys Hoochie Coochie Men", "The Soul Agents", "Shotgun Express", "The Steampacket der Jeff Beck Group" un "The Faces a Small Faces" mitgschbiilt.1969 het er sin erschdes Soloalbum "An Old Raincoat Won’t Ever Let You Down" vereffentlicht. 1970 isch no scho s zwaite nomens "Gasoline Alley" komme un mit em dritte Album "Every Picture Tells a Story" het er vor allem waajem Liid "Maggie May" de Durchbruch gschofft.
Anderi international bekannti Liider, wo in de Joor druf nuskomme sin, sin "Sailing" (1975), "Don't Ya Think I'm Sexy?" (1977), "Baby Jane" (1983) so wii "Downtown Train" un "Waltzing Matilda" gsin. Letschteri sin baidi vum Coverversione gsinn, wo mää Umsätz gmacht hän wii d Orginal vum [[Tom Waits]].
De letscht Welthit vum Rod Stewart isch de Soundtrack vum Film "Three Musqueteers" (1993) gsinn, wo er zamme mitm [[Bryan Adams]] un em [[Sting]] gmacht het.
== Diskografii ==
=== Albe ===
* An Old Raincoat won't ever let you down (1969)
* Gasoline Alley (1970)
* Every Picture Tells a Story (1971)
* Never a Dull Moment (1972)
* Smiler (1974)
* Atlantic Crossing (1975)
* A Night on the Town (1976)
* Foot Loose and Fancy Free (1977)
* Blondes Have More Fun (1978)
* Foolish Behaviour (1980)
* Tonight I'm Yours (1981)
* Body Wishes (1983)
* Camouflage (1984)
* Every Beat Of My Heart (1986)
* Out Of Order (1988)
* The Best of Rod Stewart (Greatest-Hits-Album, 1989)
* Vagabond Heart (1991)
* Unplugged... and Seated (Live-Album, 1993)
* Lead Vocalist (1993)
* A Spanner in the Works (1995)
* If We Fall in Love Tonight (Compilation, 1996)
* When We Where the New Boys (1998)
* Human (2001)
* It Had to Be You... The Great American Songbook (2002)
* As Time Goes By... The Great American Songbook Vol. II (2003)
* Stardust... The Great American Songbook Vol. III (2004)
* Thanks for the Memory... The Great American Songbook Vol. IV (2005)
* Still the Same... Great Rock Classics of Our Time (2006)
* Merry Christmas, Baby (Weihnachtsalbum, 2012)
* Time (2013)
== Wäblink ==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20160306195714/https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=118618067 Literatur von und über Rod Stewart]<span contenteditable="false"> im Katalog der </span>[[Deutsche Nationalbibliothek|Deutschen Nationalbibliothek]]
* [http://www.rodstewart.com/ Offizielle Seite] (englisch)
* [https://web.archive.org/web/20151116221858/http://rod-stewart.de/ ''Storyteller''], Rod-Stewart-Portal
* [http://www.kabeleins.de/musik/number_one/sendungen/artikel/25099/ Seite einer Fernseh-Musik-Dokumentation über Rod Stewart]{{Toter Link|url=http://www.kabeleins.de/musik/number_one/sendungen/artikel/25099/ |date=2019-11 }}
== Quelle ==
<references />
{{Übersetzungshinweis|de|Rod_Stewart|dütsch|142893548}}
[[Kategorie:Rocksänger]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Schott]]
[[Kategorie:Maa]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
iwt7yz3n096s5fahvwy4mmpem7dnxr6
David Bowie
0
59233
1016872
968224
2022-07-21T22:55:23Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fueßnote */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:David Bowie.jpg|miniatur|dr David Bowie 2006]]
Dr '''David Bowie''' (* [[8. Januar|8. Jänner]] [[1947]] z [[London Borough of Lambeth|Brixton]], [[London]]; † [[10. Januar|10. Jänner]] [[2016]]), burgerli ''David Robert Jones'', isch e [[Vereinigtes Königreich|britische]] [[Musiker]], Sänger, Produzänt, [[Schauspieler|Schauspiiler]] un [[Malerei|Moler]] gsii. Dr Bowie giltet as ain vu dr yflussrychschte Musiker vu dr jingere Musikgschicht. Är het iber 140 Millione Tondreger verchauft.<ref>Jody Thompson: [http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/6230201.stm ''Sixty things about David Bowie.''] In: ''BBC News.'' 8. Januar 2007</ref>
== Läben un Musik ==
Dr David Robert Jones isch anne 1947 as Suhn vum Haywood Stenton Jones un dr Margaret Mary Burns im Londoner Stadtdail Brixton uf d Wält chuu. Im Winter 1953 isch d Familie in dr Vorort Bromley zoge, wu dr Bowie derno ufgwachsen isch.
Anne 1972 isch em Bowie dr international Durbruch glunge mit em Kunzäptalbum ''The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars'', wun er dr Ufstiig un dr Fall vum „Ziggy Stardust“ din verzellt, em Sinnbild vun eme sexuäll promiskuitive, vu Drogenexzäss gchännzaichnete Rockstar. Us däre Figur het er e Art Alter Ego gformt un isch in dr theatralische Show uf dr Tournee zum Album androgyn gschminkt, bunt aaglait un mit rot gfärbte Hoor ufdrätte. In eme Interview het er um des Zyt gsait, är sei schwul, was dertemol e Skandal gsii isch. In däre Phase isch er ain vu dr wichtigschte Verdrätter vum [[Glam Rock]] gsii.
Noch eme Ufenthalt in dr USA isch er 1976 retuur chuu uf Europa, isch zerscht in d Schwyz, derno uf Frankrych un schließli uf Wescht-Berlin zoge. Dert het er aafangs zäme gwohnt mit em Edgar Froese vu [[Tangerine Dream]] im Berliner Bayerische Viertel, wun er e chalte Entuug vu herte Droge gmacht het. Vu 1976 bis 1978 het dr Bowie in ere Wohnig im Wescht-Berliner Stadtdail Schöneberg gwohnt. In däre Zyt het er zäme mit em [[Brian Eno]] di sognännt „Berliner Trilogy“ ufgnuu: d Albe ''Low'', ''Heroes'' (1977) un ''Lodger '' (1979. Die drei Albe gälten as syni wichtige Wärch, mit dytligen Yyfliss dytsche Band wie [[Kraftwerk (Band)|Kraftwerk]], [[Cluster (Band)|Cluster]], [[Can (Band)|Can]] oder [[Neu!]], aber au Yyfliss vum [[Steve Reich]].
Typisch fir dr Bowie isch sy Stilwandel im Lauf vu dr Johrzent gsii. Het er si am Aafang no vor allem an dr Beatmusik un em Novelty-Song orientiert, isch in dr 1970er Johr d Eschtetik vu dr Transveschtiten un dr homosexuälle Avantgarde, bsundersch us dr New Yorker Subkultur, e groß Vorbild fir en gsii. Mit sym Umzug in di Verainigte Staate het er si ab 1973 me fir Soul-Musik inträssiert, vor allem fir dr Phillysound, was sich uf syne Albe Diamond Dogs (1974) un Young Americans (1975) zaigt. Syt 1974 het er si au stark fir dytschi elektronischi Musik inträssiert, vu Band wie Neu! oder Kraftwerk. In dr 1980er Johr het er si vor allem an dr aktuelle Popmusik orientiert, in dr 1990er Johr het er Yyfliss vum Drum and Bass ufgnuu.
== Wärch ==
=== Diskografy ===
==== Solowärch ====
{| style="width:100%;" |
| style="width: 33%; vertical-align: top;" |
* ''David Bowie'' (1967)
* ''David Bowie (Space Oddity)'' (1969)
* ''The Man Who Sold the World'' (1970)
* ''Hunky Dory'' (1971)
* ''The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars'' (1972)
* ''Aladdin Sane'' (1973)
* ''Pin Ups'' (1973)
* ''Diamond Dogs'' (1974)
* ''Young Americans'' (1975)
* ''Station to Station'' (1976)
* ''Low'' (1977)
* ''Heroes'' (1977)
* ''Lodger'' (1979)
| style="width: 33%; vertical-align: top;" |
* ''Scary Monsters (and Super Creeps)'' (1980)
* ''Let’s Dance'' (1983)
* ''Tonight'' (1984)
* ''Never Let Me Down'' (1987)
* ''Black Tie White Noise'' (1993)
* ''The Buddha of Suburbia'' (1993)
* ''Outside'' (1995)
* ''Earthling'' (1997)
* ''Hours...'' (1999)
* ''Heathen'' (2002)
* ''Reality'' (2003)
* ''The Next Day'' (2013)
* ''Blackstar'' (2016)
|}
==== Kooperatione ====
{| class="prettytable"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Jahr
! Titel
|-
| 1972
| Mott the Hoople: [[All the Young Dudes]] (Columbia)
|-
|-
| 1972
| Lou Reed: Transformer (RCA)
|-
| 1977
| Bing Crosby: Peace on Earth/Little Drummer Boy (Video + Song)
|-
| 1978
| Narrates Prokofiev’s Peter and the Wolf (RCA)
|-
| 1981
| [[Queen (Band)|Queen]]: Under Pressure (EMI)
|-
| 1985
| Mick Jagger: Dancing in the Street (Warner)
|-
| 1988
| Tina Turner: Tina Live in Europe (Capitol)
|-
| 1990
| Adrian Belew: Young Lions (Atlantic)
|-
| 1994
| Mick Ronson: Heaven and Hull (Epic)
|-
| 1997
| Pet Shop Boys: Hallo Space Boy (EMI)
|-
| 1997
| Nine Inch Nails: I'm afraid of Americans (Virgin Records)
|-
| 1999
| Placebo: Without You I’m Nothing (Virgin Records)
|-
| 2003
| Earl Slick: Zig Zag (Sanctuary)
|-
| 2003
| Bring Me the Disco King (Maynard James Keenan, TOOL)
|-
| 2003
| Lou Reed: The Raven
|-
| 2005
| Kashmir: No Balance Palace (Sony Music)
|-
|2006
| TV on the Radio: Return to Cookie Mountain
|-
| 2008
| Scarlett Johansson: Anywhere I Lay My Head (Rhino Warner)
|-
| 2013
| Arcade Fire: Reflektor (Arcade Fire)
|}
=== Filmografy (Uuswahl) ===
* 1973: Ziggy Stardust: The Motion Picture
* 1976: Der Mann, der vom Himmel fiel ''(The Man Who Fell to Earth)''
* 1979: Schöner Gigolo, armer Gigolo
* 1981: Christiane F. – Wir Kinder vom Bahnhof Zoo
* 1983: Begierde ''(The Hunger)''
* 1983: Dotterbart ''(Yellowbeard)''
* 1983: Furyo – Merry Christmas, Mr. Lawrence ''(Merry Christmas Mr. Lawrence)''
* 1985: Kopfüber in die Nacht ''(Into the Night)''
* 1986: Absolute Beginners – Junge Helden ''(Absolute Beginners)''
* 1986: Die Reise ins Labyrinth ''(Labyrinth)''
* 1988: Die letzte Versuchung Christi ''(The Last Temptation of Christ)''
* 1991: Houdini & Company – Der Geist des Magiers ''(The Linguini Incident)''
* 1992: Twin Peaks – Der Film ''(Twin Peaks – Fire Walk with Me)''
* 1996: Basquiat
* 1999–2000: Begierde – The Hunger (''The Hunger'', Fernsehserie, 22 Folgen)
* 1998: My West ''(Il mio West)''
* 1999: Everybody Loves Sunshine ''(B.U.S.T.E.D.)''
* 2000: Das Geheimnis des Mr. Rice ''(Mr. Rice’s Secret)''
* 2001: Zoolander
* 2006: Extras (Färnsehserie, Folge 2x02 ''David Bowie'')
* 2006: Prestige – Meister der Magie ''(The Prestige)''
* 2008: Der Börsen-Crash ''(August)''
* 2009: Bandslam – Get Ready to Rock! ''(Bandslam)''
=== Theaterrolle (Uuswahl) ===
* 1979: Broadway-Debüt im Stuck The Elephant Man
== Literatur ==
* Heinz Rudolf Kunze: ''Der Favorit oder: Die vielen Gesichter im leeren Spiegel'' – Biographie über David Bowie in ''Idole 8, Rock & Schock'', Verlag Ullstein Verlag 1986, Hrsg. [[Siegfried Schmidt-Joos]], ISBN 3-548-36529-9. Der gleichnamige Text wurde auch als Hörspielreihe im NDR-Radio gesendet – mit Heinz Rudolf Kunze als Sprecher.
* Marc Spitz: ''Bowie: A Biography.'' Crown Archetype, New York 2009. ISBN 978-0-307-46239-8.
** dt. Übersetzung: ''David Bowie – Die Biografie.'' Edel, Hamburg 2010. ISBN 978-3-941378-87-2.
* Peter Doggett: ''The Man Who Sold the World: David Bowie and the 1970s.'' The Bodley Head, London 2011. ISBN 978-1-84792-144-4.
* Andreas Jacke: ''David Bowie – Station to Station. Borderline-Motive eines Popstars.'' Psychosozial-Verlag, Gießen 2011, ISBN 978-3-8379-2078-9.
* Paul Trynka: ''Starman: David Bowie, the Definitive Biography.'' Sphere, London 2012. ISBN 978-0-7515-4293-6.
* Wim Hendrikse: ''David Bowie. The Man Who Changed The World.'' Bright Pen, London 2013. ISBN 978-0-7552-1551-5.
== Weblinks ==
{{Commonscat}}
* [http://www.davidbowie.com/ Offizielli Websyte], Englisch
* {{MusicBrainz Künstler|name=David Bowie|id=5441c29d-3602-4898-b1a1-b77fa23b8e50}}
* {{IMDb|nm0000309}}
* [http://www.laut.de/David-Bowie David Bowie] bi laut.de
* {{Musik-Sammler|1654|David Bowie}}
== Fueßnote ==
<references/>
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Bowie, David}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Rocksänger]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
l6tkv35bq14yihb0xt5g5bf4wjgk6pi
George Martin
0
60152
1016881
993534
2022-07-21T23:00:58Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:George Martin - backstage at LOVE.jpg|mini|hochkant|Dr George Martin, 2006]]
Dr '''Sir George Henry Martin''' ([[Order of the British Empire|CBE]]; * [[3. Januar]] [[1926]] z [[Holloway (London)|Holloway]], hüte [[London Borough of Islington]], [[England|Ängland]], † [[8. März|8. Merz]] [[2016]]) isch äine vo de bedütendste britische [[Musikproduzent|Muusigbroduzänte]] gsi. Er het e maassgääblige Iifluss uf d Karriere vo de [[The Beatles|Beatles]] gha und het sine Ufnaame für d Beatles und anderi Bänds nöji Drend gsetzt. Doorum ghöört er zu de Persoone, wo d Medie iine dr Status vom „[[fünfter Beatle|fümfte Beatle]]“ gee häi.
== Diskografii ==
* ''A Hard Day’s Night: Instrumental Versions of the Motion Picture Score'' (1964)
* ''Off the Beatle Track'' (1964)
* ''George Martin Scores Instrumental Versions of the Hits'' (1965)
* ''Help!'' (1965)
* ''George Martin Instrumentally Salutes The Beatle Girls'' (1966)
* ''London By George'' (1968)
* ''[[Yellow Submarine]]'' (Site 1: [[The Beatles]], Site 2: The George Martin Orchestra, 1969)
* ''Live and Let Die'' (Filmmusik zum Film ''Live and Let Die'', 1973)
* ''Beatles to Bond and Bach'' (1978)
* ''In My Life'' (1998)
* ''Produced by George Martin'' (2001)
* ''The Family Way'' (2003)
* ''Completely Cilla: 1963–1973'' (alli 139 Ufnaame vo dr [[Cilla Black]], wo vom George Martin broduziert worde si, 2012)
== Litratuur ==
* George Martin, Jeremy Hornsby: ''All You Need is Ears''. Nöi York 1994
* ''Summer of Love – Wie [[Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band|Sgt. Pepper]] entstand''. Henschel Verlag, Berlin 1997, dütschi Usgoob
* ''Playback''. Genesis Publications, 2002
* George Martin: ''Es begann in der Abbey Road - Der geniale Produzent der Beatles erzählt''. Hannibal Verlag, 2013, ISBN 978-3-85445-410-6, 336 Site, dütschi Usgoob
== Fuessnoote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Martin, George}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Broduzänt]]
[[Kategorie:Musiker]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Musikproduzent]]
[[Kategorie:The Beatles]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
g3azpiwv986l9suyplpogfuar4l9hqe
Juliette Gréco
0
60305
1016903
974416
2022-07-21T23:31:50Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Juliette gréco.jpg|mini|D Juliette Gréco (2006)]]
D '''Juliette Gréco''' (* [[7. Februar]] [[1927]] z [[Montpellier]], [[Languedoc-Roussillon]]; † [[23. September|23. Septämber]] [[2020]] z [[Ramatuelle]]) isch e [[Frankreich|franzöösischi]] [[Chanson|Schanson]]sängere und [[Schauspieler|Schauspiilere]] gsii. Si wird as d ''Grande Dame de la Chanson'' bezäichnet und het as Muse vo de franzöösische [[Existenzialismus|Existentialiste]] gulte.
== Lääbe ==
D Mueter vo dr Gréco isch wäärend em [[Zweiter Weltkrieg|Zwäite Wältchrieg]] in dr franzöösische ''[[Résistance]]'' gsi. D Künstlere het über sä verzellt, ass si nie e richdigi Mueter für sä gsi sig; si sig iir ganzes Lääbe lang Soldat gsi; an iirer Brust sige e hufe Uszäichnige und Medallie vo de franzöösische Widerstandskämpfer aagmacht gsi und si sig e Frau gsi, wo mä häig müesse eschtimiere, aber nit häig chönne gärn ha.''<ref name="LP">So stoots uf dr hindere Site vo dr LP ''Juliette Gréco in Deutschland''.</ref>
Iiren erst öffentlig Ufdritt het d Gréco 1937 bim ene Taläntwettbewärb in dr Schuel gha, wo si zääni gsi isch. 1943 isch si zämme mit iirer Mueter und iirer eltere Schwöster vo dr [[Geheime Staatspolizei|Gestapo]] verhaftet worde. Mä het sä zerst in e Laager brocht und denn in s Gfängnis [[Fresnes (Val-de-Marne)|Frèsnes]]. Noch drei Wuche het mä sä wider lo goo. Iiri Mueter und Schwöster si in s [[KZ Ravensbrück]] iigliiferet worde, häi dr Chrieg aber überläbt. S Verheltnis vo dr Gréco zu [[Deutschland|Dütschland]] isch distanziert gsi, und erst 1959 isch si in dr Bundesrepublik ufdrätte.
Noch em Chrieg isch si z [[Paris|Bariis]] bliibe und het do und dört e chli gsunge zum chönne lääbe. Bald het si zur [[Bohème]] in dr Hauptstadt ghöört. In dere Zit isch si mit kommunistischem Gedankeguet in Berüerig cho. 1946 het si im Bariiser Künstlerviertel [[Quartier_Saint-Germain-des-Prés|Saint-Germain des Prés]] d Chällerdiskothek „[[Tabou (Diskothek)|Tabou]]“ ufdoo, wo zum ene legendääre Dräffpunkt vo de [[Existenzialismus|Existenzialiste]] worde isch. Dr [[Boris Vian]] het dört [[Trompete|Drumbeete]] gspiilt und zu iire Stammgest häi dr [[Jean-Paul Sartre]], dr [[Orson Welles]] und s [[Marlene Dietrich]] ghöört. Dört het si au dr Jean-Paul Sartre entdeckt und gföörderet: Äinisch isch si emol z Nacht noch ere Theater-Vorstellig im Tabou uf e Disch klätteret und het de Künstler und Literate Schansons vorgsunge. Am neggste Daag het si dr [[Philosophie|Filosoof]] Jean-Paul Sartre in si Woonig iiglaade und ere gsäit, er sig überzügt drvo, ass si bald äini vo de groosse Schanson-Sängere wurd si. D Juliette Gréco het zwäi Gedicht vom Sartre döfe uslääse und dä het sä denn vom Komponist [[Joseph Kosma]] lo verdoone. Bald druf, im Juni 1949, het si die Sartre-Schansons und no vier anderi im Existenzialiste-Chäller ''La rose rouge'' gsunge, wo dr staatlige Elektrizidäätsgsellschaft ghöört het.<ref name="LP" />
[[Datei:Juliette Gréco, Wiener Festwochen 2009 e.jpg|miniatur|D Juliette Gréco (2009)]]
Schansons wie ''Si tu t’imagines'' oder ''L’Éternel féminin'' si am Ändi vo de 1940er Joor zu Hit worde. Schriftsteller wie dr Sartre, d [[Françoise Sagan]], dr [[Jacques Prévert]], dr [[Francois Mauriac]] oder dr [[Albert Camus]] häi für sä Teggst gschriibe. Gliichzitig isch si au as Schauspiilere bekannt worde. Si het verschiideni Rolle im [[Theater]] gspiilt und in ere Poesii-Sändig im Radio mitgmacht. Mit dr Revue ''[[April in Paris]]'' isch si 1952 uf Turnee in die [[Vereinigte Staaten|Veräinigte Staate]] und uf [[Brasilien|Brasilie]] gange. Vo iire Aahänger isch si as d „Königin vo de Existenzialiste“ oder as d „[[Muse (Beziehung)|Muse]] vo Saint-Germain-des-Prés“ gfiirt worde.
Drotz iire Erfolg isch d Gréco nie so populäär wie zum Bischbil d [[Édith Piaf]] worde. Für daas si iiri Lieder z politisch und intellektuell gsi. Im dütschsproochige Ruum isch si doo und dört ufdrätte: am 13. Novämber 2007 z Berlin, am 16. Novämber 2007 z Münche, am 19. Juni 2010 z Pirmasens und am 1. Juli 2010 im Raame vom Dschääsfest in dr Wiener Staatsopere. Am 5. Februar 2012 het ARTE zum Aalass vo iirem 85. Geburtsdaag en Interwiuu gsändet und druf Ufnaame vom ene Ufdritt im Bariiser Olympia im Joor 2004. Am 14. April 2012 isch si im Theaterhuus z Stuttgart vor eme usverchaufte Huus ufdrätte, begläitet vo iirem Maa, em Pianist Gérard Jouannest.
Vo 1953 bis 1956 isch d Gréco mit em Schauspiiler [[Philippe Lemaire]] verhürootet gsi, und zämme häi si e Dochder, d Laurence Marie. Vo 1966 bis 1977 isch sie mit em franzöösische Schauspiiler [[Michel Piccoli]] verhürootet gsi, 1989 het si dr Komponist und [[Klavier|Pianist]] [[Gérard Jouannest]] ghürootet. Si het im ene Interwiuu für d Wuchezitig ''[[Die Zeit]]'' verzellt,<ref>[http://www.zeit.de/2007/46/M-Juliette-Greco ''Ziehen Sie mich aus!''] In: ''[[Die Zeit]]'', Nr. 46/2007</ref> ass si au mit Fraue Sex gha häig und het gfrogt, wiso mä nid die gliichi sinnligi und intellektuelli Liebi für e Frau chönni ha wie für e Maa, schliesslig häige Fraue sit dass es d Wält gääb au anderi Fraue gliebt.
Vo 1959 bis 1969 het si sich em franzöösische Schanson gwidmet und nöiji Talänt wie dr [[Serge Gainsbourg]] und dr [[Leo Ferré]] entdeggt und gförderet. 1982 het si iiri Autobiografii ''Jujube'' uusegee. D Gréco het im Mai 2001 bim ene Ufdritt z [[Montpellier]] e liichte [[Herzinfarkt|Härzinfarkt]] gha. Si het mit em Jouannest uf eme Buurehoof in dr Nööchi vo Bariis gläbt und isch ab 2004 wider z Frankriich und im Usland ufdräte. Dr Jouannest isch am 16. Mai 2018 z [[Ramatuelle]] an der [[Côte d'Azur]] gstorbe.
D Gréco het zletscht zruggzoge gläbt und isch nümi ufdräte. Si isch am 23. Septämber 2020 z Ramatuelle gstorbe.<ref>[https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/09/23/la-chanteuse-juliette-greco-est-morte_6053355_3382.html Mäldig] uf lemonde.fr, 23. Septämber 2020</ref>
== Filmografii (Uswaal) ==
* 1949: '' Orphée''
* 1949: ''Au royaume des cieux'' (Eine Heilige unter Sünderinnen)
* 1956: ''Elena et les Hommes'' (Weiße Margeriten)
* 1957: ''The Sun Also Rises'' (Zwischen Madrid und Paris)
* 1958: ''Bonjour Tristesse''
* 1958: ''The Roots of Heaven'' (Die Wurzeln des Himmels)
* 1959: ''Whirlpool'' (Die schwarze Lorelei)
* 1965: ''Onkel Toms Hütte''
* 1965: ''Belphégor ou le Fantôme du Louvre'' (Belphégor oder das Geheimnis des Louvre) (TV-Serii)
* 1967: ''The Night of the Generals'' (Die Nacht der Generale)
* 2000: ''Jedermanns Fest''
== Diskografii ==
* 2003: ''L’Éternel féminin'' – Gsamtufnaam mit 21 CD (Mercury/[[Universal Music Group|Universal]]).
=== Studioalbum ===
* 1964: ''Gréco chante [[Pierre Mac Orlan|Mac Orlan]]'' (Nöiuflaag 2001 Mercury/Universal).
* 1967: ''La Femme'' (Réédition 1998 Mercury/[[Universal Music Group|Universal]]).
* 1991: ''Juliette Gréco chante [[Maurice Fanon]]'' (Nöiuflaag 2002 Mercury/Universal).
* 1993: ''Vivre dans l’avenir'' (Réédition 2002 Universal).
* 1998: ''Un jour d’été et quelques nuits'' (Disques Meys).
* 2003: ''Aimez-vous les uns les autres ou bien disparaissez …'' (Polydor/Universal).
* 2006: ''Le Temps d’une chanson'' (Polydor/Universal).
* 2009: ''Je me souviens de tout''
* 2012: ''Ça se traverse et c’est beau''
* 2013: ''Gréco chante [[Jacques Brel|Brel]]''
* 2015: ''Merci!''
=== Läivalbum ===
* 1965: ''Juliette Gréco à la Philharmonie de Berlin'' (LP: Philips)
* 1966: ''Juliette Gréco in Deutschland'' (LP: Philips)
* 1992: ''Juliette Gréco à l’[[Olympia (Paris)|Olympia]]'' (Doppel-CD, Neuauflage 2004 Mercury/Universal).
* 1999: ''Juliette Gréco [[Théâtre de l'Odéon|Odéon]] 1999'' (Doppel-CD, Disques Meys).
* 2004: ''Juliette Gréco Olympia 1955 – Olympia 1966'' (Mercury/[[Universal Music Group|Universal]]).
* 2004: ''Juliette Gréco Olympia 2004'' (Doppel-CD, Polydor/[[Universal Music Group|Universal]]).
=== Sampler ===
* 1990: ''Je suis comme je suis'' (Dobbel-CD, Nöiuflaag 2002 Mercury/Universal).
* 1991: ''Déshabillez-moi'' (Dobbel-CD, Nöiuflaag 2003 Mercury/Universal).
== Video ==
* 2004: ''Juliette Gréco Olympia 2004'' (Polydor/Universal).
== Schanson ==
* ''Si tu t’imagines''
* ''Parlez-moi d’amour''
* ''Paris Canaille''
* ''Accordéon''
* ''À la belle étoile''
* ''Ça va (Le Diable)''
* ''C’est à aimer que le temps passe''
* ''Chanson pour l’Auvergnat''
* ''Coin de rue''
* ''Daphénéo''
* ''Déshabillez-moi''
* ''Dieu est Nègre''
* ''Embrasse-moi''
* ''Il y avait''
* ''Je Hais les Dimanches''
* ''Je suis comme je suis''
* ''La Chanson de Barbara''
* ''La Chanson de Margaret''
* ''La Fiancée du Pirate''
* ''La Fourmi''
* ''La Rue''
* ''La Rue des Blancs Manteaux''
* ''Les Cloches (& La Tzigane)''
* ''Les Croix''
* ''Les Dames de la poste''
* ''Les Enfants qui s’aiment''
* ''Les Feuilles mortes''
* ''L’Éternel féminin''
* ''L’Ombre''
* ''Romance''
* ''Sir Jack l’eventreur''
* ''Si Tu T'Imagines''
* ''Sous le ciel de Paris''
* ''La belle vie''
dütschi Teggst (Album ''Abendlied''):
* ''Die Ameise (La fourmi)''
* ''Mein Kind, sing! (Mon fils, chante)''
* ''Die Gammlerin (La rôdeuse)''
* ''Lösch die Lampe aus (Déshabillez-moi)''
* ''Der tote Baum (Sur l’arbre mort)''
* ''Davor hab ich Angst (J’en tremble)''
* ''Abendlied (Et le pays s’endort)''
== Uszäichnige ==
* 2004 – [[DIVA-Award]]
== Litratuur ==
* Régine Deforges (Text), Irmeli Jung (Photos): ''Juliette Gréco''. Imprimerie Nationale, Bariis 1990
* Bertrand Dicale: ''Juliette Gréco. Les vies d’une chanteuse''. Edition Lattès, Bariis 2001, ISBN 2-7096-2102-9
* Juliette Gréco: ''So bin ich eben. Erinnerungen einer Unbezähmbaren'' (us em Franzöösische vom Herbert Fell, Originalditel ''Je suis faite comme ça'', Flammarion). C. Bertelsmann Verlag, Edition Elke Heidenreich, Münche 2012, ISBN 978-3-570-58038-7 (auch als e-Book)
* Michel Grisolio: ''Juliette Gréco'' Edition Seghers, Bariis 1975
* Josyaune Savigneau: ''Juliette Gréco''. Actes Sud, Arles 1998, ISBN 2-7427-2059-6
* [http://www.zeit.de/2012/38/Juliette-Greco/komplettansicht ''Ich bin eine schreckliche alte Dame''.] In: ''[[Die Zeit]]'', Nr. 38/2012; Interwiuu mit dr Juliette Gréco.
== Weblingg ==
{{Commonscat}}
* {{FemBio|http://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/juliette-greco}}
* {{Discogs}}
* {{MusicBrainz Künstler|name=Juliette Gréco|id=bb839dd4-94be-4732-b014-135a64c340a6}}
* {{IMDb|nm0344898}}
== Fuessnoote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Juliette_Gréco|dütsch}}
{{SORTIERUNG:Greco, Juliette}}
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
595c16aopx7mxk14nol1y12mqhi2s7l
Boris Vian
0
60312
1016921
992476
2022-07-21T23:49:00Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Boris Vian - WIKI retouched.jpg|mini|Dr Boris Vian]]
Dr '''Boris Vian''' (* [[10. März|10. Merz]] [[1920]] z [[Ville-d’Avray]]; † [[23. Juni]] [[1959]] z [[Paris|Bariis]]) isch e franzöösische [[Schriftsteller]], [[Jazztrompeter|Dschääsdrumbeeter]], [[Chanson|Schansonniee]], [[Schauspieler|Schauspiiler]] und [[Übersetzer]] gsi. Er isch e wääsentligs Mitgliid vom [[’Pataphysik|Collège de 'Pataphysique]] gsi, ere nonsensische Parodii vo de Theoriebildige und Methode vo dr modärne Wüsseschaft<ref>'Pataphysique isch e Wortspiil mit de homofone Formulierige ''patte à physique'', ''pas ta physique'' und ''pâte à physique'' und isch en absurdistischs Filosofii- und Wüsseschaftskonzept vom franzöösische Schriftsteller Alfred Jarry (1873–1907).</ref>. Dr Vian isch au dr Läiter vo dr [[Jazz|Dschääs]]blattenabdäilig bi [[Philips]] gsi. Noch sim Dood het men en zerst e chli vergässe, aber hüte gältet er wider as äine vo de intressantiste Künstler vo dr franzöösische Noochchriegszit.
== Wärk ==
=== Romään, Erzäälige, Lürik (Uswaal) ===
* ''Trouble dans les Andains'' (1942) (dt.: Aufruhr in den Andennen, ISBN 3-8031-2243-0)
* ''L'Arrache-coeur'' (1942) (dt.: Der Herzausreißer, ISBN 3-8031-2257-0, zerst im Karl Rauch Verlag, Düsseldorf 1966)
* ''L'Ecume des jours'' (1946) (dt.: Der Schaum der Tage, ISBN 3-8031-1177-3, zerst im Karl Rauch Verlag, Düsseldorf 1964 als ''Chloe'')
* ''L'Automne à Pékin'' (1946) (dt.: Herbst in Peking, ISBN 3-8031-2271-6, zerst im Karl Rauch Verlag, Düsseldorf 1965)
* ''Vercoquin et le plancton'' (1946) (dt.: Drehwurm, Swing und das Plankton, ISBN 3-8031-2249-X)
* ''Cantilènes en gelée'' (Gedicht) 1949
* ''Les Fourmis'' (1949) (Die Ameisen und andere Erzählungen ISBN 3-8031-1126-9)
* ''L'Herbe rouge'' (1950) (dt.: Das rote Gras, ISBN 3-8031-2233-3)
* ''Le Ratichon baigneur'' (1950)
* ''Visite chez Camille Bombois, maître des poids et maître de la toile'' (1952) (dt.: ''Besuch bei Camille Bombois. Boris Vian besucht einen Jahrmarktartisten und Künstler alter Schule''. Piet Meyer Verlag, Bärn 2012, ISBN 978-3-905799-21-7)
* ''La messe en Jean Mineur par J. S. Bachique'', Brivatdruck, Bariis, 1957 (69 Exemplare)
** dütsch/franzöösisch/änglisch: ''Pornographische Gelegenheiten/Écrits Pornographiques'' us em Franzöösische vom Klaus Völker und Stanley Chapman, Verlag Klaus G. Renner, Züri (Uflaag: 99 Exemplar) 2011 ISBN 978-3-927480-63-6
* ''Le Loup-garou'' (Nowälleband, 1970)
* ''Les Bâtisseurs d'empire''
Under em Psöidonüüm ''Vernon Sullivan'':
* ''J' irai cracher sur vos tombes'' (1946) (dt: Ich werde auf eure Gräber spucken, ISBN 3-8031-2240-6)
* ''Les Morts ont tous la même peau'' (1947) (Tote haben alle dieselbe Haut, ISBN 3-8031-2244-9)
* ''Et on tuera tous les affreux'' (1948) (Wir werden alle Fiesen killen, ISBN 3-8031-2406-9)
* ''Elles se rendent pas compte'' (1950) (dt.: Die kapieren nicht, ISBN 3-8031-2258-9)
=== Theaterstück ===
* ''Équarrissage pour tous'' (''Abdeckerei für alle''; 1947). UA 1950
* ''Le Goûter des généraux'' (''Das Gabelfrühstück der Generale''; 1950). UA 1951
* ''Paris varie ou fluctuat nec mergitur''. 1952
* ''Les Bâtisseurs d'Empire ou Le Schmürz'' (''Die Reichserbauer''; 1957). UA 1959
=== Libretti ===
* ''Fiesta''. Oper. Musik (1958): [[Darius Milhaud]]. UA 1958.
* ''L'écume des jours'', Oper. Musik (1986): [[Edisson Wassiljewitsch Denissow]]. UA: Bariis, [[Opéra-Comique]] 1986
=== Schanson (Uswaal)===
* ''[[Le déserteur]]'' (''Der Deserteur''; 1954)
* ''Les jardins de banlieue''
* ''À tous les enfants.''
* ''J'suis snob.''
* ''La Java des bombes atomiques.''
* ''Le Petit Commerce.''
* ''Fais-moi mal Johnny, Pan, pan, pan, poireaux pomm' de terre.''
* ''Musique mécanique.''
== Litratuur ==
* Klaus Völker: ''Boris Vian. Der Prinz von Saint-Germain.'' Wagenbach, Berlin 2006 ISBN 3-8031-2529-4
* Boris Vian: ''Der Deserteur. Chansons, Satiren und Erzählungen.'' Wagenbach, Berlin 1992
* Phillippe Boggio: ''Boris Vian.'' Flammarion, Bariis 1993
** Dütsch vom Hinrich Schmidt-Henkel: ''Boris Vian. Biographie.'' Rowohlt, Reinbek 1997 ISBN 3-499-13972-3
* Gert Pinkernell: ''Boris Vians Tragigroteske "Les bâtisseurs d'Empire" als Chronik der Ära Guy Mollet 1956-1957'', in dsb. ''Interpretationen.'' Universitätsverlag C. Winter, Häidelbärg 1997
* Alfred Hahn-Birkner: ''Boris Vian in Deutschland. Eine Rezeptionsanalyse.'' Diss. phil. [[Universität Kiel]] 1989
* ''Boris Vian,'' in: ''Paris 1944 - 1962. Dichter und Denker auf der Straße.'' Hg. Bernd Wilczek. Elster, Züri 1998 ISBN 3891513011
== Film ==
* ''Boris Vian – Ein wildes Leben in Saint-Germain.'' Dokumentation, Frankriich, 2009, 59 Min., Buech und Reschii: Philippe Kohly, Brodukzioon: Camera Lucida Productions, [[ARTE|arte]] France, [http://www.arte.tv/de/2648564.html Inhaltsangabe]{{Toter Link|date=2017-09 |bot=InternetArchiveBot |url=http://www.arte.tv/de/2648564.html}} von arte
* ''Pariser Luft mit Boris Vian.'' Musik-Revue, Frankreich, 2009, 90 Min., Reschii: Marc Hollogne, Dialog: Marc Hollogne, Marie-Pierre Farkas, Brodukzioon: ARTE France, [https://web.archive.org/web/20101022053654/http://www.arte.tv/de/Kultur-entdecken/Hommage-an-Boris-Vian/Pariser-Luft-mit-Boris-Vian/2648542.html Inhaltsangabe] vo arte
==Fuessnoote==
<references />
== Weblingg ==
{{commonscat|Boris Vian}}
* {{DDB|Person|118626787}}
* {{IMDb|nm0895644}}
* [https://web.archive.org/web/20140708125629/http://www.gert-pinkernell.de/romanistikstudium/index.html Namen, Titel und Daten der französischen Literatur], vom Gert Pinkernell
* [https://web.archive.org/web/20060813105258/http://www.walther-nienburg.de/Vian/pata.html Was ist Pataphysik?]
* [http://www.antiwarsongs.org/canzone.php?id=1 „Le Déserteur“ mit Übersetzige in 39 Sprooche], Site „Antikriegslieder/ AntiWar Songs“, zB. [[englische Sprache|en]], [[französische Sprache|fr]], [[italienische Sprache|it]]
* [http://www.graswurzel.net/257/concert.shtml Der Deserteur,] dütsche Teggst. Infos
* [https://web.archive.org/web/20160309132127/http://www.zeit.de/1986/11/boris-vian-der-voyeur/komplettansicht 13 unanständige Geschichten,] bi [[Die Zeit]]
* [https://web.archive.org/web/20060114172921/http://www.biblioweb.org/-VIAN-Boris-.html Biografie, Bibliografie, Analyse] (franzöösisch)
* [http://www.lehall.com/conferences/vian Boris Vian, j'irai chanter sur vos tombes] Site-conférence, „Hall de la Chanson“ (franzöösisch)
* [http://www.hjs-jazz.de/?p=00122 Schaal zu Vian als Jazz-Autor]
* [https://web.archive.org/web/20160304074239/http://www.parapharma.fr/devianlamusique/index.php Extraits musicaux « Der Deserteur » & Discographie complète de Boris Vian] (franzöösisch)
* [http://pagewizz.com/boris-vian-paris-jazz-chansons-und-literatur-28801/ Boris Vian – Jazz, Paris, Chansons und Literatur.]
* [http://www.borisvian.org/ Boris Vian – site officiel] Offizielli Website uf Franzöösisch.
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Vian, Boris}}
[[Kategorie:Autor uf Französisch]]
[[Kategorie:Literatur (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Lyriker]]
[[Kategorie:Epiker]]
[[Kategorie:Dramatiker]]
[[Kategorie:Libretto]]
[[Kategorie:Übersetzer]]
[[Kategorie:Chansonnier]]
[[Kategorie:Jazz-Musiker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Pazifist]]
[[Kategorie:Maa]]
9jhy5cjfxh0tdf08kqgeqhcq09naoro
Joseph-Maurice Ravel
0
60587
1016916
968273
2022-07-21T23:45:29Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Maurice Ravel 1925.jpg|miniatur|Dr Maurice Ravel (1925)]]
Dr '''Joseph-Maurice Ravel''' (* [[7. März|7. Merz]] [[1875]] z [[Ciboure]]; † [[28. Dezember|28. Dezämber]] [[1937]] z [[Paris|Bariis]]) isch e [[Frankreich|franzöösische]] [[Komponist]] und näben em [[Claude Debussy]] dr Hauptverdräter vom [[Impressionismus (Musik)|Impressionismus in dr Muusig]] gsi, au wenn bäidi die Zueordnig abgleent häi.
==Lääbe==
Dr Ravel isch uf s Bariiser Konserwatorium, won en s Muusigestäblischment chrumm aagluegt het und iiri Behandlig von em het e Skandaal usglööst. Noch em Konserwatorium het er si äignig Stiil entwigglet, wo von ere groosse Klaarhäit und Räinhäit brägt gsi isch und won er din Elimänt us em [[Barockmusik|Barock]], us em [[Neoklassizismus (Musik)|Neoklassizismus]] und, in sine spöötere Wärk, us em [[Jazz|Dschääs]] integriert het. Er het vil mit musikalische Forme experimentiert wie zum Bischbil im ''[[Boléro (Ravel)|Boléro]]'' (1928), wo sis bekanntiste Wärk isch und wo d Widerhoolig din dr Blatz vo dr Entwigglig iinimmt. Er het au Wärk vo andere Komponiste für Orchester arrangschiert, wo im Mussorgsky si Klavierzyklus ''Bilder in ere Usstellig'' am bekanntiste isch.
Dr Ravel het langsaam und genau gschafft und weeniger Stück komponiert as vili vo sine Zitgenosse. Zu de Wärk, wo in s Repertuar ufgnoo worde si Konzärt für äi und zwäi Klavier, [[Kammermusik|Kammermuusig]], Muusig für [[Ballett]], zwäi [[Oper]]e und acht [[Lied]]erzüklus. [[Synfonie|Sümfonie]] oder Chillemuusig het er käini gschriibe. E Hufe vo sine Wärk git s in zwäi Wersioone: en ersti für Klavier und e spööteri für Orchester. S Muusig für Klavier cha, wi ''Gaspard de la nuit'' (1908), usserordentlig schweer zum Spiile si, und sini komplexe Orchesterwärk verlange, wi ''Daphnis et Chloé'' (1912), vil Gschick bim Uffüere.
Dr Ravel isch äine vo de erste Komponiste gsi, wo s Potenzial vom Ufnee richdig iigschetzt het, zum si Muusig eme gröössere Publikum zuegänglig mache. Vo de 1920er aa het er sälber meereri Wärk iigspiilt, au wenn sis Chönne as e Pianist oder Dirigänt eender beschränggt gsi isch, anderi Ufnaame si under sinere Ufsicht entstande.
== Wärk (Uswaal) ==
Die Uswaal vo de wichdigste Wärk vom Ravel basiert uf em chronologische Gsamtkatalog vom Maurice Marnat:
'''Klaviermuusig'''
* ''Habanera'' für zwäi Klavier (1895)
* ''La parade'' (1896)
* ''Pavane pour une infante défunte'' (1899; Orchesterfassig 1910)
* ''Jeux d’eau'' (1901)
* ''Sonatine pour piano'' (1903–1905); Setz: ''Modéré; Mouvement de menuet; Animé''
* ''Miroirs'' (1904–1905); Setz: ''Noctuelles; Oiseaux tristes; Une barque sur l’océan'' (Orchesterfassig 1906); ''Alborada del gracioso'' (Orchesterfassig 1918); ''La vallée des cloches''
* ''Gaspard de la nuit'' noch em Aloysius Bertrand (1908), Setz: ''Ondine; Le gibet; Scarbo''
* ''Ma mère l’oye'', Stück für Klavier für vier Händ noch Faable vom Perrault und vo dr Mme. d’Aulnoy (1908–1910); Setz: ''Pavane de la belle au bois dormant; Petit poucet; Laideronnette, impératrice des pagodes; Les entretiens de la belle et de la bête; Le jardin féerique''
* Valses nobles et sentimentales (1911; Orchesterfassig 1912)
* ''Le Tombeau de Couperin'' (1914–1917); Setz: ''Prélude; Fugue; Forlane; Rigaudon; Menuet; Toccata'' (Orchesterfassig vom 1. und 3.–5. Satz 1919)
* ''Frontispice'' für zwäi Klavier für fümf Händ (1918)
'''Kammermuusig'''
* Violinsonate Nr. 1 (1897)
* Striichkwardett F-Dur (1902–1903); Setz: ''Allegro moderato; Assez vif, très rythmé; Très lent; Vif et agité''
* Introdukzioon und Allegro für Harfe, Flöte, Klarinette, zwäi Violine, Viola und Tschello (1905)
* Klaviertrio a-Moll (1914), Setz: ''Modéré; Pantoum. Assez vite; Passacaille. Très large; Final. Animé''
* Sonate für Violine und Violontschello (1920–1922)
* Violinsonate Nr. 2 (1923–1927)
'''Orchesterwärk'''
* ''Shéhérazade'', ''ouverture de féerie'' für Orchester (1898)
* ''Rapsodie espagnole'' (1907); Setz: ''Prélude à la nuit; Malagueña; Habanera; Feria''
* ''Daphnis et Chloé'' Orchestersuite Nr. 1 (1911); Setz: ''Nocturne avec choeur a cappella ou orchestration seulement; Interlude; Danse guerrière''
* ''Daphnis et Chloé'' Orchestersuite Nr. 2 (1912); Setz: ''Lever du jour; Pantomime; Danse générale''
* ''La Valse'', choreographisches Gedicht für Orchester (1919–1920)
* ''Boléro'', Ballettmuusig (1928; Fassig für Klavier für vier Händ 1929)
'''Konzärt und Konzärtstück'''
* ''Tzigane'', Rhapsodii für Violine und Luthéal (1924) (au as Fassig für Violine und Klavier oder Orchester)
* Klavierkonzärt D-Dur für die linggi Hand (1929–1930)
* Klavierkonzärt G-Dur (1929–1931)
'''Vokalmuusig'''
* ''Ballade de la reine morte d’aimer'', Lied mit Klavierbegläitig, Teggst vom Roland de Marès (1893)
* ''Les Bayadères'' für Sopran, gmischte Chor und Orchester (1900)
* ''Shéhérazade'', Liederzüklus für Sopran oder Tenor und Orchester, Teggst vom Tristan Klingsor (1903); Setz: ''Asie; La flûte enchantée; L’indifférent''
* ''Histoires naturelles'', Liederzüklus für e middleri Singstimm und Klavier noch Teggst vom Jules Renard (1906); Setz: ''Le paon; Le grillon; Le cygne; Le martin-pêcheur; La pintade''
* ''Vocalise-étude en forme de habanera'', Lied für e diefi Singstimm und Klavier (1907)
* ''Trois poèmes de Stéphane Mallarmé'', Liederzüklus für e Singstimm und Pikkoloflöte, zwäi Flöte, Klarinette, Bassklarinette, zwäi Violine, Viola, Tschello und Klavier (1913; Fassig für e Singstimm und Klavier 1913); Setz: ''Soupir; Placet futile; Surgi de la croupe et du bond''
* Drei Lieder für gemischten Chor a cappella, Teggst vom Ravel (1914–1915; Fassig für e middleri Singstimm und Klavier 1915); Setz: ''Nicolette; Trois beaux oiseaux du paradis; Ronde''
* ''Chansons madécasses'', Liederzüklus für Sopran, Flöte, Tschello und Klavier noch Teggst vom Evariste-Désiré Parny de Forges (1925–1926); Setz: ''Nahandove; Aoua; Il est doux''
* ''Don Quichotte à Dulcinée'', Liederzüklus für Bariton und Orchester noch Teggst vom Paul Morand (1932-33); Setz: ''Chanson romanesque; Chanson épique; Chanson à boire''
'''Büüniwärk'''
[[Datei:Bakst Daphnis et Chloë Set Act II 1912.jpg|thumb| [[Léon Bakst]]: Büünibild zum 2. Bild vo ''Daphnis et Chloé'', Bariis 1912]]
* ''L’Heure espagnole'' (Die spanischi Stund), Opere, Libretto vom Franc-Nohain (1907)
* ''Daphnis et Chloé'', Ballettmuusig (1909–1912)
* ''Ma mère l’oye'', Ballett für Orchester noch dr Klaviersuite mit em gliiche Naame (1911–1912)
* ''L’Enfant et les Sortilèges'', lürischi Fantasii noch Teggst vo dr Colette mit 21 Rolle für Sopran-, Mezzosopran-, Tenor- und Bass-Stimme, gmischte Chor, Kinderchor und Orchester (1919-25)
'''Bearbäitige'''
* ''Cinq mélodies populaires grecques'' (1904)
* Claude Debussy: ''Trois Nocturnes'', Fassig für zwäi Klavier (1909)
* Claude Debussy: ''Prélude à l’après-midi d’un faune'', Fassig für Klavier für vier Händ (1910)
* ''Les Sylphides'', Orchesterfassig vo Klavierstück vom Frédéric Chopin (1914) (Prélude, Op. 28/7; Nocturne, Op. 32/2; Valse, Op. 70/1; Mazurka, Op. 33/2, 67/3; Prélude, Op. 28/7; Valse, Op. 64/2; Grande valse brillante, Op. 18)
* Robert Schumann: ''Karneval'' op. 9 (Orchesterfassig) (1914)
* Orchesterfassig vom Klavierzüklus ''Bilder in ere Usstellig'' vom Modest Mussorgski (1922)
== Litratuur ==
* Jean Echenoz: ''Ravel''. Roman. Deutsch von Hinrich Schmidt-Henkel. Berlin Verlag, Berlin 2007, ISBN 978-3-8270-0693-6
* Theo Hirsbrunner: ''Maurice Ravel.'' Laaber-Verlag, Laaber 1989, ISBN 3-89007-143-0; 2. Uflaag. 2014, ISBN 978-3-89007-253-1.
* Vladimir Jankélévitch, Willi Reich, Paul Raabe: ''Maurice Ravel in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten.'' (= Rowohlts Monographien; 13). Rowohlt, Reinbek 1958 (letschti Nöiuflaag 1991), ISBN 3-499-50013-2
* Roger Nichols: ''Ravel''. Yale University Press, New Haven und London um 2011, ISBN 978-0-300-10882-8 ([http://dibi2.rz.uni-frankfurt.de/Titelanreicherung/Direktlink?service=toc&mode=link&provider=syndetics&isbn=978-0-300-10882-8 Inhaltsverzeichnis]{{Toter Link|url=http://dibi2.rz.uni-frankfurt.de/Titelanreicherung/Direktlink?service=toc&mode=link&provider=syndetics&isbn=978-0-300-10882-8 |date=2019-09 }})
* Arbie Orenstein: ''Maurice Ravel. Leben und Werk.'' Reclam, Stuttgart 1978, ISBN 3-15-010277-4
* Roland-Manuel: ''Ravel.'' Potsdam 1951
* Gerd Sannemüller: ''Das Klavierwerk von Maurice Ravel. (Versuch einer stilistischen Grundlegung)''. Dissertazioon, Kiel 1961
* Michael Stegemann: ''Maurice Ravel.'' (= Rowohlts Monographien; 538). Rowohlt, Reinbek 1996, ISBN 3-499-50538-X
* Hans Heinz Stuckenschmidt: ''Maurice Ravel. Variationen über Person und Werk.'' Suhrkamp, Frankfurt am Main 1984, ISBN 3-518-36853-2
* Willy Tappolet: ''Maurice Ravel. Leben und Werk.'' Olte 1950
* Stephen Zank: ''Maurice Ravel. A Guide to Research.'' Routledge, Nöi York und London 2005, ISBN 0-8153-1618-6 (Biografii, Bibliografii und Wärkverzäichnis)
* Peter Kaminsky: ''Unmasking Ravel: New Perspectives on the Music (Eastman Studies in Music).'' University of Rochester Press, [[Rochester (New York)|Rochester]] 2011, ISBN 978-1-580-46337-9. (änglisch)
== Weblingg ==
{{Commons|Maurice Ravel}}
* {{DDB|Person|118598651}}
* {{IMSLP|id=Ravel, Maurice}}
* [http://www.musikbibliographie.de:80/SET=14/TTL=1/COLMODE=1/CMD?ACT=SRCHA&IKT=5040&SRT=YOP&TRM=Ravel%2C+Maurice Literatur über e Maurice Ravel]
* [https://web.archive.org/web/20090501115835/http://infopuq.uquebec.ca/~uss1010/catal/ravel/ravm.html Marnat-Katalog vo de Wärk vom Maurice Ravel] (franzöösisch)
* [http://www.classicalarchives.com/composer/3210.html?navID=0#tvf=tracks&tv=about Biografii vom Maurice Ravel] (änglisch)
* [http://www.komponisten.at/komponisten/181.html Biographische Angaben mit Links]
* [https://web.archive.org/web/20160303184911/http://www.pianosociety.com/cms/index.php?section=167 Piano Society – Ravel] (Freiji Ufnaame)
* [http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=4401 S Grab]
* [http://www.academie-ravel.com Académie internationale de Musique Maurice Ravel in Saint-Jean-de-Luz]
* [https://archive.is/20121216051456/http://boleravel.blogspot.com/ Maurice Ravels Freunde: Les Amis de Maurice Ravel]
{{Übersetzungshinweis|en|Maurice_Ravel|änglisch}}
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Ravel, Maurice}}
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Ballett]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
kuncapa4hvlt7yd7g39v6y1p32i1nr0
Benjamin Britten
0
60627
1016873
968275
2022-07-21T22:55:49Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnoote */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:RIAN archive 25562 Mstislav Rostropovich and Benjamin Britten after a concert.jpg|mini|hochkant|Dr Mstislaw Rostropowitsch und dr Benjamin Britten (rächts), 1964]]
Dr '''Edward Benjamin Britten, Baron Britten''', [[Order of Merit|OM]] [[Order of the Companions of Honour|CH]] (* [[22. November|2. Novämber]] [[1913]] z [[Lowestoft]], [[Suffolk]]; † [[4. Dezember|4. Dezämber]] [[1976]] z [[Aldeburgh]], Suffolk) isch e bedütende änglische [[Komponist]], [[Dirigent|Dirigänt]] und [[Pianist]] gsi.
[[Datei:Birthplace of Benjamin Britten.JPG|mini|S Geburtshuus vom Benjamin Britten]]
== Lääbe und Wärk ==
Dr Benjamin Britten isch as s jüngste Chind vom Zahnarzt Robert Victor und sinere Frau Edith Rhoda Britten uf d Wält choo. Won er fümfi gsi isch het em d Mueter afo Klavierunderricht gee. Im Joor 1921 get dr Britten sini erste Komposizioone gschriibe. Wäärend dr Schuelzit het en dr [[Frank Bridge]] im Klavier- und [[Bratsche]]spiile underrichdet, und er het em spööter si Komposizioon ''Variazioone zum e Thema vom Frank Bridge'' gwidmet.<ref>[http://www.classicalarchives.com/work/88768.html#tvf=tracks&tv=about Eintrag in ''Classical Archives'']</ref> 1930 bis 1933 het er am ''[[Royal College of Music]]'' z London [[Klavier]] und [[Komposition (Musik)|Komposition]].
Dr Britten isch wie dr Dichder [[W. H. Auden]] vor im uf d [[Gresham’s School]] z [[Norfolk]] gange. Die bäide häi sich aber erst kennegleert, wo dr Britten 1935 für d [[GPO Film Unit]] gschafft het.<ref>Powell</ref> Dr Auden het uf en nit nume e persönlige, sondern au e künstlerische Iifluss gha. Dr Britten het e baar Teggst vom Auden verdoont (z. B. ''Our Hunting Fathers'', op. 8 und ''On this Island'', op. 11).
Dr Britten het 1937 dr Tenor [[Peter Pears]] kenneglert und si si Lääbenspartner worde. Er het e Hufe Tenorpartie in sine Opere und vili Lieder für e Pears zum Uffüere gschriibe. Für s [[Melos Ensemble]] het er bedütendi Kammermuusigwärk, Kammeropere und d Kammermuusig vo sim ''War Requiem'' gschriibe.<ref>[http://www.brittenpears.org/?page=britten/works/requiem.html#first Eintritt in ''Benjamin Britten Foundation'']</ref>
1939 isch dr erklärti [[Pazifismus|Pazifist]] Britten uf [[USA|Amerika]] gange, isch aber 1942 zämme mit wm Peter Pears zrug uf Groossbritannie. In zwäiter Instanz het emn em Britten d [[Kriegsdienstverweigerung|Milidäärdienstverwäigerig]] im Zwäite Wältchrieg nit nume für die kämpfende Druppe sondern allgmischte in zuegstande.
Wit bekannt isch dr Britten mit sinere [[Oper]]e ''[[Peter Grimes]]'' worde, wo d [[Sadler’s Wells]] Opera Company noch em [[Zweiter Weltkrieg|Zwäite Wältchrieg]] mit ere wider eröffnet worde isch ([[Uraufführung|Uuruffüerig]] 7. Juni 1945). 1948 isch d [[Kantate]] ''Saint Nicolas'' entstande, wo s Lääbe und Wirke vom Bischof Nikolaus vo Myra beschribt. Für d [[Coventry Cathedral|Kathedrale vo Coventry]], wo im Zwäite Wältchrieg zerstöört und denn wider ufbaut worde isch, het er 1961 s ''[[War Requiem]]'' gschriibe, wo sithär zu de wichdigste Chorwärk zelt wird (Uruffüerig: 30. Mai 1962 z [[Coventry]]). Er het [[Liturgie|liturgischi]] Teggst und Gedicht vom Lyriker [[Wilfred Owen]] verwändet, wo 1918 gfalle isch.
Sini Komposizioone umfasse Orchester- und Kammermuusig, vor allem aber Vokalmuusig (Opere, Lieder, Komposizioone für Chor). Zu sine bedütendste Wärk ghööre d [[Serenade]] für [[Tenor]], [[Horn (Musikinstrument)|Horn]] und [[Streichinstrument|Striicher]] und d Opere ''[[Peter Grimes]]'' und ''A Midsummer Night’s Dream''.
Dr Britten isch au en usserordentlige Dirigänt und Pianist gsi. So het er 1970 die 14. Sinfonii vom [[Dmitri Dmitrijewitsch Schostakowitsch|Schostakowitsch]] dirigiert, wo si zum erste Mol usserhalb vo Russland ufgfüert worde isch, und wo dr Komponist im Britten gwidmet het.<ref>William Mann: ''Shostakovich special''. In: ''The Times'', 15. Juni 1970, S. 10.</ref> Als Pianist isch er hüfig as Liedbegläiter ufdräte. Sit de fufziger Joor si e Hife Schallblattenufnaame vo äigene und fremde Wärk erschiine. Sit e baar Joor macht d [[British Broadcasting Corporation|BBC]] d Läiv-Mitschnitt mit em us iirem Archiiv zuegänglig.
1948 het dr Britten in sim Woonort [[Aldeburgh]] e [[Musikfestival|Muusigfestiwal]] gründet, wo bis hüte existiert. 1967 isch e Konzärthalle im Veraastaltigs-, Usstelligs- und Iichaufszentrum „Snape Maltings“ im Dorf Snape in dr Nööchi vo Aldeburgh ufdoo worde. Dört findet sithär jeedes Joor s ''Aldeburgh Festival'' statt.
[[Datei:Benjamin Britten grave by Arno Drucker.jpg|mini|Im Benjamin Britten si Grab z Aldeburgh, Suffolk, Ängland]]
Dr Britten het e Hufe Uszäichnige bechoo, under anderem dr [[Order of Merit]] – as dr dritt änglisch Komponist noch em [[Edward Elgar]] und em [[Ralph Vaughan Williams]]. 1960 isch er in d [[American Academy of Arts and Sciences]] gweelt worde. 1965 het er dr finnisch Wihuri-Sibelius-Briis und 1968 dr Léonie-Sonning-Muusigbriis bechoo. 1958 bzw. 1970 isch er Mitgliid vo dr [[Akademie der Künste (Berlin)|Akademie der Künste]] z Berlin worde.<ref>[http://www.adk.de/de/akademie/mitglieder/index.htm?we_objectID=29035 Eintrag in der AdK-Mitgliederliste]</ref>
Dr Britten het zwar au Technike vo sine modärne Zitgenosse aagwändet, im Groosse und Ganze muess mä aber si Muusig eender as konservativ bezäichne. Er isch e Verehrer vom [[Henry Purcell]] gsi und het bei äim vo sine bekanntiste Wärk, em ''Young Person’s Guide to the Orchestra'', e Thema vom Purcell verwändet.
Am 2. Juli 1976 isch dr Britten as ''Baron Britten of Aldeburgh in The [[Suffolk|County of Suffolk]]'' zum ene [[Peer (Adel)|Life Peer]] erhoobe worde. E baar Möönet druf isch er am 4. Dezämber 1976 in sim Huus z Aldeburgh gstorbe und uf em Friidhoof dört begraabe worde.
== Wärk ==
Datei:Benjamin Britten memorial window ... - geograph.org.uk - 1131630.jpg|mini|hochkant|''Benjamin Britten Memorial Window'' vom John Piper in dr Chille vo St Peter und St Paul, Aldeburgh
=== Orchesterwärk ===
* ''Elegy for Strings'' (1928)
* ''Two Portraits'' für Striichorchester (1928-30)
* ''Sinfonietta'' für Kammerorchester (1932)
* ''Simple Symphony'' für Striichorchester (1934)
* ''Soirées Musicales'' op. 9 noch em Gioachino Rossini (1936)
* ''Mont Juic (Suite)|Mont Juic'' op. 12, zämme mit em Lennox Berkeley (1937)
* ''Variations on a Theme of Frank Bridge'' für Striichorchester (1937)
* Konzärt für Klavier und Orchester (1938, überarbäitet 1945)
* Konzärt für Violine und Orchester in d-moll, op. 15 (1939, überarbäitet 1958)
* ''Young Apollo'' für Klavier und Striichorchester (1939)
* ''Sinfonia da Requiem'' für Orchester (1940)
* ''Diversions'' für Klavier (linggi Hand) und Orchester (1940, überarbäitet 1954)
* ''Matinées Musicales'' op. 24 noch em Gioachino Rossini (1941)
* Prelude and Fugue for 18 strings (1943)
* ''Four Sea Interludes'' und ''Passacaglia'' us ''Peter Grimes'' für Orchester (1945)
* ''The Young Person’s Guide to the Orchestra'' (op. 34) (1946) noch eme Thema vom Henry Purcell
* Symphonic Suite us ''Gloriana (Oper)|Gloriana'' (1954)
* ''The Prince of the Pagodas'' (Ballet, 1956)
* Cello-Sinfonie (1963)
* Suite über änglischi Volkslieder ''A Time There Was'' für Kammerorchester (1966/1974)
* ''Phaedra'' für Mezzosopran, Striichorchester, Percussion, Tschello und Tschembalo (Robert Lowell noch em Racine sinere ''Phèdre'', 1975)
* ''Praise we great men'' für Soliste, Chor und Orchester (Edith Sitwell) (1976, fertiggmacht vom Colin Matthews 1985)
* ''Lachrymae: Reflections on a song of Dowland'' für Viola und Striichorchester (op. 48a) (1974)
=== Chorwärk mit Orchester ===
* ''The Company of Heaven'' für Soliste, Chor und Orchester (1937)
* ''The World of the Spirit'' für Soliste, Chor und Orchester (1938)
* ''Ballad of Heroes'' für Tenor, Sopran und gm. Chor op. 14 (1939)
* ''Saint Nicolas'' Kantate für Tenor, Chinderchor, gm. Chor, Striichorchester, Klavier und Schlaagzüüg op. 42 (1948)
* ''Spring Symphony'' für Sopran, Alt, Tenor, gmischte Chor und Gnabechor op. 44 (1949)
* ''Cantata academica. Carmen Basiliense'' für vier Soliste und gmischte Chor op. 62 (1959)
* ''War Requiem'' für Sopran, Tenor, Bass, gmischte Chor, Buebechor, Orchester und Orgle op. 66 (1961)
* '' Psalm 150'' für e zwäidäilte Chinderchor op. 67 (1962)
* ''Cantata misericordium'' für Soliste, chliine Chor, Striichkwartett, Striichorchester, Klavier, Harfe und Chesselpauke op. 69 (1963)
* ''Children's Crusade'', Ballade für Chinderstimme und Orchester op. 82 (1968)
* ''Welcome Ode'' für Jugendchor und Jugendorchester op. 95 (1976/77)
=== Chorwärk, umbegläitet oder mit Klavier, Orgle oder Harfe ===
* ''A Hymn to the Virgin'' (Anon.) für gmischte Chor (1930, rev. 1934)
* ''The King's Birthday'' für Chor (1931)
* ''A Boy was Born'', Variationen für gmischte Chor und Buebechor op. 3 (1933)
* Te Deum für 2 St., Chor und Orgle/Striicher/Klavier (1934)
* ''Friday Afternoons'' für Chinderchor und Klavier op. 7 (1935)
* A.M.D.G. (Gerard Manley Hopkins) für gmischte Chor, urspr. op. 17 (1939)
* ''Hymn to St. Cecilia'', Teggst vom W. H. Auden für gmischte Chor op. 27 (1942)
* ''A Ceremony of Carols'' für Buebechor und Harfe op. 28 (1942)
* ''Rejoice in the Lamb'', für 4 Soliste, gmischte Chor und Orgle op. 30 (1943)
* ''Festival Te Deum'', für gmischte Chor und Orgle op. 32 (1944)
* ''A Wedding Anthem (Amo ergo sum)'', Teggst von Ronald Duncan, für Sopran, Tenor, gmischte Chor und Orgle op. 46 (1949)
* ''Five Flower Songs'', für gmischte Chor op. 47 (1950)
* ''Hymn to St. Peter'', für gmischte Chor und Orgle op. 56a (1955)
* ''Antiphon'' für gmischte Chor und Orgle op. 56b (1956)
* ''Missa brevis'' D-Dur für Buebechor und Orgle op. 63 (1959)
* ''Voices for Today'', für gmischte Chor und Orgle ad lib. op. 75 (1965)
* ''The Golden Vanity'', Teggst vom Colin Graham, für Buebechor und Klavier op. 78 (1966)
* ''Sacred and Profane'', für gmischte Chor op. 91 (1975)
=== Solo-Vokalmuusig ===
* ''Quatre Chansons francaises'' (V. Hugo/P. Verlaine) für e hochi Stimm (1928)
* ''Our Hunting Fathers'', Teggst vom W. H. Auden, op. 8 (1936)
* ''On this Island'', Teggst vom W. H. Auden, op. 11 (1937)
* ''Les Illuminations'' für e hochi Stimm und Striichorchester uf Teggst vom [[Arthur Rimbaud|Rimbaud]], op. 18 (1939)
* ''Seven Sonnets of Michelangelo'', op. 22 (1940) für Tenor und Klavier
* ''Serenade für Tenor, Horn und Striicher'', op. 31, Liederzyklus uf Teggst vo änglische Dichder (1943)
* ''The Holy Sonnets of John Donne'', op. 35 (1945)
* ''Winter Words'', Liederzyklus uf Teggst vom [[Thomas Hardy (Schriftsteller)|Thomas Hardy]], op. 52 (1953)
* ''Nocturne'', op. 60 (1958)
* ''Sechs Hölderlin-Fragmente'', op. 61 (1958) für Tenor und Klavier
* ''Songs and Proverbs of William Blake'', op. 75 (1965) für Bariton und Klavier
* ''Who are these Children'', Liederzyklus uf Teggst vom W. Soutar, op. 84 (1969) für Tenor und Harfe (oder Klavier)
* ''Evening, Morning, Night'', drei Lieder us ''This way to the tomb'' für Tenor und Harfe (oder Klavier)
* ''Fish in the Unruffled Lakes''
* ''The Birds''
* ''Two Ballads''
* ''Canticle I'' op. 40, für Tenor und Klavier
* ''Canticle II: Abraham and Isaac,'' op. 51, für Alt, Tenor und Klavier
* ''Canticle III: Still falls the Rain,'' op. 55, für Tenor, Horn und Klavier
* ''Songs from the Chinese'' op. 58, für e hoochi Stimm und Gitarre
* ''Canticle IV: The journey of the magi,'' op. 86, für Alt, Tenor, Bariton und Klavier
* ''Canticle V: The death of Saint Narcissus'' op. 89 für Tenor und Harfe
* ''Four Burns Songs'' op. 92
* ''The Poet’s Echo,'' op. 76, säggs Lieder noch em [[Alexander Sergejewitsch Puschkin|Puschkin]]
* ''Quatre chansons francaises,'' noch em Victor Hugo und Paul Verlaine
* ''Songs and Proverbs of William Blake,'' op. 74 für Bariton und Klavier
* ''Tit for Tat,'' fümf Gedicht noch em Walter de la Mare für e middleri Stimm und Klavier
=== Opere ===
* ''Paul Bunyan''. Operette. Prolog und 2 Akte. Libretto: W. H. Auden; dütschi Fassig: Erich Fried. UA 5. Mai 1941 New York (Columbia University). Nöifassig (bearbäitet vom C. Graham): 4. Juni 1976 Aldeburgh Festival
* ''Peter Grimes'' op. 33. Oper. Prolog und 3 Akt. Libretto: Montagu Slater (1902–1956) (noch dr Värsgschicht ''The Borough'' vom George Crabbe). UA 7. Juni 1945 London (Sadler’s Wells)
* ''The Rape of Lucretia'' op. 37. Kammeropere in 2 Akt. Libretto: Ronald Duncan (1914–1982) (noch dr Tragödie ''Le viol de Lucrèce'' vom André Obey). UA 12. Juli 1946 Glyndebourne Festival Opera
* ''Albert Herring'' op. 39. Komische Oper (Kammeroper) in 3 Akten (5 Bildern). Libretto: Eric John Crozier (1914–1994) (noch dr Gschicht ''Le Rosier de Madame Husson'' [''Der Tugendpreis''; 1888] vom Guy de Maupassant). UA 20. Juni 1947 Glyndebourne (Opera House)
* ''The little sweep'' (''Der kleine Schornsteinfeger''; Chinderopere) as Däil vo ''Let’s Make an Opera'' op. 45. Libretto: Eric Crozier (noch em Charles Dickens). UA 14. Juni 1949 Aldeburgh Festival (Aldeburgh, Jubilee Hall)
* ''Billy Budd'' op. 50. Oper in 2 Akt mit Prolog und Epilog. Libretto:Edward Morgan Forster und Eric Crozier (noch dr Novälle ''Billy Budd, Foretopman'' [1891] vom Herman Melville). UA 1. Dezämber 1951 London (Royal Opera House Covent Garden)
* ''Gloriana'' op. 53. Oper in 3 Akt. Libretto: William Charles Franklin Plomer (1903–1973) (noch em Roman ''Elizabeth and Essex'' vom Giles Lytton Strachey). UA 8. Juni 1953 London, zur Chröönig vo dr Königin Elisabeth II.
* ''The Turn of the Screw'' op. 54 (''Die Drehung der Schraube'' oder ''Die sündigen Engel'' oder ''Die Besessenen''). Kammeroper. Prolog und 2 Akt. Libretto: Myfanwy Piper (noch dr Gschicht vom Henry James). UA 14. Septämber 1954 Venedig (Teatro La Fenice)
* ''Noye's Fludde'' (''Noahs Sintflut'') op. 59. Chinderopere. 1 Akt. Libretto: noch em Chester Miracle Play. UA 18. Juni 1958 Orford, Suffolk (Parish Church [Pfarrkirche])
* ''A Midsummer Night's Dream'' (''Ein Sommernachtstraum'') op. 64. Opere in 3 Akt. Libretto: Benjamin Britten und Peter Pears (noch em William Shakespeare). UA 11. Juni 1960 Aldeburgh Festival
* ''Owen Wingrave'' op. 85. Oper in 2 Akt. Libretto: Myfanwy Piper, noch dr Churzgschicht mit em gliiche Naame vom Henry James. Ursändig im Färnsee 16. Mai 1971 (BBC London). UA 10. Mai 1973 London (Royal Opera House Covent Garden)
* ''Death in Venice'' (''Tod in Venedig'') op. 88. Opere in 2 Akt. Libretto: Myfanwy Piper (noch dr Nowälle ''Der Tod in Venedig'' vom Thomas Mann). UA 16. Juni 1973 Aldeburgh Festival (The Maltings, Snape, Suffolk)
=== Church Parables (Chilleparable) ===
* ''Curlew River. A parable for church performance'' (''Fluss der Möwen'' oder ''Der Brachvogel-Fluss'') op. 71. Libretto: William Plomer|William Charles Franklin Plomer (noch em Nō-Spiil ''Sumidagawa'' vom Juro Motomasa). UA 13. Juni 1964 Orford, Suffolk (Parish Church)
* ''The Burning Fiery Furnace'' (''Die Jünglinge im Feuerofen'' oder ''Die Feuerprobe'') op. 77. Ballade (Chilleparable). Libretto: William Plomer. UA 9. Juni 1966 Orford, Suffolk (Parish Church)
* ''The Prodigal Son'' (''Der Verlorener Sohn|verlorene Sohn'') op. 81. Chilleparable. Libretto: William Plomer. UA 10. Juni 1968 Orford, Suffolk (Parish Church)
=== Kammermuusig ===
* ''Lachrymae'', Reflections on a song of Dowland, op. 48 für Viola und Piano (1950)
* Säggs Metamorfoose noch em Ovid für Oboe Solo, op. 49 (1951)
* ''Fanfare for St Edmundsbury'' (1959), churzes antifonischs und polytonals Stück für drei Drumbeete
* Sonate für Tschello und Klavier C-Dur op.65, 1961
* ''Nocturnal op. 70 after John Dowland'' (1963) für Gitarre
* Cello-Suiten Nr. 1 G-Dur (op. 72; 1964), Nr. 2 D-Dur (op. 80; 1967) und Nr. 3 (op. 87; 1971)
* Drei ''Striichquartett'', opp. 25, 36, 94; ''Three Divertimenti for String Quartet'', UA: 1936
=== Wärk ooni Opuszaal (mäistens Früewärk) ===
* Muusig für e Dokumentarfilm ''Night Mail'' (1936), Teggst vom W. H. Auden
* ''Drei Divertimenti für Striichquartett'' (1936)
* '' Russian Funeral'' (1936) für Bläächblööser (4 Hörner ad lib., 3 Drumbeete, 3 Posuune und Tuba) und Percussion
* ''The Rescue of Penelope''
* ''The world of the spirit''
== Litratuur ==
* {{Literatur | Autor=Peter Evans | Titel=The Music of Benjamin Britten | Verlag= | Ort=Oxford | Jahr=1996 | ISBN=}}
* Alessandro Macchia, ''Benjamin Britten'', L'Epos, Palermo 2013 ISBN 978-88-8302-384-2
* {{Literatur | Herausgeber=Mervyn Cooke | Titel=The Cambridge Companion to Benjamin Britten | Verlag=Cambridge University Press | Ort=Cambridge UK | Jahr=1998 | ISBN=0-521-57476-5}}
* {{Literatur | Autor=[[Humphrey Carpenter]] | Titel=Benjamin Britten. A Biography | Verlag= | Ort=London | Jahr=1992 | ISBN=}}
* {{Literatur | Autor=Meinhard Saremba | Titel=Elgar, Britten & Co. – Eine Geschichte der britischen Musik in zwölf Portraits | Verlag= | Ort=Zürich/St. Gallen | Jahr=1994 | ISBN=3-7265-6029-7}}
* {{Literatur | Autor=John Bridcut | Titel=Britten’s Children | Verlag= | Ort=London | Jahr=2006 | ISBN=}}
* {{Literatur | Autor=Norbert Abels | Titel=Benjamin Britten | Verlag=Rowohlt Verlag | Ort=Reinbek | Jahr=2008 | ISBN=978-3-499-50491-4}}
* {{Literatur | Autor=Benjamin Britten | Titel=Wir machen eine Oper und die Chinderoper „Der kleine Schornsteinfeger“ | Verlag=Ullstein | Ort= | Jahr=1959 | ISBN= | Originaltitel= | Originalsprache=en | Übersetzer=Bettina Hürlimann-Kiepenheuer}}
* Paul Kildea: ''Benjamin Britten: a life in the twentieth century'', London: Allen Lane, 2013, ISBN 978-1-8461-4232-1
* {{Literatur | Autor=Powell, Neil | Titel= Britten: A Life for Music | Verlag=Hutchinson | Jahr=2013 | Ort=London | ISBN=0091931231}}
* ''Benjamin Britten'' uusegee vom Ulrich Tadday. (Musikkonzepte Neue Folge ; 170) edition text + kritik, Münche 2015, ISBN 978-3-86916-422-9;
== Weblingg ==
{{Commonscat}}
* {{DDB|Person|118515527}}
* [http://www.musikbibliographie.de:80/SET=39/TTL=1/COLMODE=1/CMD?ACT=SRCHA&IKT=5040&SRT=YOP&TRM=Britten%2C+Benjamin Literatur über Benjamin Britten] in der [[Bibliographie des Musikschrifttums]]
* {{IMDb|nm0110123}}
* http://www.brittenpears.org/ – Die Britten-Pears Library. Auf dieser Seite ein ausführliches Werkverzeichnis und eine Bibliografie (englisch)
* [http://www.klassika.info/Komponisten/Britten/wv_thematisch.html Thematisch-chronologisches Werkverzeichnis]
* https://web.archive.org/web/20110807053618/http://www.musicweb.uk.net/britten/ – eine Biografie (englisch)
== Fuessnoote ==
<references/>
{{Übersetzungshinweis|de|Benjamin_Britten|dütsch}}
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Britten, Benjamin}}
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Komponist vo Ballett]]
[[Kategorie:Dirigänt]]
[[Kategorie:Pianist]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Britische Politiker]]
[[Kategorie:Ängländer]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
5d1n42mjrfyhpensqn2f6fummx8iwt9
Hélène Boschi
0
60632
1016900
914468
2022-07-21T23:27:20Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + [[Kategorie:Schwizer Musiker]] un [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
D '''Hélène Boschi''' (* [[11. August]] [[1917]] z [[Lausanne]] ; † [[9. Juli]] [[1990]] ze [[Straßburg|Strossburi]]) isch e [[Schweiz|schwizerisch]]-[[Frankreich|französischi]] Pianistin gsi.
D Hélène Boschi hed 1952 un 1959 de Grand Prix du disque gwunne. De Priis isch en Uszeichnig für Musigufnahme, wo vo de Académie Charles Cros z Frànkrich vergäh wird.
1975 hed sie vo de Stadt Zwickau de [[Robert Schumann]]-Priis iberchoo.
== Weblink ==
* [https://web.archive.org/web/20160513233322/http://www.notrehistoire.ch/group/helene-boschi/audios/?p_gapr=2 Notre histoire]
* [http://www.gramophone.co.uk/review/clara-schumann-piano-works-0 Gramophone - The world's best classical music review]
{{SORTIERUNG:Boschi, Helene}}
[[Kategorie:Pianist]]
[[Kategorie:Schwizer Musiker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Schwiizer]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
f6504y4egse0hy8w9n7s5goz68ial8e
Jacques Offenbach
0
60855
1016914
968283
2022-07-21T23:44:55Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuaßnoda */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:JOffenbach.JPG|mini|Dr Jacques Offenbach uff-ma Fodole vom Félix Nadar]]
{{Dialekt|Schwäbisch|Schwäbisch|Schwäbisch}}
Dr '''Jacques Offenbach''' (* [[20. Juni]] [[1819]] z [[Köln]], † [[5. Oktober|5. Okdobr]] [[1880]] en [[Paris]]) ischt a franzeesischer Kombonischt, Cellischt, Dirigent ond Theader-Direkdr vo deitsch-jidischer Abstammong gwäa. Er gildet zwar als dr Schepfer vo dr Musik-Gaddong ''[[Operette]]'', hot abr au [[Oper|Opra]], [[Ballett]]- ond [[Kammermusik]] gschriiba.
== Aus seim Leaba ==
[[Datei:Gedenktafel Geburtshaus.jpg|mini|A Gedenkdafl am Jacques Offenbach seim Geburtshaus am Graußa Griichamarkt 1 z Köln]]
Dr Jacques Offenbach kommt am 20. Juni 1819 ondrem Nama ''Jakob Offenbach'' z Köln uff d Welt. Sei Vadder isch dr Synagoga-Kantor Isaac Ben-Juda Offenbach, wo sein Familia-Nama ''Eberst'' aus Liabe zo seim Geburtsort en ''Offenbach'' abgendret hot. Der lehrt sein Soh scho en friher Kendheit da richdiga Omgang mit Streichinstrument, zerscht s Geiga- ond hendrher noh s Cello-Spiila. Der jonge Kerle ischt so arg begabt, dass-em sei Vadder bald nix meh beibrenga koo. Drom schickt’r-n en dui Stadt, wo grad en Musikerkreis da beschda Ruaf hot: noch Paris. Au deet lernt s Jakeble saumäßich schnell, so dass’r scho em Alder vo 15 Johr als Cellischt em Orkeschdr vo dr Opéra-comique mitspiila därf. Om dui Zeit rom endret’r sein Vornama ''Jacob'' ens franzeesische ''Jacques''.
Bald lernt dr Jacques Offenbach da siiba Johr eldera deitscha Kombonischda [[Friedrich von Flotow]] (1812–1883) kenna, wo z Frankreich scho an guada Nama hot. Dr sell fihrt sein jonga Freind en de bekannde Pariser Salons ein, wo der mit seim Cello-Spiil Uffseha erregt. S dauret et lang, bis’r da Ehratitl ''[[Franz Liszt|Liszt]] des Violoncellos'' vorliha kriagt.
[[Datei:Les deux aveugles 1855 vocal score cover by Loire - Gallica.jpg|mini|links|S Tidlbild vom Klavierauszug vom Einaktr ''Die beiden Blinden'']]
1839 schreibt dr Offenbach sei erschts klois Werk fir d Bihne, a ''Vaudeville''..<ref>Als Vaudeville hot mr ursprenglich ällseits bekannde Liader bezeichnet, wo en a Stegreifstickle eigarbeidet worra send, späder die Stickla selber. S Vaudeville gildet als oina vo de Vorstufa zo dr klassischa Operedde.</ref> Elf Johr späder wuud’r Dirigent am ''Théâtre francais''. Deet steiret’r fir de nuie Theaderstickla d Schauspiilmusik bei. Am 5. Juli 1955 schliaßlich ereffnet’r sei oiges klois Theader, uff de ''Champs Elysées'' d ''Bouffes Parisiens''. Uffihra duat’r bloß oigene kleine musikalische Theaderstickla, wo oft et amol a halba Stond dauret ond wo mr d Mitwirkende an oira Hand abzehla koo. S erschde hoißt ''Die beiden Blinden'', hot grad amol zwoi handelnde Persona ond dauret 20 bis 25 Mendudda. Weil des abr fir an Theader-Obed zwenich ischt, folgt noch-ra Paus glei nomol a Einaktr: ''Die weiße Nacht''. Noch zahlreiche weidre Einaktr ischt 1958 a greeßrs Werk nan dr Reihe: ''Orpheus in der Unterwelt'', a ''opéra bouffe'' en zwoi Akt. Des Stick handlet zwar en dr [[Antike]], abr mit deane Seidehiib uff d Obrichkeit ond andre effentliche Zuastend ischt s gegawärdige Zwoide Kaisserreich vom Napoléon II. gmoint. Dia Werk machet da Offenbach et bloß weithin bekannt, sondern berihmt. So bleibt’s et aus, dass’r scho noch kurzer Zeit en der ''Passage Choiseul'' a greeßrs Theader oomiada koo: s ''Théâtre Comte'' ond a baar Johr späder s ''Théâtre de Variétés''. Deet erleabet fascht äll seine greeßre Werk ihr Uruffihrong, so zom Beispiil 1864 ''Die schöne Helena'', 1866 ''Ritter Blaubart'', 1867 ''Die Großherzogin von Gerolstein'' ond 1869 ''Die Banditen''.
[[Datei:Les Contes d'Hoffmann.jpg|mini|Dr Jean-Alexandre Talazac en dr Titlroll vo ''Hoffmanns Erzählungen'' en dr Uruffihrong 1881]]
1870 bricht dr [[Deutsch-Französischer Krieg|Deitsch-Franzeesische Kriag]] aus, ond uff oimol ischt s Glick em Offabach nemme hold. S Volk dischdanziirt sich von-em, sellem gebirdiga Deitscha, obwohl’r seit 1860 de franzeesisch Staatsogeherichkeit hot. Sogar seine [[Libretto|Libreddischda]] Halévy ond Meilhac ziaget sich von-em zruck, obwohl-se johrelang guat mit-em zammagschafft hend. Jetzt muaß dr Offenbach lerna, wia’s ischt, wenn mr kinschtlerische Fehlschläag eistecka muaß. ''Fantasio'', ''Der schwarze Korsar'' ond ''La Braconnière'' send ganz erfolglos. Bald schiabt’r an graußa Schuldaberg vor sich her. 1875 muaß dr Offenbach sei ''Théâtr de la Gaîté'' schliaßa, wo-nr erscht zwoi Johr vorher ibrnomma hot.
En de folgende Johr ondrnemmt dr Offenbach a graußa Tournee durch de [[USA|Voreinichde Staada vo Amerika]]. Dr kinschtlerische Erfolg helt sich zwar en Grenza, brengt deam Moo abr immerhin so viil Geld ei, dass’r seine Schulda bis uff da ledschda „Pfennich“ zruckzahla koo.
Mit-em zuanehmenda Alder ploget da Offenbach emmer meh Krankheida. Vor allem macht-em d [[Gicht]] arg zo schaffa. Jetzt will’r sich noh oi kinschtlerischs Ziil erfilla, nemlich mit Erfolg en da Bereich vo dr graußa [[Oper|Opr]] vorzostoßa, nochdem sei Vorsuach vo 1864 mit de ''Rheinnixen'' ganz drneabaganga ischt. Desmol greift’r uff a Libreddo vom Jules Barbier zruck: ''Hoffmanns Erzählungen'', a fandasdischa Opr en drei Akt mit-ma Vor- ond ama Nochspiil.<ref>Heitzodag wuud des Werk en dr Regl als Opr en fenf Akt bezeichnet.</ref>
Am 5. Okdober 1880 schliaßt dr Offenbach seine Auga fir emmer. 61 Johr alt ischt’r worra. D Uruffihrong vo seim Spätwerk ''Hoffmanns Erzählungen'' erleabt’r nemme. Sei ledschda Ruah fendet’r uff-em Friidhof Montmartre en Paris.
== Bedeidong ==
Wia scho en dr Eileidong erwehnt, gildet dr Offenbach als Schepfer vo dr Musik-Gaddong Operedde, genauer: vo dr moderna Operedde, obwohl er selbr bloß a baar vo seine Werk so bezeichnet hot. Meischdens hot er d Begriff ''opéra bouffe'' ond ''opéra comique'' vorwendet, was-mr mit ''Komische Oper'' übersetza koo. Dr Begriff ''Operette'' isch de franzeesisch Vorkleinerong vom Begriff ''Oper'', bedeidet also ''Kleine Oper''. Dr Begriff ''Operette'' ischt aber scho lang vor-em Offenbach uffkomma, bloß hot mr do drmit friher meischdens a oi-akdiga Opr odr a reladiv kurza Opr so bezeichnet. Was abr nei beim Offenbach ischt, des isch d Satire, d Lächerlichmachong vom Milidär, d Gsellschaftskridik mit-ma Schuss Erotik ond d Parodii vo dr graußa ernschda Opr, zom Beispiil vo soddiche, wo dr [[Giacomo Meyerbeer]] am Haus vo dr ''Grand Opéra'' rausbrocht hot. Au en [[Wien]] hot dui nuia Kunschtgaddong an graußa Ooklang gfonda, so dass-es bald a baar eschtreichische Kombonischda em Offachbach nochgmacht hend, zerscht dr [[Franz von Suppé]] (''Die schöne Galatée'', ''Bocaccio'') ond späder, ibr Omweag, dr [[Johann Strauß (Sohn)]] (''Die Fledermaus'', ''Der Zigeunerbaron''). Dia Kombonischda hend zwar au a geniala Musik gschriiba, abr dr Stoff vo ihre Operedda hot nemme des ghet, was – lueg weider oba – em Offenbach seine Werk so einzigardich gmacht hend. Vorherrschend ischt bei de selle Wäaner d Gmiadlichkeit gwäa, et selda vorbonda mit Sendimentalideet.
== A Auswahl vo seine Werk ==
=== Opra ===
* ''Les Fées du Rhin'' (''Die Rheinnixen''), a graußa romandischa Opr en viir Akt (1864)
* ''Les Contes d'Hoffmann'' (''Hoffmanns Erzählungen''), a fandaschdischa Opr en fenf Akt noch Gschichda vom [[E. T. A. Hoffmann]] (1881)
=== Operedda ===
[[Datei:Orpheus1858.jpg|mini|hochkant|S Plakat zor Ufführong vo dr zwoida Fassong vom ''Orpheus'' 1874 em ''Théâtre de la Gaîté'']]
(Hendr-em Titl ischt emmer uff franzeesisch oogeaba, wie dr Offenbach selber sei Werk bezoichnet hot.)<br />
* ''Les deux aveugles'' (''[[Die beiden Blinden]]''), bouffonerie musicale en oim Akt (1855)
* ''Ba-ta-clan'', chinoiserie musicale en oim Akt (1855)
* ''Le violoneux'' (''Die Zaubergeige)'', opéra bouffe en oim Akt (1855)
* ''Le 66'', Opérette en oim Akt (Juli 1856, Théâtre des Bouffes-Parisiens); en-ra deitscha Bearbeidong als ''Die beiden Savojarden''
* ''Le financier et le savetier'' (''Der Schuster und der Millionär''), opéra bouffe en oim Akt (September 1856, Théâtre des Bouffes-Parisiens)
* ''Le mariage aux lanternes'' (''Die Verlobung bei der Laterne''), opéra bouffe en oim Akt (1857)
* ''Vent du soir ou l’horrible festin'' (siehe: ''Häuptling Abendwind oder Das gräuliche Festmahl''), opérette bouffe en oim Akt (1857)
* ''Orphée aux enfers'' (''Orpheus in der Unterwelt''), opéra bouffe en zwoi Akt (1858)
* ''Mesdames de la Halle'', opérette bouffe (1858)
* ''La chatte métamorphosée en femme'' (''Die verwandelte Katze''), opéra bouffe en oim Akt (1858)
* ''Geneviève de Brabant'', opéra bouffe en drei Akt (1859)
* ''Un mari à la porte'' (''Ein Ehemann vor der Tür''), opéra bouffe en oim Akt (1859)
* ''La chanson de Fortunio'' (''Fortunios Lied''), opéra-comique en oim Akt (1861)
* ''M. Choufleuri restera chez lui le...'' (''Salon Pitzelberger)'', opéra bouffe en oim Akt (1861)
* ''Monsieur et Madame Denis'' (''Herr und Frau Denis geben sich die Ehre''), opéra-comique en oim Akt (1862)
* ''Lischen et Fritzchen'' (''[[Lieschen und Fritzchen]]''), conversation alsacienne en oim Akt (1863)
* ''La Belle Hélène'' (''Die schöne Helena''), opéra bouffe en drei Akt (1864)
* ''La Vie parisienne'' (''Pariser Leben''), opéra bouffe en fenf Akt (1866)
* ''La Grande-Duchesse de Gérolstein'' (''Die Großherzogin von Gerolstein''), opéra bouffe en drei Akt (1867)
* ''Barbe Bleue'' (''Ritter Blaubart''), opéra bouffe en drei Akt (1866)
* ''Les bavards'' (''Die Schwätzer''), opéra bouffe (1867)
* ''Le château à Toto'' (''Totos Schloss''), opéra bouffe en drei Akt (1868)
* ''Le pont des soupirs'', (''Die Seufzerbrücke'') Opera bouffon in vier Akten (1868)
* ''La Périchole'' (''Die Straßensängerin''), opéra bouffe en drei Akt (1868)
* ''L’ile de Tulipatan'' (''Die Insel Tulipatan''), opéra bouffe en oim Akt (1868)
* ''La princesse de Trébizonde'' (''Die Prinzessin von Trapezunt''), opéra bouffe en drei Akt (1869)
* ''Les Brigands'' (''Die Banditen''), opéra bouffe en drei Akt (1869)
* ''Fantasio'', opéra-comique en drei Akt (1872)
* ''Pomme d’Api'', opérette (1873)
* ''Le voyage dans la lune'', opéra-féerie, frei noch-em [[Jules Verne]] seim Roman ''Von der Erde zum Mond''. So laudet au dr deitsche Titl vo deam Werk. (1875)
* ''La Créole'' (''Die Kreolin''), opéra-comique en drei Akt (1875)
* ''Madame Favart'', opéra-comique en drei Akt (1878)
* ''La fille du tambour-major'' (''Die Tochter des Tambourmajors''), opéra-comique (1879)
=== Ballett ===
* ''Le Papillon'' (''Der Schmetterling''), a Ballett-Pantomime en zwoi Akt (1860)
* ''Gaité Parisienne'', a Ballett en oim Akt noch Melodia vom Jacques Offenbach zammagschdellt ond bearbeidet vom Manuel Rosenthal (1938)
=== Konzertande Werk ===
* ''Concerto militaire in G-Dur für Cello und Orchester'' (1850)
* ''Schüler-Polka'' (1860, dr Nama kommt do drvoo, dass dr Offenbach dui Polka ama Mädle namens Clara Schüler gwidmet hot.)
* ''Ouverture für großes Orchester'' (1873)
* ''Souvenir d'Aix-les-Bains'' (1873)
* ''American Eagle Waltz'' (entstanda 1876 während-em Offenbach seim Aufenthalt en de Voreinichde Staata)
== A Auswahl vo dr Litradur ibr da Jacques Offenbach ==
* Siegfried Kracauer: ''Jacques Offenbach und das Paris seiner Zeit''. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2005, ISBN 978-3-518-58348-7.
* Harald Reil: ''Siegfried Kracauers Jacques Offenbach: Biographie, Geschichte, Zeitgeschichte'', Lang, New York, NY / Frankfurt am Main u. a. 2003, ISBN 0-8204-3742-5.
* Alphons Silbermann: ''Das imaginäre Tagebuch des Herrn Jacques Offenbach''. Piper Verlag, München 1991 [Erstveröffentlichung: Bote & Bock, Wiesbaden 1960].
* P. Walter Jacob: ''Jacques Offenbach''. rororo Bildmonographie Nr. 50155, Rowohlt Taschenbuch Verlag, Reinbek 1997, ISBN 3-499-50155-4.
* Heinz-Klaus Metzger, Rainer Riehn (Hrsg.): ''Jacques Offenbach''. Band 13 aus der Reihe ''Musik-Konzepte'', Edition Text + Kritik, München 1980, ISBN 3-88377-048-5.
* Alexander Faris: ''Jacques Offenbach''. Atlantis Musikbuch-Verlag, Zürich 1982, ISBN 3-254-00015-3.
* {{NDB|19|480|482|Offenbach, Jacques|Josef Heinzelmann|118589598}}
* Jean-Claude Yon: ''Jacques Offenbach''. Gallimard, Paris 2000, ISBN 2-07-074775-1.
* Thomas Schipperges, Christoph Dohr, Kerstin Rüllke: ''Bibliotheca Offenbachiana. Jacques Offenbach (1819–1880) – eine systematisch-chronologische Bibliographie''. [[Verlag Dohr|Dohr]], Köln 1998, ISBN 3-925366-48-2.
* Peter Hawig: ''Jacques Offenbach. Facetten zu Leben und Werk''. Dohr, Köln 1999, ISBN 3-925366-57-1.
* Ute Mittelberg: ''Daphnis et Chloé von Jacques Offenbach. Ein Beitrag zur Libretto-Forschung im 19. Jahrhundert.''. Dohr, Köln 2003, ISBN 3-925366-92-X.
* Peter Ackermann, Ralf-Olivier Schwarz und Jens Stern (Hrsg.): ''Jacques Offenbach und das Théâtre des Bouffes-Parisiens 1855''. Musikverlag Burkhard Muth, Fernwald 2006, ISBN 978-3-929379-15-0.
* Ralf-Olivier Schwarz: ''Vaudeville und Operette. Jacques Offenbachs Werke für das Théâtre du Palais-Royal''. Musikverlag Burkhard Muth, Fernwald 2007, ISBN 978-3-929379-18-1.
* Peter Hawig: ''Einladung nach Gerolstein. Untersuchungen und Deutungen zum Werk Jacques Offenbachs''. Musikverlag Burkhard Muth, Fernwald 2008, ISBN 978-3-929379-20-4.
* Herbert Eulenberg ''Jacques Offenbach'' in: ''Schattenbilder – 20 Musikerporträts'' Econ, Düsseldorf 1965.
* Alain Decaux: ''Jacques Offenbach Komponist der Belle Epoque'' (Originaltitel: ''Offenbach, roi du second empire'', übers. von Lilli Nevinny), Lübbe, Bergisch Gladbach 1978, ISBN 3-404-01024-8 (= ''Bastei Lübbe'', Band 61032 Biographie, Erstausgabe bei Nymphenburg, München 1960 unter dem Titel: ''Offenbach, König des zweiten Kaiserreichs'').
* Alexander Flores: ''Offenbach in Arabien.'' In: ''Die Welt des Islams'', Band 48, Nr. 2 (2008), S. 131–169,
== Quella ==
* Hellmuth Steger, Karl Howe: ''Operettenführer – Von Offenbach bis zum Musical'', Fischer Bücherei Frankfurt am Main (1958)
* Friedrich Herzfeld: ''Das Lexikon der Musik'', Ullstein, Frankfurt am Main – Berlin – Wien (1976)
* ''Der Musik Brockhaus'', Wiesbaden: Brockhaus; Mainz: Schott (1982), ISBN 3-7653-0338-0
* Rolf Fath, Anton Würz: ''Reclams Opern- und Operettenführer'', Philipp Reclam jun., Stuttgart, (2004), ISBN 3-15-010513-7
== Weblink ==
{{Commons}}
* {{DDB|Person|118589598}}
* Peter Hawig: ''[http://www.j-o-g.org/downloads/offenbachbibliographie.pdf Bibliographie zu Jacques Offenbach]'' (PDF, 40 Seiten, 533 kB).
* Berichde vo akduelle Produkziona vo dr Opr: ''[http://offenbach-hoffmann.de/ Contes d´Hoffmann – Hoffmanns Erzählungen]''.
* Offenbach-Edition Keck: [http://www.offenbach-edition.com/DE/Aktuelles/default.asp offenbach-edition.com] – a privada Webseit
* {{IMSLP|id=Offenbach,_Jacques|cname=Jacques Offenbach}}
== Fuaßnoda ==
<references/>
{{Normdaten}}
{{DEFAULTSORT:Offenbach, Jacques}}
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (19. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist vo Opere]]
[[Kategorie:Komponist vo Ballett]]
[[Kategorie:Dytsche Komponischt]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Dütsche]]
[[Kategorie:Maa]]
7u9qafnfxdbj9zkgg7t1xxv2zk2h25j
Neville Marriner
0
61977
1016880
705851
2022-07-21T22:59:54Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fueßnote */ +
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Neville Marriner.jpg|mini|dr Neville Marriner, Mitti 1980er Johr]]
[[Datei:Neville-Marriner.jpg|miniatur|hochkant|dr Neville Marriner, 2010]]
Dr '''Neville Marriner''', [[Order of the Companions of Honour|CH]], [[Order of the British Empire|CBE]] (* [[15. April]] [[1924]] z [[Lincoln (Lincolnshire)|Lincoln]], [[England|Ängland]]; † [[2. Oktober]] [[2016]]) isch e britische [[Dirigent|Dirigänt]] un [[Violinist|Gyyger]] gsii.
== Lääbe ==
Scho mit dryzee het dr Marriner [[Violine|Gyyge]] am Royal College of Music z [[London]] studiert un speter am Pariser Konservatorium. Vu 1950 bis 1959 isch er Profässer fir Gyyge am Londoner Royal College of Music gsii. Ab 1952 het er as Gyyger zum Londoner Philharmonia Orchestra un zum London Symphony Orchestra (LSO) ghert.
Anne 1958 het er zäme mit zwelf Kollege vum LSO s Chammerorcheschter ''Academy of St Martin in the Fields'' grindet. Dr Name chunnt vu dr Barockchilche St Martin-in-the-Fields am Trafalgar Square, wu d Academy-Musiker noch em Oobegottesdienscht hän derfe Kunzärt gee. Di erschte Johr sin schwär gsii, vor allem finanziäll. Anne 1970 sin em Marriner sy Schallplatte vu dr ''Vier Johreszyte'' vum [[Antonio Vivaldi|Vivaldi]] uusechuu.<ref>Decca (6.41377 AG, Label Code: LC 0171) un Argo ([http://www.discogs.com/Antonio-Vivaldi-Die-Vier-Jahreszeiten/release/3960546 Detail do])</ref> Syterhär hän är un syni Musiker ai Erfolg noch em andere gfyyrt. Mit sym Orcheschter het er e Huffe Wärch yygspiilt.
Vu 1969 bis 1979 isch dr Marriner Dirigänt vum Los Angeles Chamber Orchestra gsii, derno bis 1986 Musikdiräkter vum Minnesota Orchestra. Vu 1983 bis 1989 het er s [[Radio-Sinfonieorchester Stuttgart|Radio-Sinfony-Orcheschter]] vum [[Süddeutscher Rundfunk|Siddytsche Rundfunk]] glaitet. Anne 1984 het d ''Academy of St. Martin in the Fields'' unter sym Dirigat d [[Filmmusik]] fir ''Amadeus'' yygspiilt.<ref>[http://www.asmf.org/recordings/amadeus-soundtrack/ ''Amadeus soundtrack''] uf dr Websyte vu dr Academy of St. Martin in the Fields.</ref>
Fir sýni musikalische Verdienscht het en d Chenigi [[Elisabeth II.]] anne 1975 zum Commander of the British Empire ernännt.<ref>{{Internetquelle | url=http://www.zeit.de/kultur/musik/2016-10/london-dirigent-neville-marriner-gestorben | titel=Dirigent Neville Marriner gestorben | hrsg=Zeit Online | datum=2016-10-02 | zugriff=2016-10-03}}</ref> Dur dr Ritterschlag isch er 1985 Knight Bachelor wore. Syter anne 1990 het er as freie Dirigänt z Europa un in dr [[Vereinigte Staaten|USA]] gschafft. Im Johr 2015 isch er Mitglid vum Order of the Companions of Honour wore. Är het zletscht mit syre zwoote Frau Molly uf sym Landguet in dr Nechi vu Axminster in dr Grofschaft Devon gläbt.<ref>Wolfram Goertz: [http://www.rp-online.de/kultur/musik/sir-neville-marriner-beim-maestro-daheim-aid-1.5365663 ''Besuch bei Neville Marriner: Beim Maestro daheim.''] Rheinische Post, 5./6. September 2015, S. E1, abgruefen am 2. Oktober 2016.</ref>
Är isch dr Vater vum [[Klarinette|Klarinettischt]] Andrew Marriner (* 1954) gsii. Dr Sir Neville Marriner isch am 2. Oktober 2016 drei Därg no sym letschte Kunzärt z Padua gstorbe.<ref>{{Internetquelle|url=https://www.br-klassik.de/aktuell/news-kritik/sir-neville-marriner-gestorben-100.html|titel=Zum Tod von Sir Neville Marriner: Trauer um britischen Dirigenten |autor=Bernhard Neuhoff|hrsg=Bayerischer Rundfunk|datum=2016-10-02|zugriff=2016-10-02}}</ref>
== Literatur ==
* Christian Tyler: ''Making Music: Neville Marriner and the Academy of St Martin in the Fields.'' Unicorn Press, Norwich, 2009, ISBN 978-1-906509-04-0.
== Weblink ==
{{Commonscat}}
* Gerhard Rohde: [http://www.faz.net/-gs3-7od3e ''Neville Marriner zum Neunzigsten: Dem Werke dienen''.] Frankfurter Allgemeine Zeitung, 15. April 2014
== Fueßnote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de|2 = Neville_Marriner|3 =dütsch|4 = 158456992}}
{{SORTIERUNG:Marriner, Neville}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Dirigänt]]
[[Kategorie:Giiger]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
1yc4l7vfac994jf143uaabf9evv8pa6
Pierre Henry (Komponist)
0
64502
1016904
1013659
2022-07-21T23:32:15Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
{{Dieser Artikel|bezieht sich uf e Komponischt Pierre Henry. Witeri Lüüt mit däm Naame findsch [[Pierre Henry (Begriffsklärung)|do]].}}
[[Datei:Pierre Henry.jpg|mini|dr Pierre Henry (2008).]]
Dr '''Pierre Henry''' (* [[9. Dezember|9. Dezämber]] [[1927]] z [[Paris]]; † [[5. Juli]] [[2017]] ebe dert) isch e zytgnessische [[Frankreich|franzesische]] [[Komponist|Kumbenischt]] gsii. Är giltet as ain vu dr frieje Verdrätter vu dr [[elektronische Musik]] un dr [[Musique concrète]].
== Lääbe ==
Dr Henry het scho as e Chind, vu 1937 bis 1947, am Pariser Konservatorium studiert, unter anderem bi dr [[Nadia Boulanger]], em [[Felix Passerone]] un em [[Olivier Messiaen]].
Zwische 1949 un 1958 het dr Henry am ''Club d’Essai''-Studio vum RTF gwirkt, wu vum [[Pierre Schaeffer]] grindet woren isch. In dr Johr 1949 bis 1950 het dr Henry zäme mit em Schaeffer d ''Symphonie pour un homme seul'' kumbeniert. D Uruffierig isch am 18. Merz 1950 gsii un het fir Ufsää gsorgt, wel dr Henry zäme mit em Schaeffer un em [[Jacques Poulin (Komponist)|Jacques Poulin]] in dr Pariser École Normale de Musique de Paris e Wäärch ohni Partitur vorgstellt het, wu elektronisch mit Hilf vu Schallblatten iberdrait woren un nume us Klangcollagen bstanden isch. Dää Dag giltete as Geburtsstund vu dr ''Musique concrète''.
Anne 1958 het dr Henry s RTF verloo un het 1960 zäme mit em Jean Baronnet s erscht privat elektronisch Studio vu Frankrych grindet.
Dr Henry het syter anne 1952 näbe Ballett- au Filmmusik kumbeniert. Är het unter anderem mit dr [[Choreografie|Choreografe]] Maurice Béjart un Alwin Nikolais zäme gschafft. Sy erfolgrychscht Wäärch isch d ''Messe pour le temps présent'' us em Johr 1967 gsii. Mit ''Psyché Rock'' us däre Mäss het er si zum erschte Mol au dr Rockmusik zuegwändet, des Lied isch speter zum Titellied vu dr Serie „Futurama“ iberschafft. In ''Ceremony'' vu anne 1969 het er mit dr Gruppe Spooky Tooth zäme gschafft.
Dr Pierre Henry het nit Yyfluss nume di [[Neue Musik|Nei Musik]] in dr zwoote Helfti vum 20. Johrhundert ghaa, är giltete näb em [[Karlheinz Stockhausen]] au as ain vu dr „Väter“ vum [[Techno]].
Fir d 2006 nei yygriichtet [[Straßenbahn Mülhausen|Stroßebahn z Milhüüse]] het dr Henry individuälli Erkännigsmelodie fir d Stationsaasage gschaffe.
== Uusgläseni Wäärch ==
* 1950 ''Symphonie pour un homme seul'' (zäme mit em Pierre Schaeffer)
* 1951 ''Le microphone bien temperé''
*: ''Musique sans titre''
*: ''Concerto des ambiguities'' mit Klavier
* 1952 Erschti Filmmusik in ''musique concrete'' fir dr Film ''Astrologie'' vum Jean Grémillon
* 1953 ''Orphée 53'', Experimentalopere fir d [[Donaueschinger Musiktage|Eschinger Musikdäg]], s erscht Bihnestuck in ''musique concrète'' (zäme mit em Pierre Schaeffer)
* 1955 ''Arcane'' (Ballett)
* 1956 ''Haut voltage'' (Ballett)
* 1959 ''Coexistence''
*: ''Investigations''
* 1960 ''La noir a soixante''
* 1962 ''Le voyage'' (Ballett)
* 1963 ''La Reine Verte'' (Ballett)
* 1967 ''Messe pour le temps présent'' (zäme mit em Michel Colombier)
* 1968 ''L’apocalypse de Jean''
* 1969 ''Ceremony'' zäme mit dr Rockband Spooky Tooth
* 1971 ''Nijinsky, clown de dieu'' (Ballett fir dr Vaslav Nijinsky|)
* 1973 ''Kyldex I'' (kybernetischs Ballett)
* 1975 ''Futuriste'', Maanig an dr italienische Futurischt [[Luigi Russolo]]
* 1979 ''La Dixième Symphonie'', Hommage an dr [[Ludwig van Beethoven]]
* 1986 ''La Dixième Symphonie De Beethoven''
* 1990 ''Le livre des morts égyptien''
* 1997 ''Interieur/Exterrieur''
== Weblink ==
* {{IMDb|nm0377973}}
* [https://www.laut.de/Pierre-Henry ''Pierre Henry''.] Churzbiografy uf laut.de
* {{Webarchiv | url=http://www.clubtransmediale.de/club-transmediale/program/25/ctm08-opening-concert.html | wayback=20090421071540 | text=Pierre Henry – Live in Berlin 2008 (clubtransmediale.de)}}
* Ios Smolders: [http://media.hyperreal.org/zines/est/intervs/henry.html ''Pierre Henry interview''.] Vital magazine, 1995, uf media.hyperreal.org
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 =de|2 = Pierre_Henry|3 =dütsch|4 = 167048740}}
{{SORTIERUNG:Henry, Pierre}}
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (Noiji Muusig)]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
n6prlwooa1j7stnqkhyvgg2g6lzx9l4
Johnny Hallyday
0
69123
1016892
952351
2022-07-21T23:20:32Z
Mathieu Kappler
76078
/* Referanza */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Johnny Hallyday 2012 3.jpg|miniatur|Johnny Hallyday (2012)]]
Dr '''Johnny Hallyday''' (mìt em rìchtiga Nàmma ''Jean-Philippe Smet;'' * [[15. Juni]] [[1943]] z [[Paris|Pàris]]; † [[5. Dezember|5. Dezamber]] [[2017]] z Marnes-la-Coquette ìsch a [[Frankreich|franzeescher]] Sanger, Liadermàcher und Schàuispìeler gsìì<ref>[https://www.srf.ch/news/panorama/lieblingssaenger-der-franzosen-johnny-hallyday-ist-tot Johnny Hallyday ist tot, uf srf.ch, 06.12.2017 (de)]</ref>. Ar ìsch mìt 18 Johr àlt beriahmt worra un hàt si gànza Lawa làng Erfolg ghàà. Sina [[Rock 'n' Roll]] Liader, uf Frànzeesch gsunga, han hàuiptsachlig s frànzeescha Publikum troffa. Ar ìsch ìn da 1960. Johra àls „Idole des jeunes“ bezeichnet gsìì, àwer dur sina lànga Kàrriar hàt'r dernoh Fans vu àlla Generàtiona bikumma<ref>[http://information.tv5monde.com/culture/johnny-hallyday-l-idole-des-jeunes-s-en-est-allee-200607 Johnny Hallyday, "l'idole des jeunes" s'en est allée, uf tv5monde, 06.12.2017 (fr)]</ref>. Ar hàt d frànzeescha Müsik stàrk beiflusst.
== Kìndheit un Jugend ==
Dr Johnny Hallyday ìsch dr Suhn vum belgischa Schàuispìeler, Sanger un Tànzer Léon Smet (1908-1989), un vu dr Huguette Clerc (1920-2007). Wo-n-'r uf d Walt kumma ìsch, hàt'r dr Nàmma vu sinera Müeter trajt. Si Vàter hàt na ànna 1944 verloo (wo s Kìnd 8 Moner àlt gsìì ìsch), àwer ar hàt ìhm trotzam speeter si Nàmma gaa.
Dr Jean-Philippe Smet hàt ìn sinera Kìndheit ìn dr Umgawung vu Kìnschtler verbrocht. Sina Tànta, d Hélène Mar, un ìhra Tächter Desta et Menen, han na ufzoga. Dia zwei Tächter han mìt em Lee Halliday a Tànztrio bìlda: „Les Halliday“.
Wo-n-'r sina Kàrriar ààgfànga hàt, hàt dr Jean-Philippe Smet dr Kìnschtlernàmma Johnny Hallyday ààgnumma.
== Kàrriar ==
=== Ààfàng ===
[[Datei:Johnny Hallyday (1965) by Erling Mandelmann.jpg|miniatur|Johnny Hallyday (1965)]]
Àm 30. Dezamber [[1959]] hàt'r àn era Radiosandung teilgnumma, wo-n-'r s Liad „Viens faire une partie“ gsunga hàt. Ar ìsch do ufgfàlla, un àm 16. Janner 1960 hàt'r a Vertràg mìt dr Müsik-Firma Vogue unterschrìewa. Bi Vogue ìsch si erscht Single „T'aimer follement“ àm 14. März [[1960]] üssakumma. Àm 19. Juli [[1961]] hàt'r bi dr Müsik-Firma Philips unterschrìewa.
Àm [[24. Februar|24. Hornung]] [[1961]] hàt dr erscht ìnternàtional Rockmüsikfestival z Pàris stàtt gfunda. Vu därt har hàt sìch d Rock 'n' Roll Müsik ìm Frànkrìch schnall entwìckelt, un dr Johnny Hallyday ìsch dr Meischter vu dam Stil gsìì. Ar hàt [[USA|Nord-Àmerikànischa]] Liader uf Frànzeesch ààpàsst un gsunga.
Vum 8. Mai 1964 bis àm 20. Àuigscht 1965 hàt'r si Militärdianscht ìm 43. régiment d'infanterie de marine vu [[Offenburg|Offaburg]] verbrocht. Wahrend dara Zitt sìn Werbung-Film fer d Àrmee mìt ìhm trajt worra. Ar hàt aui s Liad „Le Pénitencier“ gsunga, eins vu sina scheenschta Liader. Si Vàter, wo-n-'r pràktisch nia kennt hàt, ìsch ìhn därt gànga ge besüecha - leider ìsch àwer dàs Traffa mehr a Ìnszeniarung fer d Journàlischta gsìì, wo dr Léon Smet ufgstellt ghàà hàt.
=== Schwierigkeita un nèier Schwung ===
Noh-n-em rìesiga Erfolg vu da erschta Zitta, hàt dr Johnny Halliday a pààr schwara Erfàhrunga erlabt. Ìm Oktower un Novamber 1965 hàt'r Konzert ìm Olympia gaa, wo ìn sim Publikum weniger gfàlla han. Ààfàng 1966 hàt'r ààgfànga weniger Disk z verkàuifa. Un derzüe hàt na dr frànzeescha Sanger Antoine ìn sim Liad „Les Élucubrations d'Antoine“ üsglàcht.
Noh dam, ìm Àuigscht 1966 hàt dr Johnny Halliday a Album z [[London]] ufgnumma. Ar hàt nèia Pàrtnerschàfta, mìt em Noel Redding un mìt em Jimi Hendrix entwìckelt.
Waga Schwierigkeita ìn sinera Ehe un finànziella Problemer hàt'r ìm Septamber 1966 a Salbschtmordversüech gmàcht. Ìn dam trüüriga Kontext ìsch s Liad „Noir c'est noir“ üssakumma, a ànderer großer Erfolg.
Àm 18. Novamber 1966 hàt'r a nèi Konzert ìm Olympia gmàcht, das Mol mìt Erfolg. Ìn'ma Rhythm and Blues Stil, hàt dr Sanger bewiist àss ar nèia Moda kààt àànamma.
=== Wìchtiga Ereignissa ===
S Liad „Que je t'aime“ hàt àn sinera Veräffentligung ànna [[1969]] vìel Erfolg bikumma, un aui wìder ànna [[1988]] mìt era nèia Version. Ìnsgesamta sìn 55 000 Disk dervu verkàuift worra.
Vum 25. Oktower [[1984]] bis àm 2. Hornung [[1985]] hàt dr Johhny Hallyday a Show ìm Konzertsààl „Zénith“ z Pàris gaa.
Ìm Friahjohr [[1986]] hàt's dr Album „Rock'n'Roll Attitude“ gaa, komponiart vum Liadermàcher Michel Berger. Ìn dam Album fìndet ma s Liad „Quelque chose de Tennessee“.
Ìm Spotjohr 1986 ìsch s Album „Gang“, komponiart vum Liadermàcher Jean-Jacques Goldman schnall disque de platine worra. Uf dam fìndet ma d Liader „J'oublierai ton nom“ (gsunga ìn Düo mìt dr anglischa Sangera Carmel), „Je te promets“, „Laura“.
Vum 15. Septamber bis àm 4. Oktower [[1987]] hàt dr Johnny a Show ìm Turnsààl Paris-Bercy gaa.
Ìm Septamber [[1998]] hat'r a Serie Show ìm Stade de France gaa. S erschta Konzert vum 4. Septamber ìsch wag'ema stàrka Raga kurz vor em Ààfàng annüliart worra un àm 11. Septamber nèi progràmmiart<ref>[http://next.liberation.fr/culture/1998/09/05/johnny-n-a-pas-retenu-la-pluie_247525 Johnny n'a pas retenu la pluie, uf liberation.fr, 05.09.1998 (fr)]</ref>. Dur àndra Liader, ìsch s bekànnta Liad „Allumer le feu“, mìt'ma Hüffa Liachter un Fiirwark gsunga worra. Àm 24. Oktower 1998 ìsch dr live-CD „Stade de France 98 Johnny allume le feu“ üssakumma.
Ànna 1999 hàt's dr Album „Sang pour Sang“ gaa, komponiart vum David Hallyday, Suhn vum Johhny. 's ìsch bis jetz dr Album vum Johnny Hallyday wo àm meischta verkàuift worra ìsch.
[[Datei:Johnny hallyday (2003).jpg|miniatur|Johnny Hallyday (2003)]]
Àm 10. Juni 2000, ìm Ràhma vu da Johr 2000-Faschter, hàt'r a Konzert àm Eiffelturm gaa, wo gliichzittig àn dr Television, uf em Sander TF1, zeigt worra ìsch. Da Konzert ìsch ufgnumma worra, uf em live-CD „100 % Johnny: Live à la tour Eiffel“.
Ìn sinera 57 Johr-làng Kàrriar hàt dr Johnny Hallyday 184 Tournee gmàcht, mìt 28 Milliona Züeschàuier. Bis sim Tod hàt'r 110 Milliona Disk verkàuift. Ar hàt 5 Diamant Album bikumma, 40 Guld Album, 22 Platin Album un 10 „Victoires de la Musique“ (frànzeescha Müsikpriisverleihung).<ref>[https://www.1more.fr/johnny-hallyday-10-chiffres/ Johnny Hallyday: 10 chiffres pour résumer une carrière, uf 1more.fr (fr)]</ref>
Àlta Fans sìn ìhm trèi blìewa, jìngera sìn derzüe kumma. Dr Johnny Hallyday ìsch mìt dr Zitt a Symbol vu dr frànzeeescha Müsik worra. Ar hàt aui àb un züe àls Schàuispìeler ìn teil Film dreiht, un ànna 2011 hàt'r Theàter fànga à spìela.
=== And ===
Ànna [[2009]] ìsch dr Johnny Hallyday ìn dr Spitàl kumma. Ma hàt erfàhra àss ar vum Krabs operiart worra ìsch. Trotzdam sìn d Prognosa nìt züe pessimistisch gsìì.
Noh [[2010]] ìsch's witterscht gànga mìt da Konzerta un Tournées.
Àm 8. Mars [[2017]] hàr dr Johnny Halliday uf Twitter gschrìewa àss'r waga-n-em Krabs bsorgt gsìì ìsch. Àm 13. Novamber 2017 ìsch'r drìngeng ìn dr Spitàl kumma, waga sina krànka Lunga<ref>[http://www.lefigaro.fr/musique/2017/11/18/03006-20171118ARTFIG00094-johnny-hallyday-est-rentre-chez-lui-apres-plusieurs-jours-d-hospitalisation.php Johnny Hallyday est rentré chez lui après plusieurs jours d'hospitalisation, uf LeFigaro.fr, 19.11.2017 (fr)]</ref>. Ar ìsch schliaßlig friaih ìn dr Nàcht vum [[5. Dezember|5. Dezamber]] 2017 bi sìch dheim gstorwa.
Àm [[9. Dezember|9. Dezamber]] 2017 ìsch si Sàrg dur d Champs-Elysées bis ìn Madeleine-Kìrch gfiahrt worra, mìt ungfahr 1 Million Züeschàuier, àls nàtionàler Ehr. Àm [[11. Dezember|11. Dezamber]] ìsch'r ìn dr frànzeescha Kàribikìnsel Saint-Barthélemy vergràwa worra.
== Privàtlawa ==
[[Datei:Johnny Laeticia.jpg|miniatur|Dr Johnny mìt dr Læticia]]
Vum 12. April 1965 bis àm 4. Novamber 1980 ìsch dr Johnny Hallyday mìt dr bülgàrisch-frànzeescha Sangera Sylvie Vartan ghirota gsìì. Sa han àm 14. Àuigscht 1966 a Suhn bikumma, dr David Hallyday, wo speeter aui Sanger worra ìsch.
Ànna 1981 hàt dr Johnny Hallyday a kurza Ehe mìt em Mannequin Babeth Etienne gmàcht.
Vu 1982 bis 1986 ìsch'r mìt dr frànzeesischa Schàuispielera Nathalie Baye gsìì; ìhra Tochter, Laura Smet, ìsch àm 15. Novamber 1983 uf d Walt kumma un ìsch speeter Schàuispìelera worra.
Vu 1990 bis 1992 ìsch'r mìt dr Schàuispìelera Adeline Blondieau ghirota gsìì.
Àm 24. Novamber 1996 hàt'r s junga Mannequin Læticia Boudou ghirota. Mìt ìhra hàt dr beriahmta Rockstar trotz sinera ààstrangenda Kàrriar a stàbila Ehe känna entwìckla. Sa han mìtnànder zwei [[Vietnam|Vietnàmisch]] Maidla aagnumma, Jade un Joy.
== Diskografie ==
{|class="toptextcells"
|
'''Studioalbum'''
* Hello Johnny (1960, 10″-Album)
* Nous les gars, nous les filles (1961, 10″-Album)
* Tête à tête avec Johnny Hallyday (1961, 10″-Album)
* Viens danser le twist (1961, 10″-Album)
* Salut les copains (1961)
* Retiens la nuit (1961, 10″-Album)
* Sings America’s Rockin’ Hits (1962)
* Madison Twist (1962, 10″-Album)
* L’idoles des jeunes (1963, 10″-Album)
* Les bras en croix (1963)
* Da dou ron ron (1963, 10″-Album)
* Soundtrack: D’ou viens-tu Johnny? (1963, 10″-Album)
* Bonne chance (1964, 10″-Album)
* Les rocks les plus térribles (1964)
* Le pénitencier (1964, 10″-Album)
* Halleluyah (1965)
* Johnny chante Hallyday (1965)
* La génération perdue (1966)
* Johnny 67 (1967)
* Jeune homme (1968)
* Rivière…ouvre ton lit (1969)
* Que je t’aime (1969)
* Vie (1970)
* Flagrant délit (1971)
* Country, Folk, Rock (1972)
* Insolitudes (1973)
* Je t’aime, je t’aime, je t’aime (1974)
* Rock ’n’ Slow (1974)
* Rock à Memphis (1975)
* La terre promise (1975)
|
* Derrière l’amour (1976)
* Hamlet (1976)
* C’est la vie (1977)
* Solitude à deux (1978)
* Hollywood (1979)
* A partir de maintenant (1980)
* En pièces dètachées (1981)
* Pas facile (1981)
* Quelque part un aigle (1982)
* La peur (1982)
* Entre violence et violon (1983)
* Nashville 84 (1984)
* En V.O. (1984)
* Rock ’n’ Roll Attitude (1985)
* Gang (1986)
* Cadillac (1989)
* Ça ne change pas un homme (1991)
* Rough Town (komplett in Englisch gesungen) (1994)
* Lorada (1995)
* Destination vegas (1996)
* Ce que je sais (1998)
* Sang pour sang (1999)
* Soundtrack: Love Me (2000)
* A la vie, à la mort (2002)
* Ma vérité (2005)
* Soundtrack: Jean-Phillipe (2006)
* Le coeur d’un homme (2007)
* Ça ne finira jamais (2008)
* Jamais seul (2011)
* L’attente (2012)
* Rester vivant (2014)
* De l’amour (2015)
|
'''Livealbum'''
* Johnny et ses fans au festival de Rock ’n’ Roll (1961)
* Olympia 62 (1962)
* Olympia 64 (1964)
* Olympia 67 (1967)
* Palais des sports 67 (1967)
* Palais des sports 69 (1969)
* Palais des sports 71 (1971)
* Palais des sports 76 (1976)
* Pavillon de Paris 79 (1979)
* Live à Pantin (1981)
* Palais des sports 82 (1982)
* Johnny Hallyday au Zénith (1985)
* Johnny à Bercy (1987)
* Dans la chaleur de Bercy (1990)
* Bercy 92 (1992)
* Parc des Princes 93 (1993)
* Lorada Tour (1996)
* Johnny allume le feu - Stade de France 98 (1998)
* 100% Johnny - Concert à la Tour Eiffel (2000)
* Olympia 2000 (2000)
* La cigale 1994 (2003)
* Destination Vegas intégrale (teils Studio/teils Live) (2003)
* Parc des Princes 03 (2003)
* Flashback Tour (2006)
* La cigale (2006)
* Live At Montreux 1988 (2008)
* Tour 66 - Stade De France 2009 (2009)
* On Stage (2013)
* Born Rocker Tour (2013)
* Born Rocker Tour - Concert au Théâtre de Paris (2014)
* Rester vivant (2016)
|}
== Weblink ==
{{Commonscat}}
== Referanza ==
<references/>
{{SORTIERUNG:Hallyday, Johnny}}
[[Kategorie:Rockmusiker]]
[[Kategorie:Rocksänger]]
[[Kategorie:Lyriker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
li9qybh56mm0l0hzlb56xfxjw56fhz0
France Gall
0
69504
1016902
911465
2022-07-21T23:31:32Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fueßnote */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Fenklup1968FranceGall3.jpg|mini|d France Gall (1968)]]
D '''France Gall''' (* [[9. Oktober]] [[1947]] z [[Paris]] as ''Isabelle Geneviève Marie Anne Gall;'' † [[7. Januar|7. Jänner]] [[2018]] z [[Neuilly-sur-Seine]]) isch e [[Frankreich|franzesischi]] [[Gesang|Sängeri]] gsii. Noch eme erfolgryche Karrierestart z Frankrych het si 1965 fir Luxemburg dr [[Eurovision Song Contest|Grand Prix Eurovision]] mit em Titel ''Poupée de cire, poupée de son'' gwunne. Vu 1966 bis 1972 het si unter anderem uf [[Deutsche Sprache|Dytsch]] gsunge. Anne 1988 het si mit ''Ella, elle l’a'' e Nummer-ais-Hit z Dytschland ghaa. Am 7. Jänner 2018 isch si an ere zwai Johr vorhär wider uusbrochene Chräbschranket gstorbe.<ref>[http://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/01/07/la-chanteuse-france-gall-est-morte_5238465_3382.html ''La chanteuse France Gall est morte''.] lemonde.fr, 7. Jänner 2018.</ref><ref>[https://www.nzz.ch/panorama/france-gall-ist-tot-ld.1345126 ''France Gall ist tot''] In: ''Neue Zürcher Zeitung'' vum 7. Jänner 2018</ref>
== Karriere ==
Ihri Familie isch arg musikalisch gsii: ihre Vater Robert Gall het unter anderem [[Chanson]] fir dr [[Charles Aznavour]] un d [[Édith Piaf]] gschribe. Unterstitzt vu ihre Eltere het si im Alter vu 15 Johr d Schuel abbroche un het ihri erschte Lieder ufgnuu. Doderfir het si si dr Name ''France Gall'' gee. Si het uf dr Rot vu ihrem Manager där Name gwehlt, wel mer ihre Vorname Isabelle scho dur e anderi franzesischi Sängeri, nämli d [[Isabelle Aubret]], gchännt het. Scho ihri eerscht Single ''Ne sois pas si bête (Sei nicht so dumm)'' isch e volle Erfolg gsii. Ihri frie Karriere isch vor allem dur d Bekanntschaft mit em Sänger un Songschryyber [[Serge Gainsbourg]] gferderet wore. Mit schymber harmlose meedytige Täxt, wu vol gsii sin mit erotische Aaspiilige,<ref name="sp1">Fabienne Hurst: [http://www.spiegel.de/einestages/zweideutige-songtexte-france-gall-serge-gainsbourg-und-die-beatles-a-947809.html ''Zweideutige Songtexte: Die Sache mit dem Dauerlutscher''.] einestages bi Spiegel Online, 15. Novämber 2012: „Als man France Gall erklärte, was es denn mit den Lutschern tatsächlich auf sich hatte, und dass das französische Wort ‚sucette‘ ein Synonym für [[Fellatio]] ist, war der Song längst ein Hit.“</ref> isch si z Frankrych als belieber wore.
=== 1965 ===
[[Datei:Eurovision Song Contest 1965 - France Gall 2.svg|mini|d France Gall bim Grand Prix Eurovision de la Chanson Européenne 1965]]
D France Gall isch anne 1965 uusgwehlt wore, bim [[Eurovision Song Contest|Grand Prix Eurovision de la Chanson]] z Neapel fir [[Luxemburg]] dailznee. Mer het ere e Uuswahl vu zee Lieder bresäntiert, wu si ihre Lieblingslied – ''Poupée de cire, poupée de son'' vum Serge Gainsbourg – uusgwehlt un interpretiert het. Dodermit het si dr Wettbewärb gwunne. Au vum Gainsbourg isch s zwaidytig Lied ''Les sucettes'' gsii, wu oberflechli gsää vun eme zuckrige Schlotzer ghandlet het – dr Täxt het aber au as Bschrybig vu [[Oralverkehr|Oralverchehr]] chenne verstande wäre.<ref name="sp1" /> Speter het d France Gall derzue gsait, ass si des Lied nie gsunge hätt, wänn ere di ächt Bedytig vum Täxt klar gsii wär.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=A9ajuEVNfb0 France Gall & Serge Gainsbourg - The story behind "Les Sucettes"], Video uf youtube</ref>
Um die Zyt isch si liiert gsii mit em Sänger [[Claude François]] (1939–1978).
=== Karriere z Weschtdytschland ===
[[Datei:Fenklup1968FranceGall1.jpg|mini|d France Gall 1968]]
D France Gall het 1966 Frankrych verloo, isch in d Bundesrepublik Dytschland gange un het dert bis 1972 uf Dytsch gsungeni Blatten ufgnuu. Si het doderby mit em Werner Müller zämegschafft. Fir ''Zwei Apfelsinen im Haar'' (ihri dytschi Version vu ''A Banda,'' im Original vu [[Chico Buarque]]) het si 1968 e [[Goldene Schallplatte|Guldeni Schallblatte]] iberchuu.<ref>''Hit Bilanz. Deutsche Chart Singles 1956–1980''. Taurus Press, 1987, ISBN 3-922542-24-7.</ref> Anne 1968 het si mit ''Der Computer Nr. 3'' am Dytsche Schlager-Wettbewärb dailgnuu un isch uf dr dritt Blatz chuu. 1969 isch si nomol Dritti wore bim Dytsche Schlager-Wettbewärb: Ihre Titel ''Ein bißchen Goethe, ein bißchen Bonaparte'' isch derzue bis uf Blatz 14 vu dr Chart chuu un isch dodermit ihri bis dert hegscht dytschsprochig Hitparadenotierigf gsii. Bim Dytsche Schlager-Wettbewärb 1970 isch si mit ''Dann schon eher der Piano-Player'' aadrätte un isch uf em vorletschte Blatz glandet. Si het unter anderem Stuck vum Heinz Buchholz un vum [[Giorgio Moroder]] gsunge.
Zue dr bekannteschte Lieder uf Dytsch zelle ''Zwei Verliebte zieh’n durch Europa, Unga Katunga, Kilimandscharo, Mein Herz kann man nicht kaufen, Ali Baba und die 40 Räuber, Ein bißchen mogeln in der Liebe, Ich singe meinen Song, Ich hab’ einen Freund in München, Ich bin zuckersüß, Wassermann und Fisch, Links vom Rhein und rechts vom Rhein, Das war eine schöne Party, Wir sind keine Engel'' oder ''Ich liebe dich, so wie du bist''. Wäg ihre Popularitet het si 1969 un 1971 dr Bronze un 1970 dr Silberig ''Bravo Otto'' vuz dr Jugedzytschrift [[Bravo (deutsche Zeitschrift)|Bravo]] iberchuu.
Speter het d France Gall gsait, d Zyt vu ihre Karriere z Dytschland sei nir di schenscht in ihrem Lääbe gsii, wel dúr ihre Bekannhaitsgrad un di ständigen Ufdritt heb si kai normali Juged ghaa. Ihri dytsche Schlager stehn stilistisch in starkem Kontrascht zue ihre spetere Karriere z Frankrych.
Vu 1969 bis 1974 isch si mit em Sänger [[Julien Clerc]] (* 1947) liiert gsii.
=== Zwooti Kerriere z Frankrych ===
1973 het d France Gall bi re Autofahrt im Radio e Lied vum Michel Berger gheert. Si het speter gsait, si heeb aaghalte un dää Täxt uf si wirke loo. Um die Zyt isch d France Gall in ere Ibergangsphase in ihrem Lääbe gsii: si het nimi as „s chlai Maidli“ welle bresäntiert wäre, sundern as Frau. Si het gsait, ass si nie mee gsunge hätt, wänn nit dr Berger fir si Lieder gschribe hätt.
1974 het dr Michel Berger ere vorgschlaa, mit ere zäme s Lied ''Mon Fils Rira Du Rock'n Roll'' ufznee. Zwische ihne het si ne innigi Liebi entwicklet. No im nämlige Johr het dr Berger fir d France Gall s Lied ''La déclaration (d’amour)'' gschribe. 1976 hän si z Paris ghyrote, si hän zwai Chinder iberchuu (Pauline Isabelle, * 1978, un Raphaël Michel, * 1981). Dr Berger het e Hufe Hit gschribe, wu uf d France Gall zuegschnitte gsii sin, ihri Karriere het neii Hegschpinkt erläbt. In dr 80er Johren het si as Popsängeri wyteri Top-10-Erfolg gfyyrt z Frankrych mit Hit wie ''Hong Kong Star'' oder ''Débranche''.
[[Datei:Paris Cimetière de Montmartre 003.JPG|mini|Grab vum Michel Berger un dr gmainsame Dochter Pauline]]
Anne 1988 het d France Gall no iber 15 Johr Funkstilli ihre greschte Hit z Dytschland ghaa: Dr Titel ''Ella elle l’a'' („Ella, si het s“), e Hommage an d Jazz-Sängeri [[Ella Fitzgerald]], het si vier Wuche lang uf Blatz 1 ghalte. In däm Johr isch s in dr Bundesrapublik di fimftmaischtverchauft Single gsii un dodermit sogar no erfolgrycher wie z Frankrych, dert isch dr Titel uf Blatz 2 vu dr Chart chuu. Au z Eschtrych isch s Lied uf Blatz 1 chuu, in dr Schwyz uf Blatz 5. ''Ella elle l’a'' isch bis hit e bekannte Radio-Hit un isch e baar Mol coveret wore, u. a. vu dr [[Alizée]] un vu dr [[Kate Ryan]].
Am 2. Augschte 1992 isch ihre Mann iberraschend im Alter vu 44 Johr noch em Tennis spiile am e Härzinfakrt gstorbe. 1993 het si Bruschtchräbs kriegt.
Syt dr Vereffentlichung vu ihrem letschte Studioalbum ''France'' (1995), wu si ne Hufe Hit nei interpretiert het (au sonigi vum Berger), isch s rueig um si wore. Ihri Dochter Pauline isch anne 1997 im Alter vu 19 Johr an dr Stoffwächselchrranket [[Mukoviszidose]] gstorbe. Si het si im Große un Ganze us dr Effetligkait zruggzoge ghaa un het noch ere Zyt im [[Senegal]] wider z Paris gläbt. Si het si engaschiert fir obdachlosi Fraue.
Anne 1994 isch d France Gall zum Ritter vu dr franzesische Ehrelegion (Chevalier de la Légion d’Honneur) ernännt wore.<ref>{{Internetquelle | url=http://artists.letssingit.com/france-gall-pfx7j/biography | titel=France Gall – Biography | hrsg=LetsSingIt | datum=2012-02-09 | zugriff=2018-01-07 | archiv-url=https://web.archive.org/web/20120905120918/http://artists.letssingit.com/france-gall-pfx7j/biography | archiv-datum=2012-09-05 | sprache=en}}</ref>
== Diskografy (Uuswahl) ==
=== Single ===
* ''Ne sois pas si bête'' (1963)
* ''Laisse tomber les filles'' (1964)
* ''Sacré Charlemagne'' (1964)
* ''Poupée de cire, poupée de son'' (1965)
* ''Attends ou va-t’en'' (1965)
* ''Wir sind keine Engel'' (1966)
* ''Baby pop'' (1966)
* ''Les sucettes'' (1966)
* ''Bébé requin'' (1967)
* ''Toi que je veux'' (1967)
* ''A Banda (Zwei Apfelsinen im Haar)'' (1968)
* ''Der Computer Nr. 3'' (1968)
* ''L’orage (La pioggia)'' (1969)
* ''Ein bißchen Goethe, ein bißchen Bonaparte'' (1969)
* ''Zozoi'' (1970)
* ''Unga Katunga'' (1971)
* ''Ali Baba und die 40 Räuber'' (1971, B-Syte)
* ''Zwei Verliebte zieh’n durch Europa'' (1971)
* ''Für dreißig Centimes'' (1972)
* ''Lieber Leo'' (1972, B-Seite)
* ''Ein bißchen mogeln in der Liebe'' (1972)
* ''Komm mit mir nach Bahia'' (1972, B-Syte)
* ''Ich bin zuckersüß'' (1972)
* ''Kommst Du zu mir?'' (1972, B-Syte)
* ''Mais, aime la'' (1974)
* ''La déclaration d’amour'' (1975)
* ''Comment lui dire?'' (1975)
* ''Musique'' (1977)
* ''Viens je t’emmène'' (1978)
* ''Besoin d’amour'' (1978)
* ''Donner pour donner'' (mit em [[Elton John]], 1980)
* ''Il jouait du piano debout'' (1980) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Tout pour la musique'' (1981) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Débranche'' (1984)
* ''Hongkong star'' (1984)
* ''Calypso'' (1985)
* ''Babacar'' (1987)
* ''Ella, elle l’a'' (1987)
* ''Évidemment'' (1988)
* ''Papillon de nuit'' (1988)
* ''Laissez passer les rêves'' (1992)
* ''Mademoiselle Chang'' (1993)
* ''Paradis blanc'' (1994)
* ''Les princes des villes'' (1994)
* ''Privée d’amour'' (1996)
* ''Message personnel'' (1996)
=== Albe ===
* ''Les Sucettes'' (1965)
* ''Baby Pop'' (1966)
* ''1968'' (1967)
* ''Die großen Erfolge'' (1968 – Deutsche Produktion)
* ''Vive la France Gall'' (1969 – Deutsche Produktion)
* ''Die großen Erfolge 2'' (1970 – Deutsche Produktion)
* ''Portrait in Musik'' (1972 – Deutsche Produktion)
* ''France Gall'' (1975)
* ''Cinq minutes d'amour'' (1976)
* ''Dancing disco'' (1977) (FR: [[Datei:Platinum record icon.svg|15px|Platin]])
* ''France Gall Live „Théâtre des Champs-Élysées“'' (1978)
* ''Paris, France'' (1980) (FR: [[Datei:Platinum record icon.svg|15px|Platin]])
* ''France Gall 64'' (1981) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''France Gall 75 – Comment Lui Dire'' (1981) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Tout pour la musique'' (1981) (FR: [[Datei:Platinum record icon.svg|15px|Platin]])
* ''France Gall Live „Palais des Sports“'' (1982) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Débranche'' (1984) (FR: [[Datei:Double platinum record icon.svg|15px|Doppelplatin]])
* ''France Gall au Zénith'' (Live-Album, 1985) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Babacar'' (1987) (FR: [[Datei:Diamond record icon.svg|15px|Diamant]])
* ''Le Tour de France 88'' (Live-Album, 1988) (FR: [[Datei:Platinum record icon.svg|15px|Platin]])
* ''Les Plus Belles Chansons De France Gall'' (1988) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Best of'' (1990) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Double jeu'' (avec Michel Berger, 1992) (CH: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
* ''Les Années Musique'' (1993) (FR: [[Datei:Double platinum record icon.svg|15px|Doppelplatin]])
* ''L’intégrale Bercy „France Gall – Simple je“'' (Live, 1993)
* ''Simple Je (Débranchée A Bercy 93)'' (1993) (FR: [[Datei:Double gold record icon.svg|15px|Doppelgold]])
* ''Simple Je (Rebranchée A Bercy 93)'' (1993) (FR: [[Datei:Double gold record icon.svg|15px|Doppelgold]])
* ''Pleyel'' (Live, 1994)
* ''France'' (1996) (FR: [[Datei:Platinum record icon.svg|15px|Platin]])
* ''Concert Public'' (Live, 1996) et Concert Privé (Live, 1997)
* ''Opération Premium Toupargel'' (2006) (FR: [[Datei:Gold record icon.svg|15px|Gold]])
'''Sampler'''
* ''France Gall Compilation'' (1988)
* ''Poupee De Son'' (1993)
* ''En Allemand – Das Beste auf Deutsch'' (1998)
* ''Evidemment'' (Best of, 2004) (FR: [[Datei:Platinum record icon.svg|15px|Platin]])
<sup>1</sup>Au uf Italienisch unter dem Titel ''Io sì, tu no'' bzw. uf Dytsch unter em Titel ''Das war eine schöne Party''.
== Literatur ==
* Hugues Royer/Philippe Séguy: ''France Gall, Michel Berger. Deux destins pour une légende.'' Monaco, Éditions du Rocher, 1994, ISBN 2-268-01873-3
* France Gall/Jean Brousse: ''Michel Berger, si le bonheur existe, Paris, Le Cherche midi, 2002, ISBN 2-7491-0012-7
* Alain Wodrascka: ''France Gall. Muse et Musicienne.'' Paris, Éditions Didier Carpentier, coll. « Biographies », 2010, ISBN 978-2-84167-691-0
* Alain Wodrascka: ''Douce France.'' éditions du Moment, 28 octobre 2015, ISBN 2-3541-7443-8
== Weblink ==
{{Commonscat}}
* {{IMDb|nm0302287}}
* Fabienne Hurst: [http://www.spiegel.de/einestages/zweideutige-songtexte-france-gall-serge-gainsbourg-und-die-beatles-a-947809.html ''Zweideutige Songtexte: Die Sache mit dem Dauerlutscher''.] einestages bi Spiegel Online, 15. Novämber 2012
== Fueßnote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de|2 = France_Gall|3 = dütsch|4 = 172691833}}
{{SORTIERUNG:Gall, France}}
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Pseudonym]]
[[Kategorie:Person (Paris)]]
kk1ijndr2sakl9724qb8jftby9xlo5g
Jacques Higelin
0
70540
1016908
957189
2022-07-21T23:34:47Z
Mathieu Kappler
76078
/* Referanza */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Jacques Higelin 2013.jpg|mini|Jacques Higelin (2013)]]
{{Dialekt|Elsässisch|Elsassisch|Elsassisch}}
Dr '''Jacques Joseph Victor Higelin''' (* [[18. Oktober|18. Oktower]] [[1940]] in Brou-sur-Chantereine, Seine-et-Marne; † [[6. April|6. Àwrìl]] [[2018]] z [[Paris|Pàris]])<ref>[https://www.lalsace.fr/actualite/2018/04/06/le-chanteur-jacques-higelin-est-mort Le chanteur Jacques Higelin est mort, ìn dr Zittung L'ALSACE, àm 06.04.2018 (fr)]</ref> ìsch a [[Frankreich|frànzeescher]] Sanger, Komponischt, Film- un Theàterschàuspìeler un Àuitor gsìì.
Sehr beriahmt zitter da 1970. Johra mìt em Nàmma Jacques Higelin, ar hàt a einzigàrtiger Stil entwìckelt, a Mìschung vu [[Swing]], [[Jazz]], [[Rockmusik|Rock]], [[Araber|àràwerischa]] Müsik un gedìchtvolla Text. Ar ìsch aui bekànnt gsìì fer si Engagement fer humànitära Àktiona, wia zum Beispiel d Hìlf ìn da Obdàchlosa mìt em Abbé Pierre.
== Kìndheit ==
Si Vàter, dr Paul Higelin, ìsch a Isabàhnàrweiter vu [[Elsass]]ischa Àbstàmmung gsìì. D Eltra vum Paul Higelin sìn vu [[Didenheim|Dìdena]] kumma. D Müeter vum Jacques Higelin ìsch a [[Belgien|Belgischa]] gsìì.
Dr Jacques Higelin ìsch z Brou-sur-Chantereine ufgwàchsa, a Dorf ìn dr Pàrissergegend. Si Vàter, Isabàhnàrweiter, ìsch aui Müsikànt gsìì; ar hàt sina zwei Kìnder, dr Jacques un si Brüeder Paul, Müsik lo lehra. Ànna 1954, mìt viarzeh Johr àlt, ìsch dr Jacques àn era Audition ufgfàlla, wial ar scho zìmlig begàbt gsìì ìsch.
Ar hàt d Liader vum Charles Trenet un vum Maurice Chevalier glost, àwer aui vu fremda Jazzsanger vu noh-n-em Kraig, wia dr Sidney Bechet, dr Miles Davis oder d Ella Fidgerald<ref>[https://www.franceinter.fr/emissions/l-heure-bleue/l-heure-bleue-06-avril-2018 Hommage à Jacques Higelin, uf france inter, àm 06.04.2018 (fr)]</ref>.
== Kàrriar ==
[[Datei:Jacques Higelin 20070721 Auxerre 2.jpg|mini|Jacques Higelin àm „Aux Zarbs festival“ (Auxerre, Frànkrìch) ànna 2007.]]
Mìt zeh Johr àlt, ìsch dr Jacques Higelin ìn dr „Cours Simon“, a beriahmter Schàuispìelunterrìcht vum René Simon gànga. Ar hàt ànna 1959 si erschta Uftrìtt àls Schàuispìler gmàcht, ìm Film ''Le bonheur est pour demain'' vum Henri Fabiani.
Wahrend sim Militärdianscht, ànna 1961, hàt'r dr Müsiker Areski Belkacem lehra kenna.
Wo-n-'r uf Pàris zruck kumma ìsch, hàt'r ìn verschìedena Film gspìelt, zum Beispiel ''Bébert et l'Omnibus'' vum Yves Robert ànna 1963, un ìn Television-Serie wia ''Une fille dans la montagne''.
Ar hàt aui a Sanger-Kàrriar ààgfànga: ar hàt mìt dr Sangera Brigitte Fontaine zwei Album mìt Liader vum Boris Vian veräffentligt, ànna 1965 un ànna 1968.
Ànna 1969 hàt'r mìt em Areski Belkacem a Album mìt sina eigena Liader veräffentligt. Ìn dara Zitt hàt'r aui mìt dr Brigitte Fontaine un mìt em Areski Belkacem s Theàterstìckla ''Niok'' àm „Petit Théâtre du Lucernaire“ gspìlt.
Ìn dr Mìttla vu da 1970. Jora ìsch'r ìm Frànkrìch sehr beriahmt worra, bsunderscht mìt em Album ''Champagne pour tout le monde'', wo-n-a großer Erfolg bikumma hàt.
Ar hàt garn vor da Litt gsunga, ìn großa Show: sina Konzerta han àls zìmlig làng känna düüra, obwohl àss'r sina Miaih nìt gspàrt hàt!<ref>{{Internetquelle |titel=Mort de Jacques Higelin: concerts, télévision... Retour sur ses coups d'éclat, uf rtl.fr, àm 06.04.2018 (fr) |url=http://www.rtl.fr/culture/musique/mort-de-jacques-higelin-concerts-television-retour-sur-ses-coups-d-eclat-7792915694 |zugriff=2018-04-07 |archiv-url=https://web.archive.org/web/20180406160851/http://www.rtl.fr/culture/musique/mort-de-jacques-higelin-concerts-television-retour-sur-ses-coups-d-eclat-7792915694 |archiv-datum=2018-04-06 }}</ref> Ar hàt àn da erschta „Francofolies“ z La Rochelle ànna 1985 mìtgmàcht, un ar hàt àb un züe wìder àn dam Müsikfestval teilgnumma. Ìn dr Nàcht vum 31.12.1999 bis zum 01.01.2000 hàt'r z Lyon, uf dr place Bellecour, vor viarzig tàuisig Persona a Konzert gaa.
Ar hàt si 70. Geburtstàg ìm Zénith vu Pàris gfiirt, dur a Konzert mìt zwei vu sina Kìnder, Arthur H un Izïa.
Vu Oktower 2010 àb, han teil vu sina Konzerta verschoba müeßa wara, waga Gsundheitsproblemer. And 2017 ìsch'r kränker worra, un àm 6. Àwrìl ìsch'r gstorwa, noh-n-era 50 Johr-lànga Kàrriar.
== Privàtlawa ==
Dr Jacques Higelin hàt drèi Kìnder ghàà, vu drèi verschìedena Fràuia: dr Sanger Arthur H (* 1966), dr Schàuispìeler Kên Higelin (* 1972) un d Sàngera un Schàuispìelera Izïa Higelin (* 1990).<ref>[https://www.lalsace.fr/actualite/2018/04/06/jacques-arthur-ken-izia-les-higelin-un-clan-d-artistes Jacques, Arthur, Kên, Izïa: les Higelin, un clan d'artistes, ìn dr Zittung L'ALSACE, àm 06.04.2018 (fr)]</ref>
Ar hàt d Tanzera Aziza Zakine, d Müeter vu sinera Tochter Izïa, ànna 2008 ghirota.
Dur sina Elsassischa Àbstàmmung, ìsch'r àls garn zruck ìns Elsàss kumma. Ar ìsch mìt em Elsassischa Müsikànt un Komponischt Rodolphe Burger Frìnd gsìì, ar hàt mìt ìhm z [[Markirch|Màrkìrch]] Àlbum ufgnumma.
== Wark ==
=== Diskografii (Üswàhl) ===
* 1965: ''Douze Chansons d’avant le deluge'' (mìt dr Brigitte Fontaine)
* 1965: ''Quinze chansons d’avant le deluge'' (mìt dr Brigitte Fontaine)
* 1969: ''Higelin et Areski'' (mìt em Areski Belkacem)
* 1971: ''Jacques “Crabouif” Higelin'' (mìt sim Suhn Arthur)
* 1974: ''BBH 75''
* 1975: ''Irradié''
* 1976: ''Alertez les bébés!''
* 1978: ''No Man’s Land''
* 1979: ''Champagne pour tout le monde''
* 1979: ''Caviar pour les autres''
* 1980: ''La Bande du Rex''
* 1982: ''Higelin '82''
* 1985: ''Aï''
* 1988: ''Tombé du ciel''
* 1991: ''Illicite''
* 1994: ''Aux héros de la voltige''
* 1998: ''Paradis païen''
* 2006: ''Amor Doloroso''
* 2010: ''Coup de foudre''
* 2013: ''Beau Repaire''
* 2016: ''Higelin 75''
=== Filmografii (Üswàhl) ===
* 1959: ''Nathalie, agent secret'' vum Henri Decoin
* 1965: ''Concerto mécanique pour la folie ou la folle mécamorphose'' vum Julien Duvivier
* 1968: ''Erotissimo'' vum Gérard Pirès
* 1970: ''Nous n'irons plus au bois'' vum Georges Dumoulin
* 1973: ''L'An 01'' vu da Jacques Doillon, Alain Resnais et Jean Rouch
* 1973: ''Elle court, elle court la banlieue'' vum Gérard Pirès
* 1977: ''Un autre homme, une autre chance'' vum Claude Lelouch
* 2001: ''La Prophétie des Grenouilles'' vum Jacques-Rémy Girerd
* 2013: ''Jappeloup'' vum Christian Duguay
== Weblink ==
{{Commonscat}}
* [http://www.jacqueshigelin.fr/ Website vum Jacques Higelin (fr)]
== Referanza ==
<references />
{{SORTIERUNG:Higelin, Jacques}}
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Rocksänger]]
[[Kategorie:Lyriker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
m2206xws6qog0yzer8dezvjpz93c39l
Vitaa
0
73492
1016891
898058
2022-07-21T23:20:02Z
Mathieu Kappler
76078
/* Referanza */ + Kategorie:Französische Musiker
wikitext
text/x-wiki
{{Dialekt|Elsässisch|Elsassisch|Elsassisch}}
D '''Vitaa''', mìt ìhrem rìchtiga Nàmma ''Charlotte Gonin'' (* [[14. März]] [[1983]] z [[Mülhausen|Milhüüsa]]), ìsch a [[Frankreich|frànzeescha]] R&B-Sangera. Sa ìsch bekànnt worra wo sa mìt dr Diam’s àm Liad „Confessions nocturnes“ mìtgmàcht hàt. Àndra beriahmta Kìnschtler han ìn Pàrtnerschàft mìt dr Vitaa gsunga: dr Maître Gims, dr Jul, dr Claudio Capéo oder dr Stromae.
== Jugend ==
D Charlotte Gonin ìsch ìn dr Gegend vu [[Lyon]] ufgwàchsa. Sa hàt Betrììbswìssaschàft gstudiart<ref>[https://www.mouv.fr/personnes/vitaa Biografii uf mouv.fr (fr)]</ref>, àwer sa hàt sìch mehr àn [[Musik|Müsik]] ìntressiart. Sa hàt àls garn dr Marvin Gaye gloost, un aui dr [[Jacques Brel]] un dr Francis Cabrel.<ref>[http://www.nrj.fr/artistes/vitaa/biographie Biografii uf nrj.fr (fr)]</ref>
== Kàrriar ==
Mìt 15 Johr àlt hàt d Vitaa ìhra erschta Konzert gaa, un sa hàt dr Rap-Sanger Mounir lehra kenna. Dr Mounir hàr dernoh fer ìhra komponiart. Speeter t sa dr Komponischt Akos un dr Rap-Sanger Dadoo ààtroffa.
Noh ìhra Studia hàt sìch d Vitaa àn ìhra müsikàlischa Kàrriar gewìdmet. Ànna 2001 hàt sa mìt em Dadoo s Liad „Pas à pas“ gsunga. Ànna 2003, wo sa s Liad „Oublie“ ufnìmmt, hàt sa d Diam’s ààtroffa; dàs hàt a nèier Schwung zu ìhra Kàrriar gaa. D zwei Sangera sìn Frìnd worra un han mìtnànder s Liad „Confessions nocturnes“ gsunga.
Àm 5. Hornung 2007 ìsch s erschta Album vu dr Vitaa „À fleur de toi“ üssakumma. ’s ìsch a großer Erflg gsìì: scho wahrend sinera erschta Wucha ìsch dàs Àlbum N°1 vu da Verkàuif gsìì, mìt 60 385 Exemplàra.
== Privàtlawa ==
D Vitta hàt zwei Kìnder: dr Liham un dr Adam.
== Diskografii ==
=== Albums ===
* 2007: ''A Fleur de toi''
* 2009: ''Celle que je vois''
* 2013: ''Ici et maintenant''
* 2015: ''La même''
* 2017: ''J4M''
* 2018: ''Just Me Myself & Moi-même''
=== Singles ===
* 2007: ''À fleur de toi''
* 2007: ''Ma sœur''
* 2007: ''Toi''
* 2007: ''Pourquoi les hommes?''
* 2009: ''Une fille pas comme les autres''
* 2010: ''Pour que tu restes''
* 2013: ''Game Over'' (featuring Maître Gims)
* 2013: ''Liham''
* 2015: ''No Limit''
* 2016: ''Ça les dérange'' (featuring Jul)
== Referanza ==
<references/>
{{SORTIERUNG:Vitaa}}
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:HipHop & Rap]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
dt7v39uw3ph6140q1148wt0xug46zeo
Wort:Schweizer Vokabeln
104
73714
1016926
1013946
2022-07-22T10:06:32Z
Avernarius
33556
/* K */ Krautstiel
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Schwiizerdütsch verstoo – Schweizerdeutsch für Tüütschi}}
<center>'''[[Schweizerdeutsch|Schwyzerdütsche Wörter]]'''</center>
== {{Anker|Ibersicht }} Auswahl==
* [[#Substantive| Substantive]]
* [[#Verben| Verben]]
* [[#Adjektive und Adverbien|Adjektive und Adverbien]]
* [[#Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Interjektionen, Zahlworte| Sonstigs (Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangaben, Partikel, Pronomen, Interjektionen, Zahlworte)]]
* [[#Wort mit andre Beditig|Wort mit andre Beditig (Helvetismen)]]
* [[#Sätz und Wort mit andre Unterschied|Wort mit andre Unterschied (Genus, Plural, Schreibweise)]]
* [[#Sprüch|Sprüch]]
* [[#Lueg au|Lueg au]]
* [[#Literatur| Literatur]]
* [[#Abkürzungen|Abkürzunge]]
* [[#Quälle|Referanza]]
== Sprachbereich ==
[[Datei:Sprachen_CH_2000.png |mini|400px | Schwyzer Dialekt]]
<center>
{|
| * ''AG'' = [[Aargauerdeutsch|Aargauertüütsch]]
| * ''BS'' = [[Baseldeutsch|Baseldytsch]]
| * ''BE'' = [[Berndeutsch|Bärndütsch]]
| * ''CH'' = [[Schweizerdeutsch|Schwyzerdütsch allgemein]]
|-
| * ''FR'' = [[Senslerdeutsch|Seislertütsch]]
| * ''JU'' = [[Jaundeutsch|Jùutütsch]]
| * ''LI'' = [[Liechtensteinerisch|Liachtastäänerisch]]
| * ''LU'' = [[Luzerndeutsch|Lozärntütsch]]
|-
| * ''MU'' = [[Muotathal#Spraach u Tieläkt|Muätitalertüütsch]]
| * ''OD'' = [[Ostschweizerisch|Ostschwizer Dialekt]]
| * ''PU'' = [[Pomatterdeutsch|Pumattertitsch]]
| * ''PR'' = [[Prättigau#Diälekt|Prättigäertüütsch]]
|-
| * ''RR'' = [[Rätoromanische Sprache|Rätoromanisch]]
| * ''SH'' = [[Schweizer Hochdeutsch|Schwyzer Hochdytsch]]
| * ''TI'' = [[Gurinerdeutsch|Gurijnärtitsch]]
| * ''TG'' = [[Kanton Thurgau|Turgi]] (''OD'')
|-
| * ''TS'' = [[Südwalserdeutsch|Siidwalserisch]]
| * ''VD'' = [[Walliserdeutsch|Wallisertiitsch]]
| * ''ZH'' = [[Zürichdeutsch|Züritüütsch]]
|}
</center>
== {{Anker|Substantive}}Substantive ==
{{TOC Artikel|ZEICHEN=A|TITEL=Substantive|ARTIKEL=#Substantive}}
<center>(''f'' = weiblich, ''m'' = männlich, ''n'' = sächlich, ''pl'' = Plural) </center>
==={{Anker|SubstantiveA}}A===
* Aabee ''m'' = Toilette, ''CH''
* Aagoal ''m'' = Brotanschnitt, ''SG''
* Aa-häuer ''m'' -häueli ''n'' = Anschnitt beim Brot
* Aaleggi ''n'' = Kleidung
* Abdankung ''f'' = (Kirchliche) Bestattung, ''f''
* Abfüärä ''f'' = Durchfall
* Abig ''m'' = Abend, ''ZH''
* Abgwöhnerli ''n'' = letzter Bissen, letztes Getränk
* Abihäberli ''n'' = Spirituosen, die nach dem Essen getrunken werden<ref>{{Internetquelle|url=https://issuu.com/waldegg/docs/speisekarte_schnuggenbock |titel=Offenschank |zugriff=30. April 2019}}</ref>
* Absteller ''m'' = Person oder Maßnahme, die vergrämt (Verleider)
* Abtritt ''m'' = WC, Toilette<ref name=SSS1>{{Literatur| Titel=Sach- und Sprachlexikon zur Schweiz |Autor=Michael Kühntopf}}</ref>
* Abwart ''m'' = Hauswart, ''CH''
* Achsle ''f, pl'' = Schultern <ref name=NBT1 />
* Äckägstabi ''n'' = Nackensteife, ''BE''<ref>{{Internetquelle| url=https://beta.berndeutsch.ch/words/12468?q=&page=33|titel=Äckägstabi |zugriff=3. Mai 2019}}</ref>
* Ägerscht ''f'' = Elster, s.: Aegäschtä
* Agle = Tannennadeln<ref name=AAGZ1 />
* Ändifinken ''m pl'' = Hausschuhe, ''CH''<ref>{{Internetquelle| url=https://www.srf.ch/sendungen/schwiiz-und-duetlich/aendifinken |titel=Ändifinken |zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Aissä ''m'' = Furunkel (Abszess)
* Aff ''m'' = Affe, ü.: betrunken sein (en Aff ha)
* Allmig ''f'' = Allmende (gemeindeigenes Land)
* Amädiisli ''m'' = Pulswärmer
* Ambitzli ''f'' = Ameisen, ''ZH''
* Amelett-e (-a) ''f'' = Pfannkuchen
* Ampäs ''f'' = Heidelbeere
* Amrich ''f'' = Aprikose, ''VD''
* Änätä ''f'' = Ente
* Apéro ''m/n'' = Aperitif, Umtrunk, ''CH''
* Arve ''f'' = Zirbelkiefer, ''CH''
* Ässe ''n'' = Essen, ''CH''
* Ateiggär ''m'' = Ideengeber<ref name=AMA1 />
* Ätti ''m'' = Vater
* Auffahrt ''f'' = Christi Himmelfahrt, ''CH''
* Aufnahmegebäude ''n'' = Personenbahnhof, Empfangsgebäude, ''CH''
* Aufrichte ''f'' = Richtfest, ''CH''
* Ausgang ''m'' = das Ausser-Haus-Gehen
* Ausschaffung ''f'' = Ausweisung, ''CH''
==={{Anker|SubstantiveB}}B===
* Baaräbli ''m'' = Regenschirm, ''BS'' (frz. parapluie)
* Bääbi ''n'' = Puppe
* Bärädräck ''m'' = Lakrize
* Bämsu ''m'' = Pinsel<ref name=AAGZ1>{{Internetquelle|url=https://www.aargauerzeitung.ch/kultur/buch-buehne-kunst/von-aabaendle-ueber-aaheulig-bis-hueuetze-3975571 |titel=Von «aabändle» über «Aaheulig» bis «hüütze» |hrsg=Aargauer Zeitung |datum= 17.4.2012 |zugriff=6. Mai 2019}}</ref>
* Bänggeli ''n'' = Stöcklein<ref name=AAGZ1 />
* Bänne = Aufsatz auf dem Wagen<ref name=AAGZ1 />
* Bäramsle ''f'' = Ameise, ''BL''<ref>{{Internetquelle|url=http://daten.christian-schmid-mundart.ch/Der%20Wald%20in%20der%20Sprache.pdf |titel=Waldhängschtägäischt: Der Wald in der Sprache |zugriff=4. Mai 2019}}</ref>
* Barisol ''m'' = Sonnenschirm, ''AG'' (frz. parasol)
* Badi ''n'' = Schwimmbad
* Ballottä ''m'' = Ball, ''CH''
* Bätti ''m'' = Rosenkranz<ref name=LUZ1>{{Internetquelle| url= https://www.luzernerzeitung.ch/zentralschweiz/luzern/schwiizerdueuetsch-gesucht-originellster-schweizerdeutscher-satz-ld.8875 |titel=SCHWIIZERDÜÜTSCH: Gesucht: Originellster, schweizerdeutscher Satz|zugriff=4. Mai 2019}}</ref>
* Bauälä ''f'' = Baumwolle<ref name=MUO1>{{Internetquelle| url=http://dialekt.muotathal.ch/search/Baum |titel=Muotathaler Wörterbuch|zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Bauälädampf ''m'' = Zipfelmütze, ''LU''<ref name=AMA1 />
* Baumnuss ''f'' = Walnuss, ''CH''
* Bébé ''n'' = Säugling (frz. bébé)
* Bebbi ''m'' = Basler<ref name=GEO1>{{Internetquelle| url=http://www.geocities.ws/swixionary/SwiXionary/SwiX_GER_B.html|titel=SwiXionary German |zugriff=7. Mai 2019}}</ref>
* Beeri ''f'' = einfache (wenig intelligente) junge Frau<ref name=AAGZ1 />
* Bees ''n'' = künstliches Gebiss
* Beihüüsli ''n'' = Beinhaus (Ort mit aufbewahrten menschlichen Gebeinen) aus dem M.A.
* Beiz ''f'' = Gaststätte, ''CH''
** Beizer ''m'' = Wirt
* Besammlung ''f'' = Versammlung, ''CH''
* Bettmümpfeli ''n'' = Betthupferl
* Bettseicherli ''n'' = Wiesenschaumkraut<ref name=AAGZ1 />
* Bhaltis ''n'' = kleines Geschenk an Besucher<ref name=BED1>{{Internetquelle| url=https://famigros.migros.ch/de/feste-und-saisonales/kindergeburtstag/tipps-kindergeburtstag | titel=Kindergeburtstag |zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Bhaupti ''m'' = Besserwisser<ref name=FOR1>{{Internetquelle| url=https://forvo.com/word/bhaupti/ |titel=How to pronounce Bhaupti|zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Biäl -i ''n'' = Beil<ref name=MUO1 />
* Bibeli ''m'' = Pickel
* Biet ''n'' = Gebiet
* Bilgere ''n'' = Zahnfleisch<ref name=NBT1>{{Internetquelle|url=https://www.tagblatt.ch/leben/kolumnen/auf-ein-wort-thurgauer-beleidigen-niemanden-wenn-sie-tigg-sagen-denn-sie-meinen-damit-nicht-dick-sondern--ld.1232503|titel=Auf ein Wort»: Thurgauer beleidigen niemanden wenn sie «tigg» sagen – Denn sie meinen damit nicht dick, sondern ...|zugriff=2020-06-29|autor=Niklaus |datum=27.06.2020}}</ref>
* Billett ''n'' = Fahrschein
* Binätsch ''m'' = Spinat<ref name=KUR1>{{Internetquelle|url=https://insider.lunchgate.ch/die-8-kuriosesten-schweizer-begriffe-die-du-noch-nicht-kanntest/|titel=Die 8 kuriosesten Schweizer Begriffe, die Du noch nicht kanntest|zugriff=6. Dezember 2018}}</ref>, ''CH''
* Bise ''f'' = Nordostwind, ''CH''
* Bisi ''n'' = Urin
* Bitzgi ''m'' = Apfelkerngehäuse
* Blache ''f'' = Plane
* Blätz ''m'' = Lappen
* Blätzab ''m'' = Schürfwunde
* Blauchruud ''n'' = Rotkohl<ref name=VKM1>{{Internetquelle|url=http://www.ngzh.ch/archiv/1972_117/117_1/117_2.pdf |titel=Mundartliche Pflanzennamen und botanisch volkskundliche Mitteilungen |autor=Walter Höhn-Ochsner |zugriff=6. Mai 2019}}</ref>
* Blööterle ''n'' = Bläschen
* Bluedhond ''m'' = Schweinemagenblutwurst
* Blunschti ''m'' = blöder Kerl
* Bölle ''f pl'' = Zwiebeln, ''CH''
* Bördeli ''n'' = Holzbündel, s.: Büscheli, Stude, Wälle, Wedele
* Bott ''n'' = Verbot, ''CH''
* Brachet ''m'' = Juni, ''FR''
* Braawa ''f'' = (Augen-)Braue, ''FR''
* Brääme ''f'' = Bremse (Insekt)<ref name=AAGZ1 />
** Bräämechessel ''m'' = Räucherkessel
* Braami, Brom ''m'' = Russflecken
* Breusi ''n'' = Rösti
* Brockenhaus ''n'' = Gebrauchtwarenladen, ''CH''
* Brögi ''m'' = Hurde
* Bschütti ''f'' = Gülle
* Buck ''m'' = Delle
* Bürli ''n'' = Kleingebäck s.a. Pürli
* Bünzli ''m'' = Spießbürger
* Bürolist ''m'' = Büroangestellter
* Büscheli ''n'' = Holz-/Reisigbündel<ref name=AAGZ1 />
* Buez ''f'' = Arbeit, Plagerei, ''CH''
* Büüt ''n'' = Ziel<ref name=AAGZ1 />
* Bürli ''n'' = Brötchen
* Büsi ''f'' = Katze, ''CH''
* Bütschgi ''m'' = Apfelkerngehäuse
* Bumper ''m '' = Hosensack
* Buntle ''n'' = -1: Bündel, -2: eine Handvoll
* Butze ''m'' = Apfelkerngehäuse
==={{Anker|SubstantiveC}}C===
* Camion ''n'' = Lastwagen, ''CH''
* Car ''n'' = Reisebus
* Cervelat ''m, f'' = Brühwurst
* Chääl ''n'' = Holzjoch
* Chaare ''m'' = Wagen
* Chacheli ''n'' = Tasse, Schälchen
* Chäller ''m'' = Keller
** Chällerhals ''m'' = aussenliegende Kellertreppe
* Chambe ''m'' = Hahnenkamm<ref name=HAL1>{{Internetquelle |url=https://www.hallo-schweiz.ch/CH_17_Sprache2.htm |titel=Kleines Spracharsenal|zugriff=6. Mai 2019}}</ref>
* Chante ''f'' = Kanne<ref name=HAL1 />
** Sprützchante ''f'' = Giesskanne
* Chatzästrecker ''m'' = Luzerner<ref name=HAL1 />
* Chegele ''f'' = Kastanie s. Cheschtene
* Cheib ''m'' = Kerl, ''CH''
* Cheschtene ''f'' = Ross-, Edelkastanie<ref name=HAL1 />
* Chibis ''f'' = Zurechtweisung<ref name=SGA1 />
* Chile ''f'' = Kirche, '' CH ''
** Chilemuus ''f'' = Kirchenmaus
* Chindsgi ''m'' = Kindergarten, ''BE''
* Chintsch ''m'' = Kindergarten, ''BE''
* Chlämmerli ''f'' = Klammer (Wäsche-)
** Chlämmerlisack ''m'' = Angsthase<ref name=AAGZ1 />
* Chlöpe ''m pl'' = Finger oder Hände, ''SG''<ref name=SGA1>{{Internetquelle |url=https://www.schweizerdeutsch-lernen.ch/blog/st-gallerdeutsch-die-grundlagen-des-dialekts/ |titel=St. Gallerdeutsch – die Grundlagen des Dialekts |zugriff=4. Mai 2019}}</ref>
* Chöbu ''m'' = -1: Halbliterkrug<ref name=SDL1>{{Internetquelle |url=https://www.querdurchdenalltag.com/schweizerdeutsch-lernen |titel=Schweizerdeutsch lernen und verstehen |zugriff=4. Mai 2019}}</ref>, -2: Abfalleimer<ref name=HAL1 />
* Chopf ''m'' = Kopf, ''CH''
* Chöttene/Chüttene ''f'' = Quitte, ''CH''<ref name=VOK1>{{Internetquelle|url=https://www.srf.ch/sendungen/schwiiz-und-duetlich/die-quitte-hat-die-chuettene-verdraengt|titel=Die Quitte hat die Chüttene verdrängt|hrsg=Schweizer Radio und Fernsehen|zugriff=6. Dezember 2018}}</ref>
* Chouf ''m'' = Kauf, ''CH''
* Chöttene/Chüttene ''f'' = Quitte, ''CH''<ref name=SRF1>{{Internetquelle|url=https://www.srf.ch/sendungen/schwiiz-und-duetlich/die-quitte-hat-die-chuettene-verdraengt|titel=Die Quitte hat die Chüttene verdrängt|hrsg=Schweizer Radio und Fernsehen|zugriff=6. Dezember 2018}}</ref>
* Chreis ''m'' = Bezirk, ''CH''
* Chriesi ''f'' = Kirsche, ''CH''
* Chrusle ''f'' = Stachelbeere, ''BE''
* Chüngel ''m'' = Kaninchen, Hase
* Chuechetrööli ''f'' = Nudelholz
* Cüpli ''n'' = Glas Sekt
==={{Anker|SubstantiveD}}D===
* Dächlichappä ''f'' = Schirmmütze, ''CH''
* Davooser ''m'' = Holzschlitten, ''FR''<ref name=DAV1>{{Literatur|Titel=Senslerdeutsches Wörterbuch: Mundartwörterbuch des Sensebezirks im Kanton Freiburg mit Einschluss der Stadt Freiburg und der Pfarrei Gurmels |Sammelwerk= Deutschfreiburger Beiträge zur Heimatkunde |Band = 65 |Autor=Christian Schmutz, Walter Haas|Verlag=Paulusverlag |Ort=Freiburg (CH)|Auflage=2 |Datum=2004 | ISBN =978-3722806327}}</ref>
* Detailhandel ''m'' = Einzelhandel
* Depot ''n'' = (Flaschen-)Pfand, Kaution, ''CH'' (auch wie ''DE'' = Lager)
* Dili ''f'' = Dachboden
* Dräck ''m'' = Dreck, ''VD''<ref>{{Literatur |Titel=Sprichwort und Sprache: am Beispiel des Sprichworts im Schweizerdeutschen |Autor= Hans Rue|ISBN=978-3-11-014494-9}}</ref>
* Döft ''m'' = Raureif
* Dönne ''f'' = Wähe
* Donnschtig ''m'' = Donnerstag
* Doschdarra ''n'' = Heubett im oberen Stock eines Stalles (-> Heuboden)
* Dräckmöisi ''n'' = schmutziges Kind
* Dudel ''m'' = gefüllter Schweinemagen (mit Blutwurstmasse)
* Dügeli ''m'' = Tassenhenkel
* Dröbsli ''n'' = Drops (Bonbon)
* Drögeler ''m'' = Drogenabhängiger
* Durlips ''m'' = Runkelrüben
* Duvet ''n'' = Bettdecke
==={{Anker|SubstantiveE}}E===
* Eichlemtes ''n'' = belegtes Brötchen
* Effort ''m'' = Bemühen<ref name=EFF1>[https://www.nzz.ch/wirtschaft/coronavirus-grossbritannien-und-die-usa-setzen-auf-kurzarbeit-ld.1550887?utm_source=pocket-newtab NZZ - Effort]</ref>
* Eierschwamm ''m'' = Pfifferling
* Eiertätsch ''m'' = Eierkuchen
* Einer ''m'' = Glas Wein (0,1 l)
** Einerli ''n'' = Glas Wein (0,1 l)
* Einvernahme ''f'' = Verhör
* Eiterriëme ''n'' = Cremeschnitte
* Embi ''n'' = Biene
* Eppeeri ''f'' = Erdbeere
* Eschrut ''n'' = Huflattich, ''FR''<ref name=DAV1 />
* Escheli ''n'' = Schal (frz. écharpe)
* Eschtrich ''m'' = Dachraum, Dachboden, s. Winde
* Excusez! ''f'' = Entschuldigung!
==={{Anker|SubstantiveF}}F===
* Fäändli ''n'' = -1: Fahne, -2: billiges Kleid
* Fade ''m'' = Zigarette (ugs.)
* Fageta ''f'' = Hosentasche
** Fagatazytli ''f'' = Taschenuhr
* Fahne ''f'' = Flagge
* Fahrhabe ''f'' = Frachtgut, ''CH''
* Familitürgg ''f'' = Familienfeier
* Faszinetli (Fatzneetli) ''n'' = Taschentuch (lat. facies)
* Fehlbarer ''m'' = Zuwiderhandelnder, ''CH''
* Feumer ''m'' = Handnetz (Fischfang)
* Figgimüli ''f'' = Zwickmühle
* Finken ''m pl'' = -1: Hausschuhe, ''CH'', -2: Autoreifen (ugs.)
* Fisimatänte ''f pl'' = -1: Unsinn, -2: Umstände (frz.)<ref name=BEDT1>{{Internetquelle|url=https://www.berndeutsch.ch/web/words/view/12404 |titel=Fisimatänte |zugriff=7. Mai 2019}}</ref>
* Fliffläuderli ''n'' = Schmetterling
* Fleischkäse ''m'' = Leberkäse
* Fleischvögeli ''n'' = Roulade
* Flüüger ''m'' = Flieger (Flugzeug)
* Fötzel ''m'' = Schnipsel; ü.: Gauner
* Fotzelschnitten ''f'' = Arme Ritter (ein Gericht aus Weissbrot)
* Frittig ''m'' = Freitag
* Fünfliber ''m'' = Fünffrankenstück
* Fünfräppler ''m'' = Fünfrappenstück<ref>{{Internetquelle| url=http://www.blogwiese.ch/archives/1466 |titel=Der Fünfer und das Weggli — Neue alte Schweizer Redewendungen|zugriff=2. Mai 2019}}</ref>
* Füdle ''m'' = Gesäß
* Füdlibürger ''m'' = Spiesser, ''CH''
* Fuurz ''m'' = Spleen, ''FR''
==={{Anker|SubstantiveG}}G===
* Gagi ''n'' = Kot, ''CH''
* Gastwirtschaftspatent ''n'' = Schanklizenz
* Ggoli ''n'' = Spucktuch (Kleinkinder), ''FR''
* Ghüder ''m'' = Abfall, ''CH'', siehe auch Güsel
* Gigetschi ''m'' = Apfelkerngehäuse
* Glareisen ''n'' = Brille, ''TS''
* Gluggsi ''m'' = Schluckauf
* Glungge = Pfütze <ref name=20M2>{{internetquelle| url=https://www.20min.ch/story/heute-spielt-man-auch-in-bern-fangis-118246307040|titel=Heute spielt man auch in Bern «Fangis»| zugriff=2020-06-29}}</ref>
* Glutzger ''m'' = Schluckauf
* Gmeindbann ''m'' = Gemeindegebiet, ''CH''
* Goof ''n'' = -1: Kind, ''OD''; -2: ungezogenes Kind, ''LU''
* Gröibschi ''m'' = Apfelkerngehäuse
* Güegi ''m'' = Apfelkerngehäuse
* Gürbschi ''m'' = Apfelkerngehäuse
* Grösi ''f'' = Großmutter, ''CH''
* Güsel ''m'' = Abfall, ''CH'', siehe auch Ghüder
* Guetzli ''n'' = süsse Kleinigkeit (Kleingebäck, Bonbon), ''CH''
* Guggumere ''f'' = Gurke, ''CH''
* [[Bierflasche|Guttèrè]] auch Gutter ''f'' = Flasche, ''BE''<ref name=BEDT11>{{Internetquelle| url=http://www.edimuster.ch/baernduetsch/woerterbuechli.htm#G |titel=Wörterbuch Berndeutsch |zugriff=2020-04-29}}</ref>
* Gumpe = Pfütze<ref name=20M2 />
==={{Anker|SubstantiveH}}H===
* Häärd ''f'' = Erde, s.: Herd
* Hafen ''m'' = Krug
* Halbtaxabo ''n'' = BahnCard
* Hanf ''n'' = Brot, ''ZH''<ref name=DWS1>{{Internetquelle|url=http://www.dialektwoerter.ch/ch/h.html|titel=
Dialektwoerter-Verzeichnis|zugriff=24. Januar 2019}}</ref>
* Häppere ''f'' = Kartoffeln, ''FR''
* Hääs ''n'' = Bekleidung, ''CH''<ref name=SSD1>{{Internetquelle|url=http://www.dialektwoerter.ch|titel=Sammlung Schweizerdeutscher Dialektwörter und -begriffe |zugriff=10. Dezember 2018}}</ref>
* Hag ''m'' = Zaun, ''CH''
* Harass ''m'' = Getränkekiste, ''CH''
* Hegel (Hegu) ''n'' = Taschenmesser
* Herd ''f'' = Erde, s.: Häärd
** (H)erdäpfel ''f pl'' = Kartoffeln
** Herdäpfelstock ''m'' = Kartoffelbrei
* Helgaa ''n'' = Abbild
* Hetscher ''m'' = Schluckauf
* Heuboden ''m'' = Obergeschoß der Scheune (für Heu)
* Heubürzel ''m'' = Purzelbaum
* Heugümper ''m'' = Heuschrecke
* Hickser ''m'' = Schluckauf
* Higgis ''m'' = Schluckauf
* Hitzgi ''m'' = Schluckauf
* Hiiwys ''m'' = Hinweis
* Hornussen ''n'' = Schlagstockspiel, ''BE'<ref>{{Internetquelle| url=https://www.myswitzerland.com/de-de/hornussen-wo-die-nuoss-vom-bock-ins-ries-fliegt.html |titel=Hornussen – Wo die Nuoss vom Bock ins Ries fliegt |zugriff=26. Mai 2019}}</ref>
* Höschger ''m'' = Schluckauf
* Hosensack ''m'' = Hosentasche
* Hüsli ''n'' = Toilette, ''CH''
==={{Anker|SubstantiveI}}I===
* Identitätskarte ''f'' = Personalausweis, abk.: ID, ''CH''
* Ilge ''f'' = Lilie, ''CH''
* Ilpe ''m'' = Elefant<ref>{{Internetquelle |url= https://www.forums9.ch/sprachen/coop/dialekte_quer.htm |titel= Auswahl Schweizer Dialektwörter |zugriff=14. Mai 2019}}</ref>
* Imbi ''f'' = Biene, ''CH''
* Ise ''n'' = Eisen, ü.: Geld
==={{Anker|SubstantiveJ}}J===
* Jagge ''f'', Jäggli ''n'' = Jacke<ref name=UZH1>{{Literatur | Titel= Zur Unterscheidung des Schweizerdeutschen und der (schweizerischen) Standardsprache | Datum=2008 | Autor=I. Hove}}</ref> <ref>{{Literatur |Herausgeber=H. Christen, E. Ziegler |Datum= 2008 |Titel=Sprechen, Schreiben, Hören: Zur Produktion und Perzeption von Dialekt und Standardsprache zu Beginn des 21. Jahrhunderts |Ort=Wien |Seiten=63-82 |ISBN= 978-3-7069-0431-5}}</ref>
* Jäner, Jenner, Jänner ''m'' = Januar
* Jänz ''n'' = -1: schmaler Streifen Land,<ref name=UBE1>{{Literatur | Titel=Jahrbuch des Oberaargaus 1984 |Herausgeber=Universität Bern |Online=http://biblio.unibe.ch/digibern/jahrbuch_oberaargau/jahrbuch_oberaargau_1984.pdf}}</ref> -2: Enzian
** Jänzener, Jänzene ''m'' = Enzianschnaps
* Järb = Teil der Käseform<ref>{{Literatur| Online=https://www.academia.edu/5298387/Alles_in_Butter_-_Milchgewinnung_und_-verarbeitung_volkskundlich_historisch_ethnologisch_und_archäologisch_| Titel=Alles in Butter – Milchgewinnung und -verarbeitung (volkskundlich, historisch, ethnologisch und archäologisch) | Autor= Daniel Möckli}}</ref>
* Jass ''n'' = Kartenspiel mit 36 Karten<ref>{{Internetquelle| url=https://www.swisslos.ch/de/jass/informationen/jass-regeln/jass-grundlagen.html |titel=Jass-Regeln |zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Jòòr ''n'' = Jahr, ''TS''
* Johanischääferli ''n'' = Leuchtkäfer<ref name=VKM1 />
* Jumpfere ''f'' = Jungfer (ältere Frau, die nie verheiratet war)
==={{Anker|SubstantiveK}}K===
Was bei 'K' vermisst wird, kann unter 'C' und 'G' zu finden sein!<br />
(Beispiele: Kiirsi (-e) ''n'' = Kirsche – Chriesi, Khüdersack – Ghüder)
* Kabis ''m'' = Kohl, ü.: Unsinn
* Kabutt ''m'' = Soldatenmantel<ref>{{Internetquelle| url= = https://www.tutti.ch/de/vi/basel/sammeln/ch-armee-thermoeinlage-zu-kaputt-der-alte-militaermantel/10740388 |titel=CH-Armee Thermoeinlage zu Kaputt (der alte Militärmantel) |zugriff=14. Mai 2019}}</ref>
* Kafi ''m'' = Kaffee
** Kafibröche = in Milchkaffee getunktes Brot<ref name=LIN1>{{Internetquelle | url=http://www.linth.net/regional/mundart/unknown.php?limit=181 | titel= Dialektwörter aus dem Linthgebiet | zugriff=14. Mai 2019}}</ref>
** Kafi Creem ''n, m'' = Kaffee mit Milch
** Kafi fertig ''m'' = Kaffee mit Schnaps
* Kamin ''m'' = Schornstein
* Kanapee ''n'' = Sofa<ref name=BEST1 />
* Kasten ''m'' = Schrank
* Kanton ''m'' = Name einer Verwaltungseinheit
* Karre ''n'' = Auto
* Kilbi ''m'' = Jahrmarkt
* Kittel ''m'' = Jacke
* Klapf ''m'' = Maulschelle
* Knöpfli ''n pl'' = Spätzle
* Kolleg Essig ''m'' = Kollege, geniessbar wie Essig
* Komere ''m pl'' = Einkäufe<ref>{{Internetquelle | url=http://daten.christian-schmid-mundart.ch/Archiv%20Woerter%20der%20Woche.pdf |titel= I der Äbewaag | zugriff=14. Mai 2019}}</ref>
* Kondukteur ''m'' = Schaffner
* Kontrollschild ''n'' = Nummernschild, ''CH''
* Krankale ''n'' = Schwächliches Wesen
* Krautstiel ''m'' = Mangold, ''CH''
* Küngel ''n'' = Kaninchen
* Kummet ''n'' = Halsring des Geschirrs von Zugtieren
* Kunzine ''m'' = Anweisung<ref>{{Literatur |Titel=Das Schweizerische Lehngut |Sammelwerk=Rätoromanische Forschungen |Autor= Renward Brandstetter}}</ref>
==={{Anker|SubstantiveL}}L===
* Lääbe ''n'' = Leben, ''FR''
* Laatere ''f'' = Leiter<ref name=TMG1 />
* Läbere ''f'' = Leber
* Läche ''n'' = Pachtland (von Lehen?)
** Lächemaa ''m'' = Pächter<ref name=SRFL1 /> (von Lehensmann?)
* Läder ''n'' = Leder
** Läderfiele ''f'' = -1: Raspel, (grobe) Lederfeile, –2: ü.: grobes Benehmen
* Läsibuech ''n'' = Lesebuch
* Lämpe ''m'' = Streit<ref name=ZZG1>{{Internetquelle |url= https://www.srf.ch/sendungen/mailbox/warum-hat-man-bei-streit-laempe | titel=Warum hat man bei Streit «Lämpe»? | zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Längizyti ''f'' = Sehnsucht<ref name=SPRIL1>{{Literatur| Titel= Der Bauernspiegel |Autor=Gotthelf|ISBN= 978-3-0348-6638-5}}</ref>
* Lätt ''m'' = Lehm<ref name=SRFL1 />
* Landjäger ''m'' = Polizist
* Lankwed ''m'' = Längsholm, Heubaum
* Lätsch ''f'' = Miene (i. d. R. negativer Gesichtsausdruck)
<!--- * Larifari ''m'' = Nichtsnutz<ref>>{{Internetquelle |url=https://www.aargauerzeitung.ch/kultur/buch-buehne-kunst/von-i-saenkel-stelle-ueber-pfnuesel-bis-pruegel-3981582 |titel= Larifari | zugriff=13. Mai 2019}}</ref> -->
* Lattüechi ''f'' = Eidechse, ''VD''
* Lavabo ''n'' = Waschbecken, ''CH'' (frz. laver)
** Laväärli ''n'' = Waschbecken
* Laxierig ''n'' = Abführmittel<ref name=SPRIL1 /> (lat. laxare)
* Legi ''f'' = Lage
* Lehrtochter ''f'' = Auszubildende, ''CH''
* Leuemüli ''n'' = Löwenmäulchen (Pflanze)
* Lewat ''m'' = Raps
* Lismer ''m'' = Strickjacke ohne Ärmel
** Lismernadle ''f pl'' = Stricknadeln
* Löifterli ''n'' = kleines Kontrollfenster<ref name=LUZ2>{{Internetquelle |url= https://www.luzernerzeitung.ch/zentralschweiz/schwiizerdueuetsch-die-besten-mundartsaetze-unserer-leser-ld.76201 |titel=Schwiizerdüüsch: Die besten Mundartsätze unserer Leser| zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Löli ''m'' = Dummkopf
* Loub ''n'' = Laub<ref name=SRFL1>{{Internetquelle |url=https://www.srf.ch/sendungen/schnabelweid/mundart-lexikon |titel=Mundart-Lexikon |zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
** Loubsäägeli ''n'' = Laubsäge
* Lüti ''f'' = Klingel
* Lugi ''f'' = Lüge
* Lumpen ''m'' = Lappen, ''CH''
* Luus ''f'' = Laus
** Luuser ''m'' = Läusekamm, Lausender (auch ü.: Lausbube), ''CH''
<!-- * Lyrmuus ''f'' = Siebenschläfer -->
==={{Anker|SubstantiveM}}M===
* Maad ''f'' = Mahd
* Mäntig ''m'' = Montag
* Määndi / Määnti(g) = Montag, ''BE''
* Märzetüpfli ''n pl'' = Sommersprossen<ref>{{Literatur |Titel=Schwiizertüütsch – das Deutsch der Eidgenossen: Kauderwelsch-Sprachführer |Autor= Christine Eggenberg | Datum=2018 | ISBN= 978-3-8317-4979-9}}</ref>
* Maitli ''n'' = Mädchen
* Malör ''n'' = Missgeschick (frz. malheur)
<!-- * Märe ''f'' = Stute --->
* Matte ''f'' = -1: Wiese, -2: Grundstück, ''VD''
* Matura ''f'' = Abitur
* Meertrübeli ''n'' = Johannisbeeren, ''CH''
* Meis ''m'' = Lärm, Streit<ref>{{Literatur | Titel= Studien zur Rechtskommunikation |Herausgeber= Dorothee Heller, Konrad Ehlich |ISBN= 978-3-03-911436-8}}</ref>
* Melch ''f'' = Milch
** Melchmälchterli ''n'' = Milchschapf (Schöpfgefäss für Milch)
** Melchterli ''n'' = Milchbottich<ref>{{Literatur| Online= https://www.palace.ch/fileadmin/user_upload/pdf/GSTAAD_THE_JOURNAL_DEUTSCH.pdf |Titel=the journal – Gstaad Palace |Seiten=45}}</ref>
* Metzg ''f'' = Metzgerei
** Metzgete ''f'' = Schlachtplatte, ''CH'', aber auch das Schlachtfest insgesamt
* Miesch ''n'' = Moos, ''VD''<ref>{{Internetquelle| url=https://www.aargauerzeitung.ch/..|titel=Von «i Sänkel stelle» über «Pfnüsel» bis «Prügel»| zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Milchkasten ''m'' = Paketfach
* Milke ''f'' = Kalbsbries<ref>{{Internetquelle| url=https://www.chefkoch.de/forum/2,1,50416/Milken-wie-zubereiten.html |titel=Milken – wie zubereiten? | zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Mocke ''m'' = Brocken
* Mödeli ''n'' = -1: Angewohnheit, Marotte, -2: mit Model geformte Sache (Mödeli Ankä)
* Mönsch ''m'' = Mensch, ''BS''<ref>{{Internetquelle| url=https://bop.unibe.ch/linguistik-online/article/view/891/1552| titel=Kontrastive Grammatik Berndeutsch / Standarddeutsch – Einige ausgewählte Aspekte |autor=Gabriela Burri, Denise Imstepf |zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Montere ''n'' = Schaufenster (frz. montrer)
* Moorä ''f'' = Muttersau
* Mozioon ''f'' = Eingabe, Antrag<ref name=LEIP1>{{Internetquelle| url= https://home.uni-leipzig.de/siebenh/pdf/Siebenhaar_Wyler_97.pdf| titel= Dialekt und Hochsprache in der deutschsprachigen Schweiz |zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Moscht = Fruchtsaft
* Müntschi ''n'' = Kuss, ''BS''<ref>{{Internetquelle| url=https://www.nzz.ch/chuss_muentschi_oder_schmutz-1.7604718 |titel=Chuss, Müntschi oder Schmutz | zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Müesli ''n'' = Brei
* Mǜtschli ''n'' = Brötchen, ''FR''
* Münz ''n'' = Kleingeld
* Müslichruut ''n'' = Gartensalbei
* Mugg ''f'' = Fliegen
* Mungg ''n'' = Murmeltier<ref name=MUR1>{{Internetquelle| url=https://eliasvetter.ch/murmeltier/ | titel= Murmeltier|zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Muni ''m'' = Stier
* Mutschli ''N'' = Semmel<ref name=MUT1>{{Internetquelle| url=https://www.querdurchdenalltag.com/schweizerdeutsch-lernen |titel=Schweizerdeutsch lernen und verstehen | zugriff=13. Mai 2019}}</ref>
* Murgeli ''n'' = Brotanschnitt
==={{Anker|SubstantiveN}}N===
* Nachtessen ''n'' = Abendbrot
* Nägeli ''n'' = -1: Gartennelke, -2: Gewürznelke
* Näggi ''n'' = kleine Wunde, Kerbe
* Näll ''n'' = Trumpf beim Jassen, s. dort
* Nastuch ''n'' = Taschentuch, ''CH''
* Natel ''n'' = Mobiltelefon
* Nidel ''f / m'' = Sahne
** Nidelkuche ''m'' = Sahnekuchen
** Nidelwähe ''f'' = Sahnekuchen (flach)
** Nidelzältli ''n'' = Sahnebonbon
* Neggeli ''n'' = Fruchtansatz
* Niele ''f'' = Waldrebe
* Nötli ''n'' = Banknote
* Nouss ''m'' = -1: Scheibe s. Hornussen, -2: Hornisse
* Nöwö ''m'' = Neffe (frz. neveu)
* Nüechtere ''f'' = Entzugsklinik
* Nüssler ''m'' = Feldsalat
* Nüütnutz ''m'' = Nichtsnutz
* Nüüteli ''n'' = Kleinigkeit<ref name=JOU1>{{Internetquelle| url= https://www.journal21.ch/ein-mundart-test |titel= Ein Mundart-Test |autor=Heiner Hug | hrsg=Journal21 |datum= 08.01.2017| zugriff=12. Mai 2019}}</ref>
==={{Anker|SubstantiveO}}O===
* Oabe ''m'' = Abend, ''TS''
* Oberluft ''f'' = Föhn, ''AG''<ref>{{Literatur |Titel=Texte zur Dorfgeschichte von Untervaz |Herausgeber=Untervazer Burgenverein}}</ref>
* Oelschtiirzli ''n'' = Ölkanne (Öler)
* Öhrli ''n'' = -1: Ohr (dim.), -2 Berg im [[Appenzellerland| Appezällerland]] <!--Faschingsgebäck-->
* Öichu ''m'' = Butter, ''VD''<ref name=SDL1 />
* Oobed, Oobe ''m'' = Abend, ''OD''<ref name=PAU1> {{Internetquelle|url=https://www.pauker.at/pauker/DE_DE/SC/wb/?x=Scheiche |titel=Schweizerdeutsch Deutsch Scheiche |hrsg= pauker.at|zugriff=30. April 2019}}</ref><ref name=TMG1>{{Literatur |Titel=Thurgauer Mundart in Geschichte und Gegenwart |Autor=Martin Graf |Ort= Bern |Datum= 2012| Sammelwerk=Sprachen und Kulturen | Nummer=V}}</ref>
* Öpfel ''m'' = Apfel
** Öpfelboum ''m'' = Apfelbaum
** Öpfugröipschi ''n'' = Kerngehäuse
* Ofenöönli ''n'' = Taubenknopf (Blume, Primula veris Stalder)
* Örgeli ''n'' = Akkordeon
* Ornig ''f'' = Ordnung<ref>{{Literatur |Titel=Läbigs Bärndütsch |Autor=W. Bieri |Datum=1958 |Seiten=146}}</ref>
<!-- * Ösche ''f'', Ösch ''m'' = Esche -->
* Ossländer ''m'' = Ausländer, s. Usländer
==={{Anker|SubstantiveP}}P===
* Padänt ''n'' = Patent<!-- Müll, der; Mist, der (inhaltlich) Patent Ochsner -->
* Pääggel ''m'' = Schaf<ref>{{Literatur | Titel= Als die Nachtvögel kreisten: die Hintercherbande – ein Geschichtskrimi |Autor=Christian Schmutz |ISBN= 3722807182}}</ref>
** Pääggubrägu ''n'' = Lammbraten
* Padi ''n'' = Paddel (Hockey)
* Panaché ''n'' = Radler (Getränk), ''CH''
* Pariiser Brot ''n'' = Baguette
* Passeltang ''m'' = Zeitvertreib (frz. passer le temps)<ref>[http://www.gabsm.de/rp/paseltan.html Passeltan]</ref>
* Patisserii ''f'' = süsses Gebäck
* Pedalo ''n'' = Tretboot
* Pensee ''n'' = Stiefmütterchen (frz. pensée)
* Perron ''n'' = Bahnsteig, ''CH''<ref name=BAS1>{{Internetquelle|url=https://www.bernerzeitung.ch/region/bern/Perrons-im-Bahnhof-Bern-werden-laenger/story/31318761|titel=Perrons im Bahnhof Bern werden länger|zugriff=1. Dezember 2018}}</ref>
* Pedalo ''n'' = Tretboot, ''CH''
* Penalty ''f'' = Elfmeter, ''CH''<ref>{{Internetquelle| url=https://steigerlegal.ch/2018/07/10/penalty-elfmeter-marke/| titel=Fussball: Elfmeter in Deutschland, Penalty in der Schweiz |datum=10. Juli 2018 |autor= Martin Steiger |zugriff=28. April 2019}}</ref>
* Pendenz ''f'' = Unerledigtes (frz. pendre)<ref name=DUDP1>{{Internetquelle| url= https://www.duden.de/rechtschreibung/Pendenz |titel=Pendenz| zugriff=11. Mai 2019}}</ref>
* Permi ''n'' = Führerschein (frz. permit)
* Peterli ''m'' = Petersilie, ''CH''
* (Dach-)pfätti ''f'' = Pfette (Dachplatte)
* Pfan(n)e ''f'' = Topf
* Pfischter ''m'' = Bäcker (lat. pistor)
* Pflanzblätz ''m'' = Gemüsegarten, Kleingarten
* Pflotsch ''m'' = Matsch, ''CH''<ref>{{Internetquelle| url=https://www.mittelschulvorbereitung.ch/contentLD/DE/Div21lSchWort.pdf| titel=Schweizerdeutsch - Wörterliste |zugriff=6. Mai 2019}}</ref>
* Pfluderi ''m'' = Durchfall
* Pfnüsel ''m'' = Schnupfen<ref name=IDIP1>{{Internetquelle| url= https://www.idiotikon.ch/wortgeschichten1/132-schnupfen |titel= Schnupfen| zugriff=11. Mai 2019}}</ref>
* Pföderi ''m pl'' = Jungen<ref name=DASP1>{{Internetquelle| url= https://services.datasport.com/2018/lauf/baldegger/start002.htm |titel= Baldeggerseelauf 2018| zugriff=11. Mai 2019}}</ref>
* Pfünderli ''n'' = Ein-Pfund–Brot
* Pfüüsi ''n'' = kleine Pause<ref name=KIR1>{{Internetquelle| url=http://www.kinderverse.ch/vers/schnagge-schnaggehuusli |titel= Schnaggehuusli | zugriff=11. Mai 2019}}</ref>
* Pfuderi; ''n'' = -1: klappriges Auto, -2: Pfuscher
* Pfyfalter, Pfyfauter, Pfyfouter ''m'' = Schmetterling
* Pfyffe ''f'' = Pfeife, ü.: unfähige Person, ''CH''
* Pikett ''n'' = Bereitschaftseinheit
** Pikettdienst ''m'' = Bereitschaftsdienst, ''CH''
* Plafond ''m'' = Decke (Gebäude), ''CH''
* Plämu ''f'' = Beschämung
* Platzgen ''n'' = Wurfsport
* Physere ''f'' = Physik
* Plätz ''m'' = -1: aufgenähter Flick, -2: Wunde
* Plätzli ''n'' = -1: Pfannkuchen (Sofficini)<ref name=PLA1>{{Internetquelle| url=https://www.kochbar.de/rezept/502647/Sofficini.html |titel=Schweizer Plätzli | zugriff=11. Mai 2019}}</ref>, -2: Schnitzel<ref name=PLA21>{{Internetquelle| url=https://www.xing.com/communities/posts/schweizer-kuechensprache-fuer-anfaenger-1002703989 |titel=Küchenbegriffe| zugriff=11. Mai 2019}}</ref>
* Plagööri ''m'' = Angeber
* Pneu ''m'' = Autoreifen, ''CH''
* Pögg ''m'' = Puck (Eishockey)
* Pöstler ''m'' = Postbote
* Postauto ''n'' Überlandbus
* Poschtiwägeli ''n'' =Einkaufsroller
* Pottschamper ''m'' = Nachttopf (frz. pot de chambre)
* Poulet ''n'' = Hähnchen (Gericht), ''CH'' – auch [[Mistkratzerli]], [[Güggeli]]
* Puff ''n'' = Durcheinander
* Puntenöri ''n'' = Ehrensache (frz. point d'honneur)<ref>{{Literatur| Titel=Schweizer Dialekte |Datum=2018 |Verlag= Springer Nature |ISBN=978-3-0348-6717-7}}</ref>
* Putschauto ''m'' = Autoscooter<ref>{{Internetquelle| url=https://www.tagesanzeiger.ch/zuerich/Hauptsache-Thalwil-hat-die-Chilbi-geschmeckt/story/16592759 |titel=Hauptsache, Thalwil hat die Chilbi geschmeckt |hrsg=Tagesanzeiger |datum=26.Oktober 2009|zugriff=28. April 2019}}</ref>
==={{Anker|SubstantiveQ}}Q===
* Q-Lok ''f'' = Schlusslokomotive, ''CH''
==={{Anker|SubstantiveR}}R===
* Raam ''m'' = Sahne
** Raamtäfeli ''n'' = Sahne-Karamellbonbon
* Rabattli ''n'' = Beet
* Räägemole (odr Alpemole) ''m'' = Alpensalamander<ref name=WOCH1>{{Literatur | Sammelwerk=Zürcher Volkstierkunde| Titel=Mundartliche Tiernamen und volkskundliche Mitteilungen über die Tierwelt des Kantons Zürich |Autor=Walter Höhn-Ochsner }}</ref>
* Rätschbäse ''f'' = schwatzhafte Frau
* Raffel ''f'' = Reibe, ''CH''
* Ramsere ''m'' = Bärlauch<ref name=WOCH1 />
* Rande ''f'' = Rote Bete, ''CH''
* Rank ''m'' = Kurve
* Rappe ''m'' = Münze
** Rappespalter ''m'' = Pfennigfuchser
* Rauft ''m'' = Brotrinde, ''LU''
* R(a)eckholder ''m'' = Wacholder, ''CH''
* Redaktor ''m'' = Redakteur, ''CH''
* Reglement ''n'' = Geschäftsordnung, allgemein Regelung, ''CH''
* Reprosche ''f'' ) Vorwurf, Anschuldigung (fr. reproche)
* Ribiseli ''n'' = Johannisbeere
* Riegelhaus ''n'' = Fachwerkhaus, ''CH''
* Riitiseil ''n'' = Schaukel<ref name= KHSD1>{{Literatur|Titel= Wie deutschschweizer Kinder Hochdeutsch lernen |ISBN= 978-3-515-07239-7 |Autor= Annelies Häcki-Buhofer, Harald Burger}}</ref>
* Riitschuël ''f'' = Karussell,
* Rivella ''f'' = Limonade – Markenname, der zum Sammelbegriff geworden ist (ähnlich ''Föhn'' in ''DE'')<ref name=RIV1>{{Internetquelle|url=https://www.nzz.ch/den-deutschen-rivella-erklaeren-1.18098072 |titel=Den Deutschen Rivella «erklären» |autor=Marie-Astrid Langer, Sergio Aiolfi |datum=13.6.2013 |zugriff=29. April 2019}}</ref>
* Röiel ''m'' = Kater
* Röslichöl ''m'' = Rosenkohl
* Rossbollä ''m'' = Pferde'apfel' (Pferdekot)
* Rösti ''n'' = gekochte, geriebene und dann gebratene Kartoffeln, ''CH''
* Rotbrüschteli ''n'' = Rotkehlchen
* Rotchruut ''n'' = Rotkohl (s. Blauchruut)
* Rotlicht ''n'' = Ampel
* Ruchbrot, -mehl ''n'' = Graubrot, -mehl, ''CH''
* Rüebchöhl(-i) ''m'' = Kohlrabi<ref name= KUEB2>{{Internetquelle| url= http://www.kirchenweb.at/kochrezepte/service/ | titel=Küchensprache Küchenlatein Küchenwörter Lexikon |zugriff= 10. Mai 2019}}</ref>
* Ruech ''f, m'' = grobe Person
* Rüfe ''f'' = saisonaler Murgang, Gebirgsbach
* Rübli ''n'' = Karotte, ''CH''
* Rufe ''f'' = Schorf (Wunde)
* Runggle ''f'' = Runkelrübe<ref name=WOCH1 />
* Ruschtig ''n'' = Ware, Sachen, Ausrüstung
* Ruyne ''f'' = Ruine, ''CH''
* Rytirössli ''n'' = Karussellpferd, Schaukelpferd, Steckenpferd
==={{Anker|SubstantiveS}}S===
* Sack ''m'' = Tasche, Tüte, ''CH''
** Sackmesser ''n'' = Taschenmesser, ''CH''
* Samichlaus ''m'' = Nikolaus, ''CH''
* Samschtig ''m'' = Samstag
* Säsli ''n'' = [[Gertel|Hippe]]
* Scheichen ''m pl'' = Füße, Beine, ''CH''<ref>{{Internetquelle|url=https://www.pauker.at/pauker/DE_DE/SC/wb/?x=Scheiche |titel=Schweizerdeutsch Deutsch Scheiche |hrsg= pauker.at|zugriff=30. April 2019}}</ref>
* Schlarpen ''m pl'' = offene Schuhe
* Schlot ''m'' = Kamin, Schornstein
* Schnägg ''f'' = Schnecke, ''FR''
* Schnauf ''m'' = Atem, ''CH''
* Schmier ''f'' = Polizei, ''CH'' (verächtlich)
* Schnurre ''m'' = Mund, Gesicht
* Scholä ''f'' = Scheibe (Brot), ''ZH''<ref name=DWS1/>
* Schranz ''m'' = Riss
* Schrybig ''f'' = Schreibweise, ''CH''
* Schüttstein ''m'' = Spüle, ''CH''
* Schuhbändel ''m'' = Schnürsenkel, ''CH''
* Schwab ''m'' = Deutscher, ''CH''
* Schwäif ''m'' = aus Ruten geflochtener Ring<ref name= MF1>{{Literatur|Online=http://mundartforum.ch/doc/11_3_web.pdf| Titel=Uri und seine Mundarten | Sammelwerk=SchweizerDeutsch Zeitschrift für Sprache in der deutschen Schweiz |Band=19 | Nummer =3/2011 | Zugriff=2019-05-02}}</ref>
** Schwäifhag = Zaun aus schiefliegenden Latten<ref name= MF1 />
* Schwaig ''f'' = Herde, Viehweide, Viehhof<ref name=PUdolf1>{{Literatur|Online=https://www.e-periodica.ch/cntmng?pid=szg-002:1887:12::380 |Titel=Ethnographische Gesichtspunkte der Schweizerdeutschen Dialektforschung}}</ref>
* Schwingbesen ''m'' = Schneebesen, ''CH''
* Schwiiz ''f'' = Schweiz, ''CH''
* Seich ''m'' = Unsinn (vulgär)
* Seisler ''m'' = Sensler (aus FR), ''FR''
* Serviertochter ''f'' = Kellnerin, ''CH''
* Siech ''m'' = Kerl, ''CH'', negativ ('en fiese Siech')
* Silserli ''n'' = Laugenbrötchen, ''CH''<ref name=MIG1>{{Internetquelle|url=https://migipedia.migros.ch/de/silserli|titel=Silserli|zugriff=12. Dezember 2018}}</ref>
* Sonnerie ''w'' = Klingelanlage, ''CH''
* Spital ''n'' = Krankenhaus, ''CH'' - in DE noch als historischer Namen, z.B [[Spital Waldshut]] und ähnlich [[Marienhospital (Stuttgart)|Marienhospital]]
* Spritzkanne ''f'' = Gießkanne
* Standeskommission ''f'' = Regierung, ''AG''
* Stapi ''m'' = Bürgermeister
* Stock ''m'' = Brei, ''CH'', s. Herdäpfelstock
* Stöckli ''n'' = Ausgeding, ''CH'' – übertragen auch Schweizer Ständerat
* Stoorzen ''n pl'' = Beine (Stoorzen obsi chere = Sterben, Beine unterschlagen), ''BE'', derb!
* Stotz ''m'' = Reichtum<ref name=ORB1 />
* Stumpen ''m'' = Stumpf
** Hutstumpen ''m'' = Hutrohling
* Stutz ''m'' = 1 Franken (Geld)
* Stütz ''n'' = Geld
* Suntig ''m'' = Sonntag
* Süssmost ''m'' = Apfelsaft (im Gegensatz zum vergorenen Most)
* Syte ''f'' = Seite, ''CH'' (auch ü.: Web-Seite)
=== {{Anker|SubstantiveT}}T ===
* Taape ''m'' = Schmutzfleck (durch Finger)
* Täfe-r (-l) ''n'' = Täfelung<ref name= AMM1>{{Literatur| Titel= Die deutsche Sprache in Deutschland, Österreich und der Schweiz: das Problem der nationalen Varietäten |ISBN=978-3-11-014753-7|Autor=Ulrich Ammon |Seiten=162 |Datum=1995}}</ref>
* Täät Garee = Quadratschädel (Dickkopf, Querkopf, Trotzkopf, von frz. tête carrée – dort nicht üblich)
* Tagel ''n'' = Tauende
* Tageler ''n'' = Tagebuch<ref name=TAG1>{{Internetquelle|url=https://www.pfadi-falkenstein.ch/images/leiter/dl-anleitungen_tipps/leiterhandbuch_2017.pdf | titel= Leiterhandbuch 2017| zugriff=10. Mai 2019}}</ref>
* Talpe ''f'' = Pranke, Pfote
* Tanse ''f'' = Kiepe<ref name=WBDD1>{{Internetquelle|url=https://www.wortbedeutung.info/druck.php?query=Tanse|titel=Tanse|hrsg=wortbedeutung.info| zugriff=10. Mai 2019}}</ref> <!-- s. Chräze -->
* Taxkarten ''f'' = Telefonkarte
* Teiggaff ''m'' = -1: Beschimpfung<ref name=KAM1>{{Literatur| Titel= Teiggaff, Tüpfi, Tumme Siech |Datum= 2003 |Autor=Fritz Kamer |ISBN= 978-3719313180}}</ref>, -2: Nudel<ref name=SCRI1 />
* Tenn ''n'' = Tenne
** Tennstor ''n'' = Scheunentor
* Tenue (Tenü) ''n'' = Uniform, Anzug
** Tenuevorschrift ''f'' = Anzugordnung
* Thärme ''m'' = Spruch<ref name=BERD1>{{Internetquelle| url=http://www.edimuster.ch/baernduetsch/woerterbuechli.htm#T|titel= Wörterbuch Berndeutsch | zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Theek''m'' = Schulranzen<ref name=SCRI1 />
** Schueutheek ''m'' = Schulranzen
* Tobel ''n'' = Waldschlucht<ref name=SCRI1 />
* Töggelikasten ''m'' = Tischfußball
* Töff ''m'' = -1: Moped<ref name=SCRI1 />, -2: Motorrad<ref name=DUD1>{{Internetquelle|url=https://www.duden.de/rechtschreibung/Toeff|titel=Töff, der|zugriff=22. April 2019}}</ref>
* Tönü ''n'' = Kleidung (frz. tenue)
* Tööpä ''f pl'' = Hände,
* Tole ''f'' = Gully<ref name=SCRI1 /> s. Dole
* Tolgge ''m'' = Tintenklecks
* Tone ''m'' = 1'000 Franken
* Tram ''f'' oder ''n'' = Straßenbahn<ref name=DUD2>{{Internetquelle|url=https://www.duden.de/rechtschreibung/Tram_Straszenbahn|titel=Tram, die oder das|zugriff=22. April 2019}}</ref><ref group=A name=DUD2>In Österreich auch 'Balken'</ref>
* Trax ''m'' = Schaufellader, Schaufelbagger<ref name=WEL1 />
* Troole ''f'' = Ackerwalze
* Trainer ''m'' = Trainingsanzug
* Traktandum ''n'' = das zu Verhandelnde, Verhandlungspunkt, ''CH''
* Trapp ''m'' = Trott, Gewohnheit<ref name=BERD1 />
* Trolley ''m'' = Oberleitungsbus, ''CH''
* Trottinett ''n'' = Tretroller<ref name=NZZA />
* Trottoir ''n'' = Gehweg, ''CH''
* Truckli ''n'' = Schachtel, Truhe<ref name=SCRI1 />
* Trummle ''m'' = Schmerbauch (Bierbauch)
* Tschooli ''m'' = Dummkopf (ital.)<ref name=SCRI1 />
* Tschoope ''f'' = Anzugjacke
* Tschumpel ''m'' = Tölpel
* Tubel ''m'' = Dummkopf
* Tüchlein ''n'' = Handtuch
* Tüügeli ''n'' = Ausguss einer Kanne
* Tüpfi ''n'' = Beschimpfung<ref name=KAM1 />
* Tüfelsnoodle ''f'' = Libelle
* Tüütsche ''m'' = Deutscher
* Tüpflischeisser ''m'' = Pedant
* Türfalle ''f'' = Türklinke
* Tuller ''m'' = -1: Baumwipfel; -2: Kopf<ref name=BERD1 />
* Turbe ''m'' = Torf<ref name=BERD1 />
* Tupee ''n'' = Unverfrorenheit
* Tutswit ''m'' = Durchfall (frz. tout de suite)
==={{Anker|SubstantiveU}}U===
* Überchleid ''n'' = Schutzanzug (über der eigentlichen Bekleidung), s. Übergwand
* Übergwand ''n'' = Overall
* Übername ''m'' = Spitzname
* Übersüünigi ''f'' = -1: Überspanntheit, -2: Ausgelassenheit
* Überziehr ''m'' = Wintermantel
* Ueli, Üeltschi ''m'' = Ulrich
* Üerti ''f'' = Rechnung im Restaurant<ref name=SRF11>{{Internetquelle|url= https://www.srf.ch/sendungen/schwiiz-und-duetlich/bei-der-uerti-zahlt-jeder-seinen-teil |titel= Bei der Ürti zahlt jeder seinen Teil|zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Uffaart ''f'' = [[Christi Himmelfahrt]]
* Ufschnett ''m'' = Aufschnitt
* Ufrichti ''f'' = Richtfest
* Ufzgi ''f'' = Hausaufgaben
* Ühreler ''m'' = Uhrmacher
* Umfall ''m'' = Unfall
* Umbeisgi ''f'' = Ameise, ''AG''
* Umpeissi ''f'' = Ameise<ref name=20M1>{{Internetquelle|url= https://www.20min.ch/schweiz/basel/story/-Umpeissi--Nundefaahne--ich-ha-kei-Ahnig--31646063 |titel=Umpeissi? Nundefaahne, ich ha kei Ahnig |zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Umtrieb ''m'' = Aufwand, ''SH''
* Umues ''f pl'' = Umstände, Beschwerden<ref name=SFD1>{{Internetquelle|url= https://schweizfuerdummies.weebly.com/buchstabe_u.html |titel= Schweiz für Dummies |zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Umschwung ''m'' = Grundstücksgröße (zum Gebäude gehörende, umgebende Fläche)
* Ungfell ''n'' = Pech, Unglück, Missgeschick
** auch Ugfeu ''n'', Ungfehl ''n''
* Üngglitsch ''m'' = Onkel
* Ungreis ''n'' = -1: Durcheinander, Unordnung, -2: Unstimmigkeit
* Urfel ''m'' = Hammel (kastrierter Schafbock), auch Urfu
* Urhab ''m, f'' = Ursache, Grund
* Ürseli ''n'' = Gerstenkorn
* Usgüügelete, Ustrinkete ''f'' = Schließungsfest
* Üsereine ''m'' = Ortsansässiger (Unsereiner)
* Uslumpete ''f'' = Fastnachtsende
* Unterbruch ''m'' = Unterbrechung
* Unterspälte ''f'' = Unterschale (Fleischereifachsprache)
* Uschtig ''m'' = Frühling (veraltet)
* Usegäld ''n'' = Wechselgeld
* Usgang ''m'' = -1: das Ausser-Haus-Gehen, -2: Ausgang (Weg zum Verlassen)
* Üürbsi ''m'' = Apfelkerngehäuse<ref name=SMS1 />
* Usschabig ''f'' = Ausschabung (med.)
* Ustag ''m'' = Frühling<ref name=SID11>{{Internetquelle|url=https://www.idiotikon.ch/wortgeschichten1/173-uustag-huustage-langsi-lanzig|titel=Uustag, Huustage & Langsi, Lanzig|zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Üüle ''f'' = Eule
==={{Anker|SubstantiveV}}V===
* Vätu ''m'' = alter Mann
* Vee ''n'' = Vieh<ref name=MUO1 />
* Velo ''n'' = Fahrrad, ''CH'' (von Veloziped)
* Verbouscht ''m'' = Neid, Missgunst, Trotz
* Verbunscht ''m'' = Neid, Missgunst, Trotz
* Vergäss ''n'' = Unachtsamkeit
* Verhabni ''n pl'' = Fasnachtsküchlein, s. Chnöiblätz
* Verhüeter ''n'' = Kondom<ref name=SCRI1>{{Internetquelle|url= https://de.scribd.com/doc/171657962/Schwiizertuutsch-Das-Deutsch-Der-Eidgenossen-Kauderwelsch- |titel=Schwiizertuutsch Das Deutsch Der Eidgenossen Kauderwelsch |autor=JMárcio De Souza Andrade |zugriff=9. Mai 2019}}</ref>
* Venner ''m'' = Fähnrich, ''CH''
* Vernehmlassung ''f'' = Anhörung<ref name=LEIP1 />
* Verschriiber ''m'' = Schreibfehler
* Verschüttig ''f'' = Fehlgeburt
* Versterchig ''f'' = Verstärkung
* Vetter ''m'' = Cousin (früher auch Onkel oder Pate)
* Vierlig ''n'' = Viertelpfund (125 g)
* Vierteler ''m'' = Viertklässler
* Vierkantrööschti ''n'' = Pommes frites (ugs.)
* Vignette ''f'' = Gebührenmarke
* Visite ''f'' = Besuch
* Visum ''n'' = Unterschrift<ref name=DUD3>{{Internetquelle |url= https://www.duden.de/rechtschreibung/Visum |titel=Visum |zugriff=2019-05-08 }}</ref>
* Vögu ''m pl'' = Vögel
** Voguchräätze ''m'' = Vogelkäfig
** Vogunäscht ''n'' = Vogelnest
** Voguschüüchi ''f'' = -1: Vogelscheuche, -2: Person, die so aussieht
* Voorässe ''n'' = Vorspeisengericht (i. d. R. Ragout)
* Vorfänschter ''n'' = -1: Vorfenster (zusätzliche Winterfenster), -2 Brille (scherzhaft)
* Vorfälli ''n'' = Erde (am Ackerrand)
* Vortritt ''m'' = Vorfahrt
* Vortǜu ''m'' = Vorteil, ''FR''
* Vreneli ''n'' = Name einer (Gold-)Münze, ''CH'' (nach dem Vornamen Verena)
* Vych ''n'' = Tier, Ungeziefer
** Vycher ''n pl'' = Tiere
==={{Anker|SubstantiveW}}W===
* Waäg ''m'' = Weg, s. Alpwaäg ''m'' = Wirtschaftsweg zu einer [[Alp (Bergweide)|Alp]]
* Wäägzange ''f'' = Sägenschränkzange (Zange zum Spreizen der Sägezahnblätter)
* Wähe ''f'' = flacher Kuchen (meist Hefekuchen)
* Wällä ''n'' = Holzbündel, s. Bördeli, Büscheli, Wedele
* Wäntele ''f'' = -1: Wanze, -2: Flachmann (ugs.)<ref name=WBD1>{{internetquelle|url=http://www.edimuster.ch/baernduetsch/woerterbuechli.htm |titel=Wörterbuch Berndeutsch / Wörter Bärndütsch|hrsg=Edimuster |zugriff=19. August 2019}}</ref>
* Wase ''m'' = Rasen<ref name=SPRI1>{{Literatur |Online= https://link.springer.com/book/10.1007%2F978-3-0348-6716-0 |Titel= Schweizer Dialekte |Verlag= Springer Basel |ISBN= 978-3-0348-6716-0 |zugriff= 2019-05-08}}</ref>
** Wasemotte ''m'' = Rasenziegel
* Wasserscheef ''n'' = Wasserschiff (Heisswasserbehälter bei Herden)<ref>{{Literatur |Sammelwerk=Deutsches Wörterbuch |Titel=Wasserschiff |Band=27 |Seiten=2496}}</ref>
* Waud ''m'' = Wald, ''BE''
** Waudhäischte ''n'' = Waldameise, s. Wohlheischte
* Wedele ''n'' = Holzbündel, s. Bördeli, Büscheli, Wällä
* Wegge ''m'' = Bremskeil
* Wegfahrt ''f'' = Ausfahrt, ''CH''
* Weggli ''n'' = Wecken, Brötchen<ref name=MUT1 />
* Weibel ''m'' = Protokoll-Beauftragter (Regelung des Ablaufs von Veranstaltungen)
* Wii ''m'' = Wein
** Wiibeerli ''n'' = Rosinen
* Winde ''f'' = -1: Dachboden, ''CH'', -2: Jugendheim (ugs.)<ref name=GEO1 />
* Windeschyt ''n'' = Windscheit (Holzstück zum Seilspannen z. B. bei Gestellsägen)
* Wirz ''m'' = Wirsing
* Wischpe ''m'' = Heubaum<ref name=GRI1>{{Internetquelle |url= http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&sigle=DWB&mode=Gliederung&lemid=GH07896#XGH07896 |titel= Heubaum|zugriff=8. Mai 2019}}</ref>
* Welschland ''n'' = die französische Schweiz, ''CH''
* Worb ''m'' = Sensenstiel
* Wüschete ''f'' = Kehricht<ref>{{Internetquelle |url= https://tannholzschraettele.jimdo.com | titel= Tannholzschrättele Mettenberg |zugriff=8. Mai 2019}}</ref>
* Wösch ''f'' = –1: Wäsche, -2: Unterwäsche
** Wöschgelte ''f'' = Waschzuber
** Wöschzaine ''f'' = Wäschekorb
* Wümmet ''f'' = Weinlese, Weinernte
==={{Anker|SubstantiveX}}X===
X: s. ''Ks'', ''Gs''
<!--
S ''X'' – wenn z schreibe wird ''ks'' oder ''gs''
* Xottnix (Scherzwort) = Gsottniggs = Siedfleisch
-->
==={{Anker|SubstantiveY}}Y===
* Ygrek ''n'' = Ypsilon, ''CH'' (aus dem Französischen)
==={{Anker|SubstantiveZ}}Z===
* Zaine ''f'' = Korb (geflochten)
* Zapfen ''m'' = -1: Korken, ''CH'', -2: Gehalt (ugs.)
** Zapfezier ''m'' = Korkenzieher
* Zeieli ''n'' = Medaillon (an Halskette)
* Zibälä ''f'' = Zwiebel, ''BE'', s. Bölle
* Ziger ''m'' = -1: Quark, -2: Kräuterkäse (zum reiben, aus Molke)<ref>{{Internetquelle|url= https://www.kaesewelten.info/kasesorten/ziger/ |titel=Alles über Käse|zugriff=7. Mai 2019}}</ref>
** Zigerchrapfe ''m'' = Quarktasche
* Zischtig ''m'' = Dienstag
* Zmittag ''n'' = Mittagessen
* Znacht ''n'' = Abendessen, ''CH''
* Znüni ''n'' = Frühstück, ''CH''
* Zucchetti ''f pl'' = Zucchini (Gemüse), ''CH''
* Züche ''f'' = Schublade, ''TG''
* Zueschtupf ''m'' = Zuschuss
* Zvieri ''n'' = Zwischenmahlzeit
* Zwängerei ''f'' = Erzwingenwollen, ''CH''
* Zweier ''m'' = Glas Wein (0,2 l)
* Zwergsignal ''n'' = Schutzsignal, ''CH''
* Zwiäri ''m'' = Querulant
* Zyt ''f'' = Zeit, ''CH''
<center>'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</center>
==Verben==
{{TOC Artikel|ZEICHEN=a|TITEL=Verben|ARTIKEL=#Verben}}
==={{Anker|Verbena}}a===
* aa ~ an~
** aacho = ankommen, ü.: anbrennen, überzeugen (Idee, Vorschlag)
** aachräiä = anschreien, s. aaheurä
** aagää = anstossen (beim Schaukeln/Schlittenfahren), ''CH''
** aagaffä = anstarren
** aagattigä = anfangen
** aagehocke = anbrennen (von Speisen beim Zubereiten)
** aaglängä = anfassen
** aahauä = ansprechen (ugs.)
** aaheurä = anbrüllen<ref name=KNI1>{{Internetquelle|url=https://www.opinionstage.com/jenny45/13-ziemlich-knifflige-schweizerdeutsche-wörter|titel=Was heisst "aaheurä"|zugriff=30. April 2019}}</ref>
** aahockä = anbrennen, ü.: zu spät kommen
** aamachä = animieren (Lust machen), ''CH''
** aazündä = sticheln, ''CH''
** aantru= hänseln, ''CH''
** aapfurrä = (grob) kritisieren
** aaschwärzä = jmd. Dritten gegenüber beschuldigen
* aa~ = aus~
** aalösche = die Lust verderben
** aaserbele = langsam sterben
* abä~ = abwärts~
** abätätschä = herunterfallen
** abäschletzä = hinunterschlingen
* ab~ = ab~ / weg~
** abläschele = abschwatzen
** abschüüfälä
* ässe = essen, ''CH''
* ausschaffen = ausweisen, des Landes verweisen
* auswallen = ausrollen<ref name=KUEB1>{{Internetquelle| url=http://goofy.ch/_downloads/Kochwoerterbuch.pdf |titel=Koch -Wörterbuch und -Abkürzungen |zugriff=30. April 2019}}</ref>, ''CH''
==={{Anker|Verbenb}}b===
* behaften = haftbar machen, ''SH''
* betreiben = zwangsvollstrecken<ref name=ORB1>{{Internetquelle| url=https://www.orbis-uebersetzungen.de/deutsch-und-schweizerdeutsch-der-feine-unterschied/|titel=Deutsch und Schweizerdeutsch – Der feine Unterschied|zugriff=8. Mai 2019}}</ref>
* bliibä = bleiben, ''VD'' ([[Saleydeutsch]])
* bloche = mit dem Bohnerbesen arbeiten, übertragen = rasen, ''FR''
* bodigen = besiegen, ''CH''<ref name=SMS1>{{Internetquelle| url=https://www.mittelschulvorbereitung.ch/contentLD/DE/Div21lSchWort.pdf| titel=Schweizerdeutsch -Wörterliste |zugriff=2. März 2019}}</ref>
* böue = bauen, ''CH''
* bysse = jucken, ''FR''
==={{Anker|Verbenc}}c===
* chäppele = Alkoholisches trinken, ''FR''
* choo = kommen, ''CH''
* chuslä = kleckern
==={{Anker|Verbend}}d===
* dischpetiere = diskutieren
* driia = schneien, ''TS''
* dörfe = dürfen, ''BS''
* druus cho = verstehen, ''CH''
* Duzis machen = jmd. das Du antragen
==={{Anker|Verbene}}e===
* einnachten = Nacht beginnt, ''CH''
* erchlüpfe = erschrecken, ''BE'' auch verchlüpfe<ref name=BED1 />
==={{Anker|Verbenf}}f===
* ferggä = herstellen / bereit machen / spedieren, ''CH''
* figgä = stehlen, ''CH''
* figuretla = an etwas herumhantieren
* firba = mit dem Besen wischen
* futieren = gleichgültig behandeln
==={{Anker|Verbeng}}g===
* gaagelä = schaukeln, ''ZH''
* gääggä = schreien, ''CH''
* gagsä= wirr sprechen, ''CH''
* gireiza = schaukeln
* go = gehen, ''CH''
* gouna = (be-)wachen, hüten
* gütterle = -1 zittern vor Kälte, -2 mit Flaschen hantieren<ref name=BEDT11 />, ''BE''
==={{Anker|Verbenh}}h===
* hälfe = helfen
* heben = halten
* heuschen = fordern (Geld)
* hindersi bätä = fluchen
* hirnen = nachdenken
* hocken = sitzen
* höckeln = zusammensitzen
==={{Anker|Verbeni}}i===
==={{Anker|Verbenj}}j===
==={{Anker|Verbenk}}k===
* klönen = jammern
* konkurrenzieren = im (kommerziellen) Wettbewerb stehen, ''CH''
* krampfen = arbeiten
==={{Anker|Verbenl}}l===
* lädele = einkaufen
* lättärä = (Flüssigkeit) verschütten
* lisme = stricken
* loia = ausruhen
* lose = zuhören
* luege = gucken
==={{Anker|Verbenm}}m===
==={{Anker|Verbenn}}n===
==={{Anker|Verbeno}}o===
=== {{Anker|Verbenp}} p ===
* parkieren = parken, ''CH''
* plagieren = angeben, ''CH''
* posten = einkaufen
* pressieren = beeilen, ''CH''
* prönne = brennen, ''BE''
==={{Anker|Verbenq}}q===
=== {{Anker|Verbenr}} r ===
* rätzu= schnarchen, ''CH''
* raffe = verstehen, Jgd., ugs.
=== {{Anker|Verbens}} s ===
* schaffe = arbeiten
* schaltä = Holz in den Ofen nachschieben, ''BE''<ref name=BE1>{{internetquelle|url=http://www.dialektwoerter.ch/ch/s.html|titel=Dialektwoerter S|zugriff=01.02.2019}}</ref>
* schiffen = urinieren (vulgär), stark regnen
* schlisse = zerstören, ''CH''
* schlitteln = Schlitten fahren, ''CH''
* schniia = schneien, ''TS''
* schnüwe = schneien, ''TS''
* schnöiggen = kurz ansehen
* schutten = Fußball spielen
* schwingen = ringen<ref>{{Internetquelle| url=https://esv.ch/schwingen/|titel=Schwingen – eine urchig Sportart|zugriff=30. April 2019}}</ref>
* schwoofe = tanzen
* seckeln = rennen
* serbeln = kränkeln
* speuze = spucken
* studiere = überlegen
* stuele = Darm entleeren, ''CH''
=== {{Anker|Verbent}} t ===
* tangge = danken, ''GL''<ref>{{Literatur|Online=http://www.gigers.com/ernst/Sprache/Glarner%20Mundart.pdf|Titel=Die Glarner Mundart
|Autor=R. Trüb |zugriff=2019-04-30}}</ref>
* tschiggala = Fangen spielen
* tschuten (schutten) = Fussball spielen
=== {{Anker|Verbenu}} u ===
* übercho = bekommen, ''CH''
* überreissen = übertreiben, ''CH''
* uusprobiere = ausprobieren
=== {{Anker|Verbenv}} v ===
* verlumpen = verarmen
* verchlüpfe = erschrecken, ''BE'' auch erchlüpfe<ref name=BED2>{{Internetquelle|url=https://www.berndeutsch.ch/web/words/view/17087 |titel=Berndeutsch Wörterbuch |zugriff=15. April 2019}}</ref>
* versecklen = täuschen, versetzen (zum 'Seckel' machen)
* versorgen = wegräumen
* verstaffala = verraten, ausplaudern
* verzeigen = anzeigen, ''CH'' (jmd. oder etwas anzeigen)
=== {{Anker|Verbenw}} w ===
* werweissen = hin und her raten, ''CH''
=== {{Anker|Verbenx}} x ===
=== {{Anker|Verbeny}} y ===
=== {{Anker|Verbenz}} z ===
* zeuseln = zündeln
* zleidwerche = jemanden plagen, ''CH''
* zügeln = umziehen (Wohnungswechsel), ''CH''
<center>'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</center>
==Adjektive und Adverbien==
{{TOC Artikel|ZEICHEN=a|TITEL=Adjektive und Adverbien:|ARTIKEL=#Adjektive und Adverbien}}
==={{Anker|Adjektive und Adverbiena}}a===
* aagfrässe = begeistert<ref name=SWBA1>{{Internetquelle|url=http://www.dialektwoerter.ch/ch/a.html|titel=
Dialektwörter-Verzeichnis (schweizerdeutsch) |zugriff=2. Mai 2019}}</ref>
* aamächälig = angenehm, anregend
* abheldig = steil abfallend
* äärisch = ernstlich
* abenand = entzwei<ref name=KLS1>{{Internetquelle| url=https://www.hallo-schweiz.ch/CH_17_Sprache2.htm |titel=kleines Spracharsenal |zugriff=3. Mai 2019}}</ref>
* abgschlagä = durchtrieben
* abgschnittä = sehr ähnlich
* abverheit = missraten
* acharnicht = ganz geschlossen
* ächt = vielleicht
* afä = schon, endlich
* aigetli = eigentlich, ''CH''
* allfällig = möglich, ''CH''
* albig = manchmal, gelegentlich
* allbott = häufig
* allwäg, auwää = sicher nicht, ''BE''
* allwär = wählerisch (beim Essen)
* amigs = jeweils<ref name=KLS1 />
* apa = etwa, s. öpä
* arig = kurios, eigenartig, ''BE''
* augemein = allgemein, ''BE''
* awä, allwäg = vielleicht, wahrscheinlich, möglicherweise
==={{Anker|Adjektive und Adverbienb}}b ===
* bachab = verloren, ''CH''
* barbei = barfuss, ''CH''
* bäumig = stark, ''CH''
* bhabä = knapp, ''CH''
* biräweich = blödsinnig, ''CH'' (Birne = Kopf)
* blutt= nackt, ''CH''
* butznä = maskiert, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienc}}c ===
* chlii = etwas (ä chlii), klein
* chùnnt = werden, ''FR''
==={{Anker|Adjektive und Adverbiend}}d ===
* daub = erbost, ''CH''
* derhärcho, derhär cho = -1: daherkommen, -2: zurechtgemacht sein, sich präsentieren, erscheinen, ''BE''
* driunnä = drunten<ref name=SFC1>{{Internetquelle|url=https://www.brainscape.com/flashcards/schwyzerdytsch2-1851281/packs/1202139|titel=Schwyzerdytsch2 Flashcards |zugriff=2. Mai 2019}}</ref>
* dürnig = verwirrt, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbiene}}e ===
* (e-) a-igetli = eigentlich, ''CH''
* eifach = einfach, ''CH''
* eischter = immer, ''CH''
* ekai = kein, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienf}}f===
* feiss = fett / feist, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbieng}}g===
* gluschtig = lecker, appetitlich, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienh}}h===
* hässig = übellaunig
* handkehrum = andererseits
* hìbschi = hübsch, ''TS''
* hilmig = windgeschützt
* hüt = heute, ''CH''
* huere = sehr; ''Der huere ...''<ref name=BIET1>{{Internetquelle| url=https://www.bielertagblatt.ch/nachrichten/fokus/ist-das-wort-huere-wirklich-boese |titel=Ist das Wort «huere» wirklich böse? |hrsg=Bieler Tagblatt |datum=14.08.2015 |zugriff=6. Mai 2019}}</ref>
==={{Anker|Adjektive und Adverbieni}}i===
* iiluägä = aussichtslos, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienj}}j===
* jungi = jung, ''TS''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienk}}k===
* knell = müde, ''CH''
* komood = bequem, ''CH''
* kurlig = komisch, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienl}}l===
* lääb = lauwarm, ''CH''
* lätz = oberflächlich, wenig gründlich, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienm}}m===
* määggälä = merkwürdig riechen, ''CH''
* mängd = häufig
* mängmool = manchmal
* mauntschäli = niedlich
* muff = beleidigt
==={{Anker|Adjektive und Adverbienn}}n===
* nidsigänds = abnehmend, ''CH''
* nit = nicht, ''CH''
* nonig = nicht, ''CH''
* nüüt, nüt = nicht, ''CH''
* nüma = nicht mehr, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbieno}}o===
* oggä = seltsam, ''CH''
* öppis = etwas, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienp}}p===
* pelzig = beeindruckend, ''CH''
* pfyffegrad = kerzengerade, ''BE''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienq}}q===
==={{Anker|Adjektive und Adverbienr}}r===
* rasig = schnell, ü.: sehr ...
* radibuz = gründlich<ref>{{Internetquelle|url=https://hitparade.ch/song/Kapelle-Toggeburgerbuebe/Radibuz-600944|titel=Kapelle Toggeburgerbuebe – Radibuz| zugriff=2. Mai 2019}}</ref> (vgl. ''DE'' ratzeputz)
* retour = zurück, ''CH''
* rezent = stark gewürzt, ''CH''
* ring = leicht, einfach, ''CH''
** ringhörig = hellhörig (Schall), ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbiens}}s===
* sauglatt = lustig
* schäbig = -1: abgenutzt (Bekleidung), -2: unangemessenes Verhalten zu Lasten Anderer
* schitter = bedenklich, ''GL''
* schandbar = sehr, äußerst (schlecht), ''CH''
* schmusig = niedlich
* speditiv = eilig<ref name=ORB1 />
* stotzig = steil, ''BE''<ref name=WBED3>{{Internetquelle|url=https://beta.berndeutsch.ch/words/17190?q=&page=627|titel= Wörterbuch Berndeutsch-Deutsch |zugriff=14. April 2019}}</ref>
==={{Anker|Adjektive und Adverbient}}t===
* tigg = dick<ref name=NBT1 />
* tromsig = falsch, verkehrt, ''BE''
* tschäb = schief, ''CH''
* tünn = dünn <ref name=NBT1 />
==={{Anker|Adjektive und Adverbienu}}u===
* übelziitig = unbeholfen / kompliziert, ''CH''
* überä = verdorben / vergoren (Lebensmittel), ''CH''
* überrissä = übertrieben, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienv}}v===
* verbibäbelet = verwöhnt, ''BE''
* verchlüpft = erschreckt / erschrocken<ref name= BIEL1>{{Internetquelle|url=https://www.bielertagblatt.ch/me-weiss-dass-d39sunne-ungergeit-u-doch-verchluepft-me-wenn39s-ploetzlech-fyschter-wird|titel=Me weiss, dass d'Sunne ungergeitu doch verchlüpft me,wenn's plötzlech fyschter wird.|zugriff=16. Dezember 2018}}</ref>, ''FR''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienw}}w===
* wääger = wahrscheinlich, ''CH''
* wasgischwashäsch = blitzschnell, ''CH''<ref>{{Internetquelle|url=https://likemag.com/de/12-kurlige-dialekt-woerter-auf-die-nur-ein-schweizer-kommen-kann/587323 |titel=12 kurlige Dialekt-Wörter, auf die nur ein Schweizer kommen kann |zugriff=2. Mai 2019}}</ref>
* weideli = schnell, ''CH''
* wiescht = hässlich, ''CH'' – (auch übertragen)
==={{Anker|Adjektive und Adverbienx}}x===
==={{Anker|Adjektive und Adverbieny}}y===
* yy = herein, ''CH''
==={{Anker|Adjektive und Adverbienz}}z===
* zwääg = munter (fit), ''CH''
* zwäärisch = quer, ''CH''
<center>'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</center>
== Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Interjektionen, Zahlworte ==
{{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Interjektionen, Zahlworte}}
{{TOC Artikel|ZEICHEN=a|TITEL=Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen|ARTIKEL=#Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworte}}
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortea}}a===
* äänä = drüben, ''CH''
* ahi, ai, ahär = hinab, hinunter, ''FR''
* a Minki = eine Weile
* äsiä = früher; manchmal, ''PR''
* äxgüsi = Verzeihung, Entschuldigung, ''CH'' (frz. excusez)
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworteb}}b===
* bii = bei, ''CH''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortec}}c===
* chaibä .. = sehr .., ''CH'' Zusatz zu Substantiven zur Steigerung
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworted}}d===
* drii, driia = drei, ''TS''
* drü = drei
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortee}}e===
* eis = eins
* ennet = jenseits
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortef}}f===
* fäärä = letztes Jahr, ''PR''
* friäj = früh, ''VD'' ([[Saleydeutsch]])
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworteg}}g===
* gnarret = sehr, ''PR''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworteh}}h===
* hoi = hallo
* hüür = dieses Jahr, ''PR''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortei}}i==
* innert = binnen, innerhalb (zeitlich)
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortej}}j===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortek}}k===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortel}}l===
* lütschel = wenig, ''PR''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortem}}m===
* mängmool = manchmal
* merci = danke, ''CH''
* moorndrigs (moorä, morn) = morgen, ''CH''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworten}}n===
* nebis= etwas, ''CH''
* nüün = neun
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworteo}}o===
* old = oder, ''PR''
* öppis = etwas, ''CH''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortep}}p===
* parmau = einige Male, ''BE''
* pfuet di = Auf Wiedersehen
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworteq}}q===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworter}}r===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortes}}s===
* sächs = sechs
* schi = sie, ''PR''
* siebä = sieben
* sum, summi = einige
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortet}}t===
* tigg = mal (mal so, mal so)
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlworteu}}u===
* umbri = abwärts, ''VD''
* umbrüüf = aufwärts, ''VD''
* ünsch = uns, ''PR''
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortev}}v===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortew}}w===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortex}}x===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortey}}y===
==={{Anker|Präpositionen, Ortsangaben, Richtungsangeben, Partikel, Pronomen, Zahlwortez}}z===
* z = in, ZU, ''CH''
* zäb = dieses, jenes, das, ''PR''
* zäh = zehn
* ziilig = zielstrebig, ''CH''
* zuhanden = zu Händen (von), ''CH''
<center>'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</center>
== Wort mit andre Beditig ==
{{Anker|Wort wu d Beditig ai andre isch}}
<!--
=== Pronoma ===
; Personalpronoma
-->
=== Begriff ===
* Abdankung ''f'' = Trauerfeier, ''CH'' – in ''DE'' = Rücktritt von einem Amt
* Abriss ''m'' = Wucher (-preis), ''CH'' – in ''DE'' = Abreissen eines Bauwerks
* Ausgang ''m'' = das Ausser-Haus-Gehen
* Bettanzug ''m'' = Bett'''be'''zug, ''CH'' – in ''DE'' = eher Schlafanzug<ref name=WEL1 />
* Cervelat ''m'' Brühwurst, ''CH'' – in ''DE'' = Cervelat (schnittfeste Rohwurst)
* Chilemuus ''f'' = Kirchenmaus (= schüchtern)<ref name=AAGZ1 /> – in ''DE'' = Kirchenmaus (= arm)<ref name=BED3>{{Internetquelle|url=https://www.wortbedeutung.info/Kirchenmaus/|titel=Kirchenmaus|zugriff=6. Mai 2019}}</ref>
* Dole ''f'' = Deckel für (Strassen-)Entwässerung (Gully)<ref name=WEL1 />
* Estrich ''m'' = Dachboden, ''CH'' – in ''DE'' = Teil eines Bodenbelag-Aufbaus (z. B. Fließ-Estrich)
* Luft ''m'' = Wind,<ref name=DIC1 /> ''CH''
* Minne ''f'' = Einvernehmen, ''CH'' – in ''DE'' = mittelalterliche Liedform (s. [[Minnesang|Minnesänger]])<ref name=WEL1>{{Internetquelle|url=https://www.welt.de/kultur/article143695300/Diese-deutschen-Woerter-kennt-kein-Deutscher.html|titel=Diese deutschen Wörter kennt kein Deutscher |datum=07.07.2015 |autor= Matthias Heine |hrsg=Die Welt| zugriff=28. Februar 2019}}</ref>
* Patisserii ''f'' = süsses Gebäck, ''CH'' – in ''DE'' = Konditorei
* Penalty ''f'' = Elfmeter, ''CH'' – in ''DE'' nur im Eishockey 'Penaltyschuss'
* Peperoni ''f'' = Paprika, ''CH''<ref name=DIC1>{{Internetquelle|url=https://www.diction.ch/schweizerdeutsch-vs-deutschschlanddeutsch/ |titel=Schweizerdeutsch vs. Deutschschlanddeutsch: Missverständnisse nicht ausgeschlossen |datum=30. Oktober 2017 | zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* Pfanne ''f'' = Kochtopf, ''CH'' – in ''DE'' = a) Form von Dachziegeln, b) flaches Küchengerät (zum Braten)
* Riitschuël ''f'' = Karusell<ref name=WAT2>{{Internetquelle |url=https://www.watson.ch/schweiz/blogs/674908002-o-du-schoenes-schweizerdeutsch|titel=O du schönes Schweizerdeutsch! |zugriff=10. Mai 2019}}</ref> – in ''DE'' = Reitschule
* Rumpf ''m'' = Falte, ''CH'' – in ''DE'' = 1 (Flugzeug- oder Schiffs-)rumpf, -2 Körper ohne Kopf, Hals und Gliedmaßen
* Schale ''f'' = heller Milchkaffee, ''CH'' – in ''DE'' = -1: Äusseres von Obst, -2: flacher offener Behälter (z. B. Ablage-S.)
* Stange ''f'' = Glas Bier (0,33 l)<ref>{{Internetquelle| url=https://www.donaukurier.de/themen/blog/abgebloggt/Schweiz-Die-Chuchichaeschtli-Sprache;art168023,2381795 |titel=Die Chuchichäschtli-Sprache |zugriff=2019-04-30}}</ref> – in ''DE'' = Bauteil
* Umtrieb ''m'' = Aufwand, ''CH'' – in ''DE'' = Tätigkeit (revolutionäre Umtriebe)
* Visite, Wysyte (z Visite gah) = Besuch (jemanden besuchen), ''CH'' – in ''DE'' = ärztliche Krankenaufsuche (im Krankenhaus)
* Visum ''n'' = Unterschrift (-kürzel), ''CH'' – in ''DE'' = Sichtvermerk zur Einreise<ref name=DUD1 />
* Vortritt ''m'' = Vorfahrt, ''CH'' – in ''DE'' = jmd.oder etwas vorgehen lassen<ref name=DUD4>{{Internetquelle| url=https://www.duden.de/rechtschreibung/Vortritt |titel=Vortritt |zugriff=2019-05-08}}</ref>
* Zapfen ''m'' = Korken, ''CH'' – in ''DE'' = (Tannen-)Zapfen, Bauelement
=== Verben ===
* betreiben = verklagen, ''CH''<ref>{{Internetquelle| url=https://www.srf.ch/sendungen/kassensturz-espresso/themen/konsum/ricardo-haendler-betreibt-kundin-wegen-negativer-bewertung| titel=Ricardo-Händler betreibt Kundin wegen negativer Bewertung| zugriff=10. September 2019}}</ref> – in ''DE'' = in Betrieb halten
* studieren = überlegen, ''CH'' – in ''DE'' = ein [[Studium]] absolvieren<ref name=SWB1>{{Internetquelle|url=https://www.mittelschulvorbereitung.ch/contentLD/DE/Div21lSchWort.pdf|titel=Schweizerdeutsch - Wörterliste | hrsg=Mittelschulvorbereitung.ch |zugriff=21. April 2019}}</ref>
* verrechnen = in Rechnung stellen, ''CH'' – in ''DE'' = gegen Anderes aufrechnen
* versorgen = wegräumen, ''CH'' – in ''DE'' = jmd. mit etwas versorgen
* wischen = kehren<ref>{{Literatur|Titel=Die deutsche Sprache in Deutschland, Österreich und der Schweiz: das Problem der nationalen Varietäten|Autor= Ulrich Ammon |Seiten=342 |ISBN=978-3-11-014753-7 |Verlag=De Gruyter}}</ref>
=== Adjektive ===
* aagfrässe = begeistert – in ''DE'' = verärgert (ugs.)
* chli bruuche = etwas [Zeit] brauchen
* läsig = lesenswert
* pendent = noch nicht erledigt<ref name=WEL1 />
* schmusig = niedlich, ''CH'' – in ''DE'' = zärtlich (gern schmusend; verschmust)<ref>{{Internetquelle| url=https://www.duden.de/rechtschreibung/schmusig |titel=schmusig |hrsg=Duden |zugriff=30. April 2019}}</ref>
* penibel = peinlich – in ''DE'' = genau <!-- <ref name=SCRI1 /> -->
<!--
=== Ziti ===
=== Vrgleich ===
{{Anker|Vergleiche}}
-->
<div style="text-align:center">'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</div style>
== Sätz und Wort mit andre Unterschied ==
=== Genus ===
* Foto ''f'' auch ''n'' – in ''DE'' ''n''<ref>{{Internetquelle|url=https://www.pauker.at/pauker/DE_DE/SC/wb/?s=Foto|titel=Foto|hrsg=Pauker.at| zugriff=5. Mai 2019}}</ref>
* (E-)Mail ''n'' – in ''DE'' ''f''
* Drittel, Viertel (im Sinne von dritter, vierter Teil) ''m'' – in ''DE'' ''n''
* Omelette ''f'' – in ''DE'' Omelett ''n''
* Radio ''m'' oder ''n'' – in ''DE'' ''n''
* SMS ''n'' – in ''DE'' ''f''
* Spargeln ''f'' – in ''DE'' Spargel ''m''
* Tram ''n'' – in ''DE'' ''f''<ref name=WEL1 />
* Trassee (Trasse) ''n'' – in ''DE'' Trasse ''f''
=== Plural ===
* Bögen statt Bogen<ref name=WEL1 />
* Departemente statt Departements<ref name=WEL1 />
* Pärke statt Parks<ref name=ORB1 />
* Spargeln statt Spargel<ref name=NZZA>{{Internetquelle|url=https://www.nzz.ch/meinung/vorzuege-einheimischer-sprachkost-sprache-bunt-wie-sommervoegel-ld.148092|titel=Ein Lob auf die Helvetismen|zugriff=02. März 2019}}</ref>
* Vetters, Vettere – in ''DE'' = Vettern
=== Verben ===
* ich bin gesessen / ich bin gestanden ''CH'' – ich saß / stand ''DE''<ref name=WEL1 />
* aufstarten ''CH'' – einschalten ''DE''
=== Sprüche ===
* Em Tüüfel en Ohr ab = unbedingt<ref name=AAGZ1 />, in ''DE'': Dem Teufel ein Ohr abschwatzen = besonders beredt und geschwätzig sein<ref>{{Internetquelle|url=http://universal_lexikon.deacademic.com/226176/Dem_Teufel_ein_Ohr_abschwätzen|titel=Dem Teufel ein Ohr abschwätzen |zugriff=7. Mai 2019}}</ref>
* Verzeu du das am Fährimaa! = Ungläubigkeit, in ''DE'': Das kannst du deinem Frisör erzählen!"
; Zahlen
* 10'000 – in ''DE'' 10.000<ref name=ORB1 />
== Lueg au ==
{{Anker|Andere Artikel}}
* [[Schwäbisch für Andere|Schwäbisch fir d Andre]]
<div style="text-align:center">'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</div style>
== Literatur ==
{{Anker|Biecher zom Nachläse}}
* {{Literatur|Autor=[[Walter Haas]]|Online=http://www.idiotikon.ch/Texte/Literatur_Idiotikon/Haas_Woerterbuch.pdf |Titel=Das Wörterbuch der schweizerdeutschen Sprache. Versuch über eine nationale Institution| Hrsg= Redaktion des Schweizerdeutschen Wörterbuchs |Datum= 1981 |Verlag=Huber|ISBN=978-3719307684}}
* {{Literatur|Herausgeber=Schweizerischer Verein für die deutsche Sprache|Titel=Schweizerhochdeutsch |Verlag=Duden|Autor=[[Hans Bickel]], [[Christoph Landolt]]|ISBN= 978-3-411-70418-7}}
* {{Literatur|Verlag=Springer Basel| Titel=Schweizer Dialekte |Autor=Robert B. Christ|ISBN=978-3-0348-6717-7|Datum=August 2014}}
=== Wörterbücher ===
* [[Schweizerisches Idiotikon|s Schwyzerisch Idiotikon]]
* {{Internetquelle|url=https://de.glosbe.com/gsw/de/Grosi |titel= Schweizerdeutsch-Deutsch Wörterbuch |hrsg= Glosbe |zugriff=02. März 2019}}
=== Sonstigs ===
* {{YouTube|dzyDjl_poYw|Schweizerdeutsch lernen für Anfänger}}
* {{YouTube|aEwPGkZbmck| Schweizerdeutsch lernen}}
== Sprüch ==
* All dä Guuggär = Alles Mögliche<ref name=AMA1>{{Internetquelle| url=https://www.unterrichtsmaterial.ch/arbeitsblatt/24695-deutsch-erstlesen-deutsch-und-mundart |titel=Arbeitsblatt: Deutsch und Mundart |zugriff=3. Mai 2019}}</ref>
* Bhüätistrüüli = Gott bewahre!, ''ZH''<ref name=NZZ1>{{Internetquelle| url=https://www.nzz.ch/articleCZNBQ-1.161678 |titel=Bhüätistrüüli, raffsch es nöd? |hrsg=[[Neue Zürcher Zeitung|NZZ]] |zugriff=4. Mai 2019}}</ref>
* Buschur = Guten Tag, von frz. Bonjour
* E Lätsch mache = das Gesicht verziehen
* Em Binätsch osse = weit ausserhalb (jwd.)
* En Ascht haa = übermüdet sein<ref name=ROS1>{{Internetquelle| url=https://robert.stachel.at/helvetismen/ |titel=Die schönsten Helvetismen |zugriff=3. Mai 2019}}</ref>
* Grüessech = Guten Tag, ''BE''
* Grüezi = Guten Tag, ''ZH''
* Haut d Schnurre = Halt den Mund!<ref name=BEST1>{{Internetquelle| url=https://www.beatsterchi.ch/index___id=5567!5589&entry=0&l=de.html |titel=Schweizerdeutsch für Deutsche |zugriff=14. Mai 2019}}</ref>
* I dä Brüch si = heruntergekommen (Bauwerk), insolvent
* in eigne Sack zale = Geld abzweigen
* im Läbe nie! = Niemals (Nie im Leben)
* Kei Flieder haa = kein Geld haben
* Pfyffedechel, Pfyffetechu = von wegen, ''CH'', ''BE''
* Pfuus guet = Schlaf schön
* Sitzen Sie ab! = Bitte setzen Sie sich!<ref name=NZZA />
* Verzeu du das am Fährimaa! = Ausdruck des Nichtglaubens
== Lueg au ==
* [[Schweizerisches Idiotikon|s Schwyzerisch Idiotikon]]
<center>'''[[#Ibersicht|Zum Afang]]'''</center>
== Weblink ==
=== Andere Projäkt ===
{{Commonscat|Schweizerisches Idiotikon}}
=== Sonstigs ===
* [http://www.woerterbuch-portal.de/woebus_alle/Woebu33?krit= Wörterbuch-Portal: Schweizerisches Idiotikon]
* [http://www.nzz.ch/nachrichten/wissenschaft/von_aerdoepfel_bis_zueckerli_1.802899.html Von Ärdöpfel bis Zückerli] – Artikel in dr NZZ (10.08.2008)
* [http://www.nzz.ch/aktuell/schweiz/was-lange-waehrt-1.17245539 Was lange währt…] – Artikel in dr NZZ (16.06.2012)
* Helvetismen im deutschen Universalwörterbuch: [http://www.duden.de/index2.html?deutsche_sprache/zumthema/universalwoerterbuch.html „Der schweizerische Wortschatz des Deutschen“ von Maria Grazia Chiaro].
* Sammlung von Helvetismen: [http://www.research.ibm.com/people/g/gdittma/Schriftdeutsch.html „Schriftdeutsch“]
* [http://www.bk.admin.ch/dokumentation/publikationen/00292/01722/index.html?lang=de Leitfaden zur deutschen Rechtschreibung 2008], herausgegeben von der Bundeskanzlei. Die amtlichen Schreibweisen.
== Nota ==
<references group=A />
== Abkürzungen ==
{|
| abk. = abgekürzt
| -
|DE = in Deutschland
| -
| dim. = Diminutiv
| -
| frz. = aus dem Französischen
| -
| Jgd. = Jugendsprache
| -
| lat. = aus dem Lateinischen
|-
| i. d. R. = in der Regel
| -
| M.A. = Mittelalter
| -
| med. = medizinischer Fachbegriff
| -
| s. = lueg au
| -
| ü. = im übertragenen Sinn
|-
| ugs. = Umgangssprach
| -
| vgl. = vergliche mit
| -
| ~ = veränderliche Fortsetzung
| -
| z.B. = zum Beispiel
|}
== Quälle ==
<references responsive />
[[Kategorie:Alemannisch]]
[[Kategorie:Sprooch (Schwiiz)]]
[[Kategorie:Werterbuech]]
cay3zf3l2nxcbcsd1t4zm476t27ppbb
Mireille Delunsch
0
74297
1016901
908909
2022-07-21T23:30:53Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + 2 Kàtegoria
wikitext
text/x-wiki
D '''Mireille Delunsch''', wo am [[2. November|2. Novämber]] [[1962]] z [[Mulhouse|Milhuusa]] uf d Wält cho isch, isch e [[Frankreich|französeschi]] [[Sopran|Sopranischtin]].
Ihri Muetter und dr Vatter sind vo Pruef au scho e Sänger und e Sängeri gsi. D Mireille het z [[Strassburg|Stroossburg]] Klavierstunde gnoo und a dr [[Opéra national du Rhin|Nazionale Rhyopere]] Singe und Musigwüsseschaft studiert. Ane 1990 het si a däm Huus im [[Modest Petrowitsch Mussorgski|Mussorgsky]] sinere [[Oper|Oopere]] ''Boris Godunov'' gsunge, und derno het si Rolle im [[Richard Wagner|Wagner]] sim ''Parsifal'', im [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] sinere ''Entfüerig us em Serail'' und em [[Giuseppe Verdi|Verdi]] sinere ''Traviata'' gha, un si isch no i vil andere grosse klassische Stück ufträtte. Es bar Mol het si bi Färnseefilm vo grosse Oopere mitgmacht. Zwöimol het si sälber scho für Oopereuuffüerige d Reschy gha.
D Delunsch isch meischtens uf französische Büünine z gseh, glägentlech aber au i dr Wälschschwiiz, öppe z [[Lausanne]], und a dr Scala z [[Mailand]] oder uf de Salzburger Feschtspiil. Si isch bi de [[Ehrenlegion|Ritter vo dr Eerelegion]].
== Anderi Rolle ==
* d ''Micaela'' im [[Georges Bizet]] sinere [[Carmen]]
* d ''Donna Elvira'' im Mozart sim [[Don Giovanni]]
* d ''Pamina'' i dr [[Zauberflöte]] vom Mozart
* d ''Elektra'' im Mozart sim [[Idomeneo]]
* im [[Benjamin Britten]] sinere Oopere [[The Turn of the Screw]]
* d ''Kleopatra'' im [[Georg Friedrich Händel]] sim Julius Caesar
* d ''la Folie'' im [[Jean-Philippe Rameau]] sinere [[Platée]]
* di ''blutt Jumpfere'' im [[Arnold Schönberg]] sim Stück Moses und Aaron
* d ''Amelia'' im [[Giuseppe Verdi|Verdi]] sim [[Maskenball|Masgeball]]
* d ''Elsa von Brabant'' im [[Lohengrin]] vom Richard Wagner
* d ''Freia'' im Wagner sinere Oopere [[Das Rheingold]]
* d ''Louise'' im [[Gustave Charpentier]] sinere Oopere ''[[Louise (Oper)|Louise]]
* d ''Valentine'' im [[Giacomo Meyerbeer]] sine [[Les Huguenots|Hugenotte]]
* d ''Salome'' i dr [[Salome (Oper)|Salome]] vom [[Richard Strauss]]
== Literatur ==
* Jean-Luc Gester: ''Mireille Delunsch.'' In: ''[[Nouveau dictionnaire de biographie alsacienne]]'', Band 48, S. 5079.
== Weblink ==
* [http://www.mireilledelunsch.com/ Website vo dr Mireille Delunsch]
* [http://www.operanationaldurhin.fr/photos/78_dossier_Mireille_Delunch.pdf Dossier über d Mireille Delunsch bi der ''Opéra National du Rhin'']{{Toter Link|url=http://www.operanationaldurhin.fr/photos/78_dossier_Mireille_Delunch.pdf |date=2019-06 }}
* [https://www.la-croix.com/Culture/Actualite/Mireille-Delunsch-soprano-d-exception-_NG_-2004-11-01-506353 ''Mireille Delunsch, soprano d'exception'']
{{DEFAULTSORT:Delunch, Mireille}}
[[Kategorie:Operesänger]]
[[Kategorie:Sänger vo klassischer Musig]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Regisseur]]
[[Kategorie:Person (Milhüüsa)]]
[[Kategorie:Person (Stroossburg)]]
[[Kategorie:Elsässer]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
o7uo0d72u64jujzf13ef6y93tx106xv
Léopoldine HH
0
76786
1016907
928124
2022-07-21T23:34:15Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
D '''Léopoldine Hummel''' (au '''Léopoldine HH'''; * [[1985]] z [[Straßburg|Stroßburi]]) isch e [[Frankreich|franzeesischi]] Sängeri, Musikeri, Schauspiileri un Kumedianti.
== Lääbe ==
D Léopoldine Hummel isch z [[Nordheim (Unterelsass)|Nààrde]] ufgwachse. Ihri Eltere sin dr Jean-Marie Hummel un d Liselotte Hamm, wu mer im [[Elsass]] chännt as Chansonduo.
Scho mit acht Johr het si am Stroßburger Konservatorium singe glehrt, mit 12 het s im Chor gsunge un mit 14 isch si zum erschte Mol uf ere Bihni gstande. Si het bis 2006 Klavier studiert un derno an dr École Supérieure de Théâtre de la Comédie z [[Saint-Étienne]] Schauspiil glehrt, 2009 het si des Studium mit eme Diplom abgschlosse.
Anne 2014 het d Leopoldine Hummel bi dr Casting-Show „La Nouvelle Star“ uf eme Färnseesänder D8 mitgmacht, dodermit het si ne braiter Publikum z Frankrych chännegleert.
Si spiilt e Hufe Inschtrumänter, unter anderem [[Klavier]], [[Akkordeon]] un [[Querflöte|Querflete]] un singt uf [[Französische Sprache|Franzeesisch]], [[Elsässisch]], [[Deutsche Sprache|Dytsch]] un [[Englische Sprache|Änglisch]].
Unter em Name Léopoldine HH dritt si au im Trio mit em Maxime Kerzanet un em Charly Marty uf:
* Léopoldine HH: Stimm, Klavier, Akkordeon, Ukeúlele, boite à meuh.
* Maxime Kerzanet: Gitarre, VolcaKey – Klavier, Bass, Stimm
* Charly Marty:Gitarre, clavier MicroKorg – iPad – SamplePad – Stimm
Anne 2016 hän si s Album „Blumen im Topf“ uusegee mit vertonte Theater- un Romantäxt. Derzue singt d Léopoldine HH aber au aigeni Lieder un Ballaade.
Iber ihri Ufdritt schrybt dr Gerd Heger im Forum-Magazin
{{Zitat|Im Konzert sind sie zu dritt, alle mehrere Instrumente spielend: Sänger, Humoristen, Schauspieler – sie leben ihre Musik. Insbesondere Léopoldine, am Klavier (ob Flügel, ob umgehängt), am Akkorden, an der Ukulele, elektronisch unterstützt oder A cappella, flüsternd, schreiend, sitzend, stehend, auf Knien oder hüpfend. Das Publikum hat sie sofort auf ihrer Seite, ist dauernd mit ihm in Kontakt, nimmt aber auch alles und alle und auch sich selbst auf den Arm. Um dafür umso direkter ins Herz und Gefühl zu gehen, wenn es „ernst“ wird auf der Bühne. „So So La La“ ist der letzte Song im Spektakel – und da werden dann alle Versprechen wahr gemacht: Madame L. und ihre Komplizen werfen sich in knappe Gewänder und Badeanzüge – und bringen das Publikum zum Mitsingen.|Die Wuchtbrumme, [https://magazin-forum.de/sites/default/files/2019-06/Ausgabe%202019%2023%20Beilage%20Perspectives.pdf Forum-Magazin, 2019, Ausgabe 23, S. 30-31]}}
== Diskografy ==
* ''Blumen im Topf,'' 2016 [Mala Noche]
* EP ''Le mini cédé de Léopoldine,'' 2014 [La Manivelle]
== Uuszaichnige ==
* Prix du Jury et du Public du Prix Georges Moustaki 2017
* Prix Catalyse 2017
* Coup de Cœur Académie Charles Cros 2017
* Prix Saravah 2018,
* Sélectionnée Talent ADAMI On y chante au Festival d’Avignon 2018 2018
* Prix d’interprétation et Coup de cœur des programmateurs du Tremplin A nos chansons 2019
== Weblink ==
* [https://web.archive.org/web/20190927144708/http://leopoldinehh.com/ Offiziälli Websyte vu dr Léopoldine HH]
* [http://www.mandor.fr/tag/l%C3%A9opoldine+hummel Léopoldine HH. Interview pour Blumen Im Topf]{{Toter Link|url=http://www.mandor.fr/tag/l%C3%A9opoldine+hummel |date=2019-10 }}, Interview mit dr Léopoldine Hummel uf mandor.fr, 17. Februar 2017
{{SORTIERUNG:Hh, Leopoldine}}
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Chansonsänger]]
[[Kategorie:Alemannische Musiker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Pseudonym]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Elsässer]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
c2bxn2iphgg12kpyavq1dp4tpjb8u3h
Kategorie:Dytsche Musiker
14
80912
1016888
965691
2022-07-21T23:14:02Z
Mathieu Kappler
76078
[[de:Wikipedia:Helferlein/HotCat|HC]]: +[[Kategorie:Dütsche]]; ±[[Kategorie:Musik]]→[[Kategorie:Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Musicians from Germany|Dytschi Musiker}}
[[Kategorie:Musiker]]
[[Kategorie:Musik z Dütschland]]
[[Kategorie:Dütsche]]
1nan1tgjhrer895zw9lniqn9dca558m
Mika (Musiker)
0
81430
1016882
975315
2022-07-21T23:01:35Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fuessnote */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Mika_NRJ_Music_Awards_2012.jpg|mini|Mika (2012)]]
Dr '''Mika''' {{IPA|[miːkə]}} (* [[18. August]] [[1983]] als ''Michael Holbrook Penniman'' in [[Beirut]]) isch e [[Libanon|libanesisch]]-[[Vereinigtes Königreich|britische]] [[Gesang|Sänger]], [[Komponist|Komponischt]] und [[Musigproduzänt|Produzänt]]. Sis Debütalbum ''Life in Cartoon Motion,'' wo 2007 usechoo isch, het sich rund 5,6 Millione mol verchäuft. Sini Songs sind vo der [[Popmusik|Popmusig]] us de 1970er und 1980er Joor beiiflusst.
== Läbä ==
Dr Michael Holbrook Penniman isch als dritts vo fünf Chinder vonere libanesische Mueter und emne amerikanische Vater in Beirut gebore worde. Sini Familie isch 1984 vor em Bürgerkrieg im [[Libanon]] z erst nach Paris und denn nach London gflüchtet. Als Legastheniker het är Problem i der Schuel gha und isch vo sine Klassekamerade ghänslet worde, sini Mueter het ihn drum es Joor lang dehei unterrichtet. In dere Zyt het är aagfange, sich für Musig z interessiere.<ref>{{Internetquelle|autor=Julie Mccaffrey, Adam Luc|hrsg=Paul Hood|url=http://www.mirror.co.uk/archive/tm_method=full&objectid=18545057&siteid=89520-name_page.html|sprache=englisch|titel=Mika teenage prodigy of the Royal Opera|werk=Mirror.co.uk|datum=2007-01-29|zugriff=2008-03-07|zitat=}}</ref> Woner elfi isch gsii, isch dr Mika uf der Bühni vom [[Royal Opera House]] i der Richard-Strauss-Oper ''Die Frau ohne Schatten'' ufträtte. Mit 19 isch är uszoge, zum a der London School of Economics [[Geologie]] z studiere. Er hets sichs denn aber scho am Daag vo der Immatrikulation anders überleggt und sich zwei Wuche spööter beim Royal College of Music aagmäldet.
2006 het dr Mika mit der Single ''Relax, Take It Easy'' e Achtigserfolg bi de britische Sänder glandet und isch europawit in d Charts cho. Im Januar 2007 isch är vom britische Fernsehsänder BBC zum ussichtsriichschte Musiker fürs Joor 2007 gwählt worde. Sini Single ''Grace Kelly,'' wo im gliiche Monet usecho isch, het diräkt Platz 1 vo de britische Download-Charts und e Wuche drufabe Platz 1 vo de Popcharts in Grossbritannie erreicht. Genauso erfolgreich isch siis Debütalbum ''Life in Cartoon Motion'' gsi, wo äbefalls uf Plats 1 vo de Charts glandet isch. Dr Mika stoht bi Casablanca Records bzw. em Mueterkonzärn Universal Music under Vertrag. Im Dezämber 2007 isch in Dütschland die vierti Singleuskopplig ''Happy Ending'' und im März 2008 als witeri Uskopplig ''Lollipop'' erschiene.
Im Früelig 2009 isch sini Akustik-EP ''Songs for Sorrow'' veröffentlicht worde. Siis zweite Studioalbum ''The Boy Who Knew Too Much'' isch im September 2009 erschiene, vorhär het d Vorabsingle ''We Are Golden'' scho die internationale Charts erreicht. 2010 het sich dr Mika am Benefiz-Projekt ''Helping Haiti'' vom Simon Cowell beteiligt. Im Oktober 2012 het är siis dritte Studioalbum ''The Origin of Love'' veröffentlicht. Die ersti Singleauskopplung isch ''Celebrate'' gsi.
Dr Mika isch vo 2013 bis 2015 Juror vo dr italiänische Usgoob vo ''X Factor'' gsi. Sit 2014 isch är zudäm in der Jury vo dr französische Version vo ''The Voice''. 2016 und 2017 het är bi Rai 2 sini eigeni Unterhaltungsshow ''Stasera Casa Mika'' moderiert. Im Septämber 2017 isch s Programm von der Europäische Rundfunkunion i der Kategorie „Unterhaltig“ mit em Priis „Rose d’Or“ uszeichnet worde.
Dr Mika isch sit meh als zää Johr mit em Filmemacher Andreas Dermanis zämme.<ref>{{Cite web|url=https://www.parismatch.com/People/Mika-Ma-mere-ma-force-mon-heros-1648904|title=Mika: „Ma mère, ma force, mon héro.“|last=Match|first=Paris|language=fr|accessdate=2019-10-21}}</ref>
== Uszeichnige und Rezeption ==
Bi de World Music Awards 2007 het dr Mika i de Kategorie „Best Selling British Artist“, „Best Selling New Artist“, „Best Selling Male Entertainer“ und „World’s Best Selling Pop-Rock Male Artist“ e Uszeichnig becho. Im Februar 2008 isch er sowohl mit emne Echo i der Kategorie „Newcomer international“ als äu mit emne BRIT Award als beste Newcomer uszeichnet worde. Im Januar isch är er scho mit emne NRJ Music Award als beste internationale Newcomer uszeichnet worde. 2010 isch är vom französische Kulturminister Frédéric Mitterrand zum „Chevalier des Arts et des Lettres“ ernennt worde.<ref>{{Webarchiv|url=http://www.gala.de/stars/ticker/BSBS97260/Mika-wurde-zum-Pop-Ritter-geschlagen.html|wayback=20100309163649|text=Archivierte Kopie}}</ref> Em Mika si Song ''Relax, Take It Easy'' wird sit es paar Johr in der Fernseh- und Radiowäärbig vom Reiseunternähme Alltours bruucht.
== Diskografie ==
{{Hauptartikel|Mika (Musiker)/Diskografie}}'''Studioalbe'''
{{:Mika (Musiker)/Diskografie}}
{| class="wikitable charts-zebragrey charts-table charts-tbor" style="text-align:center; background-color:#E1E9F3"
! rowspan="2" class="charts-th charts-trh" style="width:25px;" |Joor
! rowspan="2" class="charts-th charts-trh" style="width:250px;" |Titel
! colspan="5" class="charts-th" |<span style="white-space:nowrap;"><span class="charts-hidm charts-certc"><span class="charts-certt">Höchstplatzierung, Gesamtwochen, Auszeichnung</span>Chartplatzierungen</span><span class="charts-monl">Chartplatzierungen</span><span style="display:none">[[Template:Charttabelle/Wartung/ohne Quellen]]</span></span><span class="charts-monl charts-mh"><br /><br />(Jahr, Titel, Plat­zie­rungen, Wo­chen, Aus­zeich­nungen, Anmer­kungen)</span>
! rowspan="2" class="charts-th charts-trh" style="width:320px;" |Aamerkige
|- class="charts-trh"
! class="charts-th" style="width:52px;" |[[Datei:Flag_of_Germany.svg|verweis=Deutsche_Albumcharts|20x20px|DE]] [[Deutsche Albumcharts|DE]]
! class="charts-th" style="width:52px;" |[[Datei:Flag_of_Austria.svg|verweis=Ö3_Austria_Top_40|20x20px|AT]] [[Ö3 Austria Top 40|AT]]
! class="charts-th" style="width:52px;" |[[Datei:Flag_of_Switzerland_within_2to3.svg|verweis=Schweizer_Hitparade|20x20px|CH]] [[Schweizer Hitparade|CH]]
! class="charts-th" style="width:52px;" |[[Datei:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|verweis=Britische_Musikcharts|20x20px|UK]] [[Britische Musikcharts|UK]]
! class="charts-th" style="width:52px;" |[[Datei:Flag_of_the_United_States.svg|verweis=Billboard_200|20x20px|US]] [[Billboard 200|US]]
|-
| style="background-color:#f0f0ff;" |2007
| style="text-align:left;" |Life in Cartoon Motion
|<span class="charts-mc">[[Deutsche Albumcharts|DE]]</span>6 <div class="charts-certc"><div class="charts-cert">[[Datei:Platinum_record_icon.svg|verweis=|alternativtext=Platin|15x15px]]</div><span class="charts-certt">Platin</span></div><br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(62 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">DE</span>
|<span class="charts-mc">[[Ö3 Austria Top 40|AT]]</span>6 <div class="charts-certc"><div class="charts-cert">[[Datei:Platinum_record_icon.svg|verweis=|alternativtext=Platin|15x15px]]</div><span class="charts-certt">Platin</span></div><br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(48 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">AT</span>
|<span class="charts-mc">[[Schweizer Hitparade|CH]]</span>[[Liste der Nummer-eins-Hits in der Schweiz (2007)|'''1''']] <div class="charts-certc"><div class="charts-cert">[[Datei:Platinum_record_icon.svg|verweis=|alternativtext=Doppelplatin|15x15px]]<div class="charts-certn">×2</div></div><span class="charts-certt">Doppelplatin</span></div><br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(85 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">CH</span>
|<span class="charts-mc">[[Britische Musikcharts|UK]]</span>[[Liste der Nummer-eins-Hits in den britischen Charts (2007)|'''1''']] <div class="charts-certc"><div class="charts-cert">[[Datei:Platinum_record_icon.svg|verweis=|alternativtext=Fünffachplatin|15x15px]]<div class="charts-certn">×5</div></div><span class="charts-certt">Fünffachplatin</span></div><br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(94 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">UK</span>
|<span class="charts-mc">[[Billboard 200|US]]</span>29<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(26 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">US</span>
| style="text-align:left;" |<div style="font-size:smaller;">
Erstveröffentlichig: 5. Februar 2007</div>
|-
| style="background-color:#f0f0ff;" |2009
| style="text-align:left;" |The Boy Who Knew Too Much
|<span class="charts-mc">[[Deutsche Albumcharts|DE]]</span>6<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(6 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">DE</span>
|<span class="charts-mc">[[Ö3 Austria Top 40|AT]]</span>9<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(7 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">AT</span>
|<span class="charts-mc">[[Schweizer Hitparade|CH]]</span>2 <div class="charts-certc"><div class="charts-cert">[[Datei:Gold_record_icon.svg|verweis=|alternativtext=Gold|15x15px]]</div><span class="charts-certt">Gold</span></div><br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(25 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">CH</span>
|<span class="charts-mc">[[Britische Musikcharts|UK]]</span>4 <div class="charts-certc"><div class="charts-cert">[[Datei:Gold_record_icon.svg|verweis=|alternativtext=Gold|15x15px]]</div><span class="charts-certt">Gold</span></div><br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(19 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">UK</span>
|<span class="charts-mc">[[Billboard 200|US]]</span>19<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(5 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">US</span>
| style="text-align:left;" |<div style="font-size:smaller;">
Erstveröffentlichig: 18. Septämber 2009</div>
|-
| style="background-color:#f0f0ff;" |2012
| style="text-align:left;" |The Origin of Love
|<span class="charts-mc">[[Deutsche Albumcharts|DE]]</span>43<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">DE</span>
|<span class="charts-mc">[[Ö3 Austria Top 40|AT]]</span>31<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">AT</span>
|<span class="charts-mc">[[Schweizer Hitparade|CH]]</span>15<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(9 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">CH</span>
|<span class="charts-mc">[[Britische Musikcharts|UK]]</span>24<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(2 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">UK</span>
|<span class="charts-mc">[[Billboard 200|US]]</span>47<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">US</span>
| style="text-align:left;" |<div style="font-size:smaller;">
Erstveröffentlichig: 16. Septämber 2012</div>
|-
| style="background-color:#f0f0ff;" |2015
| style="text-align:left;" |No Place in Heaven
|<span class="charts-mc">[[Deutsche Albumcharts|DE]]</span>70<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">DE</span>
|<span class="charts-mc">[[Ö3 Austria Top 40|AT]]</span>74<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">AT</span>
|<span class="charts-mc">[[Schweizer Hitparade|CH]]</span>4<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(16 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">CH</span>
|<span class="charts-mc">[[Britische Musikcharts|UK]]</span>19<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(3 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">UK</span>
|<span class="charts-mc">[[Billboard 200|US]]</span>117<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">US</span>
| style="text-align:left;" |<div style="font-size:smaller;">
Erstveröffentlichig: 12. Juni 2015</div>
|-
| style="background-color:#f0f0ff;" |2019
| style="text-align:left;" |My Name Is Michael Holbrook
| class="charts-hidm" |—
| class="charts-hidm" |—
|<span class="charts-mc">[[Schweizer Hitparade|CH]]</span>10<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(9 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">CH</span>
|<span class="charts-mc">[[Britische Musikcharts|UK]]</span>57<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">UK</span>
|<span class="charts-mc">[[Billboard 200|US]]</span>184<br /><br /> <span style="font-size:smaller;">(1 Wo.)</span><span class="charts-mcbl">US</span>
| style="text-align:left;" |<div style="font-size:smaller;">
Erstveröffentlichig: 4. Oktober 2019</div>
|}
== Weblinks ==
* [http://www.mikasounds.com/ Em Mika sini Website] (änglisch)
* {{IMDb|nm2461576}}
* {{Discogs|630692-MIKA-8|Mika}}
* {{Munzinger|02000001575|Mika}}
== Fuessnote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de|2 = Mika_(Musiker)|3 = tüütsch|4 = 203049737}}
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Musikproduzent]]
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Pseudonym]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Maa]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
0ym2jurgouku5rtcbw4naq0p6e4g0ii
Cécile Verny
0
81452
1016920
1010080
2022-07-21T23:48:31Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fueßnote */ + [[Kategorie:Französische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:2017-05-07, Pulse of Europe, Pro-Europa-Demo auf dem Augustinerplatz in Freiburg mit Cécile Verny.jpg|miniatur|hochkant=1.0|d Cécile Verny, 2017]]
D '''Cécile Verny''' (* [[1969]] z [[Abidjan]], [[Elfenbeinküste|Elfebaikischte]]) isch e [[Deutschland|dytsch]]-[[Frankreich|franzeesischi]] [[Jazz]]-Sängeri [[afrika]]anischer Häärchumft un Frontfrau vum Cécile Verny Quartet.
== Lääbe un Wiirke ==
D Cécile Verny isch as Chind in dr Elfebaikischte ufgwagse un isch anne 1981 mit zwelf Joo ruf Franryych iibergsiidlet. Mit 17 Joor het si eerschti Biinenerfaarig as Sängeri gsammlet. Scho ai Joor speeter het si mit drie Muusiker 1989 z [[Straßburg|Stroßburi]] s Jazz-Quartett grindet, wu ire Name drait. Anne 1989 isch si uf [[Freiburg im Breisgau|Fryburg]] zooge, im Vooroort [[Umkirch]] woont si hite no. Si het zwai Chinder (* 1997 un * 1999).
D Cécile Verny schrybt iri Liedtäxt sälber un singt die vor allem uf [[Französische Sprache|Franzeesisch]] un [[Englische Sprache|Änglisch]], aber au uf [[Deutsche Sprache|Dytsch]].
D Cécile Verny un ir Band sin vylfach uuszaichnet woore, unter anderem het si mit em Quartett 2006 dr Bryys vu dr dytsche Schallblattekritik fir ''The Bitter and The Sweet'' al „künstlerisch herausragende Neuveröffentlichung“ im Beryych Jazz iiberchuu.
An 27. Mai 2020 het si mit eme Kunzärt im [[Jazzhaus Freiburg|Fryburger Jazzhuus]] d Live-Streaming Raie #inFreiburgzuhause ufgmacht, go d Kultuurszeene z Fryburg in dr Zyt vu dr [[COVID-19-Pandemie|Corona-Pandemy]] z unterstitze.<ref>[https://www.badische-zeitung.de/streamingprojekt-infreiburgzuhause-will-der-kultur-helfen--185815198.html Streamingprojekt #inFreiburgzuhause will der Kultur helfen], Peter Disch, Badische Zeitung, 22. Mai 2020; </ref><ref>https://www.infreiburgzuhause.de/ InFreiburgzuHause</ref>
== Diskografy ==
=== Cécile Verny Quartet ===
* ''Oazoo'' (1992)
* ''Patchwork'' (1995); fir Jazz D'Or
* ''Expressive Impressionen'' (1995); live bim [[Zelt-Musik-Festival|ZMF]]
* ''Coquelicot – melodie de vie'' (1997); Cécile Verny Quartett un anderi
* ''Got a Ticket'' (1998)
* ''Métisse'' (1999)
* ''Kekeli'' (2002)
* ''Cécile Verny Quartet – live in Antibes'' (DVD, 2004)
* ''The Bitter and the Sweet'' (2006)
* ''Amoureuse'' (2008)
* ''Keep some secrets within'' (2010)
* ''Fear & Faith'' (2013)
* ''Memory Lane'' (2014)
* ''Of Moons and Dreams'' (2019)
=== Anderi Projäkt ===
* ''Le Jazz a plein tubes'' (1991) mit em ''Orchestre Regional de Jazz d'Alsace''
* ''Dimba'' (1995) mit ''Tschisungu Kalomba & Kassala''
* ''Jazz Affairs'' (1996) mit ''Peter Baumgärtners Jazzfriends''
* ''Dance Away Your Sorrows'' (1996) mit ''NDeez Soul'' (mit em Max Zentawer)
* ''Of Course'' (2000) mit ''Kilian Heitzler Big Band''
* ''A New Beginning'' (2001) mit ''Intuit''
* ''I'm on My Way'' (2003) mit em Reiner Regel un em Gottfried Böttger
* ''Intuit 2004'' (2004) mit ''Intuit''
=== Solo-CD ===
* ''European Songbook'' (2005) mit dr Muusiker vum Quartett un drei Bleeser (u. a. Sébastien Jarrousse)
* Cécile Verny & Johannes Maikranz ''Mein Liedgut'' ([[GLM]] 2019)
== Weblink ==
{{Commonscat|Cécile Verny Quartet}}
* {{discogs}}
* [http://www.cecile-verny.com/ Websyte vu dr Cécile Verny]
== Fueßnote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de |2 = Cécile_Verny |3 = dütsch |4 = 203591664 }}
{{SORTIERUNG:Verny, Cecile}}
[[Kategorie:Vokalist]]
[[Kategorie:Jazz-Musiker]]
[[Kategorie:Person (Friburg im Brisgau)]]
[[Kategorie:Dytsche Musiker]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Dütsche]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
[[Kategorie:Frau]]
6e80xkp0z6857gea63uojttcpo7et82
Adele (Sängerin)
0
82016
1016870
1008407
2022-07-21T22:52:59Z
Mathieu Kappler
76078
/* Einzelnachwys */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Adele}}
[[Datei:Adele - Live 2016, Glasgow SSE Hydro 03.jpg|mini|D Adele (2016)]]
D '''Adele''' (* [[5. Mai]] [[1988]] z [[London]]), bürgerlich ''Adele Laurie Blue Adkins'', isch e [[Vereinigtes Königreich|britischi]] [[Popmusik|Pop-]], [[Soul]]-, [[Jazz]]- und [[Contemporary R&B|R&B]]-[[Gesang|Sängeri]] und Songschryberi. Die [[Oscarverleihung 2013#Beste Filmmusik|Oscar]]-, [[Golden Globe Awards|Golden-Globe]]- und füfzähfachi [[Grammy Awards|Grammy]]-Gwünneri<ref>{{Internetquelle |autor=Dan Cairns |titel=Blue-eyed soul: Encyclopedia of Modern Music |url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article5597699.ece |werk=The Sunday Times Culture’s Encyclopedia of Modern Music |datum=2009-02-01 |zugriff=2011-08-09 |sprache=en}}</ref><ref>{{Internetquelle |titel=Winners for the 6th Annual Urban Music Awards Announced |url=http://www.urbanmusicawards.net/uk_news.php?id=89&start=0&limit=10 |werk=The Official World Urban Music Awards Website |datum=2008-11-16 |zugriff=2011-08-09 |archiv-url=https://web.archive.org/web/20090208081416/http://www.urbanmusicawards.net/uk_news.php?id=89&start=0&limit=10 |archiv-datum=2009-02-08 |sprache=en |zitat=Best Jazz Act: Adele}}</ref> het bishär meh als 100 Millione Tonträger verchauft. Si zellt wäge dem zu de erfolgrychste Sängerinne vom 21. Jahrhundert.<ref>{{cite web|url=http://www.statejournal.com/story/30783756/cheap-adele-tickets-in-nashville-at-bridgestone-arena-ticket-down-slashes-adele-concert-ticket-prices-at-bridgestone-arena-in-nashville-tn|title=Cheap Adele Tickets in Nashville at Bridgestone Arena: Ticket Down Slashes Adele Concert Ticket Prices at Bridgestone Arena in Nashville, TN|work=[[State Journal]]|date=18. Dezember 2015|accessdate=9. Februar 2016|offline=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160121172540/http://www.statejournal.com/story/30783756/cheap-adele-tickets-in-nashville-at-bridgestone-arena-ticket-down-slashes-adele-concert-ticket-prices-at-bridgestone-arena-in-nashville-tn|archivedate=2016-01-21}}</ref>
== Läbe ==
D Adele isch als [[Einzelkind|Einzelchind]] bi irere alleierziehende Muetter im Ortsteil Tottenham im Norde vo London ufgwachse.<ref name="Huffingtonpost">{{Internetquelle |url=http://www.huffingtonpost.co.uk/2012/02/18/adele-father-devastated_n_1286488.html |titel=Adele’s Father 'Devastated' After Singer Said She Would 'Spit In His Face' |werk=[[Huffington Post]] |datum=2012-02-18 |zugriff=2012-03-19 |sprache=en}}</ref> Ire Vatter het d Familie verlah, wo si drüjährig gsi isch.<ref name="Huffingtonpost" /> Si het e jüngere Halbbrüeder vätterlichersyts.
Syt em Alter vo vier Jahr isch d Adele vo Gsangsstimme fasziniert gsi.<ref>Adaora Otiji: {{Webarchiv|url=http://www.expressnightout.com/content/2009/01/singing_stronger_every_day_adele_stays_g.php | wayback=20110430225847 | text=''Singing Stronger Every Day: Adele''}}, Washington Post (express, night-out), 15. Januar 2009; abgerufen 8. Januar 2018.</ref> D [[Spice Girls]] het si als grossi Vorbilder bezeichnet.<ref>[http://www.nowmagazine.co.uk/celebrity-news/517690/adele-i-love-the-spice-girls ''Adele: I love the Spice Girls!''] nowmagazine.co.uk, 2. März 2011</ref> Sie sang als Kind Lieder der Band auf Dinnerpartys.<ref>Jon Bream: {{Webarchiv|url=http://www.startribune.com/entertainment/music/37642734.html?elr=KArksD:aDyaEP:kD:aUg:oaEQDUiD3aPc:_Yyc:aUU | wayback=20121017011357 | text=''Music: Chasing Adele''}}, StarTribune, 15. Januar 2009; abgerufen 8. Januar 2018.</ref> Mit nüün Jahr isch si mit irere Muetter uf [[Brighton]] zoge.<ref name="sun_3473210">[http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/music/3473210/The-truth-behind-Adeles-struggle-to-stardom.html Teenage mum, cramped flats and truancy... the truth behind Adele’s brave struggle to stardom]</ref> Zwei Jahr spöter aber isch uf London zruggcho; zerst uf [[Brixton (London)|Brixton]],<ref name="sun_3473210" /> nachhär ine benachbarte Stadtteil im Süde vo London.<ref>entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article3099702.ece</ref> Nach dem Umzug het si sich für Musikerinne wie [[Pink (Musikerin)|Pink]], [[Aaliyah]], [[Destiny’s Child]] und [[Mary J. Blige]] interessiert.<ref>[http://www.bluesandsoul.com/feature/302/the_futures_looking_rosie_for_adele/ bluesandsoul.com]</ref>
Ab Herbst 2011 het si e Beziehig mit em Gschäftsmaa [[Simon Konecki]] gfüert. Am 19. Oktober 2012 isch de gmeinsami Sohn Angelo uf d Wält cho.<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/434046/adele-s-baby-boy-angelo-see-photos-of-his-adorable-face|title=Adele’s Baby Boy Angelo: See Photos of His Adorable Face!|publisher=[[E!]] |date=2013-06-26 |accessdate=2015-12-27 |first=Brett|last=Malec}}</ref> Nach ere füüfjährige Verlobigszyt hend d Adele und de Konecki bestätigt, dass sie ghürate hend, de Hochsigstag hend si aber verschwige.<ref>[http://www.bbc.co.uk/newsbeat/article/39172292/adele-confirms-she-is-married-to-simon-konecki ''Adele confirms she is married to Simon Konecki.''] bbc.co.uk, 5. März 2017</ref> Im März 2017 hend si es Huus z [[East Grinstead]] i de südänglische Grafschaft [[West Sussex]] gchauft.<ref>[http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-4371608/GIRL-TOWN-Adele-s-4m-mansion-East-Grinstead.html ''Adele’s £4million pop star mansion in … East Grinstead! Singer and husband choose a deliberately 'unflashy' to live a normal life with son Angelo.''] dailymail.co.uk, 2. April 2017</ref> Im April 2019 isch iri Trännig bekannt worde.<ref name="SPON-1263749">{{Internetquelle|autor=nis/AP |url=https://www.spiegel.de/panorama/leute/adele-und-simon-konecki-haben-sich-getrennt-a-1263749.html |titel=Adele und Simon Konecki haben sich getrennt |werk=Spiegel Online |datum=2019-04-20 |abruf=2020-05-13}}</ref>
== Karriere ==
=== 2006–2010 ===
[[Datei:Adele - Live 2009 (4) cropped.jpg|mini|D Adele bimene Uftritt im Jahr 2009]]
2006 het Adele d BRIT School for Performing Arts abgschlosse – det isch si mit de [[Leona Lewis]] und de [[Jessie J]] inere Klass gsi – und isch mit verschidne Musiker dur Grossbritannie tourt. Dur d Websyte [[Myspace]], wo si syt em 31. Dezember 2004 aagmäldet isch, isch si bekannt worde. E Demoufnahme mit drei Songs uf dere Websyte het Ändi 2006 zumene Plattevertrag bi XL Recordings gfüert.<ref name="nicole">Nicole Frehsée: ''Meet Adele, the U.K.'s Newest Soul Star'', [[Rolling Stone]], (1070):26, 22. Januar 2009.</ref><ref name="collis">Clark Collis: ''Spotlight on... Adele''. [[Entertainment Weekly]]. (1026):62, 19. Dezember 2008.</ref> Si het denn au Färnsehuftritt bi de BBC z Grossbritannie gha.
Mit de Veröffentlichung vo de Single ''Hometown Glory'' isch im Herbst 2007 es grössers Publikum auf si ufmerksam worde. Im Dezember het si denn de ersti Kritikerprys vo de [[BRIT Awards]] übercho. Das isch e Prys für vilversprächendi Nachwuchstalent. Bi de BBC-Sendung "Sound of...", wo alljährlich prognostiziert, weli Künstler im nächste Jahr de Durchbruch schaffed, isch si 2008 auf Platz 1 gwählt worde. Di zweiti Single ''Chasing Pavements'' isch si im Jänner 2008 uf Platz 2 vo de britische Charts gstartet und isch drü Wuche lang det blybe. Ires [[Musikalbum|Debütalbum]] ''19'', wo en Hiwys uf ires Alter gsi isch, isch äbefalls a d Spitze vo de britische Charts cho. Si isch drufabe i wytere europäische Länder veröffentlicht worde und i d Charts ygstige. D Songs handlet meistens vo Gfühl, Enttüüschige und Gedanke us de letschte Beziehig.
D Adele het 2009 d [[Grammy Awards 2009|Grammys]] als „Beste nüüe Künstler“ und „Besti wyblichi Gsangsdarbietig – Pop“ für ''Chasing Pavements'' gwunne. Im Juni 2009 isch s Album ''Love & War'' vom [[Australien|australischen]] R&B-Sänger und Songwriter [[Daniel Merriweather]] erschine, mit dem d Adele de Song ''Water and a Flame'' ufgnuu het. Im Februar 2010 isch z Dütschland de Song ''My Same'' uf Rang 61 vo de Charts ygstige. D [[Lena Meyer-Landrut]] het de Song vorane bi de Casting-Show ''Unser Star für Oslo'' gsunge.
=== Syt 2011 ===
[[Datei:Adele - Seattle, WA - 8.12.2011.jpg|mini|hochkant|D Adele bimene Uftritt z [[Seattle]] (2011)]]
Im Februar 2011 het d Adele mit irere Single ''Rolling in the Deep'' und irem Album ''21'' i de glyche Wuche Platz 1 vo de dütsche Charts erreicht. Ändi August 2011 isch s Video mit drü [[MTV Video Music Awards]] uszeichnet worde. Di beide Singles ''Someone Like You'' und ''Rolling in the Deep'' sind 2011 au emal glychzytig ganz vore i de britische Charts gsi, was syt [[The Beatles|Beatles]] niemerem meh glungen isch.
Als ersti Solokünstleri het si sich mit irem Album ''21'' insgsamt 24 Wuche lang a de Spitze vo de Albumcharts halten. Nach eme Uftritt bi de MTV Video Music Awards 2011 isch ''Someone Like You'' de Adele ire zweiti Nummer-eis-Hit i den USA worde. Di dritti Singleuskoppelig ''Set Fire to the Rain'' isch z Dütschland, z Östrych und i de Schwiiz wäge de hüfige Downloadverchäuf i d Charts cho. So isch si grad mit drü Singles us emene Album erfolgrych gsi. I de Schwiiz isch ''Someone Like You'' nach ''Rolling in the Deep'' zu irem zweite Nummer-eis-Hit worde. S Album ''19'' isch aafänglich im Ussland wenig erfolgrych gsi, isch denn aber nach de Veröffentlichung vo ''21'' i vilne Länder au no i d Charts cho.
Im November 2011 isch d Adele z [[Boston]] ade Stimmbänder operiert worde. E Polyp het zue Bluetige gfüert, wo mer mikroskopisch behandlet het.<ref>{{Internetquelle |url=http://diepresse.com/home/kultur/popco/706863/Adele-an-den-Stimmbaendern-operiert- |titel=Adele an den Stimmbändern operiert |hrsg=diepresse.com |datum=2011-11-08 |zugriff=2011-11-16 |sprache=de}}</ref> Im glyche Monet isch iri ersti Live-DVD ''Live at the Royal Albert Hall'' usecho und ''21'' isch mit über 140.000 Downloads s bishär meistabegladene Album z Deutschland worde.<ref>[http://www.gfk-entertainment.com/news/adele-stellt-download-rekord-auf.html ''Adele stellt Download-Rekord auf''.] In: Pressemitteilung der ''[[Media Control]]'', 30. November 2011.</ref> Dezue ane isch d Adele di ersti britischi Künstleri gsi, wo im Vereinigte Königrych imene Jahr drü Millione Albe verchauft het.<ref>{{Webarchiv|url=http://www.officialcharts.com/press/adele-breaks-official-charts-history-with-3-million-album-sales | wayback=20120628025959 | text=''Adele breaks official charts history with 3 million album sales''}}, officialcharts.com; abgerufen 8. Januar 2018.</ref> ''21'' isch s meistverchaufte Album vom 21. Jahrhundert z Grossbritannie.<ref>{{Webarchiv|text=''Adele’s 21 is now the biggest selling album of the 21st century''. |url=http://www.theofficialcharts.com/chart-news/adeles-21-is-now-the-biggest-selling-album-of-the-21st-century/ |wayback=20111209062308}} In: ''theofficialcharts.com'' (englisch)</ref>
2012 het d Adele s Titellied zum 23. [[James Bond|James-Bond]]-Film ''Skyfall'' gsunge. Der Song isch e wytere Nummer-eis-Hit z Dütschland und i de Schwiiz worde. Für d Adele und ire Co-Writer [[Paul Epworth]] hets für ''Skyfall'' e [[Golden Globe Awards 2013|Golden Globe]], en [[Oscar]] und de [[Grammy]] für de ''Besti Filmsong'' gäh.
Doch im Oktober 2012 het die Sängeri bekannt gäh, dass si sich i de nächste Jahr hauptsächlich irem Privatläbe widme weli und käs nüüs Album usegäh wärdi.<ref>{{Internetquelle |titel=Adele: Kein neues Album in den nächsten Jahren |url=http://www.ok-magazin.de/entertainment/musik/13566/adele--kein-neues-album-in-den%20naechsten-jahren |werk=ok-magazin.de |datum=2012-10-18 |zugriff=2013-02-25}}</ref>
Drü Jahr spöter, am 20. November 2015, isch denn s Album ''25'' erschine. Au de Titel het wider mit em Alter vo de Sängeri ztue gha.<ref>[http://www.spiegel.de/kultur/musik/adele-neues-album-der-saengerin-heisst-25-a-1058933.html ''Neues Album von Adele: „Sorry, das Leben ist dazwischengekommen“.''] spiegel.de, 21. Oktober 2015</ref> 2016 isch d Adele uf Wälttournee gange, under anderem uf Dütschland. Nach 121 Konzärt het si d Tour uf Aarate vomene Arzt wäg irne Stimmbänder abbroche.<ref>[http://orf.at/#/stories/2397565/ Stimmprobleme: Adele bricht Welttournee kurz vor Ende ab] orf.at 1. Juli 2017, abgerufen 1. Juli 2017.</ref>
2017 het en Satirepolitiker als zentrali Forderig vo synere Partii d Verstaatlichung vo de Adele gforderet.<ref>{{cite web|url=http://www.mirror.co.uk/news/politics/who-lord-buckethead-theresa-mays-10596078|title=Theresa May’s rival Lord Buckethead ran on Katie Hopkins and Adele policies|first=Patrick|last=Lion|date=9. Juni 2017}}</ref>
== Uuszeichnige ==
Im Juni 2013 het d Adele di britischi Auszeichnung [[Order of the British Empire|Member of the Order of the British Empire]] übercho.<ref>[http://www.n-tv.de/leute/Adele-erhaelt-britischen-Verdienstorden-article10828906.html „Adele erhält britischen Verdienstorden“ bei n-tv.de], abgerufen am 15. Juni 2013</ref>
=== [[Grammy Awards|Grammy]] ===
{| class="wikitable"
|-
!Jahr
!Kategorie
!für
!Resultat
|-
|rowspan="4" style="background:#EEEEFF"| [[Grammy Awards 2009|2009]]
| [[Grammy Award for Best New Artist|Best New Artist]]
| Adele
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| [[Grammy Award for Record of the Year|Record of the Year]]
|rowspan="3"| ''[[Chasing Pavements]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Song of the Year
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Best Female Pop Vocal Performance
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
|style="background:#EEEEFF"| [[Grammy Awards 2010|2010]]
| Best Female Pop Vocal Performance
| ''[[Hometown Glory]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
|rowspan="6" style="background:#EEEEFF"| [[Grammy Awards 2012|2012]]
| [[Grammy Award for Album of the Year|Album of the Year]]
|rowspan="2"| ''[[21 (Adele-Album)|21]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| [[Grammy Award for Best Pop Vocal Album|Best Pop Vocal Album]]
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| [[Grammy Award for Record of the Year|Record of the Year]]
|rowspan="3"| ''[[Rolling in the Deep]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Song of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Best Short Form Music Video
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Best Pop Vocal Performance
| ''[[Someone Like You]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
|style="background:#EEEEFF"| [[Grammy Awards 2013|2013]]
| Best Pop Solo Performance
| ''[[Set Fire to the Rain]] ([[Royal Albert Hall|Live at the Royal Albert Hall]])''<ref>[http://www.grammy.com/nominees?genre=24&=Go grammy.com]</ref>
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
|style="background:#EEEEFF"| [[Grammy Awards 2014|2014]]
| Best Song Written for Visual Media
| ''[[Skyfall (Lied)|Skyfall]]''<ref>[http://www.grammy.com/nominees grammy.com]</ref>
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
|rowspan="5" style="background:#EEEEFF"| [[Grammy Awards 2017|2017]]
| Album of the Year
|rowspan="2"| ''[[25 (Album)|25]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Best Pop Vocal Album
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Record of the Year
|rowspan="3"| ''[[Hello (Adele-Lied)|Hello]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Song of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Best Pop Solo Performance
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|}
=== [[Billboard Music Awards]] ===
{| class="wikitable"
|-
! Jahr
! Kategorie
! für
! Resultat
|-
|rowspan="19" style="background:#EEEEFF"| 2012
| Top Artist of the Year
|rowspan="8"| Adele
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Female Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Billboard 200 Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Digital Songs Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Radio Songs Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Hot 100 Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Digital Media Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Pop Artist of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Streaming Song of the Year (Video)
|rowspan="7"| ''[[Rolling in the Deep]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Digital Song of the Year
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Streaming Song of the Year (Audio)
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Pop Song of the Year
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Alternative Song of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Hot 100 Song of the Year
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Radio Song of the Year
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Billboard 200 Album of the Year
|rowspan="2"| ''[[21 (Adele-Album)|21]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
|rowspan="2"| Top Pop Album of the Year
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| ''[[19 (Album)|19]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Pop Song of the Year
| ''[[Someone like You]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
|rowspan="5" style="background:#EEEEFF"| 2013
| Top Billboard 200 Artist of the Year
|rowspan="3"| Adele
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Female Artist
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Pop Artist
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Billboard 200 Album of the Year
|rowspan="2"| ''[[21 (Adele-Album)|21]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Pop Album
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
|rowspan="9" style="background:#EEEEFF"| 2016
| Top Artist
|rowspan="5"| Adele
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Female Artist
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Billboard 200 Artist
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Song Sales Artist
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Billboard Chart Achievement Award
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Billboard 200 Album
| ''[[25 (Album)|25]]''
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Hot 100 Song
|rowspan="3"| ''[[Hello (Adele-Lied)|Hello]]''
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Selling Song
|style="background:#DDFFDD; text-align:center;"| Gwunne
|-
| Top Radio Song
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
|rowspan="2" style="background:#EEEEFF"| 2017
| Top Artist
|rowspan="2"| Adele
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|-
| Top Female Artist
|style="background:#FFDDDD; text-align:center;"| Nominiert
|}
=== Wyteri Uuseichnige ===
* 2008
** [[BRIT Awards]]: ''Critic’s Choice''
* 2009
** [[European Border Breakers Award]] (EBBA)
* 2011
** AIM Independent Music Awards: ''Most Played Independent Act'', ''Best "Difficult" Second Album'' ([[21 (Adele-Album)|21]])
** [[American Music Awards]]: ''Favorite Adult Contemporary Artist'', ''Favorite Pop/Rock Female Artist'', ''Favorite Pop/Rock Album'' ([[21 (Adele-Album)|21]])
** [[Bravo Otto]]: ''Super-Sängerin''
** [[MTV Europe Music Awards|MTV Europe Music Award]]: ''Best UK/Ireland act''
** [[MTV Video Music Awards|MTV Video Music Award]]: ''Best Art Direction in a Video'', ''Best Cinematography in a Video'', ''Best Editing in a Video''
* 2012
** AIM Independent Music Awards: ''Most Played Independent Act''
** [[American Music Awards]]: ''Favorite Adult Contemporary Artist''
** [[BRIT Awards]]: ''British Female Artist'', ''British Album of the Year''
** [[Juno Awards 2012|Juno Awards]]: ''International Album of the Year '' für ''[[21 (Adele-Album)|21]]''
** Swiss Music Awards: ''Best Pop/Rock Album International'', ''Best Hit international''
** [[Echoverleihung 2012|Echo Pop]]: ''Künstlerin Pop/Rock International'', ''Album des Jahres''
** [[NRJ Music Awards]]: ''Internationales Lied des Jahres'', ''Internationaler Newcomer''
* 2013
** [[Oscar]]: ''Bester Filmsong'' ([[Skyfall (Lied)|Skyfall]])
** [[Golden Globe Awards 2013|Golden Globe Award]]: ''Bester Filmsong'' ([[Skyfall (Lied)|Skyfall]])
** [[BRIT Awards]]: ''British Single of the Year'' ([[Skyfall (Lied)|Skyfall]])
** [[BMI Film & TV Award]]: ''Academy Award Winners'' ([[Skyfall (Lied)|Skyfall]])
** [[Critics’ Choice Movie Award]]: ''[[Critics’ Choice Movie Award/Bestes Lied|Bestes Lied]]'' ([[Skyfall (Lied)|Skyfall]])
* 2015
** BBC Music Awards: ''British Artist of the Year'', ''BBC Live Performance of the Year''
** [[NRJ Music Awards]]: ''NRJ Artist of Honor''
* 2016
** AIM Independent Music Awards: ''Independent Track of the Year''
** [[American Music Awards]]: ''Favorite Adult Contemporary Artist''
** BBC Music Awards: ''BBC Radio 2 Album of the Year'' ([[25 (Album)|25]]), ''BBC Song of the Year'' ([[Hello (Adele-Lied)|Hello]])
** BBC Radio 1 Teen Awards: ''Best British Solo Artist''
** [[BRIT Awards]]: ''British Female Solo Artist'', ''British Single of the Year'' ([[Hello (Adele-Lied)|Hello]]), ''British Album of the Year'' ([[25 (Album)|25]]), ''BRITs Global Success''
** [[Echo Pop]]: ''Künstlerin international Rock/Pop'' ([[25 (Album)|25]])
** [[Juno Awards 2016|Juno Award]]: ''International Album of the Year'' ([[25 (Album)|25]])
** Swiss Music Awards: ''Best International Act'', ''Best International Album''
* 2017
** APRA Awards: ''International Work of the Year'' ([[Hello (Adele-Lied)|Hello]])
** [[BRIT Awards]]: ''BRITs Global Success''
== Weblink ==
{{Commonscat|Adele (vocalist)|Adele|3=S}}
* [http://www.adele.tv/ Offizielle Website] (englisch)
* {{laut.de}}
* Christoph Dallach: [http://www.spiegel.de/kultur/musik/0,1518,756187,00.html ''Pop-Phänomen Adele: Die Gegen-Gaga''.] Spiegel Online, 11. April 2011
* {{IMDb|nm2233157}}
* {{Allmusic|ID=mn0000503460}}
* {{MusicBrainz Künstler}}
== Einzelnachwys ==
<references responsive />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de |2 = Adele_(Sängerin) |3 = dütsch | 4 = 206741503}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Oscarpriisträger]]
[[Kategorie:Person (London)]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
twfldlpj3xmgti4t7e1w41045jepoi7
Marie Jaëll
0
83116
1016910
998076
2022-07-21T23:36:21Z
Mathieu Kappler
76078
/* Fueßnote */ +
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Marie Jaell-Jeune femme.jpg|mini|220px|d Marie Jaëll]]
D '''Marie Jaëll''' (* [[17. August|17. Augschte]] [[1846]] z [[Steinseltz]] as ''Marie Trautmann;'' † [[4. Februar]] [[1925]] z [[Paris]]) isch e [[Elsass|elsässischi]] [[Klavier|Pianischti]], [[Komponist|Kumpenischti]] un Klavierpedagogi gsii.
== Lääbe ==
[[Datei:Steinseltz-195-Rue du Maire Rupp 56-Marie Jaell-Trautmann-gje.jpg|mini|Geburtshuus z Steinseltz]]
[[Datei:Steinseltz-205-Rue du Maire Rupp 56-Marie Jaell-Trautmann-gje.jpg|mini|Mahndafele am Geburtshuus]]
D Marie Jaëll isch z [[Steinseltz]] ([[Département Bas-Rhin]]) uf d Wält chuu. Si het Klavier zerscht bim Franz Hamma z [[Stuttgart|Stuegert]] studiert, voreb dr [[Henri Herz]] iri ussegweendlig Begabig uusgmacht un si ab 1857 z [[Paris]] privat unterrichtet het. 1862 het er si in sy Klavierklass am Consérvatoire de Paris ufgnuu, wu si nume vier Monet speter mit em ''Premier Prix de piano'' uuszaichnet woren isch. No irem erfolgryche Debüt 1855 het si ne baar Johr lang Kunzärt gee, zerscht in dr nechere Gegnig, im Elsass, z Siddytschland un in dr Schwyz.
Am 9. Augschte 1866 het si dr Pianischt [[Alfred Jaëll]] ghyrote, isch uf Paris zoge unhet mi ihm zäme Kunzärt in ganz Europa un Russland gee. D Marie Jaëll het schyns vor allem s Spiil mit vier Händ gärn ghaa; syt si vierzehni gsii isch, het s zue irem Repertoire un zu eire Kunzärt ghert. Mit irem Mann Alfred het si vyl Stuck us ire Zyt fir vier Händ transkribiert un gspiilt.<ref>„Four-handed literature was as much a part of Jaëll’s repertory as solo literature. She concertized with duo piano and four-handed pieces from the age of fourteen, and later she and husband Alfred transcribed and performed much of the contemporary four-handed literature.“ Lea Schmidt-Roger: ''Condensed Introduction to The Life and Work of the French Composer Marie Jaëll.'' {{Webarchiv|url=http://www.sandiegomtac.com/jaell.htm |wayback=20160304075806 |text=sandiegomtac.com}}, abgerufen im Dezember 2014.</ref>
{{Zitat|Text=Das Künstlerpaar Marie und Alfred Jaell hat heute sein erstes Concert im Bösendorfer'schen Saale gegeben. Herr Alfred Jaell steht von früher her bei uns in gutem Andenken. In Frau Marie Jaell lernten wir eine Clavierspielerin ersten Ranges kennen. Sie spielte die ‚Davidsbündler-Tänze‘ von [[Robert Schumann]] mit so hervorragend vollendeter Technik, mit so viel Geschmack in der Auffassung, daß wir über diese Leistung staunen mußten. Wir bemerken vorläufig, daß Frau Jaell im nächsten Concerte die äußerst schwierigen Paganini-Variationen von [[Johannes Brahms|Brahms]] spielen wird – ein Vorhaben, dem wir nach der heutigen Erfahrung, wie sie die ‚Davidsbündler‘ spielte, mit großer Spannung entgegensehen. […] Das Künstlerpaar schloß mit dem reizenden [[Carl Reinecke|Reinecke'schen]] Impromptu über das Volkslied ‚La belle Griseldis‘ für zwei Claviere. Das zahlreiche Publicum nahm an dem langen Concerte bis zu Ende den lebhaftesten Antheil.|Quelle=Rezänsion vum Kunzärt vum 23. Jänner 1873 in dr Dytsche Zytig|ref=<ref>{{ANNO|dzg|23|01|1873|8|Concert Jaell}}</ref>}}
Iber iri Uusbildig zur Kumpenischti waißt mer wenig, no 1870 het si Unterricht bim [[Camille Saint-Saëns]] kriegt, wu ire scho 1858 sy ''Klavierkunzärt Nr. 1 D-Dur op. 17'' gwidmet ghaa het, 1877 derno no d ''Étude en forme de valse op.52,6'', un au bim [[César Franck]].<ref name="bio">{{cite web |url=http://www.musicologie.org/Biographies/jaell_marie.html |title=Jaëll Marie / née Trautmann (1846–1925) |language=French |accessdate=2014-09-17 |publisher=musicologie.org}}</ref><ref>[http://www.answers.com/topic/marie-trautmann-ja-ll Marie Trautmann Jaëll]</ref> Aigeständigi Wärch sin ab 1877 entstande un au gly druckt wore.
Chinschtlerisch bregt wore isch si vor allem dur dr [[Franz Liszt]], wu si anne 1868 chännegleert het un wu si derno Unterricht gnuu het byn em. Noch em Dod vu irem Mann im Februar 1882 het si ängere Kontakt mit em Liszt ghaa. Zwische 1883 un 1885 isch si all Johr e baar Monet bi iim z Weimar gsii un het Korrektur- un Sekretersarbete fir ihn gmacht. Dr Liszt, wu d Jaëll zue dr wichigschte Pianischte*ne vu ire Zyt zellt et, het ere sy Dritte Mephisto-Walzer (1883) gwidmet un het si au as Kumpenischti gschetzt.<ref>Ass dr Liszt e Variationezylede iber s Jaëlls ''Valses op. 8'' (1874) gschribe heb, cha mer nit belege, uf alli Fäll findet merk ai sonig Stuck in dr Verzaichnis vu syne Wärch.</ref> Är het ere dr [[Johannes Brahms]] un dr [[Anton Rubinstein]] vorgstellt. 1887 isch si dur d Vermittlig vum Saint-Saëns as aini vu dr erschte Fraue in d Pariser ''Société des compositeurs'' ufgnuu wore.
Aafangs 1890er Johr het si z Paris e Zylede vu zyklisch aaglaite Kunzärt gee (segs Kunzärt mit Wärch vum [[Robert Schumann]] 1890 im Salle Erard un segs Kunzärt mit Wärch vum Liszt 1891 im Salle Pleyel), wu vor allem di erschtmolig Uffierig vu allne Klaviersonate vum Beethoven (1893) bsundersch inträssant sin.
Mitti 1890er Johr het si iri Arbet as Pianischti un Kumenischti fascht gant yygstellt un si allmeh zurggzoge, go ne psychophysiologisch basierti Reform vu dr Klavierspiiltächnik entwickle, wu si in verschidene Biecher publiziert het, Si isch doderby vum Klavierspiil vum Liszt uusgange. D „Méthode Jaëll“, wie si bal gnännt woren isch,isch vu ire Schueler*ne (u. a. [[Albert Schweitzer]], Blanche Selva, Jeanne Bosch van’s Gravemoer un Edward del Pueyo) adaptiert un wyterentwicklet wore.
== Klaviertächnik ==
D Marie Jaëll isch dierscht Klavierpedagogi sii, wu versuecht het, d Tächnik besser z mache un uuszwyte, indäm si vu dr Physiology vu dr Hand uusgangen is. Si het dr tächnisch Drill duscht dur e wisseschaftlg abgsicheret Ibemethodik, wu uf d Bsunderhaite vu dr Hand-Anatomy zuegschnitte gsii isch, E Hauptzyl vu ire Method het dr Ekonomy vu dr Bewegige gulte, In Zämenarbet mit em Dokter Charles Féré, em medizinische Laiter vu dr psychiatrische Klinik vu Bicêtre (bi Paris), het si zerscht in ere Studie s Muskelverhalte un dr Taschtsinn untersuecht, go zuen ere wisseschaftlge Analys vu dr Bewegige z chuu, wu wichtig sin bim Aaschlaa vu dr Taschte, also bim Erzyge vum Ton. Derno het si versuecht, e Bewusstsyy fir dr physisch Akt vumSpiile z schaffe as Grundlag fir e mental Abbild vu dr Chlangerzygig.
Us irem neie Aasatz „resultierten zahlreiche methodische wie inhaltliche Neuerungen. In ''Le Toucher'' (1895) werden detaillierte Bestimmungen aus physiologischen Gegebenheiten abgeleitet (u. a. langsames Üben auf niedrigem Sitz, Gleit-, Roll- und Drehbewegungen, Unabhängigkeit der Finger, Fixierung der Hand, innerliche Vor- und Nachbereitung von Klängen). In experimenteller Zusammenarbeit mit dem Physiologen Charles Féré zeichnet Jaëll in ''Le Mécanisme du toucher'' (1897) Anschlagsbewegungen von Klavierspielern auf und versucht, über einen systematisch vorgenommenen Vergleich die musikalische Relevanz harmonischer Bewegungen zu belegen.“<ref>Andreas Bernnat: ''Jaëll, Marie.'' In: ''Musik in Geschichte und Gegenwart.'' 2. Uusgab, Personedail Band 9, 2003, Sp. 845–847, do Sp. 846</ref>
== Schrifte ==
* ''Le toucher, enseignement du piano … basé sur la Physiologie.'' Paris 1895; dt. ''Der Anschlag'' (= Band 1), übersetzt von A. Schweitzer, Leipzig 1902
* ''La musique et la psychophysiologie'' (Paris, 1896); dt. ''Die Musik und die Psycho-Physiologie'', übersetzt von Fr. Kromayer, Straßburg 1905
* ''Le mécanisme du toucher.'' Paris 1897 {{archive.org|lemcanismeduto00jael}}
* ''Les rythmes du regard et la dissociation des doigts.'' Paris 1901
* ''L’intelligence et le rythme dans les mouvements artistiques.'' Paris 1904
* ''Un nouvel état de conscience: la coloration des sensations tactiles.'' Paris 1910
* ''La résonance du toucher et la topographie des pulpes.'' Paris 1912
* ''Nouvel enseignement musical et manuel basé sur la découverte des boussoles tonales.'' Paris 1922
* ''Le toucher musical par l’éducation de la main.'' Paris 1927
* ''La main et la pensée musicale.'' Paris 1927
== Wärch ==
* '''1871–1879'''
** ''Beethoven’s Marcia alla Turca des Ruines d’Athènes'' fir Klavier zue vier Händ, zäme mit em Alfred Jaëll
** ''Deux méditations'' (1871?) fir Klavier (em Théodore Hoffmann-Mérian gwidmet)
** ''Feuillet d’album'' (1871) fir Klavier
** ''Impromptu'' (1871 druckt) fir Klavier
** ''Six petits morceaux'' (1871) fir Klavier (dr Marie-Claire gwidmet)
** ''Sonate'' (1871?) fir Klavier (l’illustre Maître Franz Liszt gwidmet)
** ''Bagatelles'' (1872) fir Klavier (Monsieur Henri Herz gwidmet)
** ''La Babillarde, Allegro'' (1872)
** ''Psaume LXV'' fir Chor (1870?)
** ''Valses op. 8'' (1874) fir Klavier zue vier Händ
** Streichquartett (1875)
** Klavierquartett g-moll (1876?) (2 Versione)
** ''Fantaisie sur Don Juan'' (1876) fir zwai Klaviere
** Klavierkonzert Nr. 1 d-moll (1877) (em Camille Saint-Saëns gwidmet)
** ''Götterlieder'' fir Gsang un Orcheschter (1877)
** ''Harmonies imitatives'' (1877) fir Klavier (em Albert Périlhou gwidmet)
** ''Runéa'', Opere in drei Akt (1878)
** ''(5) Lieder'' fir ai Singstimm mit Beglaitig vum Pianoforte (dr Louise Ott gwidmet) (1879)
** ''Bärenlieder, six chants humoristiques,'' fir Sopran un Orcheschter (1879)
** ''Ossiane'', Poème Symphonique, 1879 z Paris urufgfiert
* '''1880–1889'''
** ''Am Grabe eines Kindes'' fir Chor un Orcheschter (1880) (Suite zum Dod vu aim vu dr Chinder vum Camille Saint-Saëns)
** Klavierkonzert Nr. 1 d-moll, Bearbaitig fir zwai Klavier (1880)
** ''Quatre mélodies'' fir Gsang un Klavier (1880) (dr Madame Alfred Ott gwidmet)
** ''Fantaisie'' fir Violine un Klavier (1881)
** ''Romance'' fir Violine un Klavier (1882) (em Monsieur Marsick gwidmet)
** Cellosonate (1881?) (em Ernest Reyer gwidmet)
** Violinsonate (1881) (dr Madame Thérèse Parmentier gwidmet)
** ''Dans un rêve'' (1881) fir Klaviertrio
** Klaviertrio (1881)
** ''En route'' (1882?) fir Orcheschter
** Cellokonzert (1882?) (em Jules Delsart gwidmet)
** ''Six esquisses romantiques'' (1883) fir Klavier (druckt unter em Titel ''Six préludes'')
** Finale zum Dritte ''Mephisto Walz'' vum Franz Liszt (1883)
** Klavierkonzert Nr. 2 c-moll (1884?) (em Eugen d’Albert gwidmet)
** ''Sphinx'' (1885) fir Klavier (emCamille Saint-Saëns gwidmet)
** ''Friede mit euch'' (1885), Lied
** ''Voix du printemps – Sur la grand route'' (1885) fir Orcheschter
** ''Voix du printemps'' (1885 kumpeniert, 1886 druckt) fir Klavier zue vier Händ (dr Madame Aline Laloy gwidmet)
** ''Voix du printemps, Idylle'' fir Orcheschter
** ''Adagio'' (1886) fir Viola un Klavier
** ''Ballade'' (1886) (em Monsieur Adolphe Samuel gwidmet)
** ''Prisme – Problèmes en musique'' (1888) fir Klavier (em Camille Saint-Saëns gwidmet)
** ''(6) Valses mélancoliques'' (1888) fir Klavier (dr Mademoiselle Marie Rothan gwidmet)
** ''(6) Valses mignonnes'' (1888) fir Klavier (la Vicomtesse Emmanuel d’Harcourt gwidmet)
* '''1890–1899'''
** Zwooti Klavierstimm zue ''Vingt pièces pour le piano op. 58'' vum Benjamin Godard
** ''La Mer'' (1890) zue Gedicht vum Jean Richepin
** ''Promenade matinale – esquisses'' (1893) fir Klavier (A Melle Lucie Wassermann gwidmet)
** ''Les Orientales'' (1893?) zue Gedicht vum Victor Hugo (dr Madame Ch. Lamoureux (Brunet-Lafleur) gwidmet)
** ''Les Beaux jours'' (1894) fir Klavier
** ''Les Jours pluvieux'' (1894) Klavier (dailwys mit Orcheschter)
** ''Paraphrase sur la lyre et la harpe'' (1894) fir Klavier
** ''18 Pièces'' fir Klavier ''d’après la lecture de Dante'' (1894) in drei Dail
*** I. ''Ce qu’on entend dans l’Enfer''
*** II. ''Ce qu’on entend dans le Purgatoire''
*** III. ''Ce qu’on entend dans le Paradis''
** ''Chanson berçante'' (1899) (dr Suzanne Villemin gwidmet), in ''Le Toucher'' (Band 2)
** ''Conte de fée'' (1899) (dr Marie-Anne Pottecher gwidmet), in ''Le Toucher'' (Band 2)
** ''Les Chasseurs'' (1899) (dr Madoul Kiener gwidmet), in ''Le Toucher'' (Band 2)
** ''Petite valse chantante'' (1899) (dr Madeleine Villemin gwidmet), in ''Le Toucher'' (Band 2)
** ''Petits lutins'' (1899) (dr Marthe Fauconnier gwidmet), dans ''Le Toucher'' (Band 2)
** ''Papillons gris'' (1899) (à Lisbeth Escherich), in ''Le Toucher'' (Band 2)
** ''Les Cloches lointaines'' (1899), in ''Le Toucher'' (Band 3)
** ''Pauvre mendiante'' (1899), in ''Le Toucher'' (Band 3)
** ''Supplication'' (1899), in ''Le Toucher'' (Band 3)
** ''Sept pièces faciles'' (1899) fir Klavier
* '''1917'''
** ''Harmonies d’Alsace'' fir chlai Orcheschter
== Literatur ==
chronologisch
* Jeanne Bosch: ''Über Klavierspiel und Tonbildung nach Marie Jaëll’s Lehrweise.'' In: ''Zeitschrift der Internationalen Musikgesellschaft.'' 4. Jahrgang (1902–03), S. 1–9 {{archive.org|ZeitschriftDerInternationalenMusikgesellschaft041902-03|n6}}
* Blanche Selva: ''L’enseignement musical de la technique du piano.'' Paris 1922
* Albert Schweitzer: ''Selbstdarstellung.'' Leipzig 1929
* Edward del Puey: ''Autour de la „Méthode“ de Marie Jaëll et de son apport à l’enseignement du piano.'' In: ''Revue internationale de musique.'' No. 1 (1939), S. 929–938
* C. Piron: ''L’art du piano.'' Paris 1949
* M. W. Troost: ''Art et maîtrise des mouvements pianistiques.'' Paris 1951
* H. Kiener: ''Marie Jaëll – problèmes d’esthétique et de pédagogie musicales.'' Paris 1952
* G. C. Kop: ''Inleiding tot de paedagogische muziekpsychologie.'' Purmerend 1957
* R. Delage: ''Trois figures de musiciens contemporains.'' In: ''La musique en Alsace hier et aujourd’hui.'' Straßburg 1970, S. 287–306
* B. Ott: ''Lisztian Keyboard Energy.'' Lewiston 1992
* Horst Leuchtmann und Charles Timbrell: ''Marie Jaell.'' In: ''The New Grove Dictionary of Music and Musicians.'' Macmillan, London 2001, Band 12, S. 751
* C. Guichard: ''Marie Jaëll – The Magic Touch, Piano Music by Mind Training.'' New York 2004
* Laurent Hurpeau (dir.), Marie Jaëll : « Un cerveau de philosophe et des doigts d'artiste », (textes de Catherine Guichard, Marie-Laure Ingelaere, Thérèse Klippfel, Laure Pasteau, Alexandre Sorel, Christiane de Turckheim), Symétrie, Lyon, 2004, 282 p.
* Cora Irsen: ''Marie Jaëll'', Wiesbaden : WV – Weimarer Verlagsgesellschaft in der Verlagshaus Römerweg GmbH, [2016], ISBN 978-3-7374-0241-5
== Weblink ==
* {{IMSLP|id=Jaëll, Marie|cname=Marie Jaëll}}
* Freia Hoffmann: ''Jaëll, Marie'' in: Instrumentalistinnen-Lexikon des [http://www.sophie-drinker-institut.de/cms/index.php/jaell-marie Sophie-Drinker-Instituts]
* [http://www.marie-jaell.info/ www.marie-jaell.info]
* [http://www.mariejaell-alsace.net/ www.mariejaell-alsace.net] Websyte vu dr Association Marie Jaëll-Alsace (Stroßburi)
* [http://www.numistral.fr/Search?ArianeWireIndex=index&q=jaell,%20marie Catalogues de la Bibliothèque Nationale et Universitaire (Stroßburi)]: Dr Nooloss vu dr Marie Jaëll isch in dr B.N.U.S.
* {{YouTube|MF4JEm-3_Pw|Marie Jaëll − Deux Valses op. 8 for piano 4 hands (1874)}}
== Fueßnote ==
<references />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|1 = de |2 = Marie_Jaëll|3 = dütsch |4 =214831662}}
{{SORTIERUNG:Jaell, Marie}}
[[Kategorie:Pianist]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Komponist (19. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Komponist (20. Joorhundert)]]
[[Kategorie:Französische Musiker]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Elsässer]]
[[Kategorie:Frau]]
4joxg84vlbidw1eepf949j6u70yqc5m
John Entwistle
0
83392
1016877
1001439
2022-07-21T22:57:21Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblink */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
{{kurz}}
[[Datei:John_Entwistle_in_1967_with_The_Who.jpg|mini|John Entwistle, 1967]]
Dr '''John Alec Entwistle''' (* [[9. Oktober]] [[1944]] z [[London]], [[England|Ängland]] - † [[27. Juni]] [[2002]] z [[Las Vegas]], [[USA]]) isch e britische Musiker. Er isch als dr Bassist vo dr britische Rockband [[The Who]] bekannt worde.
== Diskografi ==
* ''Smash Your Head Against The Wall'' (1971)
* ''Whistle Rimes'' (1972)
* ''Rigor Mortis Sets In'' (1973)
* ''Mad Dod'' (1975)
* ''Too Late The Hero'' (1981)
* ''The Rock'' (1996)
* ''Music From Van Pires'' (2000)
== Literatur ==
* {{cite book|last1=Neill|first1=Andy|last2=Kent|first2=Matthew|title=Anyway Anyhow Anywhere – The Complete Chronicle of The Who|year=2009|publisher=Virgin Books|isbn=978-0-7535-1217-3}}
* {{cite book|last=Marsh|first=Dave|author-link=Dave Marsh|title=Before I Get Old – The Story of The Who|year=1983|publisher=Plexus Publishing|isbn=978-0-85965-085-4}}
== Weblink ==
{{Commonscat}}
* [http://www.thewholive.net/entwistle/ The Who Concert Guide: John Entwistle Tour Archive]
* [https://web.archive.org/web/20160214152423/http://www.johnentwistle.org/ The John Entwistle Foundation]
* {{IMDb name}}
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Deacon, John}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Rockmusiker]]
[[Kategorie:The Who]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Maa]]
bkc243cggsq78jp1r8lhcxjsmuk7813
Keith Moon
0
83393
1016883
1000786
2022-07-21T23:03:05Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblingg */ + [[Kategorie:Britische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Keith Moon 4 - The Who - 1975.jpg|thumb|right|Keith Moon]]
Dr '''Keith John Moon''' (* [[23. August]] [[1946]] z [[London]], [[Vereinigtes Königreich|Grossbritannie]] - † [[7. September]] [[1978]] z [[Mayfair]], Grossbritannie) isch e [[Vereinigtes Königreich|britische]] Rockmuusiker. Är isch e Gründermitgliid vo dr Rockgruppe [[The Who]].
== Literatur ==
* {{cite book |last=Atkins |first=John |title=The Who on Record: A Critical History, 1963–1998 |publisher=McFarland |year=2000 |isbn=978-0-7864-0609-8 }}
* {{cite book |last1=Bogovich |first1=Richard |last2=Posner |first2=Cheryl |title=The Who: A Who's Who|url=https://books.google.com/books?id=ai8UAQAAIAAJ&q=%22keith+moon%22+%22beach+Boys%22|access-date=28 April 2013 |year=2003 |publisher= McFarland & Company |isbn=978-0-7864-1569-4 }}
* {{cite book |last=Case |first=George |title=Out of Our Heads: Rock 'n' Roll Before the Drugs Wore Off |publisher=Hal Leonard Corporation |year=2010 |isbn=978-0-87930-967-1 }}
* {{cite journal |url=http://www.drummagazine.com/gear/post/keith-moons-love-hate-with-his-drum-set/ |title=Keith Moon's Love/Hate Relationship With His Drum Set |first=Andy |last=Doerschuk |journal=Drum Magazine |year=1989 |issue=October/November |access-date=9 September 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921055150/http://www.drummagazine.com/gear/post/keith-moons-love-hate-with-his-drum-set/ |archive-date=21 September 2013 |url-status=dead }}
* {{cite journal|title=Moon: The Ultimate Rock Disaster Epic |last=Chapman |first=Rob |journal=[[Mojo (magazine)|Mojo]] |issue=58 |year=1998 |url=http://beta.thewho.net/sites/default/files/1998_09%20Mojo.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20130514111526/http://beta.thewho.net/sites/default/files/1998_09%20Mojo.pdf |url-status=dead |archive-date=14 May 2013 }}
* {{cite book |title=Before I Get Old: The Story of The Who |last=Marsh |first=Dave |author-link=Dave Marsh |publisher=Plexus Publishing Ltd |year=1989 |isbn=978-0-85965-083-0 }}
* {{cite book |last=Fletcher |first=Tony |author-link=Tony Fletcher |title=Dear Boy: The Life of Keith Moon |publisher=Omnibus Press |isbn=978-1-84449-807-9 |year=1998 }}
* {{cite book |last1=Neill |first1=Andrew |last2=Kent |first2=Matthew |title=Anyway, Anyhow, Anywhere: The Complete Chronicle of The WHO 1958–78|year=2009|publisher=Sterling Publishing|isbn=978-1-4027-6691-6 }}
* {{cite book |last=Townshend |first=Pete |author-link=Pete Townshend |title=Who Am I: A Memoir |publisher=HarperCollins |isbn=978-0-06-212726-6 |year=2012 }}
== Weblingg ==
{{Commonscat}}
*[http://www.thewho.com/keith-moon/ Keith Moon - thewho.com]
{{Normdaten}}
{{SORTIERUNG:Moon, Keith}}
[[Kategorie:Britische Musiker]]
[[Kategorie:Rockmusiker]]
[[Kategorie:The Who]]
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Komponist]]
[[Kategorie:Maa]]
dgjaq9a7dsmldr6jonwqbemgobkccds
Hassan Saghir
0
83439
1016906
1001402
2022-07-21T23:33:38Z
Mathieu Kappler
76078
[[de:Wikipedia:Helferlein/HotCat|HC]]: [[Kategorie:Fuessballer]] ussenee; [[Kategorie:Fuessballer (Frankriich)]] ergänze
wikitext
text/x-wiki
{{Dialäkt|Elsässisch|Elsassisch|Mìlhüüserisch}}
{{Infobox Fußballspieler
| kurzname = Hassan Saghir
| bildname =
| bildbreite =
| bildunterschrift =
| langname =
| geburtstag = [[15. Februar|15. Hornung]] [[1980]]
| geburtsort = [[Mülhausen|Mìlhüüsa]]
| geburtsland = [[Frankreich|Frànkriich]]
| sterbedatum =
| sterbeort =
| sterbeland =
| größe = 176 cm
| position = [[Stürmer (Fußball)|Mìttelschtìrmer]]
| jugendvereine_tabelle =
{{Team-Station||[[Football Club Redstar|FC Red Star]]}}
{{Team-Station||FC Marocains}}
{{Team-Station||FC Pfastatt}}
{{Team-Station|1996–1999|FC Sausheim}}
| vereine_tabelle = {{Team-Station|1999–2000|FC Ballersdorf}}
{{Team-Station|2000–2001|AS Mertzen}}
{{Team-Station|2001–2004|RC Dannemarie}}
{{Team-Station|2004–2006|[[FC Mulhouse]]}}
{{Team-Station|2007–2013|ASIM}}
{{Team-Station|2013–2018|FC Ballersdorf}}
{{Team-Station|2018|AS Timau Basel}}
{{Team-Station|2018–2019|CS Bourtzwiller}}
{{Team-Station|2019–2020|AS Huningue}}
{{Team-Station|àb 2020|FC Riedisheim}}
| indoor_tabelle =
| nationalmannschaft_tabelle =
| trainer_tabelle =
| lgupdate =
| nmupdate =
}}
Dr '''Hassan Saghir''' (* [[15. Februar|15. Hornung]] [[1980]] z’ [[Mülhausen|Mìlhüüsa]], [[Département Haut-Rhin|Owerelsàss]]) ìsch a elsassischer [[Fußball|Füassbàllschpìeler]], wo sitter 2020 àls [[Stürmer (Fußball)|Mìttelschtìrmer]] ìm Verain vu [[Riedisheim|Riedsa]] schpìelt. Ar ìsch dàto Toorschìtzakeenig vu dr elsassischa Maischterschàft: sitter’m Ààfàng vu siinera Kàrriar ìm Joohr 1999 hàt’r mehr àss 400 Gool gschossa.
== sii Laawa un Làuifbàhn ==
Ìm Hassan Saghir siina Fàmìlia schtàmmt üss dr Necha vu [[Khénifra]], ìm [[Marokko|Màrokko]]. Dr Saghir ìsch ìm Mìlhüüser Schtàdtviartel [[Bourtzwiller|Burzwiller]] uffgwàcksa. Ìn d’ Schüal ìsch’r ìm Frànkriich un ìm Màrokko gànga. Wu-n-’r 15 Joohra àlt gsìì-n-ìsch, ìsch sii Vàtter gschtoorwa.
Àls Junior hàt dr Saghir z’äärscht ìm [[Football Club Red Star Mulhouse|FC Red Star]] z’ Mìlhüüsa gschpìelt, so wia-n-ìm Màrokkàner-Verain vu Mìlhüüsa, ìm Verain vu [[Pfastatt|Pfàscht]], un vu 1996 bis 1999 z’ [[Sausheim|Sàuisa]].<ref name=RetourAuxSources/>
Drnooh ìsch dr Saghir vu 1999 bis 2000 ìm Verain vu [[Ballersdorf|Ballerschdorf]] bii [[Altkirch|Àltkìrich]] gsìì, wu-n-’r ìn dr Liga D3 gschpìelt hàt. Ar ìsch z’äärscht [[Abwehrspieler|Vertaidiger]] gsìì, àwwer ìsch ànna 1999 Mìttelschtìrmer worra. Ar hàt schpeeter vu 2000 bis 2001 z’ [[Merzen|Merza]] gschpìelt, un vu 2001 bis 2004 z’ [[Dammerkirch|Dàmmerkìrch]]. Doo ìsch’r ìm Joohr 2001 Toorschìtzakeenig vu dr Elsassischa Maischterschàft gsìì, mìt 23 Toora. Ar ìsch àlso dr bäschta Schtìrmer vum [[Sundgau|Sunngàui]] worra. Ànna 2004 ìsch’r ìn dr [[FC Mulhouse]] z’ Mìlhüüsa gànga, wu-n-’r unter’m [[Damien Ott]] ìn dr Liga [[Championnat de France Amateur|CFA 2]] gschpìelt hàt. Doo ìsch’r ìm Joohr 2005/2006 Toorschìtzakeenig gsìì mìt 22 gschossana Gool, un dr Verain hàt ìm nachschta Joohr ìn dr Liga CFA gschpìelt.
Obwohl ìhn mehrera frànzeescha un üüsslandischa Veraina uffnamma wälla han, ìsch dr Saghir ànna 2007 ìn dr Verain [[Association sportive Illzach Modenheim|ASIM]] z’ [[Illzach|Ìllzig]] gànga, wu-n-’r bis 2013 ìn dr Liga CFA 2 gschpìelt hàt. Ìm Joohr 2013 ìsch’r z’ Ballerschdorf z’ruckkumma,<ref name=RetourAuxSources>{{Literatur|Sprache=fr|Online=https://c.lalsace.fr/sport/2013/06/18/retour-aux-sources-pour-hassan-saghir|Abruf=2021-11-19|Titel=Retour aux sources pour Hassan Saghir |Autor=M.W.|Datum=2013-06-18|Sammelwerk=[[L'Alsace-Le Pays|L’Alsace]]}}</ref> wu-n-’r bis 2018 blìewa-n-ìsch. Ànna 2018 hàt’r àui ìm Verain Timau [[Basel]] ìn dr Schwiiz gschpìelt. Ìm Joohr 2018/2019 hàt’r ìm Verain vu Burzwiller gschpìelt. Ìm folgenda Joohr hàt’r z’ [[Hüningen|Hììninga]] ìn dr 2. Regionààla Liga gschpìelt, vor äbb’r ànna 2020 uff [[Riedisheim|Riedsa]] gànga ìsch. Doo hàt’r ìn dr 3. Regionààla Liga gschpìelt.
Dr Hassan Saghir bsìtzt d’ frànzeescha un d’ màrokkànischa Schtààtsààgheerikait. Ar schàfft àls Ìndüschtriilaiter ìn’ra Trànsportgsällschàft. Ar ìsch mìt dr Nassera Saghir verhiirotet un hàt dräi Seehn un zwai Techter.
== Lìteràtüür ==
* {{Literatur|Sprache=fr|Online=https://c.lalsace.fr/sport/2021/11/17/long-format-hassan-saghir-le-mulhousien-aux-400-buts|Abruf=2021-11-19|Titel=Hassan Saghir, le Mulhousien aux 400 buts |Sammelwerk=[[L'Alsace-Le Pays|L’Alsace]]|Datum=2021-11-18|Autor=Pierre Chatelus, Samuel Coulon, Pierre-Loic Mattler, Jérôme Gil (Üssg.)}}
* {{Literatur|Sprache=fr|Online=https://c.lalsace.fr/edition-mulhouse-thann/2020/05/15/saghir-la-quarantaine-rugissante|Abruf=2021-11-19|Titel=Saghir, la quarantaine rugissante |Sammelwerk=L’Alsace|Autor=Pierre Chatelus|Datum=2020-05-15}}
* {{Literatur|Sprache=fr|Online=https://www.dna.fr/sport/2019/10/31/saghir-le-buteur-eternel|Abruf=2021-11-19|Titel=Saghir, le buteur éternel |Sammelwerk=[[Dernières Nouvelles d’Alsace]]|Datum=2019-10-31|Autor=N.S.}}
== Weblinks ==
* Dr [https://www.footballdatabase.eu/fr/joueur/details/120122-hassan-saghir Hassan Saghir] uff ''FootballDatabase.eu'' (frànzeesch, [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/120122-hassan-saghir anglisch])
* Dr [https://www.foot-national.com/data/7412-joueur-football-Saghir-Hassan.html Hassan Saghir] uff ''Football-National.com'' (frànzeesch)
* Dr [https://www.transfermarkt.de/hassan-saghir/profil/spieler/574116 Hassan Saghir] uff ''Transfermarkt.de'' (hochdiitsch, [https://www.transfermarkt.fr/hassan-saghir/profil/spieler/574116 frànzeesch])
== Ainzelnohwiisa ==
<references />
{{SORTIERUNG:Saghir, Hassan}}
[[Kategorie:Franzesische Sportler]]
[[Kategorie:Fuessballer (Frankriich)]]
[[Kategorie:Person (Milhüüsa)]]
[[Kategorie:Elsässer]]
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Maa]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
enodptzyvt041lk5oz1b1ko3m4xnfzz
Camila Cabello
0
85001
1016868
1016830
2022-07-21T22:49:50Z
Mathieu Kappler
76078
/* Ainzelnoohwiisa */ + [[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Camila Cabello Vogue 4.jpg|mini|D’ Camila Cabello ànna 2020
[[Datei:Camila Cabello Signature.svg|rahmenlos|hochkant|zentriert|Ìn dr Cabello ìhra Unterschrìft|75px]]]]
{{Dialäkt|Elsässisch|Elsassisch|Mìlhüüserdiitsch}}
D’ '''Karla Camila Cabello Estrabao''' ({{Audio-IPA|LL-Q7976-Mathieu Kappler-Camila Cabello.wav|/kəˈmiːlə kəˈbeɪoʊ/}} uff Anglisch, {{IPA|[kaˈmila kaˈβeʝo]}} uff àmerikànisch Schpànisch; * [[3. März]] [[1997]] z’ [[Havanna]]) ìsch a [[kuba]]nisch-[[Vereinigte Staaten|US-àmerikànischa]]<ref>{{Internetquelle |url=http://time.com/collection/american-voices-2017/4927699/american-voices-camila-cabello/ |titel=Camila Cabello Honors Her Heritage With Her New Album |werk=[[Time]]|autor=Ariana Bacle|sprache=en-US |abruf=2018-10-10}}</ref> [[Gesang|Sangera]], [[Songwriting|Liadermàchera]] un [[Schauspieler|Schàuischpìelera]]. Bekànnt worra-n-ìsch sa àls Mìtglìed vu dr Girl-Grupp [[Fifth Harmony]], wo aina vu da ärfolgriichschta Maidla-Gruppa vun àlla Zitta worra-n-ìsch. D’ Grupp hàt sa àm 18. Dezamber 2016 fàraloo.
Ìhr äärscht Àlbum àls Solokìnschtlera, ''Camila'', ìsch ìm Janner 2018 ärschìena un ìsch uff Plàtz 1 ìm Billboard 200 ànakumma. S’ Àlbum mìt Làtino-Müüssik ìsch vu dr Kritik globt worra un ìsch ìn da USA Plàtin-Schàllplàtta worra. D’ Sìnggel ''Havana'' (2017) ìsch ìn mehrera Lander, unter àndrem ìm Verainigta Keenigraich un ìn da Verainigta Schtààta, Nummer-Ains-Hit worra. D’ nachschta Sìnggel ''Never Be the Same'' ìsch ìm Top-10 ìn mehr àss zeh Lander gsìì. Ìhra Sìnggel ''Señorita'', wo sa ànna 2019 zamma mìt’m Shawn Mendes uffgnumma hàt, ìsch eewafàlls uff Plàtz 1 ìm Billboard Hot 100 ànakumma. Ìhr zwait Schtüdio-Àlbum, ''Romance'' (2019), ìsch uff Plàtz 3 ìn da USA un uff Plàtz 1 ìm Kànàdà ànakumma; d’ Sìnggel ''My Oh My'' ìsch uff Plàtz 12 ìm Billboard Hot 100 ànakumma, so wia-n-ìm Top-10 ìn zàhlriicha Lander.
Ànna 2021 hàt d’ Cabello ìhra äärschta Rolla-n-àls Schàuischpìelera ghàà àls d’ Hàuiptfigur ìm Müüsikfilm ''Cinderella''. Àm 8. Àwrìl 2022 hàt sa ìhr dritt Àlbum ''Familia'' veräffentligt, wo siina äärschta Sìnggel ''Don't Go Yet'' (Jüüli 2021) Plàtin-Schàllplàtta ìn dräi öiropäischa Lander worra-n-ìsch (ìm Itàlia, Schpània un Portügàl). D’ zwaita Sìnggel vum Àlbum, ''Bam Bam'', ìsch ìm März 2022 ärschìena un ìsch ìm Billboard Global 200 Chart bis uff Plàtz 5 glunga —dàs ìsch ìn dr Cabello-n-ìhra bäschta Plàtziarung ìn salla Chart gsìì. S’ Àlbum ''Familia''-n-ìsch jedoch numma-n-uff Plàtz 10 vum US Billboard 200 ànakumma, so wia-n-uff Plàtz 6 ìm Kànàdà un uff Plàtz 9 ìm Groossbritànnia.
Uff da Online-Müüssikplàttforma hàt d’ Cabello mehrera Milliarda Streams ghàà. Uff’m Internet ìsch s’ Liad ''Havana'' d’ maischverkàuifta Sìnggel vum Joohr 2018 gsìì. Züadam hàt d’ Cabello zàhlriicha Müüssikpriisa bikumma, drunter zwai Latin Grammy Awards, fìmf American Music Awards un ain Billboard Music Award. Ìm Oktoower 2021 ìsch ''Havana'' ìn da USA àls Diàmànt-Schàllplàtta-n-üüsszaichent worra<ref>{{Internetquelle|sprache=en-us|datum=2021-10-04|autor=Tomás Mier|titel=Camila Cabello Joins Cardi B as the Only Latinas with a Diamond-Certified Song, Thanks to 'Havana'|url=https://people.com/music/camila-cabello-havana-diamond-certified/|abruf=2022-07-19|werk=People}}</ref> —doo drbii ìsch d’ Cabello d’ äärschta wiibliga schpànisch-àmerikànischa Kìnschtlera worra, wo dia Üüsszaichnung bikumma hàt.<ref>{{Internetquelle|datum=2021-10-05|autor=Karla Montalván|titel=Camila Cabello is the First Hispanic Woman Honored With Diamond-Certified Single Award|url=https://peopleenespanol.com/chica/camila-cabello/|abruf=2022-07-19|werk=People en Español|sprache=en-us}}</ref>
== Weblìnks ==
{{commonscat}}
* [https://www.camilacabello.com Ìn dr Camila Cabello ìhra offiziälla Websitta] (àmerikànisch Anglisch)
* D’ {{Discogs|3518183-Camila-Cabello}}
* D’ {{Allmusic|artist/camila-cabello-mn0003392996}}
* D’ [https://www.billboard.com/artist/camila-cabello/ Camila Cabello] bii ''Billboard'' (àmerikànisch Anglisch)
* D’ {{IMDb Name|5305981}}
== Ainzelnoohwiisa ==
<references responsive />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Camila_Cabello|dütsch|224003149}}
{{Übersetzungshinweis|en|Camila_Cabello|änglisch|1098275067}}
{{SORTIERUNG:Cabello, Camila}}
[[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Singer-Songwriter]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Kubaner]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
a0y0blstjvk0xoc4yph30k33yp8n7wq
Cardi B
0
85002
1016867
1016826
2022-07-21T22:49:33Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblìnks */ + [[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Cardi B interview.jpg|mini|D’ Cardi B wahrend’ra Unterhàltung ànna 2019]]
{{Dialäkt|Elsässisch|Elsassisch|Mìlhüüserdiitsch}}
[[Datei:Cardi B logo.png|mini|Ìn dr Cardi B ìhr offiziäll Sìnnbìld]]
D’ '''Belcalis Marlenis Almánzar''' ({{Audio-IPA|LL-Q7976-Mathieu Kappler-Belcalis Almánzar.wav|/ˈbɛlkəliːz ɑːlˈmænzɑːr/}} uff àmerikànisch Anglisch, {{IPA|[alˈmansaɾ]}} uff Schpànisch; * [[11. Oktober|11. Oktoower]] [[1992]] z’ Manhattan, [[New York City|Nöi York]]), bass’r bekànnt unt’r ìhrem Kìnschtlernamma '''Cardi B''' {{Audio-IPA|LL-Q7976-Mathieu Kappler-Cardi B.wav|/kɑː(ɹ)di biː/}}, ìsch a [[Vereinigte Staaten|US-àmerikànischa]] [[Rap]]perin, Liadermàchera un [[Schauspieler|Schàuischpìelera]]. Bekànnt ìsch sa fìr ìhra ààgriffenda Gsàngsrytmus un ìhra uffaharziga Liadtäckschta. Sa ìsch z’äärscht a Internet-Schtar worra dànk ìhra Inhàlta-n-uff da soziààla Nätzwark [[Vine (Videoportal)|Vine]] un [[Instagram]]. Vu 2015 bis 2017 ìsch sah uff a reegelmaassiga-n-Àrt àls Gàscht ìn dr TV-Reality-Seria ''Love & Hip Hop: New York'' uff’m Kànààl VH1 z’ sah gsìì. Doo hàt sa ìwwer ìhra Luscht grädd hàt, a Müüssikkàrriar ààz’fànga. Doo druff hàt sa ìhra zwai Mixtapes ''Gangsta Bitch Music, Vol. 1'' (2016) un ''Vol. 2'' (2017) veräffentligt.
Ìhr äärscht Schtüdio-Àlbum ''Invasion of Privacy'' (2018) ìsch ìn dr äärschta Wucha-n-uff Plàtz 1 vum àmerikànischa Billboard 200 gsìì. ’S ìsch vu dr Zittschrìft Billboard àls s’ bediitendscht wiiblig Rap-Àlbum vu da Joohra 2010 ärnännt worra. S’ Àlbum hann d’ Kritiker globt; dànk em Wark ìsch d’ Cardi B d’ äärschta Fràuija worra, wo-n-àls Solokìnschtlera a Grammy Award fìrs Bäschta Rap-Àlbum gwunna hàt. Uff’m Àlbum sìnn zwai Nummer-Ains-Sìnggel gsìì. Mìt ''Bodak Yellow'' ìsch d’ Cardi B d’ äärschta wiibliga Rapperin worra, wo ìn da USA-n-a Diàmànt-Schàllplàtta fìr a Sìnggel bikumma hàt; s’ Liad ìsch àui sitter 19 Joohra d’ ainziga Nummer-Ains-Sìnggel vun’ra wiibliga Rapperin ìn da àmerikànischa Charts gsìì. Mìt ''I Like It'' ìsch d’ Cardi B d’ äärschta wiibliga Rapperin worra, wo mehrera Liader uff’m Schpìtzaplàtz vu da US-Charts ghàà hàt. Mìt ''Girls Like You'' zamma mìt dr Band Maroon 5 ìsch sa d’ äärschta wiibliga Rapperin, wo ìn da USA mehrera Diàmàntschàllplàtta bikumma hàt. Sitterhar hàt sa zwai Sìnggel vum bevorschtehenda-n-Àlbum veräffentligt —''WAP'' (2020) un ''Up'' (2021). Baida sìnn bis àm Schpìtzaplàtz vum Hot 100 ànakumma, wia àui àm Schpìtzaplàtz ìn mehrera üüsslandischa Charts.
D’ Cardi B ìsch vu dr Zittschrìft Forbes àls aina vu da iiflussriichschta wiibliga Rapperinna vun àlla Zitta bezaichent worra. Fìr a wiibliga Rapperin hàt sa mehrera Rekorda gebrocha. Sa ìsch unteràndrem d’ Rapperin mìt d’ maischta Nummer-Ains-Sìnggel ìm Billboard Hot 100. Züadam hàt sa zàhlriicha Priisa bikumma, drunter a Grammy Award, àcht Billboard Music Awards, säcks Guinness World Records, säcks American Music Awards, viarzeh BET Hip Hop Awards un zwai ASCAP-Priisa vu dr „Liadermàchera vum Joohr“. Ànna 2018 hàt sìe d’ Zittschrìft [[Time]] unter da 100 iiflussriichschta Litt ìn dr Walt glischtet. Ìm Joohr 2020 ìsch sa vu dr Billboard-Zittschrìft àls „Fràui vum Joohr“ üüszaichent worra. Naawa-n-ìhrer Müüssikkàrriar ìsch d’ Cardi B ànna 2022 Kreàtiivschäffin vu dr Vergniagungszittschrìft ''Playboy'' worra.
Sitter 2017 ìsch sa mìt’m àmerikànischa Rapper Offset verhiirootet. Mìt ìhm hàt sa zwai Kìnder.
== Weblìnks ==
{{commonscat}}
* [https://www.cardibofficial.com Ìn dr Cardi B ìhra offiziälla Websitta] (àmerikànisch Anglisch)
* D’ {{Discogs|5153025}}
* D’ {{Allmusic|artist/mn0003493912}}
* D’ {{IMDb Name|8054799}}
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|en|Cardi_B|änglisch|1099001106}}
[[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
[[Kategorie:HipHop & Rap]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:Person (Nöi York)]]
[[Kategorie:Pseudonym]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
qrp9x6wcwa01qpwnspmgt1w1r1yei7k
Meghan Trainor
0
85003
1016866
1016815
2022-07-21T22:49:11Z
Mathieu Kappler
76078
/* Weblìnks */ + commonscat un [[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Meghan Trainor Interview Jan 2020.png|mini|D’ Meghan Trainor ànna 2020]]
{{Dialäkt|Elsässisch|Elsassisch|Mìlhüüserdiitsch}}
[[Datei:Meghan Trainor signature, Billboard Open Letter 2016.png|mini|Ìn dr Trainor ìhra Unterschrìft]]
D’ '''Meghan Elizabeth Trainor''' (* [[22. Dezember|22. Dezamber]] [[1993]] uff Nantucket, Massachusetts) ìsch a [[USA|àmerikànischa]] [[Popmusik|Popsangera]] un Liadermàchera. Bekànnt worra-n-ìsch sa ànna 2014 mìt ìhrer äärschta Sìnggel ''All About That Bass'', wo Nummer-Ains-Hit ìn da Verainigta Schtààta worra-n-ìsch. Ìn dr Walt ìsch d’ Sìnggel mehr àss 11 Millioona Mol verkàuift worra. Insgsàmt hàt d’ Trainor biim Label Epic Records viar Schtüdio-Àlba veräffentligt. Sa hàt mehrera Priisa bikumma, drunter dr Grammy Award 2016 vum „Bäschta Näija Kìnschtler“.
Ìn dr Trainor ìhr Wark ìsch biiflusst vu dr Popmüüssik vu da Joohra 1950. ’S ìsch a Mìschung vu Pop, R&B, Doo Wop un [[Soul]]. Ìn ìhra Liader reedet sa oft ìwwer Wiibligkait, Käärwerbìld un Salbschtärmachtigung. Naawa-n-ìhra Müüssikkàrriar hàt sa Schtìmmarolla ìn da Filma ''Die Schlümpfe – Das verlorene Dorf'' (2017) un ''Playmobil: Der Film'' (2019). Drzüa ìsch sa Jury-Mìtglìed ìn da Farnsahsandunga ''The Four: Battle for Stardom'' (2018) un ''The Voice UK'' (2020).
== ìhra Diskogràfii ==
; Schtüdio-Àlba
*2015: ''Title''
*2016: ''Thank You''
*2020: ''Treat Myself''
*2020: ''A Very Trainor Christmas''
*2022: ''Takin’ It Back''
== ìhra Tournees ==
* 2015: That Bass Tour (2015)
* 2015: MTrain Tour (2015)
* 2016: The Untouchable Tour (2016)
== Weblìnks ==
{{commonscat}}
* [http://www.meghan-trainor.com/ Ìn dr Meghan Trainor ìhra Websitta] (àmerikànisch Anglisch)
* {{Discogs|2460478-Meghan-Trainor}}
* {{Allmusic|ID=mn0002811293|Linktext=Meghan Trainor}}
* {{IMDb Name|6574838}}
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|en|Meghan_Trainor|änglisch|1097290042}}
{{SORTIERUNG:Trainor, Meghan Elizabeth}}
[[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Singer-Songwriter]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
e30q1bbgaos9zc32s9ialqftyulem4m
Kategorie:Fuessballnationalspiler (Frankriich)
14
85008
1016894
1016836
2022-07-21T23:21:52Z
Mathieu Kappler
76078
[[de:Wikipedia:Helferlein/HotCat|HC]]: [[Kategorie:Franzoos]] ussenee
wikitext
text/x-wiki
[[Kategorie:Fuessballer (Frankriich)|Nationalspiler_(Frankriich)]]
[[Kategorie:Fuessballnationalspiler|Frankriich]]
hd91gzp39tvx2kydbfeq866fzxu95wa
Baia Mare
0
85014
1016924
1016854
2022-07-22T00:20:31Z
Mathieu Kappler
76078
/* Gschìcht */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Ort in Rumänien
|NameDeutsch = Frauenbach
|NameUngarisch = Nagybánya
|Wappen = ROU MM Baia Mare CoA1.png
|lat_deg = 47| lat_min = 39| lat_sec = 1
|lon_deg = 23| lon_min = 35| lon_sec = 25
|HistRegion = Sathmar
|Kreis = Maramureș
|Gemeindeart = Munizipium
| SIRUTA = 106318
|Höhe = 228
|Fläche = 235.73
|Gliederung =
|Einwohner = 123738
|EinwohnerStand = 20. Oktoower 2011<ref>[http://www.citypopulation.de/php/romania-maramures_d.php Volkszeehlung vu 2011 ìm Rumäänia] uff citypopulation.de.</ref>
|Postleitzahl = 430311
|Bürgermeister = Cătălin Cherecheș
|BürgermeisterStand = 2020<ref>[https://prezenta.roaep.ro/locale27092020/romania-pv-final Ààgààwa bii Biroului Electoral Central], àbgrüafa-n-àm 21. Jüüli 2022 (rumäänisch).</ref>
|Partei = Coaliția pentru Maramureș
|AnschriftStraße = Str. Gh. Șincai nr. 37
|AnschriftOrt = loc. Baia Mare, jud. Maramureș, RO–430311
|Webpräsenz = www.baiamare.ro
|Stadtfest =
}}
'''Baia Mare''' {{Audio-IPA|Ro-Baia Mare.ogg|[ˈbaja ˈmare]}} ([[Deutsche Sprache|hoochdiitsch]] ''Frauenbach'' odd’r ''Groß-Neustadt'', saltaner numma ''Neustadt'' odd’r ''Neustadtl'', [[Ungarische Sprache|ungàrisch]] ''Nagybánya'') ìsch a Schtàdt ìm Nordwäschta vum [[Rumänien|Rumäänia]], wo-n-ìm Joohr 2011 äbb {{formatnum:124000}} Iiwoohner ghàà hàt. Sa ìsch d’ Hàuiptschtàdt vum Krais Maramureș.
== Gschìcht ==
D’ äältschta-n-Ärwäähnung vu dr Schtàdt ìn’ra Urkund schtàmmt üss’m Joohr 1142, wu dr ungàrischa Keenig Géza II. z’ Frauenbach (làtiinisch ''Rivulus Dominarum'') Diitscha loo ààsiidla hàt.
Dr Ààtail vu dr ungàrischa Mìnderhait ìsch noch hìtt sehr grooss: ànna 1992 ìsch’s 17,5 % gsìì. Verglìcha mìt da Zààhla vu 1910 (64,8 %, Rumääna 33,7 %, Diitscha 1,2 %) hàt’r àwwer schtàrk àbgnumma. Ànna 1910 sìnn 38,1 % vu da Iiwoohner griachisch-kàthoolisch, 34,7 % reemisch-kàthoolisch, 14,8 % Càlwinìschta, 10,9 % Juuda un 1,5 % gsìì. Ànna 1920 sìnn z’ Baia Mare 12.780 Iiwoohner gsìì. 5.005 sìnn Rumääna gsìì, 1.792 Juuda, 1.232 Diitscha un 99 hann üss àndra Väälker gschtàmmt.<ref>{{Internetquelle|url=http://www.kia.hu/konyvtar/erdely/erd2002/abetn02.pdf|format=pdf|titel=Erdély etnikai és Felekezeti Statisztikája|sprache=hu|abruf=2022-07-21}}</ref>
Ànna 1930 ìsch dr griachisch-kàthoolisch Bìschtumm Maramureș mìt Sìtz z’ Baia Mare grìnda worra. Àm 28. Oktoower 1948 ìsch dr Bischoof Alexandru Rusu vu da kommünìchta Beheerda-n-àls Bischoof àbgsätzt un verhàftet worra. Ar ìsch ànna 1963 ìm Zuchthüüs vu Gherla gschtoorwa.
Ànna 1974 ìsch s’ „Nord-Üniwärsitäätszäntrum vu Baia Mare“ (''Centrul Universitar Nord din Baia Mare'') grìnda worra. Ànna 2012 ìsch’s ìn d’ Täcknischa Üniwärsitäät vu Cluj-Napoca-n-iiglìedert worra.
== Pàrtnerschàfta mìt àndra Schtädt ==
Baia Mare hàt niina Schtädtpàrtnerschàfta:<ref name="Twins">{{Internetquelle |url=https://www.baiamare.ro/ro/Descopera-Baia-Mare/Orasul-Baia-Mare/Orase-infratite/Orase-Infratite/ |titel=Orașe Înfrățite |abruf=2020-01-26}}</ref><ref>{{Webarchiv |url=http://www.baiamare.ro:80/ro/Descopera-Baia-Mare/Orasul-Baia-Mare/Orase-infratite/Orase-Infratite/ |text=Orașe înfrățite cu Baia Mare |wayback=20120816062202}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|- class="hintergrundfarbe8"
|-
!Schtàdt!!Lànd!!sitter!!Typ
|-
|[[Bielsko-Biała]]||{{flagicon|POL}} [[Polen|Poola]] ||2003||Schwaschterschtàdt
|-
|[[Hódmezővásárhely]]||{{flagicon|HUN}} [[Ungarn|Ungàrn]] || 2001|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Hollywood (Florida)|Hollywood]]||{{flagicon|USA}} [[Florida]], [[USA]] ||2001|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Iwano-Frankiwsk]]||{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukràina]] ||1990||Pàrtnerschtàdt
|-
|[[Kitwe]]||{{flagicon|Zambia}} [[Sambia]]||1972|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Nyíregyháza]]||{{flagicon|HUN}} [[Ungarn|Ungàrn]] ||2003|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Serino]]||{{flagicon|ITA}} [[Italien|Itàlia]]||2001|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Szolnok]]||{{flagicon|HUN}} [[Ungarn|Ungàrn]]||1990|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Wels (Stadt)|Wels]]||{{flagicon|AUT}} [[Österreich|Eeschtriich]]||2000|| Schwaschterschtàdt
|-
|}
== wàs doo z’ sah ìsch ==
* Muzeul Satului din Baia Mare, ethnogrààfisch un Fräilìchtmüsee
* s’ Müsee vu da Àtzschtudia
* s’ Müsee fìr modärna Kunscht un Volkskunda
* dr Schtefàn-Turm
* dr Matzgerturm (''Turnul Măcelarilor'')
<gallery heights=175px widths=175px>
Baia Mare - The city seen from Stephens Tower.jpg|a Blìck uff Baia Mare
IMAGINE ZMBM5.jpg
IMAGINE ZMBM1.jpg
Casa Pocol 6.JPG|S’ ''Pocol''-Hüüs
BaiaMaresynagogue2.JPG|d’ Synàgooga
TurnulStefan2008.JPG|dr Schtefàn-Turm
Maramureș County Museum of History and Archaeology.jpg|dr Iigàng vum Fräilìchtmüsee
</gallery>
== bekànnta Litt üss dr Schtàdt ==
* Dániel Csányi (1820–1867), ungàrischer Màthemàtiker
* Józsi Jenő Tersánszky (1888–1969), ungàrischer Schrìftschtäller
* László Németh (1901–1975), ungàrischer Schrìftschtäller
* László Gergely (* 1941), ungàrisch-rumäänischer Füassbàllschpìeler
* Dora Cojocaru (* 1963), Komponìschta
* Rodica Dunca (* 1965), Kunschtturnera
* Anca Pătrășcoiu (* 1967), Schwìmmera
* Noemi Lung (* 1968), Schwìmmera
* Vasile Miriuță (* 1968), ungàrisch-rumäänischer Füassbàllschpìeler
* Mirela Pașca (* 1975), Kunschtturnera
* Adrian Ghenie (* 1977), Kìnschtler
* Paula Seling (* 1978), Sangera
* Clara G. (* 1979), Pornodàrschtällera
* Ovidiu Hoban (* 1982), Füassbàllschpìeler
* Paul Muntean (* 1984), Bobfàhrer
* Cristian Bud (* 1985), Füassbàllschpìeler
* Mihai Pop (* 1985), Hàndbàllschpìeler
* Claudiu Bumba (* 1994), Füassbàllschpìeler
== Weblìnks ==
{{Commonscat}}
* [https://www.baiamare.ro d’ offiziälla Websitta vu dr Schtàdtverwàltung] (rumäänisch)
== Ainzelnoohwiisa ==
<references responsive />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Baia_Mare|dütsch|221783138}}
[[Kategorie:Ort (Rumänie)]]
[[Kategorie:Stadt]]
ibrme7cre1qyyr0i3kgjudi7gw2kngx
1016925
1016924
2022-07-22T00:21:07Z
Mathieu Kappler
76078
/* Gschìcht */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Ort in Rumänien
|NameDeutsch = Frauenbach
|NameUngarisch = Nagybánya
|Wappen = ROU MM Baia Mare CoA1.png
|lat_deg = 47| lat_min = 39| lat_sec = 1
|lon_deg = 23| lon_min = 35| lon_sec = 25
|HistRegion = Sathmar
|Kreis = Maramureș
|Gemeindeart = Munizipium
| SIRUTA = 106318
|Höhe = 228
|Fläche = 235.73
|Gliederung =
|Einwohner = 123738
|EinwohnerStand = 20. Oktoower 2011<ref>[http://www.citypopulation.de/php/romania-maramures_d.php Volkszeehlung vu 2011 ìm Rumäänia] uff citypopulation.de.</ref>
|Postleitzahl = 430311
|Bürgermeister = Cătălin Cherecheș
|BürgermeisterStand = 2020<ref>[https://prezenta.roaep.ro/locale27092020/romania-pv-final Ààgààwa bii Biroului Electoral Central], àbgrüafa-n-àm 21. Jüüli 2022 (rumäänisch).</ref>
|Partei = Coaliția pentru Maramureș
|AnschriftStraße = Str. Gh. Șincai nr. 37
|AnschriftOrt = loc. Baia Mare, jud. Maramureș, RO–430311
|Webpräsenz = www.baiamare.ro
|Stadtfest =
}}
'''Baia Mare''' {{Audio-IPA|Ro-Baia Mare.ogg|[ˈbaja ˈmare]}} ([[Deutsche Sprache|hoochdiitsch]] ''Frauenbach'' odd’r ''Groß-Neustadt'', saltaner numma ''Neustadt'' odd’r ''Neustadtl'', [[Ungarische Sprache|ungàrisch]] ''Nagybánya'') ìsch a Schtàdt ìm Nordwäschta vum [[Rumänien|Rumäänia]], wo-n-ìm Joohr 2011 äbb {{formatnum:124000}} Iiwoohner ghàà hàt. Sa ìsch d’ Hàuiptschtàdt vum Krais Maramureș.
== Gschìcht ==
D’ äältschta-n-Ärwäähnung vu dr Schtàdt ìn’ra Urkund schtàmmt üss’m Joohr 1142, wu dr ungàrischa Keenig Géza II. z’ Frauenbach (làtiinisch ''Rivulus Dominarum'') Diitscha hàt loo ààsiidla.
Dr Ààtail vu dr ungàrischa Mìnderhait ìsch noch hìtt sehr grooss: ànna 1992 ìsch’s 17,5 % gsìì. Verglìcha mìt da Zààhla vu 1910 (64,8 %, Rumääna 33,7 %, Diitscha 1,2 %) hàt’r àwwer schtàrk àbgnumma. Ànna 1910 sìnn 38,1 % vu da Iiwoohner griachisch-kàthoolisch, 34,7 % reemisch-kàthoolisch, 14,8 % Càlwinìschta, 10,9 % Juuda un 1,5 % gsìì. Ànna 1920 sìnn z’ Baia Mare 12.780 Iiwoohner gsìì. 5.005 sìnn Rumääna gsìì, 1.792 Juuda, 1.232 Diitscha un 99 hann üss àndra Väälker gschtàmmt.<ref>{{Internetquelle|url=http://www.kia.hu/konyvtar/erdely/erd2002/abetn02.pdf|format=pdf|titel=Erdély etnikai és Felekezeti Statisztikája|sprache=hu|abruf=2022-07-21}}</ref>
Ànna 1930 ìsch dr griachisch-kàthoolisch Bìschtumm Maramureș mìt Sìtz z’ Baia Mare grìnda worra. Àm 28. Oktoower 1948 ìsch dr Bischoof Alexandru Rusu vu da kommünìchta Beheerda-n-àls Bischoof àbgsätzt un verhàftet worra. Ar ìsch ànna 1963 ìm Zuchthüüs vu Gherla gschtoorwa.
Ànna 1974 ìsch s’ „Nord-Üniwärsitäätszäntrum vu Baia Mare“ (''Centrul Universitar Nord din Baia Mare'') grìnda worra. Ànna 2012 ìsch’s ìn d’ Täcknischa Üniwärsitäät vu Cluj-Napoca-n-iiglìedert worra.
== Pàrtnerschàfta mìt àndra Schtädt ==
Baia Mare hàt niina Schtädtpàrtnerschàfta:<ref name="Twins">{{Internetquelle |url=https://www.baiamare.ro/ro/Descopera-Baia-Mare/Orasul-Baia-Mare/Orase-infratite/Orase-Infratite/ |titel=Orașe Înfrățite |abruf=2020-01-26}}</ref><ref>{{Webarchiv |url=http://www.baiamare.ro:80/ro/Descopera-Baia-Mare/Orasul-Baia-Mare/Orase-infratite/Orase-Infratite/ |text=Orașe înfrățite cu Baia Mare |wayback=20120816062202}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|- class="hintergrundfarbe8"
|-
!Schtàdt!!Lànd!!sitter!!Typ
|-
|[[Bielsko-Biała]]||{{flagicon|POL}} [[Polen|Poola]] ||2003||Schwaschterschtàdt
|-
|[[Hódmezővásárhely]]||{{flagicon|HUN}} [[Ungarn|Ungàrn]] || 2001|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Hollywood (Florida)|Hollywood]]||{{flagicon|USA}} [[Florida]], [[USA]] ||2001|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Iwano-Frankiwsk]]||{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukràina]] ||1990||Pàrtnerschtàdt
|-
|[[Kitwe]]||{{flagicon|Zambia}} [[Sambia]]||1972|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Nyíregyháza]]||{{flagicon|HUN}} [[Ungarn|Ungàrn]] ||2003|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Serino]]||{{flagicon|ITA}} [[Italien|Itàlia]]||2001|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Szolnok]]||{{flagicon|HUN}} [[Ungarn|Ungàrn]]||1990|| Schwaschterschtàdt
|-
|[[Wels (Stadt)|Wels]]||{{flagicon|AUT}} [[Österreich|Eeschtriich]]||2000|| Schwaschterschtàdt
|-
|}
== wàs doo z’ sah ìsch ==
* Muzeul Satului din Baia Mare, ethnogrààfisch un Fräilìchtmüsee
* s’ Müsee vu da Àtzschtudia
* s’ Müsee fìr modärna Kunscht un Volkskunda
* dr Schtefàn-Turm
* dr Matzgerturm (''Turnul Măcelarilor'')
<gallery heights=175px widths=175px>
Baia Mare - The city seen from Stephens Tower.jpg|a Blìck uff Baia Mare
IMAGINE ZMBM5.jpg
IMAGINE ZMBM1.jpg
Casa Pocol 6.JPG|S’ ''Pocol''-Hüüs
BaiaMaresynagogue2.JPG|d’ Synàgooga
TurnulStefan2008.JPG|dr Schtefàn-Turm
Maramureș County Museum of History and Archaeology.jpg|dr Iigàng vum Fräilìchtmüsee
</gallery>
== bekànnta Litt üss dr Schtàdt ==
* Dániel Csányi (1820–1867), ungàrischer Màthemàtiker
* Józsi Jenő Tersánszky (1888–1969), ungàrischer Schrìftschtäller
* László Németh (1901–1975), ungàrischer Schrìftschtäller
* László Gergely (* 1941), ungàrisch-rumäänischer Füassbàllschpìeler
* Dora Cojocaru (* 1963), Komponìschta
* Rodica Dunca (* 1965), Kunschtturnera
* Anca Pătrășcoiu (* 1967), Schwìmmera
* Noemi Lung (* 1968), Schwìmmera
* Vasile Miriuță (* 1968), ungàrisch-rumäänischer Füassbàllschpìeler
* Mirela Pașca (* 1975), Kunschtturnera
* Adrian Ghenie (* 1977), Kìnschtler
* Paula Seling (* 1978), Sangera
* Clara G. (* 1979), Pornodàrschtällera
* Ovidiu Hoban (* 1982), Füassbàllschpìeler
* Paul Muntean (* 1984), Bobfàhrer
* Cristian Bud (* 1985), Füassbàllschpìeler
* Mihai Pop (* 1985), Hàndbàllschpìeler
* Claudiu Bumba (* 1994), Füassbàllschpìeler
== Weblìnks ==
{{Commonscat}}
* [https://www.baiamare.ro d’ offiziälla Websitta vu dr Schtàdtverwàltung] (rumäänisch)
== Ainzelnoohwiisa ==
<references responsive />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|de|Baia_Mare|dütsch|221783138}}
[[Kategorie:Ort (Rumänie)]]
[[Kategorie:Stadt]]
fytx7ag9bpwd6d75pplj7vp6qlu3b4k
Mamod
0
85015
1016856
2022-07-21T15:51:53Z
Bourbaki 2021
84665
Artiku neu aagleit. Churzi zämefassig vom Artiku i der englischsprachige Wikipedia. Hie https://en.wikipedia.org/wiki/Mamod u hie https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mamod&action=history finde sech aui Queue u Referänze.
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Mamod Spur IIe Echtdampzug Mamod 16 mm gauge steam railway, 2022.jpg|mini|Mamod Ächtdampf Spiilzüügysebahn, 2022]]
'''Mamod''' isch e britische [[:als:Spielzeug|Spiilzüüghärsteller]], wo sech uf d Härstellig von Ächtdampfmodeu spezialisiert het. Ds Unternäme isch 1937 in Birmingham von Geoffrey Mains gründet worde.
Der Name isch es Kunstwort bestehend us de Afangsbuechstabe vo '''Ma'''lins '''Mo'''dels. Malins het mit der Härstellig von stationäre Modäu-Dampfmaschine agfange, die unter em Markename ''Hobbies'' verchouft worde si. Aber scho baud het er se unter em Markename Mamod afa verchoufe.
Die erschte härgschteute Modäu si stationäri [[:als:Dampfmaschine|Modeudampfmaschine]] gsii. Später het das Unternäme ou mit der härschteuig von Modäu vo Dampfwauzine, Zugmaschine wie Dampftraktore u Lokomobil, Dampfwäge u anderi Dampfstrassefahrzug agfange. Aui Modäu si für e Spiilzüügmarkt bestimmt. Drum si sie eifach z bediene u loufe us Sicherheitsgründ mit emene nidrige Chessudruck. E si dämzufoug nid würklech massstabsgetreui Modäu.
[[Datei:Single Acting Oscillating cylinder steam engine.gif|mini|Animation vom Funktionsprinzip vo ere eifach würkende Dampfmaschine]]
Die meischte Mamod Modäu si mit ere eifach würkende, aber effiziänte, ozillierende Zylinder usgrüschtet.
Die am Afang härgschteuti Modäu hei Merfachdocht-Petroubrönner oder Spiritusbrönner gha. Aber Mitti der 1970er Jahr het ds Unternäme uf Hexamin-Festbrönnstoff umgsteut, die unter em Markename Esbit oder unter em Begriff META Tablette bekannt si, u wies de Name seit i Tabletteform gliferet wärde u Wärmi i ere relativ sichere Form lifere.
== Mamod Spiilzüügysebahn ==
Ändi 1979 het Mamod sini Spiilzüügysebahn i Handu bracht, d Ächtdampfloki ''SL-1'' zäme mit emene chline Sortimänt a Güeter- u Personewäge u dezu ghörende Schine. D Spiilzüügysebahn entspricht em Brittische ''16 mm scale on SM-32 gauge track'', die mit der Europäische Spur IIe vergliichbar isch. Es handlet sech um e Schmalspurbahn ohni konkreti Vorbiuder, die aber bim Vorbid e Spurwiiti von 600 oder 610 mm hei.
== Weblinks ==
* [http://www.mamod.co.uk/ Mamod]
{{Commonscat|Mamod}}
[[Kategorie:Spiilzüüg]]
[[Kategorie:Unternähme (Vereinigts Königriich)]]
7q9gx2j2gi1dous6jrxsvf00we5cgiq
1016857
1016856
2022-07-21T16:01:13Z
Bourbaki 2021
84665
{{Dialekt|Berndeutsch|Berndeutsch|Berndeutsch}} ergänzt
wikitext
text/x-wiki
{{Dialekt|Berndeutsch|Berndeutsch|Berndeutsch}}
[[Datei:Mamod Spur IIe Echtdampzug Mamod 16 mm gauge steam railway, 2022.jpg|mini|Mamod Ächtdampf Spiilzüügysebahn, 2022]]
'''Mamod''' isch e britische [[:als:Spielzeug|Spiilzüüghärsteller]], wo sech uf d Härstellig von Ächtdampfmodeu spezialisiert het. Ds Unternäme isch 1937 in Birmingham von Geoffrey Mains gründet worde.
Der Name isch es Kunstwort bestehend us de Afangsbuechstabe vo '''Ma'''lins '''Mo'''dels. Malins het mit der Härstellig von stationäre Modäu-Dampfmaschine agfange, die unter em Markename ''Hobbies'' verchouft worde si. Aber scho baud het er se unter em Markename Mamod afa verchoufe.
Die erschte härgschteute Modäu si stationäri [[:als:Dampfmaschine|Modeudampfmaschine]] gsii. Später het das Unternäme ou mit der härschteuig von Modäu vo Dampfwauzine, Zugmaschine wie Dampftraktore u Lokomobil, Dampfwäge u anderi Dampfstrassefahrzug agfange. Aui Modäu si für e Spiilzüügmarkt bestimmt. Drum si sie eifach z bediene u loufe us Sicherheitsgründ mit emene nidrige Chessudruck. E si dämzufoug nid würklech massstabsgetreui Modäu.
[[Datei:Single Acting Oscillating cylinder steam engine.gif|mini|Animation vom Funktionsprinzip vo ere eifach würkende Dampfmaschine]]
Die meischte Mamod Modäu si mit ere eifach würkende, aber effiziänte, ozillierende Zylinder usgrüschtet.
Die am Afang härgschteuti Modäu hei Merfachdocht-Petroubrönner oder Spiritusbrönner gha. Aber Mitti der 1970er Jahr het ds Unternäme uf Hexamin-Festbrönnstoff umgsteut, die unter em Markename Esbit oder unter em Begriff META Tablette bekannt si, u wies de Name seit i Tabletteform gliferet wärde u Wärmi i ere relativ sichere Form lifere.
== Mamod Spiilzüügysebahn ==
Ändi 1979 het Mamod sini Spiilzüügysebahn i Handu bracht, d Ächtdampfloki ''SL-1'' zäme mit emene chline Sortimänt a Güeter- u Personewäge u dezu ghörende Schine. D Spiilzüügysebahn entspricht em Brittische ''16 mm scale on SM-32 gauge track'', die mit der Europäische Spur IIe vergliichbar isch. Es handlet sech um e Schmalspurbahn ohni konkreti Vorbiuder, die aber bim Vorbid e Spurwiiti von 600 oder 610 mm hei.
== Weblinks ==
* [http://www.mamod.co.uk/ Mamod]
{{Commonscat|Mamod}}
[[Kategorie:Spiilzüüg]]
[[Kategorie:Unternähme (Vereinigts Königriich)]]
l64qpn4sbruh1xon7uhi2whkwescxx5
1016858
1016857
2022-07-21T16:07:46Z
Bourbaki 2021
84665
/* Weblinks */ Ups, der verchert Wäg
wikitext
text/x-wiki
{{Dialekt|Berndeutsch|Berndeutsch|Berndeutsch}}
[[Datei:Mamod Spur IIe Echtdampzug Mamod 16 mm gauge steam railway, 2022.jpg|mini|Mamod Ächtdampf Spiilzüügysebahn, 2022]]
'''Mamod''' isch e britische [[:als:Spielzeug|Spiilzüüghärsteller]], wo sech uf d Härstellig von Ächtdampfmodeu spezialisiert het. Ds Unternäme isch 1937 in Birmingham von Geoffrey Mains gründet worde.
Der Name isch es Kunstwort bestehend us de Afangsbuechstabe vo '''Ma'''lins '''Mo'''dels. Malins het mit der Härstellig von stationäre Modäu-Dampfmaschine agfange, die unter em Markename ''Hobbies'' verchouft worde si. Aber scho baud het er se unter em Markename Mamod afa verchoufe.
Die erschte härgschteute Modäu si stationäri [[:als:Dampfmaschine|Modeudampfmaschine]] gsii. Später het das Unternäme ou mit der härschteuig von Modäu vo Dampfwauzine, Zugmaschine wie Dampftraktore u Lokomobil, Dampfwäge u anderi Dampfstrassefahrzug agfange. Aui Modäu si für e Spiilzüügmarkt bestimmt. Drum si sie eifach z bediene u loufe us Sicherheitsgründ mit emene nidrige Chessudruck. E si dämzufoug nid würklech massstabsgetreui Modäu.
[[Datei:Single Acting Oscillating cylinder steam engine.gif|mini|Animation vom Funktionsprinzip vo ere eifach würkende Dampfmaschine]]
Die meischte Mamod Modäu si mit ere eifach würkende, aber effiziänte, ozillierende Zylinder usgrüschtet.
Die am Afang härgschteuti Modäu hei Merfachdocht-Petroubrönner oder Spiritusbrönner gha. Aber Mitti der 1970er Jahr het ds Unternäme uf Hexamin-Festbrönnstoff umgsteut, die unter em Markename Esbit oder unter em Begriff META Tablette bekannt si, u wies de Name seit i Tabletteform gliferet wärde u Wärmi i ere relativ sichere Form lifere.
== Mamod Spiilzüügysebahn ==
Ändi 1979 het Mamod sini Spiilzüügysebahn i Handu bracht, d Ächtdampfloki ''SL-1'' zäme mit emene chline Sortimänt a Güeter- u Personewäge u dezu ghörende Schine. D Spiilzüügysebahn entspricht em Brittische ''16 mm scale on SM-32 gauge track'', die mit der Europäische Spur IIe vergliichbar isch. Es handlet sech um e Schmalspurbahn ohni konkreti Vorbiuder, die aber bim Vorbid e Spurwiiti von 600 oder 610 mm hei.
== Weblinks ==
{{Commonscat|Mamod}}
* [http://www.mamod.co.uk/ Mamod]
[[Kategorie:Spiilzüüg]]
[[Kategorie:Unternähme (Vereinigts Königriich)]]
c78p7xcf2rgimi1l3niyzefupwas85p
1016861
1016858
2022-07-21T16:53:51Z
Mathieu Kappler
76078
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Mamod Spur IIe Echtdampzug Mamod 16 mm gauge steam railway, 2022.jpg|mini|Mamod Ächtdampf Spiilzüügysebahn, 2022]]
{{Dialekt|Berndeutsch|Bärndütsch|Bärndütsch}}
'''Mamod''' isch e britische [[:als:Spielzeug|Spiilzüüghärsteller]], wo sech uf d Härstellig von Ächtdampfmodeu spezialisiert het. Ds Unternäme isch 1937 in Birmingham von Geoffrey Mains gründet worde.
Der Name isch es Kunstwort bestehend us de Afangsbuechstabe vo '''Ma'''lins '''Mo'''dels. Malins het mit der Härstellig von stationäre Modäu-Dampfmaschine agfange, die unter em Markename ''Hobbies'' verchouft worde si. Aber scho baud het er se unter em Markename Mamod afa verchoufe.
Die erschte härgschteute Modäu si stationäri [[:als:Dampfmaschine|Modeudampfmaschine]] gsii. Später het das Unternäme ou mit der härschteuig von Modäu vo Dampfwauzine, Zugmaschine wie Dampftraktore u Lokomobil, Dampfwäge u anderi Dampfstrassefahrzug agfange. Aui Modäu si für e Spiilzüügmarkt bestimmt. Drum si sie eifach z bediene u loufe us Sicherheitsgründ mit emene nidrige Chessudruck. E si dämzufoug nid würklech massstabsgetreui Modäu.
[[Datei:Single Acting Oscillating cylinder steam engine.gif|mini|Animation vom Funktionsprinzip vo ere eifach würkende Dampfmaschine]]
Die meischte Mamod Modäu si mit ere eifach würkende, aber effiziänte, ozillierende Zylinder usgrüschtet.
Die am Afang härgschteuti Modäu hei Merfachdocht-Petroubrönner oder Spiritusbrönner gha. Aber Mitti der 1970er Jahr het ds Unternäme uf Hexamin-Festbrönnstoff umgsteut, die unter em Markename Esbit oder unter em Begriff META Tablette bekannt si, u wies de Name seit i Tabletteform gliferet wärde u Wärmi i ere relativ sichere Form lifere.
== Mamod Spiilzüügysebahn ==
Ändi 1979 het Mamod sini Spiilzüügysebahn i Handu bracht, d Ächtdampfloki ''SL-1'' zäme mit emene chline Sortimänt a Güeter- u Personewäge u dezu ghörende Schine. D Spiilzüügysebahn entspricht em Brittische ''16 mm scale on SM-32 gauge track'', die mit der Europäische Spur IIe vergliichbar isch. Es handlet sech um e Schmalspurbahn ohni konkreti Vorbiuder, die aber bim Vorbid e Spurwiiti von 600 oder 610 mm hei.
== Weblinks ==
{{Commonscat|Mamod}}
* [http://www.mamod.co.uk/ Mamod]
[[Kategorie:Spiilzüüg]]
[[Kategorie:Unternähme (Vereinigts Königriich)]]
h7fhhdxm5mqu7iixjle8m7wz1hdlazv
Benutzer:MMessine19
2
85016
1016859
2022-07-21T16:49:51Z
MMessine19
92510
Die Syte isch nöi erstellt worde: [[file:Wikicat.png|100px]] [[alt:Туружаачы:MMessine19]] [[ar:مستخدم:MMessine19]] [[be:Удзельнік:MMessine19]] [[bg:Потребител:MMessine19]] [[bn:ব্যবহারকারী:MMessine19]] [[ca:usuari:MMessine19]] [[ce:Декъашхо:MMessine19]] [[cs:wikipedista:MMessine19]] [[da:Bruger:MMessine19]] [[de:User:MMessine19]] [[dsb:Wužywaŕ:MMessine19]] [[el:Χρήστης:MMessine19]] [[en:user:MMessine19]] es:usuario…
wikitext
text/x-wiki
[[file:Wikicat.png|100px]]
[[alt:Туружаачы:MMessine19]]
[[ar:مستخدم:MMessine19]]
[[be:Удзельнік:MMessine19]]
[[bg:Потребител:MMessine19]]
[[bn:ব্যবহারকারী:MMessine19]]
[[ca:usuari:MMessine19]]
[[ce:Декъашхо:MMessine19]]
[[cs:wikipedista:MMessine19]]
[[da:Bruger:MMessine19]]
[[de:User:MMessine19]]
[[dsb:Wužywaŕ:MMessine19]]
[[el:Χρήστης:MMessine19]]
[[en:user:MMessine19]]
[[es:usuario:MMessine19]]
[[eu:lankide:MMessine19]]
[[fa:کاربر:MMessine19]]
[[fi:Käyttäjä:MMessine19]]
[[fr:User:MMessine19]]
[[gl:usuario:MMessine19]]
[[hsb:Wužiwar:MMessine19]]
[[it:utente:MMessine19]]
[[ja:利用者:MMessine19]]
[[pl:wikipedysta:MMessine19]]
[[pt:Usuário(a):MMessine19]]
[[ro:utilizator:MMessine19]]
[[te:వాడుకరి:MMessine19]]
[[ty:utilisateur:MMessine19]]
1aloyomjd5sg1ptra3prxpoixptm64n
Ariana Grande
0
85017
1016860
2022-07-21T16:51:56Z
Mathieu Kappler
76078
mol a Ààfàng
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Ariana Grande Grammys Red Carpet 2020.png|mini|D’ Ariana Grande àn da Grammy Awards 2020
[[Datei:Ariana Grande autograph.svg|rahmenlos|hochkant|zentriert|Ìn dr Ariana Grande ìhra Unterschrìft]]]]
{{Dialäkt|Elsässisch|Elsassisch|Mìlhüüserdiitsch}}
D’ '''Ariana Grande-Butera''' {{IPA|/ˌɑːriˈɑːnə ˈɡrɑːnd/ }} (* [[26. Juni|26. Jüüni]] [[1993]] z’ Boca Raton [[Florida]]) ìsch a [[USA|àmerikànischa]] [[Gesang|Sangera]], Liadermàchera un [[Schauspieler|Schàuischpìelera]]. Bekànnt worra-n-ìsch sa fìr ìhra viar Oktààwa groossa Schtìmmumfàng. Ìm Làuif vun ìhrer Kàrriar hàt sa zàhlriicha-n-Üüsszaichnunga bikumma, wia unteràndrem zwai Grammy Awards, ain Brit Award, ain Bambi Award, zwai Billboard Music Awards, dräi American Music Awards, niin MTV Video Music Awards un 27 Guinness World Records.
Ìhra Müüsikkàriar hàt d’ Grande mìt 15 Joohra-n-ààgfànga mìt’ra Rolla ìm Broadway-Operättla ''13'' üss’m Joohr 2008. A bsundera-n-Uffmärksààmkait hàt sa bikumma mìt dr Rolla vu dr Cat Valentine ìn dr Farnsahseria ''Victorious'' (2010–2013) un ''Sam & Cat'' (2013–2014) uff’m Kànàl Nickelodeon. Ànna 2011 hàt sa a Vertrààg biim Müüsiklabel Republic Records unterzaichent, nohdam àss Kàuifmanner vum Label ìhra äärschta Müüsikvideos uff [[YouTube]] gloost ghàà hann. Ànna 2013 ìsch ìn dr Grande ìhr äärscht Àlbum ''Yours Truly'' ärschìena. ’S ìsch a [[Popmusik|Pop]]- un R&B- Wark mìt Iifluss vum Doo-Wop vu da Joohra 1950. ’S Wark ìsch uff’m Schpìtzaplàtz vum US-Billboard 200 gsìì, wahrend àss d’ Hàuiptsìnggel ''The Way'' ìm Top-10 vum Billboard Hot 100 ànakumma-n-ìsch. Noh dr Veräffentligung vum Àlbum ìsch d’ Grande waga-n-ìhrem Schtìmmumfàng un Pfiifaregischter mìt dr [[Mariah Carey]] verglìecha worra.
Doo druff hàt d’ Grande zwai wittera Pop- un R&B-Àlba verräffentligt, ''My Everything'' (2014) un ''Dangerous Woman'' (2016). Mìt eläktroonischa Tànzmüüsik hàt ''My Everything'' ìn dr gànza Walt a groosser Ärfolg ghàà, bsunders mìt da Sìnggel ''Problem'', ''Break Free'' un ''Bang Bang''. Ìm Groossbritànnia-n-ìsch ''Dangerous Woman'' s’äärscht vun dr Grande ìhra viar Nummer-Ains-Àlba worra. Ìn dr Grande ìhra pärseenliga Probläma hann ìhr viart un fìmf Àlbum, ''Sweetener'' (2018) un ''Thank U, Next'' (2019) schtàrk biiflusst, wo-n-a sehr groossa-n-Ärfolg ghàà hann. ''Sweetener'' ìsch mìt’m Grammy Award vum Bäschta Pop-Schtìmmàlbum üsszaichent worra, wahrend àss ''Thank U, Next'' dr Rekord vum maischtgloosta-n-Àlbum uff’m Internet gbrocha hàt un àls „Àlbum vum Joohr“ nominiart worra-n-ìsch. Mìt da Sìnggel ''Thank U, Next'', ''7 Rings'' un ''Break Up with Your Girlfriend, I’m Bored'' ìsch d’ Grande d’ äärschta Solo-Kìnschtlera worra, wo gliichzittlig dräi Liader ìm Hot 100 ghàà hàt. Sa ìsch nochamol uff’m Schpìtzaplàtz ìm britischa Sìnggel-Chart gsìì. Ànna 2020 hàt sa zamma mìt’m [[Justin Bieber]] s’ Liad ''Stuck with U''-n-uffgnumma, un àui ''Rain on me'' zamma mìt dr [[Lady Gaga]]. Mìt dana Liader ìsch sa d’ Kìnschterla worra mìt da maischta Nummer-Ains-Hits ìn äärschter Wucha. Ìn dr Grande ìhr säckscht Schtüdio-Àlbum ''Positions'' ìsch ànna 2020 ärschìena —’s ìsch vor àllem a R&B-Wark. Ìn dr äärschta Wucha-n-ìsch s’ Hàuiptliad vum Àlbum uff’m Schpìtzaplàtz vu da Charts ìm Groossbritànnia un ìn da USA gsìì. Ànna 2021 hàt d’ Grande àn’ma Remix vum Liad ''Save Your Tears'' vum Sanger The Weeknd mìtgmàcht; ’s ìsch ìhra säckschta Nummer-Ains-Sìnggel ìm Àmerikà gsìì.
D’ Ariana Grande wìrd oft àls Pop-Ikoona-n-ààglüagt.<ref>{{Internetquelle|sprache=en-gb|datum=2021-10-27|titel=How Ariana Grande Went From Nickelodeon Star to Pop Icon|url=https://www.yahoo.com/amphtml/lifestyle/ariana-grande-went-nickelodeon-star-145446469.html|abruf=2022-07-21|werk=[[Yahoo]]}}</ref><ref>{{Internetquelle|datum=2021-02-02|titel=Ariana Grande shatters her 20th Guinness World Records title following success of hit single "Positions"|url=https://www.guinnessworldrecords.com/news/2021/2/ariana-grande-shatters-20th-guinness-world-records-title-following-success-of-hit-647433|abruf=2021-10-19|hrsg=Guinness World Records|sprache=en-gb}}</ref> Sa ìsch aina vu da komerziäll ärfolgriichschta Müüsikànta, mìt mehr àss 85 Millioona verkàuifta Schàllplàtta ìn dr Walt.<ref>{{Internetquelle |datum=2021-11-05 |titel=Ariana Grande Reacts To Being Cast As Glinda In Wicked Movie |url=https://screenrant.com/wicked-movie-ariana-grande-glinda-casting-reaction/ |abruf=2022-06-21 |werk=ScreenRant |sprache=en-us}}</ref> Àlla ìhra Àlba sìnn mìndeschtens àls Plàtin-Schàllplàtta-n-üüsszaichent worra.<ref>{{Internetquelle|sprache=en|url=https://www.epicquotes.com/15-inspirational-quotes-by-pop-star-ariana-grande/#google_vignette|titel=15 Inspirational Quotes by Pop Star Ariana Grande|hrsg=Epic Media Labs|datum=2021-05-29|abruf=2022-07-21}}</ref> Drzüa ìsch sa d’ wiibliga Kìnschtlera, wo-n-uff da Internet-Plàttforma Spotify un Apple Music àm maischta gloost wìrd, un àui d’ wiibliga Müüssikànta, wo d’ maischta-n-Àbonnanta uff YouTube hàt.<ref>{{Internetquelle|url=https://www.deadline.com/2021/11/ariana-grande-cynthia-erivo-to-star-in-universals-musical-wicked-1234868595/amp/|titel=Ariana Grande & Cynthia Erivo To Star In 'Wicked' Musical For Universal|datum=2021-11-05|werk=Deadline|sprache=en-us|abruf=2022-07-21}}</ref><ref name="Variety">{{Internetquelle|titel=HYBE, Formerly Big Hit, Merges With Scooter Braun's Ithaca Holdings, Bringing Together BTS, Justin Bieber, Big Machine (EXCLUSIVE)|url=https://variety.com/2021/digital/news/hybe-formerly-big-hit-entertainment-acquires-scooter-brauns-ithaca-holdings-bringing-together-bts-justin-bieber-big-machine-1234943092/|abruf=2021-04-02|werk=Variety|datum=2021-04-02}}</ref><ref>{{Internetquelle|titel=Ariana Grande Tops List of Most Streamed Female Artists on Apple Music (Exclusive)|datum=2019-03-08|url=https://www.thewrap.com/apple-music-most-streamed-females-ariana-grande-taylor-swift/amp/|abruf=2022-07-21|werk=TheWrap}}</ref> Ànna 2016 un 2019 ìsch sa vu dr Zittschrìft [[Time]] unter da 100 iiflussriichschta Litt ìn dr Walt glischtet worra. Sa ìsch àui vu dr Zittschrìft Billboard àls „Fràui vum Joohr“ (2018) un àls „bediitendschter Popschtar vu 2019“ ärnännt worra. Naawa-n-ìhrer Müüssikkàriar hàt d’ Grande zamma mìt zàhlriicha Woohltaatigkaitsorgànisàzioona gschàfft. Sa unterschtìtzt Tiarrachta, d’ Rachta vu da Gaischteskrànka, so wia Gliichschtällung vu da Gschlachter un LGBT-Rachta. Sa schtällt sìch àui geega Ràssismus. Uff da soziààla Nätzwark folgt ìhr a braita Puplikum: uff [[Instagram]] hàt sa mehr àss 300 Millioona Àbonnanta (Schtànd: 2022) un ìsch ànna 2019 d’ maischgefolgta Fràui gsìì<ref>{{Internetquelle|url=https://www.forbes.com/sites/annabenyehudarahmanan/2019/02/27/ariana-grande-officially-becomes-most-followed-woman-on-instagram/|titel=Ariana Grande Officially Becomes Most Followed Woman on Instagram|werk=Forbes|abruf=2022-02-02|sprache=en-us}}</ref> —ànna 2021 hàt sìe d’ Kylie Jenner iigholt. Drzüa hàt sa a pààr Projakter ìn dr Koschmeetik- un Mooda-n-ìndüschtrii z’waag gbrocht.
== ìhra Diskogràfii ==
; Schtüdio-Àlba
* 2013: Yours Truly
* 2014: My Everything
* 2016: Dangerous Woman
* 2018: Sweetener
* 2019: Thank U, Next
* 2020: Positions
== ìhra Filmogràfii ==
* 2009: The Battery’s Down (Farnsahseria)
* 2010–2013: Victorious (Farnsahseria)
* 2011: iCarly: Party mit Victorious (''iCarly: iParty with Victorious'', Farnsahfilm)
* 2011–2013: Winx Club (Fernsahseria, Schtìmma-n-àls ''Prinzässa Diaspro'')
* 2012: Figure It Out (Farnsahseria, Folga 5x14)
* 2013: Fußball – Großes Spiel mit kleinen Helden (Ànimàzioonsfilm)
* 2013: Der große Schwindel (''Swindle'', Farnsahfilm)
* 2013–2014: Sam & Cat (Farnsahseria)
* 2014: Family Guy (Farnsahseria 1 Folga)
* 2014, 2016: Saturday Night Live (Farnsahsandung, 2 Folga)
* 2015: RuPaul’s Drag Race (Gàscht, Mìtglìed ìm Jury)
* 2015: Scream Queens (Farnsahseria, 4 Folga)
* 2016: The Voice (USA, Castingshow, 2 Folga)
* 2016: Zoolander 2
* 2017: One Love Manchester (Farnsah-Sundersandung)
* 2017: Carpool Karaoke: The Series
* 2018: A Very Wicked Halloween (Farnsah-Sundersandung)
* 2018: Ariana Grande at the BBC (Farnsah-Sundersandung)
* 2018: Ariana Grande: Dangerous Woman Diaries (Dokü-Seria)
* 2020: Ariana Grande: Excuse Me, I Love You (Konzärt/Belehrfilm)
* 2021: Don’t Look Up
'''Operättla'''
* 2008: 13
* 2012: Cuba Libre
* 2012: A Snow White Christmas
* 2016: Hairspray! Live
== Weblìnks ==
{{Commonscat}}
* d’ {{Allmusic|artist/ariana-grande-mn0002264745/}}
* d’ {{Discogs|3310737-Ariana-Grande}}
* d’ {{IMDb Name|3812858}}
* [https://www.arianagrande.com/ Ìn dr Ariana Grande ìhra offiziälla Websitta] (àmerikànisch Anglisch)
== Ainzelnoohwiisa ==
<references responsive />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|en|Ariana_Grande|änglisch|1099513245}}
{{SORTIERUNG:Grande, Ariana}}
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Singer-Songwriter]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
lgs6gq47p50xm6cambizxs55akya5oe
1016865
1016860
2022-07-21T22:48:40Z
Mathieu Kappler
76078
/* Ainzelnoohwiisa */ + [[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
wikitext
text/x-wiki
[[Datei:Ariana Grande Grammys Red Carpet 2020.png|mini|D’ Ariana Grande àn da Grammy Awards 2020
[[Datei:Ariana Grande autograph.svg|rahmenlos|hochkant|zentriert|Ìn dr Ariana Grande ìhra Unterschrìft]]]]
{{Dialäkt|Elsässisch|Elsassisch|Mìlhüüserdiitsch}}
D’ '''Ariana Grande-Butera''' {{IPA|/ˌɑːriˈɑːnə ˈɡrɑːnd/ }} (* [[26. Juni|26. Jüüni]] [[1993]] z’ Boca Raton [[Florida]]) ìsch a [[USA|àmerikànischa]] [[Gesang|Sangera]], Liadermàchera un [[Schauspieler|Schàuischpìelera]]. Bekànnt worra-n-ìsch sa fìr ìhra viar Oktààwa groossa Schtìmmumfàng. Ìm Làuif vun ìhrer Kàrriar hàt sa zàhlriicha-n-Üüsszaichnunga bikumma, wia unteràndrem zwai Grammy Awards, ain Brit Award, ain Bambi Award, zwai Billboard Music Awards, dräi American Music Awards, niin MTV Video Music Awards un 27 Guinness World Records.
Ìhra Müüsikkàriar hàt d’ Grande mìt 15 Joohra-n-ààgfànga mìt’ra Rolla ìm Broadway-Operättla ''13'' üss’m Joohr 2008. A bsundera-n-Uffmärksààmkait hàt sa bikumma mìt dr Rolla vu dr Cat Valentine ìn dr Farnsahseria ''Victorious'' (2010–2013) un ''Sam & Cat'' (2013–2014) uff’m Kànàl Nickelodeon. Ànna 2011 hàt sa a Vertrààg biim Müüsiklabel Republic Records unterzaichent, nohdam àss Kàuifmanner vum Label ìhra äärschta Müüsikvideos uff [[YouTube]] gloost ghàà hann. Ànna 2013 ìsch ìn dr Grande ìhr äärscht Àlbum ''Yours Truly'' ärschìena. ’S ìsch a [[Popmusik|Pop]]- un R&B- Wark mìt Iifluss vum Doo-Wop vu da Joohra 1950. ’S Wark ìsch uff’m Schpìtzaplàtz vum US-Billboard 200 gsìì, wahrend àss d’ Hàuiptsìnggel ''The Way'' ìm Top-10 vum Billboard Hot 100 ànakumma-n-ìsch. Noh dr Veräffentligung vum Àlbum ìsch d’ Grande waga-n-ìhrem Schtìmmumfàng un Pfiifaregischter mìt dr [[Mariah Carey]] verglìecha worra.
Doo druff hàt d’ Grande zwai wittera Pop- un R&B-Àlba verräffentligt, ''My Everything'' (2014) un ''Dangerous Woman'' (2016). Mìt eläktroonischa Tànzmüüsik hàt ''My Everything'' ìn dr gànza Walt a groosser Ärfolg ghàà, bsunders mìt da Sìnggel ''Problem'', ''Break Free'' un ''Bang Bang''. Ìm Groossbritànnia-n-ìsch ''Dangerous Woman'' s’äärscht vun dr Grande ìhra viar Nummer-Ains-Àlba worra. Ìn dr Grande ìhra pärseenliga Probläma hann ìhr viart un fìmf Àlbum, ''Sweetener'' (2018) un ''Thank U, Next'' (2019) schtàrk biiflusst, wo-n-a sehr groossa-n-Ärfolg ghàà hann. ''Sweetener'' ìsch mìt’m Grammy Award vum Bäschta Pop-Schtìmmàlbum üsszaichent worra, wahrend àss ''Thank U, Next'' dr Rekord vum maischtgloosta-n-Àlbum uff’m Internet gbrocha hàt un àls „Àlbum vum Joohr“ nominiart worra-n-ìsch. Mìt da Sìnggel ''Thank U, Next'', ''7 Rings'' un ''Break Up with Your Girlfriend, I’m Bored'' ìsch d’ Grande d’ äärschta Solo-Kìnschtlera worra, wo gliichzittlig dräi Liader ìm Hot 100 ghàà hàt. Sa ìsch nochamol uff’m Schpìtzaplàtz ìm britischa Sìnggel-Chart gsìì. Ànna 2020 hàt sa zamma mìt’m [[Justin Bieber]] s’ Liad ''Stuck with U''-n-uffgnumma, un àui ''Rain on me'' zamma mìt dr [[Lady Gaga]]. Mìt dana Liader ìsch sa d’ Kìnschterla worra mìt da maischta Nummer-Ains-Hits ìn äärschter Wucha. Ìn dr Grande ìhr säckscht Schtüdio-Àlbum ''Positions'' ìsch ànna 2020 ärschìena —’s ìsch vor àllem a R&B-Wark. Ìn dr äärschta Wucha-n-ìsch s’ Hàuiptliad vum Àlbum uff’m Schpìtzaplàtz vu da Charts ìm Groossbritànnia un ìn da USA gsìì. Ànna 2021 hàt d’ Grande àn’ma Remix vum Liad ''Save Your Tears'' vum Sanger The Weeknd mìtgmàcht; ’s ìsch ìhra säckschta Nummer-Ains-Sìnggel ìm Àmerikà gsìì.
D’ Ariana Grande wìrd oft àls Pop-Ikoona-n-ààglüagt.<ref>{{Internetquelle|sprache=en-gb|datum=2021-10-27|titel=How Ariana Grande Went From Nickelodeon Star to Pop Icon|url=https://www.yahoo.com/amphtml/lifestyle/ariana-grande-went-nickelodeon-star-145446469.html|abruf=2022-07-21|werk=[[Yahoo]]}}</ref><ref>{{Internetquelle|datum=2021-02-02|titel=Ariana Grande shatters her 20th Guinness World Records title following success of hit single "Positions"|url=https://www.guinnessworldrecords.com/news/2021/2/ariana-grande-shatters-20th-guinness-world-records-title-following-success-of-hit-647433|abruf=2021-10-19|hrsg=Guinness World Records|sprache=en-gb}}</ref> Sa ìsch aina vu da komerziäll ärfolgriichschta Müüsikànta, mìt mehr àss 85 Millioona verkàuifta Schàllplàtta ìn dr Walt.<ref>{{Internetquelle |datum=2021-11-05 |titel=Ariana Grande Reacts To Being Cast As Glinda In Wicked Movie |url=https://screenrant.com/wicked-movie-ariana-grande-glinda-casting-reaction/ |abruf=2022-06-21 |werk=ScreenRant |sprache=en-us}}</ref> Àlla ìhra Àlba sìnn mìndeschtens àls Plàtin-Schàllplàtta-n-üüsszaichent worra.<ref>{{Internetquelle|sprache=en|url=https://www.epicquotes.com/15-inspirational-quotes-by-pop-star-ariana-grande/#google_vignette|titel=15 Inspirational Quotes by Pop Star Ariana Grande|hrsg=Epic Media Labs|datum=2021-05-29|abruf=2022-07-21}}</ref> Drzüa ìsch sa d’ wiibliga Kìnschtlera, wo-n-uff da Internet-Plàttforma Spotify un Apple Music àm maischta gloost wìrd, un àui d’ wiibliga Müüssikànta, wo d’ maischta-n-Àbonnanta uff YouTube hàt.<ref>{{Internetquelle|url=https://www.deadline.com/2021/11/ariana-grande-cynthia-erivo-to-star-in-universals-musical-wicked-1234868595/amp/|titel=Ariana Grande & Cynthia Erivo To Star In 'Wicked' Musical For Universal|datum=2021-11-05|werk=Deadline|sprache=en-us|abruf=2022-07-21}}</ref><ref name="Variety">{{Internetquelle|titel=HYBE, Formerly Big Hit, Merges With Scooter Braun's Ithaca Holdings, Bringing Together BTS, Justin Bieber, Big Machine (EXCLUSIVE)|url=https://variety.com/2021/digital/news/hybe-formerly-big-hit-entertainment-acquires-scooter-brauns-ithaca-holdings-bringing-together-bts-justin-bieber-big-machine-1234943092/|abruf=2021-04-02|werk=Variety|datum=2021-04-02}}</ref><ref>{{Internetquelle|titel=Ariana Grande Tops List of Most Streamed Female Artists on Apple Music (Exclusive)|datum=2019-03-08|url=https://www.thewrap.com/apple-music-most-streamed-females-ariana-grande-taylor-swift/amp/|abruf=2022-07-21|werk=TheWrap}}</ref> Ànna 2016 un 2019 ìsch sa vu dr Zittschrìft [[Time]] unter da 100 iiflussriichschta Litt ìn dr Walt glischtet worra. Sa ìsch àui vu dr Zittschrìft Billboard àls „Fràui vum Joohr“ (2018) un àls „bediitendschter Popschtar vu 2019“ ärnännt worra. Naawa-n-ìhrer Müüssikkàriar hàt d’ Grande zamma mìt zàhlriicha Woohltaatigkaitsorgànisàzioona gschàfft. Sa unterschtìtzt Tiarrachta, d’ Rachta vu da Gaischteskrànka, so wia Gliichschtällung vu da Gschlachter un LGBT-Rachta. Sa schtällt sìch àui geega Ràssismus. Uff da soziààla Nätzwark folgt ìhr a braita Puplikum: uff [[Instagram]] hàt sa mehr àss 300 Millioona Àbonnanta (Schtànd: 2022) un ìsch ànna 2019 d’ maischgefolgta Fràui gsìì<ref>{{Internetquelle|url=https://www.forbes.com/sites/annabenyehudarahmanan/2019/02/27/ariana-grande-officially-becomes-most-followed-woman-on-instagram/|titel=Ariana Grande Officially Becomes Most Followed Woman on Instagram|werk=Forbes|abruf=2022-02-02|sprache=en-us}}</ref> —ànna 2021 hàt sìe d’ Kylie Jenner iigholt. Drzüa hàt sa a pààr Projakter ìn dr Koschmeetik- un Mooda-n-ìndüschtrii z’waag gbrocht.
== ìhra Diskogràfii ==
; Schtüdio-Àlba
* 2013: Yours Truly
* 2014: My Everything
* 2016: Dangerous Woman
* 2018: Sweetener
* 2019: Thank U, Next
* 2020: Positions
== ìhra Filmogràfii ==
* 2009: The Battery’s Down (Farnsahseria)
* 2010–2013: Victorious (Farnsahseria)
* 2011: iCarly: Party mit Victorious (''iCarly: iParty with Victorious'', Farnsahfilm)
* 2011–2013: Winx Club (Fernsahseria, Schtìmma-n-àls ''Prinzässa Diaspro'')
* 2012: Figure It Out (Farnsahseria, Folga 5x14)
* 2013: Fußball – Großes Spiel mit kleinen Helden (Ànimàzioonsfilm)
* 2013: Der große Schwindel (''Swindle'', Farnsahfilm)
* 2013–2014: Sam & Cat (Farnsahseria)
* 2014: Family Guy (Farnsahseria 1 Folga)
* 2014, 2016: Saturday Night Live (Farnsahsandung, 2 Folga)
* 2015: RuPaul’s Drag Race (Gàscht, Mìtglìed ìm Jury)
* 2015: Scream Queens (Farnsahseria, 4 Folga)
* 2016: The Voice (USA, Castingshow, 2 Folga)
* 2016: Zoolander 2
* 2017: One Love Manchester (Farnsah-Sundersandung)
* 2017: Carpool Karaoke: The Series
* 2018: A Very Wicked Halloween (Farnsah-Sundersandung)
* 2018: Ariana Grande at the BBC (Farnsah-Sundersandung)
* 2018: Ariana Grande: Dangerous Woman Diaries (Dokü-Seria)
* 2020: Ariana Grande: Excuse Me, I Love You (Konzärt/Belehrfilm)
* 2021: Don’t Look Up
'''Operättla'''
* 2008: 13
* 2012: Cuba Libre
* 2012: A Snow White Christmas
* 2016: Hairspray! Live
== Weblìnks ==
{{Commonscat}}
* d’ {{Allmusic|artist/ariana-grande-mn0002264745/}}
* d’ {{Discogs|3310737-Ariana-Grande}}
* d’ {{IMDb Name|3812858}}
* [https://www.arianagrande.com/ Ìn dr Ariana Grande ìhra offiziälla Websitta] (àmerikànisch Anglisch)
== Ainzelnoohwiisa ==
<references responsive />
{{Normdaten}}
{{Übersetzungshinweis|en|Ariana_Grande|änglisch|1099513245}}
{{SORTIERUNG:Grande, Ariana}}
[[Kategorie:Amerikanische Musiker]]
[[Kategorie:Popsänger]]
[[Kategorie:Singer-Songwriter]]
[[Kategorie:Schauspiler]]
[[Kategorie:US-Amerikaner]]
[[Kategorie:Frau]]
[[Kategorie:Läbigi Person]]
1tza6031a7620yk1ugynreokfl27v50
Kategorie:Britische Musiker
14
85018
1016869
2022-07-21T22:51:55Z
Mathieu Kappler
76078
+
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Musicians from the United Kingdom|Britischi Musiker}}
[[Kategorie:Brit]]
[[Kategorie:Musiker]]
2lye56b5qmu5i7yratmtpziqmnqlpb8
Kategorie:Französische Musiker
14
85019
1016890
2022-07-21T23:19:19Z
Mathieu Kappler
76078
+
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Musicians from the France|Französeschi Musiker}}
[[Kategorie:Franzoos]]
[[Kategorie:Musiker]]
j9y74t3kod13zd1lstuuzt6gy8001u2
1016895
1016890
2022-07-21T23:22:18Z
Mathieu Kappler
76078
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Musicians from the France|Französeschi Musiker}}
[[Kategorie:Franzoos|Musiker]]
[[Kategorie:Musiker]]
p2zayyfy1ewgejyx6n3bmlfstvd1v25
1016923
1016895
2022-07-21T23:50:03Z
Mathieu Kappler
76078
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Musicians from France|Französeschi Musiker}}
[[Kategorie:Franzoos|Musiker]]
[[Kategorie:Musiker]]
35fqf1jaj99mugu06vnsv5fnweyytzd
Kategorie:Italiänische Musiker
14
85020
1016913
2022-07-21T23:39:17Z
Mathieu Kappler
76078
+
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Musicians from Italy|Italiänischi Musiker}}
[[Kategorie:Italiäner|Musiker]]
[[Kategorie:Musiker]]
1g0vc1nzexwfq7da6fb9eyrw11ca3s4