Wikipedia
avwiki
https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D3%80%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1_%D0%B3%D1%8C%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%80
MediaWiki 1.39.0-wmf.21
first-letter
Медиа
Хъулухъалъулаб
БахӀс
ГӀахьалчи
ГӀахьалчиясул бахӀс
Википедия
Википедиялъул бахӀс
Файл
Файлалъул бахӀс
MediaWiki
MediaWiki-ялъул бахӀс
Халип
Халипалъул бахӀс
Кумек
Кумекалъул бахӀс
Категория
Категориялъул бахӀс
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Гаджет
Гаджеталъул бахӀс
Гаджеталъул баян чӀезаби
Гаджеталъул баян чӀезабиялъул бахӀс
ЦӀобокь
0
1642
82453
24378
2022-07-23T14:15:16Z
M. Omarius
10562
M. Omarius гӀахьалчияс [[ЦIобокь]] гьумералъул цӀар [[ЦӀобокь]]-абун хисана
wikitext
text/x-wiki
'''[[ЦIобокь]]''' ([[гIурус мацI]]алда ''Зубутли'') росу ккола кIудияб тарихалъул росу. Гьеб чIчIун буго [[Сулахъ]] гIурул рагIалда, [[Салатавиялъул]] мугIрузда. Росу кида гIуцIцIарабали лъалеб гьечIо, амма тарих кIудияб букIиналъе хIужжаби рачине бегьула гIагарда бугеб [[ЧIикIаб]] росдал тарихалъухъ балагьун. Цодагьалъ цебе ЧIикIаб росулъ 1000 сон баялда бухьун кIудияб данделъи букIана.
[[1895]] соналда [[Россия]]лда гьабураб хъвай-хъваялда рекъон ЦIобокь росулъ вукун вуго 1069 [[инсан]].
[[Категория:Дагъистаналъул росаби]]
7l0jqqcoh7kgxrxt21c5jo6a8yi2f7c
82456
82453
2022-07-23T14:26:32Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{ЧӀБ+Россия
| статус = Росу
| авар_цӀар = ЦӀобокь
| сурат =Зубутли (1).jpg
| сураталда_гъоркьхъвай =
| lat_deg = 43|lat_min =0 |lat_sec = 30
| lon_deg = 46|lon_min =49 |lon_sec =15
| икълим = Дагъистан
| мухъ = НахъбакӀ мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение = ЦӀобокь росдал бо
| бетӀерасул_тайпа =
| бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи = 877
| климат =
| халкъ = {{ Халкъалъул къадар | Зубутли | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон = {{ Халкъалъул къадар | Зубутли | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индекс =
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
| сайт =
| сайталъул_мацӀ =
| Commons_категория =
|C икълималда = квегӀиса
| икълималде = гъоркьа
| B икълималде = квараниса
}}
'''ЦӀобокь''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[НахъбакӀ мухъ|НахъбакӀ мухъалда]] бугеб росу.
Уна 2021 соналъ гӀуцӀараб<ref>{{Cite web |url=https://docs.cntd.ru/document/574723716?section=text |title=Закон Республики Дагестан от 30 апреля 2021 года N 28 «О внесении изменений в статью 14 Закона Республики Дагестан "О статусе муниципальных образований Республики Дагестан" и приложение к Закону Республики Дагестан "Об утверждении границ муниципальных образований Республики Дагестан и о внесении изменений в Закон Республики Дагестан "О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан"» |access-date=2021-09-09 |archive-date=2021-09-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210909071139/https://docs.cntd.ru/document/574723716?section=text |deadlink=no }}</ref> [[ЦӀобокь росдал бо|ЦӀобокь росдал боялде]] гъорлӀе ва гьелъул административияб марказлъунги ккола.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго [[Сулахъ|Сулахъалъул]] квегӀаб рагӀалда.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Зубутли | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Зубутли | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{хӀужаби}}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{НахъбакӀ мухъ}}
[[Категория:Аваразул росаби]]
[[Категория:НахъбакӀ мухъалъул росаби]]
sdze4xfwicsldcbd750m9a0tpk1ycsh
82457
82456
2022-07-23T14:28:54Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{ЧӀБ+Россия
| статус = Росу
| авар_цӀар = ЦӀобокь
| сурат =Зубутли (1).jpg
| сураталда_гъоркьхъвай =
| lat_deg = 43|lat_min =0 |lat_sec = 30
| lon_deg = 46|lon_min =49 |lon_sec =15
| икълим = Дагъистан
| мухъ = НахъбакӀ мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение = ЦӀобокь росдал бо
| бетӀерасул_тайпа =
| бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи =
| климат =
| халкъ = {{ Халкъалъул къадар | Зубутли | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон = {{ Халкъалъул къадар | Зубутли | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индекс =
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
| сайт =
| сайталъул_мацӀ =
| Commons_категория =
| C икълималда = тӀаса
| икълималде = гъоркьа
| B икълималде = квараниса
}}
'''ЦӀобокь''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[НахъбакӀ мухъ|НахъбакӀ мухъалда]] бугеб росу.
Уна 2021 соналъ гӀуцӀараб<ref>{{Cite web |url=https://docs.cntd.ru/document/574723716?section=text |title=Закон Республики Дагестан от 30 апреля 2021 года N 28 «О внесении изменений в статью 14 Закона Республики Дагестан "О статусе муниципальных образований Республики Дагестан" и приложение к Закону Республики Дагестан "Об утверждении границ муниципальных образований Республики Дагестан и о внесении изменений в Закон Республики Дагестан "О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан"» |access-date=2021-09-09 |archive-date=2021-09-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210909071139/https://docs.cntd.ru/document/574723716?section=text |deadlink=no }}</ref> [[ЦӀобокь росдал бо|ЦӀобокь росдал боялде]] гъорлӀе ва гьелъул административияб марказлъунги ккола.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго [[Сулахъ|Сулахъалъул]] квегӀаб рагӀалда.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Зубутли | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Зубутли | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{хӀужаби}}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{НахъбакӀ мухъ}}
[[Категория:Аваразул росаби]]
[[Категория:НахъбакӀ мухъалъул росаби]]
7zvujiyym9ft9xe6fmevwz1xv84b7c7
Хьонохъ (ЦӀумада мухъ)
0
7162
82477
79962
2022-07-24T11:45:08Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{Цогидал магӀнаби|Хьонохъ}}
{{ЧӀБ+Россия
|from =
| статус = Росу
| авар_цӀар = Хьонохъ
| сурат =
| сураталда_гъоркьхъвай =
|lat_deg = 42.331591
|lon_deg = 46.130717
| CoordScale = 30000
| икълим = Дагъистан
| мухъ = ЦӀумада мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение = Хъварщи росдал бо
| жанисеб_бикьи =
| бетӀерасул_тайпа = | бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| гӀатӀилъи =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи = 1909
| климат =
| халкъ = {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон = {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| агломерация =
| агломерациялъул_халкъ =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индексал =
| почалъул_индекс = 368438
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
}}
'''Хьонохъ''' — [[Дагъистан]]алъул [[ЦӀумада мухъ]]алъул росу. Уна [[Хъварщи росдал бо|Хъварщи росдал боялде]] гъорлӀе.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго [[Хъварщи (лъар)|Хъварщилъарал]] рагӀалда, росдал боялъул марказ [[Хъварщи]] росулӀа 2,5 км-алъ жанубиябгин бакъбаккудехун ва мухъалъул марказ [[Агъвали|Агъвалиса]] 22 км-алъ жанубалдехун.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{мугъчӀваял}}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{ЦӀумада мухъ}}
[[Категория:Аваразул росаби]]
[[Категория:ЦӀумада мухъалъул росаби]]
mzeghlcuih63w16nk7oihmrina7poru
82478
82477
2022-07-24T11:55:04Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{Цогидал магӀнаби|Хьонохъ}}
{{ЧӀБ+Россия
|from =
| статус = Росу
| авар_цӀар = Хьонохъ
| сурат =
| сураталда_гъоркьхъвай =
|lat_deg = 42.331591
|lon_deg = 46.130717
| CoordScale = 30000
| икълим = Дагъистан
| мухъ = ЦӀумада мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение = Хъварши росдал бо
| жанисеб_бикьи =
| бетӀерасул_тайпа = | бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| гӀатӀилъи =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи = 1909
| климат =
| халкъ = {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон = {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| агломерация =
| агломерациялъул_халкъ =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индексал =
| почалъул_индекс = 368438
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
}}
'''Хьонохъ''' — [[Дагъистан]]алъул [[ЦӀумада мухъ]]алъул росу. Уна [[Хъварши росдал бо|Хъварши росдал боялде]] гъорлӀе.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго [[Хъварши (лъар)|Хъваршилъарал]] рагӀалда, росдал боялъул марказ [[Хъварши]] росулӀа 2,5 км-алъ жанубиябгин бакъбаккудехун ва мухъалъул марказ [[Агъвали|Агъвалиса]] 22 км-алъ жанубалдехун.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Хонох (Цумадинский район) | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{мугъчӀваял}}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{ЦӀумада мухъ}}
[[Категория:Аваразул росаби]]
[[Категория:ЦӀумада мухъалъул росаби]]
o1nidghcz0yljbeaf1nvsmbb3eah18h
НахъбакӀ мухъ
0
10001
82458
72507
2022-07-23T14:29:37Z
M. Omarius
10562
M. Omarius гӀахьалчияс [[НахъбакІ мухъ]] гьумералъул цӀар [[НахъбакӀ мухъ]]-абун хисана
wikitext
text/x-wiki
{{Административияб бутІа
|Статус = [[муниципалияб мухъ]]
|Даража =
|БутІаялъул тайпа =
|МагІарул мацІалда цІар = НахъбакІ мухъ
|Эбелаб мацІалда цІар =
|Сурат =
|Сураталъул сипат =
|Байрахъ =
|Байрахъалъул гІеблъи =
|Байрахъалъул хІакъалъулъ макъала =
|Байрахъалъул сипат гьаби =
|Герб = Coat of Arms of Kazbekovsky District.png
|Гербалъул гІеблъи =
|Гербалъул хІакъалъулъ макъала =
|Гербалъул сипат гьаби =
|Гимн =
|Координатал =
|lat_deg = 43
|lat_min = 04
|lat_sec = 17
|lat_dir =
|lon_deg = 46
|lon_min = 37
|lon_sec =54
|lon_dir =
|Пачалихъ = {{RUS}}
|CoordScale =
|display =
|type =
|Кьер1 = {{Кьер/Россия}}
|ТІасияб даражаялъул АБ-ялъул тайпа = [[Россиялъул Федерациялъулаб гІуцІи|Федерациялъул субъект]]
|Гъорлъе уна = {{Флагификация|Дагъистан}}
|ТІасияб даражаялъул АБ-ялъул тайпа1 =
|Гъорлъе уна1 =
|ТІасияб даражаялъул АБ-ялъул тайпа2 =
|Гъорлъе уна2 =
|Гъоркьияб даражаялъул АБ-ялъул тайпа =
|Гъорлъе бачуна = 13 муниципалияб гІуцІи<br>1 шагьаралъул в 12 росдал бо
|Гъоркьияб даражаялъул АБ-ялъул тайпа1 =
|Гъорлъе бачуна1 =
|Тахшагьаралъул тайпа = Административияб марказ
|Тахшагьар = [[Дилим]]
|БетІерасул цІар = Мухъалъул бетІер
|БетІер = Мусалазул ХІажил ХІажимурад
|БетІерасул цІар2 = Депутатазул данделъиялъул председатель
|БетІер2 = Гирисханилазул МухІамадил Гирисхан
|БетІерасул цІар3 =
|БетІер3 =
|Къо-моцІ = 1929 соналъул 3 июнь<ref>http://kazbekovskiy.ru/rajon/</ref>
|ГІуцІана =
|ГІатІилъи = 585,13<ref name="82_8006001">[https://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 Республика Дагестан. Общая площадь земель муниципального образования]</ref>
|ГІатІилъиялъул рахъалъ бакІ = 32
|ГІатІилъиялдаса процент =
|Бищун кІудияб борхалъи =
|Гьоркьохъеб борхалъи =
|Бищун гьитІинаб борхалъи =
|СагІтил рачел = {{MSK+0}}
|ГІЖП =
|ГІЖП рахъалъ бакІ =
|ГІЖП халкъалъул цо чиясе =
|ГІЖП сон =
|ГІЖП халкъалъул цо чиясул рахъалъ бакІ =
|ГІИП =
|ГІИП рахъалъ бакІ =
|ГІИП халкъалъул цо чиясе =
|ГІИП сон =
|ГІИП халкъалъул цо чиясул рахъалъ бакІ =
|Халкъалъул къадар = 49 162
|Хъвай-хъвагІай гьабураб сон = 2020
|Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакІ = 15
|Халкъалъул къадаралдаса процент = 1,58
|Халкъалъул къадар рикІкІин =
|РикІкІараб сон =
|Гъунки = 84,02
|Гъункиялъул рахъалъ бакІ = 11
|Миллияб гІуцІи = [[Аварал]]
|Процент = 85,87
|Миллияб гІуцІи1 = [[чачанал]]
|Процент1 = 10,34
|Миллияб гІуцІи2 = [[лъарагІал]]
|Процент2 = 1,23
|Миллияб гІуцІи3 = ''цогидал''
|Процент3 = 2,56
|Миллияб гІуцІи4 =
|Процент4 =
|Миллияб гІуцІи5 =
|Процент5 =
|Динияб гІуцІи = [[Ислам]]
|Дин_процент =
|Динияб гІуцІи1 =
|Дин_процент1 =
|Динияб гІуцІи2 =
|Дин_процент2 =
|МацІ =
|МацІал = [[Авар мацІ|Авар]] ва [[ГІурус мацІ|гІурус]]
|Аббревиатура =
|ISO =
|FIPS =
|Телефоналъул код =
|Почталъул индексал =
|Цифрабазул идентификатор =
|Цифрабазул идентификатор2 =
|Цифрабазул идентификатор3 =
|Интернет-домен =
|Автомобилазул номеразул код =
|Идентификаторалъул тайпа =
|Идентификаторалъул тайпа2 =
|Идентификаторалъул тайпа3 =
|Почалъул индексал =
|Сайт = http://www.kazbekovskiy.ru/
|Сайталъул мацІ = ru
|Карта = Kazbekovsky district locator map.png
|Картаялъул кІодолъи =
|Картаялъул гъоркьхъвай =
|Административияб бутІаялъул карта =
|Карта2 =
|Картаялъул кІодолъи аб =
|Картаялъул кІодолъи2 =
|Картаялъул гъоркьхъвай2 =
|Баянал =
|Жаниблъел =
|Commons-алда категория =
|Commons =
|nocat =
}}
'''НахъбакІ мухъ''' ([[ГІурус мацІ|гIур]]. Казбековский район) — [[Дагъистан]]алда бугеб муниципалияб мухъ.
Административияб центр — [[Дилим]] росо.
== География ==
Мухъ буго [[Дагъистан]]алъул севериябгун-бакъьІерхьул рахъалда [[Чачанистан|Чачан Жумгьурияталъул]] гІорхъода. Ракьазул къадар — 560 км².
== Тарих ==
== Халкъалъул къадар ==
; Миллияб гІуцІи
2010 соналъ тІобитІараб тІолгороссиялъул халкъазул хъвай-хъвагІаялъул баяназда рекъон<ref name="Даг2010">[http://dagstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/dagstat/resources/cafa4e00421f0cb8805fcc2d59c15b71/%D0%92%D0%9F%D0%9D+%D1%82%D0%BE%D0%BC3.rar Перепись 2010 года. Дагстат. Том 3]</ref>:
{|class="standard sortable"
|-
!Миллат
!Къадар, <br />чи
!Кинниги <br />халкъалдаса бутІа, %
|-
|[[магІарулал]]
| align="right" | 36 714
| align="right" | 85,87 %
|-
|[[чачанал]]
| align="right" | 4 422
| align="right" | 10,34 %
|-
|[[лъарагІал]]
| align="right" | 524
| align="right" | 1,23 %
|-
|[[гІурусал]]
| align="right" | 287
| align="right" | 0,67 %
|-
|[[даргинал]]
| align="right" | 221
| align="right" | 0,52 %
|-
|[[лакал]]
| align="right" | 123
| align="right" | 0,29 %
|-
|[[лезгиял]]
| align="right" | 100
| align="right" | 0,23 %
|-
| цогидал
| align="right" | 70
| align="right" | 0,16 %
|-
| миллат бихьизабичІел
| align="right" | 291
| align="right" | 0,68 %
|-
| кинниги
| align="right" | 42 752
| align="right" | 100,00 %
|}
== ХӀужаби ==
{{ХIужаби}}
== МугъчІваял ==
* [http://dagmo.ru/kazbekovskiy-rayon Сайт муниципалитета Республики Дагестан "Казбековский район"]
* [http://prd.e-dag.ru/map/9/ Казбековский район на сайте Президента Республики Дагестан]
{{ТӀинчӀ-Дагъистан}}
{{Дагъистан}}
{{Казбек мухъалъул росаби}}
[[Категория:Дагъистаналъул административияб бикьи]]
[[Категория:Ракьхъвай:Дагъистан]]
[[Категория:Казбек мухъ]]
ib1s8sk42ota0m4cpz5k8e3eijdts7l
Португалия
0
10086
82465
63560
2022-07-23T14:52:43Z
Tapancha
13143
wikitext
text/x-wiki
{{Пачалихъ
|МагӀарул мацӀалъ цӀар = Португал
|Эбелаб мацӀалъ цӀар = República Portuguesa
|Родительный падеж = Португалалъул
|Герб = Coat of arms of Portugal.svg
|Байрахъ = Flag of Portugal.svg
|Гимналда цӀар = Португалал
|Аудио = Deutschlandlied-novocals.ogg
|ХӀукмуялъул низам = [[Федеративияб пачалихъ|Федеративая]] Парламенталъул жумгьурият
|Пачалихъалъулаб дин =
| lat_dir = N|lat_deg = 51|lat_min = 31|lat_sec =
| lon_dir = E|lon_deg = 9|lon_min = 55|lon_sec =
| region = DE
|Картаялда = EU-Portugal.svg
|картаялда гъоркь хъвай-хъвагӀай = '''Португалалъул''' кьер (бецІ-гІурччинаб):<br />— [[Европаялда]] (гІурччинаб ва бецІ-цІахІилаб)<br />— [[Евроцолъиялда]] (гІурччинаб)
|МацӀ = [[Португал мацӀ|португал]]
|ГӀуцӀцӀана =
|Истикълал щвараб къо-моцӀ=
|Тахшагьар = [[Лиссабон]]
|ЧӀахӀиял шагьарал = Лиссабон, [[Порту]]
|БутӀрузул хъулухъал = [[Германалъул бетӏер|Бетӏер]]<br />[[Германалъул канцлер|канцлер]]
|БутӀрул = [[Франк-Вальтер Штайнмайер]]<br /> [[Олаф Шольц]]
|Ракьалъул рахъалъ тартиб= 62
|Ракь = 92 225,61<ref>{{cite web|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|title=Instituto Nacional de Estatística|author=|date=|publisher=|accessdate=2019-07-26|archive-date=2019-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191113174215/https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|deadlink=no}}</ref>
|Лъел бутӀа = 0,5 %
|Этнохороним = португалав, португалай, португалал
|Халкъалъул къадаралъул рахъалъ тартиб = 88
|Халкъалъул къадар = 10 347 892<ref name='Instituto Nacional de Estatística'>{{Cite web|url=https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|title=Instituto Nacional de Estatística. Censos 2021, Resultados preliminares|author=|access-date=2021-07-30|archive-date=2021-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20211226080644/https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|deadlink=no}}</ref>
|Халкъалъул хъвай-хъвагӀай гьабураб сон =
|Халкъалъул гъунки = 111
|ВЖП (БСП) = 372,5 млрд<ref name="dataimf">{{Cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |title=Report for Selected Countries and Subjects |access-date=2021-01-29 |archive-date=2021-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205101511/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |deadlink=no }}</ref>
|ВЖП (БСП) рикӀкӀараб сон = 2019
|ВЖП (БСП) ялъул рахъалъ тартиб = 51
|Халкъалъул цо чиясе ВЖП (БСП) =
|ИПГӀИ = {{ц1ик1к1ен}} 0,850<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf |lang=en |title=Human Development Indices and Indicators 2019 |publisher=[[Программа развития ООН]] |description=Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН |access-date=2019-12-28 |archive-date=2018-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024144212/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_summary_human_development_statistical_update_en.pdf |deadlink=no }}</ref>
|ИПГӀИ рикӀкӀараб сон = 2019
|ИПГӀИялъул рахъалъ тартиб = 47
|ИПГӀИялъул уровен = <span style="color:#090;">цІакъго цІикІкІараб</span>
|Авиакомпания =
|ГӀарац = [[Евро]] ('''EUR''', код 978)
|Домен = [[.pt]]
| ISO = PT
|Телефоналъул код = 351
|СагӀтил рачел = +0
}}
'''Португал''' ({{lang-pt|Portugal}}), расмияб цІар — '''Жумгьурият Португа́л''', ({{lang-pt|República Portuguesa}} {{IPA|[ʀɛˈpublikɐ purtuˈɡezɐ]}}) - бищунго магърибалда бугеб европаялъул пачалихъ.
1dfdufwj4y2i7der5pmb5qkpc240b3w
82466
82465
2022-07-23T15:07:00Z
Tapancha
13143
wikitext
text/x-wiki
{{Пачалихъ
|МагӀарул мацӀалъ цӀар = Португал
|Эбелаб мацӀалъ цӀар = República Portuguesa
|Родительный падеж = Португалалъул
|Герб = Coat of arms of Portugal.svg
|Байрахъ = Flag of Portugal.svg
|Гимналда цӀар = Португалал
|Аудио = Deutschlandlied-novocals.ogg
|ХӀукмуялъул низам = [[Федеративияб пачалихъ|Федеративая]] Парламенталъул жумгьурият
|Пачалихъалъулаб дин =
| lat_dir = N|lat_deg = 51|lat_min = 31|lat_sec =
| lon_dir = E|lon_deg = 9|lon_min = 55|lon_sec =
| region = DE
|Картаялда = EU-Portugal.svg
|картаялда гъоркь хъвай-хъвагӀай = '''Португалалъул''' кьер (бецІ-гІурччинаб):<br />— [[Европаялда]] (гІурччинаб ва бецІ-цІахІилаб)<br />— [[Евроцолъиялда]] (гІурччинаб)
|МацӀ = [[Португал мацӀ|португал]]
|ГӀуцӀцӀана =
|Истикълал щвараб къо-моцӀ=
|Тахшагьар = [[Лиссабон]]
|ЧӀахӀиял шагьарал = Лиссабон, [[Порту]]
|БутӀрузул хъулухъал = [[Германалъул бетӏер|Бетӏер]]<br />[[Германалъул канцлер|канцлер]]
|БутӀрул = [[Франк-Вальтер Штайнмайер]]<br /> [[Олаф Шольц]]
|Ракьалъул рахъалъ тартиб= 62
|Ракь = 92 225,61<ref>{{cite web|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|title=Instituto Nacional de Estatística|author=|date=|publisher=|accessdate=2019-07-26|archive-date=2019-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191113174215/https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|deadlink=no}}</ref>
|Лъел бутӀа = 0,5 %
|Этнохороним = португалав, португалай, португалал
|Халкъалъул къадаралъул рахъалъ тартиб = 88
|Халкъалъул къадар = 10 347 892<ref name='Instituto Nacional de Estatística'>{{Cite web|url=https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|title=Instituto Nacional de Estatística. Censos 2021, Resultados preliminares|author=|access-date=2021-07-30|archive-date=2021-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20211226080644/https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|deadlink=no}}</ref>
|Халкъалъул хъвай-хъвагӀай гьабураб сон =
|Халкъалъул гъунки = 111
|ВЖП (БСП) = 372,5 млрд<ref name="dataimf">{{Cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |title=Report for Selected Countries and Subjects |access-date=2021-01-29 |archive-date=2021-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205101511/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |deadlink=no }}</ref>
|ВЖП (БСП) рикӀкӀараб сон = 2019
|ВЖП (БСП) ялъул рахъалъ тартиб = 51
|Халкъалъул цо чиясе ВЖП (БСП) =
|ИПГӀИ = {{ц1ик1к1ен}} 0,850<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf |lang=en |title=Human Development Indices and Indicators 2019 |publisher=[[Программа развития ООН]] |description=Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН |access-date=2019-12-28 |archive-date=2018-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024144212/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_summary_human_development_statistical_update_en.pdf |deadlink=no }}</ref>
|ИПГӀИ рикӀкӀараб сон = 2019
|ИПГӀИялъул рахъалъ тартиб = 47
|ИПГӀИялъул уровен = <span style="color:#090;">цІакъго цІикІкІараб</span>
|Авиакомпания =
|ГӀарац = [[Евро]] ('''EUR''', код 978)
|Домен = [[.pt]]
| ISO = PT
|Телефоналъул код = 351
|СагӀтил рачел = +0
}}
'''Португал''' ({{lang-pt|Portugal}}), расмияб цІар — '''Жумгьурият Португа́л''', ({{lang-pt|República Portuguesa}} {{IPA|[ʀɛˈpublikɐ purtuˈɡezɐ]}}) - бищунго магърибалда бугеб европаялъул пачалихъ.
79g7h6wwqig0b0muy1lvsmj6zsm07k7
82467
82466
2022-07-23T15:27:14Z
Tapancha
13143
wikitext
text/x-wiki
{{Пачалихъ
|МагӀарул мацӀалъ цӀар = Португал
|Эбелаб мацӀалъ цӀар = República Portuguesa
|Родительный падеж = Португалалъул
|Герб = Coat of arms of Portugal.svg
|Байрахъ = Flag of Portugal.svg
|Гимналда цӀар = Португалал
|Аудио = Deutschlandlied-novocals.ogg
|ХӀукмуялъул низам = [[Федеративияб пачалихъ|Федеративая]] Парламенталъул жумгьурият
|Пачалихъалъулаб дин =
| lat_dir = N|lat_deg = 51|lat_min = 31|lat_sec =
| lon_dir = E|lon_deg = 9|lon_min = 55|lon_sec =
| region = DE
|Картаялда = EU-Portugal.svg
|картаялда гъоркь хъвай-хъвагӀай = '''Португалалъул''' кьер (бецІ-гІурччинаб):<br />— [[Европаялда]] (гІурччинаб ва бецІ-цІахІилаб)<br />— [[Евроцолъиялда]] (гІурччинаб)
|МацӀ = [[Португал мацӀ|португал]]
|ГӀуцӀцӀана =
|Истикълал щвараб къо-моцӀ=
|Тахшагьар = [[Лиссабон]]
|ЧӀахӀиял шагьарал = Лиссабон, [[Порту]]
|БутӀрузул хъулухъал = [[Португалалъул бетӏер|Президент]]
|БутӀрул = [[Марселу Ребелу ди Соза]]
|Ракьалъул рахъалъ тартиб= 62
|Ракь = 92 225,61<ref>{{cite web|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|title=Instituto Nacional de Estatística|author=|date=|publisher=|accessdate=2019-07-26|archive-date=2019-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191113174215/https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|deadlink=no}}</ref>
|Лъел бутӀа = 0,5 %
|Этнохороним = португалав, португалай, португалал
|Халкъалъул къадаралъул рахъалъ тартиб = 88
|Халкъалъул къадар = 10 347 892<ref name='Instituto Nacional de Estatística'>{{Cite web|url=https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|title=Instituto Nacional de Estatística. Censos 2021, Resultados preliminares|author=|access-date=2021-07-30|archive-date=2021-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20211226080644/https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|deadlink=no}}</ref>
|Халкъалъул хъвай-хъвагӀай гьабураб сон =
|Халкъалъул гъунки = 111
|ВЖП (БСП) = 372,5 млрд<ref name="dataimf">{{Cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |title=Report for Selected Countries and Subjects |access-date=2021-01-29 |archive-date=2021-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205101511/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |deadlink=no }}</ref>
|ВЖП (БСП) рикӀкӀараб сон = 2019
|ВЖП (БСП) ялъул рахъалъ тартиб = 51
|Халкъалъул цо чиясе ВЖП (БСП) =
|ИПГӀИ = {{ц1ик1к1ен}} 0,850<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf |lang=en |title=Human Development Indices and Indicators 2019 |publisher=[[Программа развития ООН]] |description=Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН |access-date=2019-12-28 |archive-date=2018-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024144212/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_summary_human_development_statistical_update_en.pdf |deadlink=no }}</ref>
|ИПГӀИ рикӀкӀараб сон = 2019
|ИПГӀИялъул рахъалъ тартиб = 47
|ИПГӀИялъул уровен = <span style="color:#090;">цІакъго цІикІкІараб</span>
|Авиакомпания =
|ГӀарац = [[Евро]] ('''EUR''', код 978)
|Домен = [[.pt]]
| ISO = PT
|Телефоналъул код = 351
|СагӀтил рачел = +0
}}
'''Португал''' ({{lang-pt|Portugal}}), расмияб цІар — '''Жумгьурият Португа́л''', ({{lang-pt|República Portuguesa}} {{IPA|[ʀɛˈpublikɐ purtuˈɡezɐ]}}) - бищунго магърибалда бугеб европаялъул пачалихъ.
5vz2dkq5dbgbcdvghvdcphezyk1imb1
82468
82467
2022-07-23T15:29:27Z
Tapancha
13143
wikitext
text/x-wiki
{{Пачалихъ
|МагӀарул мацӀалъ цӀар = Португал
|Эбелаб мацӀалъ цӀар = República Portuguesa
|Родительный падеж = Португалалъул
|Герб = Coat of arms of Portugal.svg
|Байрахъ = Flag of Portugal.svg
|Гимналда цӀар = Португалал
|Аудио = Deutschlandlied-novocals.ogg
|ХӀукмуялъул низам = [[Федеративияб пачалихъ|Федерациялъул Парламенталъул жумгьурият]]
|Пачалихъалъулаб дин =
| lat_dir = N|lat_deg = 51|lat_min = 31|lat_sec =
| lon_dir = E|lon_deg = 9|lon_min = 55|lon_sec =
| region = DE
|Картаялда = EU-Portugal.svg
|картаялда гъоркь хъвай-хъвагӀай = '''Португалалъул''' кьер (бецІ-гІурччинаб):<br />— [[Европаялда]] (гІурччинаб ва бецІ-цІахІилаб)<br />— [[Евроцолъиялда]] (гІурччинаб)
|МацӀ = [[Португал мацӀ|португал]]
|ГӀуцӀцӀана =
|Истикълал щвараб къо-моцӀ=
|Тахшагьар = [[Лиссабон]]
|ЧӀахӀиял шагьарал = Лиссабон, [[Порту]]
|БутӀрузул хъулухъал = [[Португалалъул бетӏер|Президент]]
|БутӀрул = [[Марселу Ребелу ди Соза]]
|Ракьалъул рахъалъ тартиб= 62
|Ракь = 92 225,61<ref>{{cite web|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|title=Instituto Nacional de Estatística|author=|date=|publisher=|accessdate=2019-07-26|archive-date=2019-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191113174215/https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0008350&selTab=tab0|deadlink=no}}</ref>
|Лъел бутӀа = 0,5 %
|Этнохороним = португалав, португалай, португалал
|Халкъалъул къадаралъул рахъалъ тартиб = 88
|Халкъалъул къадар = 10 347 892<ref name='Instituto Nacional de Estatística'>{{Cite web|url=https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|title=Instituto Nacional de Estatística. Censos 2021, Resultados preliminares|author=|access-date=2021-07-30|archive-date=2021-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20211226080644/https://www.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html|deadlink=no}}</ref>
|Халкъалъул хъвай-хъвагӀай гьабураб сон =
|Халкъалъул гъунки = 111
|ВЖП (БСП) = 372,5 млрд<ref name="dataimf">{{Cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |title=Report for Selected Countries and Subjects |access-date=2021-01-29 |archive-date=2021-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205101511/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=193,122,124,156,423,935,128,939,172,132,134,174,532,176,178,436,136,158,542,941,946,137,546,181,138,196,142,182,359,135,576,936,961,184,144,146,528,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=,&br=1 |deadlink=no }}</ref>
|ВЖП (БСП) рикӀкӀараб сон = 2019
|ВЖП (БСП) ялъул рахъалъ тартиб = 51
|Халкъалъул цо чиясе ВЖП (БСП) =
|ИПГӀИ = {{ц1ик1к1ен}} 0,850<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2019.pdf |lang=en |title=Human Development Indices and Indicators 2019 |publisher=[[Программа развития ООН]] |description=Доклад о человеческом развитии на сайте Программы развития ООН |access-date=2019-12-28 |archive-date=2018-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024144212/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_summary_human_development_statistical_update_en.pdf |deadlink=no }}</ref>
|ИПГӀИ рикӀкӀараб сон = 2019
|ИПГӀИялъул рахъалъ тартиб = 47
|ИПГӀИялъул уровен = <span style="color:#090;">цІакъго цІикІкІараб</span>
|Авиакомпания =
|ГӀарац = [[Евро]] ('''EUR''', код 978)
|Домен = [[.pt]]
| ISO = PT
|Телефоналъул код = 351
|СагӀтил рачел = +0
}}
'''Португал''' ({{lang-pt|Portugal}}), расмияб цІар — '''Жумгьурият Португа́л''', ({{lang-pt|República Portuguesa}} {{IPA|[ʀɛˈpublikɐ purtuˈɡezɐ]}}) - бищунго магърибалда бугеб европаялъул пачалихъ.
diwuf8b7cj3vgphckylwxx4wmvostjc
Халип:НахъбакӀ мухъ
10
13388
82455
82443
2022-07-23T14:18:14Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = НахъбакӀ мухъ
| title = [[НахъбакӀ мухъ]]
| listclass = hlist
| state = {{{state|}}}
| above = Мухъалъул марказ: {{Гъоркьмухъ|'''[[Дилим]]'''}}
| image = [[Файл:Coat of Arms of Kazbekovsky District.png|60px]]
| group1 = Росаби
| list1 =
*'''[[Алмахъ]]'''
*'''[[Ахчадаб]]'''
*'''[[Буртина (росу)|Буртина]]'''
*'''[[Гертма]]'''
*'''[[КӀуни]]'''
*'''[[Гъозултала]]'''
*{{Гъоркьмухъ|'''[[Дилим]]'''}}
*'''[[ИчӀкӀаб]]'''
*'''[[Саларосо]]'''
| group2 = Росдал боял
| list2 =
*'''''[[ГӀаркьухъ росдал бо]]'''''
**[[Ахтачихъ]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[ГӀаркьухъ]]'''}}
**[[ИмангӀалиросо]]
**[[ХъахӀаблъарахъ]]
*'''''[[Хубар росдал бо]]'''''
**[[Ихха]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[Хубар]]'''}}
*'''''[[ЦӀобокь росдал бо]]'''''
**[[ЦӀияб ЦӀобокь]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[ЦӀобокь]]'''}}
| group3 = Шагьаралъул боял
| list3 =
*'''[[Хадум]]'''
| below = <small>'''{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи=Кьералдалъун ва бицатаб}}''' ''хатӀалдалъун рихьизарун руго росдал боязул марказал''<small/>
}}<noinclude>{{doc}}</noinclude>
nx2zvruylfov1k8vvb3a3alx65dvwcy
Халип:Шамилил мухъ
10
15935
82463
80287
2022-07-23T14:46:24Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Шамилил мухъ
| title = [[Шамилил мухъ]]
| listclass = hlist
| state = {{{state|}}}
| above = Мухъалъул марказ: {{Гъоркьмухъ|'''[[ХӀебда]]'''}}
| image = [[Файл:Coat of Arms of Shamilsky rayon (Dagestan).jpg|75px]]
| group1 = Росаби
| list1 =
*'''[[ГъогъолӀ]]'''
*'''[[Гьандихъ]]'''
*'''[[ГьентӀа]]'''
*'''[[ГӀасаб]]'''
*'''[[ГӀуриб]]'''
*'''[[Лъануб]]'''
*'''[[МачӀада]]'''
*'''[[Могьохъ (Шамилил мухъ)|Могьохъ]]'''
*'''[[Ракьуб-ГӀахьвахъ]]'''
*'''[[Ригьикь]]'''
*'''[[ТӀасабакълъухъ]]'''
*'''[[ХӀебда]]'''
*'''[[ХӀотода]]'''
*'''[[Хучада]]'''
*'''[[ЦӀекӀоб]]'''
| group2 = Росдал боял
| list2 =
*'''''[[Бакълъухъ росдал бо]]'''''
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[Гъоркьбакълъухъ]]'''}}
**[[ЗанатӀа]]
*'''''[[Гьолокь росдал бо]]'''''
**[[ДатунатӀа]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[Гьолокь]]'''}}
*'''''[[Гьоор росдал бо]]'''''
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[Гьоор]]'''}}
**[[Гьоор-Хьиндахъ]]
*'''''[[ГӀурада росдал бо]]'''''
**[[Гьидерил Кьо]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[ГӀурада]]'''}}
**[[ГӀурадаколоб]]
**[[Лъахъ]]
**[[Раквакь]]
*'''''[[КъахӀиб росдал бо]]'''''
**[[Бакъдаб]]
**[[Гъоркьколоб]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[КъахӀиб]]'''}}
**[[КӀигӀинихъ]]
**[[Мокъода]]
**[[Раккурикь]]
**[[ТӀасаколоб]]
**[[ХӀамакӀалихъ]]
**[[ХӀорода]]
*'''''[[Къваниб росдал бо]]'''''
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[Къваниб]]'''}}
**[[НитӀаб]]
*'''''[[Ругъелда росдал бо]]'''''
**[[ГӀурчухъ]]
**[[Мусрухъ]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[Ругъелда]]'''}}
**[[Сомода]]
**[[Хьиндахъ (Шамилил мухъ)|Хьиндахъ]]
**[[Хьонохъ (Шамилил мухъ)|Хьонохъ]]
*'''''[[ТӀелекь росдал бо]]'''''
** [[ГеницӀороб]]
**[[Лъезда]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[ТӀелекь]]'''}}
*'''''[[ТӀидиб росдал бо]]'''''
**[[НакӀкӀикь (Шамилил мухъ)|НакӀкӀикь]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[ТӀидиб]]'''}}
*'''''[[ТӀогьохъ росдал бо]]'''''
**[[ГъоркьтӀогьохъ]]
**[[Зивуриб]]
**[[Микьигьориб]]
**{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи='''[[ТӀадтӀогьохъ]]'''}}
| below = <small>{{Кьер/рагӀабазе|кьер=Lavender|рагӀи=Кьералдалъун}} ''ва'' '''бицатаб''' ''хатӀалдалъун рихьизарун руго росдал боязул марказал''<small/>
}}<noinclude>
{{Doc}}
</noinclude>
cmyjokos7wpzl54qqz4cmgt8fh5f5pe
ГъогъолӀ
0
15976
82460
80288
2022-07-23T14:35:56Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{ЧӀБ+Россия
|from =
| статус = Росу
| авар_цӀар = ГъогъолӀ
| оригинал_цӀар =
| сурат =
| сураталда_гъоркьхъвай =
|lat_deg = 42|lat_min = 27|lat_sec = 11
|lon_deg = 46|lon_min = 46|lon_sec = 03
|CoordScale = 30000
|икълим = Дагъистан
| мухъ = Шамилил мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение =ГъогъолӀ{{!}}ГъогъолӀ росу
| жанисеб_бикьи =
| бетӀерасул_тайпа =
| бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| гӀатӀилъи =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи =1407
| климат =
| халкъ ={{ Халкъалъул къадар | Гоготль | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон ={{ Халкъалъул къадар | Гоготль | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индексал = 368433
| почалъул_индекс =
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
| C пачалихъалде =
| C икълималде = квегӀиса
| Commons_категория =
}}
'''Гъогъо́лӀ''', '''Гъогъолъ'''<ref>{{Книга|заглавие=МагIарул-гIурус лугъат|ответственный=М. -К. Гьимбатосул редакциялда гъоркь|страницы=1961|страниц=1977}}</ref> — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб росу.
Уна росдал поселениялъул статус бугеб ''ГъогъолӀ росу'' абураб муниципалияб гӀуцӀиялде гъорлӀе цо бугеб росу хӀисабалда.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго ГъогъолӀлъарал кваранаб рагӀалда, мухъалъул марказ [[ХӀебда|ХӀебдаса]] 17 км-ялъ бакъбаккудехун.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Гоготль | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Гоготль | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{хӀужаби}}
== РегӀелал ==
{{cite web |url = http://www.hebda.ru/gogotl/ |title = МГӀ «ГъогъолӀ росу» |deadlink = yes }}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{Шамилил мухъ}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул росаби]]
[[Категория:Шамилил мухъ]]
gey6dc1xdijj69gm2nimwklnymu3t9a
Хьонохъ
0
16125
82476
79963
2022-07-24T11:34:53Z
M. Omarius
10562
Удалено перенаправление на [[Хьонохъ (ЦӀумада мухъ)]]
wikitext
text/x-wiki
'''Хьонохъ''' — Россиялд ругел росабазул цӀар:
*[[Хьонохъ (Шамилил мухъ)|Хьонохъ]] — Дагъистаналъул Шамилил мухъалъул росу;
*[[Хьонохъ (ЦӀумада мухъ)|Хьонохъ]] — Дагъистаналъул ЦӀумада мухъалъул росу;
{{Цо магӀна гуреб|росаби}}
2f7zrrn51vo4ri1v5iguwtyt0sbh6ry
Хьонохъ (Шамилил мухъ)
0
16222
82475
80173
2022-07-24T11:29:56Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{Цогидал магӀнаби|Хьонохъ}}
{{ЧӀБ+Россия
|from =
| статус = Росу
| авар_цӀар = Хьонохъ
| оригинал_цӀар =
| сурат =
| сураталда_гъоркьхъвай =
| байрахъ =
| байрахъ_гӀеблъи =
| байрахъ_гъоркьхъвай =
| байрахъалъул_бакӀалда =
| герб =
| герб_гӀеблъи =
| герб_гъоркьхъвай =
| гербалъул_бакӀалда =
|lat_deg = 42.317215|lat_min = |lat_sec =
|lon_deg = 46.510480|lon_min = |lon_sec =
| CoordScale = 30000
| икълим = Дагъистан
| мухъ = Шамилил мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение = Ругъелда росдал бо
| жанисеб_бикьи =
| бетӀерасул_тайпа = | бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| гӀатӀилъи =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи =
| климат =
| халкъ = {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Шамильский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон = {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Шамильский район) | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| агломерация =
| агломерациялъул_халкъ =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индексал =
| почалъул_индекс = 368438
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
}}
'''Хьонохъ''' — [[Дагъистан]]алъул [[Шамилил мухъ]]алъул росу. Уна [[Ругъелда росдал бо|Ругъелда росдал боялде]] гъорлӀе.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго мухъалъул марказ [[ХӀебда]]са 15 км-ялъ жанубалдехул, КвенишгӀоралъул квегӀаб рагӀалда.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Хонох (Шамильский район) | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Хонох (Шамильский район) | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{мугъчӀваял}}
== РегӀелал ==
{{cite web |url = http://www.hebda.ru/rugeldinskii/ |title = МГӀ «Ругъелда росда бо» |deadlink = yes }}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{Шамилил мухъ}}
[[Категория:Шамилил мухъ]]
[[Категория:Шамилил мухъалъул росаби]]
rhmhi6dqotv7pazdswmw2nq4zu1acqp
Гъоркьбакълъухъ
0
16270
82461
80286
2022-07-23T14:44:14Z
M. Omarius
10562
M. Omarius переименовал страницу [[Гьоркьбакълъухъ]] в [[Гъоркьбакълъухъ]] без оставления перенаправления
wikitext
text/x-wiki
{{ЧӀБ+Россия
|from =
| статус = Росу
| авар_цӀар = Бакълъухъ
| оригинал_цӀар =
| сурат = С-Нижний Батлух, Шамильского района Республики Дагестан- 2013-04-05 20-16.jpg
| сураталда_гъоркьхъвай = Росдал цо авал
| байрахъ =
| байрахъ_гІеблъи =
| байрахъ_гъоркьхъвай =
| байрахъалъул_бакӀалда =
| герб =
| герб_гІеблъи =
| герб_гъоркьхъвай =
| гербалъул_бакӀалда =
| lat_deg = 42 |lat_min =29 |lat_sec =
| lon_deg = 46 |lon_min =31 |lon_sec =
| CoordScale = 30000
| гъорлӀлъи =
| икълим_таблоялда =
| икълим = Дагъистан
| мухъалъул_тайпа =
| мухъ_таблоялда =
| мухъ = Шамилил мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение_таблоялда =
| поселение =Бакълъухъ росдал бо
| жанисеб_бикьи =
| бетӀерасул_тайпа = Бегавул | бетӀер = ХӀажилазул МухӀаммадсайпулагьил МухӀаммад
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| гӀатӀилъи =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи =1564
| климат =
| халкъ = {{дагьлъи}}1327
| рикӀкӀараб_сон = 2010
| гъунки =
| агломерация =
| агломерациялъул_халкъ =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индексал =
| почалъул_индекс = 368441
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
}}
'''Гъоркьбакълъухъ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалъул]] росу, [[Бакълъухъ росдал бо|Бакълъухъ росдал боялъул]] административияб марказ.
== География ==
Росу буго Шамилил мухъалъул шималалда, [[Хунзахъ тӀалъи|Хунзахъ тӀалъиялъул]] аххакь бугеб мегӀералъул балалӀ. Мухъалъул марказ [[ХӀебда|ХӀебдаса]] шималалиябгин бакътӀерхьуда 6 км-ялъ рикӀкӀад.
== Халкъ ==
== Тарих ==
== МугъчӀваял ==
{{хӀужжаби}}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{Шамилил мухъ}}
[[Категория:Шамилил мухъ]]
[[Категория:Шамилил мухъалъул росаби]]
fsyd324rk435lzxv7dm9hxes07zii1x
ТӀабигӀат
0
17172
82451
82441
2022-07-23T13:51:38Z
M. Omarius
10562
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|ТӀабгӀияб, физкалияб, ялъуни материалияб дуниял ва гьелъул загьиратал}}
{{Multiple image
| direction = vertical
| image1 = Shaqi_jrvej.jpg
| width1 = 250
| caption1 = [[Шаки чвахеро]], [[Арменистан]]
| image2 = Bachalpsee reflection.jpg
| width2 = 250
| caption2 = [[Бахалпзе]], [[Швейцар Алпал]]
| image3 = Levi, Kittila - Finland - panoramio - aristidov (7).jpg
| width3 = 250
| caption3 = Хасалил пейзаж [[Лапланд (Финланд)|Лапландалда]], [[Финланд]]
| image4 = Galunggung.jpg
| width4 = 250
| caption4 = [[Пири]] речӀчӀи, [[Галунггунг]] [[вулка]] бурулеб мехалда, [[БакътӀерхьул Ява]], 1982 сон
| image5 = Expn7398 (39695069782).jpg
| width5 = 250
| caption5 = [[Гъварилъул зона|Океаназул гъварилъуда]] гӀумру
}}
'''ТӀабигӀат''', ялъуни '''натура''', ялъуни '''бижел''', бищун гӀатӀидаб магӀнаялда, буго физикияб дуниял яги ТӀолгодунял. "ТӀабигӀат" гӀахьалаб буго физикияб дуниялалъул феноменалъе, ва гьединго гӀумруялъе гӀаммго. ТӀабигӀаталъул цӀех-рехел ккола [[ГӀелму|гӀелмуялъул]] кӀудияб, цо бугеб батичӀониги, рахъ. ГӀадамал тӀабигӀаталъул бутӀалъун кколел рукӀаниги, инсанасулаб жигарчилъи ва пиша гӀемерисеб бичӀчӀула тӀабигӀатазул цогидал загьиратаздаса батӀаго бугеб категория гӀадин.<ref name="What does nature mean"/>
ТӀабигӀат абураб рагӀи буго гӀараб мацӀалдаса бачӀараб. Натура абураб рагӀи буго бачӀараб [[Латин мацӀ|латин]] ''natura'' абураб рагӀудаса, "букӀиналъул къагӀида, бижухъеяб хасият" магӀна бугеб, ва некӀо заманалда жиндир хӀарпккураб магӀнаги ''гьари'', ''рижи'' абун букӀараб.<ref name="etymonline-nature">{{OEtymD|nature|access-date=September 23, 2006}}</ref> НекӀсияб философиялда, ''natura'' гӀемерисеб хӀалтӀизабулаан латин мацӀалде грек ''[[фюсис]]'' (φύσις) рагӀи буссинабизе, гьебги байбихьуда букӀана гъветӀ-хералъул, хӀайваназул ва дунялалъул цогидал хаслъабазул жанисел характеристикабазе гӀахьал гьабулеб рагӀи.<ref>An account of the pre-Socratic use of the concept of φύσις may be found in Naddaf, Gerard (2006) ''The Greek Concept of Nature'', SUNY Press, and in {{cite journal |last1=Ducarme |first1=Frédéric |last2=Couvet |first2=Denis |year=2020 |title=What does 'nature' mean? |journal=[[Palgrave Communications]] |volume=6 |issue=14 |publisher=[[Springer Nature]] |doi=10.1057/s41599-020-0390-y |doi-access=free }}. The word φύσις, while first used in connection with a plant in Homer, occurs early in Greek philosophy, and in several senses. Generally, these senses match rather well the current senses in which the English word ''nature'' is used, as confirmed by Guthrie, W.K.C. ''Presocratic Tradition from Parmenides to Democritus'' (volume 2 of his ''History of Greek Philosophy''), Cambridge UP, 1965.</ref><ref>The first known use of ''physis'' was by [[Homer]] in reference to the intrinsic qualities of a plant: ὣς ἄρα φωνήσας πόρε φάρμακον ἀργεϊφόντης ἐκ γαίης ἐρύσας, καί μοι '''φύσιν''' αὐτοῦ ἔδειξε. (So saying, Argeiphontes [=Hermes] gave me the herb, drawing it from the ground, and showed me its '''nature'''.) ''[[Odyssey]]'' 10.302–03 (ed. A.T. Murray). (The word is dealt with thoroughly in Liddell and Scott's ''[http://archimedes.fas.harvard.edu/pollux Greek Lexicon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110305235638/http://archimedes.fas.harvard.edu/pollux/ |date=March 5, 2011 }}''.) For later but still very early Greek uses of the term, see earlier note.</ref> ТӀабигӀаталъул концепция, гӀаммаб хӀалалъ физикияб [[тӀолгодунял|тӀолгодунялалъул]], буго оригиналияб бичӀчӀел гӀатӀид гьабиялъул цояб;<ref name="What does nature mean">{{cite journal |last1=Ducarme |first1=Frédéric |last2=Couvet |first2=Denis |year=2020 |title=What does 'nature' mean? |journal=[[Palgrave Communications]] |volume=6 |issue=14 |publisher=[[Springer Nature]] |doi=10.1057/s41599-020-0390-y |doi-access=free }}</ref> гьеб байбихьана [[Сократида цебесеб философия|Сократида цересел философчагӀаз]] φύσις рагӀи хӀалтӀизабиялъул аслиял къагӀидаби баян гьариялдас (доб заманалъ гьеб рагӀул динамикияб роцен букӀаниги, хасго [[Гьераклит]]ие), ва гьелдаса нахъе дагьлъи гьечӀого букӀана машгьурлъулеб.
Ахирисел чанго гӀасрабазда, гьанжесел [[ГӀелмияб метод|гӀелмиял методал]] раккулеб заманалда, тӀабигӀат лӀугьана пассивияб унголъилъун, жиб илагьиял къануназ гӀуцӀа-кӀутӀулеб ва цбехун бачунеб.<ref>Isaac Newton's [[Philosophiae Naturalis Principia Mathematica]] (1687), for example, is translated "Mathematical Principles of Natural Philosophy", and reflects the then-current use of the words "[[natural philosophy]]", akin to "systematic study of nature"</ref><ref>The etymology of the word "physical" shows its use as a synonym for "natural" in about the mid-15th century: {{OEtymD|physical|access-date=September 20, 2006}}</ref> Индустриалияб революциялдаса байбихьун тӀабигӀаталъул цӀикӀкӀу-цӀикӀкӀун хал гьабизе байбихьана жинде ургъунго гъорлӀе къай гьечӀеб унголъиялъул бутӀа хӀисабалда: гьелъ цо-цо традицияз гьеб рикӀкӀунаан сакралияблъун ([[Руссо, Жан-Жак|Руссо]], американ [[трансцендентализм]]) яги гӀадатго илагьияб провиденциялъе яги инсанияб тарихалъе декорлъун ([[Гьегел]], [[Маркс, Карл|Маркс]]). Амма гьебго заманалда цӀилъана тӀабигӀаталъул виталистияб бихьел, жиб пресократииялде гӀагараб, хасго [[Чарлз Дарвин|Чарлз Дарвинидаса]] хадуб.<ref name="What does nature mean2" />
РагӀи хӀалтӀизабиялъул гьанжесел батӀи-батӀиял вариантазда, "тӀабигӀат" гӀемерисеб гӀахьал гьабула геологиялде ва [[ГӀалхул тӀабигӀат|гӀалхул гӀумруялде]]. ТӀабигӀат гӀахьалаб букӀине бегьула чӀагоял гъветӀ-хералъул ва хӀайваназул гӀаммаб рахъалъе, цо-цо нухалъ чӀагоял-гурел объектазда хурхарал процессазе — [[Ракь (планета)|Ракьалъул]] гьава-бакъ ва геология гӀадал жал-жалазул хасал тайпабазул рукӀиналъул къагӀидаялъе ва жидедаго рекъон хисиялъе. Гьеб гӀемериселъ къабул гьабула тӀабигӀияб сверухъдунял яги гӀалхуллъи — гӀалхул хӀайванап, кьураби, рохь ва гӀаммго инсанасул хӀалтӀи-пиша сабаблъун жал гьедигӀан хисичӀел яги инсан гъорлӀчӀваниги цӀунун хутӀарал жал гӀадин. Мисалалъе, мануфакутрлъарал объектал ва гӀадамазул гьоркьолъаби гӀаммго абуни рикӀкӀунаро тӀабигӀаталъул бутӀалъун, цохӀо гьезул квалификация гьабичӀони, мисалалъе, "инсанияб тӀабигӀат" яги "тӀолго тӀабигӀат" хӀисабалда. Гьеб ккола натуралиял жалазул дагьабги традиционияб концепция, жиб жакъа къоялъги батизе бегьулеб; гьелда гъоркь бичӀчӀула тӀабигӀияб ва гьунарияб жоялда гьоркьоб батӀалъи, гьунарияб абулеб жо бичӀчӀула инсанасул [[Лъав|лъавалъ]] яги инсанасул [[ГӀакълу|гӀакълуялъ]] гьабураб жо гӀадин. Конкретияб контексталда бан, "тӀабигӀияб/натуралияб" батӀа гьабизе бегьула тӀабигӀияб-гуреб (анатуралияб) яги [[тӀасатӀабигӀияб]] (супернатуралияб) жоялдаса.<ref name="What does nature mean3" />
== Ракь ==
{{Nature timeline}}
{{Main|Ракь (планета)}}
[[File:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumb|left|''[[The Blue Marble]]'', [[Ракь (планета)|Ракьалъул]] машгьураб сурат, 1972 соналъ [[Apollo 17]]-алъул экипажалъ бахъараб]]
Ракь буго цохӀого цо жинда гӀумру букӀин лъалеб планета, ва гьелъул тӀабигӀиял хаслъаби руго гӀемерисел гӀелмиял цӀех-рехелазул субъектал. [[Бакъул система]]ялда, гьеб ккола лъабабилеб бакъалде гӀагараблъун; гьеб буго бищун кӀудияб [[ракьдалаб планета]] ва щуалбилеб киназдаго гьоркьоб. Гьелъул бищун хасиятал климатиял хаслъаби руго кӀиго кӀудияб полярияб регион, цогидазде дандеккун тӀеренал [[рекъараб зона|рекъарал]] зонаби ва гӀатӀидал [[экватор]]иалиял тропикиял ва [[субтропикал|субтропикиял]] зонаби.<ref>
{{cite web
|url=http://www.blueplanetbiomes.org/climate.htm
|title=World Climates
|work=Blue Planet Biomes
|access-date=September 21, 2006
|archive-url=https://web.archive.org/web/20081217015636/http://www.blueplanetbiomes.org/climate.htm
|archive-date=December 17, 2008
|url-status=live
|df=mdy-all
}}
</ref> [[ГӀазу-цӀад]]алъул балеб къадар гӀемер бараб букӀуна бакӀалда, лъагӀалида жаниб чанго метралдаса бахъараб миллиметралдаса дагьалдеги щвезегӀан. Ракьалъул тӀасалъиялъул 21 процент буго цӀамгӀалаб лълъим бугел океаназ бацараб. ХутӀараб бутӀа буго гӀуцӀун континентаз ва чӀинкӀиллъабаз, гӀумру гьабулеб ракъдаллъиялъул цӀикӀкӀанисеб бутӀаги ккола [[шималияб бащдасфераялде]].
Ракь цебетӀуна жидеца байбихьудасел шартӀазул лъалкӀал тарал геологиял ва биологиял процессазул хӀасилалда. [[Хъаллъи (геология)|КъватӀисеб тӀасалъи]] бикьун буго чанго дагь-дагьккун мигратунел [[тектоникияб къоно|тектоникиял къаназде]]. Жанисеб рахъ буго хутӀун активияб, пластикияб [[Мантия (геология)|мантиялъул]] биццатаб гъатгун ва маххалъ цӀураб ракӀигун, жинца [[макънатӀияб эгьеллъи]] генератунеб. РакӀиб лӀугьунеб конвективияб багъарахъдиялъ дюнамиял акционаздалъун генератуна электрикиял чвахаби, ва гьез, жидерго иргаялда, генератуна геомакънатӀияб эгьеллъи.
[[Атмосфера|Атмосфериял]] шартӀал гӀезегӀан хисана тӀоцере рукӀараздаса чӀагоял формаби рукӀиналъ,<ref>{{cite web|date=September 11, 2005|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2005/09/050911103921.htm|title=Calculations favor reducing atmosphere for early Earth|work=[[Science Daily]]|access-date=January 6, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20060830150624/http://www.sciencedaily.com/releases/2005/09/050911103921.htm|archive-date=August 30, 2006|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> гьез гьабула экологияб баланс, тӀасалъиялда ругел шартӀал стабил гьарулел. [[ГӀеблъел|ГӀеблъелалда]] ва цогиял географиял факторазда рекъон климаталъул гӀатӀидал ратӀалъиял рукӀаниги, халатболжелаб гьоркьохъеб климат буго гӀезегӀан стабилияб цӀороллъиялъул периодазда гьоркьоб,<ref>{{cite web|url=http://www.epa.gov/climatechange/science/pastcc.html|title=Past Climate Change|publisher=U.S. Environmental Protection Agency|access-date=January 7, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20120511021842/http://www.epa.gov/climatechange/science/pastcc.html|archive-date=May 11, 2012|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> гьоркьохъеб абуни глобалияб температураялъул цо яги кӀиго градусалъулцин хьвагӀдеялъ тарихияб рахъалъ цӀакъ кӀудияб асар гьабулаан Ракьалъул экологикияб балансалде ва фактикияб географиялде.<ref>{{cite web|author=Hugh Anderson|author2=Bernard Walter|date=March 28, 1997|url=http://vathena.arc.nasa.gov/curric/land/global/climchng.html|title=History of Climate Change|publisher=NASA|access-date=January 7, 2007|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080123130745/http://vathena.arc.nasa.gov/curric/land/global/climchng.html|archive-date=January 23, 2008}}</ref><ref>{{cite web|last=Weart|first=Spencer|date=June 2006|url=http://www.aip.org/history/climate/|title=The Discovery of Global Warming|publisher=American Institute of Physics|access-date=January 7, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20110804232058/http://www.aip.org/history/climate/|archive-date=August 4, 2011|url-status=live|df=mdy-all}}</ref>
===Геология===
{{Main|Геология}}
Геология буго Ракь гӀуцӀарал къвакӀараб ва лъамаяб материялъул гӀелму ва цӀех-рехел. Геологиялъул рахъалъ жанибе бачуна гӀуцӀиялъул (композициялъул), [[структураялъулаб геология|структураялъул]], [[физикияб хасият|физикиял хасиятазул]], динамикаялъул ва [[Ракьалъул материалал|Ракьалъул материалазул]] [[Ракьалъул тарих|тарихалъул]] гӀелмияб цӀех-рехел, ва гьединго гьел киналго лӀугьинарулел, хъилдизарулел ва хисизарулел процессазул цӀех-рехел. Гьеб рахъ буго аслияб [[академикияб дисциплина]], ва гьелъул буго гьединго цӀакъ кӀудияб кӀвар [[магӀдан бахъи|минералал]] ва [[Нарталъулаб геология|гьидрокарбон]] рахъиялъе, тӀабигӀиял балагьал цереккун лъазариялъе ва гьесул хӀасилал тамах ккезариялъе, геотехникияб инжинериялъул цо-цо рахъазда, [[Палеоклиматология|букӀараб климат]] ва сверухъдунял бичӀчӀиялъе.
== Атмосфера, климат, гьава-бакъ ==
== Ракьалда лъим ==
== Экосистемаби ==
== ЧӀаголъел ==
== ГӀадамазул гьоркьолъаби ==
== Материя ва энергия ==
== Ракь тун къватӀиб ==
==КъватӀисел регӀелал==
* [http://www.iucnredlist.org/ The IUCN Red List of Threatened Species (iucnredlist.org)]
* {{cite web |url=https://www.encyclopedie-environnement.org/en/life/what-is-nature/ |title=What is nature? |last1=Ducarme |first1=Frédéric |date=3 January 2021 |website=Encyclopedia of the Environment |access-date=}}
{{Earth}}
{{Nature}}
{{Natural science}}
{{Environmental science}}
{{Branches of biology}}
{{Authority control}}
[[Category:ТӀабигӀат| ]]
[[Category:Сверухъдунялалъул гӀелмаби]]
[[Категория:Аслияб темаялъул макъалаби]]
e282r5r515w3w431elzes4y6y7n2r5h
Гертма
0
17190
82452
2022-07-23T14:04:12Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{ЧӀБ+Россия | статус = Росу | авар_цӀар = Гертма | сурат = | сураталда_гъоркьхъвай = |lat_deg = 42.996711 |lon_deg = 46.744150 | икълим = Дагъистан | мухъ = НахъбакӀ мухъ | поселениялъул_тайпа = Росдал поселение | поселение = Гертма{{!}}Гертма росу | бетӀерасул_та...»
wikitext
text/x-wiki
{{ЧӀБ+Россия
| статус = Росу
| авар_цӀар = Гертма
| сурат =
| сураталда_гъоркьхъвай =
|lat_deg = 42.996711
|lon_deg = 46.744150
| икълим = Дагъистан
| мухъ = НахъбакӀ мухъ
| поселениялъул_тайпа = Росдал поселение
| поселение = Гертма{{!}}Гертма росу
| бетӀерасул_тайпа =
| бетӀер =
| кьучӀ_лъей =
| тӀоцебесеб_рехсей =
| цересел_цӀарал =
| статус_буго =
| ЧӀБ_централъул_борхалъи =
| климат =
| халкъ = {{ Халкъалъул къадар | Гертма | тр | Регион = Дагъистан }}
| рикӀкӀараб_сон = {{ Халкъалъул къадар | Гертма | с | Регион = Дагъистан }}
| гъунки =
| миллияб_гӀуцӀи = [[Аварал]]
| конфессионалияб_гӀуцӀи = [[Ислам]]
| этнохороним =
| телефоналъул_код =
| почалъул_индекс = 368148
| цифрабазул_идентификатор =
| цифрабазул_идентификатор2 =
| цифрабазул_идентификатор3 =
| сайт =
| сайталъул_мацӀ =
| Commons_категория =
| C икълималде = квегӀиса
| икълималде = квараниса
| B икълималде = квараниса
}}
'''Гертма''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[НахъбакӀ мухъ|НахъбакӀ мухъалда]] бугеб росу.
Уна росдал поселениялъул статус бугеб ''Гертма росу'' абураб муниципалияб гӀуцӀиялде гъорлӀе цо бугеб росу хӀисабалда.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
== География ==
Росу буго мухъалъул марказ [[Дилим|Дилималдаса]] жанубиябгин бакъбаккудехун.
Мадугьалихъ ругел росаби: шималалда — [[Хубар]], шималиябгин бакъбаккудехун — [[Хадум]] гьен, шималиябгин бакътӀерхьудехун — [[Гуни]], жанубиябгин бакъбаккуда — [[ИмангӀалиросу]], жанубиябгин бакътӀерхьуда — [[ХъахӀаблъарахъ]], бакътӀерхьуда — [[Буртина (росу)|Буртина]].
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Гертма | Регион = Дагъистан }}
{{ Халкъалъул къадар | Гертма | график | Регион = Дагъистан }}
Ккола моноэтникияб авар росулъун.<ref>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |title=Россиялъул, федералиял сверухълъабазул, Россиялъул Федерациялъул, шагьаразул сверухълъабазул, муниципалиял мухъазул, шагьаразул ва росдал поселениязул халкъалъул къадар. 2010 соналъ тӀолго россиялъул халкъалъул къадар рикӀкӀиналъул хӀасилал. Том 1. Халкъалъул къадар ва бугеб бакӀ|access-date=2012-11-04 |archive-date=2013-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527102937/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/itogi/tom1/pub-01-11.xls |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{мугъчӀваял}}
== Адабият ==
* {{книга
| автор = [[Дадаазул МухӀаммад-апанди|Дадалазул М.-А.]]
| заглавие = Краткий краеведческий справочник по Салатавии
| ссылка =
| место = МахӀачхъала
| издательство = Исламская типография «Ихлас»,
| год = 2007
| тираж = 1000
| страниц = 198
| isbn =
| ref = Дадаев
}}
{{Dagestan-geo-stub}}
{{НахъбакӀ мухъ}}
[[Категория:Аваразул росаби]]
[[Категория:НахъбакӀ мухъалъул росаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
bty60qa71osysutnhxvp3xf4cqr1cvf
ЦIобокь
0
17191
82454
2022-07-23T14:15:16Z
M. Omarius
10562
M. Omarius гӀахьалчияс [[ЦIобокь]] гьумералъул цӀар [[ЦӀобокь]]-абун хисана
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[ЦӀобокь]]
p5x4c1qim17hhlqikwv9925ln2tvrwq
НахъбакІ мухъ
0
17192
82459
2022-07-23T14:29:37Z
M. Omarius
10562
M. Omarius гӀахьалчияс [[НахъбакІ мухъ]] гьумералъул цӀар [[НахъбакӀ мухъ]]-абун хисана
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[НахъбакӀ мухъ]]
cyg3io9th6bs218nvejfcm6x62k4j3p
Бакълъухъ росдал бо
0
17193
82462
2022-07-23T14:44:32Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = Бакълъухъ росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.4833333333333 | lon_deg = 46.5166666666667 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ | Марказ = Гъоркьбакълъухъ | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = |...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = Бакълъухъ росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.4833333333333
| lon_deg = 46.5166666666667
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ
| Марказ = Гъоркьбакълъухъ
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Батлухский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Батлухский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Батлухский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 7
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Батлухский | ц | Регион = Дагъистан }} / 40.74 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 40,74
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 40.74 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 6
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646415
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''Бакълъухъ росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref><ref>[[ОКАТО]] {{ОКАТО|82216805}}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[Гъоркьбакълъухъ]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Батлухский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Батлухский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
| | [[ЗанатӀа]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Заната | тр | Регион = Дагъистан }}
|%| [[Гъоркьбакълъухъ]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Нижний Батлух | тр | Регион = Дагъистан}}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 40,74 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:Бакълъухъ}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
d0920qnkxielrvyepyw3ujllo8lvt4d
Гьолокь росдал бо
0
17194
82464
2022-07-23T14:50:31Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = Гьолокь росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.4888888888889 | lon_deg = 46.7361111111111 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ | Марказ = Гьолокь | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀерасул...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = Гьолокь росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.4888888888889
| lon_deg = 46.7361111111111
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ
| Марказ = Гьолокь
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Голотлинский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Голотлинский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Голотлинский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 5
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Голотлинский | ц | Регион = Дагъистан }} / 26.33 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 26,33
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 26.33 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 11
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646430
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''Гьолокь росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref><ref>[[ОКАТО]] {{ОКАТО|82216805}}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[Гьолокь]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Голотлинский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Голотлинский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
|%| [[Гьолокь]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Голотль | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[ДатунатӀа]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Датуна | тр | Регион = Дагъистан }}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 26,33 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:Гьолокь}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
9w3tpp33ee2j9eridmqi3670fcc6pxn
Гьоор росдал бо
0
17195
82469
2022-07-24T10:32:00Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = Гьоор росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.436519 | lon_deg = 46.569644 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ | Марказ = Гьоор | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀерасул цӀар = | ГӀЖП...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = Гьоор росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.436519
| lon_deg = 46.569644
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ
| Марказ = Гьоор
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Гоорский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Гоорский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Гоорский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 13
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Гоорский | ц | Регион = Дагъистан }} / 22.72 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 22,72
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 22.72 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 15
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646435
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''Гьоор росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref><ref>[[ОКАТО]] {{ОКАТО|82216805}}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[Гьоор]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Гоорский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Гоорский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
|%| [[Гьоор]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Гоор (Дагестан) | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[Гьоор-Хьиндахъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Гоор-Хиндах | тр | Регион = Дагъистан }}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 22,72 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:Гьоор}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
56zxv0ce15w9qj8l9med5amtm2jve23
Къваниб росдал бо
0
17196
82470
2022-07-24T10:38:21Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = Къваниб росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.508556 | lon_deg = 46.612255 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ | Марказ = Къваниб | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀерасул цӀар = |...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = Къваниб росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.508556
| lon_deg = 46.612255
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ
| Марказ = Къваниб
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Куанибский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Куанибский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Куанибский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 16
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Куанибский | ц | Регион = Дагъистан }} / 17.62 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 17,62
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 17.62 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 20
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646450
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''Къваниб росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref><ref>[[ОКАТО]] {{ОКАТО|82216805}}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[Къваниб]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Куанибский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Куанибский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
|%| [[Къваниб]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Куаниб | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[НитӀаб]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Нитаб | тр | Регион = Дагъистан }}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 17,62 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:Къваниб}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
23bufzle8wf8qiqsldilezxx282s0r3
ТӀидиб росдал бо
0
17197
82471
2022-07-24T10:53:29Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = ТӀидиб росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.391129 | lon_deg = 46.577077 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ | Марказ = ТӀидиб | ГӀуцӀана = 6 октобер, 1929 | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀера...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = ТӀидиб росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.391129
| lon_deg = 46.577077
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 2 чӀел-бакӀ
| Марказ = ТӀидиб
| ГӀуцӀана = 6 октобер, 1929
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Тидибский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Тидибский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Тидибский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 10
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Тидибский | ц | Регион = Дагъистан }} / 87.77 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 87,77
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 87.77 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 2
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646475
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''ТӀидиб росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[ТӀидиб ]] росу.
== Тарих ==
ТӀидиб росдал бо гӀуцӀана ДАССРалъул ЦИКалъул Президиумалъул 1929 соналъул 6 октобералдаса буюралдалъун ГӀуруада росдал бо гьитӀин гьабиялдалъун.
ДАССРалъул ПВС-алъул 1947 соналъул 8 фебруаралдаса буюралдалъун ТӀидиб росдал боялде гъорлӀе бачана тӀагӀинабураб Ракьуб-ГӀахьвахъ росдал боялъул территория.
ДАССРалъул ПВС-алъул 1954 соналъул 22 новембералдаса буюралдалъун ТӀидиб росдал боялде гъорлӀе бачана ГӀурада росдал боялда букӀараб НакӀкӀикь росу.<ref>{{cite web| url = http://www.hebda.ru/tidibskii/| deadlink = yes| title = Шамилил мухъалъул администрациялъул официалияб сайт| author = | date = | website = | accessdate = | archiveurl = https://www.webcitation.org/6DwZon3Sm?url=http://www.hebda.ru/tidibskii/| archivedate = 2013-01-25}}</ref>.
Росдал боялъул статус ва гӀорхъаби чӀезарун руго Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса № 6 "Дагъистаналъул Жумгьурияталъул мунципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ" абураб къануналдалъун.<ref>[http://docs.cntd.ru/document/802037479 Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6 "Дагъистаналъул Жумгьурияталъул мунципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ"]</ref>.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Тидибский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Тидибский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
| | [[НакӀкӀикь (Шамилил мухъ)|НакӀкӀикь]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Накитль (Шамильский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
|%| [[ТӀидиб ]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Тидиб | тр | Регион = Дагъистан}}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 87,77 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:ТӀидиб }}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
4asnq6oryuyb48fnvjfd3r7xk3ysgkb
ГӀурада росдал бо
0
17198
82472
2022-07-24T11:02:24Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = ГӀурада росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.385537 | lon_deg = 46.560526 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 5 чӀел-бакӀ | Марказ = ГӀурада | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀерасул цӀар = |...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = ГӀурада росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.385537
| lon_deg = 46.560526
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 5 чӀел-бакӀ
| Марказ = ГӀурада
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Урадинский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Урадинский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Урадинский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 3
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Урадинский | ц | Регион = Дагъистан }} / 65.79 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 65,79
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 65.79 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 3
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646485
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''ГӀурада росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[ГӀурада]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Урадинский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Урадинский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
| | [[Гьидерил Кьо]] | росу | {{ Население | Гидатлинский Мост | тр | Регион = Дагъистан}}
|%| [[ГӀурада]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Урада (Дагестан) | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[ГӀурадаколоб]] | росу | {{ Население | Урадаколоб | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[Лъахъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Тлях | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Раквакь]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Равкватль | тр | Регион = Дагъистан }}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 65,79 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:ГӀурада}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
7npdmc19ebtl2nidcismf0ppr6anutc
КъахӀиб росдал бо
0
17199
82473
2022-07-24T11:14:48Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = КъахӀиб росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.429164 | lon_deg = 46.598727 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 9 чӀел-бакӀ | Марказ = КъахӀиб | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀерасул цӀар = |...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = КъахӀиб росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.429164
| lon_deg = 46.598727
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 9 чӀел-бакӀ
| Марказ = КъахӀиб
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Кахибский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Кахибский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Кахибский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 4
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Кахибский | ц | Регион = Дагъистан }} / 39.43 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 39,43
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 39.43 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 7
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО =82646445
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''КъахӀиб росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[КъахӀиб]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Кахибский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Кахибский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
| | [[Бакъдаб]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Бакдаб | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Гъоркьколоб]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Нижний Колоб | тр | Регион = Дагъистан }}
|%| [[КъахӀиб]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Кахиб | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[КӀигӀинихъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Киэних | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Мокъода]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Мокода | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Раккурикь]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Ракутли | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[ТӀасаколоб]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Верхний Колоб | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[ХӀамакӀалихъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Хамакал | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[ХӀорода]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Хорода (Шамильский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 39,43 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:КъахӀиб}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
6u0xxkd3bthfuhke2llurhih02o7gsl
Ругъелда росдал бо
0
17200
82474
2022-07-24T11:23:03Z
M. Omarius
10562
Новая страница: «{{Росдал бо | from = | Авар цӀар = Ругъелда росдал бо | Сурат = | Сураталъул сипат = | lat_deg = 42.315373 | lon_deg = 46.524056 | Мухъ = Шамилил мухъ | ГъорлӀе бачуна = 6 чӀел-бакӀ | Марказ = Ругъелда | ГӀуцӀана = | ТӀагӀинабуна = | БетӀер = | БетӀерасул цӀар =...»
wikitext
text/x-wiki
{{Росдал бо
| from =
| Авар цӀар = Ругъелда росдал бо
| Сурат =
| Сураталъул сипат =
| lat_deg = 42.315373
| lon_deg = 46.524056
| Мухъ = Шамилил мухъ
| ГъорлӀе бачуна = 6 чӀел-бакӀ
| Марказ = Ругъелда
| ГӀуцӀана =
| ТӀагӀинабуна =
| БетӀер =
| БетӀерасул цӀар =
| ГӀЖП =
| ГӀЖП сон =
| ГӀЖП рахъалъ бакӀ =
| ГӀЖП цо чиясе =
| ГӀЖП цо чиясул рахъалъ бакӀ =
| Халкъалъул къадар = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Ругельдинский | тр | Регион = Дагъистан }}
| Хъвай-хъвагӀай гьабураб сон = {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Ругельдинский | с | Регион = Дагъистан }}
| Халкъалъул къадаралдаса процент = {{ #expr: ( {{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Ругельдинский | ц | Регион = Дагъистан}} * 100 / {{ Халкъалъул къадар | Шамильский район | ц | Регион = Дагъистан}} round 2 ) }}
| Халкъалъул къадаралъул рахъалъ бакӀ = 9
| Гъунки = {{ #expr: ( {{ Население | Сельсовет Ругельдинский | ц | Регион = Дагъистан }} / 147.64 round 2 ) }}
| Гъункиялъул рахъалъ бакӀ =
| Миллияб гӀуцӀи = [[Аварал]]
| Конфессионалияб гӀуцӀи = [[Ислам]]
| ГӀатӀилъи = 147,64
| ГӀатӀилъиялдаса процент = {{ #expr: ( 147.64 * 100 / 892.19 round 2 ) }}
| ГӀатӀилъиялъул рахъалъ бакӀ = 1
| Бищун кӀудияб борхалъи =
| Гьоркьохъеб борхалъи =
| Бищун гьитӀинаб борхалъ =
| Карта =
| Картаялъул кӀодолъи =
| Административияб бутӀаялъул карта =
| АБ картаялъул кӀодолъи =
| ОКТМО = 82646460
| ОКАТО =
| Телефоналъул код =
| Почталъул индексал =
| Сайт =
| Сайталъул мацӀ =
| Commons-алда категория =
| Баянал =
}}
'''Ругъелда росдал бо ''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Шамилил мухъ|Шамилил мухъалда]] бугеб [[Дагъистаналъул административияб рикьи #Административиябгин территориалияб гӀуцӀи|административиябгин территориалияб цвел]]<ref name="АТУ">{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802038531 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2002 соналъул 10 априлалдаса акт N 16 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул административиябгин территориалияб гӀуцӀиялъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-04-10 |archive-date=2018-04-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180402175449/http://docs.cntd.ru/document/802038531 |deadlink=no }}</ref> ва [[росдал поселение|росдал боялъул]] статус бугеб [[муниципалияб гӀуцӀи]].<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса акт № 6 «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул статусалъул ва гӀорхъабазул хӀакъалъулӀ» |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>
Административияб марказ — [[Ругъелда]] росу.
== Демография ==
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Ругельдинский | Регион = Дагъистан}}
{{ Халкъалъул къадар | Сельсовет Ругельдинский | график | Регион = Дагъистан}}
== ГӀуцӀи ==
{{Автонумерация
| ХӀубал = 4
| ГӀуцӀа-кӀутӀи = standard sortable
| БетӀер2 = ЧӀел-бакӀ
| БетӀер3 = ЧӀел-бакӀалъул тайпа
| БетӀер4 = Халкъ
| Рекъезаби4 = цифра
| Ращалъизаби4 = right
| | [[ГӀурчухъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Урчух | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Мусрухъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Мусрух | тр | Регион = Дагъистан }}
|%| [[Ругъелда]] | росу, {{s|административияб марказ}} | {{ Халкъалъул къадар | Голотль | тр | Регион = Дагъистан}}
| | [[Сомода]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Сомода | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Хьиндахъ (Шамилил мухъ)|Хьиндахъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Хиндах (Шамильский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
| | [[Хьонохъ (Шамилил мухъ)|Хьонохъ]] | росу | {{ Халкъалъул къадар | Хонох (Шамильский район) | тр | Регион = Дагъистан }}
}}
Муниципалияб гӀуцӀиялъул гӀатӀилъи буго 147,64 км².<ref name='82_8006001'>{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Дагъистаналъул Жумгьурият. Муниципалияб гӀуцӀиялъул ракьазул гӀаммаб гӀатӀилъи |access-date=2016-05-11 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806223020/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}</ref>
== МугъчӀваял ==
{{МугъчӀваял}}
{{Шамилил мухъ}}
{{DEFAULTSORT:Ругъелда}}
[[Категория:Шамилил мухъалъул муниципалиял гӀуцӀаби]]
[[Категория:Дагъистаналъул росдал поселениял]]
e0gxepfr2bwaqj1lknsvht4ew79nv6u